E V ANGELII

QVOD INSCRIBITVR,SECVN dum loannem Vndecim pofteriora capita, ab hi?nbsp;ftoria de rcfufcitato La.^aro ufq? in finem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Scxaginia noiicm Homilrjs explicata.

svMMAEuangeln, harcii«.

Itc in mundum uniuerfum,amp; predicate Euangelion omni crcatur^. Qui CRGDIDERIT baptifaius fuc/nbsp;rK,SALVVS ERIT.Quiueronon CREDIDERIT,nbsp;condemnabicur»

HALÆ SVEVORVM Excudebac Petrus Frentius ,nbsp;Anno falutis,nbsp;'M

^typographvs-^

PIO LECTORI S. D;

roiltisjexpltcarit amp; illuftrauerit, ut non fit opus tanti uiri fcripta com mendare pluribus,quæ feipfa fatis abunde laudant» Damus itaq^ adnbsp;Chriftj gloriam, tuam ôC totius Ecclefiæ Chrifti utilitatem, reliquinbsp;undecim poderiora capita Euangelq loannis fexaginta nouem Hominbsp;Ips, non minori cura amp; diligentia ab eodem optimo amp; pqflTimo Vi*nbsp;to D. loanne Brentio explicata, Quæ iamdudum fummis amp; arden*nbsp;tiffïmis uotiSjpîj Ledores amp;uerg Ecclefi^ Chrifti pfides optarunt amp;£nbsp;defiderarunt»Sed ob teporis iniquitatê Ôd horrendam bcHoßt têpeftanbsp;tem ac calamitatê, fuitimpedita hæc ^ditio, quo minus ad utilitatemnbsp;Chriftiani orbis,hadenus exire poiucrit in publicum» Nunc igitur,nbsp;optime Ledor damus earn, licet paulo ferius, at eo*, ut fpero gratio/nbsp;rem amp; emendatiorem, Tu ergo tam ccelefte amp; diuinum opus

ÔC donum ambabus, quod dici folet, manibus accipc amp; ampledere» Et pro honore Chrifti Optimi Maxixnbsp;mi, tua ac Chriftianorum falute,pie

foeljcicer utere» Vale»

CAPVT XI-

HO MILIA t

V M Ezechias,rexpJrtatcd?nTsirnus,graui ac perkulofo morbo affl igcretur, acciperccnbsp;diuinum nuncium, fe non folum faniiatem rc/ ,nbsp;cuperaturum uerumetiamquindecim adhucnbsp;annos uidurum, tanta animi lætitia pcrfofusnbsp;eft,ur cam publico carmine fit tcftatus. Ac ho/nbsp;neftilTimum quidem fuit,qj rex tam grata læ/nbsp;__________ titia diuinum beneficium cxcepit, Sed multo maiori lætitia cxcipienda â nobis eft ca hiftoria, quam loanncs Euannbsp;gelifta de Lazaro a mortuis fufcitato confer ipfit. In hac enimhiftorianbsp;adnunciatur nobis,qj non tätum corporales noftri morbi, fi in Chrinbsp;fto fumus per fidem,non fint mortiferijed etiam falutares,amp; qp nonnbsp;fimus quindecim tätum annos,fed perpetuo uiifturuQuo nuncio ni/nbsp;bil poteft animo horroribusmortis perturbatogratiusamp;iucundiusnbsp;accidere.Quare non eft ullo modo committendum,ui hec hiftoria exnbsp;animonoftro unquämexcidat. Ægrotabat,inquitEuanodifta,quigt;nbsp;dam nomine Lazarus, à Bethania de caftello, Marie amp; Marthæ fo/nbsp;roris eius, Maria autem erat, quæ unxit Dominum unguento, amp; ex/ *nbsp;terfit pedes eius capillis fuis,cuius frater Lazarus ggrotabar. Priuf^nbsp;rem ipfam aggrediamur, dicenda quædam funt de Lazaro amp; forori/nbsp;bus eius. Nam Lazarus, de quo hic fit fermo, non eft mendicus illcnbsp;Lazarus,qui apud Lucam ad ianuam diuitis ulcerofus iacuit, mornbsp;tuus eftjpriui^ Chriftus mortem fubfjt, fed eft Lazarus Bethanien/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

fis,frater Marthg amp; Marig:. V’idetur autem nomen Lazari diâü pro Eleazaro, quod amp; ipfum pro Eliezer eft ufurpatum. Martha uero èCnbsp;Maria hg funt for ores, quarum etiam fit mentio apud Lucam, amp; quanbsp;rum alicra in adminiftranda re familiari multum negotq habuit, altenbsp;ra in audienda contione Chrifti otium contriuii.Et Euangelifta difernbsp;te dicitjhanc fuifte earn Mariam,qug lefum unxit, amp; pedes eius capilnbsp;lis fuis terfit. Quod fadum Mariæ attingit nunc Euangelifta paucis yrgaffv?»«nbsp;latum uerbis, poftea capite duodecimo copiofius commemoraturus. gafrnbsp;Hgc familia excepit lefum Chriftum Sf frequenter amp; libenter hofpLnbsp;tio fuo, amp; Icfus profecutus eft earn fingulari fauore. Primum igitur,nbsp;ctfi Chriftus tam pauper fuir,ut non habuerit, ubi reclinaret caput funbsp;um.tamcn aides eum fua habuifle hofpitia, ad quæ diuerteret, 8^ innbsp;quibus fumma beneuoletia exciperetur,ac tradaretur.Cum cnim pa^*nbsp;1er miUer et eum in hanc terram, iuftit eum pauperem efte. Bcce rex tti

' IBT CAPVT 3CK BVAMGi lOANNIS^

üs,inqu{t fcr]ptura,uenit tibi luftus ^detn amp; faluatorjed pauper, fe/ dens fuper afinam,amp; pullum filium afinæ.Et iterumzNon eft fpedesnbsp;ci neCÇ decor^Quod ut de paffione Chrifti,ita Slt; de pauper täte eius,nbsp;quæ eft pars paffionisj'ntenigendum cft*Quare cum Chriftus obc^nbsp;diuerit uocationi patris fui, amp; fufceperic tantam paupertatem, ut nenbsp;propriam quidem domutn in hac terra baberet, deus pater uicifTininbsp;tantatn eius curam habuit,ut quocunc^ diuerteret, multorum ei gdesnbsp;patuerinkNon emit in terris unam aut alteram propriamdomum,ucnbsp;fatisfaceret uoluntati patris fui, fed pro una domo accepit omnes omnbsp;nium piorum domos»Hoc Chrifto,inquis,contigit,mihi autcm,quinbsp;Chrifto minime conferendus fum,non poteft idem contingerc, Sednbsp;audi tu uiciffîm, Videris enim hac obiedione ex Chrifto facere pri/nbsp;uatum quendam hominem, qui fuas tantum res agat, amp; cui non fintnbsp;alfj homines cursr» Longe autem aliud de Chrifto fen^ndum eft»nbsp;Non enim habendus eft, ut priuatus quifpiam homo, fed ut publianbsp;eus feruator ac redcmptor.Et quod in ipfo geftum uidemus, hoc eti/nbsp;am in ijs,qui funt membra eius per fidem, geri debet,Sufeepit ex uoznbsp;cationedeipaupertatem, amp; nonpofleditullam prcpriamdomum,nbsp;Sed deus reddidit ci tot domos,quot homines pij poffïdebanuQua-*nbsp;re qui eft membrum Chrifti,amp; fufeipit non temerario aut fuperftitionbsp;foalFecftUjfed exuocationedei campaupertatem,utmalitrelinquerenbsp;propriam domum,^ aduerfus deum,aut uerbum dei peccare,is tan/nbsp;tarn accipit rcmunerationem a' deo,ut pro una domo, centum ei reftinbsp;cuan(ur,Omnis,inquit,qui reliquerit domos aut fracres,aut forores,nbsp;aut patrem,aut matrem,aut uxorem,aut liberos,autagros propter nonbsp;men meum,centuplum accipiet, amp; uitæ æternæ forcietur hæredita/nbsp;tem; Et ne exiftimes hæc tantum ad Apoftolos pertinere, confideranbsp;mihi preces Chrifti apud loannem capite decimo feptimo,in quibusnbsp;Chriftus commendat deo patri fuo,non tantum apoftolos, fed etiamnbsp;omnes eos,qui Euangelio Apoftolico fidem adhibent. Non pro c/nbsp;is, inquiens,rogo tantum,fed amp; pro rjs, qui credituri funt per fermonbsp;nem eorum in mc,Non igitur foli Apoftoli,fed etiam omnescredennbsp;tes in Chriftum tantç funt curæ deo,ut pro una domo,quam ex uoca/nbsp;tione eius relinquunt,centum redpiât domos. Id autem non eft fie itinbsp;tenigendum,q) qui unam deferit domum, recipiat centum pro morenbsp;ciuilium cÔtraâuum,fed q? pro ufu unius domus, quam ut obediretnbsp;deo,deferuit, inueniac diuino beneficio,tam commodum ufum alia/nbsp;rum domorum, quantum impius quifpiam ne é centum quidem do/nbsp;mibus percipiat.Quæ res cogniiu quidem digniiTima eft, fed no eftnbsp;hie locus plura de ea re dicendi*Deinde cogita mihi, quanto pericu/nbsp;io quantocB fumptu conftitcrit Lazarum amp; forores eius q» excepe/.

rintle/

, «QMILIAE lOANNlS BRENTIK

^int Icfum hofpitiojefus enim erai Phan'fpis, penes quos Rijt co tem pore fumma poteßasludaicg religionis,inuidiofus, amp; ab ipfis etiamnbsp;profaiptus»Necefre ignur habebant Lazarus 5d fororcs magna perinbsp;cula fubi're,qgt; lefum in fuam domum reciperent.Præterea lefus no fonbsp;lebat folus ambulare fed habebat magnum comitatum difcipuIoRj,nbsp;quos hofpitio fufcipere,nô mediocrem exfgebat fumptum» Lazarusnbsp;sût amp; forores eius non deterrebantur his rebus, quo minus lefum innbsp;domum fuam reciperenu Credebanc enim eum effe uerum Chriffû«.nbsp;Ego credo,inquic Manha,qgt; tu fis Chriftus filius dei,qui in mundnnbsp;uenturus erauQuare nullum officf) genus prgcermittunt,ut ceRenturnbsp;crga ipfum animi fui beneuolentiam ac fidem» ChriRus autem com/nbsp;penfauit eis abunde, fi quid periculorum ac fumptuum nomine eiuSnbsp;(ufceperunuQuantum enim eR hoc beneficium, q? Lazarum iä mornbsp;luum refufcitauerit a' morteC An non hgc eR illuflrior dignitas in uninbsp;uerfa ecclefia dei, q fi ornafTet eu diadematc regio:* Ac aliâs magnisnbsp;laudibus efFert Mariam,q, preciofo fuo unguento non pepercerit,ucnbsp;dedararet erga ipfum fidcm fuam* AmeOjinquiens^dico uobis, ubixnbsp;cunc^ prgdicatum fuerit hoc Euangelion in toto mundo, hoc quo(^gt;nbsp;quod hgc fecit narrabitur in memoria ipfius» Quid aliud autem hocnbsp;eR,^ Marig inflituere monumentum illuflrius ac durabilius monu^nbsp;mentis omnium huius terrg regum ac Monarcharum:* Sed ncc Mar/nbsp;tha fuo commodo ac honore fraudar, quemadmodum ea qug fcquurtnbsp;tur,indicabunt,Et hgcdicimus tantum de externis bénéfices, qug hisnbsp;inhocfeculocontigerunn Quid autem dicemus defpiritualibusÔinbsp;perpetuis bencfici}s,q acceperunt propter ChriRum, in regno cocknbsp;fii;Hgc plura amp; maiora funt, q q humana lingua explicare pot. Quanbsp;re non pigeat nos propter ChriRu amp; Euangelion eius pericula fubknbsp;re,8d fumptus facere,cu tanta fit liberalitas eius,uc non cômittat,quitinbsp;uno aut altero incômodo,innumera amp; gterna comoda reddat. Sednbsp;quidCinqes,Hoccine eR pmium amicitigç’hæccine eR merces hofpknbsp;tticLazarus ChriRo acceptiffimus eR: TeRanf id forores,GU dicunt:nbsp;Eccc,quem amas,ggrotat. TeRat idem etiâ EuangeliRa, cum poRcanbsp;ait:Iefus diligebat Lazarum. ChriRus etiam ipfe tarn uerbis,cum dknbsp;titjLazarus amicus noRer dormit, lacrymis,cum poRea ad tumu/nbsp;lum eius fleuit, teRatus eR fe fingulari fauorc profecutû effe Lazat^»nbsp;Et tarnen non folum conniuec Sd permitcit,ut ggrotet,fed etiâ ut morinbsp;atur, ac fetere incipiat. An hoc cR amici officium, defererc amicumnbsp;in fumma amp; extrema eius neceflitatc^Sed bene habet. ChriRus ut fcrnbsp;uat arnica fuâ beneuolentiâ erga Laza[%,ita fuo quoda, cocp diuinonbsp;^filio conniuet ad morbu amp; morte Lazari. Cum em amicitia Chrinbsp;Ri cum Lazaro uulgata fuerit, cogitauit ChriRus exeplum uniuerfafinbsp;A ij

ÎN CAPVT xr. EVANG. lOANNlS*

iecdcfig füg m Lazaro cxhibere,tJt uera amicitfg ratio inter Chriftani SiC pios cognofceretur» Nam fi Chriftus Lazarura amicum füum fer/nbsp;uafTet^ne uel morbo affligeret.uel morte interiret,an non alrj pijïqi’*nbsp;crcdunt Chriftum effe amicum fuum,dubitarêt de amicitia cius, fi ipnbsp;fi inciderent in morbos,amp; pericula mortisC Nunc autem Chriftusnbsp;mittitjUt is uir,quê fumma dilcdionc complexus eft,ggrotet ac morinbsp;atur,quo doccat uniuerfam ecclefiâ, fauorem et gratiâ dci haudqua^nbsp;pofte à pqs morbo amp; morte colli» Non enim difcedit deus,difccdctcnbsp;fanitate carnali.Non abit Chriftus, abeunte uita corporalt Sed tunenbsp;maxime oîm pfto adeft, et fcruat,cum oîa in oculis hominum perdit»nbsp;uidentur.Quarc hoc unum nobis curg fit,ut cura Chrifto amicitia conbsp;iuogamurÇ id quod fit perfidem in ipfum ) Si hanc amicitiam conftänbsp;ter tueamur, Chriftus em,etfi conniuet ad morbum amp; mortem Laz»nbsp;ti amici fui,th non conniuet, ut Lazarus pereat, fed ut maiori gloria

* ’ fcrucf,quêadmodnm paulo poft fcquit. Miferunt ergo forores cius, ’ ’ ad cum dicentes:Dhe,ecce,quem amas, ggrotat» Magna eft prudêtianbsp;harum muh*ercularum,amp; rede fciunc, qbus rebus animus Chrifti cxnbsp;pugnetur.Mittunt enim Icgationem ad Chriftum,ac primum, no dinbsp;cuntjLazarus ggrotat,Scd:Qucm AM AS »ggrotat» Hoc uno arnaH'*nbsp;di uerbo non (olum admonent eum oîm ofti'ciorum, q amicus debetnbsp;amicojuerumetiâ animum eins ira cxufcitant,uc non poftit teneri, qtinbsp;fuccurrat Lazaro. Amas Laza[?2,de(ercs nc amicum in fumma eius ncnbsp;ceflitateCNegabis ne opem tuam pcipuo amicoC'Deindc,oon addöt:nbsp;Veni amp; reftitue eum fänitati,Sed fimpliciter exponut ei amici nccePnbsp;ïitatem:Ægrotat,inquiunt.Quid nunc a' tc petatür,aut expedet, tu/nbsp;ipfe intelligis. Difcamus hoc excmplo,quid amp; nobis in noftris mife/nbsp;rrjs èi afflidionibus faciendum fit. Si enim pmimur aut paupertate,nbsp;aut morbo,aut piculo mortis, mittenda eft legatio ad lefum Chriftu,nbsp;Dominum deum noftrum.Mittitur aüt legatio inuocatione nominisnbsp;dei.Non enim excitandi funt mortui,qui pro nobis apud deum internbsp;ccdant,fed nofipfi inuocemus dcum,amp; hortemur eos, qui adhuc no/nbsp;bifeum in ccclefia uitam agunt, ut etiam ipfi nos fua inuocatione in-*nbsp;uent.Hgc eft legatio, qug in noftris aduerfis ad deum in cœlû eft mitnbsp;tenda.qua deo pcricula noftra exponamus. Ac nouit quidê deus,qdnbsp;nobis opus fit,priuf^ id cogitaucrimus,ne dû uerbis expofucrimus,nbsp;attn exigit deus,ut amp; nos noftra indigentiam cognofeamus, Si notitinbsp;am noftra uotis ac pcibus declaremus.In hac igitur leg3tione,non eftnbsp;Opus multiloquio. Ethnici enim funt, qui puiant fe ob multiloquiunbsp;fuum exaudirijfed opus eft multa amp; magna fide,opus eft ea uidelicetnbsp;rc,qua animus dei expugnari queat.Hgc aut fola eft,lefus Chriftus finbsp;iius dei,propter que folum deus amat hoîes, amp; benefacit eis. Quarcnbsp;inuocjv*

HOMILIAE lOANNIS BRfiNTIT.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,»»

ïnuocaturo aiixilium dei in aduerfis,nece(rarium «ft, ut credat in k/ fum Chriftum, qgt; propter hunc deus fit propitius, Hæc auteiti ffdesnbsp;. Tuis ƒ tiam uerbïs dedarari folec,ut fi quis, exempli gratia,dicat,Ecccnbsp;domine , iHe ego , proprer quem mififti unigenitum filiumtuum innbsp;terriSjtantapremor pauperratc, ut famepropemodum contabcfcam;nbsp;Ecce domine,is,qucm tu fanguint tuo redemifti, efurit una cum libcnbsp;ris fuis. Ecce domine,quera tu morte tuaredemifti^borrore mortis afnbsp;fiigitur.Eccc domine,cuitu promifiiii ccdum amp;rcternam uitam, iiïnbsp;cum Satan unà cum fuo inferno St damnationc graiïatur. Quid f Sinbsp;hæc ex fide oraucris,putas ne dcû pöflctcncri,quin te adiuuetf Monnbsp;tes,inquiCaCommouebuntur,S^ colles conircmïfcent,mifericordia aunbsp;tem mea non recedet a' te , S^ focdus pacis mee non moucbitur, dicitnbsp;tniferator tuus Dominus.Sed audiamus nunc,quid lefus mulierculisnbsp;per legatos refpÔderit. Äudiens enim lefus,dixirîlnfirmitas hæc non *nbsp;eft ad mortem, fed pro gloria dei, ut glorificetur filins dei per earn. * *nbsp;Hoc eft unum.cprgcipuis didis,q in hâchiftoriaobferuanda proponbsp;nuntur.Etfi enim Ghriftusuideiuriantum loqui deinfirmitatc Lazanbsp;tijtamen poftea perfpicue fignificat, fc idem fentire de omnium pio/nbsp;rum infirmitatibusjcumait: Quicreditin me, etiamfi mortuus fuegt;'nbsp;rit,uiuet,amp; omnis q uiuiiSt: credit in me, nonmorietur ingternum.?nbsp;OrRnis,inquit,lt;non Lazarus tantum^ qui in me credit,uiuci inæternbsp;num.In hoc igitur dido, quod Chriftus refpondet legatisfororum,nbsp;de Lazari infirmitate,longc aliterdefcribitur corporalis infirmitas,nbsp;qj earn MofesdefcripfiuMofes enim docet corporalem infirmitatemnbsp;efte poenam peccaii,quæ fit ignominiofa Sdmortifera. In fudore, in/nbsp;quit , oultustui Cbocautem eft omnium corporaliuminfirmitatumnbsp;genus^uefceris paneiuo,donee reuertaris in terram, de qua fumptusnbsp;es. Et in Deuteronomio, inter fupplicia peccati etiam hoc enumeratenbsp;Augebit,inquiens,Dominus plagas tuas,amp; plagas feminis tui, pla/nbsp;gas magnas amp; perfeuerantes infirmitates peflimas 8^ perpétuas. Ma-*nbsp;nifeftum igitur eft, qp iuxta Mofen, corporales morbi fintfupplicianbsp;peccati,ideoq{ mortiferi,ac,ut ita dicam , inferniferi. Nunc autem^nbsp;Chriftus longe aliter deferibit morbos amp; infirmitatem corporalensnbsp;Dicit enim cam non eftcmortifera,fed falutarê amp; gloriofam.Infirminbsp;Tas hgc,inquiens,non eft ad mortem gt; fed ad gloriam dei, amp; ut filiusnbsp;dei glorificetur per earn. Nunquid ergo Chriftus arguit Mofen mennbsp;datrjç’Nihil certe minus: Vera dicit Chriftus,uera dicit et Mofes,fcdnbsp;^ius alio fpedat.Mofes enim non eft expiator, fed iudex pdÔrumgt;nbsp;ctproponii fibi oboculos cos hoies, qui nondum habet rcmiflionenbsp;peccatoRî,fed adhuc funt pdispbnoxf). In his hominibus infirmitasnbsp;lt;^orporalis,ui eft pcena peccati,ita afFert morte ac infernum.Chriftus

A iq

IN CAP VT XI. evang. IOANNIS»

autem eß expiator peccatorum,amp; impetrauic â deo patrc fuo,ut nuHI eorum,qui in ipfum credunt, imputentur peccata, fed uc rcputentiucnbsp;coram deo iufti. Vbi autem peccata non imputantur , ibi efl beatitu/nbsp;do.Beati,inquit,quorum remiffæ funt iniquitates, amp; quorum tedsnbsp;func peccata,beatus uir,cui non imputauit dominus peccatum. Qua/nbsp;re, cum Chriftus definit corporalem infirroitaccm non efle moriife/.nbsp;ram,refpidt in expiationem peccatorum.quam ipfe fecit, ôi. in eos,nbsp;credunc,nbsp;nbsp;nbsp;propter ipfum habeât peccatorum fuorum remiflionem.’

In his cnim,fieri non poteft,quin corporales morbi fint falutares, fint organa illuftrandæ glorig filrj dei* Nam queraadmodum nomSnbsp;lefuChrifti filijdei ex hoc maxime coram omni populo illuftratumnbsp;efl,qgt; refufeitauit Lazarum a mortuis,ita illuflrabitur coram uniuefnbsp;fo mundo ex eo,qgt; refufciiaturus fit omnes credentes in ipfum,adpecnbsp;petuam uitam amp; fceliciiatem. In hac enim refufciratione,pubh'ce de/nbsp;clarabitur,q) conferuauerit pios in ipfum credentes. non fold in mofnbsp;bis Jed etiam in morte ipfa,ac turn uere perfpicuum crit,morbos cor/nbsp;porales non fuifle mortiferos Jed falutares,amp; gloriofos. Vna igiiufnbsp;cura,unum rtudium noftrum fit,ut in Chr iflo hmus,amp; in ipfo manenbsp;amus.Sed hie perpendeddigenter, male conuenireuidentur ucr/nbsp;ba Chrirti,cum euentu ipfo in Lazaro. Chriflus enimnunciat fororinbsp;bus,q) infirmitas Lazari non fit mortifera. Et hoc quidem eft Euan/nbsp;gelion fororibus acceptiflimum,uide autem diuerfa accidât. Chrinbsp;flus enim ita diflimulat,quid de Lazaro agatur,perinde ac fi nuliae/nbsp;¦» ’ ius rei cura afFicereiur. Vt enim audiuif,q? ggrotaret, turn quidê teninbsp;» » poris manfit in eodem loco duobus diebus. Interim Lazarus non fo/

lum moritur,uerumetiam conditur in monumentum, amp; incipit fete/ re.Quomodo hiceuentuscouenitcum uerbo Chrifti^* Sed Chriftusnbsp;uult forores efle contentas uerbo Euangcli) fui , amp; interea temporisnbsp;exercer! fide, donee ueniret, ac re ipfa probarci uerbi fui ueritaicm»nbsp;Hoc eft obferuabile exemplum,quo admonemur, ut no finamus nosnbsp;diuerloeuentua fide Euangelq Chrifti auelli.Chriftus enim reuela/nbsp;uit amp; comprobauit Euangelion fuum per fpiritum fancftum.Sed mulnbsp;ta folent Euangelioeiuscotrariaaccidere. Promifit in Euangcliofuonbsp;purgdttionem â peccatis, amp; iuftitiam, fed (ordes peccati adhuc inhæ/nbsp;rent carni,Promifit rerum omnium benedidionem, fed omnia mulenbsp;didionum genera imminent,promifit cceleftes diuitias, fed grauifTInbsp;ma nos premit paupcrtas,adnunc(at nobis fanitatem Jed ecce ubi dianbsp;turnos morbos,adnunciai uiiam,fed ecce mortis omnia plena. Quidnbsp;igjtur fenciamus ; quid faciamus 2quot; Oportet nos contentos efle uerbonbsp;fcuangeiq, amp; quod ad Paulum dicitur,Suffiicit libi gratia mea,ideninbsp;(ciamus ÔC ad nos dicijSufficit uobis Euâgclion meum, Etfi em nuncnbsp;omnia contraria apparent, tame primum, nihil eft certius ueritaie L*

MOWILIAE lOANNIS BRENflIi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0®

Uagelfj Chrifti,deinde uifum eft deo, uc aliquadiu fide exerceamur; donee reipfa reucktur,quod uerbo promiflum eft.Na fn hunc ufumnbsp;confiieutus cft dies diuini iudic(j,uc tune reipfa accipiamus,quod niicnbsp;fide tm apprehendimus, Cernimus nunc, inquit Paulus, per fpeculünbsp;autem facie ad faciem, nunc cognofco ex parte,tuncnbsp;uero cognofeam quetnadmodum Sx. cognitus fum.Et loannes: Nuncnbsp;filt) dei Tumus,amp; nondum apparuic,quid fiituri fumus, Scimus autê»nbsp;qm fi apparuerit,fimiles ei erimus,quonia uidebimus eum ficutieft.:nbsp;Quare non mpueamur aduerfis,utabfjciamusfidutiâ,quam deus exinbsp;git, fed intueamur animo noftro in ueritatem ac certitudinem Euan/nbsp;geliiChrifti,utqcredimus,fuotemporepercipiamus, Deinde poft lt; »nbsp;boedicitdifcipuljs:Eamus inludgam iterum.DicuteidifcipuIiiRab/ lt;nbsp;bi, modoqrebantte ludgilapidare,amp;iterum uadis illucC Vide^ «*nbsp;prgpoftere res agatunDifcipuli docent prgceptorem, Sx iuftificatur,nbsp;quemadmodum Chriftus alias dicit,fapientia à filps fuis.Reprehen/nbsp;dunt enim lefum, qj cum paulo ante uix euaferit infidias ludæorum,'nbsp;nunc fe iterum in pericula temere conqcere inftituerit.Sed uiciffïm ecnbsp;ipfireprehenduntur.Refpondit enim lefus: Noneduodecim funt ho * ?nbsp;rg dieicSi quis ambulauerit in die,non ofFendit,qaia lucë huius mun « «nbsp;di uidet.Si quis autem ambulauerit in nolt;fte, offendit, quia lux non * «nbsp;cft in eo.Hgc eft fimilitudo à die fumpta, qua lefus réfutât confilium lt; «nbsp;amp; fententiam difcipulorum» Videbatur enim ipfis non efte redeungt;nbsp;dum in Iudgam,ne lefus a' ludgis intcrficiatur* Docet igitur lefus hacnbsp;fimilitudine,nihil eftepericuli hocquidem tempore metuendü. Na eZtw/wMnbsp;dies habet in unaquacp regione fuam certa periodum, fuos horarumnbsp;fines Sx terminos,quos inlequitur pt^ea nox. Non enim perpetuusnbsp;«ft dies,in his regionibus, in quibus homines commode habitare fo alicubi4snbsp;lentjfed quemadmodum fcripturaaicCundis diebus terræ,æftas SX Ucubi 49 «’Mnbsp;byems, nox SX dies non rcquiefcent.Et iterum:Fecit lunam in temponbsp;ra, fol cognouit occafum fuum,pofuifti tenebras,Slt; bèta eft nox.Etfinbsp;aüt in alqs regionibus alia funt dierum amp; nodium difcrimina in hyenbsp;nie Sx gftaie,tamê in vere Sx autumno dies eft, ficut amp; nox,duodecimnbsp;horarum,amp; quo regio propius accedit ad circulu gquinodialè,Cquanbsp;lis eft terra Canaan,fi coferatur ad noftra Germania^ co diutius diesnbsp;folet duodecim effe horaR2»Quarc qd Chriftus dicit, Nonne duodc/nbsp;cim funt borg diei; loquif de fua,in qua ipfe uitâ agebat,regiÔe,amp; denbsp;«ius regiôis côfuetudinc, qua dies in duodecim tm horas diuidebau*nbsp;Vocat autem dies, id tempus, quo fol fupra noftrum hemifphgriuranbsp;tivcumfertur.Itac]^,fi quis hoc tempore fufeeperit profedionem,nonnbsp;facile oftendit pedem i uû ad lapidem,propterea qp habeat lucem buznbsp;njundi, quae eft fol, prgluceniem.Quod fi autem fufeeperit profe

A Hi)

in'CAP VT Xi. évanö. ioanni?»

, Äioncm eo tempore,quo fol occidit, nox cft,uix fieri poteft, quîft in tenebris ofFcndat,cum non habeat folem prglucéntem. Habes remnbsp;lt;pfam,a quaChriftusfumit fimiliiudinem fuam. Videamus igiturnbsp;nunc,quomodo ad infiitutum eins accommodetur. Dies enim eft tê/nbsp;pusuocationis, feu tempus miniftcrq, quo defüngendo Chriftus innbsp;hanc lerram st deo patre fuo miffus cft.Duodccim borg funt certa pe/nbsp;Hodus huius minifterq. Chrifius em'm non eft miflus in häc terram,nbsp;ut perpetuo in ea corporalem ageret uitäm, amp; femper concionareturnbsp;Euangelion fuum in Humana carne,fed ut implcto minifterij amp; uodinbsp;lionis fug tempore, iterum ad patrem reuerteretur per mortem. îtaepnbsp;hoc definitum â deo patre tempus , dicitur dies duodccim horatunigt;nbsp;T empus autem,quo fufc ipienda erat crux et mors,uocatur noxjcu tenbsp;' ncbrg.HeCjinquitjcft Hora illa uefträ,amp;potefl:astenebrarum.Quodnbsp;ergo Chriftus dicit,hanc habet fententiam, Nolite metuere, ne hoCnbsp;tempore aliquid mali mihi accidat,etiamfi redeamus ad ludgam. Nanbsp;quemadmodum dies habet fuam lucê certo tempore, quo fi qüis am*nbsp;bulat,non ofFendit,quia! fol cunda fua luce luftrans complens, fa*nbsp;cit ut offendicula caucat,Si autem fol occiderit,Si tenebræ fiant, nortnbsp;habet iam lüccm,quæ illuftret uiam, ut offendicula cauere polfit,*^*nbsp;certum eft tempus meae uöcationis,amp; mci minifteri) in terra, Quodnbsp;fi completum fuerit,moricndum certe mihi erit, etiamfi non rédieronbsp;in ïudæam.Si autem nondum fueritcompletum, non poffunt me in/nbsp;terficere Iudæi,quia ambulo adhuc in die minifteri) mei, quo fol di/nbsp;uinæ protedionis ita prglucet mihi, ut etiamfi omnes omnia confilianbsp;uires fuas in ünum conferrent, non tarnen poffent me uel làpidi/nbsp;bus obruere,uel in crucem fuftollcrc,uel alio genere mortis pecdere;nbsp;Quod Ghriftus de fuo minifterio,ac fui diei operc concionatur, idcnbsp;fentiendum eft de omnibus piorum hominura miniftertis. Vnuf/nbsp;quifq^ enim piorum hominum habet fuumminifterium inhactergt;;nbsp;ra,amp;fuum diei opus,ad quod diuinitus uocatus eft. Etfi autem tem/nbsp;pus durationis huius minifteri) hominibus ignotum eft tarnen not)nbsp;eft perpetuum in hac terra,fed certa eft periodus, certus eft finis einsnbsp;coram deo. Breues, inquit, dies hominis funt, numerus menfium e*nbsp;ius apud te eft , Conftituifti terminos eius, qui præteriri non potê/nbsp;runt.Etitcrum:Veftrictiam pili capitis omnes numeratilunuQuidî*nbsp;Ergonè, quia tempus üitæ amp; minifteri) noftri in terra, certo apudnbsp;deum conftitutum eft, licebit quaeuis pericula temerc fubire C Quidnbsp;enim iuuabit prouidentia,fi tempus eft completumCQuid nocebit tenbsp;meritasjfi tempus nondum eft complctumC Sed q de conftituta apudnbsp;deum certitudine noftrae uitæ ac minifterij commemorantur, nonnbsp;^odicuntur^ utimprudenter incogitanter res aggeediamur, amp;nbsp;peri/

KOHILIAE lOANNÏS BRENTITi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j«

pericula temerc fufdpfamus^fed nc metu pcriculorum uocanoe no/ ftra fedanda deterreamur, Etfi' enim certum eft tempus minifterf) nonbsp;ftri'jtn prodeft prouidemia,quia uocatio dei eft, ut prudenier pericunbsp;Ia caucamus.Ettote,inquit,prudentcs ficut ferpentes, nocet aût cenjc/’nbsp;ritas amp; ftultjtia,quia deus abominat earn* Itac^ oïa pen'cula font pru/nbsp;dcnter cauenda.Sed ft' tab's cafus fnciden't ut aut prætermittêdum ft'cnbsp;ofFici'um acminïfterium,ad quod uocatus es dïuinitus,aut fubeundanbsp;fint pericuïa, tune non debemus metu periculorum ofFic/um noftr^nbsp;deferercQuid enim mctuisCnum cxiliumCSed Dni eft terra ac plenlnbsp;tudo eius.Num mortêC fed qui occidunt corpus,animam no poftuntnbsp;occidere,imo ne corpori quidem nocerc pofTunt/i nondum fucr it e/nbsp;is datum é cœlo. Quare pergendum eft in uocationc dei magna fidu/nbsp;tia,utquicquidaccidcrit, inueniamur à Dno in offiçioobedicntiæ,nbsp;amp; confequamur ab eo auxiliü amp; falutê, per lefum Chriftû Dnm no/nbsp;ftB2,qui eft una cum fpiritu fando deus benedidus in fecula, Amen-HOM ILIA 11;

Xpofuimus ex Euangeb'o, quod lefus Gbriftus fo p roribus Lazari nunciauit, quid fit corporabs in/nbsp;ft’rmitas.Dixit enimtlnfirmitas hgcno eft ad mor/nbsp;Pquot;**^ gloria dei, ut fib'us dei glorificetur pnbsp;1 eâ.Exponamus nunc quid fit mors corporis.Qugnbsp;rescognitutarn neceftaria eft, communis eft:nbsp;mors omnibus hominibus* Semper enim mors nobis impendet,nbsp;^prirnum nati fumus,ad mortem tendimus, ac tanta eft mortis tyrannbsp;niSjUt cumin hominem graffari inftituit,nemo eft,qui earn uel prectnbsp;bus placare, uel uiolentia repellere queat. In morte enim non poteftnbsp;roaritus uxori,non uxor marito,noH parentes bberis,nonferui dominbsp;nis fubuenire. Pone tibi ob oculos Monarcham huius terras potefta/nbsp;te mortis arreptum.Non eripiunt eum milites, non équités, non ci/nbsp;ues,non amici,ac ne habet qutdem,qui comitetur ipfum, fed neceflenbsp;habet folus in tenebras mortis ingredt In hiftorqs Gentium adnota Hererfownbsp;turn eft,q) Scyth£,poft^ rexipforum e uita excefrit,ftrangulauerintnbsp;unam ex uxoribus eius,ac fimul cum ipfo amp; uxore fepebcrint,pincernbsp;nam,coquum,cqui curatorcm,quern nunc Marfcalcum uocant, nun/nbsp;cium,amp; equos. Acreuoluto anno, occiderint quinquaginta ingenu/nbsp;oSjtotidemc^ equos.H^c fuit immanis crudelitas, ÔC tarnen habuit a*nbsp;pud has gentes ipecie prudentie Ôl pietatis. Voluerunt em,queadmonbsp;dum conieduris aftequi licet, hoc more, partim uiuentis régis inco/nbsp;lumitaii confulere, utcum pincerna, coquus 0^ alq miniftri fcirencnbsp;fibi unâcum rege moriendum efle, tanto diligentius falutem régis tunbsp;crentur, quanto cariorem fuam haberent falutem, partira uolueruoi

IN CAP VT XI. EVANS. lOANNlJ,

deliindum regem comitibus Si minißris luuare. Sedhacopmione nihil fuit uanius aut ftuItius.Non cnim iuuatur morfens,ne fi deccmnbsp;quidem myriadas hominum una' cum ipfooccideres. Nam tenebrasnbsp;mortis craHiores funt,nbsp;nbsp;nbsp;ut in ipfis alter alterum uel agnofeere, uel

manum porrigere Si tenere poffit.Quarc neceflarium eft ut redam de morte cognitioncm aftequamur, quo tenebras eius intrépide fubinbsp;re queamus. De hac autem re audiendus eft lefus Chriftus Dominusnbsp;9 » nofter,qui folus nos in morte feruarc poteft. Hæc ait, S)C poft hcc dPnbsp;» * cit eis : Lazarus amicus nofter dormit, Sed uado ut forono excitemnbsp;9 gt; eum.Etfi lefus loquitur hie de Lazaritantum morte,quamuocatfontnbsp;num,tamen poftea,cum diciuQui aedit in me,etiamfi mortuus foe/nbsp;rit,uiuit}definit generaliter mortem effe fomnum.Na qj hie ait: La/nbsp;zarum dormire,manifeftum eft ex i}s,quæ mox fequuniur,q? loqua/nbsp;tur de morte. Ergo lefus Chriftus unigenitus filius dei, qui eft ueri/nbsp;las ipfa,mortem uocat fomnum. Videamus igitur,quid fit fomnus,nbsp;ut amp; intelligamus, quid fit mors.Somnum autem res ipfa déclarai ef/nbsp;fc duldftimam quietem. Si perfugium omnium laborum ac follicittinbsp;gQ tail's res,quam homines deteftentur Si fugiant, fednbsp;quam poft multas Si uarias diet molcftias fibi contingere optant, Sinbsp;ad cam capefTcndam feftinenr,ut fomno recreati,alacriores Si uegeti^nbsp;ores ad fua ftudia Si négocia redeant. Duo tantum hominum generanbsp;funt,qui ggre ad capiendum fomnum abeunt. Alterum,Pueri, qui ignbsp;Borant commoditatem fomni. Alterum, helluones, qui cum feiant fenbsp;poft fomnum propter crapulam Si ebrietatem capite dolere, maluntnbsp;uino fomno indulgcre. Alq autem homines recipiunt fe cubitumnbsp;magno defiderio,8i res fuas citiflime poftunt,peragunt, ut in teninbsp;pore fe ad capiendum fomnum componât. Cum igitur Chriftus mornbsp;uocet fomoum,manifeftc docec,q» mors non (it interitus,fed pernbsp;fugium laborum,Si iucunda quies,per quam recipias te ad ueram foenbsp;lieiiatem. Definierunt etiam Echnici mortem non effe interitum om/nbsp;nia tollentem at(^ delentem,fed quandam quafi migrationem eSmu/nbsp;tationemcp uitæ. Hancautemfententiamdemorte,àpatriarchistranbsp;dttam,Si ad Ethnicos ufe^ uulgatam,gentes nec ferio agnouerut, necnbsp;conftanter feruarunt.Ignorauerunt enim ueram caufTam mortis,quænbsp;eft peccatum,ignorauerunt etiam uerum autorem uitg, DnM noftrunbsp;lefum Chriftum.Quare doloribus Si terroribus mortis comprehen/nbsp;li,non potuerunt ullam in morte fperare falutem.Nam fi mortem iu/nbsp;xia naturam foam confideraueris, non eft nifi interims oêm foeliciia/nbsp;tem tollens. Mors enim intrauit in mundum per peccatum. Vbi au/nbsp;lem eft peccatum, ibi eft perpetuus interitus. Reliquum igitur eft,nbsp;fl de mortis natura iudicaueris fecundum peccatum , fieri nonnbsp;poteft.

ÖOMILIAE lOANNlS BRENTII- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«lt;»

poteftjCjufn fentias mortem afFerrc internitionem, 8^ cflTe uiam ad in fernum« Sed bene habet: lefus Chrißus expiauit peccaium, amp; fatisfenbsp;CK deo patri pro peccato» Qua ex re fadtum eil, ut tarn in ip(o,cp innbsp;Omnibus,qui fiunt membra eius per fidem,cömutata fit natura mor/nbsp;tis.In Icfu enim Chrifto mors non eil interims, fed fomnus, non eflnbsp;uia ad infernum,fed uia ad cœlum. Abforpta eil, inquit, mors in ui^nbsp;dtoriam. Vbituus,mors,aculeus;ubi tua,inferne,ui(floria Z Et iteRi:nbsp;Per mortem aboleuit eum,qui mortis habebat imperium, hoc eil,dinbsp;abolum 3 ut liberos redderec eos, quicuncß metu mortis per omticmnbsp;uitam obnoxtj erant feruituti. Quare, cum alia fit natura mortis, pernbsp;peccatum,alia per Chriftum,ö^ nos credimus, q? habearaus propternbsp;Chriftum remiflionem peccati non debemus mortem fecundum eanbsp;faciem, quam habet ex peccato, fed fecundum hanc, quam habet exnbsp;Chri(lo,intueri.Deinde cum Chrißus mortem uocet fomnum, amp; rcnbsp;cipiat fe Lazarum à fomno,hoc eft,amorte excitaturum.haud obfcu/nbsp;ce lignificat,^ feruiliter,c^ impotenter mors fit poteftati ipfius fub/nbsp;iedta.Homo excitât hominem à fomno,una aut altera uoce,aut manunbsp;Um concufrione,aut leui quodamilrepitu.Multo facilius lefus Chri/nbsp;fius excitât hominem a' morte, Lazarum uno aut duobus uerbis uo/nbsp;cabit,amp; continuo egredieturuiuus cmonumento. InnouiiTimo dienbsp;defcedct cum hortatu 8d uoce archangeli,ac tuba dci. Quid fietCNutnbsp;la bellica tuba tarn facile poteft milites ad capiendaarma excitare,nbsp;ilia Chrifti tuba omncs mortuos homines excitabit. Dixit quondâ,nbsp;Germinet terra herbam uirentem, cum nulla prorfus herba effet,nbsp;continuo terra gefminauit herbas omnis generis. Sic cumdidlurusnbsp;eft ad terram , Redde mortuos tuos, quomodo terra non obediretC*,nbsp;ludicandum igitur eft de morte, amp; excitatione a morte, non fecun/nbsp;dumhumanam imbecillitatem, fed fecundum diuinam potentiamnbsp;amp;maieftatem. Dixerunt ergodifeipuli eius:Domine fi dormit, falnbsp;uus erit. Dixerat autem lefus de morte eius, at illi putaucrunt, q? denbsp;dormitione (omni dicer et. Fieri enim aliquoties folet, ut fomnus in ,nbsp;i)s,qui aduerfa ualetudine laborant, fignum fit futuræ falutis aut fa/nbsp;nitatis. Nec ingratus erat hie fermo difcipulis, non tarn propter La/nbsp;2arum,cp propter ipforum tranquillitatem. Sperabant enim fore,utnbsp;lefus non fufeiperetprofedionem in ludæam, fi Lazarus dormireunbsp;Si dormit, inquiunt,faluus erit. Somnus inditium eft fanitatis moxnbsp;fccuturæ.Quid igitur neceffarium eft,ut tu abcas in Iudæam,amp; con/nbsp;ijcias te amp; nos in pericula S' Vides metum difcipulorum. Mirandanbsp;autem res eft, quod cum difcipulis nullum unquam incommodumnbsp;acciderit,cum effent apud lefum, amp; lefus paulo ante promiferit eis fcnbsp;cutitatem non tarnen adhibuerint d firmam fidem* Sedb^c^^

IN CAPVT Xl. EVANS. IOANNI?» naïnra hiimani jngent),qug raagis poni't fibi ob oculos uan'etatcm htfnbsp;Tmanorum cafuum,cp ucritatem Euangdq,amp; potentiam Chrirti.Pornbsp;ro Chrirtus non patitur difcipulos in hac de fomno fcntcntia crrare,nbsp;fed expooit cis aperte quid uclit, ut reddat cos ad miracuLim attentionbsp;'» » rcs.Tune ergo lefus dixit cis manifefte:Lazarus mortuus eft. Et gauznbsp;» gt; deo propter uos, ut credatis, qj non fucrim ibi, Sed camus ad cum;nbsp;His uerbis docei Iefus,quo côfilio fufeipiat edenda miracula, amp; quisnbsp;fit ufus miraculorum eius. Gaudco,inquit,q^ non fucrim ibi, ut cumnbsp;' paulo poft quatriduanum a' morte refufcitaucro, cognofcatis ueritaienbsp;miraculi,Si credatis meo Euangelio. Apoftoli cnim in bunc ufum egt;nbsp;ledit funt à Chrifto.ut effent telles dodrine eius in totoorbe terraRtJnbsp;Dodrina autem confirmatur miraculis. Sed funt etiam falfa ac uananbsp;miracula magorum,amp; impoftorum,qug magis funt ocuforum illufi/nbsp;onesqjmiracuIa.ChriftiautemmiraculafuntuerccceleftiajS^diui/nbsp;namiracula. QuareChriftushocaoit.utapoftoliipfiusnon folumnbsp;ChriJttcerH:gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® r • n

tudlt;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideant miracula ipl a,uerumctiam cognolcant circumftannas eorum,

quo probe fcianr,non effe impofturas,ôlt;^ oculorum illufiôes, fed at tiffima amp; uerifiima miracuIa,Gaudeo,qgt; non fucrim ibi. Ex hoc cmnbsp;cognofeetis ucritatem huius miraculi, quod paulo poft gditurus fumnbsp;in Lazaro. Seit is me hoc tempore non fuifte Bethaniæ. Et tarnen uiznbsp;deo Lazarum effe moriuum,Deinde,cum có uenerimusjreipfa comnbsp;perietis,eum uere effe mortuum, amp; iam quatriduanum in monumennbsp;to.f^oftea uidebiiis coràm, me uno tantum amp; altcro uerbo cxcitatu(?2nbsp;ipfuma' morte. Videbitis ipfum c monumento uiuum proditurum;nbsp;Has amp; alias circumftatias miraculi obferuate, ut cognita miraculi cernbsp;titudine teftificemini de mcg dodring ucritatc.Hoc cnim omnia meanbsp;miracula fpedant,utmcum Euangclion confirmctur.Sed de miracuznbsp;lorum Chr i ft i ratione fepc ante diximus. Nunc priufq proficifeatnucnbsp;i » cum Chrifto in Iudgam,audiamus,quid Thomas interloquatur. DPnbsp;9 gt; xit ergo Thomas,qui dicitur didymus,(Quem cnim Hebrgi uocantnbsp;9 ,Thom,cum Grgci uocant A'e^v/^op-jLatini Gcmellum^ad difcipulm:nbsp;Eamus nos,ut moriamur cum co, Hgc uerba etfi intelligi poftunt,nbsp;“ -¦ qj fint fcrio dida à Thoma,amp;: qgt; exhortetur his collegas luos, ut in/nbsp;trépide cum Chrifto proficifeâtur , ctiamfi cum ipfo moriendum fit^nbsp;tarnen fi conferamus ca cum ingenio Thomæ, quod aliâs,ctiam poftnbsp;refurrediôem Chrifti prodidit,cum ait; Nifi mittam manum meamnbsp;in latus eius, no credam,apparet cum loqui ironieds, 8^ quod dicit:nbsp;Moriamur cum eo, de Lazaro, non de Chrifto intelligerc,ut hie fitnbsp;fcnfus.Nofter prgeeptor dicit fc exciiaturum Lazarum iam quatridunbsp;anum à mortc.Sed quid^num creditis cum hocaut faduRz, aut facercnbsp;poffe C Quin fi creditis, ague, abeamus ad Lazaromj moriamurnbsp;unà cum

ttOMiLlAÊ îOANNlS BRENTII.

ipfojüt ctiam cum ipfo morte cxcitemur. Ego uero, ut uo*^ bi*s plane dicâÿ quod fentio,a nuliohomtnuminduci pofTumi ut a-e-»nbsp;dam,qgt; nofter illepreceptor reuocaturus fit Labarum » (ft modoue^'nbsp;gt;¦« mortuus eft)ad uica.Credat hoc inter nos, qui uoîet » ego certe nSnbsp;tred ,m. Hanc fententiam de incredulitate Thornj^ ueriftmilem facienbsp;ea incredul«ta$,quam prodidit de feipfo in refurrediorteChrtfti.Ohnbsp;lecro autem te, quid ell»qj Cbriftus tarn incredulum èi. indocilemdinbsp;icipuIumfecumtuIitC Non eft tdabft^diuinoeotifiliofa^um^ Pri/nbsp;mumenimChriftus lolerauit in difcipulorum fuorum numero tamnbsp;incredulum peccatorem, ut cognofceremus eum uenifte proptér pec/nbsp;tatorelt;,non quidem ut in peccatis manerent,peccare pergerêt, fednbsp;ÜI confequerentur propter ipfum remifti'onem peccaiôrum,ô^ darentnbsp;operam,ne peccatum in mortali fuo corpore regn irçt. Nam Sd Tho/nbsp;mas hocconfecutus eft,quemadmodum Apoftolica fcr ipta teftantur»nbsp;Üeinde tolcrauit incredulum Thomam, ut hacoccafiottc ueriias Eu'nbsp;angelq amp;miraculorum eiusmagisconfirmaretuh Namquemadmonbsp;dum Chriftus non elegit fapientes huius mundi,aut eloquentes oz rhom^fnitnbsp;ratores huius fecuh,aut potentes externa dominatione, in ApoftoÏosnbsp;fuos,partim,ne gloriaretur,ut Paulus ait, ulla caro in confpedu def^nbsp;partim ne poftcritas exiftimaret illos orationis fuco ac fplendore imnbsp;pofuifte maiœ ibus.aut hos coegifie uiolêter maiores noftros,ut fufgt;nbsp;eipcrenireligionemde Chrifto, ica elegit Thomam in Apoftolum^nbsp;uirurn nec ftultum, nec (implicem,nec credulum,qui temere quibufznbsp;uis ditftts aui faâis,prô puerorum more,fidem adhibeat,fed durum*nbsp;difFicilem,agrertem,qui n(hitcredïderit,nift data, utdici folet, fidenbsp;in manum. Nam ft quis hoc ingenio praediius fuerit, facile intelliginbsp;poteft,eum non nifi cognita Si perfpeda teftificaruGum igitur Thonbsp;mas uir minime credulus dixerit poftea Uml cum alijs apoftolis tcfti-*nbsp;monium de dödrina,de miràcuhs,derefurredione,amp; deregno Donbsp;mini noftri lefu Ghrifti,dubium non eft, quin.hg:c omnia probe cognbsp;nouerit, ut teftimonium eius tanto maius autoritatis pondus habeat,nbsp;quanto minus ao(eaaedulus fuerit.Scd pergamusadreliqua» Venit ‘ *nbsp;itac^ lefus, S^inuenit eum quatuor dies iam in monumento habert'nbsp;tern. Hoc commémorât Euangelifta, utdoceatLazarumuerefuifte **nbsp;mortuum,8^ ut miraculum, quod paulo poft in Lazaro aeditum eft,nbsp;magis illuftretur. Recêfentur quidem nonnulliab Ethnicis,qui elati Pffi.Uhftnbsp;reuixifte dicuntur.Sed alq nondum Ueré morte obierant, de alqs iO'nbsp;certa eft autorum,qui ea prodiderunt,fides, A feculo autem nûquâmnbsp;auditum eft,qgt; homo uere mortuus,aliquot iam diebus in monumennbsp;toconditus,redicrit ex uocattone hominis ad uitam* Non ignore honbsp;minem mortuum proiedum in lepulcrum prophetae Elizgi, moxnbsp;ß

IK CAPTT XI. ETANG« lOÄNNlS,

» ôîs ofTibus eiust,rcuixi(re. Sed manifeftura cft, ut hoc miraculumi ita SC illud fuperat omnes humanas uires,ac fieri non poted, quin iv*nbsp;trunt^ diuina potentia fadum fit. Quare quemadmodum hoc Elizglnbsp;miraculû,^bauit ueritatê uaticinioNt eius,ita et illud,qd kfus in La/nbsp;zaro ^didit, cÔfirmat dodrinâ Euangeip eius,Docuit aût Iefus,fe n$nbsp;talé elfe prophetâ, qualis fuit Elias, aut Eiizgus fed efle prophetai^nbsp;dominum,dc quo ali) prophet^ fint uaticinati,uerun) MelTiam, ue%nbsp;deum ac feruatorem noflrum,Cum igitur excitauerit à morte Lazaßsnbsp;quatriduanum^ fentiendum cft in lelu Çhriflo aliquid homine augunbsp;ftius elTejhoc eftjipfum amp; uerum elfehominem, Si uerum deû. Sednbsp;» » de h is fortalïis poftea,nunc percurramus ea qug fequuntur. Etat aui2nbsp;» » Bethania iuxta Hierofolymam fere ftadqs quindccim, multicp ex lu/nbsp;’» i deis uenerant ad Martham ac Mariam, ut confolarentur eas de fratrenbsp;» 9 fuo. Vi nos in menfurandislocorum interuallis utimur miliartbus,!/.

ta ucteres ludgi ôd Grçci ufi funt ftadrjs.Sic fupra didum eft,difcipu/ ’ los remigaffe ferme ftadia uiginti quinq^ aut triginra. Et in Luca, Elmaus abeft ab Hierofolymis fpacio ftadiorum fex3ginia.Odoauienlnbsp;ftadia faciuntunum miliare Italicum,Çhoceft,millepafrus)quarteninbsp;autem partem miliaris German ici, Itaqp quindecim ftadia,quibus Bénbsp;thania â Hierufalem diftab/r,faciunt duo pene miliaria Italtca, dimi/nbsp;dium aûtfere miliare Germanicum.Cæicrum, qp multi ludgi uene/nbsp;rint é Hierufalen? ad Béthaniam, ut confolarentur Mariam amp; Mar/nbsp;tham,non obfcure indicat,hanc familiam fuifte nobilitate amp; diuitijsnbsp;illuftrem.Sic enim in hoc feculo fieri folet, ut nobilium ac diuitû fu/,nbsp;nera fint frequétiftima, 8d tarnen inter hos oés confolatores non eraf Jnbsp;qui potuerit uel Lazaro mortuo,uel fororibus adhuc uiuentibus ali/nbsp;quid firmi folart) amp; auxilrj afFerre,donec uenit lefus Chriftus, qui uCnbsp;ccrtam affcrt falutem,ita etiam hac turbg ftequentia bene ad teftimq/nbsp;nium miraculi fui utitur. Audiamus igitur nunc colloquium lefu cdnbsp;» » Martha,ut poftea ad fpeâaculum miraculi accedamus.Martha ergo»nbsp;¦» ’ utaudiuitjt^ lefusuenifTetjOCcurrit ilIûMariauero domi defidebat»nbsp;» » Dixii ergo Martha ad lefum:Dne, fi fuiffes hic, frater meus non fu^nbsp;» » iftet moriuus.Sed ôd nûc fcio,q) quecunq^ popofceris s deo, daturusnbsp;» » tibi fit deus.Martha uidctur quidem pie loqui,ac rede de Icfu crede/nbsp;re,nondum autem intelligit ftdera fuam.Nam aedit,quemadmQdiinbsp;poftea fequitur,q) hic lelus fit uerus Mcffias feu Chriftus.filius dci,nbsp;quem propheiæ in hune mundum uenturum promiferunt. Qui au/,nbsp;tem hoc de lefu credit rede intelligit, is certe crédit lefum non fo/nbsp;lum efle hominem fimilem prophetis,,autaliquâto excellentiorem,nbsp;fed etiam credit eum efle uerum ab pterno deum, credit quoc^ quodnbsp;confequitur, eum non pofle tantum exirinfecws praefentera inuiû/

HOKiLîAÈ ÎÔANNlS BRENTlt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jif

¦i bi'Iem fubucnire miferis.De MefiTia enim diéium efttBcnedi'ÄusDo minus dcus Ifrael, quifedtmirabiliafolus, Et benediâutti nomennbsp;maießatis eius ingtcrnum » amp;re(gt;lebicurmaie(la(e eiusomnisterra.nbsp;• Et itcrunaîNuoquid non ego Dominus, 8^ non eft ultra deus abfqucnbsp;mcC’Deusiuftusamp;faluans non eft prêter me. Conuertimini ad me,nbsp;amp; falui erfiis omnes fines terræ,quia ego deus,Ôd non eft alius» Hæcnbsp;amp; id genus multa de Meifia diâ:a funt.Quare qui credit hune lefumnbsp;ciTe Meffïam,8d redte intelligit hanc fidem,crédit etiam eum efTe ue/nbsp;rum Dominum deum noftrum. Martha autem ctfi agnofeit lefumnbsp;pro uero MeiTia^umen cum dicit: Si FuifTes hicjrater meus non fugt;nbsp;iflet mortuus.Et addit: Scio,qgt; qusecunc^ popofeeris à deo,daturu«nbsp;libi fit deus, non obfcure fignificat * fc nondum intelligcrc eum uetunbsp;efle deumjed ciTe hominem reliquis quidem hominibus, aut etiamnbsp;prophetis exceUentiorem,cuius precibus deus nihil neget, duntaxatnbsp;tarnen hominem,non item dtum ipfum» Quare Chriiius fufeipit c/nbsp;am crudicndam,utquod credit,rclt;fleetiam intelligauBt dicitilli:Re ‘ •nbsp;Furget frater tuus, Hæc pauca quidem funt uerba.Sed quibus Chri»* lt; lt;nbsp;ftusres maximas fignificat, Primum enim promittit Lazarum d mornbsp;le excitandum,qd confeftim fuiffet Marthæ gratiiTimUjâ^ iucundüTtnbsp;mum Euangelion, fi rede intellexifTet, Deinde tanta autoritäre hæcnbsp;Uerba Ioquitur,ot non obfcure fignificet, qp fua ipfe potentia excita/nbsp;torus fil Cazarum j morte, quemadmodurnfiatimeaexponit, Sednbsp;Martha nondum intelligit hoc Euangelion , ideoCj^ dicitei, Scio tenbsp;qgt; refurget in refurredione in nouiiTimo die. Quefo tc,obferua mi/ » enbsp;hi,quid fit Euangelion Chriftinon rede intelledum audirc.Martha :nbsp;putat Ghriftum miferiæ amp; calamitati ipfius illudere. Quod enim dinbsp;cit,hanc habet fententiam,Speraui in tantis mets afHidionibus tuamnbsp;prsefentem opcm,fcd ut uideo,ludis me, amp; reqeis me ac fratrem me/nbsp;um in extremum diem. Ego uero mallem,ut Frater meus, hoc temponbsp;te, uita Frueretur , ^ut tamdiu in puluereterræabfcpomnirerumnbsp;fenfu putridus iaccrct,Idem fere folent ifti rcfpôderc,qui aut calami/nbsp;lâtibus prcflï,aut iniurijs affedi iubentur benc fperare, qgt; deus uio/nbsp;dicaturus fitpopulum fuum, Ôdliberaturus ex omnibus miierqs. Sednbsp;quando hæc erunt C” inquiunt, Tu concionaris mihi de diuino auxt/nbsp;lio,quodinextremonefcioquodieuenturumeiF. Qu is autem menbsp;inicrea temporis fcruatC* quis libérât C His uerbis fignificant homi/nbsp;t)ts,fe audiuiiTe quidem npnnulla de extremo iuditio dici,hoc autemnbsp;pfotrahi longius,^ fuæ fit faluti confultum. Se enim neceffe haberenbsp;^nterea temporis perire. Scilicet pereunt homines nomen dei inuo/nbsp;'^®ntes,cum moriunturcSic quidem humanæ rationi uidctur,Domi/nbsp;autem deonodromulto aliter uifum, De qua re Chrifius moxagt;nbsp;B q

IN CAPVT XT. EVJlNGi lOANNiS?

perte connonabnur.Nam quod ad Martham attinet rede fcntit, futura fie generalis refurredio mortuorum in nouilTimo die, Sed pldnbsp;rimum errat, q? exiflimat Lazarum interea temporis pernlTe ac nonnbsp;habere ueram in deo uitam,etiamfi carne mortuus fit, Quare Chri/nbsp;» » llus reprehendit errorem eiu8,8d dicit ei : Ego fum reiurredio amp; uigt;nbsp;9 gt; ta.Qui credit in me,etiamfi mortuus fuerit,uiuet. Et omnis, qui ui/nbsp;• » uit Ôd credit in me,non morietur inæternum, Hæc eft memorabilianbsp;contio,digna quæ non atramento Jed auro fcribatur, Slt; quæ non hiinbsp;mana Jed angelica uoce adnuncietur. Non enim continet tantum uninbsp;uerfum Euangelion de ChriftoJed ctiara eft fcopus, quern fpedat,nbsp;Sd quo tendit fcriptura totius Veteris ac noui Teftamenti. Et hoc ihnbsp;lud Euangelion eft,de quo Paulus dicir,q) fit potentia dei ad falutemnbsp;omni credenti.Quare tanta diligentia percipiendum eft,ut etiam adnbsp;uerbum edifeamus. Sed ut fententiam eius rede intelligamus,erro/nbsp;res Marthæ iterum in medio ponendi funt, Martha enim pauca ucr/nbsp;ba collocuta eft cum Chrifto Jed magnos protulit errores. Alter eft,nbsp;q? etfi credit lefum efle uerum Meffiam, feu Chriftum, tarnen nonnbsp;credit eum efle uerum drum, fed tantum infignem Ôd excellentem minbsp;niftrum dei, qualesolim prophetæfuerunt. Alter eft,q? fcntitLa-*nbsp;zarum fratrem morte fie perijffejUt nunc minime uiuat, donee innbsp;uiftïmo dieiterum refufciietur. Hos errores réfutât lefus Chriftus,nbsp;8d docet non folum,quid de ipfo Jed etiam quid de omnibus creden/nbsp;tibus in ipfum fentiendum fit.Ego fum,inquiens, RefurredioSd Vinbsp;ta,hoe eft,Non fum tab's minifter refurredionis, qualis olim fuit E/nbsp;lias,aut Elizæus,qui 8d ipfi excitarunt mortuos, aut qualis fuit Eze/nbsp;chiel,qui de uita aridorum oftiium uaticinatus eft, Sed fum Refurre/nbsp;dio ipfa,hoc eft, deus ipfe, qui non folum excitaturus fum mortuosnbsp;in nouilTimo die, fedôd hoc tempore mortuosunouerboexcitarenbsp;pofTum, Nec fum adminiftrator tantum uitæ, uel fpiritualis, ficutnbsp;prophetæ adminiftranthancuitam fua prædicatione, uel corpora/nbsp;iis,ficut parentes,fed fum uita ipfa,hoc eft,Oeus ipfe,qui non folumnbsp;tribuo omnibus animantibus uitam corporalem , uerumetiara con/nbsp;feruo eis ad fuum ufque tempus hanc uitam, pios autem conferuo adnbsp;uitam æternam.Ego is fum,qui per Eliara 8d Elizaeum excitaui mor/nbsp;- tuos.Ego is fum,qui per Ofeam dixi: De manu mortis liberabo eos,nbsp;*’* de morte redimam eos : Ero mors tua o mors, morfus tuus inferne.nbsp;Ego is fum, qui per Ezechiekm dixi, Ecce ego aperiam lumulos ue/nbsp;ftros, ôd educam uos de fepulcris ueftris populus meus. Ego deniepnbsp;is fum, qui com patriarchæ Abraham, llaac 8d lacob in oculis hçmi/nbsp;num mortui effent, dixî ad Mofen, Ego fum deus pairis tui, Deusnbsp;Abra/

KOMILIÄE lOANNlS BRENTif.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91«

Abrahajdeus Ifaac»amp; deus lacob. Quid ergo C Cum egouocauerim me hoB: patriarcharum deumjiccine mortui fucrunt,utnullo modonbsp;«luerenifAbfiuNon agunt uitam in oculis hominum, fed agunt ui*nbsp;tarn coram dco. Deus enim non eft deus mortuorum, fed uiuorum»nbsp;Lï u£ manifeßum fit,q? non folum patriarchg,uerumetiamomnes ptjnbsp;uiuanfjCtiam poft mortem, addit Chriftus hoc loco : Qui credit innbsp;me,etiamft mortuus fuerit,uiuit. Et, OMNIS qui uiuit, credit innbsp;rne,non mof ietur ihgternum»Duos ponit ordines; Alterum uiuenti/nbsp;tium,inhöcuidelicct(eculo* Alterum, mortuorum. Etaffirmâtugt;nbsp;trofqjji in ipfum crcdiderint,uiuere. Omnis inquiens, qui uiuit,-hac uidclicet corporalt uita,amp; credit in me, nô morietur ingternum*nbsp;Ex hoc fequitur illud prius, qgt; qui credit in Chriftum, uiuat,eti/nbsp;amfi mortuus fuerit. Hoc certe nihil aliud eft, fi dixiffet Omnesnbsp;mortui,quiin mecrcdiderunt, uiuunt, 8d Nullus uiuens un^ mo/nbsp;rietur,fi in nie crediderit, Itacp crcdentes in Chriftum femper uiuut,nbsp;fiue adhuc corporalem agant uitam, fiue mortui fuerint. Quid hocnbsp;Euangelio nobis iucundius amp; gratius adnunciari pofietç' Quid itemnbsp;hoc Euangelio uerius, ac certius çquot; Nam Chriftus, quemadmodumnbsp;anteexpofuimus,eft RefurreótioSd uita ipfa. Qui autem credunt innbsp;eum,8d confidunt eo,fiunt membra eius per fidem, amp; adoptainur gnbsp;ipfum in ius filioru dei.ut quod ipfe cft natura, credentes fiant adopnbsp;tionc.OmneSjinquit Paùlus,filr) dci eftis,eoquód credidiftis Chrtlt;nbsp;fto lefu, Nam quicunt^ baptifati eftis, Chriftum induiftis: Et ite/.nbsp;rum: Accepiftisfpiritum adoptionis, per quem clamamus Abba pa/nbsp;ter. Idem fpiriius teftatur una cum fpiritu noftro, quo'd fimus filfjnbsp;dei.Quod fi filti,igitur hæredes, Hæredes quidem dei,cohære/nbsp;des autem Chrifti. Ac rurfus:Omnia fubiecit fub pedes illius, amp; de/nbsp;dit eum caput fuper omnia ccclcfig,qu^ eft corpus illius, complemennbsp;tum eius,qui omnia in omnibus adimplet. Corpus autem participâtnbsp;honorem capitis fui, amp; fingula membra fruuntur bencfitqs, quæ cornbsp;pus accipit. Quare,cum credentes in Chriftum fint membra eius, 8dnbsp;Fratres eius adoptiui, dubium non eft, quin fint omnium bonorumnbsp;eius participes öd cohæredes,amp; cum ipfe perpetuo acfocliciftime ui/nbsp;uat,manifeftum eft, q? öd credentes in ipfum perpetuo acfœliciffîmenbsp;üiuant.Quid nunc, Martha,demorte frairistui conquererisî' Vide/nbsp;tur quidem in oculis tuis mortuus, fed quia in me credidit, uere ad/nbsp;hueuiuit. Nec ipfe tantum uiuit, fed 8d loannes Baptifta ab Herodcnbsp;tnterfeäus,Zacharias pater cius,Elifabeth mater eius, Symeon, Annbsp;na propherifia,8d ut ad fuperiora fecula redcam,iyialachias, Zacha/nbsp;rias propheta,Aggæus,Hieremias,Bzechiel,Efaias,Michæas,Ofcgt;nbsp;asjEzethias, Dauid,Moles,adeoq^ omnes prophetæ öd patriarch«nbsp;B iij

\

IN CAPVT XL EVANG, lOANNlS.

iamdi’u mortui,adhucuereuiuunt.Dicam,quod fortaffis nbi* fncreSi bilius uid-:bitur» Tu Martha, qua? adhuc uiram in terra agis, nuncpnbsp;mon'eris in^ternum.Ncc morictur foror tua Maria,necmorientur hinbsp;comités Slt; difcipuli mei Petrus, Andreas, loannes, iacobus, amp; rchgt;nbsp;«JuûQiiid plural Nullus eorum,qui iam uiuit, Ôi. in me credit, mo/nbsp;rieiur unquàm.Quid igitur eft, qgt; Petrus amp; Andreas poftea fint crunbsp;cifixiCquid qp Iacobus eft occifusC’quid qudd alt) tarn Apoftoli di/nbsp;fdpuli diuerfis mortis generibus fint ex t in (ft i C Hgc certe etfi uideturnbsp;in oculis hominum mors, tarnen non eft mors, fed quemadmodumnbsp;Chriftus fupra definrjc,fomnus, in quo credentes in Chriftum, nonnbsp;iacent mortui,fed funt uere in Chrifto uiut Qug res non tantum de^quot;nbsp;clarabitur manifefte in nouiftimo die, uerumetiam Chriftus teftifi**nbsp;catus eft earn miraculo illo longe omnium dariflimo, quod in hoc canbsp;pite de refufeitatione Lazari deicribitur,nbsp;nbsp;nbsp;quod lefus fc æditurum

Manhg promittiu Poftquam enim de uitacredentium in ipfum dif/ » gt; feruiftetjUertit fe ad Maribam,amp; atttCredis hocçCum auiem policynbsp;ad Marlham dicat,Nonne dixi iibi,q7 fi credideris, uifura eftes gio/nbsp;riam deifapparet Chriftum autcopiofius,^ fcriptum fit, cum Mar/nbsp;tba collocutum, aut quod dicit, Credis hocCfic intellexilTe : Ego libinbsp;nunc concionatus fum de uera uita eorum,qui in me credunt. Cum Pnbsp;giturtuus frater Lazarus etiam in mecrediderit non eft moriuus,quot;nbsp;led adhuc uiuit. Haec non funt uana uerba, Sed declarabo ueritatemnbsp;corum reipfa. Non retjeiam te in nouiflimum huius feculi diem, fednbsp;nunc hac ipfa hora reddam gloriam dci,feu ueritatem meg concionisnbsp;illuflrem per fratrem luum.Credis ne me hoc pofte C de uoluntate e/nbsp;'» nim mea, fcio,non dubitasXacercC Refpondet Martha:Etiam Do/nbsp;» » mine,Ego credo,qudd tu fis Chriftus ille filius dei, qui in mundumnbsp;» » uenturus erat. Hæc eft infignis ac plane Apoftolica confefTio de le/nbsp;fu. Duo autem, fed fumma amp; maxima omnium, tribuuntur lefu innbsp;hac confeffione.Vnum,qj fit uerus ille Meftias,feu Chriftus, quemnbsp;prophetæ haeftenus e fpiriiu fando promiferunt, 8^ quem tanto ternnbsp;pore pq omnes uenturum expc(ftarunt. Alterum, qudd fit filius dei,nbsp;non quidem tall's, quales alrj homines, â dco creati,0(^ adoptati, ftdnbsp;na(uralts,à deoabæternogenitus,hoceft,uerusdeus. Habesigiwenbsp;pauciftimis uerbis naturam amp; officium lefu Chrifti.Natura enim eftnbsp;uerus homo amp; uerus deus. Officio autem eft uerus Chriftus a dconbsp;patre fuo uneftus amp; ordinatus,uc feruet omnes credentes in ipfum,adnbsp;æiernam uitam.Poftemus nunc figillatim ea benefitia, qug prophetgnbsp;Meffiam nobis de coclo allaturum dixerunt, hoc loco tommemora/nbsp;re,ui oftenderemus,q7 hgc Marthgconfeftio, pauca quidem, quodnbsp;ad uerba aitinet,uideretur tribuete lefu,quod autem aitinet ad lemennbsp;tiaui

ROMILIAE lOÀNNlS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt7

tiam eorum, tribueret ci, SZ ut ita dicam cffundcret iii eum, duobus aut tribus uerbis, omnia ca, qug unquam tot prophete amp; patriarchænbsp;de Meffïa pr^dicauerunt,ÓZ fperaucrunu Sed hgc alias copiofc cxpogt;nbsp;fuimus. Quare,ne longiores fimus, proponamus nobis ob oculos fi/nbsp;dei noftrg,quod fuit in hac contionc prgdpuum, uidclicet mortetanbsp;in Chrifto, non effe mortem, fed quia Chrifius eft refurredio èC ui/nbsp;tajieri non poteft, ut hi, qui in Chrifto moriuntur,non moriantur,nbsp;fed uere uiuant» Ncc eft ulla alia res, qug nos poffït in morte iuuaregt;'nbsp;Non opes,non amici,non liberi, non parentes, non principes, nonnbsp;monarch^;» Solus autem Icfus Chriftus eft adiutor amp; feruator noftergt;nbsp;Incumbendum igitur eft in hoc ftudium, ut Euangelion lefu Chriftinbsp;fideaccipiamus, Ôi fidem obedientia declaremus, quo faueat nobis,nbsp;Sz perducat nos per horribiles tenebras mortis, ad clariflimam ôd iu/nbsp;eundiffimam lucem eterng uitg,Icfus Chriftus Dominus nofter, quinbsp;€ft unaquot; cum pâtre amp; fpiritu fanâo benedidus deus in fecula, Amen«

HOMILIA IIL

E M E N T O, inquit Decalogus, ut dix cm Sabbati fandifices. Hune autem di/nbsp;etn, is demum rede fandificat, non quinbsp;ludaico more externum otium in feptimonbsp;die hebdomadæ confumit, aut iuxta oui/nbsp;ÿj gi confuetudincm,tcmpusdiet, quem iranbsp;uocant, dominici conuiugs traducit. Sednbsp;________ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I qui omnes curas amp; cogitationes fuas adnbsp;cognofeendum uerbum dei,amp; ad obediendum diuinæ uoluntati cotinbsp;fert. Cum igitur hodie iterum in hanc Ecclefiafticam fcholam conue/nbsp;nerimus, agite amicilTimi, fandifteemus hune diem, audiamus dogt;nbsp;drinam uerbi dei,cognofcemus uoluntatem dei,ut fpiritu fando ad/nbsp;iuti, ad earn nos toto fidei ftudio accommodemus» Expofuimus au/nbsp;tem fuperiori die colloquium leiu Chrifti cum Martha. Exponamusnbsp;nunc colloquium eius cum Maria forore Marthe, amp; comitibus eius,nbsp;ut tandem ad fpedaculum refufeitati Lazari perueniamus, Cum hge,nbsp;CinquitEuangelifta) dixiffet Martha, abqt ÔZ uocauit Maria fororênbsp;iuâ clanculû,dicêsîMagifter adeft,amp; uocat te.IIIa ut audiuit, furgit cinbsp;to,amp;ucnitad eû.Nondum aûtucneratlefus in caftellû,fed erat in eonbsp;locOjUbi occorrerat ei Martha.Iudgi ergo,qui erant cûea in domo,amp; , ’nbsp;coniolabantur eâ,cum uidiftent Maria, qgt; cito furrexiftet, amp; exiffet, -B iii)

IN CAPVT XI. EVÄNG. IOANN I?,

• » fecuti funt earn dicentes: Vadit ad monumentum, ut plorct ibi. Ma* » * ria ergo cum ueniffet eo ubi erat lefus, uidcns eum, accidie ad pedcsnbsp;» eius,amp; dicit ei, Domine, fi fuifles bic,non effet moriuus frater me*nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;», us.lefus ergo utuidit earn plorantem,8lt;fludæos,qui «encrant cum el

» , plorantes,mfremuit fpiritu, ôê turbauitfeipfum 80 dixit : Vbi pofu* », iftiscumC Hie nobis paulifperconfiftendumamp;comraorandumeff,nbsp;ot cognofcamus,quid fibi uelit hie fremitus 8C bæc perturbatio Chrtnbsp;fti.De fremitu enim amp; ira eius, non eft iuxta noftrum humanum in*nbsp;genium iudicandum,quippc qj nos foleamus aliquotics propter pu-^nbsp;iaroen,ut dicitur,nucis fremere ac irafci,fed fentiendum eft fremitumnbsp;Chrifti cœleftcm effe ac diuinum, amp; maximis de cauffis fufeeptum»nbsp;Qu id ergo eft C* num frémit propter lacrymas Mariæ 8c ludæor «o’»nbsp;ut fignificet easeffe deteftandas,amp; damtiandas C Nihil certe minus;nbsp;Videbimus ÔC ipfum paulo poft lacrymaturum. Nam quod ad rationbsp;nem lugendi mortuos attinec, ex una quidem parte deceftabilia funtnbsp;genera ilia lugendi, quae apud Ethntcos ufitata fuerunt, laccrationesnbsp;Lew? I genar«m,pecforis 8C capitis pcrcuffiones, 0lt; capillorura euuHiones»nbsp;’ Super mortuo, inquit fcriptura,non incidetis carnes ueftras. Et Pau*nbsp;lus:Ne doleatis de qs,qui obdormierunt, quemadmodum amp; ceteri,nbsp;(pern non habenics.Ex altera autem parte deteftabile eft funera n(u etnbsp;tierodôtuf in cachinatiotie profequtSunt qui feribunt Traufos, gentem Thracisenbsp;folitos fuiffe ludu amp; deplorationc recens natos cxcepiffc defundosnbsp;autem lætitia,8^ rifu terris mandaffc. Hæc fuit barbara amp; inhumananbsp;confuetudo» Vt enim illi lacerationibus genarum fuarum nimis de*nbsp;clinaruntad finiftram, ita hi lætitia amp; choreis fuis nimis declinaruntnbsp;ad dextram.Quid ergo in ludu faciendum Z Regia uia incedendumnbsp;eft. Defundi ita lugendi funt, ut fimul amp; fidei Sd caritaiis ratio ferznbsp;iictur. Eides iubet nos de amico qui in Chrifto obdormiuit, bono a*nbsp;nimo effe. Nam fi credimus, inquit Paulus, qj lefus mortuus eft, 82nbsp;refurrexit,fic Si deus eos qui obdormierut, per lefum, adducct cumnbsp;illo.Garitas autem dolet fe amici confuetudine priuari. Quare ut deonbsp;placet hilaritas fpei de amico defundo,quia eft frudus fidei, ita eti*nbsp;am placet ei mediocris ludus, quia eft opus caritatis. Accedic 8i hæcnbsp;utilitas ludus in funerc ,q?hocfpedaculoadmonemurdepeccaio,nbsp;propter quod mors exercet tyrannidem fuam in homines, 8i excita*nbsp;mur ad refipifcentiam,ad agnitionem peccati,ad quærendam remif*nbsp;fionem peccati, 8d falutem in Chrifto , ne mors nos imparatos op*nbsp;primat». Funus enim, quod præcedit,fingulos,qui comitantur eo,nbsp;Zcclefinß }s quern Syrach defcribit, modo alloquitur. Memor , inquiens ,nbsp;eftoteiuditij mei, Sic enim crit 8d tuum : Mihi heri, Sdtibi ho*nbsp;Dicit etiam Ecclefiaftea, Melius eft ire ad domum ludus.

H OM ILIAS IO ANNIS NiTjt

domum conuitiq.Solent enirn homines multo pciores aconnii*, ui^sdomum redire,^ adconuiuiaaccefleranuQuid enim ibi magnanbsp;«X parte audias,amp; uideas,prgtcr obtredatiôcs,côuicia, turpiloquen/nbsp;tiam,compotationes,amp; ebn'etates J’ In funere autem admonemur hnznbsp;manæ conditionis,ut fdamus,nos non efle dues huius lerræjed bo-*nbsp;fpites tantum,ideocp patriam inquirendam elTc» Quod ft nulla alianbsp;efletutilicas honefti amp;mcdiocris ludus in funere, certc hæcnon ef/nbsp;fee contemnenda q» adolefcencia hoc exemplo ad pia olFicia erudia^nbsp;tur,ne cum uideant maiorcs natu abijccrc defundos inhonefte, ac ucnbsp;iut.beftiarum cadauera,difcant barbariem, 8d alTucfcant immanitatu^nbsp;Quare non eft fentiendum,q) lefus Chriftus hoc loco frcmat,amp; irafxnbsp;catur propter lacrymas Mariæôi ludæorum. Placet enim ei officiumnbsp;humanitatis,quo Maria fratrem fuum adhuc uiuêtem coluit^amp; quodnbsp;nunc lacrymis utcunc^ teftatur.Sed longe alia eft caufta fremitus.Prenbsp;mit enim Chriftus amp; ftomachatur propter tyrannidem mortis. Relt;nbsp;cordatur enim quanta femper crudelitate mors graffata fit ab initionbsp;mundi in optimosquofçp fuosmaiores, proauos ÔC amicos, in A/nbsp;brahamum, Ifaacum, lacobum, Mofen* Dauidem,prophetas,8d fu/nbsp;perioribus diebus in honeftiffimum uirum loannem Baptiftam, acnbsp;pauloante in fuauiffimura fuum amicum Lazarum , adeoep lacrymgnbsp;Marig amp; ludæorum refricant ei omnia ilia uulnera, quae hadenus exnbsp;morte omnium fandorum fuorum açcepit. Quare ftomachatur ad**nbsp;uerfus mortem grauiffime.Quid'hgccine tyrannis crudelitas mornbsp;tis tamdiu ferenda eftf Nunep ne fteuitia mortis excerminanda SC opnbsp;primenda eftCNon certc committam, ut tarn impune in meos graffe/nbsp;tar.Neceffe habebit,quamuis inuitiffima,amp; ualde repugnans a meonbsp;Lazaro difeedere. Agite ergo, oftenditeubipofueriiiseum. Morsnbsp;cogetur cum dimittere, ctiamft abftraxiffet ipfum mille cubic is fub-*nbsp;tus terram.Habes quid fibi uelit fremitus indignatio Chrift i.Ob/nbsp;ferua igitur, qj Chriftus longe aliter afficiatur erga mortem homi^nbsp;nis,^ Caligula quffpiam aut Nero. Horum Indus amp; deledatio fuit,nbsp;homines periculis mortis obijeere, amp; eos interimere. Caligula pa^nbsp;lam dixit, Vtinam populus Romanus unam ceruicem habcret,uidelinbsp;cet fignificans fe cupere, ut uno idu omnes ciues trucidare poffeunbsp;Quid hoc monftro immaniusCAc id fere ingenium eft tyrannorum»nbsp;Ut erga mortem hominis leuius afficiantur,^ erga mortem cerui,autnbsp;anferis,aut galling.Iefus Chriftus autem tanta grauitate erga mortemnbsp;hqminis amcitur,ut tencri non poffit, quin palam tam uultu cp geftinbsp;busiramôi indignationem fuam declarer. Quid igitur dicemus^nbsp;Si Chriftus omnipotens , omnipotentis dci filius irafeitur mor/nbsp;) 0^ odio habet earn cur fert tyrannidem ÔC ftcuitiameiusC cur,

IN CÄPVT Xi. ßVANG« lOANNIS.

non exterminât eum é toto mundo Cquot; Sed enim hoc maxime omnium agit ChrißuSyUtcxtcrminet mortem c mundo, amp; deleat earn totam;nbsp;Initio enim cum mors intrafTct in mundum, promifitdeus Cbrißumnbsp;filium ruum,qut contereret caput ferpêtis, hoc eft, aboîeret mortem^'nbsp;Deinde uenic Chr iftus iuxta promiftionem (uam,in hunc mundum,nbsp;amp; fufcepic mortem, ut expiato peccato, fuperaret ac deleret mortem»nbsp;Ad hoc apparuitjinquit loannes,filius dei, ut diflbluat opera diaho/nbsp;]i,interquæmor^rincipempenelocumobtinet. Poftremo uenictnbsp;Chriftus in nouiftimo die,magna gloria amp; maieftate,amp; de morte itanbsp;triumphabit,uttotus mundus uifurus fit perpetuum interitum moPnbsp;cis.Oportec, inquit Apoftolus,eum regnare donee pofuerit omnes i/nbsp;nimicosfub pedes fuos. Nouiftimus hoftis aboietur mors. Quare,nbsp;cum fæuiria mortis graftatur in hominem,reuocandus eft in mentèmnbsp;fremitus Chrifti.ui cognita indignatione eius aduerfus mortem, feianbsp;mus mortem non impune laturam fuam tyrannidem, fed earn neceftenbsp;habere in Chrifto uiâam amp; proftraram interire, atc^ nos liberos di/nbsp;mittere.Dices autem mihi jQ^«iodo hgc conueniunt,q} cum Chr//nbsp;ft us antea longe abfens cognouerit Lazarum efte mortuum, nuncaUnbsp;tern non cognofcat monumentum eiuscDicit enim : Vbi pofuiftis e/nbsp;umcSed bene habet. Non ignoraflet eoam monumentum,ft uoluif/nbsp;fet.Sufcepit autem huius ignorationem,ui redderet hacoccafionefpenbsp;datores ad miracolum,quod ^diturus eft, attentiores. Poftquàm e/nbsp;nim audierunt eum de monumento interrogare, amp; uiderunt eum adnbsp;monumentum proftcifei, ftatim omnes erexerunt animum amp; oculosnbsp;’ ’ fuos,Sc comitati funt eum magna euentus expedatione. Dicut ei:Donbsp;’ ’ mine ucni Sd uideXacrymatus eft Icfus. QuidcHacnecaufTa profe/nbsp;dus eft lefus ad monumentum, ut eiularet C Expeeftauimus aliquodnbsp;ftupendum miraculum,fed ecce bcrymæ.Quod autem ante deireminbsp;lu eius didurn eft, hoc idem nunc (entiendum eft de lacrymis eius*nbsp;Hæ lacrym^ non funt puet iles aut muliebres de rebus leuiculis, fednbsp;funt laaymæ ftlrj dei, quibus teftatur animi fui dolorem prepicfnbsp;mortem Lazari,hominisamiciftimi. Nâlacrym^ funt quafi languisnbsp;animi uulneraci.Quemadmodumenimfanguise carne manans lig/nbsp;niFicac earn efte uulneracam, italacrymseexoculisproftuentesindi/nbsp;cant animum efte uulnere aut dolore aftedum. Quareaim Chriftusnbsp;lacrymatur ad monumentum Lazari, palam fignificat, fe morte ho^nbsp;minisamiciftimi ammograuifTimeaffligi, Sukepitautem Chriftusnbsp;hunc afteâum,non fua quadâ oeccftitatc,aut peccato aliquo, fed pronbsp;piernoftram otilitatem, utreipfaexperireturquamgrauiseftetdoznbsp;lor eorum, quibus mors abripit fuauiftimos amicos. Debuit, in/nbsp;quit epiftola ad Hebrseos, per omnia fratribus ftmilis reddi, ut mi/nbsp;fericors

ÖÖJSiLiAB ÏÛÀNN'iS BRENTir.

fericors effet et fidelis pontiftXjin bis qug ipud deum forent agenda» ad expiandum peccatapopulüNam ex hoc, qgt; i’pfi contigittentatuntnbsp;lt;fle, poteR amp; his qui tentaniiir fuccurrere.Et itcrum,Non habemusnbsp;pontificem, qui non poiTii affici fenfu infirmitatum noRraruhi, fednbsp;tentatum per omnia,iuxta fimiliiudinem abfqj peccato, Quare fi op*nbsp;timi quiqp amici noflri auferuntur nobis morte, accedamus cum fidiinbsp;tia ad thronum grane, conqueramur dolorem noRrum lefu ChriRo»^nbsp;admoneamus eum fuarum lacrymarum, ut confequamur mifericcn’dinbsp;arn,amp; inueniamus graiiam ad opportunum auxilium, Sed audiamusnbsp;quôIudæiinterpreiacifuntlacrymasChriRi. Dixeruntergo fudsei;nbsp;fccce quomodo amabat cum. Quidam autem ex ipfis dixerunt : Non ,nbsp;poterac hic,qui aperuitoculoscæci, faccre, ut amp; hicnon morercturî'nbsp;lud^orum multitudo io duas partes diuiditur : Altera fentit de lacry/nbsp;‘mis lefu honeftc SC pic.Dtcunt,quod res eft, lacrymas eins efle caritanbsp;tis argumentum. Horum uirtus meritocommendanda cR,quiaproxinbsp;mi dida aut facRa amice câdide inferpretari,ofFicium eft, quod lexnbsp;mutuæ diledionis exigit,8C quod Domino deo noRro mirum io monbsp;dum placet. Altera pars fentit de lacrymis ChriÛi peiTime ac uiruletinbsp;tiffimc.Sic enim diccreusdentur; Aiunt buncaperuifTe oculoscacci.nbsp;Si tarn potens eft,u£ cæcisreOituat ui(bm,quomodo non polFet morfnbsp;turum feruarcjoc morereturC Cum auiem non potuerit hunc Lazatîcnbsp;tam amicum feruare, uanifiim^ nugæ funt,quæ de miraculis eios uulnbsp;gantur.Hf funtuere Satanicæcalumni^. Peccant autem præcipuedii

' pliciter. Voum peccatum eft, qgt; iudicent priuf^ rem cognouerint? Qui priusrefpondetCinquit Salomon)nbsp;nbsp;audiat, Rultum fe effe dc^

cîarat,amp; confufione dignum» Alterum eft, q?humanifTimê Fadum* intcrpretêtur inhumamffime. Hoc aût eft uulgare inter homines pecnbsp;catum,qj alter alterius tum fada,tum dida peruerfe interprelet.Maznbsp;nifeRa quidem fcelera,ut furtâdatrotinia,adulteria, Ôd id genus alia,nbsp;non funt approbanda aut laudanda, fed potius legitime puniehda, ftnbsp;modo probe cognita fuerint.Ea aût que ab alio ita uel fada,üel dtdanbsp;fuerintjUt aut fint manifcfle honefta,aut pofTint honeRe accip',in manbsp;lam panem peruertere ôi calumniari, id demum eft diabolicum flag!nbsp;tium.Primum enim, calumniator peccat contra naturam pi^ caritai is»nbsp;Ctritàs,inquit Paulas,non cogitât malum, non gaudet de iniuftiiia»nbsp;Fed congaudet ueritati,omnia iufFert,omnia credit,omnia fperàt» Canbsp;lumniator autem cogitât malum, gaudet de iniuftitia, quod bene di/nbsp;dum aut fadum eft,non credic,necfperat beneuFdicîum uelfadumnbsp;Quarcpeccataduerfusueramcaritatis naturam, ô^cum caritas

Fit legis aut fecundæ tabulæ impletio, C qui enim alterum diligit» 1** »nquit Paulus, legem expleuit) calumniator autem uiol« caritatem»

IN CAPVT' XI. EVANGi lOANNiS. dubrum non eft, quin calumntjs fens uiolet totam (ecundam tabulantnbsp;decalogi. Deinde calumniator peccat figillatimcontra illud præcep/nbsp;tuni,Non occidas. Calumnia enim eft genus homicidij. Filij homi/nbsp;num, inquit p(almos,dentes eorum arma amp; fagiit^, amp; lingua eorumnbsp;gladius acutus. Vide mihi exemplum Döeg,qui cum uidiftet Daui/nbsp;dem diuerti ad facerdotem Achimelcch,fkcaluniatuseft illud, per/nbsp;inde ac fi Dauid Si Achimelech confpiraftent aduerfus Saulem.Qu^nbsp;una calumnia eiFecic,ut non fo'lum facerdos ipfe,uir optimus, fed ÔCnbsp;plufi^ odoginta college eius,Si nniuerfi ciucs,mulicrcs, adolefcen-*nbsp;tes amp; infantes in ciuitate Nobe crudeliftime trucidarentur. Quarecanbsp;lumnia inter homicidq genera meriio numeratur. Quid pluribus o/nbsp;pus7Ab hoc peccato Satan cognomen diaboli, quod calumniatorerOnbsp;fignificat,fonitus eft,quippe qgt; hoc fit ingenium, h^c fit natura Satanbsp;næ, quaeuis dei amp; hominum dida ac fada peftime interpretetur,nbsp;ac uirulentiftima deprauatione perueriat. Quod cum homines ca/nbsp;lumniatores faciant,quid rèliquum eft, q» exuant humana natura,nbsp;Ôi induantSatanicamC Agnofcamus igitur magnitudinem huius pecnbsp;catijSi caueamus ab eo,ac oremus iuxta pfalmum;ut Dominus ponatnbsp;cuftodiam ori nóftro,ói oftium circumftantig labqs noftris,ne delinnbsp;quamus lingua noftra. Sed nec hoc fpedaculum claufis oculis prêteznbsp;reundum eft, qud d Chriftus appareat nunc ex lacrymis longe omni/nbsp;urn irribecillimusSi impotentifli'mus,paulopoft autem oftenretfu.mnbsp;mam potentiam Si maieftatem,dum uno Si altero uerbo reuocat La/nbsp;zarum iam quatriduanum ad uitam. Non diftimile fpedaculum eft,nbsp;qj in crucc audit: Alios faluos fecit,feipfum non poteft fcruare,8i danbsp;mat:Deus meus,ut quid me dereliquifti,8i tarnen non diu poft, cru/nbsp;cem Si mortem ita euadic,ut non folum è fepulcro uiuus difcedai, fednbsp;ctiam afeendat fuper omnes ccclos, Si fedeat ad dextrâ dei panis fui»nbsp;Hoc autem idcirco nobis obferuandum proponitur, utconfirmemusnbsp;fideni noftram,in fjs tentationibus,quibus nunc a Satana ipfo, nuncnbsp;à Turcis,nuncabali)s impnspercellifolemus.Cumenim premitnosnbsp;onus paupertatis,aut f^uit in nos horror mortis,Satan occafionemnanbsp;dus, aggreditUr cogitationes noftras.Quidç'inquicns, Vbi nunc eftnbsp;Chriftus cQus, in quern tarn diucredidifti C' Cur tenon iuuatfcur tenbsp;non ex his mâlis cripitÇ’Si Turcgabducunt Chriftianos captiuos, fo/nbsp;lent Si ipfi miicris obqcere. Vbi nunc eft Chriftus uefterCSi eflet uc/nbsp;rus deus acferuator,ccrte defender et uos,non pateretur, ut nos Tur/nbsp;eg uidoriam reportaremus.Irridet Si alrj impt) eos miferos, qui cumnbsp;EuangelioChrifti fide.madhibent,calamitatibus tarnen affliguntur,nbsp;Vbi eft,inqujunt,EuangeliontuumÇ'Apagea me.Quid a‘ merequinbsp;ris auxiliumçDic utteEuangeliontuumadiuuet^ Hgcfuntuirulentanbsp;Siig/

HOMILIAE lOANNÎS BRENTIT; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„a

8^ »gnita tela S3tanp,ac organorum eius.Quid ergo faciendumC’Non cft his aduerfis cedendum,fed cognofcenda,5d in mentcm reuocandanbsp;funt hgc fpedacula^quæ modo de Chrifto commcmorauimus. Solennbsp;ne quidem eft, qj Chriftus initioappareaclacrymans imbecillis Sinbsp;impotcns, fed paulo poft dedarec omnipotentem fuam maieftaiem»'nbsp;Non enim prp fe fcrt imbedllitatem^ÔC incuriam ergafperantes in ipnbsp;fum,ut (emper maneai tmbecillis,amp;f fit reuera incurius, fed ut maiortnbsp;ÔC illuftriori gloria potcntiam fuam,amp; curam erga pios dedarec. Adnbsp;pundum,inquit,in modico dercliqui te, amp; in miferacionibus maggt;nbsp;nis congregibo te. In momento indignationis abfcondi facicm me/nbsp;am parumper d in mifcricordja fempiterna miferius fum tui. Ecnbsp;alia*s: Ad momentum eft ira eius,§d uita defiderium eius. Per uefpe/nbsp;rum durable fletusjed mane redit Igtitia. Bt in Abacuc: Si adhuc ui-«,nbsp;fus procul,amp; apparebit in fincm,amp; non mentietur, Si moram fece/ ««» ©• ««4nbsp;riCjexpeda illum.quia uenicns ucniec, amp; non tardibit. Acrurfusin «“f*nbsp;Efaiadn filentio amp; fpe erii fortitudo ucftra.Ec iierum: Scies quia egonbsp;Dominus*fuper quo non confundentur^qui expedint eum.Coniemnbsp;namus igitur uirulenta« fufurrationes Saianæ , Ód blafphemas uocesnbsp;impiorum, acexpedemus patienter reudationem putentiæ 8lt; maic-*nbsp;ftatis lefu Chrifti/eruatoris noftri, ut cum ipfo fruamur codefti haeznbsp;reditate, qui eft una' cum patre amp; fpiritu fanclo deus benedidus innbsp;fecula. Amen.

HOMILIÄ nil.

^AZARVSAD quartum ufep diem in fepul/ § cromortuus iacuir.Quartus hie dies eft,quo hanedenbsp;I Lazaro hiftoriam explicamus. Quarc ne Lazarumnbsp;( expofitionenoftradiutiusdetineamus, cpin fepuLnbsp;cro commoratus eft, agite, accedamus cum Chriftonbsp;ad monumentum, utuideamus Lazarum a' mortuis refufeitatum ènbsp;monumento uiuum exire.lefus ergo rurfum fremens in femetipfo,uc c lt;nbsp;nit ad monumentum.Iterum uides lefum fremcre,ut fignificct fc priz,nbsp;oremfremitum non temerefufeepifte, fed ferio de morte amp;fæuitianbsp;eius indignari.Erat autem rpelunca,amp; lapis impofitus erat ei. Ait le/ lt; «nbsp;fus : Tollite lapidem. QuidC Qui reuocaturus erat mortuum ad ui/ « *nbsp;tarn, non potuic remouerc lapidemC* certe potuit,fed maluit ut alq reznbsp;mouerent lapidem,quo interea temporis dum lapis tolleretur,omni/nbsp;umanimiad fpedaculum miraculi cxcitarentur, amp; bi qui lapidemnbsp;amoueretWjteftificarenturLazarum uercmortuum fuifte. His enimnbsp;amp; ali}s circumftantijs id agitur , ut ueritas mortis Lazari comprobe/nbsp;tur, quo deinceps manifefta fiat ueritas excitationis eius â morte«

»

!» CAPVT XI. ÊVANGf lOAMNIÏ.

• » Dïcit ei Manha, foror eiuR qui monuus fuerat, Domïne,iani olet, •, quatriduanus eft enim.Quefo te,confidera mihi in Manha, facilenbsp;excutiaturhominidiuinapromiflio , perdiuerfa return fpedacula;nbsp;Martha audiuit aniea perfpicuam promilTionem Chrifti,lt;^ Lazarusnbsp;effet refurregt;fturuK,amp; Ggnifîcauit Chriftus haud obfoire, q? non lo,*nbsp;quatur de re furred ion e, quefietinnouiffimodie, fed, qugmoxitinbsp;Lazaro admfrabih'ter fit fecutura. Adhgcconfefla cil Martha ipfa panbsp;lam,fe credere lefum effe uerum Mefliam,filium dei. Qua confcffionbsp;ne tribuit lefu poteffatem non folum fanandi ^grotos, fed eciam excpnbsp;tandi mortuos. Attamen,curn habeat nunc ob oculos pofitum roonu^nbsp;mentum Lazari,8(f recordetur eum quatuor diebus in fepulcro iacu/nbsp;iffe ac fgtere, obh'uifcitur omnium didorum, ac promiffionum Chrinbsp;ffi.Sic eft humanum ingeniutn. Magis defigit oculos fuos in externanbsp;rerum fpedacula,^ in uerbum dei. Quare mirum non eft, q» in ad/nbsp;uerfis animum dîfpondeat. Sed fi tibi falus tua curæfuerit, auenen/nbsp;di funtoculi ab qs rebus,quç minantur exitiüm, amp; defigendi in uef/nbsp;bum dei,quod promittit Itberatiôem.Quod amp; Chriftus docet, cumnbsp;reuocat Martham ad earn promiffîonem, quam antea propofuerat.

» » Dicit enim ei Iefus:Nonne dixi tibi,qgt; fi crcdideris,uifura effes glo/ gt; » riam deiC^Promifi tibi admirandam ftairis tui refufeitationem. Quidnbsp;igitur adhuc dubitasfPutas ne mortem et monumentum,ac etiâ putonbsp;rem potentiora effe meo uerbo;' Quarenoli in iftarefpicerc,fedre/nbsp;fpice in meum uerbum,amp; crede.Si enim credideris, uidebis miracu/nbsp;lura clariflimum. Quod autem Chriftus ad Martham dixit,hoc idenbsp;fentiamus etiam ad nos dici,in omnibus aduerfis.Si credideri8,uifu/nbsp;rus es gloriam dei,uifurus es admiranda èi. ftupêda. Sed quod decrenbsp;dendo dicitur,reâe intelligendum eft. Si credideris, inquit,Non a/nbsp;it:Si epinatus fueris,aut tibi ipfi finxeris.Sed CREDIDERIS, Nonnbsp;potes autem credere,nifi ante habeas uerbum dei. Fides, inquit Pau/nbsp;lus,ex auditu eft, audiius autem per uerbum dei, Nâ fi quis diceret,nbsp;fe crediturum, q^inuenturus fitpoftridie thefaurum in terra defoPnbsp;fum,aut quod creaturus fit ex lapidibus panes, non effet fides,(ed figt;nbsp;ôio, nec uifurus effet admiranda, fed reportare» potius ludibrium»nbsp;Non enim extat certum uerbum dei, quod fis inuenturus thefauruuinbsp;poftridie,aut quod fis creaturus panes ex lapidibus. Quare ante om/nbsp;nianeceffe eft,ut habeas certum uerbum, certam promiffionem dei,nbsp;ex qua fidem concipias Ôi confirmes. Deinde,neceffe eft, ut in bac fi/nbsp;de,aut potius in hoc uerbo per fidem conftes,nec finas te fenfu adueenbsp;farum rerum a’ fide uerbi abduci. Sic enim fieri non poteft, quin uiznbsp;furus fis uel tandem admirandam gloriam dei,etiamfi nihil minus funbsp;lurum, fi external Humana coniideraueris, uideatur, Sed ut humsnbsp;dodtrinæ

BOHlLlAß IOANN IS BRENTlI.

•^odrinae uturn cognofcanius,ponenius in medio exepIum^Ho quit/ piâ incidit in graue amp; periculofum morbii, ex quo non fit euafùrus^nbsp;ted moriturus» Ad hunc dicitur:Bene confide fi credideris, uifurusnbsp;cs gloriam dei. Quid autem credat ç' primum aedat Euangelio Chrinbsp;fti,quod eft uerbum amp; potentia dei ad falutem omni aedenti .In hocnbsp;cnim dic(cur,quod Chriftus fit uidor mortis,qgt; omnis,qui credit innbsp;ipfum,non pereat,ted habeat gtemam uitam. Hæc non tunt Humananbsp;fomnia,fed ccrtiftimæ dei promiftione8.Deindecredendo conftet innbsp;Euangelio Chrifti,etiamfi morbus ingrauetcac, 8lt; mors prope adePnbsp;fe uideatur.Nam qui ita crediderit,etii raoritur,tamen non interit innbsp;morte^fed uidebit gloriam dei, qiiia conteruatur in media morte pernbsp;Chriftum, amp; excitabicur tuo temporead acdpiendam una cum omninbsp;busrancliscceleftemhcereditatem*Sednimisdiu detineouosa' fpe/nbsp;Aaculo reuiuifcentis LazartPergamus igitur ad ea, quæ fequuncur.nbsp;Suftulerunt ergo lapidem a* loco,ubi is qui mortuus fuerat, erat pofi ‘ ®nbsp;tus.Icfus autem attollens oculos furfum,dixit: Pater,gratias ago tibi, * •nbsp;quoniam audifti me:Ego autem fciebam,quod femper me audis, fed ‘ *nbsp;propter turbam, quæ circumftat, dixi,utcredant,qgt;tumemiferis. •«nbsp;in hoc fermone Chriftus tria diligenter obferuanda dicit. Vnum eft,nbsp;q? agit gratiasdeopa£ri,qj exaudiuerit ipfum.Ei^o'ne Chriftus oraznbsp;uitCHoc ccrte manifefte (ignificat,cum dicit,fe eifi exauditum.Quidnbsp;crgo,aut pro qua re orauitCNec hoc eft obfcurum.Nam^cum hie traznbsp;0:et de admiranda refufeitatione Lazari,facile incelligi poteft, Chriznbsp;ftum orafte deum patrem,ut fortunet in ipfo donum gdendorum mi/nbsp;raculorum,quo Lazarum a’ morte excitet. Sed quomodo, inquies,nbsp;hoc conuenit,cum maieftate ChriftiC' An Chriftus non eft natura de/nbsp;usCNihil hoc eft certius,amp; mox id fignificabit Chriftus ipfe. Cur ernbsp;go orauit, ut fortunetur donum ædendorum miraculorumC Non oznbsp;rauic,qd ipfe indigeat oratione aut miraculis, fed orauit alijs de cauOnbsp;tis,Primum,ut fignificaret fe uerum hominem,unà cum humanis imnbsp;becillitatibus,abi^ tarnen peccato,fufcepi(re.Homines enim, fi indi chr^ •«nbsp;gentdonisdei,non poftunteacxfepeterejedneceftehabenteapetenbsp;rea' dco. Hæc eft Humana imbecillitas. Quare Chriftus aftumpfitnbsp;hancimbedllitatem, amp;quanquam habuit natura fua potentiam exci/nbsp;tandi mortuos,amp; ædendi alia miracula, amp; potuit earn ex feipfo pete/nbsp;re.tamen orauit deum patrem, ut palam declararet fe aftlimpfift'e ue/nbsp;rum hominem. Deinde, Chriftus coniedt fe in humilitatem amp; obe/nbsp;dientiam orandi, ut hachumilitate placaret deum patrem homini/nbsp;bus.Etfi cnim orauerunt deum omnes fandi, nullius tarnen hominisnbsp;oratio per fe ita pia amp; fanda fuit,ucpotuerit deo placere. Sola autemnbsp;oratio Chrifti tarn perfede fandb fuit, Ôlt; deo ita placuit, ut proptoc

IN CAPVT XT. EVANG. lOANNI?# fem deUS exaudiat orationem omnium piorum,qui ex fide ipfumnbsp;uocanuQuicquid petiericis,inquic,patrem, in nominemeo,hoc da/nbsp;bit uobis.Podremo orauit Chriftus, ut amp; no$ fuo exemplo ad orationbsp;nem prouocaret.Si enim Chriftus orauit deum, ad accipienda diuininbsp;lus ca, quf minifterio eius erant necefTaria, cum tarnen ante poifide/nbsp;ret ea naturaiiter,^ deteftabilis eß noffara ignauia, qui etfi rerum omnbsp;nium egentes fumus, tarnen raro dignamur deum hoc honore, ut abnbsp;ipfo,qu£nobis necefTaria funt,oratione petamus.Sed de hac re hadenbsp;nus. Alterum eft, q, ut Chriftus ante fignificauit fe aftumpfifte ueßtnbsp;hominem,ita nuncfignificet fe efteuerum deum. Ego,inquiens,fcienbsp;bam^q» me femper audires,hoc eft,Ego non indigeo oratione, Sem-*nbsp;per impetro, quod uolo, femper habeo, poflideo omnem cccle/'nbsp;ftium bonorUm thefaurum, quia fum unius tecum eftentiæ amp; uolutinbsp;tatis.EgoenimS^tupaterunus fumus Deus omnipotens omniumnbsp;rerum creator. Nam fi Chriftus tantum ciTet homo,amp; non etiam ue/nbsp;rus DeuSjCerte pater non femper eum exaudfret,quippe qudd irafcê/nbsp;’ te Deo ncceffe habet omnïs carQ,iuxta Prophetam,d facie eius filere.’nbsp;Nunc autem Chriftus didt fe femper a pâtre exaudiri.Manifefte iginbsp;turdocet fcefteuerumabæterno Deum, Tertiümeft,q) Chriftusnbsp;fdatmiracula fuaadcomprobandü, feefteraiftuma' Deopatrefuo,nbsp;amp; dodrinam fuam eftc ueram ac diuinam. Sed propter turbam, inlt; 'nbsp;quicn8,quæ circumftat,dixi,ut credant,qgt; tu memifcris,hoccft, pe/nbsp;tOjUt çdam miracula,non mea caufta, cui ad fummam maicftatem mgt;nbsp;bil deeft,fcd gdo miracula propter turbam hoïra, ut excitati magnitunbsp;dine miraculorum,aedant dodrinam Euangeli) mei non efte humagt;nbsp;num figmentum, fed ccelefte acdiuinum mandatum. Opera,inquienbsp;alias, qu^ dédit mihi pater, ut perficiam ea, ipfa inquam opera, qu^nbsp;ego facio teftificantur de me,q) pater miferit me. Quæ cum ita fe halt;nbsp;beant, arrigamus nunc aures, intendamus animu amp; oculosutaudia/nbsp;mus amp; uideamus,quïd dicat amp; faciat Chriftus,ut excitet Lazarum ilnbsp;morte. Attÿ cum hgc dixiftetC inquit Euangelifta)uoce magna clamanbsp;uit,Lazare, ueni foras.Etprodijr,quifueraimortuus, manusamp; pr**nbsp;des habens reuindos fafcqs fepulcralibus, 8i facies illius fudario eratnbsp;obuinda.Dicit eis lefus. Soluite eum,amp; finite abire. Hoc eft magnanbsp;illud amp; inufitatum miraculum, ad quod edendum Chriftus cum di-»nbsp;fcipulis in ludgam redierat,amp; qd merito traducitcunccos non fpedanbsp;tores tantum,fed et eos ad quos fama eius peruenir,in fummam omn jnbsp;um admirationem. Cogita enim mihi,quale hocfueritfpedaculum,nbsp;amp; quantum obftupuerit omnis turba, cum uiderunt eum ,quem fcic/nbsp;bant mortuum, amp; qui iam quatriduo in monumento iacucrat, ad u/nbsp;num amp; alccrum ùerbum lefu, non uiuum modo, uerumetiam adhucnbsp;fepulcraz

UOMltlAE lOANNlS BRBNtit . . fcpulcralibus fafcqs ornatü, è fepulcro prodirc, Scd hoe me nortthilnbsp;follicitum habet,qgt; lefus clamat uoce magna. An non potuic mio uo/nbsp;luntatis nutu,mormum excitare^PomiCifed maluic magna uoce clamanbsp;re,^ uelle tm^Ód nihil dicere,iu euitàrèt calûnias impiORz fycophan/nbsp;tarum.Nihil cnim eft uirulêcius fyeophacis amp; calumniatoribüs j qüï.nbsp;cum uidilTent Chdßum in gdendo hoe miraculo, labia tantum rnoùënbsp;re,amp; nihil aperte amp; publice loquiydixifTent eum fecitâiïefecum qug^nbsp;dam magicà uerba^quorum uirtute fadum elTetjUt apparuérit homönbsp;quafi uiuus, quemadmodum incantatores aliquöties fëciHe narranLnbsp;Nunc lefiis alte clamat,amp;: publice uoeàt Lazärum é monumêto^ Quanbsp;re non relinquitur hie ullus locus fufpitioni de magicis ärtibus. Huenbsp;accedit amp; alterum^qp lefus ita excitât mortuum, uc tarnen relinquat itinbsp;eo ueftes fcpulcraleSjSi iubeat eas tollere. An,qui reuocaucrat mortitnbsp;Um ad uitam uerbo fuo,non potuit etiaril efficere, lit uno mofnêto Uinbsp;uus abqceret funeftum ilium habitû,Ôi oröarétur Ueftimeiitis regijs^'nbsp;Nihil defuit potentie Chrifti,fed quod fecit,profuit illuftrando mi/nbsp;raculo.Relidg eth func in Lazaro ueftes fepulcralcs,Ut amp; hi,qui Là/nbsp;zarum his ueftibus induerunr,teftarentur hunc uerèeüm eflèj quern,nbsp;antca uidiftent Sgt;C contrcdalTent mortuum^ 8^ illi, qui has ueftes fol/nbsp;uerertt,ac alrjs eum induerent,reip(a Uiderent eUm uere uiueré, ac tc/nbsp;ftimortium Ferrent,«^ uere fit à morte refufeitatus. Audiamus igiiur,nbsp;quam utilitatem hoc magnum miraculum ludgis attulerit. Multi, in/ «nbsp;quit Euangelifta,ex Iudgi8,qui uencrant ad Màriam,amp; uiderat, quæ *nbsp;feciflet lefus,crediderunt in eum.Quidam autem ex ipfis, abierût ad ‘nbsp;Pharifcos,S^ dixerunt eis,q feciftet lefus. Vide ep diuerfb Audio mi/ *nbsp;raculum Chrifti accipiatur, Alij excitantur hoc miracuio,utcredat dqnbsp;drirtam Icfu efte ueram ac diuinam. Et hi rede ututur hoc mirâculogt;nbsp;Alij autem, nullam habent curam dodring lefu, fed tenerttur tantumnbsp;nouitatis ftudio,8^ diuulgant miraculum, ut commernoratione tantgnbsp;rei aflequantur holm fauorem, nihil interim de fua ipfoRt falute fol/nbsp;citi.Sed fumamus amp; nos hoc miraculum in manus noftras,^^ confidenbsp;remus ueRt eius ufum. Ac initio,dubium non eft,quin hoc miracuISnbsp;fit res uere gefta. Etfi enim alfj Euâgeliftg non faciutlt üoîaiim aliquânbsp;mentionê huius miraculi,th loannes,qui hoc defcripfit tantg eft autonbsp;ritadSjUt fpûs fandus cÔmendaueric eü unâ cû alqs apoftolis publicènbsp;cœleftib. donis in die pentecoftes.Et teftimotliû dicuni alq Euangeftnbsp;ftgdeloanne,cû numerant eû inf pcipuos apoftolos,ut non amp; hoc adnbsp;da, q, reliq Euangeliftg generalif teftent, mortuos â Chrifto refufcinbsp;tatos,quoRt etiâ aliquot noîatim recenfent. Quarc probant h is tefti/nbsp;monqs fuis,qd etiâ hgc hiftor ia, qua loannes de Lazaro confcripfiGnbsp;ccrtilTiraa fit ueritas.Non adhibent hifee feriptis fidê ludgi et Turcglt;

C itf

m CAPVr XI. EVANS»' lOANNïS.

Scd hi tanta font impietate,ut digniorcs fint,qui adhibeant fidê inM ptidentifsimit fuis r^humetanis ct Thalmudids ac Rabinisfabultt«nbsp;cœlefti ueritan»Nos aut, qui accepimus h^c Apoftolia fcripta denbsp;manu in manü,iam inde ab initio,amp; ab co tpe,quo hçc gefta funt, SCnbsp;quo habuerunt innumeros teftes, qui ea corâm uiderunt amp; perfpexcnbsp;runt,probe cognofcimus, (ÿ ea tim uera fint,ut ne angelo quide connbsp;trariadicenti tides fit adhibenda. Deinde nec hoc dubium c(f ,quinnbsp;hocmiraailunonfuerit illufio oculonz, qualiafolentciTemiraculanbsp;Magoßz, fed fit uere gditu. Lazarus ucre fuit mortuus« Ac poßcanbsp;re reuixit. Non Aiit fpednt, fubito euanefcens, fed ucrus homo, cfnfnbsp;ambulauic,edit,bibit,acreliquahuiiianaeuit^ oßicia,poß^ ccduunbsp;tus eft, pegit Quid igitur hoc miraculum bcdatC'quid ^batf Numnbsp;probat lefum hwus miraculi eftedorem.efleuent natura DcumcPronbsp;bat quidem, non aut proxime. Nam Elias quoc^ amp; Elizgus cxcitarucnbsp;inorcuo8,non tarnen probatur ex ipfo, q» fint ueri natura Dif, Numnbsp;^bat,uthocexemplounufqu]f(pdebcac fperareamicufuum defun/nbsp;dum, poft quatuor dies iterum é monumcnto uiuum cgrefTunt^' Sednbsp;uidemus huic fpei obfiftere ipfam reH2 experientiam» Et Chriftus ex/nbsp;citauit quidem quofdam si morte,fed quia regnum eius no eft de hocnbsp;mundo,non uoluit his exemplis (ignificare,q} omncs mortui excita/nbsp;di fint in hanc corporalem uitâ, ante nouifsimum huius fcculi diem«nbsp;Quid ergo probate Vtturba,inquit,credat,q^ Pater miferit me, hocnbsp;eft,Chriftus ^didit hoc miraculû, ut probaret dodrinâ fuam effe ue/nbsp;nair^ulorS rangt;,caleftem,acdiuinâ. Miraculaemfuntcceleftiatcftimonia QCÜnbsp;cknfii ufui, gillaueritatis dodring»Audiamus ergo, quid docucritlefua,utamp;uenbsp;rum huius miraculi ufum cognofcamus» Non loqmur auum nunc denbsp;eo dodrin^ genere,quod eft lefu comune cum Mofe, 8lt; alijs dodo/nbsp;ribuslegis,(^deeo,quod eft ipfius proprium. Primum cm lefusdonbsp;cuit,q) ipfe fit uerus Mefsias feu Chriftus,que Deus Patriarchis pronbsp;mifit.Docuerunt qdem Prophet£,Me(siam ueniuRt,nullus autem e/nbsp;orum docuit fe ipfum efte Mefsiam. Quare» etfi nonnulli eorum exdlnbsp;tarunt mortuos,hoc tame miraailum non probauit ipfos efte Mefsi/nbsp;as,fed probauit dodrinâ eoß2,uidelicet, qi ipfi no fine MeCiise, fednbsp;qgt; uerus Mefsias in plcnitudine ipis fit ueturus. Inter ueros aut Si- dlnbsp;uinos Prophetas folus lefus docuit, fe efte Mefsiâ.Noîe uero Meft’Snbsp;continent oia ea, quf de Mefsia fcripta funt, uidelicet, q? fit expiatotfnbsp;pdÔRî noftroR2,qgt; fit recôciliator noftcr,q» fituidormortis et redêp'nbsp;tor. Hf c cm funt ofticia Mefsif, Quare hoc miraculû teftaf amp; confir/nbsp;mat lefum efte Mef8iâ,expiatorc,reconcrtiatorc,roords uidorê,et renbsp;demptorê noftRt,Deinde lefus docuit fe efte filium Dei,hoc eft.uet^snbsp;natura amp; ab fterno Dew, unius eftentif, potentif amp; maieftatii cû pa/nbsp;tre

nOMiLlAI lOANNIÎ BRENTII- ’• trefuo,qu?a4modû œntioncs ciui palam teftgt;nï,8d Apoßoli perfpinbsp;cue de ipfopdicarunt.Quod ad Prophetasiqdeni attinet,nullus eoranbsp;w^dicauit le ipfum cfle uefu Deum, fed tribuerunt diuinâ raaienatênbsp;Mefsiç feu Chri(lo,cofitentci interim fe efTc ueri Dei aut Mefsig minbsp;aiftros» Jefus autcm docuic fe ipfum effe ueRt deu,Quare ut Prophetanbsp;rum miracula non probarunt ipfos efTe natura Deo*,quia hoc no do*,nbsp;cueruntyita miracula lefu probarût ipfum uerc efTe natura Oeû, quianbsp;hoc pfpicue docuic, amp; A^^ftolis docedum ac in toto orbe cerranz uutnbsp;gandum tradidit.Reliquum igic c(l,ut hocmiraculo,quod per lefumnbsp;eft in Lazaro gditum,admontti,n6 qugramus alium Mcfsjam,occ a/;nbsp;^cmus aliû Deum,prgter lefum Chriftum OOMIN VM noftf^*nbsp;qui ante quide fremendo amp; lacrymando prgbuic defe fpecie quantinbsp;imbedllitatiSynunc aute excitando mortuum ad uitâymanifefte côfir *nbsp;mauit fc id uere eire,quod dixerat, uidelicci, V itam amp; refurredioncnbsp;noftram.Sed quid; num Lazarus hoc nos tin docec, q? conferuemurnbsp;per Chriftum in morte, amp;fimusin nouifsimodicaduerâamp; perpe*nbsp;tuam uitâ refurreduriç Maxime quide óïm hoc docet,interim autemnbsp;admonec etiâ nos,noftrg coditionis amp; ofticq in hac corporali uita. Lanbsp;zarus cm fuit corporaliter mortuus amp; fepulcus. Nos,etfi adhuc uiuiznbsp;mus corporaliter, tamê fi natura noftram confiderauerimus,morcuinbsp;bmus propter peccatum,amp; fepulti fpiritualiter. Peccatum enim eft,nbsp;quod nos iam ante tradidic morti amp; fepulturg. Propterunum homiznbsp;nem,inquit Paulus, pcccatum in mundum introqt ,ac per peccatumnbsp;mor*,amp; ßc in omnes homines mors peruafit,quatenu$ omnes pecca*nbsp;uimu*.EtiteRz.Mortui fumusper deIiäa,Porro,qucmadmodum la*nbsp;pis fuit impoficus monumèto Lazari, ita amp; fuper nos in pdo fepul*nbsp;tos ingens lapis impofitus cft»Hic lapis eft decalogus, olim in lapidenbsp;as ubulas faiptus.Onus autem huius lapidis mülto grauius eft,^ ucnbsp;6crrequeamus,Deprimit nosufep ad internum.Lex enim,inqc Pau*nbsp;luSyOperatur iram occidit. Quid igit fieri dcbec,ut reuiuikamus,'nbsp;amp; è monumèto liberemurCPrim5,lapi8 remouèdus eft, Tollite, in*nbsp;quit Cbriftus,lapidê,Quid ergo eft remouere lapidèf Quod fi obfernbsp;uauerimus uerba Marthg,cum didt,Dne,iam olct,haud obfcure fignbsp;i)ificat,qgt;in hocallegorico exponêdi genere,lapidê remouerenô fienbsp;decalogum abqcere aut concênere,fed fit obfcuritatê decalogi iliuftrsnbsp;re, amp; decalogû rede cxplicare, ac pfpicue iuxta fentenciâ (pus fandinbsp;explanare.Quod fi fiat,dubium nô cft,qn quëadmodum Martha di*nbsp;cit, Lazarum remoco lapide ofFenfui^ feetore fuo oêm circumftâtentnbsp;iurbâ,ita reuelato decalogo,teterrimu* odor pdî ex hoîe cxhalet. Pernbsp;legê cm agnicio pdî.Et ueniête mâdato,pd(n reuixic, Vbi aut pdninbsp;reuelac.ibi lace fpargic abominabilis fbetor uf^ ad ccelu et in cerra,cânbsp;eorâ dco,q inter hoteSyNihU cnim cft jâxMnin^bilius pdô» Ët tn hor

IN CAPVT Xl-I. EtANG. lOANNI?.

mines co fuht ingcnio, utnifi peecatum agnofcant, 6^ foetorem lt; jus manifefte fentianc,non qu^rant mcdicinam,aut peccati remiflïonem.nbsp;Quare ad recuperandam uiram,priniuni omnium neccHarium cd^ucnbsp;lapis à monumento remoueatur^hoc per deealogû agnofcamusnbsp;foetorem amp; grauitatem peccati noßri. Deitidegt;ut in excitando Lazvnbsp;ro,nô fatis fuir^Iapidem remouere^fed addita eß uox Chrißi,qua Lanbsp;zarus ? monumento ad uitam reuocatus eß»ita poß agnitionem pec/nbsp;eati^neeeßarium eß,uc audiamus Buangelion lefu Clirißi,quodoce/nbsp;mur lefum Chrißum eße peccati noßri expiatorem, S)i. donare nobisnbsp;fuam iußitiam,Qua Euangelq uoce,fi ei fidem adhibuerimus,itare/nbsp;uiuifcimus^ut iamnon fimpliciter ßmus homines,fed filq déi,amp;ha8^nbsp;redes omnium coeleßium bonoRî.Sed hoc interim non eß prgtercunnbsp;dum,q) etfi Lazarus fuit uere a' morterefuicitatus,tamen prodqt uitinbsp;dus adhuc fafctjs fepulcralibus,quas debuic foluere amp; abqcere, ut ocnbsp;peditepotueritambulare» it? poß^ nos reuiximus per Euangelionnbsp;Chrißi, reputamurquidem coram deototiiußipropter Chrtßum»nbsp;uindi autê adhuc fumus reliquiiscarnig amp;' peccati,tan^ fafcqs fepul/nbsp;crabbus,He certe funt foluendg, ut pcßimusrecie bC expedite incedcnbsp;re»Soluuntur aût,cum in hoc ßudiü inçumbimus,ut non obediamusnbsp;cupiditatibus peccati, amp; ut mortificemus opera carnis per fpiritunirnbsp;Quare admouearaus manus noßras, amp; accommodemus membra nonbsp;fira ad obediendu uerp iußicip,ad qua refufcitati fumus,ut in nouita/nbsp;te uitg.ad coeleße regnû ambulemus per lefum Cbrißü Dnm nofifçgt;nbsp;qui eß una' cum pâtre amp; fpû fanâo deus bndidus in fecula . Âmcn;

H O MIL IA V.

Iranda res efl,q, Lazarus, q quatriduo in mo/ numento mortuus iacuerat, à morte fit excita/nbsp;tus,fcd magis pene mirandum eß, qj pontifi/nbsp;ces Si pharifæi ludæoRt ex tanto miraculo nonnbsp;fini ab impietate fua ad agnofcendû ucrî Mcf'nbsp;fiam excitati,Pofl^ enim lefus manifcßercuonbsp;caffct Lazaiît ad uitam, lantâ confecutus efl au

facrofandam amp; ccclcßcm,ac fentiret ipfum effe ucRt Meffiam,Ponti fices aotè amp; pharifçi pergunt fuo more non folum uirulento odio le/nbsp;fum profequi, fed etiâ CTudelia côfilia inter fc de ipfo interfiticdo c5nbsp;ferre. Veniamus igit in fenatum eoRz, C patefecit em nobis fore.« eiusnbsp;Euägelißa) ut cognofcamus, q fuerint côfilia ipfotç aduerfus Dominbsp;9 9 num,Ôd aduerfus Chrißü cius,Congregaucrunt( ingt) pontificesnbsp;gt;, pharifpi Concilia,ac dicebant: Quid facimus, qa hic hô multa fignanbsp;, ,gdit;’Sipcrmifcrimus eu fic,oês credent ci» V’cnienttj Romani èi iolnbsp;lent turn

HOMILIÄB lOÄNNlS BRENTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j«

lent turti locum noftrum,tumgéntem*Prmcipioconfidcrandümcft, lt; « qj ad deliberandum de Icfu conuenerit Senatus non abiedorum hogt;nbsp;minum,fcdfummorumPontificumamp;pharifgorum» Euangeliftaubnbsp;caijrmo/2g«i»,quodludgi corrupte dicunt Sanhedrin, Hic fuit confcP sanedrinnbsp;fus (ummorum ludicum in Ifrael, Nam quemadmodum in quouiis dlt;or«w,nbsp;regno fua funt in rebus ciuilibûà extrema indicia, aut utüocant,conlt;nbsp;rißoria,quorum fencentig habentur ita inuiolat^,ut ab ipfis ad alia innbsp;dicia non liceat appellare, ita in Ifrael erat Senatus Synedrq,cuius iu/nbsp;dicüj tarn facrofandum habebatur * ut crcderetur uulgo, non effe hunbsp;manum fed diuinum, Quare non eft (critiendum, q, hoc conciliumnbsp;fuerit temerarium quoddam obfcürofumamp; priuatorum hominumnbsp;conuenticulum, fed fuit Synodus clariisimorum in ludaifmo Pontiffnbsp;cum ac principum,pcnes quos erat maxima omnium in fua gentc au lt;nbsp;loritas. De qua re idcirco uos admonere uolui, ut cum audiamus fumnbsp;mos pontifices in populo Dei congregarc concilium aduerfus Chrûnbsp;ftum,nonolFcndamur, fiidem noflris temporibus accidcre uidea/nbsp;mus, nec moueamur cuiufuis hominis uel autoritate, uel poceß ate,ucnbsp;ueritatem Euangelq ex ipfis Propheticis amp; Apoftolicis fcriptis coggt;nbsp;nitam,deferamus.Deinde Pontifices amp; phadfgi conueniunt in Sena/nbsp;tum, deliberaturi non de afini, quod aiunt,profpedu,fcd de fummanbsp;gentis falute,nc quid detrimenti rpfp. eorum acciperet, Nam in hacnbsp;delibcratione tantum momenti fitum fuit, ut fi Pontifices de re pro/nbsp;pofita rede ac pie dcfinqiTent, ac conftituiflent, conferuaffent totamnbsp;rempub. ac ueram populi falutem. Nunc autem quia crudelia amp; im/nbsp;piaconftituunt aduerfus lefum Chriflum, feruatorem noftrum, rtöitnbsp;folum cöijciunt fe gente fuam in extremas calamitates huius feculi»nbsp;fed etiam in perpetuam internitionem, ac fiunt autores,ut non cantixnbsp;auferaturà ludgis regnum terrenum, fed etiam regnum ccclefte,ÖCnbsp;utludgiexhgredenturaDeo, ne (int ampliuspopulus Dei. Quarcnbsp;hoc Synedrion non eftofcitanter percurrendum.Quid facimusC in/nbsp;quiunt. Hie homo nifi prouideamus, autor erit incernitionis totiusnbsp;ludaicg getis. Comparai fibi magna autoritäremmiraculis fuis.Quanbsp;ex re coparabit etiam fibi exercitüi populi,Quod cum factüfuerit,ni/,nbsp;hil aliud reliquum eft,q ut Romani iteßt quantis polTunt^uiribus nosnbsp;ut feditiofos öd defedores inuadant, amp; deleant non hanc urbem tm,nbsp;fed ctiâ uniuerfam gente, Obftandum igit eft principris, ut rempub,*nbsp;noftram falua conlerucmus,Quis aut hoc propofitu Pontificu däna/nbsp;retC Magna em pietas eft,pro falutc pacri^ excubare. Sed quales qua/nbsp;lesuideant hi Pontifices, certe in hacdelibcratioedcfignant grauifsfnbsp;ma pdä, Vnü pdm eft,qpante deliberent de opprimedo et pdedo lenbsp;fu,^ cognofeât caufâ eius,Quale eft,fi deliberetde fupplicio hois,de

IN CAPVT 2Cî. eVÄNQ, lOÄNNlS»

quo nonduni conRat,utrum fit nocens,an innocensjacrilegus ne, an incendiarius,Quis non dicat hoc elTe pr^oftcroni,amp; peruerfum iu/nbsp;ditium^Multa, inquiuntjigna hic homo facit. Rede. Accipimus uenbsp;dram confeiTionem. Vos ipfi tcftes edis, quod lefus multa ÔC magnanbsp;iniracula uere ædideritCur ergo dubitatis,quid fit faciendum, niminbsp;rum hoc erat officium bonorum uirorum, ut ex his cceleftibus ac dûnbsp;oinis miraculis excitarentur ad habendam fidem dodrinç lefu. Miranbsp;cula enim funt tedimonia dodring. Ex dodrina autem lefu fädle cognbsp;nofci potuit,quod ipfe fit uerus Meffias,prgfertim cum prætcr mira/nbsp;la,omnes etiam ali^ circumftantig, quas prophet^ de genere, de ma/nbsp;tre,de loco natiuitatis, Öi de tempore aduentus Meffig prgdixerunt,nbsp;in hunc lefum conuenirent. Verus autem MefTias eff adorandus, èCnbsp;omni officiorum genere colendus^ Quare cum pontifices interroga/nbsp;rent feinuicem,qpid faciant,pius quifpiam fenator aut pontifex,facigt;*.nbsp;le potuiffet refpondere, doc^inam lefu miraculis confir ma:am effe,'nbsp;ideoCß adhibendameifidem, ÔCipfumiuxtadodrinam eius,ueru(i]nbsp;Mcffiam agnofcendum.Etfi autem fieri potuit, quod in hoc condlionbsp;adfuerint Nicodemus amp; lofeph, de quibus fcriptura tcftatur, quodnbsp;non confenferint in confilium pontificum, tarnen impf) præualuerûinbsp;(fie enim fere fieri fokt, ut maior pars uincatmeliorem ) amp; non hoenbsp;cgerunt,ut cognofccretur cauffa !efu,fed ut deliberaretur de tollcndonbsp;lefu. Hoe eff peccatum non imprudentiæ tantum, fed etiam temer ita/nbsp;tis amp; crudelitatis. Alteiït pdum cff,qd etfi cognouerunt,3ut fi no conbsp;gnouerüc,certe cognofcere debuerüt,hunc lefum efle ueut Meffia,d^nbsp;maieftatê MeffîædiuinituseitraditâelTe, inuidia tarnenamp;odio ad *nbsp;uerfus ipfum cæcati, conanturquoquomodo pofTunt, maieftatemnbsp;MeiTiæ ab ipfo auferre, amp; eum opprimere. Hoe autem non eil (ïm/nbsp;plidter peccare,fed bellum aduerfus deum fufeipere. Quod fceli/nbsp;citer promoueat, exemplum horum pontificum docet. Conatifuntnbsp;a' lefu auferre maieffatem Meffiæ,fed eo ipfo lefus maieffate fua illo^*nbsp;(iratus eft, ipfi autem amiferunt no folum fuam in terris maieftatem,nbsp;fed etiam fuam in coelis falutem.Quæ res non tantum auditu eft pcr^nbsp;dpienda,amp; mente cogitanda,fed in ufum transferenda, uidelicet, utnbsp;hoc exemploadmoneamur,nealteriuscommoda,quæ uidemus ei dinbsp;uinitus c0tingere,conemurodio,inuidia,amp;ma]is artibus impedire.nbsp;fed potius ex caritate cum iuuare.Sic em fiet, ut kudus eoRt cômodonbsp;Rt non fois ad illû altcRt, fed etiâ ad nos ipfos diuina dementia peruenbsp;oiar.Tertium peccatum eft, fentiant nullam fore profperam fortu/nbsp;nam in lfrael,(i dodrina lefu, quern negare non potuerût effe ucrumnbsp;Me(riam,promouear» Venicnt,inquiunt,Romani, amp; tollcnt turn Io/nbsp;cum turn gentem noftram. Magna hæc eft diuinarum promiffionumnbsp;obliuio

'H'OMILIAB' lOXMNÎS BïtENTlt. obliiiio 8^ impictas. Extant enim perfpjcug promsff/ortes 3c Meflïa,nbsp;q) affcrai benedidjonem^hoG eft,rcrum profpcritatem, q? dominatunbsp;rus fit a man ufcç ad mare,qgt; reges fint eum adoratur«, genres fintnbsp;ci feruituræ. Ac manifeftum eft, qgt; quicquid hadenus fbelicitatis innbsp;terra contigit lud^is.hoc contigerit cis propter MelTiam.Dedit cnimnbsp;deus pofteris Abrahg terram amp; regnum Ganaan,dedit cis uidoriamnbsp;aduerfus hoftes,ut eflet certa gcnsj'n qua conferuarentur promiffio/nbsp;nes de Meftia,cx qua Meftïas nafccretur, 8c yi qua MeOias Euange?nbsp;lion fuum prgdicaret, nec abftuliffet ab cis deus hgc benefitia, fed ponbsp;tius cumulaffet, fi non tarn crudeliter amp; impie abicciftent MeflTiam^’nbsp;Nuncautempontifices contemptis his omnibus promiftionibus Sinbsp;benefitrjs dci de Mcffi'a, uociferaniur fibi a' Romanis extremam imznbsp;mincre internicionem,nec ullara efle rcltquam fcclicitatem, ft dodrînbsp;nalefu,qui erat MefliaSjObiincau Quid eft impietas amp;: ingratitudo,nbsp;ft hgenon eftlt; Non exiftimesautem, pontifices tantum bac in partenbsp;peccafte. Vulgare hoc eft peccatum,q? homines metuant, ne ft' agno/nbsp;(cant Euangebon Chrifti, Romani ueniant, amp; tollant locum ac gen/nbsp;tern, interim aurcm pollicentur fibi fccuricatem, ft contemnant Chnznbsp;Hum. Ah] mstuunt, nc fi in negotiatione fua ucra dicant, amp; iufta aznbsp;gantjSatan conqciar ipfos in paupertatem.interim uero fperanc mag/nbsp;nas diuitias.fi dederintoperam impofturis»^ Alf] metuunt, nc fi im/nbsp;prjs mandatis principum fuorum non obedianc, necefle habeant om/nbsp;ties fuas fortunas una' cum uita amittcre, fed interim promittunt fibinbsp;omnem in impietatcfoelicitatem.Itacp uulgarc eft,qgt; homines mctii/nbsp;ant extrema mala in uocatione dci, non metuant aurcm ea in uocatio/nbsp;ne Satang.Quis eft hie peruerfus metus'Tquæ prgpoftera fecuritasç'Finbsp;cri cnim non poteft, ut ibi fit infœlicitas, ubi eft fauor Sd protedionbsp;dci.Nec fieri poteft,ut ibi fit fcelicicas,ubi dominaiur Satan, amp; deusnbsp;irafcitur.Deus autem fauet pietati amp; iuft itig,ac tuctur eos, qui fed annbsp;tur uocationem dei* Impietati uero 8C iniuftitig irafeitur, ac punit eanbsp;Icucriftime, Quare etfi impietas aliquandiu uidetur fcelix,0d picrasnbsp;infeehx, tarnen nihil certius eft,nbsp;nbsp;nbsp;quod bene erit, quemadmodum

Salomon ait : timentibus deum, his qui uerentur faciem eius. Audi/ uimus fenatorcs huius Synedrt] , audiamus nunc Preftdem eius,.-Vnusautem ex ipfis Caiaphasnomine, cumcfTetPontifexanni il/ »«nbsp;liusjdixit cis: Vos nefeitis quicquam,necperpenditis,q) expedit no/ * «nbsp;bis,ut unus homo moriatur pro populo,ac non tota gens percauHoc ‘ lt;nbsp;autem a' femecipfo non dixit,fed cum eftet Pontifex anni illius, uati/ • «nbsp;cinatus eft, q? lefus moriiur us eflet pro genre, amp; non im pro gente, «nbsp;fed utfilios dei,qui erant difperft,congregaret in unü.lnttio pauca q « «nbsp;dam de Caiapha dicenda funt,deinde peurremus fententiaeius,Ettan

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CAPVT X!. BVAMGi lOANNTS.

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gelifta ali^s dicit Caiapham fuiflc generum Anng, amp; hoc anno fum/

mum in ludaifrao pontificcm. Nam qucmadmodum lofcphu» fcTP bit, Valerius Grams, Romanus in ludæa pfes, abiecit ab ofFido ponnbsp;tificatus Symoncm,amp; inßimit pro eo lofephum Caiapham, lam eranbsp;ludeorum res ambitione principum in earn formnam deuenerac, ucnbsp;fummi pontifices fingulis pene annis pro h'bidine Romanorum pfigt;nbsp;dum mutarentur.Magnum id argumêtum erat, fincm Aaronidponnbsp;tificatus inn;are,0^ mutationem ludaicarum rerum imminere,adeo^nbsp;uerum pontificem,non fecundum ordinem Acron, fed fecundom ornbsp;dincm Mckhifedec inßitutum,pr^fto adeiTe, Qim igitur lofephosnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caiaphas hoc anno, quo ïefus Chrißus crucem fubimrus erat,fum/

mû pwitificatû adminiftraret,amp; in Concilio pfideret, primurephea »nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit pro fua autoritate aliof^ infdtiâ et incogitanti3,deinde exponit fu

am fentetiä,Viih'us,inqens,eß,utunus hö occidat, q ut tota gens pc reat Joannes didt hanc fententiâ cfîe prophetiâîCum elTet,inquiens,nbsp;pontifexanniillius,prophetauit. Ergo’ne,quicquiddixerintpontknbsp;fices,eß prophetia,ÔC uerburn deiC Etqucmadmodum lurifconkiltinbsp;de principe dicunt. Quod principi placuit, legis uigorem habet, itanbsp;ne de pontifice dicendum erit,Quod pontifici placuit, prophetiae SCnbsp;uerbi dei uigorem habeffMinimc omnium. Alia enim res eft politknbsp;eus princeps,alia Ecdefiafiicus pontifex,Principes politici fua habetnbsp;iuraftatuendi de rebus ciuilibus, quæ tarnen in quouis regno ceriisnbsp;modis funt aftri da, In adminißratione autem rerum facrarum, amp; di/nbsp;uini cultus,perfpicuedicitur , Quod pr^cipio tibi,hoc tantum faciasnbsp;DQmino,Necaddas quic«^ necminuas.Necobfcurum eft , qgt; multinbsp;fuerintinludaifmo impi)pontificesamp; facerdotes,quia fpiritufan/nbsp;cto tarn alieni fuerunt,ut impietatem fuam publice declarauerint, denbsp;qua re extant manifefta teftimonia in Hieremia,amp; in alijs prophetis,nbsp;Quare cum loannes dicit:Caiapham prophetafle,q) effet pontifex annbsp;ni illius, non fignificat fpiritum prophetic pontificatui ita alligatumnbsp;cffe,ut quicquid pontifex dicat,f it diuinum oraculum, Sed fignificatnbsp;deum faiiere minifterio a* fe inftituto.Etfi enim Caiaphas fuit uir im/nbsp;pius,tamen pontificatus, quo fundus eft, erat officium diuinitus in/nbsp;ftitutum.Quare deus ponit in ore eius uerba propheiica, ut déclara/nbsp;ret pontificatum per fceffc legitimum amp; diuinum minifterium. Innbsp;gubernatione reip.duilis fgpc folent effe crudeles tyranni, amp; tamcrinbsp;quia magiftratus eft ordinatio dei, falus reip. multo melius per bosnbsp;eonferuatur,^ per clementiffimos feditiofos, Deus enim, etfi dam/nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natcrudclitatem tyranni,tamen honorât legitimum eius officium, 8C

conferiper ipfum benefitia reipub, ut homines difeant diuinas ordi/ naiioncs non effe temere turbandas. Ad eundem raodum, Aaroni/nbsp;eus

MOMILIÄE lOANNIS BRENTIL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;09

fus pontificatus in ludaifrao fuit minifterium diuinitus inßitutum. Caiaphas igitur eifi uir alioqui impius tarnen quia fungebatur hocnbsp;minifterio,protuljt diuino bcneficio uerba prophetica de uero pon/nbsp;tificc Icfu Chrifto,^ ut quemadmodum^hoc Caiaphg oraculotota uetenbsp;rum facrificiorum ratio in unum Ghrifti facrificium transiara innbsp;eo eonfummata eft^ita tota pontifitia dignitas transferretur in unSnbsp;folum lefum Chriftum, feruatorem noftrum, Sed exemple» Caiagt;nbsp;phæ non polTunt fc tueri Romani pontifices. Magnum enim cft dif/nbsp;crimen inter pontificatum Romanum,qucm papatum uocant,Slt;^ Aa/nbsp;ronicum. Hic eft inftitutus à deo,ille eft cofidlus ab hominibus, Hicnbsp;fuit inftitutus ad exemplar Chrifti,iIIe adminiftratur aduerfus Chri/ Aljeromci^ynbsp;ftum.Hicregibusfuit fuo modo (ubiedus, ille efFert fe norffolum funbsp;pra reges in terris,fed etia fupra angelos in coclis. Solet em his man/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

dare,ut animas transférant ex igni purgacorio in ccelum. Hic non ha buit poteftatem mutandorum (acrorum,que uerbo dei inftituta erat,nbsp;illearrogatfibi poteftatem mutandarum legum humanarum Slt;diuinbsp;narum.Quare Romani pontifices non poffurft fibi autoritate pontiffnbsp;catusfuialiquemfpiritumprophetiæ, cxemploCaiaphæpolIicerünbsp;Sed fumemus nunc in manus uerba Caiaphg,Expedit, inquitjUobss,nbsp;ut unus homo moriatur pro populo,ac non tota gens pereat. Hgc uernbsp;ba funrquidem prophetica,fed aliter intelligic ea Caiaphas,ahter fpinbsp;ritus fandus.Itacç habes duplicem fententiam. Vna eil Caiaphp ,quinbsp;fentit,q» utiliusfitunum hominem, quamuis innocentem occidere,nbsp;totam gentem periculo obiicere,adcocp uult facienda efle mala, ut

cueniant bona.Hæc eft prudentia io hocfeculo ufitatiftima.Ioram fi/ i,p4rlt;dip. « lius Iofaphat,rex Iudg,metuic,ne fi fratres eius fuperftites effent, nulnbsp;la foret regni tranquillitas. Quare iudicauit utilius efte, quatuor aucnbsp;quintç uiros,quamuis innocentes, Si fratres fuos, interficere, cp tocnbsp;millia uirorum,mulierum amp; infantium periculis belli exponere. Manbsp;gillratus metuit,ne fi aduerfus hominem diuitem ac potentem pro uinbsp;dua,quæ iuftam habet caulTam, iudicet, fedicio in urbe per faiftiofosnbsp;diuitis cognatos Si affines concitetur. Exiftimat igitur utilius effe reinbsp;pub.ucunauiduapadacur ini'uriam^q ut tota urbsjn magnum difcrinbsp;men adducatur. Paterfamilias metuit,ne fi iufte negocictur,familia c/nbsp;lus neceffe habeat efurire Si algere.Itacp fentit magis expedire,ut ahgt;nbsp;quid ex opibus unius aut alierius alieni hominis per impofturas de/nbsp;trahat,^ ut cota fua familia famem paciatur.Hæc uidetur quidem manbsp;gna effe prudentia, fed impnffima Si pernitiofiffima» Peccato enininbsp;non propulfatur pcriculum,fed potius conflatur, Si augetur. Quo/nbsp;modo enim poffet peccatum effe fcelix,cum deus, a quo folo eft om/nbsp;nis foelicitas,peccatum fummo odio profequaturÇ' Confidera mihi c/

D

V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CAPVT XI. EVANG; lOANNiS.

Mentum buius Concilrjjde quo in praefentia loquimur. Pontifices uo lunt propulfare c^de innoccntis uiri periculum deuaftationis a’ fua rcnbsp;g»one,(ed hoc ipfo adducunt fe amp; fuam rcgionem in extremum peri/nbsp;culum. Cauc igitur tic facias mala,ut eucniant bona, fed potius faciasnbsp;bona,ut cuites mala» Altera horum uerbon2 fententia eft fpiritus fan/nbsp;0i,quam amp; loanncs récitât. Significant enim,q) lefus moriturus ePnbsp;fet pro gente, uidelicct ludaica, amp; non folum pro bac gente, fed ut ft/nbsp;lies Dei,qui erant difpcrfi, congregaret in unum ex omnibus genti/nbsp;bus. Hie ergo primum obferita ufum amp; fr udum pafsionis ac mortisnbsp;domini noftri IcfuChrifti.lVlors enim cius,non eft talis mors,qualilnbsp;, eft alioiç Sandorum. Etfi cm horum multi occifi funt ab impijs cru/nbsp;dcliter, èC contra omnia humananbsp;nbsp;diuina iura, tarnen mors corum,

non fuit expiatio peccatorum coram Deo. Sola autem mors Chrifti habet hanc dignitatem amp; maicftatcm,qgt; expiauerit coram Deo pdanbsp;hominû, amp; placauerit iram Dei. Deinde beneficium mortis Chriftinbsp;non pertinet tantum ad ludgos, fed ad omnes populos Sd nationcs innbsp;uniuerfo orbe terrarum.Non pro gente tantumCinquit^hoc eft, nonnbsp;pro ludeis tantum,fed pro omnibus,qui funt inter alias gcntes,amp; ctcnbsp;,dunt Euangelio eius.Pr£terea,uocat hoc loco ftlios Dei,eos, qui ere/nbsp;dunt in Chriftum. Vt congregaretCinquit) filios Dei, Si autem ere/nbsp;dentes in Chriftum funt filrj Dei, mamfeftu eft, q? fint hgredes Dei,nbsp;amp; cohæredcs Chrifti. Quid igitur credent! in Chriftum deefle po'nbsp;teftcEfurit nunc,algct,fitit,dolet,amp; moritur.Sed habet hærcditatertlnbsp;cœleftem, quam,(i in Chrifto côftiterit,ncc fames,nec frigus,nec donbsp;lor,nec mors ipfa,auferre poffunt.PoftrcmOjquod ait. Vi filios dei,nbsp;qui difpcrfi erant, cogregaret io unum,fignificat, qs una fit ecclcfia finbsp;liorum Dei in uniuerfo mundo, quæ ecdefia non tunc dicitur in u/nbsp;num congregari,cum homines coguntur unu Romanum Pontifieemnbsp;pro capite ecdefip agnofecre, fed congregatur in unum, cum in uni/nbsp;uerfo mundo prédicat idem Euangelion Apoftolicum de Icfu Chri/nbsp;fto, amp;cumex Euangelio unus folus lefus Chriftusproueronoftronbsp;Ffc/fßrf«. feruatorcagnofeitur. Ecdefia enim generalis,quamuocant Catholi/nbsp;lt;juai cam.non elf ilia qug fine omni redo iudicio ampleditur ueteres acnbsp;nouas impietates Poniificum, (acrificulorum amp; Monathorum, fednbsp;quae ex ucra fide ampleditur piam dodrinam Euangcli) de lefu Chrinbsp;ffo,traditam ab Apoftolis. Quare, etfi his temporibus multi pro/nbsp;fcripti funt per Pontifices à Romana ecclefia,tamen fi credunt Euan/nbsp;gelio Chrifti,^ fedantur uocationem eius,non funt profcripti à ue/nbsp;ra Catholica ecdefia, in qua tantifper manent, ac bénéfices eius fru/nbsp;untur,dum non abijeiunt lefum Chriftum,unicum noftrum fcruato/nbsp;rem. Sed audiamus nunc huius Condlij definitionem,fcu ut nunc lonbsp;quuntur^

HOMILIÄE IOANN is BRENTIT. quuntur.RcccfTum. Ab illo ergo die confultabant niuiccm, ut inter/ «nbsp;ficerent eum. Defi'niunc lefum Chriftiim efle occidendum, quoquonbsp;modo id fieri poteft,Hoc autem decrctum non eft ofdianter confide/nbsp;randum.Etfi cm hadenus multi ludaei contepferunt Icfum,ncc uolucnbsp;runt eum pro Mefsia feu Chrifto agnofccrc, tarnen peccatum priua/nbsp;(orum homtnum non folet imputari communitati gentis, Nunc au/nbsp;tem abqciunc amp; damnant lefum Chrifium hi, qui habebanc publicanbsp;gubernationem cotius ludaic^ gentis» Quarc ut h i incipiunt ab hocnbsp;Conciliocogitate deopprimendoamp; interficiendo lefu Chrifto, itanbsp;Uicifsim Deus cogitatab hoc tempore hanc ludaicam gentem abqcc/nbsp;re,8iin ipfisimplerc,quodiam ante«! Prophetis didum eft, Mofesnbsp;dixit, Dcum, qui te genuitdereliquifti, ôi oblitus es domini creato/nbsp;ristui. Vidit DOMiNVS amp; adiracundiam prouocatus eft, quianbsp;prouocauerunt eum fifij fui 8d filiæ. Et dixit. Abfcondam faciem me/nbsp;am ab eis,amp;: confiderabo nouifsima eorum. Generatio enim perucr/nbsp;fa eft,amp; infidèles filq.lpfi meprouocauerurtt in eo,qui non erat De/nbsp;us,amp; irritauer ût in uanitatibus fuis.Et ego prouocabo eos,in eo, quinbsp;non eft popuIuSjôC in gente ftulta prouocabo eos. Et Dauid. Effun lt;nbsp;de fuper cos iram tuam,ôd furor ire tug comprehendat eos.Fiat habi/nbsp;tatio eorum deferta, Sd in tabcrnaculis eorum non fit, qui inhabitet,nbsp;QuidmuItaCTeftaturtotaucteris Teftamenti fcriptura,q? Deus ab/nbsp;iedurus fit eledum fuum populum, propterea qj ipfi abieduri finenbsp;eledum filium (uum lefum Chriftum. Quæ rCs cum manifefte fit innbsp;ludgisimpleta,agite, amicifsimi,fruamur aliéna infanja,obcdiamusnbsp;dtuing uocationi,agnofcamus Euangclion Chrifti,ut iuftificati ex fi/nbsp;de,ucram falutem confequarnur per lefum Chriftum DOMIN VMnbsp;noftrum, qui eft unâ cum pâtre amp; fpiritù fando Deus benedidus innbsp;fccula. Amen.

HOMILIA VI,

IDIM V S in eo miraculo, quo Lazarus a’ mor? te excitatus eft, diuinam potentiam amp; maieftatemnbsp;DOMINI noftri lefu Chrifti,uidcamus nûcincanbsp;fuga, qualefusfcadciuitatem deferti recepit,hunbsp;manâ ipfius impotentiâ humilitaté. Poftquamnbsp;cm Pontifices non folum cogitarunt, fed etiam de

IN CAPVT xn. EVANG. lOANNi?.

cidcrit,qgt; cum antea publice prgdicauerit fe efle uiram amp; rcfuiTelt;^/d ne(n,amp; coprobaucrit illud excitatione Lazari à morte, nunc aute icanbsp;metuat infidias Pontificum pharifçorum,ui etiam fugiat,amp; fefe idnbsp;ciuitatem deferti abdat. Num qui fuerat paulo ante uidor mortis innbsp;LazarOjHon potuit efft uidor infidiarum,in Pontificibusf Potuit fanbsp;ne,fed qui fufeeperat propter nos humanam fubilantiam,fufcepit eti^nbsp;am propternos humanas imbecillitates. Cum CbriAhs, inquit Paa/nbsp;lus,eflet in forma Dei,non rapinâ arbitratus eft,ut eflet gqualis deogt;nbsp;Sed inaniuit femetipfum, forma ferui fumpta ,in figura hominû connbsp;ftitutus,amp; figura repertus ut homo.Qugaût eft forma feruiî'quæ.eftnbsp;figura hominumCSeruus meiuens uerbera dni fuijugit amp; abfeond^tnbsp;fc in occultum locum.Homo inermis metuens infidias aduerfarioRt^nbsp;folet fefe è manibus, amp; ex oculis eoru alid conferred ut faluti fug con/nbsp;Cirillifugii, fulai. Quare, cum Chriftus acceperit formam hominis,adeoc^ ferainbsp;honiinis,fugic amp; ipfe fuos adueriarios,cum tarnen potuerit uno nutunbsp;pês perderc.Fugît aût,non ut peccet,non ut uoluntati Dei, qua ad fo*nbsp;heunda crueem èC. mortem uocatus erat,obfifteret» Paulo poft enirn»nbsp;cum tempus effetjoon folum reuertitur , uerumetiam tradit fcaduer/nbsp;farqs captiuum,percutiendum amp; occidendû. Sed fugit pcipue prop-*nbsp;1er duascauffas. Altera eft,ucfua experientia edodus,meticulofis intnbsp;currerenNon babemus,inquit Apoftolus,Pontificem,qui non poPnbsp;fit affici fenfu infirmitaium noftraRt, fed tentatum per omnia, iuxtanbsp;fimilitudinemabfqßpctö. Altera eft, ut infuaperfona oftendercr,nbsp;quale fit regnum fuum,in membris fuis,dum adhuc in hoe feculo ut/nbsp;tam agunt.Multa em preclara fcripta funt de ps, qui Chriftum agno'nbsp;-fcuntjóC eum obedienf (ufcipiunt, Efaias ait; Venient ad te curui fili)nbsp;,eorum,qui humiliauerunt te, amp; adorabunt ueftigia pedum tuorumnbsp;oês qui detrahebât tibi.Ec Hieremias:In diebus illis faluabitur luda,nbsp;8lt; Ifrael habitabit confidcntcr.Has alias id genus promifsiöes pofnbsp;fent hl, qui credüt in Chriftumficintenigere,perindcacfi Chi iftusnbsp;deberet in ipfis,in hoe corporali feculo tam potens efre,tamq^ fortis,nbsp;ut effent externa maicftatccundis hoftibus fuis formidabiles,nec ip^nbsp;fi fugerent unquam fuosaduerfarios,fed potius aduerfarp fugerêt ipnbsp;fos.Chriftus aüt dânat hunc fenfum fua fuga,amp; cu neep difcipulus ficnbsp;fupra pceptorê,nccp feruus fupra dnm, fignificat, q? quêadmodü innbsp;fua perfona tâ imbecilliseft, ut nunc qdem fugiat,poftea aüt capiat,nbsp;crucifigatur,amp; interficiatur,ica uçlitnbsp;nbsp;in membris fuis tam imbeciP

lis eftcjUt aduerfarios fuos metuât,ÔC fugiant,ac fi non fernper ab ip/ fis occidanï,tn neceffe habeant uel tandè mortis tyrannidem fubire»nbsp;Quare no admiremur in aduerfis,q5 non fentiamus externü auxiliûnbsp;Ochq» Deus no perdat aduerUrios uoftros fulmine,q; Chriftus n5nbsp;eripiac

* «OMILIAB iÖXNNIS BRENTlf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tff

crlpiac nosadmirabnicer i manuaduerfariorutn, fed cogftcmus,(^ lt;juêadmodum Chriftus fuicinhocfeculoitnbedHisinfuaperfonai chrißiitni»gt;nbsp;ita «iâ uclit adhuc in membris fuis imbedllis dTe.Sed quid f Numnbsp;hsBc imbedlliias Chriflied ppetuaC’ Nihil minus,Qurmemuidc'nbsp;mus nûc infidias aduerfanon2 fiigere, poftea capi ac rnori,eum ufznbsp;debimus paulo poft,danfsima uidoriâ j morte rcportare,in coel :ftênbsp;fublimitacem extolli, ad dexcram Dei federe,acoïa tam in cœlonbsp;in terra fibi fubijcerre.Sicutaûtnon fuit perpetuo in fua perfona im^-bedllisjita nô el^ ppetuo in mêbris fuis imbecillis.Sed feruabic ea ucnbsp;poten?,fic amp; opportune.Si cômortui fumus,inqt Paulus, amp; côuiue/nbsp;fnusji fufFcrimus,amp; coregnabimus. Et iteRttNolÎRz poliieuma eß innbsp;cœlis. undeamp;feruatorê expeâamusdnmiefum Chriflû,quitranf/nbsp;figurabic corpus noßf^ humilc,ut conforme reddat corgi fuo glorionbsp;fojecundum cfficadâ,qua poteß fibi fubi)cereota Quare in imbecilnbsp;litatenoßranöfunc defigendi oculi in externa refît fpedacula, quænbsp;cum uideanc horribiliajollicitarenos folenc ad abqciendam omnemnbsp;fpem falutis,fed defigendi funt in maieflatc Chrißi,quam recepic fenbsp;cum omnibus i]s,qui in ipfum credunt, communicaturum. Inßabac • lt;nbsp;autem Pafeha ludæorum, Si afeenderunt multi Hierofolymam é re/ * cnbsp;gioneantepafcha,utpurifîcarcntfe. Hoc eß illud pafcha,quó Cbri/- « «nbsp;ßuspoßea mortem fubrjjc» Non eß autem opportunum nec necef/ quot;nbsp;farium, ut hoc loco toiam ludaîci pafehæ rationem cxplicemus, quo'nbsp;Ifraelitæ uefeebantur agno pafealu Dicamus tarnen quidam de purigt;nbsp;ficationCjCuius hic fit menrio» Nam in efu agni pafchalis,nullus dagt;nbsp;lut eß locus immundis et impuris,Habebanf aût immûdi,qui üel nônbsp;erant circumdfi,ucl tetigeraat morticina, uel laborabât impuro morznbsp;bo aut fluxu,denicß côtrahebac immundides in lege Mofaïca multisnbsp;àlqs rebus, quas non eß opus hoc loco cômemorare. Quod enim adnbsp;efum agni pafchalis attinei,arcebant ab eo indrcucifi, queadmodumnbsp;fcriptum eß in Exodocap.duodecimo:Si quisCinquit)circucifus nonbsp;fuerit,nô uefeetur ex eo. De alfjs aût immundis fcriptum eß in Nu*nbsp;meris,cap,nono,Tanta em feueritate obferuatum eß,ut nô nifi mutinbsp;di uefeerentur agno pafchali,ut lex malueritcelcbratione feßi pafch^nbsp;reqeere in fecundu menfem,^ ferre,ut immudis daretur locus in elunbsp;agni pafchalis.Et cum Ezechig tempibuscontingeret, uc ne in fecunznbsp;do quide menfeoês mundi eßenc,neceßc habujtEzechias immudosnbsp;publica (xatioe expiareac fandlificare, Orauit,inqc fcriptura,procis ».Pzr4fcnbsp;Ezcchias dices, DOMIN VS bonus^piciabitur cundis.qui in totonbsp;cordereqrunt Dnm deu pati« fuoiît,amp; non imputabit cis, qj minusnbsp;landificati funtiPoiro fanAiEcatio etpurificatioin lege fiebat uarrjsnbsp;«ritnonrjs.lncircücifusneceße habebat drcuddi,Lcprolus,mudaba

D Of

IN CA,PVT XI. EVANOj-.IOANNîI.

turfacrificfjs Si afperfiôe fanguinis. Alij mundabantur aqua gt; tiôis.de qua eft in Numeri» cap decimo nono. Quod cû iia le habe^nbsp;ret in lege Mofaîfa,non eft nuncobfcuRt, qd fibi uelit,qj Euang* li*nbsp;fta hoc loco dtcit^multos ludgos afccdifte ante feftû palcbp ad HrFm*nbsp;ut fe purificaret, uidelket hocegerunt, ut ab immunditiafuis ritibuinbsp;fan(ftif(cati,redderent mundt amp; idonei ad uefcendum agno pakhclûnbsp;Scd queadmodu efus agni pafchalis fuit cerimonia per le net ioftifonbsp;cas nec fantftificans uefcent^.ita nec extecnus ille amp; Molaicus ritus punbsp;rifkationis emundabat boiem corâ deo» Primum em hæc cerimotnanbsp;erattm ciuilis qdam mundicies,^ppter qua dabat ei, qui ante immunnbsp;dus iudicatus fuerat,locus in publica ecdefipcôgregaiione, Deindenbsp;adûbrabat uerâ emundationê, qug fit per fidê jjpter folû lefum Chrlnbsp;ftum. Vefci cm agno pa(chali,eft frui bnficfis Chrifti, qui eft uerusnbsp;agnus pafchalis.Bnfkiaaût Chrifti funt,r€m»fsiopâÔRz, iuftitia,nbsp;beratiojalus,ppetua uita amp; félicitas qbus certe nemo frui poteft, ninbsp;fi fuerit antea purificatus amp; fanÔificatus.Sandifiiamur autem tribusnbsp;fiitSiltenia pcipuereb, Vnaert,agnjtiofordium,hoceft,pâÔR2 noftrotv.Ergo^nbsp;quomedofut qui aut puiât fe mentis fug iuftitip famftos, aut impudenf peccât.necnbsp;uolunt JPpter pââ rephendi,fed defendunt ea, hi non (uni idonei adnbsp;efum ueri agni pafchahs,amp;nô ftuunf bnfjcqs Chrifti« Altera eft fknbsp;des in lefum Chriftum,qgt; ^^pter hune folum reputemur corâ deo iu/nbsp;fti,amp; mundi il fordibus päcßt. Ergo, qui contènuntjefum Chriftu»nbsp;nec obediunt Euâgelio eius, hi non funr pparati ad uefcendum agnonbsp;pafchali,hoceft, ad fruendum bnfkqs Chrifti. Tertia eft, honeftasnbsp;üitf ex (piritu Chrifti.Hæc honeftas etfi per fe non fandificat hoîemnbsp;corâ deo,tn ubi eft uera fides in Chr iftum«tbi necefTario fequitur honbsp;neftas uitç,qug etiâ deo grata eft propter Chriftû.Ergo,qui gloriantnbsp;nomine Chrifti, amp; tn pergunt confceleratâ uitamagere, hi non funcnbsp;idonci,otedantagnumpalchalê,amp;fruant bnficijsChrifti, Non eftnbsp;aûtunotth tempe agnofcendump(ftm,credenduminChriftum, êCnbsp;uiuendû honeft^e,ac pie. Sed hoc eft oftkium nofttv, q? toto uirf nolt;*nbsp;ftrç tempe agendum er it. Quare totamête in hoc ftudium incumbeitnbsp;dum eft,ut qcqd id eft ofFicq,diligentifsime faciamus,q det nobis lonbsp;cusinefucœleftisagni.Sedreuertamuradludgos. Qujrebantergo,nbsp;Iefum,amp; colloquebant inter fe,in templo ftantes. Quid uidet uobis,

*, qgt; non uenerit ad diem feftumC Vt funt uaria hoîm ingénia, ka oari» funtftudiaeoiv,quiqugrunt lefum. Ali)qugruntcum,nouitatisftult;nbsp;dio,utuideât illum.quêaudiueruntmottuos exciiare,Aln,utprodâcnbsp;cum pontifkibus et pharifg is. Alii,ut hac occafione exprobrent popiinbsp;lo fuâ acduliiatc,qui fennebjuit lefum effe uerum Chriftum« Ponticnbsp;fkes

MotólLlAB lOÄNMlS .ÊHENTlt . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I»

ticis ém non (olum decreueratfe inierfeâuros lefum» fed ettS rant mandlatû,q iubebât indican\ubi lefus effet,ut côprehenderetur«nbsp;Cum aût kfus non ueniretad Hierufalem co tpc,quo altj, ante dientnbsp;feftum pafeh^, arripiuntoccafionc calumniâdi cum, amp; fignificandinbsp;populo,qgt; non pofsit effe uerus Mefsias» Stant cm in templo, quafl ,nbsp;iâ uici ffcntjôd dicunt: Quid uidetur uobis,çp non uenerit ad diem fcnbsp;ftumCHoc autê uolunt diccre» QuidC Vos qui uulgo cftis, ereditisnbsp;huncicfum effe Mefsiafn,Sed ecceuobis eum,Metuiqfugit,latet,n3nbsp;audetprodircinlucê. Si effet uerus Mefsias,qspoffcteiobfiftcre?nbsp;qs poffel in eum manus inqcere^Didum enim eft de Mefsia. Dnabfnbsp;tur in medio inimicoRî fuone.Dnabitur si mari ufe^ ad marc» Coramnbsp;illo procident Æthiopes,amp; inimici eius terra lingèt.Confondantufnbsp;ÔC deficiât detrahêtes aîg meg,operiarit côfufione amp; pudore,qui qu^nbsp;runt mala mihi.Hgc amp; mPta id genus alia de Mefsia feripta funt.Nûcnbsp;Butê hic lefus metuit minas inimicoi^ fuoB2nbsp;nbsp;nbsp;qrit fibi falutè fuga,uc

manifefte apparcat,qgt; fuccumbat hoftibus fuis»Quare fieri non pôt^ ut fit uerus Mefsias. Habes fententiâ calûniatoRt.Sed cur lefus Chri/nbsp;Aus fecefferit antea ac fugerit, fuas habet, cafc^ iuftas amp; diuinas cauf/nbsp;fas, quanz nônullas fupra cxpofuimus,hoc autê loco cofiderandû no/nbsp;bis cft,q inique iudicct hic mundus de faâis lefu Chrifti» Non po/nbsp;tcft in CO ullam imbecilliiaic fcrrc,necpoteft quic^ candide interptanbsp;ri. In alijs fuga periculoRî iudicat effe prudentialaudc digna» Hic,innbsp;quiuntjUir eft prudentifsimus,q, in tempore proripuerit fc è medio».nbsp;Hic eft fortunatus, q» opportune euaferitmanus inimicotu fuorû. Ifinbsp;îefu aût dânat fuga periculoRz, amp; iudicatur effe argumentû^q probe/nbsp;tur,eum non effe ueR2 Mefsiâ. Quid hoc iudicio magis peruerfum^nbsp;Nam feriptura, que côtionat de maieftate Mefsiç, ca côtionatur cti5nbsp;de humilitate amp; imbecillitate eius»Que res manifeftior eftut de/nbsp;beat hoc loco mFcis explicari» Quod aût Iefu Chrifto accidit,idê etiSnbsp;mêbris eius in hoc mûdo accidere folet»Non poteft cm mûdusin hisnbsp;qui credût in Chrm,SC uerâ pietatê profitent,ferre aliquâ imbecilli/nbsp;tatê aut leue aliqd erratû»Si qd ab his rede aut mediocrif fit,obnoxi/nbsp;um eft calumnig, amp; rapit in pefsimâ parte» Si qd errat,hic oês excla/nbsp;marc folent,Hoccine eft ChriftianuraChoccine eft EuâgclicumC'Itat^nbsp;cum mundus no folum ferat in fuis grauifsima qc^ fcelera,fed etiâ dénbsp;fendat,aut (i id non poteft,excufet ac extenuet ea,n5 poteft tn ferre itinbsp;profefforibus uer^ pietatis,uel cômune erratum, uel etiâ non iniquénbsp;fadura»Non eft aûtresmirâda,Hic cm mundus eft regnum Satanç^nbsp;qppe q» Satan fit huius mundi princeps. Vbi aût Satâ dnatur,ibi nénbsp;ceffehabetpfjmBasamp;graucs ferreafflidiÔcs.Etfciûtprjjfepcrcgri/nbsp;nos in terris agere. Inter extraneos aût facÜc inuenias inimicos* q UQÎnbsp;P. h'Ô

K.= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CAPFT 'XI. BFANSi lOANNlS.

data Im, fed etiam arrepta occafi'one in te inuehantur» Quare,cü Iip? fit in hoc mundo pioR: conditio,debent fumma dare operâ,non ut innbsp;difcriminatim omnibus hominibus etiam imprjs placeanr ,fed ut re/nbsp;de faciat,ac dno deo fuo placeant «deinde fi errauerint alicubi, quisnbsp;enim eft,qui non peccetCconferantomne ftudium fuum ad rcfipiicetinbsp;dum,ut fiue Satan«fiue organa eius« imprj homines in ipfos uel calü/nbsp;nqs.uel alijs iniurijs graHantur^diuinitus cófcruentur.Sed audiamusnbsp;, , nüc«quodEuangelifta in fine huius capitis addit. Dederantaut Ponnbsp;, tifices amp; pharifgi prçceptum,ot fi quis co^ouiiTetyUbi effet, indica/nbsp;* ret,utcomprehenderêteum. Quid ergo hoc prfceptoeffedumeft^nbsp;num comprehenderunt eu ante fuum tpsCNihil minus« Etfi enim lexnbsp;fus fecefsit in ciuitacem deferti, tarnen uerfabatur in ea nec ociofus,nbsp;nec obfcurus.Concionabatur,Ædebat miracuia,quemadmodum aiijnbsp;Euangeliflg teffantunPoff, redit ad Bethaniâ.lngreditur urbem Hienbsp;rofolymam afello^Encituendentes amp; ementes ê templo.Contionaturnbsp;in templo. Ac poff cxrjffet urbem, iterum reuertitur in eam,amp; editnbsp;tandem in ea agnum pafcbalera publiceamp;libcre,necquifquam cff,nbsp;qui manus in eum inficiat,amp; comprehendat ipfum, donee tempus iPnbsp;ludaduenit,quoda Deo conftitutum erat« Vides igitur mandatumnbsp;Pontificum fuiffc uanifsimum. Hoc autem dupliei nomine obferuannbsp;dum cff«Primum,ut fimus forti firmo animo in minis aduerfario/nbsp;rum.Si quis enim Chriff i membrum eff ,tant^ curg eft D eo, ut aduernbsp;fart) ne pilum quidem capitis eius mouere pofsint,nifi acceperint ponbsp;teffaiem DOMJNO. Non datur autem eis poteffas a domino, innbsp;pios,nifi fi eogitet magna pijs beneficia conferre. Quare minf aduernbsp;(ariorum non funt metuend^, fed potius metuendum amp; cauendû eff,nbsp;ut aduerfus DOMINVM non peccemus/edinuocationeeius per/nbsp;gamusamp;perduremus« Deinde prodeff hoc diligenter cognofeere,nbsp;utcompefcamuscupiditatem interendimalahominibus« Ponamusnbsp;enim hue in medio hominem, qui cogitatmalisafficere proximum

gt; nbsp;nbsp;(uum«Quefoigic te,confidera eum animo tuo,qusSm uanum, quanv

quetibi ipfi perniciofum laborem fufeipias. Aut enim Deus non* dum ftatuit mala feu aduerfa proximo tuo immittere « Quis igitur tunbsp;es,qui poffes obfiffente Deo jsximum affligereCaut Deus flat uit adxnbsp;uerfa proximo tuo immittere. Accident ergo ei aduerfa ctiâ fine tu jnbsp;coopacione,Quod ff autem tu prgterea manu warn admoues, 8^ proxnbsp;imo contra legë Dei malefacis,nihil certius eff,^ qgt; malu tandê in tenbsp;recidat. Voluit deus unigenitu filiû fuum cruci amp; morti obrjccre .Prgnbsp;buerût autfe organa ad hancre pficiendâ Pontifices acpharifei,tdcpnbsp;ex impietateamp; inuidia erga filium Dei.Quid ergo faâum eft C Cruznbsp;ciffxus quidem eft ôC morcuus filius Dei, fed hie euafit cruce amp; mor/nbsp;tern magna maieftate^illi aut coniedi funt in perpetuana morte amp; in/

»OMltlAÈ lOANKlS BftENTlt

fctnuffl. Voluit Deus affligere Dauidem. Cui rei perfidçnd^pbuit fefe organû Abfalom filius eius,qui amp; patrem è regno expu lit. Quidnbsp;lt;rgo fadum eftC Abqc quidem Dauid in exilium, fed paulo poft re* ;nbsp;uerfus eft in regn u magna gloria. Abfalom aûc pependif. De impqsnbsp;malcfadoribus dicit PfaImus:Ëcccpdôres intcndcrûcarcum,parauénbsp;runt fagittas fuas in pharetra^uc fagittent in obfeuro redos cordc:Sclt;nbsp;quiiuraute. DOMlNVS pluet (uperpdores laqucos,Ignis ÔC ful/nbsp;phur amp; fpûs procellafçt pars calicis eorum. Et iterum de malcfadorénbsp;dicitur.Ecce patturit iniuftitiam,coneepicdoloremjet pepcrit iniquinbsp;taiem.Lacum aperuic ct effodit eum,amp; incidit in foueam quam fecir»nbsp;Conuerrecur dolor in caput eius, amp;jnuerticem ipfius iniquitaseiusnbsp;defcendcu Quare abftineamus manus ab inferendo malo proximisnbsp;tioftrisjftudeamus aûi eis bnfacere,ut nobis uicifsim benefiat per Ic/,nbsp;fum Chriftum DOMIN VM noftrum,qui eft unà cum pâtre amp; fpi*-ritu fando Deus benedidus in fecula, Amen»

CAPVT XIIgt;

HOMiLlA VII»

1 Æ.PE Sc multu concionatus eft Cbriftus difcipulis fd js, qj eftetin Hierufalem,urbe,prophetaRî cçde illuxnbsp;ftri,crucemamp;mortem fubiiurus. Vènitemin bundnbsp;mundû, non ut ageret externum Monarchâ in terra*nbsp;nee utiucundam uita ducerec in carne,fed ut fufcepianbsp;bumana imbeciilitate*affiicerct morte,quo expiarec pda noftra» amp; re*nbsp;conciliar« nos cû deo patre fuo» Poftq igit hi fefti dies pafche,qbuanbsp;diuinitus conftitutû crat,ut Chrus filius dei interficeret * appropinxnbsp;quarêtjufcipit fua fponte profedioem ad urbem Hierofolymâ,ut uOnbsp;luntati amp; uocationi dei patris obfequeret. Ac fecefsit quidê antca nonbsp;nun^,ct ftjgit aduerfarios fuos* nûc aûi inci pit fefe ultro eis ofFerre,nbsp;utpalâ fignificet/enon fugifTeanteaimpiometumortisJedpiaprunbsp;dentia declinaffe pericula.lefus ergo ante fex dies pafch^ C hoc eft fex ‘nbsp;djebusantepakha^uenitBcthanianij ubi Lazarusfweratmortuus, *«nbsp;quefufcicauita* mortuis. Hcc eft ilia profedio uerfus urbê Hierofoxnbsp;lymâjin qua piofedione lefus manifeftecotionatus eft»difcipulis fuxnbsp;is,quefibi Hierofolymis eftent eueniura. EcceCinquit) afeendimusnbsp;Hicrofolymâ^Ôd filius hois iradetur principibus facerdotû et fer ibis,nbsp;Bd côdemnabût eum ad mortê,Si tradetli ilium gentibus^Sd illudèt ilnbsp;h,amp; flagellabunt eû,6d infpuenr in illum,Sd occident eû,ôd tertia dienbsp;•^efurget.Eifi aût difcipuli h^enô iotelligebât,tn quia fciebâi pceptonbsp;rê fuù in magna effe inuidia apud Pôtificcs,ac iâ uulgatû efle a' Ponx,nbsp;Uficib.cdidüjüt côphenderctjequebanc eû paucfadijUi Marcus aitj

iN CAP VT xn. EVANG, lO ANNIS.’

8t magno ti’morepcrculfi. Primum Jgit, uides in difcipulis cxemplu human^ imbedliitatis èC incredulitatis. Difcipnli enim agnofcebancnbsp;hunc lefum,pro uero Mcfsia, habebanc promifsiones eins, Veßri c/nbsp;ciam pili capitis omnes numerati (unt, Pt.Qui in me aedic,nô périt,nbsp;fed habet gternamuicâ,fciebantmiraculaeius,fuerantantea fppe, innbsp;periculis marisiamp; in fame mirabiliter feruati,attamen funt tam imbenbsp;cilli animo^ut fequantur quidem lefum uerfus urbem Hierofolymâ,nbsp;fed magna trepidationc. Quid eft,qgt; non fint fortioresC In promptunbsp;caufTa eft^quia non ponunt fibi oboculos contiones Chrifti, non ternbsp;tiiudinê promifsionum etus,non miraculaeius^non ueritatê Proph^nbsp;ticorumdiâoRjde Chriftojeddefigunt amp;intendunt animos tantnnbsp;in minas amp; edida Poniificum,amp; in pericula,qug Hierofolymisuidenbsp;bantur propter Chriftum ipfis euentura» At em fi quis forti animo,nbsp;ut debemas,uocationem Dei fedari uoluerit gt; non eß ei refpitiendnnbsp;in humanas minas, amp; externa pericula, fed in diuinum uerbum,qnlt;*nbsp;ambulanti in uocaiione DeiomnecceleßeauxiliumpromifTum eß«nbsp;Inuoca mcjinquit, in die tribulationis, öi. eruam te,amp; honorificabisnbsp;me.Quod fi quis aut uoluerit metuere pericuia,metuat magis grauigt;'nbsp;ora cÇ leuiora. Ne mecuatis, inquit, uobisab his, qui occiduntcor/nbsp;pus,animam aüt non poffunt occiderc, fed metuiie magis ilium, qî^dnbsp;poteft amp; anima amp; corpus ßdere in gehenna. Deinde hab es in Chri/nbsp;fto cxemplum diuin^ clementip. Difcipuli merebantur propter huncnbsp;impórtunum metum non reprehendi tantum, fed ctiam abi)ei, Chi i^nbsp;üus aüt tolerat imbecillitatem eoB2 clenaentifsime,ut pfpieue docear,nbsp;fe no uenifle in hücmundü lt;ppter fanos, fed wter infirmos,idcocpnbsp;non debemus ininfirmitatibus noßrisatm delpondere,fed quäto msnbsp;ior eft infirmitas,tanto certior nobis (alus per Chrißüfperandaeß«nbsp;’ * Fecerunt aüt ei ccenä ibi,8d Martha minißrabat, Lazarus uerounusnbsp;• * erat de numero difeumbentiü cum eo. IteRz commendac pietas Qi ho/nbsp;fpitalitas duaRz fororum,Marip ac Marthg amp; fratris caRz Lazari, er fnbsp;ga lefum Chriftum, Nec recenlenc nota eorum ociofe. Marthg tribuinbsp;tur minißeriü menfg,pro ueteri eius folliciiudine.Lazarus cömemonbsp;ra£ inter difcumbentes,ut riirfus admoneamur de ueritate miraculi innbsp;ipfo^diti. Lazarus em nö euanuit ex oculis hoim poß excitationê einbsp;US,fed uixit fupßeä ecclefi^,exercuit uera opa uitp,edit et bibit cü alrjsnbsp;hoibus,utmanifeße cognofceret,qj nö fuerit fpeÖRz, fed uerea mornbsp;te excitatus.Rcliquûigiteft,q5CÛrairaculüinLazarogditû,ficceriûnbsp;ac ueRZ miraculû,doârina eticâ lefuChrifti, qui hoc miraculûpdidn,nbsp;litcerraacuera.Mariaautem iororMarthæ Ôi Lazari pcipuas habetnbsp;partes in coena, qpp« cp propter fadü eius h^c ccena ab tuangehftanbsp;, , commemoretur« Maria crgoaccepitlibram unguenti nardipifticænbsp;p* cciofg

KOHILIÄE lOANNtS BRENTIK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J4»

praeciofe amp; unxit pedcs Iefu,amp;f excerfit capillis fuis, domus autem im! ‘ * pictaeftex odore unguenti. Non difputabimus nunc. Verum hæc **nbsp;undioaliafuerit,qua'mea,qugA Matthæo8lt; Marco defcribiturininbsp;domo Simonis leprofi iâtfla. Rem ipfam confiderabimus, Gentilici^nbsp;us mos eratjhoneftis hofpitibus pedes lauare. Ex quo illud Pauli eft, Vtittbuftreinbsp;quod de uidua fcribit.Si fuit hofpitalis,fipedes fandorum lauft. Sicnbsp;amp; ChriftuSjCum fignificare ue]lec,fe difcipulos excepifte quaff hofpinbsp;CIO,amp; cupercipfis miniftrare,kuit pedes eorum. Itacp Maria forocnbsp;Lazari,poftquam excepiftet lefum Chriftum hofpitem longe omni-*nbsp;urn honeftifsimum, non ufa eft uulgari aqua ad kuandos pedes eius,nbsp;fed ut tcftarctur fummû Si ardentifsimum amorem fuurn erga lefum,'nbsp;pro aqua utitur unguento optimæ nardi, quod habebat inter præci/nbsp;pua fua repofitum. Valebat enfm,ut poftea fequiturjtrecen/nbsp;tis fer c denarfjs,hoc eft,fi ad noftrum nomifma conferas,trigfnta fepnbsp;tern aureis Rhenanfs.Huic tarn prpciofo unguento non pepercic Maznbsp;ria,fed eftudit ipfum uelut aquam in pedes lefu, ad quos extergen/nbsp;dos pro linteamine ufa eft fuis ipfius capillis, ut hoc fpedaculo decknbsp;raret quanta fide Si beneuolentia lefum ampledleretur. Oritur ergonbsp;difputatio de hoc opere Mariæ, Vtrum fit opus bonum, an malununbsp;Suntauiem hiediuerfge fententiæ. Nam ludas Si nonnulli ali) prorlt;nbsp;fus damnant hoc opus.Sic enim fequicur. Dicit ergo unus ex difeipu/ * •nbsp;liseiusjudas Simonis Ifchariotes, qui erateumproditurus. Quarcnbsp;hoc tinguentum non uenqt trecentis denarrjs,Si datum eft egenis ju/ * «nbsp;das feniic improbe fadum, mulier tarn præciofum iinguentum in * •nbsp;pedes lefu effudcric. BtadditcaufTam. Deus præcepit, ut iuuemusnbsp;pauperes. Potuiffet autem hoc unguentum uenundari magno. Si da-snbsp;ri pauperibus.Quod certe multo utilius,6i Deo gratius fuiftet,^ çp,nbsp;ta temere eft in pedes Si terra efFufurn. Quid uidet pofte religiofiusnbsp;dicic' Et quis negat pauperibus effe benefaciendumC Sed ludas omninbsp;fcelere coopertus eft.Primum enim impie abutitur nomine paupeRz,nbsp;imo prgeepto Dei de pauperibus,ad tegendam Si uelandam cupidita , «nbsp;tern fuam.Sequitur enim.Dixitautem hoc,non q? pauperes illicurae jnbsp;cffentjfed quia fur erat,acmarfupium habebat, caqpquæ mitteban/nbsp;tur portabat. Exemplum ludæ fequuntur hi magiftratus ac officiales ,nbsp;qui nome rcipub.prgtexût fug uel inuidig,uel auaricig,uel tyrannidûnbsp;bequunt Si hoc cxemplû Pontifices Euangelrj pfecutores,qui prgtcxnbsp;unt nome Chrifti, fug ambitiôi Si impietati, ac dicunt fe querere tninbsp;gloria Chrifti,cû interim in hoc folum ftudiû incombant,ut fuâ digznbsp;nitatem impofturis partam tueantur. Hiautem,unofacFouariaSinbsp;horrenda peccata defignant,Peccant em uel ambitione, uel inuidia*nbsp;uelforto,uellyrannide» Et peccant blafpheraia nominis aut yerz

IN CAPVT XII, EV'ANÖf lOANÎ^lS.

bi dei, q, abutantur nomine aut uerbo dei ad operculum pcccati fui. Deinde ludas prodidit fordidum fuum ingeniu,qgt; exiftimat hoc de/nbsp;mum efle honeftum,quod cft qftuofüm.Potmt,inquit,hoc ungncnquot;nbsp;tum uenundari trecentis dcnarqs.Ergo fentit pecuniam parare,præcinbsp;puam cffe honeftatem ucilitatem.Iudam i'mitantur hi,qui inter opinbsp;fices aut negociatores non curant,^ piam negotiatioera fed cp que/nbsp;ßuofam fectentur.Imi'tantur amp; hi ludam qui inter ftudiofos bonaRsnbsp;artium,deferunt ftudium facrarum literarum, amp; fectantur alia ftudianbsp;bac tantum caufla,qgt; uideant facras literas efurire èC algerc, alia autcnbsp;ftudia facere magna compendia.Hi funt uerc fterquilinia,qui ne cumnbsp;honeftis quidem Bthnicis conferendi funt. Honeftas enim no cft mcnbsp;tienda pecuoia,fed ut Ethnici loquuntur,uirtutc,ut nos autem loqui-*nbsp;mur,uoluntate dei,legeamp; uerbo dei. Praeterealudas committitfur/nbsp;tum.Fur,inquit, erat,ac marfupium habebat, eacj que mittebantur,nbsp;portabat.Qui autem furatur publicam pecuniam, eure fug demanda/nbsp;tam,non committit fimplex furtum, fed peculatum, ac facrilegium.nbsp;Adhgc ludas eft ingratus Cquid autem uitio ingratitudinis aut maiüsnbsp;aut turpiusTJ)in dominum ac prgeeptorem fuum. Accepit enim mul/nbsp;ta amp; magna benefitiaa lefu Chrifto.Non commemorabo iam illa benbsp;ncfitia,qugfunt ludg cum alfjs hominibus c5munia,uidclicet, q? pernbsp;Chriftum fit homo creatus,amp; haÄenus in uita coferuatus, fed de hisnbsp;dicam, qug Chriftüs in minifterio Euangdrj in ludam contulir. Eie/nbsp;git eum in Apoftolum fuum^ Dedit ei donum gdendorum miraculonbsp;rum.Commendauit ei tan^ diligentiori curam fifci.Egeftas eius,bcnbsp;’ nefiüo Chrifti hadenus fuftentata eft. Qug enim conferebantur in finbsp;fcum,quo Chriftüs amp; apoftoli ufi funt,ea non propter Iudä,fed pro/nbsp;pter Chriftum conferebantur. Ec tamen,cü tot benefitfjs fuerit à Chrinbsp;fto affefluSjtantg eft ingratitudinis, ut non poiRt æquo animo ferrenbsp;iaâuram aliquot aurcorum numorum,qui in Chriftum impêdeban/nbsp;tur.Non diftirnilis ïngratitudo eft liberorum in parentes. Etfi enimnbsp;parentes educarunt liberos magno labore amp; fumptu, ac etiam eloca/nbsp;runt honeftejiberi tarnen folent aliquoties tam ingrat! efte, ut in pa/nbsp;rentes ggritudine amp; fenediute grauatos,ne paucorum quidem argen/nbsp;tcorum fumptum faciant. Eademfere ingratitudo eft populi erga fu/nbsp;um magiftratum. Nam quicquid populusfacultatum poflider, hocnbsp;poiTidet benefitio quidem dei,offîcio aucem magiftratus, qui tueturnbsp;publicam tranquilliiatem. Sed uide populi ingratitudînem. Si quidnbsp;conferendum eft ad publicam neceftïtatem, ibi non audias ni fi mur/nbsp;mura, conuitia amp; maledida. Quid dicam de ingratitudine Ecclefiaenbsp;erga fuos miniftrosCMediocres (une opes ecclciiaftice, qug adhucre/nbsp;iiqug funt.Ex his,fi rainiftris,quorum officio cceleftia nobis bona dinbsp;uinitus

HOMlLîAe ÎÔANNtS BRÉNTIf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HJ

uinnus confcrunturj altquid ad fuftentâdam ipforum honcOatcitt iiU merandum eft^côtinuo uociferari folêt,Quis auarior eft facn'ficulisî*nbsp;quiscupiditatemeorum expléfepotcftc' Sed intcrim, q ficminiftrosnbsp;ccckfig accufatit auariti^* iti hocpr^cipue ftudium incümbcre uiden/nbsp;tur,ut ipfi eccleftafticis opibus fruatitur.Exillimas ne Dominum Dénbsp;um noArum tantam ingratitudinera impune laturumC Non fcrct,rt3nbsp;ferct, inquam. Domus mea, dicit Dominus Zpbaoth,defércanbsp;uos unufquifc^ feilinatis in fuam domum,propter hoc fuper uos pronbsp;hibiti funt cceli ne datent rorem, ÔC terra prohibita efl, ne daret ger?nbsp;men fuum * amp; uocaui (iccitatem fuper terram, fuper montes,8^ fupernbsp;triticum,amp; fuper uinum 8ô fuper oleum,et qugcuncß profert humUSjnbsp;amp; fuper homines amp; fuper iumenta» 8^ fuper omnem laborem mârtugt;'nbsp;um» De peccatis quidcm amp; fceleribus ludg hadenus. Sed priufqua dnbsp;fententia ludæ ad exponendam fententiam Chrifti uen iamus * nÔ eftnbsp;prgtcreundum,qdin eaundione, quam alq Euangeliftg defcribunt,nbsp;fignificctur non îudam tantumiUerumetiam alios difcipulos indignanbsp;tos fuifre,amp; de efFufione tam prcdofi unguenti uociferatos: Adquidnbsp;perditio hgcC Verifimile igitur eff,quod unus ludas initio de cftufionbsp;ncunguentijhocquod diximus clamauerit, alf) autem nônulli clamonbsp;rc eius excitati funt*ut èC. ipfi indignarcntur.Hoc illud eft, quod Sa*nbsp;lomon dixit, \7nus pcccator, perdit multa bona, ficut mufcg mortuagnbsp;perdunt fuauitatem unguenti» Ali) enim difcipuli per fc quidem be/nbsp;ne confuluiifent eftufionem unguenti, Sed quia habent in contuber/nbsp;nio fuo Iudam clamatorem amp; calumniatorem, ft ût amp; ipfi damatoreSnbsp;6e calumniatoresjlccundum id qd uulgo dici folet : Si iuxta daüduninbsp;habitaueris,fies amp; ipfe daudus. Fugiamus igitur contubernia malo/nbsp;rum,ne fimilcs ipforum coniagione efficiamur, Quod cum ita fc ha/nbsp;beat,audiamus nunc fententiam Chrifti de opéré Mariæ» Dixit ergo lt; lt;nbsp;lefus:Sine illamdn diem fepulturg meg feruauit iftud.Pauperes enim ,nbsp;fcmperhabetisuobifcum.meuerononfempcr habcfis. Longe alianbsp;eft fentctia lefu Chrifti,cp ludg Ifchariotis,dc opère Marig» Hic enimnbsp;uocat opus perditum, lefus autem, Bonum,inquit, opus operata eftnbsp;ergame. Etadditcauflam:Indiem,inquiens,fepulturemegferuauitnbsp;iftud,hoc eft,ualde opportune eftiidit in me hoc unguentum.Ego e/nbsp;nim paulo poft moriar amp; fepeliar«Solenne autem eft, ut mortui con/nbsp;daniur aromatibus. Sic enim poftea feribit loannes de lofeph amp; Ni/nbsp;codemo, AcceperuntjinquienSjCorpus lefu, ÔC obuinxerunt illud lintnbsp;teis cû aromatibus,ficut mos eft ludgis fepelire.Quod ergo alfj mor/nbsp;tuis impendunt,hoc Maria mihi adhuc uiuo impendit, ut fignificetnbsp;me non diu uiciurum in hac terra, fed breui moriturum, amp; (epdiertnbsp;dutn»Quantum obfecro fumptus infumptum eft,ia(n inde a' tempor*nbsp;Ë

ÎN CAPVT X!I. EVANÖ, * lOAHNiS.

bus patriarcharum in facrifitia boum, ouium, caprarum,agnorunl»’ amp; aliarum rerumCHgc fucrunt fuauiffimus odor coram deo, non pronbsp;pter boues ipfos aut capras,fed propter mortem meam, quam adura/nbsp;brabanuSi autem facrifitia,que tanto fumptu coftiteruntj fuerunt bonbsp;na opera,propfcctea q» figriiftcarent meam mQrtem,cur non Öd hgc uflnbsp;dio Marig inter bona opera numeraretur»cum fignificet me fepelierlnbsp;dumÇ’Quid ergo dicemus'TSi omnia ea font uerc bona opera* qug adnbsp;timbrant paffîonemjmortem 8C fcpulturam Chrifti magnam babe/nbsp;bunt laudem hypocrite in Chriftianifmo,q) inftituerint tot caerimo/nbsp;nias, quibus totam hiftoriam pafTionis Ghriftl fpedatoribus ob ooinbsp;los pofoeruntCSculpferunt imagines,propofoerunt picturas, inftitunbsp;erunt ueftes Miflaticas,ordinarunt pulfos companarum, fecerunt etinbsp;am publicos Iudo$,quos uocarunt,pafcbales,et multa alia,quibus uonbsp;lueruntpaffionem mortem 8d fepulturam Ghrifti adumbrare. Di«'nbsp;mus ne ifta omnia efle bona opera, öd deo grataCSed longe alia eft ranbsp;tio horum operum,^ undionis Marig, Primum enim ante mortemnbsp;Chrifti adhuG erat tempus umbrarura,Ôd typorum.Nunc aut, poft^nbsp;Chriftus mortuus eft amp; reforrexit,ac diuuJgauit Euangclion fuum innbsp;totumorbem terræ,non eft amplius tempus umbrarum, fed clariftPnbsp;mg amp; manifeftiffimg ueritatis. Nox abqt, dies aute appropinquauit;nbsp;Quare, fi quis ea,q in Euangelio Chrifti reuelata font, nouis amp;a‘ fc'nbsp;jpfo cxcogitatis cy pis ac figuris intelligcnda proponat, is magis obgt;nbsp;(curat ea, illuftrat, ac Soli clariftime lucenti nubes fuas Sdnebulasnbsp;opponif» Deinde Maria fecit opus fuum ex fomma fide öd caritate «nbsp;quam habuit erga lefum, Gredidit enim eum effe Ghriftum feruato^*nbsp;rem fuum, öd q? propter ipfum folum confequatur ueram falutem, ûnbsp;deoc^ complexa eft ipfom,ut honeftilfimo, ita etiam ardentiffimoa/nbsp;more. Quern ut palam declararet,nonpepercit preciofiftimo foo un/nbsp;guento. Hypocritg autem non faciunt fua opera ex ucra fide in Chri/nbsp;hum,Ced poiius contra fidem in Ghriftum, Faciunt enim e3,non qgt;nbsp;ciedant folam Chrifti mortem effe expiationem peccatorum, 6d mcrinbsp;turn uitg gterngjed q? fentiant,hgc foa opera,qug ipfi faciunt, cfte tannbsp;ti meriti coram deo,uc expient peccata, öd impetrent seternam uitam»nbsp;Hoc autem eft contra fidem in Ghriftum, Quare opera hypocritaRznbsp;haudqua^ conferenda font cum opere Marig.Nam hgc demum fontnbsp;deo grata opera, qug ex ucra fide Öd caritate non fimulata proficifcunnbsp;iur.Cgterum,poftquam Chriftus oftendit opus Mariae eue bonum,nbsp;8d fibi gratum,refutat etiam rationem ludæ. Dixerat hic:Potuit darinbsp;pauperibus, Chriftus uiciffimrefpondet: Pauperes femper habetisnbsp;uobifcum,0d quandocuncp uolueritis,poteftisillisbenefaccre,meuenbsp;ro non femper habetis.QuidC An Chriftus,nô eft caput fog eccleiic,nbsp;Öifem/

HOMILIÄE lOANNlS BRERTI!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,4*

ct Temper cum ecdefia ufcp ad confummatione fecuIiCCur ergo dicftgt; We non femper habetisCNon fubducic fe bis ucrbis à fua ecdefia,fednbsp;uaticinatur de mortefuayecfignificacfe in earn gloriam ingreHiirum»nbsp;in qua nullis corporalibus officqs, ficucin haccorporali uita, indigenbsp;¦t Proponic ante prgdpuc tria his uerbis obferuandSt Vnom cft,cpnbsp;cum approbat fadum mulicris,amp; didt, Mc non femper habetis,figznbsp;nificet,hoc ofRcium ncc importune,nec iniufte in iplum coUatum ef-*,nbsp;fe.Quis enim cft,qui haccucrbadicit^ME,inquit,non femper habe/nbsp;tiSiQuem autem me eflc didiciftisc’quem mc eiTc creditisCDocui mcnbsp;eile uerum Chriftum, Si confirmaui hoc miraculis. Ac uos nunc iianbsp;creditis. Quid autem eft de Chrifto fcriptumC Et qug oßicia Chriftonbsp;debentCReges Tharfis,inquit Pfa!mus,amp; infulg munera offcrent,rcnbsp;ges Arabum 8d Saba dona adducêt. Et adorabunt eum omnes reges,nbsp;omnes gentcs feruient et Ac moxzEt uiuet amp; dabitur ei de auro Ara^nbsp;bif,Et Efaias : Omnes de Saba uenient, aurum 8d thus dcferentes, 8dnbsp;laudem DOMINO adnunciantes. Si reges honorabunt Chriftumnbsp;auro, uf dedarent fuam crga ilium beneuolentiam SC obedientiam.nbsp;curreprehenditurmulicr, qgt; honoret Chriftum unguentoTPfalmusnbsp;dicit de Chrifto: Poftula à me amp; dabo tibi gentes hereditatem tuam,nbsp;amp; poflefsioncm tuam terminos terræ« Eciterum; Omnia fubiccifttnbsp;fub pedibus eius, oucs amp; boues uniuerfas, infuper amp; pecöra camptnbsp;Si Deus fubiccit fub pedibus Chrifti fui oês creatui'as cœleftes ôd ternbsp;rcftres, quomodo peccaflet mulier,qgt; fubieceric iub pedibus eius unnbsp;gucntû, quantûuis preciofumç'Quarc qui dânatopus mulieris,is autnbsp;non credit me effe uerum Chriftum,aut ficrcdit,longcoïm cft ingranbsp;tifsimus amp; impudêtifsimus, Alterum cft,q) Chriftusdoceat his uernbsp;bis, dare eleemofynam mendicis, quos ludas nomine paupeRt intelnbsp;ligit,non efte tantum bonumopus, fed multætiam alia efte bona 0/nbsp;pcra.Pauperes,inquit,fcmper habetis, me autnn non femper habe/nbsp;liSjhoccft, Voloquidemôdipfe, utpauperibusbcnefaciatis. Nonnbsp;eft aucem exiftimandum,qgt; is tantum faciat bonum opus, qui mendinbsp;CO largitur unum aut alterûobolum» Scd funt infinita alia turn fidci,nbsp;tum caritatis opera,qu^ pro uere bonis opcribus habenda funt Abranbsp;ham inuitauit in domum fuam tres peregrinos uiros, amp; inftituit eisnbsp;conuiuium minime fordidum. QuidC num occines ei,hunc fumptunbsp;«mpcndcndü fuiffe pauperibus;'At hgc Abrahg hofpitalitas fuit Deonbsp;gracilsima. Parauit poftea Abraham amicis grande cÔuiuium in dienbsp;sblaâatiôis filq fui» Quanto putas fumptu hocconuiuiü conftitifteCnbsp;Cur non expendit in pauperesç* at habiiit etiam pauperum rationem,nbsp;amp; fuit hoc conuiuium, opus caritatis acciuilitatis. Non probanturnbsp;conuiuia prgtcr modum fumptuofa, fed commendatur caritas Si. ho/

îN CAprï x!i. ÊrÀNs; ioannîs« neftâs.Pfligcs,mquK lex, proximû tuû fiait teipfum. Quare non fénbsp;tm iudicandum eft bonum^cum unus amp; alter numus numeraïur mê/nbsp;dico.fed bonum e(i,quocun(ÿ fecundum fententiam uerbi Dei declanbsp;rauerisueram tuam fidem erga Deum, S^fynceram caritatem erganbsp;proximum.Poftremo docet amp; hoc Chriftus q? uerg pietatis fit,nonnbsp;tam abfcniium pauperum, cp pr^fentiumamicorum rationem habegt;nbsp;re.Videcnimmihi pr^oftcrara pietatemludc» Ecfi enim paupcresnbsp;non erant ei oirç, tarnen fingamus nunc eum hoc egiffe, ut paupereSnbsp;iuuentur,quid eft,q) maiorj ei curg fint pauperes abfcntes, amp; adhucnbsp;ignoti » prüfens optimus amp; notifsimus amicus ac preceptor;' Idemnbsp;faciunt hi diuites, qui malunt inßituere publicas eleemofynas, qui**nbsp;bus iuuentur pauperes pod quinquaginta aut centum annos futuri,^nbsp;iuuare pr^fentes fuoscognatos aut amicos,qui nunc hoc tempore degt;*nbsp;gunt uiiam in egeßate«Suot alfj,qui pr^textu iuuande ecclefiæ iniliulnbsp;unt publica ftipendia, qui bus alantur adolefcenteSjUt in (utui^ ad eo*nbsp;clefiamautrempub. accédant, interim autem finuntprgfcntespanô^nbsp;resödminißrosecclefiarum efurire amp; algere» Magna quidem rationbsp;habenda eft piorum ftudiorum, Curandum etiam eft,ii fieri potéft*nbsp;ut amp; pauperes poft futuri habeantfua alimenta, fed prghis néglige^nbsp;re prgfentesjhoc deraum dignum eft reprehenfione. Nam quemad/nbsp;modum Chriftus ad ludam dicit,Paupcres femper habebis, me autcnbsp;non femper habebis,ita ad hos pr^pofterefollicitos dici potcft,PaUlt;nbsp;peres amp; ftudiofi femper erunf, cognati autem tui amp; amici, ac prgfenz.nbsp;tes miniftri ecclefi^non femper tecum erunt. Quarc danda eft opera^’nbsp;ut noftrum in prçfentia officium faciamus, quod etfi compleditur exnbsp;tiam curam pofteritatis, tarnen maxime omnium exigit,ut td non prgnbsp;iermittamus,quod primum,ac fumme eft necefîarium» Imitemur ex/nbsp;emplum Marig:DomuR,inquit Euatigelifta, impleta eft ex odore unnbsp;guenti.Vnguentumeftbonafama. Salomon ait: Melius eft nonrennbsp;bonum,^ unguenta preciofa. Viuamuspie amp; honefte,ut fimus bo/,nbsp;nus odorChrifti,quoodore domusecclefiç itaimpleatur,utetiamnbsp;bi,qui foris funt ad ecclefiam inuitentur.Pergamus obedire uocatio/nbsp;ni Chrifti. Non deterreamur à noftro ofRcio calumnqs fycophanta/nbsp;rum.Calumniatus eft Mariam ludas,Sed Chriftusdéfendit earn gra/nbsp;uifsime. Defendemur amp; nos corâ uniuerfa aeatura in ccelo amp; in ter/nbsp;ra,fi modo normam uerbi Deipicô^conftanterfedemurper lefuntnbsp;Chriftum OOMIN VM noftrum, qui eft una' cum pâtre ÔC fpiritt|nbsp;fando Deus benedidus in fecula, A men»

HOMILIA VIII;

HOMILIÄB lOANNîS BRENTir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,4^

I

VOD Chriftus ad ludam dixit Pauperes fempcr i habcbis,me autem non fcmper habebis,fic didutnnbsp;uidetur, pcrindeacfi magis comendaretur fuper/nbsp;uacanensfumptus,^ neceiTaria elcemofyna. Scdnbsp;Chrißus réfutât his uerbis prgpofteram curam lu/nbsp;dg,amp; docet,magnam quidem rationem habendamnbsp;«nepaiiperum, interimautem non pr^ermittçnda cffc alia officia,nbsp;quibus declares ueram fidem tuara crga Chriftutn feruatorc amp; (yn/nbsp;Ceram caritatê ac gratitudinem erga fummos amicos, Nam cum Cbrinbsp;ftus aliâs iubet adolefcentem Facultates fuas ucndereamp; dare paupcri/nbsp;bus,ut habeat thefaurum in coElo,acIaudatpietatcm Zachfi,qui recinbsp;piebat fedimidium bonorum fuorum pauperibus daturum, perfpi/nbsp;cue fignificat, q? pauperes debeanc nobis magng eiTc curg. Dicamusnbsp;igit nunc qu^dâ de eleemofyna,qua pauperes iuuantur, uc admonea/nbsp;niur de officio noftro,amp; excitemur ad præftandam obedientiâ diuigt;nbsp;ng uocationi. Non inftituam autem nunc contionem,in qua doceam,nbsp;qp danda fit pauperibus eleemofyna ? Quid enim ex fcriptura facra, Bkemofyninbsp;quid ex pieiate Chriftiana notius eft, pauperes effe noftra eleerno/nbsp;fyna alendosç* Efaias dicit: Frange efurienti panem tuum,egenos uaznbsp;gofc^ introduc in domum tuam, cum uideris nudum open eum, amp;nbsp;carnem tuam ne defpexeris,Chriftus ait: T u cum prgft|ibis eleemofynbsp;nam, nefeiat finiftra tua, quid faciat dextra tua, ut fit tua eleemofynanbsp;in occuliö,amp; pater tuus, qui uidet in occulto, redder tibi in propatu/nbsp;I0» Cum ait:Patrem redditurum eleemofynam in propatulo, manife^nbsp;fte fignificat,eleemofynâ deo plurimû placere,ideocp liberaliter eflenbsp;dandâ» loannes fcribinQui babuerit fubftantia mundi,amp; uideritfranbsp;trem fuum egentem, amp; clauferit uifeera fua ab co, quomodo caritasnbsp;Dei manet in eo‘:'Quid pluraCHue uocat nos lex ipfa naiurgzDiligesnbsp;proximum tuum ficut teipfum.Quarc cum notifsimum ac certifsimunbsp;fit,paupcres effe eleemofyna iuuandos, non erimus hac in parte Ion/nbsp;giorcs, fed dicemus de publica colligendg elcemofyngordinationc^nbsp;Inftitutum enim cft.ut hi, qui curandis pauperibus tarn peregrinis,nbsp;qp incolis prgfedi funt,petant publice in cgtu ecclefig prg foribus tê/nbsp;pli eleemofynam, qua, nomine ecclefig iuuent eos, quos uere paupernbsp;CCS 8^ indigentes,ac eleemofyna non indignos cognouerint, qua etianbsp;cauetur,ne pafsim mendici templum Sd plateas petendis eleemofynisnbsp;compleant De hac inftitutione amp; ordinatione dicendum eft,ut nonnbsp;cxiftimemus earn effe aucupium pecuni^ humana uel auaritia uel fu^nbsp;perftitione excogitatum,fed utcognofcamus earn in Chriftiana pohgt;nbsp;^ia effe neceffariam, Só piorum hominum officium effe, tarn opemnbsp;opes fuas ad conferuandam earn conferee. Ac primum,cum Mofes

E it)

IH CÄPVT 2C!t. EVANG. îO'ANNI?» irultautilucr in Repub. Ifraëlitica inftitûeret,tulit etiam banc legcninbsp;in Deutcronomiocap.xv. Omnino indigensamp;mendicus non cricnbsp;inter uos. Qua lege cauer,nepaopercsSlt;fmcndici pafsim ad perendânbsp;cleemofynâ uagentur. Quid ergoC Non feremus. utoftiatim pctantnbsp;eleemofynam,fercmus aüt,ut fame amp; inedia pereâtCInfirmiores em,nbsp;aut impcritiorcs funt,nbsp;nbsp;nbsp;ut queât labore 8^ induftria fua uidû fibi pa

rare.Necabimus igif eos fame;'Abfit tanta crudeJitas. Non enim hoc ouh fpiritus fandus in Mofe/ed tubet bac lege earn fufciperc curant,nbsp;qua pauperes tam liberal iter alanf, ut non necefTe habeani cleemofy'*nbsp;nam oftiatim petere. Vnde 8C tnftituit fuas ordinationes, quibus pailnbsp;peres ad huncmodum iuuart queant,Dicitem in Deutero.cap. xiiii*nbsp;Anno tertio feparabis aliam decimam ex omnibus, qup nafcunturnbsp;bi eo tempore, amp; repones intra ianuas tuas,uenietcp Leuites, qui nonbsp;habet aliam partem nee pofTefsioncm tecum, amp; per egrinusac pupil'nbsp;lus amp; uidua,qui intra portas tuas iunt, amp; comedent faturabuntur;nbsp;Sed aliud addit,cap.xxiiii.Quando mefTuerisfegetem in agroti’Onbsp;amp; oblitus manipulum reliqueris,non reuerterisut tcllas eum, fed adnbsp;uenam,pupinum amp; uiduam auferrr paiicris. Hgcerte fuerunt uifk*nbsp;ordinanones,quibus alimenta pauperum it a parari potueruni, ut nonbsp;necefTe habuerintpafsim in remploi plateis mendicare.Scd hgf,ingt;’nbsp;quiSjfunt Mofaïca Ôi ludaïca, nec pertinent ad Chriftianos, qui nonnbsp;agnofeunt Mofaïcam politôan.Rede dicis, fi quidem fenferis de de^nbsp;cimis terif) anni, ÔCde relinquendis manipulis in agro. Hæcenintnbsp;iunt Mofaica. Si autem fentiasde iuuandis pauperibus quoquomo'nbsp;do honefte fieri poteft,ne cogantur prg fame publice in plateis expo^nbsp;Citi cfre,profedo non eft tantum legis Mofi,fed eft legis naturp,qu:cnbsp;exigendo caritatê proximi,exigit etiam ut in quauis henefta polncianbsp;pauperes honefte alantur, Demde fcribuni Euangehftg, qp Chriftusnbsp;uiderit ecs,qui mittebätmunerafua inGazophylaiium, neceiecericnbsp;ipfos é templo, ficut uendentes amp; ementes, fed potius approbauericnbsp;pietatem eore. Vocat em ea munera DEL Ac prgferi quidem duo mi'nbsp;nuta uidup, donis diuitü, non damnat aut hoc genus collaiionis. Etfinbsp;enim apparet,q? in hoc Gazophylacium ea tantum collatafint.quasnbsp;infumebantur ad conferuandum ^dificium templi,ad panes propofi*nbsp;tionis,ad iuge facrificiGm,amp;f ad alia facrorum inrjpendia,qucmadmonbsp;dum feriptum eft in Nchemia cap.x. tarnen non eft dobium, quin finbsp;Chriftus hoc genus collaiionis approbauet it, non improbet ea infti'*nbsp;tuta.quibus publice cöfertur eleemofyna ad iuuandos pauperes. Sednbsp;fcCorwiff. audi,quid de his inftitutis Paulus fcribat : De collatione, inquii, innbsp;iandos.lt;ficcnimuocat Chriftianos pauperes, qui erantin ludga)nbsp;quemadmodum ordinaui ecclefijs Galati£gt;iia öi uos facile. In una labnbsp;batoruiüg

iîÔMJtîÂB lOÄNNlS tRBNfn; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4?

Saiorafft^unufquifcç ucdrum apud fe ponat,recôndens,quiclt;pid co modum focrn, ne cum uenerojunccoîlationes fiant. Et itcrum: Neznbsp;ccnariû arbitratusfum adhortari fratres, ut prias accédèrent ad uos,nbsp;6cpr^pararent iamantepromiiTam bonam collâtionem ucftram.ucnbsp;(icin prompeu fie tan bona collatio, Si no can^ fraudatio. Vi/nbsp;des Paulumnon firnpltci€ermonerc,utpi) adiuûentfuis optbuspau/nbsp;peresjed etiam ut certas habeantordinationcs,quibusea quç paupeznbsp;ribus danda aut mi11enda funr,in connnunc conférant.Quare non eftnbsp;nouumexcmplû, quod eleemofynapauperibuspublice col liga tu r,nbsp;fed ut cft inter pios in honefta politeia res neceffaria, iia eft non tamnbsp;àMofe, c^ àChrifioipfoâd Apofiolis eins approbata, Suntautemnbsp;raultæ huius infiituti utilitates, tam publice, priuatç,tam corporanbsp;les fpirituales amp;i ecelefies, quæ merito quoiùis excitarc debent, utnbsp;ad hoccôferuandû opes fuas Iibcraliterconferât. Nam fi in politeia,nbsp;hi pauperes,qui 8d egefiate ÔC grautbus morbis, ac horrendis ulceriznbsp;bus miferi funt,ad hocneccfsitatis adiguntur, utnecefle habeantpubnbsp;lice in hominumconfpedu proftare,^ eleemofynam petere, manifenbsp;ftum argumentum eft, qgt; ciues non habeant eam pauperum curam,nbsp;quam caritas proximi exigit.Eieft genus crudelitatis, hominem ulccnbsp;ribus foedum ita negligere, ut cogaïur ea ulcéra omniû oculisobtru-*nbsp;dere, quo fuftentcunupiam fuam, Deus autem immifericordiam Sinbsp;crudelitatem nÔ fert inultam, Lex Mofi iubet€um,qui fufpenfus eftnbsp;in patibulo» «adè die deponiSt fepelirÉ Et itet^r iubet fceleraiû uapuznbsp;lare,fed itaut numerus plagai^ non excedac quadragenariû. Et additnbsp;lt;auflam:Ne frater tuus fœde laceratusobeat ante oculos tuos. Mofesnbsp;iudicat elfe inhumanum,fi homo fceleraïus pendeataut iaceat publiznbsp;ce in omnium confpecftu fœde laccratus, quanto inhumanius cft, finbsp;noftra incurla autcontemptu fiat, ut homo innocens,ncccfle habealnbsp;adqugrendum neceftarium uidum foeditatem corporis fui publicenbsp;oftentarCjS^ earn omnium oculis obtrudere. Punit autem Deus tanznbsp;tam inhumanitatemtam priuatim, publice. Nam muliercs prggz -nanteSjCum obtjciuntur ipfis tam horribilia fpedacula, pariunt aliznbsp;quoties infantes ijfdem morbis amp; Rrditatibus obnoxios. Itat^ fiuntnbsp;amp; infantes mifcri,propter maiorum fuorum inhumanitatcm.Nec conbsp;tentus eft deus paucorum tantum, amp; priuatorum poena, immittit ÔCnbsp;publice grauiffimos quofep morbos,imo amp; gentiü deuaftatiortes. Sinbsp;non audieris,inqc,uerbum domini dei tui, pcutiet te dominus ulcerenbsp;pefsimo, in genibus, in furis,fanaricp non pofsis planta pedis ufe^nbsp;ad uercicem tuum. In uerbo autem Dei, etiam hoc contineiur, uCnbsp;earn habeamus paupest curam,ne fint inter nos mendici.Zodomiraönbsp;ptrierunt igni e coelis raifto,Inter alia autem kelera, etiam hoc receft

E nt)

4

ÎM CAPVT Xlt EVANOi lOAHNiS.

fétar,qj non porrexcrint egeno amp; pauperi manum, Quarc,quî con/

- fert eleemofynam fuam in ecclefiafticû gazophylacium»ut ex eo pau/ perum inopia ita fuftcntct, ne necefTe habeât ad qugrendum uiûumnbsp;ulcéra amp; miferiam fuam publice oftenrare,is confert hoc opéré operânbsp;fuam ad conferuandam tam fuam,q ciuium fuorum fanitatem amp; inconbsp;lumitatem,Quod officium honefto ciue dignifsimum cft» Non ad/nbsp;dam nunc ôi illud incommodum,qgt; cum peregrini amp; ignoti mendi/nbsp;ci libéré per fingulas domos circumeant, ut pétant eleemofynam, fo/nbsp;lent fe ait) cum turba mendicorum cooiungere qui partim funt elee/nbsp;mofyna indigni,partimcogitant pr^textu mendicitatis, non uni tati/nbsp;turn urbi fed toti regioni exitium inferre. Hocquicquid eft incqm/nbsp;modijdiminuere ac deuitare iuuant,qui conférant eleemofynam fuâ»nbsp;utperegrinispauperibusfuapars perprgfeélos public^ eleemofyngnbsp;cxhibeatur. Sed maiora func,qu^ nos in hac re ad benehcentiam,amp; Unbsp;beralitacê excitare debenuNam DOMIN VS Deus nofter promihïnbsp;prolixam benedidionem frumenci,uini,amp; omnium fru Auum terr^,nbsp;fi nos fifcum pauperum prolixe implerc fiudeamus.Cum enim dixif**nbsp;fet fcriptura:Non fit inter uos indigens amp; mendicus^addit: Vt bene/nbsp;dicat tibi DOMIN VS Deus tuus in terra, quam datums eft tibi. Etnbsp;poftea cumdixifTec, derelinquendismanipulis amp;racemis, addicnbsp;Vt benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni opere manuum tua/nbsp;rum. Quid igitur aliud reliquum eft,^ q? is,qui confert ex fide elee/nbsp;mofynä fuam in fifcum paupeR2, impetret benedidionê terrç ,amp; fru/nbsp;duum eiusCQui aut uel auaricia uel alio impio afFeäu nihil confert,nbsp;adiutor eft public^ maledidionis ac fterilitatis terr^. Nec potes meünbsp;ore aut magis piam ratione inire, qua etiä tuas priuatas opes augeas,nbsp;prourr. X».nbsp;nbsp;nbsp;fi fueris in pauperes liberalis:Qui dat,inquit Salomon, pauperi,

non indigebit:Qui defpicit deprecantem,fuftinebit iniuriam.Et ite/ rum: Alt) diuidunt propria,Öd ditiores fiuni: Alt) rapiunt non fua,Sinbsp;femp funt in egeftate. Anima quç benedicit, impinguabitur, amp; qufnbsp;inebriatyipfequocp inebriabit. Hue facit amp; illud, quod Paulus ait:nbsp;Qui fementë facit parce, is parce meflurus eft:Et qui fementc facit H'nbsp;benterac benigne iargfendo,copiofemeffurus eft. Ali) alias fedan/nbsp;tur ratiôes,quibus côgregentdiuitias. Hec aût ptjfsima amp; certifsimanbsp;oîm eft,ut pauperibus quoquo modo potes,benefacias. Ac unus quinbsp;dem Ôi alter tantum prçfedus eleemofynp petit à te egrediente rjcnanbsp;plo eleemofynâ, memineris aût huius unius uoce, uniuerfâ paupumnbsp;amp; miferrimotÿ hoîmturbâ, imoChriftû ipfum dnm ac feruatoremnbsp;noftt^ eleemofynâ à te petere.Quid ergo fiei,fi hanc uoce contempfenbsp;ris^r'Quiobturat,inquitSalomon,aurcm fuam ad clamorê pauperis,nbsp;clamabit amp; ipfe.ncc cxaudietur.Si autem aures DOMINI Rierint ocnbsp;duff.

ÎQAMSlS-.

. ^“^?»^uàn«»ôbfecro, habebisuelterreftriuniuel coeleßium bo'noRî Qttoii^ nA , benecJidiotîemCitacçfierinon poteft, quinoiifuitiptui in pauperes chrifiutinbsp;parcasicum neceHe Ivbeas infumere ubi minime udis,amp; maximedonbsp;Icu.Sed tranfeamus à corporalibuscommodis ad fpiriiualia,amp; codenbsp;ftia,quf his,quibus pauperes curg fuhr contingunn In Daniele dici/nbsp;tur:Peccata tua redime iufti€ia,amp; iniquitates tuas milaricordqs feu èlt;nbsp;fçemofynis pauperum» Eteritreparatiofalutistu^* Èrgdné dicemus btc^finéînbsp;opui eleemofyng expiarc peccata corara DeoC Sichypocritg dceicÈlt; ^tïî*nbsp;tpofyna fentiunt, ideoc^ exponerc folent eleemofynam pauperibùBnbsp;plena manu* Ac commendanda quidem eft liberalitas in pauperes,nbsp;fed hgc eft magna impietas, q» tribuant operi cleemofync, quodfoltnbsp;Çhrifto feruatori noftro tribuendum eft. Eleèmofyna enim non expinbsp;at peccatum. Arbitramur,inquit,hominem iuftificari fide abfc^ opexnbsp;ribus legis. Et; Gratia feruati eftis per fidem, idcp non ex uobis, Delnbsp;donum eft,non ex operibus,ne quis glorictur. Cur igitur iubet Dagt;nbsp;niel regem pcccaca fua redimere eleemofynis pauperumC Daniel nonnbsp;docct pcccata expiari coram Dco meritiseleemofynçjed coneionaturnbsp;de frudibusfidei, per quam folam, propter Chriftum confequimurnbsp;remifsionem peccatorum.Manifeftum enim cft,qudd rtolla elecmoz \nbsp;fyna fit accepta coram Deoabfcpfide. Quodnoneft exfide, inquitnbsp;Apoftolus,pcccatum eft. Vbi autem eft fides,amp; ex fide datur eleèmonbsp;fyna,ibi cum fit remifsio peccatorum per fidem,cui.us frudus eft elcénbsp;inofyna, dici etiam de ipfa eleemofyna poteft,qudd redimat-peccata,nbsp;non propter operis meritu, fed propter Chriftum per fidem, ex quanbsp;eleemofyna exponitur, Quarccum Daniel hortatur regem, ut redixnbsp;mat peccata fua per iuftitiam,ôd iniquitates fuas per eleemofynas paünbsp;pcrum,non excludit fidem,fed fubintelligit eam,amp; commémorât rcAnbsp;gi fuum oft^icium,quod ex fide facere debcat,ut recuperet falutc. Of*nbsp;ficium enim regis eft,poft^ redqtcum Deo in gratiam,amp; accepitabnbsp;co remifsionem peccatorumCid quod fit per folam fidem) ut admininbsp;ftret regnum fuum iufte, bénéficiât pauperibus mifericorditer, deznbsp;fendat amp; tueat mifeps. Sic enim fiet,ut redimat peccata fua, hoc eft^'nbsp;lit remi[sionêpeccatorum,quam per fidem accepic,conferuet.Icaq^ ex,nbsp;leemofyna feu beneficia, qug pauperibus ac miferis hominibus con/^nbsp;feruntur,non expiant quidem per fe,fuis meritis,peccata hominum»nbsp;fed cum funt frudus fidei,tcftantur hominem accepiffe à Dco remifznbsp;fionêpeccatoRZjôi palam declarant hominem in remifsionepeccatonbsp;turn per Chriftum conferuari. Quid ergoCnum quia eleemofyninbsp;non expiât peccata,fed tantû conferuat fuo quodam modo in hominénbsp;peccatorum expiationem,ignauior eris amp; parcior ad exponenda eleénbsp;tnofynamC' profedo hsec cauffa non minus nosnbsp;nbsp;ilia mouere debcu

IK CAPVT Xll. EVANS. lOANNIÎ.

An nefcis non minorrm cîTe uirtutem partas lt;^es tueri 8^ conferua/ opes acquirere c’Maximg opes funt remifsio peccatorum,amp; iu/nbsp;fiida coram Deo.Hf opes acquirunc per fidem propter folum Chri/nbsp;(ium. Conferuantur autem per gratttudinem, per obedientiam, pernbsp;Frudus Fidei,peropera earitatis, inter qugeleemofyna fuum, eumcpnbsp;haudqua^ poHremum locumobtinet. Qui enim crudeh's eft in paunbsp;peres,nec adiuuat eos opibus fuis,cum pofsic,is repellic à fe Chriftû,nbsp;quem ante per fidem acceperat.Repul(o aUtem Chrifto, repelliturnbsp;tiamremifsiopeccatorum, amp;iuftitia. Sed qui cum fidem habeat innbsp;Chriftum,liberalis eft in pauperes ex fide propter Chriftum, is congt;nbsp;(eruat amp; retinet fecum Chriftum. Vbi autem manet Chr jftus,ibi manbsp;net etiam remifsio peccatorum 8lt; iuft itia.Quare fi nobis falus noftranbsp;curg eft,non debemus minori diligentia amp;'liberaliiate pauperibusnbsp;benefacere,^ fi propter hje beneficia, remifsionem peccatorum coiinbsp;fequeremur.Quid,quodeleemofyna,fi exfideamp;caritate pr^ftetur,nbsp;paret nobisamicos, qui fufeipiantnos in regnum ccelefteCfacice, imnbsp;quit Chriftus,uobis amicos de mammona iniquitatis,ut cum defece/nbsp;ritis,recipiantuos in gterna tabernacula. Sed quomodo hoc,inquJSnbsp;Fieri poteftcuidelicet qgt; partim Chriftus, qui nos rccipit in ccclum,nbsp;iudicet fibi fadum, qd homini mifero fadum eft, partim hi,quibuSnbsp;benefecimus , rrftentur in iudicio dei de noftra fide per qua propternbsp;CHriftum confequimurgterna tabernacula. Sufeipiendum igitur eftnbsp;ftudium eleemoiyn^, ut quo pluribus benefacimu9,co plures habeasnbsp;mùs amicos,qui nos teftimoniofuo iuuent ad accipiendam coeleftemnbsp;bgreditatem. Sunt quidem homines ingrati, qui folent aut obliuiftinbsp;benefadDrum,autprobenefadis rependeremalefada. Deus autemnbsp;neceftobliuiofus,necmalefador,fedqdde Hierufalem in Pfalmonbsp;dicit,hoc de fingulis pns,qui funt ciues coeleftis Hierufalem, intelli/nbsp;gendum eft.Si oblitus fuero tui Hierufalem,obliuioni detur dexteranbsp;mea. Adhereai lingua mea faucibus meisji non meminero cui,fi nonnbsp;fecero Hierufalem fummam Igticiam meam.Sed de pr^ftanda paupe/nbsp;ribus eleemofyna hadenus fatis dixifte uidemur, Reliquum eft,ucnbsp;non folum benefici amp; liberales fimus in pauperes, fed eiiam ut reâenbsp;de hoc officq genere fentiamus. Non enim exiftimandum eft, quodnbsp;qui unum amp; alterum uel argenteumuel aureum numumin gazo*nbsp;phylacium pauperum repoluic, uniuerfum officium Chriihaninbsp;hominis abfoluerit,acomnes eleemofynæ partes impleuent. Vnumnbsp;quidem genus eleemofynæ præftitit,fedreliquaadhucfunt multanbsp;magna eleemofynç officia,q alter alteri dcbemus.NamUfc»/*o«'vr»,nbsp;(iinterpreteris,fignificat,milericordiam aut beneficium. Quid er/nbsp;go C Num beneficia, quæproximus proximo debet, unius tantumnbsp;(uo(

. ttÖMILlAÊ lOÂNNli fcRENTlt. ‘ r funt gencrisfDiliges proximum tuum^inquic kx, fkut tc^fum» Hticnbsp;comprehenduntur omnia opera dikdiönis qiiæ uére nomine ckcgt;nbsp;mofyn^ uéniunt. Nomine autern proximi Continetur nö tantum amknbsp;cusjed etiam ini'micus.Fauere igitur non folum amico, uerumen'âmnbsp;gt;nimico,ekemofyna eft.Orare pro amicis amp; inimicis,pro benefaêlonbsp;ribus amp; pérfccutoribus, ekemofyna eß» Bene loqui de amicis amp; rnagt;nbsp;ledids,ekemofyna cß.Iniuriam non ukifci,fed deo umdidam tradénbsp;re,amp; makfaclori benefacereideernofyna eß.Exponerc fe ad uocatio/nbsp;Hem dci extremis periculis,utproximum ferues,ekemofyna eß»Ho6nbsp;eß præceptum meum, inquic Chrißus, ut dih’gacis uos inüicè, fieutnbsp;ego dikxi uos, Chrißus aurem ficdikxicnos , urpoluerit pro nobiinbsp;animam fuam.Quo eleemofyne feu benefitq genere, quid pöteß dknbsp;ci maius aut illußrius^Exemplum autemGhrißi proponitur nobis fz •nbsp;mitandurn.PcrhoCjinquit loanncSiCOgnouimus caritatem,quoniarrtnbsp;ille animam fuam pro nobis pöfuii.Et nos debemus pro fratribus anfnbsp;masponerc. Non hocuoluii Chrißus amp; loanncs, uifi fur quifpiantnbsp;iuerit captds,amp; abducatur adcrucem, Chrißiähus obtrudatiefe Jidbnbsp;*¦!,amp; petal UI ipfe pro fure in crucem fufpendaturnbsp;nbsp;nbsp;für hber dimitta

tur. Hgceß illegitima temeritas,quam diuina lex,cum ait,deum non eße tenrandum,uetat»tantum abeß,ut ad earn nos uocer» Scd tune aninbsp;ma pro fratribus ponenda eß,cum officium exigit, üt ad obediedumnbsp;diuincuocationi extrema quæuispericula propter Fratres iubeamus«.nbsp;Sic Mofes pofuit animam luam pro ßraehtis, cum r euerfus eß in Æ/nbsp;gyptum,ut liberaret Ifraelitas tyrannidc Pharaois. Hoc enim erat of/nbsp;ficium Mofi,ad quod diuinitus uocatus erat. Sic Dauid pofuit animanbsp;fuam pro Ifraelitis, cum fufcepitmonomachiamcum Gohaihe.Hucnbsp;enim Dauid uocabat diuinitus,. Sic Hieremias pofuitanimam fuamnbsp;pro populo fuojCum publice adnunciauit deuaßationem urbisHie/nbsp;ru(alem,Slt;; hortatus eß dues ad pœnitentiamiquia hoc erat oßidumnbsp;Hieremig.Sic Apoßoli pofuerunt animas fuas pro Ecclefia,cum fumnbsp;mo uitg tug difcrimine prgdicauerunt inter ludgos amp; gentes Euange/nbsp;hon de Chrißo» Vocati enim erant diuinitus, ut prgdicarent Euangënbsp;hon in toto orbe tert arum. Quid pluraî' V^ocatio dei fedanda eßjinnbsp;4 Jaji quis obqdiur periculis.amp; man« t in obedientia,uere dicitur a/nbsp;*^imam tuä pro fratribus ponere, Hgc eß prgcipua ekemofyna,quamnbsp;•lobis inuicem debemus. Non puto fuperuacaneum efle,ut hoelocanbsp;lt;ommcmorem , quidhacinre Eccleiiaßid feriptores adnotauerincnbsp;de loanne Epifcopo Akxädrino, qui amp; disftus fuit Eleemofynarius,nbsp;propterca qj magna femper cura pauperibus benefecerir.ls enim cumnbsp;cxpendißethoi inextremampauperiatem comedo aliqtlibras aurilt;nbsp;Cuon enim numerabat mifens obolos, fedaureos ölt;:hbrasauri

ÎM CAPVT X!t. EVANG* lOANNlS.

audiret cum non folum maximas ipft grattas agcrc, ac fuam gratituJi nem prolixe polliceri, uerumetiam hoc benehtium in immenfum tolnbsp;lere^refpondifTe ferturzNodum (anguinem pro te frater effudi, ficutnbsp;mandauit mihi Dominus meus lefus Chrifrus.Hic epifcopus rede innbsp;tellexit,quale genus eleemofyrtæ nobis inuicem debeamus. Quis aunbsp;tem pro altero effunderet fanguinem fuum, qui uix unum aut alteRtnbsp;obolum pro miferis pauperibus æquo animo efrundit Z Qui habue/nbsp;ritj'nquit loannes^fubßätiam buius mundi, amp; uiderit fratrem fuumnbsp;egentemtamp; dauferit uifcera fua ab eo, quomodo cariias dei manet innbsp;coCQuarefilioIimeiClibet enimamp;hic uerbisloannisuti)nediliganbsp;mus nos inuicem uerbo tantum 8^ linguajed opere amp; ueritate,ut m«tnbsp;neamus in diledione Domini nofrri lefu Chri(ii,qui efr unä cum panbsp;tre amp; fpiritu fando Deus benedidus in fecula, Amen»

HOMILIA IX»

N fuperiori contione digrcITi fumusäd dandam eleemofynam pauperibus. Quodnbsp;cum, quantum in præîentia fatis uidetur,nbsp;compleucrimus,reuertemur nuncad exponbsp;nenda ea, quæ poft undionem in Betha/nbsp;nia gefta defcribuntur. Cognouit ergo,innbsp;quit !oannes,turba multa ex Iudacis,quädnbsp;illicCuidelicet, in Bethaniagt;fler, 8^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenerunt non propter lefum tätum, fed ut

Lazarum quoc^ uiderent, quem refufcitauerat a' mortuis. Non dubi to quidem, quin multi profedi ftnt ad Bethaniam, non ex curiofita^nbsp;ce,led ex uera pietatc,ut dodrinam Euangeli) Icfu cognofccrent. Eu/nbsp;angelifta autem pcrftringii quofdam, qui fufreperunt profedionemnbsp;ad Bethaniam curiofo magis,cp uere pioafFedu. Vencrunt/'nquiês,nbsp;non tantum propter lefum,fed ut Lazarum quoc^ uiderent» Vulgar-ris enim hominum incrcdulitas amp; curiofitas eft, quod no adhtbeantnbsp;fidem propheticis fcriptis,amp; contionibus, quæ funt cccleftibus acdinbsp;uinis teftimonrjs firmatç,fed copiant audire quofdam,qui ex mortu/nbsp;IS refurgant,amp; adnuncient nobis, quis fit rcrum ftatus in altero fecu/nbsp;lo. Notum eft,quid diues ex inferno ad Abraamum clamet. Si quisnbsp;ex mortuis ierit ad eos,refipifcent.De hac re, qugdam nobis dicendanbsp;ïunt.Deus enim non itaconftituit rationem falutis noftræ, ut rnortuinbsp;eflentconcionatorcsuiuentium, fedpropofuit nobispatriarchas 8^nbsp;prophetas,ddnde etiam Apoftolos,qujbus reuelauit ea,quæ ad cotinbsp;fequendam uera in altero feculo falutê neceftaria funt, ut docerent ea,nbsp;SC

KOMILIAE lOANNÎS BRENTH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,4^

tradereht poftcric fuis» Autor itatetn autenn horum tantis tamq^ coe lefiibus ac diuinis ceftimonqs confirmauic, ut fi angelus de cœlo alunbsp;ud pr^dicaret,pro anathematc babendus elTeLHabentCinquit Abra^«nbsp;Bm^Mofen ac prophetas,audiantiUos. Quod fi bos non audiunt, nenbsp;cp û quîs ex monuia refurrexerît,credcnt.Et Efaias:Nunquid no po^nbsp;pulus î! dco fuo requiric uifionemC' Pto uiuis ne interrogabft mortu/nbsp;oscQuin potius legeni,8c teßimonium» Quarc non cft curiofc alFe/nbsp;âandum.ut mortui contionentur nobis, quid rerum in altero fecplonbsp;geraturjed pic Sd confhntcr crcdendum eft prophetids SC Apoftolinbsp;cis contionibus, in quibus continctur uere falutaris dodrina de (otanbsp;noftra falutc.Quid enim de his contionibus fendis C An putas cas innbsp;bac tcrra,amp; in hoc feculo natas ciTerNihil certe minus Jed allatg funcnbsp;ad nos ex altero feculo;amp; è coelo.Deus enim ipfe,amp; angeli eius collonbsp;cuti funt cum patriarchis prophetis, SiC. iufteruoc ea que loqueban/nbsp;tur,tradere pofteris fuis»Scio,inquit deus de Abraamo, » pr^ceptu/nbsp;rus fit filijs fu(s,S( domui fuae poft fe,ut cuftodiant uiam Domini,amp;nbsp;faciant iuditium amp; iuftitiam.Dicunt amp; Kraelitse ad Mofen, Tu acce/nbsp;de amp; audi cunda,qua: dixerit tibi Dominus deus nofter, loquerisepnbsp;ad nos,amp; nos audiences bxciemus ca. An non deus amp; angeli eius funcnbsp;incolf alcerius mundi*rQuare fi uolucrimus audire contiones ex alee/nbsp;ro mundo, audiendæ nobis erunt cotiones patriarcharum amp; prophenbsp;tarum.Deinde prophecae,ut Dias amp; Dizgus, excitarunt nonnullos a*nbsp;morie,qui certe ex altero feculo in hoc externum redierunt. Quid erxnbsp;go hi funtcontionati^No attuleruntnouam aliquam dodrinam, fednbsp;approbaeût fedati font dodrinam prophetarum,qui ipfos a* mor /nbsp;tuis excicauerant.Reliquum igitur eft, quod hoefuoteftimonio con^nbsp;firmaucrint propheticam dodrinam, uere cradere ea, quæ in alteronbsp;feculo gerantur,quantum quidem nobis cognitu utile eft, amp; rede exnbsp;ponere ea, qug nobis ad oonfequendam in altero feculo falutem necefnbsp;faria funt. Quid dicemus de nsgt;lt;}ug in Cbrifto amp; per Chriftumgeftanbsp;funtcNam cum Chriftus bapcifaretur,uenic fpiritus fandus tn fpecienbsp;colûbæ,amp; audita eft uox patris dicentis:Hic eft filius meus diledus^nbsp;tn quo mihi bene complacicum eft. An non hsec func ex altero feculonbsp;Bd nos delacacQuid qudd in cransfiguracione Chrifti,uidencur amp; aunbsp;diuntur apud Chriftum,Mofes 8i Dias,qui iamdudum fucrant alte/nbsp;rius mundi ciuesC’Oeinde Chriftus exdtauit nonnullos â morcuis, acnbsp;prsecipuc Lazarum, qui nobis dedit de hoc argumento ocafionemnbsp;dicendi.Etfi autem non extant contiones Lazari,camen cum poft excinbsp;tttioncm adhgferic Chrifto ma^a fide, amp; agnoucrit Euangelion ci/nbsp;us, profedo publicum dicit temmontum, fe in altero feculo, in quonbsp;ttfe^ in quartum fiiit diem,reip(a comperiffe, huncicfum efte uerum

IM CAFTT XII. IflKa. IQANNII. dodrinam ciùs cfle uerc coeleßem ic falutarc.Sednbsp;an non lefua ipfc refurrexit à mort«is,amp; redfjt ex altero mudojn huenbsp;externum mundum ad fuoi difcipulos Manifeftutn autem eft,quodnbsp;poft refurredionem fuam oontionatus fit, nimirum id,quod ante faenbsp;pc adhuc in hoc feculo uiuens,dixerat,Nibil igitur certius eft,^ Ë**/nbsp;angelion, quod Chriftus tarn antepoft refurredionem fuam pt*^nbsp;dicauit,eire earn dodrinam,quæ in altero feculo agnofeitur amp; appronbsp;batur,amp; in hoc feculo ueram uiam ad falutem nobis demonftrat, Prxnbsp;tereajeftatur apoftolica fcriptura multos cum Cbrifto refurrexiire,clt;nbsp;apparuifte ciuibus Hierofolymitanis, Exiftimas autem eos muios apnbsp;paruifle, ôinonpotiusTeftimonium dixifte, in akero feculo hocnbsp;unuagid^tradarijUtlefus file, qpaffuseft,amp;re(urrcxituereutftH^nbsp;us Dei amp; Meirias,adoretur amp; coIaturCQuid, qj amp;' Angelus, quinbsp;alterius mundi incola, iubetinadis Apoftolicis Corneliu uocereadnbsp;fe Petrum,amp; audire ex ipfo,quid fàcere debear.Quo mandato aperlt;*nbsp;te teft/ficatur,Euangelion de lefu Chrifto, quod Pettus amp; alt) Apo^nbsp;ftoiiprfdicauerunt.efle eamdodrinam,quæ rede exponat, quisiilt;nbsp;rerum flatus inaltero feculo,in quod nobis per mortem eft ingredi^nbsp;endum.Addam hue Paulum,qui raptus eft,ex hoc roundo in Pa^nbsp;radifum ÔC in tertium ccelum,rcuerfus ante in hue mundum,non pdinbsp;cauit ali«d Euangelion,^ quod antea Apoftoh pdicauerant. Et glo^nbsp;riatur (e Euangelion (num non acccpifle,nec didicifle ab hominenbsp;per reuelationelefuChrifti.Exquarcmanifeftum eft, qgt; flatusrer$nbsp;an altero feculo itaplwefe habeac,quêadmodum nobis expofuitElt;nbsp;uangelion Pauli.Quid ergo poft tot teftimonia ex altero fecub all agt;nbsp;ta,defldcrai adhuc audire aliquem ex mortuis redeuntemds enim, ftnbsp;uera dieeret,certe non poflei alia dicere,i^ qu^ antea Prophet^ Sc Alt;*nbsp;poflolidixerunt.Si autem alia dicercc,proanathemate habendus ef/nbsp;let. Abqciamus igitur curiofitatemcarnis,amp; fequamur hoc fpiritu0nbsp;Eua»gelion,de quo didum eft,qgt; quicrediderii amp; baptifatus flierk*nbsp;falutem confequatur.Deinde cum Euangelifla dicit quofdam adnbsp;thaniam profedos magis defiderio uidendt Lazarinbsp;nbsp;Cbrifti, notar

ppofterum cultu 5andorum,ut enim hi ludçimagis admirantur zarum exufeitatum, lefum exufeitatorem, ita Hypocrite plus fibinbsp;clementiae et auxilrj de fandis,quos inuocant,^ de Chrifto ipfo pofnbsp;licentur,quemadaiodum ctiam Ethnic! magis uenerabantur, Solemnbsp;etLunamcreaturas,^ Deum creatorem. Hæc eft magna impietas;nbsp;Etfi enim Lazarus non eft contcnedus,necdebemusefle contumelionbsp;fi in Sandos, qui funtin coelo,etSol ac Luna, etrcliquaeaeaturacnbsp;fuum habent ulum,tamen bare non fut nobis propofita, ut contemp/nbsp;to Ct abirdo dcO|ac Chrifto filio ctugt;,creaturas colamus, fed ut ex ijs»nbsp;qusç

HOMILIAB lOAKNiS BRENTit.

cjuae utJentur, excitemur in cognitionèm Dei,qui non uidetur, 8c ui in Tandis hominibus difcamus, quanta beneficia Dei per Chriftumnbsp;contingât credentibus in ipfum.Confecutus fum,inquic Paulus, mi tnbsp;rericordiam,ut in me primo oftenderet Icfus Cbrißus omnem demênbsp;tiam,ad exprimoidum exemplar bis,qui aedituri eOent in ipfo in uinbsp;tam fternam.Quare,ut illi curiofirate peccant, qui ad Bethaniam nianbsp;gisuidendi Lazari,^ cognofcendi Cbrifti gratia proficiTcuntur, itanbsp;ni rede faciunt, qui propter Lazarum agnofcunt Cbrißum, amp; cre/^nbsp;dunt in eum.De his enim ita Tequiiur: ConTultabant autem principes lt; lt;nbsp;facerdotum,ut èc. Lazarum interficerent,quia multi propter ilium a/ • «nbsp;bibant n Iud^is,amp; credebant in lefum. Hie eft uerus ufus feu miracu • •nbsp;lorum Chrifti, feu corum fandorum, in quibus miracula funt çdita,nbsp;tiidelicet,non ut in ipfis miraculis aut Tandis hserramuSyfed ut per eanbsp;cxcitati,aflurgamus ad ueram cognitionem Chrifti, Sunt enimteftpnbsp;monia,quibus comprobatur,leTum Chriftum in hoca'Deo patrenonbsp;bis datum efte, ut in ipfo con Tequamur ueram iuftitiam amp; falutêpernbsp;fidem, Sed hie itcrum aide mihi uiros fanguinû, Pontifices non funcnbsp;content!' oceifione Chrifti,ftatuunr etiam Lazarum occiderc. Quidnbsp;autem mali meritus eft Lazarusç'MuIii,inquit,propter ilium abibâtnbsp;exIudps,amp;credebant in lefum, Quare ut pontifiees tollaot émedionbsp;regnum Chrifti,uifum eft ipfis etiam Lazarum tollere. Hçcnoneftnbsp;noua fed uetus fapientia impiorum, qgt; fperent fe rego urn Chrifti crunbsp;delitatcfublaturoSàHoc fuit eonfiliun» Cain, Ifmaêlis,efau, Pharao*nbsp;nis,Saulis, amp; oïm corum, qui un^ cum Chrifto amp; ecelefia eius bel*nbsp;lum gerendum fufceperût.Primum aût.didû eft iam olim,q, fernennbsp;inulieris,qui eft Chriftus,eontrituRî fit caputferpêtis,Quare,etfi fernbsp;pens mordet calcanéum Chrifti, dentibusmancipiorum fuorum, ta*nbsp;men nihil certius eft,^ qgt; caput,hoe eft,omnis potêtia eiusper Chrinbsp;ftum opprimatur,Deinde,impij putant quidem fummam efte fâpiénnbsp;tiam,tollere c medio crudelitate,ctiâ innocentes,ut public^ tranquil*nbsp;litati confulatur, ficut amp; Caiaphas fupra dixit : Vtilius eftcyUt unusnbsp;homo occidatur,q ut cota gens pereat,hfe auiem fumma eft ftultitïa,nbsp;impiecas,lnitium fapienti^,inquit Pfalmus,timor Dci,Timercaunbsp;*em Deum,cft uerbum Dci reuereri,amp; uoluntati eius obfequi.ln uernbsp;bo cnim Dei fola uera eft fapientia,Super omnes docentes me,inquicnbsp;^falmus,intellexi,quia teftimonia tua medicatio mea eft:Super feneanbsp;Intcllcxi, quia mandata tua qugfiui, Et iterum: Lex DOMINI in»/nbsp;J’^aculata conuertens animos , teftimonium DOMINI fidele,nbsp;lapientiam prgftans paruulis.Éx his manifeftum eft, q, in uerbo Dei,nbsp;Jh uera fapientia. Quod igitur agendum fuTcipitur contra uerbumnbsp;^ci,Talig Tij fapientia, imo maxima fît ftuliitia, necefTe eft. Innocen*'

F q

TN CAP7T XIT. EVAN G, , lOANNlS. tcm autcm occidere,an non eft cotra uerbutn DciC' Dici't em’m decaffnbsp;gus,(;quieft breuifsima pr^ceptorurn dfuinae fapienn'æ cpiiomc,)nbsp;Non occidas.Quare,non eft fapientia.fed fumma ftuliHia,q? Pqtnifinbsp;ces cogitant non Chriftum tantum,fed etiam Lazarum occider^v-non hacc eft fapientia,confilia fua ita inft ituerr, ut res focliciter procenbsp;dant,amp; aftequantur profperum ftnem^Stultiiia uero eft jam inconfPnbsp;derate agere, ut te Si tua omnia in extremam calamitatem comjcias^nbsp;Fcxiiciier autcm procedit, quicquid ex uerbo domini,in quo uera fitnbsp;fœlicitas, inftituitur ,Si infoeliciter exit,quicquid uetanie dei uerbonbsp;agendum fufcipitur.Eifi enim ca quæ recte,iuxta Dei uerbumfiqnt,nbsp;. folent initio infcelicia uideri,0i ea qug praue geruniur,fcclicia, tamenbsp;illorum exitus lemper eft foeliciisimus horum autê infcclicifsimus*nbsp;Confidcra milii exemplum horum pontificu, Exiftimabant fe rebusnbsp;fuis fapientifsime confulerc,fi lefum Si Lazarum occidcrent.ac uidclt;lt;nbsp;bantur initia (atis profpera cfre,cum poftea coprehenditfent lefum*nbsp;Siadcrucem adegiffent. Sed quia hoc erat confiliumaduerfus uerbunbsp;Dei,in quo folo eft omnis fapientia Si fœlicitas,coniecerunt fe et oiunbsp;nia fua in perpetuam internitioncm. Quare,fi in fufeipiendis confi-*nbsp;Iqs rerum agendarum uolueris fapienter facere. Si fceliciter pergeré*nbsp;pone tibi ob oculos uerburn DeLfequere uocationem uerbi Dei, obnbsp;tempera uoluntati uerbi Dei, quod cum initio condiderit ctrlum Sinbsp;terram Si omnia,qug in eis funt,ac conferuet ea femper ufcp ad defininbsp;tarn fuam periodum, conferuabit etiam te ipfi obedientem, in omninbsp;busaduerfis,ac in morte quoc^ ipfa, per leium Chriftum uerum-fer-'nbsp;uatorem noftrum,qui eft una cum patre Si fpirim fando Deus benenbsp;didus in fecula. Amen»

HOMILIÄ X*

SANNA,benedidus,qoi uenftin nomi/* ne DOMlNI,rexIfraehs, Licet enim mi^^nbsp;hl hanc contionc, qua ingrefTum Domininbsp;noftri lefu Chrifti in urbem^ Hierulalcntnbsp;in diepalmarum,explicare inftitui, qfdemnbsp;ueibisincipcre,quibus eum Ifraeliticusponbsp;pulus m3gngt;a alacritate excepit, quan^ uufnbsp;gato iam EuangchoiChrtfti in totumorznbsp;bem terræ multo maior ratio eft * quæ nos

aid tarn fauftam acclamationem excitare debet que quondam Ifrac liticam turbam cxcitauit. Hec enim nondum re ipfa compercrat Chrinbsp;ftum ingrefsum per refurredionê in regnum fuum ^ Si poliicebaturnbsp;fibi

HOMILIAB lOANNlS 8RENTII.

fibi externa tantum amp; corporalia bona in Chrifto. Nos autem cogno uimus Chriftum iam regnarc, amp; federe ad dcxtram dei patris fui,nbsp;affèrrc amp; donare nobis ccekftiaamp; perpétua bona. Quare tanto ala«-crius excipiendus eß^quanto magis cceleftia terrcnis antecellunuCaenbsp;lerum quam diligenteruoluerit fpiritus fanctus hanchiftoriam dcnbsp;Jngreflulcfu Chrifti in Hierufalem in diepalmarum , ecdcfigcom/nbsp;mcndarc^haud obfcure ex co fignificatur, q? non unus tantum Euan/nbsp;gelifta,fed finguli quatuor cam copiofe dcfcripferint.Nos audiemusnbsp;nunc Joannem noftrum: Poftero die turba multa,quae ucnerat ad di/ * •nbsp;emfefturo, cumaudiiTent, quódueniretlefus Hicrofolymam, accc/nbsp;•perunt ramos paimarum, ÔC proccfTcruntobuiam ei dC clamabant ‘ •nbsp;.Ofanna, benedidus qui uenit in nomme domini rex Ifraèt Nadus ‘nbsp;autem lefus afeliam,fcdit fupereamjicutfcriptum cft:Noli timere fi *¦ *nbsp;jia zion,ecce rex tuus uenit fedens fuper pullum afinæ. Quæ hue per ‘ *nbsp;tinentjdcaddudioneafini per Apoftolos,8^ defubftratis ueftimetvnbsp;tis, ex altjs Euangeliftis pctedafont. Nam,ut hinc expofitiois iniiiünbsp;fumamtSi hunc ingreiTum lefu in urbem Hierufalem, qug eft metro/nbsp;polis regni fui, confideraueris iuxta humanam fapientiam, uideturnbsp;non folum humilis amp; abiedluSjUcrumetiam ridicuIus^Diceres in ur/nbsp;bem ingredi hominem quendam ioculatorium,tantum abeft,ut uidcnbsp;atur ingredi Rex quifpiam aut Mefsias.Nam reges amp; Monarchy ft»/nbsp;lencmagnoamp; admirando apparatuin fuumregnumingredi? Ha/nbsp;bent pedites Ôi équités, habenc mulos clitellarios, fulgent cphippianbsp;amp; freoi f re, argenionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comitantur eos non priuati tantum ho/

mineSjfed principes amp; potentcs,omnia crêpant bombardis, tubis Öi lt;ibr)s,adeocp nihil deeft, quod humana ratio ad amplificandä maie/nbsp;ftatemcxcogitarepotcft.Ielus Chriftus autem ingreditur in Hierufanbsp;lern pauperrimus^Non habet proprium equum, quouiatur,fed uehinbsp;turafinoalieno,quemaccömodatoaccepit» Non habet ephippium,nbsp;fedutitur proephippio dilcipulorum fuorum ueftimentis,nec holo/nbsp;fericiSjOec preciofis, Cornitant eum publicani,pifcatores di. rcliquftnbsp;uulgus,Clamanccarmen quidem facrum, fed incondite» Accurruntnbsp;amp;pueri. Quid multa C Spetftaculum fuit in oculis fapientü hirius fe/nbsp;culi rifu magis,q uifu dignum» Sed in confpectu Dei, nullius un^nbsp;Regis aut Monarebg ingrefTus in toto orbe terrarum infigoior ac il/nbsp;luftrior fuit.Nam fi confideraueris ea, quæ hunc ingrefTum Chriftinbsp;in Hierufalem præccfterunt, uiditeum fpiritus fandusmultisan/nbsp;nis priuf^ rcipfa fieret, 8dc5tionatus eft de eo, primum quidem pernbsp;Dauidem,qui quafi in hoc populi coetu prüfens fpedator amp; auditornbsp;fuiffet, itadefcribitacclamationc,qua Chriftus excipitur, O DOMInbsp;NEc inquiens;) faluum fac, o domine beneprofperare, benedi^^us

F il)

IR CäFVT Xît E7ANG. lOANNlî, qui ocniti'n nomine EX)MINI. Hoc fcriptumeft in Pfaîmo iuxîsnbsp;«ulgarcm rationem centefimo dedmo feptimo» In quo de ingreffanbsp;Chrifti in regnum fuum,amp; de dominatione eius,cui turba Ifracliticanbsp;in die Palmarum uno orcnbsp;nbsp;nbsp;publica acclaraatione profperum fuc/

ceiïum precata eft, perfpicuc icribitur» Deinde contionatua eft de eo fpiritus fandus per Efaiam,qui cap Jxq.ita aicDicite filic zion, Eccenbsp;Rex tuus uenit,ecce merces eius cum eo,amp; opus eius coram illo» Hæcnbsp;funt manifefte dida,de eo aductu,quo Cbriftus féfe publice loti Ifranbsp;eliticopopuloconfpiciendü propofuit,amp;beneficia fua accipiendanbsp;omnibus obtulit, id quod cum abJîs,tun? etiâ in die Palmarum fàâônbsp;cft.Præterea contiwatus eft nonnihil fpiritus fandus de hoc l'ngref^nbsp;fu Chrifti in Hierufalem,per eundem prophetâ Efaiamcap.xxxxiiiÿ»nbsp;sta dicentê: Noli timere (crue meus lacob, amp; redifsime quem elegî«nbsp;Effundam enim aquas fuper fitientem, amp; fluenta fuper aridam» Hocnbsp;loco confolatur Cnriftus ecclefiam fuam, amp; promittit fe aduentu fuonbsp;allaturu omnem benedidionem Sc fœlicitacem, Cumautemindiénbsp;Palmarum exhibueritfcuidendumôd fufcipiendû omnibus ciuibusnbsp;aduenis in Hierufalè, qug erat tûc metropolis ecclefig Dei,non eftnbsp;dubiurtj, quin fpiritus fanâus in hoc Efaig loco uiderit Chriftum innbsp;die Palmarum afino aduehi,Sf in Hierufalem ingredi, id quod amp; Ionbsp;annes fignificat,cum in c/tando teftimonio Zatharif, non prgponitnbsp;cohortationem illamC Exulta fan's filkizion,) quara Zacharias prf/nbsp;ponit.Sed eam, quam modo ex Elaiacommemorauimus:Noli time/nbsp;re,quemadmodum Matthæus prgponit illam alteram ex Efaia: Dic^nbsp;te filif zion,ut amp; ipfe fignificet, fpiritus fandus uiderii in eonbsp;igloeohunciagrefTum Chrifti in Hierufalem. Adhæc fpiritus fandnbsp;us contionatus eft per piophctam Zachariam, non foliim de hoc in/nbsp;greftii Chrifti in urbem Hierufalem, uerumetiâ de iumento, in quonbsp;Çhriftus fefturus efletzEccc inquiens,Rcx tuus uenit tibi iuftus faînbsp;uator ipfe,pauper,amp; afccndens fuper afinam ÔC pullumafin^. Habesnbsp;dehoeingrefTuaprophetis prpdidum fuifle, nonunoamp;alteroatvnbsp;no, fed plus^ quadringeniis imo plus^ mille annis, priusq exter/nbsp;no fpedaculo a Chrifto lukiperetur. Putas ne eum taniç airg futur«nbsp;fuifte fpiritui (ando,nifi exiftimatio eius fuiftet in confpedu dci fannbsp;difsimaCDeinde fi confideraueris comitatum Chrifti in hoc ingref'nbsp;fu,non uides quidem mundanos Reges amp; principes,(ed queraadmonbsp;dum paulo ante diximus,publicanos,pifcacores,amp; pueros,quf fo aûtnbsp;te,circumfpice cum tua mente,quiamp; quanti fint hi in confpedu Dei,nbsp;quos tu lâ contêptos amp; abiedos iudicas.Pueri funfc,fed quorû eft regnbsp;num ccelorum,ôd de quibus fcriptum eft:Ex ore infantium amp; ladenxnbsp;lûua

HÖMILIÄE lOÀNWiS BRBNTlr.

Hum pcrfccißi laudem« Publicani funt pifcatores, fed quos Deus clegit in Apoßolos,amp; in principes regni coeleftis^qui Sf phira 5^ manbsp;ioraßrategematain terrisfecerunt, omnes mundani Reges pr innbsp;cipeg. Vulgus hominum funt,fed hi homine« funt uera Dei eccleita,nbsp;propter quann deus tam diuterramconferuat, propter quam Deusnbsp;mifit unigenitum filium fuum in carnem, amp; cui Deus dat coelcße acnbsp;perpetuum regnum. Quis unquam Monarcha talem ac tantum habunbsp;itcomitatumC’Monarcha cpifpiä ducit fecum équités amp; pedites, Sednbsp;qualesC'Non nego, quin in magno exercitu fint aliquot uiri honcßi,nbsp;(ed ea eß Fortuna huius feculi,q, magna equitum amp; peditum pars fö--leat magna eße colluuies impioRj,blafphemoR2 Jatronum,prpdonü.nbsp;ebrio(orum,adulrerorum,denicp perditifsimorum homioum,qui einbsp;fi una cogregati, armis confpicui magnæ funt cxißimationis in hunbsp;manis oculis,coram Deo aucem,quid aliud,obfca-o,funt,^ f xditasnbsp;abominatioC^Chrißi uerocomitatus,etfi 8d ipfe colledus eß ex pecnbsp;catoribus, tarnen hi (unt pœnitcntcs propter Chrißum, in quemnbsp;credunt,tam iußi coram Deo reputati,ut habcantur digni coeleßi re/nbsp;gno» Quarc nullius mundani Regis ingreflus conferendus eß cumnbsp;hoc ingreflu Chrißi in urbem Hierufalem, Quod fi non tantum co^nbsp;mitatum, fed etiam perfonas Chrißi amp; aliorum Rcgum inter fe conznbsp;feras, immane,qu3ntum hoc eß difcrimen, Alq enim Reges ingredi/nbsp;untur tantum homines,Chrißus autem ingreditur non homo folum,nbsp;fed etiam uerus aeternus ÔC omnipotens Deus, Spetfiaculo igitur hu/nbsp;ius iogrcßhs nihil unquam in terris coram cceleßibus fpiriuibus ibnbsp;lußrius fadum eßdnter homines fonuit quidcm uox ilia Ofanna, bcnbsp;ncdidus qui uenit in nomine DOMINI» «ntcr angelos autem,an nonbsp;fonuiße dicemus Efaiæ illudzSandusJanduSjfandus DOMIN V Snbsp;Deus Zebaoth, Plena eß omnis terra gloria eiusCPoßremo beneficianbsp;etiam,qup Chrißus fuo ingreflu attulit ecclefig fug, conferenda funtnbsp;cum rjs bcneficqs,quæ folenc Mundani Reges fuis populis affcrre,einbsp;donare,Oe quare,cum nobisdicendumfitponemus in mediouerbanbsp;Zachariæ,Dicit enim Zacharias :ExuIta uehementer filia zion, iubinbsp;h filia Hierufalem.Haec eß cohortatio,qua fpiritus fantßus per Za*nbsp;chariam excitât ecclefiam, ut magna fide ôdalacritaicexcipiatChri*nbsp;ftum,Sed propter quam caufam fic excipiendus eß C Sequitur : Ecccnbsp;tuus,qui eß Chrißus, uenit tibi iußus, faluator,iple paup öCnbsp;fedens in afina öi pullo afing, hoc eß, Chrißus uenit quidem in con*nbsp;fpedu hoim abiedus amp; mifer, quippe qui ta paup fit,ut in ingreflunbsp;fuo utac afina mutuo accepta,fed interi aflert fecü tâta bnficia,quantanbsp;nullus hoîm fat is digne gßimare pot, Feuda uocât, ea q reges ac prinnbsp;ui)

IN CAPVT XII. EYAUGi lOAMNlS,.

cfpcs in (eruos fuos bene de ipfis meritos conferre folenU Videalt;* , mus igitur quale id fitfeudorutn genus, quod Chriftus in fuos,qutnbsp;funt credenses in ipfum, confère» Alq enim Reges, cum adueniunr„nbsp;conferunc in fuos feuda quedam agrorum, ex quibus bi nec iuftitianinbsp;nec ueram uiram metere pofluni» Quomodo enim Reges iuftificarêtnbsp;fuum populum, cum ipfj fint peccatores, 8(. adueniences afFerant fee«nbsp;multaSd magna peccataC Ac pofluntquidem legibus fuis externamnbsp;quandam iuftitiam in populo fuo inftituere,fed ut ipfi, ita amp; fubdtttnbsp;eorum per fc femper manêt coram Deopeccatores» Chriftus autem»nbsp;oenit,qucmadmodum propbeca aitJVST VS.Non folum enimnbsp;(c fua perfona iuftus eft, fed etiam iuftificatomnes in ipfum aeden^nbsp;tes,adeo^ confert in eos,tan^ feudi genus,iuftitiam,Quotquoi emnbsp;in Cbriftum credunt,repotaotur coram Deo tarn iufti propter CbrPnbsp;fiura,^ ft totam legem perfeefte impleuifTent^Quidfan ullum terre**nbsp;ni Regis feudum tanti momenti efle poteft,quod cum hoc Chrifti benbsp;-, ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neficio gqueturC Homines quidem huius feculi fpirant tantum terre**

malunt,ut eft in prouerb»o,ftftlam fortune, q dolium iuftitiae, ’^quiautempiamentep! ædKuseft,noncommutarct hoc beneficium

Chrifti cumommbus cmniumregum fcudis,imoregnisamp; Monar-* cht)s. Deinde Reges ten eni afferunt pacemciuilem ôd tranquillitatcnbsp;mundanam.Heciunt feuda, hæc funt beneficiaeorum. Et tarnen necnbsp;funt pcrpetua,nec uera amp; pcrfelt;fta»Quam facile turbatur bumana »11»nbsp;paxftue publice fine priuatim, etiamft confirmatafueritpaâis, pro-*nbsp;raifsis,litcris,ftgiIiis,foederibus,iuramentisJacrametis,aGdiris quonbsp;que execrationibus.Sed fingamus cam multis annisçonftarc,quidernbsp;goCnû bac p3cefit,ut intereat hoftis nofter Satan,amp; reconciliemurctfnbsp;DeocNibil certe minus. Etft fruimur externa pace tranquilliutc*nbsp;tame uiiiit adbuc Satan,graftatur in nos mors,amp; manet in nobis,qu2nbsp;turn quidem ad banc pacem attinet,ira Dei» Quid igitur prodeft euanbsp;nida tranquinitas,cum fumus adbuc petpetuse infoelicitati amp; damnanbsp;tioni obnoxijc’ Ghr iftus autem aduen it, ut 2Lacbarias ait,SAL-V A*nbsp;TOR.Salutis nomine hoc lococontinetur pacificatiocum Deo, libcnbsp;ratio à Saiana , uiâoria fuper mortem, perpétuauita,tranquinitas 8Cnbsp;foeIicitas»Hcc enim intelligit fpiriius fan(ftus,cum de Chrifto contionbsp;natur,q» fit contriturus caput ferpentis, Dicit amp; Cbriftus ipfc : Eggt;nbsp;fum refurredlio amp; uita» Qui credit in me, etiamft mortuus fiierit»nbsp;uiuet ,8d omnis qui uiuit credit in me, non morietur inaeterznbsp;num, Quare cum tribuitur Chrifto epitheton Saluatoris,fcntien/nbsp;dum eft,quo'd affcratcredentibus in ipfum, tanquam feuda » rcconznbsp;ciliationem cum Deo,Iiberationêà SatanaSd morte, aeperpetu/nbsp;amuitamÔlt; fœftdtatem» Quibus feudis aut beneßcqs»quidpotcft\

HOMtLlAB lOANNlS BRENTir. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n#

cfTctiïaïuï, acnobisutilius* Cum igitur lefus Chriflus tanta bona obtulcrit eccleftæ fuæ in ingrcflu fuo in urbem Hierufalem, débonbsp;OJUS hunc ingrcHum merito magnifaccre»amp; anteferreeum omniumnbsp;regum ac monarcharum maieftati. Debemus aût non foJum cuip adznbsp;mirari,fed etiam ad falutem noftram utn Satan enim aggredicur nosnbsp;oarr)s modis,ut crahat nos in exitium. Nu^c em'm obfjeic nobis pecznbsp;cata,nunc mortem,nunc flammas inferni,quibüs effîçiat,ut defalutcnbsp;noftra defpercmus,8d nos ipfosçondemnaiiôi tradamus. Hic ergo renbsp;uocandus eft in memoria ingreftus Chrifti in HierufaIè,p0nendumnbsp;eft ob oculos metis rioftr^ didum Zachariç, Chriftii? peniat ablenbsp;dusqufdcm in oculis hominû,fed ueniat luftus Si faluator» Agnofcenbsp;dum eft,q) cum credimus in Chriftum,fadi fimus per fidcm feudatanbsp;rq;(cu utuocant, uafallf Chriftf» Vafallus ius habet utendorum eoRtnbsp;bonorum,quæ dominus dementer in ipfum contulit,ôlt;: dominus tunbsp;etur eum,fi aduerfarius conatur ab ipfo auferre bona.Chriftus autemnbsp;contulit in nos, tanquam uafallos fuos, iuftitiam, uitam amp; regnumnbsp;codefte.Hsecfunt feuda,quaea Chrifto per fid,em in baptifmoacceptnbsp;mus. Quare fi Satan obtrudit nobis pcccata noftra,ut auferai a* nobisnbsp;. iuftitiam à Chrifto donatam,amp; terretnoshorroribus mords 8( infernbsp;ni,ut auferat à oobis uitam Sc C(xlum,quorum iura beneficio Chriftinbsp;accepimus,beneconfidamus,Ô^ inpocemus auxilium domini noftri,nbsp;lefu Cbridi, quicum maiueritfanguinem fuum profundere, nosnbsp;feruitutiô^captiuitati Satang relinquere ,* nunc^ committee,ut finâtnbsp;nos uafallos fuos ab aduerfario opprimi, et bnficip fuis priuari. Sednbsp;redeamus ad Euangehftarn, qui ut hoc fpedaculum ingreftus Chriznbsp;fticommendareteccefiæ, Sd fignificaret argumentûeiTçjqp hiçlefusnbsp;fitucrusChriftus,addit; Hgcautè non cognou crût difeipuli e.ius prinbsp;nium,fedquandoglorificatuscft fefus,tuncrecordaci funr,q? hsEcef* lt;nbsp;fent feriptade eo, quod hæc feciftent ci. Multa font certifsima ar ,nbsp;gumcnta,quæprobant lefum filium Mariæ, effe uerum ilium M,efsinbsp;am feu Chriftum, quem prophetæ ucnturum,amp; populum fuû à pecznbsp;cans libcraturum promiferunt. Inter hæc autem,etiam iHud numeratinbsp;dum cft,quo'd in lefu impleta fint ea,quæ Zacharias de Mefsia in aznbsp;hna aduehêdo uaticinatus eft. Nam q? difeipuh ,et reliqui Ifraeîitç itxnbsp;troduxerintlefum in afina fedentê,in urbem Hierufalem,tantapomznbsp;pa amp; tam fauftis acclamationibus,non fuit humanum confilium,noiinbsp;cnimeognouerunt ( inquit Euangclifta} difeipuli eo tempore,quonbsp;. h^efeccrunt, q» taie qd de Melsia Icripmm effet, fed fuit diuiniis in/nbsp;ftinâus, quo excirati funt homines, ut ignari implerent in lefunbsp;propheticum uaticinium. Quare, quodadhomines attinebat ,uiznbsp;^batur,quicqùid id eft rei, temere fieri, fed quod ad Deum atdnet.

/

IN CAVTT XII. tTANO IQANIfIt.

eft prudentifsimo eiuscon(jlio ,uidelicetucprophetfca ritas in lefu implerctur, amp;. Icfus etiam hoc argumento uerus Mcfsiainbsp;declararecur.Hucrefpicit quocp miraculum,quod ante in Lazaronbsp;,, ditutti erat. Sequitur cnim: Teftificabatur igitur tutfba, quç erat cumnbsp;,, eo,quâdo Lazarum uocauit de monum*ento,amp; fufeitauit eum â mor^nbsp;,, tuia.Propterca amp; obuiâ uenit ei turba, q? audicrat eum gdidifTe hocnbsp;hgnum.Vides,quoconfilio Chriftus excitauerit Lazarum â mortu/nbsp;is. Ac multj: quidem ct graues Ginc cauiï^,propter quas Chriftus hocnbsp;miraculum in Lazaro çdidit,quas amp; fupra expofuimus, inter ilias aunbsp;tem,etiam hçc una eft,uc occafione huius miraculi homines excitarennbsp;tur ad procedendum obuiam lefu in afina fedenti, amp; ad excipiendumnbsp;cum fauftis acclamation ibus,quibus publice cognofeeretur, cum cfTcnbsp;uerum Mefsiam. Sedhicconfideramihi, pertinacempharif3eorumnbsp;impictatem.Etfi enim manifeftum erat miraculum, in Lazaro ^icu»nbsp;amp; uidebant ingreftum lefu in Hierufalem,ac publicas totius popuftnbsp;acclamationes.prorfus conuenire cum propheticis uaticinqs, adeoqinbsp;9»godixeruntinterfe. Vidcti8,qgt;nihilproficitisC Bcccmundus poftnbsp;», eumabit.lnalqsljuangeliftis non inter fe tantum de interficiendonbsp;lefudeliberantyfed etiam grauiter in lefum inuehuntur, q} propter tanbsp;les acclamationes non reprehendatpueros amp; difcipulos fuos.Itaqtnbsp;alqomnesfuaoflFida lefu in hoc ingreftupr£ftarent ,amp;hic quidemnbsp;adduceret afinam,iile fterneret ueftimenta fupcr afinam, hie cederetnbsp;frondes arborum,amp; fubftcrncrct tn uia,ille etiam ueftimenta fubHernbsp;nerctyhic geftatione palmarum teftaretur fe lefum agnofeere fuum renbsp;gem ac Mefsiam,ille etiam contenta uoce id publice confiteretur.Sogt;nbsp;li pharifjpi nihil horum ofticiorum ei prpftiterunt, fed hoc unum a/nbsp;gunr,ut inierficiani eum. Quid ergoC fequemur ne potius iud/ciumnbsp;pharifarorum,^ totius populiç' Non ignoro,paucos fapientesnon^nbsp;nun^ melius de rebus iudicare, q muhos ex hotm uulgo, fed quodnbsp;ad cognitionem Chrifti attinet,non eft obfcuru,quid fi bi uelit Chri**nbsp;ftus,cum agit gratias patri fuo,q) abfeonderit myfteria regni fui a fa*^nbsp;pientibus amp; prudentibus,ac reuclauit ea paruulis. Dicit amp; fcripturanbsp;alia's : Perdam fapientiam fapientum,amp; intelligentiam intelligentiunbsp;rcijciam.Ec iteni: Videtis uocationê ueftrara, qj non multi faptentesnbsp;fecundu carnem, non multi potêtes,non multi claro generenati,ue«inbsp;quf ftulta erât fecundu mundû delegit deus, ut pudefaceret fapietes,nbsp;Prjterea etfi in hocuulgo,qui clamabât lefum elfe Mefsiâ» nnti erâtnbsp;impf),tn côtinebat in co uaa amp;eleda dei ecclefia, Apoftoli,» reliqnbsp;dilcipuli lelu.Quarefugieda aobis eft impietas pharifgoRt, ^uis fa/nbsp;pientunit

,? HOMltlAB lOAflNlS BRENTIÏ.

fc^anda autem eft piet» ecdefisc Dei,quamufs coram homi/ tiibu» abieAæ,ut agnofcamus hune Icfum,ucrum Mefsiam.S^ tribu/nbsp;imus ci omnia oflFiciaobediemiæ. Nam qadd difcipuli Cbrifto innbsp;hoc in^éftu prfftiterunt, hoc idem etiam nos debemus ci obtdien/nbsp;(er prseftarCw Non loquor iam de puerili illo fpeâaculo, quod in dienbsp;Palmarum,ad exemplum huius ingreftus lefu in aCino adaelt;fti, ufita/nbsp;tumhiir. Inhocfpeâaculo non perfoluuntur uera ilia officia, quaenbsp;Qirifto debemus, fed longe alia facienda funt. Apoftoli adduxeruncnbsp;tnandato Chriftiprimumquidemmanufuaafinamamp;punum dus,nbsp;deinde adduxerunt ad Chriftum,prçdicatione fua, tud^os Si Gentes»nbsp;quiperaûnamamp;pullumeiusadumbrantur. AdducamuSÔ^ nos adnbsp;Chriftum, Iiberos amp; familiam noftram, qui funt ignauifsimi afin/»nbsp;ütQiriftofubnciantur» Adducamus item noftram ipforum carnem»nbsp;quæ Si ipfaeft afina inert ifsima.utdifcar onus Chrifti portare, Difctnbsp;puli fubliraucrunt lefu ueftimêca fua, Subfternamus ei Si nos noftranbsp;ueftimenta. Vtamur omnibus facultatibusnoftris adobfcquiû Chrfnbsp;ftijiuuemus opibusSiofFicqsnoftris,quibuspofTumus, ecclefiatnnbsp;Chriftijuc declaremus ucram noftram fidem in Chriftum, Difcipulinbsp;geftarunt manibus fuis ramos palmarum,amp; acclamarunc ei foienne ilnbsp;lud Ofanna,Palma eft infigne uiciorif in certaminibus, Vitftoribusnbsp;«nim palma dabatur.Etaddunc fcriptorescauftam, qp uiâores Si palnbsp;ma habeant inter fe quandam fimilicudinem. Si enim imponas (upernbsp;lignum palmg magna pondera,nâ cedit palma deorfum, nec infledinbsp;tur^fed refurgitaduerfum pondus,« furfum niticur,ica qui uicerunt»nbsp;non ceflerunt aduerfarqs, feJ contra audenciores iuerunt. Sumamusnbsp;Si nos in manus palmas,ôi offeramus cas lelu Ghrifto,hoc eft .creda/nbsp;mus Si confiteamur lefum Chriftum elfe uiâorê mortis et inferni, acnbsp;feruatorem nofti^ in omnibus malis, ficut Si in Apocalypfi,ecckfiAnbsp;ex omnibus gentibus colleda geftatpalmasin manibus , Sc clamasnbsp;magna uoce,Salus ei qui fedet mper ihronû dei noftri,amp; agno.Tra/nbsp;dunt au(orcs,Palmis nô dedderc folia. Admoneamur igicur fpeâactinbsp;lo Palmarum,ut ftudeamus efTc taies arbores, quac iuxta decurfus a/nbsp;quarum plantatp, fructum fuum afférant in tempore fuo. Si quanbsp;rum folia nunquim deffuant.Sic enim fiet, ut quemadmoduni

Pfalmus ait :Omnia quxcuncp fecerimus.profperentur in lefu Chrifto feruaiore noftro, qui eft uni cumnbsp;paire amp; fpiritu (ando Deus bencdiâus innbsp;fecula, AMEN,

Homilhi

Iff CAîTT XIL ETANG. 10ANNIS.

HOMÎLÏA Xî.

• * ’ cnim.Erant autem quidam Gr^d ex hi8,qui afccndcrant ut adorarêt

• * ’ in fefto.Hi ergo acceiïerunt ad Philippum, qui crat i Bethfaida Ga*nbsp;’ ’ lil^æ,amp; rogabant eum dicentes:Domine,uolumus lefum uidere. Ve

• * » nit Philippus,ô^ didt Andrey. Andreas rurfum amp; Philippus dicuntnbsp;» » lefu.Etfi per hos Gr^cos,quorum hic fit mentio,intelligi poflunt hi,

qui ucl ludçi Hierint, in Græda habitantes, uelprofelythi fuerint,ee Græcis ad ludaifmum conuerfi, tarnen quia tam Euangeltftç Pau/nbsp;lus aliâs pernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft,Grpcos,inteliigunt genres incircumcifas,

et ecdefiaftici fcriptores fequuntur hanc fcntêtiam,fentiamus amp; nos, q» hi Grçd fuerintEthnici incircumcifi.Non enim obfcurum eft, q’nbsp;ctiâ Eihnici nSnuUi obtulerint faaifitia fua ad templû Hierofolymi^nbsp;tanû,amp; colucriht deû in Zion. Salomon in dedicatione rempli tico/nbsp;rat: Alienigena,qui nô eft de populo tuo lfrael,cû ucncrit de terra Ionnbsp;ginqua,propter nomen tuum» Audictur enim nomê tuum magnum,nbsp;amp; roanus tua forti8,amp; brachium tuum extentum ubiCum uenericnbsp;ergo amp; orauerit in hoc loco,tu exaudies in coelo, in hrmamêto habi/nbsp;denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftantur ali) fcripcores,q) amp; cxterj gentes, adduxerint

trSe mJaico crifitia fua ad templum Hierofolymitanum, amp; iaccrdotes ea fufcepe/ 1itroi.ttia7 rint.Hæcidcirco nobis recitantur,utfciamus,q) etfi ludgi multas ha/nbsp;prgrogatiuas prg indrcumdfis gentibus. QuorumCinquit)nbsp;'ft adoptio amp; gloria,amp; teftamenta i ÔC legis conftitutio, amp; cultus 6^nbsp;vretTçlait promiirionc8,quorum funt patres,amp; q ex quibus eft Chriftus,qu8n/nbsp;fum attinet ad carnem,tamen deus etiam inter gentes fuos habuic eic/nbsp;eos.qui in impietate fua perdurarunt, amp; idola colere per/nbsp;itTTfóytifói rexcrunt (ed qui uerum dcum Zionis cognouerunc amp; iouoaruntxnbsp;T«? »7ro9 Quod fi hoc fadum eft eo tempore,quo Chriftus nondum erat pub/nbsp;lice reuelatus,quantomagis hoc tempore,quo Euangelion iamdudunbsp;k« nulgatum eft in toto orbe terrarum, Chriftus fua habet ecclefiae fuaenbsp;Tc;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;membra inter omnes geotcs,adcot% inter Tureas ipfos, non quod hi

qui

HOMItlAB lOANNIS BRENTIK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfg

cfwi impium Turcifmum fedantur,fint membra Ecdefic/ed q» inter Tur cas fint,qui côcempta Turcica aut Mahumetica impietate, lefumnbsp;Chriftum feruatorem fuum agnofcant. Quire fentiamus Ecdefiamnbsp;Chrißi non terminari qs finibus,quibus excernun? nomen Chrißia/nbsp;norum continetur Jed dilatari ad omnes eas populorum familias, innbsp;quibus efl; agnitio lefu Chrifli per fidem, etiamfi habitauerinc in menbsp;dio non catum barbararum gentium, uerumetiam immanifTimarumnbsp;befliarum,Sed redeamus ad noftros Grecos, dequibus Euangdiflanbsp;fcribit.Hi cupiunt lefum Chriflum uidere,uiddicet no tantum de fvnbsp;cie noflTe Jed etiam in familiaritatem eius uenire* Cum autem noUcncnbsp;Chriflum accederc,nifi impetrato ante aditu, rogant Philippum, ucnbsp;patefaciat ipfis aditum ad lefum. Philippus autem no referi hanc Grgnbsp;eorum petitioncm ad lefum, nifi priuscommunicatocofiliocum Annbsp;drea.Hæc Euangdifla diligenter commémorât, partim ut recitandonbsp;circumflantias,cófirmet ueritatem rei geftae,partim ut fignificet,hocnbsp;iam egifle fpiritum fandium, ut gentes ducerentur miniflerio Apo/-flolorum ad cognitionem Chrifli. Quare Chriflus accipit ex hac renbsp;occafionern contionandi de morte ôi. refurredione fua, ac de uocationbsp;ne gentium per Apoftolos, quæ flatim refurredionem Chrifli infc/nbsp;cuta efl.Iefus refpondit eis dicens: Venit hora, ut glorificetur fdiusnbsp;hominis. Amén amen dicouobis,nifi granum frumenti deiedum in ccnbsp;icrram,mortuum fuerit, ipfum folum manet. Si uero mortuum fuc/nbsp;rit,multum frudum aflèrt» Haee efl iofignis concio de modo, quonbsp;Chriflus accepturus ei at regnum fuum. Nam Andreas amp; Philippusnbsp;dicunt Chriflojhoc cfl,magno gaudio adnuntiât Ghrifto,qgt; non luxnbsp;dgi tantum,fcd etiam Gr gei Jeu gentes cupiant fecum ipfo coniungcnbsp;re. Et quia fperant regnum Chrifli forecarnale,S^ Chriflum colledunbsp;rum exaritum militarem,cuius opera iuuetur ad accipiendum regnunbsp;fuum,exiflimant fe affèrre Chriflo l^tiflimum nuntium,quód et gennbsp;tes petant in familiaritatem eius recipi,fignificantes hac occafione liznbsp;cere ipfi etiam ex gentibus exercitum congregarc. Vetus hoe efl ingenbsp;nium hominum, ac etiam apoflolorum Chrifli, quod nondum illuznbsp;flrati ucra regni Chrifli cognitione,qup*ant in Chriflotantum carnanbsp;lia, amp; mundana, exiflimantes fe ad confequenda fpiritualia 8d coeleznbsp;ftianonindigereopera Chrifli, fedeafuisfe uiribusparare poflè.nbsp;t^et uitam, ( inquiunt^ det opes, animum mihi gquum ipfe parabo»nbsp;Chriflus autem réfutât hanc opinionê Apoflolorum de regno fuo,nbsp;ait: Venit quidem tempus,ut glorificer, ut maieflatem regni acci/nbsp;piam , amp; non ludpos tantum, uerumetiam gentes mihi fubrjeiam,nbsp;^on autem glorificabor eo modo,quo uos exiflimatis,fed crucifigar,nbsp;nioriar,acpoflea refurgam a morte,amp; colligam ecclcfiam prgdieax

IN CAPVT XII. EVANG. lOANNiS. tîoncEuangclqper neftrum minißenum ex omnibus gentibns. Si-*’nbsp;cut cnim granum frumenti non fert frudum, ni(i fparfum in agrum,nbsp;tnortatur. Poft^autem in terra mortuumfuerit, afixrt fuo temporenbsp;copio(um£rudum,itaamp;demefentiendumeriu Nifioccifus fuero,nbsp;peccata non expiabuntur, Euangdion no reuelabitur inter gentes*nbsp;PoO^ autem fuero occifus,maximas afFeram utilitates. Refurgam e^nbsp;nim â mortuis,8^ mittam (piritum fandum, ut Euâgdion meum uulnbsp;geturperuos in totumorbemterræ,amp;congregerurinnumerabili«nbsp;gentium multitudo ad ecdefiam meam, amp; ad accipiendam raaieHatcnbsp;codeßis regni.Porro autem,etfi Chriftu8,cum facit mentionem gra/nbsp;ni,quod feminatur ,amp; in terra emoritur, non uidetur de rebus code'nbsp;ftibus ac diuinis, fed tantum de rebus ruHicis amp; tcrrenis contionari.

. Didt enim ea,qug funt uulgaria amp; cuiuis agricolenotiffimajamen fi hocdidum de grano diligenter perpendas, magna myfteria nobisnbsp;exponit*Paulus ait:Quç funt inuifibilia dei, cognofcuntur ex opifi'nbsp;do mundi,amp; intelliguntur ex operibus» Videamui ergo, que nobisnbsp;peruifibilegranum rrumenti demonitrentur. Primum,Chriftusinnbsp;hoc loco docet, quod per granum frumenti to:a fere hiiloria Euangenbsp;Irj adumbretur.Chriftus enim ucnit in hunc mundû,ut fufdperetpafnbsp;fionem ac mortem,amp; refurgeret iterum à mor tuis, non ut hæc ociofanbsp;effentjed ut afferrent uniuerfo humano generi,tam ludps,nbsp;nbsp;genti'

bus,longe omnium maximum frudum,uidelicet rcmiffionem pecca torum,ueram iufiitiam,uidoriam mortis,amp; perpetuam falutc.Qui'nbsp;bus nihil potert homini excdlentius ac magis falutare cotingcre. D«nbsp;bis autem omnibus admonec nos granum frumeti, quod cum in agR2nbsp;iparfum fuerit,ium demum frudum afFert,cum emoritur, Quare fc«nbsp;tiendumeli,quod granum frumenti redeconfidcratum, exacietnottnbsp;t Cc«»t »nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpuSjUet umetiam animam noftram. Deinde Paulus ad Co

’ rinihios Icribens,docet nos;quoddeus infcripferit in granum frumê ti imagincm generalis refurredionis mortuorum, Stulte, inquiens.nbsp;Tu quod feminas,non uiuificatur,nifi mortuum fuerit, Et hoc quodnbsp;ieminas,non corpus,quod nafcetur,feminas,fed nudum granum,nbsp;empli caufla,Tr itici aut altcuius ex ceteris, fed deus iili dat corpus utnbsp;uolu it,0^ unicuicp fcminumfuum corpus. Vides ,unumquodq^ gra'nbsp;num docei e öi teiiari futurarn mortuorum refurrediOem, Quare fennbsp;tia ous grana non tantum effe cibum corporalcm, uerumetiam fpna/nbsp;lein,ö^ h agricolg uoluerint in tpargenda fementenon foJum exieinunbsp;coi poris,ted etià iniernu mentis agriim colere, debent grana,quf innbsp;terram pronciuni,iuxia häc Chrilii amp; Pauli dodrinam intueri, ut exnbsp;uiitbJib.creaturiscognoicaot inuilibilia dei,amp; bene de uiiaac lalute

HOMILlAE lOANNIS BRENTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!(ƒ

fu3jrtiam ïti media morte,propter Ghriftum fpcrent. Conïtdercmus hoc,^ quam habet conditionem granum frumenn' in cofpcclu honbsp;ninum, eandèunufqfc^ noftrum hab« in cofpeótu dci.Granum frunbsp;mentijfi repoficum fcruetur in horrco,nullum affcrt frudum, nee eftnbsp;adhuc idoneum ad cibum, nifi auc proieótum in agro moriat, aut monbsp;la in Farinam cont«atur,amp; igni coquacur»Eadem plane eft eiiâ noftranbsp;condinQ:Si ignauiter ociamur, aur uoiuptate huius mundi fecure Frunbsp;imur,nullus adhuc è nobis Frudus dcm«itur,ncc preparati fumus,utnbsp;fiamus coeleftis cibus.Sed ft fructum Ferre uoluerimus,amp; Fieri panisnbsp;ccclcftis mcnfç,neceftc habcmus mola aduerlitatis comminui,igni aFnbsp;ftidionisconcoqui, aepoftremoetiâ mort Memorabile eft, qd Ig'nbsp;natius martyr,bcrti)s iam obneiendus dixit. Cû enim ad leones dam/nbsp;natus cftet.ÔC audiret eos rugientes,ait:Frumcntum Chrifti fum,dennbsp;tibus beftiarum molar,ut panis mundus inueniar.Quare,cum obru/nbsp;untnos aducrfa,cogitemus Dnm deum noftru non hoc agcre, ut pc/nbsp;fcamus, fed ut aduerfis tan^ mola conteramur, quo Fiamus coelefl isnbsp;cibusjamp;i ut afflidionibus exerceamur,acmoriamur,quo iterum ad uinbsp;tamrefurgamus.Ceterum,poft^ Chriftuscontionatus eft de feipfo,nbsp;quod intraturus quidem (it in gloriam amp; maieftatê regni lui, fed pernbsp;crucem amp; mortem,contionatur etiam de ApoftolisôC dikipulis (uis,nbsp;quod ficut ipfe, ita bi neceftc habeant per alHidiones ueram falutcmnbsp;confequtDicit enim:Quiamatanimamfuam,perdeccam, ôd qui« «nbsp;dit animam fuam in hoc mundo, in uitam æternam cuftodiet eam.Si * ?nbsp;quis mihi miniftrat,mc(equatur.Etubi fum ego,illic minifter me « ?nbsp;us crit.Si quis mihi miniftraueric,cohoneftabit eum pater. Hçc con/ « «nbsp;tiôis pars, ad Apoftolos ac djfcipulos,imo ad uniuerfâ eccleliâ Chrinbsp;ft? pertinet.Eft aut hge fententia eius: Vos difeipuli, ficut exiftimatisnbsp;pie regnatuRt mundana dnatione in hac terra, ita fperatis uos per menbsp;confecuturos in hoc mundo magnam poteniiam,amp;: uoluptatem. Sednbsp;uon finam uos opinionc falliî Dixi granu Frumenti non ferre frudû,nbsp;nifi mortuum.ltacp granum necefte habet uitâ fuâ,ut ita dicam,amitznbsp;tcrc,quo uitam conlerueuHoc cxeplum amp; in me,0^ in uos dikipulosnbsp;meos conuenit.Ego enim,ut uniuerfo mundo ueram uitâ parem, monbsp;ti debeo,amp; per mortem in regnum meum ingredi. Sic ÔC ueftri ofti/nbsp;tq erit, uitam morti exponere,ut mortem elFugiatis,amp; uitam coferucnbsp;lis.Non conferuabitis uitâ,fi amorc uitg abnegaueritis meum nomê,nbsp;ac meum Euangelion. Sed cuftodietis amp; conferuabitis eâ in ^ternâ uinbsp;tam,fi eâ confeftione nois mci ita periculo mortis expofueritis,perinnbsp;de ac fi ipfam odio haberetis.Nam fi uultis me fequi ad gloria, ad uinbsp;^m,ad u«am fœliciratê,ncceffe habebitis me etiam fequi ad ignominbsp;*»1301,34 morte,et infœlicitatê.Nô enim eft minifter maior dno (uo.

G i)

IM CA PVT XII. ßVANG. ’IOKNUIS,

Si ego dominus ucftcr iogredior per morte in uitam, debetis amp; Uo# miniftri mci per mortem in uitam lugredi, Neceft mctuendum, ncnbsp;in morte pereatis. Nam fi mihi confefsione ueilraminiftraueritis, et:nbsp;mortem potius fubire, meum nomen abnegareuolueritis, confe/nbsp;quemini apud Deum patrcm meum, multo maiore hoaorcm^quamnbsp;quern optare aut fperare poteftis.Habcs fententiam uerborum Chrûnbsp;fti, Sed Cingula in his fingulari obferuatione digna Cunt. Nihil hienbsp;eftofeitanter praetcreundum:Qui amac,inquit,animam fuam,perdeenbsp;eam«Hgc eft generalis fententia,fæpe a' Chrifto Ufurpata,quemadmonbsp;dum alt) Euangeliftæ kribunt. Quid igitur dkemusC’an non h«cnbsp;inter fe pugnant,amarefeu lucrf uiiam,amp; perdcreuitamCQuomodonbsp;ergo dicituris, perdere uitam»qui tuetur et ferüat eamç'Si hgcreâe innbsp;tclligas,non pugnant inter fe. Amare enim feu feruarc uitam in hocnbsp;loco^nûti eft tueri uitâ fuâ ex ofFicio,ôd legitime, fed eft tanto uit^ denbsp;iiderio teneri, ut ftudeas earn retinere contra officium, illegitime Siinbsp;impie. Declarabimus id exemplis, Rex quifpiam iubet fer num fuumnbsp;fortitercumhoftepugnare.Hoccftoffi'ciûferui. Quarefiferuüsnônbsp;aggreditur hoftem,neceducitgladium fuum aduerfus hoftem, utnonbsp;fubeat periculum mortis,is certe ftudet contra officium fuum confer^nbsp;uare uitam. Paftor quifpiam uidet irruentê lupumin gregem fuum»nbsp;Officium autem amp; uocatio paftoris eft,grcgem defendere, SC lupuninbsp;à gregcarcere.Sed paftor mauult ftudioconferuand^ uitp fuc greg2-delerere,q periculo uiteeum defendere. Amat igitur ôi. conferuat ui-*nbsp;tam fuam contra officium. Sic amp; difcipülus quilpiam Chriftj cftnbsp;obqciEur periecutionibus propter Euangelion Chrifti.Offi'ciumnbsp;tem uocatio dikipuli Chrifti eft nomen Chrifti confiteri,nbsp;ameiusilluftrare. Sedismauultamoreuitp abnegate Chriftoni,2j*nbsp;periculo uitp, confiter i eum.Quare didtur uitam fuam amarcnbsp;feruare contra officium. Quid ergo fi'etfNum qui fie amat ô^confer*nbsp;uai uitam, uere earn conferuatC Nihil minus, fed potius perdit eaniinbsp;Seruus qui contra officium partit hofti, ne exponac uitam fuo pericùnbsp;lo,autab hofte trucidatur propter ignauiam,aut â domino capite picnbsp;cftitur, propter offict) dcfertionçm.ltacj^ perdit uitam, quamamabat*nbsp;amp; conferuabat. Paftor deferens gregcm,amp; fugiens lupum,amore ut/nbsp;tæ,abt)citur amp; fame necatur. Itac^ quâ retinebat uitam,perdif. Natnnbsp;quemadmodum negociator non feruat pecuniam nec auget earn, fi a/nbsp;more conferuandæ pecunie, non exponit earn pro mercibus,quas manbsp;iori poftea precio uendat,ita non feruat uitam fuam,qoinbsp;ponit,ubi exponenda eft.Difcipulus Chrifti abnegans Chriftum menbsp;tu amittendg uitp,uere uitam amittit. Quid enim uïtf rcliquum eft,nbsp;amiflb Ghrifto; Amittitur autem Chriftusabnegatione, QuifqÜis,nbsp;inquit.

BOMILIAe IOANNîS BRENTir. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;»

inquitjöcgauerit mc coram hominibus, negabo amp; ego eum cora pa' ö € meo,qui cft in ccelis. Quare ncceffe babes propter Chriftum pe/nbsp;»¦iculo exponere, 8ó amittere uitam terreftrem,ut conferues uitam ccenbsp;leftem.Cötra aut:Qui odit animarn fuam in hoe mundo,in uita gterznbsp;ham euftodiet eam/Hocapud alios Euangeliftas fie dicitur, Qnifqsnbsp;perdiderit animarn fuam caufa mea 8d Euâgelr},hic feruabit cam. Vi'nbsp;demur amp; heepugnantia efTeJed rede conueniunt, fi rede intelligatinbsp;tur.OdifTc enim animarn fuam,0^ pcrdere,hoc Ioco,non cft feipfumnbsp;inierficere. Sic enim nemo debet uitam odiffe, fed eft malle morte abnbsp;alijs illatam fubire,amp; uitam deferere, q officium fuum ptermitterc,nbsp;aduerfus Dnm deum peccarc,amp; Chriftum filium cius abnegare.Sicnbsp;odio habuit animarn fuam loannes Baptifta, fic Apoftolijic rnartyznbsp;fcSjSicodio habent animarn fuam oês uere pi). Tantum enim abeftgt;’nbsp;üt aduerfus deum peccent,8^ Chriftum abnegent* ut malint fexcenti/nbsp;es uitam fua perdere.Sed quidTnum perdüt uitamrfVIinime oïm, fednbsp;inueniunt cam,amp; euftodiunt ipfam in gternam uiia. Quod de uita dinbsp;çitur,hoc idem inteihgendum eft, de oibus rebus, quibus diuinitusnbsp;donati (umus,uidelicct,de regno,de fanitatc corporis,dc uxore,dellnbsp;berisjde amicis,de facultatibus. Hgc enim,quifquis odio habucrit 8^nbsp;perdiderit propter Chriftum,feruabit. Quicquid cnim ex diuina uonbsp;catione obedientia fidei derelinqtur hoc deponit in manum dcunbsp;E)eus aut tarn liberalis rcRt cuftos eft, ut depofita non folum tucatur,'nbsp;fed etiam augeat.Ois^inquit,qui reliqrit domos, autfratres aut foronbsp;res,aut pairem aut matre, aut uxorem aut filios aut agros propter noznbsp;men meum,ccntuplum accipict,amp; uitf gterne for tiet hgreditatê.Coanbsp;ftrmcmus igitur hoc dido fidem noftram, utobediamus uocationi.,nbsp;dei, amp; fufferamus libenter ablat (one ret?2 terrcnaRt propter Chrift û,nbsp;htrecipiamus cüeleftia.QuodaütadditurrSi quismihi miniftrar,menbsp;tequatur,amp;ubi egofum,inic amp; miniftermeuserit,uidetur quidemnbsp;dici de imitaiione uirtutum Chrifti, proprie am dicitur de fubeundanbsp;truce,exemplo Chrifti.Chriftus afflidus eft, inquit Petrus, pro noznbsp;bis,rehnqucns nobis exemplum,ut infeqrcmini ueftigia ipfius.Eteznbsp;him Chrirtus fufeepit paffionem, no ut nos nihil aduerfi pateremur,nbsp;led ut accepta per fide remitfione peccatoR2,q ipfc paftione fua expia,nbsp;hit,aduerfis exerccrcmur,0i mails afBigercmur.In mundo, inqt,afflinbsp;^ionem habebitis.Et:Non rogo,ut tollas cos de mundo, hoc eft, no,nbsp;*:9§o»ut non affligant in mundo. Quid ergoC Num hoc tm Chriftusnbsp;port fe reliquit, ut rainiftri ac difeipuli cius in hoc mundo affligantî?nbsp;^diquit quidem hoc poft fe,non aût eo confilio,ut in afflidionibusnbsp;fed utper afflidiones uerâ amp; perpétua falutê confequanior*nbsp;f^feit quidê:In mundo afflidionê habcbitis, fed addit; Bono anifhonbsp;¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' G’ ii)

propter me.Gaudete di exultate, quoniam merces ueflra multa eft n» coelis.iVlininrauit Chrifto Petrus,miniftrauit ei Paulus,miniftrarücnbsp;ei prophetf di apoftolijSC pafl'i funt in hoc minifterio magnas ÔC ui^{1 2}'²nbsp;rias affl idiocs.Sed pater ccekftis ita cohoncftauit eos,ut nunc in Cflnbsp;rifto fcelici ffime uiuantjSC fint perpetuo cum ipfo regnaturi»Non fonbsp;îum aûi hi miniftrauerunt Chrifto publica Euangdij eius predicati®nbsp;ncjuerumciiam miniftrancci,quotqt credunt in ipfum, di fedanto'²nbsp;bedienter in priuato uitc fue gcnerc uocationê eiüs,ôc quantum in ipînbsp;fis eftjilluftrant gloria nominis ciusmanfuctudine,têperanti4,(bbrPnbsp;ttatc,pudiciti4,caßitate,pacientia,tolcrantia, di id genus alps uirtutinbsp;bus,Expergifcamur igic,ÓC minißremus Chrißo, quoq modo pofî®nbsp;raus di debemus, ut cohoneßet nos pater Domini noßri lefu Chrißinbsp;per fpiritum fandum fuum,8c faciat nos cohjredes Chrißi ft jfj funbsp;eß unä cum patre Sc fpiritu fando Deus benedidus in fecula.Amcn«^nbsp;HOMILIA XIL

¹

HR Atus Sc iucundus fuit lefu Chrißo nuntius,q) Gr^ci arti biuerint ipfius familiaritatem, Sed iniucunda eß mortistnbsp;mox fecuturæ raeditatio² Poß^ cnitn Chrißus contiona^nbsp;occafione aduentus Ckfcorura, de paßionc di morte faf,'nbsp;queadmodum anicexpofuirous,tanto mortis horroreperfundiw’'»w®

²

² tota mente contremifcat,nec id filentio dißimuIet.Dicit enim: Nunc ? » anima mea turbata eß.Hoc certe eandem habet fcntentiä,cum eo,qlt;lnbsp;poßea in monte Oliueti ad difcipulos aii: Trißis cß anima mea ufeg;nbsp;ad mortê.Primum igitur oim,confiderandum nobis eß,quäco doloxnbsp;re,quanto horrore coßiterit lefum Chrißum fihum dei expiadopetnbsp;catoFtt noflroRî.Non em paflus eß tm afflidiones corporis, cum uefnbsp;ßagenaret,ucl affigeret croci,fcd etiä paßus eß afflidioncsanimi,ÖCnbsp;horrores mortis,qui mßo grauiores funt morte ipfa,idcp non femdynbsp;fed fielet fic fgpiusj^ut di fanguineum fuejore effunderet« Ts«it»roGlia

fiOMlLlAB tOÀNNiS BRÈNTir. '

noflra expiare» Quare nihil fan's feu er if diel pof eß io ho Wintim ingratKudinem,qui cum ex doflrina Euangelq perfpictie co/nbsp;§nofcant,quantos labores Chriftus pro peccatis noftr/s fubierit, ipftnbsp;tn tarn tcmcrc peccata defignanda fufeipiunt, ut uideätur moriê Chrfnbsp;fti pro ludibrio habere. Putas'ne impune ferent täfam irapietaieCScdnbsp;ani3botc,quid eft, q? Chriftus filius dei mednatione mortis ftetrepinbsp;detjCum tarn multi ctiam inter Ethnicos fucrint,qui mortem genero/nbsp;fo animo aggrefti fint, necullam trepidarionis fignificationem dedenbsp;rintCSed huius rci caulTa non eft obfeura. Nam Chriftus non méditanbsp;tur morteEthniceautphilofophice.Habueruntenimphilofophigen Mor/ifr««enbsp;tium fuas quafdam cogttationes de morte, uidelicct qd mors non fit dia pbtiefa».nbsp;tupplicq caufta conftituta,fed neceffitas naturg^ac Jaboßt et miferiaRtnbsp;finis.He cogitarioncs uidentur pofte mortem leuiorem reddere,ac c/nbsp;tiam appetendä, fed in ueris terroribus mortis non pofTunt conftare..nbsp;Öeinde Chriftus non meditatur mortem rnorepdonum.Hi enim,cSnbsp;admoneniur,ut â pda abftineant,ne capiantur,amp; capite pledlanc, fo/nbsp;lent quafi contemnendo ridendo mortedicerezQuid; hîf coïa comnbsp;jpenfari poftunt capitio pleno carnibus,aut capiirj fulcro.Quibus uecnbsp;bis fignificant, fc cotemnere mortem,ac pant curare, etiamli capite Innbsp;sntrapinasfuas.Hgc fortiter quidera dici uidentur,fed aJiafunt iudiznbsp;tia tribunalis dei, alia temeritatis humang.Quare Chriftus, q in fuf/nbsp;«ipienda niott^addudus eft ad tribunal dei, non meditatur mortemnbsp;pro temeritatc pdonum,fed protei ipfiusueritate, Si. pro eanatura,nbsp;quam mors a' plt;ftö accepit.. Mors cnim natura fua eft ftipendium pec ®ior«ï7K«nbsp;cati.Peccatum aüttam uenenatum ac peftifeRt eft, ut cum afferat per/nbsp;petuam damnationem, cftïciat ut amp; mors fit extrema gterna inter/nbsp;nitio.De Bafilifco ferpente tradunt autores,qd nccet frutices,ö^ exu/,nbsp;fat herbas,non contatftas modo,uei^etiam afflatas, ac tarn uenenatusnbsp;lt;fte ferpens dicitur,ut hominemji afpiciattm, interimat Jmago hæc

«ft uirium peccati. Nam peccatum infixit morti ta peftiferos oculos^ nbsp;nbsp;nbsp;- ' v

amp; infpirauit in earn tarn uenenatum fpiritum, ut quemeuntp mors a/ ^piciat,eum perpctuainiernitiöe perdac,amp;quêcunt^ afftet, eum eternbsp;fiis cruciatibus enccet. Hic eft uerc afpedus Ôé afftatus Bafilifei. Necnbsp;poteft homini maior 8d grauior afilidio accidere. Reliquæ oês affli/,nbsp;^iôesjfi com hac confcrant,Iodus funt,amp; iocus. Hic horror fuperacnbsp;ûïa genera afflidionû» Quare, eu Chriftus medifaret morte non pronbsp;’^ore philofophoR2,nec pro more predonû,fed pro ea natura, quananbsp;•nors ex pdô accepit,hoc cft,nô pro fine, fed p initio ^ternàRî miferinbsp;’^Rtjhaudquaq miRgt; nabis uideri debet,qd côipedu mortis tota met»nbsp;î? ^ôtrcmuerit.Sed quô,inqes, potuit lefus Chriftus ftlius dei mortenbsp;ftçrçj çû ipfe udlû utn^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9?*«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uera f« ui

!M CAPTT. XIÎ. EVANG. lOANNIf.

ta 8^ refiirrediocRcde di’cis,Chr iftum nullu feciIFc peccatG, amp; Giw( ftum efle ueram BKam,acrefurrctflioncm,fcd interim confideradumnbsp;eftjpropter quam caufTam fit in hanc terram miiTus,ct quod officiumnbsp;faciendum fufceperir.Miflus enim eft in huncmundumgt;ut pcccaturanbsp;mundi cxpiarct.Pcccatum aüt expiatur legitimis fuis fupplicrjs. Porznbsp;rojuppliciapeccati funcoïa genera cocporalium 3d fpiritualiumafHinbsp;lt;ffionum,uidelicct,ut peccator affligatur corpore ôd animo, et pereatnbsp;gternis crüciatib.mortisac inferni, Quareetfi Chriffus filius dei nulnbsp;lum peccatum fecit, tarnen quia fufcepitpeccatum expiandum,debuicnbsp;fufeipere fupplitium peccaci,ut afpiceret mortem, non qualis conto»nbsp;ptoribus 3d fecuris uidetur,fed qualis eff natura fua propf peccaturn»nbsp;Audiamus ergo nunc,quid Chriffus in tam horribili mortis obieditnbsp;feceriuNam fi de altjs hoibus dicedum cff.nullum inuenies,qui fuisnbsp;uiribus relidus, poffit tam terribilem mortis confpedum tranquiUonbsp;aïo ferrc,8d uerâ falutis fug rationc qugrereJob morti obieótus male-*nbsp;dicebac diei fug. Ahitophel 8d ludas Ifchariotes terroribus mortis co/nbsp;prchenfi,proripiunt fe ad laqucos. Quibus rebus intantum non connbsp;fulebant faluti fug,ut in maioremód ^auiorcm mtcritura fefe conrjccnbsp;rentdefus Chriffus aüt reâa inceditjn tantis enim terroribus no cortnbsp;fugit ad execrationes,fed ad depcationes,non ad maledida, fed benenbsp;dilt;ffa,nó ad laqucum,fed ad orationê.Deus enim, cura obtrudit holnbsp;bus grauitatê morti8,non uult ut ipfum fugiant, fed ut ad ipfumcoö/nbsp;fugiant.Inuoca me,inquit,in die tribulationis.eruâ te 3d honorifit»*'nbsp;bis me»Qug aüt eft maior tribulatio, dolorib. mortis 8d inferniobnbsp;ijcicHoc reäe quidem dicitur,Sed quid mihi prodeft exêplum Chrinbsp;ft ijcui licuit ad deum fuum oratione confugcrc,quia non pcccauit»B*nbsp;go uero qs fum,qui audea pcibus ad deum accedere^Deus Chriftumnbsp;tilium fuum ex oï parte innocente rcfpexit.Meaüt,qui fumpeccator,nbsp;non refpicit clcmenter,fcd potius repellit à fe indignâter» Audio quinbsp;me»Sed in eodê pfaimo fequitï Peccatori aüt dixit. Quare tu enarrasnbsp;iuff itias mcas,8d affumis teftamentum meum per os tuumc Quo igitnbsp;mc,qui peccator fum,uertam^Redum 8d iuff um cft,(ÿ fatearis tepeenbsp;catorem,3d indignum,qui ad deum pcibus accedas,non aüt rede fir»nbsp;qp hac cauffa magis ad execrationem, q ad oratioem, et plus ad laquenbsp;um ad deum confugias. Chriffus ein propf hanccauffam uenicinnbsp;hunc mundum,ód fufeepit pââ expianda, ut tepdorem cum dco re/nbsp;conciliaret,3d tibi aditum ad deum pacefaceret. Non opos,inquit,hanbsp;bent r| qui ualidi funt, medico,fed qui male habent. Aegt;»o’^»Non uenbsp;ni ad uocâdos iuffos,fed peccacores ad pœnitêtiâ. Et PauluszCertus^nbsp;inquit,(ermo,3d dignus,quê modis omnibusampledamur,qp Chrigt;

HOHlLlAB ÏOANNfî BRENTIL ftus Icfus Uenit in mundum,ut PECCATORKS faîuôs faccrct.Qulnbsp;rcjcum inuenias te in catalogopeccatorû, inuenis cti'am te in coruranbsp;catalogo,quibus falus propter Chriftum eft propo(ita,Slt;f qinbus Denbsp;üs propter Chriftum ita iàuet^ut uelit ipfos nomê eius propter Cht i/nbsp;ftum inuocantes, in omnibus pcrtculis feruare, Sed crigamus aures;nbsp;amp; attendamus animum,uc ccgnofcamus,quid Chriftus oraaerit, Pa/ *nbsp;ter, inquit, feruato me ex hora hac.Hoc prorfus idem eft,cum eo, qd «nbsp;poftea in horto orauit: Pater mi, fi pofsibile eft,tranfcat a me calix i •nbsp;fte, Precatur enim Chriftus,ut Deus pater feruet ac eripiat ipfum,ncnbsp;hoc temptore crucem amp; mortem fubeat. Quid ergo de hac prccationènbsp;feniiemusCan non uoluntas Dei erat ,ut Chriftus fufciperet crucem?nbsp;an non Chriftus in hoc mifliis erat, ut propeccatis hominû mortemnbsp;fubiret? Cur ergo nunc deprecaïur mortem? cur obfift it oratione fuanbsp;uoluntati DeicNon eft obfcurum,qgt; Chriftus filius Dei, fufcipien/nbsp;do hominem,fufcepcrit etiam, abfqj tarnen peccato,humanam natu/nbsp;ram .Ingenium autem humanæ naturg eft,q) fugiat aduerfa,0lt;: depre^nbsp;cetur mortem.Nee hoc eft per fe peccatû,fed eft potius generalis uo/nbsp;catio Dei, ut oremus, quo ab aduerfis liberemur : Ecce oculi DO*nbsp;iVllNI,inquit pfalmusjlupcr metuentes eum,amp; in eis qui fperant fui«nbsp;per mifericordia eius,ui eruat â morte animas eorum,amp; alat eos in fanbsp;me.Iufsit amp; Chriftus ipfe nos orare: Ne nos inducas in tentationem^nbsp;fed libera nos a malo. Qiiæ autem grauior eft tentatio,0(^ quod malûinbsp;maius uideiur hominibus,quam lyrannis mortis?Quare,li de gencrnbsp;tali uocaiionc Dei fermo eft,orarcut mortem effugias, non eft peccanbsp;ium,fcd obedtentia diuinæ uocationis.Si autem de fpeciali aut perfonbsp;nali uocatione Dei loquiuoluerimus, magnum peccatum eft, nollenbsp;mortem iuxta hanc Dei uocationem (ufcipcre,amp; malic excutere mor/nbsp;tcm,q certe uoluraati Dei obfequi. Chriftus igitur initio deprecaturnbsp;mortem,iuxta ingenium humang naturg,quam iufceperar,amp; iuxta genbsp;neralem Dei uocationem,qua iubemur in horroribus mortis,depreznbsp;cari mortem.Sed quia debebat ex perfonali uocatione patris fui mor rnbsp;tern hoc tempore (ubire, idcirco ftatim dcprccationc fuam,qua(i corznbsp;*figit,Sdfubr|citfefe uoluntatiDei.Sed propterea,inquien8, Veni innbsp;hanc horam. Pater illuftra nomen tuum,hoc cft,Deprecatus fum nücnbsp;rnortem.Si rogaui Deum patrem,ut me feruet, ne hoc tempore cruçinbsp;h§ar,S^ occidarjed quia mea pcrfonalis eft uocatio,ut fufeipiam crunbsp;eem,amp; ueni in hunc mundum, ac in hanc horam, ut fubeam mortemnbsp;»d expianda pcccata hominum , idcirco non obfiftam uoluntatinbsp;Dei patris, nec prætermittam meum officium* V^oluntas Dei eft,nbsp;ft hoc tempore cruciftgar* Meum officium eft , ut hoc temporenbsp;•’’ortem pro peccatis hominum fufeipiamj-Non ioitur h , 4tnbsp;Don crucifigar, amp; non moriar,fcd ut tiomcn patris mei hiunbsp;nbsp;nbsp;:ur,0C

IN CAP VT XII. EVANS.' lOANNlSf.

gloria eius promoueat. De mca feu uita feu morte fiat,quod Deo pa tri uifumfueritjantummodoyut uoluntati Dei patris fatiffiat, bi. no/nbsp;men eius glorificet. Vndeamp; pofteainhortOjCumoraffetzPatermi,nbsp;0 poisibile eft,tranfeat à me calix i(le,flanm addit: Veruntamen nonnbsp;ficut ego uolojfed ficut tu uis. Et mox:Pater mi,fi non poteß hoc po'nbsp;culum iranfire à me,nifi bibam illudjiat uoluntas TV A.Haec eft innbsp;fignis et memorabilis precaiio,qua nobis exeploChrifti,utendu eft,nbsp;in omnibus aduerfis huius feculr.Non eft quidem,uc hanc appendixnbsp;cem, CSicuttuuis ) adqciamus hisprecationibus, quibus petimusnbsp;bona fpiritualia per Chriftum nobisimpetrata^et de quibus certas hanbsp;bemus promifsiones.Sed necefTe habemus earn adqcere his precationbsp;nibus,quibus petimus bona corporalia,de quibus non habemus cernbsp;tarn amp; perfonalem promifsionem^circumftantijs fuis definitâ. Sontnbsp;cnimdupliciabona. Alia funt fpiritualia, qug pertinent ad regnumnbsp;Chrifti, amp; quæ Chriftus nobis, iuxta Euangdton fuum impetrauit*nbsp;Hgc aut funt, Remifsio peccatorû,Adoptio in filios Dei, Cxjnferoa/nbsp;lio in mortc,0lt; uita eterna.Dc his bonis ceria amp; manifefta eft uolun/nbsp;tas Dei,q) Deus uelit remittere peccatum,nbsp;nbsp;donare uitam æternan»

omnibus qs,qui credunt in Chriftum. Quart cum precamur remifsi onem peccatorû, propter Cbriftum,non erit dubitandum de uolun fnbsp;rate Dei,nec addendum^ Non ficut ego uoio,fed ficut tu uis)mani/nbsp;fefta enim eft uoluntas Dei ex Euangeiio Chrifti, ideoqp firma fidu«’nbsp;cia orandum eft. Alia funt bona corporalia, quæ pertinent ad regn®nbsp;huius mundi, 0^ ad necefsitatem ac utilitatem corporis. Hæc autemnbsp;funt, Diuitig, Saniias corporis, Liberatio ex pr^enti periculo mor/nbsp;ti5,ut diutius in bac terra uitam agas, amp; mulca id genus alia. De hisnbsp;bonis etfi extant generales promiisiones Dei,q) Deus uelit pqs inuonbsp;cantibus ipfuro in ueritate bcnefacere, tn non eft nobis manifeftû,nunbsp;ea fint nobis iuxta noftram fententiam utilia coram Deo,amp; num illo'nbsp;firent nomen Dei,fi in nos conferantur,ncc definitæ funt circumftannbsp;ti^,uidelicet num Deus uelit ea in nos confcrre,hoc tempore,hoc monbsp;do,amp; hac menfura,qua nos ea petimus. In horum bonorum petitio/nbsp;nc prgeipuu locû habet, quod Paulus ad Romanos fcribens, aiu Hocnbsp;jpfum, qd oraturi fumus,ut oportet,non nouimus, uerû ipfe fp’i’husnbsp;intercedit pro nobis gemitibus inenarrabihbus. Quare,cû hcc bonanbsp;petimus, (ubqciêda eft noftra uolûtas diuinæ uoluntati, addendanbsp;erit prccationi,quod Chriftus addidit. Veruntame non

lo,fcd ficut tu uis. Er: Pater illuftra nome tuu.Exemplis id declarabiz mus.Premit quiipiâ grauifsimo onere pauptatis.Orac igit,Patcr,{ernbsp;uaio me ex hac bora, pater trâfeat a me calix iftc pauptatis amp; da mihinbsp;uel faite mediocres diuicias, qbus egeftatê mcâ luftentc .Sed quid ffnbsp;diuitiç

HOÄltlÄE lÔANNtS BRENtiT.

diùitij allaturac tibi*ßnt exitium nbsp;nbsp;nbsp;paupertas adiumento tibi fit »/

ram Deo in bonumCldeo^ in hacprecatione addendum erit,Pater il luftra nomen tuum,Non ficut ego uolo^fed ficut tu uis. Si gloria no/nbsp;minis tui amp; mca falus pcomouerit paupertate, malo pauper effe cßnbsp;diues. Quare quicquid mihi accident, hoc tantum eflFicias pater,ucnbsp;gloria nominis lui illuftretur. Alius affl igitur graui morbo.Precaturnbsp;igiturDeum,utauferat morbum,amp;largiaturdementer fanitatem.nbsp;Pater,inquicns, feruato me ex hac hora,8lt;: tranfeat a' me calix ifte in/nbsp;firmitatis. Atcç id quidem adhuc pie precatur, fed quia ignorât quaenbsp;fit utilitas infirmitacis ipfius coram Dco, addere debet:Pater illuftra'nbsp;nomen tuum. Non ficut ego uolo,fed ficut tu uis. Quicquid fiat denbsp;mea uel fanicate uel infirmitate, hoc tantum eŒicias pater, ut nomennbsp;tuum glorificetur. Alius comprehenditur manifefto periculo mortis»nbsp;Orat igitur deum,ut feruet iplùm ex hac hora,amp;^ ut calix ifle mortis,ânbsp;fc tranfeat. Atep hadenus quidem rede orat,fed quid fi uita corpora/nbsp;lis elTet ei exitio, mors lucrumCAddendum igitur erit; Non ficutnbsp;esouolojfed ficut tu uis.Pater illuftra nomen tuum.Siue ego uiuam,nbsp;fiue moriar,hoc tantum peto,ut gloria nominis tut promoueat.Hancnbsp;certe reuerentiam amp; obedientiâ debemus DONlîSJO Deonoftro.nbsp;Conditi enim fumus à Deo,non ut nobis femper bene fit corporali/nbsp;ter in hac externa uita,fed ut ^oria Dei per nos illuftretur .Illuftraturnbsp;autcm,cum uel in prgeeptis Dei ambulamus,utuideant, inquit, no*nbsp;ftra bona opera,amp; glorificentpatrem,qui eft in ccelis,uel cum aduernbsp;fa nobis impofita obedienter pailiénter toleramus, ut Deus habeatnbsp;occafionem nos iuuandi,amp; mirabiliter liberandi.Obfequamur ergonbsp;uoluntati Dei,nbsp;nbsp;tradamus nos manui eius,ut fama nominis eius per

nos ceiebretur. Porto, cum lefus oraffet:Pater illuftra nomen tuum, lt; Venit uox de coelo,(dicens) Et illuftraui,amp; rurfus illuftraBo. Apo* lt;nbsp;ftolica feriptura teftatur Deum patrê ter de cœlo cum lefu Ghrifto finbsp;liomanifefte collocuium effe. Scimus quidem Chriftum efle ueruntnbsp;ab gterno filiû Dei,unius eftentiget maieftatis eu dco pâtre fuo,ideo/nbsp;que æternum Ô£ inefFabile efte inter ipfos colloquium,nos autem lo/nbsp;quimur nunc de manifefto colioquio,quod Deus pater manife.fte,dcnbsp;ccclo,audiehnbus hominibus in hac terra habuit. Hocter fadum ef/nbsp;feferibût Euangcliftg. Semelcum lefusin lordanea' loanne baptifarenbsp;tur.Et iterum, cum in monte Thabor coram tribus difeipulis tranffi/nbsp;gurarctur.Ac tertio in hoc loco,cumprecaret,ut pater illuftret nomenbsp;luum per ipfum. Refpondct ergo pater: Et illuftraui amp; iterum illu/nbsp;ftrabo.Obfcruabile r cfponfum,quo Deus pater fignificar fe hune le*nbsp;fum Chriftum,agnofcere pro uero unigemto amp; £terno (uo filio, quenbsp;üelit ä nobis audjri,quë femg cxaudiat,ôlt;f propter quem fit-omnibus

IH CAPVT X!I. ErANO, lOANNiS.

audientibds ipfum,amp; acdehtibüt in eum propitius. Quare cumde/ us commendauerit nobis Chrißum filium (uum coeleßi uoce, Euan^nbsp;grlion dus magna fide amp; obferuantia audiendum crû. Quod ucronbsp;ai(,lllußrauf ÔC ûerum illußrabo, cognofcenduni eß, quomodo de/nbsp;us pater illußraueric nomen fuum per lefum Chrißum filium eius.'nbsp;Primum igûur deus illußrauic nomen fuum, pet Chrißum ex eo,q^nbsp;mific ipfum in hunc mundum gt; ut fieret homo. Âb initio enim orbitnbsp;terr^ promiOt deus, fe mißurum filium fuum, in terram, ut conter^nbsp;caput Satan^,Sd aßerat benedidionem omnibus gentibus.Quare,ciinbsp;in mictendo filio feruauit promifTionem fuam,reportauit nomê,lau/nbsp;dem,amp; gloriam clementiHimi amp; ueracißimi dei, quippe qp tam cle/nbsp;mes fit erga homines, ut malucrit filium fuum omnibus humanis imnbsp;becillitatibus obqcere, ad hominum internitioncm conniuere,nbsp;tam feruans fit promißi (ui, ut maluerit uidere filium fuum uarqsnbsp;lamitatibus afßigi,^ uerbum fuum recantare.Vnde Si Zachariasptnbsp;tens loannis Baptiße,exurgic in laudem nominis Dei, quod mifificCnbsp;filium fuum,cuiusloannes prgcurfor erat,Benedidus,inquicns, Donbsp;minus deus IfraetOb quam cauffam:Sequitur, Quiauifitauit amp;nbsp;cit redemptionem populo fuo. Et erexit cornu falutis nobis in domonbsp;Dauid pueri fui.Similiter etiam Maria uirgo,cum iam Chrißum conbsp;cepißettMagnificat,inquit,anima mea Dominum, amp; exultât fpiritutnbsp;meus in dco feruatore mco,Propter quam caufTamC Additurtquiar«^nbsp;fpexit ad humilitatem ancill; fu£.Et mox:Sufcepit Ifrael pucrum fuo*nbsp;recordatus raifericordig fu^,Sicutikgt;cutus eß ad patres noßros. Abrinbsp;amo amp; femini eius in fecula. Vides igitur aperte nomen dei illußi^nbsp;tum eße ex eo, quod Chrißus Filius dei aßumpferit hominem, iuxta

, promifriones,qu^ ad patriarchas diâæ fuerunt. Deinde illußratum eß nomen dei,per Euangelion,quod Chrißus prædicauit, amp; per minbsp;racula,qu^ Chrißus pdidit» In Euangelio enim praedicatur dementianbsp;amp; mifericordia dei,quod gratis remittat peccata, propter Chrißumnbsp;filium,quod adoptet homines in Filios fuos,amp; faciat eos hæredescœnbsp;leßis regni,nullo mejritorum refpedu, fed tantû propter lefum Chrinbsp;ßum per Fidem. Hæc eß maxima laus dementi^ amp; mifericordise dei.nbsp;In miraculis aucem,qu^ Chrißus ^didit,maniFeßatur tarn potentialnbsp;uolûtas dei, uidelicet quod deus amp; uelit amp; poFTit miferos amp; afßiäosnbsp;homines iuuare atqt feruare. Scribic enim Euangclißa Lucas, quodnbsp;r. lefus Chrißus excitauerita' mortuis adolefcentem mulieris uiduæ.

Et poflÇ Lucas commemoraßet hocrairaculum,addidü. Accepit o/ mnet timor, Ôf gloriFicabant DE VM, dicentes : Prophcia magnuinbsp;n^tthei. 9» furrexit inter nos,amp; DE VS uifitauit plebem fuam. Apud Maithae?

um,poß^uam lefus fanaffet Paralyticum, admiratg funtturbae,amp; glo rificauerunt

HOHILIAE lOANNlS BRENTlI.

rïficauerunt DEVM, qui dediflet takm poteftatem hominibus. Et alias muller,que habuerat fpiritum infirmitatis anrtis deeem etoulo,nbsp;pofte^ manu lefu Chrifti tangiwr,confeftim erigit fcfç,amp;: glon'fkatnbsp;DE VMHabes igitur nomen Dei per Euangélion ô^miracula Chrinbsp;fti maxime illuftratum efle.Poftremo illuftratum eft nomen Dei pernbsp;paf$ionem,mortem, refurredionem,amp; afeenfum Chrifti in cœlum^nbsp;Pcrcß mifsionem fpiritus fandi, amp; diuulgationem Euangelq in totunbsp;orbem ierræ,ac conferuationem ecdefig Chrifti in omnibus perfecuznbsp;tionibushuiusmundi.Nam in pafsioneS)Cmorte Chrifti manifeftaznbsp;tur partim feueritas irc DEI aduerfus peccata humani seneris. Tantanbsp;enim eft ira cius,ut ne filio quidera.qui peccata hominum expiandanbsp;fufceperat,parcereuoluerit,partim immenfa eiusmifcricordiaS^cle/nbsp;«nctKia erga homines.Tanta enim eft dementia cius, ut malucrit filiznbsp;um uidere crudeliter interfici,^ hominum faluti deelTc. In refurreznbsp;^ione autem Chrifti,in conferuatione ecdefig eins reuelaiur pote/nbsp;tia et maieftas Dei,uidclicet,q, quemadmodum eft Deus dementifsinbsp;muSjita etiam fit omnipotens rerum gubernator, qui non tantum regt;nbsp;duxerit filium fuum lefum Chriftum è morte ad uitam collocaue/nbsp;rit eum in throno coeleftis regni, uerumetia pofsitac uelit omnes iqnbsp;Chriftum filium fuum credentcs,in morte feruarc,amp; hgreditatein fiznbsp;If) fui cum ipfi's communicarc. Hoc eft nomen Dei, hgc eft gloria no/nbsp;minis Dei, per lefum Chriftum filium cius illuftrata. In Chrifto eninbsp;cognofdtur Deus,q) etfi eft feuerus ulcor peccati,tarnen fit erga eos,nbsp;qui credunt Euangelio Chrifti filtj Dei, remiflor indulgentifsimus,nbsp;amp; pater dementilsimus, adeoep (efuafor longe omnim potentifsi/nbsp;mus.Reuereamur igitur maieftatem Dci,8: agnofcamus clementiamnbsp;t?*: mifericordiam cius, ut obfequamur uocationi cius, 8^ collocemusnbsp;s 1 ipfo omncm noftram fiduciam, ad confequendam ueram amp; æterznbsp;warn falutemper Icfum Chriftum DOMINVM noftrum, qui eftnbsp;uni cum patreamp;fpintufando Deus benedidus infecula. Amen;

HOMIblA XIIV

O VM in promulgando Dccalogo uox Dei fonaret de ccez ÎOjiantüs terror inuafit auditorcs, utexiftimauerint fibi Exodix^^nbsp;repehtiham mortem oppciendam efte* Fieri enimnonnbsp;poteftjUthumanus animusfuisuiribusrelidus,traquil/nbsp;amp; kniter fuftcratiram Dcijqugdecalo^breuelatur. Defecimus,innbsp;quit PCalmus, in if a tua.S^ in furore tuo turbati fumus.Et moxtQuisnbsp;tiquit poteftatêir^tu^ ' 8^ prg timoré tuo iram tuâ dinumerareC Lon/nbsp;autem alia eft ratio eius uocis, qug in commendando filio Dei, 8C

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H '¦

IW CAprï xii. BrÀMGt löÄNsrts. întlt;nifj'canda mateOatelefu Chrifti,dcccclo fonuiizinuftmuT, rnqaînbsp;tns,amp; itrR2 illuftrabo.H^c ein nonnbsp;nbsp;nbsp;uox ir^ det, (ed fäuoris dei\RÖ

cd uox lrgts,qua reuelac feueritaii de ijed ed uox Eudgelf),c}ua reue/ !aî demenria dei non folum erga fils ü tuu, uef^enam erga oês,quinbsp;lio fuoaredunt.QuareduHü no ed,qn dtfdpuli^q ui antea ita et hocnbsp;locoaudiuerunt patrem codedtuorecommendadefilium fuum-y in/nbsp;genn animt Iftiriaperfufi fuerint, amp; in D O MIN O Deo (cruaco/nbsp;rc fuo exultauerinu De reliqua autem turba, que unâ cum difeipolisnbsp;, hanc uocem audiuit^Euangelida Ik (cribii:T urba ergo,qof ftabatnbsp;, äucUeraf,d'cebat tonitruum edefaäum, Ali) dicebant, Angelus ei lonbsp;^lt;utus cd» Vide m»bi,obfecro,uulst ignauiam amp; ofeitantiam.H^cccßnbsp;ledis uoXyllludraui amp; iterum illudrabo^pcrfpicue amp; tnaniFcde fontsnbsp;ât,attamen uulgus hominum iiaaddabat,ut afinusad lyram.Non in/nbsp;lelhgunt^quid (itdidum^fed alri iudicant fadunrede tonitruum,alifnbsp;angelum locutum.Quo iudieic produnt fomnokntiamfoam, qj etßnbsp;pr^do adfunt »n hx comtone ChridMamcn nulla cura codedium rcnbsp;rum affiaantur.Non ddsimilis ed focordia uulgi in audiendo amp; pernbsp;ripiendo Euangelio,quod hoc tempore de lefu Chrtdo nobis adnotJnbsp;ciatur» Seiet enim aliquoties magna elTc n»rba audttorum» Inter hosnbsp;autem pawcilsimi funt, qui Euangdion Chrididdigenter aodiunfnbsp;amp; cull odium. Reliqui audiunt quidem fed mrnte longe abud agen/nbsp;te. Cum eram eosdecontione imerrogaueris,, ibi ali) refpondent fcnbsp;audiuide clamorrm nefeio quetn^quafr ionitruum,alr) dicunc, Subdnbsp;iniora ede, q intelligere queant gt; itacp fuo fe ludicioprodunt, q»nbsp;cogitationibus rerum lerrenarum oecupati,non curent caledia» Seonbsp;longe alia cd uocaeio, longe »bud ed odiciom nodrum»Martba,aclnbsp;quam diuercerat Chridus , turbabatur multis negoti)«, cum inte' i^nbsp;foror eii^ unum hoc agebat,ut audtret Euangelion Chridi. Audit ernbsp;go Martha, follicita es, tumultuaris circa multa» Atqui VN VMnbsp;eJi necedariutn, nimkum VNVM «Uud, quod Maria fedabatur»nbsp;Hoc autem edauditus uet bi Dei. Fides enim exauditued, audiiusnbsp;autem peruerbum Dei.Cum igitur necedaria nobis (it fides,ad faJanbsp;«em,neceffarium etiam ed , ut uerbum Dei, quo in nos fides,autorcnbsp;Ipirini fancto, confertur, fummodudiopercipiamus. Etdautemau/nbsp;ditorcs cocledis uocis non (imiliter de ea iudicant, tarnen Cbridu»nbsp;» expomt caudampopter quamhpcuoxdecoelo(onuit» Refponditc/nbsp;9 nim amp; dixit. Non propter me hçc uox ueniejed propter uos.Non e/.nbsp;niro ignotum erat filio Dci,qd de ipfo fentirei pater,èC quid per crit^nbsp;cetn ac mortem eius fiiturû cfiei, Quare, quod ad Chridum aitinet^’nbsp;no indigebat hoccoeledi alloquio.Cur crgoueniiCpropter V OSC.innbsp;quit Chrdius^ueniuNam cum Chridus bapularewc ä lo^e in Itlt;nbsp;danlt;t

HOniLlAE lOANNIS BRENTIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jét,

danc,audicbatur qm'dcm uoxcccleftis,fed pauci prgfto adcrant De/ ’ inde, cum tranffigurarctur in monte,audiebatur fimiliier uox cœle/nbsp;ftis, fed adcrantS^ tunc pauci ? Nunc auiê pater pubiicc eolloquiturnbsp;cum filio de cœlo, non uno tantû amp;C altero auditorc, fed prgfentibusnbsp;moltis hominum minibus,qui ut ante didum eft, ad diem feftum panbsp;fche conuenerant èi. Chrifto in afina aduedo obuiam proceflcrant*nbsp;Videamus igitur,quam cccleftis hgc uox utilitatem afferat.Primum»nbsp;poft^ Chrirtus antea dare inuocauit Deum patrcm, amp; Deus rcfponnbsp;det ei de cœlô,per fpicuc probatur,q) Deus uere agnofcat hue Icfum,nbsp;fiiium fuum,ficutamp; alias dixerat:Hic eft filius meus diledus,in quonbsp;mihi bene complacitum eft,hunc audite* Deindc,cum ait : Illuftrauinbsp;6^ iterum illuftrabo, palam fatetur tarn dodrinam,nbsp;nbsp;nbsp;miracula lefil

Chrifti,uere efle cœleftia 8^ diuina.Per hgc enim nomê Dei illuftra/ turn eft,quemadmodum fupraoftendimus* Hucaccedit, qgt; pater hacnbsp;uoce doceat,(e exaudire pias preccs,etiamfi diuerfum accidere uidea/nbsp;tur,Chriftus enim rogauit patrcm,ut illuftret nomen fuum. Pater aunbsp;tern rcfpondet,fe id fadurum.Et tarnen ftatim fequit captiuitas, cruxnbsp;mors Chrifti.QuidçSiccine pater illuftrat nomen fuum, cum obqnbsp;cit fiiium probrofifsimæ mortic' Non uidetur quidem efle gloria nonbsp;minis Dei, fed expeda mihi paulifper exitum rei, amp; intende oculo»nbsp;mentis tuæ per diem parafceues,ad diem uftp pafch^,äd diem afeen/nbsp;fus,8^ ad diem pentecoftes,quid uidebis,nifi darifsimam Dei maie/ .nbsp;ftatem,8^ furamam eius gloriamdtat^ crux amp; mors Chrifti, qug upnbsp;debantur effeinteritus, reipfa probatur efl’corgana,quibus Deus il/nbsp;luftrauit nomen fuum,Quod autem fadum eft in lefu Chrifto,natu/nbsp;rali filio Dei, hoc idem fit in omnibus adoptiuis Dei filfjs, qui funtnbsp;credentes in lefum Chriftum* Hi enim, cum inuoeât DOMIN VMnbsp;Deum fuum,per lefum Chriftum fiiium Dci,ftatim quidem exaudt/nbsp;untur.Qugcunqp em,inquit,peticritis patrem in note meo,dabit uo/nbsp;bis,{cddiuerfa amp; aliéna a’prccibus accidere folent. Paupertas enimnbsp;augetur,morbus ingrauefcit,niors horribilior iocurrit,ignis inferntnbsp;ardentius in confeientia inftammat, Hæccine eft exaudicio Deiî’Ali/nbsp;ud quidem externo fenfui apparet,fed fpiritui manifeftum eft,hgc e(nbsp;fe organa, quibus Deus illuftret nomen fuum. Quare non defatigeznbsp;mur,ncc torpefcamus in precatione, ut fine fidei noftre cofcquamur.nbsp;Pergit autem Chriftus éxponere frudum amp; utilitatem mortis fug,nenbsp;cum uiderinc ipfum capi amp; cruci affi'gi, ofFendantur. Non propternbsp;me, inquit, hgc uox uenit, fed propter uos, uidelicet ut cognofcatis,nbsp;quo‘d mors mea, quae mox fecutura eft, non fit interims , fed illu/nbsp;ftratio nominis Dei. Dixit deus,fe amp; ante illuftraffe per me nomennbsp;fuum,8d iterum illuftraturum. Quare cum uideritis me obijei omninbsp;H i)

IN CAP7T X!L EVANG, lOANNiS.

gèftcri contumelig,adeocp horribili morti',non exiftimetis me pcrittf rutn^fed potius magnü frult;fl5, amp; utiiitatê mea morte allatuRz. Ecqugnbsp;cft lila mortis tag utilitas Sequitur : Nunciudiciu eft mundi huius.nbsp;» gt; Nüc princeps mundi huius eijdet foras,Et ego fi exaltatus fueroa teenbsp;9 9 ra,oês trahâ ad meipfura.Hgc eft infignis èC memorabilis contio,nbsp;una è pcipuis concionibus,quas Chriftus in terra habuit. Docet emnbsp;quantu fit beneficiu mortis fug,Nam »qp de morte fua contioner, Euanbsp;» 9 gclifta ipfe exponit,Hoc a5r,öoquifns^dicebat,fignificas, qua mornbsp;• gt; teCuidelicet morte crucis) effet moriturus, Sed amp; turba ipfa audito*'nbsp;rum intelligit eum loqui de fua morte, quemadmodû mox fequitur»nbsp;Quod ergo Chriftus dicit,hanc habet fententiam.Nunc tempus eft,nbsp;quo mundus iudicabitur,feu reformabitur, amp; omnia rede componênbsp;tur ac cóftituentur.Nunc tempus eft, quo crudelifsimus tyrannus, innbsp;exilium enciatur,amp; deporcetur, Hic enim mundus opprimic à feuiPnbsp;fimo principe ac tyranno,qui miferos homines crudclicer tradat,cu/nbsp;ius libidine fit,ut omnia in rebus humanis fint prepoftera,perucrfa,nbsp;Scconturbata. Tempusigi;ur cft,uthictyrannusprofcribatur SCinnbsp;exilium deportetur, quo miferi homines ä tyrannide liberentur,nbsp;meo imperio,qd fotuRt eft moderatïfsimum,fubijcianf,Cum cm ex/nbsp;altatus fucro, attraham ad me omnes holes tyranno opprcfTos, utnbsp;in meo rcgno iucundam,tranquillam amp; fcejicem uitara ducant, Hæcnbsp;fcrceftfententiaucrborum Chrifti. Non dubito autê, quin ludgi acnbsp;ctiâ difcipuIijUt erant adhuc carnales, intcllcxerini hgc uerba Chrift*nbsp;de externa huius mundi reformatione, ÔC ciedione Tibcrq Cgfaris,nbsp;Sc aliorum Regum ac prindpum, qui tune rerum inter gentes potielt;nbsp;bantur,ut iVlefsias,cum ludæis fuis in tota terra dominarcr,De MePnbsp;fia enim didtpfalmus: Orictur in diebus cius iuftitia 8c abundantianbsp;pacis,donce auferatur luna I Et dominabitur à mari ufep ad marc,ó^ ®nbsp;flumine uflt;ç ad rerminos orbis terrarum.Et mox: Liberabitpauperênbsp;à potente,Choc eft, tyranno) pauperem cui non erat adiutor : Pareetnbsp;pauperi ÔC inopi, ÔC animas pauperum faluos faciet. Et in Efaia dicitnbsp;Mefsias, Ponam uifirationem tuam paccm, SC præpofitos iuftitiam»nbsp;Non audietur ultra iniquitas in terra tua, uaftitas amp; contritio in ter/nbsp;minis,8C occupabit ialus muros tuos,ÓC portas tuas laudatio,Dicitnbsp;Daniel regnum Mefsig aboliturum omnia alia régna huius terræ»nbsp;Comminuet,inquiens,ÔC confumet uniuerfa régna haec, 8C ipfum ftanbsp;bit ingternum. Quare cum auditores contionis Icfu fenferint cum cPnbsp;fe Chriftum feu Mefsiam,ac intcllexerint hgeSC id genus aliaprophenbsp;tarum uatidnia de corporali regno Mefsiæ, dubium non eft,quin exnbsp;iftimauerint Chriftum hoc loco contionari,fe externos huius mundinbsp;principes oppreffurum, ÔC in exilium eiedurum, ut ludgi tyrannidenbsp;libérât

? HOMILIAS IGANNIS BREKTlk » liberatijifanquillam 8d fcelkem in hac terra uitam agcre qucant.Scdnbsp;«juemadmodura prophetf ,etfi,eum de regno McfTtç uatidnantur,u/nbsp;tuntur pro temporis fui ratione, uerbis externam amp;i. corporalcm fcelinbsp;citatemfignificantibus, tarnen per ea non inteHigunc corporale fednbsp;fpirituale regnum ita Chriftusnon docet in haccontionc, fe in hoenbsp;primo fuo aduentu mucaturum exaltations fua externum huius mun/nbsp;di datum, (ed fufeipit fe reforraaturum hunc mundum fpiritualiter»nbsp;8^ opprcfliirum tyrannum ipiritualem» Per mundum enim intelligicnbsp;homines tyrannidi Satang propter peccaium obnoxios» Per principenbsp;antem mundi intelligic Satanâ,qui ut hoe loco uocatur princeps hui/,nbsp;US mûdijta Si. apud Paulum uocatur princeps * cui potedas ed aeris, Ephe. ».nbsp;amp; deus huius feculi* Initio enim cum hic mundus conditus fit a' deonbsp;per filium fuum,debetur ctiam filio principatus mudi. Deinde, cumnbsp;homo fit conditus ä deo ad fimilicudinem Ôê imaginem filfj fui, con/nbsp;ftitutus ed amp; ipfe princeps huius mundi,ut etiam hac parte refpondenbsp;rct imagini fug:Faciamus,inquit,hominem ad imaginem amp; fimilitunbsp;dinem nodram, ut pfit pifeibus maris amp; uolatilibus cœli bedqs,nbsp;uniuerfgep terrg. Pod^ aute homo peccauit,S^ fadus cd propter pecnbsp;catum,imagoSatang,qui ab initio peccat, non folum amifit principanbsp;tum,uerumctiam fubiedusedpotedati Satang.Et quia Satan accepit,nbsp;propter peccatum,dominationcm in homine, fa(dus ed etiam domiznbsp;nus amp; ^inceps huius mundi» Ed amem Satan mendax amp; homicida»nbsp;ac hodis omnium diuinorum bonorum,quippe q» odio fili) dei,qutnbsp;ed omnis foelicicatis thefaurus, fufeeperit cü ipfo irrcconciliabilc beinbsp;lum.Quarepod^ confecutus ed dominaiionê huius mundi, amp; prinnbsp;cipis cius, hominis,in hoc folum dudium incumbit,ut omniadiuininbsp;tus ordinata,inuertat,8e perturber Jtaej homo impellitur à Satanaadnbsp;peccatum,cum fit conditus ad pdandam iuditiä,affligitur morbis,exnbsp;ilns,paupertatc,amp; multis altjs calamitatibus, cum deberet iuxta con/nbsp;ditionem fuamcondantifanitateacfcelicitateirui, traditur morci,cunbsp;deberet perpetuam agereuitam,obfjcitur flammis inferni, cum debcnbsp;fet frui coeledi gaudio. Vides magnam rerum inuer(ionem,iac defornbsp;macionem,quam tyrannus Satan in orbem terrarum inuexit.Quid e/nbsp;nim poted magis ppoderum,confufum,amp; periurbatü ciïe, qgt; ho/nbsp;mo qui conditus ed iudus,pius,immortalis,fcelix, dominus ac prin/nbsp;ceps huius müdi,fa(dus fit iniudus,impius,mortalis,infcclix, (eruusnbsp;ac mancipium crudelidimi tyranni SatangcSed bene habet. De refornbsp;tnatione huius rei, amp; falute hominis nondum prorius conclamatumnbsp;«d.Nonc,inquit Chridus,ediuditium huius mundi,nunc princepsnbsp;huius mundi erjeietur foras,hoc ed,nunc aduenit tempus,quo ego renbsp;rormabo müdum,Slt; redituam ei fuam falutem. Nunc aduenit têpus,

H iq

IH CAPVT Xlt EVANG.' lOÄNNlSL qoo Tyrannus Satan proturbabitur k mundo,8^ priuabftür fuapóèeznbsp;ßace.Pon^ enirji exaltatus fuero in crucem,amp; moriar, attrahâ ad menbsp;oês,hoc cftjopn folum Iudgos,ucrumcriâ Gentes, ut quotquot ex tjfnbsp;in me credunt,confequantur iuf);itiam,uitam,et cœlefte regnu»Nam,nbsp;ut pauca qdam dicamus de (rudu militate exaltationis, feu rtiortifnbsp;Chrifti,Primum,mors ChriQi expiauit peccatû* Quarc qui in Ghrinbsp;ftum credit fiue fit circumdfus fine incircumcifus, habet remifsionênbsp;peccaiijamp;reputatur coram deo iußus; Deinde mors Chrifti expug-*nbsp;nauit ipfam mortê,amp; qug funt mortis admitiißr^,affliäiones; Qua/nbsp;re, qui in Chrißum credit,non poteß in afßidionibus ÔC morte perinbsp;rc» Adhgc mors Chrißi expugnauit infernum,et recuperauit cœlum*nbsp;Non derelinques,inquit Chrißus in Pfalmo, anima meam in infer/nbsp;no,nec dabis ut fandus tuus uideat corruptionê. Et iterum; Ero moranbsp;tua,o mors,morfus tuus inferne» Quid plura^Chrißus morte fua éienbsp;citSatanamètyrannide fua und cum peccato, morte, ôd inferno*nbsp;Chrißo enim iam inde ab initio orbis tcrræ didum erat:Semen mu’*nbsp;lieris conterct caput fcrpentis,quod eß tyrannis Satanæ»Et quod pronbsp;mifTum erat,hoc Chrißus iam impleri docet,cnm aitfNunc efl iudi/nbsp;tium huius mundi,nunc princeps huius mundi cqcictur foras»Docetnbsp;Sc Paulus hoc morte Chrifli impletum efle.Suflulit,inquiens, é melt;nbsp;dio Chirogeaphum,afRxum cruci, cxpoliatoü^ principatus ac pote-*nbsp;flates oflentauit palam,triumphans deillis per femetiplum* Ec loangt;nbsp;nes« Ad hoc apparuic filius Dei,ut difloluat opera Diaboli»Et adnbsp;brras:Pofleaq pueri commertium habent cum carne amp; fanguine,nbsp;ipfe fimilitcr particeps fadus efl eorundem, ut per mortem aboleretnbsp;eum, qui mortis habebat imperium, hoc efl, Diabolum, amp; liberosnbsp;redderet eos, quicunc^ metu mortis per omnem uitam obnoxq eraninbsp;ferUituti* Quare nihil manifeflius,nihillt;^ certius cfl,i^ q, Chrißusnbsp;morte fua iudicauerit feu reformauerit mundum, amp; eieceric tyrannünbsp;mundi in exilium* Quid ergodicemusç' Antuncprimum uidusnbsp;ciedus eft Satan, cum Chriftus crucifixus amp; mortuus eft fub Pontionbsp;PilatoC quomodo igitur feruati funt Patriarchæ Si Prophctg ac alfjnbsp;pi),quifueruntanteaducntura ChriftiincamemC Dchacreita fctvnbsp;tiendum efl,qgt; uidoria quidem ipfa tune primü parta efl,cum Chri/nbsp;flus mortem fubijt, frudus autem eins uidoriæ non folum peruenijnbsp;ad eos homines, qui pofl aduentum Chrifli uitam agunc, 8c credunenbsp;in Chriflum, fed etiam peruenit ad omnes eos, qui ante Chriflum,nbsp;crediderunt in Chriflum promüfum, iam inde ab initio conditi orlt;nbsp;bis* Nam quemadmodum fi lumen accenderis, fpargit lucem fuamnbsp;non ad unam tantum partem,(ed ad omnes eins loci partes,ita Chriz.nbsp;flus fub Pontio Pilato in cruce exältatus, amp; raortuus,fparfit frudumnbsp;mortis

ibraitiAi ioMnhis bremtjl

MOrtfi fua; non ad unam tantum ^atem hominum, fed ad umuerfas hu/ug mundi ætates, fiue ante ftue poft incarnationem (uam, idco^nbsp;agaus dici£ ab origine mundi occifusV Nam ob hanc cauftam Chri/nbsp;ftus ftatim poft lapfum Ad^ promiftus cft,uc tâ ipfc Adam, poft«nbsp;ri cius, quocquot credaent in Chriftum, fruerenî benefieijs Chriftf,’nbsp;Afaraham,inquit Chriftus,pateruefter,exuItauit,Uc uideretdieme/, ca»,;?*?nbsp;um» Vidit Qi gauifus eft.Et Paulus: Bibebant, inquit, defpirituali qnbsp;iilos oomitabacur Petra» Petra autem erat Cbriftus» Ac Petrus: Nelt;^nbsp;patres noftri, net^ nos potuimus portare iugum legis, fed per gratigt;nbsp;am DOMINI lefu Cbrifti credimusnos faluos futuros, QVEM*nbsp;ADMOD VM ET ILLLQuare etfi patriarchç amp; alg pó' ante aducnbsp;turn Chrifti non puenerunt coporali fua gtate in hoc mudo ufe^ ad exnbsp;ternû tempus mortis Chrifti, peruenerût tame fide fua ufe^ ad benenbsp;ficia,quæ Chriftus morte fua omnibus credentibus in ipfum impegt;nbsp;trauit.Sed quomodo,in^es,eie(ftus eft Saranbsp;nbsp;nbsp;Chriftus oîareforma

uit ac in legitimû fuum ordinem reftituit, c5 non minus hoc têpore, Ç ante aduentu Chrifti, Satan in homines grafletur, Slt; hoîes peccér,'nbsp;affligantur Sé raoriantc’Hic ergo obferua mihi, q? Satan profcriptusnbsp;quidemfit,Séeielt;ftusinexilium,nonaucocdfusaucinter£eâus» Adlt; ’ 'nbsp;hue cmobambulat taoq leo rugjens,amp; querit quern deuorct. Ablatanbsp;eft ei per mortem Chrifti tyrannis, fed non eft ci ablatus affedus ty^nbsp;rannidis» Adhucem alFedactyrannidemin homine,adhuc omnemnbsp;mouet ,Ut dici folet,lapide, quo hoiem morte Cbrifti liberatû,iterûnbsp;in uincula et captiuitatê fuâ retrahat» Quare fumma danda cft operagt;'nbsp;ut qui femel è uinculis cius perfidem in Chriftû cuaferit,nÔ ampliuanbsp;fefe tradat ei captiuû» Traditnus aût nos captiuos Satan^,(i uerfemuenbsp;îuxta carneffl,fi obediamus cupiditati peccati,û' accômodemus memgt;*nbsp;branoftr3,armainiuftiti^pdô» Qnâtûigitâbhorrcmusa' Satana,ecnbsp;uinculis eius,tantu abhorrere debemus a pâô,amp; cupiditatibus eius**nbsp;treinde Chriftus ita reformauit oîa in hoc riiundo, non qgt; fufeepit Cenbsp;mutatui^ externum huiusfeculiftatû» Donee em hoc feculû fteterit^nbsp;hoîes habebunt pdm in carne,affligent,ôé morictur,fed ita reformanbsp;uit,ut uulgaucrit Euangeliô fuû in uniuerfum orbem terrar;:, ut qui/nbsp;cûqt crediderit p Euangeliô in ipfum Sé nô uerfatus fuerit fecudû catnbsp;ncm,reputet corâ deo iuftus, etiâfi habet adhuc pâm in carne, amp; nSnbsp;pcreat,etiâ(i affligac amp; moriat» Nulla, inqt Paulus.eft codênatio hianbsp;q infiti funt Chrifto lefu,qui nô iuxta carne uerlânt,fed iuxta fpm.Ecnbsp;Chrûs:Bgo fum refurredio amp; uita» Qui credit in me etiâfi mortuusnbsp;fuerit,uiuct» Quare etfi Satâ graffat adhuc in hoîes omnibus generiVnbsp;bus calamitatû,adeoq^ morte ipfa, nÔ tn poteft perdere eos, quinbsp;iu Chrifto lefu per fidc,Ncc graflabit ppetuo* Nâ hoc qdê tpc adhuc

H «Ô

IM CAPVT XII. EVANG. lOANNlJ«:

U3gatur,amp; uagabitur ufcp ad nouifsimum diemji cjuo modo cffi'ce/ re queac,ut iterum recuperet amiflam fuamdominadonem in eoSjquinbsp;credunt in Chriftum » In nouifsimo autê die ita capietar et uincietur^nbsp;ut in perpetuum non pofsit amplius pijs uel externa uel interna affli-*nbsp;dione moleßus eHe. Nouifsimps Cinquit Paulus hoßis aboleturnbsp;mors .Et alias:Diabolus,qui feducebat cos,miffus eft in ftagnum ignbsp;nis amp; fulphurisyubi amp; beftia Si pfeudoprOphet^ cruciabuntur die acnbsp;node in lecula feculorum. Quod igitur Chriftus dicit,Nunc eft iult;nbsp;dicium huius mundi,nuncprinceps huius mundi etjcietur foras Jen/^nbsp;ciamus efte contionem de uidoria,quam Chriftus morte fua ex Sstagt;nbsp;na reportauit,ut nos a' tyrannide Satan^ liberemur.Et quia Paulus dinbsp;dt: Verbum Dei efte gladium fpiriius,utamur hoc ucrbo Chrifti adnbsp;ucrfosomnes Satanf incurfiones » quo pofsimus Satanæ refiftere,Sónbsp;Uidoriam per Chriftum obtinere.Si^nim §atan follicitat te ad obedinbsp;cndum cupiditati peceati,memento quod Chriftus dixit, Satanam Fgnbsp;ras eiedum effe.Oir ergo tu iterum cum reciperesç’cur tu cum iterumnbsp;in regnum cius rcftituercsCSi Satan obtrudit tibi coram tribunali deinbsp;peccata tua,obtrude tu uicifsim ei profcriptionem amp; eiedionem eiuanbsp;(ire« in exilium.Profcriptus eft,5d ut ifti loquuntur^deportatus. Mon ha**nbsp;feriptio^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftandi ih iudicio Dei aduerfos eos,qui per Chriftum liberatir

amp; Chrifto inferti funt.Si Satan,oborta afftidtone, aut immifta mär'* te,cogiiat noftri internitionem,rideamus potius,q^ extimefcamus c5nbsp;filiumamp;conatum eius. Eiedusenim eft per Chriftum, amp; omni Fuanbsp;pOteftate ac tyrannidamp;exfpoh'atus » Quare etfi adhuc ftemit amp; feuit,nbsp;nocere tn non poteft. Sed agite,perftringamus amp; ea uerba,qu£ Chrinbsp;dus addit : Ego,inquiens, ii exaltatus focro â terra,omnes traham adnbsp;meipium. Quid eft, ft foeroexaltetusc’ Euangelifta ipfo expooit:Di^nbsp;cens cum ftgnificafte his uerbis,qua morte eflet moriturus uidelicetnbsp;morte crucis. Incruceenim , quiTuFpenduntur, exaltantur a’terra.nbsp;Quid ergo de hac exaltatione Chrifti fentiendum cftc Alrj,fi cxahannbsp;tur cruce,exponuntur publicæ ignominiæ,amp; fogant potius à fe hominbsp;nes,^ qgt; ad fe attrahant. Quis enim uelit feconiungere cum ijs, quinbsp;font a* Deo malcdidi, quales diuina fcriptnra pronudat eos,qui pennbsp;dent in ligno C Chriftus autem exaltatus in auce, primumjummamnbsp;confecutus eft gloria. Humiliauit,inquit Paulus, femetipfom,Faâu*nbsp;obediensufque ad mortem, mortem autem crucis. Quapropter amp;nbsp;Deus extulit ilium in fummam foblimitatem, ac donauic illi nomen,nbsp;quod eft fopra omne nomen, ut in nomine Icfo omnc genu fe fledatnbsp;cceleftium ac terreftrium ? Deinde exaltatus in cruce traxit ad fonbsp;OlViNES,hoceft,nonfoIum Iudaeos,uerumetiamgente8. Nam,nbsp;cumfodusftcMaledidum,CMaledidusenima’ deo,ois quipendecnbsp;in ligno

1

ÖOMILlAE lOANNlS BRENTIT.

ïn ïigno^ redcmit omnes amaledidione Iegis,u£ qaotquot fh jpfum crcduatjfiuc Iudæi,fiueGræci\riue domjni,fiue ferai, confequanturnbsp;ueram ætcrnani iuftitiæ,uitg,acregni cceleftis benedidionem. Sinbsp;cut MofesCinquit^exaltauit ferpentem in deferto, ita exaltari oportetnbsp;filium hominiSjUt OMNIS, Cuidelicet, fiue Iudgus,fiue Grgcus, )nbsp;qui credit in eum non pereat,fedhabeatuitam ^ternam» Bt Paulus:nbsp;?VosCinquit) qui quondam eratis longinqui, facii eftis propinquinbsp;per fanguinem Cb/ifti. Ipfe enim cft pax noftra,qui fecit ex utrilc^ Ephefîof.iinbsp;unum, ôC intcrftitiû macerig diruiuEt mox .Faciens pacem,ut recon/nbsp;ciliaret ambos in uno corpore Deo, per crucem, perempta inimititianbsp;per eam,amp; ueniens euangelifauic pacem uobis,qui procul aberatis eCnbsp;qs qui prope» Cum igitur Chriftus exaltationc fua impetrauerit, utnbsp;Deus fine omni perfonarû refpedu faueat qs, qui in ipfum credunt,nbsp;agamus ei gracias, 8C quia fumus miferi ôi abieóli homines, tanto illt;nbsp;lurtriorem fperemus falutcm, quanto fumus in hac terra abiediores^nbsp;Cseterum,qgt; utitur uerboTRAHENDl,Traham,inqujens, ad menbsp;omncs,non intelligas de externa dominationCjS^ uiolenta coadlione,nbsp;fed de iucundo illo tradlu,qui fit fpiritu fando per Euangelion DO/,nbsp;MINI noftri lefu Chriftt Poft^ cnim Chriftus exaltatus eft in cru/»nbsp;ce amp; mor£uus,refurrexit a* mortuis, amp; uuJgauit Euangelion fuum innbsp;uniuerfum mundum,inier omnes gentes, Quo fadum eft,ut quotqcnbsp;orediderunt Euangelio,trahercnt ad Chriftum iucundifsima ÖC gra/nbsp;tifsima uoluntate» Quis enim peccati onus fentiens,non feftinaret adnbsp;Chriftum,peccati onereliberancemrQuis horroribus mortis concufnbsp;fus,non contcnderctciiifsifflus ad Chriftum,mortis uidoremc^Quisnbsp;inferni ardoribus inflammatus non accurreret ad Chriftum, flam*nbsp;marum inferni extindorcmCHic eft tradus Euangelij, hie eft tradusnbsp;fpiritus fandi,quem qui fequiiur,fuam falucem, amp; gternam uitam fenbsp;quituG Sed audiamus nunc etiS uulgu.Refpondit ei turba,Nos audi ‘ *nbsp;uimusexlege, q) Chriftus manct ingternum. Ecquomodotu dicis, «*nbsp;Oportet exaltari filium hominis C’ Quis eft ifte filius hominisc' Hoc • ?nbsp;plane eft contemn ere amp; pro nihilo puiarc infignem contionem Chrtnbsp;fti* Quod cnim dicunt, habet hanc fententiam ? Contionaris nobis;nbsp;uefeio que,de tui exaltationc, Audiuimus Sd antea tc eadem pene connbsp;tionatum effe de filio quodam hominis» Dicebas enim» Oportetnbsp;filium hominis exaltari, Quis ergo eft ille filius hominisC Tu nonnbsp;difsimulas , te efleChriftum, Si Chriftus es , quomodo conuegt;nbsp;ut exalteris, hoc eft, ut moriaris C An non deChrifto fcrip/

'Um eft : Regnaturum eum fupcr folio Dauidis in fempiter/ Uum C Apage igitur cum ilia uerborum tuoî^m pugnantia’, qua nucnbsp;te iadas efle Chriftum,nunc dicis te ihoriturum, Sed apagete potiuS

IN CAPVT XÏI. EVANG, lOANNiS.

uos cum ucftra inepta obi’edione,Non enim hoc agftis,u( Chrißunt ucrc cognofcatis,amp; ueram iuftitiam ac falutem in ipfo quæratis fednbsp;ut terrenam dominationem Si carnalem fcclicitatem per eum conf«nbsp;quamtni, Nam fi ferio inueftigaretis quid de Chrifto fcriptu effet,nbsp;profeflo cognofccretis, quod Chriftus non tatum effet perpetuo regnbsp;naturusffed ctiam moriturus.Dauid chim 8d Efaias, qui plura omni/;nbsp;bus alrjs prophetis de Chrifto contionati funt, præclara quidem di lt;nbsp;cunt de maicftate amp; gternitate regni Chrifti, fed qdem multa ctiamnbsp;docent de cruce 8^ morte Chrifti. Quod cum manifeftum fit, nonnbsp;refpodet hoc loco lefus ad obicdione ludgoR^, præfertim cum ine/nbsp;ebriati opinione mundani regni Chrifti, non intellexiffent, etiamfinbsp;multa de fpirituali eius regno dida effent. Sed reprehendit corum fenbsp;curitatem,amp; raonet,ut in tempore faluti fug confulant. Dixit ergo e/nbsp;* is lefus. Adhuc ad breuc tempus lumen uobifcum eft. Ambulate,dolt;nbsp;’ * nec lucem habeatis,ne uos tenebræ occupent.Et qui ambulat in tenc^nbsp;’ ’ bris,nefcitquouadat.Dum lucem habet3S,credite in Iucem,utfiJij lunbsp;» » cis fitis. Hgc eft grauis cohortatio, qua Chriftus admonet ludgos, utnbsp;dum licet rebus luis fuccurrant. Ac plane eadem eft fententia,cum eanbsp;contionc,quam loannes Baptifta ad ludgos habuit: Ne fitis inquiês,nbsp;hac mente, ut dicatis intra uos ipfos,patrcm habemus Abraham.Di-^nbsp;co enim uobis,q) pofsit Deus facere, ut exlapidibus his filq furgaotnbsp;ipfi Abrahg.Iam uero 8^ fecuris ad radicem arboRz pofita eft. Omnisnbsp;igitur arbor,qug non facit fruâum bonum cxciditur in ignem mitnbsp;titur,Eadem amp; Chriftus hoc loco contionaturtVos contemnitis amp; renbsp;qcitis meam do(ftrinam,ac exiftimatis uos idcirco effe populum dei,nbsp;qj ducitis genus ueftrum ex Abraharao, 8d habetis legem Mofi, necnbsp;quicc^uobis deeffeputatisadconfequendam iuftitiam 8c coeleftemnbsp;hereditatem,fi modo animum ueftrum ad legem amp; opera eius intenlt;nbsp;dei itis,ac bona terræ huius poffederitis. Ego uero nihil uos cglabogt;nbsp;Res ueftrg mulio peius fe habent,^ uos cogitatis. Adhuc breue temgt;*nbsp;pus lume uobifcum erit.Ego fum lux huius mundi, prgdico uobisnbsp;Euangelion meum, quod eft lux lucens omni credenti in gternam iu/nbsp;ftitiam ac uitam.Sed non manebo multo teporc inter uos,necdiu funnbsp;gar hoe pdicandi Euangelt) mirtiftcrio.Sunt 8^ mei apoftoli, fua quanbsp;dam rationejux mundi, amp; prgdicabunt adhuc aliquanto tge poft menbsp;am morte amp; refurredionem Euangelion inter uos. Paulo poft fequetnbsp;totius gèîis ueftrg internitio amp; excgcatio. Veftra urbs diruetjjios abqnbsp;ciemini, ne fitis amplius populus dei. Itacpamittetisnôfolû corpa*nbsp;lia,ucrumétiâ fpûalia et cceleftia bona. Quare moneo uos,ne tâ feca*nbsp;re 8C pfradle coteranatis meû Euangeliô. Audite meâ côdonçjamp;fcdanbsp;mini

«OteltlÄg ‘ÏÔXnMÎS BRÉNTil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;»,

înïnî uocationem cius, dum liéà, amp; lux lucet » ne fi hatte Öccaßonem negfexeritiSytencbr^iiösoccupenn Tempus illud inftat,quo non fo/nbsp;Ium exeremf calamitaces corporis, uerumetiam horribiles cenebr^ eenbsp;cxcæcationes animi ueftram gentem obruenu Quare (i uulcis ueftrisnbsp;rebus probe confukretUtimini hac luce, que nunc uobis Iucct,credilt;nbsp;te Euangelio meo, quod uobis perfpicue adnunciarur, ui fitis filrj lu/nbsp;cis,ut fplendore huius lucis illuminemini, ut participes eius fiatis,ucnbsp;Ihidum amp; hgreditatem, quam Eoangelion meum pollicetur,capiaznbsp;tis» Quid ergo fadum eftf Num ludgi bac cohortatione exekati tuntnbsp;ad fedandamlucem^ Nihil cerce minus, Tantum enim abeft,utlu-'nbsp;cem Euangelq Chrifti agnoucrinr,ut paulo poft Cbriftum crucifixe/nbsp;rintjSd apoftolos cius crudclker perfccuti fint. Perierunt igiiur fup tnbsp;plicio fadis fuis dignif$imo,ac non tantum exuti funt omnibus terrenbsp;nis fuis Fortunis, uerumetiam fie cçcati funt, ut non pofsinc amplius,'nbsp;necê peccatis ad iuftitiam,nec è morte ad uitam,nec ex inferni dolorinbsp;bus ad cœleftia gaudia euaderc,fcd quemadmodum Mofes dixiizPalnbsp;pent in mertdie licut palpare fol« egeus in tenebris, ac inæternum pcnbsp;feant.Fruamur nos aliéna infania,^ Faciat nos aliorum pericula eau*nbsp;tos» Accenfa enim,ctiam inter nos eft lux Euangclq domini noftr i le/nbsp;fü Chrifti,per diuinam dementiam. Qua luce uidemus redam uiaminbsp;ad ioftitiam,uitam,8c coelefte regnum.Hæc enim bona funt, ad quænbsp;fedanda ôf pofsidêda creati ÔC recreati fumos.Hp: eft uocatio noftra,nbsp;lt;ui fi paruerimu5,fieri non poteft,quin fplendorccœleftis lucis ilia*nbsp;ftremur per lefum Chriftum DOMIN V M noftrum, qui eft una* eunbsp;pâtre âf fpiritu fando Deus benedidus in feculagt; Amen^

homilia xiiil

ON adeo maieftatis CX)MINI noftri le^ fu Chrifti obliti efte debemus, ut cum E/nbsp;uangelifta feribit, eum digreftum abfconnbsp;difte fe a* Iudeis,fentiamus eû carnali quonbsp;dam metu fogiffe, ne morcem,qu^ ex uolt;nbsp;catione Dei patris fufeipienda crat, fubi/nbsp;ret.Dfdt cm Euangelifta: Hgc locutus eft ,,nbsp;Iefus,ac digreirus,abfcôdit fe ab eis.Non ,,nbsp;eft igitur ncc otiofum, nec fuperuacaneû,

IN CAPVT XII. EVANG. lOANNH.

iterûfefe infertiurbæHierofolymitan, utreipfalii^eafnuî cum (ufcipicnda cruce 8^ morte uoluntati patris ultro par Ifc, Multum au'nbsp;tem refert fcire,cp lefus fponte ac uoluntatc faa fufeeperit mortem, uinbsp;delicet ut palam conftarct, q? cum uere amp; perfede obedierit uocatio/nbsp;ni patris fin,uere ctiam ac perfecle expiauerit pcccata noftra. De quanbsp;re poftea in hißoria pafsionis muka dicentur. Deinde Jefus abfconlt;*nbsp;dit (e ctiam propter banc caufam a Iudæis,ut palam fignificet,fe moxnbsp;ab ipfis ita difeefTurum, ut rclinquatur in omnibus miferqs corporisnbsp;amp; animg. Contemnunc enim eum 8^ derident eum una cum (uis continbsp;onibus8^miraculis,necuolunc intelligere tempus uifitationis fuse*nbsp;QuarttSignifsimifunt,quidlefu Chriftonon tantum corporaliiccnbsp;fed trism ipiritualiter deferantur. Etfi autem ChriHus afeendit nuncnbsp;in ccelum)amp; non amplius folet fefc humana carne hominibus uifibilt;nbsp;fem in hac terra ante nouifsimum diemoHendere, tarnen propofuitnbsp;fefe nobis quodammodo uifibilem in uerbo Euangclq fui,8t' in facranbsp;mentis fuis.Quid igitur faciendum eft» utretineamus cum prgfcntê»nbsp;ne fefc a* nobisjicut à Iudgis,abfcondat;' Omnino enim prgfeniia ei-*nbsp;us necelTaria nobis eft ad falutem. Si fanitas corporalis difceftcrit, ftnbsp;terreng opes fefe à nobis abfconderint,fi corporalis uita aufugcrit, uinbsp;detur quidem infoelicitasefle,non eft autem nec fumma nec extrema;nbsp;Sed fi difceftcrit ac dcreliqueritnos lefus Chriftus, hæc demum eftnbsp;fumma et extrema infcelicitas.Difccdente enim Chriftojdifceditftc*^nbsp;na iuftitia amp; uita,difcedit fempiterna falus,0^ ccelefte regnum.In honbsp;rum autem bonorum locum, fuccedunt peccatum, SC mors, interitusnbsp;amp; infernus.Nihil ergo magis neceflariû eftnbsp;nbsp;nbsp;ut rctineamus nobif^

cum lefum Chriftum.Retinemus autem eum ardcnii amore uerbi cp usjconflanti fide Euangelq eius,amp; diligenti obcdientiauocationis einbsp;usQuarenihil nobisprius in mentem ueniat,^ ut Euanoelionlefunbsp;Chrifti fumma fide Si obfequio excipiamus.Sed audiamus nunc de/nbsp;fcriptionem incredulitatis ôdimpietatisludgorum. Sic enim fcribitnbsp;Euangclifta: Cum autem tarn multafignafcciftet coram eis, non ere/nbsp;’ ’ debant in «um,ut fermo Efaig prophcfg impleretur, quern dixit: Dq^nbsp;’ ’ mine quis credidit fermoni noftro,0d brachium domini cui rcuelatunbsp;* ’ eße Multa fecit lefus miracula inter Iudæos,qugfi fcribantur,quern/nbsp;admodum Euangclifta alias dicit, per fingula, nec ipfe opinor munnbsp;dus caperet eos,qui fcriberentur libros,8c tarnen ludæi non credide /nbsp;runteOmuerumefle Mefsiam. Quid magis mirum dici poteftC Acnbsp;profet^iohgcludgoru incredulitas, uidetur magno eftcoffêndiculo»nbsp;Nam q? tarn pauci ludgi crediderunt in lefum Chriftum, amp; Q» princinbsp;pes ludæorum perfecuti funt lefum, nec agnouerunc cum Mefsiam,nbsp;fed potius crucifixerunt eum, poffet in imbeciüibus excicare fufpitic»nbsp;nem.

HOMItlAE lOANNIS BRENTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«lt;*

nem,hunc Icfum non effe uerum Mcfsiam/cu Chriftum.Chriftus c* nim promiflus fuit Iud£is,amp; dieft Proph«a,Iuda?os habitaturos connbsp;fidenter fub Chrißo.Ec altus de fœlicitate ludæorum fub Chrifto ficnbsp;contionatur: Venieniad te curui filq eorum,qui humiliauerunt tc,8Cnbsp;adorabunt uefligia pedum tuorum omnes qui detrahebant tibt Et iznbsp;terumrPro eo q, fuifti derelida 8C odio habita, amp; non erat qui per tenbsp;tranfiret,ponam te in fuperbiam feculorum,gaudium in generationenbsp;generationcm.Hgc amp; multa alfa prfdicantur a prophejtis, de fœli/nbsp;€Ïtate,qag ludæis per Chrißum euentura fit. Sed ecce rem admiran/nbsp;dam. Cum lefus ueniflet, ac fignificaret tam contionibus miraca**nbsp;lisluis fe eflc uerum Chriftum,Iudæi fic abominati funt ipfum, ut e/nbsp;tiam omni contumelig generc aiFedum occiderint ? Quis igitur nonnbsp;ofFcnderctur,amp; cogitarct,hunc lefum non effe uerum ChriftumrManbsp;net idem ofFendiculum etiam hifce adhuc tempor ibus. Maxima om lt;nbsp;nium gentiü multitude eftTurcant amp; SarracenoRt. Hi aûtnon agnonbsp;feut lelum Chriftum, uerum cfTc feruatorem, amp; quan^ dicant eumnbsp;fuiflc prophetam, tarnen impie negant diuinam eius maieftatem. Inlt;nbsp;1er Chriftianos ipfos, paudfsimi funt, qui ueram habent cognitionênbsp;Si hdem in Chriftum» An non hgcomnia poffent imbecillibus Si imnbsp;peritis inpeere cogitationes, q, hic lefus non fit uerus ChriftusC Sie/nbsp;nim cftrt uerus Chriftus, profedo plures crederêt in ipfum. Sed hoenbsp;offendicolü collie medio Euagelifta uaticinio Efai^ prophetg.Namnbsp;cum Efaias cap.liq.defcriberet maiefbitem Ghrifti,8^ doceret eum ilznbsp;luftrera amp; fublimem ualde fore,ut amp; regibus fit formidabilis ac uenenbsp;rabilis, addit : Quis credidit fermoni noftro, amp; brachiü DOMINInbsp;cui reuelatum eftC hoe cft,Chriftus magnus quidem erii amp; illuftris,nbsp;fed quia non erit iuxta humanam expedationem fpeciofus, nee dominbsp;nabitur in terris regio more, idcirco quis credet Éuangelio eius,nbsp;quis agnofcet brachium DOMINk quis agnofcet potentiam amp; ma/nbsp;ieftatem Chrifti,qui eft uerus DÓMIN VS deus nofter nimirumnbsp;paucifsimi. Allegat bi Paulus hunc Efaig locum de paucitate credenznbsp;tium in Chriftum. Ad Romanos enim fcribens: At non omnes,inqt,nbsp;obedierunt Euangelio.Efaias enim dicit. Domine, quis credidit fer/nbsp;monibus noftriscNec unus tantum, nee in uno tantum loco uaticinaznbsp;eus eft Efaias paucifsimos ludæos credituros in Chriftum, fed acceznbsp;dunt etiam uaticinia aliorura prophetarum.Primus Mofes dicit:Ge/ ï’f* »*•nbsp;neratio peruerfa cft,ód infidèles filrj.Ipf i me prouocauerut in eo, quinbsp;non erat Deus, amp; irritauerunc in uanitatibus fuis. Et ego prouocabonbsp;tosjin eo qui non eft populus,amp; in gentc ftulta irritabo eos. Dauid PA/nj.c«,nbsp;autem dicit:Fiat menfa eorum coram ipfis in laqueum, amp; in rétribuanbsp;ttones,ôi in fcandalum.Obfeurentur oculi eorum ne uideant,amp; dor/

IM CÄP7T xn. BVANGi ïOANHïS.

Fum eorum fempcr mcurua» Hæcde excæcatione Si ioct’cduïitace ludgorum dicra effc, perfpicue exponit Paulos in epiftola ad Roma/nbsp;lioscap^xi.SeddehacreEfaias (æpe ac multum contionator. Inpri-quot;nbsp;mocap.aiE:Nifi DOMIN VS Zebaoth reliquifTet nobis feme, quanbsp;fi Zodoma faifiemus,ct quafi Gomorra fimiles eiremus«Ec cap. viq^nbsp;DOMIN VM Zrbaoih ipiu fandih'cate. Si ipiepaoor ueftcr. Si ipnbsp;fe terror ucfler,6i erit uobis in fanâificationem,in lapidem autera ofnbsp;Fenfionis Si petram fcandali duabus domibus lfrae},amp;in laqueum etnbsp;in ruina habitantibus Hierufalê. Etoffendêt ex cis plurimi,Sicadencnbsp;Si contèrent ,ôi irr client Si capient.Et iteiçt, cap.x. Si ftierit populusnbsp;tousIfrael,quafi arena maris, reIiqg,Choc eft,uilifsima Si paucifsimanbsp;pars populi^falug crût. Hgc Si id genus alia dicta,funt^phetica teftinbsp;ihonia,q) etfi Chriftus fuit ludcis promiffusjôi ludgi fiucrut populusnbsp;Dei , tarnen paucifsimi îudæi fint in ipfum credituri, Quare monuitnbsp;rios fpiritus fandus per prophetas,ne ofFerrdamur paucitate ludaeorunbsp;credentium in Cbriftum, Nam cum prophetæ tarn perfpicue contio**nbsp;nati fint de increduliiate ludgorum, multo magis admirandum effet,nbsp;fi multi,fi pauci eorum in Cbriftum credidilfent. Cum autem tat»nbsp;pauci ludgi agnoucrini lefum Chriftum,manifcftum Si hoc,preter a*^nbsp;Iia,argumentum eft, q? bic lefus, fit oerus ille, quem prophetæ pro'*nbsp;miferunt, Chriftus. Quid enim dicemus f Num fentiemus eum cfflt;^nbsp;uicrum Cbriftum,quem maxima ludeorum pars Cbriftum agnofe«^nbsp;Atuenitpoftuerum Cbriftum DOMlN ViVl noftrum, Cochabasnbsp;quidam, cui adiunxit feuniuerfa ludgorumcolluuies. Si eredideruntnbsp;in cum tan^ in ocrum Cbriftum, Ergone dicemus hunc Cochabao»nbsp;fuiffe ucrum Chriftumç’Minimc omnium» Tantu enim abluit,ut bicnbsp;îiberauerit ludgos fuosa* raaIis,Sf rcftitucrit eosfugfceIicitadiUtplt;gt;*nbsp;tius abduxerit tarn fe, omnes affeclas fuos in extremam tarn corpexnbsp;ris,i^ animg internrtionem.Quod de ludæis didum eft,hoc idemi»nbsp;telîigendum erit de muliicudinebominum in toto mundo. Nonnbsp;nofeit lefum effe uerum Cbriftum uniuerfus lue mundus. Sofpicab^nbsp;mur ergo eum non effe uerum CbriftumfAbfit longifsime.Non rozinbsp;gOjinquit Chriftus,pro mundo,uidelicct manifefte fignificans,noanbsp;uniuerfum mundum crediturum in ipfum.' Et mundus totus in malo ’nbsp;conßitutus eft. Et iicrumrMuIti noeati,pauci uero elcdi.Quare fi u/^nbsp;niuerfus mundus crederet hunc lefum effe uerum Cbriftum, muîtonbsp;magis fufpicaretur quifpiä, cum non effe uerum Cbriftum, ft pau^nbsp;ci in ipfum crederent» Nunc autem quia uidemus magnam paucitate^nbsp;uere credentiüm,admoncmar ctiam hoc ßgno,ut folum hunc lefum j,nbsp;' ueR: Ghriftü feruatorê noftt^ adoremus. Sed quefo te, qd cauffg eft , -qp tarn pauci lud^i aediderint in Chriftum, amp; adhuc bis icporibus^inbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magng

HOMÎLIAE lOANNlS BRBNTII.

Wïgtiat tnol/s fit,cx tot mîllibus Iudæoru(ii,unum pimn Chriftianû ^àccreî'Cauffa in promptu eft»Non potucrunt cvedere,n6c adhuc pofnbsp;funt credcrc»Sic enim addit EuangcIifta:Proptcrea non poterant cre^ * *nbsp;dcrc, quia iterum dixit Efaias : Excgcauit oculos eorum, ôC indurauit ‘ 'nbsp;cor corura,ne uidcant oculis,amp; ne intelligant corde, 8^ conuertantur * *nbsp;amp; fanem eos.Hgc dixit Efaias, quando uidit gloriam eius, 8i locutus * ‘nbsp;cft de eo» Hoc Efaig didlum, quod cap»vtferibitur, celebcrrimum 5ê • •nbsp;clariisimum eft non folum apud fingulos Euangeliftas, uerumetiamnbsp;apud Paulum,in Adis Apoftolicis cap. xxvirj. amp; in cpiftolaad Ro* Mdr.4.nbsp;manos.cap.xi» Quare dignifsimuro cft,quod magna diligentia con/nbsp;ferucmus,amp; accurata obfcruatione confideremus» Ac primum,ïoan/nbsp;nes dicit Éfaiam in eo,quem citauic, loco uidiffe maieflatê lefu Cbriznbsp;fti,8^uaticina(um eircdeChrifto:Hæc,inquiens,dixit Efaias, quannbsp;do uidit gloriam EI VS,(uidelicct Chrifti,de hoe enim fermo eft^ccnbsp;locutus eft de EO* Manifeftum autem Sd perfpicuum eft,qgt; Efaias afnbsp;firmetfcuidifteuerum, uiuum, æternumèi. omnipotentem Deura:nbsp;Vidi,inquiens, DOMINVMfedentemfuper folium excelfum ÔCnbsp;cleuatum.Et poftea : Seraphim clamabant alter ad alterum, Sanclus,nbsp;Sandus,Sandus,DOlViINVS deus Zebaoth. Plena eft omnis ter/nbsp;ra gloria eius. Cum igitur loannes apoftolus amp; Euangelifta exponat abaiernanbsp;haneprophe^ EfaiguifionemdeIefuChrifto,nihilcettWS, nihilc]p deut,nbsp;fittniàs eft, cj^ qp lefus Chriftus fitprophetica 5^ apoftolica autorita«nbsp;tc,hoc eft,cOElefti fpiritus fandi teftimonio.ucrus DOMIN VS de/nbsp;us Zebaoth, nec fit alius prater lefum Chriftum, Deus,nec in coclo,nbsp;nec in terra,qugrendus.Deinde obferua,qj hoc didû Efaig contineacnbsp;cauffam,propter qua ludp' non potuerint credere in lefum Chriftu^nbsp;üidclicet,q)fuerintexcæcati^ DOMINO. Quod enim apud Efaiânbsp;dicitur:Vade,amp;dices populo huic; Audite audientes, 8lt; nolite intelnbsp;ligere, amp;uideteuifionem,nbsp;nbsp;nbsp;nolite cognofeere. Excaeca cor populj

huius, amp; aures eius aggraua amp;c. hoc recitauit Euagelifta magis (ecu dum fententiam,^ uerba.Excæcauituidelicet DOMIN VS, oculosnbsp;corum, amp; indurauit cor eorum, nc uideant oculis, amp; ne intelligantnbsp;corde ôlt;:c» Quid ergo dicemus Si deus excgcauit ludgos, exculabi/nbsp;mus ne ludæos, amp; reqeiemus cauftam incrcdulitatis amp; impietacis innbsp;OOMIN VM deum noftrumC Quis enim poteft uoluntati amp; potennbsp;lt;iæ dei obfiftcreC' Abfit,ut faciamUs deum autorem impigtatis.Etft e/nbsp;nim deus omnia gubernat,8^ nemo poteft potentig eius obfifterc, ta/nbsp;men non eft deus uolens iniquitatem, aut faciens peccatû, fed potiusnbsp;eftdeus puniens iniquitatem, amp; fupplicio aftîciês peccatum. Quarçnbsp;excaecaüit ludgos, amp; abiecit eos in extremas tenebras, non ut pecc^,nbsp;ïct 8c impie ageret, fed ut peccatum amp; impietaiem ludæorumpuui^

I rj

ÎH CAPVT Xir. EVAng, lOANNiS.'

tct.Spiritus fandus enim manifede docet in fcrip£urâ,lt;ÿ SC. abiedio in tenebras, fit fuppIitiS impietatis» In Dcuteronomio cap^nbsp;audire nolucris uocem DOMINI tiu,percutilt;nbsp;* « te DOMIN VS amentia amp; c^citate, ac furore mentis^ut palpes iranbsp;meridie ficut palpare folet cgcus in tenebris, non dirigasuias tuas;nbsp;'An non hic perfpicue dicitur,c^citatem amp; furorem mentis efie impienbsp;latis pœnamcin Ezechiele cap, xiitj^dicit DOMIN VS:Homode donbsp;mo Ifrael amp; de profelytis quicun«^ aduena fiierit in Ifrael,fi alienatusnbsp;foerit a* me amp; poluerû idola fua in corde fuo amp; (candalû iniquitatisnbsp;fug ftatuerit contra faciem foam,amp; uenerit ad prophetâ»ut interrogéenbsp;me per eum. Ego DOMIN V^S refpondebo ei per me,amp; ponamnbsp;ciemmeam fuper hominem ilium, amp;faciam cumin exemplumnbsp;prouerbium,Et mox: luxta iniquitatem interrogantisjic erit iniqui***nbsp;tas prophetæ,Habcs iterum,impiam dodrjnam,hoc eft,fedudioncnbsp;ac crrorcm,ex quo mentes hominura cxcæcantur,amp; obdurantur,eflenbsp;impietatis fupplicium,Paulus ad Thefialonicenfes feribens, AduetJ*«nbsp;tus ,inqt,hominis fcclerofi eft fecundû operationê Satanæ, cû omnfnbsp;potentia amp; fignisamp;prodigr}sraendacibus,8^cum omnideceptioncnbsp;sniufiitiæ in i)s,qui pereûnt, pro eo ueritatê (ummo amore digti^nbsp;non receperunt,in hoc, ut falui fièrent. Et propterea mittet illis Deusnbsp;cffïcatiam illufionis, ut credant mendatio. Vides etiam ex hoc Paoônbsp;teftimonio,q? fupplitium eorum, qui dodrinam uerepiam contem^nbsp;nunt,fit decipi mendatio,8^ illudi, ut pereant, Cognoîcamus nûc,ianbsp;quo ftatu fuerint res ludaïcæ, Nam ludgi fueruni hoîes impqfsifni»nbsp;Habueruntmanifeftas promifsiones deChrifto, Etcumlcfusfilwsnbsp;Mariæ prgdicaret (e elle Chrifium, amp; confirmaret dodrinam fuansnbsp;ccelcftibus miraculis,audiuerunt Chrifium ipfum,amp; uiderunt tnir^nbsp;tula eius,ac fi ulla fuiffet in ipfis cupiditas cognofcendæueritatiSjP®nbsp;tüifîent facillime intelligere hune lefum efie uerum Chrifium,. p^enbsp;prophetaspromiflrum,Sed quidfeceruntC Non folumcontempfert^nbsp;«urn,uerumetiam occiderant,ac poft mortem etiam,perfecuti funt canbsp;in difeipulis eius,tantum abeft ut agnouerint, amp; coluerint eunî,Qu3nbsp;re^cum abiedio amp; excæcatio fit fupplitium impietatis, ludgi meritonbsp;fie a* Deo abi edi amp; exegeati funt,ut non pofsint amplius ad cognitio-^nbsp;nem uerkatis,amp; ad confecuiionem (alutis peruenire,Quod fupplitf*nbsp;um non in eos tantum ludeos immiftiim eft,qui fiierunt temporibuanbsp;Chrifti deuaftanonis Hierololymitanæ, cjug a' Romanis fada eft,,’

BÓMILIIE loANNIS BRENTH; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,9ó

oriancs Turcg agnofcant Chridum, tarnen mïrandum non eft,ut ua/ nus füerit labor, qui ad ducendos in cognitionem Chriftianifmi pelt;nbsp;tinaces 8C induratos ludgos fufcipiauQuis cm cft, qui pofsit iuditiunbsp;Dei retradarc, amp; fuppliciu iam diuinitus illatum auertcreC’ DOMI/nbsp;N VS Zebaoth,inquit,decreuit,S^ quis poterie infirmareCEt manusnbsp;cius extenta.quis auertet eamCludicantur modo imprj lud^i amp; fupplinbsp;cio excæcationis afficiuntur diuinitus. Quare nullus hominum tantgnbsp;eft uel potentig uel indudri^yqui queat eos cognitione uer^ lucis illunbsp;ftrarc.Actolerabilcfortafsis effet,fifoli ludæi hac pcenaaffligerez*nbsp;tur.Nuncautem hfcpcena,o rem non fidis lachrimis dcplorandam,nbsp;propagari incipit etiam in Chriftianos. Ex una enim parte funt hyponbsp;critp, monachi, faaificuli pontifier), ex altera funt Anabaptifl^,nbsp;quos ita uocaot. Hi magna ex parte ita exc^ati funt, ut omnis operanbsp;oleum pereant, quæ ad conuertendos ipfos in uiam ueritatis infu*nbsp;muntur. VndcobfecroidacciditCRogas^ Supplicium eft induratpnbsp;impictatis.Pontificq enim multis iam annis admoniti foerunt publi**nbsp;eaprcdicatione Euangelrj DOMINInoftri IcfuCbrifti,utabiedisnbsp;imprjs facris,qugfaciuntad expiationem peccatorum, agnofeant fo/nbsp;lumiefum Chridum effeuerum peccatorum expiatorem,8lt;iuftiti/nbsp;am coram Dcocontîngere nobis tantum perfidem, propter folumnbsp;Chriftum. Tantum aûc abeft.ut hanedodrinam fufdpiant, amp; impiznbsp;etatê abqciant, ut illam quidem quoqmodo poffunt,igni,aqua,tcrranbsp;acre perfequantur,hanc autem coniundis omnibus uiribus fuis tunbsp;caniur.Quare iuftifsimum eft fupplicium, ut in perpetuam exegeati^nbsp;onem conr)ciantur,ac ne pofsint quidem unquam ad uerp lucis cogninbsp;tionemperuenire. Quid autem dicam de AnabaptiftisC' Hi maximanbsp;pariecxagricoIisoduntur.NamreftitutacftpropicioDeo, inmul/nbsp;tiscccicfqs huius regionis pia dodrina Euangelt),amp; adnunciatur uernbsp;bum Dei publice, ÖC tam perfpicue, ut longe omnium ffupidifsimusnbsp;fit, oportet,qui id non percipere qucat,Quid ergo faciunt agricolæ^nbsp;Nonnulli diligentifsimequidem fedantur piam dodrinam. Alq auznbsp;tem contemnunt,amp; deEuangelio pefsime acuirulentifsime loquunznbsp;iur,aln furda aurc tranfeunt,alq etfi andiunt, tarnen animo longe alfanbsp;cogitante audiût. Multitudo certe ugricoIaRt tota intenta eft ad fuumnbsp;Mammona.Properant côtento curfu ad quafuis finitimas nundinas^nbsp;idep feftis diebus,amp; magnis etiam itineribus.Sed ad audiendas Euâznbsp;li) cötiones paucifsimos uideas accurrere, etiâfi locus côtionis in pronbsp;pinquo fuerit. Hæc magna eft agricolarüm amp; aliorum hominum ijnnbsp;pictas,qug cum alias alfjs fupplicrj8,uidclicct,fame,pcftc,bello, pu-*^nbsp;uiri à Deo folet,hoc tempore punitur etiam mendaci dodrina amp;nbsp;Ute mentis. Vagantur enim pafsim errones quidam,fcelerati nebuznbsp;!

’IN CAP VT XIII. EVA NG, ¦.I0ANNI5; lories, qui uulgant inter agricolas impiam dodrinamnbsp;rum,acumulantpijfsimam religionem. Hie tuna uideas agricolas,nbsp;magna admirationeeosobferuare ,amp; 'conddneseoruno tan$ cœlç^nbsp;ßiaoracula excipercjtaq« fit,utalr) defértis coniugibus ÔC liberîsfe/nbsp;quantur hos nebulones,in regionemnefeio quam,dicentes fe hocnbsp;do feruare didum Chrifti qua docuic Deum magis diligendumnbsp;efle,^ uxorem amp; liberos, Alq diuenditis omnibus faeuhatibus fuis,nbsp;tradunt cas imprjs fuis pr^eeptoribus, ac putant fe hoc opéré imitarinbsp;exemplum apoftolicum,ccr£e omnes ferè qui hac impia dodrina cqrnbsp;rumpuntur, in eum egeitatis furorem amp; infaniam perueniunt:,u£ ma^^nbsp;lint extrema pati,^ impictatê fuam deferere.Qbfecro te. quid hgc fi-*nbsp;bi uoIStCQuidç’rogascSunt uere diuina fupplicia. Agricole cm nolunbsp;crût hadenus ueritatê pig dodring audire,ôi câ fedari.Iuftifsimû iginbsp;tur fupplitium eft,ut audiant nunc errores,ô^ exegeentur, Piguit eos,nbsp;c foro ad uicinum templum ire,ut erudirentur uera dodrina Euangcnbsp;lq,Æquifsimum ergo fupplitium cft,utneceffe habeâc nunc è patrianbsp;fuaadcxternamamp;J ionginquam regionem, adaudiendam mendâ'^nbsp;cem dodrinam abire,Lex Dei clariÏÏïme explieata'non potuit hade**nbsp;nus tantum ab ipfis impetrare, ut in contradibus fuis ciuihbus iuliinbsp;e(rent,ac mallêc perdere un um aut alcei^ numum, aduerfus Deumnbsp;' amp; proximum mendactjs ac impofturis peccare, Digniffima igiiurnbsp;pœna eft, ut nunc ad obediendum legi amp; uoçadnni Satané, neceflenbsp;habeantoêsfacuîtates fuas dcfcrere,autalienistraderc. Euangelioonbsp;Chrifli magna perfpicuitate expofitum non potuit hadenus in iph^nbsp;cfRccre,ut propter Chriftum, amp; confeffionem uerbi cius contemne/nbsp;rent humans minas. Quarc rede atq^ ordinc fit,ut nunc propter imnbsp;pios fuos errores obqciantur extremis uitg fug periculis, Sed hi, in*nbsp;quis,fiût ex dodrina ilia Anabaptiftica,honefti,probi,8d iufti.Nonnbsp;abutuntur amplius nomine Dei ad exccrationes. Non ftudent ebricnbsp;•iati,incedunt humillimi,orant deuotiffime, amp; faciunt multa aliabo/nbsp;'naopera. Quid ergoC* Annon multisiamannisadrauimufqueexnbsp;uerbo DOMINI clamauimus,non efle abutêdum nomine Dei, nonnbsp;efle fludendum ebrietati, fed ducendam elTc piamnbsp;nbsp;nbsp;honeftam ui-*

tam.Ifti autem noluerunt hæc audire,tantum abeß,ut uoluerint huic Dei uocationi obedire. Nunc cum ex improuifo ad unam aut aPnbsp;teram contiunculam ignoti cuiufdam erronis, nodu ad luccrnam, Sdnbsp;in obfeura fylua didam mutentur , putas ne hoc efle opus fpiri.*nbsp;tus fandiC’ Annon uulgus hominum in pontifitia fuperftitionenbsp;hadenus

ßOMILJÄB , lÖANNIS BREHTIÛy ‘

Sjactenas é bacchanalibiis furqs, quas carnifpnuiales uocatjdcrcpêtè tempore quadragefimalis ieiunij, ac pr^ fertim bebdomadæ paffïoninbsp;Chriftidsdicatg ita mutatum eft , ut plane aliud genus hominufttöi/nbsp;dererarCnihil tarnen manifcftius cft,q fuiffe fiöiäam fuperßitione;nbsp;Quid monachi,præeipucCarthufiani,quositauocaruntC Quidinnbsp;horum moribus defideraftiC An non fuerunt homines fobrq, mode/nbsp;ftijinccffii humillimo, deuotiiïîmi precacores C ergo ne probabi/nbsp;mus fuperftitiôfum ac impium monachorum genusC Oicam de ahonbsp;hominum ordine^Fures predones,qui propter fcelera fua in uincanbsp;iaconiedifunt,^ fun£ humiles,^ deuoti in uineulisÆtcum e uiociinbsp;lis educuntur ad locum fupplicq,^ honefte incedunt,^ deniilTo uulnbsp;tu»Non audias ex ipfis ullum maledidum, non uideas ullum malefanbsp;öum,ergo‘ncprobabimus eorum furta ,8^ rapinas, quod iam captinbsp;8C ad fupplitium deftinati rede agcre uideanturc’ Nihil certe minus»nbsp;idem de Anabaptiftis 8C tjs, qui eorum doârinafedudi ac induratinbsp;iuntjfentiendum eriuÖßendimus enim fupra, quod cascitas Sófurocnbsp;mentis fit fupplitium impietatis. Anabaptiftæ igitur,capti funt pro/-pter impietatem fuam, amp; educuntur iam a‘ carnificc Satana, ad ætcrznbsp;num ignem» Itacp quemadmodum fures amp; predones uidentur in capnbsp;liuitate fua honeftiffîmi,fic 8d illi folenc incedere humillimi,8c deuonbsp;tiffimi» luftitia autem eorum, non eft uera iuftitia, quæ ex fide innbsp;Chriftnni,fcd quae ex defperatione amp; mentis induratione proficifca^nbsp;tur.Non enim ^adantopera iufta.ut obediant fidei in Chriftum, Sgt;inbsp;uocationi eius ad teftandam fuam gratitudinem erga (eruatorem fult;nbsp;um, fed quia reuelatum eft eis aliquo modo iuditium dei, amp; agnof/nbsp;cunt nonnulla ex parte grauitatem [ieccati fui, ignorant autem uerumnbsp;Euangelion de Ghrifto,quod haäenus femper contempferûc, ideirznbsp;coneldentesquo feuertant, utcqnfequantur peccatorum remiffioznbsp;nem, laciunt ea opera, quæ erronés ifti præfcribunt eis,fperantes fcnbsp;horum meritis peccata (ua expiaturos. Quodigitur Apoftolusdenbsp;impns amp; cxcaecatis Ifraelitisdicit , hoc amp; de Anabaptiftis intelliznbsp;gendumeft, uidelicet, quod etfi fequuntür legem iuftitiæ, adnbsp;legem tarnen iuftitfae non perueniunn Propter quid î* Quianbsp;non ex fide , fed tanqu^m ex opcribus legis» Quid ergoCnbsp;Num quia Anabaptiftarum iuftitia reprehenditur , aliorum fee/nbsp;leratorum hominum iniuftitia approbatur C Sunt enim hominesnbsp;quidam tam impudentes, qui data opera abutuntur nomine Dei adnbsp;execrationes , amp; ftudent ebrietati, aliaque turpia ôd feedafadanbsp;I iiij

IN CAPVT XU EVANG. lOANNIS. d(ffgnlt,rteuideantur,ut ip(i dfcunt,Anabaptiftg. Qui'dc’bonim ncnbsp;fcelera commendanda funtCminimc omnium. Pia enim Euangclq donbsp;dhrina, ut reqcic amp; damnat fuperftitiofam impiam amp; monachoru amp;nbsp;Anabaptiftarum iuflitiam, ita damnat etiam uitiofam flagitiofamnbsp;fceleratorum amp; impcenitentiû hominum uitam,exigit autrm ab onvnbsp;nibus uere pia opera,ut credamus folum lefum Chriftum dTe expia-'nbsp;tionem peccatorum noßrorum, amp; iußitiam eoram Deo, amp; faciamusnbsp;bona opa, quæ deus prpcepit,ex hac Fide in Chrißum uidelicet,ut renbsp;concilati cum Deo propter Chrißum teßemurnoßramgratitudine,nbsp;amp;obfequamuruoluntatiferuatorisnoßri,ac conferuemus beneficianbsp;eius.Quare,ucfugienda eß impietas Anabaptißarum^ita etiam Higtnbsp;enda eß impudentia fceleratorum hominum,fedanda autem eß ueranbsp;pietas^quamdocetEuangelionChrißi, ut cum per Fidem adoptatinbsp;fimut iti fiiios Dei, fruamur hæreditate cccleßis regni per lefumnbsp;ChrißumDOMlNVMnoßrum, qui eßunäcum Pâtre amp; fpirittinbsp;landlo Deus benedidusin (ecula. Amen.

H OM IL IA XV.

VAN'GELISTA expofuit caufsam, cur ludd non crediderint in lefum Chrißum. Non pote*nbsp;Kanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«nt»»uquit,credere,quiaEfaiasdixit:Excgcau '

oculos eorum,5c indurauit cor eorum , ne ui deât Ranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 ’ oculis,amp; ne inrelligant corde, conuertanturSd

fanem eos. Neceßaria autem fiiiccommemoratio buius cauflg. Non enim dubiio,quin Apoßolis adnunciantibus in/nbsp;ter gentes Euangelion Icfu Chrißi,amp; urgentibus hunc folum effe fernbsp;uatorem humani generis, iam olim per propheias promiflum, fæpcnbsp;ac multum obiedum fit,quid ita de hoe Icfu Chriflo obtundant gen/nbsp;tes,cumludæi eum non agnofcantCeur enim non perfuadeant ludgis,nbsp;ut in ipfum credantC^Nam fi hic lefus effet uerus feruator mundi,n)axnbsp;imeomniumagnouiffenteum ludæi,quibusfuit promiffus,^ exnbsp;quoruni genere in hunc mundum uenit. Nunc,cum hi non folum nonbsp;agnouerint,uerumetiam condemnauerint ipfum, quis non iudicarecnbsp;eu non effe ucrï (eruatorê'THancobiedionê ergo réfutât Euageliß^r,nbsp;èC docetjC^ quemadmodû prophetg adnuntiauerunt Chrißum fertianbsp;torem uenturum ex Iud£is,ita qdem uacicinati funt.Iudxos tanrgforcnbsp;impietatis, utetiamfi coram uideant Si rcipfa expianiur maießatemnbsp;Chrifii,tamen non recipiant eum, ideo^ perpétua caecitate punien/nbsp;dos,amp; «X bgreditate coeleßium bonorum abtjetendos effe»Quare tan

fioMlLlÄB lÖANNlS BÜBMflfc iuittaocfi:,’ ut propter ludæorumincreduîitaîeitï, non agnófcamasnbsp;hune lefum Chriftum,utnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raagis condemnarunt eum Iudgi,eo ac-*

cepcior nobis cffc debeauQuid ergo; Num îudgi omnes ita excgcati foerunt.ut nullus eum rcceperitCNon repulit Dcus,Cinquit Pauïus)nbsp;populum fuum,queni ante agnouerat. Primum igitur, fi de ignobilinbsp;ludgorum curba loquendum eft^receperunt eum Apofi:oli,5^ alq nonnbsp;nullijquifucruntexinfimaforte ludæorum, Sicenimapud Efaiamnbsp;didturzSi fuerit populus tuus Ifrael^quafi arena maris,rehquiæ conlt;nbsp;iiertentur ex eo,hoc edjUilifsima Si. abicdifsima pars popult Dein/.nbsp;de,fi deprincipibusloquendum eft,etfi hi côdemnarunt Chriftunr,nbsp;tarnen etiam,ex his multi,ut ait Euangclifta crediderunt in cum, fed *nbsp;propter pharifcos,non confuebantur,ncèfynagogaeqcerentur» Di/ *' *nbsp;iexcrunt enim gloriam hominum magis gloriam Dei» Hic nobis * *nbsp;confiderandum eft,quid fentirc debcamus de his principibus,qui dinbsp;cuntur crcdidifle lefum cfTc uerum Mefsiam, amp; tarnen prg metu nonnbsp;effe fententiam fuam ingenue confeffos.Quid enim^Num excufandlnbsp;hint;numdicemuseos ueramhabuifTefidem; Nulla fere eftim/ Epîphlt;t.coH4nbsp;pietas tarn manifefbt, quae non fuos habeac aflertores* Fuerum enim tra offè nos 'nbsp;tionnuUi,qui amp; hoc a(nrmarunc,q) in pcrfecutione liccat orc abneganbsp;te dcura amp; Chriiîum eius,(i modo corde conferues fidem: Dicunt c/nbsp;nim perfccutorcs efle porcos, Margaritas autem ante porcos non eflenbsp;proqcicnd^»Hgc eft infignis impietas, amp; faerg fcripturg deprauatio,?nbsp;Nomen enim Chrifti conficeri coram perfecutorc, non eft margaric»nbsp;las temereante porcura proqccre,fed eft uocatiôi dei obcdire,6^ glolt;nbsp;riam nominis dei illuftrarc» Ac fieri non poteft, ut uera fit fidcs innbsp;Gbriftû,quænonptodat fefeconfefsione; Quifquisncgauerftme,i^nbsp;inquitjcoram hominibus, negabo eum amp; ego coram patre meo,qu»nbsp;eft in coeIis»Et Paulus:Cordc,inquit,creditur ad iuftitiam,orc autentnbsp;fit confefsio ad falutcm»Huc etiam fade, quod lacobus ait, fidcs finenbsp;QpcribusmtMTtua eft» Inter opera autem continctur etiam confefsio»nbsp;Chrifti» Quemadmodum enim lumen accenfumtencri non poteftjnbsp;quin luccat, ita fi fides non lucet confefsione,mortua,imo nulla eft flt;nbsp;des, Sed audiamus iudicium Euangeliftae » Hie enim dare damnac?nbsp;hos principes» Dilexerunt, inquiens, magis gloriam hominum,nbsp;gloriam Dei ; Quæ eft gloria hominum, quae gloria Dei ; Gloriainbsp;hominum ,eacft, quæhominiabhominccontingit^uidelicct, finbsp;quis inter homines habetur rcligiofus obferuator publicæ amp; a/,nbsp;uitæ religionis, ac obediens filius, ut mos eft loqoi,ccclcfiæ» Hæcnbsp;gloria parabatur apud ludæos, aut pcrfecutione Euangelq Chrilt;nbsp;Iti aut difsimulatione ueritatis 8d perfeucrantia in pharifaids tra/,nbsp;dUionibus» Gloriaautem Dei eft, quae contingit homini coranj

IM CAP VT XII. EVÄMQi lÔANNiS.

. « Dco.Eaparaturconfefsionenomnus Chriftt Nam qui ex lieranbsp;confiteiurChriftum,isconfequKurmaximam coram Deo gloriamnbsp;per Chriftum,quippeqgt; Chriftnscôramdeopatrefuo deipfodicitrnbsp;En pater,hic homo iuftus eft,amp; meus (rater,ideocp tuus filiusnbsp;nbsp;nbsp;hf**

.. rcs omnium ccelefti’um bonorû tuorum» Qua gloria quid poiTec ho^ mini contingcrc illuftriusç' Quid ergodicemusç'an non impium eft^nbsp;prg Humana ilia gloria,contemnerc hanc diuinam gloriam , Qc malicnbsp;coram hominibus ab homine, ^corara Deo »a filiodei laudaöï*nbsp;Rcliquum igitur eft, qgt; hi ludgorum principes, qui «a crcdideruntnbsp;in lefum Chriftum, uc tarnen non confitercntur propter pharifaeos,nbsp;non habuerint ueram fidem, fed fiditiam, quæ cum non conftiterienbsp;aduerfus infultum Pharifgorum,multo minus conftare potuitaduer/nbsp;fus infultum Satang.Sed quidf inquies. An non crat principibus me-*nbsp;tucndum,ne erjcerentur è Synagogaç” ludgi enim fuerunt èleélus detnbsp;populus.Quare qui ex co populo abqcicbatur, uidebaturex ecclefianbsp;dei,amp; a deo ipfo abrjci.Scd tu uicifsim audi,rectc quidcm dicitur,irtnbsp;icrludacosfuifTe ecclefiamdei,fed pharifæi non erant ilia ccclefia»nbsp;Docebant enim impia,amp;pfcquebantur piam Euangeîtf doéirinam.^^nbsp;Quarc, etfi arrogabant fi bi ecclefig dei autoritärem, tarnen magis n?cnbsp;luendum erat indicium Dei, quo hi qui non confi'tentur Chriftum,nbsp;eqciuntur ecoetu coeleftium ciuium,^ iudicium pharifaeorum, qu(gt;nbsp;hi qui Chriftum confitebantur, cqdebantur tantum éccetu externîcnbsp;Synagogg. Maledicent illijinquît Pfalmus,amp; tu benedices.Ec Chri'nbsp;ftuszB^eati eftis cum probra iecerint in oos homines, amp; infeétati fùe/nbsp;rint, amp; dixerinc omne malû uerbum aduerfus uos mentientes^pternbsp;me.Et iternm: Alienos Synagogis facientuos. Et ueniet tempus,urnbsp;quifquïs interficiat uos,uideatur cultum prgfturé deo.Sed paulo poftnbsp;additur. Bono animo fiiis, ego uicimondum» Et; Pater ^os dediftinbsp;mihf,uolo*ut ubi fum ego,S^ illi fint mecum.Nihil igitur certius eft,nbsp;eum recipi a‘ Chrifto, quê homines propter Chriftum abrjciununbsp;Sed reuertamur ad illud,quod Euangelifta dicit:MuIti principes erenbsp;diderunt in eum,fcd propter pharifgos non confitebantur» Non emnbsp;hi tantum principes fauebant fug,ut ipfis, uidebatur prudcntig,uerü*nbsp;ctiam multi altj func,qui fentiünr,nihil rèferrc, quid externis operi/nbsp;bus facias,modo rede corde tuo credas.Dicunt enim impudentertSinbsp;Cor bonumfuerit, non pofsunt réliqua eftemala» Itaque alr)quigt;nbsp;dem fedanturirapofturas,alij contumeliofifunc in proximum,alt;nbsp;li) abutuntur nomine Dei ad exeerationes,alij helluantur, alq fcor/:nbsp;tantur,aliialia defignant fcelcra, 8^ tarnen interim iadant feopznbsp;timum habere cor, amp;ftrenucac fortiterin Chriftum credere» Sednbsp;amp; hos Euangelifta damnat» Sicut enim principes ludaici magisnbsp;diligc

HOHtLIAÈ lÖANNïS BRENTIt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;373

'diljgebat oloriam hominum gïoriam Dei, üahi’ magts diïjguot fuuni afFelt;n:um carnalcm,fua anirai cupiditaïë, fua cómoda Sc iucra,nbsp;foas libidines Sv uoluptates,g afFeëlum amp; uoiuntatê Dei,acobedi£nnbsp;lt; lt;iam,quamdebentuèrboDei» Impium aucem cft fuam cupiditatemnbsp;anteferre dei uokintati, nee fieri poteft, ut cor bonü'fit,amp; uera fides,nbsp;ubi opa funt mala.Fieri qdem poteft, ut piusgt;qui uera habet fidê,ali/nbsp;quoties erret,amp; occupetur,ficut Paulus didt,in aliquo deli(fto,ac ite/nbsp;fum inftaureturjieri auiem non poteft,ui qui (ecundum carnem am/nbsp;bulat,amp; pergit impudenter Së impoenitenter in fccleribusy ucramnbsp;dem aut habcat,aut retinean Et(i enim fola fide iuftifi'camur propternbsp;Chriftum,tameo ea fides tencri non poteft, quin proférât fruótumnbsp;bönórum operüm. Chriftus enim accipitur amp; pofsideiur fide, Cbri/nbsp;ftus autemafferc fecum fpiritnm fanlt;ftum,Et fpiritus fanétus mortifiVnbsp;cat cupiditatem peccati, ne pcccatum regnet in mortali noftro corpo/nbsp;rc» Quare fieri non poteft,ut qui uere in Chriftum credit, non etjarainbsp;uocationi Chrifti obediat, 8d in nouitate uitgambulet. Itac^ uanifsi/nbsp;ma eft iadantia eorum, qui cum fceleratifsimam ducant uiram, glorjïnbsp;antur tarnen fe fortiterin Chriftumcredere»lt;Sed de bis hacftgnus,,nbsp;Audiamus nunc aliam contionem Chrifti, lefusautem clanjauii.Sçnbsp;dixit: Qui credit in me, non credit in me, fed in eum qui mifii: me,nbsp;Et quiuidetme, uideteum, quimifit me. Ego lux in mundumnbsp;ueni, ut omnis qui credit in me, non maneat in tenebris ? Supranbsp;dixit Euangelifta lefum digreftum eiTe, amp;abfeondiffs fedludgis.nbsp;Nunc autem,quia tempus fubeund^ pafsionis inftat, redit iterum ad,nbsp;fuamfunvtionem,amp; côntionâtur ludgisfuum Euangelion, utpq connbsp;ßrmeritur impq autem nullam habe«â£impietatis fugexcufaiionem,nbsp;Ifc igitur contiotiaturusjnon eft obfeura uocc locutus» Sed CL Aznbsp;f4AVlT,qùoffgniftcatur harte coniionem diciam efic in magna honbsp;minamfrequentiaiadh^cChriftumfcrioôdperfpicuc docuiftcaacuo.nbsp;Itriffe dodrinam fuam inter omnes uulgatam effe, Vnde Caiaphere,nbsp;fpondec. Ego palam loeutus fum mûdo,ego lemper docui in fynagoz^nbsp;ga,Slt; in templo,quo oes ludei conueniunt,amp;in occulto locutus luninbsp;riihil.Quid ergo illud eft,quod hoc loco intenta uoccdocetC Docecnbsp;fe efte uerum Mefsiam,filium Dei ; amp; horiatur ut auditores credancnbsp;in ipfum. Qui credit in me, inquiens, non credit in me,fed in eum,nbsp;quime mi{it,amp; qui uidet mc,uidet e5,qui me mifit,hoc eft, Videornbsp;uobis effehomonupernatus, qui non fim,nifi homo uanus Sc men/nbsp;dax, idéócp metuitis , ne fi uerbis meis adhibeatis fidem, abducamnbsp;»fes in exitium, quemadmodum nonnulli feditiofi attukrunt fuisnbsp;feebtoribus præfentem pernitieoK At ego dico uobis , qui me ui'nbsp;det, non uidet aut folum ,iaut mendacem hominem, fedmdec^nbsp;Ot^hiipfum, Et quimihiadhibctfidemj, noaadhibeteamfoli^ aut

IN CAPTT XIL BVÀN® lOANNlJ.

oano hominiyfed ucro Deo.Quid itaC quia ucni,inqui£ t !ux in man dum;ut omnis qui in me credit,non maneat in tenebris, Eadem fentenbsp;cia dicra ed amp; (upra eap,viq.Quam,ni(i cognitu necefTaria eilet,nonnbsp;tam diligenter repeter« Cbriftus.Eft autem fumnia,amp; compendiumnbsp;totius Euangelq amp; dodrinae Chrifti. Quare ctfi aïiâs copiofeexpH'nbsp;(uimus hoc didum, tarnen non puto fuperuacaneum eiTe, ut amp; nuncnbsp;qugdam de eo dicamus.Iefus uocac fe hoc loco palam amp; perfpicue,lu/nbsp;feu Chrifto fcribit Efaias : Habitâtibus in regione umbrg mortis, luenbsp;orta eft eis.Et iterumzDedi te in focduspopuli,in iucem gentium ,ucnbsp;aperires ocolos cgcorum,amp; educeres de condufione uindum, de do'nbsp;mocarceris fedentes in tenebris. Ac rurfus: Parum eft ut fis mihinbsp;uus ad fufeitandas tribus lacob , amp; feces Ifraelconuertendas. Deditenbsp;in Iucem gentiaro,ut fis falus mea ufe^ ad extremum terrp. In his Efa'nbsp;i^Iocis,Chriftusmanifefteuocatur Luxmundi, hoc eft,non tantumnbsp;lud^orum,fed etiam gentium.Hi enim duo populi fuerunt partes to'nbsp;tins mundi,necfuit aliud hominum genus in terrts.Cum igitur lefusnbsp;tribuat fibi in hac côtione,qaod Efaias antes tribuit Mefsi^ feu Chrinbsp;fto,manifeftum eft,^ lefus darecontioneiur fe efte uerum illu Chrinbsp;fium,quem Deus per prophetas promiierat.Si autem eft uerus Chri'nbsp;ftus,ftatim feqaitur,eumeireunigenitum Dei filium,adeocç Deun»nbsp;ipfum gtcrnum,nam hoc tribuunt prophetg Chrifto, quemadmo'nbsp;dom aliis oftendimus» Porro,nt cognofcamus huius lucis ufum,di'nbsp;ligenter coniidcrandum eft,qd Chriftus addit:Vt omnis,inquiens»nbsp;qui in me credit, nonmaneat in tenebris. Cumdicit;Non maneat in,nbsp;tenebris ,perfpiaie ftgnificat,homines natura fua efte in tenebris, Tcnbsp;nebrg autem funt peccatum,infoelicitas, mors amp; infer aus, Quare,qd.nbsp;ad naturam hominis attinet, non uidet,qua ex peccato, ad iuftitiam»nbsp;ex infœlicitate ad fcelicita(em,ex morteamp; inferno ad uitam,amp; Iucemnbsp;coeleftem ambulandum fit, Videt quidem humana fua ratione quae^nbsp;undum fit ad iuftitiam ciailem,amp; aliquories ad fanitatê corporalen»»nbsp;amp;ad perpetuam uitam, nihilprorfus uidet. Nunquid ergoneceilenbsp;habet manerc in tenebris peccaii 0^ damnationisC Siquidem hommenbsp;ipfû fuis uiribus reliqueris,nihil habcqquofeadiuOet. Sed bene ha'nbsp;bet.VenitLVXinmundum, queeftleius Chriftus,in quê^nis,.nbsp;qui credit, non manet in tenebris. Diximus antea,hoc ditftu ene fumnbsp;mam totius Euangelq Chrifti, Non eft igitur ofcitantcr percurren'nbsp;dum.Singulg ditftiôes obferuatu digng funt.ÔMNISjCinSO»^®**nbsp;aitjlud^us tantum, aut Circumcifu» • ant Diues aut Potens, autpru anbsp;dens,fed OMNIS,(iue ludgus, fiuc Ethnicus, fiue circurocilus* hu«

t H o Ml LIAS 10 AN N IS B R E NTl t ... încirciimdfuSjffuc diuès fiue pauper ,fiuc glonquot;ofus,fiue ab/eclus,fî/nbsp;Mthbneftus’Jiue inhoneftus,Ec additur: Qui C R E DI T.Non aitînbsp;Qüi fabbatum obferuat, qui boues offert, qui fc a earne fuilla abfti/nbsp;net, qui bonis fuis operibus ac uirtutibus merer, fed qui CREDIT»nbsp;Quid,aut in qucm credatcNum credat,fuauius effe uinum biberenbsp;aquamç' aut iueundius effeociari,^ magnos laboresfufcipereCNumnbsp;credai in pharifæos, in Mahumetem, in Monachos, in Pontificemnbsp;Romanum^Nihil certe minus. Sed ait: Qui credit in ME. Quid er-*nbsp;go eff credere in lefumCHic proponamus nobis Euâgelion lefu. Prænbsp;dicauit enim lefys gt; fc effe uerum Meffiâ feu Chriftum,ueram lucemnbsp;mündijUeram uitam amp;refurrccliôem, qui expiéepeccata hominum,.nbsp;qui reconcilict homines deo patri, qui effi'ciat, ut homines adoptentnbsp;in filios 8C hgredes dei.Quarc credere in lefum, eft credere ipfum ef/nbsp;fe uerum Meflîam, amp; confidere,q) propter ipfum deus nobis fitprO;nbsp;pitius,amp; non folum remittat nobis peccata noßra, fed etiam adopteenbsp;nos in filios ac hgredes fuos^amp;f feruet nos in omnibus mah's,uc confcnbsp;quamur perpetuam ÔC. cœleflem uitam.Hæc efl ilia fides,qua et iuflînbsp;ficamur coram deo, amp; feruamur. Vnde amp; additur:Non maneat in te/nbsp;ùebris. Qui enim fie in lefum Chrißum credit, primum,non manecnbsp;în tenebris peccati,fed uenit ad lucem iußitig,quia reputatur propternbsp;Chrißum cöram deo pâtre iuflusnbsp;nbsp;nbsp;donatur fpiritu faneßo, ut iußa

iactet,fi non oî ex parte perfe(5la,attamen quantum ad teßificandam pbcdieniiam 8^ gratitudine in hacmortali SCcorrupta carne fatis eß:nbsp;deinde nou manet in tenebris infcclicitatis ÔC mortis, fed uenit ad lult;nbsp;çem fœlicitacis èC uit^, quia Ghriflus uicit mortem, amp;conferuat cre/nbsp;dentem in morte,ne pereat. Quicredit in meC inquit^ etiamfi mortunbsp;us (uerituiuet.Et Paulus:Siue moriamur,fiue uiuamus„Domini fu/ Ro/»«'4*nbsp;musitn hoc em Chrißus mortuus eß ôd refurrexit, amp; reuixit,utmor/nbsp;luisacuiucntibus dominetur.Poflremo,nÔ manet in tenebris amp; hornbsp;roribus inferni,fed uenit ex his tenebris ad lucem regni cceleßis., Dçnbsp;Ghrißo enim ditßum efl: Non derelinques animam meam in infer?nbsp;Ö0. Et, Ero mors tua o mors, morfus luus inferne. Quod auteninbsp;Ghrifli efl,eo uoufquifcp, qui fadus efl per fidem membrumnbsp;Çhrifli,fruitur.Quod cum ita fe habcat,ratio falutis no?

ftrg exigit, ut dodrinam Euangelq omni,quo pof/ fumus, Audio fedemur,quo mentes noflrænbsp;illuflrentur uera luce lefu Chriflo Dolt;nbsp;mino noflro, qui efl unà cum panbsp;‘ tre Si fpûfando deus bene

, didus in fccula » ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AraeOf

K

iisr CAPÎT Xlî. EVAN«.* lOÄNMiS.

HOMILIA XVL

¦ V Æ benefitia contineani rjs,qui crcdut in Icfiwu Chriftum fupra fatis bcc quidem tempore expo^nbsp;fuifle uidemur. Ego,inqutt, lux ueni in mûduniÿnbsp;ut omnis,qui credit in me, no maneat in tenebris»nbsp;Audiamus igitur nunc, quam peenam impietati»nbsp;fuc necclTe habent pendere inareduli* Si quisCio'nbsp;quit^audierit uerba mea,amp; non crediderit,cgonon iudico eö^Quisinbsp;ergo de ipfo fieiCNon iudico,hoc eft,non condcmno,non punioeuJnbsp;Ergo'ne euadet impuniscSentiunt quidem nonnulli,q5 corä deo infl^nbsp;punc fit,non credere in lefum Chriftum,modo alioqui honeftam digt;nbsp;cas uitam.Exiftimant unumquemc|f in fua religione falutem confeqnbsp;fi tantummodo ciuilem iuftitiam fcdctur,amp; deum publicis fueregionbsp;nis facris colat,eiiamfi Chriftum aut ignorer, aut non requirat» Hxcnbsp;magna eft impietas amp; extrema ignoratio uerg pietatis» NuIIa eni po*^nbsp;teft efle falus abflt;^ Chrifto,Et Chriftus hoc loco non dicit. Qui uerlt;nbsp;ba mea non credidcrit,nullo modo iudicabitur,Sed ego: EG Q, in/.nbsp;quit,non iudico eura Judicabitur quidê incredulus feueriflime, SetJnbsp;, ,-EGO non iudico eum.Quam ob cauflamf Scquitur:Non enim uenInbsp;f,, ut iudicem mundurn,fed ut feruem mundumjnfignis fententia, qu«nbsp;perfpicue nobis ob oculos ponit officium Chrifti, quae 8c tanto dihgt;nbsp;gentius infpicienda eft, quanto pauciores funt, qui uerum officiufl*nbsp;Chrifti intelligunuPrimum enim docet,qgt; non uenerit in hunc mtä»nbsp;dum,ut adminiftretregnum mundanum, amp; coerceat acputüat mof®nbsp;mundani magiftratus inobedientes. In regnis enim huius feculi folctnbsp;bi,qui regem afficiunt contumelia,öd funt inobedientes,ac feditioft»nbsp;extremis fupplitijs coerceri, ut egtori exempio admoneätur,amp; i« o®nbsp;cio contincantur» Chriftus autem affirmai fc ucniffe in mundum,n5nbsp;ut hoc modo ciuiliter aut criminaliter iudicet, codemnet amp; puniat egt;nbsp;OS, qui funt in ipfum contumeliofi.Non enim rapit ad externum fuptnbsp;plitium impios èC incredulos, Sed fiquidem non peccauerint in poUnbsp;ticas magiftratus fui leges,finit eos,quantumad fc attinec, tranquilla^nbsp;in fua tmpierate uitam agcre.Quod autem Chriftus dicit, hoc tarn aiïnbsp;te mortem fuam, cum adhuc uitam ia terris ageret, 2^ poft refurre^inbsp;onem fuam, cum confedit ad dextram Dei patris fui, retpfa praefti^nbsp;tit, Apud Lucam, non recipiunt eum proficifeentem sd Hierufalensnbsp;Samaritani. Ac difcipuli quidem cenfebaiit tarn ingratos amp; impiosnbsp;homines coelefti igni perdendos effe, Sed increpantur 82 audiuntînbsp;Nefeitis cuius fpiritus eftis uos. Filius hominis non ucnit ad per/nbsp;fJendum animas horainum, fedad feruandum, Inhocooßro^^*^'^nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gclißi

HOMJLIAR lOANKJS BRENTJï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tsi

gélifia ïoanne, capiteoâauo,dicuntludæiadlcfum, Samarnanus amp; dæmoniumhabes. Qiia coniumelia,quïd potcft didnbsp;grauiusc’ Chdftus tarnen non uindicat earn gladio, aut lancca, fednbsp;tradituindidam Deo patri fuo. Ego, inquicns, non qugro gloriamnbsp;meam,eft qui qucrat 8C iudicet.Cum Chriftus in monte Oliucti capenbsp;retur,abfcidit Petrus Makho auricuIam.Etfi autcm Makhus, qui ucnbsp;nerat ad capiendum Chriftum,dignus erat,noa folum ut auribus munbsp;tilaret, uerumetia utomnino trucidarctur, tîî Chriftus noïuit i'mpiünbsp;fua caufTa incomodo affici, ideocp 8«.' grauitcr Petrum reprehenditgt;nbsp;èi. Makho dementer aurem reftituit, ut palam declararct, fc notiue/nbsp;nifte,ad perdendos fed ad feruandos homines» Coram Caiaphapßf^nbsp;cutitur a' fcruo pontificis alapa,idc^ iniquifsimc, ac is quidem nebii/nbsp;lo dignifsimus fuifret,qucm terra deuoralTet, fed Chriftus ut fuo of/nbsp;ficio fungeretur raaluit eum uerbis tantum hiatu terrg caftigare;nbsp;Quid dicam de crudfixoribus ipfiscHi mercbantur ut prçfentem,itanbsp;feuerifsimum interitum. Scd tantum abfuit, ut Chnftus gralTarc/nbsp;tur in ipfos externo fupplicio, quemadmodu mundani Reges folencnbsp;in fuos aduerfarios graffari, ut etiam pro iptis apud patrem fuum in-*nbsp;tcrcederet. Ethæequidemac muka alia exempla officq fui exhibuitnbsp;Chrißus ante fuam mortem'. Poft refurreâionemautem fuam nihilnbsp;fcuerius in hoftes ac aduerfarios fuos inuehitur» Vide mihi ludæosnbsp;Gentes, qui uno imj^tu cooriuntur aduerfus Euangelion Chrifti,nbsp;Si ad hoc tafiquam ad comunc incendium extinguendum acciirrunt.’nbsp;Chriftus iamcn,fedcnsad dextram dei patris fui,finit eosimpune fc/nbsp;uirc,amp; interim fœlicitate huius feculi frui.Etfi cnim ludgf deleti funtnbsp;poftea a Romanis,ac meriti funt cam internitionem, propter occifio/nbsp;neraChrifti,tamenRomaninon pr^texebant hanc belli cauflam,nbsp;fudgi interfeciflent Chriftum, fed tÿ defeciflent â fuo imperio ? Vi-*nbsp;de etiâ mihi Turcas. Hi magnis cotumcltjs afFiciunt nomen Chrifti,nbsp;tn Chriftus coniuet, ac finit eos in hoc mundo dnari. Quid dicanbsp;de Iudeis,qui nuc funtC* Hi cuomut grauifsimas blafphemias in con/nbsp;uenticulis fuis aduerfus nomen Chrifti» attamen quod ad Chriftumnbsp;attinetjfccure ambulat in terris, et infup etiâ Chriftianos ufuris fuisnbsp;cxpilant. Quâtus obfecro,numerus eft EpicurcoRt inter Chriftianosnbsp;ipfosCqui etfi palam iadare audent, fc non credere futuram efle mor/nbsp;tuorum rcfurredionem,hoc cft,Chriftum eftc uanum ac mendaeem,nbsp;tarnen domus eorum fecurg funt, 0^ pacate,ut lob loquitur,amp; non eftnbsp;uirga Dei fuper illos. Manifeftum igitur eft rcipfa, quod Chriftusnbsp;non iudicet huncmundum, pro more mundani régis, led finit impknbsp;os fic fecure uiuere, perinde ac fi in publica Dei tutela eftent.Etf«nbsp;nonnulli impij etiam in hoc feculo affliguniur, amp; fepe grauifsifttis

IN CAPTT XII. E7ANG, IOANNIamp; mail's affîci'untur, tarnen non uidentur propter irapietatoiinbsp;fed tantum ex humanorum cafuum uanetate, cum interim maximanbsp;pars impiorum ducant in bonis dies fuos,amp; in punâo ad inferna degt;*nbsp;fcendantyhoc eft, ne infœliciter quidê coram hominibus diem fuumnbsp;obediât.Hsec non idcirco comemorantur à Chrifto, ut fignificet,nbsp;necmagiftracus, nec paterfamilias debeantfuumfaccreofFidum itlnbsp;puniendis manifeftis blafphemis ac fceleratis« Cum enim Paulus dPnbsp;cat de magiftratu, q? lex pofita fit iniuftis,inobedientibus,impfjs SCnbsp;pcccatoribus,ac de patrefamilias,qgt; debeat educare liberos per erudinbsp;tionê et correptionem DOMINI, necefle habet hi,prout ratio cuiufnbsp;uisofRtqexigit,diuina uocatione mamfeftam impietatem punire*nbsp;Sed Chriftus commémorât hoc de fuo ofFitio, ut doceat quantum ftcnbsp;difcrimen inter fuum amp; mundanum regnum, SC ut non oftèndamur»nbsp;cum uidemus impios, oppreftis prjs, in hoc feculo foelicem agerc ui^nbsp;tarn, Deinde,quemadmodum Chriftusnon uenitut iudicet muO'^nbsp;dum ci u il iter aut criminaliier,ita non uenitsUt iudicet euin fpirituali^nbsp;ter,amp; puniac eum æterno interitu.Lex enim,fi fpiritualem eius ufunfnbsp;confidcraueris, iudicat homines reos aetemp condemnationi8,propgt;'nbsp;terea-quód nullus hominum legi perfede fatisfadat, Chriftus autemnbsp;non uenit,ut legislator, amp; quanquam aliquoties inteipretatus fit lexnbsp;gem,tarnen propter hoc officium non defcendit è ccelo»Quare quodnbsp;ad proprium Chrifti offîtiumattinet, nullum hominem condemnnbsp;nat. Quod ergo eft proprium dus offîdumç' SC in quem ufum ucnft^nbsp;Vt SERVEM,inquit,mundum» Vcnit,non ut iudicet homines/«^nbsp;ut liberet eos â iudiciogt; V enit, non ut ocddat homines,fed ut uiuifigt;nbsp;cet eos, Venit, non ut damnet homines, fed ut feruet eos, Quodau'nbsp;lern didtur de falutc,ad quam conferendam Chriftus uenit, hoc tntefnbsp;ligcndum eft primum de externa amp; corporali falutc, quamconttilitnbsp;hominibus,cum adhuc ageret uitam inter homines,Sanauit enim iiilt;nbsp;firmos,muudaüit Ieprofos,rcddit egeis uifura,cxdtauit mortöos, pa/nbsp;uit famelicos in deferto,defendit fuos difdpulos, ne unä cum ipfonbsp;aduerfarqs capereniur, adeo^ ca tempora, quibus lefus Chriftus innbsp;terris uixit, haue habuerunt prærogatiuam, quo’d confccutus fitnbsp;am corporalem falutem,quicunqueeam ä Chrifto petqt, Dixit enimînbsp;Venite ad me omnes, qui laboratis 8c onerati eftis, SC ego rcfodl^*'nbsp;bo uos,Deinde intelligendum eft maxime omnium de uera, fpirituanbsp;li Sc çterna falute, Chriftus enim fufeepitin fe omnes humanas inftrlt;nbsp;mitâtes, crucem ÔC mortem, ut expiaret peccata, ut uinceret mortem,nbsp;ut reconciliaret homines cum Deo, ut recuperaret hominibus iuftigt;nbsp;tiam,uitam,8c perpetuara foelidtatem, Hoceft proprium officiumnbsp;ChriftifProptei' hoc offitium defcendit Chriftus filiusdd de ccelo.

HOHitlAE lOANNIS BRENTIfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7«

Ut omnj’s, qui credit in ipfum confequatur propter ipfixm fiærcdita/ tem omnium cccleftiura bonorum. Hoe non eft effe iudicemj amp; con/nbsp;demnatorem, fed feruatorem èi. liberatorem. Quid ergo alids dicir.nbsp;Pater omne iuditium dedit filio fuo'TEt quomodo conficemur eum efnbsp;fc ludicem uiuorum Sd niortuorum C Hic nomen iuditij rede intelïigt;nbsp;gendum eft.Cum enim dicitur,Patrem dedifle omne iuditium filio;nbsp;ßC Chrißum effe ludicem uiuorum ac mortuoRt, non fignificat Chrinbsp;ftum iuxca proprium fuum officium,ene condemnatorem, fed (igni/nbsp;ficat uniuerfam hominum falutem in iolo ïefu Chrifto collocatam ef*nbsp;(c,nec cfTe aliud nomen, in quo homines feruentur, fi'cut amp; aliîls dPnbsp;cit:Data eft mihi omnis poteftas,in cœlo in tcrra.Qua uocc non finbsp;gnificat poteftatem fe in hoe accepiifejUt occidat,trucidet,Si damnetnbsp;homines,fed potius ut uiuificet ac feruet homines. Vnde amp; inftituitnbsp;minifterium faluüs,Euntes,inquiens,docetc omnes gcnicSjbaptifannbsp;tes eos in nomine patris filq fpiriius fandi,docentes eos feruarcnbsp;omnia,quæcunt^ prgcepi uobis. Hoe certc eft inftituerc miniftetjiu,'nbsp;non quo homines damnantur,fed quo feruantur, amp; ueram ac æternanbsp;falutem confequuniur. Quid igitur dicemus C Cum Chriftus non fitnbsp;comdcmna£or,fed icruator, ergo impt) amp; incrcdulinon damnabun/nbsp;tur,fed euadent impunesC’Abfit. Sequitur enim; Qui refjeit me, nee « «nbsp;accipit uerba mea,habet qui iudicet ipfum.Sermo, que locuius fum, « «nbsp;iJIe iudicabit eum in extremo die» Cumhocdicloconuenicô*illudî, lt;•nbsp;HtSC eft condemnatio,qgt; lox uenit in raundum.ödhomines magis d£ *nbsp;lexerunt tenebras,cp luccm.Ei inud:Qui non crediderit,condemnagt;nbsp;bitur.Nam quod Chriftus hoc loco dicit, hanc habet fententiam : Sinbsp;quis contempferit me,amp; non acceperit fide meum Euangelion, huncnbsp;ego non condemnabo.Meum enim ofFicium,mea uocatio cft,Serua/nbsp;re,Sed condemnabitur, propterea qgt; non adhibuerit fidem meo fer/nbsp;monijÖd non uolucrit meo officio uti,ac falutem meo Euangelio ob/nbsp;htamaccipere» Omnes enim homines funt natura (uapeccatores, i/nbsp;^coqs funt ciiîun natura fua damnaii. Chriftus autem uenit, ut expia/nbsp;»¦«peccata, ÖCliberaret homines in ipfum credentesa* damnatione*’nbsp;Quare qui non credit in Chriftum,non damnatur a Chrifto, fed qanbsp;gt;am ante natura fua damnatus eft,manec in ea damnatione* Manet autnbsp;gt;n €a,non quod fit pcccator, fed quod fermonem Chrifti offerentemnbsp;fiberatione,non accipit.Hgc cnim,inquit,cft cödcmnatio,non quddnbsp;fiomines pcccauerint,non qd homines fint obruti lenebris peccati öinbsp;*nortis.Si enim hgc effet condemnatio, nullus hominum feruaretur,nbsp;S^a omnes peccaueruht,amp; egent gloria dei» Sed haec eft condemoa/nbsp;^o»quod lux E«angeln,amp; Chriftus ipfe uenit in mundum, hominesnbsp;impi) öc increduli malunt in tenebris peccatoRz fuoB^ mauere,nbsp;K iij

IN CAPFT XII. EVANG, lOANNlS^

$ luccmBuangelq afpicerc,amp; in Chridum fcruatorc credere, AdJP turautcmdifertedn cxtremodie.Quidc' ergancimpq habentintercanbsp;temporis induti'asC' Ôi cuadent impunes ufc^ ad extremum huius fecunbsp;li diemCNegari certe non poteft,quin Chriflus hoc raanifefte ftgnvnbsp;ficeuDicit enim:Sermo,quem locutus fum iudicabit eum in extremonbsp;die. Si iuditium ÔC fupplitium impioRz rcicclum eft ufqj ad extremisnbsp;diem, profedo crunt interim a’ fupplitio liberi, Hkiam impq ec feenbsp;Icrati teneri non pofluntjquin fublata cachinzttione cxclamet: Quid:',nbsp;Si in tarn longinquum tempus fupplitium noftrum difFertur, agitenbsp;dum,uiuaraus pronoftra Iibjdine,fruamur occafione,f4ultum enimnbsp;adhuc temporis fupereft, quo nihil fupplitiorum nobis metuendumnbsp;crit.Itacß impi) rident contiones de extremo iuditio, amp; exiftimât casnbsp;efle uaniiTimas nugas.Sed iu,quifquis es,nihil habcs quo tibi innbsp;pietate amp; fccleribus tuis blandiri que3s,Primum enim, nihil certiusnbsp;eft,^ futurum efle iuditium dei in extremo die, in quo pij confe/*nbsp;quenturcoelefte regnum, àC impf) conrjeientur in æterna fupplitia,;nbsp;Prædicatio de hoc extremo iuditio,non eft recens excogitata, fedfugt;nbsp;it ab initio orbis terræ inter homines,reuclata diuinitus,Ô^ confirmanbsp;ta magnis ac multis miraculis. Quare fiue ridcani,fiue plorent impij^nbsp;nihilcertius nihil firmius eft, futurum efle hoc iuditium, quod ipnbsp;(i tanta animi fecuritate contemnunt.Deinde,etfi magna pars impjo-*nbsp;rumnonaffligitur externis fupplitijsin hoc fcculo, tarnen multi fn^nbsp;ter eos traduntur propter impietatem in reprobam mentem, quernadnbsp;modum Paulus ait, ut faciant ea, qug non conueniunt, amp; deiignfntnbsp;manifefta ac horrêda flagitia,propter qug uel à magiftratu, ud gb honbsp;ftibus,uel alijs aduerfis etiara in hoc mundo puniunf, Exemple funßnbsp;ïudæi, qui cum crucifixiflent Chriftum, uidebantur adliuc foelices^nbsp;Sed propter impietatem ipforum trad ici funt in reprobam mentem,nbsp;ut fièrent non modo inter fe ipfos fedi£iofi,îatrones amp; homicide, uc'nbsp;rumetiam aduerfus Romanos,quibus fubiedi erant,perfidi defeóto^nbsp;res, Quibus rebus Romani excitati fufeeperunt contra ipfos bellum^nbsp;quo bello ita afflixerunt cos, ut fatfti (int exemplum amp; opprobriun«nbsp;in omnibus gentibus.Non habent igitur impt), quo polliceantur fi/nbsp;bi oranem in hoc feculo fecuritatem,etiamfi Chriftus, quod ad fe attînbsp;net,refcruat fupplitium impietatis corum in extremum diem. Hue acnbsp;ccdit,q) impf) non poffuntdiutius impie agere, ufcp ad dîem mornbsp;tis (uæ.Nam ab co tempore incipit fupplitium eorum.Sicut enim pijnbsp;in Chrifto obdormifeentes uiuunt fœliciîcr cum Chrifto,ufcp ad ex/nbsp;tremum diem,quo ct corpus ipfoRz exciiabit,ita impfj,qui in impie-*nbsp;täte fua moriunt,quia f«nt mebra Satang,pcjpitant etiâ in Tar£aRz,amp;Cnbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uindua^

HÔMÏtlAE JO ANS« BRENTIC

Ändürfturcatcn is nodis, quemadmcdum Saran, ut/n cxtrcmo die CKcitati,audiant: Itcmaledidi j'neternumigncm,quiprgparatus cftnbsp;diabolo amp; angclis eiu8»Quis aucem fcitg quam longe adhuc abfit di/nbsp;cs mortis fug; An non breues dies hominis funtC Annonquafi flos ï«amp;,i4Înbsp;çgreditur,amp; conteritur,5C fugit uclut umbra, nec unquam in eodemnbsp;flaw permaiietC' Vidi impium,inquit Pfalmus, fupercxaltatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fftlitt-tJlf

îeuawm ficut cedros libani» Et tranfiui, amp; ccce non erat, ôê quæfiui

Wta omnia, WOG repentinus eis imminctinteriws,ficuti dolor partus * muheri prggnanti,nec cffugicnu Quare impq non debent fibi blanlt;nbsp;diri in fua fecuritate, 8d foelicitate huiusfeculi, fcdfciantfibitantonbsp;grauius amp; horribilius fupplitium immincrc, quanto longius acdiiigt;înbsp;tiüs proferri uidewr, Cæterum, cum Chriftus dicat : Sermoncntnbsp;fuum iudicawrum impios in extremo die, amabo te,dic nobis, quicJnbsp;cauffæ eft,quód homines iudicenwr,ôlt;J damnenwr,proptçrea quôdnbsp;non recipiant fermonem Chrifli.Quis, obfecro,fermo allé eft-rprop/nbsp;ter cuius autncgledumautcontempwm tôt myriades hominû dam*?nbsp;nanturC Sequitur: Quia ego ex meipfo non (um lotuws/ed qui mi/ c snbsp;fit me pater,ipfe mihi mandawm dedit,quid dicam, amp; quid loquar, lt; «nbsp;Et fcio, qgt; mandatum eius,uita çterna eft, Quæ ergo ego loquoy,û/ anbsp;eut dixit mihi pater,fic loquor» Vides nunc, quam ob caufam homi « «nbsp;nesdamnentur,q) non recipiuat fermonem Chrifti, Quiaego, in/nbsp;quit,non fum locutus ex meipfo,hoc eft, Sermo meus,non eft humanbsp;hum fomnium,(ed diuinum mandatum,Diuinum autem mandatumnbsp;eft uita gterna.Quare qui hoemandatum non rccipit, is non rccipiènbsp;uitam etErnam,idcocp neceffe habet æterna morte perire,Cognofcct»nbsp;dum autem eft,quid mandauerit Deus pater Chrifto filio fuo,quodnbsp;in hoc mundo contionetur,utcognofcamus‘etiam quomodo uitantnbsp;æternam confequamur Jnitio dubium non eft,quin hg condones^nbsp;quibus Chriftus expofuit Iegem,öi: cohortatus eft difcipulos ad faci/nbsp;endam legcm,fint mandata Dei,non funt autem ea mandata, propter,nbsp;qusepotiflimumacprgcipue Chriftus in hanc terram miflus eft» Eatnbsp;enim mandata extiterunt antea in terris, per Mofen uulgaia, amp; pec;nbsp;prophetasexpofita,priufi^Chriftus homofaâ:useft,Ô^ quiaerancnbsp;pharifaicis tradiiionibus obfeurata, ideo Chriftus fufeepit ea expli/nbsp;canda» Vnus autem eft fermo,unum eft mandatum,proptcr quod mainbsp;xime omnium Chriftus de ccelo defcendiuHoc eft Euangelio illud,^nbsp;quod de fe ipfo prgdicauit,uidelicet,qgt; ipfe fituerus Meifias, uerusnbsp;öb æterno Filius Dei, uerus expiator peccatorum , uerus reconci/nbsp;hatov ac redemptor hominu, Hic eft fermo,hoc eft mandawm,quod

IN CAPTT Xll. ETANG. lOANNIS, pita* îuffït filium in terris prædicâre* In pfalmo enimnbsp;Ghriftus:Prædicabo prgceptum,quod DOMIN VS dixit ad me,Finbsp;lius meus es tu,ego hodie genui te. Et in Efaia ait : Spiritusnbsp;NI fuper me,ideo unxit me ad prædicandum humilibus mifit mCjUtnbsp;medercr contritis corde,ut prædicarem captiuis îiberationê ôi dau-*nbsp;, fis apertionem. Et iterum dicit Deus pater ad Chriftum filium fuuninbsp;jj, EfaiatDcdi te in fœdus populi,amp; in lucem gentium,ut aperiresnbsp;culos c^corum, ÔC educeres de eondufione uindum, de domo earce/nbsp;ris fedentes in tenebris, Ex his feriptur^ lods perfpicue habes, q? de fnbsp;us mandauerit Chrifto,ut prçdicet in terris fe efle uerum ilium MePnbsp;fiam ÔC filium dd, qui liberet homines à eaptiuitatc amp; tenebris pecgt;*nbsp;cati mortis amp; inferni,S^ ducat cos in libertatem amp; lucem iuftin2c,uilt;nbsp;regni cceleftis» Vocat autem Chriftus hoc mandatum, uitam se'*nbsp;ternam,propterea qgt; afièraihominibus uitam gternam, amp; quiountpnbsp;adhibet d fidem,accipiat uitam æcernam.Sic enim deus dilexit munxnbsp;dum, Cinquit alias )ut filium fuum unigetiitum daret, ut omnis^ qu/nbsp;credit in eum, no pereat/ed habeat gternam uitam.Reliquum igiturnbsp;cft,qgt; homines non damnemur,quia pcccauerunt,fed quia cum pec/nbsp;cauerint, non accipiunt mandatum Chrifti, quod ell Euangelion ei/nbsp;us, F'ioc eefi in imperita hominum multiîudine periculofe dicitur/nbsp;Poftquam cnim hi, qui libenter qugrunt occafionem pcccandi, aud/nbsp;unt homines non damnari quia peccauerunt, uociferantur fibi bacnbsp;contione, qua putant fibi dari impuniiatcm pcccandi,nihil gratius cfnbsp;fe,attamen utcunc]^ hi abutunturpiadodrina, ueriffîme ac ncce(ïagt;nbsp;rio dicitur. Non enim conceditur, û rede intclligas, peccandi ikcngt;nbsp;tia, fed primum docemur hoc dido, quomodopofsimusconftarc i«nbsp;iudicio Dei, Cutn cnim ducimur ad tribunal Dei in confeientiano/nbsp;ftra,amp;accufamurnonfolumnatiuænoftre impietatis, uerumetiaminbsp;grauiffîmorû fcelaum, qu£ defignauimus, ibi turn cogitandum cft,nbsp;cara aceufationem non cfte Chrifti, fed legis, amp; in medium produ/nbsp;cendura, ac fide arripiendum cft mandatum Chrifti, quo nobi«nbsp;annunciatur, quddipfe fitcxpiatorpeccatorum, 6^ quod homine»nbsp;non dsmnentur, quia peccauerunt, fed quia non agnofeunt hoc man^nbsp;datum Chrifti,Ägnoicamus igit hoc mandacuma opponanius ip/nbsp;fum accufationi legis,ut etfi peccauimus,tamen propter Chriftum li/nbsp;beremur iudicio ac fuppliciopeccati. Deinde iubemur hoc didoinbsp;peccatis refipifcere,peccata uitarc èc fugcregt;tantum abeft,ut concéda^nbsp;lur eo licentta peccandi,Iubcmur cm fermone ac mandatu Chrifti ag-^nbsp;nofcerCjSi^ fidem ei adhibcrc,Qui aût adhibet ei uera fide, teneri n5nbsp;poteft, qn declaret fe gratu erga Chrift5,pcr obcdjentiâ,8^ domineSnbsp;reliquijs peccati,utfada corporis raortificentur. Hgc eftnbsp;nbsp;nbsp;nouitas

u«?,'

ait) Euangeliftg comemorarunt cas copiofe,properac loanoes ad recc/ Cendas res geftas in nouiftïma cœna. Qug cum fint memorabiles, uiznbsp;fum eft cas literis diligenter mandarc ? Sic ergo dicit: Antcfcftumnbsp;pafchæ Cnidclicct uefperi eius die», queni infecuta eft magna, ut uo gt;nbsp;cant, parafœue, io qua Chriftus crucifixus eft,8d mortuus) fdens le/ *nbsp;fuSjCp ucnilTet hora ipfius,uc tranfiret ex hoc mundo ad patrcm, cuninbsp;dilexiflct fuos,qui erant in mundo,ufcç ad finem dilexit eos.Euange * *nbsp;lifta fufcepit delcribendam lauationem pedum, amp; contionem, quantnbsp;Chriftus poft cam lauattonem habuit. Quare primum omnium cornnbsp;mendat infignem illam caritatem,qua Chriftus côpiexus eft difcipuznbsp;Iosfuos,adeocpuniucrfamecclefiamfuam. Chriftus enimnon con*nbsp;clufit caritatem fuam intra tam anguftos fincs,ut foils duodecim apo ƒnbsp;ftolis tcrminaretur,fed dilatauic cam, in totum ilium hominum coe/,nbsp;tum,qui ipfum ex Apoftolica prædicatiôe per fidem agnofcut. Nonnbsp;pro cis,inquit,tantum rogo, fed amp; pro rjs, qui credituri funt per ferznbsp;monem corum in me. Qug igitur hoc loco de diledione Chrifti diznbsp;cuntur,pcrtinet ad uniuerfam ccclcfiam:Cum dilexiftet, inquit Euannbsp;gelifta,fuos, ufcp in fine dilexit cos, hoc cft,pcrfeuerauit ipfos (emgjnbsp;ac perpetuo diligere amp; tueri, Amplificai aut Euangelifta hanc diledinbsp;oncm.Primû collatione propenfilTimg cius uoluntatis,qua Chriftusnbsp;fua fponte crucê amp; mortem fufeepit. Sciens,inquiens,q, ueniflet honbsp;ra ipfiuSjUt tranfiret ex hoc mûdo ad patre,hoc eft, Chriftus intm dinbsp;lex it fuos,ut etiâfi cognouerit iS imminere hora paffiois fu^,ac potu/quot;nbsp;erit fugcre, et fefe in tutu locum recipe, tn maluerit anima fuam pronbsp;difeipulis ecclcfia fuaponere, q cos in interitu pdi et mortis defez

I

IN CAPVT XI r. C.yANG. 1OANNIS»

rctc.Hgc eft immenfa caritas, quæ non potcft uerbis fatis cxplicari; quod amp; Chriftus paulo poft fignificat: Maiorcra,inqutens, hac dilcnbsp;âioncm nemo habcf,ut quis animam fuam ponat pro amicis fuis.Cçnbsp;terum, priufquam pcrftriogamus alia,qujbus Euangeli fta commentnbsp;dat amp; amplificat caritatem Chrifti non eft negligenter confideran/nbsp;du m,quod epitheton cribuatur hoc loco crud Amorti. Cum cnimlonbsp;annes facial uerba de cruccamp;morteChrifti, non dignatur monem,nbsp;uocare mortem, fed uocat earn tranfitum ex hoc mundo ad patrem»nbsp;tribuit morti nouum epithcton^uidelicet fignificans, morte nonbsp;amplius efle perdiiioncjcd tranfitû ex hoc mundo ad patrem. Quidnbsp;ergo eft hie mundusCQuid eft P ATERC Mundus eft ierna maloru*nbsp;Munduseftfeniina omnium fcelerumamp; calamitatum, Deusautetitnbsp;pater eft perfecta 8C ætef na iuftitia,ac fodicitas. Cum igiiur mors di**nbsp;catur tranfiius ad patrem, profedo non erit, nifi tranfttus ex peccatonbsp;iniuftitiam ,0iexcalamitatfbus ad ucramamp;: aeternam fcelicitatenienbsp;Sed hgc mortis,inqujes,defcriptio pertinet tantum ad mortem Chrpnbsp;fti filq Dei, non item ad alios homines, qui cum fint in peccatiseon'nbsp;eepti amp; nati,ingrediuntur per mortem in perpetuum interitum. Re/nbsp;de quidem,fi confideraueris mortem fecundum naturam, quam ha'nbsp;bet ex peccato,de hominu morte loqueris,led longe erras, ij dcmorgt;quot;nbsp;te loquet is, fecundum cam conditionem, quam ex Chrifto accepif.nbsp;Chriftus enim expiauic morte ftia peccatum, amp; euafit per mortem adnbsp;nitam, non fua tantu caufta, fed ut homines propter ipfum per mortenbsp;iplt;onBx.it in uitam ingredcreniur: Ego fum,inqaic,rcfurredio amp; uita.Qai erenbsp;die in me,etiafi mortuus fuerit,uiuct,etois qui uiuit, et credit in me»nbsp;Utbre.i.nbsp;nbsp;nbsp;non morietur inætcrnum, Et in epiftola ad Hebrgos : Pofteaquam

pueri commertium habent, cum earns amp; fanguine, amp; ipfe ftmilitcf particeps fadus eft eor undem,ut per mortem abolcret eö,qui mortisnbsp;habebat imperiû,hoc eft,diabolum,amp; liberos redderet cos, quicuc?nbsp;mciu mortis per omnem uitam obnoxi) cram fcruituti, Manifeftumnbsp;igiiur eftjCp quemadmodum mors Chrifti, ita etiam,mors omniumnbsp;qui credunt in Chriftum,fit tranfttus ex omnibus malts, ad ueram 6^nbsp;perpetuam beatitudinem. Sedreuertamur adpropofttum» loannesnbsp;amplificauii diledione Chrifti ,ex eo q, Chriftus malucrit mortem,nbsp;quam iam imminere (cicbat, amp; cfFugcre poterat, fubire, quam faluMnbsp;ccclefip fuæ deefte. Nunc autem amplificat earn ex collationecumnbsp;proditione ludg.Sic enim fequitur. Et ccena fada, cum diabolus iamnbsp;immififtet in cor ludæ Simonis Ifchariotæ , ut proderet cum»nbsp;» ’ Nam cum Icfus uefperi ad edendum pafcha cum difcipulisnbsp;»»in urbêHierofolymâueniftètjfuit Sdludaslfchartotes, unus eduo*’nbsp;dccimpræfensjquiiamcumpontificibus de proditione pepigcrat,nbsp;Hoe

aOMiLlAE 10 ANNIS BRENTlt

Hoc non ïgnorauit Chriftus,fed multo certius cognoucrat, nbsp;nbsp;fi pa*

lt;^o proditionis inter pontifkes uifibilis afFuifret,Præterea fciebat e./ tiam alios difcipulos ab ipfo defeduros. Si ipfum turpiffïmedefertiinbsp;ros^nihilominus tarnen tanta fuit bonitas SiC diledio€itfs,utncc in lunbsp;dam proditorcm inhumanitcr gralTatus fit, nee alios difcipulos acer/.nbsp;be sbiecerit, fed multo magis fcruierit eis, non tantum lauatione pe/nbsp;dutUjUerumetiam fufeeptione mortis pro peccatis ipforum.Quis pofnbsp;fet magnitudinem tanti amorfs pro dignitatc fan's animo fuo compresnbsp;bendere^Homo quifpiam,cui ob oculos pofiti effent proditor, amp; lt;1*nbsp;mid tam ingrati,dixiffet: Quid; ego ne pro bis fceleratiffimis Sinbsp;gratiffimis nebulonibus mortem fubirem ac fuftineremC malo fulmlnbsp;nis iâu pereanuChriftus autem etfi non tantum apoflolos fuos defee,nbsp;toreSjUcrumetiam omnes homines,pro qutbus pafTurus erat,impiosnbsp;cognouitjSi corara pro maieöate fua uidit, nihil tarnen uel amarulennbsp;wm uel audele cogitauit aut dixit,Scd ut loannes Ioquititr,dilexic e/nbsp;os in finem,perrexic femper omnia caritatis officia eis exhibere,adeo

mortem propter ipfos fufeipere. Commendat loannes etiam alias t.iplt;lt;w k magnitudinem huius caritatis in ChriftotPer hoc,inquieas, cogno/nbsp;uimus caritatem,quoniamilleanimam fuam pro nobis pofuit.Et Paunbsp;ïus:Chriftus,iaquit, cum adhuc effemus infirmi iuxta temporis ratiznbsp;onem ,pro impijs mortuus eft»Nam uix pro iufto quikp morilur.Etz Ro'îkçînbsp;fi autem fortaffis fieri poteft 5 ut quil^ moriatur pro bono fuo amiznbsp;cOjdeus tarnen commêdat fuam caritatem erga nos, quod cum adhucnbsp;«ffemiîs peccatoreSjChriftus pro nobis mortuus eft. Quare nufla ponbsp;teft cogitari carifas,qug fupcrat earn caritatem,qua Chriftus fuam ec/nbsp;defiam complexus eft» Prater ea loannes amplihcat caritatem Chriftinbsp;collatione maieftatis eius;Scigns,inquit, lefus, quod omnia dediffet ‘ *nbsp;fibi pater in manus,Sd quod â deo exiinet,amp; ad deum iret,hoc eft,etz * ®nbsp;fi probe cognofcebai quanta effet fua maieftas,uidelicet, quod gqua*nbsp;h*s eftet deo patri,quod ciufdera effet cum patre effentig amp; potentiae,nbsp;ac affumpfiffet quide hominem humanis fragilitatibus obnoxiura »nbsp;amp; mortalem,re(urr€durum autem a morte,a(cenfurum in coelum,8dnbsp;feffurum ad dextram dei, ( hoc enim eft a' deo exirc,amp;^ ad deura ire)nbsp;idcoque potuiffet fibi uno nutu omnes Nlotiarchas huius feculi fub/nbsp;ticcrc, ac coeleftem fuam maieftatem palam oftentare, tanta tarnennbsp;fuit diledio eius, ut uoluerit abiceftiffimus difcipulorumfuorunanbsp;feruus fieri , fefc ad pedes corum abijeere , pedes eorura lauare ,nbsp;corporc fanguinc fuoeospafeere , adeoc^ corpus fuurapro ipz’nbsp;fis in mortem tradere , amp; fanguinem fuura pro ipfis effundere/nbsp;Qujishtndopoffetmagnitudioem tantae dilediioaiscjtplicjv«^

IN CAPVf Xïll. EVÄNG, lÓANNIS.

«ätem non proponuntur nobis.utfciamus tantum,« admiremur,fed' utr)S,ad falutcra noftram utamun Nam confideratio huius immenfgnbsp;caritatis Chrifti erga nos exufcitat confirmât in nobis fidem Si munbsp;tuam caritatem,qug funt prgcipuus cultus dei. Si qugneceiTario ptæ-*nbsp;ftanda funt.Primum cnim cxigiiur FIDES, qua credamus nos deo cunbsp;rg cfle,8i qua inuocemus deum. Sed multa funt,qug folent nos ab hacnbsp;fide auocare» Vnum eft,qgt; cogitemus nos elTeconditione noftra indinbsp;gniores,^ quos deus refpiciat» Alterum, q? cogitemus nos elTe fcdcnbsp;ratiores,^ quibus deus faueat.Huc acccdit,quod exiftimeraus maie/nbsp;ftatem dei elTe fubliraiorem, que fe ad confcruâdum nos demiitaunbsp;Sed bee omnia réfutant confideratione immenfæ huius caritatis,nbsp;filius dei,qut eft ipfa patris imago d^cipulos fuos, imo uoiuerfamnbsp;tcclcfiam fuam profequitur, Filius enim dei habet coram fe difeipu'nbsp;los fuosjhomines indignos,abieâos.amp; fceleratos,prgterca non ignanbsp;rus eft maieftatis fug,8i tarnen tanta eft caritas eius, ut teneri non pofnbsp;fit,quin fiat feruus ipforum, ôi fufeipiat pro ipfis probrofiftima mofnbsp;tcm.Si enim nos indigni fumus, quos filius dei refpiciat, ipfe tamcnnbsp;dignus eft,qui miferos iuuct,quo dementia eus illuftretur. Si peceaxnbsp;tores fumus,ipfe tarnen iuftus eft,0i peccata noftra expiauit. Si mag-'nbsp;na eft maieftas eius,afflidos tarnen refpicere ôi tueri, non eft maiefi»nbsp;tern minuere,fed cofcruare amp; augere» Quarc,quo indigniores Sinbsp;feriorcs nos efte agnofeimus, eo melius de dementia dei confidendînbsp;eft.Deinde esigitur mutua caritas,DiIiges,inquit Iex,proximumnbsp;um,ficut teipfum. Ab hac autem diledione auocat nos,quod nonnbsp;ôe confideremus, quanta dilcdione filius dei profequatur proxinii*nbsp;noftrum,8i cp gratum fit ei officium,fi proximo benefecerimus.E’^I'nbsp;ftimamus enim,qgt; filius dei tarn ffigido affedu compledaiur proxi/nbsp;mum noftrum,^ nos eum compledi uidemur, 3i quod non fit dnbsp;re, quid qfcj alteri uel boni uel mali fecerit» At manifefta eft dikdionbsp;filfj dei.Etfi enim proximus nofter eft peccator, tarnen filius dei tan/nbsp;to amore eius ar(it,ut propter ipfum morte fubierit» Ne cibo tuo, in/nbsp;t.ow4 »4. quit Paulus ullum perdas,pro quo Chriftus mortuus eft» Adhec, tannbsp;tae curg eft Chrifto,quæofficia nobis inuicem conferamus, üt etianinbsp;ob hanc cauflam fufcepcrit erga nos tantum caritatis ardorem,nbsp;in nobis mutuam caritatem accenderet. Remittit nobis peccata, utnbsp;nos proximis fua peccata rcmiitamus»Seruat nos in aduerhs»tit amp; nosnbsp;proximum pro noftra uirili,in aduerfis fuis ferucmus»Do”at nos iuznbsp;re regni coEleftis,ut iuuemus prOximum in hoc regno terreftri.Breuinbsp;ter,adoptat nos in filios dei,amp; hgredes omnium diuiuotum bonoRt,nbsp;ut impartiamur proximis noftris honorem, tan^ eiiam ipfis cobgr^nbsp;dibus gratig uitg»Quis igit tâ ingraius effet, qui prç tantis beneficijsnbsp;non

non reraTettarttillaofRcia^Fingamus effc diuitem quencJam, quï do net mendico mille aureos numos,amp; hanc uiciffitudinem ab eo petaunbsp;UI tantum duos aut tres aureos fuo nomine, ad decIarSdam anirni granbsp;titudinem alten' mendico,proxime obuiam uenieti exponcreu Quartnbsp;ta,obfecro,hgc cflct fngratitudo,quanta indignitas,fi' mendicus ille,nbsp;qui accepit dono mille aureos numos,non (olurn nihil donaret proxinbsp;rao mendico,uerumetiam conuicqs eum profcinderct An non digznbsp;niflïmus effetjCui non folum auferrentur fui raille aurei, fed etiâ quinbsp;multis plagis uapularet C At Chriftus n'ôn dédit nobis mille tantumnbsp;aureos numos, fed dédit hæreditatcm regnï coeleftis» Qug igitur cftnbsp;ilia ingratitudo,q) non uiciflim ad teftandam animi noftri gratiiudinbsp;nem,impertiamur cgcnti proximo aliquid de hæreditate huius terrenbsp;ftris regni,quod tarnen magis eft feruiius,^ régnura C* Nota eft parànbsp;bola de eo,qui dcbuit domino fuo decem milia taleotorum,ôd nô uo ^4/nbsp;luit uiciflim conferuo fuo remitiere centum denarios» Quare,ne cqcinbsp;amur ex dileâione filfj dei,elaborandum eft, ut accendatur in nobisnbsp;diledio crga proximos noftros* Accenditur autem diligenti 8C fidciinbsp;confideratione immenfg iîlius diledionis, qua filius dei in nos exarznbsp;fit,amp; qua donauit nos omnibus cocleftibus bonis» Cariflïmi,inquit **nbsp;alias loanneSjfi fie deus dilexit nos, nos debemus nos mutuo diliznbsp;gcre.Et Chriftus poftea ai U Hoc eft meu prgeeptum, ut diligatis uosnbsp;jnuiccm,ficut dikxi uos»Scd de hacre haétenus; Videamus nue, quinbsp;bus rebus Chriftus teftatus fit fuam dilcélionem erga difcipulos iertnbsp;ecclefiam fuam» V na eft,Lauatio pedum» Altera eft, Coena Domineznbsp;ca,qua dédit corpus fuum uefccndum,amp; fanguinem fuum bibêdum»nbsp;Tertia cft,paflîo amp; mors Chrifti.His tribus rebus Chriftus diledionbsp;Uem fuam ica teftatus eft, ut nulla maior aut cxccllentior animo concinbsp;pi poffit»Dc ordine autem lauationis pedum amp; Ccenc dominic^,côgt;nbsp;irouerfiola qugdam eft» Ait) fentiunt lefum lauiffe pedes difcipulógt;nbsp;rum,priuf^ cum difcipuÜs cœnaïus fit» Hi, cum Euangelifta dicit,nbsp;Cœnam fa(ftam,intclligunt,ccenam paratam quidem, nondum auiênbsp;abfumptam» Alq fentiût,lefum lauifle pedes difcipulorum,poft fumznbsp;ptam cœnam.Hgc,utcun^ fehabeant,parum retulerit» Nos rem ip/nbsp;fam perfequamur. ïoannes non deferibit cœnam dominicam multis,nbsp;fed facit mentionem eius uno tantum uerbo» Cœna, inquiens,fa(fta.nbsp;Et,Surgit â cœna»NoIuit autem hanc cœnam multis uerbis deferibeznbsp;fe, non qgt; iudicaret eâ ociofam aut fuperuacaneam, quemadmodumnbsp;fgt;rophanatores facramentorum exiftimât, fed q? ea ante copiofiflïmcnbsp;jdripfit epiftolas fuas, priufi^ ïoannes Euangeliort fuum conferipA^*nbsp;itaej ïoannes non iudicauit cœnam dominicam cflcociofam,fediudi

ïiâûkÓcÏofum cffe cam poft tam copioamp;m aliorum defcriptiQB-cn^» herum literis mandare,præfcrtim cum ab alqs, nihil quod ad rem fa-**nbsp;ceref,omifrum uideret. Et quia pauciflïmss mcminit cœnæ domini-*nbsp;c^jdicamus amp; nos pauca dc ea hoe tempore, quando alias copiofe de,nbsp;Zona domi»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(3iximus»Poftquam enim Chriftus filius Dei fufeepit humanum

Omni benefitiorum genere cumuIandum^noR uoluit tantum corpus fuum pro nobis in mortem tradere,amp; fanguinSnbsp;ad expiationem peccatorum noftrorü effundere,fed ut teftaretur imgt;nbsp;menfam fuam erga nos cicmentiam, uifum cft, etiam facramento pa^nbsp;nis amp;uini corpus fuum nobis edendum,amp; fanguinem bibendum dainbsp;re. Vefcentibus enim difcipuIiSjaccepitlefus panem, amp; poftqegif^nbsp;fet gratiasjfregit deditt^ difcipulis Sgt;C ait. Accipite,comedite, hoceÖ^nbsp;corpus meum,quod pro uçbis datur.Hoc facice in mei commémorainbsp;tionem.Accepit deinde pocuïum,amp; cum gratias egiffet,dcdit illis dinbsp;cês:Bibitc ex hoe OMNES.Hic eft em fancis meus, qui eft noui tenbsp;ftamenti,qui pro multis effunditur in reminionem peccatorum. Hgcnbsp;eft coena ilia, qua Chriftus perfpicue fignificare uoluit, quantanbsp;caritate compicdatur ecclefiam fuam,0^ quantum mors eius différât?^nbsp;ab aliorum fanâorura morte.Etfi enim patriarchg prophetg,ac inznbsp;numeri alfj fandi mortui funt, nullus tarnen eorum potuit tale tefta*nbsp;mentum condcre, in quo Icgar et amids corpus fanguinem fuun»«nbsp;aut tale conuiuiura inftitucre, in quo darct corpus fu3m uefeendun*nbsp;amp; fanguinem bibendum.Solus autem filius dei hoc potuit, qui morinbsp;turus pro falutc humani generis, teftamentum condidit,in quo legJ^*nbsp;uit amicis fuis preciofi(fima,qug habuit, bona,uidelicet fuum ipfinsnbsp;corpus, amp; fuum ipfius fanguinem, ac prgbuit ilia facramento panisnbsp;Ct uini edenda ct bibenda,in hunc ufum,ut qui ea per fidem fumerct^.nbsp;Sd crederet Chriftum efle ueram peccatoRz fuorum expiation?, fiere»nbsp;unà cum Chrifto una caro, amp; unusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;koc eft,unum corpus, ut

quccuncß cocleftia bona filius Dei po{ndet,ea ctia is,qui hac coena irt fide utitur,participaret.Poffidet autem Chriftus, iuftitiam, uidori^nbsp;mortis,uitam gternam,amp; regnum cœlefte. Quarc,qui hac coena utiXnbsp;tur per fidem, is quia una fit caro ôd fanguis cum Chrifto, reputatut;nbsp;propter Chriftum iuftus, feruatur in morte, SC confcquiturgtcrnutrtnbsp;amp; cœlefte regnum.Quibus bcncficris,quid poteft homini maius c5nbsp;tingereC Sed hie oritur mare quæftionum controuerfiarum. Alfjjnbsp;cnimdifputantpanem amp;uinumhuiuscccnænon mancrepanem SCnbsp;ainum,fed mutari,fcu ut ipfi loquuntur, tranftubftaotiaï’* corpusnbsp;Sd fanguinem Chrifti. Alij putant pane SC uino non diftribui rcipfiinbsp;corpus Sc fansuinemChriftiJfedhæc tantum pcrpanemamp; uinuni

HOMfLIÄE IOANN IS BRÉNTIÈ

Älrj dicurttuna tantum pane huius coenac uulgo hommum Wns’ dum cffc» Alq fcntiunt in huncufum inftituiam effe hancccenam, utnbsp;ofFeratur pro pcccaiis uiuorum amp; mortuorum, Alij contcndunt hancnbsp;cœnam tantum eflc admonitionê mutuæ carnatjs,quam nobis inuicênbsp;preftarc debcmus^Brcuitcr, plures fere funt opiniones de hac tccna,nbsp;cp uerba,qujbus earn Euangelißg commémorant Longum aût effetnbsp;hocloco fingulas impias opiniones de hac coenarefutare. Et fecimusnbsp;idalijstcmporibus. Hoc unum paucis nunc admonendum duxi,nbsp;quemadmodum impie fentiunt, qui dicunt hancccenam effc meriionbsp;aôionis fug expiationem pro peccatis uiuorum amp; mortuorum, itanbsp;tiam uaniffimi funt,qui fentiunt corpus amp; fanguinem Chrifti non efnbsp;fe reuera in hac cœna,ncc diftribui fumcntibus,pane amp; uino,fed tan/nbsp;turn fignificari.Hi enim ftngunt nefcio quas abfurditates, qgt; tâ mag/nbsp;num corpus non poffit contineri in tantilla panis particuIa.Quafi ucnbsp;to in hac cocna tale ageretur negotium,quale eft,cum roulieres recipinbsp;nnt in laoiena carnes bouis aut uituli in corbes fuas. Scd proFedo aginbsp;tur hicccelcfte negotium, in quo confiderandum eft, non quidrerSnbsp;natura ferai, amp; humang imaginationi abfurdum uideatur» Sed quidnbsp;uerbum DOMINI dicat, amp; quid fides ferre queat Scimus quidemnbsp;optime nullum hominem poffe Corpus fuum in tantillam particulartinbsp;panis rcponere.Sed de lefu Chrifto filio dei longe aliter fentiendumnbsp;cft,^ de alijs hominibus. Hie enim Chriftus non habet tarn nq^uninbsp;corpus aiit carncm, eft caro alterius cuiufdam hominis, fed habetnbsp;carnem coniundtam cum diuina natura in unitate perfonæ» Verbum,nbsp;inquit Ioanncs,falt;ftum eft caro. Quod fi diuinitas Chrifti implet pa/nbsp;nemcoenædomjiiiCæ, quid prohiberet, quo minus fecum carncm,nbsp;quæ cum ipfa in unitate coniunda cft,adduceret7Non ferunt hoc,innbsp;quis,naturalcs conditiones carhisj At nec Fert naturalis conditio car/nbsp;niSjUt diuina natura cum ipfa coniungatur in uuitate perfong, ut am/nbsp;bulet fuper aquas maris, quafi fuper aridam, amp; non demergatur, utnbsp;fubito ex oculis hominu euane(cat,amp; fiat inuifibilis, ut afeendat abC*nbsp;que fcaiis in altum, amp; fufeipiatur a'nubc,ac multa id genus alia,amp; ta/nbsp;men hæc omnia uerc funt in carne Chrifti; Quidmanifeftiuseft,^nbsp;lefum Chriftum, quidefcenderacin infimas partes terræ, afeendiffenbsp;hon in cœlum tantum,fed ctiarn fuper omnes coelos,ut omnia tarn innbsp;fera, q fupera implerct C Impleret àütemnon diuinitatc tantum, fednbsp;ttiam humanitaie.Faceffat hinc humang rationis prüdentia» Non eftnbsp;Iigcimpletio, qualis eft raparum in facco, fed eft coelcftis amp; diuina,nbsp;qug dici quidem utcunc^, non autem humano captu intelligt poteft^nbsp;Quod fi uero Chriftus implet humanitate fua ccclû amp; terram, Cnbsp;*ïîim fibi wultafeenfus cius in cœlum^quomodonô impleret etiam^nbsp;L if

IN CAPVT X!II. EVÄNG, lOAMNiS.

iuxtauerb jmruumjpanemccenedominiccC At hoc modo, inqvrics, implerct etiam lapides amp; ligna, aut poma Si pyra. Ergonc dicemusnbsp;cum uefci corporc Chrifti.qui uefcicur pomoC Hie nobis confiderannbsp;dum cft,qgt; Chriftus humanitate fua, qug eft cum diuina natura in u/nbsp;nitate perfong coniun(fta,aliter nobis eft in ccelo,in terra ac partibusnbsp;rerum tcrrenarum,ut in porno aut pyro,aliicr in pane cœnæ domininbsp;cg.In porno enim aut pyro non eft,uc ibi diftribuatur nobis,Si fuma/nbsp;tur,In pane aut Si uino cceng dominieg (ic prefto adeft,ut etiâ ibi no^nbsp;bis exhibeatur Si a nobis fumatur*Nam nec de porno ncc de pyro dinbsp;élum eft diuinitus* Accipitc,cdite, hoc eft corpus meum, fed hoc di/nbsp;lt;ftum eft de pane cccng dominieg» Italt;^ in cœna dominica diftribuunnbsp;tur corpus si faoguisChrifti,quiapanisSi uinum huius coeng halt;nbsp;bent uerbum Chrifti Jn porno autem Si aqua non diftribuuntur ilia,nbsp;quia non habet tale uerbum Chrifti, adeoc^ rede didu eft, Acceditnbsp;uerbum ad elcmentum Cnon quidem quoduis, fed ad hoc diuinitusnbsp;inftitutum) Si fit facramentum. Pautiora dixi, magnitude huiusnbsp;rei cxigercuidetur,fed fi hgerede intelligantur, non dubito quin u/nbsp;nicuiuis pia mente prgdito,5i ueritatis magis,^ contentionis amantinbsp;faciffaciantgt;Reliquum autem eft,ut maximam operam in hanc rem conbsp;feramus,quo cccna dominica rede utamur, Vtemur autem ca rede,'nbsp;Ci utamur ipfa ex fide, hoc eft, fi crediderimuslefum Chriftum carnénbsp;fuamdedifle in mortem ad confequendâ nobis uitamSi fanguineoflnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum effudiftc ad expiâda peccata noftra,ac inftiiuifte ccenam fuam,

ut declararet caritate fua erga nos,Si comunicaret nobifeum fuam car nemSifanguinem,quounum corpus cum ipfo fieremus,8i cohgrexnbsp;des cius effi'ccrcmuGQuarc cû obqcimur aduerfis Si follicitamur pronbsp;ptcr peccata, utputemus deum non efle nobis propicium,necnos ef/nbsp;fc participes beneficiorum Chrifti, fumenda eft cœna dominica, utnbsp;hoc pignorc confirmemus fidem. Si certiflïme cognofcamus peccatanbsp;nobis ciTe rcmiflàjSi hgred itatem coeleftium bonorum ad nos pcrtilt;nbsp;ncre,per lefum Chriftum feruatorem noftrum,qui eft unà cum paf**^nbsp;8i fpiritu fando deus benedidus in fccula. Amen,

HOMILIA XVHL

IDIMVS lefum Chriftum infticutioe cceng fufgt; quam dominicam uocamus,infignem beneuolennbsp;tiam erga uniuerfam ecclefiam declaraffe.Simaxnbsp;I' ima in earn beneficia contulifte» Videamus nuncnbsp;quid illud (it,qucgt;d lefus Chriftus fuferperitpcgt;nbsp;des difcipulorum fuorum lauandos» Sciens lefus^?

HO Mill AE IO ANNIS BRENTII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»t,

Deocxfiffet, 8lt; ad Deum fret, furgi’td ccena, amp;ponitueftimenta,8i * • ««m accepiflec b'nteum,prgdnxtt fe. Deinde mifit aquam in peluim, * •nbsp;S^cepitlauarcpedes difcipulorum, S^extergerc linteo, quoprecin/ ‘ *nbsp;lt;Jlus erat.Hicresipfa exigere üidecur,ut exponeremus,quid fibi uo/ * «nbsp;luiflet lefus Chriftus,eiuldem cum paire fubftantiæ ac maieftatis, amp;nbsp;rerum omnium dominus,hac pedum lauacione,opere uidelicet ôd ofnbsp;ficiomaximeomnium feruilijed quia Chrißus ipfe exponet hoc ponbsp;ftea graui amp; copiofa ora£ione,percurrcmu8 prius contcndone,quaninbsp;Petrus occafionehüiüslauâtionis cum Chrifto fufcipit, Vcnit ergo *nbsp;ad Simonem Petrum,8c dicit ei Pctrus,DOMINE,tu mihi lauas pc * «nbsp;dcscRefpondit Icfus,amp; dixit cbQuod ego facio tu ncfcis nunc« Scies * ,nbsp;autem poftca« Dicit ei Petrus» Non lauabis meos pedes ingternuni» ‘ ƒnbsp;Quod Petrus dicit ac facit,uidetur efTeoffîcium,quod difcipulus manbsp;giftrofuo debeat. Neccogitatfeucllehocfaâo Ghriftum ignomi/nbsp;nia,fed potius honore afFxcere, attamen (i rem rede perpendas,mag/nbsp;na eft Petri incogitantia amp;(. impudcntia« Confidera enim mihi huiusnbsp;rci c{rcumftantias,amp; uidebis magnitudinem ineptiarum Petri. Namnbsp;Petrus fenfit de lefu idcp rede admodum, Cf non fit (implex quifpianbsp;homo è uuIgOjfed qp iic uerus MéfRas,eçfilius Dei uiui,qucmadm(gt;nbsp;dum antea igpe de ipfo confeffus fuerat. Preterea,perfpicue potutt innbsp;hoc conuiuio uidere.q? kfus ageret rem feriam. Poftquam enim !€ƒnbsp;fus aftederat menfg,furrexit iterum,hoc ipfo figoificans,fe rem necefnbsp;(ariam,ac minime prætcrmittcndam prius fa durum. Mox deponicnbsp;ueftimenta fua, amp; confiderata quadam tarditâtcpræcingit fe linteo,nbsp;ac infundit ipfe aquam in peluim. Quo fpedaculo faiis cuiuis diligennbsp;ter intuenti (ignificabatur,hocGpus non temere à lefu fufcipi.Quid,nbsp;qj lefusuerbis minime obfcuris palam afïiràiat,hoc fibi deliberatuntnbsp;6lt;conftitutum efTe,cum ait: Quod ego facio, tu nefcis nunc,fcics aivnbsp;tcmpoftea, nihilominus tarnen Petrus recufat officium Chrifti,ô^nbsp;pertinaciter obfiftit propofito eius ? Non laua bis, inquiens, pedesnbsp;nicos incternum.ltacp Petrus bis peccat in Ghriftum. Semel, q, nonnbsp;eedit uoluntati Ghrifti. Et iterum, qgt; fentiat fe prudentiorcm eflenbsp;Ghrifto, quippe quo'd melius cogitct,quid fieri deceat, qua’m Ghri/nbsp;ftusipfe.Hoccine eft Ghriftum honore afficereC imo tnagna eft con/nbsp;lumeliain Ghriftum, Quid enim contumeliofius dici poteft, ^ fcnbsp;prudente, Ghriftum aut ftultumreputare, amp; uoluntati eiusobfiftc/nbsp;recNoii hoc fogitauit,inquis,Petrus,fed co gitauit honorem, amp; ob/nbsp;fequium Ghrifto prgftare. Permitto id fane. Deus autem non iudi/nbsp;catfada iuxta uana amp; fids confilia, fed iuxtareceftus amp; latebraihu/nbsp;tnani cordis. Petrus cogitauit quidem in fummo corde, fe honoratu/nbsp;rumChriftumJed in imo pedore fenfit (eprudentcm, Ghriftum auz

IM CAJVT XllI. ETA® lOANMiJ.

tem ftultum efle.Senfus enim cogitatiohominis mala Gitit ah kfcentia.Et prauum eft cor hominis ac infcrutabile, Ac rurfus: Dixit,nbsp;infipicns in corde (uo, non eft Deus. Hos cogitatus, ctfi non fempcrnbsp;uidet homOjUidet tarnen eos Deus. Quidc’an non impQ cogitât fe itgt;nbsp;cerfidendis Apoftolis Chrifti praeftarc cultum DeoC Deus tarnen uinbsp;det in corde ipforum impietatem,amp; ignorationem Dci.Hgc,inquit,,nbsp;facient uobis,quia non nouerunt patrem necß me.Quare non eft co»nbsp;fidendum humanis noftris confih]s,atlt;^ cogitationibus, fed incunxnbsp;bendum eft in hoc ftudium,utomne animi noftri inftitutum, ad nornbsp;roam uerbi Dei dirigamus. Porro, Petrus meruit quidem contumeii

, ofa fuareuerentia, ut abfjceretur,aut defererctur à Cbrifto, maluit an tem Chriftus ipfum feuericate minarum ad qbedientiam quafi conv

» ’pcllere,^ a fe inhumaniter repellerc.Refpondit enimei lefus.Si no» » ’lauero te»non habes partem mecum. QuidC num tanti eft externa ilianbsp;pedum lauatto, ut n tfi qu is earn fufcipi at, non fit cohæres ChriftiCnbsp;Primu, fi loquendû eft de hac externa pedu lauatiôe,quam Chriftuanbsp;uoluit difcipulos fuos in pr^fentia fufeipere, inftitutu eft pcrfonale,nbsp;amp; ut ad iolos illos difcipulos,qui in hac nouiftima cœna pr^fto adfnnbsp;erunt,pertinuit, it a non minus neceftarium ipfis fuit, ut externam iPnbsp;lam lauationem a'Chrifto fufdperent, neceftarium fuit,ut non fult;nbsp;rarenc aut non occiderent. Videtur quidem res admodu leuicula, ptnbsp;des habere uel lotos ùel illotos, fed magnum eft uoluntaci filfj Deinbsp;pertinaciterobfiftere. Conferamus in medium etiam alia exempla»nbsp;quibus intelligamus, in diuinisprseceptis maxima omnium rad^*nbsp;habenda fit mandat» Sd uoluntatis Dei, etiamfi res ipfa, quae manda/nbsp;ta eft,uideatur nobis aut indiffcrens,aut nullius momenti. An no»nbsp;puerile uidetur uefei pomoCNon autem eft puerile uerbum dei, qt*®nbsp;prohibitum erat Adamo, ne uefeeretur pomo arboris feientiae boninbsp;amp; mail. Goliigere farmenta lignorum, non uidetur efle uel homici**nbsp;dium uel latrocinium, nihilominus Deus ipfe iubet cum hominem,nbsp;Kttwjy. qui in Sabbato collegerat ligna,Iapidibus obrui. SccIeratifTimuninbsp;enim eft,uerbum dei,quo hoc opus prohibitum fucrat,contemnerelt;3nbsp;Samuel iuftit mandato Dei Saulem expedlare feptem diebus in GiPnbsp;gal, amp; non ofterre holocaufta, donee ipfe ueniat ? Expetftauit igiwPnbsp;»•Rfg 'J Saul ufcp ad feptimum diem.Obtulit autem holocaufta feptimodie,nbsp;non expedato Samuele,qui tarnen mox oblato holocaufto affuit.lta/nbsp;queopinorbolocauftumduabus tantum aut tribus horis ante oblafnbsp;turn fuilTe, preceptum erat. Quid ergo fadum eft C Saulaudqt,nbsp;Regnum tuum nequa^ ultra confurgeuBonauerba quef®« Saul dua

, KOM! LT AB IOAN N IS ÄR BIs tit *

Hiwtjnnim amtribushoHscitiusobtulitholoratiduniti^conditutS trat, Hoccfne tarn horrendum fcelas-cft, ut Saul propter ipfum^magt;'nbsp;»tfwtc rcgni fui deqciatur C Saul Rex cft, Samuel autera uir fctiioK 'nbsp;lui,amp; Leuita,nuni cancus rcx amutat regnum, propterca qgt; non exp«nbsp;«aucritduabuaboris unum fenioilu, amp;Leuitam Res quidcm pa*nbsp;fe parua apparet,Non expedäfTe tancillum temporis, non eft aut re»nbsp;parua,VERBVM dci, quo hgc expeäatio per Samuelem mandatanbsp;erat,amp; quod Saul impie cqntcmncbat, Lauare fefe in lordane feptie»nbsp;autetiamdectes,nonuideturmagnam afFerreutiiitatem» Nunquïdtnbsp;non,inquitNaamanSyrus, meliorcsfuntfluuq Damafci omnibusnbsp;aquis IfraeL fed n i fi fe fepties in lordane lauiflTet, non fuilTet mundaznbsp;tus i lepra,Quid iraçquot; quia lauatio in lordane, etfi per fc non mundaznbsp;bat hominem i kpra,tarnen quia Verbum Pei dicebat: Vadc, Lauanbsp;te fepties in lordane, amp; rccipià fanitatem càro tua, ccrtilTima fiebatnbsp;cmundatio. Sic etiamfcnticndumerit de externa lauatione pedum,nbsp;quam Chriftus in coena fua faciendam fufcepit. Hæc lauatio per (enbsp;Èarum fanâificabatdifcipuloscoramDeo,fedquia Chriüusfilius

)ei fufcepit earn (ingulari quodam confilio fadendam,tanti reputan da eft,at fi quis difcipulorum earn non accepiHet,non fuilTet coheresnbsp;ChriÄi, Quare in diuinis prgceptis non -eli de re mandata iuxta externbsp;nam cius fpeciem.fed iuxta uerbum amp; uoluntatem Dei iudicandum» .nbsp;jif ei officiofiiTime obfequamur» Deinde, ft loquendum eft de la-*nbsp;uatione Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,tunc hoc quod dtcitur»’Si non lauero te^

non habebis partem mecum, non tantum ad Petrum Sc reliquoa difcipulos,qui tune in coena alFueranf, fed àd omnes homines perti*nbsp;net* Lauatio enim Chrifti eft, quod efFundat fanguinem fuum adnbsp;expiandapeccatanoftra, öiquod ioftiiuerit baptifmum, ut omnisnbsp;qui credit, amp;C. baptifatur, confequatur fâlûtem* Sunt autem omnesnbsp;homines natura pcccatoreSjS^carentaeterna falute, necpofTuntcom*nbsp;îequiemundationetn â peccatis,SC ueram falutem,nifi propter Chriznbsp;riftum per fidem ? C^are quifquis non fufeipit hanc lauationeninbsp;à Chrifto.hoc eft, non credit Chriftum peccatafuaexpiafte,nec uti/nbsp;tur baptifmoadabluendapeccatafua, non poteft eflecoheres Chri*nbsp;fti. Non lauantor Turcæ, non ludgi. Neclauantur hypocritædnbsp;Chrifto, quiaiilicontemnunttam perfonam quàmoftîcium Chri*nbsp;fii, hi etfi agnofeere uidentur perfonä, non tarnen agnofeunt ofRciu -Chrifti» Non em qua^unt in Chrifto, fed in meritis fug humang iunbsp;fticig,peccatorü fuorum cxpiationê.Reliquû igitur cft,q) nuUa prornbsp;fus habeant part^ ÇÛ Chrifto in regno fuo. Sed audiamus nüc Petrw»’

IN CAPVT Xlll. EVANG. IO AN Nit«

Poft^ enim audi uit feaer itaiem Chrifti, offer tnon folum ped es, fed » gt; etiam manus amp; caput lauanda. Et dkit : Domine,iion tantum pedesnbsp;» ’ meosjed amp; manus amp; caput. Ante declinauic Petrus nimium ad fini/nbsp;ßrara,nuiu: nimium déclinât ad dextram; Hi fere (unt hominum monbsp;res. Aut tiimis (untjußi,aut nimis iniuQi. Media 8C regia uia incedenbsp;re nec uolunt nec po(runt.Tanta eß human^ naturæ corruptio« V idenbsp;enim mihi peruerfa hominum ßudia. Ante in pontificia religioe obnbsp;(eruarunt non folum folennia amp; publica ieiunia,amp; feilos die8,ue[|te/nbsp;ciam fufceperunt obferuanda quidam priuata. Nunc reuclato Euan/nbsp;gelio helluantur prgcipuc in diebus folennium ieiuniorum,ac ne dienbsp;bus qui dem dominicis prophana fua negotia intermittunt^ut audiâcnbsp;uerbum dei. Ante inuocabantur omnes Sandi, nunc tanta eft homi/nbsp;num ignauia amp; impietas, ut ne ad dei quidem inuocationem adduclnbsp;poiTint. Ante omnes plateg amp; templa plena erant eleemofynis amp; ob/nbsp;lationibus, nûc afflididimi qc^ pauperes^et ueri miniftri ecclcfi^ minbsp;ferrime efuriunt ôi algencSuni ali),qui cum ante ne per uerbum quiz

• dem deiperfuaderi potuerint, lit pauperem uelteruncio iuuarent,: nunc diuenditis domibus amp;jigris conferunt omnes opes fuas in fpernbsp;mologos erroncs iIJos Anabaptidas.Quid poteß magis prjpoßcnbsp;DfMh n. rum amp; peruerfum dicicLex enim dicit:Non facietis finguli,quod iknbsp;dX u- redum uidetur.Et iterumiNon declinabitis necp ad dextrâ, ne^nbsp;ad finißramjed per uiam, quam precepit uobis Elominus Deus uc/nbsp;ßerambulabitis. Ac rurius: Quod prædpiotibi, hoc tantum faciasnbsp;Dominognec addas quicq nec minuas. Hue accedit etiam Ecclefiaßelt;gt;nbsp;fiep«/ ,7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuflus multum, nclt;^ plus fapias,

necefle eß.Quid ergo faciam, inquis, ut nec ad dextram nec ad finigt;* ßram nimium declinem^aut nimium fim uel iußusuel iniußus C Re/nbsp;da uia facile tibi monßrabic. Caueab humanisepinionibusjedarenbsp;aût uerbjjm dei, H^c enim fola reda eß uia,qu^ ad ucram iußitiä du/nbsp;citPetrus habebat uerbum filq dei,Patere ut lauem tibi pedes. Habenbsp;b« etiâ conßrmatione eius.Quod facio,nefcis nunc,fcies aut poßea»nbsp;maluit th fuam humana opinione fedari,^ uerbum filq dei. Quarenbsp;merito rephenfus eß.Deinde cum intelligeret feueritatc Chrifli»^^*'’'nbsp;dit quidem pedes lauandos, fed obtrudit etiam Chrißo manusnbsp;put lauanda, itaeç iterumaberrat à régula uerbi filq dei, ideolt;]^ it^

» » merito reprehenditur.Dicit enim ei lefus:Qui lotus eß,nonopus ha 9 9 bet.nifi ut pedes lauet,Sed eß mundus totus. Antea reprehêdit Chrinbsp;fius Petrum pertinaciæ,nunc reprehendit eü incogitantig infeitiflt;nbsp;Cura enim offerret etiam caput ac manus lauanda, admon^mr reinbsp;nibus notiß'ime.Solcnne enim eß, cp aceeßuri ad public® amp; honeßanbsp;con^

HOMILIÄE lOÄNNlS BRBNTlf.

conuiuia, ingrcdiantur balneas, amp; lauent fe toto corpore', ?c præfer/ tirn Iudgi,qui efuri erant agnum pafchalem,ncccffe babebant fefe prinbsp;US lauationibiis cmundare,atlt;^ fandifkare, quod 6^ difcipulos Chrinbsp;ßi fecifle uerifimile eß,Pofi^ jgitur uentum eßet ad conuiuium,nönbsp;lam quif^ lauabatur corpore, (ed iudicabatur ex priori lauationc to/'nbsp;tus mundus,unum aute hoc exigebatur, ut lauarentur pedes» ludæinbsp;enim difcumbebant,non eredi fedentes, qualis noßer mos cß,fed bnbsp;ta iacentes, ut alter alteri pedcs (uos ob oculos ponereh Quarc mo/nbsp;dcßij 80 ciuilitatis erat, pedes etiam poßbalneas lauare,ne proximenbsp;accumbenti uel fordibus, uel pedore moleßi eßcnt» Nos ante conuknbsp;uium manus tatum lauare folemus,q) pedes quales quales fint,Cub tanbsp;bula calceis tedß lateant Cum igitur petrus prêter pedes oßerret eti/nbsp;am manus amp; caput lauanda,admonetur public^ confuctudinis,ut aglt;nbsp;nofcat fe prgtermittcre officium non folum in detrctßanda obcdien-»nbsp;tia,ucrumetiam in prgßanda ciuilitatc» Qui lotus eß, inquit, non 0/nbsp;pus habet nifiut pedes laucî,fed eß mûdustotus* Hocuult Chrißusnbsp;dicere» Intelligo te etiam publkorum morum oblitum. An non antenbsp;lauißi lepro folenni confuetudine, toto corpore,priuf^ ad hoc con^nbsp;uiuium agni pafchalis acceffi'ßi^Totus igitur mundus amp; purus iudilt;nbsp;caberis, nec opus eß,ut nüc laues caput,ied fatis efi,fi pedes lauêtur,'nbsp;ne interim côtraxerint fordes,amp; fint accubanti abominabiles» Quidnbsp;adhgcdkcrnusc’Num Chrißus admonet Petrum de ciuili tantumnbsp;côfuetudine,amp; deritu tantum externg lauationiscNihil certe minus,nbsp;fed admonet his uerbis tam Pctrum,^ uniuerfam ecclefiam de ratio/nbsp;ne fpiritualis lauatiois. Nam quemadmodum in politica uita is iudinbsp;catur mundus, qui lauk corpus fuum ante^ ad conuiuium acccflc/nbsp;rit,ncc aliud ab ipfo exigitur,cum iam ad conuiuium uenerit, nifi utnbsp;pedes Iauet,ita etiam in fpirituali uita totus mundus amp; fandus iudi/nbsp;catur is, qui fpirituali balneo lotus eß,nec aliud deinceps neceßc ha/nbsp;bet facere,nifi ut pedes lauet» Spirituale balneum eß fons fanguinisnbsp;DOMINI noßri lefu Chrißi, qui ad expiationem pcccatorum no/nbsp;firorum effufus eßgt; Spirituale item balneum eß baptifmus, quernnbsp;Chrißus inßituk.in nomine patris amp; filij ÔC fpiritus fancti exhibeti/nbsp;dum»Qui autem credit in Chrißum,qgt; ipfe effuderit fanguinem fu/nbsp;Um pro peccatis noflris,amp; utitur baptifmo,iuxta mandatum Chrißi,nbsp;islauat fein fonte fanguinis Chrißi,amp; baptifmi eius» Quarcreputanbsp;tur in confpedu dci totus mundus ct fandus ^ppter lefum Chrißöjinbsp;de acceptû» Ergo ne fie fatis pparati ac fandifieati fumus ad aecûben/nbsp;duoi CÛ omnibus patriarchis,prophetis amp; pqs in coeleßi côuiuioCSanbsp;tisadmodu amp; fufficienter, fi autorê fandificatiôis noßr^refpexeris*nbsp;cni major pot effe fandificatioj, Ç lefu Chrißi, qug tota noßra

TM CAPVT Xin. EVANS. lOANNIt

fa-fla cfl: per fidem C Sed quia poft agnitum Chriftum,non continue difcedimus ex hacuita,pedesiterum atq^ iterum lauandi funt. PedPnbsp;bus autem figniftcaiur conuerfatio noftra in hac mortal» carnc. V t e/nbsp;nim pedibus corporaliter ambulamus in terra»ita operibus coouerfanbsp;honisnoftræ ducimusuitam interhomines. Quomodo ergo hi pe/nbsp;des lauantur quomodo opera conuerfationis noftræ conftituendanbsp;funtCHocdocet Paulus perïpicuc,cum ad Romanos fcribit. Si (ecurtnbsp;dum carnetn,inquiès,uixeritis,morieminü Quod fi fpiritu fada cornbsp;porismortificetis,uiuecis. Et iterum: Quemadmodum excitatuseftnbsp;Chriftus exmoriuispergloriampatris , ita amp;nosinnouitateuit»nbsp;ambulemus. Et ad Galatas: Spiritu ambulate,amp; concupifcentiam carnbsp;nis non perficietis, Ac rurfus ad ColoffenfestMortificate membra ucnbsp;ftra terreftria.EtjSitis induti tan^ eledi del, uifcera miferationunï*nbsp;comitatem^modeftiam amp;c. Vides igitur pedes lauare, eftc opera car/nbsp;nis per fpiritum mortificare, in nouitate uitæ ambulare. Nam quinbsp;poft^ confitetur nomen Chrifti, ducit uitam fceleratam, uel bfafphcnbsp;mijSjUel kortatione,uel helluatione, uel impofturis, uel alqs peccaiinbsp;gener ibus,is ingcrit oculis accumbentium fordidos pedes, ac merer»nbsp;ut è conuiuio omnium piorum eqciatur.Quare, cum Chriftus doneenbsp;nobis totam fuam mundiciem amp; fanditatem,incumbamus in hoe ftunbsp;dium,ut pedes continue lauemus,ac femper in nouitate uitae ambuknbsp;mus,quo in noftro cœleftis conuiuq loco maneamus. Cæterum,nbsp;Chriftus hoe dido,Qui lotus eft,nó opus habet, nifi ut pedes lauer»nbsp;fed eft mundus totus,loquatur pr^cipue de fpirituali mundicie, apcrnbsp;,, te fignificatur his uerbis,qu^ fequuntur.Et «kgt;s mundi eftis , fed nodnbsp;, , omnes.Sciebat enim, quisnam effet, qui proderei ipfum. Proptereanbsp;dixit,non eftis mundi omnes.Qnidç’an ludas non lauerat,non fandlnbsp;ficauerat fe ad cdendum agnum pafchalemCnon dubito, quin maiorinbsp;alt) apoftoli follicitudine,ut hypocritg folent, carnem fuam lauati/nbsp;onibus fandificauerit. Sedamp; Chriftus ipfelauitei pedes. Cur ergonbsp;dicitur adhuc effc immundusî'Mundus erat corpore, fed immundif/nbsp;fimus erat fpiritu, id quod in ipfo uidit Chriftus , priwfcß hæc fpirknbsp;tualis immundicies publice in lucêprodiret. Sed de luda pofteaplu/nbsp;ra.Nuncuideamus,quid illud fit,qgt; cum fiat fermo de fpûali mundinbsp;cie,folus ludas cxcipiaf, Vos mundi,inquit,eftis,fed no ocs» Hoc aiwnbsp;de luda proditore intelligendum effcjEuangelifta ipfe cxponir*Quonbsp;ergo Chriftus hue folum excipit,cum,ficut uidit in luda proo »tionê,nbsp;iia uidit etiâ in alt)s difeipulis defedioem. ludas prodidif Chr^ftutnnbsp;pontificibus. Horrendum ÔC immane fcelus. Sed ut de ali)s apoftolisnbsp;taceamus, quid de Petro dicemus, qui certe Chriftum horribiliier,nbsp;abnegauitj ac diris etiamnut^ fe dçuouit, finoffet eumî' Quid*/nbsp;jtoho^

goiaitlÀB lÔANlÇÏIS BRBNTïfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjï

^Ïioc fceïus non fatis dignum eft, propfer quod Pctriisiudkîndus û't immundus7lgnatius,autore Hieronymo,audadcr fcrib/t, qj Do/nbsp;minus elegerii cos in Apoftolos,qui fucrant pcccatores fuper oraneanbsp;homines,Hos ne tu mundos dicesç” De hac re ita fentiendum eft, qdlnbsp;ut duplex eft mundicies, ita ctiam duplex fit immundicies» Vna inaznbsp;mundicies cft naturalis,quç contrahitur ex peccato or iginali. Hanc finbsp;«¦cfpcxerisjiion folus Ridas, fed omnes Apoftol», imo omncs homi**nbsp;«es funt immundi, Omnes enim peccauerunt,amp; egent gloria dci» Et;nbsp;Non iuftificatur in confpedu tuo omnis uiuens^ Altera immundiciz,nbsp;CS ea eft,quæ contrahitur ex frudibus peccati, cum non folum pecca/»nbsp;tum inhgrct cami,uerumeuam dominatur homini, amp; impellit hominbsp;«cm ad quguis genera fcelcrum; Hanc fi confidcraueris, folus luda»nbsp;inter Apoftolos immundus erat in hac nouiflimaccena» Alij cnirainbsp;Apoftol/,cifi defeduri erant à Chrifto, tarnen hoc tempore non me/nbsp;diiabantur defeâioncm,aut aliam impietatemjed obediebant uocaznbsp;tioni Chrifti» ludas autem (ufceperat iam prodendum Chriftum, SCnbsp;«icditabatur dcfeâionem,adeolt;^ totus quantus quantus erat, mancinbsp;pium Satang erat. Quarc merito dicitur inter omnes Apoftoîos imgt;^nbsp;«lundus.Sed dicamus etiam de mundicie,Nam 8^ hgc duplex e(t. A-*nbsp;liacft,qug£it per fidem,ex Euangelio Chrifti.Nam qui credit lefumnbsp;Chriftum efïc fuum feruatorem, is reputatur corâ deo propter Chrinbsp;âum totus mundus.Cum igit reliqui apoftoli retinerent adhuc Chrinbsp;ftum pec fidcm, ludas autem abiecerat iam ex animo fuo Chriftumnbsp;Sc fufcepetat eum prodendum, reCle dicitur ludas immundus, reli/nbsp;qui auiê apoftoli mundi. Vnde amp; infra dicitur: Iam uos mundi eftis;nbsp;proptcrfermonem,qucmlocutusfum uobis. Alia mundicies eft,qugnbsp;confiât in operibus. Etfi autem nullius hominis opera, quaniumuisnbsp;bonajperfec'le munda funt, nec apoftoli iuxta hanc mundiciem per fcnbsp;mundi iudicari poffunt, tarnen qui ctedunt in Chriftum,reputantucnbsp;«lundi ctiam iuxta hanc mundiciem, propterea qd mortiftccc fpirititnbsp;fada carnis,S^ ambulent in uocatiôe dei,imbccillitcr quidem, fed tiinbsp;ex fïde,per quam etiam imbecillitatcs condonantur propter Chriftujnbsp;ludas aût,ncc hac mundicie iudicandus cft mundus, quia non folumnbsp;abiecerat Chriftum^propter quem imbccillitates priscôdonantur,ucnbsp;f umetiam inftituerat immane fcelus proditionis.Quare longe latccpnbsp;feparandüs eft a’ reliquo cœtu Apoftolorum» Ex his aût exemplis Aznbsp;poftolorum Si Iudg,uides eos tantum mundos elTe coram deo,qui uènbsp;credunt Euangelio Chrifti, etiamfi adhuc multis imbccillitatibusnbsp;obnoxij fuerint.Reliquos autcmomnes,uidelicet,Turcas,Iudgos,h^nbsp;pocritas,Epicurgos,impoenitêtcs fccleratos,effe uerc corâ deo immUnbsp;et peçcent opçribtfuiSgôi contênant^atc^ abijqant Ghriftv«^

IW CAPyT XIII, BVAxsL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»*.

Conferuemus igitur Chrißum, ut non tantum reputcmur forä Deo mundijuerumetiä faciamus per fpiritum ci’us opera mundkiei, quonbsp;dedaremus gratitudinem nofiram,amp; expedemus inculpati diem donbsp;mini noflri lefuChrißi,qui cßuna cum patreamp;fpiritu fando Deusnbsp;benediäus in fecub, Amen»

HOMILIA XIX»

IRAND VM fuit fpeäaculum,q) Iefus,ue rus McfTiaSjac ucrus filius Dei,abicccrit fcnbsp;fe in tarn uile minißerium, ut aqua in pePnbsp;uim mißa lauerit fordidos diicipulorumnbsp;fuorum pedes» Sed qu^ fequitur contio pefnbsp;(picue exponit, Chrißum fufeepiffe hoc nlinbsp;nißeriu confilio longe omniû prudentiflï^nbsp;mo.Pofl^ em lauiffet pedes eoRz^rccepti^*nbsp;que ucflibus fuis accubuiffet, iterum dixit

9, eîs.Scitis quid fccerim uobisC'Vos uocatis me Magißrum,8c DomP , , num,amp; bene dicitis.Sum etenim.Si ergo ego laui pedes ueßrosDu'nbsp;, 9 minus ac magißer, uos quoc^ debetis inuicem ali| aliorum pedes U'nbsp;, uare«Exemplum enim prgbui uobis, ut quemadmodum egofcci a(ynbsp;,, bisjitaamp;uosfaciatis. ObferuabiIisamp;neceßariacontio,ApoßoIi^'nbsp;nim^eireliqui difcipuIiChrißj duplici erroretenebantur. Alter ei^,nbsp;exißimauerint regnum Chrißi fore mundanum.Et qug prophet^^nbsp;de regno Chrißi literis mandarunt,ca iotelligcbant de externa huiu^nbsp;OimieU. feculimonarchia.Etfieinregnü Chrißi uocatur a Daniele regnuccenbsp;li, tn fentiebant hoc regnum non dici regnum coeleßc propter fpi'nbsp;ritualia bona,fed propter foelicitatem amp; perpetuitatem corporahïinlt;nbsp;bonorum,qu£in his terris fiiturafomniabant » Alter eß, q, fperauc^nbsp;rint, ciiam fe fore, autore Chrißo, in his terris illußres amp; potentesnbsp;principes» Vnde 6d cooriebantur aliquotics in fe inuicem rixis 8^ röt’nbsp;tcntioHibus,quis ipforum in hocregno futurus eßet maior. ChrißuSnbsp;autem reprehenderat ipfos fgpc ac multum, 8d docuerat, nec regnumnbsp;fuumforemundanum, nec ipfos fore cxternoshuiusmundiprincPnbsp;pes» QuarcjcS iam ex hoc mundo difeeffurus effet, fufeipiebuatioo?nbsp;pcdum,hoceß,minißerium maxime omnium feruilc, ut quod hadenbsp;nus uerbis docuerat, hoc nunc fuo ipfius exemplo difeipuHs ob octu*nbsp;los poneret»Scitis,inquiens,quid fecerim uobiscintelligitis ne,^i«Jnbsp;haclauatione uelimÇ' Agite ergo, exponam id uobis perfpicue» EgOnbsp;fum non tam ueßer, cceli ÔC terrg dominus,amp; tarnen non fumonbsp;liée arrogo mihi externam dominationem,fed uilifsimuni minißeri^dnbsp;oiw»

HOMILIAE lOANNIS BRENTIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1#

«Jucmadmodum rei’pfauïdiftisamp;fenfiftis. Quarcuoïo,utuos roeo exemplonon arrogetis uobis cxtcrnam dotninationcm terrf ,fcdnbsp;ut alter alteri pedes lauctis,ac feruiati's. Hic initio confidcrandum eft,.nbsp;cum lefus dicat. Vos uocatis me Magiftrum ac Dominum,amp; benenbsp;dicitis.Sum etenimjpoflet in alio quodam hominc inciuilis arrogannbsp;tia amp; iadâtia uideri.In lefu aût Chrifto cft ofFiciu,ctfaIutis noftrg nenbsp;ceffitas, Venit cm Chriftus in hune mundu,ut gloria maieftatis fugnbsp;reuelaret,quo nos ueram èc rcâam de ipfo fidem conciperemus. Œnbsp;cnim neceftarium fit,ut ad confequendam ueram falutcm, cognofea/nbsp;mus Chriftum^neceftarium etiam cft,ut nobis Chrifti maieftas explinbsp;cctur. Quarc Chriftus non iaâatdominationem fuamcarnali arroznbsp;gantia,quod gloriofi homincs facere folent, fed prædicat cam fpifi'nbsp;tus fandi conlilio,ut ueritas ctus nobis perfpccfta fiat. Deinde, quodnbsp;Chriftus hoc loco Apoftolis fuis contionatur,(enciamus non ad Aponbsp;ftolos tantum,fed etiam ad uniuerfam ecclefiam pcrtinere.Nam fi fa/nbsp;cit cos feruos, quos emilit ad dilatandum prgdicatione Buangçlq regnbsp;num fuum, amp; quos feriptura ipfa uoeat principcs,Cooftitucs, inqui/nbsp;nbsp;nbsp;44«

cns,cos principes fuper omnem terram.Et iterum: Principes luda du ces corum, principes 2^ebulon amp; principes Neptalim, quanto ma?nbsp;gis etiam hos facit feruos, qui per iliorum predicationem credituri c/nbsp;rantinipfum. Omnibus igitur in Chriftum credentibus dieftueft:nbsp;Si ego laui pedesueftros , dnsô^ Magifter , uos quoeç debeus itinbsp;uicem alq aliorum pedes lauare,Quid ergo adhæc dicemusC An nul/nbsp;lus Chriftianus, fine Apoftolus, liue Epifeopus, fiue Laicus, ut ucknbsp;cant,poteftcftebonaconfcientia mundanus dominus aut princeps,nbsp;(ed neceffe habet quiuis effe pedum lauator, amp; feruus ç* Et quô debcnbsp;mus nobis irtuicem pedes lauarcC'Nura impictur hoc cxêplum Chri/nbsp;fti ,cum quifpiam in magna feria quinta laucrit,rcligiôis gratia,non/nbsp;luillis mendicis externos illos pcdesCMinime omnium. Hæccerimonbsp;nia, ut facile prgftari potcftp'ta non implet exemplum Chrifti.Obfernbsp;uandum igitur eft,primum qgt; Chriftus,bac fua lauatione, amp; doctriznbsp;na, non abroget ciuilia rcgna,Ôd monarchias in hoc mundo,nec figntnbsp;ficct Chriftianos non polie mundanos efle Reges.Efaias dicit:Rcgesnbsp;àmbulaturos in fplendore ortus luminis Chrifti. Adhæc Reges mini ef«»*.nbsp;ftraturos ccclefiæ Chrifti,acfore nutricios eius.Dicit Ôi Paulus: Poznbsp;teftates elTe à Dco ordinatas. Quod igitur Deus ordinat amp; conftituznbsp;ïtjhoc non abrogac filius Dei,fed docct hoc loco,difcrimen elfe internbsp;fuumregnum Politica régna , docct uel Apoftolos ucl reliquesnbsp;Chriftianos non deberc pr^textu Apoftolatus aut Chriftianifminbsp;inuaderc imperia huius mundi, amp; occupare externam dominatio/nbsp;’'em. Apoftolienim, quemadmodû aiate dictum eftjentiebantreg/

M

IN CÄPVT XlH. EVANS. lOANNIf. num Chrißi fore terrcnam monarchiam,amp; fe fore principes terr^,nbsp;omncm habituros in terra fcelicitatemj propterea q? eflent Chriftia-'nbsp;ni\ Sicut ali^s homines exiftimant » q? is, quern ipfi indicant cflenbsp;probum amp; fandum,nullo debeat incomodo affici/edfoeliccm fem**nbsp;per rerum fuarum fucceffum in bac terra habere. Hanc uanam perfu»nbsp;îionem reprehedit Chriftus hocloco,amp;docetjqgt; ctfi Chriftianis de^nbsp;betur omnisfoelicitas,hocautem non intefliger^um efl in terr», fednbsp;in ccclo:Gaudete,inqu}t,amp; exultate, quoniam merresueftracopio*nbsp;fa eft. V'biC'num in tcrraÇnihil minus.Sed in ccelis.Et: hi mundoafflfnbsp;tftionem habebitis.Sed bono animo fi£is,ego uici raundum. Aclice*nbsp;bit quidem Chriftianis habere regna,opes, fanitatem èi. alia corporanbsp;Jia bcna,qu^ uel légitima bgreduatc,uel ordinaria eïcótione , uelpigt;nbsp;induflria,uel alqs iuftis rationibus eontingunt,nô eft autem fcntieiVnbsp;dum,q) cum fucrint abielt;fti,pauperes, bi imbedllcs debeant ftatingt;nbsp;fieri opulenti,ac rcRi in hac terra domini, propterea q* fint Chriflia^nbsp;nijfed animus inftituendus eft, ad fufFerenda quguis aduerfa. Namnbsp;Chriftus fuftulit quidem malediiftionem legis coram dco, non fuftunbsp;lit autem earn coram hoc mundo,donec uenerit nouiflimus dies. f*Unbsp;net enim adhuc firmum è(. fixum c|uod initio de toto humano getie^nbsp;re didum eft^în fudore uultus tui uefeeris pane tuo. Et,In dolore p3gt;*nbsp;ries filios tuos. Accedit prsetcrea amp; hoc incommodum, Satan fin^quot;nbsp;guîari odio profcquiturpios, amp; ftudet eis toto animi aftedu aduer/nbsp;iaquguisinfcrre. Itacpprjobnoxqfuntafflidionibus duplicinomf*nbsp;ne. xAltcro,qd finthomines. Hoc enim nomine obnoxij funt generalinbsp;bus humani generis maledidionibus. Altero,qudd fint pf). Hoc eônbsp;nomine fingularem habentboftem, quinun^noticonatur eosopznbsp;^imere. Quare,etfi prj pofTunt bona confeientia uti terrena ftclicionbsp;fe, qag ipfis diuina dementia contigeric » tarnen fci»ntfe pr^cipue i»nbsp;hunc ufum pofttos efle, ut in hac terra aduerfi® crucientur, uera aucnbsp;hja fcelicitare in cochs ft ntur. Qeinde confiderandum eft, quod c5nbsp;Chriftus non abroget politica genera uitf, debeat unufquifc^ in fuo

'lt; ’ gt; ordinariam uocationem 8^ honeftatem pr^ftare debet, exempli gta** lia,hbefi parentibus,ferui dominis, minores maioribus, (ani infir/nbsp;mjs. Chriftus autem cum ah: Debetis inuicem altj aliorumpedes Iagt;*nbsp;uare,exJgit inter Chriftianos mucua caritatis officia, mutuam feruitonbsp;iem,uidclicet ut unafquifc^ in fuo uitæ genere fuum faciat officium,nbsp;quod proximo ex uocatione Sf caritate debet. Nam quemadmodumnbsp;pedibus ambularaui,i£a uitac gener ibus conuerfationem noftram

.1

MOW-ItTAE lO'ANNîS BRENTIt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9»

homines dkicimus?MuIta autem amp; uaria funt hominum uïtia ih ipforüm conaerfätiöne. Alius eft mörofus,alius iracundus, alius fu/nbsp;ipieax, alius garrulus,âliuà alio uitio laborar.Hæ funt fordes^quibusnbsp;conuerfatioùitaénofkæinquinataeft. Hæfordesfuuc lauandæ, 8dnbsp;bgc eft prophelauatiô,qug inter Chriftiatios a Chrifto inftituta cft*nbsp;V’ideamus ergo banc lauationem primum omnium in Chrifto*Nonnbsp;enim fentienduni eft,quod Chriftus nuneprimum lauerit difcipulisnbsp;fuis pedes,fed lauit iam antea fæpe numero,priufquam aquam in pelnbsp;iüm mififfeuQuidCnum fie lauit eos,ut àbdicauerit fc dignitate,ma/nbsp;ieftace»amp; officio Mc(riæ,ac reiecerit ea in difdpulos C Nequaquani*nbsp;Sed retinuit cam dignitatem,ad quam diuiniius erat uocatüs, amp; mà/nbsp;net Meffias, in bac autem dignitate fecit fuum erga difcipulos officigt;nbsp;um.Quod ergo eft officium Meffiæ f Dedi,inquit, fpiritum meuntnbsp;fuper cumjudicium gentibus proferet.Et mox:GaIamôm qüaffatufrtnbsp;non contcretjamp;linum bimigans non extingnet. Ac ruHus : Spirituinbsp;Domini (uper me,eo quôd unxerit me,ad euangelifandum pauperi/,nbsp;bus mifit me, üt raederer contritis corde gt; prædicârem taptiuis iftgt;nbsp;dulgentiâm.Et iterum: Vere languores noftrds ipfétuîif, Sc. dolorcinbsp;noftros ipfe portauit.Ex bis babes, quód officium Meffiæ fit docerénbsp;Euangelion,rcprcbendéècimpietatem, tolcrarc infirmos, confolarlnbsp;afflidos.remitterc peccata, amp; animam fuam pro falurc bumani gehenbsp;ris dare. Hoc officium Chriftus diligenter difcipulis fuis exhibuft^nbsp;Docuic eosEuangelion perfpicue.Reprehendit eorum errores. To'/nbsp;lerauit pacientiffime ineptiasipforum. Pofuit animam fuam pro ipgt;nbsp;fis.Hæc eft uera pedum lauatio. Quarc Chriftus non iam primumlànbsp;liât difcipulis pedes,cum abluic cos externa aqua, fed antea femper lätnbsp;ùit eos,cum pcrfoluic cis officium ad quod uocatus erat. Ponamüs itinbsp;medio ApoftolumquendamChrifti, uel Pctrum,uel Paulum. Quonbsp;modo lauerunt hi pedes ccclefiç ChriftiCNum abdicarunt fc Apoftonbsp;lâtu,amp; reieccrunt ilium in proximum quendam hominemCNihil minbsp;nus,fed manferunt Apoftoli, in hoc autem uitæ gcnerc feruieruht ccnbsp;defi^^quibus potuerût dcbiierût offices. Petrus docct HierofolyZnbsp;mitanos Eüangeliô Chrifti, Si intérim grausï aceufat eos homicidifiînbsp;Quem oos,inquiens,crucifixû intcrcmiftis.Hoc erat pedes eorçi lauanbsp;re.Poftca inuehitur in Ananiam amp; Sapphiram tanta fcucritatc, ut renbsp;pentina morte intcrcant.Erat amp; hoc pedes eeelefiæ tauare,quia quodnbsp;fàciebat,diuina crat uocatio,amp; officium eius. Deinde diuertic ad gennbsp;J^5prgdicat cis Euangelion Chrifti, amp; recipit cas ïn eeelefiam Deûnbsp;Hoc crat gentibus pedes lauarc.Paulus lauit pedes ccclefie,cum drrînbsp;tülit Euangelion Chrifti à Hierufalem ufep ad Illyricum, Lauit Slt; penbsp;’^«s^n^orum,cum pett)(,ucditiorcs conférant eleêmofynam libéra/nbsp;¦ M ij

IN cAprt x!n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioanni$.

(iter 10 pauperes.Lauit pcdcs eorum^cum dixuïQuis infirmatur 5Ó ego non infirmorc’ Quis oiFenditur esp non uror Hæ cnim funtnbsp;partes Apoftolici oiRcq.D/camus etiam de Cbriftiano prindpe. Denbsp;bet amp; hic lauare pedes fubditorum Giorum* Num ergo hoc eft pedesnbsp;eorumlauareji abdicaueritfeprincipatu amp; tradideritprindpatumnbsp;cuiuis ex plebe, ut unufquifc]ß pro fua libidine uiuat, interim autemnbsp;(pfe agrum fodiar,aut fufdpiat proFedionem monafticamC Solêtquinbsp;dem nonnuni^ principes diuinitus eregnis fuis eqdJtaq^ necefte binbsp;bent potentem manum Domini obedienter ferre, hoc autem non eftnbsp;lauare pedes fubditorum, fi princeps fine certa dei uocatione deferatnbsp;(uum prindpatum,amp; fufcipiat pro fuo arbitrio aliud agendum, Sednbsp;hoc demum eft fubditorum pedes lauareji princeps in fuo principalnbsp;tu ftidat fuum ofFidum, ficut amp; Chriftus fuum fecit in fua uocationenbsp;oftidum«Pdndpis autem ofHcium eft,iuuare eccleûana Chrifti, cursnbsp;re at ecclefia erudiatur pia dodriaa, conferuare leges', tuer i pupillosinbsp;uiduas,amp; punire malos.Italt;^ princeps lauat fuis pedes, cum inftPnbsp;tuit minifterium prædicandi Euangeli] Chrifti, io fua.regione, cumnbsp;ius dicit,cum eripit pauperem à po(ente,curo iubet furem aut lationcnbsp;legitimo fupplitto 3fticere,ut publica tranqudlitasconfeFuetur» Pr P.nbsp;uatorum quoc^ hominum oftidum eft,iuos fibi inuicem pedes laua^nbsp;re.Quomodo autem hoc fi et Cf V icinus aut proximus noft er,aut eftnbsp;morofuSjôd iraçuodus,aut eft pauper feu inûrmus, aut afFidt nos itunbsp;iüda Si contumeîia. Hoc eft, fordidos habere pedes. Ablueadae igPnbsp;tur fun t (ordes. Äbluitur autem proximi morofiias,paciêcia, paupernbsp;iasliberali(ate,infîrmitas confoiatione,Slt; alqs gt;d genus ofb'djs, cotvnbsp;ttimelia ^quanimitate,ac generaliter abluuntur, quantû in nobis eft»nbsp;proximi uicia,pr ecibus amp; oratione coram deo, ut remittantur ei pronbsp;pter Chriftum. Hæ uirtutes aqua ilia funt, qua debemus pedes^nbsp;uidni noftri lauare. Itaque turn lauas alterius pedes, cum pex^nbsp;ftasei ofticium boniduts,,amp;pqhominis. Debemus,inquitPau»^nbsp;lus,no8 qui potentes fumusdnfirmitates impotentium portare,ac »5nbsp;placere nobis ipfis.Et i«erum:Si occupatus fuerit homo in aliquo de*nbsp;liâOjUos quifpirituales cftis-» inftaurate huiufmodi fpiritu manfucgt;nbsp;tudinisjconfiderans temetipfum,ne amp; tu tentcris.Hgc cum nobis prçnbsp;cepta fine, non feneiamus Chriftum ac Euangelion eius confuntkrenbsp;inter fc politica genera uitæ, fedadmonere unumquemcpfuiofFic^nbsp;in fuo uitæ genere,ut nobis inuicem per caritatem feruiamus, Cæteznbsp;rutn , poftquam Chriftus expofuit fuam dominationem amp; feruûuznbsp;tem, addit ounc generalem (ententiam , ex qua difdpuli facile iotellinbsp;,, gere queant,quid ipfi ferui facer e debeât. Araê,amefi,inquiens,nonnbsp;,, eft feruus mator domino (uo, neqp legatusmaior eft eo , qui lagauftnbsp;ipfum^

SOHILIAB lOANNîS BRENTIk ipfum.HoceR generale didunriiquodChriftus ad fuumpropofttum **nbsp;gt;0 pr^fenn'a accommodac,ut admoneât difdpulos fui officij. Seruorünbsp;'cnim officium eft,uc non extollant fcfefupra dominum,nec arrogentnbsp;fibi cxcellentiorem uel maieftate uel foelidtatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini habenc»

Delicatiifimus feruus cft, qui uulclautius uiuere, ^ dominus utuicgt; Ambitiofiffi’mus feruus effiqui maiorem affedat honorem,^ dominbsp;no fuo competit» Ac fiquidem feruus tarn morofus fuerit ut collocetnbsp;fefe in altiori dignitatis gradu,cp domino fuo conueniat, non poteftnbsp;de iniuria conqueri,fi multas amp; magnas plagas rcportct.Quo autemnbsp;hoc generale didum refpiciat,ante expofuic Chriftus, cum ait î Vosnbsp;uocatis me Magiftrum 2gt;d Dominum,ac bene dicitis^Sum etenim. Sinbsp;autem ego dominasueß;er,uos cerceferuimei eftis» Etfi ego ablcgonbsp;uos ad prgdicandum meum Euangclion,üos certelegati mei eftis.Rcnbsp;liquum igitur eft, qj cum ego dominus, non arrogem mihi ciuilemnbsp;dominationem,fcd faciam me feruum ueftrum, multo minus uos fernbsp;ui amp; legati debetis uobfs ciuilem dominacionem arrogare,fed uobisnbsp;inuicem feruire. Ex his primum obferuandum eft,quantum abfint dnbsp;Chrifti fententia Pontifices Romani, qui cum iadent fe efle fucceffonbsp;tes Apoftolorum amp; uicarios Chrifti,arrogantfibi maieftatem fupranbsp;omnes Reges amp; imperatores, ac dicunt fc elfe dominos orbisjed ua-*nbsp;nitas COR2 ex hoc lora manifeftecoargui poteft. Non eft feruus maiornbsp;domino fuo. Chriftus aut non uoluit fibi arrogarc regiam inhacterznbsp;ra maieftatem, amp; dominationem. Quarc fi Romani Pontifices funtnbsp;ferai Ghrifti,qua impudentia audent fibi fumere,quod Chriftus do/nbsp;minusfibi non fumpfittSi autem hon funtferui eius, quis eft in cedenbsp;fia Chrifti ufus eorum Cquot; Dèihdéhoc didum ponendum nobis eftnbsp;ob oculos in omnibus adüerfis, ut difeämus patientiam 8C obedienznbsp;tiam.Chriftus enim dominus ôèmagifternofter grauiffimeafflidusnbsp;eft. Cur ergo nos fcrùî amp; miniftri eius tarn delicati effemüSjUt nullasnbsp;ferrcmüsafflidionesC'Quin potius fi carucrimus äfflidionibüs, nonnbsp;fumus conformes imaginis Ghriftt Bt ut Apoftolus ait: Si alirai fuznbsp;mus â caftigatione, cuius participes font omnes, fpurq fumus, non finbsp;Irj» Porto quo Chriftus hoc fuum cxemplum magis commcndet,pronbsp;ponit etiam premium: Dicitenim.Sihfcnouiftisibeati eftis,fi feccri ‘nbsp;tis ea. Non fatis cft, hæc noffe,f éd necéffe cft ea facere. Gognofeendanbsp;quidem funt diligentiffime, (cd maxime omnium facienda funt.nbsp;Quare ambo coniungit:Beati,inquiehs eftis,ri hgc nouiftis,et fi feccnbsp;Htis ea. Quid ergoC Num meremur fadis hoftris beatitudinem»nbsp;Non dicit:Merebimini bcatitudincm,fcd beati eftis,uidelicet fig«*^nbsp;ficans qudd opera mutug feruitutis, qug hic exiguntur. non fint me'

M ig

IM CÄPVT XIU. EVANC. lOANNIfc

' gt; Htuttixônfequendæ beatitudfnis, fedfintfruclus beac(tudtnisantc per fidem propter Chriftum confequutæ» Vera enim bcaiitudo nonnbsp;contingitulli hominum, nift perremilTioncmpcccatorum gt; propternbsp;lefum Chriftum fide acceptum, Bcati,inquit» quorum remiflae funcnbsp;iniquitateS)amp; quorum teda(unt peccata. Eorum autem,qui ficbea^nbsp;ti faefti funt, ofiicium eft, ut cognofcant fe efte feruos in hoc mundo»nbsp;amp; lauent fibi inuicem pedes. Quare qui hoc fuum officium fecerinc,nbsp;rede iudicantur 80 dicuntur beati. Hie autem uide mih i in quo con/nbsp;fiftat Ecclefiæ beatitudo feu fœlicitas in hac terra.Chriftus enim nonnbsp;dicit: Beati eftis»fi Pontifex Romanus fuperauerit maieftate fua om/nbsp;nés terrenos reges amp; principes.Non diciqBeaii eftisji epifeopi fuc/nbsp;rint potentes in hoc fcculo principes. Non dicit, Beati eftis, fi Ecd'SJ'*nbsp;fia multas habeat facultates.Hæc enim nec funt beatitudo,nec eonfcPnbsp;uatio Ecclefiæ; Sed dicit, Beati eftis, fi hæc nouiftis ôd feceritis ea*nbsp;Quæ funt illaCuideliccc,fi cognoucritis regnum meum non efTemunnbsp;danum,nec fumpferitis uobis externam dominationem » fed feruierPnbsp;tisuobis inuicem per caritatem, amp; memineritis uobis ferenda potPnbsp;us efte quæuis aduerfa, quâm fcclicem in hac terra uitam agendam;nbsp;Ct aliàs:Beati,inquit,eftis»cum probra iecerint in uos homines,^!»nbsp;fedati fuerint.Et Petrus:Si probris afficimini in nomine Chrifti,benbsp;ati eftis. Ac mox:Si ut Chriftianus afftigitur aliquis,ne pudefiat, fe^nbsp;glorificetdeum inhacparte.Sufpicitquidem S^admiratur hiemtuv*nbsp;dus eos,qui funt externa foelicitate illuftres.Oues eorum fœtc^æ,in^nbsp;quitpfalmus, abundantes in egreftibus fuis, boucs eorum crafTse«nbsp;Non eft rqina maceriæ,necp tranfitus^necß clamor in plateis eorum*nbsp;Beatum dixerunt populum cui hæc func, fed reuera ille populusnbsp;tus cft,cuius Dominus deus eius. Quare, etfi Domino Deo mago^nbsp;gratiæ agendæ func,fi dementer dederit ecdefiæ fuæ externam qu^nbsp;dam fœlicicacem in hoc fcculo, qua etiam utedum eft in uera pictatG^nbsp;(amen non eft fentiendum, q) beatitudo ecdefiæ confiftac in externanbsp;foelicitate,fed in hoc confiftit,^ in omnibus aduerfis, qutbuanbsp;in hoc fcculo obnoxia eft,habeac propiuum Deum per lenbsp;urn Chriftum Dominum noftrum,qui eft una* cumnbsp;patrç amp; fpiritufando D^s benedidus iQnbsp;fecula. Amen;

HOMILIA

HûttiLïAE 10 ANNIS ßRBNTir.'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ICEND VM eft nobis hodie de luda, non illo Leb

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 bæo»qui cognoininacus eft Thaddæus, ôi manfic in

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;officio ApoftolatuSjfcd illo Ifchariote, que ut Chriz

ftus fupra excepit è catalogo mundorum,ita nunc exz ’cipit £ catalogo bcatorum.Si hæcnouiftis,inquit,beati eftis,fi feccrinbsp;tis ea»Non de omnibus uobis loquor.Bgo fcio,quosekgerioi/^d utnbsp;adimpkatur kriptura: Qui edit mecum pane, fuftulit aduerfum me , « ,nbsp;talcaneum fuum,Nunc dico uobis priufq^ ffat, ut cum fadum fueritgt;nbsp;aedatis,q, ego fim.Hæc de luda Ifchariote intelligenda efte, ex i)s qnbsp;prgccduntamp;lequuntur,mjmifcftura eft. ludas enim filial Simonis»nbsp;cognomento ifehariotes, fuit unus è duodecim Apoftolis, cui Chti/nbsp;ftus non tantum officium Apoftolatus^ucrumetiamcuram fifei com'nbsp;fnendauit.Et funt autores,qui commémorant ipfum multa etiam mknbsp;racula in apoftolacu fuo sedidiffe»ut appareac ipfum baud poftremasnbsp;inter Apoftolosobtinuiffe, Etfiautemtantis beneficnsa* Icfu Chriznbsp;fto affedus amp; ornatus fuic»t8men eo immanitatis proceffit,ut pcpipcnbsp;Tit triginta argenteis cum PontificibuSife opportuno tempore Chriznbsp;ftum proditurum. Cum igitur interea temporis inter difcipulos 6Cnbsp;Apoftolos cum Chrifto uerfaretur»uidendum erit » quakm fc Chriznbsp;ftus ipii exhibucrit. Non enim fentiendum eft, quod inftitutum luznbsp;dae latueric Chriftum,fed tam manifeftum fuit ci,nbsp;nbsp;nbsp;ludæ ipii. Viz

dit conftlia animi dus, uidit cum cum Pontificibus colloqui paz cifci,audiuit omnia uerba eorum.Quid ergo Chriftus contra facienznbsp;dum fufeepit^ Hoc nobis cognofcendum,nec cur iofe nec ociofe proznbsp;ponitucjfedutdifcamusquomodopcccatanoftracxpiatafintjamp;quonbsp;modo debeamus etiam nos exhibere erga amicos ingratos, amp; maleznbsp;faófores.Primum igitur, Chriftus non diffimulat fe (cire inftitutumnbsp;ïudæ , fed palam fignificat hoc fibi notiffimum effe. Antea dixitrnbsp;Nonne ego uos duodecim ekgi, ôd ex uobis unus diabolus eftlt; Ecnbsp;itcrum:Vos mundi eftis,(ed non omnes.Nuncautem dicit: Non denbsp;omnibus uobis loquor. Ego fcio, quos elegerim, Nec hoc tantumnbsp;commemorar, fed exponic etiam cauffas, cur tantam difeipuli immaznbsp;nitatem toleret, amp; de ea tam manifeftc concionctur. Tolerat cnira eznbsp;am,qudd fpiritus fandus multis ante annis fignificauerat, domeftiznbsp;cum amicum amp; conuidorem, fore Chrifti proditorem. In pfalmonbsp;enim quadragefimo fcriptum eft:Homo pacis meæ, in quo fpcraui»nbsp;qui edebat panes meos,magnificauit (uper me fupplantatione, Namnbsp;hunc pfalmu,de Chrifto,amp; hunc uerficulu pfalmi de luda prodiroccnbsp;bielligendû effc,teftatur Chriftus ip(c hoc loco perfpicue » nec aliua

ÏN GlïVT Xïll BFA-NG». IOÄNNI? fttterprcs,qui diuerfum fentit, audicndus eft, quippe q, hicilk Jwnbsp;quém pateraudfrciüfrit jS^quófcrïptura maxime omnium tendihnbsp;Contionac aCit Chriftus de hac immanitate ludg, priuf^ re ipfflnbsp;fidatur,utairafadlumfuerit,Cgt;nquit)crcdatis,qgt;EGO SVM. Sicnbsp;6d poHea cu de morte fua contionaretur,ait: Nunc dixi uobis priuf^nbsp;fiat,ut cum fadum fucritjcredatis. Nam quemadmodum filiüs Drinbsp;multa ^didit miracula in mundandisleprofis, fanandis^gtOEiâ ,^nbsp;cxcitandis mortuis, ut confirmaret his tanep coeleftibus teftimonijsnbsp;uocationem fuam,amp; ueritatem dodring fu^, qua fcuerum Meffiatflnbsp;amp; filium Oei prædicabac,ita uaticinatur de proditione ludg,ód de gCnbsp;nere mortis,qu3m fufeepturus erat,uc Apoftoli, quicrant futuri cQOnbsp;tionatores Euangelrj in toto orbe cerrar^, non folum cognofcerentipnbsp;(um feientê amp; uolentem fufcipcrcmortcm^ucrumciiâ admonerentUKnbsp;ex hoc de ueritate Euangelrj eius,amp;confirmarent (idem fuam, uidelinbsp;cetyhunc lefum, qui amp; naec prgdixic, amp; in quo hæc iuxta fcripturan)nbsp;impleta funt,uerum elTc MeiTiam ilium, qui fuit patriarchis promi(^nbsp;fus,amp; per prophetas prgdicatu$,nec in aliocteroam iuftitiam ac falu*nbsp;tem qugrendam» Sed quidcquot; Num quia unus «? duodecim Apoftolifnbsp;(adus c(i audelis proditor Chrifl;i,0^ eiedus c minifterio ApoflolBnbsp;tusjentiendum eft etiamreliquorum Apoftolorum minißerium ePnbsp;fe uanum,amp; contemnendumcimperiti.quidcm homines folent propnbsp;terunumamp;alterumfcelcratum.cxempli gratia,opificem autagri(XVnbsp;lam,damnare uniuerfumopificumamp;agricolarum ordinem. Cbrï''nbsp;ftus autem non abijeit reliquos ApoHolos, propter unum fcelerató»nbsp;fed potius confirmât reliquorum minifterium, amp; autoritatem»Sic e**nbsp;» gt; nim fequitur: Amen ame dico uobis, qui recipit quemcunc^ mifero^nbsp;» « me redpitQui autem me redpit,redpit eum,quiiine mifit. Dixi 1(1''nbsp;dam ApoHolum foreproditorem» Nunquid ergo pre^îter prodi'^nbsp;torem licebic Euangelion de ChriHo, quodalrj ApoHoli condo*nbsp;natUri funtgt;contemnere,ac damnarecMinime omnium. Etfi enimlunbsp;das me prodit,amp; â me defidt»uos tarnen reliquos ApoHolos mittämnbsp;inorbemterrarum, utmëum Euangelion adnuniietis. Ec nequisuenbsp;ftramcotitionem contenmendam ducatipcrmemetipfum iuro»nbsp;quicunc^ ueHram dodrioam redp(tjamp; fide agnofdt^ meipfum red»*nbsp;piauQuiautemmeperfidemexueHro Euangelioredpir, isdetitttnbsp;patrem, qui me in has terras mifit, amp; me maieHate Mefliae or/nbsp;Apofiolvti nauit, redpit. Haec eft confirmatio auioritatis Apoftoheafnbsp;lt;fodr««i(«»i3odrinæ, quætàntodiligentius eft confideranda, quanto magi«nbsp;forit4f» Humana autoritas in controuerfia de rcligionis dodrina nobis obrj**

’ cifoleuCum enim his temporibus dodrina Chriftianifmi in difeep* tatiouem uocata fit, exigunt fapientes huius feculi, ut iudicium eiusnbsp;Pontifici*

HOMILÎAE ÏÓAMNIS BRENTIt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

pontificibus ita permittatur,ut quicquid ipfi pronuntiiaer/nt ac tuerintjobedicnter agnofcamus» Ssd hoc cft cxigcre^ut fiduciara ue^nbsp;r? ac perpetuæ faïutis noftræ collocemus in homine,8d ponamus ear/nbsp;nem brachiû noftßi* Tametfi em debet effc in ecdefta iudkiû ôi. eognbsp;nicio de dodrina» Prophcrg, inquit^duo aut tres Ioquantur,amp; cgtertnbsp;dijudicenuEt iterum:Probatc fpiritus»nom fint ex Deo, taracn Û omnbsp;nés illi iudicesac probatores,€ffent Irengi^CyprianijB^^’^n’^®^®”**nbsp;zenijChryfoftomi, Auguftini H/eronymi.imo quod admirabiliznbsp;us uidebitur^etiatnfi omnes effent Angcli,non tarnen Üceret his iudinbsp;dum ita permittere, ut fentencia corum nondum cognita iurarcmusnbsp;in obfequia ipforum»Non ncgandum eft, quin Irengus, Cyprianus,nbsp;fet reliqwi cius generis Ecdefiaffici fcriptores ac Epifcopiffuennt uirînbsp;dodiffïmi Ôi. fandiffimi, atcç optandum effet, ut hi qui’nanc tenentnbsp;ioca epifcoporum, aiiqua fakem ex parte pictati eorum refponderêt^nbsp;Nec defideramus aliquid,quod ad hanc quidem rem attinet, in An/nbsp;gcIis.Hucenam accedit, qj nullius quantumuis abiedi hominis iudinbsp;tium in ecdcßa Chrifti temere contemnendum fit, parati fimus etinbsp;amnoscorrigereffiquidà uerbo DOMINI difcrcpans fenferimus,nbsp;fed alieng fententig fine humane fine angdicæ ita nos captiuos trade/nbsp;re,ut eam nec auditam nec cognitam, tan^ facrofanctam nos ampîexnbsp;uros rccipiamus, hoc demum ab eo officio, quod debemus Chriftanbsp;ieruatori noftroîongiffime abeft» Chriftus enim,quem pater audirenbsp;iuffit,non remifit nosweladfanclosdodores, ueîadangdosccele/nbsp;fteSjfed ad Apoftolos fuos. Qui uos,inquiês,audit,rae audit.Ec hocnbsp;loco:Quirecipit,quemainlt;ç mifero,merecipit»Acpoftea: Parade/nbsp;tus ilkjqui eft fpiritus fanâus,quera pater mittet meo nomine, docenbsp;bit uos omnia,« fuggeret uobis omnia,quccunc^ dixi uobis»Et alijtsnbsp;dicit eos (effuros fuper duodecim fedes,ôi iudicacuros duodecim tri/nbsp;busifraet Quibus uerbis fignificat fe (ententiam extremi iudici) pronbsp;nunciaturum iuxta dodrinam Apoftolorum fuorum.Quarc fob A/nbsp;pottolica dodrina ram ccelcftis amp; diuina eft,ut qui earn docet,audi/nbsp;endus fit,etiam{i fucric omnium hominum abiediffimus, qui autemnbsp;contra eam docct,c5temncndus fit,etiamfi fuerit Pontifex Maximus^nbsp;aui angelus coeleftis, QuidergodocueruncApoftoli'î’ Longumef/nbsp;iei fingula enumerare,dicemus tantum epitomen. Docuerunt folumnbsp;ïefumfilîumMariæ uirginiseffe uerum Chriftum, éc unigenituntnbsp;fiIiumDei,quifi£ fadusexpiatorpeccatorurn noftrorum. Docue/nbsp;runt, omne qui in ipfumxredit, reputari corâ dcoiuftS Siferuari, c«nbsp;aûtqui non credit, codemnari. Docuerut ex haefide unSquemep de/,nbsp;bere in fuo uitg genere iuftitiâ operari, ac uerbo dei obedire. Hgc eftnbsp;ÏMrama Apoftoiieg dodring,Hanc qui audit» audit dodrinâ Chrifti,

IN CAPVT X!1I. EVANG, lOAWNlS,

Qui’ucro audit Chrifti docîrinam, is audit dodrinam DOMINI delnoftri, Quare aduerfus hanc dodrinam,nihil quâuis angelicuninbsp;fufcipicndum eft.Scd fi utracp pars dicit fc agnofccrc apoftolicam donbsp;ârinam,diHentitautêin fentcntia eius dodrinæ.quis in hacre iudexnbsp;critCHic conferenda crit dodrina ipfa, cum hominum fentcntqs,nbsp;quant^ in dicendis fcntcntqs maior pars fere folet uinccrc mcliorem,nbsp;tarnen nihil ccrtius eft,^ q? uera ccclcfia Chrifti earn fedetur fente«nbsp;tiam,qug eft lefu Chrifti feruatorfs noftri. Dicit enim Chriftus denbsp;ouibus fuis : Alienum non fcquentur, fed efFugient ab eo. Et itcrumrnbsp;Oues meæ uocem meam audiunt, 8d ego cognofco eas, amp; fequuntUrnbsp;me,nec peribunt inæternû, ncq^ rapiet eas quif^ de manu mea. Sednbsp;,, de his hadtcnus.Redeamus ad inftitutum.Cum hgc dixiftet lefus, turnbsp;,, batus eft fpiritu, teftificatus eftjdixitcj: Amen amen dico uobis,nbsp;» , q? unus ex uobis proditurus eft me. Non difïïmulat Chriftus aninai

fuiperturbationem, fed ingenue fatctur qua de cauiTa perturbetur,' Videt enim ludam proditorcm ob oculos accubentem,ex quo fic co^nbsp;moueturanimo,utid tarn corporis geftu,^ perfpicuisuerbis teftifi'*nbsp;cetur.Quid igitur diccmusC Num Chriftus concipit odium 8^ inuigt;’nbsp;diam aduerfus proditorcm fuumC”Abfit. Noftra quid? natura fic eftnbsp;affcdta,ut uifo capitali hofte,odium ira efFcruefcat.Chri ftus autefHnbsp;ctfi affumpfit Humana carnem,non tarnen fecit humana peccata. Pec^nbsp;catum,inqt,non fecit,nec eft inuetus dolus in ore eius.Quid ergo eftnbsp;hæc animi eius perturbatio C non eft carnale odium, nee inuidia/cdnbsp;eft moeftitia ôi dolor,qui folet in animo hominis oriri ex confidera^nbsp;tione ingratitudinis ÔC malefadi eius, de quo optime fumus meriti*nbsp;Hie eft ingens èC. inexplicabilis dolor,de quo Chriftus ipfcconquf 'nbsp;ftus eft, priuf^ afttimpfit hominem.In plalmo enim xxxx.qucma«*'nbsp;tea allegauit, ait: Homo pacis mee, in quo fperaui, qui edebat panesnbsp;iheos, magnificauit fuper mefupplatitationem. Et pfalmusiiirj»nbsp;inimicus meus maledixiflet mihijfuftinuiftem üticß.Et fi is,qui ode/nbsp;rat me, fuper me magna locùtus fuiflet, abfeondiftem me forfitan ahnbsp;eo;Tu ucro homo unan imis,dox mcus,et hotns meus. Qui (fmul ménbsp;cum dulces capiebas cibos,in domo dei ambulauimus cu c0fenfu,T^nbsp;Prower.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salomon, ab amico fruftrari non minorcm dolore ioferce,

fi quis flammeis nbsp;nbsp;mortiferis fagittis petatur. Si ergo hie tan/

tus eft animi dolor,cur Chriftus fufeepit cum Quid enim opus fgt;^. crate'An non potuiftethuicreialfisrationibus mederiî' Poft^emnbsp;cognouit cofilia ludejpotuiftct eû,abié(fto omni dolore, priuatim ctnbsp;remotis arbitris admonerc, amp; extrema quis fupplicia minari,nifi »quot;c*nbsp;fipifccret,potuiflet item,animum ludg ex improuifo iia inuertere,, ucnbsp;mox abieciflet confilium proditionis,ôôJàâus fuiflet acerrimus ip«nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usdetert

quot;lïOMILIAB ÎOANNK BRENTlr.

defenf(M*, potuiilet ctiam cfRccre, ut lude ftatim terra dchifcereï» Hæc quidê cogitat humant animi cur/ofiras, (ed nos fentiamus id ei lt;nbsp;fc optimum bC prudcntiflimum,quod Chriftus fecit. Sunt enim fug,nbsp;adeolt;^ diuing cauflgj^ptcr quas Chr iftus maluit hüc animi doloremnbsp;fufdperc,^ uim maieftatis iuæ,hoc quidem tempore, in luda exercenbsp;fCtPrimum enim, fupra allegatione pfalmi (ignificauit, fc hac patiennbsp;liaobedireuoluntati patris,utadjmpleatur,inquit,fcriptura: Quie^nbsp;dit mecuns panem, fuftulic aduerfum me calcanéum, hoc eft, poffemnbsp;^uidempromaieftateinea in proditorera animaduertere, ego autemnbsp;«eni in hanc horam,non ut cxerceam meant maieftatem,fcd utobedinbsp;«un uoluntati Dei patris raei. Voluntas eius eft, ut prodar ab eo, denbsp;q|txgt; optime meritus fum,Et hanc uoluntatem dei,non ex me ipfo fin/*nbsp;xi,fed ex fcriptura çognoui.Spiritus fandus enim in feriptura multisnbsp;aotcannis fignificauit, meâ conuidore meoconculcandum, pro^nbsp;jdcndum.Quarc fufeipiam hunc dolorem patienter amp; ©bedienter, utnbsp;facisfadam uoluntati dek Hic nobis difcendum eft,unde uoluntatemnbsp;Oeicognofceredebeamus, Sunt cm homines,quiputanteadre Dei D«nbsp;^luntatem, qupipfi pro fua prudentia animo concipiunt,aut que etinbsp;am nodu fomniant. Voluntas autem Dei non eft qugrenda in humanbsp;nis cogitau’onibu8,aut fomnqs,fed in diuina fcriptura, Legimus quinbsp;demfomnia Pharaonis, Nabuchodonoforis, 8^ alioru quorundam,nbsp;hgc autem funt fingularia rniracuïis diuinitus oftenfa, non funt gene^nbsp;irales humanorum fomniorum cófirmationcs. Ad legem,inquit pronbsp;phe£a,amp; ad teftinionium,non ad obferuatorcs fomniorum, amp; augu,»nbsp;riorum,Quarecognitio uoluntatis Dei petenda eft ex diuina fcriptunbsp;ra» Deinde Chriftus fufeepit hunc animi dolorem, ut per eum expia/;nbsp;retpeccata noftra» Venit enim Chnftusin hunc mundum, non utnbsp;peccaret ipfc,fed ut noftra pcccata expiaret» Pcccata autem expianturnbsp;wis fupplicqs,lnter fupplicia uero pcccaiorum, etiam hoe enumera/*nbsp;peccator meretur, ut non folum inimici, uerumctfam amici fi»*nbsp;fint hoftes ipfius,8^ malefaciant ipfi.Pcccant quidem amid, male*nbsp;ladant amico,fcd peccator meretur hæc maicfada, Peccator enim menbsp;retur omnia genera maledidionum»Venient,inquit,fupcc te omnesnbsp;nialedidiones iftg, Slt; appréhendent te. Inter maledidiones autemnbsp;liacc non eft cxtrema,Si quis non folum deferitur ab amico fuojucru?nbsp;etiam malis ab eo affîcitur. De hac maledidionc conqugriiur Hiere/nbsp;nuas,amp; didt cam’acddiffc urbi Hicrufalem, Non eft,inquicns, qu»nbsp;confoletur earn cx omnibus caris eius, Omnes araid eius fpreucruntnbsp;eam,etfadi funt ei inimici, Cum igit Chriftus fufeepitpdâ expia«'nbsp;da, fufeepit hanc maleditftioncm ac fupplicium peccati, ut iramnbsp;dd placaret^S^ nos oîa extrema propter ptftm meritos,cum deo patre

IN CAPTT XII. EVÄNQ« lOANNl?.

rcconciliaret.Pofircmo Chriftus fufcepit hunc anitni dolorem, ut ex cmplofuodoceretnos, quomododebeamusnos exbiberein fimiHnbsp;dolorc erga ingrates amicos ÔC eos qui ex amids fadi funt capitalesnbsp;noftri inimici. Animaduertamus igitur ea,quæ à Chrifto fiunt,ut 6^nbsp;nos ex ipfis cxemplum uitae,noflræ petamus» CbriRus non admonetnbsp;ludam de proditionc remotis arbitris.nec exprobrac ei priuatim fccgt;nbsp;lus eius»Quid ergo dicemus Gir Cbriftus non fecutus eft fuam ip'nbsp;(lusregulam* Si peccauerit in tc frater tuns, argue cum inter tcamp;ip'nbsp;fum folucncHïCC régula ad ca pcccata priuatim arguêda pertinet, qiifnbsp;nobis humano modocognitafunt, Quod autem peccatum Chriftusnbsp;in luda uidit, hoe non cognouit humano, fed diuino modo» Quarenbsp;hæcrcgulainpræfentianihilad Chrifrum. Necmutauituoluntatênbsp;lud^ mirabiliter, q? ludas ipfe mutarinolaerit,amp; Chrifrus tradidc'nbsp;rit fefeobrequentem diuin^ fapientia?,cuius ea eft profunditas,ut de'nbsp;beamus ipfam adorarc,non perfrrutari» Nee traqeit ludam fulmine,nbsp;quia filius hominis non uenicad pcrdendas,fed adieruandas animainbsp;hominum»Quid ergo fccitcEa fecit,qoe fatis crant, turn ad teftjficannbsp;dum ludç inftitdtum non efle fibi ignotum,qua exrc declararet,fedinbsp;uinitus in haneterram miflum.Nuncdicouobisj'oquir, priofqfiat,nbsp;ütcum fadum fueritjcrcdatis, q, egofoni,tamadadn7cnendumlu'nbsp;dam^quo ab immani fuo freiere rchpifeerct, Antecnim dixir.Mundinbsp;cftis, fed non omnes» Hoc autem «aide generaliter didum erat, necnbsp;poieft ex hoefolo dido eolligi, îefuro efle fingulari prophetiacfpiri'nbsp;tu prædtcum,qufppe quôd de hominibus ita eomparatum fit natura,nbsp;UC ubi efl corum mu!titudo,ibi etiam non pauci fint frelerati, idco^nbsp;facile uerom dieef,quifquis dixerit,cos quidem mundos efTc, fed nonbsp;omnes. Deindeautem, nongeneratimdealiquibus,feddifertedenbsp;VnO loquicur,amp; nominat etiam fpcciem immundicici,fcu peccati,nbsp;uîdelicet,proditioncm, VN VS, inquiens, ex uobis me proditurusnbsp;efr»Nechoccontentus,etiam proditorisperfonam indieat» Sicenintnbsp;fcquitur: Afpiciebant ergo fe inuicem difcipult,hæfitantes de quo dfnbsp;, cer et. Er as autem unus ex difeipulis Icfu recumbens in (inu ipfius, ni'nbsp;mirum is, que diligebat Icfus CHic erat loannes Euangelifta nofter)nbsp;ianuit ergo huie Simon Petrus,uc feifritaret, quis effet de quo loquenbsp;’ retur,kaep cû recubuiffet ille fuper pedus Iefu,dicic ci,Domine,quisnbsp;’ cftcRrfpondit IcfusJlle eft, cui egojiitindum panem porrexero. Etnbsp;* ' cum intinxifTetpanem, dédit ludg Simonis Ifrhariotæ^El^^^ hic riO'nbsp;’ ’ folum nomen freleris, uerumetiam perfonâ frelerati exhibita buccelnbsp;la notacain.Quid igitur dicemüsCNum Chrifrusuoluit proditoremnbsp;proderecNon hoc egit Chriftüs, Ut fua notatione ludas aliquid malinbsp;à rcliquis difeipulis pateretur, (ed quemadmodum ante diximüS, ut

BOMILIAE IOANN IS BRENTlli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0

rcfurrcxffTet mortuis.difdpult intclligerene ipfum Hec fnuigt; tum nee fgnarum fufcepiiïc crucem, èi. conferrent hoe uacicinium, c5nbsp;slqsmiraculisa Chriftogditis,cófirmarencurc^£idefua,hunc lefumnbsp;rfTe ueß: Chnftum feruatorê noftt^.Prpterea^egic hoe Chriftus,uc lunbsp;das admoneretur defuaimmanicrudelitate Si refipifceretjudas aûtnbsp;non dédit loaim huicadmonitioni,fed fit (ubindc pcior,3iobftina-*nbsp;tionPoft ofFuIam enim ingreflus eft in eum Satanas» Quid iiaî' nun» * •nbsp;Satan non fuit an tea in ludacCerte fuit,6i cum furaretur,Si cum paci(nbsp;çcrctur cum pontificibus. Cur ergo dicitur Satan iampHrtïuna poftnbsp;offulam ingreflusCRcfpondeo» fcïfi ludas antea obfecutus eft uolunlt;nbsp;taci Satanæ,in furando Si pacifeendo de proditione, tarnen non dubinbsp;to, quin hadenus audiuerit uocem in animo reclamantem, Si^unlnbsp;jinmani fc clerc dehortantcm.Quid infticuis ludac* Quo infaniæpronbsp;grederisC Visnsprodere tuum magiftrumC' imotuum ÇhriftutnCinbsp;Non facias Jmo facias,imo non facias.Hgc adhuc eft pugna Satang eunbsp;luda.Poft^ aut ludas accepit bucceUâ è manibus Chrifti^ôi cogitauiCnbsp;Chriftum impotentiorê effe, Ç qui poflfitipftaliquidmah inferre,'nbsp;Satan ita eum deiecicac uicit ut quod antea dubiiancer cogitaueracgt;’nbsp;nunc certo aggrediendum Si perficiendum cónftiiuerec. Quare ucrenbsp;dicitur, q, Satan poft accepta buccellam intrauerit in ludam, nonnbsp;ante non fucrit in ipfo, fed qp nunc tyrannide fua in ludam ita domi/nbsp;netur,ut ludas fcfcad perficiendam proditionem tota animi cogitatinbsp;one accingat.Quod cum Icfus intelligerct,dicit ci:Quod facis Jac ci/ * *nbsp;tius.Hoc autem nemo intelligebat difeumbentium » ad quid dixiflet ' *nbsp;ei. Quidam enim putabant,quia loculos habebat ludas, qp dixiiTec ci ‘ •nbsp;Icfus,emeea,quç opus funt nobis ad diemfeftum,aucegenisaliquid * *nbsp;daret.Cumergoàccepi(FétiIIcofFulam,cxiuitcontinuo. Erat autem* *nbsp;nox.Quod fads,inquit Chriftus,fac citius.Non iubet ludam prode/ * *nbsp;re,hoc eft,malcfacere. Sed poftquam uidet fe in luda admonitiôibusnbsp;nihil proficere,pcrmittit cumrcprobg fu^ mcnti,amp; fignificac,qp quînbsp;lum ad fe attinet, faciat,quod lubci, fe non impediturum inftitutumnbsp;ciuSjfed obfeeuturum uoluntati patrisfui. itaep uides Chriftum tra/nbsp;ÔaflTeproditoremfuum magna benignitacc. Potuifteteum ucl unonbsp;nutu perderc,ucl difeipulis difeerpendum obrjccrc fed maluic cumnbsp;beneficqs ad fanam mentem reuocare, Ç malefaâis impietatem ciusnbsp;augere.Hæc in noftri doftrinam facia amp; feripta funt,ut difeamus manbsp;lo non regererc malû/ed bonû.Hoc Chriftus, DOMIN VS 8^ ma/nbsp;gifter noftet fecit.Non eft feruus maior doîo fuo. Si uoluerimus cPnbsp;(e participes regni cius,oportet nos ambularc,ficut Sd ille ambulauit;nbsp;Hoc à nobis deus ipfe exigir. Manifefta enim eft uoluntas deij«’^nbsp;bo fuo, cum aii;Diliges proximum tuum ficutteipfum. Deum enim

IN CAPVT XU I. EVA NG. lOANNIS in hoc præcepto cxigerc,ut non tantum amicis, fed eti’am ininikis benbsp;nefadamus,expofujt filius jpfe dei lefus Cbriftus : Ego,inqukn8,dinbsp;co uobtSjdiligite inimkos ueßros^beneprecemini deuouentib. no»»nbsp;benefacite t)$,qui uos odio profequuntur. Habes quid debeamusnbsp;cere, Reliquum eß,ut confidcremus nos etiam pofie id facere.PofltKnbsp;mus autem id faeere,non quidem humank uiribus,fed uiribusfpirknbsp;tus fand/, qui datur credentibus in Cbrißum. AcpoOumus id faceznbsp;re,non qgt; perfedam raritatem pr^ßemus, fed q» Chrißus donet crlt;/nbsp;denti totam fuam iußitiam,amp; ducat eum fpiritu fando in obedientknbsp;am,ac fi quid reliquum Rieric pcccati,non imputer,fed dementer co/nbsp;doneuNon enim lumus (ub Iege,fed fub gratia,amp; accepimus fpiritSnbsp;adoptionis,per quern non (olum poßumus damare Abba pater, fednbsp;etiam mortificare reliquias carnis, amp; obedire uocationi dei, per le/nbsp;(urn Chrißum Dominum noßrum, qui eß una’cum pâtre SC fpirictfnbsp;fando deus bgnedidus in fecula , Amen,

HO MILIA XXL

I Vdiuimus Domini lefu Chrißi, onigenkf filif , deijferuatorisnoflri meeßitiam, audiamusnuncnbsp;ƒ cius læiitiam. Cum enim ludas proditor adbucnbsp;F coram adeßet, Chrißus tantoanimi dolore com/nbsp;5 mouetur,ut tarn corporis geßibus,^ uerbis eonsnbsp;jfignificaret.Poficpautemludascxierat,Ghrtfla»nbsp;uicißim tanto animi gaujio exultat,ut tencri non potuerit, quin hocnbsp;» palam uerbis minime obfeuris faieretur, Dick enim:Nunc glorifica/nbsp;» îtus eß filiws bominis,amp; deus glorificatus eß per eum. Si deus glori/nbsp;jficatus eß per cum,amp; deus glorificabit eum per fe, amp; continuo glorinbsp;•^ficabit eum. His uerbis Chrißus qoafi triumphum agit, amp; la-i«««*nbsp;canit.Sed anteuidoriam,inquis.Quid enim magis mirandum, qnbsp;Chrißus ludam abiread conriciendam proditioncm, uidebataduerznbsp;fusfeconuorari cohortem,0i habebatob oculos crucem,0^ tarnen nonbsp;aliter Igtitia geßiat,cß fi iam,parta uidoria, in curru triumphali du/nbsp;ccreturÇ'Nunc,inquit,glorifjcatus eß filius hominis. Quid,obfecrogt;nbsp;uidit Chrißus,cum bgc diceret Etfi fieri non poteß, quin habuerisnbsp;ob orulos crucem SC mortem , tarnen non defixit in hec oculos fednbsp;penetrauit uifu fuo ufcp ad gloria refurredionis fug. Senfit quide imnbsp;ininere fibi magnam, ut uocant, fextam feriam, qua aßigendus eßetnbsp;crucijfed cognouic etiam mox fecuturum diem feßum palchp, quor^nbsp;furredurus eßet gloriofißimc, ôi intraturus in maießate patris fugt;»nbsp;ut una fecum uniuerfam ecclefiam fuam gterna falute feruaret. Hin^nbsp;iudgaudium hincilla exultatio. Nam quemadmodum bellatornbsp;qui

• 'HOMILIAE lOANNlS BB-cNTlî.

argumcntis minime uania certam (ibi ui^^loriam pollicetar; noa laborac de uulneribus fibi infer endis^féd inebriatus fpc uidloviæ, nenbsp;cogitât quidem de uulnerum dolorr, ita Chriftus initurus certamennbsp;ftim morte amp; Satana,etfi non ignorabat futura (ua uulnera jamen qanbsp;cérto fciebac, fe expoliacurum principatus amp;(. poteftates, ac palam denbsp;ipfis triumphaturum,QÔ iam curât crucis grauitatem,(ed uerfatur toznbsp;tus in ùiâoriæ cogicatione. Dices aucem î Chrifto facile fuit,gaudio çpi,nbsp;ctiam in media morte exultare^ quippe cui probe accerto cognitumnbsp;(iiericfit à morte refurredurus,amp; ^ernum triumphum duâurus«:nbsp;Mea res aliter fe habet,qûi cum nefciam, quid me in altero feculonbsp;neat,quô ad mentionem mortis non expallefcerem^ Non tammifetcnbsp;tnetuerem mortem, fi fcircm fœlicitatem mihi certam in ccelopara^nbsp;um,Haec eft uulgaris hominum cjuprela, Sed quæhaud ûbfeurc in/nbsp;dicat non folum ueram Chridianifmi ignorantiam, («d etiam fumznbsp;main animi impietaiem. Nam Chriftus uenit ob hanc maxime caufznbsp;famin hurtcmundum,at confecraret crucem amp; mortem, quo nonûgt;nbsp;bi tantum, ucrumetiam omnibus credeniibus in ipfum, reda effentnbsp;uia in cœlum, amp; ætemû regnum» Itacp uenit,utomnes in ipfum creznbsp;dentes certiffimos de fua falute rcdderet. Extra enim Chriftum, nonnbsp;cil nifi certitudo perditionis. Infolo autem Chrifto eft certitudo faznbsp;lutîs, Audi qd prophetg de certitudine (alutis in Chrifto contionenznbsp;tur. Efàiasait: Montes cômouebunturamp; colles côtrcmifccni,miferinbsp;cordia aütcm mea non reccdct à te, amp; focdus pacis meg non mouebiznbsp;tur, dixit miferator tuus DOMIN VS, Hiercmias aicNon formidanbsp;buntültra amp; non paucburtt,8i nullus quæretur ex numcro,dicit DQnbsp;MIN VS. Acmox. In diebus illis faluabiturludaamp; Ifrael habicabitnbsp;confidentcr. Hec de falute in Chrifto dida funt, qug (alus ni fi certifznbsp;fime contingeret hisqui agnofcunt Criftum per ridem, quid uanijusnbsp;effet propheticis promiffïonibusc Sed audiamus Chriftum ipfum.nbsp;Sic Dcus,inqt,dilexlt mundû,ui filium fuum unigenitûdaret,utomnbsp;nis, qai credit in eum, non pereat fed habeat uitam æternam. Et ite*nbsp;rum: Amen amen dico uobis,qui fermonem meum audit,amp; crédit cinbsp;qui mifit me, habet eternam uitam, nec ueniet in condemnationem,nbsp;(edtranfiuitâ morte in uitam. Vides Chriftum,nonfimplicitcr certinbsp;tudiaem falùiisinipfoafFirmarc, fedetiam iuramento confirmare;nbsp;Et hücrefpiciuntprgcipui illiarticuli religionis noftrg, quæ folentnbsp;in fymbôloj’quod uocant, apoftolico recitari, Crcdimus in lefumnbsp;Chriftum,conceptum de fpiritu fando,natum ex Mariauirgine, pafnbsp;fu«n, crucifixüm, mortuum amp; fepultum. Crcdimus eum refurrexiffcnbsp;à mortüis,afcendiffein ccelum, federe ad dextram Dei, ac ueniurutnnbsp;^diudicàndum uiuûs ÔCmortuos, Quis aütcm eft alius huiusfidcinbsp;N i)

IN CAP VT XIII. EVANG,- lOAMMIÎ.

q(usamp;Finis, {^utin'ChriRobabeamusremtflionem pcccatoram, confcrucmurin morte, refurgamus 4 morte ad uitam, amp; confecjoaznbsp;mur bgreditatem cceleftemC Qaare,qui adhucconqueritur fcnefdtcnbsp;quid fibt in altero feculo expedandum fit, perfpicue fignificat fe nenbsp;prima quidem dementa, aut ut ita dicam,alphabetum Chriftianifminbsp;didicifle, qua certe ignorantia, aut potius increduUtate, uc nihil eftnbsp;bomini multis annis in fcbola Cbriftianifmi uerfato turpius, ita niznbsp;hil eft pemiriofius.Seduideamus aunc,qu£ fit glorificatio Dei amp;nbsp;If) eius,de qua Cbriftus hoc loco contionatur.Nunc,inquic, glorifianbsp;cams eft filius hominis,amp; deus glorificatus eft per eum. Inquiramusnbsp;igitùr,quomodo Filius hominis, qui eft lefus Cbriftus dominus no/nbsp;fter, glorificauerit, amp; illuftrauerit nomen Dei patris fui* Acnbsp;primum Cbriftus illuftrauit nomen Dei inter homines prædica/nbsp;tione Euangeli) fui, Qi miraculis* f^atdicauit enim deum fadum e(/nbsp;Fe propitium èi miferkordem, ac reminere peccata, amp; uelle miferosnbsp;homines feruare propter ipfum in morte ad ^ernam uitam amp; faebciznbsp;catem* Et ut banc prædicationê confirmaret, ædidit miracula,quibusnbsp;adiuuit corporaliter miferos Qi aftlidos, ut hoc effet certum argumê/nbsp;rtim,qj Deus uifitaffet populum fuum,$^ uellet effe mifericors hominbsp;num feruator.Hçc eft roagna gloria nominis Dei, illuftrata per prç/nbsp;dicationem Qi miracula Chrifti. Deinde Cbriftus illuftrauit nomennbsp;Dei, fua obedientia.Deus enim iuffit Chriftum filium fuum ohnoxinbsp;tim efte humanis imbecilliratibus,ac fufcipere mortem.Cui mandatonbsp;Cbriftus tarn obedienter obfecutus cft,ut fubierit mortem crucis, qdnbsp;erat mortis genus probrofiffimû. Hgc eft infignis gloria Dei* Namnbsp;quetnadmodum fummagloriaparentum amp; principum eft,horumnbsp;quidem habere obedientem populum, illorum autem habere obfe/nbsp;quentes liberos,ita maxima gloria Dei eft,qgt; Cbriftus filius cius obnbsp;fequentiffime impleuerit mandata eins. Non eft gloria Dei, fipronbsp;tuo ipfius arbitrio ftatuerisin gIoriamDeiabftinercâcarnibus,d^nbsp;balncis,amp; refecandisunguibus in Feriafexca,fed gloria Dei eft, obe/nbsp;dire mandatis Dei, Qi feruire uocationi eius. Quarc Cbriftus red/ ;nbsp;didit nomen Dei patris fui illuftrtffitnû, cum ex mandato eius fufce/nbsp;pit crucem amp; mortem obedientiffime.Habes, quomodo Filius hominbsp;nis glorificauerit Deum, Audiamus nunc, quomodo Deus uiciffimnbsp;glorificauerit filium hominis, Dicit enim : Si Deus glorificatus eftnbsp;per cum,E^cus etiam glorificabit ipfum fua ipfius potêtia , atiç adeonbsp;continuo,non poft multos annos, fed ftatim poft bos diesglorifica/nbsp;bit ipfum. Quomodo ergo Deus glorificauit lefumCDicam hoc uerznbsp;bis pfalmi: Minuifti eû paulo minus ab angelis, gloria 8d honore conbsp;ronafti eum,d^ confticuifti eum fuper opera manuum tuaiii* Omnianbsp;fub^

HOMILIAB lOANNIS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;994

fubiccifti fub pedibus eius.Et iterum : Dixit DOMIN VS domino meOyfedea'dextrismeis, doneeponaminimicostuos fcabellum pe^*nbsp;dum tuorum. Dicam idem uerbis Petri. Certo feiat tota domus Ifralt;nbsp;cl, q,DOMINVMamp; Chriftum feceritDcus hunc lefum, quernnbsp;uos aucifixiQis^Dicam hoc etiam uerbis Pauli. Humilem pr^buic fenbsp;metipfum,fadusobediensufcp ad mortem, mortem autem crucis.nbsp;Quapropter Deus extulit ilium in fummam fublimitatem,ac doiianbsp;uit illi nomen, quod eft fuper omne nomen, ut in nomine lefu omnenbsp;gcnufefledatcoeleftium »terreftrium, èc. infernorum. Poftep enimnbsp;lefus fufeepit mortem obedienter,Deus non dereliquit aaimam eiusnbsp;in inferno,necpermificutfanlt;ftus eius uidcrec corruptionem,fednbsp;citauic cum a' mortuis, ac federe fecit eum ad dextram fuamin coele^nbsp;ftibus fuper omne prindpatu ac poteftatem,ut pala dcclararct,ipfumnbsp;non folum eOe hominis filium, uerumetia unigenitura Dei filium,nbsp;adeoC^ uerum ab æterno Drum. Qua gloria nihil poteft excellentinbsp;us cogitari.Cum igitur Chriftus tantam gloriam in animum fuum renbsp;uocaret,etfiin propinquoerant crux amp; mors, tarnen magno gaudionbsp;cxultac,utcum impetrauer it nobis certam falutem per crucem amp; mornbsp;tern fuam, exciiemur tarn auxilio cß exemplo eius,ut amp; nos in calaminbsp;tatibus,in cruce amp; morte intendamus oculos, quo per ca perfpida/nbsp;mus cternam uitam falutem,ac ccclefti gaudio perfruamur. Dein/nbsp;de Chriftus exponit difeipulis fuis, qua uia uenturus (itad gloriam lt; •nbsp;fuam,8e cpniionatur iterum de cruce amp;:mortc fua,dicens: Filioli ad/ lt; •nbsp;hac paulifper uobifeum fum. Qugretis rae,Scficut dixi ludæis, quo, •nbsp;cgouado,uos non poteftis uenire,ita St uobis dico nunc. Vide mi/nbsp;hi humanjftimum,amp; (uauiiTimum epithcton.Filioh,inquit. Etaliàsnbsp;uocat cos FRATRES. Narrabo,inquit,nomentuumfratribus me/nbsp;is.Qug epitheta tribuit Chriftus difeipulis fuis, non honoris fed ue/nbsp;ritatis gratia, ut fignificet cos codeftium bonorum fecum participesnbsp;clTc, Si enim funt fiIf},ergo 8C haeredcs.Et fi funt fratres, ergo Sd co/nbsp;hgredes,hærcdesquidêDei,cohgredcsaûtChrifti. Sedhgc epithe/nbsp;ta,inquis,tribuit Chriftus Apoftolis, nonquibufuis alps hominiznbsp;bus. Quid igitur folatq nos ex his cpithetis capercmusc Rede dicis.nbsp;Chriftus non fic alloquitur impccnitentcs amp; impios Euangelq con/nbsp;temptórcs,fed nec Apoftolos tantum fic alloquitur. Non cm foli A/nbsp;poftoli funt filioli amp; fratres Chrifti,fcd alloquitur etiam omnes eos,nbsp;qui credunt in Chriftum,per fermonem Apoftolicum.Non pro eis,nbsp;inquit Chriftus, rOgo tantum, fed pro fjs, qui credituri funt per fer/nbsp;monem eorum in me. Et alias : Thoma, quia uidifti me, credidifti-Bead qui non uident,amp; tarnen credunt. Quare, quemadmodumnbsp;^poftoli confirmaruntfidem fuam, amp;certiores fridifunt dcgcerna

N iij

ÏN C/PVT. xnil. EVNAft lOARNlS falute fuä cx his epithetis, iia fi credi’dcf imus Apoßöltco EuangcïiO,nbsp;reddimur amp; nos ex his de eoelefti noftra hgreditatecertiores. Quo4nbsp;autem addiu Quæretis me, fed quo ego uado^uos non potedis ueni/nbsp;rc,eadem fupra capiie feptimo, etiam Judæis contionatus eft» Lo'^nbsp;quitur autem de cruce amp; morte fua.Et eft hec fentcntia» Vos credit»nbsp;me efle Meffiaro,ideoque quçritîs, amp; fedamini me, fed hac fpc, utnbsp;confequamini per me mundanam foeh'dtatem. Exifliroatis enim regnbsp;num Mefliæ fore mundanurn. Ego uero abeo nunc non ad accipierPnbsp;dum regnum mundanurn, fed ad fufcipiendam crucem amp; mortem»nbsp;Hoccumreipfafenferitis, non ampliusfedabimini me, fed fügtet»nbsp;amp; deferetis me, Offenfi enim cruce, putabitis non poffe fieri,nbsp;ut firn uerus Meffias. Hæccftollæ,ut diet foletamicitiai Gum Gbri^nbsp;flus in his terris adhuc fceiix eft, multos habet fedatores.Poft^ au**nbsp;tem uidetur infœlix,omnes eum deferunt, Quod cum fœdifïimunlnbsp;fit,re ipfa admonemur,quid nos faceredebeamus.Primum enim feianbsp;mus regnum Chrifti non efle mundanum.ideoC^non eft ab jpfo de/nbsp;ficiendum.eùamfiuidemus eum in hoemundoa' Turcis,a‘Iudgis,ôinbsp;ab alrjs impqs contemptifTime amp; crudeliflïme tradari. Deinde utnbsp;Chr iftus non eft in auce defer cndus,ita nec deferendus eft amicus itinbsp;fua calamitate. Beatus enim, qui intelligic fuper egenum amp; pauperê;nbsp;in die mala liberabit eum dominus. Porro,cum Chriftus fignificaquot;nbsp;uerit fe abiturum d difcipulis, dat etiam ipfis mandatum ut cognoPnbsp;cant, qua beneuolentia fe mutuo complcdi debeant. Et ait : Manda/nbsp;turn nouum do uobis, ut dih'gatis inuicem ficut dilexi uos, ut amp; uosnbsp;• gt; diiigatis inuicem.Didumomnibusquidem,amp;maxime omnium obnbsp;« » feruandum, non eft autem fentiendum, q» Chriftus hoc mandato in/nbsp;ftituerit nouam legem. Etfi em hgcappendix, CSicut dilexi uos^uPnbsp;detur noua,tamen fi quis rem diligenter perpendat.nihil plus in hocnbsp;mandato exigitur,^ in illo. Diliges proximum tuum,ficut teipfum*nbsp;Et:D«ligite inimicos ueftros,bcnefacite rjs.qui uos odio profcquun/nbsp;tur. Ei:Remittefratrituofeptuagiesfcpties. Ac mulia funt id genusnbsp;alia,de quibus Chriftus fgpe difcipulos fuos admonucrat. Quid er/nbsp;go eft,quodhicdicit,fe dare ipfis mandatum NOWMC Non eftnbsp;resnoua, fed eft repetitio noua. Nam Chriftus cum aliàs fæpe.tumnbsp;paulo ante admonuit dtfcipulos, non uerbis tantum,fed ctiam exemznbsp;plo,lauationeuidelicetpedum, uc fibi inuicem per caritatem feruf/nbsp;rent. Si ego, inquiens, laui pedes ueftros, dominus magifter,uosnbsp;quoep debetis inuicem alt) aliorum pedes lauare, hoc eft, uos inuiccnbsp;diligerc,amp;feruiregt; Difeipuli autem ftatim obliuifcuntur huius adgt;nbsp;monitionis, Poftquam enim ludas difccfferat,amp; Chriftus conciona/nbsp;batur ipfis de gloria regnifui. Deus, inquiens, gloriftcabit eunr^

’HOMlLtAB' lOÄNNIS BRENTF!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0

amp; continuo glorifi'cabic cam,exiftimauerunc eum accepturum glorp am mundani regni.Quapropcer fufcipiunt tmituani inter fc concentinbsp;onem, quemadmodum Luas fcribit, quis inter ipfos uidecur ma/nbsp;ion Ambiebantcnim,utfierifolet,magnoftudio,ut alter alteri dig/nbsp;nitate amp; poteftatein mundano rcgno Chrift.i,quod fomniabant, prgnbsp;ferreiur.Quare Chriftus reprehend« cos,amp; reuocat iph's in rnemor inbsp;am, quod ante docuerat» Mandatum,inquicns,nouam do uobis, utnbsp;diligatis inutccn),(icut ego dilexi uos,hoccft,pauloante iulTi uos ex/nbsp;emplo meo, inuice diligcre feruirc,amp; figmficaui uobts quod innbsp;regno meo maior debeat fieri minor. Nunc autcm reipfa uidco, uo«nbsp;iam huius dodlring oblitos elTe, Quare profcro illud de nouo in mcnbsp;dinm,8^ icerum atcp iterum rcpeco, ut diligatis nos inüiccm, ficut c/nbsp;go dilexi nos. Non inftitno inter nos mundanos ordines dignitatis,nbsp;qnalesfunt inter principes huius (eculi, Sed exigo iterum de NO*/nbsp;VO,ficutantea,àuobismutuara dilcâionemÔi fcruicntem, ficutrnbsp;ego uos dilexi,qui qua muis maior omnibus effem, uobis tarnen fer/nbsp;uiui.Confiderandum igitur eft,quomodo Chriftus dilexerit (uos,5lt;nbsp;feruiueriteis, uccognokamusqualis debeatefte noftra mutna dilc/nbsp;(ftio.Quod enim hoc loco Apoftolis dicitur, hocpertinctad omncsnbsp;illos,qui per Apoftolicum fermonem in Chriftumcredunt, ut OMnbsp;NES, inquir^unum fint, ficut tu pater in ,me, amp; ego in le, ucnbsp;nbsp;nbsp;ipfi

innobisunumfinf* Primum igitur Chriftus non dilexit difcipu^ los (uos uerbo tantum amp; lingua, fed opéré amp; ueritate, ac declarauitnbsp;diieâtoncm maximis bénéfices. Ornauit cos clarilTimo dono eden/nbsp;dorum miraculorum, Seruauit'cos in omnibus periculis, Gumcf/nbsp;fem,inquit,cum eis in mundo,feruabam cos nomine tuo,TuIit uicianbsp;Ôe ruditates eorum pacientiffimc. Quare ncccfte habcmus,ui Sc n osnbsp;fie inuicem diligamus, uidelicet, non uerbo tantum, fed etiam rebusnbsp;ipfis,quibusdile(ftionem manifefte comprobemus» Deinde Ghri/nbsp;ftus dilexit fuos non tantum adionibus, uerumetiam pàiTionibus,acnbsp;dcclarauit fuam diledionem non folum bene ipfis faciendo, fed eti/nbsp;am male pro ipfis paciendo,Pofuit cnim animam fuam pro faluie ip/nbsp;forum» Maiorem, inquit, hac dilelt;ftionem nemo habet, ut quis ani/nbsp;mam fuam ponat pro amicis fuis. Quare Ôd nos necelTe habemus,nbsp;ut periculo uitg noftræ faluti proximi confulamus ? Per hoc, inquicnbsp;aliâs bannes, cognouimus caritatem, quoniam illc anima (uam pronbsp;nobis pofuit,Ôd nos debemus pro fratribus animas ponere,Quid:’ innbsp;quis. Animas^ Ergo raultomagis facultatescQuid hocrei cftc^Quidnbsp;poffet homini grauius imponi, cp ut pro falutc proximi £ui expon«'*nbsp;deberet facultates amp; animarnî* Si hoc ferioexigitur, certe pau/nbsp;N iii)

IN CAP VT XIII. EVANG, IÖ AM NIS. ciiïîmifuntueriChriftiani, Quotufquifquceni'mcft, qui proptèrnbsp;proxi'mum fuum proHindac opes amp; fan^inem fuumç' Vix extorquenbsp;astotius Euangelq Chrifti promiflionious, ut diuites unum autaltenbsp;rum argenteum numum mifero homini numerent profunderentnbsp;pro ipfo opes amp; fanguinem fuum c Sed quicquid obqciatur/profe*’nbsp;do hæc diledio ferio .exigitur ab omnibus Chrißianis.Hoc eft*nbsp;quit,pr^ceptum meum,ut diligatis inuicê, ficut ego dilexi uos.Chri/nbsp;(lus autem ita dilexit nos, ut etiam animam fuam pro nobis pofuerit»nbsp;Quare debemus nobis inuicem talem diledionê, Ergo, inquies,nbsp;fi fur aut latro,ad extremum fupplicium ducirur, Chriftianus debetnbsp;fuam animam iudid aut carnifid profureofFerre, acpecereut ipf^nbsp;pro reoamp; ad crucem damnato,o£ddaturcNulla autem literarum monbsp;numenta tradunt,hoc Chridum ipfum aut Apoflolos etus unc^ fecifnbsp;fe,amp; tarnen non eft dubium,quin temporibus eorum, multi fcelerattnbsp;malefadores extremo fupplido fint affedi. Ecfi enim ChriHus fufnbsp;cepit mortem pro omnibus peccatoribus,non tarnen ita fufcepic,ut fnnbsp;res Si latrones liberi fint ab externo fupplicio. Quod ergo docetnbsp;Chrin:us,demutua diledione,ut diligenter amp; obedienter eft faden/nbsp;dum,ita etiam rede eft intcUigendura. Non enim iubet mortem pronbsp;alio temereSi illegitime fufdpere, fed iubet unomquemœ fuum fa/nbsp;cere ofFidum,amp; certæ Dei uocationi obedire.Non eft officium, necnbsp;eft uocatio Dei, ut tua morte libérés furem aut latronem,ab ea exter/nbsp;na morte,quam ei lex, hoc eft, diuina ordinatio infert, Sed offidumnbsp;uocatio Dei eft,ut magiftratus defendat populum fuum a* latronPnbsp;bus,ut parentes agant curam liberorum fuorum,ut Apoftoli amp; Ecclenbsp;fiaftgcontionenturEcelefig Euangelion Chrifti, utpqconfiteantuCnbsp;nomen Chrifti.utpriuatiqui^ fuccurrantproximis fuis in neceffi/nbsp;late.Hsec autem afFerunt nonnun^ fecum pericula uitg. Quare, hgcnbsp;offida facienda fufdpere, eft animam fuam pro alqs ponere. Vulgonbsp;did folet, Vidnus alter alteri incendium debet. Hoccerte non ficin/nbsp;iclligendum eft, qgt; cum uicini domus incendio deflagrauerit, lu or/nbsp;cefFe habeas etiam in tuas ædcsignem inrjeere, fed q, patienter ferrenbsp;debeas,fi ex uidni incendio,etiam tug œdes confumantur.Sic ÔC dic2nbsp;dumeft, unufquifcpChriftianusdebeat alteri fuum fanguinem,nbsp;non qgt; temere debeat fanguinem pro altcro effundcrc, fed qudd de/nbsp;beat fuum legitimum officium alteri prgftare, in quo fiiuxtauo/nbsp;cationemDei fubeundumeftpericulum uicg,forticer ferendum crit.nbsp;Idem etiam de exponendis pro alio focultatibus dicendum crit. Vnufnbsp;quifep etn pius debet alteri fuas facultates,non temere,fed prooffirfonbsp;amp; uocatioe dei.Sunt eih fui in exponêdis alio facultatibus gradus.’nbsp;t.Titmtk f, Paulies de uiduis ait;Si qua fuis,ei maxime famtliarib. non prouidet,nbsp;fidem

ROMîLIAE IOÄNH’S BRENTIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»?•

lidem abnegauic, amp; eft infideli dcterior. Ex hoc Pauli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babes, ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

in exponendis facultatibus prima oîm habenda fit domefttcont eu ra.Deinde Paulus fcribensad Corinthios, amp; pecens eleemofynamnbsp;pauperibus, ita dicit:Si prius adfit animi promptitude, ea iuxta quicnbsp;quidinudefi,quodpo(ridetaliquis,acceptaeâ,non iuxtaid quodnbsp;non poHidet. Non enim ut alqs relaxatie fit, uobis autem anguftia,nbsp;fed ut ex^quabilitate in prgfenti tempore,ueHra copia illorum fuccurnbsp;rat inopiç» Etrurfus: Vnufquifcp fecundum propol'itum cordis,nonnbsp;ex molcftia^autexneceffitate, Namhilarcm datorem exigit Deus;nbsp;Habes iterum quatenus exigatur, ut exponas pro alio tuas facultates*nbsp;Neceffe autê eft, ut in bac rc magiftra fit, non lex aliqua,aut externanbsp;ordinatiOyfed C ARITAS ex fide, tan^ lt;x fonte pronuens» Ac nonnbsp;ignoramus quidem caritaiem in hac corporali uita infirmam ciTe,(ednbsp;danda eft opcra,ut h^c infirmitas non dominetur nobis,ac tandem innbsp;ferat mortem.Non dominabitur autem nobis, Primum,ficrediderilt;nbsp;mus Chriftum rcconciliaffe nos cum Deo pâtre, amp; iropetrafic nobisnbsp;rcmiftionem peccatorum. Sic enim fiet ut infirmitas caritatis non ininbsp;puteturnobis» Deinde, fi exhacfide accendamus caritaiem diuinisnbsp;promiiTionibus, amp; exerceamus earn beneficqserga proximos no**nbsp;ftros.Sic enim fiec,uc ctiamfi opera noftra, quibus alter altcrum iuujjnbsp;muSyfint per fe imperfcâa,tn reputentur coram Deo iuftanbsp;nbsp;nbsp;(antfta,

proprer Icfum Chriftum 1X)MINVM noftrum, qui eft unà cum pâtre âd fpiritu fanâo Deus benediaus in fccula, Amen,

HOMILIA XXIt

CCEPIM VS â Domino noftro lefu Chri fto mandatum mutu^ dileâionis» Dixit z/nbsp;nim. Mandatum nouum douobis,utdilj/nbsp;gatis uos mutuo, ficut ego dilexi uos, Sednbsp;que h^c diledio nobis magis commendeznbsp;tur,addit:In hoc cognofcenc omnes, q, diz * *nbsp;feipuli mei fitis, fi diledionem habueritis * *nbsp; inter uos mutüam.Hoc igitur didum fufci * *nbsp;piemusnunc,quantumi]cftrisprecibus adiuti fuerimus, explican**nbsp;dum. Tantoautem diligentius cognofeendum eft, quanto clariusnbsp;exponit officium,quod in hac terra, in hominû cœtu amp; contubernionbsp;maxime omnium prpftarc debemus. Alius enim alium fibi fincm innbsp;bominum contubernio proponerc folet, Apoftoli exiftimabanc fibinbsp;bunc humanæ uitæfinem propofitum effe, ut alter alteri in regnonbsp;Çhrifti, qd fomniabât mundanù futuf^,dominaret Itac^ nûc rogant

TM CAPVT XllI. EVÄMG. ÏOANNIS,

ChriQum , inunusfedcataddextram, alter ad finiftratneius, nuni contendunt inter fe de primatu, quis ipforum uideretur eiïe mafoivnbsp;Deinde,in ccclefia Corinth forum, cum iatn manifeßum effet regntlnbsp;Oirißi non effe mundanum,contcnderunt hi,qui Euangelion Chrt/nbsp;fti ägnofcebant, de donis fptritualibus, hoc eß, de gdendis miracalt;nbsp;lis,amp; loquendisuarijs linguis, Chrißus enim contulitpoßpenteco/nbsp;ßen in ecclefiam fuam multa Öd illußria dona fpiritus,ut autoritär Egt;nbsp;uangelt) cooßrmaretur, Huie, inquit Paulus,datur per fpirituinnbsp;mo lapienti^,ait) uero ferma fcienti^ fecundum eundem fpiritunt,nbsp;Iq uero fidcs^alq dona fanationum,ali) eßicatfa potentiarum,al(j pronbsp;phetia, ahj diferetiones fpirituum, alrj genera linguarüm, PutabanCnbsp;igitur Corinthi) ,fe ad hunc ufum uocatos,ùt maximam omnium oprnbsp;ram in hancrem conferrent, quo alter alterum fpiritualibus id genusnbsp;donis fuperaret,ac exißimabant, fe non effe bonos Chrißianos, nißnbsp;base aßcquerentUGpoßquam autem ccçlefia Chrißi aüâa eß, et pubnbsp;licadona gdendorum miraculorum npn fünt his,quemadmodumnbsp;poßolicis, temporibus, folennia,alia funt Chrißianörum ßudia,

i lias enim fludet cfTc ditior,alius dod.ior,aîins potchtior, alius horto raüor,aliuspulcrior^aiius delicaiiQr,iri qüg ßudia ita inaimbilnt, utnbsp;exifiimentfibinihilprius, nihil poßerius in hacterra agenduminbsp;.(e,nec putentfe homines, nifi in his rebus aliqua ex partecæterishq^nbsp;minibus preftenf. Quod fi non fuerint Fadi compotes uoti fui, iudi^nbsp;cant eum non fauere ipfis, nec fe bonos effe Chrißianos, Sed Cbri''nbsp;ßus docet nos ad alia ßudia uocatos ordinatos effe. In hoc, inqui/nbsp;ens,cognofcent omnes, q? difeipuli mei' fitis, fi caritatem habueritisnbsp;interuosmutuam» Principio enimuocati fumus,»cfim'usdiflt;3puHnbsp;Chrißi. Hoc debet nobis effe primum omnium, ac fummum ßudi/nbsp;um.Ncc ullumnobis magis neceffarium efl» Caremus enim, naturanbsp;nollia,uera coram deo iuflitia,amp; foelicitate»Necpoffumus hgc bonanbsp;meritis noftris confequi. In lefuChriflo aût promißa nobis eflueranbsp;iufiiiia,falus,amp; fœlintas,ut quicunep credideric in Chriflum,repotenbsp;tur coram deo iuflus, Öd confequaturccEleßembgreditatem, Quarcnbsp;•nîhil nobis ad faluiem magis neceflarium efl, ut fimus difeipuMnbsp;Chrifli, difeamus Euangelion eius, cognofcamus officium eius, crclt;nbsp;damus in jpfum,inuocemus ct glorificemus deum per ipfum,ut propnbsp;ter ipfum iuflificemur amp; feruemur» Hoc efl præcipuuhi fludiuffl, aqnbsp;quod uocati fumus »nbsp;nbsp;Deinde etfi propter folum Chriflum

fidem confeqnimur coram Deo iuftitiam amp;falutem, tarnen quia uita noflra ducenda eft in hominum coetu, exigiiur ut non fplumnbsp;4imus difeipuli Chrifti ooram Deo., fed ctiam ut cognofcamurnbsp;abhominibus, qp fimus difeipuli IChrifli, quoÔ^ipfiaut exciten/nbsp;tur

ÖOMILIAB lOANNïS BSLENTIt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0»

sot ad agnofcendum et glon'ficandum Chrifluin, aut conf/rmen'* ïur in fide Chrifti, In quo ergo cognofcimur difcipuli Chrifti C .nbsp;Qnodeft fignum, quæeft nota, qua reliquihomines fciant, nosnbsp;Chnftum uerum feruatorem agnofccreC Hic nobis uerba ipfa Chri/nbsp;fti confideranda funt Jn hoe, inquit, cognofcent omnes, q» difcipulinbsp;meifitisjn quoCObferua,qgt; non dicat: In ædcndis miraculis.Mag/nbsp;num quidem amp; illuftre donum dci eft,diucrfis linguis loqui, dæmonbsp;nia eqcere,claudos fanare,amp; mortuos excitare, Sc teßatur aliis Chri/nbsp;ftus hgcfignafecuturaeos, qui in ipfum credunt, fed amp; hi, qui nonnbsp;funt uer epp poITuntaliquotiesdiuina uirtutemiracula gdere,dequinbsp;busapudMatthæumcap. vn* dicitur: Multi dicent mihi in illo dienbsp;domine,domine,nonne per nomen tuum prophctauimus,8^ per nolt;nbsp;men tuum Dæmonia eiecimus, amp; per nomen tuum multas uirtutesnbsp;præftitimus» Ac turn confiiebar illis^Non noui uos. Difeedite a me»nbsp;qui operaminiiniquiiatem»Accedit huc,q) Chriftus coiuljtquidemnbsp;donum ^dendorum miraculorum in ApoftoIos,Slt; in alios quofdamnbsp;miniftros Euangelp,ut miraculis, tan^ cœleftibus teßirnonps uerilt;nbsp;tas Buangclq illuftraretur 3^ confirmaretur» ,hoc autem donum non » -necelîario fequicur fidem in qüouis priuatonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft efte uir ptjlTix

mus acmaximæ in Chriftum fidei, ctiamfi nullum talc miraculum g/ dat,quaIiaProphetas Sc Apoftoligdiderunt,quemadmodumetiaminbsp;feriptura teftatur loantiem Baptiftam , quo non fuit maior inter ho/nbsp;mines,nullum edidifle miraculum» Quarc Chriftus non dicit,difci/nbsp;pulos (uos cognofeendos in gdendis miraculis,idcocp monct,hoc n5'nbsp;efte agendum Chriftiano, ut cxcitet moriuos, aç fentiat, fe non pofTenbsp;Chriftianum eCfc , nifi taîia miracula gdat» Deinde, non dicit Chri/nbsp;ftustCognofeent uos efle meos difcipulos in hoc,nbsp;nbsp;nbsp;fitis alqs homi//

nibus ditiores, dod:iorcs,potentiores, ôd honoratiorcs» Non uego, quin amp; hgc fint dona Dci,amp; quibus hgcdiuina clemêtia côtigerunt/nbsp;hi debent ipfis pie,cum gratiarum adione amp; obedientia uti, fed nonnbsp;fiintcertenotg Chriftianifmi,nec exiftimandû eft,tenon polTe Chrfnbsp;ftianum effe,nifi fueris aut diues, aut poiens,aut honoratus» Quarenbsp;non eft in hoc ftudium incumbendum, ut rcliquos diuitqs amp; poten/,nbsp;lia antecenas.Prgterea, Chriftus non dicitzin hoc cognofcent uos eftenbsp;meos difcipulos.Si uefeamini uel pifcibus,uel earn ibus in feria fexta,nbsp;aut fi utaraini uel longa, uel breui, uel nigra ucl alba uefte» NeqUenbsp;«nim cibus , neque ueftis commendat nos Dco» Quid ergo di/nbsp;quid illud eft,quo difcipulus Chrifti congnofciturC In hoc,in/nbsp;quit, cognofcent oês, qgt; difcipuli mei fitis,fi caritatê habueritis inter'nbsp;t^us mutuâ.Caritate dicit cognofci difcipulos Chrifti, Ac fieri quidSnbsp;«iâ inf irapios regiac magna caritaszPaulus ait. Pro bono for

'¦ ,7

IN CAPVT xni. EVANG. IOANNIS«

tadïs aliquis ctiam mori fuftinct,amp; tradunt Gentium hiftorig de Da móne èc Pythia, tanto amore amp; beneuolentiæ eondancia fefemu/nbsp;tuo complex! fint,ut cum Dionyfius tyrannus alterum extremo fup/nbsp;plicio affcdurus elTetyalter fefe uadem tyranno pro eo dederir,donecnbsp;domü^feólus res fuas ordinaret.Sed uicifTim amp; hic maluicad pencilnbsp;lu redire,q amici offîciu dcferere.Hoc eft infigne exemplu amiciti^»nbsp;atcamc non eft in imprjs Ethnicis nota pictatis in Deum, Habet qui«^nbsp;dem hçc impiorum amicitia fua præmia coram hominibus, fed quianbsp;eft fine cognitione Chrifti, impq homines non bunt propter earnnbsp;DOMINO deo noftro accept!. Fieri ante non poteft ut uera pictasnbsp;in deum, amp; uera cognitio Chrifti, no afFerat fecum mutuâ inter piosnbsp;carirate Qi amicitia. Quare,cum poftit aliqua efte hoîm caritas fine ftnbsp;de in Chriftum,fides aût in Chriftum nunq^ poftic efte fine caritaie*nbsp;rede dicit, difdpulos Chrifti in hoc cognofd,fi mutuâ inter ie cari^nbsp;täte habuerinr, ideocp hoc eft prgcipuû oftïcium Chriftianont in hacnbsp;R«»hj.tcrra,ut mutua diledione fefe compledanc, Ncmini,inquit Paulus,nbsp;qccp debeatis,ni(i ut inuicem diligatis. Et mox : Confummatio legisnbsp;ibC«r Mgt;fgj iterum:Sedcmini dona potiora. Ec adhuc excellentio^nbsp;rem uiam uobis oftendo. Si linguis hominum loquar Qi angelorum,nbsp;caritatem autem non habeam,fadus fum gsrefonans, aut cymbalumnbsp;tinniens. Et ft habeam prophetiam amp; nouerim myfteria omnia, om^nbsp;nemcp fdenciam,amp; ft habeam omnem fidem, adeout montes loco dinbsp;moueam,caritatem autem non habeam,nihil fum.Hic ergo proponenbsp;mihi nunc duos hoies, altcRz tarn iliuftri dono fidei prgdicum,ut pofnbsp;fit uerbo fuo montes in mare proijcere,amp; mortuosexcitare, fed intc/nbsp;rim efte contemptoremamp;oforemproximi, etftafFedus fueritiniiPnbsp;ria,irreconciliabilem,alterum autem nullo prorfus dono^dendorumnbsp;miraculorum ornatum, fed plenum pietate, caritate, manfuetudine,nbsp;Qi facillimereconciliabilem,etiamfi infigni contumeliaaffedus fueznbsp;rit, Vter horum, qugfo te,maior eft Qi illuftrior coram DOMINOnbsp;Deo noftrof Vter horum Deo acceptior eftC Vter etiam maiora editnbsp;coram Deo miraculaCcerte is,qui etfi non excitât mortuos,tamen c5znbsp;pledfttur pia caritate proximos.llle enim alter audiet,quod ante didxwnbsp;eft: Nunquam noui te, Difcedite à me, qui operamini iniquitatcni,nbsp;hie uero audiet uni cum omnibus pqs; Venitc benedidi patris mei,'nbsp;poftidete regnum paratum uobis ab exordiomundi. Chriftus enimnbsp;mutuam caritatem tanta feueritate exigit, ut malit officium oblatioznbsp;nis, $ amidti^ prgiermitti.Si obtuleris,inquit, munus tuu ad aram,nbsp;amp;illicrecordatus fueris, q, frater tuus habeat aliquid aduerfumte,nbsp;reliaque hjc munus tuum coram alcari,ôd abi prius reconcilieris fra*nbsp;td toojôtf tum ueniens offer munus tuum ; Quare hoc fit maximumnbsp;omnium

HOMILIAS IOANN IS BRENTll;

ômnium ßudium, utpofl^ cognouerimus lefum ChMQ:um fer uatore hoQi% per Fidem, no inuideamus,nô odio prorequamur,nonnbsp;laceremus nos mutuo^non rixemur,non affidamus uel imuria ucl co/nbsp;cumelia proximos^ non (raudemuseos in negonjs, fed bene faueaxnbsp;raus Faciamus eis^ut manifeftam demus (igniFtcaiionem, nos efTenbsp;ueros ac fynceros diFdpulos Chrint Quod cum ita fe habear, perfc/nbsp;quamur nuneea, que de Petro fequunt: Dicii ei Simon Petrus. Do/ ‘nbsp;oiine,quo uadis DixeratenimChritlusantea,Flt;lioliadhufpaulif/ ‘ $nbsp;per uobifeum fum. Qufreds me,amp; fkut dixi Iudæis,quo ego uado,nbsp;uoamp;no poteftis uen/re.Hcc uerba excepit Petrus,et interrogatiefum,nbsp;quo uadat. Refpondii ei leFus.Quo ego uado, non pores me nunc Fc/ ‘ *nbsp;qui.Seqneris aute poßea. Hæc intclligenda funt de morte,qua Chri ‘ *nbsp;ftus abiiurus erat ex hoc mundo. Interim autem (igniFicat Chriftiis,nbsp;Petrum nunc no morituBt cu ipFo,fed multis poft annis, Dicit ei Pe/ *nbsp;trus, Domine,quarenonpofrumtefcquinuncC'Animammeaprote ‘ «nbsp;ponam. ReFpondit ci lefus. Anima warn pro me ponesC' Amen amen * «nbsp;dico tibi,non canct gallus, donee ter me negaueris, Habes hie tres,nbsp;Chriftum,Petrum,GaiIum, qui ÔC tria dicendi argumenta nobis ex/nbsp;hibent. Dicamus autem primum de Chrifto. In hoc magnum uidesnbsp;ipiraculum, qj nonfolum prouidet Petrum negaturum ipFum, fed cgt;nbsp;dam indjcM tempus ^numerum abnegation is. Hoc non minus eftnbsp;miraculû, qgt; Ghriftus aliâs fanauit claudos, 6^ excitauit mortuos;nbsp;Quare Petrus poftea couerfus, amp; ex hoe atlt;^ alqs miraculis de Chri/nbsp;fto in fide fua confirmatus, tanta conftantia confeftus eft Ch riftum,nbsp;ut maluerit amp; ipfe crucifigi,nbsp;nbsp;Chriftum iteru abnegare. Eft Si hoc

admirandum,qgt; cum Chriftus cognofcat Petrum tarn turpiter ipfuiu negaturum,non tarnen abpdat cum d fe, nec expellat, fed potius orctnbsp;proipfo. Ego pro te, inquit, oraui,ncdeficiatFidcstua. Hocexem/nbsp;plo admonemur, ut non augeamus importunitate Si durida miferiasnbsp;mifcrorum,fcd ut curam falutis eorum fufcipiamus:Si occupatus Fue/nbsp;rit homo, inquit Paulus, in aliquo delido, uos qui fpiricuales eftis,nbsp;inftaurate huiufmodi Fpiritu manfuetudims, confiderans temetip/nbsp;fum,ne amp; tu tenteris. Inuicem alfj aliorum oncra portaie, Sc fic com/nbsp;plete legem Chrifti.Mirari 8c hoc quifpiam poftet,qgt; cum Chriftusnbsp;uideac mtuRt, ut Petrus FoedifTime corr uat,non conferuauer it ip( urnnbsp;promaieftatefua,eredum,Secauerit, nedefignatet tamhorrendumnbsp;crimen abnegationis, fed confiderandum nobis eft, qudd Chriftusnbsp;Uenerit in hanc horâ,ut obediret diuinæ uoluntati,SC tul dperet pec/nbsp;catanoftra expiandadoloribuscamanimi, corporis.Spiritus fan/nbsp;dus aute figniFicauit iam olim per prophetam Zachari3m,qgt; Chri/nbsp;fto ferenda effet dcFedioprgdpuorum fuorum amicoruro:

IM CAPVT Xllll. EVANG. lOANNIS.

Arn O’nquît^piftorenOjSC diTpergentur oucs grcg’s» Qu3rc,funi hfC fit magna pars pafTionis Chrifti ,amp; Gliriftus ueneric in banc horam,nbsp;ut iuxta diuinam uoluntatem expiaret paiBone fwa peccata noftra,nwnbsp;luit abnegadoncm Petri obcdienter ferrc,C«fi nihil mokilius potu^nbsp;iteiaccidere)^ ofFidum redimendi humant generis ptermittcre,nbsp;Seddicamus «tam de Petro. Animam inquit,próteponam. Quid*nbsp;Petrus paulo poft defecit a Chrifto.Ergo ne mentitur nûc contra aninbsp;mam fuam,S^ aliud corde cglat, aliud ore loquitur; Nihil certe mixnbsp;nuSjQuod uerbis dicit,hoc etiâ ferio in animo fua cogitat,ac poftea,nbsp;cum irruit gladio in armatam cohortem,pftarc uidetur.Sed alia funt,nbsp;que peccat.Habet quidem zelum Dei,fed non fecundum feientiam,nbsp;zelus Dei cft,q? cogitat feuitam potius amifturum,^ Ghriftum dcgt;'nbsp;ferturum.Hic eft zelus,quern omnes pqhabere debet. Sed Petrus innbsp;hQcpeccat,primum,qgt; putai Ghriftum corporalibus uiribusdefefl/nbsp;dendum,âiGbi externa arma pro Ghriftofufeipienda elTe. Deinde,nbsp;qgt; de fuis uiribus ita confidit,ut fe ueracem,Gbriftum autem mendanbsp;cem iudicet.Hgcnon eft uera fcientia, non eft ucra cognitio Ghrifti.nbsp;Quarc in Petrozelusquide Dei eft,oonauiêfecundû (cientiâ.Quidnbsp;ergo fuilTet Petro faciedum, rum audrjt. Quo ego uado , non potesnbsp;me nûc fequi.Ec,Non ranet gallus,doncc ter me negcibisCHic debuifnbsp;fei Petrus cesfiire fententig Ghrifti, amp; fuam imbecdlitaie agnouifte,nbsp;atc^ Chrifto ad genua procidifse, acrçgafsecû,ut demèter ipfûeon^nbsp;feruec,ne tam f^dum facinus defignet. Fruamur igitur nos aliéna inf*nbsp;nia,amp; difeamus latëtem noftrâ impietatê ex uerbo Dci agnofeere, ÔCnbsp;diuinû auxiliû petere. Nam facraferipeura arguit nos oês impietatisnbsp;6^peccati.Omnes,inquit,homo mcdax.6t,Non eft qui faciat bonû,nbsp;non eft uiep ad unû.Hoc iudiciû fpiritus fandi agnofeendû eft huminbsp;liter.Etfienimnon feritimus in plentia natiuam noftram impiecaté,nbsp;tarnen ea latet in carne amp; fanguine, ôi coram Deofemper manifed*nbsp;eft. Quare redendû eft diuino iudicio.nô ut fadamus.fed ut agnofe®nbsp;mus impictatem,Ô^ ut agnita impietate, inuocemus dementia Dû**nbsp;MINI Dci nortri per lefum Ghriftum fiiium eius, quo condoneturnbsp;nobis propter ipfum impietas,amp; reputemur coram Deo iufti.nbsp;tremoaudtamusS^Gdlum. Nam Gallorum genus diuinitus creaiunbsp;«ft ,ut lint nofturni uigiles,ut uenientem dicm cantu fuo nundént,ô£nbsp;ut hommes in opera excitent. Hiceftmundanusamp;ciuilis eorûufus«nbsp;Sed hocIocojSc poftea in abnegatione Petri traditur etiam fpiritual’Snbsp;eorum ufus. Cantus em galli admonet Petrum de hoc uerbo Cbrift’*nbsp;Non canet gallus donee ter me negaueris, reuocat eum ad agniii^^nbsp;fue defecliornSjCxcitat ipfum ad fufeipiendum opus pgnitentig, ôinbsp;Qunciat ac ofteudu ei lucem dici,iti lefu Ghrifto. Quàre utaniur gaUnbsp;licinto

HoMItlÄB IO ANNIS BRBNTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t99

licinib, non tancum ad ciuilia opera, fed raulto magi’s ad fpir/tualia,' üt galli fint noftri nodurai contionatores, qutbusadmoneamur hu/;nbsp;lus nodisj'n qua Chriftus captus eft,öd Petrus Chriftum abnegauic,nbsp;amp; excitemur ad agnofcendam tarn noftram imbecillitatem , diui/nbsp;nam mifericordiam in lefu Chrifto oftenfam^ut inuocemus deum panbsp;trem,quo conferuet nos perpétua falute in omnibus perkulis,per le^nbsp;fum Chriftum DOMIN VM noftrum,qui cft una cum patre amp; fpilt;nbsp;ritufandodeus benedidus in fecula, Amen»

CAPVT xnn-

homilia xxin.

VM magna extent mérita loannis Euangeli/ ftg in ecclcfiam dci,hoc pr^cipuum cft, qgt; con/nbsp;tiones domini noftri Ie(u Chrifti diligentifti/nbsp;me omnium confcripferit. Inter has autem connbsp;tiones,etfi iftgduse, que in bis decimo quartOfnbsp;decimo quinto amp; decimo fexto capitibus fc/nbsp;quuntur, poftremg fucrüit eaRZ, quas Chriftusnbsp;in his terris, in mortali fua carne, corâ difeipu

____________, J ftra côferuaredebemus» Chriftusem habuit hascontiones,nbsp;CÛ iam capiendus et ad crucê rapiendus effet, ac uoluit his ultima fuänbsp;uoluntatê fignificare. Non eft aut ignotum,^ facrofanda amp; inüioznbsp;lata habeatur hoïs ultima uoluntas, amp; quäta cura conferuari foleat ponbsp;ftrema eius amici uerba, qui ita a nobis difeedit tan^ nun^ reditunbsp;rus. Prgterea hg contiones Chrifti cotinent res maximas, Confolanënbsp;uniuerfam ecdefia in omnibus aduerfis, fiue corporalibus fiue fpiriznbsp;tualibus. Docent ucram fide de domino dco noftro,uidelicet,dc paznbsp;trcjfilioamp; fpiritu fando.Docet uei^ ufum paffionis amp; refurredioisnbsp;Chrifti filq dei,adcoc^ continent fummam totius Chriftianæ dodrlnbsp;næ.Quare fi nobis falus noftra curg eft,dcbemus has contiones atteiinbsp;tiftimo animo exefpere, Sumemus autem in manus priorem contioznbsp;nera quam Chriftus habuit, cum adhuc Hierofolymis in coenaculo e(nbsp;fet , in qua cöfolatur difcipulos fuos,imo uniuerfam ecclcfiamfuam»nbsp;ut in aduerfis non dcfpondcantanimum, amp; exponit eis, qu g continsnbsp;gant per ipfum beneficia his, qui uera ipfum fide ampleduntur. Et ‘ *nbsp;®it difeipulis fuis: Non turbetur cor ueftrum. Crédité in deum amp; i« ‘nbsp;mc crédité.Hgc eft confolationis propofitio.Nam cum Chriftus non * *nbsp;lt;ft« amplius uifibili ipecie exierno contubernio cum diftipulis acnbsp;Q Ö

ÏN CAPFT XIIIC EVANG. IOAKMIS.

ccdcfia fua in his terris conuerfaturus dubium non crat,quin mag/ nis periculis tam corporalibus,c^ fpiruualibus obijcerentur. Halt;5te/nbsp;nus défendit eos Chriftus, ut nihil incommodi propter ipfum paté/nbsp;rentur.Non efurierüt,non capii non in careerem coniedi,non in exnbsp;ilium eieifti fuerunt» Non poiTuntjinquitJilrj fponfi Iugere,quam/nbsp;diucumipfis(ponfuseft»Et: Quando mifi uos fine facculo amp; pera,nbsp;amp;calceamentis,nunquid aliquid defuit uobisCAt illi dixerunt, Ni/nbsp;hil.Acrurfus: Cumeflemcumeisjegoferuabameos nominetuo'»nbsp;Quos dedifti mihi, ego euftodiui Si nemo ex cis perqt, nifi filiusnbsp;perditionis. Nunc aut, poft^ Chriftus profedurus erat per mortênbsp;in gloriam patris fui, Si relicfturus poft fe apoftolos Si ecclefiam ißnbsp;his terris, futurum erat,ut omnia calamitaturn genera in ipfos incidenbsp;rent. NecciTè enim habent propter Chriftum perfecutionem pati. Exnbsp;uuntur omnibus facultatibus, cqciuntur in exilium, ac occiduntucnbsp;quoep. Quódfihgc non accidant propter Chriftum, neceffe tarnennbsp;habent communes humani generis ærumnas ferre, uidelicet paupernbsp;tatis,ggritudinis,iniurie,contumeiig,actandemetiammortis, Hæcnbsp;funtaduerfacorporalia. Quid autem dicam de fpiritualibusC Satannbsp;enim graftatur maxime omnium in pios obietftu magniiudinis peccanbsp;ti,horrore mortis, ac metu inferni. Si perpétua?damnationis. In hisnbsp;aduerfis relidlurus erat Chriftus ecclefiam fuam poft fe, in ter ra. Qu Inbsp;bus quid poteft dici grauius,aut moleftiusc' Quare Chriftus fufeipitnbsp;officium confolationis, ut declarer fe in hoc ueniffe, quo confoleturnbsp;afflidos. Ac uide mihi rem admirabilem. In propinquo erat,ut Chrinbsp;ftus caperetur Si crucifiger etur. kacp uidebatur ipfe indigere confolanbsp;tione.Sed ecce,multo magis de ecclefig, de fua ipfius cruce follici/nbsp;tus eft, ac in hoc precipue ftudium incumbit, ut omncm dolorem Sinbsp;luâum ecclefiæ fuæ abfterget. Dicit enim in Efaia: Spiritusdomininbsp;fuper me, eo q? unxerit me, ad euangelifandu pauperibus mifit me,nbsp;ut mederer contritis corde. Si predicarem captiuis indulgentiam. Sinbsp;claufis apertionem.Ac mox: V t confolarcr omnes lugente5,ut effïci/nbsp;am,quo lugentibus in Zion detur decor pro cinere,8i oleum gaudqnbsp;pro luilu. Etfi enim Chriftus etiam aliquoties terret difcipulos fuos,nbsp;tarnen in eo terrore meditatur confolationem Si gaudium. Cum igi/nbsp;tur hoc fit præcipuum officium Chrifti, ut confoletur ecclefiam fu-*nbsp;am,procéda nunc in medium difcipulorum fuQrum,Si aiuNon tur/nbsp;betur cor ueftrum,fed crédité in deum pattern meum,8i in me filiumnbsp;eius.Impendent in uos magna pcricuIa,Si multa aducrf3,tam corpo/nbsp;poralia,cp fpiritualia, ideoep turbabitur animus uefter,Si exiftima*nbsp;bitis uos perituroSjfed bono animo fitis: Ôollocate omnem ueiVamnbsp;ftduciam in deo,Siinmefilioeius, Hocfifcccritis,nihiluobis in-*nbsp;commo^

HOHILIAé tOÄNNii BÜENTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400

quot; öömmödi* accidet, fed fevuabimitii frt omnibus aductf/s. Haïc üëtbâ ejuamuis pauca admoduitiÿ fatis effent ad exdtàhd^m in nobis animfnbsp;fortitüdinem dC cotlflantiam^fi cogitarcmus,quiä eiTét,qui ea ioqüegt;nbsp;rctur.Loquitut enirti lt;à,noh uanus quifpiam homo^féd Chriftusnbsp;liusdei,naturaéiüfdéméu(ndeo patrefuo mâiéftàds» Et efl üèritâânbsp;ipfa. Quare proponit difcipulis fuis bane £ohrolàtiônem,non bono/nbsp;riSjUt dici foletjed ueritatis gratia»nbsp;nbsp;nbsp;Solenne enim eft intet* »pnii/

nes, ut nonnunÇ alter alterum honoris 8d ciuilitatis gratia cohfólé/ tur,ctiamfi uideat de uita aut falute eius adum effe. Longe alià rationbsp;eft confolationis Chrifli» Non aliud loquitur, aliud fentit, fed ^ugnbsp;loquitur, funtcértiftïrtiâüoluntatis eiusfignificatio.Etcohortatio ei/nbsp;iis,obtinetuiccmpræcepti * imoctiamuicempromifTionis, Cume/nbsp;nitn Chriftus uocat nos aliquo cohortatione fua, promktit nobis eonbsp;jpfo fuum auxilium,amp; pollicetur certiiTimàm fàlutèm.Quaré etiàn)/nbsp;fi nihil aliud adderétür. lârrten hgc paueä Uerba Chrifti fatis folati) afnbsp;(errent pio animo. Sed ChriftUs tante eft benigrtitâtis,üt âddat etiantnbsp;huius cohortationisràtionesjamp; rèfutet cotlttarias àfHidi animi coginbsp;tationes» Cum enim Chriftus dicit; Non turbetur cor ueftrum, fednbsp;Crédité in Deum amp; in me, 8c bene erir uobis, non dubium eft, quidnbsp;affli(ftis animis ftatim in mentem ueniant aliæ cogitationes Quidc*nbsp;Admones nos ne turbemur» Quomodo aulem fieri poteft,ut toc urtgt;nbsp;dilt;^ malis impendentibus non turbemurc Eqeiemur é domibus nO*nbsp;ftris,exuemur omnibus facultatibus noftris,peUemur in exilium, obnbsp;ijcicmurmorti.Atc^hgcquidêinhacterranobis contingent» Quidnbsp;autem poft mortemc* Hic inCettiores fumus * quid de nobis futuruninbsp;fit,^ in terra» Qug enim domus « qug manfiOj quod hofpitium nôgt;nbsp;bis in altero feculo paratum eftC Quo diuertemusCNuni in cce/nbsp;lura,an adinfernumC Itatçfiuerefpiciartjusin hoc extérnüm fecu/nbsp;lum,fiue in futurum, nihil certi nobis reliquum eft, praeter exilium^nbsp;paupertatem, mortem, ÔC interitum»nbsp;nbsp;nbsp;Quis igit ur propter tantas

grumnas non turbaretur animo fuo C* Ad hgc refpondet Chriftus, 8C réfutât ea dicenst In domo patris mei manfiones multæ funt ; Quod lt; 4nbsp;Ci (ecus eßet, dixiftem uobis» Non fimplidter dicit» In domopatrisnbsp;mei manfiones multæ funt^fed confirmât illud afreueratione»Si fecusnbsp;c(ret,inquiês,dixifrem uobis,hoc eft*Profeâo rés ita fe habet,queninbsp;admodum dixi * Nam ft fecus cfteC tanto amofé uos compleâor, utnbsp;nequa^nosidcglaflem. Nunc autem fcio nihil certiuseflc, quàranbsp;quad in domo patris mei multæ fint manfiones» Obferuabile di/nbsp;^m, quod utreâe intcUigamuSj uidebimuaiiiitiOÿ qugSequantasnbsp;O iii

IN CAPVT Xint crANA ioannisT

fit domus Dei patris^ut etfam cognofcamus, quid per manfiones tclligendum fit. Nam domus Def patris in hoe loco, non cft nel temnbsp;plum Hierofolymitanum,ucl alia domus lapidea,aut lignea, Sed eftnbsp;coclum amp; terra, imo quiequid eft etiam ultra ccelum amp; terram. Salo^nbsp;mon ait:Bi ccclum amp; cœli cœlorum te caperc non pofîunt,quanto minbsp;nus capiet te domus hæc, quam edificauiC' Et in kremia : Nunquidnbsp;non cœlüm amp; terram ego impkodicîtDOMINVSC Et iriEfaia:nbsp;CœlumCedesmea,terraautem kabelkimpedum meorum. Sicoci^nbsp;Ium,tantaüidelicftmoks eft Cedes Dei,amp; terra Ccabellum eius, quartnbsp;ta,obCecro, eft tota domus ilia, in qu# bec Cedes amp; Ccabellum pofita ’nbsp;funtC Nec habet amplam quidem domum, uacuam autem, Ced habetnbsp;domum omni genere bonorum refetti Cstmam. In terra habet omnianbsp;régna, omnes urbes amp; ciuitates,omnes theCauros diuitiarum,amp; quicnbsp;quid eft terrenorum bonorum. DOMlNI,inquit, eft terra amp; plcnknbsp;tudo eius, orbis terrarum amp; uniuet fi,qui habitant in eo. Et iterum:^nbsp;Meg Cunt omnes feræ Cyluarum,iumenta in roontibus ôe boues. Cognbsp;noui omnia uolatilia cœli,amp;pulcfitudo agri mecum eft. In ccelo au/nbsp;fern habet omnem uitam,iuftitiam,foclicn3tem, adeocjp quiequid eftnbsp;cœleftium amp; æternorum bonorum. En hyc eft domus Dei, amp;haftnbsp;Cunt manfiones Ccu hoCpiiia in bacdomo,uideliccc, omnia bonorutnnbsp;genera. Quare quod Chriftusdicit: In domo patrismei muItseCunCnbsp;manCiones,hanc habet Cententiam, Metuitis quidem, ne Ci diuellarnbsp;uobis,per mortem,amp; uos confiteamini nomen meum, expellantuo*nbsp;homines domibus Ucftris,amp; eqeiant uos in exilium. Itaquedubita/nbsp;tis,quo uobis fit diuertendum. Adhgc metuitis ne non Columnbsp;mini in exilium, uerumetiam ex ifta corporali uita. Itaque dubitatis#’nbsp;quis locus,qu^ manfio uos maneat in futuro Cecolo.Sed confidite.bonbsp;no animo fin's. In domo patris mei mult^ Cunt manfioncs.Ego habet»nbsp;patrem ualde diuitem amp; locupletem, qui habet Catis amplam do/nbsp;mumnbsp;nbsp;nbsp;multa hoCpitia in ea. Si in his terris eqeiaminiex unado/

mo,patcr meus habet adhuc multas domo8,quibus compenCabituo/ bis unam illam domum. Namproöna domo dabit uobis centum*'nbsp;Omnis, (inqüit alias) qui rcliquerit domos autfratres, auiCorores*nbsp;autpatrem, aut matrem, autuxorem,autfilios,autagro8 propter no^nbsp;menmeum,centuplumaccipiet, amp;uitga5ternæ Cortietur hgrediti/nbsp;tem. Si autem homines erjeiant uos etiam ex hac corporali uita, otiKnbsp;cefTe habeatis in aliud Ceculum migrare,ne hie quidsan habetis quodnbsp;uos turbet. In domo enim patrb mei, in cœlefti regno multa fumnbsp;holjpitia,in quae obuiis,quod atunt*'ulnis,excipiemini, f^on eft u®*

ttOMlLttÉ tôÀfïPi ts BR feNTïU ’

bïs metüendum ne Patriarchs^ Prophetæ qui fueruntàntèUôSi fedèsregni cœicflis ità occupauerinc,ut nulla uôbts relidïa fit. Mcgt;nbsp;üs pater non eft tâm pauper paterfamilias, ut in domo «rlcftis rcggt;nbsp;hi fui, unam tantum amp; alteram habeat federn aut manfiunculam, fed -habet innùmeràs, quibus nos exciperc pofsii » Quare * cum tàmnbsp;diüitem habeam pattern , qui omnia »quæ uobis propter meumnbsp;homen auFeruntur libefahfsime compenfare queat^ bene uobis^ .nbsp;'quiequid accciderit, confidendum cric» Sedhic iterum obqcietnbsp;quifpiam z Quid iuuac nos, quôd tu habeas diuitem pau'em,nbsp;quc?d multse fint manfiones in domo eius, cum nefciainus nun»nbsp;Oeus pàter uelit diuitias fuas nobifeum communiesre, amp; nos ad .nbsp;bas manfiones redpere'^ Diues eft Oeus,fed non dat nobis fuaanbsp;diuitias, Et habet multa hofpitia in domo iiia , fed quid fi alrjsnbsp;pocius quâm nobis parata elTcrtt C Nos enim fumus peccatores,nbsp;iodigni,quos Deus bonis fois ditet,ac in tabernarnla fea re/ -cipiat. Chrtftus autem réfutât confeftim amp; hanc obiedionem;nbsp;Sequitur enim: Vado paraturu» uobis locum* Agnolco tonfefsio**nbsp;hem ueftram.’Sienim Oeus obferuaueritpeccata,quisfuftinebicC’nbsp;Qaare reifte facitis, quod agnofcaiis uos propter peccata indig*nbsp;nos bénéfices Del amp;: ccckrti habitaculo * Sed ego propter bancnbsp;cauflant uado nunç, paraturus uobis locum, Sufetpio pafsionem Ôinbsp;mortem , ut uos dignos reddam, 8^ reconciliem uos cum Deo p3nbsp;ire meo» l^ors enim mea eft peccatorum expiatio, quse parat uonbsp;bis locum,hoc eft, firmam amp; ccrtam redditfalutem ucftram,ac cfFinbsp;icit üos dignos diuinis bénéfices tam in hoc qua'm in futuro feeuxnbsp;lo, Habes hic uerum ufum pafsionis ôC mortis Chrifti, Paftusnbsp;enim eft Ghriftus,ôd mortuus,ut pararet locum apud Deum parrênbsp;credehcibus in ipfum, ut recortciliaret eos cum Deo^âd cfficeretquOnbsp;àdoptarentur in filios Dei , ôd hgredes omnium cœleftium bono/nbsp;turn, adeoque Uc rédderet ipfos de uera ac perpétua fua falute eer^nbsp;ïifsimos. Quid ergo nunc metüis cur adhuc dubitas * âd dicisfnbsp;îMefciô quid mihi in alcero feculo paratum ficc’ An non habes hic •nbsp;iFirmifsiraam cercicudinem C Gbriftus non foium dicit, Deum .nbsp;trem fuum habere multas diuitias , 8^ multa» manfiones, fed etiananbsp;^ddit » fc impetrarc obedietltia füa’i ut Deus uelit nobifeum, ftnbsp;tr«liderimu8 in Ghriftum, bas diüitiàs Itberaliter commuuirnbsp;lt;ài-e, Sd nos in fuas manfiones beneuolentifsime recipere* Qua ¦nbsp;'»'é nullo'modo committendum eft , ut de falutis noftrac' certitu»* •nbsp;»h'nè dubitemus , fed in hanc curam incumbendum eft, ut lefuu»

O

IH GAPVT Xn ir. ET ANÖ. .lO ANN I'S

Chriftum cognofcamus amp;ipfuni uerafide complcâamuç* Fié' ri enim non potcft, ut qui Chriftum habet, non habeat ciianà ca’gt;nbsp;tifsimani falurem. Sed eft adhuc inquies, quod perftringat oculosnbsp;meos,Dcus diuesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locus certo paratus en*,fed uia longior amp; te/

nebricofior eft, nbsp;nbsp;ut qucam in ea ärtibulare amp; ad praîftitutum ter/

minurtipcrnngere. Eundum enim mihi eft per mortem» Mors äü/ tem iritifsima quidem uia eftjed ita dura, amp; äfpera ut nemo pofsicnbsp;in ea inccdere, quin offendatur, 8lt; itadeuia amp; infuper tenebris ob*nbsp;fcurata,ui ni(iquis quafi manu dueatur, ad infernum magis quam adnbsp;ccelum perueniat.Quo igitur me uertamC Refpondet etiam ad hancnbsp;feu dubitationem feu obiedionem Chriftus» Ët aittSi abiero ad pä*nbsp;randum uobis locum, iterum ucniam 8C affumam uos ad meipfum,nbsp;utubifumego,amp;uos fitis. Haeceft obferuabilis promifsio. Pri^nbsp;mumenimChriftuspromittithisuerbisfe refurredurum d mortetnbsp;9» öd rediturum ad difcipulas,Iterum,inquit,ueniam ad uos. Manife/nbsp;9 » ftum autem eß, qudd Chrißus poß reiurredionem fuam exhibueritnbsp;9 gt; feie difeipulis uiuentem,ac præbueric fe ipüs non folum uidendum*nbsp;fed etiam contreclandum. Deinde promittit fe femper, Ecclefig fua5nbsp;in omnibus periculis affuturum, öd conferuaturum earn. AßumaiO»nbsp;inqui(,uos ad meipfum,ut ubi fum ego,5d uos fitis. Et aliàs:Ecce egonbsp;Uûbiicum fum,omnibu$ diebus,u{c^ ad confummationem feculi. amp;nbsp;iierum:Pater,quos dedißi mihi,uolo ut ubi fum ego, öd iUi fine me/nbsp;cum. Qu^ramus igitur ubi fit Chrißus, Ac inuenimus quidem ip/nbsp;fum in cruce,8d morte, fed crucis, öd mortis uidorem. Refurrexit e/nbsp;nim, (uperatis omnibus doloribus mortis, tercia die, öd confedit adnbsp;dextram Dei.qug dextera eß fumma Dei maießas,omnipotcatfa.pernbsp;petua uita Öd foelicitas.Quare cum Chrißus fit ad dextram Dei,maninbsp;teßum cß,qi fit in coeleßi maießate,öd in perpétua uita arque feehei/nbsp;täte. Et cum palam aßtrmet de Ecclefia fua.q; fit ubi ipfe eß,quid rcnbsp;liquumdicemus ,nifiq, etiam Ecclefia fitcumChrißo domino fuonbsp;in coeleßi maießateC'Benedidus, (itiquit Paulus) Deus öd pater do/nbsp;mini noßri lefu Chrißi, qui benedixit nos omni benedidione fpiri/nbsp;tuali in coeleßibus,per Cnrißum« EciterumiConuiuißcauii nos undnbsp;cum Chrißo, fimuld^ cum eo refufeitauit, Öd fimul cü eo federe fecitnbsp;inter coeleßes, in Chrißo lefu. Quid ergo nunc de tua falutç dubi/nbsp;tasfCrede in Chrißum,öd Chrißus tecura erit,öd tu cum ChriflaSinbsp;obr uit te pauportas,Chrißus tecum eß,quia dixit: Ego uobifcü (um,nbsp;omnibusdicbusfcculi, amp;nicUinCItfißoes,quiadixit. Vbiego

HOHtLTAE lOANNIS BRENTIb ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40t

fum iïij'c uos eritis, Chrifius autem eft in cœleftibusdâiûqs.Qua re habest tuinChrifto cceleftes diuitias* Sipeccati iudidum tenbsp;affligit Chriftus tccum eft, amp; tu cum Chrifto. Chridus autem eftnbsp;in fumma et perfeóla iuftitia.Quare babes amp; tu in Chrifto fummamnbsp;amp;perfeâam iuftitiam ? Si te conturbant lerrores mords amp; inferni,nbsp;Chriftus tecum eft, ôC tu cum Chrifto» Chriftus autem eft in uita SCnbsp;in cœlo» Neceflarium igitur eft, q? amp; tu fis in uita Sf in coclo. Caronbsp;longe quidem diuerfafentitjed maior fides adhibenda eft uerbo donbsp;mini, Ôi ueritati Chrifti, fenfui carnis» In die Parafceues magnænbsp;non uidebas in Chrifto nifi crücêet mortem, fed in die Pafche, nonnbsp;vides in eo nifi uiiam amp; gloriâ.Quod in capite geftum eft,hoc idemnbsp;implebitur in membris» Si credimus,q? Chriftus mortuus eft,5lt; re/nbsp;furrexitjic amp; deus cos,qui obdormierunt per lefum,adducet cum iPnbsp;I0» Quare non funt metuendg tenebrg mortis/ed quia manfiones cernbsp;loparatsefuntjconfitendumeft.qjhabcamus in morte non dusfto/nbsp;rem tantumjed etiam conferuatorem filium dei,DOMIN VM no/nbsp;ftrum lefum Chriftum, qui eft una’ cum patre ôi fpiritu fandio deusnbsp;benedidus in fecula. Amen,

HOM I LIA XXIIIL

quemadmodum impr) ipfum perfccud funt, itaödeos, qui in ipfum credunt perfequantur» Quare munit eos contionefua aduerfusim/nbsp;pcndentia mala, Sd initioconfolatur eoscertitudinefalutis» Manfio/nbsp;nes,inquit, multae funt in domo patris mei, quas abeo Ita paraturus,’nbsp;ut ijs nihil fit firmius,nihil certius, deinde confolatur eos promiftio/nbsp;ne reditusfui, amp; conferuationis eorum. Iterum (inquit^ueniam,nbsp;aftumâ uos ad mcipfum,ut ubi ego fum,amp; uos fitis»Qug cum ante fanbsp;lis à nobis expofita uidenf, progrediemur nunc ad perftringenda eanbsp;quæ fcquuntur» Poft^ enim Chriftus promifit fe rediiurum,con/

IN CAPTT XIIII.. BTAN« lOANNiS. fcrt fe ad «xplicaiidatn fuam maieftatcm, ut ealefia rede ipfumnbsp;nofcat, amp; accipiatcxhac cognitione ucramac firmamin omnibusnbsp;,, aduerfts confolationem, Dicit cnim: Quo ego uado, fdtis 8£ uiamnbsp;, jfeitis* Etfihgcuerba poflfunt de paffioneSd morte ChriftiinteHigi»

CDicitur enim Sd mors uia^qua Chrifius profedus eft in gloriam pa tris fui;) ramen quia Chriftus ipfe mox interpretatur uiam de feipfo»nbsp;Ego fum, inquiens, uia,fciamus hac efte fententiam:Quo ego uado,nbsp;fcitiSjhoc eft,Parrcm feitis. Ad patrem enim uado. Et uiam (citis,hocnbsp;eft,meipfum fcitis,quia ego (urn uia. Vifum autem eft ipfi pauloobnbsp;feurius ioqui, ut excitet difcipulos ad interrogandum de fententia hrsnbsp;jus didi, Sdhabeatmaiorem occafionem dicendi de fua maieftate»nbsp;Nihil enim nobis magis neceftariumeft, ^utmaieftatem Chriftinbsp;» 5 bene cognitam, perfpedamt^ habeamus. Dicit ergo ei Thomas»nbsp;'« » Domine nefeimus quo uadisgt;amp; quomodo poftiimus uiam feire:' Esnbsp;hacinterrogationehabetChriftus, quoduoluit, ideot^ refpondetnbsp;» jThomæ.Et dicit ei:Ego fum uia,8d ueritas 8d uita.Nemo uenit ad panbsp;», trem nifi per me. Si cognonifletis me SiC patrem meum uti(^ cogno/nbsp;gt; »uiftetis.Hocdidumnon eft poftremum inter præcipuas yvûiictg (o/nbsp;tins facræ fcripturg, ac digniffimum, cui dedicemus proprium diemnbsp;ôdcontionê» Tribuunturaût hic Chrifto tria epitheca, quæfuncaltanbsp;mente reponenda, Vnum eft VIA. Alterum, VERITAS. Tertium,nbsp;VIT A.De his non eft ofeitanter cogitandum. Ac initio Chriftus uonbsp;catur VlA.Et qualis eft uia C Num corporalis feu mundana,qua iturnbsp;uel ad Romam,uel ad BabyloniamC Nihil minus,fed eft uia Ipirituanbsp;lis, ea uidelicec, qua itur ad Deum patrem. Sic enim ftacim ipfe internbsp;pretatur, Nemo,inquiens,uenit ad patrem nifi per me. Si cognouif/nbsp;(etis me, etiam patrem meum cognouiftetis.Sed quid fibi hæc uerbanbsp;uelint, paulo poft Chriftus ipfe clare exponet. Nos igitur nunc innbsp;his epithetis confiderandis aliquandlu hærebimus. Egofum^in/nbsp;quit)uia. Ad quem hominem, uel in quam urbem » aut regionemCnbsp;Non qugrimus nunc, qua uia in terra fit ambulandum, fed qua fit innbsp;cœlum,ad deum patrem eundum» Porro ad deum patrem ire,eft de/nbsp;um uerc cognofeere, coram deo iuftitiam confequi, deum uere inuo^nbsp;carc,in mandatisfeu uocatione dei ambulare,mortem uincere,amp; pofnbsp;petuam in deo uitam ac feelicitatem percipere; Quid enim deus alilt;nbsp;ud eft,^ omne ccelefte bonum,omnis iuftitia,üita amp; foelicitasCQuanbsp;re ad deum ire,eft ad omne ccelefte bonum, amp; ad omnem foelicicalt;nbsp;tem ire. Quæ igitur eft uia ad hune finem perueniendi, amp; tanta balt;nbsp;na confequendiç' NuUa certe alia eft,præter eum, qui hoc loco dicit:nbsp;Ego fum VIA. Vno hoc nomine deuaftantur omnes aliae uiae,nbsp;quas homines ad deum, ad ûifticiam corâ deo, et ad regnû cœlorumnbsp;excogita^

MOM I LIAS IOANN IS BRENTII;

exœgitarutit, Cum Ifraelita^egrederentur exÆgypto ad terrain Canaan.exifttmanint imperiti hypocritg,eam effe ueram uiâ ad déu,nbsp;ad ingrediendum in regnum coclcftc.præfenim cum in eo itincrenbsp;Jex Dci de cœlo promulgaretur* Hæc uia non fuit quidem inutilis,nbsp;non autcmduxit per feUraelitasad Deum in tcvlum, fed tantumnbsp;interramCanaan, Deinde poftquamtcmplumædificatum effet innbsp;Hierufalem,putaueruntfuperftitiofi uiamadtcmpium , effe ueramnbsp;üiam ad deum,ad iuftitiam,amp;regnum cocIorum.Fuit quidem amp; fu-*nbsp;Us huius uic ufus, non autem fuit ea uia, qua peregrinatores ad tera-*nbsp;plum, côfccuti funt per fe iuftitiam,amp; felicitatemjn Deuteronomionbsp;cap.quintodicitur: Non dedinabitis,nec^ ad dextram,nelt;^ ad fini-*nbsp;firam,fed per VI AM, quam præcepit uobis DOMIN VS deus uc*nbsp;fter ambulabitis, ut uiuatisnbsp;nbsp;nbsp;bene fit uobis.Hic per nomen VlÆ

inielligunt legem Mofi,Quare ludæi exifiimauerunt, opera legis ef fe uiam,in qua,qui ambulauerint, iuftificentur coram Deo amp; mere/nbsp;antur æternam unamgt; Elfi autem magnus neceirariu» eft ufus diui/nbsp;ng legiSjtamcn opera eius, prout ab hominibus fiunt,n on funt perfenbsp;éla iuHitia coram deo» Et lex ipfa fi non aliud acccfTct u, duett homi/nbsp;nera potius ad iniuftitiam amp; ad infernum,^ ad iufimam Sc in cœlû;nbsp;Oftendit enim peccatum, amp; facit peccatum maiorem in modum pec*nbsp;canSjidcocp damnat Scqccidit homines» Quid EthniciC^Hi tot utaamp;mnbsp;ccelum exçom'tarunt,quot deos 8^ facracommenct funt. Quid hypo/nbsp;critc in Chriftiapifmoç’ His uiæ font in coelum, non folum ea opera,nbsp;que fccundum legem dei facienda fufcipiunt, uerumetiam quæ ipfinbsp;finxerunc, amp; inftiiuerunt, MifTæ', murmura precum canonicarum,nbsp;peregrinationcs , Ordincs monaflici, Rofaria, amp; infinita alia»nbsp;Hue accedunt etiam Mahumetiftæ , qui fentiunt décréta amp; inftiznbsp;tuta fui Mahumetis,effe reâam amp; compendiariam uiam ad deum,innbsp;omniacœleftia bona. Fingunt SC Anabaptiftg, qui fie uocantur, h ocnbsp;tempore nouam uiam in coclum,uidelicet,(i omnibus facultatibus tanbsp;JS uenditis,8^ tecum acccpiis,proficilcaris in Morauiam.Sed hg omznbsp;nés uiæ,quas uelEthnicijUelhypocfitgjUel Mahumetiffe, uel Ana#nbsp;baptiftg cxcogitarunt,ducunt hominis magis ad iofernum,^ in cœ/nbsp;ïum. Sola una eft ucra Ôi certa uia ad deum patrem,ô^ in cerium, lcgt;nbsp;fus Chriftus DOMIN VS nofter » Teflatur quidè is hoc de fe ipfo^nbsp;EGOfum,inquiens, VIA, nihil autem hoc teftimonio uerius efî^nbsp;Primum enim Prophetæ teftificantur dcMcffia feu Chrifto, qgt; fitnbsp;üera confequendg falutis uià» In Efaia dicit Deus de Chrifto fuo:Denbsp;di te in fœdus populi,in lucem genti2,ut aperires oculos cgcorum,etnbsp;cduceresdcconclufioneuindum, dedomocarcerisfedentesin tlt;ncnbsp;bris. Et iteiîz: Dedi te in lucê gentiû,ut fis falus mea uft^ ad cxiremû

IM CAPVT xrriTr. eväng. ioannis.

twæ, Deinde lefusfilius Mariæ probaui'tccelcftibusfignis, fe efllt; Mere hunc Chriftuoijde quo prophet^ funt uatrdnattQuare tcftimonbsp;nio eius nihil eft ncc ucrius nec certius.Sed qua,cbfecro,ratiôe lefu«nbsp;Chrjftus eft uia ad dcuro,amp;ad rcgnum coelorum Num idcirco uianbsp;cft,q) expofuit legem dei,amp; docuic nos bona opera,atcp exhibuit abnbsp;folutum rede uiucndi exemplumC’ Multum quidem hac in parte pronbsp;fuit,non autem proprie dicicur uia,cp docuic legemnbsp;nbsp;nbsp;propofuit in

fe exemplum uit^,Fuit enim lex per Mofen antea data, amp; per prophe las explicata, utnondicam, q?lexaugeatpeccatum amp;occidat. Ex/nbsp;cmplum autem eius,quanto abfolutius amp; perfediusfuit, taco minusnbsp;pofTunt homines ipfum perFede imitari. Sed idcirco uia eft, q? cumnbsp;fit Unigenitus Filius dei,fufceperit hominem,6^ omnes humanas im/nbsp;becillitaces,ac expiaueric paftione amp; morte fuapeccatum noftrum,0^nbsp;reconciliauerit nos cum deo patre fuo, uc adopcemur in filios ac h^renbsp;des dei,amp; fruamur cum ipfo omnibus coeleftibus bonis. HocnomPnbsp;ne IcFus Chriftus eft uia tarn cognofceodi dei,^ accipiendæ cœleftisnbsp;hçreditatis.Sed oper^pcium nunc cft,ut cognofcamus,quomodo becnbsp;uia aggredicnda,amp; quo in ea infiftendum fit. Vociferantur enim,etinbsp;am hypocrite fe agnoFcere folum Chriftuni pro uia Jed non reda ag^nbsp;grediuntur eam,nec uere in ea infiftunt. Non cr edunt Chriftum euenbsp;uerum peccatorum expiatorem,fed pucanc mérita fuorum operum exnbsp;piarc peccata,Chriftum autem eftc iudicem mericorum. Hoc non eftnbsp;Chriftum, fed fua ipfius mérita habere pro uia. Nam turn demum renbsp;de ambulamus in hac uia,q eft Chriftus,cum ampledimur Chriftunbsp;tali Fide,qgt; ipFe fobs fit expiator peccatorum noftrorum,amp; reconciUnbsp;ator nofter coram deo,ut non propter noftra, fed propter ipfius tan/nbsp;CumChrifti mérita adoptemur in filios amp; haeredesdei. Qui hacfidenbsp;incedit,is rede in Chrifto,uerafalutisuia, ambuIat.Huic, inquit Penbsp;truSjOmncs prophecg teftimonium feront, qgt; remiftïonem peccatoRtnbsp;accepturus fit,per nome cius,quifquis CREDIDERIT in eum. Sednbsp;de epitbeto uiæ hæc in prgfentia fufFiciunt. Audiamus nunc 8d altcR^nbsp;epitheton, quod eft VERITAS.MuItaautem funcgenera ueritatis.nbsp;r^achematica fuas habet ueritates,habent amp; politeia,amp; ceconomia funbsp;as ueriiates.Dc his autem ueritatibus in pr^fentia nihil loquimur,fcdnbsp;de ea ueritate,qug affert nobis ueram ÔC perpetuam falutem. Acuide/nbsp;tur Chriftus hoc nomine refpicereperantithefinad umbras amp;ccri/nbsp;montas legis Mofi.In hac enim lege fuerut Circumcifio» Sabbatum.nbsp;Sacrifitia Lcuitica,difcrimcn ciborum,amp; aliarum obferuationum, qnbsp;imperiti puiauerunt cfte uera facra, quibus mererentur gratiam Dei,nbsp;peruenirent ad deum ac regnum coclefte. At^ hæc quidem facranbsp;fuo tempore fuum habuerunt ufum.Non ftierunt autem ipfa ueritas,nbsp;fed tan/

ftotóitlAE roANNfi BRÉNtll.

fed tantum timbra amp; ftgnificado ueritatis* Dcfeï'uiunt» inquit Apö/ i llolus, exemplar j amp; umbræ cceleftmm» Et iterum : Lex nihil ad/ *nbsp;duxit ad perfedïionem, fed erat introdudio ad fpem potioremgt;nbsp;Solus aurem Icfus Chriftus eft Ueritas, quæ per facra illa eft aduniAnbsp;brata, amp; qua uere peruenimus ad gradatn Dei, amp; ad hærèdita/nbsp;tem diuinorum bonorum. Nemo enim potcft habere Deum uerenbsp;|5ropiiium, nifi per Chriftum, propter Chriftum. Nemo poteftnbsp;milericordiam Dei uere cognofrere, amp; ea uere confidere, nifi peifnbsp;Chriftum,ói propter Chriftum,uidelicet,fi crediderit,qgt; folus Chrinbsp;ftus fit recönciliado, iuftitia,amp; redemptio noftra. Quare folus Chrinbsp;flus ueritas eft,hoc eft, uera illa ui(ftima,uerum illud facrifidum, q^nbsp;rcconciliauit nos cum Dco,8c propter quod Deus agnofcitcredentesnbsp;in Chriftüjfilios ac hpredesfuos» Deinde Chriftus dici^ edâ VERLnbsp;T AS per antithefin ad corporalia ÔC terrctia bona. Diuidg, fanita»nbsp;corporisjdiüturnitàs uitæ,potcntia,illuftrenomcn, funt quidem donbsp;na dej,quibus ex fide utendû eft,non funtauiê ucra bona,imo podusnbsp;funt nônuncp poftefforibus fuisexido» Solus Chriftus eft ueritas,nbsp;feu ueRz bonum, quod fi quis habet,is habet ucra Si perpetuam fœlinbsp;citatem. Quare non fentiamus nos noftro fundos officio, fi ftudea tnbsp;musconfequiopesautdignitatesin hocfeculo, fedisdemum reâcnbsp;facit fuumofficium,qui hocunumagit,ut Chriftum perfidem ex E/nbsp;uangelio cius cohfequatur. Tertium epitheton eft VITA. Tribuitnbsp;amp; hoc epitheton Chrifto per antithefin ad uitam legis. In LeuitiCOnbsp;libro dicicur : Cuftodite leges mcas at(^ indicia, qug facicns homo,nbsp;VI VETin eis.Et poftquam Mofes recitaffet populo fuo legem, ad'nbsp;ditîTeftes inuoco hodic ccélum amp; terram, Cfp propofuerim tibi Vbnbsp;TA M 8lt; bonum. Eli gc ergo VIT AM, ut tu uiuas amp; fernen tuum.nbsp;In his locis lex dicitUr VIT A, ideoC^ hypocritæ fenfcruot,fc confernbsp;qui ueram coram dco uitam, fi facerent opera legis. Ac negari quidênbsp;non poteft,quin homo confequeretur ex lege uita, fi legem perfedtenbsp;impleret.Nuncautcm nullus höminumpoteft eamperfeâc impie/nbsp;re. Lex em, inquit Paulus,eft fpiritualis,ego aut carnalis, uenditusnbsp;fub peccatum. Et iterum: AfFeâus carnis inimicitia eft aduerfus de/nbsp;um,nam legi dei non lubditur, liquidem ne potcft quidem, Quarcnbsp;fieri non poteft ,ut homo ex lege aut operibus eius confequatur uita;nbsp;Solus autemlejus Chriftus eft VlTAnoftra. Qui eniminipfumnbsp;creditjisprimureputàturcoram deoiuftuspropterChriftum. Hocnbsp;demum eft uere uiuerc.Beati cnim,quorum remiflg funt iniquitates,nbsp;0^ quorum tefla funt peccata. Deinde cOnferuatur in morte ne pere/nbsp;at.Poftremo refufeitatur à morte ,in ^ternam uitam. Non eft igin’*^nbsp;^*'4^0 qugrenda ucra uita, prgterquslmin Icfu Chrifto domino no/

1

TN ÇAPVT XIIII. EVANG^ TOANNIS.

ßro per fidem, nec in hoc ftudium præc’pue innjmbendum efî, ut conferucmus’ corporalemtinam ,fcd ut conferuemus Chnftum,nbsp;ucram amp; fcmpiternani noftram uitam. Quod cum ita fe habe''nbsp;at,manifeftum nunc eft, quid fibihocuelit, quod fequitur. Nc'nbsp;mouenitad patrem , nifi per me. Si cognouifsetis me , amp; pa'nbsp;trem meumutiqnecognouifsetis. Cum enim folus Chriftus (it ueranbsp;Ilia ad patrem,perfpicum eft,qgt; nemo pofsit Deii cognofccre, qua’mnbsp;ckmenSjSf mifericors fit^nifi per Chriftum, nemo ite pofsit Deonbsp;gratus amp; acceptas ene,nifj propter Chriftum,adhgc,nemo pofsit cknbsp;nientia Dei confidere amp;L nomen eius inuocare,nifi propter Chriftu,nbsp;denicp nemo pofsit uel in haccorpali uita Deo gratum ofticiumfâ'^nbsp;cere,uel ex hacuita,cgleftittrn bonorum h^reditatem adiré, nifi pernbsp;Chriftum. Hgcnobis fcienda,hgc meditanda,hgccogitanda,h^cfaci'nbsp;enda funt.Tria enim funt, ad quæ præftanda uocati fumus, uideli^nbsp;cctjUt refle credamus,ut bona obedienter faciamus,8c ut mala patie«nbsp;ter feramus.Si autem probe cognofcimus Chriftum efTeuiamjUeriianbsp;tern amp; uitam,redifsima erit fidcs,fummns nimir cuultus,quem dconbsp;pofTumus prgftare.Et quis ex hac cognitione,non accenderetur ad o/nbsp;bediendum eius uorationi,a‘ quo tot bénéfices obruimurf quis itemnbsp;aduerfa non patienter toleraret propter hunc, quern fciat prgfente fu'nbsp;urn ac perpetuum efTe feruatoremf Quarc non eft ullo modo commitnbsp;tendum,ut finamus nobis ex animo,ex fide noftra hoc didum Chri/nbsp;fti excuti, fed fummo ftudio adnitendum eft, ut cotinenti rccordationbsp;ne eius inflammemus fidem, m nobis, amp;; contineamus nos in offknbsp;cio,quoperueniamusad ueramamp;perpetuamfalutem in kfu ChrPnbsp;fto domino noftro,qui eft una cum patre amp; fpiritu fando deus bctie^nbsp;didus in fecula. Amen.

HOM I LI A XXV.

am,cum fermonem lefn Chrifti interpellareuDo mine,inquiens,nefcimus quo uadis,et quomodonbsp;¦ poftumus uiam kire C tarnen fecit nobis gratiffknbsp;mum officium, ç» hac occafione didiccrimusnbsp;_____________cognouerimus, qug fit uerauia ad deum patrem, ad omnia diuina ac ccekftia bona.T ale officium prgftat nobis etvnbsp;am Apoftolus Philippus.Cum enim Chriftus dixiffenSi cognouiknbsp;Cecis me,8«f patrem meüm uticp cognouifTetiSjaddit: Amodo cogno'’nbsp;’ ’fcitis eum,amp; uidiftis eura, quibus uerbis fignificat Chriftus,qgt; cumnbsp;Apoftoli cognouerunt ipfum ex Euangelio fuo, ac uiderunt ipfumnbsp;dodrinam Euangeli) fui magnis acmultis miraculisconfirmare,cognbsp;nouerint eiiâ ac uiderint uerû deum, propterea ipfe ,qui hsec dixcnbsp;riiac

HoH’LIAE IOANN’S BRBNTïï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj

ac fecerït,non ranrum fit homo, fed eriam uerus Deus. Phihppus auiem non intclligit hæcuerba. Quarcficutanrca Thomas, itanuncnbsp;Philippus iinerrumpitfcrmonem Icfii. Etdicit ci:Don7ine,often/ *nbsp;de nobis patrem,amp;fufiFicit nobis. Hgc PhiJippiuerbi,nonfunta‘ no‘*nbsp;bis feftinanter prætcreunda. Quod enim Philippus loquitur, nonnbsp;eft recens ab ipfo excogitatum.led eft lam indc ah initio orbis terra?,nbsp;tamà pijs quam ab imprji magno femper defiderio expetiium. Mullt;nbsp;ta cnim amp; prædara diet lolent de Deo,0«f tarnen nullus unquam fuit,nbsp;qui Deum uere uiiibilem hominibus oftendere potuerit. Quare honbsp;mines exciiati funt ut inquirerent.S Vimum formam,faciem,auifigu^nbsp;ram Dei,Deinde mentem,animum 0^ uoluniatem eius. Rette enininbsp;iudicauerunt.maximam hominis loelicitatem, in eognofeendo amp; UPnbsp;dendo Deo conf iftere. Itaq? quod l^hilippusdicitjoftendenobispanbsp;trcm,amp;f fufficit nobis,( hoc eft J nihil poteft nobis nec iucundiusnecnbsp;forlicius contingere, quàm fi oftêdens nobis Deum,ut uideamus öCnbsp;cognofcamus eum, hoc idem omnes homines,qui modo honefta mênbsp;te prgditi, amp; diuinarum rerum ftudiofi fueruni, (nam qui uentremnbsp;fuum pro Deo colunt.his iucundiuseft bonum uinum,quam uerumnbsp;Deum uidere) magna femper cupiditate defiderarunt, nec tarnen ulznbsp;lus hominum potuit hoc in his terris confequi, priufquâ lefusChrpnbsp;ftus filius Dei,ac uerus ip(e Deus,homofaftus eft.Eua omnium no/nbsp;fli urn mater, audiuerat Deum promififte, q? uelit fefe aflumpta for/nbsp;ma nominis mundo oftendere, amp; mundum redimere, Quare cumnbsp;peperifteiCainum,purauii feiam Deum ipfum uidere, ä'exclama/nbsp;oitpofîedi hominem, DEVM. Sed h^copiniomultum fefellitmifenbsp;ram mulierem.Non enim mdit Deum leruatorem,fed potus homt/nbsp;nem,aut,ut ita dicam,Sacanain,perditorem.lacob pairiarcha, profc/nbsp;ctus cum familia fua è Mefopotama, uenit in Phanuel, poftquamnbsp;collutfiatus effet per noiftem cum angelo ufep ad matutinum tempus,nbsp;amp; accepiffet ab eo benedi(ftionè,aii, Vidi dominum facie ad faciem,nbsp;amp;ffalua falt;fta eft anima mea. Quidç' ergdnedicemus lacobumuerenbsp;uidilTc faciem domini DeicSed Deus nondum aftumpferat hominê,-Quareetfi lacob uidit fpeciem quandam uiri, qua Deus præfentiamnbsp;fuamteftabamr, Ideocp lacob re«fte dixit: Se uidilfeDÓMlN VMnbsp;faaem ad faciem, hoe eft, apertocognouiireprgfentiam Dei, tarnennbsp;ca fpecies non erat uere Deus. InExodouidit Mofes rubum arden/nbsp;dem,amp;: audit ex eo uocem dicentem:Ego fum Deus patris tui, Deusnbsp;Abraham,Deus Ifaac,Deus lacob. Et tarnen rubus nec erat Deus tpquot;nbsp;fe,nec uera Dei facics,fed tantum miraculum oftendens teftificaf ®nbsp;p'^efentiam Dei.Non ignorauit aût Mofes,fenon uidifteueram Deinbsp;faciem. Quare, cum flagrar« maxiino defiderio uidendi Dei, dkit^

' P

IN CA PVT * ni Ï. eVANff. TOÄNNIS.

poftca:?! inuen» gratiam tn côfpelt;51ii itio,o^Unde mihi faci’em tuaffîj ut Iciam tr. Hgc plane cum uerbis Phtlippi conucniunt: Domine, o*nbsp;ftende nobis patrc Si fufFtctt nobis,ffd audit Mofes:Oftendam qi»*^nbsp;dem ubi omnebonum , facicm autem meam uidere non poieris*nbsp;Non uidebit me homo,0i uiuet,hoc eft, Affumam quidem hominê*nbsp;Si oftendam me hominibus uibbilem,hoc autem tanto tempore poftnbsp;futurum eft, ut nullus hodie bominum uiuat, qui pofsit æiate fua adnbsp;id tempus pertingere. Quarenectu, nec altus quifpiam homo, quinbsp;nunc uiuitjpotericis me hominem fa(ftum,boc eft,faciem meam uidcnbsp;re.Efaiasdtcitfeuidilfe DOMIN VMlcdcntem (uper folium excelnbsp;fum et eleuatû,acaudiuifte Seraphim acdamare ei,Sancftus,Sandtus,nbsp;San(ftus^Dns Deus Zebaoih,plena eft omnis terra gloria eius, Hpcnbsp;fuit quidem reuelatio glor læ Ôi maieftatis Chrjfti ueri Dei,quemadnbsp;modum fupra cap.xq.cxplicatum eil,non autem fuit uera fàcies Dei,nbsp;qutaChrjftus qui eft u et us Deus, non Juti aftumpferat hominem;nbsp;Ac breutter,etfi Patriarchæôi Prophetæ magno deiiderio uidendgnbsp;faciet Dei flagrarunt,tamen quia nondum erai tempus,quo Deus honbsp;mo beret,non potuerunt defidertum luum explere. Confecuti quidênbsp;funt ueram falutêper f idem.quam adhibuerût cœleftibus promifsionbsp;îiibus de fiho Dei, hoiemaftumpruro,amp; libera(uro,tpfam aîit (actenbsp;f ilq Dei, quæ poftea in homtne oftenfa eft, non uiderunt. V’nde ôinbsp;Chrifiusad Apoftolosfuosau: Veftribean funtoculi.quiauidenr,nbsp;ÎX aures ueft'c, quia audiunt. Amen enim dico uobis, q» multi Pro*nbsp;pherp Ôi iurti dehderatunt uiderc,qup uideiis,Ôi non uiderunt,ôi ai»nbsp;dire, queauditis,Ôinonaudierunt, Atep hpcquidemdePatriarchisnbsp;amp; Propheiis. Dicamusetiam deEthnictsautgeniibus alienis àpo*nbsp;puloD,’!. Nam ôi hi tenebanturdeltderiouidcndi Dei,fèd quiaca*nbsp;ruerunt uerbo Dei.ideo finxerunt fibqpfis uarias Deiformas. Aliusnbsp;putauit ic faciem Det uidere, cum uidebai ftatuâ quandam louis auenbsp;Mercut q. Alius credidn le faciem Det uidere,cum uidebat Crocodinbsp;}um,auifeiern,aut aliud genusanimanris. Altusexifttmauitfeuide*nbsp;re faciem Dei, cum uidebat heroa quendam aut Monarcham,uidelPnbsp;eet, Alexandrum iMagnum,aoi Neronem,aui Domitianum, qu/busnbsp;«tam tam uiuis cp mortuis inftttuti funt diuini bonores,fed hi impi*nbsp;iisime crracunt.iSlon enim uiderunt faciem Dei, fed aut lignum, autnbsp;bptdem,aut argentum Ôi aurum, aut beftiam, aut bellatorem quen*nbsp;dam,aut monftra potius hominum, homines. Confideremus etiânbsp;gentium Philolophos, qui propter eruditionem uolucrunt uiderînbsp;plus fapere, uulgus bominum. Hi noluerunttam rudes uideri,utnbsp;inurarent,(iLUt uulgus,gloriam immorralis Dei,in imaginem mortanbsp;lis homtnis, aut uolaulium, quadrupedium, amp; reptilium, quèmad*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modum

HoMILIäE lOÄNNlS BRENTir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405

wodutti Paulus ait, fed extulerût fcfc, altius ad inueftigandam ipfarii foelcftem Dci fecicm 8^ maieftatcm.Quid ergo fadum eftcCum dianbsp;multuc^ faciem Dci fuo ingenio fcrutarent,eó tandem uen crût, ut a/nbsp;Iq prorfus ncgarcnt cflc Deum, alt) ingenue faterent, non pofle hu/nbsp;mano captucomprehcndi quid fit Deus. Simonides interrogatus dnbsp;Hierone Siculo,quidnâ,aut qualis eiTct Deus, petrjt fpatiû unius di/nbsp;çi ad delibcrandS, deinde petrjt biduum,ac poftea f^pe fpatiû delibe .nbsp;randi duplicâ8,amp; roga tus, quid fibi ucllct hæcprocraftinatio,refpo/nbsp;dit ingenoe:Quo diutius cogito, ed res mihi obfcurior uidetur. Vi/nbsp;des tarn piosnbsp;nbsp;impios flagraflc Audio uidendg 8^ afpiciendg diuing

faciei fed hoc non potuit, ante Chriftum natû, uJli hoim continge f re. Quod de uidenda facie Dei diximus,hoc idem dicendu erit de innbsp;ueftiganda amp; perfautanda uoluntate Dei. In Ecclefia ludæorum fuitnbsp;propitiatorium,é quo Deus fc cum Mofe coUocutuRz, amp; uoluntatenjnbsp;(uammanifeftatuR2recepit.Inde,inquicns,prgcipiam,amp;loqparad tenbsp;de medio duoRt Cherubim. Hoc propitiatorium fuit quidem diuininbsp;tus inftitutû,non aût in hunc ufum, ut ex eo uera amp; perpétua diuinænbsp;uoluntatis manifeßatio prodiret, fed ut ex eo fignificarcnt nonnuUanbsp;ad tempus quæad Rempub. Ifraeliticâ pertinerent, amp; ut effet adum/nbsp;bratio ueri propitiatorij, é quo tandem Deus manifcfte cum homingnbsp;bus collocuturus, 8i uoluntate fuam perpetuam dare expofiturus ef/nbsp;fct.Eft 8i Lex diuinitus per Mofen data, utreuelaret uoluntate Dei*nbsp;Sed quidC Lex reudat magis iratam, dementem Dei uoluntatem»nbsp;Lex,inquit Paulus,oftendit pdfn,operatur iram,amp; occidir. Quarçnbsp;ad confequendam falutem, non eft fatis cognofcere uoluntate Dei exnbsp;lege.Quid aût dicam de Ethnicorum commentis,quibus conati funtnbsp;uoluntatem Dei pcrfcrutari c” Hi cm obfcruarunt magno Audio fom ƒnbsp;nia,auguria,aufpicia,8^ cxtifpicia, ut ex iphs uoluntatem Dei cognonbsp;fccrent. Vocaruntaues, deorum linguas,qgt; exiAimauerint,aucs fig/nbsp;nificarc hominibus mentem Dei ucl uolatu, uel garritu,ucl etiam panbsp;Au.Habuerunt amp; Tripodes, c quibus putarunrfe haurire cognitio/nbsp;ncm diuing uoluntatis. Ncc ex his tantum, fed etiam é calculis, uir^»nbsp;gis, lignis, lapidibus, frumento farina, uoluntatem Dei perfcru/nbsp;tariconatifunt, Sedhæcfueruntuanifsimacommenta, quibusma/nbsp;gis Satan illufit mcntibus impiorum, Deus patefecit fuam uolun/nbsp;täte.Quid igit faciemusC aut quo nos uertcmus, ut uidcamns faciemnbsp;peijöd cognofcamus uera ac perpétua cius erga nos uoIuntateC Hienbsp;audiendum nobis eA, quid lefus ChriAusrefpondcat Philippo.Di'' * *nbsp;tit ci lefus: Tanto tempore uobifeu fum,amp; non cognouiAi me. Phi-* ‘ *nbsp;’‘Ppe,QVI VIDET ME,VIDET PATREM. Et quomodoiu**nbsp;4icis:OAende nobis patremcEn hoc loco perfpicue doccmur,ubi ui/‘*nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P gt;0

IN CÄPVT XiMl'. EVANG. lOÂNNîS.

lîcarrius Deumiamp; cognofcamus uoluntatem eius. Qui me uMec^in^ quit Icfus Chriftus,uidet patrem. Quid ergoCNum Deus habet ocilnbsp;Ios,manus,pedes,amp; alfa membra Jicut homoC Manifeßum quidemnbsp;cft,quôd Deus fit natura fua incorporcus fed qui uidet lefum Chri/nbsp;ftum»is eum uidet hominem,quo cum coniunótus eft in unitate per/nbsp;gt;, fonæ uerus amp; æternus Deus» Vnde amp; fequitur: Non crcdis,q) egonbsp;, in patre fum,amp; pater in mcC'hoc eft. Ego amp; pater fumus quidem dugnbsp;diftinâg perfongjipfe pater,ego filiusjed fumus unus tantum uerusnbsp;amp; æternus Deus.Non fumus unum tantum animi concordia, quem**nbsp;admodum homines amici inter fc unum funt,fed fumus unum efleo/nbsp;tia,8C natura. Ex quó illud fcquitur,quod infertur: Verba,quæe/nbsp;0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquor uobis, a' meipfo non loquor.Pater autem in me manes, ip

, le facit opera,hoc eft,Cum pater Qi ego fimus unum effentiajclare fe-' quitur,q) ctiam fimus unum uolutate Si operatione,ideocp, qug egonbsp;loquor,no funt folius hominis, fed ueri Dei uerba,amp;r qug ego facto,nbsp;non funt folius hominis, fed ueri Dei fadta. Quid ergo nunc ampH/nbsp;us de confpicienda facie Dei requirisC Vide lefum Chriftum, credcnbsp;in lefum Chriftum, Si uides uerum Deum ipfum,atque credis in ue/nbsp;rum Deum. Vt enim Icfus Chriftus eft uerus Deus, ita extra eumnbsp;non eft alius Deus.Sunt quidem aliæ duæ perfonæ in diuina natura,nbsp;Pater et fpirttus fanclus^non eft autem alius Deus,prêter lefum Chrinbsp;ftumDOMIN VM noftrum. Huncdefideraruntuiderc Patriarchenbsp;amp; Prophetæ,utuidcrentfacicmDei. Ac uiderunt quidem ipfurb ft-»nbsp;'de,non autem potuerunt eum,pro ratione temporis,uidere,qucmadnbsp;modum uiderunt eum Apoftoli,8dqucmadmodum etiamnosip/nbsp;fum ex reuelato eius Euangeh'o uidemus. Nunc enim, propius adeftnbsp;nobis faluSjUt Paulus ait, turn cum credebamus. Dcinde,quid auinbsp;plius de perfcrutanda uoluntatc Dei follicitus esC* Perfcrutare uolun/nbsp;cacem lefu Chrifti,audi Euangclion lefu Chrifti, Si habebis omnemnbsp;arcanam Dei uoluntatem, quatenus quidem gtcrnæ tug faluti neceftànbsp;rium cftjCognitam atep perfpeâam. Non enim uult, nec poteft cog/nbsp;tiofci uerus Dcus,nifi in filiofuo lefu Chrifto. In hoc femanifeftatu/nbsp;rum,amp;cumbominibuscollocuturum, promifit iam anteaperMo/nbsp;fen. Non inucniatur,inquierts,in te,qtti feifeiterur ariolo5,0^ obfer/nbsp;uet fomnia Si auguria, non fit maleficus, nec incantator,nec confulaenbsp;phytones, nec diuinos, nec quærat à mortuis ueritatem. Vnde ergonbsp;qugret earn C Sequitur. Prophetam degente tua. Si de fratribus tuts,nbsp;ficut me,fufcitabit tibi DOMINVS Deus tuus, IPSVM AVDI/nbsp;ES. Et mox dicit DOMINVS Deus ipfe :Ponam uerba mca io orenbsp;eius, loquiturep ad eos omnia, quæ præcepcro illi. Hic Prophetanbsp;eft Icfus Chriftus filius Dei\quemadmodum Apoftolica doeftrina in;

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terpretatur»

ßOHrtlÄE ÏOANNIS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4er

(êrprctahiv»Quare qui uult audire Dcum ipfum Ioqâcnîcm,8^ uolû-* taiem eius cognofccre, is lefum Chriftum, qui eft uerus Deus, Si innbsp;cuius ore uerba Dei pofita fuut, audiat neceiïe eft * Quod Mofes denbsp;Chrifto contionatjhoc idem pater ipfe,uoce è ccelo fonanti, de Chrinbsp;fto teftificatur» Cum enim lefus Chriftus baptifaretur â Ioanne,amp; ponbsp;ftea glorificaretur coram tribus difcipulis in monte,dixic Deus daranbsp;uoce de ipfo» Hie eft fillus meus diledus,in quo mihi bene complacinbsp;lum eft, H VNC A VDITE. Non eft igitur uel in coclum conicenznbsp;dendum, uel trans mare currendum, uel in eremum fecedendum,uelnbsp;angelus de ccelo exped;andus,uel acutis humang rationis cogitationtnbsp;bus inherendum,ut Deum uideas,amp; uoluntatem eius cognofcas, fednbsp;uide, audi, difee, cognofee lefum Chriftu, amp; uidebis atlt;^ cognofeesnbsp;uerum DOMIN VM Dcum noftrum* Cum ergo lefus Chriftus fitnbsp;uerus Deus, amp; oia dida ac feefta eius, fint uere dida atep feda Dei,nbsp;operscprecium eft nunc cognofeere, quæ lefus Chriftus dixerit Si it/nbsp;ccric,uc ex ipfis cognofcamus,qug Deus ipfe uelit,ac feciat. Dicamusnbsp;autem primum de didis eius. Verba,inquit, qug ego loquor uobis,’nbsp;d meipfo non loquor.Hgc ita dici uidentur,pcrinde ac fi per ucrba,innbsp;telligenda effent fàda, more hebrgo, prgfertim cum fcquatur: Paternbsp;autem in me manens, ipfe facit opera, ut fit fenfus» Quæ facio,non dnbsp;meipfo facio, fed pater in me manens, facit ca. Hoc quidcm non ab/nbsp;furde dicitur,fed commodius uidetur, ut fentiamus Chriftum loqufnbsp;tarn de didis,qu5{ Jg fadis fuis. Cum autem nobis hoc loco fermonbsp;eft de didis Cnrifti non loquimur de uniuerfo gen ere didorum ei/nbsp;us,fed tantum de eo gencre, propter quod hominem 3ffumpfit,amp; innbsp;banc terram miffuseft* Multa dixit lefus Chriftus de Iege,deuer3nbsp;Cententia legis,delt;^ futura ludgorum calaraitate,qug etfi funt uerifsi/nbsp;lt;na amp; diuinifsima, tarnen hoe non fuit officium illud, propter quodnbsp;Chriftus prgeipue in hanc terram ucnit. Proprium autem officiumnbsp;feius eft, prædicare Euangelion, qj ipfefolus fit uerus Mefsias, Sinbsp;jpropter ipfum folum contingat hominibus falus. De his didis fcr/nbsp;mo nunc eft, quæ Si perfpicue in Apoftolicis fcriptis extant. Dixitnbsp;enim: Venitead me omnes,qui laboratis Si onerati eftis. Si egonbsp;refocillabo uos; Dixit: Sic Deus dilexit mundum, ut filium fu/nbsp;umunigenitumdarct, utomnis qui credit in cum, non pereat, fednbsp;babeat uitam aeternam. Dixit item: Ego fum refurredio Si uita,’nbsp;Qui creditinme, etiamfimortuus fuerit,uiuet: Bt omnis,qui ui/nbsp;öit credit in me, non morietur ingternum. Dixit multa id genusnbsp;alia,quemadmodum Euangcliftg teftantur. Quid ergo adiftadi/nbsp;«emusç’ Putasne, cumhæc audis, te audire humanafomniaCNihilnbsp;eerie minus, Ipfam enim DEI uocem audis, qua tibi uoluntaa

P

-ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CAPVT Xlin. EVANGi lOANNiS.

Dei aperte cxponit. Cum ergo Chriftus dicit: Egorcfocillabo uos^ ttianifeftc cognofcimus,hanc effie Dei ipfius uoluntatê,qgt; uclit hoiesnbsp;in affliéiionibus fois iuuare. Cum Chriftus dicit: Deus dedit ftliumnbsp;fuû, ut oîs qui credit in eum non pcreat, dare intelligimus, hanc eftenbsp;Dei uoluntatê:q) uelit hoies feruare«Cum dicit: Omnis qui credit innbsp;tne,non moritur,perfpicue docemur,hanc efTe Dei uoluntaie,qgt; ue/nbsp;lit homines liberare in morte,amp; dare cis ^tcrna uitam, Att^ hgc quilt;nbsp;dem de didis Chrifti,Con(ideremus nunc etiam fada cius. Sunt airtnbsp;uaria genera fadorum eius,qugoïanon eft huius loci percurrcre.Eicnbsp;cit ucndcntes amp; emetes flagellis etemplo,maledixit fterili ficui, HgCnbsp;funt quidem diuina fada,8^ fuo quodam confilio à Chrifto peragetinbsp;da fufcepta,nos autem loquimur nunc de fjs fadis, ad quae (ufcipien^nbsp;da Chriftus prpcipue in hanc terram mifTus eft. Ea aût (unt,qug Chr}nbsp;dus ipfe apud Lucam ex Efaia comemorat. Miferis adnunciare Euannbsp;geliOn^fanare contritos corde,pr^dicarc captiuis remifTionem^reddenbsp;AÄ.w.’ re cgcis uifum,amp; liberare uindos.Oicit amp; Petrus de ipfo: Obambu/nbsp;Jauit benefaciendo, amp; fanandoomnes opprefTos J diabolo. Non fo/nbsp;lum enim fanauit ^grotos corpore,fed quod longe omnium maximSnbsp;cftjanauit ægrotos mentejufcepit peccatores humanifsime, amp; reminbsp;fit eis peccata gratis,mera clemetia amp; raifericordia. Confide, inquirynbsp;fill : Remittuntur tibi peccata tua. Et ad mulierem : Remittuntur tibinbsp;peccata tua,fides tua te faluam fecit,uade in pace. Ac poftremo omni/nbsp;urn fufcepit turpifsimam mortem, ut fua morte peccata noftra expialt;nbsp;ret,morte uinceret,amp; ueram ac perpétua uitam nobis pararee. Ex hisnbsp;Chrifti fadis,manifefte obferuari amp; cognofei poteft,qgt; uolutas Deinbsp;hoc folum propedeatjUt bencfaciat, remittat pdâ,feruct périclitâtes,nbsp;Ct ducat cos per mortcm,in perperuam uitam ac foelicitatem.Quare,nbsp;qui flagrat defiderio uidendi Dei, amp; cognofeendæ uoluntatis eius,nbsp;nccefte habet,ut lefum Chriftum uideat, SiC turn dida turn fada ciuSnbsp;cognofcat. Sic em amp; oerus Deus uidetur, amp; certifsima Dei uoluntasnbsp;cognofeitur. Non uidetDcum, neccognofeit uoluntatem eius»nbsp;oel Idolâtra Ethnicus, uelTurca,uclîudæus, uel hypocrita, prop/nbsp;tercaqudd hi partim non agnofeunt Chriftum, partim aperte con/nbsp;temnunteum,ôd execrantur, p'artim non requirunt officiumeuis*nbsp;Nos autem , quibus Chriftus amp; ofticium eius, per Euangelionnbsp;çognita funt, uidemus uerum Deum per fidem, amp; cognotcimusnbsp;uoluntatem eius. Acmulta quidem funt, in quibus uidemur eflenbsp;a’ Deo deferti. Alius præmitur onere paupertatis,alius affligitur granbsp;uitate morbi,alius conturbatur horrore mortis,S^ haec ita ingrauefeenbsp;ite lolèt,ut Deus uideatur non folum ä nobis difeefsifle, uerumetiamnbsp;nos abieciftejed bene adhuc habet,fi Chriftum per fidem habemusÿnbsp;fieri

HOMïCtlE' TöANNIS BRÉMTrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409

fterÏ enïm non potefljUt ibi non fit Deus, ubi Chriflus cQ. Ego, ïngt; quit,in patre fum,amp; pater in me.Ncc fentias,qgt; ubi Chr jßus eil, ibinbsp;(liquidem Deus,fed iratus,durus,inexorabilis,eontemptor,amp;con^- .nbsp;dcmnator.Talis quidem eü Deus,ubi non eft rognitio Chriili. Vbinbsp;autem Chriilus per ftdem eognofcitur amp; habetur, ibi Deus non eil,nbsp;nifi clemens,mifericors,liberator Ô1' feruaror,eiiamfi humanocaptuinbsp;amp; fenfui longe aliud uideatur. Quid ergoC ioquis, Si Deus non eflnbsp;defertor eius,qui habet ChrÜlum, cur Chriilus ipfedamai in cruce:nbsp;Deusmeus, Deus meus, ut quid me deieruiilic Si Deus deferuicnbsp;Chriftû,quomodonon deiereietetiâ eos, quiChriitumperfidemnbsp;habêtC Sed Pialmus ipfe èquo h'Cdamor Chriili fumptus efl, internbsp;prêtai qualis fucr it hgc defertio,Chriflus ein fie defertus fuit a' Deo,nbsp;ut non iuuâretur externo aliquo miraculo, ficut f^penumero patriar/nbsp;chg ad iuti,Ô^ è pcriculis crepti erant. Sicut Dauid,Blias, Ezethias eCnbsp;alrj. Vnde fequitur in pfalmo: In te fperauerunt patres notlri,fpera/lt;nbsp;ucruntö^ Iiberafii eos,uidelicet exiernis miracuiis. Non autem ficc*’nbsp;rat defertus, ut nullo modo, ac ne fpirituali quidem amp; cœleili modonbsp;adiuuareturô^confeiuaretur. Nam tune Deus maxime omnium denbsp;Chriilo fdio fuo follicitus fuit, amp; curauit cum extollendum in ium/nbsp;tnam fublimitatem. Audis quidem damorem Chriili in cruce, Deusnbsp;nîcus,utqnid me deferuiili.Sed confidera mihi huius clamoris eueanbsp;turn,Chriilus enim paulo poft tanta gloria refurgità morte, ut conftnbsp;deat ad dexrram Del, amp; confequatur nomen fupra omne nomen, utnbsp;in nomine cius omne genu fc fledlat coeleftium,terreftrium,amp; infer*nbsp;norum. Hoccine cil â Deo deferif Nihil certe minus, fed eil uereinbsp;Deo conferuari, Nee hoe uni tantum Chr ifto cotigit.Chriftus cnininbsp;in hoe defertus cftâ Deo,nc eriperetur à cruce externo miraeulo utnbsp;per crueem amp; mortem rcconciliaret nos cum Deo, impetraret,ucnbsp;quicuncp in ipfum credit, nunquam defetatur a Deo,eiiamfi huma*nbsp;no fenfui uideatur defertus. Quare ponamus maximum noftrü ftudinbsp;dm in cognofccndoamp;retinendo Chrifto perfidem, utuerum De*nbsp;urn eognofcamus, óe ab ipfo ucre conferuemur,pcr lefum Chriftunanbsp;dominum noftrum, qui eft una cum patte amp; fpiricu fanâo Deus bclt;nbsp;nedtâus in fecula, Amen.

HOM ILIA XX VK Vphadlenuscontionatus eft de (eipfo lefus Chriilus, etfï.nbsp;lerifsima funt,uidentur tarnen humana conditione maio^nbsp;ra amp; excellcntiora. Dixit eoim,fe efte uiam, ueritatemnbsp;uitam.DixinQui me uidet,uidei amp; patrem. Dixit : Eg®

IN CÄPVT Xlllr. EVÄNGt lOANNlS. abrc|icertis amp;firmis teftimonijs abhominibus agnofcantur, addilnbsp;niincChrirtus teftimonia,qu»bus probar feuere ilium cfle, qucrnnbsp;»» prfdicauit. Créditémgt;hi »inquiens, quodegoiupatrefum, 2lt; paznbsp;9» ter in me, alioqut propter ipfa fada credite.Dixi meeffeuerüdeum*nbsp;aliam qiiidem perfonam a pâtre, Sed quod adnaturamjcITentiam, 8^nbsp;iraieUatcm attinet, eundem plane deum. Non ignorohoc uerbuinnbsp;uideri admirabile, amp; parumfidei f3cere,fi abhomine,qui nulla ex/nbsp;lerna maießate prgditus fit, diratur. Ego uero hoc,non uei bis tantunbsp;difo, uerum etiam teßificor fadis. Quare li uobis non faciunt fidcnbsp;mea uet ba,faci?t eä mra Eda.Qvpf»go fcnt fada illa,qugCbriffusnbsp;boc loco inttftimoniumallegatC Nihil hicobfcuridicitur, Chriznbsp;ftusenim loquitur de miracuiis fuis, quætam inuita fuacorporalinbsp;quäm poft relurredionem per Apoftolos fuos^didir. Dehisfadisnbsp;alias quocp dicit» Opera quæ dédit mihi pa(er,ut perficiam ea,ipla,nbsp;inquam opera,que ego ficlo,teftificantur de me,q? pater miferit me»nbsp;Et iterum, Opera quæ egofacio nomine pair is mei, hæcteftimoniznbsp;um reddunt de me. Poftquam enim lefus Chriftus baptifatus eft a’Ionbsp;anne, non folumfufcepit officium prædicandi Euangelq, uerumetiznbsp;amçdidit plurimaS^maximamiracula. Aquammutauitinuinum,nbsp;ggrosreftituit fanirati,cæcisreftituituifum,feprofosmundauir,paranbsp;lyttcos ianauit,mortuos excitauit,amp;; id genus multa miracula fecit,dcnbsp;qutbus dicit.’Si mihi njn creditis,operibus credite.Sed quidc’inquiznbsp;CS. An non Prophet^ gdiderunt etiam miracula; An non amp; Ægypu'/nbsp;aci magi çdiderunt miraculaCquot; Quid, qjamp;impoftorumÔ^Satanaînbsp;quædam miracula commemorentur* Surgent, inquic Chriftus, pfeunbsp;doihriftijS^ pieudopropheig,amp;’ dabunt ligna magna amp; prodigia.iranbsp;. ut in errorem inducantur, li fieri poftet, etiam eledi. Si ergo miraciinbsp;la probant perfonediuinitatcm, dicemusneuelprophetasuel etiamnbsp;pfeudoprophetas efteueros Deos, q? gdiderint miraculaf De hac renbsp;etiam alias diximus, fed quia hic locus nos admonet, dicamus amp;nbsp;MiraculotS fiuncqufdam,utmiraculortimraiione rede cognofcamus.Nam,qugnbsp;r4tw» func uere diuina miracula, ea non in hune ufuin cdunrur, ut per fcnbsp;gobent dtuinitatem eius perfonp, qupgdit miracula fed ut commennbsp;dent dodrinam eius, non ut nouam dodrinam aduerfus uerbum detnbsp;antea probatum, iuftituant, fedutueterem dodrinam uerbum delnbsp;renouent, reftituant, conferuent,acimpleritcftificentur. Proponanbsp;mus igitur nobis duos illos heroes,qui gdendis miraculis pr^ omniznbsp;bus alqs in toto orbe terrarum illuftres fuerunt, utcognofeamusnbsp;redumufummiraculorum. Alter fuit Mofes, Alter lelusChriftus.nbsp;Quanta enim miracula ædideric Mofes in Ægypto amp; defertonbsp;toatiifcftius eft ex feriptura , quam uc debeat hoc loco muPnbsp;tis com*

îïOH.LSAE ioAnnis brents. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40^

tîscommemorari.Hæc Jgnur miracula non teftificabancur Mofcn cf fc natura Deum, fed teftifïcabantur dodrinam cius, eamq? non no/nbsp;uam,fed uetercm ïam antea conftrmatam.Mofcs enim docebat innbsp;gypto,q) l'am inftaret tempus,quo Ifraeb'tæ egrefluri efTcnt libcri exnbsp;fuamterram Canaam.Hæc dodrina’de liberau'/nbsp;one Ifraelitarum ex Ægypto,amp; dej^accipienda terra Chanaanj'dcp conbsp;tempore,quo Mofes in^Ægyptum uenit,non fuit noua,fcd ante m ulnbsp;tos annos promulgata, amp; confirmata» Didum eft enim diuinitus adnbsp;Abrahamum.Semen tuum futurum eft peregrinum in terra non fua,nbsp;Ôi fubijcïêtcosferuitutijamp;f affligent QVADRINGENTIS annis»nbsp;Vcruntamen gentê cui feruiturt funt,egoiudicabo,amp;pofthec egre/nbsp;dientur cum magna fubftantia. Et mox:Generatione quarta hue reuernbsp;tentur. Hæc cft doiftrina, quæ fub Abrabamo diuinitus promulga*nbsp;ta,amp; cocleftihus teftimonqs confirmata crat» Quo autem temporenbsp;Mofes uenit in Ægyptum,complebantur quadringenti anni,nbsp;nbsp;erat

iam quarta Generatio ab Abrabamo, Hic ex una parte gdebat Mofes miracuhacx altera autem Magi Ægyptiaci. Ac Mofes quidem prgdinbsp;cabat earn doiftrinam.quæ quondam diuinitus erat inftituta,6lt;Jnbsp;triarchis,quafi per manus, poft cris ipforum iradiia.Magi autem ob/nbsp;fiftebant buicdocftrinse,amp; contendebant çam eflernendaecm. Cumnbsp;jgit tam Mofes Magi æderent miracula,ad teftificandam doclrinânbsp;fuam,quibus miraculisftdes erat adhibenda?^ Confidera doftrinam,nbsp;amp; manifefte uidebis, qug miracula fint uere di’uina, Magi doçebantnbsp;nouaaduerfusuetercm,amp;probeconfirmatam doeftrinam Dei. Mo*nbsp;fes autem docebat uetercm dodrinam. Quare Mofis miracula erantnbsp;uere diuina,Magorum autem Satanica, in hocuero diuinitus permifnbsp;fa,ut Deus tentaret quemadmodum lex loquitur,lfraelitas,num dilpnbsp;gerent ipfum in toto cordc amp; tota anima fua.nbsp;nbsp;De lefu autem Chri/

fto.nihil notius cft in toto orbç terrarum, cß q, ædiderit plurima amp; maxima miracula. Etfi autem Chriftus cft uerus ab gterno Deus, ta*nbsp;men hgc miracula,non teftificabantur per fe,per (e inquam,diuinita*nbsp;tem ciusjfed teftificabantur dodrinam cius.Quid ergo docuit“?’ Do/nbsp;cuit fe cfTe uerum MefTiam feu Chriftum, amp; uerû ab æterno Deum,nbsp;Hgedodrina non crat noua. Sed iam ante diuinitus per patriarchasnbsp;ôlt; prophetasjjmulgata.Ab initia em orbis terrg diuinitus promifsûnbsp;fuit,q) uenturus efTet MefTias, qui liberaturus efTet humanû genus a‘nbsp;Bpetuo fuo interitu, Prgtcrea prgdicatû crat,qgt; hic MefTias nô fit unnbsp;homo,ô^ filius Dauidis,fcd ctiâ fit ucrus dcus,amp; naturalis filius dei,nbsp;quêadmôdû aliâs oftendimus. Adhgc definiia erat familia inf Kraelinbsp;ex qua MefTias hô nafceret,definitû erat têpus q nafccret,definM

ÏN CAPVT Xlll; EVAG: lOANMit

lus erat ctiam locus natiuitatis,definifg erant amp; alig circumflau^, qölt; certo demonftrarcnt pcrfonam Mcflîg» Venit igitur lefus fili’us Ma/nbsp;rig,amp; cum manifeftiflimum effetjq) omnes illg circumftâtig, quibusnbsp;firophetg MelTiam defcrip(crunt,conucnirent in ipfum folum, ædi’/nbsp;dit miracula,quibus non uoluimouam dodrinamcondituerejeduenbsp;terem confirmare,amp; impletionem eiustcftificari.PorrOjquemadmonbsp;dum Mofi reftiterunt magi Ægyptiaci,ita ctiam fueruntpfeudochrinbsp;fti,qui fignis Sii. prodigqs fuis reftiterunt Chrifto. Vt enim nunc nPnbsp;î^4fA.t4.î bil dicam de his pfeudochriftis qui poft diuulgatiônem Euangehl

per Apoftolos in orbem terrg,ialt;ftarunt fe eflc Chriftos, ac po{5uli li beratores,qs loannes Antichriftos uocat, cn accipetibi Spiritus imznbsp;poftores,qui hadenus tarn intcrdiu nodu in domibus tumultuarinbsp;foliti fuerunuHi adiurati,clara interdum uoce adiuratoribus refpon/nbsp;derunt, ac dixerut fe huius uci illius animam efTcjpati autcm intoleranbsp;biles dolores. An no hoc uidetur miracuIumCAudiamus igitur,quænbsp;fiierit herum fpirituum dodrina, ut amp; de miraculis eorum iudicarenbsp;poiïïmuszDocuerût enim,lgnem efle purgatorium, in altero feculo,nbsp;in quo animg mortuorum eJepient pcccata fua, èC pofte animas ex conbsp;pro de facrificqs MilTarum redimi.Hpc autcm dodrina,non Iblum eftnbsp;recens confidajed ctiam pugnat ex diametro cum uetcri dodrinanbsp;uangelq Chrifti.Euangelion enim docet» cj, folus Chriftus fit expia/nbsp;tio pcccatorum noftrotum,8^ quôd qui credideritin Ghriftum,habenbsp;at æternam uitam. Qui ucro non crediderit, fit perpetuo damnâtnbsp;tus. Quare hæcfpirituummiracula non funtnifiimpofturæSatîi/nbsp;næ, qui cum fit mendax amp; homicida , hoc unum agit fuis mi/nbsp;raculis, üt decipiat amp;occidat homines perpétua internitione. Dicesnbsp;âutemiSi miracula ucre diuina non probant perfong diuinitatem,fednbsp;dodrinam,quid cft quod Chriftus allcgat nunc fua miracula,ad teftinbsp;ficandam fuam diuiniiatemCDicit cnim.Crcditc mihi,quod ego fininbsp;ill pâtre, amp; pater in me, hoc cft, q?fim uerus deus, ahoqui propternbsp;fada ipfa crédité. Diximus, miracula per fe quidem non probàrc di/nbsp;uinitatem perfong,fed quia dodrinam camc^ ueterem probant * id/nbsp;circo confideranda eft dodrina ipfa, ut intelligamus quid miraculanbsp;per dodrinarn probent. Mofes amp; prophetæ non docueruut fe ipfosnbsp;cfle Meffias 8C dcos,fed Meffïg ueri dei feruos,ideoc^ miracula ipfonbsp;rum lion probant ipfos efle Meffias ,ueros dcos. lefus autê filius Mainbsp;rig docuit fe cfle Meffiam,uerum deum,iuxta propheiarum oracularnbsp;Cum igitur hgefuerit dodrina lefu, rcdeamp; apte allegat miracula adnbsp;probandam üeram Si gternam fuam diuinitatem.Sed de miraculis hanbsp;dcnus.Habes autcm uhum argumencum,quo lefus probauitueritatênbsp;fu3edodring,adeolt;^ fugmaieftatis,quam dodrina adnunciauif* Aixnbsp;diamusnunc amp; alterum arguroentîr» Sic enim fequiuir: Ainen,îiwlt;®

|IO.H|L1AE lOAWMlS ßRENTlI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,»

dffq tjp^is^qui ^rcdit in me,opera quæ ego facio,8d ipfe fadct,amp; ma c t lor^hiàfaciet, quia ego ad patrem uado. Hoc eft aliud lefiimonium « tnbsp;maieflatis lefu Chrifti,qiiod Chriftus eo libentius cömemorat,quianbsp;pluriraum fadt ad confolationem difcipulorum,quam in hac contio/nbsp;ne inftituit» Acuidemihi,quanta grauitate hoc didumcommcndet:nbsp;Amen,amcnCinquies)dico uobis. Gerte obferuabile fit, nccefle eft,nbsp;quod Chriftus etiam iuramento afteuerat.Non folum ego,inquit,g^nbsp;didi mulia amp; magna miraculajed iuro etiam per meipfum, qp eftid-*nbsp;3m,ut qui in me creditJaciatSd ipfe talia opa,adeo(^ his maiora* Sdnbsp;amus ergo quomodo hgc, quæ Chriftus promittit impleta fint. Acnbsp;initio,quod hic didt Chriftus ante mortem fuam,hoc repetit amp; con/nbsp;firrnat poft refurredioncm fuam. Dicit enim apud Marcum : Signanbsp;CQS* qui crediderint, hgc fubfequentur. Per nomen mcum dæmonianbsp;cf]cieni,linguis loquentur nouis,ferpentcs tollent,Sd fi quid letale binbsp;berint,non nccebit eis. Super ^grotos manus imponent, Sd bene ha/nbsp;bebunti QuæautemSd ante Sd poft refurredionem fuam Chriftusnbsp;promiferat, ea tanta maieftate publice perada funt, ut omnes homigt;nbsp;nesafpedueorumobftupuerint. Marcusiierumdicit: Poft^Iefusnbsp;recepius eft in coelum Sd confedit a' dextris Dei,difcipuli egrefsi,prgnbsp;dicauerunc ubiqp domino coopérante Sd fermonem confirmante, pernbsp;SIGNA fubfequentia. Et in Adis apoftolicis dicitur : Obortus eftnbsp;omaiar)im^ timor,multacp prodigia Sd figna per Apoftolos fdebannbsp;lur.ß ilierumzPer manus Apoftolorum gdebantur figna Sd prodigia Aa.^nbsp;multa in populo, Ac mox: Magisaccrefcebatcredentm DOMINOnbsp;multitU^o uirorwm (imul ac mulierum, ita ut in plateas cxportarentnbsp;infirraqs j Sd ponerentin ledulis ac grabbatis, ut uenientis Petri uelnbsp;umbra obumbraretaliqucm illorum.Conueniebat autem Sd multitunbsp;do uicinarum duitatum Hierofolymam, afferens ggros ac uexatos ânbsp;fpiritibns immundis,qui fanabantur OMNES. Non commémora/nbsp;bo nunc, quos claudos Apoftoli fanauerint, quos mortuos excitaue/nbsp;cintjillqd tantum addam,quod fcripturade Paulo récitât: Virtutes, aÆ«?«nbsp;inqôit,nô uulgares gdebat Deus per manus Pauli, ita ut etiam fupernbsp;infirmos deferrentur à corpore eius fudaria Sd femicinda, Sd recede/nbsp;rent ab eis mtybi,Sd fpiritus mali egredcrentur. Vere igitur ac maninbsp;fefte implctum eft, quod Chriftus hoc loco dicit: Amen amen diconbsp;uobis,Qui in me credit,opera qug ego facio,Sd ipfe facieuSed quid,nbsp;obfecro,inud eft,quod addit,MAlOR A his facietC’Quomodc po/nbsp;tuerunt Apoftoli maiorafacercopera,cp ChriftusfecitC' aut demon/nbsp;ßra nobiamp;,ubi ea feccrintC An non Chriftus codidit hunc mundum,nbsp;omnia,qi)g in eo funtCNum credentes in Chriftum poftunt maio/nbsp;fem Sd præftantiorem mundum, acplures Sd excellentiores creaiuras

TN CAPVr XittL EVAnÖ. ÎOANKTÀ œndercCSed quts non cxibilaretur, qui hocafFirmareauderetC' DPnbsp;cam deminonbus cp eft huius mundi creatio operibus, Chriftusnbsp;ftituir cecis uifum,amp; cxcitaun mortuos. Quid maius aut excellentiusnbsp;potuerunt efficere ApoftoliCConfiderandum igitur eft, q? Chriftu»nbsp;nonloquatur hicde operibus immenfe fuse maieftatis, quæ arcanonbsp;modo omnipotenter facitjed loquatur de operibus externi fui minPnbsp;fterti, quo inter ludgos in carne fungebatur. Nam fi de operibus ifunbsp;perfcrutabilis omnipotentie Chrifti dicendum eft, creauit Chriftusnbsp;uniuerfum mundû,con{eruat mortuos in uita,amp; refufcitabii eos in exnbsp;Iremo die. Hjs operibus nullus uel Patriarcharum, uel Prophctaru,nbsp;uel Apoftolorum,uel Monarcharum,quamuis potentifsimoRj^maionbsp;ra,imo ne gqualia quidem facerc poteft.Quare non fit hic de his openbsp;ribus fermo.Si autem de minirterio Chrifti, ( Vocatenim amp; Paulusnbsp;eum miniftrum circuncifionis, Chriftus ipfeafFirmat,fenon miPnbsp;fum,nifi ad ones perditas domus l(raehs)diccndum eft,fcimus eum,nbsp;cum aijhuc in his terris corporalem uitam ageret, publico officioprgnbsp;dicand?Euangelrj inter ludæos funâum effe.Quod igitur ad hoc ex'*nbsp;ternum officium attinet, Apoftoli maiora fecerunt opera, Cnon autcnbsp;fua,fed Chrifti uirtute, quemadmodum mox fe'quitur ) cp Chriftusnbsp;ipfe fecit. Primum enim,in die pentecoftes locuti funt Apoftolinbsp;liqui dredcntcs uarijs hnguis,quarum tarnen nullam,prêter uernacu^nbsp;Ium humano modo didicerant. Nam cum Græcis loquebant grgce,’nbsp;cum Arabibus,arabice,cum Romanis,latine. Audimus eos,inquiûf,nbsp;fuaquifcp lingua,in qua nati fumus. Hoc tarn inauditum fuit miracUnbsp;lum,uc omnes obftupe(cercnt,ac mirarentur fupra modum.Chriftusnbsp;autè, cum fungeretur fuo officio prgdicandi Euangelij inter ludeos,’nbsp;nun^ fic uarqs linguis locutus fuerat,fed et ft potcrat pro fua maidfainbsp;te etiam angelorum lingua loqui, tarnen contentus fuit Euangelionnbsp;una tantum eacjj ucrnacula fua lingua adnünciare. Deinde Apoftolinbsp;protulerunt prédicat ione m Euangelq longius amp; latius, ^Chriftus,'nbsp;amp; plures etiam ad fidem Euangelrj conuerterut, c^ Chriftus ipfo fuonbsp;cxterno minifterioconuertit. Nam Chriftus prædicauitEuangeliot»nbsp;in una tantum Galilga amp; ludæa, Apoftoliaut peruagati funt prgdicanbsp;tione fua totu orbem terraRz. In omnem, inquit, terram exiuit fonusnbsp;€orz,amp;: in finesorbis terrg uerba eoRz.Et Chriftus paucifsimis ludeisnbsp;perfuafit, ut ipfum pro Chrifto agnofcerent, imo cum raperetur adnbsp;crucem, omnes ab co defecerunt. Apoftoli autem adduxerunr mini-*nbsp;fterio fuo ad fidem Euangelij,non folum plurimos ludgos, uerumeiinbsp;am innumeras Gentes. Addam amp; hoc, Chriftus non perfuafit ludfenbsp;is,ut uel traditioncs pharifatcas abolerent, uel libros earum traditio*nbsp;num aut aliafjj impietatum côburerêt, Apoftoli aût perfuaferunt Euar

HOMFVIAE’ lOANNlS BREN T IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,»

gelfj |5rædkatione Gcntibus, ut Idola Tua abrjccrcnt * Si libres, in quibus continebatur impia dodrina, quamuis magno prgtfo æftiznbsp;matoSjjgni abfumendos traderent; In Ephefo multi erant* qui fuerâtnbsp;curiofa ôd magica fedatt Hi poftquam audiuerunt Euangelion abnbsp;Äpoftolo Paulo,non folum abominati funt in corde luas ueteresnbsp;pietates,(ed etïam contulerunt libres, amp; combufferunt cos coram 0/nbsp;mnibus, quos tarnen libres manifeftum erat ualere quincç myriadilt;nbsp;bus argenti,hoc eft,quinc^p millibus aureorum Coronatorum* Hæcnbsp;amp; id genus alia,funt opera ilia, de quibus Chriftus ait : Amen amennbsp;dico üobis,qui in me credit,opera quæ ego facio,amp; ipfe faciet,âc manbsp;iora bis faciet» Sed quidCinquies» Scio quidem Apoftolos Chriftînbsp;(anta opera feciffe, 8c miracula,gdidiffe,num aût Chriftus de Apoftonbsp;Iis tm loquitCAn non clare diciuQui in me creditiTHoc certe non trnnbsp;de Apoftolis,fed de omnibus in Chriftum credentibus intelligendânbsp;«ft. Videmus autem 110 omnes in Chrift u credentes, pofte çdere mPnbsp;racula» Quid ergo adhge dicemusC Quid aliud diceremus, qd reSnbsp;ipfa loqoitur,uidelicet,q, h^edida quïdê fint ad Apoftolos, Si de ilnbsp;lis tantum, qui, cum Chriftus coniuliftet in ipfos admiranda donanbsp;fpiritus iandi in die Pentecoftes,amp; paulopoft, prgdicauerunt Euan/nbsp;gclion eius tarn inter Iudæos,qua m inter Gentes, non autem fentietlnbsp;dum eft,q3 tanta dona fpiritus fandi,collata fint in ipfos,propter ip/nbsp;fos tantum,fed maxime omnium propter uniuerfam Ecclefiam Chri/nbsp;fti. Non pro eis,iuquit,rogo tStum,fed Si pro rjs, qui credituri funcnbsp;per fermoncm corum in me. Et Paulus: Vnicuic^ noftrum, inquit,nbsp;data eft gratia iuxtamenfuramdonationisChrifti» Quapropter di/nbsp;cit:Cum afeendiffet in ahum, captiuam duxit captiuitatem, Si dedicnbsp;dona hominibus« De quibus autem donispræeipue loquaturfpiri/nbsp;lus fandus,mox exponit Paulus : Dedit, inquiens, alios quidem A/nbsp;poftolos, alios uero Prophetas, alios Euangeliftas, alios Paftoresaenbsp;Dodores. In quern ufumC Num ut hi foli fruantur fpiritu fando, Scnbsp;bcneficqs ChriftiC'nequaquam. Sed dedit hgc dona,propter Ecclefianbsp;fuam.Sequitur enim: Vt fandi inftaurentur ad opus minifterq,ut æ/nbsp;dificetur corpus Chrifti, donee perueniamus omnes in unitatê fidcinbsp;Sc agnitionis filfj Dei* Vides minifterium Euangeltj inftitutum,nbsp;ftiiraculis ornatum fuiire,non propter ipfos tantii miniftros,fed pro/nbsp;pter uniuerfam EccIeiiâ.Quare,eifi,cû Chriftus dicit:Qui in me ere/nbsp;dit,opa que ego facia,ÔC ipfe fadet, ac maiora his faciet,loquic tm denbsp;Apoftolis, Si his credentibus, qui initio reuelati Euangeli) poft re/nbsp;furredione Chrifti admirandis donis fpiritus fandi ad confirmandanbsp;P^eritatê pdicationis Euangeli) ornati fuerut, intelligit tn uniuerfamnbsp;Ecclefia,ac unûquemuis piû in ipfum credente, ftuitußz bénéfices fu/nbsp;Q

IN CAPVT xnif. EÎHAG? .10ÄKKTS

is,ad que commendanda,ioßituta fuerunt miracula,amp;i fadu^ lougC tnaiora ac pr^ftantiora opera, aui fi claudu fanaret,aut mortuûnbsp;citareuHcc em,amp; id genus alia miracula, magna quide funt, ôi iHu*nbsp;(tria,ac fuerunt initio ad confirmandum minifteriû Euangelij neceC*nbsp;fari3,non eft autem neceftarium, ut unufquifcç pius talia externa minbsp;racula gdauNam qui per Euangelion ad credendum in Chriftum uonbsp;cantur,hi^d opera longe maiora,cp ad gdenda externa miracula uocanbsp;lur» Ac manifeftu eft, q? hi,qui credunt in Cbriftum,maxima operanbsp;fadant. Primum enim,c51equuntur remi(sione peccatoRt et iuftitiamnbsp;coram Deo.Hoccerte maius opus eft,^ fanare claudum,aut egeore-*nbsp;ftituere uifum.Deinde infiammant caritate erga proximum,quod o/nbsp;pus (uperat,tefte Paulo, donum linguarum, amp; alioRt miraculorum.'nbsp;Adhuc excellentiorê uiam,inquit Paulus, oftendo uobis : Si linguisnbsp;hominum loquar amp; angelorum,caritaiem autem non habcam,fadu8nbsp;fum æs refonans, aut cymbalum linniens. Poftremo uincunt mortenbsp;bi ftammas inferni, amp;accipiunc eternamuitam,utunàcum Chriftonbsp;domino fuo regnent in perpétua fœlicitate. Hoc opus fuperat omnianbsp;genera miraculorum.Et tarnen, qui hæc opera faciunt, lunt hominesnbsp;natura fua imbecilles,et in hoc feculo contcptifsimi.Quid igit eftjqpnbsp;fpfos tarn potentes fadatC Vnde Apoftoli tâtas uires acceperunt,qgt; fanbsp;nauerint claudos, amp; excitarint mortuos C Vndc reliquis tanta uiriusnbsp;accidie, q? uincancnon folu afftiâiones huius corporalis uitg,uerumnbsp;etiâ mortem amp; infernucHoc docet Chriftus,cum addit:Q,uia ego uanbsp;do ad patrem. QuidCan Chriftus,priufÇ mortuus eft, amp; refurrexit,nbsp;ac afeendit in c»xlum,non fuit apud patremC'Cur ergo ante dixit:Egonbsp;in patre fum, SC pater in meC Hie confidera mihi, q» Chriftus iuxtanbsp;diuinam fuam naiuram, unius bi ciufdem eft naturae ac maieftatis cunbsp;patre (uo,ideoq^ nunc^ ab eo aut difeefsit autabfuit.Si autem pofuclt;nbsp;ris tibi ob oculos humanitatem eius ,tunc etiamfi humanitasconiutvnbsp;da eft cum diuinitate in unhatc perfong, tarnen in diebus carnis fug,nbsp;dicitur a patre abfuiffe, propierea q? fufceperai humanas imbecilh«nbsp;tes, amp; tradiderat fefe morti obnoxium, poft^ autem mortuus eft SZnbsp;tefurrexit, dicitur ad patrem iuiflc, propterea qudd per morte bi rc/nbsp;furredione ingreffus fit in regnu calefte,amp;: confedcrit ad dextra palt;nbsp;tris,ut non folum intcrccderct pro nobis,ac redderet nobis patre pla**nbsp;f atum,uerometia ut dnaretur diuina maieftate bi omnipotentia tâ innbsp;ccelo in tcrra.Cum ago dicit: Maiora his faciet,quia uado ad pa,nbsp;tre,fenfus eftjEgo etfi moriornöc,tamê non pereo morte,fed iterumnbsp;rcfurgam,amp;^ accipia fumma poteftate in regno patris,ideoq: non fo/nbsp;lorn impetrabo, ut uobis pater faucat, uerumetiâ efFiciam,ut maioranbsp;opera fadatis,nbsp;nbsp;ego exiçrno mco miniftcrio feci» Hadenus nondiî

HOHILIAE lOANNiS BRBNfït nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406

fui glorificatus.No igitur mirïï efl;,quód uix ca cffeccrim, qugProlt; pheta quifpiam facerec. Poft^ aût refurrcxero morte, ica glorifica/nbsp;bor,ut ueftro mini(ierio,multü plura et maiora cfFcdurus iim,q egonbsp;ante meo minifterto efficerc uifus firn» Vnde amp; apüd Mâtthæû afceónbsp;furus in ccelum ait:Data efl mihi oïs potcHas in axloS^ in terra. Bunnbsp;tes ergo docete oês gêtes,Baptifantcs eos in note patcis et rilq et Ipirinbsp;tusfandi, docentes eosferuare oia qugcGcß pcepi uobis. Bt ecce: Egonbsp;kiobifcü fum oïbus diebus ufep ad cófummationê fecub\Non eß igicnbsp;exiftin)andü,qp Chrißus deferuerit ecclefia fua^quia abiüit ad patrê^nbsp;(ed potius fentiendu eß»qgt; iam prima rede amp; infepabiliter feie cumnbsp;ecclefia abitione fua coniunxerit,atqt adeo, qcquid nobis periculoR:nbsp;amp; alamitatü imminct,credendü cft,rem rede fe habere,q) ChrißuSnbsp;abierit ad patrê,et fedeat ad dextrâ dei.Non etn fedet ibi otiofus et ignbsp;nauusrcR2 fpcdator,fcd fedet utrex in regio tbrono,oïa admioiftras^nbsp;oia gubernâs. Nee fedet ibi folus Jed rccipit ad fe oês in ipfum ctênbsp;dentes.Omnia,inquit Paulus, fubiecit fub pedes illius,amp; dedit cumnbsp;caput fuper oïa ipfi ecclefig, qu^ eft Corpus illius.côpîementum cius,nbsp;qui oia in oïbus adimplet* Be mox: Deus, qui diues eft in mifericor/nbsp;dia,côuiuificauic nos unà cum Chrifto, fimulcp cum co refufeitauit,nbsp;firoul CÛ co federe fecit inter ccèleftes. Hic palâ m affirmât Paulus,nbsp;Chriftum duxifle fecu credetes io ipfum,ad dextrâ Dei,quêadmodünbsp;amp; Chriftus ipfe fupra dixit: Si âbiero ad parandù uobis locum, itet^nbsp;ueniam amp; aflùmâ uos ad meipfum,ut ubi ego fum,Sd uos fitis. Qua/nbsp;re fi ucl morbus,uel mors etiâ ipfa minatur nobis cjtitium, meminif/nbsp;fe dcbemus maicftatis noftrg per Chriftum pârtg, ut bene in oibuSnbsp;malis confifi,uidoriâ cœleftis uitgreportemus, per lefum Chriftumnbsp;dominum noftrum,qui eft una* cum patre amp; fpiricu fando Deus blt;/nbsp;hedidus in fecula, Amen»

HOMILÎÂ XXVIt

Xpofuit Chriftus duo fatftoRt gcnera,quibuS üeriW tem dodrinp fug, hoc eft, diuinitate fuam probauir;nbsp;Alia etn funt Miracula, qug ipfe in cartte fua gdidiunbsp;Aliafüntmiracula, quæ Apoftoli in nomine eius,nbsp;poft^ äcceperunt fpiritum fàndum,ædidetUnt» Ad/nbsp;dit ergo nunc tertium diuinitätis fug argumentu, amp; dicit: Quiequid * *nbsp;petieritis nomine mco, hoc feciam, ut gloriftcet pater per filium. Si * *nbsp;quid petieritis per nomen meü,ego faciä»Diki antea: Vos rtiaiora o/ * *nbsp;pera faduros, egO fccerim. Quöd cü mea uirtUte potentianbsp;perfpicuü eft,me effe uefô deum,fed üt apertius intelligätis meä diuinbsp;niiatêjcgo non folu cfficiämtraaiöra fociatis opera,ego fcci,fed etf

Q iq

IN CAPVT Xlïlr, EVANS. lOANNl^.

am efFiciam,quicquid meo nomine petieritis.Omnes inuocantès pagt; irem meo nomine ita exaudiam^ut quicquid petierinc, cofcqueniur;nbsp;Si autem Chriftus exaudit inuocantes pattern fuo nomine, èi. fecit canbsp;os uoti fui copotes, quid aliud reliquû eft,nbsp;nbsp;nbsp;qudd ipfe (it in pâtre»

amp; pater in ip(b,hoc eft,q5 fit uerus amp; omnipotens DeusC Nifi em ef fet Deus,eiufdem naturæ,maieftatis,8^ omnipotentiæ cum parre,nônbsp;pofTet inuocantes in omnibus ps, quæ pctunt,iuuare. Porro hoc dilt;nbsp;âum Chrifti non tantS docet diuinitatê Chrifti, fed etiâ erudit nosnbsp;de uera inuocatioe, Ac nc quis exiftimarct Chrifto tcmere excidifTe»nbsp;repetit hoc loco iterum,ac poftea tertio: Amen,amen ,inquiens,diconbsp;»4», Iff. uobis,quæcuncp petieritis pattern in nomine meo dabit uobis. Quanbsp;re debemus hoc didum magna obferuantia confiderare amp; tenere, utnbsp;difcamus ex co rede 0rare,ac Dcum ita inuocare,ut quicquid petierinbsp;muSjimpetremus.Manifcftum enim cft,q) Deus uocct nos ad orationbsp;nem amp; inuocationem, mandatis fuis. lubet nos nomen fuum uenera^nbsp;ri, hoc certe eft iubere, ut nomen ipfius inuocemus. Et: Inuoca me,nbsp;inquit, in die tribulationis. Et: Petite, amp;accipietis. Sunceiiamnbsp;multa alia dida,qu^ iubent nos femper orare, nec unquam defetiga/nbsp;uc.t». ri, Manifeftum etiam eft, Deus inuitet nos ad orationem amp; inuo/nbsp;cationem promifsionibus fuis. Antequam clamauerint, inquit, egonbsp;cxaudiam, adhuc loquentibus ipfis ego audiam. Et iterum:Quicun/nbsp;que inuocauerit nomen DOMINI, (aluuserit. Manifcftum Sc hocnbsp;eft,q) necefsitas noftra urgeat nos ut oremus, ÔC inuocemus DOMI/nbsp;N VM.Sed hoc opus,hic labor eft,ut RECTE oremus,ne oratio nonbsp;flra fiat nobis in pcccatû,amp; r cpellamur d Deo. Sumamus igitur hocnbsp;didum Chrifti in manus,imo in mente Ôi animum noftrum, ut cog/nbsp;nofcamus ex ipfo redum modum orandi amp; inuocadi Dci.Quicqutdnbsp;petieritis,inquit,nomine meo,hoc feciam.Primum omnium conlid«nbsp;randum eft uerbum PETENDI. Inoratione enim feu inuocaiione,nbsp;petendum eft aliquid. Oratio debet efte PETITIQ. Ergo non orât,nbsp;qui alienata mente,uerba tantum recitât. Deinde quod dicit,QVlCnbsp;QVIDjUel Quodcücß, nihil excipit, qd non fitpetendû in oratiôe»nbsp;Omnia,qug exigit noftra necefsitas,petenda funt.Enumerant aût du/nbsp;plicia bona qbus humana necefsitas indiget. Alia funt corpalia,ut fa/nbsp;nitas corporis,alimeta,et id genus rcliqua. Alia funt fpiritualia et cccnbsp;leftia,ut funtjRemifsio pdÔRî,iuftitia,con(cruatio in morte,^amp; æter

• - na beatitudo. Cum ergo dicit : Quodcunc^,nihil how bonoR: cxci/

• - pitjfed uultyUt inuocemus Deum in indigentia tarn corporalium, c|nbsp;fpiritualium bonoRz.Pr^terea confiderandum etiâ erit, Q VIS fit in/nbsp;uocandus.Hoc quidè loco no addtf,PATREM,fed poftea cap. xvi*nbsp;diferie ait Chriftus ; Quæcunc^ petieritis PATREM, Non remit/

litnos

»

fiôMrtîÂE -JOAMNIS BREMTH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4SJ

fît nos Chriftus ad inuocandos ucl Patriarchas, uel Propheias , uel. Apoßolos, ucl Martyres, uel altos fanâos mortuos, fed ad Deumnbsp;patrem uiuum. Ergogt;inqu)s,nec filius^nec fpiritus fanâus funt inuonbsp;candiî'ccrte funt, quia unus eft Deus pater, filius amp; fpiritus fanâus*nbsp;Quare qui uere inuocat patrem, is etiam inuocat filium ÔC fpiritumnbsp;fandum. Et tarnen fuus eft perfonarum diuinitatis ordo. Pater enirnnbsp;â nullo eft genitus,amp; eft origo diuinitatis. Filius eft a' pâtre genitus,'nbsp;amp; habet ab yterno fuam diuinitatem a’ pâtre. Spiritus fanâus procc/nbsp;ditabutrocp, pâtre uidelicet 8^ filio.Ergo iuxta hune perfonarum ou*.nbsp;dinem,inuocandus eft Deus PATER,per Filium,ut det nobis SPpnbsp;RITVM fandum. Itaque bypocritæ, qui inuoeant fandos mortiKnbsp;iDs,non orant pie, fed impie, qudd eum inuoeationis honorem, qf*nbsp;foil Deo debetur,tribuantcreaturis. Deindeaddit Chriftus, MEDnbsp;NOMINE. Orandus enirn inuocandus eft Deus pater Nominenbsp;ChrifttCognofemdum igitur eft,quid fit nomine Chrifti orare,fednbsp;tit hoc expIicemus,Primum omniû uidendum cr!t,quis fit Chriftus^nbsp;amp; quod fit officium eius. Chriflusautemeft unigcnitus^filius Deigt;.nbsp;»qui aifumpfit horninem, ut reeonciltaret cum Deo patrefuobuma/nbsp;num genus, ac impetraret, ut Deus adoptaret in filios fuos,nbsp;nbsp;nbsp;in hg^

aredes coeleftium bonoi^, omnes eos, qui fide fua ipfum agnofeunu Nihil enim erat miferius,nihil ealamiiofius hömine,quippc cui pronbsp;pter peccatum Deus ita irafccrctur,ut abiecerit eum non folum in omnbsp;nes corporales afflidiones, uerumetiam in perpetuam inicrnitio/nbsp;nem.Sed filius Dei mifertus hominis, induit hominem, ut expiareçnbsp;peccatum eius,amp; pacificaret eum cum Deo patre,quo ab interim fer/nbsp;yareiur. Necuanum fuit inftitutum filij Dei. Nam cum Deus imponbsp;fuiffet ei crucem amp; mortem, ac ipfe fufcepifTet earn obedientifsime,nbsp;intantum deledatus eft hacobedientia, ut iuraucrii fe propter ipfumnbsp;omnibus credentibus in ipfum propitium fore, amp; feruaturum eos innbsp;morteadæternam beatitudinem. lurauit, inquitfcriptura, DOMknbsp;N VS,amp; non peenitebit eum:Tu es facerdos inæternum, fecundumnbsp;ordinem Mclchifedec,hoc eft, propter te ero placatus ingternum omnbsp;nibus i}s,qui te fide accipiunt.Quare Deum patrem in nomine Chrfnbsp;fti inuocarc,eft credere, qudd Deus fit nobis propitius, remittat no»nbsp;bis peccata,uelit nobis benefacere, ac in omnibus periculisferuarcnbsp;propter Chriftum filium fuum, amp; ex hacfide petere, ut necefsitatinbsp;ooftrg, pro qua eum inuocamus, fuccurrat. Itaque is dicitur ucre innbsp;nomine Ch rifti orare,qui inuocat auxilium Dci,non propter méritanbsp;fuæ ipfius iuftitiæ,fed propter mérita lefu Chrifti,feruatoris noftrü’nbsp;Non uere inuocat deû Eihnici,nô Turcg,nô ludgi,qui nunc fimt,nonbsp;bypocritg,quia alij non rcquirunt Çhriftô, ain contênunt,amp; côuitijinbsp;lt; :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q “Q

ïM CAgt;VT Xfîlt vrANQ. IO A NNR.

profcindat eum^alr) ctfi uidenf ipfum colere,tn aut ignorât, ant noli rantoiFiciu eius,ideocp non inuocat Deum in nomine ChrifU. So^nbsp;lus aut is uere Deum inuocat,qui agnofck Chrift«m,amp; credit Denbsp;us fit ipfi propitius acrefpiciat ÔC exaudiat ipfum in petitione fua pt^*nbsp;pter Chriftum.Omnino cm necefîaria eft in inuocacide FlDES.Omnbsp;nia,quæcuncp,inquic Chriftus,petieritis in deprecatiôe CREDENnbsp;TES,accipietis.Et iterum: Omnia pofsibilia CREDENTI.Et laco^nbsp;bustSiquis ueftrum,inquit,ind»get fapietia, poftulet â Dco,qui datnbsp;omnibus affluenter,amp; non improperat,amp; dabic ei. Poftulet aut in FInbsp;DE,nihil hæfitâs.Qui em hæfitat fimilis eft fludtui maris^qui â uennbsp;to moueiur amp; circûfertur.Non ergo eftimei homo ille,q» accepturusnbsp;ficaliquid â domino.Habes perfpicue,q) in oratione exigat FIDES»nbsp;quæ certe non eft dubitatio,(ed certifsima ac firmifsima perfuafio,denbsp;his rebus,qu^ acciptend^promittunt.Primu igitur,cû inuocamus denbsp;um,dcbemus certi efte ß fidem,qgt; Deus faueat nobis,amp; adoptauericnbsp;nos in filios fuos,propter lefum Chriftu.Hgcfidei certitudo fi abfucnbsp;ritfUanifsima eft ois oratio,imo ne oratio quidê eft. Deinde debemusnbsp;per fidem certi efte,qgt; Deus uelit nobis dementer dare earn rem,pronbsp;qua ipfum inuocamus.QuidCinquies.Quomodo poftiim efte certusnbsp;uel de fauore Dei erga me miferum peccatore, uel de accipiedis qs renbsp;bus,quas peco,cum Paulus dicat: Quid oremus, ficut oportet,nefcilt;*nbsp;musCScioquidem Euangelion proponere Chriftum propitiatoremnbsp;humani generis,8d expiaiorê peccatoB2,fed incertus fum,an ifte exptnbsp;ator ad me quoep priuacim ptineat.Inuenio in Euâgelicis fcriptis no/nbsp;men Petri, Andreæ, Pauli amp; alioRzfandoRt, Ad hos fcio ChriftunJnbsp;pertinere,fed quia non inuenio meum nomen expfte io facets literis,'nbsp;ualde dubito,num deus fauore fuo me copledatur.Qu id aut dico denbsp;rebus ipfis,quas petoC quomodo de rjs poffum certus efte, cû intelli/nbsp;gam nónullas eaRt ne quidê promiffas mihi effe^Quo igit me uertâ?nbsp;Non aid te uertas, ad Chriftum ipfum,0d Euangeliô eius.Etfi einnbsp;non inuenis nomen tuu in Euangelio Chrifti,externis literis manda/nbsp;tum,tn fi inuenis te per fide in Cbrifto ipfo , inuenis etiâ te nomina/nbsp;tim fcripcû in libro coeleft is uitf.Chriftus em non inftituic tantupubnbsp;licam öd generale predication? Euangelq fui, qua omnibus in comu*nbsp;fte promittat fauore Dei,ôd adoption? in filios Dei, fed inftituit etiânbsp;iacramenta,baptifmû uiddicet Öd coenâ dnicam, quibus unûquemcpnbsp;uten(emipfiscertificeC,q)DeuscompIe(ftacip{um priuatim fauorenbsp;fuo, amp; adopt« cum in filiumfuum , ideoepöd finguli baptifantur.nbsp;amp; fingulis datur coena dominica,ut unufquifcp certo fciat,Chriftoninbsp;non ad alios tantum,fed etiam ad fe ipfum pertinere. Atque hæc quinbsp;dem diximusdecertitudine fauoris Deiper Chriftum »quæ certi/nbsp;tudol

MöÄiftrAg quot;lôAhiïts bft*tNî*n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,^.

Ibdo primum omnium in oratione requiritur. Quod autcm Paügt; ïüs ait î nosnefcirc quid orarc debeamus , ut oporteat y amp;quodnbsp;deincertitudinererum» qug oratione petifolent, abqcitur, fdendumnbsp;cft,quôd Paulus non loquatur de rebus.qug proprie ad regnû Chriznbsp;fti pertinent,amp; qug per uerbum DOMINI exprcfle promiflTæ funt»nbsp;Sed loquitur partim de rcrum circumftanttjs, quas pater pofuititinbsp;fua potcftate,parnm de rebus corporalibus,de quibus non extant cernbsp;promifsioiics Dei. Nam qugdam font (ut t'upra indicauimus)rcsnbsp;fpirituales y quæ proprie ad rcgnum Chrifti pertinent, qualesfuntrnbsp;Remifsio peccatorum y luftitia, Libcratio in morte, amp; uita æterna»nbsp;De bis extat manifeftum Euangelion Chrifti. Ad has res nobis confcnbsp;«¦cndas uenit Chriftus in hune roundum, Quod igitur ad has attinet,nbsp;non nefcimus,fcd perfpicie cognofeimus^quid orandum fit. Nec eftnbsp;de uoluntate Dei dubitandum,(cd firma fide petendum,ut remittaiv,nbsp;tur nobis peccaia, 8^ (eruemur in morte ad uitam propter Chriftum,-Hgceftjinquitjuoluntas eius, qui mifit me,utomnis,qui uidet filiû,nbsp;amp; credit in eum,habeat uitam æternam, amp; ego fufeitabo eum in nogt;nbsp;uifsimodie. Quarc in petitioncremifsionis peccatorum, amp; falutisnbsp;propter Chriftum,non cftaddcndum:Si DOMINVS uoluerit.fednbsp;potius dicendum eft : Quia certo fcio te DOMINE, uelle credentinbsp;remittere pélâ, èC feruarc eu in morte propter Chriftum fillû tuum,nbsp;idcirco peto,ut hgc dona tua mihi contingant. Quaedam (unt res cocnbsp;porales,que non proprie pertinent ad regnum Chrifti,fed ad utilita*nbsp;temôd necefsitatem huiuscorporalisuitç,qualiseft,Sanitas corpoznbsp;|•is,alime^tom corporiSjliberatio ex hoc uel illo morbo,aut periculonbsp;côrporis,externa uiâoria,Benediâio frugum in agris, Conferuationbsp;domus neabfumaturinccndiojamp;multaidgenusalia. Inhisrebus,nbsp;li habemus certam amp; expreflam promifsionem Dei, non eft de uoznbsp;lumate Dei dubiiandum,nec in oratione addendû: Si DOMINVSnbsp;noluerit,qppe q? uoluntas dhi nobis iam per promifsionem nota fienbsp;Cû Ifraêlitp in exitu de Ægypto pmerent ab hoftibus,et côfiftcrêt adnbsp;mare rubrû,audit Mofes à Dno:Extêdc manu tuâ fup mare et diuidcnbsp;illudjUt gradiant filq Ifraêl in medio mari p ficcû. Hic certa eft ^rniPnbsp;lio, qj deus uclit Ifraèlitas illgfos p mare traducere et feruare.Nô igitnbsp;dubitâdû erat Mofi et alqs pijs de uolûiate dei,fed fine omni tergiuernbsp;fatiôe orandûjUt deus ipfos per hoc mare illgfos traduceret. Ad lofuanbsp;dicit: Ecce dedi in manu tua leriho amp; regem eius,oêsc^ fortes uiros»nbsp;Hic manifefte promittit duci lofuæuidtoria fup lerihoamp; rege eius»'nbsp;Quare lofua, qd ad hâc rê attinet, no nefciuit,fed pfpicue cognooir,nbsp;qd effet orandum, Si autem in rebus corporalibus, non extat certa ôinbsp;fpeçialisjfed tantû generalis proraifsio diuini auxilq, ibi turn fdmus

IH CAP7T XU 11.- evang. lOANNlS. qui’dcm Deum nos feruatarum, ideoq^ falus confidenter petcnda eftnbsp;per Chriftum, nefdmus autem, quo modo uelit nos feruare, ideoqinbsp;ft prffcribimus Deo modum fcruandi,reqciendum, id eft in uoluntanbsp;lem Dei,8^ quod Chriftus in fua oratione die«: Non ficut ego uolq,nbsp;fed ficut tu uis, idem ettam nobis ufurpandum er«. Quod diximus,nbsp;explicab/mus cxcmplis, ut redS orandi ratione tencamus* Laborasnbsp;grauifsima febri, 8lt; inuocas Deum, ut te buius morbi grauitatelibc^nbsp;ret. Quid ergo faciendum eft,ut reda 8c pia fit inuocaiioCHabes quinbsp;dem generalem falutis promifsione, qgt; cum credis in Chriftum,Dcgt;'nbsp;us fit tc feruaturus propter Chriftum, non extat aût certa promifsio,’nbsp;Deus uelit te ex hac febri, amp; hoc tempore, amp; per has, quibus ute^nbsp;ris,medicinas liberare. Quare orandus eft quidem Deus certa fidult;nbsp;cia,ut feruet te clementer,fed in petitione liberationis ex hac febri. Sinbsp;conferuationis in hac corporali uita,refpicicndum erit in manu DOgt;*nbsp;r41NI,amp; addendum: Non (icut ego uolo,fed ficut tu uis,amp; agnofeisnbsp;mihi inbonum adiumento elTe* Alius habet agrum frumentis pie/nbsp;num,amp; metuit in periculofa tempcftate,ne grando noceat. Quorao/nbsp;do ergo hie orare debet; Extat promifsio Deidepanequottidiano«^nbsp;Et:Nouit pater coeleftis, qgt; his omnibus opus habeatis. Non autemnbsp;extat promif8io,q? Deus uelit hocfrumentum,quod hoc tempore eftnbsp;in agro,feruare,amp; nobis per hoc frumentum panem dare. Orandumnbsp;igitur eft certifsima fiducia,ut Deus faueat nobis propter Chriftum,nbsp;tueatur nos, Hæc enim uoluntas Dei per Euangelion notifsimanbsp;eftjed quia non eft uerbo Dei rcuelatum,q) Deus uelit hoc (rumen/nbsp;turn, hoc tempore à grandinc feruare, amp; homo non in folo paneut/nbsp;uit,fed in omni uerbo, quod egreditur de ore Dci,idcircoorandurtinbsp;quidem eft,ut Deus hoc frumentum tucatur,fed uoluntas noftra fubnbsp;ijeienda eft uoluntati Dei, Sif addendu: Non ficut ego uolo, fed ficutnbsp;lu uis.Hgc certeobedientia cxigitur nobis in his rebus,de quibus nonbsp;habemus certas Dei promifsioncs. Qug obedientia placet Deo tamnbsp;mirificCjUt fi earn præftiterimus,largiatur nobis non tantum promifnbsp;(a,uerum£tiam ca, quæ non funt manifefte promifla. Dauid eqciturnbsp;in exilium fuoipfius filio. Non dubirabat quidem Dauid in hacaf/nbsp;fiidione fe Deo curse efle, fed nefeiebat, nû rediturus effet ab exilionbsp;incolumis ad regiû fuum thronu in urbem Hierofoly ma. Quare fub/nbsp;ijcit fe diuinæ uoluntati,8c ait: Si inuenero gratiam in oculis DOMInbsp;Nl,reducet mc,8e oftcndei raihi arcam,fin autem dixerit mihi: Notgt;nbsp;places,pfto fum,faciat qd bonu eft cora fe. Hac obedietia Deus ita denbsp;ledabat, ut magno gha eu regno fuo reftitucrit. In Daniele tres ado/nbsp;jefcetes,q nolebat adorare ftatua, j?ducunc in fornace ignis côiiciêdi;

audiut:Quis eft deus q eripiet uos de manu raea^Quid ergo face/ rent

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lîOMlLIÀE lOANNIS BRENTîhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4V

tent adolcfccntesî' Certa promifsio Dei extabat, q? Deus uclit omnes pios in pericu|is adeoc^ in morte ipfa feruare,non autem extabat pronbsp;fîiifsio,q) uclit hos adolefcentes feruare illæfos in hoc ignf, ut diutiznbsp;us uiuant corporalem uitam. Quarc inuoeant quidem Deum,ut tueanbsp;tur ipfos/ed quia non habcnt certam promifsionem, de externa hbenbsp;rationc ex hoc igni,fubr)ciunt fc diuinæ uoluntati,amp; refpondent Reznbsp;gi:Non oportet nos de hac re tibi refpôdere:Ecce enim Deus nofter,’nbsp;quem colimus,poteft eriperc nos de camino ignis ardentis, de manbsp;nibus tais, cgt; Rexjiberare, Quod (i noluerir,notum fit tibi, ReXjqp,nbsp;deos tuos non colimus,amp; ftasuam auream,quam erexifti,non adoraznbsp;mus.Hgc eft infignis obedientia quæ Slt;f Deô ita placuit, ut et'i nonnbsp;promiferat eis manifefte exfernam iiberationem, tarnen (eruauerit eznbsp;osmirandomodo ihe^^os. Sed defide,qu^ eft habenda in oratioriefanbsp;tisnuncdixiffeuidemur. Redeamus igitnr ad id quod exponendumnbsp;fukepimus,uidehcci,quid fit in nomineChrifti orare.OH end musnbsp;lt;nim,q?orarc in nomine Chrifti,fit inuocarc Deum patrcm ex bacnbsp;fidc,q) Deus fit nobis propitius, ôlt;f agnofcat nos fdios fuos,propteenbsp;le(um Chriftum. Hocenim cft Deum adorare in fpiritu amp; ueritatejnbsp;quemadmodum alia's Chriftus docct» Ex hocautem fàcîle inteniginbsp;poteft, çj) non folum Turcg amp; ait] impij/qui Chriftom perfricTa frôznbsp;te damnant, fed etiam hi, qui aui inhoneha amp; icelcrata, aut honefta,-fed ad impium inhoneftum ufum ac ffnèpeiunt, non inuocêt Dennbsp;in noie Chrifti, Aduher oi at, ut fortunatus fit’/n explenda anirpi futnbsp;cupiditate, ImpoRor or3t,ut fœliciter fucced.tf nuggfug. Hg funt imznbsp;pigSc fceleraigpreccs.Heiluoorat, ut Deus^enedicatfrumento amp; uinbsp;no.Et hadenus honefte quidem orat,fed quia huncfinem fibi proponbsp;nit,ut helluetur, federate orar. Hoc certe non eft in nomineChrifti,nbsp;fed in nomine Satanporare. Chriftus em non eft autor impietatisôdnbsp;fcelei^,fed cft autor omnispietattsamp; iuftitie.Quare,ne nomen Chrinbsp;fli blafphemia afficiatur,petenda funt in nomine Chrifti, pia amp; ht»nbsp;nefta,idq? ad pium amp; honeftum ufum ac finem. Poftremo cum Cbrînbsp;ftqsâit: EGO f AGI AM, erfiperfpicue tribuit fibi maieftatemôtnbsp;pofcntiam diuinitacis, in co,quôd reeipit6lt; promittitfeipfüm omznbsp;nia eafadurumamp;daturum,quæ nomineeiuspetuntur, tarnen notinbsp;exponit interim ,quibusmodis fitea, quæ promtttit ,faâurus. Diznbsp;cit aliàs: Non eft ueftrum nofte tempora at ticulos lemporum,nbsp;quos pater in fua ipfius conftituit poteftate. Sic amp; Chriftus fililt;nbsp;«s Dei patris conftituit in fua manu eos modes , quibus faeiat,nbsp;quod nomine eius petitur. Nam cum inuocamus Deum, ut confeznbsp;l^tauxilium fuum in aduerfis,folet aliquoties ahum liberandi modunbsp;«aro^ahum Ipiriius præfaibere» L^borat quifpiam,cxcmph gratia.

IM CAPVT xiin. evang. IOANMIÎ.

gratji morbo,amp; fnuocat Dcum per Chriftum,utipfum hoc morboU beret.Hiccaro pctit,utlibcrcturdto,extcrnö ctiam (enfu»Spiritus aigt;nbsp;tem,qui nouit fcntentiam Dei,8i intercedit,ut Paulus ai't,pro nobis,nbsp;gemitibus inenarrabilibus, petit, ui is qui Dcum inuocac diutiusnbsp;morbo afflidetur, tarnen liberctur,hoc eft,confcructur ,ne in mornbsp;bo pcreat» Intclligit cnim fpiritus, q, diurnus morbus affcrat pio fuanbsp;commoda,qupcaro intelIig^cnonpoteft»Aliusquifpiam premiturnbsp;onerepaupcrtatis,8doratDcum per Chriftum,ut factat ipfum diui/nbsp;tem^^Hic caro præfcribit alium modum tribuendaru diuitiarum, pc^nbsp;titjUt detur ipfi multa pecunia. Spiritus autem alium,prout DOMi^nbsp;NO uifum fuerit,modum cogitat, uidelicct » ut is nullam confequa'nbsp;tur pecuniam,fed in fua externa paupertate maneat, èi. tarnen confer/nbsp;uetur,ne in paupertate intereat. Vi det enim huicpio,externas diuitPnbsp;as magno fore incommodo^ Datus eft quondam Paulo ftimulus,irtnbsp;carne, angelus Satan^, qui ipfum colaph is cederet. Hgccrat Paulonbsp;maxima afflitftio. Rogauitigiiurter DOMINVM, uthuncangelunbsp;Satanse-ab ipfo abigerct. Hie alium modum abigendi Satang pr^ferPnbsp;bebaccaro,altum fpiritus. Carouolebat extrinfecus amp; fenfibiliterabnbsp;hacaffliâionc liberari. Spiritusautem qui intelligebat., quid Paulonbsp;uere prodefTeijpetqtjUt hgcaffliâio Paulum diutius cxcrutiarct, fednbsp;ita,ut in ea conferuaretur. Quid ergo fadum cftC Chriftus uere exaunbsp;diuit orationem Pauli,npnquidem iuxta fenfum carnis^fed iuxta fennbsp;fum fpiritus,amp; aft: Sufficit tibi gratia raea, nam uirtus raea per infir-*nbsp;mitatem perficitur. Btaudit cnim Chriftus in oratione fpiritum,notinbsp;carnem, quippeq? feiat fpiritum intcrccdere pro fanlt;ftis SEGVN/

5, DVM DEVM.Quarc fi credimus in Chriftum,amp; inaocauerimus pattern in nomine Chrifti,dubiiandum non eft,quin uercexaudian/nbsp;tur preces noftræ,fed interim non eft aduerfus Dcum murmurandû,nbsp;fi non percipiamus impletione precum iuxta carnalera fenfum. Quinbsp;en im ferutatur corda , audit inenarrabilem gemitum fpiritus. Sed denbsp;his hatftenus. Audiamusnunc quocofilio faefturusfit Chriftus, qufcnbsp;quid nomine fuo petitur. Dicit enim: Vt glorificetur pater per £tliû^nbsp;Supra dixit:Deus glorificabit filium hominis.Ecpoftcaorat: Glori-/nbsp;fica filium tuum.Nunc autem dicit,qgt; filius glorificct patrem.Quidnbsp;ergo eft, qgt;pater glorificat fillum,amp; uicifsimfiliusglorificat patrêî;nbsp;Hoc nimicum eft, qj natura unus tantum fit Deus,dug autem diftinznbsp;dgperfong, PATER amp; FILI VS. Acquidemfiliusglorificatpatrçnbsp;Euangelio,miraculis,obedientia,pafsioncÔdmorte fua,quia teftificanbsp;tur Deum efle clementifsimû,ct mifericordifsimû,qui remittat pecc^nbsp;ta gratis fine ullo humanoBt meritot^ rcfpelt;ftu, ac ita faueat credenti,nbsp;bus in Chriftum, ut adoptet eos in filios,conferuet eos in morte, ôÇ

HOMFLZÄE ÏÖANRiS BRÏNTn.

det eis ccclcftcm hgredi'tatem. Hæc eft maxima omnium gloria’ Dei* cjuæ illuftratur Euangelio Chrifti» Pater autem uicifsim glorifkatfinbsp;Iium,quia non folum ornat eum dono ædendoriim miraculorum,uenbsp;rumetiam excitât eum tertia die à mortc,iubet eum federe ad dextramnbsp;fuam,mKtit nomine fuo fpiritum fanflum, amp; fubijcit ei omnia, quaénbsp;funt in ccelo amp; in terra» Quibus rebus pater pala'm declarat, amp; tefti/nbsp;ficatur, qgt; filius fit uerus omnipotens ab çtcrno Deus» Qua mais/nbsp;ftate,qua gloria, quid poteft excellentius diciC Cuin igitur coonofcanbsp;mus per fiïium,qgt; pater nobis fit propitius,et uicifsim cognoftamusnbsp;ctiam per patrem, q? filius fit uerus Deus, agite amicifsimi tribua/nbsp;mus utricß (uum honorem,per fpiritum fandum, utinuocantes De/nbsp;um magna animi fiducia, confequamur cceleftcm falutem per lefun»nbsp;Chriftum DOMlNVMnoftrum,quieftuna cumpatreamp;fpiritünbsp;fando Deus benedidus in fecula, Amen»

HOMILÎÀ XXvut

tre fum,8^ pater in me; Que cum pro huius loci ratione facis perfpi/ cue explicata funt,reucrtitur nunc Chriftus ad cohortationem Slt; connbsp;folationem ,quam in principio huius capitis inftituit»Et aiuSi diligi «nbsp;tisme,prgceptameaferuate»Hgcutredeinielligamus, cognofcendü *nbsp;erit que fintprgcepta Chrifti» De qua re, etfi alias fæpe diximus, tagt;nbsp;men hic locus monet,uc pauca de ca dicamus» Sciamus igitur Chrinbsp;ftum non impofuifte Ecclefig fug prgcepta MoftPer Mofen enim,innbsp;quit Ioann es, lex data eft, per lefum Cbriftum aute gratia amp; ucritasinbsp;Q^uare Chriftus non dicittSi diligitis me,fcruate prgeepta Mofi,fc(jnbsp;feruate prgeepta MEA» Videamus igitur,qug praecepta Chriftus di/nbsp;fcipulis dederit» Aeprimum prgcepit eis, ut credant Euangelio fuo,nbsp;ut credant in ipfum,qj fituerus ille Mefsias, quem Prophetas promtnbsp;fcruntjS^utconfiteanturipfumcoramhominibus, amp;adnuncienc E/nbsp;bangelion ipfius, in toto orbe terrg» Crédite, inquit, in Deum amp; innbsp;^E credite»Et iterum:Hoc eft opus Dei,ut credatis in eum,quem minbsp;fit ille»Et poftea: Iteinuniuerfum mundû, amp;prædicateEuangelion ,nbsp;Omni creature» Deinde prcccpiteis,utfeinuicêdiligant» Prgceptum cnbsp;^ouûjinquit, do uobis, ut diligatis uos mutuo, ficut ego dilexi uos» ,

TM CAPVT Stillt EVAMft IOANSISI

(f Txclefîæ Chrifti, unicuic^ oidclicet.in fua uocatfonc» Vnufqujfqi cnim,quj tenetur cupiditace confequendg falutis, amp; firuendi benefi-*nbsp;cq Chrifti, debet credere in lefum Chriftum,q) ipfefolus fit iufiitianbsp;amp; redempdo eins, amp; ex ha c fide nomen Chrifti pro fua uocationcnbsp;glorificare.deinde debet etiam proximum fuum pia diledione comgt;nbsp;pïcdi,amp; ei pro fua uiriÏi bencfaccre.Hec font prgcepta, que Chriftusnbsp;ab uniuerfa Ecclefia fua exigit» Quarc qui diligit Chriftü, incumbecnbsp;in hoe ftudium,ut his prgceptis obfequatur» Hicnunc perfpicue uidcnbsp;re potes.qui fint ofores Chrifti,non dico inter Turca» amp; ludgosjednbsp;inter Chriftianos ipfos.Sunt cnim,qui gloriantur,fe non fimpliciteenbsp;efleChriftianoSjUerumetiamuicariosChrifti, Sddefenfores fideinbsp;Cbriftiang,interim ramen perfeqauntur dodrinam Chrifti,ót tantonbsp;cdio piorum ardenr,ui copiant eos ferro,Hamma, St quouis fuppiicinbsp;oró genere extindos» Non igitur funt amatores,fed ofores Chrifti,nbsp;nee lunt hdei Chriftianp defenforesjed quantum in ipfis eft^deuaH anbsp;tores. PorrOiCtfi feruare prgcepta Chrifti,maxime falutarc eft,rametïnbsp;muhis amp; magnis conftat periculis. Needubium eft, quincum Chrinbsp;ftuishecdicereGuenerit Apoftolis in mentem eorum periculorurr,nbsp;qog ieruantibus præcepta Chrifti accidere folent. Quid C Tu iubesnbsp;quidem nos præcepta tua feruare, in te credere, amp; Euangelion tuumnbsp;predicate.quis autem te abcunte,tuebitur nos in qs periculis, qug nonbsp;bis in hac tua uocatione obucnkent;Didum eft olim de Satana,qj c5nbsp;lu conteras caput eiusj'pfc uicifsim mordeai calcancum toum.Quarenbsp;fi fenferit caput fuû Euangelio noftro peti, cooriei in nos toiis fuis uinbsp;ribus.Nam quemadmodum uoluit ftatim ab initio aeationis fuæ tenbsp;inuadere, S«f ihrono maieftatis tug te proturbare ita fempcr le polt;nbsp;ftea in Patriarchispn Prophetis,amp; alqs pqs crudcliter perfecutu? eft*nbsp;Non dubitamus igitur, quin amp; hoc tempore, fi in te crediderimus.nbsp;Sc Euangelion tuum ad deftruendam potentiâ eius prgdicaucrimus,nbsp;graftacurus fit aduerfum nos omni gcnerc crudelitatis. Primum cmnbsp;cxcitabit aduerius nos ludaeos ôC Gentes, qui non folum eqcient no5nbsp;in exilium,ucrumetiam tt ucidabunt nos. Deinde, etiamfi non omnesnbsp;trucidemur, tarnen Satan affliger nos internis amp; fpiritualibus perfe-*nbsp;cutionibus.Obqciet nobis in confeientia, 8C exaggerabit peccaia nogt;nbsp;ftra,concutiet nos horror e perpetue mortis,exufflabit in nobis flam*nbsp;mas inferni ignis.ln tâtis anguftqs, qd faciemusC' quo nos uertemus?nbsp;aut quiserii.teabeütcÔCnosdcferente.tutoracdefenforoofterC’ Hisnbsp;, feu cogitationibus feu tetationibus refpodet Chriftus,SC an: Ego rogt;nbsp;,, gabo patre,et all û paradetû dabif uobis,ut maneat uobifcu ingternû#nbsp;a, fpiritum ueritatis,qu€m mundus non poteft accipere,quia non uidesnbsp;, cum^pec feis earn,Vos autem cognofcitis ewm^quia ajiud uos maner.nbsp;Scia

tïORirt'lAe* ÎÔÂNNÏS ItRBNTlf; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»»^

Ïn uobis crih Obféruabilis promifsioj quaè afFcrt Ecdef/g Cbriftï^ riiaxïraam confolationem»* Scioquidem Cinqiiit) çp pofl difcefrun)nbsp;meum matiéatituos multæ amp; graues afflidïonesjed bene confidiie*'nbsp;ego curabo ut lïie abeunte mittatur uobis alius paräcletus,boe eft,cotinbsp;folatorjtutor àC defetifor^ qui non difcedat â uobis » ut ego nunc difzgt;nbsp;ceflurus fum ^ed maneat femper uobifcunit quo prsefcnte fatis tuti egt;nbsp;ritis in omnibus aduerfis» Sed cur non perftringimus fingulas huiuâ.nbsp;promifsiÔis pàrtesCPrimum igiturjRûgabo,inquit,patrerti* QuidCnbsp;Ante dixit (e fadurüni,quicquid nomine fuopetacur, quo fignifica/;nbsp;dit, fe eiTc uerum Deum. Nunc autem dicic, fe rogaturum pâtrem*.nbsp;Quomodo hæc conueniuntC An non minor eft qui rogat,eo qui ro/nbsp;gaturc^Filius autem natura amp; maieftate æqualis eft patri* Quomodonbsp;«¦§0 dicitur patrem rogarcC Num in diuinitate una perfona aliam rOnbsp;gate Minime oîm* Vnus enim eft Deus, una eft maieftas patris, amp; fi-fpiritus fandûSed Chriftus loquit hoc loco iuxta fuâ humanitanbsp;tèth ut quêadmodtr antea docuit fe efle uerû Deum, ita nûc doceat,fe 'nbsp;«ffe ctiâ uerû hoîem Jtat^^ut rede de lefu Chrifto fcntiamas,credert’nbsp;du eft,q)in pfong unitate,(it et uerus Deus,amp; uerus homo* Sed quartnbsp;do rogauit Chriftus patrëe Recenfetur quidë in cap*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euart

geliftf infignis amp; memorabilis oratio, qua Chriftus comendat Apo' ftofós Eccleû'am fuam tutelæ patris, non eft autem fentiendum jqgt;nbsp;Chriftus oraueric pro Ecclefia in hac tantum eorporali uitâ,ante pafsinbsp;onem amp; mortem iûani,red orat amp; intercedit pro ea, etiam poft rcfurlt;nbsp;/àftfonem fuam, iam in dextra patris fui fedens* PfaJmus uocat eum*’»nbsp;Cacerdotem iriaîtcrnum.Sacerdotis autem eft,pro populo orare*Cuni‘nbsp;igit Chriftus fit perpetuus facerdos, pcrfpicuum eft, q? etiam perpeznbsp;tüo pro Ecclefia fua oret» Sed amp; Paulus ait: Chriftus eft qui mortuus'nbsp;eft, imo qui 8d fufeitatus eft, qui etiam eft ad dexteram Dei, qui 8inbsp;ÏNTERCEDIT pro nobis* Quis autem exiftimare poftet, oratioz*nbsp;lièm filrj Dei efte uanam amp; irritamC Quis iudicaret patrem non exailnbsp;dire eius orationem,dc quo ipfemet teftificatus eftîHic eft Filius mcznbsp;lis diledusjin quo mihi bene complaciium elk Quare fentiamus Ecznbsp;clefiam,hoc interceflbre, ita tutam efte, ut nullis aducr(is,ac ne morznbsp;iequidcmipfaopprimiqueat*Sedquidrogat Chriftus patrem C Vcnbsp;der feu mittat alium paracletum Choc eft) confolatorcm Ôe defenfoznbsp;«‘cm* Quid ergo ad hoc dicemusC’ An Chriftus non eft ipfe fatis po/nbsp;tens, qu i confoletur tucatur fuam EcclcfiamC Certe nihil ei uiriuninbsp;decftjfedfignifîcatfe dcincepsnonadürumuitam apud Ecclefian*nbsp;fuam,extcrnaamp; uifibili conuerfatione* Quo enim tempore Chriftusnbsp;^git externam uitæ confueiudinem cumdifcipulis fuis,diligenter rö**nbsp;f suit,ne quid aduerfi ipfis accider€t|et fi quid accidifter,liberarëtur»

/

IM CÄPVT Xllit» EVANS-. lOANMîS.

PhariTæi calümniabantureos, fed Chri Aus defendebat) amp; refatabal calumnias. Deerat cibus, fed Chriftus pârabatcibum mirando mo/nbsp;do,Deerat pecunia,fcd Cbnftws iubebac Petrum ex ore pifcis pecütiinbsp;am accipere. Periculum erat, nedifcipuli unâ corri Chnfto â ludæisnbsp;caperentur, fed Cbriftustuetur cos lo mcdfo etiam hoftium. Si mi,nbsp;(inquiens)qtiæritis,(inite hos abire.Acbreuiter, teßäntur ApoftOynbsp;11 ip(»,qj quamdiu cura CbrifiouKara in terris egerunc, Sf in uocatPnbsp;öne eius ambulaueruntjnihil unquarn ipfis defuerit,etiamfi emiferat^nbsp;jpfos aliquoties fine facculo, pcra^öC calciamentis, Nec hoc benefice*nbsp;um Apoftoîis tantum contigifletjfi Chriftus diu huius externæ uitaénbsp;munere fundus eftet. Tanta enirafuit prærogatiuacorpoi'aliseiuS’nbsp;prçfeniig, ut fi feraper in terris uitâ egiffer, femper etiam fuos coràm.nbsp;defendiiTet» Nuncautem non erat Chrillodiutius manendum inhac.nbsp;corporali uica, fed abeundum erat per mortem in uitam fpirituaJera«' ¦nbsp;regnum fuum cœlcfte. Quare recipit fe impetraturum fua uice alP ;nbsp;um tutoremamp; defenforem, qui non difeedat« ficut ipfe» fed qui fern/-permaneatcum Ecdefia. Videamus ergoquis fit illetutor» Dabit,nbsp;Onquit )uobis ahum tutorê.QuemCaddit fpiritum ueriratis. Et pau-*,nbsp;lopoH: Spiritum fandum» Hæc initioobferu0bis,Qgt; ChriftusoppO;nbsp;nat fpiritum ucritatis per antithefin fpiritui iatanç. Hic entra faiang.nbsp;fpiritus fados eft princeps buius mundi propter peccatum,5^ cft fpi*nbsp;ritus raendaxatep homicida.Seducit homines falfa dodrina,intrahie)nbsp;cos in omnia genera turpitudinis,êeconqc«t Jpfos in perpetuum ingt;,nbsp;teritum. Chritius autera promittit Eccleiig fu^aliura fpiritum, cuiui)nbsp;cuara proprieiates deferibit. Prirnum ènim non eft fpiritus mêdacij,’;nbsp;fed ueritatis,quia ducet uos, ut poftea exponit,in omnem ueriiatemrnbsp;üluftrabit amp;( confirmabit piam dodrinam, deinde nô eft fpiritus tui]nbsp;pitudinis Jed fpiritus fandus j qui inflammabtt corda credentiûonP«nbsp;ni fanditate èi pietate. Poftremo non eft fpiritus horrificus, occifor^nbsp;amp; perditorjfed eft fpiritus confolator,uiuificaior Ô{ feruator. inqui**)nbsp;tamus igitur^ubi amp;' quando is fpiritus dato«. htEcdefiæ, amp; quomo'jnbsp;do maneat cum uniuerfa Ecdefia perpetuo» Eueruni quondam bgr ed,nbsp;ci,quos uocarunt Manithæos,Hi nugati funt auiorem fedg fu^ fujftc,nbsp;çum paradctum,feu confolatorem^ quem Chriftus hoc loco promifé.nbsp;tii, Sed hi una' cum fuo parackto digna fadis fuis receperunt,amp; tüclt;nbsp;piter perierunt. Paradetus enim,cuius Chriftus mentionc facit,noaLnbsp;«ft homoquifpiam,fedfpiritusfandus. Quarcuidendum crit, ubinbsp;quando fpiritus fandus datus fit difeipuhs. Ac teftatur quidem,nbsp;fcripiura,9) Chriftus* poft^refurrexiftet a mortuis in die Pafthatf;nbsp;flauericin difdpulos,acdixit:Accipitefpiritû fandû. Hgcfuit inchOjnbsp;Stxo exhibitionis fpiritus fandi donoRt eius Jn die aut Pentecoftestjnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effudis

BOMllTAB lôAMNlS ßttENTlt leBu^i'tChriftus in omnes difcipulos fuos fpiritu fandïû tam opulennbsp;tCjamp;ta manifefte, ut apparuerint mirando modo in ffnguh’s difcipunbsp;lis ïitigug.quafi igtieg,« locuti fuerint Apoftoli uarqs lingm*s,ac edinbsp;idcrint mox magna 8d infignia miracula» Hic eft die paraclctus, tutoenbsp;amp; defenfor,quem Chriftus hoc loco promifit* Videamus ergo qusenbsp;benefid'a attuleric difeipulis Ghrifti.Primu cm fpiritus fanclus certinbsp;ficaüic eos de ueritate Euagcli) Chrifti. Vnde et Chriftus uocat eumnbsp;fpiritu uéritatis,amp; poftca:Ducet;fnquit, uos in om'ne ueritate, Deirtnbsp;de fpiritus fandus ad conftdendü nomen Chrifti, animos cor? ita aCnbsp;«endit et inflammauit^ ut cum antede Chrifto Cora feruulis amp; anciJlisnbsp;nehifeerequideaudcret, poft, acceptofpiritu fando intrépide coränbsp;regibus amp; principibus Chriftumadnünciaucrint, Preterea excitäuitnbsp;cöSjüt profefsione fuä obedientia uerbi Oei,innocentia 8^ fanditaicnbsp;üitæ excellenter ornarent ? Deinde in afflidione, ac in morte ctiäftinbsp;ipifäitä cohfolatus eft ipfoSjUt ea non folum obedienti öcfidendi,ue/nbsp;rumetiam I^tanti animo exciperent. In Adis Apoftolicis,dinc»ttun'nbsp;tur Apoftoli à Concilio cgfi.Hi autem ibant d confpedu concilia gàunbsp;dcntcs,qgt; digni habiti cflrent.ut pro nomine Chrifti contumelia alïi/nbsp;cerentur* Vnde his tanta lætitia7 certe non aliündcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritu fan/

lt;3:o,qui admonebat ipfos, q, contumelia propter Chriftum ab homi nibus accepta,fumma effet coram Deo gloria. InPhil^'ppis, ciuitaienbsp;iVIàccdoniæ coniedi fuerunt Paulus 8c Silas in carcérem * amp; pedesnbsp;corumûridi funt ligno. Et tarnen in his uinotlis orabant 8e lauda/nbsp;bant Deum. Hæc laudatio opus erat fpiritusgt;(3odi,qui doceba't eos^nbsp;üincul'a propter Clirtftum eftent coram Deo liberatio. Paulus pronbsp;fedurus ad Hierlt;afölymam,adrnonitus fuit d fratribus, ne fufciperecnbsp;banc profedionem, proptcrca quo d maner ent eum Hierofolymisnbsp;uincula. Refpondet autem Paulus : Ego ueronon folum uincirt,fedlnbsp;amp; mori paratus fum Hirofolymis pro nomine domini lefu. Vndenbsp;buic tanta animi alacritas amp; promptitudo mor iendifprofedo hoc eft;nbsp;donum fpiritus Iiandi,qui fubiecit Paulo, qgt; mors in Chrifto fit uitslnbsp;foelicitas.Peti'us iam cruci affiigcndus,peti)t, ut capite in terra uer/nbsp;fo S^pedibus infublime eleuatis crucifigeretur, aflerens fe indignü,nbsp;¦qui crucifigcret:ur,ut dominus fuÜs.Hæc eft ihfignis animi magnitUnbsp;do,qug non eft cx came Petri nata, fed d fpiritu fando donata. Is e/nbsp;rim pofuit Petro ob öculos mentis fuse,nbsp;nbsp;quömaior effet obedient

lia eiuSjin fufeipienda morte,exuócatione Chrifti in terris,eo excel/ lentior maner« ipfum maieftas apud Chriftum in ccclis’. Qof cumnbsp;itafehabeant,resipfateftatur,quddhgcpromifsio, qua Chriftusnbsp;boc locorecipit fe difeipulis impetraturum alium confolatorem, quinbsp;•’’aaeat femper cum ipfis, manifeßiifsime fit impleta, Sed dices * oi

R gt;0

IM CAPVT seint EVXNlt;^ lOAMNlt

tunc datus eft Ecclcfiæ Chrifti confolator fpiritus fandus, cum tâ dicPentccoftcsapparueruntlinguæigneæ, amp; Apoftoli locuti funinbsp;uarrjs linguis, ac ædiderunt miracula, quomodo dicitur qgt; mancatnbsp;cum Ecekfta inseternum, cum perfpicuumfic, his temporibu*nbsp;nec appareant linguae igneæ, nec loquantur credrntes in Chriftumnbsp;uarf)s linguis,qucmadmodum Apoftoli locuti runt,nec ædant etiamnbsp;talia miraculaC Hie confiderandum eft nobis,qudd linguae amp; mira*înbsp;culanonadhuncufumdatafueruntjut perpetuo manerent in Ecdelt;nbsp;(ia,hgc enim non funt fpiritus fandus ipfe, fed data func,ut teftaren«*,nbsp;cur præfentiam fpiritus fandi amp; inftituerent ac confirmarent mininbsp;fterium Euangelq Chrifti, amp; facramentorum eius, quod minifterixnbsp;urn perpetuo ufcp ad nouifsimum diem in Ecclefia manendum efteCynbsp;' amp; per quod fpiritus fandus efficax efte uellet ? Solenne enim eft, ucnbsp;quæ durabilia efte debenc,publicis cerimonijs confecrentur. In legenbsp;Mofi, Reges amp; fummi Sacerdotes confecrabantur publica undionCnbsp;Sc alqs ritibus. Ac hi quidem ritus fuo tempore fieri definunt, retnbsp;autem ipfa perpetuo durat,dum perfona Regis ÔC Sacerdotis hac uitanbsp;fruitur. in noftrapolitia, connubiumuiri àC mulieris confecrari folt;nbsp;let publicis cerimonijs,qu^ quidem cerimoni^ tranfeunt, conubiuusnbsp;autem femper manet, quamdiu coniuges non moriuntur* Sic amp; Chrinbsp;ftus mifit Écclefigfuæ fpiriium fandum in die Pentecofte8,amp; confe/nbsp;crauit minifterium fpiritus fandi,quod cft,Euangelion lefu Chrifti,’nbsp;amp; facramenta eius, publicis cerimonqs , uidelicet, linguis igneis,nbsp;fermone diuerfarum linguarum 0£ alqs miraculis, Hæ cerimonise denbsp;fierunt fuo tempore fieri. Spiritus autem fandus, amp; organon eius«nbsp;per quod eft in Ecclefiaefticax, nunquam ufque ad nouifsimu diensnbsp;definent,fed manebunt,iuxta promifsionem Chrifti, in Ecclefia per^nbsp;petuo.Hæc eft petra,qua fundata eft Ecclefia,aduerfus quam ne poe^nbsp;tg quidem inferi prgualebunt. Non enim fentiendum eft, qudd fpf^nbsp;ritus fandus ita in Ecclefia maneat,amp; operetur, uc nullo organo utarnbsp;tur,ac unicuiuis in angulo fedenti, aut in defertouitam ociofe agent!nbsp;illabatur. Non negamus quidem, quin fpiritus fandus pro fua omlt;nbsp;nipotentia amp; maieftate, pofsit etiam fine externo organo efticax eC^nbsp;fe,ubicunque uolueric, nos autem loquimur nunc de ordinaria eiusnbsp;operacione, quam certeexercerc folet per organon Euangeli) Chri/,nbsp;fti,amp; facramentorum eius. NameumChriftus emitteret Apoftolosnbsp;(uos,dicit:Prgdicace Euangelion omni creaturg.Et addic: Qui credi/nbsp;derit,uidelicet,Euangelio,d^ baptifatus fuerit, faluus erit ? Manifc/gt;nbsp;ftum autem eft,qudd falus fit opus fpiritus fandi» Çuçn igitur Chrinbsp;ftui

tiOMILlAB lOANNIS BRENTlh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,^

ftus âicîtî Credentes Euangelio, 8d acdpienies biptifmum confequf falutê, perfpicuc ftgnificat^angdion et (acramêia cius eOeoi gano,nbsp;quofpiricusfanAus ferae credentibus falutem. Paulus ad Romanosnbsp;fcribens : Euangelion, inquit, eft potentia Dei ad falutcm omni creznbsp;denti« Etiterum; Fides ex audicu cd, auditus autem per uerbumnbsp;Dei. Non eft autem obfeurum, ficutfalutem ita dl fidem efTe opusnbsp;amp; donum fpiricus Candi, quç cumdencurperEuangelion (eu uerznbsp;bum Dei, negari non poteft, quin uerbum Dei (it organon , quonbsp;fpiritus fandus eft in Ecclefia Dei eftieax» Hicnuncperfpicuumnbsp;«ft, quid faciendum fit his, qui indigent fpiritu fando, hoc eft,no/,nbsp;bis omnibus» Omnes cnim fpiritu fando indigemus. Nam aliusnbsp;premitur onere paupcrtatis,amp; folliciratur a fpiritu Satanæ,uf non innbsp;bocet Dcum, ncc maneat in uocatione Dei, fed abqdat' iuftinam,0Cnbsp;det operam nugis ac impofturis. Hie ergo indiget fpiritu lancto,nbsp;quicontineac ipCominofficiopietacis,amp;niftitiæ» Alius afflioitur,nbsp;morbo, amp;follicitatur â Satana ad uirulentiam, amp; ad maledicentiam,nbsp;aueetiamadinuoeandumauxilium Nagorum,hoceft, Satanæ,ucnbsp;dicat 1 llu d impiorum: Fledere (i nequeo cœlos, acheronta mouebo»/nbsp;Inhacafftidione neceftaria eft opera fpiritusfandi,qui ægrotumnbsp;confoletur, amp; conferuet in obedientia Dei, Alius concutitur horroAnbsp;re mortis, amp; tuba eum fpiritus Satan» de falutc fua defperare. Isnbsp;fndiga fpiritu fando,qui conferuet ipfum in fide. Ac breuitcr, cuninbsp;omnes fimus natura peccatores, amp; peccatum multos in nobis frudusnbsp;tulerit, follicitamur ä fpiritu Satan», ut abticiamus omnem fpem faznbsp;lutis noftrg, amp; tradamus nos uoluniati eius captiuos. In his, amp; omlt;nbsp;nibus alqs tentationibus indigemus fpiritu fando, quo cognofca/.nbsp;mus peccatum nobis elTe remilTum, amp; nds adoptatos in filios Det,nbsp;btfide confirma«,uincamusSatanam , dl confequamur coeleftemnbsp;bæreditatem^ Quid ergo faciendum nobis eft, ut accipiamus fpiznbsp;ritum fandumC Supra oftcndimus,quo’dorganon fpiritus fandinbsp;fit Euangelion Chrifti dl facrainenta cius,quod amp; miraculis ita con/nbsp;firmatumeft,utafi hoc tempore non apparent lingu» igné», laznbsp;tnenmanetfpiritusipfefandus,quiuires fuas per hoc organon innbsp;Ecclefia femper exerça.Quare audiendû eft uerbum Dei, cognofeenbsp;dum eft Euangelion Chrifti, confideranda eft coeleftis dodrina,re/nbsp;uocandus eft in memoriam baptifmus, quern in nomine Chrifti accenbsp;pimus,utendu eft facramento Coen» dominie», S^itcrum atep itcrunbsp;intuendu eft acri dl intent! animo in Euangelio Chrifti ,quo fpiritu«nbsp;(andus inueniat in nobis organon fuû,ôf habeaioccafionê exercendlnbsp;R iiQ

IM CAPVT xnil. EVANG. IOANMI’S ïn nobis open's îui,8d ferendae nobis perpctuæ falutis» Porro^nbsp;Chriftus de paracleto,amp; fpiritu ucritatis, addit, .Quern mundus,ingt;*nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quienSjHon poieft acdpere,quia non uidet eum,nec nouit eum.,Xf;O9

autem cognofcitis eum,quia apud uos maner,amp; in oqbis erit,dAl*^^^ uniuerfum humanum genus,in duoslt;gt;rdines,qyoru.m altçrun? uwjat,nbsp;Mundüm jhoc eft,maxima, amp; prgftantifsima horn Wkû in hoc cnutf^;nbsp;partem,alters uocat fuos difcipulos,hoe eft,Ecd«ß5(garagt;que w hocnbsp;mudoabiedifsimaoim uidet. Acdejnundo qdfiwdîcit, q? non. pofnbsp;fitconfolaiorê,fpiritu ueritatis acciperc. Et addit^^ftam, qijj^noiwnbsp;uidet'èönïj'fioc eft,«on‘deledaf có,( Videre cm hebüaicatphtfift hocnbsp;locoj frgnihcat delectari^necnouiteujhoc eft,non curat, nop jeqritnbsp;cu.N am holes huius’feculi naturafua itacarniimm^tfi funti^i^ifqi^nbsp;iodigetconfolatore,‘non curet, nee dßledetur fpirâtuali^ifnbsp;nali confoiatorc. Si’quis, exempli gratià* eget pecunUi nonnbsp;prædicatione Euangelp, qua promitticur ei dipina.grjatia, amp;nbsp;de coelo, que eft fpiritualis confolatio, implensgnimum/ndigtipy^'nbsp;fed requiritdiuitem quendam mercatorem ,qui.lt;i:^m.en^m impleaCnbsp;pecunia.Pccuniam,inquam,pctit,quam creditorijfv^merct,p9p (p^lnbsp;turn, quo de diuina dementia bene eonfidat. Ah’uamp;qMifpiaqgigirauinbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morbo IaboraHs,nonhoc agit,ut aceipiat medicinam (pvitus^qua co

feruetur falus eius coram Deo, ctiamfi corpus afflidetur gt;6d intereat* fed requirit tantum medicinam carnis, qua externis doloribus hberçnbsp;tur, Hippocracem aut Galenum uocat, quo carnalem fangaicm confcnbsp;quatur,non fpiritum fandum,quo coelefti fanitate donetur ? Pra?|clt;nbsp;rea, homines huius fcculi natura fua ita funt obnoxp Saianæ, qui eftnbsp;mendax, amp; pater mendacis utnonnifi mendaciotamp; hypoctihdele/nbsp;dentur. Quare,ctiamfi proponitur eis uera fpieitus faudi dodrina»'nbsp;de confequenda uera iuflitia coram Deo, tantum 3beft,ut earn agno/nbsp;fcant 5 ut 6d ipfam crudelifsime perfequantur SCnvcndacia fua, quo**,nbsp;quomodopofluntj tueantur» Atep hoc quidem eft ingeniuns huiusnbsp;mundh Aut enim immerfi carni,non nifi carnalia curant,autfi uidcnbsp;ri uoluntfe curare fpiritualia, fedantur potius fpir itum mendaeij.,nbsp;fpiritum ueritatis. Vos autem, inquit, cognofcitis eum. Qui enimnbsp;in Chrifto renati fUnt per fidem,hi etfi funt in muudo, tarnen quern*nbsp;àdmodum poftea dicitur , non funtde mundo. Qui autem denbsp;mundo nonfunt,hi non carnem fed fpiritum fedantur , amp; non mcnlt;*,nbsp;daci, fed uera dodrina deledantur. Quare donantur etiam diui*nbsp;nitus fpiritufando, quiitainipfismanet,ut conferuet cos a^ernanbsp;uita. Quod autem Chriftus hoc loco difcip»ulis fuK contiona*

' tur , hoc in diePentecoftesmanifefte impletuim eft,amp;adhuc imlt; plctur,implebiturqj ufcp ad nouiffimum diem, In die enim Pente*nbsp;coftef

'H05SILÏAÈ lÖANNiè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ r iïè

tóftcsmiflTus cft fpi'rïtüs fandüs j qüi inftituit confirmauÏt tAiracuIis prædkationém Euangdrj Ghrifti, quaprgdkati'one utcre/nbsp;ïwr pro orgarto in Ecclefia,ad regenerandos,iuftiFKandos,cohfolan/nbsp;dos,amp;fèruandosomnéscrcdcntesEuangelio; Quid ergo fadtuninbsp;cftcMundus non accepic hünc fpiritum. Maxima enim pars ludgorânbsp;amp; Gentium prædicationcm Euangeîq, qugeratpr^dicatio fpirituS'nbsp;fendijtton folum abominabantur,uerumetiam periequebantur. So/nbsp;ïi ApoftolijS^ alt] quidam éx ludæis amp; Gentibus agnofcebant Euan/nbsp;gelioti Chrifti,apud quos eriam fpiritus fandus fuum habebat hofpfnbsp;lïum, Prædicatur amp; hoc tempore Euangelion Ghrifti in mundo, ôd*nbsp;fpiritus fandus próponit fefe manifefte omnibus accipiendum, (cdnbsp;uidcs quid accidat. Paucifsimi uereagnofeunt hunc fpiritum, amp; fc/nbsp;quuntur eum. Alia turba tarn principum uulgi fuas res agunt,8i hinbsp;quidem,iuxta Euangelicam parabolam, abcunt in uiilas 8: ad negotfnbsp;tfftiones (uas^illi autemtenent feruosdomini^ amp;contumelf]s acceptosnbsp;occidunt cos. Quare non offendamur paucitate credéntium Euangcnbsp;lso,amp; multitudine incredulorum ac impiorum, fed confirmemus exnbsp;hoc uaticinio Ghrifti fidem noftram, ut etiamfifradus illabatur or/nbsp;bis,fpiritustamen DOMINI nos conferuct, per kfum Chriftuntnbsp;0OMIN VM noftrum, qui eft una* cum patre amp; fpiritu fando Denbsp;osbenedidus infecula, Amen;

HOM ILIA XXIX.

VLTI fuperuacaneum amp; inutile exifti/ mant, con fbla toriam con t i on em, qu ä Ch r i..nbsp;ftus poft noUifsimam cccnam ad Apofto/,nbsp;los fuos habuit, longa S: copiofa explicatinbsp;oncjEcclefig hoc tempore obtrudere. Di/nbsp;cunt enim Apoftolos,ad quos hgcconfoUnbsp;tio piineatjiam olim fuis perieulis defungt;,nbsp;dos, amp; fentiunt ad uiiam rede inftituen/nbsp;dam utilius effe prgeepta ad bona agenda^nbsp;Jd aduerfa fuffcrenda traderet Sed hi nc falt;nbsp;piendo,nihilfe fapere produnt; H^ccnim corttio, quam Chriftus innbsp;difeeftu fuo ad Apoftolos habuit,non ad Apoftolos tantum, fed ett/}nbsp;am ad uniuetfam Eccicfiam pertinet, quemadmodum fupra oftendi/?nbsp;inus,8d Chriftus palâm poftea in precibus fuis declarable. Ad uitaninbsp;autem rede inftituendam, neceffaria quidem funt præcepta uitg, ad,nbsp;teruanda autem pr^cepta ^ amp; faciendum officium, maxime omniumnbsp;Hiuant diuing promifsiones amp;confolationes. Extat uitæ prgceptum;nbsp;tMon furcris » Cum autem ægeftas, exiliumj fames,8d aliæ calami/nbsp;fates (bleat homines ad (brta^ugas Sd impofturas impellcre,quis mi,

IN CAû’V'r XllKï' EVANGr lOANNlS. gis uocat excitât homines ad obediendum huic præceptonbsp;diuinisipfos promifsionibus in ggeftate amp;C fameconiolaturCExtaC.nbsp;pr^ceptum aliud; Non alTumas nomê EX3MINI Dei tui in uanum.,nbsp;Sedquia graues morbi follicitant ægrotos ad uirulentas exeaatitxnbsp;ncs,quibus gralTentur tam in Deumnbsp;nbsp;nbsp;in homines , ccrtc magnum

opergprecium ad obediendum huic præcepto confert, qui ægrotunx in morbo fuo, uerbo Dei confolatur; Quare fentiamus nos tunc maxnbsp;ime ad uitamreâe inßituendam erudiri, cum nobis confolationes exnbsp;uerbo Deiinaduerfisproponuntur* Hæcpaucis præfari hoc loconbsp;uolui,ut fciamus hancconfolatoriam contionem Chrißi nobis maxi/nbsp;ma omnium obferuaniia excipiendam effe, Ac ante quidem promi/;nbsp;(it Chrißus fe, cum iam abiturus fit, miHurum alium confolatorem,'nbsp;fpiritum uidelicet ueritatis,qui Temper in Eccleiia fua manrat* Quid:nbsp;rrgofdtcent fortafsis Apoftoli: Num fpiritum confolatorem ita mit/nbsp;tes^uc ipfe tu no amplius ad nos reuertaris, nec tr nobis conipiciendünbsp;prgbeasç' Quid igiturtoties nobis de refurredione tua difleruiüi^nbsp;quid pauIo ante dixifli;Si abierojterum ueniam» amp; aflumam uos adnbsp;,, meipfumC'De hocrefpondet Chdftus,et ait;Non relinquamuosor/nbsp;,, phanos,ueniam ad uos.Adhucpufillum, SiC mundusme iam non upnbsp;, f detyuos autem uidetis me. Quia ego uiuo, amp; uos uiuetis. Hie initionbsp;Chriftus fignificat difcipulos abitu fuo orphanos feu pupillos futiPnbsp;ros, 8^ quia h^c contib pertinet ad uniuerfam Ecclefiâ, fignificat etuinbsp;Ecclefiâ fore in hoc mundo orphanâ.Quo uocabulo innuit eos maadznbsp;mis calamitatibus obqciendos. Non em obfeot^ eft ,quantg fint mifenbsp;rig orphanoEt in hoc mundo. Si his aliqua hgreditas parentibus renbsp;lida eft, patec direptionibus potentu.Si nulla,necefte habet ggeftatënbsp;fuam mendicitate (uftentare. Et uix ulla habetur ratio nitse iplot^ inznbsp;fiiiuendg, adeoc^ quia mors abripuit eis parentes, tam c^ferti fontnbsp;ab alqs hominibus,ut Deus ipfe deccelo curam eorum fufeipiat* Vnnbsp;de amp; uocat fe patrem orphanorum, amp; feuerifsinwminatur fupplicianbsp;his, qui noceant ipfis * Tales orphan! luerunt Apoftoli, poftquansnbsp;Chriftus rapiebatur adcrucem, imoetiampoftquam emifsi funt innbsp;orbem terræ ad prædicandum Euangelion* Cum Chriftus adznbsp;hue præfens cum ipfis eftet, feruabat 8c cuftodiebat cos, ne aliquid.nbsp;mah ipfis accideret. Poftquam autem abrjt per mortem, in regnunvnbsp;fuum, magiftratusciuiliserat, tueri Apoftolos, fed hie præcipuusnbsp;erat,qui perfequebatur ipfos. Nec habebant quicquam præfidij in;nbsp;cognatis amp; aftinibus fuis,adeoque in tota terra, quocunque deftedenbsp;bantoculos, uidebant aduerfarios. Talis orphana eft amp; Ecclefianbsp;Chrifti, in hoc mundo. Regnum enim cius de hoc mundo non eft»nbsp;Debcrent aut earn tueri amici eius,hQc eft,miniftri Ecciefie Si ciuilitfnbsp;magiftratus»

bOMrtlÄE TO AKT N I? BRÊNTltl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;1*

tiiaglßratus, fed illi folent fieri lupi, qui gregcm doihïnî impia do** «îlrina ac ctiam externa tyrannide dilaniant, qucmadmodû exemplanbsp;Pontificum tefiantur,hic uero tantifpcr Ecckfiam tutandam fufdpit*nbsp;dum inuenit in ea aureos amp; argentcos calices eliquandos. TaJis or/nbsp;phanus eft amp; priuatus quifque pius,qui cum pietatem ferio fcdatufinbsp;innumeris aduerfisobqcitur,in quibus aut nullos aut paucifsimos hanbsp;bet* qui ipfum ucl ope ucl confilio iuuent» Et rapitur uel tandem adnbsp;lnortem,ac inferni dolores,qua in re non tantum ab amicis, uerurne/nbsp;tiam ab ipfis,fi quos adhuc habet, parentibus fuis deleritur. Hoc eftnbsp;Here efte orphanum.Curo igitur Chriftus uideat,quid de Apoftolisnbsp;amp; Ecclefia fua futurum fit, uidelicet,qp in hoc mundo calamitatibus,'nbsp;in modum orphanorum,obruantur,fufcipit ipfos côrolandos,amp; ait:nbsp;Nonrelinquam uos orphanos.Scio uos omni humano præfidio,uenbsp;lut orphanosjdefticuendos, fed bono animo fins, non deferam uos,nbsp;non relinquam uos orphanos« Quern ergo conftitues nobis patrem,nbsp;auttutoremcNumRomanumPontificemC’ laâantquidcm Romaninbsp;Pontifices fe, in Petro,conftitutos efte Ecclefiae tutores,fed hac iadSnbsp;tia nihil eft uanius,quippc q? Chriftus nc Pemum quidem ipfum tu/nbsp;torem et fcruatoremjed tantum miniftrum Ecclefiæ conftituerit.Nijnbsp;Romanum Impcratoremcls debet quide efte diaconus Ecclefig Chriznbsp;lt;fi,uires autem eius non funt tarn potentes,ut queant Ecdefiam in itvnbsp;curfu mortis SC Satanæ feruare»Quern ergo dices efte orphan^ Ecdcznbsp;fie pairem ac tutcremcSupra dixit:Dabit uobis alium confclatorem,nbsp;fpjritum ueritatis. Nunc autem dicit : fc non tantum miffurum fpiriznbsp;turn fandu, fed etiâ ego ipfe (inquit) redibo ad uos, Ôi. fufcipiâ uosnbsp;lutandos. Ad uos, inquam, redibo, non ad mundum. Paululum ad/nbsp;hue temporis fupereft, quo homines huius feculi me uideant.pofteanbsp;nun^ amplius uifuri, Vos autem me uidebitis, Vobis me manifeftanbsp;bojutnon folum meam præfentiam coram uideatis, fed etiarn meumnbsp;aux»lium,ac falutem reipfa fentiatis, Sciamus igitur quomodo Chri/nbsp;ftus redicrit ad difcipulos amp; Ecclefia fua, ut cognofcamus cora Deonbsp;nihil efte Ecclefia tutius ac munitius.Primû, Chriftus redpt ad fuosjnbsp;Refurredione.Poft^ em refurrexit a’ mortuis,non continuo ab(congt;!nbsp;dit fefe in regnum patris fui,nec ctia exhibuit iefe manifeftum toti ponbsp;pulo,quemadmodum Petrus loquit, fed fclegit fibi quadraginta di /nbsp;cs, in quibus oftedcret fefe mani fefte difdpulis fuis, amp; teft ificareturnbsp;non folum fe uere â mortuis refurrexiffe, uerumetiam mortem â fe uinbsp;^5, amp; Ecclefia fecum perpetuo uiduram.In his quadraginta diebus,nbsp;Apoftoli fuerunt, propter præfentiam Chrifti, lutifsimi, nec dubi/nbsp;tamus,quin maiori gaudio èC. læcitia,ex prgfentia ôi colloquio Çhriznbsp;ßi doOTini fui affedi fiqt, qua’t” commuai pmmiw gentium fufFrssi

ÏN CAPVT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitOANNl’«

gio ad fufcipiendas in hoe fcculo regias maieftates uocatifuiflcnt.CÎÇ 'inde,poft^ Chriftus afcendifTet in cœluni,redi}t ad EccIeG'am fuam,nbsp;miflb fpiritu fandö,amp; confirmato Euangeliofuo. Non enim fentiznbsp;endum eft, q? Chriftus ita in coeluni afccndcrit, Só fpiritum fandu«?nbsp;miferit, ut ipfe quidem ociofus in hoe corporali cœlo ambulety finatnbsp;autem in terris prgdicationê Euangelrj quæ eft opus fpiritus fandi,nbsp;temcre ferri.Hc funt pueriles, ne qd grauius dic5,dc Chrifto cogita'nbsp;tiones.Sed ideo afcendit in coelum,amp; ut Paulus ait,fuper omnes cce^nbsp;loSjUt omnia implerec,ac prüfens Ecclefiam fuam, perfpiritum fanznbsp;dum,gubernaret,amp; fefe totum,un«{ cura omnibus bonis fuis, per Elt;nbsp;uangelion, credentibus donaret.Ecceego,inquit,uobifcurofum,oninbsp;nibus diebus ufcp ad confummationcm feculi» Porro, quæ bona,0^nbsp;quern frudum Chridus prgfens alFerat cofcrat in Ecclefiam fuarUrnbsp;perfpicue exponit,cum addit:Quia ego uiuo,Slt; uos uiuetis. Hoc eftnbsp;obferuabile dictum quod debet nobis effe commendatifsimum^ 8Çnbsp;inter ea dida Chrifti reponendum, qug uere uocantur, Euangeliort,nbsp;amp;L nobis ccelefte falutem adnunciant. Multi em funt,qui cum audiûcnbsp;diuitias,8^ maieftatem Chrifti explicari,exiftiroant, rem Chrifti eatinbsp;dem habere rationem,qua»n habet res alicuius diuitis mercatoris,autnbsp;régis mundani» De quo dicere folent : Quid mihi prodeft, q? hie fitnbsp;diues ôi. opulentuSjCum non fit tam liberalis, ut in me fuas opes conznbsp;feratCQuid me iuuat,q) ipfc fruitur multis bonis,ego ucro omnibusnbsp;mails fim obnoxiusC Homines enim natura funt iliiberales,amp; qug bpnbsp;napofsidentjcafenonalqs, fed fibi tantum pofsidereputant, Sednbsp;Chriftus longe aliter eft affedus» Dfcic enim: Ego uiuo,amp; uosuiueznbsp;tiSjhoceft, Meauita ueftraeft, Quare fi ego uiuo, fieri non potcft-,(nbsp;quin èC uos uiuatis» Quæ ergo eft uiia illa,qua Chriftus uiuitîquot; Nounbsp;fit h ic fermo de hac corporali et caduca uita, Hgc enim uit3,non eft ucnbsp;ra uita,fcd eft potius efflatio uitg,amp; meditatio mortis.Non enim tuenbsp;primû efflamusuitam aut anima, cumquinquagenarrj aut fexagenaznbsp;rq ex hac luce demigramus,fcd incipimus animam cfflare,cum in utcnbsp;ro matris concipimur,amp; in hoc mundo nafeimur* Quis igitur dice'nbsp;ret hanc corporalem caducam uiiam, effe ucram uitamc Chriftusnbsp;autem loquitur de uera uita. Porro,uerg uitg nomine uenit primum»'nbsp;iuftitia. luftitia enim fit,ut uiuatur coram Deo,Chriftus autem eft ucnbsp;re amp; perfede coram Deo iuftus» Quare iuxta hoc didum Chrifti:nbsp;Ego uiuo, uos uiuetis,redcfequitur,qgt; cum Chriftus fit uerciuznbsp;ftus, etiam nos,qui credimus in Chriftum reputemur uere corâ Deonbsp;iufti propter Chriftum,quia Chriftus donat fe credenti, cum omni*nbsp;bus fuis boniSjfi*; Deus pater ratam habet hanc douationem» Dicit c*nbsp;Dim de Chrifto: Hie eft films meus diledus, in quo mihi bene comznbsp;placixum

RoniLiAr ioaItniJ brentif; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«

placitum cft. Et Paulus affirmât DeumtradiffiffefiliutTi fuum p*'o nobis.Quomodo igftur fieri poffec^ur non cum eodem omnia nolt;*nbsp;bis donetT’ Deinde uitg nomine uenit Cófcruatio in morte. Chnfïusnbsp;autê in morte itaconferuatus eft,ut non potuerit in ea detincri. Qua-*nbsp;re iuxta hoe didum Chriffit Ego uiuo,amp; uos uiuetis,rede fequitur,nbsp;eumChriffusconferuatusfit in morte,neceiTcfit,utÓ^ nos.ficredinbsp;mus inChriftum,conferuemur in morte,nepereamu8. Preterca,no/nbsp;mine uitae,uenit Refurredio a' morte, gterna uira fceltcuas. Chri/nbsp;ftus autem ucre ä mortuis refurrexit, amp; ingreffus eff in regnum pa-*nbsp;tris fui,ad æternam uitam amp; forlicitatem. Cum igitur Chriftus di**nbsp;cat:Ego uiuo,6lt;J nos uiuetis,optime fequitur,qj cum Chriftus à mofnbsp;terefurrexerit, amp; intrauerit in ueram amp; cternam uitam ac fcclicitatê,nbsp;ctiamno8,qui credimus in Chriftum,amp; fumus membra corporis ei**nbsp;us per fidem, refurreduri fimus à morte ad cccleftia Si fempiternanbsp;'gaudia. Sed ut hoe paulo apertius explicetur, addit; in iIJo die uos « «nbsp;tognofcetis qj ego fum in paire mco, Si uos in me, amp; ego m uobis. « enbsp;Nihii potuiffet de communionc, quam Chriftus in bonis fois habetnbsp;cum credentibusjciariusdici.In ilio die, lt;inquir) hoc eft,cam refurznbsp;rexero à mortuis,amp; mifero fpiriiû fandû. Primü deeJarabomaieiiaznbsp;têmeâjUt manifefte cognofcatis,q) fim in patre, q? fim uerusabætcrnbsp;no filius Dci,adeocp natura Deus ipfe.Deinde icftificabor per Euannbsp;gelion meum,q) uos in mcfitis,ôlt;: ego in uobis, hoc eft, q? uos fiznbsp;tis filrj Dei, 0^ hæredcs æternæ falutis. Porro. cum dicit fpiritumnbsp;fandum icftificari, qgt; ipfe fit in paire, amp; nos io ipfo, inrelligendurnnbsp;eft pro uniufeuiufep conditione. Nam cum dic/tur Chriftum effe innbsp;patre. fignificat Chriftum effe ucrum naturalem ab grerno filiumnbsp;Dei,quia hgc eft propria maieftas Chrifti.Cum uero dicitur, nos ef-*nbsp;feinChrifto, fignificatnosquidemeffefilios Dei, fed adoptiuos,nbsp;quia hec eft conditio noftra, non ut fimus natura, fed adoptione fijqnbsp;Oei: Accepiftis,inquit Paulus,fpiriium adopiionis,pcr quern clamanbsp;mus Abba pater. IdemfpiritusteftaturunJ cum fpiritu noftro, qj fiznbsp;musftlq Dei. Etiterum:Vbi ucnitplenitudo temporis, emifiiDeusnbsp;filium fuum.fadum ex muhere,fadum legi obnoxium,ut cos,qui Icnbsp;gi erant obnoxq, redimeret, ut adoptione lus filiorum acciperemus»nbsp;Quod igitur Chriftus dicit,Spiritum tertificari,qudd fimus in Chrtnbsp;fto, 0^ Chriftus in nobis,duo fignificat. AItcrum,quo'd fimus adopnbsp;tiui filq Dei propter Chriftum, in quern aedimus, Alterum, quo‘dnbsp;fimus membra Cbrifti, qui eft Ecclefig fuæcaput. Ac illud quidemnbsp;manifefte teftatur, nos effe hæredcs omnium cocleftium bonorum,nbsp;Sifilij , inquii Paulus,crgo amp; heredes. Hgredes quidem

autem Chrifti.Ec iterum: lam non es feruus fedd’ilius. Q^od it f(z *

S

iM CÄPVT Xltlt EVANG., lOÄNRlS îiiis,8^ hcres Dei per Cbriftum,hoc autem ciarc docet, omnia ChriVnbsp;ßi bona ad nos pertinere,amp; nos in Chrifto poßidere perpétua iußinbsp;tiâ amp; falutê. Cum em audis, çp Chriftus fit in nobis^ nos in Cbri/nbsp;fio,quçfo te côftdcra quid fit Cbriftus,amp; qd nos fimus,ui cognoenbsp;fcas,quâta beneficia à Chrißoaccmiamus» Quid enim cß Chrißusfnbsp;Perfeda cß iufiitia, uita, falus St foclicitas, Quarc cum Cbrißus eftnbsp;in nobis,erunt profedo St bæc omnia ita in nobis,ut dc ipfis in iudinbsp;do Dei gloriari audeamus. Quid aut? nos fumuscPcccatum fumus,'nbsp;mifcria,paupcrtas,mor8 St infœlicitas. Hæc fuut noßra, fi ita diccrenbsp;licet, bonaqugadChrißumafferimus, ScdquidC' Numbgclocuntnbsp;faabent in ChrißoCnum pofTunt Cbriflo nocereC' Nibil certe minus*{nbsp;Cbrißus fufeepit quidem fuppliiia peccati, fufeepit calami(ates,moirnbsp;lern,St borrorcs inferni. Hgc auicm non potuerunt Chrißum oppri'nbsp;merCjfed neeeße habuerunt Cbriflo ccderc, St fefe in capiiuitatem einbsp;US tradere. Quare fieri non poteß, ut St nobis in Cbriflo exiflentPnbsp;bus noccre queant» In Cbriflo enim uidorc St triumphatore ita ab**nbsp;forbentur, utneuefligium quidem eorum reliquumfit manfurumJnbsp;Hic uidc mibi nunc quanta f« foclicitas forum,qui uere in Cbriflumnbsp;credunt» Si percelluniur iudiriopeccati,beneconfidant, quia Chri/nbsp;ßus iuflus efl.Ergo St ipfi iufti iunr.Si affliguntur paupertate, bononbsp;animo fint,quia Cbrißus diues cfl. Ergo St ipfi diuites funt. Si con-*nbsp;cutiuntur borrore mortis St infcrni,nih]l de falute fua dubitenr,quianbsp;Cbrißus uiuitjSt regnat. Ergo St ipfi uiuunt,ac regnabunt cum jpfonbsp;in perpetuö, Hacc nobis funt meditanda, bgc funt cogitanda, utab eanbsp;fpe,ad quam uocati fumus,non dimoueamur ul I is aduerfis,fed in oflt;nbsp;fiiio noflro contineamur per lefum Cbriflum DOMINVM no*nbsp;firum,qui eft una cum patre St fpiritu fando Deus benedidus in (e/nbsp;cula, Amen,

HO MI LI A XXX,

HRIST VS promifit badenus fe difciptl lis fuis magna St multa benefitia allatuRtinbsp;Dixit:Ego uiuo, St uos uiuetis.Dixit: E*nbsp;go in uobis fum, St uos in me. Ha^c St idnbsp;genus alia promißa côpleduntur maioranbsp;benefitia, cp qughumanarariôecôprebcnbsp;di queat. Nunc igitur exponit Cbriftus,nbsp;quas debeant proprietates habere hi, quinbsp;cupiunt benefitiorum fuorum participe»

HOMILlAE lOAWlS BRENT Ir.

præcepta mea, amp;: fcruat ea, ille eft qui diligit me. Qui autem diltgit * * me, diligetur a pâtre meo, amp; ego dib'gâ cum,amp; aperiâ ei metpfum, «nbsp;Quod dici’t, hanc habet fententiam:Nemo accipit benefttia Cbn'fti,nbsp;nifiquiDILIGIT eû. Quare ncc ludgi ,necTurfefruuntbenefKqsnbsp;Chrifti, qj non folum non diliganc Chriftuns, uerumctiam extremonbsp;odio eum profcquantur,amp; extindum cupiant, Ncc hypocritp internbsp;Chriftianos (ruuntur bcnefitqs eius, q? etfi iadant gloriam Chriftinbsp;fermonibus fuis, tarnen dant multas fignificationcs qgt; non diligantnbsp;Chriftum .Ama'bo igitur te,commémora nobis,quis diligat eum ucnbsp;rc.Hic audi mihi Chriftû ipfum:Is,inquit,diljgit me, qui HABETnbsp;MANDATA MEA,ET SERVATea. H^eftproprietaseoRt,nbsp;qui diligücme.Habent mandata mea,amp;feruât ea.Si mea mandata nonbsp;habeant,amp; non (eruent, pfpicuû eft,qgt; non diligant me,etiamfi plur £nbsp;mû de me glorienf. Etfi aût fæpe didum eftfupra de mandatis Chri/nbsp;fti,tamen ut hoc diâû Chrifti reâe intelligamus, etiâ nunc qugdamnbsp;dicenda funt. Cum enim Chriftus loquitur de mandatis fuis,non lo/nbsp;quit de lege Mofi,oel cerimoniali,uel iuditiali,uel etiam Decalogo,nbsp;fed loquitur de fuo Euangelto, quo primû mandaüit,ut difeipuli ctcnbsp;dant in ipfum,c^ Gcuerus Meflias,Ô^ propitiatio noftra.Deinde manbsp;dauit ci?,ut hoc Euangelion etiam ipfi adnuntient,5^ profiteantur conbsp;ram uniuerfomundo,nec finant fe ullis aduerfis à fide ôi confelTipncnbsp;nominis fui defjci. Poftremo mandauit eis,ut fe mutuo diligant,quênbsp;admodum ipfeeos dilexicHec funt mandata Chrifti, quæ qui facit,nbsp;palam fignificat,fe Chriftum uerediligere. Non folû aût dicit:Quinbsp;prgeepta mea H ABBT,fed difcrteaddit.Et SERVAT ea,Euâgeli5nbsp;enim Chrifti, non folum audiendû amp; feiendum cft, uerumetiâ reip/nbsp;fa,fidc uidcl«cet,8d fidei fruâibus feruandû. Quid ergo fiet diligeiinbsp;li lefum ChriftumC'Diligctur,inquit, a pâtre meo.Hoc raaius benefinbsp;tiuro eft,^ humana mens caperc potcft,DiIetftio enim Dei patris cr/nbsp;go eû,qui diligit filium eius lefum Chriftum,non eft tantum generanbsp;lis ilia diledio,quâ deus habet erga omnes creaturas fuas,nec eft tantnbsp;frigtda,nbsp;nbsp;nbsp;hominum diledio erga feinuicem efle folet, fed eft arden

tifsima,amp; uere paterna. Sic enim diligit cum,qui diligit Chriftum, ut initio fit ei clemens propitius, ac remittat ei peccatum propternbsp;Chriftum, Poftea, adopter cum in filium fuum, Adhæc,exaudiat eûnbsp;in omni petitione amp; oratione fua,amp; tueatur ipfum in omnibus aduernbsp;fis. Ad extremû,feruet eû in morte, amp; excitet ipfum ad æternâ uitaninbsp;ac fœlicitatê, Hæc eft uere paterna diledio, quæ nobis contingit pfonbsp;pter Chriftum. Quarc,fi quis uoluerit cœleftê h^reditatê caperc, hicnbsp;neceffe habet Chriftum diligere amp; mandata eius feruare.Poero,nonnbsp;folum PATER,fed amp; EGO,inquit,diligam eum,amp; manifeftabo einbsp;S ij

ÎM CM PVT . XiTtI, EVANS. lOANNtî

mcîpfüm. Ad cœkftiû bencfi'tioRî cumulû etiâ hocacccditjq? Chf'i/ ftus ipfc diligat diligente ipfum,et manifeftet fe ei.Hgc manifenacionbsp;afFert fecum omnem cceleften» hæreditatem. Hgc, inquir, cli æternanbsp;TjitajUt cognofcant te folum uerum Deum,8lt;f que mififtijefurn Chrinbsp;ftum.Et Paulus ait,Chriftus fadus eft nobis à Deo fapiêtia,iuftit!a,nbsp;fandiftcanociredemptio.Quare^rui manifeftatur Chriftus^ei manlnbsp;fcftatur diy ina fap«enHa,ô^ redemptio. Didt 8^ ali^s Paulus :In Chrinbsp;fto funtomnes thefauri fapientig ac (dentiæ recôndiri. Cui igiturnbsp;Chriftus patefit,ei patefit diuing fapienrig Si fdentig: thefaurus.Quonbsp;modo ergo patefacit,quomodo manifeftai fe Chriftusf Poft^ab-*nbsp;dudus eft » difcipulis fuis, amp; in cruccm fublatus, manifeftauit fe eisnbsp;refurreôtione fua,qua peripicue cognouerunt maieftatem Si ftxlicitanbsp;tem eius,deinde manifeftauit fe eis, mifto fpiritu fando,quo inftitiiAnbsp;it Si confirmauicprædicationemEuangelqfui, Sifacrarrientaeius,’nbsp;baptifmûuidelicetjSi Coenam dominicam,quibus manifeftak fecrcx»nbsp;dentibus,in hoc feculo, ufcp ad nouiftimum diem. H^c iunt organa,nbsp;quibus Chriftus manifeftus nebis proponitur. Hgc funt fades Si fornbsp;maChrifti,quaeumuidere5icognofcerepoflumus. Poftrcmomaninbsp;feftabitfe in nouiftimo die omnibus pqs, ut cognofcant eû, ficui eft.nbsp;Si fruantur in ipfo perpétua fœlieitatc.Sed admiraîur ludas, gd illudnbsp;•, fitjCp Chriftus manifeftaturus fit fefe,non mundo,fed difcipulis: Dinbsp;•, dt enim ei Iudas,non file Ifcariotes,(fed frater Iacobi,Lebbpu8, ceg*nbsp;», nomentoThaddgus)Domine,quidfadum eft, q? manifeftaturusesnbsp;•, nobis teipfum,Si nÔ mundoCQuidCDe Chrifto (criptû eft, q? fit donbsp;minaturus in toto orbe terraRt. Quomodo ergo nos pàud te uidebi/nbsp;muSjSi non potius tota hominum multitudoîQuidquot; Ifrael eft popu/nbsp;lus Dei. Annas Si Caiaphas funt fummi Pontifices,Quomodo ergonbsp;Bobis potius abiedis hominibus,q ilhs llluftribus apparebisC Numnbsp;nos Publicani Si pifcatorcs feli erimus Ecclefia Dei C Soli ne nos fa-^nbsp;piemuSjSi oês alq defipiêtC Quid-; An nô iudicaiurus es uniuerfumnbsp;munduCquomodo ergo nos foil te uidebimos,ôi nô etiâ mundusC lunbsp;terrogatio obferuatu digniftïma,u£ hac occafiôe difcamus,qup fit uc/nbsp;» » ra Ecclefia Chrifti.Refpondit em lefus Si dixit ei:Si qs dihgjî me,fecnbsp;» » inonè mcû feruabit,5i pater meus dihget eû,ôi ad eum ueniemus, Sinbsp;9 » manfionêapud eûfademus. Qui nô diligit me, lermones meos nonnbsp;gt; gt; feruat.Repecit Chriftus plane eadê,quc ante dixit, ut clarius explicet,nbsp;qui fint uera Ecclefia cius;Eft aût hjc Icntenajuda qd in£errogas,iamnbsp;expofui,fed uideo te nort intelligere meu fermonë.Dicam ergo iteiv,nbsp;Xutli nihil aîiud hoctcporeadfequeris, faltemuerba ipla conferues.nbsp;Nam fenfum eorum fpiritus fandus.poftea reuelabit, Ego domina/nbsp;bor quidem in uniuedo mundo,Si mundus uidebit me in nouiftimonbsp;die, non fruentur autem omnes homines mcis benefiiqs,ncc omnes

TfOMILIAE IOANN IS BR. EN TH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»

homines cruntmeuspopulus,amp; uera Ecclcfia. Scd hi folieront ult;’ra Ecclefia,amp; fruentur meis benefttt)s,qui diligunt me,amp; feruant meosnbsp;fermoncs.Meus cnim pater non refpicit potentiam Japientiar«,ueftinbsp;turn, aut aliam externam laruam huius mundi, fed refpicit diledionenbsp;(eu fidem in me,amp;obferuationcm fermonis mei.Quid itaCQuia feix lt;nbsp;mo,quem auditis,nonefl meusjed eius,qui mifit me patris. Doceo:nbsp;Meeffc uerum Mefliam,amp; unigenitum filium Dei, Contionor^omnbsp;nem,qui in me aedit,confequi ueram æternam falutcm» Hune feenbsp;monemnon excogitaui fomnioquodam carnalt« fed eft mandatumnbsp;Dei patris mei.Hic me mifit in hunc mundum,ut quicquid id fit rei,nbsp;publice doceam. Ego,iuxta pfalmum, conftitutus fum rex ab eo (upnbsp;Zion montem fandum eius,ut prgdicem præceptum cius,quod mi^nbsp;hi raandauitfUidelicet: Filius meus cs tu,ego hodie genui te. Quarcnbsp;nec cgonec pater meus ueniemus, amp; manfionem faciemus apud eof,nbsp;qui externa tantum potentia,aut alia humana fpecie illuftres funr,fednbsp;faciemus manfionem apud illos, qui diligunt me, amp; feruant meamnbsp;contionem. Obferuabile didum: Diletftio^qua Chriftum completnbsp;éleris,amp; obferuatio Euangeltj eius effîciunt, ut pater ÔC filius diuer/nbsp;tant ad te,amp; fiant hofpites tuf. Primum ergo confideranda erit hoRtnbsp;hofpitum maieftas:Pater cnim amp; filius funt uerus amp; omnipotês De/nbsp;us,creator cceli amp;£ terrç.Quæ excellentior raaieftas dici potcftc Deinnbsp;de confideranda funt benefi'tia eorum, qug cum i)S, qui ipfos cxcipi/nbsp;tint hofpitiOjCommunicant.In terris,multi funt principes ac domini,nbsp;qui quanto (unt potentiores,tanto funt grauiores amp; moleftiores his»nbsp;ad quos diuertunt, amp; qui eos hofpitio accipiunt. Denilt;^ rependuncnbsp;aliquoties pro hofpitio peffimam gratiam, Deus autem pater amp; filigt;nbsp;uSjUt funt potcnti(Timi,ita(unt amp; bcneficcntifTimi.Quocuni^ diuernbsp;terint,eo fecum adducunt fpiriium fandum, qui eft cceleftium amp; dienbsp;uinorum benefiiiorum difpenfator. Quid enim, cum taies ac tantosnbsp;habes hofpites, metuis C aut quibus rebus egescBiue enim incurruntnbsp;in te aduerfa,habes defenfores amp; tutores, fine défunt tibi ea, quæ adnbsp;falutemtuam neceftaria funt, habesomnium bonorum thefaurum.nbsp;Hic eft remiftio peccatorum.Hic eft Adoptio,hic eft uidoria in mornbsp;te,hic eft ius æierng uitæ. Qusê bona fi affuerint, quid incommodinbsp;afterret uel paupertas,uel morbus,uel mors ipfaC Certefihæc bonanbsp;po(Tedcris,paupcrtas,diuicig erunt,morbus erit fanicas,mors eritui^ ¦nbsp;ta.Ncc eft,q» te huius rei uel cura uel dubitatio teneat, tantum in hocnbsp;ftudium incumbendum nobis eft, ut patrem,filium Si fpiritum fan/ -lt;ftum, in hofpitiumnoftrum accipiamu9,amp;âcceptos non turpiter eiÿnbsp;xiamus,fed reuerenter eos trademus ÔC diligenter retineamus. Acci/nbsp;pimus autem cos hofpitioperdiledionem feu fidem in Chriftum;

S iq

ÏM CAPVT XHII. BVANG. iOÄNNlS;

Si quis diïîgit me,inquit,ferinonê meum feruabit^ôd pater meus dili' get eum,Öd ad eum ueniemus,S^ manfionè apud eum faciemus^Teftinbsp;ficat hoc ôd baptifmus.Qui em in Ecdcfia Chrifti baptifatur,is bap-«-tifatur iuxta mandatum Chrißi^in nomen pairis amp; fill) ôlt;^ fpiritus fartnbsp;lt;ßi, hoceß, baptifmofandificaturinpatris Scfilrj amp; fpiritus fanâlnbsp;hofpitiû,ut cum credit in Chrißum feruatorem fuum, fiat hgres ona/-nium eceleßium bonoR?, Sed quomodo retinemus hos hofpites, nenbsp;nos déférât^Accipimus cos fide,retincmus cos obediêtia fidei,amp; honbsp;fccor.ff.nbsp;nbsp;nbsp;neßate uitc: An ncfcitis,inquit Pa«lus,qgt; corpus ueßrum tcplum efiî

habitâtis in uobis fpiritus fandi, que habetis à Dco, SC nô eßis ipf| Ueßri iurisÇ' Nam empti eßis prctio»GIorificate igit Deum in corpO.nbsp;rc ueßro»8c in fpiritu ueßro,qug funt Dei. Et itcRîî Vos lêplum cßi®nbsp;t^Cor,ei Dei uiucniis,quêadmodum dixit Deusiinbabitabo in ilhs,ôd inam'lt;nbsp;bulabo,amp; cro illorçt deus, amp; ipfi crût mihi popuIus,Tcmplo aût deinbsp;nihil côucnit cum prophanis adionibus. Fugiamus igit omnê proquot;nbsp;phanâ turpitudioé,amp; côferamus omnem cura noßrä in ßudiü picta*nbsp;ris Ôi honeßatiSjUt deus maneat in noßro hofpitio,et côferuct nos irtnbsp;oibus picuiis, ucra amp; perpétua faluie per lefum Chrißum Dnm nolt;^nbsp;ftrû, g eß unàcum pâtre amp; fpû fando deus bndidus in fecula, Amê^nbsp;HO MI LIA XXXt

Tfi Chrißushaud obfcure hadenus fignificauitreg nû fuû nô fore mundanû, fed fpirituale et cccleße, tfinbsp;tâta eß difcipuloRî ruditas,ut etiâ perfpicua nô inteUnbsp;ligât» Cum cm eßent ebrr) cogitationibusde mundsnbsp;no regnojfomniabât externâ tm amp; terrenS foelicitatênbsp;in Chrißo.Quare etfi Chrißus dare dixit fc abituRt,mortc adpatrê^nbsp;8d reditUE^ quidem, hoc eß, refurrcduRza' morte, non aût omnibusnbsp;hominibus côfpicuum forc,quo manifeßc docuit regnû fuum non cfnbsp;fc mundanum,in difcipuli non intelliguntuerba Chrifli,necpoffunlinbsp;ullaratioe cognofcere,quid fibi hgccôtio Chrifli uclit.Quam igno-^nbsp;rantià ludas palam prodit, cum interrogat,quid illudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrißut

dixerit manifeßatuR: fc ipfis amp; nô mundo. Poßcp igit Chrißus repc tfjt priorê fuä exhortatione,qua monet eos,ut diligäc ipfum, credanenbsp;in ipfum,amp; feruet contione fuamZSic cm futUBt eße, ut habcat hofplnbsp;tes,patre amp; filiü,addit nüc, Hgclocutusfum uobis, apud uos maneSÄnbsp;” Paradetus aüi inc,q eß fpiritus fandus, que mittet pater noie meo,if

• * * leuos docebitomnia,amp; fuggerct uobis oîa, qcuncß dixi uobis. Qug

• * ’Chrißus dfcii,cûijs,quç ante dida funt, itacoucniunt. Multaquidcnbsp;perfpicue expofui uobis de meo regno,qgt; non fit mundanû. Vos äücnbsp;ueßris fomnqs de mundano regno^rfusebrij, non intcUigitis nuncnbsp;uefba mea.Quarc miitâ uobis paradeium,fpiritum fandum, qui fitnbsp;interpres mçôrum uerbQiie,amp; iUußret mêtes ueßras, utmeas contiolt;

pet

ïOANPriS EREN Tir.

BÄred^e i'ntenigatis.Hfc ergo initioconfiderandum eft, q» Chriflus raanifefte contionet dc tribus perfonis in una diuina natura,amp; diftininbsp;guat easjuis offitr]s.Pater,inqens,mittet.Habes una pcrfonä, uideljinbsp;cet Patris, cui tribuit offîtiû mittendi’fpiritus fanâi.Et addit:Mittecnbsp;MEO noîc»Habcs altera perfonâ,uiddicet,Filq,cui tribuit ofïitiumnbsp;lt;Tierendi,q5 amp; mcritus fit,ut dona fpiritus fantfli hominibus dcnt,8«:nbsp;qj illüftrct fpiritu fando. Meo,inquic,noïe, hoe cft, meo merito, Óinbsp;propter me,ut me illuftret. Addit èc de Spiritu fando.Paracletus,innbsp;quiens,qui eft fpiritus fandus:Habes tertia pcrfonam,cui tribuit ofgt;nbsp;titiu fuggerendi interpretandi uerba Chrifti.Hg funt tres perfonænbsp;in una diuina natura. Quod myfteriû.etfi no poflTumus humana ratinbsp;one coprehendere, pofTumus tn dooo fpiritus fandi credere, doneenbsp;in futuro feculo Dcurn ipfum,ut eft,pfede cognofcamus,qug cognigt;nbsp;|io fumma erit,S«: gterna fœlicitas ac beatitudo. Deinde, cû Chrirtu«nbsp;hoc loco promittit (piritum fandum difeipulis, non intelligentibu»nbsp;fuam contionê, baud obfeure fignificat,piam dodrina non polTepernbsp;cipi Humana rationejed neceiïariö elTe fpiriiu fandum. Quare,cun9nbsp;didS fit,Pater codeitis dabit fpiritum fandu pofeentibus fe, diligennbsp;ter orandum e{t,ut fpiritus fandus illuftret mentes nofhas,ut uerumnbsp;uerbi Dei fenium rede intcnigamus.Sciamus ergo nunc,quado hge,nbsp;Chriüus Hocloco de mittedo paracleto feu fpiriiu fando pmitt/t, imnbsp;pleta funt.Fuerunt aütquondâ infani hoîcs,qui no ueriti funt dicercnbsp;paracletû difeipuHs in Euageliopmiffum no effedatum ApRs, fednbsp;Montano,aut Manichgo.Qua furia,qd poteftmagis infan û diciC* Etnbsp;in funt inter Potificios hypocritas, qui amp; ipfi no ucrentdoccrefpirinbsp;turn fandu non patefeciiie oia ApoftoJis, fed mulca referuafle patefainbsp;cienda fcrinio pedoris Pontifiti}, quemadmoduet inter ueteres fuegt;nbsp;runt,q exiftimarût paracletum docuiffe Apoftolos fide,pofteros autnbsp;,coR2,difcipIinâ.Sed ut ilH Monianiftf una' cû fuo furore pericrut,itanbsp;hi Pontifitq una'cufuis fomnqs cuanefeet. Fieri etn non pôt,ut men«*nbsp;dada ppetuo côftent.Nam qd ad copletionem ^JmÜTiôis Chrifti denbsp;fpû fando attinet, pfpicuum eft,qp Apoftolis et alrjs difeipulis datusnbsp;fit fpûs fandus in die Pentecoftes,magnis amp; dupedis miraculis. Cu/nbsp;aus fpûs (andi uirtute elFedu eft,ut Apfi non folum dare intelligeretnbsp;contioes Chrifti,quas ante audiuerât,uerûeiiâ gderêt in noie Chriftinbsp;magna miracula,et uulgaret Euâgeliô Chrifti in totü orbe terre. Seefnbsp;qd;'Num folis Apoftolis rjs difcipulis,qui in die Pentecoftes cumnbsp;Apoftolis congregati erant, pmiftiis amp; datus eft fpiritus fandusC* acnbsp;non etiam uniuerle ecclefig Chrifti C Datus quidem eft fpiritus fan/nbsp;dus magna externorum miraculorum pompa Apoftolis 6^ alqsi«*'nbsp;itio reudati Euagelij etiam poft Peniecoftenj Promifthsautem cft,%

IN CAPVT xnir rVANQi lOANNlS.

datur «iam,quamuis fine externa miraculorum poropa,uniuerf3e Ec cle(ig Chrifti. Ecclefia enim non poffet in tamis, amp; tarn diuturnis if''nbsp;flidionibus conftare, nifi fpiritus fandus earn gubernarec amp; confer'nbsp;U3ret:Rogabo,inquit,patrem,amp; alium confolatorem dabit nobis, utnbsp;maneat uobifeum inæternum.Et iterum: Ecce ego uobifeum fum omnbsp;nibus diebus ufcç ad confummationê feculi. Vbi autem Cbriftus eft,nbsp;ibi fpiritus fandus fit, ncccfte eft. Et in oratione fua dicit Cbriftus:nbsp;Non pro eis tantum rogo.fcd amp; pro ns,qui credituri funt per fermOnbsp;oem eorum in me.Hic intercedit Cbriftus non pro Apoftolis tantn,nbsp;fed etiam pro uniuerfa Ecclcfia,ut doncturfpiritu fando,amp; conferuc

tur. Putas autem intcrccffionem Chrifti uanam amp; irritam efteC Didtnbsp;amp; Paulus:Si quis fpiritu Cbrifti non babet,bic no eft cius. Ac mox:nbsp;Accepiftis fpiritum adoptionis, per quern clamamus Abba pater,nbsp;Quare fpiritus fandus non eft tantum Apoftolis datus, fed datur etinbsp;am uniuerfae Ecdefiæ Cbrifti, Hie nunc uociferantur Pontifitq,nbsp;qgt; cum ipfi fedeant ad gubernacula Ecclefiae, babeant etiam fpiritumnbsp;fandum,amp; quicquid docuerint,f{t oraculum fpiritus fandi.Spiritu«nbsp;fandus,inquiunt,promiirus eft Ecclefiæ,ôlt;f no defcrit Ecclefia. Nosnbsp;autem fumus capiia,8^ prgeipuapars EccIefig.Manifeftum igitur eft,nbsp;qp quicquid ftatuimus,boc (n ut facrofandum, amp; ab ipfo fando fpi**nbsp;ritu ftatutum,obferuandumJtacp fentiunt,q} quicquid uel iuxta hu/nbsp;manam rationem amp; prudentiam conftituerint, ueletiam per febrimnbsp;fomniauerint, debeat ab omnibus pro fpiritus fandi oraculo agno/nbsp;fci. Ptimum igitur confiderandum eft,q? non cotinuo is coetus fit Ec'nbsp;clefia Chrifti,qui fe Ecclefia efte iadat, ficut amp; non omnes,qui funtnbsp;ex Ifrael, funt IfracI, neep qui funt fernen Abrab^, ftatim omnes filrj»nbsp;Nam Ecclefia Cbrifti ea cft,(qucmadmodum Cbriftus earn ante de*»nbsp;finiuit)quæ diligit Cbriftum,amp; feruat fermones fuos, Quare is cce/

tus, qui non feruat Cbrifti fcrmones,non eft uera Ecclefia Cbrifti,ciinbsp;amfi iadet Ecclefiæ titulum. Deinde confiderandum eft, quale fit of/nbsp;fitium fpiritus fandi. Nam fpiritus fandus ad bunc ufum promitti'nbsp;lur amp; datur,non ut doceat,amp; inftituat noua,quæ pugnet cum dodri/nbsp;naCbrifti, amp; obfeurent Cbriftum, fed ut explicet ea,quæ Cbriftusnbsp;docuit,amp; illuftretCbriftû.Dicit enim: Spiritus fandus docebituosnbsp;OMNI A.Quæç’num noua,8^ aliéna â mea dodrinacMinime oim,nbsp;fed Quaecuncß EGO dixi uobis.Ec iterum:Pater,inquit,mittet euninbsp;MEO nomine,boc eft, ut ME illuftret, Manifeftum igitur eft, q? eanbsp;quæpugnantcum uerbo Cbrifti, cum dodrina Euangelij eiusnbsp;quæ obfeurant ipfum,non fint fpiritus fandi ftaiuta. Pugnant aût conbsp;Euangclio Cbrifti, Abrogatio unius fpecici,ut uocant,in facramentonbsp;Coenæ dominicae,Mifra pontifitia, ad expianda peccata uiuorum amp;

mortuo/

ROMltîAE ÎOÀNNTS BRENTÏI. mortiïoru^Dodnna pôtifûia depurgatorio,deor(îinib. monaRins,nbsp;amp; multa id genus alia.Obfcurât aût CbriG.û,hunnangtradi£iÔes de cinbsp;bojUeflitu ,amp; alqs rébus. Quare beri nô po£cft,ut fpiritus fandus fitnbsp;huius doctring Si traditionû autor. Habes publicû ofFiîiü fpus fandtnbsp;in ecdefia,uidelicet,q7 doceat Euangeliô Chrifti,8^ fuggerateasingnbsp;Chriftus pdicauit,hocefl:,q3 inRituar in ecdefia minifteriû prgdicannbsp;di EuâgelrjjCtcôferuct illud^quo Chriftus publice illuftret:Dediï,innbsp;quit Paulus,aliös Apoftülos,alios Prophetas^alios Euangdift3S,aiinbsp;Os paftoresac dodorcs, ad inftaurationcm fandoRî, in opus adrruni 'nbsp;ftrationiSjin ædificationê corporis Chrifti. Aliud eft priuatû ofFititJnbsp;fpiritus fandi, qd priuatim in hominibus cxercet. Dat cm in cordanbsp;hoîmfidê, teftatur remiffa effe peccata,tcftat nos adoptatos in filiosnbsp;Dcijcxcitatprcces, ut damemus Abba pater, mortificat fada corpo/nbsp;ris,conferuat nos in fide,augetfidem, ducit homines in ftdei obedi'nbsp;cntiam,amp;ad omnia genera uirtutum.DeniCpconferuat credences innbsp;morte ad gternam uitam.Quid hoc officio dignius^quid nobis unliznbsp;tJS^Quæfo autem te,quomodo peragit fpiritus fandus hoc fuum ofznbsp;fitium‘;'num humanis fomnqsC’auttraditionibus'Tnum difcriminibusnbsp;ciborum acueftiumCnum quatriduanis iet’unijs S' chbmeunqsC Mininbsp;me omnium,fed peragit hocpriuatum officium, per (uum publicumnbsp;offitium,hoceft,per prædicationem Euangelg Chrifti, 6^ per facrarnbsp;menta eius.Fides,inqoii Paulus,exauditu eft. Auditus aût per Verznbsp;bum Dei. Etiterum: Euangelion eft potentia Dei ad falutem omninbsp;credenti.Nam, qui fentit fe imbecilJe in fidc,audiat Euangeliô Chrinbsp;ftijUtfpiritusfandus habeatorganon,quo fidemconfirmei. Si quisnbsp;follicitatur dabiratione de cœlefti fua (alute, proptec peccata fua, auznbsp;diatEuangelionChrifti,utexhibeaifpiriiuifando organon,quodunbsp;bitationem compefcat. Si quis cxcitatur a carne amp; à Satana ad impoznbsp;fturas,ad inuidiam,ad uindidam,ad libidinem,amp; ad alia genera feenbsp;lerum,a'jdiat Euangelion Chrifti,quo fpiritus fandus effieax eft, amp;nbsp;perfide officium mortificandi affedus carnis. Ac breuiter, quifquisnbsp;cupit dona fpiritus fandi adfequi,conferat fe ad audiendum, amp; diliznbsp;genterconfiderandum Euangelion Chrifti. Hocenimilludcoeleftcnbsp;organon eft, quo fpiritus fandus fuum officium in hominibus peraznbsp;git,amp; fua dona conferc.Sed reuertamur ad con ionem Chrifti, Sic c'nbsp;nim fequitur : Pacem relinquouobis, pacem mearrt do uobis, non * *nbsp;quomodo mudus dat,ego do uobis: Dixitantca Chriftus fe abituRz, ‘ *nbsp;ac ne difeipuli animo fuo nimisperturbarent, redtauii hadenus ali^nbsp;quot genera confolationis. Addie igitur nuncaliam confolationemrnbsp;Pacem , inquiens, rclinquo uobis. Noh difeedam a uobis ilhhe*nbsp;raliter, fedrelinquo amp; dono uobis pacem. Quæ ergo eft ilia P^^»nbsp;bNum externa hominura concordia, amp; tranquillitas Nthil quidem

IM CAPVT Xlin. EVANff. lOANNiS.

iucundius eft externa cranqufnitate,amp; ut niutua habeamus pacem at* que concordiam, fæpe alias admonuit Cbriftus» Hoc autem loco denbsp;alia pace loquitur» Addie enim:Non quam mundus dar, hoc eft, nonnbsp;loquor nunc de externa amp; mundana pace,quam homines inter fe munbsp;tuo habere dehent, amp; quam etiam principes huius mundi autarmisnbsp;parare aut publicis pa(ftisamp; conuentis inftituere poftunt, fed loquornbsp;de pace fpirituali,quam ego folus conferre poftum. Et nomine pacisnbsp;intelligo omnia ben efit ia, qu^ ego folus d Deo patre hominibus innbsp;me credentibus impetraui.Cum aute Chriftus aftirmat fe nobis hancnbsp;pacem, amp; hæc benefitia relinquere ac donare, fentiendum eft cumnbsp;nobis ueram amp; perpetuam falutem donare* Nam, (i cui hie mundusnbsp;uultbenefacere,eidarefolet externa tantum bona,corporalem uidelinbsp;cet tranquillitatem,aut fanitatem,aut diuitias,aut dominationem,aucnbsp;honores,aut uoluptates» Hgc eft pax mundi ,hæc funt benefitia mun*'nbsp;di,fed ncc funt uera benefitia,nec diuturna, nec etiam nobis fic carnenbsp;corruptis utilia. Ac habent quidem nomen benefitiorum, fed fi retftenbsp;perpenderis,magis funt onera amp; grauamina, tranquilla fœlicitas»nbsp;Pone tibi ob oculos diuitias. An non fic comparatum eft,ut fi quibusnbsp;diuitiæ contigerint, horum alq ftudent ut conferuet eas, altj ut auge/nbsp;ant.alij ut hellucnturî'Hoc certe non eft tranquillum otium,fed negonbsp;lium perturbatione plenum 3d occupatio follicitudine redundans*nbsp;Quare quern mundus donat diuitqs, eum cumulât multis amp; magnisnbsp;tarn molefti)s,q periculisjm abeft,ut conférât in eum benefitiû fœlinbsp;citatis.Chriftus aût longe aliam dat pacê,amp; alia benefitia» Vnum emnbsp;benefitiû eft, Pacificatio Sd recociliatio cu Deo»Alteiiî eftrRemiftionbsp;pduTertiû, Adoptio in filios 8d hgredes dei.Quartum, Vidoria innbsp;morte» Qultû, Aeterna uita 5d foelicitas,fed qs poftet oîa bénéficionsnbsp;Chrifti genera enumerareCEx his aût benefitt]s,fi fide accipiunt,oricnbsp;pax ôd trâquillitas cófcientig in otbus aduerfis, adeoep in morte ipfagt;nbsp;Quare cû Chriftus dicit,fe fuâ, S VAM,Cinquâ) pace dare 8d relin/nbsp;quere ecclefig fu^,intelligendû eft,eû donare ecclefif omne cccleftemnbsp;falute ôd fœlicitatê» Quid ergo de reliqs corporalib» benefitqs dice/nbsp;musCAn qa Chriftus no dat pace,quomodo mudus dat,nÔ eft inuo/nbsp;candus pro bonis corporalibus^ An cû grauia 6d piculofabella imminbsp;nent,n5 eft precandû,ut Chriftus del nobis publicam 8d ciuilê huiusnbsp;mûdi pacêfHic itenc nobis confiderandû eft, utante diximus, q» du/nbsp;plicia fint benefitia dei» Alia funt fpiritualia 3d coeleftia,alia funt cornbsp;poraliaôdmundana* AcfpiritualiaquidemÔd coeleftia,quæ paulonbsp;ante enumerauimus, ôd quae Chriftus fua morte impetrauit, ea pro/nbsp;prie pertinent ad regnuin Chrifti, ôd funt rerto omnibus in Chri/;nbsp;ftumcrcdentibus,perEuangelionpromifta* Omnisenim quiucre

' ROMItTAÉ' lÔÂNNîS BRFNTir.

iti Ctiridunrj credir, reconciliatur cü Dco,accipif r(pm/f8fonepe«atiV ddoptac in filium amp; hærcdcm Dei, tonieruatur in morte ad æter/nbsp;nam uitam. Quare hæc benefin'a, que proprie pertinent ad regnumnbsp;Chrjfti,pctenda funt (ineomni condittone, dubiutioneaut exceptionbsp;he à Deo pâtre per lefum Chriftum Fiiium eius. De corporalibus ue/nbsp;ro 8^ mundanis benefitps, aliter fentiendum eft.Hfcetii danrur amp; ipnbsp;faa‘ Deo, tame non proprfe pertinent ad regnum Chrifti filq Dei.eenbsp;quan^ fieri folet, ut nonnulla Deus nomjnatim promittatjicut Ifraenbsp;litis terram Canaam. Dauidi Regnum Ifraelis, ludgis reditum in paznbsp;triam c Babylone,amp; alqsalia, tarnen quemadmodum corporah'i be**nbsp;nefitia non font ucra falus^ita non funr fingula finguhs diuinirus p-onbsp;miiTa. Nouitquidem Oeus, quid in haccorporali uitaopus habearnbsp;nius,amp; fcrtopem etiam corporab nereiTitaii, non deuinxit autem fe^nbsp;feunicuiuispriuatim promiiîionede certis corporabum benebtio'^nbsp;rum generibus. Neç^ enim promifla eft unicuiuis in career es conie/nbsp;lt;fto,exteinal'beratjo,aut d creditoribus compel !ato,externa pecunia,nbsp;aut morbis affêkfto, externa 5^ corporalis faniras. Nam ÔC Paulus, eunbsp;brarei, ut auferet ab ipfo audit. Sofficii tibi gratia mea. Etnbsp;tn Dns Deus notier humano generi per Chriftüfibum fuum recotinbsp;ciliatuSjdator eft eiiam corporabum benefniorum, Quare öl' pro bisnbsp;tft inuocâdus per lefum Chriftum, fed cû fua modeftia etconditiôe,nbsp;tiidebcet,ut inuocationi adqriamus.quod Chriftus ip*e excmplo fuonbsp;docuit :Non ficut ego uolojed ficut tu uis.Et:Fiai uolunias tua.que/nbsp;admod im in ccelo,ficttiam in terra. Quod ut reeftius intelhgamus,nbsp;proferamus exemplum Dauidis in medium. Dauideqtiturà luo ip?nbsp;fius filio, e regno in exiliû. Summus aùt facerdos Sf Leuitæ fequui tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lÿ»

turn cum Area foederis Dci.Sed Dauidiubei eos inurbem reuern,5e arcam in iuum locum reponere. EtaiuSi inuenerogratiam in ocubsnbsp;t)ei,reducctme,8^ oftendetmihi eam,amp; labernaculu fuum.fi auteinnbsp;dixeritmihi: Non plaKCS,prfftofum^faciat quod bonum eft coramnbsp;fc.Ex his uerbis facile intelligi poieft, q? rum Dauid acceperitquidc'nbsp;regnum ex promiiiione Dei, non autem habuerit manifeftam pro*’-miffione,qgt; eiedus in exilium reftituendus eifet regno, ad hum fcr/nbsp;me modum orauerinClcmentitTime DOMINE Deus nofter,fatcor 'nbsp;memeomeriio extrudi in exibum, ledprimum precor tc per filiumnbsp;mihi promifTumjUerum feruatorem,ut mihi meum peccaium remit-*nbsp;tas,amp; me gratia tua dementer copletfta fis: De qua quidemtuauo/nbsp;bntaie nihil p-orfus dubito, quippequammihi manifefta promiPnbsp;fione expofuiftt. Deinde precor eciam,ut reftituas me regno,amp; r^nbsp;ducas me incolumcm ad banc urbem, in qua repofita eft area foedeenbsp;lt;is lui, fed quia hac in re tua uolunias non eft mihi perfpedainw

1

IN CAFVT XIIH. EVANS. lOANNiS. poflTummciscoguationibuscognofccrc.utrum gloriæ nominfstuf,nbsp;Ói meç faluti raagis conducac,fiac non niea,fed tua uoluntas. Si mc renbsp;(litueris regno, agam nomini tuo grattas quas poflum, fi mc non re/nbsp;ftituerts,nihtlominus agam grattas,amp; hoe mihi fuffidet, qgt; (is mihinbsp;Deus propitius per filium amp; fcruaïorcm,quem te è mra familia datilnbsp;rum recepifti. Hæc oratio déclarât magnamobedientiam Dauidtsnbsp;erga DOMINVM Deum fuum. Quare Deus ita ea delcdatus eft,nbsp;ut etiamfi non promifcrat Dauidi manifefie re(iitutionê in regnum,nbsp;tarnen reftituerit eum magna gloria. Proponamus etiam nobis exemnbsp;plum trium adolcfcentum in Daniele. Hi reeufant adorare üatuafnnbsp;régis Babyloni8,amp; audiunt: Si non adoraueritis (ïatuam, mittemininbsp;cadem hora in fornaeem ardentis ignis. Et quis eft Deus, qui eripietnbsp;üos de mea manuT Sed refpondet regi. Non neceftc haberaus de hacnbsp;re tibi refpondere:Ecce enim Deus noftcr,quera colimus, poteft eri/nbsp;pere nos de camino ignis ardentis.et de manibus tuis d Rex,liberare;nbsp;Qudd fi noluerit,nocü fit tibi Rex,quia Deos tuos no eolimus,ec ftanbsp;tuam aurcam,quam erexifti,non adoramus. Hæeucrba baudobfcu/nbsp;re ftgnificant, qualis fuerit oratio horu adolefcentu coram Deo. Tenbsp;æternum amp; omnipotentem Deum eonditorc uniuerfg creaturg, quinbsp;eduxifti maiores noftros de ferrea fornacc Ægypti, amp; qui promififtinbsp;te nobis propiiiû per Me(siä filium tuû, inuoeamus,iit nos grauiiTi/nbsp;mis periculis propter nomen tuû obiedos tuearis. Etfi autem, quan/nbsp;turn quidem nos iudiearepofTumus, exiftimamus te maximam in to/nbsp;to orbe terrarum gloriam confecuturum, fi nos illgfos in igné huiusnbsp;fornacis, in quam prorjcimur,eonferuares, aepetimus etiam, ut nosnbsp;potenter et clementer ex hoc igné eripias, tarnen quia in his rcbus,denbsp;quibusnon habemus certas promifsiones,ignoremus,quid orare,u(nbsp;operteat,debeamus,fiat tua,non noftra uoluntas« Si nos in igné eonnbsp;feruaucrisjdeclarabimusgratitudtncm noftram, quoquo officio pofnbsp;fumus,amp;prgdicabimus gloriam nominis tut toto uitg noftrg têpore.nbsp;Si autemaliudutfumtibifuerit, paratifumus etiam uitamnoftramnbsp;propter nomen tuum impendere. Memorabilis obedieniia, qua Denbsp;us ita permouetur,ut etiam non promiffa admirabiliter largtatur.Et/nbsp;fi autem fieri potuit,ut hi adolefcêtes cognoucrint ex occulta fpiritusnbsp;reuelatione, fe ex hoc igni etiam corpore illæfos egrefturos,amp; adhi/nbsp;buerint ei reuelationi firmifsimatn fidem,tamen nos loquimur nuncnbsp;demanifeftis promifsionibus Dei, quashabemus quidem exEuan/nbsp;gelio dcfpirituaIibus,ccElcftibus amp; gternis bonis per Chriftum par/nbsp;tis,non autem habemus easpriuatim de fingulis bonis corporalibus«:nbsp;Quare in horum indigentia ita inuocandus eft Deus, ut tarnen intc/nbsp;rim uoluntatem amp;cupiditatemnoftramfubi}ciamus diuinæ uolun^

•HOHILIAE lOANNIS BREMTIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»8

tati, ccrtiffima fpe concepta^qp etiamfi no aflcqiijraur bona rcgni ter reni pronoßroarbitn'o,tarnenaffequamurbona regn»corleftispernbsp;lefum Chriftum DOMINVM noftrum,quieftüna cumpatreSinbsp;fpiritu fando Deus benedidus in fecula, Amen»

HOM ILIA XXXII»

On eft nobis ignotum,lt;ÿ DOMINVS nofter lefus Chriftus,dncipulos fuos, innbsp;Z haccontione,quam poft nouiftimam cocnbsp;nam fuam habuit, confolandos Ôê aduer/nbsp;fus uenturas tentarïones muniendos fufeenbsp;périt. Sciebatenimeosècrucc Si mortenbsp;fua magnum amp; acerbum dolorem aeeep/nbsp;luros» Sciebat ctiam ipfos,amp; uniuerfamnbsp;Ecclefiam fuam, maximis in hoc mundonbsp;afHidionibus concutiendam» Quare uifum fuit ei in difeeflu fuo infnbsp;ftituere contionem confolatoriam,qua Apoftolos ita animaret,ut nônbsp;folum ipfi aduerfa fortiter perferrenc,uerumetiâ Ecclefiam, cuius ip/nbsp;fidodoresordinati crant, in omnibus huius mundi miferqsconfirznbsp;marent» Ac recitauit quidem hadenus grauiiTimas rationes, quibusnbsp;mœrorem animi eorum leuaret. Nunc autem accedit ad côtionis fuænbsp;cpilogum et côclufionem, in qua repetit tam contionis ftatum,quemnbsp;initiopofuit,^prgcipuacon(olationis argumenta: Ncturbet,inqui ‘ ‘nbsp;cns,cor ueftrum,necp formideuHoc plane illud eft, quod in princiz * *nbsp;pio côtionis dixit,amp; quod eft totius contionis ftatus.Cohortatur cnînbsp;difcipulos,ut propter difeeflum, feu crucera amp; morte fuam non fran/nbsp;genturanimo,idlt;^duabusdccaufis» Vnaeft: Audiftis, qpegodixfnbsp;uobis, Vado,8d uenio ad uos, hoc eft, Dixi quidê uobis,mc deferttfnbsp;rum uos,amp; morte ä ueftra confuetudine auellendum» Quæ rcs incu/nbsp;tiet uobis ingentem dolorem. Nam ut nihil dicam de eo, q? ex meonbsp;conuidu hadenus inter hoftes ueftros tuti fueritis, nec quicquam uonbsp;bisdefueric,nonpotuiftetuobis hacmeacôfuetudine in terris ullanbsp;aut fuauior aut iucundior contingere» Quare mirum non cft,qj uebe/nbsp;menter de meo difeeftu doleatis,fed qui dixi uobis, me a' uobis abitunbsp;rum,idem etiam dixi, me ad uos rediturum, amp; uos in omnibus péri tnbsp;culis conferuaturum.Dixi: Veniam amp; afTumam uos ad me ipfum, utnbsp;ubi fum cgo,amp; uos fitis.ln dolore igitur,quem accipitis propter abi^nbsp;tummeum,confirmateanimumueftrum recordationc reditusmei,nbsp;qui maxima quæcp bencfitia uobis fit allaturus. Quæramus auiemi,nbsp;quomodo Chriftus redierit poft mortem ad fuos Apoftolos. De hac

IN CAPVT Xinï. EVANG. lOANNiS,

re,etfi fupra diximus,tamcn Si nuncpauca repeteoda crunt. Prim urn ergo, Chriftus redijc ad Apoftolos fuos R efurr eift ion e. Poft cp enimnbsp;refurrexit à mortuis,apparuK difdpulis fuis f^pe ac multum. Si collonbsp;cutus eft cum ipfis familiariftime,per quadraginta dies, donee afeen/nbsp;deret in ccelum. Quibus colloquqs, ut Apoftoli maximo gaudioaf*nbsp;feéîi fuerunr,ita perfpicuc cognoucrunt eum ucre à mortuis refurrexnbsp;iflTejPt ¦ cel ftem gloriam confecuium efle.Deinde,poft^ afeendit itinbsp;cce'um redqt ad eos miftione Si donatione fpiriius fancii, quo tantanbsp;confolatione perfufi funt, ut non folum cxcelfo animo Euangeliotînbsp;Chrifti coram regibus Si principibus, in toto orbe terrarum uulga*nbsp;rentjfed etiam cæfi ob nomen Chrifti, Igtarentur, Si in morte ipfa uinbsp;tam confequerentur. Nec in Apoftolis tantum, uerumetiam in totanbsp;Ecclefia Chrifti hæc locum habere fentiamus.Chriftus enim uideturnbsp;abire. Si Ecclefiam fuam deferere, cum conniuct ut Euangelion einsnbsp;damnetur,Si Ecclefia perfecutionem patiatur ab impies, ac obqiiaturnbsp;omnibus huius mundi malis.Sed redit ad Ecclefiam, pr imum reuelanbsp;lione Si illuftratione Euangelq, èi inftaurationeueriufusfacramenxnbsp;torum eius. Deinde redit donis fpiritus fandi, que in Ecclefiam pernbsp;Euangelion fuû eftundit, Ac in Cbrifto femel quidê fuit magna Paranbsp;feeue di die« Paith^,hoceft, paftio,crux,mors,Si Refurredio a mornbsp;ie,quod autem in Chrifto femel fuit, hoc femper durât in Ecclefia, alt;nbsp;deoque diuinnus fie ordinatum eft per Chriftum, ut Parafeeuen feznbsp;quatur Pafch3,hoc eft, ut crucem fequatur confolaiio, mortem, uita,'*nbsp;horrores inferni,gaudia cœli. Sic enim ptj in Hofead'cunt : Venitcnbsp;Si reuertamur ad DOMIN VM, quoniam ipfe lacerauit. Si fanabicnbsp;noSjpercufTit Si medebitur nobis. Viuificabit nos poft biduum. Innbsp;dietertiafacietnosfurgercjôi uiucmusantefaciemeius. Quguerbanbsp;Prophciæ hanchabent (ententiam. Sicut ChriftuspafTus quidem eftnbsp;mortem,fedtertia die refurrexit a' mortuis. Si intrauit in gloriaro paenbsp;tris fui, ita Si pq etiamfi affliguntur. Si occiduntur, tarnen habeni Si!nbsp;ipfi fuum Pafchajuam tertiam dicm,quarecreantur,uiuificantur. Sinbsp;feruantur. Dices autcm,ScdmcumPa(chadiutius,c^ ad tertiam tannbsp;tùm diem differtur. Nam mea magna Parafeeue durât decemauiuiznbsp;ginti annis,ac uixetiam in quadragefimo anno expedo feftum dictnnbsp;Pafchf,hoc eftjliberaiionis meæ.Quomodo igitur tranquille eflemnbsp;animoCHic mihi confidera, qp cum Prophetadicit,pios terna die li/nbsp;berandos,fignificat Refurredionem Chrifti, quæ uere tertia die fa/nbsp;da eftjCauftam efle liberationis Si falutis piorum,non autem fignifi/nbsp;cat, qucidprj femper fint poft initium afHidionis, tertia dic, luxtanbsp;hanc mundanam arithmeticam computando, liberandi.Nam libéra/

KOMliïAE IÖKMMIS BRENTïT.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«?

tïopïofüm ccrta qm'dem eft propter Chriftum, fed tempus pofu Jt pa ter in fua poteftate. Et alia eft mundana, alla eß ccf Jefti's arithmetica;nbsp;In hac enim mundana arithmctica milk anni, funt milk anni.In coegt;nbsp;Icrti autcm arithmetka,milleannj, unus tantum dies funt,imo ne dknbsp;esqiiidemjed uix momentum. Q^uid igitur de temporis diuturnira^nbsp;te coram Deo conquercris^cum deccm tantum annis afflicflionem pernbsp;pefTus csC’ Si milk anni in confpecftu Dei ne unus quidem dies fiinr*nbsp;quantillij erunt deccm tm anniCAccedit hoc, q? quo diutiusdiffernbsp;tur hberatio,eo maior crcfcit ufura cius. Sicut cm pecunia fœncratonbsp;rum, tanto plus ufurgultra forte gignit, quanto plus teporis depofitanbsp;manct apud eum, qui illam mutuo ad ufura accepir, ita etiâ liberationbsp;pioR2 tanto cum maiori foenore xternæ glorip ueniec,quanto diutiusnbsp;in manu Dei retenta fuerit. Quarc fuftincamusaduerfa magno amp; fornbsp;ti animo,certifrimi per kfum Chri(Ium,qgt; poft magnam Parafccuctxnbsp;fecuturus fit dies feftus Pafchæ. Poftremoredibit Chriftus in nouiPnbsp;limo die,magna maieftate,exciiaturus omnes homines a morte,amp; plnbsp;osfecumdudurusin gtcrnagaudia coekftis rcgni, Quare, etfi innbsp;hoc mundo ita affligimur, ut etiam moriendpm (it, tarnen rehquusnbsp;eft magnus ilk feftus dies Pafchp.quo manifeftima uenict per kfumnbsp;Chfiftum omnium piorum liberatio falus uita.Habes unam rationbsp;nem,qua Chriftus confolaturdifcipulosS^ Ecekfiam deabuu fun.nbsp;Sequitur nunc aItcra.Si diligcretis me, gauderetis utiep q? dixcrim, .nbsp;uado ad patrê.Quia pater maior me eft. Alia cofolandi ratio.Gaude * *nbsp;dum uobis eft,no dolendû,q) abeam ad patrê, Pater enim me maiornbsp;cft.Magna quondam de hoc ditftocontroueriia fuit in Ecekfia. Arrinbsp;ani enim acceperunt ex co occafioncm docend^,6^ ut ipfis uidebatur,nbsp;confirmandæ blafphcmiæ fuæ aduerfu« ucram amp; gternam diuinita/nbsp;lern Chrifti. Dicebant : Si iuxta hoedidum Euangelfj, pater maiornbsp;eft filio fuo,non poteft filius patri eftie æqualis diuinitate.Minor iginbsp;tur eft filius, iuxta diuinam naturam ? Sed hic obferua mihi, q? exnbsp;multisalqs locis faerg feripturæ perfpicuum eft, Chriftumefte uc/nbsp;rum ab æterno Dcum, eiufdem cum patre fubftantiæ, feu naturænbsp;eftentip. Ac tam Prophelp quam Apoftoli prpdicauerunt Chriftumnbsp;cfle uerum ab æterno Deum,quemadmodum fupra copiofe oftendi/1« pHon’ parnbsp;mus. Quare hic unus locus, Pater maior me eft,nec debet nec poieftnbsp;ficiotelligi,ut cuertat manifeftam fententiam, totaliorum teftimontnbsp;orum feripturæ, quibus clare probaïur æterna diuinûas Chriftknbsp;CumigiturChriftus dicit: Pater maiormeeft, nonconfertkcumnbsp;Dco patrc , indiuina natura. Quod enim ad hanc atiinet, necnbsp;pater maior çft, necfilius minor^ fed funt pquales. Vna enim amp; ea/5

TH CÂPVT Xlliî* E’?ÄMG. ÎOÀNNIS. c?cjH eQ dluina eiïentia pacris èC filrj. Scd conferi fe cum pâtre,fnnbsp;fino amp; mtnifterio». Quodlt;nimdidt»hanc habet feniennam, Nonnbsp;eft uobis dolfndum propter meutn abitum» Abeo enim non ad in/nbsp;f«rntim,ut inaeternum peream, fed ad regnum patris mei,quod Ion/,nbsp;ge maius eft, amp; illuftrius, quàm minifterium, quo ego nunc in hitnbsp;terris fungor » Abeo ad ingredicndum in maieftacem patris mci^nbsp;quæ multo excellentior eft, a paruitas illa,in qua nunc me in bac uilt;nbsp;ta obambulantem uideds, Meus enim pater régnât in cccio. In quonbsp;regno nulla eft miferia, nulla calamitas ,nullus dolor, nulla efuries,’nbsp;nuUus morbus, nulla mors, nullus in^ni horror, fed omnia funlnbsp;foehcia , iucunda,beata,amp; inaeternum Iceta, Ego uero obanvnbsp;bulo in hac terra mifer amp; afHitftus. Non habeoullam mundanam donbsp;minationem, imo ne fpeciem quidem dominationis, cum tarnen denbsp;r^lclTia foripium fit,qudd dominaturus fit â mari ufep ad mare ? Ac/.nbsp;ceditamp;hocadmiferiam,quodpaulopoft crocifigar amp; occidar. Bre./nbsp;niter, Non cft mihi in hacuita, iuxta Prophetacdiclum, nee form«;nbsp;necdecor,defpeâus fum, acnoujffimus uirorom,Sgt;^ adeoconcemp/nbsp;tus,ut homines auertant i me uultus fuos.nbsp;nbsp;Abeo igitur nuncjit dc

pofitahac abieAafpecie,ornermaieftatepatrismei, Óiilluftrer ea gloria,quam habui ab gterno, ut palam cognofcatur, ree non homi/nbsp;nem tantum efle, fed etiam uerum ab æterno Deum. Quare norinbsp;eft uobis dolendum propter meum abitum , fed potius gauden/nbsp;dum, ob earn maxime cauftam, quód ingredtar in maieftatem pa^nbsp;tris, non tarn propter me, quam propter uosamp; uniuerfam meantnbsp;jEcclefiam, quippe qui abeam paracurusuùbisloaim, quemadmo^nbsp;dum fupra dixi,Ô^ patefaâurus uobis ianuam regni cœleftis, ut unânbsp;mecum fruamini perpétua maieftate. Ex hac paraphrafi uerbo/nbsp;rum ChriftijUides Chriftum non conferre fecum paire in diuina na/nbsp;, tura,qua funtæquales,fed tantum in maieftate fa lidtaii«,qua filiu»nbsp;in hac terra longe minor pâtre fuit. Confidera, autem quomodo biflnbsp;definiatur mors Chrifti, Dicit Chriftus feab/turom ad patremJnbsp;Intelligit autem, le moriturum. Mors igitur Chrifti, non eft ablnbsp;tus ad infernum , feu ad interitum , fed eft abitus ad patrem,nbsp;cœlefte patris regnum , amp;ad perpetuam foelicitatem. Nec mor»nbsp;tanium Chrifti fie definitur , fed etiam mors omnium credenii-^nbsp;um inChriftura. Supra enim dixit: Affumamuos admeiplum,nbsp;gC ubi fum ego amp; uos fitis. Et poftea : Non proeis tantum rogo*nbsp;fed àC proijs.qui credituri funt per fermonem eorum in me ,ut oi»nbsp;nés unnm fint, ficut tu pater in me, ÔC ego in te,,ut ôc ipfi in nobi«nbsp;unttil*

HOHIL’iAE rOÀNNiS BRENTIt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»«

iinumßnt Quare ficut mors Chrifti non fuit ingreflTusin intcrù turn, fed in cœlum^itamors omnium credentium in Chriftum, nonnbsp;cft ingreffus in damnationem,fed in perpetuam falutem» Quid er^nbsp;go uel tu ad mortis mentioncmtrepidasCuel in morte prj amici do/nbsp;lese’ Mortem metuant homines impi), qui Euangelion Chrifti con/nbsp;temnunt, amp; perfequuntur, acin fceleribusfuis impcenitenter per/nbsp;gunt. Nobis autem hoc tantum curæ fit,ut Chriftum cognofcamus,nbsp;amemus^amp;perfidemconferuemus» Sicenim mors crit redemptionbsp;noftra, tantum abeft, ut fit noftcr interims. Porro, quia hæc contionbsp;Chrifti obferuatione digniftima eft,idcirco commendat earn diligennbsp;ter.Et aiuNunc dixi uobis priufquam fiat,ut cum fadum fuerit,cre/nbsp;datis. Commendouobis hanccontionem, quam habui de meo a',nbsp;bitu,amp; reditu ad uos, ckque bcnefitqs, quae mors mea uobis 8^ uni/nbsp;Uerfae Ecclefiae allatura eft. Commendo autem cam ad huncufum,nbsp;primum,utcum uideritis mecapi, rapi, crucifigi,8e mori,crcdatis,nbsp;videlicet, me à mortuis refurredurum,8d ad uos rediturum, ut nonnbsp;dcfitiacisa meincredulitate, fed forti amp; conftanti animo perfeucre/nbsp;tis, amp; fpem de meo reditu confcruecis. Deinde dixi uobis h^c priufnbsp;quam eueniunt,ut cum euenerint,credatis,hoc eft,ut exueritate præ/nbsp;didionis meæ cognofcatisueritatem mei Euangelrj,quod uerusfinanbsp;Meftias^qui fufeeperim mortem, non coadus humana uiolentia,fednbsp;mea ipfius uoluntate, ut humanum genus a morte liberarem, innbsp;ccelo ponerem.nbsp;nbsp;Habes hoc loco ufum contionum Si prædidio/

num Chrifti. Etfi enim initio non intelliguntur, tarnen dihgenciftî/ me conferuandg funt « Venict enim tempus, quo fi reuocentur innbsp;fnemoriam, fidem ita confirmant, ut ea nullis aduerfitatum procellt;nbsp;lis concuti queat. Accedit Qi. hoc, quod quae Chriftus femel aut itclt;nbsp;rum contionatur, ea non femper externoprgdicationis minifterio re/nbsp;petuntur. Pofthac C inquit) non Icxjuar multa uobifeum. Nun/ «nbsp;quam quidem deferit Chriftus fuam Ecclefiam, amp; conferuabit mi/nbsp;nifterium praedicandi Euangelqin Ecclefiaufquc ad extremum hu/nbsp;ius feculi diem: Ego, inquit, uobifeum fum omnibus diebus, ufquenbsp;ad confummationem feculi, fed auc Chriftus ipfc rapitur ad crucemnbsp;occiditur, ut Euangelion fuum externo minifterio praedicare nonnbsp;poflit , àut Apoftolieius conqciunturincarcérés, ut non habeantnbsp;amplius locum praedicandi Euangeli),aut dodrina Euangcli) obfeu/nbsp;ratur amp; corrumpitur ignauia, imperitia, amp; impietate miniftrorumnbsp;Ecclefiae,ut etiamfi audiac, tarnen non rede intelligaiur,aut morbusnbsp;But alius cafus ita nos obruit, ut Euangelion Chrift i audire no I at*nbsp;Quare quod femel ex contionc Chrifti ac Apoftolorum eius audiui/

IM C'ÄPVT X^. EVANÖ. lOÄNNlS muSjhöcnoncftofdtanter prætereundumJeddiIigcntiiT/meômnFnbsp;um confcruandum^ut in ncceffiiate eo uii queamus. Qucfo autem tc,nbsp;quid caufTg eft,qudd Chriftus nec mukum nec diu amplius fit collo/nbsp;cuturuscumdidpulisC Didtenim: Pofthacnon multa loquar uoznbsp;B, bifcum» Sed cauiTam cxponit ipfe.Sequitur enim: Venit princeps hanbsp;,, ius mundijSc in me non habet qukquam » fed ut cognofcat mundus,nbsp;B, q? diligopatrem.Sóficut mandatum dédit mihi pater, fie fado* Haccnbsp;eft cauiîa, cur non licebit mihi diu uobifeum colloqui, quia Satan,nbsp;quieft princeps huiusmundi, exdrauitludam, principes facerdoz. •nbsp;tum,magiflratus templi amp; feniores,qui uenient cum gladijs ôlt; iußPnbsp;bus,ut me coraprehcndant,Ôd crucifigant* Et tarnen Satan ac fatelh'/nbsp;tes eius nihil prorfus habent in me iuris aut poteßatis. Cur ergo fu»nbsp;uÜTime mi Chriftc, pet mittis, ut te comprehendant,amp; crudfigant^nbsp;cur non elFids, ut inieduri in te manus repentina morte intereant,'nbsp;aut fiant lapidep öi immobiles (fatuæc Refpondeo, Etfi nihil haben!nbsp;in me iuris aut potefiatis, tarnen permiito me corum potentiæ, finonbsp;me comprehend! 8^ crudfigi,utcognofcat rnundus,qudd diligo paznbsp;trem,amp; quód lie fadOjficut pater dédit mihi mandatum, hoc efl,traznbsp;do mehoftibus meis captiuum, ut palam coram uniuerfo mundo deznbsp;claremmediligere patrem meum cceleftem, 8^ obedirc mandate acnbsp;uocationi eius» Pater enim meus mifit me in hunc mundum, amp; deznbsp;dit mihi hoc in mandatis,ut fufdpiam mortem,amp; expiem peccata hunbsp;fnani generis mea morte» Huie cceleftis patris mei mandato ôi uocaznbsp;tioni obfequar, alioqui inuidus â Satana amp; uniuerfis faiellitibus eiznbsp;us* Initio autem confidcrandum eft hoc loco, quale cognomen tri/nbsp;buat Chriftus SataneC Vocat eum prindpem huius mundi, ficutnbsp;Paulus uocat eum Deuro huius feculi. Homo enim creatus eft ptinznbsp;ceps huius mundi : Replete,inquit, terram,amp;: fubijeite eam,dominanbsp;mini pifeibus maris, amp;uolatilibus coeli, amp; uniuerfis aniroantibusnbsp;qug mouentur fuper terram. Poftquaro autem homo peccauit, 8^nbsp;fubiedus eft Satanæ propter peccatum,tunc amp; una' cum homine fubnbsp;iedus etiara eft Satanæ,principatus huius mundi » Qui enim hoznbsp;ifem fuperat, accipit in fuam poteftatem omnia quæ hoftis erant!nbsp;Quare cum Satan fuperauit hominem, accepit etiam in poteftatemnbsp;fuam principatum hominis,qui eft principatus huius mundi* Itaquenbsp;Satan dominatur primum tam corpori qua m menti human?. In coe,nbsp;pusimmitterepoteftomnia genera morborum,amp; mortem ipfaro«'nbsp;jVlentem autem excpcare poteft, impellere in omnia genera impie-^nbsp;lt;atum ô^fcelerym* Deus, inquit Paulus, huius feculi cxc?cac fenfusnbsp;inccedulo/

HOMILîAE ÏO ANNIS B RENT I TJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;??,

incredulorum,ne illucefcat ipfis lumen Euangelp gloriæ Chrißu Ac nifi Satan diujna potentia cohiberetur, profedo nullus hoîm uel cornbsp;poreuel mente cuaderet, qucm non Satan perderct » Deinde Satannbsp;dominatur aëri, terræ, amp; mari» Vndc Ôt Paulus ait: AmbuJaftisnbsp;quondam iuxta prineipem, cui potefîas cft aeris, qui eft fpirftus»nbsp;nunc agens in filqs contumacibus. Itaque poteft Satan èi. aerem turbanbsp;re ac inficere,amp; terram euertcrc, amp; maris aquas cierc. Acnifi pote/nbsp;ftas eius è coelo cohibcretur,tam inuidus fpiritus eft,ut efïïccret,quonbsp;nulla pluuia terram irrigaret, nec agri frudum profcrrcni, ncc marenbsp;nauigari pofTetjquin potius cœlumterræ mifceret. Quare fi uel cor/nbsp;pore uel mente ualemus, diuinum benefKium cft. Si terra frudumnbsp;aftertydiuina bencdidio eft,foli Dco accepta'ferenda, qui per lefumnbsp;Chriftum humano generi pIacatus,Satanara iia compefcit, ut fguitianbsp;«ius non poflit conftituium â Deo terminum tranlgredi» Quodnbsp;cum ira fe habcat, pergamus ctiamadaliarum rerum confideratio/nbsp;nem» Nequc cnim hoc prgtereundum eft ofciiaoter, quod Chriftusnbsp;dicat, prineipem huius mundi, hoc eft, Satanam ucnire,cum uenirecnbsp;ludaSyCohors militum,ferui Pontificum,magiftratustempli amp;Sena/nbsp;tores. Quarc hgnificat, quôd exercitus corum, qui perfequuntucnbsp;Chriftum, Sii Ëuangclion eius, (it ccetus non hominum fed Satanaznbsp;rum ac diabolorum.imo Satan ipfe amp;: diabolus. Quid ergo: Si honbsp;des pig dodr inæ non funt homines, fed diaboli,ita ne metuemus e/nbsp;os,ut abijciamus haftam,amp; fugiamus: aut nos continuo captiuos ip*nbsp;fistradamus: Minime omnium. Sedpotms tanio mag-s confida/nbsp;mus Si pugnemus. Maior enim eft, inquit loannes, qui in nobisnbsp;quâm quiinmundoeft. Et iterumiPrincepshuiusmundiiamiu/nbsp;dicatus eft. Sufeipitur ergo bellum cum hafte iam uido ôf pro/nbsp;firato, qui multa qnidem pericula minari poteft , perdere autemnbsp;credeniem in Chriftum non poteft,amp; quemadmodum apisamif/nbsp;fo aculeo,adhuccbftrepera eft bomboluo , nullum tarnen pungelt;nbsp;re poteft, ica Satan expiato peccato per Chriftum , adhuc obftrepicnbsp;quidem pns,non potdl autem eos,dum in Chriftoconftiterint, op/nbsp;primere. Eft hic mnoceatia Chrifti confideranda: Inme,inquit,nbsp;non habet quicquam. Nullus hominum etiam (andiflimorum po/nbsp;tuit unqnamuere,quantum quidem adliumanam naturam attiner,nbsp;hanc uoeem dicere. Omnis enim homo mendax,Et,Omnes déclina/nbsp;uerunt.SoIus Chriftus ueredicit, Princeps huius mundi nihil habetnbsp;gt;n me iuris.Solus cm Chriftus cft qui pdûm no fecic,nec inuetos eftnbsp;dolus in ore eius.Solus igit eft in que tree Satan nec fatellites cius fiue

T »Î)

I

»lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iN CÄPVT XV. ' EVANG. lOANMTS.

corporales fiucfpiritualesquicquam iuris habcnt. Quid ergo'dïoc' »nus C Si Satan in folum Chriftum nihil iuris habet, folus neChrl'nbsp;ftus feruaturCSolus certe fuo racrito feruatur* Sed bene habet. Mcrinbsp;ta Chrifti non funt tarn paucaamp;tamangufta, utfoliipfi fuffïciant;nbsp;Sed habet merita,ut ifti loquuntur,fupererogatiottis,amp; tanta funt,utnbsp;fufficerent uniuerfo mundo ad falutem. Cum autem multi impijnbsp;ea afpernentur, foli pij 8c credentesin Chriftum frucTtum eorum ac/nbsp;cipiunt,quibus cum Chriftus ea ita communia habet, ut amp; ipfi propnbsp;ter Chriftum cccleftem falutem confequantur. Deus dcditinquitnbsp;Paulus, Chriftum caput fuper omnia ipfi Ecclefiæ. Itaque, quifquisnbsp;credit in Chriftum, amp; eft membrum Ecclefiæ Chrifti per fidcm,isnbsp;tiam eft membrum Chrifti ipfius. Inter caput autem-amp; membra fuanbsp;eft bonorum communio. De plenitudine erus,inquit loannes,accegt;,nbsp;pimus omnes. Quarc fi curg nobis fuerit,ut fimus membra Chrifti,nbsp;manifeftum eft, qp quemadmodum Satan nihil iuris habecin Chri/nbsp;ftum, ita necquicquam iuris innoshabebit propter Chriftum. Po*nbsp;ftrcmo,Chriftus exponit etiam fuâobcdientiam.Etfi enimprincep»nbsp;buiusmundi nihil habet iuris in Chriftum,tamê permittit,ut graffcgt;nbsp;tur in ipfum captiuitatc, alapis, flagellis, cruce amp; morte. Quam obnbsp;cauffam hocpermiitii;:' Vtcognofcat,inquit,raundus,quoddiligamnbsp;patrem,hoc eft,ut palam fiat, qudd tanto amore profequar Deum patnbsp;trem meum, ut malim crucifigi amp; confodi,qua'm mandato uocatfnbsp;oni patris mei non obedirc. Deus enim iam inde ab initio orbis ftnbsp;gniftcauituoluntatem fuam,amp;mandatum,quódfilius fuus debeacnbsp;a Satana affligi amp; mortem fubire ? Ipfe, inquit, infidiabitur cakynbsp;neo eius. Idem teftabantur facrifitia, quæ funt umbra facFifitif filiinbsp;Dei. Idem etiam docebant uaticinia Prophetarum; Quare Chri/nbsp;ftus non eft captus,amp; crucifixus,potentia Satanç amp; fatellitû eius,feclnbsp;fua ipfius uoluntate , qua fubiecic fe mandato amp; uocationi patris fuf^nbsp;ut peccata human! generis expiaret. Quod autem Chriftus de fcgt;nbsp;jpfo contionaiur,hoc idem de Ecclefia Chrifti fentiendum eft. Vt elt;nbsp;nim Chriftus permifit fe in hoc mundo affligi, non quod non potu/nbsp;eric fe ab afflidione tutum reddere , fed ut obediret uoluntati patris,nbsp;ita permittit etiam, ut Ecclefiaeius in hoc mundo uarijs afflidiomgt;nbsp;bus concuttatur,non qp non ueliqautnon pofTit eamiuuare,0^ tutamnbsp;ab aduerfis fcruare,fed funt multg alig huius conflit} caufrg,uidelicer,nbsp;utdoceac regnum fuumnoneffe mundanum , utmoriificctcarnemnbsp;noftram, ut admoneamur de peccato carni adhuc inherent!, ut cauegt;nbsp;amus lie peccatum nobis dominetur , amp;ut maiorem foelicitatisconbsp;ronaminuenturofeculolargiatur. Non pugnemus /giturcum uoz

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luntatc

*

lîOSritTAB IO ANN IS BRÊNTf li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'gt; gt;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ji

funtate Dei,fedobfequamur uocationi eius,amp; fuffèramusa fa patientefjUt ft aim Chrifto paumur^cum ipfo etiam gloriftcemur»^nbsp;Dices autem, Si hæe ita fe babent, quid fentiemus de bellis, qug pijnbsp;teges principes aliquoties fufcipere folcnt aduerfus impjosc amp;tnbsp;cnina ferenda funt aduerfa piojicut ChriHus ea tulit, cur Dauid noanbsp;tulit exdium futur), in quod à filio eiedut erat, fed potius periecutusnbsp;eftfilium belloc' curGooftantinusmaluit crudehtatem,qua eoilega H«re,nbsp;ciusLkiniusgraflabatur io Chriftianos, bcllouindicarenbsp;ploChriftifinebenoperpetiC' RcdcneôCpiefecerunt Armenq , q?nbsp;fntulerint Romanis fotqs fui« bellum , uttucrcntur profelTtonemnbsp;Chriftianifmi,quam Romani iubebant abqcerc,ô^ idola cokrcCCurnbsp;nonpotius exempio Chrifti tulerunt aduerfa, amp;permifcrunt,utânbsp;l^omanis truadarencur, ÔC idola in regione ipforum inftauremur»nbsp;Hie nobis dilcrimen uocationum obferuanda eft. Alia enim eft uo/nbsp;catio Chrifti,alia Regum amp; principum huius feculi. Chriftus nonnbsp;erat uocatus, utgcftarct gladium inhocfeculo, amp; agcrct mundagt;nbsp;hum principem, led tantum ut prædicarrt Euangelion fuum, èCnbsp;tonfirmaret miraculis, ac paftione èi. morte fua cxpiaret peccata hugt;nbsp;mani generis. Quare non uoluitgladio adueriusperfecutores fuznbsp;os uti,fed uoluitcapi crucif3gi,ut obediret fug uocationi. Qua etiznbsp;«m obedientia reportauit fuam, hoeeft, ipïriiualcm cccleftem uigt;nbsp;Ztoriam. Expiauit enim peccata, uicit mortem amp; infernum. Hæc eftnbsp;ui(ftoria,quamcogitabar,quamdeljderabat. Reges aucem amp; prjoctnbsp;pes huius fcculigcftant gladium diuina ordinationc. Necgeftantnbsp;€umfruftr3,fedprimum omnium ideogeftanteum, utaperiant porznbsp;tas fuasregi glóri^, feu Chriftoamp; Euangelio eius,deinfte ui !ubdi »nbsp;tos fuos, bonos quidem tueantur,malos autem puniant,amp; latrones ànbsp;regione fua arceant. Elfi uero debent amp; ipfi aduerfa patienter ferrejnbsp;amp; priuatam iniuriam, equo animo tolerare, tarnen fi hoftis pi» do/nbsp;drinæ uoluerit eos cogere,ut claudant portas fuas regi gloriac,'ÓC fu?nbsp;fceperit graffandum in fubditos fuos, offitium exigit,ut hanc publiznbsp;cam iniuriam,fi aliter fieri non poteß,bello uindicent. Quo olFitio,'nbsp;fi id ex fide fufeeperint, reportant etiam fuam, hoc eft, externam èCnbsp;tnundanam ui(ftoriâ.Non negari quide poteft,quin ÖC. Dauid meri-'nbsp;tus fit fuo peccato exilium, amp; Conftantinus ac Armenq fuis pcccatisnbsp;obnpxfj fuerint,quf fi Deus obferuaftet,nô potuifTent incurfione honbsp;ftiû fuoRZ fuftinere, fed cu Abfolom impie fguiretin patre, amp; regn^^nbsp;eius,ac Licinius Si. Romani prjs idola obiruderent, feceruni Dauid,nbsp;^nftaniinus e( Arment] fuûoffttiû, bcllo dcfcndcrintluos fubdî

9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1» CÄPVT XV. BVÄNfi. ÎOANMIÎ

tos ab impiorum latrocinfo,ideoqp eti’amreportaruntdiuina dcmw tiauiäoriam. Deus enim ut promifit omoe (uum auxilium ambiwnbsp;lanti in fua uocatione, 8^ facienti fuum officium, ita fieri non poteft»nbsp;ut qui ex fide officium fuum faciendunifufcipit,diuinoauxilio defti-»nbsp;tuatur. Qui me, inquit, honorificauerir, uidffïm ego amp; ipfum hogt;nbsp;norificabo. Quarc hi reges amp; principes, quibus ab hoftibus piasnbsp;dodrinæ infertur bellumjq? aperuerint portas fuasregi gloriæ quinbsp;cftlcfusChriftus DOMINVS nofter, non peccant propulfando,nbsp;quantis pofTunt uir ibus,impeium hoftium,fed faciüt fuum officium,nbsp;8d fi hoe ex fide amp; inuocatione nominis Dei fecerintjcertiffïmam ui/nbsp;doriam reportabunt. Nos uero priuati, quibus non, nifi' legitimenbsp;•'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üocatis, gladium geftarc licet, non moueamus feditionem prop/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter iniurias nobis inatas,fed fiquidem poffumus eas legitime propel

1ère, licebit. Si uero id fieri non poteft,obfecjuamur uoluntati Dei, obediamus uocationi cius, amp; fufferamus aduerfa patienter , certa fi/nbsp;ducia concepta, Deum, nc in media quidem morte nos deferturumjnbsp;Atquehaâcnus quidem perftrinximusexpofitionenoftra priorertinbsp;contionem,quam Chriftus habuit,cum adhuc effet in cocnaculo. Vtinbsp;9, dcamp;concIudenseam,Surgite,inquit,camushinc. Precor igitur De/nbsp;urn, ut hgc coniio eum frudum in nobis ferat,ad quem ferendum in/nbsp;ftiruit earn DOMIN VS nofter lefus Chriftus, qu» cft und cum paZnbsp;tre SiC fpiritu fando Deus benedidus in fecula^ Ätnen«

CAPVT XV-

HOM ILIA XXXni.

VAS habuitcontioneslefus Chriftus DO* MIN VSnoftcr,poft^ ioftituerai facramen/nbsp;turn Coenaeiufl?'/ amp; ludas de cœtu Apofto*nbsp;lorum, ad conficiendam f ufceptam proditio/,nbsp;nem difcefferat. Vnam habuit,cum adhuc cP

habuït in itinere » cum proheikeretur ad montem üliueti. tt hæc côtinetur duobus jfequentibus capitibus. Cum igitur percurrerimusnbsp;qualicüc^ interpretatiôe noftra priorè iiiâ, aggrediamur nûc, diuinanbsp;clement

lt;

ÎÎOMILIÂE JO ANNIS BRBNTlf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4„

dementia adiuti pofteriorem,precantesDcum patrem DOMINI noftri lefu Chrifti,ut fpiritu fanâ:o fuo efficiat,quo minifterium no/nbsp;ftrum foelix fit, èi. falutare. In hac autem contiôe cohortatur Chriflusnbsp;Apoftolos, amp; uniuerfam ecclefiam fuam,ut maneant in ipfo, amp; nonnbsp;finât fe ab ipfo ulla ucl cruce iiel perfecutioc abduci. Hoc eft argumenbsp;tû,hie eft ftatus huiuscotionis.Nccodiofe, autmolefte repetit Chrinbsp;ftus hue ftatum,fcd addit etiS fnas cauiTas, cur fit manendû in ipio,amp;nbsp;non recedendû propter perfecutiones. Ego fum, inquiens,uitis uera, ‘ ‘nbsp;amp; pater meus agricola eft» Omnem palmite in me non ferentem fru/nbsp;dum,tollit,8lt; omne qui fert frudum, P VRG AT, ut frudum copi * ®nbsp;ofiorem afFerat.Iam uos PVRI eftis propterfermonem, quern locu ‘ *nbsp;tusfum uobis»Manetc in me amp; ego in uobis. Hoc illud eft, ad quodnbsp;inftituit Chriftus Apoftolos cohortari* Mancte, inquit, in me^nbsp;Quarc, utperfuadeat eis, amp;excitet ipfos ad obedientiam, often/nbsp;dit eis utilitatem,quam confequuntur hi, qui manent in ipfo,fumptanbsp;inetaphora feu fimilitudineà Vinea,Vite, amp; Palmitibus. Potuiffet unbsp;quidê Chriftus fupercccleftihngualoqui,fedmaluitrufticalinguanbsp;noftrg utilitati feruire,^ fuam maieftatê fine ullo noftro frudu oftennbsp;tare.Maluit etiam metaphora Prophetis ufitata,cp nouo fermonis genbsp;nere uti,quo amp; nos ad ampledendos Prophetas hortarctur,et fe eunjnbsp;cfle,in quern Prophetg rcfpiciunt.fignificaret.Nam Prophecy uoca/ ’nbsp;ueruntdomu Ifrael,hoccft,Ecclefiam Dei, Vineam: Vineam,inquicnbsp;pfalmus,tranftulifti de Ægypto, eiecifti genres plantafti earn» Ecnbsp;Efaias: Vinea DOMINI Zebaoth,domus Ifrael eft, amp; uiri luda gernbsp;men deledabile eius.Et Ieremias:Ego plantaui te palmitem ferttlem,

totum feminarium fidele» Sed amp; alias Chriftus in parabohs fuis fa nbsp;nbsp;»o.ef

cit ex Ecclefia uinea. In hac igit uinea,Deus pater eft agricola, feu ui/ *'• nitor. Chriftus frlius Deiuitis. Apoftoli, amp;unumquoduis mem*nbsp;brum Ecclefip funt palmites» Hæc nunc conferenda funt, inter fe, utnbsp;uideamus, quomodo conueniant» Vinea inftituitur, non ut fit ageenbsp;(pinarum amp; tribulorû,fcd ut in ca plantentur uites,qu|^ frudum aftcnbsp;rant.Sic amp; Ecclefia inftituta eft, non ut diuitfjs huius terrp, quæ funtnbsp;(pinp,illuftris fit, fed ut plantetur in ea Chriftus» Agricola feu uini*nbsp;lor purgat aream uinec, plantar earn uitibus, circûdat ei fepem, foditnbsp;torcular,amp; ædificat turrim,purgat palmitcs,ut copiolum frudum fcnbsp;rant.Sic ÔC deus pater elegit fibi ex hoibus Ecclefiam, in qua planta/nbsp;uit Chriftum filiû fuum,quâ etiâ muniuit firmifTima peira,Chrifto,nbsp;aduerfus quam petrâ feu turrim ne portg quidê inferi præualere pof*nbsp;fnnt» Etcum in Chrifto regenerant pij, tan^ palmitcs in uite, puriftnbsp;wt corda eoR2,ut mulcü frudü afférant, Porro, Vitis producitp’I’’’^^

IN CAPVT XV* EVAN G. 10 ANNIS.

tes.lnterpalmi’tesautem muhumcft difcriminis. Alq funt ftcriïcs» qui lolluntur abqciuntur in ignem,alij funt frugiferi, qui non toPnbsp;luntur,fed purgantur, ut fiant fcrtiliorcs.Ec quanquâ uitis habet ab*nbsp;icdifsimam fpcciem, fi cxternurn corticem refpitias, tarnen producitnbsp;fuauiiTimü frucftum qui amp; homines amp; Deos, ut fcriptura loquitur,nbsp;ïætificat.Sic Ôi Chriftus, qui eft uera uitisjabieâiffimus uideiur in/nbsp;ter homines,fed côtulit in homines optima benefitia. In hac uite duonbsp;funt genera palmitum, feu ordineshominum; Ali) habent quidemnbsp;fpeciem pietatis. Videntur credere in Chriftum, uidentur cflc præcînbsp;pui in Ecdefia Chrifti, audiunt contiones,fumuni Sacramenra.Sd

- ciunt etiam multa bona opera, non credunt autem uere in Chriftum, nec faciûtfuaopera ex uera in Chriftum fide,Hi funt hypocrItæ,paPnbsp;mites fteriles,qui tandem eqcientur in perpetuum ignem.Sunt amp; imnbsp;pœnitentes,qui nomen tantum Chriftiani gcftât,intcrim autem ma*nbsp;gnis amp; horribilibus fceleribus illuftres funt. Alrj funtuere pr|,amp; utnbsp;rede credunt in Chriftum,ita etiam rede ex fide operantur, profenbsp;y runtfrudumperpetuomanentem. Hoc difcrimen diligenter eft ob*nbsp;feruandum, Impqcnimuirulentcr deEcdefia Chrifti loquuntur,qgt;nbsp;uidcant in ea multos impuros amp; fceleratos,propter quos fentiunt Ec/nbsp;clefiam Chrifti non efte ueram Ecdefiam,ludæi amp; T urcæ exprobratnbsp;Chriftianis fcelera, quæ pala’m in uulgo Chriftianorum defignarinbsp;uident.Quomodo inquiunt,hi poflunt efte populus Dei,in quo tannbsp;ta flagitia committunturCPontifitrj obiedant his,qui uerum Euangenbsp;lion Chrifti agnofcunt, prophanos mores, quos nonnuHi contentonbsp;ftudio fedantur,Quis,inquiunf,iudicarc poftet,hoc efte uerum Euanbsp;gelion Chrifti, cuius auditores tarn fceleratam uitam ducuntC Ana*

¦ baptiftg etiam damnant noftram Ecdefiam , qgt; uideant in ea multum adhuc peccari, Sed uiciftim omnes i Hi hac contione Chrifti damnan/nbsp;tur,qui uera Ecdefiam propter malos in ea admixtos damnant.Chri*nbsp;ftus enim in hac cotione de palmitibus,non loquitur de bis, qui pubnbsp;iica fua profefftonealieni funt ab Ecdefia,qu3les funt ludgi, amp; Tur*nbsp;cæ,fcd de his,qui funt,aut uidentur efte in uite Chrifto, Et inter hosnbsp;facit duplicem ordinem, Alij enim funt fterilcs,alrjfrugifcri. Quonbsp;difcrimine perfpicue docet,Ecdefiam in hac terra habere multos ma*nbsp;los admixtos,qui etfi uidentur uera Chrifti membra,tamen funt pal*nbsp;mites tollendi,ô^ in ignem proqciendi, Aflimilatum,inquit, eft regnbsp;num ccelorum homint feminanti bonumfemen in agro fuo,fed dor*nbsp;mientibus homirtibus uenit illtus inimicus,8^ feminauic zizania in'nbsp;ter triticum. Et iterum ; Simile eft regnum cœlorum uerriculo iadonbsp;in mare,Si ex omni generc contrahenti. Et alia s : Intrat quifpiam adnbsp;nuptias non habens ueftem nuptialem, Dicit Si loannes:E nobis pronbsp;fedt

HOMIIïAB fOÄNNlS BRÜMTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,^

‘ ‘ feéli (unt, fed non erant ck nobis. Errant igitur, qui in bac corporalt uita talem ccclcfiæ ccctatn quærunt, in q»o omnia fint po frde put anbsp;fanda. Etfi cm manifefta fcelera non funt in ullo bonefto hominûnbsp;ccetu toieranda,fed tam à magiftratu, ab Ecckbæ paftorc, pro fuj»nbsp;cuiub^ uocatione punienda,tamen multi font hypocrite, qui com hanbsp;béant fpecicm pietatis, neepoffunt humano iuditio condemnari,rçxnbsp;linquuntur diuino iuditio tollcndi. Palmitem, inqut£,non fcreiTfemnbsp;frudum.roUit. Quid autem de palmite fcrenic fi uâumC PurgatJnlt;»nbsp;quit,ut afFerat frudum copioborem. Palmes in Ealefia ut »lisnbsp;gtfer, eft omnis,qui uere in Chriftum credit, 8^ ex uera bde obCcquinbsp;ttir uocationi Dei.Hic palmes non abqdtur, non tollitur,ut prior il/nbsp;le,fed putatur faké,amp;' purgatur. Sdamus igitur, quemodo fiat bæcnbsp;putaiio feu purgatio. Cognofeamus fakem, qua hic palmes putaturnbsp;purgatur. De hac autem re Cbriftus ipfe nos doc et. Sic enim fequinbsp;turtiam uospuri(feu putati) eftispropter fermonem,quem Iccutusnbsp;fum uûbis. Quid qugfo te, hæcuetba fibi uolunt; Quomodo Apo*nbsp;ftoli funt puri, feu putati palmires, cum adhuc efîent pectamres, ôinbsp;paulopofi Chriflutn deferturi,amp; abnegaturi'7puri,inquit,erns,noiinbsp;propter ueflrâ carnè,cui adhuc pdüm inhæret, nec propier puniaiênbsp;wcftræ iuRitig, cuimultum impuritatisadm»xcomeft,ledprcpîernbsp;SERMONEM,quem uobislocuius fum. Ecquis eÜ ille SERMO,nbsp;qui fie purificatC Varia funt genera fermonis Chrifti, Aha funt præznbsp;cepta kgis,feu dccalogi expofitio. Alia funt uaticinia de rebus ueniunbsp;ris, uiîuntilla, quæ diâafuntdedeua(lationeurl;^is Hierufalem,'nbsp;amp; abiedione Ifraelis. Alia fütit ea,quæ Chriflus de fua perfona et ofznbsp;fitio côtionatus cft, uidelket, qgt; ipfe fit uerus Mefîias, uerus Eliusnbsp;Del, mifTus in terra ad hùcufum, ut expier peccata humani generis,nbsp;reconciliet nobis Deum patrem,utomnis qui credit in ipfum non penbsp;reatjfedhabeatæternamuitam. HoceftuerumEuangelion lt;Jhrifti^nbsp;Ac de duobus quidem prioribus gencribus fermoniü,Chriflus nancnbsp;non loquitur,qoæetfi fuum babent ufum,tamê non purificant cordanbsp;bominum, fed loquitur depoflremo illo fermonis genere,quod eftnbsp;uerum amp; ipfifTimum Euangelion Cbrifli.Puri, inqait,eflis propternbsp;fcrmonem,hoc eft,propter Euangelion,quod adnunciaui uobis, ui/nbsp;delicct,qgt; ego uerus fim Meflias, qui morte mea feruè uos à morte,nbsp;qui inferni horroribusa'me fufeeptis, uosab inferno hberê, adcoc^nbsp;Uobis mcrear à Deo pâtre meo,ut adopter uos in filios amp; h^redes ccenbsp;leftis rcgni.Hic eft fermo,per quem,fi fide accipiatur,homo uere panbsp;•¦ificaïur.Primum enim,qui accipit hunc fermonem Eaangeln p^*quot;nbsp;dem,is reputatur coraim Deo uere tuftus.purus, amp; fandus, id»^ nonnbsp;propter opera i uftitiæ, quæ nos facimus, fed tantum propterkiutn

ïtî dÄP'lFf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOÏNNlS.

Cbfîftùm filium Dei,fide acceptum» hiftificantur,inquîtPauîtî», gratis per illius gratiam, per rcdemptionem quæ eft in Chrifio Iegt;»nbsp;fu,quem proponiic Deus reconciliaiorem, per fidem, interuenientcnbsp;ipfius fanguinc. Ita^,qui credit fermoni Euangelq de Chrifio, huicnbsp;ct(i inhacret adhuc peccatom in carne, tarnen peccaium non imputainbsp;tur, ut fil uere iufius coram Dco, non quidemfua ipfius iufiitia»nbsp;quæ aut nulla aut imperfeâa efi, fed aliéna iufiitia, uidelicei leftlnbsp;Chrifii, quæ ipfi per fidem impuratur» Beatus enim uir, cui nonnbsp;imputât DOMINVS peccatum’. Deinde, qui acdpit fermonetanbsp;Euangelq per fidcm,donatur fpiriiu fanâo, qui mortificet reliquia#nbsp;carnis,8d dominetur peccato ne regnet in monaJi noftro corpore.Iia^nbsp;que fpiritus fandus uera efi faix putatoria, cjua palmiies purgantucnbsp;per fermonem Euangeli),primum quidem, ut fidereputemur coraranbsp;Deo iufii propter Chriftum,dcinde autem,ot mortificeniur fada carnbsp;nis, amp; compefeatur affèdus peccati. Etfi enim in hac uita fieri nonnbsp;potefi, ut peccatum ex carne totum eradicetur, quo reipfa toti in no'nbsp;bis iufii fimusjieri tarnen potefi per fpiritum fandum, ut peccaiumnbsp;refccctur,ÔC frudus eius defiruatur,quo non iuxta carnem, fed iuxianbsp;fpiritum ambuIemus,Pofiremo,qui accipii fermonem Euangeirj pernbsp;fidem, is obijcitur uarqs afflidionibus amp; perfecuticnibus in hoc fe/nbsp;culo. Si enim me, inquit Chrifius, perfccuti funt, uos perfequen/nbsp;tur. Et alias: Oportet nos per multas afflidioncsinirare in regnumnbsp;Dei, Quare èi afflidiones referenda funt inter eas fakes, quibus pa-*nbsp;tercœlcfiis palmitcs fuos purgat. Diligenter autem confiderandumnbsp;cfi,quis fit finis putationis, ut etiam cognofeamus finem amp; ufum afi*nbsp;fiidionum. Vinitor enim putat palmites fake, non ut corrumpat eo»nbsp;amp; perdat, fed ut copiofiorem firudum afférant, ita amp; Deus pater ira/nbsp;tnittit pi]s crucem amp; afflidiones,non m pereant,fcd ut feruentur.Hunbsp;ic enim immittitur crux, ut admoneatur de peccato adhuc inhærentfnbsp;in carne, il H ut contineatur in offitio, ne regnet peccatû in came ifti^nbsp;ut lit exemplo alienæ r€fipifcentiæ,alq alrjs de caufTis. Non autë hocnbsp;conhlio,ui cenqcianiur in inieritum, fed ut hbei entur ex interitu, amp;nbsp;confequantur perpetuam faluiem. Cum igitur affligimur auce Si canbsp;lamitaie, ingrediendum eft in uineam, reuocanda eft in roemoriamnbsp;putatoria faix uinitoris,amp;cognofcendû, q» quis fit finis putationisnbsp;in uinea, idem etiam fit finis afftidionum, qu^ pqs accidere foknt,nbsp;uidelicet, non ut abqciantur in ignem, amp; incendio pereant, fed uenbsp;purgentur,amp; copiofiorem frudum ipfi tam afferant,quam aufçrantnbsp;amp; reportent. Quod cum ita fe habet, ut qui in uera uite, quæ eftnbsp;Chriftusmancnt,purgentur amp; afférantmulium frudum,addit Chrinbsp;,, ftus amp; ail î M^ete in me, èi. in uobist Skutpalm« nonpotc^

fîOHttlAE lÖANMiS BRENTif.

felTefrudum â femetipfo, nifimanfcnïin uite, Gc nec uos,niG in me * * manferitis» Hæc eft quafi conduü'uncula prions cohorcationis« Di/ * *nbsp;xi me ueram efTe uitem. Dixi palmitem manentem in me, copiofumnbsp;frudum affierre. Honor igitur uos^ut in me maneatis,quo à ego innbsp;uos maneamnbsp;nbsp;nbsp;nos multum frudus afForatis» Sed qqomodo, in/

quis,manemus inChriftoî’ Nummanemus ineo, cummanemus in coculla Francifcana,uel in alqs traditionibus fine Pontifiins,fiuenbsp;naßicis,(iue eremiticiscNihil minus.Fruftra,inquit, colunt me mannbsp;datis hominum»Sedmanemusin ChriGo.cummanemus in SER/nbsp;MONE ChriGi per fidem:Si quis diligit me,inquit,fernionem menbsp;um fcruabic,amp; pater meus diliget eum,8^ ad cum ueniemus, èC man/nbsp;fionem apud eum faciemus; Quid autem beneficq contingit manennbsp;ti in Chriftof Primum Chriftus manet in ipfo:Manete,inquiens,innbsp;me, amp; ego in uobis. Quid aut melius, aut maius qugris C Qui eniranbsp;Chriftum habet,thefaurum habet omnium cceleftium bonorum, le/nbsp;fus ChriftuSjinquii Paulus,fadus eft nobis d Deo fapieotia,iuftitia,'nbsp;fandificatio,amp; redemptio. Ergo, qui Chriftum habet, fadus eG ue/nbsp;re coram Deo fapiens, iuGus, amp; fandus,8d redimitur ab omni afHi/nbsp;dione» Deinde,is in quo Chriftus manet,fert copiofum frudum;nbsp;Dicit enim : Sicut palmes non poteG ferre frudum a‘ femetipfo, nißnbsp;manferit in uite,fic nec uos,nifi in me manferitis. Et fequit : Ego fum lt; lt;nbsp;nitis, uos palroites ? Qui manetin mc, amp; ego in eo, hiefertfrudum lt; «nbsp;multum, quia fine me nihil poteGis facere. Repetit, qd initio dixit, « «nbsp;(c efTe uitem,amp; exponitpalmites de ApoGolis amp; Ecclefia fua, ut hacnbsp;metaphora feu pidura oGendat neceGariü cGe,ut in ipfo per fidê manbsp;neamus, fi uoluerimus coeleGc frudum amp; facere amp; pcrcipere : Nißnbsp;manferitis, inquic,in me, non poteGis frudu ferre. ÈtîQui manet innbsp;me amp; ego in eo,hic fert multum frudum. Confideremus igitur quenbsp;frudum ApoGoli.qui manferunt in ChriGo.tulerunr. Etfi enira A/nbsp;poGoli paulopoG defitiunt a’ ChriGo, fuga, Si abnegatione, tarnennbsp;Gatim rcfipifcunt,amp; cura ChriGó ita coniunguntur,ut femper in ip/nbsp;fomanferint. Quare ApoGoliprincipiomultumfruduratuIerunt,'nbsp;pr^dicatione Euangelt) de ChriGo. PoGquaraenim acceperuntdo/nbsp;nafpiritusfandi indic PentecoGes, diuulgauerunt Euangelion innbsp;loto orbeterrarura, amp; collegerunt^ Ecclefiam ChriGi non ex lud^isnbsp;lantü, fed etiam ex Gentibus. Euangelion,inquic Paulus, prædicaiû coio,t»nbsp;«G apud uniuerfara creaturara,quæ fub cœlo cG.Et iterum: Euange/nbsp;lion Gudificat in toto mundo. HiceGmultusSd excellens frudus,nbsp;quem ApoGoli, cum manfiGent in ChriGo, tulerunt. Deinde tuG^nbsp;*unt copiofum frudum, ædendismiraculis, Multainfigni^’”*^

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V jj

IM CAPvf XV. EVANG. lOÀNNfS

cuîa in nomine Chrifti ædidcront,quibus nomen Chrifli inuHril t'imelî, amp;auiorita8 acuericas Euangelf) commendata eft. Prgte/nbsp;tea tulerunt mulcum frucflu faciendis mult is bon is opcribus.Non fo*nbsp;lum em ddigenrcr feceront publdu fuum oftîtiû , prçdicando Euan^nbsp;gclio,fed etiam fecerontfuum oftitium priuatum,fideet inuocattonenbsp;nominis Dei, 8^ reliquis uirtutibus. Non abufi font nomine Dei adnbsp;cxecrationes. Dedcrunt magiftratui, quod debuerunt. Complex!nbsp;funeproximos Candida caricate. Nondederunt operam ebrietati ÔCnbsp;helluationibus, non impudiciciç S)i iaiciaiæ^ denique duxerunttamnbsp;publice qua'm priuatim uitaro honeftiftimam. Hie certe copiofus c(inbsp;frudus. Nec atfiionibus tantum,tulerunc tam copiofum ftuélum, uenbsp;rumetiam paffionibusjludibrqs Qi flagris explorât! funr. In uincunbsp;laamp;carceresconiedifunt. Fame amp; rerum omnium penuria afftiâinbsp;(unt,ac poftremo, omni gen ere fuppliciorum amp;. mortis afFedti funt,nbsp;non tarnen deferuerunt fuum offitium,fed quo plus afflfgebantur,e«nbsp;conflantiusGhriftumprofnebantur ? Vndeamp;confecutifunt code/nbsp;ftemeum ChriPo maicftaiem. En,bif eft frudus, quern tulerunt Agt;nbsp;poftoli,cum manfiftcni in Chrifto. Quod de Apoftolis 0^ fruéîtlnbsp;corum didum eft, hoc idem intelligendum eft,de rota Ecclcfia Cbrvnbsp;fti,amp; unoquouiscredente in Chriftum, Suus enim eft cuiufuisma^nbsp;nentis in Chrifto irudiw. Nam qui manec in Chrifto, hie Fere initionbsp;frudû inuocationc,amp; conFeftione nominis Chrifti, deinde honefta/.nbsp;ce morum, 8^ omni genercuirtutis, obedientia, caftitaee, tempcran*nbsp;tia,fobrietate,iuftitia,contraduumamp; negotiationis,amp; alt)s id genufnbsp;uirtutibus. Hæcfuntmiracula, quænuncà pqs requiruntur« Acnbsp;profedo,qui has uirtutes in hoc mundo fedat, magna fdir miracuhunbsp;Tanta em eft multitudo impudicoRt ,-ebrioiorô,amp; impoftont in hocnbsp;corrupto feculo,ut inter eos,cafte,pudice, fobrie 8d iuftc uiueix, nonnbsp;minus miraculum uideatur,quam olim reddere cæcouifum.auc exet/nbsp;tare mortuum. Poftremo,qui manec in Chrifto, fert etiam firudSainbsp;tolerantia 8ipaticntia,in cruce, in aduerfis 8^ afftidionibus. Non c*nbsp;nim diicedit ab offitio,ctiamfi affligaiur, fed excitatur potius afftidinbsp;one ad faciendum oftitium,ut declaret,q) folum lefitm Chriftum ag**.nbsp;nokat fuam iuftitiam amp; falutcm. Quid autem caufTæ eft, qj qui mannbsp;fcrit in Chrifto,ferat multum frudum. Qui uero non manferit, nulnbsp;lum frudum FeratC Addit ? SINE ME NIHIL POTESTIS FAu^-CERE. Hæc eft non folum digna , fed etiam neceflaria ob^nbsp;feruatu,ut uerum humanorum operii dtkrimen cognofcamus. Quidnbsp;enim dicemus C Si nullus hominum fine Chrifto aliquid Facer«nbsp;poteft) ergo nc dicemus etiam impios, cum cam multa,(tuc natura/

HOHILIAE IOaNNIS BRENTfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,«

ï»a, Guemoralia dixen’s, fadant. habere ChriftumC Autfi carent Chrifto,nih 11 ne eiïe fendemus, çp ucl Gentes régna prudentilïîmcnbsp;adminißrauerint ,SC muin's infignibus uirtutibus ornati fuen'nt, uelnbsp;hypocrKæ,muIta bona opera faciantC Hic confiderandum nobis eft,nbsp;quod fi de generali omnipotentia Chrifti, èi. generalibus hominumnbsp;.alt;ftionibusfermofuerit,certumeft,necpios nec impios pofTe aii^nbsp;quid fine Chrifto facere. Omnia,inquit, per ipfum fada func, Sinbsp;fine ipfo fadum eft oihil,quod fadum eft.Et iterum: In ipfo fumus,nbsp;uiuimusamp;mouemur.In hoc autcm loco, non lit fermo de ifta gcde/nbsp;rail omnipotentia Chrifti, Si generalibus hominum adionibus ,(ednbsp;de ea potentia, qua Chriftus (eruat crcdentes in ipfum perpétua lainnbsp;tc,amp;dc i)s hominum adionibus, quæ (unt falutarcs. Si Deo gratae»nbsp;Quod igitur dicinSine me nihil poteftis faccre,habet hanc fententi/nbsp;am :Non poteftis aliquem frudum utilcm Si falutarem ferre, nec ponbsp;teftis aliquod bonurn opus, quod Deo gratum fit, facere, nifi in menbsp;credideritis,8C in me per fidem manferiiis * Primum enim omni/nbsp;um neceftarium eft,ut fis Si maneas in Chrifto. Efte autem Si mane/nbsp;re in Chrifto ,hoc eft, fi credideris lefum natu ex Maria uirgine eflenbsp;uerumChriftum,amp;huncChriflumfolumefle propitiatorem Si exnbsp;piatorem peccatorum tuorum,qui tecum Deo patre reconciliauerif.nbsp;Si propter quern adoptatus fis in filium Si hæredem cœleftium bo/nbsp;norum. Hac fide Deo es acceptus propter Chriftum. Hac fide repu/nbsp;taris coram Deo iuftus. Hac fide, quæcuncp opera fiue poblicscnbsp;fiue priuatæuocationis C non enim loquimur de peccatis , qj ea nonnbsp;poftint fieri ex fide ) feceris, Deo grata funt, non (icui honefta opcnbsp;raEthnicorum, fedficut uerepiaadæternamuitam.Non fentien/nbsp;dum quidem eft, quód Deus det pqs æternam uitam propter méritanbsp;opcrum,fed quia pi) accipiunt ius gternæuitg per fidem propternbsp;Chriftum, idcircoquæfaciuntopera exhac fide, dicuntur frudusnbsp;aeterng uitæ,partim,qgt; fiant ad declarandam gratitudinem pro accepnbsp;to iam iurcæternguitg, partim q, Si fuis premqs in æterna uita or/nbsp;nentur» Si quis autem non fuerit in Chrifto, hoc eft, non crcdidclt;nbsp;rit fe Deo gratum,8^ in filium Dei adoptatum propter Chriftum, isnbsp;quicquid fecerit, quantumuis infigne, excellens, illuftre Si fandumnbsp;uideatur, uere NIHIL coram Deo facit. Cum enim perfona, quaenbsp;opera facit,non fit Deo ad gternam uitam accepta,fieri non poteft,ucnbsp;opera eis fint ei fie accepta, ut propter ea faueat perfonc, Si tribuat elt;nbsp;^ternam falutem. Primum igitur NIHIL funt coram Deo, omni/nbsp;um Gentium Idolatrarum opera, Si uirtutes. Etfi enim fuam habentnbsp;laude, in humano iuditio, Si in huius terræ adipnibus, tarnen quianbsp;V iii

ÎN GAPVT XV. tVANG. lOANNiS.

fiunt fine Chriftojeu fide i» Cbrißum, Deus non iudicat ea d/gna., qug rcfpiiiat» Deinde NIHIL funt omnia opera, quæ uocant, prx-para'^oriaadgranamDd, priufquam crediderts in Chriftiim, fin'nbsp;gunt enim nonnuUi,qgt; ea bona opera quæ præcedunr fidem in Chrinbsp;fium,prpparent hominem ad accipiendam graïiam Chrifti. Cbrilt;nbsp;ftijsautem hoc loco difenedicit: Sine ME, NIHIL poteftii facere»nbsp;Quomodo enim arbor pofiet fruóus bonos, iioc eft, prçpararoriosnbsp;ad gratiam ferre, nondum bona faâa C Et, ut Aoguftnjus rede ait»nbsp;Vocantis eft gratia, percipientis uero gratiam, confequêter funt openbsp;ra bona,nec quæ gratiam pat ianr, fed qug gratia parianrur. Non e/,nbsp;nim ut fi-rueatjCakfadt ignis,fed qui feruet. Nec ideo bene curritro/nbsp;ia,ut rotunda fir,fed quia rotunda efi. Sic nemo propter ca bcneope^nbsp;ratur,ut accipiat gratiam,fed quia accepit, Quomodo enim poteftnbsp;iuftcuiuere,quinon fueritiußificatusC Quomodo fände uiuere,nbsp;qui non fuerit landificatusC Poftremo,NlHIL funt omnia opera hynbsp;pocritarum,que ad expiationem peccatorum (uorum facienda fufciptnbsp;unt» Non enim faciunt ea ex fide in Chriftum, fed potius contrainbsp;Chriftum. Dicunr quidem fe credere in Chriftum, non credunt au/nbsp;tcm,quddfolus Ciinftus expiauecit pcccata ipforum,amp; mcruerii ip/nbsp;(is gratiam Dei, ïed fcntiunt, meriris fuorum operum fatiffaciancnbsp;propeccatis» Hocnoneftfacere bona opera ex fidc,fed contra fi/nbsp;dem. Er quod Paulus delfraelitis dixii, hoe idem de omnibus hyponbsp;critis in Chriftianifmo intelligendum eft. Sedabantur, inquit, Ie/,nbsp;gern iuftitiy,non peruenerut autem ad legem luftitif. Propter quidc^nbsp;qiuanonexftde,fedtanqu3mexoperibus legis» Impegerunt enimnbsp;inlapidemoffendiculi. Ponamus igitur omne ftudiumnoftrumittnbsp;agnofcendo amp; retinendo Chriflo per earn fidem, non quam uel hu/nbsp;mana ratio uel hypocrifis fingit, fed quam Euangelion exigit,ut ucgt;nbsp;re proferamus eum bonorum operû frudum, qui Deo gratus eft pefinbsp;lefum Chriftum DOMINVM noftrumjquieftuna'cumpatfcamp;ïnbsp;fpiricu fando Deus benedidus in (ecula, Amen»

HOMILIA XXXIIIt

XPOSVIMVS quos frudus ferant hi, tjhi nent in lefu Chrifto,uero amp; unico noftro feruatore,nbsp;exponamus nunc, quæ fint incommoda eorum »nbsp;qui in Chrifto non maneni,utquiadquærenduninbsp;amp; rctinendum Chriftum non excuatur militate,nbsp;citeiur

MOMILIAE TOAKMîS BRENTir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457

cîfftur damn IS amp; inœmodis contcmptof^ defcrtoRz «us. Si ^uis» * * inquk« in me non manfcrit,eieclus eft foras fient palmes, amp; exaruit, *nbsp;amp;coliiguntcos, ôfin ignem côii«unt,ô^ ardent. Hcc ut rede intdli *nbsp;gamuSjCoonofccndû eft. Quis nô maneat in Chrifio. Ac primo nonnbsp;man« in Chrifto,quifqujs,abnegato Chn’fto, deficit ad ludaifmuennbsp;auc Turcifmum. Hoc eft craiîum genus defeciionis à Chrifto, quodnbsp;non pi) ianium,uerumetianî prudentes huius (eculi d«eftantur. Oe*nbsp;inde non manet in Chrifto is, qui etfi gloria?ur de Chrifto, à.' u*de*nbsp;tur eum agnofccre, tarnen conftdit meriiis fuorunî operum -, qudesnbsp;funl Pontifitfi, SacrificuIi,Monacbi,amp;'hypocritg in Chriftianiin»«».nbsp;Nam in baptifmo defpondemur Chrifto hac conditione ut i;/nbsp;folum Si. unicum agnofeamus feruatoretn, Si peccatorum noftroi mnbsp;expiatorcm. Quare fi quis non contentas hoc unico expiatorc, fennbsp;tic etiam fefua ipfius iuftitia expiare peccataô^ phcarc Deum, uiobenbsp;fidemdaramChrifto,amp;:excidit è Chrjfto. Sic Paulus aceufat Gala'nbsp;tas dcfeâionis a' Chrifto; Quicuncp, inquiens per legem iuß ifica'nbsp;mini à gratia excidiftis, Pofireir o non manet in Chrifto is, qui runinbsp;agnofear nomen Chrifti ducicuiram fceleraram ambuht suxtacarxnbsp;ne(n,5c feraitpeccato. Fieri cnim non pateft^ot Chrtftus maneat innbsp;eo,qui peicar contra confciennafn,S^ iradit fe capiiuum cuptditati carnbsp;ni«._ Si auiem Chriftus non manet in ipfo, quomodo »pfe rnaneretnbsp;jn Chrifto C' loannes ait. Qui dicinNoui euna Sc præcepta eius nonnbsp;feruac, mendaxeft,amp; ucritas in eo non eft. Etiterum ; Si quis dixe*nbsp;rit,diîigo Dcum.amp; fratrern fuum odedt, mendaxeft. Ac Paulus : Sinbsp;qua fuis amp; maxime familiaribus non prouider, fidem aboegauit,nbsp;eft infideli deterior. Manifeftura igitur eft, quôd qui Iceleratamnbsp;ducuntuitam,etiamfiiaâ:entnomen Chnftiani, non tarnen mane*nbsp;ant in Chrifto. Quid ergo fiel de hts, qui non manent in Chrifto^nbsp;Jdemnimirum, quod fieri folet de palmitibus non manencibus innbsp;uite. Hi enitn cxcifia uite» eqciunturforas. Eiedi, exarefeunt. Arc*nbsp;facli colligunturgt;S^ conqciuntur io ignem, ut ardeant, Ncc ulli alte'nbsp;ri ufui accommodi funt : nifi ut ignem pafeant. Ac alia quidem lig/nbsp;na,ut abiegna,qacrna,fagea,etiamfi à fuo ftipite abfeifta iunt.iameanbsp;non funtita inutdia, utftatimconi)tiantur in ignem, quia funt ido*nbsp;nea ad extruenda ædifitir« Palmites autem uite exciû.non nifi a Jnbsp;ignçm idonei funt. Nunquid tolIeturdeuiU.C inquit Ezechid)®’’'^’’^*nbsp;lignum, ut fiat opus, auc rabriceiur de ea paxillus, utdependeat innbsp;CO uafculum quoddam Ecee igni datur in efeam, utramquepartentnbsp;cius abfumitignis 8^ medietas eius redigit in fauillâ. Idem dicendanbsp;eft de his^q non manent in Chrifto. Nullus cm alius eft utuscorum,^

IN CAPVT XV EVANS. lOANNlS.

niQ ut fiant pabulum gterni ignis, Ac aliorum quidem hominum, qui nunquarn agnouerunt Chriftum, amp; Euangelion eius, (uus eftnbsp;ufus in his terris, Eihnici multa amp; prudenter amp; fortiter fecerunr. Innbsp;uenerunt ÔC excoluerunc uarias artes ad hanc humanam uitam utiles,nbsp;quæetfinon fueruntuerusamp;cceleftisfrudus,qualem pi) feruntinnbsp;Chrifto,tamen habuerunt fua commoda in hac uita. Qui autem ag-*nbsp;nouerunt Chriftum, èi poftea ab eo defitiunt, hi fi nonrefipifeunt,nbsp;nulli amphus ufui apti funt, nifi ut tradantur perpetuo igni. Quodnbsp;amp; Chriftus alias fignificat, cum uocat difcipulos fuos, Sal terrae. Etnbsp;addii:Si fal infatuatus fueric, quo falieturÇ' Ad nihil ualet ultra, nifinbsp;ut prof)ciatur foras,amp; conculcetur ab hominibus. Alig res alium hanbsp;bent ufum, etiamfi non fuerint ad eum afum aptæ,ad quem principanbsp;liter creatæ funt. Principalis autem ufus faliseft,utfaliar. Ad quern,nbsp;fi inutilis fuerit, nullareliqua eft eius utilitas auc commoditas, Salnbsp;eft omnis difcupulus Chrifti fiue Apoftolus,fiue auditor Apoftoli/nbsp;cædoélrine, Huiusuluseft, utinChriftocopiofum fruâum ferat.nbsp;Quern fi non fert, reliquum eft,ut conrjeiatur in perpetuam interni/nbsp;tionem. Non enim alius eft ufus eius, Nec blandianiur fibi im/nbsp;pri,qudd cum Chriftusfacit in hac collatione mentionem ignis, ab/nbsp;fumeniis palmites, fic definat ignis impiorum, qui defitiunt a Chrinbsp;fto, quemadmodum definit ignis corporalis. Supplitium enim ig/nbsp;nis, quo imprj affitientur, perpetuum eft, nec ullum habet finem:nbsp;Difcedste,inquit,â memaledidi in ignem æternum,qui paratus eftnbsp;diabolo amp; angeliseius, Etiterum: Benum eft ut ingrediaris ad ui*nbsp;tarn daudus potius,qujm duos pedes habens mittaris in gehennam,nbsp;in ignem ioextinguibilcm, ubi uermis illorum non moritur, amp; ig'nbsp;».Tbelfa, extinguitur. Et Paulus : Reuelabitur DOMIN VS lefus denbsp;coclo,cum angclis potentiæ fug , cum incendio flammæ, qui infligicnbsp;ultionem his qui non nouerunt Deum,amp; qui non obediuni Euangenbsp;lio DOMINI noftri lefu Chrifti,qui poenam luunt, interitum Æ/nbsp;TERN VM à facie DOMINI, amp; i gloria fortitudinis illius. Quanbsp;recumcertaamp; gterna fit poena crainium impiorum, inter quospri/nbsp;mas tenent hi,qui cum agnouerunt Chriftum, defitiunt ab eo, dili/nbsp;gentiftime prouidendum eft, ut Chrifto inferti, conftantiiTime innbsp;ipfo femper maneamus, Sed quomodo, inquies, manemus in eoCnbsp;De hac re fupra qugdam dida funt. Sed quod fequitur, perfpicuc

,, nobis illud exponit. Si manferitis, inquic,in rae,amp; uerba mea in ,,uobis manferint, QVICQVID uolueritiSi,petetis,amp; “O'*nbsp;,, bis. Hie manifeftc docet Chriftus, quomodo in ipfo manea/

HOHItïAB 10 ANNIS BWNftI’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?#

mus. Nondurw enîm re^ manes in Chrifto, fi manferis in meolla monaftica,Nec manes in Chrifi:o,fi manferis in obrdiencia Romaninbsp;pontif icis. Sic enim pontificq iadant»eum in Chrifto man ere, quinbsp;agnofcit Romanum Pontificem fed cum Romanus Pontifex perfe/ -quatur piam dodrinam,amp; impiam (labilireconetur.deuitaodus ponbsp;tioscli,quamfeâandus. lubetenim nos Chriflus cauere à pfeudo^nbsp;ÎKophetiSjnon iubet eis obedire. Nec manes uere in Chrifto, fi mannbsp;eris babitatione lua inter Cbriftianos, 8lt; fumpferis cum ipfis facra/-menta Cbriftianifmi. Quomodo ergo manemus were in Chr iftoCnbsp;Audi Chriftum ipfum : Si manferitis in me, amp; uerba mea in uobisnbsp;manferint. Eccetibi,ManereinChrifto,eftmaoerc inuerbo Chriquot;nbsp;fti.Et tunc uere in Chrifto manes,cum uerba Chrlfti in tc manierinr.nbsp;Verbum Chrißi» de quo in præfentia loquimur, eft Euangclion ei^nbsp;us, qs ipfe folus fit expiator peccator urn noftrorum, placator d luinænbsp;iræ,amp; feruator nofter. Manet aurem hoc uerbum in nobisji adhinbsp;buerimus ci certain 8c firmam fidem,amp; declarauerimus nos obediennbsp;tianoftra ergatanium bcnefadlorcm graios. Vndeô^ fupra didumnbsp;eft. Qui habet prccepta me3,amp; fcruat ea,ilic eft qui dihgu me. Ecnbsp;iterumzSi quisdiligit me, fermonem meum feruabit. Manet igiiur,nbsp;in Chrifto is, in quo man« »Buangelion Chrifti per fidem. Reli*nbsp;quumautemeft, ut confidcremus quid benefitq contingat manenrinbsp;in Chrifto. Cum ergo fupracnumerauimus,quosfiult;ftus.ferat ma/nbsp;pens in Chrifto,audiamus nunc,quod benefnium confequatur. Di/nbsp;cit enimChrifttK: QVICQViD uoliicritis,petctis,amp;:FlETuo/nbsp;bis. Am^bo uos: Noliie h^c uerba ofciianter ptgtercurrere. Hoc di *nbsp;ctum,unumeft,êpræcipuis (ententestotiusfaergferipturg , Nihilnbsp;hac promiffione excelUntius aut liberalius diet poteft» QVIC/nbsp;QVID, inquit. Nihil excipit, uel corporalium uel fpirituahum 8Cnbsp;coeieftium bonorum. Quid hoc hominefoclicius, qui habet certamnbsp;ÔC firmam promifTionem fc impetrare à Deo Q VICQVIO uolue«*nbsp;rit amp; pttierit^Quid ei poteft deefle C An non perfpicue hic intelli/nbsp;gis quanta fit foclicitas ueri Cbriftianifmi » Nullum enim aliud bo*nbsp;minum genus in terris eft, q lodhabeat taminfignem amp; tamdiui/nbsp;tern promiftionum. Non ludei, non Turcæ, non Monachi, norinbsp;Sacrificuli, non Miflifices, non inuocatores mortuorum ,non idnbsp;genus all) Hypocritæ. Soli tantum uert Chriftiani habent hancnbsp;prærogatiuam, quod quicquid uelint ac petant a' Deo conle/nbsp;quantur.Quid ergo dicemusC Si Chriftianus confequitur QVlC*nbsp;QVID uoluerit amp; petierit, ergo ne fiet, fi cum, quern fn«e oh innbsp;iuriam ab ipfo illatam odio habet diras deuoueritC Fiet tie,««»«

ÎM tÄPVT XV. BVÀMG. lOÄNNlS.

aliénas opes, amp; petit, ut pofTeHbr ille intereat, amp; ipfe opibus îîîîi» fruaturCFiet ne,cu(n ægrotauerit, amp; petat repentinam corporis fanî^nbsp;tatemC Quæ eiTet ilia rerum percurbatio,fj omnia ea fièrent, quæ bonbsp;mines, etiam pi) nônunquam uelle amp; optare fbfent^Sed ne erremus,nbsp;uetha Chrifti diligenter confideranda ôi. rede intelligenda fununbsp;Chriftus enim non fimplicitcr dicit: Quicquid uolueritis petetis, 6Cnbsp;fictuobis,fed bis uerbis hocprçpofuit:Si in me manferitis, amp; uerbanbsp;mea in uobis manferint,quibusuerbis perfpicue fignificat, tune finbsp;at nobis quicquid uoluerimus Sf petierimus, cum manemus in Cbrinbsp;fio,amp; manent tierba Chrifti in nobis»nbsp;nbsp;Primum igilur, qui uult,ô^

petit ea, quæcumucrboChriftipugnant,amp; quæ uerbo DOMIlt; NI prohibita funt, is non manet in Chrifto, nec uerba Cbrifti fflalt;nbsp;nentinipfo. Quare bæcpromifîio ad eum non pertinet. loannesa/nbsp;lias ait: HæceH fiducia, quam babemus apud eum, qudd fi quidpcnbsp;tierimus fecundum VOLVNT ATEM cius, audit nos, Deus au/nbsp;tem patefecit uoluntatem fuam promiflïonibus feu Euangelio fuo;nbsp;Inuocaturi igitur Deum, amp; petituri ab eo benefitia feu corporalisnbsp;feu fpiritualia, intueri debemus in Euangelion amp; in promiffione^nbsp;eius, ut ex bis cognofeamus, quf ipfe uult nos uelle amp; petere. Supranbsp;dixit: Quicquid petieritis nomine meo, bocfaciam. Cum boc planenbsp;conuenit, quod nunc ait : Si in me manferitis èi. uerba m ea in uobisnbsp;man ferint,quicquid uolueritis petetis, amp; fiet uobis. Qui autem ouïtnbsp;amp; petit,feu impia feu iniqua,is non poteffea petere nomine Qirifligt;nbsp;feuexfideinCbriifum. NonenimDeus uolens iniquitatem tues»nbsp;Non babitabit iuxta te malignus, non permanebunt iniußi ante ocunbsp;los tuos. Quare hoc diâumCbriüi, intelligendum eß, depetitioncnbsp;earum rerum, quæ diuinitus promiHæ funt, amp; quas nomine Cbri/nbsp;ßi,at(^ ex fide eius petere polTumus. Quid autem babes, quod cotinbsp;querarisC An exißimas promiffiones Dei nonfatisamplas,nonnbsp;fan's prolixaseßeC Sed cogita mihi,nihil eße DOMINO Deo no/nbsp;flro liberalius. Poßquam enim placatus amp; reconciliatus eß cum hisnbsp;mano generc,per lefum Chrißum filium fuum, promitiit omnibusnbsp;in ipfum credentibus abundaniiam omnium bonorum tam corpora/nbsp;liumquämcceleßium, Decorporalibus aitChrißus: Nouit paternbsp;ueßer coelefiis,qgt; opus habcatis his omnibus. Quatrite igitur pri/nbsp;rnum, regnum Dei. amp; iufliliam eius, amp; HÆC OMNI A adrjciert/nbsp;lur uobis. De fpiritualibus autem amp; coeleßibus bonis plenum eß:nbsp;(otum Euangelion Chrißi, Inhocenimpr^cipueChrißusuenit, utnbsp;omnis, qui credit in eum, non pereat,fed habeat gternam uitâ.Habesnbsp;igit propofitû tibi thefaurum oïm bonorû,quê nô uelle tm et petere,nbsp;uerum

HOMllIAE lOANfJïS BRENTTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4„

ucrümetiatïi impetrarc potes,fi modo maneas in Chriflo, uerba ei üS4n te maneant. Deinde, confiderandumôi hoc eft, qj cum Chrigt;nbsp;ftusdi'ciqFIËT uobis,non addit,quâdoautquomodofiar.Non définbsp;nit nobis tempus aut modum,quo fiat,Certiffima quidem eft exaudtnbsp;tio, dequacunep repiusinChriftomanens precatusfuerit: Erit, in**nbsp;quit,antequam clamcnt,ego exaudiam,amp; adhuc ilJis Ioquentibus,aunbsp;diam.Et iterumdnuoca me in die tribalationis,cruam tc amp; honorifpnbsp;cabis me. Ac rurfus : Quicquid pctieritis nomine meo, hoc faciam*nbsp;Ex his Slt;alqs id genus promiftionibus uides exauditionem precum,nbsp;quas ph in Chrifto manenies,eftundunt,certifrimam efle. Sed Deusnbsp;fibqpfi referuat modum, amp; tempus rcuelandg exauditionis, pfæ''nbsp;ftande rei,quæ prccibus petita eft. Exigamus igttur nunc exemplumnbsp;Apoftolofum ad hanepromiftionem : Quicquid uolueritis,pctetis,nbsp;ÔC fiet uobis, ut cognofcamus certiffimam eius neritatem. Apoftoltnbsp;enim manferunt in Chrifto, Jiacp uoluerunt Si petierunt, ut Euangc/nbsp;lion, quod ex mandaio Chrifti prædicandum (ufeeperunt, promoucnbsp;ret in toto orbe cerrarum. Et promouit. Voluerunt amp; petierunt, uCnbsp;cum uocati eftentad ædenda miracula,claodosfanareni,mortuos In*nbsp;fcitarentjSc alia mirafuia iacecent, Etfecerunt. Voluerunt amp;pciic/nbsp;runt, ut non deeftent ipfts caqug funt necefTaria ad fonfcruandaninbsp;hanc corporalem uitam,quo defungerentur fuo minifterio, ad quojnbsp;uocati erant, Nec fame mortui funr, Sed etfi reliquerant ad uocatio/nbsp;nem Chrifti fuas facuhates,tamen pro una domo receper unt centumjnbsp;Quocunt^ enim diuerterunC, except! funt in domos piorum, longenbsp;rnaiori honore reuerentia,^ ft domi fug aliquot millia aureorult;iinbsp;poflediftent. In Adis apoftol/cis Cornelius tanta obferuantia exce/nbsp;pit Petrum,ut ôe ad pedes eius prociderct,amp; ipfum adorarct. Ad Ganbsp;latas fcribit Paulus: Excepiftis meuelut angelum Dei, uelutChriftûnbsp;lefum. Et teftimonium reddo uobis, q» fi fieri potuiflet, oculos ue'nbsp;firos eftoftos dediftetis mihi. Voluerunt item amp; petierunt Apolt;nbsp;ftoli ,ut amp; mortem uincerent, Sf coclefte gaudium confequerenturgt;’nbsp;Quod uoluerunt amp; petierunt, hocÔi fadum eft ipfis, quia manfe/nbsp;runt in Chrifto, amp; uerha Chrifti manferunt in iplis. Sed quid dice*nbsp;mus de Paulo;quot;An non Sc ipfc uoluit ac petni,ut angelus Sacanæ,qoinbsp;colaphis ipfum cedebat, difccderet ab ipfo, Super hoc, inquit, tefnbsp;DOMIN VM rogaui, Sed audit : SiifFicit tibi gratia mea ; Nonnbsp;paftus eft repulfam precum fuarum, fed quod uoluit amp; petrjt, «iarnnbsp;impetrauit. Non auiem impetrauit eo modo, quem caro excogita/nbsp;Ucrat amp; præfcribebat, fed quern fpiritus intelligebat. Dicit eu'J”nbsp;9lias, Spiritus intercedit pro nobis gemitibus wenarrabthbus» Ac

m CAPVT XV.. EVANS» IOÀNNIS

iïte, qui‘ (crutatur corda,nouit qiiis Gt fenfus fpiritus,quonïam fecon dum Deum intercedit pro fanâis.Quare amp; Paulo mancnti in Chri/nbsp;fto uere fadum cft,qiiod uoluit amp; petqt.Non eft autem (cntiendum,nbsp;q, hæcpromiffïo Chrifti ad folos Apoftolos pertineat, fed pcriinctnbsp;ad uniucrfam Ecclefiam Chrifti. Non pro eis, inquit, rogo tantum,nbsp;fed pro rjs,qui credituri funt per fcrmoncm eorû in me. Ponamusnbsp;igitur ftudium noftrum in hoc, ut uerba Chrifti mancant in nobis,nbsp;quoSd Chriftus in nobis maneat,amp; fiat nobis, quicquid uoluerimusnbsp;^petierimus. Cæterum,utChriftusApoftolosamp; Ecclefiam iuamnbsp;»»cxciietad ferendummultumfiuâum,addit: In hoc glorificatus eftnbsp;» » pater meus,ut frudum copiofum afteratis, amp; effitiamini mei difeipunbsp;igt; li.Hgc appendix opportune additur ad cohortatione de ferendo molnbsp;to frudujhoc eft,de pr^dicando Euangelio in toto orbe terrarum, èCnbsp;de inuocando pâtre in nomine Chrifti. Potuiflent enim Apoftoli conbsp;gitare.Quid'^'Iubcs nos multom frudum fi:rre,hoc eft,prgdicare Euanbsp;gelion tuum in omnibus nationibus gcntium,inuocare pattern in nonbsp;mine tuo,etalia opera facere.Nom hie fiudus erit etiS Deo patri granbsp;lt;?57 An non maior gloria Dei effet, fi prgdicaremus circuciGonem,nbsp;amp; offerremus multa holocaufta^Refpondet igitur Cbriihis obferua/nbsp;bill dido,quo dtfeamus Dcum rede colere,0i eum ucra gloria hononbsp;rare.In hoc, inquiens,glorificatur pater meus,hæc eft gloria, hie eftnbsp;honor,quo Deus pater uere col(tur,fi effi'eiamini mei dtfeipuli, amp; afnbsp;feratis copiofum frudum.Non enim eft gloria Dei,multipiicare ho^nbsp;locaufta,0i alia Leuitica facrifi'tia.Hgc babuerunt fuo tempore,fuuninbsp;ufum. Sed his Deus non uere honora.ur, Nee gloria Dei eft, multanbsp;facra iuxta humanam rationem inftituere amp; obferuare. Qualia funinbsp;tuiduanaaut quatriduana ieiunia,long^ battalogiæ,chamcuni^,perenbsp;grinaciones ad offa mortuorum, amp; innumera alia« De quibus Chri/nbsp;ftus exEfaiacontionatur : Fruftra, inquiens, colunt me, docentesnbsp;dodrinas, præcepta hominum, Quid ergo feciam, ut Deum co^nbsp;lam amp; honore afficiam7 Primum, fi Deum uere colerc, amp; honoragt;nbsp;re,ailt;^ gratiffimum ei olfitium facereuolucris,curandum eft,ut fiasnbsp;diftipulus Chrifti..In hoc, inquit, glorificat pater,(i effitiamini meinbsp;difcipuli,Efficimur aut difeipuli Chrifti, fi’ audierimus ÔC didiccri/nbsp;mus Euangelio Chrifti,amp; adhibuerimus ei firmam fidem. Summusnbsp;igitur honor,fummus cultus, fumnna gloria Dei eft, audirc cotioncnbsp;Euangeln delefuChrifto,8d Chriftumfolum feruatorem, qualcmnbsp;nobis Euangelion eius defcribit,uera fide compledi. Deinde glorianbsp;amp; honor Dei eft, fi ex hacfidecopiofum frudum afferas. In hoc,in/nbsp;quit,glorificatur,(i afferatis copiofum frudum.Sed quem7 Inuocarcnbsp;Deum in nomine Chrifti,prædicare Euangelion Chrifti, ædere minbsp;racula

BOMîLlAE ÎOANNIS BR.ENTTR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440

«euh în namine Chrifti, t uuare Ecckfiam De 1', quo quo off irio po** les , fedari uocationem Dei, non abuti nomine Dei ad conui*nbsp;lia amp; malediâa , uerbum Dei diligenter amp; frequenter in cœtu/nbsp;Ecclefiœ audite, Honorare parentes amp; maiores .Magißratum ucnbsp;nerari, Nulli inuidere. Non dare operam impofluris, bgeftaii pauxnbsp;perum fubuenire , piidicam amp; honeffam uitam ducere, ôi bis fimixnbsp;lia, quac d»uinis præceptis faciend a.præfcribuntur. Hic eft copixnbsp;ofus frudus, quem Chriftus ferre iubet. Hic eft uerus cultus Dei;nbsp;Hæc eft uera gloria Dei. Si Deum pattern hoc modo glorificauexnbsp;rimus, dubium non eft, quin nos uiciiTim fit glorificaturus æiernonbsp;honore per lefum Chriftum DOMINVM noftrum , qui eft unânbsp;lt;um pâtre amp; fpiritu fando Deus bencdidus in fccula. Amen,

HO M I LIA XXXV;

N PRINCIPIO huius capitjs diximUS Chriftum in haccontione hortari Apoxnbsp;ftolos amp; uniuerfam Ecclefiam fuam,ut manbsp;néant in ipfo,necfinantfeulla perfecutioxnbsp;neautafftidione abipfo auelli. Ethadexnbsp;nus quidem expofuit Chriftus grauifftmänbsp;cauftâm cur debeamus in ipfo manere,nbsp;Dicit enim fine me nihil poteftis facere;

___________________Et fi quis in me nô manferit^erjcitur foras, ficutpalmes, exarefcitinignemconfjcitur,ut perpetuo ardcau*nbsp;Nuncautemperfeuerat Chriftus adhuc in eodem contionis fuæ ftaznbsp;tu,8c addit aliam cauftam^qua excitei nos,ut in ipfo maneamns.Sicut * «nbsp;djlexit.Cinquiens^mepaier, itaS^cgodilcxiuos. Manete(igiiur) ««nbsp;in mea ddedionc.Hoc eft inftitutum, hoc eft propofitum Chrifti^ucnbsp;cohorteturnosquo maneamusindiledioneeius, uidclicei utamp;ipx,nbsp;(um diiigamus,ô^ non patiamur nos abftrahi ab ea diledionc,qua ipnbsp;(enos compleditur, ne dèfedionenoftrafiat, ut noncapiamus fruxnbsp;dum diledionis cius. Additur auiem caufla,quia quemadmodù pa**nbsp;ter me diligit, ita ego uos diligojuftum igitur eft,ut uos uiciffintnbsp;roc diligatis, 8i diledione in me maneatis. Quod ergo Chriftusnbsp;aittSicut pater me diligit,ita ôf egouosdiligo,uerba uidentur fimplinbsp;ciftima, fed profedo compledunturres longe omnium maximas,’nbsp;Quare agitedum,Sciamus,quomodo pater dihgitfiliumfuum Chrinbsp;ftum,utex eo cognofeamus, quomodo filius Dei nos diligat.nbsp;roalo hoc loanntsBaptiftæ, amp;Chriftiip(ius, ac Apoftoli Pauli, qpnbsp;roeuucrbisdiccre, loannciBaptiftaaii, Pater diÜgitßh“'^^^

IS CÄPVr XVu - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.lOÀNNIfe

, NIA dcditiUî l'nmanus* Quf maiordilcdiocogitanpoteftjdüâni q?Deus pater intantum diligat filium (uum,ut omniabona fuainnbsp;potcßatem illius tradat C Chriftus ipfe dicit : Pater diligît filjum,amp;'-OMNIA dcmonftrat ei qu^ ipfe facit, maiora bis dcmonftrabitnbsp;opera,utuosmiremini.Acrurfus:Dataeftmihi OMNIS potefta»nbsp;in ccelo in terra. Paulus quoque ad Ephefios fcribens : Deus (in^nbsp;quit) federe fecit Chriftum addcxteram fuamin cœlcftibus fupranbsp;omnem principatum ac potcftatem, uirtutem, amp; dorrainiü, ÔC omnbsp;nc nomen quod nominatutr non folum in hoc feculo, uerumetiam innbsp;fuiuro,8c fubiecit fub pedcs iUius OMNI A.Etfi enim Deus pater ulnbsp;dit filium fuumoneratumamp; grauatum culpa peccatorum totiui hult;nbsp;mani generis, coniedum in turpifTimam mortem, tarnen nonnbsp;abominatus eum, Sed tanto maiori dilcdione complexus eft ipfum^nbsp;quanto grauius affligebätuc. Etquia faä;us eß: obediens ofqp ad mo«inbsp;tcm,mortem autem eriicis, idcirco pater intantum delediatus eft obcnbsp;dicntia eius,ui extulerit eum in fummam fublimitatem, acdonaucri«nbsp;ei nomen,quod eft fupra omne nomen,ut in nomine lefu omne genifnbsp;fcflelt;ftatcocleftium,terreftrium,5^ infernoFÇÉ. Hacpatris ddedionenbsp;crga filiumTuum,nihiI poteft aut maius cogitari,aut excellentius dilt;nbsp;ci. Pater enim feruauit filium in omnibus aduerfis, amp; collocauit c5;nbsp;in omni poteftate,maicftate fcclicitate,quam ipfc tarn in ccclo,nbsp;in terra habet. Quid amplius faceretC aut qUibus rebus diledionenbsp;fuam clarius oftenderetç' Quod cum ita fc habeat,facile nunccogno/*.

(uam.Primum enim fic diligit eos, ut pro falute ipforum non dubits uerit anitnam fuam ponere, quemadmodum mox fequitur. Deindenbsp;fic diligit eos,ut ctfi habent adhuc peccatum in carne, tarnen quia crenbsp;s. dunt in ipfum,donet eis fuam ipfius iuftitiam,ö^ conftituat eos prop(nbsp;ter fc ad tribunal Dei iuftos. Prgterea fic diligit eos, utcooptet ipfo^nbsp;quot;^411 es in cohaeredes fuos omnium cœlcftium bonorum. In his terris fratreonbsp;fæpe ita diflident, ut alter alterum eumcp gcrmanü ftatremjnbsp;0^ ebtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitimæ fug haereditatis parte,quoquoftudio poceft,c;tf

es flit ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conetur,tantum abeft, ut alienü cooptet in cohæredem.Chri

flt;î)etî)cn,-ftusautem tanto amorc erga ApoftoIosSdomneseo8,quiEuaoge** lio eorum crcdunt, accenius eft, utetfi alienifunt, tarnen recipiaSnbsp;eosin participationcmamp; communionem omnium bonorum, quasnbsp;ipfc a pacFc fuo accepit.Quid multa-TChriftus fic diligit eos,ut quemnbsp;sdmodum pater conferuauit ipfum in omniafflidioe, adeoqj in mofnbsp;te ipfa,amp; collocauit eum in fede fuæ maicftatis, ita conferuct Ecdcß'^nbsp;am fuam in media cruce amp; morte, 8c communicet cum ea omnem cocnbsp;Jcftem fuammaiftatemÖiC fcelicitatem. QuefQt€,quombdopoftetar^

ttOMlÜAB lO/NKlS .fiRENTir.- _ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^

dortm dilcAioni’s fuæ crga Ecclcfiam clarios dcmonflrare C* Sed inquem ufum commémorât Chriftus hanc fuam d/Icdionemf Iti,nbsp;duplicem ufum ? Alter eft, ut exdtet nos, quo in ipfo maaeamus,nbsp;amp;beneî in omnibus aduerfis conûdamus, necpauamurnoiabipfunbsp;qualicunque afflictions aut tentattone auclli ? Alter ell, ut nos nau/;nbsp;Éuo,pröpccr ipfum diligamus; Sed de hoc poheriori ufu mox. Nuncnbsp;tonfideremus,quid faciendum fit, ut maneamus in dileClionc Chri/nbsp;ftf. Seqüûur;Sipræcepîameaferuaueriris,manebitisindiîcCborte lt;¦ lt;nbsp;mea, ficut SC ego præcepta patris raei fe»uaui,8d maneo in ciu^ ddp * cnbsp;öione.Si aolueritis,inquit,in me manere amp; cfricere, ut ego uos dil i lt; cnbsp;gam,S(J diligere pergam,neceHe habcbitis mca præcepta leru2re,iü/nbsp;‘ que meo exemplo.qni 8d ipfc diligor a' patre, q? fernem præceptanbsp;us. Audiamus igic que prgccpüi pater dederit blio.ôii qug filius dedçnbsp;çï Apoftolis amp; Ëcclefie fuç,ut difcaniua,qugnQbis (»ntfaciêda.Paternbsp;itifflit filium feipfum exinanirc, ac formam faui accipere. lufTi t eumnbsp;ilîufbrarenomen fuum hominibus, 2C prædicare Euangelionregninbsp;fui, luffît cum fufeipere a-ucem ÔC tnortem pro falwte bumaninbsp;ris. Hcc font precepta,qug filius accepit a pâtre. Qu? cum Fq,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ligentiflimefecerit,raanfit in dileâionepatris; Inobedicntcs tumaces filijjïon manent in dilcdione patris eorum, fed folent pilignbsp;redari. Chrtfius autem filius Deinon eft exhfredatus, fed cum obernbsp;dierit patri ufque ad mortem crucis,exaltatus eft foper omnes coelos,nbsp;amp; confecutu» eft omnem cccleftcm patris fni hæreditatem. Habc^nbsp;quæprgcepta pater dederit fiîio. Nuncuide quæ præcepta Chri^nbsp;ftus filius Dei dederit Apoftolisamp;EccIefigfo?. Chriftus iuftitA»nbsp;poftolos amp; Ecdefiam audire Buangelion fuum,amp; adhiberc ei fidem;nbsp;iufTiteospredicare Buangelion inuniuerfoorbe. luffitcos nomennbsp;fuumconfitericoramregibus Sd principibus, lulTit, etiamutfemu/nbsp;tuo diligant. Vnde loanncs alias diciuHoc eft prgeeptum eius,ut crenbsp;damus nomini filt) eius Icfu Chrifti, amp; diligamus nos mutuo. Hæcnbsp;font mandata Chrifti, de quibus dicit : Si ea feruaueritis,manebinsnbsp;inmeadiledione. Neceffarium autem cft,uthgccontio Chrifti diftnbsp;oenriffïme inoalcetur Ecclcfi?.Magna cnira eft hominum ignauiainnbsp;fodtnda obedientia, quam Chrifto debemus» Nihil iam loquor dçnbsp;fnaaifcftcimpi)s,quiperfriâ:afrontecontemnuntBuangeîioa Chrinbsp;fti,de his potius loquor,qui prj uidentur. Hi cum audiunt prgdicarinbsp;Buangelion de gratuita remiffione peccatorumper fidem propternbsp;Chriftum, folcni fieri fecuri torpidi. Cogitant fecum : Quid didnbsp;multumc^fatigaremmcfaciendis bonis operibus, cumnonpoffimnbsp;hismereri gratiamDei, SdremiffionempeccatorumCFaciam igitur,nbsp;quod libet, ôi accomroodabo me aliorum hominû moribus«ut iratv

X Ö

ftî CÄPrr XV, BVARlt;. leANMlf.’ quillim ujtam ducam» Scd huk ignauig opponii Chriftus haiiccolLnbsp;tionem.Manebicis j'nquknSjin mea dilcâione,non fi nullam habucnbsp;ruis curam meorum pracceptorum, non fi pro ueflra libidine uitamnbsp;duxeritisyfedfimeapreæcepraferuaueric»» Nemo quidem potcftnbsp;merito fuæ obedientia confequi, ut recipiatur in gratiam amp; dilediolt;nbsp;nem Dci,ut adoptetur in filium Dei. Hæc enim contingunt homininbsp;gratis, mcra Dei dementia per folam fide in lefum Cbriüum, Poft-*nbsp;quam autem recepti fumus in graciam,amp; adoptati in filios Det, tuncnbsp;neceirc habemus prgcepta Chrifti fcruare,amp; uocationi Dci obedire,nbsp;primum,ut maricamus in dileäione Chrifti, deinde ut dedaremusnbsp;nos graios erga benefaftorcm noftrum Icfum Cbriftum» Et utnoae^nbsp;tiam ipfi agnokamus, nos in Cbrifto uere uiuere. Nam qui feâatuenbsp;impictatem amp; fceiera,etfi ante uidebatur acceptus in graüam Dci, 3^nbsp;atloptatus in filiü Dei, tn proprer fcdera abqdtur, Si nifi refipikac,nbsp;exhæredatur» Si fecundum carnê,inquit Paulus,uixeriii8, moriemknbsp;ni.Et iterum: An oefciti«,qgt; iniufti regni Dei bered Jtaiem non confenbsp;quenturf Neerretis : Necp fcortaroresneq^ cultoi es fimulaerorum,nbsp;ne^ adulteri necp molles, nclt;^ qui concumbunt cum maftub's, neqpnbsp;fiircs ,necp auari,neCj^ ebriofi,necp maledki,nelt;^ rapaces, regni deinbsp;hgreditatê accipient. Acrurfus:Maaifefta funt opera carnis,que funinbsp;hæc, Adulteriû,fcortatio,imm«nditia, amp; his ftmilia^dc quibuspeg«’nbsp;dico uobis, quemaSLmodum ÔC prædixi, qp qui talia agunt, re^iinbsp;Dei hæredesnon erunt.Idem docet etiam loannes alias:Qui dicit,nonbsp;ui eum et prgcepta eius nö fcruat,mcndaxcft,S^ in eo ueritasnon cft»nbsp;Et iieB2:Qui cömittit pcccatum,ex diabolo eft.Quare, cdi merkanonbsp;ftrorum operum non expiant noftra peccata, tarnen neceftc habemusnbsp;praccepta Chrifti feruare uocationi uerbi Dei obedire, utin dilc*nbsp;dione,in quam gratis accept! fumus,maneamus»Obfeaamus autemnbsp;tejclementiftimc DOMINE lefu Chrifte, ad quem ufum proponisnbsp;nobis hanc contionê,ôlt; tam (ollicite mones,ut in te mancamus,Nun»nbsp;hæc eo dicis,ue fallas tempus. Si non fit nobis moleftum, in bac txgt;lt;*nbsp;ftra profc(ftionc,tuum filentiumC Noncerteloquor hæc, cxcuciendçnbsp;tantum ofcitantig gratia. Sed loquor eauobis,ut gaudiu mcum in uonbsp;' bis maneat,amp; gaudium ucfkum impleatur.Hic eft uerus fru^usquînbsp;’ affert non hfc tantum contio,fed totum Euangelicn Chrifti. Nan» ftnbsp;hgc contio,aut Euangelion Chrifti,cutus hgc contio epitome eft,acç|nbsp;pitur fide, duplicêatFertfrudum,Àlterum,in Chrifto ipld»Alto-û,nbsp;in his qui credunt EuangelioChrifti» Primum enim Chriftus maxi-*nbsp;me omnium gaudet de falute humani generis.Nih enim de ea,ex aainbsp;rao gauderet,non lufceptftet,ad parandam cam,iam lur pem ignœnbsp;miniofam niortem»Quare^cutn aiuH^c locutus (um uobts, ut gaud»nbsp;uoi

MOMILIAE IOÄHNJS BREN tit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-t»

tjm meum inuobis maneat,fcntentia eius eft:Quæ concionor uobis, ca non loquor fallendi tempon's gratia/cd ut figniftccm,qiianto gavinbsp;di'o affkior Ji uos meatn contionem fide acccpcritis.amp; ueram falutcmnbsp;confecuti fu er it is. Ego cnim hoc maxime omnium delcdor,ut uos fa inbsp;Mi fitk» Hgc eft mca uoJuptas, hoc meum gaudium, hoc meum fobnbsp;Mum.kac^,qui uoluerit mihi maximum gaudium afFerre,audiat mcanbsp;contionem,fequatur meam uocationem,ut confequatur ueram pernbsp;petuam falutem. Deinde non eft alia res,qua nos uerum, perfeflum,nbsp;perpetuum gaudium aflequimur,cp contione Euaugelq Chriiti/tnbsp;lt;am fide accepcrimus.Sunt multa terrena,quguidentur homines gaunbsp;dio afRcere amp; exhilararc. Alium e^hilarat magna uis pccunig ahumnbsp;Sympofia,ah*um agri, alium alias res.Sed gaudi5,quod ex his rebusnbsp;accipitur,neceft uerum,necdiuiurnum,necperfeâum. Hoc auf folûinbsp;affert completum gaudium, fiacceperimusEuangehon Chrifti fide,nbsp;amp; manferimus in ipfo.Quarc quod dicit,fe hgc locufum,ut gaudiumnbsp;fuum in ipfis maneat,amp; gaudium ipforum copleatur, hanc habet fennbsp;tcntiam:Tota hpc contio mea hue refpicit,ui èC ego uobifeum, amp; uosnbsp;meeum perpetuo gaudio,S^ gterna fcelicitate fruam in i.Necß enim innbsp;alio quo^ falus cft,prgter^ in filio dci lefu Chrifto. In hunc igit crenbsp;dèdum ert,in hoc manedum,ut eieda omni animi triftitia,uero gau/nbsp;dio afficiamur.Cgtei?2,quia fidei in Chriftum ofFitium eft, no foluninbsp;d’ligere Chriftumnbsp;nbsp;nbsp;pr^dicare Euangelion eius, uerumetiam diligc

re proximum fuum,idcirco addit Ghriftus prgeeptum de mutua inter nos dilectione, Hoc,inquicns,efl prgeeptum meum,ut dihgatis uos lt;«nbsp;inuicem,(icutdilexi uosjn his em duobus,uidelket fide in Chriftu, c «nbsp;Ct diledione proximi pendet tota dodrina Chrifti» Vnde loanncsnbsp;alias dkinHoc eft prgeeptum eius, ut credamus nomini filq eius lefu uoan.^nbsp;Chrifti,6^ diligamus nos mutuo.Quo ergo debemus nos muruo di/nbsp;ligereCSicut EGO,inquit,dilexi uos.Scd quomodo filius dei nos dinbsp;|exitC'fequitur:Maiorem hacdiledionemnemo habef,utquis anima * *nbsp;fuam ponat pro amkis fuis» Quod dkit habet hanc fententia;Etfi uos ‘ ‘nbsp;cratis inimki mei, tarnen egopos perinde ac fummos amicos dilexi,nbsp;trado pro falutc ueftra uitani meam in mortem,ut uos a‘ morte redinbsp;inam.Quare pr^cipio 8^ mandouobis, ut amp; uos fic mutuo dihgatis;nbsp;Primumigitur obferua, q, hocpceptum Chrifti non fit tah.s Iex,quanbsp;lis eft lex MofbHgc cnim datur nondum iuftificatis, ideoc^ oceidit;nbsp;ïllud 3Ut prgeeptum datur iâ per fide iuftifkatis,ideo(^ non occidit,nbsp;fed exponit tm offitium corum,qui funt iuftificati ÔC. uiuifkati.Dci**nbsp;de hoc prpeeptum antithefis eft ad Mofen» Nam Mofes no folum donbsp;cult moralia,ied inftiiuit etia Politica amp; Leuitica» Egouero, inquknbsp;Chiiftus, na Politica n«c Ixijiiva ialiicuo, fed lanuini hocmando

¦........ ' X iij

r

IM CÄPVT BtÄija löI'NNf?' ' uobis ut dil’fgaiis uos mutuo » Dfxi lam antea, quæ amp; puWke SCnbsp;pnuatim inEcclefia mcaebferuan uelim], uidelicet dc fide in mc,^nbsp;de prgdicatione Euangelq mei, de Baptifmo, de Cœna dominica,ôinbsp;de Precatione. Reliquû nunc eft,uc uos inuicem DILIGATIS.Noanbsp;fnftituo aliquam Poîitian aut Leuiticas cerimonias,fed exigo diledinbsp;onem inter uos mutuam.Hæc necedaria erit, non folum ut declaretisnbsp;ueritatem fidei ueftra?,quam in me habetis, fed etiam ut conferuciurnbsp;jn Ecclcfia concordia dodrinæ,amp; tranquillitas uitæ. Quantum cnimnbsp;mali difcordia pariatin omni generc uitæ,res ipfa oftendit, extantnbsp;de ea re publice raultorumfapientiffimorum hominum querelg, Sednbsp;qualis debet b^c mutua piorû diledio cfTeCSicut ego, inquit, dilcxfnbsp;uos.Nc diiigamusjinquit alias Ioannes,uerbo tantum,amp; Iingua,fedlnbsp;opéré amp; ucritate.Et iterumtPcr hoc cognouimus caritatem,quonianinbsp;ille animam fuam pro nobis pofuit,amp; nos debemus pro fratribus aninbsp;mas ponere. Vides banc dodrinam de tantodiledionis ardorc, ut canbsp;tiam alter pro altero uitam foam tradere debeat, non proponi nobiÿnbsp;ioco aut otiofe, fed exigi ä nobis ferio. Quid igitur faciamusCQuisnbsp;cnim hoc præftare ex animo poteft C Et ut Paulus ait : Pro bono focnbsp;fitan aliquis mori fuftinet, pro inimico autem,qucmadmodum Chrinbsp;dus fecit, quis morieturc' Non eftignota Chriftonoftrainfirmilt;nbsp;tas,Nouit,q) in carne noftra non habitct bonum. Seit q, affedus carnbsp;nisnonpolTit legi Dei fubdi, etiamfi ipintum fandum habeamus«;nbsp;Nam fpiritus fandus, qui datur pijs, renouât quidê hominem,et exnbsp;purgat cupiditates carnis, non mutât autem carnem in fpiritum. Vigt;nbsp;fum tarnen eft Chrido proponere nobis abfolutum diledionis exemnbsp;plum,primum,ut agnofeeremus magnitudinem elementiæ Dei, quinbsp;ct(i non poflumus perfede implere mandatum de diJedionc, tarnennbsp;reputat nos iudos propter lefum Chriftum,fi ïn eum uerecrcdimusjnbsp;Deinde proponit nobis Chriftus hoc fuum exemplum,ut fi non pofnbsp;fumus id diledione nodra æquare , fequamur faltem uel â longe;nbsp;Nam quemadmodum humanus creditor, çquo animo folet ferre dclt;nbsp;bitorcm qui non eft foluendo, fi faltem nonnullam,ac etiam miniminbsp;debiii partem aliquoties numerauerit.Quod fiuerotam infolens,nbsp;ingratus eft,ut uel debitum contumeliofe neget, uel fc prorfum nihiînbsp;numeraturum füperbe iadet, ibi turn excitatur creditor, ut ius fuumnbsp;fumma fcucritatcperfcquatur,ita amp; DOMIN VS Deus nofter, tamnbsp;clemens nobis per lefum Chridum fadus ed, ut ferat nodram imbcAnbsp;cilliiatê in prgdanda mutua, quam dcbcmus,diledione patienter. Sinbsp;mödo uel aliqua ex parte exemplû filq eius fequamur. Si autem nullanbsp;prorfus diledione proximum compledimur, fed potius nos ci pla^nbsp;ne uihil deberc contendimus , quidaliud fupercd, quam ut iuxanbsp;laparaboc

HOMItlÀE 'IOANNIS BREPTTir.

ta parabolam dominus tradac nos tortoribus , quoadufquc turn, quoddcbebaturipfi,reddamusC” Videmihiparcutemquen/nbsp;dam,qui cum habcat ftlium unius anni,optac quidem ,'ut ftiiolus re/nbsp;ôüsJuis uiribuSjincederctJcd quia id prççtatenon pofe(l,côtentusnbsp;is faltem apprchenfa manu îequatur dult;frorcm» Hocdemum panbsp;renti moleftiffimum eft,fi filiolus ita claudus eft, ut nepedibus qui/nbsp;dem confifterequeatjita Chriftus exigit quidem, ut perfedum exemnbsp;plûm diledionis cius imitemur, Sed quia uidet nos efle irabecillio/nbsp;rcS,^ ut poffimus diledionem cius noftra imitatiôe çquare,gratumnbsp;ci ofïitium cft,ut ducentem fpiritum (andum utcuncp lequamur.Nânbsp;quûdreliquum uitium cft,clementer ignofcit.Quarcfummoftudionbsp;cnitendum eft, ut abntiamus omne odium animi erga proximum nonbsp;ftrum,amp; exerccamusnos ad exemplum diledionis Chrifti,uthacnonbsp;ta agnoicamur ueri amp; fynccri difeipuli eiu» qui eft una cum pairenbsp;fpintufaodoDcusbenedidusinfecuIa, Amen»

HOMILÏA XXXVt

J N commendandadiledione,quamîefus É Chriftus filius Dei ab Apoftolis 8d uni/nbsp;I uerfa Ecclefia fua exigit, fada cft mentionbsp;amicorum,amp;figoificauit Chriftus, fe agnbsp;nofccre Apoftolos amp; Eedefiam fuam pronbsp;I amicisfu!S.Maiorem,inquiens,hacdile/nbsp;dioncm nemo babet,ut quis animam fu/nbsp;’ am ponat pro amicis» Docet igitur nunc,nbsp;quid faciendum (it, utmaneamusamici filq Dei» Nihil enim pro/nbsp;deft nobis , quod filius Dei agnofeat nos pro fuis amicis, fi nos earnnbsp;amicitiam necagnoucrimus, neeferuauerimus. Quare fummo ftu/nbsp;dio cognofeendum eft,quid facerc debeamus, ut amicitiam filq Detnbsp;feruemus. De quare nemo poteft nos rediuserudire,^ filius ipfcnbsp;Dei,qui fie ait î Vosamidmeieftis ,fi feceriiis,qu«Ecunc^cgoprg/'* *nbsp;tipiouobis, Quidç* Amici mei efti£,fi feceritis,quæcunc]p egoprac/ *nbsp;cipio uobis Amabo ergo te, dicito mihi, quis hominum poteft uelnbsp;elle uel roanere amicus filq Dei, cum nullus hominum perfede fact/nbsp;at aut etiam facere pofTit omnia ea,quæ filius Dei facerc iuffit C lufficnbsp;credere, iuffit diligerc, ficut ipfc dilexir* Sed quis hominum fienbsp;perfede crédit amp; diligit, quemadmodum ab ipfo exigitur C Accedif

X

IK CAPVT 3tV. EVAN®. lOANNiS.

hue, qudd Paulus ad Romanos feribens, di'ci't Chriftuifl mörtuoni effe pro impps, pro inimicis, non ut hoc loco Chriftus air, pro agt;nbsp;mi’ci's. Quid igitur dicemusC Hie obferua mihi, qudd hominesnbsp;fint natura fua hoftes amp; inimici fill) Dei. Traditi enim funt propternbsp;pcccatum poteftati Satanæ,ut,quod fubditorum eft, ex eius uoluntalt;*nbsp;tc pendeant. Satan autem profequitur filium Dei perpetuo èi. irrc^,nbsp;conciliabili odio.Reliquum igitur eft, quodôd homines Sacane fub-*nbsp;iedi Filium Dei odio habeant.Ncc fieri poieft,ut fuum ipfi animuninbsp;mutent,8d pro inimicitia concipiant amicitiam erga Chriftum. Satannbsp;enim poicntius dominatur hominibus, ut finat ipfos fuis uiribusnbsp;iugum fuum excutcrc. Quomodo ergo homines fiunr amici Dei acnbsp;filtj ciusC Fiunt amici hoc uidclicct modo, qgt; etfi funt natura inimicinbsp;Dei, Chriftus tarnen Filius Dei, reputat eos ex fumma fua caritate,nbsp;qua humanum genus compleditur, amicos, ac ponit animam fuamnbsp;pro ipfis,perinde ac fi efteot præcipui amici, adeoqp fratreseius.Ita^nbsp;que Chriftus mortuus eft pro hominibus,quantumquidem ad ipfbsnbsp;attinct,adhuchoft.ibus 6^ inimicis, quantû autem ad affedum Chrilt;nbsp;fti attinctjamiciiTimis acccptiftimis.In hoc eft caritas, inquit Ioan/nbsp;4. ”^s,non q; nos dilexcrimus Deum, fed qgt; ipfcdilexeritnos.amp;f mifitnbsp;’ filium fuum propitiationcm pro pcccatis noftris. Quid ergoC Numnbsp;quia Chriftus reputat homines pro amicis fuis, fruuntur benefitio einbsp;usjiue agnofcant ipfum, fiue non agnofcantCMinimc omnium.Ne/nbsp;cefte en-m eft,ut quemadmodum Chriftus reputat homines in fe pronbsp;amicis fuis, ita amp; homines fiant in fe, maneant amici Chrifti. Ft/nbsp;unt autem in fe amici Chrifti, fi agnouerint eum per Euangelion,nbsp;crediderint in ipfum,quo'dfolusipfefitfaJusÔ^ redemptionoftra..nbsp;Sic enim Deus( inquit )djlexitmundum,ut filium fuum unigenitumnbsp;daret. In quern ufumCnum ut benefitijs eius fruantur omnes hominesnbsp;fiue agnofcant ipfum, flue contemnantC' Nihilminus, fed ut omnis,nbsp;qui CREDIT in eum non pereat, fed habeatætcrnam uitatn. Qufnbsp;autem non credit iam condemnatus eft. Quareut 0^ fruaris amicitia,'nbsp;qua Chriftus te complediiur,amp; fias ctiam in te amicusl Chrifti,necefnbsp;fe habes credere io eum, ÔC agnofeere ipfum pro folo amp; uero too ferlt;^nbsp;uatore. Poftq^ autem Fadus es in teamicus Chrifti per fidcm,necef/nbsp;farium eft, ut 5^ maneas Chrifti! amicus. Quomodo ergo hoc fietOnbsp;Num fi cogitaueris te credere,interimautemfadas, quod libetCNexnbsp;quaquam. bed amici mei, inquir, eftis, fi feceritis, quaecunque egonbsp;præcipio uobis. Videamus igitur breuiter, quæ Chriftus præcepelt;nbsp;rit Apoßolis, quæ amp; nobis præceperit. Açprimuropræçepitno^nbsp;bis omnibus, ut credamus Euangelio cius. Poft^ igitur credidiquot;nbsp;mus in Çhriftum neceŒe eft ut maneamus in hac fide, quo amp;nbsp;tnancamus

wo MIL! Ab ÎÔÀMNiS . BRSKTlft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 4

«nannmus amici Chrifti. Nam qui abncit fi'dem, non manff amicus Cbriili filq Dei» Deinde præccpit ApFis, ut earn in uniuerfurn mutinbsp;dum,S^prædicent Euangelion omni creature» Nobis prpeepir, usnbsp;omnem podram operam ad profedu Euangelq conferam?.fs,Se iuamnbsp;quifque legitimam uocacionem fedemur» Quarenecciïehabaeruncnbsp;Àpodoli Euangelion Chridi prçdicare» \gt; m^hi» inquit Paulus,flt;nbsp;non Euangelifauero» Necedc habemus Si nos dudium noflrum rnnbsp;conferuando Euangelio collocare. Hoc qui non facit,non manet amtgt;nbsp;eus filq Dei. Podremo prgeepic Chridus mutuum inter nos arnorc:nbsp;Diligatis uos inuicera,ficut ego dilexi uos.Sufcipienda igitur ed digt;nbsp;téâio proximi, ui maneamus amici Chridi, Nam qui non habet dpnbsp;ledionem proximi,nonmanct inamicitia Dei. Sunt, qui iadanCnbsp;îe amicos Dei, inimicos autem totius mundi, Hæc ed uanidima ia'*nbsp;dantia, Etfi enim debemusodide mundum,quod adconcupifceinianbsp;lt;arnis,ad concupifeentiam oculorum, amp; ad fad um uitæ, ut Joannesnbsp;wit,actinec,tn quia iili intelJiguni per mundum, non peccata mundi,nbsp;fed homines mundi, in quorum opes amp; dignitatem inhiant, idcirconbsp;fieri non poted, utqui (iced inimicus mundi,(itaucmaneac amicusnbsp;DetQuiC proximum^ non diligttjnqcit Joannes,no nouit Deum,nbsp;quia Deus caritas ed» Et iterum: Si quis dixlt;rit:Diligo Deum,S^ franbsp;Brem fuum oderit,mendax ed. Abqcienda igitur cd inu!dja,maJeuo/nbsp;lentia,amp; odium.acJufcipienda ed dilcdio,amp; in ea manendum, ut Sinbsp;in amicitia Chridi fdq Dei maneamus. Etii enim non podumus innbsp;fcaccarne net fidem,necdiJediortem perfcâe prædarejanren cum innbsp;Chridum credinws.non fumus amplius fub Jege, fed fub gratia, S^nbsp;nulla ed condemnatio his, qui infiti funt Chrilto lefu, qui non luxtanbsp;carnem uerfaniur,fed luxta fpiritum.Si enim obedierimus ex fi de,f jxnbsp;cut Chridus condonat peccaium gratuito, ita compenfatfua clemen*nbsp;tia,quodnodr^obedieniiæ deelt»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientia ed impergt;

fetda, tarnen manemus amici Chridi, fi modo peccatum non regnac in nobis,amp; non uerfamur iuxta carnem,fcd iuxta fpiritum, Por ro,nbsp;quia Chridus dixit fe agnofeere difeipuJos Si Ecclefiam fuam pro agt;nbsp;, micia fuis,exponic etiam quf, fit dignitas Si prerogatiua fuorum aminbsp;eorum.Dicit enim: Non podhac uos dico feruos, quia feruus nefcic,nbsp;quid faciat dominus eius. Vos autem dixiamicos , quia omnia qu^ «•nbsp;wudiui â pâtre meo,nota feci uobis. Hæc antithefis lerui amp; amici ob «nbsp;feruatide dignidima ed. Hac em exponitur non foJum dignitas amjnbsp;coRt Chridijfed etiam difaimen,qd ed inter regnu Chrilti Si regnSnbsp;tnundanû» Nam hæc ed politica côfuetudo in mundanisregniSiQSinbsp;(ubditi principû no habeant pro amicis principu,fed pro feruis^Neanbsp;tgt;rincipcs^ocâ( fubditqafuosaaucos^fedficlemenf eosalJoqlt;^tult;*^

IN CAP VT XV. EVÄNg. îoÂNNÏf

Vocant eósüei Dilcâos, ucl fideles, Exiftimantcnim mâicfiatctH' fuam minui, fi dignarentur homines infimæ fortis nomine amid/'nbsp;Non erh tributini amid nomen, niff ci qui 8lt; ipfc fit alto Joconatus,*nbsp;aut magna poteftateamp;digniratcprgditus, Iiaqueamid nomincfig**nbsp;hificatur conditionis gqualitas,ferui autem nominc,ingquaîitas. At**nbsp;que hocquidcm fcruorum amp;amicorum difcrimoiin regnishuiusnbsp;mundi confiât In regno àutem Chrifii res longe aliter fe habet Irt'nbsp;hoc enim regno,non alius êfi feruus, alhis amicus régis, fed omnefnbsp;fubditi fiini régis amici, Vetus dicfium cfi Amicorum omnia com^^nbsp;munia Chrifius autem habet omriiâfùa him credentibus in fpfum,'nbsp;qui font fubditi regni fui,communia, Qiiarc habet ©mnes credcnte»nbsp;in ipfum, pro amicis fuis, Vidcamus igi tuf, qug fint ilia commjJgt;*nbsp;nia bona. Priraum comrUunitas inter Chrifiura 8^ fubditos fuos fitnbsp;hoc conflfiit,q5 omnia arcaoa,qaae Chrifius cognouit didicit if«nbsp;ire fup,patefgtiat fobditis fuis, Scruus,inquic^hefcit,quidfaciat dc»gt;nbsp;minus eius . Dominus non conanunicat cumfcruo othniaarcantnbsp;fua in confilrjs de rebta grauioribus, ferui non adminuritur in con^nbsp;fefium dortiinoru, fed ncc effe habent anteforca ejccobare,Sf tn mangt;nbsp;data dominorum intcnti efie, Vos autem dixi araicos, Vos pro a»KSgt;nbsp;cis habeo,propterea qp recepcrimuos in arcana confilia Dei, pate*nbsp;fecerim uobis omnia quaecunc^ cognoui a Deo patre mco. Quid er*nbsp;go dicemusC Deus pater cognofeit, quantusfit numerus fienarumJnbsp;Qui numerat,inquit, multitudinem ftcllarum, Sc omnibus cisnomfnbsp;na uocans, Cognofeit «i?m quanta fit multitudoarense mans, qua«nbsp;ta altitudo cœîi,quâta latitudo terræ, dimenfus eft profundum abyfinbsp;fi’,humerauit dies huius feeuW, nouit omnia in hoc mundo in reg’nbsp;nis eius futura tam publica, quampriuata. Et quemamodum patcenbsp;haecnouit,itaamp;filius, qaicft€iufdemeffentiæ,nouit Dicemus nenbsp;hec quoque filium Dei docuifte,nbsp;nbsp;paiefeciffc ApoftolisC Confide*

rcmus igitur,q) Chriftus non loquitur hoc loco de omnibus illis re-* bus,quas gterna fua maieftate cognouit,fed loquitur de fjs omnibus;nbsp;quas accepit â Deo patre,minifterio fuo in hoc mundo, prædicandagt;^nbsp;hoc eftjde rebus ad ucram amp; perpetuam falutem humani generis peenbsp;tinentibus; Pater enim non mifit filium fuum, ut doceret Aftrono*nbsp;mianj,aut Gcometriam,nec mifit cum, ut uaocinaretur de mundanänbsp;euentibus rerum huius feculi. Et fi énim praedixit quædam moxnbsp;re prophctico, quæ poft tempora fua in hoc feculo euenerunt, quagt;nbsp;lis eft dcuaftatio urbis Hierufalem , tarnen non fuit miffus ,ut ua*nbsp;ticinaretur quid cuiuis uel regt uel priuato homini, in hoc mundo;nbsp;poft decern aut uigintiannos aedderet , amp; quis effet euentus corontnbsp;bellorum, quæ principes pro fug libidine gerenda fufdpiunt^

HOMILIAE quot; ÏO ANUBIS BRBNTIK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44«

fed mi'fltjs eft, ut reuelarct Si exponeretnobis omnêareanâ uoÏunta/; tem Dei de ucra Si perpétua falutc humani generis* Hanc cognofce/nbsp;re,operæpretium eft, hanc cognofcerc neceffarium eft» Quid cnimnbsp;utilitatis afFcrt mihi, fi cognouero quid mihi uel boni uel mali in rc^nbsp;bus mundanis. Si in hac corporali uita euenturum fit, Si interim ig/,nbsp;noraucro,quo afFedu erga mt fit Deus, ueljc nc Deus me feruare ir»nbsp;morte, an non,aut qu^ me uita maneat,poft hanc corporalem uitam^nbsp;Et quemadmodum Chriftus ipfe air: Quid prodeft homini,fi toturnnbsp;mundum lucratus fuerit, animæ uero fuæ iaduram feccritC’ Quarcnbsp;hoc maxime omnium nóftra intereft, ut cognofeamus uoluntatê Defnbsp;de uera et perpétua falutc noftra.QuaIis ergo eft Dei uolûtas,ct quianbsp;«ft aftecîus eius de noftra eterna falute C* Non certe alia uoluntas, ali*nbsp;tJsaffedusDcicft,^is,quemprçdicauitfihu$ Dci Euangelio fuo*nbsp;c cftjinquit, uoluntas eius, qui mifit me, ut omn is, qui u jdet filinbsp;um Si aedic in eum,habcat ^cernam uiiam,ôi egorefufeitabo eum irtnbsp;nouifTimo die.Et iierum : Sic Deus dilexitmundum^utfilium fuumnbsp;unigcnituim darct,ut omn is qui credit in eum,non pereat,fed habeacnbsp;uitam æternam» Hic habes de falute tua omnia fccreta Det rcuclata.ynbsp;habes omnia arcana Dei patefaâa. Si agnofcis filiû Dei Icfum Chri/*nbsp;ftum, uule te Deus perpetuo feruare^ Si aedis in filium Dci icfumnbsp;Chriftum,uult ttbi Deus dare seternam foclicitatem.Non eft Jgitur,nbsp;q, cupias,ut tibi angelus é cccio mittatur,qui doceat quid de te Deusnbsp;fentiat aut cogitet, ncc eft, qgt; follicite feruteris de tui prædeftinatiolt;nbsp;rie. Ecce enim tibi, filius ipfe Dei, angclorum dominus, adnuntiaenbsp;perfpicuc uoluntatê patris erga te. Si ipfe eft prgdeftinationis liber,'nbsp;olim quidem occultus, nuncautem reuelatusinbsp;nbsp;Voluntas enim pa-*

tris certifTima Si firmiftîma eft, ut ueram Si perpetuam falutem cotv fequaris, fi in filium eius credideris. Et uere feriptum eft nomen tugt;;nbsp;üm in libroprædeftinationi8eius,fi Icfum Chriftum filium eiusper,nbsp;fidem agnoucris,Si in eo manferis. Quo autem certior eft hg c uolurtnbsp;tas Dei, eo deteftabilior eft doêlrina impiorû monachorum ,qui exnbsp;^erucrfeintellcda feripturas fententia iuflerunt hoîes dubitare, numnbsp;fint in gratia ,anodio Déi.Ncfcit,inquiunt,homo, utrum amore artnbsp;odio dignusfit. Non docet autem Salomon nos dubitare de uolunt»nbsp;tt Dei erga nos 4 fed docet ex euentu non poffe de homine iudicarünbsp;Namqaod ad Dci uoluntatemattinet,patcfalt;ftaeftpcr Euangclioiinbsp;Chrifti,ct nihilea eft ccrtius,nihilfirmius,Quare in hoc ftudium innbsp;tûbcndû eft, ut Euangcliô Chrifti ampledamur,quo Si arcanâ Deinbsp;Uoluntatem erga nos cognofeamus, Habes unum genus bonoR2,quaenbsp;Chriftus cômunia habet cû amicis,cû Apoftolis Si Ecclefia fua. Reuenbsp;lauft em eis oêmarcanam Dçi uoluntatê de ucra et gp«tua falute

IN CAPVT XV‘ EVANS. lOANNlS.

Deinde communitas inter Chriftum 8C fubdi'tosfuos in hoc cofiflit-r qgt; ipfc non maneai folus ftlius Dei, 8{, bgres ccclcftiû bonorum, fednbsp;eciamimpetrauic, utomnesfubdtcifui, qutipfumßerfidemagno’'nbsp;fcunt,adoptencur in filios Dei»amp; fiant coboredes eiusgt;ut iam non fo**nbsp;lum (inc amici eius Jed etiam Fratres. Nam quod ipfe eft natura» hocnbsp;omnes qui credunt in ipium » hunt gratia 8^ adoptione. Quid hacnbsp;communitatc poteft efle houeftius, quid foclicius Z Agamus igitucnbsp;Chrifto filio Dei gratias» pro tanto benefitio, amp; operam deraus honbsp;neftatcuitg,ne exhac amicitiaamp; bonorum communione exhaeredc^nbsp;mur,amp; abfjtiamur. Cgterum, utChriftus magis perfpicue expo^nbsp;nat,cui acceptum ferendum fit« qgt; fiamus amici amp; Fratres fui, addictnbsp;9 »Non uos me elegiftis, fed ego elegi uos, amp; conftitui uos, uteatis Sinbsp;9 9 frudu aif eratis, fru Aus ueQer maneat, y t quicquid petieritis patrenbsp;» f in nomine meo,det uobis. Obferuabile dt Aum, quod intelligcndSnbsp;eftytamde ekAioaeadpriuatamraIutem,^de eleAione ad publiéenbsp;cam fun Aionem.. Duplex enim eft eleAio diuina. Vna eA,quâ qui*nbsp;eligitur in dtfcipulum Cfirifti,uc audi'at Euangelion, accipiat fpirknbsp;tumfanAumjSiadhibeat Euangelioueramfidem. Hgc eleAio prunbsp;uatim unicuic^ falutem confecuturo neccilaria eft, Necfita'carnalinbsp;turtute,amp; libero hominis arbitriojed fit diyina uirtute Si libero ar/nbsp;bitrio ChriAi. Nullus enim hominum çligic ChriAum pro fuo arbinbsp;trio,quippe qgt; homines Satan^ captiui,naturaliter odio habeât Chrinbsp;Aumjed Chri Aus digit hominem,amp; excitât eum,ut audiat Euange/.nbsp;lion,amp; dat ei fpiritum fanAum,uc Euangelio credat. Quarenbsp;nbsp;reuelt;

latum eA nobis Euan gelion, amp; cognofeimus ChriAum, non cA aogt; Ara eleAio,omnes erh nos quafi oues errabamus,fed eA mera amp; gra/nbsp;tuita dementia Dei per ChriAum filium fuum. Altera, eleAio eAJnbsp;qua quis eligitur, ut non folum fitdifcipulus, fed etiam ApoAolu*nbsp;Chri Ai,hoc eA,ut non folum priuatim habeat falutem in Chri Ao pee.nbsp;fidem,fed uteiiam habeat publicam funAioncm in Ecdefia ChriAi»’nbsp;aut in politica republica. Hæc deAio, etfi non eA cuiuis ad falutemnbsp;neccfTaria.Non enim neceffe cA,ut quiuis fit uel ApoAolus,uel prit»nbsp;ceps in fua repub, tarnen fi cui contigit, non eA nifi à Deo. Hoc no/nbsp;bis diligenter confiderandum cA, in hunc uiddicct ufum. Initio, ucnbsp;agamus Deogratias prodeAionis fuse benefitio. Agendas autemnbsp;(unt gratis non uerbis tantum ,fedmulto magis faAis,ut nomen do^nbsp;mint celebremu5,curfum Euangdij pro uirili noAra iuuemus,amp; de*nbsp;Aionem noAram honeAate uitæ ac obfequio ornemus: Deinde con*,nbsp;(ideranda eA deAio diuina, ne arroganter de nobisipfis fentiamus;

amp; proximos quofque prac nobis fuperbe amp; contumeliofe faAidia* raus» Quid enim habes^inquit Paulus,quod yon jt$ceptAi;Quod flt;nbsp;accepiA«^

HOMItTAE lOÄNNlS BREHTTT.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44«

accepißi,quid gloriaris,quafi non acceperisC' Poftrcmo etiam ad hoc prodeft ronfideratio diuinæ ele^flionis, ut in aduerfis beneconftda-*nbsp;inus,amp; de certitudine diuini auxilfj non dabitemus. Non enim noSnbsp;jpfos uocauimus ad acdpiendum Euangchon Chrifti y fed uocati fu/nbsp;mus a Domino. Diuinæ autem uocationi diuinum etiam auxiliumnbsp;promiffum eft. Quare quicquid nobis aduerfi in hacuocationeacci/nbsp;derif,dubitâdum non eft,quin deus nos fit feruaturus. Scd quefo te,nbsp;in quern ufum elegit Chrillus Apoftolos fuos, amp; rcliquosomnes,qnbsp;apoHoIico uerbo crcduniCNum elegit eos, ut pro fua libidine uitamnbsp;ducant,amp; nefanda qugCp fcclera delignent^^Minime omnium. Addicnbsp;cnim:Conftitui uos,ut eatis frudium affcratis,amp; frudus uefter manbsp;neat, ut quicqd petieritis patrcm nomine meo,det uobis. Vt frudlû»nbsp;in quit, affèratis,non ut (itis uclut ßerilcs palmites. Dicamus igit prînbsp;mum de ApFis 8d eorum frudu, Conftituti enim funt in huncufum,nbsp;ut teftificcntur de lefu Chrifto, amp; diuulgeni Euangelion eius in totanbsp;tcrram,Ite,inquit,prçdicate Euangelion omni crcaturg.Ei:Eeritis mtnbsp;hi telles non folum Hierofolymis,uerumetiam in uniuerla Iddæa,Sanbsp;mariacp.denicpufepad extremalerrg.H«cellfrudus,que ApFiiuffinbsp;funt ferre, quernetiam proiulerunt. In omnemterramexiuit foxnbsp;nus eorum,6^ in fines orbis lerræ uerba eorum.Et irerum.’Eiiangeliznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj

on prpdicatum eft apud uniuerfam creaturam,qog (ub :oclo eft,S fru dificat in toto mundo.Et hie etiam frudus manet. Prgdicatio enimnbsp;Euangelii ApFid licfundara firmataeft, utneportæ quidem infe/nbsp;ri aduerfus earn preualeant.Etfi enim Euangelion,quod ApFi adnurinbsp;ciarûr,multos habet aduerfarioSjâ^ prgdicatnunc jlluftrius,nuncobnbsp;fcurius, tn nulla eft tanta tyrannis, hgrefis aut hypocrifi?,quae polTicnbsp;minifteriumEuangeltj prorfus c mundo tollcre,amp;: Euâgelion ipfumnbsp;omninoabolcre. Manet etiam frudus Apoftolicus hacrationc,qgt; et*nbsp;fi non omnes homines, apud quos prædicatum eft Euangelion,acec*nbsp;perunt Chriftum,8d multi eorum qui acceperunt,iterum defecerunt,nbsp;agnofcit tarnen filius dei fidem,8^ odedientiam Apoftolorum,amp;rednbsp;dit eis copiofam mercedem in coelis. Si fuerit,inquit, domus digna,nbsp;ueniat paxucftra fupcr illâ.fin minus fuerit digna, pax ueftra ad uosnbsp;reucrtatur.Et itcrum: Vos eftis,qui pmanfiftismecum in tentationi*nbsp;bus meis,0^ ego difpono uobis, Gcut difpofuit mihi pater meus reg*nbsp;num,ut edatis àC. bibatis fuper menfam meam in regno meo,amp; fedeanbsp;tis fuper thronos iudicantes duodeeim tribus Ifrael.Habes Apoftolonbsp;rum firudum.Deindedicamus etiam de frudu aliorum, qui o eduntnbsp;in Chriftum.Sicut enim Apoftoli conftituti crant ut tarn priuatim innbsp;Uocarent Deum pattern per Chriftum,acobedirent mand rtis Dei,nbsp;pubhce diuulgarent Euangelion Chrifti in totumorbem^'Tæ gt;

ïfî CäPVT XV. ÉtÂNG. lOANÎSTS. unufquif^J in Chriftum crcdcns conftitutus cft, ut amp; priüati’m pîe€anbsp;ciat,amp; publice glorîHcct nomen Chrifti in fua uocatione» Suæ cnimnbsp;funt uocationes magiftratus,patrisfamilia9,amp; opiFicis» Vnufquifçnbsp;auicm horum debet operam dare, ut pro fuo ofïïiio curfum Euangc^nbsp;Iq adiuuct,ô^ gloriam Chrifti propaget,amp; utproximum uera diledinbsp;one ôd bencFitris profequatur.Hic eft frudus,qucm in hoc feculo fer^nbsp;re debemus.Ncc fentiamus nos inutiliter Jine frudu laborare.lmpionbsp;rum quidem labor inutilis eft,qui etfi multum fudant 8C algent, acafnbsp;feruni aliquam extcrnam in hoc ieculo utilitatem, tarnen quia non agnbsp;nofcunt Chriftum ucrumferuatorem,nccefrebabEnt tandem uni cUnbsp;fuis laboribus perire. Piorum autcm labor femper utilis cft, amp; fru/nbsp;dus corum nunquam périt, Etfi cnim homines iuntingrati,8^ conculnbsp;cant pedibus frudum piorum, tarnen quia hi fuum Faciunt oftitium»nbsp;deus agnofcit ftudum eorum, amp; reponit eum in cœlefte t abernacuAnbsp;Ium,acrcdditcis propter Chriftum, é cuius fide frudum tolerunr,nbsp;seiernam foehcitatem.Sed quid multis opusC Conftitui uos,inquir,nbsp;ut quicquid petieritis patrem meonomine, det uobis» Vide, obfe/nbsp;cro, quanta (it digniias, quanta fcelicitas eledionis amp; uocationisnbsp;Chrifti.Quos enim elegit,eos in hoc conftituit, amp; hanc eis dat praelt;nbsp;rogatiuam , ut quicquid pétantpatrem fuo nomine, confequantur»nbsp;De hacpromiftjonediximusantca copiofc. Quare nunc breuioresnbsp;erimus.Pctere enim Su inuocare patrem nomine fdri fu i lefu Chrift inbsp;primum eft,inuocare deum ex Fide in Filium dei Chriftum, uideliceCnbsp;ut credas,quôd deus fit tibi propitius propter Filium fuum,nec fit alinbsp;ud nomen,præter Chriftum Filium dei,datum bominibus, in quo fanbsp;lutem confequaniur. Hæc fidcs prima omnium cfte debet in Inuocaxnbsp;tione. Deinde petere patrem nomine Chrifti, eft ea petere propternbsp;quae Cbriftus in hanc terram miffus cft,amp; quæ fe daturum promifiunbsp;MifTus autem eft,ut expiaret peccata,ut uinceret mortem, ut feruarecnbsp;omnes in ipfum credentes,ad aeternam uitam. Non eft miffuSjUt fa*nbsp;ciat homines in hoc feculo locupletes, ui expleat carnales eorum cupinbsp;ditates,aut adiuuet fcclera eorum.Quare qui inuocat Deum, ut for/nbsp;tunct impofturas fuas,aut ut inqtiat fulmen in cos, quibus ipfc inui/nbsp;dei,hic ut non orat nomine Chrifti^ita non exauditur, Exauditur au/nbsp;tem,qui petit remiffionera peccatorum, 6^ ronferuationem in omni/nbsp;|)us aduerfis,ac falutem in morte propter Chriftum. Quid ergo, ftnbsp;quispetat patrem nomine Chrifti, utdet ipfi panemquotidianum«nbsp;aut aliud corporale benefitium Ç* An non fperare debet impetratio/nbsp;pern, qj Chriftus non fit miflus in hanc terram, propter corporalianbsp;bona^Imo fperare maxime debet, fed ita ut non definiat deo uel mo/nbsp;dum,uel tempus ,uel locum,ud aXias cir^mftantias, uifi b$c matuFenbsp;fto uei;

UOMILÏAE IOANN IS - RRENTR,-

fiö ucfbo Dei proraiiïa fuerint. Etfi emm Chnfiusnonuem't irt' banc terram,ut effet rex amp; diftr ibutor corporalium bonorumjamciinbsp;Wenit ut reconciliaret nobis Deum patrem, amp; redderet eum nobisnbsp;propicium. Deus autem propitius, non foluai dat fp/ritualia, ue^nbsp;rumetiam corporalia bona, ft iudicaucrit ea nobis ad ueram falurernnbsp;ucilia effe, Vnde ôlt; Chriftus ipfe roultos fanauit corpore,iniihos panbsp;bit corporali cibo Et de alimento ac ueff imento dicit : Nouir pa^nbsp;ter ueftcr cceleftis, q? opus habcaiis his omnibus, Quæriie igiturnbsp;primum regnum Oei,amp; iuftitiam cius, Sc hec omnia adijtientur uo/nbsp;bis, lubeteiiam nos in orationefuapeters panem quotidian». Qua'nbsp;re pctamus â Deo patre per Icfum Chriffum, non folum ea fpir^tua/nbsp;lia bona, quae funt propria regni Ghrifti, amp; quæ nobis ad ueram fa.'nbsp;lutem neceflaria funt, uerumeiiam corporalia, fed hac conditione, utnbsp;in petitionc eorum corporalium bonorum, qug non funt nobis ex'*nbsp;preffc promifla,adijtiamus: Non mea,fed tua ftat uoluntas DOMl*'nbsp;NE, amp;fcntiamus, qp etfinoncontinguntnobiscorporaliabona pi'Onbsp;poffro arbitrio, amp; cupiditatc, tarnen fuffîtiat nobis gratia ftlij Dei,nbsp;DOMINI noffri lefu Chriffi, qui eff unâ cum patre ÔC fpiritu fan/nbsp;do Deus benedidus in fecula, Amen,

HOM I LIA XXXVIL

VODIefus Chriftus fupra de mutua diledione admonuitjhocnuncrcpetit, Hpcpra?cipio,inqui* •nbsp;ens, uobiSjUt diligatis uos mutuo. Vifum autem ‘ «nbsp;ÿ/l eft idrepeterCjUtfignificet, hocprgcepium nonnbsp;excidiffe fibi antea temerc, nec iuxia referre, fiucnbsp;I feruet fiue contemnat,fcd feruatu prorfus neceffa?nbsp;Iium effe, Primum enim, fi nihil aliud accederet,certe ucl hoc nominbsp;neferuari deberet, quod Chriftus filius Dei, redemptor nofter hocnbsp;st nobis exigit; Quis enim tarn ingratus effet, qui ad gratificandumnbsp;Santo benefadori hratrê fuum non diligeret, praefercim,cum diledi/nbsp;One nihil fit iucundiusf Deinde etfi iuftificamur fola fide propternbsp;Chriftum, tarnen ea fides, fi uera eft, non poteft effe fine diledioncnbsp;Matris, Qu£ enim fides non profère diledionem,non eft uera aut ui/nbsp;ha, fed mortua, amp; utlacobus dicit, talis,qualem 8C Dæmones habeunbsp;Si quis, dixerit,inquit loannesiDiligo Deum, ói. fratrem fuum ode/nbsp;rit,mendax eft, Poftremo debemus 0lt; hocargumento nos qui Ghri/nbsp;lt;¦.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y ft

. '1'

’ î

/

fW CA?VT EVASG. lOANNtS

(Turn 3gnofcimus,ad mutuam dilelt;flionem excitari, cjgt; totus mundüi profequaturno«uirulentoodio. Sicn/m communeperkulum addilnbsp;rtv( i^êîgt;nbsp;nbsp;nbsp;adi-orifordiâ «jam inimicifTimoSjquanro mag« «o», qui in Chrî

rif xkX/. coniunât fumus,concordes reddcre debet, tot hoQium aduerfu» tts.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos côlpiratiorSed bac occafione contionatur nunc Chr ifius de odio

mundi adueifus Eccleliam fuam,amp; hortatur earn, ut hoc mundiodi^ , um magno animo ferar. Si mundus,inquiens, uos odit, fcitis, quddnbsp;, me priufcp uos odio habuerit.Si de mundo fiiifleti« mundus quodnbsp;, , iuum eft ddige'‘et,Quia ucro de mundo non eftisjed ego felegi uoSnbsp;, , de mundo, proptereabdit uôs nàuhdus.Mementote fermonis, quemnbsp;,, ego djxi uobis:Non cft feruus maior domino (uo»Si me pfecuti funr,nbsp;iKjs perfequcntur» Si fermonem meum feruauerunt,amp; ueürum fernbsp;, jUabunt.Mundus,inquit,uos odit. Sciarous igitur initio,quid hoc lonbsp;co mundi nomine intelhgatur. Nam per mundum hic non imelligt/nbsp;turcœlum ÔC terrajed præciput homines in hac terra, uideiûet fumlt;*nbsp;miprincipes,fapientes,honefti,ô^ uuïgi multitudo. Hi enim coniuttnbsp;Zli uidentur mundum fuis humerisfuftinere.Ec prç his nulla prorfusnbsp;babetur ratiopaucorumhominum»Significat ergo Ghriftu«, qjEc^nbsp;clefiam fuam perfecuturi fint odio principes, fapitntcs, doôi,hone/nbsp;fti, amp; maxima hominum multitudo, hoc eft, uniuerfi homines tamnbsp;fummi infimi.Deinde hoc odium non er ii fimplexjed immaniffinbsp;mum crudeliffimum. Mundus enim non folum contemnit piamnbsp;dodrinam Eccleliæ, uerumetiam perfequitur earn omni generccru/nbsp;dehïati4,amp; eo immanitatis procedic,uc il interfecerit profiientem autnbsp;agnofccntcm Euangelion Chridi, exiftimec fe Deo cultum prpfiare,nbsp;quemadmodû poHea fequitur, Accedit ôi hoc, q» euro alqs in rebutnbsp;rnundus fecum ipfe raroconfentiat, in hac tarnen concordi quadamnbsp;amicitia caritate fe compleditur, ut Euangelion Chr td a 8i Eeclefi/nbsp;am eius crudelifTime perfequatur, Pilatus amp; Hcrodes magno odionbsp;inter ie diiTident,fcd in damnando Chrido fiunt amici ,Gentes amp; Itlnbsp;dxi nun^ bene conuencrunt,nifi in perfequendis amp; trucidandis A**nbsp;poftolis Chriitiyetqs qui Euangelion Chrifti agnofcebant.Breuiter,'nbsp;mundus tanto furore graiTatur in Chrliium amp; Ecclefiam ac dodrinlnbsp;eius,ut etiam i},qui natura funt inter fe inimiciOimi, exuant naturalenbsp;fuum odium,amp; coniungant iefe,ut animum fuum collatis uiribus, ûinbsp;efFundendo piorum fanguine expleanc. Audiamus igitur, quo conlt;nbsp;(tlio Chrißus faciat huius odrj mentionem,amp; contionetur de eo prienbsp;uf^ eueniat. Aciupra quidem oRendimus, qgt; Chriftus hoc,argumênbsp;to cxcitet pios ad mutuam diledionem.Non enim ahos habebunt a/nbsp;micos in hoc mundo, Neceffe igitur eft, ut ipii »mer iefe fint amici.nbsp;Bed Chriftusiàcitmentionem huius odii maxime omnium propternbsp;banc

HOMILIÄE lOÄNNlS BRENTII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44»

hanccauffamjUt hortetur Apoßolos fuos amp; alios pios, q»o non of fcndantur ab Euangelio, propter odium mundi, fed forti animo fe/nbsp;rant,amp; perdurent* Pn’mum enim, qgt; mundus odio habeat Aporto^nbsp;los amp; Ecclefiam Chrifti,non efl rcs nee noua,nec miranda Jmpi] etnnbsp;çdip habuerunt Chriftum ipfumjmpq non nccagnonerunt, nee fer-'nbsp;uarunc Chrißi ipfius contioHemJed potius perfecutï fuot eum omninbsp;genere CTudelitatis, Quid ergo mirum ac nouum eßet, ß ddcipulosnbsp;Chrißi odio ßabeant amp; perfequantur » Non enim eß feruus maiornbsp;domino fuo,8^ quemadmodum apud Matthäum ca.x.dtxit: Non eßnbsp;difcipulusfupraprgceptorem,necp feruus fupradominumfuum.Dcnbsp;licatus eß feruus,qui cum dominus cubet in tcrra,ipfe in molli ßratonbsp;cubareuelic,autcum dominus bibat aquam, ipfenon nifi optimumnbsp;uinum bibere cupiat. Quare etfi Apoßoli amp; reif qui pq, magis funinbsp;amici amp; fcatres Chrißi, quantum an in ec ad cognitionem arcang uo-*nbsp;luntatis Dei.öd adoptionem, fcruicius,qucmadmodum fupra di'nbsp;öunieß,tamen quod attinetad obedientiam quam debent Chrißonbsp;in uocationc ipforum,Serui Chrißi funt,ncc habent, quodconqug'nbsp;ran cur, ft ipfis accidat.quod Chrißo domino ipforum accidit. Dein'nbsp;^e,q?mundusodiohabcat ApoßoIosS^ Eeclefiam Chrißi,hinca/nbsp;dcouenit,quia non eßis de mundo, fed ego felegi uos de mundo^nbsp;Quid» An Apoßoli amp; alp pq non habent parentes in hoc mundo, finbsp;cut alp,homines; An non uiuunt,edunt,bibunt,amp; negotiator in hocnbsp;mundo ficut alq homincsCMonachi fentiunt,q) de mundo non eße,nbsp;fit uiuere in coelibatu,autmonachum amp; eremitam eße,8^ nen duce'nbsp;re uitam poliiicam ? Vnde amp; ipfi utuntur alqs gencribus ueßium,nbsp;amp; ciborum,nbsp;nbsp;quibus uulgus uii folet. Alps uigilantibus, dormiunc

ipfi,alqs dormientibus,uigilant.Ac magna curacauent, ne quid com mune cum alps hominibushabeant; Hoc enim cxißimant,non ef/nbsp;fedemundo.Sed hjeeßmagna fuperßitiofa hypocrifis» De mun/nbsp;do em eße, hoc Ioco,non eß politica uitä ducere,fed eß uerfari in imnbsp;pietate,amp; fceleribus,quibus hic mundus obnoxius eß. Omne, in/quot;nbsp;quicloannesaliäs, quod eß in mundo,ueluii concupifeentia carnis,nbsp;bi concupifeentia oculorü,amp; faßus uiiæ,non eß ex patre,fed ex munnbsp;do.Et iterum :Mundus toius in malo confiitutus eß, Selt;ßatur enimnbsp;in religione, impietatçm Si idolatriam in reliqua autem uita omnianbsp;genera nephändißimorum fcelerum, nec iam primum,noßra gtatcnbsp;hoc agere cespit, fed impius 8i fceleratus fuit ab initio orbis terrg,annbsp;nisplui^ quinquies mille, Nee unquam dehnet eße malus, doneenbsp;üenerit nouißiimus dies,Etfi enim fua quidam eß honeflas uitf in honbsp;minibus huius mundi, tarnen ea nec eß conflans, nec fyncera. Namnbsp;üt dercliquis uitns taceam, homines ad rem fuam ita intenti funt, ut

- ' ¦ Y ip

tw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÉVARff. ÏOAMSïÏ.

fi nuMahi rperatit an'b'tatem ne parcntum quidem fuoruttt ulÏatn t/onem babeant. Rurfps,fi aliquod lucellum fpcrant,en«m furemfc*nbsp;miaridum decruce utendum deponant, acpoftqj eo fan's ufi fuerinf»nbsp;«rrüafFiganr.Quidhis fterquilmfjs fordicîiuscDemùndoigit eflc»nbsp;eft unè cömundö peccare, impfe agere» fcelerateaftiere, Seligi aunbsp;tem de mundo, amp; non effe de raundo,eft abieda impietate agnofce'nbsp;re folum lefum Chriftum feruatorem fuum,amp; ex fide, quæ eft in iplt;*nbsp;fum, fua nocationc fungi, ac honefiam uitâ ducere. Hgc em qui fecit,nbsp;ctfi in hoc mundo uiuit, amp; oerfeiur in politico uftg genere,tame nonnbsp;eft de hoc mundo.Quid ergof Si de mudo,inquit,eftetis,fi uoa accSnbsp;modaretis moribus neftris ad impietatem amp; fcdera huius mundf,nbsp;tone mundiis,quod fuum eft, diligeret. Simile ênini gaudet fimili;nbsp;Nuncautem,quianon eftis de mundo,mundas uos odiohabet. H^lt;nbsp;enim eft hominum natura,utnotTfokjm peccent fupide,uerametianinbsp;nolint in peccatis fuis reprehendi. Et fi reprehenderis, non impunenbsp;feres. Sufeepeiunt ab initio orbis pq Patriarchat amp; Propbetar mans'nbsp;dum inftaurandum, amp; ad bonam frugem reducendum,fed hie tamonbsp;furore accenfus fuit aduerfus cos, ut alios extrema contümelia afFecc/nbsp;rit,ah'os etiamcrudelitcr trucfdaucrit. Ad horum numerum Chnftusnbsp;«iam Aportolos,aconiuerfam Eeclefiamfuam eooptauit. Conftiio/nbsp;ft enim eos, ut tarn dodrina, quam exemptis uhg arguant tnundu«nbsp;de peeeatisfuis. Cum autem munduspeccatfe ita excsecatus(it,üt iucMnbsp;ret ea efte iuftitiam, quomodo poftet Ferre Apoftolos amp; Eeclefiantnbsp;Chrifttc* 2^odomitædixenintquondamad Lothum reprehendeiTlt;'nbsp;tem feelera ipforum. Ingreftiis es ut aduena,nunqafd üt iudices itanbsp;amp; pri,quianon accommodant Fe ad impietatem mundf,habentur pronbsp;aduenis, quia reprehendunt mundum tam dodrina epamuita,nbsp;magis aFftfgunt, qua m ulli manifefte fcelerati. fn Poh'tcia ciues nonnbsp;feruntaduenam, qui uoluerit uetera ipforum inftituta nxjtire,amp; ingt;nbsp;ter ipfos pro fua libidine’dominari, mu/to minus bic mundus ferrenbsp;poteft patienter Apoftolos,qui fufcipiunt Euangelio fuo uetus mutt/nbsp;di inftitutum mutare, Vetus enim eius inftiiutum eft, impietatemnbsp;fedari,fdola colere,bla(phema dicere,amp; fcclei atéuiuere, Hoe infti*.nbsp;tutum uolt efTc inuiolaium,amp; facrofandum. Quare mirnm non eft’,nbsp;q? acerbifTimo odto profequatur eos,qui fufcipiunt boe mutandum,nbsp;aut corrigendum. Dirent autem Apoftoh: Exponis quidem nobis,nbsp;Çff mundus pcrfecuiurus fit nos, ficut amp; te perfecutus eftjed res no/nbsp;ftirjlonge allier fe habeni,^ tup. Tu peccatum non ferifti,nec eft in/,nbsp;lientus dolus in ore tiio.Quare perfecutio accidit tibi innocenti,S^ ’t*nbsp;fto. Nosauiem fumuspeccaiores,amp; intuit ecgimus.Quod igitur adnbsp;uerliacddec nobis in mundO|hocaccidei nobis propter pcccata no/nbsp;ftia*

ROMILIAÉ' rÖAïïNlir’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*9

ftra.Sfd Chriftus réfutât hanccogitationém,8/ retirât ifhm eauffam ; perféctJtionis.H^comnia,inquicns,facicntuobi8 proprer nomen me t lt;nbsp;um,quia non nouerüt èum,qui me mifit Jn huius fentêtif explication «•nbsp;Bé primum tonfiderandum eft, qj ad ueram pietatem neccfîariij eft,nbsp;üt agnokamus nos coram Deo petcatores, Sd (entiamus nos propternbsp;pcccata dignos effeomni genere malorum,non folum in hocuerum*nbsp;rtiantin oenturofeculo .Omnes em dedinauerûr,fimul inutiles fadtinbsp;funt,non eft qui faciat bonum,non eft ufep ad unum. Et: Si iniquita-*nbsp;tes obferuaueris domine, domine quis fuftinebitC Deinde fummanbsp;dandà eft opera, ut non regnet peccatum in nobis, ne ftelcribus no'*nbsp;ftris efFitiamus,Ht mundus luftam cauflam nos perfequendi et in nosnbsp;feuiendi habereuidcaF.Ne quisucftrû,inqutt Paulus, aftligar ut ho*nbsp;inicida,aut fur aut fadnorofus,aut aliéna a’ fua uocatiôe facienda fufetnbsp;piens*Si ergo ApFus aur alius pius,honcfte uiuês,amp; EuâgeÜon Chrinbsp;fti agnofeens amp; adnuntians, affligit ab hominibus etfi habet pôtâco*nbsp;râ Dèo, tn non afflgit propter p(ftâ,fed,ppterNOMRN,inq(,ME^nbsp;!VM,quia non nouerûc eum qui mifit me. Fingit quidè mundus hornbsp;renda pclâ de ApRs6d Ecclefia Chrifti, Dicit eos eftefeditiofos, èC.nbsp;blafphemos in Deum.De Chrifto ipfo dicût: Hune deprehendimusnbsp;euerientê gentê ,ac uctantè iributa dare Cgiari. De Stephano dicunt:nbsp;Homo iiie non ceftat loqui uerba concumcHofa aduerfus locum fanznbsp;dum hunc,aduerfus Mofen,legem amp; Deum. De Paulo^dicunt ; Hicnbsp;eft ille homo, qui aduerfus populum legem, locum hune ubicpnbsp;oês docer. Poftea obqtiebantGcntes Chriftianis infanticidia, ineen*nbsp;dia,amp;aliancfandafcelera.Hisnoftris temporibusobfjciturpqsprinnbsp;cipibus, qui aperueruntportasfuasrégigloriæ,amp; concefterunt.ucnbsp;ccclefiaftica facra iuxta piam dodrinam inftaurentur,q) turbent pub*nbsp;îicam pacem,affcdent maieftatem imperrj,8^ fint obftaculo,ne Ecclcnbsp;fia poffit tranquillitati reftifui.Flec amp; multa alia obqtiuntur quideninbsp;his,qui agnofeunt Euangelion Chriftijed falftftime. Mundus cnimnbsp;perfequitur eos non propter peccata, quæ fi un à cum mundo feda*nbsp;rentur,in magno honore eftent, fed perfequitur eos propter nometinbsp;Chrifti,quia non nouerunteum,qui mifit Chriftum, Hiefonsodinbsp;cft,quôd mundus non nouit nec Deum,nec ftlium eius, Chriftum ânbsp;Deomiftum. Obferua igitur hoc loco, quddChriftusaeeufethuncnbsp;tnundum grauiffimæ impicfaiis. Dicit eum non nouifTe nec De*nbsp;Dm nec filium eius,[ficut amp; poftea ait. Hgc faeient uobis,quia nor nonbsp;uerunt pattern neep me.Quid autem ad hæc dicemusC An ludæï nonnbsp;nouerûf DeumCBc tn iadaiat fe efte populû Dei. Idem ladâi eiiâ Tornbsp;lt;p.Hi uolunt uideri.fe folos unum àc uerû Deum redeeolere. Quidnbsp;Ponufiii) amp; Monachi; Hi non folum gloriatwur de Deo patte, ue«

Y iiq

TN CA PVT XV. EVANS. lOANNTJ.

rcrmetfam de filio eius lefu Chrido. Ec tn » ut ludgi accufati fuertinr» qj non nouifTcnt Deum, its nos a«ufamusTurfasamp; Pontificios*nbsp;q? nec Deum,nec ChriHum filiam eius nooerint Jed pottus extremonbsp;odio Deum perfequantur, amp; fint uerc hoftcs Dei» Sciarnus igiiuGnbsp;quid fit Deum uere nofle.Nam Deum nofre,non eft tantum fcire,qgt;nbsp;fit Deus, amp; qudd crcauerit ccetum ac trrram, amp; liberauerit Ifraelitasnbsp;CK Ægyptiaca feruitute. Hoede Deo fatenturtam ludæi^Turcæ»nbsp;8ed ÔC Genres eognouer unt aliqua ex parte Deum^uidelicet quod fitnbsp;Deus, 8^ qoód Deus benefaciat bonis, ac puniat malos. Hæe autentnbsp;eognitio de Deo,etfi neceflaria efl,tamen nondura efl ad falurem fuPnbsp;fttiens. Nam ad ueram eognitionem Dei requiritur, ut credas takmnbsp;Deum, qui po fiep creauit mundum et liberauit Ifraelitas ex Ægypto,nbsp;miferit f ilium fuum lefum Chr iflum, de femine Abrabg Dauidis»nbsp;expiatorem peecatorum nofirorum, amp; placaiorem irf Dei. Nori no^nbsp;uerunt,inquit,eum qui mifit me. NecefTe eft uc tab's Deus eognofcaznbsp;tur,qui mifit filium fuum lefum Cbriftum. H^eeft,inquic,uita arternbsp;na,utcognofcant tefolum Deumuerum,amp; quern miiifti lefum Cbrinbsp;ftum. ludfi aurem Ôd Turcæ, non agnofcuni Deum mififTe filium funbsp;urn Cbriftum plaeatore irg Dei.Quarenon habentuei â Dei cognilinbsp;onem. Sed quiddicemus de Pontifitqsamp; monacbis,quiuoeiferangt;nbsp;tur fenon tantum credere Deum creatorem rcrli amp; terrg.uerumetiantnbsp;mifTorem filq fui lefu ChrifticNum hi uere Deum cognofcuntCVe-^nbsp;re cognofeerent Deom,fi ferio hgc crederent.,SC rctfte de offitio Chrinbsp;fti fentirent.Nunc autem fatentur quidem nomine lefum Cbriftum,nbsp;reipfaueronegant. Sentiuntenim CbriftummiflumefTe^nonuiex'nbsp;piatorem peecatorum, quia tribuunt expiationem meritis fuotur^nbsp;operum, fed ut fpeâatorem amp; remuneratorem humang iuft itif. Hocnbsp;autem eft exChriftofacere Deum MofaicurnjOon feruatorem Euan/nbsp;gelieum. Quare etfi Pontifitij ôf monachi gloriant de Deo amp; Chri/nbsp;Ito filio eius, tarnen quia non agnofeunt uerum oftiitium Chrifti,nónbsp;uere ctiam cognofeunt nec Deum, nee Cbriftum filium Dei, Ac tolenbsp;rabile quidem uideri pofret,qgt; impt) non cognofeunt uere Deum,0^nbsp;filium eius, hoc autem horrendum eft,q7 etiam Deum amp; filium eiusnbsp;extremo odio profeejuant. Quod unde cueniat, paucis commémoranbsp;bimus.Satan enim initio infurrexit in coeloaduerfus filium Dei. fednbsp;cum præcipitatus fit in tartarum,0lt; feruetur, quemadmodum Petrusnbsp;ait,in iuditium,concepit in Deum Sdfiliu eius tantum odium, ut cu/nbsp;piatjfi queat, perpetuum exitium diuinp maieftati inferre.Itacp geritnbsp;cum Deo irreconciliabile bellum. Deinde homo poftep peccauic,fa/nbsp;ctus eft uni cum omnibus uiribus fuis, cum intelletftu amp; uoluniate,nbsp;mancipiû Satanse, Quare impellit hominem » feruuni amp; mancipiumnbsp;fuum,k

ftOMILlAt lôÂMNlS BAENTrr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4!i

fuum,ut8^ ipfeconcipi'at odium aduerfus Oeum , amp;ffufcip/at fuai Dco bdIum.HafCcft propria caufïa,curbomii)e8,qui non funtrçna/nbsp;ti in Chrifto, boc eft, maxima pars hominum, accrbifïimc inuehan/nbsp;tiir in pios, qui funt propter Cbrifium adoptati m fibos Dei. Cumnbsp;cnimfimilenatura gaudeatrimiii,mirurncft,q?bomonon dihgatnbsp;hominem. Sed bomo impiuscfthoftis Del. Quare, cum inolJ gatnbsp;Deum efTe in bomine pio, perfequiiur in eo Deurn, quia non po-*nbsp;tefîodium fuum euomere in Deum ipfum, quem non u»det, eunmitnbsp;in hominem quem uidet. Sed quid caufTp eft, q, Chriftus tam dili/nbsp;genter facit mentionem odq impiorum aducrfus pios^ Hoc non fit tenbsp;mcrc.Primum enira,contionaiur de hocodio, ut excitet pios ad mu-rnbsp;tuum amorem, quemadmodum fupra diximus. Deinde,ut pt) boC.nbsp;mundt odio non offendantur, ficut poftea Chriftus exponet.Nonnbsp;nim defitiendum eft â Chrifto, Euangelio eius propter odium èC.nbsp;perfecutionem,quam impq fufcipiuniaduet fus pios. Nam quemad/nbsp;modum in mundanis principum aulis, fuæ funt notæ amp; figna m ar-*nbsp;mis amp; ueftimentis, quibus aulici ab altjs difeernuntur, ita Chriftus,nbsp;qui eft uerus princeps codi et,(err^,pro aulica fuanoia habet afftidionbsp;nes amp; cruces, quas qui ferre noluerif, noncritcorleftisaulæmcm*nbsp;brum. Si fufferimus, inquir, amp;' conregnabimus. Si commortui fu/nbsp;mus, amp; conuiuemus. Quid ergo Ç ntm ita ferenda eft perfecutio, ucnbsp;cum hoftes glaJio graftantur,nonhceatuiciirim gladiouim èC iniu/nbsp;riam propuKarcC' Ad Petrum diëtum eft: Omnes qui acceperint gla^nbsp;dium,gladioperibunt. E gonepqprincipes.quihistemponbus funbsp;feeperunt Ecclefias amp; regiones (uas aduerfus uim Pontifitiâ gladionbsp;defendendas, peccâtC De hacre itafentiendu eft,q) perfecutio qutdcnbsp;ferenda (it, necaccipiendus fir gladius temere, amp; legibus non porri/nbsp;geniibus gladium,inierimau.em,dumferuniur aduerfa,nemo debeenbsp;luuinofFitiumprætermittere, amp;fuamuocatiönem defererc. Videa/nbsp;mus igiiur diuerfam rationemofFitiorumÖ^uocationum. Chriftonbsp;domino noftro accidit grauiftima per(ecutio, quam et patienter tulir»nbsp;Oftitium autem eius erat, non accipere mundanû regnum gladionbsp;utijed profiteri Euangelion,fe uidelicet elTe ueru Dei filium,et uet«nbsp;f*le(riam,in hocmifTum, ut expiet peccaiummundi. Nunquid ergonbsp;ita debuii ferre perfecutionem, ut non facer« fuum ofFiiiumC Nihilnbsp;certe minus. Non debuit quidem gladium accipere, quia hoc non e*nbsp;îat oifitium eius, fed debuit conftanter profiteri Euanoelion fuum*nbsp;Quod uterat iplius otTitium, ita etiam prxftitit illudnon tantum,nbsp;cum adhuc liber elTet, uerumetiam cum captiuus abduceretur,amp;' crugt;nbsp;ciaflFigeretur. Apolioli Chnfti,obiedi funimagnis periculisnbsp;gt;ducrüs, Oftitiutn aut ipiotum crat predicate Euangelio Chrifti, ÔÇ

IN CA PVT XV. EVANG.’ TOANNTS.

teftàri dércTurredione ac regno eius.Non eratofFitiû eorum, mot»^ dana régna uiolencer inuadere,amp; gladio in hofles graffari. Quidnbsp;gofadum eftç’ Petfecutionesô^aduerfaitatulerunt,u(interitn nonnbsp;dcfcrerent fuum offïtium » flt;d etiam in medqs oinculis earceribufnbsp;prædicarcnt Chrißum,amp; teßarentur de refurcdionceius» Dcfcen«nbsp;damusnunc adaliasuocationes» PiusquifpiamparenshabetfiliolSnbsp;nondunaadultum, fedpaternis admonitionibus i(aob{iftentem,ufnbsp;inparentem contumeliofis didis ô^conuitiis debaccbetur.acuocetnbsp;eum fceleratum nebuloncm» Quid faciechic pius parens C Ferendanbsp;funt mala patienf.Sed quidquot; num ita fèrac parens côtumeliam fili),uçnbsp;ditat: Agt made uirtute,mi fili.Sic pcrge patientiâ patris tui proba/nbsp;re^GraOaris in me uerbis,en babes caput, babes maxillas meas, graF'nbsp;fare Ô£ in bæc, fi ita libet ucrberibus amp; pugnis. Non certe boc Êciernbsp;parens. Quid enim hocilultius, amp; magis infanum eiïetC fed Hciatfunbsp;iim ofHtium« Parentis autemoßicium cft,mala quidem patienter ferenbsp;re,fed interim puerum fuum uirga eaiïigare; Qui partir, inquir,airxnbsp;gæ,odit filium fuum. Dicamus amp; de principuro offirio. Prj enininbsp;principes debcnt,amp; ipfi aduerfa patienter fêrre,ficut amp; omnes Chri*nbsp;diani. OfFitiumautemeorumed^Gedaregladium ad laudem bononbsp;rum, amp; ad uindidam malorum,quo piadodrina in regionibus fuisnbsp;locum babeat, amp; gloria Deipromoueat Fingamus igitur latronesnbsp;graiïari in fines pq principis. Num princeps hoc matum ita ferae, uinbsp;non utatur gladio fuo,ô^ uim latronum noopropuIfctcNinimeom^nbsp;niûjed malum ita ferendum cft , ut interim faciat fuum offjtium, S£nbsp;utatur gladio. Sic amp; bis cemporibus Pontifex Romanus gralTatuCnbsp;cum lotqs fuis gladio aduerfus pios principes, qui aperuerunt porta*nbsp;fuas EuangelioCbridi. Quid faciant ergo principe»;’ Num pergt;nbsp;fecutionem ita ferant,uc gfadios fuos in uagina condant, dicantnbsp;Pontifici: Age mi Pontifex. Hadenus abduxifti tua impia dodrinanbsp;animas noflras amp; nofirorum fubditorum in barathrum gternæ damnbsp;nationis. Deinde abdulidt impoduris tuis opes nodras.Nonc etiamnbsp;in corpora 8d uitam nodram facuire conaris. Perge igitur bone P**nbsp;ftor,en babes ibi nodros fubdicôs,uxores amp; liberos eorum. Hos tralt;*nbsp;dato, uiolato, defœdato, opprimito, occidito, trucidato, proomninbsp;tua amp; fotiorum tuorum libidine. Sicenimituradcœlum. Sed quisnbsp;furor edctjiuberepiumprincipemhaecfacereC Etfienim tolerandanbsp;ed perfecutio patiencer,tn interim nemo debet fuum legitimum ofïinbsp;tiû prætermittere. Apodolicû quidem ofFitiû non ed,gladio uti ad/nbsp;ùerfus pfecutorcsjfed cd oditiû principû,qbus etiâ Icgcs ipff aduer/nbsp;hià

HOMILIAE lOANNïS ERENTu}

fustantam PoniificisSd fotiorumcius tyrannidem,8^ frudelitatefii gladi’um porrigunh luucraus igit cos precibusnoftrjs,amp;offeramusnbsp;quidê nos corâ Deo ad patienda qugcunC^ Deus nobis immiferitjnnbsp;Uocemus autDOMINVM, ut propter gloria nomin is (ui lueaturnbsp;6^ conferuet pios principes, quioim rerum fuarom periculo fufcepcnbsp;' runt curam Ecclefig ac pig doâring, quo è prgfennbus mails liberati,nbsp;agnofcamus mirabilia Deijaudemus ÔC prgdfccmus nomen eins ing/nbsp;ternum, per lefum Chriftum DOMIN VM noftrura, qui eftunanbsp;cum patre amp; fpiritu fando Deus bencdiâus in fecula, Amen»nbsp;dinem dnobus argumentis» Altcrum eft, q?doârina (ua manifeftenbsp;patefecerit,quis a‘ quo fit inhuncmundummilTus. Alterum,qgt;nbsp;hanc doiftrinam iiiuftribusmiraculisconfirm3uerit,0^ maxima benenbsp;fiiia in homines contulertr. Si non ueniflem, inquit, èi Jocutu? Rnf/ * *nbsp;'fcmeis,peccatumnonhaberent. Nunc autem non habent, quod prenbsp;texant peccato fuo. Qui me odit,is 8d paire meum odit. Si opera non ‘nbsp;feciiTem inter eos,quse nemo alius fecit, peccaiu non haberentNunc * *nbsp;autem ÖÓ uidcruntamp;i oderunt,non folum me,uerumetiam patrem me * •nbsp;urn. Si non ueniftem, inquit, locutus fuilTem eis, peccatum non *•nbsp;habcrcnt.QuidcPeccatumnonhabercniî’ Numludæicarerent pec/nbsp;cato, finonaudiuiiTenccontionem ChriftiC Dicemus ergo genresnbsp;Idolâtras non habere peccatum, q» non audiuerunt Chriftum Ç’ Et finbsp;non habent peccatum,quid aliud reliquum eft,^ ut dicamus eas ccc/nbsp;leftem falutem confecutasC Sed quis hæc, nifi omnis piæ dodrinænbsp;ignarus, affirmaret C Cognofeendum igiiur eft, quid illud fit,quolt;lnbsp;dicit Chriftus, Peccatum non haberent* Non enim fentit cos (impli*5nbsp;citer nullum habere peccatum, Omnes enim hominesconcipiunturnbsp;nafeuntur in peccato. Et, Omnis homo mendax. Et, Omnes dcchgt;nbsp;tiaucrunt, fimul inutiles faifti funt, non eft qui faciat bonum, non eftnbsp;ufquc ad unum» Siuc eiji audias contionem Chriftijiucnon audias^^

ZN CAPVT XV. EVANG. lOANNïS.

nunc|5 lunificatur homo fua natura,8^ fuis meritis in confpe«flu Del» Quareetiamfi ludæi non aud uifTentcomionem Chrirti, tarnen nonbsp;eßcnt liberi à pecearo, Sed quod dicitur cos non habitui os pecratumnbsp;ft non audiuiffent Chrirtum, tnieibgendum eft de prætextu excuxnbsp;faiione pcccari. SifutChriftus ipfemterpretatur^cumadd»: Nuncnbsp;autem non habrnr,qoc dp' ætexant pcfcato fuo. Cum ignuratt: Pee/nbsp;catum non habet enr,( gmficar,eos quidemji non audiuifTent Eoan/nbsp;gelion Chrjfti,obnoxios futftepeceato, babnorosaotem quandamnbsp;excufationê,quam pretexutnencpecfato.DixtftTmtzSi Chnftus, iux'nbsp;ta prophetica uaticinia ad nos uenilTe(,Ôe mier nos Euangelion fountnbsp;prpdicalTet,profelt;fto non infecuti eft emus fum odio, fed ecmplexi funbsp;jlTcmus eum fummoamore, Sd eoluiftemus enm omni offitioium gcnbsp;nereHunepeccatifui prætfxtum^inquii Chriftus,ncn pofTuntbabcnbsp;re. Veni enim amp;* pr^dteaui eis, iuxra prnphtrasjpuangelion mtum.nbsp;Quare non babent quod præiexantpefcaîofuo. Confidcremus aU/nbsp;tern breuiter,q«p prophetica dicta de Chrifto,dare lodaris in kfu figt;nbsp;lio Maria? expofttafuerinr. Pnmum enim d’cftum erar lacobo Pa/nbsp;lrjai ».ba,6t à Daniele,qoo tempore Chriftus fftius Dei in huncmuiinbsp;dum utnturus elfer, uidelicei poftep feeptrû e luda eftet ablatum, 8^nbsp;feptuaginta annorû hebdomadis, ab exiiu uerbi de reftauranda urbenbsp;Hicrulalem.Et ecce eo irpore venir lelus, at pdicauit feefle Chriftû»nbsp;Deinde diâum erat al Ef gt;a, Mabchia, q? uenturus eflet antenbsp;Chriftum^coniionator in deleriojpüitu 0^ uiriute Ehæ,qui præpa'nbsp;raret Chnfto DOMINO uiam. HiccontionatorfuiiloannesBap/.nbsp;tifta,qtii à^pauloante lelumChriftum oatuseft, Scpoftea tefttfica/nbsp;cuseftdelcfu Chrifto magna auioritate. Prpterea diôum erar.iÿnbsp;Chnftus nafeendus effet éfamilia Dauidis in Bethlehem. Manife/nbsp;ftum autem eft, hoc in lefu impletum efle ? Quod etiam tempus,0^nbsp;qui locus natiuitatis publice inbgnita fuerunc trudehtaie Herodis,nbsp;qui ad opprt'mendum Chriftum tuflit omnes bimufos pucros,quinbsp;rant in Bethlehem, amp; in omnibus confions Bctbkhemiticis,occide/nbsp;re.Adbgcditftum erat,Chriftum prfdiiamrum Euangdicnafflióis.nbsp;indulgentiam eaptiujs, apertionem claudis,amp;; tncdicaiurumconiri/nbsp;Its corde iuxra E'aiam propbetam» Hpe autem lef us iia pcrfecit,uf ni/nbsp;hilineo defideraripotuertr. Deniquenihil nec prtuatisnecpubli/nbsp;ciscontionibus prætermiftt, quo oltenderei mundo, feeffeuerumnbsp;ChriftumDeopatre, ad letuandum humanurn genus,in hancter/nbsp;ram, mifTum. Quare ludpinullam habencimpietarsS^ »Krrdi h'ta/nbsp;lis fug excufationem, fed tantomaius eft petcatum ipfoium , quantonbsp;maiori odio in Chriftum graflaniur.De gennbus autem quid; Nonnbsp;de illis tsuitum^quæ lueruni qs (emponbu!gt;,quibus Chi dius p»

cauic

K'OMJLIAB lOAî^NiS E RENT ff. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^,

^UK Euangelion fuum in tcrra,ucrumetiam de his,qug fuerunt ab iri «io orbis terræ.In populis enim Gentium multi fuerunt, qui de femînbsp;BcmulicrtSjdefemine Abrahe,de filio Dauidis nihil un^ audicrûdnbsp;Num hi omnes damnati funt,an habent aliquam excufationemc’ Hagt;nbsp;bencquidem/i conferantur cum Iudgis,aliquam excufationem,amp;: to/nbsp;lerabilius peecauerunt.Dicit enim Chriftus: Ve tibi Chorazin, ue tinbsp;bi Bethfaïda,quoniam fi in urbe Tyri aut Sidoni facte fuifient uirtugt;nbsp;tes,qu^faâgfuntinuobi5,olim infaccoêCcinercegifient fccleruninbsp;(uorum poenitentiam. Ideo dico uobis, Tyro Sidonitolerabiliusnbsp;erit in die iuditrj uobis.Nihilominus tarnen pcccauerût,amp; habentnbsp;damnationemperpetuam. Diximusenimantea, t^omneshomineinbsp;concipiantur ÔC nafeantur in peccato. Et homines natura funtfilti if?*nbsp;Deinde Euangelion de Chrillo femp Riit,pro ratione fui teporis, ahnbsp;jnitioorbistcrrgintcrhomines uulgatum. Patriarchy prgdicauOnbsp;runt in mundo de feminc mulieris contrituro potentiam Satane,amp; exnbsp;piaturopeccatum humani generis,ufcß ad diluuium.Quare fi cui hisnbsp;temporibus curg fuit uera pietas amp; falus,potuit earn rede ex prgdicagt;nbsp;lione Patriarcharum confequi,nec quif^ habet, quod poffit fuæ imnbsp;pietati pretexcre. A diluuio,ficut Gentes a’ Noë amp; filqs eius defeënbsp;derunt, ita S^per ipfos diuulgata eft inter Gentes promiflTio Dci dénbsp;femine mulieris,ufc^ ad Abraamum. Noë em peruenit grate fua ufcpnbsp;ad Ahraamum.Sem autetn filius Noe,quem fentiunt ahàs didum efnbsp;feMelehizedèCjUixit ultra Abraamumtrigintaannis. Putasautemnbsp;hos pr)ffimos Patriarchas fuÜTe mutos inter pofieros fuos nepotes ec httannitfe,nbsp;abnepotes,actantumdedifieuentrioperamC Nïhilcertcminus,fednbsp;quæfuitpietas eorum, tradiderunt pofterisfuis fumma diligentianbsp;ueram dodrinamdeconfequcnda falute per fernen mulieris diuini/nbsp;tuspromiffum. Hoc fperarunt,hoc uoluerunt Patriarchæ, In hoc eutnbsp;gilant curçôd cogitationes eorum. Sedeum Gentes ante tempora A/nbsp;braami multiplicarcntur, èC in uarias terrg regiones fpargerenrur,aénbsp;dodrina de confequenda uera falute per fernen mulieris impietate 8tnbsp;sncuria Gentium paulatim obfcurata acetiâuitiataefiet, infiaurauicnbsp;Deusdodrinara ucrgfalutisper Abraartum.acrenouauitpromifTidnbsp;nemde feminemulieris, definienshoc fernen uenturum é familiànbsp;Abrabg. Dicit enim ad Abraamumdn femine tuo benedicentur om^nbsp;nés gcntes.Quae promiffio propagata èlt ad pofteros Abrahg, amp; eunbsp;fei profedi efient ad Ægyptum,diuulgaMerunteam inter Ægyptios;nbsp;Cum autem penes hos f«erit eo tempore fumma rerum, amp; poteotif*nbsp;fima in terris iyionarchia,fieri nonpoteft,quin hac occafiôepromiC*nbsp;fio de benedido femine Abrahguulgata fuerit inter oinnes Gentes,nbsp;Poft(]p uerolffaelitg redierutit ex Ægypto ad foam tcrram^rtftitutiî

,,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;êvaM loïNfïi».

£uk infer co«, diuina dementia, claniTimum regnum, ruius nónifQ non Finitimis tantum,fed etiam longinquis geniibus cognttum fuic^nbsp;Quam gloriam dédit Dominus Ifraelitis, non ad bumanam ipforunanbsp;Iaudcm,fed ut hac occafione nomen ucri Dei,amp; promiFTio de fih'o einbsp;us inter reliquas gêtes patefieret. Secuta funt deinde exil ia AflTyriacanbsp;amp; Babylonica,quibus ut Ifraelirg inter oês gentes fpargebantjta uninbsp;cum ipfis fparfa eü prcdicatiode femine Abrahgèi Dauidis,bocelÏ,nbsp;de Mefïia uero (eruatorc bumani gencris,donec uenit Mellïas ipfe,nbsp;amp; mifit Apoftolos fuos in totum orbem terræ. Nun^ igitur detailnbsp;non ludaris tantum, uerumctiam Gentibus dolt;ftrina de cognoken-’,nbsp;do uero Deo,S^ aiTequenda æterna falute.Etfi enim bæcdodrinaobnbsp;feurior Fuit ante aduentum CbriFli, bis teinporibus, quo palamnbsp;CbriHus adnuniiatur^tamen femper tarn illußris Fait, quantum cupinbsp;cnci ex animo ueram Dei cognitionem, amp; aeternam Falutem fatis eF*nbsp;fer.H^c funt diligenter conftderanda,u( non decipiamus noFipfos^S^nbsp;non cogitemus ignauam noßram ignorantiam exeufaturam nos cori(nbsp;It ibunali Dei, bxiitit femper in mundo adhuc extar publice, exta*nbsp;bitc^ uique ad nouiffimum diem prcdicatio de uero Deo, Si filio eigt;nbsp;nsferuatorenoßro.Hominesautem maiorem habentcuram amp; ratio*nbsp;nem uentris fui,^ caleftis faiutis. QueFo te,quanto fudore,quantisnbsp;acrumnis quærunt corporalem uidumC’ Sunt qui negotiorum gratianbsp;profidfcuntur muliis miliaribus ad publicas Nondtnas.Sunt qui imnbsp;pigri currûtad extremos, nefcio quos,Indos,mcrcimonii gratia. Altfnbsp;nodu diuc^ incumbunt in Qudium fui opifitq. Alt) totas luas cogitanbsp;tiones conferunt ad cognofcendas diFFicillimas quaflt;^ artes. Si bominbsp;lies tanto ßudio inquirunt amp; feâantur corporalia bona,quam babe /nbsp;bunt excjfationem coram Deo, fi neglexerint Fludium cognofcendfnbsp;ueri Dci,amp; confequendæ uerp falutisC Quare,cogiiemos quod fit ofnbsp;fitiû,bomine dignum, amp; cum dodrina pia perFpicue adnuiuiet,uta^nbsp;nur benefitio Dei,audiamu8 Deu ipfum, nos uer bo fuo ad fe uocatinbsp;te,ut uiciFfim nos ipfum in aduerfis inuocâtés audiat amp; Feruec.Habcanbsp;CbriHus fatis manifeße fe dodrina Fua patefecerit.Nuncaudi sitenbsp;rum,quod propofiium eft,uideiicet,Chriltum non Fimpliciter doctinbsp;iFTe Euangelion fuum,uerumeiiam confirmaFTe ilJud multis Si. mag*nbsp;nis miraculis. Si opera,inquit, non FeciFfem inter eos, quae nemoali*nbsp;us Fecit,pcccatum non habercnr,boc eß, fi non lanta miracula edidip.nbsp;fem palam in confpedueorum,quania nullus alius hominum gdidit,'nbsp;iiiderencur aliquam peccati feu impiecatis exculatiooem habere*nbsp;Quid igitur dtcemusC An non Prophetf ædiderunt etiam miraculaCÎnbsp;Inter miracula maximum omnium eß,Fufcitare mortuos. Sed Si Pro*nbsp;phetp hoc miraoiluin fecerutu. Reâe,fed primum, Nullus Propbeenbsp;laruo)

KOMILIAE Ï Ö ANN IS BRENTIh

'»rum fol, lam multa miracula breuiiïïmo tempore fecit » qu ctChrf^ Aus» Âdduxerunt, inquit Euat^elifta, multos d^moniacos.S^ eiedtnbsp;fpiritus ucrbo, OMNESQVc male habentes fanauir» Et iterumtnbsp;Èecut^ fuut eum turbe mult^,6d fanauit eos OMNSS.Et loatines aiunbsp;Sunt multa aliaqug fecit lefus, qugfi fcribantur per fingula,nec ipfe,nbsp;opinor,munduscapereteos,qui fcriberenturlibros» Deinde, etfinbsp;Prophecy ante Chriüum fecerunt quædam miracula,tarnen eo tem?nbsp;pore, quod Prophetæ de aduentu Chrifti defignaruntinullus homiznbsp;num fuit, qui maioraamp;plura gdideritmiracula, quâm jefusChrPnbsp;ftus. Voluit em cœleftis pater, ut filius fuus illuàris effet miracuîis,nbsp;quo holes admonerenc de tempore aduentus Chrifti a' Prophetis ad/nbsp;nuntiata, amp; excitarentur ad cognofcertdam perfonam Chrifti, Fuitnbsp;amp; loannes Baptiüa, uir maxima autoritate inter ludæos præditus*nbsp;Non fuit auiem ei diuinitus datum , ut miracula çderet,ne ipfe pronbsp;Chriilo agnofceretur. Quarc non dodrina tantum, fed ctiam mira/nbsp;culis manifcfte declaratum eft,lefum filium Mariç, effe uerum Chri/nbsp;ßum filium Dei,feruaiorcm noßrum ? Et tarnen h^c omnia nihil pernbsp;moueruntimpiosS^exegeatosludæos. Videront,inquit,ôi: tarnennbsp;pderunt non me folum, uerumetiam patrem meum. Qui enim menbsp;odit,is amp; patrem meumodit, Hæceft memorabilisfententia, quamnbsp;loannes in fccunda fua epiftola repetit : Omnis,inquicns, qui tranC*nbsp;greditur, amp; non manct in dodrina Chrifti,Deum non habet. Docetnbsp;autem nos hgc fententia pn'mum,uaniffimam effe gloriationem ludgnbsp;orum Si Turcarum, qui iadani fe effe prgeipuos Dei cultores, amp; ta/nbsp;men quiaodiohabent ChriQum, Si damnant dodrinameius,nonnbsp;font cultores fed ofores Dei. Deinde docet hæc fententia rede iudi/nbsp;çarc de Pontifitqs, qui fufeeperuntpios principes bello delendos,nbsp;hi aperuerint portas fuas dodring Chrifti. Pontifitq enim iadantnbsp;£e tueri ueram reîigionc Dei, Et tarnen pugnsnt Cum dodrina Chriznbsp;fti. Hgc enim eft dodrina eius, qgt; confequamur remiffionem peccaznbsp;torum Si uitam æternam,non meritis noitræ iuftitig, fed gratis propnbsp;ter lefum Chriftum per fidem. Hanc dodrinam perfequuntur hoznbsp;(les noftri.Sufceperunt igitur bellum, non aduerfus homines,fed adnbsp;uerfus Chriftum, Si aduerfus Deum ipfum. Quomodo autem pof/nbsp;fet effe fœlix euentus eius belli, quod aduerfus Deum Si filium eiosnbsp;geriturcSed quid C Num odium, quo mundus perfequitur Chriftû,nbsp;accidit i nefeiente aui négligente DeofSi enim Deus cognofeeret,nbsp;fortaffis non tolcrarct. Sedbenc habet. Deus non ignorât hocodi/nbsp;«m mundi. Contionatus enim eft de eo per Prophetas fuos,mille annbsp;«lis priufquam Chriftus filius fuus homo nafceretur.Sic enim fequi/.

tKl CAPVT tVAMS. tÔÀNNrft

i « turtSed hoe aecidit,ut compleatur fermo, qui in lege eorum ferfpfÜte • 9 eft^Odio habucrunt me gratis.Hoe fumptum eü, uel ex pfal.

Grat» abfeonderunt mihi interiium laquei fui,prsctcr caufTam fode/ ' runt foocam anime meæ. Vel ex pfalm.lxviij, Muliiphcati funt fopefnbsp;capdlos capitis mei,qui oderunt me gratis.Nec in pfaimis tatum coilnbsp;tionatus eü deus deodio,quo mundus pcrfecuturus erat Chrifttim ftnbsp;bum (uumjed etiam contiooatus eil de eo ab initio mundi, in primanbsp;Euangelq contionCjCum ait ad SatanamrSemen mulicrisfonierer ca^nbsp;put iuum,amp; tu infidiaberis calcaneo eius.Infidiatur autê Satan Ghri/nbsp;fto per homines,quos excitât ut fineulla cauiTa perfcquanturodio filnbsp;¦ um »pforum feruatorem. Porre.Chriftus habet fuascauflasjcurad/nbsp;moneat Ecekfiam fuam,de odio,quo mundus fine ulla iuftacauffa ttinbsp;ipfum dcbacchatur.Primum enim fignificat, qgt; cum manifefte aide/nbsp;mus compkrij quod per fpiritum fandum de odio müdi diÄum eft*nbsp;fciamus etiam id compleri.quod fpiritus fanét us de oppreffione ho/nbsp;ftiumChrifti faluteEctlcfiae (uæadiecit. Manrfefte uidemuanbsp;hpCcompkritTu tnfidiaberiscalcaneo eius.Compkiur ergo amp; hoe^nbsp;quod addttü eil: Conter et capui tuü. Maniferte uidemus hoc pfaltninbsp;copieri:-Multiplicati funt fuper capillos capitis met, qui oderunt menbsp;gratis. Compktur ergo amp;' hoc,quod in eodè pfalmo fequiturzEfFim/nbsp;de fuper cos iramtuam,0^ furor irætuæcomprchendat eos.Acmoxînbsp;Deus faluam faciet Zion,£lt; ardifuabuntur ciuitates ludæ^hoc eß,Ecnbsp;fi mundus perfcquiiur Chriham uirukntifiimo odio,deus tame co«nbsp;fei uat Cbrjlîum,amp; Ecekfiam fuam, adeoejß conferuat Zion acciuicanbsp;tes lu jæ,cju3e funt régna ciuiiate8,quf prebent Chr irto,amp; Bcckfi^nbsp;eius hofpitia. Sic amp; hex tempore uidemus mamfefium odium èc. belnbsp;Ium aduerfus Euâgelion Chwifti. Sed optime conhdendum efï^ quianbsp;cum manifeftum hi odium mundi in Chriftum amp;' Ecekfiam eius^manbsp;nifefla etiamerit falus liberatio Ecclcûæ. Deinde ChnÜushcwia/nbsp;turhocfuoexemplo Apoftolos Ecekftam fuam ad patientiam-irlnbsp;ingratiiudinemundi.Chtiftus enim coniulit inmundum maxima o/nbsp;mnium benefiiia,Seduicifftm reportauit a mundo maximumodiutnnbsp;amp; ingratifudinem.Soknnc enim eft in mundo,ui homines pro maxinbsp;rnisbenehtqs reddant fumma makfitia.Non dicam »am de herotbusnbsp;Eihnicorum,qui â fuis popubs ciuibus,quos in extremis periculisnbsp;(eruauerant,nô nifi acerba odia amp; exiba reportarunt. Vide m»hi pronbsp;phetas Ôt Apoftolos, qui ccxitione de Chriftoobtulerunr muodoucnbsp;tamô^æicrnamfalutem, ScduicifTimalq â mundoJudibrqSamp;fti/nbsp;gris,ut cpiftola ab Hebræos ait,cxploraii funf,abi m uiocula amp;: carccnbsp;res conieâi,aJn lapidai», alq dilTedi font, aln occihone gladq oca»/nbsp;bueruni,H«cC eft huius inundi graiiiudo. Qug cômcraoraïur nobis,nbsp;nuutis

tfOMILIO Ï0ANNI2 BR EN TT!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4

¦on Dtprsetermittamus ofBtium noftrum » cefTemus, fed ut excm^ plo fill) Dei amp; Sandorumnos faIemtir,S^ cxpedemus remuneraiio/nbsp;nem benefttiorum de cóeJo.Magua eft ingratitudo huius mundi\fednbsp;longe omnium maxima eft dementia âf bonitas Oei,qui nee uulc neenbsp;poiert obiiuifei eius obediebtiae ,• quæ uerbo eius præiîatur. Gaudc/nbsp;ie,inquit,amp; exultate,quoniam merces ueftra copiofa eft» VbiC numnbsp;sn ternscMinime.Sed in coelis» Pergamus igitur noftrum offinumnbsp;farere, 8t Deum benefaciendo glórificare, ut uiciiTim glorificemurnbsp;per lefum Chriftum DOMIN VM noftrum, qui eft una' cum pa/nbsp;ore amp; fpiritu fando Deus benedidus in (ecula, Amen»

HOMILÏA XXXIX»

mnem icrram.Benedidum,inquitpfalmus,nomen maïeftatiseius in setemum,amp; replebitur maieftateeius omnis terra.Et Efaias:PIcna eftnbsp;omnis terra gloria eins. Et Malachias : Ab ortu folis ufep ad occafumnbsp;magnum eft nomen eius in gentibus.Quare,fi Chriftus amp; Apoftolinbsp;«JUS ineurrunt prædicatione fua in magnum amp; aeerbum odium munnbsp;di,quomodo gloria Chrifti uulgabitur in mundoCDc hac re contio/nbsp;naiur nunc Chriftus,amp; repetit promiffioem de fpiritu fando, quamnbsp;«tiamfupra aliquoties commemorauir» Cum autem uenerit, inqui * *nbsp;cn5,paradetus,quem ego mittam uos â pâtre mro, fpiritus ueritatis, * *nbsp;qui à paire procedit. Ule icftimonium perhibebit de me.Quin amp; uos * •nbsp;leftes eftis,quia ab initio mecum eftis.Quod dicit,habet hanc fenten ‘ *nbsp;pam;Ne ficas folliciti de gloria nomipis mei. Et(i enim mudus habetnbsp;amp; me amp; uos magno odio , tarnen non relinquam nomen meum ob/nbsp;Ccurum.Mitiam enim uobisfpiritum fandum, qui amp; me illuftrabit,nbsp;amp; uos excitabit, ut teftimonium de mea dodrina amp; maieftate publi/nbsp;ce amp; intrépide in toto orbeierrarum dicaiis.ExpIfcuimusquidem annbsp;teahancde fpiritu fandopromiftionem, Sedqiiia hic locus admo/nbsp;net, dicamus iterum de hoc argumento pauca quædam, ut benefttianbsp;fpiritus fandi cognofeamus,6^ad ca petenda excitemur. Ac initio,nbsp;comprehenditur hicpauciftimisuerbis fumma totius Chriftiana? donbsp;^inae, qua non folum nos Chriftiani difeernimur ab omnibus alia/nbsp;Z gt;il

lîî éAPïVT .XV^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-lOÄNWiiS

rum gentium reh'gîonibus, ucrumetiam qua (olaueram 8Î ^èrtttnl falutem confequimur. Cum rm unus tantutnfit uerus âi ^ternus .Drlt;nbsp;us,conn’onatur tamcn Chrift us in hoc loco de tribus perfonis in tmanbsp;diuina natura, quæ funt,Pater,blus amp; fpirtiusfandu». A PATRE»nbsp;inquir. Habes perfonam patris, EiEOOMlTTAM, Habesper/nbsp;fonam filq. Et fpiritus ueritatis, habes perfonam fpiritus fandi.Et tanbsp;men non eft nifi unusomniporens Deus creator cceli amp; terra*. Hienbsp;nos difeernimur ab omnibus alqs religiongt;bus,quarum aliafentituznbsp;•Jiam tantum effe perfonam in diuinitatc^Ht funt ludi^i amp; Tureç. Alianbsp;(entit multos efle Deos . amp; multas perlboas. HiruncEchnid, Sedhinbsp;omnes impie fentiunt de uera diuinitate. Vnus enim tm eft Deus,nbsp;fed in hac una diuinitate, tres funt perfonae. Hgc eft uera amp; catholicsnbsp;de Deo fides. Deinde confiderandum eft de fpiritu fando, quæ fitnbsp;eius natura amp; quod oftitium. Nam fpiritus fanctus natura fua uerusnbsp;eft ôi æternus Deus, non quidem à fe ipfó, fed a' patre amp; filio. Necnbsp;eft â patre natus,ficuc filius,ncc à patre tantum procedjt,fed procedicnbsp;patre Si filio. DicitcnimChriftus:Egomitwmeum.Etaddit:Quinbsp;îl patre procedit. Et Symbolum Aihanafij.’Spiritus fandus à patre ÔCnbsp;filio,non fadus, nec creatus, nec genitus, fed pro redens. Hoc qualenbsp;fitjhumana ratio in hac uita intelligere non poteft. Nec fcriptura pronbsp;ponit hoc,ut ratione capiamus,fed ut fide credamus» Cum autem pernbsp;uenerimus ad regnum coelefte, tunc non folum affequemur petfedanbsp;cognitionem horym myfteriorum, uerumetiam percipiemus ex eanbsp;fummamSi æternam fœlicitatem. Reqeiemusigituriftaadfuturumnbsp;feculum,Si feiamus nunc olFttium (piritus fandi,ut benefitia eius nonbsp;bis cognita fiauSed qd fit oftitiu fpiritus fandi, cognomina eius exnbsp;ponunt. Primum enim, uocatur Spiritus fandus. Hoc cognomennbsp;opponitur fpiritui prophano, immundo Si impure, qui eft Satan;

. Nam hie fpiritus autor eft omnis impietatis, fœditatis,turpitudinis, immanitatiSjSi omnium fcelcrum. Ac poftquam homo peccauit, fa/nbsp;dus eft hie fpiritus, dominus Si princeps mundi. Quare excitât ionbsp;mundo tum publice,tum priuatim omnia genera impietatis,8i fcelc/nbsp;rum.Si religianem confideraucris, obfecrote, turpia, cç fixda,nbsp;immania facra perfuafit Gentes fedari,quæ ne nominari quidem honbsp;nefte in Ecclefia poftunt. Inter ludgos, etfi inftituta fuit uera religionbsp;uerbo Dei,tamen obfeurum non eft quantis abominationibus Satannbsp;?We Epif??4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infecerit.Quid dicâ de horredis ÔC immanibus hærefibus, quas

nium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satan in Chriftianifmo excitauitfEt quis enumcraret impias Si mani

feftas nugas atep impofturas,^as Satan pro certifsima ueritate Si re ligioneagnofeendas obtrudit Turcis,Iudgis,qui nunc funt. Si Pap***nbsp;ft is; Hæcinreligionc. Quid autem in hominum uiia; Hie nullusnbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horribû

* WôMlVlAe^'îôXMNÎS' BRENtlL

Rorn‘bi!j’uni fcclcrum nee finis nee modus. Hic Satan excitât b omîct'' dia,fr£rricidia,infântlt;cidia,patricidia,fcortaiiones,aA]lter!a,amp;'easlinbsp;bidines,quasnecnominarcfàs ett.Dcnicß nihil eft tam feedum, rannnbsp;abominandom,ad quod impurus fpiritus non inducat humanum gexnbsp;hus» Sed huic impuro fpïritui obfiftit fandus fpiritus. Hic enim inftinbsp;tuit in terra, primü, minifteriurtipredicandi uerbi Dei, per quod rcnbsp;generat eos, qui accipiunt uerbuni Dei obediöiter in nouos homi/’nbsp;' ncs,amp; compelcirin carnc eórutn impias,fcedas, amp; abominandas colt;nbsp;gitationes,ac rctincr cos in offitio» Nifi enim fpiritus fandus oppogt;»nbsp;' nat ie in homine fpiritui impuro, fieri non poteft, ut homo fandam

Oei uocationem fequatur. Chriftus filius Dei cum adhuc in terris ui tam ageretjCiecit c’ dæmoniacis multos immundos fpiritus. Idemnbsp;ceruntetiam Apoftoii in nomine Chrifti. Etfi autem noftrguocatio/nbsp;nis non cft,eqcere immundoÊ fpiritus,externo miraculo,tamen necefnbsp;(itas noftrg lalutis exigit,ut fimus adiuramres,« eiedores immundonbsp;rum fpirituu.m,in cordtbus nöftris. Satan enim natura donunatur mnbsp;rarnc noftra. Ac nunc iollicitat nos ad dubitandum dc Deo, de Deinbsp;dementia amp; mifericc rdx â in ChriftofiltoDei nobis exhibita, imoe/nbsp;tiam follicitat ad negindum Drum amp; Chriftuin filium eius, Dtznbsp;'xit infipiens in corde ruo,non eft Deus.Nunc hortatur nos ad furta,nbsp;•ad impofturas,ad libidincs,ad inuidiam,amp;: ad alia fcclera. Hic temnbsp;pus eft,ut fpiritum immundum adiuremus amp; expcllamus,uirtute fpinbsp;ritus ßndi. Spiritusfandusautemexercei fuam uirtutem perfuumnbsp;minifterium, quod inftiiuit, uidelicet, per uerbum Dei.Quare uerrnbsp;bum Dei cognofcendum amp; iufeipiendum eft» ut fpiritus fandus ha/nbsp;bcatorganon,quopotcniiam fuam aduerfus immundum fpiritum exnbsp;rrceat. Deinde inftituit amp; ordinaóitciuilcmmagiftratum ,utficutnbsp;minifterium uerbi Dei piós in ofFiiio continet,ita magiftratus ciuilisnbsp;coniinear,quan(um in hac terra fieri poteft, in oftitio impios, ne im /nbsp;mundus fpiritus omnia impleat foedis libidinibus,homicidtjs, amp; a**nbsp;lijs fcelcribus.LeXjinquit Paulus,iuftono eft pofita,fed iniuftis in/nbsp;obfcquètibus,imptjsamp;peccatoribus,irreucrêtibus,etprophaois,panbsp;tricidis 8lt; matricidis, homicidis, fcortatoribus, mafculorum concirnbsp;bitoribus,plagiarijs, mendacibus, 8^ fi quid aliud eft,quod fanç do*-dringaduerfaiur. Hgc duominifteria,Efclefiafticam8^PoIincum,nbsp;funt ordinatio diuina, qua fpiritus fandus compefeit fpirifum im;nbsp;mundum.Nec fieri poiTet,ut hgeduo minifteria conferuarentur.niftnbsp;diuinitusà fpiritu fando conferuarentur. Etfi enim pq conferunt o/nbsp;peram fuam ad luendum minifterium uerbi Dei,8«J ciuilem magiftranbsp;tum,tamen'tanta eft potentia immundi fpiritus, amp; tanta eft muJtituznbsp;do impiorum hominum, uc oifi Deus ipfe bee minifteria tuereiurjnbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;% Hi}

ÎM CâÏgt;VT XV. feVlNC. lOANNï».

non poncnt inter hommes diu eonftare» Sed pergamus ad aliud offll riumfpiriiua fanâi« Non enimuocatur tantum fpiritus fandus, fednbsp;etiam fpiritus ueritatis» Exponitur èi. hoc cognomtne officium fpirlnbsp;cusfandi» Ecopponitur itcrum fpiritui Satanæ, qui eft fpiritus menenbsp;dax,amp; pater mendacis. Hic enim fpiritus commentuscft impiam Sinbsp;mendacem rehgionemEthnicortim,Turcarum, ludæorum, eoruninbsp;uideiicet,qui nunc funt, no amplics populus Deijcd abiedi à Deo;nbsp;Commcntus cft eiiam omnes hçrefcs, amp; papinicas rmpietates. Ho/nbsp;rum enim omnium religio incerta eftamp;mendax. Eihnici colueruntnbsp;uarios Dcos ,-tquorum origo aut ignoratur, aut cft pudenda. Tu rearnbsp;agnofeune Nahumetis uanitatem, qui mentitus eft (ibicum Gabrie/nbsp;Je angelo colloquium eftejed non potuit id certts argumentis aut te/nbsp;ftimonqsdemonftrare.lud^ï agnofeune Thalmudicas fabulas, quafnbsp;nechumana ratio probarepoteft. Sed nullum mendatium ram impu/nbsp;dens eft,quod cor â Satana egeatum pon pro ucr irate ampledatur. P«nbsp;piftæ habent Miflas prodehindis. Inuocationes fandorum,peregrinbsp;nationes ad fandorum reliquiasjgnem purgatorium, Si multa id genbsp;nus alia,quorû origo aut ignorat,autcxperuerfa uerbi Dei interpretnbsp;tatione, ud prepoftera maiorum imitaiioneconftar.Scd Spiritus fannbsp;dus eft fpiritusueritatis. Hicueram certam rdigionem, quaeeft:nbsp;de lefu Chrirto filio Dei,inftituit ÔCconfirmauit. Iile,inquit Chri/nbsp;ftuSjteft imonium pcihibebit de nie.Quin amp; uos teftes eftis,quia aïgt;nbsp;initio rnecum eftis.Primum e(iim,etfi Chriftus refvrrexit uerea mornbsp;tuis, ôd afeendit in cœlum, tarnen hoc antediem Pentecoftes paudfnbsp;cognitum fuit. Quare fpiritus fandus ædidit in die Pentecoftcs,8Cnbsp;poftea ïam magna Si tam confpicua miracula in nomine Chrifti, utnbsp;manifefteptobaret Chriftumuerea’ mortuisrefurrexifte,6i^incoelonbsp;regnare. Petrus ait : Dextera Dei exaltatus amp; promiffionefpiritu»nbsp;fandi accepta a’pâtre cftiidit hoc quod nunc uidetis amp;audias.Ec iteznbsp;hih t. rum : Viri Ifraelitæ quid miramini fuper hoc,aut nos quid intuemiznbsp;AÄ,«. cr 4. ni, quafinoftra uirtuteaut picrate effecerimus.ut hic ambularet. Acnbsp;mox, Autorem uitae interfecittis quem Deus fufcitauit i morznbsp;tuis, cuius nos teftes fumus , Si per fidutiam nominis eius hunenbsp;quem uidetis ac noftis eonfolidauit nomen ipfius, ÖC fides quf per elt;nbsp;um eft, dédit ci integritatera iftam in confpedu omnium neftrumi.'nbsp;Hfc ôd alia miracula «didit fpiritus fandus non obfcurc,fed, ut Pe/nbsp;trus ait,in confpedu omnium,quibus nomen Chrifti ita illuftratumnbsp;rft,ut nemo negare potuerir,quin ea res diuinitus gereretur. Deindenbsp;Spiritus fandus non tantum ædiditmiracula, quibus maieftaiensnbsp;Chrifti uerc ac publice illuftrarec, uerumettam excitauit Apoftoznbsp;los, SC naific cos in orbem terræ, ut de Chrifto maieftaie ei/

uç

feoMltïAB fOANNïS BLEMtrfi

lïÿ tcftimoiiium pubike dkerent. Hi' Apoßoli non uno tantum

UK femel tantum fuerunreurn Chn'fio, fed uerlati font cum jpfo, to/ tóeo tempore, quo publtccexorfus eft,ut fWus air,â baptifmo loannbsp;nis,ad eum ufqucdiem,quoreceptiis eft in cct lum. Eraudiuerunto/nbsp;mnes condones eius, uiderunt omnt’a miracula eius,adeoque habue^nbsp;runtdiIigentilTtmamomnium Aóorum eiusconfiderationem. V’n^nbsp;de Sf hoc loco dictuAb initio mccu eftis.Si heri aut nudiustertius adnbsp;meuetiiftedSjpolTetteftimoniû ueftrû uanumuideri. NuncautagPnbsp;ttsmecum perpetuam uireconfuetudinemabeotempore, quo cepinbsp;prgdicationem Euangdnmei, ôdcognouiftis omnia mea turn dictanbsp;turn fada. Quare poteftis de me certum ac ftrmum teftimonium feenbsp;re. Teftimontumautem, quod Apoftoli tulerunt delefu, hoc eft, cpnbsp;Deusfecerit huncicfum,quernludeicrusiifixerunt DOMINVMnbsp;amp; Chriftum, amp; q? non lit aliud nomen fub ccclo datum inter homi/nbsp;nes, in quo oporicat nos faluos fieri. Hoius Apoftolici teftimonijnbsp;certitudoSC firmitas tanca eft, utnec Iudgis,nec 1 orcis,nec Regibus,nbsp;necPontificibus, necdiabohs,nec Angelisdiuerfum dicennbusce/nbsp;dendumS^ credendum fit. Seddeceftimonio, q lod Ipiritus fan/nbsp;lt;ftus,qui eft I'piriius ueriraris, dedit lefu Chrtfto hadenus. D:camusnbsp;Sii dealio oftitio fpiritus fantfti. Cognomina ur enim Paracletu$,qdnbsp;figmficat Cónfolatorem Aduocatum. Opponfturamp;' hoccogno/nbsp;men Spititui Satang.Etfi enimetiam Satan conlolatur abquoties ho/nbsp;nunem,Facit en rm eum fecurum in peccadgt;5,S^ contemptorcm fuppljnbsp;iiorum,tamcn confolatur,ut magis terrear. Satan enim tota cogitanbsp;none fua tn hoc ftudium incumbit,ut terreat et pauefaciachominem,nbsp;ac contjeiat eum in perpetuam defperationcm damnationem.Cuninbsp;peccatum cogitas Sc facis , blanditur tibi, Sc quafi confolatur te, age,nbsp;inquiens,quid metuiscDiabolus non eft tarn horribilis, cp pingi (o/nbsp;Jet.Nccioferni ignis iiaflagrat, ut uulgatum eft. Hancconfolationënbsp;proponit Satan peccatori,non ut feruei eum,fed ut perdat, Poft^ e/nbsp;nim peccatum defignatum eft^SC iuditium Dei reuejatur,rbitumob*nbsp;ijeit omnia genera terriculamentorum, Peccafti,inquicns,Defperan/nbsp;dum igitur tibi eft. Nulla tibi falütis fpes relitfta eft. Mifericordtinbsp;Dei,quam totiesreiecifti, nonpatet tibi amplius. Chriftus expiauitnbsp;quidêin peccata,fed non tua,quippe qui nec tanta pet fedione credis,nbsp;quanta debes, amp; toties fidem malts fadis abnegafti. Ac finge te ere/nbsp;dere.fruftra tarnen credis, quia non es ab seterno prædeftinatus, utnbsp;fis fdtus Dei.Rcliquû igit eft,ut omnê fpem falutis abqtias.Hfc funcnbsp;»gnita iacula Satanæ, quibus tm terrorem homini imbecilh incutit,nbsp;«u luis uiribus relidus, nö habeac,quo fe uertat. Spiritus l^^ius auc

IN CAPVT X-V. BVANS* IoANSIS

«(I paracIetuSjhoc eft, Confolator èi. Aduocatus » Hie enim conföïiM tnr amp; tuetur credentem Euangelio Chrifti, in omnibus terroribus Ûnbsp;uc pcccati,fiue moriis,f iue infcrni.SoIet quidê amp; hic fpiritus aliquonbsp;tics terrere idque per legem, per quam uenit, ut Paulus ait, agnitionbsp;peccati,amp; quæoccidir.Non autem terret,ut perdat»Perdereenim S»nbsp;tanae propofitum eft, (cd terret,u£ feruet,amp; confoletur» Alienum fa*nbsp;eir opus,ut fuum perfitiat* Occidit, ut uiuificer» Deducit ad inferos,nbsp;ut collocet in coelo. Nam proprium offitium Sfopus fpiritus fantftinbsp;eft, Confolari amp; tueri in omnibus aduerfis^ Itaque fi peccata follt/nbsp;citant ad de(perationem,oftendit Spiritus fandus Chriftum,pecca*nbsp;torum expiatorem, Docet mifcricordiam Dei femper patere his*nbsp;qui inuocant ipfum in nomine Chrifti, Docet, quod etfi imperfedanbsp;eft fides noftra, tarnen perfedus fit Chriftus quern fide accepimus*nbsp;Calamum (inquii) quaftatum non confringet, amp; linum fumigansnbsp;noo extinguet. Docet, Chriftum efTe ueracem, etiamfi nos fidemnbsp;noftram uiolauerimus, Docet prædeftinationem Dei, reuelatam e(/nbsp;fe in Chr ifto, ut qui credit in Chriftumjeiat fe ab ^terno à Deo in fi*nbsp;lium fuum propter Chrifturti,praedeftinatum,ideoc^ Chriftum nonnbsp;aliorum tantu, fed amp; noftra,imo mca peccata expia(re,amp; in fuum co*nbsp;hæredem cooptafte» Hæc eft confolatio fpiritus fandi,in tertore pecnbsp;cacorum,amp; mortis, Exercet autem hanc confolationem in nobis, pernbsp;minifterium Euangcltj deChrifto, In hunc enimufum inftituitôCnbsp;confirmauicin die Pentecoftes contionem de Euangelio Chrifti, utnbsp;habeac organon, quo oftitium fuum confolandi amp; tuendi publice innbsp;Ecclefia ÔC priuatim in fingulis pqs exerceat, DeditCinquit^alios Agt;nbsp;poftolos,ahos Prophetas,alios Euangeliftas,alios paftores èi dodonbsp;res, ut compleatur numerus fandorum, ut doceatur uerbum (.Dei jnbsp;ut ædificetur corpus Chrifti, Collocemus igiiuromne ftudi*nbsp;utpnoftrumin cognofeendo Euangelio Chrifti ,ucexhibeamusnbsp;fptritui fando fuum organon, quo benefttia fua in nos confe*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rat, amp; nos in omnibus aduerfis tueatur per lefum

Chriftum DQMIN VM noftrum, qui eft una cum patre amp; fpiritn fando Deys benbsp;nedidus in fccula* Affleo*

Opui

i «ÓHIllAr IOÄRBK BKIHTIfc

CAP VT XVI’

HOMILIA XXXX.

d exccKoanimo pericuïa adsredcbeant. Ini priem non capiût I implex odium pioru,nbsp;ied exercêt illud hornbili amp; immanicninbsp;delitate.Cognofcarnus igitur huius odq immanitatcm, ut pie prouPnbsp;dcamus,ne nobis aStquamfalutis ladturamafferauHgc, inquit, locu/nbsp;tus fumuobis yUtnequidoFFendamini. Ahenisa’Synagogisfacicnc *nbsp;oos. Seduenicttempus,utqudquisinurfitiatuos,uideaturcultumnbsp;prgftare Deo.l^jo commemorantur, quibus impq dcclarabunt magnbsp;unudinem odq (ui. Alterum eqcieni uosè Synagogis. Hspc e(tnbsp;Excommunicatio.Edi au em hoc teiTipore,excommunicatio Pontifiznbsp;cum,intcr nos eft fulgur, quod dui fol«, pclui,ramen fiquis uerSnbsp;rationem excômunicationiscôfiderauerit, multo grauior eft morsnbsp;corporalis. Endtemhominem,nonfolume publico ccetu populi,ucnbsp;rumetiam ex h^redaate omnium coeleftium bonont. In bapnfmo adgt;nbsp;optatur is qui agnofcit Chriftum,in filium bgrede Dei.Ëxcômuninbsp;catioaût,fifiatautoritäreuerbiDei, cxhæredat hoitrn^ cœleftibusnbsp;boni5,amp; tradir eu Satanç. Ad Petrum em, nomine Apoftolici off urfnbsp;idicit:Quicqd alhgaueris in terra.erit alligatû in cœlo.Et iteRt: Qugnbsp;cuncp alhgauer ms lug (errâ,erunt hgaia in cœlo.Nam quâta fit feuenbsp;ritas uerg excômunicationis,etiâpublico miraculo in Anania 8^ Sapnbsp;phira comprobatû eft.Hi em a' Petro excQmunicati,tâto lerrorecon«nbsp;cutiuntyUcrepetl.ina morte intereât, quêadmodû tefiat liber Atftoi*nbsp;ApFiCorù. Porroexcômuniçatio exercèda eft erga eos, qui, ut Chri*nbsp;ftus ait,non audiût Eccleft«î,hoc eft,qui cû (int in cœiu Écclefiæ, finlt;nbsp;gunt 8ituent impiadogma(a,autdellignât impudenter 8d impocniténbsp;ter fcelerata facinora.Sed impq abutunc ea ad damnandos pios.Quidnbsp;ergodicemusC Num quemadmodû impq pronuntiât piosefte exconbsp;inunicatos,et à Deo exhç.- edatos,ita Deus rata habet fententiâ eof^î*nbsp;|Minimeoim:MaIedicêi,inquitpfalmus, illi et tu benedice«.Et Chrinbsp;ftuszßeaw çftis, cû nulcdixcnni aobis holes, Ô( cUxeriiu

ÎN CAPVT 3fri. EVANlt;Î. ÎOAHIUS.

tterbum a Jdcrfuin uos,mcnttcntes propter me» Etfi auiem ra aducfz fa, qij£ innocenti iniufte acddût,excelfiori animo feruntur,^ ca qug'nbsp;nocenti iufte propter pcccata accidunt,tamen iniufta excomunicatio,nbsp;afïert pqs grauifiTimum S^acerbiïTimurn dolorein* Qui enim eosex-*nbsp;co(Tjmunicant,non funt homines abieâi, nec uideri uoluntfc iniuftenbsp;Êio$excommarueare,fcd gloriantur fc eflTc Ecclefiam amp; populumnbsp;)ei,â^ iadât fe excôraunicare ipfos propter hærefe$amp; blafphemia»nbsp;nominisDeû De ScephanodicunuAudiuimoseumdicentemuer/nbsp;ba contumeliofa in Mofen amp; Deum. Âduerfus Paulum cîamanfènbsp;Viri Ifraelitf fuccurrite.Hie eft ille homo, qui âduerfus populum 8^nbsp;legem amp; locum hune omnes ubiquedocet. Hacc amp; id genus fimiliznbsp;obieda,etfifdas falfa cfle,tamen(icin lt;o populo,qui le profite! cfTenbsp;Eccleham Dei,audiïe,acerbiffimum eft,8d excitât uarias cogitatiôes*nbsp;QuidC TunefoIusiapiesC'Quidf PutasneDeumdeleruilîefuan»nbsp;Ectlefjam,amp; foli tibi ueritatem patefeciffeCTot fapientes, tot hone/nbsp;fti,tot doâi uiri obfiffuHttuaefententiæ,amp;damnant eam.Exiftima«nbsp;nehorum iuditium effe contemnendumf Hseccerte difficile eft innbsp;animo fuperare,amp; in ueritate conftare. Et tarnen fuperari poftunt, ßnbsp;tefpiriiui fandoformandum Si conferuandum obedienter præbuc/nbsp;ns. Sed de hocmoxdicemus,nuncuideamusaherum,quû iinpqde/nbsp;clarapt odium fuum erga pios. Nonfolum,inquir, eqtient uos c Sy*nbsp;nagogis, èi. excommunieabunt uosjed occident etiam uos,idc^ nonnbsp;fimphciter,fed uidebunturocctfioneueftrfjefe præftare culiû Deoinbsp;Scelerati,fi quan do ad publicam pœnam educuntur, habent qui cornnbsp;miferantur eorum calamitatem. Si: funt, cjui precantur ipfis fœlicio/nbsp;rem fortunam. Impt| autem oed dent uos,uc cat harmata amp; piacuft.Brnbsp;iftimafaunt ueftris fupplitnsterramexpiari.. Nam qtremadmodun»nbsp;Ethnid in publicis calamûatibus rapere folent ad fupplitia aliquoti/nbsp;es nocêies, altquotics etiâ innocêres hoîes,quorû morte fentiût fe iranbsp;Dêi placare, amp; terra purgarc,ita impq grallabunt etiâ in pios,quoanbsp;exiftimabunttam fcelcratos efrepeccatores,ut quâtocrudehuseos oenbsp;devint,tanto gratiorem Deo cultum pr?fterw,acmaiorem tranquiPnbsp;iitatemin terra procurent. Hfceomraemorauit Chriftus non qua/nbsp;fi uanapuerorum tcrriculamcnta, fed qu^ reipfa impleta funt. Ac prinbsp;mum, quodde Apoftolis futurum dicit, hoc in ipfo fieri coepturainbsp;crt.ln paflïoneenimBarrabaslatropræfertur Chrifto. Et de Chrirnbsp;fto immaniter clamant; Tolle,tolle, Crucifigeeum. Adeocontempznbsp;tus fuit,inquii Efaias, ut auerterentur uultu» ab co. Deinde,quod calt;nbsp;piti accidit,idem etiam membris eius accidit. Cum Stephanus récita/nbsp;retcoramConcilio Apologiamfuam»diffecabantur, inquit Lucas|.nbsp;cordibus luis » ftrtdebant dentibus fuis, àC exclamantes uoce magnanbsp;continue/

liOMftrAE fOÀNHlS BREMTïT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?fS

«rnnt jures fuas,ac impcoim feccrunt in eum unanimiter, quem amp; ieAum é ciuitate lapidarunt. Ïacobus frater loannis oeciditur gladionbsp;ab Herodc, tanto populi fauore, ut Herodes uiderctur haccgde reg/nbsp;num fuum firmaÜe« De Paulo clamabant: Tolle de terra hominemnbsp;iftiusmodi. Non enim phas eft eum uiuerc. Quid multaC T cftanturnbsp;ecclefiadic^ hiftoriae EthnieosrauHaspublicarum talamitaiû non ni ’TanXamp;MM,nbsp;'fi inChriftianos eontulilTe, SiTybcris afeendit in mcrnia. Si Nilusnbsp;non afcendic in arua,fi coelum ftetirji terra mouitji fames,fi Ïues,ftanbsp;fim acclamabatur,Chriflianus ad Lconem,aut,Tolle faerilegos. la^

. ôabantpublicg leges in gs in ci fa? q? exquo Chrifiiani fedibus fuis 'urbibufc^ pcllaniur,acris effe læva remperies,terræ fœcunditas abunnbsp;dancior,acfegetum copia ubcrior.Hæc funt fuperiorum temporum».nbsp;Non dilTimilta fieri his temporibuSi,mantfeftum forte er it: Quo J hinbsp;quiagnofeunt uerum amp; fyncerum Euangelion Chrifii, primum omnbsp;nium excommunicenturab Ecdefià. Deindequoep publicis Edióisnbsp;in Romano ImperioprofcribentunHincfequentur cœdes multorumnbsp;non uiuorum tantumjed ÔC mulierum 8d uirginum,quos ideo crudenbsp;liustrucidandos iudicabit aduerfaria poteftas, quia earn fint dodrï/nbsp;nam fecuci,quæ bellofufeipiendocaulTam pracbuifTet.Quamobremnbsp;eosTurcis peioresiudicabatmultiiudo aduerfariorum, cum decrc*nbsp;ium publice fuiflet, ut primo quoep tempore bellum Turcis inférât,nbsp;turn audieba niur eorum uoces,non pofle id bellum fufeipi fœliciter,nbsp;mfiea dodrina, quam ex Euangelio agnofeimus, qui earn fedan/nbsp;tut prius deleantur. Nec fueruni abiedg fort is hcmines,qut fie opinanbsp;bsntur,fed titulus Eedefi^preeminêtis, quicp fe tan^ nutricios gloenbsp;riabantur fe debere aduerfus propbanaiores Si facriiegos.gloriâ atepnbsp;maieliatem nominis Dei Ecdefigqj falutem tutari amp; conferuare. Granbsp;ûe diquidem mortem ferre,fed multo grauius eft has perferre,et uinnbsp;cereuoceseo82,qui ficobludantur exierritis metu fupplitioRz.Quidnbsp;tu,inquiuni, plus ne fapcrc tibi arrogas, qua' m rot in Ecdefia popu/nbsp;lt,natiôes procercs^Sed turn peruincesji te fpûifando docile exhinbsp;bueris , primum enim confideranda eft ueritas amp; certitudo Euange-*nbsp;lq,quod prgdicamus, quod hoftes noftri perfequuntur, Certi eninbsp;fumus, qgt; Euangelion noftrumjit uere Euangelion illud.quod Pro-'nbsp;phetc ce ApFt pr^dicauerûc, qd Chriftus ipfc feruator nofter iuTicnbsp;ni totû orbem terrg uulgari. Deinde confiderandû cft,qgt; hi qui damnbsp;nât nos j)pter Euangelion,non fint uere populus 8lt; Ecdefia Del, ftdnbsp;potius Ecdefia Satan^nbsp;nbsp;nbsp;hoftes Dei. Non moueat nos gloriatio £gt;( il

tulus eorû,Chriftus enim dicii: Multi funt uocati, pauci uero eledi. Et PaulusiNon omnes qui font ex Ifrael,funt Ilracl, ne^ quia fo“«

Aa

IN CAPVt XVI. EVAKd.

men Abrahp^Üaiimomnesfiln*Vndeamp;hoclocoaddH: HfcfacieHt uobi8,qtiia non noueront patrem, necp me.Iaóant quidem le eiTe ponbsp;pulum Dei, 8lt; magno defiderio rxpedare Mt (Tiam Dei, Sed nequcnbsp;Deum parrem,necp me filium 8f Meffiam eins noueront.Quid^Po/nbsp;pullis ne Dei,non noun DeumcPopiIus ne MeflRf, non nouit MePnbsp;(iam:Habes hie manifeftu teftimoniûChnfti. Quid ergo adhuedtlnbsp;bitas;Sed uideamus paucis,quomodoDeus fognoffatur,quomQdonbsp;ctiam fi lius eiuscognoieatur,ut feiamus qui fint, qui nee patrem necnbsp;filium noueront.Primum.Deusnon eognofeitur, nifi pei filium foUnbsp;lefum Chriftum. Deom,inc|uit loanne«,nemo uidit,filius unigenwnbsp;tuÎ jpfe enarrauâ.Ei Chriftu$:Nemo,inquit,nouit pairem, nifi filigt;nbsp;us,0lt;; cuicunep uolucrit filius reuelare.Et iterum: Nemo uenit ad pa/nbsp;trem,nifi per me.Cum igitur ludj i perfequantur filium Dei,Eihniclt;nbsp;ignorentfilium Dei, ÔC Torcaenegentacabominentur filium De/Jnbsp;perfpiojom ePquot;, q» etG hi omnes gioriantur de cognitwne Dei noilnbsp;tamm Deum cognofcantjed potius fint hoües dei.Dcinde Chrif osnbsp;ftl'us del non reóe eognofeitur, nifi ofFinum eius reóe congo^^eatur»nbsp;Oiïiiium emmChnlti filrj Dei eflexpiare peecaia.placare iram dei»nbsp;l econciliare htimincs cum deo,ut adopicntur per fidem in fihos dei^nbsp;èc confequaneur gratis Cv» lefiem hçrednatem propter ipfum.Hoc atlnbsp;tem ofTitium Chriüi ignorant,ae etiam odio habent tam k)d|i,quaRgt;nbsp;Poniifitq.Iudaei enim quacrvni in Chrifto lâtum extei num regnum,nbsp;interim autem feniiunt (eeonfequi remifTionem peeeatorum amp;' pladnbsp;re iram dei,meritis operum legis. Idem feniiunt Pcnttfitn,qui tribu/nbsp;unt meritis (uorum operum expiationem peeeatorum, amp; uitam æter/nbsp;nam. Quare eifi Pontifitt) gioriantur de Chriüofilio Dei,tamen ig/nbsp;notant eum,amp; quia perfequunrur Euangelion etus,funt etiam hoAesnbsp;eius.Diees igitur,Si impq fum hoHes Dei 'Ói fiIr) eius .quid eft,q dcnbsp;usconniueat ipfis ad tantam erudeliiatem, ut pios ncn fulum proferinbsp;bant,uerumetiam immaniter trucidentC Ne mireris. Hæc cvnniuetvnbsp;tia fuas habet eauiïas: Primum enim Deus conniuet ad tantam oude/nbsp;litatem impiorum , ut hacoccafioncdoceat » egnum filp lui non efïcnbsp;inundanum.Ergd ne, inquies, ph principes, qui propullaiu belkmnbsp;propter Euangelt) Chrifti profrlbonem »pIis iliatb‘m,nlt;iiene habencnbsp;trucidari,ficut Apoftoli trof idati funt, UI publice declar kjur regnuninbsp;Chrilli non elTede hoc mundorAlia eÜ Chrilti Apoliolo» urn ei/nbsp;us,alia Principum ratio. VoraiioChrilti non erai,ut gladiom gelta/nbsp;l?et,amp;; acciperetmundanumregnum. Sic nec Apof.oR rum necalio/nbsp;rum in Chriftum credeniium,quarenus quidt m ct edt niegt; funt, uoc»nbsp;no eft,ut quantum ad Apoflolatum èi Chriitianib« urn an .net, glaenbsp;dio utaiitur,5t inuadant régna huius mundi. Quart non pofTum has

HOMILTÄB lOÄNNlS BRèMTÜ.

ran’one fe gladto abhoftibus fuis dcfendere. Si üim illatftm prôpûîgt; farejed neceflc habenc éam ferre,nifi ca uel precibus corarin Deo,uclnbsp;à lcgitimo magiftratu depellatur. Principum autem règhum eft denbsp;hoc mundo^Ôi uocatto eorum eQ gladiutn geftarCyUt defendant régi»nbsp;na fua ab hoßibus,Si tueantur fubditos fuos adüerfus latrones« Quanbsp;re etfi principes non agentperpecuamuitarn in hoc mundo ^amp;foUnbsp;Deo cognitum eil,quo morris gencre finituri fitit hanc uitam, tametlnbsp;(i fucrinc pq per fidem in Chriftuin, 8i ambulàuerint in liocationtnbsp;Deî obedienter, cerre quemadmodum Deus promifit Daüidi ambunbsp;lanciinfua uocatione defendenti populum Oei gÏadió, fcclicentnbsp;fucceOTum beliorum fuorum aduerfus hofles fuos, üa etiam promibtnbsp;pqs principibus fuo offitio ex fide fungeniibus aduerfus fuos hoftesnbsp;uidoriam,ut poifint cum Dauide dicere: ßenedidus DOMIN VSnbsp;Deus meus,qui docct manus meas ad prclium 8i digitos meos ad beinbsp;lum.Mifericordia mea,amp; refugium meum, fufeeptor meus amp; libéranbsp;tor meus.Proteâor meus,8i in ipfo fpcraui,qui fubdis populum menbsp;Um fub me.nbsp;nbsp;Deinde Deus conniuet ad crudelitatem impiorum er/

ga pios,ut quo plus affliguntur pq in terra,eo maius premium accipi ant in ccelo ; Gaudete, inquit, amp; exultate,quia merces ueftra copiofanbsp;tft in coelis. Tantae enim funt ærumn^piorum,ut nullumterrenumnbsp;regnum poffi't repcndere.Quare rependentur regno cockfti.Sunt ecnbsp;multçali^caunæ,propter quas Deus conniuet, ad crudelitate impionbsp;rum.Sed h^ in præfentia fuffitiunt, Sirecenfuimusalias alqs in locisnbsp;copiofe.Quid autem hoc fibi uulc,qgt; Chriflus tarn diligenter prçdi/nbsp;xit Apoftolis 6i Ecclefig fug, quid ipfis ab impqs fit euenturum C Denbsp;hac re au di quid fcquatur. Hæc, inquit, locutus fum uobis,üi cum ue • •nbsp;herit tempus illud/eminifcamini eorum,qgt;egodixerimuobis. Hgc * •nbsp;autem uobisab initio nortdixi,quia uobiieumeram. Nunc autem ua * *nbsp;doadeüm,quimifitme,etnemo ex uobis interrogatme.quouadam. « *nbsp;Sed quia hgc locutus fum uobis, moeftitudo impleuic cor ueftrum. « *nbsp;Quod Chridus didt,habet hanc fententiam: Dixi quidem antea allnbsp;quoties,q) maneat uos multa tridia in hoc mundo. Dixi, me emitte/nbsp;re uoS ficut oues in medio luporum, amp; uostradendos iri concilia,nbsp;cedendosflagris , acdemum morte affitiendos propter nomen me*nbsp;um,nunquam autem hadenus tantam feueritatem in exponendis calanbsp;mitatibus in uos uenturis adhibui, quanta me hoc tempore uti uide*nbsp;tis. Cum enim ego adhuc externam uitg coniuetudinem uobifeumnbsp;âgerem, non erat ópus multis cohôrtationibus,quippe qudd aut to*nbsp;tus impetus perfecutionis in me uertebatur, aut fi quid aduerfi uobianbsp;acciderec,ego prgfens uobifeum, tuebar uos,3i: conferuabam uos ill«.nbsp;los ? Vnde amp; infra ait ; CumclTem cqm cis in mundo,ego feruabam

Aa ij

iM CÄPVT X7I.- è^Afîcî. lOÄNKT?

COS noiïiinetuo. Poftquam autcm nuncdifcefîurusfum cxfiocmiJfl'x do ad patrcm,uifum cft uobis omnia, qug in uos cucntura funt aducrnbsp;fa diiigcnrer cxponere. Quid ergo Num exponit ea, ut côftttat eosnbsp;metu,er, foHicitet ad dcfedionêC'Nihil minus, Sed,Ne quid,inquir^’nbsp;ofFendamini, ne, fi bgc euenerint, exiftimetis meu Euangelion nantinbsp;cfle,amp;: dcfjtiatis. Nam quemadmodu peritus dux belli narrarefolelnbsp;militibusfuis multitudinem hoftium, amp; armaturam eorum, non utnbsp;eos ä militia dcterreat,fed potius ut extitet eos,quo fe diligcntiusad/nbsp;uerfus hoftes muniant, amp; fortius inuadant, ita Cbriftus commemolt;nbsp;rat,fuis uentura pericula, non ut reddat cos meticulofos, fed ut facia#nbsp;prouidö$,neimparatiopprim3ntur, Apud Lucam dicit ChriHus:nbsp;Quis eft ex uobis, qui uelitturrim gdificarc,quin prius fedenscom-*nbsp;putet fumptus,anhabcatquibusopuseftadperfitiendumC' Et addit;nbsp;Quis rex proficifcês ut committat prglium aduerfus alterum regem*’nbsp;nonne fedens prius cogitat, an poiïit cum decem mibbus occurrerenbsp;ci,q«i cumuigintimiiibus uenitcontra feC' Hisexemplis cohortaturnbsp;Chriftus fuos, ut uentura pericula cognofcant, quo fc in tempore adnbsp;eacxcipicndaSifuftinenda préparent. Sed qtiomodo, inquiSjpræ.*nbsp;parabimus nos ad ferenda pericula, quæ propter Euangelion nobisnbsp;imminent amp; acciduntC Primum,cognofcenda eft,ficut ante diximus,nbsp;ueritas amp; ccrtiiudo Euangelq de Chrifto, amp; fedanda cft uocatio eb.nbsp;us. Si enim de ucritate eius dubitaueris, nihil certe periculorum for^nbsp;ti animofcres. Deinde, utcndum quidem eft donis Dei, qujhabe/nbsp;mus, iuxta uocationem cius, attamen omnia noftra ita abnegandanbsp;funt,ut fcntiamus nos ea dcferturos potius, Chriftum amp; Euangc/nbsp;lion eius negaturos: Si quis, inquit Chriftus, uenit ad me, nee odilt;nbsp;patrem (uum, nee matrem, amp; uxorem amp; filios, amp; fratres amp; forores,*nbsp;prgterea autem amp; animam(uam, non poteft meus cfle difcipulus. Etnbsp;moxzOmnis ex uobis,qui non renuntiat omnibus,que po(ridet,notinbsp;poteft meusefte difcipulus. Poftremo orandum eft fedulo,ne intregt;*nbsp;mus in tentationem, inuocandus eft Deus pater per Icfum Chriftumnbsp;ftliumfuum , ut ipfe nos in omnibus aducriis tueatur amp; confcructxnbsp;Non enim tantæ funt uires nqftræ,ut poftimus in aftultu afflictionunbsp;firmi conftare, De coelonobis auxilium ueniat,nccefte eft. Coclcftenbsp;jiutem auxilium impetratur oraiione per lefum Chriftum, Qua finenbsp;intermiftione orandû eft, ut Deo curg fimus, ói ab ipfo in omnibusnbsp;aduerfis defendamur. Sedpriuf^ Chriftus pergit difcipulos fuoanbsp;confolari,reprehenditprgpoftcrum eorum meerorem, Ncmo,inquinbsp;ens,ex uobis interrogatme,quo uadamjcd quia hgc locutus fum uo/nbsp;biSjmçeftitudo implcuil cor ueftrum,hoc eft,dixi me abiturum,dixi

kOWlLiAE rOANMIf. BR-ENTfl.

me mon'turum.Hjrc uox tanta triHitia nos atfecic^ut cxiftimcth de.fa-lt; luteueftra adlum elTe* f3t tametl debu’Het uos potius cxcitare^ut fntct*nbsp;rogareiis:Qüo abircnri,Ô^ quam utihiatem meus abitus afFerret.Dù/nbsp;lens tantum de abitu, amp; non inquirttis neCeffitatem amp; utiltràtcm ab!nbsp;tus meh Prorfus nöftrum ingenium. Affligiturquifpiammorbo*nbsp;Hoc tantum doler, q? molelîus cfr morbus^nort requirit,quaé fit moenbsp;bi commoditas,amp; quo confilio Deus morbum immiferir. Abus prænbsp;miturpaupertate. Dokt igitur amp; conqucritur tantum degrâui onerenbsp;paupertatis non autem cognât. non interrogat^ad quid uakat pad/nbsp;pertas,amp; quae fit cius utiliras. A FR ig tnmr h is tempovibus duro penbsp;riculofo bello^quod Romanus Pontifex infcrt nobis proptei picfef*nbsp;fioncm piæ doârinf. Magna auiem hominum pars conqvcrvrt/nbsp;tue tantum de iadura facultatum ,quas bellum ablumere folet. Nec innbsp;quirunt quod fit confilium DOMINI in hoc bdlo. Quarc, ne fia-mus digni reprcbenfionc, de aduerfjs call bus ita dolendnm eft, ut e^cnbsp;citemurad quærendas caulïas Ôi fines eorum. Nulh enim aduer.a acnbsp;cidunt nobis, nifi diuina uoluntatc.Deus autem pcrminir aduer lanbsp;nobis accidant, uel proprer peccarum rfoikum,uel propter iulimaninbsp;noßram,uel tantum ad tlJultrandam gloriam nominis fui. Qugctn/nbsp;que caufTa affluftionis fuerit certe quod ad diuinum confilium atti/nbsp;netjfinis optimus eft.In Euangdilb loanne qu^rût difcipuli de cæconbsp;à natiuitate,num ipfe,an parentes eius peccaiîenc,ut cccus nakeretur*;nbsp;Sed Chriftusrefpondet, hancaffliifèionemnon contigifleeipropternbsp;peccatum ud parentum,ud ipfius, fed ut maniferterjtur,inquit,ope'nbsp;ta Dci in ilIo.Si autem immiferit afflicîiones propter peccatum,tunenbsp;jmmiitit eas hoc confiîio,ut inuiret ad agnii ionem peccati,amp;r ad quêgt;nbsp;rendam falutem: ViuoegodicitDOMlNVS* nolomoriempecca?nbsp;torisJed magis utconuertatur Si uiuat. Quod fi uero conongunt af*nbsp;fliâiones propter iuftitiam,non corttingunt,ut pereamusjed ut magnbsp;na Dei dementia feruemur, SCnomenDei dlulfretur: Beaii,tnqujt,nbsp;qui perfecutionem patiuntur propter iuftitiam.EtzCjaudete St exultanbsp;le, ft infedati uos Rierint holes propter me, quia merces udb a copinbsp;ofa efl in codis. Dicam de prgfenti rerum ftatu. Inferior nobis hocnbsp;temporca Romano Pontifice SdfotnseiusgraujfTimumÔf crudtbf^nbsp;fimum bdlum. Hæc eft magna affliâio. Etli autem fumus corS Deonbsp;peccatores, tarnen Pontifex non infert nobis bdlum propter peccaianbsp;noftra. Nonenimcxcitauitfuos,utnosarmisinuadant,qp lintimernbsp;nos adulteria, ebr/etates »hdluationes, execrationes, amp; id genus abanbsp;fcekra.fed qudd agnoueriraus Euangdion Chrifii,amp;r fugiamus idonbsp;latriam amp; impietaiem Romanorum Pontificuro.Hæc eft luftnia. luenbsp;ftum enim eft Euangdion Chtifti agnokerc, Si idolatriam fugere,

Aa it)

IN CÄPVTXVi. IVÄN«. ÎOANNîS.

El quanto plus id feccrisjanto iuflius fecis» Quæramus igitur coiïS* bum DOMINI in huius belli afflidione. Inucnicmus autem confi'*nbsp;bum DOMINI in uerbo eius. De impto, cogitante intcrnitioueranbsp;piorum,Si fufcipiente bellum aduerfus eos, qui fedantur piam dogt;nbsp;drinam dicit pfalmus fept:mus,Ecce parturit iniuftitiam,côcepit do/nbsp;Iorcm,pcpeiit jniquitatem,Lacum aperuit,8lt; effodit eum^iBcidii innbsp;füueam,quam fecit.Conucrtetur dolor cius in caput cius, amp; in uerti/nbsp;cfm ipGus iniquitas ciusdefcendet.Etalius pfalmus: Viuit DOMI/nbsp;N V S, ôi benediâüs Deus meus, èC cxaltetur Deus falutis meæ;nbsp;Deas qui das uindiclas m{hi,amp; fubdis populos (ub me : Liberatornbsp;meusdeinimicismeis iracundis. Et ab infurgcntibusinme, exalt»-'nbsp;bis me,à uiro iniquoeripiesme»Etiterum:InJufti difperibunt Jiinulnbsp;reliqui^ impiorum interibunt.Salus autem iuftorum ?' DOMINO»nbsp;ôu proicdor eorum in tempore tribuîationis. Ex bis amp; alfjs locis fcri/nbsp;pturæ mamfeftum eft confilium DOMINI eiiaro in hocpræfentinbsp;bello,quod nobis holies propter piam dodrinam infcruncDOMI/nbsp;N VS enim meditatur hoc bello interitum hoftium,qui tot annis re*nbsp;üdatam lucem Euangelq non (olum non agnouerunt, fed ctiam crult;nbsp;del i perfecutione conati funt extinguerc.Et quod priuatis perfecutio/nbsp;nibus non potuerunt eff icerc, hoc nunc conantur publico amp; immaninbsp;bello. Meditatur quolt;^ dilataiionem Euangelq fui, utpfj ueram falanbsp;lem confequantur. Quare,etfi hoftes noftri minantur nobis grauiffi/nbsp;iua,t3men defigcndi funtoculi noftri in confilium EXDMINI, amp; benbsp;ne confidendum eft,qgt; qui Ifraclitas ad uocationem fuam in mare ru/nbsp;brum ingreflbs.incolumes c5f£ruauit,nos quoqp in hoc bello, quodnbsp;hoftcs aduerfus uocationem Dci,fufccperunt, noftri autem ex legiti/nbsp;ma amp; uere diuina uocatione propulfant, liberaturus fitperleTumnbsp;Chriftum DOMIN VM noftrura, qui eft unà cum pâtre ôC fpiritttnbsp;fando Deus beoedidus in fecula, Amen,

HOMILIA XXXXI,

?

GITE duttijamiciflimi, pergamus Si die in explicanda ca contione, quam Chrinbsp;ftus ad confokindos non folum apoftolosnbsp;fuos,uerumetiam uniuerfam fuam Ecclefl 'nbsp;am fufcepit. Quid enim magis falutarenbsp;facere pofTumus , quàm Verbum filt)nbsp;Dei feruatoris noftri, non una tantum di*»nbsp;ci hora , fed diu noduquc mcditari Cnbsp;PoftÇ

tîOMîLîAB IGaNNîS BFtéxXTrr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;;4

Poftqnam igicurChriftiflsreprehcndit difcipulos, quddcumaudi/ uiflcnt deabitu fuoex hoc mundo, dokaiit tantum, non autem inquinbsp;rant,quo abeat,aut quam utiltiatem abitus eiu? affcrar, exponit minenbsp;ipfc,quæ fit abituseiusutilnas, ut non tamdolorem eorutnmnt/nbsp;get,quâ m ueram rationem regni fui doceat.Ego ueritatem,inquit,dinbsp;lt;o uobis: Expedit uobis ut ego uadam» Si enim non abiero, parade ‘ *nbsp;lus non ueniet ad uos. Sin autem abiero, mittam cum ad uos» Quid':'‘ ®nbsp;Oblîat ne corporalis præfentia Chrifti aduentui amp; actioni lp»rùusnbsp;fandiçquot; An nô habuer ut Apoftoli fpiriiû ianctû, quad iu Chr»Gus conbsp;ram prüfens fuit; Quid ergo eft,quod dicitur; Non eftis uos loqueitnbsp;tfSjfcd fpiritus paths ueftri, qui loquitur in uobis» Et : Caro amp; fan fnbsp;guis non reuelauit tibi, fed pater meus, qui eß in cœlis. Pater autemnbsp;reuelat filium per fpiritum fuum fanvium C' Negari non poceß,quinnbsp;difeipuli acceperiot ipiritum fandum.cum baptifareniur a Ioanne,8inbsp;audirent Euangelion â Chrißo. Cum enim baptifmum amp; Euangel;^nbsp;on acceperini fide, fides autem fit fpiritus fanâi opus,perlpicuû eft,nbsp;qudd haburrintfpiritum fandum etiameum Chrißus adhuc præxnbsp;fens cum ipfis externam uirg confuecudinem ageret. In hoc autem lo-co,cum dicit fpiritum (aniftum non ueniurS, nifi 3bfat,non loquiturnbsp;de uulgaribus illis fpiritus fandi donis quæ unicuiuis pio ad falult;nbsp;rem neeeßaria diuinitu^iper predicationem uerbi Dei dantur, iednbsp;quitur de admirandiyill'tsdonis fpintus fandi, quæ data iuot diici^nbsp;pulis in die Pentecoßes, amp; quibus snßitutum amp;confirmatum eli minbsp;nifterium prpdifandi 0^uulgandi Euangelq de Chrißo lu totum or/’nbsp;hem terræÀÎuod igiiur Chrißusdicic,habet hane fententiam:(Non,nbsp;cß uobis dokndum,qudd abcam.Dolendum potius eßet, ft non abinbsp;rem. Nam fi non abirem,paraclctus non uenirei,hoc eß, non inßitunbsp;ereiur in die Pentecoßes admirandis donis fpiritus (andi publicumnbsp;minißerium Euangelrj de regno Chrißf. Quomödoenim dies fe-*nbsp;ftus Pentecoßes rede pro noua Chrißianifmi ratione peragi poßet,nbsp;fi non prgeederet magna feria fexta, dies Pafchæ,ôC dies Alccnfus innbsp;(oelu,uidelicet,fi non præcederct mea paßio,meamors,mea refurrenbsp;dio»mcus afeenfus in coelü,ölt;: feifio ad dexira Dei patris;Hec ii nonnbsp;fier ent,tunc peccata non expiarentur, patris ira non pbcareiur,morsnbsp;non uinceretur, amp; ccrleßis uita cum hominibus non communicare/nbsp;tur. Nuncautem fiabiero, omnia hgcita perfitiam, ut etiam in toronbsp;orbe teiraRt publica Buangehj prgdicatiôe patefiant. Dices itew. Sinbsp;cxpedqt Chrißü abire,non expedqt ipkim uensre. Certc multÛ uirûinbsp;queexpedqt. EtaduentusSiabitus Chrißi habencfuâuni',ratéatc^nbsp;«tiâneceffiiaiê, Chrißus çrâ aduêtu fuo fadus eß haino,præd‘‘‘^uit

Aa gt;«tj

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN fAPVT Xri. EV^ANG. lOANNlS.

Euangcli’on fuum,amp; gdidit roiracula, quibus omnibus coprobautt fé cum eîîe Mciïïam^qui ab innio mundi expedatus, amp; per Propbetas inbsp;adnuntiatus (it. Hæcfueruntncceffaria ad complenda uaticinia Pro-»nbsp;phetarum,amp; confilium DeJ,quod de minendo filio in terram decre/nbsp;turn fuerat. Cbriftus autem fuo abitu expiauit peccata, meriius eftnbsp;nobis iuftitiam,inchoaun nouam uitam, amp; fecit nos fuos cohæredesnbsp;in regnocœlefti. Fuerunt amp; hgcad abfoloendara falutem noHram nenbsp;ceiTaria. Quart et aduentus amp; abitus eius funt nobis falufares»et qua/nbsp;quam horribikfituidere Chrifium rapiadtam crudelia fupplitia,nbsp;tarnen quia per ea ingreditur Chriflus in foam gloriam, amp; affert no*nbsp;bis fummam perpetuam falutem ,agnofcenda eft grato animo cle*nbsp;mentia Dei patris erga nos, quo'd malucrit unigenitum ftlium fuumnbsp;in tarn grauia fupplitia conijeere, quam ad seternam noftram inter*nbsp;iiitionemconniuere. EtfiautemcumChrifto,quieftfummumdo*nbsp;num Dei, nullum aliud donum conferendum eft, tarnen quia in no*nbsp;minedoniconueniunt,idcirco,quod Chriflus dixit de fuo abitu. Exnbsp;pedit uobis,ui ego uadam, idem aliqua ex parte de ablatione ali/nbsp;orum donorum fentiendum eft, uidelicet, q? expediat, utaliquoticsnbsp;â nobis auferantur. Non eft nobis nunc fermo dedonis,qup impnsnbsp;collata funt. Cum enim hi non habeant Chriftum per fidcm,nihilnbsp;eft eis falutare, (iueconferantur in ipfosdona « fiue auferantur. Denbsp;pns loqoor,quibus omnia adiumenio funt in bonum. Deus conftrinbsp;in eos diuitias,confert potentiam,confert uitam corporalem.Et mox,nbsp;quæeontulit,icerum auferre fclct. Dedit lobi magnas diuitias, quasnbsp;ci iterum abftulit. Dedit Dauidiregnum Ifraelis, é quo tame Dauidnbsp;per filium fuum Abfolomum cqtiebatur. Dat uitam corporalem, ôdnbsp;tarnen iterum aufert earn. Quid Obi uult hsecuicifTitudoCExpedir^utnbsp;det.Expedit ut auferai : Dominus dedit, inquit lob, dominus abftu*nbsp;IitjSit nomen DOMINI benediâum. In dando uult dominus agno gt;nbsp;ici fuam clemcntiam èi. boniiatem.In auferendo uult agnofei fuam ponbsp;teftatem,amp; probare noftram obedientiam ac fidem.Nec enim aufercnbsp;quicquam,ut non reffituat.Etquemadmodum Chriftus abftulit cor-*nbsp;poralem fuam præfentiam a* dtfcipulis, non ut eos defcret,fcd ut ma*nbsp;iori gloria, 5lt; commodo ad ipfosreuerteretur, amp; perpeiuo confer*nbsp;uaret, ita folet auferre a‘ fuis fua dona, non ut inferat damnum,frd ucnbsp;waius lucrum conférât. Quare rtfi donorum Dei ablatio commo*nbsp;uct dolorem, tarnen utilitas eius ablationis diligenter conftderandanbsp;eft, ut dulor mitigetur, ac ctiam penitus abqtiatur. Si abicro ( in*nbsp;quitjmittam eum ad uos. Quod promittit in die Pentecoftes imnbsp;plendum eräi. Quid ergo fpiriius fantftus in die Pentecoftes mitten

,,dusperfilict C Sequitur. Cum ueneritillc, arguct mundum de pcccato»

«OMILIÄE fOAHNîS BREiQTff; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451

peccato, dc iuftitia nbsp;nbsp;de iuditio. De peccato quidern,quia non cre^ ‘

dun t in mc. nbsp;Dcgt;uftinauero,quiaadpatremuado,8if poft hac non '•

Utdecis me. Deiuditioautem, quia princeps huius mundi iam iudi * *• catus cft. Arguet,inquit,mundum.Etfi arguere fignificat aliasreprc/ • ‘nbsp;hendere,tn cum Qiriftus fufceperit hoc loco cxphcandam uera rationbsp;nê regni fui in hoc mundo,utitur uerbo arguendi iuxta earn fermonisnbsp;figuram, qua ProphetgEfaias Micheas in defcribendo regno ciusnbsp;ufi funt.Hi cnim de regno Chrifti fcribcntes, ita loquuntur: ludica/nbsp;bit Genres,amp; ARG VET populos multos* Et Efaias iterum:Iudica/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

bit in iuftitiapauperes, amp; ARG VET in ^quitarcpromanfuetister rg. Hac figura Ioquendi,fignificant Prophetg,Chr iftum accepturumnbsp;regnü inter homines, amp; gubernaturû tufte amp; dementer. Sic ut öinbsp;liasdifunteumregnaturum in iuftitia amp; iudiiio.Efaias art: Super fonbsp;lium Dauid, S^fuper regnum cius fedebir, ut confirm« amp; corrobo^nbsp;retillnd iniuditio amp; iuftitia. Et Hiercmias:Sufcnabo Daurd gcrmennbsp;iuftum,Sd reg labit rcx,S^ fapiens erit,ó^ faciet iuditiumnbsp;nbsp;nbsp;iuftitiam

in terra. Cum igitur hoe locoChriftus dicit,q? fpiritus fantftos AR G VAT mundum,fignifieat,qj fpiritus fandus inftituatin die Pennbsp;tecoftes minifterium uulgandi Euangeli], quo regnaturus fit in totonbsp;orbeterrarum, Arguere enim Sd punirefcelcra, una eftè præciput'snbsp;partibus adminiftrationis regni. Et nemo ferre poieft,ut arguatur,ninbsp;Îî ab eo,qui poteftatem habet ôi dominationem. Quare bcneconue/nbsp;nit, ut uerbo Arguendi intelligamusregnum amp; dominationê. Cumnbsp;fpiritus fandus inftiiuat regnû Chrifti in mundo. Videamus.nbsp;quomodo fuo ofFitio defungatur. Sunt autem tres panes offitij ianbsp;legitimoregno. Vnaeft, punircfcclera, uthonefta uiia inter homi/nbsp;nes conferuciur. Altera eft,ut fiat iuftitia,hoc eft, ut iufta bonorumnbsp;caufta publicis fententqs approbetur,amp; boni infua iuftitiadefendannbsp;tur^ód iuftitiæ fuæ frudum ac mercedem accipiant.nbsp;nbsp;nbsp;In adminiftra-»

lionc enim regni iuftitiam facere, fignificat, bonos amp;probos ci/ «es tueri,amp; cauftam eorum redam approbare, ut probiiatis fuæ fru/nbsp;dum capiant, Tertia pars eft, ut fiat iuditium, hoe eft, ut mali coer/nbsp;ccaniur,ncbonisnoceant,amp;ut propulfciuruis aciniuria hoftiumnbsp;riccruicibus ciuium, quounufquifquc fubuitcamp; ficu fua fecure ha/nbsp;bitet. HabesofFitia,quæin legitimoregnoneceffaria funr. Quidnbsp;igitur dicemus de fpiritu fando C Num quia inftituct regnumChrinbsp;Iti in hoe mundo , inftituct etiam hæc ofÏitia regni=; Semper e*nbsp;Him iam inde ab initio orbis terrg talc regnum inter homines cxlt;nbsp;cptatum , expedatum eft , in quo amp; Icelcra legitime punirennbsp;lt;Uf, amp; iuftitia ac iuditium fiereni, quo tam publica quaim ptilt;

IN CAPVT XVI. EVANG. lÖANNif.

oata effet honeflas ac iranquillitas. Sed nullum unquani inter (10/ mines taleextitit, in quo omnia rede adminiftrarentur . FuerunCnbsp;quidem potcntiffïmæ monarchic, fucrunt etiamaliquotfesiufti ôinbsp;prudentes monarchy. Sed hie mundus femper feeleratior amp; furiofiornbsp;eft,c^ qui humana gubernatione in ordinem redigt potuerit.Promifnbsp;fum igitur eft regnum ChriftifilqDeijinquouercfiat iuditiumS^nbsp;iuftitia,8dinquoomnesboni fummatranquillitatefruantur. Indie/nbsp;bus,inquit,illis faluabitur Iuda,amp; Ifrael habitable conFidenter. Bt itenbsp;rum:Orietur in diebus cius iuftitia,amp; abundantia pacis. Ac mox: Linbsp;berabit paupercm è potcnte,amp; pauperê,cui non eratadiutor. Pareetnbsp;pauper i amp; inopi* animas pauperum faluas faciet. Quid ergo dice/nbsp;musC'Spiritus fandus inftituit regnum Chrifti in die Pentecoftes. Ernbsp;gone inftituit etiam adminiftrationem de peccato* de iuftitia ôi de iunbsp;ditiOjficut necefte eft fieri ia Icgitimo rcgnofCeric inftituit, non au/nbsp;tem pro mundani fedprococleftisregniratione. De qua re audia/nbsp;raus Chriftum ipfum. Arguet, inquit,mundum de peccato,de iufti/nbsp;tia amp; de iuditio,hoc eft,In meo regno, quod dilatabitur in toto munnbsp;do,tradabitur quidem de his tribus partibus oftitr), fed longe alia ranbsp;tione,^ in mundanis regnis fieri folet, Primum igitur fpiritus fan/nbsp;dus arguet mundu de peccato,quia non credunt,inqiiit,in me. Naranbsp;in regnis mundanis habentur ea tantum pro peccatis qup funt publinbsp;ce fcelerata,que etiam externis fuis fupplitijspuniuntur. Impieiateranbsp;in Chriftum filium Dei,qug eft fuminum peccatum,rfgna mundananbsp;non curanc,imo fieri folet,ut indicée earn pro fumma pietate. Sicut funbsp;pra dixit Chriftus: Veniet têpus,ut quifquis interfitiat uos,uideaturnbsp;cuUum præftare Dco.Euangelion autem, quod fpiritus fandus illu/nbsp;ftrauit in die Pentecoftes, ÔC quo adminiftratur regnum Chrifti innbsp;raundOjCifi damnat etiam externa peccata, tarnen nullum habet nege»nbsp;(ium cum externis fupplitijs, amp; damnat maxime omnium incredulitanbsp;tem in filium Dei, acminatur propter hoc peccatum perpetuam pec/nbsp;nam tnferni,Qui credit in eum, inquit, non condemnatur. Qut au/nbsp;tem non credit,iam condemnatus eft. Et iterum.’Qui credit filio, ha/nbsp;bet uitam æternam.Qui uero non credit filio,non uidebit uitam, fed?nbsp;ira Dei manet fuper eum. Ac rurlus. Praedicate Euangelion omni crenbsp;aturæ. Qui credideritèC. baptifatus fuerit, faluus erit. Qui uero nonnbsp;crediderit, condemnabitur. Quid igitur dicemusf Pugnant nenbsp;mundana régna, cum regno Chrifti, qudd illis tantum curse fine ex*nbsp;cerna peccata Ôi. corporalia fupplitia, huic autem curse fit impietas innbsp;filium Dehamp; fpirituale (upplitiumC* Non funt aduerfa, icd lannbsp;cum diuerfa régna. Nam etiam mundana régna diuinitus funcnbsp;conftituta * Et neceffarium «ft ad conferuandain butnanara

(oticok

Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o writ Al lOÄN^lS BAENTlt ' •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;^s

(btîetatêm,tit rxterna pecrara, exrernis fupplinïs pun/annir. i\cf cedit hue, qudd öl' in regno Chrifti feu Euangebo argiiuntur amp; pu/nbsp;niuntexterna feelera. Sed magnû eil inter hec dilfimë. In nnindamsnbsp;cniuaregnisnon a»'guunt fcelcra propter incredulitatê in Chriflmn,nbsp;necarg'jun: ut agnofeanturö^ remsttan?, fed propter incônioda, quenbsp;ex ipfis humano generi in hac terra sccidunt,et ut corp arali I yppiicionbsp;puniantur. Inregnoauiem Chrilli feu Euangelio arguuntur Iccleranbsp;propter impietatê in Chriftum, amp; arguuntur,uragnita per fidem innbsp;Chriflum remiitant. Impietaseih in ChnÜum fiiium Dei, id deniÜnbsp;feeluseil,propterquoddamnatur nonfolumomnishunrtana iniulti-*nbsp;tia.fed etiam iullitia, ài proprer quod omnes impfj obnoxi) iunt fternbsp;nofupp!Kio,etiamfi fuerint in humano iuditioiurtifTimi. Contraaiinbsp;ïcm,fide in Chrillum eadonatur iullKia, ut propter eamotnnia pec/nbsp;rata remittanrur,5^ eonfequamur çternâ uitam,etiamfi nullum elf nonbsp;flrum meritum coram Oeo. Q^uare perfpicuum e(l,q5 regnum Ch i*nbsp;ili non lit mundanum, fed relmquat quidem mundanis regn is luamnbsp;depeccatis Sf lupplirqs eorum adminillraiioncm, iplnm auremocednbsp;petur in teuehnda,amp; damnâda impietate in filium Dei,ut hominesnbsp;ea 3gnita,refipilcant,8t' fide in Chrillum,uerarn (aluiem conlequ^qxnbsp;lur. Deinde ait, Spiritusfandusarguetmujdunide iuflitia. quia adnbsp;patrem uado,0^ polthac me non uideiis,hoc ell,In regno Chrift i ajnbsp;miniftrabit Spiniusfanélus iußitiä per Euangelicn, bed longeait«nbsp;tnodojCp in regnismundanis. Inhisenimeumprinceps uuh admininbsp;(Irai e iullinam,uadit ad tribunal,audit htigatores,ac».ufatorem St rçnbsp;um,3d CUIUS caulTam iullam cognouerif,eam fentenria lua approbatenbsp;6^ luetur. Sed quantula ell hccpars iullitiaeC Sdqua’mpaucis coniin *nbsp;gitC In regno autem Chrifli uera adminillraiur iullitia. QuomodoC’nbsp;quia Vado,inqiiit,ad patrem.Egoadminillraturus iuflitiam,non uinbsp;do ad externum aliquod tribunaijfed uado ad patrem. Ego nunc mo*nbsp;riar,3d iterum refurgam,ac fedeboad dextram patris. Quibus rebusunbsp;fit, ut expiem peccata,impetrem adopiionem.Sd interpellem apud panbsp;trem,utquotquot in mecredunt, reputentur coram Deo iufti,adop/nbsp;tentur in filios Dei,3d feruetur in omnibus malis ad æiernam uitam.nbsp;Hocefluereadminillrare lullitiam. lefus dominus nofler, inquicnbsp;PauluSjtradituscIl .ppter peccata noftra,Sd excitatusefl propter iulltnbsp;ficationcnollri.Ei iten^tQuis inteiabit crimina aduerlus eleiftos dei;nbsp;Deus ell, qui lullificat.Quis ille, qui rödemnciCChnftes cll,q mornbsp;tuus efljimo qui et fuiciiaius ell,qui efl eiiâ ad dexterâ Dei,q Sd internbsp;cedit pro nobis. Acrurlus.Ielus Chrillus falt;ftus fuit nobis fapienna dnbsp;Deojiullitiacj ci faodifkaiio et redêpt.o.Ei nciizzEum, qm no nouiç

IW CAP VT XV r. BV ÄKS» lOÄMWfF prccatum, pronobis peccatum fecit, ut nos efticercmur iufiiu’a Deinbsp;per illum.Ex his perfpicuum eft,quód Chriftus uadcndo ad patrem,nbsp;hoc eft, moriendo * rcfurgendo , Ôi fedendo ad dextram Dei, imponbsp;trauerit nobis ueram corâ Deo iuftitiam,ut omnis qui credit in eum,nbsp;eifi adhuc peccatum habet,tamt n repuietur propter Chrift urn coramnbsp;tribunali Dei iuftus,amp;: hat hæres omnium cœJeftium bonorû, Hçcnbsp;eftnoftraiuftiua.Neceft aha, quapofTimusferuari. Quihaciufti-*nbsp;tia caret, iniuftuseft corâ Deo, ctiamfi habeat in hoc mundo cmnesnbsp;juftift'ifnas cauftas, amp; reputetur honeftifsimus. Qui autcm hanc iu«*nbsp;(iitiam hablt;i,fcruatur,ctiamfi in hoc mundo,lanciß impqisimus connbsp;demneiur. Poftremojpititus fan Ct us arguet mundum de iudiiio,nbsp;quia p’ inceps huius mundi iam iudicatus cft,hoc eft,In regno Chri-*nbsp;ßi adminiflrabitur eiiam fuum iuditium, fed longe alio modo,cp innbsp;regnismundjnIS. In his enim dicitur adminiftrari iuditiû,cum prin/nbsp;ceps accingit fe ad bellum,amp; opprimit hoftê,nc ciues lædantur, fednbsp;durant tranquillamuiiam. Ac magnum quidem bentfuiûeft, tutumnbsp;effeab hoftibusmundjnis,8d in tranquilliiateuiuere.Sed nondu fu/nbsp;musuereiuti ei hberaii,etiamfi nullum habcamus externum hoftemjnbsp;Doneeei imSalt;an,uer^Ô^perpétuefaluiisnofirguixcrit,amp;hbereuanbsp;ge{ur,manent nos qaouis roomento extrema pericula. Quart Chriznbsp;flus fufcepituerum iuditium adminiftrandum,in fuo regno, urper^nbsp;pctuo feruemur. Quod ergo eft illud iudniumC Non fufeipit carznbsp;nale bellum , aduerfus casnales hoftes , fed fufeipit bellum cumnbsp;principe huius mundi,quieft Satan, quern amp; ita opprimit 6t: uiznbsp;ncit , lit etiamft maxime cupiat tarnen non pofsit amplius poznbsp;pulo fuo nocere. Satan enim uerus amp; perpetuus eft humani generisnbsp;hoft is.Et obambulat quaft leo rugiens,querens quern deuorer. Necnbsp;infidiatur taniumu»tæcorporah,fedmaximeomnium pternæ falutinbsp;hominum.Et eft poteniilsimus fpiriius.Nec habet unum tantum anznbsp;gelumfeu miniftrum,fed innumeiabiles. Vnde amp; Paulus uorat eosnbsp;principatus, poteftates, dominosmondi,relt;ftores tenebrarum feiullnbsp;huius,amp; fpirituales aftutiasinca leftibus. Quare,donec Satan cumnbsp;angelis fuis dominât in mundo,nulla poteft hominibusucraamp;conznbsp;ftanstrancuillitasconiingere,eiiamff omnesexterni hoftes amp;latroznbsp;lies opprcfhi tuerint.Sed bene habei«Sententiacondcmnationiamp; pro/nbsp;nurîttata eft aduerfus Satanam iam inde ab initio or bis tcrrp,cum digt;nbsp;ctum eft: Semenmulieris conteretcaptn tuum. Hoc mulieris fernennbsp;eft ielus Chriftus dns nofter, qui Satanâ ita iudicauit,condemnauit,'nbsp;Sr contriuit, ui quotquot in Chriftum credunt, perpetuam fecuritaznbsp;temcoufequantur. Quid ergo C Num Satan à Chriftoitacontriiusnbsp;cft,ut prorlus interiern,nec amplius uiuai; Viuii quidem adhuejednbsp;uiuit

HOMlLlÄE lOÄNNlS BRENTi!« :

ttîuit ludkatus» uiuic condemnatus» uiuit Ügstus catenis no^is« ticüt Petrus ait. Aerneditatur quidern adhuchoiriinibüs pernitierp, quartinbsp;ttiam infert,fi catena ei laxata fuerit, fed eQ in pöteßate Chriiii hecnbsp;{}oteft cuiqüam fine Chrtßi uoluntateautpermÜTiönenocere. Nantnbsp;quemadmodun) feerox urfus magna catena fotiinimi uiri tnanuh'gänbsp;lus amp; feruatus,non poteft quenquam Igdere^nifi aüt lèniérè ptopiüsnbsp;acccffcris,aut cuftos catena remiieritjita Satan tenetur manibus Chrinbsp;(fijdomini noftri omnipotentis« durÜTima tatena ligatus » nec poteftnbsp;in quenquam graffari,nifi tc ultrö éi ingeffcrisjôd Chriftus èùm foïznbsp;uèrit. T une autem ingeris te ipfi.ultro ÔC temêré cum peccata defig-*nbsp;nanda fufeeperis, cum affeclui peccati cefteris. Quarc conferamusnbsp;omnes curas amp; cogitationes noftras in hoc ftudium, üc in Chriftônbsp;inaneamus,amp; peccata fugiamus. Sicenimfict.uta Saianatuci,fcelicinbsp;1er ex omnibus peritulis euadamus per lefumf Chriftum feruatorcnlnbsp;noftrum, qui eft unàcum pâtre amp; fpiritu fanâo Deus bcnediiftus lAnbsp;fecula,Amengt;

MOMÏLÏA XXXXÎL

oicebaniu. de (pirituali regno Chriftu Accedebat prætérea dolor^ quem ex commemoràtione difeeflus Ghrifti concéperant, præ quonbsp;non fatis aduertebant animiin) ad üérbâ Chrifti^ Quarc Ghriftus in/nbsp;termittit hoc argumentum côntioni^ i amp; itérüm pollicetur éis doefîô/nbsp;rem éonfolatorem fpiritum fanâüm^ Adhuc multàj inqüïens,hàgt; ‘ *nbsp;beo,quf uobis dicam Jed non potëftis rtunc poriarè. Cùm âütétn üè/ * ®nbsp;nerit ilk, qui eft fpiritus ueritatis ducet uos irt omneni uèriiâtèm.nbsp;Non cnimloquetur a femetipfojfed qugcuncp àudieriti Ioquetürgt; Si * *nbsp;quæfuiurafurtt,adntintiâbitüobfs. tliémeglorificabiCi qùiâ demeo ‘ ®nbsp;«ccipiet* amp; adnüntiabit Uobis. Omnia q-^æcuncp habet pater mea**nbsp;fanc,propterea dixi,q? deméô äcefpiet^öd àdnùntiabit uobis. Malta, ‘ •nbsp;inquit, habeo, qug uobis dicam* féd non pQtcftis nunc portare. Hocnbsp;diâo impieabuwntur hoftes pi^ doâring Pontifices -, amp; Monachi,nbsp;Bb

IM lt;ÄPVr . XVh fcrÀMlt;3. lOANNîS.

ad confîrmandas humanas fuas amp; impias de facrifitio Miffæ, depaiK gatorio -, de iouocatione mortaorurn, de difcrimine ciborum, de in^nbsp;dulgentr)» pontifttqs,decp mukis akjs nugi’s iradidones.Dicût Chrjnbsp;ßum non uoluiOe hæc difcipulis tradere, fedreiecifTe adreuelationSnbsp;fpirkusfancls,qui tradiderkea Pontifictbus Sc monachis» Sedquianbsp;bgcmanifeße pugnantcumueradolt;fi:rinaCbrift»amp; Apoflolorum,-quemadmodum mox indicabimus, nihil ineprius,nihil incogitanti/nbsp;ùs dici poieft, qgt; fpiritus fanélus ea Monachis reuelauerit» Natilnbsp;quod ftatim de fpiritu faniflo fcquitur,perfpicue indicat/pirnum fatinbsp;clum non dodnrutn aliéna ab Euangclio Chrifti, 6^ pugnantia cumnbsp;dodrina eins, fed plane ea ipfa, quæ Chriftus docuir, illufiraturumnbsp;èc confirmatürum. Quare percurremus lt;a,quç fequuntur, ut palaoînbsp;cognofcamus,quæ fint muka illa,qug Chriftus noluerit in hac conti-'nbsp;one pluribus perfequi. Cum uenertr,inquit,ille,qui eft fpiritus uerinbsp;lt;at«,ducet uos in omnem ueritatem. Quemadmodum in qs locis, innbsp;quibus ancea fada eft inentio de fpiritu fando, tam natura cp offitiznbsp;utn fpiritus fandi nobis cognofcenda proponuntur, iia amp; in hoc lo/nbsp;co utruncp de fpiritu fando obfcruandum uenif. Quod enim ad næ*nbsp;turam amp; eflentiam eius attinet, ficut Chriftus in tnftitutione baptiPnbsp;mi agnofcit eum patri Sd fibi æqualem. Baptifante«, inqui:ns,in oogt;nbsp;tnine patris fi li] Si fpiritus fandi, ita ÔC hoc loco tribuit ci eandeoinbsp;cum ipfo maieftatem.Djcct,inquit,uos in o.Tnnemueritatê» Hoc ccr^nbsp;teeftopusdininæ maieftatis. Et :Demcoaccipiet, Acqualis igiturnbsp;eft eflentigcum Chrtfto.Ei: Mc glorificabit. Quomodo poftet Chrinbsp;ftum glonficare amp; illuftrare, fi clTcteo minorC Ad patrem cficit po*nbsp;ftea Chriftus: Glorifica fiiium iuû,uc amp; fiiius tuus glorificet te. Hicnbsp;tnbuit patri opus glorificaodi ftlq. Cum igitur amp; patris amp; fpiritusnbsp;fandi idem fit opus maieftatc,dubium non eft, quin fint eiufdem eÇtnbsp;fentiæ. kaque fpiritus fandus cflentia fua uerus eft amp; æternus De-*nbsp;us. Et tarnen non eft eadcra pcrfona, fed diftinda à pâtre amp;: filio, idnbsp;xjuöd amp; hoc loco manifeftedocctur. Dick em: llle, uidelicet,fpiritusnbsp;glorificabit ME,amp; oia qugcût^ habet PATER, mea funt. Hàbes hicnbsp;tr es diftindasperfonas,patris Si fili) ôé fpiritus fandi. Hgc pauca nûcnbsp;de natura fpiritus fandi fufFiiiunt. Accedamus ad offitium eius. Pri/.nbsp;mum enim, fpiritus fandi ofitidum eft, Apoftolos docere omnem uenbsp;ritacem : Ducet uos, inquit, in omnem ueritatem. Quam,obfecro?nbsp;Nurn Geomeiricam, an gepponicam, an politica, an oeconomicam^nbsp;Muka enim funt ueritatis genera. Etfi autem fpiritus fandus eft om/.nbsp;nifcius, tarnen hicnonfitfermodequauis ueritaie uel politica, uelnbsp;philofophica, fed de ueritate religionis, de uera rcligione, qua con-*nbsp;fequiraur cceleftem iuftitiamöc lalutem. Humanas ueriiatcs dere-*

H.OMltlAE IOAN N IS BRFÜtÜ, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'40-f

huïus feculj',ratio ipfa Humana fuis naturaliHus uîribus cognofcè rc poteft.Sed l’n cognofcenda uericate religionis,qu3 ludifjcarnur conbsp;ram Deo, amp; feruamur in morte ad æternam üitam, opus eft fpiritUnbsp;fando. Hic ergo omnem de religione ueritatem tta docebit, Ut extranbsp;cam nulla alia de religione dodrina fit agnofccnda. Sed unde habè'nbsp;bit,quôd fit dodurusomnem ueritatemC SequituriNon loquetur anbsp;femetJpfo, fed qugcunq; audierit, loquetur. Hæcefl maniféHa antûnbsp;thcfisfpiritusfandijamp;fpiriiusSatang. Nam de fpirituSatanæà/nbsp;lias dicit:Cum loquitur mendatium ex proprijs loquitur. Satan idcirnbsp;ço fpirims mendatq eft,quôd quæ loquitur,ex feipfo finxit.Spi ritusnbsp;fandus autem cd fpiritus ueritatis, quia quæ loquitur, ea non finxitnbsp;ex femetipfojed audiuit a‘ pâtre Si. filio.Procedit em ab utroepnbsp;re quæ loquitur,ea funt ucriffima ac diuina. Deinde oHttiumipirifnbsp;tus fandi eft glorificare feu illuftrarC Chrillum.llle me,inquit,glorinbsp;ficabit. Quarc fpiritus,qui nô illudràt fed obfcurat Chriftu,non eftnbsp;fjpiritus ueritatis fed fpiritus mendattj. Spiritus fandus aût ideo illunbsp;ftrat Chriftum, quia de meo, inqnit,âccipiet. Procedit non folum jnbsp;patrcjuerumetiam a me. Omnia eiiim que pater haber,mea funt.Ha'nbsp;betautem pater fpiritum fandum. QuareSi meus eft fpiritus faofnbsp;dus^Si non docet ea quæ me obfcurant.aut mecum pugnant.Sed pri/nbsp;ufquam ad reliqua pergamus,hocdidum. Omnia quç pater habet,nbsp;mea funt,diligentius eft confiderandum. Valet enim ad confirman/nbsp;dam fidem in omnibus afflidionibus, ac in morte etiam ipfa. Chrpnbsp;ftus enim donatfe toium ei, qui credit in ipfumiamp;cooptat cum in funbsp;urn cohærcdem. Accépiftis, inquit Paulus fpiritum adoptioniSjnbsp;per quern clamamus Abba pater.Idem fpiritus teftatur una cum fpirinbsp;lu ncftrOjqudd fimus filij DcijQuod fi filt),igitur Si hgrcdes.Hærfnbsp;des quidcmDeijCohæredes autem Chrifti. Quodfifumus cohærc/nbsp;des Chrifti, operæpretium eft corifiderare,que fit eius hæreditas,cunbsp;lus eûnî ipfó,ïn ipfo,Si propter ipfum participes fumus. Omnia,ifinbsp;quit,quæpater habet, mea funt. Pater autem habet æternam iuftiti^nbsp;am.Êrgo Si Chriftus habet earn. Si Chriftus earn habet,habemus Sinbsp;nos cam, quotquot in Chriftum credimus. Si cohgredes eius fumus.nbsp;Quarc fi iuditium peccati conturbat confeientiam noftram,confidennbsp;dum eft iuftitia Dei æterna , quæ noftra propter Chriftum fadanbsp;eft. Si paupertas molefta eft, habemus diuitiâs Chrifti, ergo Öi Dei.nbsp;Si mors imcninet nobis, habemus uitam Chrifti, ergo Si Dei. Omgt;'nbsp;nia enim qug habet pater, funt Chrifti, Si propter Chriftum etiartinbsp;noftra. Hgc meditanda funt nodu diuc^, ut feiamus, quo cor amnbsp;tribunali Dei conftare poflTimus. Quod cum ita fe habet j pergaipusnbsp;ad aliud offitium fpiritus fandi. Non folum docebit præfcrita,Si ilgt;

• ßb ij

î» €ÄPTT XVI. ÎVAN«?. IQAWÎSri«.

J U drab It Chriftum piefentcm, ucrumctiam adnuntiabK,Cî^Ç[Uit5Hd bis Futura.Iocp faciet ex uobis doélores amp; Prophetas. An non hoc innbsp;bgne tft ofFitium fpiritus fandiC An qui hoc ofttiium facit,non cHecnbsp;diuina maiedatc prædiîusc'Sed uideanw« nunc quando Si* quomodonbsp;hgcdefpirjtu fantflo impleta funt, qiif Chrjftu’ hicprcmitur. Norgnbsp;autem pe fpîciif fur.ires gedæ in die fVnfecoftcs .quodie mifTusnbsp;elt fpiritus fanâuSjô^ cepit in Ecckfia ea perfeere, qnæ^in hoc IccOnbsp;de ipfo prædicantur. Inftùwit entm Ôt confirmauit dodrinam Euanlt;nbsp;gelq de lefo Chrifto,utuulgarctur per Apoftolos in toto orbe terrainbsp;rum. Audiamus igitur fummam Apoflolicç dodrinïc, quæ in dienbsp;Pentecoflcsillufiraiaed,utcognoffamus, quj fintiiïa MVLTA,nbsp;quae Apollcli non potucrunt antea portarc, etiamfi ea fepe audiuiPnbsp;fent.Sed cognoucrunt ea podea per fpiritum fandum. Primumdcnbsp;perfona Cbrifii,amp; ufu feuofFitioeius. Prædicauitenim lefus Cbrknbsp;ftusante paflionetn amp; refurredionem fuam, acteßifkatusetiam eftnbsp;multis S«* magnis miraculisjeuerum efîe lVlefriam,ac uerum uni*nbsp;genitum filium Dei,hoceft,Deum tpfum. Hoc etfi Apoftoli audPnbsp;uerunt amp; ftde accepcrtmtjamen non rede inicllexerunt, nccfirmaninbsp;amp; ftabilem afîenfionem habuerunt» In die auiem Pentecoftes cogno*nbsp;uerunt,autore fpiritu fando,ianta ccrtiiudine lefam effe uerum Chrinbsp;Hum feu MefTiam, Si uerum ab eter no Deum, ut non folum ipfi fir lt;•nbsp;mo animo afTenferint fed etiam publice in toto orbe tirrarum,extrenbsp;mis uitac fuæpericulis, conftantiflimeuulgauerint, Prædicauit etPnbsp;am ChriftusantepafTionem amp;' refurredionem fuam,q?quicuncp crenbsp;der et in ipfum, confequeretur ^ternam uitam ? Sed Apofloli etiâ hoCnbsp;cfcitanier admodû perceperût. Pofii^ aût miffus eft Ipiritus fandusnbsp;in die i^entecoftes, fantam huius ufus Chrifti cognitionem accepcgt;nbsp;runt,ut nullum alium feruatorem. prgter Icfum Chriftum amp; agnouçnbsp;rint ipfi, 6^ docuerint alios. Petrus in prima contione, quam in dienbsp;Pentecoftes nomine omnium collegarum fuorum,q li coramadfta-*nbsp;bantfticait: Ceriofciattota domus Krad,qp DOMINVM amp; Chri*nbsp;ftum fccerii Deus,hunr.Iefum,quemuos crucifixiftis. Er poftea.HiCnbsp;eft ille lapis,qui reiedus eft i uobis aedificantibus, qui fadus eft ca*nbsp;putanguh\neceft in alioquoep falus. Nec en im aliud nomen eft da*nbsp;datum inter homines,in quo oporteatnosfaluos fieri.Et iterum: Hunbsp;icomnes Prophetae teftimonium ferunt, q? remiftionem peccatorûnbsp;accipiatper nomen eius,quifquis credider it in ipfum. Quod cum i*nbsp;la fe habet,manifertum eft,qgt; is fpiritus.qui docet kfum non efle ue*nbsp;rum Meffiam,oec efte uerum Deum,non fit fpiritus fandusjed fpi*nbsp;ritusmendax,qualis eftjThalmudicus, Mahumeticusamp;J Arrianus.nbsp;Manifeftum «iam eft,qgt; is fpir iws,qui iradit (aaibtium Miftf, eftenbsp;meü

HOMILfAE lOANNîS BRENTlI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^3

wmremiffîonis peccatorum, amp; igncm purgatorium cflc cxpiatio/ ncm pro peccatis, amp; alia opera cfTe mérita çternç uitæ, non fit fpiri-*nbsp;tus fandus,fed fpiritus mendax» SienimChrißus foluseft expiationbsp;propeccatis noQris, amp; nos participes fumus Chrifl:i,per fidem,per^nbsp;fpicuum eft,quôd SacrifitiumMifTæ, amp; méritaueladionum uelnbsp;paflTionum, non expient peccata» Quarc traditiones Pontificum amp;nbsp;Monachorum, de mentis MifTarum, de igné purgatorio, deque idnbsp;genus alfjs nugis, non funt numeranda inter NlVLTA ilia, qugnbsp;Chriftus dixit Apoftolos no potuiffc antequam fpiritus fandusmitznbsp;leretur,portare,8lt;f quæ fpiritus fandus in die Pentecolies reuelauit,nbsp;fed inter ea numeranda funt, quf Paulus dixit Spiritus impoftores amp;nbsp;dæmonespofterioribus temporibus Eccleiigobtrufuros. Deindcutnbsp;deamus de Regno Chrifti» Nam Chriftus multa prgdicauit ante paPnbsp;fionem de regno fuo,amp; baud obfcure fignificauit,regnum (uum nonnbsp;elTe mundanum,fed fpirituale, in hocquidem feculo multis adueriisnbsp;obnoxium^in futuroautem fœlicilTjmum perpetuum. Audiebantnbsp;amp; bgc Apoftolijed quicquid diceretur de regno, hoe ipfi ad mundanbsp;num regnum accommodabant. Poftquamautem nullus eft fpirnusnbsp;fandus, aperte cognouerunt, amp; prgdicauerunttegnum Chrifti eflcnbsp;(pirituale amp; coelefte,non carnale aut terrenum. Oportet, inquit Peznbsp;irus, lefum Chriftum acciperecœlum ulque in tempora reftitutionisnbsp;omnium que locutus eft Deus per os omnium fan dorum fuorumânbsp;feculo Prophetarum. Quaredodrina Romani Pontificis de poteftanbsp;le fua, quam fibi in mundanis regn is ufurpat,amp; gloriatur fe id faccznbsp;re autorttate Apoftolica,non eft dodrina fpiritus fandi,led fpiritusnbsp;mendaci$,qui hoc commento uerum regnum Chrifti obfcurat. Prgtcnbsp;rea, Chriftus fgpeacrnultum fignificauit ante mortem fuam, qjlexnbsp;Mofi abroganda eftet, Öi Gentéiçquande ludgis, amp; q» Euangebonnbsp;fuû diuulgandû elTet in totu orbcm terrg,ut qtquot fiue circucifi fiucnbsp;incircücili credant in Chriftum,reputent coram Deo iufti,non propnbsp;ter mérita operum, Sed tantum propter Chriftum, qui fide accipiznbsp;turv Audiueruntôdbec Apoftoli, non tarnen intellexcrunt,fed exiftiznbsp;mauerünt, nullum pofte frudum Chrifti caperc,nifi onuftum meri*nbsp;tis operum legis,idcoque etiam poft dicm Pentecoftcs non uoluerutnbsp;reciperc in communionem Chrifti Ethnicos, nifi ante ludaeos fadosnbsp;circûcifione,fed fpiritus fandus tam uifionibus c^ miraculis dare donbsp;tuit,Non efte diftindioncm uel ludæi ucl Grgci.Eundem cnim DOnbsp;NIN VM omnium diuitem cftc in omnes inuocantes fc,quemadmonbsp;dum teftantur Ada Apoftolica cap. x.xi. ôd xv. Et Paulus ad Romaznbsp;nos amp; Galatas. Quare necefte eft earn dodrinam,quam tradideruntnbsp;Pontifices ôc Monachi de meritis operum, non eflc è lpirftufandogt;nbsp;ßb ii)

lÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EVANS, .fó AK STI 3.

(cd è fpiritu mendaci. Poftrcmo fpiriius fandus non tantum docti^ Apoüolos ca, qug antca audiucrant, ucrumctiam adnuntiauit cis fiFnbsp;tura.Itat^ fada iunt per fpiritum fandum Prophete. Non prophewnbsp;runtautemderegnismundanis, de fucccflione8d’ mutationc régna/nbsp;rum mundanorum, autaltjs corporalibus rebus, ficut quondam Pronbsp;phetæanteaduentum ChriHi prophetarunt. In ueteri enimreßamrtinbsp;to promifîus erat Chriftus urnturus ê certo populo,8lt;f certa famiha^'nbsp;eaq? regia,ac n a fee n dus in certo loco, promiffum etiam cratjEuangenbsp;lion Chnfii uulgandum è certo loco in totum orbern terræ. Ad hasnbsp;res ncceftaria eft certa amp; définira populi fedes, certa regio,amp;f regnû.nbsp;Quare neceffarium etiam fuit in ueteri leftamento, ut fpiritus fan/nbsp;dus excitarct prophetas, qui exponerent certitudines regnorumnbsp;rcnorum,amp;’ murationes eorum,ut manifcftum fieret, in quo regno*nbsp;in qua regione. Si quo tempore Chriftus ab initio or bis promiiTus,'nbsp;aduenturus. Si quærcndus effet, Poft^ autemChriftusuenit, nonnbsp;eftadfaiutemneceffar/a cognitiodeftani regnorum nwndanorumJnbsp;Regno enim Chrifti Sc Euangclio eius non cli definita certa fedes innbsp;terra, fed datas eft ei in poffefftonem unioerfus orbis terra? : ke, in-*nbsp;quit, in totum oi bem terræ,6i prædicate Euangelioo omni creature»'nbsp;Et : In oem terram exiutt lonus eorum, Si io fines terra? uerba eon;*nbsp;Ac promiffum quidemeft. Reges terræ fore miniftros Si nuiritiosnbsp;Ecclefig, plurimum etiam refert adfaiutem regum ac principum,uinbsp;agnofcant Chriftum,Si (int membra regni Chi ifti,non eft autem cernbsp;tus Iocus,certa regio,cenum regnum Eccleiiæ Chrifti definitum,(ec]nbsp;inquocunep loco aut regno prædicatur Euangelion Chrifti, ibieftnbsp;Ecclefia Si regnum eius,necpeninetad Eccleliam,quis (it Monarchanbsp;in terra,Si qq^ fint fucceffiones ac mutattones regnoKz Si monarchta^nbsp;rum in hoc feculo, fed quicunc^ regum accipit Chnftû, Dlt;fo gratuanbsp;eft Si acceptas. Etii enim Ecclefia maiorem habet externam tranquil/nbsp;litatem,fub rege aut Mona« cha pio. Si agnofeente etiâ ipfo Chriftû*’nbsp;tn fiuerex pius, fiue impius fuerit Eccleiia femp eriimartyr,hoc eft,nbsp;mifera Si calamitofa in hoc feculo. Oportet cm nos per multas tributnbsp;lationes ingrçdi in regnum coeloRt.Et,Omnes qui pie uolût uiuere ,nbsp;perfecutione paiient,li non a rege magiftratu,çcrtc â fuis ipfoRz ulnbsp;çinis Siamicis. Quare fpiritus iandus nô adnûtiauit ApPis ea qug tanbsp;terra ftitura erât de regnis mûdaois,ôi de mutatiôibus eoRt,fcd adntinbsp;tiauitea, qug^ipr/eaclEcclefiâ gtJneni,uidehcet, de pfecutionibus,nbsp;quas Ecclçua necefte habe;jn hoc feculo ferre, fiue magiftra^^s piuanbsp;bue impius fuerit,de Antlchrifto,deaduentu Chrifti ad exiretnunlnbsp;iuditium,jSi de uita æterna pioH2ac perpétua damnaiiôe impiorum»nbsp;Audi Pep;i^nipropheuat^m:Eruoc inter nos falft dodorcs^qui clan»nbsp;jndiF

»OMÎLIÂB ÏOAHMÏS SRENTIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7

inducct feâaspernitio(as,etiâ DnM,qui' «Jlos mmatwscftabnegan/ tes.Et itcRj: Veniet dies Domini, fient fur in node, quo cceli procelnbsp;Ig in morte tranfibût, elementa uero cfiuantia foluent. Audi Si. loannbsp;nem, Filn,nouifrimum tèpus eft ôi ficut Audiui(lis,qgt; anîichriftusnbsp;venturus rit,etiâ nûc Antichrifli multi effe ceperîît, V^nde fcimus nonbsp;uifTimum tempus cfle. Audi Si Paulum : Spiritus eerto loquitur, qgt;nbsp;in poßerionbus temporibus defeifeent qu dam à fide attendentes fpinbsp;ritibus impoßoribus. Et iicRzdn extremis diebus inßabunt temporanbsp;periculofa.Erunt enim homines fui amantes,auari,faßuofi,fuperbt\nbsp;inaledici, 8ûreliqua quæfequuntur. Acrurfus:Non aduemet dampnbsp;nus,nifi uenerit defedioprius, S^reuelatus fuerit homo ille feelero'nbsp;fus fihuspditus. Vides Apoßolosnihddercgnishuiusmüdi pphenbsp;faflcjfed ca, que proprie pertinent ad Eedefiam Chrißi. Quare nagt;nbsp;firi oßitq eß, non ea (erutari uellc, quædemundanisregnis tn hocnbsp;feculo euentura funt, fed ptæparare nos ad gloriofum aduentû Dû/nbsp;FlINI noßri lefu Chrißi,in quo folo noßra perpétua falus confißir.’nbsp;Habes quanta fit autoritas Apoiîohcæ dodring, qug m die Penreconbsp;ßes reueiata Si côfirmata eß per fpiritû fandû.Nam cü eius dodnngnbsp;autor fit fpiritus fandus, perfpicuum efi, qj ornnes aliæ dodnnæ,nbsp;quæ cum hac pugnant Jint dodrinæ dgmoniorem.Damnatur igttuenbsp;dodrina Fhaimudica, Mahumctica,!^apißtca, Ôi qui;quid eß harQnbsp;dodrinarum,Necp enim licet nobis contra Apoßohcädodrinä,uelnbsp;angelos ahud docentes,uel miracula aliud prcmiiteua agnefeere. Sonbsp;la Apoßohea dodrina,in die Pentecofies ApKs reuelata amp; confirmanbsp;ta,ea eß,qüg nobis ueram faluteoßendit,per lefum Chrißum DO-*nbsp;A41N VM nofirum, qui eß una' cum paire amp; fptniu faudo Deus benbsp;nedidus in fecula , Amen»

HO Ml LIA XXXXni.

IXIT Chrißusaliquoties,feabtrequfde,nonea-» r^fodeferturum difcipulos fuo8,fed rediturumnbsp;maximo ipforum commodo « Hane eonfolationcnbsp;repetit nunc, fed aha Figura fermonis, ut quod afznbsp;7^4 flidis utile eß,fxpe acmulium proponatureonfinbsp;derandum. Eß autem obferuabilis confolatio, Sgt;inbsp;digna, qug in illußrem locum pofita fit,amp; cui fandificatus fit proprinbsp;US dies domtnicus,qiio finguiis annts publice in Ecclefia recital Nonbsp;folum cm confolatur Apoßolos,fed eiiä uniuerfam Ecclefiam in fuifnbsp;ftfflidionibus, amp; exponiiuerärationê omntû afflidionû,quepH«nbsp;aceidere folèt. Quare, magno ßudio ccgnofcêda eß, Pufillü,inqr,amp;**nbsp;»o uidetis me,et itcRt pufillü, et uidebttis me,qa ego uado ad patre, * ?nbsp;Nthil necnoui^nec obfeuri dicit,ldeni eni eß,qd antea dixte St abi/,nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßb üij

IN CAPVT XVI. EVAN®. lOANNiS,

ero ad parandum uobis locum, iterum ueniam èl aiïiimam uos ad me iplum.Et ircrum: Non rebnquam uos orphanos, ueniam ad uos. Acnbsp;rurfus:Expedit uobis,ut ego uadam. Dicit ergo: Pufillum,amp; non uinbsp;detis me,hoc eft,poft paucas boras capiar,amp; abducar à uobis,ac cruxnbsp;cifigar. kaque carebitis aliquot diebus mea prcfentia,amp; magna triftlnbsp;tia affftiemini.Scd confidite.Iterum pufinum,amp; uidebitis me. Refucnbsp;gamenim à morte,ctreuelabo meuobis poft meam refurrcctionem,nbsp;ut manifefte cognofcatis me ad pattern iuifte, me diuina maieftatc ornbsp;narum efte,S^ coelefti fcrlicitatc frui.Qug res afferet uobis maximumnbsp;gaudium. Edi autem haec uerba Chrift i, fi ad ea qup prius dicla erât,nbsp;conferantur,nullam continent obfcuritatem,tamen difcipuli non in'nbsp;» ’ teliigunt ea: Dixerunt ergo quidam ex difcipiilis eius inter fe: Quidnbsp;» » eft boc,quod dicit nobis:Pufillum amp;' non uidetis me, amp; rurfus pufilnbsp;’ » lum amp;uidebitis me,amp; quia uadoad patrem C Dicebant ergo. Quidnbsp;»» eft hoc,quod dicit pufillumC Nefcimusquidloquatur. Audis difciznbsp;pulorum ruditatem tarditatem. Quid ergo accidit eis,qj tarn per/nbsp;fpicua uerba non intelligantC Primum, relidti erant fuæ ipforum hu/nbsp;manæ prudeniig,qug ad intelligendum uerbum Dei,quamuis clarû,nbsp;prorlus cgca eft. Doc emu r igitur hoc exempio, q? ad intelligendumnbsp;uerbum Deineceflarius nobis fit fpiritus lanclus. Animalis homo,nbsp;inquit Paulus,non percipit ea, qug funt fpiritus Dei.Et iterum: Sapinbsp;entiahuiusmundiftultiiiaeftapudDeum. Quarefiueaudituri fu'nbsp;muSjfiuc in pr^fentia audiamus,fiucaudiuerimus uerbum Dei,fem/nbsp;per petendum eft à Deo patredomini noftri lefu Chrifti, ut illuftreCnbsp;mentesnoftras fpiritu (anctofuo, quoeaquge’facrafcriptura audi'/nbsp;musyfeu legimuSjtedle ac uere intelhgamus.Nec dubitandu eft,qufnnbsp;Deus (erio, diligenter amp; ex fide inuocatus bcnefitium fpiritus fancftinbsp;largiai.Si uos,inquit Chriftus, cum fit is mali noftis bona dona filrjgnbsp;ueftrisdare,quantomagispaterueftercceleftis dabit fpiritum fan/nbsp;lt;ftû pofcentibus fé. Deinde, Apoft oli inebriati erant opinione ôi exlt;^nbsp;pedatione mundani regniterrengfoelicitatis. Non pollicebanturnbsp;fibi de Chrifto, nifi corporalia amp; iucunda in hoc feculo benefitia«'nbsp;Quarenon inielligunt, quæ decruce, deafflilt;ftione,dc mceftitia,0£nbsp;morte dicebantur. Sufcipit igitur Chriftus uerba fua ipfe interpre/nbsp;,, tanda. Cognouit em lefus,^? uellent ipfum interrogare,amp; dixit eisînbsp;,, De hoc qugntis inter uos,q) dixi,Puftllum Sc non uidetis me, amp; ite/nbsp;, , rum pufillum amp; uidebitis me. Amen amen dico uobis, plorabitisnbsp;lamentabiminiuos, Mundus contragaudebit. Vos autem metro/.

gt;, re affiiiemini, fed moeror uefter uerietur in gaudium ? Non eft oblcura interpretatio. Cum enim dicit: Non utdetisme,(ignificatnbsp;(è morte ab iplis àbiturum* Quæ res excitable in cis magnum moe/inbsp;rorem^

KOWJtTA« lOÄNNlS BRFNTlf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4««

t'or(frr»,p!oratum bC lamfnra.CumuerodicitJieni n uiJcbfn’s jgnißcat fc Herum a morie rcfurrecfturum,quod ^fferet cis ingens gaUnbsp;dium^Ô^maximamJæuiiam, Defcn'birautem ChrUlus hoc loco a/nbsp;pcnidime^qog f» fois, quæ pars, quæhærednas Ecclehæ lt;uç in hocnbsp;feculo. I^lorabicis, inquir, lamentabimint Slt;: moprore allmensini,nbsp;Senreotialata eft, necreiradar» poiefl. In miindo.iH poftea feqaitur,nbsp;affliâionem habens.Et PaulusrOmnes, jnquic,qui pie uoluni uiuc/nbsp;re in Chrifto lefu pcrfecutionem pariemur. Negari quidem non po-*nbsp;left, quin 8d impq habeâi fuas affliifriôcs Ôlt; cruces,quippe q? uniuernbsp;fumhumanû genus obnoxium fit aduerfis j:^pterpftüm, Adomnesnbsp;enim homines pertinet,quod dictumeft : Malediôaierra in opèrenbsp;luodn laboribus coniedcs ex ea cunôtfs diebus uitç tuæ. EiJn iudorcnbsp;Buhus tui ueiceris pane tuo. Accedit amp; hoc,quo’d Deus fæpeac mulnbsp;lum (oieat impios etiam in hocfeculouarqscalainitanbus propter ininbsp;pictatemaffligere. Quare fui quocpfuni impiorum ploratus S'la-menta.Sed maximum eft diferimen inter pictum cy impiorum affli*nbsp;éiiones in hocfeculo. Cum enim impq aut fcelerati afdtguntur, ha«*nbsp;bent qui cafus ipforum commiferantur. Vide mihi uel furem uel la*nbsp;fronem, quem hdores ad publicum fuppliti j educunt. Etfi enim honbsp;mines detertanturfceleraeorum,ramen amp; exeufant S' dolent de iplonbsp;rum fupplitio,6(î optai c folent,u( mehor * fortutia uierentur. Cum annbsp;tem pn affliguntur, primum quidem bngutitur de ipfishorrendanbsp;immaniaflagitia,deindetdplaneaccidi(ets, quod Chriftus dieu;nbsp;Mundus gaudebit. Hoftes enim Ecclefiæ Dei,magno gaudio affiiiznbsp;wntur, fiqtiando uiderint piosaffligi, amp; quocrudeJius trucidancurnbsp;pi),CO faneftius putant illi terram expiari. An non manifeftum huiusnbsp;rei fxemplum proponitur nabis in Chrifto Apolioiis ciuscChriznbsp;ftuscapitur 5^ crucifigitur, Aportolieiusdifpergutnur ,amp; lugehunbsp;Hic ergo uideas ingentem impiorum Igtiiiam amp; infultationem: Spe/nbsp;rautt,ioquiun(,in Deum. Liberet eum nunc, (1 uult. Et: Ahos feruâ-»nbsp;uit, feruct feipfum, fi eft Chdllus il le Dei eleâus : Sed idem reftarinbsp;turexempia omnium feculorum ram ante poft Chnftum, Dauidnbsp;Wthementerconqucriturdcfuishoftibus,qimaximoaftitianturgïLinbsp;dio, de aduerfis qugipfi accidunt: Dilaiauerunt,inquiens,fuper menbsp;osfuum, dixcruntEuge,euge,uideruntocoli noftri.Ei mox:brubef *nbsp;rant amp; rcuereantur fimul,qui grarulant malismeis. Acrurlus: Auer/nbsp;tanturretrorfum, erubelcant, qui uclunt mihi mala. Auertanturnbsp;llacim erubcfcentes,qui dicuntmihi euge,euge. Siccum affligeren*nbsp;lur ciues urbis Hiei ufalem,qui erant populosnbsp;nbsp;Ecclefia Dei. Am*

inonitæplauferuntmanu, coneufterunt pedibus,gauiii font ex 10/ to torde, dixeruni Euge euge, Sanâuarium pollurum eii » «rra

IN CAPVT XVI. EVANS. lOANNiS.

îuJâ defolataeft. Dixit amp;Tyrus de Hicrufalcm* Huge, eiige, cotM fraiSg font portg populorum. Poft Chriftum autem, quanto gaudiernbsp;affcifti fint impi},tn infcelicitate Ecclefig Dei, teftatur Chriftus ipfe,»nbsp;cum ait: Veniet tempus, ut quifquis intcrfiiiat uos uideatur cultumnbsp;præftare Deo. Et quid fibi folennes illg uoces Ethnicorum de Chrigt;nbsp;ftiauiSjAd Leonem.EuToIIe Sacrilegos,aliud (ignificant, incre*nbsp;dibile efte gaudium impiorum,de afflitftionc Ecclefiæ Dei C Cum iznbsp;giiur pi} non folum ipfa cruets duritia,ucrumetiam impiorum Igtitianbsp;affligantur, magnum eft difcrimeti inter piorum afflidiones amp; uuPnbsp;gares humant generis calamitates. Sed quidC Num afflidiones Eecknbsp;fig Dei funtperpeîuæC' Num perpetuus eft mœrorciusC Nthil eerienbsp;minus. Mccror^tnquitjUeftcr uertetur in gaudium. Breuiftimum diznbsp;dum, fed latiffime patens, Opponitur aut gaudio mocrori huiu»nbsp;mundi. Gaudet mundus , fed gaudium eius uertttur in perpetuumnbsp;mcerorem,ideocp in marore defperatlt; Moeret Ecclefia Dei,fed moenbsp;ror eins uertitur in perpetuum gaudium, ideoc^ inmoérorcoptimenbsp;confidit. Obfecro autem tc, quid tllud eft, quo Ecdefia certa reddigt;nbsp;tur,q3 mœror eius ucrtaiur in gaudium,amp; quo firmam de uenturo einbsp;æternum duraiuro gaudio fidutiam concipit^ Num concipit earn exnbsp;Humana rationed' Minime omnium. Nam fi ex hac de euentu mceroznbsp;roris iudicauerit, pronuntlabttcum effe fempiternum, Videturcznbsp;nim affitdo,ac prgfertim doloribus mortis comprehenfo,fi prudentnbsp;tigfugrelidusfuerit^mcerorem nunt^ullumfinem habiturum,ê^nbsp;cruiiatus perpetuos (ore* Cum enim non uideat adiutorem in terra,nbsp;amp; in rebus humanis,putat nee in cœlo, nec in diuinis rebus ullum renbsp;liquum efte auxilium. Quare non eft iudicandum de euentu mcero/*nbsp;ris ex humana ratione , aut ex præfenti doloris fenfu. Quo ergonbsp;refpitiendum eftc Noncertealio, quam quo Chriftusfuos Apoftonbsp;los remittit.lterum, inquit, Ueniam ad uos,uidebo uos, 8^ gaudebitnbsp;cor ueftrum, amp; gaudium ueftrUm nemo tollit â uobis. Hgc eft con*;nbsp;tio de Refurredione Chrifti, Nam Refurredio Chrifti à mortuis,nbsp;firmiflimum pignus eft, quo certi reddimuf, qgt; quicunep in Chriznbsp;ftum credit,non pereat in mcerorejed habeatgternam uitam. Nihilnbsp;enim certius eft ,nbsp;nbsp;nbsp;qgt; Chriftus refurrexit tertia Die a’ mortuis 8^ fe-*

dit ad dexter â Dei,confecutus non folum liberatione ab omnibus do loribus mortis amp; inferni, uerumetiam cœleftem amp; perpetuam foelienbsp;ciiate.ChriftuSjinquit Paulu8,excitatus â mortuis,non amphus mo/nbsp;ritur,mors illi non amplius dominatur. Et iterum : Humilem prg/nbsp;buit femetipfum fadusobediens ufcp ad mortem,mortem aut crucistnbsp;Quapropter Deus extulii ilium in fummâ lublimitatê, ac donauitnbsp;illi nomc, qd eft fupra omne nomê,ut in noie lelu emne genu fe fleznbsp;dat

BtMftÜlS. iQÄHNtS -BREMTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40:9

lt;3^ateceïeHium, rerreftn'um 8^ infemorum» En, hæceû maîena^^ 6C fœhci’as, in quam commutatus fait doler ôc ma?ror,qucm ChriHusnbsp;in palîion€,crüce èi morte fua habint. Non eft autem (enriendum,q)nbsp;Chriftus refurrexerit,amp; cœleftem fœliciratê acceperit (ui lolius gralt;nbsp;Ua,fed queroadmodum morcuus eft,propter peccaia nortra,iia etiannnbsp;refurrexii propter iuftifkaiionem noftri ,utquorquot in ipfumcre/nbsp;dunt,csptantcum ipfope^petuumfruâum refurredioniseius. Ofe*-as dkit: Viuificabii nos poft biduum.ln die tenio fac»et nos refurge/nbsp;te,S^ uiuemus ante fadem etus,hoc eft, SiaitChr ilius refurgei tertianbsp;die, ita nos frucmur eiust eUirrc(ftione,ui æternam habeamusuitam;nbsp;Chriftu!«. iple diatftterum ucniam aftumam uos ad meipfum,ut uznbsp;bi fum ego,amp; uos fttis.Et Paulus:Ghriftus,inquit,re{urrexit ex mornbsp;tuis,primitif eorumqui dormieiant,fuii.Poftcp enim p^rr hominemnbsp;fnors,etiam per hominem refurreâio «nortuorum. Et ite» um:Spiri/nbsp;tus leftatur uns cum fpiritu noftro,q) (imus filrj Dei. Quod h fdq,»*’nbsp;gitur amp; hgredcs.Hfredes q »idem Pei,cohæredes autem Chrifti. Sinbsp;ejuidem (imul cum eo paiimur, ut unà cum iUo glonficemur. Acnbsp;rurrus:Cum eftemus mortui perdchtfta, conuiuificauit nos unà cumnbsp;Cbrifto, Cper gratiâ eftis feruati)firaulquecum eo refu(citauit,Ôf fi/nbsp;lt;nul cum CO federe fecit inter cœleftes. Et iterum: Cum eftetis mortuinbsp;perdeliâa amp;pcr præputium carms ueftrgfimulcumillo, uiuifica/nbsp;uitcondonans nobis omnia dehcta. Vides hune cfte frudum Re/nbsp;furredionis Chrifti,q3 mcei or Ecdefig uenatur propter Chriftutn,nbsp;an perpetuum gaudium, Quare h^c fumma fit cura noftra,hoc fit ftiinbsp;dium noftrum, ut fimus membra Ecclefig Chr«fti,(id quod fit per finbsp;drm in ChrUtum, ) amp; ut ponamüs nobis ob oculos Relurredionemnbsp;Chrifti, quæ cenifTiraum pignus ett, mœrorem noftrum, non forenbsp;peepctuum,fedmutandum in ccefefte gaudium. Porro,ut in meeftûnbsp;tia maiorem habeamus confolationem, Ôt' ipe fuiurg Igting patienternbsp;aduerfaferamus.oftendii Chriftus typum Refurredionis, ÔC conle/nbsp;quendp Igt.iig in moeftina, depidum cfTe in muliere prégnante,nbsp;parturiente. Muller, inquiens,cum parit, dolorem habet,quia uenit * *nbsp;boraeius. Cumantempeperii puerum,iamnon memjnitanx«etaiis, * *nbsp;propterea q? gaudeat hominem efte natum in mundo. Et uos ignurnbsp;nunequidemmoerorem babeti8,fcd iterum uidebo uos,ö^ gaudebit ‘ *nbsp;cor ucftrum,amp; gaudiu ueftrüoemo tollita iiobis.Obferuabäl: exem * *nbsp;plum,actnilio magnam affertconfolationê pfjs mulicribus,qgt; Chrilt;nbsp;itus hoc loco de dolore partus earum coniionatur. Sigmficat cuim,nbsp;qgt; dolor partus non temerc accidatmulieribus,ledacc)datei«diuinanbsp;ordinatione. Elfi enim omnes homines , qui ex Adamo defeenenbsp;dmif jCoucipiuniur amp; naftuotur in peccato, amp; nonnull» impudic^

/

ÏM CAPVT iEVANd. lÓANNT?- gt;, mulferesconcipiunt liberos exillegitimoamp; fcelerato concubitu^ta*nbsp;men pareus ipfc amp; dolor partus funt diuina ordirtatiotMultiplicabo#^nbsp;inquitDeusad muliercm^grumnastuascumcortceperis, SC in dolortnbsp;paries filios. Quan^ autem bic dolor, maledidioed propter peeca-'nbsp;turn, tarnen poü^ Chriftus expiauit peccatum, inutata eft hec male/nbsp;didfo in benediâionem,ut ijs mulieribus, quaécredunt in Chriftu*nbsp;dolor partus fiat propter Chriftuin crux fanda,in qua Deo placeant^nbsp;Sii. d Deoconferueotur.Mulier,inquit Paulus,fedu(5ta,fada eft obnonbsp;xia tranfgreflioni, falua tarnen fier per generationê liberoruji man/nbsp;fcrit in fide^dilcdione, amp; fandlificationecunt caftitate» Quare pr^g/nbsp;nantes parturientes mulicres reuocent in dolore partus fui hoedi/nbsp;dum Chrifti in memoriam, 8c innocent Deumpatrem dominino/nbsp;ftri Icfu Chrifti, ut quam ipfc impofuit crucc mitiget, amp; cum fit pronbsp;pter Chriftum filium fuum propitius fadus miferis mulierculis, connbsp;feruet eas dementer in fummo ipfarum periculo. Deinde confideratinbsp;dum eft, q? Chriftus definiat hoe exemplo, quid fit dolor piorumgt;nbsp;uidelicet,q3 fit dolor mulieris prægnantis» Qpalis ergo eft hic do/nbsp;lorf Certe dolor mortis eft,amp; mulieres partui propinquf ,morti pronbsp;pinquf elTe uidentur.Sed quidc Num Deus impofuit prggnantibusnbsp;hune mortis dolorem, utuitamamittäntamp;pereantc' Minimcomni/nbsp;um. Tantus quidem dolor partuseft,ui muliereseo laborante« exißinbsp;ment de uita fua aäüm dTe,Sed ecce tibi,pro una morte redditur donbsp;plex uita,mulierisuidclicer.amp; filioli. Cum peperic puerum, inquir,nbsp;iam non meminit anxietatis« Talis etiam eft dolor piorum. Magntnbsp;eft grauitas afftidionis eorum« Et in media afflidione uideiur de fa/nbsp;lute ipfarum adum efte, adeoc^ id fieri folet, quod Ezechias dicittnbsp;Venerunt filq ufep ad partum , amp; non eft uirtu's pariendü Sed manenbsp;paulifper,amp; ueniei pro una afflidiöe,duplcx gaodiü,acpromaximonbsp;dolore, maxima confolatio» Nam quemadmodum tantus eft dolornbsp;mulierum parturientium, uteouideatur genus human um périclita/nbsp;ri,amp;ramen non périt hoc dolore,fed potiusc5feruator,ita tantæ funtnbsp;C31amitates,qug‘ accidut Ecclefig Dei, ut uideat in ijs ptfitura.^ tn e/nbsp;uadit per eas ad fumma faluie, idque nulla humana potentia, fed tmnbsp;potentia Refurredionis CX?MlNlnoftriIefu Chrifti, cui refurrenbsp;dioni Eccefia per fidê iia coiunda eft, ut ab ea ne morte quidê auellinbsp;queau Dices autem: An nort moriuntur fppe mulieres iuparw’^annbsp;non accidit aliquoties,ut amp; mulier parturiens, amp; filius naftendus uenbsp;na’ in partu intereantC' Vbi ergo manet mulieris gaudiumC H^c nonnbsp;eft otiofa aut fuperuacanea interrogatio. Sicut enim mulicres partu/nbsp;rientes aliquoties moriuntur in partu, amp; nullum uideniur eonfequinbsp;gaudium, ita amp; pij,uel tandem in hoc mundo aut occiduntur,aut üna* gt;nbsp;cun»

HOMILIAl IOAN N IS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;470

com alfjs hominibus morte lotercunt, Vbi ergo eft illoru^audiüç' Dicamus igi'tur primum de muIieribus.Excmplû enfm, quod Chri gt;nbsp;ftuspropofuît,non tn hoc produciiur in medium, ut fignificetur omnbsp;nesmulierespartu laborantes, focliciter parère, Si cxrernum gaudigt;nbsp;um confequi. Mortua eft in partu faneta mulier Rahel, uxor Pairiarnbsp;chg Jacob»Moriuntur Si quædam aliæ mulieres tam piæ cp impie innbsp;partu. Sed in bunc ufum producitur jftud exemplum,utoftendatur,nbsp;quid generaliter,iuxia communem rerum curfum fiat.Generalis Deinbsp;ordinatio eft, ut dolorem io partu, fequatur nato filioJo, gaudium..nbsp;Mulier autem, fi uelit, efFicere poteft, ut etiamfi diuerfum accidcric.nbsp;Si necefle habeat in partu uni cum filiolo mori,uerum gaudium connbsp;fequatur, fi non corporale. Si euanidum, certe fpirituale, coelefteSdnbsp;perpetuu. Initioenimmuliercsprggnantescogitaredebent.fe gens'*nbsp;tioneureri Si partu,uerfari in diuinaordinatione. Etfi enim qupdamnbsp;impudieg mulieres concipiunt illcgitimc,tamen ipfa uteri geftatio ecnbsp;partus eft diuina ordina£io.Deinde,quod eft omnium howinum of/nbsp;fitium,agnofcere debent peccata fua,Si credere in Ch; iftum,q5 propnbsp;ter ipfum Deus fit propitius Si remittat peccata. Adhæc inuocare denbsp;bent Deum patrem do mini noftrt lefu Chrifti, ut propter Chriftumnbsp;adiuuct ipfas in fummo fuo pcriculo. Poftremo fulcipiant fe fobole,nbsp;cjuam Deus daturus eft,ad cognitionem Chrifti, pro uirili fua educanbsp;luras ctTe.Deus enim dat parentibushberos,non uteducentterrenosnbsp;tantum ciues. Si ut liberi ieeftentur uanitatem huius mundi, fed ut c/nbsp;ducent cœleftes ciues, Si liberi cognofcant uerum Deum patrem do/nbsp;mini noftri lefu Chrifti,perfpiritum fanlt;ftum,quæfola cognitio, uinbsp;ta eft gterna. Hgc fi prägnantes mulieres fecerint, nullam faciunt ia/nbsp;ôuram in partu,fine uiuant,fiue rooriantur. Si enim non confequunnbsp;wr corporale Si externum gaudium,nihil certius eft,^ q, confequa/nbsp;lur in Chrifto lefu coelefte Si perpetuum gaudiû, cuius minima parsnbsp;noneftgquandauniuerfo huius mundi gsudio. Sic etiam fentien/nbsp;dumSidicendum eft de omnibus ijs,qui magnis Si extremis perioi/nbsp;lis obqtiuncur. Primum cnim,fiue temere te in pertcula conieceris, finbsp;ue legitime in ea incideris, diuinitus immittunxur. Quare cogites tcnbsp;infuftinendispericulisSiafflidionibus uerfariindiuinauocatione,nbsp;deinde agnofcas peccata tua. Si credas in lefum Chriftum, q? hie fo/nbsp;lus fit expiaiio peccatorum. Si iuftitia tua. Praeterea, inuoces Deumnbsp;patrem domiui noftri lefu Chrifti, ut te propter filium fuum lefumnbsp;Chriftum fcruet. Poftremo fufcipias uitamtuam, diuina fpiritus fannbsp;ôi gratia, regendam Si gubemandam iuxta uerbum DOMINI, utnbsp;declares gratitudinem tuam erga Deum feruatorem noftrum. Haec finbsp;Veeris, fieri non poteft,quin magnum dolorem fequatur maius gauz

lU SAPVT xM EVANÄ, IOÀNNIS

4iotn,n pon terrenum,ceric cceleftc, fi non hiamanum Si euanMuni« ccrte diuinum 5gt;C perpetuum Jracß nullam fac/es iaduram, flue uita 11nbsp;ue mors fequatur. Nullus noftrum, ï'nquit Paulus, fïbrjpfi utuit, amp;nbsp;nullus fibtipfi moritur.Nam fiue uiuimus,domino uluimusjiue monbsp;rimur, dno morj'mur. Siue Jgit uiuamus ftue moriamur,DOMINInbsp;fumus. In hoe enim Chriftusamp;mortuuscftamp;refurrexH,amp;rcuixi't,nbsp;ut mortujs ac uiuentibus dominctun Et iterum : Mihi uita, Chriftutnbsp;eft, amp; mors lucrum. Hæc diligenter mednanda amp; facienda funt ionbsp;omnibus aducrlis , ut ea fortitcr feramus, amp; foelicem eorum cuen/nbsp;turn nobis certe polliceamur per lefum Cbriftum DOMIN VM nonbsp;ftrum ,quj ed una' cum patre amp; (piritu fantHo Deus benedidus in {tlt;nbsp;cula, Amen»

HOMILIA XXXXIIIL

nés triftitig lætitiæ, mœroris 8f gaudq, tarnen gaudiû, qd prj côcî piût ex cognitione Chrifti,8d refurredionis ac regni eius,non eft monbsp;mentaneum aut muiationi obnoxium, fed eft fempiternum, quod innbsp;hoequidem mundo fuam habet imbec)llitatem,in uenturo autemfe/nbsp;culo perfitietur ablolutiffime,amp; durabit perpetuo. Quare coramiunbsp;tendum no eft,ut in moerore abiftiamus Cbriftum,fed potius,ut tanznbsp;to diligentius Chriftum per fidem conferuemus, quanto grauior eflnbsp;afflidio,quo uerumgaudiumconfequamur ôiconferuemus. Alt;î denbsp;his quidem hadenus.Nuncautem commemorat Chriftus alia bene**^nbsp;Fit!a, qug collaturus eft poft meerorê in Apoftolos 8d Ecclefiam fua,nbsp;,, poftcß refurrexerit â mortuis, ÖC federit ad dextram patris fui. In illonbsp;„ dieCinc^it^me non interrogabitis quicquam. Amen amen dico uolt;nbsp;, bis,qugcunc|^ petieritispatrem in nomine meo,dabit uobis.Quxraznbsp;mus primum de quo die Chriftus loquatur. Cum autem fupra dixeznbsp;rit. herum ueniam uidebo uos. Et : Paracletus, quern mittet paternbsp;raco nomine, docebit uos omnia, amp; ducet uos in omnem ueritatem,nbsp;manifcftum uero fit,q3 hæc a' die refurredionis Cheifti,^ miffionisnbsp;fpiritusfandi impleta fint,manifeftum etiam eft,nbsp;nbsp;Chriftus loquw

tut hie

M0M!LIA8 lORNNlS BRENTri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47#

iurhicdcdicfeuteporc,quorefurrexlt;ta' mortuis, ermifitäifcfpnlis fuisfpirituiTifandû. EoigiturtêporecôtulitChriflus mdikipulos,nbsp;hoc cft,«n uniucrfam Ecclefiâ fuam duo maxima benefuia. Alferû cft.nbsp;Non intcrrogabitis me qui(i^, hoc elf, Vos ipfi oia ita cognofcef is,nbsp;ut non neceiïc habeatis me amplius quicc^ ïntcrrogai e, Ôi ex me cognbsp;nofccre. Nam fpiritus fandus docebic uos omma,amp; ducet uos in omnbsp;ncm ueritatem. Akerum elf: Quæcuncp petieritis patrem in nominenbsp;meo dabit uobiSjhoc elf,omnia impecrabids nomine meo,a Deo, pa-*nbsp;tre.haque Chrilfus promittit hoc locoje, milTo fpiritu fando, efïc/nbsp;durum,ut Apolfoli amp; omnes tredentes in ipfum fiant omnifci), ôf,nbsp;üf ûa dicam, omnipotentes. Quibus benefitqs^quid potélf maius di-'nbsp;ci,aut cogitaricOmnia enim fctre,amp; omnia apud Deum pofTe, excelnbsp;lit omnem humanâ indulfriam, dignitatem,amp; maielfatem. Sciamusnbsp;igitur, quomodo hæc intelligenda finr, ut nihil temere afFirmemus»nbsp;Ac initio deomnifcicntiapiorum.Ghrilfus enim, aim dieu pios omnbsp;nia ita cognituros, ut non amplius necelTe habeaot ip'u n interroga 'nbsp;re,non loquitur de quibufuis rebiis,aut de i)«,qnbsp;nbsp;nbsp;cog liiioni huma

nerationisfubiedæfunr. Non enim lent it Apoäfolos öi ahospios cognituros,per fpiritum fandum.omnia humana op:fitia,omncs hunbsp;manasartes,0lt;.ij[iielIedurosomnia obfeura in philofophia Gentiü..nbsp;Hgc, ctfi habent luum quendamufum, tarnen pollunt Imgulaznbsp;ri dono fpiritus landi,humana tantum ratione compreheodtA' nonnbsp;pertinent propriç ad regnû Chrilf i. Sed l?quituj ChriHus de i)s re/nbsp;bus,qug cognofeendæ lunt ad confequendam ueram coram Deo iuznbsp;ftitiam, amp; perpetuam (alutem. Non interrogabitisme quiequam,nbsp;hoc elf »Spiritus fandus ita uos omnem ueritatem docebit,uc cogno*nbsp;. fcatisomnia qup luntuobis necelFariaad falutem. Cognofeetisenimnbsp;^meefle uerum Nleffiam meumregnum non elTe mundanum, fednbsp;çœlelf e,meum offitium elTe expiare peccata ueftra coram Deo,0^ reznbsp;fociliare uos cum Deo.Cognofcetisomnes eos,qui in me credunt,renbsp;putari coram Deo iuftos adoptäri in filios ac hgredes Dei,fognonbsp;(cetis item uerum ufum finem legis,uidlt;Iicet, qgt; lex non lulf ificet,nbsp;fed occidat potius, à.' hoi es ad mereminai /ut mèa fol tus gratia, pernbsp;fldem, iuiftficent. Breuiter.Cognofcetisme lolumeffe lapientiam,nbsp;iulfiiiam,fandincationem amp; redemptionem ucifram, Cognitionesnbsp;amp; fcientigaliarum rerum,etfi humano genen utiles elfe polfunt, ta^nbsp;men fine cognitionc Chrilfi,nihil funt.Sola autem cognitio St Icier*nbsp;lia Chrifti,ettamli fucrit fincaliarura rei« cognitione.tn sterna elf uinbsp;la S^ fcsliciias. De hoc benefitio,quod fpintus fandus elf et in Ecdcnbsp;fiam a die Peniecoftes , collaturuscontionati etiam lunt Prophetap,'nbsp;ipcl dicit: Etfundatn fpiniura tneuin, dicit DnS, fupynbsp;tc q

W CAP^T' E^AïÏÖ. IOANSTT?'

c'arrtem Si prophetabunt filq ueftrl Ói ftliæ ucftræ. Senes üeHri fortgt;gt; ¦¦; nia fonniabunt, Si iuuenesueftrtuifiones uidebunt» Hoc difturanbsp;cG:, ot öi Petrus intcrpreiarur, de publica reuelationc Euangelq de :nbsp;ChriGo^ex quo Buangebo mainfefte cognofcuntur omnia ea,q'iç nonbsp;bis ad cort^eiuendam iiiGitiam 8lt; falutem nccetTaria func. In B*aJa,nbsp;de reuelato Ouangelio Chrirti dicitur:RepIeta eG fc^ra fcicntia DO'*nbsp;MlNIJicut aqua maris cîmniaoperiens. Etapud Hieremiamr Noigt;nbsp;docebit ultra uir proximum fuum, uir fratrem fuum diccns: Cog^nbsp;nofcc DOMIN VMOmnes enim cognofcentme à minimo eorumnbsp;ufque ad maximum, Hæc non eo rapienda funt, uel quo'd Apoftolfnbsp;omnia poft acceptum fpiritum lanäum in die Penrecoftes, ita exadenbsp;cognouerint ut non indiguerincamplius alqs (piritus fan^fti reuela^nbsp;tiOfubuSjCUm Petrus non uoluerii Gentes adhuc incircücifas ad congt;nbsp;niunionem Euangelq recipere,ntfi cœlefti uifioneadmonitus,quenlnbsp;admodum Icribunt Aifta Apoftol/ca, uel quód nos non debeamusnbsp;poft acceptum Baptifmum, qu« eft lauacrum regeneration is Si rcoolt;nbsp;uaiionisîpiritus fanîftr, facræ (cripturæ operam dare, amp; condonesnbsp;piæ doiftrinæaudire. Sedqnôd is qui aiïecutus cft, aurore fpiriianbsp;fan(fto,uerâ cognitionê Ghrift t, etfi quedâ ignorât, Si necefle h jbecnbsp;in fideChriftifubinde magisacmagis per uerbum Dei illuftrari,nbsp;confirmari, ègt;( crefeere, tarnen quantumattinet ad Chriftum ipfum,nbsp;qiiiperfidemcognituseft, nihilprorfus deefteredenri ad falutem*nbsp;Âc habuerunt etiâ Pæriarchæ Chriftumper fidem, poft^ aût Euaiinbsp;gelion reuelatum eft per ipiritum (aniftum in die Penrecoftes, Si uulnbsp;gitum in toto orbe terwrum, tantum (uperat noftra cognitio, Patri-*nbsp;archirum deChrifto cugnitionem.quantum Iux,tenebras,Si diesnonbsp;(ftern. Nunc propius, inquit Paulus, adeft nobis lalus, qp turn cumnbsp;credebamus.Nox progreflaeftïdies autem appropinquauit. Et aliasnbsp;uocat EuangelionChrifti, myfteriumaetcrnistemponbus taciturn,nbsp;nunc uero manifeftatum,ôi in omnes genres patefacfium* Quare ag*nbsp;nofeamus hoc benefnium Oei, Si amplelt;ftamur hanc kicem Euangexnbsp;îî} grato animo,ur quicquid rehquum in nobis eft tenebrarumjpletinbsp;dore Chrifti dilpellaïur, Deinde contionaturChriftus deomnipo-*nbsp;tentia piorum. Amen amen dico uobis:Quæcuncp peticritis patrem

' in nomine meo, dabit uobis. Si Deus pater dat petentibus nomine Chrifti, quæcunc^,quæcuncp ’nquam,petierinc, certe tales petentesnbsp;(unt precibusfuisapud Deumomnipotenterquot;» Hoc ult; retfte inielliganbsp;mus, primumomnium cognofeendum eft, quid lit peierealiquidânbsp;Deo,oomine Chrifti. Sciamus igitur, quis lit Chriftus.St quod ficnbsp;oftitiumeius, Chriftusenim eft unigenitusamp;^ æternusfilius Dei,nbsp;qui aflumplit hominem. Si uenit in mundum jad hunc ulum,ut pla-»nbsp;catcf

HOMILIAE ÎOaNNIS CRENTIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^»

«wet morte fua peccara noftra, amp; reconciliarct nos Deo patri fuo. Ec huncChriftum Deus pater na dil»gü,ut reputet iußos,amp; adopter innbsp;liliosachæredes fuos^omnes iHos,qui ainpleôuntur ipfum fide fua»nbsp;Pctçre igitur aliquida' pâtre norntncfilt) fui Chrifti » eft credere, tpnbsp;Chriftus placauerft nobis pa(rem,amp;’ pater Fauéat nobis propter Chr inbsp;ftum»arpctcreexhacfide, ut Deus largiarur nobis propter Chriftunbsp;benefitia ioa. Itacp petercahquid nomine Chrifti duO compléét itur»nbsp;Alte8t eft fides in Chriftum, q jod ipfe fn propifaiio noftra coramnbsp;Deo. Ahcrum eft inuocatio propter Chriftum Si propter propinanbsp;nonem ab co faâam.Non cnim habemus ahud,propter quod à Deonbsp;benefitia petamus. Noftra iuftitia ft qua eft, infirma eft, Si intiata,nbsp;neepoteft in confpedu Dei conftare. Sed Si fanôorum omnium iu *nbsp;ftitia per fe fordec coram Deo. De omnibus enim d iét um eft:Non iUnbsp;ftificabitur in confpetftu tuo omnis uiuens.Quare nec noftrg,nec fartnbsp;(ftorum iuftitic nomine poHiimus Deum inuocare Si benefit la ab eonbsp;petere.Sola iuftitia Chrifti pet fréta eft,Si conftai in luditioDei.Sonbsp;lus ChriftuB fua fanétitate Deo patri acceptas eft. Amat autem nos panbsp;ter propter Chriftam,fi in eum credimus. Sic enim moxait ? Ipfe pa/nbsp;ter amat uos, quia uosme amaftis. Si aedidiftis.qp a Deo exiuerjm.nbsp;Reliquum igitur eft.q? patremjolo nomine Chrifti Si propter'*Chrinbsp;ftum inuocare queamus Si debeamus.Er qj hi,qui contemnuni Si nonbsp;crcdûi in Chriftû,non poft ini Dlt;um ußre inuocare, eilâliuei ba inlt;nbsp;uocaiionis fexcenties iter et. Quod cum itafe habeat,uideamus nunc,nbsp;qugper QVÆCV^NQV'E, font intclligèda. Die it enim Chriftus^nbsp;QVÆCVNQVEpeiiciitis. Qup ergo lunulia QVÆCVNznbsp;QVEcHicconfiderandum eft, in qua materia. Si in quoargumentonbsp;^icêdi Chriftus uerfçt. Non cm loquit de omnibus rebus indifcriminbsp;natim, fed de omnibus,qug ad regnù Dei.Si ad gloriam ac lanéiiftcanbsp;tioncnominiseius pertinent. Primum igitur per QVÆC VNcp:nbsp;non iniclligic iniufta.Si impia.Quale eflet, (i qnis peieret, ut lieer etnbsp;ipfi impune fcortari amp; furari. Aut (i qui iunt faéti boft es pic doé ru*nbsp;n^.tamen peterenc in nomine Chrifti, ut Deus fortunaret beltum,nbsp;quodaduerfusEcclefiamfufcipereuellent. Hoccerte efTei petere.utnbsp;Deusfaueretimpieiati.Si iuuaret crudelitatem.Qua peiitione, quidnbsp;iciïei impu^ntius,aut deteftabiliusC Deinde Chriftus non inielhgitnbsp;per QVÆC VNQVE,ea,quç funt aliéna a noftra uocatioqe. Aponbsp;ftolorum uocatio crat, non folum prædicare Euangelion Chrift i,ue/nbsp;rumetiâ æderc’niiracula. înfirmos,inquit,fanaie, leprofos mandate,nbsp;mortuos fukitate. Quare qu^cuncp Apoftoli in bac uocatioo^ “ P^*nbsp;tre, nomine Chrifti peucrunqca ita impetrarune, ut Si infim «os mpnbsp;Ce H)

i« ôÂP’Ç^r•• îfiÊVf. EVÄNJ, ïoa::nî3

} vabilitcr fanarent, ôlt; mortuos fufcnarent. Petrus ad daudum bat. In nomine lelu Chrifti Nazareni,furge ôf ambula. Claudus pronbsp;tinusconfolidatis p! antis exiliic, amp;ambulauit. Vcnitamp; Petrus adnbsp;Dorcadem uiduam mortuam inloppe. Cum igiturpofitis genibu»nbsp;oraiïct jUt Dôrcas refurgeret, impcirauit,quæcunq^ petqt, Dorcas exnbsp;nim uiua furrexit.Nam hcc erat uocatu) Petri.Noftra autem»qiii ho«nbsp;tempore prædicamus Euangelion Chrifti,uocatio quidem eft,docc/nbsp;re Euangelion,non auterp gdere talia miracula,quaha Apoftoliscotlnbsp;ceftum fuit fderc. Quareni(i quis (ingulari (pintu Dei excitaretufnbsp;ad ædendamiracula, non fieret uoti fui côpos,etiamfi inuocato Dconbsp;per nomen Chrifti, iuberct mortuum ad hanc corporalem uitam rcqnbsp;dire.NoIîra enim uocatio hoc tempore non eft,ut miracula ædamu»^nbsp;Commemoraruni nobis his diebus amici fide digniffimi, molieremnbsp;anabapriftico fpiritu afflatam,ed infanif proceftilTe,utexiftimariti f«nbsp;poffe, exêpio Mofi,uicinos fuos ccekfti Manna pafeere. Vocatis iginbsp;tnr uicinis ad prandium, cum nihil ciborum ad focura paratum eftetjinbsp;êt exordine ad menfam collocati5,ucrtit fe mulier ad preces,et petqf»nbsp;ut cibus éccelomirtereiur. Hierum hofpires attonin federe, amp; coeïegt;nbsp;ftêribâ expedare.QuidpluraC Deusuaniflimaspreces mulicrisnonbsp;9udit,amp;conuiuc fpe fua falii,uel tandem domum iuamfaHfielid repexnbsp;tere coguntur. Mofi enim uocatio fuerat,non huius fuperftitfofæ munbsp;lierculg,Manna de ccclo dare. Quare in inuocaiione petenda funt ea^nbsp;que ad noftram uocationem pe» tincnt.Namquæ fie in nomine Chrlnbsp;fli petierimu8,ea omnia dabit nobis cœleftis pater. PoftrcmoChrlnbsp;ftusjçum dicit,Q VÆC VNQVE,non intelligit ea,quæ funt ab ipnbsp;fius offitio aliéna,QusIc eflètjfi quis peteret à Deo in nomine Chri/«nbsp;fti,ut daret ipfi magnam uim auri, Ôé multum pecuniæ, aut ut facereenbsp;ex ipfo regem mundanum.Hfc non effet uera petitio, ni(i fi quis finxnbsp;gulari uerbo Dci hue uccaretur. Generale enim offirium Chriftinbsp;non eft,extcrnam pecuniam cultoribus fuis diftribuere, autereare e»nbsp;ipfis reges mundanos. Apud Matthaeum petunt duo difcipufi, ucnbsp;. unus (edeat ad dexteram Chrifti in regno eius,alter ad finiilFàm.SecInbsp;audiuot:Nefcitis,qiMd petitis. Apud Lucam petunt lacobus ôe loannbsp;oes,ut Chriftus iubeat ignem delcendere, amp; confumerc Samarira*^nbsp;nos,quôd non reciperent eurn in foam ciuitatem,fed Si ipfi audiuntjnbsp;r^efcïtis cuius fpiritus cftis uos, Fifius enim hominis non uenit adnbsp;perdendum animas hominum,lcd ad feruandum.Nâm uerum oftitinbsp;um, amp; propria uocatio Chrifti eft, placare iram patris, reconciliarenbsp;humanum genus Deo, remittere peccatum, conlerua» e in morte, ô£nbsp;dare coeleftem uttan) ac fcelicuaiem.Quodcunque igitur h'arum fpj xnbsp;ruual*

lOÀNNIS BRENTih rîtuaîium ccelcftium rerum pcticrimus paîrcni nomine Chriflt,nbsp;dabitür nobis.QusdergodicemusdeccrrenJsrebusCQuid;Si quif/nbsp;jaiam aut fame affiidus, aut difficili mofbo grauatus, autab hofii/nbsp;bus cjrcumuentus fuerit non perat à Deopatrenominc Chrifti pa/nbsp;nem, corporalem fankatem, èi. externam ab hoftibusIiberationemC’nbsp;Quid ç' non petam, ut Deus defendat amkum fufeipientem ex uo/nbsp;catione fua perkulofam peregrinaticnem C Cerre hæcamp;J fd genusnbsp;alia beneifkia Deicorporaliapetendafunt,fed his conditionibusnbsp;quas iam enumeranimus,primumenim,corporaliabenefitianonnbsp;funt pefenda,ut abutamur ipfis ad peccandum aduerfus Deum. Quanbsp;lis enim, 8d quam impia effet hæc oratio, fi quis dicer et, Peto domi/nbsp;ne,in nomine Chrifti filr) tuf, ut mereffituas priftinæ incolumttati,nbsp;quopoffim pro mea libidine helluariaut kortarif Atficoranthi,nbsp;qui in morbo non refipifeunt, fed cogitant, fe fi recuperauerint fani/nbsp;lt;atem,uetera fuafcelera fedfaturos» Deinde petendî funt corporalianbsp;benefkia ad huncfin€m,ot qs feruiamus légitima ooftrp uocationi,ecnbsp;Ut gloria nominis Dei promoueat,ac noflræ perpetug faluti confuiaznbsp;tur, Sed quia nos non poffumushumana ratione cognofeere, quænbsp;corporaliapropriecondiicant adilluftrationemgIoriæDei ,amp;:qua2nbsp;uiilia fint ad noftram uocatiooem amp; falutem, idcirco in petitione bcnbsp;nefitiorum corporalium, Temper addendum €{f,quod Chnftus iplt;nbsp;feaddidkjcum precareiUF,ut tranfiret ab ipfocaliîtpaffionis: Non*nbsp;quodegouolo,inquiens,fedquodtuuis. Erquod docuknos in doznbsp;minicaoratione: Sandificctur nomen tuum, Adueniat regnum tuznbsp;um, Fiat uoluntas tua,quemadmodum in ccclo,fic in terra. Quanbsp;rr, corn Chrilfusdick, QVÆCVNQVEpeticrkif,intelhgk pernbsp;QVÆCVNQVE, omnia fpiritualia amp; corporalia beneficia, fednbsp;boe diferimine, ut cum fpiritualia æterna proprie pertinent ad regnbsp;num Chrifti, èi gloriam nominis Dei ac ueram noftram falutem,nbsp;petamus ea fineulia cxccptionc,in nomine Ghrifti,certa fiduiia conlt;*nbsp;cepta, quôd contingant nobis diuinitus propter Chriftum , cor»*nbsp;poralia autem, quia de ipfis humana ratione iudicare non pofîuxnbsp;nos,petamus cum hac addkione, ut fiat uoluntas DOMINI,nbsp;ZC quod in ipfius oculis bonum uidetur. Habes, quàm late patear,'nbsp;quod Chriftus dicitt Q_VÆCVNQVE petierkispatrem in raeonbsp;nomine, dabit uobis» Acprofeâonoftraculpa amp; ignauia accidk,ffnbsp;quid rerum utilium ac neceflariarum nobis defuerit. Cur enin»nbsp;boe non petimus a’ DeoC An deterrent nos a petiiione peccatinbsp;uoftra; Sed Chriftus pcccatacxpiauitC Aniudicamusnosbenef« ¦'

• ¦ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , . Q; «a ¦

IN CAPVT xvr. EVANG. IOANNIJ.

tfjs Deî îndtgnosrRcâe.lndigni quidein fumus, fed Deus fua fpon/ te nos his dignat, primum præcepto, Prfcepir enirn ut in periculisnbsp;inuocemus ipfum. Non praceepifTet autem , nifi uellet inuoeati*nbsp;onem exaudire amp; iuuare, dr indc, promiffione. Promifit enim fe daznbsp;lurum/quæcunque acdentcs petierimos* Quid autem promiffionenbsp;Dei uerius auc ccrtius. Poftremoaddidtt etiam iuramentum: Amen,nbsp;amen,inquiens,Quidautcmiuramen(ofiln DeifirmiusC Petamusnbsp;igitur amp; accipiemus, qup'amus amp; inueniemus pulfe mus 8^ apericznbsp;lur nobis.Caetcrûjhocloco diligenter confiderandû e(t,qoód cü feenbsp;mo nobts efï de oratione feu inuocatione Dei,non loquimur de pubnbsp;lires Li«anqs,quæ func in Ecdcfia folennes. Fïæ Liraniæ, fi piæ fue/nbsp;rinr,( Nam illp Litanigj'n quibus inuocantur mortui,impigfunt)(anbsp;iim q jidem utum habent. Sunt enini p?dagogia Ecclefiç, Ôi admo/nbsp;nent Eccleiiam de præientibus periculis, amp; de qs rebus, pro quibusnbsp;nomen doinini inuocandum eft, non abfoluunt autem, per fe,ueraninbsp;Dei inuo(at(onem,ôlt; magna diligentia cauendum eff, ne inferamusnbsp;ineasfuperffitionem imptetatemludaïcam,acPapifticam, ludæïnbsp;enim duxerunt imp'am amp; fceleratam uiiam, fed habebant in templonbsp;folenniafacraamp;f precationes. haepeumaffligercniur fameautbello^nbsp;autpeffilentia.autaliacalamiiate,ftatinîOmni feflinatione in lem*nbsp;plum ad facienda facra properabant, interim autem nulla erat refipiznbsp;fcentia,nulia ucra agniiio peccatiyUulla uera fides de peccati remiflionbsp;ne,nulla fceleratpuirg in melius mutatio» Tantum (olennia ifla (acranbsp;pçragebant, quorum mentis pollicebantur fibi expiationem peccatonbsp;rum li:orum,0gt;f libeiaiionema præfenticalamitate.Et quæ fcelera denbsp;(jgnaueranr anie fa(roitmperadion(m,adea,peraôislamfacris,nbsp;feeuf e reuen ebantur. Hgc efl magna impietai,amp; per Prophetas gra*nbsp;Uiffime reprehenla.ln Elaia dicii DOMIN VS: Quomihi multituznbsp;douidiimaruin ueftrarumîEtmoxzîncenfum abominatio mihieff.nbsp;Neomeniam èi (abbafurr»amp; alias fefliuiiaies non feram. Iniqui funCnbsp;ccctusueffri. EuCum extenderitis Nanus ueflras,aueriâoculosmeznbsp;os J uobis,amp; cum muittficaueritisorationem,non exaudiam. Quamnbsp;obremcSequitur,quiamanus ueflræfanguine plenæfunt, Etapudnbsp;Hieremiam: Hæc dicii Dominus Zebaoth Deus Ifrael : Holocautoznbsp;mata ueflra addite niôlimis ueftris amp; comedite carnes, quia non fur»nbsp;Jocutus cum patribus ueff ris, non præcepi in die qua eduxi eos denbsp;terra Ægypt» de uetbo holocautomatum èC uiâimarum.fed hoc uer-/nbsp;bum pi «erepi eis dierns: Audite uocem rneam,amp; ero uobis Deus, amp;nbsp;uos erinsmihipopulus, EtinOfea: Mifencordiam,«nquit,uolo^nbsp;non facnfitiunj, ôd fetenna Dei plus^ holocaufta? Vides Ifraeznbsp;litas

SOMlLiÄB ÏÓ ANNIS' BRBNTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4

lita? attuUfTe ad fua facra impœnKentiam,8^ facra alioqin' I^gnîma cc piä, damnaia cfiTepropier impkratcm popuIi.Eadem diccnda fünf dcnbsp;papiflicis moribus. In regno enim papißico excogitata funr quædafiinbsp;facra,uidehcet,Mifïæ, ProccITiooes, Litani^ mortuorum inuocairjznbsp;lt;es,ccrta ieiunia,ordines monaftici,amp;: id genus alia. In hcc lacra reienbsp;cerunt tarn populus facerdos omnem iufiitiani. Nulla enim curanbsp;fuitpiæamp;honertæuitg,nullahabnaratiouera’pŒ’nitentiæ. Poftgt;nbsp;quam autem uenerat calamitas uel belb uel peftilentiæ,uel famis,cofinbsp;tinuo properabatur ad bec facra peragenda. Ac uidentur quidem honbsp;mines,dum facra peraguntur, ualde pn,(ed impie fenciunt, quia cottnbsp;fidunt fe meritis horum facrorum placare iram Dei, Sf mancnt imznbsp;pœnitentcSjquia moxut facra petaâa funt, ad priftina fcelera reuer/nbsp;tuntur. Hgc eft antiqua Papifîarum impietas,propter quam etiam eanbsp;facra,quç habent aliquam utilitatem,hunt inuriha amp;: impia. Quid ernbsp;go faciamusC'Abnuemus ne pias iilas èl. folennes Litanias, qbus hocnbsp;tempore in Ecclefia utimur, ne ôf ipfe fiant impi^^r^Mmime^Sed nonnbsp;inferamus in cas impietatc îudaïcam amp; Papifticâ, Non exiftimemusnbsp;nos hoc Lnaniarum cuhu defuncîos effe uerg inuocationts offino,nbsp;fedinuocemus OOMINVMfineintermifïione, Oporrei(emper,nbsp;inquitChriliuSjOfare, necdcfatigari. Et Paulus.dndefinenter oratc,nbsp;Orabimus autem indefinencer, non G Gne iiuermilTione recitaueriznbsp;mus ucrba orationis,fed G re* «puer «mus, amp; in uocationc Dti ambu*nbsp;laucrimus,amp; crediderimus, qüod Deus nobis Gt propitius propternbsp;lefumChriftumfiliumeius,Äf exhacfideinùocauerimus DeUm,finbsp;non uerbis,certe gemitibus fufpirqs, Hæc eft oracio,quæ pénétrâtnbsp;nubes,amp; confift it ante ihronum diuinæ maieftatis,amp; impctrat quæz'nbsp;cunq^ petierir, per lefum Chriftum DOMIN VM noftrum, qui eilnbsp;Una* cum paire amp; fpiritu fanifto Deus beneditftus in feeula. Amen.

HOMILIA XXXXV.

VM Propheta Zacharias uitidharetur de bencfitrjs noui teftamenti, commemonbsp;rat hanc promifTioncm Dei : Effundawnbsp;fuper domum Dauid, amp; fuper habttatO/nbsp;res Hicrufakm fpiritumgratiæ 8C pre/nbsp;cum. Quod igitur Propheta Giturumnbsp;praedixit, hoc Chriftus iam inftare adznbsp;nuntiat: Amen amen,inquiens, qugcun*nbsp;que petieritis pattern tn nomine meo^

IN CAPVT XVI. EVANG. lOANNlS.

qui'dem /npracfcntia fatisuidciur.di'ximns.' Nuncautem* ut bene' fitium hutus promillionis magis illuOretur , opponit ChrlUusnbsp;inter (e tempora ueteris èc nou» teßamentf, S^additcaufliam, cuenbsp;Deus omniadec ben;btia his,quiinuocantipfumin nomine fuo.nbsp;”Hadenus,inquiens,nortpet«(ii» quieep meo nomine. Pecite,Cmeonbsp;» ’ nomine)amp; accipiecis,ut gandium uetïrum fit perfedum. Quid obfenbsp;cro.hoc uerbi eftcHaCtenus nihil petißis meonomineC’ApoüoIi iginbsp;tur nun^ uere inuocauerüt Deum patrê C Non em poteß Deus uerenbsp;inuocari,nifi per Chriftum Filium fuum. An non crediderut in Chrinbsp;ftumC An non habuerunt fua quædam dona fpiritusfandi^exquonbsp;fpirku fando confcffï funt de lefu. Tu es Chriftus i 1 Ie filius Dei upnbsp;uentis* Accedit hue,nbsp;nbsp;Chrißus ipfc docuit cos orare. Pater noßer,

qui es in ccclis^ Si hinc orationem non recitauerunt in nomine fiJrf Dei,certenunquàmreâeoranerût. Et fi Apoßoli non inuoeauerunCnbsp;hadenus patrem in nomine filq fui, mulco minus uidentur Patriar*nbsp;chg amp; Prophetæ Deum,rede inuocaße,quippeqgt; Apoßoli præ hisnbsp;beaii a Chriflo pronuntianiur. Quid ad hfc dicemusç' Chrißus nonnbsp;negac, Apoßolos pie inuocaße Deum, fed conferi inter fc tempora,nbsp;amp; dtßinguit inter obfeuram Si reuelatam fui cognitionem. Nam A^nbsp;poßoIi,Ck ante ipfos,Pairiarfhe Si Prophetæ credidcrunt quidem innbsp;Chrißum, Si inuocaueruni Deum ex hac£ide,Cnon enimpotuißencnbsp;uera fide dicere: Miferere mei Deus, fecundum magnam mifericor/nbsp;diam tuam^nifi fpiritu credidißent,Deum eflemifcricordemS^pro^nbsp;pitium propter fernen mulieris aut Abrahæ)nondum habuerunt aivnbsp;tern reuelatam cognitionem Chrißi, qualis patefada eß in die Pentçnbsp;coßes per fpiricum fandûiiamp; uulgata in toto orbe p Euâgelion .Quanbsp;re^etii inuocauerunt Deum ex fide in Chrißum, non tarnen inuora/nbsp;uerunt eum reuelata Chrißi cognitione, fed obfcura,amp; mukis adhucnbsp;tenebris inuoluta. Nuncpropiu8,inquit Paulus,adeß nobis falus,^nbsp;turn cum credebamus. Nox progrefla eß, dies aût appropinquauir;nbsp;Aliud eß nedis, aliud dici tempus. In nodeaccendit lumê luccrnf,nbsp;lit uel aliquo modo tenebras difrjtias. Interdiu autem lucet lumen Sonbsp;lis.Sed quantum,obfecro,di(crimeo eß inter lumen Solis, amp; lumennbsp;lucerng; An non lumen lucernç obfeuratur luce Solis Ç' ica aliud eftnbsp;tempus ueteris teßamenti,antc diem Pentecoßes,aliud tempus nouinbsp;teßamenti, po,ßaduentum Chrißi, Si reuelationem Euangelt} dcnbsp;Chriflo. lllud fuas habet lucernas, uidelicec Propheiicas pfomißiznbsp;ones de Chriflo, amp; facriftiia adumbrantia Chrißum, quibus pn,ut/nbsp;cunque quidem, fed quantum adfalutcm fatis erat,potuerunt Chri/nbsp;flum cognofeere. Hoc autemtempus, habet clariflimum lumennbsp;Solis.ln die em PentecoßesEuâgelion de Chriflo fic reuelatü Si illnnbsp;flraium

KOMlLiAE ' lOAMNiS ERENTir.

ftratufn cft, utexcopcrfpictftcognofcaturChndusamp;'rëg^um cius. Quart, ficut ante dicm Pentccoftes obfcura Rut cognitio Chrifti, èCnbsp;rcgni tiuSjita «iam obfcura ftnt inuocatio in nomine Chrifti,po{t«^nbsp;autem fpiritus fandus rnifïus cft,amp; Chr iftus illuftratus, pcrfpicuuninbsp;iam eft,non effc aliud nomen, prêter Chrjftum, hominibus datum,nbsp;in quooporteac eos inuocarc Deum,amp; ueram falutem confequi. Aganbsp;mus igitur DOMINO grattas pro benefitio huius Incis, amp; demusnbsp;operam gratitudine,ne earn lucem amittamus,amp; tenebris obruamur,nbsp;fed ut ea illuftrati,Deum ucre amp;( reteda facie in nomine Chrifti inuonbsp;. cemus: Petite,inquit, amp;accipietis.Hadenusnon petifbsquiccp,re/-uelata uidelicet cognitione,in nomine meo. Nunc autem,poR^ mi/nbsp;fero fpiritum fandum, petetis nomine meo manifefie amp; accipietis,nbsp;qüicquid petieriiis. Et additur ; Vt gaudium ueftrum fit perfedum»nbsp;Quid ergo eft, Vt gaudium ueftrum fit perfedumç’ An no multi exînbsp;ftimant, Chriftianifmum eflemœftam quandam triftitiam, amp; Stoi-*nbsp;cam feueritatemC' Non approbat Chriftus impudens cam is gaudiû,nbsp;fednecdeledaturStoicatriftiiia. Quod autem hoc loco de gaudionbsp;tontionatur,opponit ei gaudio,quod homines foicnt ex euamdis reznbsp;bus huius feculi concipere. Alius enim gaudet diuitns,alius uolupta*nbsp;tecorporis,31ius honoribus,alius magiftratu, Sed hoc gaudium nonnbsp;fxplet animum,nccconftat perpetuo. Vtres euanidc funt,fic gau/-dium euanidum eft.Omnis, qui bibit ex hacaquaj'terum fiiiet. Be/nbsp;nefîtiaautem regni Chriftï, uidelicet, Remiftïo peccatorum,placationbsp;Srg diuinæ,adoptio in filios Dei,liberatio in morte, hæreditas æ/nbsp;ternæ uitæ, que Deus pater dat in nomine Chrifti filq fui per fpiriznbsp;turn fanduin, ea demum uerc animum expient, amp; afFerunt perfedünbsp;ac perpetuum gaudium. Hoc diligenter confiderandum eft,nt affucquot;nbsp;faciamus nos ad qugrenda benefttia regni Chrifti.Homines enim hunbsp;ÎUS feculi folent magna folliciiudine querere lerrena bona, amp; putantnbsp;fe his pofte animum fuum explere, amp; perfedum gaudium confequLnbsp;Sed profedo falluntur.Hæc enim bona dimittunt hominem inanemnbsp;amp; uacuum,Sola bona regni Chrifti poftunt hominis animum expie/nbsp;re, Quare fi terrena bona diuinitus amp; iufte coniingunt tibi,utere hisnbsp;in gloriam Dei 8c utilitatem proximi.Si autem non contigcrint,nolinbsp;ea Icelere pacarc. Quid enim tibi prodcruntC Non expient animumnbsp;optime parta,S^ explerent eum impofturis conquifitaC Sed in hoc ftunbsp;diû incumbe, ut quæras bona regni Chrifti, amp; inuoces patre in noienbsp;Chrifti,fic em Ret, ut ueru amp; perfedu gaudiû confequaris. H?c, etfinbsp;(atispfpicuedidafunta Chrifto, tn difeipuli no intelligunt. Quarenbsp;Chnftus iietît reijeit explicationem eotît ia diem Pentccoft^s, Et aw*

IN CAPVT XVI. EVANS. lOANNlS.

9 ,Hæcpcrpi’ouerbïalocutusfum uob».Vraicttcmpus,cumiam non * » per prouerbia loquar uobis,fed palam de patre meo adnunciabo uo^nbsp;9 » bis.In illo die in nomine meo petetis.Et no dko uobis,quod ego ro/nbsp;9) gaturus fum patrem pro uobis. Ipfe enim pater amat uos, quiauosnbsp;9 meamaftis,amp; credidiftis,'q) a' Deo exiuerim. Quod Chrißus dicit,nbsp;hanc feniêtiam babet:Quæ uobis dixi,per fe quidem perfpicua font,nbsp;Sed uobis funtadhucobfcura» acuidcntur uobis parabolæ amp; aenig^»nbsp;mata, Veniet autcm tcmpus,quo hgc manifefte uobis expIicabo.Hocnbsp;eft tempus poft refurreâionem,quo mittctur fpiritu» Candus. In illonbsp;die tantum benefitium in uos conferetur, uiego non fimrogaturusnbsp;pro uobis pattern,fed uos ipfiaccedetisad patrem,ad thronum diut*nbsp;ng maieftatis,rogaturi quccûcp uolueriiis,qugamp; impetrabitis.Qucznbsp;fo autem te,quid hie noui,amp; ut uidetur,ab(urdi elicitCEgo non fum,nbsp;inquit Chriftus,rogaturus patrem pro uobis.Num Chriftus,poft^nbsp;afeendit in ccclum,0^ mifit fpiritum fandum, non amplius rogat pronbsp;fua EcdefiaCNura Ecclefia non eget nunc opera Chrifti, fed ipfa (»btnbsp;ad confequendam ueram falutem fufficit Haec quidem eft fententianbsp;impiorum monachorum, qui primum finxerunt Chriftum meruiftienbsp;nobis tantum primam gratiam, ac efFecifle fua paflicne, ui nos nuncnbsp;noftrisuiribus poflumus eoram deomereri expiationem peccatoiienbsp;amp; uitam æternam. Deinde ademcrunt Chrifto ofFicium intaceden«*nbsp;di, amp; feccrunt ex eo feucriftimum iudicem, tribuerunt autem offili/nbsp;urn interceded! beatæMarig Virgini,amp; reliquis fandis. Sed hi funtnbsp;horrendi amp; deteftandi errores, Fingunt hominem a’Satana propternbsp;peccatum.non aliter Iii?atum fuifte,^ fi foera fylueftris capitur amp; caznbsp;lenis coercetur.Hæc etTi uinculis ligata eft, tarnen retinet adhucuiresnbsp;fuas,quas etiam fguiendo exercere poftet,fi modo (olueretur,ita uaninbsp;ifti nebuloncs putant hominem a Saiana uindum,retinuifre uires funbsp;as intégras aut non omnino debilitatas. Cum igitur Chriftus homiznbsp;nem foluerit a' uinculis Satanæ,exiftimant hominem nunc fuis ipfiusnbsp;uiribus ad confequendam iuftiiiam amp; falutem incedere. Sed repudiznbsp;andum eft hoc figmentum.Homo enim, poftq captiuus fadus eft Sanbsp;tanæ propter peccatum,non retinuit uires fuas, quibus initio prsediznbsp;tus (uit,nec fadus eft tantum imbecillis,Sed amilit omnes fuas uires,’nbsp;(ad confequendam uidelicet,iuftitiam,acaternam falutem 30^ planenbsp;mortuus eft.Cum eftemus,inquit Paulus,mortui per delida, conuiznbsp;uificauit nos una' cum Chrifto.En,Paulus dicit nos per delida Morznbsp;tuos fuifte. Mortui autcm,nô funt ficut uindi aut infirm«,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc

aliquantas uires habent, fed funt prorfus omnibus uiribus deftituti, ncc omnino quicquam poftunt agere,ut uitam recupcrct,amp; uitg offiznbsp;tiâ excrceant. Quare uita, qua Chriftus credentes in ipfwm uiuificat,nbsp;non eft ue

-KOMILTAE IOAN N IS BREN TII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475

non eft uecus carnis uita fed noua fpiritus uita, qua qùodüeten's ui? xæ reliquum eft, moruficatur, tantum abeft ,ut uetus uita aliquid adnbsp;iuftitiam conférât. Sine mejnquitChriftus,nihil poteftis facere. Btnbsp;Paulus:Nô fumus ex nobisplis idonei cogitate (uidelicet de uera iiinbsp;dlitiaconfequenda) quicquam, tan^ exnobisipfisjed fi ad aliquidnbsp;idonei fumus,id ex Deo eft. Ac rurfus:Deus is eft,qui agit in uobis,nbsp;amp; ui nelitis,amp; ut elFitiaris pro bono animi propofito. Quare quo fanbsp;uoreamp;benefiiioChriftifoIutifumusinitioa uinculis Satanæ , eolt;nbsp;dem etiam uiuificamur,amp; conferuamur,ut uere coram Deo iufti pronbsp;pter Chriftum reputcmur,amp; in operibus iuftiti^ ambulemus.Dein/nbsp;de Chriftus non defnt,etiam poft refurreâionem fuam.orareproEcnbsp;clefiafua. In Pfalmo uocatur æternus facerdos:Tues facerdosinæ*nbsp;ternum fecundum ordinem Mekhifedec. Sacerdotis autemofFitiumnbsp;eft,pro populo orare. Et Paulus ad Romanos fcr ibens: Chriftus,in-'nbsp;quit,eft, qui mortuus eft, imo qui amp; fufcitatus eft, qui etiam eft adnbsp;dexteram Dei, qui amp; intercedii pro nobis. Neque enim oratio no*nbsp;lira poftet ad thronû diuinæ maieftatis penetrate, niti Chriftus undnbsp;nobifcum oraret. Vnde amp; iubet nos S VO NOMINE Deum inuo*nbsp;care, fignificâs fe noftram inuocationem ad Deum pattern perferre,nbsp;ccnobilcum orare.Quid ergo eft,quod dicitzNon (urn rogaturus panbsp;irem prouobiscNon negat lerogare pattern, fed negatq? SOL VS,nbsp;roget patrem.Non fum rogaturus patrem,uidchcet,SOLVS. Impenbsp;iraiu enim uobis fpiritum precum,ut mecum ad thronum diuinæ manbsp;ieftatis accedatis ÔÎ orecis. Vna eft ueftra mea oratio. Sicut enimnbsp;impetrauiyuc Deus fit uobis placatus,amp; adopter uos in ftlios propternbsp;me,itaetiamimpetraui,ucdetuobisfpiritumorandi mecum,amp; con*nbsp;fequendi quicquid petieritis. Magna hæc eft confolatio, magna ani/nbsp;miconfirmatio in inuocatione Dd^Pfln^um enim,nihilrehquu eft,nbsp;quod nobis obftat, quo minus queamus inuocatione noft raad Deftnbsp;accedere. Apud Perlas capitale erat, accedere ad regem, nili forte rexnbsp;ci qui accedebac, porrigeretaurcum fcepirum attingendü, quemadnbsp;modumin Etter fcripium elf. Ad regem autemnoftrum coeleftem,nbsp;non accedere, capitale eft, quippe quód filius huius régis fuftuleritnbsp;onyiia accedendi obftacula, amp; mandauerit nobis nomine partis fui,nbsp;ut wccdamus. Ac nift acccftcrimus,nullarcliqua nobis falus eft.Nunnbsp;cpith remorantur nos ab accelTu petcatanolira, quia Chriftus ex*nbsp;l^iauit ea. Non indignitas noftra, quia Chriftus impctrauit nobisnbsp;WS adoptionis in filios Dei: Non magnitudo peticulotum,quia manbsp;«orlt;ft,qui in nobis eft, cp qui in mundo. Deinde, nos non fok ora*nbsp;«nus amp; inuocamus Deum,fed orat nobifcum uno fpiritu uniucrla Ec.nbsp;Mclia, imo orat nobifçum filius iplc Dei leius Chriftus DOM1lt;

cäpVT' ÊrAjrî?. ioînnis.

N VSnofter.Hoc diligentiiïime confiderandum cft,iTc in inUOfatîÜ ne Del mcticuJofi 8lt; pufiUanimes fimus, fed reucrtemur ad contio/nbsp;nem Cbrifti.Dixit.Nos ipfos poflcnuncaccedere ad Deum,amp;^petenbsp;re ab eo bcnefitia.Hæc magna eft poteftas,magna dignitas» Quo iginbsp;tur noftro merito ea nobis contigit^ Gerte nulîo noftro merito, Sedlnbsp;tantum fauor« amp; amore Dei patris, ac merito filr) eius lefu Cbrifti,nbsp;quem per fidem accipimus» Sic enim fequitur: Pater enim aroat uo»,nbsp;quia uos me amaftis,8C credidiftis, q? à Deo exiuerim,hoc eft, Patei^nbsp;completftitur me fummo amore, de quo publice teßificatus eft ? Hicnbsp;eft filius meus diJe(ftus,in quo mihi bene côpiacitum eft.Cum igitufnbsp;ucs acceperitis me per fidem, 8^ credatis me uerum efte filium Dei;'nbsp;ac Meftiam ilium, quem Prophetæolim diuino fpiritu afflati pro»*nbsp;miferunt. Deus uieiffim uos propter me ita amar, ut non folum pate/,nbsp;feecrituobisaditum ad fe accedendi, uerumetiam daiurus fit uobfy,nbsp;quæcunqrmeo nomine petieritis.Hæc eft obferuabilis fententia, cuinbsp;etiameaconucnit,quaefopra commemorata eft. Quidiligit me,diHnbsp;getur à patre meo,amp; ego diligam eum,8lt;; aperiam ci meiplum. Et itsnbsp;rum:Sgt; quis diligk me,fermonem meum ferUabit, pater meus ddtnbsp;get eum,8^ ad eum ueniemus,5^ manfionem apud eum faciemus.Hgnbsp;amp; id genus alig fcntcniig,continent fummam Euangelt), quod dele/nbsp;iu Chriftopredicatur. De Chrifto enim prgdicamus,Qj propter ip/nbsp;fum Deus fit placatus humano gencri, Vbi ergo hoc icriptutn eft^nbsp;Habes hie ipfius Chrifti teftimOnium,Pater amat uos, quia uos menbsp;amatis, hoc eft, quia creditis in me, idcirco Deus propitius eft uo/nbsp;bis propter me. Prædicamus de Chrifto,q) propter ipfum Deus re/nbsp;putec omnes eos iuftos qui credunt in ipfum. Die ergo nobis huiusnbsp;' rei tcftimoniumC Audi quid Chriftus ipfc contionetur: Pater amatnbsp;uos, quia uos me amatis. Prgdicamus de Chrifto, qp propter ipfumnbsp;adopter nos Deus in filios amp; hgredes fuoru bonorum, amp; feruet no»nbsp;in morte ad æternâ uiiâ. Quomodo hoc probaturcPater, inqr, amatnbsp;uos, quia uos me amatis, amp; creditis q? ego fim ucrus Meftias fïîiu»nbsp;Dei. Necexiftimandum eft.amorem Dei,quocompledtilur eos^quînbsp;credunt in Chriftum,cfte tarn frigidum, folet in haccorrupta ho/nbsp;minü natura efte, fed ardentiftimus cft,amp; flagrantifTimus. Deus enSnbsp;non eft ex uarijs rebus compofitus, fed eft fimpliciflimus, idcóquei*nbsp;quod eft, totus eft. Cum igitur dicitur amare eos, quicredufft innbsp;Chriftum, non eft fentiendum, qgt; ahud fit Deus ipfe, aliud atóörnbsp;Dei. Nam amor Dei,eft Deus ipfe. loannes altâs diciuDcus eft cartnbsp;tasjôd qui manct in caritate,in Deo maaet.Non ait: Dcùs'habctôrî/fnbsp;tatem,fed Deus ipfa eft caritas.Quare cum totus fit caritas,perfpktr/nbsp;urn eft^ quo'dquem diligit^eumtotus diligat,amp;emniabohain'cumfnbsp;elFundâî»

gt; HOHILJAE -10ANNIS BRENTfl» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47,

effundat,Cætcrum,cum Chrifius dixiflet, Credidiflis qj â Deo cxigt; werim^repctit ilJud exire, ut inferat abiium fuum, hgnificct,reg/nbsp;s num fuum non efie de hoc mundo: Exiui,inquicns,â parre,ôi ueni in * *nbsp;inundum,iterum relinquo mundum amp; uado ad patrem. Quid ergo * •nbsp;lt;ft exire a patre,S^ uenirc in mundumC Num filiusOd ita a’ patrenbsp;fuo exiuit, ut deferuerit eu, nec fuerit ucrus in hac Humana fua carncnbsp;Deus; Abfit.Filius Dei non deferuit patrem fuum.Semper etn 8lt; abnbsp;£terno uerus eß Deus,amp;f man« ingternum Deus,Sed dicitur extiffcnbsp;a patre amp; ueniße in mundum,cum aflumpfit bomincm,8^ duxit internbsp;homines humanam uitam» Cum eßet, in quit Paulus, in formanbsp;Pei,non rapinam arbitraius eß,eße gqualis Deo, fed femetipfum innbsp;ansuir,forma feruifumpta, in fimilitudine hominumconßitutus, Ôinbsp;figura repgt;ertus ut homo, humilem praebuit femetipfum. Hoc eftnbsp;exire a patre, uenirc in mundum. Quid autem cfi:ReIinquerc mannbsp;dum,amp; uadere ad patrcmC Num eft abqcerc curam adminiftrationisnbsp;huius mundi,acprffertim Ecclefi^ fug, amp; iedere ad dextram Dei otionbsp;fum,obiedantcm fc fpedaculis 8d lufibus angcIorumcNihil certc minbsp;nus, fed eß fufeiperc mortem, èi. p« mortem ingredi in regnum fu/ .nbsp;wm. Hgc eß manifeßacontio deregno Chrifti,qudd non fit munda*nbsp;Bum, Dicemus ergo Chrißum nullam habere curam fuæ Eccle/nbsp;fig,quæ eß in his mundanis regnis; Abfit. Nam idcirco afeendit innbsp;ccclum,amp; fedit ad dexiram patris fui,uttueatur Ecclefiam fuam diuiznbsp;ua maießate, amp; feruet earn in omnibus huius mundi periculis, Neznbsp;que cnim foius confedit ad dextram patris, ficut nec folus pro Eccleznbsp;(ia interred it, fed aßumpfirfecum ad dextram patris Ecclefiam fuam.nbsp;Çonuiuificauitnos, inquit Paulus, una cum Chrißo,fimulque cumnbsp;' co refufcitauir,amp; fimul cum eo ledere fecit inter cœleftes. Etfi enim *nbsp;nondum apparct humanis oculis Ecclefiam federe cum Chrißo adnbsp;dextram patris,tarnen quia Ecclcfia,eft corpus Chrißi,in quo corpoznbsp;re ipfecaput eft, amp; fupra dixit Chriftus: Vbi ego fum,ibi amp; uos eriznbsp;tis,nihtl u«ius, nihil certius eft, qua m Ecclefiam federe cum Chriznbsp;fto in dextra patris, quod amp; fuo tempore palam reuelabitur. Benenbsp;igitur confidamus in omnibus aduerfis, amp; fiue morbus, fiue morsnbsp;00s aßligat, confideremus Chriftum abrjflead patrem fuum,

amp; federe ad dextram eius, ut nos perpetuo feruet. Pro ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo benefitio,femper ei gratias agamus, Ôf célébré

mus eum una cum patre amp; fpiritu ianâo bcnediâumDeumin fccula,Amcn,nbsp;Dd if

‘ i

«f CÄPvr xvf. èvans'. îùrNSîS.

HOMILIA XXXXVL

Si rcprehenfiooedignarefpondcnt, tarnen afterunt nobis hanc utiliA taiem,q7 exemplo eorum difeamus nofirum corruptum ingenium agnbsp;no(cerc,amp; q? dent Chrifto oecafionem plura, obferuatu digniftima,nbsp;contionandi^Quarc non fit nobis molcftum,auribus et animis ea pc»nbsp;cipcrc,quae difcipuli Chrifto ad fa,quç de obfcuritate fuarum contionbsp;num,amp; illuftratione fpiritus fandi dix»i,fefpondeant. Dicunt cnim:nbsp;•, Ecee nunc aperte Ioqueris,nec prouerbium ullum dicis. Nûc feimus,nbsp;9, q) feis omnia,ncc opus eft tibi, ut quis te interrogea Per bocCuidelt/nbsp;», cet,q? uidcmusiibi etiamoccultas cordis cogitationes notas efte) erenbsp;9, dimus,qgt; â Deo extjfti» Hæc fimpJiciter commemorata,nihil abfurznbsp;di ia fe continerc uidentur, fed profedo, fi diligenter caexpendas^nbsp;àrguunt non mediocrem animi diicipulorum infolentiam amp; arrogatinbsp;tiam.Intellexerant enim fc baberi à Chrifto imperitos, amp; ut ipfi cogînbsp;tabant, ftultos,qui non tanta rationc prarditi cfTentjUt poftent contionbsp;ones bias rede cognofeere, nift alius quifpiam dexftor ad ipfos mittanbsp;* tur.Hoc eft,quod dolebant,amp; quod çgreferebant. Natura enim bu/nbsp;mana ita arrogans eft, ut non poftit ferre aceufationem imperitiænbsp;ftultitiaCjSed in fumma fua ftultitia uult uideri fapientiffima. Quarcnbsp;difcipuli in medium procedunt, ôd fufcipiunt defenfioncm fuæ fapi/nbsp;entig:Ecce,inquiunr,nunc aperte loqueris.Prornittis nobis alium donbsp;dorem,quafi uero nos cfTemus tam ftulti,ut non poftemus noftri inXnbsp;genii acumine,abfcp atio dodorc, tua uerba intelligere. Quid enimnbsp;adhuc nobis dceftCV^t tua uerba fact's pcrfpicua funt,ita ea etiam ma/nbsp;nifefte iotelligimus,amp; credimus te uerum efte Mcftiam, qui omnianbsp;noueris amp; polfis.Quare non eft opus,ct nobis mittas dodot«’”^?**'nbsp;ritum fandum^Eifi autem difcipuli merentur bac inepta refpno^’^Cnbsp;grauem reprebenfionem, Chriftus tarnen, qui compledebâtur ipfosnbsp;fummo fauoFCjfert æquiffïmo animo imperitiam eorum, 6^ corrigicnbsp;,, cos clementîftime^NunccreditiSjinquienSjSed ecee inftattempus,etnbsp;9, iaoi uenitjUî difperoamini unufquif^ in fua, met^ folû relinqueiis.

amp;ljk

KOHltlÄI lOANNIJ BRENTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?«

amp;tamen non fum folus^quia patrr mecum edJadauerunt fecredefe. * Chriftus igitur non ncgat ipfos nunc crcdcr?,fed cxponn fidem eorunbsp;«(Te ualde imbecilJcm. Statim enirh futurum eß, ut hanc fidem am it*'nbsp;tant amp; déférant Chriftum folum in manibus hoßium, ac aufugiät innbsp;ca quifque loca,in quibus fe tutos pucabunt» Cn hæc eß fides difcipnnbsp;lorü. Antepericulauidenturfibi probe intelKgere Euangeiion Chrtnbsp;fti,amp; conßanter in Chrißum credere. In periculis autem turpißimenbsp;deficiunt. Exquomanifeßecognofcitur, q? ante nec rede intellexc/nbsp;rint contionem Chrißi necconßanter crediderint. Haec infirmitasnbsp;non fuit in folis Apoßolis,fed eß in omnium piorum carne. In rebusnbsp;profperis uidentur Gbi certiffimam fidem habere. In aduerfis am em,nbsp;fieri folet,ut nefciant^quo fe uertant. Spiritus em,ut Chrißus ipfe a^nbsp;impromptus eß,caroautem infirma. Ecmaior eß potentiapeccacijnnbsp;quo concepti amp; nati fumu6,qua'm humana ratione iudicari queat. Etnbsp;qucmadmodum Apoßolianteacceptumfpiritumfandum, fempernbsp;fomniabantregnum Chrißi mundanum, ideoquepoßquamuide/nbsp;bant Chrißum capi amp; affligi, contra quim ipfi fperauerant, exißigt;nbsp;mant eum 4 Deo defertum,amp;cotiones eius meras fiiiße impoßuras,nbsp;itaamp; alq ßudiofi dodrinæ Chrißi, cum audiunt in Chrißoomnemnbsp;eße redemptionem fcelicitatem, folent fibi etiam in hac terra cun/nbsp;da prolpera propter Chrißum poIIiceri.Quare fi euetus non refponnbsp;det expedationi ipforum, uarqs aduerfus Euangelion Chrißi cogitanbsp;lionibusfoIIicicantur.Quid igiturfaciendum eit, utmuniamur inadnbsp;uerfis,ne â Chrißo dcficiamusC' Primum diligenter cognofcendumnbsp;eß , q? regnum Chrißi non fit mundanum, hoc eß, qj regnum Chrinbsp;fti non fit in hunc ufum proprie ordinatum , ut quiconque in Chrixnbsp;ßum CTedens,affligitur in hoc feculo, feructur corporali bC externa li ,nbsp;beratione.Etfi enim miiltis ptjscontingitdiuinitus etiam corporalisnbsp;falus in aduerfis,tamen regnum Chrißi in hoc proprie coßat, ut prjsnbsp;contingat fpiritualis,ccxleßis amp; perpétua falus. Abel percußus eß a'nbsp;firaire fuo Cain Sdoccifus. Dicemus igitur eum non cffe diuinitus adnbsp;iuturo bi. feruatum;' Animalis quidem homo non putat deum iuuarenbsp;amp; liberate hominem,nifi u ideat externam liberationem, Quæ fi de/nbsp;fuerit,exißimat hominem a* deo deferi.Sed longe aliud eß iuditiumnbsp;(piritus. Abel enim uere a deo adiutus bi feruatus eß,quia deus feruanbsp;nit eum in morte ne inieriret,(ed haberec æternara uitam. Quid hacnbsp;falute utilius bi preciofiusCEfaias dicitur a rege Manaße in duas p^r/nbsp;les fedus,Cur deus non adiuuit prophetam tarn pium,amp; effccit,ut linbsp;berato Efaiajimpius amp; crudelis rex (ubica morte periret. Gerte Deusnbsp;adiuuit amp; feruauU Efaiam,non quidem externa liberationc, quæ necnbsp;lt;ü uera,nec perpetuo cößans liberatiojed feruauit eü coeleßi falute,nbsp;Dd iq

iw CÄPVT XVi. EVANS. rOANNTS.

Quid ergo maiu8,quid excellcntiuß potuiHet Efaiç contingereT Stclt; phanus lapidatur â îudæis: Num putes ipfum ideo a* Deo defer tum,nbsp;qgt; corruit inter lapidcs^Sd efflaüit animamC Nihil minus. Non uerenbsp;feruatusefrct,fieuafinetmanusimpiorumexterna£uga,fed tune uerenbsp;feruatus eft,cum uidit lefum ßanteä dextris Dei,et tradidit fpiritumnbsp;fuum feruatori Chrifto.H^c de fpirituali ratione regni Chri(li,amp; denbsp;ccclefti falutedei magna diligeiia cognofcêdà funt, ne fi deftituamurnbsp;exierno auxilio,exiftimemus nos deftitui üera et ppetua falutc Chfiznbsp;fti, Sdoffenfidefitiamusa Chrifto. Deinde perieucrandum eft ianbsp;uocatione,amp; in inüocatione Dei, ut cum noftrg uires fint imbecillionbsp;res, quæ pofiint tentationes ferre,ipfe nos eôfcruet,ac tueatur.Sicnbsp;Chriftus enim docet difcipulos fuos:Orate,ne intretis m tentatione»nbsp;Hgc fi fccerimus, non dubiro,quin Deus daturusfit euentum in om«'nbsp;nibus aduerfiSjUt ea ferre queamusamp; feruemuv, Sed quid eß,nbsp;quod addit:Ego non fumfolus,quia pater mecu eßcEtf^quod ad di4nbsp;uinitate attine(,Chrißus unus eft Deus cü patre fUo,tn Chrißus hocnbsp;loco non loquit de unitate diuinac naturçjcd docet,quam confolanonbsp;nem in paffionc amp; afflidione fua habeat; Vos,inquiens, relinqüeti’snbsp;mefolum. Nam Chriftum defcrüeruniamp;afflixerunt in fua paUioiïenbsp;omnes homines,non inimici tni,fed etiä amici. Inimici côprehcndé/nbsp;tunt cum,abduxerunt eu captiuû,crucifixerût eum,et tradiderCt eurtinbsp;non tarn flagcllis,^ omni genere conuitiot^ profeiffum conwmelionbsp;fiffimg morii. Hæc certe grauis eft afßicftio, fed multo grauior fuir*nbsp;que ipfi ab amicis illata eft. Amici enïm,partim uendiderunt amp;pro4nbsp;diderunt eum,partim turpiffime eum abnegarunt,omnes certe fuge^nbsp;runt amp; deferuerunt cum. Nec inter tot difcipulos, Apoftolos Sî ami/nbsp;coSjin quos maxima benefitiacontulerat,8^ quorü alios a læpra munnbsp;daucrat,alios ex claudis fanos reddiderat,aliis uifum amp; audiium reftinbsp;tuerat,alios dgmonibusliberauerac, alios a mortUis fufcitaucrat nenbsp;onus quidem inueniebatur,qui cum ipfe publicæ impietatis amp; fcdi/nbsp;tionis accufaretur, amp; infanis uulgi clamoribus ad crucem poftülarc4nbsp;tur,in medium procefTiffet, teftimonium innocctiae cius dcdiffet.'nbsp;An non hæc fuit grauifsima omnium afflidioC De qua etiam Chri-*nbsp;ftus nondum homo fadus, conqug.ftus eft, Homo pacis meg,ioquilt;'nbsp;ens, in quo fperaui, qui edebat panes meos magnificauit fop«** mei'nbsp;tupplantationem. Ec iterum î Extraneus fadus fum fratribus meis,6Cnbsp;peregrinus filijs matris mcg. Ac mox.’Suftinui qui fimul coniriftarc/nbsp;tur, amp; non fuit. Qui confolareiur, Slt;f non inueni. Hoc illud etiaràinbsp;eft, quod hie fignificat : Difpergemini unufquifque in fua, 6^ rèlirijnbsp;quetismefolurn. Quam ergo confolaiionem habuit Chriftus omninbsp;humano awxilto deftitutus^in tam graui afflidionc;' Conriouatur dé

FlÖMlLlAÉ ÏÓ’ANNIS BRFNTU ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;479

èaccönfoÏatiOttcïripfalmis . Ego:j'nqiJ»ens,iT)end/«»sfijm,amp;paó/ pér . DOMINVS autem folitcitus eß'mei. Adiutormcus , 8Cnbsp;protclt;flor rticus es tu, Deus meus ; ne (ardaueris. Et iterum ; Egonbsp;Ïum pauperamp;fdöleus, SALVSTVÄ DEVS,fofccp«tme. Hoenbsp;¦' plané illud ipfumeft qüódhicait: Non fum foÏuSjquia pater menbsp;cum eft, hoe eft Etft deftituor omni humanO auxdi'o non tatfiennbsp;'deftKuóratixiho diui'no. Deferunt me homiines, tamanlïci'qua‘ninbsp;inimia',non tarnen defcric me DE VSpater,Hæccfteonfolatio Jon/nbsp;ge omniij maxima. Quid enim eft Deus paterC An non eft omnipo/nbsp;tens rerum Ómnium ^dminiftratorC' an non habet innumcrabiles co^nbsp;hortes angélorüm C' Quare, qui habet Deum j parce fua ftantem, ÔC.nbsp;quem Deus tuendum fufcipk,eum tuetur omnipocens maieftas,0^ 0/nbsp;mnes angeli Dei.HæGdefenfio,nori uidetur quidem ftatim corporanbsp;libus ocuIiSjfed fteriiaon poteft,ut non opportuno iuo tempore parenbsp;fiat. Vide mihi Chrifti exemplum. Hicutab hominibus defernur,i/nbsp;ta etiam uidetur a Deo defertus .Capitur, flagrllatur^crunbgiiur amp;C.nbsp;Inoritur. In hacafflitftionenunus uidetur Deus, qui ipiumadiuuct»nbsp;Scdcommorarcpauhfpcr,donectertiusdies illuceicaf,amp;mdebismanbsp;nifeftjffïmam Dei prefentiam.Refurgit enirn Chriihi* à morte, nonnbsp;folum uincit omnes dolores mortis amp; infernj,‘icd euam exaitatur fugt;nbsp;per omnes ccelos,öd fedet ad dexiram Dei. Quo argumenro, an nonnbsp;faiis perfpicue declaratur, Chrtftum nonfuiirefolum inpaJTione,nbsp;cruce amp;mortc fua,fed habuiiTc fecum patrem feruatorem, Öi hberatonbsp;remCQuod Chrifto accidit, hoc etiam Ecclefiæ Ghrifti tarn publicenbsp;cp priuatim accidere (ölet fubinde. Namq? aduerfartj piædodrinaenbsp;conätur uel armis defendere,aut ui ftatuere fuam impietatem. Sed prjnbsp;in hoc periculo deferüntur deftituuntur omni humano auxilio.nbsp;Quid ergofnum pq prorius funtdefertiC Nihil certe minus, Defe/nbsp;runt nos amici. Non tarrten fumus ioli, quia Deus pater nobifeumnbsp;eft. Quanta, obfecro,hæc eft potentia^quantum auxdiumCDOMI/nbsp;N VS fufeepit me,inquit pfalmus: Non timebo igitur milia populinbsp;circumdantis me.Ei iierum : In Deo fperaui,non timebo, quid faciacnbsp;mihi caro, Sed quod publice Ecclefiæ, amp; nutritoribus eius accilt;nbsp;dit,boc priuatim unicuiuis pio, præfertimin morte, accidere foletJnbsp;In ea cnim hora, qua migrandum eft ex hoc fecub, ôi ingredienduninbsp;intenebras mortis, deferuntnos omnes homines, non extranei tan-*nbsp;turn,fed etiam amici,cognati,parentesamp;liberi. Necefte habetuouftnbsp;quifque (olus in horrendas illasmottistenebrasingredi. Sed benenbsp;habet.Non fumus foli,fi modo Dçds pater nobilcum fuerit. Si enimnbsp;hie nos comitatut',non foltim tutf penetrabimus per mortem» fed eii«*nbsp;amperducemur ad uerâ 0^ perpétua fœJicitaiê, Quid erge faciendum 'nbsp;pd iiq

t» CArrr xvi. evancï. ioannis «ff^utnobtframfH DeuspatcrïHocex Euangelïo manifeßitise^»^nbsp;tfuod ftoc loco mtittisfit cômetnovanduin» Parer mim nobifcutnnbsp;bi Cbriilus filtus dus nobilcumfucFir.Siquistnediligir, finquitnbsp;Chrtßtiamp;X^^i'nionrm metim feruabir,amp; pater meu» diligct eum»amp; adnbsp;cumueniemus,. amp; manftonemapodeum faciemua, Chrißus auccntnbsp;nobilcuin cft, k credimu» in eum, quddipfe expiairerir peceatf* nonbsp;ßr a,amp; recöeiti'auer it nos cam Deo pâtre, ut adoptati in fil ios Def,innbsp;uocaiione dus ambulemus» Quart omnenoßtumßudium in hoe ponbsp;nendû eft ut Chriftum filium Oei ex Euangeho eius cognofcamus»nbsp;amp; per fidem (ufcipiamus» Sic enicn fier, ut cciam in ipfo tnonia eerta/nbsp;minealacres illud pfalmi eantemus : Eciamfi arobulauero in medionbsp;ombrf moriis,non timebo mala, quoniam TV mecum ea. Et illudïnbsp;OOMIN VS iliuminatio mea amp; falus mea, quemtimebocDOMI/nbsp;N VS proteAor uitç meç,â quo crepidaboC Ac mox. Si conftftant adnbsp;uerfum meeaftra,non timebit cor meum,fi exurgat aducrfum me prenbsp;lium,inhocegofperabo.Cset€rum,cum Chriftus fan's fibi, hoc qui*nbsp;dem tempore,di^cipuliamp;dixifTe uifus eft, conctudit tandem fuas congt;nbsp;» » tiones,amp;: aiuhlçc locutus fum uobis,ut inmepaeem habcatis.lh munnbsp;»» doafHidionem haben», fed bono animo fills. Ego uicimundum»nbsp;H^ceftconclufiofuperiorum contionum , in qua paucis iodicatfta*nbsp;turn earum. Hare locutusfumuobis, omnia h^c contionatus (urn uonbsp;bis,ut confoler uos,ne in aduer (is defpondeatis animum, fed in me,nbsp;in uerbo meo,in promift ionibus mets conquiefcan's.Et addit explicanbsp;tionem,ne quod de paccôC tranquillitate dixit, intelligant de mundanbsp;napace feu fodicitate^amp;exiftimentipfumfbre mundanum regem»nbsp;qui in hoc ueni(fct,ut fuosterrenisbonis cumularet.ln mundo,inqutnbsp;cns,habctis afflió:ionem,fed confidiie,ego uici mundum. Hoc ut eftnbsp;nouiftimum didum in contione Cfar ifti, iia eft maximeomnium menbsp;morabile amp; obferuabile. Non pecunia, non auro, non gemmis, degt;nbsp;nique nullo huius mundi pretio ^ftimari poteft. Continet enim in (enbsp;totam Chriftianifmi,adcocß perpetupfalutisnoftrpdodtinam.Chrinbsp;ftianifmusenimnoneft regnum mundanum, in quo homines falûénbsp;amp; tranquillamuitam ducant,fed eft regnum afBilt;ftionis,ec anguftif»nbsp;In mundo,inquit,affti dionena habet». Hate ten tentia lata eft,nec ponbsp;teft retradari,Primungt; enimmanci in Chriftianis,boc eft,pns 0^nbsp;re aedentibus in Chriftum,communes atHidioes humani generis,nbsp;de quibus in Genefi didum eft. In labor ibus comedes ex terra, cun anbsp;disdicbusuitætua^ El mox: Infudoreuultustui uefcerisp®’’lt;^iuo,nbsp;donee reuertaris in terram, de qua fumptus es. Haeceft generalis af*nbsp;flidio,quf in totum humanu genus iam inde a’ primo Adamo deriuanbsp;iaeft,Edi lt;m nônulli inter hoies uidenr alqs f«h«ore»,in nihil ceriii

»OHILIÄE TO ANN IS BRÊNTFli

«S eft,quamin quouis uitæ genere fuas e(Te fpfnas 3lt;f tribulos, labox tesSdfudorcs, quibustampqnbsp;nbsp;nbsp;impi]obnoxn funt. Dcinde,prgter,

has communes cum humane genere affliâiones,acceduut pfjs pecull ares moleftiæ.Satan enim fummo odio profequKur pfos. Quare nigt;nbsp;hil imentatum reb'nquit,quo effiiiat, ut non fimplidtcr affligantur,nbsp;fedut immanitcr erdtientur. Si qus enim in exih'um efjtiuntur,hi ad/nbsp;dita fummacontumelia entiuntur.Si qui interfttiuntur, hi non ur uulnbsp;garesfcelerati,fedutpcrnitiofiffima torius humanigeneris pcllis,nbsp;tollunc.Hoc Chriftus fupra fignificaait, cum air: Veniet tempus, ucnbsp;quifquisinterfitiat uos, uideaturcultum prgRarc Deo,EtahJs : Egonbsp;cmitto uosjicutoues in medio luporum. Qu?, obfeoo, eft fecuritasnbsp;ouium inter luposcTàlis eft uita piorum inter homines huius feculunbsp;Ofhnino enim decretum eft, qp Ecdefia Chrifti debeat in hoc munxnbsp;do efle.uelut ouis inter lupos.Nec un^ deerunt Ecclefiæ fui lupi. Sinbsp;princeps non cftlupus,magiftratus feu oftitiahs eiuscrit lupus. Si isnbsp;won fit îupuSjIupi erunt ciues Qi ruftieijupi erunc Pontifices Qi h^rcnbsp;lici.ßreuiter,Ecclefia necciTe habet uitam fuam duccre inter Jupos,ac.nbsp;ctiam uulpes,quorum illi crudelitate Ôi imrnanitatejiæaftu Sc uafri/nbsp;tie in cam fruienn Vndeô^ PaulusadCorinthiosfcribens; Ad hocnbsp;ufque tempus , inquit, efurimus Qi fitimus, Qi nudi fumus, Qinbsp;phis ced)mur,0lt;: incertis uagamurfedibus,Acmox: Velutexcremennbsp;ta mundi fadi fumus, omnium reiedamentumad huncufep diem»nbsp;Hcc eft uita Chriftianorum io hoc feculo,amp; qui uere Chriltianus cfznbsp;(e uoiuerit, neceffe habet fefe ad has afflidiones fecendas parare» St/?nbsp;cut Qi Chriftus ait : Si quis non baiubr cruce fuam Qi ueoit poft tjie^nbsp;non poteft meus efTe difcipulus.Et mox:Omnis ex uobis, qui non rcnbsp;nuntiat omnibus quae pofTidetjOon poteft meus efle difcipulus. Di/nbsp;ces igitur. Si tabs eft condiuo Chriftianorum, expedit ut maneamucnbsp;Eihnici,autfiamus Turcg.auieam fequamur religionem,quara uidcnbsp;mus inter homines efte tutam,fioe ealit uerajiue falfau Hoc fortafli#nbsp;non itrprudenter dici uideFeiur,fi non effet Deus,amp; nulla effet reli enbsp;qua uita poft hanc corporale uitam,ô^ ut Paulus ait: Si in uita hac fpenbsp;in Chrifto tantum fixam habemus,maximeraiferabiles omnium ho/nbsp;minum fumus. Sed optime habet. Verc Deus eft, qui mifit filium fi»nbsp;nm in hune mundum,ut nos in ipfum o edentes omnibus huius mu»nbsp;diaduerfis,3C morte tpfa liberaret,8C fempitei na fœlicitate conferua/nbsp;tet.Sic enim addiiur:Confidite, egouici mundum. Hoc didumdi/nbsp;ïigentiffime confiderandum cft. Mundi enim nomine intelligitufnbsp;primum,princeps huius mundi,qui eft Satan.Huncautem uicitChrinbsp;ftus potcntifîime, quia côtriuit caput eius,per pafïionê Qi morte fua,nbsp;amp; deiecitomnê tyrannidêduStVcnitÇinqt^princcpshuiüsmundiy

IN CAPVT XVJ. dBVANG. lOANNtS

amp; in mt hoii habet quicquam, Ac û«rum:Pfinctps huius mundHani iudkatuseft.Et Paulus: Expoliatos pn’ncipaius ac poteftatcs oßcrvnbsp;tauiî palam, triumphans de illis per femetipfum» Deinde mundi «o/nbsp;mine intelbgitur peccatû in mundo, cuius peccati autor eft prineçp»nbsp;huius mundijdiabolus. Vicie amp; hoc Chriftus,quia expiauit peccÿtûnbsp;morte fua,Slt; adduxit, quemadmodum Daniel ait,fempiternam iuftinbsp;tiam.Etfi enim Chriftus,cum dicerei: Ego uici mundum,nondum funbsp;bierat mortem,tamen quia in hune mundum uenerat,ut ex uoluntatenbsp;patris mortem fufeiptret, amp; le ad obediendum patri obtulerar, mun/nbsp;dus iam coram Deo uieflus erat, ficut amp; rede in Apocalyph. dicitur:nbsp;Agnus occifuseft ab originemundi. Poftremonomine mundi iniePnbsp;liguniur omnia fupplitia,quae propttrpeccatum intraueruot in hunenbsp;mundum,quibus homines fadi funtobnoxi),qualia funt,pauper/nbsp;ias,îgnominia,morbus,Mors,amp; infernus» Hæcomnia Chriftus itanbsp;uicit,uc euaferit per ea ad cœleftes diuitias,honor es, amp;!. perpetuam uinbsp;tam, ac fœlicitatem, Vnde amp; loannes aliasdicit: Ad hocappareat fixnbsp;lius Dei ut dilToIuat opera diaboli, quæ funt peccaium, calamitas,nbsp;mors amp; infernus.Sed quid nos hoc,inquies, iuuat, q? Chriftus uicitnbsp;mundumCAn non ridiculum aut potius coniumeliofum effet, fi qui(nbsp;piam auarus diues dicer et ad pauperem fame pereuntem*Confide,t/nbsp;go fum diues. Aut fanus quifpiâ ad ggrotû,Confidc,ego fum fanus^nbsp;Hoc potius effet miff ris infultare,^ eos confolari. Sed tu rede Chrlnbsp;ftiuerba intelligas. Chriftusnon infultatnoftræmiferiæ, necridelnbsp;noSjfed docct uerilîîma amp; grauiffima. Quod em dicit:Ego uici munxnbsp;dum,fignificat, uidoriam eius, noftram effe, ôi nos uidoria eiusnbsp;berari ac leruari.Supradixit:Iierum ueniam amp; affumam uos ad meipnbsp;fum,ut ubi fumego, amp; uos fitis. Et poftea: Pater,quos dedifti mihi,nbsp;uolo ut ubi fum ego, amp; illi fint mecum. Nam, qui credunt in Chrilt;nbsp;ftum,fiunt per fidem membraChrifti, fiunt amp; fratres, ac coh^redesnbsp;eius» Dédit enim, inquit, caput fuper omnia ipft Ecclcfiæ, qug eftnbsp;corpusillius. Et:Narrabonomentuumfratribusmets. Et : Accc*nbsp;piftis fpiritù adoptionis, per que clamamus Abba pater. Idem fpirinbsp;tus teflatur una' cum fpiritu noftro,qudd fimus filq Dei, Quod li Ivnbsp;irj, igitur amp; h^redes.Hæredes quidem Deqcoh^redes aiitem Chngt;nbsp;fti. Cum igitur nos qui credimus in Chriftum,fimus membra Chrirnbsp;fti, amp; fratres atquc cohæredes eius,perfpicuum eft, q, uidoria ein*nbsp;fit noftra uidoria, adcoqp quicquid bonorum habet, ad nos pertinenbsp;ac :Omnc, inquit alias loannes,quqd natum eft ex Deo, uintiimuitnbsp;dum , hæc eft uidoria quæ uincit mundum, fides noftra. Quianbsp;^ft, qui uincit mundum, nili qui crédit, qudd leiuseft fihus DetSTnbsp;^yoc eft , Tuncjruimur uidoria lelu Ghrifti,cumin eumered^

...

BÓHïtrAE ÏOANNIS ^BRENTrr. '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43®

mus, quód non fit tantum homojed etia uerus ab ætcrno ftlius Dci. qui expiaucrit pcccata noftra, placauerit iram patris, amp; confecutus fitnbsp;fiobis ætcrnam iuftitiam, redemptionem, falutem. Hac uidorianbsp;Chrifti, pcrtuleruntobedicnter 8lt; confidentcromnes afflilt;fîiones ôdnbsp;mortem, non folum Apoftoli Si Martyres, uerumetiam Patriarchænbsp;amp; Prophctg. Hacuitî^oriaChrifti conccrit caput diaboH SC uinciturnbsp;omnis potentia cius. Agnofcamus igitur earn per fidem,Si tranffera**nbsp;mus ipfam in ufum nofirû ut fuperaro hoc mundo, fruamur cœklHnbsp;triumpho in Chrillo kfu uidorcôdferuatorcnoftro, qui cft uninbsp;cùm paire amp; fpiritu fando Deus bcnedidus in fecula. Amen*

CAPVT XVIP .

HOMILIA XXXXVIL

BSOLVIMVSduas contiones,quâs îcgt; fus Ghrißus filius Dei,port nouifîimamnbsp;cœnam habuic, 8^ quibus expofuit difcknbsp;pulis ueram rationem regni fui, ac muni/nbsp;uii eos aduerfus oîa perifula,quç efîent ipnbsp;fis in hoc feculo euentura, ut edi affligent*nbsp;tur, tarnen habeant in ipfo ueram confolanbsp;tionè amp; falutem. Nunc aût, addit his cotinbsp;tionibus infignê precationê,id quod apte

IN CApVT XVIt EVA NG. IOANNA.

coni)ci queatycam maxime omnium feriam eiTe.Extant quædamprc* caiiones Patriarcharum J^rophctarum,Dauidis 8^ aliorum piorum,nbsp;qug fuam habet utilitatê. H?c autem precatio Chrifti omnibus prçnbsp;ferenda e(l ,quippe qj ex hac omnes aliorum pr ecationes fuam habtvnbsp;crunt efficatiam.Nifi enim Chrißus impetrafTet eis fauorem patn's»nbsp;èi. aditum ad patrem/ua inierceflione, nun^ potuilTent precadoni-*nbsp;bus fuis ad Oeum peruenire. Nec fendas banc precationem Chrifttnbsp;iranfqflc una' cum externo fono in cofpedu Def »aut Cbr ifium, poft-*nbsp;quam afcendit in cerium, èi fedit ad dextram DeijdcftjfTc hæcpreca-*nbsp;I i.Chriftus enim nunquam intermittit ofFitium intcrcedendi pro Ec/nbsp;clefia fua,amp;^ uoxhuius precadonis femper fonat inauribus Dei. Pa-*nbsp;teripfediciiadCbnftum,adeocpiurai, Sinonpccniutcurr, Tuesnbsp;(acerdos ingternum fecundum ordinem Melthifedec. Vocai Chriftûnbsp;perpetuum facerdotem.Sacerdods autem eft orare pro popuIo.Quagt;nbsp;re Sk Chrifi i oratio pro fuo pcpulo perpétua cft.Et Paulus aittChri-*nbsp;ftus eft qui mortuus eft,irno qui amp; (ufcitaius eft,qui eft edam ad dexnbsp;Rew.a. t^fam Dei,qiii amp; INI ERCEDIT pro ncbis.Quid aw pater inter/nbsp;cedenti f ilio tarn diledo negaretcQuare hgc precatio Ch rift i reponcnbsp;da eft altiflima mente,ut ex ea ueram noftrarum precationum eftica-*nbsp;tiam cognofcamus, amp; certilTimam fpem falutis noftrgeendptamus»nbsp;Conftat autem hæc precatio tribus partibus: Vna, precîtur Chrifiusnbsp;pro fe,ut gloria amp; fua maieftas pvblice in orbe patefiat amp; cognofcat:nbsp;Al»era,precafur pro Apoftolis fuis, ut minifterium eorum fcrlicitcrnbsp;procédât,amp; doârina Euangelq propagetur amp; conferuetur in Eccle*nbsp;fia. Tertia,precatur pro uniuetlaEcclefia.ut confequatur propter ip/nbsp;fum, Apoftolico mtniftcrio,ueram amp;xternam falutem. Quid his rcnbsp;busEclt;Iefigmaius,quidfceIiciuscontingere poteftC Non precatuenbsp;Chriftus, ut Eccleha habeat externa régna in hoc feculo, non preca*nbsp;tur,ut habeat m.undanamfocliciiatem.Hæc enim non funtueralalus,nbsp;led precatur, ut gloria nominis fuf patcfalt;fta,pia dodrina Euangelijnbsp;promoueat,et credentes in ipfum conleruentur in omnibus aduerfis;nbsp;amp;cum ipfoccclefti bgreditatcfruantur.Pater,inquiens,quosdediftfnbsp;mihi,uolout ubi fumego, illt fint mccum.Hgc eft uera amp; perpcgt;nbsp;tuafctlicitas.QuarefentiamusChriftumhacprecatione tale benefitnbsp;dum complexum e(re,quo nullum nec maius nec melius Ecdefia accinbsp;pere queat. Sedpriuf^accedamus ad explicanda uerba precationis«

*, uideamus quo corporis geftu Ghriftus hæc fit precatus. Hgc locutust ,, eft lefusCinquicEuangdifta^amp;fubladsoculisin (celû ,d:xir. Varijnbsp;funt geftus,quibus homines in precatroneuti folent. Alias enim -dunt genua,alfa's attollunt manus,aliâs procumbunt in faciem,alfàsnbsp;attollunt oculos ad calum,alia s demitiunt oculos ad ter ram ,ut Euaa '

HOî'ilLiÂE lOANNlS. BRENTir« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48»

gcltcusilIcPublicanus, AcquodadDeum quidemattinct,iuxtare/ fort, quo gcftu utan's in precaticnc, hoc tantum curandum eft, ut exnbsp;ucra fide Deum inuoces. Deus enim fidem rcfpicit, fine qua corpo/*nbsp;ris geftus quantumuis pn uideantur,hypocritici funtjamp; coram DO''nbsp;MINO abominabiles.Quod autem ad nos attinet, externi geftuscornbsp;poriSjfunt indices animi noftri, qui quod cogitatione uerbis agi/nbsp;muSjCiiam moribus fignificant. Inter geftus autem precandi,ufitatiGnbsp;fiinum eftattollere manus oculos in coelum,quod non a pps tantü,nbsp;uerumetia ab impijs fieri foIet.Siue enim Deum precantur Jiue Deunbsp;nominant, non refpitiunt ad lapidea templa,fed ad ccelum. Hoc pernbsp;fpicuum argumentum eft, cognitionem Dei conditoris cceliamp;ter/nbsp;rf,naturahterhomini inditam efle,eifi impi) hancueritatiscognitio''nbsp;oem in mendatio detinent» ficut Paulus loquitur» Refpicimus autemnbsp;in orationc ad cccliim,non ut fignificemus nos credere. Drum habitanbsp;re tantum in cœlo.Cœlum enim, amp; cccli cœlorum anguftiores fiint,nbsp;ut poffint magnitudinê Dei capere, Sed refpicimus in ccclum, utnbsp;teftemur nos non inuocare idolû manufadu,fed eternû Deû, condi-'nbsp;torem coeli, amp; omnium,qu^ cccli ambitu continentur* Quare,cumnbsp;Chriftus alias docuerit difctpulos inuocare patrem,qui in ccclis eft,nbsp;atcollit eiiam in fua precatione oculos ad coclum, ut teftificetur fenbsp;ardere fpiritu inuocandi, ÔC. folum Deum, patrê cœleftem inuocare»nbsp;Deinde Chriftus inuocat patrem fuum,non tantum cogitatione cor/nbsp;dis, aut tacito murmure oris, fed aperta 6c manifefta uoce, ut amp; di/nbsp;feipuli uerba audiant» Etfi autem externa uox in precatione non eft nenbsp;ceftaria,Deus enim cor intuetur,amp; audit cordis clamores, etiamfi linnbsp;guam ne moueas quidem,tamê externa locutio in inuocatione, ut hanbsp;bet exemplum Chrifti,ita etiam habet fuum, opportuno (uo tempo/nbsp;rCjufum»Initio enim, confeftio eft, coram proximo, fidei noftræ, utnbsp;cognofcatquem Deum inuocemus,amp; excitetur etiam ipfead inuoeâ/nbsp;dum Deum, deinde externa locutio in oratiôe etiam nobis priuatimnbsp;prodeft»Humana enim mens, fi fereceperit ad internam meditatio/nbsp;i)em,occupari 8c euagari folet uariis,ac fgpe abfurdiftïmis SC execrannbsp;dis cogitationibus» Et prefertim,fi fufcipiantprecandum Deum, Sa/nbsp;lan committere non poteft, quinquoquo poffit inftindu, abducatnbsp;cara a propofito»Extcrnus autem uerborum fonus,mentem ad fe quonbsp;dam modo trahit,ct in attentione continet»Quare,cum opportunitasnbsp;fert.inuocemus Deum,non folum cordis cogitatione,uerumetiam exnbsp;terna uocc, ut uagos animi motus intra fuos terminos concludamus.nbsp;bed accedemus nunc ad ipfam Chrifti precationem » Pater Cinquit) * *nbsp;uenit hora,glorifica filium tuum,ut ôd filius mus glorificct te. Sicutnbsp;dedifti ci poieftatem omnis carnis, ut quotquot dedifti ei,det eis ui/ • «nbsp;Ee

IN dAPVT XVii. ÉVÀNG. lÓANMïf,

tam ætcrnam » Hæc eft prima pars orationis, in qua Chriftus preca/ iur,utfoaieftas ipfius reucletur in orbe terrarum. PATER, inquirynbsp;Quidç’ prgteribimusne hocuocabuIumofcitanterC Nihil certemiznbsp;nus. Non eoim cft alius, prgter Chriftum, qui natura fua poffït Dclt;nbsp;um appcllarepatrê.Deus em gcnui'c Chriftum filium fuû ab gterno,nbsp;compleditur cum pcrpctuo fauore. Hic eft,inquif,fih'us meusnbsp;iedus, in quo mihi complacitum eft. Et aliâs:lnæternum feruabo iP,nbsp;li mifericordiam meam,8^ teftamentum meum fidele ipfi, Quomolt;nbsp;do autem talis pater,tali filio aliquid negabitC Pater terrenus,etfi mânbsp;luseft, tarnen filio petenti panem non dat lapidem, petcnti pifcenînbsp;autouum non dat ferpentem aut fcorpium, amp; pater ccElcftis,bonitasnbsp;ipfa,nondaret unigenitofiliofuo,quod peteretf Chriftusnbsp;hoc primo precationis fuæuocabulo perfpicueGgnificat, fieri not»nbsp;pofte,quin preces (uæa' Deo exaudiantur, Porro, non folum Chrtgt;nbsp;ftus ipfe Deum, ut patrem, appellat, Sed docuit etiam nos fie crareÇnbsp;Cum oratis,inquiens,dicite,Pater nofter,qui es in cœïis. At enim dJnbsp;cestu uiciftim, qua fronte licebit nobis, exemple Chrifti,Deum,«lt;nbsp;patrem inuocare,cum Chriftus fit natura filius Dei, potuerit DeUnbsp;uere amp; ex an!mo,patrem appellare, nos autem fimus natura fill) irae,nbsp;amp; mancipia Satanæ'f Refpondebo uerbis Pauli: Eramus,inquit illc,nbsp;natura filrj iræ,quemadmûdû 8^ egteri, fed Deus qui diues eft in mPnbsp;fericordia,propter multam caritatem fuam, qua dilexit nos, eiiâ cumnbsp;eftTemus mortui per deli(fta,c0uiuificauit nos una cum Chrifto, ^pet;nbsp;gratiam eftis feruati) fimulcp cum eo refufcitauii,amp; fimul cum eofc-^nbsp;dere fecit inter cctleftes.Nam fi naturam, aut iuftitiam carnis noftraenbsp;confideraucrimus, necefie habemus Deum magis, ut feuerum iudilt;nbsp;cem metuere,^ ut dementem patrem appellare. Sed fi conuerfi fuerilt;nbsp;mus ad Chriftum, agnofcamus eum feruatorem noftrum, non feznbsp;lum liberamur uinculis Satang ,uerumetiam adoptamur in filios Deinbsp;propter Chriftum, Quotquot, inquit.receperunt cum,dcdit eis poxnbsp;teftatem filios Dei fieri,his qui credidiflent in nome iplius.Et alias»^nbsp;Accepiftis fpirituadoptionis, per quern clamamus Abba, pater. Acnbsp;iterû: Vbi uenit plénitude temporis,emifit Deus filiû fuum, faâumnbsp;ex muliercjfaâum legi obnoxiû, ut eos qui legi erant obnoxij, rediznbsp;meret, ut adoptione ius filiorum acciperemus. Qiiare fi cum Chriznbsp;fto per fide côiunâi fuerimus,liccbit amp; nobis uere amp; ex animo Deznbsp;ùm,ut pâtre appellare, quam eiiâ appellationê ille ita agnofeû, ut n5nbsp;poftrittcneri,quo minusfic ex corde appellatusomnê paterna beneuonbsp;' lentiam filrjsluis exhibeat.NecpoflTumus in hac terra excellentiorcn»nbsp;fcientiam,aut utihus artifitiû difcerc, ut feiamus Deum,uere amp; exnbsp;animo,ut patrê iniwcare,Hoc enim afteâu animus eins ita expugnaz.

¦ tWj,

HOMILÎAE IOAN H IS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;?,

tur,ut omnia caleßia benefitia largiatur» Sed pergamus in preotio/ neChrifti, Venithora,inquit,gIoriFka£ilium tuum,hoceft, Abfolnbsp;ui nunc meum minifterium, quod te, pater, iubenre,prædicando Ëquot;nbsp;uangelio 8C «dendis miraculis in terra fufcepi,ac têpus uenit,ut meanbsp;maieftas in mundo patefiat, amp; illußretur» Quare oro amp; obteftor ,ucnbsp;me glorifices,amp; gloriam meam notam ac manifeßam reddas» Quodnbsp;precatur Chri(lus,redius intdligemus,fi confiderauerimus, qult;p fitnbsp;maieftas ÔC gloria Chrifti. Primum igitur, Gloria Chrifti eft, fitnbsp;uerus SC Unigenitus ab ^terno filius Dei,eiu(dem efienti^ amp; màiefianbsp;tis cum pâtre amp; fpiritu fanâo*Hac gloria nihil maius, nihil excellennbsp;tius,nec in terra nee in coelo inueniri potefi» Deinde Gloria eius efi,nbsp;q) fit uerus ille Mefiias feu Chrifius,qui ab initio orbis terræ diuininbsp;tus promifTus fuir, amp; qui folus efi: feruator humani generis, uidornbsp;mortis, rex regum, dominus dominantium, cui datum efi: nomen,nbsp;ut Paulus ait,fuper omne nomen,ut in nomine eius omne genu fe fienbsp;dat coelefiium,terrefirium,amp; infernorum,nec fit aliud nomen, quonbsp;homines ueram ac perpetuam falutem confequantur» Hæc eft fum/nbsp;ma gloria,qu^ fuperat omnes omnium regum amp; monarcharum malt;nbsp;icftates.Cum igitur lefus Chriftus fciat hanc gloria ad (e folum pertinbsp;nerc,precatur patrem,ut earn publice patefaciat» Quod autem preca^nbsp;tus eft,hoc etiam impetrauit. Pater enim fufcitauit Icfum Chrifium a‘nbsp;mortuis, collocauit eum in thronofu^ maieftatis, mifit nomine eiusnbsp;(piritum fandum,qui excitauitdifcipulos Chrifti,utnon folum magnbsp;na miracula nomine eius ^derent, uerumetiam Euangelion eius in tonbsp;to orbe terrarum uulgarcnt,amp; Gentes império eius ûbrjcerenu Quinbsp;bus rebus palam dedaratum eft,hune lefum , effc uerum amp; unigeni/nbsp;tumabæternofiliumDei,ac uerum Mclfiamjferuatorem humaninbsp;generis. Certo fciat,inquit Petrus,tota domus Ifrael, qudd DOMI/nbsp;NVM 8e CHRIST VMfecerit Deus hunclefum,quemuoscruci/nbsp;fixiftis. Sedhicconfideramihimirandârationê exaudiendi amp;imgt;nbsp;petrand j. Chriftus orat,ut glorificetur,Bt exauditur oratio eius, atta^nbsp;men non ftatim fequitur gloria,fed ignominia,non mox fequitur manbsp;ieftas,fed extrema deiedio.Paulo enim poft capitur Chriftus,flagel/nbsp;Iaiur,conuittjs profcinditur,crucifigitur,amp; traótatur u't bipedunvomnbsp;nium nequiffimus Ôd fceleratiffimus. ludicatur indignus, quern terranbsp;ferat.Haeccine eft gloria,haeccine eft maieftas,quam filius Dei ä pa/nbsp;tre impetrauitCSed fic folet Deus benefitia fua confcrrc,8d exauditio/nbsp;nem fuam reuelare.Exaltaturus enim,humiliat,ditaturus, pauperemnbsp;fadt,glorificaturus in ignominiâ côqcit,uiuifica(urus,mortifieat.Sicnbsp;eft ingenium Dei, quod amp; in^nigenito filio fuo teftatus eft, 0^ no/nbsp;bisdihgentiffimecognofeendumpropofuit* Alius enim paupertatenbsp;Ee ij

IN èAPvr x/ir évang. ióAsï^tI preflus, brat Dcum, ut ïargiatur honcftas diuitias fed cccc paÖpèrZnbsp;tas fubindc fit grauior» Alius morbo affliflus, orat Deü, ut rcftituafnbsp;ipfi fanitatem fed ecce morbus fit difFiciIior» Alius horrorc mortisnbsp;coutuffuSjOrat Dcum,ut iribuat uitam,fed eccc uenit mors.Quid iginbsp;^ur dicemus Num Deus orationem non exaudiuitC’Abfit, fi modonbsp;caexfidefueritprofeda» Vercenim cxaudiuiteam,fedfoletalien5nbsp;opus facere, ut operetur opus fuum, qucmadmodum Propheta air;nbsp;Quareaduerfa,qu^poftorationem accidunt,non ideoaccidunt,qpnbsp;Deus orationem non exaudierit, fed qudd exauditionem fuam aliter,nbsp;reuelet,^ humanus captus intelligat, ideoc^ bene confidendum eft»nbsp;8C in or atione per fcucrandum. Sic enim fiet, ut poft tenebras, datanbsp;nobis lux oriatur. Sed quideft,q? Cbriftusprecatur,utglorificetur^nbsp;Adeo'ne ambitiofus eft,ut fua ipfius cauffa gloria in boe mundo qognbsp;ratCEgOjinquit alias,gloriam meam non qugro.Quid ergo facitcConbsp;honefto,inquit,patrem meum.Et hoe loco addit: Vt filius tuus glorinbsp;ficet te,ficut dedifti ei poteftatem omnis carnis, ut quotquot dediftinbsp;ei»det eis uitam eternam. Hiccómemoratduas cauffas, propter quasnbsp;petit gïorificari, Vnaeft,ut per gloriam fuam Deus pater glorifiée^nbsp;tur» Itaquenon qugrit fuamgloriamHumanaambitione, fed patrisnbsp;gloriam,ad quam illuftrandam omnia tam in coelo in terra operänbsp;fuam conferre debent.Quæ eft et^o gloria patris,ut amp; cognofcamugnbsp;quomodo pater glorificetur per CHriftum filium fuumC Dicam hoenbsp;uerbis in Exodo cap.xxxiiij.fcriptis.Cum enim Mofes peter et,ut Denbsp;us oftenderet ipfi gloriamfuam,iubet eum Deus ftarc in uertice moitnbsp;tis Sinaïjó^ recital coram eo hec uerba, DOMINATOR, DOMPnbsp;N VS.Deu smifericorSjfed clemcns,patiens amp; multgmiferationis,acnbsp;uerax. Cuftodiens mifericordiam in milia, auferens iniquitatem ÔCnbsp;fcelera atlt;^ peccata. Dimittens impunem,non dimittens impunem^lnbsp;hoceftjeruans eum,qui crediderit, damnans eum, qui non credfde^nbsp;rit. Audiamus amp; uerbapfalmi centefimi fecüdi, quibus fimiliter glonbsp;ria Dei perfpicueexponitur.Miferatoramp; mifericors DOMINVS,^nbsp;longanimis amp; multum mifericors.Non in perpetuum irafciiur,ncC^nbsp;ingternum comminatur. Non fecundum peccata noftra facit nobis,-nequé fecundum iniquitates noftras rctribuit nobis. Quoniaiilnbsp;fecundumaltitudinemccelia'terra,corroborauit mifericordiam fu-*^nbsp;am fileer timentes fe. Etreliqua, quæ fequuntur. En, bæceftglorianbsp;Dei patris , quæ his epiihetis commcmoraiur, uidelicet qudd fitnbsp;mifcricorâ amp; demens,Sè remittat peccata gratis,aeferuet timentes ipznbsp;fum perpétua falute. Hg enim uirtutestam honcftæfunt,utnull3 hu*nbsp;mana lingua poflit cas fatis ptodignitatelaudare, Reuelaiæ autcnlnbsp;patefat^funt de Deo patre in toto orbe terrarum, poft quam Eua^

HOMlLtAE tOANNIS BRENTlÏ. f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; 9»

Sifon de Chrffto filio Dei uulgatum eft. Euangelion cm docet, qi eus pater tanta caritate complexus (ft humanû genus, ut ne proprionbsp;quidem filio fuo pepercerit, (ed pro nobis omnibus eum in mortemnbsp;tradfderit.DocctjÇp Deus pater humano generi propter filium fuumnbsp;ita placatus fit, ut adopter omnes in Chriflum credentes, in filios ÔCnbsp;hpredes cceleRiu fuoru bonorvi. Quo manifefte declarat Dcü eflc uenbsp;remifericordê amp; clementiffiraöferuatorc. QuarecumChriftuspe/nbsp;tit,ut ipfe glorificetur, eo maxime oim refpicitjUt Deus pater glorifinbsp;cec,amp; nomê eius in tota terra illuftret. Altera cauna,cur Chriftus pe/nbsp;tit glorificari,hgc eft,ut ex cognitioe gloriae eius hoïes uera falutem,nbsp;amp; giernâ ukam cófequanc. Sic em addittSicut dedifti ei potedatê omnbsp;nis carnis,ut quotqt dedidi ei,det eis uitS ^ternam,hoc eft,T u Deusnbsp;pater mififti me in mundu, ad hunc u(um,uc habeâ potedatê ots carenbsp;nis,ut falutê meam impertiar non ludgis tm,ucrumeiiam gentibus innbsp;foto orbe terrarû,Cludæi cnim amp; Gentes, nomine omnis carnis comnbsp;prehenduntur) Dixifti ad me: Poftulad me,amp; dabo tibi geiites hæznbsp;reditatem tuam,amp; poneffionem tuam,terminos terrg,Et itcrum:Donbsp;niinabit à mari ufc]ß ad mare,amp; d flumineufq^ ad terminos orbis terxnbsp;rarum.AcrurfustParumeftutfismihi feruus ad fufeitandas tribusnbsp;Iacob,amp; feces Ifrael conuertendas : Dcdi te in lucê Gentium,ut fis fa-»nbsp;lus mca ufep ad extremum terræ. Quare precor, ut quemadmodû tunbsp;uoluifti mcdominari inomnt carne, inludgisuidelicet, amp; in gentienbsp;bus, ita uelis etiâ me diuulgatione Euangeli] glorificarc Si illuttrarenbsp;in uniuerfo müdo,quo omnes illi,(iuc fint ludgi fiue gêtes,quos mi-fnbsp;bi dedifti, amp; qui in me credünt, ueram amp; perpétuant uitam ac falutênbsp;confequantur. Exhisiterum uides Chriftutn giorificationenominisnbsp;fui,non tam fuam maieftatem,^ hominiim falutem qugrere,Quid eznbsp;nim de fua ipfius maieflate tam follicitus efret,cum cara babuerit Ionnbsp;ge omnium maximam ab æterno,nec ulla fit creatura, quæ pofïit ip-*nbsp;fam uel adimere,uel fake minuercCSed de noftra falute follicitus eft,nbsp;amp; noflram foclicitatê curat» Quarc non eft aceufandus uang ambitioznbsp;nis,fed fummæ gratiæ agendg funt ci, quod cum potuiftec contentusnbsp;effe aeterna fua gloria amp; maieftate, quam habuit ab gterno apud paznbsp;irem fou, malucrit tn noftræ falutis gratia feipfum inanire,amp; formanbsp;ferui aftumere, ut etiamcorâ mundo glorificaretur, nos in noftronbsp;inceritu deferere. Difeamus amp; nos ex bac precationis Cbrifti particunbsp;la,quem nobis diuinorum benefitiorum finem,in noftris precationtnbsp;bus proponere debeamus» Cbriftus em precatur,ut pater ipfum gloznbsp;rificetaln quem fine aot ufumCNum.ut affecuta gloria liceat ipfi prænbsp;fe,Deum et homines côtemnere,ac in eos contumeliofus efteCNihiinbsp;minus,fed utiuc fua gloria, Dei pauis gloria illuftretur hominûnbsp;Ee iij

IST CÄPVT xrn. EVANS. lëANNïS. falutieonfulatur. Proponamus nobis hunc finem in noflris preodnbsp;onibus. Alias enimafßigiturmorbo, amp;prccaturäDeo faniratcn»*nbsp;Inquemfinem C Vc point confecura fanitatelibrriösindulgere ge*'nbsp;tiio,aut impofturas fuas^quibusaflueuit,exercerer Hunc quidemfa«*nbsp;nitatisfinemimpi) fibiproponunt.Nosaucêcogitemus uerû fanitagt;’nbsp;lis finem e(regt;ut noftris öffiti)s glorig dei feruiamus, amp; proximorumnbsp;nece(ritati,pro noftra uirili fuccurramus. Alius premitor paupertate,nbsp;amp; precatur j deo benedidionem fug negotiationis.In quem ufumCulnbsp;partis opibus tradat fe ignauo otio,amp; helluationicHoc certe qugrunlnbsp;filq huius feculi.Nos autem qugramus gloriam dei,amp; utilitatem pronbsp;ximi.His temporibus precamur in Ecclefia publice amp; priuatim,uc denbsp;US dementer (ribuat tranquillitatem 8£ pacem Ecclefig et patrig.Qui«nbsp;autem debet eile finis huius benefitqC’Non dubito,quin multi fint,^nbsp;cupiantdireptionem facultatum Ecclefiafticarum, licentiam uiuennbsp;di pro fua libidine. Sed hi, etiamfi inter nos iunt, ramen non funt exnbsp;nobis. Pi) enim hunc fibi tranquillitatis finem proponunt, ut glorianbsp;Chrißi promoueat,ucpia dodrina in Ecdefia conferuetur, ut ido}alt;*nbsp;tria aboleatur,ut non (olum nos ipfi fyncerum Euangelion Chrißi conbsp;gnofcamus, ucrumeiiam ad finitimas genres, amp; ad poßeros noßroanbsp;propagetur.In hunc enim ufum naci,in hunc ufum renati fumU5,ut ctnbsp;deum uere cognofcamu$,amp; gloriæ dei, ac utilitati proximi noßri fernbsp;uiamus. Quarc meminifle debemus oßittj noßri in precatione, ui denbsp;um ex fide inuocâtes, proponamus nobis uerum ac legitimum finemnbsp;benefitiorum dei,qao poßimus ea, certa amp; firma fidutia expedare,nbsp;per lefuin Chrißum DOMIN VMnt^rum, qut eß una^ cum patrcnbsp;amp; fpiritu fando deus benedidus in fecola, Amen«nbsp;HOMILIA’ XXXXVIIk

O N dubito,quin muht, eum audierint Chrißum precari,ut pater glorificet filiünbsp;(uum,quo amp; filius patrem glorificct,^ad/nbsp;miraturi fiot,qgt; Chrißus extrenio fuo tê/nbsp;pore tantam curam de patris amp; fua glorianbsp;fufcipiat,ut etiam precibus earn impetrai*nbsp;re contendat. Pater enim amp; filius eius le^nbsp;fus Chrißus, una cum fpiritu fando camnbsp;illußri ab gterno gloria fecum infignes fu

Hlt;ÎHILÏAE IOANNIS BKÊN'Tlh’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49*

futàn (onfequtNon cognofcunt aût nec patrem, nec Filiû.niTi hi fue h'ntfpiricu (anâo,fiue id fiat publicejiue priuatim JlluRrati QCnbsp;rifkath Quare, quod Chriüusdeglorificationeprecatur,humanænbsp;(alutis gratia precatur ad quam coniequendam neceiïaria ed cogni/nbsp;tio patris amp; filq per fpiritum fanâum.Sic enin? fcquitur.Hæc cil au/ *nbsp;tcm uitaæterna.utcognofcantcefolumuerum Deum,amp;quemmifi/ lt;•nbsp;fii lefum Chriftuni.Dixit fe fuam amp; patris glorificationem ideo pete « *nbsp;rc,ut det hominibus,quos dédit ipfi pater,uitam gternam. Quomo/ Autem frifBnbsp;do ergo datur gterna uita ex bac glorificationc!rRefpondeo:Ex glori/nbsp;ficatione,uenit cognitio.Ex cognitionc aût, ncnit æternauita,inio ipnbsp;fa cognitio patris amp; fiiq eftgterna uita.Hgc,inquiens,eH: gternauita,nbsp;ut cognofcât te folum uerû Deum, amp; que mifiQi lefum Chriftû.Hgcnbsp;(entêtia una cft k pcipuis didis totius facrg fcripturg.Côtinct em fumnbsp;tnatim dodrinâ totius Chriftianifmi,amp; defer ibit earn religtonê,quanbsp;fola confequimur ueram 8^ perpétua falutem. Quare hoc diâû, nonnbsp;tantum audiendum eß, fed ad uerbum edifcendum,amp; fubinde dibgt;nbsp;gcniifTime confiderandum i Sed dices, QuidC’ an non hoc dido uersinbsp;Chrißianifmi dodrina refutatur potius, conFirmatur,cum uidea/nbsp;iur hic dici, Folum patrem effe uerum Deum C Dicemus igit Filiû nonbsp;ciTe ueRt de», nec fpûm fandum effe ueRt deûc'Sic quidem impt) Argt;nbsp;riani abufi funt hoc dido,fed manifeftö eft,fi conférant alia loca ferinbsp;pturg cû hoc dido,qp ficut pater eft uerus Deus,na amp; Filius eft uerusnbsp;deus,ct fpus fandus eft uaus deus«Nam Chriftus ante dixit, Fe darenbsp;uita gterna,amp; nuc ait,uita ætcrnâ contingerc c Fui cognitiôe, Ac moxnbsp;rontionabic de gloria,quâ habuit apudpatrê priuF^ hic mundus Fienbsp;rei» Quibus uerbis haud obfcuretribuit IcFu Chrifto diuinanatura,'nbsp;prgfertim cum accédant mülta alfa leftimonia fcripturg, de quibus alinbsp;a's copioFe diximus. Idem etiam de Fpiritu Fando fentiendü eft» Qua/nbsp;re Chriftus hoe loco non Fic tribuit patri diuinitatê, (e amp; Fpiritumnbsp;fandum ab ea exdudat. Fed excludit fiditîos deos gentiû, amp; damnatnbsp;uanam opinionem ludgorum de Deo. Nam Pauloante dixit; Datamnbsp;(ibi effe poteftatem omnis carnis. Intelli^it aût per Omnem carnem,nbsp;ludæosôd Gentes.Quo enim tempore Chriftus humanamuitam innbsp;terra egit,non Fuit alius,prseter hos in hoe mundo, populus. Porro,nbsp;nec Gentes,nec ludæifloquor autem non de qs ludæis, qui credebSfnbsp;(jropheticis promiffionibus de Meffia,quorum eraht pauciffimi,fednbsp;deludgis PhariFaicis,Saducgicis, amp; Bpicurgis,quorum orbis plenuenbsp;erat^habebant ueram religionem amp; cognitionem de Deo. Gentes e/4nbsp;nim, etfi naturaliter fuerunt gnarg Dei,quemadmodü Paulus docct,nbsp;tarnen non crediderunt Deum effe patrem ilium, qui miflurus effetnbsp;filiumfuum Meffiam|fen»torem ixumani generis, necglorifîcau.^

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; ii^i

I» eAPVT xni. bvang. ioannis. runt eurti'ut DeumJed mutauerunt gloriam immortalis Dei in effiinbsp;giem fimilem mortali homini, Ümilem bcftijs,uolaiilibus,quadfu*nbsp;pedibus,amp;reptilibus. Actribueruotdiuinitaiem uarqsaeaturis^nbsp;colueruntcp uarios Deos. Alij enimcoluerunc Iouem,amp; ^4artrm,nbsp;Saturnum. Alt) Solem Sgt;i. Lunam,alt) crocodilum amp; felem,alt) bis exnbsp;tiam abrurdibra,8^ magis abominabilta. In banc Gentium impictaicnbsp;refpicitCbriftusbocloeoamp;dicit: PaircmfolumelTeuerum Deum,nbsp;hoceft,non cfTcalium Deumpræterpatrem finim. Dt) «nim Gcntixnbsp;um,non funidi),red dæmonia. Nam quod Chriftusbtc dick, planenbsp;jllud cft, quod in pfaimo dicitur:Non eft fimilis tui in dqs DO-'* I'nbsp;NE,amp; non eft feeundü opera tua. Ac mox, Quoniam magnus es tu,nbsp;faciens mirabiba,Tu es Deus Solus, boe eft, Non eft alius uerusnbsp;Deus præter te. Et Paulus ad Timoibeum fcribens. Serut s,inquit,nbsp;præceptumimmaculaïusamp;irreprehenbbflis ufq^ ad apparitionemnbsp;domini noQri lefu Cbrißi, quam temporibusfuis oßenfarus.eß illenbsp;beams amp; SOLVS princeps, rex regnantium.ôd dominus dominanlt;nbsp;lium, qui SOL VS habet immortal itatem. Hic loquitur Paulus denbsp;patre,non ut de perfona dißin(ßa à filio Si fpiritu (ando,fic enim nonbsp;îolus habet immortalitatemjed ut de Deo,cui una eiïentia toniundinbsp;(unt (thus amp; fpiritus fandus. Et ad Corintbios (cribens, ait : Scimusnbsp;q? nullum eß (imulaaum in mundo, amp; q? uullus (it Deus alius nißnbsp;wnus.Nam etiamfi (unt qui dicâtur dijjiue in coclo,fiue in terra,quçnbsp;admodum (untdt) multi amp; domini multi.Nobistarnen unus eß Dexnbsp;US, qui eß pater ille ex quo omnia, amp; nos in iUum,amp; unus DONI^^nbsp;N VS lefus Chrißus, per quem omnia, amp; nos per ilium. Hfc uienbsp;des, qudd ctrm fit collatio inter uerum Dcum,0^ fiditios Gentiü de*nbsp;os,tribuat fpiritus fandus ueramdiuiniraiemuni foli Deo, amp; quianbsp;tres funt petionç unius diuinitatis,iuxta refert, qua perionä in ea co|nbsp;latione expreße nomines.Pie lt;m diceszSclum patrem eflTe uerü De/nbsp;um:, Dices etiam pie,Solum filium eile ueru Deum.gt;5imiliter pie di/nbsp;«es. Solum fpiritum fandum eße uerum Deum» uidelicet fi conféra^nbsp;inter fe non perlonas diuinitatis, Cinier bas enim unaeß diuinitatisnbsp;eßentiayed fi uerum Deum conféras cum fiditqsdqs. Quare cumnbsp;Cbrißus hoc loco dicat, Patrem eile folum ueru Deum,amp; conférât,nbsp;quemadmodû antea oßendtmus,pâtre cum dqs gentium, non excluenbsp;die (e3^ fpiritum fandüjed excludittm uanos deos gentium, qui nonbsp;funt ueri di),fed d^monia,amp; réfutât religionê Gentió,q) nullus connbsp;(equator f ternam uitam ex cognitioe eorum.quos illg pro dqs agnof/nbsp;cunt amp; colunt. ludaei autem, etfi uidebantur colere cum Deurn, quinbsp;creauit mundum,qui eduxit maiores ipforum ex Ægypm, q promi*

gt; tn cum Meßasohm a Peopromdluii amuemiletui^ credebanc

fiÓMÏLlAÉ ÎOÀNNIS BRENTlïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4çî

icredcbant Dcum pacretn mififTe hunc lefum filiumMarfgjOeccre/ dcbanthunckfumeffeucrumfiliüDei, amp;uerumChriftutna Deonbsp;patrc milTum. Quarc nee lud^i agnouerût uerû Dcum, nee porucrûtnbsp;cx tali Dei cognitione æccrnâ uitâ confequi. Porro,quemadmodumnbsp;Chrirti temporibus, duæ erant religionesJudæOBz uidelicet, Phan'nbsp;faïcói^, St Gentium * qu^non potuerunt cultorcs fuos ad æiernâ uitanbsp;pcrduccrc, ita his temporibus tres funt generales Rcligioncs in orbenbsp;terrarum, quæ cultorcs fuos magrs ad geernam morte,^ ad aeternamnbsp;uitam ducunt. Vna eft ludeorum Rabbinicorum,,qui funt fucccftbrcsnbsp;iilorum pharifaitorum.Hi dicunt fe credere in Deym patrem omnisnbsp;creaturg, fed non credunt eum raififte lefum Chriftum filium fuum*nbsp;Altera eft Turcat;um. Hi dicunt fe credere io unum Deum creatoremnbsp;cccli St tcrræ,qui St miferit lefum Chriftum in hunc mundum, nonnbsp;crcduntautem,q) hie lefus Chriftus fit uerus ab ererno filius Dei, ÔC.nbsp;q) morte fua expiauerit pda noftra,fcd faciût ex ipfo legislatorc»Ter.nbsp;tia eft Papiftarum.Hi etfi agnofeere fe dicunt lefum Chriftum â Deonbsp;miflum, St efle uerum filium Dei,tn non agnofeunt ucrum ciusoffinbsp;tium,q) ipfe folus expiauerit fuamorte peccatanoftra» Tribuunt etnnbsp;«xpiationem peccatorum,etiam meritis iuftitig, quam homines faci/nbsp;unt.Sed nulla harum religionum poteft hominem ad æternâ uitamnbsp;feruare, Quefo igitur te, dicito nobis,qug fit ilia religio, in qua gtccnbsp;nam uitam St fcclicitatem certo confequimurC Hicaudiendus eft filiz,nbsp;us ipfe Dei,quern pater audire iufTit. Sic autem dicitfiliusDei:nbsp;Hpe eft uita æterna, ut cognofcant te foîum, uerum Deum, St quernnbsp;rnififti lefum Chriftum. Cognofeendum eft ex Euangelio , pecnbsp;fpiritum fandum patefaclo St illuftrato, quod non fit aliusuerusnbsp;[)eus,nifi pater illc, qui mifit unigenitum filium fuum lefum Chriznbsp;fl:um,in hunc mundum^ expiaret peccata humani gcneris,5t placagt;nbsp;ret iramfuam,acuincercc mortem St infernum. Hg c cognitio alFerenbsp;Ecternâ uitam, imo eft ipfa gterna noftra foclicitas St beatitudo. Nonnbsp;eft autem fentiendum, quod prj in futuro tantum feculo confequanznbsp;tur ^ternam uitam, fed quod cognitio Chrifti æternam uitam ita af*nbsp;fcrat,ut eatam in hoc,quam in futuro feculo fruamur. Primum em,nbsp;fi uerccrediderimus in lefum Chriftum, qudd ipfe fit à Deo patrcnbsp;miflus,St placauerit iram patris,tuncconfequimur iusfiliorum Dei»nbsp;ut fimus ucri heredes gicrnæ uitæ. Qua fide, itaregeneramur St re^»nbsp;rreamur , ut habeamus tranquillam St Igtam confeientiam coramnbsp;Dco,non folum fpe iuftitiæ in Chrifto, uerumetiamcertifTim^nbsp;(ftatione libcrationis in media etiamnum morte. Hic eft guftus gterznbsp;nae uitae,etiam in hoc mundo.Regnum Dei,inquit Paulus,non eft cinbsp;bus ac potus, fédiuftitia St pax St gaudium in fpiritu fando * E|

IW CAFVT XVII, EVANS'. lOANNlS, itCTum.Iufiificatiexfidcpacembabcmuscrga Deum,per DOMUnbsp;N VM noftrum lefum Chriftum,per quem amp; contigit nobis, ut fidenbsp;perduceremur in gratiam hanc^n qua ftamus, gloriamur fob fpenbsp;gloriæ Det.Etfi rnim caroadbuc imbecilhs eft,amp;multp funiafHidi/nbsp;oncs,quas feramus^necefTe eft, deni(^,ut nihil aliud accefferit, mor/'nbsp;teuel tandem obruimur, tamen,quia fide in Chriftum,certiftimi fa^nbsp;mus,afHilt;ftiones Si mortem,non efte in nobis uiam ad intcritum,fednbsp;ad falutem,poftidemus etiam in bac mortali uita,non mediocrem parnbsp;tern immonalis Si gternp uitæ.Si qais,iriquit Cbriftus,feruauerit fernbsp;monem meum,mortcm non uidebit in^ternum.Et iterum : Ego fumnbsp;refurredio Si uita:Qui credit in me,etiam(gt; mortuus hierit,uiuet, 8Cnbsp;omnis qui uiuit caedit in mcgnon morietur ineternum. Deindejinbsp;de futuri feculi fœlidtate dicendum eft,tunc cognitio,fcu ut uulgo lonbsp;qui folent, uifio Si iruitio patris Si fill) Si fpiritus fandi, fumma 8Cnbsp;perpétua eft omnium piorum uita Si beatitudo. Sordidiftimihomi/nbsp;nes, T urcæ Si ludgi, conftiiuuiu futuram beatitudinem in perpetuonbsp;ufu carnalium uoluptatum. Fingunt nefcio quas, paradifi a(n(xnitagt;nbsp;ces,quibus fe beati perpetuo fint obledaturi, Hæc autem non eft ho/nbsp;minumjed porcorum uita ac falicitas» Nam uera hominum uita Sinbsp;ibelicitas confiftit in cognitoie, in uifiôe Si fruitione patris Si filf) Sinbsp;fpiritus fandi,folius ueri Dei ac DOMINI noftri. Deus em eft fumnbsp;mumbonum,fummafapicntiaSiiufticia, fumma potentia Si maic/nbsp;ftas.Quantam igitur putas efte fcelicitatem Deum,ut eft, non folumnbsp;coramuidere.fed etiam eofruiCSi quis famelicuscora^m uideat,acftiinbsp;atur optimo cibo, miram concipit uoluptatê» Si quis diu in tenebrisnbsp;uerfatus,contempletur amexnitas uerni temporis, Sifruaturqsfanonbsp;corpore, quantum animo fuoexhilaraturç’ Quid ergo de eaaniminbsp;Initia dicemus, qupei homini contingit,qui diuacmultumaduerfisnbsp;huius feculi grauiftimeafftidusyuidet tandem cora, Si ftuitur DO/nbsp;M1NÓ Deo fuo f Si quis phyficam cauftam admirandæ cuiuf/nbsp;damrei, exempli gratia, repentint hiatus terræ,aut acceftiis Sire/nbsp;ceftus maris, inuenerit ipfe, aut ab alijs inuentam cognouerit, tenerinbsp;non poteft, ft modo aliquid hominis habet, quin gaudio impleatur»nbsp;Archimedes, cum in balneo fedens,excogitaret, quomot^ portio ar/nbsp;genti auro mixta,in integro opere deprehendi ac difeerni poftic,tantanbsp;perfufus eft ex hocinuento lætitia, utmoxè balneo exiliens. Si nu/nbsp;ditatisfuæoblitus, domum uerfus properaret,identidem uociferans;nbsp;tvg»xlt;t, Inueni, Inueni. Si cognitio naturalis cauftæ , aut alterius rei in hocnbsp;fcvg«««. mundo nonadmodum excellentis, tantamaffertanimiuoluptatem,nbsp;quanta , obfecro,ea cognitio aiFert,qua Deus ipfe uidetur,8i cognof/nbsp;cuntur in ipfo non tantum rcrum omnium cauftæ, uerumetiam adminbsp;rabile

./

ROMllîAE lÔAfîflîS BRENTrr; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487

rabile iHud myfterium triumuniusdiuinitatis perfonarum? Pios «nim in uenturo feculo uifuros Qc cogniruros Deum , ut eil, PauJiisnbsp;perfpicue docet. Ad Corinihios enim fcribens: Cernimus nunc, in/nbsp;quû,perfpeculum,inænigmatc,tunc autemfacicadfaciem. Nuncnbsp;cognofco ex parte^tuncuero cognofcam.quemadmodum ôi cognitusnbsp;fum.Et loannes.’CarifTimi, inquit, nunc ftlq Dei fumus, amp; nonduojnbsp;apparuir quidfutun fumus. Scimus autcm, quontam fi apparuegt;nbsp;ritjfimiles ei erimus,quoniam uidebimus eam,SIC VT EST.Quisnbsp;autcm uidens Deum ficut eft,non fruerctur caf amp; quis ea fruens, nonnbsp;fummo implcretur gaudio,non uita frueretur gterna^Quarc conféranbsp;mus omnem nodram cogitationem èi curam in hoc ftudium,ut coggt;nbsp;tiofcamus lefum Chriftum,qBcm pater ad feruandum humanum ge/nbsp;nus in banc terram mißt, S/i. quem fpiritus famftus iîluftrauii. Namnbsp;cognitiones aliarum rerum, feu artium, quas it a uocant, libcraîium,nbsp;feu agriculturgjfeunegotiationum, feu opifi£iorum,habent quidemnbsp;fuam in hoc feculo utilitatem, non font autem æterna fed tantum iergt;nbsp;rena uita. Sola cognirio ueri Dei, qui nobis mißt filium fuum lefumnbsp;Chriftum, çternauiraeft, Hanccogniiionemurget Hiercmias cumnbsp;aicHçcdicitDOMlNVS, Non glonerur fapîens in fapientia fua,nbsp;necfortis in forritudinefua.necdiues in diuiiqs fuisjcd in hocgloiinbsp;ctur,qui gloriatur. Scire amp; NOSSß ME, quia ego fum Dominus,nbsp;lt;jui facio mifericordiâ amp; iuditiû amp; iufiitiam in terra. Et Oleas : Sciznbsp;cntiam Deiuoloplufq^holocaufla. Namaliatûretszfcienti^feruüjcnbsp;corporali utilitati,quæeftcaduca, hgc autem ïcieniia hominem per-'nbsp;petuo beat. Et aliarum rerum fcientig, fine hac,mutilg funt,hæcautê,nbsp;ciiam fine ains,ad uerâ 8^ perfeâam falutem ducit. Quare etfi alqs (cinbsp;cntqs fuam debemus,prô fua quifuocatione,operam, tarnen in hacnbsp;bmne fludium collocandum cft,amp; ad hanc confequendam, omnia a/nbsp;lia referenda funt, ut uere coram Deo huius uitæ noftræ corporalisnbsp;«»iFitiofungamur,^' ad fine uocaiiÔis no(lrg,qui eft gterna beatitudonbsp;perueniamus.Sed percurramus etiâ earn periodon,quæ fequic, Ego lt; «nbsp;le glor ificaui fupcr terram,opus côfummaui,quod dedifti mihi ut fa *«nbsp;cerè.Etnunc gloi ifica me tu pater apud temetipfum,gloria, quam ha * «nbsp;bui,priuf^ hic mundus efTct, apud te.Precatus eftantea filius Dei ut « «nbsp;glorifient a' patre.Nunc igitur exponit,quam gloriâ petac. Varig emnbsp;funt fpedes glorig. Gloria eft,eloqueniè oratorem efle.Gloria eft,a^nbsp;cutum philofophû efle.Gloria eft,induftriû artifice efle. Gloria cft,nbsp;diuitè ciuê efle.Gloria eft,potentê Monarchâ cire. Et mulia id genusnbsp;alia. Qua ergo gloria petit filius DeiC'Num ut pater faciat exipfo clonbsp;quenic iuxta hoc feculû,oratorê, aut diuiiê mercaiorê, aut potente innbsp;terrs Monarchal Nijiii minus.Non petit uana aut mûdaoajcd petit

IM CAPVT XVfI. EVANG. lOANNIS

uera, ccclcftj'a 8^ diuina.Petit cnim ea gloria illuftrari, qua ipfc mini fterio fuo patrem glorificauit.S^ quam habuit ante condition? muti'nbsp;di. Vidcamus ergo,que fit ilia gloria qua Chriftus patrem in tcrriçnbsp;glorificauit:Ego tc,inquit,glorificaui fupcr terram ,opus confummanbsp;ui,quod dedifti mihi,ut facerem. Pater enim mittens filium fuum innbsp;tcrram,impofuit ei hoc opus, amp; hoc ofFitium, ut prgdicaret Euange-*nbsp;Iion,ut æderet miracula, amp; ut fufciperetoes humanas imbecillitates,nbsp;ac tandem etiâ crucis mort?, qua expiaret humani generis pââ. Hocnbsp;opere ct offitio Chriflus diligentifïîme 8^ obediêtiiTime ita fundusnbsp;eft,utnun^fuamhumanam,fedtfh Deipairisfui gloriam qugfi/nbsp;uerit, amp; omnia ad patrem fuum retulerit, quo palam declararet eumnbsp;folum effc uerum Deum,ab omnibus adorandunijSC colendum.Egonbsp;gloriam meam, inquit, non qugro, fed cohonefto patrem meum. Innbsp;dodrina enim omnia ad Dcum patrem refert : Ego,inquiens, quodnbsp;uidi apud patrem meum loquor. Et iterum : Ego ex Deo procelTi 8^nbsp;ucni, NeC^ enim â me ipfo uenijed ille me mifiuCum in deferto tennbsp;taretur a diabolo, amp; diabolus iuberet ipfum, fe adorarc, retjcit eumnbsp;hoc Dei præcepto:DOMIN VM Deum tuum adorabis,et ilium fonbsp;lum coles. In Nazareth patria fua contionatur ex Efaia, ac manifeftenbsp;tribuit ea qug docet amp; facit,Deo patri 8i fpiritui eius.Spiri(us,inquinbsp;ens, DOMINI fupcr me, propterea quod unxtt me. Et aliâs perfpi/nbsp;cue facit Deum patrem,dodring fuæ autorem. Mea,inquiens, dodrinbsp;na,non eft mea,fcd eius, quimifitme. Cumfilij Zebedci petcrent,nbsp;utunus federet in regno eius ad dextra, alter ad finiftram,appellat adnbsp;Deum patre. Mcum,inquiens,non eft hoc dare,fed qs cótinget, quinbsp;bus paratum eft d patre meo. In condone de afflidionibus in orbemnbsp;terræ uenturus, foli Deo patri fuo dat gloriam cognitionis. De die,nbsp;inquiensjillo ac tempore nemo nouit,ne angeli quidem,qui in cœlonbsp;funt,nec ipfe filius,fed foluspater. Quid autem diccmus demiracu/nbsp;lisfNam ea omnia accepta fert Deo patri fuo:Dicit enim: Opera qugnbsp;dedit mihi pater,ut perfitiam ca,ipfa,inquam,opcra,quæ ego facio,nbsp;teftificantur de me,qgt; pater miferit me. Ait,patrem dedifle fibi ope/nbsp;ra.feu miracula quae gdat.Et cum eieciffet apud Gadarenos ex homi/nbsp;nc dgmonia,ablegauit eum a fedicens: Rcdi in domum tuam,8dnarznbsp;ra quaecuncç tibi fecerit DEVS. Hieuides eum totam miraculi glo'’nbsp;riam Deo tribuere. Cum excitaturus eflei Lazarum a morte, attollitnbsp;ocolos ad Dcum,8^ manifefte agit patri gratias, ut tota miraculi glolt;nbsp;ria ad Deum patrem rediret. Quid,q? cum uocaretur bonus,refponlt;nbsp;det,neminem bonum eirc,nifi folum Deum. Quid q? fubrjeit fe ubi/nbsp;que legi Dei,8^ in fufeipienda cruce amp; morte palam profitetur fe o/nbsp;bediî e fcripturg Dei, In fcriptura enim Deus upluntatcm fuam pate/nbsp;fcciu

HOMltAE lOANlNlS BRENTU,

fetft.îam in prccationibus fuisjolum Deum patrem inuocat, amp; ituio. candum docet.BreuiteraChriftus tarn in dodirina Sf miraculis, innbsp;omnibusalrjs adionibus8^ paflionibus, in uita SCmorte conriona/nbsp;tur de Deo patrc,amp; commendat bonitatem arqne clemenriam eius,utnbsp;folus ipfc ucrus Deus agnofcatur èi: colatur. Cum igitur Chriftus ta/nbsp;li gloria pattern fuum illuftrauerii,ac ipfnm iclum etTe uerum Deumnbsp;adorandum comprobaucrit, adeorp fuo offitio.ad quod è cœlo mif*nbsp;fus eftjdiligcnter funâus fit,actotiis fit in eo,ut quod eft ipft mandanbsp;tum, abfoluat, prccatur nunc, ut parer uiciftim illuftrct ipfum,amp; ei''nbsp;dem gloria ipfum cohoneftet, qua ipfe cum cohoneftauit, uidelicet.

om abomnibus adorandum amp; colendum,ita pater dedatet eiiâ Chri ftum filium fuum,uerum ab æterno elTc Deum ab omnibus adoran/nbsp;dum colendum, S d quid* an non bæc uidetur cfTe impudentilTûnbsp;ma precatio,qj cum ego doceam unum efte folumuerum Deum créa/nbsp;torem cccli terræ,peram a Deo,ut me pro hoc ofFitio, uerum De/nbsp;tiin fibi æqualem faciat, èC me talem efte coram uniuerfo mundo teftinbsp;ficetur C Magna quidem 8^ deteftabilis impudeniia effet,fi is homo,nbsp;qui non effet natura Deusjic precaretur.In lefu Chrsfto autem, nonnbsp;eft impudenua,fcd offitiû,amp; ueritas.Is etn non eft tantum homo,fednbsp;eft etiâ natura ab æterno ucrus Deus. Nee precatur, ut Deus aliquidnbsp;nouæ diuinitatis in ipfum conferatjed tantum,ut fuam illam diuint'/nbsp;tatem quam ab æterno habet,coram mundo illuftret.’Glorifica me,innbsp;quit,tu pater apud temctipfum,hoc eft, TV ipfe me glorifica. Namnbsp;rnundus afficitmeigno.minia,ideocp neceffariü crit,uttumetipfemenbsp;fpiritu tuo fando illuftreSjSed qua gloria* Non certe â me aliena,8dnbsp;me indigna,fed ea,quam habui apud te prmfq hic rnundus effet ? Ecnbsp;qualis eft ifta gloriaf primurn non eft mundana,quia habuic earn prinbsp;uf^ rnundusconditus fuit.Dtnidenon eft angelica,quiaangclinonnbsp;funi fiIq,fed fcrui Dei. Chriftus autem eft filius Dei: Filius meus esnbsp;tu,inquit,ego hodiegenui te.Etangclis prgcipitur, ut adorent Chri/nbsp;Hum. Adorent eum,inquit,omnes angeli* Chrifto autem non prpci/nbsp;pitur ut adorer angelosjedpotius utangeli ei feruiant.Reliquum igtnbsp;tur eft,qgt; hic fermo fiat de diuina gloria, uidelicet, q? lefus Chriftusnbsp;habeat ab gterno diuinam gloriam, amp; fit unus folus uerus amp; ^ternusnbsp;Deus,eiufdcm effentiæ amp; maieftatis cum patre ÔC fpiritu fando. itaeçnbsp;cum Chriftus precatur, ut pater glonficet ipfum tali gloria, quali ip^nbsp;feeummïnifteriofuoglorificauit,amp; qualem hab uit ante mundi connbsp;ditionë,perfpicueprecaretur,ut pater declaret ipfum effeuerum ab g/nbsp;terno Deum,cadem cum paire Ôd fpiritu fando ueneratione adoran/

ÏM CÄPVT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tVÀNff. ÏÖAM»?TS.

lb póflmanifefte pracßitic. kfus cntm rcfurrcxit i mortü/s, afcenJit ad cœlosjedit ad dcxtram Del, mifit fpiritum fânâum magnis miranbsp;cuhsjdeditdifcipulispoteftatcm xdendi miracula fuonomjne,djuulnbsp;gunt per Apoftolos fuos Euangelion in toto orbe tertarum collegltnbsp;E.clcfiam fuam ex omnibus tcrrçnaiionibus, défendit actuetureatnnbsp;in omnibus huius mundi perfccuHonibus,iuftifieat omnes credentesnbsp;in ipfum,dai fpiritum inuocandi Deum,ut patrem,confolaiur in cmnbsp;nibus aduerfiSjConferuat in morte, amp; dat çiernam uiram» Hæcnonnbsp;funt humana, fed diuina opera, quibus pater palâ m comprebat, çpnbsp;lefus Chriftus fdius eius fit ucrus ab gterno Deus. Quod com ita fenbsp;habeat, noftri offlitq erit, ut hune lefum Chriftum , non tantum fidenbsp;fordisamplectamur, fed etiam omni generi obedieniiæ colamus èCnbsp;ueneremur,quo amp; nos noHris operibus publice teftificemur,eunï efznbsp;fe uerum unâ cum patte fpiritu fando Deum bencdidum in fecui;nbsp;la, Amen»

HOMILIA XXXXIX.

piccedatjcxponens interim,quanta fitueritas amp; autoritas Apoftolt/ cp dodring.Qug nobis prgfertim hoc tempore,quo propter Apoftonbsp;bl f dcdnnæ profefTionem plurimu affligimur, diligentifTime funtnbsp;fooGderanda. Apoftolica enim dodrina hpceft,q; habeamusremif/'nbsp;fionem peccatot urn amp; æternam uitam propter folum lefum Chrift5,nbsp;per bdem,qug eft in eum. Aduerfarij autem inftituunt homines cogenbsp;re,ut agnolcant Pontifitiam dodrinam, qua? obtrudit nobis méritanbsp;humanf iuftitip, indulgen*iasPapæ,id quod ex diametro cum A/nbsp;poftolicadodrina pugnat. Quaremagnpnobiscurgfit, utcertitudi/nbsp;• » nê Apoftolicpdodringredecognofcamus. Manifeftaui,ioquit, no^nbsp;«gt; men luum hominibu8,quosdedtfti mihi de mundo.Tui erant,amp; minbsp;hieosdedifti,ô( fermonem tuumferuauerunt. Nuoccognouerunr,nbsp;9* cp omnia,qupcuncp dediftt mihi,abs te funi,quia uerba qua?dediftinbsp;•gt; nnhi,dedi cis,,amp; ipfi acceperunt| amp; cognoueruot were, a' (g exiur.

KOMILIAB IO ANNIS BR.ENTÎI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49^

crcdiderunt, çp tu me mififti. Ego pro cis rogo» Manifcftaui, in' ** quit, nomen tuum hominibus i Qui ergo funt illi homines^ De A/nbsp;poftolis loquitur.Nam poftea faciet mentionem aliorum hominum»nbsp;qui credunt dodring Apoftolicæ»Nunc autem de Apoftolis ipfis fernbsp;mo eft Pro his,inquit,rogo.Qucfo igitur tc,exponito nobis,qualesnbsp;holes fint Apoftoli,qgt; filius Dei tarn follicitc pro ipfis apud patrê funbsp;urn intercedit* Quid,obfecro,feccr5t,qgt; tahtg curat fint Chrifto^Prinbsp;mum, Apoftc4i,hi homines funt quibus Chriftus nomen Dei patrisnbsp;fui,8i ueram dodrinam, qua æterna nobis falus proponitur, patefc/nbsp;duManifeftaui,inquit,eis nomen tuum.Etmox: Verba quæ dediftinbsp;mihi,dedi eis,hoc eft, Doaii eos uera Dei cognitione, amp; uere code/nbsp;de Euangelion» Quid ergoC Num Apoftoli non cognoueruntanteanbsp;nomen DciC’autDeum ipfumî’Non cnim fuerunt Ethnici,fcd ludgi,nbsp;qui erant populus Dei eledus, in quo nihil notius erat nomine Detnbsp;Notus in Iudp,dicit pfalmus. Deus, amp; inlfrael magnum nomen ei'nbsp;us. Quid ergo eft,qj Chriftus dicitje iam primum patefecifte Apo^'nbsp;ftolis fuis nomen DeicCognoueruntquidem Deum antea cognitio/nbsp;ne Ethnica amp; ludaica, uideh'cet quod Deus fit fummum bonum,.nbsp;beneiàciens bonis , amp; pun iens malos, q? Deus fit creator cœli 8^nbsp;cerræ,q)Deus eduxerû Ifraelitas éterraÆgypti» Nonautemcogznbsp;Bouerunt cum Chriftianacognitione,uidelicct,q) Deus fit pater Donbsp;mini noftri lefu Chrifti,qaem olim promiferit, Sd nuncpræftiterit^nbsp;ut propter ipfum plaçai us effet humano generi,amp; fcruet omnes,quinbsp;credunt in ipfum. Deus autem non rede cognofcitur, fi cognofci/nbsp;tur tantum,uc fummum bonum,benefacies bonis, amp; puniens malos»nbsp;Sic cnim amp; Exh.nici Deum cognofcunt» Nec rede cognofcitur, fi cognbsp;nofcitur tantu,ut creator cccli amp; terræ,ôd liberator. Kraelis ex Ægypznbsp;to.Hfc eft ludaica cognitio,qoa nemo in iuditio Dei a peccatis libeznbsp;rar i amp; feruari poteft.Sed Deus cognofeendus eft ut pater filq fui do/nbsp;mini noftri lefu Chrifti. Hæccftuercpiaredaamp;falutaris cognitionbsp;Dei,quamamp; Patriarchat Siomnespij ante Chriftum hominem fa/nbsp;dum habuerut. AbrahamCinquit^cxultauit ut uideret die meum, Vinbsp;dit amp;C gauifus cft.Et: Credimus nos faluos futuros,per gratiam domi aÆ tg^nbsp;ni lefu Chrifti,quemadmodum amp; ILLI,uidelicet, Patriarchat. Namnbsp;extra lefum Chriftû,Dcus eft iratusÔ^ condemnator,imo extra Chri/nbsp;ftum,ne Deus quidemeft» Quarenifi cognouerisDeum,ut patremnbsp;Chrifti,nullam prorfus habes ueram Dei cognitionem. Itacp nec lu/nbsp;dati, quales nunc funt, necTurcc, nec Pontifitrj uere Deum cogno/nbsp;fcunt,quia non cognofcunt cum, ut patrem domini noftri lefu Chri/nbsp;fti, propter quern folum confequamur falutem. Cæterum, fuperua/nbsp;caneum puto, hie cômemorare, ubi Chriftus manifeftauerit nomen

Ff t)

taf cApyr Xv'il, êVAnö. ioanniS.

Del* patris Apoftolis fuisjn omnibus cnimcontfonibus fiils,qutbus docuit fe à patremi(rum,amp; ueru efïe Menïam,acfiliü Dei,docuitnbsp;tiam deum tune ucre cognofa,fi cognofcatur,ut pater ipfius, qui pronbsp;pter Jpfum faueathumano generi^Sii feruetomnes credêtcs in ipfum*nbsp;Accedunt ctiam miracula, qug gdidit Chriftus, quibus fimih'ter mr/nbsp;nifeftatum eft,dcum effe propitiufn,5d ut populus Ioquitur,uifitafllt;nbsp;plebem fuam. Sed amp; de cocio audita eft uox patris de Chrifto : Tu esnbsp;filius meus diledusjn re complacitum eft mi hi. Vnde èC apoftoli lpnbsp;ii ingenue coofiten(ur:Tu es Chriftus ille filius dei uiuentis. Hgceftnbsp;«era manifeftatio nominis dci,uidelicet, quod deus fit pater domininbsp;noftr i Icfu Chrifti,amp; fit propitius propter Chriftum omnibus inuoznbsp;cantibus ipfum in ucritate.Deinde, Apoftoli hl homines funt, q notinbsp;temcre uenerunt ad Ielum,8i crediderunt eum efle ucrum Chriftun?»nbsp;(cd funt diuinitus â patre ad eum addudi.T V,inquit,dcdifti mihi e/nbsp;os de mundo, T VI erant,amp; mihi eos dedifti.Quod Chriftus dicit ianbsp;ïequid eft,quale eft,fi quis parens habeat numerofam prolê,ói corn/nbsp;mendaturus falutem eorum deo in periculis uel famis, uel peftilentignbsp;uel incurfionis hoftilis,dicat:Clementi{ïime pater, uides multitudi/nbsp;nem liberorum mecrum,amp; magnitudinem pcriculorum, qug impewnbsp;dent eis:T VI erant,amp; mihi eos dedifti.Nei^ cnimipfi fc creauerur»nbsp;neqj ego is fum,qui fecerim fterilem matrem filiorum IgtantcT VAnbsp;dona (unt,Tua eft benedidio» Quefo igitur te, per lefum Chriftumnbsp;filium tuum, ut cu ego in taniis periculis cos conferuare non queam;nbsp;tu in tuam curam eos fufeipias: Defende amp; tuere tua ipfius dona, ucnbsp;glorificemus nomen tuum perpetuo. Sic amp; Chriftus abiturus mortenbsp;ab Apoftolis fuis,amp; relidurus eos in medio furore huiusmüdi,comnbsp;roendat cos cure Dei patris hoe argumento, quod non ipfe Apofto/nbsp;los ad fe recipiendum uiolenier coegcrit, nee Apoftoli Chriftum hunbsp;mana prudentia elcgerint,fed quod pater eos Chrifto dederit.T VI,nbsp;inquit,€rant,amp; mihi cos dedifti. Non temcre uenerunt ad me, Nonnbsp;funt coadi humanauiolentia,ut me fufeiperet. Non uenerunt ad mcnbsp;Humana eloquentia perfuafi. Nullus hic eft uel cafus, uel temcritas,nbsp;uel humanum confiiiumtSed Tui erâc,tuo fpiritu excitati funt,ut menbsp;audirentjSi cognofcerent.Sicut amp; alias dicicNcmo uenit ad me, niftnbsp;pater meus traxerit eum. Et,Caro amp; fanguis non rcuelauit tibi,fed pgt;nbsp;ter mcus,qui eft in coelis.^nt autem fuæ cauftif, cur Chriftus in hacnbsp;prccationc commemoret, Apoftolos effe dei patris dona. Signifiâtnbsp;enim,fe probe confidere,qgt; cum fint dona dei, amp; ipfe neceffe habeacnbsp;ab eis difcedere,non dubitct,quin fint deo curae,amp; deus fit Jpfos fer-'nbsp;uaiurus.Significat etiamhoc,q? Apoftoli acceperint dodrinam fua anbsp;ChriftojQon humano confilio, fed diuino fpiritu excitaii» Quare fennbsp;«cnduni

¦ »OMILIAE rOANNlS BRBNTd« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»*

lirndum eß Apoßolicamdodrinam, non efïe humanum fcmnium, fedcoeleßeoraculum,quouerani falucemconfeqnamur. lamê^ hocnbsp;fignificac Chrifius, qj qui audiunt amp;acctpiunc Euangelion Chnftinbsp;fide,fincuerc Dei populus,a Deo ipfo eledus. Nullus cnim audit etnbsp;accipit EuSgclion Chrifti fidc^ntfi à Deo excitatus,amp; edoc'lus. Qua'nbsp;renulla teneatteanxia follicitudo de pr^dertioatioe Del. Sed in hocnbsp;ßudium incumbas, ut audias amp; ames Euangelion Chridi, amp; credasnbsp;folum Chrißumefle feruatorem tuum.Si enim inueneriste in Chrlgt;nbsp;fto per fidem,inuenies etiam te in Deo patte, electum ad perpetuznbsp;amfalutem praedeßinatum. Tui, inquit, erant, èi dedißi mihi eos»nbsp;Qui ergo daci funt Chrißo,hi etiam (unt elefli amp; pra’deßinati. Sednbsp;pergamus ad reliquam defaiptionem Apoßolorum. Apoßoli enimnbsp;hi homines funt,qui acceperunt,inquit,uerba,quæ eis dcdi,amp; leruanbsp;iierunc fermonem cuum,hoc eß, Audiuerunt meas contiones diligennbsp;lifîime,amp; acceperunt eas, non ut hominis,fed ut Dei uocê. Et ex bisnbsp;contionibus cognouerunt,q) tu me mifißi,q) ßm uerus Meßias,cognbsp;nouerunt,qgt; omnia,qugcunq; dedißi mihi,abs te funt,hoc eß,quddnbsp;omnia quæ habeo,loquor amp; facio,non fint humana,fed diuina. Cognbsp;noueruntmeam doärinam eßediuinam, amp; mea miracula eßediuunbsp;na,ideoqt crediderunt qptu me mifißi,quod (im uerus MefFiaSjfer'nbsp;wator humani generis. His uerbis Chrißusnon folum comendat A/nbsp;poßolos fuos Deo patri, ut cum crcdant Euangelio fuo, tueatur eosnbsp;ne pereant, uerumctiamcommendat Apoßolicam dutßrinam nobisnbsp;Apoßolorum difcipulis. Quam enim docßrinam Apoßoli tradide/nbsp;runt nobis,non fomniarunt.nec excogitarüt fua humana ratione, fednbsp;acceperunt earn diuinitus. Non docueruntipfis incognita,fed quaenbsp;rertißime cognouerunt,Sd probauerunt. Quare,(i angelus aliud Eznbsp;uangelion, praeter Apoßolicum, docet, fit nobis anathema. Cumnbsp;igitur Apoßoli finttales,uidelicec,a te,Deo paire,mihi donati,qui'nbsp;bus nomen tuum manifeßaui, qui amp; Euangelion meum acceperunt,nbsp;amp;me, utuerum Meßiamcognouerunt, idcirco,ROGO,inquit, «cnbsp;PRO EIS.Non pro müdo rogo,fed pro iis,quos dedißi mihi.Quæ » »nbsp;haec noua eß precatio^ An non precandum etiam pro inimicisfOra*nbsp;ie,inquit,pro i)s,qui uos perfequuntur. Et Chrißus ipfe precatus eflnbsp;in cruce pro qs, qui ipfum crucifigebant. Et Paulu$:Deprecationes,nbsp;inquit, fiant pro omnibus hominibus. Deus enim cunäos homi/nbsp;nesuult faiuos fieri, amp; ad agnitionem ueritatisuenire. Quid ergonbsp;cßquod diciuNonrogopromundofCum Chrißus hic de mundonbsp;loquitur, non excludit alios homines prgter Apoßolos, quia poßeanbsp;orat etiam pro ijs,qui credituri erant per fermonem eorum, fed exclunbsp;die maximam partem hominum inhoemundo, qui aut non requisnbsp;ff iq

IM CAPVT'XViî, EVÄH(?.‘ ’IÓABïStÏ.

runt Chriftû^aut côtemnunt, aut perfcquunt cû, 8^ non refjpifcût ab bac impictate» T res em funt hoîm ordines, pro quibus Chriftus nonbsp;orat: Primus eft eoRt, qui non requirut Chriftum. Secundus cor?, çjnbsp;contemnûtChriftû»Tectius eorû,quiperfcquuntur Chn'ftum.Hi,ftnbsp;manferint impœnitêtcSjnon fiunt participes oraiiÔis Chrifti,Si mannbsp;ferint,inquâ,impoenitcntcs, Aiiud eft, fi egerint impictatis fuæpocnbsp;nitcntiam.Sic em 8^ ipfi comprehendunt hacoratione.Quod fi autênbsp;pergant femper imprj efre,nihil ad eos oratio Chrifti, Quid autemnbsp;grauius eft, non efte orationis Chrifti participcm:' Qui em huiusnbsp;non eft particeps, is nec potcft regni cccleftis particeps efte. Quarcnbsp;inhocincumbendum nobis eft, ut refipifcentia amp; ftudio pietatisinnbsp;oratione Chrifti comprehendamur. Nam, q? pro inimicis,ac etiananbsp;pro omnibus hominibus orandum eft, non ficintelligi debet, qj o'nbsp;randum fii,ut inimicorû malitia, 8c hominum impietas promoueat*nbsp;Deus enim non eft Deus uolens iniquitatem, necp permanebunt itvnbsp;iufti ante oculüs eins, fed orandum eft,quemadmodum Paulus ipfcnbsp;exponit, utadagnitionêueritatisueniât,utrefipifcant, quo amp; ipfi fanbsp;lutem confequantur.Cum autem Chriftus non orat pro mundo,figznbsp;nificat neminem pofte feruari nifi in Ecclcfia fua. Non enim fentienznbsp;dum eft,q? unufquifcp in quauis religione feructur, fed qgt; uera falusnbsp;fit in fola Ecclefia Chrifti.Quare amp; oratio Chrifti ad folam fuam Ecnbsp;eicfiam periinet,amp; qui eius oratiôis particeps efte uoluerit,membrünbsp;Eccicfiæ fit,neccfte eft. Sed Chriftus repetit iterum caufram,propternbsp;quam Apoftolos fuos Deo patri tam foHicite commendat.Repetit aunbsp;tem eam,S^ ut clarius i(5fam exponat, amp; fiduciâ fuam fortius confir/nbsp;met.Dicitenim:Pi'orisrogo,quosdediftimihi. Quia T VI funt.Etnbsp;mea oninia tua funt,amp; tua,mea funt,amp; glorificatus fum in eis.Et iamnbsp;non fum in mundo,8c fj in mundo funt,amp; ego ad te uenio. Sicut angt;nbsp;teadixerat,T Vf erant,amp;mihtcos dcdifti.ltanunc dicit,Tua funt,8inbsp;mea omnia tua funt. Quod autem dicit, hanc habet fenteruiam. Egonbsp;rogo (M'omets Apoftolis,amp; commendo cos tibi cœlcfti patri. Halt;ft«nbsp;nus enim, cum agerem apud ipfos externam huius uitæ confuctudi/nbsp;nem,defendi cos,ncab aducrfartisoppritnlt;rentur. Nunc autem nonnbsp;fum in mundo,amp; hi in mundo funt,amp; ego ad te uenio,hoc eft,Nuncnbsp;mihi difeedendum amp; moriendum eft,ucnon ampliuscorporalem uinbsp;tam cum ipfis in hoc mundo fim adurus, fed afeendam in coelum, ÔCnbsp;fedeboaddextramtuam. Ipfiuero non funt hoc tempore morituri,nbsp;fed in mundo manfuri, ôd in medio inimicorum fuorum uitam adu/nbsp;ri,ac nomen meum glorificaturi.Glorificatus fum,inquif,in eis, hocnbsp;eft, Apoftoli hi funt, per quorum minifterium gloria mea in mundonbsp;illuftraiurf Rogoigiturtc,utfufcipiaï eos gt;n warn tuiclam. Et euenbsp;idnoQ

HöMILIAE IOjANNIS BKENTlï. '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-04

id non faccresCOmnia em mea,tua funt,8lt;f tua,mea funt Apoftoli au tem funi Tui, funt igit mei, ideof^ dedifti mihi cos» Et funt mei,nbsp;funt igit amp; tui,quia oïa mea,tua funt,ficut 8lt; oïa tua,mea funt.Quarenbsp;cum comendo Apoftolos tuæ curæ,non commendo tibi alienos fednbsp;Tuos. An uelles Tuos deferereCNon facics.De te ein diélû eftzDO-*nbsp;IVIIN VSnon derelinquct fanélos fuosjn çternum conferuabuntur;nbsp;Vides,^ fortem cauflam comemoret Chriftus cur pater debeat Ä/nbsp;poftolos.ipfo difeedente, in tutclam fufeipere» Petendum aut eft no-*nbsp;bis hinc exemplum,ut precaturi falutem éi DOMINO in afflidioe,nbsp;exponamus ei,nos non cflTe alienosjed S VOS,fanguinc Chrifti re/nbsp;demptos propter Chriftum in filios amp; hp-edes cceJeßi regni adop/nbsp;latos» Deus aüt tantæ eft clementig,ut fuos in omnibus periculis con/nbsp;ïeruct.Montes,inquit,cômouebuntur,5^ colles contremifcêt, miferinbsp;cordia aut mea non recedet éi tc,Slt; foeduspacis meg nö moucbit,dixicnbsp;iniferator tuus DOMIN VS. Quare benecÔffdamus,amp;cenâ in omnbsp;nibusaduerfis liberations fperemus. Sententia aut hgc, quam Chri/nbsp;(lus hoc loco recitanOmnia mea,tua funt,Ô^ tua,meafunt,diligentcrnbsp;eft obferuanda.Non folum em exponit nobis maieftatem Chnfti, uenbsp;rumetia confolat nos in omnibus afflidionibus.Primum em, fi om-*nbsp;-Dia pairiSj Chrifti funi,qd reliquü eft,nifi ut fentiamus,etiä patris e(nbsp;fentiä Chrifti efte, hoceft, Chriftum effe unum uerü ÔC eternü cumnbsp;patrefuo Deum. Deinde, fioia Chrifti,funtpatris,reliquüeft,q) amp;nbsp;credentes in Chriftum,fint patris.Qui em in Chriftum credunt,funtnbsp;Chrifti. Sunt igit amp; patris,fi patris, quomodo non feruarentC Quidnbsp;em potentius Deo paired 8( quid eo clemcntius propter filium fuumnbsp;ChriftumC Non terreamur igit aduerfis, fed refpiciamus in Chriftünbsp;filium Dei, per fidem, ut cum huius membra fimus, in protedionenbsp;Deipatris comoremur per Jefum Chriftum feruatorenoftr5,qui eftnbsp;una cum patre amp; fpiritu fando Deus benedidus in fecula, Amen*nbsp;HOMILIA L»

ERGIT Chriftus eas, quas inftituitpre-*. ces profequi, pergamus amp; nos eas, quali/nbsp;cunep confideratione noftra expendere*nbsp;Ac ante quidem commemorauit Chriftusnbsp;cauffas,cur fufeeperit pro Apoftolis fuisnbsp;precandû.Nunc aut exponit,qd precct,Sinbsp;qd ipfoRj noie a' deo patre petat, Pater fan lt; «nbsp;de,inquicns, ferua eos in noie(uo,qs dclt; «nbsp;difti mihi,utfintunüjicut etnos.'Hic ini* «nbsp;tio coiiderandu eft epitheto, qd Chriftus patri fuo tribuit* Vocat eunbsp;fädw.Hocepiihctö^prie cöuenit deo*Solus em deus uerefädus eft»nbsp;Ff iiij

IH tfAPVT XVIL EVÄKß. fOANNIl

In Efaïaclamant Seraphim ad (einuicem, Sandus,Sanóus,SanétU8, DOMlNVSDEusZebaoïh.Et.ficutChriftusait: Nemo bonuF,nbsp;nifi folus Deus, ita etiam nemofanlt;ftus,nifi folus Deus. Hominesnbsp;nim i^int natura fua, propter peccatum prophani,amp; eareni fanditate,nbsp;Reperftur 8ó in angelis prophanitas. Solus autem Deus Janóus eft.nbsp;Quid ergoC* Si folus Deus fanóus, amp; nos prophani, quomcdocon/nbsp;ueniemusCquomodocoftabimusin iuditioDeiC An ncn hocepithenbsp;ton multo magis nos à Deo aliénât, ad ipfum inuitatC Gerte fi finenbsp;med ia tore coniulerimus nos in hoc epitheto,cum Deo,fieri non po*nbsp;teft,quin conticiamur in horrores inferni,Sed bene habet.Deus.quinbsp;folusuerefanduseß,falutino(iræiraconfulit,utnon (ibifoli fuamnbsp;fanâitatê retineat fed habeat earn comunem cum hominibus, id au^nbsp;tern hoc modo fieri folet: Pater fandus, miltit filium fuû fandum innbsp;banc terram, amp; donat cum omnibus credentibus in ipfum, per fpiri/nbsp;turn fantftumr Quotquot igitur recipiunt filium Dei fandum per fix'nbsp;dem, hi propter filq Dei ianôitatcm, reputantur amp; ipfi coram Deonbsp;fandi.Hæc aliéna quidcm fanditas eß, fed fit noftra, per gratuitamnbsp;Dei imputationem. Et fit ctiam in nobis per fpiritu fandum efficax,nbsp;ut incipiat in nobis mortificare carnem, amp; deducere nos in uiam factnbsp;cndæ iuftitiæjimperfedæ quidem propter carnem,attamen obediennbsp;tiam, Ôd gratituditiem noßram aliquo modo declarantis. Hoc nobisnbsp;prater multas alias cauHas, etiam propter banc cognofeendum eß, ucnbsp;fciamus,quid in diuinis promißionibus nomine landorum amp; iußonbsp;rum intelligendum fit. Extant multæ promißiones fandis amp; iußisnbsp;didæ:Non derelinquet DOMIN VS (andos (uos, In^ternum cen*nbsp;feruabuntur.Et iterum: Clamauerüt iußi,amp; dominus exaudiuit eos,nbsp;amp; ex omnibus tribulationibus eorum liberauit eos. Ae mox : Multænbsp;tribulationes iußorum , amp; de omnibus bis liberauit eos DOM!**nbsp;N VS. Qui ergo funt ifli fandi,amp; iufli, quibus promißa eß (alus dnbsp;Domino C Si opera refpexerls, amp; contuleris ea cum iuditio Dcf,nbsp;nullus bominum cß,fandus 3^ iußus,quia non iußificatur in confpenbsp;du Dei omnisuiuens. Si autem refpexeris Chrißum per Odern ac/nbsp;ceptum.omnis illc fandus ÔC iußus eß,qu^ in Chrißum credit,amp; amnbsp;bulac ex bac fide in uocatione Dei. Qüare qui uoluerit frudum diui^nbsp;narum proroißionum capere,ad Chrißum fe conférât, neeeße eß,nbsp;propter Chrißum reputetur coram Deo fandus amp; iußus.nbsp;audiamus nunc,quid Chrißus â fando fuo pâtre preceturtSER V A,nbsp;inquit, EOS i Si Chrißus follicitu« eß pro Apoßolts fuis, ut fergt;nbsp;uen(ur,perfpicuum eß, qudd multa öd magna (int pericula ip(orum,nbsp;amp; graues afflidiones. Videamus igitur, quæ fint illæafflidiones,nbsp;Ac unumquidem genus afßidionumcß generale, quod eß commune

ÄOMfttAE fOANNtS BRENTfb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$S

munc cum omnibus hominibns, Poftquam enini Adam pcfcaüit, fadum cft humanum genus obnoxium omnibus tam corporarfbus,nbsp;g fptntualibuscalamitatibus,!}fcp tam p.ublicis priuacis,uidehcer«nbsp;morhis,fami,frigorî,ægcftati',mord bellisjucendns, oppreffioni/nbsp;bus,dolori,trifticiæ, ægriiudinianimi, deniq^ infinitis tnalis, Cumnbsp;jgttur Apoftoli, homines fucrint, nihil ab eis bumanarum calamita/nbsp;lumalienumfuit. Alterum genus eft fpcciale, q? cum Apoftoli ad/nbsp;nuntient Euangelion Chrifti, mundus habeat eos odio, perfequaturnbsp;jpfos,amp; adimat ipbs etiä uitam. Sic cnimfupra dixit: Ego felegi nosnbsp;de mundo, propterea odit uos mundus. Et mox: Ego tradidi eis fer/nbsp;monem tuum, amp;mundus eos odio habuic, Tcrtium genus eft prioa/nbsp;tum, q, obticiunt tcrroribus mortis ac inferni, Profedîo, hfc fingulanbsp;funt grauiftima.Quid ergo de uniuerfis fcntiendu eiTetC' Quarepre*nbsp;cat Chriftus, ot Apoftoli in bis omnibus aduerfis ferueniur ne perenbsp;ant.Exiftimas autem prcces Ghritti non efte efti'caccs^ Cei re res ipfanbsp;probat, Apoftolos in hac uita, 8^ morte tam admirabiliter feruatos,nbsp;ut euaferint illæfi omnia pcricula, ad cccleftem perpetuam beatitunbsp;dinem. Sed quo nomine feruati funt C Additur : In nomine T VO»nbsp;Hoc late patet. Primum cnim,Nomen Dei cft,q) fit uerax in promifnbsp;fionibusfuis. Quare.cum Chriftuspetit Apoftolos feruari in nomiznbsp;ne patris, petit ut feruentur iuxta ueritatem diuinarum promilTionü..nbsp;Dixit enim Deus, fe feruaturü omnes eos, qui credunt in Chriftum..nbsp;Sic Deus dilexit mundum, ut dar« unigenitum filiüm fuum, ut om/nbsp;ni$,qui credit in eum,non pereat,fed habeat gcernam uitam.Deinde,nbsp;nomen Dei eft omnipotens ,amp; Deus Zebaoth, hoc eft , uirtutumnbsp;feu exercituum. Ergo cum petit ut Apoftoli feruentur nomine Dei,nbsp;petit ut feruentur uirtute amp; potentia Dei» Nulla enim humananbsp;poteftas eft, quæ fufeipiat eos tuendos öd feruandos. NecefTe igi/nbsp;turhabent,utdiuinitus feruentur, Adhæc, Nomen Deleft , San*nbsp;ßus » Quare cum Chriftus rogat., ut Apoftoli feruentur nominenbsp;Dei, rogat ut pro rauonc diuinæ fanditatis feruentur» Alla ratio*nbsp;ne feruat mundus, alia Deus. Mundi ratio prophana eft. Der autemnbsp;fanda» Mundus feruat fuosexternoauxilio. Bgentem feruat extern«nbsp;pecunia, Äegrotum feruat corporal! fanitate, oppreflum feruat externbsp;na liberatione,Moriturum feruat medicina. Hic autem non eft uerus ’nbsp;feruandt modus, quia nee femper nee perpetuo feruat. Deus autemnbsp;feruat fuosauxilio lando, hoc eft, longe alio modo, quàm humanacnbsp;rationi cÖueniens uidetur.Ditaturus egente,conncic in paupertatem,nbsp;Seruaturus ggrotu, äuget ægrotationem, Liberaturus opprelTum manbsp;gis opprimit, Viuificaturus moritu^,tnortificat,deni^ dedudurus

J

IW CAPVT XVII, EVANS. lOANNlS.

acl cœlum, deducit ad inferos. Hie eft fandus modus feruandi,quó Apoftoli feruati funt, omnes pq feruantur. Poftremo^ Nomennbsp;Dei eft Gloriofum. Quare cS dicit Apoftolos feruari nomine Dei,nbsp;fignificat cos feruari propter gloriam nominis Dei, amp; ad amplificannbsp;dam famam eius.Magna cnim gloria Dei eft, fi adiuuerit amp; feruauenbsp;rit miferum aicj affliäum.Hoc enim exempio homines excitantur adnbsp;fidem,ad in ud cation em, 0^ ad obedientiam Dei. Ifte pauper, inquitnbsp;pfalmus,clamauit,amp; dominus exaudiuit eum,amp; ex omnibus tribulanbsp;lionibus eius faluauit eum. Aecedite ergo ad eü,amp; illuminabimini,nbsp;amp; facies ueftræ non confundentur. El Paulus: Ideo mifericordiamnbsp;fum adeptus,ut in me primo oRenderet lefus Chriftus omnem clemênbsp;tiam ad exprimendum exemplar his qui credituri effent in ipfo in utnbsp;tarn aeternam.Sed in quem ufutn feruandi funt Apoftoli â paireCAd/nbsp;ditur: Vt ßnt unum ficut amp; nos.Hie nobis eonfiderandü eft, quo pafnbsp;amp; filius (int Vnum, ut cognofeamus quomodo Apoftoli unum effcnbsp;debeant. Initio pater amp; filius, dug quidem funt perfonæ, fed una eft:nbsp;ipforum effentia,amp;unadioinitas. ltaamp;Apoftoli,diuerfa quidemnbsp;membra funt,fed unum corpus, fub uno eapite, Chrifto ? Elfi enimnbsp;magnum eft diferimê inter unitatem, quæ eft inter patrem amp; filium,nbsp;ac inter Apoftolos,tamen quia eft amp; fua effèntig unitas,inter diuerfanbsp;unius corporis membra,non abfurde dicitur, Apoftolos fic unum ePnbsp;fe queroadmodum pater amp; filius unum funt. Magnam autem afferinbsp;nobis confolationem, q? Apoftoli 6^ omnes qui credunt Apoftolicasnbsp;doârinæ, de quibus poftea fequitur,fint unum corpus,fub uno capinbsp;tc, Chrifto. Vide enim mihi quid in humano corpore accidat. Alianbsp;membra,inquitPaulus, gerunt inüicem follicitudinem pro alqs. Ecnbsp;fine patitur unum membrû, fimul patiutur omnia membra » fiue gionbsp;rificaturunum membrum,fimul gaudencomnia membra. Nec memnbsp;bra folumjed amp; caput ipfum,imo maxime omnium caput. Idem aeçînbsp;dit in fpiriiuali corporc Chrifti. Si pius quifpia,qui eft corporis hu*nbsp;ius membrum affligitur,periingit eaafflitftio non tantum ad alios pinbsp;DS,fed eiiam ad caput ipfum,Chriftum.Q.uid igltur metuis, nc affli/nbsp;(ftiotcopprimatCTccumafflig5turomnesprJ,necficfimulaffligunf,nbsp;quemadmodum homines huius feculi. Etfi enim inter hos alter ex aPnbsp;terius afflidionc dolorem capit,tarnen alienus dolor nullam afFert afnbsp;fiido liberationem. In corpore autem Chrifti, qug membra fimul panbsp;tiuntur,ea etiam fimul feruantur,per caput fuum Chriftum. Afflitîffonbsp;cnim p£orum, pertingit ufcç ad Chriftu ipfum,qui eft caput eorum*nbsp;Fieri aut non poteft,ut afftidio opprimât Chriftum. Quare nec fierinbsp;poteft*utpiû in Chrifto.mancntê opprimât. Atep hgc quide de unitanbsp;icpioRt fub uno capite Chrifto diligeter côfcruanda funt«Deinde, fi

CUI

HOJÎILIAE tOÀNNIS BRÊNTlh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49»

eut j'nter Deum patrem Si fïlium eius, una cft diuinitatis efTentsajita tn’ain eft una uoluncas^una ani'mi fentcntia,amp;una doârina.Qiig Denbsp;us pater uult 8d (entit, eadem uult en’am amp; fentit fih'us» Quæ eft Delnbsp;patris dodrina,eadem eft amp; tiîij Dei. Sic precatur Chriftus,ut ècnbsp;poftoli unum fint, amp; eadem doceât»Quæ precatio Chrifti fuit etiamnbsp;efficax. Apoftoli em omnes uno orc, unum amp; idem Euâgelion de lenbsp;fu Chrifto docuerunt, uidelicet, qj lefus fit uerus Meffias feu Chri/nbsp;ftus,fiIiusDci,6C qgt; propter huncfolumji credimus in eum,habea/nbsp;mus propitium Deum, rcmiitentem nobis pecc3ta,adoptantem nosnbsp;in filios fuos,amp; feruantem nos in morte ad æternam uiram. Hæcnbsp;poftoli omnes magna concordia docuerunt, qua etiam fadum cft,utnbsp;etfi Ecdefia uidebatur initio parua, tarnen in tantam magnitudinemnbsp;creuerir,ut totum orbem terrg impleau Maneamus igitur in bac con-*nbsp;cordi Apoftolorum do(ftrina,ut in Ecclefia, adeoep Chrifto ipfonbsp;maneamus.Sed pergamus ad ea qug fequuiitur, Dieet enim quifpiamnbsp;ad Chriftumî Quid tu tam follicitecommendas patri Apoftolos tu/nbsp;os,cum tuipfe pofTis eos feruareCCur tuipfe non défendis eos, ut fer/nbsp;uentur^Ad hocrefpondet ChriftuszCum e(rem,inquiens,cum cis in “nbsp;muodo,ego feruabam eos nomine tuo.Quos dedifti mihi,ego euftonbsp;diui,amp; nemocxcisperi)t,nifi filius illc pcrditus,ut feriptura complenbsp;rctur»Nunc autem ad te uenio, amp; haecloquor in mundo,ut habeantnbsp;gaudium meum impletum in femetipfis.Quod dicit,habet hanc fen/ *•nbsp;tentiam:Ego quidem, quamdiu cgi externam uitg confuctudincm eunbsp;Apoftolis meis,in hocmundo,feruaui cos d.ocendo,confolando, ÔCnbsp;tuendo ab aduerfarijs,nec quenquam ex cis amifi,prgtcr unum iliumnbsp;ludam Ifeharioten,cuius internus,ut maximum mihi dolorem affert,nbsp;ira a' mc,iuxta fcripturam,ferri oportet,quo ad expianda peceata, omnbsp;nibus afflidionum generibus afÈitiar-Nunc autem difeedendum minbsp;hi eft ex hoc mundo per mortem,nec agam amplius cum ipfis corpoxnbsp;ralem uitam in hoc fcculo» Quareprecor te fantfte pater,ut cum tuinbsp;fint,8c tu mihi eos dederis, futeipias eos in tuam tutelam,nbsp;nbsp;nbsp;defen/

das eos in omnibus periculis. Quid ergo ad hgc dicemusC' An Chri/ ftus,poft^ commendauic Apoftolos amp; Ecclefiam fuam patri,ô^ difenbsp;ceftit ex hoc mundo, non amplius tuctur eosC” certe tuetur,non autemnbsp;externa prgfcntia Qi. corporali fuo minifterio, ficut antea, cum adhucnbsp;Ditam in terris ageret,fed tuetur cos inuifibili præfentia,amp; diuina ponbsp;tentia, Ecce ego,inquit,uobifcum (um omnibus diebus ufque ad connbsp;fummationem feeuli. Nam in locum externi fui minifterr),8d uifibi/nbsp;lis præfcntiæ mifit fpiritû fandum,amp; inftituit publicâ prgdicationênbsp;Euangelfj,atcp ufum (aeramentorum fuorû, quibus Ecclefiam ita de/nbsp;fendit amp; côferuat, ut ne portæ quidê inferoi^ aduerfus eâ prgualere

IN CAPVT XVII. tVANC. lOANWfS. queantGum igitur prcdicatur Euangeïion Chrifti, diftribuuntucnbsp;lacramêta, meminerimusnobis turn propqni fcrkftepr^fidiG,quonbsp;aduerfus omnes Satanæ afTukus tuii efTe poffimes , fi ijs per fide utanbsp;oiur.Quodautem Chriftusdicnfenullijex ApoftolisamififTe, prg/nbsp;ter filtum perditum.Etaddit: Vt fcriptura impkretur, non eft intellinbsp;gendom,qgt; ludas coaéfus fit^autoritate fcripiurç,Chriftum prodere,nbsp;amp; perire. Necp enim Deus,neCp fcriptura Dei, autores funtpeccati*»'nbsp;Nec 'udas idco peccauit, quia fcriptura dick, eum peccaturum. Sednbsp;quta fua fponte peccaturus,amp; Chriftum proditurus erat,idcirco fcripnbsp;tura de eo uaticinatur. Et Chriftuscum ait: Vt fcriptura implereiur,nbsp;fignifkat obedientiam amp;patientiam fuam in fufFcrenda defeflionenbsp;prodiiionedifcipuli fui. VenkenimChriftusin hunc mundum,nbsp;ut tufceptis peccati fuppliiiis,amp; grauibus afftilt;ftionibus,expiar et pecnbsp;catutp. Inter graues autê affl tóiones reccnfentur non foium corporanbsp;liscapiiui[as,ftagellatio,manuum amp; pedum coofoftio,óif crucifixio,nbsp;uerumetiam dolores animi,qui ex dcfeóiöe optimorum amicorum,nbsp;amp; ex proditióe fui ipfius di(cipuli,dequooptime meritusfiierk.connbsp;eipiuntur.bluius doloris tantagraukaseft,ut Chriftusdeeo in fcripnbsp;tura conqueftus fit, priufquam hominem aftumplit. Inpfal.xxxx.di*nbsp;citzHomo pacis meæ,in quo fperaui,qui edebat panes meos,magnilt;nbsp;ficauit fuper me fupplantationê. Et pfal.xxxxiiq: Si is qui oderat me,nbsp;fuper me magna locuius fuiftet, abfcondiftem me furfitan ab eo: Tunbsp;uero homo unanimis dux meus,amp; noius meus. Qui fimul dulces menbsp;cû capiebas cibos,in domo Dei ambulauimus cu confenfu. Quare,cûnbsp;Chriiius hoc loco dick,fe amififte Iudam,ut fcriptura itrplereiur,n5nbsp;figmficat ludam fcriptura coaflum fuifTe prodere St' perirejed figni^nbsp;beat (e uenifte in hunc mundum, non utproditionem ludæomni/nbsp;poienti luamaieftate impediret,fedutobedienter cas afflidioncs,nbsp;quas fcriptura in ipfumueniurasprædixit, fufeiperet, acpeccatahu*nbsp;mani generis expiarei.Ergo,quod ait:Nemo ex eis per rgt; t ,n i f i fihus ifnbsp;lepe(diius,ut fcriptura implcretur,habet hanefententiä: Potuiftemnbsp;quidem pro mea maieftate,non foium undecim Apoftolos,fed eiiamnbsp;duodecimû, ludâ uidelicct,fcruare ne periret,aut ipfum ab initio nonbsp;elegiflein Apoftolum, ne mihi fua proditione tanti doloris amp; affli-*nbsp;Óionis autor fieretjed quia ueni in hunc mundum,ut obedirem UO''nbsp;I jntati Dei patris, qua? per fcripturam reuelaia eft, ufcp ad mortemnbsp;crucis,idcirco fuffero interkum Iud^,quod mihi maximum aftert donbsp;lorem,utetiam hoc doloris genere expiem peccata hominum,amp; pla-*nbsp;cem tram Dei.Difcamus amp; nos uoluntatem Dei ex fcriptura, ut obfcnbsp;quamur ei non foium in faciendis bonis,qua? precepts funt, fed ctianbsp;in lufterendis malts,qugdiuiniius nobis immiitt folent. Voluniasnbsp;nim

MOMILIAE I o ANN is BRENTH.

nîm Dei eft,ut amp; bona faciamus,^ mala obedient er feramus, donee regnum Dei de ccbIo reucletur. Cgterum cfi Chriftus has preees conbsp;râpâtre effunderet,nô redtauit eas fecu raci’te,fed recitauit eas dare,nbsp;Budientibus Apoftolis fuis. Addie igitur huius rei cau(ram,S^ docernbsp;ufum precum fuarum. Hæc loquor, inquiens, in nnindo,ut habeancnbsp;gaudium meum impletum in femetipfis,hoc cft,Reciro has preces alnbsp;ta uoce,ut Apoftoli eas corporalibus auribus perdpiant, amp; uerum aenbsp;perfedum gaudium ex his meis precibus, in omnibus aduerfis fuis,nbsp;fecum concipiant. Pater enim tanto amove me eompleditur,ut tenerinbsp;non pofTit, quin preces meas exaudiat. Precor autem pro Apoftolis.nbsp;amp; Ecdefia mea,ut feruentur. Quare ii io aduerfis,harum Drecum menbsp;niinerint, ô^exauditionê earamprobeconfideraucrint,fierinonponbsp;teft, quin uero ôdmagnogaudio perfundantur. Alrj alias qugrunt innbsp;aduerfis côfolationes.In paupertate,quærûtdiui[iasrln mot bis, qn^/nbsp;runt fanitatem.Inhorroribusmortis, quærunt cxrernam corpora*nbsp;Jem uiiam. Hpfunihumanæconfolationcs,quæneccuiuiscontin*nbsp;gunt,nec alFerunt folidum amp; conßans gaudium. Preces autem Chri*nbsp;iti afFerunt diuinam confolationê,amp;' pariunt ccxlefte gaudium. Quanbsp;re conferamus nos in omnibus afflidionibus ad bas preces, amp;confiznbsp;deremus eas diligenter,ut amp; frudum earum percipiamus.Sed priufznbsp;quam fjncm dicendi nunc faciam, redtabo unum genusafflidionis.nbsp;in quo Chriftus precatur,ut Apeftoli eius ferueniur.Sicenim fequi/nbsp;tur: Ego tradidi eis fermonê tuum, ÔC mundus eos odio habuit,quia ‘ •nbsp;non funt de mundo,ficut amp; ego non fum de mundo,hoc eft, precatus « •nbsp;(um, fände pater,ut meos Apoftolos fa ues.Non enim uideo.quemnbsp;dlium (eruatorem habeant.In hoc certe mundo, non habebunc ierua*nbsp;tores.fed ofores,perfecutores,amp; occiforcs. Docui enim eos Euangeznbsp;lion tuum, quod ipfi, meo mandaio, in hoc mundo inter ludæos ÔCnbsp;Gentes adnuntiabunt.i^ro quo benefiiio deberent ab hominibus manbsp;ximam gratiam reportare.Sed quia codeftia non mundana docent.öCnbsp;funt feledi ad accipiendum regnum coclefte, non mundanum,idcirznbsp;CO pro gratia reporiabunt odium amp; perfecuiionem. Erunt odio nonnbsp;lud^is iantum,ted amp; Gentibus. Erunt odio non fubditis tantum, fednbsp;amp; magjftratibus,regibus,amp;principibus. Quarefolus tu, fände panbsp;ter, reliquus es, qui eos defendas öC ferues.led quidCNum exiftimänbsp;dum eft Apoftolos minus tutos efte, qgt; defticuti omni humanaope,nbsp;c foladiutnapendeantc’ Minime omnium. Nemo enim magistutusnbsp;eft,^ qui ab hominibus deferius, folo diuino auxilio conftat. Res eznbsp;nim ipia teftatur.q? quantum humant auxilq in unum collatum fuer itnbsp;lantum abfit diuini.Pharao perfequitur Ifraelitas ex Ægypiopruf’dnbsp;icentes« Munitus autem erat maiori exerdtu hominum,^ qui numelt;

in CAPVÏ X^lf. S?ASIlt;5, iOÄNNij. ¦¦

rari potucrit. Quanta ern fueritmultitudo cius,uel ex hoc facile eou ijci potcft, qgt; cum Ifraelitarum etTent fcxcenta mihapedHumuiro/nbsp;funijmirü tarnen in modum in aduentu Ægyptiorum trepidauerinr.nbsp;Sed quo maius erat humanum auxilium, cum Pharaone, hoc minusnbsp;erat diuinum,ideoc^ exdamat: Fugiamus Ifraelem, DOMIN VS e-»nbsp;nimpugnat pro eis contra nos.In Itbro ludicum, inairrunt MidianPnbsp;tæ, Amalecitae, omnes orientales populi in terram Ifrael innumegt;nbsp;rail hominum multitudine.Fufi lacebant Jnquit fcriptura,/n ualle utnbsp;locufiarumuJtitudo. Et camel« innumerabiles erant» (icut arena, qugnbsp;facet in littoremaris.Quid hoc humanoauxilio potentiusf Sed quinbsp;muniti crsnt humano deftituti funt diuino præfidio.Tanra enim ho/nbsp;tninum multitudo à treccntis tantum,tifcp non pugnantibu«Jed buenbsp;cinis tantum clangentibus ita terrentur,ot non (olum LrdiiTime fuglnbsp;ant,uerumetiam mutua fefe cæde obiruncent.Dixit quidam ex uaerinbsp;bus pàtribus:Quem homines Frequentant, eum angeli non Frequenznbsp;lant.Hoc rede didum e(F, Ft intelîigas uel de humano contubernio,nbsp;in quo inepta, uana, aut impia traCtantur, uel de humanoauxilio, trinbsp;quo fiducia coIlocatur.Sed It eum. angeli non Frequentant, quem hogt;nbsp;mines frequentant,certcconfequensert,qgt; que homines non frequentnbsp;tant,eum angeli fréquentent. Immittet, inquit, feu caftra pauet angcznbsp;lus DOMINI incircuito timentium eum, amp; eripiet eos. E«: Angelisnbsp;fuis mandauit de te,ut cuftodiât te in omnibus uqs tuis.Metuunt quinbsp;dem homines fibiji deftituti humano auxilo, folum Deum habeantnbsp;tutorem,Fed nuncp magis tuti (unt,^ cum Deus eos in foam (oliustiinbsp;telam ipfosreceperii. Confidamus igitur in dderttoe humanaeopis,nbsp;amp; maneamus in uoc atione Dei,aut li defleximus a' uia,reuertamur adnbsp;cam» ut quanto longiusâ nobis recedithomo^iantopropius accédai;nbsp;Deus ÔC paterDOMhNl noftri lefuChrißi.quieft una' cura patrçnbsp;amp; fpiritu fatido Deus benedidus in Fecula , Amen»

homilia le

ATER Sande, inquit fdius Dei:Serua eos in no^ minetuo, Audis paucifirimauerba,Fedquæunogt;nbsp;SERVANDI uccabulo, maxima b» nehtia corn-'nbsp;pleduntur. El tarnen rationem Feruâdi abus abt^i*nbsp;intelligit. QüareChnftusIuftipiinunc bocuoca/nbsp;bulum interpretandum, ôc doter, quomodo uer*

HOMIL lAE lOANNiS BRENTll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo»

Deus SERVET amp; eripiat inuocantes ipfumiCX omnibus tribulation nibus, Sc qgt; fit adiutor in ncceffîtatibus» Muhse, inquic« tribulationnbsp;nes iuftorum^Sd de omnibus bis libérât eosDOMiNVS: Cuftonnbsp;dit DOMIN VS omnia ofTa eorum,unum ex. bis non conteretur. Etnbsp;Chriftus ipfe in Euangelio promittit pleno ore omnem falutem bis,nbsp;qui credunt in ip(um,amp; inuocant nomine (uopatrem.Quicquid petinbsp;eritis,inquiens,patrem nomine meo,dabit uobis» Cum aût hominesnbsp;audiuntuerbumSeruandi,adiuuandi, eripjendi,amp;liberandi, folentnbsp;ßatina externum amp; corporalem quendam auxilq faîutis modumnbsp;imaginari» Qui fi fefellerit ipfos, arguunt Deum mendaci),ruunt itlnbsp;concemptum Dei,ac fentiunc Dcum, autnon effe, auc nullam babercnbsp;curam rerum bumanarum.Ecquemadmodum multi auditores continnbsp;onumChÄfti, Sd fpedatorcsmiraculorum eius,agnouerunt eum,ucnbsp;uerum iyiefiriam,amp; feruatorem ocntis,interim autê fomniabant regnnbsp;num cius fore mundanum,ôd falutem terrenam,fcd poftquam bac exnnbsp;pedatione falfi funt,amp; uidcrunt Chriftum miferc crucifjgi amp; mori,nbsp;iudicauerunt contiones cius uaniiTimas elfe nugas Ôd impofturas, iianbsp;amp; fieri folet in adnuntiatione diuinarum promiiTionum, amp; Euangeznbsp;li) Cbriftiiquo promittitur falus amp; liberatio ex omnibus afflidioninnbsp;bus. Fingunt enim homines corporalem modum liberandi.Sd cumnbsp;hic non refpondet expedationi eorum, abrjtiût omnem timoré Dei,nbsp;8e putant pura cffe mendatia, quæcunque de Dco, amp; promiiîionnbsp;nibus eius commemorantur. Quare neceiïarium cft,ut uera fententianbsp;de uerbo SER VANDI feu liberandi ôe cripiendi, in Ecclefia cxiet,nbsp;ideoc^ optimam nauat opcram Cbrift us^q? fufcipiat boc uerbum in/nbsp;terpretandum, ut fciamus, qug fit uera ratio falutis in regno Chrifti,nbsp;Sic ergo dicit: Non rogo ut tollas eos de mundo, fed ut ferues cos â « *nbsp;malo. Precatus fum antea,ut férues Apoftolos mcos. Sed uideo carna lt; cnbsp;les homines aliter intelligere uerbum feruandi, fpiritus fandusnbsp;fentiat. Quarc interpretor nunc boc uerbum, amp; non fie intelligo,ucnbsp;Apoifoli collantur de mundo,fed ut feruentur a’ malo.Confideremusnbsp;igitur initio quid boc loco fit Tollere é mundo.Primum cnim,ToI/nbsp;lere è mundo,eff liberare aliquem communibus afOidionibus amp; ca/nbsp;lamitatibus buius mundi,ficut de imprjs feribitur: In labore bominunbsp;non func,8^ cum bominibus non flagellantur.MuItæ enim Si magngnbsp;funt calamitatcs,quibus homines in hoc feculo,tam publice priua/nbsp;tim funt obnoxq.Publicæ calamitates funt,Incurfiones hoffiles, bel/'nbsp;la, incendia,direptiones, uaftationesurbiumôf regionum, peftilen/nbsp;cia,himes,amp; id genus multa. Priuatæjunt morbi, paupertates, infa/nbsp;mia,cxilium,ac tandem mors ipfa, adeot^ uaria 8^ crudcliflïma genenbsp;ra mortist Alius emfufpenditur ex cruce,alius sladio occiditur,alius

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Gg il

IM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVii, ÊTAKG. lOANMîS.

rotfl €otun(]itur,ah*us aqua fufFocat,alius in partes difîecatur. Et quÄ Ota mortis genera pcurrere pofTetCTollere igit de mundo^eft libera^nbsp;re alique calamitatibushuius mundi,ne eû at(ingant,amp; affltgât.Cunanbsp;ergo Chriftus fupra rogaflct patrê,ut feruct ApPos fuos,et »nox preccnbsp;tur,ut (cruet oes crcdentes ucrbo Aponoh'co, hoc eft,uniucrfam Ecgt;’nbsp;defiä,interprétât nunc, fe uerbum SER\/ ANDI,nô iia intdligere,nbsp;qj ApPi ôi crcdentes Euangclio debeant efTc libcri amp; immunes à calanbsp;mitatibus huius muodi. Nullum cm eft calamitatis malcdidionisnbsp;genus in hoc feculo tarn horrtbile amp; tarn crudelc, quod non maximenbsp;ot m prjs aut iam ante acciderit, aut adhuc accidcre poffit. Etft cm lexnbsp;minat impi)s,amp; contemptoribus uerbi Dei maledidtiones ÔC calami/.nbsp;taics,tn ita comparatu eft in hoc mundo, qui eft principatus Satanæ,nbsp;ut hæ multo magis prjs, impqs accidât. luditium, inqfit Petrus,«?nbsp;domo Dei incipit.Ét Chriftus ipfedn mundo,inqnit, amidionc halt;nbsp;betis, Profcdio cm piorum per hunc mundu apte adumbrata eft pronbsp;fcdionelfraelitai^ per marc rub(%. Hi cm hahebant ab utraqß laterenbsp;aquas capiti imminentcs,amp; ruina minantes,a' tcrgo aût crudcliflïmunbsp;hoftcm infequenic.Quam igit potuerût animo (uo iranquillitatê connbsp;ctpereÇSic Sc pi) in hoc mundo, quocuocp rcfpitiût, hoftilia uident»nbsp;Numpiitas ouemin mediolupoRZjfccurampofteuitaagerefC^xitnbsp;aût Chriftus:Eccc ego mitto uos ficut oucs in mcdio.luporum*Quid,nbsp;qj uiucndum nobis cft,tan^ inter rugicnies leonesCPeiruamp;em dicit*nbsp;Aduerfarius uefter diabolus tan^ leo rugiens obambulat, quærcnsnbsp;que dcuoret.Etpt) non limplicif affligunt, fed etiâ tan^ fceleratïfl*ilt;nbsp;mi oïm hominû trucidant Vcniet têpus,inquit Chriftus, ut quifq»nbsp;înterfitiatuosjuideat cultû præftare Deo.Quid ergo dicemuscNotnnbsp;quia (iccomparatû eft,ut pi) in hoc feculo maxime oîm afHigantur,ô£nbsp;occidanc,prcces Chrifti,qoibos pett)t,ut fcruent,non fuerunt cfFica*nbsp;cesC Ccrte fuerût cfticaciffimç.fed uerbum Seruandi rede intclligeitnbsp;dum cft:Non rogo,inquit, ut lollas cos de mundo, Verbum fcruan/nbsp;di non fie intelltgo,q? pi) dcbeâi eftelibcri Si immunes â calamitatilt;nbsp;bus Si alfttdiôibus huius mûdi.Hoc un eftet lollercde mundo.Egonbsp;uero uolo,ut mei aliquandiu in mundo cÔmorentur,ôi in labore ho-*nbsp;minum fint, ac cum hominibus flagellentur. Deinde, Tollere denbsp;mundo non folum eft liberare aliquem aduerfis huius mundiio hacnbsp;uita,uerumetiâ eft abducere aliquê tranquilla morte ex hac uita» op*nbsp;portuno fuo tpe,ne grauiora mala fuftineat. Nam homines huius le-*nbsp;culi, iudicât genus elPe fcelicitatis, ut fiquidêomnino moriendu eft,nbsp;cito moriaris. Afpernant Icntû mortis genus, Dicuni cm nimis timûnbsp;dum effe, qui malitfemper pendere, femelcadere. Alius quidamnbsp;cogitgtione hutnanarum miletiarum accctifus aiîîOptimum eft, nonnbsp;nafci.

HOMIL lAB ' lOAMBUS BRENTri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ•»

oafn’, proximum, rito morf.Itac^ fenti’unt Pompeium nbsp;nbsp;Ciceronem

multo Rxlidores fiiiffe, in iuuenia, tranquillo mortis genere éuiuis exc^ffiffent,^ q) poft diutumam uitam,miferrime perierint, Sed amp;nbsp;qui pq funt cogitant aliquando, nihil ftxlicius efte, äp ftatim ,poftCpnbsp;adoptatus fis in filium Dei, amp; baptifmo confccratus in cceleftem haenbsp;reditatcm, ex hoe feculo excedere,8lt; cum Chrifto in uera beatitudinenbsp;efle,ne diu in hoe mundo uiuendo,neeefte habeas multa et magna adnbsp;uerfa ferre» Chriftus autem non pet it,ut hæe fccliciras Apoftolis fuisnbsp;contingat. Non rogo,inquit, ut tollas eos de mundo.Gratum fortafznbsp;fis Apoftolis meis effet, ut cum ego hoctempore ingreffurus fum ianbsp;gloriam patris mei,abdueerem cos mecum ex hoe mundo, ne tot afftinbsp;lt;ftionibus,que eis imminent, obqcerentur.Sed aliud mihi uifum eft»nbsp;Indigeo adhuc opera corum in hoc feculo. Vulgare debent meum Bznbsp;uangelion in toto orbe terrarum.Iiluftrare debent nomen meum, nônbsp;miraculis tanrum,uerumetiâ paffionibus SC affliclionibus fuis. Qua/nbsp;re, cum oro ut (cruentur,non hoc uolo, ut nunc tollantur è mundo,8Cnbsp;mecum ingrediantur in regnum ccclefte. Quid ergo per uerbum Sernbsp;uandi inielligis7 Quid tibi uis,cum als: Pater fände, SER VA cos^nbsp;Non rogo,inqt,ut tollas eos de mundo,fed ut SERVES eos à M Aznbsp;UO.Non rogo,ut ferues eos, ne uel morbis,uel exilrjs, uel alqicalaznbsp;mitatibus huius feculi affligantur, fed rogo ut ferues eos a‘ MALO.nbsp;Idem habes in orationedominica.Libera nosai MALO.Quid ergonbsp;«ft MALVM, a quo feruari amp; liberari debemusf Primum, malumnbsp;proprie diciiur peccaium.DupIex enim malum deftniunt. Aliud manbsp;Ium culpæ, aliud malum poeng. Acmalum quidem eulpæ, uoeancnbsp;peccatum.Malum autem poeng,afflidiones,amp; fupplicia peceati» lamnbsp;afflidiones huius feculi,per fe non funt malg, fed fiunt malae propternbsp;peccatum. Quareexpiaioautdcletopeccato, afftidionesadiumentonbsp;funt in bonum.Solum autem peccatum proprie malum eft,q, pugnttnbsp;«um Deo, fummo bono, ac feparet hominem a Deo,ôf, tradat eum innbsp;poteftatem Satang,amp; in æternam damnationem. Hoc malum ubicunnbsp;que eft,omnia reddit mala.Precatur igitur Chriftus,ut cum Apoftoznbsp;11 obqciendi fint uarqs ealamitatibus, Öi perfeeutionibus in hoc munnbsp;do,pa[er feruet eos a peccato, ne magnitudine amp; grauiiate afflidio-*nbsp;num commoti,pecccnt aduerfus Deum,abi}ciant fidem amp; inuoeatievnbsp;«em, amp; déférant fuam uoeationem, aut fi pcccauerint,i efipifeant. Sinbsp;reuertancur ad DOMIN VM Deum fuum per lefum Chriftum.Denbsp;inde Malum eft, Satan ipfe,qui eftautor mali feu peccati.Precaiur ernbsp;go Chriftus,ui pater feruet Apoftolos fuos a Saiana.ôd tyrannide eiznbsp;US,ne fiant per peccatum captiui eius,auc fi per imprudentiam in eaplt;nbsp;tiuitatem eiusuenerint,eripianturcxea,amp;confcruenturin uera 0£nbsp;Gg ii)

!H CAPfî Xvn. Bf AR«. ÏOAÎîSîS.

eœlefti libertatc. Poftrerao, Malum eft, Actcrna damnatio. Precatuf igit GhriftuSjUt pater fcruct Apoftolos, ne æterna damnatione perc?nbsp;ant.Dices aüt,Si Chriftus non rogat,ut Apoftoli amp; Ecdefia eius finenbsp;immunes a calamitatibus hufus fecuH,fed ut in ijs feruent a malo, qdnbsp;extcrnis afftiiftionibus uel morborum, uel famis, ucl incurfionis hôlt;nbsp;ft ills obruti fademusC' An non liccbit in ijs Dcum inuocare per Chrfnbsp;dû,ut ab ipfis liberemurç' QuidCan cû Petrus côiedus effet ab Heronbsp;de in carceres,nô lieuît Ecdefi^orare pro Petro,ut deus ipfum etiâ abnbsp;externis illis carceribus libef^ educcrei C Paulus ad Romanos fcribês;nbsp;ObfecrOjinquitjUos Fratres, per dnm noftrû lefum Chriftum, Simpernbsp;diledionê fpiritus, ut me laborante adiuuetis precaticnibus pro menbsp;ad Dcum,ut libérer ab inaedulis in ludga. Hoc certe eft petere iibe/nbsp;rari ab externis huius mundi calamitatibus.Ergdne aliud Paulus, alinbsp;ud Chriftus precaturCNihil minus.Non hoc uult Chriftus in fua prenbsp;catione,ut non inuocemus Dcum in corporalibus aduerfis pro liberanbsp;done. Venite,inquit,ad me oêamp; qui laboratis 5^onerati eftis, ôi egonbsp;refocillabo uos. Et in plalmo: Exquifiui DOMIN VM ôd exaudiuitnbsp;me, amp; ex omnibus tribulationibus meis eriptiit me. Ac mox:nbsp;Clamauerunt iuft j,amp; DOMIN VS exaudiuit eos,8^ ex omnibus trinbsp;bulationibus eorum liberauit eos. îuxca eft dominus his,qui tribulanbsp;ta (unt corde, SC humiles fpû faluabit. Multæ tribulatiôes iufto{u,ÔCnbsp;de omnibus his liberabit cos DOMIN VS.Plena eft aût facra feripznbsp;cura eorum exemploBt,quibus perfpicue probac pios,etiâ in corporanbsp;ïibus afftidionibus inuocaffe DOMIN VM, amp; impetraffe corporanbsp;lern quoqß liberatiotiê.Quare Chriftus nd hoc uult in fua precatiôe*'nbsp;utnon petamus a' Deo exteraâ a corporalibus aduerfis liberationem,'nbsp;Sed docet,quod fit propriû fuum offitiû,quæ fint propria regni eiuanbsp;benefitia,amp;quoin precibus noftrismaxime oim refpicere debealt;nbsp;mus.Chriftuseth,etfiipfe quofdam,cumadhuc inter hoîesuitâ agexnbsp;ret, corpore fanauit,amp; placauit Deum patrê, ut inuocatus conférât irtnbsp;multos externa beneficia,tn Chriftus non proprie uenit in hune mutanbsp;dum ad conferenda mundana benefitia, (ed ut liberet fuos â mald, 8Cnbsp;conférât in eos cœleftia benefitia. Ac debemus quidem, etiamnbsp;Chrifti ipfius exemplo,Deum in omnibus aduerfis, fine corporah^nbsp;bus fine fpiritualibus inuocare. Chriftus enim ipfe fie precatur;nbsp;T ranfeat âme calix ifte, in precatione autem pro externa liberacionenbsp;defiemus uoluntatem noftram fubijeere diuinæuoluntati, S^max«*nbsp;ime omnium refpiceread anernam liberationem. Vndcamp; Chrwnbsp;ftusinfua precatione addit: Nonficut ego uolo, fed ficut tuuisjnbsp;Ethoc loco : Rogo ut ferues eos a malo. Hæc enim eft uera libéra**

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HO WILIÄE IO ANN is BRENTIT^

tio , Amalo feruari» Hæcliberauo fi conti gern , nihil incorn/ modi afferre poteft , nec morbus , ncc paupertas , hec bellum,nbsp;ncc mors ipfa, Quare fi obruimur corporalibus afHidionibus, lire»nbsp;bit ad hunc modum oraretClemcntifTime Deus pater Domini nottrinbsp;lefu Dhrifti. Vides me graui SC pcriculofo morbo prcmtPrecor igi/nbsp;tur le per Icfum Chriftum filium tuom,ut me hac afflidione clemen»nbsp;ter liberes.Sed quia filius tuus non rogauit, ut Ecclefia eius fit in hacnbsp;terra ab omnibus aduerfis immunisjed ut feruetur à malo,Precor o»nbsp;bedienter,ut fi quidcm omnino uolucris me banc morbi crucem fuf/nbsp;ferrCjferucs me à malo,ne peccem,ne muditem aduerfus te,ne domi,*nbsp;netur mei Satan,neue opprimar gterna interniiione» Sed cum no pof/nbsp;fim corporalem falutem rcportare,faltem fpiritualem amp; coßlcftem » qnbsp;fola uera eft falus,reportem. Hoc plane illud eft,quod etiam in oraii/nbsp;one Dominica precamur:Nc inducas nos in tentationem, Sed liberanbsp;nos a' rnalo.Quç cum ita le habeant,uidendum nunc e(l,in que u(umnbsp;Chriftus pcatur Apoflolos fuos in hoc mundo a malo feruari. Numnbsp;ut ocientur,amp; delitrjs ftudeantfNum ut dominentur in mûdo, regionbsp;moreCMinime oim,fed ut adnuntienGamp; propagent Euâgelion Chrinbsp;fti in uniuerfum mundum.Sic eoim fequitunDe mundo non funt, fi « •nbsp;eut amp; ego non fum de mundo.Sandifica eos per ueritatem tuam» Ser « «nbsp;tno tuus, ueritas cft.Sicut tu me mifiOi in mundum, ita 8i ego mitto «nbsp;«os in müdum.Hic eft ufus,hoc eft ofFiiium Apoftolorum, ut ex hoc « «nbsp;mundo fcledt,amp; fandificati.adnuncientfermonem dei,feù Euangenbsp;ïion Chrifti in mundo.Sandifica,inquit,eos per ueritatê tuam. San/nbsp;dificare autem.quemadmodum lex hoc uerbo utit, fignificat ad fan/nbsp;dum amp; diuinum ufum feparare amp; confeerare. Vnde in Exodo dicit:nbsp;Sàndifica mihi omneprimogenitum.Et aIias:Sandificatur dies Sabnbsp;bâti, hoc cft,confecratur in hunc ufum,ut in eo publica facra peragannbsp;tur.Sandificatur populus,ad audiendum decalogum in monte Sinbsp;naûSandificaniur etiam filq Ahcronis.ut fungantur facerdotio, Ronbsp;gat igitur Chriftus patrem,ut Apoftolos fuos, quos ipfc de mundo»nbsp;hoc eft, exaliorum hominum ordinibus fcicgit, Simifluruseft innbsp;inundum,fandificet,confecret,amp; confirmet in hunc ufum,ut adnuii/nbsp;tient Euangelton fuum in uniuerfo mundo. Sandificet autem amp; con/nbsp;feaet eos,non his cerimonqs,quibus Aheron amp; filt) eiusinfuumminbsp;nifterium confecrati funt, nec quis exiftimet Leuiticum facerdotiumnbsp;in Ecclefia conftitui, Sed Sandifica,inquit, cos per ueritatem tuam»nbsp;Veritas autê Dei,eft uerbum Dei. Petit igitur, ut fandificent uerbonbsp;dci.quod eft Veritas,non Leuiticis cerimoni)s,q fuerunttm umbrg;nbsp;Inlibroenim Lcuitico capite odauo confecrantur Aheron amp; filfjnbsp;cius in facerdotium,ùarijs externis cerimonrjs, ornantur quot^ cec,

' Gg iiq

fîf CAPrT XTII. tVAKG. lOAîTWlS.

fis ucnimentis,quæ habuerunt fuum à uulgari hominum habîtu Jit* crimcn.Cbriftus autem toll« paucifTimis uerbis oronê illam ccrimo*nbsp;niarum pQmpam.Sandtftca,inquiens,ilIos, V^eritate,hoc eft, uerbonbsp;tuo.Non peto,uiconfeorcs cospublicis illisriribu9,qugt;busconfecr«nbsp;tt Fuerunt Leuicici (acerdotes. Non indituo taie facerdon'um in Ecclcnbsp;fia,Sed pe(o,ut confreres eos ueritate uerbi tui.Da eis,ut Euangelionnbsp;ineum,quod eft uerbum tuum, reâc cognofeant, Mute eis fpiricumnbsp;(an(ftum,ut in cognitionc Euangelrj probe confirmentur,non in hûcnbsp;ufum,ut ofTerant pecudes,ficut Leuitici facerdot es,nec etiam ut offe^nbsp;tant M»(fas,ficui papiftici facerdotes/ed ut facrificêt gcntes,hoc eft,nbsp;ut adnuncient Euangelion inter omnes gentes» quo fiat oblatio gentînbsp;um,quemadmodumPaulusait,acfeptab«IisJanétififaiaperfpiriïuninbsp;fantftum.Primum igitur obferuabilts hoc loco, roinifterium Apoftonbsp;beum non elTe mundanam dominationcm, fed prçdicationem Euan-'nbsp;grlq,quod elî. Verbum dci.Non funt,inquit,demundo.Ergoadminbsp;riiHracio eorum,non efl dcrnïnatio tnundana. Et, Sicuc tu me mifißtnbsp;in mundum,tta Sf ego mitto eos in mundum. Pater autem mifit filiûnbsp;fuum,non ut dominaretur regio more in hoc mundo, amp; derjeeretrà-'nbsp;ges è chronts fuis,ac iterum rellitueret eos profua libtdine,fed ut prgnbsp;dicatet Euâgelion (uum.Ponnm,inquit,uei ba mea in ore eios,loquenbsp;lurcç ad eos omnia que pcepero illi. Quare nec Chriftus mifit apßjinbsp;(uos,ui dominarentur externa maielîate in orbe terrait, fed ut adnunnbsp;tiarent Euangelion Chrilli der emifftonepeccatorum, amp; pterna uita.nbsp;Deinde,cum Chriftus hoc loco de fermone dei loquitur, non intellinbsp;gu proprie legem,(cd Euangtlion,propter quod ipfe in hancterramnbsp;iiuOus erat. Et quidem tribun ei epitheton Veritatis.Sermo tuus,in/nbsp;quit. Veritas eh.Euangehon enim Chrifti,eafola ucritas eff, e' quanbsp;peteuda eii noftrafalus.Necp cm ulla falus peti potefi e dotftrina uelnbsp;Eihnicaô^ Pbilofophica,uel Thalmudica.uel Mahumetica, uel Ponnbsp;lifu ta ài Mona(hca,fed e‘ folo Euâgelio Chrifti, quod eft potêtia adnbsp;iaiutem omni ci edenti,Prpterca,nec hoc prçtereundû eft,q) Chrif^usnbsp;fignificei hic ueram fanâificationem amp; confecrationê fteri,nonextefnbsp;nis cerimonqs,fed uerbo dei.Sandtfica eos,inquit,ueritatetua. Verinbsp;las aûc dei eft uerbum dei.Sic docet etiâ Paulus:Quicquid, inquiês*nbsp;creauit deu$,bonum eft,amp; nihil reqeiendumi fi cum gratiantaétionenbsp;(umat.SanâiFicat enim per Verbum dei,amp; precationê.ltaqt Apo^onbsp;11 landiftcati fuot,primü per ucrbû, cû audiuerunt Euangelion Chrtnbsp;fti,ôd crediderunt ei,atcpacfepa uni mandatum prædicandi Euangeznbsp;ln,deinde per precationem,cum Chriftus precatus eft, ut in uera do/nbsp;tftrina conleruentur, amp; fpiritu fanâo confirmentur, amp; ut minifteri/nbsp;ùm eorum focbciier promoueat. Hic fuit uerusritus, quo ApoftoWnbsp;cvnlectati funt m oftitiutn Apoftolatus.Sic ài. cibus fanâificaiurgt;pri

KöMJLIAB lOANZaJ BRENTri. fiaiinipcroerbum,cum audimusamp;f crcdimusuerburo Dci,quo(ï ußanbsp;tur omnia ä Deo creata,bona efre,5^ tam frudus terrg uoÏafilia ccenbsp;li,animantiaterræ, pifces maris, nobis in cibum concetTa. Deindenbsp;per precationem, cum oramus Deum,ut quæ nobis in cibum clemeiinbsp;1er conceffitjbcncdicat ôi nobis utilia effiiiac gt; Quare non cfi fentiennbsp;Sum, qj fandificatio feu confecratio rerum fiat crucibus manuefFi/nbsp;dis jaut alqs humanis cerimonfis ,fed uerbo Dei per fidem accepts,c(fnbsp;preci bus ex fide coram Deo effbfis. Obfecro autem le, dicito nobis,nbsp;quis mcrueritjUl Apofloli tarn in bgre Jirarec? cceleitium bonorum,nbsp;in minifterium Apoftoîatus fui fandifkarentur^Nura ipfi tainianbsp;fii tarn dodi fuerunt, ut fuis ipfotît uirîutibus impetrarent i Deo fa*nbsp;lem fandificationem» Minimeomnium : Nonuos,inquir,me clegt-*nbsp;ftis.Et aliâsîln hoc eft caritas,non quod nos dilexerimus Deum. Vnnbsp;de S)( hie fequitunPro cis ego fandifico mcipfum, ut fint amp; ipfi fan^ **nbsp;dificati per ueritatem, Memorabiledidum:Ego,inquit, fandifico **.nbsp;mcipfum pro eis,hoc eft. Ego mcipfum fegrego in hunc diuinuin a'nbsp;(am,ut fiamfacrifitium propeccaiis coRt,uidcIicet tarn Apoftolórn,nbsp;toiius Eeelefiæ.NonofFero pecudes,non fiaiilam,fed ofïêro ME*nbsp;IPS VM,meum ipfius fanguine, ut quoiquot ueritati Euaogelrj met'nbsp;fidem adhibent, fiant SC ipfi fandificati »reputenrur coram Deo fan fnbsp;di,donentur fpiritu fando,amp; aedpiant fandam amp; cœkûem hæredt;nbsp;tatem,Hic pauciffimis uerbis interpretatiir OwiHus omnia facrifitianbsp;legis. Hæc en im non fuerunt uera expiatio pcccatocum,nec impetra*nbsp;ticrunt ueram coram Deo fandificationem, fed fuerunt tantum um*nbsp;bra,hypodigma,öd typus ucri facrifitq,quod lefus Chriftus femel ianbsp;cruce peregit, quemadmodum copiofe ofiendit Epiflolaad Hebræ/nbsp;OS. Deinde docet hic quomodo frudus facrifitq Chrißi nobis com**nbsp;municctjfeu applicetur. Vt fint,inquit,amp; ipfi fandificati, per ueritanbsp;tem. Supra autem dixic, V eritaicm Dei effe uerbum Dei.Docct igi/nbsp;tur fandificationem facrifitio Chrißi impetratam communicari no/nbsp;bis per uerbum,feu Euangclion Chriftbquod eftfide aedpiendumrnbsp;ïtac^ hic eft ordo fandificationis. Primum,Chrifhis obtulit feipfumnbsp;Deo patri infaçrifitiû,ut impetraretfandificationem.Deînde, Euannbsp;gelion de hoc facrifitio amp; benefitio Chrifti prædicatur in orbe terra*nbsp;rum , quo Euangelio offcrtur omnibus hominibus frudus facrifitqnbsp;Chrifti» Si quis igitur fide accipit Euangelion, accipit etiam frudumnbsp;facrifitij Chrifti, amp; feruatuc. Si quis autem contemnit Euangeliotr»nbsp;cootemnetur uictffim ÔC ipfc,ac neceffe habet perpetuo interire. Praenbsp;dicatej'nquit, Euangelionomnicreaturæ: Qui credideritC uideli*nbsp;cctEuangelio)amp;baptifatusfuerit,faIuuserit. Quiueronon credi/nbsp;defit,condemnabiw^EtPauIus: Eidcsgt; inquiqeft cxauditu,aud«u8

IK CAP VT XV IL EFANG. lOANNIS.

autem per uerbum Def. Quod rum ita fc babeat, agfic amfd(nmt,ri5/ quas-arous Indulgentiasaut MifTas Pontifitias, quibus illi glorian*^nbsp;turfefehominibusappIfcarcfrudlumfacrffMtjChriftf, Sedexbibea/ ’nbsp;Rius nos dociles amp; obediences auditores uerbi Def„excipiamus Euannbsp;gebon Chriftiperfidem.SkeniniftetyUtaccipiaraosomnem iliumnbsp;coeleftem frudum,qucm protulit unicum facrifitium DOMINI no*nbsp;flrri lefu Chrifti,qui ell una' cum patre amp; fpiritu fanâo Deus bcnedinbsp;dusinfeculagt; Amen.

HOMILIA LIL

precationiamp;Chriftijdebel a* nobis loco preciofiflimf tbefaurf confer/ uari,amp; tanquamprgcfpuumxfslt;«Arfl»f cußodiri.NulIumaurom»nulIanbsp;gemma cum benefitio buius precatiôisconférrf potefi;.Etfienim mulnbsp;xæamp; liberales func promilfiones Euangelt), quibus falus oEerturnbsp;omnibus in Cbriftum credentibus» tarnen quia Cbrid us dieft (e can/nbsp;cum ad oues»c}uæ perierunc»domus Ifraelis^mifTum effe, foUicitaturnbsp;imbecillis confeientia eorum»qut funt ex gentibus fncfrcûcins»exiff i /nbsp;mare EuangelionCbrfilinon ad fe»fed tantum ad ludæos pertinere.nbsp;Alff cogitant Cbrfffumpercineretæitum ad Apo(lolos»amp; eos quinbsp;coram uiderunc Cbrifium»8^ mfracula eius» ac audiuerunc contfonesnbsp;eius. Itaque putant fe tunc foclidtatem confecuturos £u ifTe^fi uixifTentnbsp;temporibus Cbrffti amp; Apo(loforam»ac uidillent ipfi mfracula eorû»nbsp;Atc^ utinam»! nquiunt» licerec mibf unam fa Item auc aberam cootfo/nbsp;nem ab ipfo met Cbriflo»aucuno ex Apoftob’s eius audire»ego null»nbsp;itiner is longitudine auc per iculogt; abflerrerer,quo minus ad earn audinbsp;endam feftinarem. Alt|fempermetuerefolenc»nenonpertmeancadnbsp;eümcœtum,qui eft d Deo adueramfalutem prædeftinatus.Sed buicnbsp;feu imbecillitati feu curiofitati medetur Cbriftus bac extrema preca*nbsp;tionis fuæ parte» in qua palam afttrmat» fenon folum pro ApOilt;^nbsp;ftolis»uerumetiamproomnibus» qui adbibentfidem fermoninbsp;poßolorum apud pacrem fuum incercedere. Sdamus igitur int*nbsp;tio»lt;juisfit illcSERMO Apoftolorum,cuifides adbibenda eft »utnbsp;cognofearaus, pro quibus Chriftus filius Dei intercédât, Longünbsp;autem

MC Kit I AS 10ÄNMIS BREJJTri; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo?

autcm effet omncs Apoftolicas cont!ones,qug extant in facris litcris, hoc loco commemorare.Indicabimus igitur breuiter fummani eorû»nbsp;ïoannes cap.xx» ita ait: Hgc fcripta funt»ut credatis,q) lefus eft Chri/nbsp;ftus ille filius Dei, SC ut credentcs uitam habeatis per nomen eius;nbsp;Hec eft fumma omnium Apoftolicarum contionu, Vnde 8^ Petrusnbsp;in primafuaconnone,quamhabuitaftantibusamp; approbantibusomnbsp;nibus rcliquis Apoftolis, in die Pcntecoftes, ait: Certo fciat tota do/nbsp;mus Ifrael, qudd DOMINVM amp; Ghriftum feccrit Deus hunc le/nbsp;fufti,qucm uos crucifixiftis.Gt poftea: Non eft aliud nomen fub coc tnbsp;Io datum inter homines, in quo oporteat nos faluosfieri » Ac ite^nbsp;rum: HuieomncsProphetætcftimoniumferunt, quod remilTio/nbsp;nem peccatorum accepturus fit pernomen eius, quifquis credidc'nbsp;ritin eum.Et Paulus:Hoceft,inquit,uerbû fidei,quod prgdicamus,nbsp;nempe fi confeffus fueris oretuoDOMlN VM lefum.amp;crediderisnbsp;in corde tuo,q) Deus excitauit ilium â mortuisjaluus eris.Et rurfus:nbsp;Apparuit gratia Dei falutaris omnibus hominibus, crudiens nos utnbsp;abnegata impietate mûdanis concupifcentqs, fobric Se iufte ÔC picnbsp;uiuamus in prjfenti feculo, expedantes bcatâ illam fpem amp; appari/nbsp;tione glori^ magni Dei, et feruaroris noftri lefu Chrifti,qui dedit fcnbsp;metipfum pro nobis, ut redimeret nos ab omni iniquitate,amp; purifi/nbsp;caret fibqpfipopulum peculiarem.feâatorêbonorumoperû^Habesnbsp;breuem epitomen Apoftolici fermonis, qui in hoc ftatu confiftit, qgt;nbsp;lefus filius uirginis Mariæ,fitoerus Chriftus,feu Meffias eternus ftnbsp;lius Dci,amp; quod habeat remiffionem peccatorum ac falutem,q«icutinbsp;que credit in cum, amp; quod ex hac fide debeamus fetftari bona opera,nbsp;quae Deus prgcepit.Hic eft SERMO ille Apoftolicus,dequo Chri/nbsp;ftus loquitur,cum ainNon pro cis tantu rogo,fed 8^ pro ns,qui crcgt;nbsp;dituri funt per SERMONBM eorum inme,PrimumigiturChri/nbsp;ftus hoc loco defin »uit,quæ fit uera fua Ecclefia. Nam uera Ecclefianbsp;Chrifti, non tantum hi funt,qui Chriftum in carneuiderunc, amp; au/nbsp;dterunt,fcdetiamq, qui inquauisgenre,quouistempore,quauisnbsp;ætatehuius mundi, credunt in Chriftum, per Euangelion, qupdlnbsp;ab Apoftolis fparfum eft in uoiuerfum orbcm, ac poftea lite/nbsp;ris mandatum, amp; ad pofteros omnium feculorum propagatum eft/nbsp;Quæenim Deus Sandis fuis reuelat, canon propter ipfos tantumnbsp;reuelatjfed maxime omnium propter pofteros,uj amp; hi falutem confenbsp;quantur. ideoque iubet ea prædicari poftcris, 0^ tarn uoce, quàmnbsp;(criptis ad pofteros tranfmittere* Ad Abrahamum dicit Deus:nbsp;Numcælarepotero Abrahamquægcfturusfum,cumfuturusfititinbsp;gentem magnam ac robuftiffimam, amp; bcnedicendae fint in illoom/nbsp;nes nationcs terrae« Scio enirn quod præcepturus fit filqs (uis^ 8^

IN CAFVT XTib ETANG. IOANNIÎ.

domui fuppoQ fe.utcuftodiant uiam DOMIN1,amp; faciant iuditiunv 8c iuftKiam. Vides Abraamoreuelari ea qug futura funt » ut tradat csnbsp;poffens.E:t in pfaim.dicitur:Scribantur harc in gcneratione aîtera,8Cnbsp;popufus,qui acabifjaudabit DOMINVM.Sed Si Petrus de pro^nbsp;phetarum ufu aie» Quibus Si illud reuelam e(i,quod baud fibifpfis,nbsp;fed nobis minidrarent bæc, qug nuncannunciata funt uobis. Quidnbsp;muItaCChriftus fpfe emirtens Apoftolos fuos,dicit ad eosr Prg dicatenbsp;Euangeliort omni creaturç.Qui crediderit Si baptifatus fuen% fatuusnbsp;eriuHic pet fpicue fignificat Apoftolos eledos, non propter fe » fednbsp;maxime omniumpropier omnem creaturanr, hoc eft, tarn ludæosnbsp;gentes.Si tam præfemis,cp futuræ ætatis homines» Vnde Si alias adnbsp;Thomam aitîQuia uidifti me Thoma^credidifti: Beati, qui non ui/nbsp;dcrunt^Si tarnen credunt* QuarefentiamusEuangelion Chrifti notlnbsp;pertinere tanrum ad homines unius ætatis , fedomnium fecuforum,nbsp;uc quicunc^ quouis feculo^compledlitur fide fua Euangefion,fiat ue*nbsp;rum membrum Ecdefiæ Chriftf. Deinde^uera Ecdefia Chrifti * nonnbsp;hl funt^qui nomen aut fpeciem tantom Ecdefiæ habent fed qui ueranbsp;adhibent Fidemfermoni Apoftolorum , etiamfi abuniuerfo mundonbsp;damnentur.Chriftus enim non dicit, Rogoproqs, qui funt pontifi/nbsp;tqs infulis ornati ,aut cuculhs induti,autrafi,aut eremitp, fed protfs,nbsp;qui credunc per fermonem corum in me. Auditus Euan^elqapoftoifnbsp;ci ,ôi Fides,per Euangdion ,in lefum Chriftum,Faciunt Ecddiam, nonbsp;externa aliqua fpecies,aut gloriacio.FV£terea,uides hoc loco.q? Chr {nbsp;(fus alfig^t nos,non adftnpta dolt;ftorum,non ad décréta ConcilioiT»nbsp;Si pontificum,fed ad lermoncm Apoftolorum. Habent quidem pa'nbsp;1res Ecdcfiaftici,Si Concilia bonorum uirorum fuam utiliiatem,notinbsp;(umus auiem äd eorum (entetiam,fine ullo diferimine alligati. Nonnbsp;enim dicit ChriftusiRogo pro qs, qui credunt patribus aut Côcilqs,nbsp;Sed pro qs,qui credunt in Me,per fermonem Apoftolorum. Sermonbsp;feu Euangdion ab Apoftolis prædicatum, ea dodrina eft, cui adhi/nbsp;benda eft fide» fineomni tergiuerfatione.Qui uos non audit, inquicnbsp;Chriftus,mc non audit.Et Paulus: Si nos aut angelus è codo prædi/nbsp;cauerit uobis Euangdion præter id,quod prædicauimu» uobis, ana/nbsp;thema fit. Deinde commendatur etiam hoc loco externa prædicationbsp;Verbi dei,ut fciamu«,q7 fit codefte organon, quo fpiritus fandus innbsp;nobis elf eftgt;cax,Si donac fidem ac alias uirtutes^Sunt enim,qui con »nbsp;tempta pr^dicattione Biangdq,cxpcdaot codeftes reuelatioocs,5i utnbsp;ipfi loquuntur,impreftiones fpiritus. Alq pucant fc ex feipfis fapere,nbsp;nec indigere ulla uerbi det contione.Sed hoc loco docet Chriftus, q»nbsp;fides in ipfum detur per fermonem Apoftolorum,hoc eft, per exter/nbsp;nam Euangdq Apoftolici prpdicatione. Euangdion, inquic Paulusÿ

lt;ft potea

MOMILIÄI lOANNlS BRENTih

tft potentia Dci ad falutem omni crcdenii. Et itcrum:Grat/as agimos Deo indefinenter^q» cum acciperetis fermoncm à nobis, quo difcebanbsp;lis Deum,accepiftis non fermonem hominum,fed ficucerai oere, fernbsp;mon em Dei,qui agit in uobis credcntibus. Acrurfus:Fidcs îu 'nbsp;ditu eft, Audiius autem per Vrrbum OcüQuarc contioncsnbsp;Iq Chrifti magna diligenna audiendæ fuut, uc ipiritus (an 5 ’ o? 7nbsp;non (uom habeac,quo in nobis dona foa operetun Et ft enim non rnbsp;nes ex auditu Euangelq conuertuntur ad Oeum, amp; creduot in Cbn -ftum,ficuc nec omne fernen in agrum proiedum,frudum proferrnbsp;liud enimcadit inter fpinas, aliud in locum faxofum, aliud in utam,nbsp;tarnen quemadmodum fernen in hocdtuinitus crdinatum eft, ut fru/nbsp;öum ferat.Qiiod fi non feeerit,id non fit fua,fed aliéna culpa, iia au^nbsp;dims Euangeli) Chrifti ordinatus eft,ut per ipfum fpiritus fandus fitnbsp;in nobis efncax. Quod fi non ftat,non eft imputandum uel Euang?'nbsp;lio uel fpiritui fan^o,fed faxeis,ferreis,amp; induratis hominum cordtnbsp;bus,qu3E fpiritui fando refiftunt,faciamus igitur nos noftrum offïti^nbsp;urn, audiamus Euangelion Chrifti diligenter, amp; prebeamus nos einbsp;dociles,uc0C fpiritus faniftus fuum in nobisoffilium,per Euangelionnbsp;facere quear. Poftremo definitur amp; hoc loco,quis fir coems eorum,nbsp;qui ad accipicndam pei pctuam falutem, diuinitus prçdeftinati furtnnbsp;Hoc magna obfeniantia conftderandum eft,uc obuiam earur uel curtnbsp;efjrati uel imbecilJ’tau hominum. Sunt enim,qui magna lollicitudiznbsp;netcnentur deprædeftinationc,S^autcuriofe fcrutantur,qui fint prçnbsp;deftinati,aut hoc unum metuunt,ne fe uano labore credendi ÔJ obedinbsp;endi Deo fatigent,qj fortaffis non fint ad perpetuam falutem prædcznbsp;ftinati. Sed hi redeinhacprecationis Chrifti parte erudiuntur.Etcznbsp;nim, ut cognofcasqui fint adcoeleftem falutem pr^deftinati, amp; numnbsp;Ct iam tu fis prædeftinatu5,non eft tibi opus,ut in cœlu m confcendas*nbsp;amp; in archinum Dei irrumpas,quo fcruteris catalogum,feu ut uocant,nbsp;regiftrum.in quo praedeftinati confcripti funi, fed conféras te ad ferznbsp;monem Apoftolorum, ad Euangelion, quod Apoftoli de Chriftonbsp;prædicanerunt.In hoc,fi aut te ipfam,aut alium inueneris,certofci3S,nbsp;te ôé ilium in eo efle coetu,pro quibus Chriftus preces fuas eftudit,d£nbsp;quos ad aeternam falutem pr^deftinauit.Solus em Chriftus eft Regt*nbsp;ftrum illudyin quo pr^deftinati confcripti funt» Et cum Chriftus reuenbsp;latus fit prædicatione Apoftolorum, reuelaiucn etiam eft regiftrumnbsp;prædeftinatorom, ut quiconque crediderit in Chriftum,fitad falutënbsp;prgdeftinatus,qui uero non aediderit,fic condemnatus. Abqciamusnbsp;igitur curiofam foUicitudinem de occulta prædeftinatione Dei,fufcinbsp;piamus autem curamaudiendi amp; cognofcendi Euangelq Chrifti ,utnbsp;crcdamus,amp; ferueinur,Sed quid precatur Chnftus,quod debeat con

iR CÄPVT XVll. EVÄN«. LOÂNNlî.'

tin geve rjs,qui credunt in ipfum per fermonem Apoftoldtttoi^ Idem gt; plane precatur,quod ante de Apoftolisdixit:Vtomnes,inquiens,u-*nbsp;num fintjficut tu pater in me, amp; ego in te nt ipfi in nobis Vnunanbsp;fj'nt.Hoc eft benefitium,quo maius amp; excellentius Ecdefiæ contingc^nbsp;re non potcft,uidelicet,ut fit Vnum,in deo patre,amp;filio,per fpiritóinbsp;fandum.NulIa enim maior cft unitas, patrisamp; birj in diuiniiate*nbsp;Vna eft cfTentia.una diuinitas,una maieftas,uoa omnipotentia, unanbsp;fcelicitas.Itaqï orania,qug habet patcr,funt filq.Sed quid; Num quçnbsp;filiusa' pâtre accepit.foli fibi retinetCNihil minus, Rogo ,inquit,n5nbsp;pro Apoftolis tantum,uerumetiam pro qs, qui credunt in me per fernbsp;mon cm corumrEt quid rogatCVt omnes in nobis unum fint, ficut tunbsp;pater in me,8lt; ego in te» Tu pater amp; ego ita unum fumus ,.Ait habea/nbsp;mus omnia cômunia.V’na enim efl eOentia amp; diuinitas» Tuabona,nbsp;mea funt,8d uiciffim mca bona,tuafunt.Rogo igitur,ut amp; Ecdefia innbsp;nobis unum fit,ut qug nos bona habemus,ca cum Ecdefia communianbsp;habeamus.Putas autem, precationem Chrifti fuifle uanam amp; inefti*?nbsp;cacèmfcerte fieri nonpotefl,quin fuerit cfficacifTima. Quare perfpvnbsp;cuum cft,qgt; qugcuncç bona Chriftus à pâtre fuo accepit,ea cum Ecdenbsp;fi3,3cquouis membre Ëcdefig,communia habcat.îd autê intelligentnbsp;dum eft,pro modo capacitatis Ecdefiæ. Chriftus enim,natura eft ætnbsp;tcrnus filius dei,8C deus ipfe» Homtnes autem credêtes in Chriffum^nbsp;fiunt flip dei,ac dij adoptione» Dédit, inquit,poteflat€m filios dei fienbsp;ri,his qui credunt in nomen eius.Et: Accepiftis fpiritum adoptionis»nbsp;per quem damamus, Abba parer. Ac iterum:Preciofa nobis ac maxi/nbsp;ma promiffa donata funt, ut per bæc efFiceremur confortes diuin^nanbsp;turg.Hec funt nobis accurate confideranda, partim ut ex his fidem nonbsp;(fram in aduerfis excitemus SC confirmemus, partim, ut uitam noftranbsp;ad omnem honeffatem componamus» Nam fi is,qui crédit in Chri/nbsp;fium,coniunâus eft cum Ecdefia,ut membrum cum fuo corpore, ÔCnbsp;Ecdefia unum eft cum filio dei,qui filius, unum cft cum paire amp; fpi?nbsp;ritu fapdo.manifeftc fequitur,q) fi que afflitftïo aut calamitas uel cornbsp;poralis uel fpiritualis molefta eft uni pio, ea permaoct non folum adnbsp;lotum corpus Ecdefiæ, uerumçtiam ad Chriftum ipfum filium Dei,nbsp;amp; à Chrifto,ad patrem ôd fpiritum fandum, hoc eft, ad omnipoten/nbsp;tem amp; diuinammaieftatem.Quid autem poftet incommodi diuinænbsp;maieftati affèrre affliâioCQuare nec pio, qui in pâtre,fiIio amp; fpiriiunbsp;fando,Vnum eft,ullum poteft incommodum afîcrre» Difeamus Sinbsp;bis timorem Dei, difeamus hominibus, amp; maxime domcfticis Edeinbsp;benefaccrc. Si enim credenti in Chriftum aliquid uel boni uel malinbsp;feceris,id non filius rantum Dei, fed etiam pater ipfe fibi fsdum degt;nbsp;putat, qui Si malum punit, Si bonum rependit. Non uidetur apudnbsp;homines

HOWltlAE ÎOANNIS BRENTTT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

hommes gloriofum efTeJiominem in Chriüum qu idem credent em, fed miferum iuuare, coram Deo autem ranti reputatur,ut quod ilH Fenbsp;ceris,Gbi faélum cognofcau Nam quati (adat Ëcdefiâ fuam, amp; quodnbsp;uis Ecclefiæ membrum,perfpicue fignificat,cum addit: Vt credat mûnbsp;dus, qudd tu me miferis» Et ego gloriam,qua dedifti mihi,dedi eis^nbsp;ut fint unum,(iait amp; nos unum fumus. Ego in eis,amp; tu in me, ut fintnbsp;confummati in unum,amp; ut cognofcat mundus,q) tu me mifi(li,amp; di/nbsp;Icxifti eos,ficut amp; me dilexifti» Vt credat,inquit,mundus.Et, Vt cognbsp;nofcat mundus, q? lu me miferis. Quid ergo fupra dixit: Non rogonbsp;pro mundo.Et mox:Mundus te non cognouitC Ipfe rei circumffantignbsp;perfpicue docent, qp cum ChriHusdicat, Mundurauon cognofcercnbsp;patrem, intelligat nomine mundi, Impios contemptores Euangcli),nbsp;quorum plenus fempereft bic mundus. Hic aotem,cum dicit,ut ere/nbsp;dat et cognofcat mundus,qp tu me miferiSjintelligat nomme mundi,nbsp;Ecclefiam (uam, in mundo uitam agentem. Pq enim in mundo funt,nbsp;non funt autem de mundo,quemadmodum fupra didum e(t Quodnbsp;igitur Chriftus hoe loco dicic,habet hanc fententiam. Mirabitur for^nbsp;taffis quifpiam, qp ego tam follicite intercedam apud patrem meum,nbsp;non folum pro Apoüolis meis,uerumetiam pro omnibus tis,qut erenbsp;dituri funt in me per fermonem eorum,cum tarnen foli Apoftoli,quinbsp;funt maximis donis fpiriius fandi ornati, uideantur mea interceiïio/nbsp;nedignijteliqui autem homines,etficredunt Euangelio, tarnen nonnbsp;ædunt miracula, nee funt alijs donis fpiritus fandi illuftres, ducunenbsp;prgterea uitam abiedam, amp; imbecillê, ideoe^ uidentur indigni, pronbsp;quibus tam follicite intercedam, Sed mirari definet, quifquis probenbsp;perpenderit,propter quas caufras,et in quem ufum Apoflolos de mûnbsp;do felegerim.Non enim felegi eos,propter ipforum uel fanditatem,nbsp;ueliufticiam,uelnobilitatem, uel prudentiam, uel alias uirtutes, neenbsp;felegi eos, ut foli ip(i (ruantur meis benefitijs, fed felegi eos maximenbsp;omnium in huneufum, utminifterioeorum mundus, (eu Ecckiia innbsp;mundo cognofcat amp; credat me effe uerum MefTiam, j patre ad prorunbsp;randam falutem humani generis in hancterrammidum.Selegieosnbsp;non propter ipfos tantum, fed maxime propter Ecclefiam, propternbsp;quam etiam orno ipfos ea gloria, quammihi pater in hac terra dedit;nbsp;Pater non dedit mi hi in hoc mundo gloriam amp; maieùatem terreninbsp;regni, non deditmihi gloriam externarum diuitiarum,fed dedit mi/nbsp;hi gloriam ædendorum miraculorum,ut reddam cæcis uifum,furdisnbsp;auditum,mutis loquelam, claudis inceifum, leprofis munditiem,3Cnbsp;mortuis uitam. Sic amp; ego non do Apoftolis meis gloriam mundaninbsp;regni amp; terrenarutndiuitiarum » fed gloriam ædendorum miraculo/nbsp;Hb q

lt;•

TS CAPVT XVIl. EVANO. lOANNîS.

rum.Qui credit,inquit, in me,opera,quæ cgo facio,Si ipfe fadct^SC niaiora his faciet.Et iterum : Signa eos,qui crcdiderint, hjc fcquent:nbsp;Per nomen meum dæmonia eijtient,linguis loquentur nouis,ferpenlt;nbsp;tes tollent Ji quid letale biberint, non nocebic eis, fuper egrccos malt;-nus imponent,Slt; bene habebunt.Hæc eft gloria,quam Chridus de/nbsp;dit Apoftolis fuis ,non quidera propter ipfos, fed propter hominesnbsp;in mundo, ut excitati tantis miraculis, credant Euangelto, agnofeant;nbsp;me uerum Mcftiamjfiant unum corpus Ecdefiæ,quo ficut pater amp; lt;/nbsp;go unum fumus,i(a ipfi ucrc èi. perfedc unum fint in nobis,amp; feianc lt;nbsp;meum patrem tanto ipfos amore profequi,quanto me profequitur.Sinbsp;autem felegi Apoftolos, ÔC orno eos gloria gdendorum mîraculorû»nbsp;propter Ecdefiam,quid aliud reliquum eft, cp q? non pro Apoftoli»nbsp;tantum,fed maxime omnium pro Ecdefia intercedcre dcbcamç’ Con/nbsp;ftdera ergo mihi hoc loco, quaniæ curg fit Chrifto filio Dei Ecdefianbsp;fua.Sunt enim, qui putant Chriftum deledari Prophetis tantum, SCnbsp;Apoftoris,amp; alqs beroids ac illuftribus uiris, abiedos autem 8lt; connbsp;tempTos homines faftidire» Ac profedo Prophetæ amp; Apoftoli funinbsp;Chrifto acceptiftimi. Sed Ecdefia multo ei acceptior eft» Excitauit c/nbsp;him Prophetas ôi elcgit Apoftolos,proptcr Ecclefiam, non autem c/nbsp;legit Ecclefiam propter Prophetas amp; Apoftolos» Ioann es a«: Qui hanbsp;bet fponfam,Sponfus eft,amicus autem fponfi, qui ftat amp; audit eum,nbsp;gaudio gaudet propter uocem fponfi,Prophetg amp; Apoftoli funt aminbsp;ci fponfi,Ecclefia autem eft fponfa ipfa Chrifti, Quantum putas internbsp;efte inter amorem, quo fponfusprofequitur fponfam,0(f quo amicu^nbsp;Et Paulus:Quis eft Paulus,quis Apollo, nifi miniftri, per quos ere/nbsp;didiftis C* Ac mox : Omnia; ueftra funt, fiue Paulus, hue Apollo,nbsp;fiue Cephas,fiue mundus,ûuc uita,fiue mors,fiue præfentia,fiue fu/nbsp;wra, omnia inquam, ueftra funt: Vos autem Chrifti» Teftaturnbsp;Chriftus ipfe quantum pater diligat Ecdcfiam,cum hie ait: Vt cognonbsp;(catmundus feu Ecdefia in mundo, qgt; tu me mififti,amp; diligis eos,figt;nbsp;cutmediligis, Dicit patrem diligere Ecclefiam, ficut ipfym diligidnbsp;Pater autem ita diligit filium, ut omnia ipfi in manus dederit» Reli/nbsp;quum igitur eft,quod amp; omnia detin manus Ecdefiæ fug,non quddnbsp;liceat cuiuis quiduis pro fua libidine beere, fed q» pater eôferat in Ecnbsp;clefiam omnia benefitia, quæ in filium fuum contulit, amp; feruet caquot;*nbsp;in omnibus aduerfis,quemamodum filium feruauit» Dediledionenbsp;auiem,qua filius ipfc Dci Eedefiam fuam compleditur, ait Apofto/nbsp;lus: Chriftus dilexit Eedefiam fuam, amp; femetipfum expofuit pro ca,nbsp;ut illam fandificaret mundatam lauacro aqug per ucrbum,ut adhibc/nbsp;ret earn fibrjpfi gloriofam Eedefiam,non babentem maculam aut rg/nbsp;gam,aut quiequam eiufmodi, fed ut effet fanda amp; irreprehenfibib'anbsp;Agnofeatnua

HOHILIAB 10 ANNIS BRENTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»

c* Agnofcamus igüur magniiudinem huius diledionis, qua Deus pa/ 1er amp; fiilius, unumquemuis uere credentem in Chriftum C Hie enimnbsp;c(l membrum Ecdefig Chrifti)compkâuntur,acnon conb'rmemusnbsp;tantum animos noflros in tentationibus ut feiamus nos in omnibusnbsp;aduerfis Deocuræ eiïe amp; feruari, ucrumetiamaâiones uitg nefirænbsp;ita inftituamuSjUt nihil indignum tanta Dei dileâione defignemus,nbsp;fedprofeflionem noßram pqs moribus ornemusper lefum Chrifiünbsp;DOMIN VM noftrum, qui eft una' cum pâtre Sd fpiritu fando De/nbsp;usbenedidusin fecula, Amen«

HOMIblA LUI.

quosdedifti mihi,uolo,utubi fum ego,8c illi fint mecum,amp; uideant lt;c gloriammeam,quamdediftimihi,quia dilexiftimeante conditum « «nbsp;mundum« Hic enim eft ftaius precations Chrifti, ut pater reuelct « *nbsp;acilluftret gloriamfuam, acfortunetminifterium Apoftclorü, quonbsp;Ecdefia uere agnofcat patrem, amp; credat in filium,amp; confequatur gtcrnbsp;nam fcelicitatè. Precatur igitur in hoccpilogo plane cadem, ut fcia/nbsp;mus ea quæ ante dida funt, non temcre aut ofdtanter efFufa,fed fcrijsnbsp;ardentiftimis uotis commemorata efle» Ac primum omnium,quodnbsp;dicit: VOLOjperfpicue fignificatjfe in hac precationenon aliud aninbsp;mo fentire, aliud uerbis eloqui« Sic cnim homines folent aliquociesnbsp;pro fc inuicem,honoris tantum gratia,amp; diflentiente a' uerbis animonbsp;tntercedere, Chriftus autem quod uerbis dicit,hoc ctiam ferio cogi/nbsp;tat,quod ore loquitur,hoc etiam uere in animo fuo uult,amp; quod uulcnbsp;nccefTe habet reipfa fieri amp; impleri« Longe enim aliam ration em hanbsp;bet uoluntas filij Dei,quâm filiorum hominum. Hi enim,quod uo/nbsp;lunt,amp; cum animo fuo ftatuunt,raro admodum efFicere poiTunr, liknbsp;autem.quod uult,ctiam cfficiu De ipfo fcriptum eft:Qmnia, quænbsp;cunqueuoluii, fecit in cœlo amp; in terra. Initio uoluit hune mun dumnbsp;crearCjS^ creauit. Dixit,amp; fadafunt,mandauit,amp; creata fuot. Poftea,nbsp;Hh iq

TÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SV 11. BV AK G. ÎOÂNNrJ,

eom bominemafrumpfifiTetjUoluitægros fanare, Sfßnauit. Voïuft kprofos mundare,amp; mundauK. Volun mortuos fufcirare, Sgt;i (nÇciia/nbsp;uû,deniqne uoluntati eins nihil potefï obfiQere. Quare cum hoc lo*nbsp;CO dicit VOLO,fentiamus ucrba precaîiÔis Chrifti non efle fonû (inbsp;ne mente,nec mente fine uiribus, (ed efïc in eis fummam effîcacitatc,nbsp;m fit fenfus: Hcc eft uoluntas, hoc efi propof!tum,hoc eft innitutumnbsp;precationis meæ,quod tam firmum, amp; tam efFjcax eft,ut citius cœlunbsp;amp;’terra ruerent,quâm ut non iuxta animi fentcntiam complcretur;nbsp;Quf ergOjobfecro, ilia eftuoluntas,quod illud eft inQitutumC Hocnbsp;uidelicet ferio uolo, ut ubiego fum, illic fint amp; hi,quos dedifti mi7nbsp;hi.Qugramus igitur nunc,quos pater Chriftofdio fuo dederit,ute/nbsp;tiam cognofcamus, qui fint femper cum Chrifto. Sed non eft hico/nbsp;pus logis ambagibus.Paulo ante enim dixit:Non pro Apoftolis taanbsp;tümrogo,fed8^ props,qui aediturifuntperfermonem eorum innbsp;me. Hicmanifcftedocet,qgt; pater dederitipft,primum Apoftolos,dcnbsp;inde eos,qui per Euangelion Apoftolorum credunt in ipfum. In counbsp;ftderatione enim de eorum catalogo, qui Chrifto diuinitus datinbsp;funr,non eft refpitiendum in externam humanæ fanditaiis fpeciem,nbsp;Nequeenim facrificuii,neqi monachi,nce^ alq hypocrit^,idcircod4nbsp;ti funt Chrifto, q? fint illuftres fanâis, ut apparent, operibus. Necnbsp;refpitiendum eft m hominum multitudinemamp;potentiam. Nequce/nbsp;nimidcircouulgus hominum,quiamultifunt, ne^Monarchæ,ÔCnbsp;principes,quia potentes funt,ad Chriftum^ hgreduatem cœleftemnbsp;pertinent.Sed refpitiendum eft in Euangelion Chrifti,quod eft prænbsp;ditatum ab Apoftolis.Qui hoc per fidem acceperint,fiue pauci, fiuenbsp;nrjitijiue pciientes,fiueimbecilles,fiuc humana fanôitate illuftres,nbsp;fiuf obfiuri,hidatt funtChriftofilioDei, âpâtrefuo,amp;adhosfo/nbsp;los pet tiiKï ctrleftis h^rcditas. Quid ergo uult Chriftus, quod counbsp;tingat hi.î,quos dédit ipfi paterC Volo, inquit,ut ubi fum ego,amp; illinbsp;fintmecum. Sciamus igitur,ubi fit Chriftus. Sed quid multisoputnbsp;eft'Zpri.num Chriftus eft infumma patris fui diledtipne ÔC fauore,'nbsp;quia dicit pater de ipfo : Hiceft ftlius meus dileâus,in quo mihi bclt;*nbsp;ne complacitum eft. Deinde, Chriftus eft in uita, quia refurrexit ànbsp;rnoftuis,nunquam amplius moriturus. Præterea Chriftus eft in casnbsp;lo, feu regno ccrlefti,quia afcendit in coelü,poftremo Chriftus fedetnbsp;ad dextram patris fui, ac habet eandem cum pâtre omnipotentiam amp;nbsp;maieftatem. Quare,cum dicit feuelle,ut quos dédit ipfi pater, fint,nbsp;ubi ipfc eft, manifefte fignificat feuelle, ut fint fecum in fauore Delnbsp;patris fuiÿin uita,in cœlo, ÔC ad dextram patris,in omni fœlicitate SC

MOMîLIAE IOäMNIS BRENTIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r«)

tnafeftate ? Vndc Si Paulus ad Ephefios fcribcns: Cum effemus,»^ qui\mortui per dclicla conuiufficauitnos Deus una‘ cum Chrifto,nbsp;fïmulc^ cS «o rcfufcitauit, cum eo federe fecit inter cceleßes. Et itcnbsp;rum:Dcdit eum caput fuper omnia ipfi Ecdcfiæ,que eft corpus illiusnbsp;complementum eius,qui omnia in omnibus adimplet. Si Ecclefia eftnbsp;Corpus Chrifti» Corpus autem ibicft/dbi caput eins cft,ccr*'nbsp;tc ubi Chriftus eft,ibi Ecclefia fit, neceffe eft. Et hoc etiam fibi uuknbsp;quodChriftushocIocoaddiîtVtuideantgloriammcîmquam dedlt;nbsp;fti mihi,quia dilexifti meaniecondjtummundum.Pater enim ficdi/nbsp;lexii filium fuutn ab gterno,ut contukrit in eum omnem diuinam fu*nbsp;am gloriam amp; maieftatem. Conft ituit cum,inquit Apoftolus,bælt;nbsp;redcraomnium,pcr quem etiam fæcula condidit, amp;qui eft fpkndornbsp;gloriæ, èi. exprefla imago fufaftantig illius. Cum igitur Chriftusnbsp;tam cœleftem,tamquc diuinâ habeat gloriam, non uulc ea (olus frui,nbsp;fed uulteam imparciri,amp; communicate cum omnibus rjs,qui per connbsp;ciones Apoftolicas,credunt in ipfum. Vt uideant, inquit, gloriamnbsp;meam.Hoc autem uidere,non eft taie uidere,quale eft,fi pauper quifnbsp;piam in hocfeculo afpitiat magnificas diuitis gdes, amp; opuJentiæ eiusnbsp;‘ iplendorcm, cum ipfe intérim efuriat 8d algeat, fed eft eô,quod uilt;nbsp;des, uere frui. Nunc, inquit Paulus, cognoko ex parte, tune au/nbsp;tem cognofeam, quemadmodum amp; cognitus fum. Et loannes.'nbsp;Scimus, inquit, quoniam fi apparuerit, fimiles ei crimus, quoniamnbsp;VIDEBIMVS eû,ficüti ESI. Si fimilis erimus Chrifto fiho Dei,nbsp;cxco,quoduidebimuscum ficuteft, certenon fimpliciter afpitie/nbsp;mus eum, quemadmodum homo hominem in hac terra afpicerefoznbsp;let,fed fruemur etiam omnibus bonis eius,amp; percipiemus ex haceoeznbsp;lefti uifione omnem beatitudinem amp; fœlicitatem ? A feculo, in/,nbsp;quit Efaias, non audierunt, neque auribusperceperunt; Oculusnonnbsp;uidit Deus abfque te, qup præparafti expedantibus te.Sed fi uolue/nbsp;rimus in futuro feculo ibi efre,ubi Chriftus €ft,8^ bonis eius h-ui,ne/nbsp;ceffe eft, ut amp; in h oc feculo ibi fimus, ubi ipfe fuitnbsp;nbsp;nbsp;Non loquor

jam de terreno loco, Sed de uirtutibus amp; aduerfis, in quibus Cnrl/ flus in hoe feculo fiiic.nbsp;nbsp;nbsp;Cum enim ageret adhuc uitam in his terz

ris, foit quidem in omni genere uirtuium, in iuftitia, in fobrietate» in obedientia, in humilitate, in caritate,inpatientia,inorationibus»nbsp;Sed interim fuit etiam in paupertate, in miferia, incontumeltjs,'nbsp;in perfecutione,in captiuiiaâe, in cruce amp; in morte. Quare fi uoluerinbsp;mus in regno coelcfU ibi eflejubi Chriftus eft neceftc habebitnu*nbsp;Hh iiq

IH CAPVT XVIIT. EVAWG. lOANNTS. ïn his terrenes regnis ibi quoc^ cfTe, ubi Chriftus fuk,uïdclirct,yt 8Cnbsp;bona opcra,qug Deus præccpi't, ßudiofe faciamus,amp; mala.qua^nbsp;mKtuntur,paticfJter feramus: Siquis mibi, inquiï, miniftrat mefc'nbsp;quatunEtubi egofum,illicamp;miniftcrrocuscrK.Acrurfus: Noncftnbsp;feruus maior domino fuo: Si me perfrcuti runt,amp; uos perfequeniur»nbsp;E t alias:SimuI cü co patimur,u£ una* cum illo glorificemur, Ac iicnbsp;rum:Si commortui fumus,amp; conuiuemus. Si fufferimus, amp; conrcg'nbsp;nabimus * Sedemur igitur Chriftum, Si fimus cum Chrifto in boenbsp;prçfcnti feculo.ut ód in futuro feculofimus cum ipfo in perpétua beaznbsp;titudinc èi. foelicitate. Am^boautemuos dileâifTimijUt quod Chrigt;nbsp;dus hoe loco contionatur,nonpræcereamusfurda aure, neciudice/*nbsp;mus effe inanes fabulas,fed conferuemüs locopreeiofiiïimi thefauri»nbsp;Sunc enim plurimi homines,tam uarij amp; inconilantes, uc quouis do^nbsp;dring uento circumferantur^óicum femper difcant, nunquam tarnennbsp;perueniant ad fcientiam ueritatis. Audiunt eontiones Euangetq mulnbsp;tis annis,fcd tam ofcitanter^ut cü fit mortis mentio,(rahât ex alto pe/nbsp;dore fufpiria, 8i dicani: lucundum efTet, fateor, mori, (i quis modonbsp;cognofceret,quale ipfi hofpitiü in altero feculo paratu eiïet.Eojhi tosnbsp;annis uerfati funt in fchola Chriftianorum^Si nondum didicerunt hunbsp;ius profeiTionisprima elementajeuut uocant^Alphabetum.Symbonbsp;lum enim Apoilolorum^quod ed Cbridianifmi alpbabctomed tannbsp;turn tendit^ut tradat^ quod holpitium in akero feculo paraium fit ere*nbsp;dentibus in Chridiim,adeoep plane hoc ipfum urget, quod Chridusnbsp;modoinprecationefuacommemorauit: Volo,utubiegofum, ili»,nbsp;quos dedidi mihi»mecumfinuHoc (pedat.hoc uult untuerfa dodri*nbsp;na Euangek) » ut nos certiores reddat» q» fi in Cbridum filium Oeinbsp;credimus,adoptemur ói ipfi in filios Dei,6i fiamus cobgredes Chri^nbsp;di, in ccxlcdi regno, hoc ed, ut ibi perpeiuo fimus, ubi ed Chridi»nbsp;filiusDeijin gloria patris fui. Quid ergo amplius de hofpitioaltc*nbsp;riusfeculi dubitasC At ueroj’nquis, pda mea magna, amp; multa funt,nbsp;quæintjtiunt mihi dubitationem defuturi feculi hofpiiio. Etfi enimnbsp;non nego, quinfandis certoparata fint iucunda amp;foelitia hofpitianbsp;in coelo,egoiamen in me non uideo, nifi peccaca, qugodendunt mi*nbsp;bi potius hofpitium in inferno,nbsp;nbsp;inccclo. Redetu quidem, qoif*

quis ida obncis,quod agnofcas tua pda, Haecautem agnitio ed tcn^ dere dcbct,non ut in iuditio peccatorum maneas,fcd ut ad cogoodennbsp;dum odïtium Chridi inuiteris.Chridus enim propter hanccauflamnbsp;uenit in hunc mundum, non ut homines propter peccata damn«,nbsp;Yedutpeccata cxpiet,amp;: homines ferueKNonueni,inquit,u£iudi*nbsp;cem mundü,fed ut fernem mundû. Et lterû:Non opus habent i), quinbsp;ualidi funt,medico,fed qui male habet; Nô ueni ad uocandû iudos.

HÖMILTÄE ib ANNIS BRENTiL ' ro^ fedpeccatores ad poenitentiam. Et Paulus : Certus, indult/efmo, amp;nbsp;'Omni acceptione dignus, qgt; Chriflus lefus ucnit in rnundum, ut peenbsp;catores faluos faccret.Quare,com te inü'enis in catalogo peccatorum,nbsp;inuenis etiam te, in corum catalogo, propter quos CbriHus nenn innbsp;mundum,8é expiauit peccata, ac tantum abcft,ut propter pecraia, innbsp;certum fiat ccelcfte in altcro fcculo hofpitium, ut potius, ubi exub :nbsp;tatpeccatUjibi magis cxuberet,per lefum Cbriftum, fide ac e?nbsp;coeleftishofpiti) certitudo, Porro, quia Cbriftusprecatuscfi,ps-’njSnbsp;pro fui gïorifiïatione,ut nomine fuo iUußraio,uerus Deus cognofeanbsp;cur,deinde pro Apoftolis,pofteaproomnibus,quicredütin ipfum,nbsp;prgdicationcApoftoIorum, tempus nunc uideretuTjUt Chriftus prenbsp;caretur,non prouna tantum amp; altera hominum congregatione, fednbsp;prouniuerfohumanogenere, amp; pro omnibus bominibus, qui funcnbsp;aut erunt in hoc mundo. Supra autem dixit: Non pro mundo rogo,'nbsp;(ed pro rjs, quos dedifti mihi. Addit igitur nunc in fine precationiinbsp;caufTam, cur non oret pro mîïdofeu pro impfjs, qui funt impœnitennbsp;les, qug femper maxima pars eft hominum in hoc mundo. Sed oreCnbsp;tantum,pro rjs qui agnofeünt Euangelion Apoftolicum. Et ait: Paternbsp;îuftc,amp; mundus te non cognouit,,ego autem te cognoui, amp; rj cogno*nbsp;oerunt,q? tu me miferis. Et notum feci eis nomen tuum,amp; notum beinbsp;am,utdiledio,qua dilexifti me,in ipfis fit,ct ego in ipfis.Habes caüfnbsp;fam,cor filiusdei precetur pro fua Ecclcfia,et non pro mundo.Patcr,nbsp;fnqt,iufie. Hic iufti titulus non addit hoc loco patri ociofe.Dicit einnbsp;deus pater,iufius,duplici nomine. Altero, ® ipfe in fe fit iuftus, amp;nbsp;reddatunicuic^ fecundu opera fua.Hgceü:iuUitia,quä lex de deo cönbsp;tionatur. Altero, q, reputet cum iuftü,qui credit in filiü fuum lefumnbsp;Chrifium. Hane iufiitia cotionatur de eo Euangelion, Vnde Paulusnbsp;ad Romanos faibes, Deus, inqt,iolerauit preterita deliâa,ad offennbsp;dendâ luflitiam fuâ,in pfenti tempore,in hoc,ut ipfe fit iufius,amp; iu/nbsp;ftificäs eum,q eft ex fide lefu.Cum igitur Chriftus faciat hic difcrimenbsp;inter mundû contemnentê Euangelion fuum,amp; inter Ecclefiâ,agno/nbsp;feentê Euangelion, opportune tribuit patri fuo cognomê lufti,ur fignbsp;nificet patrê iuftum effe fccundû legem, erga impios amp; côtemptoresnbsp;Euangelq fui, amp; iuftum efle fecundum Euangelion, erga pios amp; cre^nbsp;dentes ËuangeIio,Non rogo,inquicns, pro mundo. Quam ob cauf^nbsp;amç’quia mundus non cognofeit ce,nec^ uult te cognofcere»Etfi enimnbsp;gloriaturdedeo, tarnen quia amp; me Si meum Euangelion nonconlt;*nbsp;tcmnit tantum , uerumetiam perfequitur , idcirco non cognofeienbsp;Deum. Nonpoteft enim Deuscognofci,nifipecfiliû.Deumnemonbsp;uidit un^junigenitus filius,qui cft in finu patris,ipfe enarrauit. Et:nbsp;^emo nouit patrem, nifffilius, 6^ cuicupt^ uoluerit fifiu» rcuelare^ '

rit cAPtrr xvn. bvanc; ioanni^.

Et:Nemoucm'tadpatrem,niftpcr me.Quare, comimpij in concemnant èi perkquuotur Chrtßum amp; Euangelion cius, fieri nonnbsp;poteïijUtueramhabeant cognitionemDeijidcocp iuniiTimo Dei iunbsp;ditiafitjurretribuatiir eis fecundum operamanuom tpranim,ut exeçnbsp;centur,mdureocor,amp;perpetuoexitiopereant. Pqautem cognofcuntnbsp;Deum^qoia ampïeâuntur Euangelion f ilfi Deiy quo Euangelio reuenbsp;latur pater,tüdeticet I q} Deuamp;fit propicius propter filium fuumlexnbsp;fumChri(ïum»Noium,inquit,feei eis nomê tou, amp; notü faciâ.Namnbsp;filius Dei prædicauit\ApoÂotisluis, Deum tam dementem amp; miCe*nbsp;ricordem effe^ut omneseos fcruec perpecuogt;qui credut in ipfum» Sicnbsp;Peus,inquic,dilexitmundumgt;utfiliumruumunigenttum daret, utnbsp;omnis qui credit in eum^nonpereac,fed babeat uitam ^ternam. Et itenbsp;rumzHgc eft uoluntas etus^qui mifit m e,ut omnis qui oidec fibumnbsp;credit in eum, habeat uitam æternam, amp; ego fufcitabo cumitr nooiGrnbsp;fimodie» Haecamp; id genus aliapraedkauicChriüusApoüoIisfuis^nbsp;priuf^ fubtifTet mortem,ô^ rcfurrexiCTet a' mortuts,quibus contions/nbsp;bus notumfecit eis nomen,dementiam,amp; mifericordiam Dei,Et ad/nbsp;dit : Notum faciam eis. Hoctumimpletumcff gt;cum Chrifiusmificnbsp;Apoftolis fpiritum (andum in die Pentecoßes,quo nomen Si glorianbsp;Dei ita reuelata illußrata eß,ut perfpicue cognofceretur, cp Deu$nbsp;ueiic per hunc filium fuum lefum Chrißum humanum genus ferua/nbsp;re.Sic amp; Chrißus notum facit nomen amp; gloriam Dei,per fet monenrnbsp;Apoßcdorum,.omnibus alqs hominibus,qui hunc iermonem hde acnbsp;cipiuntEtfiaut notitia De»,qupinicio datur per Euägeh'on Apoßo.nbsp;lorum,uidetur adhuc obfcura^amp; imbeciUiSytamen (i pergamus Euannbsp;geb'o cößsnter credere,fubinde magis ac magis illußratur,donec tannbsp;dem cognofcamus Deum in futuro(eculo,ßcut ab ipfo in hoe prüfennbsp;ti leculocognni fumus.Sedcur notum fit nobis nomen DeiC Vt ditenbsp;dtioUnquit^qua me diligis,inipfis fit,Si ego in ipiis,hoc eß jdcirconbsp;reuelo eis nomentuum,ut manifeflüfit, qgt; diligas ipfos,ficut me dûnbsp;ligis,ôi quódego inipiis babitemr Hæc eß fumma noßra fodiciias,nbsp;qudd pater nos diligat,ficut diligit filium fuum amp; quo’d filius Deinbsp;habitet in nobis,at. habeat nobifcum omniafua bonacomutua. Quonbsp;modo ergo hoc aiïequemurCSupradisacSi quis dilfgicme,fet menénbsp;meum feruabit èC pater meus diligec eumamp; ad eum ueniemusnbsp;manfionê apud eum faciemus. Si quis,inquic,gt; diligit me, fermonenxnbsp;meu feruabit. Nondreuferamur quisuêto dodrin^,fed feruemus fernbsp;roonc Chnßi ,q eß,Euägelion eius,et diligamus Chrißü ut uocatiot,nbsp;cius obediamusjficem fiet,ut et pater nos diligat,ficut filiü ddigir,etnbsp;filius cooptet nos in fuos cohpredes.Habes pcationê Chrißi, qua acbnbsp;didic côuôibus fuis poft nouiftimâ ccenâ. Qu^ pcatio^etft femel tatvnbsp;luin^

«OSIlLlAE lOÄNNlS BR.ENTII;

tum^cxternis uerbis,coram Apofloh's perorata eft, non tarnen cuanu K in tenues auras, fed adhuc fonat fn auribus Dei, Sgt;C ajafeeuat in ter/nbsp;ris minifteriumEuangelq,acuniuerfam Ecclefiam. Cbdftuseft in/nbsp;quit, qui mortuus eft, imo qui amp; fufeitatus eft, qui etiam eft ad dex/nbsp;terâ Dei, qui 8c interceditpronobis.CompleÓamur igitur banc prenbsp;cationem mcmoria,recitcmus earn fepiffimc amp; diligentiffime,amp; connbsp;iungamus cum ea etiam noftras preccs, ut ea (uftentati uincamus om*nbsp;nia huius feculi mala,amp; confequamur coeieftia bona per Jefum Cbri/nbsp;fium dominum noftrum,qui eft unâ cum patre amp; fpiritu fando deusnbsp;benedidus in fecula, Amen*

drinâ Cbrifti, audiuimus amp; precaiionê eius, qug funt dug partes falt;-cerdotalis offitq. Accedemus igit nunc,diuina clemetia adiuti,ad ex plicanda lertiâ partem, ut cognofcamus quale facrifitiu hie facerdosnbsp;Deo pro falute populi fui obtulerit» Quod cû inftituimus, hiftorianbsp;paflionis Chrifti,diligcnter nobis peurrenda eft. In hac eni luculen/nbsp;ler defcribitjqjChriftusfuturoru bonorum Pontifex,oblaturus facrinbsp;fitiu pro falute populi fui,intrauerit in coelefte tabernaculu, non pecnbsp;fangüinê hircorum ac uituIoRî, fed quemadmodû Apoftolus ait,pernbsp;propriû fanguinem,ac obiulerit feipfum immaculatû deo, ut purga/nbsp;ret confeientia noftram â mortuarqs operibus,ad feruiendû deo uiuSnbsp;ti, Sufeipiemus igitur hiftoriam paftionis Cbrifti interpretandam,nbsp;ficut ea ab Euangelifta loanne defcripta eft, utnon tarn fciamus,qui/nbsp;bus ritibus Cbriftus facrifitium fuum obtulerit,qua'm cognofcamus,'nbsp;quis fit uerus huius facrifitq ufus. Priuf^ ergo ad hiftoriam ipfamnbsp;accèdamusjopera’pretium uidetur, pauca de ufu paflionis amp; mortisnbsp;Chrifti prccfari, Etfl enim hiftoria diligenter audienda, legenda^

IN CAPVT XVin. EVAwa. lOAMMI«; meditanda cognofccnda cft,tarnen non (endamus nos noftrooffi''nbsp;dofatiffecifle, (i ucrbatantum hiftoriæteneamus,nbsp;nbsp;nbsp;mente cogite/

mus,aiq? etiam crudelitatem amp; immanitatem ludæ proditon's ac reli quorum hollium Ghrifti cxecrcmur. Sed ufus^ufus inquam, amp; fini»nbsp;paffionis amp; morris Chrifti, quam hiftoria defcribit, ccgnofccnduanbsp;cft. Ac alri quidem dclcdâturpiduris,alq fculptilibus,a1n pullibuinbsp;companarum, alq alijs id genus (ignis, quibus de pafTicne amp; mortenbsp;Chriftiadmoneaniur. Sed bccfunt Humana inuenta, necfunrdiuini/nbsp;tus inft ituta, ut fint organa (piritus, ideocp hypocritam magis pi/nbsp;urn redderepofTunr. Tnftituta autem amp; ordinata (um diuinitus kripnbsp;ta Prophetica,amp;' Apoftolica, inftitutum eft publicum docendi Euannbsp;gelij minifterium,inft ituta eft Ccenadominica. Hgcfuntueraotganbsp;na, quibus (piritus fandtus utitur, ad commonefaciendos nos de uiunbsp;pafTionis èi. mortis Chr ifti, amp; ad applicandum nobis fruclum facr ifinbsp;ti) eius. Cum igitur in hiftoria pafTionisaudimusChriftumfdiumnbsp;Dei, cohorreicentem ad confpedum mortis, ludantem cum lerrori/nbsp;bus mortisjudamem fanguinem,captiuum,percu(rum,fl3gellatum.nbsp;irrifum,cruel affixum, mortuum amp; confoftum, (eiamus cum hge paf/nbsp;fum, non propter fuaaiiqua pââ:Peccàtû em non fecit, neceft inuennbsp;lusdolus inoreeius, (ed propter pda humani gcneris,proptcr mea,nbsp;tuaA' dHps pctâ,ut ea his fppplitqscora Deo expiaret,amp; irâ deiplanbsp;caret. C'ogitemus,nosnoftrispeccatis meritosede morte amp; infernû,nbsp;fed (ilium D^i npftram calamitatem miferatum, (ufeepifTe horrore»nbsp;mortis ôf inferni, ut pro noftris peccaris (atiftaceret, amp;' nos à perpe/nbsp;tuo interitu (eruaret.nbsp;nbsp;nbsp;Hiceft ufus, hie eft finis pafTionis ac mortis

Chrifti.Huncfinemadumbrarunt quondam (acrifitiaLeuidca. Etft enim dicebantur expiare peccata,tamen non expiabant ea,nifi uel Lenbsp;uitica, uelcoram humano iuditio, remittrbant autem ofterentem adnbsp;URum illud amp; uerum facrifitium, quod filius Det,femel in cruce per/nbsp;adurus, amp; quo uera peccata coram diuino iuditio expiaturus eftet,nbsp;Omnis facet dos, itiquit Apoftolus, afTiftit quotidie (aira peragen^nbsp;eafdem (çpius offcrens hoftias, quæ nun^ pofTuni auferre pecca/nbsp;ta.Hicuero,Cfilius Dei)unapropeccatisoblatauidima, perpetuonbsp;fed« ad dextram Dei, id quod fupereft expedans, donee » eddaniufnbsp;inimici ipfius fcabellum pedum eius» Vnica enim oblatione petfe*nbsp;dos effecit in perpetuum eos qui fandifïcantur ? In Efaia autem p«f'*nbsp;fpicue pra?dicatur,qgt; Chriftui fufeepturus (it pafTionem mortem,nbsp;non propter fua,fed propter noftra peccata » Ipfe uulneratus eft,in/nbsp;quit,propter iniquitates noftras,attritus eft propter (celera noftra,dinbsp;fciplina pacis nolirg (uper eum, amp; liuore eius fanati fumus. Ei mox;nbsp;Abkiflua eft de terra uiueutium, propter fcelus populi mci pereufTinbsp;eum.

HOMttïAE lOANNIS BR.ENTÎI.

^m.Ei loannes Baptifta de Chndo contionatur:Ecce,inquïens aggt; nus Dei,qui tollit peccacum mundü Ac in inftitucione Coenæ domi/nbsp;tiicg Chriàus ipfe palam docet ufum paiïïonis fu^ :Hoc,inquiens,ennbsp;corpus, quod pro uobis tradicur.Ec, Hic eft fanguis qui pro uobis amp;nbsp;pro multis effunditur in remiHionem peccatorum. Et Paulus:Morninbsp;us cft, inquit, propter peccata noftra» Similiter loannes, Ipfe cft Cinlt;nbsp;quit^propitiatio pro peccatis noflris,non pro noftris autem tantum,nbsp;uerumetiam pro totius mundi, Sed quid facioCTota fcriptura Apo/nbsp;ßolica plena eß horum teßimoniorum,quibus comprobatutr, paiïïonbsp;nem amp; mortem Chrißi filq Dei hoe fpeâare, ut noQra peccata coranbsp;Deo exp]'entur,amp; nos cum Deo reconciliemur« Jn confideratione au/nbsp;tem huius u(us,admonemur de duabus rebus,qug nobis ad agendamnbsp;pcenitentiam, hoe eß, ad confequendam ueram amp; cceleßem falutemnbsp;maxime omnium neceiïariæ funuNoßra enim uocaiio eß, noßra fa/nbsp;lus exigitjUt pcenitentiam agamus,Si pcenitentiam, inquit DOMI/nbsp;N VS,egerit gens ilia a' malo,quod locutus fum aduerfus earn, agamnbsp;amp; ego poenitentia fuper malo, quod cogitaui ut facere et Et loannesnbsp;ac Chrißus ipfe : Pcenitcntiâ,inquiût,agite : Appropinquat em regnbsp;num ccelorum,Quare magna cura cognofcenda funt ea,quæ ad agennbsp;dam pcenitentiam necelTaria funuPrimum autem, in uera poenitêtisnbsp;neceue habes eognofcere magnitudinem peccatorum tuorum,amp; feuenbsp;ricatê irg Dei aduerfus peccata,ut amp; cohorrcfcas,amp; ad qugrendam renbsp;miffionem peccatorum excitcris, amp; adionem peccatorum deuites,.nbsp;Nam, qgt; tam pauci homines ferio cogitent de fugiendis peccatis. Sinbsp;fedanda iußitia,hincadeoaccidit, quia cxißimant iram Dei non ef/nbsp;fe feriam aduerfus peccata,nec putant peccata tam grauia eße,ut merenbsp;antur æterna fupplicia. Quiequid fecuris ißis hominibus de ira Deinbsp;dixeris,furdis fabulam narraueris ; Semper enim id,quod eß apudnbsp;Mofen,in cordibus fuis dicunu Pax crit mihi,amp; ambulabo in prauf /nbsp;täte cordis mei.Et illud EfaiætPercuffimusfixdus cum morte,amp;cuninbsp;inferno fccimus padum,FlagelIum inundans cum tranfierit, non ue/nbsp;niet fuper nos»Extant autem tnult^ amp; perfpicue fignificationes feuerinbsp;tatis diuinæ irg aduerfus peccata» Adam peccauic efu pomi à Deo pronbsp;hibiti* Hoeuideturpeccatum admodumpuerile,Solentenimpuerinbsp;poma fußurari, amp; qs dam uefci, Sed magnitudo fupplitq, declaracnbsp;grauitatem peccati,amp; feueritatem iræ Dei aduerfus peccatum. Deusnbsp;enim eiecit propter hoc peccatum Adamum,cum omni fua poßerita/nbsp;te, é Paradifo,in omnes afOidiones,amp; in mortê, ac nifi quis ueniam^nbsp;peccatiper Chrißumconfequatur,confjciteumetiamin infernumgt;nbsp;Quæ poteßeßeirafeueriorC Indiluuioamp;inincendio Sodomiticonbsp;perierunt non folum homines adulti.uerumetiam infantes. Quid an

fM CÄP7T X^iît ÊVA«#. lôAWWîR.'

tem commeruerunt,q) coniedi tint unît cum parentibus fn tam {lotri bile rupplitiumCGrauftas iræ di'uing eft.qug fc hoe fupplitio pacefa^nbsp;cere uoluif, ut intelligecemus tantam efle hums iraeaduerfus peccatanbsp;fcueritatem, ut uifitet iniquitatem patrum in filqs, in tertia Sgt;i quartanbsp;gencratione. Et quan^ infantes non peccaucrunt externis flagitqa,nbsp;igt;eecant tn hgreditario peccato.ut nihil habcant, quod dc iuditio delnbsp;cöoqugrantur^ Quid pluraC BellaJames,incendia,pe(l:eS)UaRatio/nbsp;ne$,morbi,pubh'ce amp; priuatæ h omi num calami rates, man j fella funtnbsp;argumenta,qoibus Deus feueritatê irç fuac aduerfus pdîâ orbi cognonbsp;fcendam proponit.Sed nullum cftmanifedius ire Dei’erga peccata aenbsp;gumcntum,cp paflïo amp; mors domini noftri Ie(u Chrifti,unigeniti ftnbsp;lp Dei.Cum enim hic fufeiperet in fe peccata human! generis expiao/nbsp;da,noluii Deusplacari,nifi fufeiperetfupplitia peccati,hocefl, affli**nbsp;diones àc dolores mortis Qi. inferni. Quefo tecogita mihi,qu3ta hçcnbsp;fit ira aduerfus peccata,propter quae Deus ne unigenito quidem filionbsp;fuo parccre uoluitC* Quomodo Deus potuiflet uidere filium tam dixnbsp;ledum, adconfpedum mortis cohorrefeere amp; fudare fanguinem, aenbsp;in cruce crudelilTime, manibus 8^ pedibusperfodi,nifi efïct iudex innbsp;peccata longeomnium feueriirimuslt; Filius quifpiam principis internbsp;eedit apud pa» entern pro hire, aut latronei Quod fi princeps non rexnbsp;mirtit Icelerato culpam amp; pcena, nifi filius qui intercedit,fubeatpoexnbsp;ham,an non palam fignificatur, principem maxima amp; uehementifTtxnbsp;ma ira aduerfus fcelera accenfum efleC Quod idem cum Deus paternbsp;faciat erga unigenitum filtum fuum,innocentcm quid6m,fed pro pecnbsp;catoribus intercedentem, grauiffima fit ira eius aduerfus peccata, nexnbsp;celTe eft,Quare cum in hiftoria pafTionis audimus Chriftum conirexnbsp;mifeere ad confpedum mortis, amp;rapi immanitcrad crucem amp; morxnbsp;tern, agnofcamus non tarn magnitudine noftrorû pecc8torum,propxnbsp;ter quae fi 1 jus Dei tantajpatitur,^ fêriam feueritatem ii x Dei aduerxnbsp;fus pââ,qua feucritate,Dcus ne nlio quidê unigenito fuo parcerc u»nbsp;luiu Et cum délibéras tecum,de abpeiendo Euangelio Chrifti,de abxnbsp;utendo nomine Dei ad cxecrationes,dc committendo furto,de fedâxnbsp;do fcorto,de inferêdo malum proximo tuo, aut de alps fceleribus dexnbsp;fignandis, cogita tecum quale amp; quantum facinus inftituas. An nexnbsp;fcis, Deum tanto odio hoc quod faciendum fufdpis,profequi,ucnbsp;cum filius fibi pro eo intercedendu putaret, ne ipfi quidë lantopercnbsp;amatopeperceritCVisnetuiterumhlium Dei crucifigere, 6^ lult;h-*nbsp;brio expotaereCNam hi, autore Apoftolo, filium Dei iterum cruciffnbsp;gunt,Ôdludibrioexponunt,qui poftquam hierunt illuminati,8dnbsp;guftauerunt cœlcfte dlonum,in peccata prolabuntur. Meditemur iginbsp;tur pafTionê Chrifti fumma diligentiagt;ur pcenitentiam agamus,mag

1 - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitudinera

HOMtLIAB IOANNÎS ßREMTfl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;for

tiftudinem ire diuinf aduerûis peccats cognofcamus, 8^ ppccata fvgia mus.Dcindc,in agenda uera poenitentia cognofcere debrmus,no (o/nbsp;Jum magnitudinêpeccatorum,amp; feueritatê irse Dei,fed ena magnintnbsp;dinem demcotise Dei\amp; ueritaiem accertitudinem mifericordiæ cigt;nbsp;us, qua peccata propter Chrîftûm remittunture Ac uidetur qindemnbsp;homini in huius mundi fcelicitate et rranquillitate uerfantifacillitntinbsp;«(Te^cognofcere amp; credere Drum eirepropitium acmifcricordem, bnbsp;deocp multi fecure in peccata ruunt, dum cogitant Deum efle clemeanbsp;tiorem,^ qui in ifta feuerius animaduertat, ÔC quancp irafcatur pec*nbsp;catis, tarnen facile eum»una aui altera precatiuncula,aut fabem afperfinbsp;one aquae benedidaeplacaripofle. Sed profedo nullum elthomminbsp;difFtctlius opus,^ uere et ex animo credere deo effe mifcricordemnbsp;dementem.Quæ diff icultas turn præcipue apparet, cum aduerfis tennbsp;tamur,cum tyrannidi morns Ôf horioribus inferni obtjcimur. Diui-*nbsp;liæ fi affluantjfacile uidetur ciïe^cicdere deum enepropicium,amp; da*nbsp;realimenta.Si corporalis faniias uegeta fuerit, baud diflFicileapparecnbsp;tredere, qp Deus dementer nos conferuet. Si peccati iuditium latrtjnbsp;illuftris eft honeflas uitæ, nihil uidetur negotq, credere qp Deutnbsp;ex mifericordia remittat peccatum,amp; reputec nos iuftos» In omniumnbsp;autem rerum indigentia, io grauifTimis morbis, in reuelaio ludiiianbsp;peccati,in confpedtu mortis,ô^ in horroribus inferni,credere, q? Dtnbsp;us fit propitius,amp; conleruet nos dementer, ne pereamus amp; reputeCnbsp;nos iuftos, ac tribuat nobis uitam amp; cceleßem fudicitatem, hoc de*nbsp;mom opus,hie labor.Quid enim hoc aliud eft, q uidere in uacua crunbsp;mena pecuniam,in mot bo fanitatem,in dolore uoluptatem, in morznbsp;le uitam,in inferno ctclum,deni£p in nihiloahquidC' Quod certe nonbsp;eft humanæ,fed diuinætantum induftriæ» Quare non eft ofcitantepnbsp;fedferiocogitandum , utreôam amp; ucramfidemdemtfericordianbsp;clemeniiaDei diuinitus confequamur.Deus auiem reftarus eft ualdenbsp;multis argumentis mifericordiam amp; dementiam luam et ga humanûnbsp;genus.Primum quidem CTcatîone cocii è£ terræ,quæ in ulum homi*nbsp;n«s condtdit. Deinde rnhis alrjs donis, quibus hominem ornauit ïamnbsp;corpore animo.Deus, inquit Paulus, non finit (eipfum expertem aä«. ilt;tnbsp;teftimonq.dum beneficia confett, de ccelo dans nobis pluuias àc temnbsp;pora frudifera, implens cibo ac lætitia ( feu uino quod lættfn at ho*nbsp;minem)corda noftra. Preterea declarauit dementiam fuam mulnsnbsp;magnis miracuhs,quibus populum fuum e‘ dtfFicillimis pcricuhs 1«nbsp;penumero liberauit.Sed nullum opus eft, quo deus magis perfpicuenbsp;declarauit fuam dementiam erga humanum genus, cß quód paffusnbsp;eft, ut Unigenitus filius fuus (uiciperet ad expianda peccata homtnisnbsp;crucem mortenitlNam Chriftus filius dei, tam diletftus èi accepius

li q

it cAFrt xtm. ÈVANà* loAi^Nis/^

cfl Deo patri fuo, ut tradidcric ci omnia, amp; eff uderit in ipfurri oi»»» nem fuam potentiam amp; maieftatem Et tarnen maluit ferre, ut filiu»nbsp;fudaret fanguinem, laccrarctur, èi. crudeliffime interficcretur,qua ranbsp;ut humanum genus periret. Non potuiiïet autem fcrrc,ui tanta malanbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unigenito,amp; (ic delido filio acciderêr,nifi uera cius amp; feria cflet mi**

fcricordi'a atque dementia erga humanum genus. Sic Deus (inquit ChriHus^dflexit mundurn,ut filium fuum unigenitum daret,(uidegt;nbsp;licet in crucem SC mortem ^utoronis qui credit in cum non pereaejednbsp;habcat æternam uiiam. Et Pa ulus: Comm en dat, in quit, fuam caritatSnbsp;’ erganosDeus,® cumadhuc effemuspeccatores , Chriftus pro no/nbsp;bis mortuus eft,EtIoantics:In hoc apparuit caritas Dei in nobis, Finbsp;lium fuum unigenicû mifit Deus in mundum ut uiuamus per eum.nbsp;In hoc eft carißs,non qudd nos dilexerimus Deum,fed qgt; ipfe dilcx*nbsp;hlium fuumpropitiationcna pro peccatis noftris;

Quarc, cum ad agendam pcenitentiam ncceftar ium fit credere, qp Deus fit propitius, Sdremittat peccata dementer, neceftarium etiaranbsp;cft,ui h iftoriam paffionis Chrifti diligcntiflimc cognofcamus amp; menbsp;ditemur, nonut exiftimemosnos ipio meditationis epere expiarenbsp;peccata,fed ut cognofcamus immenfam Dei erga nos dementiam,nbsp;excitemus atque conFirmcmusFidem noftram, quo de remiftionc pecnbsp;(atorum propter Chriftum certi efFitiamur ? Poftremo etfi in hi/nbsp;ftoriapaftionis Chrifti maxime omniumconfiderandumeft,quodnbsp;Chriftus fufeeperit cruceamp; mortê,ad exptanda peccata noftra, cametinbsp;nec hocprætereundum eft, ut ex ea diFcamus regnum Chrifti non cf/nbsp;fe mundanum,amp; Chriftum fufeepifte quidem noftri caufta tantas af'lnbsp;fiidiones,non autem fufeepifte cas, ut nos nullas in hoc feculo habe/nbsp;remusjed ut excmplo eius omnes afflidiones,quæ nobis immittun^nbsp;tur,patienrer amp; obedienter Feramus, Chriftus O'nquit Petrus^affli/nbsp;dus eft pro nobis, relinquens nobis exemplum,ut infequeremini uenbsp;ftigiaeius* Et Chriftus ipfe ait: Non eft teruusmaior domino fuo^nbsp;Si me perfecuti funt,amp; uos perfequeotur. Cum igitur hiftoria paf/nbsp;fionis Chrifti utilis fit ac neceftaria, ad confiderationem maximarunfnbsp;rerum falutis noftrç, agitc,amiciffîmi,cxpcrgiicamur,amp;capefraroult;nbsp;cam, ut fuû fpiritui iando organon exhibeamus, quo dona fuanbsp;in nos dementer eftundac,per lefum Chriftum DOMInbsp;N VM noftrum,qui eft una cum patre amp; fpiznbsp;ritufando Deus benedidusinfeculaii

AMEN,

KOHILlAE IOANN IS BRENTlt

HOMILIA LV.

fpeda fint,qug pro nobis filios Dei patienda fufcepiuHæccum dixif fet lefus, egreffus eft cum difcipulis fuis trans torrentem Ccdron,nbsp;(Hie eft torres Kidron, ficut hebrj i uocanc,amp; hæc eft uia,qua ctiamnbsp;Dauid in maximis grumnis profedus eft in exilium,cum enceretur a‘nbsp;filio fuo é regno, quemadmodum in fecundo Ijbro Regum cap» xv»nbsp;fcriptum eft Jubi erat hortus,in quern introiuit ipfc Sc difeipuli eius.nbsp;Alt) Euangeliftæ commémorant, q? Chriftus contionatus fit difeipunbsp;lis in itinere deoftendiculo,quod paffuri erant,amp; de abnegatione Pcnbsp;tri.Recenfentpræterea qgt; fufeeperit in hortograuifTimam pugnamnbsp;Cum terroribus mortis,acoraueric tanto animi ardore, ut etiam fang/nbsp;nine fudauerit»Qug quia aliâs copiofetraâauimus,Ôf libethoctemquot;nbsp;pore tantum ea percurrerc,quæ Joannes adnotauit,contioebimus nosnbsp;intra prgfetiptos fines,8c perftringemus ea,quæ nobis ab hoc noftronbsp;Euangelifta loanne propofitafunt. Sed non egrediemur tarn citonbsp;faune hortum,in quern Chriftus cum difcipulis fuisintrauic,quin prinbsp;Bs unum aut altcrum pomum decerpamus. In hoc enim loco admoncnbsp;amur amp; difcamus,q9 cum ingredimur in hortos, non debeamus cosnbsp;corporalibus tantum oculis,uerumetiam fpiritualibus afpicere.Initionbsp;enim: Adam primus nofter parens,pcccautt in horto,amp; coniecit tarnnbsp;fcquîlmomncspofterosfuos propter peccatum in extremam interni/nbsp;rionem» Quare fi quis magnitudinem peccati amp; calamitatum, qug exnbsp;peccato ucniunt,confiderauerit,non mirum,qudd ad confpcdû horgt;nbsp;corum cohorrefcat, amp; oculos fuosab eis magna animi moeftitia auer-*nbsp;•at.Filius autem Dei fanâificatnunc iterum hortos,quos Adam antenbsp;prophanauerauSufeipit enim in horto montis Oliuarum pugna cumnbsp;terroribusmortis,amp;eonfecrateumhortumfuaoratione, ac irrigatnbsp;cum fanguineo fuo fùdorc.Quæ nobis uitam amp; falutem pepercrunt.

U iif

C*ÏpVT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fVÂNS. ibÄNNlS.

• ,cjuîa frequenter Icfus conuenerac illuc cum difcipulis fuis. ludas ergo , ,curn accepiffec cohort emCquam alfj puiantconftiiifle qu]'ngentis,alrfnbsp;,Jeptingentis,aIq nongentis,alq milkmilitibus) 8(f a Pontificibus 8inbsp;, Phari! gis miniflros,uenit illuc, cum lat er n is acfacibus amp; armis. Hienbsp;initio qugdam de luda prodicoredicenda funt.ledas enim,accepta penbsp;cunia,non folum prodidit locum, in quo lefus frequenter cum difei**nbsp;pillis conuenire foiebat,ucrumetiarn faeftus eft dux ejusagminis,quinbsp;lefum comprehenderent. Âmàbo igitur te,unde potuit tanta efte inafnbsp;manitas in luda, quod non folum (ufeeperit cogitationem de prodetlnbsp;. do tanto ipfius benefadore,fed etiam prebuerit fe ducem eoRt, quosnbsp;feiebat lefum implacabili odio profequi, acnonnifi excremam eiu*nbsp;internitionem meditari Ec quomodo potuit Deus ad tantam ludacnbsp;immanitatera conniuere, Si earn tolerare, donecreipfa perficereturCnbsp;De hac re non eft alienum ab tnftitutopauca qugdam exponere,ut ôinbsp;noftram ipforum naturam rede cognolcere difcamus.Nam immanifnbsp;fimum quidem fcelus eft,quod ludas deiignauic, Sed quod Chriftusnbsp;ad eos dixit,qui nuntiabanc ipfi de Galilgis, quorum fanguinem Pi/nbsp;latus mifcueratcum (acrificqs ipforum.Putatis, quod hi Galilaei praenbsp;cundis Galileis peccatores fuerinc,quia cal la paiTi funtcNon dicouonbsp;bis ,Imo nifi refipueritis,omnes fimul peribins, idem etiS dicendumnbsp;eft ad eos^qui ludam ita exeaantur, ui exiftiment eum folum efte peenbsp;catorem,omnibus din's deuouendum, feueru efte longe omnium innbsp;nocentiftimos.Puta(is,quod ludas prg runâis alqs hominibus peccanbsp;tor fueric^quia tai ia amp; fecit,5lt; paftus eft C Non dico u«bis, Sed quaenbsp;corrupta amp; uitiata natura fuit in luda, amp; qui Satan dominatus eft innbsp;ludam,eadem plane natura eft in omnibus hominibus,amp; eiufdem Sanbsp;tang tyrannidi obnoxium eft,propter peccatum,(otum humanum genbsp;nus.Quam tyrannidem exerceret quoq; Satan in omnibus hominib«nbsp;nifi diuiniius cohiberetur.Poft^ enim Adam peccauit, amp; amifit fpinbsp;ritum fandum,cumulatum eft cor eius omni genere fcelerum» Vbic/.nbsp;nim difeedit fpiritus fandus, ibi fuccedic fpiritus malus amp; impurus«nbsp;qui confert in eum,quem occupât, omnem impietaiem 8^ immanita/nbsp;tem.Nec hoc malum conftitit in Adami tatum perfona, fed propaganbsp;turn eft in omnem eius pofteritatem, ut quotquot ex ipfo defcêdunr«|nbsp;alFerût (ecum cor omni malitia plenum. Propter unum hominem,!«/nbsp;quit Paulus,peccatum introqt in mundum,ac per peccatum mors, SCnbsp;fic in omnes homines morsperuafit,quatenus omnes peccauimus.Ecnbsp;alias:Senfus amp; cogitatio humani cordis,malum funt ab adokfeentia,:nbsp;Acrurfus:Eccc in iniqtatibus côceptus fum,amp; in pdis cocepit me manbsp;ter mea. Et iteRtî Prauû eft cor hois amp; inferutabik. Dicii amp; Chriftusnbsp;ipfe:Ex corde exeunt cogitatioes mak,cgdes,adulteria, ftupra, furta,nbsp;blfa ceftimonia,côuiüa.Non exirêc aûc ex cor de,nifi ia corde eiTent.

HOMILlAB lOANHlS BRERITli;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo?

In corde autem funt,n5 noua ali’qua infi’cione, poft^ ado!eueris,Sed ucterinatura, quam ab Adamo hgredftaîcaccipimus,8c quam nobiPnbsp;cum in hunc mundum afportamus; Quare cum omnes homines finenbsp;una maiîa,per peccatum Adæ fermentata 8^ corrupta,cft amp;£. in omni/nbsp;bus hominibusunaomnjum malorûJerna, ut in receflu humani cor/nbsp;dislateatnonfolum incredulitas, contemptus Dei,inuidia, irajibpnbsp;dojuerumett'am proditio, infeft«s,patricidium, amp; omne genus im/nbsp;manitatis. Dices igitur. Si ad hunc modum res fe habet, quid eft, qgt;nbsp;immanitas non in omnibus fefegqualiter prodatc’quideft,q, non omnbsp;nesficpeccentjUt IudasautCain,aut SauI:Hicconfiderandumeft,qgt;nbsp;Deus miferatus humanam calamitatem,ordinauit aduerfus Satanam,nbsp;agminaangclorum,quiSatang tyrannidi itaobfinant^ucnonfolumnbsp;tueantur Gentes 8d Imperia,nc crudeh’tate Satanae euertantur,ucrumnbsp;ctiam moueant hominum cogiiationcs,ne Satang immania fuggerennbsp;ti obfequant Jn Daniele angelus pugnatcum principe PerfaRz, pro finbsp;Iqs populi Dei, ne opprimantjn Numéris, Angelus DnI lingua Banbsp;bâ ita gubernat, ut non poffet, nifi benedicere ftlqs Ifrael. In Genefi,nbsp;Abraham die« feruo fuo,qgt; Dns miffurus fit angelû fuum corâ ipib,nbsp;q effitiat, ut inueniat ftlio fuo uxorê in cognatioe fua» Vides igit an/nbsp;gelos diuinitus ordinatos efre,ut amp; publicâ tranquillitate tueatur, Sinbsp;botm mentes gubernet,ne Satan pro libidine fua omnia perturbet,0inbsp;confundat.Deinde infiituit Deus inter holes ex una parte, Magiftranbsp;ftus,leges,parentes,8^ difciplinas,ex altera parte,Minifterium Euannbsp;gclq Domininoftri leiu Chrifii, Ac magiftratibus, amp; legibus ac dilt;nbsp;(ciplinis humanis,coercentur quidem homines,diuinaordinatione»nbsp;nc in quæuis genera immaniumfcelerum ruanc,amp;côtinentur aliqut,nbsp;. modo in ofFitio,fed his organis non regcncrantur,non hunt noui honbsp;mines,nec confiant in grauibus periculis. Non enim eripiuntiir é tynbsp;rannidcSafanæ,ctiamli magiftratibus amp; legibus obediant. Miniftenbsp;rium autem Euangclq, id demum organon eft, quo homines pq nonnbsp;folum continentur in ofFitio,ucrumeiiam regenerantur per fpiritumnbsp;bndum,amp; fiant noui homines,utÔilibereniur à Satanae uinculis,8^nbsp;(e(ftcntur,non iam humana ratione didante,fed fpiritu fando ducennbsp;te, amp; uires præbentehoncftas alt;ftiones. Ad hoc enim apparuit, ficutnbsp;loannes dicit,filius Dei,ut diflbluat opera diaboh\Et alias:Chriftugt;nbsp;per mortemabolet eum, qui mortis habebat imperium, hoceft,dia/nbsp;bolum,amp; liberos reddit eos,quicunque metu mortis per omnemui'nbsp;tarn obnoxq erant feruituti. Quare foil diuinædementiæ,'amp; ordina/nbsp;tionibus eius acceptum ferendum eft,qgt; Satan non impleat immani/nbsp;busfceleribusuniuerfamterram,ddomneshominum polidas« Etta/nbsp;menresipfa indicat,quddnonnunquam defignentur inter homi*nbsp;aes tam oefaria amp; truculenta fcelera, ut honefti uiri, ad mention em

Il uq

IN CAîVT^Vfïï. EVAWG. lÓANNIÏ.

eorum cohot relcant. Quid igitur crt, q? Deus ad ea conniueatC qtndf cft,q) tantum Satanæ permutât, ut ludas prodac Chriftum filiumnbsp;um,uc Saul interfitiat tot innocentes facerdotes,ut u aft et ciuitatem eonbsp;rum crudelifttmejUt Gain occidat fratrem fuum,ut frater tradac fratrcnbsp;fn mortcm,8lt; pater filiom,ftcuteft in EuangelioCQuidpoteft his feenbsp;lerihus immanius dicicEt tarnen ab hominibus defignari folenn Sednbsp;multæ funtcau(ræ,cur Deus Satanæ permittat,ut homines in lantamnbsp;immanitatem coniieit, Vna eft,ut his exemplis admoneat omnes ho/nbsp;mines fuæ corruptæ amp; uiriatænaturæ.Quales enim funt fcelerati illinbsp;amp; immanes nebolones,talis eft quiuis homo natura fua. Et quod illinbsp;externis fceleribus defignant, hoc in recefïibus cuiufuis hominis la/nbsp;tet,haud dubie data occafioneerupturum, nifi diuinitus cohibeatur.nbsp;Quare agnofeamus alienis exemplis noftrum pecc2tum,ut excitemurnbsp;ad qu^rendam remiftionem amp;remedium peccati. Deinde, Deus connbsp;niuet ad immanitatem (celerô,ut admoneat nos de tyrannide Sacang,nbsp;neutdelicecfecureftertamus,(eduigilemus aduerfus Satanam.qutanbsp;dreuit ficut' leo rugiens,quærens quem deuorenPoftrcmo conniuer,nbsp;ot fcelera fceleribus puniant. Paulus ad Romanos fcribês : dicit,Gennbsp;tes traditas in cupiditates ignomtniofas, propterea qudd cum Deumnbsp;cognouifTent, non ut Deum glorificauerint* Docet autem Paulus,q»nbsp;immaniaftagitiafintimpietatts fuppliiia. Itac]ßpeccatum fit peccatinbsp;pcena. Sic ^deproditioneludæfentiendumeft. Ea enim fuit poenanbsp;impietatis eins. Initio enim ludas audiuit Euangelion Chri{ii,ô^ co^nbsp;optatus eft in numerum Apoftolorum. Eifi auiêuifus eft Euangelionbsp;magnam fidem habere, tarnen contempfit in latefaris cordis fui^dexn/nbsp;de commifit etiam furtum,amp; multa furripuit è fifco,cuius cura ipfi denbsp;mandata erat. Adhpc,cumreprehenderetur a'Cbrifto,q) inueiftus tf/'nbsp;let in mulierem,quæ unguentum efFuderat, conerpitaduerfus Gfari/nbsp;ftum magnam inuidiam. Iiacjt, cum alterû poft alterum peccatum denbsp;fignaret,amp; his Satanam ad fe,quafi inuitarer, totus tandem tyrannidinbsp;Satanæ permiftus eft, ui ad horrenda amp; immania flagitia impellere/

tur, 0t dignis fupplitqs punirct. Admoneamur igitur hoc exemplo^nbsp;ut obftemus prtncipqs peccatorum, no enim ÔC altero peccato,qua/nbsp;fj inuiias ad te Satanam. Hie hofpes, ft femel amp; iterû receptus fuerir,nbsp;non facile iterum eqct poteft, ncc contentus eft iure hofpitii,fed inc»/nbsp;pic etiam ufurpare fibi ius dominationis,amp; accipit ad fe feptem fpirw

tus, ui Chriftusait, nequioresfe,imouenitcu legionibus diaboloq?,nbsp;ùt poftrema hominis fiât peiora primis.Quare maxima oim opa dannbsp;da eft,ui bberati per Chriftû «1 Satan^tyrannide, no recipiamus eumnbsp;rurfus tn hofpitiu,fed principi)« obftemus,ut iteut atep itci^ repulfusnbsp;«C fuperatus,minus nobis molcftiu elle pergat. Sunt amp; ali^ cauftTæ,

tar

tur Deut (bnniuerit ad proditionem ludæ, Si adhuc conniucat ad multa immania fcdera, (ed nos uoRn'mus tantum generales cauffas renbsp;ccnfcre,quibus nunceontenii,perfequi'mur 8i alia,quæ hoc loco comnbsp;memorantur Judas cni'm non (olus accedit ad Chriftum fed adduci'tnbsp;fecum cohortem præfidian'am, miniftros, quosjpfi Pont/fices,nbsp;Pharifpi, SC Senatores Hicrofolymitani adtunxerant. Hic confide/nbsp;ra mihi perfonas Si dignitatem eorum^qui mitiunt minißros fuos adnbsp;comprehendendum Chriftum, Cohortem tnittit Pilatus prefes, nanbsp;mine Romani Imperatoris. Reliquos miniftros mittunt Summi facernbsp;dotes, rehgionis antiftites, ac Pharifaeïfanéfitate ilîuftres .stquenbsp;am Senatores urbis magiftratus» Hi erant fummi in Politeia 3i reif/nbsp;gicne populi Dei, Et tarnen perfequuntur Chrjftum. Rem miran/nbsp;dani, Pontifices Si Senatores urbis Hierufalem fruebani’ benefitqsnbsp;ChrifthNon folum enim Lcaiiicafacfa,quibus Pontifices prperant,nbsp;«erumetiam Politeia Mofafca inftiiuta erat diuinkus ad conferuan-'nbsp;daspromiffiones de Chrißo. Ecce auiem,cum iam Chrißus aduenifnbsp;fci»c5fcruntiniomnenudiü fuurainhoc, utöpprimaL Hoepræ-*nbsp;faiptum nobis eß in noftram doärinam,ut non ofFendamur,ucl pernbsp;fecutione,qua prçcipui in Ecclefia Chrifti in Euangelion fcuiunt.ucinbsp;infccliciiate, qua pq in hoc fcculo, propter profeffionem fuam bbo *nbsp;rant. Eiienius (tukorura magißer eß, Itaqueuulgus hominem iudi/nbsp;cat de ueritate Euaiîgdq Chrifti ex euentu. Si externus euentus fcclixnbsp;cftjiudicant Euangelionefteuerum. Siinfcelixeft eucntus,iudicancnbsp;effe falfum. Noftrum autem offitium eft,utde Chrifto 8i Euangeiionbsp;ciusiudiccmus,non fecundura externum in hoc feculoeuentum, fednbsp;fecundum cœleftia teftimonia,quibus ueritas Si certitudo eorum pernbsp;fpicueconfirmatalunt. Elfi enim Euangelion Chrifti non fempernbsp;foclix eft,mundano more,habet tarnen fuam fcclicitatcm etiam fn hocnbsp;(eculo,quod perfitiat curfum fuum,8i conftet in orbe terrarum,inui/nbsp;cis 8i obfiftentibus etiarnnum potentÜTimis Monarchis»nbsp;nbsp;Ac incho

at quidem in hoc feculo fpiritualcm foelicitatem in cordibus piorunt perfidem, in futuro autem feculo abfoluit earn reipfa,8iiaffcrt uitamnbsp;znæternum fœlicem.Quaré non olFendamur perfecüt ione, qua fumznbsp;mi in Ecclefia conant Euangelion Chrifti delere» Sed potius confir/nbsp;inemur in fidc,q) uetus ea lors fit Chrifti, ut â fuo ipfius populo co/nbsp;prehendatur, amp; damnetur, Quod cum ita fe habcat,pcrgamus ad eanbsp;quf fequuntur Jefus itac^ feiens omnia quæ fütura erant fuper fe,proenbsp;ceffitac dixit cis: Quem qugritisç’Refponderunt eitlefum Naza/,nbsp;rcnum»Dicit eis lefus: Ego fum, Stabat autem amp; ludas qui prodebat,nbsp;cum cum ipfis» lefus alias in perfecutione fugit amp; abfeondit fe»^nbsp;fNunc autem, etfi optime cognouit quae 8e quanta mancrent ipfuna

îH CÄPVT XVIII. EVANS. lOANNlS.

ftipplftia. De his enîm fppe ancea contionatus fuerat,amp; ea paulo an« ob oculos poOta ita uiderat, ut amp; fanguinem fudaretjamen nonnbsp;git y fed ppoceditperfecutoribus fuis obuiam » Quid fibi uolunt hænbsp;diuerfæ adiones Chriftic' Ante fugit pcrfecutorcs,utdoceret aduer/nbsp;fa declinanda effe,fi id per uocaiioncm DOMINI,8^ fine uiolationenbsp;uerbi Dei fieri potcft. Nunc autem procedit aduerfarrjs obuiam, utnbsp;doceret aduerfa fufcipienda efle obedienter, fi te ed uocauerit uolun^nbsp;tas Dei.Sed quomodo,inquies,cognofcam Dei uoIuntatemcCognonbsp;fees earn ex uerbo eius. Si enim res ita fe habet, ut aut tibi peeeandumnbsp;fit contra uerbum Dei,aut aduerfa fufcipienda,tuncmanifefte cognonbsp;fcitur,q$ uoluntas Dei fir,ut aduerfa obedienter fufeipias.Deus enimnbsp;non uult,ut pecces:Non Deus uolens iniquitatê tu es. Sed uult,ut innbsp;uocatione uerbi eius pergas,etiamfi uita ipfa amittenda fit. Quare,finbsp;potes fine peccato adueriadeelinarejicebit. Si autem non potes ea denbsp;clinar6,nifi pecces contra uerbum Dei,tunc intantum non funr aduernbsp;fa deelinanda,ut potius aduerfarr|s obuiam proeedendum fit. Itaquenbsp;cum Chriftus habereteertum uerbum Dei,q} deberet mortem progt;*nbsp;peccaiis humant generis fufeipere, (In hune enim ufum mifliis fuit a*nbsp;pat» e in ret ram, )nbsp;nbsp;nbsp;cognofeeret per fpiritum fandum, qgt; hoc effet

tempus dtuinitus confi:itutum,quo pateretur mortem,tradii fe perfe/ cutoribus obedientifîime.Sed deobedientia Chrifii longe aliud iu/nbsp;dicandum cft,cçdealiorum hominumobedientia, Hienim,etfi tra^*nbsp;dunt fe aliquoties obedienter ad ferendam crucem, tarnen obedienznbsp;lia corum eft impci feda,8f multa rebellione carnis uitiata. Obediennbsp;cia autê Chrifti perfeda eft,amp; fine ullopeccato: Tentatus efî,inquicnbsp;Apoflolus,per omnia,iuxta (imilitudinem,abflt;^ peccato.Quare nonbsp;(Ira obedientia non expiât peccata, fed fola Chrifti obedientia bancnbsp;habet gloriam, qgt; Deus remittat nobis propter earn, peccata no/nbsp;ßra. Sed hicuide mihi magnum miraculum. ludas amp; miniftri Pongt;nbsp;tiftcum,ctfi noueranc Chriftum de facie, tartien nunc ita cæcantur,uenbsp;nihil minus putent, q hunc efle eum,quern qugrant. Sic egeabanturnbsp;quonda ciues Sodomitæ, ne poflent inuenire oftium domus Loth,nbsp;Sic cæcabantur Syri, neagnofeeret Helizæum. Sed Loth amp; Helizgnbsp;us euadut hoftes fuos, Chriftus non euadit.Quid igitur fibi uult hienbsp;diuerfus excgcationis hoftium euentusC In illis teftatur Deuscuramnbsp;fuam pro t)s, qui ambulant in uocatione fua, qgt; hoftes, non queantnbsp;ipfis,ne pilum quidem capitis raouerc, nifi diuinitus conceflum fue/nbsp;rif. Angelis fuis,inquit,mandauitde te,utcuftodiantte in omnibusnbsp;uqstuis. Et: Angelus DOMINI immittitur in circui tu tirnentiumnbsp;cum, ôe erfpic eos ? Chriftus autem non euadic, partim ut teft«urnbsp;perfedam fuam obedientiam ,quod cum poflet fugere 0^ declinarenbsp;boftesg

'HOHÏLIÏI IQÂNNIS BRENTïh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ/!

hoftes, non tamê fugfat,parttm ut fi'gnifjccc,q, ficut ipfc non ideirco defcritur à De@, quia traditur in manus aduerfariorum fuorum » fednbsp;potius conferuatur, Sf ducitur per captiuitatem amp; mortem in fummânbsp;gloriam Sd forficitatem,ita nee nos deferamur â Deo, etiamfi perueninbsp;imus in poteftatem hortium noftrorum.Siue enimuiuimu8,fiue monbsp;rimur,DOMlNIfumus.Et: V^ita mthi Chriftuseft.etmors Ïucrum;nbsp;SeduideamusSdaliudmiraculum,priufc|iï enim Chrillus captiuusnbsp;abducitur, mulca hicmiracula æduntur, ut impq perlecutores Chri/nbsp;fti nullamhabeantcxcufationcm,8dpqc«rtocognofcaot,huncuerünbsp;«flTe Chriftum. Vt ergo dixit eisrEgo fum, abierunt rctrorfum,amp;nbsp;cidcruntinterram.QuidmagisadmirationcdignumcTotarmatiho *,nbsp;mines ad unam unius inermis hominis uoculam eocidunu Sed uidesnbsp;Chriftum dominari in medio inimicorum (uorum,ae dominari nonnbsp;mundanisarmis, fed uerbo tantum» Qu3nta,obfecro,eiuslt;ft poten/nbsp;tia,quiunouerborepellitarmatosruoshöftes, ódderjciccos in ter/nbsp;ramcEt fi hæc uox : Ego fum, fine ulla externa maieflatc à Chrifto innbsp;terris iam capiendo prolata, intantum exterruit impios,ut non potuenbsp;rint amplius confiftere,quantum,obfeci'o,extelt; rebit impios illa uox,nbsp;quam Chriftus in maicRate glorig fuæ de cœlo profcret : Difceditcanbsp;me maledidii in ignem etcroum,qui paratus cll diabolo 8d angelis etnbsp;üs.Quaredifcamustimorem Dei, agiofcamus Euangelion Chriiti.nbsp;amp; obediamus uocationi cius, ut non iræ fed gratig uoeem audiamus;nbsp;iVeniie benedidi patris mei, poliidete regnum paratum uobis ab exnbsp;ordio mundi. Videamns autem nunc etiam aliud miraculum; herum « «nbsp;ergo interrogauit eos:Quem qugritis.llli autem dixerunt,lefum Na , *nbsp;zarenum. Refpondit Ieius:Dixi uobis, qgt; ego fum»Si ergo me qugri * «nbsp;n's,fjnite hosabire. V^tcompleretur fermo,quem dixerat:Ëxqs,quosnbsp;dfdifti mihi,nonperdidiquen^» lefuspermittitfepcrfecutoribus,nbsp;Sed graui autoritate,nbsp;nbsp;nbsp;quafi cominatione mandat eis, nc Isedant auc

capiât in præfentia Apoftolos fuos» Hos,inquit,f!nitcabire»Etquod mandat, hoc etiâ necefle habent impq illi obferuare.Nifi em pofitusnbsp;fuifïec eis terminus (æuiendi, non folum cepiffent lefum ,uerumeti2nbsp;gralTati eHentcrudeliter in Apoftolos,qui aderant,acetiam trucidafznbsp;lient eos,præfcrtim cum Petrus inferret fe euaginato gladio in cohor/^nbsp;tem armatam.Ecce autem finunt eos illefos abtre. Memorabile mira/nbsp;«ulû, quo proponunt nobis prgeipue doocôfideranda. Aherû eft,qgt;nbsp;deus »eu cogitât immittereaffli(ftionè,cogitat etiâ modu,terminu,amp;nbsp;liberationê ex afflidione.Sicut em pofuit mari fuû terminû,ne poffitnbsp;diuinitus cô'ftitutû eft euagari,ita etiâ terminauit afftidionbsp;lies, quas immittitpopulofuo, nepoUïnt uel grauiores efte^ueldiu^

IM CAPVr XVIIl. EVANG. IOÀMNIS.

tïus pérdurare,^ ipfe definieric.Oê lobe ad Satan am diciturtBcce in manu tua eft, ueruntamen animamilliusferua, Etfi autem Satan af/nbsp;ftigebat lobem grauiftime tarnen non potuit ei uitam auferre, quianbsp;terminus Deo conftitutus erau Quare bene côfidamus in aduerfis,nbsp;amp;L perfeueremus in oiFitio uocationis noftræ certa perfuafione connbsp;cepta,q) Deus, qui permittit, ut affligamur, conftituerit affliâioninbsp;fuum terminum,amp; excogitauerit longe ante,optimam liberandi rati/nbsp;onem»Alterum eft,qgt;habeamushicexemplum exauditionis amp; eftilt;nbsp;caci^ preaim Chrifti,quemadmodum amp; Euangelifta ipfemonet.Su/nbsp;pra enim dixit Chriftus in precibus fuis: Quos dedifti mihi, ego cu/nbsp;ftodio,amp; nemo ex eis périt, nifi filius ille perditionis. Quod igiturnbsp;Chriftus dixit,hoc nunc impletur.Miniftri faaificulorum, etfi maxinbsp;mo odio perfequuntur,non Chriftum tantum, fed etiam Äpoftolosnbsp;eius,tamen hoc loco Apoftolos ne attingere quidem audent. Orauicnbsp;enim Chriftus patremfuum, amp; dixit Apoftolos non una cum ipfonbsp;(apiendos,amp; occidendos,fed feruandos ad propagandum Euangelilt;*nbsp;on in toto orbe terrarum. Si autem hæc pars precum Chrifti impletanbsp;eft, amp; confirmata magno miraculo, certe implebiiur ôC ilia pars ,innbsp;qua Chriftus uult,ut oes (ui feruentur d malo,amp; ubi ipfe eft,fint amp; itnbsp;li fecum. Quare,cum fumus membra Chrifti perfidem,non dubitenbsp;mus,quin feruemur in omnibus aduerfis â malo,amp; confequamur pernbsp;ea ueram amp; gternam falutem,propter lefum Chriftum dominum no/nbsp;ftrum,qui eft una' cum patre amp; fpiritu fanâo Deus benedidus in fe^nbsp;cula. Amen»

HOMILIA LVL

Epugna Petri amp; prima eiusabnegationehodier/ Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis eft dicendum.Petrus enim,cum ofci/

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t3t^tcr amp; fecure negligeret cohortationem, qua

ipfum amp; collegas eius ad pre/ ces: Vigilate,inquiens, orate,ne intretis inten/nbsp;tationem. Spiritus enim prompms eft,caro autetnnbsp;infirma,incidit tarn nimia animi promptitudinc, cp magna carnisinnbsp;firmitate in grauiftimas tentationesi. De his igitur nunc dicamus, uenbsp;admoniti alieno excmplo,non ftertamus fecuri in pcricuiis,fed expcrnbsp;gifcamur,amp; confugiamus quanta poflumus fide amp; precibus ad DO/nbsp;»» MlNVMDeumferuatoremnoftrum, Simon ergo Petrus cum ha/nbsp;»gt; beret gladium,eduxit eumiamp;percuflit Pontificis fcruum,6^ abfciditnbsp;9gt; auriculameiusdextram.Eratautemnomen feruoMalchus. Diciter/nbsp;» » go lefus Petro: Immitte gladium tuuro in uaginam» An non bibam^nbsp;•, poçulum,quod dédit mihi patera Petrus uidetur quidem fortem ui/nbsp;ruia

HOMJLIÄE IOANNIS BRENTiT«

rumpræRare.S^ illuftre ftrategema defignare,q) fi’cut Dauj’d Gob'a/ themj'ta ipfc armatam uohoncm inuadat,fed reprehendicur à Chtvnbsp;fto grauifTime.Cur ergo reprehendiiur7Num peccat, q? fufcjpiat denbsp;fendendum Chriftum Et quædefcnfio potcft efTe iuflior':' An nonnbsp;Salomon aicErue eos,qui ducuntiir ad mortem, 8lt; qui trahuntur ad prowirè. * gt;nbsp;jnteritô,hberare ne ceficsCScd manifeßum eß, Petrum hoc fatßo pecnbsp;taße»Primum en j'm Petrus non erat magißratus ciuilis, nec porrigeznbsp;bant CI ue’ legesuel magißratus in hoccafu gladium, Quare accipitnbsp;gbdium,fine ulla légitima uocatione. Alia eß uocatio pr incipum èc.nbsp;m3g«'ßratuum,aliauocanohonnnum priuatorum. lllismandataeßnbsp;gladi] adminißratio, bonis ad bonum, «nalis adpcenam.Priuatis au/nbsp;tem nominibus non licet, nifi per leges magißratum, gladio uti,nbsp;Jcacp Pilati, qui tunc magifiratu in fudîva fungebatur, oßitium fuif -*nbsp;fctjinnocentem dcfcndere.Cum igitar Pilatus non folum ceßaret,uenbsp;rumcciam mitterec cohortem ad capicndum Chrißum,non licuit FVnbsp;trohomini priuato,in minißrosmagißratus gladiografTari. Deinnbsp;de manifeßa erat uoluntas Dci,qgt; Chrjßus in hoc miirus eß'etjUt fufnbsp;ciperetcruccm amp; mortem. Ec Chriflusipfefgpeacmultum expofuitnbsp;Apoßolis hanc Dci uoluntatem , quam ctiam feripturæ leßaban/nbsp;tur.Quare,quemadmodum Petrus antea, cum increparet Chriflum,nbsp;ne fe traderet principibus facerdoium occidendum, iure cß repulfusnbsp;bi audrjt: Abi poß me Satana, obßaculo es mihi,quia non lapis ea,nbsp;que funt Del,fed qug funt hominum, ita amp; hoc loco recte reprehcaznbsp;ditur, obfißat gbdto fuo uoluntati De», amp; conetur fentcntiam faxnbsp;cræ feripturç, hoceßjpiritus fanßj mutare, Prçterea,defenfio Penbsp;tri plane inutilis erat Chrißo, ac minime neccßaria. Nam fi uoJuif*nbsp;fet uiolenter defend», potujßet,ut in alio Euangeiilfa dicitur, rogarenbsp;patrem fuum,qui exhibujßet ei pluf^ duodecim legiones angelorü.nbsp;Quare defenfio Petri temeraria eß öi inconfiderata. Nam quod Salonbsp;mon iubeat entere cum,qui ad mortem du. nur. Loquitur de defen/nbsp;fione, qug fit légitima uocatione, non de ea,quæ fit illegitime. Petrinbsp;autem uocatio erat,cöfiteri Chrißum, amp; teßari uoce fua de Chrißo,nbsp;non gladio pro Chrißo bclligerari. Hoc igitur fuißet oßieiu Petri,nbsp;aßirmarc hunc eße uerum Meffiam,amp; teßimonium de innocentia einbsp;usdiccre, MuItaautemueniunthicobferuanda,Vnumeß,qgt; admo/nbsp;neamur,ne finamus nobis fpecicm boni zeit imponcre, fed cognofeanbsp;mus,utrum ne zelus noßer fit fecundum fcientiam. Non enim ideonbsp;bonus eßzclus,quia fpeciem boni habet.Et fieri poteß, utnon errexnbsp;tur quidem affc0tu,(ed erreiur deledu. Bonus erat affedus Petri,qpnbsp;cuperci Chrißum defendere.Quis hunc aßedum damnaretC' fed manbsp;lus erat deicâus modi defendendi» Voiebat enim Chrißum gladio

IN CAPVT XV I'll. EVANG. fOANNiî.

(3efendcrc,quod non erat legitimæ eins uocationis.Bonus uidcbator zelu«! eorum Iudeorum,qui cupiebant legem diuinam defenfam. Sednbsp;is zeltis non erat fecundum fcientiam, qp conabantur Jegem defendernbsp;re inrerfedione Chrifti Apoftolorum eins. Bonus iiidebatur affeznbsp;Óns Ifraebfarum,quod inflituerent mulra facra ad glon'am dei.Quisnbsp;entm non conferret operam fuarti adglon’am dei lîluflrandam Z Sednbsp;mains erai deleâüs, quod inftitueret lacra extra ordinariom templu,nbsp;in luc»s, montibus uallibus, contracp uerbum DOMINI eonfli/nbsp;Î num erat.Quare in fufeipfendis a ci ionib us fiue illis ecdefiafticis,finbsp;ne pobticis fiue oeconomicis,non (imus cententi Specie boni,fed in/nbsp;qinrarnus ueram earum iufiitiam,ex uerbo DOMINI, ne reprehen/nbsp;denda.aut etiam punienda potius laudanda amp; honoranda defigznbsp;nemus. Deinde admonemur etiam de illo Pauli,ne faciamus mala, ulnbsp;rueniant bona.Bonum erat Chriftum innocêtém defendere. Sed ma/nbsp;ium crat,qudd Petrus fulcipiebat banc defenfionem illegiiime.BonSnbsp;cll,quod paterfamilias laborer,ut fuftentet egeftatem familigfug.Sednbsp;malum eft,quôd hoeconetur funis, impofturis, perfidia ÔC altjs idnbsp;genus fcelertbus. Nunquid autem bonum propoficum excufat malanbsp;operafNihil cenc minus.Caueamus igitur,ne ad confequenda aut efnbsp;ficienda bona,faciamus mala,Sed ut propofirum uereconfequamur,nbsp;boms femper ftudeamus.Confiderandum eft hoc, quod hoc loconbsp;proponatur nobis in Chrifto exemplum boni patrisfamilias. Peccatnbsp;emm Petrus,qui erat de familia Chrifti. Peccat amp; Makhus, qui eratnbsp;a’familia Chriftialienus. Cum igitur Chriftus fufeiperetpeccatacornbsp;t igenda, in quo incipit corredionemCNum in alienoCSicquidem fdnbsp;lent prçpofteri patrcsfamilias,qui negledis erratis fug ipforum famtnbsp;bæ.abena delitfta emendare ftddent ac in fuse quidem hmiliæ uitrjainbsp;cocci funtjin uitqs autem alienp familieoculatilTimi. Alt) funt moreMnbsp;Cbrifti,qui Makhum,a' familia fuaalienumrelinquitfuoiudici,ipz,nbsp;1 e aût fufeipit Petrum familiärem fuum emendandum, amp; reprehen/nbsp;die eum propter temeritatê grauiftimejUt doceat ôi aftuefaciat patresnbsp;familias,' quo prgcipuas fuas curas amp; cogirationes in hancrem cönfegt;nbsp;rantyUt uitia fu£ ipforum fàmiliæ pro fua uocationc corrigat, aliènesnbsp;autem homines ftare aut cadere domino fuo finanuObferuemus èi. ilnbsp;lud,quód cum Chriftus rcprehendit Petrum, qui Malcho aurem ab/nbsp;fciderat,fignificet, fe iuftitiâ tarn feueriter tuen, ut ne impqs quide.nbsp;amp;f peflimaquæi^ mentis aliquidmah illegitime èi. fineuocauonednbsp;nobis inferri uelit. Makhus enim, qui egrelTus erat ad capiendumnbsp;Chriftum, merituseratfuaimpietate0^ crudelitace, utmutilareturnbsp;non folum una aure,fed etiam toto capite. Chriftus autem,quia uidenbsp;bat eu d Petro illegitime offenfum,contentus non eft, Peirutn incrc^nbsp;puiftej,

HO'MILIAB ÏOANNIS BRENTll* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rh

pufffe/ed bencfacit quoque Malcho,amp;^ rcftiïuit ei aurem» Quo exê/ plo monet nos, ut tanta feueritacc iußitiam colamus,ut neiniuOisnbsp;quidem mala illegitime inferamus» Ne uincaris^inquit Apoftolus*ànbsp;malojfed ui'nce bono roalum. Et (icui Salomon alt,ne refpondcas Iwlnbsp;lo iuxta ftultitiam fuam,nc ei fimi 1 is fias,ita non rependas malum manbsp;lo,ne amp; ipfe malus clFitiaris,Sed pergamus ad ea qug fequuntur»Co. “nbsp;horsigituramp;tribunus acminiflri ludæorum comprehenderunc it/ *•nbsp;lum,amp; iigauerûl eum.Qutd hoc fpcdaculo horribiliusCVerus Melnbsp;fiaSjUnigeniius filius Dei, feruator humanigcncris,rapnur,Iigaturgt;nbsp;et captiuus per ora hominum,ut longe omnium fceleratilTimus tradunbsp;citur,idquea' perditiffimis ncbulombus, atc^ adeo â pofteris eorumnbsp;patriarcharü, qui toto animo dèfiderioaduentum eius expedarunr*nbsp;èt. omne falutis fuac Fiduriam in eocollocarunt.Quid igitur ad hge dinbsp;cemusC’ Certe hoe illud eft, quod maximo eft offèndiculo tam amicisnbsp;tp inimicis Chridi» Haclenus enim gloriams cfl lefus^e efTe uerumnbsp;MelTiam, fe elTe unigenitu lilium Dei, âc Dcum pairem Rare a par/

- IC ipfius, amp; defeoderc ipfum? Ego, inquit,amp; patcr,unum fumus. Et* Relmquetis me folum, Et tamê non fum folus,qufa pater mecum eRvnbsp;Tefiabantur amp; miracula Deum fauerelefu. Non potuilTet enim tan/nbsp;ta miracula gdere,nifi Deus a’ parte etus ftetifÏet. Ecce auiem nunc mJnbsp;pune capitur amp;: ligatur a fceleratilTimis hominibus.Ex una igitur parnbsp;te amici ita ofFeoduntur,ut exiftiment condones etus mendacifsimas

• efle nugaSjS^ ipfum a Deoprorfus defertum. Itacp deferunt ÔC ipfi cz um,acfugtunt. Exaltera autemparteintmid ita ofFenduntur, ut nonnbsp;‘ folumcontemnantdoétrinamamp;honeftatcm uir^eius, uerumedamnbsp;applaudant fuæ ipforum impietati,Sc faueant fuis fceleribus, qug ui/nbsp;dentram fœliciterpromouere. Hæc eft perpétua hominurn huiuSnbsp;feculifententia,qgt; ubi uident efTe externam foelicitatem, ibi putentefnbsp;fciuftitiam,acDeum fauere. Vbi autem uident infa'Iicitatem,ibi exnbsp;ißiment efle iniuftitiam, 8( Deum alieno eUe animo. Sic amici lobnbsp;fentiuntlobem else iniuflum, qgt; affligatur. Et Apofioli,iudicant itinbsp;co hominc aut (altem in parentibus eius effe iniquitarem, in quo ui/nbsp;dent efle c^citatem. Quis,inquiunt, pcccauitChfcan parentes eius,utnbsp;cfcus nafcereturC'Bt Melitenf«s, cum uiderent uiperam inuafifle ma/nbsp;num Pauli.fentiunt eum efTe fceleratum, quia uident eum efle infor/nbsp;t- tunatü: Omnino,inqunt,homicida eft homo hic,quê feruatu e mari,nbsp;ultio non finit uiuere, Ac paulopofl,cü uident nihil mali ei accidere,nbsp;dicebantmutata mente eum efle Deum. Itacp hoe eft iudidum humanbsp;ni ingenq, quód (entiant, ibi Deum fauorefuo adefle, ubieft foeliznbsp;cius,ibi uero D^^*” longe abeffe, ubi eft ioftelicitas. Sed bic eft

iS càpvt acviiL evang, ioankvs.

ïmpqfsimus error. In (ûturo lt;juidcm fecolo,in quo omnia erûnt po’/-petuo rede ordinata, Deus ibi uere adeii ^uore (uo, ubi fummt eft foelidtas,nbsp;nbsp;nbsp;ibi longe abeft,ubi fumma eft infœlkitas. In hoc ao*

tem feculo,magna eft return confufio. Solet enim aliquoties fieri, ue amp; Deus einegotio,quodeft in hocfeculo fa?lix,uere faueat, fi,quodnbsp;agitur, iuftum, pium ac redum fuerit. Sed non eft perpétua in hocnbsp;mundo régula, q? Deus ibi adfit fauore fuo, amp; approbet, quod agi-*nbsp;tur, ubi eft externa fcclicitas. Satan enim princeps eft huius mundf,nbsp;ideoque conf er t omne ftudiu fuum in hanc rem,ot in principatu fuonbsp;inucrratquoquomodopofft'fjordinationem Dei, effîtiat,oteaquînbsp;bus Deus fauef,8t qua; approbatjint infoelicia,ea autem, quae Deusnbsp;odit,amp; damnat,fint fceIicia.Et,ut pij affligantur, impq autem prodiinbsp;cant in bonodies fuos. Sed Deus ipfe fua habet confilia,fua$ cauftaSi^nbsp;cur Satang in hacrerû confufione coniucac, immittat etiâ ipfe pijsnbsp;pffiidioneSjimpqs aût gaudia Qc uoluptates in hoc nnindo.Qug resnbsp;cum alias copiofe tradata fit, no erit nunc longtus perfequêda. Nosnbsp;ad ea nunc indicanda properamus, qug ad prgiens inftiiutû proximenbsp;attinêt.Non em dubiu eft.quin Deus pater de ccclo profpitics,uidegt;'nbsp;rit unigenitû ôtquot; ddediffimum filiam luum a‘ iceleratifTimis hominPnbsp;buscapiyamp;ligari. Quomodo igitur potuit hocpacienter ferre,0^nbsp;non potiusperdiditftdminibus amp; graridinetam fceleftos homines^nbsp;De hacrediximusinpraefationepalTioois ? Filius enim Deifufe«-'nbsp;Pquot; in fe expianda peccata bumani generis. Pater igitur pafltis eft, utnbsp;rilius non tantum caperetur amp; ligareturjed etiam crucifigeretur, Prinbsp;mum,ut declararet fummam fuam feueritatem amp; iram aduerfus pecednbsp;ta. Si enim Deusnefiliumquideni,quamuisdiledifrimumamp;innonbsp;centiftimîj, uoluiti peccatorum fupplitqs immunem efte, quis nonnbsp;iudicaret Deum uere ac ferio peccatis irafeiC Dcinde.ut teftificareturnbsp;jmmenfam fuam mifericordiam amp; clementiam erga humanumgeznbsp;nus. Si enim Deus maluit ftlium fuum uidere in captiuitate,in uin/nbsp;culiSjin ludtbrrjs, in cruce amp; in morte, quam humanum genus in aeznbsp;terqa damnatione,quania obfecro, caritate, quanta mifericordia hu/nbsp;manum genus compIediturCHaec funt,quæ Drum a* proijdendis fufnbsp;minibus continuerur.t. Quareagamus ei graiias,agnofcamusnos ePnbsp;fe peccatis noftris autores captiuitatis amp; uinculorum Chrifti, agnoznbsp;fcamus iram Dei aduerfus peccata , ut ra fugiamus , agnofcamusnbsp;amp; clementiam eius, ut remiffionem peccatorum per Chriflum connbsp;»»fecuti, reda in uocatione eius ambulem'us. Abduxerunt autemnbsp;gt; » eum ad Annam primum.Erat enimfocer Caiaphg, qui erat Pontifexnbsp;»•anni illius. Erat autem Caii^has is,qui confilium dederat Iudæis,qgt;nbsp;expediret

HOHlLfAE lOANNlS BRENTll.

expediretunum hominem mon* pro populo. Hoc fie inteîligendura eftjq) Chriftus ex horto primû oîm ad Ânnam duâus fit. Deinde Üanbsp;tim mifTus fit ab Anna ad Caiapham anni illius Pontificem. Nam conbsp;ram Anna nihil traöatum eft,quod quidemliteris fit mandatum. Ita^nbsp;que duâus eft ad Annam, tantum oftenrandi amp; quafi triumphandinbsp;gratia, ut quo magis eum per ora principum traducerent, co maiorênbsp;uoluptacem ex captiuitatc eius caperent. TeftanturâutcrnuetcrumjaÇp^nbsp;monumenta,q, amp;i hic Annas aliquando fundus fit Pontifteatu, Ôi ha ».nbsp;bueritpoftea filium Pontificem, nomine Eieazarum. Sed Slt;f generûnbsp;Caiapham,quemadmodum hoc loco îoannes fcribit.ltaque cum Art'nbsp;ngfamilia ïam illuftris fuerit Pontifitia dignitatc, mirandum hortnbsp;eft, qj Annas fingularem uoluptatem cepentexcaptiuitatc Chriftijnbsp;quem inielligebat abrogationem Lcuitici Pontificatus meditari* Dcnbsp;Caiapha autem 8^ confiTio ciusfupracapitcundecimo copiofedixi/nbsp;mus. Quarcaccedemus nuncad caconfideranda,quæin3ulaCaiâ''nbsp;phæ aâa funt. Ac initio de Petro.Sequebaïur enim lefum Simon Pc anbsp;trus, Si alius difcïpulus. Difcipulus autem ille noiüs erat Pontifici.nbsp;Et introiuit cum Icfu in atrium Pontificis.Petrus autem ftabat ad oft i «*nbsp;um foris. Exiuitergo difcipulus ille altcr,qui eratnotus Pontifie/, Ôi nnbsp;dixit oftiari^,amp; introdqxit Pctrum:Dixit ergo Petro ancilla ofi taris: cenbsp;Num tu ex difcipulis es hominis iftius C D/c/t ilk: Non fum. Sta^ »nbsp;bant autem ferui amp; miniftri, qui prunas congefleranr,quia fr igusnbsp;rat,ÔL calcfacicbant fe. Erat autem cum eis éZ Petrus ftans,calefaciens ««nbsp;fc.Quidifcipulus iotroducit Petrum in aulamCaiaphæ Pontificis,,,nbsp;exiftimât fuifle foannem hunc,qui Euangel/on conferipfit. Primumnbsp;igitur Petrus putai fe magno beneftrio aftedum, quod in aulam prinnbsp;cipis introducatur. Scdeuentusreiprobateumadfuam ipfiusinfa/nbsp;miam introdudum efte. Imago hgeeft euentus rerumnon inaulisnbsp;tantum principum, ùerumciiam in quouis illuftri uitf generc. Suntnbsp;cnim, qui hoc folum agunt, ut uel ipfi in aulas principum reetpiatvnbsp;tur, magnas d/gniiates côfequantur, uelliberos fuos ad hgcillu/nbsp;ftria uitf genera admoucant. Ac pu tant fe fœlicesji fadi fuerint uodnbsp;compotes. Sed tu ne erres. Vides hoc loco, qudd ducerc in aulam,fitnbsp;ducere ad abnegandum Chriftüm, Et in Euangelio,duccre ad diuitPnbsp;as, cft ducere, amp; contjccrc in fpinas. Apud Paulum uero, eft ducercnbsp;in tentationcm, in laqueum, in cupiditates multas, ftultas ac noxias^,nbsp;quæ demergunt homines in exitium amp; inicriium.Quare hoc noftrûnbsp;ftudiumfit,nonutnosaut liberinoftriconfequamur illuftria uitænbsp;genera,fcd ut confequamur ueram agnitionem Chrifti.ô^ operamdcnbsp;mus,in eo uiiae genere ûue illuftrijiue obfauro,ad quod legitirnt uo

Kk iij

IN CAPVT XVin. EVAKG. lOANNiS.'

ati fumuSyUeræ pietatf. Magnus quaeftus rft,inquic Paulus, pfetas, cu n animo fua forte contento. Deinde Petrus, qui ante rcceperat fenbsp;cumChrißocommoriturum,8^gIadioinarmatam cohortem incur/nbsp;rerat, tarn imbecilJis amp; mcticulofus redditur,utnc coram ancilla qui/nbsp;dem audeat Chrißum conficeri, fed abneget eum,0t quafi nihil maltnbsp;defignaßet, fecurus accedit ad prunas, ad quas SC ie una cum mini/nbsp;firis Pontificum calefacit. In hoc Petri faâo natura peccati manife'nbsp;fie nobis ob oculos ponitur. Petrusenim ,eifi horrendum peccatumnbsp;defignatabnegationefua, tarnen initionon aßicitur focditate eius»nbsp;fed immifcet fe in turbam minifirorum fecurus. H^c eß natura pecnbsp;cati.Cum defigna(ur,quicfcit,amp; dormitat,perindc ac fi nullam prornbsp;fus afférret infcclicitatem, nee effet Deus, qui ipfum ludicaret. Pofl/,nbsp;quamauiem Petrus audiuitcantum galli, de quo Chrißus dixerat^nbsp;tanta animiperturbatione concutitur propter peccatum,ut miferiamnbsp;fuam obortis lacrymis defleat. Hoc eß ingeniumpeccati, quo’dnbsp;poßquam iuditium eius reuclatum fuerit, conrjeit peccatorem irtnbsp;flammas inferni. Sic initio quiefeebatin Adamo, cumplt;rpetrarclt;nbsp;lur. Poßquam autem Adam audiuit uocem DOMlf^l, 6^ agnouicnbsp;fnagnitudinempeccati,nonhabetampliusquofeuertat. Sic amp; Cailt;nbsp;num finebat effe fecurum etiam cum iam fratrem occidiffet. Dicebatnbsp;enim Cain, magna animi fecuritate: Nunquid ego fumeußos fratrienbsp;mei.Sedpoßquam reuelaturiuditium peccati, necmenteneepedi^nbsp;bus confißere poteß. Sic Saul fecure pergebat in exercenda fua tyrannbsp;nidejed patefada iraDOMINI,fic animo fuo perturbatur, ut fibijpnbsp;fi manum inferat, amp; mortem confeifeat. Sic amp; ludas cum proderecnbsp;Chrißum,tergitosfuumdicens feaim; Non operor malum. Poß*nbsp;quam autem peccatum quafi é fomno euigilat, tantus horror inuadicnbsp;eum,ut ad laqueum feßinet. Etfi autem Petrus amp; alt) pq refipue/inbsp;runt Ôe conuerterunt fe non ad gladios,non ad laqueos,poß reuelatiz.nbsp;onem peccaii.fed ad DOMINVM, tarnen peccatum etiam in ipfisnbsp;prodidit ingeniumfuum,quod initio quicfcat,poßeaueroexcitainbsp;tum furiofc infaniat,amp; æternos inferni ignes minitetur. Quare funv;nbsp;ma cura cauendum cß,ncfi peccauerimus, fecuram oitam agamus»^nbsp;amp; iuditium Dei contemnamus, fed inueßigemus maxima omniumnbsp;follicitudineremediumaduerfuspeccatum, utHirorem eius decline/nbsp;mus. Non poffumus autem ufquam alibi remedium aduerfus pecnbsp;catum inuenire , præterquam in uera poenitentia, io qua , poß^nbsp;quam peccatum agnouimus', proponitur nobis Chrißus filius Def,'nbsp;peccatiexpiator,quifideacceptus,afferc fecum non folum abfoluti/nbsp;onem a’ peccatis,uerumeuamfpirituni fandum, qui peccati reliqui*

1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;as«*

MOMlllAB lÖXNMIS BRENTfli

as fxpurgat amp; mortiftcat, uipræbeamus membra noflra feroaiu/ fîïtiæ, amp; fanóificemuradaccipiendam coeleßcm hæreditatem pernbsp;leûimChriftum DOMINVM noftrum,qugt; eft una cumpatreóinbsp;Q)iricu fainHo Deus benedidlus in fecula, Amen»

HOMILIA LVIL

uit lefum de difcipulis fuis,amp; dedoârina ipfios» Hic mihi primum lt; « omnium uide exemplum præpofteri kidicis Caiaphas, (namishocnbsp;ïoco, nomine Poniificis inreUigitur^non folum ante damnaueracnbsp;lefum,amp; iudicaiierat eum tollend urn de terra , ucrumetiam efFecerat*nbsp;vtlefus,mi{ra cohorte ac miniftris capere tur, nuoc primum autem itinbsp;quirit deer imine, quid lefusmali defignaucrit, aui docuertt » Annbsp;non hoeperindeeft ,ac fiquis iudex hominem iufpendio dignumnbsp;pronuntietjpofiquam autem is tres aut quatuor dies pependilTf t,tuninbsp;primum iudex inquirat, num is qui pendec, Furtum, aui aliud fcelusnbsp;uhimofupphtio dignumfecerit C Quistarnperuerfam iudirq ratio/*nbsp;nemnon improbaretC Sed Pontifex hac fua intcrrogacionededifci/nbsp;pulis amp; dodrina lefu, etiam alid fpedat. Sic cnim interrogat, utnbsp;(ignificeijfe fentire, qudd Icfus occulte doceat impietatem, amp; mcdilt;,nbsp;tetur (editionem, amp; clam congreget ad fe difcipulos, ut cum faiis uilt;nbsp;rium collegerit, incipiat publice uirus fuum euomere,S^ tarn religio*nbsp;nem qua'm politeian turbare » Cum enim impia dodrina fit men*nbsp;dax, Fugit lucem,nec patiturfe legitime iudicark Itaque inter Ethni*nbsp;cos alt] non Ferebant, ut dodrina religionis eorum literis mandare*.nbsp;tur, ali) etfi literis mandata erat, tarnen non patiebantur, ut uulgarc*nbsp;tur, alt) non initiabant facris fuis quenquam, nifi anteconfiteretur»nbsp;quodin omni uita fua fceleratifTimum feciflret,uidelicet, utinitia*nbsp;tos obnoxios haberent, ne impietatê ipfoRt in publicum efFerret.No

IM CAPVT XVin. EVANG. 10ANN1Î.

luce confpeóa non dcfpinatur. Quarein hoc fiudi'um incuroblfi ut honefta fpecie occultetur. Vnde amp; Caiaphas interroganda lefumnbsp;dedifdpuhs doârina hgnificare uult, dodrinam eius cflc clande*nbsp;ftinam,amp; fugcre lucem, ideocp refer cndam effe inter impias dotSri/nbsp;nas Ethnicorum,aut hæreticorum 8lt; fediiioforum. Sed Chriftus granbsp;uiiïime negat fe quicquam clam docuide. Refpondir ei lefus. Ego panbsp;. lam locutus fum mundo. Ego (emper docui in Synagoga, 8^ in leiwnbsp;. plo,quoomnesludæï conueniunt, amp;inoccultolocuius fum nihil,nbsp;. Quid me intcrrogasÇ’Interrcga eos,qui audicrunt, quid locutus fimnbsp;ipfjs:Ecce hi fciunr,quæ dixerim ego.Obferua,quam diligenter aflenbsp;rat Chriftus dodirinam fuam publicam efîe. Ego, inquiens, locutusnbsp;fum PALAM. Et locutus lum MVNDO,non paucis quibufdamnbsp;hominibus,fcd omnibus in mundo hominibusjiue ludeis fiue Eth/nbsp;nicis,quotquot meas cor tones audire uolueruni. Et docui in SYN Anbsp;GOG A,qui locus publice deputatus eft ad docendum. Docui etiamnbsp;inTEMPLO, quo omnes ludæi conuentre foie nt. Ac breuKer,innbsp;occuho nihil fumcontionatus. Eifi enim aliquotiespriuatim collocunbsp;tusfumeum paucismeisdifcipulis, tamenadeononpudettneæ doenbsp;drtnæ, ut feuericer mandauerim mets difeipulis ut quod dixi in teznbsp;ncbrisjdicant ipfi in luce, Sf quod in aurcm audierunt,prgdicent ip/nbsp;fiin tedis. Quarcncmopotcflmeucre arguerc clandeftina; dotflriznbsp;ng, Multum autem prodeft, ut confideremus dodtrinam lefu Chrißinbsp;c(Te publice uulgatam,neuiddicec referatur in ordinem Ethnicorumnbsp;myfteriorum,AcprimumChriftusipfc,quemadmodumhoc loco fanbsp;tetur,docuit Euangclion fuum publice in Synagogis- 8i intemplo.nbsp;Deinde iulTit Apoftolos fuos Euangelton docere publice inter omznbsp;nes gentes, lte,inquiens, prædicate Euangclion omni creaturg, Praenbsp;terea,contulit in Apoftolos donumlinguarum,ut Euangclion omninbsp;buslinguis adnuntietur. Nccullaeft doclrina,qug pluribuslinguisnbsp;uulgata eft,quàm Euangclion Chrifti. Accedit hoc,qu(id cum donbsp;drina Euangclrj propofita fucrit omnibus gcntibus,ucntt etiam innbsp;omnium geniiumiuditium,0i quémquammaxima parsludasoruninbsp;amp; gentium perfcquebatur earn, 8^ (cuerifTime de ca iudicabant, taznbsp;'men elu6ataeft,8^ conftitit inter tam uariaSt^jmorofifTtma honriznbsp;num iuditia,0lt;f aduerfafirmiflimc. Nam fi hæc doârina mendäxnbsp;eftet, tuncaut'odiftet lucem, aut in lucem ptoduda,, euanuiffeUnbsp;Nunc autem perfccutionc magis illuftrata eft , quam obfeurata,nbsp;Quare dubium non eft, quin 8^ hoc argumento conftet earn eflenbsp;certiftimam ac ucre diuinam ucritatem. Sed hoc foriaflis miranznbsp;dum uidet,qgt; Chriftus de dodfina ihtertogacus,prouocet ad teftes.

Quid

ROMItlAÄ lOÄMMlS ßRENTTt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r?«?

Quid me, inquiens, inrerrogasiT Interroga eos, qui meäudierunu Bt tarnen non ignoret, quanta fit non tantum impiorum ludæoruni,nbsp;uerumetiam fucrum difdpulorum uarietas amp; inconOantia » Alpnbsp;enim inter difc ipulos erant defedores,aln negatores,ain etiam prodinbsp;toresjn reliqua turba^alq erant ralumniatores, ficut poftea teftesroa-*nbsp;nifefle falfi,amp; dida Chrifti deprauantes producuntur, alq muflTitatonbsp;res,qui prg metu non audebant ueritatem confiteri.Quid pluraC'Onanbsp;nis homo raendax,Qujd igiiur fibj uult Chrißus, qj hoc loco ad teznbsp;ftimonia hominum prouocetC Chrifius hac prouccauonc non uulcnbsp;ïïgnificareje confidere humano tcftimonio, nec hoc agit ut dodrünbsp;nam fuam iubpciat hominum autoritati, Sed arguit Pontificem prg«*nbsp;poQeri iuditi),amp; admonet eum fui offîtq. ludicis enim eil ,ut manife^nbsp;ftum crimen obqtiat reo,8«f fi negaucrit,teftibüs probet. Nunc autertinbsp;Caiaphas nec crimen aliquod manifefteobqcii Chriilo, necprodu/nbsp;cit teßes.Quarc merctur reprehenfionem, amp; iure admonetur de fuonbsp;biFitio. Nam quod ad partes litigantes attinet^etfi utendum eßtefti/nbsp;monqs hominum,amp; (ecundum ea,fi légitima fuer int, in politicis connbsp;trouerfqs, iudicandum, tarnen utneccauHæ bdniiate, nec iudicisnbsp;quicatr,ita oecteßium didis ficconfidendum eß, utcertißimam tibinbsp;iiidoriam p)olhcearis. Fieri enim poteß, ut uel iudex non fit fatis atlt;nbsp;tentus, aut non fatis intelligac caufFam^uel teßesahter remjaut metu,nbsp;aut imprudentia, aut malitia, aut alio affedu narrent,^ geßa fueriunbsp;Soli Deo fidendum eß,cuius foliusbenefiiio, uidot ia in iuditqs,uenbsp;etiam in beUiSjCOtingit.Itaque fi in cauffa iußauidoriamreportaue/nbsp;ris,agnofcenda eß diuina clement»a,0f agendæ funt Deo gratiæ. Nînbsp;Ci enim ante parata tibi fuiiïet uidoria in cccio, non potuißes earn ianbsp;terris confequi. Si nero iußa amp; bona caußa cecideris, non graßan**nbsp;dum eß uirulentis conuitr)s in homines,uel iudicem uel teßes, fed grnbsp;quo animo ferenda eß manus DOMÎNÎ, qui fuas habet rationes,nbsp;cur conniueat,ut non folum io iudittjs fuccumbamus,fed etiam mul*nbsp;lis alijs calamitatibus affligamur. Qualefcunque autem habeat rationbsp;ncs,ccrte fi in Chrißum credimus,omnia aduerfa,qua?cunque nobisnbsp;immittuntur, bona Dei uoluntate immittuntur,amp; funt nobis adiu/nbsp;tnento in bonum. Sed pergamus in noßro propofito. Ha«: cum lt;lt;nbsp;dixißet, unus aßißensminißrorum, dedit alapam lefu, dicens. Sic*' «•nbsp;eine refpondes PontificiC Magna eß impudentia amp; infignis crudeli^ ««nbsp;cashuius ferui. Primum enim pcrcutitpalam, hominem innocen/nbsp;tem,deinde pcrcutit eum,iuiufrus.Poßremo percutit ufndum. Mifenbsp;«rat enim, ut Euangehßa mox feribit, Annas lefum uindum ad Ca**nbsp;iaphain« Jtaque feruus percutit eum fic utßabat,uindum,quam cru/

IN CAPVT XVln. BVANG. lOANNIl

¦delitatcm etiam impqfTimi deteQari (oient. Mih'taris qui'dem mos eß, femel ôl icerum percutere eum, quern apprehenderis, ut capias»nbsp;Percutere autem eum, quern iam ceperis, 2lt; uinxeris, amp; qui non co/nbsp;natur uincula uiolenter excutere»hoc demum etiam ab ipfo militiæ iunbsp;re ah'cnum putatur. Sed quod Chriftus caput noßrum fua perfonanbsp;hie paßus eß, hoc idem patit adhuc in mcmbris,amp; in miniflris fuis.nbsp;' Sunt ein,qui ut captent beneuolcntiâprincipum amp; epifcoporû.quosnbsp;üidentmagno odio uerum Buangelion Chrißi perfequi, congeruntnbsp;uirulenta quæcp conuitia amp;malediâa inminißros Euange1i),(ic(anbsp;tis miferoSjS^ alioqui etiam omnium iniuriæ expofitos. Qug conuûnbsp;tia inferunc honeflis animis longe acerbiorem dolorem, externaenbsp;alapg.Sed fquo animo feramus,Hg enim conuitiorum alapæ,pertin/nbsp;gunt ufque ad Chrißum dominum noßrum, amp; funt in ipfo fandifi/nbsp;catae,ut non folum non quean t nos Iæderc,uerumctiam necefle habe/nbsp;ant nobis illußrem coram Deo gloriam aßerre. Sed audiamus Chriznbsp;,, ßumipfum crudeli feroorcfpondcntem.Dixiteilcfus:Simalelocuznbsp;„ tus fum,teßificarc de malo,fin bene cur me cedisCEt miferat cum Annbsp;,, nas uineSum ad Caiapham pöntificem. Quid ergo ad hæc dicemusC

Nurn Chrißus impatienter fertalapam, qj feruutam feueriter cöpel letcEc cur pereußus in una maxillam, non obuertit alteräc De hac re,nbsp;etfi periculofe in uaria hominum lurba docetur, propterea qgt; homiznbsp;nes natura fint impatientes illatg iniuri^, amp; folent quoquomodo pofznbsp;(unt,carnalis fu^ uindid^ pr^textum,ac illicitarum fuarum litium exznbsp;cufationem qugrere, tarnen piadoärina non eß propter impiorumnbsp;hominü abufum omittenda. Quare quod Chrißus alia*s docuit; Nenbsp;refißatis malo,fed quifquis impegerit alapam in dextram tuam max/nbsp;illam,obuerte illi amp; alteram,amp; ei qui te uelit in ius trahere, ac tunicanbsp;tuam tollere, permitte illi amp; pallium, non habet hanc (ententiam,nbsp;qudd Chrißus iubeat fuos in quauis illata iniuria truncos amp; ßipiznbsp;tes eße , ac ne refpondere quidem, aut conquer! de iniuria uelit, Sednbsp;prohiber, ne malum rependes malo, neue iniuriam iniuria cempenznbsp;. res,ac exigit, ut potius nouam amp; maiorem iniuriam æquo animo fe^nbsp;ras,quàm ut prior em tibi illatam illegitime uindices:Si quis impegenbsp;rit, inquiens, alapam in dextram tuam maxillam, tantum ablit, ucnbsp;hoc malum altero malo ulcifcaris, ut potius fußineas iterum percuti,nbsp;• quam malum malo rependere. Et ei qui uelit tibi tunicam tuam tollenbsp;re, tantum abfit, ut malum inféras,ut potius permittas etiam palliumnbsp;auferri,qua'm peccatumpeccato uindicrs.Exigamusigiturnunc faznbsp;'(fturn Chrißi ad hanc regulam.Pereußus enim,quid mali retuliiCPonbsp;wißet pereußorem couitijsprofeindere, pocuißet eßicere,ut nzanüs

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efU5

KOMIllÄE lOÀNNiS BRENTfl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fty

eins arefcerctypoiuiHet fulmen in cum torquere. Sed mauult non alte ram tantum maxilJam, uerumetiam totum corpus percuiiendu amp; crunbsp;cifigendûotFerre,quamkipfumpriuatauindida ulcifci, Valiquidnbsp;contra uoeationem fuam agendum (ufeipere Quid ergo facit'Tid niznbsp;mirum,quod licet. Dueftus eft ad »udicem,amp; ftatibi coram iudiceuinnbsp;öus.Percuflus io{tur,amp;' tniuria afFedus prouocat ad ius,amp; petit i'udinbsp;cis defenfione’n. Si malejnquiens» locutus (um, tenificare de malo.nbsp;Sin benc,curmeccd«sCStonuncin iuditio, in quol-cetreo eaquæncnbsp;ceflaria fuecaulTc uidfntur,exponerc. Quare Ji male ea expoiui, o-ftendCjproba. Si autem bene, non fum percutiendus, fed defend?n/nbsp;dus. Licet autem légitima defenfione uti. Cum mag’ftrafus ordmaznbsp;tus fit diuinitus bonis in bonum , cur boni iniuria affedi opem einsnbsp;non impIorarentCaut legum benefsnjs non uterenrurC certe qui ijs leznbsp;gitime utuntur,non rependunt m.alum malo, 1 ed potius uincunt maznbsp;Ium bono.Sedemur igitur bocexcmpluni Chrjftj, amp; iniut ia afïèdinbsp;omnem mali retaliationem, 8^ priuatam unididïm ita fugjamus,utnbsp;parati fimus maiorem iniuriam ferre,cp priorern peer ato adoerius denbsp;um uindicare^Quod cum ita fe habet,accedamus nunc ad coitsmemo'nbsp;randasrck’quas Petri negationcs.amp;abat autem Simon Petrus, öi cale lt; •nbsp;faciebat fe.Dixer jk ergo ei: Nurnnbsp;nbsp;tu ex difcipviis eius esCNegauit t«

ille,et dixii: No fum.’Dicit Öu unus ex feruis pÖ£iftcis,cognatus eius, lt;« cuius abfdderat Petrus auriculam: Nonne ego te uidi in horto cum ilnbsp;loclterum ergonegauit Pettus,amp; üatim gallus cecinit.Deknbunr bitt,nbsp;alij Euangeldlæ calum Petri dihgenrer amp; copiole. Id aiuem non beinbsp;unthumanoconblio. Non cnimddedanturcarnalner diuulgjtioncnbsp;tarn horrend» cafus colh gp lui, led quod faciunt,diuino iàciunt cotiznbsp;rilio,uidelicet,ui uulgent cxemplum,quod Deus uoluit uniuerfg Ecznbsp;clefiæ norum peruuîgîtumc^ elîe. Prirnum enim in Petro proponiznbsp;tur cognofeenda humana infirmiias, in grauibus tentationibus. Peznbsp;trus enim crat uir»natura,foriis Si magni acrifqp animi,id quod declanbsp;rantprimariæ illæ refponfiones cius, in interrogationibus Chrilli,nbsp;amp; incurfioeius in armatam cohortem. Adhgc, poftquam agnouitnbsp;Euangclion Chrifii, acceffit fortitudo fpiritus fanâi. Caro,inquicnbsp;ChriltuSjôC languis non reuelauit tibi, led pater meus,qui eft in ccc*nbsp;lis.Quod autem pater retielat, Ipiritu fanéto reuelat. Itaquc Petrusnbsp;munitus eratduplici fortitudinc,naturali uidelicet,6ii Ipiriiuali. Sednbsp;confideramihi, quàm lit imbecillis, in tentatione librjpfi relilt;ftus»nbsp;Non poteft eum naturalis animi fortitudo iia iuuare,ut coram ancilznbsp;hcôftet,amp; confiteaf Chriftum.Spiritus aûi laneftus quielcit mterir«,nbsp;imo etiâ expellitur,ut manifeftû fiat,quales lint naturg uires in tentaznbsp;Kioiiibus, Quid ergo in giculis tèiauonib,faciendwCNon conlida

IST CAPFT XV in. BVANff. lOANNlS,

mus noflris utribusfed agnofcamu« iioftram fmbedni’tatlt;ni,8t' faci amus^quod Chriftus monuü: Vigüaie, i’nquiens,amp;orate,ne intrc/nbsp;US in tentationes. Spiritusenim proinptus efl, caro autcm infirma,.nbsp;VuilChriftus, ut in periculisnon fteriamus ferurijfcdut expergifcanbsp;mur,8^ noftram uocanonem rapcflamus. Vult,ur in periculis non fi/nbsp;mus inflaîi fidutia noftrarum uirium» fed petamus uires ca?lcficsgt; figt;nbsp;nequibusnullahumanapotentiafonftarepotefl. Nihilem infirminbsp;US crt tarne (ibi relicta.OmnisratOjinqun Prophet3,fœrjunî,ôi ontnbsp;nis gloria eius, quafi flos agri. Quarc, prienda eft firmitas con/nbsp;ftantia é ccclo. Dcinde,proponitur uniuei fæ Ecdefiæ in Peiro^ex'nbsp;cmplum pocnitentig. Etcnim Petrus fic munitus es’at diuiro fpsritu,nbsp;ut Satan no potuiiTet eum tarn bcrribtliter deijeere, nifi hoc ipli diu|nbsp;nitus cocefTum fuifiet.Sic rm Chriftus fjgniftcat,cum ait ad Pecrum,nbsp;Simon,Simon,Satan expetiuit uos,uc aibrarec ficut triticum. Nonnbsp;cxpetiuiifet autem Satan incurfionem in Pcirum,amp; expugnationem,nbsp;fed ipfe in eum,fine ulJa moi a, 0^ expetitione graflàrus eirer, n ift ui /nbsp;difletipium (icdiuinitusmunit«, ut nôpotuilict ei locus inuadendinbsp;cum ,nedum expugnaodi. Sic Satan non potuit fæuire in lobem, nifinbsp;antepoteftatea Deo accepta. Sicnonpocuiftet Dauidem, regent ÔCnbsp;Prophetam fpiritu fando optime munitum, in horrenda ilia fcckranbsp;adulterq amp;’ bomietdq impellet e ,nifi Deus connsuiflet*Deus aûtnônbsp;conniuiflet ad tantam Satanæ tyrannidem, necconcefliflTet ei, ut ff(nbsp;in fandos graflaretur, nifi uoluiflet his (andorum cafibusmagnumnbsp;benefitium in uniuerfam fuam Ecclefiam conferre. Ac ante quidemnbsp;commemorauimus unum bencfiti} genus,uidelicet, qgt; conniuerit adnbsp;lapfus fandorum, ut in imbccillitatibus eorum, agnofcamus amp; no/nbsp;ftram ipforum imbecillitatem. Alterum autem benefiti) genus eft,nbsp;ut in fandorum pocnitcntia,habe3mus excmplum pœnitenti3c,amp; adnbsp;uerampœnitentiamexcitemur.Nam quod ad Peirumaitinet, defignbsp;nauithac abnegatione fcelus longe omnium maximum. Nonenimnbsp;fimpliciter negauit Chdftum,fed iurauit etiam èi. execratus eft feip/nbsp;fum,(i noflet eum.Itaqueabiecit à fe Chriftum,fciens amp; prudens, acnbsp;amifitfpiritum fandutn,tradiditcpfeipfecaptiuumSaianæ. Quidnbsp;hocfceleremaius autdiciautcogicaripoteftc Non inuenies in totonbsp;orbe terrarum hominem,qui borribihus Deurn abnegauerit,c^ Pc/nbsp;trus Chriftum filium Dei abnegauic. Ec tamen,cumreuertereturadnbsp;Chriftum, amp; agerct pocnitentiam, non folum confecuius eft peccatinbsp;uenia(n,uerumetiam reft itutus eft iuo minifterio, èi ornatus ampliPnbsp;fimisdonisfpiritusfandi.Ei(ienim Petrus abiecit Chi iftum,Chrinbsp;ftus tarnen nonabiecit Petrum* Ego rogaui,inquit, pro te, ne defiti/nbsp;at (ides tua^hoc eft,Tu quidem defines a me, ego autem non defici/

am

HOHItïAE lOANNIS BRENTlï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yis

atn 4te» Ofoenim Deumpatrcmme-um,ut pateattibUrcrumrccep/' tus ad ueram fidem, fed quam ob cauframC Chriftus non abiecit Pe-*nbsp;trum,fed orauit potius pro eo’ut refipifcerec* Num hoc fadû e(t. Pcnbsp;tri tantum nominee' nihil certe minus, fed fadium eft propter uniuernbsp;fam Ëcdefiam, uthabèret in Petro exemplum poenitentiæ. Sic enimnbsp;addit Chriftus:Et tu aliquando conuerfos,confirma fratres tuos, hoenbsp;cftjTuura exemplum confirmet Ecdefiam,ut fciar,lt;j' etiamfi quifpi/nbsp;am grauiitime peccaueric, tarnen fi conuertitur bc rcfipifcit pateat einbsp;peccati uenia»Sic amp; lob cuomuit horrendas blafphemias aduerfus dcnbsp;um.Et tamen,cum agerct poEniientiam,confecutus eft ueniam. Sic èCnbsp;Dauid peccauit grauiffimc, fed conuerfus, amp; poenitenciam agens re-'nbsp;ceptus eft in gratiam.Quid dicam de PauIoCEtfi enim initio non ag^nbsp;nouicChriftum,tamen erat in populo Dei, 81'babcbat zelum Dei,nbsp;Peccauit autem tam horribiliter, ut compulerit homines blafphema^nbsp;re,amp; tradideritpios propter confeiTionemChrifti trucidandos,nihilnbsp;ominus tarnen,cumconuertereturSdageret poenitentiam, recepneünbsp;Deus ingratiam,Dicicenim Hieremias, Vulgodicitur:Sidimjfericnbsp;uir uxorem fuam,amp;rccedcnsab co,duxeriiuirum al£crum,numquidnbsp;reuertetur ad eum ultra C Numquid non polluca amp; contaminara eritnbsp;mullerillaC’ Tuauiê förnicataes,cumamatoribusmuliis. Tamenrenbsp;uertere ad me,dicit DOMIN VS, 5C ego fufcipiam te. Et itcrum; Sinbsp;pœnitentiam egerit gens lila a malo fuo,quod locutus (urn aduerfusnbsp;cam,agam amp; ego poenitentiam fuper malo,quod cogitaui uifaceremnbsp;ei. Et Dauid hortatur fuo exemplo,ut conuertamur ad Deum, èi refinbsp;pifcamus,Exquifiui,inqaiens,OOMIN VM,amp; exaudiuitme,amp; exnbsp;omnibus tribulationibuseripuit me.Acceditead eum,amp;illuminabinbsp;mini,amp; facies ueftræ non confundentur,Eccc ifte pauper clamaun,ecnbsp;dominus exaudiuit eum, amp; ex omnibus tribulaiionibus eius faluauitnbsp;eum.Idem amp; Paulus docet:Cerius,inquiens,fermo,amp; dignus,qucninbsp;modis omnibus amplcciamur,quod lefus Chriflus uenit in mundu,nbsp;ut pcccatoresfaluosfacerct, quorum primus fumego, Verumideonbsp;mifericordiam fum adeptus, ut inmeprimooftenderet Icfus Chr4lt;nbsp;ftus omnem clementiam ad exprimendum exemplar his, quicreditu/nbsp;ri effent in ipfo in uitam ^ernam. Vides,Deum conniuiffe ad horridnbsp;biles cafuspræcipuorum in Ecclefia heroum, amp; poHea conuerfos re/nbsp;cepiffe in gratia, ut his exemplis omnes homines ad conuerfionemnbsp;excitarentur,amp; poenitentiam agerent, ac ueram uitam confequer en/nbsp;tur: Viuo ego, dicit DOMIN VS,noIo mortem impi),fed magis utnbsp;conuertaturamp;uiuauObferuabileeii ô^commemoratione dignum,nbsp;quod Ecdefiafbei fcriptores de fando Martino teftantur. Hie enimnbsp;ucnoie uoabatur Epifeopus, ita eciam uere fungebar ofEtio epifeo/

îN CAPVT XVIÎT. EVANG. JÓANNlS.

jpi. Nam cum cos,qui lapfi qutdem effent lo grauiffima cri’mina» poe * nitentiam aût 3gerent,ac peterent pcccatorü uenfam, per Icfum Chri/nbsp;ff um feruatorem noffrum, pronuntiaret publica abfolutione liberosnbsp;coi am Deo à peccatis.Satan feueriter reprehendit ipfum, non oportenbsp;re,inquiens cos a'peccatis abfoluere, qui fceleribus fuis baptifmumnbsp;commaculaffent,ac amififfcnt. enim fieri poffe, ut fic grauiffi/nbsp;me lapfis ulla preffetur à DOMINO clemcntia.Hic ergo Martinus, ’nbsp;ut crat uir magno fpiritu præditus^aduerfus Satanam exclamauit. Sinbsp;tuipfe,inquiens, execrandcfpiritus, ab hominum infeftatione defi/nbsp;fteres,amp; tefadorumtuorum uel hoe tempore , cum dies iuditij innbsp;propinquo eft, pceniteret, aclefum Chriffutn etiam pro te paf/nbsp;(umcredcres, egoconfifus in DOMINO, polliccrer tibi dementianbsp;Chrifti. Vndc autem Martinas banc fidutiara haufitCnon certe ex hunbsp;manis conieduris.aut conff itutionibus, (cd ex ipfoEuangelio Chriznbsp;fti,adcocp ex ipfis Petri amp; Pauli exemplis. Vidit Petrum grauiffimenbsp;lapfum, V idit Paulum crudeliffimc pcrfecutum effe Ecdefiâ Chrinbsp;fli,Slt;^ tarnen uidit ambos, poft^ conuerfi fuerüt ad CXDMIN VM,nbsp;confecutos ueniam, reccpïos in gratiam. Etfi enim aut damnafti,nbsp;autcrucifixifti,autabicciRi,feu abnegatione, feu alqs peccatis Chriz.nbsp;ffum, Chriftus tarnen te non abiecit, fi modo reuertaris. Reucriercnbsp;tantum,ót Chrilïus paratus eft te recipcre,N^m,quod Chriftus alia'snbsp;dicit, Peccatum in fpiritum fandum non remitti nee in præfenti neenbsp;in (uturo feculo,non hoe uult, qp fit aliquod peccatum, pro quo ipfenbsp;non fatisfeccrit,8^ cuius ueniam confequi non poffitis, qui agitpœznbsp;nitentiam,ôlt;!; uere credit in Chriftum,lpfe,inquit loannes, eft prop!/nbsp;tiatio pro peccatis noftris, non pro noftris autem tantum, fed etiamnbsp;pro totius mundi.Et Paulus; Idem DOMIN VS,inquit,omnium dinbsp;ues eft in OMNES inuocantes fe. QVISQ VIS enim inuocaueriinbsp;nomen DOMINI,faluus erin Quare Chriftus nequaquam docetallnbsp;quod effe peccatum,quod non remittatur, etiamfi quis conuertatur,nbsp;èi. agai ueram poenitentiam,Sed tantum confert inter fefe genera pecnbsp;catorö,ut oftendat alia effe leuiora,quæ uidelicet habent quanda exznbsp;cufationê,alia aût effe grauiora, quse nullam prorfus haboit neccoranbsp;deo nec cora holbus exeufationê, amp; quof^ itiiqtas autimpietas maninbsp;feftior ac magis perfpicua eftqu^ poffit negari, aut ullo colore denbsp;Fendif Interim aût tanta non eft, ut non condonetur a Deo,ff conuerznbsp;fusegeris ueram poenitentiam, quemadmodu alias copiofe expofui«»nbsp;mus.Quare nihil nos iamamplius remoretur, quin ftatim expergiznbsp;fcamurad agendam poenitentiam oim delidorum noftrorum, ut reznbsp;miffione eorum accipiamus per Icfum Chriftum DOMIN VM noz.nbsp;ffrum,qui eft unà cum patre amp; fpiritu (andp Deus benedidus in feznbsp;cula, Amen*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HOMiz

HOMILIÄE 10 ANNIS- BRENTlfc

C’nquit^îl Caiapha in prætoriumærat autem mane,8^ ipfi pen intro** ierunt inprætorium,jie contaminarentur,fcd ut ederant pafcha. Bxi/ *«nbsp;uit ergo Pilatus ad eos foras,amp; dixit: Quam aceufationem affertis ad **nbsp;uerfus hominem huncT Pilati nomen inter Chriftianos tam ex ipfa **nbsp;palTionis Chriftihiftoria,^éSymboIorcligionisnoftræbene no/nbsp;bile eft. Fuit autem Pilatus, religione Eihnicus, off itio 8lt; dignitaicnbsp;prlt;e(es Iudææ,qui a Romano Cgfare,ad gubernandam ludæam ordtnbsp;natus erat«Âcfuit multis ÔCmagnis uirtutibus ornatus. Sed quia nonnbsp;habuicueram Dei cognitioncm, 8Ccaruitfumma omnium uiriute,nbsp;quæ eft fides in Chriftum,non fuit Deo propter politicas fuas uirtunbsp;‘ tes acceptus.Dc qua re poftea. Euangcliftg autem defcripferunt magana diligentia,eä quæ de Chrifto coram Pilato aâa funt,id quod nonnbsp;eftfine fingulari Ipiritus fandi coufiliofadum. Vidit enim fpiritusnbsp;(uturum,quascalùmnias congefturi elTent in lefum Ghriftum,tam lunbsp;dgi cp Ethnici, ut eum inuifum amp; odiofum redderent. Nam ueteresnbsp;ïudæi tradunt Icfum quendam, qui fuit tempore Hircani filq Simo/nbsp;nis Maccabgijhorrcnda fcelera defignaffe.Ea iuniores referont in le/nbsp;fum POMIN VM noftrû Chriftum, lulianus aût Imperator, iufti'tnbsp;odio Chriftianæ religionis, libellum quendâ, cui titulus erat, Adanbsp;Pil3ti,ôlt;J in quo maxima fcelera de Chrifto côfida continebanf, uuPnbsp;gari,ac etiâ pueris in (chola difeendü proponi. Hgcprguidens futuranbsp;ipiritus fandus, excitauit Euangeliftas.ut quæ coram Pilato de Chrinbsp;fto ada funt, diligêtiftime liter i s mandarent,quo non folum tempusnbsp;ipfum uite amp; conuerfationis lefu Chrifti in hoc mundo,nomine Pilanbsp;ti,notareiur, amp; uanitas Iudæorum,cransferentiû fcelera Hircanici fuinbsp;ïefu,innoftrum lefum Chriftum pcrfpicuafieret,fed etiam impudent,nbsp;tiflïma Ethnicorum mendatia manifeftis teftimonps refutarentur;nbsp;Quare amplcdamur h^c Euangeliftarum feripta magna obferuantia,nbsp;ut aduerfus uirulentas impiorum calomnias probe muniti fimus.Pornbsp;ro,Iudgi,qui adduxerunt lefûrn a Concifio ad Pilatum, non introeûçnbsp;Cl iij

IW ,CAVVT XViîl. BVANe. lOAWHlS»

âiprætoriûyUidclfcetneimmundi rcddcrenccÔiagione domus BÎW nkijfed ut mundi amp; puri uefctreotur agno pafcliali. Vide mihi, quenbsp;fo te,prcpofteram ludçorum iuftn»â,Non introeunt m domum Ethgt;nbsp;nid,ne fiant immundi. Intérim autem non metuunt fibi ah immundînbsp;tia,etiamfiodio,inuidia,conuKns,agt;ntumelt)s,S«f homiddiografîeanbsp;tur in hominem innocentem. Talis dî etiam iufiitia bypocritartin»nbsp;p2p»flar«m,amp;^ Mcnathotum. Hinitsuunt, ncccntaminentefucarxnbsp;nis in feda fexta, ain geftatione uuJgarjs uefiitus, aut intermiHïoncnbsp;borarumbeaîæ Marie uirginis. Qued autem ardeant magno odiànbsp;sduerfus proximum,q) eîatiffîmo hntanimo,qudd furentur, prcdetinbsp;lur, fcorfetîP.frjîirgines uitient,adulteria defignent,amp; multa alia hornbsp;reoda feeler a fadani,hic nullus aur paruus admodum metus cft contanbsp;minationis» Quæeftifia uanifTima hypocrifis, autpotm» inianiaf,nbsp;diennt: An non melius eft,ucl (altem parum boni facere, omninbsp;gt; no nihîl; An non utilius cft, ft quis omnino (edari uoluerit aut rapiznbsp;nas aut feorta, ut abftineat aliquot diebus abefu carnium, ut necjfnbsp;carnjbus,nccarapinisamp; fcortisabfl:ineatC Non iam fermo nobis eftnbsp;de eo bono opcre,quod ex mandato DOMINI facere debemus» Tanbsp;le enim opus fadendum,qoiuis quouis tempore fufdpere debet. Sednbsp;loquimur de eo bono opéré, qd per (e indtfferens eft, coUocatur sa/nbsp;tembumanis confiitutiontbus in bonorumoperum genere,quahanbsp;innumera funt in rehgionepapifiica amp; monalîica. De tait bonorumnbsp;operum genere fentiendum cil, quod multo utilius fit ea prorfus inznbsp;termittere,^ unâ cum fceleribus fiicere. Primum enim, opus quodnbsp;adcoicndum Deum, non ex uerbo DOMINI, fed ex humants manznbsp;datis amp; confiitutionibus lufeipitur, non meretur nomen bcniopc/nbsp;ris.aut diuini cultus,fed reqeitur a Deo.Dicit enim Cbriftus ex Efaznbsp;ia:Prufira me colunt, docentes doârinas, precepta hominum. Ex innbsp;Efaia capite primo, damnantur etiam (àcrifitia,amp; ieiuni3,amp; celebraznbsp;tioncs dierum feftorum, qup ab impoenitentibus peragebantur. Nenbsp;oHèraiis, inquit, ultra facrifitium frufira: Incenfum abominatio ednbsp;mihi Neomeniam amp; (abbatum,amp; feftiuitates alias non feram. Et ad/nbsp;ditur caufla: Quia manus ueftrç fanguine plenæ funt. Et tarnen hjeenbsp;inltiiuta erant diuina lege, quanto magis abominatio funt corâ DeOnbsp;ea opcra,quç humana tantum conftitutione Deo pro cultu ab impoeznbsp;nitcntibus,amp; fceleraluapr^adcfedantibusobiruduntur. Deindenbsp;tale genus bonorum operum pugnat cum diuina lege hoc ipfo,quddnbsp;huius ofTitium (it, hominem in agnitionem peccati ducere, amp; reueUnbsp;re ei magnitudinem iniquitatisplla autem (unt opercula iniquitatis^nbsp;amp;fiunt ad occultanda èC. tegenda peccata, Quæ autem pollet effe

tlOMILIAE ÏOANNIS BRENTfl.

rius operis ucilitas, quodcum ofRtio diuinæ Icgis pugnatCPrgtcrea, hoe genus bonorum operum^quod ex humanis mandatis inßituitur,nbsp;folet ferre non tantum ad occultanda coram hominibus, fed etfam adnbsp;expfanda coram Deo pcccata fufcipi.Hgc eft impia idolatria ,5^ pugznbsp;nat cum Ghrifto ipfo ac uero cius ofïïtio» Solum enim opus Chriftj,nbsp;folum (acrifïtium Chrifti expiant peccatanoßra coram Deo, Cum i/nbsp;gitur expiatio peccatorum transfertur in opus humano mandato in(linbsp;tutum,peccatur in maießate Chrifli, Quod cum fit horribüe fcelus,nbsp;fieri non poteft, ut aliqua fit utiltras eius operis, quod tam cum offi*nbsp;lio diuinæ legis,cp cum offitio Chrißi amp; Èuangelq eius pugnat.Scdnbsp;rtuertamur ad Pilatum, qui etfi Ethnicus 8c alienus fuitâ uero amp;nbsp;'üo Deo, tarnen maiores habuit uirtutes, ip hi crudeles ludæi, qui fcnbsp;populum Dei iadabant, Cum igitur ludæi nollent introire in praetonbsp;rium » Pilatus extuit ad eos foras. Hæc eß magna uirtus moderatio/nbsp;nis, PotuifTet Pilatus fuo iureuti,amp; cogere Iudcos,utad fein præto/nbsp;tium introirenttSed quia uidet gentem eße pernicaciffimam Qbßinbsp;hatiffimam, amp;intclligitfummam ius fummamfæpeefleiniuriam,nbsp;ïdeo mauult fuo turi cedere,amp; ad Iudgos,quafi ipfot^ fubditus,exire,nbsp;«lioriiatcm fqam in re non admodum neceffariatueri.Obferuabi/nbsp;lis uirtus tam magifiratui priuatis hominibus. Vulgo dicunt:Q.uinbsp;nefcit difrimularc,ndfit imperare,imonefcit etiam feruire, adeoquenbsp;üiiam inter homines ducere.Quid enim humanauiia aliud eß, epnbsp;ror amp; confufioT’ Quare,qui in hac conßifioneomnia in fuura ordmènbsp;uiolenier redigcrc conatur,fieri non poteß, {juinmaiorem excuet renbsp;rum perturbationem. Si Roboam ßlius Salamctiis non tutatus ef/nbsp;(et dur iter ius fuum,confcruaffet totum regnum paternum. Nunc,c5nbsp;mäluit pertinax eße,^ mitis,quantum,obfeao,damnum dedit fiznbsp;bi amp; regno. Si Ahab rex Ifrael remififTet ius fuum, quod uidebatupnbsp;fibi de Ramoth Gilead habere * non obieeißet fc ÔC cxcrcitum füuinnbsp;extremis periculis, Demittamusigitur nos ad aliorum infirmitates*nbsp;quot;èi portemus inuicem altj aliomm onera,ut tarn publicam quâm prirnbsp;uatam tranquillitatem conferuemus.Sequitur in Pilato etiam alia uipnbsp;tus. Quam, inquit, accufationem aßertis aduepfus hominem honc^nbsp;Non uultfententiam pronûtiare,aut reum condemnare.rtifi antecûgnbsp;nita perfpedaque caußa. Hoc enim oßitiuro exiguni a* ludice omlt;nbsp;nes leges, tarn naturalcs,qua‘m pohticæ.Sed ludæi tara fcclerati font,nbsp;ut ad iuuandum hac in parte oßitium boni iüdicis,operam (uamcotinbsp;ferre prorfus recufent.Refpondetunt enim,amp; dixerunt ei; -Si non c(/ ‘ *nbsp;fet hie nocens, haudquaquam tradidißemus eum. Vide iniquißi/ * •nbsp;marahorumnebulonum arrogantiamgt; Damnaueranc antea leftim,

U iiq

îîj CAPff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BVANG. rOANNïSgt;

10 fuû Concilio,ut ipfisquidem uidebaturjegitime, auditîs fiibus.Nunc autem,aim ciuilts magiftratus cxigit ab ipfts pro fuo ofnbsp;fiti'o rati'oncm huius iudnf) aut condemnationis ,tam fuperbe,tanlt;nbsp;que arroganter refpondent ei,ut palam fignificent fc exigere,ut maginbsp;ftratus non folum déferai fuum off itiû, amp; cauffa nondum perfpeâa»nbsp;reum condemnet, uerumettam agnofeat fententiam ipforum non*nbsp;dum ne auditam qufdem pro oraculo fpiritus fandi, quafi ipfi erra/nbsp;re aut labi non queant. Quid bac poffulatione inipudeniius Sednbsp;quemadmodum Romani Pontifices gloriantur feluccefforesôd bae-*nbsp;redes Leuitici Pontiffcatus,ita etiam hæredes funt impudently Leuinbsp;tieorum Pontificum.Cum enim in controuerfrjsrcligionis prouoca*nbsp;lur ad kgitimam pq Gjncilrj cognitionem, poffulant Romani Pon/nbsp;tificeSjUt non folum ipfi cum fuo corpore babeantnr pro iudicibus*nbsp;uerumetiam ut priufquam fententiam dixerint, promittamus noànbsp;cam pro oraculo fpiritus fand» accepturos, amp; obligemus nos obediSnbsp;ter agnituros, qukqd ipfi ioGondlio decreuerint ac ßatuerint. Diznbsp;cunt em. Concilium errare non poffe.Et putât Concilium bcclcfiaßlnbsp;cum, tale quid effc, quale eft in Romano regno luditiom, quod uo*nbsp;«int,Cameræ. Sicut enim null i conceditur, ut ab buius ludiiij fenteiinbsp;tia ad aliud apprllet,quódfit fummum amp; extremum in Romano itiMnbsp;pet io ludicium,ita fentiunt no licerc fententiam Çonciltj detredare^nbsp;quód in Ecclefia non fit alia major Concilio autor jt». Sed ut pofttanbsp;latio Pontificumeftimpodenti(rima,itactiamrationes eorumfuntnbsp;uaniffïmæ. Nam quod de Concilijs dicunt, ea non poffe errare, perznbsp;fpicuum eft mendacium. Vide mibi boc Concilium, in quo Poniifiznbsp;CCS amp; facerdotes capto iam Chrifto conueniunt. In boc enim damnâtnbsp;Chriftum ipfum. An non biceft error imptiffimosC Hoc,inquis,Iult;nbsp;daicS fuit Omcilium , non Chriftianum legitime, ut illi loquuntur^nbsp;in fpiritu (ando congregatum. Sed bi Pontifices non minus fum^nbsp;mum locum in Eccleliapopuli Deitenebant,quâm nunc teuere uMnbsp;demur Romani Pontifices.Et iadabant etiam diuinas promiffiones,nbsp;ac mandata. Ad Abrahamum dicit DcusiStatuam padum meum in/;nbsp;terme âf te,amp; inter fernen tuum poft te in generationibus fuisfeede«*nbsp;re (empitemo,ut fim Deus tuus amp;Jeminis tui poft te. In Deuterononbsp;mioaueem defententia Pontificumdicitur: Qui fuperbuerit, nolen«gt;nbsp;obedire facetdotisimperio,quicotempore miniftrat DOMINÓnbsp;Deo tuo, ex decreto iudicis morietur homo ille,amp; auleres malum denbsp;Ifraeh An non his prommioqibusöC mandatis autoritas Lcuiiiz

ÇMryt»

Î

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rrOFSTLÏAB TÖäNNIS BRÊHTanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

éónjfti PotnifïcumjörauiffimemunnauideturC' Et tarnen ïo Condlio fuoimpnflTimccrranf. Sedquidc' Certc multi oi magni erroresex**nbsp;tant, ctiam corurn Conciliorum, qua? in Chrißtanifmo cel ehr af anbsp;funt, de quibuî nunc non eft djcendi locus. Nam quod deludiiionbsp;Camera? obqcitur,magnura eft difcrimcn inter luditia politica Ecxnbsp;clefiaftica. Nam in Poliiicis ludiiqs agifur de rebus S? opibus terrenbsp;nisjin quibus uera noftrafalus ftta non eft. Quarc ctfi hç iniqua iudinbsp;cum fententia auferuntur, non tarnen aufertur nobis (alus cœleftis,nbsp;ideoque extremæ fententiæfummorum ludittorumin Politicisreg/nbsp;nis,quamuis iniquac^ tolerandæ iunt propter publicam tranquillitaznbsp;temæquo animo. In luditqsautem Bccleiiafticis tratfiatur deuerbonbsp;DOMINI,nbsp;nbsp;de rebus ad perpetuam noftram falutem neceflarqs;

In hiSjfi quid impie decernitur, amp; agnofcitur,d3mnum eft irrecupe* rabile,amp;affèrr perpetuum exitium. Accedit hoc,qudd in religionnbsp;ncnecefte habeat unufquifquc priuatus efte in uarijs dotftrinis, quænbsp;circumfcruntur,iudex, ut ueram dodrinam certo cognokat, eamquenbsp;Ctiam coram Satana defendat, quo in tentaiionibus mortisac infernfnbsp;conftare poflTit .Dicit cm Chnftus ipfe : Caucie a pfeudopropheiis;nbsp;Cognoicendi igitur funt p{eudoprophetæ,utcaucantur. Non cognonbsp;fcunwr autem^nifi cognitoanieuerbo Dei,quod nobis facra feriptuxnbsp;ra proportie Et Paulus ait: Si nos aut angelus è cœlo prgdicauerit uo/nbsp;bis Euangelion prêter id, quod prædicauimus uobis, anathema fit;nbsp;Quarcj etfi omnes alTeirores Conçût) effent, Baftlt), Chryfoftomi,nbsp;Hieronyrai Auguffini, Hilarq, amp; id genus ait), tarnen nullus plusnbsp;poffel bona conlcientia fe fententip Concili),ita fubt)cere,ut fimpbcienbsp;lerferccepturum promkteret, quiequid ibi decretumautconftituznbsp;tunreffet, fed fum probandi (int fpiritus, num fint ex Deo,6^ fpiri-*nbsp;tus Prophetarutn, ut Paulus ait, fint fubiedi Prophetts, ideo etiamnbsp;Conçût) fententia fubiedaeffe debet piorumiuditio,ôf probanda,nbsp;an fit ex Deo. Sed hspc fortaffis Trà^i^y» funi, Redeamus igitur adlnbsp;ad inftitutum. Pilatus reijeit arrogantiam amp; contumatiam Pontift/nbsp;turn. El dicit eis: Accipne eum uos,amp; fecundum legem ueftram iugt; • «nbsp;dicate cum. Prudenter fane Pilatus, quod non tra dit fe captiuum iw » «nbsp;ditio Pontificum, fed potius irridet uanum ipforum tumorcm, acnbsp;multo prudentior eft Pilatus his principibus, qui fine ulla exceptio*nbsp;ncfubqtiuntfc Pontificum amp; facrificulorum Jibidini ,accepiuri amp;nbsp;credituri, quicquid illi in Concilijs fuis accipiendum Ôi creden*nbsp;dum pronûüauerinupixerunc ergo I^d^i, Nobis non licet interfi «nbsp;U Z

IK CAPVT XT III. BVÄMG. IOANN! S.

,, cere quenquairijiit fermo lefn implcreiur,qucm dixit fignif/cans^quà morte effet moriturus» Hæcuoxamp;confeffio Iudæorum,non eff ofcinbsp;canter confideranda, quemadmodum loannes Ipfe monet» Primurnnbsp;enim hac pübbca uoce reqtiunt ludaei a‘ fc Chriftum, amp; tradunt eumnbsp;Ethnico iudici interfitiendum.De hoc enim Chrirtus ante contiona/nbsp;tus fuerat.Ecce/nquiens.confcendimus HierofoIymâ,amp;L fdius hominbsp;nis tradetur principibus facerdotum èC fcribis, 0^ condemnabuncnbsp;cum morte, amp; tradent eum gentibus ad iKudendum èi flagellantnbsp;dum, ôd crucifigendum» Cum igitur ludæi clamant nunc publice,nbsp;qudd non liccat ipfis quenquam inierh'cere, fed qudd tradant lefuntnbsp;morte in concilio condemnatum,PiIato intcrfitiendum, impletur feenbsp;mo lefujquo fignificauic, fe gentibus tradcndum,8f crucifigendum;nbsp;Deinde hæcconfeffîoludæorum,qgt; non liceat'ipfis quenÇp incerftznbsp;cerc,publicum ceffimonium eft, hoc ipfum tempus effe, quo Cbrvnbsp;ftusaduenerit. Patriarcha enim îacob,dixit:Non auFcreçur feeptrumnbsp;de Iuda,3f dux de femore eius,donecueoiat Silo,hoc eft^Mefftas falnbsp;uator. Nuncautem ludæi confitentur publice coram Pilato, qgt; feepnbsp;crum fupremse dominationisablatum fit ab ipfisquanquam in reznbsp;bus minOribus, amp; in rcligione permittebantur fuis uti legibus, laznbsp;men fuprema poteftas feu fuperioriias penes Romanos præfidetnbsp;erat» Quare confitentur fua ipforum uo(ce,Mcfriam feu Chriftum adnbsp;ueniffe. St quia eotempore,non alius erat, quam lefus Nazarenus ftnbsp;lius Mariæ uirginis, qui Si miraculis 8i dodrina illuftris eiTet, 8^nbsp;in quern omnia, quae deMcffiaa Propbetisdidaerant, competeznbsp;rent, ideo manifeftum eft, non effe alium uerum: Meffiam, praeternbsp;hunclcfum Nazarenum,necnobis aliud nomen datum elTe, in quonbsp;oporteac nostaluos fieri,qui eft una' cum patre amp; fpiritu fando Ocnbsp;usbenedidusinfecula. Amen,

HOMlLIA LVniL

VDIVIMVS contentionem quae or ta eft inter Pontifices amp; Pilatum, de actnbsp;cufando Chriffo» lih'enim poftulant,ucnbsp;Pilatus contentus effet ipforum iuditio*nbsp;Si condemnaret lefum, cauflTa nondutnnbsp;cognita» Pilatus autemreijeitimpudenznbsp;tiam cprum , Ô^ urgee, ut exponant criznbsp;men, quo lelum damnauerant. Quare,'nbsp;cum lefus antea accufatus fit haerefcos SC

• fcOMTLTÄB lOANNIS BRENTFU

f iftratufeditionis, ÔC affêâati regni» Dkunt cnim? Huncdcpre* endi'mus euerreniem gentem, ac uetantêtnbuca dare Cæfari,8^nbsp;dicentë fc Chriftum regem cffe » Habes fgit duo longe oîm maximanbsp;criniina,quæ in lefumChriftum congeruntur,uid€licct, blafphemi/nbsp;am,amp; feditionem^ quorum alterum Deo, alterum ciiiiJi magiflratufnbsp;fuam maieftatemdetraherc conatur * Solenneautem eft, qgt; hic muanbsp;dusaccufetChriftumamp;piamdoétrinam bUfphcmiæ bi feditionis»nbsp;Quefo igimr te, dicitonobis, cur fumma heccriminaconfcrri foJcntnbsp;ïn Chrißum innoceotiffimum, bi dodrinam fandifrimam Numnbsp;liicmundus frontem its perfkuit, uthocfaciatfine ulla ueritatis aucnbsp;lioneftatisfpecie Nibiicerte minus* Non enim uultutderi autua/nbsp;nus,aut impudens ,aut mendax. Primum ergo, pia doârioa damnatnbsp;falfa amp; impia facra,fed quæ hic mundus iudtcatjeffe pqiTtmanbsp;nbsp;nbsp;Deo

Bcceptifsima. Deinde docet quidem ciuilt magiftratui diligentifsime obediendum efTe, fed interim docet etiam maiorem amp; potentioretnnbsp;«flc magiûratum Dei cœli, prlncipis huius terræ,ideocp fi prin*-ceps terræ lubeac aduerfus principem ceeli peccar e,docet plus obedi/nbsp;«ndumefTcDeo,quâmhominibus. Acmonetquidem Cpfari dan/nbsp;dum eiîc,quæ funt Cæfaris, fed addit, Deo etiam dandum etTe,quænbsp;funt Dei. Ex h is arripiunt impq, qug fuo inßiruto apta uideocur, ÔCnbsp;tiocifeiantur dtxftrinam Chrifti abolere facra,5^ abrogare legitimumnbsp;tnagiftratik Sed fi rem probe cxpendetis, quid poteß dici impudennbsp;tiusçNulla em doôrma tft, quæ amp; uere pia facra retftius tradar,amp; cinbsp;uilem magiftratû maiori honore atîiciat,cp doârina ChrtCti.Quod,nbsp;cû difputatio,quâ ChrtHus cû Pjlato,dc regno fuo habet,aliq modonbsp;cxponat,accedemus ad ealt;n percurrendâ.Nam,cû Chrißus accufatusnbsp;cflTctjqp pdicarei fe efïe Regem ludæoiît, fufcipit Pilatus hanc rem dinbsp;iigentius cognofcendâ.lntroiuit ergo iteRî in prætoriû,âf uocauit le/ lt;»nbsp;fum,amp;dixit ci.Tu es illc rex ludæorûç'Refpondit lefus. A temetipfo * lt;nbsp;toc dicis t an ali) libi dixerût de meChoc eft,Si tuipfe hoc fingis, iam« •nbsp;libirefponfumeß.Noneinlicet ludicî crtmina inreum fingere. Sinbsp;autem ali) commemorarunt tibi,qudd ludæis promiflusficChri/nbsp;ftus rex per Prophetas, amp; qudd ego fim is rex, tui futfïet offitt) dili/nbsp;gentereain Prophetis cognofcere, amp; inter fc confcrre, num quaenbsp;de Chrifto regc prædida funt, in mccompetant: Refpondic Pilalt;* *nbsp;tus:Numquid ego ludgus fumCGens tua amp; Pontifices tradiderunt te * •nbsp;mihi, quid fcciftiC' hoc eß,putas ne me curare, quae ueftri Prophetac **nbsp;de Chrißo rege fomniauerintC Quid ad me ludaicæ illae nugas cDcnbsp;te amp; tuo capite agicur. Traditus es mihi a tuo populo,amp; Pontt*nbsp;ficibus, ut reus, maximi alicuius feeler is« De hoc agitur^rcfpondt^

IN CÄPVT XVIII. EVANG. lOANNiS.

• • gt; quicjmali comtnifens» Refponditlefus: Regnum meum nop

*gt; ex hoc mundó» Si ex hoc mundo effet regnum meum, miniftrirnei

• • « uticp decertârent,netradererludæis« Nunc aucem regnum meu nonnbsp;»• eG:hinc.Sicut paulopo(l,cum Pilatus arrogaretfibipoteftatemunç

necis in Chriftum,gratiffimerefpondet ci Chriftus:Non habores potellatem aduerfum me ullam, nifi tibi datum effet r fupernisyita ôdnbsp;hoc loco,cum Pilatus fignificat ludgos tantas habuiffe uires,ut potuenbsp;rint Chriftum cap€re,amp; ipfi eum tradere,non commtttit Chriftus,utnbsp;idnon reFuret.Captus enim efi ChriAus amp; morti traditus,non hominbsp;num poteflatejed Dei patris fui uoluntate.Nec Iudgi,ncc Pilatus,u/nbsp;na‘ cum omnibus uiribusRomani Impert] potuinèot uel unum pilumnbsp;capitis Chrifti mouere,nin Deo patri ficuiCum fuiffet,amp;nifi uoluiPnbsp;fctChrifti fui regnum non effe mundanum,fedccelefte*Siregnuninbsp;mcUjingt^cffet ex hoc mundo, miniftri mci utic]^ decertarent,*ne tra/nbsp;derer ludæis.Nuncautem regnunt meum non eft hinc«Hoc unumeftnbsp;d idu é præcipuis fentettjä totius faerg fcripturg, ideoq^ fumma obfernbsp;uâtia confiderandû» PrindpioemChriftus docethic non unum tinnbsp;mundum,non unam tantum uitam effe,fed duos effe mundos,amp; du^nbsp;as uitas. Alius et^ mundus eft cxternus,et uifibilis,qui incepic effe,nbsp;cum ante no fuiflet, amp; tranfibit,acmutabitur.In hoc mundo funt Ccenbsp;Jum Ct terra,plantg animâiia,8c reliqua,qug in primo apice Genenbsp;feos defer ibuntur. Alius mundus eft fpiritualis^cccleftis, amp; perpctu*nbsp;us,in quo funt Deus pater filius amp; fpiritus fandius, AngeIi,Dæmo^nbsp;nes, Aeterna iuftitia amp; foElicifas,ac æterna impiecatis damnatio. Nclt;nbsp;ceffeautem habent omnes homines ex illo corporali mundo, in huncnbsp;fpiriiualem, per mortem amp; refurredionem migrate: Venict bora,innbsp;quit Chriftus,in qua omnes,qui in monumentis funt, audiec uocemnbsp;filq Dei,8^ prodibunt,qui bona fecerunt,inrefurredionem uitg,qulnbsp;uero mala egcrunt,in refurredionem condemnationis. Quarcfàcef/nbsp;fant hinc Epicurgi,amp; fcelerati homines,qui cotemnentes omnia, qugnbsp;de alio mundo è teftimonijs Propheticis amp; Apoftolicis dicuntur, colnbsp;locant omnem fpem fuam in hocpræfenti mundo,et turn fe ueram foenbsp;licitatem cofecutos putat, cum uoluptatc huius corporalis mundi firnnbsp;untur.Deindc Chriftus exponit,cuius mundi fit regnum fuum.Exponbsp;nit autem hac collatione conditionis regnoruni huius amp; alterius mnnbsp;di. Alia enim eft conditio regni huius corporalis mundi,alia eft regz

, ni cocleftis mundi. Nam conditio regni huius corporalis mundi eft,' miniftri régis decertent pro fuo rege,ne ab hoftibus capiacur 3^ ocnbsp;cidatur. Chriftus autem capitur a fuis hoftibus amp; occiditur. Qua/nbsp;re perfpicuum eft, regnum eius non effe huius corporalis mund/«nbsp;Bit hac conditioneetiam alise Confidcrandae funt« Nam fubditi regninbsp;huiugt;

HOHILIÄE 4OÀNNIS BRENTH.

huius corporalis mundi, fonferunt in regem fuum externa tributa, cenfus, Sc ueâigaïia» In Chridum autcm nihil talc confcrtur , imonbsp;nc cantillum quidcm rcrum propriarum in terra ei relinqtn’tur,nbsp;ubi capat fuum rechnet» Regnum igitur eius non eft ex hoc mun^nbsp;do, Sednon folumconditiones fubditorum, uerumetiam Regumnbsp;oftenduntdifcrimenregnihuiusmundijSCregni Chrifti, Inrcgnonbsp;etiim huius mundi, rex cogit armis corporalibus fubditos fuos adnbsp;obedientiam, Chriflus autcm non utitur armis corporalibus, fed prgnbsp;dtcst Euangeh'on fuum , amp; uocat ad obedientiam populum fpon/nbsp;taneum. Rexhuius mundi fert leges politicas, Chriftus autem nonnbsp;fert ullas politicas leges. Rex huius feculi défendit externis armisnbsp;fubditos fuos ab incurfu hofliü, SC fummis uiribus contendit, nc fubnbsp;diti fui alteri domino aut régi fubijîiantur. Chriftus autem non de/nbsp;fendit fuos corporalibus armis, fed finit eos diripi,nec curat cui do/nbsp;mino aut regi in hoc mundo fubqtiantur. Rex huius feculi honorât flnbsp;deles fuos feruos magiftratibus, ölt;^ditateosopibus huius mundi..nbsp;Chriftus autem non honorât fuos miniftros magiftratibus, fed fub/nbsp;f)cit eos feruitutibus,ncc ditac eos corporalibus opibus, fed obqcit ipnbsp;fospaupertatijcuius rei exempla habes in fidclifTimis eius miniftris,nbsp;Petro amp; Paulo» Qùare manifeftum eft, qgt; regnum Chrifti non fit exnbsp;hoc mundo. Ex quö ergo mundo eftç’Exaltero illo fpirituali amp; cccnbsp;lefti mundo. Id autem perTpicuum redditur ex benefitqs feu,uc uocat,nbsp;feudisregni fui.Chriftus enim confère in fubditos fuos, qui funtcre/nbsp;dentes in «pfum, ucram iuftitiam, quia expiât peccata eorum,8ii do/nbsp;nat cis fuam ipfius iuftitiam,ut etfi habent adhuc peccatum, tarnen idnbsp;condonetur,amp; imputetur eis uera amp; perfeefta ipfius iuftitia» Hæc auznbsp;tem iuftitia non eft corporale amp; terrenum bonum, aut feudum, fednbsp;«ft fpirituale amp; ccelefte» Chriftus dat fubditis fuis fpiritum fandtim,nbsp;quo amp; corda cœlefti gaudio perfunduntur, amp; caro mortificatur, ucnbsp;feruiat iuftitiæ. Spiritus fanÄus autem eft cccleftc donum, amp; non ternbsp;renum» Chriftus conferuat fubditos fuos in morte, ut eiiamfi compunbsp;trefcant amp; in puluerem foluantur,ac difperganiur,tame non pereant,nbsp;fed uiuant in ipfo,amp;refufeitentur ad æternam beatitudinem» Con/nbsp;feruari autem in morte,amp; perpetuo beatam uitam in coelo ducerc,nönbsp;funt terrenajfed cœleftia 8C diuina dona. Perfpicuum igitur eft, q? rcnbsp;gnum Chrifti non fit ex hoc corporali, fed ex cœlefti mundo, Hæcnbsp;de regno Chrifti diligentiftimeconferuanda funt, ut ex his aftuefia^nbsp;mus æquo animo ferre incommoda amp;aduerfa huius muodi.Nam,nbsp;cum itî ChriftumcredimuSjcfficimur membra amp; confortes Chri/nbsp;fti per fidem.Quarc,quemadmodum Chriftus cum capitur et crucifinbsp;giiur,nonficperturbaiur,utgrafretur uiruleniia aduerfus Deum^

ïN CAPVT XVIII. EVANG. lOANNlS.

q? deus non i'uuet ipfum externo auxih’o, fed folarur fe ex condnipnf/ bus regni fuk Si rcgnum, inquiens, meum effet ex hoe mundo,rertenbsp;miniftri mei decertarent pro me,ne traderer ludæisj’ta Si nos, qui funbsp;mus membra Chriftiji afiligimur in hoe mundo, nccuidemus ulUnbsp;maïorum aut leuationcm aut Iiberattcnem,non fr£ngamuranimo,qpnbsp;nulla pateat nobis in boe feculo euafio,fedreuocemus in animü pro^nbsp;prietates regni Chriff i feruaroris noftri» Si enim regnum Chrifti rc/nbsp;gis noffri effet ex hoe mundo,Chriffus teneri non poffer, quin mittenbsp;rec miniffros ruos,qui fine mora nos afffidionibus buius feculi libe/nbsp;rarcnt.Sed regnum eius non eff ex hoe mundo. Non confequimur fanbsp;nitarem corporis, fed confequimur in Chriffo ueram iuftiiiam, quænbsp;eft (anitas totius hominis. Non accipimus multas terrenas opes, fednbsp;accipimus fpiritum fandum,qui implec corda noftra ecelcftibus opinbsp;bus.Nó euadimus pericula corporalis mortis, fed refurgemus a' mornbsp;te ad uitam perpetuo fœlicem.Bono igitur animo fimus,qp in Chri?nbsp;ftoó^ propter Chriffurn eertocognofcamus, nos in aduerfis huius fenbsp;culi haudqua^ perire,etiâfipireuideamur.Sed quid hiefadamusfnbsp;Si regnum Chriffi non eff ex hoc mundo, Si bona regni eius no fuutnbsp;corporalia,amp; terren3,qua fronte inuocabimus deum patrem propternbsp;Chrißum, ut ea bona in nos conférait An fortaffis no licet deum prenbsp;cari,ut det nobis fanitatê corporis. Si alia corporalia bona, q? regnunbsp;Chrifti non fit ex hocmundo,nec ex bonis buiusmundic'Certe licec»nbsp;Bona enim corporalia funt benedidio dei,cur igitur non effent «Ideonbsp;petedacEt Chriftus ipfc iuffit nos petere panem quotidianum,quodnbsp;nomen latiffime pater,ad omnia uide]iccc,quæ ad hanc corporale ui/nbsp;tarn neceffaria funr. Sed quia hæc bona non pertinent proprie ad regnbsp;num Chriftf,nifi per occafioncm,amp;ut organa huius corporalis uitf,nbsp;in qua Chriftus difcendus amp; cognofeendus eft, ideirco in petiiioncnbsp;bonorum corporalium,pferenda funt bona regni Chrifti,ut hac connbsp;ditione petamus corporalia bona,fi uidelicet non fuerint impedimentnbsp;to fed adiumêto ad confequenda et conferuada bona regni Chriff i,acnbsp;(i co' ualeant,ut fandifreetur nomen d6i,adueniat regnum dei, amp; fiatnbsp;uoluntas eiu3,quemadmodum in cccio, fic etiam in terra. V*cra enimnbsp;falus noffra,nó pendet cx bonis huius terræ,fed ex bonis regni Chrinbsp;fti. Quare hf c in aliorû petitionc femper prgferenda erunt. Ac de b isnbsp;?gt; quidemhadenus.Reuertamurautemad textum. Dixit itat^ ei Pila*'nbsp;» » tus. Ergo rex cs tu^Si regnum babes, neceffe eft te regem efleç^ Cû aûcnbsp;non fis rex ex hoc mundo,quid eigo negotij habcs in hoc mûdo C curnbsp;non abis in tuum mundum, in quo tu te regnum habere profiterisCnbsp;9, Refpondit lefus:Tu dicis,qj rex fum ego.Ego in hoc naïus fum,etadnbsp;• » hoc ueni in mundum,ut teffimonium leram ueritaci. Omnis, qui effnbsp;ex uerigt;

HOMILIAE rOÄNNlS BRENTri.

rx uerttate audit uocemmeam. Exponit quid negotq habcat fn hoe mundo:Sum quidem rcx. Veni autem in hunemundum, non otnbsp;gio more dominer, Sc alios huius terræ reges, è regnis fuis entiam,nbsp;led ut teftimonium ieram ueritati, hoceft, ut doceam ueram reltgio-'nbsp;nem,qua homines uerum Deumcognofcant,SC cocleftia bonaconfe/nbsp;qoantur, Quarehi, qui amantueramreligionem,8^cupiuntuerumnbsp;Deum rede cognofeere arcp col er’, meam docHrinam agnofeont, Sinbsp;fiuncmeifubditû Qua obedientia Si fubieétione tantum abeft, utnbsp;abducam homines ab obedientia regibus Si magiftratibus fuis præznbsp;ftanda ut quo diligentius meam dodrinam fedantur,co fidchoresnbsp;obedientiorcs erunt principibus Si regibus fuis. Habes ig’tur,nbsp;quod fit ofFitiû Chrifti in hoc mundo. Non uenit,ut in hoc mundonbsp;fit imperator,fed ut fitdoctor.Non ucnit,ut inftituat magiftratus ponbsp;liticosyfed ut inftituat minifteria docendæ ucræ religionis. Maniieznbsp;ftumigitureft,quantompeccet Romanus Pontifex, qui etfi gloriaznbsp;turfe VicariumChrifti, SifucceiïoremPetri,tarnendeferiieaoffilt;nbsp;lia, quibusSi Chriftus Si Petrus in hoc mundo defunefti funt,Sinbsp;arrogat fibi ea. uidelicet, fumma imperia in toto orbe terrarum,nbsp;quæ Chriftus ipfe fugit. Si Apoftolis ufurpare uetuit. Sed quo*nbsp;modo cxcepit Pilatus hanc expofitionemf Dicit ci Pilatus : Quid eft ‘ «nbsp;ueritasCHæcnoneftferia,fcd ironicaôiridiculainterrogatio. Pila* ‘ ‘nbsp;tus enim ridet Chriftum, qgt; docendæ religionis gratia obijtiat fe exznbsp;iremis periculis. QuidC tu nenihil aliud negort) in terris habes,i^ utnbsp;teftimonium ferasueritaii Cut doceas ueram religionemC certeuiro*nbsp;rumomniumftuItifTimuses, qui teobhancrem uaniftimam tantonbsp;periculo exponasC Amabo enim te, quid eft ueritas putas ne aliquanbsp;efleueramrcligionemC Ecceenim tibi, quantadiftidia. Siqudm diznbsp;uerfæ, imoctiam (ibi inuieem aduerfæ iint dereligione opiniones.nbsp;Alt) enim fentiunt unum tantum eife Deum, ah) plures, ah) profznbsp;fus nullum. Quid igitur fubircm tanta per/cula propter rem adeo innbsp;certam-rSine, priushominesdereligione interfc conueniant, inteznbsp;rim autem iedare earn rehgionem,quam uides effe tucam. Sic enimnbsp;multo redius tug faluti conlulc5,cp iiperuicaciter pro tuis dogmatis,nbsp;cumuulgarihominumreligionepugnaueris. Hæccft fententiaprunbsp;dentum huius mundi. Si Epicuræorum, quimaiorem habent rationnbsp;nem corum,quæ tuta font in hoc feculo,^ quæ funt reda ac uera. Sennbsp;tiunt cm,qgt; quæ de Dco,ac rebus diuinis dicuntur,fint infer tiftima,nbsp;8i indigna, propter quæ publica tranquillitas turbetur. Si te pericu*nbsp;lis exponas. Sed facelîat ifta Epicuræorum impictas. Nobis religionbsp;nec eft ridicula,ncc incerta. Habemus Prophctica Si Apoftolica fcripnbsp;u, quæ funt coekftibus teftimonqs approbata, Si magnis ac muhis

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm

IN CAFVT XVIIV EVANG. lOANNlS. -miraculis confirmata * Hæc fcripta docent unum cHe uerum 8^ ufua. Deum patrem DOMINI noftrilefuCbriftijamp;emifforemfpirituanbsp;fandi 3 qui dédit Filium fuumlefum Chriftum, propiciationem pronbsp;peccatis noftris,amp; mittit fpiritum fanôufti fuura, ut fandificct, amp; conbsp;îbletur nos,quo credences in Chriftum reputemur iufti,8^ feruemurnbsp;inmorteadæternam beatitudinem» Hæc eft ueriffima 8lt; certiftïmanbsp;religio,exira qiiam nulla eft falus, per quam omnis falus credentpnbsp;bus contingit. Agnofcamus igitur hune uerum amp; uiuum Deum, SCnbsp;colamus eum non folum fide cordis,uerumetiam confeffione oris,8énbsp;obedientia præceptorum eius» Inquocultu,etJamfi tantis periculisnbsp;obtjtiamur,ut di. uita corporalis nobis auferatur, tarnen Deus nofternbsp;(am diues di liberalis eft,ut credentibus inuocantibus ipfum in ue/'nbsp;ritatecompenfaturus fit, quicquidiftiufmodidamni nobis acciderit,,nbsp;ccekftibus ac æicrnis benefitijs, propter lefum Chriftum DOMVnbsp;N VM noftrum,qui eft una' cum paire fpiritu fando Deus bene-*nbsp;dictusiafecula. Amen»

'HOM1LIA LX»

ILÄTVS de uera quidem rcligionc nec j prgdare (entic,nec (ollicitus eft, fed babesnbsp;quandam fpecieciuilium uirtutum.nbsp;re CÛ audißei expofilionê Chrifti,dc reg**nbsp;no et de offitio fuo,cogitat cum magis msnbsp;I ferationc fupplitio dignum amp; quæriénbsp;confilia quibus poITit uel (enientiam denbsp;Chrifto ferendam à fe abijccrc, uel Chrknbsp;____________________ftuma furore ludæorumlibcrare, Ac a»*

le quidem miferat eum ad HerodemCquemadmodu alij Euangeliftae tradût)fi forte Herodes fufeipiat cauffam eius cognofcendara»Nuncnbsp;aüt,quia Herodes rei ecii uiciffim iudiiium de lefu ad Pilatum, amp; r e/nbsp;mifit €um,inquirit Pilaws aliud con(ilium,quo eum,quem cognouenbsp;rat innocente,feruaret,acopponit eum fceleratiflimo homini Barab/nbsp;bælatronijfi forte hacoccafione,etiam ex ludeorum fententia.Iefuninbsp;liberaret.SiccnimdidtEuangelifta de Pilato:Cum hoedixiffetjite/nbsp;rum prodtjt ad ludæos. Si dicit eis: Ego nulla inuenio in eo caufTam»nbsp;Eft autem confuewdo uobis,ut unum diraiitam uobis in pafeba; Vuînbsp;tis ne ergo dimittam uobis ilium regem ludgorumCClamaucrunt ruenbsp;fum omnes, dicenies: Non hue,fed Barabbam.Erat autem Barabbaanbsp;latro. De Barabba alt) Euangeliftæ copiofius fcribunt » Fuit cniianbsp;Barabbas uir feditione amp; latrocinio inb'gnis gt; qui Si paulo ante con/,nbsp;iedus

HOMILIAB JOANNIS BRGNTiI.

klt;Qus fiierat in carccrem propter feditionem quandam, in ciukate fa^ Ó3m,8^ propter homicidium. Iiacp no habebatur in tota urbe Hierunbsp;falêuir Barabbafceleran'or. Si extremo fuppliti'odignior, Pilatus iginbsp;tur confcrt hunc cum lefu,ut ex his duobus unum el(gant,quem iuxtanbsp;ueterem confuetudinem feu pr iuilcgium, quo uidebantur feftü diemnbsp;pafchg Honorare,liberum dimittat,nihil minus fore cogitas, utpunbsp;blicum latronem liberum poflularent.Sed uidemihi rem immanem;nbsp;Populus a Pontificibus excitatus,pctit latronem,ablarorem uitg,libcnbsp;rum,autorcm uero Si datorem uit^, ad fupplitium, Dicamus igiturnbsp;primum de hac confuetudinc feu priuilegio,quo unus è captiuis in fcnbsp;fto pafehæ liber dimittebatur» Prgfides enim Romani uenabantur fi rnbsp;bi hacconceffione beneuolentiam populärem Judæi autem fentiebâcnbsp;fchacconfuetudine prgftare dco cximium cultum, Siredderefertumnbsp;fuura diem ucnerabiliorem.Non enim contend crant his ritibus ctccnbsp;rimonqs,quibus palcha diuinitus commendaium erat, fedaddebantnbsp;eiiam hunccultum.ui in gloriam dei,ficutipfi iadabant, dimiiterencnbsp;capt'iuum liberum, quemadmodum ipfiliberiex Ægypto profecltnbsp;fuerant.Bxpendamus ergo,qualis hic cultus fucrit, Primum enim, fanbsp;ft cultus plane inudiis,quia excogitatus ab hominibus. Si inftitutus,nbsp;non uerbo dei,fed Humana prudëtia.De his enim cultibus dicitChrinbsp;rtus ex Efaia : Fruftra me colunt docentes doilrinas, mandata homi/nbsp;num. Deinde erat cultus côtra legem dei. Hic enim cultus remittebatnbsp;homicidæ aut latroni fupplitium, cum diuina lex tanta feueritate fupnbsp;pliiium eius exigat,ut iubeat eum etiam ab altari auellere.Si quis, inxnbsp;quiens,per induftriam ,occiderit proximum fuum,et per infidias,abnbsp;altari meo auelles eum,ut occidatur. Ac fieri quidem potcft,ut lex ipnbsp;fa homicidam,propter aliquot circuftantias,a fupplitio liberet, que*nbsp;admodum manifeftum eft, de eo, qui elàpfa fecuri in fecando ligno,nbsp;amicum occiderit,tunc autem uelle fceleratum, ad gloriam dei, Ijbc/nbsp;rum dimittere,cum lex dei pœnas ab co feueriflime exigit, hoc cert«nbsp;hon eft deum glorificare, aut dcum colerc, led eft dcum contumelianbsp;afticere,Si contemnere.Præterea,hic cultus dei, quern ludaei ad gloxnbsp;flam dei in fefto pafehæ excogitauerant, cedit tandem in fummam ignbsp;nominiam filq dei. Nam occafione huius cultus confertur filius dei,nbsp;cum fccleratifTimo Iatrone,8i quia hic illi, fauore populi præfertur,nbsp;nihil poiuiflet filio dei ignomtniofius accidere. Bn hæc eft fors eoRtnbsp;cultuum 8^ facrorum, quæ Humana prudentia fine uerbo dei excogiznbsp;lat.Talls cultus in Chriftianifmo eft,inftitutio Imaginum in ecclefia.nbsp;Etfi enim imagines habere per fe indilFerens eft, tarnen hic cultus ex/nbsp;cogitatus eft abf^ autoritäre uerbi dei,ac ceffit tâdem in tarn manifez

Mm ij

IN CAPVT XVIIJ. EVANG. lOANNilf.

ftam idolatrian, ut imagines non folum habeantur pro monument h's rerum geftarum, ucrumctiamcolaniuramp; adorentar. Tail's cultusnbsp;cd amp; Inuccatio mortuorum. Initio enim publica tantum fiebat mco/'nbsp;tio fandorum in Chriftodormicntium, ut Bcclefia exempts eorutnnbsp;ad pietaiem excitaretur, Poftea nonnulli co dilapfi funt, ut nondumnbsp;qiiidem inuocarent Sanclos mortuos, uotis tarnen teftificarcntur, 11/nbsp;namelTe Ecclefiæ tam eorum, qui adhuc in his terris uitam agunt,nbsp;quâm incrum,qui in Chriftoobdormieruntcommunionem,donecnbsp;ad extremum mortui,tanquam dq auxiliares ÔC tutelares inuocentur;nbsp;Hæceftabominanda idolatria. Cumigitur cultus humana prüden*nbsp;tia inltituti autores elle foieant maximæ impietatis, fummo Audio canbsp;uendum eft,nc eos uel inftituamus, uel inftitutos fedemurjed ca CMnbsp;pera ex fide facere ftudeamus, qug Deus facienda inOiiuir, amp; precc*nbsp;pit. Dcinde,confiderandura eft hoc loco» qu^ fit utilitas priuilegio^nbsp;rum,feu prgrogatiuarum» quas nonnulli magna diligentia amp; impetinbsp;fa prçter generalem legem fibi parant. Hg initio uideniur effe di/nbsp;fpenfatio tantum legis, fed ad extremum fiunt legis abolitio. Videnbsp;mihi hanc prp cgatiuam,quam habcbant ludgi in fefto Pafchg,aput|nbsp;Romanos præfidcs» Cum inftituereturjUidebaturelTehumaniias^nbsp;qug interdumfeueritatilegum addenda eft »fed cum prgcipuus eiu9nbsp;ufus efte debcret, in liberando Chrifto»fitfumma crudelitas. Damnbsp;natur enim innocentiirimus,amp; liberacur nocentiftimus. Itaque fadünbsp;eft,ut non folum lex in ludaifmo abrogaréiur , uerumetiam uninerfsnbsp;regio uaftarctur. Quare ficui contigit pr*ero2atiua,non aburatur ea,nbsp;ne feipfum in extrema pericula côi}tiat,aut fi prærogàtiua anteconcefnbsp;fa tollitur, non doleat, nonægro animo ferat, quippe qudd magis elnbsp;li.çentiæoccafio,quælibertatis pofteftio ablataTir. Poftremo ob/nbsp;ferua hie, quomodo hie mundus fua benefitia diftribuat. ludaei ha/,nbsp;bent poteftatem benefaciendi Sd liberandi alterum ex duobus capti/nbsp;uis »Barabba amp; Chrifto. In quem ergo conferunt fuum benefit!/nbsp;um^quemuinculis libérant;' Chriftus bencfecerat hominibös. Ba/nbsp;rabbas malefeeerat. Chriftus uiuificauerat homines, Barabbas mornbsp;tificauerat. Et tarnen cutn homines uicilTim benefitia conferre debe/nbsp;rent, conferunt ea magis in malefadorem, 6C pclfima quæque merf/nbsp;lum,quàm in benefadorcm,0C optime mcritum, Sic folet mundus^'nbsp;Hæcuulgaris eftconfuetudo,utequiafatores necelTe habeancuefeinbsp;paleis,amp; rtramine,militares autem 0^ proculcatores,fegetum uefcan/nbsp;lur auena iritico. Quid igitur faciarousC Num quia homines funtnbsp;tarn iniqui diftributores fuorum benefitiorum, non benefaciamusnbsp;ciamp;£Abli(. Benefacicnduin eft etiatn iaitnicis» In hoc autem ofEitio,nbsp;nca

HOMILIAE lOANNäS BRENT-T.

«on rcfpiciamus in remuncratores homines, fed m remuneratorem deum. Homines facile obltoifcuntur benefiriorura, qng in ipfos connbsp;tuleris, amp; rependere folenunala pro,bonis,Deus autem non obliuif/nbsp;f itur benefadi, quod etfi non eft perfede bonum,tamen fi ex fide innbsp;Chriftum profcdum fuerit,compenfar propter Chriftum filium fu-*nbsp;urn libcralidÏme.Sed ignominia,quæ hoc loco Chrifto infertur, di/nbsp;ligentiusexpendendaeii.Præfertur eilatro löge omnium fceleranf/nbsp;fjmus,ac prorfus hic implctur,quod Efaias de Chriilo dixit,Nou iffïnbsp;mus uirorum.Tanta autem ignominiaamp;abiedioafFert hominiho/-neüa mente prædito acerbiorem dolorem,^ mors ipfa* Vndc 8^ Pcnbsp;trusexprobrat maxime omnium hancconiumeliamciuibus Hierofonbsp;lymitanis, Ado. q» Certo fciat ergo toia domus Ifrael, çp D O M1/nbsp;l^VM amp; ChriQum fecerit deus hunc fcfum, quem uos crucifixiftis»nbsp;Quid ergo eil,quod deus c6niuit,ut hæc contumrlia,amp; hicdolor u/nbsp;nigenito filio fuo accideret * Non conniuifret,nifi cognouifTet haccnbsp;ad illuflrandam gloriam Chrifti, amp; ad parandam falutem humanonbsp;generi ualdeconducerc.Sufcepitenim Chriftus expianda fcetera hönbsp;minum.Deqcitur ergo infra laironem, ut non (olum horribilefcelusnbsp;latrocint], uerumetiamfi quæfunt latrocinio grauiora expiaret. Ad/»nbsp;hæc,Chrifrus extollendus erat inomnem (ublimitatem,S^ in (ummanbsp;inaiefratem,ut dominaretur angelis amp; hominibus,adeo(p omni créanbsp;turæ. Humiliatur igitur prius infra latronem, hoe cft, extremum 8dnbsp;abiedifTimum hominem,ut quo profundius deijceretur, eo altius exnbsp;tollerétur« Nee hoe in perfona Chrifri, propter ipfum tantum Chrigt;nbsp;ftumjed propter uniuerfam Ecclefiam gefrum eft,ut cognofceremuinbsp;humiliationem elTeredamamp;compendiariamuiamad glorifrcatio/nbsp;nem» DOMINVS, inquit, in altis habitat, amp; humilia refpicit innbsp;ccelo amp; in terra» Et iterumduxta efr Dominus his,qui tribulato hintnbsp;(orde,amp; humiles fpiritu (aluabiu Quare cum afFicimur ignominia,nbsp;«on meditemur uindidam,nec infaniamus maledidis,fed curemus,

G'mus amp; maneamus in Chrißo, confideremus exemplum Chrifti, «ogitemus ignominiam eflc his qui funt in Chrifto uiam ad gloria^nbsp;ut cumei pro noftra parte amp; conditione fimiles fimus in ignonbsp;minia, certo futurum fperemus, ut amp; participes fiamusnbsp;gloriæ eius, quam perpetuam habet una' cum pa*nbsp;VC amp; fpiritu fando Deus benedidus innbsp;fecula, Amen.

Mm

CAÿVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BVAN«-. lOASNiS.

CAPVT XIX'

HOMILIA LXI;

IDIMVS badenosïn Piïato dHigenifafn tic»^ nefto uiro dignam, qua ßuduii kfum manibusnbsp;furioforumludæorumliberareamp; fcruarc» Äult;nbsp;dtuit eum priuatim, amp; cum nihil dignum mo»nbsp;te in ipfo cognofcact, dedit ei publinim innolt;nbsp;__ccntiæ teftimonium. f^ifiteumadHerodem^ fperans fore, utisaliquid coflrih1excogitarer,quolefam feruarewnbsp;Deinde,cum lefus remiiTus eHèc,contuIit eum Pilatus cum fceleratif^nbsp;fimo latrooc, fi forte uel hac occafione eriperetur. Atque haâ»nbsp;nus qui dem uifus eft Pilatus ofßtium boni uiri facere. Nunc autem^nbsp;ctfi adhuc (ludet lefum ab trnpiorura man «bus liberare,t8men incipitnbsp;â iufto recedere.T radit enim innocentem flagris cedeudum, Nam fcnbsp;39 quitur: Tune ergo apprehend« Pilatus lefum amp; flagellauft, Expeil*nbsp;damusautem initio confilium Pilatigt; lubet enim lefum flagellare;nbsp;non odio quodam, fed ut uel aliquo fupplitio exaturet inuidiamnbsp;dgorum, liberet lefum â morte. Sentiras, tolerabilius e(re,leue allnbsp;quod,^ extremum fupplitium ferre. Nihil ergouidetur Pilatus peenbsp;caffeCcerte peccauit plurimum. Sc« lefum cfle innocentem, EttuliCnbsp;ipfe innocently eius teßimdnium. Quare flagellât eum contra confeinbsp;entiam fuam. Sedid bono,inquis,CQnfiliofecitC' Nulla excufaiio*nbsp;Non funt facienda mala, inquit Paulus, ut cueniant bona. Bonumnbsp;eft,utalasfamiliaratuam. Malumautemeft, utdes operamimpexnbsp;fturis. Hoc malum non eft faciendum, utillud bonumeueniatjnbsp;Bonum eßjUt luearis uitam tuam.Malum autem e(l,ut Chriftum ab**'nbsp;neges. Hoc malum non eft faciendum, ut illud bonum eueniat. * Sitnbsp;bonum e(l,ut eruas eo8,^i ducuntur ad mortem,amp; qui irahuntor ad 'nbsp;interitum libefare ne eenes, malum autem efl, ut innocentem epaflnbsp;nocentem damnes,amp; flagellis laceres. Hoc malum non eil faciendu^nbsp;ut tllud bonum eueniat. Etfi autem confilium Pilati in flagellando knbsp;fu uidetur effc prudens, tarnen euentus docet flulnfïimum fuift«»nbsp;Tantum enimabe(l,ut hoc fupplitio compefcat furorem ludacorum,'nbsp;utpotiusaccendateum. Cum enim produceret lefum flagelhtum,nbsp;quanto miferabilior apparebat lefus, tanto magis uodferabantur lu*nbsp;dæi;Tolle,crucifigc eum,qucmadmodum poUea fequitwr. Deinde,

t

«OiSlLlilB I0AMNI5 BREMTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p«

«Mif/(ïerandumeft,quód Chriftus fuffepcrithgcflagellajnecfgnâ rus, nee inuitus, aut coaóus. Cognouit longe ante, fe flagellanduni);nbsp;Ecce,inquK.afeendimus Hiecofolymam,S^ confummabuntur omnianbsp;quæ feripta funt per Prophetas de füio hominis. Tradeiur etiim gennbsp;tibus amp; illudetur^amp;J contumclqs alFitietur amp; confpuetur, poRquanbsp;FL AGELL A VERINT occident eum. Potuiffet etiam flagella a ienbsp;in flagellatores excutere. Quo ergo confilio (ufeepit ea amp; feiens amp; uonbsp;lensC Primum fufeepit ea, ut patris uoluntati obediret, acpeecata no/nbsp;ftra expiaret.FlagcIIa enim debentur peccatoribus. Cum igitur Chrinbsp;ftus conftiiuiffet fein locum pcccatorum, fufeepit etiam (upplitiumnbsp;peccatoribus debitum, ut iram Dei patris plaearet. Deinde fufeepitnbsp;flagella,ut fanöifiearet ea in omnibus ijs,qui in ipfum credunt.Chrinbsp;ïîus enim fuit longe omnium innocentifFmus, Quare cum flagellanbsp;inciderent in ipfum, non potuerunt amplius (nanere,quod in feerât»nbsp;uidelieet, malediâio, Sed necefTe habucrunt tai ia fieri, qualis cratnbsp;Chriflus,nimirum,benedi(ftio. Sanâiflcauit autem ea, non in buncnbsp;tifum,ut nos noftra fponte ad expianda peccaia noftra eoram Deo fla*nbsp;gellemus, qua impia opinione hi, quos uocarunt flagelliferos,feipfinbsp;jnagris lacerarunt, fed ut cpb flageilis aut uirgis,agnolcamus earn afflinbsp;tfiioiicm non efTe noflram internitionem, fed potius fandam cru/nbsp;cem,quaaclueraS^ cocleflia gaudia perueniamus, fiautin Chriflonbsp;per fidem conftiterimus, autadChriftum reuerfi fuerimus. Porro,nbsp;Sicut in hoc mundo fieri folelt;,ut qui damnum feeeric,ludibrium quonbsp;queferat, ita Si Ghriflo aceidii,uc dolori eius addaiur etiam ludibri/nbsp;urn. Sic enim ait Euangelifta : Et milites pledentescoronam dé fpp lt;•nbsp;niSjimpofuerUfit «ipitï eius,amp; uefle purpurea circumdederunteum, lt;•nbsp;ac dfcebantiAue rex ludaeorum: Et dabant ei alapas. Nec ifla aceidenbsp;runt Ghriflo ignorant!. Priufquameaimcaperetur,uiditfeûciUiMnbsp;dendumamp;confpuendum. Quid igitur non cauitfibif Primum uo/nbsp;luit uoluntati patris fatiffacere, amp; peccata noftra expiare. Ingens e/nbsp;nim animi dolor efl, ä fceleraciflimis hominibus fie illudi, confpuinbsp;amp; cædi. Debetur autem hoefupplitium peccatoribus. Quare*nbsp;tum Chriftus uoluerit cfTeuidima propéceatis , uoluit amp; banlt;nbsp;madationig partem obedienterfufciperc. Deinde doeuit hoe fpegt;*nbsp;daculo, qualem fpeciem habiturum fit regmim fuum in his terris*nbsp;Chriftus enim ucrusac fummus eft rex, amp; habet æternum regnum*nbsp;Sed ecce fedet bic inter (pinas, fputa, ludibria amp; alapas , ut magisnbsp;uideatuf abiedifïimus (^orio, quam rex quifpiam. Quod per/,nbsp;fonæ eius accidit, hoe poftquam ipfe nunc fedet ad dextram patris*^nbsp;IKiditia his terris Ecelefise eius, in qua régnât» Nam Eccleh«

W eXPTT XtX. STAM«.- lOANNiS.

gloriacur propter Chriftum,quód deus Het â fua parte,d^ q? fi't h^ret cockflfs ac pfrpetui rcgni,fcd neccffc hiber in hoe mundo tedere in*nbsp;ter (pinasjpurajudibria amp; alapas, quas tam hi qui uideri uolûc aminbsp;ci,^ iniraid ei inferut.Turca pungit Ecclefiam Chrifti fpinis amp; connbsp;(puit eam,lt;um reportata ex Chriftianis utdoria infultat eis, amp; quæ/nbsp;rii,«bi fit Chriftus ipforumCeur ipfos non iuuetdudæus configit Ecnbsp;clefiam (pinis , amp; dat ei alapas , cum in cotKtliabulis 8d precibus fuisnbsp;congcrit in Ecclefiam ChriHi,quicquid uf^ in facri» literis,de hoftinbsp;bus del amp; de imptjs gcntibus extat, Pontifices Romani amp; afleclæ co*nbsp;rum coronant Ecclefiam fpinis^d^ cdfpuunt eam,curo iadantfe quaexnbsp;rere gloriam ChriHi ôd falutem Ecdefiæ, interim autem perfequun/nbsp;tur ucr urn Euangelion Chrifti,amp; oeddunt pios, qui funt uera Ecdeznbsp;(iæmcmbra.Sed quid^num imptj perpetuo fiepergent Chrifiumô^nbsp;Ecdefiamcius fpinis coronare,fputisf©rdidare,amp;aIapiscedcfecNiznbsp;hil minus. NotumeH illud pfalmi: Beatus homo, quern tuerudierisnbsp;DOMINE,amp; de lege tua docueris eum,ut fit patiens io diebus maxnbsp;lis, donee fodiatur peccatori fouea, Peccator uidciur quidem nunc innbsp;fuo inftiiutofcelixjô^ nihil minus cogirar,^ foueam,feu fepulcrum,nbsp;internitionem,Sedcommorare paulifper, dum fepulaum ciusnbsp;fodiatur,amp; uidebis repentinum eius inieritum. Ipfe quidem binniacnbsp;(ibi regios thronos,8d fummos honores,fed foditur ei fouea, in quanbsp;cum fails Ionga,lata 8^ profunda efFoffa fuerit, fubito prot)deiur, utnbsp;aererna ignominia pereat. Et iterum dicit pfalmus: Vidi impium fu*nbsp;perexahatum amp; eleuatum ficut cedros Libani,Et tranfiui,amp; ecce nonnbsp;er3t,amp;' quæfiui eum,amp; non eH inuentus locus eius. Quare feramusnbsp;infultum amp; ludibria impiorum sequo animo, amp; cuftodiamus inno/nbsp;centiam,ui fi una‘ cum ChriHo fpinis coronamur, una cum ipfo aecerznbsp;nircgrii honore fruamur. Sed agite, afpiciaraus nunc Chriilum »ficnbsp;pt erat flagdlatus, coronatus amp; confputus, adludaros produdum*'nbsp;•gt; Exiuit iterum Pilatus foras amp; dicit eis ; Ecce adduco uobis eum fo/nbsp;» » ras, ut cognofcatis, quod nullam in eocaufTam inuenio. Exiuit,^gt;nbsp;„ go lefus foras gedans fpineam coronara, amp; purpureum pallium,nbsp;• dicit eis : Ecce homo. Gum ergo uidiflent eum Pontifices miznbsp;9, nidri, damabant dicentes : Crucifige, aucifige* Bi, hie ed egt;nbsp;uentus humanæprudentiæ, quae fufeipit malum faciendum, ut bogt;nbsp;num eueniat. Sperauit Pilatus fe dagellatione innocentis fedaturumnbsp;SCmitigaturumiramacfurorem ludaeoruro, (ed magis accendit 8Cnbsp;inflammat eum.Podquam enim lud^i uident Chridumfic rniferetmnbsp;(datum, non iam hoc agunt,ut moderato (ermôc eum ad fupplitiuntnbsp;podulcnt^fed infaois damonbus amp; uociferauonibus ad aucem duginbsp;tenr*

HOM.LIAS lOANWiS BRENTtf.

fcnt.Caucamus fgitur^nc fpc boni aut confequendi aut effïticndi,wA Ïam faciamus, Sed perfcquamur bonum, quamuis pcriculofum,cer/nbsp;ta fiducia conccpta,quódbotMïm ctfi in præfcnt/a uidecur infoelix,tanbsp;men erit nel tandem fœliciffimum» Hic autem uide mihi, impietanbsp;tem induratamfemper in peius proftcere» Cumenim ludgi aceufaf/nbsp;(ent antea Ch“i(ium,quód commififlet crimen Igfæ maieflatis Cæfa-*nbsp;reæ, propterca quo'd dixerit (e effe regcm,nunc accufaoc eum grauigt; .nbsp;«s,uidelicct, qudd commiferit etiam crimen læfae maießatis Di VI'nbsp;NÆ, Nam poftquam Pilatus dixiiTet cis:Äccipite cum uos,amp; cru' ‘‘nbsp;cifigitetEgo enim non inuenio in co cauflam. Refpondcrût ei ludæi, *nbsp;Nos Icgem habemus,8d fecundum legem noftram debet mori, quia ‘nbsp;filium Dei fe fecit, Hæc eft noua aceufatio, quam accipiunt ex profel * *nbsp;fione amp; contione Icfu. Sicut enim lefus profeiïus eft, fe cfte uerumnbsp;MelTiamyiraetiam profeftuseft,feeffeuerumnaturalem filiumnbsp;Dei. ApudMatthæumdicit Petrus: Tu es Gbr iftus ille filius Delnbsp;uiuentis.Hanc confeiTioncm approbat lefus. Apud loannem dicit ipnbsp;fe: Nonne feriptum eft in lege ucftra: Ego dixi dq eftis. Si illos dixicnbsp;deos,ad quos fermo Deifaiftus eft non poteft folui feriptura denbsp;co quem pater fandificauit, amp; mifit in mundum. Non cnim,cumnbsp;uocat fe blium Dci,intclligit fe efte filium uulgari, fed fingulari monbsp;do. Non eft filius Deijicui homines pq,qui funt adoptiuifilq Dei,nbsp;fed eft naturalis Dei filius ab ^terno. Quare ludæi rede quidem in'nbsp;tellexerunt profeftionem amp; contionem Chrifti, fed non rcdeintel'nbsp;ligunt Prophetica feripta deMefria,8c lefum male accufant. Prophenbsp;ig enim haud obfeureteftantur McfTiam efte uerum filium Dei,adeonbsp;queuerum DOMINVM Deum Zebaoth,quemadmodumaliasnbsp;ofkndimus. Et fic de Meffia crediderunt etiam pq Patriarchæ pernbsp;fpiritum fandum. Scribæ autem Sd Pharifei iamdudum amiferantnbsp;redam intelligentiam Prophetarum, amp;ueram fententiam ,dc Mefgt;nbsp;fia. Dicebant quidem Meftiam uenturum, fed fomniabant eum tan'nbsp;tum fore Dauidis filium, amp; regnum eius mundanum. Quare ficutnbsp;impie errant, in fententia de Meffiæ perfona amp; regno, ita lefum,nbsp;qui manifeftis argumentis probabatfc efte uerum?lt;leftiam, iniquenbsp;accufant bfafphemig in Deum. Sed hic confideramihi fummam imznbsp;piorum hominum iniquitatem, qui alios accufare folent eorum criznbsp;ininum, quibusipfi maxime omnium obnoxq funt; lefus Chriftusnbsp;tribuebat fibi uerbis diuinam maieftatem, idcç ueriftime, ac redifznbsp;firne. ludgi autem tribuebant fibqpfis diuinam maieftatem fadis,idgt;nbsp;que falfiffïme,amp; iniquiftîme, 8d tn lefum accufabant blafphemig, fenbsp;ueroipfos,ueros Deicultores iudicabaac» Senüunteniœ» fecoiM

MW CAPVT XlX. BVANff. lOÄNNlS.

fcqni rcmiffioncm peccatorum Si iuftitiam meritis fuorum opcruns, quæ eß fententia omnium hypocritarum. Hoc autem eß (ibi ipfi tri?nbsp;boere diuinam maießatc.Quanta igitur eß impiefas,quania blafphcnbsp;mia ludæorumCEt hac impietace ac blafphemia plenus eß cotus orbisnbsp;terrarum. Qui ergo fieri poflTet,« Dominus perpeiuo tantä blafpbeznbsp;miam ferret^ac non ad iuditium feßinaretcSed reuertemur ad Pilaiû;nbsp;Cum ergo audiflct Pilatus hune fermonem,magis timuit. Fuit igiturnbsp;Pilatus timens DeicEthnicus fuit 6^ Idolâtra, quod genus ho min umnbsp;fentiebat deos acre tedtos uagari inter homines, amp; aliquoties etiâ uiznbsp;fibili fpecie apparere.Hæ etfi funt Ethnic^ fabule,tarnen uidentur ornbsp;t^a' ueritate. Patriarchy, ex quibus Ethnici fuam quoc^ originem duxnbsp;cruntjcontionati funt familqs fuis,qj deus omnia refpiciar,omnia inlt;nbsp;tueatur Si curet,Sd qi filius dei defeefurus fit decœlo. Si aflumpta honbsp;minis forma,humanumgenus redempturus.Poßcri autè, cum amiPnbsp;fa pia maiorum dodrina,fua fequerentur fomnia,aßinxerunc mukosnbsp;eße deos,ac ambulareeos tedos caligine inter homines. Metuit ergonbsp;Pilaius,ne fortailis Iefus,de quo miranda hadfenus audierat, tab's eflt;nbsp;fet deus,quales Gentilitas finxit,amp; cum iam flagellaffet eum,metuif*nbsp;ne in dcum quendam iniurius fuerit. Sed hie eß praepoßefus meius,nbsp;quafi ueronon iniurius fis in deum ipfum ,cum hominem, etiam tuonbsp;gt;» iuditio innexentem affligisCEt ingreflus efl prytorium itcrum, 6i diznbsp;»gt; cirad lefum: Vndc es cuClefus autem refponfum non dedit ei.Quid e/nbsp;nim refponderet ad ea quæ ante nota erant,ôi Pilatus pauloante audinbsp;» » crat eum Galilyum ac Nazarenum efle. Dick ergo ei Pilatus: Mihinbsp;9 » non loquerisc'Nefcis qj poteflatem habeam crucifigendi te, Si poteznbsp;9, ftatem habeam abfoluendi teCimpia uox, fiue cam ad offitium ma^iznbsp;flratus,fiue ad perfonamChrifli accommodes. Nam fi de oflitio loznbsp;quendum efl, magiflratus etfi habet poteflatem puniendi fontes iuxznbsp;ta leges,non tarnen habet poteflatem puniendi infontes,nifi legitiminbsp;poteflatem mutec in libidinem,uiolentiam Sityrannidem. Sic autemnbsp;poteflatem habere,quid pryclari efl C Talcm poteflatem ciiara latronbsp;habet.Num igitur habet quod gloricturlt; Redte exueteribus quifpiznbsp;am tyranno ob profeifionem nominis Chrifli mortem minitanti, reznbsp;fpondifle fertur.Quid magni te ladturum putas^ quod etiam fcorpionbsp;nes Si cantharides facere poflunt C Quare ea demum reâa Si uera eflnbsp;poteflas,quy legitime ad uindiâam maiorum. Si defenfionem bononbsp;rum ,non quæ adopprimendos bonos, Sicuendos malos exercecur*nbsp;Sed Pilatus præcipuerefpicit in perfonam Chrifli , in quam putatnbsp;, ,feprofuo arbitrio poteflatem habere. Refpondit igitur lefus.,nbsp;,, Non. haberes poteflatem aduerfus me ullatn', nifi tibrdatum ef/nbsp;fet

HOMiLlÄE lOANKïS BRE-NTU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5*9

(et êfupernis. Proptereaqui meiradidntibimaius peccatum habet, «• Sicut Chrißus ante coram ludæis teftatus eft, fe non eiïe ipforuni ponbsp;lt;eßate captum.Q,uotidie,inquiens,fui in templo, amp; non extendîÀisnbsp;manus in me, fed hæc eft hora ilîa ueßra, 8C poteftas tenebrarum.itanbsp;amp; hoc loco negat coram Pilato fe humana potentia aut ante captum,nbsp;aut nunc crucifigendum, Primum enim nulla creatura eft uel in cœlonbsp;uel in terra, fiue homo, fiue angelus, fiue diabolus, qui poftït lefunbsp;Chrifto uel pilum capitis contra uoluntatê fuam moucre, quia Chri/nbsp;ftus eft Unigenitus filius Dei.per quem omnia funt crcata,amp;cui omznbsp;nia funt fubieda, Ipfe autem nulli fubiedus eft, prgter^, q? ipfe ho/*nbsp;mine aflumpto,fubiecit fe Deo patri fuo ccelefti, Quare Pilatus nonnbsp;habet ex fuis uiribus poteftatem crucifigendi eum, Deinde,fi uel honbsp;mo uel diabolus habet aliquam in lefum poteftatem,certe ea poteftasnbsp;non eft humano aut diabolico arbitrio fufccpta,fed d Deo patre cce/nbsp;iefti in filium fuum concefta. Si autem pater conceditalteri aliquamnbsp;in filium (uum poteftatem, certe non conccdit earn, ut filius pereat,nbsp;fed ut glorificeiur,amp; capiat maximum ex ea re ufum, Dicit enim pa/nbsp;ter de lefu: Hie eft filius meus diledus, in quo mihi bene complaci/nbsp;turn eft. Quomodo autem pater tantopcre filium diligens,conccde/nbsp;ret,ut contingeret ei aliquid, quod non alFerret maximam utilitalt;nbsp;temC Quare lefus hanc Dei patris fui uoluntatem agnofcens,tradiditnbsp;fe ei oblequentiirimum,ctiam ufque ad mortem crucis. Quod autemnbsp;de perfona Chriftididum eft, hoc idem intelligendum erit deomznbsp;nibus pqs in Chriftum credentibus. Deus enim tanta cura ample/nbsp;ditur pios propter Chriftum filium fuum, ut etiam ipfos adoptet innbsp;filios,8d eximat cos è poieftaie omnium creaturarum: Immittitur, in/nbsp;quit, angelus DOMINI in circuitu timetium eumamp; eripiet eos; Acnbsp;mox:C«sftodit omnia ofta eorum,unura ex his non coteretur. Et Paunbsp;lus:Perfuafum habeo,q) neC^ mors,nelt;ç uita,necß angcli,ncqp pritinbsp;cipatus,nclt;^ potcftates,nec^ inftantia,nec^ futura,ncq! altitudo,ne/.nbsp;que profunditas, necß ulla creatura alia poterit nos fepararc ab ça di/nbsp;ledione,qua Deus nos propter lefum Chriftum dominum noftrumnbsp;compleditur. Si autem pq fubqtiantur poteftati alicuius creatur^,nbsp;hoc certe à Deo eft. Non enim habcret creatura ullam poteftatemnbsp;in pios,nifi ei datum effet è fupernis. Si autem uenit poteftas in pi/nbsp;os a Deo,non uenit ab irato, fed propitio Deo, quia placatus eft eisnbsp;Deus per filium fuum. Si autem Deus eft propitius 6d fauet cibfnbsp;quid in aduerfisita trépidas C quid poteftatem aduerfariamiia melt;nbsp;tuisCquid in eos,qui poteftatê in tc acceperunt,ita impotenter graffanbsp;rise In Deum refpice. Deus eft, qui dçdit aduerfus te poteftatem. Etnbsp;quod facit,optimo ac tibi utiliffimo côfilio facit,qa fauec tibi proptet;

IN CAP7T XlX. ÉVANO. lOANMiS.

Chrj’Qum in qurm crcdis. Qoarede feelid euentu dubitandum non eft.Hæcin (inguîisafflidionibuscogitaoda, hgcmed»tanda,hgc ex/nbsp;creenda funt.Sic Dauid de ijs conujrrjs, quibus graflabatur in ipfumnbsp;SimeijCOgitabat, Cum enim Dauid fugeret feditiofum filium fuumnbsp;Abfolomum, SC occurreret ei Simei, ac dicer«: Egredcre, cgrcdercnbsp;uir fanguinum,amp; uir Belial» Scrui autem Dauidis (ufeiperent huncnbsp;maledrcum Simei truddandum,refpondit Dauid.’Dimitîite cum, utnbsp;malcdicar.DDMIN VSenim precepitei,utmalediceret Dauid. Annbsp;non Dauid manifefte his uerbis fignificat,fcdcconuitf]s Simei ita conbsp;gicarc, qj Simei non poflettam uirulenter in ipfum inuchi, niii hocnbsp;eiconceffum efleti DOMINOCNuncautem quia DOMINVSnbsp;conceflic,daturusfit benedidionem pro hacmalediÓione» Sicenimnbsp;fequiturzDifnittite eum,uc maledicat iuxta præceptum domini,fi fornbsp;tcrefpitiatDOMINVS afflidionemraeam, amp;reddatmihi DO-/nbsp;MIN VS bonum pro maledidione hachodierna. Confideremus i/nbsp;gitur in adueriis bonam Dei uoluntatem,ut ea sequo animo obediennbsp;ter feramus» Sed quid illud eft, quod Chriftus hicaddic : Proptereanbsp;qui me tibi tradidit, maius pcccatum habetÇ' Vidciur autem hie ali*nbsp;quid fubintenigendum cffejUidelicct tale quiddam. Sed quia tu Pilanbsp;te non intelligisifta diuina myfteria de Chrifto,dc filio Dei, ficui Innbsp;das proditor,0^ ludgi accufatores intelligunt, aut fahem intelligerenbsp;dcbercnt,idcirco,qui me tibi tradidit,maius peccatum habet. Obfer/nbsp;uandum igitur nobis eft ex hoc loco, q? etfi omnia peccata funt abo/nbsp;minanda,tame alt«um altero coram Deo grauius eft.Maius,inquic»nbsp;peccatum habet. Si autem alt«um peccatum altero maius amp; grauiusnbsp;eft,certe eric etiam fupplitium alterum altero grauius. Tyro,inquitgt;nbsp;amp; Sidoni tolerabilius eric in die iuditii » uobis. Ec iterum: Seruusnbsp;qui cognouit uoluntatem domini,amp;nonfeprgparauit, nec fecit fe/nbsp;cundumuoluntacemeius,plagisuapulabic muleis. Qui autem nonnbsp;cognouit,amp; fecit digna plagis,uapulabic paucis.Pr^ftabit igitur, in/nbsp;quies,e(fe impcritum Ethnicum,^ peritum et malum Chriftianumc'nbsp;Ego uero aliquid amplius dico,praeftat efte porcum, malum Chrtnbsp;ftianum.imo prgftaret non circnatum,Sicut amp; Chriftus de luda dix-*nbsp;itiBonum erat ei,(i^atus non fuiffet homo ilk. Tanto exitio cft,uogt;'nbsp;luntatem Dei feire, amp; tarnen non obfequi.Non abutamur igitur uo/nbsp;cationcnoftra,fedcogoofcamus Euangelion Chrifti diligenter, exnbsp;quo difeamus uoluntatem Dei,ut ampledamur Chriftum tide, i«nbsp;uocemus nomen DOMINI ex fide, ac ftudeamus bonis moribus fi/nbsp;dem noftram leftificari, per lefum Chriftum DnM noftrum, qui

MOMILIAE IOÄNSIS BRENTII,

HOMILIA LXIL

Pihtus hadenus conflanter pugnaukcurn I pertj'nacia ludæorum,amp; excogitauit uarias rationnbsp;ncs^quibus lefum Chriftum à furioforum impe/ *nbsp;tu amp; ferocia liberaret»täß)en animus eius non munbsp;pietate, ïabefadarur tandem improbi*nbsp;t3te Iudæorum,ut fufdpiat Chriftum,qucm tamênbsp;antca innocentem pronuntiauerat,mortecondemnandum. Sic enimnbsp;Euangeliftafcribcrepergit:Exeoquærcbat Pilatusabfolucreeum. *«nbsp;ludæi autem clamabantjdicentcs: Si huncabfolueris non es amicus ««nbsp;Cæfaris» QuicunCp fe regem facir,contradicit Cgfari.Pilatus autem, lt; «nbsp;cum audiffet hunc fermonem,produxit foras lefum,feditcp pro tribu c «nbsp;nali,in loco^qui dicitur Lithoftrotos,hebraiceao(em Gabbatha.Prinbsp;uf^ pergamus ad exponcndam fenteniiä Pilati aduerfus Chriftum,nbsp;confidcranda uenii uirtus eius,quam ad liberationem Chrifti exercenbsp;rccæpit, Reprehenlus enim erat baud oblcurc Chrifto^Sf accuiatusnbsp;peccati. Qui me tibi tradidit, inquit Chriftus, maius peccatum ba/nbsp;bet.Ergo babes tu peccatum. Et tarnen tantum abeft,ut Pilatus bäcnbsp;reprshenfionem impotent! animo ferat,amp; contumebofus fit in Chrinbsp;ltum,ot potius excitetur ad qugrcndas alias occafiones, quibus Chri/nbsp;ßum ab infania îudæorum umdicet» Edi autem hæc uirtus non eft firnbsp;ma in impio Etbnico,tarnen merctur fuam Iaudem,amp; comm. ndjtionbsp;nem. Aliusquifpiâ magdîracns a captiuo fuoreptehenfus, uix tem/nbsp;peraffet fibi a pugnis. Pilatus autem tam gencrofo animo fert reprenbsp;henfionem à captiuo, ut etiam benefacere ei cupiat. Ad banc uirtu/nbsp;lemuocatnos Salomon : Qui diligit,inquiens,difciplinam, diligicnbsp;fcicntiamtQui autem odit increpaiiones, infipiens eÎE Et iterü: Siulnbsp;tus irridet difciplinam patris fui. Qui uero culfodit increpa(iones,a/nbsp;ßutiof fiet.Non poteft autem hgcuirtus in nobis uere fyncera amp;coanbsp;ßans cire,nifi ucre agnofcamus peccatum, amp; naturalem noßram infinbsp;pientiam ex peccatopropagatam. Quare meditemur in lege DOiVI^nbsp;NIjUt agnokentes ex ea peccatum amp; ftokitiam noftrara,^quoanimonbsp;feramus fapientum(eu piorum increpationes. Sed uide mihi arictê,nbsp;quo concutitur, amp; deqciiur animus Pilati.Si hunc,inquiunt,abfoluenbsp;ris,non cs amicus Cgfaris.Quicunc^ le regem facit contradicit Cf(a/nbsp;ri. Hæc obietßio magnam habet ipeciem, qug imprudentis animumnbsp;plurimum comouere poteft.Non enim dubium erat,quin lefus dix/nbsp;eratfceffe Chriftum, (eu Regem. Pilatusautem cum mdinbus innbsp;hunc ufum à Römano Cæfare in ludga ordinati crant,ut prouiderct,nbsp;ne quis fibi rcgiam maieftatem aduerfus Cæfarem in ea terra ufurpa^nbsp;rct, Quare ludet hac obieäione nonnihil dicere uidentur, Sed pt o/nbsp;Nn

JH CAPVt 'XfX/ ê'vAn'G. fOÄN^lS. '

îeclo non funt nifi ptetextus inuiJiæ, amp; prgftigiæ uerborum» Noü fie fanent Cæfari, ut cupiant roaieftatem dus inîudæa faîuam, fed fienbsp;inuident Icfu Chrifto,ut cupiant eufn,quoquonxjdo poffunt,perdeznbsp;re.Ei Chriftus f^pe antea,non tam Pilato,^ ludæis fignificaueratjcnbsp;non efle mundanum fed cœleftem Regem,qui magis approbet,^ abnbsp;roget Romani 8i aliorû principum in hacterra maieftatem » Tahbu»nbsp;præftigqsincifaucruntprincipesregcm Zidekian aduerfus Hiereznbsp;miam,Rogamus,inquiunt,utoecidatur homo ifte. De induftria cninbsp;difToIuit manus uirorum bellantiuxn,qui remanfcrüi in ciuicate hae,nbsp;fiquidem homo ifte,non quyriipacem populo huic,fed malum»Talinbsp;bus ciiam præftigrjs incitauerunt Satrapæ Perfarum regem Dariunvnbsp;EWwc.ff. aduerfus Danidem. panicl,inquiunt,non curauit de lege tua, Sd denbsp;cdiâ'Ojquod conffiiuifli.Talibus præftighs inflammarunt facrifteuznbsp;liEthnicorum fuos principes Si Monarchas aduerfus Chriflianosvnbsp;(sJondifTimihbuspræftigqsaecenduncctiam hoc tempore Pontifiznbsp;ces animos principum aduerfus piam doârinam Euangehi,prgtcxeanbsp;tes inuidiæ fug rutnam tam Romani Impertj,^ omnis ecclefiafticg dtnbsp;fciph’næ.Hgcnobis fognofcendaproponuntur,non tam utadmene*nbsp;amur de ueceri ingenio Satanæ, qui eft mèndax amp; pater mcndacis»nbsp;ut excitemur ad inuocaiioncm nominis Deis.per lefum Chrißum

DOMIN VM noßrüm,quo ad deprehendendas prgftigias Satan» amp; organorum eius, donemur fpiritu fando, amp; eff'ugiamus dolos acnbsp;laqueos omnium pig dodring aduerfariorum» Sed agite, uideamusnbsp;Chrißum filium Dei, flagellatum,confputû, di fpinis coronatum e»nbsp;prgtorioprodirc,amp;ad tribunal Pilati flatui,ut qui ueneratad feruâznbsp;dos homines in mortc,ab homitnbus morte condemneiur. Produxifitnbsp;(inquit) foras lefum, feditep pro tribunal! in loco, quem uocat un€nbsp;Aiamp;öSfiöTre^quod nobis fignificat,Iapidibus conßratum.Hcbraice augt;nbsp;tem Gabbatha,quodfignificataliitudinefeulocumexcclfumknbsp;In hunc igitur locum afeendit Pilatus,amp;; fedit pro tribunali. Quid fanbsp;durus^Damnaturus filium Dei morte.Hoc nihil noui eß,fed in hocnbsp;feculoufitatum, filius Dei damnetur inlocis excclh's, hoc eß iranbsp;regnis huius feculi, amp; «I poteßatibus fublimioribus. An non ßatininbsp;ab initio multiplicati populi Dei in Ægypto,rex Pharao dicit:Quj«nbsp;cß DOMIN VS, utaudiam eum, amp; dimittam Ifraelc' Nefeio tX)znbsp;MIN VM Ifrael non dimittam» An non Ahab rex Ifraclis uerosnbsp;Propheias,qui defilioDei ueturo uaticinabaniur,itaperfecuiuseß,nbsp;ut alt) qifidem interficerentur, alq in fpelcis occultareniurf An nonnbsp;Rex Babylonius abqcitpios adolefccntcs in ignem, qgt; filium Dei,nbsp;non ßatuam filij hominis adorarentCQuid dicä de Antiocho7 Quidnbsp;dealrjs impijs regibus ctregnisçquot; Longum enä eßet córaemorare cos

HOHIL’AE lOANNïS BRENTrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjl

reges 8«f principes» 8: ilh régna ac imperia » quæ poHj^ Puàngeïion t^hriftj uulgatum eft in orbeierrarum^f^uierût in Ecclefiam ftîfj dei»nbsp;Ut nihil manjfeftius filtû dei folerc tu Gabbatha.hoceft, innbsp;crlfis locisjeu a fubhmioribuspoteiîatibus roagiftratibus damnanbsp;ri.De qua re idctreo Ecclefia Chrtfti admonenda eft, non ut concern*nbsp;nat fublimiores poteftares.Quæ font poteitates,inquit Paulus,a deonbsp;ordinac^ funt, fed ne ofFendatur, cum potentes huius feculi damnantnbsp;amp; perfequantur piam doétrinâ Euangelq ftjq dei, utfciatjconfer/nbsp;uationem 8^ defenfionem fuam collocatam effe, non in principibüsnbsp;huius feculi, ncc in filrjs hominum, in quibus non eÜ falas, fed in fonbsp;lo DOMINO deo noilro,per unigenitum filium fuum leium Chrinbsp;ftum,qui dixit:Non relinquam uos orphanos.EtjUobifcum ium ornnbsp;nibus diebus, vfcp ad confummationê fecülù Sed pergamus in hifîo*nbsp;ria.Erat autè Parafccuc Pafeh^, hora ferme fexta, hoc ert,port ter tiâ,nbsp;ut Marcus fcr»bit,fed ante fextam, Etdictt ludgtsîEccerex ueJter. Etnbsp;(1 Pilaïus iam inftiiueratobfcquifurori Iudæorum,tn facit adhucpe-riculunloflenfione tam miierabilis fpelt;^lacuh,quod ChrUtuseonipunbsp;tus amp; flagellatus de Ic præbebat, fi forte animi eorurn mitigarentur.nbsp;Nam quod Pilatus dicit,hanc (ententiam habet. En hominem longenbsp;omnium miferrimum,8d abiediiTimû.Iraçp non pofTum fatis mirari,nbsp;8t ueliram infaniam, qui in animum uelîfum inducerepoteifig, berinbsp;uncp po{Te,ut hic uerter rex fiat, 5c huius ftultitiâ, qui fperare audeznbsp;at,fe à q JO^ pro rege agrtofci pofle. Ta emmifer eft*amp;rabieâus,utnbsp;mihi etiâ odio amp; inuidia honeftoRz hominû indignas oideatur.Quanbsp;rehabenda uobis eft uel faltem ucftre honeffatis amp; dignitatis ratio,nbsp;ut eû liberu dimitfatis. Sed ludgi hac uocc magis cfFerantur, cicu*nbsp;rantur.Clamant em:Tolle,tollc,crucifigceum.OicitcisPiJarus:Re' lt;nbsp;gern ueftrum cructfigamrlcerum admonet eos infaniæ fug.Si uere hic 'nbsp;eft rex uefter,quis eft ille uefter tam impotes furor,qj quê tueri debenbsp;retis,eü ad tam airox 8if crudele fupphtiupoftuletis.Etquo meriro einbsp;usCSi falfo le regem ueifru prgdica lit,quid tam immani odio aduerznbsp;fus hominem nunc plane protritum 8^ concuIcatU m g'airimini Cquot; Etnbsp;quæ eft noua il la ucftra rehgio.ut qui ârttea ultro femper uobis regênbsp;quæ{iuiftis,jcaut necefte habuerim uos armiscôpefcere, nunceum,nbsp;qui fe regem ueftrum profitetur,tampertinacirerreqciatis*Refport ‘nbsp;derunt PontificestNon habemus regem,nilt;i Cæfarem.Hgc lud^oi« ‘nbsp;amp; Pilati altercatio de lefu Chrifto non eft ofcitànter prætereunda»nbsp;Nam proponitur hoc loco lefus Chriftus longe omnium côtempufznbsp;fimuamp;,acplanetalis,qualem eum defcribit Elaiastap.hi).Non eft ei,nbsp;inquit,fpecies,necp decor: Vidimus eum,fed nulla erat forma, quænbsp;«fticcretjutdeiideraremuseum, Delpedus ÔC oouiffimus uirorum^nbsp;Nn ri

MN CÀPyr XI» BVANG. FO ANN!

fÄenus dolorib. amp; infirmnattbus. Adco contêptiis,ui auerterent boI tus ab eoj'deoc^ no rrpuiauims eu. Ah hoc no el), pro nouifTimo uinbsp;roRzJpedandus obtrudi,cü tam cötcmpn'm di'cit : Ecce rex ueftcr» Benbsp;rege ueftru crucifigäC' An no hoc e(l,auerterc uultus ab eo,de quo danbsp;mat: Tolle,tolle,crucihge eu, Sed bene habet, Chriftus fufeepit bäcnbsp;humiHationê no fuo aliquo merito,fed ut noftra pdä corä deo patrenbsp;fuo expi'arct,amp; que nunc uidemos tamrotemptim proieéîû, eu uidcnbsp;bimus paulo poft exaltato ad tantamroai’eftate,ur fubqtiant ei omni«nbsp;ccelcftia,terreftria amp; inferna, Porto,qualis hoc loco Chriftus appa*nbsp;ret in oculis hominum, tab’s etiam folet uera Ecdefia Chrifti dte innbsp;oculis huiusmundi. Velutexcrementa mundf,inqi Paulus,fadi fu/*,nbsp;muSjOÎm reiedamentû ad hunc ub^ diem.Quid ergof Num abqcia/nbsp;mus animum, quia abncic nos mundus,amp; auertit uubum fuum à no/nbsp;bisC'Quin potius erigamus anirBÜ,amp; gratulemur r obis, q? digni hanbsp;beamur conformes fieri imagines filq dei in histcrris,ut eüäconformnbsp;mes fiamus imaginis eius,in regno cœleftj,Sedreuertamur ad ludg/nbsp;os,amp; Pontifices eoRt.Non enim exiftimandum eft, qgt; hisuociferati/nbsp;onibus:Tolle,tollc,crueif»ge eum.Et : Non habemus Regë,nifi Cænbsp;farem, côqciant fefe in fimplex malü,fed quia (unt Pontifices, penesnbsp;quos erat fumma autoritas ludæorum,repellunc amp; reqtiunt a' fe, nonnbsp;fuo tm ipfoRz uerumetia totius gentis fuae nomine uerum Meffiam,nbsp;ideocp funt autores internitionis tarn iuæ ipfot«,^ ois poftcritatise/nbsp;orum.Hi funt çdificatores illi,dc quibus contionat pfal.cxv^f). qui dgt;nbsp;reprobcnt lapidé angularem, effiiiunt, ut totum ædtfitium eoRt cor/nbsp;ruat.Cum em abqtiuntamp;ncgät hiccoram Pilato uerum regem,Chrtnbsp;ftum,feu Meffiam fuum, abqtiunt uictfTim amp; ipfi,nc fint amplius ponbsp;pulus Mcfliæ, fed pateant direptioni non folum regum amp; Monar/nbsp;charum huius fcculi,uerumetiâ omnium diaboloRz, Hocillud eft q4nbsp;Mofes de ipfis dixit:Dcum, qui te gcnuit, derehquifti, amp; oblitus esnbsp;DOMINI creatoris tui : Vidit DhS, amp; ad iracundiâ concitatus eft,’nbsp;qa prouocauerunt eû filij fui,amp; filif. Et air: Abicondam facie meä ab.nbsp;eis,3^ cÔfiderabo nouiftima eoiçj.Hæc caufta ilia eft, propter quâtnbsp;tam pauciludæi, etiam bistemporibus,qu)busEuangebcn deChrinbsp;fto perfpicue reuelatum eft, Cbriftum agnofcunt, Nam adhuc efFi-*nbsp;cax in eis eft uociferatiomaiot^ fuorum, qua reiecerunt coram Pila/nbsp;to oerum regem amp; Chriftum fuam,ac lubiecerunt fe alienis regibus,'nbsp;quorum tyrannide poftea (ant amp; deleti, amp; in lotura orbem ditpcr’hfcnbsp;ut etiam his temporibus circueant ôi famem paiiantur,ut canes, Sednbsp;quod Pilatus antea parturqt, iam uel tandem parit. Dicit enim Euannbsp;„gelifta: Tunc ergo tradidit cumilliSjUtcrucifigeretur.Haeceft uirtu/nbsp;turn Pilati cataftrophe, (dhôlcnus uifus eft mnocentem for titer luert,nbsp;mul

HOMJLîAE lOÀ'NNIS BREMT«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

Si multa cüm humanKatccôpIcéli.Nuncautem damnat,amp; tradit en, qucm ipfe pronuntiauerat ninoccntem,crucifigendum, hoc eft, pro/nbsp;brofiiïima morte occidendû. Sic font uirtutcs Ethnicorû, ac eorum,nbsp;qui non funt uera fpiritus fanéli uirtute pr^ditk Non confiant in hugt;nbsp;manis teritaîionibus,amp; conftarent in iuditio diqinocQuid,q) nec pinbsp;orum uirtutcs poflunt diuino iuditio opponi, quanto minus uirtuznbsp;tes impioRtCEtfi autcm fieri non potuit,quio confcicntia Pilati reclaznbsp;maucrit,inhacinnoccntis condemnationc,propterea qudd genres,nbsp;quæ legem non habent, natura faciant, ut Paulus aic,quæ legis funt,nbsp;hoceft,habcantfcclerùaccu{âtionemin confcicntia fua,tamen prudenbsp;tiacarnisfinxitfibi excufationem,autctiam iuftifûationë, Condem/nbsp;no innocente, Sed quia habetur ab omnibus extremo odio, fortaftïsnbsp;non eft tam innoccns,cp mihi uidetur. Condemno innocen£ê,Sed ninbsp;fi hoc fecerojconrjtio non me tantum,ucrumetiam uniucrfam ^enternnbsp;Judaicam,ôô tot millia innocentum,in extrema pericula. V ideo cnimnbsp;oriri tumukum acfcdiiioncm,in qua poffent multi innocentes crudenbsp;liter trucidari.Mclius igitur eft,ucùnusinnocensnbsp;nbsp;nbsp;ut multi innoquot;

centes pereant. Condemno innocentê,fed coadus importunitate lu/ dæorum. Condemno innocentê,fed in eoR2 gratiam, qui in fe Si po/nbsp;fteros fuos culpam fa(fti,fi quid hac in re peccelur,transférant. Et quisnbsp;pofïet omnes impiæ prudentiç excufationcs ac iuftificationes enumenbsp;rarcvScdunoSialtero Pauliuerbohgcomniaretundunt. Nonfunt^nbsp;fad'enda mala,ut eueniant bona. Et : Digni funt morte, non folû quinbsp;talia fâciuntjuerumctiâqdi aftentiuniur qs,qui faciunk Vide aût mi/nbsp;hi fumrpa rerum iniquitatem.ludcx üiuorum Si mortuorum,iudica/nbsp;tur àb hominibus imprjs. Aiitor uitæ, condemnatur morte. Quidnbsp;poteftiniquiuscogitariC Quomodo terra Sfcoelumpoffunt tantamnbsp;iniquitatc ferret Sed terra iamdudum afTueta eft fubqci uanitati, Si.nbsp;ferre impiorum crudclitaciemac immanitatem aduerfus filiû Dcf Si.nbsp;coheredes eius,idcß minime uolens,fcd congemifeens. Si parturiês,nbsp;donee ueniat tandem tempus liberationis. Deus aût è ccelo cÔniuetnbsp;ad tanta iniqui(atê,hon qudd approbet cam, fed ut abfoluat redempnbsp;tio humani generis, lam ne Chriftus quidem ipfe ad tam iniqua iudinbsp;cisfententia remurmurat, quia tradidit, ut Petrus ait, uindidam ei,nbsp;qui iudicat iufte, Si uoluit pda noftra perferre in corpore fuo fupernbsp;lignum,quo peccatis mortui,iuib'tiæuiueremus. Acceperunt autcm lt; cnbsp;lelum,Si abduxerunt,atc^ is baiulans crucê fuam,exiu it in cum locû, « «nbsp;quidicicCaluaria,hebraiceaüt golgoltha,C q^’o^^ fignifi/nbsp;cat tranium capiiis)ubi crucifixerunteum,amp; cum co alios duos,hioc lt; «nbsp;amp; bine,medium aût Icfum. Alrj Euangelift^ fatis copiofe dcfcribunt, t«nbsp;quid in abdudiöne Chrifti ad Galuariam didu Si geftum fit. Nos,

Nn ifj

îK CAP VT XX. EVANG. lÓANNiS.

qnj'a hæc in Luca expofuimuSjperßringemus nunc ea tantum,qu^ Io annes comemorat.Dicit ergo lefum abdudum baiulaOe fuam truce,nbsp;qug tarnen poßea impofita eft Simoni Cyrenæo,ut Lucas dicit.Nonnbsp;afit dubito^quin, cum loannes fcribat, Chriftum initio baiulafte fagt;nbsp;am crucem,refpexerK in eambiftoriâ,qug de immolatione Ifaac fcripnbsp;ta eft,amp;f fignificare uoluerit nunc uere in Chrifto imp1eri,quod tuncnbsp;in Ifaac fuit adumbratum. Abraham cm abducens filiu fuum Ifaac adnbsp;facrifitiuj'mpcfult ci ligna hoIocaufti.Nuncaûtuerus incedit Ifaac,nbsp;lefus Chriftus dns nofter, ligno crucis fuæ onuftus, ut ipfe fiat in eonbsp;hclorauftu pro peccaiis humani generis. Ac hæc quidc ligni moles,nbsp;per fe non fuit leue onus, nos autem non debemus hoc lignum iuxtanbsp;externam tm grauitateconfiderare.fedmulto magis iuxta earn graui-»nbsp;taiem,quam habuitexpeccatis. pueruntemcoramdeoin hoclig-*nbsp;num impofita omnia holm peccata, quorum tanta eft grauitas, uttoznbsp;turn humanu genus ad infernu ufc^ deprimât.Sufcepit igit filius deinbsp;fuper ie hanc mole,ut redderet eâ fua geftationc leuiorem,ut quicuc^nbsp;jn ipium credit,non opprimeref, fed feruaretur. Sunt qui nugantur,nbsp;non lefum, fed Simonem Cyrenenfem crucifixû efte. Sed et(i Simonnbsp;Cyrenenfis aliquandiu crucem portauit, tarnen non geftauitpââ honbsp;minu,amp; fatis luculenta funtteftimonia Puangeltftarum, acoim Aponbsp;ftoloRt, acreliquorum fpelt;ftatorum,q7 non Simon pro lefujed lefusnbsp;pro falute totius humani generis cruci aftixus fiuSunt qui tradiderût,nbsp;Adamum.primum parente noftRt.fepultum fuiflcin eo loco, qui uonbsp;cams fit Golgoltha,ideoq^ diuinitus fitordinatû.ut lefusadredimennbsp;dum 6^ excitandum Adamum,in eo loco fit crucifixus.Sedapparet cgt;nbsp;os, qui primi hoc finxerunt^uoluiftc, hac fdaula fignificare, lefumnbsp;Chriftum confecrafte auce fua (epulcrum Adami, ut etfi Adam mornbsp;tuus eft ôk fepultus, ac traxitfecum in mortem amp; fepukrum uniucrgt;nbsp;fum humanum genus,tamen poftq^ Chriftus cruciftxus eft, confecugt;nbsp;lus fit Adam, amp;: omnes pq Patriarchæ,denic^ quotquot Euangelionbsp;de Chrifto crediderunt,uerS uitam,amp; perpétua falutê propter Chri^nbsp;ftum, Paulus apoftolus ad Corinthios fcribens: Non iudicaui,inqf,nbsp;me inter uosqc^fcire, prêter lefum Chriftum amp; hunc crucifixum,nbsp;H ic ergOjCum uidemus fcimus Chriftum in Golgohha aucifixu,nbsp;confiderandum nobis eft, quid tn uideamus,amp; quid fciamus. Chrûnbsp;ftus em in cruce pendens,non fic afpitiendus eft,quemadmodum hunbsp;mana ratio de aliéna cruce amp; niorte iudicac,ftultum uidelicet eftte»ipenbsp;rare alterius morte falutê,fed quemadmcxlum Chriftus ipfe amp; Apogt;nbsp;ftoli eius docêt. Apud loannem cap.iq.dicit Chriftus: Sicut exaltiuitnbsp;Moles lerpcnte in deferto,ita oportet exaltari filium hominis ,ut omnbsp;ms, qui credit in eum,nôpereat,fed habeatsetcmâ uiiam» Videmusnbsp;autedi

KOSIîLîAE IO ANN IS BRENTÜ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

ântem nuncfilium hoîs, hoc eft, lefuin Chriftum in cruce exaltatum»' Quid ergo uidemuscNunti inutile pondus terre C fie quidê uifutn eftnbsp;itsipqs ludps.Nos aüt uidemus talem a'deo nobis propofitum, ut oisnbsp;qui credit in eum,non pereat mortc,fedconfequat propter ipfum pernbsp;pecuam uitam.Hoc certc eft utdere,non hoîem pereuntem, fed deumnbsp;fcruatorem,DeindedicitChrjftus‘ahâs:Egofi exaltatusfuero,omnianbsp;traham ad mcipfum. Rem admirandam. Alq cruce exaltati,abigunt a*nbsp;fe oia.quippe qui fint abominabiliorcs,^ quos iucundo uuItu,Ôc (c'nbsp;rena fronte afpicias. Chriftus autem cruce exaltatus oîa ad fe trah it. Afnbsp;fert enim cruce fua falutem non folum Iudgis,fed eiiam gentibus,hocnbsp;eftjuniuerfo humano generi. Vnde Si Paulus ait: Ipfe eft pax noftra,nbsp;qui ex utrifep unum fecit, diruens interftitium maccrig,Si aboies car*nbsp;«e fua,inimicitiam,uideltcet legem, decretis conftitutam,utex duob.nbsp;conderet in femetipfo unum nouum homiiië.Si faceret pacê.ac reconnbsp;ciliaret deo ambos in uno corpore, per CR VCEM. Hoc eft omnia,nbsp;uidelicet,tam ludeos,^ gêtcs,ad fe rrahere. Afpiciamus igitur lefumnbsp;in cruce ex31tatum,non ut fubducentem brachia fua in finu fuum, fednbsp;ot expandentem brachia ad utrunqi genus hominum, ludeos Si gen*nbsp;tcs,ac offer entern beneficia fua uniuerfo humano generi. O nos fœli*nbsp;ces,quibus filius dei beneficia fua cam liberaliter oftert.O nos mifer*nbsp;rimos,fi cœleftia beneficia ofFercntem,impiecatc Si ingratitudinc nonbsp;ftra rcqciamus.PraetereajLex dicit. Si repetit Paulus ad Galatas feri*nbsp;bens,Maledi(ftusomnis ,qui pendec in ligno, Videmus autem nuncnbsp;lefum Chriftum, unigenitum Si ^ternum filium dei pêdere in lignogt;nbsp;Quid igitur uidemuscNom hominem maledidûfSic quidem uerbanbsp;legiseum nobis obtrudunt,Si fie impq ludæi fenciebant. Sed cum ipnbsp;fc fit fernen illud Abrahae,in quo omnes genees benedicantur ,uidegt;*nbsp;mus redemptorem noftri maledido. Sic enim Paulus docet; Chrixnbsp;ftusjinquiens, redemit nos de malediâo legis,falt;ftus pro nobis maxnbsp;ledidû. DeindCjCura afpicimus Icfum Chriftum in ligno crucis pen/nbsp;dere,intuendum erit,non in illud tantum, quod coçporales oeuh ui*nbsp;denc,fed quod fpiritualibus oculis intuendum propoficiim eft. Cumnbsp;cm Chriftus affigeretligno à crucifixoribus fuis,non eft ipfe incereanbsp;otiatus,fed affixit fecû chirographû noftiîî, quo fatemur noftra plt;ftâ,nbsp;Siobligamusnosadgternâdamnationê, Afrixitaut illud fecum, utnbsp;fanguine fuo deleret,Si obligationê noftra folueret. Donauir,inquitnbsp;Paulus, nobis omnia peccata,amp; delcuit chirographû, qd erai aduer-*nbsp;fum nos,Sk qd decretis excitatû,côtrariu nobis erat,hoc,ioquâ,chironbsp;graphû fuftulit è mcdio,amp;afftxit cruci,uidelicec,ut fanguine fuo dexnbsp;lerec^acabolerec. Poft^ em décréta legis reuelât nobis pdâ noftra,nbsp;ttinccofdaitia ipIaQoftifa|U€lutchirographû*tlt;ftificaf contranos,lt;^nbsp;. “nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn iii)

IN CAPVT XiX.^ EVANG. lOANNiS. ’

fimus peccatofes, q? fimus obnoxrj perpetuæ damnation!, propter peccata.Hoc inudchiro^raphumeft, quod Chri'ftus (ecu in crueemnbsp;detulit, Si. obliterauit. Quare intuendo Chriftuno crudfixu, intuea/'nbsp;mur in hac chirographi noftri liturâ,ut cognofcamus nos ucrc a* peclt;nbsp;caro,amp; poteftatc Satanse redemptos,amp; gratias agamus redemptori finbsp;ho Dej,non uerbis tm,uerumcti5totiusuitgnoHr^obedientia. Po'nbsp;ftremo, neep hoefruftra ab Euangelifta recitatur, qj kfus crueïfixusnbsp;fit médius inter duos latroncs.Crucifixerunt,inquiens, cum.eo aliosnbsp;duoSjhinc 8C hinc,mcdium aût lefum.Quid autê hoc fibi ueIit,Marlt;nbsp;eus dare exponic,cum aittCrucifigunt cum co diios latroneSy unum à.nbsp;dextris, amp; alium a' (iniflris cius. Bt impleta eft fcriptura, quae dicittnbsp;Cum iniquis reputatus eft. Eft aSt innocenti grauiffimus animi dogt;*nbsp;Ior,io fceleratoru catalogo prgeipuusrcceferi acreputari. Sed uoluit^nbsp;filius dei, etià hunc dolore fufeipere, partim ut deçlararet furamâ fuAnbsp;amobedientiâerga patrê fuum.qui fieanteadeereuerat, 8)i perEfaianbsp;fignificauerat, qj reputandus effet cum fcelcratis, partim ut docerer,nbsp;in que ufum crucifigereuNam quales (unt hi duo laironcs, in quoRsnbsp;medio pendet Chriftus, talc eft uniuerfum humanu genus. Omnesnbsp;cm peccauerunt:Non eft,qui faciat bonum,non eft iifcp ad unum.Ecnbsp;fi enim non omnes contaminati (unt externis latrocinfj8,coram hominbsp;nibus,tamen coram dco oes funt rei uiolatg legis, ÔC obnoxq non tmnbsp;externis fupplitijs in hoc mundo, fed etiâ perpetu^ damnatiôi in inlt;^nbsp;ferno.Pendetigit filius dei, médius inter hos latroncs, utfignifica**nbsp;retjfe crucifigi,non^pter iuftos,quales in terra nô inucnit,fcd propnbsp;terpâôres,quales funtomnes hoîes.Sed hicuidemihi longe diuer/nbsp;fum euentû in h is latronibus.Badem eft cauffa coR2,fed non eft idem,nbsp;euêtus. Alius em,refipifcit,agnico Chrifto,in cruce,amp; côfequitur innbsp;ftitiâ,ac remittit ad paraddum. Alius aût,cumulatin cruce fcelcra fcçnbsp;Ieribus,amp; remittit ad infernû. Hæc eft'imago uniuerfi humani genenbsp;ris, in quoalq quidemagnofeune Ghriftum, amp;côfequuntfalutêpeijnbsp;fidem propter Ghriftum,alq aût contemnunt Chriftum, amp; perguntnbsp;in peccatismancre,amp; ad perpétua internitionê ire. Quodeumita f©nbsp;habeat,fugiamuscætumcontemptorum Chrifti,coniungamus aûcnbsp;nos cum rjs,qui agnofeût Chriftum,ut cum ipfisin paradifum-ingrcinbsp;diamur perlefum Chriftum DOMINVM noftrum,qui eft una*nbsp;cum paire amp; (piritu (ando Deus benediÓtus in fecula, Amen.

Défunt adhuc duæ Homih’æ, quibus abfoluatur hiftoria paftîolt; nisChrifti in Ioanne,(cd quia hæc ornnia tradata funt in Homilqs,nbsp;quas autor fcripfit in Lucam,non habet Ledor,quod conqvatur,prgnbsp;hoc tempore non licuerit aütori adeffe prælo,

CAPVT

ätOMILiAE lOANNlS BRENTiC»

CAPVT XXgt;

homilia lxiil

I eledus iïlc feruus Dei, Mofcs »reci’iatu? tus mfracula,qu^ Deus in populo fuo Ifranbsp;elitico ædiderai, amp; uaiicinaturus.quæ hunbsp;ic populo extremis temporibus euenturanbsp;effent, excitât ad attentionem, non unS altnbsp;quem höminum cætum fed coelum amp; ternbsp;ram: Audite,inquiens,cœli, quæ loquar,nbsp;audiat terra uerba oris mei, mulio æquiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luniuerfa rerumcreaturaji fieri quear, ad

audiendum excitanda efret,fn commemoratione i^efurreftionis DO MINI noftri Icfu Chriffi. fftfi em multa, amp; inbgnia miracula in h»snbsp;terris diuiniius gdita funt, Refurredione tarnen lefu Chriff i fdrj detnbsp;a’ mortuis, nultum un^ nec maius, nec illuffrius, necutilius miraeu/nbsp;ium iam inde ab initio orbis terrarum faâum cft.Quarc,pofthabitisnbsp;omnibus rebu5,dedamus nos toto animo cognition» buius miraeuli,nbsp;nt amp; gloria dei perfpiciamu‘lt;,0(: faluti noftre cofulamus.Sed ut hiffonbsp;riam, qua Euangeliftanoffer loannes de tâto miraculo confer ipfitjU»nbsp;tiliter audiamus,amp; ut feiamus,^ tieceffariuun fit, Relurrelt;ffionem knbsp;fu Chrifti ccrtilTimisaceuidentiffimis teffimonfis probatam 8Ccon*nbsp;firmatam effe,exponemusprimum oim paucis, quantu in hacChriznbsp;fti refurrcâione f»tum fit. Initio enim non eft fentiendum, qu6d leznbsp;fus Chriftus ita j mortuis refurrexerit, quemadmodum hi, qui uel ànbsp;Prophctis,uel a Chrifto ipfo ante paffione fuam exeitati funt. Hi emnbsp;refurrexerunt iteRt mor ituri. Chriftus autem excitatus d mortuis nonnbsp;ampliusmoritur,uc Paulus ait,morsini non amplius dominât. De*nbsp;indeno refurrexit fibi tmjed uniucrfæfug Ecelcfig,Chriftus cni Ec#nbsp;clefig fug caput eft, Ecclefia aut eft cewpus, ac membra Chrifti, Si ca*nbsp;put refurrexit, necefle habent amp; corpus ac membra cius refurredio^nbsp;nis participes ficri.Si Deus,inquit Paulus,pro nobis,qs contra nos.nbsp;Qui .pprio ftho no pepcrcK,fed pro nobis oibus tradtdit iliu,qui ft 'nbsp;eri pot ut non cum code nobis oia donetCDonai, inquit,oia,qug funtnbsp;filrj eius. Donat igit nobis eiiä Rcfurreâioné eius.Ei iteiitzCum effcnbsp;inus,inqt,mortui perdclida,côuiuificauit nos una' cu Chrifto, (pernbsp;gratia eftis feruati^fimulqt cu co refufeitauit, amp; fimul cu co federe flt;nbsp;cit intercœleftes, in Chrifto Icfu.Reccnfeamus igitur quædâ beneftnbsp;tia Refurrediois Chrifti,ut amp; intelligamus, quoinodo Refurredionbsp;ad nos pertineat, Ac unum quidem benefttium eft , quod Rcznbsp;(uiredio Chrifti fit iuftificatio noftra coram Deo patre cockfti, Tr*

«H CAPVT XX. .fiVANG, fOANNïS^;

Sttus fuït,inquit Paulus,proptcr peccata noflra,S^ cxci’tatus cft prop ter iuftificatjoncm noftri.Poft^ enim Chriftus rcfurrexft à mortuis,nbsp;non fufcepit corporalem Slt; externam uitam inter homines agendam^nbsp;qucmadmodum antea egerat,fed confedit ad dextram Dei,a interccnbsp;dit pro Ecclefia fua, ac impctrat etiam, ut Deus pater reputct propternbsp;ipfum uniuerfam Ecdcfiam fuam iufiamjSc fantSam, Itaque Relurrenbsp;dio Chrifti eft iuftificatio noftra coram Deo. Aliud bcnefiiium eft,nbsp;qudd Chriftus refurredioncfuafcdit ad dextram patris, utmittacnbsp;fpiritum fandum in corda noftra, quo regenereraur, adoptcmur innbsp;filios, achærcdesDei, inuocemus Deumutpacrem,amp;raortificegt;’nbsp;mur carne, ut in nouicate uitae ambulemus. Aliud benefitium eft,nbsp;qj cum Chriftus refurredionc fua (edit ad dextram patris, confcruatnbsp;amp; tuetur Ecclefiam fuam in omnibus rnah’s, ac in morte quoque ipfa»nbsp;Accedit poftremo St hoc bencfitium.qudd Chriftus fufcitat nos po/nbsp;tentia refurredionis fuæ,in nouiffimo die,utquotquot in ipfum cre^nbsp;dimu8,unâ cum ipfo uiuamus amp; regnemos pcrpetuo. Sicrcdimus,nbsp;inquit Paulus, qudd lefus mortuus cft,amp; refurrexit,iic amp; Deus eos,nbsp;qui obdormierunt per Iefum,adducetcum illo.Eiiterum: Quemadanbsp;modum per Adam omnes moriuntur, fra amp; per Chriftum omnes ui*quot;nbsp;uificabuntur, unufquifque autem in proprio ordine,primitiæ Chri^nbsp;ftus,deinde i) qui funt Chrifti in aducntu ipfius. Vides quanta blt;nelt;nbsp;fitia contingant nobis per Refurredionc Chrifti. Sed hæc oia eflentnbsp;uaniftima(omnia, (i Chriftusnonrefurrexifletâ mortuis. Etut per/nbsp;fpicue Paulus dicit. Si Chriftus non Vcfurrexit inanis eflet prædica*'nbsp;tionoftra,inanisfides noftra,adhuc eflemusinpeccatis, ÔifperqPnbsp;(ent,qui obdormierunt in Chrifto. Et fi in hac uita fpem in Chriftonbsp;tm fixam habemus, maxime mifcrabiles omnium hominuro (umus.:nbsp;Quare fumma necelTitas urget, ut Refurredio Chrifti manifeftiffiznbsp;mis accertiflimis leftimonqs confirmetur.Hac enim confirmata.connbsp;firmabiiur ctiS ueritas amp;certitudo omnis falutisnoftræ. Confiderannbsp;dum igitur eft,nbsp;nbsp;præcipuû Refurredionis Chrifti teftimoniû funt

uaticinia,quæ Prophetg fpiritu fando afflati de ea prgdixerunt,Chri ftus cm non ita a mortuis ex improuifo relurrexit, cjj antea de ea reznbsp;furredione nihil in Ecclcfia Dei conftiterit,fed Prophetæ adnuntiaznbsp;runt earn perfpicue, Contionati font Chriftum moriti?rum,amp;: tarnennbsp;ppetuo regnatuR?. Hgc certe manifefta eft fignificstio de refurrediznbsp;one cius. Dauid ait:Prouidebâ DnM cora me (emper,quoniâ â dexznbsp;tris eft mi hi, ne cômouear. Propter hoclgtMÛ eft cor meû,et exultauicnbsp;lingua mea infup ,amp; caro mca requiefeet in fpe: Quoniâ non derelinnbsp;' ques alam meâ in inferno,ncc fines ut fâdus luus uideat corruptione,nbsp;»Notas mihi fedfti uias uitg,replebis me iucudiiate co facie lua. Namnbsp;bisnc

HOMILlAE ÎOANNIS BRßNTII*

ac egredient per portam, Rex eoK? prgiîbit cis, èi DOMIN VS erit dux eoRî, Hgccontio Mich^,non folum docet Chn'ftum perrupturûnbsp;per crucê amp; mortem ad coeledem «itam,hoc clî, refurreclurû a' mor/nbsp;tutSjUerametiam effeélurum fua re(urreétiooe,ut quotquot in ipCuninbsp;credunt, una‘ cum ipfo perrupfurt font per omnia genera malorum,nbsp;ad uerâ amp;' perpétua bona. Nec ipfam tantum Relurredionem Chngt;nbsp;ftidocuerunt Prophetæ,fedeiiamtempus, tertiumuîdelicetdjeîTj,nbsp;quo Cbriftus fit rcfurreiflurus, fignificarunt. In Ofea enim dicuntnbsp;prj: Venitereuertamurad DOMINVM, quia ipfe apprehendijnbsp;nos,S; fanabit.percuffit amp; curabit nos. iuificabit nos port duos dinbsp;CS, in die lertia fufeitabit nos, èi uiuemus in conipectu eius, hoc eft,nbsp;Refurrcâio ChriOi, quæ fiet ténia die,erit etiam noflra uiuifkatio,nbsp;fufeitatio,Ô^ redemptio. Namqjlonas tertio die èuentrcceti libéranbsp;tus adumbrauerit Refurreétionem Chrifti tertia died morte fiengt;nbsp;dam,Chrjftus ipfe teftificatur. Cum igitur hæc Prophetarum te**nbsp;ftimonia conferuntur cum his.quibus polfea Chriftum uere â mortunbsp;is refurrexjfTe probatur,maximum certe pondus confirmation is ha/nbsp;bent. Deindecontionatus eft Ôt Chriftus ehre de fua refurredio/nbsp;ne.priufquam morti traditus eft: Soluitc, inquit,iemplum hoc,amp;,' innbsp;tribus diebus regdificabo iUud. Etiterum : Fdius hominis tradeturnbsp;gtnijbus,amp; poftquam flageiJauerint occident eum,ac die tertia refurnbsp;get. Et rurfus: Scriptum eft, percutiâ paftorem, Ôt' difpergentur ouesnbsp;gregis. Pofte^ aût lurrexer o,preccdam uos in Galtlæam. Atep hgc â(,nbsp;id genus alia, dida funt anteep Chriftus a* mortuis refurgerct, imonbsp;aniequam moreretur, ut manifeftum (it, Reforreâionem eius fpjrt/nbsp;tui fando haudquaquam fuiffe ignotam. Poftquam ucro iam a mor/nbsp;tuis refurrexit, non ita fefc ex oculis hominum proripuit, ut Gbi foilnbsp;nota effet refurredio, fed reuelauit earn quafi gradibus qujbufdam,nbsp;amp; fclegit fibi quadraginta dics,in quibus non tolum propofuii fe di /nbsp;fcipulis fuis.plufquam quingentis,confpitiendum ôc côiredandum,'nbsp;uerumetiam collocutus eft cum ipfis familiarilTime, amp; docuit eos denbsp;regno Dei,de uera amp; æterna uira,dariffime. Nec ipfe folum tefui gcnbsp;re uolmtjfed excitauit ciiâ fecum multos pios Patriarchas, qui egr efznbsp;fi è monumentis, ut Matihæusait, poft refurredionem eius uene/nbsp;runt in fândam ctuitatem, ôi apparuerunt multis, profedo, minimenbsp;mutijfed colloquentes de uera piorum iuftitia, amp; perpétua eorum iiinbsp;Chrifto foclicitate. Quæ omnia hue refpitiunc, ut non tm refuredianbsp;Chrifti certiffimis teftiçnonijs confirmaret, uerumctiâ gierria pioq|

IN CAPVT XX. BVAKÖ. lOANHlSl

ul'ta 8^ beatJîudo probareiur» Audiamus igitur hums tanti miracuK reudationem,âi cofir mation em. Initio autcm proponitur amp; oftendinbsp;tur (cpulcrum uacuum. Primo die, inquit Ioannes,SabbatiCfeu heb/nbsp;», d3madc,qui eft is dies,quo îcfus à mortuis furrexerat^ Maria Mag/nbsp;9 gt; daJeng uenir mane, cum adhuc tenebr^ effent ad monumentum, ui/nbsp;9, de:q; lapidem fublatum a monumento. Quis autem lapidem reuoL*nbsp;uerit,Mattheus expofuit:Terræmotus,inquiens, faduseft magnus.nbsp;Angelus enim DOMINI defcendit de ccelo,amp; accedcns deuoluit lanbsp;„ pidem ab oftio,fcdebatlt;q! fuper eum. Cum ergo Maria Magdalenanbsp;,, uideret lapidem deuolutum,exiftimauitlefumefree monumento fubnbsp;latû, Etcurritamp;uenitadSimonemPetrum,amp;adalteF?2illudifcipu*nbsp;,, lum,quem amabailefus,0d dicit illisTSußulcrunt dominum é monu*nbsp;,, meniOjamp;nefcimusubipofuerinteum. Ali) Euangelifig fcribunt alinbsp;as quoc^ muheres egreffas,ut ungerent lefum.Sed ex hoc loannis lo/nbsp;CO apparet Mariam Magdalenam, relicffis poft fe alqs, primam om/nbsp;nium foJam, cum adhuc tenebrç e(Tènt,ad monumentum uenifte,nbsp;alias autem orto iam Sole lecuias.Obfccro igitur te.quid eft,q:5 Chrinbsp;ftiss mduer it initio t efurrectionem fuam mulicrculis,c^ uiris patefa/nbsp;cereCac inter muhe?culas, primæ omnium MagdaleoæC'cur non po/nbsp;tiusmatrifusE; Hoc certe haudqua^ temere radum effe credamus.;nbsp;Primum entm uoluit Chriftus,utmulieres primæ cognofcerêt,quidnbsp;defepulcro ageretur ,nequidfjmftrg fufpitionis oriretur de amo/nbsp;to Iapide5amp; fublaio corporc Chrjfti. Mulicrculg enim imbccillioresnbsp;crant, ut potuerint tantam molem amouerc, prgfertim militibusnbsp;fepulcruracuftodientibus. Deinde,manifeftum eft , q? morsprimunbsp;omnium orta eft per muIiercmEuam. Voluitigitur Chriftus, utamp;nbsp;uitaprimum permulicresadnuniiareiur. Prgterea tr.uliebre genusnbsp;contemptum eft amp; abiedom coram humana prudentia.In lege Mofi,nbsp;fi quis maritus odio haberet uxorem fuam, licebat ei Icui admodumnbsp;de caufta libellum repudq dar e,amp; à fe abqcere. Quidarqi^ lapieribusnbsp;Bwipidff. i^uiusleculi, demulierum genere ita ait. Sideiim aliquiff muhereranbsp;formauit,is feiat fe maximum efle opificem malorum, amp; homintbusnbsp;MOMud«-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alius:Vbi mulieres,ibi omnia funt mala.Honorat i/

gitur Chriftus muliebre genus prima refurredionis fugreuelatione. utperfpicuum fiat,qgt; ctfi mulieres uidentur coram hominibus abic'nbsp;dae. Deus tarnen maximam habeat earum raiionem,utamp;ipfgfinf,nbsp;cohæredes, quemadmodum Petrus ait,gratiæ uitæ. Hue accedit,^nbsp;amp; hoc genus fit infirmum, amp; tmbecille, ac aduer fis facilhme 6^ gragt;nbsp;uilTime perturbari folcat, ut appareat muheres, quf cum Chrilio énbsp;Galiläa profedæ fuerant, uchementifTtmo animi dolore propter ig/nbsp;nomtniam amp; cruciatus dus,maxime omnium perculfas effe, Volu/nbsp;it er/

»OMlLfAB lOÄNNlS BRENTll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f;dr

il ergo Oiriftüs nbsp;nbsp;pr imom refurre^ionem fuam notam fieri, 8i co .

folar i eaSÿUC teüareiur,C{^ quo quts affliâiœ efi, hoc fibi magis fit ca rar. Quod ante primo reuelat (efc^quantum quidem fcriptura cradic»nbsp;tun Mariæ matr i (ug,(ed Mari^ Magdalen^ ,hoc idctrco falt;flum ap*nbsp;par*r,neuidercturrefpfcere corporaleen prprogauuam,autconra(irnbsp;guinftatem,acne iudicarecur efTe perConarum acceptor, ied ut figniFinbsp;crt fe propter peccatores uenifle,amp; a mortuia refurrexifiè. H^c cnjinnbsp;iJIa Magdalena efi,de qua lefus fepte demonia etecerar. Quare apparnbsp;rei ei prïmû omnium,uc fignificrtferelurretftione ioa uenim elîc darnbsp;moniorum uiïïorem.S^ a‘ Satana liberacorcm, Sed Magdalena non^nbsp;dum intelbgit myfieriurn refurreäionii, ideoc^adnuntiät Petro amp;nbsp;loanni corpus Chtifij efie (ublatumîËxfjtcrgo Petrus,Ôd file alius di **nbsp;fcipulus,amp; ueno’unt ad monumentum, Currebant autrui duo ßmul» **nbsp;amp; file al ius difcipulus prsecurric cirius Petro, ucnirt^ prior ad menu * *nbsp;menrum.Etcumfeinclinairet,uidttpoficalinieamina,hotiiauieuin'’ * *nbsp;trotuit: Venir ergo Simon Petrus fequens rum,0C introiurt in monu * *•nbsp;tnentum.amp; uidet Imteamina pofita, amp; (udarium, quod fuerat fuper lt; *nbsp;rapu(ciu«,nlt;mcumlinceaminiblt;jspoficum, fedieparaiim inuolutu **nbsp;in unum locum. Tune ergo introluit tile alius difcipulus, qui uene^' **nbsp;rat prior ad monumentum.uidiccp amp; credidit, Cuidelicet quod Mag **nbsp;dalena dixerat.corpus Chrifii elle ê monumento fublaium) Nondu *•nbsp;cnimnouerant fcripturam, qtopartuilTcteum àmortuisrefurgere.**nbsp;In Petro amp; loanne habes quodadmircris amp; imiteris,babes«lâ quod *nbsp;reprehendas,amp; deuites.Petrus,ecfine^uerat Chri(lult;n,nQiitatne(inbsp;fugitChrifium defpenitione. In aula Pontifias negatiitChrifium,nbsp;amp; extjt ex 8ctlefia.Pnfi^ aucem exqc ex aula Pontificis, iterum intranbsp;uit in Ecclefiam. Non enim deferiteollegas fuos, fed fiaiim coniun/nbsp;git fe iterum cum eis.ac praefertimcum loBnne,lt;]ui ipfumaotca in aunbsp;Ian Pontificis introduxerat. Itacp nec Chrifius fe ipfi fubdua't, fednbsp;reurlac fe ri primo omnium inter uiro$,quemadmodu Lucas amp; PaiSnbsp;lus tefiantur.Hoc exemplo admonemur,ut etfi peccauimus,non taménbsp;fugiamus (xdefiam Dei, fed propcremusad peccatt deploracionem»nbsp;utinEcclefia remifiionem eius propter Chrifium coniequamur. Sinbsp;Petrus poft negacionem deferuifTet esetum collegarum fuorum,dif conbsp;iunxiftet fe cu Pharif^is ac Scribis, puus ne qt Chrtftus tarn familianbsp;riter ei apparuiftet C' Nunc autem, quia ex aub Pontificis rcucrtitur ,nbsp;addifcipulorumChriftiEccIefiam, fitctiamparticeps benefitioru,nbsp;quae Chrtftus in Ecclefiâ fuam confert. Non enim ulb eft ucra falus,nbsp;extra Chrifti Bcclelia, cuius niembra funt,non hi, qui titulotenusttnnbsp;iadani fe efte Chr iftianos,aut Ecclefi^ Chrifti uel fcruos uel amicos,nbsp;led qui crcdiuu, folum lefuiii Chrifti cfTc cxpiacorêpeccacont nor

O«

îM CAPVt ’XX. EVAK®-. 1@AN»1S. ¦

ftrorum.ôi reconcih'atorem inter nos amp; Deum patrem.Qware prime noüra cura fit^ut peccatis obrutt^reitertamur fine ulla mora per refipinbsp;fcentiâ èi. hdem ad Ecdeftâ Chnfti. In loanne aût habes exemplum çanbsp;rwatis, q, præ fc, qui amp; cum Chrifto in croce pendent! manierat, 8^nbsp;cui Cbriitus matrem (uamcômendauerat,non con£emnit Petrum ne/nbsp;gàtorèChrifti.fed compIeÂimr cum humaniffime,ôd cum'tcom ip^nbsp;turadmonumentûjUt quid de corpore Chrifti adnm fitsuni cognof/nbsp;cani»Hoc illud eft,quod poftea Paulus monuit:Fratres,inqoiens,etinbsp;amfi occupatusfuerit homo in aliquo deliâo, uos qui fpirituales^e/nbsp;Ois,inftaurate buiufmodifpiritu manfueiudinis, confiderans temet/^nbsp;ipfum ne amp; tu tenteris« Sed in utroc^,Petro uidelicet èi loanne r epre/nbsp;hendendû efl,q) cum mulca fint argumenta,qup potuiffent ipfos denbsp;refurreôione Chrifti admonere ,.de ea tarnen, ne lantilium quidena

• * cogitant» Âudiuerant toties Chriftum ipfum de fua refurretftione cÔnbsp;tionari,amp; nunc uidebant lapidem monument! reuolucû, uidebant e/nbsp;tiamlinteaminaamp;fud3riaibipofita,refurrelt;ftionisindices. Quisnbsp;nim ablaturus corpus Chrifti, tanullû fibi oti) fumpfiffet, pr^fertimnbsp;inter armatos cuftodes,ut foluiflet a corpore eius linteamina amp; fud«Knbsp;rîumç^Et tarnen adhuc fomniant efle fublatum» Scd addit loannes ip/nbsp;fe cavfram:Nondum,inquiens,noucrant faipturam,qudd oportuif/nbsp;(eteumà mortuisrefurgere» Magna facrg fcripturæ commendatio*nbsp;Magna etiam humanæ rationis contempgt;tio.Nam humana ratio, etfinbsp;multa habet argumenta diuinarumrerum, tarnen in hisprorfus cæ/

• • caeft,nifiilluftrcturlucefacræ(cripturg» Multa funt argumenta i»nbsp;hac rerum natura,quæ perfpkue teftantur,DEVM efle, atiamen hunbsp;mana ratio,prgfcrtiin aduerfis tentata, Deum efTe negat. Multa funt,nbsp;qug figni£icant,efregternâ uiram,fed amp; hoc negat ra(io,fi fenfu mor/nbsp;tis concutiaturSic etiam hoc loco multa func,qug indicant Chr ifturnnbsp;refurrexiflcjfed difcipuli tamcæci funt, ut ea non uideant, quia iudi/nbsp;cant iuxta humanâ rationem.Hæc enim, etft fua habet dona, quibusnbsp;diuinitus pr^dita eft,tarnen quia uiciata eft peccato originis,tum de«^nbsp;jnum nonnihil ualet, fi focrit faagfcripturæ, quæ eft organon fpiri/nbsp;tus fan(fti,difcipula,nô magiftra,fi anc!lla,non hera,fi ferua, non donbsp;mincuSola enim facra fcriptura,ea eft,qu^ nobis res diuinas, amp; falu^nbsp;tis noftræ uiam ita exponit, ut fi angelus de cœlo aliud nobis adnun^*nbsp;tiaret,proanathemate habendum effet, Quatre hanctanto Audio au^

pledamur, quantg curg nobis efle debet uera Dei amp; noftrgU lutis cognitio,per lefum Chriftum DOMIN VM no • ’

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrutn^qui eft unâ cum pâtre ödfpiritufando Deus lt;

bsnediâus in fêcula, Amen»

HûMILIA

HOMILIAE ÎOANNIS BRENTîI.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HOM ILIA LXIllk

IDIMVSherifcpulfrum ChriQi uacuum,fepuï tantum fafctjsronftratum» uideamus honbsp;Angdisimpletum»acreuclataacuiua Chrpnbsp;ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti præfentia ornatum.Difcipuli enim. Petrus amp; “

loannes, poft^ inuenerunt fepukrum uacuum, ‘ • abieruntrurfus ad {emetipfosgt; hoe ed, ad hofpigt; *nbsp;tia(ua:Manaautcmftabatadmonumentumforisplorans. Dumer/ “nbsp;go fleret indinauitfc in monumenium, amp; uidetduos angdosami/ ‘®nbsp;dos albis, fedentes unum ad caput, amp; altcrura ad pedes illic,ubi po/nbsp;fuerantcorpus Icfu»Dicuntei illizMuIicrquid plorascOk’t • Su “nbsp;ftuleruntdominum mcum,nec ftio ubi pofuvrunt eum. Hgccum dixnbsp;ifTetjConuerfa eft reirorfum, ói uidet lefum kantem,nec kiebat qgt; Ie ‘‘nbsp;fus eiïct. Conuerfam autem puto reirorfum, haudqua^ tem ere, fednbsp;motarn repentina adoratioeangeloRz.Non enim dubito, quin p olï*nbsp;quam duoangdi manifefte apparentes, uiderini lefum, cui datum e/nbsp;rat,ut in nomine eius omne genu fe fledat cedeftium ac terrefiriumnbsp;Sc infernorum,etiam ipfum manifefte fefe reudantc, (btim in genuanbsp;fua prociderint.öC adorationc fua tedati finr,fe agnofcere eum domï/nbsp;TJumfuum. Quo fpedaculo Magdalena excitata refpicitretrorfum»nbsp;Et tarnen nondum agnofcit Iefum:Dicit ei Iefus:Mulier quid plorasf « tnbsp;Quem quæn'sC'lilaexiflimans q? hortulanusefTetjdicii ei: Domine,nbsp;fi tu afportafti eum, dicito mihi, ubi pofueris eum,8c ego eù tollam: t«nbsp;Dicitei ïefus:Maria.Cônucrfa,CiIIaianiexuoceeum agnofeens) *«nbsp;dicttei,Rabboni,quoddiciturMagifter, Cum ante cum iiacomple/ ttnbsp;dcretur,quafi non amplius dimi(Tura,dicit ei lefus : Noli me tangc/ itnbsp;re.Nondumenimafcendiadp3trcmmeum,hoccd,Nolimetamar/11nbsp;de cöplcdi,noli metuere,nc tibi cfFugiam.Nondum enim fic me adnbsp;dextram patris abfeondijUt non firn amplius confpitiendus.Sed fclc/nbsp;gi mihi quadraginta dies, priuf^ afeendam in coélum, ÔC fubdiicamnbsp;me humants oculis,quibus diebus fæpc ac multum me uobis confpknbsp;tiendum,0C contredandum exhibebo, ut leftificer me uere à mortu/nbsp;is rcfurrexifTejSC exponam qug fit uera regni met* maieftas. Noli tgknbsp;turmcficcompIcdûSeduadead fraires meos,amp;diccis:Afcendoad **nbsp;patrem meum,5C patremucftrum,8C Deum meum, 8c Deum ueftru. lt;•nbsp;Hæc ett prima oîm contio,qaam Chriftus poft refurredionem fuamnbsp;habuit.Quareobferuanda ÔC cofideranda eft magna cura ôc diligeti/nbsp;tta,FacitaûiChriftus ex Maria Magdalena Apoftolâ Apoftoloi«,

• - lubet em earn nuntiare Apoftolis amp; difcipulis, quos fratres uocatje

• - afeendere ad patrem. Quibus uerbis comonefacic eos primû, pfalminbsp;, uicefimi fecuadi,in quo Chriftus uocat difcipulos fuos,Ffatres:Nar

Oo q

W dÄPVT XX. êVanö. ïöXnmii.

rabo.inqujcns,nomen tu«m fratribustneis, in medio Ecdefisclands bo te. Deinde commonefacit cos pfalmi quadragebmi feptimi» amp; fexnbsp;agefimi feptimi, in quibus fpiritus fandusdeafcenfu Chrißi contionbsp;natur: Afcendit, inquiens Deus in iubilo, amp; DOMIN VS in uoccnbsp;tubæ. Et iierum: Afccndifti in altum, cepibi raptiuitatem aecepifl^nbsp;dona in hominibus. lubet ergo Chriftus boe nuntio difeipulos fuosnbsp;bono animo eiTe^q» ipfe nüc^poft?^ refurrexerit :i mortuis, in eo fit,nbsp;ut perficiacomnia quæ in bis pfaimis, ac in tota fcriptura de ipfonbsp;regno eius continentur« Nunciat eis fe errarurum ipfos reges et prinnbsp;eipes terrac.Sic enim pfalmus aii:DOMIN VS dat uerbum.amp; exercinbsp;turn magnum Euaogeliftarum,Reges exercituum firmo foedere con/nbsp;fcederantur,amp;’ pulcritudo domus diuidic fpolia» Ac moxtibi dominanbsp;lur inter eos Beniamin paruulus, principes luda^cum csetu fuo, prin^nbsp;cipes Zabulon,prinripes Neptalim. Hie per Reges amp; principes in/nbsp;ciei populos nobis,amp; plebes pedibus noftris .Cum ergo dicit, fe aPnbsp;eendere ad pattern (uum,amp; patrem ipfotura, amp; ad deum fuum ac de/nbsp;urn ipforum.fignificat fe implere omnia,quæ fcripca font, ui ipfi fintnbsp;fratres Sc cohgredcs fui, quod habeant eundem patrem,amp; eundem denbsp;um,(ibi quidem natura, ipfis autem adopttone patrem amp; deum« Acnbsp;breuiter docet his uerbis.quid per Refurrectionem fuam efficiat. Nînbsp;Chriftus refurredione fua intrauit in regnum patris foi, amp; impetraznbsp;uit,ut omnes Apoftpli eius, amp; quotquot per Euangelion eorum creznbsp;dunt in ipfum, adoptentur in filios amp; bfredes dei, ac fiant Fratres SCnbsp;cohgredes fui, capiantt^ cum ipfo eandem bgreditatem incaleGi reznbsp;gno.Hgc paucis quidem uerbis dicuntigt;r,ac fgpe multum in publtznbsp;cis coniionibus repeti folent.Sed profedo nihil maius,nihil excelleznbsp;tius,nihil quod latius patcat,dici poted.Cogita enim mibi,fi princiznbsp;pis aut regts cuiufdam terreni Filius impetraret â patre fuo, ut homiznbsp;nem mi(errimum,captiuum,amp; morti deftinatum, no folum liberumnbsp;diintttet et, uerumetiam adoptaret in Filium fuum, ut Fieret naturalisnbsp;(ui Filq frater amp; cohæres, quantum, obfecro, mifer homo exhilaznbsp;raretur,ô^ quantumhuic ab alr)s omnibus applauderetC Quo ore prçnbsp;dteauit Gentium hin:ori^,quód nonnulli exobfeuro uitg genere,ex Ânbsp;gulis,ex armentarqs, ex hortulanis creati Fint Reges amp; Imperatores»nbsp;bedhancomnemterrenam Fortunam longiFTimo interuallo fuperatnbsp;iftud beoefitium,q, Chrilius unigenitus amp; ^ernus Filius DEI,nbsp;mat hbi tn Fratres ÔC cobæredes fuos,homines abiedos, amp; deus ipfenbsp;agnoicat eos filios, Primum enim, homo etfiadoptatur ab hominenbsp;quamuis diuire amp; potente.non tarnen fit hac adoptiôe iuftus. Si quisnbsp;Buiem adoptatur in bliuro d deo, is reputatur propter Chridum, ia

ttOWItlÄE TÖÄNNIS BRENTri» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt

qwem freditj'ta lüßus, ut poH'it coram fcueriffimo iudttio dei tonßa re.Demde,qui adopraturab hortiiriediuiteacpotente, non donaturnbsp;fpiricu fancto,fed potius eoncip/t fpfn’tum faftus, quo arrogat fibi li'nbsp;centiam faciendi quiduis. Qui autem adopratur propter Chriftuma*nbsp;deo.donetur fpiritu fanóo,quo fe tarn deo hominibus in obediennbsp;tiamfubqfii. Adhgc nullus hominumpoieft altcri fua adoptroneconnbsp;ferre tutam defeniloncm in aduerfis.Deus autcm,cuiT) fufeipit honaiznbsp;nem adopt ione fua in fdium, fufeipit etiam eum in lantam curam, utnbsp;defendat amp; tueatur ipfum in omnibus aduerfis.Preierea, folus is,quinbsp;à deo in filium adoptatur,poteß eum.ut patrem,iiere amp; ex animo in/nbsp;uocare: Aceepiftisjnquit Paulus/piritum adoptionis,per quem cla/nbsp;mamus Abba pater.Etfi enimalr),qui non funt adoptai»,fokntamp;’ ip/nbsp;fj deum aliquoites ut patrem appellarc, fed hie eft (onus fine mente,nbsp;qj Chrißum unigenitum filium dei,propter quem folum fit ucra ad*nbsp;optio,aut contemnunt,autperlequuntur.Deinde, quem adoptai hogt;nbsp;roOjfiue die Princeps fiüe Monarcha fuerit, eum non reddit tutum afnbsp;morte. Quem autem adoptai deus propter Chrißum, is tanta præro/nbsp;gatiua donatur,ut mors ei nun^ ampltus dominetur. Mors enim eonbsp;rum„qui font in filios dei adoptati,non eß morsjed fomnus fed quinbsp;es,fed uia ad ueram uitam.Qui credit in me,inquit Chrißus, etiamfinbsp;moriuus fueritjUiuet. Et omnis qui uiuil amp; crédit in me,non moric/nbsp;tur in^ternum.SedquidmuItisopuscß^^'Qui adoptaturab bomine,nbsp;adhucobnoxfus eß propter peccaium.æternæ damnation!. Qui auxnbsp;tem aduptatur a* deo,hæres eß propter Chrißum æternæ fcciieitatis,'nbsp;èi dominabitur perpeiuo una cum Chrißo in cccleßi regno. Quidnbsp;bac adoptione fœliciusfquid bis bonis maiuscEi hæc {unt,quæ Cbrinbsp;ftus in nos omnes credenies in ipfom,Refurrelt;rtione fuaconiert.Quanbsp;rc neeeßarium eß,ut pro tamo RefurreâiÔis Chrißi benefit io, qua«nbsp;poßumus maximasgratias DOMINO deo patri noßro refe- amus*nbsp;Hæ autem referendae funt,non uerbis tantum, amp; publicis laudibus,nbsp;fed etiam operibus,amp; priuatis quibufcp offitqs, ac præfertim carita/nbsp;te proximi noßri. Gum enim deus accenfus eß fua in bumanum g«/nbsp;nus C3ritaie,ut concefferit fdio.quo afTumeret fibi homines in fratre«nbsp;amp; cohæredesfuos,exigitetiam,uthomioes fraternam inter fe carita/nbsp;tembabeant.fn hoc,inquit Chrißus,cognofcent omnes, quod difei/nbsp;puh mei (itisjfi caritatembabueritis interuos mutuam. Ciio, inqui/nbsp;unt,aßutfcas,quoddiufacereuelis. Incoeloautemuitairanßgcndanbsp;eß fumma in perpetuum caritate. Neep enim iiliculium erit aut odiznbsp;um aut difTidiurri.Quarc fi ad cceleßem uitam afpiramus^neeeße eß,nbsp;ut intiac tei reßri uita exerceamus nos in caritate. Deus,inquit loaagt;nbsp;nes,caii(äs eß, Quomodo autem fperabu fe apud Deum in carleßi

Oo irj

»Sf CAPŸT XX. IVANÖ. lÖÄNNIfc ’

f egno pcrpcmo commorari poflTc, qui in hac terra non ntfi inuidiieÿ lt;jdio,r)xis,fôrcntionibus obnoxius cftcEi quis pollicebitur fibi cunfnbsp;Chrifto amp; Chrifium agnofcentibus accepturum eandem in cceIo h«nbsp;reditaiem,fui in terra cum nullo bominum cÓuenit Jed qui quafi belnbsp;lum rum omnibus hominibusgeritC Quarc quemadmodum Chrûnbsp;(tus jam a difdputisfuis difcefliirus,cohortatur eos grauiffime not!nbsp;tier bis (3ntum,frd etiam lauatione pedum, ad mutuam caritatem, itsnbsp;£gt;C cum iam pr imum à mortuis refurrexifTetjftatim, nomine fratrum/nbsp;amp; unius patris ac dei. admonet uniuerfam fuam Ecdefiam, ut fefe milnbsp;tua diJedtione rompledantur, Sf ofRtqs caritatis fe inuicem iuuenunbsp;,, Srd redeamus ad Magdalenam» Venii inquit Euangclifta, Marianbsp;9 , Magdalena adnuncians difcipulis, qj uidiiTet DOMIN VM, Sf eanbsp;,, dixiiiei (ibi.Mirandum uidetur,qgt; Chriftus uolucrit taiam rem, quanbsp;non eß alia maior,per muherculam apud Apoftolos peragere. An denbsp;fuerunt ei AngeliC An non ipfc potuit primum omnium lefe Apoftonbsp;lîs reuelarerScd (upra oßendimuscaufTas, cur placuerit Chrifto Re/nbsp;furredionem fuam initio reuelaremulierculis. Nunc hocadqcienddnbsp;eft, quod Chriftus etiam hocconfilio uidetur mulierem in primamnbsp;Rciurredionis fuæ nuntiam elegiflc, ut Sf hac parte doceret regnutnnbsp;fuuin non efte de hoc mundo. Slam hie mudus folet inft ituta (ua glonbsp;rioftftime inchoare,ac oftentare,Sed definit tandê fcedifTime. Quatinbsp;tus eft apparatus uel bdlorum, uel nuptiarum , uel altarum pompa/nbsp;rum,inter principes huius feculi Sed quàm turpis, infcelixfolernbsp;efte cuentus eius Chriftus autem Refurredionem fuam,rem longenbsp;omnium maximam, per mulierem reuelare incipit, Sf tarnen peragicnbsp;Sf confirmât earn gloriofiftime, ut fignificet regnum fuum non eftenbsp;mundanum,Sf cohortetur nos fuo exempio, ut geramus nos in omninbsp;busnegotqs noftris fubmiffe Sf humiliter, quo per humilitatem adnbsp;(ublimitatem excellamur, in Chrifto lefu Domino noftro, qui eft u/nbsp;oa cum pane Sf fpirnu fanifto Deus benedidus in fecula , AmeiH

HOMILIA LXVgt;*

V M Malachias de Chrifto filio del uà/ ticinaretur, tribuit ci cognomen Solistnbsp;Orietur,inquiens, uobis timenubusno/nbsp;men meum Sol iuftiti^. Quod cogno/nbsp;men congruenter ei tribuitur, cum prop/nbsp;ter multas alias cauftas, turn etiam prop/nbsp;ter tnodumi quordurredionem fuam pa

ffOMILiÄE lOÂNNIS BRENTlf*

itFedt.S/cut cnim Sol oriturus, Si diem orbi allaturiis, non ßatnTi fc torum confpiciendum proponft, fed initio pr^mittit lucem quandamnbsp;obfcuram,qug polliceatur magis diem,c^ exhibeac, deinde paulatimnbsp;proqcit clariorem fplendorem, doneecmerfus cx inferiori hemifphgnbsp;rio,3c fuperatis montium eacuininibus aperto ccclo uehitur, omxnbsp;nia illuftratj'ta amp; Chrißus Refurredionefua clariffirnnm diemmunnbsp;do 2naturus,non continuo ipfe difeipulis apparet, fed oftendit uacu/nbsp;nm (epukrum, quafi crepufculum,deinde pr^mittit angelos, refurre-*nbsp;óionis nuntios, donee fe ipfe uiuum, eonfpiciendum Si contreCtan/nbsp;dum proponit, 8i mentes difeipulorum fuorum illuminât» Ac antenbsp;quidemrecenfuimusapparitionem, qoæ fada eft Mariæ Magdale-» ;nbsp;næ. Commémorant autem Euan gelifte, quod Chriftusapparuerite/nbsp;tiam alqs muliereulis, deinde Petro, poftea duobus , qui ad Emausnbsp;proficifeebantur , quas tarnen apparitioncs loannesnoftcromirtit»nbsp;quo‘d ab alqs Euangeliftis fufFicienier indicatæ fint, ipfe ucro fufci/nbsp;pit commemorandam cam apparitionem, qug codem Refurredionisnbsp;die,ad uefperam,coram pluribus difeipulis, fada eft. Cum uelpc' «nbsp;ra eftret,inquiens,die iUo,qui eratunus fabbaihorum, 5^ fores eftent anbsp;clauf^yubi erant difeipuli congregati,propter metum ludæorum, ue/nbsp;nitlefu5,fteiitcpinmedio,8idiciteis: Paxuobis» Etcumb^edixiE ««nbsp;fet, oftendit eismanusaclatusfuum.Gauififuntergo difeipuli, oifo ,cnbsp;Domino. Dixii ergo eis iterum : Pax uobis. Sicut mifit me pater, ua lt; lt;nbsp;8lt;f ego mitto uos.Hge cum dixiftet, flau it in eos,amp; dicit cis : Ace ipne ,nbsp;(piritumfandum. Quorumcunqpremifer it is peccata, rcmiuuniurnbsp;cis.Quorumcunt^rctinueriiis.retentafunt, Memorabileeft, quod .4nbsp;in bac apparitioneperagitur Chriftus enim nihilfere eorum omit/nbsp;tit,quæteftificari pofluntjipfumuerca' mortuisrefurrexilfe êcuiuenbsp;re.Non apparetjUt cuanidum fpedrum, fedconfiftituiftbilis m me»nbsp;diodifcipulorum.Colloquiturcoram com difcipulis,ofteodtt eis manbsp;nus amp; latus,amp; pedes, ut ipfum ex notis crucifixionum cognofcerenr,nbsp;exhibet fe,quemadmodum alius Euangelilia ait, conrredandum, ocnbsp;reipfa fencirenc,eum Ueram habere carnem amp; oflTa, petit etiam eduü'nbsp;urn, amp; in confpedu eorum comedit, ac poftea afflauit eos forti ipi^nbsp;ritu, Quæ omnia funt certiffima uitæ argumenta. Nul la ioûur re»-liquaeftdubitatio, quinuerea'mortuisrefurrexerit, ÔCuiuat. Sednbsp;magnæ curæ nobis effe debet colloquium, quod Chriftus in hac ap^nbsp;paritione cum difeipulisfecit. Primum enim omnium, PAX VOnbsp;BIS, inquit. Potuiflet eis exprobrare defedionem Si fugam, fednbsp;horumomnium (^liuifcitur,acnuntiattantuml«eta. Optât pacetn.nbsp;Qua uoce teftatur ipfos ab omnibus peccatis abfolutos, cu deo patrenbsp;pacificatos io gfati^ rj^ceptostnbsp;nbsp;nbsp;ut feiant hanc uocem non eftlt;

- — ..... *, ,

îN CAPVT 3nc. EVANG- lOÄMNlS.

prouulgari confuctudine in ore ipfius natam, fed ueram ac feriam efgt; fe,bis eandemrepetu.Beoe ignur confidant, Sd alacn* animo fufcipi-*nbsp;ant,quod fitmandarurus» ReuelatcnimCbriftusfefe difcipulis, nonnbsp;U( cum ipfis ad fallendum tempus nugetur, fed uf res longe omniumnbsp;maximasconftciat.Sicui me,inqoiès,mifnpater,ita et ego mitto uos»nbsp;Hacuoce decern it eos legatos,C Vndeamp; Apoftoh uocantur, quod lenbsp;gatos fignrfjcat'îin uniuerfumorbem terrg.Quam rem,ut redius in/nbsp;telItgamus.fonferémus hue morem riuilium legationum.In his enimnbsp;folent legato dupitces literæ dari. Alterpfideif quas uoeât literas Crenbsp;dent»g)fgt;gillo legantisfirmatæ,quibusftgnificat is, qui amandai le/nbsp;gatum, tam firmiier credendum eflclegato fuo, fi ipfe rem coramnbsp;ageret. A Iteræ mandati,quas literas uocantjuftruäionem.qua ccniinbsp;neniur mandato, quç legatus nomme Icgantis perfequi amp; efFivere denbsp;bet. Hune morem feruai etiam Chriftus pro fuo modo, in bac, quamnbsp;ipfe inftituit, Apoftolorumfuorum legatione. EmifTurusenim poftnbsp;refurreôionem ApoRoIos feu legatos fuos,initio,dat cis literas Crenbsp;dentif ,has uideliceiîSicut mifit me pater,ita ego uos mitto.Quæ au/nbsp;tem fit fententia huius diAi,exfjs intelligipoièft,qug Chriflus aliasnbsp;ad ApoHolos dixicQui uosaudit,meaudn.Ei iterum: Qui uos rednbsp;pit,merecipit.Et qui me recipit,Tecipir eum, qui miiit me. Hoc igitnbsp;uult Chriftus. Pater mifit me de cœlo in rerram,ut adnunciem meumnbsp;Euangelion.Et qui meo Euangehocredit,is credit deo pairi,cuius c/nbsp;go fum legatus in terris.Dixii enim de me apud xMolen:Ponam uer/nbsp;ba roea in ore eius,lcque(uinbsp;nbsp;ad eos omnia,quæ precepero illi.Qui

autem uerba eius,quæ loquetur nomine meo,audire noluerit,egQ ul lorexiftam. Cum autem ego poft meam refurredioncm amp; afcenfio/nbsp;nem in coelum,non fim ampliuscorporali modo in his tetris cômo/nbsp;ratui us, emitio uos Apoftolos meo nomine in uniuerfum orbem ternbsp;ræ,amp; uo]o,ut hommes non aliter uerba ueftra accipiant,cp fi ego co/nbsp;ram ea exponerem. Atcß hçcquidem eft fententia hterarum Creden/nbsp;tiç. Quernadmodum autem ciuilesliteræ robot aniur ciuihbus figil/nbsp;Iis,ita fpiritualc'» illg 1 itéra? confirmatæ funt (pirituabbus figinis,cœnbsp;leltibus uidelicet miraculis. Signa, inquit, eos qui crediderint hæcnbsp;(ublequeiïtut :Per nomen meum dgmonia eqtient linguis loqueturnbsp;rjouis,lt;e-pentes tollent,amp; fi quid letalebiberint,non nocebic eis. Sunbsp;per æg: oios manus imponent,amp; bene habebunt.Hæc 8d id genus a/nbsp;lia inuaiula.qjæ Apoftoli ædiderunt in nomine Chrifti,funt figif^nbsp;la, qutbus htei æ Apoftolatus feu legationis roboraiæ fuerunt. Le/nbsp;gauo/ie , inquit Paulus , fungimur nomine Chiifti. Quarenbsp;kntiendum cit , Apolîolos ita nobis commendaios elTe , ut quinbsp;ipios audit , C H U 1 S T V M filium Dei , adeoque Deumnbsp;ipfum

MOMILIAC lÔÀNNlS BRENTlt

îpfum patrern cœleQem audiau Sed quod pr^ipuum efl,3ndjamus nunc mandatum, feu Inftrudionem, utuocant, quæ ApoRolfs datanbsp;cH. RauitCinquit Guangdiflta ) in eos, amp; dicit eis : Acdpire fpiritumnbsp;fandu m:Quorumcuncp remtferitis peccata^remittuncur eis.Quoftt/nbsp;cunçp rerinueritis,retenta erunt.Hæceft iniîrudio, hoceft mandatû,nbsp;quod Chriftus dat Apoftolisfuis, Nonalloquiturauremeosfimplînbsp;citer,fed afflat cos forti oris fui fpiritu.Quod idcircô facit, primum,nbsp;ut fignificci fc uerc uiuerc,quemadmodum antea diximus,dcinde,otnbsp;doceatjfeuerum efle deum,quod dei fua uirtute dona ipiritus fand».nbsp;Hocenim or is fpiritu contulit cceleßja fpiricus dona in corda difcipunbsp;lorum fuorum.Non contulit quidem in cos hoc tempore tUa admiranbsp;da fpiritus dona,qug effufa funt in ipfos,in d jc pêtecoiics, (ed eximicnbsp;cis tncredulitatem, amp; dit fortiorem fidcm, eximit eis metum, datnbsp;fpem certam,difpellir tcnebras ab oculis mentis eorum, 8i iJluflrat e'nbsp;os clarion luce intelligentiæ. Hæc id genus alia funt dona fpintusnbsp;fan di,quæ Chriftus natu fuo in Apoftolos conferrç uoluit.Quid ernbsp;go mandatur cis,quod in hac fua legationeconficiant;’ Obferoäda amp;Înbsp;ponder anda funt uerba Chrifti.Non dicit: Accipitccohortesmditünbsp;amp;Î rufticonz,amp; inuaditerégna huius munduNondidt: AcciptteMonbsp;fen,amp; inftituite inter gcntesMofaicampoIitean. Non dtcir: Acdpitcnbsp;olcum.Se ungite facrihculos MiiTarios.Sed ait: Accipite fpiritfi fan/nbsp;dum. Accipirc dona 8^ off itium fpiritus fandi.Iu quem uiumf Nurnnbsp;ad dominandum tcrrena maieftate:Nequacp,fcd ad remittenda 3^ renbsp;tinenda peccara,hoc en,ad prædicandum Ëuâgclion,ut quotquof B'nbsp;uangeliocreduntjConfequantur remiffionem peccaiorum. Quoiqcnbsp;autem non credunt,ns rciineantur peceata.Nam quod hic dicitzQuonbsp;runzcuncp rcmiferitis peccata,remittuntur eis, quorumcuncp rett/nbsp;nueritis, retenta erunt, eandemprorfusfcntcntiamhabctjcum eo,nbsp;quodapud Marcamdicit: PraedicateEuangelionuniuerfaecreatu/nbsp;ræ.Qui crediderit(BuangcIio)amp; baptifatus fuericjaluus crit. Quinbsp;ucro non ci ediderit,condemnabitur. Bt apud Lucam: Sic oportebaenbsp;Chriftum pati Öf refurgcrc d mortuis teriia die,amp; praedicari nominenbsp;rius pocniientiam remiiTionem peecatorum in omnes gentes. Re**nbsp;mittere enim amp; retinerc pcccata Apoftolico minifler io, non eft p« onbsp;fuo arbitrio ex peccato, iuftitiam, öi cx iuÜitia pcceatum facere, nccnbsp;cH ex propria autonutc condonare peecata cuiuis, etiam non credennbsp;retinerc pcccata, etiam aedenti, Sed eft praedicare Buangeliotinbsp;dc Chrifto, qui folus eft expiator peecatorum,nbsp;nbsp;nbsp;propter quem fo/

ium deus pcccata condonat.ut ei, qui credit in Chriftuin, pcccata rcgt; mictantur.ci aut,qui non credit,pcccata retineantur. Obferua igiturnbsp;mihi, primû,!^ Chriftus apo iniUuiü ApFos fuos in externos mtM

IN CÄPVT XX, EVAKG. ,10 ANNIS.

narchas huius feculi,fed comendauit ipfi's oFFitiom, amp; dignitaic Ion* ge fxccncntiorcm. Monarchis huius mundi conccfTg funt terrcnç di'nbsp;iiitig,Slt;’ data eft in manus corum potcftas uitg 8^ nccis corporalis, utnbsp;quos uoluntjpoftunt aut occidcrc, aut liberos dimitterc. Apofiolisnbsp;sutem comcndatus eft thefaurus copleftis,amp; repofita, funt in miniftcrinbsp;iim coRîjCœlum amp; infernus. Monarchy defcribunt feuda,quæ ita uo/nbsp;cant mundana,qug neminem poftunt in morte SCiuditio Dcifcrua*nbsp;re» Apoftolis aût commendatu cft,ut diftribuât remiftionem peccatonbsp;rum» Quaunare,comprehenduntur oianobis perpetuofalutaria.nbsp;Necquic^ aliud eft, quod poftet nobis ueram falutcm afferre. Fin*nbsp;geChriftum Apofiolis dedilTccrumenamfempcr pecunia pknam,nbsp;quam pecunia omnibus ad ipfosaccidentibus diftribuât» Quid hocnbsp;nobis profuiftct f PotuifTentquidem hoies pecunia fieri locupleiio*nbsp;res,non autcm iuftiores,amp; coram deofccliciores» Pecunia enim nonnbsp;libérât a' morte amp; iuditio dei»Finge Chriftû dedifle Apoftolis uafcunbsp;la uino plena,utunicuic^,quantum uoluerit uinij'n cantbarum fuutnnbsp;infundant. Num hominesfuiftfent hoc benefitio facti beatioresf cer*nbsp;te uinum non facit homines ptos amp; beatos, fed potius ebrios amp; infa*nbsp;nos.Scdita demum confuluit Chriftus ucrgnoftræ faluti,qgt; comen/nbsp;dauerit Apoftolis, ut fuo nominediftribuant remiflTionem peccato*nbsp;rum. Hoc enim illud eft,quod nos uerc beat» Vbi entra reroiffa funrnbsp;peccata,ibi deus eft placatus, amp; adoptai eum, qui habet pâôrura re*nbsp;mifTionêjin filium 8i hærcdcm fuum,ac efFicit,ui nulla affliâio,iraonbsp;ne mors quidê ipfa noccat,fed feruat in media morte,amp; largit ^tcrnânbsp;beatitudinem. Vnde in pfalmo dicitur : Beati, quorum reraiflp funtnbsp;iniquitateSjS^ qüorû teda funt pdâ:Bcatus uir,cui non imputât DOnbsp;minVS pâûm,ncc eft in fpiritu cius dolus» V’b i autê pdâ non funtnbsp;reroifTa, ibi deus irafcitur,non profunt diuitip, non libérant régna,nbsp;lcd perpetuo eft pereondum»Quarc,cum Chriftus cômendauerit A*nbsp;poftolis offïiium remittendi amp; rctinendi peccata Jentiamus in mini*nbsp;fterio eorum collocata eflc oîm hominum perpétua uitara 8^ moriê,nbsp;falutem amp; damnationem, coelum amp; infernom,ut quotquot accipiuninbsp;ex pdicatione Euangelij eoR2,rcraiflionempeccatoBt per fidem , ha*nbsp;béant ccclum» Quotquot aût abominant Euangelioh,dc pdôrum renbsp;mifrione,habeât infernum»Deindccon(iderandû eft,de quibuspecnbsp;catis loquatur Chriftus,cum ait:Quorumrcmiferitisautretinueritisnbsp;peecata. Non enim loquitur de qs peccatis,quæ Pontifices amp; hypo*nbsp;crirp,pro fuo arbitrio fingût,qualia funt,In feria fexta carnibus uefeûnbsp;Non ieiunare ufcp ad horâ undecimâ,8i multa alia, Sed loquit de q#nbsp;peccatis, qug uete corâ deo pdâ funt,amp; qug lex dei pro peccatis iudi*nbsp;çat»Non entra eft legatus Pontificum,8^ hypocritat^, fed eft Icgatua

Dci

«ÖMILIÄB ÏOAHNIS- i^RSNTlU , fkipatris fui. Quare inténigit ca peceatavquæ Deus f«wata cffc p’*^gt;nbsp;nuntiat, Prætcrea cognofcendum cft, quo modo Apoftoli leipit/nbsp;tantautretineant peccata. Nam Pontifices arrogant etiam Gbi potegt;nbsp;ftaièremittendi Ôdrccinendi peccata,qgt; glorientur.fe efTe Apoîîolo*nbsp;nim fucceiTores.Sed ufurpantalium modum remittendi ÔC rctinendi-peccata,^ ChriftuscommcndauikRemifluri euim pcccata,emittuncnbsp;îegacum quendam,qui inftituat in cemplts rubcas cruces, amp; facrificunbsp;ios^confeifionum audicores,aç ciflas, in quas reponacur pecunia pronbsp;peccatis numerata.Chriftus autem amandauit Apoûo|ps fuos, ut;adgt;nbsp;nuncirt EuangeKon (uû,.amp;confetrêt eos qui Çuangelion fideagnopnbsp;cuntd}apcifmo,amp; confiaient fidem epnt Cçcpadooiinica. Hic eit uenbsp;rus amp; cœleftis modus remittendi peccata,prædicatio uidelicet 6u4nlt;nbsp;gelt) Chrtßi:Ite,inqt,in uniuerfum roondû,ôd PRÆQIG A ni 6;»â.nbsp;gclion omniaeatur^. Et: Oportebat prfd/cari nonnne etus perru êii.nbsp;'amamp;remiilionempeccatorum. Quarc qui non praedicant Euangeli-',nbsp;on Cbrifti, non habeni ullam poiellaiem peccara aui remittendi auj«nbsp;retinendt.Deindejnec hoc negligenter tOgitandum e(f. Quo merito,nbsp;debeant Apoûoli peccataremittere, Ponitfices refngt;tiuntpeccata,mc^nbsp;rito pecuniæ.Monachi reniiitunt peccata merito hunianæ iuilitig.Ë';nbsp;remitc remitcunt peccata merito ieiuniorum, aut chameuniarum,nbsp;Chriitus autemiobet Apoftolospeccataremtoerc,tantumfuoipü/nbsp;us nomincjfcu merito. Euangelion em Chrißi hoc eft,qgt; folus Chri*nbsp;ftus expiaueric ptââ,âd qgt; pater cÔdonec peccata credeattb js cm pro,»nbsp;ter Chrißum filium fuum.Ecce,inquit loannes,agnu$ dei, qui tollicnbsp;peCcatum mundûCum igit Chriftus iubet Euangehç«i fuiim prgoicanbsp;ri,iubc( ctiam peccata remitiere gratis, tantum propter fuum ipîiusnbsp;mCritum.Iam amp; hoc confidera mihi, quibus bonpoibus remittendinbsp;autretinenda Ont peccata, NamRemiUio peccatorumomnibus quilt;nbsp;dem hominibus,fincullpd0criminc,fiueludgis, fiue gentibus, hue,nbsp;honeftisJiue inhoneftisofFerenda eft. Prædicate,inquit,Euangehgt;nbsp;on OMNI creaturæ, hoc eft, non ludæis tantum, fed etiam gegtPnbsp;bus. Et : Oportet prjdicari nominemco retntiTionem peccatorum innbsp;OMNES genres. Inter auditores autem Euangelq duplex eß homPnbsp;num ordo. Alrj credunt Euangelio, ait) funt increduli. Ac ill« qnt'’nbsp;dem accipiuntoblatam peccatorum remiffione»n per hdem, Öd fru/nbsp;unturea, hi autem contemnunt 6d reqiiunieam per incredalitarem,nbsp;ideoqueretinentureis peccata. Qui enimeredident, inqjit Chri/nbsp;flus, amp; baptifatus fuerit, faluus er«: Qui uero non crediderit, con/nbsp;dernnabitur, Poßremo cognofcendum etiam erit, in quem ufumnbsp;inßitutum fit minißerium remittendi peccata. Ac ufus quidem hu*nbsp;iusminißeri] latiuspatet gt; ut paucis uerbis exponi pplïiï*

m CAPTT XX. ClFARtf. IGANNïS.

lt;}ufi alias de hoeufu plura dixiimis, tantû nunc ättfiigemtA InAicutum enîm eft hocminiftcr jum,ut accepta peccatorum remiHi/nbsp;oncyper fidem,repotemur coram deo iuft j, adoptemur in filios de/«nbsp;utncamus morretn«amp; confeqoamur ftcrnam (alutem quemadmodSnbsp;paiUo ante oftendimus«Deiode inftiiutum eft» non ut liceat nobis dlt;nbsp;inceps impune peccare,fed potius ut peccata fugiamuSyamp; iuftitif optnbsp;ra bKiamus.Qui mortui fumus peccato« inquit Paulus» quo poftbaenbsp;uiuemus in eadem^Et itent: Apparuit gratia deijaluraris oibus hoPnbsp;busycrudicns nos »ut abnegata impietateyamp; mundanis concupifcentinbsp;iSyfobric iufte pie uiuamus in prüfend feculo. Quart non abumnbsp;mur remtfTione peccatorum ad licentiamy (ed utamur ea ad obedicn*nbsp;tiam,ut teftcmur bonis operibuSyUos remiftioem peccatorum per ft/nbsp;dem uere accepifTe.Sed quidf Num foils Apoftolis mâdatttm eft mlnbsp;nifterium Remittendi amp; Retincndi peccaraCHi foil qutdemtûc, cumnbsp;alps qutbuidam prpfto adiuerunt,cû Chriftus hgc verba dicer ety hoenbsp;auiem minifterium no eft alltgatum ad perfonas torum, (ed petiinecnbsp;ad uniuerfam Ecclefiam.Si Ecclefiamyinquit Chriftus,altasnon audinbsp;crityfit tibi uelui Ethnicu* amp; Publicanus: Amen dico uobiSyQu^cunnbsp;que alitgaueritis fuper terram» erunt ligata in coelo. Et,Quxcunquenbsp;folucritisfupertcrrani, erunt foluta in ccelo* in preadonequoqucnbsp;fua dicit Chriftui:Non pro eis tantum rogo/ed amp; pro qs, cjui credinbsp;luri (unr per fermonem eorum in me.Etad Thomam ; Quia uidiftt«nbsp;credidiftiyBeati qui non uidentyamp;credunt.Etfi autem unufquifc^ pinbsp;us remittit alters privatim fua peccata, cum exponitci Euangelion denbsp;lefu Chrifto,amp; nortatur eum,ut benecôfidacyimo eiiam pia mulicrznbsp;cuhycum forte acceftait ad uifitandum ^groturoy remittk f grcKO peenbsp;eata,cum admonet cum, ut omoem fpem (uam collocct in Cbrifto le/nbsp;fuyqui folus fit peccatorum expiaioryamp; feruator nofter.His muliercanbsp;Ipucrbisyfi uir fgrotus fide ea excipit, excipit etiam peccatom remiftinbsp;onemyin publico tarnen Ecclefif c^u (uum ordinem inftuuii fpiritutnbsp;fanlt;ftu8,nequidindecenteramp; inhoncftcfiat.Itac^ mulieri inEcclcfianbsp;non licet loqui,ac nc uiro quidem,non uocato, Sedfui funt Ecclcfiaenbsp;miniftr iy'quibus publica ^angelii y hoc eft, remiitcndi è( rcunendinbsp;peccata funâio demandata eft. In Adis Apoftolicis dicit PauluSyidnbsp;prefbyteros Ecclefiae Ephcfinac: Attendite uobis amp; cundo gregi, iitnbsp;quo uos fpiritus fandus pofuit fuperattcndentcSyad regcndum Ecclenbsp;itamOeiyquamacquifiuitfanguinefuo.EtadCorintbios ; Omnianbsp;ex Deoyquireconciliauitnos fibs per lefum Chriftum,dediicp nobiinbsp;minifterium Reconciliation is. Et ad Ephcfios ait : Dedit, »bo» Apo/nbsp;ftoloSy alios Propbetas, alioSy Biangeliftas, alios paftor es ac dodo/nbsp;res ad inftaiiraiioocm fandorum«in opus adminiftt ationisyin ædifi/nbsp;catio

HOMfLïAE IO ANNIS BRENTIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h»

catïonem corporis Chrifti.Ex his, amp; alqs id genus tcßimonns fcrip/ turæ uides minlfteriu remittendi amp; retinendi peccata, quod eft mininbsp;fterium prgdicandi Euangelij, ad uniuerfam quidem Ecdefiam perilnbsp;nerc, fed ita ordinatum eSe, ui Ecdefia ædificetur,non perturbetur,nbsp;Quarc fiuc priuatim, fiuc publice audiuerimus Eoangelion Ghrifti,nbsp;fentiamus nobisremiflionempeccatorum uereolFcrri,quam amp; accbnbsp;pimus, fi Euangelionfide agnofcimus. Sunt autem,qui impudenternbsp;uociferari foleu QuidC Sacrificuli ne, ( Sic em etiam ueros Ecdefiænbsp;miniftros, uocant facrificulos^remittercnt mihipeccataC' An non ipfinbsp;I'mpuri funt,amp; indigent peccatorum remiflione C An non peccatoF»nbsp;remiftiOjdonum eft folius DeiC* Ego fum,ego fum ipfe, inquit DO-*nbsp;MlNVSjqui ddeo iniquitates tuas propter me.Quomodo ergo faquot;nbsp;crificuli audentfibi hanc poteftate arrogarcCSedaudi tu uiciftim,nbsp;hgc rede quidemdicantur aduerfus Pontifitios facrificulos, qui nonnbsp;contionantur fyncerum Euangelion ChriftuLonge autem ahud fen/nbsp;tiendum eft de minifterio co rum, qui dodrinam uere Apoftolicatnnbsp;amp; Euangelicam Ecdefiæ proporiunt. Hi enim remittunt peccata,nonnbsp;quidem fua ipforumautoritate, fed autoritate, mandaro ÔC uocatio/nbsp;ne Dei patris amp; DOMINI noftri lefu Chrifti,qui iuflit eos hoc miquot;nbsp;nifterio fuo nomine fungi, Autoritas amp; poteftas remittendi peccata,nbsp;folius Dei eft, Minifteriû autem huiuspoteftatis eft Apoftolorum,nbsp;amp; oim eorum, qui Euangelion Chrifti.pure amp; fynceriter adnuntiât.nbsp;An non amp; uita corporalis,donum eft folius DeiC Et tn Deus hoc fu/nbsp;urn donum largit per parentcs.Eft amp; pax mundana,folius Dei donu.nbsp;fed quam Deus dare folet per magiftratum. Sunt amp; fruótus terrg, fonbsp;lius Dei creatura,fed hi dantur nobis diuinitus, opera amp; labore agrinbsp;colarum. I nunc,amp; cotemne parentcs,opprime magiftratum, amp; abq quot;nbsp;ce agricolas,uta Deoipfo folo,ficut tu uane gParis, dona fuaaccipi/nbsp;as,Sic eft amp; remifïîo pdorum folius Dei donu, fed qd nobis Deusnbsp;offert acexhibetjper miniftros fuos, qui Euangelion iynceriter adnunbsp;liant. Amemus igitminifterium Euangelq,amp; benefaciamus ei,ut frunbsp;dum eins capiamus,per lefum Chriftû DOMIN VM noftrum, quinbsp;eft una cum pâtre amp;fpiritu fando Deus brididusin fecula. Amen,nbsp;HOMILIA LXVL

Li) Euangeliftf comemorantalia Refurredionis Chrifti teftimonia, Nos ueroloannem noftrumperfequemur,Sdnbsp;fufeipiemus nunepercurrendam earn apparitionem Chriquot;nbsp;fti,quginprgfentiaThomg fadaeft. Sic enim fequitur:

IN CAFVT XX. EVANG. ÏÔÂNNîS.

mittam digjtum meû inuefligiura dauoR2,amp; mittam maniKïs „rweam «n latus eiu’t,noo eredam. Pn’uf^ recitemus alia quæ de Tho/nbsp;ma fcq juntur,confiderandum eft, quanta fit Thome incredulitas, utnbsp;magnuudinêclemcnti’æChrifti Thomamfumma bnuolenfia corn/nbsp;pleet enns agnoframus, fæpcentm ChriftusipfedcRefurrediôe fuanbsp;contionattis Lerat.ut nihil dîcam de Prophetaf» oraculïs, quibus fignbsp;nificatum ei'at,Chriftum mortuis Refurredurum, quæ oracula de/nbsp;buinenteerte 7’homp tot annos in fchola îudgorom uerfato nota fil/nbsp;ilTe. Ad hgCjfollege eios,qtii teftificabant fe uidiiïe Chriftum a' mornbsp;luis excitatum,eraot hoîes honcftl,quos Cr iebat efle amantifïîmos uCnbsp;riiatis,attamen ne fie quidem eredit Chrifium.quem uiderat in erucànbsp;expi'rane,6lt;: fepultum,uiuere.Eifi aût magna elt incredulitas eius^noînbsp;tarnen eft obftinata 8^ deplorata. Non enim fit hoftis amp; pcrfecutotnbsp;Chi ifti ac difcipulorum eiusjed manet ipfc quoc^ difeipulus,amp; do/nbsp;eeri cupit.Non credo,inquit,quod dicitis,Ci edam autemji l'pfe uiznbsp;dero (etigero.Quare,etfi merueratpropcer »ncrcdulitatem abqcijnbsp;tamen tania eft dementia Chrifti, ut quia uidet ipfum adhuc docilê^Jnbsp;agnofeat 8t tradet eum humaniflime. Hoe excmplû dementi^ Chrî/nbsp;fti ed oblcruandû eft,ui in imbedllitatcfidei, nô defpondeamus aninbsp;mum. Poftêp enim Satan non poteft nos à fpe æterng uitg, obiedunbsp;magnitudiînspeccacorumnoftrorumdeqecre, q? reqdamus peecat*nbsp;per fidem tn Chriftum expiatorem noftrum, (olei ealumniari fidens‘nbsp;noftrâjUt nobis Chriftum auferat,Gloriarfs,inquit, de Chrifto tuo,*nbsp;(ed quomodo Chr iftüs ad te pertineret, eum tuipfe fentias fidem tuainbsp;efte ualde exigiiam,ae uix feintillam fidei habeas; His obiedionibu«nbsp;aut tentationibus refpondendum eft, nos quidem agnofeere fidei nonbsp;ftrg imbecilhtatem,fed tarnen Chriftus non eft propterea imbeciUis,;nbsp;nec abqeit nos.Mater non deftituitope (ua filiolum,quemuidet mocnbsp;bo laborare,fed eo maiori eurafilium profequitur,quo grauiori mocinbsp;bo dennet. Et Chriftus effet iodementior humana matreC Calamumnbsp;qualTatum,inquit Propheta de Chrifto,non conter et,amp; linum fiimi/nbsp;gans non ex? mguet.Quare bene etiam in fidei imbeeiilitate confida/nbsp;mus,Ô(f ot ennuSjUt nobis fides augeatur, Sed audiamus nune, dcgt;nbsp;„ mentei Cht iftos T homgfefe adiungat» Et poft odo dies iterum erâCnbsp;,, diûip'jh dus inius.Sd Thomaseum eis,uenitIefus,«laufisianuis,ôinbsp;,, ftetu in medio,àf dixicPaxuobis, Deinde dicit T homæ: Infer digi^nbsp;,, tuin tuum hue,8^ uide manus meas, amp; admoue manum tuam, it»^nbsp;,, mute in lams ineüm,amp; noli efte incredulusjed credês. Hoc eft infi'g^nbsp;neteüiinoniû,qgt;Chriftusuerea*mortuisrefurrexerit. Chriftuscoinbsp;apparensdifcipuhs una' congregatis, non prsteruolac oculos çoiï?,,nbsp;ut ipcdrûjed confiftit in medio corum,idque non mutus, fed collo*nbsp;quen^:

HOMILIAE lOANNIS BRENTlT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ««

^Ji’ttis.falutans, docens,increpans,8i confolans. ï^ccrantpm u»fe;n* dum fe,uerumetiam tangendum amp;' palpandum prebuinhifer, inqui'/nbsp;ens,d jgitum tuum,8^ admoue manum tuam. Nam Chnïlus pb hancnbsp;caufTam ucfligia clauorum difpmfationc quadam refumpfcrat, noanbsp;qüódtalia ueftigia femper inhpreanr corpori glorificato, fed ut hocnbsp;ligno ueritatem corporis Refurrecrionis fu^ probaret.Hoc refurrcnbsp;dfonis teftimonium tanti momeuti uifum eft, ut etiam aids loannesnbsp;aUegct inrpiftolafua.Quod audiuimus,inquit,quoduid»musocu*nbsp;lis rioftrJs, quod pcrfpcximus, 8d «nanus noftræ contredauerunt dcnbsp;fermone unp.Sed quoiies proponiiur nobi's tellirrtonium Refurredi,nbsp;onis Chrifli,toiic5 fenciamusnobisproponi teftimonium nuftræ falt;.nbsp;Iutis,quam in Chrifto habemus, admoncamur etiam toties de noui/nbsp;lafeuitæjn quaambularedebemus.Refurrcc'iioenim Chrifli nolïra,nbsp;eft iußitia^uita èi. falus.Excitatus eft, inquir, propter iurtifitationennnbsp;noftri.EcSi credimus,qgt; Chriftus moriuus eft amp; refurrex», fic amp; denbsp;os cos qui obdormierunt per lefum, ad Jucet cum iJJo. Quare necef;nbsp;fc habemus, ut dcdaremus nos erga tantutnbenefacftorcm gratos, Öd,nbsp;quemadmodum excitatus eft Chriftus ex mortuisper gîoriâ partis,,nbsp;ita nos in nouitate uitg ambulcmus.Sed audiamus nunc T homam.nbsp;Refpondic Thomas amp; dixit ei: D O MIN V S meus Sc deu« meus.,» «nbsp;Hgcert uere Apoftolicacófeffioamp;dodr^'na de perfona lelu'ChriÜi.nbsp;Paulus de Chrifto ait: Declaratusfuitfihus defpotenter, feamduninbsp;fpirttum (andum,ex eo qgt; refurrexit â mortuis. Quare, cum 1 ho^nbsp;mas eer» ac uere cognofceret,Chriftum a‘ mortuis refurrex»fl'e,aijnanbsp;(cit iam ipfum non tan:um efte hominem,fed en'am uerum D O MI gt;nbsp;N VM ac deum noftrum. Vndcamp; Petrus in die Pentecoftes au: Ctrnbsp;tofciattota domus Ifrael,qp DOMIN VMamp; Chriftumfecerit deuSinbsp;hunc lefum, quemuosctucifixift is, hoe eft, quia deus iufcitaujtle/nbsp;fum,amp; efFudit in nomine eius dona fpiritus fandi, declarauit publiquot;nbsp;ce,qj fit uerus ille Chriftus.per prophetas promiiïus, èi uerus DOlt;nbsp;MIN VS ille deus,quem Adonaï uel lehoua uocamus. Non »guur.nbsp;agnofcaraus,non adoremusalium dcum,præter DOMIN VM no/nbsp;liram lefumChriftum. Sunt quidem ahæduæ perfonac in diuinita/nbsp;te,pacer amp; fpiritus fandus, (cd quia non eft nifi unus deus, ódChri/nbsp;ftus (ilius dei,uerus ab aeterno eft deus, non credamus, non colamus.nbsp;ilium deum,præter hunc Chriftum,iuftiiiam,fandificationem amp;nbsp;dempHonemnoftram» Vndeamp;Jcum interrogantur Catechumen»*nbsp;quiamp;fit uerus deus nofter,amp; quod fit nomen cius, rede refpondent*nbsp;nomen eiusefre,lefusChriftus.NamÔCip(eapproba( hanc 1 homçnbsp;confcftionem.Thoma,inquiens,quiauidirtime, credidiftt Beati,,«nbsp;qui non uidcrunt,Sd CTcdi4prunt»Pauciflima uerba/ed obferuatione , lt;nbsp;Pp q

t» eiFft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'loXfiSis.

îcîigniflïmâ. His mim confirmatur minißeriQ Euangelfj de Ctififià quod amp; per Apoftolos, amp; poft Apoftolos per Ecclefif miniftros,innbsp;orbe terrarum uulgatur.Neceffaria fuit hfcconfirmatio,Sunt eoim,nbsp;qui cogitant hos tantum cepifte frudum Chrifti, quibufcum Cbri-*nbsp;ftus conuerfatus eft corporali præfentia,amp; quos fanauit x cibauit,nbsp;quibus mifit fpiritum fanâum. Sunt atq« qui non putant fibi fatiffa/nbsp;(ftum,quôd audiant hoc tempore doârinam ab Apoftolts nominenbsp;8^ mandato Chrifti traditamjed aftîrmant, ita turn demum fe libenlt;^nbsp;ter crediturosyfi aut ipfi coram uidiftmt miracula ilia Chrifti,qug denbsp;eopr^dicancur,8lt; accepiiTenteüam fpiritum fanôom admirabiliter,nbsp;aut his temporibus iimilia miracula acderentur.Sed Cbriftua paucif/nbsp;fimis uerbis rerjcit damnatomnem iïïorum feu euriofiiatcm feu in/nbsp;credulitatem,amp; excufationem.Rede tu quidem Thonia,inquien9,§fnbsp;beatus es,quôd credas meo Euangclio,cuntcoram,ueritatem eius re/nbsp;gt;pfa côperias. Non folum aûttu,aut alq,qui iftafuisoculis uident,8^nbsp;credtuitjbcati funt,uerumetiam non minus beatierunt hi,quicredûcnbsp;Buaogelio meo, fiue hoc têpore uitam agunt, fiue poft multos annosnbsp;in hanc uitam umturi funt.etiamfi nihil horum miraculorum uideâf»nbsp;Non mim libet mihi,quouis tempore uifibiliter inter homines conznbsp;uerfari,8^ externa miracula çdare. Non libet femper me uifibilem o/nbsp;ft endere,ficut facio nunc quadraginta diebus, poft meam refurredionbsp;nem, Non libet, fingulis diebus Pentècoften celebràre, amp; fpiritumnbsp;fandum uifibiliter mittcre. Haecomniaconfitioamp;præftofuo tem/nbsp;porej'n hoc mundo, amp; inter meos difcipulos ac Apoftolos,quibusnbsp;amp; h^comnia comperta amp; perfpeda facio, His mando pr^dicanduntnbsp;Euangelion meum,ôd teftimonium fercndum de his rebus omnibus,.nbsp;Quare fiquis Apoftolis taüa prçdicaniibus aut (ermoni eorum ad ponbsp;fteros bona fide propagato non aeditjis ne mihi quidê,f^pe ac mutgt;nbsp;lum me reuelanti crederei,Si autem Apoftolis aut fermoni eorum crcnbsp;dit,non minus accipit beatitudints, fi coram inter ipfos accepiffecnbsp;fpiritum fandum uifibiliter.Huc referendum eft amp; illud quod Chrfnbsp;ftus in precatione fua dicit: Non pro eis tantum rogo,fed amp; pro qs*nbsp;qui credituri funt per fecmonê eorum in me.Et apud Lucam:Si Mo/nbsp;len 6i Prophctas non audiunt, neqp fi quia ex mortuis refurrexerit,nbsp;credent, Abqtiamusigtturincredulam hanc rxcufationem amp; cuti/nbsp;ofitatem,amp; iufcipiamus Apoftolicamdodrinam,quae nobis iam in/nbsp;de ab initio reuelati Chrifti per manus optima fide iradita eft, ut exnbsp;ca Chriftom,uerum feruatoremnoftrum agnofcamus.Nam buoc cf*nbsp;feuerum ufum Apoftolicgdodrinæ, quf amp; uoceamp; fcripris uulgatanbsp;eft in oi bem terrae.loannes ipfe perfpirue indicat, cum ad finem hu*nbsp;ius capitis addit; Multa quidemfiC alia figna fecit lebs in confpedunbsp;düctpiU

HOMILIAE IO ANNIS BRENTn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,44

i3»fdpuïoramfuorum,qugnonfuntfcr«ptainhocîibro^ Hgcautem »» , , fcriptafunt,utcrcdatis,qjlefuseft Chriftusilkfdius dei,amp;utcrede »«nbsp;tes uitambabeatis per nomen cius. Videtur ex hac appendice, Ioan - ••nbsp;nemcogitafTc fcriptum Euangclq fui narration? eins apparitionis,nbsp;qug præceiTitjConcluderc 8lt; abfoluere.Et tarnen uifum eft poftea eti/nbsp;am id quod mox fequitur,addere» Nos igitur hanc appendicem ddi/nbsp;gentiiTime cooftderemus»Oftendit enim nobis uerum ufum Apoftonbsp;lieg fcripturg,in qua con tinentur doclrina amp; miracula DOMlNi nonbsp;ftri Icfu Chrifti*Nam quemadmodum Petrus de Prophetica fcriptu/nbsp;ra ait: Spiritus Chrifti,teftabatur in Prophetis uenturas in Chriftumnbsp;affliutioneSjpriuf^ accidcrent,amp; qug eftent confccuturg,glorias,quinbsp;bus 8t illud reuelatum eft, q? baud fibrjpfis, fed nobis hgc miniftra/nbsp;runt,qug nuncadnuniiata fuat uobis, ita loannes hoc loco fignifi*nbsp;ca: Apoftolicam fcripturam,non propter Apoftolos ipfos,fed prop/nbsp;ter nos literis mandatam cfte.Hæcj'nquiens.fcripta funt* In quem Uxnbsp;fumcVk credatis,q) lefus eft Chriftus i lie fill us de*. Hoc fpedatjbocnbsp;uult, ed tendit, ad eum exitum properat faiptura Apoftohea de do/nbsp;cirina miraculis Chrifti, utcredamus lefum, que uocarût Nazarenbsp;num,natum ex Maria uirgine^eife Chriftum filium deu Duo aucemnbsp;fumma amp; in toto mundo auguftilTima tribuuntur lefu Nazar eno, Alnbsp;Krum,quod ad naturam eiusattinet,uidelicet, qgt; fit fdins de»» Quanbsp;natura nihil poteft fublimius dici» Non enim fentiendum eft, quddnbsp;lefus fit filius dei adoptione,ficut pt) homincs,fcd quod fit filios deinbsp;natura, Ôd ab æterno, quemadmodum aliàs copiofe ôi perfpicue de/nbsp;. monftratum eft.Hoc autem eft elle uerum aegternum deum. Quidnbsp;cnim ex natura amp; fubftantia dei aliud quàm deus nafeeretur f ficut üinbsp;quod ex natura 8^ fubftâtia hominis nafeitur, uerus homo fit,neceffenbsp;eft» Agnofeamus igitur lefum, naturalem filium dei hoc eft, ue/nbsp;rum ab æterno deum, Alterum tribuitur Iefu,quod ad olFit/um ei/nbsp;usattinetjUidelicet quddfitMclfias feu Chriftus» Prophetg enimnbsp;uaticinatifunt uenturum Chriftum,amp;Iiberaturum pooulum fuumnbsp;abomnibus malis» Apoftolica igitur feriptura de docftrjna Si mira/nbsp;culfs lefu teftatur, hune lefum efTeuerû ilium Chriftum, de quo Pronbsp;phetgfunt loculi» Sed quid utilitatis affert nobis hæcfides,cumcrc/nbsp;dimusquód lefus eftChriftusfiliusdciC' Additur: Vtcredentes uPnbsp;tarnhabeatisperrtomeneius»Hæceftfideiinlefum Chriftumutili/nbsp;tas,uidelicet,quódhacfideconfequamurpropteripfum,uitam.Hocnbsp;diâumloannis comprehendit paucifTimis uniuerfabenefttiaChri»nbsp;' fti. Nomine enim uitæ non intelligenda funtcorporaha quædamnbsp;’ bona in hoc mundo, quæ «fi funt diuina benefitia, n»’^cn non bcMCnbsp;Pp if)

TN CAPVf r^Af^G. ÎÔÀNNÏÎ;

bomîne.Ti, amp; Chriüusnonuenftpropieripfainhuncmundiim,fc4 ill' elhgenda funt uerajCœlcftia 8^ perpétua bona,uidcIicet,Rcmi(rionbsp;p?cfatorum,Reconciîiatio cum deo,iuftiMa,liberatio in morte,3Etcr/nbsp;na U «ta fcelicitas.Hgc funt bona,qug nobis fide in lefum Chriftumnbsp;conf ingunt. Contingunt autcm nobis,non merito aliquo humanç iu*»nbsp;Pitie Jed i^ER nomen El VS,inquit,hoc eft,proprcr ipfum Chriflû,nbsp;non propter noftramiufti(iam,ficutamp; Paulus aitdußificantur gratisnbsp;per iliiusgran’am,per redemptionem, quç eß in Chrißo lefu, quen«nbsp;propoTiit deus reconciliatorem,per fidem, interueniente ipfius fan^nbsp;guine.Habcs banc eße utilitatem Apoßobcae fcripturac, qj teßifice*,nbsp;lur de lefu Chrißo,amp; de falute,qua in ipfo per fidem babemus.ReIigt;nbsp;qjum igitur eß,ut ampledamur hanc fcripturam obutjs,quod aiunt,nbsp;iilnisA’ mediternur in ea diunoducp, non ut fciamus tätumaliquo«nbsp;fenientioias amp; miracula ex ea commemorarejed ui Chrißum ucra fi/nbsp;de ex ipfa cognofcamu», Öd fpiritu Chrißi renouati uitam homtnfnbsp;pio dfgnä ducamus per lefum Chrißü DOMIN VM noßrum, qu{nbsp;cßuiiä cum paueSd fpiritu fandoDeus bndidus in fecula, Ametit

CAPVT XXI-

HOMILIÄ LXVßf

r e,addit adhuc un am apparitionem,qua Chrißus muliis ctiam miraz cüIiS teßificatus eß,fe non folum ucrc a mortuis t efurrcxiße, fed eti/nbsp;am regnare,8d omnibus rebus dominart Hgc autem appariiio, nonnbsp;Ja ludæa ,fed in Galilaea fada efl,nec eß illa nobilis, quam Chrißu«nbsp;ante moriem fuam,Sd poßeaangeli promiferuncPræcedet, inquienznbsp;ie«,uos in Gahlæamjibi eumuidebitis,ficutdixituobis, Sed ea eß,nbsp;q fæfontigit ad marc Tiberiadis, coram feptcm tantum difcipulis,nbsp;cum dla aber a fada U; in monte coram difcipulis pluf^? quingcnri».

Noo

fïO74rLlA£ to ANN IS BRENTîf.

Ncn minus tarnen Si hæc, quæ in præfentia defcribitur obferuabi^' Iis cîl. Audiamus igitur de ca narrationem EuangeJiftæ noftri.nbsp;Podca manifeCtauicfeiterumlefusadmareTiberiadis.Manifeftauitnbsp;autem fic.'Erant fimul Simon Petrus, Si Thomas, qui dicitur Dydi/ '¦*nbsp;mus,8i Naibanad,qui erat â Cana GahIæ^,Ôi fiJq Zebcdei, alqque «nbsp;rxdifcipulis eius duo, Dicit eis Simon Petrus: Vado pifcatum.Dp lt;«nbsp;eunt ci: Venimus Si nos tecum.Exierunt afcenderunt in nauim fta/ ««nbsp;tim,ôi ilia nodte nihiJ ccperunt.Maneautem iam fado, ftetit lefus in * «nbsp;litore^non tarnen cognoueruntdifcipuli,q) Icfuseffer.DiciteisIefus:nbsp;Pucri,num quid obfonq babetis.Refponderunt ei : Non, At iHe digt;nbsp;cit eis : Mittite in dextram nauigtj partem rete, èi. inueniecis, Mife ««nbsp;runt crgo,6i iam nô ualebant ilJud trahere præ muJtitudine pifcium, ««nbsp;Hicncbis gradus aliquandiu ffftcndus eft, utcoofideremus quis fitnbsp;euentus pq laboris autofFitn, quod initio infoelix efTe uidetur. Ha^nbsp;bcs enim hic, quod difcipuli eth höneßum Si pium laborem fufcipi^nbsp;ont, tarnen tota nocte frußra Si infœliciter labcrent. Non mirumnbsp;quidem efl,fi impietas Si fcelera fintinfœlicia,non mirum eß, G fu^nbsp;ri aut latroni parum profperc confilia fua fuccefferint, quiadfuini^nbsp;tus itaordinatum efl, utmaledida fini opera impiorum Si fceierato/nbsp;rum,hocautem Si mirum.Si magno offendiado eß, fi quis, cumre/nbsp;de Si pic facitjinfœlix fuerit,Quod cum homines fieri uident, folli/nbsp;.cîtantur exißimare, quod res humanæ non fint deo curæ, hoc eß innbsp;corde fuodicerc : Non eß Deus, Ideoqueruuntin contempruj-nnbsp;dei . Si fufcipiunt inhoncßa quæcî^ facienda, modo fint coram hogt;nbsp;minibus tuta, Si uidcantur fœJicia, De hac re diçamus quædam,nbsp;lït difcamus in uocatione dei conßaoter perfeuerare,cii»mfi Jabor in/nbsp;falixfucrir,5i multa aduerfaaccidant, Primum enim, ficui pio,innbsp;uocationedeiambulant!. Si reda facienti contingit incommud im,nbsp;non eß fenticndum,q) hoc inconamodum contingat,D E O neicien/nbsp;tc,nolente,acceßante, fed optime fciente, uolente, ac «iam operan/nbsp;te Si gubcrnante.Oeus non efl quidem autor peccati, fed G'ne uolun/nbsp;täte Si operacionc eius nihil cuiquâm aducrfi acciderc potefl. Jn paiîïnbsp;one Chriflijdeusnon creauit impictatem, crudelitatem Si immaniznbsp;tatem uoluntatis Iudg,Pontificum,Si aliorum ludæorum, Hæc enimnbsp;è Satana cft, cui fe hicaptiuostradiderant. Sic cuius proprijs pec/nbsp;fatum ortum efl. Et tarnen quæcunque aduerfa Si immania acci/nbsp;derunt Chrifto, eaaccidcrunt ipfi uolente Si immittentc Deo pâtrenbsp;fuo. Nam quod Deus operetur Si gubernet, non profpera tart*nbsp;tum , fed etiam aduerfa nobis , teftatur primus fidei noflræ ar/nbsp;liculus ÿ quo fateinur nos cpcdere iß DEVM patrem , Créa*nbsp;'Pp jii|

1« CAP7T xxr. BVANG. I0ANMT9.

torem cocli amp; terræ.Floc cnim non fic intellioitur, q? deus initio ilTa creauerit, nunc autê finat ea pro fua libidinererri,jpfo fpedante tan/nbsp;turn ca otiofcjfcd q? fcmpcrca,quæ creauK,confcruef,adminißr«,rcnbsp;S;at amp; çubernet. Hue cnim refpicttjquod in Efaia dicit ï Coelum mixnbsp;hl fedes e{l,5c terrajcabellum pedum meorum. Et in Hicremia ï Coenbsp;lum amp; terram ego impleo» Et herum in Efaia : Ego DOMINVSnbsp;non efiah'usjormansluccmamp;creanstencbras, facienspaccmamp;crelt;nbsp;ans malum,feu pcenam,8^ afflidionem. Ac in Hicrcmia:Quis efl ûnbsp;fie,qui dixhut fieret DOMINO non iubente, ex orcaltiflimi nonnbsp;egredientur nec bona nec mala.Et apud Matthäum: Nonne duo paPnbsp;ferculi minuto afTe ueneunt C* amp; unus ex ill is non cadet in terram (incnbsp;patre ueftro. Veflri etiam pili capitis omnes numcrati funt, Et Pauxnbsp;lus ad Romanos fcribens:Ex illo,inquit,amp;f per ilium,amp; in ilium funtnbsp;OMNIA. Ac deus adeo omnia in omnibus operator ,ut homo ne linnbsp;gLiamquidem,imo neccoghationemcordis iuiin manu fua habeasnbsp;HominiSjinquit Salomon,eft pr^parare cor,domini autem gubernanbsp;re linguam, hocefl, homomultaquidem in corde fuo infiiiuit, fednbsp;id intantum non eft in fua poteftate, ut DOMI\ V’S etiam linguamnbsp;gubernet,nccpofTit alher Ioqui,q deus dirigar. Id quod manifefte tcnbsp;haturfxemplum Bileam, quicogitabacmalediâionem Ifraelis, fednbsp;deus fledebat linguam äd benedidionem. Et herum ; Cor hominisnbsp;cogitât uiam fuam,amp; DOMlNVSdïrigh greftuseiuSjhoceft, ho/nbsp;rnouideiur quidem fuisdeliberationibusaliquid agerc, fed DO/nbsp;MIN V^Somnia gubernat.Etinpfalmodntclkxifti coghationes me/nbsp;as de longCjfiue incedam,fiue cubcm,cs circû me, amp; uides omnes uixnbsp;as nieas.ldem oftendunt etiamcoofefliones fandorum. lob ah :Dcusnbsp;dedit, deusabftulif. Hie ingenue fatetur, aduerfa accidifle fibf, nonnbsp;ignorante,nec otiante,fed optime fcientcamp; opérante deo. Dauid denbsp;tnaledico Simei ah: Dimittceum, utmaledicat, DOMIN VS enimnbsp;præcepit ci,ut maledicerct Dauid« Nonprgccpii quidem deus Simeinbsp;manilefto mandato,ut maledicentia inuebatur in Dauidem, Deus c/nbsp;mm non eft deus uolens ioiquhatem, Sed cum Dauid ah : DOMI/nbsp;N VM præcepifte ei, refpicit in generalem adionem dei, qua nonnbsp;rnutaturjed mouetur impi) hominis uoluntas,ac fignificat fenequaxnbsp;quam fine uoluntate dei maledicentia tam uirulentaafftigi. DichôCnbsp;Chriftus ad Pilatum: Non haberes in me poteftatem ullam,nifi tibfnbsp;deiup data effet.Itacp quifquis affligit aduerfis,non nifi uoluntate 8^nbsp;adminirtratione feu gubernationedei affligit» Quod cum itafe babenbsp;at,ccgnolcendû eft deinceps,qua dei uoluntate affligamur, prophianbsp;ncjan u ataç’ Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne gditionê an falutê^ Ad confirmandû cm aîm

ROMIMAE Id A N N IS BREN TIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f4lt;?

}n aJuerfis non fatis cognofcamus, q? affligamur dei uofunta/ Ce/ed neceflarium eß, ut fciamus qualis fit ilia dei uolunras, èi. quidnbsp;deusfibi uelitafßtcßfone noftri,interKum ne an conferuationê. Nonnbsp;eß autem nunc nobis fermo de impps à deo abiedis, qui fiue bonisnbsp;fiuemalisin hocfeculoaffi'tiuntur,defcripti funt in intcritum,fed loznbsp;quimur de populo dei. Hi fiue propter pcccata, fiue in uocatione deinbsp;relt;ße ôf pie ambulantes affligantur,non affliguntur ut pereanr,fed utnbsp;feuentur. Ac fiquidem deus punit peccata eorum,uult ut refipifcant,nbsp;Sd confequantur falutem: V iuo ego, die it DOMIN VS,nolo mortenbsp;peccaioris,fed magis ut conuertatur èc uiuat. Si autem afHigic eos inznbsp;fcelici rerum (ucceffu, dum ucram pietatem fedantur, non hoc agit,nbsp;ut perdat eos,fed ut hac infcelicitate praepareteis maiora amp; diuturninbsp;ora bona. Ad pundum,in modico,inquit,dereliqui tc.ôC in magnisnbsp;miferätionibus côgregabote.Et iterum; A feculonon audierût, neepnbsp;auribus perceperunt.Oculus non uidit deuSjabfep te,quæ pi eparaftinbsp;EXPECTANTIB VS te.Et in pfalmo:Expeda DOMIN VM, 3ónbsp;eußodi uiam cius, amp; exaltabit te ut hæreditace capias lerram.Nam,nbsp;quemadmodum uitis putatur,non ut pereat, fed ut copiofiorem fruznbsp;dum ferat,ita pt) funt in hoc mundo infoclices, non ut maneant per/nbsp;pccuo infoeliceSjfed ut maiorem 8c illußriorem fcclicitatem accipiât»nbsp;Etficut granum proiedum amp; feminatum in agro non interit/ed feeznbsp;nerat in terra,amp; producit frudum,aut trigecuplum aut centoplum,iznbsp;la fi cjuid terreng fœliciratis pio in uocatione dei ambulan(i,adempi 5nbsp;fuerif, proiedum obedientia fidei ac pacientia in manum DOMInbsp;Nlifieri non poteft,quin io grandefoenus excrefcat. Hoc docent eiianbsp;exempla piorum. lofeph innocens conqcitur in earcerem, tanep adulznbsp;ter.* Itacp adimitur ei,non bbertas tantum, fed eriam quicquid homiznbsp;ni in hac mortali uita iucundü eft. Cum autem lofeph proriceret hocnbsp;incommodum fide amp; obedientia fua in mahum DOMINI, excrefcicnbsp;interea in principatumÆgypti. lob amittit omnia fua bonajed reponbsp;nttea in manum DOMINI,Dns,inquiens,dedit,DOMIN VS abnbsp;ftiilit.Quarepaulopoft redpit ea duplicia. Hue etiam facit exemplûinbsp;difcipulorum, qui ptfeatum abierant, amp; qui nos in hoc dicendiargunbsp;mentum deduxerunr. Hi laborant tora node infceliciter, nec quic^nbsp;pHcium capiut, Sed cum expedant DnM, parat eis interim maiorenbsp;uim pifeium,^ fperarc potuerinc» Sic enim fe habet uoluntas dei innbsp;aduerfis amp; damni8pioRt.Notruulc,ut aduerfis feu danis opprimant,nbsp;fed ut maiora ^^fpera ôi lucra côfcquantur. Quare primû oim cure nonbsp;bis fit,ut fimus populus def ,utagnofcamus Chriftû fide,et fimus mênbsp;bra ciusp fidê»Dcindc curg nobis lic,ut in uocatioc dei ambulemit^.

IN CAPVT snrr. BVANC tOANNiSê

Quod ft injci hæ(-,accidunt nobis aduerfai, certifTimam condpiamus fidutiam, ca nobis adiumento eiTe in bonum. Sed bac in parte redenbsp;intelligcndum dl,quod de lucro 8^ foelicitatc piorum dicitur» Reg/nbsp;num enim piorum.non eft de hoc mundo. Fieri quidem poteft, ut prjnbsp;exrernam etiam ibelidtatem in hocfeculoperaduerfaconfequantur,nbsp;fed hæc nec poteft efte diutuma,neccompenfat grauitatem infcelici/nbsp;tatis.Oculi noftri attollendi funt in ccelum, é quo nobis omnis (celt/nbsp;citas expcdanda eft»Noftrum politeuma,inquit Paulus,inccelis eft,nbsp;exquoScferuatorem expedamus [X)MINVM lefum Chrifturo;nbsp;Et aba's dicit Chriftus ipfe:Gaudete amp; exulrate^quia merces ueftra conbsp;piofa eft in cod is. Non air, in terris. In his enim afdidionem habebi/nbsp;tis.Sed in coelis. Quare perduremus in rebus afperis 8C trift ibusobenbsp;dienter, cogitemus aftlidiones pr^fentis temporis non efte paresnbsp;ad glorfam,qu£ erga nos reuelabitur. Sed accedemus nunc ad aliudnbsp;miraculum,quod in hac apparicione æditum eft. Nam cum difcipulinbsp;tora nodcftuftra laboraftent, fed ad uerbum Chrifti tantam pifciumnbsp;gt;» multitudinem cepiffdit, ut prac ea won poftènt iam rede traherc, di/nbsp;J»» cit difcipulus ilk,quern diltgebat lefus^^etrorOOMlN VS eft» Silt;nbsp;• » mon ergo Petrus,cumaudi(ret,qgt; Dns eiret,tunica fuccinxitfe,(eratnbsp;3, enim nudusgt;8d mifit fe in mare. Alq aûcdifcipuli nauigiouenerununbsp;„ Non enim longe aberanc ä terra,fed drciter cubitis ducentistrahetesnbsp;,3 rete pifcium.Habes miraculum obferuatiçne digniffimum.Petrus adnbsp;cognitionemprgfentiæChrifti, impatiens morç demittitfe exnauinbsp;in mare,amp; ambulai fuper aquas maris, can^ fuper aridam,donec adnbsp;Chi ilium in litore perueniauSicô^ ante,apud iVlaitbæum cap. xiiq.nbsp;fecerat.Cognofcamus igitur huiusmiraculi ufum. Vt enim non eftnbsp;propter (olum Petrum ^dicum, itanec eft propter unum auc altei^ honbsp;mtnem Itterismandacum.Ac initio,non eft £ditum,ut comendet Pe/nbsp;trum a' merito fu^ ipfius iuftitig amp; fand{tatis,ac proponat eum inuoznbsp;candum,amp; meritis eius confidendum. Nam in Adis ApBcis cum Pcnbsp;trus accepto iam fpiritu fando fanauerat eum,quf ex utero matris clatinbsp;dus fuerat,8^ afpiceretur,concBrfu hoim fado,ueluti deus quifpiam,nbsp;ingenue fatetur,hoc miraculum nec fuanec college fui loannisuirtuenbsp;te^ditum.Quid miramini,inqens,fuplt;r hoc,autuosqui intoeminf,nbsp;quafi noftra uirtute aut pietate cfticeremus,ut hie ambularetcDeindenbsp;non eft gditu,uc immittamus nos temoLe^fineuocatipue dei,in aquas*nbsp;amp; fperemus nos, exemplo Petri, fuper aquas illæfos ambulaturos^nbsp;Sed fi generalem huius miraculi ufum confiderauerimus, teftaturnbsp;hunt leium, cuiusinterna uoationePetrus aquara maris*tanquamnbsp;terram calcatjcfTe uerum Mefriam»nc€aliumeftquot;efçruatorem» Siççmnbsp;loannes pauio ante dixit ,haec figna fcrîptâ efte, ut credamus,^ lefus

ffOMlLTÄfi ÏOANMIS BRENTTT.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m»

eß Chrißus filinsdei, amp; ut credcntcs uitâ habeamus per nomê eiu$» Et Petrus,fn Aclis ApFicis de chudofanato ait: Notumfit uobis öinbsp;tott plebi Ifraebq? per nomen lefu Chrifli Nazarenf, quem uos crugt;nbsp;eifixiftis,quem deus fufatauit â mortuis,per hunc ifie aftat uobis fa*nbsp;flus.Etmox:NccaIiud nomen cfl fub carlo datum inter hoïesj'n quanbsp;cporteat nos faIuos fieri. Si aut loquendum eft,de fpeciali huius mi*nbsp;raculi ufu,docei nos^q? ficut Petrus ex fidc fufcipiens profedionè funbsp;per aqua«, feruatur, ita quicunc^ fufcipit exfidepericulaadeunda.S^nbsp;fufferenda liberet èi feruct. Sed hic rede intelligendum efï,quid fitnbsp;pericula ex fide fufcipe,8^ quid fit in periculis (cruari.Nam periculanbsp;ex ftde fufcipere,non eft fe pro fuo arbitratu,aut bona,ut uocant, intenbsp;tionc,pericuI(sobqcere,Sedneccfïarium cft,utqui ex fide aditurusnbsp;pericula,primü credat,qgt; deus fit ipfi propitius^spter lefum Chrinbsp;liom fiJium fuum, deinde uocctur uel manifefto ucrbo dei, uel ceTranbsp;fpüs reuelationead fufcipienda pericula, Siaedatfc »n rjs diuinitusnbsp;adiuuari. Exempli gratia : Ifraeliip adierunt periculum maris rubrûnbsp;Hoc periculum fufcepit Mofes,amp; alrj pn ex fide,quia crediderût, luxnbsp;ta promifliôes ad Abraham diÓas, fe effe populum dei, amp; deum ipgt;nbsp;fis propilium propter fernen Abrahg, qd eft Chriftus, ac habueruntnbsp;¦uerbum dei,quo mandabat ipfis profedio per mare. Loquere,inqr,nbsp;/ilrjs Ifrael, ut proficifcant, Dauid aggreditur Goliathem maximonbsp;luo periculo,fed aggteftus eft hocpericulu cx fide, quia crcdcbai iinbsp;Criftum Abrahæ promifrum,8i excitabat per fpiritu fandum ad opnbsp;primendü Goliathem, aduerfariu dei, Si Ifraclis, exundione, quafnbsp;Samuele in regem Ift aelis fandificatus fuiuTres adolefcentcs in Da-'nbsp;nielemalunt proqci in fornacê ardentis ignis,^ adorare idolum.Su'nbsp;fcipiunt aüt hoe periculum cx ftde, quia creduni deum ipfis propiniinbsp;efte propter fernen Abrahæ, Si filium Dauidis, qui eß Chriftus, Sinbsp;habent uerbum dei:Non habebis alienos deos corä me» Quo uerbanbsp;iubent potius uitä fuam extremis piculis obqcere,cp idolum adorare»nbsp;Habes, qd fit pericula ex fide fufeipere, nüc uideamus qd fit liberarinbsp;Si feruari. Nam liberatio intelligeda eft dupliciter, uidelicet.q? f’atnbsp;aut corporali,autfpirituali modo.Etfi aüt dcus,in qs piculis, ad qugnbsp;iierbo (uo uocat nonnunq corporaliter iuu3t,ficut IfraeIitas,Dauidc,nbsp;Si tres adolefcenies in Babylone iuuit,tn cum de diuina libcraiiÖe lonbsp;quimur,pcipuc intelligêda eft fpiritualis Si cocleftis hberatio.qug Sinbsp;regniChriftipropriaeft. In Babylonetres adolefcentes liberanturnbsp;«xfornacc ignis corporaliter» In Machabæis autem feptem fratres.nbsp;Si mater eorum, non liberantur corporaliter, fed tantum fpirituali/nbsp;lt;er,qa feruant in morte, Siconfequunt æternâ uitâ. Et bgcdiuerfitatnbsp;nô in diuer(i$ unnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerûetiâ in unopio^ diuerlis (g[tbu$ côi^gerc

TN CAPVT XX. EVAN6. lOANNlS.

' folct. Vidcmihi Petrum Apoftolum. HicprgdicationeEuangeIfjagt; dk pcriculum,amp; conqcitur ab Herode in carcereni, non poft multosnbsp;djcsoccidendiJs. Sed Deus libérât cum corporaliter è careerc, quianbsp;mittit angclum, qui ipfummirabilitcr ècarcereeducat » Poftremonbsp;autem capiiur a’Nerone^amp;crucifigitur.Hicnon liberatur corporal«'nbsp;ter,fed tantum fpiritualiter,quia conferuatur in morte, ad gternamuinbsp;tam amp; fori if itaiem.Hæc eft maxima omnium liberatio, quam praecinbsp;pue nobis ob oculosponeredebemos, Etfienim in pcriculis ctiamnbsp;corporalis liberatio petendaamp;expetftanda eft, tarnen fi canon fueritnbsp;difertc promifla,fubi]rjamus nos diuing uolunrati, certo fperemusnbsp;fpiritualem ac coeleftem liberationem, qua fola ueram beatitudinetnnbsp;confequimur. Sed hadenus de miraculo Petri,in aqua maris feruati,nbsp;9, Perftringamus Sc illud quod fequitur miraculum: Vt ergo defeendenbsp;,, runt in terram,uiderunt prunas po(itas,amp; pifeem (uperpofitum amp; psnbsp;9,nem:Dicit eis lefus»Afferte depifeibus quos prçndidiftis nûc. Afcettnbsp;9 ,dit Simon Petrus, amp; traxit retc in terram, plenum magnis pifeibus,nbsp;,, centum quinquaginta tribus. Et cum tot ciTent, non eft feifTumretc;nbsp;„ Dicit eis Icfus: Venite prandctc.Et nemo difcipulcrum audebat internbsp;^,rogare cum,Tu quis csC’cumfcirent,q? Dominus cfTècVcnititat^ Ienbsp;fus amp; accipit panem,Su' dat eis,8d pifccm fimiliter. Habes iterum mi/nbsp;raculum,non minus,q? illud priusobfcruabile.DifcipuIiexnodtuç/nbsp;no labore defatigati funt, amp; famclici. Cum igit nee pifccs cepiffcnt,nbsp;nee panem habercnt, quomodo cxplcbunt fame fuam. Ecce autem innbsp;bac delibcratione,poftcp Chriftus feprgfcntem cxhibuit,noti foluninbsp;capiunt magnam pifciummultiiudinem 9 ucrumetfâ inucniuntin lit^nbsp;toreprunas,pifcem amp; panê,nulla humanaope parata,ut, ad pratidctinbsp;dum, quantum fatis eft,habeant.' Hoe miraculum docet nos,q) nul/nbsp;la fit alimcntorum indigentia rjs,qui funt cum Chrifto amp; in Chrifto^nbsp;amp; q? Chriftus fuppeditct fuis omnium rerum, quas neceftitas exigit^nbsp;abundantiâ amp; copia. Quod ut rede intelligat, cônfiderandû cft,qjnbsp;(it cû Cbrifto 2lt; in Chrifto efle. Non cm ucrc in Chrifto effe dicif»nbsp;qui corporaliter tm ipfum attingit,quemadmodô fgpe turba homînûnbsp;éum attigit ,5^ ficut etiâ Caiaphas cû ipfo fuit,fed eft Chriftû uera Önbsp;de cÔplcdi,ÔC in Chrifti uocatiôc ambuIare.Qui fie cû Chrifto amp; innbsp;Chriftocft,huicnihilalimentoRt opportuno fub tpe deeflepoteft;nbsp;Chriftus em donat cû oîbus bonis ei,qui ucre in ipfum credit. Chri/nbsp;fti aût cft non cœlû tm,fed etiâ terra amp; plenitudo eius : Et, Oia fubienbsp;cifti tub pedibus eius, eues amp; boues uniuerfas, infuper ôf pecoraeâ/nbsp;pi.Quibus ergo rcb. Carcrepoffcttâdiuitcpenu donatusC Hucacce/nbsp;dût ^mifliôes de alimêtis.Nô in folopaneônqt)uiüit homo,fed innbsp;Omni uerbojfeü uocationc,q egredif â dno,Et aJijis; Primû qritlt;reg

nu«

HOMILlAH IOANN IJ BAENTIf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4«

num del amp; iuftitiam hæcomnia adncientur uobfs.Et Paulus: Corporalis,inquit, exereitacio paululum habet utihïatis, ar pieras adnbsp;oia utilis e(i,ut q promiiïiôes habeat uirg pirntis ac futurg.Pietas autnbsp;uera eft,credere in Chriiium, q» ipfe folus fit propitiator noßer cor3nbsp;deo,et in uocatione Chrißi ambulare«Hgc ergo pieus habet fuas pronbsp;mißiones non tm decoeleßibus, ueRtetiam decorporaltbus huiusuinbsp;ig bonis: Deinde, cum loquimur de rerum feu alimenioRt abundant*nbsp;tia,non loquimur de tali abundantia,qualê uel auari uel prodigi, quinbsp;bus nihil fan's eß,intelligütjed quale nereiTitas noßra éxîgit, amp; quanbsp;lern deus ipfe nobis prodeße nouit. Queßus magnus eß.inquit Paunbsp;lus,pietas cum aio fua forte contento* Nthil enim intulimus in mun/nbsp;diKn,uidelicet,nec eßerre quic^ poßumus,fed habentes alimenta ecnbsp;qutb.tegamur.his cotenti erimusJn deferto pauit deus Ifraelitas mannbsp;na,quod dicebät eße leuißimum cibum,amp; potauit eos aqua. PotuiPnbsp;fet eis in cibum proponereconquifitißimas epuias,amp; in potum, fua*nbsp;uißimum uinumjed uifum eß eos,pro neceßitate.pafcere manna, ÔCnbsp;potareaqua.Elias propbetadeoaccepcißimus,mirtitur infame no adnbsp;cadas uini cretici,iedad torrenrem Carith. Et cum fugeret Itabellam,nbsp;ac p Farne (ub iuniperotm non deficeret, angelus attulit ei,non fimu*nbsp;lamjed pane fubcineritium, amp; auulic,non uafcolum uini cretici, fednbsp;uafculum aqug,hæc aut talia fuerunt, ut in fortitudine eoi^ ambulauenbsp;rii quadraginta dteb.SC quadraginta nodibus.ln Daniele, pueri cor/nbsp;puleniiores amp; uenußiores reddûturciboleguminum,ô^po{u aquæ^nbsp;all) ctbo amp; potu regio.Ea enim alimenta, (}ug diuinitus benedicunnbsp;cur.uere Fiunt fußicientia amp; fuauia, etiäÜ alioqui uident pauca amp; in/nbsp;fuauia. Melius eß,inquit pfalmus,modicù iufio,fuper diuitias pâÔ/nbsp;rum mulias.Et Salomon:Melius eß parum cum limore Dn I, ihg/nbsp;iauri magni amp; infatiabiles. Ac iteR?: Melius eß paRz cum iußiiia,nbsp;multi fr uâus cum iniquitaie.Hgcoîa eo‘ mediianda funt,ne quis paunbsp;pettate pßus deum abneget.amp; Opera impoßuris dandä Fufcipiar^ fednbsp;difcac in manum Dnirelpicere,amp; eo,qd deus dementer largitur,connbsp;tentus eße,ac in timoré dni ex fide ambulare.Hactenus de miraculisnbsp;q tn hac apparitione Chrißi ædiia funt. Nam hac iam tert ia uice ma/ lt;«nbsp;niFeHatus eß leius difcipulisfuni uideliceccongregati8,priuatim em « «nbsp;fepiüs eis apparu it ) cum refurrexißet â moituis, Meminerimusautê lt; «nbsp;loties nobis,pponi certitudinê falutis noßrp, quotics proponif teßi/nbsp;moniumreiurrcdionisChrißi. Sienimcredimus q» lefusmortuusnbsp;eß amp; refutTexic,nihil cenius eß,^ qp deus eos qui obdormiertinr,ucnbsp;Paulus ait,per lefum,adducet cum illOyUt rapiamur in nubibus in oc*nbsp;curfum dnt in aera,amp; fic femper fimus cum Dno,qui eß uni cum pvnbsp;vcamp;fpirûuianâodeusbeaediâusûifecuhu Amok

Qs

5^ IM CÄPVt EYÄMG. lOÄNNlS/ ’

HOMILIA LXVIL’

ft er lefusChriftus potüifTet uentatémS^ W.^ maicftatcm Refur reeft ion is ftiæ no minus

coramuniuerfo mundo, coram feptem tantüm,aut undecim,aut pluribus patefa/nbsp;cere amp; illuftrare. Sed quia nondum eratnbsp;cempiis nouifTimi dief ,q coram toto munnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp; doin maieftatefua apparebit, Voluitre/

furrceftióem fuam teftatam relinquereapud hos præcipue, qui in uul gando Euangelio fuofucurï eftcrit miniftrf,Deus,inquit Petrus, fuPnbsp;citaoit lefum tertio die,6d exhibuit eu(n,ut manifeftus ftcrct, non totinbsp;populo,fed teftibus prius ad hoe déleeftis à‘ deo,nimirum nobis, quinbsp;eomedimus amp; bibimusuria' cum illo, poftea^refurrexit a' mortuis»nbsp;Et prarepit nobis,utprædicaremuspopulo,acteftificaremur,qgt; ipfcnbsp;ift file qui eôftitutus eft à deo iudex uiuorum Sd mortuorum. Quare,nbsp;ïum Chgt; ift us ad mare Tiberiadis fans manifefte, ae muftis miraculianbsp;çomprobalTei coram fepiê difcipuhs fe uere a'mortuis reiurrexifte,nbsp;ac regiiare,ioftituit a’ prandio colloquium cum Petro, in quo no tarnnbsp;Petrum,£p collegas eius docet, quale futurum (it minifterium ipfoRZnbsp;•gt;in Ecclefia,amp;f quid ipfis faciendum ac paciendum (it. Cum prandif/nbsp;fentjnquii Euangelifta,dicit lefus Simoni Petro: Simon loannis dillnbsp;gis me plus hisÇ’Dtcit eizEtiam Domine,tu fcis,q? amem te. Dicit ei*nbsp;9» Pakeagnos meos. Dicit eirurfusiterum : Simon loannisdiligisme«nbsp;¦99' Aiullj:Etiam Domine,tu fcis,q) amem te.Dicit ei: Pafee oues mcas«nbsp;91 D'citeitertio:Simcn loannis amas me.lndoluit Petrus, qjdixilTet flnbsp;55 bi tertio. Amas me,dixitcp ei : Domine,tu Omnia nofti,tu feis, quddnbsp;,, amem te. Dicit ei lefus:Pafte oues mcas. In hoc colloquio, Chriftusnbsp;ununvquidem Petrum priuatimalloquiuidctur, nonautem uuftu/nbsp;f num Peirum in paftorem Ecclefiæ fug ordinäre, fed uertit fermonemnbsp;, ad i’etrum,primum,ut cum Petrusgrauiffime lapfus eftet,ccrtificarcnbsp;• tur Iterum etiam coram alrjs dtfeipulis, fe uocationi Apoftolicae uercnbsp;teftitulurn cfTe.DeJndejUt amp;collegæ cius, qui amp; ipfi antea defcceratnbsp;a Chriftó,cognofcerent,feminifterio fuo,Petri cxempio redditos eC*nbsp;le. Si enim Petrus, wntusChrifti abnegator, reftituitur Apoftoliconbsp;n»iineri,dubtum non eft, quin Sd ipfis pateat ad hoc minifterium rclt;nbsp;cepius.Nam quod Petro dióum eft,Pa(ceoues meas,Petrusipfcexgt;nbsp;ponit,q) periinea. ad omties coliegas, non folum eos, qui tunc prae*nbsp;femes c/

HOMlLlAE lOANNlS BR.ENTIÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f49

fcnrcs «rant, fed etiam ad inos,qui in miniftcrio prædicandi Euang« If) fucceffuri eflent.Sic enim fcribit P«trus:Prcfbyt«ros,q«i inter nos 'nbsp;funtjobfccro, qoifumamp;ipfeprefbyteracteftis afflilt;flionû Chrifti,nbsp;atcç idem confors gloriæ,quæ rcuelabitur,PASCITE, quantum innbsp;uobis eft^grcgcm Chrifti,curam illius agentes non coaöc.fcd uolcnnbsp;tes. Pafci te, inquit, gr egem Chrifti: Non alloquitur nominatim Ro/nbsp;manos pre(byteros,feu epifcopo,s,quamuis amp; bos intelligi uelit, fednbsp;prcfbyteros Ponti,Galatig,Cappadotig, Afig,BKhyniæ,adeoc^ uni/nbsp;uerfæ Ecclefig.Nec ufurpat fibi dominationem in ip(os,fed eohorta/nbsp;lur cos ad capefTcndum minifterium ipfis commune.Similiter et Paunbsp;lus prefbyteris Ecclefig Ephefingdicit: Attenditc uobis,et cunâogrenbsp;gi,in quo uos fpiritus fandus pofuit epifcopos adrcgendum Ecckfinbsp;am dci,quam acquifiuit fanguine fuo. Et iterum:Cum afcendiflct innbsp;altum,captiuam duxitcaptiuitatem, amp; dedit dona hominibus aliosnbsp;quidem Apoftolos, alios ucro Proph etas, alios Euangeljflas, aliosnbsp;PASTORES,ac dodores. Vides non Petrum tantum,fed omnes c/nbsp;os,qui pie docent Euangelion Chrifti in Ecdefia, datos amp; ordinatosnbsp;cfle in Ecdefiæ Paftores.Quod cum ita fe habet, confiderandum eft,nbsp;q) Chriftus uocct Ecdefiam fuam Agnos amp; Oucs,non hircos, aui lunbsp;pos, Agnus enim dicitur inter mille ones uocem fuæ matris agnofc«/nbsp;re.Sicamp; Ecdefia Chrifti,non debet inter tarn uarias huius mundi donbsp;drinas,aliam agnofeere,^ dodrinam Euangelq Chrifti domini fui»nbsp;Ouis animal plane inermc eft,pcndet autem tota è cura paftoris. Sicnbsp;amp; Ecdefia non habet alium tutorem amp; defenforè, præter lefum Chrinbsp;flum DOMIN V M fuum. Scd de hac re aliàs copiofe didum eft»nbsp;Quid ergo amplius diccmus f Num quia Chriftus ter commendainbsp;Petro curam pafeendi oues fuas, déférait ipfe gtegem fuum, amp; relt-*nbsp;quiteum in libéra Pétri poteftaieCNihil minus.Chriftus nondeferunbsp;it fuum gregem, Sed rclinet ipfe fibi perpetuo ofFitium fummi ac fo/nbsp;lius ueri Paftoris. Sufeitabo fuper ea,inquit Ezechiel,paftorem unu,nbsp;quipafcatca,feruummeumDauid,ipfe pafeetea, S^ipfecrit cisinnbsp;paftorem. Hic paftor eft lefus Chriftus, qui amp; ipfe ait : Ego (um paxnbsp;ftorillc bonus: Bonus paftor animamfuâdat pro ouibus. Et Petrus:nbsp;Couerfi cftis nunc ad paftorem amp; curatorem an imarumueftrarum,nbsp;Ac iterum:Cum apparuerit ille paftorum pr inceps, reportabitis ina*’nbsp;marceftibilem gloriae coronam» Quare Chriftus non deferuit gregênbsp;fuum,cum dicat:Ecce ego uobifeu fum omnibus diebus, ufe^ ad æn/nbsp;fummationcm feculi,fed manet ipfe perpetuus paftor» Intérim autemnbsp;cooptât fibi Petrum, amp; alios non Apoftolos tantum, ucrumetiam o/nbsp;mnes pios Euangelq contionatores, in cooperarios ôi. paftores, nonnbsp;qa ipfe in offitio fuo ceffet, fed ut h^eat, quont minifterio ofFitiumnbsp;Qq ij

îN CA PVT XXI. fiVANÖ. ÎÔÀNNîl'

ïuum exerce aijSe* g»‘egcm fuum pafcat» Ego, j’nquit Paulus, pîaiïtâuf, Apcllorjgauitjfed deus dédit incrementû.EtmoxiDei fumus coopcnbsp;raï r),dei agrfcobtio, dei ædificatio tftjs, iuxta gratiâ dei, quæ datanbsp;cft mihi.De his pafloribus dicit Dominus per Hieremiam: Introdunbsp;cam uos in Zion,amp;f dabo uobis paftores iuxta cor meum, èi pafcencnbsp;nos fcientia Si doârina.Hic babes non folum de paßor ibus, uerum-ctiam de pafcuis.Pafcua enim ecclefiaftici gregis,non funt.ut ifti fin/nbsp;guntjradirioncs humanç de difcriminc ciborum, de ordinibus mo-*nbsp;nafticis, de Indulgenties, de folennitatibus Miffarum, de üaiis leiu/nbsp;nqs amp;’ preeibus, dec^ alqs id genus comentis, de quibus Chriftus exnbsp;Efaia dicicFruftra me colunt,docentcs doâr(nas,p'-çf epta hoîm,Sednbsp;uera pafcuafuni.Euangelion Domininoftri kfu Chrifti, quod pro/nbsp;mittitgratuiiamremiffionem peccatoRt propter folum Chnftumnbsp;fjdem,amp; donat fpiritum fanûûadobediendû uocationi Chrifti.Hgcnbsp;(unt pafcua,queconferuant gregcm in çterna uita. Predicate,inqutc,nbsp;Euangdion omnicreaturæ: QuicredideriiCEuangelio)amp; baptifa/nbsp;tus fuerif,faluus erit.Et iterum: Amen,amen dico uobis,Si quisfer/nbsp;monem meum feruauerit,mortem non uidebit ingternû. Sed reuer/nbsp;ïamur ad pafiores, amp; uideamus quid ipfis in hoc ofFitio facicndûnbsp;pat iendum fit,ut gregem Chrift i rede pafc ant. Pt imum, necefic ha*nbsp;bentdiligere amarc Chnftum principcm paftorum. Chriftus enînbsp;non cômendai Peiro curam agnorum amp; ouium fuaruro, nifi Petrusnbsp;pr fus profit eatur, fe ex corde ipfum amare. Chnftum aût ex corde 3t^nbsp;n'ai-e,lt;ftin Chriftumcredere,folum Cbriftum pro fuofcruaiore 8Cnbsp;expiatore cocleftis iræagnofcere,SoIum uerbum Chrifti pracdicare,nbsp;ix omnia ad gBam Chrifti referre.Liberi,fi uere ex aîo amauerint panbsp;rentesft:os,bocunûagunt,ut parcntibus gratifiecnt, ut parentes ho*nbsp;norent,utuerbum eoRzomrti qua poflTunt, diligentia obferuent. Sicnbsp;Ôc paftores ouium Chrifti,nihil prius,nihil pofterius dueSt,^ ut to/nbsp;tl é uerbo Chrifti pendeât.Quare qui non prédicat uerbum Chrifti,nbsp;nec qugrunt gïoriâ eius,non amant eum. Et quia nô amant, non funcnbsp;ver i paftores,fed qtuntpotius utmadêt,^ utpafeant oues. Deindenbsp;paftores ouium Chrifti,non debenl fentire fe uocatos efTe,ad adminînbsp;iirâda mundana imperia, amp; ad fruendas uoluptates huius feculi, fetfnbsp;ad pjtienda multa amp; magna in hoc feculo aduerfa, ôi ad fufFerendaSnbsp;” uarias affluftiones.Sic enimpergitChriftus ad Petrum dicere: Amê»nbsp;9» amen dico iibi,cufn efïes iunior,cingebas te,amp;ambulabas quo 00/nbsp;9» lebas.Cum autein fenueris,extendes manus tuas,amp; alius tecinget, 8Cnbsp;î»* ducet,quo nonuis. Hoc autem diKit,fignifiGans,quamorte glorifi/nbsp;9 9 caiurus elïet deum. Hæc eft coniio de auce paftorum Ecdcfiæ. Etfinbsp;autem abus alio crucis get^re affligitur,non enirapmnes crycifiguoi

BGrtltlKE* lÖTÄWlS BKENTrt.' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T»«

tar,fkutPctrus,nonomncsgladiodecollafitur»CicutIacobusamp;‘Pao* I gt;s,non otnnes Iapidantur,ficut Stephanus, on,mes tarnen fuas habetnbsp;calamfraies in hocfecülö,non illis tantum communes humam’ gene/nbsp;riSjfcd iflas etiS fpeciales 6ii’'pérfonalés,dcqüibuslt;Jhriftus dixit: Ecgt;nbsp;te egó mitfo üos fjcut oües in medio iuporum« Et iterum: Si meperfenbsp;cuti fóht.S^ uos perfequentur. Audiamus ergo de Petri cruce. Na qgt;nbsp;Chriftus contionetur ei hoe loco de mórcis fUæ generc, loannes ipfenbsp;peiTpicUe exponit,cum addit,hfc didâ ene,ut figmficetur,qua mór/nbsp;te Petrus glorificaturus effet deum»Cum éfreS,iöquit,iünior. H^c lonbsp;«utiofumpta móribus pucrorum amp; müenum» Puerienim, cumnbsp;nendum per gratê fapiuntj non coercent legibus, fed permittunt fuanbsp;puerib libertatefrlii. Ambulant,qüouólunt» Non cÔmildlur eis ali/nbsp;quodcertünegotii §chüs,fedconceditur,ut libere fuis puerilibus lu/nbsp;dis occupentur. Poliep aût«doïeuerint,ôf iam fapcre ac fenefcere incinbsp;piunt,non' datur éiè litcre,quo uolurit,o3gari, fed coercêtur difciplinbsp;na,traduntUr uel heerisUel opificijs erudiendi,deinde fubrjciunt legtnbsp;bus reip.neccffe habent obediremagiftratui, adecx^ alienoarbirr ionbsp;ufuere,8icamp; Chriftos de PeirodicftîGû adhuc effes iunior^ hocell,nbsp;duhiadhucnouuscS Apoffolus,ambulas,qaolibet. Halt;ïlenusfecugt;nbsp;tus^ïiberambulantïniuö Apöftolatu. Noneamp;prohibitusd mini/nbsp;fi-érfd^o,nuncp es ab-aducrfarijiticoerdiu? uirgis, nun^ côiecrus iànbsp;càrc'ércrti, fed libéré uerfatuSes in tua uócatione, Ac paulo pofti ctiamnbsp;frueris hac bbertatê.Etfi enim conijcierisaliquoties in carceresytamenbsp;«ducêntte angdi,ut libère lungaris tuo minirterio. Euades e manib»nbsp;principis facerdotum amp; Herodis^tit ambulcs inofFitio tuo,quo uolunbsp;nbsp;nbsp;y-©’**

eris.l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut peruenèris ad termihu ApoHoIatus tut, amp; fueris fain

fenex Apoftolus,ibitum extendesmanus tuas, hoc eft, trucifigeris. Qui enim crucifiguntur,neccfl'e habent mänus cxtendere.Ec alius,ulnbsp;delicet Nero aut Ipiculator eiuscingettc,amp;: ducct te,quo non uis, l^cnbsp;trus enim alFixus eft cruci a^ Ncrone,capiie in terram uerfo,amp;: pedib»nbsp;in fublrme eJeuatis.Sed quid C Num Petrusnolens,amp; inuitus fubntnbsp;6ticempro ChriftoCDicit cnim:Duccttc,quon5 uis C’Crucifigi ^uinbsp;dem uoluit fpiritu.utuocatioi Chrifti obediretjed noluit carne. Hanbsp;bes idèin Chrifto ipfo»Paicr mi,inquit,fi poffibile eft, tranfeat à menbsp;calix ifte,ueruntamennon ficut ego uolojed ficut tu» Vides Chriftûnbsp;nolle SCudlecrucem» bed maximum eft diferimen inter Peirumôinbsp;Chriftu.Petrus non uultcrucem carne^hoceft, humana natura, quasnbsp;in Petro corrupta eft peccato originali,ideocp qp no unit crucem,cotinbsp;iunclum eft in co cum peccato, quod tarnen propter Chriftum condonbsp;natur.ChriftusautemnonuuItcrucemcarne,fed fine peccato. Homonbsp;cm,natura fua diuiniius çreata.abhorrçt â cruce èi. morte. Hæc auiem

Qq il)

xîser. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îôIrnis. -

paturSyin rrliqujs quidem bominibus ukiata eft peccato» ïnChriff© autemeftOneomniuiiio amp; peceato. Habemus, inquit Apoftolus,nbsp;ponciFtcemtrntatum peromnia iuxra fimiluudtnmi abfc^ peecato»nbsp;Quare,cum talemjanqt fanAum habeamuspcntificem lelum Chri*nbsp;ftum.accedamus cum fidutia ad ihronum graiiar eius, ut ctfi caro n©nbsp;ftra in fuftcrcoda cruce pugnat cum fpiritu, no« tarnen uincamus car/nbsp;nis peccatam per Cbriftum,amp;obfrquamur uoluntasi dci. Sed nee ilnbsp;lud prætereundum eft,q) loannescrucem amp; mortem Petri,uocet gionbsp;rtûcationem dei.Signiftcans, inquit, qua morte glorifieauirus cilecnbsp;deum.Nam cum Petrus afffxus eft cruci propter doârinam Chrifi i,nbsp;teftatus eft morte fua^Euangelion de lefu Chrifto uerum efte^uidcli/nbsp;eer,quod hic lefusjit uerus Chrißusjeu Meftfas,8c uerus filius dei,nbsp;propter quern folum paterOt nobts,aedentibu«inipfum,propittus,nbsp;Hæc autem magna eft gloria dei patris ac fili) eius, quod pater prop*nbsp;rer fili'um tarn mdericors fit, ut etiam extrema amp; perpétua fuppliiianbsp;meritos ferurr,ac donet tis cceleftem ftxliciratê,(i in filiuns fuum ere*nbsp;dider int» Admoneamur autem hoc loco denoftro oiFitio, ut nos ficnbsp;inftituamus, quo omnesnoftrse adiones amp; palTiones fintglorifica/nbsp;tio dei. Sicut cnim Deus creauit coelum df terram, non ut (int otiohinbsp;fpetftacuia, fed ut ex ipfis cognofcacur deus, quemadmodum Paulusnbsp;docet,ita creauit hominem in hunc ufum, non ut uentri fuo feruiat innbsp;haccerrajed utdeum glorificet.Glorificatur autem deus,primuro fi/nbsp;dejnuocatione nomtniseius, amp; publica prædicatione de bonttate,’nbsp;de dementia, deep alqs uirtutibus eius, detnde obfequio uer bi eius*nbsp;amp; bonisc^eribus.quç ipfeuerbofuo mandauit. Qui enim h^c agit,nbsp;prédicat ipfisoperibus,deum dignum eiTe fumma ueneratione, a*nbsp;doratione.Poftremo gloi ificatur etiam obedientia S)i pacientia in fu£nbsp;ferendisaductfis, amp; in toleranda morte diuinitusimpofita. Namnbsp;qui haecobedienter fuftèrt,profitetur deum es maieftate pr^ditum e(nbsp;(e,ut nemo debeat uoluntati eius refiftcrc.Se bdlum cum ip(o fukipenbsp;re Jed fe totum ipfi fubijceretHic eft ufus, in que pofiti fumus in hocnbsp;feculo.Inuocemus igitur DOMIN VM, ut fpiritu iuo metes noftraarnbsp;llluftret, uirtuceslargiatur, quo pie amp; diligenter ofFitio nor,nbsp;ßro (ungamur per lefum Chriftum D O MIN V Mnbsp;ooftrum, qui eft una* cum patre amp; fpiritu (ao*

âo Deus benediftus in fecuJa i,

Atticn«

HO

pofuiHec Petro,non folum mortem, uerumetiam genus mortis, quo eßet ipfum glorificaturus,nûc exponit ei idem de gcncre mortis pan

• 10 clarius.Dicit enim enSequerc me.Hoc intclligendum efie de fimi

• 11 mortis genere,quo Chriftus diem fuum obqt, perfpicue fignificâcnbsp;circumftancig huiusloci,amp;teßatur euentus,ut fit fententia»Sicutegonbsp;crucifixus fum,ita tu crucifigeris.Quid ergoCNum hgc Petri tantumnbsp;cauHa cômemoranturCNequa^,fed qug Chriftus cum Petro loqui fnbsp;tur,erudiunt uniuerfam Eccicfiam , amp; docent, quanta cura Chriftusnbsp;ipfam côpleâatur. Vidit enim Chriftus longe ante,quid euenturumnbsp;effet Pctro.Nam quod de crucifixione Petri dicitur,non ftatim eo annbsp;no,quo Chriftus refurrexit, impletum eft, fed triginta feptem annisnbsp;poft,ulcimo uidelicec Neronis anno» Nunquid autem Chriftus ui/nbsp;det tantum crucem Petri, amp; non uidet libcracionem ac falutem ciusC'nbsp;Abfit,Ideo em Petro de genere mortis eius cotionatur, ut fignificet,nbsp;fe de conferuatioe eius in morte longe ante deliberaffe,amp;falute cercanbsp;conftituiffe»Nam cu aliâs Petrus diceret ad Chriftu: Ecce nos reliqutnbsp;mus oîa,5d fequuci fumus te. Quid ergo eric nobisCaudit : Amê diconbsp;uobis,q) uos qui fecuci eftis me in regeneracioe, cu Filius hoîs federicnbsp;in fede maieftatis fu^Jedebitis amp; uos fup fedes duodecim, iudicantesnbsp;duodecim tribus lfrael»Quod auc de Petro diâûi eft,hoc intelligendûnbsp;crit pro (uo mo,de uniuerfa ecclefia Chrifti.Nulla em afflidio,oulJanbsp;adaerfitasacciditEcclefi£,qua Chriftus non löge ante puidcrit.Nonnbsp;puidit aût,ut cognofcatttn, fed potius uc délibérée amp; côftituat de uianbsp;ac modo quo fit Ecclefia feruaturus»Nunq em committeret,ut Eccle/nbsp;fiç aduerfa accideret,nifi ea effent Ecdefiæ utilia,amp; liberatio certiffi/nbsp;ma effet côftituta Jn pfalmo ait Dauiddn te cofirmatus fum ex utero,nbsp;de uentre matris meg,tu es proteâor meus» Et iterum:Confitebor ti,*nbsp;bi,qi mirabiliter formatus fum,mirabilia opa tua,amp; anima mea cog/nbsp;nofeee nimis»Non eft occultatû os meum â te, quando in occulto for

Qq üij

FN CAPVT XXI* EVANG. lOANNTS; mabar,quandofingcbar infra in terra. Cum adhuc efTem inforraisnbsp;malTa, me uidebant oculi tui,amp; omnes dies mei, quorum nullus ad^nbsp;hue aderatjfcripii crant in libro tuo.Huc pertinet amp; illud quod Chrinbsp;ftus ait Î Nonne duo paflerculi minute a (Te ucneuntC' amp; unus ex illisnbsp;non cadet in terram fine patre ueftro. VeRri etiam pili capitis omnesnbsp;numcrati funt. In Genefi cap.xv.uidet deus longe ante, quanta malanbsp;euentura fint poftf ris Abrahx:Sciio,inquicns, çp peregrinum futuznbsp;rum fit fernen tuum in terra non fua,amp; fubqtient eos feruitutijô^ afftinbsp;gent quadringentis annis.Non folum autem uidet afflidionem, fednbsp;etiam condituit liberationem.Nifienim hancprædareuellet,acpoP.nbsp;fetjllam^ut fieret,non permitteret. Veruntamen,inquit, geniemcufnbsp;feruituri funt,ego iudicabo, amp; pofthgc egredientur cum magna fub/nbsp;flantia.Hscr nobis diligenter cognofeenda funt, ut cum inciderint adnbsp;uerfa,cogitemus ea non accidere infeio deo,nec concmur ea impictalt;nbsp;te autfceleribus deuitare. Sed fiquidem pofTumus ea diuino fauore.nbsp;amp;' iuda uia euadere,utamur benefitio dci grato animo. Si autem nul/nbsp;la patet nobis iufta euadendi uia,tradamus nos in obfequium dei paznbsp;tienter, amp; expedemus DOMIN VMin filentio amp; fpe, certafidutianbsp;concepta,qj DOMIN VS, qui eft afflidionis autor, fit etiam prop!nbsp;gt;» iiusnoder feruatoracliberator.Sedreuetemurad Petrum.Poftquatnnbsp;3, enim audqt fe glorificaturu Cbriftum cruce : Conuerfus,uidet iliumnbsp;»gt; diicipulum,quern diligebat Iefus,fequentem, qui ôi recubuitincœznbsp;, » na luper pedus cius dixit,domine quis eft ille qui trader teC Huncnbsp;»gt; ergo cum uidiftet Petrus,dicit lefu: Domine, hic autem quidC Dieftnbsp;, 5 el lefus:Sieumuelimmanere,donecueniâ,quid ad teC Tumefeque/nbsp;,, re. Ëtfi Petrus non uidetur maleuolo fed prorfus beneuolo erga collenbsp;gam fuum loannem animo,de genere mortis eius interrogare, tamertnbsp;turiofitas eius haud immerito reprehenditur, audit. Quid tua re/nbsp;fert,quo tempore,amp; quali mortis généré alium ex hoc feculo euoeêjnbsp;3'u tua curato,5lt;f para te ad hoc fufiEercndum,quod ego tibi immitto»nbsp;Sicut autem folet curiofitate uarrjs modis peccari,ita hoc quod ad Pe/nbsp;trum dicitur. Quid ad te: Tu me fequere, latiflime pater. Alt) enimnbsp;excitati nimia fua fapicntia,negli2unt fuam uocationem,amp; curant al2nbsp;ena negotia.Hicfolet fere priuatorum hominu morbus efre,qui nul/nbsp;la aut minima tenentur curadomefticæ fuæ adminiftrationis, inte/nbsp;nm autem ulurpant fermonibus fuis, in omnibus foris Sgt;i tonftrinis»'nbsp;negotia magiftraius gubernanda. Odiofum hominum genus ,aJnbsp;quos meriio dicitur: Quid ad te magiftratus fundioC’Tu cum fis pri/nbsp;uatus,0lt; habeas familiam domi curandam, tuas res agiio, amp; fedator

cam

HOMILIAE IO ANNIS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„x

cam uorationem,in qua deus te collocauit» Vnde amp; Petrus ipfe hoc Chrifti rcfponfo edodus, kribit: Ncquisueftrum affligatur,utnbsp;«JiKoT^toiTTfa-KOTTO! fcu alieuarutn rerum curiofus» Alq exdtati fupcrfti/nbsp;tione, S)i. admirauone alienæ fanâitati's deferunt légitima uitæfuænbsp;gcnera,8i fequuntur exempla Sanctorumjine uerbodei.Hi funt Sannbsp;clorum Simiæ.Imitantur opera eorum, cum tarnen longe abfinc à figt;nbsp;de ipforum.Sic multi imitati funt ueteres Eremitas, quos audiueruncnbsp;pane tantum, imo ne pane quidem fed radicibus tantum herbarumnbsp;uiditalTetEc quod nonnulli illorum ex uocationedei, ÔC rerum om/nbsp;nium penuria,cum perfecutiones fugerent, fecerunt, hocimitanturnbsp;hi nulla dei uocatione, fed tantum fua ipforum (uperflitione, ut ho/nbsp;rum operum iußitia expient peccata amp; mereantur regnum coeleiie»nbsp;lVlinoritæ,quos ita uocantjuotiflimum monachorum genus in Pon/nbsp;tifitiareligionctnon attinguntnudisdigitispecuniam, idc^uoluncnbsp;uideri facere exemplo Apoftolorum, quos Chrißus fine pecunia e/nbsp;mifit,nbsp;nbsp;Sed quod Apokoli fecerunt ex uerbo Chrifti,ÔC qk præfen/

ti necelTitate,hoc illi faciunt ex hypocrifi,amp; impictatc,ut uel uidcan/ cur alps faneftiores , uel mereantur hoc opéré gratiam apud deum;nbsp;Moles,Elias,amp;Chriflus Dominus nûfter, ieiunarunt totis quadra/nbsp;ginta diebus amp; nodibus, idc^ fecerunt diuina uocatione, 8e confer/nbsp;uatione, Etfi autem nullus hominum potefl: fuis uiribus,hoc exemnbsp;plum, fie ut ifti fecerunt, imitari tarnen hi qui fibiuendicant do/nbsp;minationem in Ecclcfiam,inftituerunc ad exemplum iftorum,ieiuni/nbsp;um, ut uocant, quadragefimale, quo homines peccata fua coram deonbsp;cxpiarent,Hoc autem nihil aliud eft, quàm exemplo Chrifti, contranbsp;Chriûum ieiunare» His ergo ineptis imitatoribus baud iniurianbsp;dicitur , Si egouolui, ut hic aut illc in deferto uitam ageret, aut ucnbsp;muleis diebus abfcj corporali ciboconferuaretur, quid ad te^Tu menbsp;fequere.Tu quodego tibi præcipio, facias. Alius enim aliam ba/nbsp;bet uocationem. Et ut in corpore humano, una eft anima, una uiia,nbsp;multa autem membra , quorum unumquodq^ fuum habet olBtium,nbsp;nee congruens eft«ut manus arrogée fibi offitium oculorum, aut ocu/nbsp;li arrogent fibiofFitium manuum,ita etiam in corpore Ecdefiæ,unusnbsp;eft Chrißus,una fides,uaria autem funt membra,quæ uaria èi di/nbsp;ftinda habent ofBtia,atlt;^ uocationes ; Diuifiones donorum funt,nbsp;inquit Paulus , fed idem fpiritus , amp; diuifiones minißeriorurnnbsp;funt, led idem D O MIN V S, amp; diuifiones operationum funt,nbsp;fed idem eft deus efFiciens omnia in omnibus, Q^uare in hoc quifznbsp;^ue ftudium incumbac, ut finac alios fuo dono ftare, ipfe autetnnbsp;Qq V

IN CAPVT XXP EVANG. IOANN IS.

fuo dono 8C mtniixerio contentas uiuat; Alt) excitati carnali affiM du, inuidentalienac foelicitati amp; quia putant fe tanto inRxliciores^nbsp;quanto foeliciores alios uident,omnem lapidem^quod d ici t, mouet,nbsp;ut quoquomodo»fiue iure»fiue iniuria» alienam fœltcitatê in fe tranfnbsp;feranc,aut fi hoc non queant earn faltem in alio impediant » Sic pacpnbsp;per inuidet diuiti fuas diuitias,ficalter inuidet alteri fuum honorem»nbsp;potcntiam,magiftratura,dodrinam^amp; ft qua funt alia. Vul^iiTim5nbsp;hoc eft uitium inter homines.Sed fingulis diciturtSi uolo hunc aut ilnbsp;lum diuitem, potentem, honoratum, dodum, quid ad teC'Tu me fe/nbsp;quere.Tu tuo dono fis contentas. In hoc uel ornando uel exercendonbsp;meamfequereuocationem. Quid enim profueric tibi cuajnuidi'a^nbsp;Paulus commemorat Inuidiam in eorum fcelerum catalogo,in quo rcnbsp;cenfet cædes Si. homicidia. Nec obfcurum eft,q9 inuidia,quæ eft hoznbsp;micidium coratn deo,impellat hominem etiam in externum homiciznbsp;dium,amp; in omnia genera malorum.Exemplo funt Cain,Saal Judgi»nbsp;Si multi alt). Quid emCNum fperas te pofte côtra uoluntatê dei altenbsp;ri noccre,amp; donû dei ab eo auferre^Potes qdem »côniuente deo,pronbsp;ximû inuidia tua in aliquod excernû incommodû cont)cere, fed deusnbsp;copenfat illi,fi pius eft,maiori cômodo,amp; tu conijcis te in cxtrctnamnbsp;internitionem. An non Cain perpetuis terroribus ica obrutus fuit, ucnbsp;ctiaminqsperieritC’ Quid SaulCnonne tandem amp;uitam amp; regnumnbsp;amifitc'ludæi inuidia (ua adegerunt Chriftum incrucem,fed Chri/nbsp;ftus per crucem iocrauit in gloriam patris fui, illi autem amiferùt tamnbsp;cerrenam qudm cœleftem falutem. Quod fi ofFitium noftrum pro/nbsp;be conftderauerimus, certe debemus DOMINO deo noftro huncnbsp;fapientiæ Si iufticiæ honorem, ut fentiamus eum optime Si redifti/nbsp;me dona fua hominibus diftribuere « Quare fi cui alteri donum detnbsp;contigerit,quod nobis negatum eft, non/uccenfeamus iuditio dei,nbsp;fed tribuamus ei gloriam redæ rerum admin iftrationis. Neque cznbsp;,nim deus idcirco te odio habet, qudd conféré in alium maiora dona,nbsp;fed potius quia tibi fauetamp;imbeCillitatituæparctt, minora impo/nbsp;nit» An non paterfamilias peregre profedurus, Si res fuas domeftiznbsp;cas alid tralaturus,maiora imponit onera Hlio robuftiori, qua'm filionbsp;adhucpenéinfittitiC Conquereturne infânsfea' parentiodio habeznbsp;ri,q) non imponat ipfi grauius onusC Sed certe nihil prorfum habes»nbsp;quod conqueraris, Ei^efia enim unum eft corpus fub capite Chrînbsp;fto, domino noftro. In corpore autem, quod donum in unum memznbsp;brumconferiur, hoc cedit in utilitatemfingulorum etiam mcmbroznbsp;rum. Neque enim oculus fibi tantum uidet,fed uidec tam manibus,nbsp;qua'm pedibi)s, Ne^aurisfibi tantum audit,fed audit toticorporû

ioniûÀB ioXn^is br-entii«

Sic Si in Ccclefia,quod deus in unum Ecclefiæ membrum cÔfcr t, hoc tori corporiyô^ membris eins prodeft.Quare non eft alicnis don is innbsp;uidendunSyfed potins nobis congratulandnm*amp; deo grariæ agenda?»nbsp;Ecclefiam fuam camprudencer admfntrirer,ut etfi alrjs alia dona conbsp;fen,unam lamrn (alutem opererur. Cætcrnm,quod Chrißus de loannbsp;ne didCyhoc loannes quidem rede inieih'git alii autem fecus intelli“nbsp;gont» Vnde feqnitur.Exiit ergo fermo tfte inter £ratre$, qgt; diicipulus **nbsp;alle non morereiur»Et non dixerat ei lefus : Non moritur» Sed fi eum '*nbsp;iielim manere»donec ueniam^quid ad te z loannes fcribit oixifle ufqp **nbsp;ad fexagefimum odauum annum poft paftiôem Chrifti. Quare cumnbsp;Cbiiftusdixifter:Si eum uolomanere,doneeueniam.S^^ loannesconnbsp;(eruaretur tot annis inter tarn uaria p€ricula,amp; feuas perfecutiones.utnbsp;debatur euentus «pfe fignifieare,fermonem Chrifti intelligendum efnbsp;(e,q) loannes nun^ eft et meriturus.Sed loannes ipfe réfuta' hunc ernbsp;rorem. Et tarnen ne ficquidempotuiceftugerehurnana de morte iuanbsp;figmcnta.Fucrunt enim qui uulgaruncipfom,qigt;amuis fepultum, amp;nbsp;terra obrutum»adhucfpirare, cuius rei argumento fit, qnod leira innbsp;tQloco,anheinu eius quaii ebulliat.Etfiautem loânes in Chrifto ferlt;nbsp;oatore noftro,uereamp; perpetuo uiuit, fit ut omnes air) pq ac Dtusnbsp;omnipotens rerum omnium creator, maiora miracula ædere poteft,nbsp;hominem multis annis fub terra corporaliter uiuumeonferuare*nbsp;ïamen quia loannes ipfe teftatur fermonem Cht ifti non fie intelligennbsp;dum efte,amp; quæ de anhelitu eius iadata funt, incertis autoribus conlt;nbsp;ftanr,lentiamus eum uere mortuum efte,con{eruari tamen in Chriftonbsp;seierna uita.Noftri uero offîtrj eft,ut uerba diuina non ofeitanter pernbsp;curramus, nec de ipiorum hntenna, fecundum præfentem amp; cxief'nbsp;num euenium iudiccmus,ne ex uita, mortem,amp; ex murte, uitam facinbsp;amus, Sed perpendamus ea maxima omnium diligentia, amp; inuoce^nbsp;mus deum pairem per lefuin Chriftum filium fuum, ut fpirttu (anclonbsp;fuo mentes noftras illuftret, acueramfententiam nobis aperiat, innbsp;quaamp; perpetuo nos conferuet.Porro,cum uifum eft loannqfe fatis tenbsp;(rimoniorum de perfona Chrifti, de offitio Chrifti, de dotftrinanbsp;de miraculis ac etiam de Refurredione^ius a morte, literis mandaC*nbsp;re,eoncludit librum fuum, Si addii: Hic eft diCcipulus ille,qui tefti*nbsp;monium perhibetde hi5,amp; fcripfit hæc.Et feimus cj? uerum eft tefti-monium eius. Sont autem Si alla multa, quæ fecit lefus, quæ fi ferfnbsp;bantur per fingula,ne ipfe,opinor,mundus cs^reteos, quiferibenbsp;rentur, libros. Initio, cum loannes fecit menrionem teihmonij : *nbsp;Qui leftimonium , in«^jiens , perbibet de his * iignificat (enbsp;fulcepifte hxc luibcnda non temere, (cd ex oftïuo Si Mocauonqi

ÎN CAPVT xxr. EVANG. 10 X-fWlf.’-

Âpoflolôrum cnirn offïdum fuït,tcntfi‘cari dcïtfù^^lt;|ôû jefTét'tJ^Ö# MeflTiàs feu Cb iOus.Cum ueneritf inquiYChriftus^ljaracIàà^c^nbsp;ego mùtatn uobfs a‘ patre/piritus ùcriïaris.qufa* pâtre pfoèedifiïeW'nbsp;monfum perhibebii demc.Quin amp; VOS teftes^s, quia abwÜionbsp;mecum cftjs. Et lierum,amp;itis m»hi tefles, non fôîUm Hïerofbfytttf^*nbsp;uerumn/am in untuerfa Iudea,Samariaq?; dcriicpüftpad exiféfea tetra?. Deinde loanncscommendat teftimont)fui Veri(acem.Seïrha9,’janbsp;qinens^qp'berum efi téflimôniun» eius.Sed undè bocfeirtiusÇlHfô^î donbsp;CCI ipfe in priori fua cpiftola,cap.i: Audiuinr{us,iinqü{r,uïdtfï#érlt;örO^nbsp;Ifs noftrik, perfpeximôs, 8^ manus nôfiræcQrtfr^|àbérdnf.

Pcfru^âïâNon pôfTumus.quætiidimüs amp; audiùimuf,Ronî©^é^Ælt; iierum:Hunckfum dehs (üfdtàoît tertio d'c»8c exhibüit eô«Tf*atwa/nbsp;nifertus fieret,nontoti pgt;opulo,fedte{bbus prius ad hocdekéli«»»«!/nbsp;mirutn nobis,quiconiedimus amp; bibirnys üna' eufn illo pofieà^ rc/nbsp;(urrexita* mortuis.Qûid, q^roannesBonfoIiirtracccpituba’ cümalqsnbsp;collegis fuis fpin’tum (anélum in diè PentecofteSjUerumetiam ar'dfdttnbsp;multa magna miraiula in noie Chrtfti de quibus alias dixinws Cnbsp;Quate de ucritatetcOimoni) eitis,quod perhibuit lefu Cbriflo^iniajinbsp;lum non eQ dubitandum,ut fi angelus de ccr loaliud nûbis admincianbsp;rer.proanathernate habendus efier.Scdufum buiuskripti loannesftinbsp;pra redtauir^ cuni^ic t Hæcfcriprafunr^urcredafis^quod lefustftnbsp;CHRIST V^SilIeftliusdei^ôC ut credent CS uitambabcatis per notifienbsp;cius J^oftremo exeufat breuiiatem feripti.. l’anta cil magnitudb '8^: «rlTnbsp;utudo rerum genarumgt;coniionum,ac miraeuForum Cbrißi,uf frfitvnbsp;g’lia fer iberentur,mundus non caper et îibroSjboc eft, necèffè foretnbsp;tam multos hbros feribere^ut nulla fere hominis æias fuflReerèr, quacnbsp;poflei eôs libres legendo percarrcre.Itacp,uE imbeetnitari homwun»,nbsp;cotiluler etur,ex multis,imö inntrroeris,pauca,qua? adnoiar enternde/nbsp;ktfta funi.De infantia enim Chr rfti^pauca adniodurb exraor^de adolcnbsp;fceniia eius pauciora.Sed dobiom non eß,quin dmiàoconhlrofâétünbsp;fit » q» non otnnes res geftæ Chrifli in adolefeéntia »pfius Itteri»finenbsp;inandatp,nc uidelicet daretur occafio fuperü iriofis, exqtiibufitfe’putnbsp;tihbusChridiaâionibus fingularcmordintmracfiafticumirtfttta#nbsp;endi. Videmibi, quidde uno tantumGhrißi ücrbofaciumfirinbsp;Cym enimChriftusemnceret Apoftolosfuos,. iaffic eos abirefinenbsp;auro, line argento. Hoc arripuerunr Hypotrira? , qnos uocantnbsp;M inornas,amp; inftiîuerunt.»uiqoifunt fuæproftffionis, noncon^^nbsp;trectenc pecuniam. Si ono exemplo Hypocritæ iic abuh funt»nbsp;quid.tacrum eßet, fi omnespuerilesChrilii acliones foiOent literisnbsp;adpoiierospiopaga'p. ¦ DeofFitioautem ChnlîP- quod iricefimonbsp;aeiâuu luæ aiuio publia fauendum fufeepit, extant quidcm faits iuiFinbsp;cieniü^

îîOMILîAE 10 ANNIS BRENTlT»

cientîa, fed tarnen amp; ipfa pauca funt, fi referantur ad oîm rerum ge-» Üarum fummam. NeC]p enim omnescontiones Chrifti, nccp oninianbsp;miracula eius cöfcrfpta funt.Marihcus dicirjefus rircuibac totaai Ganbsp;ïilæam, doccnsinSynagogisillorü,acprædicans Euâgelionregn!,nbsp;amp;curans OMNEM morbû,Slt; OMNEM laoguore in populo. Etnbsp;adduxeruntad ilium OMNES male affelt;flos uarrjs morbis ac tormf/nbsp;nibuscôtradtoSjô^ dæmoniacos,ôlt;f lunaricos,ÔC paralyticos, fanauit-'nbsp;que illos.Quantam putas fuifFe multitudine mile afFedoRz, in regionbsp;ne ram lata amp; fpatiofaCTot igic miracula gdita funt, quot malcfuerûtnbsp;alFevli.Et iterum dicit Mattbaeus:Adduxerunt illi demoniacos mubnbsp;tos,amp; eiecitfpiritusuerbo.OMNEScp male habentcs fanauit. Et aznbsp;pud Marcum,nece(re habet nauicula fecedere ne turba ipfum pmeznbsp;ret.MuItos erh fanaueratjita ut irruerent in eum,quo ilium tangerêt,nbsp;quotquotaffligebant.Et Petrus: lefum Nazarenum unxicdeus fpirinbsp;sufancloamp;'uirtute,quiobambulauitbnfaciendo èi. fanando OMznbsp;NES opplTos à d)abolo,quonià deus erat cum illo, Quota autê parsnbsp;horum miraculoRz fingulatim literis mandata eft Quam pauca et »ànbsp;côfcripta funt,de qs rebus,quæ in nomine Chrifti geftæ funt per A/nbsp;poftolos,poft PentecoftenC Paulus tcftificat fuo tempore, Euangeli/nbsp;on prgdicatu efTeapud uniuerfam treaturâ,amp; frucftilicare in toto mîïznbsp;do,Obfecrote,cpinfignes,putas Aportolos habuilTe contiones denbsp;Chrifto'^^ memorabilia ædidilîe miracula in noie Chrifti:' Scd h^cnbsp;plura fueruotjCp que fcribi potuerint.Quare qug fcripta funt,magnanbsp;diligentia conieruemus,8d agamus DOMINO deo patri per lelumnbsp;Chrirtum fummas gratias,pro hocbhfitio,qj uifum fitipfi, ut Euanznbsp;gelion filfj fuinon fold uulgaret inter gentes uocc ApoftoloR2,fed e/nbsp;ciam propagaretadpofterosfcriptiseoRz, Nihil enim corum, quaenbsp;nobis ad falutênoftram cognitu neceftariafuntjOmilFum eft.Nam mnbsp;hac Apoftolica fcriptura,qug ad pofteros propagata eft,rcuelatur ècnbsp;illuftratur Chriftus filius dci fatis lucuIenter.Reuelato autem 0^ illuznbsp;ftrato Chrifto,nihil nobis ad uerâ falutem deeft, nifi nobis iplis imznbsp;pietate amp; incredulitate defuerimus.Nam quod ad Chriftumattiner,nbsp;quifquis accipit ipfum per fidcm.is accipit remüTionê pexcatoi«,fpiznbsp;ritum fandum,adoptione in filiumô^ hgredem dci, liberaiiolt;nbsp;ncma’ mortc,S^ ^ternâ beatitudinc,idqp nullis prorfum mcznbsp;ritis human^ iuftitip,(cd gratuita tm mifcricordia, pro/nbsp;ptcr lefum Chriftum unicum amp; folum feruatoreoinbsp;noftrum, qui eft unâ cum patre amp; fpiritu fuMnbsp;deus benedidus in fecùla, Ameru

4

HALÆ SVEVORVM

BxcudcBat Petrus Ftentius

Anno falutis tc~d: xxxxvïîr

MENSE liaij.

oat

ittenxe» -ec

ce fflant;?ttie^

ihnidv^uur- , '^ut^KKtGtnÇ's^^

^l? '

ftnap^^ór tiiutit 'quot; ,nbsp;ehn de ntûiftà

[tabutt^ec^ onii

'^' - f -'

üäÜP

^SSitti! râüttlt;m

i,^c^isÿf0