QVOD INSCRIBITVR,SECVN dum loannem Vndecim pofteriora capita, ab hi?nbsp;ftoria de rcfufcitato La.^aro ufq? in finem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Itc in mundum uniuerfum,amp; predicate Euangelion omni crcatur^. Qui CRGDIDERIT baptifaius fuc/nbsp;rK,SALVVS ERIT.Quiueronon CREDIDERIT,nbsp;condemnabicur�

ATIS notum effe arbi�tror,Candide Lex dor, pt}S omnibus librorum facrorum le^nbsp;doribus, quanta Spiritus fandi uirtute,nbsp;quantis eloquenti� uiribus^quantac^ cruznbsp;ditione. Vir Clarif��mus D. loannes Brennbsp;tius, priora decern capita Diui loannis fit,/nbsp;poftoli �i. Euangelift�, ad hiftoriamnbsp;refufcitati Lazari odoginta duabus Ho*

roiltisjexpltcarit amp; illuftrauerit, ut non fit opus tanti uiri fcripta com mendare pluribus,qu� feipfa fatis abunde laudant� Damus itaq^ adnbsp;Chriftj gloriam, tuam �C totius Ecclefi� Chrifti utilitatem, reliquinbsp;undecim poderiora capita Euangelq loannis fexaginta nouem Hominbsp;Ips, non minori cura amp; diligentia ab eodem optimo amp; pqflTimo Vi*nbsp;to D. loanne Brentio explicata, Qu� iamdudum fummis amp; arden*nbsp;tiff�mis uotiSjp�j Ledores amp;uerg Ecclefi^ Chrifti pfides optarunt amp;�nbsp;defiderarunt�Sed ob teporis iniquitat� �d horrendam bcHo�t t�peftanbsp;tem ac calamitat�, fuitimpedita h�c ^ditio, quo minus ad utilitatemnbsp;Chriftiani orbis,hadenus exire poiucrit in publicum� Nunc igitur,nbsp;optime Ledor damus earn, licet paulo ferius, at eo*, ut fpero gratio/nbsp;rem amp; emendatiorem, Tu ergo tam ccelefte amp; diuinum opus

�C donum ambabus, quod dici folet, manibus accipc amp; ampledere� Et pro honore Chrifti Optimi Maxixnbsp;mi, tua ac Chriftianorum falute,pie

,.C

�1,-�. � � - jbo'�,J'gt;�;� ,ric-ihr^ar�-!

?j ��!-�;gt; �C7^ � � .-sbi''; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.C.7�Vi; z. ^37,;'-.:

ti.'ii ^jdoxb�' �gt;-:� -�j j'. ra ��

(r(r�x-, a);iLf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.cbiLj brtaqci; �U, ' quot;

, lUi�b .�Tir.b '�t^ -

l-xytc�isd a;

�� fru t.'2 ' J i) r ^*n3'?r.:'sL.'�'�r^T5 -.vjclix'i�.'A'n ,'aip��;^ixc^gt;u:?f^^nbsp;gt;lt;.nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.7-id^7iqfr;:

jrf -, v-TT^F � nir * ;lt; � rr; ? T 4� r \ J 35 �u� j ixii

' ? �

V M Ezechias,rexpJrtatcd?nTsirnus,graui ac perkulofo morbo affl igcretur, acciperccnbsp;diuinum nuncium, fe non folum faniiatem rc/ ,nbsp;cuperaturum uerumetiamquindecim adhucnbsp;annos uidurum, tanta animi l�titia pcrfofusnbsp;eft,ur cam publico carmine fit tcftatus. Ac ho/nbsp;neftilTimum quidem fuit,qj rex tam grata l�/nbsp;__________ titia diuinum beneficium cxcepit, Sed multo maiori l�titia cxcipienda � nobis eft ca hiftoria, quam loanncs Euannbsp;gelifta de Lazaro a mortuis fufcitato confer ipfit. In hac enimhiftorianbsp;adnunciatur nobis,qj non t�tum corporales noftri morbi, fi in Chrinbsp;fto fumus per fidem,non fint mortiferijed etiam falutares,amp; qp nonnbsp;fimus quindecim t�tum annos,fed perpetuo uiifturuQuo nuncio ni/nbsp;bil poteft animo horroribusmortis perturbatogratiusamp;iucundiusnbsp;accidere.Quare non eft ullo modo committendum,ui hec hiftoria exnbsp;animonoftro unqu�mexcidat. �grotabat,inquitEuanodifta,quigt;nbsp;dam nomine Lazarus, � Bethania de caftello, Marie amp; Marth� fo/nbsp;roris eius, Maria autem erat, qu� unxit Dominum unguento, amp; ex/ *nbsp;terfit pedes eius capillis fuis,cuius frater Lazarus ggrotabar. Priuf^nbsp;rem ipfam aggrediamur, dicenda qu�dam funt de Lazaro amp; forori/nbsp;bus eius. Nam Lazarus, de quo hic fit fermo, non eft mendicus illcnbsp;Lazarus,qui apud Lucam ad ianuam diuitis ulcerofus iacuit, mornbsp;tuus eftjpriui^ Chriftus mortem fubfjt, fed eft Lazarus Bethanien/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

fis,frater Marthg amp; Marig:. V�idetur autem nomen Lazari di�� pro Eleazaro, quod amp; ipfum pro Eliezer eft ufurpatum. Martha uero �Cnbsp;Maria hg funt for ores, quarum etiam fit mentio apud Lucam, amp; quanbsp;rum alicra in adminiftranda re familiari multum negotq habuit, altenbsp;ra in audienda contione Chrifti otium contriuii.Et Euangelifta difernbsp;te dicitjhanc fuifte earn Mariam,qug lefum unxit, amp; pedes eius capilnbsp;lis fuis terfit. Quod fadum Mari� attingit nunc Euangelifta paucis yrgaffv?��nbsp;latum uerbis, poftea capite duodecimo copiofius commemoraturus. gafrnbsp;Hgc familia excepit lefum Chriftum Sf frequenter amp; libenter hofpLnbsp;tio fuo, amp; Icfus profecutus eft earn fingulari fauore. Primum igitur,nbsp;ctfi Chriftus tam pauper fuir,ut non habuerit, ubi reclinaret caput funbsp;um.tamcn aides eum fua habuifle hofpitia, ad qu� diuerteret, 8^ innbsp;quibus fumma beneuoletia exciperetur,ac tradaretur.Cum cnim pa^*nbsp;1er miUer et eum in hanc terram, iuftit eum pauperem efte. Bcce rex tti

�s,inqu{t fcr]ptura,uenit tibi luftus ^detn amp; faluatorjed pauper, fe/ dens fuper afinam,amp; pullum filium afin�.Et iterumzNon eft fpedesnbsp;ci neC� decor^Quod ut de paffione Chrifti,ita Slt; de pauper t�te eius,nbsp;qu� eft pars paffionisj'ntenigendum cft*Quare cum Chriftus obc^nbsp;diuerit uocationi patris fui, amp; fufceperic tantam paupertatem, ut nenbsp;propriam quidem domutn in hac terra baberet, deus pater uicifTininbsp;tantatn eius curam habuit,ut quocunc^ diuerteret, multorum ei gdesnbsp;patuerinkNon emit in terris unam aut alteram propriamdomum,ucnbsp;fatisfaceret uoluntati patris fui, fed pro una domo accepit omnes omnbsp;nium piorum domos�Hoc Chrifto,inquis,contigit,mihi autcm,quinbsp;Chrifto minime conferendus fum,non poteft idem contingerc, Sednbsp;audi tu uiciff�m, Videris enim hac obiedione ex Chrifto facere pri/nbsp;uatum quendam hominem, qui fuas tantum res agat, amp; cui non fintnbsp;alfj homines cursr� Longe autem aliud de Chrifto fen^ndum eft�nbsp;Non enim habendus eft, ut priuatus quifpiam homo, fed ut publianbsp;eus feruator ac redcmptor.Et quod in ipfo geftum uidemus, hoc eti/nbsp;am in ijs,qui funt membra eius per fidem, geri debet,Sufeepit ex uoznbsp;cationedeipaupertatem, amp; nonpofleditullam prcpriamdomum,nbsp;Sed deus reddidit ci tot domos,quot homines pij poff�debanuQua-*nbsp;re qui eft membrum Chrifti,amp; fufeipit non temerario aut fuperftitionbsp;foalFecftUjfed exuocationedei campaupertatem,utmalitrelinquerenbsp;propriam domum,^ aduerfus deum,aut uerbum dei peccare,is tan/nbsp;tarn accipit rcmunerationem a' deo,ut pro una domo, centum ei reftinbsp;cuan(ur,Omnis,inquit,qui reliquerit domos aut fracres,aut forores,nbsp;aut patrem,aut matrem,aut uxorem,aut liberos,autagros propter nonbsp;men meum,centuplum accipiet, amp; uit� �tern� forcietur h�redita/nbsp;tem; Et ne exiftimes h�c tantum ad Apoftolos pertinere, confideranbsp;mihi preces Chrifti apud loannem capite decimo feptimo,in quibusnbsp;Chriftus commendat deo patri fuo,non tantum apoftolos, fed etiamnbsp;omnes eos,qui Euangelio Apoftolico fidem adhibent. Non pro c/nbsp;is, inquiens,rogo tantum,fed amp; pro rjs, qui credituri funt per fermonbsp;nem eorum in mc,Non igitur foli Apoftoli,fed etiam omnescredennbsp;tes in Chriftum tant� funt cur� deo,ut pro una domo,quam ex uoca/nbsp;tione eius relinquunt,centum redpi�t domos. Id autem non eft fie itinbsp;tenigendum,q) qui unam deferit domum, recipiat centum pro morenbsp;ciuilium c�tra�uum,fed q? pro ufu unius domus, quam ut obediretnbsp;deo,deferuit, inueniac diuino beneficio,tam commodum ufum alia/nbsp;rum domorum, quantum impius quifpiam ne � centum quidem do/nbsp;mibus percipiat.Qu� res cogniiu quidem digniiTima eft, fed no eftnbsp;hie locus plura de ea re dicendi*Deinde cogita mihi, quanto pericu/nbsp;io quantocB fumptu conftitcrit Lazarum amp; forores eius q� excepe/.

^int Icfum hofpitiojefus enim erai Phan'fpis, penes quos Rijt co tem pore fumma pote�asludaicg religionis,inuidiofus, amp; ab ipfis etiamnbsp;profaiptus�Necefre ignur habebant Lazarus 5d fororcs magna perinbsp;cula fubi're,qgt; lefum in fuam domum reciperent.Pr�terea lefus no fonbsp;lebat folus ambulare fed habebat magnum comitatum difcipuIoRj,nbsp;quos hofpitio fufcipere,n� mediocrem exfgebat fumptum� Lazarusnbsp;s�t amp; forores eius non deterrebantur his rebus, quo minus lefum innbsp;domum fuam reciperenu Credebanc enim eum effe uerum Chriff��.nbsp;Ego credo,inquic Manha,qgt; tu fis Chriftus filius dei,qui in mundnnbsp;uenturus erauQuare nullum officf) genus prgcermittunt,ut ceRenturnbsp;crga ipfum animi fui beneuolentiam ac fidem� ChriRus autem com/nbsp;penfauit eis abunde, fi quid periculorum ac fumptuum nomine eiuSnbsp;(ufceperunuQuantum enim eR hoc beneficium, q? Lazarum i� mornbsp;luum refufcitauerit a' morteC An non hgc eR illuflrior dignitas in uninbsp;uerfa ecclefia dei, q fi ornafTet eu diadematc regio:* Ac ali�s magnisnbsp;laudibus efFert Mariam,q, preciofo fuo unguento non pepercerit,ucnbsp;dedararet erga ipfum fidcm fuam* AmeOjinquiens^dico uobis, ubixnbsp;cunc^ prgdicatum fuerit hoc Euangelion in toto mundo, hoc quo(^gt;nbsp;quod hgc fecit narrabitur in memoria ipfius� Quid aliud autem hocnbsp;eR,^ Marig inflituere monumentum illuflrius ac durabilius monu^nbsp;mentis omnium huius terrg regum ac Monarcharum:* Sed ncc Mar/nbsp;tha fuo commodo ac honore fraudar, quemadmodum ea qug fcquurtnbsp;tur,indicabunt,Et hgcdicimus tantum de externis b�n�fices, qug hisnbsp;inhocfeculocontigerunn Quid autem dicemus defpiritualibus�inbsp;perpetuis bencfici}s,q acceperunt propter ChriRum, in regno cocknbsp;fii;Hgc plura amp; maiora funt, q q humana lingua explicare pot. Quanbsp;re non pigeat nos propter ChriRu amp; Euangelion eius pericula fubknbsp;re,8d fumptus facere,cu tanta fit liberalitas eius,uc non c�mittat,quitinbsp;uno aut altero inc�modo,innumera amp; gterna comoda reddat. Sednbsp;quidCinqes,Hoccine eR pmium amicitig�h�ccine eR merces hofpknbsp;tticLazarus ChriRo acceptiffimus eR: TeRanf id forores,GU dicunt:nbsp;Eccc,quem amas,ggrotat. TeRat idem eti� EuangeliRa, cum poRcanbsp;ait:Iefus diligebat Lazarum. ChriRus etiam ipfe tarn uerbis,cum dknbsp;titjLazarus amicus noRer dormit, lacrymis,cum poRea ad tumu/nbsp;lum eius fleuit, teRatus eR fe fingulari fauorc profecut� effe Lazat^�nbsp;Et tarnen non folum conniuec Sd permitcit,ut ggrotet,fed eti� ut morinbsp;atur, ac fetere incipiat. An hoc cR amici officium, defererc amicumnbsp;in fumma amp; extrema eius neceflitatc^Sed bene habet. ChriRus ut fcrnbsp;uat arnica fu� beneuolenti� erga Laza[%,ita fuo quoda, cocp diuinonbsp;^filio conniuet ad morbu amp; morte Lazari. Cum em amicitia Chrinbsp;Ri cum Lazaro uulgata fuerit, cogitauit ChriRus exeplum uniuerfafinbsp;A ij

iecdcfig f�g m Lazaro cxhibere,tJt uera amicitfg ratio inter Chriftani SiC pios cognofceretur� Nam fi Chriftus Lazarura amicum f�um fer/nbsp;uafTet^ne uel morbo affligeret.uel morte interiret,an non alrj pij�qi�*nbsp;crcdunt Chriftum effe amicum fuum,dubitar�t de amicitia cius, fi ipnbsp;fi inciderent in morbos,amp; pericula mortisC Nunc autem Chriftusnbsp;mittitjUt is uir,qu� fumma dilcdionc complexus eft,ggrotet ac morinbsp;atur,quo doccat uniuerfam ecclefi�, fauorem et grati� dci haudqua^nbsp;pofte � pqs morbo amp; morte colli� Non enim difcedit deus,difccdctcnbsp;fanitate carnali.Non abit Chriftus, abeunte uita corporalt Sed tunenbsp;maxime o�m pfto adeft, et fcruat,cum o�a in oculis hominum perdit�nbsp;uidentur.Quarc hoc unum nobis curg fit,ut cura Chrifto amicitia conbsp;iuogamur� id quod fit perfidem in ipfum ) Si hanc amicitiam conft�nbsp;ter tueamur, Chriftus em,etfi conniuet ad morbum amp; mortem Laz�nbsp;ti amici fui,th non conniuet, ut Lazarus pereat, fed ut maiori gloria

* � fcrucf,qu�admodnm paulo poft fcquit. Miferunt ergo forores cius, � � ad cum dicentes:Dhe,ecce,quem amas, ggrotat� Magna eft prud�tianbsp;harum muh*ercularum,amp; rede fciunc, qbus rebus animus Chrifti cxnbsp;pugnetur.Mittunt enim Icgationem ad Chriftum,ac primum, no dinbsp;cuntjLazarus ggrotat,Scd:Qucm AM AS �ggrotat� Hoc uno arnaH'*nbsp;di uerbo non (olum admonent eum o�m ofti'ciorum, q amicus debetnbsp;amicojuerumeti� animum eins ira cxufcitant,uc non poftit teneri, qtinbsp;fuccurrat Lazaro. Amas Laza[?2,de(ercs nc amicum in fumma eius ncnbsp;ceflitateCNegabis ne opem tuam pcipuo amicoC'Deindc,oon add�t:nbsp;Veni amp; reftitue eum f�nitati,Sed fimpliciter exponut ei amici nccePnbsp;�itatem:�grotat,inquiunt.Quid nunc a' tc petat�r,aut expedet, tu/nbsp;ipfe intelligis. Difcamus hoc excmplo,quid amp; nobis in noftris mife/nbsp;rrjs �i afflidionibus faciendum fit. Si enim pmimur aut paupertate,nbsp;aut morbo,aut piculo mortis, mittenda eft legatio ad lefum Chriftu,nbsp;Dominum deum noftrum.Mittitur a�t legatio inuocatione nominisnbsp;dei.Non enim excitandi funt mortui,qui pro nobis apud deum internbsp;ccdant,fed nofipfi inuocemus dcum,amp; hortemur eos, qui adhuc no/nbsp;bifeum in ccclefia uitam agunt, ut etiam ipfi nos fua inuocatione in-*nbsp;uent.Hgc eft legatio, qug in noftris aduerfis ad deum in c�l� eft mitnbsp;tenda.qua deo pcricula noftra exponamus. Ac nouit quid� deus,qdnbsp;nobis opus fit,priuf^ id cogitaucrimus,ne d� uerbis expofucrimus,nbsp;attn exigit deus,ut amp; nos noftra indigentiam cognofeamus, Si notitinbsp;am noftra uotis ac pcibus declaremus.In hac igitur leg3tione,non eftnbsp;Opus multiloquio. Ethnici enim funt, qui puiant fe ob multiloquiunbsp;fuum exaudirijfed opus eft multa amp; magna fide,opus eft ea uidelicetnbsp;rc,qua animus dei expugnari queat.Hgc aut fola eft,lefus Chriftus finbsp;iius dei,propter que folum deus amat ho�es, amp; benefacit eis. Quarcnbsp;inuocjv*

HOMILIAE lOANNIS BRfiNTIT.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,��

�nuocaturo aiixilium dei in aduerfis,nece(rarium �ft, ut credat in k/ fum Chriftum, qgt; propter hunc deus fit propitius, H�c auteiti ffdesnbsp;. Tuis � tiam uerb�s dedarari folec,ut fi quis, exempli gratia,dicat,Ecccnbsp;domine , iHe ego , proprer quem mififti unigenitum filiumtuum innbsp;terriSjtantapremor pauperratc, ut famepropemodum contabcfcam;nbsp;Ecce domine,is,qucm tu fanguint tuo redemifti, efurit una cum libcnbsp;ris fuis. Ecce domine,quera tu morte tuaredemifti^borrore mortis afnbsp;fiigitur.Eccc domine,cuitu promifiiii ccdum amp;rcternam uitam, ii�nbsp;cum Satan un� cum fuo inferno St damnationc grai�atur. Quid f Sinbsp;h�c ex fide oraucris,putas ne dc� p�flctcncri,quin te adiuuetf Monnbsp;tes,inquiCaCommouebuntur,S^ colles conircm�fcent,mifericordia aunbsp;tem mea non recedet a' te , S^ focdus pacis mee non moucbitur, dicitnbsp;tniferator tuus Dominus.Sed audiamus nunc,quid lefus mulierculisnbsp;per legatos refp�derit. �udiens enim lefus,dixir�lnfirmitas h�c non *nbsp;eft ad mortem, fed pro gloria dei, ut glorificetur filins dei per earn. * *nbsp;Hoc eft unum.cprgcipuis didis,q in h�chiftoriaobferuanda proponbsp;nuntur.Etfi enim Ghriftusuideiuriantum loqui deinfirmitatc Lazanbsp;tijtamen poftea perfpicue fignificat, fc idem fentire de omnium pio/nbsp;rum infirmitatibusjcumait: Quicreditin me, etiamfi mortuus fuegt;'nbsp;rit,uiuet,amp; omnis q uiuiiSt: credit in me, nonmorietur ingternum.?nbsp;OrRnis,inquit,lt;non Lazarus tantum^ qui in me credit,uiuci in�ternbsp;num.In hoc igitur dido, quod Chriftus refpondet legatisfororum,nbsp;de Lazari infirmitate,longc aliterdefcribitur corporalis infirmitas,nbsp;qj earn MofesdefcripfiuMofes enim docet corporalem infirmitatemnbsp;efte poenam peccaii,qu� fit ignominiofa Sdmortifera. In fudore, in/nbsp;quit , oultustui Cbocautem eft omnium corporaliuminfirmitatumnbsp;genus^uefceris paneiuo,donee reuertaris in terram, de qua fumptusnbsp;es. Et in Deuteronomio, inter fupplicia peccati etiam hoc enumeratenbsp;Augebit,inquiens,Dominus plagas tuas,amp; plagas feminis tui, pla/nbsp;gas magnas amp; perfeuerantes infirmitates peflimas 8^ perp�tuas. Ma-*nbsp;nifeftum igitur eft, qp iuxta Mofen, corporales morbi fintfupplicianbsp;peccati,ideoq{ mortiferi,ac,ut ita dicam , inferniferi. Nunc autem^nbsp;Chriftus longe aliter deferibit morbos amp; infirmitatem corporalensnbsp;Dicit enim cam non eftcmortifera,fed falutar� amp; gloriofam.Infirminbsp;Tas hgc,inquiens,non eft ad mortem gt; fed ad gloriam dei, amp; ut filiusnbsp;dei glorificetur per earn. Nunquid ergo Chriftus arguit Mofen mennbsp;datrj�Nihil certe minus: Vera dicit Chriftus,uera dicit et Mofes,fcdnbsp;^ius alio fpedat.Mofes enim non eft expiator, fed iudex pd�rumgt;nbsp;ctproponii fibi oboculos cos hoies, qui nondum habet rcmiflionenbsp;peccatoR�,fed adhuc funt pdispbnoxf). In his hominibus infirmitasnbsp;lt;^orporalis,ui eft pcena peccati,ita afFert morte ac infernum.Chriftus

autem e� expiator peccatorum,amp; impetrauic � deo patrc fuo,ut nuHI eorum,qui in ipfum credunt, imputentur peccata, fed uc rcputentiucnbsp;coram deo iufti. Vbi autem peccata non imputantur , ibi efl beatitu/nbsp;do.Beati,inquit,quorum remiff� funt iniquitates, amp; quorum tedsnbsp;func peccata,beatus uir,cui non imputauit dominus peccatum. Qua/nbsp;re, cum Chriftus definit corporalem infirroitaccm non efle moriife/.nbsp;ram,refpidt in expiationem peccatorum.quam ipfe fecit, �i. in eos,nbsp;credunc,nbsp;nbsp;nbsp;propter ipfum habe�t peccatorum fuorum remiflionem.�

In his cnim,fieri non poteft,quin corporales morbi fint falutares, fint organa illuftrand� glorig filrj dei* Nam queraadmodum nomSnbsp;lefuChrifti filijdei ex hoc maxime coram omni populo illuftratumnbsp;efl,qgt; refufeitauit Lazarum a mortuis,ita illuflrabitur coram uniuefnbsp;fo mundo ex eo,qgt; refufciiaturus fit omnes credentes in ipfum,adpecnbsp;petuam uitam amp; fceliciiatem. In hac enim refufciratione,pubh'ce de/nbsp;clarabitur,q) conferuauerit pios in ipfum credentes. non fold in mofnbsp;bis Jed etiam in morte ipfa,ac turn uere perfpicuum crit,morbos cor/nbsp;porales non fuifle mortiferos Jed falutares,amp; gloriofos. Vna igiiufnbsp;cura,unum rtudium noftrum fit,ut in Chr iflo hmus,amp; in ipfo manenbsp;amus.Sed hie perpendeddigenter, male conuenireuidentur ucr/nbsp;ba Chrirti,cum euentu ipfo in Lazaro. Chriflus enimnunciat fororinbsp;bus,q) infirmitas Lazari non fit mortifera. Et hoc quidem eft Euan/nbsp;gelion fororibus acceptiflimum,uide autem diuerfa accid�t. Chrinbsp;flus enim ita diflimulat,quid de Lazaro agatur,perinde ac fi nuliae/nbsp;�� ius rei cura afFicereiur. Vt enim audiuif,q? ggrotaret, turn quid� teninbsp;� � poris manfit in eodem loco duobus diebus. Interim Lazarus non fo/

lum moritur,uerumetiam conditur in monumentum, amp; incipit fete/ re.Quomodo hiceuentuscouenitcum uerbo Chrifti^* Sed Chriftusnbsp;uult forores efle contentas uerbo Euangcli) fui , amp; interea temporisnbsp;exercer! fide, donee ueniret, ac re ipfa probarci uerbi fui ueritaicm�nbsp;Hoc eft obferuabile exemplum,quo admonemur, ut no finamus nosnbsp;diuerloeuentua fide Euangelq Chrifti auelli.Chriftus enim reuela/nbsp;uit amp; comprobauit Euangelion fuum per fpiritum fancftum.Sed mulnbsp;ta folent Euangelioeiuscotrariaaccidere. Promifit in Euangcliofuonbsp;purgdttionem � peccatis, amp; iuftitiam, fed (ordes peccati adhuc inh�/nbsp;rent carni,Promifit rerum omnium benedidionem, fed omnia mulenbsp;didionum genera imminent,promifit cceleftes diuitias, fed grauifTInbsp;ma nos premit paupcrtas,adnunc(at nobis fanitatem Jed ecce ubi dianbsp;turnos morbos,adnunciai uiiam,fed ecce mortis omnia plena. Quidnbsp;igjtur fenciamus ; quid faciamus 2quot; Oportet nos contentos efle uerbonbsp;fcuangeiq, amp; quod ad Paulum dicitur,Suffiicit libi gratia mea,ideninbsp;(ciamus �C ad nos dicijSufficit uobis Eu�gclion meum, Etfi em nuncnbsp;omnia contraria apparent, tame primum, nihil eft certius ueritaie L*

Uagelfj Chrifti,deinde uifum eft deo, uc aliquadiu fide exerceamur; donee reipfa reucktur,quod uerbo promiflum eft.Na fn hunc ufumnbsp;confiieutus cft dies diuini iudic(j,uc tune reipfa accipiamus,quod niicnbsp;fide tm apprehendimus, Cernimus nunc, inquit Paulus, per fpecul�nbsp;autem facie ad faciem, nunc cognofco ex parte,tuncnbsp;uero cognofeam quetnadmodum Sx. cognitus fum.Et loannes: Nuncnbsp;filt) dei Tumus,amp; nondum apparuic,quid fiituri fumus, Scimus aut�nbsp;qm fi apparuerit,fimiles ei erimus,quonia uidebimus eum ficutieft.:nbsp;Quare non mpueamur aduerfis,utabfjciamusfiduti�,quam deus exinbsp;git, fed intueamur animo noftro in ueritatem ac certitudinem Euan/nbsp;geliiChrifti,utqcredimus,fuotemporepercipiamus, Deinde poft lt; �nbsp;boedicitdifcipuljs:Eamus inludgam iterum.DicuteidifcipuIiiRab/ lt;nbsp;bi, modoqrebantte ludgilapidare,amp;iterum uadis illucC Vide^ �*nbsp;prgpoftere res agatunDifcipuli docent prgceptorem, Sx iuftificatur,nbsp;quemadmodum Chriftus alias dicit,fapientia � filps fuis.Reprehen/nbsp;dunt enim lefum, qj cum paulo ante uix euaferit infidias lud�orum,'nbsp;nunc fe iterum in pericula temere conqcere inftituerit.Sed uiciff�m ecnbsp;ipfireprehenduntur.Refpondit enim lefus: Noneduodecim funt ho * ?nbsp;rg dieicSi quis ambulauerit in die,non ofFendit,qaia luc� huius mun � �nbsp;di uidet.Si quis autem ambulauerit in nolt;fte, offendit, quia lux non * �nbsp;cft in eo.Hgc eft fimilitudo � die fumpta, qua lefus r�fut�t confilium lt; �nbsp;amp; fententiam difcipulorum� Videbatur enim ipfis non efte redeungt;nbsp;dum in Iudgam,ne lefus a' ludgis intcrficiatur* Docet igitur lefus hacnbsp;fimilitudine,nihil eftepericuli hocquidem tempore metuend�. Na eZtw/wMnbsp;dies habet in unaquacp regione fuam certa periodum, fuos horarumnbsp;fines Sx terminos,quos inlequitur pt^ea nox. Non enim perpetuusnbsp;�ft dies,in his regionibus, in quibus homines commode habitare fo alicubi4snbsp;lentjfed quemadmodum fcripturaaicCundis diebus terr�,�ftas SX Ucubi 49 ��Mnbsp;byems, nox SX dies non rcquiefcent.Et iterum:Fecit lunam in temponbsp;ra, fol cognouit occafum fuum,pofuifti tenebras,Slt; b�ta eft nox.Etfinbsp;a�t in alqs regionibus alia funt dierum amp; nodium difcrimina in hyenbsp;nie Sx gftaie,tam� in vere Sx autumno dies eft, ficut amp; nox,duodecimnbsp;horarum,amp; quo regio propius accedit ad circulu gquinodial�,Cquanbsp;lis eft terra Canaan,fi coferatur ad noftra Germania^ co diutius diesnbsp;folet duodecim effe horaR2�Quarc qd Chriftus dicit, Nonne duodc/nbsp;cim funt borg diei; loquif de fua,in qua ipfe uit� agebat,regi�e,amp; denbsp;�ius regi�is c�fuetudinc, qua dies in duodecim tm horas diuidebau*nbsp;Vocat autem dies, id tempus, quo fol fupra noftrum hemifphgriuranbsp;tivcumfertur.Itac]^,fi quis hoc tempore fufeeperit profedionem,nonnbsp;facile oftendit pedem i u� ad lapidem,propterea qp habeat lucem buznbsp;njundi, quae eft fol, prgluceniem.Quod fi autem fufeeperit profe

, �ioncm eo tempore,quo fol occidit, nox cft,uix fieri poteft, qu�ft in tenebris ofFcndat,cum non habeat folem prgluc�ntem. Habes remnbsp;lt;pfam,a quaChriftusfumit fimiliiudinem fuam. Videamus igiturnbsp;nunc,quomodo ad infiitutum eins accommodetur. Dies enim eft t�/nbsp;pusuocationis, feu tempus miniftcrq, quo def�ngendo Chriftus innbsp;hanc lerram st deo patre fuo miffus cft.Duodccim borg funt certa pe/nbsp;Hodus huius minifterq. Chrifius em'm non eft miflus in h�c terram,nbsp;ut perpetuo in ea corporalem ageret uit�m, amp; femper concionareturnbsp;Euangelion fuum in Humana carne,fed ut implcto minifterij amp; uodinbsp;lionis fug tempore, iterum ad patrem reuerteretur per mortem. �taepnbsp;hoc definitum � deo patre tempus , dicitur dies duodccim horatunigt;nbsp;T empus autem,quo fufc ipienda erat crux et mors,uocatur noxjcu tenbsp;' ncbrg.HeCjinquitjcft Hora illa ueftr�,amp;potefl:astenebrarum.Quodnbsp;ergo Chriftus dicit,hanc habet fententiam, Nolite metuere, ne hoCnbsp;tempore aliquid mali mihi accidat,etiamfi redeamus ad ludgam. Nanbsp;quemadmodum dies habet fuam luc� certo tempore, quo fi q�is am*nbsp;bulat,non ofFendit,quia! fol cunda fua luce luftrans complens, fa*nbsp;cit ut offendicula caucat,Si autem fol occiderit,Si tenebr� fiant, nortnbsp;habet iam l�ccm,qu� illuftret uiam, ut offendicula cauere polfit,*^*nbsp;certum eft tempus meae u�cationis,amp; mci minifteri) in terra, Quodnbsp;fi completum fuerit,moricndum certe mihi erit, etiamfi non r�dieronbsp;in �ud�am.Si autem nondum fueritcompletum, non poffunt me in/nbsp;terficere Iud�i,quia ambulo adhuc in die minifteri) mei, quo fol di/nbsp;uin� protedionis ita prglucet mihi, ut etiamfi omnes omnia confilianbsp;uires fuas in �num conferrent, non tarnen poffent me uel l�pidi/nbsp;bus obruere,uel in crucem fuftollcrc,uel alio genere mortis pecdere;nbsp;Quod Ghriftus de fuo minifterio,ac fui diei operc concionatur, idcnbsp;fentiendum eft de omnibus piorum hominura miniftertis. Vnuf/nbsp;quifq^ enim piorum hominum habet fuumminifterium inhactergt;;nbsp;ra,amp;fuum diei opus,ad quod diuinitus uocatus eft. Etfi autem tem/nbsp;pus durationis huius minifteri) hominibus ignotum eft tarnen not)nbsp;eft perpetuum in hac terra,fed certa eft periodus, certus eft finis einsnbsp;coram deo. Breues, inquit, dies hominis funt, numerus menfium e*nbsp;ius apud te eft , Conftituifti terminos eius, qui pr�teriri non pot�/nbsp;runt.Etitcrum:Veftrictiam pili capitis omnes numeratilunuQuid�*nbsp;Ergon�, quia tempus �it� amp; minifteri) noftri in terra, certo apudnbsp;deum conftitutum eft, licebit quaeuis pericula temerc fubire C Quidnbsp;enim iuuabit prouidentia,fi tempus eft completumCQuid nocebit tenbsp;meritasjfi tempus nondum eft complctumC Sed q de conftituta apudnbsp;deum certitudine noftrae uit� ac minifterij commemorantur, nonnbsp;^odicuntur^ utimprudenter incogitanter res aggeediamur, amp;nbsp;peri/

pericula temerc fufdpfamus^fed nc metu pcriculorum uocanoe no/ ftra fedanda deterreamur, Etfi' enim certum eft tempus minifterf) nonbsp;ftri'jtn prodeft prouidemia,quia uocatio dei eft, ut prudenier pericunbsp;Ia caucamus.Ettote,inquit,prudentcs ficut ferpentes, nocet a�t cenjc/�nbsp;ritas amp; ftultjtia,quia deus abominat earn* Itac^ o�a pen'cula font pru/nbsp;dcnter cauenda.Sed ft' tab's cafus fnciden't ut aut pr�termitt�dum ft'cnbsp;ofFici'um acmin�fterium,ad quod uocatus es d�uinitus,aut fubeundanbsp;fint pericu�a, tune non debemus metu periculorum ofFic/um noftr^nbsp;deferercQuid enim mctuisCnum cxiliumCSed Dni eft terra ac plenlnbsp;tudo eius.Num mort�C fed qui occidunt corpus,animam no poftuntnbsp;occidere,imo ne corpori quidem nocerc pofTunt/i nondum fucr it e/nbsp;is datum � c�lo. Quare pergendum eft in uocationc dei magna fidu/nbsp;tia,utquicquidaccidcrit, inueniamur � Dno in offi�ioobedicnti�,nbsp;amp; confequamur ab eo auxili� amp; falut�, per lefum Chrift� Dnm no/nbsp;ftB2,qui eft una cum fpiritu fando deus benedidus in fecula, Amen-HOM ILIA 11;

Xpofuimus ex Euangeb'o, quod lefus Gbriftus fo p roribus Lazari nunciauit, quid fit corporabs in/nbsp;ft�rmitas.Dixit enimtlnfirmitas hgcno eft ad mor/nbsp;Pquot;**^ gloria dei, ut fib'us dei glorificetur pnbsp;1 e�.Exponamus nunc quid fit mors corporis.Qugnbsp;rescognitutarn neceftaria eft, communis eft:nbsp;mors omnibus hominibus* Semper enim mors nobis impendet,nbsp;^prirnum nati fumus,ad mortem tendimus, ac tanta eft mortis tyrannbsp;niSjUt cumin hominem graffari inftituit,nemo eft,qui earn uel prectnbsp;bus placare, uel uiolentia repellere queat. In morte enim non poteftnbsp;roaritus uxori,non uxor marito,noH parentes bberis,nonferui dominbsp;nis fubuenire. Pone tibi ob oculos Monarcham huius terras potefta/nbsp;te mortis arreptum.Non eripiunt eum milites, non �quit�s, non ci/nbsp;ues,non amici,ac ne habet qutdem,qui comitetur ipfum, fed neceflenbsp;habet folus in tenebras mortis ingredt In hiftorqs Gentium adnota Hererfownbsp;turn eft,q) Scyth�,poft^ rexipforum e uita excefrit,ftrangulauerintnbsp;unam ex uxoribus eius,ac fimul cum ipfo amp; uxore fepebcrint,pincernbsp;nam,coquum,cqui curatorcm,quern nunc Marfcalcum uocant, nun/nbsp;cium,amp; equos. Acreuoluto anno, occiderint quinquaginta ingenu/nbsp;oSjtotidemc^ equos.H^c fuit immanis crudelitas, �C tarnen habuit a*nbsp;pud has gentes ipecie prudentie �l pietatis. Voluerunt em,queadmonbsp;dum conieduris aftequi licet, hoc more, partim uiuentis r�gis inco/nbsp;lumitaii confulere, utcum pincerna, coquus 0^ alq miniftri fcirencnbsp;fibi un�cum rege moriendum efle, tanto diligentius falutem r�gis tunbsp;crentur, quanto cariorem fuam haberent falutem, partira uolueruoi

deliindum regem comitibus Si mini�ris luuare. Sedhacopmione nihil fuit uanius aut ftuItius.Non cnim iuuatur morfens,ne fi deccmnbsp;quidem myriadas hominum una' cum ipfooccideres. Nam tenebrasnbsp;mortis craHiores funt,nbsp;nbsp;nbsp;ut in ipfis alter alterum uel agnofeere, uel

manum porrigere Si tenere poffit.Quarc neceflarium eft ut redam de morte cognitioncm aftequamur, quo tenebras eius intr�pide fubinbsp;re queamus. De hac autem re audiendus eft lefus Chriftus Dominusnbsp;9 � nofter,qui folus nos in morte feruarc poteft. H�c ait, S)C poft hcc dPnbsp;� * cit eis : Lazarus amicus nofter dormit, Sed uado ut forono excitemnbsp;9 gt; eum.Etfi lefus loquitur hie de Lazaritantum morte,quamuocatfontnbsp;num,tamen poftea,cum diciuQui aedit in me,etiamfi mortuus foe/nbsp;rit,uiuit}definit generaliter mortem effe fomnum.Na qj hie ait: La/nbsp;zarum dormire,manifeftum eft ex i}s,qu� mox fequuniur,q? loqua/nbsp;tur de morte. Ergo lefus Chriftus unigenitus filius dei, qui eft ueri/nbsp;las ipfa,mortem uocat fomnum. Videamus igitur,quid fit fomnus,nbsp;ut amp; intelligamus, quid fit mors.Somnum autem res ipfa d�clarai ef/nbsp;fc duldftimam quietem. Si perfugium omnium laborum ac follicittinbsp;gQ tail's res,quam homines deteftentur Si fugiant, fednbsp;quam poft multas Si uarias diet molcftias fibi contingere optant, Sinbsp;ad cam capefTcndam feftinenr,ut fomno recreati,alacriores Si uegeti^nbsp;ores ad fua ftudia Si n�gocia redeant. Duo tantum hominum generanbsp;funt,qui ggre ad capiendum fomnum abeunt. Alterum,Pueri, qui ignbsp;Borant commoditatem fomni. Alterum, helluones, qui cum feiant fenbsp;poft fomnum propter crapulam Si ebrietatem capite dolere, maluntnbsp;uino fomno indulgcre. Alq autem homines recipiunt fe cubitumnbsp;magno defiderio,8i res fuas citiflime poftunt,peragunt, ut in teninbsp;pore fe ad capiendum fomnum compon�t. Cum igitur Chriftus mornbsp;uocet fomoum,manifeftc docec,q� mors non (it interitus,fed pernbsp;fugium laborum,Si iucunda quies,per quam recipias te ad ueram foenbsp;lieiiatem. Definierunt etiam Echnici mortem non effe interitum om/nbsp;nia tollentem at(^ delentem,fed quandam quafi migrationem eSmu/nbsp;tationemcp uit�. Hancautemfententiamdemorte,�patriarchistranbsp;dttam,Si ad Ethnicos ufe^ uulgatam,gentes nec ferio agnouerut, necnbsp;conftanter feruarunt.Ignorauerunt enim ueram caufTam mortis,qu�nbsp;eft peccatum,ignorauerunt etiam uerum autorem uitg, DnM noftrunbsp;lefum Chriftum.Quare doloribus Si terroribus mortis comprehen/nbsp;li,non potuerunt ullam in morte fperare falutem.Nam fi mortem iu/nbsp;xia naturam foam confideraueris, non eft nifi interims o�m foeliciia/nbsp;tem tollens. Mors enim intrauit in mundum per peccatum. Vbi au/nbsp;lem eft peccatum, ibi eft perpetuus interitus. Reliquum igitur eft,nbsp;fl de mortis natura iudicaueris fecundum peccatum , fieri nonnbsp;poteft.

�OMILIAE lOANNlS BRENTII- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�lt;�

poteftjCjufn fentias mortem afFerrc internitionem, 8^ cflTe uiam ad in fernum� Sed bene habet: lefus Chri�us expiauit peccaium, amp; fatisfenbsp;CK deo patri pro peccato� Qua ex re fadtum eil, ut tarn in ip(o,cp innbsp;Omnibus,qui fiunt membra eius per fidem,c�mutata fit natura mor/nbsp;tis.In Icfu enim Chrifto mors non eil interims, fed fomnus, non eflnbsp;uia ad infernum,fed uia ad c�lum. Abforpta eil, inquit, mors in ui^nbsp;dtoriam. Vbituus,mors,aculeus;ubi tua,inferne,ui(floria Z Et iteRi:nbsp;Per mortem aboleuit eum,qui mortis habebat imperium, hoc eil,dinbsp;abolum 3 ut liberos redderec eos, quicunc� metu mortis per omticmnbsp;uitam obnoxtj erant feruituti. Quare, cum alia fit natura mortis, pernbsp;peccatum,alia per Chriftum,�^ nos credimus, q? habearaus propternbsp;Chriftum remiflionem peccati non debemus mortem fecundum eanbsp;faciem, quam habet ex peccato, fed fecundum hanc, quam habet exnbsp;Chri(lo,intueri.Deinde cum Chri�us mortem uocet fomnum, amp; rcnbsp;cipiat fe Lazarum � fomno,hoc eft,amorte excitaturum.haud obfcu/nbsp;ce lignificat,^ feruiliter,c^ impotenter mors fit poteftati ipfius fub/nbsp;iedta.Homo excit�t hominem � fomno,una aut altera uoce,aut manunbsp;Um concufrione,aut leui quodamilrepitu.Multo facilius lefus Chri/nbsp;fius excit�t hominem a' morte, Lazarum uno aut duobus uerbis uo/nbsp;cabit,amp; continuo egredieturuiuus cmonumento. InnouiiTimo dienbsp;defcedct cum hortatu 8d uoce archangeli,ac tuba dci. Quid fietCNutnbsp;la bellica tuba tarn facile poteft milites ad capiendaarma excitare,nbsp;ilia Chrifti tuba omncs mortuos homines excitabit. Dixit quond�,nbsp;Germinet terra herbam uirentem, cum nulla prorfus herba effet,nbsp;continuo terra gefminauit herbas omnis generis. Sic cumdidlurusnbsp;eft ad terram , Redde mortuos tuos, quomodo terra non obediretC*,nbsp;ludicandum igitur eft de morte, amp; excitatione a morte, non fecun/nbsp;dumhumanam imbecillitatem, fed fecundum diuinam potentiamnbsp;amp;maieftatem. Dixerunt ergodifeipuli eius:Domine fi dormit, falnbsp;uus erit. Dixerat autem lefus de morte eius, at illi putaucrunt, q? denbsp;dormitione (omni dicer et. Fieri enim aliquoties folet, ut fomnus in ,nbsp;i)s,qui aduerfa ualetudine laborant, fignum fit futur� falutis aut fa/nbsp;nitatis. Nec ingratus erat hie fermo difcipulis, non tarn propter La/nbsp;2arum,cp propter ipforum tranquillitatem. Sperabant enim fore,utnbsp;lefus non fufeiperetprofedionem in lud�am, fi Lazarus dormireunbsp;Si dormit, inquiunt,faluus erit. Somnus inditium eft fanitatis moxnbsp;fccutur�.Quid igitur neceffarium eft,ut tu abcas in Iud�am,amp; con/nbsp;ijcias te amp; nos in pericula S' Vides metum difcipulorum. Mirandanbsp;autem res eft, quod cum difcipulis nullum unquam incommodumnbsp;acciderit,cum effent apud lefum, amp; lefus paulo ante promiferit eis fcnbsp;cutitatem non tarnen adhibuerint d firmam fidem* Sedb^c^^

IN CAPVT Xl. EVANS. IOANNI?� na�nra hiimani jngent),qug raagis poni't fibi ob oculos uan'etatcm htfnbsp;Tmanorum cafuum,cp ucritatem Euangdq,amp; potentiam Chrirti.Pornbsp;ro Chrirtus non patitur difcipulos in hac de fomno fcntcntia crrare,nbsp;fed expooit cis aperte quid uclit, ut reddat cos ad miracuLim attentionbsp;'� � rcs.Tune ergo lefus dixit cis manifefte:Lazarus mortuus eft. Et gauznbsp;� gt; deo propter uos, ut credatis, qj non fucrim ibi, Sed camus ad cum;nbsp;His uerbis docei Iefus,quo c�filio fufeipiat edenda miracula, amp; quisnbsp;fit ufus miraculorum eius. Gaudco,inquit,q^ non fucrim ibi, ut cumnbsp;' paulo poft quatriduanum a' morte refufcitaucro, cognofcatis ueritaienbsp;miraculi,Si credatis meo Euangelio. Apoftoli cnim in bunc ufum egt;nbsp;ledit funt � Chrifto.ut effent telles dodrine eius in totoorbe terraRtJnbsp;Dodrina autem confirmatur miraculis. Sed funt etiam falfa ac uananbsp;miracula magorum,amp; impoftorum,qug magis funt ocuforum illufi/nbsp;onesqjmiracuIa.ChriftiautemmiraculafuntuerccceleftiajS^diui/nbsp;namiracula. QuareChriftushocaoit.utapoftoliipfiusnon folumnbsp;ChriJttcerH:gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� r � n

tudlt;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideant miracula ipl a,uerumctiam cognolcant circumftannas eorum,

quo probe fcianr,non effe impofturas,�lt;^ oculorum illufi�es, fed at tiffima amp; uerifiima miracuIa,Gaudeo,qgt; non fucrim ibi. Ex hoc cmnbsp;cognofeetis ucritatem huius miraculi, quod paulo poft gditurus fumnbsp;in Lazaro. Seit is me hoc tempore non fuifte Bethani�. Et tarnen uiznbsp;deo Lazarum effe moriuum,Deinde,cum c� uenerimusjreipfa comnbsp;perietis,eum uere effe mortuum, amp; iam quatriduanum in monumennbsp;to.f^oftea uidebiiis cor�m, me uno tantum amp; altcro uerbo cxcitatu(?2nbsp;ipfuma' morte. Videbitis ipfum c monumento uiuum proditurum;nbsp;Has amp; alias circumftatias miraculi obferuate, ut cognita miraculi cernbsp;titudine teftificemini de mcg dodring ucritatc.Hoc cnim omnia meanbsp;miracula fpedant,utmcum Euangclion confirmctur.Sed de miracuznbsp;lorum Chr i ft i ratione fepc ante diximus. Nunc priufq proficifeatnucnbsp;i � cum Chrifto in Iudgam,audiamus,quid Thomas interloquatur. DPnbsp;9 gt; xit ergo Thomas,qui dicitur didymus,(Quem cnim Hebrgi uocantnbsp;9 ,Thom,cum Grgci uocant A'e^v/^op-jLatini Gcmellum^ad difcipulm:nbsp;Eamus nos,ut moriamur cum co, Hgc uerba etfi intelligi poftunt,nbsp;� -� qj fint fcrio dida � Thoma,amp;: qgt; exhortetur his collegas luos, ut in/nbsp;tr�pide cum Chrifto proficife�tur , ctiamfi cum ipfo moriendum fit^nbsp;tarnen fi conferamus ca cum ingenio Thom�, quod ali�s,ctiam poftnbsp;refurredi�em Chrifti prodidit,cum ait; Nifi mittam manum meamnbsp;in latus eius, no credam,apparet cum loqui ironieds, 8^ quod dicit:nbsp;Moriamur cum eo, de Lazaro, non de Chrifto intelligerc,ut hie fitnbsp;fcnfus.Nofter prgeeptor dicit fc exciiaturum Lazarum iam quatridunbsp;anum � mortc.Sed quid^num creditis cum hocaut faduRz, aut facercnbsp;poffe C Quin fi creditis, ague, abeamus ad Lazaromj moriamurnbsp;un� cum

ipfoj�t ctiam cum ipfo morte cxcitemur. Ego uero, ut uo*^ bi*s plane dic�� quod fentio,a nuliohomtnuminduci pofTumi ut a-e-�nbsp;dam,qgt; nofter illepreceptor reuocaturus fit Labarum � (ft modoue^'nbsp;gt;�� mortuus eft)ad uica.Credat hoc inter nos, qui uo�et � ego certe nSnbsp;tred ,m. Hanc fententiam de incredulitate Thornj^ ueriftmilem facienbsp;ea incredul�ta$,quam prodidit de feipfo in refurrediorteChrtfti.Ohnbsp;lecro autem te, quid ell�qj Cbriftus tarn incredulum �i. indocilemdinbsp;icipuIumfecumtuIitC Non eft tdabft^diuinoeotifiliofa^um^ Pri/nbsp;mumenimChriftus lolerauit in difcipulorum fuorum numero tamnbsp;incredulum peccatorem, ut cognofceremus eum uenifte propt�r pec/nbsp;tatorelt;,non quidem ut in peccatis manerent,peccare perger�t, fednbsp;�I confequerentur propter ipfum remifti'onem peccai�rum,�^ darentnbsp;operam,ne peccatum in mortali fuo corpore regn ir�t. Nam Sd Tho/nbsp;mas hocconfecutus eft,quemadmodum Apoftolica fcr ipta teftantur�nbsp;�einde tolcrauit incredulum Thomam, ut hacoccafiottc ueriias Eu'nbsp;angelq amp;miraculorum eiusmagisconfirmaretuh Namquemadmonbsp;dum Chriftus non elegit fapientes huius mundi,aut eloquentes oz rhom^fnitnbsp;ratores huius fecuh,aut potentes externa dominatione, in Apofto�osnbsp;fuos,partim,ne gloriaretur,ut Paulus ait, ulla caro in confpedu def^nbsp;partim ne poftcritas exiftimaret illos orationis fuco ac fplendore imnbsp;pofuifte mai� ibus.aut hos coegifie uiol�ter maiores noftros,ut fufgt;nbsp;eipcrenireligionemde Chrifto, ica elegit Thomam in Apoftolum^nbsp;uirurn nec ftultum, nec (implicem,nec credulum,qui temere quibufznbsp;uis ditftts aui fa�is,pr� puerorum more,fidem adhibeat,fed durum*nbsp;difFicilem,agrertem,qui n(hitcred�derit,nift data, utdici folet, fidenbsp;in manum. Nam ft quis hoc ingenio praediius fuerit, facile intelliginbsp;poteft,eum non nifi cognita Si perfpeda teftificaruGum igitur Thonbsp;mas uir minime credulus dixerit poftea Uml cum alijs apoftolis tcfti-*nbsp;monium de d�drina,de mir�cuhs,derefurredione,amp; deregno Donbsp;mini noftri lefu Ghrifti,dubium non eft, quin.hg:c omnia probe cognbsp;nouerit, ut teftimonium eius tanto maius autoritatis pondus habeat,nbsp;quanto minus ao(eaaedulus fuerit.Scd pergamusadreliqua� Venit � *nbsp;itac^ lefus, S^inuenit eum quatuor dies iam in monumento habert'nbsp;tern. Hoc comm�mor�t Euangelifta, utdoceatLazarumuerefuifte **nbsp;mortuum,8^ ut miraculum, quod paulo poft in Lazaro aeditum eft,nbsp;magis illuftretur. Rec�fentur quidem nonnulliab Ethnicis,qui elati Pffi.Uhftnbsp;reuixifte dicuntur.Sed alq nondum Uer� morte obierant, de alqs iO'nbsp;certa eft autorum,qui ea prodiderunt,fides, A feculo autem n�qu�mnbsp;auditum eft,qgt; homo uere mortuus,aliquot iam diebus in monumennbsp;toconditus,redicrit ex uocattone hominis ad uitam* Non ignore honbsp;minem mortuum proiedum in lepulcrum prophetae Elizgi, moxnbsp;�

� ��s ofTibus eiust,rcuixi(re. Sed manifeftura cft, ut hoc miraculumi ita SC illud fuperat omnes humanas uires,ac fieri non poted, quin iv*nbsp;trunt^ diuina potentia fadum fit. Quare quemadmodum hoc Elizglnbsp;miracul�,^bauit ueritat� uaticinioNt eius,ita et illud,qd kfus in La/nbsp;zaro ^didit, c�firmat dodrin� Euangeip eius,Docuit a�t Iefus,fe n$nbsp;tal� elfe prophet�, qualis fuit Elias, aut Eiizgus fed efle prophetai^nbsp;dominum,dc quo ali) prophet^ fint uaticinati,uerun) MelTiam, ue%nbsp;deum ac feruatorem noflrum,Cum igitur excitauerit � morte Laza�snbsp;quatriduanum^ fentiendum cft in lelu �hriflo aliquid homine augunbsp;ftius elTejhoc eftjipfum amp; uerum elfehominem, Si uerum de�. Sednbsp;� � de h is fortal�is poftea,nunc percurramus ea qug fequuntur. Etat aui2nbsp;� � Bethania iuxta Hierofolymam fere ftadqs quindccim, multicp ex lu/nbsp;�� i deis uenerant ad Martham ac Mariam, ut confolarentur eas de fratrenbsp;� 9 fuo. Vi nos in menfurandislocorum interuallis utimur miliartbus,!/.

ta ucteres ludgi �d Gr�ci ufi funt ftadrjs.Sic fupra didum eft,difcipu/ � los remigaffe ferme ftadia uiginti quinq^ aut triginra. Et in Luca, Elmaus abeft ab Hierofolymis fpacio ftadiorum fex3ginia.Odoauienlnbsp;ftadia faciuntunum miliare Italicum,�hoceft,millepafrus)quarteninbsp;autem partem miliaris German ici, Itaqp quindecim ftadia,quibus B�nbsp;thania � Hierufalem diftab/r,faciunt duo pene miliaria Italtca, dimi/nbsp;dium a�tfere miliare Germanicum.C�icrum, qp multi ludgi uene/nbsp;rint � Hierufalen? ad B�thaniam, ut confolarentur Mariam amp; Mar/nbsp;tham,non obfcure indicat,hanc familiam fuifte nobilitate amp; diuitijsnbsp;illuftrem.Sic enim in hoc feculo fieri folet, ut nobilium ac diuit� fu/,nbsp;nera fint frequ�tiftima, 8d tarnen inter hos o�s confolatores non eraf Jnbsp;qui potuerit uel Lazaro mortuo,uel fororibus adhuc uiuentibus ali/nbsp;quid firmi folart) amp; auxilrj afFerre,donec uenit lefus Chriftus, qui uCnbsp;ccrtam affcrt falutem,ita etiam hac turbg ftequentia bene ad teftimq/nbsp;nium miraculi fui utitur. Audiamus igitur nunc colloquium lefu cdnbsp;� � Martha,ut poftea ad fpe�aculum miraculi accedamus.Martha ergo�nbsp;�� utaudiuitjt^ lefusuenifTetjOCcurrit ilI�Mariauero domi defidebat�nbsp;� � Dixii ergo Martha ad lefum:Dne, fi fuiffes hic, frater meus non fu^nbsp;� � iftet moriuus.Sed �d n�c fcio,q) quecunq^ popofceris s deo, daturusnbsp;� � tibi fit deus.Martha uidctur quidem pie loqui,ac rede de Icfu crede/nbsp;re,nondum autem intelligit ftdera fuam.Nam aedit,quemadmQdiinbsp;poftea fequitur,q) hic lelus fit uerus Mcffias feu Chriftus.filius dci,nbsp;quem prophei� in hune mundum uenturum promiferunt. Qui au/,nbsp;tem hoc de lefu credit rede intelligit, is certe cr�dit lefum non fo/nbsp;lum efle hominem fimilem prophetis,,autaliqu�to excellentiorem,nbsp;fed etiam credit eum efle uerum ab pterno deum, credit quoc^ quodnbsp;confequitur, eum non pofle tantum exirinfecws praefentera inui�/

HOKiL�A� ��ANNlS BRENTlt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jif

�i bi'Iem fubucnire miferis.De MefiTia enim di�ium efttBcnedi'�usDo minus dcus Ifrael, quifedtmirabiliafolus, Et benedi�utti nomennbsp;maie�atis eius ingtcrnum � amp;re(gt;lebicurmaie(la(e eiusomnisterra.nbsp;� Et itcruna�Nuoquid non ego Dominus, 8^ non eft ultra deus abfqucnbsp;mcC�Deusiuftusamp;faluans non eft pr�ter me. Conuertimini ad me,nbsp;amp; falui erfiis omnes fines terr�,quia ego deus,�d non eft alius� H�cnbsp;amp; id genus multa de Meifia di�:a funt.Quare qui credit hune lefumnbsp;ciTe Meff�am,8d redte intelligit hanc fidem,cr�dit etiam eum efTe ue/nbsp;rum Dominum deum noftrum. Martha autem ctfi agnofeit lefumnbsp;pro uero MeiTia^umen cum dicit: Si FuifTes hicjrater meus non fugt;nbsp;iflet mortuus.Et addit: Scio,qgt; qusecunc^ popofeeris � deo,daturu�nbsp;libi fit deus, non obfcure fignificat * fc nondum intelligcrc eum uetunbsp;efle deumjed ciTe hominem reliquis quidem hominibus, aut etiamnbsp;prophetis exceUentiorem,cuius precibus deus nihil neget, duntaxatnbsp;tarnen hominem,non item dtum ipfum� Quare Chriiius fufeipit c/nbsp;am crudicndam,utquod credit,rclt;fleetiam intelligauBt dicitilli:Re � �nbsp;Furget frater tuus, H�c pauca quidem funt uerba.Sed quibus Chri�* lt; lt;nbsp;ftusres maximas fignificat, Primum enim promittit Lazarum d mornbsp;le excitandum,qd confeftim fuiffet Marth� gratiiTimUj�^ iucund�Ttnbsp;mum Euangelion, fi rede intellexifTet, Deinde tanta autorit�re h�cnbsp;Uerba Ioquitur,ot non obfcure fignificet, qp fua ipfe potentia excita/nbsp;torus fil Cazarum j morte, quemadmodurnfiatimeaexponit, Sednbsp;Martha nondum intelligit hoc Euangelion , ideoCj^ dicitei, Scio tenbsp;qgt; refurget in refurredione in nouiiTimo die. Quefo tc,obferua mi/ � enbsp;hi,quid fit Euangelion Chriftinon rede intelledum audirc.Martha :nbsp;putat Ghriftum miferi� amp; calamitati ipfius illudere. Quod enim dinbsp;cit,hanc habet fententiam,Speraui in tantis mets afHidionibus tuamnbsp;prsefentem opcm,fcd ut uideo,ludis me, amp; reqeis me ac fratrem me/nbsp;um in extremum diem. Ego uero mallem,ut Frater meus, hoc temponbsp;te, uita Frueretur , ^ut tamdiu in puluereterr�abfcpomnirerumnbsp;fenfu putridus iaccrct,Idem fere folent ifti rcfp�derc,qui aut calami/nbsp;l�tibus prcfl�,aut iniurijs affedi iubentur benc fperare, qgt; deus uio/nbsp;dicaturus fitpopulum fuum, �dliberaturus ex omnibus miierqs. Sednbsp;quando h�c erunt C� inquiunt, Tu concionaris mihi de diuino auxt/nbsp;lio,quodinextremonefcioquodieuenturumeiF. Qu is autem menbsp;inicrea temporis fcruatC* quis lib�r�t C His uerbis fignificant homi/nbsp;t)ts,fe audiuiiTe quidem npnnulla de extremo iuditio dici,hoc autemnbsp;pfotrahi longius,^ fu� fit faluti confultum. Se enim neceffe haberenbsp;^nterea temporis perire. Scilicet pereunt homines nomen dei inuo/nbsp;'^�ntes,cum moriunturcSic quidem human� rationi uidctur,Domi/nbsp;autem deonodromulto aliter uifum, De qua re Chrifius moxagt;nbsp;B q

perte connonabnur.Nam quod ad Martham attinet rede fcntit, futura fie generalis refurredio mortuorum in nouilTimo die, Sed pldnbsp;rimum errat, q? exiflimat Lazarum interea temporis pernlTe ac nonnbsp;habere ueram in deo uitam,etiamfi carne mortuus fit, Quare Chri/nbsp;� � llus reprehendit errorem eiu8,8d dicit ei : Ego fum reiurredio amp; uigt;nbsp;9 gt; ta.Qui credit in me,etiamfi mortuus fuerit,uiuet. Et omnis, qui ui/nbsp;� � uit �d credit in me,non morietur in�ternum, H�c eft memorabilianbsp;contio,digna qu� non atramento Jed auro fcribatur, Slt; qu� non hiinbsp;mana Jed angelica uoce adnuncietur. Non enim continet tantum uninbsp;uerfum Euangelion de ChriftoJed ctiara eft fcopus, quern fpedat,nbsp;Sd quo tendit fcriptura totius Veteris ac noui Teftamenti. Et hoc ihnbsp;lud Euangelion eft,de quo Paulus dicir,q) fit potentia dei ad falutemnbsp;omni credenti.Quare tanta diligentia percipiendum eft,ut etiam adnbsp;uerbum edifeamus. Sed ut fententiam eius rede intelligamus,erro/nbsp;res Marth� iterum in medio ponendi funt, Martha enim pauca ucr/nbsp;ba collocuta eft cum Chrifto Jed magnos protulit errores. Alter eft,nbsp;q? etfi credit lefum efle uerum Meffiam, feu Chriftum, tarnen nonnbsp;credit eum efle uerum drum, fed tantum infignem �d excellentem minbsp;niftrum dei, qualesolim prophet�fuerunt. Alter eft,q? fcntitLa-*nbsp;zarum fratrem morte fie perijffejUt nunc minime uiuat, donee innbsp;uift�mo dieiterum refufciietur. Hos errores r�fut�t lefus Chriftus,nbsp;8d docet non folum,quid de ipfo Jed etiam quid de omnibus creden/nbsp;tibus in ipfum fentiendum fit.Ego fum,inquiens, RefurredioSd Vinbsp;ta,hoe eft,Non fum tab's minifter refurredionis, qualis olim fuit E/nbsp;lias,aut Eliz�us,qui 8d ipfi excitarunt mortuos, aut qualis fuit Eze/nbsp;chiel,qui de uita aridorum oftiium uaticinatus eft, Sed fum Refurre/nbsp;dio ipfa,hoc eft, deus ipfe, qui non folum excitaturus fum mortuosnbsp;in nouilTimo die, fed�d hoc tempore mortuosunouerboexcitarenbsp;pofTum, Nec fum adminiftrator tantum uit�, uel fpiritualis, ficutnbsp;prophet� adminiftranthancuitam fua pr�dicatione, uel corpora/nbsp;iis,ficut parentes,fed fum uita ipfa,hoc eft,Oeus ipfe,qui non folumnbsp;tribuo omnibus animantibus uitam corporalem , uerumetiara con/nbsp;feruo eis ad fuum ufque tempus hanc uitam, pios autem conferuo adnbsp;uitam �ternam.Ego is fum,qui per Eliara 8d Elizaeum excitaui mor/nbsp;- tuos.Ego is fum,qui per Ofeam dixi: De manu mortis liberabo eos,nbsp;*�* de morte redimam eos : Ero mors tua o mors, morfus tuus inferne.nbsp;Ego is fum, qui per Ezechiekm dixi, Ecce ego aperiam lumulos ue/nbsp;ftros, �d educam uos de fepulcris ueftris populus meus. Ego deniepnbsp;is fum, qui com patriarch� Abraham, llaac 8d lacob in oculis h�mi/nbsp;num mortui effent, dix� ad Mofen, Ego fum deus pairis tui, Deusnbsp;Abra/

KOMILI�E lOANNlS BRENTif.� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91�

Abrahajdeus Ifaac�amp; deus lacob. Quid ergo C Cum egouocauerim me hoB: patriarcharum deumjiccine mortui fucrunt,utnullo modonbsp;�luerenifAbfiuNon agunt uitam in oculis hominum, fed agunt ui*nbsp;tarn coram dco. Deus enim non eft deus mortuorum, fed uiuorum�nbsp;L� u� manife�um fit,q? non folum patriarchg,uerumetiamomnes ptjnbsp;uiuanfjCtiam poft mortem, addit Chriftus hoc loco : Qui credit innbsp;me,etiamft mortuus fuerit,uiuit. Et, OMNIS qui uiuit, credit innbsp;rne,non mof ietur ihgternum�Duos ponit ordines; Alterum uiuenti/nbsp;tium,inh�cuidelicct(eculo* Alterum, mortuorum. Etaffirm�tugt;nbsp;trofqjji in ipfum crcdiderint,uiuere. Omnis inquiens, qui uiuit,-hac uidclicet corporalt uita,amp; credit in me, n� morietur ingternum*nbsp;Ex hoc fequitur illud prius, qgt; qui credit in Chriftum, uiuat,eti/nbsp;amfi mortuus fuerit. Hoc certe nihil aliud eft, fi dixiffet Omnesnbsp;mortui,quiin mecrcdiderunt, uiuunt, 8d Nullus uiuens un^ mo/nbsp;rietur,fi in nie crediderit, Itacp crcdentes in Chriftum femper uiuut,nbsp;fiue adhuc corporalem agant uitam, fiue mortui fuerint. Quid hocnbsp;Euangelio nobis iucundius amp; gratius adnunciari pofiet�' Quid itemnbsp;hoc Euangelio uerius, ac certius �quot; Nam Chriftus, quemadmodumnbsp;anteexpofuimus,eft Refurre�tioSd uita ipfa. Qui autem credunt innbsp;eum,8d confidunt eo,fiunt membra eius per fidem, amp; adoptainur gnbsp;ipfum in ius filioru dei.ut quod ipfe cft natura, credentes fiant adopnbsp;tionc.OmneSjinquit Pa�lus,filr) dci eftis,eoqu�d credidiftis Chrtlt;nbsp;fto lefu, Nam quicunt^ baptifati eftis, Chriftum induiftis: Et ite/.nbsp;rum: Accepiftisfpiritum adoptionis, per quem clamamus Abba pa/nbsp;ter. Idem fpiriius teftatur una cum fpiritu noftro, quo'd fimus filfjnbsp;dei.Quod fi filti,igitur h�redes, H�redes quidem dei,coh�re/nbsp;des autem Chrifti. Ac rurfus:Omnia fubiecit fub pedes illius, amp; de/nbsp;dit eum caput fuper omnia ccclcfig,qu^ eft corpus illius, complemennbsp;tum eius,qui omnia in omnibus adimplet. Corpus autem particip�tnbsp;honorem capitis fui, amp; fingula membra fruuntur bencfitqs, qu� cornbsp;pus accipit. Quare,cum credentes in Chriftum fint membra eius, 8dnbsp;Fratres eius adoptiui, dubium non eft, quin fint omnium bonorumnbsp;eius participes �d coh�redes,amp; cum ipfe perpetuo acfocliciftime ui/nbsp;uat,manifeftum eft, q? �d credentes in ipfum perpetuo acf�liciff�menbsp;�iuant.Quid nunc, Martha,demorte frairistui conquereris�' Vide/nbsp;tur quidem in oculis tuis mortuus, fed quia in me credidit, uere ad/nbsp;hueuiuit. Nec ipfe tantum uiuit, fed 8d loannes Baptifta ab Herodcnbsp;tnterfe�us,Zacharias pater cius,Elifabeth mater eius, Symeon, Annbsp;na propherifia,8d ut ad fuperiora fecula redcam,iyialachias, Zacha/nbsp;rias propheta,Agg�us,Hieremias,Bzechiel,Efaias,Mich�as,Ofcgt;nbsp;asjEzethias, Dauid,Moles,adeoq^ omnes prophet� �d patriarch�nbsp;B iij

iamdi�u mortui,adhucuereuiuunt.Dicam,quod fortaffis nbi* fncreSi bilius uid-:bitur� Tu Martha, qua? adhuc uiram in terra agis, nuncpnbsp;mon'eris in^ternum.Ncc morictur foror tua Maria,necmorientur hinbsp;comit�s Slt; difcipuli mei Petrus, Andreas, loannes, iacobus, amp; rchgt;nbsp;�Ju�Qiiid plural Nullus eorum,qui iam uiuit, �i. in me credit, mo/nbsp;rieiur unqu�m.Quid igitur eft, qgt; Petrus amp; Andreas poftea fint crunbsp;cifixiCquid qp Iacobus eft occifusC�quid qudd alt) tarn Apoftoli di/nbsp;fdpuli diuerfis mortis generibus fint ex t in (ft i C Hgc certe etfi uideturnbsp;in oculis hominum mors, tarnen non eft mors, fed quemadmodumnbsp;Chriftus fupra definrjc,fomnus, in quo credentes in Chriftum, nonnbsp;iacent mortui,fed funt uere in Chrifto uiut Qug res non tantum de^quot;nbsp;clarabitur manifefte in nouiftimo die, uerumetiam Chriftus teftifi**nbsp;catus eft earn miraculo illo longe omnium dariflimo, quod in hoc canbsp;pite de refufeitatione Lazari deicribitur,nbsp;nbsp;nbsp;quod lefus fc �diturum

Manhg promittiu Poftquam enim de uitacredentium in ipfum dif/ � gt; feruiftetjUertit fe ad Maribam,amp; atttCredis hoc�Cum auiem policynbsp;ad Marlham dicat,Nonne dixi iibi,q7 fi credideris, uifura eftes gio/nbsp;riam deifapparet Chriftum autcopiofius,^ fcriptum fit, cum Mar/nbsp;tba collocutum, aut quod dicit, Credis hocCfic intellexilTe : Ego libinbsp;nunc concionatus fum de uera uita eorum,qui in me credunt. Cum Pnbsp;giturtuus frater Lazarus etiam in mecrediderit non eft moriuus,quot;nbsp;led adhuc uiuit. Haec non funt uana uerba, Sed declarabo ueritatemnbsp;corum reipfa. Non retjeiam te in nouiflimum huius feculi diem, fednbsp;nunc hac ipfa hora reddam gloriam dci,feu ueritatem meg concionisnbsp;illuflrem per fratrem luum.Credis ne me hoc pofte C de uoluntate e/nbsp;'� nim mea, fcio,non dubitasXacercC Refpondet Martha:Etiam Do/nbsp;� � mine,Ego credo,qudd tu fis Chriftus ille filius dei, qui in mundumnbsp;� � uenturus erat. H�c eft infignis ac plane Apoftolica confefTio de le/nbsp;fu. Duo autem, fed fumma amp; maxima omnium, tribuuntur lefu innbsp;hac confeffione.Vnum,qj fit uerus ille Meftias,feu Chriftus, quemnbsp;prophet� haeftenus e fpiriiu fando promiferunt, 8^ quem tanto ternnbsp;pore pq omnes uenturum expc(ftarunt. Alterum, qudd fit filius dei,nbsp;non quidem tall's, quales alrj homines, � dco creati,0(^ adoptati, ftdnbsp;na(uralts,� deoab�ternogenitus,hoceft,uerusdeus. Habesigiwenbsp;pauciftimis uerbis naturam amp; officium lefu Chrifti.Natura enim eftnbsp;uerus homo amp; uerus deus. Officio autem eft uerus Chriftus a dconbsp;patre fuo uneftus amp; ordinatus,uc feruet omnes credentes in ipfum,adnbsp;�iernam uitam.Poftemus nunc figillatim ea benefitia, qug prophetgnbsp;Meffiam nobis de coclo allaturum dixerunt, hoc loco tommemora/nbsp;re,ui oftenderemus,q7 hgc Marthgconfeftio, pauca quidem, quodnbsp;ad uerba aitinet,uideretur tribuete lefu,quod autem aitinet ad lemennbsp;tiaui

ROMILIAE lO�NNlS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt7

tiam eorum, tribueret ci, SZ ut ita dicam cffundcret iii eum, duobus aut tribus uerbis, omnia ca, qug unquam tot prophete amp; patriarch�nbsp;de Meff�a pr^dicauerunt,�Z fperaucrunu Sed hgc alias copiofc cxpogt;nbsp;fuimus. Quare,ne longiores fimus, proponamus nobis ob oculos fi/nbsp;dei noftrg,quod fuit in hac contionc prgdpuum, uidclicet mortetanbsp;in Chrifto, non effe mortem, fed quia Chrifius eft refurredio �C ui/nbsp;tajieri non poteft, ut hi, qui in Chrifto moriuntur,non moriantur,nbsp;fed uere uiuant� Ncc eft ulla alia res, qug nos poff�t in morte iuuaregt;'nbsp;Non opes,non amici,non liberi, non parentes, non principes, nonnbsp;monarch^;� Solus autem Icfus Chriftus eft adiutor amp; feruator noftergt;nbsp;Incumbendum igitur eft in hoc ftudium, ut Euangelion lefu Chriftinbsp;fideaccipiamus, �i fidem obedientia declaremus, quo faueat nobis,nbsp;Sz perducat nos per horribiles tenebras mortis, ad clariflimam �d iu/nbsp;eundiffimam lucem eterng uitg,Icfus Chriftus Dominus nofter, quinbsp;�ft unaquot; cum p�tre amp; fpiritu fan�o benedidus deus in fecula, Amen�

E M E N T O, inquit Decalogus, ut dix cm Sabbati fandifices. Hune autem di/nbsp;etn, is demum rede fandificat, non quinbsp;ludaico more externum otium in feptimonbsp;die hebdomad� confumit, aut iuxta oui/nbsp;�j gi confuetudincm,tcmpusdiet, quem iranbsp;uocant, dominici conuiugs traducit. Sednbsp;________ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I qui omnes curas amp; cogitationes fuas adnbsp;cognofeendum uerbum dei,amp; ad obediendum diuin� uoluntati cotinbsp;fert. Cum igitur hodie iterum in hanc Ecclefiafticam fcholam conue/nbsp;nerimus, agite amicilTimi, fandifteemus hune diem, audiamus dogt;nbsp;drinam uerbi dei,cognofcemus uoluntatem dei,ut fpiritu fando ad/nbsp;iuti, ad earn nos toto fidei ftudio accommodemus� Expofuimus au/nbsp;tem fuperiori die colloquium leiu Chrifti cum Martha. Exponamusnbsp;nunc colloquium eius cum Maria forore Marthe, amp; comitibus eius,nbsp;ut tandem ad fpedaculum refufeitati Lazari perueniamus, Cum hge,nbsp;CinquitEuangelifta) dixiffet Martha, abqt �Z uocauit Maria foror�nbsp;iu� clancul�,dic�s�Magifter adeft,amp; uocat te.IIIa ut audiuit, furgit cinbsp;to,amp;ucnitad e�.Nondum a�tucneratlefus in caftell�,fed erat in eonbsp;locOjUbi occorrerat ei Martha.Iudgi ergo,qui erant c�ea in domo,amp; , �nbsp;coniolabantur e�,cum uidiftent Maria, qgt; cito furrexiftet, amp; exiffet, -B iii)

� � fecuti funt earn dicentes: Vadit ad monumentum, ut plorct ibi. Ma* � * ria ergo cum ueniffet eo ubi erat lefus, uidcns eum, accidie ad pedcsnbsp;� eius,amp; dicit ei, Domine, fi fuifles bic,non effet moriuus frater me*nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�, us.lefus ergo utuidit earn plorantem,8lt;flud�os,qui �encrant cum el

� , plorantes,mfremuit fpiritu, �� turbauitfeipfum 80 dixit : Vbi pofu* �, iftiscumC Hie nobis paulifperconfiftendumamp;comraorandumeff,nbsp;ot cognofcamus,quid fibi uelit hie fremitus 8C b�c perturbatio Chrtnbsp;fti.De fremitu enim amp; ira eius, non eft iuxta noftrum humanum in*nbsp;genium iudicandum,quippc qj nos foleamus aliquotics propter pu-^nbsp;iaroen,ut dicitur,nucis fremere ac irafci,fed fentiendum eft fremitumnbsp;Chrifti c�leftcm effe ac diuinum, amp; maximis de cauffis fufeeptum�nbsp;Qu id ergo eft C* num fr�mit propter lacrymas Mari� 8c lud�or �o��nbsp;ut fignificet easeffe deteftandas,amp; damtiandas C Nihil certe minus;nbsp;Videbimus �C ipfum paulo poft lacrymaturum. Nam quod ad rationbsp;nem lugendi mortuos attinec, ex una quidem parte deceftabilia funtnbsp;genera ilia lugendi, quae apud Ethntcos ufitata fuerunt, laccrationesnbsp;Lew? I genar�m,pecforis 8C capitis pcrcuffiones, 0lt; capillorura euuHiones�nbsp;� Super mortuo, inquit fcriptura,non incidetis carnes ueftras. Et Pau*nbsp;lus:Ne doleatis de qs,qui obdormierunt, quemadmodum amp; ceteri,nbsp;(pern non habenics.Ex altera autem parte deteftabile eft funera n(u etnbsp;tierod�tuf in cachinatiotie profequtSunt qui feribunt Traufos, gentem Thracisenbsp;folitos fuiffe ludu amp; deplorationc recens natos cxcepiffc defundosnbsp;autem l�titia,8^ rifu terris mandaffc. H�c fuit barbara amp; inhumananbsp;confuetudo� Vt enim illi lacerationibus genarum fuarum nimis de*nbsp;clinaruntad finiftram, ita hi l�titia amp; choreis fuis nimis declinaruntnbsp;ad dextram.Quid ergo in ludu faciendum Z Regia uia incedendumnbsp;eft. Defundi ita lugendi funt, ut fimul amp; fidei Sd caritaiis ratio ferznbsp;iictur. Eides iubet nos de amico qui in Chrifto obdormiuit, bono a*nbsp;nimo effe. Nam fi credimus, inquit Paulus, qj lefus mortuus eft, 82nbsp;refurrexit,fic Si deus eos qui obdormierut, per lefum, adducct cumnbsp;illo.Garitas autem dolet fe amici confuetudine priuari. Quare ut deonbsp;placet hilaritas fpei de amico defundo,quia eft frudus fidei, ita eti*nbsp;am placet ei mediocris ludus, quia eft opus caritatis. Accedic 8i h�cnbsp;utilitas ludus in funerc ,q?hocfpedaculoadmonemurdepeccaio,nbsp;propter quod mors exercet tyrannidem fuam in homines, 8i excita*nbsp;mur ad refipifcentiam,ad agnitionem peccati,ad qu�rendam remif*nbsp;fionem peccati, 8d falutem in Chrifto , ne mors nos imparatos op*nbsp;primat�. Funus enim, quod pr�cedit,fingulos,qui comitantur eo,nbsp;Zcclefin� }s quern Syrach defcribit, modo alloquitur. Memor , inquiens ,nbsp;eftoteiuditij mei, Sic enim crit 8d tuum : Mihi heri, Sdtibi ho*nbsp;Dicit etiam Ecclefiaftea, Melius eft ire ad domum ludus.

domum conuitiq.Solent enirn homines multo pciores aconnii*, ui^sdomum redire,^ adconuiuiaaccefleranuQuid enim ibi magnanbsp;�X parte audias,amp; uideas,prgtcr obtredati�cs,c�uicia, turpiloquen/nbsp;tiam,compotationes,amp; ebn'etates J� In funere autem admonemur hnznbsp;man� conditionis,ut fdamus,nos non efle dues huius lerr�jed bo-*nbsp;fpites tantum,ideocp patriam inquirendam elTc� Quod ft nulla alianbsp;efletutilicas honefti amp;mcdiocris ludus in funere, certc h�cnon ef/nbsp;fee contemnenda q� adolefcencia hoc exemplo ad pia olFicia erudia^nbsp;tur,ne cum uideant maiorcs natu abijccrc defundos inhonefte, ac ucnbsp;iut.beftiarum cadauera,difcant barbariem, 8d alTucfcant immanitatu^nbsp;Quare non eft fentiendum,q) lefus Chriftus hoc loco frcmat,amp; irafxnbsp;catur propter lacrymas Mari��i lud�orum. Placet enim ei officiumnbsp;humanitatis,quo Maria fratrem fuum adhuc uiu�tem coluit^amp; quodnbsp;nunc lacrymis utcunc^ teftatur.Sed longe alia eft caufta fremitus.Prenbsp;mit enim Chriftus amp; ftomachatur propter tyrannidem mortis. Relt;nbsp;cordatur enim quanta femper crudelitate mors graffata fit ab initionbsp;mundi in optimosquof�p fuosmaiores, proauos �C amicos, in A/nbsp;brahamum, Ifaacum, lacobum, Mofen* Dauidem,prophetas,8d fu/nbsp;perioribus diebus in honeftiffimum uirum loannem Baptiftam, acnbsp;pauloante in fuauiffimura fuum amicum Lazarum , adeoep lacrymgnbsp;Marig amp; lud�orum refricant ei omnia ilia uulnera, quae hadenus exnbsp;morte omnium fandorum fuorum a�cepit. Quare ftomachatur ad**nbsp;uerfus mortem grauiffime.Quid'hgccine tyrannis crudelitas mornbsp;tis tamdiu ferenda eftf Nunep ne fteuitia mortis excerminanda SC opnbsp;primenda eftCNon certc committam, ut tarn impune in meos graffe/nbsp;tar.Neceffe habebit,quamuis inuitiffima,amp; ualde repugnans a meonbsp;Lazaro difeedere. Agite ergo, oftenditeubipofueriiiseum. Morsnbsp;cogetur cum dimittere, ctiamft abftraxiffet ipfum mille cubic is fub-*nbsp;tus terram.Habes quid fibi uelit fremitus indignatio Chrift i.Ob/nbsp;ferua igitur, qj Chriftus longe aliter afficiatur erga mortem homi^nbsp;nis,^ Caligula quffpiam aut Nero. Horum Indus amp; deledatio fuit,nbsp;homines periculis mortis obijeere, amp; eos interimere. Caligula pa^nbsp;lam dixit, Vtinam populus Romanus unam ceruicem habcret,uidelinbsp;cet fignificans fe cupere, ut uno idu omnes ciues trucidare poffeunbsp;Quid hoc monftro immaniusCAc id fere ingenium eft tyrannorum�nbsp;Ut erga mortem hominis leuius afficiantur,^ erga mortem cerui,autnbsp;anferis,aut galling.Iefus Chriftus autem tanta grauitate erga mortemnbsp;hqminis amcitur,ut tencri non poffit, quin palam tam uultu cp geftinbsp;busiram�i indignationem fuam declarer. Quid igitur dicemus^nbsp;Si Chriftus omnipotens , omnipotentis dci filius irafeitur mor/nbsp;) 0^ odio habet earn cur fert tyrannidem �C ftcuitiameiusC cur,

non extermin�t eum � toto mundo Cquot; Sed enim hoc maxime omnium agit Chri�uSyUtcxtcrminet mortem c mundo, amp; deleat earn totam;nbsp;Initio enim cum mors intrafTct in mundum, promifitdeus Cbri�umnbsp;filium ruum,qut contereret caput ferp�tis, hoc eft, abo�eret mortem^'nbsp;Deinde uenic Chr iftus iuxta promiftionem (uam,in hunc mundum,nbsp;amp; fufcepic mortem, ut expiato peccato, fuperaret ac deleret mortem�nbsp;Ad hoc apparuitjinquit loannes,filius dei, ut diflbluat opera diaho/nbsp;]i,interqu�mor^rincipempenelocumobtinet. Poftremo uenictnbsp;Chriftus in nouiftimo die,magna gloria amp; maieftate,amp; de morte itanbsp;triumphabit,uttotus mundus uifurus fit perpetuum interitum moPnbsp;cis.Oportec, inquit Apoftolus,eum regnare donee pofuerit omnes i/nbsp;nimicosfub pedes fuos. Nouiftimus hoftis aboietur mors. Quare,nbsp;cum f�uiria mortis graftatur in hominem,reuocandus eft in ment�mnbsp;fremitus Chrifti.ui cognita indignatione eius aduerfus mortem, feianbsp;mus mortem non impune laturam fuam tyrannidem, fed earn neceftenbsp;habere in Chrifto ui�am amp; proftraram interire, atc^ nos liberos di/nbsp;mittere.Dices autem mihi jQ^�iodo hgc conueniunt,q} cum Chr//nbsp;ft us antea longe abfens cognouerit Lazarum efte mortuum, nuncaUnbsp;tern non cognofcat monumentum eiuscDicit enim : Vbi pofuiftis e/nbsp;umcSed bene habet. Non ignoraflet eoam monumentum,ft uoluif/nbsp;fet.Sufcepit autem huius ignorationem,ui redderet hacoccafionefpenbsp;datores ad miracolum,quod ^diturus eft, attentiores. Poftqu�m e/nbsp;nim audierunt eum de monumento interrogare, amp; uiderunt eum adnbsp;monumentum proftcifei, ftatim omnes erexerunt animum amp; oculosnbsp;� � fuos,Sc comitati funt eum magna euentus expedatione. Dicut ei:Donbsp;� � mine ucni Sd uideXacrymatus eft Icfus. QuidcHacnecaufTa profe/nbsp;dus eft lefus ad monumentum, ut eiularet C Expeeftauimus aliquodnbsp;ftupendum miraculum,fed ecce bcrym�.Quod autem ante deireminbsp;lu eius didurn eft, hoc idem nunc (entiendum eft de lacrymis eius*nbsp;H� lacrym^ non funt puet iles aut muliebres de rebus leuiculis, fednbsp;funt laaym� ftlrj dei, quibus teftatur animi fui dolorem prepicfnbsp;mortem Lazari,hominisamiciftimi. N�lacrym^ funt quafi languisnbsp;animi uulneraci.Quemadmodumenimfanguise carne manans lig/nbsp;niFicac earn efte uulneracam, italacrymseexoculisproftuentesindi/nbsp;cant animum efte uulnere aut dolore aftedum. Quareaim Chriftusnbsp;lacrymatur ad monumentum Lazari, palam fignificat, fe morte ho^nbsp;minisamiciftimi ammograuifTimeaffligi, Sukepitautem Chriftusnbsp;hunc afte�um,non fua quad� oeccftitatc,aut peccato aliquo, fed pronbsp;piernoftram otilitatem, utreipfaexperireturquamgrauiseftetdoznbsp;lor eorum, quibus mors abripit fuauiftimos amicos. Debuit, in/nbsp;quit epiftola ad Hebrseos, per omnia fratribus ftmilis reddi, ut mi/nbsp;fericors

fericors effet et fidelis pontiftXjin bis qug ipud deum forent agenda� ad expiandum peccatapopul�Nam ex hoc, qgt; i�pfi contigittentatuntnbsp;lt;fle, poteR amp; his qui tentaniiir fuccurrere.Et itcrum,Non habemusnbsp;pontificem, qui non poiTii affici fenfu infirmitatum noRraruhi, fednbsp;tentatum per omnia,iuxta fimiliiudinem abfqj peccato, Quare fi op*nbsp;timi quiqp amici noflri auferuntur nobis morte, accedamus cum fidiinbsp;tia ad thronum grane, conqueramur dolorem noRrum lefu ChriRo�^nbsp;admoneamus eum fuarum lacrymarum, ut confequamur mifericcn�dinbsp;arn,amp; inueniamus graiiam ad opportunum auxilium, Sed audiamusnbsp;qu�Iud�iinterpreiacifuntlacrymasChriRi. Dixeruntergo fudsei;nbsp;fccce quomodo amabat cum. Quidam autem ex ipfis dixerunt : Non ,nbsp;poterac hic,qui aperuitoculosc�ci, faccre, ut amp; hicnon morerctur�'nbsp;lud^orum multitudo io duas partes diuiditur : Altera fentit de lacry/nbsp;�mis lefu honeftc SC pic.Dtcunt,quod res eft, lacrymas eins efle caritanbsp;tis argumentum. Horum uirtus meritocommendanda cR,quiaproxinbsp;mi dida aut facRa amice c�dide inferpretari,ofFicium eft, quod lexnbsp;mutu� diledionis exigit,8C quod Domino deo noRro mirum io monbsp;dum placet. Altera pars fentit de lacrymis Chri�i peiTime ac uiruletinbsp;tiffimc.Sic enim diccreusdentur; Aiunt buncaperuifTe oculoscacci.nbsp;Si tarn potens eft,u� c�cisreOituat ui(bm,quomodo non polFet morfnbsp;turum feruarcjoc morereturC Cum auiem non potuerit hunc Lazat�cnbsp;tam amicum feruare, uanifiim^ nug� funt,qu� de miraculis eios uulnbsp;gantur.Hf funtuere Satanic�calumni^. Peccant autem pr�cipuedii

' pliciter. Voum peccatum eft, qgt; iudicent priuf^ rem cognouerint? Qui priusrefpondetCinquit Salomon)nbsp;nbsp;audiat, Rultum fe effe dc^

c�arat,amp; confufione dignum� Alterum eft, q?humanifTim� Fadum* intcrpret�tur inhumamffime. Hoc a�t eft uulgare inter homines pecnbsp;catum,qj alter alterius tum fada,tum dida peruerfe interprelet.Maznbsp;nifeRa quidem fcelera,ut furt�datrotinia,adulteria, �d id genus alia,nbsp;non funt approbanda aut laudanda, fed potius legitime puniehda, ftnbsp;modo probe cognita fuerint.Ea a�t que ab alio ita uel fada,�el dtdanbsp;fuerintjUt aut fint manifcfle honefta,aut pofTint honeRe accip',in manbsp;lam panem peruertere �i calumniari, id demum eft diabolicum flag!nbsp;tium.Primum enim, calumniator peccat contra naturam pi^ caritai is�nbsp;Ctrit�s,inquit Paulas,non cogit�t malum, non gaudet de iniuftiiia�nbsp;Fed congaudet ueritati,omnia iufFert,omnia credit,omnia fper�t� Canbsp;lumniator autem cogit�t malum, gaudet de iniuftitia, quod bene di/nbsp;dum aut fadum eft,non credic,necfperat beneuFdic�um uelfadumnbsp;Quarcpeccataduerfusueramcaritatis naturam, �^cum caritas

Fit legis aut fecund� tabul� impletio, C qui enim alterum diligit� 1** �nquit Paulus, legem expleuit) calumniator autem uiol� caritatem�

IN CAPVT' XI. EVANGi lOANNiS. dubrum non eft, quin calumntjs fens uiolet totam (ecundam tabulantnbsp;decalogi. Deinde calumniator peccat figillatimcontra illud pr�cep/nbsp;tuni,Non occidas. Calumnia enim eft genus homicidij. Filij homi/nbsp;num, inquit p(almos,dentes eorum arma amp; fagiit^, amp; lingua eorumnbsp;gladius acutus. Vide mihi exemplum D�eg,qui cum uidiftet Daui/nbsp;dem diuerti ad facerdotem Achimelcch,fkcaluniatuseft illud, per/nbsp;inde ac fi Dauid Si Achimelech confpiraftent aduerfus Saulem.Qu^nbsp;una calumnia eiFecic,ut non fo'lum facerdos ipfe,uir optimus, fed �Cnbsp;plufi^ odoginta college eius,Si nniuerfi ciucs,mulicrcs, adolefcen-*nbsp;tes amp; infantes in ciuitate Nobe crudeliftime trucidarentur. Quarecanbsp;lumnia inter homicidq genera meriio numeratur. Quid pluribus o/nbsp;pus7Ab hoc peccato Satan cognomen diaboli, quod calumniatorerOnbsp;fignificat,fonitus eft,quippe qgt; hoc fit ingenium, h^c fit natura Satanbsp;n�, quaeuis dei amp; hominum dida ac fada peftime interpretetur,nbsp;ac uirulentiftima deprauatione perueriat. Quod cum homines ca/nbsp;lumniatores faciant,quid r�liquum eft, q� exuant humana natura,nbsp;�i induantSatanicamC Agnofcamus igitur magnitudinem huius pecnbsp;catijSi caueamus ab eo,ac oremus iuxta pfalmum;ut Dominus ponatnbsp;cuftodiam ori n�ftro,�i oftium circumftantig labqs noftris,ne delinnbsp;quamus lingua noftra. Sed nec hoc fpedaculum claufis oculis pr�teznbsp;reundum eft, qud d Chriftus appareat nunc ex lacrymis longe omni/nbsp;urn irribecillimusSi impotentifli'mus,paulopoft autem oftenretfu.mnbsp;mam potentiam Si maieftatem,dum uno Si altero uerbo reuocat La/nbsp;zarum iam quatriduanum ad uitam. Non diftimile fpedaculum eft,nbsp;qj in crucc audit: Alios faluos fecit,feipfum non poteft fcruare,8i danbsp;mat:Deus meus,ut quid me dereliquifti,8i tarnen non diu poft, cru/nbsp;cem Si mortem ita euadic,ut non folum � fepulcro uiuus difcedai, fednbsp;ctiam afeendat fuper omnes ccclos, Si fedeat ad dextr� dei panis fui�nbsp;Hoc autem idcirco nobis obferuandum proponitur, utconfirmemusnbsp;fideni noftram,in fjs tentationibus,quibus nunc a Satana ipfo, nuncnbsp;� Turcis,nuncabali)s impnspercellifolemus.Cumenim premitnosnbsp;onus paupertatis,aut f^uit in nos horror mortis,Satan occafionemnanbsp;dus, aggreditUr cogitationes noftras.Quid�'inquicns, Vbi nunc eftnbsp;Chriftus cQus, in quern tarn diucredidifti C' Cur tenon iuuatfcur tenbsp;non ex his m�lis cripitǒSi Turcgabducunt Chriftianos captiuos, fo/nbsp;lent Si ipfi miicris obqcere. Vbi nunc eft Chriftus uefterCSi eflet uc/nbsp;rus deus acferuator,ccrte defender et uos,non pateretur, ut nos Tur/nbsp;eg uidoriam reportaremus.Irridet Si alrj impt) eos miferos, qui cumnbsp;EuangelioChrifti fide.madhibent,calamitatibus tarnen affliguntur,nbsp;Vbi eft,inqujunt,Euangeliontuum�'Apagea me.Quid a� merequinbsp;ris auxilium�Dic utteEuangeliontuumadiuuet^ Hgcfuntuirulentanbsp;Siig/

8^ �gnita tela S3tanp,ac organorum eius.Quid ergo faciendumC�Non cft his aduerfis cedendum,fed cognofcenda,5d in mentcm reuocandanbsp;funt hgc fpedacula^qu� modo de Chrifto commcmorauimus. Solennbsp;ne quidem eft, qj Chriftus initioappareaclacrymans imbecillis Sinbsp;impotcns, fed paulo poft dedarec omnipotentem fuam maieftaiem�'nbsp;Non enim prp fe fcrt imbedllitatem^�C incuriam ergafperantes in ipnbsp;fum,ut (emper maneai tmbecillis,amp;f fit reuera incurius, fed ut maiortnbsp;�C illuftriori gloria potcntiam fuam,amp; curam erga pios dedarec. Adnbsp;pundum,inquit,in modico dercliqui te, amp; in miferacionibus maggt;nbsp;nis congregibo te. In momento indignationis abfcondi facicm me/nbsp;am parumper d in mifcricordja fempiterna miferius fum tui. Ecnbsp;alia*s: Ad momentum eft ira eius,�d uita defiderium eius. Per uefpe/nbsp;rum durable fletusjed mane redit Igtitia. Bt in Abacuc: Si adhuc ui-�,nbsp;fus procul,amp; apparebit in fincm,amp; non mentietur, Si moram fece/ �� 4nbsp;riCjexpeda illum.quia uenicns ucniec, amp; non tardibit. Acrurfusin ��f*nbsp;Efaiadn filentio amp; fpe erii fortitudo ucftra.Ec iierum: Scies quia egonbsp;Dominus*fuper quo non confundentur^qui expedint eum.Coniemnbsp;namus igitur uirulenta� fufurrationes Saian� , �d blafphemas uocesnbsp;impiorum, acexpedemus patienter reudationem putenti� 8lt; maic-*nbsp;ftatis lefu Chrifti/eruatoris noftri, ut cum ipfo fruamur codefti haeznbsp;reditate, qui eft una' cum patre amp; fpiritu fanclo deus benedidus innbsp;fecula. Amen.

^AZARVSAD quartum ufep diem in fepul/ � cromortuus iacuir.Quartus hie dies eft,quo hanedenbsp;I Lazaro hiftoriam explicamus. Quarc ne Lazarumnbsp;( expofitionenoftradiutiusdetineamus, cpin fepuLnbsp;cro commoratus eft, agite, accedamus cum Chriftonbsp;ad monumentum, utuideamus Lazarum a' mortuis refufeitatum �nbsp;monumento uiuum exire.lefus ergo rurfum fremens in femetipfo,uc c lt;nbsp;nit ad monumentum.Iterum uides lefum fremcre,ut fignificct fc priz,nbsp;oremfremitum non temerefufeepifte, fed ferio de morte amp;f�uitianbsp;eius indignari.Erat autem rpelunca,amp; lapis impofitus erat ei. Ait le/ lt; �nbsp;fus : Tollite lapidem. QuidC Qui reuocaturus erat mortuum ad ui/ � *nbsp;tarn, non potuic remouerc lapidemC* certe potuit,fed maluit ut alq reznbsp;mouerent lapidem,quo interea temporis dum lapis tolleretur,omni/nbsp;umanimiad fpedaculum miraculi cxcitarentur, amp; bi qui lapidemnbsp;amoueretWjteftificarenturLazarum uercmortuum fuifte. His enimnbsp;amp; ali}s circumftantijs id agitur , ut ueritas mortis Lazari comprobe/nbsp;tur, quo deinceps manifefta fiat ueritas excitationis eius � morte�

� � D�cit ei Manha, foror eiuR qui monuus fuerat, Dom�ne,iani olet, �, quatriduanus eft enim.Quefo te,confidera mihi in Manha, facilenbsp;excutiaturhominidiuinapromiflio , perdiuerfa return fpedacula;nbsp;Martha audiuit aniea perfpicuam promilTionem Chrifti,lt;^ Lazarusnbsp;effet refurregt;fturuK,amp; Ggnif�cauit Chriftus haud obfoire, q? non lo,*nbsp;quatur de re furred ion e, quefietinnouiffimodie, fed, qugmoxitinbsp;Lazaro admfrabih'ter fit fecutura. Adhgcconfefla cil Martha ipfa panbsp;lam,fe credere lefum effe uerum Mefliam,filium dei. Qua confcffionbsp;ne tribuit lefu poteffatem non folum fanandi ^grotos, fed eciam excpnbsp;tandi mortuos. Attamen,curn habeat nunc ob oculos pofitum roonu^nbsp;mentum Lazari,8(f recordetur eum quatuor diebus in fepulcro iacu/nbsp;iffe ac fgtere, obh'uifcitur omnium didorum, ac promiffionum Chrinbsp;ffi.Sic eft humanum ingeniutn. Magis defigit oculos fuos in externanbsp;rerum fpedacula,^ in uerbum dei. Quare mirum non eft, q� in ad/nbsp;uerfis animum d�fpondeat. Sed fi tibi falus tua cur�fuerit, auenen/nbsp;di funtoculi ab qs rebus,qu� minantur exiti�m, amp; defigendi in uef/nbsp;bum dei,quod promittit Itberati�em.Quod amp; Chriftus docet, cumnbsp;reuocat Martham ad earn promiff�onem, quam antea propofuerat.

� � Dicit enim ei Iefus:Nonne dixi tibi,qgt; fi crcdideris,uifura effes glo/ gt; � riam deiC^Promifi tibi admirandam ftairis tui refufeitationem. Quidnbsp;igitur adhuc dubitasfPutas ne mortem et monumentum,ac eti� putonbsp;rem potentiora effe meo uerbo;' Quarenoli in iftarefpicerc,fedre/nbsp;fpice in meum uerbum,amp; crede.Si enim credideris, uidebis miracu/nbsp;lura clariflimum. Quod autem Chriftus ad Martham dixit,hoc idenbsp;fentiamus etiam ad nos dici,in omnibus aduerfis.Si credideri8,uifu/nbsp;rus es gloriam dei,uifurus es admiranda �i. ftup�da. Sed quod decrenbsp;dendo dicitur,re�e intelligendum eft. Si credideris, inquit,Non a/nbsp;it:Si epinatus fueris,aut tibi ipfi finxeris.Sed CREDIDERIS, Nonnbsp;potes autem credere,nifi ante habeas uerbum dei. Fides, inquit Pau/nbsp;lus,ex auditu eft, audiius autem per uerbum dei, N� fi quis diceret,nbsp;fe crediturum, q^inuenturus fitpoftridie thefaurum in terra defoPnbsp;fum,aut quod creaturus fit ex lapidibus panes, non effet fides,(ed figt;nbsp;�io, nec uifurus effet admiranda, fed reportare� potius ludibrium�nbsp;Non enim extat certum uerbum dei, quod fis inuenturus thefauruuinbsp;poftridie,aut quod fis creaturus panes ex lapidibus. Quare ante om/nbsp;nianeceffe eft,ut habeas certum uerbum, certam promiffionem dei,nbsp;ex qua fidem concipias �i confirmes. Deinde,neceffe eft, ut in bac fi/nbsp;de,aut potius in hoc uerbo per fidem conftes,nec finas te fenfu adueenbsp;farum rerum a� fide uerbi abduci. Sic enim fieri non poteft, quin uiznbsp;furus fis uel tandem admirandam gloriam dei,etiamfi nihil minus funbsp;lurum, fi external Humana coniideraueris, uideatur, Sed ut humsnbsp;dodtrin�

�^odrinae uturn cognofcanius,ponenius in medio exepIum^Ho quit/ pi� incidit in graue amp; periculofum morbii, ex quo non fit euaf�rus^nbsp;ted moriturus� Ad hunc dicitur:Bene confide fi credideris, uifurusnbsp;cs gloriam dei. Quid autem credat �' primum aedat Euangelio Chrinbsp;fti,quod eft uerbum amp; potentia dei ad falutem omni aedenti .In hocnbsp;cnim dic(cur,quod Chriftus fit uidor mortis,qgt; omnis,qui credit innbsp;ipfum,non pereat,ted habeat gtemam uitam. H�c non tunt Humananbsp;fomnia,fed ccrtiftim� dei promiftione8.Deindecredendo conftet innbsp;Euangelio Chrifti,etiamfi morbus ingrauetcac, 8lt; mors prope adePnbsp;fe uideatur.Nam qui ita crediderit,etii raoritur,tamen non interit innbsp;morte^fed uidebit gloriam dei, qiiia conteruatur in media morte pernbsp;Chriftum, amp; excitabicur tuo temporead acdpiendam una cum omninbsp;busrancliscceleftemhcereditatem*Sednimisdiu detineouosa' fpe/nbsp;Aaculo reuiuifcentis LazartPergamus igitur ad ea, qu� fequuncur.nbsp;Suftulerunt ergo lapidem a* loco,ubi is qui mortuus fuerat, erat pofi � �nbsp;tus.Icfus autem attollens oculos furfum,dixit: Pater,gratias ago tibi, * �nbsp;quoniam audifti me:Ego autem fciebam,quod femper me audis, fed � *nbsp;propter turbam, qu� circumftat, dixi,utcredant,qgt;tumemiferis. ��nbsp;in hoc fermone Chriftus tria diligenter obferuanda dicit. Vnum eft,nbsp;q? agit gratiasdeopa�ri,qj exaudiuerit ipfum.Ei^o'ne Chriftus oraznbsp;uitCHoc ccrte manifefte (ignificat,cum dicit,fe eifi exauditum.Quidnbsp;crgo,aut pro qua re orauitCNec hoc eft obfcurum.Nam^cum hie traznbsp;0:et de admiranda refufeitatione Lazari,facile incelligi poteft, Chriznbsp;ftum orafte deum patrem,ut fortunet in ipfo donum gdendorum mi/nbsp;raculorum,quo Lazarum a� morte excitet. Sed quomodo, inquies,nbsp;hoc conuenit,cum maieftate ChriftiC' An Chriftus non eft natura de/nbsp;usCNihil hoc eft certius,amp; mox id fignificabit Chriftus ipfe. Cur ernbsp;go orauit, ut fortunetur donum �dendorum miraculorumC Non oznbsp;rauic,qd ipfe indigeat oratione aut miraculis, fed orauit alijs de cauOnbsp;tis,Primum,ut fignificaret fe uerum hominem,un� cum humanis imnbsp;becillitatibus,abi^ tarnen peccato,fufcepi(re.Homines enim, fi indi chr^ ��nbsp;gentdonisdei,non poftunteacxfepeterejedneceftehabenteapetenbsp;rea' dco. H�c eft Humana imbecillitas. Quare Chriftus aftumpfitnbsp;hancimbedllitatem, amp;quanquam habuit natura fua potentiam exci/nbsp;tandi mortuos,amp; �dendi alia miracula, amp; potuit earn ex feipfo pete/nbsp;re.tamen orauit deum patrem, ut palam declararet fe aftlimpfift'e ue/nbsp;rum hominem. Deinde, Chriftus coniedt fe in humilitatem amp; obe/nbsp;dientiam orandi, ut hachumilitate placaret deum patrem homini/nbsp;bus.Etfi cnim orauerunt deum omnes fandi, nullius tarnen hominisnbsp;oratio per fe ita pia amp; fanda fuit,ucpotuerit deo placere. Sola autemnbsp;oratio Chrifti tarn perfede fandb fuit, �lt; deo ita placuit, ut proptoc

IN CAPVT XT. EVANG. lOANNI?# fem deUS exaudiat orationem omnium piorum,qui ex fide ipfumnbsp;uocanuQuicquid petiericis,inquic,patrem, in nominemeo,hoc da/nbsp;bit uobis.Podremo orauit Chriftus, ut amp; no$ fuo exemplo ad orationbsp;nem prouocaret.Si enim Chriftus orauit deum, ad accipienda diuininbsp;lus ca, quf minifterio eius erant necefTaria, cum tarnen ante poifide/nbsp;ret ea naturaiiter,^ deteftabilis e� noffara ignauia, qui etfi rerum omnbsp;nium egentes fumus, tarnen raro dignamur deum hoc honore, ut abnbsp;ipfo,qu�nobis necefTaria funt,oratione petamus.Sed de hac re hadenbsp;nus. Alterum eft, q, ut Chriftus ante fignificauit fe aftumpfifte ue�tnbsp;hominem,ita nuncfignificet fe efteuerum deum. Ego,inquiens,fcienbsp;bam^q� me femper audires,hoc eft,Ego non indigeo oratione, Sem-*nbsp;per impetro, quod uolo, femper habeo, poflideo omnem cccle/'nbsp;ftium bonorUm thefaurum, quia fum unius tecum eftenti� amp; uolutinbsp;tatis.EgoenimS^tupaterunus fumus Deus omnipotens omniumnbsp;rerum creator. Nam fi Chriftus tantum ciTet homo,amp; non etiam ue/nbsp;rus DeuSjCerte pater non femper eum exaudfret,quippe qudd irafc�/nbsp;� te Deo ncceffe habet omn�s carQ,iuxta Prophetam,d facie eius filere.�nbsp;Nunc autem Chriftus didt fe femper a p�tre exaudiri.Manifefte iginbsp;turdocet fcefteuerumab�terno Deum, Terti�meft,q) Chriftusnbsp;fdatmiracula fuaadcomproband�, feefteraiftuma' Deopatrefuo,nbsp;amp; dodrinam fuam eftc ueram ac diuinam. Sed propter turbam, inlt; 'nbsp;quicn8,qu� circumftat,dixi,ut credant,qgt; tu memifcris,hoccft, pe/nbsp;tOjUt �dam miracula,non mea caufta, cui ad fummam maicftatem mgt;nbsp;bil deeft,fcd gdo miracula propter turbam ho�ra, ut excitati magnitunbsp;dine miraculorum,aedant dodrinam Euangeli) mei non efte humagt;nbsp;num figmentum, fed ccelefte acdiuinum mandatum. Opera,inquienbsp;alias, qu^ d�dit mihi pater, ut perficiam ea, ipfa inquam opera, qu^nbsp;ego facio teftificantur de me,q) pater miferit me. Qu� cum ita fe halt;nbsp;beant, arrigamus nunc aures, intendamus animu amp; oculosutaudia/nbsp;mus amp; uideamus,qu�d dicat amp; faciat Chriftus,ut excitet Lazarum ilnbsp;morte. Att� cum hgc dixiftetC inquit Euangelifta)uoce magna clamanbsp;uit,Lazare, ueni foras.Etprodijr,quifueraimortuus, manusamp; pr**nbsp;des habens reuindos fafcqs fepulcralibus, 8i facies illius fudario eratnbsp;obuinda.Dicit eis lefus. Soluite eum,amp; finite abire. Hoc eft magnanbsp;illud amp; inufitatum miraculum, ad quod edendum Chriftus cum di-�nbsp;fcipulis in ludgam redierat,amp; qd merito traducitcunccos non fpedanbsp;tores tantum,fed et eos ad quos fama eius peruenir,in fummam omn jnbsp;um admirationem. Cogita enim mihi,quale hocfueritfpedaculum,nbsp;amp; quantum obftupuerit omnis turba, cum uiderunt eum ,quem fcic/nbsp;bant mortuum, amp; qui iam quatriduo in monumento iacucrat, ad u/nbsp;num amp; alccrum �erbum lefu, non uiuum modo, uerumetiam adhucnbsp;fepulcraz

UOMltlAE lOANNlS BRBNtit . . fcpulcralibus fafcqs ornat�, � fepulcro prodirc, Scd hoe me nortthilnbsp;follicitum habet,qgt; lefus clamat uoce magna. An non potuic mio uo/nbsp;luntatis nutu,mormum excitare^PomiCifed maluic magna uoce clamanbsp;re,^ uelle tm^�d nihil dicere,iu euit�r�t cal�nias impiORz fycophan/nbsp;tarum.Nihil cnim eft uirul�cius fyeophacis amp; calumniatorib�s j q��.nbsp;cum uidilTent Chd�um in gdendo hoe miraculo, labia tantum rno��nbsp;re,amp; nihil aperte amp; publice loquiydixifTent eum fecit�i�efecum qug^nbsp;dam magic� uerba^quorum uirtute fadum elTetjUt apparu�rit hom�nbsp;quafi uiuus, quemadmodum incantatores aliqu�ties f�ciHe narranLnbsp;Nunc lefiis alte clamat,amp;: publice uoe�t Laz�rum � monum�to^ Quanbsp;re non relinquitur hie ullus locus fufpitioni de magicis �rtibus. Huenbsp;accedit amp; alterum^qp lefus ita excit�t mortuum, uc tarnen relinquat itinbsp;eo ueftes fcpulcraleSjSi iubeat eas tollere. An,qui reuocaucrat mortitnbsp;Um ad uitam uerbo fuo,non potuit etiaril efficere, lit uno mofn�to Uinbsp;uus abqceret funeftum ilium habit�,�i or�ar�tur Ueftimeiitis regijs^'nbsp;Nihil defuit potentie Chrifti,fed quod fecit,profuit illuftrando mi/nbsp;raculo.Relidg eth func in Lazaro ueftes fepulcralcs,Ut amp; hi,qui L�/nbsp;zarum his ueftibus induerunr,teftarentur hunc uer�e�m efl�j quern,nbsp;antca uidiftent Sgt;C contrcdalTent mortuum^ 8^ illi, qui has ueftes fol/nbsp;uerertt,ac alrjs eum induerent,reip(a Uiderent eUm uere uiuer�, ac tc/nbsp;ftimortium Ferrent,�^ uere fit � morte refufeitatus. Audiamus igiiur,nbsp;quam utilitatem hoc magnum miraculum ludgis attulerit. Multi, in/ �nbsp;quit Euangelifta,ex Iudgi8,qui uencrant ad M�riam,amp; uiderat, qu� *nbsp;feciflet lefus,crediderunt in eum.Quidam autem ex ipfis, abier�t ad �nbsp;Pharifcos,S^ dixerunt eis,q feciftet lefus. Vide ep diuerfb Audio mi/ *nbsp;raculum Chrifti accipiatur, Alij excitantur hoc miracuio,utcredat dqnbsp;drirtam Icfu efte ueram ac diuinam. Et hi rede ututur hoc mir�culogt;nbsp;Alij autem, nullam habent curam dodring lefu, fed tenerttur tantumnbsp;nouitatis ftudio,8^ diuulgant miraculum, ut commernoratione tantgnbsp;rei aflequantur holm fauorem, nihil interim de fua ipfoRt falute fol/nbsp;citi.Sed fumamus amp; nos hoc miraculum in manus noftras,^^ confidenbsp;remus ueRt eius ufum. Ac initio,dubium non eft,quin hoc miracuISnbsp;fit res uere gefta. Etfi enim alfj Eu�geliftg non faciutlt �o�aiim aliqu�nbsp;mention� huius miraculi,th loannes,qui hoc defcripfit tantg eft autonbsp;ritadSjUt fp�s fandus c�mendaueric e� un� c� alqs apoftolis public�nbsp;c�leftib. donis in die pentecoftes.Et teftimotli� dicuni alq Euangeftnbsp;ftgdeloanne,c� numerant e� inf pcipuos apoftolos,ut non amp; hoc adnbsp;da, q, reliq Euangeliftg generalif teftent, mortuos � Chrifto refufcinbsp;tatos,quoRt eti� aliquot no�atim recenfent. Quarc probant h is tefti/nbsp;monqs fuis,qd eti� hgc hiftor ia, qua loannes de Lazaro confcripfiGnbsp;ccrtilTiraa fit ueritas.Non adhibent hifee feriptis fid� ludgi et Turcglt;

Scd hi tanta font impietate,ut digniorcs fint,qui adhibeant fid� inM ptidentifsimit fuis r^humetanis ct Thalmudids ac Rabinisfabultt�nbsp;c�lefti ueritan�Nos aut, qui accepimus h^c Apoftolia fcripta denbsp;manu in man�,iam inde ab initio,amp; ab co tpe,quo h�c gefta funt, SCnbsp;quo habuerunt innumeros teftes, qui ea cor�m uiderunt amp; perfpexcnbsp;runt,probe cognofcimus, (� ea tim uera fint,ut ne angelo quide connbsp;trariadicenti tides fit adhibenda. Deinde nec hoc dubium c(f ,quinnbsp;hocmiraailunonfuerit illufio oculonz, qualiafolentciTemiraculanbsp;Mago�z, fed fit uere gditu. Lazarus ucre fuit mortuus� Ac po�canbsp;re reuixit. Non Aiit fpednt, fubito euanefcens, fed ucrus homo, cfnfnbsp;ambulauic,edit,bibit,acreliquahuiiianaeuit^ o�icia,po�^ ccduunbsp;tus eft, pegit Quid igitur hoc miraculum bcdatC'quid ^batf Numnbsp;probat lefum hwus miraculi eftedorem.efleuent natura DcumcPronbsp;bat quidem, non aut proxime. Nam Elias quoc^ amp; Elizgus cxcitarucnbsp;inorcuo8,non tarnen probatur ex ipfo, q� fint ueri natura Dif, Numnbsp;^bat,uthocexemplounufqu]f(pdebcac fperareamicufuum defun/nbsp;dum, poft quatuor dies iterum � monumcnto uiuum cgrefTunt^' Sednbsp;uidemus huic fpei obfiftere ipfam reH2 experientiam� Et Chriftus ex/nbsp;citauit quidem quofdam si morte,fed quia regnum eius no eft de hocnbsp;mundo,non uoluit his exemplis (ignificare,q} omncs mortui excita/nbsp;di fint in hanc corporalem uit�, ante nouifsimum huius fcculi diem�nbsp;Quid ergo probate Vtturba,inquit,credat,q^ Pater miferit me, hocnbsp;eft,Chriftus ^didit hoc miracul�, ut probaret dodrin� fuam effe ue/nbsp;nair^ulorS rangt;,caleftem,acdiuin�. Miraculaemfuntcceleftiatcftimonia QC�nbsp;cknfii ufui, gillaueritatis dodring�Audiamus ergo, quid docucritlefua,utamp;uenbsp;rum huius miraculi ufum cognofcamus� Non loqmur auum nunc denbsp;eo dodrin^ genere,quod eft lefu comune cum Mofe, 8lt; alijs dodo/nbsp;ribuslegis,(^deeo,quod eft ipfius proprium. Primum cm lefusdonbsp;cuit,q) ipfe fit uerus Mefsias feu Chriftus,que Deus Patriarchis pronbsp;mifit.Docuerunt qdem Prophet�,Me(siam ueniuRt,nullus autem e/nbsp;orum docuit fe ipfum efte Mefsiam. Quare� etfi nonnulli eorum exdlnbsp;tarunt mortuos,hoc tame miraailum non probauit ipfos efte Mefsi/nbsp;as,fed probauit dodrin� eo�2,uidelicet, qi ipfi no fine MeCiise, fednbsp;qgt; uerus Mefsias in plcnitudine ipis fit ueturus. Inter ueros aut Si- dlnbsp;uinos Prophetas folus lefus docuit, fe efte Mefsi�.No�e uero Meft�Snbsp;continent oia ea, quf de Mefsia fcripta funt, uidelicet, q? fit expiatotfnbsp;pd�R� noftroR2,qgt; fit rec�ciliator noftcr,q� fituidormortis et red�p'nbsp;tor. Hf c cm funt ofticia Mefsif, Quare hoc miracul� teftaf amp; confir/nbsp;mat lefum efte Mef8i�,expiatorc,reconcrtiatorc,roords uidor�,et renbsp;demptor� noftRt,Deinde lefus docuit fe efte filium Dei,hoc eft.uet^snbsp;natura amp; ab fterno Dew, unius eftentif, potentif amp; maieftatii c� pa/nbsp;tre

nOMiLlAI lOANNI� BRENTII- �� trefuo,qu?a4mod� �ntioncs ciui palam teftgt;n�,8d Apo�oli perfpinbsp;cue de ipfopdicarunt.Quod ad Prophetasiqdeni attinet,nullus eoranbsp;w^dicauit le ipfum cfle uefu Deum, fed tribuerunt diuin� raaienat�nbsp;Mefsi� feu Chri(lo,cofitentci interim fe efTc ueri Dei aut Mefsig minbsp;aiftros� Jefus autcm docuic fe ipfum effe ueRt deu,Quare ut Prophetanbsp;rum miracula non probarunt ipfos efTe natura Deo*,quia hoc no do*,nbsp;cueruntyita miracula lefu probar�t ipfum uerc efTe natura Oe�, quianbsp;hoc pfpicue docuic, amp; A^^ftolis docedum ac in toto orbe cerranz uutnbsp;gandum tradidit.Reliquum igic c(l,ut hocmiraculo,quod per lefumnbsp;eft in Lazaro gditum,admontti,n6 qugramus alium Mcfsjam,occ a/;nbsp;^cmus ali� Deum,prgter lefum Chriftum OOMIN VM noftf^*nbsp;qui ante quide fremendo amp; lacrymando prgbuic defe fpecie quantinbsp;imbedllitatiSynunc aute excitando mortuum ad uit�ymanifefte c�fir *nbsp;mauit fc id uere eire,quod dixerat, uidelicci, V itam amp; refurredioncnbsp;noftram.Sed quid; num Lazarus hoc nos tin docec, q? conferuemurnbsp;per Chriftum in morte, amp;fimusin nouifsimodicaduer�amp; perpe*nbsp;tuam uit� refurreduri� Maxime quide ��m hoc docet,interim autemnbsp;admonec eti� nos,noftrg coditionis amp; ofticq in hac corporali uita. Lanbsp;zarus cm fuit corporaliter mortuus amp; fepulcus. Nos,etfi adhuc uiuiznbsp;mus corporaliter, tam� fi natura noftram confiderauerimus,morcuinbsp;bmus propter peccatum,amp; fepulti fpiritualiter. Peccatum enim eft,nbsp;quod nos iam ante tradidic morti amp; fepulturg. Propterunum homiznbsp;nem,inquit Paulus, pcccatum in mundum introqt ,ac per peccatumnbsp;mor*,amp; �c in omnes homines mors peruafit,quatenu$ omnes pecca*nbsp;uimu*.EtiteRz.Mortui fumusper deIi�a,Porro,qucmadmodum la*nbsp;pis fuit impoficus monum�to Lazari, ita amp; fuper nos in pdo fepul*nbsp;tos ingens lapis impofitus cft�Hic lapis eft decalogus, olim in lapidenbsp;as ubulas faiptus.Onus autem huius lapidis m�lto grauius eft,^ ucnbsp;6crrequeamus,Deprimit nosufep ad internum.Lex enim,inqc Pau*nbsp;luSyOperatur iram occidit. Quid igit fieri dcbec,ut reuiuikamus,'nbsp;amp; � monum�to liberemurCPrim5,lapi8 remou�dus eft, Tollite, in*nbsp;quit Cbriftus,lapid�,Quid ergo eft remouere lapid�f Quod fi obfernbsp;uauerimus uerba Marthg,cum didt,Dne,iam olct,haud obfcure fignbsp;i)ificat,qgt;in hocallegorico expon�di genere,lapid� remoueren� fienbsp;decalogum abqcere aut conc�nere,fed fit obfcuritat� decalogi iliuftrsnbsp;re, amp; decalog� rede cxplicare, ac pfpicue iuxta fentenci� (pus fandinbsp;explanare.Quod fi fiat,dubium n� cft,qn qu�admodum Martha di*nbsp;cit, Lazarum remoco lapide ofFenfui^ feetore fuo o�m circumft�tentnbsp;iurb�,ita reuelato decalogo,teterrimu* odor pd� ex ho�e cxhalet. Pernbsp;leg� cm agnicio pd�.Et ueni�te m�dato,pd(n reuixic, Vbi aut pdninbsp;reuelac.ibi lace fpargic abominabilis fbetor uf^ ad ccelu et in cerra,c�nbsp;eor� dco,q inter hoteSyNihU cnim cft j�xMnin^bilius pd�� t tn hor

mines co fuht ingcnio, utnifi peecatum agnofcant, 6^ foetorem lt; jus manifefte fentianc,non qu^rant mcdicinam,aut peccati remifl�onem.nbsp;Quare ad recuperandam uiram,priniuni omnium neccHarium cd^ucnbsp;lapis � monumento remoueatur^hoc per deealog� agnofcamusnbsp;foetorem amp; grauitatem peccati no�ri. Deitidegt;ut in excitando Lazvnbsp;ro,n� fatis fuir^Iapidem remouere^fed addita e� uox Chri�i,qua Lanbsp;zarus ? monumento ad uitam reuocatus e߻ita po� agnitionem pec/nbsp;eati^neee�arium e�,uc audiamus Buangelion lefu Cliri�i,quodoce/nbsp;mur lefum Chri�um e�e peccati no�ri expiatorem, S)i. donare nobisnbsp;fuam iu�itiam,Qua Euangelq uoce,fi ei fidem adhibuerimus,itare/nbsp;uiuifcimus^ut iamnon fimpliciter �mus homines,fed filq d�i,amp;ha8^nbsp;redes omnium coele�ium bonoR�.Sed hoc interim non e� prgtercunnbsp;dum,q) etfi Lazarus fuit uere a' morterefuicitatus,tamen prodqt uitinbsp;dus adhuc fafctjs fepulcralibus,quas debuic foluere amp; abqcere, ut ocnbsp;peditepotueritambulare� it? po�^ nos reuiximus per Euangelionnbsp;Chri�i, reputamurquidem coram deototiiu�ipropter Chrt�um�nbsp;uindi aut� adhuc fumus reliquiiscarnig amp;' peccati,tan^ fafcqs fepul/nbsp;crabbus,He certe funt foluendg, ut pc�imusrecie bC expedite incedcnbsp;re�Soluuntur a�t,cum in hoc �udi� in�umbimus,ut non obediamusnbsp;cupiditatibus peccati, amp; ut mortificemus opera carnis per fpiritunirnbsp;Quare admouearaus manus no�ras, amp; accommodemus membra nonbsp;fira ad obediendu uerp iu�icip,ad qua refufcitati fumus,ut in nouita/nbsp;te uitg.ad coele�e regn� ambulemus per lefum Cbri�� Dnm nofif�gt;nbsp;qui e� una' cum p�tre amp; fp� fan�o deus bndidus in fecula . �mcn;

Iranda res efl,q, Lazarus, q quatriduo in mo/ numento mortuus iacuerat, � morte fit excita/nbsp;tus,fcd magis pene mirandum e�, qj pontifi/nbsp;ces Si pharif�i lud�oRt ex tanto miraculo nonnbsp;fini ab impietate fua ad agnofcend� ucr� Mcf'nbsp;fiam excitati,Pofl^ enim lefus manifc�ercuonbsp;caffct Lazai�t ad uitam, lant� confecutus efl au

facrofandam amp; ccclc�cm,ac fentiret ipfum effe ucRt Meffiam,Ponti fices aot� amp; pharif�i pergunt fuo more non folum uirulento odio le/nbsp;fum profequi, fed eti� CTudelia c�filia inter fc de ipfo interfiticdo c5nbsp;ferre. Veniamus igit in fenatum eoRz, C patefecit em nobis fore.� eiusnbsp;Eu�geli�a) ut cognofcamus, q fuerint c�filia ipfot� aduerfus Dominbsp;9 9 num,�d aduerfus Chri�� cius,Congregaucrunt( ingt) pontificesnbsp;gt;, pharifpi Concilia,ac dicebant: Quid facimus, qa hic h� multa fignanbsp;, ,gdit;�Sipcrmifcrimus eu fic,o�s credent ci� V�cnienttj Romani �i iolnbsp;lent turn

HOMILI�B lO�NNlS BRENTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j�

lent turti locum noftrum,tumg�ntem*Prmcipioconfidcrand�mcft, lt; � qj ad deliberandum de Icfu conuenerit Senatus non abiedorum hogt;nbsp;minum,fcdfummorumPontificumamp;pharifgorum� Euangeliftaubnbsp;caijrmo/2g�i�,quodludgi corrupte dicunt Sanhedrin, Hic fuit confcP sanedrinnbsp;fus (ummorum ludicum in Ifrael, Nam quemadmodum in quouiis dlt;or�w,nbsp;regno fua funt in rebus ciuilib�� extrema indicia, aut ut�ocant,conlt;nbsp;ri�oria,quorum fencentig habentur ita inuiolat^,ut ab ipfis ad alia innbsp;dicia non liceat appellare, ita in Ifrael erat Senatus Synedrq,cuius iu/nbsp;dic�j tarn facrofandum habebatur * ut crcderetur uulgo, non effe hunbsp;manum fed diuinum, Quare non eft (critiendum, q, hoc conciliumnbsp;fuerit temerarium quoddam obfc�rofumamp; priuatorum hominumnbsp;conuenticulum, fed fuit Synodus clariisimorum in ludaifmo Pontiffnbsp;cum ac principum,pcnes quos erat maxima omnium in fua gentc au lt;nbsp;loritas. De qua re idcirco uos admonere uolui, ut cum audiamus fumnbsp;mos pontifices in populo Dei congregarc concilium aduerfus Chr�nbsp;ftum,nonolFcndamur, fiidem noflris temporibus accidcre uidea/nbsp;mus, nec moueamur cuiufuis hominis uel autoritate, uel poce� ate,ucnbsp;ueritatem Euangelq ex ipfis Propheticis amp; Apoftolicis fcriptis coggt;nbsp;nitam,deferamus.Deinde Pontifices amp; phadfgi conueniunt in Sena/nbsp;tum, deliberaturi non de afini, quod aiunt,profpedu,fcd de fummanbsp;gentis falute,nc quid detrimenti rpfp. eorum acciperet, Nam in hacnbsp;delibcratione tantum momenti fitum fuit, ut fi Pontifices de re pro/nbsp;pofita rede ac pie dcfinqiTent, ac conftituiflent, conferuaffent totamnbsp;rempub. ac ueram populi falutem. Nunc autem quia crudelia amp; im/nbsp;piaconftituunt aduerfus lefum Chriflum, feruatorem noftrum, rt�itnbsp;folum c�ijciunt fe gente fuam in extremas calamitates huius feculi�nbsp;fed etiam in perpetuam internitionem, ac fiunt autores,ut non cantixnbsp;auferatur� ludgis regnum terrenum, fed etiam regnum ccclefte,�Cnbsp;utludgiexhgredenturaDeo, ne (int ampliuspopulus Dei. Quarcnbsp;hoc Synedrion non eftofcitanter percurrendum.Quid facimusC in/nbsp;quiunt. Hie homo nifi prouideamus, autor erit incernitionis totiusnbsp;ludaicg getis. Comparai fibi magna autorit�remmiraculis fuis.Quanbsp;ex re coparabit etiam fibi exercit�i populi,Quod cum fact�fuerit,ni/,nbsp;hil aliud reliquum eft,q ut Romani ite�t quantis polTunt^uiribus nosnbsp;ut feditiofos �d defedores inuadant, amp; deleant non hanc urbem tm,nbsp;fed cti� uniuerfam gente, Obftandum igit eft principris, ut rempub,*nbsp;noftram falua conlerucmus,Quis aut hoc propofitu Pontificu d�na/nbsp;retC Magna em pietas eft,pro falutc pacri^ excubare. Sed quales qua/nbsp;lesuideant hi Pontifices, certe in hacdelibcratioedcfignant grauifsfnbsp;ma pd�, Vn� pdm eft,qpante deliberent de opprimedo et pdedo lenbsp;fu,^ cognofe�t cauf� eius,Quale eft,fi deliberetde fupplicio hois,de

quo nonduni conRat,utrum fit nocens,an innocensjacrilegus ne, an incendiarius,Quis non dicat hoc elTe pr^oftcroni,amp; peruerfum iu/nbsp;ditium^Multa, inquiuntjigna hic homo facit. Rede. Accipimus uenbsp;dram confeiTionem. Vos ipfi tcftes edis, quod lefus multa �C magnanbsp;iniracula uere �dideritCur ergo dubitatis,quid fit faciendum, niminbsp;rum hoc erat officium bonorum uirorum, ut ex his cceleftibus ac d�nbsp;oinis miraculis excitarentur ad habendam fidem dodrin� lefu. Miranbsp;cula enim funt tedimonia dodring. Ex dodrina autem lefu f�dle cognbsp;nofci potuit,quod ipfe fit uerus Meffias,prgfertim cum pr�tcr mira/nbsp;la,omnes etiam ali^ circumftantig, quas prophet^ de genere, de ma/nbsp;tre,de loco natiuitatis, �i de tempore aduentus Meffig prgdixerunt,nbsp;in hunc lefum conuenirent. Verus autem MefTias eff adorandus, �Cnbsp;omni officiorum genere colendus^ Quare cum pontifices interroga/nbsp;rent feinuicem,qpid faciant,pius quifpiam fenator aut pontifex,facigt;*.nbsp;le potuiffet refpondere, doc^inam lefu miraculis confir ma:am effe,'nbsp;ideoC� adhibendameifidem, �Cipfumiuxtadodrinam eius,ueru(i]nbsp;Mcffiam agnofcendum.Etfi autem fieri potuit, quod in hoc condlionbsp;adfuerint Nicodemus amp; lofeph, de quibus fcriptura tcftatur, quodnbsp;non confenferint in confilium pontificum, tarnen impf) pr�ualuer�inbsp;(fie enim fere fieri fokt, ut maior pars uincatmeliorem ) amp; non hoenbsp;cgerunt,ut cognofccretur cauffa !efu,fed ut deliberaretur de tollcndonbsp;lefu. Hoe eff peccatum non imprudenti� tantum, fed etiam temer ita/nbsp;tis amp; crudelitatis. Altei�t pdum cff,qd etfi cognouerunt,3ut fi no conbsp;gnouer�c,certe cognofcere debuer�t,hunc lefum efle ueut Meffia,d^nbsp;maieftat� Meff��diuinituseitradit�elTe, inuidia tarnenamp;odio ad *nbsp;uerfus ipfum c�cati, conanturquoquomodo pofTunt, maieftatemnbsp;MeiTi� ab ipfo auferre, amp; eum opprimere. Hoe autem non eil (�m/nbsp;plidter peccare,fed bellum aduerfus deum fufeipere. Quod fceli/nbsp;citer promoueat, exemplum horum pontificum docet. Conatifuntnbsp;a' lefu auferre maieffatem Meffi�,fed eo ipfo lefus maieffate fua illo^*nbsp;(iratus eft, ipfi autem amiferunt no folum fuam in terris maieftatem,nbsp;fed etiam fuam in coelis falutem.Qu� res non tantum auditu eft pcr^nbsp;dpienda,amp; mente cogitanda,fed in ufum transferenda, uidelicet, utnbsp;hoc exemploadmoneamur,nealteriuscommoda,qu� uidemus ei dinbsp;uinitus c0tingere,conemurodio,inuidia,amp;ma]is artibus impedire.nbsp;fed potius ex caritate cum iuuare.Sic em fiet, ut kudus eoRt c�modonbsp;Rt non fois ad ill� altcRt, fed eti� ad nos ipfos diuina dementia peruenbsp;oiar.Tertium peccatum eft, fentiant nullam fore profperam fortu/nbsp;nam in lfrael,(i dodrina lefu, quern negare non potuer�t effe ucrumnbsp;Me(riam,promouear� Venicnt,inquiunt,Romani, amp; tollcnt turn Io/nbsp;cum turn gentem noftram. Magna h�c eft diuinarum promiffionumnbsp;obliuio

'H'OMILIAB' lOXMN�S B�tENTlt. obliiiio 8^ impictas. Extant enim perfpjcug promsff/ortes 3c Mefl�a,nbsp;q) affcrai benedidjonem^hoG eft,rcrum profpcritatem, q? dominatunbsp;rus fit a man ufc� ad mare,qgt; reges fint eum adoratur�, genres fintnbsp;ci feruitur�. Ac manifeftum eft, qgt; quicquid hadenus fbelicitatis innbsp;terra contigit lud^is.hoc contigerit cis propter MelTiam.Dedit cnimnbsp;deus pofteris Abrahg terram amp; regnum Ganaan,dedit cis uidoriamnbsp;aduerfus hoftes,ut eflet certa gcnsj'n qua conferuarentur promiffio/nbsp;nes de Meftia,cx qua Meft�as nafccretur, 8c yi qua MeOias Euange?nbsp;lion fuum prgdicaret, nec abftuliffet ab cis deus hgc benefitia, fed ponbsp;tius cumulaffet, fi non tarn crudeliter amp; impie abicciftent MeflTiam^�nbsp;Nuncautempontifices contemptis his omnibus promiftionibus Sinbsp;benefitrjs dci de Mcffi'a, uociferaniur fibi a' Romanis extremam imznbsp;mincre internicionem,nec ullara efle rcltquam fcclicitatem, ft dodr�nbsp;nalefu,qui erat MefliaSjObiincau Quid eft impietas amp;: ingratitudo,nbsp;ft hgenon eftlt; Non exiftimesautem, pontifices tantum bac in partenbsp;peccafte. Vulgare hoc eft peccatum,q? homines metuant, ne ft' agno/nbsp;(cant Euangebon Chrifti, Romani ueniant, amp; tollant locum ac gen/nbsp;tern, interim aurcm pollicentur fibi fccuricatem, ft contemnant Chnznbsp;Hum. Ah] mstuunt, nc fi in negotiatione fua ucra dicant, amp; iufta aznbsp;gantjSatan conqciar ipfos in paupertatem.interim uero fperanc mag/nbsp;nas diuitias.fi dederintoperam impofturis�^ Alf] metuunt, nc fi im/nbsp;prjs mandatis principum fuorum non obedianc, necefle habeant om/nbsp;ties fuas fortunas una' cum uita amittcre, fed interim promittunt fibinbsp;omnem in impietatcfoelicitatem.Itacp uulgarc eft,qgt; homines mctii/nbsp;ant extrema mala in uocatione dci, non metuant aurcm ea in uocatio/nbsp;ne Satang.Quis eft hie peruerfus metus'Tqu� prgpoftera fecuritas�'Finbsp;cri cnim non poteft, ut ibi fit inf�licitas, ubi eft fauor Sd protedionbsp;dci.Nec fieri poteft,ut ibi fit fcelicicas,ubi dominaiur Satan, amp; deusnbsp;irafcitur.Deus autem fauet pietati amp; iuft itig,ac tuctur eos, qui fed annbsp;tur uocationem dei* Impietati uero 8C iniuftitig irafeitur, ac punit eanbsp;Icucriftime, Quare etfi impietas aliquandiu uidetur fcelix,0d picrasnbsp;infeehx, tarnen nihil certius eft,nbsp;nbsp;nbsp;quod bene erit, quemadmodum

Salomon ait : timentibus deum, his qui uerentur faciem eius. Audi/ uimus fenatorcs huius Synedrt] , audiamus nunc Preftdem eius,.-Vnusautem ex ipfis Caiaphasnomine, cumcfTetPontifexanni il/ ��nbsp;liusjdixit cis: Vos nefeitis quicquam,necperpenditis,q) expedit no/ * �nbsp;bis,ut unus homo moriatur pro populo,ac non tota gens percauHoc � lt;nbsp;autem a' femecipfo non dixit,fed cum eftet Pontifex anni illius, uati/ � �nbsp;cinatus eft, q? lefus moriiur us eflet pro genre, amp; non im pro gente, �nbsp;fed utfilios dei,qui erant difperft,congregaret in un�.lnttio pauca q � �nbsp;dam de Caiapha dicenda funt,deinde peurremus fententiaeius,Ettan

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CAPVT X!. BVAMGi lOANNTS.

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gelifta ali^s dicit Caiapham fuiflc generum Anng, amp; hoc anno fum/

mum in ludaifrao pontificcm. Nam qucmadmodum lofcphu� fcTP bit, Valerius Grams, Romanus in lud�a pfes, abiecit ab ofFido ponnbsp;tificatus Symoncm,amp; in�imit pro eo lofephum Caiapham, lam eranbsp;ludeorum res ambitione principum in earn formnam deuenerac, ucnbsp;fummi pontifices fingulis pene annis pro h'bidine Romanorum pfigt;nbsp;dum mutarentur.Magnum id argum�tum erat, fincm Aaronidponnbsp;tificatus inn;are,0^ mutationem ludaicarum rerum imminere,adeo^nbsp;uerum pontificem,non fecundum ordinem Acron, fed fecundom ornbsp;dincm Mckhifedec in�itutum,pr^fto adeiTe, Qim igitur lofephosnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caiaphas hoc anno, quo �efus Chri�us crucem fubimrus erat,fum/

m� pwitificat� adminiftraret,amp; in Concilio pfideret, primurephea �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit pro fua autoritate aliof^ infdti� et incogitanti3,deinde exponit fu

am fenteti�,Viih'us,inqens,e�,utunus h� occidat, q ut tota gens pc reat Joannes didt hanc fententi� cf�e propheti��Cum elTet,inquiens,nbsp;pontifexanniillius,prophetauit. Ergo�ne,quicquiddixerintpontknbsp;fices,e� prophetia,�C uerburn deiC Etqucmadmodum lurifconkiltinbsp;de principe dicunt. Quod principi placuit, legis uigorem habet, itanbsp;ne de pontifice dicendum erit,Quod pontifici placuit, prophetiae SCnbsp;uerbi dei uigorem habeffMinimc omnium. Alia enim res eft politknbsp;eus princeps,alia Ecdefiafiicus pontifex,Principes politici fua habetnbsp;iuraftatuendi de rebus ciuilibus, qu� tarnen in quouis regno ceriisnbsp;modis funt aftri da, In admini�ratione autem rerum facrarum, amp; di/nbsp;uini cultus,perfpicuedicitur , Quod pr^cipio tibi,hoc tantum faciasnbsp;DQmino,Necaddas quic�^ necminuas.Necobfcurum eft , qgt; multinbsp;fuerintinludaifmo impi)pontificesamp; facerdotes,quia fpiritufan/nbsp;cto tarn alieni fuerunt,ut impietatem fuam publice declarauerint, denbsp;qua re extant manifefta teftimonia in Hieremia,amp; in alijs prophetis,nbsp;Quare cum loannes dicit:Caiapham prophetafle,q) effet pontifex annbsp;ni illius, non fignificat fpiritum prophetic pontificatui ita alligatumnbsp;cffe,ut quicquid pontifex dicat,f it diuinum oraculum, Sed fignificatnbsp;deum faiiere minifterio a* fe inftituto.Etfi enim Caiaphas fuit uir im/nbsp;pius,tamen pontificatus, quo fundus eft, erat officium diuinitus in/nbsp;ftitutum.Quare deus ponit in ore eius uerba propheiica, ut d�clara/nbsp;ret pontificatum per fceffc legitimum amp; diuinum minifterium. Innbsp;gubernatione reip.duilis fgpc folent effe crudeles tyranni, amp; tamcrinbsp;quia magiftratus eft ordinatio dei, falus reip. multo melius per bosnbsp;eonferuatur,^ per clementiffimos feditiofos, Deus enim, etfi dam/nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natcrudclitatem tyranni,tamen honor�t legitimum eius officium, 8C

conferiper ipfum benefitia reipub, ut homines difeant diuinas ordi/ naiioncs non effe temere turbandas. Ad eundem raodum, Aaroni/nbsp;eus

fus pontificatus in ludaifrao fuit minifterium diuinitus in�itutum. Caiaphas igitur eifi uir alioqui impius tarnen quia fungebatur hocnbsp;minifterio,protuljt diuino bcneficio uerba prophetica de uero pon/nbsp;tificc Icfu Chrifto,^ ut quemadmodum^hoc Caiaphg oraculotota uetenbsp;rum facrificiorum ratio in unum Ghrifti facrificium transiara innbsp;eo eonfummata eft^ita tota pontifitia dignitas transferretur in unSnbsp;folum lefum Chriftum, feruatorem noftrum, Sed exemple� Caiagt;nbsp;ph� non polTunt fc tueri Romani pontifices. Magnum enim cft dif/nbsp;crimen inter pontificatum Romanum,qucm papatum uocant,Slt;^ Aa/nbsp;ronicum. Hic eft inftitutus � deo,ille eft cofidlus ab hominibus, Hicnbsp;fuit inftitutus ad exemplar Chrifti,iIIe adminiftratur aduerfus Chri/ Aljeromci^ynbsp;ftum.Hicregibusfuit fuo modo (ubiedus, ille efFert fe norffolum funbsp;pra reges in terris,fed etia fupra angelos in coclis. Solet em his man/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

dare,ut animas transf�rant ex igni purgacorio in ccelum. Hic non ha buit poteftatem mutandorum (acrorum,que uerbo dei inftituta erat,nbsp;illearrogatfibi poteftatem mutandarum legum humanarum Slt;diuinbsp;narum.Quare Romani pontifices non poffurft fibi autoritate pontiffnbsp;catusfuialiquemfpiritumpropheti�, cxemploCaiaph�polIicer�nbsp;Sed fumemus nunc in manus uerba Caiaphg,Expedit, inquitjUobss,nbsp;ut unus homo moriatur pro populo,ac non tota gens pereat. Hgc uernbsp;ba funrquidem prophetica,fed aliter intelligic ea Caiaphas,ahter fpinbsp;ritus fandus.Itac� habes duplicem fententiam. Vna eil Caiaphp ,quinbsp;fentit,q� utiliusfitunum hominem, quamuis innocentem occidere,nbsp;totam gentem periculo obiicere,adcocp uult facienda efle mala, ut

cueniant bona.H�c eft prudentia io hocfeculo ufitatiftima.Ioram fi/ i,p4rlt;dip. � lius Iofaphat,rex Iudg,metuic,ne fi fratres eius fuperftites effent, nulnbsp;la foret regni tranquillitas. Quare iudicauit utilius efte, quatuor aucnbsp;quint� uiros,quamuis innocentes, Si fratres fuos, interficere, cp tocnbsp;millia uirorum,mulierum amp; infantium periculis belli exponere. Manbsp;gillratus metuit,ne fi aduerfus hominem diuitem ac potentem pro uinbsp;dua,qu� iuftam habet caulTam, iudicet, fedicio in urbe per faiftiofosnbsp;diuitis cognatos Si affines concitetur. Exiftimat igitur utilius effe reinbsp;pub.ucunauiduapadacur ini'uriam^q ut tota urbsjn magnum difcrinbsp;men adducatur. Paterfamilias metuit,ne fi iufte negocictur,familia c/nbsp;lus neceffe habeat efurire Si algere.Itacp fentit magis expedire,ut ahgt;nbsp;quid ex opibus unius aut alierius alieni hominis per impofturas de/nbsp;trahat,^ ut cota fua familia famem paciatur.H�c uidetur quidem manbsp;gna effe prudentia, fed impnffima Si pernitiofiffima� Peccato enininbsp;non propulfatur pcriculum,fed potius conflatur, Si augetur. Quo/nbsp;modo enim poffet peccatum effe fcelix,cum deus, a quo folo eft om/nbsp;nis foelicitas,peccatum fummo odio profequatur�' Confidera mihi c/

Mentum buius Concilrjjde quo in praefentia loquimur. Pontifices uo lunt propulfare c^de innoccntis uiri periculum deuaftationis a� fua rcnbsp;g�one,(ed hoc ipfo adducunt fe amp; fuam rcgionem in extremum peri/nbsp;culum. Cauc igitur tic facias mala,ut eucniant bona, fed potius faciasnbsp;bona,ut cuites mala� Altera horum uerbon2 fententia eft fpiritus fan/nbsp;0i,quam amp; loanncs r�cit�t. Significant enim,q) lefus moriturus ePnbsp;fet pro gente, uidelicct ludaica, amp; non folum pro bac gente, fed ut ft/nbsp;lies Dei,qui erant difpcrfi, congregaret in unum ex omnibus genti/nbsp;bus. Hie ergo primum obferita ufum amp; fr udum pafsionis ac mortisnbsp;domini noftri IcfuChrifti.lVlors enim cius,non eft talis mors,qualilnbsp;, eft alioi� Sandorum. Etfi cm horum multi occifi funt ab impijs cru/nbsp;dcliter, �C contra omnia humananbsp;nbsp;diuina iura, tarnen mors corum,

non fuit expiatio peccatorum coram Deo. Sola autem mors Chrifti habet hanc dignitatem amp; maicftatcm,qgt; expiauerit coram Deo pdanbsp;homin�, amp; placauerit iram Dei. Deinde beneficium mortis Chriftinbsp;non pertinet tantum ad ludgos, fed ad omnes populos Sd nationcs innbsp;uniuerfo orbe terrarum.Non pro gente tantumCinquit^hoc eft, nonnbsp;pro ludeis tantum,fed pro omnibus,qui funt inter alias gcntes,amp; ctcnbsp;,dunt Euangelio eius.Pr�terea,uocat hoc loco ftlios Dei,eos, qui ere/nbsp;dunt in Chriftum. Vt congregaretCinquit) filios Dei, Si autem ere/nbsp;dentes in Chriftum funt filrj Dei, mamfeftu eft, q? fint hgredes Dei,nbsp;amp; coh�redcs Chrifti. Quid igitur credent! in Chriftum deefle po'nbsp;teftcEfurit nunc,algct,fitit,dolet,amp; moritur.Sed habet h�rcditatertlnbsp;c�leftem, quam,(i in Chrifto c�ftiterit,ncc fames,nec frigus,nec donbsp;lor,nec mors ipfa,auferre poffunt.PoftrcmOjquod ait. Vi filios dei,nbsp;qui difpcrfi erant, cogregaret io unum,fignificat, qs una fit ecclcfia finbsp;liorum Dei in uniuerfo mundo, qu� ecdefia non tunc dicitur in u/nbsp;num congregari,cum homines coguntur unu Romanum Pontifieemnbsp;pro capite ecdefip agnofecre, fed congregatur in unum, cum in uni/nbsp;uerfo mundo pr�dicat idem Euangelion Apoftolicum de Icfu Chri/nbsp;fto, amp;cumex Euangelio unus folus lefus Chriftusproueronoftronbsp;Ffc/f�rf�. feruatorcagnofeitur. Ecdefia enim generalis,quamuocant Catholi/nbsp;lt;juai cam.non elf ilia qug fine omni redo iudicio ampleditur ueteres acnbsp;nouas impietates Poniificum, (acrificulorum amp; Monathorum, fednbsp;quae ex ucra fide ampleditur piam dodrinam Euangcli) de lefu Chrinbsp;ffo,traditam ab Apoftolis. Quare, etfi his temporibus multi pro/nbsp;fcripti funt per Pontifices � Romana ecclefia,tamen fi credunt Euan/nbsp;gelio Chrifti,^ fedantur uocationem eius,non funt profcripti � ue/nbsp;ra Catholica ecdefia, in qua tantifper manent, ac b�n�fices eius fru/nbsp;untur,dum non abijeiunt lefum Chriftum,unicum noftrum fcruato/nbsp;rem. Sed audiamus nunc huius Condlij definitionem,fcu ut nunc lonbsp;quuntur^

HOMILI�E IOANN is BRENTIT. quuntur.RcccfTum. Ab illo ergo die confultabant niuiccm, ut inter/ �nbsp;ficerent eum. Defi'niunc lefum Chriftiim efle occidendum, quoquonbsp;modo id fieri poteft,Hoc autem decrctum non eft ofdianter confide/nbsp;randum.Etfi cm hadenus multi ludaei contepferunt Icfum,ncc uolucnbsp;runt eum pro Mefsia feu Chrifto agnofccrc, tarnen peccatum priua/nbsp;(orum homtnum non folet imputari communitati gentis, Nunc au/nbsp;tem abqciunc amp; damnant lefum Chrifium hi, qui habebanc publicanbsp;gubernationem cotius ludaic^ gentis� Quarc ut h i incipiunt ab hocnbsp;Conciliocogitate deopprimendoamp; interficiendo lefu Chrifto, itanbsp;Uicifsim Deus cogitatab hoc tempore hanc ludaicam gentem abqcc/nbsp;re,8iin ipfisimplerc,quodiam ante�! Prophetis didum eft, Mofesnbsp;dixit, Dcum, qui te genuitdereliquifti, �i oblitus es domini creato/nbsp;ristui. Vidit DOMiNVS amp; adiracundiam prouocatus eft, quianbsp;prouocauerunt eum fifij fui 8d fili�. Et dixit. Abfcondam faciem me/nbsp;am ab eis,amp;: confiderabo nouifsima eorum. Generatio enim perucr/nbsp;fa eft,amp; infid�les filq.lpfi meprouocauerurtt in eo,qui non erat De/nbsp;us,amp; irritauer �t in uanitatibus fuis.Et ego prouocabo eos,in eo, quinbsp;non eft popuIuSj�C in gente ftulta prouocabo eos. Et Dauid. Effun lt;nbsp;de fuper cos iram tuam,�d furor ire tug comprehendat eos.Fiat habi/nbsp;tatio eorum deferta, Sd in tabcrnaculis eorum non fit, qui inhabitet,nbsp;QuidmuItaCTeftaturtotaucteris Teftamenti fcriptura,q? Deus ab/nbsp;iedurus fit eledum fuum populum, propterea qj ipfi abieduri finenbsp;eledum filium (uum lefum Chriftum. Qu� rCs cum manifefte fit innbsp;ludgisimpleta,agite, amicifsimi,fruamur ali�na infanja,obcdiamusnbsp;dtuing uocationi,agnofcamus Euangclion Chrifti,ut iuftificati ex fi/nbsp;de,ucram falutem confequarnur per lefum Chriftum DOMIN VMnbsp;noftrum, qui eft un� cum p�tre amp; fpirit� fando Deus benedidus innbsp;fccula. Amen.

IDIM V S in eo miraculo, quo Lazarus a� mor? te excitatus eft, diuinam potentiam amp; maieftatemnbsp;DOMINI noftri lefu Chrifti,uidcamus n�cincanbsp;fuga, qualefusfcadciuitatem deferti recepit,hunbsp;man� ipfius impotenti� humilitat�. Poftquamnbsp;cm Pontifices non folum cogitarunt, fed etiam de

etcuerunt lefum interficiendum, Si mandar�t, ut quifquis cognouif/ Lt,ubi efret,indicaret,quo comprchenderciur. Non iam propalam, � *nbsp;Cinquit Euangelifta)ambulabat inter iudgos,fed abi)t�llinc in regio * *nbsp;Uem iuxta deferium in ciuitat�, que dicitur Ephraim, amp; ibi uerfaba/ � *nbsp;lt;urcum difeipulis fuis.Admir^iturergo quifpiam,quid Chrifto ac �nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D q

cidcrit,qgt; cum antea publice prgdicauerit fe efle uiram amp; rcfuiTelt;^/d ne(n,amp; coprobaucrit illud excitatione Lazari � morte, nunc aute icanbsp;metuat infidias Pontificum pharif�orum,ui etiam fugiat,amp; fefe idnbsp;ciuitatem deferti abdat. Num qui fuerat paulo ante uidor mortis innbsp;LazarOjHon potuit efft uidor infidiarum,in Pontificibusf Potuit fanbsp;ne,fed qui fufeeperat propter nos humanam fubilantiam,fufcepit eti^nbsp;am propternos humanas imbecillitates. Cum CbriAhs, inquit Paa/nbsp;lus,eflet in forma Dei,non rapin� arbitratus eft,ut eflet gqualis deogt;nbsp;Sed inaniuit femetipfum, forma ferui fumpta ,in figura homin� connbsp;ftitutus,amp; figura repertus ut homo.Quga�t eft forma ferui�'qu�.eftnbsp;figura hominumCSeruus meiuens uerbera dni fuijugit amp; abfeond^tnbsp;fc in occultum locum.Homo inermis metuens infidias aduerfarioRt^nbsp;folet fefe � manibus, amp; ex oculis eoru alid conferred ut faluti fug con/nbsp;Cirillifugii, fulai. Quare, cum Chriftus acceperit formam hominis,adeoc^ ferainbsp;honiinis,fugic amp; ipfe fuos adueriarios,cum tarnen potuerit uno nutunbsp;p�s perderc.Fug�t a�t,non ut peccet,non ut uoluntati Dei, qua ad fo*nbsp;heunda crueem �C. mortem uocatus erat,obfifteret� Paulo poft enirn�nbsp;cum tempus effetjoon folum reuertitur , uerumetiam tradit fcaduer/nbsp;farqs captiuum,percutiendum amp; occidend�. Sed fugit pcipue prop-*nbsp;1er duascauffas. Altera eft,ucfua experientia edodus,meticulofis intnbsp;currerenNon babemus,inquit Apoftolus,Pontificem,qui non poPnbsp;fit affici fenfu infirmitaium noftraRt, fed tentatum per omnia, iuxtanbsp;fimilitudinemabfq�pct�. Altera eft, ut infuaperfona oftendercr,nbsp;quale fit regnum fuum,in membris fuis,dum adhuc in hoe feculo ut/nbsp;tam agunt.Multa em preclara fcripta funt de ps, qui Chriftum agno'nbsp;-fcuntj�C eum obedienf (ufcipiunt, Efaias ait; Venient ad te curui fili)nbsp;,eorum,qui humiliauerunt te, amp; adorabunt ueftigia pedum tuorumnbsp;o�s qui detraheb�t tibi.Ec Hieremias:In diebus illis faluabitur luda,nbsp;8lt; Ifrael habitabit confidcntcr.Has alias id genus promifsi�es pofnbsp;fent hl, qui cred�t in Chriftumficintenigere,perindcacfi Chi iftusnbsp;deberet in ipfis,in hoe corporali feculo tam potens efre,tamq^ fortis,nbsp;ut effent externa maicftatccundis hoftibus fuis formidabiles,nec ip^nbsp;fi fugerent unquam fuosaduerfarios,fed potius aduerfarp fuger�t ipnbsp;fos.Chriftus a�t d�nat hunc fenfum fua fuga,amp; cu neep difcipulus ficnbsp;fupra pceptor�,nccp feruus fupra dnm, fignificat, q? qu�admod� innbsp;fua perfona t� imbecilliseft, ut nunc qdem fugiat,poftea a�t capiat,nbsp;crucifigatur,amp; interficiatur,ica u�litnbsp;nbsp;in membris fuis tam imbeciP

lis eftcjUt aduerfarios fuos metu�t,�C fugiant,ac fi non fernper ab ip/ fis occidan�,tn neceffe habeant uel tand� mortis tyrannidem fubire�nbsp;Quare no admiremur in aduerfis,q5 non fentiamus extern� auxili�nbsp;Ochq� Deus no perdat aduerUrios uoftros fulmine,q; Chriftus n5nbsp;eripiac

* �OMILIAB i�XNNIS BRENTlf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tff

crlpiac nosadmirabnicer i manuaduerfariorutn, fed cogftcmus,(^ lt;ju�admodum Chriftus fuicinhocfeculoitnbedHisinfuaperfonai chri�iitni�gt;nbsp;ita �i� uclit adhuc in membris fuis imbedllis dTe.Sed quid f Numnbsp;hsBc imbedlliias Chriflied ppetuaC� Nihil minus,Qurmemuidc'nbsp;mus n�c infidias aduerfanon2 fiigere, poftea capi ac rnori,eum ufznbsp;debimus paulo poft,danfsima uidori� j morte rcportare,in coel :ft�nbsp;fublimitacem extolli, ad dexcram Dei federe,aco�a tam in c�lonbsp;in terra fibi fubijcerre.Sicuta�tnon fuit perpetuo in fua perfona im^-bedllisjita n� el^ ppetuo in m�bris fuis imbecillis.Sed feruabic ea ucnbsp;poten?,fic amp; opportune.Si c�mortui fumus,inqt Paulus, amp; c�uiue/nbsp;fnusji fufFcrimus,amp; coregnabimus. Et iteRttNol�Rz poliieuma e� innbsp;c�lis. undeamp;feruator� expe�amusdnmiefum Chrifl�,quitranf/nbsp;figurabic corpus no�f^ humilc,ut conforme reddat corgi fuo glorionbsp;fojecundum cfficad�,qua pote� fibi fubi)cereota Quare in imbecilnbsp;litateno�ran�func defigendi oculi in externa ref�t fpedacula, qu�nbsp;cum uideanc horribiliajollicitarenos folenc ad abqciendam omnemnbsp;fpem falutis,fed defigendi funt in maieflatc Chri�i,quam recepic fenbsp;cum omnibus i]s,qui in ipfum credunt, communicaturum. In�abac � lt;nbsp;autem Pafeha lud�orum, Si afeenderunt multi Hierofolymam � re/ * cnbsp;gioneantepafcha,utpurif�carcntfe. Hoc e� illud pafcha,qu� Cbri/- � �nbsp;�uspo�ea mortem fubrjjc� Non e� autem opportunum nec necef/ quot;nbsp;farium, ut hoc loco toiam luda�ci pafeh� rationem cxplicemus, quo'nbsp;Ifraelit� uefeebantur agno pafealu Dicamus tarnen quidam de purigt;nbsp;ficationCjCuius hic fit menrio� Nam in efu agni pafchalis,nullus dagt;nbsp;lut e� locus immundis et impuris,Habebanf a�t imm�di,qui �el n�nbsp;erant circumdfi,ucl tetigeraat morticina, uel laborab�t impuro morznbsp;bo aut fluxu,denic� c�trahebac immundides in lege Mofa�ca multisnbsp;�lqs rebus, quas non e� opus hoc loco c�memorare. Quod enim adnbsp;efum agni pafchalis attinei,arcebant ab eo indrcucifi, queadmodumnbsp;fcriptum e� in Exodocap.duodecimo:Si quisCinquit)circucifus nonbsp;fuerit,n� uefeetur ex eo. De alfjs a�t immundis fcriptum e� in Nu*nbsp;meris,cap,nono,Tanta em feueritate obferuatum e�,ut n� nifi mutinbsp;di uefeerentur agno pafchali,ut lex malueritcelcbratione fe�i pafch^nbsp;reqeere in fecundu menfem,^ ferre,ut immudis daretur locus in elunbsp;agni pafchalis.Et cum Ezechig tempibuscontingeret, uc ne in fecunznbsp;do quide menfeo�s mundi e�enc,nece�c habujtEzechias immudosnbsp;publica (xatioe expiareac fandlificare, Orauit,inqc fcriptura,procis �.Pzr4fcnbsp;Ezcchias dices, DOMIN VS bonus^piciabitur cundis.qui in totonbsp;cordereqrunt Dnm deu pati� fuoi�t,amp; non imputabit cis, qj minusnbsp;landificati funtiPoiro fanAiEcatio etpurificatioin lege fiebat uarrjsnbsp;�ritnonrjs.lncirc�cifusnece�e habebat drcuddi,Lcprolus,mudaba

turfacrificfjs Si afperfi�e fanguinis. Alij mundabantur aqua gt; ti�is.de qua eft in Numeri� cap decimo nono. Quod c� iia le habe^nbsp;ret in lege Mofa�fa,non eft nuncobfcuRt, qd fibi uelit,qj Euang* li*nbsp;fta hoc loco dtcit^multos ludgos afccdifte ante feft� palcbp ad HrFm*nbsp;ut fe purificaret, uidelket hocegerunt, ut ab immunditiafuis ritibuinbsp;fan(ftif(cati,redderent mundt amp; idonei ad uefcendum agno pakhcl�nbsp;Scd queadmodu efus agni pafchalis fuit cerimonia per le net ioftifonbsp;cas nec fantftificans uefcent^.ita nec extecnus ille amp; Molaicus ritus punbsp;rifkationis emundabat boiem cor� deo� Primum em h�c cerimotnanbsp;erattm ciuilis qdam mundicies,^ppter qua dabat ei, qui ante immunnbsp;dus iudicatus fuerat,locus in publica ecdefipc�gregaiione, Deindenbsp;ad�brabat uer� emundation�, qug fit per fid� jjpter fol� lefum Chrlnbsp;ftum. Vefci cm agno pa(chali,eft frui bnficfis Chrifti, qui eft uerusnbsp;agnus pafchalis.Bnfkiaa�t Chrifti funt,r�m�fsiop��Rz, iuftitia,nbsp;beratiojalus,ppetua uita amp; f�licitas qbus certe nemo frui poteft, ninbsp;fi fuerit antea purificatus amp; fan�ificatus.Sandifiiamur autem tribusnbsp;fiitSiltenia pcipuereb, Vnaert,agnjtiofordium,hoceft,p��R2 noftrotv.Ergo^nbsp;quomedofut qui aut pui�t fe mentis fug iuftitip famftos, aut impudenf pecc�t.necnbsp;uolunt JPpter p�� rephendi,fed defendunt ea, hi non (uni idonei adnbsp;efum ueri agni pafchahs,amp;n� ftuunf bnfjcqs Chrifti� Altera eft fknbsp;des in lefum Chriftum,qgt; ^^pter hune folum reputemur cor� deo iu/nbsp;fti,amp; mundi il fordibus p�c�t. Ergo, qui cont�nuntjefum Chriftu�nbsp;nec obediunt Eu�gelio eius, hi non funr pparati ad uefcendum agnonbsp;pafchali,hoceft, ad fruendum bnfkqs Chrifti. Tertia eft, honeftasnbsp;�itf ex (piritu Chrifti.H�c honeftas etfi per fe non fandificat ho�emnbsp;cor� deo,tn ubi eft uera fides in Chr iftum�tbi necefTario fequitur honbsp;neftas uit�,qug eti� deo grata eft propter Chrift�.Ergo,qui gloriantnbsp;nomine Chrifti, amp; tn pergunt confcelerat� uitamagere, hi non funcnbsp;idonci,otedantagnumpalchal�,amp;fruant bnficijsChrifti, Non eftnbsp;a�tunotth tempe agnofcendump(ftm,credenduminChriftum, �Cnbsp;uiuend� honeft^e,ac pie. Sed hoc eft oftkium nofttv, q? toto uirf nolt;*nbsp;ftr� tempe agendum er it. Quare totam�te in hoc ftudium incumbeitnbsp;dum eft,ut qcqd id eft ofFicq,diligentifsime faciamus,q det nobis lonbsp;cusinefuc�leftisagni.Sedreuertamuradludgos. Qujrebantergo,nbsp;Iefum,amp; colloquebant inter fe,in templo ftantes. Quid uidet uobis,

*, qgt; non uenerit ad diem feftumC Vt funt uaria ho�m ing�nia, ka oari� funtftudiaeoiv,quiqugrunt lefum. Ali)qugruntcum,nouitatisftult;nbsp;dio,utuide�t illum.qu�audiueruntmottuos exciiare,Aln,utprod�cnbsp;cum pontifkibus et pharifg is. Alii,ut hac occafione exprobrent popiinbsp;lo fu� acduliiatc,qui fennebjuit lefum effe uerum Chriftum� Ponticnbsp;fkes

Mot�lLlAB lO�NMlS .�HENTlt . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I�

ticis �m non (olum decreueratfe inierfe�uros lefum� fed ettS rant mandlat�,q iubeb�t indican\ubi lefus effet,ut c�prehenderetur�nbsp;Cum a�t kfus non ueniretad Hierufalem co tpc,quo altj, ante dientnbsp;feftum pafeh^, arripiuntoccafionc calumni�di cum, amp; fignificandinbsp;populo,qgt; non pofsit effe uerus Mefsias� Stant cm in templo, quafl ,nbsp;i� uici ffcntj�d dicunt: Quid uidetur uobis,�p non uenerit ad diem fcnbsp;ftumCHoc aut� uolunt diccre� QuidC Vos qui uulgo cftis, ereditisnbsp;huncicfum effe Mefsiafn,Sed ecceuobis eum,Metuiqfugit,latet,n3nbsp;audetprodircinluc�. Si effet uerus Mefsias,qspoffcteiobfiftcre?nbsp;qs poffel in eum manus inqcere^Didum enim eft de Mefsia. Dnabfnbsp;tur in medio inimicoR� fuone.Dnabitur si mari ufe^ ad marc� Coramnbsp;illo procident �thiopes,amp; inimici eius terra ling�t.Confondantufnbsp;�C defici�t detrah�tes a�g meg,operiarit c�fufione amp; pudore,qui qu^nbsp;runt mala mihi.Hgc amp; mPta id genus alia de Mefsia feripta funt.N�cnbsp;But� hic lefus metuit minas inimicoi^ fuoB2nbsp;nbsp;nbsp;qrit fibi falut� fuga,uc

manifefte apparcat,qgt; fuccumbat hoftibus fuis�Quare fieri non p�t^ ut fit uerus Mefsias. Habes fententi� cal�niatoRt.Sed cur lefus Chri/nbsp;Aus fecefferit antea ac fugerit, fuas habet, cafc^ iuftas amp; diuinas cauf/nbsp;fas, quanz n�nullas fupra cxpofuimus,hoc aut� loco cofiderand� no/nbsp;bis cft,q inique iudicct hic mundus de fa�is lefu Chrifti� Non po/nbsp;tcft in CO ullam imbecilliiaic fcrrc,necpoteft quic^ candide interptanbsp;ri. In alijs fuga periculoR� iudicat effe prudentialaudc digna� Hic,innbsp;quiuntjUir eft prudentifsimus,q, in tempore proripuerit fc � medio�.nbsp;Hic eft fortunatus, q� opportune euaferitmanus inimicotu fuor�. Ifinbsp;�efu a�t d�nat fuga periculoRz, amp; iudicatur effe argument�^q probe/nbsp;tur,eum non effe ueR2 Mefsi�. Quid hoc iudicio magis peruerfum^nbsp;Nam feriptura, que c�tionat de maieftate Mefsi�, ca c�tionatur cti5nbsp;de humilitate amp; imbecillitate eius�Que res manifeftior eftut de/nbsp;beat hoc loco mFcis explicari� Quod a�t Iefu Chrifto accidit,id� etiSnbsp;m�bris eius in hoc m�do accidere folet�Non poteft cm m�dusin hisnbsp;qui cred�t in Chrm,SC uer� pietat� profitent,ferre aliqu� imbecilli/nbsp;tat� aut leue aliqd errat��Si qd ab his rede aut mediocrif fit,obnoxi/nbsp;um eft calumnig, amp; rapit in pefsim� parte� Si qd errat,hic o�s excla/nbsp;marc folent,Hoccine eft ChriftianuraChoccine eft Eu�gclicumC'Itat^nbsp;cum mundus no folum ferat in fuis grauifsima qc^ fcelera,fed eti� d�nbsp;fendat,aut (i id non poteft,excufet ac extenuet ea,n5 poteft tn ferre itinbsp;profefforibus uer^ pietatis,uel c�mune erratum, uel eti� non iniqu�nbsp;fadura�Non eft a�tresmir�da,Hic cm mundus eft regnum Satan�^nbsp;qppe q� Satan fit huius mundi princeps. Vbi a�t Sat� dnatur,ibi n�nbsp;ceffehabetpfjmBasamp;graucs ferreafflidi�cs.Etfci�tprjjfepcrcgri/nbsp;nos in terris agere. Inter extraneos a�t fac�c inuenias inimicos* q UQ�nbsp;P. h'�

data Im, fed etiam arrepta occafi'one in te inuehantur� Quare,c� Iip? fit in hoc mundo pioR: conditio,debent fumma dare oper�,non ut innbsp;difcriminatim omnibus hominibus etiam imprjs placeanr ,fed ut re/nbsp;de faciat,ac dno deo fuo placeant �deinde fi errauerint alicubi, quisnbsp;enim eft,qui non peccetCconferantomne ftudium fuum ad rcfipiicetinbsp;dum,ut fiue Satan�fiue organa eius� imprj homines in ipfos uel cal�/nbsp;nqs.uel alijs iniurijs graHantur^diuinitus c�fcruentur.Sed audiamusnbsp;, , n�c�quodEuangelifta in fine huius capitis addit. Dederantaut Ponnbsp;, tifices amp; pharifgi pr�ceptum,ot fi quis co^ouiiTetyUbi effet, indica/nbsp;* ret,utcomprehender�teum. Quid ergo hoc prfceptoeffedumeft^nbsp;num comprehenderunt eu ante fuum tpsCNihil minus� Etfi enim lexnbsp;fus fecefsit in ciuitacem deferti, tarnen uerfabatur in ea nec ociofus,nbsp;nec obfcurus.Concionabatur,�debat miracuia,quemadmodum aiijnbsp;Euangeliflg teffantunPoff, redit ad Bethani�.lngreditur urbem Hienbsp;rofolymam afello^Encituendentes amp; ementes � templo.Contionaturnbsp;in templo. Ac poff cxrjffet urbem, iterum reuertitur in eam,amp; editnbsp;tandem in ea agnum pafcbalera publiceamp;libcre,necquifquam cff,nbsp;qui manus in eum inficiat,amp; comprehendat ipfum, donee tempus iPnbsp;ludaduenit,quoda Deo conftitutum erat� Vides igitur mandatumnbsp;Pontificum fuiffc uanifsimum. Hoc autem dupliei nomine obferuannbsp;dum cff�Primum,ut fimus forti firmo animo in minis aduerfario/nbsp;rum.Si quis enim Chriff i membrum eff ,tant^ curg eft D eo, ut aduernbsp;fart) ne pilum quidem capitis eius mouere pofsint,nifi acceperint ponbsp;teffaiem DOMJNO. Non datur autem eis poteffas a domino, innbsp;pios,nifi fi eogitet magna pijs beneficia conferre. Quare minf aduernbsp;(ariorum non funt metuend^, fed potius metuendum amp; cauend� eff,nbsp;ut aduerfus DOMINVM non peccemus/edinuocationeeius per/nbsp;gamusamp;perduremus� Deinde prodeff hoc diligenter cognofeere,nbsp;utcompefcamuscupiditatem interendimalahominibus� Ponamusnbsp;enim hue in medio hominem, qui cogitatmalisafficere proximum

quetibi ipfi perniciofum laborem fufeipias. Aut enim Deus non* dum ftatuit mala feu aduerfa proximo tuo immittere � Quis igitur tunbsp;es,qui poffes obfiffente Deo jsximum affligereCaut Deus flat uit adxnbsp;uerfa proximo tuo immittere. Accident ergo ei aduerfa cti� fine tu jnbsp;coopacione,Quod ff autem tu prgterea manu warn admoues, 8^ proxnbsp;imo contra leg� Dei malefacis,nihil certius eff,^ qgt; malu tand� in tenbsp;recidat. Voluit deus unigenitu fili� fuum cruci amp; morti obrjccre .Prgnbsp;buer�t autfe organa ad hancre pficiend� Pontifices acpharifei,tdcpnbsp;ex impietateamp; inuidia erga filium Dei.Quid ergo fa�um eft C Cruznbsp;ciffxus quidem eft �C morcuus filius Dei, fed hie euafit cruce amp; mor/nbsp;tern magna maieftate^illi aut coniedi funt in perpetuana morte amp; in/

fctnuffl. Voluit Deus affligere Dauidem. Cui rei perfid�nd^pbuit fefe organ� Abfalom filius eius,qui amp; patrem � regno expu lit. Quidnbsp;lt;rgo fadum eftC Abqc quidem Dauid in exilium, fed paulo poft re* ;nbsp;uerfus eft in regn u magna gloria. Abfalom a�c pependif. De impqsnbsp;malcfadoribus dicit PfaImus:�cccpd�res intcndcr�carcum,parau�nbsp;runt fagittas fuas in pharetra^uc fagittent in obfeuro redos cordc:Sclt;nbsp;quiiuraute. DOMlNVS pluet (uperpdores laqucos,Ignis �C ful/nbsp;phur amp; fp�s procellaf�t pars calicis eorum. Et iterum de malcfador�nbsp;dicitur.Ecce patturit iniuftitiam,coneepicdoloremjet pepcrit iniquinbsp;taiem.Lacum aperuic ct effodit eum,amp; incidit in foueam quam fecir�nbsp;Conuerrecur dolor in caput eius, amp;jnuerticem ipfius iniquitaseiusnbsp;defcendcu Quare abftineamus manus ab inferendo malo proximisnbsp;tioftrisjftudeamus a�i eis bnfacere,ut nobis uicifsim benefiat per Ic/,nbsp;fum Chriftum DOMIN VM noftrum,qui eft un� cum p�tre amp; fpi*-ritu fando Deus benedidus in fecula, Amen�

1 �.PE Sc multu concionatus eft Cbriftus difcipulis fd js, qj eftetin Hierufalem,urbe,prophetaR� c�de illuxnbsp;ftri,crucemamp;mortem fubiiurus. V�nitemin bundnbsp;mund�, non ut ageret externum Monarch� in terra*nbsp;nee utiucundam uita ducerec in carne,fed ut fufcepianbsp;bumana imbeciilitate*affiicerct morte,quo expiarec pda noftra� amp; re*nbsp;conciliar� nos c� deo patre fuo� Poftq igit hi fefti dies pafche,qbuanbsp;diuinitus conftitut� crat,ut Chrus filius dei interficeret * appropinxnbsp;quar�tjufcipit fua fponte profedioem ad urbem Hierofolym�,ut uOnbsp;luntati amp; uocationi dei patris obfequeret. Ac fecefsit quid� antca nonbsp;nun^,ct ftjgit aduerfarios fuos* n�c a�i inci pit fefe ultro eis ofFerre,nbsp;utpal� fignificet/enon fugifTeanteaimpiometumortisJedpiaprunbsp;dentia declinaffe pericula.lefus ergo ante fex dies pafch^ C hoc eft fex �nbsp;djebusantepakha^uenitBcthanianij ubi Lazarusfweratmortuus, *�nbsp;quefufcicauita* mortuis. Hcc eft ilia profedio uerfus urb� Hierofoxnbsp;lym�jin qua piofedione lefus manifeftecotionatus eft�difcipulis fuxnbsp;is,quefibi Hierofolymis eftent eueniura. EcceCinquit) afeendimusnbsp;Hicrofolym�^�d filius hois iradetur principibus facerdot� et fer ibis,nbsp;Bd c�demnab�t eum ad mort�,Si tradetli ilium gentibus^Sd illud�t ilnbsp;h,amp; flagellabunt e�,6d infpuenr in illum,Sd occident e�,�d tertia dienbsp;�^efurget.Eifi a�t difcipuli h^en� iotelligeb�t,tn quia fcieb�i pceptonbsp;r� fu� in magna effe inuidia apud P�tificcs,ac i� uulgat� efle a' Ponx,nbsp;Uficib.cdid�j�t c�phenderctjequebanc e� paucfadijUi Marcus aitj

8t magno ti�morepcrculfi. Primum Jgit, uides in difcipulis cxemplu human^ imbedliitatis �C incredulitatis. Difcipnli enim agnofcebancnbsp;hunc lefum,pro uero Mcfsia, habebanc promifsiones eins, Ve�ri c/nbsp;ciam pili capitis omnes numerati (unt, Pt.Qui in me aedic,n� p�rit,nbsp;fed habet gternamuic�,fciebantmiraculaeius,fuerantantea fppe, innbsp;periculis marisiamp; in fame mirabiliter feruati,attamen funt tam imbenbsp;cilli animo^ut fequantur quidem lefum uerfus urbem Hierofolym�,nbsp;fed magna trepidationc. Quid eft,qgt; non fint fortioresC In promptunbsp;caufTa eft^quia non ponunt fibi oboculos contiones Chrifti, non ternbsp;tiiudin� promifsionum etus,non miraculaeius^non ueritat� Proph^nbsp;ticorumdi�oRjde Chriftojeddefigunt amp;intendunt animos tantnnbsp;in minas amp; edida Poniificum,amp; in pericula,qug Hierofolymisuidenbsp;bantur propter Chriftum ipfis euentura� At em fi quis forti animo,nbsp;ut debemas,uocationem Dei fedari uoluerit gt; non e� ei refpitiendnnbsp;in humanas minas, amp; externa pericula, fed in diuinum uerbum,qnlt;*nbsp;ambulanti in uocaiione Deiomneccele�eauxiliumpromifTum e߫nbsp;Inuoca mcjinquit, in die tribulationis, �i. eruam te,amp; honorificabisnbsp;me.Quod fi quis aut uoluerit metuere pericuia,metuat magis grauigt;'nbsp;ora c� leuiora. Ne mecuatis, inquit, uobisab his, qui occiduntcor/nbsp;pus,animam a�t non poffunt occiderc, fed metuiie magis ilium, q�^dnbsp;poteft amp; anima amp; corpus �dere in gehenna. Deinde hab es in Chri/nbsp;fto cxemplum diuin^ clementip. Difcipuli merebantur propter huncnbsp;imp�rtunum metum non reprehendi tantum, fed ctiam abi)ei, Chi i^nbsp;�us a�t tolerat imbecillitatem eoB2 clenaentifsime,ut pfpieue docear,nbsp;fe no uenifle in h�cmund� lt;ppter fanos, fed wter infirmos,idcocpnbsp;non debemus ininfirmitatibus no�risatm delpondere,fed qu�to msnbsp;ior eft infirmitas,tanto certior nobis (alus per Chri��fperandae߫nbsp;� * Fecerunt a�t ei ccen� ibi,8d Martha mini�rabat, Lazarus uerounusnbsp;� * erat de numero difeumbenti� cum eo. IteRz commendac pietas Qi ho/nbsp;fpitalitas duaRz fororum,Marip ac Marthg amp; fratris caRz Lazari, er fnbsp;ga lefum Chriftum, Nec recenlenc nota eorum ociofe. Marthg tribuinbsp;tur mini�eri� menfg,pro ueteri eius folliciiudine.Lazarus c�memonbsp;ra� inter difcumbentes,ut riirfus admoneamur de ueritate miraculi innbsp;ipfo^diti. Lazarus em n� euanuit ex oculis hoim po� excitation� einbsp;US,fed uixit fup�e� ecclefi^,exercuit uera opa uitp,edit et bibit c� alrjsnbsp;hoibus,utmanife�e cognofceret,qj n� fuerit fpe�Rz, fed uerea mornbsp;te excitatus.Rcliqu�igiteft,q5C�rairacul�inLazarogdit�,ficceri�nbsp;ac ueRZ miracul�,do�rina etic� lefuChrifti, qui hoc miracul�pdidn,nbsp;litcerraacuera.Mariaautem iororMarth� �i Lazari pcipuas habetnbsp;partes in coena, qpp� cp propter fad� eius h^c ccena ab tuangehftanbsp;, , commemoretur� Maria crgoaccepitlibram unguenti nardipiftic�nbsp;p* cciofg

praeciofe amp; unxit pedcs Iefu,amp;f excerfit capillis fuis, domus autem im! � * pictaeftex odore unguenti. Non difputabimus nunc. Verum h�c **nbsp;undioaliafuerit,qua'mea,qugA Matth�o8lt; Marco defcribiturininbsp;domo Simonis leprofi i�tfla. Rem ipfam confiderabimus, Gentilici^nbsp;us mos eratjhoneftis hofpitibus pedes lauare. Ex quo illud Pauli eft, Vtittbuftreinbsp;quod de uidua fcribit.Si fuit hofpitalis,fipedes fandorum lauft. Sicnbsp;amp; ChriftuSjCum fignificare ue]lec,fe difcipulos excepifte quaff hofpinbsp;CIO,amp; cupercipfis miniftrare,kuit pedes eorum. Itacp Maria forocnbsp;Lazari,poftquam excepiftet lefum Chriftum hofpitem longe omni-*nbsp;urn honeftifsimum, non ufa eft uulgari aqua ad kuandos pedes eius,nbsp;fed ut tcftarctur fumm� Si ardentifsimum amorem fuurn erga lefum,'nbsp;pro aqua utitur unguento optim� nardi, quod habebat inter pr�ci/nbsp;pua fua repofitum. Valebat enfm,ut poftea fequiturjtrecen/nbsp;tis fer c denarfjs,hoc eft,fi ad noftrum nomifma conferas,trigfnta fepnbsp;tern aureis Rhenanfs.Huic tarn prpciofo unguento non pepercic Maznbsp;ria,fed eftudit ipfum uelut aquam in pedes lefu, ad quos extergen/nbsp;dos pro linteamine ufa eft fuis ipfius capillis, ut hoc fpedaculo decknbsp;raret quanta fide Si beneuolentia lefum ampledleretur. Oritur ergonbsp;difputatio de hoc opere Mari�, Vtrum fit opus bonum, an malununbsp;Suntauiem hiediuerfge fententi�. Nam ludas Si nonnulli ali) prorlt;nbsp;fus damnant hoc opus.Sic enim fequicur. Dicit ergo unus ex difeipu/ * �nbsp;liseiusjudas Simonis Ifchariotes, qui erateumproditurus. Quarcnbsp;hoc tinguentum non uenqt trecentis denarrjs,Si datum eft egenis ju/ * �nbsp;das feniic improbe fadum, mulier tarn pr�ciofum iinguentum in * �nbsp;pedes lefu effudcric. BtadditcaufTam. Deus pr�cepit, ut iuuemusnbsp;pauperes. Potuiffet autem hoc unguentum uenundari magno. Si da-snbsp;ri pauperibus.Quod certe multo utilius,6i Deo gratius fuiftet,^ �p,nbsp;ta temere eft in pedes Si terra efFufurn. Quid uidet pofte religiofiusnbsp;dicic' Et quis negat pauperibus effe benefaciendumC Sed ludas omninbsp;fcelere coopertus eft.Primum enim impie abutitur nomine paupeRz,nbsp;imo prgeepto Dei de pauperibus,ad tegendam Si uelandam cupidita , �nbsp;tern fuam.Sequitur enim.Dixitautem hoc,non q? pauperes illicurae jnbsp;cffentjfed quia fur erat,acmarfupium habebat, caqpqu� mitteban/nbsp;tur portabat. Exemplum lud� fequuntur hi magiftratus ac officiales ,nbsp;qui nome rcipub.prgtex�t fug uel inuidig,uel auaricig,uel tyrannid�nbsp;bequunt Si hoc cxempl� Pontifices Euangelrj pfecutores,qui prgtcxnbsp;unt nome Chrifti, fug ambiti�i Si impietati, ac dicunt fe querere tninbsp;gloria Chrifti,c� interim in hoc folum ftudi� incombant,ut fu� digznbsp;nitatem impofturis partam tueantur. Hiautem,unofacFouariaSinbsp;horrenda peccata defignant,Peccant em uel ambitione, uel inuidia*nbsp;uelforto,uellyrannide� Et peccant blafpheraia nominis aut yerz

bi dei, q, abutantur nomine aut uerbo dei ad operculum pcccati fui. Deinde ludas prodidit fordidum fuum ingeniu,qgt; exiftimat hoc de/nbsp;mum efle honeftum,quod cft qftuof�m.Potmt,inquit,hoc ungncnquot;nbsp;tum uenundari trecentis dcnarqs.Ergo fentit pecuniam parare,pr�cinbsp;puam cffe honeftatem ucilitatem.Iudam i'mitantur hi,qui inter opinbsp;fices aut negociatores non curant,^ piam negotiatioera fed cp que/nbsp;�uofam fectentur.Imi'tantur amp; hi ludam qui inter ftudiofos bonaRsnbsp;artium,deferunt ftudium facrarum literarum, amp; fectantur alia ftudianbsp;bac tantum caufla,qgt; uideant facras literas efurire �C algerc, alia autcnbsp;ftudia facere magna compendia.Hi funt uerc fterquilinia,qui ne cumnbsp;honeftis quidem Bthnicis conferendi funt. Honeftas enim no cft mcnbsp;tienda pecuoia,fed ut Ethnici loquuntur,uirtutc,ut nos autem loqui-*nbsp;mur,uoluntate dei,legeamp; uerbo dei. Praeterealudas committitfur/nbsp;tum.Fur,inquit, erat,ac marfupium habebat, eacj que mittebantur,nbsp;portabat.Qui autem furatur publicam pecuniam, eure fug demanda/nbsp;tam,non committit fimplex furtum, fed peculatum, ac facrilegium.nbsp;Adhgc ludas eft ingratus Cquid autem uitio ingratitudinis aut mai�snbsp;aut turpiusTJ)in dominum ac prgeeptorem fuum. Accepit enim mul/nbsp;ta amp; magna benefitiaa lefu Chrifto.Non commemorabo iam illa benbsp;ncfitia,qugfunt ludg cum alfjs hominibus c5munia,uidclicet, q? pernbsp;Chriftum fit homo creatus,amp; ha�enus in uita coferuatus, fed de hisnbsp;dicam, qug Chrift�s in minifterio Euangdrj in ludam contulir. Eie/nbsp;git eum in Apoftolum fuum^ Dedit ei donum gdendorum miraculonbsp;rum.Commendauit ei tan^ diligentiori curam fifci.Egeftas eius,bcnbsp;� nefi�o Chrifti hadenus fuftentata eft. Qug enim conferebantur in finbsp;fcum,quo Chrift�s amp; apoftoli ufi funt,ea non propter Iud�,fed pro/nbsp;pter Chriftum conferebantur. Ec tamen,c� tot benefitfjs fuerit � Chrinbsp;fto affefluSjtantg eft ingratitudinis, ut non poiRt �quo animo ferrenbsp;ia�uram aliquot aurcorum numorum,qui in Chriftum imp�deban/nbsp;tur.Non diftirnilis �ngratitudo eft liberorum in parentes. Etfi enimnbsp;parentes educarunt liberos magno labore amp; fumptu, ac etiam eloca/nbsp;runt honeftejiberi tarnen folent aliquoties tam ingrat! efte, ut in pa/nbsp;rentes ggritudine amp; fenediute grauatos,ne paucorum quidem argen/nbsp;tcorum fumptum faciant. Eademfere ingratitudo eft populi erga fu/nbsp;um magiftratum. Nam quicquid populusfacultatum poflider, hocnbsp;poiTidet benefitio quidem dei,off�cio aucem magiftratus, qui tueturnbsp;publicam tranquilliiatem. Sed uide populi ingratitud�nem. Si quidnbsp;conferendum eft ad publicam neceft�tatem, ibi non audias ni fi mur/nbsp;mura, conuitia amp; maledida. Quid dicam de ingratitudine Ecclefiaenbsp;erga fuos miniftrosCMediocres (une opes ecclciiaftice, qug adhucre/nbsp;iiqug funt.Ex his,fi rainiftris,quorum officio cceleftia nobis bona dinbsp;uinitus

HOMlL�Ae ��ANNtS BR�NTIf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HJ

uinnus confcrunturj altquid ad fuftent�dam ipforum honcOatcitt iiU merandum eft^c�tinuo uociferari fol�t,Quis auarior eft facn'ficulis�*nbsp;quiscupiditatemeorum expl�fepotcftc' Sed intcrim, q ficminiftrosnbsp;ccckfig accufatit auariti^* iti hocpr^cipue ftudium inc�mbcre uiden/nbsp;tur,ut ipfi eccleftafticis opibus fruatitur.Exillimas ne Dominum D�nbsp;um noArum tantam ingratitudinera impune laturumC Non fcrct,rt3nbsp;ferct, inquam. Domus mea, dicit Dominus Zpbaoth,def�rcanbsp;uos unufquifc^ feilinatis in fuam domum,propter hoc fuper uos pronbsp;hibiti funt cceli ne datent rorem, �C terra prohibita efl, ne daret ger?nbsp;men fuum * amp; uocaui (iccitatem fuper terram, fuper montes,8^ fupernbsp;triticum,amp; fuper uinum 8� fuper oleum,et qugcunc� profert humUSjnbsp;amp; fuper homines amp; fuper iumenta� 8^ fuper omnem laborem m�rtugt;'nbsp;um� De peccatis quidcm amp; fceleribus ludg hadenus. Sed priufqua dnbsp;fententia lud� ad exponendam fententiam Chrifti uen iamus * n� eftnbsp;prgtcreundum,qdin eaundione, quam alq Euangeliftg defcribunt,nbsp;fignificctur non �udam tantumiUerumetiam alios difcipulos indignanbsp;tos fuifre,amp; de efFufione tam prcdofi unguenti uociferatos: Adquidnbsp;perditio hgcC Verifimile igitur eff,quod unus ludas initio de cftufionbsp;ncunguentijhocquod diximus clamauerit, alf) autem n�nulli clamonbsp;rc eius excitati funt*ut �C. ipfi indignarcntur.Hoc illud eft, quod Sa*nbsp;lomon dixit, \7nus pcccator, perdit multa bona, ficut mufcg mortuagnbsp;perdunt fuauitatem unguenti� Ali) enim difcipuli per fc quidem be/nbsp;ne confuluiifent eftufionem unguenti, Sed quia habent in contuber/nbsp;nio fuo Iudam clamatorem amp; calumniatorem, ft �t amp; ipfi damatoreSnbsp;6e calumniatoresjlccundum id qd uulgo dici folet : Si iuxta da�duninbsp;habitaueris,fies amp; ipfe daudus. Fugiamus igitur contubernia malo/nbsp;rum,ne fimilcs ipforum coniagione efficiamur, Quod cum ita fc ha/nbsp;beat,audiamus nunc fententiam Chrifti de op�r� Mari� Dixit ergo lt; lt;nbsp;lefus:Sine illamdn diem fepulturg meg feruauit iftud.Pauperes enim ,nbsp;fcmperhabetisuobifcum.meuerononfempcr habcfis. Longe alianbsp;eft fentctia lefu Chrifti,cp ludg Ifchariotis,dc op�re Marig� Hic enimnbsp;uocat opus perditum, lefus autem, Bonum,inquit, opus operata eftnbsp;ergame. Etadditcauflam:Indiem,inquiens,fepulturemegferuauitnbsp;iftud,hoc eft,ualde opportune eftiidit in me hoc unguentum.Ego e/nbsp;nim paulo poft moriar amp; fepeliar�Solenne autem eft, ut mortui con/nbsp;daniur aromatibus. Sic enim poftea feribit loannes de lofeph amp; Ni/nbsp;codemo, AcceperuntjinquienSjCorpus lefu, �C obuinxerunt illud lintnbsp;teis c� aromatibus,ficut mos eft ludgis fepelire.Quod ergo alfj mor/nbsp;tuis impendunt,hoc Maria mihi adhuc uiuo impendit, ut fignificetnbsp;me non diu uiciurum in hac terra, fed breui moriturum, amp; (epdiertnbsp;dutn�Quantum obfecro fumptus infumptum eft,ia(n inde a' tempor*nbsp;�

bus patriarcharum in facrifitia boum, ouium, caprarum,agnorunl�� amp; aliarum rerumCHgc fucrunt fuauiffimus odor coram deo, non pronbsp;pter boues ipfos aut capras,fed propter mortem meam, quam adura/nbsp;brabanuSi autem facrifitia,que tanto fumptu coftiteruntj fuerunt bonbsp;na opera,propfcctea q� figriiftcarent meam mQrtem,cur non �d hgc uflnbsp;dio Marig inter bona opera numeraretur�cum fignificet me fepelierlnbsp;dumǒQuid ergo dicemus'TSi omnia ea font uerc bona opera* qug adnbsp;timbrant paff�onemjmortem 8C fcpulturam Chrifti magnam babe/nbsp;bunt laudem hypocrite in Chriftianifmo,q) inftituerint tot caerimo/nbsp;nias, quibus totam hiftoriam pafTionis Ghriftl fpedatoribus ob ooinbsp;los pofoeruntCSculpferunt imagines,propofoerunt picturas, inftitunbsp;erunt ueftes Miflaticas,ordinarunt pulfos companarum, fecerunt etinbsp;am publicos Iudo$,quos uocarunt,pafcbales,et multa alia,quibus uonbsp;lueruntpaffionem mortem 8d fepulturam Ghrifti adumbrare. Di�'nbsp;mus ne ifta omnia efle bona opera, �d deo grataCSed longe alia eft ranbsp;tio horum operum,^ undionis Marig, Primum enim ante mortemnbsp;Chrifti adhuG erat tempus umbrarura,�d typorum.Nunc aut, poft^nbsp;Chriftus mortuus eft amp; reforrexit,ac diuuJgauit Euangclion fuum innbsp;totumorbem terr�,non eft amplius tempus umbrarum, fed clariftPnbsp;mg amp; manifeftiffimg ueritatis. Nox abqt, dies aute appropinquauit;nbsp;Quare, fi quis ea,q in Euangelio Chrifti reuelata font, nouis amp;a� fc'nbsp;jpfo cxcogitatis cy pis ac figuris intelligcnda proponat, is magis obgt;nbsp;(curat ea, illuftrat, ac Soli clariftime lucenti nubes fuas Sdnebulasnbsp;opponif� Deinde Maria fecit opus fuum ex fomma fide �d caritate �nbsp;quam habuit erga lefum, Gredidit enim eum effe Ghriftum feruato^*nbsp;rem fuum, �d q? propter ipfum folum confequatur ueram falutem, �nbsp;deoc^ complexa eft ipfom,ut honeftilfimo, ita etiam ardentiffimoa/nbsp;more. Quern ut palam declararet,nonpepercit preciofiftimo foo un/nbsp;guento. Hypocritg autem non faciunt fua opera ex ucra fide in Chri/nbsp;hum,Ced poiius contra fidem in Ghriftum, Faciunt enim e3,non qgt;nbsp;ciedant folam Chrifti mortem effe expiationem peccatorum, 6d mcrinbsp;turn uitg gterngjed q? fentiant,hgc foa opera,qug ipfi faciunt, cfte tannbsp;ti meriti coram deo,uc expient peccata, �d impetrent seternam uitam�nbsp;Hoc autem eft contra fidem in Ghriftum, Quare opera hypocritaRznbsp;haudqua^ conferenda font cum opere Marig.Nam hgc demum fontnbsp;deo grata opera, qug ex ucra fide �d caritate non fimulata proficifcunnbsp;iur.Cgterum,poftquam Chriftus oftendit opus Mariae eue bonum,nbsp;8d fibi gratum,refutat etiam rationem lud�. Dixerat hic:Potuit darinbsp;pauperibus, Chriftus uiciffimrefpondet: Pauperes femper habetisnbsp;uobifcum,0d quandocuncp uolueritis,poteftisillisbenefaccre,meuenbsp;ro non femper habetis.QuidC An Chriftus,n� eft caput fog eccleiic,nbsp;�ifem/

ct Temper cum ecdefia ufcp ad confummatione fecuIiCCur ergo dicftgt; We non femper habetisCNon fubducic fe bis ucrbis � fua ecdefia,fednbsp;uaticinatur de mortefuayecfignificacfe in earn gloriam ingreHiirum�nbsp;in qua nullis corporalibus officqs, ficucin haccorporali uita, indigenbsp;�t Proponic ante prgdpuc tria his uerbis obferuandSt Vnom cft,cpnbsp;cum approbat fadum mulicris,amp; didt, Mc non femper habetis,figznbsp;nificet,hoc ofRcium ncc importune,nec iniufte in iplum coUatum ef-*,nbsp;fe.Quis enim cft,qui haccucrbadicit^ME,inquit,non femper habe/nbsp;tiSiQuem autem me eflc didiciftisc�quem mc eiTc creditisCDocui mcnbsp;eile uerum Chriftum, Si confirmaui hoc miraculis. Ac uos nunc iianbsp;creditis. Quid autem eft de Chrifto fcriptumC Et qug o�icia Chriftonbsp;debentCReges Tharfis,inquit Pfa!mus,amp; infulg munera offcrent,rcnbsp;ges Arabum 8d Saba dona adduc�t. Et adorabunt eum omnes reges,nbsp;omnes gentcs feruient et Ac moxzEt uiuet amp; dabitur ei de auro Ara^nbsp;bif,Et Efaias : Omnes de Saba uenient, aurum 8d thus dcferentes, 8dnbsp;laudem DOMINO adnunciantes. Si reges honorabunt Chriftumnbsp;auro, uf dedarent fuam crga ilium beneuolentiam SC obedientiam.nbsp;curreprehenditurmulicr, qgt; honoret Chriftum unguentoTPfalmusnbsp;dicit de Chrifto: Poftula � me amp; dabo tibi gentes hereditatem tuam,nbsp;amp; poflefsioncm tuam terminos terr� Eciterum; Omnia fubiccifttnbsp;fub pedibus eius, oucs amp; boues uniuerfas, infuper amp; pec�ra camptnbsp;Si Deus fubiccit fub pedibus Chrifti fui o�s creatui'as c�leftes �d ternbsp;rcftres, quomodo peccaflet mulier,qgt; fubieceric iub pedibus eius unnbsp;gucnt�, quant�uis preciofum�'Quarc qui d�natopus mulieris,is autnbsp;non credit me effe uerum Chriftum,aut ficrcdit,longco�m cft ingranbsp;tifsimus amp; impud�tifsimus, Alterum cft,q) Chriftusdoceat his uernbsp;bis, dare eleemofynam mendicis, quos ludas nomine paupeRt intelnbsp;ligit,non efte tantum bonumopus, fed mult�tiam alia efte bona 0/nbsp;pcra.Pauperes,inquit,fcmper habetis, me autnn non femper habe/nbsp;liSjhoccft, Voloquidem�dipfe, utpauperibusbcnefaciatis. Nonnbsp;eft aucem exiftimandum,qgt; is tantum faciat bonum opus, qui mendinbsp;CO largitur unum aut alter�obolum� Scd funt infinita alia turn fidci,nbsp;tum caritatis opera,qu^ pro uere bonis opcribus habenda funt Abranbsp;ham inuitauit in domum fuam tres peregrinos uiros, amp; inftituit eisnbsp;conuiuium minime fordidum. QuidC num occines ei,hunc fumptunbsp;�mpcndcnd� fuiffe pauperibus;'At hgc Abrahg hofpitalitas fuit Deonbsp;gracilsima. Parauit poftea Abraham amicis grande c�uiuium in dienbsp;sbla�ati�is filq fui� Quanto putas fumptu hocconuiui� conftitifteCnbsp;Cur non expendit in pauperes�* at habiiit etiam pauperum rationem,nbsp;amp; fuit hoc conuiuium, opus caritatis acciuilitatis. Non probanturnbsp;conuiuia prgtcr modum fumptuofa, fed commendatur caritas Si. ho/

�N CApr� x!i. �r�Ns; ioann�s� neft�s.Pfligcs,mquK lex, proxim� tu� fiait teipfum. Quare non f�nbsp;tm iudicandum eft bonum^cum unus amp; alter numus numera�ur m�/nbsp;dico.fed bonum e(i,quocun(� fecundum fententiam uerbi Dei declanbsp;rauerisueram tuam fidem erga Deum, S^fynceram caritatem erganbsp;proximum.Poftremo docet amp; hoc Chriftus q? uerg pietatis fit,nonnbsp;tam abfcniium pauperum, cp pr^fentiumamicorum rationem habegt;nbsp;re.Videcnimmihi pr^oftcrara pietatemludc� Ecfi enim paupcresnbsp;non erant ei oir�, tarnen fingamus nunc eum hoc egiffe, ut paupereSnbsp;iuuentur,quid eft,q) maiorj ei curg fint pauperes abfcntes, amp; adhucnbsp;ignoti � pr�fens optimus amp; notifsimus amicus ac preceptor;' Idemnbsp;faciunt hi diuites, qui malunt in�ituere publicas eleemofynas, qui**nbsp;bus iuuentur pauperes pod quinquaginta aut centum annos futuri,^nbsp;iuuare pr^fentes fuoscognatos aut amicos,qui nunc hoc tempore degt;*nbsp;gunt uiiam in ege�ate�Suot alfj,qui pr^textu iuuande ecclefi� iniliulnbsp;unt publica ftipendia, qui bus alantur adolefcenteSjUt in (utui^ ad eo*nbsp;clefiamautrempub. acc�dant, interim autem finuntprgfcntespan�^nbsp;res�dmini�rosecclefiarum efurire amp; algere� Magna quidem rationbsp;habenda eft piorum ftudiorum, Curandum etiam eft,ii fieri pot�ft*nbsp;ut amp; pauperes poft futuri habeantfua alimenta, fed prghis n�glige^nbsp;re prgfentesjhoc deraum dignum eft reprehenfione. Nam quemad/nbsp;modum Chriftus ad ludam dicit,Paupcres femper habebis, me autcnbsp;non femper habebis,ita ad hos pr^pofterefollicitos dici potcft,PaUlt;nbsp;peres amp; ftudiofi femper erunf, cognati autem tui amp; amici, ac prgfenz.nbsp;tes miniftri ecclefi^non femper tecum erunt. Quarc danda eft opera^�nbsp;ut noftrum in pr�fentia officium faciamus, quod etfi compleditur exnbsp;tiam curam pofteritatis, tarnen maxime omnium exigit,ut td non prgnbsp;iermittamus,quod primum,ac fumme eft necef�arium� Imitemur ex/nbsp;emplum Marig:DomuR,inquit Euatigelifta, impleta eft ex odore unnbsp;guenti.Vnguentumeftbonafama. Salomon ait: Melius eft nonrennbsp;bonum,^ unguenta preciofa. Viuamuspie amp; honefte,ut fimus bo/,nbsp;nus odorChrifti,quoodore domusecclefi� itaimpleatur,utetiamnbsp;bi,qui foris funt ad ecclefiam inuitentur.Pergamus obedire uocatio/nbsp;ni Chrifti. Non deterreamur � noftro ofRcio calumnqs fycophanta/nbsp;rum.Calumniatus eft Mariam ludas,Sed Chriftusd�fendit earn gra/nbsp;uifsime. Defendemur amp; nos cor� uniuerfa aeatura in ccelo amp; in ter/nbsp;ra,fi modo normam uerbi Deipic�^conftanterfedemurper lefuntnbsp;Chriftum OOMIN VM noftrum, qui eft una' cum p�tre �C fpiritt|nbsp;fando Deus benedidus in fecula, A men�

VOD Chriftus ad ludam dixit Pauperes fempcr i habcbis,me autem non fcmper habebis,fic didutnnbsp;uidetur, pcrindeacfi magis comendaretur fuper/nbsp;uacanensfumptus,^ neceiTaria elcemofyna. Scdnbsp;Chri�us r�fut�t his uerbis prgpofteram curam lu/nbsp;dg,amp; docet,magnam quidem rationem habendamnbsp;�nepaiiperum, interimautem non pr^ermitt�nda cffc alia officia,nbsp;quibus declares ueram fidem tuara crga Chriftutn feruatorc amp; (yn/nbsp;Ceram caritat� ac gratitudinem erga fummos amicos, Nam cum Cbrinbsp;ftus ali�s iubet adolefcentem Facultates fuas ucndereamp; dare paupcri/nbsp;bus,ut habeat thefaurum in coElo,acIaudatpietatcm Zachfi,qui recinbsp;piebat fedimidium bonorum fuorum pauperibus daturum, perfpi/nbsp;cue fignificat, q? pauperes debeanc nobis magng eiTc curg. Dicamusnbsp;igit nunc qu^d� de eleemofyna,qua pauperes iuuantur, uc admonea/nbsp;niur de officio noftro,amp; excitemur ad pr�ftandam obedienti� diuigt;nbsp;ng uocationi. Non inftituam autem nunc contionem,in qua doceam,nbsp;qp danda fit pauperibus eleemofyna ? Quid enim ex fcriptura facra, Bkemofyninbsp;quid ex pieiate Chriftiana notius eft, pauperes effe noftra eleerno/nbsp;fyna alendos�* Efaias dicit: Frange efurienti panem tuum,egenos uaznbsp;gofc^ introduc in domum tuam, cum uideris nudum open eum, amp;nbsp;carnem tuam ne defpexeris,Chriftus ait: T u cum prgft|ibis eleemofynbsp;nam, nefeiat finiftra tua, quid faciat dextra tua, ut fit tua eleemofynanbsp;in occuli�,amp; pater tuus, qui uidet in occulto, redder tibi in propatu/nbsp;I0� Cum ait:Patrem redditurum eleemofynam in propatulo, manife^nbsp;fte fignificat,eleemofyn� deo plurim� placere,ideocp liberaliter eflenbsp;dand� loannes fcribinQui babuerit fubftantia mundi,amp; uideritfranbsp;trem fuum egentem, amp; clauferit uifeera fua ab co, quomodo caritasnbsp;Dei manet in eo�:'Quid pluraCHue uocat nos lex ipfa naiurgzDiligesnbsp;proximum tuum ficut teipfum.Quarc cum notifsimum ac certifsimunbsp;fit,paupcres effe eleemofyna iuuandos, non erimus hac in parte Ion/nbsp;giorcs, fed dicemus de publica colligendg elcemofyngordinationc^nbsp;Inftitutum enim cft.ut hi, qui curandis pauperibus tarn peregrinis,nbsp;qp incolis prgfedi funt,petant publice in cgtu ecclefig prg foribus t�/nbsp;pli eleemofynam, qua, nomine ecclefig iuuent eos, quos uere paupernbsp;CCS 8^ indigentes,ac eleemofyna non indignos cognouerint, qua etianbsp;cauetur,ne pafsim mendici templum Sd plateas petendis eleemofynisnbsp;compleant De hac inftitutione amp; ordinatione dicendum eft,ut nonnbsp;cxiftimemus earn effe aucupium pecuni^ humana uel auaritia uel fu^nbsp;perftitione excogitatum,fed utcognofcamus earn in Chriftiana pohgt;nbsp;^ia effe neceffariam, S� piorum hominum officium effe, tarn opemnbsp;opes fuas ad conferuandam earn conferee. Ac primum,cum Mofes

IH C�PVT 2C!t. EVANG. �O'ANNI?� irultautilucr in Repub. Ifra�litica inftit�eret,tulit etiam banc legcninbsp;in Deutcronomiocap.xv. Omnino indigensamp;mendicus non cricnbsp;inter uos. Qua lege cauer,nepaopercsSlt;fmcndici pafsim ad perend�nbsp;cleemofyn� uagentur. Quid ergoC Non feremus. utoftiatim pctantnbsp;eleemofynam,fercmus a�t,ut fame amp; inedia pere�tCInfirmiores em,nbsp;aut impcritiorcs funt,nbsp;nbsp;nbsp;ut que�t labore 8^ induftria fua uid� fibi pa

rare.Necabimus igif eos fame;'Abfit tanta crudeJitas. Non enim hoc ouh fpiritus fandus in Mofe/ed tubet bac lege earn fufciperc curant,nbsp;qua pauperes tam liberal iter alanf, ut non necefTe habeani cleemofy'*nbsp;nam oftiatim petere. Vnde 8C tnftituit fuas ordinationes, quibus pailnbsp;peres ad huncmodum iuuart queant,Dicitem in Deutero.cap. xiiii*nbsp;Anno tertio feparabis aliam decimam ex omnibus, qup nafcunturnbsp;bi eo tempore, amp; repones intra ianuas tuas,uenietcp Leuites, qui nonbsp;habet aliam partem nee pofTefsioncm tecum, amp; per egrinusac pupil'nbsp;lus amp; uidua,qui intra portas tuas iunt, amp; comedent faturabuntur;nbsp;Sed aliud addit,cap.xxiiii.Quando mefTuerisfegetem in agroti�Onbsp;amp; oblitus manipulum reliqueris,non reuerterisut tcllas eum, fed adnbsp;uenam,pupinum amp; uiduam auferrr paiicris. Hgcerte fuerunt uifk*nbsp;ordinanones,quibus alimenta pauperum it a parari potueruni, ut nonbsp;necefTe habuerintpafsim in remploi plateis mendicare.Scd hgf,ingt;�nbsp;quiSjfunt Mofa�ca �i luda�ca, nec pertinent ad Chriftianos, qui nonnbsp;agnofeunt Mofa�cam polit�an.Rede dicis, fi quidem fenferis de de^nbsp;cimis terif) anni, �Cde relinquendis manipulis in agro. H�cenintnbsp;iunt Mofaica. Si autem fentiasde iuuandis pauperibus quoquomo'nbsp;do honefte fieri poteft,ne cogantur prg fame publice in plateis expo^nbsp;Citi cfre,profedo non eft tantum legis Mofi,fed eft legis naturp,qu:cnbsp;exigendo caritat� proximi,exigit etiam ut in quauis henefta polncianbsp;pauperes honefte alantur, Demde fcribuni Euangehftg, qp Chriftusnbsp;uiderit ecs,qui mitteb�tmunerafua inGazophylaiium, neceiecericnbsp;ipfos � templo, ficut uendentes amp; ementes, fed potius approbauericnbsp;pietatem eore. Vocat em ea munera DEL Ac prgferi quidem duo mi'nbsp;nuta uidup, donis diuit�, non damnat aut hoc genus collaiionis. Etfinbsp;enim apparet,q? in hoc Gazophylacium ea tantum collatafint.quasnbsp;infumebantur ad conferuandum ^dificium templi,ad panes propofi*nbsp;tionis,ad iuge facrificiGm,amp;f ad alia facrorum inrjpendia,qucmadmonbsp;dum feriptum eft in Nchemia cap.x. tarnen non eft dobium, quin finbsp;Chriftus hoc genus collaiionis approbauet it, non improbet ea infti'*nbsp;tuta.quibus publice c�fertur eleemofyna ad iuuandos pauperes. Sednbsp;fcCorwiff. audi,quid de his inftitutis Paulus fcribat : De collatione, inquii, innbsp;iandos.lt;ficcnimuocat Chriftianos pauperes, qui erantin ludga)nbsp;quemadmodum ordinaui ecclefijs Galati�gt;iia �i uos facile. In una labnbsp;batorui�g

Saiorafft^unufquifc� ucdrum apud fe ponat,rec�ndens,quiclt;pid co modum focrn, ne cum uenerojuncco�lationes fiant. Et itcrum: Neznbsp;ccnari� arbitratusfum adhortari fratres, ut prias acc�d�rent ad uos,nbsp;6cpr^pararent iamantepromiiTam bonam coll�tionem ucftram.ucnbsp;(icin prompeu fie tan bona collatio, Si no can^ fraudatio. Vi/nbsp;des Paulumnon firnpltci�ermonerc,utpi) adiu�entfuis optbuspau/nbsp;peresjed etiam ut certas habeantordinationcs,quibusea qu� paupeznbsp;ribus danda aut mi11enda funr,in connnunc conf�rant.Quare non eftnbsp;nouumexcmpl�, quod eleemofynapauperibuspublice col liga tu r,nbsp;fed ut cft inter pios in honefta politeia res neceffaria, iia eft non tamnbsp;�Mofe, c^ �Chrifioipfo�d Apofiolis eins approbata, Suntautemnbsp;rault� huius infiituti utilitates, tam publice, priuat�,tam corporanbsp;les fpirituales amp;i ecelefies, qu� merito quoi�is excitarc debent, utnbsp;ad hocc�feruand� opes fuas Iibcraliterconfer�t. Nam fi in politeia,nbsp;hi pauperes,qui 8d egefiate �C grautbus morbis, ac horrendis ulceriznbsp;bus miferi funt,ad hocneccfsitatis adiguntur, utnecefle habeantpubnbsp;lice in hominumconfpedu proftare,^ eleemofynam petere, manifenbsp;ftum argumentum eft, qgt; ciues non habeant eam pauperum curam,nbsp;quam caritas proximi exigit.Eieft genus crudelitatis, hominem ulccnbsp;ribus foedum ita negligere, ut coga�ur ea ulc�ra omni� oculisobtru-*nbsp;dere, quo fuftentcunupiam fuam, Deus autem immifericordiam Sinbsp;crudelitatem n� fert inultam, Lex Mofi iubet�um,qui fufpenfus eftnbsp;in patibulo� �ad� die deponiSt fepelir� Et itet^r iubet fcelerai� uapuznbsp;lare,fed itaut numerus plagai^ non excedac quadragenari�. Et additnbsp;lt;auflam:Ne frater tuus f�de laceratusobeat ante oculos tuos. Mofesnbsp;iudicat elfe inhumanum,fi homo fcelera�us pendeataut iaceat publiznbsp;ce in omnium confpecftu f�de laccratus, quanto inhumanius cft, finbsp;noftra incurla autcontemptu fiat, ut homo innocens,ncccfle habealnbsp;adqugrendum neceftarium uidum foeditatem corporis fui publicenbsp;oftentarCjS^ earn omnium oculis obtrudere. Punit autem Deus tanznbsp;tam inhumanitatemtam priuatim, publice. Nam muliercs prggz -nanteSjCum obtjciuntur ipfis tam horribilia fpedacula, pariunt aliznbsp;quoties infantes ijfdem morbis amp; Rrditatibus obnoxios. Itat^ fiuntnbsp;amp; infantes mifcri,propter maiorum fuorum inhumanitatcm.Nec conbsp;tentus eft deus paucorum tantum, amp; priuatorum poena, immittit �Cnbsp;publice grauiffimos quofep morbos,imo amp; genti� deuaftatiortes. Sinbsp;non audieris,inqc,uerbum domini dei tui, pcutiet te dominus ulcerenbsp;pefsimo, in genibus, in furis,fanaricp non pofsis planta pedis ufe^nbsp;ad uercicem tuum. In uerbo autem Dei, etiam hoc contineiur, uCnbsp;earn habeamus paupest curam,ne fint inter nos mendici.Zodomira�nbsp;ptrierunt igni e coelis raifto,Inter alia autem kelera, etiam hoc receft

- fert eleemofynam fuam in ecclefiaftic� gazophylacium�ut ex eo pau/ perum inopia ita fuftcntct, ne necefTe habe�t ad qugrendum ui�umnbsp;ulc�ra amp; miferiam fuam publice oftenrare,is confert hoc op�r� oper�nbsp;fuam ad conferuandam tam fuam,q ciuium fuorum fanitatem amp; inconbsp;lumitatem,Quod officium honefto ciue dignifsimum cft� Non ad/nbsp;dam nunc �i illud incommodum,qgt; cum peregrini amp; ignoti mendi/nbsp;ci lib�r� per fingulas domos circumeant, ut p�tant eleemofynam, fo/nbsp;lent fe ait) cum turba mendicorum cooiungere qui partim funt elee/nbsp;mofyna indigni,partimcogitant pr^textu mendicitatis, non uni tati/nbsp;turn urbi fed toti regioni exitium inferre. Hocquicquid eft incqm/nbsp;modijdiminuere ac deuitare iuuant,qui conf�rant eleemofynam fu�nbsp;utperegrinispauperibusfuapars perprgfe�los public^ eleemofyngnbsp;cxhibeatur. Sed maiora func,qu^ nos in hac re ad benehcentiam,amp; Unbsp;beralitac� excitare debenuNam DOMIN VS Deus nofter promih�nbsp;prolixam benedidionem frumenci,uini,amp; omnium fru Auum terr^,nbsp;fi nos fifcum pauperum prolixe implerc fiudeamus.Cum enim dixif**nbsp;fet fcriptura:Non fit inter uos indigens amp; mendicus^addit: Vt bene/nbsp;dicat tibi DOMIN VS Deus tuus in terra, quam datums eft tibi. Etnbsp;poftea cumdixifTec, derelinquendismanipulis amp;racemis, addicnbsp;Vt benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni opere manuum tua/nbsp;rum. Quid igitur aliud reliquum eft,^ q? is,qui confert ex fide elee/nbsp;mofyn� fuam in fifcum paupeR2, impetret benedidion� terr� ,amp; fru/nbsp;duum eiusCQui aut uel auaricia uel alio impio afFe�u nihil confert,nbsp;adiutor eft public^ maledidionis ac fterilitatis terr^. Nec potes me�nbsp;ore aut magis piam ratione inire, qua eti� tuas priuatas opes augeas,nbsp;prourr. X�.nbsp;nbsp;nbsp;fi fueris in pauperes liberalis:Qui dat,inquit Salomon, pauperi,

non indigebit:Qui defpicit deprecantem,fuftinebit iniuriam.Et ite/ rum: Alt) diuidunt propria,�d ditiores fiuni: Alt) rapiunt non fua,Sinbsp;femp funt in egeftate. Anima qu� benedicit, impinguabitur, amp; qufnbsp;inebriatyipfequocp inebriabit. Hue facit amp; illud, quod Paulus ait:nbsp;Qui fement� facit parce, is parce meflurus eft:Et qui fementc facit H'nbsp;benterac benigne iargfendo,copiofemeffurus eft. Ali) alias fedan/nbsp;tur rati�es,quibus c�gregentdiuitias. Hec a�t ptjfsima amp; certifsimanbsp;o�m eft,ut pauperibus quoquo modo potes,benefacias. Ac unus quinbsp;dem �i alter tantum pr�fedus eleemofynp petit � te egrediente rjcnanbsp;plo eleemofyn�, memineris a�t huius unius uoce, uniuerf� paupumnbsp;amp; miferrimot� ho�mturb�, imoChrift� ipfum dnm ac feruatoremnbsp;noftt^ eleemofyn� � te petere.Quid ergo fiei,fi hanc uoce contempfenbsp;ris^r'Quiobturat,inquitSalomon,aurcm fuam ad clamor� pauperis,nbsp;clamabit amp; ipfe.ncc cxaudietur.Si autem aures DOMINI Rierint ocnbsp;duff.

. ^�^?�^u�n��bfecro, habebisuelterreftriuniuel coele�ium bo'noR� Qttoii^ nA , benecJidiot�emCitac�fierinon poteft, quinoiifuitiptui in pauperes chrifiutinbsp;parcasicum neceHe Ivbeas infumere ubi minime udis,amp; maximedonbsp;Icu.Sed tranfeamus � corporalibuscommodis ad fpiriiualia,amp; codenbsp;ftia,quf his,quibus pauperes curg fuhr contingunn In Daniele dici/nbsp;tur:Peccata tua redime iufti�ia,amp; iniquitates tuas milaricordqs feu �lt;nbsp;f�emofynis pauperum� Eteritreparatiofalutistu^* �rgdn� dicemus btc^fin��nbsp;opui eleemofyng expiarc peccata corara DeoC Sichypocritg dceic�lt; ^t��*nbsp;tpofyna fentiunt, ideoc^ exponerc folent eleemofynam pauperib�Bnbsp;plena manu* Ac commendanda quidem eft liberalitas in pauperes,nbsp;fed hgc eft magna impietas, q� tribuant operi cleemofync, quodfoltnbsp;�hrifto feruatori noftro tribuendum eft. Ele�mofyna enim non expinbsp;at peccatum. Arbitramur,inquit,hominem iuftificari fide abfc^ opexnbsp;ribus legis. Et; Gratia feruati eftis per fidem, idcp non ex uobis, Delnbsp;donum eft,non ex operibus,ne quis glorictur. Cur igitur iubet Dagt;nbsp;niel regem pcccaca fua redimere eleemofynis pauperumC Daniel nonnbsp;docct pcccata expiari coram Dco meritiseleemofyn�jed coneionaturnbsp;de frudibusfidei, per quam folam, propter Chriftum confequimurnbsp;remifsionem peccatorum.Manifeftum enim cft,qudd rtolla elecmoz \nbsp;fyna fit accepta coram Deoabfcpfide. Quodnoneft exfide, inquitnbsp;Apoftolus,pcccatum eft. Vbi autem eft fides,amp; ex fide datur ele�monbsp;fyna,ibi cum fit remifsio peccatorum per fidem,cui.us frudus eft elc�nbsp;inofyna, dici etiam de ipfa eleemofyna poteft,qudd redimat-peccata,nbsp;non propter operis meritu, fed propter Chriftum per fidem, ex quanbsp;eleemofyna exponitur, Quarccum Daniel hortatur regem, ut redixnbsp;mat peccata fua per iuftitiam,�d iniquitates fuas per eleemofynas pa�nbsp;pcrum,non excludit fidem,fed fubintelligit eam,amp; comm�mor�t rcAnbsp;gi fuum oft^icium,quod ex fide facere debcat,ut recuperet falutc. Of*nbsp;ficium enim regis eft,poft^ redqtcum Deo in gratiam,amp; accepitabnbsp;co remifsionem peccatorumCid quod fit per folam fidem) ut admininbsp;ftret regnum fuum iufte, b�n�fici�t pauperibus mifericorditer, deznbsp;fendat amp; tueat mifeps. Sic enim fiet,ut redimat peccata fua, hoc eft^'nbsp;lit remi[sion�peccatorum,quam per fidem accepic,conferuet.Icaq^ ex,nbsp;leemofyna feu beneficia, qug pauperibus ac miferis hominibus con/^nbsp;feruntur,non expiant quidem per fe,fuis meritis,peccata hominum�nbsp;fed cum funt frudus fidei,tcftantur hominem accepiffe � Dco remifznbsp;fion�peccatoRZj�i palam declarant hominem in remifsionepeccatonbsp;turn per Chriftum conferuari. Quid ergoCnum quia eleemofyninbsp;non expi�t peccata,fed tant� conferuat fuo quodam modo in homin�nbsp;peccatorum expiationem,ignauior eris amp; parcior ad exponenda ele�nbsp;tnofynamC' profedo hsec cauffa non minus nosnbsp;nbsp;ilia mouere debcu

An nefcis non minorrm c�Te uirtutem partas lt;^es tueri 8^ conferua/ opes acquirere c�Maximg opes funt remifsio peccatorum,amp; iu/nbsp;fiida coram Deo.Hf opes acquirunc per fidem propter folum Chri/nbsp;(ium. Conferuantur autem per gratttudinem, per obedientiam, pernbsp;Frudus Fidei,peropera earitatis, inter qugeleemofyna fuum, eumcpnbsp;haudqua^ poHremum locumobtinet. Qui enim crudeh's eft in paunbsp;peres,nec adiuuat eos opibus fuis,cum pofsic,is repellic � fe Chrift�,nbsp;quem ante per fidem acceperat.Repul(o aUtem Chrifto, repelliturnbsp;tiamremifsiopeccatorum, amp;iuftitia. Sed qui cum fidem habeat innbsp;Chriftum,liberalis eft in pauperes ex fide propter Chriftum, is congt;nbsp;(eruat amp; retinet fecum Chriftum. Vbi autem manet Chr jftus,ibi manbsp;net etiam remifsio peccatorum 8lt; iuft itia.Quare fi nobis falus noftranbsp;curg eft,non debemus minori diligentia amp;'liberaliiate pauperibusnbsp;benefacere,^ fi propter hje beneficia, remifsionem peccatorum coiinbsp;fequeremur.Quid,quodeleemofyna,fi exfideamp;caritate pr^ftetur,nbsp;paret nobisamicos, qui fufeipiantnos in regnum ccelefteCfacice, imnbsp;quit Chriftus,uobis amicos de mammona iniquitatis,ut cum defece/nbsp;ritis,recipiantuos in gterna tabernacula. Sed quomodo hoc,inquJSnbsp;Fieri poteftcuidelicet qgt; partim Chriftus, qui nos rccipit in ccclum,nbsp;iudicet fibi fadum, qd homini mifero fadum eft, partim hi,quibuSnbsp;benefecimus , rrftentur in iudicio dei de noftra fide per qua propternbsp;CHriftum confequimurgterna tabernacula. Sufeipiendum igitur eftnbsp;ftudium eleemoiyn^, ut quo pluribus benefacimu9,co plures habeasnbsp;m�s amicos,qui nos teftimoniofuo iuuent ad accipiendam coeleftemnbsp;bgreditatem. Sunt quidem homines ingrati, qui folent aut obliuiftinbsp;benefadDrum,autprobenefadis rependeremalefada. Deus autemnbsp;neceftobliuiofus,necmalefador,fedqdde Hierufalem in Pfalmonbsp;dicit,hoc de fingulis pns,qui funt ciues coeleftis Hierufalem, intelli/nbsp;gendum eft.Si oblitus fuero tui Hierufalem,obliuioni detur dexteranbsp;mea. Adhereai lingua mea faucibus meisji non meminero cui,fi nonnbsp;fecero Hierufalem fummam Igticiam meam.Sed de pr^ftanda paupe/nbsp;ribus eleemofyna hadenus fatis dixifte uidemur, Reliquum eft,ucnbsp;non folum benefici amp; liberales fimus in pauperes, fed eiiam ut re�enbsp;de hoc officq genere fentiamus. Non enim exiftimandum eft, quodnbsp;qui unum amp; alterum uel argenteumuel aureum numumin gazo*nbsp;phylacium pauperum repoluic, uniuerfum officium Chriihaninbsp;hominis abfoluerit,acomnes eleemofyn� partes impleuent. Vnumnbsp;quidem genus eleemofyn� pr�ftitit,fedreliquaadhucfunt multanbsp;magna eleemofyn� officia,q alter alteri dcbemus.NamUfc�/*o�'vr�,nbsp;(iinterpreteris,fignificat,milericordiam aut beneficium. Quid er/nbsp;go C Num beneficia, qu�proximus proximo debet, unius tantumnbsp;(uo(

. tt�MILlA� lO�NNli fcRENTlt. � r funt gencrisfDiliges proximum tuum^inquic kx, fkut tc^fum� Hticnbsp;comprehenduntur omnia opera dikdi�nis qii� u�re nomine ckcgt;nbsp;mofyn^ u�niunt. Nomine autern proximi Continetur n� tantum amknbsp;cusjed etiam ini'micus.Fauere igitur non folum amico, uerumen'�mnbsp;gt;nimico,ekemofyna eft.Orare pro amicis amp; inimicis,pro benefa�lonbsp;ribus amp; p�rfccutoribus, ekemofyna e߻ Bene loqui de amicis amp; rnagt;nbsp;ledids,ekemofyna c�.Iniuriam non ukifci,fed deo umdidam trad�nbsp;re,amp; makfaclori benefacereideernofyna e�.Exponerc fe ad uocatio/nbsp;Hem dci extremis periculis,utproximum ferues,ekemofyna e߻Ho6nbsp;e� pr�ceptum meum, inquic Chri�us, ut dih�gacis uos in�ic�, fieutnbsp;ego dikxi uos, Chri�us aurem ficdikxicnos , urpoluerit pro nobiinbsp;animam fuam.Quo eleemofyne feu benefitq genere, quid p�te� dknbsp;ci maius aut illu�rius^Exemplum autemGhri�i proponitur nobis fz �nbsp;mitandurn.PcrhoCjinquit loanncSiCOgnouimus caritatem,quoniarrtnbsp;ille animam fuam pro nobis p�fuii.Et nos debemus pro fratribus anfnbsp;masponerc. Non hocuoluii Chri�us amp; loanncs, uifi fur quifpiantnbsp;iuerit captds,amp; abducatur adcrucem, Chri�i�hus obtrudatiefe Jidbnbsp;*�!,amp; petal UI ipfe pro fure in crucem fufpendaturnbsp;nbsp;nbsp;f�r hber dimitta

tur. Hgce� illegitima temeritas,quam diuina lex,cum ait,deum non e�e tenrandum,uetat�tantum abe�,ut ad earn nos uocer� Scd tune aninbsp;ma pro fratribus ponenda e�,cum officium exigit, �t ad obediedumnbsp;diuincuocationi extrema qu�uispericula propter Fratres iubeamus�.nbsp;Sic Mofes pofuit animam luam pro �raehtis, cum r euerfus e� in �/nbsp;gyptum,ut liberaret Ifraelitas tyrannidc Pharaois. Hoc enim erat of/nbsp;ficium Mofi,ad quod diuinitus uocatus erat. Sic Dauid pofuit animanbsp;fuam pro Ifraelitis, cum fufcepitmonomachiamcum Gohaihe.Hucnbsp;enim Dauid uocabat diuinitus,. Sic Hieremias pofuitanimam fuamnbsp;pro populo fuojCum publice adnunciauit deua�ationem urbisHie/nbsp;ru(alem,Slt;; hortatus e� dues ad p�nitentiamiquia hoc erat o�idumnbsp;Hieremig.Sic Apo�oli pofuerunt animas fuas pro Ecclefia,cum fumnbsp;mo uitg tug difcrimine prgdicauerunt inter ludgos amp; gentes Euange/nbsp;hon de Chri�o� Vocati enim erant diuinitus, ut prgdicarent Euang�nbsp;hon in toto orbe tert arum. Quid plura�' V^ocatio dei fedanda e�jinnbsp;4 Jaji quis obqdiur periculis.amp; man� t in obedientia,uere dicitur a/nbsp;*^imam tu� pro fratribus ponere, Hgc e� prgcipua ekemofyna,quamnbsp;�lobis inuicem debemus. Non puto fuperuacaneum efle,ut hoelocanbsp;lt;ommcmorem , quidhacinre Eccleiia�id feriptores adnotauerincnbsp;de loanne Epifcopo Akx�drino, qui amp; disftus fuit Eleemofynarius,nbsp;propterca qj magna femper cura pauperibus benefecerir.ls enim cumnbsp;cxpendi�ethoi inextremampauperiatem comedo aliqtlibras aurilt;nbsp;Cuon enim numerabat mifens obolos, fedaureos �lt;:hbrasauri

audiret cum non folum maximas ipft grattas agcrc, ac fuam gratituJi nem prolixe polliceri, uerumetiam hoc benehtium in immenfum tolnbsp;lere^refpondifTe ferturzNodum (anguinem pro te frater effudi, ficutnbsp;mandauit mihi Dominus meus lefus Chrifrus.Hic epifcopus rede innbsp;tellexit,quale genus eleemofyrt� nobis inuicem debeamus. Quis aunbsp;tem pro altero effunderet fanguinem fuum, qui uix unum aut alteRtnbsp;obolum pro miferis pauperibus �quo animo efrundit Z Qui habue/nbsp;ritj'nquit loannes^fub��tiam buius mundi, amp; uiderit fratrem fuumnbsp;egentemtamp; dauferit uifcera fua ab eo, quomodo cariias dei manet innbsp;coCQuarefilioIimeiClibet enimamp;hic uerbisloannisuti)nediliganbsp;mus nos inuicem uerbo tantum 8^ linguajed opere amp; ueritate,ut m�tnbsp;neamus in diledione Domini nofrri lefu Chri(ii,qui efr un� cum panbsp;tre amp; fpiritu fando Deus benedidus in fecula, Amen�

� �

9 gt;

� �

��

N fuperiori contione digrcITi fumus�d dandam eleemofynam pauperibus. Quodnbsp;cum, quantum in pr��entia fatis uidetur,nbsp;compleucrimus,reuertemur nuncad exponbsp;nenda ea, qu� poft undionem in Betha/nbsp;nia gefta defcribuntur. Cognouit ergo,innbsp;quit !oannes,turba multa ex Iudacis,qu�dnbsp;illicCuidelicet, in Bethaniagt;fler, 8^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenerunt non propter lefum t�tum, fed ut

Lazarum quoc^ uiderent, quem refufcitauerat a' mortuis. Non dubi to quidem, quin multi profedi ftnt ad Bethaniam, non ex curiofita^nbsp;ce,led ex uera pietatc,ut dodrinam Euangeli) Icfu cognofccrent. Eu/nbsp;angelifta autem pcrftringii quofdam, qui fufreperunt profedionemnbsp;ad Bethaniam curiofo magis,cp uere pioafFedu. Vencrunt/'nqui�s,nbsp;non tantum propter lefum,fed ut Lazarum quoc^ uiderent� Vulgar-ris enim hominum incrcdulitas amp; curiofitas eft, quod no adhtbeantnbsp;fidem propheticis fcriptis,amp; contionibus, qu� funt cccleftibus acdinbsp;uinis teftimonrjs firmat�,fed copiant audire quofdam,qui ex mortu/nbsp;IS refurgant,amp; adnuncient nobis, quis fit rcrum ftatus in altero fecu/nbsp;lo. Notum eft,quid diues ex inferno ad Abraamum clamet. Si quisnbsp;ex mortuis ierit ad eos,refipifcent.De hac re, qugdam nobis dicendanbsp;�unt.Deus enim non itaconftituit rationem falutis noftr�, ut rnortuinbsp;eflentconcionatorcsuiuentium, fedpropofuit nobispatriarchas 8^nbsp;prophetas,ddnde etiam Apoftolos,qujbus reuelauit ea,qu� ad cotinbsp;fequendam uera in altero feculo falut� neceftaria funt, ut docerent ea,nbsp;SC

tradereht poftcric fuis� Autor itatetn autenn horum tantis tamq^ coe lefiibus ac diuinis ceftimonqs confirmauic, ut fi angelus de c�lo alunbsp;ud pr^dicaret,pro anathematc babendus elTeLHabentCinquit Abra^�nbsp;Bm^Mofen ac prophetas,audiantiUos. Quod fi bos non audiunt, nenbsp;cp � qu�s ex monuia refurrexer�t,credcnt.Et Efaias:Nunquid no po^nbsp;pulus �! dco fuo requiric uifionemC' Pto uiuis ne interrogabft mortu/nbsp;oscQuin potius legeni,8c te�imonium� Quarc non cft curiofc alFe/nbsp;�andum.ut mortui contionentur nobis, quid rerum in altero fecplonbsp;geraturjed pic Sd confhntcr crcdendum eft prophetids SC Apoftolinbsp;cis contionibus, in quibus continctur uere falutaris dodrina de (otanbsp;noftra falutc.Quid enim de his contionibus fendis C An putas cas innbsp;bac tcrra,amp; in hoc feculo natas ciTerNihil certe minus Jed allatg funcnbsp;ad nos ex altero feculo;amp; � coelo.Deus enim ipfe,amp; angeli eius collonbsp;cuti funt cum patriarchis prophetis, SiC. iufteruoc ea que loqueban/nbsp;tur,tradere pofteris fuis�Scio,inquit deus de Abraamo, � pr^ceptu/nbsp;rus fit filijs fu(s,S( domui fuae poft fe,ut cuftodiant uiam Domini,amp;nbsp;faciant iuditium amp; iuftitiam.Dicunt amp; Kraelitse ad Mofen, Tu acce/nbsp;de amp; audi cunda,qua: dixerit tibi Dominus deus nofter, loquerisepnbsp;ad nos,amp; nos audiences bxciemus ca. An non deus amp; angeli eius funcnbsp;incolf alcerius mundi*rQuare fi uolucrimus audire contiones ex alee/nbsp;ro mundo, audiend� nobis erunt cotiones patriarcharum amp; prophenbsp;tarum.Deinde prophecae,ut Dias amp; Dizgus, excitarunt nonnullos a*nbsp;morie,qui certe ex altero feculo in hoc externum redierunt. Quid erxnbsp;go hi funtcontionati^No attuleruntnouam aliquam dodrinam, fednbsp;approbae�t fedati font dodrinam prophetarum,qui ipfos a* mor /nbsp;tuis excicauerant.Reliquum igitur eft, quod hoefuoteftimonio con^nbsp;firmaucrint propheticam dodrinam, uere cradere ea, qu� in alteronbsp;feculo gerantur,quantum quidem nobis cognitu utile eft, amp; rede exnbsp;ponere ea, qug nobis ad oonfequendam in altero feculo falutem necefnbsp;faria funt. Quid dicemus de nsgt;lt;}ug in Cbrifto amp; per Chriftumgeftanbsp;funtcNam cum Chriftus bapcifaretur,uenic fpiritus fandus tn fpecienbsp;col�b�,amp; audita eft uox patris dicentis:Hic eft filius meus diledus^nbsp;tn quo mihi bene complacicum eft. An non hsec func ex altero feculonbsp;Bd nos delacacQuid qudd in cransfiguracione Chrifti,uidencur amp; aunbsp;diuntur apud Chriftum,Mofes 8i Dias,qui iamdudum fucrant alte/nbsp;rius mundi ciuesC�Oeinde Chriftus exdtauit nonnullos � morcuis, acnbsp;prsecipuc Lazarum, qui nobis dedit de hoc argumento ocafionemnbsp;dicendi.Etfi autem non extant contiones Lazari,camen cum poft excinbsp;tttioncm adhgferic Chrifto ma^a fide, amp; agnoucrit Euangelion ci/nbsp;us, profedo publicum dicit temmontum, fe in altero feculo, in quonbsp;ttfe^ in quartum fiiit diem,reip(a comperiffe, huncicfum efte uerum

IM CAFTT XII. IflKa. IQANNII. dodrinam ci�s cfle uerc coele�em ic falutarc.Sednbsp;an non lefua ipfc refurrexit � mort�is,amp; redfjt ex altero mudojn huenbsp;externum mundum ad fuoi difcipulos Manifeftutn autem eft,quodnbsp;poft refurredionem fuam oontionatus fit, nimirum id,quod ante faenbsp;pc adhuc in hoc feculo uiuens,dixerat,Nibil igitur certius eft,^ �**/nbsp;angelion, quod Chriftus tarn antepoft refurredionem fuam pt*^nbsp;dicauit,eire earn dodrinam,qu� in altero feculo agnofeitur amp; appronbsp;batur,amp; in hoc feculo ueram uiam ad falutem nobis demonftrat, Prxnbsp;tereajeftatur apoftolica fcriptura multos cum Cbrifto refurrexiire,clt;nbsp;apparuifte ciuibus Hierofolymitanis, Exiftimas autem eos muios apnbsp;paruifle, �inonpotiusTeftimonium dixifte, in akero feculo hocnbsp;unuagid^tradarijUtlefus file, qpaffuseft,amp;re(urrcxituereutftH^nbsp;us Dei amp; Meirias,adoretur amp; coIaturCQuid, qj amp;' Angelus, quinbsp;alterius mundi incola, iubetinadis Apoftolicis Corneliu uocereadnbsp;fe Petrum,amp; audire ex ipfo,quid f�cere debear.Quo mandato aperlt;*nbsp;te teft/ficatur,Euangelion de lefu Chrifto, quod Pettus amp; alt) Apo^nbsp;ftoiiprfdicauerunt.efle eamdodrinam,qu� rede exponat, quisiilt;nbsp;rerum flatus inaltero feculo,in quod nobis per mortem eft ingredi^nbsp;endum.Addam hue Paulum,qui raptus eft,ex hoc roundo in Pa^nbsp;radifum �C in tertium ccelum,rcuerfus ante in hue mundum,non pdinbsp;cauit ali�d Euangelion,^ quod antea Apoftoh pdicauerant. Et glo^nbsp;riatur (e Euangelion (num non acccpifle,nec didicifle ab hominenbsp;per reuelationelefuChrifti.Exquarcmanifeftum eft, qgt; flatusrer$nbsp;an altero feculo itaplwefe habeac,qu�admodum nobis expofuitElt;nbsp;uangelion Pauli.Quid ergo poft tot teftimonia ex altero fecub all agt;nbsp;ta,defldcrai adhuc audire aliquem ex mortuis redeuntemds enim, ftnbsp;uera dieeret,certe non poflei alia dicere,i^ qu^ antea Prophet^ Sc Alt;*nbsp;poflolidixerunt.Si autem alia dicercc,proanathemate habendus ef/nbsp;let. Abqciamus igitur curiofitatemcarnis,amp; fequamur hoc fpiritu0nbsp;Eua�gelion,de quo didum eft,qgt; quicrediderii amp; baptifatus flierk*nbsp;falutem confequatur.Deinde cum Euangelifla dicit quofdam adnbsp;thaniam profedos magis defiderio uidendt Lazarinbsp;nbsp;Cbrifti, notar

ppofterum cultu 5andorum,ut enim hi lud�imagis admirantur zarum exufeitatum, lefum exufeitatorem, ita Hypocrite plus fibinbsp;clementiae et auxilrj de fandis,quos inuocant,^ de Chrifto ipfo pofnbsp;licentur,quemadaiodum ctiam Ethnic! magis uenerabantur, Solemnbsp;etLunamcreaturas,^ Deum creatorem. H�c eft magna impietas;nbsp;Etfi enim Lazarus non eft contcnedus,necdebemusefle contumelionbsp;fi in Sandos, qui funtin coelo,etSol ac Luna, etrcliquaeaeaturacnbsp;fuum habent ulum,tamen bare non fut nobis propofita, ut contemp/nbsp;to Ct abirdo dcO|ac Chrifto filio ctugt;,creaturas colamus, fed ut ex ijs�nbsp;qus�

cjuae utJentur, excitemur in cognition�m Dei,qui non uidetur, 8c ui in Tandis hominibus difcamus, quanta beneficia Dei per Chriftumnbsp;conting�t credentibus in ipfum.Confecutus fum,inquic Paulus, mi tnbsp;rericordiam,ut in me primo oftenderet Icfus Cbri�us omnem dem�nbsp;tiam,ad exprimoidum exemplar bis,qui aedituri eOent in ipfo in uinbsp;tam fternam.Quare,ut illi curiofirate peccant, qui ad Bethaniam nianbsp;gisuidendi Lazari,^ cognofcendi Cbrifti gratia proficiTcuntur, itanbsp;ni rede faciunt, qui propter Lazarum agnofcunt Cbri�um, amp; cre/^nbsp;dunt in eum.De his enim ita Tequiiur: ConTultabant autem principes lt; lt;nbsp;facerdotum,ut �c. Lazarum interficerent,quia multi propter ilium a/ � �nbsp;bibant n Iud^is,amp; credebant in lefum. Hie eft uerus ufus feu miracu � �nbsp;lorum Chrifti, feu corum fandorum, in quibus miracula funt �dita,nbsp;tiidelicet,non ut in ipfis miraculis aut Tandis hserramuSyfed ut per eanbsp;cxcitati,aflurgamus ad ueram cognitionem Chrifti, Sunt enimteftpnbsp;monia,quibus comprobatur,leTum Chriftum in hoca'Deo patrenonbsp;bis datum efte, ut in ipfo con Tequamur ueram iuftitiam amp; falut�pernbsp;fidem, Sed hie itcrum aide mihi uiros fanguin�, Pontifices non funcnbsp;content!' oceifione Chrifti,ftatuunr etiam Lazarum occiderc. Quidnbsp;autem mali meritus eft Lazarus�'MuIii,inquit,propter ilium abib�tnbsp;exIudps,amp;credebant in lefum, Quare ut pontifiees tollaot �medionbsp;regnum Chrifti,uifum eft ipfis etiam Lazarum tollere. H�cnoneftnbsp;noua fed uetus fapientia impiorum, qgt; fperent fe rego urn Chrifti crunbsp;delitatcfublaturoS�Hoc fuit eonfiliun� Cain, Ifma�lis,efau, Pharao*nbsp;nis,Saulis, amp; o�m corum, qui un^ cum Chrifto amp; ecelefia eius bel*nbsp;lum gerendum fufceper�t.Primum a�t.did� eft iam olim,q, fernennbsp;inulieris,qui eft Chriftus,eontrituR� fit caputferp�tis,Quare,etfi fernbsp;pens mordet calcan�um Chrifti, dentibusmancipiorum fuorum, ta*nbsp;men nihil certius eft,^ qgt; caput,hoe eft,omnis pot�tia eiusper Chrinbsp;ftum opprimatur,Deinde,impij putant quidem fummam efte f�pi�nnbsp;tiam,tollere c medio crudelitate,cti� innocentes,ut public^ tranquil*nbsp;litati confulatur, ficut amp; Caiaphas fupra dixit : Vtilius eftcyUt unusnbsp;homo occidatur,q ut cota gens pereat,hfe auiem fumma eft ftultit�a,nbsp;impiecas,lnitium fapienti^,inquit Pfalmus,timor Dci,Timercaunbsp;*em Deum,cft uerbum Dci reuereri,amp; uoluntati eius obfequi.ln uernbsp;bo cnim Dei fola uera eft fapientia,Super omnes docentes me,inquicnbsp;^falmus,intellexi,quia teftimonia tua medicatio mea eft:Super feneanbsp;Intcllcxi, quia mandata tua qugfiui, Et iterum: Lex DOMINI in�/nbsp;J�^aculata conuertens animos , teftimonium DOMINI fidele,nbsp;lapientiam prgftans paruulis.�x his manifeftum eft, q, in uerbo Dei,nbsp;Jh uera fapientia. Quod igitur agendum fuTcipitur contra uerbumnbsp;^ci,Talig Tij fapientia, imo maxima f�t ftuliitia, necefTe eft. Innocen*'

TN CAP7T XIT. EVAN G, , lOANNlS. tcm autcm occidere,an non eft cotra uerbutn DciC' Dici't em�m decaffnbsp;gus,(;quieft breuifsima pr^ceptorurn dfuinae fapienn'� cpiiomc,)nbsp;Non occidas.Quare,non eft fapientia.fed fumma ftuliHia,q? Pqtnifinbsp;ces cogitant non Chriftum tantum,fed etiam Lazarum occider^v-non hacc eft fapientia,confilia fua ita inft ituerr, ut res focliciter procenbsp;dant,amp; aftequantur profperum ftnem^Stultiiia uero eft jam inconfPnbsp;derate agere, ut te Si tua omnia in extremam calamitatem comjcias^nbsp;Fcxiiciier autcm procedit, quicquid ex uerbo domini,in quo uera fitnbsp;f�licitas, inftituitur ,Si infoeliciter exit,quicquid uetanie dei uerbonbsp;agendum fufcipitur.Eifi enim ca qu� recte,iuxta Dei uerbumfiqnt,nbsp;. folent initio infcelicia uideri,0i ea qug praue geruniur,fcclicia, tamenbsp;illorum exitus lemper eft foeliciisimus horum aut� infcclicifsimus*nbsp;Confidcra milii exemplum horum pontificu, Exiftimabant fe rebusnbsp;fuis fapientifsime confulerc,fi lefum Si Lazarum occidcrent.ac uidclt;lt;nbsp;bantur initia (atis profpera cfre,cum poftea coprehenditfent lefum*nbsp;Siadcrucem adegiffent. Sed quia hoc erat confiliumaduerfus uerbunbsp;Dei,in quo folo eft omnis fapientia Si f�licitas,coniecerunt fe et oiunbsp;nia fua in perpetuam internitioncm. Quare,fi in fufeipiendis confi-*nbsp;Iqs rerum agendarum uolueris fapienter facere. Si fceliciter perger�*nbsp;pone tibi ob oculos uerburn DeLfequere uocationem uerbi Dei, obnbsp;tempera uoluntati uerbi Dei, quod cum initio condiderit ctrlum Sinbsp;terram Si omnia,qug in eis funt,ac conferuet ea femper ufcp ad defininbsp;tarn fuam periodum, conferuabit etiam te ipfi obedientem, in omninbsp;busaduerfis,ac in morte quoc^ ipfa, per leium Chriftum uerum-fer-'nbsp;uatorem noftrum,qui eft una cum patre Si fpirim fando Deus benenbsp;didus in fecula. Amen�

SANNA,benedidus,qoi uenftin nomi/* ne DOMlNI,rexIfraehs, Licet enim mi^^nbsp;hl hanc contionc, qua ingrefTum Domininbsp;noftri lefu Chrifti in urbem^ Hierulalcntnbsp;in diepalmarum,explicare inftitui, qfdemnbsp;ueibisincipcre,quibus eum Ifraeliticusponbsp;pulus m3gngt;a alacritate excepit, quan^ uufnbsp;gato iam EuangchoiChrtfti in totumorznbsp;bem terr� multo maior ratio eft * qu� nos

aid tarn fauftam acclamationem excitare debet que quondam Ifrac liticam turbam cxcitauit. Hec enim nondum re ipfa compercrat Chrinbsp;ftum ingrefsum per refurredion� in regnum fuum ^ Si poliicebaturnbsp;fibi

fibi externa tantum amp; corporalia bona in Chrifto. Nos autem cogno uimus Chriftum iam regnarc, amp; federe ad dcxtram dei patris fui,nbsp;aff�rrc amp; donare nobis ccekftiaamp; perp�tua bona. Quare tanto ala�-crius excipiendus e�^quanto magis cceleftia terrcnis antecellunuCaenbsp;lerum quam diligenteruoluerit fpiritus fanctus hanchiftoriam dcnbsp;Jngreflulcfu Chrifti in Hierufalem in diepalmarum , ecdcfigcom/nbsp;mcndarc^haud obfcure ex co fignificatur, q? non unus tantum Euan/nbsp;gelifta,fed finguli quatuor cam copiofe dcfcripferint.Nos audiemusnbsp;nunc Joannem noftrum: Poftero die turba multa,quae ucnerat ad di/ * �nbsp;emfefturo, cumaudiiTent, qu�dueniretlefus Hicrofolymam, accc/nbsp;�perunt ramos paimarum, �C proccfTcruntobuiam ei dC clamabant � �nbsp;.Ofanna, benedidus qui uenit in nomme domini rex Ifra�t Nadus �nbsp;autem lefus afeliam,fcdit fupereamjicutfcriptum cft:Noli timere fi *� *nbsp;jia zion,ecce rex tuus uenit fedens fuper pullum afin�. Qu� hue per � *nbsp;tinentjdcaddudioneafini per Apoftolos,8^ defubftratis ueftimetvnbsp;tis, ex altjs Euangeliftis pctedafont. Nam,ut hinc expofitiois iniii�nbsp;fumamtSi hunc ingreiTum lefu in urbem Hierufalem, qug eft metro/nbsp;polis regni fui, confideraueris iuxta humanam fapientiam, uideturnbsp;non folum humilis amp; abiedluSjUcrumetiam ridicuIus^Diceres in ur/nbsp;bem ingredi hominem quendam ioculatorium,tantum abeft,ut uidcnbsp;atur ingredi Rex quifpiam aut Mefsias.Nam reges amp; Monarchy ft�/nbsp;lencmagnoamp; admirando apparatuin fuumregnumingredi? Ha/nbsp;bent pedites �i �quit�s, habenc mulos clitellarios, fulgent cphippianbsp;amp; freoi f re, argenionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comitantur eos non priuati tantum ho/

mineSjfed principes amp; potentcs,omnia cr�pant bombardis, tubis �i lt;ibr)s,adeocp nihil deeft, quod humana ratio ad amplificand� maie/nbsp;ftatemcxcogitarepotcft.Ielus Chriftus autem ingreditur in Hierufanbsp;lern pauperrimus^Non habet proprium equum, quouiatur,fed uehinbsp;turafinoalieno,quemacc�modatoaccepit� Non habet ephippium,nbsp;fedutitur proephippio dilcipulorum fuorum ueftimentis,nec holo/nbsp;fericiSjOec preciofis, Cornitant eum publicani,pifcatores di. rcliquftnbsp;uulgus,Clamanccarmen quidem facrum, fed incondite� Accurruntnbsp;amp;pueri. Quid multa C Spetftaculum fuit in oculis fapient� hirius fe/nbsp;culi rifu magis,q uifu dignum� Sed in confpectu Dei, nullius un^nbsp;Regis aut Monarebg ingrefTus in toto orbe terrarum infigoior ac il/nbsp;luftrior fuit.Nam fi confideraueris ea, qu� hunc ingrefTum Chriftinbsp;in Hierufalem pr�ccfterunt, uiditeum fpiritus fandusmultisan/nbsp;nis priuf^ rcipfa fieret, 8dc5tionatus eft de eo, primum quidem pernbsp;Dauidem,qui quafi in hoc populi coetu pr�fens fpedator amp; auditornbsp;fuiffet, itadefcribitacclamationc,qua Chriftus excipitur, O DOMInbsp;NEc inquiens;) faluum fac, o domine beneprofperare, benedi^^us

IR C�FVT X�t E7ANG. lOANNl�, qui ocniti'n nomine EX)MINI. Hoc fcriptumeft in Pfa�mo iux�snbsp;�ulgarcm rationem centefimo dedmo feptimo� In quo de ingreffanbsp;Chrifti in regnum fuum,amp; de dominatione eius,cui turba Ifracliticanbsp;in die Palmarum uno orcnbsp;nbsp;nbsp;publica acclaraatione profperum fuc/

cei�um precata eft, perfpicuc icribitur� Deinde contionatua eft de eo fpiritus fandus per Efaiam,qui cap Jxq.ita aicDicite filic zion, Eccenbsp;Rex tuus uenit,ecce merces eius cum eo,amp; opus eius coram illo� H�cnbsp;funt manifefte dida,de eo aductu,quo Cbriftus f�fe publice loti Ifranbsp;eliticopopuloconfpiciend� propofuit,amp;beneficia fua accipiendanbsp;omnibus obtulit, id quod cum abJ�s,tun? eti� in die Palmarum f��nbsp;cft.Pr�terea contiwatus eft nonnihil fpiritus fandus de hoc l'ngref^nbsp;fu Chrifti in Hierufalem,per eundem prophet� Efaiamcap.xxxxiii��nbsp;sta dicent�: Noli timere (crue meus lacob, amp; redifsime quem eleg�nbsp;Effundam enim aquas fuper fitientem, amp; fluenta fuper aridam� Hocnbsp;loco confolatur Cnriftus ecclefiam fuam, amp; promittit fe aduentu fuonbsp;allaturu omnem benedidionem Sc f�licitacem, Cumautemindi�nbsp;Palmarum exhibueritfcuidendum�d fufcipiend� omnibus ciuibusnbsp;aduenis in Hierufal�, qug erat t�c metropolis ecclefig Dei,non eftnbsp;dubiurtj, quin fpiritus fan�us in hoc Efaig loco uiderit Chriftum innbsp;die Palmarum afino aduehi,Sf in Hierufalem ingredi, id quod amp; Ionbsp;annes fignificat,cum in c/tando teftimonio Zatharif, non prgponitnbsp;cohortationem illamC Exulta fan's filkizion,) quara Zacharias prf/nbsp;ponit.Sed eam, quam modo ex Elaiacommemorauimus:Noli time/nbsp;re,quemadmodum Matth�us prgponit illam alteram ex Efaia: Dic^nbsp;te filif zion,ut amp; ipfe fignificet, fpiritus fandus uiderii in eonbsp;igloeohunciagrefTum Chrifti in Hierufalem. Adh�c fpiritus fandnbsp;us contionatus eft per piophctam Zachariam, non foliim de hoc in/nbsp;greftii Chrifti in urbem Hierufalem, uerumeti� de iumento, in quonbsp;�hriftus fefturus efletzEccc inquiens,Rcx tuus uenit tibi iuftus fa�nbsp;uator ipfe,pauper,amp; afccndens fuper afinam �C pullumafin^. Habesnbsp;dehoeingrefTuaprophetis prpdidum fuifle, nonunoamp;alteroatvnbsp;no, fed plus^ quadringeniis imo plus^ mille annis, priusq exter/nbsp;no fpedaculo a Chrifto lukiperetur. Putas ne eum tani� airg futur�nbsp;fuifte fpiritui (ando,nifi exiftimatio eius fuiftet in confpedu dci fannbsp;difsimaCDeinde fi confideraueris comitatum Chrifti in hoc ingref'nbsp;fu,non uides quidem mundanos Reges amp; principes,(ed queraadmonbsp;dum paulo ante diximus,publicanos,pifcacores,amp; pueros,quf fo a�tnbsp;te,circumfpice cum tua mente,quiamp; quanti fint hi in confpedu Dei,nbsp;quos tu l� cont�ptos amp; abiedos iudicas.Pueri funfc,fed quor� eft regnbsp;num ccelorum,�d de quibus fcriptum eft:Ex ore infantium amp; ladenxnbsp;l�ua

Hum pcrfcci�i laudem� Publicani funt pifcatores, fed quos Deus clegit in Apo�olos,amp; in principes regni coeleftis^qui Sf phira 5^ manbsp;iora�rategematain terrisfecerunt, omnes mundani Reges pr innbsp;cipeg. Vulgus hominum funt,fed hi homine� funt uera Dei eccleita,nbsp;propter quann deus tam diuterramconferuat, propter quam Deusnbsp;mifit unigenitum filium fuum in carnem, amp; cui Deus dat coelc�e acnbsp;perpetuum regnum. Quis unquam Monarcha talem ac tantum habunbsp;itcomitatumC�Monarcha cpifpi� ducit fecum �quit�s amp; pedites, Sednbsp;qualesC'Non nego, quin in magno exercitu fint aliquot uiri honc�i,nbsp;(ed ea e� Fortuna huius feculi,q, magna equitum amp; peditum pars f�--leat magna e�e colluuies impioRj,blafphemoR2 Jatronum,prpdon�.nbsp;ebrio(orum,adulrerorum,denicp perditifsimorum homioum,qui einbsp;fi una cogregati, armis confpicui magn� funt cxi�imationis in hunbsp;manis oculis,coram Deo aucem,quid aliud,obfca-o,funt,^ f xditasnbsp;abominatioC^Chri�i uerocomitatus,etfi 8d ipfe colledus e� ex pecnbsp;catoribus, tarnen hi (unt p�nitcntcs propter Chri�um, in quemnbsp;credunt,tam iu�i coram Deo reputati,ut habcantur digni coele�i re/nbsp;gno� Quarc nullius mundani Regis ingreflus conferendus e� cumnbsp;hoc ingreflu Chri�i in urbem Hierufalem, Quod fi non tantum co^nbsp;mitatum, fed etiam perfonas Chri�i amp; aliorum Rcgum inter fe conznbsp;feras, immane,qu3ntum hoc e� difcrimen, Alq enim Reges ingredi/nbsp;untur tantum homines,Chri�us autem ingreditur non homo folum,nbsp;fed etiam uerus aeternus �C omnipotens Deus, Spetfiaculo igitur hu/nbsp;ius iogrc�hs nihil unquam in terris coram ccele�ibus fpiriuibus ibnbsp;lu�rius fadum e�dnter homines fonuit quidcm uox ilia Ofanna, bcnbsp;ncdidus qui uenit in nomine DOMINI� �ntcr angelos autem,an nonbsp;fonui�e dicemus Efai� illudzSandusJanduSjfandus DOMIN V Snbsp;Deus Zebaoth, Plena e� omnis terra gloria eiusCPo�remo beneficianbsp;etiam,qup Chri�us fuo ingreflu attulit ecclefig fug, conferenda funtnbsp;cum rjs bcneficqs,qu� folenc Mundani Reges fuis populis affcrre,einbsp;donare,Oe quare,cum nobisdicendumfitponemus in mediouerbanbsp;Zachari�,Dicit enim Zacharias :ExuIta uehementer filia zion, iubinbsp;h filia Hierufalem.Haec e� cohortatio,qua fpiritus fant�us per Za*nbsp;chariam excit�t ecclefiam, ut magna fide �dalacritaicexcipiatChri*nbsp;ftum,Sed propter quam caufam fic excipiendus e� C Sequitur : Ecccnbsp;tuus,qui e� Chri�us, uenit tibi iu�us, faluator,iple paup �Cnbsp;fedens in afina �i pullo afing, hoc e�, Chri�us uenit quidem in con*nbsp;fpedu hoim abiedus amp; mifer, quippe qui ta paup fit,ut in ingreflunbsp;fuo utac afina mutuo accepta,fed interi aflert fec� t�ta bnficia,quantanbsp;nullus ho�m fat is digne g�imare pot, Feuda uoc�t, ea q reges ac prinnbsp;ui)

cfpcs in (eruos fuos bene de ipfis meritos conferre folenU Videalt;* , mus igitur quale id fitfeudorutn genus, quod Chriftus in fuos,qutnbsp;funt credenses in ipfum, conf�re� Alq enim Reges, cum adueniunr�nbsp;conferunc in fuos feuda quedam agrorum, ex quibus bi nec iuftitianinbsp;nec ueram uiram metere pofluni� Quomodo enim Reges iuftificar�tnbsp;fuum populum, cum ipfj fint peccatores, 8(. adueniences afFerant fee�nbsp;multaSd magna peccataC Ac pofluntquidem legibus fuis externamnbsp;quandam iuftitiam in populo fuo inftituere,fed ut ipfi, ita amp; fubdtttnbsp;eorum per fc femper man�t coram Deopeccatores� Chriftus autem�nbsp;oenit,qucmadmodum propbeca aitJVST VS.Non folum enimnbsp;(c fua perfona iuftus eft, fed etiam iuftificatomnes in ipfum aeden^nbsp;tes,adeo^ confert in eos,tan^ feudi genus,iuftitiam,Quotquoi emnbsp;in Cbriftum credunt,repotaotur coram Deo tarn iufti propter CbrPnbsp;fiura,^ ft totam legem perfeefte impleuifTent^Quidfan ullum terre**nbsp;ni Regis feudum tanti momenti efle poteft,quod cum hoc Chrifti benbsp;-, ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neficio gqueturC Homines quidem huius feculi fpirant tantum terre**

malunt,ut eft in prouerb�o,ftftlam fortune, q dolium iuftitiae, �^quiautempiamentep! �dKuseft,noncommutarct hoc beneficium

Chrifti cumommbus cmniumregum fcudis,imoregnisamp; Monar-* cht)s. Deinde Reges ten eni afferunt pacemciuilem �d tranquillitatcnbsp;mundanam.Heciunt feuda, h�c funt beneficiaeorum. Et tarnen necnbsp;funt pcrpetua,nec uera amp; pcrfelt;fta�Quam facile turbatur bumana �11�nbsp;paxftue publice fine priuatim, etiamft confirmatafueritpa�is, pro-*nbsp;raifsis,litcris,ftgiIiis,foederibus,iuramentisJacrametis,aGdiris quonbsp;que execrationibus.Sed fingamus cam multis annis�onftarc,quidernbsp;goCn� bac p3cefit,ut intereat hoftis nofter Satan,amp; reconciliemurctfnbsp;DeocNibil certe minus. Etft fruimur externa pace tranquilliutc*nbsp;tame uiiiit adbuc Satan,graftatur in nos mors,amp; manet in nobis,qu2nbsp;turn quidem ad banc pacem attinet,ira Dei� Quid igitur prodeft euanbsp;nida tranquinitas,cum fumus adbuc petpetuse infoelicitati amp; damnanbsp;tioni obnoxijc� Ghr iftus autem aduen it, ut 2Lacbarias ait,SAL-V A*nbsp;TOR.Salutis nomine hoc lococontinetur pacificatiocum Deo, libcnbsp;ratio � Saiana , ui�oria fuper mortem, perp�tuauita,tranquinitas 8Cnbsp;foeIicitas�Hcc enim intelligit fpiriius fan(ftus,cum de Chrifto contionbsp;natur,q� fit contriturus caput ferpentis, Dicit amp; Cbriftus ipfc : Eggt;nbsp;fum refurredlio amp; uita� Qui credit in me, etiamft mortuus fiierit�nbsp;uiuet ,8d omnis qui uiuit credit in me, non morietur inaeterznbsp;num, Quare cum tribuitur Chrifto epitheton Saluatoris,fcntien/nbsp;dum eft,quo'd affcratcredentibus in ipfum, tanquam feuda � rcconznbsp;ciliationem cum Deo,Iiberation�� SatanaSd morte, aeperpetu/nbsp;amuitam�lt; f�ftdtatem� Quibus feudis aut bene�cqs�quidpotcft\

cfTcti�a�u�, acnobisutilius* Cum igitur lefus Chriflus tanta bona obtulcrit eccleft� fu� in ingrcflu fuo in urbem Hierufalem, d�bonbsp;OJUS hunc ingrcHum merito magnifaccre�amp; anteferreeum omniumnbsp;regum ac monarcharum maieftati. Debemus a�t non foJum cuip adznbsp;mirari,fed etiam ad falutem noftram utn Satan enim aggredicur nosnbsp;oarr)s modis,ut crahat nos in exitium. Nu^c em'm obfjeic nobis pecznbsp;cata,nunc mortem,nunc flammas inferni,quib�s eff��iat,ut defalutcnbsp;noftra defpercmus,8d nos ipfos�ondemnaii�i tradamus. Hic ergo renbsp;uocandus eft in memoria ingreftus Chrifti in HierufaI�,p0nendumnbsp;eft ob oculos metis rioftr^ didum Zachari�, Chriftii? peniat ablenbsp;dusqufdcm in oculis homin�,fed ueniat luftus Si faluator� Agnofcenbsp;dum eft,q) cum credimus in Chriftum,fadi fimus per fidcm feudatanbsp;rq;(cu utuocant, uafallf Chriftf� Vafallus ius habet utendorum eoRtnbsp;bonorum,qu� dominus dementer in ipfum contulit,�lt;: dominus tunbsp;etur eum,fi aduerfarius conatur ab ipfo auferre bona.Chriftus autemnbsp;contulit in nos, tanquam uafallos fuos, iuftitiam, uitam amp; regnumnbsp;codefte.Hsecfunt feuda,quaea Chrifto per fid,em in baptifmoacceptnbsp;mus. Quare fi Satan obtrudit nobis pcccata noftra,ut auferai a* nobisnbsp;. iuftitiam � Chrifto donatam,amp; terretnoshorroribus mords 8( infernbsp;ni,ut auferat � oobis uitam Sc C(xlum,quorum iura beneficio Chriftinbsp;accepimus,beneconfidamus,�^ inpocemus auxilium domini noftri,nbsp;lefu Cbridi, quicum maiueritfanguinem fuum profundere, nosnbsp;feruituti�^captiuitati Satang relinquere ,* nunc^ committee,ut fin�tnbsp;nos uafallos fuos ab aduerfario opprimi, et bnficip fuis priuari. Sednbsp;redeamus ad Euangehftarn, qui ut hoc fpedaculum ingreftus Chriznbsp;fticommendareteccefi�, Sd fignificaret argument�eiT�jqp hi�lefusnbsp;fitucrusChriftus,addit; Hgcaut� non cognou cr�t difeipuli e.ius prinbsp;nium,fedquandoglorificatuscft fefus,tuncrecordaci funr,q? hsEcef* lt;nbsp;fent feriptade eo, quod h�c feciftent ci. Multa font certifsima ar ,nbsp;gumcnta,qu�probant lefum filium Mari�, effe uerum ilium M,efsinbsp;am feu Chriftum, quem prophet� ucnturum,amp; populum fu� � pecznbsp;cans libcraturum promiferunt. Inter h�c autem,etiam iHud numeratinbsp;dum cft,quo'd in lefu impleta fint ea,qu� Zacharias de Mefsia in aznbsp;hna adueh�do uaticinatus eft. Nam q? difeipuh ,et reliqui Ifrae�it� itxnbsp;troduxerintlefum in afina fedent�,in urbem Hierufalem,tantapomznbsp;pa amp; tam fauftis acclamationibus,non fuit humanum confilium,noiinbsp;cnimeognouerunt ( inquit Euangclifta} difeipuli eo tempore,quonbsp;. h^efeccrunt, q� taie qd de Melsia Icripmm effet, fed fuit diuiniis in/nbsp;ftin�us, quo excirati funt homines, ut ignari implerent in lefunbsp;propheticum uaticinium. Quare, quodadhomines attinebat ,uiznbsp;^batur,quicq�id id eft rei, temere fieri, fed quod ad Deum atdnet.

eft prudentifsimo eiuscon(jlio ,uidelicetucprophetfca ritas in lefu implerctur, amp;. Icfus etiam hoc argumento uerus Mcfsiainbsp;declararecur.Hucrefpicit quocp miraculum,quod ante in Lazaronbsp;,, ditutti erat. Sequitur cnim: Teftificabatur igitur tutfba, qu� erat cumnbsp;,, eo,qu�do Lazarum uocauit de monum*ento,amp; fufeitauit eum � mor^nbsp;,, tuia.Propterca amp; obui� uenit ei turba, q? audicrat eum gdidifTe hocnbsp;hgnum.Vides,quoconfilio Chriftus excitauerit Lazarum � mortu/nbsp;is. Ac multj: quidem ct graues Ginc caui�^,propter quas Chriftus hocnbsp;miraculum in Lazaro �didit,quas amp; fupra expofuimus, inter ilias aunbsp;tem,etiam h�c una eft,uc occafione huius miraculi homines excitarennbsp;tur ad procedendum obuiam lefu in afina fedenti, amp; ad excipiendumnbsp;cum fauftis acclamation ibus,quibus publice cognofeeretur, cum cfTcnbsp;uerum Mefsiam. Sedhicconfideramihi, pertinacempharif3eorumnbsp;impictatem.Etfi enim manifeftum erat miraculum, in Lazaro ^icu�nbsp;amp; uidebant ingreftum lefu in Hierufalem,ac publicas totius popuftnbsp;acclamationes.prorfus conuenire cum propheticis uaticinqs, adeoqinbsp;9�godixeruntinterfe. Vidcti8,qgt;nihilproficitisC Bcccmundus poftnbsp;�, eumabit.lnalqsljuangeliftis non inter fe tantum de interficiendonbsp;lefudeliberantyfed etiam grauiter in lefum inuehuntur, q} propter tanbsp;les acclamationes non reprehendatpueros amp; difcipulos fuos.Itaqtnbsp;alqomnesfuaoflFida lefu in hoc ingreftupr�ftarent ,amp;hic quidemnbsp;adduceret afinam,iile fterneret ueftimenta fupcr afinam, hie cederetnbsp;frondes arborum,amp; fubftcrncrct tn uia,ille etiam ueftimenta fubHernbsp;nerctyhic geftatione palmarum teftaretur fe lefum agnofeere fuum renbsp;gem ac Mefsiam,ille etiam contenta uoce id publice confiteretur.Sogt;nbsp;li pharifjpi nihil horum ofticiorum ei prpftiterunt, fed hoc unum a/nbsp;gunr,ut inierficiani eum. Quid ergoC fequemur ne potius iud/ciumnbsp;pharifarorum,^ totius populi�' Non ignoro,paucos fapientesnon^nbsp;nun^ melius de rebus iudicare, q muhos ex hotm uulgo, fed quodnbsp;ad cognitionem Chrifti attinet,non eft obfcuru,quid fi bi uelit Chri**nbsp;ftus,cum agit gratias patri fuo,q) abfeonderit myfteria regni fui a fa*^nbsp;pientibus amp; prudentibus,ac reuclauit ea paruulis. Dicit amp; fcripturanbsp;alia's : Perdam fapientiam fapientum,amp; intelligentiam intelligentiunbsp;rcijciam.Ec iteni: Videtis uocation� ueftrara, qj non multi faptentesnbsp;fecundu carnem, non multi pot�tes,non multi claro generenati,ue�inbsp;quf ftulta er�t fecundu mund� delegit deus, ut pudefaceret fapietes,nbsp;Prjterea etfi in hocuulgo,qui clamab�t lefum elfe Mefsi� nnti er�tnbsp;impf),tn c�tinebat in co uaa amp;eleda dei ecclefia, Apoftoli,� reliqnbsp;dilcipuli lelu.Quarefugieda aobis eft impietas pharifgoRt, ^uis fa/nbsp;pientunit

fc^anda autem eft piet� ecdefisc Dei,quamufs coram homi/ tiibu� abieA�,ut agnofcamus hune Icfum,ucrum Mefsiam.S^ tribu/nbsp;imus ci omnia oflFiciaobediemi�. Nam qadd difcipuli Cbrifto innbsp;hoc in^�ftu prfftiterunt, hoc idem etiam nos debemus ci obtdien/nbsp;(er prseftarCw Non loquor iam de puerili illo fpe�aculo, quod in dienbsp;Palmarum,ad exemplum huius ingreftus lefu in aCino adaelt;fti, ufita/nbsp;tumhiir. Inhocfpe�aculo non perfoluuntur uera ilia officia, quaenbsp;Qirifto debemus, fed longe alia facienda funt. Apoftoli adduxeruncnbsp;tnandato Chriftiprimumquidemmanufuaafinamamp;punum dus,nbsp;deinde adduxerunt ad Chriftum,pr�dicatione fua, tud^os Si Gentes�nbsp;quipera�namamp;pullumeiusadumbrantur. AdducamuS�^ nos adnbsp;Chriftum, Iiberos amp; familiam noftram, qui funt ignauifsimi afin/�nbsp;�tQiriftofubnciantur� Adducamus item noftram ipforum carnem�nbsp;qu� Si ipfaeft afina inert ifsima.utdifcar onus Chrifti portare, Difctnbsp;puli fubliraucrunt lefu ueftim�ca fua, Subfternamus ei Si nos noftranbsp;ueftimenta. Vtamur omnibus facultatibusnoftris adobfcqui� Chrfnbsp;ftijiuuemus opibusSiofFicqsnoftris,quibuspofTumus, ecclefiatnnbsp;Chriftijuc declaremus ucram noftram fidem in Chriftum, Difcipulinbsp;geftarunt manibus fuis ramos palmarum,amp; acclamarunc ei foienne ilnbsp;lud Ofanna,Palma eft infigne uiciorif in certaminibus, Vitftoribusnbsp;�nim palma dabatur.Etaddunc fcriptorescauftam, qp ui�ores Si palnbsp;ma habeant inter fe quandam fimilicudinem. Si enim imponas (upernbsp;lignum palmg magna pondera,n� cedit palma deorfum, nec infledinbsp;tur^fed refurgitaduerfum pondus,� furfum niticur,ica qui uicerunt�nbsp;non ceflerunt aduerfarqs, feJ contra audenciores iuerunt. Sumamusnbsp;Si nos in manus palmas,�i offeramus cas lelu Ghrifto,hoc eft .creda/nbsp;mus Si confiteamur lefum Chriftum elfe ui�or� mortis et inferni, acnbsp;feruatorem nofti^ in omnibus malis, ficut Si in Apocalypfi,ecckfiAnbsp;ex omnibus gentibus colleda geftatpalmasin manibus , Sc clamasnbsp;magna uoce,Salus ei qui fedet mper ihron� dei noftri,amp; agno.Tra/nbsp;dunt au(orcs,Palmis n� dedderc folia. Admoneamur igicur fpe�actinbsp;lo Palmarum,ut ftudeamus efTc taies arbores, quac iuxta decurfus a/nbsp;quarum plantatp, fructum fuum aff�rant in tempore fuo. Si quanbsp;rum folia nunquim deffuant.Sic enim fiet, ut quemadmoduni

Pfalmus ait :Omnia quxcuncp fecerimus.profperentur in lefu Chrifto feruaiore noftro, qui eft uni cumnbsp;paire amp; fpiritu (ando Deus bencdi�us innbsp;fecula, AMEN,

C C E mundus, l'nqa�unt Phari�ri � poft Icfum abic� Nomine autem mundi non c�nbsp;tinentur tantum dues incolae,uerume^nbsp;dam exteri amp; alicni,nec lud^i tantum, fednbsp;etiam Gr^d. Quare cum Euangelifta cornnbsp;memorafiet antea, quanta obferuantia ex*nbsp;ceperint Icfum afina aduedum ludfi degt;*nbsp;fcribitnunc quanto defiderio cupiant adnbsp;familiaritatem Icfu applicari Gr^d. Diolt;

qui ucl lud�i Hierint, in Gr�da habitantes, uelprofelythi fuerint,ee Gr�cis ad ludaifmum conuerfi, tarnen quia tam Euangeltft� Pau/nbsp;lus ali�s pernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft,Grpcos,inteliigunt genres incircumcifas,

et ecdefiaftici fcriptores fequuntur hanc fcnt�tiam,fentiamus amp; nos, q� hi Gr�d fuerintEthnici incircumcifi.Non enim obfcurum eft, q�nbsp;cti� Eihnici nSnuUi obtulerint faaifitia fua ad templ� Hierofolymi^nbsp;tan�,amp; colucriht de� in Zion. Salomon in dedicatione rempli tico/nbsp;rat: Alienigena,qui n� eft de populo tuo lfrael,c� ucncrit de terra Ionnbsp;ginqua,propter nomen tuum� Audictur enim nom� tuum magnum,nbsp;amp; roanus tua forti8,amp; brachium tuum extentum ubiCum uenericnbsp;ergo amp; orauerit in hoc loco,tu exaudies in coelo, in hrmam�to habi/nbsp;denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftantur ali) fcripcores,q) amp; cxterj gentes, adduxerint

trSe mJaico crifitia fua ad templum Hierofolymitanum, amp; iaccrdotes ea fufcepe/ 1itroi.ttia7 rint.H�cidcirco nobis recitantur,utfciamus,q) etfi ludgi multas ha/nbsp;prgrogatiuas prg indrcumdfis gentibus. QuorumCinquit)nbsp;'ft adoptio amp; gloria,amp; teftamenta i �C legis conftitutio, amp; cultus 6^nbsp;vretT�lait promiirionc8,quorum funt patres,amp; q ex quibus eft Chriftus,qu8n/nbsp;fum attinet ad carnem,tamen deus etiam inter gentes fuos habuic eic/nbsp;eos.qui in impietate fua perdurarunt, amp; idola colere per/nbsp;itTTf�ytif�i rexcrunt (ed qui uerum dcum Zionis cognouerunc amp; iouoaruntxnbsp;T�? �7ro9 Quod fi hoc fadum eft eo tempore,quo Chriftus nondum erat pub/nbsp;lice reuelatus,quantomagis hoc tempore,quo Euangelion iamdudunbsp;k� nulgatum eft in toto orbe terrarum, Chriftus fua habet ecclefiae fuaenbsp;Tc;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;membra inter omnes geotcs,adcot% inter Tureas ipfos, non quod hi

cfwi impium Turcifmum fedantur,fint membra Ecdefic/ed q� inter Tur cas fint,qui c�cempta Turcica aut Mahumetica impietate, lefumnbsp;Chriftum feruatorem fuum agnofcant. Quire fentiamus Ecdefiamnbsp;Chri�i non terminari qs finibus,quibus excernun? nomen Chri�ia/nbsp;norum continetur Jed dilatari ad omnes eas populorum familias, innbsp;quibus efl; agnitio lefu Chrifli per fidem, etiamfi habitauerinc in menbsp;dio non catum barbararum gentium, uerumetiam immanifTimarumnbsp;befliarum,Sed redeamus ad noftros Grecos, dequibus Euangdiflanbsp;fcribit.Hi cupiunt lefum Chriflum uidere,uiddicet no tantum de fvnbsp;cie noflTe Jed etiam in familiaritatem eius uenire* Cum autem noUcncnbsp;Chriflum accederc,nifi impetrato ante aditu, rogant Philippum, ucnbsp;patefaciat ipfis aditum ad lefum. Philippus autem no referi hanc Grgnbsp;eorum petitioncm ad lefum, nifi priuscommunicatocofiliocum Annbsp;drea.H�c Euangdifla diligenter comm�mor�t, partim ut recitandonbsp;circumflantias,c�firmet ueritatem rei geftae,partim ut fignificet,hocnbsp;iam egifle fpiritum fandium, ut gentes ducerentur miniflerio Apo/-flolorum ad cognitionem Chrifli. Quare Chriflus accipit ex hac renbsp;occafionern contionandi de morte �i. refurredione fua, ac de uocationbsp;ne gentium per Apoftolos, qu� flatim refurredionem Chrifli infc/nbsp;cuta efl.Iefus refpondit eis dicens: Venit hora, ut glorificetur fdiusnbsp;hominis. Am�n amen dicouobis,nifi granum frumenti deiedum in ccnbsp;icrram,mortuum fuerit, ipfum folum manet. Si uero mortuum fuc/nbsp;rit,multum frudum afl�rt� Haee efl iofignis concio de modo, quonbsp;Chriflus accepturus ei at regnum fuum. Nam Andreas amp; Philippusnbsp;dicunt Chriflojhoc cfl,magno gaudio adnunti�t Ghrifto,qgt; non luxnbsp;dgi tantum,fcd etiam Gr gei Jeu gentes cupiant fecum ipfo coniungcnbsp;re. Et quia fperant regnum Chrifli forecarnale,S^ Chriflum colledunbsp;rum exaritum militarem,cuius opera iuuetur ad accipiendum regnunbsp;fuum,exiflimant fe aff�rre Chriflo l^tiflimum nuntium,qu�d et gennbsp;tes petant in familiaritatem eius recipi,fignificantes hac occafione liznbsp;cere ipfi etiam ex gentibus exercitum congregarc. Vetus hoe efl ingenbsp;nium hominum, ac etiam apoflolorum Chrifli, quod nondum illuznbsp;flrati ucra regni Chrifli cognitione,qup*ant in Chriflotantum carnanbsp;lia, amp; mundana, exiflimantes fe ad confequenda fpiritualia 8d coeleznbsp;ftianonindigereopera Chrifli, fedeafuisfe uiribusparare pofl�.nbsp;t^et uitam, ( inquiunt^ det opes, animum mihi gquum ipfe parabo�nbsp;Chriflus autem r�fut�t hanc opinion� Apoflolorum de regno fuo,nbsp;ait: Venit quidem tempus,ut glorificer, ut maieflatem regni acci/nbsp;piam , amp; non ludpos tantum, uerumetiam gentes mihi fubrjeiam,nbsp;^on autem glorificabor eo modo,quo uos exiflimatis,fed crucifigar,nbsp;nioriar,acpoflea refurgam a morte,amp; colligam ecclcfiam prgdieax

IN CAPVT XII. EVANG. lOANNiS. t�oncEuangclqper neftrum mini�enum ex omnibus gentibns. Si-*�nbsp;cut cnim granum frumenti non fert frudum, ni(i fparfum in agrum,nbsp;tnortatur. Poft^autem in terra mortuumfuerit, afixrt fuo temporenbsp;copio(um�rudum,itaamp;demefentiendumeriu Nifioccifus fuero,nbsp;peccata non expiabuntur, Euangdion no reuelabitur inter gentes*nbsp;PoO^ autem fuero occifus,maximas afFeram utilitates. Refurgam e^nbsp;nim � mortuis,8^ mittam (piritum fandum, ut Eu�gdion meum uulnbsp;geturperuos in totumorbemterr�,amp;congregerurinnumerabili�nbsp;gentium multitudo ad ecdefiam meam, amp; ad accipiendam raaieHatcnbsp;code�is regni.Porro autem,etfi Chriftu8,cum facit mentionem gra/nbsp;ni,quod feminatur ,amp; in terra emoritur, non uidetur de rebus code'nbsp;ftibus ac diuinis, fed tantum de rebus ruHicis amp; tcrrenis contionari.

. Didt enim ea,qug funt uulgaria amp; cuiuis agricolenotiffimajamen fi hocdidum de grano diligenter perpendas, magna myfteria nobisnbsp;exponit*Paulus ait:Qu� funt inuifibilia dei, cognofcuntur ex opifi'nbsp;do mundi,amp; intelliguntur ex operibus� Videamui ergo, que nobisnbsp;peruifibilegranum rrumenti demonitrentur. Primum,Chriftusinnbsp;hoc loco docet, quod per granum frumenti to:a fere hiiloria Euangenbsp;Irj adumbretur.Chriftus enim ucnit in hunc mund�,ut fufdperetpafnbsp;fionem ac mortem,amp; refurgeret iterum � mor tuis, non ut h�c ociofanbsp;effentjed ut afferrent uniuerfo humano generi,tam ludps,nbsp;nbsp;genti'

bus,longe omnium maximum frudum,uidelicet rcmiffionem pecca torum,ueram iufiitiam,uidoriam mortis,amp; perpetuam falutc.Qui'nbsp;bus nihil potert homini excdlentius ac magis falutare cotingcre. D�nbsp;bis autem omnibus admonec nos granum frumeti, quod cum in agR2nbsp;iparfum fuerit,ium demum frudum afFert,cum emoritur, Quare fc�nbsp;tiendumeli,quod granum frumenti redeconfidcratum, exacietnottnbsp;t Cc��t �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpuSjUet umetiam animam noftram. Deinde Paulus ad Co

� rinihios Icribens,docet nos;quoddeus infcripferit in granum frum� ti imagincm generalis refurredionis mortuorum, Stulte, inquiens.nbsp;Tu quod feminas,non uiuificatur,nifi mortuum fuerit, Et hoc quodnbsp;ieminas,non corpus,quod nafcetur,feminas,fed nudum granum,nbsp;empli caufla,Tr itici aut altcuius ex ceteris, fed deus iili dat corpus utnbsp;uolu it,0^ unicuicp fcminumfuum corpus. Vides ,unumquodq^ gra'nbsp;num docei e �i teiiari futurarn mortuorum refurrediOem, Quare fennbsp;tia ous grana non tantum effe cibum corporalcm, uerumetiam fpna/nbsp;lein,�^ h agricolg uoluerint in tpargenda fementenon foJum exieinunbsp;coi poris,ted eti� iniernu mentis agriim colere, debent grana,quf innbsp;terram pronciuni,iuxia h�c Chrilii amp; Pauli dodrinam intueri, ut exnbsp;uiitbJib.creaturiscognoicaot inuilibilia dei,amp; bene de uiiaac lalute

fu3jrtiam �ti media morte,propter Ghriftum fpcrent. Con�tdercmus hoc,^ quam habet conditionem granum frumenn' in cofpcclu honbsp;ninum, eand�unufqfc^ noftrum hab� in cofpe�tu dci.Granum frunbsp;mentijfi repoficum fcruetur in horrco,nullum affcrt frudum, nee eftnbsp;adhuc idoneum ad cibum, nifi auc proie�tum in agro moriat, aut monbsp;la in Farinam cont�atur,amp; igni coquacur�Eadem plane eft eii� noftranbsp;condinQ:Si ignauiter ociamur, aur uoiuptate huius mundi fecure Frunbsp;imur,nullus adhuc � nobis Frudus dcm�itur,ncc preparati fumus,utnbsp;fiamus coeleftis cibus.Sed ft fructum Ferre uoluerimus,amp; Fieri panisnbsp;ccclcftis mcnf�,neceftc habcmus mola aduerlitatis comminui,igni aFnbsp;ftidionisconcoqui, aepoftremoeti� mort Memorabile eft, qd Ig'nbsp;natius martyr,bcrti)s iam obneiendus dixit. C� enim ad leones dam/nbsp;natus cftet.�C audiret eos rugientes,ait:Frumcntum Chrifti fum,dennbsp;tibus beftiarum molar,ut panis mundus inueniar.Quare,cum obru/nbsp;untnos aducrfa,cogitemus Dnm deum noftru non hoc agcre, ut pc/nbsp;fcamus, fed ut aduerfis tan^ mola conteramur, quo Fiamus coelefl isnbsp;cibusjamp;i ut afflidionibus exerceamur,acmoriamur,quo iterum ad uinbsp;tamrefurgamus.Ceterum,poft^ Chriftuscontionatus eft de feipfo,nbsp;quod intraturus quidem (it in gloriam amp; maieftat� regni lui, fed pernbsp;crucem amp; mortem,contionatur etiam de Apoftolis�C dikipulis (uis,nbsp;quod ficut ipfe, ita bi neceftc habeant per alHidiones ueram falutcmnbsp;confequtDicit enim:Quiamatanimamfuam,perdeccam, �d qui� �nbsp;dit animam fuam in hoc mundo, in uitam �ternam cuftodiet eam.Si * ?nbsp;quis mihi miniftrat,mc(equatur.Etubi fum ego,illic minifter me � ?nbsp;us crit.Si quis mihi miniftraueric,cohoneftabit eum pater. H�c con/ � �nbsp;ti�is pars, ad Apoftolos ac djfcipulos,imo ad uniuerf� eccleli� Chrinbsp;ft? pertinet.Eft aut hge fententia eius: Vos difeipuli, ficut exiftimatisnbsp;pie regnatuRt mundana dnatione in hac terra, ita fperatis uos per menbsp;confecuturos in hoc mundo magnam poteniiam,amp;: uoluptatem. Sednbsp;uon finam uos opinionc falli� Dixi granu Frumenti non ferre frud�,nbsp;nifi mortuum.ltacp granum necefte habet uit� fu�,ut ita dicam,amitznbsp;tcrc,quo uitam conlerueuHoc cxeplum amp; in me,0^ in uos dikipulosnbsp;meos conuenit.Ego enim,ut uniuerfo mundo ueram uit� parem, monbsp;ti debeo,amp; per mortem in regnum meum ingredi. Sic �C ueftri ofti/nbsp;tq erit, uitam morti exponere,ut mortem elFugiatis,amp; uitam coferucnbsp;lis.Non conferuabitis uit�,fi amorc uitg abnegaueritis meum nom�,nbsp;ac meum Euangelion. Sed cuftodietis amp; conferuabitis e� in ^tern� uinbsp;tam,fi e� confeftione nois mci ita periculo mortis expofueritis,perinnbsp;de ac fi ipfam odio haberetis.Nam fi uultis me fequi ad gloria, ad uinbsp;^m,ad u�am f�licirat�,ncceffe habebitis me etiam fequi ad ignominbsp;*�1301,34 morte,et inf�licitat�.N� enim eft minifter maior dno (uo.

Si ego dominus ucftcr iogredior per morte in uitam, debetis amp; Uo# miniftri mci per mortem in uitam lugredi, Neceft mctuendum, ncnbsp;in morte pereatis. Nam fi mihi confefsione ueilraminiftraueritis, et:nbsp;mortem potius fubire, meum nomen abnegareuolueritis, confe/nbsp;quemini apud Deum patrcm meum, multo maiore hoaorcm^quamnbsp;quern optare aut fperare poteftis.Habcs fententiam uerborum Chr�nbsp;fti, Sed Cingula in his fingulari obferuatione digna Cunt. Nihil hienbsp;eftofeitanter praetcreundum:Qui amac,inquit,animam fuam,perdeenbsp;eam�Hgc eft generalis fententia,f�pe a' Chrifto Ufurpata,quemadmonbsp;dum alt) Euangelift� kribunt. Quid igitur dkemusC�an non h�cnbsp;inter fe pugnant,amarefeu lucrf uiiam,amp; perdcreuitamCQuomodonbsp;ergo dicituris, perdere uitam�qui tuetur et fer�at eam�'Si hgcre�e innbsp;tclligas,non pugnant inter fe. Amare enim feu feruarc uitam in hocnbsp;loco^n�ti eft tueri uit� fu� ex ofFicio,�d legitime, fed eft tanto uit^ denbsp;iiderio teneri, ut ftudeas earn retinere contra officium, illegitime Siinbsp;impie. Declarabimus id exemplis, Rex quifpiam iubet fer num fuumnbsp;fortitercumhoftepugnare.Hoccftoffi'ci�ferui. Quarefiferu�sn�nbsp;aggreditur hoftem,neceducitgladium fuum aduerfus hoftem, utnonbsp;fubeat periculum mortis,is certe ftudet contra officium fuum confer^nbsp;uare uitam. Paftor quifpiam uidet irruent� lupumin gregem fuum�nbsp;Officium autem amp; uocatio paftoris eft,grcgem defendere, SC lupuninbsp;� gregcarcere.Sed paftor mauult ftudioconferuand^ uitp fuc greg2-delerere,q periculo uiteeum defendere. Amat igitur �i. conferuat ui-*nbsp;tam fuam contra officium. Sic amp; difcip�lus quilpiam Chriftj cftnbsp;obqciEur periecutionibus propter Euangelion Chrifti.Offi'ciumnbsp;tem uocatio dikipuli Chrifti eft nomen Chrifti confiteri,nbsp;ameiusilluftrare. Sedismauultamoreuitp abnegate Chriftoni,2j*nbsp;periculo uitp, confiter i eum.Quare didtur uitam fuam amarcnbsp;feruare contra officium. Quid ergo fi'etfNum qui fie amat �^confer*nbsp;uai uitam, uere earn conferuatC Nihil minus, fed potius perdit eaniinbsp;Seruus qui contra officium partit hofti, ne exponac uitam fuo peric�nbsp;lo,autab hofte trucidatur propter ignauiam,aut � domino capite picnbsp;cftitur, propter offict) dcfertion�m.ltacj^ perdit uitam, quamamabat*nbsp;amp; conferuabat. Paftor deferens gregcm,amp; fugiens lupum,amore ut/nbsp;t�,abt)citur amp; fame necatur. Itac^ qu� retinebat uitam,perdif. Natnnbsp;quemadmodum negociator non feruat pecuniam nec auget earn, fi a/nbsp;more conferuand� pecunie, non exponit earn pro mercibus,quas manbsp;iori poftea precio uendat,ita non feruat uitam fuam,qoinbsp;ponit,ubi exponenda eft.Difcipulus Chrifti abnegans Chriftum menbsp;tu amittendg uitp,uere uitam amittit. Quid enim u�tf rcliquum eft,nbsp;amiflb Ghrifto; Amittitur autem Chriftusabnegatione, Quifq�is,nbsp;inquit.

inquitj�cgauerit mc coram hominibus, negabo amp; ego eum cora pa' � � meo,qui cft in ccelis. Quare ncceffe babes propter Chriftum pe/nbsp;��iculo exponere, 8� amittere uitam terreftrem,ut conferues uitam ccenbsp;leftem.C�tra aut:Qui odit animarn fuam in hoe mundo,in uita gterznbsp;ham euftodiet eam/Hocapud alios Euangeliftas fie dicitur, Qnifqsnbsp;perdiderit animarn fuam caufa mea 8d Eu�gelr},hic feruabit cam. Vi'nbsp;demur amp; heepugnantia efTeJed rede conueniunt, fi rede intelligatinbsp;tur.OdifTc enim animarn fuam,0^ pcrdere,hoc Ioco,non cft feipfumnbsp;inierficere. Sic enim nemo debet uitam odiffe, fed eft malle morte abnbsp;alijs illatam fubire,amp; uitam deferere, q officium fuum ptermitterc,nbsp;aduerfus Dnm deum peccarc,amp; Chriftum filium cius abnegare.Sicnbsp;odio habuit animarn fuam loannes Baptifta, fic Apoftolijic rnartyznbsp;fcSjSicodio habent animarn fuam o�s uere pi). Tantum enim abeftgt;�nbsp;�t aduerfus deum peccent,8^ Chriftum abnegent* ut malint fexcenti/nbsp;es uitam fua perdere.Sed quidTnum perd�t uitamrfVIinime o�m, fednbsp;inueniunt cam,amp; euftodiunt ipfam in gternam uiia. Quod de uita dinbsp;�itur,hoc idem inteihgendum eft, de oibus rebus, quibus diuinitusnbsp;donati (umus,uidelicct,de regno,de fanitatc corporis,dc uxore,dellnbsp;berisjde amicis,de facultatibus. Hgc enim,quifquis odio habucrit 8^nbsp;perdiderit propter Chriftum,feruabit. Quicquid cnim ex diuina uonbsp;catione obedientia fidei derelinqtur hoc deponit in manum dcunbsp;E)eus aut tarn liberalis rcRt cuftos eft, ut depofita non folum tucatur,'nbsp;fed etiam augeat.Ois^inquit,qui reliqrit domos, autfratres aut foronbsp;res,aut pairem aut matre, aut uxorem aut filios aut agros propter noznbsp;men meum,ccntuplum accipict,amp; uitf gterne for tiet hgreditat�.Coanbsp;ftrmcmus igitur hoc dido fidem noftram, utobediamus uocationi.,nbsp;dei, amp; fufferamus libenter ablat (one ret?2 terrcnaRt propter Chrift �,nbsp;htrecipiamus c�eleftia.Quoda�tadditurrSi quismihi miniftrar,menbsp;tequatur,amp;ubi egofum,inic amp; miniftermeuserit,uidetur quidemnbsp;dici de imitaiione uirtutum Chrifti, proprie am dicitur de fubeundanbsp;truce,exemplo Chrifti.Chriftus afflidus eft, inquit Petrus, pro noznbsp;bis,rehnqucns nobis exemplum,ut infeqrcmini ueftigia ipfius.Eteznbsp;him Chrirtus fufeepit paffionem, no ut nos nihil aduerfi pateremur,nbsp;led ut accepta per fide remitfione peccatoR2,q ipfc paftione fua expia,nbsp;hit,aduerfis exerccrcmur,0i mails afBigercmur.In mundo, inqt,afflinbsp;^ionem habebitis.Et:Non rogo,ut tollas cos de mundo, hoc eft, no,nbsp;*:9�o�ut non affligant in mundo. Quid ergoC Num hoc tm Chriftusnbsp;port fe reliquit, ut rainiftri ac difeipuli cius in hoc mundo affligant�?nbsp;^diquit quidem hoc poft fe,non a�t eo confilio,ut in afflidionibusnbsp;fed utper afflidiones uer� amp; perp�tua falut� confequanior*nbsp;f^feit quid�:In mundo afflidion� habcbitis, fed addit; Bono anifhonbsp;�'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' G� ii)

TS CAFfT Xft EfANQ. lO�NNlS. litiSjEgo uici mundum,Dicit ite: Non rogo ut tollas eos de muiido^nbsp;fed addit;Rogo ut fcrues eos � malo.Siquidem,inquit Pau�usjimu�nbsp;cum CO panmur,u�amp; una' cum illo glorificemur�Bt itcR:: Si commoEnbsp;tui fumus,amp;J conuiuemusji fufFen'mus,amp; conregnabimus. Hoc einnbsp;eft,qd Sc ChriHus alt : Si quis mihi miniftraucrit, cohoneftabit eunrnbsp;pater.Nemo exiftimet, fe fruftra fufcipere contumeliam di. ignomininbsp;am mco noie. Nam fi quis fcdatur mcam uocation�, di affiigit mcanbsp;nomine aduerfis,pater meus c�leftis abunde compenfabit.Pro pau/nbsp;pertate enim reddet dfuitias^procontumelia honorem, pro ignomPnbsp;nia gloriam,pro morte uitam,dcniC^ pro doloribus infer ni, cceleftcnbsp;gaodi�, Beati,inquit,eftis,cum probra icccrint in uo� ho�cs, Sc infenbsp;lt;3ati fucrint,8c dixerintoemalum uerbum aducrfusuos, mcntientctf

propter me.Gaudete di exultate, quoniam merces ueflra multa eft n� coelis.iVlininrauit Chrifto Petrus,miniftrauit ei Paulus,miniftrar�cnbsp;ei prophetf di apoftolijSC pafl'i funt in hoc minifterio magnas �C ui¹ ²'²nbsp;rias affl idiocs.Sed pater ccekftis ita cohoncftauit eos,ut nunc in Cflnbsp;rifto fcelici ffime uiuantjSC fint perpetuo cum ipfo regnaturi�Non fonbsp;�um a�i hi miniftrauerunt Chrifto publica Euangdij eius predicati�nbsp;ncjuerumciiam miniftrancci,quotqt credunt in ipfum, di fedanto'²nbsp;bedienter in priuato uitc fue gcnerc uocation� ei�s,�c quantum in ip�nbsp;fis eftjilluftrant gloria nominis ciusmanfuctudine,t�peranti4,(bbrPnbsp;ttatc,pudiciti4,ca�itate,pacientia,tolcrantia, di id genus alps uirtutinbsp;bus,Expergifcamur igic,�C mini�remus Chri�o, quoq modo pof�nbsp;raus di debemus, ut cohone�et nos pater Domini no�ri lefu Chri�inbsp;per fpiritum fandum fuum,8c faciat nos cohjredes Chri�i ft jfj funbsp;e� un� cum patre Sc fpiritu fando Deus benedidus in fecula.Amcn�^nbsp;HOMILIA XIL

HR Atus Sc iucundus fuit lefu Chri�o nuntius,q) Gr^ci arti biuerint ipfius familiaritatem, Sed iniucunda e� mortistnbsp;mox fecutur� raeditatio² Po�^ cnitn Chri�us contiona^nbsp;occafione aduentus Ckfcorura, de pa�ionc di morte faf,'nbsp;queadmodum anicexpofuirous,tanto mortis horroreperfundiw�'�w�

² tota mente contremifcat,nec id filentio di�imuIet.Dicit enim: Nunc ? � anima mea turbata e�.Hoc certe eandem habet fcntenti�,cum eo,qlt;lnbsp;po�ea in monte Oliueti ad difcipulos aii: Tri�is c� anima mea ufeg;nbsp;ad mort�.Primum igitur oim,confiderandum nobis e�,qu�co doloxnbsp;re,quanto horrore co�iterit lefum Chri�um fihum dei expiadopetnbsp;catoFtt noflroR�.Non em paflus e� tm afflidiones corporis, cum uefnbsp;�agenaret,ucl affigeret croci,fcd eti� pa�us e� afflidioncsanimi,�Cnbsp;horrores mortis,qui m�o grauiores funt morte ipfa,idcp non femdynbsp;fed fielet fic fgpiusj^ut di fanguineum fuejore effunderet� Ts�it�roGlia

noflra expiare� Quare nihil fan's feu er if diel pof e� io ho Wintim ingratKudinem,qui cum ex doflrina Euangelq perfpictie co/nbsp;�nofcant,quantos labores Chriftus pro peccatis noftr/s fubierit, ipftnbsp;tn tarn tcmcrc peccata defignanda fufeipiunt, ut uide�tur mori� Chrfnbsp;fti pro ludibrio habere. Putas'ne impune ferent t�fam irapietaieCScdnbsp;ani3botc,quid eft, q? Chriftus filius dei mednatione mortis ftetrepinbsp;detjCum tarn multi ctiam inter Ethnicos fucrint,qui mortem genero/nbsp;fo animo aggrefti fint, necullam trepidarionis fignificationem dedenbsp;rintCSed huius rci caulTa non eft obfeura. Nam Chriftus non m�ditanbsp;tur morteEthniceautphilofophice.Habueruntenimphilofophigen Mor/ifr��enbsp;tium fuas quafdam cogttationes de morte, uidelicct qd mors non fit dia pbtiefa�.nbsp;tupplicq caufta conftituta,fed neceffitas naturg^ac Jabo�t et miferiaRtnbsp;finis.He cogitarioncs uidentur pofte mortem leuiorem reddere,ac c/nbsp;tiam appetend�, fed in ueris terroribus mortis non pofTunt conftare..nbsp;�einde Chriftus non meditatur mortem rnorepdonum.Hi enim,cSnbsp;admoneniur,ut � pda abftineant,ne capiantur,amp; capite pledlanc, fo/nbsp;lent quafi contemnendo ridendo mortedicerezQuid; h�f co�a comnbsp;jpenfari poftunt capitio pleno carnibus,aut capiirj fulcro.Quibus uecnbsp;bis fignificant, fc cotemnere mortem,ac pant curare, etiamli capite Innbsp;sntrapinasfuas.Hgc fortiter quidera dici uidentur,fed aJiafunt iudiznbsp;tia tribunalis dei, alia temeritatis humang.Quare Chriftus, q in fuf/nbsp;�ipienda niott^addudus eft ad tribunal dei, non meditatur mortemnbsp;pro temeritatc pdonum,fed protei ipfiusueritate, Si. pro eanatura,nbsp;quam mors a' plt;ft� accepit.. Mors cnim natura fua eft ftipendium pec �ior��7K�nbsp;cati.Peccatum a�ttam uenenatum ac peftifeRt eft, ut cum afferat per/nbsp;petuam damnationem, cft�ciat ut amp; mors fit extrema gterna inter/nbsp;nitio.De Bafilifco ferpente tradunt autores,qd nccet frutices,�^ exu/,nbsp;fat herbas,non contatftas modo,uei^etiam afflatas, ac tarn uenenatusnbsp;lt;fte ferpens dicitur,ut hominemji afpiciattm, interimat Jmago h�c

�ft uirium peccati. Nam peccatum infixit morti ta peftiferos oculos^ nbsp;nbsp;nbsp;- ' v

amp; infpirauit in earn tarn uenenatum fpiritum, ut quemeuntp mors a/ ^piciat,eum perpctuainierniti�e perdac,amp;qu�cunt^ afftet, eum eternbsp;fiis cruciatibus enccet. Hic eft uerc afpedus �� afftatus Bafilifei. Necnbsp;poteft homini maior 8d grauior afilidio accidere. Reliqu� o�s affli/,nbsp;^i�esjfi com hac confcrant,Iodus funt,amp; iocus. Hic horror fuperacnbsp;��a genera afflidion�� Quare, eu Chriftus medifaret morte non pronbsp;�^ore philofophoR2,nec pro more predon�,fed pro ea natura, quananbsp;�nors ex pd� accepit,hoc cft,n� pro fine, fed p initio ^tern�R� miferinbsp;�^Rtjhaudquaq miRgt; nabis uideri debet,qd c�ipedu mortis tota met�nbsp;�? ^�trcmuerit.Sed qu�,inqes, potuit lefus Chriftus ftlius dei mortenbsp;ft�r�j �� ipfe udl� utn^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9?*�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uera f� ui

ta 8^ refiirrediocRcde di�cis,Chr iftum nullu feciIFc peccatG, amp; Giw( ftum efle ueram BKam,acrefurrctflioncm,fcd interim confideradumnbsp;eftjpropter quam caufTam fit in hanc terram miiTus,ct quod officiumnbsp;faciendum fufceperir.Miflus enim eft in huncmundumgt;ut pcccaturanbsp;mundi cxpiarct.Pcccatum a�t expiatur legitimis fuis fupplicrjs. Porznbsp;rojuppliciapeccati funco�a genera cocporalium 3d fpiritualiumafHinbsp;lt;ffionum,uidelicct,ut peccator affligatur corpore �d animo, et pereatnbsp;gternis cr�ciatib.mortisac inferni, Quareetfi Chriffus filius dei nulnbsp;lum peccatum fecit, tarnen quia fufcepitpeccatum expiandum,debuicnbsp;fufeipere fupplitium peccaci,ut afpiceret mortem, non qualis conto�nbsp;ptoribus 3d fecuris uidetur,fed qualis eff natura fua propf peccaturn�nbsp;Audiamus ergo nunc,quid Chriffus in tam horribili mortis obieditnbsp;feceriuNam fi de altjs hoibus dicedum cff.nullum inuenies,qui fuisnbsp;uiribus relidus, poffit tam terribilem mortis confpedum tranquiUonbsp;a�o ferrc,8d uer� falutis fug rationc qugrereJob morti obie�tus male-*nbsp;dicebac diei fug. Ahitophel 8d ludas Ifchariotes terroribus mortis co/nbsp;prchenfi,proripiunt fe ad laqucos. Quibus rebus intantum non connbsp;fulebant faluti fug,ut in maiorem�d ^auiorcm mtcritura fefe conrjccnbsp;rentdefus Chriffus a�t re�a inceditjn tantis enim terroribus no cortnbsp;fugit ad execrationes,fed ad depcationes,non ad maledida, fed benenbsp;dilt;ffa,n� ad laqucum,fed ad oration�.Deus enim, cura obtrudit holnbsp;bus grauitat� morti8,non uult ut ipfum fugiant, fed ut ad ipfumco�/nbsp;fugiant.Inuoca me,inquit,in die tribulationis.eru� te 3d honorifit�*'nbsp;bis me�Qug a�t eft maior tribulatio, dolorib. mortis 8d inferniobnbsp;ijcicHoc re�e quidem dicitur,Sed quid mihi prodeft ex�plum Chrinbsp;ft ijcui licuit ad deum fuum oratione confugcrc,quia non pcccauit�B*nbsp;go uero qs fum,qui audea pcibus ad deum accedere^Deus Chriftumnbsp;tilium fuum ex o� parte innocente rcfpexit.Mea�t,qui fumpeccator,nbsp;non refpicit clcmenter,fcd potius repellit � fe indign�ter� Audio quinbsp;me�Sed in eod� pfaimo fequit� Peccatori a�t dixit. Quare tu enarrasnbsp;iuff itias mcas,8d affumis teftamentum meum per os tuumc Quo igitnbsp;mc,qui peccator fum,uertam^Redum 8d iuff um cft,(� fatearis tepeenbsp;catorem,3d indignum,qui ad deum pcibus accedas,non a�t rede fir�nbsp;qp hac cauffa magis ad execrationem, q ad oratioem, et plus ad laquenbsp;um ad deum confugias. Chriffus ein propf hanccauffam uenicinnbsp;hunc mundum,�d fufeepit p�� expianda, ut tepdorem cum dco re/nbsp;conciliaret,3d tibi aditum ad deum pacefaceret. Non opos,inquit,hanbsp;bent r| qui ualidi funt, medico,fed qui male habent. Aegt;�o�^�Non uenbsp;ni ad uoc�dos iuffos,fed peccacores ad p�nit�ti�. Et PauluszCertus^nbsp;inquit,(ermo,3d dignus,qu� modis omnibusampledamur,qp Chrigt;

HOHlLlAB �OANNf� BRENTIL ftus Icfus Uenit in mundum,ut PECCATORKS fa�u�s faccrct.Qulnbsp;rcjcum inuenias te in catalogopeccator�, inuenis cti'am te in coruranbsp;catalogo,quibus falus propter Chriftum eft propo(ita,Slt;f qinbus Denbsp;�s propter Chriftum ita i�uet^ut uelit ipfos nom� eius propter Cht i/nbsp;ftum inuocantes, in omnibus pcrtculis feruare, Sed crigamus aures;nbsp;amp; attendamus animum,uc ccgnofcamus,quid Chriftus oraaerit, Pa/ *nbsp;ter, inquit, feruato me ex hora hac.Hoc prorfus idem eft,cum eo, qd �nbsp;poftea in horto orauit: Pater mi, fi pofsibile eft,tranfcat a me calix i �nbsp;fte, Precatur enim Chriftus,ut Deus pater feruet ac eripiat ipfum,ncnbsp;hoc temptore crucem amp; mortem fubeat. Quid ergo de hac prccation�nbsp;feniiemusCan non uoluntas Dei erat ,ut Chriftus fufciperet crucem?nbsp;an non Chriftus in hoc mifliis erat, ut propeccatis homin� mortemnbsp;fubiret? Cur ergo nunc depreca�ur mortem? cur obfift it oratione fuanbsp;uoluntati DeicNon eft obfcurum,qgt; Chriftus filius Dei, fufcipien/nbsp;do hominem,fufcepcrit etiam, abfqj tarnen peccato,humanam natu/nbsp;ram .Ingenium autem human� naturg eft,q) fugiat aduerfa,0lt;: depre^nbsp;cetur mortem.Nee hoc eft per fe peccat�,fed eft potius generalis uo/nbsp;catio Dei, ut oremus, quo ab aduerfis liberemur : Ecce oculi DO*nbsp;iVllNI,inquit pfalmusjlupcr metuentes eum,amp; in eis qui fperant fui�nbsp;per mifericordia eius,ui eruat � morte animas eorum,amp; alat eos in fanbsp;me.Iufsit amp; Chriftus ipfe nos orare: Ne nos inducas in tentationem^nbsp;fed libera nos a malo. Qii� autem grauior eft tentatio,0(^ quod mal�inbsp;maius uideiur hominibus,quam lyrannis mortis?Quare,li de gencrnbsp;tali uocaiionc Dei fermo eft,orarcut mortem effugias, non eft peccanbsp;ium,fcd obedtentia diuin� uocationis.Si autem de fpeciali aut perfonbsp;nali uocatione Dei loquiuoluerimus, magnum peccatum eft, nollenbsp;mortem iuxta hanc Dei uocationem (ufcipcre,amp; malic excutere mor/nbsp;tcm,q certe uoluraati Dei obfequi. Chriftus igitur initio deprecaturnbsp;mortem,iuxta ingenium humang naturg,quam iufceperar,amp; iuxta genbsp;neralem Dei uocationem,qua iubemur in horroribus mortis,depreznbsp;cari mortem.Sed quia debebat ex perfonali uocatione patris fui mor rnbsp;tern hoc tempore (ubire, idcirco ftatim dcprccationc fuam,qua(i corznbsp;*figit,Sdfubr|citfefe uoluntatiDei.Sed propterea,inquien8, Veni innbsp;hanc horam. Pater illuftra nomen tuum,hoc cft,Deprecatus fum n�cnbsp;rnortem.Si rogaui Deum patrem,ut me feruet, ne hoc tempore cru�inbsp;h�ar,S^ occidarjed quia mea pcrfonalis eft uocatio,ut fufeipiam crunbsp;eem,amp; ueni in hunc mundum, ac in hanc horam, ut fubeam mortemnbsp;�d expianda pcccata hominum , idcirco non obfiftam uoluntatinbsp;Dei patris, nec pr�termittam meum officium* V^oluntas Dei eft,nbsp;ft hoc tempore cruciftgar* Meum officium eft , ut hoc temporenbsp;��ortem pro peccatis hominum fufeipiamj-Non ioitur h , 4tnbsp;Don crucifigar, amp; non moriar,fcd ut tiomcn patris mei hiunbsp;nbsp;nbsp;:ur,0C

gloria eius promoueat. De mca feu uita feu morte fiat,quod Deo pa tri uifumfueritjantummodoyut uoluntati Dei patris fatiffiat, bi. no/nbsp;men eius glorificet. Vndeamp; pofteainhortOjCumoraffetzPatermi,nbsp;0 poisibile eft,tranfeat � me calix i(le,flanm addit: Veruntamen nonnbsp;ficut ego uolojfed ficut tu uis. Et mox:Pater mi,fi non pote� hoc po'nbsp;culum iranfire � me,nifi bibam illudjiat uoluntas TV A.Haec eft innbsp;fignis et memorabilis precaiio,qua nobis exeploChrifti,utendu eft,nbsp;in omnibus aduerfis huius feculr.Non eft quidem,uc hanc appendixnbsp;cem, CSicuttuuis ) adqciamus hisprecationibus, quibus petimusnbsp;bona fpiritualia per Chriftum nobisimpetrata^et de quibus certas hanbsp;bemus promifsiones.Sed necefTe habemus earn adqcere his precationbsp;nibus,quibus petimus bona corporalia,de quibus non habemus cernbsp;tarn amp; perfonalem promifsionem^circumftantijs fuis definit�. Sontnbsp;cnimdupliciabona. Alia funt fpiritualia, qug pertinent ad regnumnbsp;Chrifti, amp; qu� Chriftus nobis, iuxta Euangdton fuum impetrauit*nbsp;Hgc aut funt, Remifsio peccator�,Adoptio in filios Dei, Cxjnferoa/nbsp;lio in mortc,0lt; uita eterna.Dc his bonis ceria amp; manifefta eft uolun/nbsp;tas Dei,q) Deus uelit remittere peccatum,nbsp;nbsp;donare uitam �ternan�

omnibus qs,qui credunt in Chriftum. Quart cum precamur remifsi onem peccator�, propter Cbriftum,non erit dubitandum de uolun fnbsp;rate Dei,nec addendum^ Non ficut ego uoio,fed ficut tu uis)mani/nbsp;fefta enim eft uoluntas Dei ex Euangeiio Chrifti, ideoqp firma fidu��nbsp;cia orandum eft. Alia funt bona corporalia, qu� pertinent ad regn�nbsp;huius mundi, 0^ ad necefsitatem ac utilitatem corporis. H�c autemnbsp;funt, Diuitig, Saniias corporis, Liberatio ex pr^enti periculo mor/nbsp;ti5,ut diutius in bac terra uitam agas, amp; mulca id genus alia. De hisnbsp;bonis etfi extant generales promiisiones Dei,q) Deus uelit pqs inuonbsp;cantibus ipfuro in ueritate bcnefacere, tn non eft nobis manifeft�,nunbsp;ea fint nobis iuxta noftram fententiam utilia coram Deo,amp; num illo'nbsp;firent nomen Dei,fi in nos conferantur,ncc definit� funt circumftannbsp;ti^,uidelicet num Deus uelit ea in nos confcrre,hoc tempore,hoc monbsp;do,amp; hac menfura,qua nos ea petimus. In horum bonorum petitio/nbsp;nc prgeipuu loc� habet, quod Paulus ad Romanos fcribens, aiu Hocnbsp;jpfum, qd oraturi fumus,ut oportet,non nouimus, uer� ipfe fp�i�husnbsp;intercedit pro nobis gemitibus inenarrabihbus. Quare,c� hcc bonanbsp;petimus, (ubqci�da eft noftra uol�tas diuin� uoluntati, addendanbsp;erit prccationi,quod Chriftus addidit. Veruntame non

lo,fcd ficut tu uis. Er: Pater illuftra nome tuu.Exemplis id declarabiz mus.Premit quiipi� grauifsimo onere pauptatis.Orac igit,Patcr,{ernbsp;uaio me ex hac bora, pater tr�feat a me calix iftc pauptatis amp; da mihinbsp;uel faite mediocres diuicias, qbus egeftat� mc� luftentc .Sed quid ffnbsp;diuiti�

di�itij allaturac tibi*�nt exitium nbsp;nbsp;nbsp;paupertas adiumento tibi fit �/

ram Deo in bonumCldeo^ in hacprecatione addendum erit,Pater il luftra nomen tuum,Non ficut ego uolo^fed ficut tu uis. Si gloria no/nbsp;minis tui amp; mca falus pcomouerit paupertate, malo pauper effe c�nbsp;diues. Quare quicquid mihi accident, hoc tantum eflFicias pater,ucnbsp;gloria nominis lui illuftretur. Alius affl igitur graui morbo.Precaturnbsp;igiturDeum,utauferat morbum,amp;largiaturdementer fanitatem.nbsp;Pater,inquicns, feruato me ex hac hora,8lt;: tranfeat a' me calix ifte in/nbsp;firmitatis. Atc� id quidem adhuc pie precatur, fed quia ignor�t quaenbsp;fit utilitas infirmitacis ipfius coram Dco, addere debet:Pater illuftra'nbsp;nomen tuum. Non ficut ego uolo,fed ficut tu uis. Quicquid fiat denbsp;mea uel fanicate uel infirmitate, hoc tantum e�icias pater, ut nomennbsp;tuum glorificetur. Alius comprehenditur manifefto periculo mortis�nbsp;Orat igitur deum,ut feruet ipl�m ex hac hora,amp;^ ut calix ifle mortis,�nbsp;fc tranfeat. Atep hadenus quidem rede orat,fed quid fi uita corpora/nbsp;lis elTet ei exitio, mors lucrumCAddendum igitur erit; Non ficutnbsp;esouolojfed ficut tu uis.Pater illuftra nomen tuum.Siue ego uiuam,nbsp;fiue moriar,hoc tantum peto,ut gloria nominis tut promoueat.Hancnbsp;certe reuerentiam amp; obedienti� debemus DONl�SJO Deonoftro.nbsp;Conditi enim fumus � Deo,non ut nobis femper bene fit corporali/nbsp;ter in hac externa uita,fed ut ^oria Dei per nos illuftretur .Illuftraturnbsp;autcm,cum uel in prgeeptis Dei ambulamus,utuideant, inquit, no*nbsp;ftra bona opera,amp; glorificentpatrem,qui eft in ccelis,uel cum aduernbsp;fa nobis impofita obedienter paili�nter toleramus, ut Deus habeatnbsp;occafionem nos iuuandi,amp; mirabiliter liberandi.Obfequamur ergonbsp;uoluntati Dei,nbsp;nbsp;tradamus nos manui eius,ut fama nominis eius per

nos ceiebretur. Porto, cum lefus oraffet:Pater illuftra nomen tuum, lt; Venit uox de coelo,(dicens) Et illuftraui,amp; rurfus illuftraBo. Apo* lt;nbsp;ftolica feriptura teftatur Deum patr� ter de c�lo cum lefu Ghrifto finbsp;liomanifefte collocuium effe. Scimus quidem Chriftum efle ueruntnbsp;ab gterno fili� Dei,unius eftentiget maieftatis eu dco p�tre fuo,ideo/nbsp;que �ternum ԣ inefFabile efte inter ipfos colloquium,nos autem lo/nbsp;quimur nunc de manifefto colioquio,quod Deus pater manife.fte,dcnbsp;ccclo,audiehnbus hominibus in hac terra habuit. Hocter fadum ef/nbsp;feferib�t Euangcliftg. Semelcum lefusin lordanea' loanne baptifarenbsp;tur.Et iterum, cum in monte Thabor coram tribus difeipulis tranffi/nbsp;gurarctur.Ac tertio in hoc loco,cumprecaret,ut pater illuftret nomenbsp;luum per ipfum. Refpondct ergo pater: Et illuftraui amp; iterum illu/nbsp;ftrabo.Obfcruabile r cfponfum,quo Deus pater fignificar fe hune le*nbsp;fum Chriftum,agnofcere pro uero unigemto amp; �terno (uo filio, quenbsp;�elit � nobis audjri,qu� femg cxaudiat,�lt;f propter quem fit-omnibus

audientibds ipfum,amp; acdehtib�t in eum propitius. Quare cumde/ us commendauerit nobis Chri�um filium (uum coele�i uoce, Euan^nbsp;grlion dus magna fide amp; obferuantia audiendum cr�. Quod ucronbsp;ai(,lllu�rauf �C �erum illu�rabo, cognofcenduni e�, quomodo de/nbsp;us pater illu�raueric nomen fuum per lefum Chri�um filium eius.'nbsp;Primum ig�ur deus illu�rauic nomen fuum, pet Chri�um ex eo,q^nbsp;mific ipfum in hunc mundum gt; ut fieret homo. �b initio enim orbitnbsp;terr^ promiOt deus, fe mi�urum filium fuum, in terram, ut conter^nbsp;caput Satan^,Sd a�erat benedidionem omnibus gentibus.Quare,ciinbsp;in mictendo filio feruauit promifTionem fuam,reportauit nom�,lau/nbsp;dem,amp; gloriam clementiHimi amp; ueraci�imi dei, quippe qp tam cle/nbsp;mes fit erga homines, ut malucrit filium fuum omnibus humanis imnbsp;becillitatibus obqcere, ad hominum internitioncm conniuere,nbsp;tam feruans fit promi�i (ui, ut maluerit uidere filium fuum uarqsnbsp;lamitatibus af�igi,^ uerbum fuum recantare.Vnde Si Zachariasptnbsp;tens loannis Bapti�e,exurgic in laudem nominis Dei, quod mifificCnbsp;filium fuum,cuiusloannes prgcurfor erat,Benedidus,inquicns, Donbsp;minus deus IfraetOb quam cauffam:Sequitur, Quiauifitauit amp;nbsp;cit redemptionem populo fuo. Et erexit cornu falutis nobis in domonbsp;Dauid pueri fui.Similiter etiam Maria uirgo,cum iam Chri�um conbsp;cepi�ettMagnificat,inquit,anima mea Dominum, amp; exult�t fpiritutnbsp;meus in dco feruatore mco,Propter quam caufTamC Additurtquiar�^nbsp;fpexit ad humilitatem ancill; fu�.Et mox:Sufcepit Ifrael pucrum fuo*nbsp;recordatus raifericordig fu^,Sicutikgt;cutus e� ad patres no�ros. Abrinbsp;amo amp; femini eius in fecula. Vides igitur aperte nomen dei illu�i^nbsp;tum e�e ex eo, quod Chri�us Filius dei a�umpferit hominem, iuxta

, promifriones,qu^ ad patriarchas di�� fuerunt. Deinde illu�ratum e� nomen dei,per Euangelion,quod Chri�us pr�dicauit, amp; per minbsp;racula,qu^ Chri�us pdidit� In Euangelio enim praedicatur dementianbsp;amp; mifericordia dei,quod gratis remittat peccata, propter Chri�umnbsp;filium,quod adoptet homines in Filios fuos,amp; faciat eos h�redesc�nbsp;le�is regni,nullo mejritorum refpedu, fed tant� propter lefum Chrinbsp;�um per Fidem. H�c e� maxima laus dementi^ amp; mifericordise dei.nbsp;In miraculis aucem,qu^ Chri�us ^didit,maniFe�atur tarn potentialnbsp;uol�tas dei, uidelicet quod deus amp; uelit amp; poFTit miferos amp; af�i�osnbsp;homines iuuare atqt feruare. Scribic enim Euangcli�a Lucas, quodnbsp;r. lefus Chri�us excitauerita' mortuis adolefcentem mulieris uidu�.

Et pofl� Lucas commemora�et hocrairaculum,addid�. Accepit o/ mnet timor, �f gloriFicabant DE VM, dicentes : Prophcia magnuinbsp;n^tthei. 9� furrexit inter nos,amp; DE VS uifitauit plebem fuam. Apud Maithae?

um,po�^uam lefus fanaffet Paralyticum, admiratg funtturbae,amp; glo rificauerunt

r�ficauerunt DEVM, qui dediflet takm poteftatem hominibus. Et alias muller,que habuerat fpiritum infirmitatis anrtis deeem etoulo,nbsp;pofte^ manu lefu Chrifti tangiwr,confeftim erigit fcf�,amp;: glon'fkatnbsp;DE VMHabes igitur nomen Dei per Euang�lion �^miracula Chrinbsp;fti maxime illuftratum efle.Poftremo illuftratum eft nomen Dei pernbsp;paf$ionem,mortem, refurredionem,amp; afeenfum Chrifti in c�lum^nbsp;Pcrc� mifsionem fpiritus fandi, amp; diuulgationem Euangelq in totunbsp;orbem ierr�,ac conferuationem ecdefig Chrifti in omnibus perfecuznbsp;tionibushuiusmundi.Nam in pafsioneS)Cmorte Chrifti manifeftaznbsp;tur partim feueritas irc DEI aduerfus peccata humani seneris. Tantanbsp;enim eft ira cius,ut ne filio quidera.qui peccata hominum expiandanbsp;fufceperat,parcereuoluerit,partim immenfa eiusmifcricordiaS^cle/nbsp;�nctKia erga homines.Tanta enim eft dementia cius, ut malucrit filiznbsp;um uidere crudeliter interfici,^ hominum faluti deelTc. In refurreznbsp;^ione autem Chrifti,in conferuatione ecdefig eins reuelaiur pote/nbsp;tia et maieftas Dei,uidclicet,q, quemadmodum eft Deus dementifsinbsp;muSjita etiam fit omnipotens rerum gubernator, qui non tantum regt;nbsp;duxerit filium fuum lefum Chriftum � morte ad uitam collocaue/nbsp;rit eum in throno coeleftis regni, uerumetia pofsitac uelit omnes iqnbsp;Chriftum filium fuum credentcs,in morte feruarc,amp; hgreditatein fiznbsp;If) fui cum ipfi's communicarc. Hoc eft nomen Dei, hgc eft gloria no/nbsp;minis Dei, per lefum Chriftum filium cius illuftrata. In Chrifto eninbsp;cognofdtur Deus,q) etfi eft feuerus ulcor peccati,tarnen fit erga eos,nbsp;qui credunt Euangelio Chrifti filtj Dei, remiflor indulgentifsimus,nbsp;amp; pater dementilsimus, adeoep (efuafor longe omnim potentifsi/nbsp;mus.Reuereamur igitur maieftatem Dci,8: agnofcamus clementiamnbsp;t?*: mifericordiam cius, ut obfequamur uocationi cius, 8^ collocemusnbsp;s 1 ipfo omncm noftram fiduciam, ad confequendam ueram amp; �terznbsp;warn falutemper Icfum Chriftum DOMINVM noftrum, qui eftnbsp;uni cum patreamp;fpintufando Deus benedidus infecula. Amen;

O VM in promulgando Dccalogo uox Dei fonaret de ccez �Ojiant�s terror inuafit auditorcs, utexiftimauerint fibi Exodix^^nbsp;repehtiham mortem oppciendam efte* Fieri enimnonnbsp;poteftjUthumanus animusfuisuiribusrelidus,traquil/nbsp;amp; kniter fuftcratiram Dcijqugdecalo^breuelatur. Defecimus,innbsp;quit PCalmus, in if a tua.S^ in furore tuo turbati fumus.Et moxtQuisnbsp;tiquit poteftat�ir^tu^ ' 8^ prg timor� tuo iram tu� dinumerareC Lon/nbsp;autem alia eft ratio eius uocis, qug in commendando filio Dei, 8C

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H '�

IW CApr� xii. Br�MGt l��Nsrts. �ntlt;nifj'canda mateOatelefu Chrifti,dcccclo fonuiizinuftmuT, rnqa�nbsp;tns,amp; itrR2 illuftrabo.H^c ein nonnbsp;nbsp;nbsp;uox ir^ det, (ed f�uoris dei\R�

cd uox lrgts,qua reuelac feueritaii de ijed ed uox Eudgelf),c}ua reue/ !a� demenria dei non folum erga fils � tuu, uef^enam erga o�s,quinbsp;lio fuoaredunt.QuareduH� no ed,qn dtfdpuli^q ui antea ita et hocnbsp;locoaudiuerunt patrem codedtuorecommendadefilium fuum-y in/nbsp;genn animt Iftiriaperfufi fuerint, amp; in D O MIN O Deo (cruaco/nbsp;rc fuo exultauerinu De reliqua autem turba, que un� cum difeipolisnbsp;, hanc uocem audiuit^Euangelida Ik (cribii:T urba ergo,qof ftabatnbsp;, �ucUeraf,d'cebat tonitruum edefa�um, Ali) dicebant, Angelus ei lonbsp;^lt;utus cd� Vide m�bi,obfecro,uulst ignauiam amp; ofeitantiam.H^ccc�nbsp;ledis uoXyllludraui amp; iterum illudrabo^pcrfpicue amp; tnaniFcde fontsnbsp;�t,attamen uulgus hominum iiaaddabat,ut afinusad lyram.Non in/nbsp;lelhgunt^quid (itdidum^fed alri iudicant fadunrede tonitruum,alifnbsp;angelum locutum.Quo iudieic produnt fomnokntiamfoam, qj et�nbsp;pr^do adfunt �n hx comtone ChridMamcn nulla cura codedium rcnbsp;rum affiaantur.Non ddsimilis ed focordia uulgi in audiendo amp; pernbsp;ripiendo Euangelio,quod hoc tempore de lefu Chrtdo nobis adnotJnbsp;ciatur� Seiet enim aliquoties magna elTc n�rba audttorum� Inter hosnbsp;autem pawcilsimi funt, qui Euangdion Chrididdigenter aodiunfnbsp;amp; cull odium. Reliqui audiunt quidem fed mrnte longe abud agen/nbsp;te. Cum eram eosdecontione imerrogaueris,, ibi ali) refpondent fcnbsp;audiuide clamorrm nefeio quetn^quafr ionitruum,alr) dicunc, Subdnbsp;iniora ede, q intelligere queant gt; itacp fuo fe ludicioprodunt, q�nbsp;cogitationibus rerum lerrenarum oecupati,non curent caledia� Seonbsp;longe alia cd uocaeio, longe �bud ed odiciom nodrum�Martba,aclnbsp;quam diuercerat Chridus , turbabatur multis negoti)�, cum inte' i^nbsp;foror eii^ unum hoc agebat,ut audtret Euangelion Chridi. Audit ernbsp;go Martha, follicita es, tumultuaris circa multa� Atqui VN VMnbsp;eJi necedariutn, nimkum VNVM �Uud, quod Maria fedabatur�nbsp;Hoc autem edauditus uet bi Dei. Fides enim exauditued, audiiusnbsp;autem peruerbum Dei.Cum igitur necedaria nobis (it fides,ad faJanbsp;�em,neceffarium etiam ed , ut uerbum Dei, quo in nos fides,autorcnbsp;Ipirini fancto, confertur, fummodudiopercipiamus. Etdautemau/nbsp;ditorcs cocledis uocis non (imiliter de ea iudicant, tarnen Cbridu�nbsp;� expomt caudampopter quamhpcuoxdecoelo(onuit� Refponditc/nbsp;9 nim amp; dixit. Non propter me h�c uox ueniejed propter uos.Non e/.nbsp;niro ignotum erat filio Dci,qd de ipfo fentirei pater,�C quid per crit^nbsp;cetn ac mortem eius fiitur� cfiei, Quare, quod ad Chridum aitinet^�nbsp;no indigebat hoccoeledi alloquio.Cur crgoueniiCpropter V OSC.innbsp;quit Chrdius^ueniuNam cum Chridus bapularewc � lo^e in Itlt;nbsp;danlt;t

HOniLlAE lOANNIS BRENTIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j�t,

danc,audicbatur qm'dcm uoxcccleftis,fed pauci prgfto adcrant De/ � inde, cum tranffigurarctur in monte,audiebatur fimiliier uox c�le/nbsp;ftis, fed adcrantS^ tunc pauci ? Nunc aui� pater pubiicc eolloquiturnbsp;cum filio de c�lo, non uno tant� amp;C altero auditorc, fed prgfentibusnbsp;moltis hominum minibus,qui ut ante didum eft, ad diem feftum panbsp;fche conuenerant �i. Chrifto in afina aduedo obuiam proceflcrant*nbsp;Videamus igitur,quam cccleftis hgc uox utilitatem afferat.Primum�nbsp;poft^ Chrirtus antea dare inuocauit Deum patrcm, amp; Deus rcfponnbsp;det ei de c�l�,per fpicuc probatur,q) Deus uere agnofcat hue Icfum,nbsp;fiiium fuum,ficutamp; alias dixerat:Hic eft filius meus diledus,in quonbsp;mihi bene complacitum eft,hunc audite* Deindc,cum ait : Illuftrauinbsp;6^ iterum illuftrabo, palam fatetur tarn dodrinam,nbsp;nbsp;nbsp;miracula lefil

Chrifti,uere efle c�leftia 8^ diuina.Per hgc enim nom� Dei illuftra/ turn eft,quemadmodum fupraoftendimus* Hucaccedit, qgt; pater hacnbsp;uoce doceat,(e exaudire pias preccs,etiamfi diuerfum accidere uidea/nbsp;tur,Chriftus enim rogauit patrcm,ut illuftret nomen fuum. Pater aunbsp;tern rcfpondet,fe id fadurum.Et tarnen ftatim fequit captiuitas, cruxnbsp;mors Chrifti.Quid�Siccine pater illuftrat nomen fuum, cum obqnbsp;cit fiiium probrofifsim� mortic' Non uidetur quidem efle gloria nonbsp;minis Dei, fed expeda mihi paulifper exitum rei, amp; intende oculo�nbsp;mentis tu� per diem parafceues,ad diem uftp pafch^,�d diem afeen/nbsp;fus,8^ ad diem pentecoftes,quid uidebis,nifi darifsimam Dei maie/ .nbsp;ftatem,8^ furamam eius gloriamdtat^ crux amp; mors Chrifti, qug upnbsp;debantur effeinteritus, reipfa probatur efl�corgana,quibus Deus il/nbsp;luftrauit nomen fuum,Quod autem fadum eft in lefu Chrifto,natu/nbsp;rali filio Dei, hoc idem fit in omnibus adoptiuis Dei filfjs, qui funtnbsp;credentes in lefum Chriftum* Hi enim, cum inuoe�t DOMIN VMnbsp;Deum fuum,per lefum Chriftum fiiium Dci,ftatim quidem exaudt/nbsp;untur.Qugcunqp em,inquit,peticritis patrem in note meo,dabit uo/nbsp;bis,{cddiuerfa amp; ali�na a�prccibus accidere folent. Paupertas enimnbsp;augetur,morbus ingrauefcit,niors horribilior iocurrit,ignis inferntnbsp;ardentius in confeientia inftammat, H�ccine eft exaudicio Dei�Ali/nbsp;ud quidem externo fenfui apparet,fed fpiritui manifeftum eft,hgc e(nbsp;fe organa, quibus Deus illuftret nomen fuum. Quare non defatigeznbsp;mur,ncc torpefcamus in precatione, ut fine fidei noftre cofcquamur.nbsp;Pergit autem Chriftus �xponere frudum amp; utilitatem mortis fug,nenbsp;cum uiderinc ipfum capi amp; cruci affi'gi, ofFendantur. Non propternbsp;me, inquit, hgc uox uenit, fed propter uos, uidelicet ut cognofcatis,nbsp;quo�d mors mea, quae mox fecutura eft, non fit interims , fed illu/nbsp;ftratio nominis Dei. Dixit deus,fe amp; ante illuftraffe per me nomennbsp;fuum,8d iterum illuftraturum. Quare cum uideritis me obijei omninbsp;H i)

g�ftcri contumelig,adeocp horribili morti',non exiftimetis me pcrittf rutn^fed potius magn� frult;fl5, amp; utiiitat� mea morte allatuRz. Ecqugnbsp;cft lila mortis tag utilitas Sequitur : Nunciudiciu eft mundi huius.nbsp;� gt; N�c princeps mundi huius eijdet foras,Et ego fi exaltatus fueroa teenbsp;9 9 ra,o�s trah� ad meipfura.Hgc eft infignis �C memorabilis contio,nbsp;una � pcipuis concionibus,quas Chriftus in terra habuit. Docet emnbsp;quantu fit beneficiu mortis fug,Nam �qp de morte fua contioner, Euanbsp;� 9 gclifta ipfe exponit,Hoc a5r,�oquifns^dicebat,fignificas, qua mornbsp;� gt; teCuidelicet morte crucis) effet moriturus, Sed amp; turba ipfa audito*'nbsp;rum intelligit eum loqui de fua morte, quemadmod� mox fequitur�nbsp;Quod ergo Chriftus dicit,hanc habet fententiam.Nunc tempus eft,nbsp;quo mundus iudicabitur,feu reformabitur, amp; omnia rede compon�nbsp;tur ac c�ftituentur.Nunc tempus eft, quo crudelifsimus tyrannus, innbsp;exilium enciatur,amp; deporcetur, Hic enim mundus opprimic � feuiPnbsp;fimo principe ac tyranno,qui miferos homines crudclicer tradat,cu/nbsp;ius libidine fit,ut omnia in rebus humanis fint prepoftera,perucrfa,nbsp;Scconturbata. Tempusigi;ur cft,uthictyrannusprofcribatur SCinnbsp;exilium deportetur, quo miferi homines � tyrannide liberentur,nbsp;meo imperio,qd fotuRt eft moderat�fsimum,fubijcianf,Cum cm ex/nbsp;altatus fucro, attraham ad me omnes holes tyranno opprcfTos, utnbsp;in meo rcgno iucundam,tranquillam amp; fcejicem uitara ducant, H�cnbsp;fcrceftfententiaucrborum Chrifti. Non dubito aut�, quin ludgi acnbsp;cti� difcipuIijUt erant adhuc carnales, intcllcxerini hgc uerba Chrift*nbsp;de externa huius mundi reformatione, �C ciedione Tibcrq Cgfaris,nbsp;Sc aliorum Regum ac prindpum, qui tune rerum inter gentes potielt;nbsp;bantur,ut iVlefsias,cum lud�is fuis in tota terra dominarcr,De MePnbsp;fia enim didtpfalmus: Orictur in diebus cius iuftitia 8c abundantianbsp;pacis,donce auferatur luna I Et dominabitur � mari ufep ad marc,�^ �nbsp;flumine uflt;� ad rerminos orbis terrarum.Et mox: Liberabitpauper�nbsp;� potente,Choc eft, tyranno) pauperem cui non erat adiutor : Pareetnbsp;pauperi �C inopi, �C animas pauperum faluos faciet. Et in Efaia dicitnbsp;Mefsias, Ponam uifirationem tuam paccm, SC pr�pofitos iuftitiam�nbsp;Non audietur ultra iniquitas in terra tua, uaftitas amp; contritio in ter/nbsp;minis,8C occupabit ialus muros tuos,�C portas tuas laudatio,Dicitnbsp;Daniel regnum Mefsig aboliturum omnia alia r�gna huius terr�nbsp;Comminuet,inquiens,�C confumet uniuerfa r�gna haec, 8C ipfum ftanbsp;bit ingternum. Quare cum auditores contionis Icfu fenferint cum cPnbsp;fe Chriftum feu Mefsiam,ac intcllexerint hgeSC id genus aliaprophenbsp;tarum uatidnia de corporali regno Mefsi�, dubium non eft,quin exnbsp;iftimauerint Chriftum hoc loco contionari,fe externos huius mundinbsp;principes oppreffurum, �C in exilium eiedurum, ut ludgi tyrannidenbsp;lib�r�t

? HOMILIAS IGANNIS BREKTlk � liberatijifanquillam 8d fcelkem in hac terra uitam agcre qucant.Scdnbsp;�juemadmodura prophetf ,etfi,eum de regno McfTt� uatidnantur,u/nbsp;tuntur pro temporis fui ratione, uerbis externam amp;i. corporalcm fcelinbsp;citatemfignificantibus, tarnen per ea non inteHigunc corporale fednbsp;fpirituale regnum ita Chriftusnon docet in haccontionc, fe in hoenbsp;primo fuo aduentu mucaturum exaltations fua externum huius mun/nbsp;di datum, (ed fufeipit fe reforraaturum hunc mundum fpiritualiter�nbsp;8^ opprcfliirum tyrannum ipiritualem� Per mundum enim intelligicnbsp;homines tyrannidi Satang propter peccaium obnoxios� Per principenbsp;antem mundi intelligic Satan�,qui ut hoe loco uocatur princeps hui/,nbsp;US m�dijta Si. apud Paulum uocatur princeps * cui potedas ed aeris, Ephe. �.nbsp;amp; deus huius feculi* Initio enim cum hic mundus conditus fit a' deonbsp;per filium fuum,debetur ctiam filio principatus mudi. Deinde, cumnbsp;homo fit conditus � deo ad fimilicudinem �� imaginem filfj fui, con/nbsp;ftitutus ed amp; ipfe princeps huius mundi,ut etiam hac parte refpondenbsp;rct imagini fug:Faciamus,inquit,hominem ad imaginem amp; fimilitunbsp;dinem nodram, ut pfit pifeibus maris amp; uolatilibus c�li bedqs,nbsp;uniuerfgep terrg. Pod^ aute homo peccauit,S^ fadus cd propter pecnbsp;catum,imagoSatang,qui ab initio peccat, non folum amifit principanbsp;tum,uerumctiam fubiedusedpotedati Satang.Et quia Satan accepit,nbsp;propter peccatum,dominationcm in homine, fa(dus ed etiam domiznbsp;nus amp; ^inceps huius mundi� Ed amem Satan mendax amp; homicida�nbsp;ac hodis omnium diuinorum bonorum,quippe q� odio fili) dei,qutnbsp;ed omnis foelicicatis thefaurus, fufeeperit c� ipfo irrcconciliabilc beinbsp;lum.Quarepod^ confecutus ed dominaiion� huius mundi, amp; prinnbsp;cipis cius, hominis,in hoc folum dudium incumbit,ut omniadiuininbsp;tus ordinata,inuertat,8e perturber Jtaej homo impellitur � Satanaadnbsp;peccatum,cum fit conditus ad pdandam iuditi�,affligitur morbis,exnbsp;ilns,paupertatc,amp; multis altjs calamitatibus, cum deberet iuxta con/nbsp;ditionem fuamcondantifanitateacfcelicitateirui, traditur morci,cunbsp;deberet perpetuam agereuitam,obfjcitur flammis inferni, cum debcnbsp;fet frui coeledi gaudio. Vides magnam rerum inuer(ionem,iac defornbsp;macionem,quam tyrannus Satan in orbem terrarum inuexit.Quid e/nbsp;nim poted magis ppoderum,confufum,amp; periurbat� ci�e, qgt; ho/nbsp;mo qui conditus ed iudus,pius,immortalis,fcelix, dominus ac prin/nbsp;ceps huius m�di,fa(dus fit iniudus,impius,mortalis,infcclix, (eruusnbsp;ac mancipium crudelidimi tyranni SatangcSed bene habet. De refornbsp;tnatione huius rei, amp; falute hominis nondum prorius conclamatumnbsp;�d.Nonc,inquit Chridus,ediuditium huius mundi,nunc princepsnbsp;huius mundi erjeietur foras,hoc ed,nunc aduenit tempus,quo ego renbsp;rormabo m�dum,Slt; redituam ei fuam falutem. Nunc aduenit t�pus,

IH CAPVT Xlt EVANG.' lO�NNlSL qoo Tyrannus Satan proturbabitur k mundo,8^ priuabft�r fuap��eznbsp;�ace.Pon^ enirji exaltatus fuero in crucem,amp; moriar, attrah� ad menbsp;o�s,hoc cftjopn folum Iudgos,ucrumcri� Gentes, ut quotquot ex tjfnbsp;in me credunt,confequantur iuf);itiam,uitam,et c�lefte regnu�Nam,nbsp;ut pauca qdam dicamus de (rudu militate exaltationis, feu rtiortifnbsp;Chrifti,Primum,mors ChriQi expiauit peccat�* Quarc qui in Ghrinbsp;ftum credit fiue fit circumdfus fine incircumcifus, habet remifsion�nbsp;peccaiijamp;reputatur coram deo iu�us; Deinde mors Chrifti expug-*nbsp;nauit ipfam mort�,amp; qug funt mortis admitii�r^,affli�iones; Qua/nbsp;re, qui in Chri�um credit,non pote� in af�idionibus �C morte perinbsp;rc� Adhgc mors Chri�i expugnauit infernum,et recuperauit c�lum*nbsp;Non derelinques,inquit Chri�us in Pfalmo, anima meam in infer/nbsp;no,nec dabis ut fandus tuus uideat corruption�. Et iterum; Ero moranbsp;tua,o mors,morfus tuus inferne� Quid plura^Chri�us morte fua �ienbsp;citSatanam�tyrannide fua und cum peccato, morte, �d inferno*nbsp;Chri�o enim iam inde ab initio orbis tcrr� didum erat:Semen mu�*nbsp;lieris conterct caput fcrpentis,quod e� tyrannis Satan�Et quod pronbsp;mifTum erat,hoc Chri�us iam impleri docet,cnm aitfNunc efl iudi/nbsp;tium huius mundi,nunc princeps huius mundi cqcictur foras�Docetnbsp;Sc Paulus hoc morte Chrifli impletum efle.Suflulit,inquiens, � melt;nbsp;dio Chirogeaphum,afRxum cruci, cxpoliato�^ principatus ac pote-*nbsp;flates oflentauit palam,triumphans deillis per femetiplum* Ec loangt;nbsp;nes� Ad hoc apparuic filius Dei,ut difloluat opera Diaboli�Et adnbsp;brras:Pofleaq pueri commertium habent cum carne amp; fanguine,nbsp;ipfe fimilitcr particeps fadus efl eorundem, ut per mortem aboleretnbsp;eum, qui mortis habebat imperium, hoc efl, Diabolum, amp; liberosnbsp;redderet eos, quicunc^ metu mortis per omnem uitam obnoxq eraninbsp;ferUituti* Quare nihil manifeflius,nihillt;^ certius cfl,i^ q, Chri�usnbsp;morte fua iudicauerit feu reformauerit mundum, amp; eieceric tyrann�nbsp;mundi in exilium* Quid ergodicemus�' Antuncprimum uidusnbsp;ciedus eft Satan, cum Chriftus crucifixus amp; mortuus eft fub Pontionbsp;PilatoC quomodo igitur feruati funt Patriarch� Si Prophctg ac alfjnbsp;pi),quifueruntanteaducntura ChriftiincamemC Dchacreita fctvnbsp;tiendum efl,qgt; uidoria quidem ipfa tune prim� parta efl,cum Chri/nbsp;flus mortem fubijt, frudus autem eins uidori� non folum peruenijnbsp;ad eos homines, qui pofl aduentum Chrifli uitam agunc, 8c credunenbsp;in Chriflum, fed etiam peruenit ad omnes eos, qui ante Chriflum,nbsp;crediderunt in Chriflum prom�fum, iam inde ab initio conditi orlt;nbsp;bis* Nam quemadmodum fi lumen accenderis, fpargit lucem fuamnbsp;non ad unam tantum partem,(ed ad omnes eins loci partes,ita Chriz.nbsp;flus fub Pontio Pilato in cruce ex�ltatus, amp; raortuus,fparfit frudumnbsp;mortis

MOrtfi fua; non ad unam tantum ^atem hominum, fed ad umuerfas hu/ug mundi �tates, fiue ante ftue poft incarnationem (uam, idco^nbsp;agaus dici� ab origine mundi occifusV Nam ob hanc cauftam Chri/nbsp;ftus ftatim poft lapfum Ad^ promiftus cft,uc t� ipfc Adam, poft�nbsp;ri cius, quocquot credaent in Chriftum, frueren� benefieijs Chriftf,�nbsp;Afaraham,inquit Chriftus,pateruefter,exuItauit,Uc uideretdieme/, ca�,;?*?nbsp;um� Vidit Qi gauifus eft.Et Paulus: Bibebant, inquit, defpirituali qnbsp;iilos oomitabacur Petra� Petra autem erat Cbriftus� Ac Petrus: Nelt;^nbsp;patres noftri, net^ nos potuimus portare iugum legis, fed per gratigt;nbsp;am DOMINI lefu Cbrifti credimusnos faluos futuros, QVEM*nbsp;ADMOD VM ET ILLLQuare etfi patriarch� amp; alg p�' ante aducnbsp;turn Chrifti non puenerunt coporali fua gtate in hoc mudo ufe^ ad exnbsp;tern� tempus mortis Chrifti, peruener�t tame fide fua ufe^ ad benenbsp;ficia,qu� Chriftus morte fua omnibus credentibus in ipfum impegt;nbsp;trauit.Sed quomodo,in^es,eie(ftus eft Saranbsp;nbsp;nbsp;Chriftus o�areforma

uit ac in legitim� fuum ordinem reftituit, c5 non minus hoc t�pore, � ante aduentu Chrifti, Satan in homines grafletur, Slt; ho�es pecc�r,'nbsp;affligantur S� raoriantc�Hic ergo obferua mihi, q? Satan profcriptusnbsp;quidemfit,S�eielt;ftusinexilium,nonaucocdfusaucinter�e�us� Adlt; � 'nbsp;hue cmobambulat taoq leo rugjens,amp; querit quern deuorct. Ablatanbsp;eft ei per mortem Chrifti tyrannis, fed non eft ci ablatus affedus ty^nbsp;rannidis� Adhucem alFedactyrannidemin homine,adhuc omnemnbsp;mouet ,Ut dici folet,lapide, quo hoiem morte Cbrifti liberat�,iter�nbsp;in uincula et captiuitat� fu� retrahat� Quare fumma danda cft operagt;'nbsp;ut qui femel � uinculis cius perfidem in Chrift� cuaferit,n� ampliuanbsp;fefe tradat ei captiu�� Traditnus a�t nos captiuos Satan^,(i uerfemuenbsp;�uxta carneffl,fi obediamus cupiditati peccati,�' acc�modemus memgt;*nbsp;branoftr3,armainiuftiti^pd�� Qn�t�igit�bhorrcmusa' Satana,ecnbsp;uinculis eius,tantu abhorrere debemus a p��,amp; cupiditatibus eius**nbsp;treinde Chriftus ita reformauit o�a in hoc riiundo, non qgt; fufeepit Cenbsp;mutatui^ externum huiusfeculiftat�� Donee em hoc fecul� fteterit^nbsp;ho�es habebunt pdm in carne,affligent,�� morictur,fed ita reformanbsp;uit,ut uulgaucrit Euangeli� fu� in uniuerfum orbem terrar;:, ut qui/nbsp;c�qt crediderit p Euangeli� in ipfum S� n� uerfatus fuerit fecud� catnbsp;ncm,reputet cor� deo iuftus, eti�fi habet adhuc p�m in carne, amp; nSnbsp;pcreat,eti�(i affligac amp; moriat� Nulla, inqt Paulus.eft cod�natio hianbsp;q infiti funt Chrifto lefu,qui n� iuxta carne uerl�nt,fed iuxta fpm.Ecnbsp;Chr�s:Bgo fum refurredio amp; uita� Qui credit in me eti�fi mortuusnbsp;fuerit,uiuct� Quare etfi Sat� graffat adhuc in ho�es omnibus generiVnbsp;bus calamitat�,adeoq^ morte ipfa, n� tn poteft perdere eos, quinbsp;iu Chrifto lefu per fidc,Ncc graflabit ppetuo* N� hoc qd� tpc adhuc

U3gatur,amp; uagabitur ufcp ad nouifsimum diemji cjuo modo cffi'ce/ re queac,ut iterum recuperet amiflam fuamdominadonem in eoSjquinbsp;credunt in Chriftum � In nouifsimo aut� die ita capietar et uincietur^nbsp;ut in perpetuum non pofsit amplius pijs uel externa uel interna affli-*nbsp;dione mole�us eHe. Nouifsimps Cinquit Paulus ho�is aboleturnbsp;mors .Et alias:Diabolus,qui feducebat cos,miffus eft in ftagnum ignbsp;nis amp; fulphurisyubi amp; beftia Si pfeudoprOphet^ cruciabuntur die acnbsp;node in lecula feculorum. Quod igitur Chriftus dicit,Nunc eft iult;nbsp;dicium huius mundi,nuncprinceps huius mundi etjcietur foras Jen/^nbsp;ciamus efte contionem de uidoria,quam Chriftus morte fua ex Sstagt;nbsp;na reportauit,ut nos a' tyrannide Satan^ liberemur.Et quia Paulus dinbsp;dt: Verbum Dei efte gladium fpiriius,utamur hoc ucrbo Chrifti adnbsp;ucrfosomnes Satanf incurfiones � quo pofsimus Satan� refiftere,S�nbsp;Uidoriam per Chriftum obtinere.Si^nim �atan follicitat te ad obedinbsp;cndum cupiditati peceati,memento quod Chriftus dixit, Satanam Fgnbsp;ras eiedum effe.Oir ergo tu iterum cum reciperes�cur tu cum iterumnbsp;in regnum cius rcftituercsCSi Satan obtrudit tibi coram tribunali deinbsp;peccata tua,obtrude tu uicifsim ei profcriptionem amp; eiedionem eiuanbsp;(ire� in exilium.Profcriptus eft,5d ut ifti loquuntur^deportatus. Mon ha**nbsp;feriptio^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftandi ih iudicio Dei aduerfos eos,qui per Chriftum liberatir

amp; Chrifto inferti funt.Si Satan,oborta afftidtone, aut immifta m�r'* te,cogiiat noftri internitionem,rideamus potius,q^ extimefcamus c5nbsp;filiumamp;conatum eius. Eiedusenim eft per Chriftum, amp; omni Fuanbsp;pOteftate ac tyrannidamp;exfpoh'atus � Quare etfi adhuc ftemit amp; feuit,nbsp;nocere tn non poteft. Sed agite,perftringamus amp; ea uerba,qu� Chrinbsp;dus addit : Ego,inquiens, ii exaltatus focro � terra,omnes traham adnbsp;meipium. Quid eft, ft foeroexaltetusc� Euangelifta ipfo expooit:Di^nbsp;cens cum ftgnificafte his uerbis,qua morte eflet moriturus uidelicetnbsp;morte crucis. Incruceenim , quiTuFpenduntur, exaltantur a�terra.nbsp;Quid ergo de hac exaltatione Chrifti fentiendum cftc Alrj,fi cxahannbsp;tur cruce,exponuntur public� ignomini�,amp; fogant potius � fe hominbsp;nes,^ qgt; ad fe attrahant. Quis enim uelit feconiungere cum ijs, quinbsp;font a* Deo malcdidi, quales diuina fcriptnra pronudat eos,qui pennbsp;dent in ligno C Chriftus autem exaltatus in auce, primumjummamnbsp;confecutus eft gloria. Humiliauit,inquit Paulus, femetipfom,Fa�u*nbsp;obediensufque ad mortem, mortem autem crucis. Quapropter amp;nbsp;Deus extulit ilium in fummam foblimitatem, ac donauic illi nomen,nbsp;quod eft fopra omne nomen, ut in nomine Icfo omnc genu fe fledatnbsp;cceleftium ac terreftrium ? Deinde exaltatus in cruce traxit ad fonbsp;OlViNES,hoceft,nonfoIum Iudaeos,uerumetiamgente8. Nam,nbsp;cumfodusftcMaledidum,CMaledidusenima� deo,ois quipendecnbsp;in ligno

�n �igno^ redcmit omnes amaledidione Iegis,u� qaotquot fh jpfum crcduatjfiuc Iud�i,fiueGr�ci\riue domjni,fiue ferai, confequanturnbsp;ueram �tcrnani iuftiti�,uitg,acregni cceleftis benedidionem. Sinbsp;cut MofesCinquit^exaltauit ferpentem in deferto, ita exaltari oportetnbsp;filium hominiSjUt OMNIS, Cuidelicet, fiue Iudgus,fiue Grgcus, )nbsp;qui credit in eum non pereat,fedhabeatuitam ^ternam� Bt Paulus:nbsp;?VosCinquit) qui quondam eratis longinqui, facii eftis propinquinbsp;per fanguinem Cb/ifti. Ipfe enim cft pax noftra,qui fecit ex utrilc^ Ephef�of.iinbsp;unum, �C intcrftiti� macerig diruiuEt mox .Faciens pacem,ut recon/nbsp;ciliaret ambos in uno corpore Deo, per crucem, perempta inimititianbsp;per eam,amp; ueniens euangelifauic pacem uobis,qui procul aberatis eCnbsp;qs qui prope� Cum igitur Chriftus exaltationc fua impetrauerit, utnbsp;Deus fine omni perfonar� refpedu faueat qs, qui in ipfum credunt,nbsp;agamus ei gracias, 8C quia fumus miferi �i abie�li homines, tanto illt;nbsp;lurtriorem fperemus falutcm, quanto fumus in hac terra abiediores^nbsp;Cseterum,qgt; utitur uerboTRAHENDl,Traham,inqujens, ad menbsp;omncs,non intelligas de externa dominationCjS^ uiolenta coadlione,nbsp;fed de iucundo illo tradlu,qui fit fpiritu fando per Euangelion DO/,nbsp;MINI noftri lefu Chriftt Poft^ cnim Chriftus exaltatus eft in cru/�nbsp;ce amp; mor�uus,refurrexit a* mortuis, amp; uuJgauit Euangelion fuum innbsp;uniuerfum mundum,inier omnes gentes, Quo fadum eft,ut quotqcnbsp;orediderunt Euangelio,trahercnt ad Chriftum iucundifsima �C gra/nbsp;tifsima uoluntate� Quis enim peccati onus fentiens,non feftinaret adnbsp;Chriftum,peccati onereliberancemrQuis horroribus mortis concufnbsp;fus,non contcnderctciiifsifflus ad Chriftum,mortis uidoremc^Quisnbsp;inferni ardoribus inflammatus non accurreret ad Chriftum, flam*nbsp;marum inferni extindorcmCHic eft tradus Euangelij, hie eft tradusnbsp;fpiritus fandi,quem qui fequiiur,fuam falucem, amp; gternam uitam fenbsp;quituG Sed audiamus nunc etiS uulgu.Refpondit ei turba,Nos audi � *nbsp;uimusexlege, q) Chriftus manct ingternum. Ecquomodotu dicis, �*nbsp;Oportet exaltari filium hominis C� Quis eft ifte filius hominisc' Hoc � ?nbsp;plane eft contemn ere amp; pro nihilo puiarc infignem contionem Chrtnbsp;fti* Quod cnim dicunt, habet hanc fententiam ? Contionaris nobis;nbsp;uefeio que,de tui exaltationc, Audiuimus Sd antea tc eadem pene connbsp;tionatum effe de filio quodam hominis� Dicebas enim� Oportetnbsp;filium hominis exaltari, Quis ergo eft ille filius hominisC Tu nonnbsp;difsimulas , te efleChriftum, Si Chriftus es , quomodo conuegt;nbsp;ut exalteris, hoc eft, ut moriaris C An non deChrifto fcrip/

'Um eft : Regnaturum eum fupcr folio Dauidis in fempiter/ Uum C Apage igitur cum ilia uerborum tuo�^m pugnantia�, qua nucnbsp;te iadas efle Chriftum,nunc dicis te ihoriturum, Sed apagete potiuS

uos cum ucftra inepta obi�edione,Non enim hoc agftis,u( Chri�unt ucrc cognofcatis,amp; ueram iuftitiam ac falutem in ipfo qu�ratis fednbsp;ut terrenam dominationem Si carnalem fcclicitatem per eum conf�nbsp;quamtni, Nam fi ferio inueftigaretis quid de Chrifto fcriptu effet,nbsp;profeflo cognofccretis, quod Chriftus non tatum effet perpetuo regnbsp;naturusffed ctiam moriturus.Dauid chim 8d Efaias, qui plura omni/;nbsp;bus alrjs prophetis de Chrifto contionati funt, pr�clara quidem di lt;nbsp;cunt de maicftate amp; gternitate regni Chrifti, fed qdem multa ctiamnbsp;docent de cruce 8^ morte Chrifti. Quod cum manifeftum fit, nonnbsp;refpodet hoc loco lefus ad obicdione ludgoR^, pr�fertim cum ine/nbsp;ebriati opinione mundani regni Chrifti, non intellexiffent, etiamfinbsp;multa de fpirituali eius regno dida effent. Sed reprehendit corum fenbsp;curitatem,amp; raonet,ut in tempore faluti fug confulant. Dixit ergo e/nbsp;* is lefus. Adhuc ad breuc tempus lumen uobifcum eft. Ambulate,dolt;nbsp;� * nec lucem habeatis,ne uos tenebr� occupent.Et qui ambulat in tenc^nbsp;� � bris,nefcitquouadat.Dum lucem habet3S,credite in Iucem,utfiJij lunbsp;� � cis fitis. Hgc eft grauis cohortatio, qua Chriftus admonet ludgos, utnbsp;dum licet rebus luis fuccurrant. Ac plane eadem eft fententia,cum eanbsp;contionc,quam loannes Baptifta ad ludgos habuit: Ne fitis inqui�s,nbsp;hac mente, ut dicatis intra uos ipfos,patrcm habemus Abraham.Di-^nbsp;co enim uobis,q) pofsit Deus facere, ut exlapidibus his filq furgaotnbsp;ipfi Abrahg.Iam uero 8^ fecuris ad radicem arboRz pofita eft. Omnisnbsp;igitur arbor,qug non facit fru�um bonum cxciditur in ignem mitnbsp;titur,Eadem amp; Chriftus hoc loco contionaturtVos contemnitis amp; renbsp;qcitis meam do(ftrinam,ac exiftimatis uos idcirco effe populum dei,nbsp;qj ducitis genus ueftrum ex Abraharao, 8d habetis legem Mofi, necnbsp;quicc^uobis deeffeputatisadconfequendam iuftitiam 8c coeleftemnbsp;hereditatem,fi modo animum ueftrum ad legem amp; opera eius intenlt;nbsp;dei itis,ac bona terr� huius poffederitis. Ego uero nihil uos cglabogt;nbsp;Res ueftrg mulio peius fe habent,^ uos cogitatis. Adhuc breue temgt;*nbsp;pus lume uobifcum erit.Ego fum lux huius mundi, prgdico uobisnbsp;Euangelion meum, quod eft lux lucens omni credenti in gternam iu/nbsp;ftitiam ac uitam.Sed non manebo multo teporc inter uos,necdiu funnbsp;gar hoe pdicandi Euangelt) mirtiftcrio.Sunt 8^ mei apoftoli, fua quanbsp;dam rationejux mundi, amp; prgdicabunt adhuc aliquanto tge poft menbsp;am morte amp; refurredionem Euangelion inter uos. Paulo poft fequetnbsp;totius g��is ueftrg internitio amp; excgcatio. Veftra urbs diruetjjios abqnbsp;ciemini, ne fitis amplius populus dei. Itacpamittetisn�fol� corpa*nbsp;lia,ucrum�ti� fp�alia et cceleftia bona. Quare moneo uos,ne t� feca*nbsp;re 8C pfradle coteranatis me� Euangeli�. Audite me� c�don�jamp;fcdanbsp;mini

�Oteltl�g ��XnM�S BR�NTil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;�,

�n�n� uocationem cius, dum li��, amp; lux lucet � ne fi hatte �cca�onem negfexeritiSytencbr^ii�soccupenn Tempus illud inftat,quo non fo/nbsp;Ium exeremf calamitaces corporis, uerumetiam horribiles cenebr^ eenbsp;cxc�cationes animi ueftram gentem obruenu Quare (i uulcis ueftrisnbsp;rebus probe confukretUtimini hac luce, que nunc uobis Iucct,credilt;nbsp;te Euangelio meo, quod uobis perfpicue adnunciarur, ui fitis filrj lu/nbsp;cis,ut fplendore huius lucis illuminemini, ut participes eius fiatis,ucnbsp;Ihidum amp; hgreditatem, quam Eoangelion meum pollicetur,capiaznbsp;tis� Quid ergo fadum eftf Num ludgi bac cohortatione exekati tuntnbsp;ad fedandamlucem^ Nihil cerce minus, Tantum enim abeft,utlu-'nbsp;cem Euangelq Chrifti agnoucrinr,ut paulo poft Cbriftum crucifixe/nbsp;rintjSd apoftolos cius crudclker perfccuti fint. Perierunt igiiur fup tnbsp;plicio fadis fuis dignif$imo,ac non tantum exuti funt omnibus terrenbsp;nis fuis Fortunis, uerumetiam fie c�cati funt, ut non pofsinc amplius,'nbsp;nec� peccatis ad iuftitiam,nec � morte ad uitam,nec ex inferni dolorinbsp;bus ad c�leftia gaudia euaderc,fcd quemadmodum Mofes dixiizPalnbsp;pent in mertdie licut palpare fol� egeus in tenebris, ac in�ternum pcnbsp;feant.Fruamur nos ali�na infania,^ Faciat nos aliorum pericula eau*nbsp;tos� Accenfa enim,ctiam inter nos eft lux Euangclq domini noftr i le/nbsp;f� Chrifti,per diuinam dementiam. Qua luce uidemus redam uiaminbsp;ad ioftitiam,uitam,8c coelefte regnum.H�c enim bona funt, ad qu�nbsp;fedanda �f pofsid�da creati �C recreati fumos.Hp: eft uocatio noftra,nbsp;lt;ui fi paruerimu5,fieri non poteft,quin fplendorcc�leftis lucis ilia*nbsp;ftremur per lefum Chriftum DOMIN V M noftrum, qui eft una* eunbsp;p�tre �f fpiritu fando Deus benedidus in feculagt; Amen^

ON adeo maieftatis CX)MINI noftri le^ fu Chrifti obliti efte debemus, ut cum E/nbsp;uangelifta feribit, eum digreftum abfconnbsp;difte fe a* Iudeis,fentiamus e� carnali quonbsp;dam metu fogiffe, ne morcem,qu^ ex uolt;nbsp;catione Dei patris fufeipienda crat, fubi/nbsp;ret.Dfdt cm Euangelifta: Hgc locutus eft ,,nbsp;Iefus,ac digreirus,abfc�dit fe ab eis.Non ,,nbsp;eft igitur ncc otiofum, nec fuperuacane�,

wt confideremus ejuibus de caufsis lefus fcfc � ludseis abfconderir; Primum enim etfi abfconditfcnunc, tarnen paulo poft iterum innbsp;�^'ediu procedit, ut cum inftec c^us pafsionis fup, manifefte fignifFnbsp;fe fen�coade fed lib�re fufeipere mon�,Sic em iam abfc�diwsnbsp;nt nullus Iudpoi$t potuiflet in ipftiih manus inqcere, atiamc fp�te (ut

iter�fefe infertiurb�Hierofolymitan, utreipfalii^eafnu� cum (ufcipicnda cruce 8^ morte uoluntati patris ultro par Ifc, Multum au'nbsp;tem refert fcire,cp lefus fponte ac uoluntatc faa fufeeperit mortem, uinbsp;delicet ut palam conftarct, q? cum uere amp; perfede obedierit uocatio/nbsp;ni patris fin,uere ctiam ac perfecle expiauerit pcccata noftra. De quanbsp;re poftea in hi�oria pafsionis muka dicentur. Deinde Jefus abfconlt;*nbsp;dit (e ctiam propter banc caufam a Iud�is,ut palam fignificet,fe moxnbsp;ab ipfis ita difeefTurum, ut rclinquatur in omnibus miferqs corporisnbsp;amp; animg. Contemnunc enim eum 8^ derident eum una cum (uis continbsp;onibus8^miraculis,necuolunc intelligere tempus uifitationis fuse*nbsp;QuarttSignifsimifunt,quidlefu Chriftonon tantum corporaliiccnbsp;fed trism ipiritualiter deferantur. Etfi autem ChriHus afeendit nuncnbsp;in ccelum)amp; non amplius folet fefc humana carne hominibus uifibilt;nbsp;fem in hac terra ante nouifsimum diemoHendere, tarnen propofuitnbsp;fefe nobis quodammodo uifibilem in uerbo Euangclq fui,8t' in facranbsp;mentis fuis.Quid igitur faciendum eft� utretineamus cum prgfcnt�nbsp;ne fefc a* nobisjicut � Iudgis,abfcondat;' Omnino enim prgfeniia ei-*nbsp;us necelTaria nobis eft ad falutem. Si fanitas corporalis difceftcrit, ftnbsp;terreng opes fefe � nobis abfconderint,fi corporalis uita aufugcrit, uinbsp;detur quidem infoelicitasefle,non eft autem nec fumma nec extrema;nbsp;Sed fi difceftcrit ac dcreliqueritnos lefus Chriftus, h�c demum eftnbsp;fumma et extrema infcelicitas.Difccdente enim Chriftojdifceditftc*^nbsp;na iuftitia amp; uita,difcedit fempiterna falus,0^ ccelefte regnum.In honbsp;rum autem bonorum locum, fuccedunt peccatum, SC mors, interitusnbsp;amp; infernus.Nihil ergo magis neceflari� eftnbsp;nbsp;nbsp;ut rctineamus nobif^

cum lefum Chriftum.Retinemus autem eum ardcnii amore uerbi cp usjconflanti fide Euangelq eius,amp; diligenti obcdientiauocationis einbsp;usQuarenihil nobisprius in mentem ueniat,^ ut Euanoelionlefunbsp;Chrifti fumma fide Si obfequio excipiamus.Sed audiamus nunc de/nbsp;fcriptionem incredulitatis �dimpietatisludgorum. Sic enim fcribitnbsp;Euangclifta: Cum autem tarn multafignafcciftet coram eis, non ere/nbsp;� � debant in �um,ut fermo Efaig prophcfg impleretur, quern dixit: Dq^nbsp;� � mine quis credidit fermoni noftro,0d brachium domini cui rcuelatunbsp;* � e�e Multa fecit lefus miracula inter Iud�os,qugfi fcribantur,quern/nbsp;admodum Euangclifta alias dicit, per fingula, nec ipfe opinor munnbsp;dus caperet eos,qui fcriberentur libros,8c tarnen lud�i non credide /nbsp;runteOmuerumefle Mefsiam. Quid magis mirum dici poteftC Acnbsp;profet^iohgcludgoru incredulitas, uidetur magno eftcoff�ndiculo�nbsp;Nam q? tarn pauci ludgi crediderunt in lefum Chriftum, amp; Q� princinbsp;pes lud�orum perfecuti funt lefum, nec agnouerunc cum Mefsiam,nbsp;fed potius crucifixerunt eum, poffet in imbeci�ibus excicare fufpitic�nbsp;nem.

nem,hunc Icfum non effe uerum Mcfsiam/cu Chriftum.Chriftus c* nim promiflus fuit Iud�is,amp; dieft Proph�a,Iuda?os habitaturos connbsp;fidenter fub Chri�o.Ec altus de f�licitate lud�orum fub Chrifto ficnbsp;contionatur: Venieniad te curui filq eorum,qui humiliauerunt tc,8Cnbsp;adorabunt uefligia pedum tuorum omnes qui detrahebant tibt Et iznbsp;terumrPro eo q, fuifti derelida 8C odio habita, amp; non erat qui per tenbsp;tranfiret,ponam te in fuperbiam feculorum,gaudium in generationenbsp;generationcm.Hgc amp; multa alfa prfdicantur a prophejtis, de f�li/nbsp;��tate,qag lud�is per Chri�um euentura fit. Sed ecce rem admiran/nbsp;dam. Cum lefus ueniflet, ac fignificaret tam contionibus miraca**nbsp;lisluis fe eflc uerum Chriftum,Iud�i fic abominati funt ipfum, ut e/nbsp;tiam omni contumelig generc aiFedum occiderint ? Quis igitur nonnbsp;ofFcnderctur,amp; cogitarct,hunc lefum non effe uerum ChriftumrManbsp;net idem ofFendiculum etiam hifce adhuc tempor ibus. Maxima om lt;nbsp;nium genti� multitude eftTurcant amp; SarracenoRt. Hi a�tnon agnonbsp;feut lelum Chriftum, uerum cfTc feruatorem, amp; quan^ dicant eumnbsp;fuiflc prophetam, tarnen impie negant diuinam eius maieftatem. Inlt;nbsp;1er Chriftianos ipfos, paudfsimi funt, qui ueram habent cognition�nbsp;Si hdem in Chriftum� An non hgcomnia poffent imbecillibus Si imnbsp;peritis inpeere cogitationes, q, hic lefus non fit uerus ChriftusC Sie/nbsp;nim cftrt uerus Chriftus, profedo plures creder�t in ipfum. Sed hoenbsp;offendicol� collie medio Euagelifta uaticinio Efai^ prophetg.Namnbsp;cum Efaias cap.liq.defcriberet maiefbitem Ghrifti,8^ doceret eum ilznbsp;luftrera amp; fublimem ualde fore,ut amp; regibus fit formidabilis ac uenenbsp;rabilis, addit : Quis credidit fermoni noftro, amp; brachi� DOMINInbsp;cui reuelatum eftC hoe cft,Chriftus magnus quidem erii amp; illuftris,nbsp;fed quia non erit iuxta humanam expedationem fpeciofus, nee dominbsp;nabitur in terris regio more, idcirco quis credet �uangelio eius,nbsp;quis agnofcet brachium DOMINk quis agnofcet potentiam amp; ma/nbsp;ieftatem Chrifti,qui eft uerus D�MIN VS deus nofter nimirumnbsp;paucifsimi. Allegat bi Paulus hunc Efaig locum de paucitate credenznbsp;tium in Chriftum. Ad Romanos enim fcribens: At non omnes,inqt,nbsp;obedierunt Euangelio.Efaias enim dicit. Domine, quis credidit fer/nbsp;monibus noftriscNec unus tantum, nee in uno tantum loco uaticinaznbsp;eus eft Efaias paucifsimos lud�os credituros in Chriftum, fed acceznbsp;dunt etiam uaticinia aliorura prophetarum.Primus Mofes dicit:Ge/ �f* �*�nbsp;neratio peruerfa cft,�d infid�les filrj.Ipf i me prouocauerut in eo, quinbsp;non erat Deus, amp; irritauerunc in uanitatibus fuis. Et ego prouocabonbsp;tosjin eo qui non eft populus,amp; in gentc ftulta irritabo eos. Dauid PA/nj.c�,nbsp;autem dicit:Fiat menfa eorum coram ipfis in laqueum, amp; in r�tribuanbsp;ttones,�i in fcandalum.Obfeurentur oculi eorum ne uideant,amp; dor/

Fum eorum fempcr mcurua� H�cde exc�catione Si ioct�cdu�itace ludgorum dicra effc, perfpicue exponit Paulos in epiftola ad Roma/nbsp;lioscap^xi.SeddehacreEfaias (�pe ac multum contionator. Inpri-quot;nbsp;mocap.aiE:Nifi DOMIN VS Zebaoth reliquifTet nobis feme, quanbsp;fi Zodoma faifiemus,ct quafi Gomorra fimiles eiremus�Ec cap. viq^nbsp;DOMIN VM Zrbaoih ipiu fandih'cate. Si ipiepaoor ueftcr. Si ipnbsp;fe terror ucfler,6i erit uobis in fan�ificationem,in lapidem autera ofnbsp;Fenfionis Si petram fcandali duabus domibus lfrae},amp;in laqueum etnbsp;in ruina habitantibus Hierufal�. Etoffend�t ex cis plurimi,Sicadencnbsp;Si cont�rent ,�i irr client Si capient.Et itei�t, cap.x. Si ftierit populusnbsp;tousIfrael,quafi arena maris, reIiqg,Choc eft,uilifsima Si paucifsimanbsp;pars populi^falug cr�t. Hgc Si id genus alia dicta,funt^phetica teftinbsp;ihonia,q) etfi Chriftus fuit ludcis promiffusj�i ludgi fiucrut populusnbsp;Dei , tarnen paucifsimi �ud�i fint in ipfum credituri, Quare monuitnbsp;rios fpiritus fandus per prophetas,ne ofFerrdamur paucitate ludaeorunbsp;credentium in Cbriftum, Nam cum prophet� tarn perfpicue contio**nbsp;nati fint de increduliiate ludgorum, multo magis admirandum effet,nbsp;fi multi,fi pauci eorum in Cbriftum credidilfent. Cum autem tat�nbsp;pauci ludgi agnoucrini lefum Chriftum,manifcftum Si hoc,preter a*^nbsp;Iia,argumentum eft, q? bic lefus, fit oerus ille, quem prophet� pro'*nbsp;miferunt, Chriftus. Quid enim dicemus f Num fentiemus eum cfflt;^nbsp;uicrum Cbriftum,quem maxima ludeorum pars Cbriftum agnofe�^nbsp;Atuenitpoftuerum Cbriftum DOMlN ViVl noftrum, Cochabasnbsp;quidam, cui adiunxit feuniuerfa ludgorumcolluuies. Si eredideruntnbsp;in cum tan^ in ocrum Cbriftum, Ergone dicemus hunc Cochabao�nbsp;fuiffe ucrum Chriftum�Minimc omnium� Tantu enim abluit,ut bicnbsp;�iberauerit ludgos fuosa* raaIis,Sf rcftitucrit eosfugfceIicitadiUtplt;gt;*nbsp;tius abduxerit tarn fe, omnes affeclas fuos in extremam tarn corpexnbsp;ris,i^ animg internrtionem.Quod de lud�is didum eft,hoc idemi�nbsp;tel�igendum erit de muliicudinebominum in toto mundo. Nonnbsp;nofeit lefum effe uerum Cbriftum uniuerfus lue mundus. Sofpicab^nbsp;mur ergo eum non effe uerum CbriftumfAbfit longifsime.Non rozinbsp;gOjinquit Chriftus,pro mundo,uidelicct manifefte fignificans,noanbsp;uniuerfum mundum crediturum in ipfum.' Et mundus totus in malo �nbsp;con�itutus eft. Et iicrumrMuIti noeati,pauci uero elcdi.Quare fi u/^nbsp;niuerfus mundus crederet hunc lefum effe uerum Cbriftum, mu�tonbsp;magis fufpicaretur quifpi�, cum non effe uerum Cbriftum, ft pau^nbsp;ci in ipfum crederent� Nunc autem quia uidemus magnam paucitate^nbsp;uere credenti�m,admoncmar ctiam hoc �gno,ut folum hunc lefum j,nbsp;' ueR: Ghrift� feruator� noftt^ adoremus. Sed quefo te, qd cauffg eft , -qp tarn pauci lud^i aediderint in Chriftum, amp; adhuc bis icporibus^inbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magng

W�gtiat tnol/s fit,cx tot m�llibus Iud�oru(ii,unum pimn Chriftian� ^�ccre�'Cauffa in promptu eft�Non potucrunt cvedere,n6c adhuc pofnbsp;funt credcrc�Sic enim addit EuangcIifta:Proptcrea non poterant cre^ * *nbsp;dcrc, quia iterum dixit Efaias : Excgcauit oculos eorum, �C indurauit � 'nbsp;cor corura,ne uidcant oculis,amp; ne intelligant corde, 8^ conuertantur * *nbsp;amp; fanem eos.Hgc dixit Efaias, quando uidit gloriam eius, 8i locutus * �nbsp;cft de eo� Hoc Efaig didlum, quod cap�vtferibitur, celebcrrimum 5� � �nbsp;clariisimum eft non folum apud fingulos Euangeliftas, uerumetiamnbsp;apud Paulum,in Adis Apoftolicis cap. xxvirj. amp; in cpiftolaad Ro* Mdr.4.nbsp;manos.cap.xi� Quare dignifsimuro cft,quod magna diligentia con/nbsp;ferucmus,amp; accurata obfcruatione confideremus� Ac primum,�oan/nbsp;nes dicit �faiam in eo,quem citauic, loco uidiffe maieflat� lefu Cbriznbsp;fti,8^uaticina(um eircdeChrifto:H�c,inquiens,dixit Efaias, quannbsp;do uidit gloriam EI VS,(uidelicct Chrifti,de hoe enim fermo eft^ccnbsp;locutus eft de EO* Manifeftum autem Sd perfpicuum eft,qgt; Efaias afnbsp;firmetfcuidifteuerum, uiuum, �ternum�i. omnipotentem Deura:nbsp;Vidi,inquiens, DOMINVMfedentemfuper folium excelfum �Cnbsp;cleuatum.Et poftea : Seraphim clamabant alter ad alterum, Sanclus,nbsp;Sandus,Sandus,DOlViINVS deus Zebaoth. Plena eft omnis ter/nbsp;ra gloria eius. Cum igitur loannes apoftolus amp; Euangelifta exponat abaiernanbsp;haneprophe^ EfaiguifionemdeIefuChrifto,nihilcettWS, nihilc]p deut,nbsp;fittni�s eft, cj^ qp lefus Chriftus fitprophetica 5^ apoftolica autorita�nbsp;tc,hoc eft,cOElefti fpiritus fandi teftimonio.ucrus DOMIN VS de/nbsp;us Zebaoth, nec fit alius prater lefum Chriftum, Deus,nec in coclo,nbsp;nec in terra,qugrendus.Deinde obferua,qj hoc did� Efaig contineacnbsp;cauffam,propter qua ludp' non potuerint credere in lefum Chriftu^nbsp;�idclicet,q)fuerintexc�cati^ DOMINO. Quod enim apud Efai�nbsp;dicitur:Vade,amp;dices populo huic; Audite audientes, 8lt; nolite intelnbsp;ligere, amp;uideteuifionem,nbsp;nbsp;nbsp;nolite cognofeere. Excaeca cor populj

huius, amp; aures eius aggraua amp;c. hoc recitauit Euagelifta magis (ecu dum fententiam,^ uerba.Exc�cauituidelicet DOMIN VS, oculosnbsp;corum, amp; indurauit cor eorum, nc uideant oculis, amp; ne intelligantnbsp;corde �lt;:c� Quid ergo dicemus Si deus excgcauit ludgos, exculabi/nbsp;mus ne lud�os, amp; reqeiemus cauftam incrcdulitatis amp; impietacis innbsp;OOMIN VM deum noftrumC Quis enim poteft uoluntati amp; potennbsp;lt;i� dei obfiftcreC' Abfit,ut faciamUs deum autorem impigtatis.Etft e/nbsp;nim deus omnia gubernat,8^ nemo poteft potentig eius obfifterc, ta/nbsp;men non eft deus uolens iniquitatem, aut faciens peccat�, fed potiusnbsp;eftdeus puniens iniquitatem, amp; fupplicio aft�ci�s peccatum. Quar�nbsp;excaeca�it ludgos, amp; abiecit eos in extremas tenebras, non ut pecc^,nbsp;�ct 8c impie ageret, fed ut peccatum amp; impietaiem lud�orumpuui^

tct.Spiritus fandus enim manifede docet in fcrip�ur�,lt;� SC. abiedio in tenebras, fit fuppIitiS impietatis� In Dcuteronomio cap^nbsp;audire nolucris uocem DOMINI tiu,percutilt;nbsp;* � te DOMIN VS amentia amp; c^citate, ac furore mentis^ut palpes iranbsp;meridie ficut palpare folet cgcus in tenebris, non dirigasuias tuas;nbsp;'An non hic perfpicue dicitur,c^citatem amp; furorem mentis efie impienbsp;latis p�namcin Ezechiele cap, xiitj^dicit DOMIN VS:Homode donbsp;mo Ifrael amp; de profelytis quicun�^ aduena fiierit in Ifrael,fi alienatusnbsp;foerit a* me amp; poluer� idola fua in corde fuo amp; (candal� iniquitatisnbsp;fug ftatuerit contra faciem foam,amp; uenerit ad prophet�ut interrog�enbsp;me per eum. Ego DOMIN V^S refpondebo ei per me,amp; ponamnbsp;ciemmeam fuper hominem ilium, amp;faciam cumin exemplumnbsp;prouerbium,Et mox: luxta iniquitatem interrogantisjic erit iniqui***nbsp;tas prophet�,Habcs iterum,impiam dodrjnam,hoc eft,fedudioncnbsp;ac crrorcm,ex quo mentes hominura cxc�cantur,amp; obdurantur,eflenbsp;impietatis fupplicium,Paulus ad Thefialonicenfes feribens, AduetJ*�nbsp;tus ,inqt,hominis fcclerofi eft fecund� operation� Satan�, c� omnfnbsp;potentia amp; fignisamp;prodigr}sraendacibus,8^cum omnideceptioncnbsp;sniufiiti� in i)s,qui pere�nt, pro eo ueritat� (ummo amore digti^nbsp;non receperunt,in hoc, ut falui fi�rent. Et propterea mittet illis Deusnbsp;cff�catiam illufionis, ut credant mendatio. Vides etiam ex hoc Pao�nbsp;teftimonio,q? fupplitium eorum, qui dodrinam uerepiam contem^nbsp;nunt,fit decipi mendatio,8^ illudi, ut pereant, Cogno�camus n�c,ianbsp;quo ftatu fuerint res luda�c�, Nam ludgi fueruni ho�es impqfsifni�nbsp;Habueruntmanifeftas promifsiones deChrifto, Etcumlcfusfilwsnbsp;Mari� prgdicaret (e elle Chrifium, amp; confirmaret dodrinam fuansnbsp;ccelcftibus miraculis,audiuerunt Chrifium ipfum,amp; uiderunt tnir^nbsp;tula eius,ac fi ulla fuiffet in ipfis cupiditas cognofcend�ueritatiSjP�nbsp;t�if�ent facillime intelligere hune lefum efie uerum Chrifium,. p^enbsp;prophetaspromiflrum,Sed quidfeceruntC Non folumcontempfert^nbsp;�urn,uerumetiam occiderant,ac poft mortem etiam,perfecuti funt canbsp;in difeipulis eius,tantum abeft ut agnouerint, amp; coluerint eun�,Qu3nbsp;re^cum abiedio amp; exc�catio fit fupplitium impietatis, ludgi meritonbsp;fie a* Deo abi edi amp; exegeati funt,ut non pofsint amplius ad cognitio-^nbsp;nem uerkatis,amp; ad confecuiionem (alutis peruenire,Quod fupplitf*nbsp;um non in eos tantum ludeos immiftiim eft,qui fiierunt temporibuanbsp;Chrifti deuaftanonis Hierololymitan�, cjug a' Romanis fada eft,,�

B�MILIIE loANNIS BRENTH; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,9�

oriancs Turcg agnofcant Chridum, tarnen m�randum non eft,ut ua/ nus f�erit labor, qui ad ducendos in cognitionem Chriftianifmi pelt;nbsp;tinaces 8C induratos ludgos fufcipiauQuis cm cft, qui pofsit iuditiunbsp;Dei retradarc, amp; fuppliciu iam diuinitus illatum auertcreC� DOMI/nbsp;N VS Zebaoth,inquit,decreuit,S^ quis poterie infirmareCEt manusnbsp;cius extenta.quis auertet eamCludicantur modo imprj lud^i amp; fupplinbsp;cio exc�cationis afficiuntur diuinitus. Quare nullus hominum tantgnbsp;eft uel potentig uel indudri^yqui queat eos cognitione uer^ lucis illunbsp;ftrarc.Actolerabilcfortafsis effet,fifoli lud�i hac pcenaaffligerez*nbsp;tur.Nuncautem hfcpcena,o rem non fidis lachrimis dcplorandam,nbsp;propagari incipit etiam in Chriftianos. Ex una enim parte funt hyponbsp;critp, monachi, faaificuli pontifier), ex altera funt Anabaptifl^,nbsp;quos ita uocaot. Hi magna ex parte ita exc^ati funt, ut omnis operanbsp;oleum pereant, qu� ad conuertendos ipfos in uiam ueritatis infu*nbsp;muntur. VndcobfecroidacciditCRogas^ Supplicium eft induratpnbsp;impictatis.Pontificq enim multis iam annis admoniti foerunt publi**nbsp;eaprcdicatione Euangelrj DOMINInoftri IcfuCbrifti,utabiedisnbsp;imprjs facris,qugfaciuntad expiationem peccatorum, agnofeant fo/nbsp;lumiefum Chridum effeuerum peccatorum expiatorem,8lt;iuftiti/nbsp;am coram Dcocont�ngere nobis tantum perfidem, propter folumnbsp;Chriftum. Tantum a�c abeft.ut hanedodrinam fufdpiant, amp; impiznbsp;etat� abqciant, ut illam quidem quoqmodo poffunt,igni,aqua,tcrranbsp;acre perfequantur,hanc autem coniundis omnibus uiribus fuis tunbsp;caniur.Quare iuftifsimum eft fupplicium, ut in perpetuam exegeati^nbsp;onem conr)ciantur,ac ne pofsint quidem unquam ad uerp lucis cogninbsp;tionemperuenire. Quid autem dicam de AnabaptiftisC' Hi maximanbsp;pariecxagricoIisoduntur.NamreftitutacftpropicioDeo, inmul/nbsp;tiscccicfqs huius regionis pia dodrina Euangelt),amp; adnunciatur uernbsp;bum Dei publice, �C tam perfpicue, ut longe omnium ffupidifsimusnbsp;fit, oportet,qui id non percipere qucat,Quid ergo faciunt agricol�^nbsp;Nonnulli diligentifsimequidem fedantur piam dodrinam. Alq auznbsp;tem contemnunt,amp; deEuangelio pefsime acuirulentifsime loquunznbsp;iur,aln furda aurc tranfeunt,alq etfi andiunt, tarnen animo longe alfanbsp;cogitante audi�t. Multitudo certe ugricoIaRt tota intenta eft ad fuumnbsp;Mammona.Properant c�tento curfu ad quafuis finitimas nundinas^nbsp;idep feftis diebus,amp; magnis etiam itineribus.Sed ad audiendas Eu�znbsp;li) c�tiones paucifsimos uideas accurrere, eti�fi locus c�tionis in pronbsp;pinquo fuerit. H�c magna eft agricolar�m amp; aliorum hominum ijnnbsp;pictas,qug cum alias alfjs fupplicrj8,uidclicct,fame,pcftc,bello, pu-*^nbsp;uiri � Deo folet,hoc tempore punitur etiam mendaci dodrina amp;nbsp;Ute mentis. Vagantur enim pafsim errones quidam,fcelerati nebuznbsp;!

�IN CAP VT XIII. EVA NG, �.I0ANNI5; lories, qui uulgant inter agricolas impiam dodrinamnbsp;rum,acumulantpijfsimam religionem. Hie tuna uideas agricolas,nbsp;magna admirationeeosobferuare ,amp; 'conddneseoruno tan$ c�l�^nbsp;�iaoracula excipercjtaq� fit,utalr) def�rtis coniugibus �C liber�sfe/nbsp;quantur hos nebulones,in regionemnefeio quam,dicentes fe hocnbsp;do feruare didum Chrifti qua docuic Deum magis diligendumnbsp;efle,^ uxorem amp; liberos, Alq diuenditis omnibus faeuhatibus fuis,nbsp;tradunt cas imprjs fuis pr^eeptoribus, ac putant fe hoc op�r� imitarinbsp;exemplum apoftolicum,ccr�e omnes fer� qui hac impia dodrina cqrnbsp;rumpuntur, in eum egeitatis furorem amp; infaniam perueniunt:,u� ma^^nbsp;lint extrema pati,^ impictat� fuam deferere.Qbfecro te. quid hgc fi-*nbsp;bi uoIStCQuid�rogascSunt uere diuina fupplicia. Agricole cm nolunbsp;cr�t hadenus ueritat� pig dodring audire,�i c� fedari.Iuftifsim� iginbsp;tur fupplitium eft,ut audiant nunc errores,�^ exegeentur, Piguit eos,nbsp;c foro ad uicinum templum ire,ut erudirentur uera dodrina Euangcnbsp;lq,�quifsimum ergo fupplitium cft,utneceffe habe�c nunc � patrianbsp;fuaadcxternamamp;J ionginquam regionem, adaudiendam mend�'^nbsp;cem dodrinam abire,Lex Dei clari��me explieata'non potuit hade**nbsp;nus tantum ab ipfis impetrare, ut in contradibus fuis ciuihbus iuliinbsp;e(rent,ac mall�c perdere un um aut alcei^ numum, aduerfus Deumnbsp;' amp; proximum mendactjs ac impofturis peccare, Digniffima igiiurnbsp;p�na eft, ut nunc ad obediendum legi amp; uo�adnni Satan�, neceflenbsp;habeanto�sfacu�tates fuas dcfcrere,autalienistraderc. Euangelioonbsp;Chrifli magna perfpicuitate expofitum non potuit hadenus in iph^nbsp;cfRccre,ut propter Chriftum, amp; confeffionem uerbi cius contemne/nbsp;rent humans minas. Quarc rede atq^ ordinc fit,ut nunc propter imnbsp;pios fuos errores obqciantur extremis uitg fug periculis, Sed hi, in*nbsp;quis,fi�t ex dodrina ilia Anabaptiftica,honefti,probi,8d iufti.Nonnbsp;abutuntur amplius nomine Dei ad exccrationes. Non ftudent ebricnbsp;�iati,incedunt humillimi,orant deuotiffime, amp; faciunt multa aliabo/nbsp;'naopera. Quid ergoC* Annon multisiamannisadrauimufqueexnbsp;uerbo DOMINI clamauimus,non efle abut�dum nomine Dei, nonnbsp;efle fludendum ebrietati, fed ducendam elTc piamnbsp;nbsp;nbsp;honeftam ui-*

tam.Ifti autem noluerunt h�c audire,tantum abe�,ut uoluerint huic Dei uocationi obedire. Nunc cum ex improuifo ad unam aut aPnbsp;teram contiunculam ignoti cuiufdam erronis, nodu ad luccrnam, Sdnbsp;in obfeura fylua didam mutentur , putas ne hoc efle opus fpiri.*nbsp;tus fandiC� Annon uulgus hominum in pontifitia fuperftitionenbsp;hadenus

Sjactenas � bacchanalibiis furqs, quas carnifpnuiales uocatjdcrcp�t� tempore quadragefimalis ieiunij, ac pr^ fertim bebdomad� paff�oninbsp;Chriftidsdicatg ita mutatum eft , ut plane aliud genus hominuftt�i/nbsp;dererarCnihil tarnen manifcftius cft,q fuiffe fi�i�am fuper�itione;nbsp;Quid monachi,pr�eipucCarthufiani,quositauocaruntC Quidinnbsp;horum moribus defideraftiC An non fuerunt homines fobrq, mode/nbsp;ftijinccffii humillimo, deuotii��mi precacores C ergo ne probabi/nbsp;mus fuperftiti�fum ac impium monachorum genusC Oicam de ahonbsp;hominum ordine^Fures predones,qui propter fcelera fua in uincanbsp;iaconiedifunt,^ fun� humiles,^ deuoti in uineulis�tcum e uiociinbsp;lis educuntur ad locum fupplicq,^ honefte incedunt,^ deniilTo uulnbsp;tu�Non audias ex ipfis ullum maledidum, non uideas ullum malefanbsp;�um,ergo�ncprobabimus eorum furta ,8^ rapinas, quod iam captinbsp;8C ad fupplitium deftinati rede agcre uideanturc� Nihil certe minus�nbsp;idem de Anabaptiftis 8C tjs, qui eorum do�rinafedudi ac induratinbsp;iuntjfentiendum eriu��endimus enim fupra, quod cascitas S�furocnbsp;mentis fit fupplitium impietatis. Anabaptift� igitur,capti funt pro/-pter impietatem fuam, amp; educuntur iam a� carnificc Satana, ad �tcrznbsp;num ignem� Itacp quemadmodum fures amp; predones uidentur in capnbsp;liuitate fua honeftiff�mi,fic 8d illi folenc incedere humillimi,8c deuonbsp;tiffimi� luftitia autem eorum, non eft uera iuftitia, qu� ex fide innbsp;Chriftnni,fcd quae ex defperatione amp; mentis induratione proficifca^nbsp;tur.Non enim ^adantopera iufta.ut obediant fidei in Chriftum, Sgt;inbsp;uocationi eius ad teftandam fuam gratitudinem erga (eruatorem fult;nbsp;um, fed quia reuelatum eft eis aliquo modo iuditium dei, amp; agnof/nbsp;cunt nonnulla ex parte grauitatem [ieccati fui, ignorant autem uerumnbsp;Euangelion de Ghrifto,quod ha�enus femper contempfer�c, ideirznbsp;coneldentesquo feuertant, utcqnfequantur peccatorum remiffioznbsp;nem, laciunt ea opera, qu� erron�s ifti pr�fcribunt eis,fperantes fcnbsp;horum meritis peccata (ua expiaturos. Quodigitur Apoftolusdenbsp;impns amp; cxcaecatis Ifraelitisdicit , hoc amp; de Anabaptiftis intelliznbsp;gendumeft, uidelicet, quod etfi fequunt�r legem iuftiti�, adnbsp;legem tarnen iuftitfae non perueniunn Propter quid �* Quianbsp;non ex fide , fed tanqu^m ex opcribus legis� Quid ergoCnbsp;Num quia Anabaptiftarum iuftitia reprehenditur , aliorum fee/nbsp;leratorum hominum iniuftitia approbatur C Sunt enim hominesnbsp;quidam tam impudentes, qui data opera abutuntur nomine Dei adnbsp;execrationes , amp; ftudent ebrietati, aliaque turpia �d feedafadanbsp;I iiij

IN CAPVT XU EVANG. lOANNIS. d(ffgnlt,rteuideantur,ut ip(i dfcunt,Anabaptiftg. Qui'dc�bonim ncnbsp;fcelera commendanda funtCminimc omnium. Pia enim Euangclq donbsp;dhrina, ut reqcic amp; damnat fuperftitiofam impiam amp; monachoru amp;nbsp;Anabaptiftarum iuflitiam, ita damnat etiam uitiofam flagitiofamnbsp;fceleratorum amp; impcenitenti� hominum uitam,exigit autrm ab onvnbsp;nibus uere pia opera,ut credamus folum lefum Chriftum dTe expia-'nbsp;tionem peccatorum no�rorum, amp; iu�itiam eoram Deo, amp; faciamusnbsp;bona opa, qu� deus prpcepit,ex hac Fide in Chri�um uidelicet,ut renbsp;concilati cum Deo propter Chri�um te�emurno�ramgratitudine,nbsp;amp;obfequamuruoluntatiferuatorisno�ri,ac conferuemus beneficianbsp;eius.Quare,ucfugienda e� impietas Anabapti�arum^ita etiam Higtnbsp;enda e� impudentia fceleratorum hominum,fedanda autem e� ueranbsp;pietas^quamdocetEuangelionChri�i, ut cum per Fidem adoptatinbsp;fimut iti fiiios Dei, fruamur h�reditate cccle�is regni per lefumnbsp;Chri�umDOMlNVMno�rum, qui e�un�cum P�tre amp; fpirittinbsp;landlo Deus benedidusin (ecula. Amen.

VAN'GELISTA expofuit caufsam, cur ludd non crediderint in lefum Chri�um. Non pote*nbsp;Kanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nt��uquit,credere,quiaEfaiasdixit:Excgcau '

oculos eorum,5c indurauit cor eorum , ne ui de�t Ranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 � oculis,amp; ne inrelligant corde, conuertanturSd

fanem eos. Nece�aria autem fiiiccommemoratio buius cauflg. Non enim dubiio,quin Apo�olis adnunciantibus in/nbsp;ter gentes Euangelion Icfu Chri�i,amp; urgentibus hunc folum effe fernbsp;uatorem humani generis, iam olim per propheias promiflum, f�pcnbsp;ac multum obiedum fit,quid ita de hoe Icfu Chriflo obtundant gen/nbsp;tes,cumlud�i eum non agnofcantCeur enim non perfuadeant ludgis,nbsp;ut in ipfum credantC^Nam fi hic lefus effet uerus feruator mundi,n)axnbsp;imeomniumagnouiffenteum lud�i,quibusfuit promiffus,^ exnbsp;quoruni genere in hunc mundum uenit. Nunc,cum hi non folum nonbsp;agnouerint,uerumetiam condemnauerint ipfum, quis non iudicarecnbsp;eu non effe ucr� (eruator�'THancobiedion� ergo r�fut�t Euageli�^r,nbsp;�C docetjC^ quemadmod� prophetg adnuntiauerunt Chri�um fertianbsp;torem uenturum ex Iud�is,ita qdem uacicinati funt.Iudxos tanrgforcnbsp;impietatis, utetiamfi coram uideant Si rcipfa expianiur maie�atemnbsp;Chrifii,tamen non recipiant eum, ideo^ perp�tua caecitate punien/nbsp;dos,amp; �X bgreditate coele�ium bonorum abtjetendos effe�Quare tan

fioMlLl�B l�ANNlS B�BMflfc iuittaocfi:,� ut propter lud�orumincredu�ita�eit�, non agn�fcamasnbsp;hune lefum Chriftum,utnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raagis condemnarunt eum Iudgi,eo ac-*

cepcior nobis cffc debeauQuid ergo; Num �udgi omnes ita excgcati foerunt.ut nullus eum rcceperitCNon repulit Dcus,Cinquit Pau�us)nbsp;populum fuum,queni ante agnouerat. Primum igitur, fi de ignobilinbsp;ludgorum curba loquendum eft^receperunt eum Apofi:oli,5^ alq nonnbsp;nullijquifucruntexinfimaforte lud�orum, Sicenimapud Efaiamnbsp;didturzSi fuerit populus tuus Ifrael^quafi arena maris,rehqui� conlt;nbsp;iiertentur ex eo,hoc edjUilifsima Si. abicdifsima pars popult Dein/.nbsp;de,fi deprincipibusloquendum eft,etfi hi c�demnarunt Chriftunr,nbsp;tarnen etiam,ex his multi,ut ait Euangclifta crediderunt in cum, fed *nbsp;propter pharifcos,non confuebantur,nc�fynagogaeqcerentur� Di/ *' *nbsp;iexcrunt enim gloriam hominum magis gloriam Dei� Hic nobis * *nbsp;confiderandum eft,quid fentirc debcamus de his principibus,qui dinbsp;cuntur crcdidifle lefum cfTc uerum Mefsiam, amp; tarnen prg metu nonnbsp;effe fententiam fuam ingenue confeffos.Quid enim^Num excufandlnbsp;hint;numdicemuseos ueramhabuifTefidem; Nulla fere eftim/ Ep�phlt;t.coH4nbsp;pietas tarn manifefbt, quae non fuos habeac aflertores* Fuerum enim tra off� nos 'nbsp;tionnuUi,qui amp; hoc a(nrmarunc,q) in pcrfecutione liccat orc abneganbsp;te dcura amp; Chrii�um eius,(i modo corde conferues fidem: Dicunt c/nbsp;nim perfccutorcs efle porcos, Margaritas autem ante porcos non eflenbsp;proqcicnd^�Hgc eft infignis impietas, amp; faerg fcripturg deprauatio,?nbsp;Nomen enim Chrifti conficeri coram perfecutorc, non eft margaric�nbsp;las temereante porcura proqccre,fed eft uocati�i dei obcdire,6^ glolt;nbsp;riam nominis dei illuftrarc� Ac fieri non poteft, ut uera fit fidcs innbsp;Gbrift�,qu�nonptodat fefeconfefsione; Quifquisncgauerftme,i^nbsp;inquitjcoram hominibus, negabo eum amp; ego coram patre meo,qu�nbsp;eft in coeIis�Et Paulus:Cordc,inquit,creditur ad iuftitiam,orc autentnbsp;fit confefsio ad falutcm�Huc etiam fade, quod lacobus ait, fidcs finenbsp;QpcribusmtMTtua eft� Inter opera autem continctur etiam confefsio�nbsp;Chrifti� Quemadmodum enim lumen accenfumtencri non poteftjnbsp;quin luccat, ita fi fides non lucet confefsione,mortua,imo nulla eft flt;nbsp;des, Sed audiamus iudicium Euangeliftae � Hie enim dare damnac?nbsp;hos principes� Dilexerunt, inquiens, magis gloriam hominum,nbsp;gloriam Dei ; Qu� eft gloria hominum, quae gloria Dei ; Gloriainbsp;hominum ,eacft, qu�hominiabhominccontingit^uidelicct, finbsp;quis inter homines habetur rcligiofus obferuator public� amp; a/,nbsp;uit� religionis, ac obediens filius, ut mos eft loqoi,ccclcfi� H�cnbsp;gloria parabatur apud lud�os, aut pcrfecutione Euangelq Chrilt;nbsp;Iti aut difsimulatione ueritatis 8d perfeucrantia in pharifaids tra/,nbsp;dUionibus� Gloriaautem Dei eft, quae contingit homini coranj

. � Dco.Eaparaturconfefsionenomnus Chriftt Nam qui ex lieranbsp;confiteiurChriftum,isconfequKurmaximam coram Deo gloriamnbsp;per Chriftum,quippeqgt; Chriftnsc�ramdeopatrefuo deipfodicitrnbsp;En pater,hic homo iuftus eft,amp; meus (rater,ideocp tuus filiusnbsp;nbsp;nbsp;hf**

.. rcs omnium ccelefti�um bonor� tuorum� Qua gloria quid poiTec ho^ mini contingcrc illuftrius�' Quid ergodicemus�'an non impium eft^nbsp;prg Humana ilia gloria,contemnerc hanc diuinam gloriam , Qc malicnbsp;coram hominibus ab homine, ^corara Deo �a filiodei lauda��*nbsp;Rcliquum igitur eft, qgt; hi ludgorum principes, qui �a crcdideruntnbsp;in lefum Chriftum, uc tarnen non confitercntur propter pharifaeos,nbsp;non habuerint ueram fidem, fed fiditiam, qu� cum non conftiterienbsp;aduerfus infultum Pharifgorum,multo minus conftare potuitaduer/nbsp;fus infultum Satang.Sed quidf inquies. An non crat principibus me-*nbsp;tucndum,ne erjcerentur � Synagoga� ludgi enim fuerunt �le�lus detnbsp;populus.Quare qui ex co populo abqcicbatur, uidebaturex ecclefianbsp;dei,amp; a deo ipfo abrjci.Scd tu uicifsim audi,rectc quidcm dicitur,irtnbsp;icrludacosfuifTe ecclefiamdei,fed pharif�i non erant ilia ccclefia�nbsp;Docebant enim impia,amp;pfcquebantur piam Euange�tf do�irinam.^^nbsp;Quarc, etfi arrogabant fi bi ecclefig dei autorit�rem, tarnen magis n?cnbsp;luendum erat indicium Dei, quo hi qui non confi'tentur Chriftum,nbsp;eqciuntur ecoetu coeleftium ciuium,^ iudicium pharifaeorum, qu(gt;nbsp;hi qui Chriftum confitebantur, cqdebantur tantum �ccetu extern�cnbsp;Synagogg. Maledicent illijinqu�t Pfalmus,amp; tu benedices.Ec Chri'nbsp;ftuszB^eati eftis cum probra iecerint in oos homines, amp; infe�tati f�e/nbsp;rint, amp; dixerinc omne mal� uerbum aduerfus uos mentientes^pternbsp;me.Et iternm: Alienos Synagogis facientuos. Et ueniet tempus,urnbsp;quifqu�s interficiat uos,uideatur cultum prgftur� deo.Sed paulo poftnbsp;additur. Bono animo fiiis, ego uicimondum� Et; Pater ^os dediftinbsp;mihf,uolo*ut ubi fum ego,S^ illi fint mecum.Nihil igitur certius eft,nbsp;eum recipi a� Chrifto, qu� homines propter Chriftum abrjciununbsp;Sed reuertamur ad illud,quod Euangelifta dicit:MuIti principes erenbsp;diderunt in eum,fcd propter pharifgos non confitebantur� Non emnbsp;hi tantum principes fauebant fug,ut ipfis, uidebatur prudcntig,uer�*nbsp;ctiam multi altj func,qui fenti�nr,nihil r�ferrc, quid externis operi/nbsp;bus facias,modo rede corde tuo credas.Dicunt enim impudentertSinbsp;Cor bonumfuerit, non pofsunt r�liqua eftemala� Itaque alr)quigt;nbsp;dem fedanturirapofturas,alij contumeliofifunc in proximum,alt;nbsp;li) abutuntur nomine Dei ad exeerationes,alij helluantur, alq fcor/:nbsp;tantur,aliialia defignant fcelcra, 8^ tarnen interim iadant feopznbsp;timum habere cor, amp;ftrenucac fortiterin Chriftum credere� Sednbsp;amp; hos Euangelifta damnat� Sicut enim principes ludaici magisnbsp;diligc

'diljgebat oloriam hominum g�oriam Dei, �ahi� magts di�jguot fuuni afFelt;n:um carnalcm,fua anirai cupidita��, fua c�moda Sc iucra,nbsp;foas libidines Sv uoluptates,g afFe�lum amp; uoiuntat� Dei,acobedi�nnbsp;lt; lt;iam,quamdebentu�rboDei� Impium aucem cft fuam cupiditatemnbsp;anteferre dei uokintati, nee fieri poteft, ut cor bon�'fit,amp; uera fides,nbsp;ubi opa funt mala.Fieri qdem poteft, ut piusgt;qui uera habet fid�,ali/nbsp;quoties erret,amp; occupetur,ficut Paulus didt,in aliquo deli(fto,ac ite/nbsp;fum inftaureturjieri auiem non poteft,ui qui (ecundum carnem am/nbsp;bulat,amp; pergit impudenter S� impoenitenter in fccleribusy ucramnbsp;dem aut habcat,aut retinean Et(i enim fola fide iuftifi'camur propternbsp;Chriftum,tameo ea fides tencri non poteft, quin prof�r�t fru�tumnbsp;b�n�rum oper�m. Chriftus enim accipitur amp; pofsideiur fide, Cbri/nbsp;ftus autemafferc fecum fpiritnm fanlt;ftum,Et fpiritus fan�tus mortifiVnbsp;cat cupiditatem peccati, ne pcccatum regnet in mortali noftro corpo/nbsp;rc� Quare fieri non poteft,ut qui uere in Chriftum credit, non etjarainbsp;uocationi Chrifti obediat, 8d in nouitate uitgambulet. Itac^ uanifsi/nbsp;ma eft iadantia eorum, qui cum fceleratifsimam ducant uiram, glorj�nbsp;antur tarnen fe fortiterin Chriftumcredere�lt;Sed de bis hacftgnus,,nbsp;Audiamus nunc aliam contionem Chrifti, lefusautem clanjauii.S�nbsp;dixit: Qui credit in me, non credit in me, fed in eum qui mifii: me,nbsp;Et quiuidetme, uideteum, quimifit me. Ego lux in mundumnbsp;ueni, ut omnis qui credit in me, non maneat in tenebris ? Supranbsp;dixit Euangelifta lefum digreftum eiTe, amp;abfeondiffs fedludgis.nbsp;Nunc autem,quia tempus fubeund^ pafsionis inftat, redit iterum ad,nbsp;fuamfunvtionem,amp; c�ntion�tur ludgisfuum Euangelion, utpq connbsp;�rmeritur impq autem nullam habe��impietatis fugexcufaiionem,nbsp;Ifc igitur contiotiaturusjnon eft obfeura uocc locutus� Sed CL Aznbsp;f4AVlT,q�offgniftcatur harte coniionem diciam efic in magna honbsp;minamfrequentiaiadh^cChriftumfcrio�dperfpicuc docuiftcaacuo.nbsp;Itriffe dodrinam fuam inter omnes uulgatam effe, Vnde Caiaphere,nbsp;fpondec. Ego palam loeutus fum m�do,ego lemper docui in fynagoz^nbsp;ga,Slt; in templo,quo oes ludei conueniunt,amp;in occulto locutus luninbsp;riihil.Quid ergo illud eft,quod hoc loco intenta uoccdocetC Docecnbsp;fe efte uerum Mefsiam,filium Dei ; amp; horiatur ut auditores credancnbsp;in ipfum. Qui credit in me, inquiens, non credit in me,fed in eum,nbsp;quime mi{it,amp; qui uidet mc,uidet e5,qui me mifit,hoc eft, Videornbsp;uobis effehomonupernatus, qui non fim,nifi homo uanus Sc men/nbsp;dax, id��cp metuitis , ne fi uerbis meis adhibeatis fidem, abducamnbsp;�fes in exitium, quemadmodum nonnulli feditiofi attukrunt fuisnbsp;feebtoribus pr�fentem pernitieoK At ego dico uobis , qui me ui'nbsp;det, non uidet aut folum ,iaut mendacem hominem, fedmdec^nbsp;Ot^hiipfum, Et quimihiadhibctfidemj, noaadhibeteamfoli^ aut

oano hominiyfed ucro Deo.Quid itaC quia ucni,inqui� t !ux in man dum;ut omnis qui in me credit,non maneat in tenebris, Eadem fentenbsp;cia dicra ed amp; (upra eap,viq.Quam,ni(i cognitu necefTaria eilet,nonnbsp;tam diligenter repeter� Cbriftus.Eft autem fumnia,amp; compendiumnbsp;totius Euangelq amp; dodrinae Chrifti. Quare ctfi a�i�s copiofeexpH'nbsp;(uimus hoc didum, tarnen non puto fuperuacaneum eiTe, ut amp; nuncnbsp;qugdam de eo dicamus.Iefus uocac fe hoc loco palam amp; perfpicue,lu/nbsp;feu Chrifto fcribit Efaias : Habit�tibus in regione umbrg mortis, luenbsp;orta eft eis.Et iterumzDedi te in focduspopuli,in iucem gentium ,ucnbsp;aperires ocolos cgcorum,amp; educeres de condufione uindum, de do'nbsp;mocarceris fedentes in tenebris. Ac rurfus: Parum eft ut fis mihinbsp;uus ad fufeitandas tribus lacob , amp; feces Ifraelconuertendas. Deditenbsp;in Iucem gentiaro,ut fis falus mea ufe^ ad extremum terrp. In his Efa'nbsp;i^Iocis,Chriftusmanifefteuocatur Luxmundi, hoc eft,non tantumnbsp;lud^orum,fed etiam gentium.Hi enim duo populi fuerunt partes to'nbsp;tins mundi,necfuit aliud hominum genus in terrts.Cum igitur lefusnbsp;tribuat fibi in hac c�tione,qaod Efaias antes tribuit Mefsi^ feu Chrinbsp;fto,manifeftum eft,^ lefus darecontioneiur fe efte uerum illu Chrinbsp;fium,quem Deus per prophetas promiierat.Si autem eft uerus Chri'nbsp;ftus,ftatim feqaitur,eumeireunigenitum Dei filium,adeoc� Deun�nbsp;ipfum gtcrnum,nam hoc tribuunt prophetg Chrifto, quemadmo'nbsp;dom aliis oftendimus� Porro,nt cognofcamus huius lucis ufum,di'nbsp;ligenter coniidcrandum eft,qd Chriftus addit:Vt omnis,inquiens�nbsp;qui in me credit, nonmaneat in tenebris. Cumdicit;Non maneat in,nbsp;tenebris ,perfpiaie ftgnificat,homines natura fua efte in tenebris, Tcnbsp;nebrg autem funt peccatum,infoelicitas, mors amp; infer aus, Quare,qd.nbsp;ad naturam hominis attinet, non uidet,qua ex peccato, ad iuftitiam�nbsp;ex inf�licitate ad fcelicita(em,ex morteamp; inferno ad uitam,amp; Iucemnbsp;coeleftem ambulandum fit, Videt quidem humana fua ratione quae^nbsp;undum fit ad iuftitiam ciailem,amp; aliquories ad fanitat� corporalen��nbsp;amp;ad perpetuam uitam, nihilprorfus uidet. Nunquid ergoneceilenbsp;habet manerc in tenebris peccaii 0^ damnationisC Siquidem hommenbsp;ipf� fuis uiribus reliqueris,nihil habcqquofeadiuOet. Sed bene ha'nbsp;bet.VenitLVXinmundum, queeftleius Chriftus,in qu�^nis,.nbsp;qui credit, non manet in tenebris. Diximus antea,hoc ditftu ene fumnbsp;mam totius Euangelq Chrifti, Non eft igitur ofcitantcr percurren'nbsp;dum.Singulg ditfti�es obferuatu digng funt.�MNISjCinSO�^�**nbsp;aitjlud^us tantum, aut Circumcifu� � ant Diues aut Potens, autpru anbsp;dens,fed OMNIS,(iue ludgus, fiuc Ethnicus, fiue circurocilus* hu�

t H o Ml LIAS 10 AN N IS B R E NTl t ... �ncirciimdfuSjffuc diu�s fiue pauper ,fiuc glonquot;ofus,fiue ab/eclus,f�/nbsp;Mthbneftus�Jiue inhoneftus,Ec additur: Qui C R E DI T.Non ait�nbsp;Q�i fabbatum obferuat, qui boues offert, qui fc a earne fuilla abfti/nbsp;net, qui bonis fuis operibus ac uirtutibus merer, fed qui CREDIT�nbsp;Quid,aut in qucm credatcNum credat,fuauius effe uinum biberenbsp;aquam�' aut iueundius effeociari,^ magnos laboresfufcipereCNumnbsp;credai in pharif�os, in Mahumetem, in Monachos, in Pontificemnbsp;Romanum^Nihil certe minus. Sed ait: Qui credit in ME. Quid er-*nbsp;go eff credere in lefumCHic proponamus nobis Eu�gelion lefu. Pr�nbsp;dicauit enim lefys gt; fc effe uerum Meffi� feu Chriftum,ueram lucemnbsp;m�ndijUeram uitam amp;refurrccli�em, qui expi�epeccata hominum,.nbsp;qui reconcilict homines deo patri, qui effi'ciat, ut homines adoptentnbsp;in filios 8C hgredes dei.Quarc credere in lefum, eft credere ipfum ef/nbsp;fe uerum Mefl�am, amp; confidere,q) propter ipfum deus nobis fitprO;nbsp;pitius,amp; non folum remittat nobis peccata no�ra, fed etiam adopteenbsp;nos in filios ac hgredes fuos^amp;f feruet nos in omnibus mah's,uc confcnbsp;quamur perpetuam �C. c�leflem uitam.H�c efl ilia fides,qua et iufl�nbsp;ficamur coram deo, amp; feruamur. Vnde amp; additur:Non maneat in te/nbsp;�ebris. Qui enim fie in lefum Chri�um credit, primum,non manecnbsp;�n tenebris peccati,fed uenit ad lucem iu�itig,quia reputatur propternbsp;Chri�um c�ram deo p�tre iuflusnbsp;nbsp;nbsp;donatur fpiritu fane�o, ut iu�a

iactet,fi non o� ex parte perfe(5la,attamen quantum ad te�ificandam pbcdieniiam 8^ gratitudine in hacmortali SCcorrupta carne fatis e�:nbsp;deinde nou manet in tenebris infcclicitatis �C mortis, fed uenit ad lult;nbsp;�em f�licitacis �C uit^, quia Ghriflus uicit mortem, amp;conferuat cre/nbsp;dentem in morte,ne pereat. Quicredit in meC inquit^ etiamfi mortunbsp;us (uerituiuet.Et Paulus:Siue moriamur,fiue uiuamus�Domini fu/ Ro/��'4*nbsp;musitn hoc em Chri�us mortuus e� �d refurrexit, amp; reuixit,utmor/nbsp;luisacuiucntibus dominetur.Poflremo,n� manet in tenebris amp; hornbsp;roribus inferni,fed uenit ex his tenebris ad lucem regni ccele�is., D�nbsp;Ghri�o enim dit�um efl: Non derelinques animam meam in infer?nbsp;�0. Et, Ero mors tua o mors, morfus luus inferne. Quod auteninbsp;Ghrifli efl,eo uoufquifcp, qui fadus efl per fidem membrumnbsp;�hrifli,fruitur.Quod cum ita fe habcat,ratio falutis no?

ftrg exigit, ut dodrinam Euangelq omni,quo pof/ fumus, Audio fedemur,quo mentes noflr�nbsp;illuflrentur uera luce lefu Chriflo Dolt;nbsp;mino noflro, qui efl un� cum panbsp;� tre Si fp�fando deus bene

, didus in fccula � �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AraeOf

� V � benefitia contineani rjs,qui crcdut in Icfiwu Chriftum fupra fatis bcc quidem tempore expo^nbsp;fuifle uidemur. Ego,inqutt, lux ueni in m�duni�nbsp;ut omnis,qui credit in me, no maneat in tenebris�nbsp;Audiamus igitur nunc, quam peenam impietati�nbsp;fuc necclTe habent pendere inareduli* Si quisCio'nbsp;quit^audierit uerba mea,amp; non crediderit,cgonon iudico e�^Quisinbsp;ergo de ipfo fieiCNon iudico,hoc eft,non condcmno,non punioeuJnbsp;Ergo'ne euadet impuniscSentiunt quidem nonnulli,q5 cor� deo infl^nbsp;punc fit,non credere in lefum Chriftum,modo alioqui honeftam digt;nbsp;cas uitam.Exiftimant unumquemc|f in fua religione falutem confeqnbsp;fi tantummodo ciuilem iuftitiam fcdctur,amp; deum publicis fueregionbsp;nis facris colat,eiiamfi Chriftum aut ignorer, aut non requirat� Hxcnbsp;magna eft impietas amp; extrema ignoratio uerg pietatis� NuIIa eni po*^nbsp;teft efle falus abflt;^ Chrifto,Et Chriftus hoc loco non dicit. Qui uerlt;nbsp;ba mea non credidcrit,nullo modo iudicabitur,Sed ego: EG Q, in/.nbsp;quit,non iudico eura Judicabitur quid� incredulus feueriflime, SetJnbsp;, ,-EGO non iudico eum.Quam ob cauflamf Scquitur:Non enim uenInbsp;f,, ut iudicem mundurn,fed ut feruem mundumjnfignis fententia, qu�nbsp;perfpicue nobis ob oculos ponit officium Chrifti, quae 8c tanto dihgt;nbsp;gentius infpicienda eft, quanto pauciores funt, qui uerum officiufl*nbsp;Chrifti intelligunuPrimum enim docet,qgt; non uenerit in hunc mt�nbsp;dum,ut adminiftretregnum mundanum, amp; coerceat acput�at mof�nbsp;mundani magiftratus inobedientes. In regnis enim huius feculi folctnbsp;bi,qui regem afficiunt contumelia,�d funt inobedientes,ac feditioft�nbsp;extremis fupplitijs coerceri, ut egtori exempio admone�tur,amp; i� o�nbsp;cio contincantur� Chriftus autem affirmai fc ucniffe in mundum,n5nbsp;ut hoc modo ciuiliter aut criminaliter iudicet, codemnet amp; puniat egt;nbsp;OS, qui funt in ipfum contumeliofi.Non enim rapit ad externum fuptnbsp;plitium impios �C incredulos, Sed fiquidem non peccauerint in poUnbsp;ticas magiftratus fui leges,finit eos,quantumad fc attinec, tranquilla^nbsp;in fua tmpierate uitam agcre.Quod autem Chriftus dicit, hoc tarn ai�nbsp;te mortem fuam, cum adhuc uitam ia terris ageret, 2^ poft refurre^inbsp;onem fuam, cum confedit ad dextram Dei patris fui, retpfa praefti^nbsp;tit, Apud Lucam, non recipiunt eum proficifeentem sd Hierufalensnbsp;Samaritani. Ac difcipuli quidem cenfebaiit tarn ingratos amp; impiosnbsp;homines coelefti igni perdendos effe, Sed increpantur 82 audiunt�nbsp;Nefeitis cuius fpiritus eftis uos. Filius hominis non ucnit ad per/nbsp;fJendum animas horainum, fedad feruandum, Inhocoo�ro^^*^'^nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcli�i

HOMJLIAR lOANKJS BRENTJ�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tsi

g�lifia �oanne, capiteo�auo,dicuntlud�iadlcfum, Samarnanus amp; d�moniumhabes. Qiia coniumelia,qu�d potcft didnbsp;grauiusc� Chdftus tarnen non uindicat earn gladio, aut lancca, fednbsp;tradituindidam Deo patri fuo. Ego, inquicns, non qugro gloriamnbsp;meam,eft qui qucrat 8C iudicet.Cum Chriftus in monte Oliucti capenbsp;retur,abfcidit Petrus Makho auricuIam.Etfi autcm Makhus, qui ucnbsp;nerat ad capiendum Chriftum,dignus erat,noa folum ut auribus munbsp;tilaret, uerumetia utomnino trucidarctur, t�� Chriftus no�uit i'mpi�nbsp;fua caufTa incomodo affici, ideocp 8�.' grauitcr Petrum reprehenditgt;nbsp;�i. Makho dementer aurem reftituit, ut palam declararct, fc notiue/nbsp;nifte,ad perdendos fed ad feruandos homines� Coram Caiaphap�f^nbsp;cutitur a' fcruo pontificis alapa,idc^ iniquifsimc, ac is quidem nebii/nbsp;lo dignifsimus fuifret,qucm terra deuoralTet, fed Chriftus ut fuo of/nbsp;ficio fungeretur raaluit eum uerbis tantum hiatu terrg caftigare;nbsp;Quid dicam de crudfixoribus ipfiscHi mercbantur ut pr�fentem,itanbsp;feuerifsimum interitum. Scd tantum abfuit, ut Chnftus gralTarc/nbsp;tur in ipfos externo fupplicio, quemadmodu mundani Reges folencnbsp;in fuos aduerfarios graffari, ut etiam pro iptis apud patrem fuum in-*nbsp;tcrcederet. Eth�equidemac muka alia exempla officq fui exhibuitnbsp;Chri�us ante fuam mortem'. Poft refurre�ionemautem fuam nihilnbsp;fcuerius in hoftes ac aduerfarios fuos inuehitur� Vide mihi lud�osnbsp;Gentes, qui uno imj^tu cooriuntur aduerfus Euangelion Chrifti,nbsp;Si ad hoc tafiquam ad comunc incendium extinguendum acciirrunt.�nbsp;Chriftus iamcn,fedcnsad dextram dei patris fui,finit eosimpune fc/nbsp;uirc,amp; interim f�licitate huius feculi frui.Etfi cnim ludgf deleti funtnbsp;poftea a Romanis,ac meriti funt cam internitionem, propter occifio/nbsp;neraChrifti,tamenRomaninon pr^texebant hanc belli cauflam,nbsp;fudgi interfeciflent Chriftum, fed t� defeciflent � fuo imperio ? Vi-*nbsp;de eti� mihi Turcas. Hi magnis cotumcltjs afFiciunt nomen Chrifti,nbsp;tn Chriftus coniuet, ac finit eos in hoc mundo dnari. Quid dicanbsp;de Iudeis,qui nuc funtC* Hi cuomut grauifsimas blafphemias in con/nbsp;uenticulis fuis aduerfus nomen Chrifti� attamen quod ad Chriftumnbsp;attinetjfccure ambulat in terris, et infup eti� Chriftianos ufuris fuisnbsp;cxpilant. Qu�tus obfecro,numerus eft EpicurcoRt inter Chriftianosnbsp;ipfosCqui etfi palam iadare audent, fc non credere futuram efle mor/nbsp;tuorum rcfurredionem,hoc cft,Chriftum eftc uanum ac mendaeem,nbsp;tarnen domus eorum fecurg funt, 0^ pacate,ut lob loquitur,amp; non eftnbsp;uirga Dei fuper illos. Manifeftum igitur eft rcipfa, quod Chriftusnbsp;non iudicet huncmundum, pro more mundani r�gis, led finit impknbsp;os fic fecure uiuere, perinde ac fi in publica Dei tutela eftent.Etf�nbsp;nonnulli impij etiam in hoc feculo affliguniur, amp; fepe grauifsifttis

IN CAPTT XII. E7ANG, IOANNIamp; mail's aff�ci'untur, tarnen non uidentur propter irapietatoiinbsp;fed tantum ex humanorum cafuum uanetate, cum interim maximanbsp;pars impiorum ducant in bonis dies fuos,amp; in pun�o ad inferna degt;*nbsp;fcendantyhoc eft, ne inf�liciter quid� coram hominibus diem fuumnbsp;obedi�t.Hsec non idcirco comemorantur � Chrifto, ut fignificet,nbsp;necmagiftracus, nec paterfamilias debeantfuumfaccreofFidum itlnbsp;puniendis manifeftis blafphemis ac fceleratis� Cum enim Paulus dPnbsp;cat de magiftratu, q? lex pofita fit iniuftis,inobedientibus,impfjs SCnbsp;pcccatoribus,ac de patrefamilias,qgt; debeat educare liberos per erudinbsp;tion� et correptionem DOMINI, necefle habet hi,prout ratio cuiufnbsp;uisofRtqexigit,diuina uocatione mamfeftam impietatem punire*nbsp;Sed Chriftus comm�mor�t hoc de fuo ofFitio, ut doceat quantum ftcnbsp;difcrimen inter fuum amp; mundanum regnum, SC ut non oft�ndamur�nbsp;cum uidemus impios, oppreftis prjs, in hoc feculo foelicem agerc ui^nbsp;tarn, Deinde,quemadmodum Chriftusnon uenitut iudicet muO'^nbsp;dum ci u il iter aut criminaliier,ita non uenitsUt iudicet euin fpirituali^nbsp;ter,amp; puniac eum �terno interitu.Lex enim,fi fpiritualem eius ufunfnbsp;confidcraueris, iudicat homines reos aetemp condemnationi8,propgt;'nbsp;terea-qu�d nullus hominum legi perfede fatisfadat, Chriftus autemnbsp;non uenit,ut legislator, amp; quanquam aliquoties inteipretatus fit lexnbsp;gem,tarnen propter hoc officium non defcendit � ccelo�Quare quodnbsp;ad proprium Chrifti off�tiumattinet, nullum hominem condemnnbsp;nat. Quod ergo eft proprium dus off�dum�' SC in quem ufum ucnft^nbsp;Vt SERVEM,inquit,mundum� Vcnit,non ut iudicet homines/�^nbsp;ut liberet eos � iudiciogt; V enit, non ut ocddat homines,fed ut uiuifigt;nbsp;cet eos, Venit, non ut damnet homines, fed ut feruet eos, Quodau'nbsp;lern didtur de falutc,ad quam conferendam Chriftus uenit, hoc tntefnbsp;ligcndum eft primum de externa amp; corporali falutc, quamconttilitnbsp;hominibus,cum adhuc ageret uitam inter homines,Sanauit enim iiilt;nbsp;firmos,muuda�it Ieprofos,rcddit egeis uifura,cxdtauit mort�os, pa/nbsp;uit famelicos in deferto,defendit fuos difdpulos, ne un� cum ipfonbsp;aduerfarqs capereniur, adeo^ ca tempora, quibus lefus Chriftus innbsp;terris uixit, haue habuerunt pr�rogatiuam, quo�d confccutus fitnbsp;am corporalem falutem,quicunqueeam � Chrifto petqt, Dixit enim�nbsp;Venite ad me omnes, qui laboratis 8c onerati eftis, SC ego rcfodl^*'nbsp;bo uos,Deinde intelligendum eft maxime omnium de uera, fpirituanbsp;li Sc �terna falute, Chriftus enim fufeepitin fe omnes humanas inftrlt;nbsp;mit�tes, crucem �C mortem, ut expiaret peccata, ut uinceret mortem,nbsp;ut reconciliaret homines cum Deo, ut recuperaret hominibus iuftigt;nbsp;tiam,uitam,8c perpetuara foelidtatem, Hoceft proprium officiumnbsp;ChriftifProptei' hoc offitium defcendit Chriftus filiusdd de ccelo.

HOHitlAE lOANNIS BRENTIfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7�

Ut omnj�s, qui credit in ipfum confequatur propter ipfixm fi�rcdita/ tem omnium cccleftiura bonorum. Hoe non eft effe iudicemj amp; con/nbsp;demnatorem, fed feruatorem �i. liberatorem. Quid ergo alids dicir.nbsp;Pater omne iuditium dedit filio fuo'TEt quomodo conficemur eum efnbsp;fc ludicem uiuorum Sd niortuorum C Hic nomen iuditij rede intel�igt;nbsp;gendum eft.Cum enim dicitur,Patrem dedifle omne iuditium filio;nbsp;�C Chri�um effe ludicem uiuorum ac mortuoRt, non fignificat Chrinbsp;ftum iuxca proprium fuum officium,ene condemnatorem, fed (igni/nbsp;ficat uniuerfam hominum falutem in iolo �efu Chrifto collocatam ef*nbsp;(c,nec cfTe aliud nomen, in quo homines feruentur, fi'cut amp; ali�ls dPnbsp;cit:Data eft mihi omnis poteftas,in c�lo in tcrra.Qua uocc non finbsp;gnificat poteftatem fe in hoe accepiifejUt occidat,trucidet,Si damnetnbsp;homines,fed potius ut uiuificet ac feruet homines. Vnde amp; inftituitnbsp;minifterium falu�s,Euntes,inquiens,docetc omnes gcnicSjbaptifannbsp;tes eos in nomine patris filq fpiriius fandi,docentes eos feruarcnbsp;omnia,qu�cunt^ prgcepi uobis. Hoe certc eft inftituerc miniftetjiu,'nbsp;non quo homines damnantur,fed quo feruantur, amp; ueram ac �ternanbsp;falutem confequuniur. Quid igitur dicemus C Cum Chriftus non fitnbsp;comdcmna�or,fed icruator, ergo impt) amp; incrcdulinon damnabun/nbsp;tur,fed euadent impunesC�Abfit. Sequitur enim; Qui refjeit me, nee � �nbsp;accipit uerba mea,habet qui iudicet ipfum.Sermo, que locuius fum, � �nbsp;iJIe iudicabit eum in extremo die� Cumhocdicloconuenic�*illud�, lt;�nbsp;HtSC eft condemnatio,qgt; lox uenit in raundum.�dhomines magis d� *nbsp;lexerunt tenebras,cp luccm.Ei inud:Qui non crediderit,condemnagt;nbsp;bitur.Nam quod Chriftus hoc loco dicit, hanc habet fententiam : Sinbsp;quis contempferit me,amp; non acceperit fide meum Euangelion, huncnbsp;ego non condemnabo.Meum enim ofFicium,mea uocatio cft,Serua/nbsp;re,Sed condemnabitur, propterea qgt; non adhibuerit fidem meo fer/nbsp;monij�d non uolucrit meo officio uti,ac falutem meo Euangelio ob/nbsp;htamaccipere� Omnes enim homines funt natura (uapeccatores, i/nbsp;^coqs funt cii�un natura fua damnaii. Chriftus autem uenit, ut expia/nbsp;��peccata, �Cliberaret homines in ipfum credentesa* damnatione*�nbsp;Quare qui non credit in Chriftum,non damnatur a Chrifto, fed qanbsp;gt;am ante natura fua damnatus eft,manec in ea damnatione* Manet autnbsp;gt;n �a,non quod fit pcccator, fed quod fermonem Chrifti offerentemnbsp;fiberatione,non accipit.Hgc cnim,inquit,cft c�dcmnatio,non quddnbsp;fiomines pcccauerint,non qd homines fint obruti lenebris peccati �inbsp;*nortis.Si enim hgc effet condemnatio, nullus hominum feruaretur,nbsp;S^a omnes peccaueruht,amp; egent gloria dei� Sed haec eft condemoa/nbsp;^o�quod lux E�angeln,amp; Chriftus ipfe uenit in mundum, hominesnbsp;impi) �c increduli malunt in tenebris peccatoRz fuoB^ mauere,nbsp;K iij

$ luccmBuangelq afpicerc,amp; in Chridum fcruatorc credere, AdJP turautcmdifertedn cxtremodie.Quidc' ergancimpq habentintercanbsp;temporis induti'asC' �i cuadent impunes ufc^ ad extremum huius fecunbsp;li diemCNegari certe non poteft,quin Chriflus hoc raanifefte ftgnvnbsp;ficeuDicit enim:Sermo,quem locutus fum iudicabit eum in extremonbsp;die. Si iuditium �C fupplitium impioRz rcicclum eft ufqj ad extremisnbsp;diem, profedo crunt interim a� fupplitio liberi, Hkiam impq ec feenbsp;Icrati teneri non pofluntjquin fublata cachinzttione cxclamet: Quid:',nbsp;Si in tarn longinquum tempus fupplitium noftrum difFertur, agitenbsp;dum,uiuaraus pronoftra Iibjdine,fruamur occafione,f4ultum enimnbsp;adhuc temporis fupereft, quo nihil fupplitiorum nobis metuendumnbsp;crit.Itac� impi) rident contiones de extremo iuditio, amp; exiftim�t casnbsp;efle uaniiTimas nugas.Sed iu,quifquis es,nihil habcs quo tibi innbsp;pietate amp; fccleribus tuis blandiri que3s,Primum enim, nihil certiusnbsp;eft,^ futurum efle iuditium dei in extremo die, in quo pij confe/*nbsp;quenturcoelefte regnum, �C impf) conrjeientur in �terna fupplitia,;nbsp;Pr�dicatio de hoc extremo iuditio,non eft recens excogitata, fedfugt;nbsp;it ab initio orbis terr� inter homines,reuclata diuinitus,�^ confirmanbsp;ta magnis ac multis miraculis. Quare fiue ridcani,fiue plorent impij^nbsp;nihilcertius nihil firmius eft, futurum efle hoc iuditium, quod ipnbsp;(i tanta animi fecuritate contemnunt.Deinde,etfi magna pars impjo-*nbsp;rumnonaffligitur externis fupplitijsin hoc fcculo, tarnen multi fn^nbsp;ter eos traduntur propter impietatem in reprobam mentem, quernadnbsp;modum Paulus ait, ut faciant ea, qug non conueniunt, amp; deiignfntnbsp;manifefta ac horr�da flagitia,propter qug uel � magiftratu, ud gb honbsp;ftibus,uel alijs aduerfis etiara in hoc mundo puniunf, Exemple fun�nbsp;�ud�i, qui cum crucifixiflent Chriftum, uidebantur adliuc foelices^nbsp;Sed propter impietatem ipforum trad ici funt in reprobam mentem,nbsp;ut fi�rent non modo inter fe ipfos fedi�iofi,�atrones amp; homicide, uc'nbsp;rumetiam aduerfus Romanos,quibus fubiedi erant,perfidi defe�to^nbsp;res, Quibus rebus Romani excitati fufeeperunt contra ipfos bellum^nbsp;quo bello ita afflixerunt cos, ut fatfti (int exemplum amp; opprobriun�nbsp;in omnibus gentibus.Non habent igitur impt), quo polliceantur fi/nbsp;bi oranem in hoc feculo fecuritatem,etiamfi Chriftus, quod ad fe att�nbsp;net,refcruat fupplitium impietatis corum in extremum diem. Hue acnbsp;ccdit,q) impf) non poffuntdiutius impie agere, ufcp ad d�em mornbsp;tis (u�.Nam ab co tempore incipit fupplitium eorum.Sicut enim pijnbsp;in Chrifto obdormifeentes uiuunt f�lici�cr cum Chrifto,ufcp ad ex/nbsp;tremum diem,quo ct corpus ipfoRz exciiabit,ita impfj,qui in impie-*nbsp;t�te fua moriunt,quia f�nt mebra Satang,pcjpitant eti� in Tar�aRz,amp;Cnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uindua^

�nd�rfturcatcn is nodis, quemadmcdum Saran, ut/n cxtrcmo die CKcitati,audiant: Itcmaledidi j'neternumigncm,quiprgparatus cftnbsp;diabolo amp; angclis eiu8�Quis aucem fcitg quam longe adhuc abfit di/nbsp;cs mortis fug; An non breues dies hominis funtC Annonquafi flos �amp;,i4�nbsp;�greditur,amp; conteritur,5C fugit uclut umbra, nec unquam in eodemnbsp;flaw permaiietC' Vidi impium,inquit Pfalmus, fupercxaltatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fftlitt-tJlf

�euawm ficut cedros libani� Et tranfiui, amp; ccce non erat, �� qu�fiui

Wta omnia, WOG repentinus eis imminctinteriws,ficuti dolor partus * muheri prggnanti,nec cffugicnu Quare impq non debent fibi blanlt;nbsp;diri in fua fecuritate, 8d foelicitate huiusfeculi, fcdfciantfibitantonbsp;grauius amp; horribilius fupplitium immincrc, quanto longius acdiiigt;�nbsp;ti�s proferri uidewr, C�terum, cum Chriftus dicat : Sermoncntnbsp;fuum iudicawrum impios in extremo die, amabo te,dic nobis, quicJnbsp;cauff� eft,qu�d homines iudicenwr,�lt;J damnenwr,propt�rea qu�dnbsp;non recipiant fermonem Chrifli.Quis, obfecro,fermo all� eft-rprop/nbsp;ter cuius autncgledumautcontempwm t�t myriades homin� dam*?nbsp;nanturC Sequitur: Quia ego ex meipfo non (um lotuws/ed qui mi/ c snbsp;fit me pater,ipfe mihi mandawm dedit,quid dicam, amp; quid loquar, lt; �nbsp;Et fcio, qgt; mandatum eius,uita �terna eft, Qu� ergo ego loquoy,�/ anbsp;eut dixit mihi pater,fic loquor� Vides nunc, quam ob caufam homi � �nbsp;nesdamnentur,q) non recipiuat fermonem Chrifti, Quiaego, in/nbsp;quit,non fum locutus ex meipfo,hoc eft, Sermo meus,non eft humanbsp;hum fomnium,(ed diuinum mandatum,Diuinum autem mandatumnbsp;eft uita gterna.Quare qui hoemandatum non rccipit, is non rccipi�nbsp;uitam etErnam,idcocp neceffe habet �terna morte perire,Cognofcct�nbsp;dum autem eft,quid mandauerit Deus pater Chrifto filio fuo,quodnbsp;in hoc mundo contionetur,utcognofcamus�etiam quomodo uitantnbsp;�ternam confequamur Jnitio dubium non eft,quin hg condones^nbsp;quibus Chriftus expofuit Iegem,�i: cohortatus eft difcipulos ad faci/nbsp;endam legcm,fint mandata Dei,non funt autem ea mandata, propter,nbsp;qusepotiflimumacprgcipue Chriftus in hanc terram miflus eft� Eatnbsp;enim mandata extiterunt antea in terris, per Mofen uulgaia, amp; pec;nbsp;prophetasexpofita,priufi^Chriftus homofa�:useft,�^ quiaerancnbsp;pharifaicis tradiiionibus obfeurata, ideo Chriftus fufeepit ea expli/nbsp;canda� Vnus autem eft fermo,unum eft mandatum,proptcr quod mainbsp;xime omnium Chriftus de ccelo defcendiuHoc eft Euangelio illud,^nbsp;quod de fe ipfo prgdicauit,uidelicet,qgt; ipfe fituerus Meifias, uerusnbsp;�b �terno Filius Dei, uerus expiator peccatorum , uerus reconci/nbsp;hatov ac redemptor hominu, Hic eft fermo,hoc eft mandawm,quod

IN CAPTT Xll. ETANG. lOANNIS, pita* �uff�t filium in terris pr�dic�re* In pfalmo enimnbsp;Ghriftus:Pr�dicabo prgceptum,quod DOMIN VS dixit ad me,Finbsp;lius meus es tu,ego hodie genui te. Et in Efaia ait : Spiritusnbsp;NI fuper me,ideo unxit me ad pr�dicandum humilibus mifit mCjUtnbsp;medercr contritis corde,ut pr�dicarem captiuis �iberation� �i dau-*nbsp;, fis apertionem. Et iterum dicit Deus pater ad Chriftum filium fuuninbsp;jj, EfaiatDcdi te in f�dus populi,amp; in lucem gentium,ut aperiresnbsp;culos c^corum, �C educeres de eondufione uindum, de domo earce/nbsp;ris fedentes in tenebris, Ex his feriptur^ lods perfpicue habes, q? de fnbsp;us mandauerit Chrifto,ut pr�dicet in terris fe efle uerum ilium MePnbsp;fiam �C filium dd, qui liberet homines � eaptiuitatc amp; tenebris pecgt;*nbsp;cati mortis amp; inferni,S^ ducat cos in libertatem amp; lucem iuftin2c,uilt;nbsp;regni cceleftis� Vocat autem Chriftus hoc mandatum, uitam se'*nbsp;ternam,propterea qgt; afi�raihominibus uitam gternam, amp; quiountpnbsp;adhibet d fidem,accipiat uitam �cernam.Sic enim deus dilexit munxnbsp;dum, Cinquit alias )ut filium fuum unigetiitum daret, ut omnis^ qu/nbsp;credit in eum, no pereat/ed habeat gternam uitam.Reliquum igiturnbsp;cft,qgt; homines non damnemur,quia pcccauerunt,fed quia cum pec/nbsp;cauerint, non accipiunt mandatum Chrifti, quod ell Euangelion ei/nbsp;us, F'ioc eefi in imperita hominum multi�udine periculofe dicitur/nbsp;Poftquam cnim hi, qui libenter qugrunt occafionem pcccandi, aud/nbsp;unt homines non damnari quia peccauerunt, uociferantur fibi bacnbsp;contione, qua putant fibi dari impuniiatcm pcccandi,nihil gratius cfnbsp;fe,attamen utcunc]^ hi abutunturpiadodrina, ueriff�me ac ncce(�agt;nbsp;rio dicitur. Non enim conceditur, � rede intclligas, peccandi ikcngt;nbsp;tia, fed primum docemur hoc dido, quomodopofsimusconftarc i�nbsp;iudicio Dei, Cutn cnim ducimur ad tribunal Dei in confeientiano/nbsp;ftra,amp;accufamurnonfolumnatiu�noftre impietatis, uerumetiaminbsp;grauiff�mor� fcelaum, qu� defignauimus, ibi turn cogitandum cft,nbsp;cara aceufationem non cfte Chrifti, fed legis, amp; in medium produ/nbsp;cendura, ac fide arripiendum cft mandatum Chrifti, quo nobi�nbsp;annunciatur, quddipfe fitcxpiatorpeccatorum, 6^ quod homine�nbsp;non dsmnentur, quia peccauerunt, fed quia non agnofeunt hoc man^nbsp;datum Chrifti,�gnoicamus igit hoc mandacuma opponanius ip/nbsp;fum accufationi legis,ut etfi peccauimus,tamen propter Chriftum li/nbsp;beremur iudicio ac fuppliciopeccati. Deinde iubemur hoc didoinbsp;peccatis refipifcere,peccata uitarc �c fugcregt;tantum abeft,ut conc�da^nbsp;lur eo licentta peccandi,Iubcmur cm fermone ac mandatu Chrifti ag-^nbsp;nofcerCjSi^ fidem ei adhibcrc,Qui a�t adhibet ei uera fide, teneri n5nbsp;poteft, qn declaret fe gratu erga Chrift5,pcr obcdjenti�,8^ domineSnbsp;reliquijs peccati,utfada corporis raortificentur. Hgc eftnbsp;nbsp;nbsp;nouitas

tOMILlAE lOANHlS BRSNTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�r�

wt�, ad quant fempar uerbo Dei uocamur, per lefum Cliriftuiia DOMINVM noftrum,qui eft un� cum p�tre S� fpiritu fandlo Dgnbsp;ys benedidus in (ecula, �men;

CAPVT xnp HOMILIA XV�K

VM fatis fupercp in �xplicandis conrfo^ nibus Chrifti, quas loannes in duodeci/nbsp;mo capite defcrjpfit,c5morati �imus, tetnnbsp;pus eft i� ea,qugin nouifl�ma c�na Chri-*nbsp;fti ada amp; dida funt, interptatione noftranbsp;Etfi em Chriftus in bis fex die/nbsp;bus,qug ulcimu pafcha eius pcefter�c,mufnbsp;cas alias contiones,pr^er easqug in fuperinbsp;ori capite defcript� funt, habuit, tn quia

ait) Euangeliftg comemorarunt cas copiofe,properac loanoes ad recc/ Cendas res geftas in nouift�ma c�na. Qug cum fint memorabiles, uiznbsp;fum eft cas literis diligenter mandarc ? Sic ergo dicit: Antcfcftumnbsp;pafch� Cnidclicct uefperi eius die�, queni infecuta eft magna, ut uo gt;nbsp;cant, paraf�ue, io qua Chriftus crucifixus eft,8d mortuus) fdens le/ *nbsp;fuSjCp ucnilTet hora ipfius,uc tranfiret ex hoc mundo ad patrcm, cuninbsp;dilexiflct fuos,qui erant in mundo,ufc� ad finem dilexit eos.Euange * *nbsp;lifta fufcepit delcribendam lauationem pedum, amp; contionem, quantnbsp;Chriftus poft cam lauattonem habuit. Quare primum omnium cornnbsp;mendat infignem illam caritatem,qua Chriftus c�piexus eft difcipuznbsp;Iosfuos,adeocpuniucrfamecclefiamfuam. Chriftus enimnon con*nbsp;clufit caritatem fuam intra tam anguftos fincs,ut foils duodecim apo �nbsp;ftolis tcrminaretur,fed dilatauic cam, in totum ilium hominum coe/,nbsp;tum,qui ipfum ex Apoftolica pr�dicati�e per fidem agnofcut. Nonnbsp;pro cis,inquit,tantum rogo, fed amp; pro rjs, qui credituri funt per ferznbsp;monem corum in me. Qug igitur hoc loco de diledione Chrifti diznbsp;cuntur,pcrtinet ad uniuerfam ccclcfiam:Cum dilexiftet, inquit Euannbsp;gelifta,fuos, ufcp in fine dilexit cos, hoc cft,pcrfeuerauit ipfos (emgjnbsp;ac perpetuo diligere amp; tueri, Amplificai aut Euangelifta hanc diledinbsp;oncm.Prim� collatione propenfilTimg cius uoluntatis,qua Chriftusnbsp;fua fponte cruc� amp; mortem fufeepit. Sciens,inquiens,q, ueniflet honbsp;ra ipfiuSjUt tranfiret ex hoc m�do ad patre,hoc eft, Chriftus intm dinbsp;lex it fuos,ut eti�fi cognouerit iS imminere hora paffiois fu^,ac potu/quot;nbsp;erit fugcre, et fefe in tutu locum recipe, tn maluerit anima fuam pronbsp;difeipulis ecclcfia fuaponere, q cos in interitu pdi et mortis defez

rctc.Hgc eft immenfa caritas, qu� non potcft uerbis fatis cxplicari; quod amp; Chriftus paulo poft fignificat: Maiorcra,inqutens, hac dilcnbsp;�ioncm nemo habcf,ut quis animam fuam ponat pro amicis fuis.C�nbsp;terum, priufquam pcrftriogamus alia,qujbus Euangeli fta commentnbsp;dat amp; amplificat caritatem Chrifti non eft negligenter confideran/nbsp;du m,quod epitheton cribuatur hoc loco crud Amorti. Cum cnimlonbsp;annes facial uerba de cruccamp;morteChrifti, non dignatur monem,nbsp;uocare mortem, fed uocat earn tranfitum ex hoc mundo ad patrem�nbsp;tribuit morti nouum epithcton^uidelicet fignificans, morte nonbsp;amplius efle perdiiioncjcd tranfit� ex hoc mundo ad patrem. Quidnbsp;ergo eft hie mundusCQuid eft P ATERC Mundus eft ierna maloru*nbsp;Munduseftfeniina omnium fcelerumamp; calamitatum, Deusautetitnbsp;pater eft perfecta 8C �tef na iuftitia,ac fodicitas. Cum igiiur mors di**nbsp;catur tranfiius ad patrem, profedo non erit, nifi tranfttus ex peccatonbsp;iniuftitiam ,0iexcalamitatfbus ad ucramamp;: aeternam fcelicitatenienbsp;Sed hgc mortis,inqujes,defcriptio pertinet tantum ad mortem Chrpnbsp;fti filq Dei, non item ad alios homines, qui cum fint in peccatiseon'nbsp;eepti amp; nati,ingrediuntur per mortem in perpetuum interitum. Re/nbsp;de quidem,fi confideraueris mortem fecundum naturam, quam ha'nbsp;bet ex peccato,de hominu morte loqueris,led longe erras, ij dcmorgt;quot;nbsp;te loquet is, fecundum cam conditionem, quam ex Chrifto accepif.nbsp;Chriftus enim expiauic morte ftia peccatum, amp; euafit per mortem adnbsp;nitam, non fua tantu caufta, fed ut homines propter ipfum per mortenbsp;iplt;onBx.it in uitam ingredcreniur: Ego fum,inqaic,rcfurredio amp; uita.Qai erenbsp;die in me,etiafi mortuus fuerit,uiuct,etois qui uiuit, et credit in me�nbsp;Utbre.i.nbsp;nbsp;nbsp;non morietur in�tcrnum, Et in epiftola ad Hebrgos : Pofteaquam

pueri commertium habent, cum earns amp; fanguine, amp; ipfe ftmilitcf particeps fadus eft eor undem,ut per mortem abolcret e�,qui mortisnbsp;habebat imperi�,hoc eft,diabolum,amp; liberos redderet cos, quicuc?nbsp;mciu mortis per omnem uitam obnoxi) cram fcruituti, Manifeftumnbsp;igiiur eftjCp quemadmodum mors Chrifti, ita etiam,mors omniumnbsp;qui credunt in Chriftum,fit tranfttus ex omnibus malts, ad ueram 6^nbsp;perpetuam beatitudinem. Sedreuertamur adpropofttum� loannesnbsp;amplificauii diledione Chrifti ,ex eo q, Chriftus malucrit mortem,nbsp;quam iam imminere (cicbat, amp; cfFugcre poterat, fubire, quam faluMnbsp;ccclefip fu� deefte. Nunc autem amplificat earn ex collationecumnbsp;proditione ludg.Sic enim fequitur. Et ccena fada, cum diabolus iamnbsp;immififtet in cor lud� Simonis Ifchariot� , ut proderet cum�nbsp;� � Nam cum Icfus uefperi ad edendum pafcha cum difcipulisnbsp;��in urb�Hierofolym�uenift�tjfuit Sdludaslfchartotes, unus eduo*�nbsp;dccimpr�fensjquiiamcumpontificibus de proditione pepigcrat,nbsp;Hoe

lt;^o proditionis inter pontifkes uifibilis afFuifret,Pr�terea fciebat e./ tiam alios difcipulos ab ipfo defeduros. Si ipfum turpiff�medefertiinbsp;ros^nihilominus tarnen tanta fuit bonitas SiC diledio�itfs,utncc in lunbsp;dam proditorcm inhumanitcr gralTatus fit, nee alios difcipulos acer/.nbsp;be sbiecerit, fed multo magis fcruierit eis, non tantum lauatione pe/nbsp;dutUjUerumetiam fufeeptione mortis pro peccatis ipforum.Quis pofnbsp;fet magnitudinem tanti amorfs pro dignitatc fan's animo fuo compresnbsp;bendere^Homo quifpiam,cui ob oculos pofiti effent proditor, amp; lt;1*nbsp;mid tam ingrati,dixiffet: Quid; ego ne pro bis fceleratiffimis Sinbsp;gratiffimis nebulonibus mortem fubirem ac fuftineremC malo fulmlnbsp;nis i�u pereanuChriftus autem etfi non tantum apoflolos fuos defee,nbsp;toreSjUcrumetiam omnes homines,pro qutbus pafTurus erat,impiosnbsp;cognouitjSi corara pro maie�ate fua uidit, nihil tarnen uel amarulennbsp;wm uel audele cogitauit aut dixit,Scd ut loannes Ioquititr,dilexic e/nbsp;os in finem,perrexic femper omnia caritatis officia eis exhibere,adeo

mortem propter ipfos fufeipere. Commendat loannes etiam alias t.iplt;lt;w k magnitudinem huius caritatis in ChriftotPer hoc,inquieas, cogno/nbsp;uimus caritatem,quoniamilleanimam fuam pro nobis pofuit.Et Paunbsp;�us:Chriftus,iaquit, cum adhuc effemus infirmi iuxta temporis ratiznbsp;onem ,pro impijs mortuus eft�Nam uix pro iufto quikp morilur.Etz Ro'�k��nbsp;fi autem fortaffis fieri poteft 5 ut quil^ moriatur pro bono fuo amiznbsp;cOjdeus tarnen comm�dat fuam caritatem erga nos, quod cum adhucnbsp;�ffemi�s peccatoreSjChriftus pro nobis mortuus eft. Quare nufla ponbsp;teft cogitari carifas,qug fupcrat earn caritatem,qua Chriftus fuam ec/nbsp;defiam complexus eft� Prater ea loannes amplihcat caritatem Chriftinbsp;collatione maieftatis eius;Scigns,inquit, lefus, quod omnia dediffet � *nbsp;fibi pater in manus,Sd quod � deo exiinet,amp; ad deum iret,hoc eft,etz * �nbsp;fi probe cognofcebai quanta effet fua maieftas,uidelicet, quod gqua*nbsp;h*s eftet deo patri,quod ciufdera effet cum patre effentig amp; potentiae,nbsp;ac affumpfiffet quide hominem humanis fragilitatibus obnoxiura �nbsp;amp; mortalem,re(urr�durum autem a morte,a(cenfurum in coelum,8dnbsp;feffurum ad dextram dei, ( hoc enim eft a' deo exirc,amp;^ ad deura ire)nbsp;idcoque potuiffet fibi uno nutu omnes Nlotiarchas huius feculi fub/nbsp;ticcrc, ac coeleftem fuam maieftatem palam oftentare, tanta tarnennbsp;fuit diledio eius, ut uoluerit abiceftiffimus difcipulorumfuorunanbsp;feruus fieri , fefc ad pedes corum abijeere , pedes eorura lauare ,nbsp;corporc fanguinc fuoeospafeere , adeoc^ corpus fuurapro ipz�nbsp;fis in mortem tradere , amp; fanguinem fuura pro ipfis effundere/nbsp;Qujishtndopoffetmagnitudioem tantae dilediioaiscjtplicjv�^

��tem non proponuntur nobis.utfciamus tantum,� admiremur,fed' utr)S,ad falutcra noftram utamun Nam confideratio huius immenfgnbsp;caritatis Chrifti erga nos exufcitat confirm�t in nobis fidem Si munbsp;tuam caritatem,qug funt prgcipuus cultus dei. Si qugneceiTario pt�-*nbsp;ftanda funt.Primum cnim cxigiiur FIDES, qua credamus nos deo cunbsp;rg cfle,8i qua inuocemus deum. Sed multa funt,qug folent nos ab hacnbsp;fide auocare� Vnum eft,qgt; cogitemus nos elTeconditione noftra indinbsp;gniores,^ quos deus refpiciat� Alterum, q? cogitemus nos elTe fcdcnbsp;ratiores,^ quibus deus faueat.Huc acccdit,quod exiftimeraus maie/nbsp;ftatem dei elTe fubliraiorem, que fe ad confcru�dum nos demiitaunbsp;Sed bee omnia r�futant confideratione immenf� huius caritatis,nbsp;filius dei,qut eft ipfa patris imago d^cipulos fuos, imo uoiuerfamnbsp;tcclcfiam fuam profequitur, Filius enim dei habet coram fe difeipu'nbsp;los fuosjhomines indignos,abie�os.amp; fceleratos,prgterca non ignanbsp;rus eft maieftatis fug,8i tarnen tanta eft caritas eius, ut teneri non pofnbsp;fit,quin fiat feruus ipforum, �i fufeipiat pro ipfis probrofiftima mofnbsp;tcm.Si enim nos indigni fumus, quos filius dei refpiciat, ipfe tamcnnbsp;dignus eft,qui miferos iuuct,quo dementia eus illuftretur. Si peceaxnbsp;tores fumus,ipfe tarnen iuftus eft,0i peccata noftra expiauit. Si mag-'nbsp;na eft maieftas eius,afflidos tarnen refpicere �i tueri, non eft maiefi�nbsp;tern minuere,fed cofcruare amp; augere� Quarc,quo indigniores Sinbsp;feriorcs nos efte agnofeimus, eo melius de dementia dei confidend�nbsp;eft.Deinde esigitur mutua caritas,DiIiges,inquit Iex,proximumnbsp;um,ficut teipfum. Ab hac autem diledione auocat nos,quod nonnbsp;�e confideremus, quanta dilcdione filius dei profequatur proxinii*nbsp;noftrum,8i cp gratum fit ei officium,fi proximo benefecerimus.E�^I'nbsp;ftimamus enim,qgt; filius dei tarn ffigido affedu compledaiur proxi/nbsp;mum noftrum,^ nos eum compledi uidemur, 3i quod non fit dnbsp;re, quid qfcj alteri uel boni uel mali fecerit� At manifefta eft dikdionbsp;filfj dei.Etfi enim proximus nofter eft peccator, tarnen filius dei tan/nbsp;to amore eius ar(it,ut propter ipfum morte fubierit� Ne cibo tuo, in/nbsp;t.ow4 �4. quit Paulus ullum perdas,pro quo Chriftus mortuus eft� Adhec, tannbsp;tae curg eft Chrifto,qu�officia nobis inuicem conferamus, �t etianinbsp;ob hanc cauflam fufcepcrit erga nos tantum caritatis ardorem,nbsp;in nobis mutuam caritatem accenderet. Remittit nobis peccata, utnbsp;nos proximis fua peccata rcmiitamus�Seruat nos in aduerhs�tit amp; nosnbsp;proximum pro noftra uirili,in aduerfis fuis ferucmus�Do�at nos iuznbsp;re regni coEleftis,ut iuuemus prOximum in hoc regno terreftri.Breuinbsp;ter,adoptat nos in filios dei,amp; hgredes omnium diuiuotum bonoRt,nbsp;ut impartiamur proximis noftris honorem, tan^ eiiam ipfis cobgr^nbsp;dibus gratig uitg�Quis igit t� ingraius effet, qui pr� tantis beneficijsnbsp;non

non reraTettarttillaofRcia^Fingamus effc diuitem quencJam, qu� do net mendico mille aureos numos,amp; hanc uiciffitudinem ab eo petaunbsp;UI tantum duos aut tres aureos fuo nomine, ad decIarSdam anirni granbsp;titudinem alten' mendico,proxime obuiam uenieti exponcreu Quartnbsp;ta,obfecro,hgc cflct fngratitudo,quanta indignitas,fi' mendicus ille,nbsp;qui accepit dono mille aureos numos,non (olurn nihil donaret proxinbsp;rao mendico,uerumetiam conuicqs eum profcinderct An non digznbsp;nifl�mus effetjCui non folum auferrentur fui raille aurei, fed eti� quinbsp;multis plagis uapularet C At Chriftus n'�n d�dit nobis mille tantumnbsp;aureos numos, fed d�dit h�reditatcm regn� coeleftis� Qug igitur cftnbsp;ilia ingratitudo,q) non uiciflim ad teftandam animi noftri gratiiudinbsp;nem,impertiamur cgcnti proximo aliquid de h�reditate huius terrenbsp;ftris regni,quod tarnen magis eft feruiius,^ r�gnura C* Nota eft par�nbsp;bola de eo,qui dcbuit domino fuo decem milia taleotorum,�d n� uo ^4/nbsp;luit uiciflim conferuo fuo remitiere centum denarios� Quare,ne cqcinbsp;amur ex dile�ione filfj dei,elaborandum eft, ut accendatur in nobisnbsp;diledio crga proximos noftros* Accenditur autem diligenti 8C fidciinbsp;confideratione immenfg i�lius diledionis, qua filius dei in nos exarznbsp;fit,amp; qua donauit nos omnibus cocleftibus bonis� Carifl�mi,inquit **nbsp;alias loanneSjfi fie deus dilexit nos, nos debemus nos mutuo diliznbsp;gcre.Et Chriftus poftea ai U Hoc eft meu prgeeptum, ut diligatis uosnbsp;jnuiccm,ficut dikxi uos�Scd de hacre ha�tenus; Videamus nue, quinbsp;bus rebus Chriftus teftatus fit fuam dilc�lionem erga difcipulos iertnbsp;ecclefiam fuam� V na eft,Lauatio pedum� Altera eft, Coena Domineznbsp;ca,qua d�dit corpus fuum uefccndum,amp; fanguinem fuum bib�dum�nbsp;Tertia cft,pafl�o amp; mors Chrifti.His tribus rebus Chriftus diledionbsp;Uem fuam ica teftatus eft, ut nulla maior aut cxccllentior animo concinbsp;pi poffit�Dc ordine autem lauationis pedum amp; Ccenc dominic^,c�gt;nbsp;irouerfiola qugdam eft� Ait) fentiunt lefum lauiffe pedes difcipul�gt;nbsp;rum,priuf^ cum difcipu�s c�na�us fit� Hi, cum Euangelifta dicit,nbsp;C�nam fa(ftam,intclligunt,ccenam paratam quidem, nondum aui�nbsp;abfumptam� Alq fenti�t,lefum lauifle pedes difcipulorum,poft fumznbsp;ptam c�nam.Hgc,utcun^ fehabeant,parum retulerit� Nos rem ip/nbsp;fam perfequamur. �oannes non deferibit c�nam dominicam multis,nbsp;fed facit mentionem eius uno tantum uerbo� C�na, inquiens,fa(fta.nbsp;Et,Surgit � c�na�NoIuit autem hanc c�nam multis uerbis deferibeznbsp;fe, non qgt; iudicaret e� ociofam aut fuperuacaneam, quemadmodumnbsp;fgt;rophanatores facramentorum exiftim�t, fed q? ea ante copiofifl�mcnbsp;jdripfit epiftolas fuas, priufi^ �oannes Euangeliort fuum conferipA^*nbsp;itaej �oannes non iudicauit c�nam dominicam cflcociofam,fediudi

�i��k�c�ofum cffe cam poft tam copioamp;m aliorum defcriptiQB-cn^� herum literis mandare,pr�fcrtim cum ab alqs, nihil quod ad rem fa-**nbsp;ceref,omifrum uideret. Et quia paucifl�mss mcminit c�n� domini-*nbsp;c^jdicamus amp; nos pauca dc ea hoe tempore, quando alias copiofe de,nbsp;Zona domi�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(3iximus�Poftquam enim Chriftus filius Dei fufeepit humanum

Omni benefitiorum genere cumuIandum^noR uoluit tantum corpus fuum pro nobis in mortem tradere,amp; fanguinSnbsp;ad expiationem peccatorum noftror� effundere,fed ut teftaretur imgt;nbsp;menfam fuam erga nos cicmentiam, uifum cft, etiam facramento pa^nbsp;nis amp;uini corpus fuum nobis edendum,amp; fanguinem bibendum dainbsp;re. Vefcentibus enim difcipuIiSjaccepitlefus panem, amp; poftqegif^nbsp;fet gratiasjfregit deditt^ difcipulis Sgt;C ait. Accipite,comedite, hoce�^nbsp;corpus meum,quod pro u�bis datur.Hoc facice in mei comm�morainbsp;tionem.Accepit deinde pocu�um,amp; cum gratias egiffet,dcdit illis dinbsp;c�s:Bibitc ex hoe OMNES.Hic eft em fancis meus, qui eft noui tenbsp;ftamenti,qui pro multis effunditur in reminionem peccatorum. Hgcnbsp;eft coena ilia, qua Chriftus perfpicue fignificare uoluit, quantanbsp;caritate compicdatur ecclefiam fuam,0^ quantum mors eius diff�r�t?^nbsp;ab aliorum fan�orura morte.Etfi enim patriarchg prophetg,ac inznbsp;numeri alfj fandi mortui funt, nullus tarnen eorum potuit tale tefta*nbsp;mentum condcre, in quo Icgar et amids corpus fanguinem fuun��nbsp;aut tale conuiuiura inftitucre, in quo darct corpus fu3m uefeendun*nbsp;amp; fanguinem bibendum.Solus autem filius dei hoc potuit, qui morinbsp;turus pro falutc humani generis, teftamentum condidit,in quo legJ^*nbsp;uit amicis fuis preciofi(fima,qug habuit, bona,uidelicet fuum ipfinsnbsp;corpus, amp; fuum ipfius fanguinem, ac prgbuit ilia facramento panisnbsp;Ct uini edenda ct bibenda,in hunc ufum,ut qui ea per fidem fumerct^.nbsp;Sd crederet Chriftum efle ueram peccatoRz fuorum expiation?, fiere�nbsp;un� cum Chrifto una caro, amp; unusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;koc eft,unum corpus, ut

quccunc� cocleftia bona filius Dei po{ndet,ea ctia is,qui hac coena irt fide utitur,participaret.Poffidet autem Chriftus, iuftitiam, uidori^nbsp;mortis,uitam gternam,amp; regnum c�lefte. Quarc,qui hac coena utiXnbsp;tur per fidem, is quia una fit caro �d fanguis cum Chrifto, reputatut;nbsp;propter Chriftum iuftus, feruatur in morte, SC confcquiturgtcrnutrtnbsp;amp; c�lefte regnum.Quibus bcncficris,quid poteft homini maius c5nbsp;tingereC Sed hie oritur mare qu�ftionum controuerfiarum. Alfjjnbsp;cnimdifputantpanem amp;uinumhuiuscccn�non mancrepanem SCnbsp;ainum,fed mutari,fcu ut ipfi loquuntur, tranftubftaotia�* corpusnbsp;Sd fanguinem Chrifti. Alij putant pane SC uino non diftribui rcipfiinbsp;corpus Sc fansuinemChriftiJfedh�c tantum pcrpanemamp; uinuni

�lrj dicurttuna tantum pane huius coenac uulgo hommum Wns� dum cffc� Alq fcntiunt in huncufum inftituiam effe hancccenam, utnbsp;ofFeratur pro pcccaiis uiuorum amp; mortuorum, Alij contcndunt hancnbsp;c�nam tantum eflc admonition� mutu� carnatjs,quam nobis inuic�nbsp;preftarc debcmus^Brcuitcr, plures fere funt opiniones de hac tccna,nbsp;cp uerba,qujbus earn Euangeli�g comm�morant Longum a�t effetnbsp;hocloco fingulas impias opiniones de hac coenarefutare. Et fecimusnbsp;idalijstcmporibus. Hoc unum paucis nunc admonendum duxi,nbsp;quemadmodum impie fentiunt, qui dicunt hancccenam effc meriionbsp;a�ionis fug expiationem pro peccatis uiuorum amp; mortuorum, itanbsp;tiam uaniffimi funt,qui fentiunt corpus amp; fanguinem Chrifti non efnbsp;fe reuera in hac c�na,ncc diftribui fumcntibus,pane amp; uino,fed tan/nbsp;turn fignificari.Hi enim ftngunt nefcio quas abfurditates, qgt; t� mag/nbsp;num corpus non poffit contineri in tantilla panis particuIa.Quafi ucnbsp;to in hac cocna tale ageretur negotium,quale eft,cum roulieres recipinbsp;nnt in laoiena carnes bouis aut uituli in corbes fuas. Scd proFedo aginbsp;tur hicccelcfte negotium, in quo confiderandum eft, non quidrerSnbsp;natura ferai, amp; humang imaginationi abfurdum uideatur� Sed quidnbsp;uerbum DOMINI dicat, amp; quid fides ferre queat Scimus quidemnbsp;optime nullum hominem poffe Corpus fuum in tantillam particulartinbsp;panis rcponere.Sed de lefu Chrifto filio dei longe aliter fentiendumnbsp;cft,^ de alijs hominibus. Hie enim Chriftus non habet tarn nq^uninbsp;corpus aiit carncm, eft caro alterius cuiufdam hominis, fed habetnbsp;carnem coniundtam cum diuina natura in unitate perfon� Verbum,nbsp;inquit Ioanncs,falt;ftum eft caro. Quod fi diuinitas Chrifti implet pa/nbsp;nemcoen�domjiiiC�, quid prohiberet, quo minus fecum carncm,nbsp;qu� cum ipfa in unitate coniunda cft,adduceret7Non ferunt hoc,innbsp;quis,naturalcs conditiones carhisj At nec Fert naturalis conditio car/nbsp;niSjUt diuina natura cum ipfa coniungatur in uuitate perfong, ut am/nbsp;bulet fuper aquas maris, quafi fuper aridam, amp; non demergatur, utnbsp;fubito ex oculis hominu euane(cat,amp; fiat inuifibilis, ut afeendat abC*nbsp;que fcaiis in altum, amp; fufeipiatur a'nubc,ac multa id genus alia,amp; ta/nbsp;men h�c omnia uerc funt in carne Chrifti; Quidmanifeftiuseft,^nbsp;lefum Chriftum, quidefcenderacin infimas partes terr�, afeendiffenbsp;hon in c�lum tantum,fed ctiarn fuper omnes coelos,ut omnia tarn innbsp;fera, q fupera implerct C Impleret ��temnon diuinitatc tantum, fednbsp;ttiam humanitaie.Faceffat hinc humang rationis pr�dentia� Non eftnbsp;Iigcimpletio, qualis eft raparum in facco, fed eft coelcftis amp; diuina,nbsp;qug dici quidem utcunc^, non autem humano captu intelligt poteft^nbsp;Quod fi uero Chriftus implet humanitate fua cccl� amp; terram, Cnbsp;*��im fibi wultafeenfus cius in c�lum^quomodon� impleret etiam^nbsp;L if

iuxtauerb jmruumjpanemccenedominiccC At hoc modo, inqvrics, implerct etiam lapides amp; ligna, aut poma Si pyra. Ergonc dicemusnbsp;cum uefci corporc Chrifti.qui uefcicur pomoC Hie nobis confiderannbsp;dum cft,qgt; Chriftus humanitate fua, qug eft cum diuina natura in u/nbsp;nitate perfong coniun(fta,aliter nobis eft in ccelo,in terra ac partibusnbsp;rerum tcrrenarum,ut in porno aut pyro,aliicr in pane c�n� domininbsp;cg.In porno enim aut pyro non eft,uc ibi diftribuatur nobis,Si fuma/nbsp;tur,In pane aut Si uino cceng dominieg (ic prefto adeft,ut eti� ibi no^nbsp;bis exhibeatur Si a nobis fumatur*Nam nec de porno ncc de pyro dinbsp;�lum eft diuinitus* Accipitc,cdite, hoc eft corpus meum, fed hoc di/nbsp;lt;ftum eft de pane cccng dominieg� Italt;^ in c�na dominica diftribuunnbsp;tur corpus si faoguisChrifti,quiapanisSi uinum huius coeng halt;nbsp;bent uerbum Chrifti Jn porno autem Si aqua non diftribuuntur ilia,nbsp;quia non habet tale uerbum Chrifti, adeoc^ rede didu eft, Acceditnbsp;uerbum ad elcmentum Cnon quidem quoduis, fed ad hoc diuinitusnbsp;inftitutum) Si fit facramentum. Pautiora dixi, magnitude huiusnbsp;rei cxigercuidetur,fed fi hgerede intelligantur, non dubito quin u/nbsp;nicuiuis pia mente prgdito,5i ueritatis magis,^ contentionis amantinbsp;faciffaciantgt;Reliquum autem eft,ut maximam operam in hanc rem conbsp;feramus,quo cccna dominica rede utamur, Vtemur autem ca rede,'nbsp;Ci utamur ipfa ex fide, hoc eft, fi crediderimuslefum Chriftum carn�nbsp;fuamdedifle in mortem ad confequend� nobis uitamSi fanguineoflnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum effudiftc ad expi�da peccata noftra,ac inftiiuifte ccenam fuam,

ut declararet caritate fua erga nos,Si comunicaret nobifeum fuam car nemSifanguinem,quounum corpus cum ipfo fieremus,8i cohgrexnbsp;des cius effi'ccrcmuGQuarc c� obqcimur aduerfis Si follicitamur pronbsp;ptcr peccata, utputemus deum non efle nobis propicium,necnos ef/nbsp;fc participes beneficiorum Chrifti, fumenda eft c�na dominica, utnbsp;hoc pignorc confirmemus fidem. Si certifl�me cognofcamus peccatanbsp;nobis ciTe rcmifl�jSi hgred itatem coeleftium bonorum ad nos pcrtilt;nbsp;ncre,per lefum Chriftum feruatorem noftrum,qui eft un� cum paf**^nbsp;8i fpiritu fando deus benedidus in fccula. Amen,

IDIMVS lefum Chriftum infticutioe cceng fufgt; quam dominicam uocamus,infignem beneuolennbsp;tiam erga uniuerfam ecclefiam declaraffe.Simaxnbsp;I' ima in earn beneficia contulifte� Videamus nuncnbsp;quid illud (it,qucgt;d lefus Chriftus fuferperitpcgt;nbsp;des difcipulorum fuorum lauandos� Sciens lefus^?

� � ?_____ ________________________________

9 � Cfriquic Euangelifta^ qgt; omnia dediflet (ibi pater in manus, Siqgt;a quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deo

HO Mill AE IO ANNIS BRENTII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�t,

Deocxfiffet, 8lt; ad Deum fret, furgi�td ccena, amp;ponitueftimenta,8i * � ��m accepiflec b'nteum,prgdnxtt fe. Deinde mifit aquam in peluim, * �nbsp;S^cepitlauarcpedes difcipulorum, S^extergerc linteo, quoprecin/ � *nbsp;lt;Jlus erat.Hicresipfa exigere �idecur,ut exponeremus,quid fibi uo/ * �nbsp;luiflet lefus Chriftus,eiuldem cum paire fubftanti� ac maieftatis, amp;nbsp;rerum omnium dominus,hac pedum lauacione,opere uidelicet �d ofnbsp;ficiomaximeomnium feruilijed quia Chri�us ipfe exponet hoc ponbsp;ftea graui amp; copiofa ora�ione,percurrcmu8 prius contcndone,quaninbsp;Petrus occafioneh�i�slau�tionis cum Chrifto fufcipit, Vcnit ergo *nbsp;ad Simonem Petrum,8c dicit ei Pctrus,DOMINE,tu mihi lauas pc * �nbsp;dcscRefpondit Icfus,amp; dixit cbQuod ego facio tu ncfcis nunc� Scies * ,nbsp;autem poftca� Dicit ei Petrus� Non lauabis meos pedes ingternuni� � �nbsp;Quod Petrus dicit ac facit,uidetur efTeoff�cium,quod difcipulus manbsp;giftrofuo debeat. Neccogitatfeucllehocfa�o Ghriftum ignomi/nbsp;nia,fed potius honore afFxcere, attamen (i rem rede perpendas,mag/nbsp;na eft Petri incogitantia amp;(. impudcntia� Confidera enim mihi huiusnbsp;rci c{rcumftantias,amp; uidebis magnitudinem ineptiarum Petri. Namnbsp;Petrus fenfit de lefu idcp rede admodum, Cf non fit (implex quifpianbsp;homo � uuIgOjfed qp iic uerus M�fRas,e�filius Dei uiui,qucmadm(gt;nbsp;dum antea igpe de ipfo confeffus fuerat. Preterea,perfpicue potutt innbsp;hoc conuiuio uidere.q? kfus ageret rem feriam. Poftquam enim !��nbsp;fus aftederat menfg,furrexit iterum,hoc ipfo figoificans,fe rem necefnbsp;(ariam,ac minime pr�tcrmittcndam prius fa durum. Mox deponicnbsp;ueftimenta fua, amp; confiderata quadam tardit�tcpr�cingit fe linteo,nbsp;ac infundit ipfe aquam in peluim. Quo fpedaculo faiis cuiuis diligennbsp;ter intuenti (ignificabatur,hocGpus non temere � lefu fufcipi.Quid,nbsp;qj lefusuerbis minime obfcuris palam af�ir�iat,hoc fibi deliberatuntnbsp;6lt;conftitutum efTe,cum ait: Quod ego facio, tu nefcis nunc,fcics aivnbsp;tcmpoftea, nihilominus tarnen Petrus recufat officium Chrifti,�^nbsp;pertinaciter obfiftit propofito eius ? Non laua bis, inquiens, pedesnbsp;nicos incternum.ltacp Petrus bis peccat in Ghriftum. Semel, q, nonnbsp;eedit uoluntati Ghrifti. Et iterum, qgt; fentiat fe prudentiorcm eflenbsp;Ghrifto, quippe quo'd melius cogitct,quid fieri deceat, qua�m Ghri/nbsp;ftusipfe.Hoccine eft Ghriftum honore afficereC imo tnagna eft con/nbsp;lumeliain Ghriftum, Quid enim contumeliofius dici poteft, ^ fcnbsp;prudente, Ghriftum aut ftultumreputare, amp; uoluntati eiusobfiftc/nbsp;recNoii hoc fogitauit,inquis,Petrus,fed co gitauit honorem, amp; ob/nbsp;fequium Ghrifto prgftare. Permitto id fane. Deus autem non iudi/nbsp;catfada iuxta uana amp; fids confilia, fed iuxtareceftus amp; latebraihu/nbsp;tnani cordis. Petrus cogitauit quidem in fummo corde, fe honoratu/nbsp;rumChriftumJed in imo pedore fenfit (eprudentcm, Ghriftum auz

tem ftultum efle.Senfus enim cogitatiohominis mala Gitit ah kfcentia.Et prauum eft cor hominis ac infcrutabile, Ac rurfus: Dixit,nbsp;infipicns in corde (uo, non eft Deus. Hos cogitatus, ctfi non fempcrnbsp;uidet homOjUidet tarnen eos Deus. Quidc�an non impQ cogit�t fe itgt;nbsp;cerfidendis Apoftolis Chrifti praeftarc cultum DeoC Deus tarnen uinbsp;det in corde ipforum impietatem,amp; ignorationem Dci.Hgc,inquit,,nbsp;facient uobis,quia non nouerunt patrem nec� me.Quare non eft co�nbsp;fidendum humanis noftris confih]s,atlt;^ cogitationibus, fed incunxnbsp;bendum eft in hoc ftudium,utomne animi noftri inftitutum, ad nornbsp;roam uerbi Dei dirigamus. Porro, Petrus meruit quidem contumeii

, ofa fuareuerentia, ut abfjceretur,aut defererctur � Cbrifto, maluit an tem Chriftus ipfum feuericate minarum ad qbedientiam quafi conv

� �pcllere,^ a fe inhumaniter repellerc.Refpondit enimei lefus.Si no� � �lauero te�non habes partem mecum. QuidC num tanti eft externa ilianbsp;pedum lauatto, ut n tfi qu is earn fufcipi at, non fit coh�res ChriftiCnbsp;Primu, fi loquend� eft de hac externa pedu lauati�e,quam Chriftuanbsp;uoluit difcipulos fuos in pr^fentia fufeipere, inftitutu eft pcrfonale,nbsp;amp; ut ad iolos illos difcipulos,qui in hac nouiftima c�na pr^fto adfnnbsp;erunt,pertinuit, it a non minus neceftarium ipfis fuit, ut externam iPnbsp;lam lauationem a'Chrifto fufdperent, neceftarium fuit,ut non fult;nbsp;rarenc aut non occiderent. Videtur quidem res admodu leuicula, ptnbsp;des habere uel lotos �el illotos, fed magnum eft uoluntaci filfj Deinbsp;pertinaciterobfiftere. Conferamus in medium etiam alia exempla�nbsp;quibus intelligamus, in diuinisprseceptis maxima omnium rad^*nbsp;habenda fit mandat� Sd uoluntatis Dei, etiamfi res ipfa, quae manda/nbsp;ta eft,uideatur nobis aut indiffcrens,aut nullius momenti. An no�nbsp;puerile uidetur uefei pomoCNon autem eft puerile uerbum dei, qt*�nbsp;prohibitum erat Adamo, ne uefeeretur pomo arboris feientiae boninbsp;amp; mail. Goliigere farmenta lignorum, non uidetur efle uel homici**nbsp;dium uel latrocinium, nihilominus Deus ipfe iubet cum hominem,nbsp;Kttwjy. qui in Sabbato collegerat ligna,Iapidibus obrui. SccIeratifTimuninbsp;enim eft,uerbum dei,quo hoc opus prohibitum fucrat,contemnerelt;3nbsp;Samuel iuftit mandato Dei Saulem expedlare feptem diebus in GiPnbsp;gal, amp; non ofterre holocaufta, donee ipfe ueniat ? Expetftauit igiwPnbsp;��Rfg 'J Saul ufcp ad feptimum diem.Obtulit autem holocaufta feptimodie,nbsp;non expedato Samuele,qui tarnen mox oblato holocaufto affuit.lta/nbsp;queopinorbolocauftumduabus tantum aut tribus horis ante oblafnbsp;turn fuilTe, preceptum erat. Quid ergo fadum eft C Saulaudqt,nbsp;Regnum tuum nequa^ ultra confurgeuBonauerba quef�� Saul dua

Hiwtjnnim amtribushoHscitiusobtulitholoratiduniti^conditutS trat, Hoccfne tarn horrendum fcelas-cft, ut Saul propter ipfum^magt;'nbsp;�tfwtc rcgni fui deqciatur C Saul Rex cft, Samuel autera uir fctiioK 'nbsp;lui,amp; Leuita,nuni cancus rcx amutat regnum, propterca qgt; non exp�nbsp;�aucritduabuaboris unum fenioilu, amp;Leuitam Res quidcm pa*nbsp;fe parua apparet,Non exped�fTe tancillum temporis, non eft aut re�nbsp;parua,VERBVM dci, quo hgc expe�atio per Samuelem mandatanbsp;erat,amp; quod Saul impie cqntcmncbat, Lauare fefe in lordane feptie�nbsp;autetiamdectes,nonuideturmagnam afFerreutiiitatem� Nunqu�dtnbsp;non,inquitNaamanSyrus, meliorcsfuntfluuq Damafci omnibusnbsp;aquis IfraeL fed n i fi fe fepties in lordane lauiflTet, non fuilTet mundaznbsp;tus i lepra,Quid ira�quot; quia lauatio in lordane, etfi per fc non mundaznbsp;bat hominem i kpra,tarnen quia Verbum Pei dicebat: Vadc, Lauanbsp;te fepties in lordane, amp; rccipi� fanitatem c�ro tua, ccrtilTima fiebatnbsp;cmundatio. Sic etiamfcnticndumerit de externa lauatione pedum,nbsp;quam Chriftus in coena fua faciendam fufcepit. H�c lauatio per (enbsp;�arum fan�ificabatdifcipuloscoramDeo,fedquia Chri�usfilius

)ei fufcepit earn (ingulari quodam confilio fadendam,tanti reputan da eft,at fi quis difcipulorum earn non accepiHet,non fuilTet coheresnbsp;Chri�i, Quare in diuinis prgceptis non -eli de re mandata iuxta externbsp;nam cius fpeciem.fed iuxta uerbum amp; uoluntatem Dei iudicandum� .nbsp;jif ei officiofiiTime obfequamur� Deinde, ft loquendum eft de la-*nbsp;uatione Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,tunc hoc quod dtcitur��Si non lauero te^

non habebis partem mecum, non tantum ad Petrum Sc reliquoa difcipulos,qui tune in coena alFueranf, fed �d omnes homines perti*nbsp;net* Lauatio enim Chrifti eft, quod efFundat fanguinem fuum adnbsp;expiandapeccatanoftra, �iquod ioftiiuerit baptifmum, ut omnisnbsp;qui credit, amp;C. baptifatur, confequatur f�l�tem* Sunt autem omnesnbsp;homines natura pcccatoreSjS^carentaeterna falute, necpofTuntcom*nbsp;�equiemundationetn � peccatis,SC ueram falutem,nifi propter Chriznbsp;riftum per fidem ? C^are quifquis non fufeipit hanc lauationeninbsp;� Chrifto.hoc eft, non credit Chriftum peccatafuaexpiafte,nec uti/nbsp;tur baptifmoadabluendapeccatafua, non poteft eflecoheres Chri*nbsp;fti. Non lauantor Turc�, non ludgi. Neclauantur hypocrit�dnbsp;Chrifto, quiaiilicontemnunttam perfonam qu�moft�cium Chri*nbsp;fii, hi etfi agnofeere uidentur perfon�, non tarnen agnofeunt ofRciu -Chrifti� Non em qua^unt in Chrifto, fed in meritis fug humang iunbsp;fticig,peccator� fuorum cxpiation�.Reliqu� igitur cft,q) nuUa prornbsp;fus habeant part^ �� Chrifto in regno fuo. Sed audiamus n�c Petrw��

Poft^ enim audi uit feaer itaiem Chrifti, offer tnon folum ped es, fed � gt; etiam manus amp; caput lauanda. Et dkit : Domine,iion tantum pedesnbsp;� � meosjed amp; manus amp; caput. Ante declinauic Petrus nimium ad fini/nbsp;�rara,nuiu: nimium d�clin�t ad dextram; Hi fere (unt hominum monbsp;res. Aut tiimis (untju�i,aut nimis iniuQi. Media 8C regia uia incedenbsp;re nec uolunt nec po(runt.Tanta e� human^ natur� corruptio� V idenbsp;enim mihi peruerfa hominum �udia. Ante in pontificia religioe obnbsp;(eruarunt non folum folennia amp; publica ieiunia,amp; feilos die8,ue[|te/nbsp;ciam fufceperunt obferuanda quidam priuata. Nunc reuclato Euan/nbsp;gelio helluantur prgcipuc in diebus folennium ieiuniorum,ac ne dienbsp;bus qui dem dominicis prophana fua negotia intermittunt^ut audi�cnbsp;uerbum dei. Ante inuocabantur omnes Sandi, nunc tanta eft homi/nbsp;num ignauia amp; impietas, ut ne ad dei quidem inuocationem adduclnbsp;poiTint. Ante omnes plateg amp; templa plena erant eleemofynis amp; ob/nbsp;lationibus, n�c afflididimi qc^ pauperes^et ueri miniftri ecclcfi^ minbsp;ferrime efuriunt �i algencSuni ali),qui cum ante ne per uerbum quiz

� dem deiperfuaderi potuerint, lit pauperem uelteruncio iuuarent,: nunc diuenditis domibus amp;jigris conferunt omnes opes fuas in fpernbsp;mologos erroncs iIJos Anabaptidas.Quid pote� magis prjpo�cnbsp;DfMh n. rum amp; peruerfum dicicLex enim dicit:Non facietis finguli,quod iknbsp;dX u- redum uidetur.Et iterumiNon declinabitis necp ad dextr�, ne^nbsp;ad fini�ramjed per uiam, quam precepit uobis Elominus Deus uc/nbsp;�erambulabitis. Ac rurius: Quod pr�dpiotibi, hoc tantum faciasnbsp;Dominognec addas quicq nec minuas. Hue accedit etiam Ecclefia�elt;gt;nbsp;fiep�/ ,7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuflus multum, nclt;^ plus fapias,

necefle e�.Quid ergo faciam, inquis, ut nec ad dextram nec ad finigt;* �ram nimium declinem^aut nimium fim uel iu�usuel iniu�us C Re/nbsp;da uia facile tibi mon�rabic. Caueab humanisepinionibusjedarenbsp;a�t uerbjjm dei, H^c enim fola reda e� uia,qu^ ad ucram iu�iti� du/nbsp;citPetrus habebat uerbum filq dei,Patere ut lauem tibi pedes. Habenbsp;b� eti� con�rmatione eius.Quod facio,nefcis nunc,fcies aut po�ea�nbsp;maluit th fuam humana opinione fedari,^ uerbum filq dei. Quarenbsp;merito rephenfus e�.Deinde cum intelligeret feueritatc Chrifli�^^*'�'nbsp;dit quidem pedes lauandos, fed obtrudit etiam Chri�o manusnbsp;put lauanda, itae� iterumaberrat � r�gula uerbi filq dei, ideolt;]^ it^

� � merito reprehenditur.Dicit enim ei lefus:Qui lotus e�,nonopus ha 9 9 bet.nifi ut pedes lauet,Sed e� mundus totus. Antea repreh�dit Chrinbsp;fius Petrum pertinaci�,nunc reprehendit e� incogitantig infeitiflt;nbsp;Cura enim offerret etiam caput ac manus lauanda, admon^mr reinbsp;nibus noti�'ime.Solcnne enim e�, cp acee�uri ad public� amp; hone�anbsp;con^

conuiuia, ingrcdiantur balneas, amp; lauent fe toto corpore', ?c pr�fer/ tirn Iudgi,qui efuri erant agnum pafchalem,ncccffe babebant fefe prinbsp;US lauationibiis cmundare,atlt;^ fandifkare, quod 6^ difcipulos Chrinbsp;�i fecifle uerifimile e�,Pofi^ jgitur uentum e�et ad conuiuium,n�nbsp;lam quif^ lauabatur corpore, (ed iudicabatur ex priori lauationc to/'nbsp;tus mundus,unum aute hoc exigebatur, ut lauarentur pedes� lud�inbsp;enim difcumbebant,non eredi fedentes, qualis no�er mos c�,fed bnbsp;ta iacentes, ut alter alteri pedcs (uos ob oculos ponereh Quarc mo/nbsp;dc�ij 80 ciuilitatis erat, pedes etiam po�balneas lauare,ne proximenbsp;accumbenti uel fordibus, uel pedore mole�i e�cnt� Nos ante conuknbsp;uium manus tatum lauare folemus,q) pedes quales quales fint,Cub tanbsp;bula calceis ted� lateant Cum igitur petrus pr�ter pedes o�erret eti/nbsp;am manus amp; caput lauanda,admonetur public^ confuctudinis,ut aglt;nbsp;nofcat fe prgtermittcre officium non folum in detrct�anda obcdien-�nbsp;tia,ucrumetiam in prg�anda ciuilitatc� Qui lotus e�, inquit, non 0/nbsp;pus habet nifiut pedes lauc�,fed e� m�dustotus* Hocuult Chri�usnbsp;dicere� Intelligo te etiam publkorum morum oblitum. An non antenbsp;laui�i lepro folenni confuetudine, toto corpore,priuf^ ad hoc con^nbsp;uiuium agni pafchalis acceffi'�i^Totus igitur mundus amp; purus iudilt;nbsp;caberis, nec opus e�,ut n�c laues caput,ied fatis efi,fi pedes lau�tur,'nbsp;ne interim c�traxerint fordes,amp; fint accubanti abominabiles� Quidnbsp;adhgcdkcrnusc�Num Chri�us admonet Petrum de ciuili tantumnbsp;c�fuetudine,amp; deritu tantum externg lauationiscNihil certe minus,nbsp;fed admonet his uerbis tam Pctrum,^ uniuerfam ecclefiam de ratio/nbsp;ne fpiritualis lauatiois. Nam quemadmodum in politica uita is iudinbsp;catur mundus, qui lauk corpus fuum ante^ ad conuiuium acccflc/nbsp;rit,ncc aliud ab ipfo exigitur,cum iam ad conuiuium uenerit, nifi utnbsp;pedes Iauet,ita etiam in fpirituali uita totus mundus amp; fandus iudi/nbsp;catur is, qui fpirituali balneo lotus e�,nec aliud deinceps nece�c ha/nbsp;bet facere,nifi ut pedes lauet� Spirituale balneum e� fons fanguinisnbsp;DOMINI no�ri lefu Chri�i, qui ad expiationem pcccatorum no/nbsp;firorum effufus e�gt; Spirituale item balneum e� baptifmus, quernnbsp;Chri�us in�ituk.in nomine patris amp; filij �C fpiritus fancti exhibeti/nbsp;dum�Qui autem credit in Chri�um,qgt; ipfe effuderit fanguinem fu/nbsp;Um pro peccatis noflris,amp; utitur baptifmo,iuxta mandatum Chri�i,nbsp;islauat fein fonte fanguinis Chri�i,amp; baptifmi eius� Quarcreputanbsp;tur in confpedu dci totus mundus ct fandus ^ppter lefum Chri��jinbsp;de accept�� Ergo ne fie fatis pparati ac fandifieati fumus ad aec�ben/nbsp;duoi C� omnibus patriarchis,prophetis amp; pqs in coele�i c�uiuioCSanbsp;tisadmodu amp; fufficienter, fi autor� fandificati�is no�r^refpexeris*nbsp;cni major pot effe fandificatioj, � lefu Chri�i, qug tota no�ra

fa-fla cfl: per fidem C Sed quia poft agnitum Chriftum,non continue difcedimus ex hacuita,pedesiterum atq^ iterum lauandi funt. PedPnbsp;bus autem figniftcaiur conuerfatio noftra in hac mortal� carnc. V t e/nbsp;nim pedibus corporaliter ambulamus in terra�ita operibus coouerfanbsp;honisnoftr� ducimusuitam interhomines. Quomodo ergo hi pe/nbsp;des lauantur quomodo opera conuerfationis noftr� conftituendanbsp;funtCHocdocet Paulus per�picuc,cum ad Romanos fcribit. Si (ecurtnbsp;dum carnetn,inqui�s,uixeritis,moriemin� Quod fi fpiritu fada cornbsp;porismortificetis,uiuecis. Et iterum: Quemadmodum excitatuseftnbsp;Chriftus exmoriuispergloriampatris , ita amp;nosinnouitateuit�nbsp;ambulemus. Et ad Galatas: Spiritu ambulate,amp; concupifcentiam carnbsp;nis non perficietis, Ac rurfus ad ColoffenfestMortificate membra ucnbsp;ftra terreftria.EtjSitis induti tan^ eledi del, uifcera miferationun�*nbsp;comitatem^modeftiam amp;c. Vides igitur pedes lauare, eftc opera car/nbsp;nis per fpiritum mortificare, in nouitate uit� ambulare. Nam quinbsp;poft^ confitetur nomen Chrifti, ducit uitam fceleratam, uel bfafphcnbsp;mijSjUel kortatione,uel helluatione, uel impofturis, uel alqs peccaiinbsp;gener ibus,is ingcrit oculis accumbentium fordidos pedes, ac merer�nbsp;ut � conuiuio omnium piorum eqciatur.Quare, cum Chriftus doneenbsp;nobis totam fuam mundiciem amp; fanditatem,incumbamus in hoe ftunbsp;dium,ut pedes continue lauemus,ac femper in nouitate uitae ambuknbsp;mus,quo in noftro c�leftis conuiuq loco maneamus. C�terum,nbsp;Chriftus hoe dido,Qui lotus eft,n� opus habet, nifi ut pedes lauer�nbsp;fed eft mundus totus,loquatur pr^cipue de fpirituali mundicie, apcrnbsp;,, te fignificatur his uerbis,qu^ fequuntur.Et �kgt;s mundi eftis , fed nodnbsp;, , omnes.Sciebat enim, quisnam effet, qui proderei ipfum. Proptereanbsp;dixit,non eftis mundi omnes.Qnid�an ludas non lauerat,non fandlnbsp;ficauerat fe ad cdendum agnum pafchalemCnon dubito, quin maiorinbsp;alt) apoftoli follicitudine,ut hypocritg folent, carnem fuam lauati/nbsp;onibus fandificauerit. Sedamp; Chriftus ipfelauitei pedes. Cur ergonbsp;dicitur adhuc effc immundus�'Mundus erat corpore, fed immundif/nbsp;fimus erat fpiritu, id quod in ipfo uidit Chriftus , priwfc� h�c fpirknbsp;tualis immundicies publice in luc�prodiret. Sed de luda pofteaplu/nbsp;ra.Nuncuideamus,quid illud fit,qgt; cum fiat fermo de fp�ali mundinbsp;cie,folus ludas cxcipiaf, Vos mundi,inquit,eftis,fed no ocs� Hoc aiwnbsp;de luda proditore intelligendum effcjEuangelifta ipfe cxponir*Quonbsp;ergo Chriftus hue folum excipit,cum,ficut uidit in luda proo �tion�,nbsp;iia uidit eti� in alt)s difeipulis defedioem. ludas prodidif Chr^ftutnnbsp;pontificibus. Horrendum �C immane fcelus. Sed ut de ali)s apoftolisnbsp;taceamus, quid de Petro dicemus, qui certe Chriftum horribiliier,nbsp;abnegauitj ac diris etiamnut^ fe d�uouit, finoffet eum�' Quid*/nbsp;jtoho^

goiaitl�B l�ANl��IS BRBNT�fc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj�

^�ioc fce�us non fatis dignum eft, propfer quod Pctriisiudk�ndus �'t immundus7lgnatius,autore Hieronymo,audadcr fcrib/t, qj Do/nbsp;minus elegerii cos in Apoftolos,qui fucrant pcccatores fuper oraneanbsp;homines,Hos ne tu mundos dices� De hac re ita fentiendum eft, qdlnbsp;ut duplex eft mundicies, ita ctiam duplex fit immundicies� Vna inaznbsp;mundicies cft naturalis,qu� contrahitur ex peccato or iginali. Hanc finbsp;��cfpcxerisjiion folus Ridas, fed omnes Apoftol�, imo omncs homi**nbsp;�es funt immundi, Omnes enim peccauerunt,amp; egent gloria dci� Et;nbsp;Non iuftificatur in confpedu tuo omnis uiuens^ Altera immundiciz,nbsp;CS ea eft,qu� contrahitur ex frudibus peccati, cum non folum pecca/�nbsp;tum inhgrct cami,uerumeuam dominatur homini, amp; impellit hominbsp;�cm ad quguis genera fcelcrum; Hanc fi confidcraueris, folus luda�nbsp;inter Apoftolos immundus erat in hac nouiflimaccena� Alij cnirainbsp;Apoftol/,cifi defeduri erant � Chrifto, tarnen hoc tempore non me/nbsp;diiabantur defe�ioncm,aut aliam impietatemjed obediebant uocaznbsp;tioni Chrifti� ludas autem (ufceperat iam prodendum Chriftum, SCnbsp;�icditabatur dcfe�ionem,adeolt;^ totus quantus quantus erat, mancinbsp;pium Satang erat. Quarc merito dicitur inter omnes Apofto�os imgt;^nbsp;�lundus.Sed dicamus etiam de mundicie,Nam 8^ hgc duplex e(t. A-*nbsp;liacft,qug�it per fidem,ex Euangelio Chrifti.Nam qui credit lefumnbsp;Chriftum ef�c fuum feruatorem, is reputatur cor� deo propter Chrinbsp;�um totus mundus.Cum igit reliqui apoftoli retinerent adhuc Chrinbsp;ftum pec fidcm, ludas autem abiecerat iam ex animo fuo Chriftumnbsp;Sc fufcepetat eum prodendum, reCle dicitur ludas immundus, reli/nbsp;qui aui� apoftoli mundi. Vnde amp; infra dicitur: Iam uos mundi eftis;nbsp;proptcrfermonem,qucmlocutusfum uobis. Alia mundicies eft,qugnbsp;confi�t in operibus. Etfi autem nullius hominis opera, quaniumuisnbsp;bonajperfec'le munda funt, nec apoftoli iuxta hanc mundiciem per fcnbsp;mundi iudicari poffunt, tarnen qui ctedunt in Chriftum,reputantucnbsp;�lundi ctiam iuxta hanc mundiciem, propterea qd mortiftccc fpirititnbsp;fada carnis,S^ ambulent in uocati�e dei,imbccillitcr quidem, fed tiinbsp;ex f�de,per quam etiam imbecillitatcs condonantur propter Chriftujnbsp;ludas a�t,ncc hac mundicie iudicandus cft mundus, quia non folumnbsp;abiecerat Chriftum^propter quem imbccillitates prisc�donantur,ucnbsp;f umetiam inftituerat immane fcelus proditionis.Quare longe latccpnbsp;feparand�s eft a� reliquo c�tu Apoftolorum� Ex his a�t exemplis Aznbsp;poftolorum Si Iudg,uides eos tantum mundos elTe coram deo,qui u�nbsp;credunt Euangelio Chrifti, etiamfi adhuc multis imbccillitatibusnbsp;obnoxij fuerint.Reliquos autcmomnes,uidelicet,Turcas,Iudgos,h^nbsp;pocritas,Epicurgos,impoenit�tcs fccleratos,effe uerc cor� deo immUnbsp;et pe�cent op�ribtfuiSg�i cont�nant^atc^ abijqant Ghriftv�^

Conferuemus igitur Chri�um, ut non tantum reputcmur for� Deo mundijuerumeti� faciamus per fpiritum ci�us opera mundkiei, quonbsp;dedaremus gratitudinem nofiram,amp; expedemus inculpati diem donbsp;mini noflri lefuChri�i,qui c�una cum patreamp;fpiritu fando Deusnbsp;benedi�us in fecub, Amen�

IRAND VM fuit fpe�aculum,q) Iefus,ue rus McfTiaSjac ucrus filius Dei,abicccrit fcnbsp;fe in tarn uile mini�erium, ut aqua in pePnbsp;uim mi�a lauerit fordidos diicipulorumnbsp;fuorum pedes� Sed qu^ fequitur contio pefnbsp;(picue exponit, Chri�um fufeepiffe hoc nlinbsp;ni�eriu confilio longe omni� prudentifl�^nbsp;mo.Pofl^ em lauiffet pedes eoRz^rccepti^*nbsp;que ucflibus fuis accubuiffet, iterum dixit

9, e�s.Scitis quid fccerim uobisC'Vos uocatis me Magi�rum,8c DomP , , num,amp; bene dicitis.Sum etenim.Si ergo ego laui pedes ue�rosDu'nbsp;, 9 minus ac magi�er, uos quoc^ debetis inuicem ali| aliorum pedes U'nbsp;, uare�Exemplum enim prgbui uobis, ut quemadmodum egofcci a(ynbsp;,, bisjitaamp;uosfaciatis. ObferuabiIisamp;nece�ariacontio,Apo�oIi^'nbsp;nim^eireliqui difcipuIiChri�j duplici erroretenebantur. Alter ei^,nbsp;exi�imauerint regnum Chri�i fore mundanum.Et qug prophet^^nbsp;de regno Chri�i literis mandarunt,ca iotelligcbant de externa huiu^nbsp;OimieU. feculimonarchia.Etfieinregn� Chri�i uocatur a Daniele regnuccenbsp;li, tn fentiebant hoc regnum non dici regnum coele�c propter fpi'nbsp;ritualia bona,fed propter foelicitatem amp; perpetuitatem corporah�inlt;nbsp;bonorum,qu�in his terris fiiturafomniabant � Alter e�, q, fperauc^nbsp;rint, ciiam fe fore, autore Chri�o, in his terris illu�res amp; potentesnbsp;principes� Vnde 6d cooriebantur aliquotics in fe inuicem rixis 8^ r�t�nbsp;tcntioHibus,quis ipforum in hocregno futurus e�et maior. Chri�uSnbsp;autem reprehenderat ipfos fgpc ac multum, 8d docuerat, nec regnumnbsp;fuumforemundanum, nec ipfos fore cxternoshuiusmundiprincPnbsp;pes� QuarcjcS iam ex hoc mundo difeeffurus effet, fufeipiebuatioo?nbsp;pcdum,hoce�,mini�erium maxime omnium feruilc, ut quod hadenbsp;nus uerbis docuerat, hoc nunc fuo ipfius exemplo difeipuHs ob octu*nbsp;los poneret�Scitis,inquiens,quid fecerim uobiscintelligitis ne,^i�Jnbsp;haclauatione uelim�' Agite ergo, exponam id uobis perfpicue� EgOnbsp;fum non tam ue�er, cceli �C terrg dominus,amp; tarnen non fumonbsp;li�e arrogo mihi externam dominationem,fed uilifsimuni mini�eri^dnbsp;oiw�

HOMILIAE lOANNIS BRENTIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1#

�Jucmadmodum rei�pfau�diftisamp;fenfiftis. Quarcuo�o,utuos roeo exemplonon arrogetis uobis cxtcrnam dotninationcm terrf ,fcdnbsp;ut alter alteri pedes lauctis,ac feruiati's. Hic initio confidcrandum eft,.nbsp;cum lefus dicat. Vos uocatis me Magiftrum ac Dominum,amp; benenbsp;dicitis.Sum etenimjpoflet in alio quodam hominc inciuilis arrogannbsp;tia amp; iad�tia uideri.In lefu a�t Chrifto cft ofFiciu,ctfaIutis noftrg nenbsp;ceffitas, Venit cm Chriftus in hune mundu,ut gloria maieftatis fugnbsp;reuelaret,quo nos ueram �c rc�am de ipfo fidem conciperemus. �nbsp;cnim neceftarium fit,ut ad confequendam ueram falutcm, cognofea/nbsp;mus Chriftum^neceftarium etiam cft,ut nobis Chrifti maieftas explinbsp;cctur. Quarc Chriftus non ia�atdominationem fuamcarnali arroznbsp;gantia,quod gloriofi homincs facere folent, fed pr�dicat cam fpifi'nbsp;tus fandi conlilio,ut ueritas ctus nobis perfpccfta fiat. Deinde, quodnbsp;Chriftus hoc loco Apoftolis fuis contionatur,(enciamus non ad Aponbsp;ftolos tantum,fed etiam ad uniuerfam ecclefiam pcrtinere.Nam fi fa/nbsp;cit cos feruos, quos emilit ad dilatandum prgdicatione Buang�lq regnbsp;num fuum, amp; quos feriptura ipfa uoeat principcs,Cooftitucs, inqui/nbsp;nbsp;nbsp;44�

cns,cos principes fuper omnem terram.Et iterum: Principes luda du ces corum, principes 2^ebulon amp; principes Neptalim, quanto ma?nbsp;gis etiam hos facit feruos, qui per iliorum predicationem credituri c/nbsp;rantinipfum. Omnibus igitur in Chriftum credentibus dieftueft:nbsp;Si ego laui pedesueftros , dns�^ Magifter , uos quoe� debeus itinbsp;uicem alq aliorum pedes lauare,Quid ergo adh�c dicemusC An nul/nbsp;lus Chriftianus, fine Apoftolus, liue Epifeopus, fiue Laicus, ut ucknbsp;cant,poteftcftebonaconfcientia mundanus dominus aut princeps,nbsp;(ed neceffe habet quiuis effe pedum lauator, amp; feruus �* Et qu� debcnbsp;mus nobis irtuicem pedes lauarcC'Nura impictur hoc cx�plum Chri/nbsp;fti ,cum quifpiam in magna feria quinta laucrit,rcligi�is gratia,non/nbsp;luillis mendicis externos illos pcdesCMinime omnium. H�ccerimonbsp;nia, ut facile prgftari potcftp'ta non implet exemplum Chrifti.Obfernbsp;uandum igitur eft,primum qgt; Chriftus,bac fua lauatione, amp; doctriznbsp;na, non abroget ciuilia rcgna,�d monarchias in hoc mundo,nec figntnbsp;ficct Chriftianos non polie mundanos efle Reges.Efaias dicit:Rcgesnbsp;�mbulaturos in fplendore ortus luminis Chrifti. Adh�c Reges mini ef��*.nbsp;ftraturos ccclefi� Chrifti,acfore nutricios eius.Dicit �i Paulus: Poznbsp;teftates elTe � Dco ordinatas. Quod igitur Deus ordinat amp; conftituznbsp;�tjhoc non abrogac filius Dei,fed docct hoc loco,difcrimen elfe internbsp;fuumregnum Politica r�gna , docct uel Apoftolos ucl reliquesnbsp;Chriftianos non deberc pr^textu Apoftolatus aut Chriftianifminbsp;inuaderc imperia huius mundi, amp; occupare externam dominatio/nbsp;�'em. Apoftolienim, quemadmod� aiate dictum eftjentiebantreg/

IN C�PVT XlH. EVANS. lOANNIf. num Chri�i fore terrcnam monarchiam,amp; fe fore principes terr^,nbsp;omncm habituros in terra fcelicitatemj propterea q? eflent Chriftia-'nbsp;ni\ Sicut ali^s homines exiftimant � q? is, quern ipfi indicant cflenbsp;probum amp; fandum,nullo debeat incomodo affici/edfoeliccm fem**nbsp;per rerum fuarum fucceffum in bac terra habere. Hanc uanam perfu�nbsp;�ionem reprehedit Chriftus hocloco,amp;docetjqgt; ctfi Chriftianis de^nbsp;betur omnisfoelicitas,hocautem non intefliger^um efl in terr�, fednbsp;in ccclo:Gaudete,inqu}t,amp; exultate, quoniam merresueftracopio*nbsp;fa eft. V'biC'num in tcrra�nihil minus.Sed in ccelis.Et: hi mundoafflfnbsp;tftionem habebitis.Sed bono animo fi�is,ego uici raundum. Aclice*nbsp;bit quidem Chriftianis habere regna,opes, fanitatem �i. alia corporanbsp;Jia bcna,qu^ uel l�gitima bgreduatc,uel ordinaria e�c�tione , uelpigt;nbsp;induflria,uel alqs iuftis rationibus eontingunt,n� eft autem fcntieiVnbsp;dum,q) cum fucrint abielt;fti,pauperes, bi imbedllcs debeant ftatingt;nbsp;fieri opulenti,ac rcRi in hac terra domini, propterea q* fint Chriflia^nbsp;nijfed animus inftituendus eft, ad fufFerenda quguis aduerfa. Namnbsp;Chriftus fuftulit quidem malediiftionem legis coram dco, non fuftunbsp;lit autem earn coram hoc mundo,donec uenerit nouiflimus dies. f*Unbsp;net enim adhuc firmum �(. fixum c|uod initio de toto humano getie^nbsp;re didum eft^�n fudore uultus tui uefeeris pane tuo. Et,In dolore p3gt;*nbsp;ries filios tuos. Accedit prsetcrea amp; hoc incommodum, Satan fin^quot;nbsp;gu�ari odio profcquiturpios, amp; ftudet eis toto animi aftedu aduer/nbsp;iaquguisinfcrre. Itacpprjobnoxqfuntafflidionibus duplicinomf*nbsp;ne. xAltcro,qd finthomines. Hoc enim nomine obnoxij funt generalinbsp;bus humani generis maledidionibus. Altero,qudd fint pf). Hoc e�nbsp;nomine fingularem habentboftem, quinun^noticonatur eosopznbsp;^imere. Quare,etfi prj pofTunt bona confeientia uti terrena ftclicionbsp;fe, qag ipfis diuina dementia contigeric � tarnen fci�ntfe pr^cipue i�nbsp;hunc ufum pofttos efle, ut in hac terra aduerfi� crucientur, uera aucnbsp;hja fcelicitare in cochs ft ntur. Qeinde confiderandum eft, quod c5nbsp;Chriftus non abroget politica genera uitf, debeat unufquifc^ in fuo

'lt; � gt; ordinariam uocationem 8^ honeftatem pr^ftare debet, exempli gta** lia,hbefi parentibus,ferui dominis, minores maioribus, (ani infir/nbsp;mjs. Chriftus autem cum ah: Debetis inuicem altj aliorumpedes Iagt;*nbsp;uare,exJgit inter Chriftianos mucua caritatis officia, mutuam feruitonbsp;iem,uidclicet ut unafquifc^ in fuo uit� genere fuum faciat officium,nbsp;quod proximo ex uocatione Sf caritate debet. Nam quemadmodumnbsp;pedibus ambularaui,i�a uitac gener ibus conuerfationem noftram

MOW-ItTAE lO'ANN�S BRENTIt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�9�

homines dkicimus?MuIta autem amp; uaria funt hominum u�tia ih ipfor�m conaerf�ti�ne. Alius eft m�rofus,alius iracundus, alius fu/nbsp;ipieax, alius garrulus,�liu� alio uitio laborar.H� funt fordes^quibusnbsp;conuerfatio�ita�nofk�inquinataeft. H�fordesfuuc lauand�, 8dnbsp;bgc eft prophelauati�,qug inter Chriftiatios a Chrifto inftituta cft*nbsp;V�ideamus ergo banc lauationem primum omnium in Chrifto*Nonnbsp;enim fentienduni eft,quod Chriftus nuneprimum lauerit difcipulisnbsp;fuis pedes,fed lauit iam antea f�pe numero,priufquam aquam in pelnbsp;i�m mififfeuQuidCnum fie lauit eos,ut �bdicauerit fc dignitate,ma/nbsp;ieftace�amp; officio Mc(ri�,ac reiecerit ea in difdpulos C Nequaquani*nbsp;Sed retinuit cam dignitatem,ad quam diuiniius erat uocat�s, amp; m�/nbsp;net Meffias, in bac autem dignitate fecit fuum erga difcipulos officigt;nbsp;um.Quod ergo eft officium Meffi� f Dedi,inquit, fpiritum meuntnbsp;fuper cumjudicium gentibus proferet.Et mox:GaIam�m q�affatufrtnbsp;non contcretjamp;linum bimigans non extingnet. Ac ruHus : Spirituinbsp;Domini (uper me,eo qu�d unxerit me,ad euangelifandum pauperi/,nbsp;bus mifit me, �t raederer contritis corde gt; pr�dic�rem taptiuis iftgt;nbsp;dulgenti�m.Et iterum: Vere languores noftrds ipf�tu�if, Sc. dolorcinbsp;noftros ipfe portauit.Ex bis babes, qu�d officium Meffi� fit docer�nbsp;Euangelion,rcprcbend��cimpietatem, tolcrarc infirmos, confolarlnbsp;afflidos.remitterc peccata, amp; animam fuam pro falurc bumani gehenbsp;ris dare. Hoc officium Chriftus diligenter difcipulis fuis exhibuft^nbsp;Docuic eosEuangelion perfpicue.Reprehendit eorum errores. To'/nbsp;lerauit pacientiffime ineptiasipforum. Pofuit animam fuam pro ipgt;nbsp;fis.H�c eft uera pedum lauatio. Quarc Chriftus non iam primuml�nbsp;li�t difcipulis pedes,cum abluic cos externa aqua, fed antea femper l�tnbsp;�it eos,cum pcrfoluic cis officium ad quod uocatus erat. Ponam�s itinbsp;medio ApoftolumquendamChrifti, uel Pctrum,uel Paulum. Quonbsp;modo lauerunt hi pedes ccclefi� ChriftiCNum abdicarunt fc Apoftonbsp;l�tu,amp; reieccrunt ilium in proximum quendam hominemCNihil minbsp;nus,fed manferunt Apoftoli, in hoc autem uit� gcnerc feruieruht ccnbsp;defi^^quibus potuer�t dcbiier�t offices. Petrus docct HierofolyZnbsp;mitanos E�angeli� Chrifti, Si int�rim graus� aceufat eos homicidifi�nbsp;Quem oos,inquiens,crucifix� intcrcmiftis.Hoc erat pedes eor�i lauanbsp;re.Poftca inuehitur in Ananiam amp; Sapphiram tanta fcucritatc, ut renbsp;pentina morte intcrcant.Erat amp; hoc pedes eeelefi� tauare,quia quodnbsp;f�ciebat,diuina crat uocatio,amp; officium eius. Deinde diuertic ad gennbsp;J^5prgdicat cis Euangelion Chrifti, amp; recipit cas �n eeelefiam De�nbsp;Hoc crat gentibus pedes lauarc.Paulus lauit pedes ccclefie,cum drr�nbsp;t�lit Euangelion Chrifti � Hierufalem ufep ad Illyricum, Lauit Slt; penbsp;�^�s^n^orum,cum pett)(,ucditiorcs conf�rant ele�mofynam lib�ra/nbsp;� M ij

(iter 10 pauperes.Lauit pcdcs eorum^cum dixu�Quis infirmatur 5� ego non infirmorc� Quis oiFenditur esp non uror H� cnim funtnbsp;partes Apoftolici oiRcq.D/camus etiam de Cbriftiano prindpe. Denbsp;bet amp; hic lauare pedes fubditorum Giorum* Num ergo hoc eft pedesnbsp;eorumlauareji abdicaueritfeprincipatu amp; tradideritprindpatumnbsp;cuiuis ex plebe, ut unufquifc]� pro fua libidine uiuat, interim autemnbsp;(pfe agrum fodiar,aut fufdpiat proFedionem monafticamC Sol�tquinbsp;dem nonnuni^ principes diuinitus eregnis fuis eqdJtaq^ necefte binbsp;bent potentem manum Domini obedienter ferre, hoc autem non eftnbsp;lauare pedes fubditorum, fi princeps fine certa dei uocatione deferatnbsp;(uum prindpatum,amp; fufcipiat pro fuo arbitrio aliud agendum, Sednbsp;hoc demum eft fubditorum pedes lauareji princeps in fuo principalnbsp;tu ftidat fuum ofFidum, ficut amp; Chriftus fuum fecit in fua uocationenbsp;oftidum�Pdndpis autem ofHcium eft,iuuare eccle�ana Chrifti, cursnbsp;re at ecclefia erudiatur pia dodriaa, conferuare leges', tuer i pupillosinbsp;uiduas,amp; punire malos.Italt;^ princeps lauat fuis pedes, cum inftPnbsp;tuit minifterium pr�dicandi Euangeli] Chrifti, io fua.regione, cumnbsp;ius dicit,cum eripit pauperem � po(ente,curo iubet furem aut lationcnbsp;legitimo fupplitto 3fticere,ut publica tranqudlitasconfeFuetur� Pr P.nbsp;uatorum quoc^ hominum oftidum eft,iuos fibi inuicem pedes laua^nbsp;re.Quomodo autem hoc fi et Cf V icinus aut proximus noft er,aut eftnbsp;morofuSj�d ira�uodus,aut eft pauper feu in�rmus, aut afFidt nos itunbsp;i�da Si contume�ia. Hoc eft, fordidos habere pedes. Ablueadae igPnbsp;tur fun t (ordes. �bluitur autem proximi morofiias,paci�cia, paupernbsp;iasliberali(ate,inf�rmitas confoiatione,Slt; alqs gt;d genus ofb'djs, cotvnbsp;ttimelia ^quanimitate,ac generaliter abluuntur, quant� in nobis eft�nbsp;proximi uicia,pr ecibus amp; oratione coram deo, ut remittantur ei pronbsp;pter Chriftum. H� uirtutes aqua ilia funt, qua debemus pedes^nbsp;uidni noftri lauare. Itaque turn lauas alterius pedes, cum pex^nbsp;ftasei ofticium boniduts,,amp;pqhominis. Debemus,inquitPau�^nbsp;lus,no8 qui potentes fumusdnfirmitates impotentium portare,ac �5nbsp;placere nobis ipfis.Et i�erum:Si occupatus fuerit homo in aliquo de*nbsp;li�OjUos quifpirituales cftis-� inftaurate huiufmodi fpiritu manfucgt;nbsp;tudinisjconfiderans temetipfum,ne amp; tu tentcris.Hgc cum nobis pr�nbsp;cepta fine, non feneiamus Chriftum ac Euangelion eius confuntkrenbsp;inter fc politica genera uit�, fedadmonere unumquemcpfuiofFic^nbsp;in fuo uit� genere,ut nobis inuicem per caritatem feruiamus, C�teznbsp;rutn , poftquam Chriftus expofuit fuam dominationem amp; feru�uznbsp;tem, addit ounc generalem (ententiam , ex qua difdpuli facile iotellinbsp;,, gere queant,quid ipfi ferui facer e debe�t. Ara�,amefi,inquiens,nonnbsp;,, eft feruus mator domino (uo, neqp legatusmaior eft eo , qui lagauftnbsp;ipfum^

SOHILIAB lOANN�S BRENTIk ipfum.HoceR generale didunriiquodChriftus ad fuumpropofttum **nbsp;gt;0 pr^fenn'a accommodac,ut admone�t difdpulos fui officij. Seruor�nbsp;'cnim officium eft,uc non extollant fcfefupra dominum,nec arrogentnbsp;fibi cxcellentiorem uel maieftate uel foelidtatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini habenc�

Delicatiifimus feruus cft, qui uulclautius uiuere, ^ dominus utuicgt; Ambitiofiffi�mus feruus effiqui maiorem affedat honorem,^ dominbsp;no fuo competit� Ac fiquidem feruus tarn morofus fuerit ut collocetnbsp;fefe in altiori dignitatis gradu,cp domino fuo conueniat, non poteftnbsp;de iniuria conqueri,fi multas amp; magnas plagas rcportct.Quo autemnbsp;hoc generale didum refpiciat,ante expofuic Chriftus, cum ait � Vosnbsp;uocatis me Magiftrum 2gt;d Dominum,ac bene dicitis^Sum etenim. Sinbsp;autem ego dominasue�;er,uos cerceferuimei eftis� Etfi ego ablcgonbsp;uos ad prgdicandum meum Euangclion,�os certelegati mei eftis.Rcnbsp;liquum igitur eft, qj cum ego dominus, non arrogem mihi ciuilemnbsp;dominationem,fcd faciam me feruum ueftrum, multo minus uos fernbsp;ui amp; legati debetis uobfs ciuilem dominacionem arrogare,fed uobisnbsp;inuicem feruire. Ex his primum obferuandum eft,quantum abfint dnbsp;Chrifti fententia Pontifices Romani, qui cum iadent fe efle fucceffonbsp;tes Apoftolorum amp; uicarios Chrifti,arrogantfibi maieftatem fupranbsp;omnes Reges amp; imperatores, ac dicunt fc elfe dominos orbisjed ua-*nbsp;nitas COR2 ex hoc lora manifeftecoargui poteft. Non eft feruus maiornbsp;domino fuo. Chriftus aut non uoluit fibi arrogarc regiam inhacterznbsp;ra maieftatem, amp; dominationem. Quarc fi Romani Pontifices funtnbsp;ferai Ghrifti,qua impudentia audent fibi fumere,quod Chriftus do/nbsp;minusfibi non fumpfittSi autem hon funtferui eius, quis eft in cedenbsp;fia Chrifti ufus eorum Cquot; D�ihd�hoc didum ponendum nobis eftnbsp;ob oculos in omnibus ad�erfis, ut dife�mus patientiam 8C obedienznbsp;tiam.Chriftus enim dominus ��magifternofter grauiffimeafflidusnbsp;eft. Cur ergo nos fcr�� amp; miniftri eius tarn delicati effem�SjUt nullasnbsp;ferrcm�safflidionesC'Quin potius fi carucrimus �fflidionib�s, nonnbsp;fumus conformes imaginis Ghriftt Bt ut Apoftolus ait: Si alirai fuznbsp;mus � caftigatione, cuius participes font omnes, fpurq fumus, non finbsp;Irj� Porto quo Chriftus hoc fuum cxemplum magis commcndet,pronbsp;ponit etiam premium: Dicitenim.Sihfcnouiftisibeati eftis,fi feccri �nbsp;tis ea. Non fatis cft, h�c noffe,f �d nec�ffe cft ea facere. Gognofeendanbsp;quidem funt diligentiffime, (cd maxime omnium facienda funt.nbsp;Quare ambo coniungit:Beati,inquiehs eftis,ri hgc nouiftis,et fi feccnbsp;Htis ea. Quid ergoC Num meremur fadis hoftris beatitudinem�nbsp;Non dicit:Merebimini bcatitudincm,fcd beati eftis,uidelicet fig�*^nbsp;ficans qudd opera mutug feruitutis, qug hic exiguntur. non fint me'

' gt; Htuttix�nfequend� beatitudfnis, fedfintfruclus beac(tudtnisantc per fidem propter Chriftum confequut� Vera enim bcaiitudo nonnbsp;contingitulli hominum, nift perremilTioncmpcccatorum gt; propternbsp;lefum Chriftum fide acceptum, Bcati,inquit� quorum remiflae funcnbsp;iniquitateS)amp; quorum teda(unt peccata. Eorum autem,qui ficbea^nbsp;ti faefti funt, ofiicium eft, ut cognofcant fe efte feruos in hoc mundo�nbsp;amp; lauent fibi inuicem pedes. Quare qui hoc fuum officium fecerinc,nbsp;rede iudicantur 80 dicuntur beati. Hie autem uide mih i in quo con/nbsp;fiftat Ecclefi� beatitudo feu f�licitas in hac terra.Chriftus enim nonnbsp;dicit: Beati eftis�fi Pontifex Romanus fuperauerit maieftate fua om/nbsp;n�s terrenos reges amp; principes.Non diciqBeaii eftisji epifeopi fuc/nbsp;rint potentes in hoc fcculo principes. Non dicit, Beati eftis, fi Ecd'SJ'*nbsp;fia multas habeat facultates.H�c enim nec funt beatitudo,nec eonfcPnbsp;uatio Ecclefi�; Sed dicit, Beati eftis, fi h�c nouiftis �d feceritis ea*nbsp;Qu� funt illaCuideliccc,fi cognoucritis regnum meum non efTemunnbsp;danum,nec fumpferitis uobis externam dominationem � fed feruierPnbsp;tisuobis inuicem per caritatem, amp; memineritis uobis ferenda potPnbsp;us efte qu�uis aduerfa, qu�m fcclicem in hac terra uitam agendam;nbsp;Ct ali�s:Beati,inquit,eftis�cum probra iecerint in uos homines,^!�nbsp;fedati fuerint.Et Petrus:Si probris afficimini in nomine Chrifti,benbsp;ati eftis. Ac mox:Si ut Chriftianus afftigitur aliquis,ne pudefiat, fe^nbsp;glorificetdeum inhacparte.Sufpicitquidem S^admiratur hiemtuv*nbsp;dus eos,qui funt externa foelicitate illuftres.Oues eorum f�tc^�,in^nbsp;quitpfalmus, abundantes in egreftibus fuis, boucs eorum crafTse�nbsp;Non eft rqina maceri�,necp tranfitus^nec� clamor in plateis eorum*nbsp;Beatum dixerunt populum cui h�c func, fed reuera ille populusnbsp;tus cft,cuius Dominus deus eius. Quare, etfi Domino Deo mago^nbsp;grati� agend� func,fi dementer dederit ecdefi� fu� externam qu^nbsp;dam f�licicacem in hoc fcculo, qua etiam utedum eft in uera pictatG^nbsp;(amen non eft fentiendum, q) beatitudo ecdefi� confiftac in externanbsp;foelicitate,fed in hoc confiftit,^ in omnibus aduerfis, qutbuanbsp;in hoc fcculo obnoxia eft,habeac propiuum Deum per lenbsp;urn Chriftum Dominum noftrum,qui eft una* cumnbsp;patr� amp; fpiritufando D^s benedidus iQnbsp;fecula. Amen;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ICEND VM eft nobis hodie de luda, non illo Leb

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 b�o�qui cognoininacus eft Thadd�us, �i manfic in

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;officio ApoftolatuSjfcd illo Ifchariote, que ut Chriz

ftus fupra excepit � catalogo mundorum,ita nunc exz �cipit � catalogo bcatorum.Si h�cnouiftis,inquit,beati eftis,fi feccrinbsp;tis ea�Non de omnibus uobis loquor.Bgo fcio,quosekgerioi/^d utnbsp;adimpkatur kriptura: Qui edit mecum pane, fuftulit aduerfum me , � ,nbsp;talcaneum fuum,Nunc dico uobis priufq^ ffat, ut cum fadum fueritgt;nbsp;aedatis,q, ego fim.H�c de luda Ifchariote intelligenda efte, ex i)s qnbsp;prgccduntamp;lequuntur,mjmifcftura eft. ludas enim filial Simonis�nbsp;cognomento ifehariotes, fuit unus � duodecim Apoftolis, cui Chti/nbsp;ftus non tantum officium Apoftolatus^ucrumetiamcuram fifei com'nbsp;fnendauit.Et funt autores,qui comm�morant ipfum multa etiam mknbsp;racula in apoftolacu fuo sedidiffe�ut appareac ipfum baud poftremasnbsp;inter Apoftolosobtinuiffe, Etfiautemtantis beneficnsa* Icfu Chriznbsp;fto affedus amp; ornatus fuic�t8men eo immanitatis proceffit,ut pcpipcnbsp;Tit triginta argenteis cum PontificibuSife opportuno tempore Chriznbsp;ftum proditurum. Cum igitur interea temporis inter difcipulos 6Cnbsp;Apoftolos cum Chrifto uerfaretur�uidendum erit � quakm fc Chriznbsp;ftus ipii exhibucrit. Non enim fentiendum eft, quod inftitutum luznbsp;dae latueric Chriftum,fed tam manifeftum fuit ci,nbsp;nbsp;nbsp;lud� ipii. Viz

dit conftlia animi dus, uidit cum cum Pontificibus colloqui paz cifci,audiuit omnia uerba eorum.Quid ergo Chriftus contra facienznbsp;dum fufeepit^ Hoc nobis cognofcendum,nec cur iofe nec ociofe proznbsp;ponitucjfedutdifcamusquomodopcccatanoftracxpiatafintjamp;quonbsp;modo debeamus etiam nos exhibere erga amicos ingratos, amp; maleznbsp;fa�fores.Primum igitur, Chriftus non diffimulat fe (cire inftitutumnbsp;�ud� , fed palam fignificat hoc fibi notiffimum effe. Antea dixitrnbsp;Nonne ego uos duodecim ekgi, �d ex uobis unus diabolus eftlt; Ecnbsp;itcrum:Vos mundi eftis,(ed non omnes.Nuncautem dicit: Non denbsp;omnibus uobis loquor. Ego fcio, quos elegerim, Nec hoc tantumnbsp;commemorar, fed exponic etiam cauffas, cur tantam difeipuli immaznbsp;nitatem toleret, amp; de ea tam manifeftc concionctur. Tolerat cnira eznbsp;am,qudd fpiritus fandus multis ante annis fignificauerat, domeftiznbsp;cum amicum amp; conuidorem, fore Chrifti proditorem. In pfalmonbsp;enim quadragefimo fcriptum eft:Homo pacis me�, in quo fpcraui�nbsp;qui edebat panes meos,magnificauit (uper me fupplantatione, Namnbsp;hunc pfalmu,de Chrifto,amp; hunc uerficulu pfalmi de luda prodiroccnbsp;bielligend� effc,teftatur Chriftus ip(c hoc loco perfpicue � nec aliua

�N Gl�VT X�ll BFA-NG�. IO�NNI? fttterprcs,qui diuerfum fentit, audicndus eft, quippe q, hicilk Jwnbsp;qu�m pateraudfrci�frit jS^qu�fcr�ptura maxime omnium tendihnbsp;Contionac aCit Chriftus de hac immanitate ludg, priuf^ re ipfflnbsp;fidatur,utairafadlumfuerit,Cgt;nquit)crcdatis,qgt;EGO SVM. Sicnbsp;6d poHea cu de morte fua contionaretur,ait: Nunc dixi uobis priuf^nbsp;fiat,ut cum fadum fucritjcredatis. Nam quemadmodum fili�s Drinbsp;multa ^didit miracula in mundandisleprofis, fanandis^gtOEi� ,^nbsp;cxcitandis mortuis, ut confirmaret his tanep coeleftibus teftimonijsnbsp;uocationem fuam,amp; ueritatem dodring fu^, qua fcuerum Meffiatflnbsp;amp; filium Oei pr�dicabac,ita uaticinatur de proditione ludg,�d de gCnbsp;nere mortis,qu3m fufeepturus erat,uc Apoftoli, quicrant futuri cQOnbsp;tionatores Euangelrj in toto orbe cerrar^, non folum cognofcerentipnbsp;(um feient� amp; uolentem fufcipcrcmortcm^ucrumcii� admonerentUKnbsp;ex hoc de ueritate Euangelrj eius,amp;confirmarent (idem fuam, uidelinbsp;cetyhunc lefum, qui amp; naec prgdixic, amp; in quo h�c iuxta fcripturan)nbsp;impleta funt,uerum elTc MeiTiam ilium, qui fuit patriarchis promi(^nbsp;fus,amp; per prophetas prgdicatu$,nec in aliocteroam iuftitiam ac falu*nbsp;tem qugrendam� Sed quidcquot; Num quia unus �? duodecim Apoftolifnbsp;(adus c(i audelis proditor Chrifl;i,0^ eiedus c minifterio ApoflolBnbsp;tusjentiendum eft etiamreliquorum Apoftolorum mini�erium ePnbsp;fe uanum,amp; contemnendumcimperiti.quidcm homines folent propnbsp;terunumamp;alterumfcelcratum.cxempli gratia,opificem autagri(XVnbsp;lam,damnare uniuerfumopificumamp;agricolarum ordinem. Cbr�''nbsp;ftus autem non abijeit reliquos ApoHolos, propter unum fcelerat�nbsp;fed potius confirm�t reliquorum minifterium, amp; autoritatem�Sic e**nbsp;� gt; nim fequitur: Amen ame dico uobis, qui recipit quemcunc^ mifero^nbsp;� � me redpitQui autem me redpit,redpit eum,quiiine mifit. Dixi 1(1''nbsp;dam ApoHolum foreproditorem� Nunquid ergo pre^�ter prodi'^nbsp;torem licebic Euangelion de ChriHo, quodalrj ApoHoli condo*nbsp;natUri funtgt;contemnere,ac damnarecMinime omnium. Etfi enimlunbsp;das me prodit,amp; � me defidt�uos tarnen reliquos ApoHolos mitt�mnbsp;inorbemterrarum, utm�um Euangelion adnuniietis. Ec nequisuenbsp;ftramcotitionem contenmendam ducatipcrmemetipfum iuro�nbsp;quicunc^ ueHram dodrioam redp(tjamp; fide agnofdt^ meipfum red�*nbsp;piauQuiautemmeperfidemexueHro Euangelioredpir, isdetitttnbsp;patrem, qui me in has terras mifit, amp; me maieHate Mefliae or/nbsp;Apofiolvti nauit, redpit. Haec eft confirmatio auioritatis Apoftoheafnbsp;lt;fodr��i(��i3odrin�, qu�t�ntodiligentius eft confideranda, quanto magi�nbsp;forit4f� Humana autoritas in controuerfia de rcligionis dodrina nobis obrj**

� cifoleuCum enim his temporibus dodrina Chriftianifmi in difeep* tatiouem uocata fit, exigunt fapientes huius feculi, ut iudicium eiusnbsp;Pontifici*

pontificibus ita permittatur,ut quicquid ipfi pronuntiiaer/nt ac tuerintjobedicnter agnofcamus� Ssd hoc cft cxigcre^ut fiduciara ue^nbsp;r? ac perpetu� fa�utis noftr� collocemus in homine,8d ponamus ear/nbsp;nem brachi� noft�i* Tametfi em debet effc in ecdefta iudki� �i. eognbsp;nicio de dodrina� Prophcrg, inquit^duo aut tres Ioquantur,amp; cgtertnbsp;dijudicenuEt iterum:Probatc fpiritus�nom fint ex Deo, taracn � omnbsp;n�s illi iudicesac probatores,�ffent Irengi^CyprianijB^^�^n�^�^��**nbsp;zenijChryfoftomi, Auguftini H/eronymi.imo quod admirabiliznbsp;us uidebitur^etiatnfi omnes effent Angcli,non tarnen �ceret his iudinbsp;dum ita permittere, ut fentencia corum nondum cognita iurarcmusnbsp;in obfequia ipforum�Non ncgandum eft, quin Irengus, Cyprianus,nbsp;fet reliqwi cius generis Ecdefiaffici fcriptores ac Epifcopiffuennt uir�nbsp;dodiff�mi �i. fandiffimi, atc� optandum effet, ut hi qui�nanc tenentnbsp;ioca epifcoporum, aiiqua fakem ex parte pictati eorum refponder�t^nbsp;Nec defideramus aliquid,quod ad hanc quidem rem attinet, in An/nbsp;gcIis.Hucenam accedit, qj nullius quantumuis abiedi hominis iudinbsp;tium in ecdc�a Chrifti temere contemnendum fit, parati fimus etinbsp;amnoscorrigereffiquid� uerbo DOMINI difcrcpans fenferimus,nbsp;fed alieng fententig fine humane fine angdic� ita nos captiuos trade/nbsp;re,ut eam nec auditam nec cognitam, tan^ facrofanctam nos amp�exnbsp;uros rccipiamus, hoc demum ab eo officio, quod debemus Chriftanbsp;ieruatori noftro�ongiffime abeft� Chriftus enim,quem pater audirenbsp;iuffit,non remifit nosweladfanclosdodores, ue�adangdosccele/nbsp;fteSjfed ad Apoftolos fuos. Qui uos,inqui�s,audit,rae audit.Ec hocnbsp;loco:Quirecipit,quemainlt;� mifero,merecipit�Acpoftea: Parade/nbsp;tus ilkjqui eft fpiritus fan�us,quera pater mittet meo nomine, docenbsp;bit uos omnia,� fuggeret uobis omnia,quccunc^ dixi uobis�Et alijtsnbsp;dicit eos (effuros fuper duodecim fedes,�i iudicacuros duodecim tri/nbsp;busifraet Quibus uerbis fignificat fe (ententiam extremi iudici) pronbsp;nunciaturum iuxta dodrinam Apoftolorum fuorum.Quarc fob A/nbsp;pottolica dodrina ram ccelcftis amp; diuina eft,ut qui earn docet,audi/nbsp;endus fit,etiam{i fucric omnium hominum abiediffimus, qui autemnbsp;contra eam docct,c5temncndus fit,etiamfi fuerit Pontifex Maximus^nbsp;aui angelus coeleftis, QuidergodocueruncApoftoli'� Longumef/nbsp;iei fingula enumerare,dicemus tantum epitomen. Docuerunt folumnbsp;�efumfil�umMari� uirginiseffe uerum Chriftum, �c unigenituntnbsp;fiIiumDei,quifi� fadusexpiatorpeccatorurn noftrorum. Docue/nbsp;runt, omne qui in ipfumxredit, reputari cor� dcoiuftS Siferuari, c�nbsp;a�tqui non credit, codemnari. Docuerut ex haefide unSquemep de/,nbsp;bere in fuo uitg genere iuftiti� operari, ac uerbo dei obedire. Hgc eftnbsp;�Mrama Apoftoiieg dodring,Hanc qui audit� audit dodrin� Chrifti,

Qui�ucro audit Chrifti doc�rinam, is audit dodrinam DOMINI delnoftri, Quare aduerfus hanc dodrinam,nihil qu�uis angelicuninbsp;fufcipicndum eft.Scd fi utracp pars dicit fc agnofccrc apoftolicam donbsp;�rinam,diHentitaut�in fentcntia eius dodrin�.quis in hacre iudexnbsp;critCHic conferenda crit dodrina ipfa, cum hominum fentcntqs,nbsp;quant^ in dicendis fcntcntqs maior pars fere folet uinccrc mcliorem,nbsp;tarnen nihil ccrtius eft,^ q? uera ccclcfia Chrifti earn fedetur fente�nbsp;tiam,qug eft lefu Chrifti feruatorfs noftri. Dicit enim Chriftus denbsp;ouibus fuis : Alienum non fcquentur, fed efFugient ab eo. Et itcrumrnbsp;Oues me� uocem meam audiunt, 8d ego cognofco eas, amp; fequuntUrnbsp;me,nec peribunt in�tern�, ncq^ rapiet eas quif^ de manu mea. Sednbsp;,, de his hadtcnus.Redeamus ad inftitutum.Cum hgc dixiftet lefus, turnbsp;,, batus eft fpiritu, teftificatus eftjdixitcj: Amen amen dico uobis,nbsp;� , q? unus ex uobis proditurus eft me. Non dif��mulat Chriftus aninai

fuiperturbationem, fed ingenue fatctur qua de cauiTa perturbetur,' Videt enim ludam proditorcm ob oculos accubentem,ex quo fic co^nbsp;moueturanimo,utid tarn corporis geftu,^ perfpicuisuerbis teftifi'*nbsp;cetur.Quid igitur diccmusC Num Chriftus concipit odium 8^ inuigt;�nbsp;diam aduerfus proditorcm fuumC�Abfit. Noftra quid? natura fic eftnbsp;affcdta,ut uifo capitali hofte,odium ira efFcruefcat.Chri ftus autefHnbsp;ctfi affumpfit Humana carnem,non tarnen fecit humana peccata. Pec^nbsp;catum,inqt,non fecit,nec eft inuetus dolus in ore eius.Quid ergo eftnbsp;h�c animi eius perturbatio C non eft carnale odium, nee inuidia/cdnbsp;eft moeftitia �i dolor,qui folet in animo hominis oriri ex confidera^nbsp;tione ingratitudinis �C malefadi eius, de quo optime fumus meriti*nbsp;Hie eft ingens �C. inexplicabilis dolor,de quo Chriftus ipfcconquf 'nbsp;ftus eft, priuf^ afttimpfit hominem.In plalmo enim xxxx.qucma�*'nbsp;tea allegauit, ait: Homo pacis mee, in quo fperaui, qui edebat panesnbsp;iheos, magnificauit fuper mefupplatitationem. Et pfalmusiiirj�nbsp;inimicus meus maledixiflet mihijfuftinuiftem �tic�.Et fi is,qui ode/nbsp;rat me, fuper me magna loc�tus fuiflet, abfeondiftem me forfitan ahnbsp;eo;Tu ucro homo unan imis,dox mcus,et hotns meus. Qui (fmul m�nbsp;cum dulces capiebas cibos,in domo dei ambulauimus cu c0fenfu,T^nbsp;Prower.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salomon, ab amico fruftrari non minorcm dolore ioferce,

tus eft animi dolor,cur Chriftus fufeepit cum Quid enim opus fgt;^. crate'An non potuiftethuicreialfisrationibus mederi�' Poft^emnbsp;cognouit cofilia ludejpotuiftct e�,abi�(fto omni dolore, priuatim ctnbsp;remotis arbitris admonerc, amp; extrema quis fupplicia minari,nifi �quot;c*nbsp;fipifccret,potuiflet item,animum ludg ex improuifo iia inuertere,, ucnbsp;mox abieciflet confilium proditionis,��J��us fuiflet acerrimus ip�nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usdetert

defenf(M*, potuiilet ctiam cfRccre, ut lude ftatim terra dchifcere� H�c quid� cogitat humant animi cur/ofiras, (ed nos fentiamus id ei lt;nbsp;fc optimum bC prudcntiflimum,quod Chriftus fecit. Sunt enim fug,nbsp;adeolt;^ diuing cauflgj^ptcr quas Chr iftus maluit h�c animi doloremnbsp;fufdperc,^ uim maieftatis iu�,hoc quidem tempore, in luda exercenbsp;fCtPrimum enim, fupra allegatione pfalmi (ignificauit, fc hac patiennbsp;liaobedireuoluntati patris,utadjmpleatur,inquit,fcriptura: Quie^nbsp;dit mecuns panem, fuftulic aduerfum me calcan�um, hoc eft, poffemnbsp;^uidempromaieftateinea in proditorera animaduertere, ego autemnbsp;�eni in hanc horam,non ut cxerceam meant maieftatem,fcd utobedinbsp;�un uoluntati Dei patris raei. Voluntas eius eft, ut prodar ab eo, denbsp;q|txgt; optime meritus fum,Et hanc uoluntatem dei,non ex me ipfo fin/*nbsp;xi,fed ex fcriptura �ognoui.Spiritus fandus enim in feriptura multisnbsp;aotcannis fignificauit, me� conuidore meoconculcandum, pro^nbsp;jdcndum.Quarc fufeipiam hunc dolorem patienter amp; �bedienter, utnbsp;facisfadam uoluntati dek Hic nobis difcendum eft,unde uoluntatemnbsp;Oeicognofceredebeamus, Sunt cm homines,quiputanteadre Dei D�nbsp;^luntatem, qupipfi pro fua prudentia animo concipiunt,aut que etinbsp;am nodu fomniant. Voluntas autem Dei non eft qugrenda in humanbsp;nis cogitau�onibu8,aut fomnqs,fed in diuina fcriptura, Legimus quinbsp;demfomnia Pharaonis, Nabuchodonoforis, 8^ alioru quorundam,nbsp;hgc autem funt fingularia rniracu�is diuinitus oftenfa, non funt gene^nbsp;irales humanorum fomniorum c�firmationcs. Ad legem,inquit pronbsp;phe�a,amp; ad teftinionium,non ad obferuatorcs fomniorum, amp; augu,�nbsp;riorum,Quarecognitio uoluntatis Dei petenda eft ex diuina fcriptunbsp;ra� Deinde Chriftus fufeepit hunc animi dolorem, ut per eum expia/;nbsp;retpeccata noftra� Venit enim Chnftusin hunc mundum, non utnbsp;peccaret ipfc,fed ut noftra pcccata expiaret� Pcccata autem expianturnbsp;wis fupplicqs,lnter fupplicia uero pcccaiorum, etiam hoe enumera/*nbsp;peccator meretur, ut non folum inimici, uerumctfam amici fi�*nbsp;fint hoftes ipfius,8^ malefaciant ipfi.Pcccant quidem amid, male*nbsp;ladant amico,fcd peccator meretur h�c maicfada, Peccator enim menbsp;retur omnia genera maledidionum�Venient,inquit,fupcc te omnesnbsp;nialedidiones iftg, Slt; appr�hendent te. Inter maledidiones autemnbsp;liacc non eft cxtrema,Si quis non folum deferitur ab amico fuojucru?nbsp;etiam malis ab eo aff�citur. De hac maledidionc conqugriiur Hiere/nbsp;nuas,amp; didt cam�acddiffc urbi Hicrufalem, Non eft,inquicns, qu�nbsp;confoletur earn cx omnibus caris eius, Omnes araid eius fpreucruntnbsp;eam,etfadi funt ei inimici, Cum igit Chriftus fufeepitpd� expia�'nbsp;da, fufeepit hanc maleditftioncm ac fupplicium peccati, ut iramnbsp;dd placaret^S^ nos o�a extrema propter ptftm meritos,cum deo patre

rcconciliaret.Pofircmo Chriftus fufcepit hunc anitni dolorem, ut ex cmplofuodoceretnos, quomododebeamusnos exbiberein fimiHnbsp;dolorc erga ingrates amicos �C eos qui ex amids fadi funt capitalesnbsp;noftri inimici. Animaduertamus igitur ea,qu� � Chrifto fiunt,ut 6^nbsp;nos ex ipfis cxemplum uitae,noflr� petamus� CbriRus non admonetnbsp;ludam de proditionc remotis arbitris.nec exprobrac ei priuatim fccgt;nbsp;lus eius�Quid ergo dicemus Gir Cbriftus non fecutus eft fuam ip'nbsp;(lusregulam* Si peccauerit in tc frater tuns, argue cum inter tcamp;ip'nbsp;fum folucncH�CC r�gula ad ca pcccata priuatim argu�da pertinet, qiifnbsp;nobis humano modocognitafunt, Quod autem peccatum Chriftusnbsp;in luda uidit, hoe non cognouit humano, fed diuino modo� Quarenbsp;h�crcgulainpr�fentianihilad Chrifrum. Necmutauituoluntat�nbsp;lud^ mirabiliter, q? ludas ipfe mutarinolaerit,amp; Chrifrus tradidc'nbsp;rit fefeobrequentem diuin^ fapientia?,cuius ea eft profunditas,ut de'nbsp;beamus ipfam adorarc,non perfrrutari� Nee traqeit ludam fulmine,nbsp;quia filius hominis non uenicad pcrdendas,fed adieruandas animainbsp;hominum�Quid ergo fccitcEa fecit,qoe fatis crant, turn ad teftjficannbsp;dum lud� inftitdtum non efle fibi ignotum,qua exrc declararet,fedinbsp;uinitus in haneterram miflum.Nuncdicouobisj'oquir, priofqfiat,nbsp;�tcum fadum fueritjcrcdatis, q, egofoni,tamadadn7cnendumlu'nbsp;dam^quo ab immani fuo freiere rchpifeerct, Antecnim dixir.Mundinbsp;cftis, fed non omnes� Hoc autem �aide generaliter didum erat, necnbsp;poieft ex hoefolo dido eolligi, �efuro efle fingulari prophetiacfpiri'nbsp;tu pr�dtcum,qufppe qu�d de hominibus ita eomparatum fit natura,nbsp;UC ubi efl corum mu!titudo,ibi etiam non pauci fint frelerati, idco^nbsp;facile uerom dieef,quifquis dixerit,cos quidem mundos efTc, fed nonbsp;omnes. Deindeautem, nongeneratimdealiquibus,feddifertedenbsp;VnO loquicur,amp; nominat etiam fpcciem immundicici,fcu peccati,nbsp;u�delicet,proditioncm, VN VS, inquiens, ex uobis me proditurusnbsp;efr�Nechoccontentus,etiam proditorisperfonam indieat� Sicenintnbsp;fcquitur: Afpiciebant ergo fe inuicem difcipult,h�fitantes de quo dfnbsp;, cer et. Er as autem unus ex difeipulis Icfu recumbens in (inu ipfius, ni'nbsp;mirum is, que diligebat Icfus CHic erat loannes Euangelifta nofter)nbsp;ianuit ergo huie Simon Petrus,uc feifritaret, quis effet de quo loquenbsp;� retur,kaep c� recubuiffet ille fuper pedus Iefu,dicic ci,Domine,quisnbsp;� cftcRrfpondit IcfusJlle eft, cui egojiitindum panem porrexero. Etnbsp;* ' cum intinxifTetpanem, d�dit ludg Simonis Ifrhariot�^El^^^ hic riO'nbsp;� � folum nomen freleris, uerumetiam perfon� frelerati exhibita buccelnbsp;la notacain.Quid igitur dicem�sCNum Chrifrusuoluit proditoremnbsp;proderecNon hoc egit Chrift�s, Ut fua notatione ludas aliquid malinbsp;� rcliquis difeipulis pateretur, (ed quemadmodum ante dixim�S, ut

BOMILIAE IOANN IS BRENTlli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0

rcfurrcxffTet mortuis.difdpult intclligerene ipfum Hec fnuigt; tum nee fgnarum fufcepii�c crucem, �i. conferrent hoe uacicinium, c5nbsp;slqsmiraculisa Chriftogditis,c�firmarencurc^�idefua,hunc lefumnbsp;rfTe ue�: Chnftum feruator� noftt^.Prpterea^egic hoe Chriftus,uc lunbsp;das admoneretur defuaimmanicrudelitate Si refipifceretjudas a�tnbsp;non d�dit loaim huicadmonitioni,fed fit (ubindc pcior,3iobftina-*nbsp;tionPoft ofFuIam enim ingreflus eft in eum Satanas� Quid iia�' nun� * �nbsp;Satan non fuit an tea in ludacCerte fuit,6i cum furaretur,Si cum paci(nbsp;�crctur cum pontificibus. Cur ergo dicitur Satan iampHrt�una poftnbsp;offulam ingreflusCRcfpondeo� fc�fi ludas antea obfecutus eft uolunlt;nbsp;taci Satan�,in furando Si pacifeendo de proditione, tarnen non dubinbsp;to, quin hadenus audiuerit uocem in animo reclamantem, Si^unlnbsp;jinmani fc clerc dehortantcm.Quid infticuis ludac* Quo infani�pronbsp;grederisC Visnsprodere tuum magiftrumC' imotuum �hriftutnCinbsp;Non facias Jmo facias,imo non facias.Hgc adhuc eft pugna Satang eunbsp;luda.Poft^ aut ludas accepit bucceU� � manibus Chrifti^�i cogitauiCnbsp;Chriftum impotentior� effe, � qui poflfitipftaliquidmah inferre,'nbsp;Satan ita eum deiecicac uicit ut quod antea dubiiancer cogitaueracgt;�nbsp;nunc certo aggrediendum Si perficiendum c�nftiiuerec. Quare ucrenbsp;dicitur, q, Satan poft accepta buccellam intrauerit in ludam, nonnbsp;ante non fucrit in ipfo, fed qp nunc tyrannide fua in ludam ita domi/nbsp;netur,ut ludas fcfcad perficiendam proditionem tota animi cogitatinbsp;one accingat.Quod cum Icfus intelligerct,dicit ci:Quod facis Jac ci/ * *nbsp;tius.Hoc autem nemo intelligebat difeumbentium � ad quid dixiflet ' *nbsp;ei. Quidam enim putabant,quia loculos habebat ludas, qp dixiiTec ci � �nbsp;Icfus,emeea,qu� opus funt nobis ad diemfeftum,aucegenisaliquid * *nbsp;daret.Cumergo�ccepi(F�tiIIcofFulam,cxiuitcontinuo. Erat autem* *nbsp;nox.Quod fads,inquit Chriftus,fac citius.Non iubet ludam prode/ * *nbsp;re,hoc eft,malcfacere. Sed poftquam uidet fe in luda admoniti�ibusnbsp;nihil proficere,pcrmittit cumrcprobg fu^ mcnti,amp; fignificac,qp qu�nbsp;lum ad fe attinet, faciat,quod lubci, fe non impediturum inftitutumnbsp;ciuSjfed obfeeuturum uoluntati patrisfui. itaep uides Chriftum tra/nbsp;�aflTeproditoremfuum magna benignitacc. Potuifteteum ucl unonbsp;nutu perderc,ucl difeipulis difeerpendum obrjccrc fed maluic cumnbsp;beneficqs ad fanam mentem reuocare, � malefa�is impietatem ciusnbsp;augere.H�c in noftri doftrinam facia amp; feripta funt,ut difeamus manbsp;lo non regererc mal�/ed bon�.Hoc Chriftus, DOMIN VS 8^ ma/nbsp;gifter noftet fecit.Non eft feruus maior do�o fuo. Si uoluerimus cPnbsp;(e participes regni cius,oportet nos ambularc,ficut Sd ille ambulauit;nbsp;Hoc � nobis deus ipfe exigir. Manifefta enim eft uoluntas deij��^nbsp;bo fuo, cum aii;Diliges proximum tuum ficutteipfum. Deum enim

IN CAPVT XU I. EVA NG. lOANNIS in hoc pr�cepto cxigerc,ut non tantum amicis, fed eti�am ininikis benbsp;nefadamus,expofujt filius jpfe dei lefus Cbriftus : Ego,inqukn8,dinbsp;co uobtSjdiligite inimkos ue�ros^beneprecemini deuouentib. no��nbsp;benefacite t)$,qui uos odio profequuntur. Habes quid debeamusnbsp;cere, Reliquum e�,ut confidcremus nos etiam pofie id facere.PofltKnbsp;mus autem id faeere,non quidem humank uiribus,fed uiribusfpirknbsp;tus fand/, qui datur credentibus in Cbri�um. AcpoOumus id faceznbsp;re,non qgt; perfedam raritatem pr^�emus, fed q� Chri�us donet crlt;/nbsp;denti totam fuam iu�itiam,amp; ducat eum fpiritu fando in obedientknbsp;am,ac fi quid reliquum Rieric pcccati,non imputer,fed dementer co/nbsp;doneuNon enim lumus (ub Iege,fed fub gratia,amp; accepimus fpiritSnbsp;adoptionis,per quern non (olum po�umus damare Abba pater, fednbsp;etiam mortificare reliquias carnis, amp; obedire uocationi dei, per le/nbsp;(urn Chri�um Dominum no�rum, qui e� una�cum p�tre SC fpirictfnbsp;fando deus bgnedidus in fecula , Amen,

I Vdiuimus Domini lefu Chri�i, onigenkf filif , deijferuatorisnoflri mee�itiam, audiamusnuncnbsp;� cius l�iitiam. Cum enim ludas proditor adbucnbsp;F coram ade�et, Chri�us tantoanimi dolore com/nbsp;5 mouetur,ut tarn corporis ge�ibus,^ uerbis eonsnbsp;jfignificaret.Poficpautemludascxierat,Ghrtfla�nbsp;uici�im tanto animi gaujio exultat,ut tencri non potuerit, quin hocnbsp;� palam uerbis minime obfeuris faieretur, Dick enim:Nunc glorifica/nbsp;� �tus e� filiws bominis,amp; deus glorificatus e� per eum. Si deus glori/nbsp;jficatus e� per cum,amp; deus glorificabit eum per fe, amp; continuo glorinbsp;�^ficabit eum. His uerbis Chri�us qoafi triumphum agit, amp; la-i��*nbsp;canit.Sed anteuidoriam,inquis.Quid enim magis mirandum, qnbsp;Chri�us ludam abiread conriciendam proditioncm, uidebataduerznbsp;fusfeconuorari cohortem,0i habebatob oculos crucem,0^ tarnen nonbsp;aliter Igtitia ge�iat,c� fi iam,parta uidoria, in curru triumphali du/nbsp;ccretur�'Nunc,inquit,glorifjcatus e� filius hominis. Quid,obfecrogt;nbsp;uidit Chri�us,cum bgc diceret Etfi fieri non pote�, quin habuerisnbsp;ob orulos crucem SC mortem , tarnen non defixit in hec oculos fednbsp;penetrauit uifu fuo ufcp ad gloria refurredionis fug. Senfit quide imnbsp;ininere fibi magnam, ut uocant, fextam feriam, qua a�igendus e�etnbsp;crucijfed cognouic etiam mox fecuturum diem fe�um palchp, quor^nbsp;furredurus e�et gloriofi�imc, �i intraturus in maie�ate patris fugt;�nbsp;ut una fecum uniuerfam ecclefiam fuam gterna falute feruaret. Hin^nbsp;iudgaudium hincilla exultatio. Nam quemadmodum bellatornbsp;qui

argumcntis minime uania certam (ibi ui^^loriam pollicetar; noa laborac de uulneribus fibi infer endis^f�d inebriatus fpc uidlovi�, nenbsp;cogit�t quidem de uulnerum dolorr, ita Chriftus initurus certamennbsp;ftim morte amp; Satana,etfi non ignorabat futura (ua uulnera jamen qanbsp;c�rto fciebac, fe expoliacurum principatus amp;(. poteftates, ac palam denbsp;ipfis triumphaturum,Q� iam cur�t crucis grauitatem,(ed uerfatur toznbsp;tus in �i�ori� cogicatione. Dices aucem � Chrifto facile fuit,gaudio �pi,nbsp;ctiam in media morte exultare^ quippe cui probe accerto cognitumnbsp;(iiericfit � morte refurredurus,amp; ^ernum triumphum du�urus�:nbsp;Mea res aliter fe habet,q�i cum nefciam, quid me in altero feculonbsp;neat,qu� ad mentionem mortis non expallefcerem^ Non tammifetcnbsp;tnetuerem mortem, fi fcircm f�licitatem mihi certam in ccelopara^nbsp;um,Haec eft uulgaris hominum cjuprela, Sed qu�haud �bfeurc in/nbsp;dicat non folum ueram Chridianifmi ignorantiam, (�d etiam fumznbsp;main animi impietaiem. Nam Chriftus uenit ob hanc maxime caufznbsp;famin hurtcmundum,at confecraret crucem amp; mortem, quo non�gt;nbsp;bi tantum, ucrumetiam omnibus credeniibus in ipfum, reda effentnbsp;uia in c�lum, amp; �tem� regnum� Itacp uenit,utomnes in ipfum creznbsp;dentes certiffimos de fua falute rcdderet. Extra enim Chriftum, nonnbsp;cil nifi certitudo perditionis. Infolo autem Chrifto eft certitudo faznbsp;lut�s, Audi qd prophetg de certitudine (alutis in Chrifto contionenznbsp;tur. Ef�iasait: Montes c�mouebunturamp; colles c�trcmifccni,miferinbsp;cordia a�tcm mea non reccdct � te, amp; focdus pacis meg non mouebiznbsp;tur, dixit miferator tuus DOMIN VS, Hiercmias aicNon formidanbsp;bunt�ltra amp; non paucburtt,8i nullus qu�retur ex numcro,dicit DQnbsp;MIN VS. Acmox. In diebus illis faluabiturludaamp; Ifrael habicabitnbsp;confidentcr. Hec de falute in Chrifto dida funt, qug (alus ni fi certifznbsp;fime contingeret hisqui agnofcunt Criftum per ridem, quid uanijusnbsp;effet propheticis promiff�onibusc Sed audiamus Chriftum ipfum.nbsp;Sic Dcus,inqt,dilexlt mund�,ui filium fuum unigenit�daret,utomnbsp;nis, qai credit in eum, non pereat fed habeat uitam �ternam. Et ite*nbsp;rum: Amen amen dico uobis,qui fermonem meum audit,amp; cr�dit cinbsp;qui mifit me, habet eternam uitam, nec ueniet in condemnationem,nbsp;(edtranfiuit� morte in uitam. Vides Chriftum,nonfimplicitcr certinbsp;tudiaem fal�iisinipfoafFirmarc, fedetiam iuramento confirmare;nbsp;Et h�crefpiciuntprgcipui illiarticuli religionis noftrg, qu� folentnbsp;in fymb�loj�quod uocant, apoftolico recitari, Crcdimus in lefumnbsp;Chriftum,conceptum de fpiritu fando,natum ex Mariauirgine, pafnbsp;fu�n, crucifix�m, mortuum amp; fepultum. Crcdimus eum refurrexiffcnbsp;� mort�is,afcendiffein ccelum, federe ad dextram Dei, ac ueniurutnnbsp;^diudic�ndum uiu�s �Cmortuos, Quis a�tcm eft alius huiusfidcinbsp;N i)

q(usamp;Finis, {^utin'ChriRobabeamusremtflionem pcccatoram, confcrucmurin morte, refurgamus 4 morte ad uitam, amp; confecjoaznbsp;mur bgreditatem cceleftemC Qaare,qui adhucconqueritur fcnefdtcnbsp;quid fibt in altero feculo expedandum fit, perfpicue fignificat fe nenbsp;prima quidem dementa, aut ut ita dicam,alphabetum Chriftianifminbsp;didicifle, qua certe ignorantia, aut potius increduUtate, uc nihil eftnbsp;bomini multis annis in fcbola Cbriftianifmi uerfato turpius, ita niznbsp;hil eft pemiriofius.Seduideamus aunc,qu� fit glorificatio Dei amp;nbsp;If) eius,de qua Cbriftus hoc loco contionatur.Nunc,inquic, glorifianbsp;cams eft filius hominis,amp; deus glorificatus eft per eum. Inquiramusnbsp;igit�r,quomodo Filius hominis, qui eft lefus Cbriftus dominus no/nbsp;fter, glorificauerit, amp; illuftrauerit nomen Dei patris fui* Acnbsp;primum Cbriftus illuftrauit nomen Dei inter homines pr�dica/nbsp;tione Euangeli) fui, Qi miraculis* f^atdicauit enim deum fadum e(/nbsp;Fe propitium �i miferkordem, ac reminere peccata, amp; uelle miferosnbsp;homines feruare propter ipfum in morte ad ^ernam uitam amp; faebciznbsp;catem* Et ut banc pr�dication� confirmaret, �didit miracula,quibusnbsp;adiuuit corporaliter miferos Qi aftlidos, ut hoc effet certum argum�/nbsp;rtim,qj Deus uifitaffet populum fuum,$^ uellet effe mifericors hominbsp;num feruator.H�c eft roagna gloria nominis Dei, illuftrata per pr�/nbsp;dicationem Qi miracula Chrifti. Deinde Cbriftus illuftrauit nomennbsp;Dei, fua obedientia.Deus enim iuffit Chriftum filium fuum ohnoxinbsp;tim efte humanis imbecilliratibus,ac fufcipere mortem.Cui mandatonbsp;Cbriftus tarn obedienter obfecutus cft,ut fubierit mortem crucis, qdnbsp;erat mortis genus probrofiffim�. Hgc eft infignis gloria Dei* Namnbsp;quetnadmodum fummagloriaparentum amp; principum eft,horumnbsp;quidem habere obedientem populum, illorum autem habere obfe/nbsp;quentes liberos,ita maxima gloria Dei eft,qgt; Cbriftus filius cius obnbsp;fequentiffime impleuerit mandata eins. Non eft gloria Dei, fipronbsp;tuo ipfius arbitrio ftatuerisin gIoriamDeiabftinerc�carnibus,d^nbsp;balncis,amp; refecandisunguibus in Feriafexca,fed gloria Dei eft, obe/nbsp;dire mandatis Dei, Qi feruire uocationi eius. Quarc Cbriftus red/ ;nbsp;didit nomen Dei patris fui illuftrtffitn�, cum ex mandato eius fufce/nbsp;pit crucem amp; mortem obedientiffime.Habes, quomodo Filius hominbsp;nis glorificauerit Deum, Audiamus nunc, quomodo Deus uiciffimnbsp;glorificauerit filium hominis, Dicit enim : Si Deus glorificatus eftnbsp;per cum,E^cus etiam glorificabit ipfum fua ipfius pot�tia , ati� adeonbsp;continuo,non poft multos annos, fed ftatim poft bos diesglorifica/nbsp;bit ipfum. Quomodo ergo Deus glorificauit lefumCDicam hoc uerznbsp;bis pfalmi: Minuifti e� paulo minus ab angelis, gloria 8d honore conbsp;ronafti eum,d^ confticuifti eum fuper opera manuum tuaiii* Omnianbsp;fub^

fubiccifti fub pedibus eius.Et iterum : Dixit DOMIN VS domino meOyfedea'dextrismeis, doneeponaminimicostuos fcabellum pe^*nbsp;dum tuorum. Dicam idem uerbis Petri. Certo feiat tota domus Ifralt;nbsp;cl, q,DOMINVMamp; Chriftum feceritDcus hunc lefum, quernnbsp;uos aucifixiQis^Dicam hoc etiam uerbis Pauli. Humilem pr^buic fenbsp;metipfum,fadusobediensufcp ad mortem, mortem autem crucis.nbsp;Quapropter Deus extulit ilium in fummam fublimitatem,ac doiianbsp;uit illi nomen, quod eft fuper omne nomen, ut in nomine lefu omnenbsp;gcnufefledatcoeleftium �terreftrium, �c. infernorum. Poftep enimnbsp;lefus fufeepit mortem obedienter,Deus non dereliquit aaimam eiusnbsp;in inferno,necpermificutfanlt;ftus eius uidcrec corruptionem,fednbsp;citauic cum a' mortuis, ac federe fecit eum ad dextram fuamin coele^nbsp;ftibus fuper omne prindpatu ac poteftatem,ut pala dcclararct,ipfumnbsp;non folum eOe hominis filium, uerumetia unigenitura Dei filium,nbsp;adeoC^ uerum ab �terno Drum. Qua gloria nihil poteft excellentinbsp;us cogitari.Cum igitur Chriftus tantam gloriam in animum fuum renbsp;uocaret,etfiin propinquoerant crux amp; mors, tarnen magno gaudionbsp;cxultac,utcum impetrauer it nobis certam falutem per crucem amp; mornbsp;tern fuam, exciiemur tarn auxilio c� exemplo eius,ut amp; nos in calaminbsp;tatibus,in cruce amp; morte intendamus oculos, quo per ca perfpida/nbsp;mus cternam uitam falutem,ac ccclefti gaudio perfruamur. Dein/nbsp;de Chriftus exponit difeipulis fuis, qua uia uenturus (itad gloriam lt; �nbsp;fuam,8e cpniionatur iterum de cruce amp;:mortc fua,dicens: Filioli ad/ lt; �nbsp;hac paulifper uobifeum fum. Qugretis rae,Scficut dixi lud�is, quo, �nbsp;cgouado,uos non poteftis uenire,ita St uobis dico nunc. Vide mi/nbsp;hi humanjftimum,amp; (uauiiTimum epithcton.Filioh,inquit. Etali�snbsp;uocat cos FRATRES. Narrabo,inquit,nomentuumfratribus me/nbsp;is.Qug epitheta tribuit Chriftus difeipulis fuis, non honoris fed ue/nbsp;ritatis gratia, ut fignificet cos codeftium bonorum fecum participesnbsp;clTc, Si enim funt fiIf},ergo 8C haeredcs.Et fi funt fratres, ergo Sd co/nbsp;hgredes,h�rcdesquid�Dei,cohgredcsa�tChrifti. Sedhgc epithe/nbsp;ta,inquis,tribuit Chriftus Apoftolis, nonquibufuis alps hominiznbsp;bus. Quid igitur folatq nos ex his cpithetis capercmusc Rede dicis.nbsp;Chriftus non fic alloquitur impccnitentcs amp; impios Euangelq con/nbsp;tempt�rcs,fed nec Apoftolos tantum fic alloquitur. Non cm foli A/nbsp;poftoli funt filioli amp; fratres Chrifti,fcd alloquitur etiam omnes eos,nbsp;qui credunt in Chriftum,per fermonem Apoftolicum.Non pro eis,nbsp;inquit Chriftus, rOgo tantum, fed pro fjs, qui credituri funt per fer/nbsp;monem eorum in me. Et alias : Thoma, quia uidifti me, credidifti-Bead qui non uident,amp; tarnen credunt. Quare, quemadmodumnbsp;^poftoli confirmaruntfidem fuam, amp;certiores fridifunt dcgcerna

�N C/PVT. xnil. EVNAft lOARNlS falute fu� cx his epithetis, iia fi credi�dcf imus Apo��ltco Euangc�iO,nbsp;reddimur amp; nos ex his de eoelefti noftra hgreditatecertiores. Quo4nbsp;autem addiu Qu�retis me, fed quo ego uado^uos non potedis ueni/nbsp;rc,eadem fupra capiie feptimo, etiam Jud�is contionatus eft� Lo'^nbsp;quitur autem de cruce amp; morte fua.Et eft hec fentcntia� Vos credit�nbsp;me efle Meffiaro,ideoque qu�rit�s, amp; fedamini me, fed hac fpc, utnbsp;confequamini per me mundanam foeh'dtatem. Exifliroatis enim regnbsp;num Mefli� fore mundanurn. Ego uero abeo nunc non ad accipierPnbsp;dum regnum mundanurn, fed ad fufcipiendam crucem amp; mortem�nbsp;Hoccumreipfafenferitis, non ampliusfedabimini me, fed f�gtet�nbsp;amp; deferetis me, Offenfi enim cruce, putabitis non poffe fieri,nbsp;ut firn uerus Meffias. H�ccftoll�,ut diet foletamicitiai Gum Gbri^nbsp;flus in his terris adhuc fceiix eft, multos habet fedatores.Poft^ au**nbsp;tem uidetur inf�lix,omnes eum deferunt, Quod cum f�dif�imunlnbsp;fit,re ipfa admonemur,quid nos faceredebeamus.Primum enim feianbsp;mus regnum Chrifti non efle mundanum.ideoC^non eft ab jpfo de/nbsp;ficiendum.e�amfiuidemus eum in hoemundoa' Turcis,a�Iudgis,�inbsp;ab alrjs impqs contemptifTime amp; crudelifl�me tradari. Deinde utnbsp;Chr iftus non eft in auce defer cndus,ita nec deferendus eft amicus itinbsp;fua calamitate. Beatus enim, qui intelligic fuper egenum amp; pauper�;nbsp;in die mala liberabit eum dominus. Porro,cum Chriftus fignificaquot;nbsp;uerit fe abiturum d difcipulis, dat etiam ipfis mandatum ut cognoPnbsp;cant, qua beneuolentia fe mutuo complcdi debeant. Et ait : Manda/nbsp;turn nouum do uobis, ut dih'gatis inuicem ficut dilexi uos, ut amp; uosnbsp;� gt; diiigatis inuicem.Didumomnibusquidem,amp;maxime omnium obnbsp;� � feruandum, non eft autem fentiendum, q� Chriftus hoc mandato in/nbsp;ftituerit nouam legem. Etfi em hgcappendix, CSicut dilexi uos^uPnbsp;detur noua,tamen fi quis rem diligenter perpendat.nihil plus in hocnbsp;mandato exigitur,^ in illo. Diliges proximum tuum,ficut teipfum*nbsp;Et:D�ligite inimicos ueftros,bcnefacite rjs.qui uos odio profcquun/nbsp;tur. Ei:Remittefratrituofeptuagiesfcpties. Ac mulia funt id genusnbsp;alia,de quibus Chriftus fgpe difcipulos fuos admonucrat. Quid er/nbsp;go eft,quodhicdicit,fe dare ipfis mandatum NOWMC Non eftnbsp;resnoua, fed eft repetitio noua. Nam Chriftus cum ali�s f�pe.tumnbsp;paulo ante admonuit dtfcipulos, non uerbis tantum,fed ctiam exemznbsp;plo,lauationeuidelicetpedum, uc fibi inuicem per caritatem feruf/nbsp;rent. Si ego, inquiens, laui pedes ueftros, dominus magifter,uosnbsp;quoep debetis inuicem alt) aliorum pedes lauare, hoc eft, uos inuiccnbsp;diligerc,amp;feruiregt; Difeipuli autem ftatim obliuifcuntur huius adgt;nbsp;monitionis, Poftquam enim ludas difccfferat,amp; Chriftus conciona/nbsp;batur ipfis de gloria regnifui. Deus, inquiens, gloriftcabit eunr^

�HOMlLtAB' lO�NNIS BRENTF!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�0

amp; continuo glorifi'cabic cam,exiftimauerunc eum accepturum glorp am mundani regni.Quapropcer fufcipiunt tmituani inter fc concentinbsp;onem, quemadmodum Luas fcribit, quis inter ipfos uidecur ma/nbsp;ion Ambiebantcnim,utfierifolet,magnoftudio,ut alter alteri dig/nbsp;nitate amp; poteftatein mundano rcgno Chrift.i,quod fomniabant, prgnbsp;ferreiur.Quare Chriftus reprehend� cos,amp; reuocat iph's in rnemor inbsp;am, quod ante docuerat� Mandatum,inquicns,nouam do uobis, utnbsp;diligatis inutccn),(icut ego dilexi uos,hoccft,pauloante iulTi uos ex/nbsp;emplo meo, inuice diligcre feruirc,amp; figmficaui uobts quod innbsp;regno meo maior debeat fieri minor. Nunc autcm reipfa uidco, uo�nbsp;iam huius dodlring oblitos elTe, Quare profcro illud de nouo in mcnbsp;dinm,8^ icerum atcp iterum rcpeco, ut diligatis nos in�iccm, ficut c/nbsp;go dilexi nos. Non inftitno inter nos mundanos ordines dignitatis,nbsp;qnalesfunt inter principes huius (eculi, Sed exigo iterum de NO*/nbsp;VO,ficutantea,�uobismutuara dilc�ionem�i fcruicntem, ficutrnbsp;ego uos dilexi,qui qua muis maior omnibus effem, uobis tarnen fer/nbsp;uiui.Confiderandum igitur eft,quomodo Chriftus dilexerit (uos,5lt;nbsp;feruiueriteis, uccognokamusqualis debeatefte noftra mutna dilc/nbsp;(ftio.Quod enim hoc loco Apoftolis dicitur, hocpertinctad omncsnbsp;illos,qui per Apoftolicum fermonem in Chriftumcredunt, ut OMnbsp;NES, inquir^unum fint, ficut tu pater in ,me, amp; ego in le, ucnbsp;nbsp;nbsp;ipfi

innobisunumfinf* Primum igitur Chriftus non dilexit difcipu^ los (uos uerbo tantum amp; lingua, fed op�r� amp; ueritate, ac declarauitnbsp;diie�toncm maximis b�n�fices. Ornauit cos clarilTimo dono eden/nbsp;dorum miraculorum, Seruauit'cos in omnibus periculis, Gumcf/nbsp;fem,inquit,cum eis in mundo,feruabam cos nomine tuo,TuIit uicianbsp;�e ruditates eorum pacientiffimc. Quare ncccfte habcmus,ui Sc n osnbsp;fie inuicem diligamus, uidelicet, non uerbo tantum, fed etiam rebusnbsp;ipfis,quibusdile(ftionem manifefte comprobemus� Deinde Ghri/nbsp;ftus dilexit fuos non tantum adionibus, uerumetiam p�iTionibus,acnbsp;dcclarauit fuam diledionem non folum bene ipfis faciendo, fed eti/nbsp;am male pro ipfis paciendo,Pofuit cnim animam fuam pro faluie ip/nbsp;forum� Maiorem, inquit, hac dilelt;ftionem nemo habet, ut quis ani/nbsp;mam fuam ponat pro amicis fuis. Quare �d nos necelTe habemus,nbsp;ut periculo uitg noftr� faluti proximi confulamus ? Per hoc, inquicnbsp;ali�s bannes, cognouimus caritatem, quoniam illc anima (uam pronbsp;nobis pofuit,�d nos debemus pro fratribus animas ponere,Quid:� innbsp;quis. Animas^ Ergo raultomagis facultatescQuid hocrei cftc^Quidnbsp;poffet homini grauius imponi, cp ut pro falutc proximi �ui expon�'*nbsp;deberet facultates amp; animarn�* Si hoc ferioexigitur, certe pau/nbsp;N iii)

IN CAP VT XIII. EVANG, I� AM NIS. cii��mifuntueriChriftiani, Quotufquifquceni'mcft, qui propt�rnbsp;proxi'mum fuum proHindac opes amp; fan^inem fuum�' Vix extorquenbsp;astotius Euangelq Chrifti promiflionious, ut diuites unum autaltenbsp;rum argenteum numum mifero homini numerent profunderentnbsp;pro ipfo opes amp; fanguinem fuum c Sed quicquid obqciatur/profe*�nbsp;do h�c diledio ferio .exigitur ab omnibus Chri�ianis.Hoc eft*nbsp;quit,pr^ceptum meum,ut diligatis inuic�, ficut ego dilexi uos.Chri/nbsp;(lus autem ita dilexit nos, ut etiam animam fuam pro nobis pofuerit�nbsp;Quare debemus nobis inuicem talem diledion�, Ergo, inquies,nbsp;fi fur aut latro,ad extremum fupplicium ducirur, Chriftianus debetnbsp;fuam animam iudid aut carnifid profureofFerre, acpecereut ipf^nbsp;pro reoamp; ad crucem damnato,o�ddaturcNulla autem literarum monbsp;numenta tradunt,hoc Chridum ipfum aut Apoflolos etus unc^ fecifnbsp;fe,amp; tarnen non eft dubium,quin temporibus eorum, multi fcelerattnbsp;malefadores extremo fupplido fint affedi. Ecfi enim ChriHus fufnbsp;cepit mortem pro omnibus peccatoribus,non tarnen ita fufcepic,ut fnnbsp;res Si latrones liberi fint ab externo fupplicio. Quod ergo docetnbsp;Chrin:us,demutua diledione,ut diligenter amp; obedienter eft faden/nbsp;dum,ita etiam rede eft intcUigendura. Non enim iubet mortem pronbsp;alio temereSi illegitime fufdpere, fed iubet unomquem� fuum fa/nbsp;cere ofFidum,amp; cert� Dei uocationi obedire.Non eft officium, necnbsp;eft uocatio Dei, ut tua morte lib�r�s furem aut latronem,ab ea exter/nbsp;na morte,quam ei lex, hoc eft, diuina ordinatio infert, Sed offidumnbsp;uocatio Dei eft,ut magiftratus defendat populum fuum a* latronPnbsp;bus,ut parentes agant curam liberorum fuorum,ut Apoftoli amp; Ecclenbsp;fiaftgcontionenturEcelefig Euangelion Chrifti, utpqconfiteantuCnbsp;nomen Chrifti.utpriuatiqui^ fuccurrantproximis fuis in neceffi/nbsp;late.Hsec autem afFerunt nonnun^ fecum pericula uitg. Quare, hgcnbsp;offida facienda fufdpere, eft animam fuam pro alqs ponere. Vulgonbsp;did folet, Vidnus alter alteri incendium debet. Hoccerte non ficin/nbsp;iclligendum eft, qgt; cum uicini domus incendio deflagrauerit, lu or/nbsp;cefFe habeas etiam in tuas �dcsignem inrjeere, fed q, patienter ferrenbsp;debeas,fi ex uidni incendio,etiam tug �des confumantur.Sic �C dic2nbsp;dumeft, unufquifcpChriftianusdebeat alteri fuum fanguinem,nbsp;non qgt; temere debeat fanguinem pro altcro effundcrc, fed qudd de/nbsp;beat fuum legitimum officium alteri prgftare, in quo fiiuxtauo/nbsp;cationemDei fubeundumeftpericulum uicg,forticer ferendum crit.nbsp;Idem etiam de exponendis pro alio focultatibus dicendum crit. Vnufnbsp;quifep etn pius debet alteri fuas facultates,non temere,fed prooffirfonbsp;amp; uocatioe dei.Sunt eih fui in expon�dis alio facultatibus gradus.�nbsp;t.Titmtk f, Paulies de uiduis ait;Si qua fuis,ei maxime famtliarib. non prouidet,nbsp;fidem

ROM�LIAE IO�NH�S BRENTIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�?�

lidem abnegauic, amp; eft infideli dcterior. Ex hoc Pauli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babes, �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

in exponendis facultatibus prima o�m habenda fit domefttcont eu ra.Deinde Paulus fcribensad Corinthios, amp; pecens eleemofynamnbsp;pauperibus, ita dicit:Si prius adfit animi promptitude, ea iuxta quicnbsp;quidinudefi,quodpo(ridetaliquis,acceptae�,non iuxtaid quodnbsp;non poHidet. Non enim ut alqs relaxatie fit, uobis autem anguftia,nbsp;fed ut ex^quabilitate in prgfenti tempore,ueHra copia illorum fuccurnbsp;rat inopi� Etrurfus: Vnufquifcp fecundum propol'itum cordis,nonnbsp;ex molcftia^autexneceffitate, Namhilarcm datorem exigit Deus;nbsp;Habes iterum quatenus exigatur, ut exponas pro alio tuas facultates*nbsp;Neceffe aut� eft, ut in bac rc magiftra fit, non lex aliqua,aut externanbsp;ordinatiOyfed C ARITAS ex fide, tan^ lt;x fonte pronuens� Ac nonnbsp;ignoramus quidem caritaiem in hac corporali uita infirmam ciTe,(ednbsp;danda eft opcra,ut h^c infirmitas non dominetur nobis,ac tandem innbsp;ferat mortem.Non dominabitur autem nobis, Primum,ficrediderilt;nbsp;mus Chriftum rcconciliaffe nos cum Deo p�tre, amp; iropetrafic nobisnbsp;rcmiftionem peccatorum. Sic enim fiet ut infirmitas caritatis non ininbsp;puteturnobis� Deinde, fi exhacfide accendamus caritaiem diuinisnbsp;promiiTionibus, amp; exerceamus earn beneficqserga proximos no**nbsp;ftros.Sic enim fiec,uc ctiamfi opera noftra, quibus alter altcrum iuujjnbsp;muSyfint per fe imperfc�a,tn reputentur coram Deo iuftanbsp;nbsp;nbsp;(antfta,

proprer Icfum Chriftum 1X)MINVM noftrum, qui eft un� cum p�tre �d fpiritu fan�o Deus benediaus in fccula, Amen,

CCEPIM VS � Domino noftro lefu Chri fto mandatum mutu^ dile�ionis� Dixit z/nbsp;nim. Mandatum nouum douobis,utdilj/nbsp;gatis uos mutuo, ficut ego dilexi uos, Sednbsp;que h^c diledio nobis magis commendeznbsp;tur,addit:In hoc cognofcenc omnes, q, diz * *nbsp;feipuli mei fitis, fi diledionem habueritis * *nbsp; inter uos mut�am.Hoc igitur didum fufci * *nbsp;piemusnunc,quantumi]cftrisprecibus adiuti fuerimus, explican**nbsp;dum. Tantoautem diligentius cognofeendum eft, quanto clariusnbsp;exponit officium,quod in hac terra, in homin� c�tu amp; contubernionbsp;maxime omnium prpftarc debemus. Alius enim alium fibi fincm innbsp;bominum contubernio proponerc folet, Apoftoli exiftimabanc fibinbsp;bunc human� uit�finem propofitum effe, ut alter alteri in regnonbsp;�hrifti, qd fomniab�t mundan� futuf^,dominaret Itac^ n�c rogant

ChriQum , inunusfedcataddextram, alter ad finiftratneius, nuni contendunt inter fe de primatu, quis ipforum uideretur ei�e mafoivnbsp;Deinde,in ccclefia Corinth forum, cum iatn manife�um effet regntlnbsp;Oiri�i non effe mundanum,contcnderunt hi,qui Euangelion Chrt/nbsp;fti �gnofcebant, de donis fptritualibus, hoc e�, de gdendis miracalt;nbsp;lis,amp; loquendisuarijs linguis, Chri�us enim contulitpo�penteco/nbsp;�en in ecclefiam fuam multa �d illu�ria dona fpiritus,ut autorit�r Egt;nbsp;uangelt) coo�rmaretur, Huie, inquit Paulus,datur per fpirituinnbsp;mo lapienti^,ait) uero ferma fcienti^ fecundum eundem fpiritunt,nbsp;Iq uero fidcs^alq dona fanationum,ali) e�icatfa potentiarum,al(j pronbsp;phetia, ahj diferetiones fpirituum, alrj genera linguar�m, PutabanCnbsp;igitur Corinthi) ,fe ad hunc ufum uocatos,�t maximam omnium oprnbsp;ram in hancrem conferrent, quo alter alterum fpiritualibus id genusnbsp;donis fuperaret,ac exi�imabant, fe non effe bonos Chri�ianos, ni�nbsp;base a�cquerentUGpo�quam autem cc�lefia Chri�i a��a e�, et pubnbsp;licadona gdendorum miraculorum npn f�nt his,quemadmodumnbsp;po�olicis, temporibus, folennia,alia funt Chri�ian�rum �udia,

i lias enim fludet cfTc ditior,alius dod.ior,a�ins potchtior, alius horto ra�or,aliuspulcrior^aiius delicaiiQr,iri q�g �udia ita inaimbilnt, utnbsp;exifiimentfibinihilprius, nihil po�erius in hacterra agenduminbsp;.(e,nec putentfe homines, nifi in his rebus aliqua ex partec�terishq^nbsp;minibus preftenf. Quod fi non fuerint Fadi compotes uoti fui, iudi^nbsp;cant eum non fauere ipfis, nec fe bonos effe Chri�ianos, Sed Cbri''nbsp;�us docet nos ad alia �udia uocatos ordinatos effe. In hoc, inqui/nbsp;ens,cognofcent omnes, q? difeipuli mei' fitis, fi caritatem habueritisnbsp;interuosmutuam� Principio enimuocati fumus,�cfim'usdiflt;3puHnbsp;Chri�i. Hoc debet nobis effe primum omnium, ac fummum �udi/nbsp;um.Ncc ullumnobis magis neceffarium efl� Caremus enim, naturanbsp;nollia,uera coram deo iuflitia,amp; foelicitate�Necpoffumus hgc bonanbsp;meritis noftris confequi. In lefuChriflo a�t promi�a nobis eflueranbsp;iufiiiia,falus,amp; f�lintas,ut quicunep credideric in Chriflum,repotenbsp;tur coram deo iuflus, �d confequaturccEle�embgreditatem, Quarcnbsp;�n�hil nobis ad faluiem magis neceflarium efl, ut fimus difeipuMnbsp;Chrifli, difeamus Euangelion eius, cognofcamus officium eius, crclt;nbsp;damus in jpfum,inuocemus ct glorificemus deum per ipfum,ut propnbsp;ter ipfum iuflificemur amp; feruemur� Hoc efl pr�cipuuhi fludiuffl, aqnbsp;quod uocati fumus �nbsp;nbsp;Deinde etfi propter folum Chriflum

fidem confeqnimur coram Deo iuftitiam amp;falutem, tarnen quia uita noflra ducenda eft in hominum coetu, exigiiur ut non fplumnbsp;4imus difeipuli Chrifti ooram Deo., fed ctiam ut cognofcamurnbsp;abhominibus, qp fimus difeipuli IChrifli, quo�^ipfiaut exciten/nbsp;tur

�OMILIAB lOANN�S BSLENTIt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�0�

sot ad agnofcendum et glon'ficandum Chrifluin, aut conf/rmen'* �ur in fide Chrifti, In quo ergo cognofcimur difcipuli Chrifti C .nbsp;Qnodeft fignum, qu�eft nota, qua reliquihomines fciant, nosnbsp;Chnftum uerum feruatorem agnofccreC Hic nobis uerba ipfa Chri/nbsp;fti confideranda funt Jn hoe, inquit, cognofcent omnes, q� difcipulinbsp;meifitisjn quoCObferua,qgt; non dicat: In �dcndis miraculis.Mag/nbsp;num quidem amp; illuftre donum dci eft,diucrfis linguis loqui, d�monbsp;nia eqcere,claudos fanare,amp; mortuos excitare, Sc te�atur aliis Chri/nbsp;ftus hgcfignafecuturaeos, qui in ipfum credunt, fed amp; hi, qui nonnbsp;funt uer epp poITuntaliquotiesdiuina uirtutemiracula gdere,dequinbsp;busapudMatth�umcap. vn* dicitur: Multi dicent mihi in illo dienbsp;domine,domine,nonne per nomen tuum prophctauimus,8^ per nolt;nbsp;men tuum D�monia eiecimus, amp; per nomen tuum multas uirtutesnbsp;pr�ftitimus� Ac turn confiiebar illis^Non noui uos. Difeedite a me�nbsp;qui operaminiiniquiiatem�Accedit huc,q) Chriftus coiuljtquidemnbsp;donum ^dendorum miraculorum in ApoftoIos,Slt; in alios quofdamnbsp;miniftros Euangelp,ut miraculis, tan^ c�leftibus te�irnonps uerilt;nbsp;tas Buangclq illuftraretur 3^ confirmaretur� ,hoc autem donum non � -necel�ario fequicur fidem in q�ouis priuatonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft efte uir ptjlTix

mus acmaxim� in Chriftum fidei, ctiamfi nullum talc miraculum g/ dat,quaIiaProphetas Sc Apoftoligdiderunt,quemadmodumetiaminbsp;feriptura teftatur loantiem Baptiftam , quo non fuit maior inter ho/nbsp;mines,nullum edidifle miraculum� Quarc Chriftus non dicit,difci/nbsp;pulos (uos cognofeendos in gdendis miraculis,idcocp monct,hoc n5'nbsp;efte agendum Chriftiano, ut cxcitet moriuos, a� fentiat, fe non pofTenbsp;Chriftianum eCfc , nifi ta�ia miracula gdat� Deinde, non dicit Chri/nbsp;ftustCognofeent uos efle meos difcipulos in hoc,nbsp;nbsp;nbsp;fitis alqs homi//

nibus ditiores, dod:iorcs,potentiores, �d honoratiorcs� Non uego, quin amp; hgc fint dona Dci,amp; quibus hgcdiuina clem�tia c�tigerunt/nbsp;hi debent ipfis pie,cum gratiarum adione amp; obedientia uti, fed nonnbsp;fiintcertenotg Chriftianifmi,nec exiftimand� eft,tenon polTe Chrfnbsp;ftianum effe,nifi fueris aut diues, aut poiens,aut honoratus� Quarenbsp;non eft in hoc ftudium incumbendum, ut rcliquos diuitqs amp; poten/,nbsp;lia antecenas.Prgterea, Chriftus non dicitzin hoc cognofcent uos eftenbsp;meos difcipulos.Si uefeamini uel pifcibus,uel earn ibus in feria fexta,nbsp;aut fi utaraini uel longa, uel breui, uel nigra ucl alba uefte� NeqUenbsp;�nim cibus , neque ueftis commendat nos Dco� Quid ergo di/nbsp;quid illud eft,quo difcipulus Chrifti congnofciturC In hoc,in/nbsp;quit, cognofcent o�s, qgt; difcipuli mei fitis,fi caritat� habueritis inter'nbsp;t^us mutu�.Caritate dicit cognofci difcipulos Chrifti, Ac fieri quidSnbsp;�i� inf irapios regiac magna caritaszPaulus ait. Pro bono for

tad�s aliquis ctiam mori fuftinct,amp; tradunt Gentium hiftorig de Da m�ne �c Pythia, tanto amore amp; beneuolenti� eondancia fefemu/nbsp;tuo complex! fint,ut cum Dionyfius tyrannus alterum extremo fup/nbsp;plicio affcdurus elTetyalter fefe uadem tyranno pro eo dederir,donecnbsp;dom�^fe�lus res fuas ordinaret.Sed uicifTim amp; hic maluicad pencilnbsp;lu redire,q amici off�ciu dcferere.Hoc eft infigne exemplu amiciti^�nbsp;atcamc non eft in imprjs Ethnicis nota pictatis in Deum, Habet qui�^nbsp;dem h�c impiorum amicitia fua pr�mia coram hominibus, fed quianbsp;eft fine cognitione Chrifti, impq homines non bunt propter earnnbsp;DOMINO deo noftro accept!. Fieri ante non poteft ut uera pictasnbsp;in deum, amp; uera cognitio Chrifti, no afFerat fecum mutu� inter piosnbsp;carirate Qi amicitia. Quare,cum poftit aliqua efte ho�m caritas fine ftnbsp;de in Chriftum,fides a�t in Chriftum nunq^ poftic efte fine caritaie*nbsp;rede dicit, difdpulos Chrifti in hoc cognofd,fi mutu� inter ie cari^nbsp;t�te habuerinr, ideocp hoc eft prgcipu� oft�cium Chriftianont in hacnbsp;R��hj.tcrra,ut mutua diledione fefe compledanc, Ncmini,inquit Paulus,nbsp;qccp debeatis,ni(i ut inuicem diligatis. Et mox : Confummatio legisnbsp;ibC�r Mgt;fgj iterum:Sedcmini dona potiora. Ec adhuc excellentio^nbsp;rem uiam uobis oftendo. Si linguis hominum loquar Qi angelorum,nbsp;caritatem autem non habeam,fadus fum gsrefonans, aut cymbalumnbsp;tinniens. Et ft habeam prophetiam amp; nouerim myfteria omnia, om^nbsp;nemcp fdenciam,amp; ft habeam omnem fidem, adeout montes loco dinbsp;moueam,caritatem autem non habeam,nihil fum.Hic ergo proponenbsp;mihi nunc duos hoies, altcRz tarn iliuftri dono fidei prgdicum,ut pofnbsp;fit uerbo fuo montes in mare proijcere,amp; mortuosexcitare, fed intc/nbsp;rim efte contemptoremamp;oforemproximi, etftafFedus fueritiniiPnbsp;ria,irreconciliabilem,alterum autem nullo prorfus dono^dendorumnbsp;miraculorum ornatum, fed plenum pietate, caritate, manfuetudine,nbsp;Qi facillimereconciliabilem,etiamfi infigni contumeliaaffedus fueznbsp;rit, Vter horum, qugfo te,maior eft Qi illuftrior coram DOMINOnbsp;Deo noftrof Vter horum Deo acceptior eftC Vter etiam maiora editnbsp;coram Deo miraculaCcerte is,qui etfi non excit�t mortuos,tamen c5znbsp;pledfttur pia caritate proximos.llle enim alter audiet,quod ante didxwnbsp;eft: Nunquam noui te, Difcedite � me, qui operamini iniquitatcni,nbsp;hie uero audiet uni cum omnibus pqs; Venitc benedidi patris mei,'nbsp;poftidete regnum paratum uobis ab exordiomundi. Chriftus enimnbsp;mutuam caritatem tanta feueritate exigit, ut malit officium oblatioznbsp;nis, $ amidti^ prgiermitti.Si obtuleris,inquit, munus tuu ad aram,nbsp;amp;illicrecordatus fueris, q, frater tuus habeat aliquid aduerfumte,nbsp;reliaque hjc munus tuum coram alcari,�d abi prius reconcilieris fra*nbsp;td tooj�tf tum ueniens offer munus tuum ; Quare hoc fit maximumnbsp;omnium

�mnium �udium, utpofl^ cognouerimus lefum ChMQ:um fer uatore hoQi% per Fidem, no inuideamus,n� odio prorequamur,nonnbsp;laceremus nos mutuo^non rixemur,non affidamus uel imuria ucl co/nbsp;cumelia proximos^ non (raudemuseos in negonjs, fed bene faueaxnbsp;raus Faciamus eis^ut manifeftam demus (igniFtcaiionem, nos efTenbsp;ueros ac fynceros diFdpulos Chrint Quod cum ita fe habear, perfc/nbsp;quamur nuneea, que de Petro fequunt: Dicii ei Simon Petrus. Do/ �nbsp;oiine,quo uadis DixeratenimChritlusantea,Flt;lioliadhufpaulif/ � $nbsp;per uobifeum fum. Qufreds me,amp; fkut dixi Iud�is,quo ego uado,nbsp;uoamp;no poteftis uen/re.Hcc uerba excepit Petrus,et interrogatiefum,nbsp;quo uadat. Refpondii ei leFus.Quo ego uado, non pores me nunc Fc/ � *nbsp;qui.Seqneris aute po�ea. H�c intclligenda funt de morte,qua Chri � *nbsp;ftus abiiurus erat ex hoc mundo. Interim autem (igniFicat Chriftiis,nbsp;Petrum nunc no morituBt cu ipFo,fed multis poft annis, Dicit ei Pe/ *nbsp;trus, Domine,quarenonpofrumtefcquinuncC'Animammeaprote � �nbsp;ponam. ReFpondit ci lefus. Anima warn pro me ponesC' Amen amen * �nbsp;dico tibi,non canct gallus, donee ter me negaueris, Habes hie tres,nbsp;Chriftum,Petrum,GaiIum, qui �C tria dicendi argumenta nobis ex/nbsp;hibent. Dicamus autem primum de Chrifto. In hoc magnum uidesnbsp;ipiraculum, qj nonfolum prouidet Petrum negaturum ipFum, fed cgt;nbsp;dam indjcM tempus ^numerum abnegation is. Hoc non minus eftnbsp;miracul�, qgt; Ghriftus ali�s fanauit claudos, 6^ excitauit mortuos;nbsp;Quare Petrus poftea couerfus, amp; ex hoe atlt;^ alqs miraculis de Chri/nbsp;fto in fide fua confirmatus, tanta conftantia confeftus eft Ch riftum,nbsp;ut maluerit amp; ipfe crucifigi,nbsp;nbsp;Chriftum iteru abnegare. Eft Si hoc

admirandum,qgt; cum Chriftus cognofcat Petrum tarn turpiter ipfuiu negaturum,non tarnen abpdat cum d fe, nec expellat, fed potius orctnbsp;proipfo. Ego pro te, inquit, oraui,ncdeficiatFidcstua. Hocexem/nbsp;plo admonemur, ut non augeamus importunitate Si durida miferiasnbsp;mifcrorum,fcd ut curam falutis eorum fufcipiamus:Si occupatus Fue/nbsp;rit homo, inquit Paulus, in aliquo delido, uos qui fpiricuales eftis,nbsp;inftaurate huiufmodi Fpiritu manfuetudims, confiderans temetip/nbsp;fum,ne amp; tu tenteris. Inuicem alfj aliorum oncra portaie, Sc fic com/nbsp;plete legem Chrifti.Mirari 8c hoc quifpiam poftet,qgt; cum Chriftusnbsp;uideac mtuRt, ut Petrus FoedifTime corr uat,non conferuauer it ip( urnnbsp;promaieftatefua,eredum,Secauerit, nedefignatet tamhorrendumnbsp;crimen abnegationis, fed confiderandum nobis eft, qudd Chriftusnbsp;Uenerit in hanc hor�,ut obediret diuin� uoluntati,SC tul dperet pec/nbsp;catanoftra expiandadoloribuscamanimi, corporis.Spiritus fan/nbsp;dus aute figniFicauit iam olim per prophetam Zachari3m,qgt; Chri/nbsp;fto ferenda effet dcFedioprgdpuorum fuorum amicoruro:

Arn O�nqu�t^piftorenOjSC diTpergentur oucs grcg�s� Qu3rc,funi hfC fit magna pars pafTionis Chrifti ,amp; Gliriftus ueneric in banc horam,nbsp;ut iuxta diuinam uoluntatem expiaret paiBone fwa peccata noftra,nwnbsp;luit abnegadoncm Petri obcdienter ferrc,C�fi nihil mokilius potu^nbsp;iteiaccidere)^ ofFidum redimendi humant generis ptermittcre,nbsp;Seddicamus �tam de Petro. Animam inquit,pr�teponam. Quid*nbsp;Petrus paulo poft defecit a Chrifto.Ergo ne mentitur n�c contra aninbsp;mam fuam,S^ aliud corde cglat, aliud ore loquitur; Nihil certe mixnbsp;nuSjQuod uerbis dicit,hoc eti� ferio in animo fua cogitat,ac poftea,nbsp;cum irruit gladio in armatam cohortem,pftarc uidetur.Sed alia funt,nbsp;que peccat.Habet quidem zelum Dei,fed non fecundum feientiam,nbsp;zelus Dei cft,q? cogitat feuitam potius amifturum,^ Ghriftum dcgt;'nbsp;ferturum.Hic eft zelus,quern omnes pqhabere debet. Sed Petrus innbsp;hQcpeccat,primum,qgt; putai Ghriftum corporalibus uiribusdefefl/nbsp;dendum,�iGbi externa arma pro Ghriftofufeipienda elTe. Deinde,nbsp;qgt; de fuis uiribus ita confidit,ut fe ueracem,Gbriftum autem mendanbsp;cem iudicet.Hgcnon eft uera fcientia, non eft ucra cognitio Ghrifti.nbsp;Quarc in Petrozelusquide Dei eft,oonaui�fecund� (cienti�.Quidnbsp;ergo fuilTet Petro faciedum, rum audrjt. Quo ego uado , non potesnbsp;me n�c fequi.Ec,Non ranet gallus,doncc ter me negcibisCHic debuifnbsp;fei Petrus cesfiire fententig Ghrifti, amp; fuam imbecdlitaie agnouifte,nbsp;atc^ Chrifto ad genua procidifse, acr�gafsec�,ut dem�ter ipf�eon^nbsp;feruec,ne tam f^dum facinus defignet. Fruamur igitur nos ali�na inf*nbsp;nia,amp; difeamus lat�tem noftr� impietat� ex uerbo Dci agnofeere, �Cnbsp;diuin� auxili� petere. Nam facraferipeura arguit nos o�s impietatisnbsp;6^peccati.Omnes,inquit,homo mcdax.6t,Non eft qui faciat bon�,nbsp;non eft uiep ad un�.Hoc iudici� fpiritus fandi agnofeend� eft huminbsp;liter.Etfienimnon feritimus in plentia natiuam noftram impiecat�,nbsp;tarnen ea latet in carne amp; fanguine, �i coram Deofemper manifed*nbsp;eft. Quare redend� eft diuino iudicio.n� ut fadamus.fed ut agnofe�nbsp;mus impictatem,�^ ut agnita impietate, inuocemus dementia D�**nbsp;MINI Dci nortri per lefum Ghriftum fiiium eius, quo condoneturnbsp;nobis propter ipfum impietas,amp; reputemur coram Deo iufti.nbsp;tremoaudtamusS^Gdlum. Nam Gallorum genus diuinitus creaiunbsp;�ft ,ut lint nofturni uigiles,ut uenientem dicm cantu fuo nund�nt,��nbsp;ut hommes in opera excitent. Hiceftmundanusamp;ciuilis eor�ufus�nbsp;Sed hocIocojSc poftea in abnegatione Petri traditur etiam fpiritual�Snbsp;eorum ufus. Cantus em galli admonet Petrum de hoc uerbo Cbrift�*nbsp;Non canet gallus donee ter me negaueris, reuocat eum ad agniii^^nbsp;fue defecliornSjCxcitat ipfum ad fufeipiendum opus pgnitentig, �inbsp;Qunciat ac ofteudu ei lucem dici,iti lefu Ghrifto. Qu�re utaniur gaUnbsp;licinto

HoMItl�B IO ANNIS BRBNTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t99

licinib, non tancum ad ciuilia opera, fed raulto magi�s ad fpir/tualia,' �t galli fint noftri nodurai contionatores, qutbusadmoneamur hu/;nbsp;lus nodisj'n qua Chriftus captus eft,�d Petrus Chriftum abnegauic,nbsp;amp; excitemur ad agnofcendam tarn noftram imbecillitatem , diui/nbsp;nam mifericordiam in lefu Chrifto oftenfam^ut inuocemus deum panbsp;trem,quo conferuet nos perp�tua falute in omnibus perkulis,per le^nbsp;fum Chriftum DOMIN VM noftrum,qui cft una cum patre amp; fpilt;nbsp;ritufandodeus benedidus in fecula, Amen�

VM magna extent m�rita loannis Euangeli/ ftg in ecclcfiam dci,hoc pr^cipuum cft, qgt; con/nbsp;tiones domini noftri Ie(u Chrifti diligentifti/nbsp;me omnium confcripferit. Inter has autem connbsp;tiones,etfi iftgduse, que in bis decimo quartOfnbsp;decimo quinto amp; decimo fexto capitibus fc/nbsp;quuntur, poftremg fucr�it eaRZ, quas Chriftusnbsp;in his terris, in mortali fua carne, cor� difeipu

____________, J ftra c�feruaredebemus� Chriftusem habuit hascontiones,nbsp;C� iam capiendus et ad cruc� rapiendus effet, ac uoluit his ultima fu�nbsp;uoluntat� fignificare. Non eft aut ignotum,^ facrofanda amp; in�ioznbsp;lata habeatur ho�s ultima uoluntas, amp; qu�ta cura conferuari foleat ponbsp;ftrema eius amici uerba, qui ita a nobis difeedit tan^ nun^ reditunbsp;rus. Prgterea hg contiones Chrifti cotinent res maximas, Confolan�nbsp;uniuerfam ecdefia in omnibus aduerfis, fiue corporalibus fiue fpiriznbsp;tualibus. Docent ucram fide de domino dco noftro,uidelicet,dc paznbsp;trcjfilioamp; fpiritu fando.Docet uei^ ufum paffionis amp; refurredioisnbsp;Chrifti filq dei,adcoc^ continent fummam totius Chriftian� dodrlnbsp;n�.Quare fi nobis falus noftra curg eft,dcbemus has contiones atteiinbsp;tiftimo animo exefpere, Sumemus autem in manus priorem contioznbsp;nera quam Chriftus habuit, cum adhuc Hierofolymis in coenaculo e(nbsp;fet , in qua c�folatur difcipulos fuos,imo uniuerfam ecclcfiamfuam�nbsp;ut in aduerfis non dcfpondcantanimum, amp; exponit eis, qu g continsnbsp;gant per ipfum beneficia his, qui uera ipfum fide ampleduntur. Et � *nbsp;�it difeipulis fuis: Non turbetur cor ueftrum. Cr�dit� in deum amp; i� �nbsp;mc cr�dit�.Hgc eft confolationis propofitio.Nam cum Chriftus non * *nbsp;lt;ft� amplius uifibili ipecie exierno contubernio cum diftipulis acnbsp;Q �

ccdcfia fua in his terris conuerfaturus dubium non crat,quin mag/ nis periculis tam corporalibus,c^ fpiruualibus obijcerentur. Halt;5te/nbsp;nus d�fendit eos Chriftus, ut nihil incommodi propter ipfum pat�/nbsp;rentur.Non efurier�t,non capii non in careerem coniedi,non in exnbsp;ilium eieifti fuerunt� Non poiTuntjinquitJilrj fponfi Iugere,quam/nbsp;diucumipfis(ponfuseft�Et: Quando mifi uos fine facculo amp; pera,nbsp;amp;calceamentis,nunquid aliquid defuit uobisCAt illi dixerunt, Ni/nbsp;hil.Acrurfus: Cumeflemcumeisjegoferuabameos nominetuo'�nbsp;Quos dedifti mihi, ego euftodiui Si nemo ex cis perqt, nifi filiusnbsp;perditionis. Nunc aut, poft^ Chriftus profedurus erat per mort�nbsp;in gloriam patris fui, Si relicfturus poft fe apoftolos Si ecclefiam i�nbsp;his terris, futurum erat,ut omnia calamitaturn genera in ipfos incidenbsp;rent. NecciT� enim habent propter Chriftum perfecutionem pati. Exnbsp;uuntur omnibus facultatibus, cqciuntur in exilium, ac occiduntucnbsp;quoep. Qu�dfihgc non accidant propter Chriftum, neceffe tarnennbsp;habent communes humani generis �rumnas ferre, uidelicet paupernbsp;tatis,ggritudinis,iniurie,contumeiig,actandemetiammortis, H�cnbsp;funtaduerfacorporalia. Quid autem dicam de fpiritualibusC Satannbsp;enim graftatur maxime omnium in pios obietftu magniiudinis peccanbsp;ti,horrore mortis, ac metu inferni. Si perp�tua?damnationis. In hisnbsp;aduerfis relidlurus erat Chriftus ecclefiam fuam poft fe, in ter ra. Qu Inbsp;bus quid poteft dici grauius,aut moleftiusc' Quare Chriftus fufeipitnbsp;officium confolationis, ut declarer fe in hoc ueniffe, quo confoleturnbsp;afflidos. Ac uide mihi rem admirabilem. In propinquo erat,ut Chrinbsp;ftus caperetur Si crucifiger etur. kacp uidebatur ipfe indigere confolanbsp;tione.Sed ecce,multo magis de ecclefig, de fua ipfius cruce follici/nbsp;tus eft, ac in hoc precipue ftudium incumbit, ut omncm dolorem Sinbsp;lu�um ecclefi� fu� abfterget. Dicit enim in Efaia: Spiritusdomininbsp;fuper me, eo q? unxerit me, ad euangelifandu pauperibus mifit me,nbsp;ut mederer contritis corde. Si predicarem captiuis indulgentiam. Sinbsp;claufis apertionem.Ac mox: V t confolarcr omnes lugente5,ut eff�ci/nbsp;am,quo lugentibus in Zion detur decor pro cinere,8i oleum gaudqnbsp;pro luilu. Etfi enim Chriftus etiam aliquoties terret difcipulos fuos,nbsp;tarnen in eo terrore meditatur confolationem Si gaudium. Cum igi/nbsp;tur hoc fit pr�cipuum officium Chrifti, ut confoletur ecclefiam fu-*nbsp;am,proc�da nunc in medium difcipulorum fuQrum,Si aiuNon tur/nbsp;betur cor ueftrum,fed cr�dit� in deum pattern meum,8i in me filiumnbsp;eius.Impendent in uos magna pcricuIa,Si multa aducrf3,tam corpo/nbsp;poralia,cp fpiritualia, ideoep turbabitur animus uefter,Si exiftima*nbsp;bitis uos perituroSjfed bono animo fitis: �ollocate omnem ueiVamnbsp;ftduciam in deo,Siinmefilioeius, Hocfifcccritis,nihiluobis in-*nbsp;commo^

HOHILIA� tO�NNii B�ENTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400

quot; ��mm�di* accidet, fed fevuabimitii frt omnibus aductf/s. Ha�c ��tb� ejuamuis pauca admoduiti� fatis effent ad exdt�hd^m in nobis animfnbsp;fortit�dinem dC cotlflantiam^fi cogitarcmus,qui� eiT�t,qui ea ioq�egt;nbsp;rctur.Loquitut enirti lt;�,noh uanus quifpiam homo^f�d Chriftusnbsp;liusdei,natura�i�fd�m�u(ndeo patrefuo m�i�ft�ds� Et efl ��rit��nbsp;ipfa. Quare proponit difcipulis fuis bane �ohrol�ti�nem,non bono/nbsp;riSjUt dici foletjed ueritatis gratia�nbsp;nbsp;nbsp;Solenne enim eft intet* �pnii/

nes, ut nonnun� alter alterum honoris 8d ciuilitatis gratia cohf�l�/ tur,ctiamfi uideat de uita aut falute eius adum effe. Longe ali� rationbsp;eft confolationis Chrifli� Non aliud loquitur, aliud fentit, fed ^ugnbsp;loquitur, funtc�rtift�rti��oluntatis eiusfignificatio.Etcohortatio ei/nbsp;iis,obtinetuiccmpr�cepti * imoctiamuicempromifTionis, Cume/nbsp;nitn Chriftus uocat nos aliquo cohortatione fua, promktit nobis eonbsp;jpfo fuum auxilium,amp; pollicetur certiiTim�m f�lut�m.Quar� eti�n)/nbsp;fi nihil aliud adder�t�r. l�rrten hgc paue� Uerba Chrifti fatis folati) afnbsp;(errent pio animo. Sed ChriftUs tante eft benigrtit�tis,�t �ddat etiantnbsp;huius cohortationisr�tionesjamp; r�futet cotlttarias �fHidi animi coginbsp;tationes� Cum enim Chriftus dicit; Non turbetur cor ueftrum, fednbsp;Cr�dit� in Deum amp; in me, 8c bene erir uobis, non dubium eft, quidnbsp;affli(ftis animis ftatim in mentem ueniant ali� cogitationes Quidc*nbsp;Admones nos ne turbemur� Quomodo aulem fieri poteft,ut toc urtgt;nbsp;dilt;^ malis impendentibus non turbemurc Eqeiemur � domibus nO*nbsp;ftris,exuemur omnibus facultatibus noftris,peUemur in exilium, obnbsp;ijcicmurmorti.Atc^hgcquid�inhacterranobis contingent� Quidnbsp;autem poft mortemc* Hic inCettiores fumus * quid de nobis futuruninbsp;fit,^ in terra� Qug enim domus � qug manfiOj quod hofpitium n�gt;nbsp;bis in altero feculo paratum eftC Quo diuertemusCNuni in cce/nbsp;lura,an adinfernumC Itat�fiuerefpiciartjusin hoc ext�rn�m fecu/nbsp;lum,fiue in futurum, nihil certi nobis reliquum eft, praeter exilium^nbsp;paupertatem, mortem, �C interitum�nbsp;nbsp;nbsp;Quis igit ur propter tantas

grumnas non turbaretur animo fuo C* Ad hgc refpondet Chriftus, 8C r�fut�t ea dicenst In domo patris mei manfiones mult� funt ; Quod lt; 4nbsp;Ci (ecus e�et, dixiftem uobis� Non fimplidter dicit� In domopatrisnbsp;mei manfiones mult� funt^fed confirm�t illud afreueratione�Si fecusnbsp;c(ret,inqui�s,dixifrem uobis,hoc eft*Profe�o r�s ita fe habet,queninbsp;admodum dixi * Nam ft fecus cfteC tanto amof� uos comple�or, utnbsp;nequa^nosidcglaflem. Nunc autem fcio nihil certiuseflc, qu�ranbsp;quad in domo patris mei mult� fint manfiones� Obferuabile di/nbsp;^m, quod utre�e intcUigamuSj uidebimuaiiiitiO� qugSequantasnbsp;O iii

fit domus Dei patris^ut etfam cognofcamus, quid per manfiones tclligendum fit. Nam domus Def patris in hoe loco, non cft nel temnbsp;plum Hierofolymitanum,ucl alia domus lapidea,aut lignea, Sed eftnbsp;coclum amp; terra, imo quiequid eft etiam ultra ccelum amp; terram. Salo^nbsp;mon ait:Bi ccclum amp; c�li c�lorum te caperc non pof�unt,quanto minbsp;nus capiet te domus h�c, quam edificauiC' Et in kremia : Nunquidnbsp;non c�l�m amp; terram ego impkodic�tDOMINVSC Et iriEfaia:nbsp;C�lumCedesmea,terraautem kabelkimpedum meorum. Sicoci^nbsp;Ium,tanta�idelicftmoks eft Cedes Dei,amp; terra Ccabellum eius, quartnbsp;ta,obCecro, eft tota domus ilia, in qu# bec Cedes amp; Ccabellum pofita �nbsp;funtC Nec habet amplam quidem domum, uacuam autem, Ced habetnbsp;domum omni genere bonorum refetti Cstmam. In terra habet omnianbsp;r�gna, omnes urbes amp; ciuitates,omnes theCauros diuitiarum,amp; quicnbsp;quid eft terrenorum bonorum. DOMlNI,inquit, eft terra amp; plcnknbsp;tudo eius, orbis terrarum amp; uniuet fi,qui habitant in eo. Et iterum:^nbsp;Meg Cunt omnes fer� Cyluarum,iumenta in roontibus �e boues. Cognbsp;noui omnia uolatilia c�li,amp;pulcfitudo agri mecum eft. In ccelo au/nbsp;fern habet omnem uitam,iuftitiam,foclicn3tem, adeocjp quiequid eftnbsp;c�leftium amp; �ternorum bonorum. En hyc eft domus Dei, amp;haftnbsp;Cunt manfiones Ccu hoCpiiia in bacdomo,uideliccc, omnia bonorutnnbsp;genera. Quare quod Chriftusdicit: In domo patrismei muItseCunCnbsp;manCiones,hanc habet Cententiam, Metuitis quidem, ne Ci diuellarnbsp;uobis,per mortem,amp; uos confiteamini nomen meum, expellantuo*nbsp;homines domibus Ucftris,amp; eqeiant uos in exilium. Itaquedubita/nbsp;tis,quo uobis fit diuertendum. Adhgc metuitis ne non Columnbsp;mini in exilium, uerumetiam ex ifta corporali uita. Itaque dubitatis#�nbsp;quis locus,qu^ manfio uos maneat in futuro Cecolo.Sed confidite.bonbsp;no animo fin's. In domo patris mei mult^ Cunt manfioncs.Ego habet�nbsp;patrem ualde diuitem amp; locupletem, qui habet Catis amplam do/nbsp;mumnbsp;nbsp;nbsp;multa hoCpitia in ea. Si in his terris eqeiaminiex unado/

mo,patcr meus habet adhuc multas domo8,quibus compenCabituo/ bis unam illam domum. Nampro�na domo dabit uobis centum*'nbsp;Omnis, (inq�it alias) qui rcliquerit domos autfratres, auiCorores*nbsp;autpatrem, aut matrem, autuxorem,autfilios,autagro8 propter no^nbsp;menmeum,centuplumaccipiet, amp;uitga5tern� Cortietur hgrediti/nbsp;tem. Si autem homines erjeiant uos etiam ex hac corporali uita, otiKnbsp;cefTe habeatis in aliud Ceculum migrare,ne hie quidsan habetis quodnbsp;uos turbet. In domo enim patrb mei, in c�lefti regno multa fumnbsp;holjpitia,in quae obuiis,quod atunt*'ulnis,excipiemini, f^on eft u�*

b�s met�endum ne Patriarchs^ Prophet� qui fuerunt�nt�U�Si fed�sregni c�icflis it� occupauerinc,ut nulla u�bts relid�a fit. Mcgt;nbsp;�s pater non eft t�m pauper paterfamilias, ut in domo �rlcftis rcggt;nbsp;hi fui, unam tantum amp; alteram habeat federn aut manfiunculam, fed -habet inn�mer�s, quibus nos exciperc pofsii � Quare * cum t�mnbsp;di�item habeam pattern , qui omnia �qu� uobis propter meumnbsp;homen auFeruntur libefahfsime compenfare queat^ bene uobis^ .nbsp;'quiequid accciderit, confidendum cric� Sedhic iterum obqcietnbsp;quifpiam z Quid iuuac nos, qu�d tu habeas diuitem pau'em,nbsp;quc?d multse fint manfiones in domo eius, cum nefciainus nun�nbsp;Oeus p�ter uelit diuitias fuas nobifeum communiesre, amp; nos ad .nbsp;bas manfiones redpere'^ Diues eft Oeus,fed non dat nobis fuaanbsp;diuitias, Et habet multa hofpitia in domo iiia , fed quid fi alrjsnbsp;pocius qu�m nobis parata elTcrtt C Nos enim fumus peccatores,nbsp;iodigni,quos Deus bonis fois ditet,ac in tabernarnla fea re/ -cipiat. Chrtftus autem r�fut�t confeftim amp; hanc obiedionem;nbsp;Sequitur enim: Vado paraturu� uobis locum* Agnolco tonfefsio**nbsp;hem ueftram.�Sienim Oeus obferuaueritpeccata,quisfuftinebicC�nbsp;Qaare reifte facitis, quod agnofcaiis uos propter peccata indig*nbsp;nos b�n�fices Del amp;: ccckrti habitaculo * Sed ego propter bancnbsp;cauflant uado nun�, paraturus uobis locum, Sufetpio pafsionem �inbsp;mortem , ut uos dignos reddam, 8^ reconciliem uos cum Deo p3nbsp;ire meo� l^ors enim mea eft peccatorum expiatio, quse parat uonbsp;bis locum,hoc eft, firmam amp; ccrtam redditfalutem ucftram,ac cfFinbsp;icit �os dignos diuinis b�n�fices tam in hoc qua'm in futuro feeuxnbsp;lo, Habes hic uerum ufum pafsionis �C mortis Chrifti, Paftusnbsp;enim eft Ghriftus,�d mortuus,ut pararet locum apud Deum parr�nbsp;credehcibus in ipfum, ut recortciliaret eos cum Deo^�d cfficeretquOnbsp;�doptarentur in filios Dei , �d hgredes omnium c�leftium bono/nbsp;turn, adeoque Uc r�dderet ipfos de uera ac perp�tua fua falute eer^nbsp;�ifsimos. Quid ergo nunc met�is cur adhuc dubitas * �d dicisfnbsp;�Mefci� quid mihi in alcero feculo paratum ficc� An non habes hic �nbsp;iFirmifsiraam cercicudinem C Gbriftus non foium dicit, Deum .nbsp;trem fuum habere multas diuitias , 8^ multa� manfiones, fed etiananbsp;^ddit � fc impetrarc obedietltia f�a�i ut Deus uelit nobifeum, ftnbsp;tr�liderimu8 in Ghriftum, bas di�iti�s Itberaliter commuuirnbsp;lt;�i-e, Sd nos in fuas manfiones beneuolentifsime recipere* Qua �nbsp;'�'� nullo'modo committendum eft , ut de falutis noftrac' certitu�* �nbsp;�h'n� dubitemus , fed in hanc curam incumbendum eft, ut lefuu�

Chriftum cognofcamus amp;ipfuni uerafide complc�amu�* Fi�' ri enim non potcft, ut qui Chriftum habet, non habeat ciian� ca�gt;nbsp;tifsimani falurem. Sed eft adhuc inquies, quod perftringat oculosnbsp;meos,Dcus diuesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locus certo paratus en*,fed uia longior amp; te/

nebricofior eft, nbsp;nbsp;ut qucam in ea �rtibulare amp; ad pra�ftitutum ter/

minurtipcrnngere. Eundum enim mihi eft per mortem� Mors ��/ tem iritifsima quidem uia eftjed ita dura, amp; �fpera ut nemo pofsicnbsp;in ea inccdere, quin offendatur, 8lt; itadeuia amp; infuper tenebris ob*nbsp;fcurata,ui ni(iquis quafi manu dueatur, ad infernum magis quam adnbsp;ccelum perueniat.Quo igitur me uertamC Refpondet etiam ad hancnbsp;feu dubitationem feu obiedionem Chriftus� �t aittSi abiero ad p�*nbsp;randum uobis locum, iterum ucniam 8C affumam uos ad meipfum,nbsp;utubifumego,amp;uos fitis. Haeceft obferuabilis promifsio. Pri^nbsp;mumenimChriftuspromittithisuerbisfe refurredurum d mortetnbsp;9� �d rediturum ad difcipulas,Iterum,inquit,ueniam ad uos. Manife/nbsp;9 � ftum autem e�, qudd Chri�us po� reiurredionem fuam exhibueritnbsp;9 gt; feie difeipulis uiuentem,ac pr�bueric fe ip�s non folum uidendum*nbsp;fed etiam contreclandum. Deinde promittit fe femper, Ecclefig fua5nbsp;in omnibus periculis affuturum, �d conferuaturum earn. A�umaiO�nbsp;inqui(,uos ad meipfum,ut ubi fum ego,5d uos fitis. Et ali�s:Ecce egonbsp;U�biicum fum,omnibu$ diebus,u{c^ ad confummationem feculi. amp;nbsp;iierum:Pater,quos dedi�i mihi,uolo ut ubi fum ego, �d iUi fine me/nbsp;cum. Qu^ramus igitur ubi fit Chri�us, Ac inuenimus quidem ip/nbsp;fum in cruce,8d morte, fed crucis, �d mortis uidorem. Refurrexit e/nbsp;nim, (uperatis omnibus doloribus mortis, tercia die, �d confedit adnbsp;dextram Dei.qug dextera e� fumma Dei maie�as,omnipotcatfa.pernbsp;petua uita �d foelicitas.Quare cum Chri�us fit ad dextram Dei,maninbsp;te�um c�,qi fit in coele�i maie�ate,�d in perp�tua uita arque feehei/nbsp;t�te. Et cum palam a�trmet de Ecclefia fua.q; fit ubi ipfe e�,quid rcnbsp;liquumdicemus ,nifiq, etiam Ecclefia fitcumChri�o domino fuonbsp;in coele�i maie�ateC'Benedidus, (itiquit Paulus) Deus �d pater do/nbsp;mini no�ri lefu Chri�i, qui benedixit nos omni benedidione fpiri/nbsp;tuali in coele�ibus,per Cnri�um� EciterumiConuiui�cauii nos undnbsp;cum Chri�o, fimuld^ cum eo refufeitauit, �d fimul c� eo federe fecitnbsp;inter coele�es, in Chri�o lefu. Quid ergo nunc de tua falut� dubi/nbsp;tasfCrede in Chri�um,�d Chri�us tecura erit,�d tu cum ChriflaSinbsp;obr uit te pauportas,Chri�us tecum e�,quia dixit: Ego uobifc� (um,nbsp;omnibusdicbusfcculi, amp;nicUinCItfi�oes,quiadixit. Vbiego

HOHtLTAE lOANNIS BRENTIb ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40t

fum i�ij'c uos eritis, Chrifius autem eft in c�leftibusd�i�qs.Qua re habest tuinChrifto cceleftes diuitias* Sipeccati iudidum tenbsp;affligit Chriftus tccum eft, amp; tu cum Chrifto. Chridus autem eftnbsp;in fumma et perfe�la iuftitia.Quare babes amp; tu in Chrifto fummamnbsp;amp;perfe�am iuftitiam ? Si te conturbant lerrores mords amp; inferni,nbsp;Chriftus tecum eft, �C tu cum Chrifto� Chriftus autem eft in uita SCnbsp;in c�lo� Neceflarium igitur eft, q? amp; tu fis in uita Sf in coclo. Caronbsp;longe quidem diuerfafentitjed maior fides adhibenda eft uerbo donbsp;mini, �i ueritati Chrifti, fenfui carnis� In die Parafceues magn�nbsp;non uidebas in Chrifto nifi cr�c�et mortem, fed in die Pafche, nonnbsp;vides in eo nifi uiiam amp; glori�.Quod in capite geftum eft,hoc idemnbsp;implebitur in membris� Si credimus,q? Chriftus mortuus eft,5lt; re/nbsp;furrexitjic amp; deus cos,qui obdormierunt per lefum,adducet cum iPnbsp;I0� Quare non funt metuendg tenebrg mortis/ed quia manfiones cernbsp;loparatsefuntjconfitendumeft.qjhabcamus in morte non dusfto/nbsp;rem tantumjed etiam conferuatorem filium dei,DOMIN VM no/nbsp;ftrum lefum Chriftum, qui eft una� cum patre �i fpiritu fandio deusnbsp;benedidus in fecula. Amen,

VM lefus Chriftus ex hoc mundo, paflTio ne amp; morte fua difcefTuruseflet, fufcepicnbsp;contione habendam,qua non folum Apo/nbsp;ftolos,qui prgfcntes erant,uerumetia unPnbsp;uerfam ecclefiam,qu� in ipfum prj:dicati/nbsp;one Apoftolorum creditura erat, confola/nbsp;retur.Non enim ignorabat euenturas effenbsp;Pn^ maximas quafcp afflidiones in hocnbsp;mundo,amp; Ut ipie poftea dicit,futurum,ut

quemadmodum impr) ipfum perfccud funt, ita�deos, qui in ipfum credunt perfequantur� Quare munit eos contionefua aduerfusim/nbsp;pcndentia mala, Sd initioconfolatur eoscertitudinefalutis� Manfio/nbsp;nes,inquit, multae funt in domo patris mei, quas abeo Ita paraturus,�nbsp;ut ijs nihil fit firmius,nihil certius, deinde confolatur eos promiftio/nbsp;ne reditusfui, amp; conferuationis eorum. Iterum (inquit^ueniam,nbsp;aftum� uos ad mcipfum,ut ubi ego fum,amp; uos fitis�Qug cum ante fanbsp;lis � nobis expofita uidenf, progrediemur nunc ad perftringenda eanbsp;qu� fcquuntur� Poft^ enim Chriftus promifit fe rediiurum,con/

IN CAPTT XIIII.. BTAN� lOANNiS. fcrt fe ad �xplicaiidatn fuam maieftatcm, ut ealefia rede ipfumnbsp;nofcat, amp; accipiatcxhac cognitione ucramac firmamin omnibusnbsp;,, aduerfts confolationem, Dicit cnim: Quo ego uado, fdtis 8� uiamnbsp;, jfeitis* Etfihgcuerba poflfunt de paffioneSd morte ChriftiinteHigi�

CDicitur enim Sd mors uia^qua Chrifius profedus eft in gloriam pa tris fui;) ramen quia Chriftus ipfe mox interpretatur uiam de feipfo�nbsp;Ego fum, inquiens, uia,fciamus hac efte fententiam:Quo ego uado,nbsp;fcitiSjhoc eft,Parrcm feitis. Ad patrem enim uado. Et uiam (citis,hocnbsp;eft,meipfum fcitis,quia ego (urn uia. Vifum autem eft ipfi pauloobnbsp;feurius ioqui, ut excitet difcipulos ad interrogandum de fententia hrsnbsp;jus didi, Sdhabeatmaiorem occafionem dicendi de fua maieftate�nbsp;Nihil enim nobis magis neceftariumeft, ^utmaieftatem Chriftinbsp;� 5 bene cognitam, perfpedamt^ habeamus. Dicit ergo ei Thomas�nbsp;'� � Domine nefeimus quo uadisgt;amp; quomodo poftiimus uiam feire:' Esnbsp;hacinterrogationehabetChriftus, quoduoluit, ideot^ refpondetnbsp;� jThom�.Et dicit ei:Ego fum uia,8d ueritas 8d uita.Nemo uenit ad panbsp;�, trem nifi per me. Si cognonifletis me SiC patrem meum uti(^ cogno/nbsp;gt; �uiftetis.Hocdidumnon eft poftremum inter pr�cipuas yv�iictg (o/nbsp;tins facr� fcripturg, ac digniffimum, cui dedicemus proprium diemnbsp;�dcontion� Tribuuntura�t hic Chrifto tria epitheca, qu�funcaltanbsp;mente reponenda, Vnum eft VIA. Alterum, VERITAS. Tertium,nbsp;VIT A.De his non eft ofeitanter cogitandum. Ac initio Chriftus uonbsp;catur VlA.Et qualis eft uia C Num corporalis feu mundana,qua iturnbsp;uel ad Romam,uel ad BabyloniamC Nihil minus,fed eft uia Ipirituanbsp;lis, ea uidelicec, qua itur ad Deum patrem. Sic enim ftacim ipfe internbsp;pretatur, Nemo,inquiens,uenit ad patrem nifi per me. Si cognouif/nbsp;(etis me, etiam patrem meum cognouiftetis.Sed quid fibi h�c uerbanbsp;uelint, paulo poft Chriftus ipfe clare exponet. Nos igitur nunc innbsp;his epithetis confiderandis aliquandlu h�rebimus. Egofum^in/nbsp;quit)uia. Ad quem hominem, uel in quam urbem � aut regionemCnbsp;Non qugrimus nunc, qua uia in terra fit ambulandum, fed qua fit innbsp;c�lum,ad deum patrem eundum� Porro ad deum patrem ire,eft de/nbsp;um uerc cognofeere, coram deo iuftitiam confequi, deum uere inuo^nbsp;carc,in mandatisfeu uocatione dei ambulare,mortem uincere,amp; pofnbsp;petuam in deo uitam ac feelicitatem percipere; Quid enim deus alilt;nbsp;ud eft,^ omne ccelefte bonum,omnis iuftitia,�ita amp; foelicitasCQuanbsp;re ad deum ire,eft ad omne ccelefte bonum, amp; ad omnem foelicicalt;nbsp;tem ire. Qu� igitur eft uia ad hune finem perueniendi, amp; tanta balt;nbsp;na confequendi�' NuUa certe alia eft,pr�ter eum, qui hoc loco dicit:nbsp;Ego fum VIA. Vno hoc nomine deuaftantur omnes aliae uiae,nbsp;quas homines ad deum, ad �ifticiam cor� deo, et ad regn� c�lorumnbsp;excogita^

ex�gitarutit, Cum Ifraelita^egrederentur ex�gypto ad terrain Canaan.exifttmanint imperiti hypocritg,eam effe ueram ui� ad d�u,nbsp;ad ingrediendum in regnum coclcftc.pr�fenim cum in eo itincrenbsp;Jex Dci de c�lo promulgaretur* H�c uia non fuit quidem inutilis,nbsp;non autcmduxit per feUraelitasad Deum in tcvlum, fed tantumnbsp;interramCanaan, Deinde poftquamtcmplum�dificatum effet innbsp;Hierufalem,putaueruntfuperftitiofi uiamadtcmpium , effe ueramnbsp;�iam ad deum,ad iuftitiam,amp;regnum cocIorum.Fuit quidem amp; fu-*nbsp;Us huius uic ufus, non autem fuit ea uia, qua peregrinatores ad tera-*nbsp;plum, c�fccuti funt per fe iuftitiam,amp; felicitatemjn Deuteronomionbsp;cap.quintodicitur: Non dedinabitis,nec^ ad dextram,nelt;^ ad fini-*nbsp;firam,fed per VI AM, quam pr�cepit uobis DOMIN VS deus uc*nbsp;fter ambulabitis, ut uiuatisnbsp;nbsp;nbsp;bene fit uobis.Hic per nomen Vl�

inielligunt legem Mofi,Quare lud�i exifiimauerunt, opera legis ef fe uiam,in qua,qui ambulauerint, iuftificentur coram Deo amp; mere/nbsp;antur �ternam unamgt; Elfi autem magnus neceirariu� eft ufus diui/nbsp;ng legiSjtamcn opera eius, prout ab hominibus fiunt,n on funt perfenbsp;�la iuHitia coram deo� Et lex ipfa fi non aliud acccfTct u, duett homi/nbsp;nera potius ad iniuftitiam amp; ad infernum,^ ad iufimam Sc in c�l�;nbsp;Oftendit enim peccatum, amp; facit peccatum maiorem in modum pec*nbsp;canSjidcocp damnat Scqccidit homines� Quid EthniciC^Hi tot utaamp;mnbsp;ccelum ex�om'tarunt,quot deos 8^ facracommenct funt. Quid hypo/nbsp;critc in Chriftiapifmo� His ui� font in coelum, non folum ea opera,nbsp;que fccundum legem dei facienda fufcipiunt, uerumetiam qu� ipfinbsp;finxerunc, amp; inftiiuerunt, MifT�', murmura precum canonicarum,nbsp;peregrinationcs , Ordincs monaflici, Rofaria, amp; infinita alia�nbsp;Hue accedunt etiam Mahumetift� , qui fentiunt d�cr�ta amp; inftiznbsp;tuta fui Mahumetis,effe re�am amp; compendiariam uiam ad deum,innbsp;omniac�leftia bona. Fingunt SC Anabaptiftg, qui fie uocantur, h ocnbsp;tempore nouam uiam in coclum,uidelicet,(i omnibus facultatibus tanbsp;JS uenditis,8^ tecum acccpiis,proficilcaris in Morauiam.Sed hg omznbsp;n�s ui�,quas uelEthnicijUelhypocfitgjUel Mahumetiffe, uel Ana#nbsp;baptiftg cxcogitarunt,ducunt hominis magis ad iofernum,^ in c�/nbsp;�um. Sola una eft ucra �i certa uia ad deum patrem,�^ in cerium, lcgt;nbsp;fus Chriftus DOMIN VS nofter � Teflatur quid� is hoc de fe ipfo^nbsp;EGOfum,inquiens, VIA, nihil autem hoc teftimonio uerius ef�^nbsp;Primum enim Prophet� teftificantur dcMcffia feu Chrifto, qgt; fitnbsp;�era confequendg falutis ui� In Efaia dicit Deus de Chrifto fuo:Denbsp;di te in f�dus populi,in lucem genti2,ut aperires oculos cgcorum,etnbsp;cduceresdcconclufioneuindum, dedomocarcerisfedentesin tlt;ncnbsp;bris. Et itei�z: Dedi te in luc� genti�,ut fis falus mea uft^ ad cxirem�

tw�, Deinde lefusfilius Mari� probaui'tccelcftibusfignis, fe efllt; Mere hunc Chriftuoijde quo prophet^ funt uatrdnattQuare tcftimonbsp;nio eius nihil eft ncc ucrius nec certius.Sed qua,cbfecro,rati�e lefu�nbsp;Chrjftus eft uia ad dcuro,amp;ad rcgnum coelorum Num idcirco uianbsp;cft,q) expofuit legem dei,amp; docuic nos bona opera,atcp exhibuit abnbsp;folutum rede uiucndi exemplumC� Multum quidem hac in parte pronbsp;fuit,non autem proprie dicicur uia,cp docuic legemnbsp;nbsp;nbsp;propofuit in

fe exemplum uit^,Fuit enim lex per Mofen antea data, amp; per prophe las explicata, utnondicam, q?lexaugeatpeccatum amp;occidat. Ex/nbsp;cmplum autem eius,quanto abfolutius amp; perfediusfuit, taco minusnbsp;pofTunt homines ipfum perFede imitari. Sed idcirco uia eft, q? cumnbsp;fit Unigenitus Filius dei,fufceperit hominem,6^ omnes humanas im/nbsp;becillitaces,ac expiaueric paftione amp; morte fuapeccatum noftrum,0^nbsp;reconciliauerit nos cum deo patre fuo, uc adopcemur in filios ac h^renbsp;des dei,amp; fruamur cum ipfo omnibus coeleftibus bonis. HocnomPnbsp;ne IcFus Chriftus eft uia tarn cognofceodi dei,^ accipiend� c�leftisnbsp;h�reditatis.Sed oper^pcium nunc cft,ut cognofcamus,quomodo becnbsp;uia aggredicnda,amp; quo in ea infiftendum fit. Vociferantur enim,etinbsp;am hypocrite fe agnoFcere folum Chriftuni pro uia Jed non reda ag^nbsp;grediuntur eam,nec uere in ea infiftunt. Non cr edunt Chriftum euenbsp;uerum peccatorum expiatorem,fed pucanc m�rita fuorum operum exnbsp;piarc peccata,Chriftum autem eftc iudicem mericorum. Hoc non eftnbsp;Chriftum, fed fua ipfius m�rita habere pro uia. Nam turn demum renbsp;de ambulamus in hac uia,q eft Chriftus,cum ampledimur Chriftunbsp;tali Fide,qgt; ipFe fobs fit expiator peccatorum noftrorum,amp; reconciUnbsp;ator nofter coram deo,ut non propter noftra, fed propter ipfius tan/nbsp;CumChrifti m�rita adoptemur in filios amp; haeredesdei. Qui hacfidenbsp;incedit,is rede in Chrifto,uerafalutisuia, ambuIat.Huic, inquit Penbsp;truSjOmncs prophecg teftimonium feront, qgt; remift�onem peccatoRtnbsp;accepturus fit,per nome cius,quifquis CREDIDERIT in eum. Sednbsp;de epitbeto ui� h�c in prgfentia fufFiciunt. Audiamus nunc 8d altcR^nbsp;epitheton, quod eft VERITAS.MuItaautem funcgenera ueritatis.nbsp;r^achematica fuas habet ueritates,habent amp; politeia,amp; ceconomia funbsp;as ueriiates.Dc his autem ueritatibus in pr^fentia nihil loquimur,fcdnbsp;de ea ueritate,qug affert nobis ueram �C perpetuam falutem. Acuide/nbsp;tur Chriftus hoc nomine refpicereperantithefinad umbras amp;ccri/nbsp;montas legis Mofi.In hac enim lege fuerut Circumcifio� Sabbatum.nbsp;Sacrifitia Lcuitica,difcrimcn ciborum,amp; aliarum obferuationum, qnbsp;imperiti puiauerunt cfte uera facra, quibus mererentur gratiam Dei,nbsp;peruenirent ad deum ac regnum coclefte. At^ h�c quidem facranbsp;fuo tempore fuum habuerunt ufum.Non ftierunt autem ipfa ueritas,nbsp;fed tan/

fed tantum timbra amp; ftgnificado ueritatis* Dcfe�'uiunt� inquit Ap�/ i llolus, exemplar j amp; umbr� cceleftmm� Et iterum : Lex nihil ad/ *nbsp;duxit ad perfed�ionem, fed erat introdudio ad fpem potioremgt;nbsp;Solus aurem Icfus Chriftus eft Ueritas, qu� per facra illa eft aduniAnbsp;brata, amp; qua uere peruenimus ad gradatn Dei, amp; ad h�r�dita/nbsp;tem diuinorum bonorum. Nemo enim potcft habere Deum uerenbsp;|5ropiiium, nifi per Chriftum, propter Chriftum. Nemo poteftnbsp;milericordiam Dei uere cognofrere, amp; ea uere confidere, nifi peifnbsp;Chriftum,�i propter Chriftum,uidelicet,fi crediderit,qgt; folus Chrinbsp;ftus fit rec�nciliado, iuftitia,amp; redemptio noftra. Quare folus Chrinbsp;flus ueritas eft,hoc eft, uera illa ui(ftima,uerum illud facrifidum, q^nbsp;rcconciliauit nos cum Dco,8c propter quod Deus agnofcitcredentesnbsp;in Chrift�jfilios ac hpredesfuos� Deinde Chriftus dici^ ed� VERLnbsp;T AS per antithefin ad corporalia �C terrctia bona. Diuidg, fanita�nbsp;corporisjdi�turnit�s uit�,potcntia,illuftrenomcn, funt quidem donbsp;na dej,quibus ex fide utend� eft,non funtaui� ucra bona,imo podusnbsp;funt n�nuncp poftefforibus fuisexido� Solus Chriftus eft ueritas,nbsp;feu ueRz bonum, quod fi quis habet,is habet ucra Si perpetuam f�linbsp;citatem. Quare non fentiamus nos noftro fundos officio, fi ftudea tnbsp;musconfequiopesautdignitatesin hocfeculo, fedisdemum re�cnbsp;facit fuumofficium,qui hocunumagit,ut Chriftum perfidem ex E/nbsp;uangelio cius cohfequatur. Tertium epitheton eft VITA. Tribuitnbsp;amp; hoc epitheton Chrifto per antithefin ad uitam legis. In LeuitiCOnbsp;libro dicicur : Cuftodite leges mcas at(^ indicia, qug facicns homo,nbsp;VI VETin eis.Et poftquam Mofes recitaffet populo fuo legem, ad'nbsp;dit�Teftes inuoco hodic cc�lum amp; terram, Cfp propofuerim tibi Vbnbsp;TA M 8lt; bonum. Eli gc ergo VIT AM, ut tu uiuas amp; fernen tuum.nbsp;In his locis lex dicitUr VIT A, ideoC^ hypocrit� fenfcruot,fc confernbsp;qui ueram coram dco uitam, fi facerent opera legis. Ac negari quid�nbsp;non poteft,quin homo confequeretur ex lege uita, fi legem perfedtenbsp;impleret.Nuncautcm nullus h�minumpoteft eamperfe�c impie/nbsp;re. Lex em, inquit Paulus,eft fpiritualis,ego aut carnalis, uenditusnbsp;fub peccatum. Et iterum: AfFe�us carnis inimicitia eft aduerfus de/nbsp;um,nam legi dei non lubditur, liquidem ne potcft quidem, Quarcnbsp;fieri non poteft ,ut homo ex lege aut operibus eius confequatur uita;nbsp;Solus autemlejus Chriftus eft VlTAnoftra. Qui eniminipfumnbsp;creditjisprimureput�turcoram deoiuftuspropterChriftum. Hocnbsp;demum eft uere uiuerc.Beati cnim,quorum remiflg funt iniquitates,nbsp;0^ quorum tefla funt peccata. Deinde cOnferuatur in morte ne pere/nbsp;at.Poftremo refufeitatur � morte ,in ^ternam uitam. Non eft igin�*^nbsp;^*'4^0 qugrenda ucra uita, prgterquslmin Icfu Chrifto domino no/

�ro per fidem, nec in hoc ftudium pr�c�pue innjmbendum ef�, ut conferucmus� corporalemtinam ,fcd ut conferuemus Chnftum,nbsp;ucram amp; fcmpiternani noftram uitam. Quod cum ita fe habe''nbsp;at,manifeftum nunc eft, quid fibihocuelit, quod fequitur. Nc'nbsp;mouenitad patrem , nifi per me. Si cognouifsetis me , amp; pa'nbsp;trem meumutiqnecognouifsetis. Cum enim folus Chriftus (it ueranbsp;Ilia ad patrem,perfpicum eft,qgt; nemo pofsit Deii cognofccre, qua�mnbsp;ckmenSjSf mifericors fit^nifi per Chriftum, nemo ite pofsit Deonbsp;gratus amp; acceptas ene,nifj propter Chriftum,adhgc,nemo pofsit cknbsp;nientia Dei confidere amp;L nomen eius inuocare,nifi propter Chriftu,nbsp;denicp nemo pofsit uel in haccorpali uita Deo gratum ofticiumf�'^nbsp;cere,uel ex hacuita,cgleftittrn bonorum h^reditatem adir�, nifi pernbsp;Chriftum. Hgcnobis fcienda,hgc meditanda,hgccogitanda,h^cfaci'nbsp;enda funt.Tria enim funt, ad qu� pr�ftanda uocati fumus, uideli^nbsp;cctjUt refle credamus,ut bona obedienter faciamus,8c ut mala patie�nbsp;ter feramus.Si autem probe cognofcimus Chriftum efTeuiamjUeriianbsp;tern amp; uitam,redifsima erit fidcs,fummns nimir cuultus,quem dconbsp;pofTumus prgftare.Et quis ex hac cognitione,non accenderetur ad o/nbsp;bediendum eius uorationi,a� quo tot b�n�fices obruimurf quis itemnbsp;aduerfa non patienter toleraret propter hunc, quern fciat prgfente fu'nbsp;urn ac perpetuum efTe feruatoremf Quarc non eft ullo modo commitnbsp;tendum,ut finamus nobis ex animo,ex fide noftra hoc didum Chri/nbsp;fti excuti, fed fummo ftudio adnitendum eft, ut cotinenti rccordationbsp;ne eius inflammemus fidem, m nobis, amp;; contineamus nos in offknbsp;cio,quoperueniamusad ueramamp;perpetuamfalutem in kfu ChrPnbsp;fto domino noftro,qui eft una cum patre amp; fpiritu fando deus bctie^nbsp;didus in fecula. Amen.

TSI Apoftolus Thoma^rodidit imperitiam fit

* �

* -.� t r' 'I

�'-4

am,cum fermonem lefn Chrifti interpellareuDo mine,inquiens,nefcimus quo uadis,et quomodonbsp;� poftumus uiam kire C tarnen fecit nobis gratiffknbsp;mum officium, � hac occafione didiccrimusnbsp;_____________cognouerimus, qug fit uerauia ad deum patrem, ad omnia diuina ac ccekftia bona.T ale officium prgftat nobis etvnbsp;am Apoftolus Philippus.Cum enim Chriftus dixiffenSi cognouiknbsp;Cecis me,8�f patrem me�m uticp cognouifTetiSjaddit: Amodo cogno'�nbsp;� �fcitis eum,amp; uidiftis eura, quibus uerbis fignificat Chriftus,qgt; cumnbsp;Apoftoli cognouerunt ipfum ex Euangelio fuo, ac uiderunt ipfumnbsp;dodrinam Euangeli) fui magnis acmultis miraculisconfirmare,cognbsp;nouerint eii� ac uiderint uer� deum, propterea ipfe ,qui hsec dixcnbsp;riiac

HoH�LIAE IOANN�S BRBNT��. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj

ac fecer�t,non ranrum fit homo, fed eriam uerus Deus. Phihppus auiem non intclligit h�cuerba. Quarcficutanrca Thomas, itanuncnbsp;Philippus iinerrumpitfcrmonem Icfii. Etdicit ci:Don7ine,often/ *nbsp;de nobis patrem,amp;fufiFicit nobis. Hgc PhiJippiuerbi,nonfunta� no�*nbsp;bis feftinanter pr�tcreunda. Quod enim Philippus loquitur, nonnbsp;eft recens ab ipfo excogitatum.led eft lam indc ah initio orbis terra?,nbsp;tam� pijs quam ab imprji magno femper defiderio expetiium. Mullt;nbsp;ta cnim amp; pr�dara diet lolent de Deo,0�f tarnen nullus unquam fuit,nbsp;qui Deum uere uiiibilem hominibus oftendere potuerit. Quare honbsp;mines exciiati funt ut inquirerent.S Vimum formam,faciem,auifigu^nbsp;ram Dei,Deinde mentem,animum 0^ uoluniatem eius. Rette enininbsp;iudicauerunt.maximam hominis loelicitatem, in eognofeendo amp; UPnbsp;dendo Deo conf iftere. Itaq? quod l^hilippusdicitjoftendenobispanbsp;trcm,amp;f fufficit nobis,( hoc eft J nihil poteft nobis nec iucundiusnecnbsp;forlicius contingere, qu�m fi oft�dens nobis Deum,ut uideamus �Cnbsp;cognofcamus eum, hoc idem omnes homines,qui modo honefta m�nbsp;te prgditi, amp; diuinarum rerum ftudiofi fueruni, (nam qui uentremnbsp;fuum pro Deo colunt.his iucundiuseft bonum uinum,quam uerumnbsp;Deum uidere) magna femper cupiditate defiderarunt, nec tarnen ulznbsp;lus hominum potuit hoc in his terris confequi, priufqu� lefusChrpnbsp;ftus filius Dei,ac uerus ip(e Deus,homofaftus eft.Eua omnium no/nbsp;fli urn mater, audiuerat Deum promififte, q? uelit fefe aflumpta for/nbsp;ma nominis mundo oftendere, amp; mundum redimere, Quare cumnbsp;peperifteiCainum,purauii feiam Deum ipfum uidere, �'exclama/nbsp;oitpof�edi hominem, DEVM. Sed h^copiniomultum fefellitmifenbsp;ram mulierem.Non enim mdit Deum leruatorem,fed potus homt/nbsp;nem,aut,ut ita dicam,Sacanain,perditorem.lacob pairiarcha, profc/nbsp;ctus cum familia fua � Mefopotama, uenit in Phanuel, poftquamnbsp;collutfiatus effet per noiftem cum angelo ufep ad matutinum tempus,nbsp;amp; accepiffet ab eo benedi(ftion�,aii, Vidi dominum facie ad faciem,nbsp;amp;ffalua falt;fta eft anima mea. Quid�' ergdnedicemus lacobumuerenbsp;uidilTc faciem domini DeicSed Deus nondum aftumpferat homin�,-Quareetfi lacob uidit fpeciem quandam uiri, qua Deus pr�fentiamnbsp;fuamteftabamr, Ideocp lacob re�fte dixit: Se uidilfeD�MlN VMnbsp;faaem ad faciem, hoe eft, apertocognouiireprgfentiam Dei, tarnennbsp;ca fpecies non erat uere Deus. InExodouidit Mofes rubum arden/nbsp;dem,amp;: audit ex eo uocem dicentem:Ego fum Deus patris tui, Deusnbsp;Abraham,Deus Ifaac,Deus lacob. Et tarnen rubus nec erat Deus tpquot;nbsp;fe,nec uera Dei facics,fed tantum miraculum oftendens teftificaf �nbsp;p'^efentiam Dei.Non ignorauit a�t Mofes,fenon uidifteueram Deinbsp;faciem. Quare, cum flagrar� maxiino defiderio uidendi Dei, dkit^

poftca:?! inuen� gratiam tn c�fpelt;51ii itio,o^Unde mihi faci�em tuaff�j ut Iciam tr. Hgc plane cum uerbis Phtlippi conucniunt: Domine, o*nbsp;ftende nobis patrc Si fufFtctt nobis,ffd audit Mofes:Oftendam qi�*^nbsp;dem ubi omnebonum , facicm autem meam uidere non poieris*nbsp;Non uidebit me homo,0i uiuet,hoc eft, Affumam quidem homin�*nbsp;Si oftendam me hominibus uibbilem,hoc autem tanto tempore poftnbsp;futurum eft, ut nullus hodie bominum uiuat, qui pofsit �iate fua adnbsp;id tempus pertingere. Quarenectu, nec altus quifpiam homo, quinbsp;nunc uiuitjpotericis me hominem fa(ftum,boc eft,faciem meam uidcnbsp;re.Efaiasdtcitfeuidilfe DOMIN VMlcdcntem (uper folium excelnbsp;fum et eleuat�,acaudiuifte Seraphim acdamare ei,Sancftus,Sandtus,nbsp;San(ftus^Dns Deus Zebaoih,plena eft omnis terra gloria eius, Hpcnbsp;fuit quidem reuelatio glor l� �i maieftatis Chrjfti ueri Dei,quemadnbsp;modum fupra cap.xq.cxplicatum eil,non autem fuit uera f�cies Dei,nbsp;qutaChrjftus qui eft u et us Deus, non Juti aftumpferat hominem;nbsp;Ac breutter,etfi Patriarch��i Prophet� magno deiiderio uidendgnbsp;faciet Dei flagrarunt,tamen quia nondum erai tempus,quo Deus honbsp;mo beret,non potuerunt defidertum luum explere. Confecuti quid�nbsp;funt ueram falut�per f idem.quam adhibuer�t c�leftibus promifsionbsp;�iibus de fiho Dei, hoiemaftumpruro,amp; libera(uro,tpfam a�it (actenbsp;f ilq Dei, qu� poftea in homtne oftenfa eft, non uiderunt. V�nde �inbsp;Chrifiusad Apoftolosfuosau: Veftribean funtoculi.quiauidenr,nbsp;�X aures ueft'c, quia audiunt. Amen enim dico uobis, q� multi Pro*nbsp;pherp �i iurti dehderatunt uiderc,qup uideiis,�i non uiderunt,�i ai�nbsp;dire, queauditis,�inonaudierunt, Atep hpcquidemdePatriarchisnbsp;amp; Propheiis. Dicamusetiam deEthnictsautgeniibus alienis �po*nbsp;puloD,�!. Nam �i hi tenebanturdeltderiouidcndi Dei,f�d quiaca*nbsp;ruerunt uerbo Dei.ideo finxerunt fibqpfis uarias Deiformas. Aliusnbsp;putauit ic faciem Det uidere, cum uidebai ftatu� quandam louis auenbsp;Mercut q. Alius credidn le faciem Det uidere,cum uidebat Crocodinbsp;}um,auifeiern,aut aliud genusanimanris. Altusexifttmauitfeuide*nbsp;re faciem Dei, cum uidebat heroa quendam aut Monarcham,uidelPnbsp;eet, Alexandrum iMagnum,aoi Neronem,aui Domitianum, qu/busnbsp;�tam tam uiuis cp mortuis inftttuti funt diuini bonores,fed hi impi*nbsp;iisime crracunt.iSlon enim uiderunt faciem Dei, fed aut lignum, autnbsp;bptdem,aut argentum �i aurum, aut beftiam, aut bellatorem quen*nbsp;dam,aut monftra potius hominum, homines. Confideremus eti�nbsp;gentium Philolophos, qui propter eruditionem uolucrunt uider�nbsp;plus fapere, uulgus bominum. Hi noluerunttam rudes uideri,utnbsp;inurarent,(iLUt uulgus,gloriam immorralis Dei,in imaginem mortanbsp;lis homtnis, aut uolaulium, quadrupedium, amp; reptilium, qu�mad*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modum

HoMILI�E lO�NNlS BRENTir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405

wodutti Paulus ait, fed extuler�t fcfc, altius ad inueftigandam ipfarii foelcftem Dci fecicm 8^ maieftatcm.Quid ergo fadum eftcCum dianbsp;multuc^ faciem Dci fuo ingenio fcrutarent,e� tandem uen cr�t, ut a/nbsp;Iq prorfus ncgarcnt cflc Deum, alt) ingenue faterent, non pofle hu/nbsp;mano captucomprehcndi quid fit Deus. Simonides interrogatus dnbsp;Hierone Siculo,quidn�,aut qualis eiTct Deus, petrjt fpati� unius di/nbsp;�i ad delibcrandS, deinde petrjt biduum,ac poftea f^pe fpati� delibe .nbsp;randi duplic�8,amp; roga tus, quid fibi ucllct h�cprocraftinatio,refpo/nbsp;dit ingenoe:Quo diutius cogito, ed res mihi obfcurior uidetur. Vi/nbsp;des tarn piosnbsp;nbsp;impios flagraflc Audio uidendg 8^ afpiciendg diuing

faciei fed hoc non potuit, ante Chriftum nat�, uJli hoim continge f re. Quod de uidenda facie Dei diximus,hoc idem dicendu erit de innbsp;ueftiganda amp; perfautanda uoluntate Dei. In Ecclefia lud�orum fuitnbsp;propitiatorium,� quo Deus fc cum Mofe coUocutuRz, amp; uoluntatenjnbsp;(uammanifeftatuR2recepit.Inde,inquicns,prgcipiam,amp;loqparad tenbsp;de medio duoRt Cherubim. Hoc propitiatorium fuit quidem diuininbsp;tus inftitut�,non a�t in hunc ufum, ut ex eo uera amp; perp�tua diuin�nbsp;uoluntatis manife�atio prodiret, fed ut ex eo fignificarcnt nonnuUanbsp;ad tempus qu�ad Rempub. Ifraelitic� pertinerent, amp; ut effet adum/nbsp;bratio ueri propitiatorij, � quo tandem Deus manifcfte cum homingnbsp;bus collocuturus, 8i uoluntate fuam perpetuam dare expofiturus ef/nbsp;fct.Eft 8i Lex diuinitus per Mofen data, utreuelaret uoluntate Dei*nbsp;Sed quidC Lex reudat magis iratam, dementem Dei uoluntatem�nbsp;Lex,inquit Paulus,oftendit pdfn,operatur iram,amp; occidir. Quar�nbsp;ad confequendam falutem, non eft fatis cognofcere uoluntate Dei exnbsp;lege.Quid a�t dicam de Ethnicorum commentis,quibus conati funtnbsp;uoluntatem Dei pcrfcrutari c� Hi cm obfcruarunt magno Audio fom �nbsp;nia,auguria,aufpicia,8^ cxtifpicia, ut ex iphs uoluntatem Dei cognonbsp;fccrent. Vocaruntaues, deorum linguas,qgt; exiAimauerint,aucs fig/nbsp;nificarc hominibus mentem Dei ucl uolatu, uel garritu,ucl etiam panbsp;Au.Habuerunt amp; Tripodes, c quibus putarunrfe haurire cognitio/nbsp;ncm diuing uoluntatis. Ncc ex his tantum, fed etiam � calculis, uir^�nbsp;gis, lignis, lapidibus, frumento farina, uoluntatem Dei perfcru/nbsp;tariconatifunt, Sedh�cfueruntuanifsimacommenta, quibusma/nbsp;gis Satan illufit mcntibus impiorum, Deus patefecit fuam uolun/nbsp;t�te.Quid igit faciemusC aut quo nos uertcmus, ut uidcamns faciemnbsp;peij�d cognofcamus uera ac perp�tua cius erga nos uoIuntateC Hienbsp;audiendum nobis eA, quid lefus ChriAusrefpondcat Philippo.Di'' * *nbsp;tit ci lefus: Tanto tempore uobifeu fum,amp; non cognouiAi me. Phi-* � *nbsp;��Ppe,QVI VIDET ME,VIDET PATREM. Et quomodoiu**nbsp;4icis:OAende nobis patremcEn hoc loco perfpicue doccmur,ubi ui/�*nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P gt;0

l�carrius Deumiamp; cognofcamus uoluntatem eius. Qui me uMec^in^ quit Icfus Chriftus,uidet patrem. Quid ergoCNum Deus habet ocilnbsp;Ios,manus,pedes,amp; alfa membra Jicut homoC Manife�um quidemnbsp;cft,qu�d Deus fit natura fua incorporcus fed qui uidet lefum Chri/nbsp;ftum�is eum uidet hominem,quo cum coniun�tus eft in unitate per/nbsp;gt;, fon� uerus amp; �ternus Deus� Vnde amp; fequitur: Non crcdis,q) egonbsp;, in patre fum,amp; pater in mcC'hoc eft. Ego amp; pater fumus quidem dugnbsp;diftin�g perfongjipfe pater,ego filiusjed fumus unus tantum uerusnbsp;amp; �ternus Deus.Non fumus unum tantum animi concordia, quem**nbsp;admodum homines amici inter fc unum funt,fed fumus unum efleo/nbsp;tia,8C natura. Ex qu� illud fcquitur,quod infertur: Verba,qu�e/nbsp;0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquor uobis, a' meipfo non loquor.Pater autem in me manes, ip

, le facit opera,hoc eft,Cum pater Qi ego fimus unum effentiajclare fe-' quitur,q) ctiam fimus unum uolutate Si operatione,ideocp, qug egonbsp;loquor,no funt folius hominis, fed ueri Dei uerba,amp;r qug ego facto,nbsp;non funt folius hominis, fed ueri Dei fadta. Quid ergo nunc ampH/nbsp;us de confpicienda facie Dei requirisC Vide lefum Chriftum, credcnbsp;in lefum Chriftum, Si uides uerum Deum ipfum,atque credis in ue/nbsp;rum Deum. Vt enim Icfus Chriftus eft uerus Deus, ita extra eumnbsp;non eft alius Deus.Sunt quidem ali� du� perfon� in diuina natura,nbsp;Pater et fpirttus fanclus^non eft autem alius Deus,pr�ter lefum Chrinbsp;ftumDOMIN VM noftrum. Huncdefideraruntuiderc Patriarchenbsp;amp; Prophet�,utuidcrentfacicmDei. Ac uiderunt quidem ipfurb ft-�nbsp;'de,non autem potuerunt eum,pro ratione temporis,uidere,qucmadnbsp;modum uiderunt eum Apoftoli,8dqucmadmodum etiamnosip/nbsp;fum ex reuelato eius Euangeh'o uidemus. Nunc enim, propius adeftnbsp;nobis faluSjUt Paulus ait, turn cum credebamus. Dcinde,quid auinbsp;plius de perfcrutanda uoluntatc Dei follicitus esC* Perfcrutare uolun/nbsp;cacem lefu Chrifti,audi Euangclion lefu Chrifti, Si habebis omnemnbsp;arcanam Dei uoluntatem, quatenus quidem gtcrn� tug faluti neceft�nbsp;rium cftjCognitam atep perfpe�am. Non enim uult, nec poteft cog/nbsp;tiofci uerus Dcus,nifi in filiofuo lefu Chrifto. In hoc femanifeftatu/nbsp;rum,amp;cumbominibuscollocuturum, promifit iam anteaperMo/nbsp;fen. Non inucniatur,inquierts,in te,qtti feifeiterur ariolo5,0^ obfer/nbsp;uet fomnia Si auguria, non fit maleficus, nec incantator,nec confulaenbsp;phytones, nec diuinos, nec qu�rat � mortuis ueritatem. Vnde ergonbsp;qugret earn C Sequitur. Prophetam degente tua. Si de fratribus tuts,nbsp;ficut me,fufcitabit tibi DOMINVS Deus tuus, IPSVM AVDI/nbsp;ES. Et mox dicit DOMINVS Deus ipfe :Ponam uerba mca io orenbsp;eius, loquiturep ad eos omnia, qu� pr�cepcro illi. Hic Prophetanbsp;eft Icfus Chriftus filius Dei\quemadmodum Apoftolica doeftrina in;

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terpretatur�

�OHrtl�E �OANNIS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4er

(�rprctahiv�Quare qui uult audire Dcum ipfum Ioq�cn�cm,8^ uol�-* taiem eius cognofccre, is lefum Chriftum, qui eft uerus Deus, Si innbsp;cuius ore uerba Dei pofita fuut, audiat necei�e eft * Quod Mofes denbsp;Chrifto contionatjhoc idem pater ipfe,uoce � ccelo fonanti, de Chrinbsp;fto teftificatur� Cum enim lefus Chriftus baptifaretur � Ioanne,amp; ponbsp;ftea glorificaretur coram tribus difcipulis in monte,dixic Deus daranbsp;uoce de ipfo� Hie eft fillus meus diledus,in quo mihi bene complacinbsp;lum eft, H VNC A VDITE. Non eft igitur uel in coclum conicenznbsp;dendum, uel trans mare currendum, uel in eremum fecedendum,uelnbsp;angelus de ccelo exped;andus,uel acutis humang rationis cogitationtnbsp;bus inherendum,ut Deum uideas,amp; uoluntatem eius cognofcas, fednbsp;uide, audi, difee, cognofee lefum Chriftu, amp; uidebis atlt;^ cognofeesnbsp;uerum DOMIN VM Dcum noftrum* Cum ergo lefus Chriftus fitnbsp;uerus Deus, amp; oia dida ac feefta eius, fint uere dida atep feda Dei,nbsp;operscprecium eft nunc cognofeere, qu� lefus Chriftus dixerit Si it/nbsp;ccric,uc ex ipfis cognofcamus,qug Deus ipfe uelit,ac feciat. Dicamusnbsp;autem primum de didis eius. Verba,inquit, qug ego loquor uobis,�nbsp;d meipfo non loquor.Hgc ita dici uidentur,pcrinde ac fi per ucrba,innbsp;telligenda effent f�da, more hebrgo, prgfertim cum fcquatur: Paternbsp;autem in me manens, ipfe facit opera, ut fit fenfus� Qu� facio,non dnbsp;meipfo facio, fed pater in me manens, facit ca. Hoc quidcm non ab/nbsp;furde dicitur,fed commodius uidetur, ut fentiamus Chriftum loqufnbsp;tarn de didis,qu5{ Jg fadis fuis. Cum autem nobis hoc loco fermonbsp;eft de didis Cnrifti non loquimur de uniuerfo gen ere didorum ei/nbsp;us,fed tantum de eo gencre, propter quod hominem 3ffumpfit,amp; innbsp;banc terram miffuseft* Multa dixit lefus Chriftus de Iege,deuer3nbsp;Cententia legis,delt;^ futura ludgorum calaraitate,qug etfi funt uerifsi/nbsp;lt;na amp; diuinifsima, tarnen hoe non fuit officium illud, propter quodnbsp;Chriftus prgeipue in hanc terram ucnit. Proprium autem officiumnbsp;feius eft, pr�dicare Euangelion, qj ipfefolus fit uerus Mefsias, Sinbsp;jpropter ipfum folum contingat hominibus falus. De his didis fcr/nbsp;mo nunc eft, qu� Si perfpicue in Apoftolicis fcriptis extant. Dixitnbsp;enim: Venitead me omnes,qui laboratis Si onerati eftis. Si egonbsp;refocillabo uos; Dixit: Sic Deus dilexit mundum, ut filium fu/nbsp;umunigenitumdarct, utomnis qui credit in cum, non pereat, fednbsp;babeat uitam aeternam. Dixit item: Ego fum refurredio Si uita,�nbsp;Qui creditinme, etiamfimortuus fuerit,uiuet: Bt omnis,qui ui/nbsp;�it credit in me, non morietur ingternum. Dixit multa id genusnbsp;alia,quemadmodum Euangcliftg teftantur. Quid ergo adiftadi/nbsp;�emus� Putasne, cumh�c audis, te audire humanafomniaCNihilnbsp;eerie minus, Ipfam enim DEI uocem audis, qua tibi uoluntaa

Dei aperte cxponit. Cum ergo Chriftus dicit: Egorcfocillabo uos^ ttianifeftc cognofcimus,hanc effie Dei ipfius uoluntat�,qgt; uclit hoiesnbsp;in affli�iionibus fois iuuare. Cum Chriftus dicit: Deus dedit ftliumnbsp;fu�, ut o�s qui credit in eum non pcreat, dare intelligimus, hanc eftenbsp;Dei uoluntat�:q) uelit hoies feruare�Cum dicit: Omnis qui credit innbsp;tne,non moritur,perfpicue docemur,hanc efTe Dei uoluntaie,qgt; ue/nbsp;lit homines liberare in morte,amp; dare cis ^tcrna uitam, Att^ hgc quilt;nbsp;dem de didis Chrifti,Con(ideremus nunc etiam fada cius. Sunt airtnbsp;uaria genera fadorum eius,qugo�anon eft huius loci percurrcre.Eicnbsp;cit ucndcntes amp; emetes flagellis etemplo,maledixit fterili ficui, HgCnbsp;funt quidem diuina fada,8^ fuo quodam confilio � Chrifto peragetinbsp;da fufcepta,nos autem loquimur nunc de fjs fadis, ad quae (ufcipien^nbsp;da Chriftus prpcipue in hanc terram mifTus eft. Ea a�t (unt,qug Chr}nbsp;dus ipfe apud Lucam ex Efaia comemorat. Miferis adnunciare Euannbsp;geliOn^fanare contritos corde,pr^dicarc captiuis remifTionem^reddenbsp;A�.w.� re cgcis uifum,amp; liberare uindos.Oicit amp; Petrus de ipfo: Obambu/nbsp;Jauit benefaciendo, amp; fanandoomnes opprefTos J diabolo. Non fo/nbsp;lum enim fanauit ^grotos corpore,fed quod longe omnium maximSnbsp;cftjanauit �grotos mentejufcepit peccatores humanifsime, amp; reminbsp;fit eis peccata gratis,mera clemetia amp; raifericordia. Confide, inquirynbsp;fill : Remittuntur tibi peccata tua. Et ad mulierem : Remittuntur tibinbsp;peccata tua,fides tua te faluam fecit,uade in pace. Ac poftremo omni/nbsp;urn fufcepit turpifsimam mortem, ut fua morte peccata noftra expialt;nbsp;ret,morte uinceret,amp; ueram ac perp�tua uitam nobis pararee. Ex hisnbsp;Chrifti fadis,manifefte obferuari amp; cognofei poteft,qgt; uolutas Deinbsp;hoc folum propedeatjUt bencfaciat, remittat pd�,feruct p�riclit�tes,nbsp;Ct ducat cos per mortcm,in perperuam uitam ac foelicitatem.Quare,nbsp;qui flagrat defiderio uidendi Dei, amp; cognofeend� uoluntatis eius,nbsp;nccefte habet,ut lefum Chriftum uideat, SiC turn dida turn fada ciuSnbsp;cognofcat. Sic em amp; oerus Deus uidetur, amp; certifsima Dei uoluntasnbsp;cognofeitur. Non uidetDcum, neccognofeit uoluntatem eius�nbsp;oel Idol�tra Ethnicus, uelTurca,ucl�ud�us, uel hypocrita, prop/nbsp;tercaqudd hi partim non agnofeunt Chriftum, partim aperte con/nbsp;temnunteum,�d execrantur, p'artim non requirunt officiumeuis*nbsp;Nos autem , quibus Chriftus amp; ofticium eius, per Euangelionnbsp;�ognita funt, uidemus uerum Deum per fidem, amp; cognotcimusnbsp;uoluntatem eius. Acmulta quidem funt, in quibus uidemur eflenbsp;a� Deo deferti. Alius pr�mitur onere paupertatis,alius affligitur granbsp;uitate morbi,alius conturbatur horrore mortis,S^ haec ita ingrauefeenbsp;ite lol�t,ut Deus uideatur non folum � nobis difeefsifle, uerumetiamnbsp;nos abieciftejed bene adhuc habet,fi Chriftum per fidem habemus�nbsp;fieri

HOM�CtlE' T�ANNIS BR�MTrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409

fter� en�m non potefljUt ibi non fit Deus, ubi Chriflus cQ. Ego, �ngt; quit,in patre fum,amp; pater in me.Ncc fentias,qgt; ubi Chr j�us eil, ibinbsp;(liquidem Deus,fed iratus,durus,inexorabilis,eontemptor,amp;con^- .nbsp;dcmnator.Talis quidem e� Deus,ubi non eft rognitio Chriili. Vbinbsp;autem Chriilus per ftdem eognofcitur amp; habetur, ibi Deus non eil,nbsp;nifi clemens,mifericors,liberator �1' feruaror,eiiamfi humanocaptuinbsp;amp; fenfui longe aliud uideatur. Quid ergoC ioquis, Si Deus non eflnbsp;defertor eius,qui habet Chr�lum, cur Chriilus ipfedamai in cruce:nbsp;Deusmeus, Deus meus, ut quid me deieruiilic Si Deus deferuicnbsp;Chrift�,quomodonon deiereieteti� eos, quiChriitumperfidemnbsp;hab�tC Sed Pialmus ipfe �quo h'Cdamor Chriili fumptus efl, internbsp;pr�tai qualis fucr it hgc defertio,Chriflus ein fie defertus fuit a' Deo,nbsp;ut non iuu�retur externo aliquo miraculo, ficut f^penumero patriar/nbsp;chg ad iuti,�^ � pcriculis crepti erant. Sicut Dauid,Blias, Ezethias eCnbsp;alrj. Vnde fequitur in pfalmo: In te fperauerunt patres notlri,fpera/lt;nbsp;ucrunt�^ Iiberafii eos,uidelicet exiernis miracuiis. Non autem ficc*�nbsp;rat defertus, ut nullo modo, ac ne fpirituali quidem amp; c�leili modonbsp;adiuuaretur�^confeiuaretur. Nam tune Deus maxime omnium denbsp;Chriilo fdio fuo follicitus fuit, amp; curauit cum extollendum in ium/nbsp;tnam fublimitatem. Audis quidem damorem Chriili in cruce, Deusnbsp;n�cus,utqnid me deferuiili.Sed confidera mihi huius clamoris eueanbsp;turn,Chriilus enim paulo poft tanta gloria refurgit� morte, ut conftnbsp;deat ad dexrram Del, amp; confequatur nomen fupra omne nomen, utnbsp;in nomine cius omne genu fc fledlat coeleftium,terreftrium,amp; infer*nbsp;norum. Hoccine cil � Deo deferif Nihil certe minus, fed eil uereinbsp;Deo conferuari, Nee hoe uni tantum Chr ifto cotigit.Chriftus cnininbsp;in hoe defertus cft� Deo,nc eriperetur � cruce externo miraeulo utnbsp;per crueem amp; mortem rcconciliaret nos cum Deo, impetraret,ucnbsp;quicuncp in ipfum credit, nunquam defetatur a Deo,eiiamfi huma*nbsp;no fenfui uideatur defertus. Quare ponamus maximum noftr� ftudinbsp;dm in cognofccndoamp;retinendo Chrifto perfidem, utuerum De*nbsp;urn eognofcamus, �e ab ipfo ucre conferuemur,pcr lefum Chriftunanbsp;dominum noftrum, qui eft una cum patte amp; fpiricu fan�o Deus bclt;nbsp;nedt�us in fecula, Amen.

HOM ILIA XX VK Vphadlenuscontionatus eft de (eipfo lefus Chriilus, etf�.nbsp;lerifsima funt,uidentur tarnen humana conditione maio^nbsp;ra amp; excellcntiora. Dixit eoim,fe efte uiam, ueritatemnbsp;uitam.DixinQui me uidet,uidei amp; patrem. Dixit : Eg�

IN C�PVT Xlllr. EV�NGt lOANNlS. abrc|icertis amp;firmis teftimonijs abhominibus agnofcantur, addilnbsp;niincChrirtus teftimonia,qu�bus probar feuere ilium cfle, qucrnnbsp;�� prfdicauit. Cr�dit�mgt;hi �inquiens, quodegoiupatrefum, 2lt; paznbsp;9� ter in me, alioqut propter ipfa fada credite.Dixi meeffeuer�deum*nbsp;aliam qiiidem perfonam a p�tre, Sed quod adnaturamjcITentiam, 8^nbsp;iraieUatcm attinet, eundem plane deum. Non ignorohoc uerbuinnbsp;uideri admirabile, amp; parumfidei f3cere,fi abhomine,qui nulla ex/nbsp;lerna maie�ate prgditus fit, diratur. Ego uero hoc,non uei bis tantunbsp;difo, uerum etiam te�ificor fadis. Quare li uobis non faciunt fidcnbsp;mea uet ba,faci?t e� mra Eda.Qvpf�go fcnt fada illa,qugCbriffusnbsp;boc loco inttftimoniumallegatC Nihil hicobfcuridicitur, Chriznbsp;ftusenim loquitur de miracuiis fuis, qu�tam inuita fuacorporalinbsp;qu�m poft relurredionem per Apoftolos fuos^didir. Dehisfadisnbsp;alias quocp dicit� Opera qu� d�dit mihi pa(er,ut perficiam ea,ipla,nbsp;inquam opera,que ego ficlo,teftificantur de me,q? pater miferit me�nbsp;Et iterum, Opera qu� egofacio nomine pair is mei, h�cteftimoniznbsp;um reddunt de me. Poftquam enim lefus Chriftus baptifatus eft a�Ionbsp;anne, non folumfufcepit officium pr�dicandi Euangelq, uerumetiznbsp;am�didit plurimaS^maximamiracula. Aquammutauitinuinum,nbsp;ggrosreftituit fanirati,c�cisreftituituifum,feprofosmundauir,paranbsp;lyttcos ianauit,mortuos excitauit,amp;; id genus multa miracula fecit,dcnbsp;qutbus dicit.�Si mihi njn creditis,operibus credite.Sed quidc�inquiznbsp;CS. An non Prophet^ gdiderunt etiam miracula; An non amp; �gypu'/nbsp;aci magi �diderunt miraculaCquot; Quid, qjamp;impoftorum�^Satana�nbsp;qu�dam miracula commemorentur* Surgent, inquic Chriftus, pfeunbsp;doihriftijS^ pieudopropheig,amp;� dabunt ligna magna amp; prodigia.iranbsp;. ut in errorem inducantur, li fieri poftet, etiam eledi. Si ergo miraciinbsp;la probant perfonediuinitatcm, dicemusneuelprophetasuel etiamnbsp;pfeudoprophetas efteueros Deos, q? gdiderint miraculaf De hac renbsp;etiam alias diximus, fed quia hic locus nos admonet, dicamus amp;nbsp;MiraculotS fiuncqufdam,utmiraculortimraiione rede cognofcamus.Nam,qugnbsp;r4tw� func uere diuina miracula, ea non in hune ufuin cdunrur, ut per fcnbsp;gobent dtuinitatem eius perfonp, qupgdit miracula fed ut commennbsp;dent dodrinam eius, non ut nouam dodrinam aduerfus uerbum detnbsp;antea probatum, iuftituant, fedutueterem dodrinam uerbum delnbsp;renouent, reftituant, conferuent,acimpleritcftificentur. Proponanbsp;mus igitur nobis duos illos heroes,qui gdendis miraculis pr^ omniznbsp;bus alqs in toto orbe terrarum illuftres fuerunt, utcognofeamusnbsp;redumufummiraculorum. Alter fuit Mofes, Alter lelusChriftus.nbsp;Quanta enim miracula �dideric Mofes in �gypto amp; defertonbsp;toatiifcftius eft ex feriptura , quam uc debeat hoc loco muPnbsp;tis com*

��OH.LSAE ioAnnis brents. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40^

t�scommemorari.H�c Jgnur miracula non teftificabancur Mofcn cf fc natura Deum, fed teftif�cabantur dodrinam cius, eamq? non no/nbsp;uam,fed uetercm �am antea conftrmatam.Mofcs enim docebat innbsp;gypto,q) l'am inftaret tempus,quo Ifraeb't� egrefluri efTcnt libcri exnbsp;fuamterram Canaam.H�c dodrina�de liberau'/nbsp;one Ifraelitarum ex �gypto,amp; dej^accipienda terra Chanaanj'dcp conbsp;tempore,quo Mofes in^�gyptum uenit,non fuit noua,fcd ante m ulnbsp;tos annos promulgata, amp; confirmata� Didum eft enim diuinitus adnbsp;Abrahamum.Semen tuum futurum eft peregrinum in terra non fua,nbsp;�i fubijc��tcosferuitutijamp;f affligent QVADRINGENTIS annis�nbsp;Vcruntamen gent� cui feruiturt funt,egoiudicabo,amp;pofthec egre/nbsp;dientur cum magna fubftantia. Et mox:Generatione quarta hue reuernbsp;tentur. H�c cft doiftrina, qu� fub Abrabamo diuinitus promulga*nbsp;ta,amp; cocleftihus teftimonqs confirmata crat� Quo autem temporenbsp;Mofes uenit in �gyptum,complebantur quadringenti anni,nbsp;nbsp;erat

iam quarta Generatio ab Abrabamo, Hic ex una parte gdebat Mofes miracuhacx altera autem Magi �gyptiaci. Ac Mofes quidem prgdinbsp;cabat earn doiftrinam.qu� quondam diuinitus erat inftituta,6lt;Jnbsp;triarchis,quafi per manus, poft cris ipforum iradiia.Magi autem ob/nbsp;fiftebant buicdocftrinse,amp; contendebant �am eflernendaecm. Cumnbsp;jgit tam Mofes Magi �derent miracula,ad teftificandam doclrin�nbsp;fuam,quibus miraculisftdes erat adhibenda?^ Confidera doftrinam,nbsp;amp; manifefte uidebis, qug miracula fint uere di�uina, Magi do�ebantnbsp;nouaaduerfusuetercm,amp;probeconfirmatam doeftrinam Dei. Mo*nbsp;fes autem docebat uetercm dodrinam. Quare Mofis miracula erantnbsp;uere diuina,Magorum autem Satanica, in hocuero diuinitus permifnbsp;fa,ut Deus tentaret quemadmodum lex loquitur,lfraelitas,num dilpnbsp;gerent ipfum in toto cordc amp; tota anima fua.nbsp;nbsp;De lefu autem Chri/

fto.nihil notius cft in toto orb� terrarum, c� q, �diderit plurima amp; maxima miracula. Etfi autem Chriftus cft uerus ab gterno Deus, ta*nbsp;men hgc miracula,non teftificabantur per fe,per (e inquam,diuinita*nbsp;tem ciusjfed teftificabantur dodrinam cius.Quid ergo docuit�?� Do/nbsp;cuit fe cfTe uerum MefTiam feu Chriftum, amp; uer� ab �terno Deum,nbsp;Hgedodrina non crat noua. Sed iam ante diuinitus per patriarchasnbsp;�lt; prophetasjjmulgata.Ab initia em orbis terrg diuinitus promifs�nbsp;fuit,q) uenturus efTet MefTias, qui liberaturus efTet human� genus a�nbsp;Bpetuo fuo interitu, Prgtcrea prgdicat� crat,qgt; hic MefTias n� fit unnbsp;homo,�^ filius Dauidis,fcd cti� fit ucrus dcus,amp; naturalis filius dei,nbsp;qu�adm�d� ali�s oftendimus. Adhgc definiia erat familia inf Kraelinbsp;ex qua MefTias h� nafceret,definit� erat t�pus q nafccret,definM

lus erat ctiam locus natiuitatis,definifg erant amp; alig circumflau^, q�lt; certo demonftrarcnt pcrfonam Mcfl�g� Venit igitur lefus fili�us Ma/nbsp;rig,amp; cum manifeftiflimum effetjq) omnes illg circumft�tig, quibusnbsp;firophetg MelTiam defcrip(crunt,conucnirent in ipfum folum, �di�/nbsp;dit miracula,quibus non uoluimouam dodrinamcondituerejeduenbsp;terem confirmare,amp; impletionem eiustcftificari.PorrOjquemadmonbsp;dum Mofi reftiterunt magi �gyptiaci,ita ctiam fueruntpfeudochrinbsp;fti,qui fignis Sii. prodigqs fuis reftiterunt Chrifto. Vt enim nunc nPnbsp;�^4fA.t4.� bil dicam de his pfeudochriftis qui poft diuulgati�nem Euangehl

per Apoftolos in orbem terrg,ialt;ftarunt fe eflc Chriftos, ac po{5uli li beratores,qs loannes Antichriftos uocat, cn accipetibi Spiritus imznbsp;poftores,qui hadenus tarn intcrdiu nodu in domibus tumultuarinbsp;foliti fuerunuHi adiurati,clara interdum uoce adiuratoribus refpon/nbsp;derunt, ac dixerut fe huius uci illius animam efTcjpati autcm intoleranbsp;biles dolores. An no hoc uidetur miracuIumCAudiamus igitur,qu�nbsp;fiierit herum fpirituum dodrina, ut amp; de miraculis eorum iudicarenbsp;poi��muszDocuer�t enim,lgnem efle purgatorium, in altero feculo,nbsp;in quo animg mortuorum eJepient pcccata fua, �C pofte animas ex conbsp;pro de facrificqs MilTarum redimi.Hpc autcm dodrina,non Iblum eftnbsp;recens confidajed ctiam pugnat ex diametro cum uetcri dodrinanbsp;uangelq Chrifti.Euangelion enim docet� cj, folus Chriftus fit expia/nbsp;tio pcccatorum noftrotum,8^ qu�d qui credideritin Ghriftum,habenbsp;at �ternam uitam. Qui ucro non crediderit, fit perpetuo damn�tnbsp;tus. Quare h�cfpirituummiracula non funtnifiimpoftur�Sat�i/nbsp;n�, qui cum fit mendax amp; homicida , hoc unum agit fuis mi/nbsp;raculis, �t decipiat amp;occidat homines perp�tua internitione. Dicesnbsp;�utemiSi miracula ucre diuina non probant perfong diuinitatem,fednbsp;dodrinam,quid cft quod Chriftus allcgat nunc fua miracula,ad teftinbsp;ficandam fuam diuiniiatemCDicit cnim.Crcditc mihi,quod ego fininbsp;ill p�tre, amp; pater in me, hoc cft, q?fim uerus deus, ahoqui propternbsp;fada ipfa cr�dit�. Diximus, miracula per fe quidem non prob�rc di/nbsp;uinitatem perfong,fed quia dodrinam camc^ ueterem probant * id/nbsp;circo confideranda eft dodrina ipfa, ut intelligamus quid miraculanbsp;per dodrinarn probent. Mofes amp; prophet� non docueruut fe ipfosnbsp;cfle Meffias 8C dcos,fed Meff�g ueri dei feruos,ideoc^ miracula ipfonbsp;rum lion probant ipfos efle Meffias ,ueros dcos. lefus aut� filius Mainbsp;rig docuit fe cfle Meffiam,uerum deum,iuxta propheiarum oracularnbsp;Cum igitur hgefuerit dodrina lefu, rcdeamp; apte allegat miracula adnbsp;probandam �eram Si gternam fuam diuinitatem.Sed de miraculis hanbsp;dcnus.Habes autcm uhum argumencum,quo lefus probauitueritat�nbsp;fu3edodring,adeolt;^ fugmaieftatis,quam dodrina adnunciauif* Aixnbsp;diamusnunc amp; alterum arguroent�r� Sic enim fequiuir: Ainen,�iwlt;�

|IO.H|L1AE lOAWMlS �RENTlI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,�

dffq tjp^is^qui ^rcdit in me,opera qu� ego facio,8d ipfe fadct,amp; ma c t lor^hi�faciet, quia ego ad patrem uado. Hoc eft aliud lefiimonium � tnbsp;maieflatis lefu Chrifti,qiiod Chriftus eo libentius c�memorat,quianbsp;pluriraum fadt ad confolationem difcipulorum,quam in hac contio/nbsp;ne inftituit� Acuidemihi,quanta grauitate hoc didumcommcndet:nbsp;Amen,amcnCinquies)dico uobis. Gerte obferuabile fit, nccefle eft,nbsp;quod Chriftus etiam iuramento afteuerat.Non folum ego,inquit,g^nbsp;didi mulia amp; magna miraculajed iuro etiam per meipfum, qp eftid-*nbsp;3m,ut qui in me creditJaciatSd ipfe talia opa,adeo(^ his maiora* Sdnbsp;amus ergo quomodo hgc, qu� Chriftus promittit impleta fint. Acnbsp;initio,quod hic didt Chriftus ante mortem fuam,hoc repetit amp; con/nbsp;firrnat poft refurredioncm fuam. Dicit enim apud Marcum : Signanbsp;CQS* qui crediderint, hgc fubfequentur. Per nomen mcum d�monianbsp;cf]cieni,linguis loquentur nouis,ferpentcs tollent,Sd fi quid letale binbsp;berint,non nccebit eis. Super ^grotos manus imponent, Sd bene ha/nbsp;bebunti Qu�autemSd ante Sd poft refurredionem fuam Chriftusnbsp;promiferat, ea tanta maieftate publice perada funt, ut omnes homigt;nbsp;nesafpedueorumobftupuerint. Marcusiierumdicit: Poft^Iefusnbsp;recepius eft in coelum Sd confedit a' dextris Dei,difcipuli egrefsi,prgnbsp;dicauerunc ubiqp domino coop�rante Sd fermonem confirmante, pernbsp;SIGNA fubfequentia. Et in Adis apoftolicis dicitur : Obortus eftnbsp;omaiar)im^ timor,multacp prodigia Sd figna per Apoftolos fdebannbsp;lur.� ilierumzPer manus Apoftolorum gdebantur figna Sd prodigia Aa.^nbsp;multa in populo, Ac mox: Magisaccrefcebatcredentm DOMINOnbsp;multitU^o uirorwm (imul ac mulierum, ita ut in plateas cxportarentnbsp;infirraqs j Sd ponerentin ledulis ac grabbatis, ut uenientis Petri uelnbsp;umbra obumbraretaliqucm illorum.Conueniebat autem Sd multitunbsp;do uicinarum duitatum Hierofolymam, afferens ggros ac uexatos �nbsp;fpiritibns immundis,qui fanabantur OMNES. Non comm�mora/nbsp;bo nunc, quos claudos Apoftoli fanauerint, quos mortuos excitaue/nbsp;cintjillqd tantum addam,quod fcripturade Paulo r�cit�t: Virtutes, aƫ?�nbsp;inq�it,n� uulgares gdebat Deus per manus Pauli, ita ut etiam fupernbsp;infirmos deferrentur � corpore eius fudaria Sd femicinda, Sd recede/nbsp;rent ab eis mtybi,Sd fpiritus mali egredcrentur. Vere igitur ac maninbsp;fefte implctum eft, quod Chriftus hoc loco dicit: Amen amen diconbsp;uobis,Qui in me credit,opera qug ego facio,Sd ipfe facieuSed quid,nbsp;obfecro,inud eft,quod addit,MAlOR A his facietC�Quomodc po/nbsp;tuerunt Apoftoli maiorafacercopera,cp ChriftusfecitC' aut demon/nbsp;�ra nobiamp;,ubi ea feccrintC An non Chriftus codidit hunc mundum,nbsp;omnia,qi)g in eo funtCNum credentes in Chriftum poftunt maio/nbsp;fem Sd pr�ftantiorem mundum, acplures Sd excellentiores creaiuras

TN CAPVr XittL EVAn�. �OANKT� �ndercCSed quts non cxibilaretur, qui hocafFirmareauderetC' DPnbsp;cam deminonbus cp eft huius mundi creatio operibus, Chriftusnbsp;ftituir cecis uifum,amp; cxcitaun mortuos. Quid maius aut excellentiusnbsp;potuerunt efficere ApoftoliCConfiderandum igitur eft, q? Chriftu�nbsp;nonloquatur hicde operibus immenfe fuse maieftatis, qu� arcanonbsp;modo omnipotenter facitjed loquatur de operibus externi fui minPnbsp;fterti, quo inter ludgos in carne fungebatur. Nam fi de operibus ifunbsp;perfcrutabilis omnipotentie Chrifti dicendum eft, creauit Chriftusnbsp;uniuerfum mund�,con{eruat mortuos in uita,amp; refufcitabii eos in exnbsp;Iremo die. Hjs operibus nullus uel Patriarcharum, uel Prophctaru,nbsp;uel Apoftolorum,uel Monarcharum,quamuis potentifsimoRj^maionbsp;ra,imo ne gqualia quidem facerc poteft.Quare non fit hic de his openbsp;ribus fermo.Si autem de minirterio Chrifti, ( Vocatenim amp; Paulusnbsp;eum miniftrum circuncifionis, Chriftus ipfeafFirmat,fenon miPnbsp;fum,nifi ad ones perditas domus l(raehs)diccndum eft,fcimus eum,nbsp;cum aijhuc in his terris corporalem uitam ageret, publico officioprgnbsp;dicand?Euangelrj inter lud�os fun�um effe.Quod igitur ad hoc ex'*nbsp;ternum officium attinet, Apoftoli maiora fecerunt opera, Cnon autcnbsp;fua,fed Chrifti uirtute, quemadmodum mox fe'quitur ) cp Chriftusnbsp;ipfe fecit. Primum enim,in die pentecoftes locuti funt Apoftolinbsp;liqui dredcntcs uarijs hnguis,quarum tarnen nullam,pr�ter uernacu^nbsp;Ium humano modo didicerant. Nam cum Gr�cis loquebant grgce,�nbsp;cum Arabibus,arabice,cum Romanis,latine. Audimus eos,inqui�f,nbsp;fuaquifcp lingua,in qua nati fumus. Hoc tarn inauditum fuit miracUnbsp;lum,uc omnes obftupe(cercnt,ac mirarentur fupra modum.Chriftusnbsp;aut�, cum fungeretur fuo officio prgdicandi Euangelij inter ludeos,�nbsp;nun^ fic uarqs linguis locutus fuerat,fed et ft potcrat pro fua maidfainbsp;te etiam angelorum lingua loqui, tarnen contentus fuit Euangelionnbsp;una tantum eacjj ucrnacula fua lingua adn�nciare. Deinde Apoftolinbsp;protulerunt pr�dicat ione m Euangelq longius amp; latius, ^Chriftus,'nbsp;amp; plures etiam ad fidem Euangelrj conuerterut, c^ Chriftus ipfo fuonbsp;cxterno minifterioconuertit. Nam Chriftus pr�dicauitEuangeliot�nbsp;in una tantum Galilga amp; lud�a, Apoftoliaut peruagati funt prgdicanbsp;tione fua totu orbem terraRz. In omnem, inquit, terram exiuit fonusnbsp;�orz,amp;: in finesorbis terrg uerba eoRz.Et Chriftus paucifsimis ludeisnbsp;perfuafit, ut ipfum pro Chrifto agnofcerent, imo cum raperetur adnbsp;crucem, omnes ab co defecerunt. Apoftoli autem adduxerunr mini-*nbsp;fterio fuo ad fidem Euangelij,non folum plurimos ludgos, uerumeiinbsp;am innumeras Gentes. Addam amp; hoc, Chriftus non perfuafit ludfenbsp;is,ut uel traditioncs pharifatcas abolerent, uel libros earum traditio*nbsp;num aut aliafjj impietatum c�burer�t, Apoftoli a�t perfuaferunt Euar

HOMFVIAE� lOANNlS BREN T IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,�

gelfj |5r�dkatione Gcntibus, ut Idola Tua abrjccrcnt * Si libres, in quibus continebatur impia dodrina, quamuis magno prgtfo �ftiznbsp;matoSjjgni abfumendos traderent; In Ephefo multi erant* qui fuer�tnbsp;curiofa �d magica fedatt Hi poftquam audiuerunt Euangelion abnbsp;�poftolo Paulo,non folum abominati funt in corde luas ueteresnbsp;pietates,(ed et�am contulerunt libres, amp; combufferunt cos coram 0/nbsp;mnibus, quos tarnen libres manifeftum erat ualere quinc� myriadilt;nbsp;bus argenti,hoc eft,quinc^p millibus aureorum Coronatorum* H�cnbsp;amp; id genus alia,funt opera ilia, de quibus Chriftus ait : Amen amennbsp;dico �obis,qui in me credit,opera qu� ego facio,amp; ipfe faciet,�c manbsp;iora bis faciet� Sed quidCinquies� Scio quidem Apoftolos Chrift�nbsp;(anta opera feciffe, 8c miracula,gdidiffe,num a�t Chriftus de Apoftonbsp;Iis tm loquitCAn non clare diciuQui in me creditiTHoc certe non trnnbsp;de Apoftolis,fed de omnibus in Chriftum credentibus intelligend�nbsp;�ft. Videmus autem 110 omnes in Chrift u credentes, pofte �dere mPnbsp;racula� Quid ergo adhge dicemusC Quid aliud diceremus, qd reSnbsp;ipfa loqoitur,uidelicet,q, h^edida qu�d� fint ad Apoftolos, Si de ilnbsp;lis tantum, qui, cum Chriftus coniuliftet in ipfos admiranda donanbsp;fpiritus iandi in die Pentecoftes,amp; paulopoft, prgdicauerunt Euan/nbsp;gclion eius tarn inter Iud�os,qua m inter Gentes, non autem fentietlnbsp;dum eft,q3 tanta dona fpiritus fandi,collata fint in ipfos,propter ip/nbsp;fos tantum,fed maxime omnium propter uniuerfam Ecclefiam Chri/nbsp;fti. Non pro eis,iuquit,rogo tStum,fed Si pro rjs, qui credituri funcnbsp;per fermoncm corum in me. Et Paulus: Vnicuic^ noftrum, inquit,nbsp;data eft gratia iuxtamenfuramdonationisChrifti� Quapropter di/nbsp;cit:Cum afeendiffet in ahum, captiuam duxit captiuitatem, Si dedicnbsp;dona hominibus� De quibus autem donispr�eipue loquaturfpiri/nbsp;lus fandus,mox exponit Paulus : Dedit, inquiens, alios quidem A/nbsp;poftolos, alios uero Prophetas, alios Euangeliftas, alios Paftoresaenbsp;Dodores. In quern ufumC Num ut hi foli fruantur fpiritu fando, Scnbsp;bcneficqs ChriftiC'nequaquam. Sed dedit hgc dona,propter Ecclefianbsp;fuam.Sequitur enim: Vt fandi inftaurentur ad opus minifterq,ut �/nbsp;dificetur corpus Chrifti, donee perueniamus omnes in unitat� fidcinbsp;Sc agnitionis filfj Dei* Vides minifterium Euangeltj inftitutum,nbsp;ftiiraculis ornatum fuiire,non propter ipfos tantii miniftros,fed pro/nbsp;pter uniuerfam EccIeii�.Quare,eifi,c� Chriftus dicit:Qui in me ere/nbsp;dit,opa que ego facia,�C ipfe fadet, ac maiora his faciet,loquic tm denbsp;Apoftolis, Si his credentibus, qui initio reuelati Euangeli) poft re/nbsp;furredione Chrifti admirandis donis fpiritus fandi ad confirmandanbsp;P^eritat� pdicationis Euangeli) ornati fuerut, intelligit tn uniuerfamnbsp;Ecclefia,ac un�quemuis pi� in ipfum credente, ftuitu�z b�n�fices fu/nbsp;Q

is,ad que commendanda,io�ituta fuerunt miracula,amp;i fadu^ lougC tnaiora ac pr^ftantiora opera, aui fi claudu fanaret,aut mortu�nbsp;citareuHcc em,amp; id genus alia miracula, magna quide funt, �i iHu*nbsp;(tria,ac fuerunt initio ad confirmandum minifteri� Euangelij neceC*nbsp;fari3,non eft autem neceftarium, ut unufquifc� pius talia externa minbsp;racula gdauNam qui per Euangelion ad credendum in Chriftum uonbsp;cantur,hi^d opera longe maiora,cp ad gdenda externa miracula uocanbsp;lur� Ac manifeftu eft, q? hi,qui credunt in Cbriftum,maxima operanbsp;fadant. Primum enim,c51equuntur remi(sione peccatoRt et iuftitiamnbsp;coram Deo.Hoccerte maius opus eft,^ fanare claudum,aut egeore-*nbsp;ftituere uifum.Deinde infiammant caritate erga proximum,quod o/nbsp;pus (uperat,tefte Paulo, donum linguarum, amp; alioRt miraculorum.'nbsp;Adhuc excellentior� uiam,inquit Paulus, oftendo uobis : Si linguisnbsp;hominum loquar amp; angelorum,caritaiem autem non habcam,fadu8nbsp;fum �s refonans, aut cymbalum linniens. Poftremo uincunt mortenbsp;bi ftammas inferni, amp;accipiunc eternamuitam,utun�cum Chriftonbsp;domino fuo regnent in perp�tua f�licitate. Hoc opus fuperat omnianbsp;genera miraculorum.Et tarnen, qui h�c opera faciunt, lunt hominesnbsp;natura fua imbecilles,et in hoc feculo contcptifsimi.Quid igit eftjqpnbsp;fpfos tarn potentes fadatC Vnde Apoftoli t�tas uires acceperunt,qgt; fanbsp;nauerint claudos, amp; excitarint mortuos C Vndc reliquis tanta uiriusnbsp;accidie, q? uincancnon folu affti�iones huius corporalis uitg,uerumnbsp;eti� mortem amp; infernucHoc docet Chriftus,cum addit:Q,uia ego uanbsp;do ad patrem. QuidCan Chriftus,priuf� mortuus eft, amp; refurrexit,nbsp;ac afeendit in c�xlum,non fuit apud patremC'Cur ergo ante dixit:Egonbsp;in patre fum, SC pater in meC Hie confidera mihi, q� Chriftus iuxtanbsp;diuinam fuam naiuram, unius bi ciufdem eft naturae ac maieftatis cunbsp;patre (uo,ideoq^ nunc^ ab eo aut difeefsit autabfuit.Si autem pofuclt;nbsp;ris tibi ob oculos humanitatem eius ,tunc etiamfi humanitasconiutvnbsp;da eft cum diuinitate in unhatc perfong, tarnen in diebus carnis fug,nbsp;dicitur a patre abfuiffe, propierea q? fufceperai humanas imbecilh�nbsp;tes, amp; tradiderat fefe morti obnoxium, poft^ autem mortuus eft SZnbsp;tefurrexit, dicitur ad patrem iuiflc, propterea qudd per morte bi rc/nbsp;furredione ingreffus fit in regnu calefte,amp;: confedcrit ad dextra palt;nbsp;tris,ut non folum intcrccderct pro nobis,ac redderet nobis patre pla**nbsp;f atum,uerometia ut dnaretur diuina maieftate bi omnipotentia t� innbsp;ccelo in tcrra.Cum ago dicit: Maiora his faciet,quia uado ad pa,nbsp;tre,fenfus eftjEgo etfi moriorn�c,tam� non pereo morte,fed iterumnbsp;rcfurgam,amp;^ accipia fumma poteftate in regno patris,ideoq: non fo/nbsp;lorn impetrabo, ut uobis pater faucat, uerumeti� efFiciam,ut maioranbsp;opera fadatis,nbsp;nbsp;ego exi�rno mco miniftcrio feci� Hadenus nondi�

HOHILIAE lOANNiS BRBNf�t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406

fui glorificatus.No igitur mir�� efl;,qu�d uix ca cffeccrim, qugProlt; pheta quifpiam facerec. Poft^ a�t refurrcxero morte, ica glorifica/nbsp;bor,ut ueftro mini(ierio,mult� plura et maiora cfFcdurus iim,q egonbsp;ante meo minifterto efficerc uifus firn� Vnde amp; ap�d M�tth�� afce�nbsp;furus in ccelum ait:Data efl mihi o�s potcHas in axloS^ in terra. Bunnbsp;tes ergo docete o�s g�tes,Baptifantcs eos in note patcis et rilq et Ipirinbsp;tusfandi, docentes eosferuare oia qugcGc� pcepi uobis. Bt ecce: Egonbsp;kiobifc� fum o�bus diebus ufep ad c�fummation� fecub\Non e� igicnbsp;exiftin)and�,qp Chri�us deferuerit ecclefia fua^quia abi�it ad patr�^nbsp;(ed potius fentiendu e߻qgt; iam prima rede amp; infepabiliter feie cumnbsp;ecclefia abitione fua coniunxerit,atqt adeo, qcquid nobis periculoR:nbsp;amp; alamitat� imminct,credend� cft,rem rede fe habere,q) Chri�uSnbsp;abierit ad patr�,et fedeat ad dextr� dei.Non etn fedet ibi otiofus et ignbsp;nauusrcR2 fpcdator,fcd fedet utrex in regio tbrono,o�a admioiftras^nbsp;oia gubern�s. Nee fedet ibi folus Jed rccipit ad fe o�s in ipfum ct�nbsp;dentes.Omnia,inquit Paulus, fubiecit fub pedes illius,amp; dedit cumnbsp;caput fuper o�a ipfi ecclefig, qu^ eft Corpus illius.c�p�ementum cius,nbsp;qui oia in o�bus adimplet* Be mox: Deus, qui diues eft in mifericor/nbsp;dia,c�uiuificauic nos un� cum Chrifto, fimulcp cum co refufeitauit,nbsp;firoul C� co federe fecit inter cc�leftes. Hic pal� m affirm�t Paulus,nbsp;Chriftum duxifle fecu credetes io ipfum,ad dextr� Dei,qu�admod�nbsp;amp; Chriftus ipfe fupra dixit: Si �biero ad parand� uobis locum, itet^nbsp;ueniam amp; afl�m� uos ad meipfum,ut ubi ego fum,Sd uos fitis. Qua/nbsp;re fi ucl morbus,uel mors eti� ipfa minatur nobis cjtitium, meminif/nbsp;fe dcbemus maicftatis noftrg per Chriftum p�rtg, ut bene in oibuSnbsp;malis confifi,uidori� c�leftis uitgreportemus, per lefum Chriftumnbsp;dominum noftrum,qui eft una* cum patre amp; fpiricu fando Deus blt;/nbsp;hedidus in fecula, Amen�

Xpofuit Chriftus duo fatftoRt gcnera,quibuS �eriW tem dodrinp fug, hoc eft, diuinitate fuam probauir;nbsp;Alia etn funt Miracula, qug ipfe in cartte fua gdidiunbsp;Aliaf�ntmiracula, qu� Apoftoli in nomine eius,nbsp;poft^ �cceperunt fpiritum f�ndum,�didetUnt� Ad/nbsp;dit ergo nunc tertium diuinit�tis fug argumentu, amp; dicit: Quiequid * *nbsp;petieritis nomine mco, hoc feciam, ut gloriftcet pater per filium. Si * *nbsp;quid petieritis per nomen me�,ego faci�Diki antea: Vos rtiaiora o/ * *nbsp;pera faduros, egO fccerim. Qu�d c� mea uirtUte potentianbsp;perfpicu� eft,me effe uef� deum,fed �t apertius intellig�tis me� diuinbsp;niiat�jcgo non folu cffici�mtraai�ra fociatis opera,ego fcci,fed etf

am efFiciam,quicquid meo nomine petieritis.Omnes inuocant�s pagt; irem meo nomine ita exaudiam^ut quicquid petierinc, cofcqueniur;nbsp;Si autem Chriftus exaudit inuocantes pattern fuo nomine, �i. fecit canbsp;os uoti fui copotes, quid aliud reliqu� eft,nbsp;nbsp;nbsp;qudd ipfe (it in p�tre�

amp; pater in ip(b,hoc eft,q5 fit uerus amp; omnipotens DeusC Nifi em ef fet Deus,eiufdem natur�,maieftatis,8^ omnipotenti� cum parre,n�nbsp;pofTet inuocantes in omnibus ps, qu� pctunt,iuuare. Porro hoc dilt;nbsp;�um Chrifti non tantS docet diuinitat� Chrifti, fed eti� erudit nosnbsp;de uera inuocatioe, Ac nc quis exiftimarct Chrifto tcmere excidifTe�nbsp;repetit hoc loco iterum,ac poftea tertio: Amen,amen ,inquiens,diconbsp;�4�, Iff. uobis,qu�cuncp petieritis pattern in nomine meo dabit uobis. Quanbsp;re debemus hoc didum magna obferuantia confiderare amp; tenere, utnbsp;difcamus ex co rede 0rare,ac Dcum ita inuocare,ut quicquid petierinbsp;muSjimpetremus.Manifcftum enim cft,q) Deus uocct nos ad orationbsp;nem amp; inuocationem, mandatis fuis. lubet nos nomen fuum uenera^nbsp;ri, hoc certe eft iubere, ut nomen ipfius inuocemus. Et: Inuoca me,nbsp;inquit, in die tribulationis. Et: Petite, amp;accipietis. Sunceiiamnbsp;multa alia dida,qu^ iubent nos femper orare, nec unquam defetiga/nbsp;uc.t�. ri, Manifeftum etiam eft, Deus inuitet nos ad orationem amp; inuo/nbsp;cationem promifsionibus fuis. Antequam clamauerint, inquit, egonbsp;cxaudiam, adhuc loquentibus ipfis ego audiam. Et iterum:Quicun/nbsp;que inuocauerit nomen DOMINI, (aluuserit. Manifcftum Sc hocnbsp;eft,q) necefsitas noftra urgeat nos ut oremus, �C inuocemus DOMI/nbsp;N VM.Sed hoc opus,hic labor eft,ut RECTE oremus,ne oratio nonbsp;flra fiat nobis in pcccat�,amp; r cpellamur d Deo. Sumamus igitur hocnbsp;didum Chrifti in manus,imo in mente �i animum noftrum, ut cog/nbsp;nofcamus ex ipfo redum modum orandi amp; inuocadi Dci.Quicqutdnbsp;petieritis,inquit,nomine meo,hoc feciam.Primum omnium conlid�nbsp;randum eft uerbum PETENDI. Inoratione enim feu inuocaiione,nbsp;petendum eft aliquid. Oratio debet efte PETITIQ. Ergo non or�t,nbsp;qui alienata mente,uerba tantum recit�t. Deinde quod dicit,QVlCnbsp;QVIDjUel Quodc�c�, nihil excipit, qd non fitpetend� in orati�e�nbsp;Omnia,qug exigit noftra necefsitas,petenda funt.Enumerant a�t du/nbsp;plicia bona qbus humana necefsitas indiget. Alia funt corpalia,ut fa/nbsp;nitas corporis,alimeta,et id genus rcliqua. Alia funt fpiritualia et cccnbsp;leftia,ut funtjRemifsio pd�R�,iuftitia,con(cruatio in morte,^amp; �ter

fi�Mrt��E -JOAMNIS BREMTH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4SJ

f�t nos Chriftus ad inuocandos ucl Patriarchas, uel Propheias , uel. Apo�olos, ucl Martyres, uel altos fan�os mortuos, fed ad Deumnbsp;patrem uiuum. Ergogt;inqu)s,nec filius^nec fpiritus fan�us funt inuonbsp;candi�'ccrte funt, quia unus eft Deus pater, filius amp; fpiritus fan�us*nbsp;Quare qui uere inuocat patrem, is etiam inuocat filium �C fpiritumnbsp;fandum. Et tarnen fuus eft perfonarum diuinitatis ordo. Pater enirnnbsp;� nullo eft genitus,amp; eft origo diuinitatis. Filius eft a' p�tre genitus,'nbsp;amp; habet ab yterno fuam diuinitatem a� p�tre. Spiritus fan�us procc/nbsp;ditabutrocp, p�tre uidelicet 8^ filio.Ergo iuxta hune perfonarum ou*.nbsp;dinem,inuocandus eft Deus PATER,per Filium,ut det nobis SPpnbsp;RITVM fandum. Itaque bypocrit�, qui inuoeant fandos mortiKnbsp;iDs,non orant pie, fed impie, qudd eum inuoeationis honorem, qf*nbsp;foil Deo debetur,tribuantcreaturis. Deindeaddit Chriftus, MEDnbsp;NOMINE. Orandus enirn inuocandus eft Deus pater Nominenbsp;ChrifttCognofemdum igitur eft,quid fit nomine Chrifti orare,fednbsp;tit hoc expIicemus,Primum omni� uidendum cr!t,quis fit Chriftus^nbsp;amp; quod fit officium eius. Chriflusautemeft unigcnitus^filius Deigt;.nbsp;�qui aifumpfit horninem, ut reeonciltaret cum Deo patrefuobuma/nbsp;num genus, ac impetraret, ut Deus adoptaret in filios fuos,nbsp;nbsp;nbsp;in hg^

aredes coeleftium bonoi^, omnes eos, qui fide fua ipfum agnofeunu Nihil enim erat miferius,nihil ealamiiofius h�mine,quippc cui pronbsp;pter peccatum Deus ita irafccrctur,ut abiecerit eum non folum in omnbsp;nes corporales afflidiones, uerumetiam in perpetuam inicrnitio/nbsp;nem.Sed filius Dei mifertus hominis, induit hominem, ut expiare�nbsp;peccatum eius,amp; pacificaret eum cum Deo patre,quo ab interim fer/nbsp;yareiur. Necuanum fuit inftitutum filij Dei. Nam cum Deus imponbsp;fuiffet ei crucem amp; mortem, ac ipfe fufcepifTet earn obedientifsime,nbsp;intantum deledatus eft hacobedientia, ut iuraucrii fe propter ipfumnbsp;omnibus credentibus in ipfum propitium fore, amp; feruaturum eos innbsp;mortead�ternam beatitudinem. lurauit, inquitfcriptura, DOMknbsp;N VS,amp; non peenitebit eum:Tu es facerdos in�ternum, fecundumnbsp;ordinem Mclchifedec,hoc eft, propter te ero placatus ingternum omnbsp;nibus i}s,qui te fide accipiunt.Quare Deum patrem in nomine Chrfnbsp;fti inuocarc,eft credere, qudd Deus fit nobis propitius, remittat no�nbsp;bis peccata,uelit nobis benefacere, ac in omnibus periculisferuarcnbsp;propter Chriftum filium fuum, amp; ex hacfide petere, ut necefsitatinbsp;ooftrg, pro qua eum inuocamus, fuccurrat. Itaque is dicitur ucre innbsp;nomine Ch rifti orare,qui inuocat auxilium Dci,non propter m�ritanbsp;fu� ipfius iuftiti�,fed propter m�rita lefu Chrifti,feruatoris noftr��nbsp;Non uere inuocat de� Eihnici,n� Turcg,n� ludgi,qui nunc fimt,nonbsp;bypocritg,quia alij non rcquirunt �hrift�, ain cont�nunt,amp; c�uitijinbsp;lt; :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q �Q

profcindat eum^alr) ctfi uidenf ipfum colere,tn aut ignor�t, ant noli rantoiFiciu eius,ideocp non inuocat Deum in nomine ChrifU. So^nbsp;lus aut is uere Deum inuocat,qui agnofck Chrift�m,amp; credit Denbsp;us fit ipfi propitius acrefpiciat �C exaudiat ipfum in petitione fua pt^*nbsp;pter Chriftum.Omnino cm necef�aria eft in inuocacide FlDES.Omnbsp;nia,qu�cuncp,inquic Chriftus,petieritis in deprecati�e CREDENnbsp;TES,accipietis.Et iterum: Omnia pofsibilia CREDENTI.Et laco^nbsp;bustSiquis ueftrum,inquit,ind�get fapietia, poftulet � Dco,qui datnbsp;omnibus affluenter,amp; non improperat,amp; dabic ei. Poftulet aut in FInbsp;DE,nihil h�fit�s.Qui em h�fitat fimilis eft fludtui maris^qui � uennbsp;to moueiur amp; circ�fertur.Non ergo eftimei homo ille,q� accepturusnbsp;ficaliquid � domino.Habes perfpicue,q) in oratione exigat FIDES�nbsp;qu� certe non eft dubitatio,(ed certifsima ac firmifsima perfuafio,denbsp;his rebus,qu^ acciptend^promittunt.Primu igitur,c� inuocamus denbsp;um,dcbemus certi efte � fidem,qgt; Deus faueat nobis,amp; adoptauericnbsp;nos in filios fuos,propter lefum Chriftu.Hgcfidei certitudo fi abfucnbsp;ritfUanifsima eft ois oratio,imo ne oratio quid� eft. Deinde debemusnbsp;per fidem certi efte,qgt; Deus uelit nobis dementer dare earn rem,pronbsp;qua ipfum inuocamus.QuidCinquies.Quomodo poftiim efte certusnbsp;uel de fauore Dei erga me miferum peccatore, uel de accipiedis qs renbsp;bus,quas peco,cum Paulus dicat: Quid oremus, ficut oportet,nefcilt;*nbsp;musCScioquidem Euangelion proponere Chriftum propitiatoremnbsp;humani generis,8d expiaior� peccatoB2,fed incertus fum,an ifte exptnbsp;ator ad me quoep priuacim ptineat.Inuenio in Eu�gelicis fcriptis no/nbsp;men Petri, Andre�, Pauli amp; alioRzfandoRt, Ad hos fcio ChriftunJnbsp;pertinere,fed quia non inuenio meum nomen expfte io facets literis,'nbsp;ualde dubito,num deus fauore fuo me copledatur.Qu id aut dico denbsp;rebus ipfis,quas petoC quomodo de rjs poffum certus efte, c� intelli/nbsp;gam n�nullas eaRt ne quid� promiffas mihi effe^Quo igit me uert�?nbsp;Non aid te uertas, ad Chriftum ipfum,0d Euangeli� eius.Etfi einnbsp;non inuenis nomen tuu in Euangelio Chrifti,externis literis manda/nbsp;tum,tn fi inuenis te per fide in Cbrifto ipfo , inuenis eti� te nomina/nbsp;tim fcripc� in libro coeleft is uitf.Chriftus em non inftituic tantupubnbsp;licam �d generale predication? Euangelq fui, qua omnibus in comu*nbsp;fte promittat fauore Dei,�d adoption? in filios Dei, fed inftituit eti�nbsp;iacramenta,baptifm� uiddicet �d coen� dnicam, quibus un�quemcpnbsp;uten(emipfiscertificeC,q)DeuscompIe(ftacip{um priuatim fauorenbsp;fuo, amp; adopt� cum in filiumfuum , ideoep�d finguli baptifantur.nbsp;amp; fingulis datur coena dominica,ut unufquifcp certo fciat,Chriftoninbsp;non ad alios tantum,fed etiam ad fe ipfum pertinere. Atque h�c quinbsp;dem diximusdecertitudine fauoris Deiper Chriftum �qu� certi/nbsp;tudol

M��iftrAg quot;l�Ahi�ts bft*tN�*n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,^.

Ibdo primum omnium in oratione requiritur. Quod autcm Pa�gt; ��s ait � nosnefcirc quid orarc debeamus , ut oporteat y amp;quodnbsp;deincertitudinererum� qug oratione petifolent, abqcitur, fdendumnbsp;cft,qu�d Paulus non loquatur de rebus.qug proprie ad regn� Chriznbsp;fti pertinent,amp; qug per uerbum DOMINI exprcfle promiflT� funt�nbsp;Sed loquitur partim de rcrum circumftanttjs, quas pater pofuititinbsp;fua potcftate,parnm de rebus corporalibus,de quibus non extant cernbsp;promifsioiics Dei. Nam qugdam font (ut t'upra indicauimus)rcsnbsp;fpirituales y qu� proprie ad rcgnum Chrifti pertinent, qualesfuntrnbsp;Remifsio peccatorum y luftitia, Libcratio in morte, amp; uita �terna�nbsp;De bis extat manifeftum Euangelion Chrifti. Ad has res nobis confcnbsp;��cndas uenit Chriftus in hune roundum, Quod igitur ad has attinet,nbsp;non nefcimus,fcd perfpicie cognofeimus^quid orandum fit. Nec eftnbsp;de uoluntate Dei dubitandum,(cd firma fide petendum,ut remittaiv,nbsp;tur nobis peccaia, 8^ (eruemur in morte ad uitam propter Chriftum,-Hgceftjinquitjuoluntas eius, qui mifit me,utomnis,qui uidet fili�,nbsp;amp; credit in eum,habeat uitam �ternam, amp; ego fufeitabo eum in nogt;nbsp;uifsimodie. Quarc in petitioncremifsionis peccatorum, amp; falutisnbsp;propter Chriftum,non cftaddcndum:Si DOMINVS uoluerit.fednbsp;potius dicendum eft : Quia certo fcio te DOMINE, uelle credentinbsp;remittere p�l�, �C feruarc eu in morte propter Chriftum fill� tuum,nbsp;idcirco peto,ut hgc dona tua mihi contingant. Quaedam (unt res cocnbsp;porales,que non proprie pertinent ad regnum Chrifti,fed ad utilita*nbsp;tem�d necefsitatem huiuscorporalisuit�,qualiseft,Sanitas corpoznbsp;|�is,alime^tom corporiSjliberatio ex hoc uel illo morbo,aut periculonbsp;c�rporis,externa ui�oria,Benedi�io frugum in agris, Conferuationbsp;domus neabfumaturinccndiojamp;multaidgenusalia. Inhisrebus,nbsp;li habemus certam amp; expreflam promifsionem Dei, non eft de uoznbsp;lumate Dei dubiiandum,nec in oratione addend�: Si DOMINVSnbsp;noluerit,qppe q? uoluntas dhi nobis iam per promifsionem nota fienbsp;C� Ifra�litp in exitu de �gypto pmerent ab hoftibus,et c�fiftcr�t adnbsp;mare rubr�,audit Mofes � Dno:Ext�dc manu tu� fup mare et diuidcnbsp;illudjUt gradiant filq Ifra�l in medio mari p ficc�. Hic certa eft ^rniPnbsp;lio, qj deus uclit Ifra�litas illgfos p mare traducere et feruare.N� igitnbsp;dubit�d� erat Mofi et alqs pijs de uol�iate dei,fed fine omni tergiuernbsp;fati�e orand�jUt deus ipfos per hoc mare illgfos traduceret. Ad lofuanbsp;dicit: Ecce dedi in manu tua leriho amp; regem eius,o�sc^ fortes uiros�nbsp;Hic manifefte promittit duci lofu�uidtoria fup lerihoamp; rege eius�'nbsp;Quare lofua, qd ad h�c r� attinet, no nefciuit,fed pfpicue cognooir,nbsp;qd effet orandum, Si autem in rebus corporalibus, non extat certa �inbsp;fpe�ialisjfed tant� generalis proraifsio diuini auxilq, ibi turn fdmus

IH CAP7T XU 11.- evang. lOANNlS. qui�dcm Deum nos feruatarum, ideoq^ falus confidenter petcnda eftnbsp;per Chriftum, nefdmus autem, quo modo uelit nos feruare, ideoqinbsp;ft prffcribimus Deo modum fcruandi,reqciendum, id eft in uoluntanbsp;lem Dei,8^ quod Chriftus in fua oratione die�: Non ficut ego uolq,nbsp;fed ficut tu uis, idem ettam nobis ufurpandum er�. Quod diximus,nbsp;explicab/mus cxcmplis, ut redS orandi ratione tencamus* Laborasnbsp;grauifsima febri, 8lt; inuocas Deum, ut te buius morbi grauitatelibc^nbsp;ret. Quid ergo faciendum eft,ut reda 8c pia fit inuocaiioCHabes quinbsp;dem generalem falutis promifsione, qgt; cum credis in Chriftum,Dcgt;'nbsp;us fit tc feruaturus propter Chriftum, non extat a�t certa promifsio,�nbsp;Deus uelit te ex hac febri, amp; hoc tempore, amp; per has, quibus ute^nbsp;ris,medicinas liberare. Quare orandus eft quidem Deus certa fidult;nbsp;cia,ut feruet te clementer,fed in petitione liberationis ex hac febri. Sinbsp;conferuationis in hac corporali uita,refpicicndum erit in manu DOgt;*nbsp;r41NI,amp; addendum: Non (icut ego uolo,fed ficut tu uis,amp; agnofeisnbsp;mihi inbonum adiumento elTe* Alius habet agrum frumentis pie/nbsp;num,amp; metuit in periculofa tempcftate,ne grando noceat. Quorao/nbsp;do ergo hie orare debet; Extat promifsio Deidepanequottidiano�^nbsp;Et:Nouit pater coeleftis, qgt; his omnibus opus habeatis. Non autemnbsp;extat promif8io,q? Deus uelit hocfrumentum,quod hoc tempore eftnbsp;in agro,feruare,amp; nobis per hoc frumentum panem dare. Orandumnbsp;igitur eft certifsima fiducia,ut Deus faueat nobis propter Chriftum,nbsp;tueatur nos, H�c enim uoluntas Dei per Euangelion notifsimanbsp;eftjed quia non eft uerbo Dei rcuelatum,q) Deus uelit hoc (rumen/nbsp;turn, hoc tempore � grandinc feruare, amp; homo non in folo paneut/nbsp;uit,fed in omni uerbo, quod egreditur de ore Dci,idcircoorandurtinbsp;quidem eft,ut Deus hoc frumentum tucatur,fed uoluntas noftra fubnbsp;ijeienda eft uoluntati Dei, Sif addendu: Non ficut ego uolo, fed ficutnbsp;lu uis.Hgc certeobedientia cxigitur nobis in his rebus,de quibus nonbsp;habemus certas Dei promifsioncs. Qug obedientia placet Deo tamnbsp;mirificCjUt fi earn pr�ftiterimus,largiatur nobis non tantum promifnbsp;(a,uerum�tiam ca, qu� non funt manifefte promifla. Dauid eqciturnbsp;in exilium fuoipfius filio. Non dubirabat quidem Dauid in hacaf/nbsp;fiidione fe Deo curse efle, fed nefeiebat, n� rediturus effet ab exilionbsp;incolumis ad regi� fuum thronu in urbem Hierofoly ma. Quare fub/nbsp;ijcit fe diuin� uoluntati,8c ait: Si inuenero gratiam in oculis DOMInbsp;Nl,reducet mc,8e oftcndei raihi arcam,fin autem dixerit mihi: Notgt;nbsp;places,pfto fum,faciat qd bonu eft cora fe. Hac obedietia Deus ita denbsp;ledabat, ut magno gha eu regno fuo reftitucrit. In Daniele tres ado/nbsp;jefcetes,q nolebat adorare ftatua, j?ducunc in fornace ignis c�iici�di;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l�OMlLI�E lOANNIS BRENT�hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4V

tent adolcfccntes�' Certa promifsio Dei extabat, q? Deus uclit omnes pios in pericu|is adeoc^ in morte ipfa feruare,non autem extabat pronbsp;f�iifsio,q) uclit hos adolefcentes feruare ill�fos in hoc ignf, ut diutiznbsp;us uiuant corporalem uitam. Quarc inuoeant quidem Deum,ut tueanbsp;tur ipfos/ed quia non habcnt certam promifsionem, de externa hbenbsp;rationc ex hoc igni,fubr)ciunt fc diuin� uoluntati,amp; refpondent Reznbsp;gi:Non oportet nos de hac re tibi refp�dere:Ecce enim Deus nofter,�nbsp;quem colimus,poteft eriperc nos de camino ignis ardentis, de manbsp;nibus tais, cgt; Rexjiberare, Quod (i noluerir,notum fit tibi, ReXjqp,nbsp;deos tuos non colimus,amp; ftasuam auream,quam erexifti,non adoraznbsp;mus.Hgc eft infignis obedientia qu� Slt;f De� ita placuit, ut et'i nonnbsp;promiferat eis manifefte exfernam iiberationem, tarnen (eruauerit eznbsp;osmirandomodo ihe^^os. Sed defide,qu^ eft habenda in oratioriefanbsp;tisnuncdixiffeuidemur. Redeamus igitnr ad id quod exponendumnbsp;fukepimus,uidehcci,quid fit in nomineChrifti orare.OH end musnbsp;lt;nim,q?orarc in nomine Chrifti,fit inuocarc Deum patrcm ex bacnbsp;fidc,q) Deus fit nobis propitius, �lt;f agnofcat nos fdios fuos,propteenbsp;le(um Chriftum. Hocenim cft Deum adorare in fpiritu amp; ueritatejnbsp;quemadmodum alia's Chriftus docct� Ex hocautem f�c�le inteniginbsp;poteft, �j) non folum Turcg amp; ait] impij/qui Chriftom perfricTa fr�znbsp;te damnant, fed etiam hi, qui aui inhoneha amp; icelcrata, aut honefta,-fed ad impium inhoneftum ufum ac ffn�peiunt, non inuoc�t Dennbsp;in noie Chrifti, Aduher oi at, ut fortunatus fit�/n explenda anirpi futnbsp;cupiditate, ImpoRor or3t,ut f�liciter fucced.tf nuggfug. Hg funt imznbsp;pigSc fceleraigpreccs.Heiluoorat, ut Deus^enedicatfrumento amp; uinbsp;no.Et hadenus honefte quidem orat,fed quia huncfinem fibi proponbsp;nit,ut helluetur, federate orar. Hoc certe non eft in nomineChrifti,nbsp;fed in nomine Satanporare. Chriftus em non eft autor impietatis�dnbsp;fcelei^,fed cft autor omnispietattsamp; iuftitie.Quare,ne nomen Chrinbsp;fli blafphemia afficiatur,petenda funt in nomine Chrifti, pia amp; ht�nbsp;nefta,idq? ad pium amp; honeftum ufum ac finem. Poftremo cum Cbr�nbsp;ftqs�it: EGO f AGI AM, erfiperfpicue tribuit fibi maieftatem�tnbsp;pofcntiam diuinitacis, in co,qu�d reeipit6lt; promittitfeipf�m omznbsp;nia eafadurumamp;daturum,qu� nomineeiuspetuntur, tarnen notinbsp;exponit interim ,quibusmodis fitea, qu� promtttit ,fa�urus. Diznbsp;cit ali�s: Non eft ueftrum nofte tempora at ticulos lemporum,nbsp;quos pater in fua ipfius conftituit poteftate. Sic amp; Chriftus fililt;nbsp;�s Dei patris conftituit in fua manu eos modes , quibus faeiat,nbsp;quod nomine eius petitur. Nam cum inuocamus Deum, ut confeznbsp;l^tauxilium fuum in aduerfis,folet aliquoties ahum liberandi modunbsp;�aro^ahum Ipiriius pr�faibere� L^borat quifpiam,cxcmph gratia.

gratji morbo,amp; fnuocat Dcum per Chriftum,utipfum hoc morboU beret.Hiccaro pctit,utlibcrcturdto,extcrn� ctiam (enfu�Spiritus aigt;nbsp;tem,qui nouit fcntentiam Dei,8i intercedit,ut Paulus ai't,pro nobis,nbsp;gemitibus inenarrabilibus, petit, ui is qui Dcum inuocac diutiusnbsp;morbo afflidetur, tarnen liberctur,hoc eft,confcructur ,ne in mornbsp;bo pcreat� Intclligit cnim fpiritus, q, diurnus morbus affcrat pio fuanbsp;commoda,qupcaro intelIig^cnonpoteft�Aliusquifpiam premiturnbsp;onerepaupcrtatis,8doratDcum per Chriftum,ut factat ipfum diui/nbsp;tem^^Hic caro pr�fcribit alium modum tribuendaru diuitiarum, pc^nbsp;titjUt detur ipfi multa pecunia. Spiritus autem alium,prout DOMi^nbsp;NO uifum fuerit,modum cogitat, uidelicct � ut is nullam confequa'nbsp;tur pecuniam,fed in fua externa paupertate maneat, �i. tarnen confer/nbsp;uetur,ne in paupertate intereat. Vi det enim huicpio,externas diuitPnbsp;as magno fore incommodo^ Datus eft quondam Paulo ftimulus,irtnbsp;carne, angelus Satan^, qui ipfum colaph is cederet. Hgccrat Paulonbsp;maxima afflitftio. Rogauitigiiurter DOMINVM, uthuncangelunbsp;Satanse-ab ipfo abigerct. Hie alium modum abigendi Satang pr^ferPnbsp;bebaccaro,altum fpiritus. Carouolebat extrinfecus amp; fenfibiliterabnbsp;hacaffli�ionc liberari. Spiritusautem qui intelligebat., quid Paulonbsp;uere prodefTeijpetqtjUt hgcaffli�io Paulum diutius cxcrutiarct, fednbsp;ita,ut in ea conferuaretur. Quid ergo fadum cftC Chriftus uere exaunbsp;diuit orationem Pauli,npnquidem iuxta fenfum carnis^fed iuxta fennbsp;fum fpiritus,amp; aft: Sufficit tibi gratia raea, nam uirtus raea per infir-*nbsp;mitatem perficitur. Btaudit cnim Chriftus in oratione fpiritum,notinbsp;carnem, quippeq? feiat fpiritum intcrccdere pro fanlt;ftis SEGVN/

5, DVM DEVM.Quarc fi credimus in Chriftum,amp; inaocauerimus pattern in nomine Chrifti,dubiiandum non eft,quin uercexaudian/nbsp;tur preces noftr�,fed interim non eft aduerfus Dcum murmurand�,nbsp;fi non percipiamus impletione precum iuxta carnalera fenfum. Quinbsp;en im ferutatur corda , audit inenarrabilem gemitum fpiritus. Sed denbsp;his hatftenus. Audiamusnunc quocofilio faefturusfit Chriftus, qufcnbsp;quid nomine fuo petitur. Dicit enim: Vt glorificetur pater per �tli�^nbsp;Supra dixit:Deus glorificabit filium hominis.Ecpoftcaorat: Glori-/nbsp;fica filium tuum.Nunc autem dicit,qgt; filius glorificct patrem.Quidnbsp;ergo eft, qgt;pater glorificat fillum,amp; uicifsimfiliusglorificat patr��;nbsp;Hoc nimicum eft, qj natura unus tantum fit Deus,dug autem diftinznbsp;dgperfong, PATER amp; FILI VS. Acquidemfiliusglorificatpatr�nbsp;Euangelio,miraculis,obedientia,pafsionc�dmorte fua,quia teftificanbsp;tur Deum efle clementifsim�,ct mifericordifsim�,qui remittat pecc^nbsp;ta gratis fine ullo humanoBt meritot^ rcfpelt;ftu, ac ita faueat credenti,nbsp;bus in Chriftum, ut adoptet eos in filios,conferuet eos in morte, ��

det eis ccclcftcm hgredi'tatem. H�c eft maxima omnium gloria� Dei* cju� illuftratur Euangelio Chrifti� Pater autem uicifsim glorifkatfinbsp;Iium,quia non folum ornat eum dono �dendoriim miraculorum,uenbsp;rumetiam excit�t eum tertia die � mortc,iubet eum federe ad dextramnbsp;fuam,mKtit nomine fuo fpiritum fanflum, amp; fubijcit ei omnia, qua�nbsp;funt in ccelo amp; in terra� Quibus rebus pater pala'm declarat, amp; tefti/nbsp;ficatur, qgt; filius fit uerus omnipotens ab �tcrno Deus� Qua mais/nbsp;ftate,qua gloria, quid poteft excellentius diciC Cuin igitur coonofcanbsp;mus per fi�ium,qgt; pater nobis fit propitius,et uicifsim cognoftamusnbsp;ctiam per patrem, q? filius fit uerus Deus, agite amicifsimi tribua/nbsp;mus utric� (uum honorem,per fpiritum fandum, utinuocantes De/nbsp;um magna animi fiducia, confequamur cceleftcm falutem per lefun�nbsp;Chriftum DOMlNVMnoftrum,quieftuna cumpatreamp;fpirit�nbsp;fando Deus benedidus in fecula, Amen�

tre fum,8^ pater in me; Que cum pro huius loci ratione facis perfpi/ cue explicata funt,reucrtitur nunc Chriftus ad cohortationem Slt; connbsp;folationem ,quam in principio huius capitis inftituit�Et aiuSi diligi �nbsp;tisme,prgceptameaferuate�Hgcutredeinielligamus, cognofcend� *nbsp;erit que fintprgcepta Chrifti� De qua re, etfi alias f�pe diximus, tagt;nbsp;men hic locus monet,uc pauca de ca dicamus� Sciamus igitur Chrinbsp;ftum non impofuifte Ecclefig fug prgcepta MoftPer Mofen enim,innbsp;quit Ioann es, lex data eft, per lefum Cbriftum aute gratia amp; ucritasinbsp;Q^uare Chriftus non dicittSi diligitis me,fcruate prgeepta Mofi,fc(jnbsp;feruate prgeepta MEA� Videamus igitur,qug praecepta Chriftus di/nbsp;fcipulis dederit� Aeprimum prgcepit eis, ut credant Euangelio fuo,nbsp;ut credant in ipfum,qj fituerus ille Mefsias, quem Prophetas promtnbsp;fcruntjS^utconfiteanturipfumcoramhominibus, amp;adnuncienc E/nbsp;bangelion ipfius, in toto orbe terrg� Cr�dite, inquit, in Deum amp; innbsp;^E credite�Et iterum:Hoc eft opus Dei,ut credatis in eum,quem minbsp;fit ille�Et poftea: Iteinuniuerfum mund�, amp;pr�dicateEuangelion ,nbsp;Omni creature� Deinde prcccpiteis,utfeinuic�diligant� Prgceptum cnbsp;^ou�jinquit, do uobis, ut diligatis uos mutuo, ficut ego dilexi uos� ,

(f Txclef�� Chrifti, unicuic^ oidclicet.in fua uocatfonc� Vnufqujfqi cnim,quj tenetur cupiditace confequendg falutis, amp; firuendi benefi-*nbsp;cq Chrifti, debet credere in lefum Chriftum,q) ipfefolus fit iufiitianbsp;amp; redempdo eins, amp; ex ha c fide nomen Chrifti pro fua uocationcnbsp;glorificare.deinde debet etiam proximum fuum pia diledione comgt;nbsp;p�cdi,amp; ei pro fua uiri�i bencfaccre.Hec font prgcepta, que Chriftusnbsp;ab uniuerfa Ecclefia fua exigit� Quarc qui diligit Chrift�, incumbecnbsp;in hoe ftudium,ut his prgceptis obfequatur� Hicnunc perfpicue uidcnbsp;re potes.qui fint ofores Chrifti,non dico inter Turca� amp; ludgosjednbsp;inter Chriftianos ipfos.Sunt cnim,qui gloriantur,fe non fimpliciteenbsp;efleChriftianoSjUerumetiamuicariosChrifti, Sddefenfores fideinbsp;Cbriftiang,interim ramen perfeqauntur dodrinam Chrifti,�t tantonbsp;cdio piorum ardenr,ui copiant eos ferro,Hamma, St quouis fuppiicinbsp;or� genere extindos� Non igitur funt amatores,fed ofores Chrifti,nbsp;nee lunt hdei Chriftianp defenforesjed quantum in ipfis eft^deuaH anbsp;tores. PorrOiCtfi feruare prgcepta Chrifti,maxime falutarc eft,ramet�nbsp;muhis amp; magnis conftat periculis. Needubium eft, quincum Chrinbsp;ftuishecdicereGuenerit Apoftolis in mentem eorum periculorurr,nbsp;qog ieruantibus pr�cepta Chrifti accidere folent. Quid C Tu iubesnbsp;quidem nos pr�cepta tua feruare, in te credere, amp; Euangelion tuumnbsp;predicate.quis autem te abcunte,tuebitur nos in qs periculis, qug nonbsp;bis in hac tua uocatione obucnkent;Didum eft olim de Satana,qj c5nbsp;lu conteras caput eiusj'pfc uicifsim mordeai calcancum toum.Quarenbsp;fi fenferit caput fu� Euangelio noftro peti, cooriei in nos toiis fuis uinbsp;ribus.Nam quemadmodum uoluit ftatim ab initio aeationis fu� tenbsp;inuadere, S�f ihrono maieftatis tug te proturbare ita fempcr le polt;nbsp;ftea in Patriarchispn Prophetis,amp; alqs pqs crudcliter perfecutu? eft*nbsp;Non dubitamus igitur, quin amp; hoc tempore, fi in te crediderimus.nbsp;Sc Euangelion tuum ad deftruendam potenti� eius prgdicaucrimus,nbsp;graftacurus fit aduerfum nos omni gcnerc crudelitatis. Primum cmnbsp;cxcitabit aduerius nos ludaeos �C Gentes, qui non folum eqcient no5nbsp;in exilium,ucrumetiam tt ucidabunt nos. Deinde, etiamfi non omnesnbsp;trucidemur, tarnen Satan affliger nos internis amp; fpiritualibus perfe-*nbsp;cutionibus.Obqciet nobis in confeientia, 8C exaggerabit peccaia nogt;nbsp;ftra,concutiet nos horror e perpetue mortis,exufflabit in nobis flam*nbsp;mas inferni ignis.ln t�tis anguftqs, qd faciemusC' quo nos uertemus?nbsp;aut quiserii.teabe�tc�Cnosdcferente.tutoracdefenforoofterC� Hisnbsp;, feu cogitationibus feu tetationibus refpodet Chriftus,SC an: Ego rogt;nbsp;,, gabo patre,et all � paradet� dabif uobis,ut maneat uobifcu ingtern�#nbsp;a, fpiritum ueritatis,qu�m mundus non poteft accipere,quia non uidesnbsp;, cum^pec feis earn,Vos autem cognofcitis ewm^quia ajiud uos maner.nbsp;Scia

t�ORirt'lAe* ��NN�S ItRBNTlf; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4��^

�n uobis crih Obf�ruabilis promifsioj qua� afFcrt Ecdef/g Cbrift�^ riiax�raam confolationem�* Scioquidem Cinqiiit) �p pofl difcefrun)nbsp;meum mati�atituos mult� amp; graues afflid�onesjed bene confidiie*'nbsp;ego curabo ut l�ie abeunte mittatur uobis alius par�cletus,boe eft,cotinbsp;folatorjtutor �C defetifor^ qui non difcedat � uobis � ut ego nunc difzgt;nbsp;ceflurus fum ^ed maneat femper uobifcunit quo prsefcnte fatis tuti egt;nbsp;ritis in omnibus aduerfis� Sed cur non perftringimus fingulas huiu�.nbsp;promifsi�is p�rtesCPrimum igiturjR�gabo,inquit,patrerti* QuidCnbsp;Ante dixit (e fadur�ni,quicquid nomine fuopetacur, quo fignifica/;nbsp;dit, fe eiTc uerum Deum. Nunc autem dicic, fe rogaturum p�trem*.nbsp;Quomodo h�c conueniuntC An non minor eft qui rogat,eo qui ro/nbsp;gaturc^Filius autem natura amp; maieftate �qualis eft patri* Quomodonbsp;��0 dicitur patrem rogarcC Num in diuinitate una perfona aliam rOnbsp;gate Minime o�m* Vnus enim eft Deus, una eft maieftas patris, amp; fi-fpiritus fand�Sed Chriftus loquit hoc loco iuxta fu� humanitanbsp;t�th ut qu�admodtr antea docuit fe efle uer� Deum, ita n�c doceat,fe 'nbsp;�ffe cti� uer� ho�em Jtat^^ut rede de lefu Chrifto fcntiamas,credert�nbsp;du eft,q)in pfong unitate,(it et uerus Deus,amp; uerus homo* Sed quartnbsp;do rogauit Chriftus patr�e Recenfetur quid� in cap*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euart

geliftf infignis amp; memorabilis oratio, qua Chriftus comendat Apo' ftof�s Eccle�'am fuam tutel� patris, non eft autem fentiendum jqgt;nbsp;Chriftus oraueric pro Ecclefia in hac tantum eorporali uit�,ante pafsinbsp;onem amp; mortem i�ani,red orat amp; intercedit pro ea, etiam poft rcfurlt;nbsp;/�ftfonem fuam, iam in dextra patris fui fedens* PfaJmus uocat eum*��nbsp;Cacerdotem iria�tcrnum.Sacerdotis autem eft,pro populo orare*Cuni�nbsp;igit Chriftus fit perpetuus facerdos, pcrfpicuum eft, q? etiam perpeznbsp;t�o pro Ecclefia fua oret� Sed amp; Paulus ait: Chriftus eft qui mortuus'nbsp;eft, imo qui 8d fufeitatus eft, qui etiam eft ad dexteram Dei, qui 8inbsp;�NTERCEDIT pro nobis* Quis autem exiftimare poftet, oratioz*nbsp;li�m filrj Dei efte uanam amp; irritamC Quis iudicaret patrem non exailnbsp;dire eius orationem,dc quo ipfemet teftificatus eft�Hic eft Filius mcznbsp;lis diledusjin quo mihi bene complaciium elk Quare fentiamus Ecznbsp;clefiam,hoc interceflbre, ita tutam efte, ut nullis aducr(is,ac ne morznbsp;iequidcmipfaopprimiqueat*Sedquidrogat Chriftus patrem C Vcnbsp;der feu mittat alium paracletum Choc eft) confolatorcm �e defenfoznbsp;��cm* Quid ergo ad hoc dicemusC� An Chriftus non eft ipfe fatis po/nbsp;tens, qu i confoletur tucatur fuam EcclcfiamC Certe nihil ei uiriuninbsp;decftjfedfignif�catfe dcincepsnonad�rumuitam apud Ecclefian*nbsp;fuam,extcrnaamp; uifibili conuerfatione* Quo enim tempore Chriftusnbsp;^git externam uit� confueiudinem cumdifcipulis fuis,diligenter r�**nbsp;f suit,ne quid aduerfi ipfis accider�t|et fi quid accidifter,liberar�tur�

PhariT�i cal�mniabantureos, fed Chri Aus defendebat) amp; refatabal calumnias. Deerat cibus, fed Chriftus p�rabatcibum mirando mo/nbsp;do,Deerat pecunia,fcd Cbnftws iubebac Petrum ex ore pifcis pec�tiinbsp;am accipere. Periculum erat, nedifcipuli un� corri Chnfto � lud�isnbsp;caperentur, fed Cbriftustuetur cos lo mcdfo etiam hoftium. Si mi,nbsp;(inquiens)qti�ritis,(inite hos abire.Acbreuiter, te��ntur ApoftOynbsp;11 ip(�,qj quamdiu cura CbrifiouKara in terris egerunc, Sf in uocatPnbsp;�ne eius ambulaueruntjnihil unquarn ipfis defuerit,etiamfi emiferat^nbsp;jpfos aliquoties fine facculo, pcra^�C calciamentis, Nec hoc benefice*nbsp;um Apofto�is tantum contigifletjfi Chriftus diu huius extern� uita�nbsp;munere fundus eftet. Tanta enirafuit pr�rogatiuacorpoi'aliseiuS�nbsp;pr�feniig, ut fi feraper in terris uit� egiffer, femper etiam fuos cor�m.nbsp;defendiiTet� Nuncautem non erat Chrillodiutius manendum inhac.nbsp;corporali uica, fed abeundum erat per mortem in uitam fpirituaJera�' �nbsp;regnum fuum c�lcfte. Quare recipit fe impetraturum fua uice alP ;nbsp;um tutoremamp; defenforem, qui non difeedat� ficut ipfe� fed qui fern/-permaneatcum Ecdefia. Videamus ergoquis fit illetutor� Dabit,nbsp;Onquit )uobis ahum tutor�.QuemCaddit fpiritum ueriratis. Et pau-*,nbsp;lopoH: Spiritum fandum� H�c initioobferu0bis,Qgt; ChriftusoppO;nbsp;nat fpiritum ucritatis per antithefin fpiritui iatan�. Hic entra faiang.nbsp;fpiritus fados eft princeps buius mundi propter peccatum,5^ cft fpi*nbsp;ritus raendaxatep homicida.Seducit homines falfa dodrina,intrahie)nbsp;cos in omnia genera turpitudinis,�econqc�t Jpfos in perpetuum ingt;,nbsp;teritum. Chritius autera promittit Eccleiig fu^aliura fpiritum, cuiui)nbsp;cuara proprieiates deferibit. Prirnum �nim non eft fpiritus m�dacij,�;nbsp;fed ueritatis,quia ducet uos, ut poftea exponit,in omnem ueriiatemrnbsp;�luftrabit amp;( confirmabit piam dodrinam, deinde n� eft fpiritus tui]nbsp;pitudinis Jed fpiritus fandus j qui inflammabtt corda credenti�onP�nbsp;ni fanditate �i pietate. Poftremo non eft fpiritus horrificus, occifor^nbsp;amp; perditorjfed eft fpiritus confolator,uiuificaior �{ feruator. inqui**)nbsp;tamus igitur^ubi amp;' quando is fpiritus dato�. htEcdefi�, amp; quomo'jnbsp;do maneat cum uniuerfa Ecdefia perpetuo� Eueruni quondam bgr ed,nbsp;ci,quos uocarunt Manith�os,Hi nugati funt auiorem fedg fu^ fujftc,nbsp;�um paradctum,feu confolatorem^ quem Chriftus hoc loco promif�.nbsp;tii, Sed hi una' cum fuo parackto digna fadis fuis receperunt,amp; t�clt;nbsp;piter perierunt. Paradetus enim,cuius Chriftus mentionc facit,noaLnbsp;�ft homoquifpiam,fedfpiritusfandus. Quarcuidendum crit, ubinbsp;quando fpiritus fandus datus fit difeipuhs. Ac teftatur quidem,nbsp;fcripiura,9) Chriftus* poft^refurrexiftet a mortuis in die Pafthatf;nbsp;flauericin difdpulos,acdixit:Accipitefpirit� fand�. Hgcfuit inchOjnbsp;Stxo exhibitionis fpiritus fandi donoRt eius Jn die aut Pentecoftestjnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effudis

BOMllTAB l�AMNlS �ttENTlt leBu^i'tChriftus in omnes difcipulos fuos fpiritu fand�� tam opulennbsp;tCjamp;ta manifefte, ut apparuerint mirando modo in ffnguh�s difcipunbsp;lis �itigug.quafi igtieg,� locuti fuerint Apoftoli uarqs lingm*s,ac edinbsp;idcrint mox magna 8d infignia miracula� Hic eft die paraclctus, tutoenbsp;amp; defenfor,quem Chriftus hoc loco promifit* Videamus ergo qusenbsp;benefid'a attuleric difeipulis Ghrifti.Primu cm fpiritus fanclus certinbsp;fica�ic eos de ueritate Euagcli) Chrifti. Vnde et Chriftus uocat eumnbsp;fpiritu u�ritatis,amp; poftca:Ducet;fnquit, uos in om'ne ueritate, Deirtnbsp;de fpiritus fandus ad conftdend� nomen Chrifti, animos cor? ita aCnbsp;�endit et inflammauit^ ut cum antede Chrifto Cora feruulis amp; anciJlisnbsp;nehifeerequideaudcret, poft, acceptofpiritu fando intr�pide cor�nbsp;regibus amp; principibus Chriftumadn�nciaucrint, Preterea excit�uitnbsp;c�Sj�t profefsione fu� obedientia uerbi Oei,innocentia 8^ fanditaicnbsp;�it� excellenter ornarent ? Deinde in afflidione, ac in morte cti�ftinbsp;ipif�it� cohfolatus eft ipfoSjUt ea non folum obedienti �cfidendi,ue/nbsp;rumetiam I^tanti animo exciperent. In Adis Apoftolicis,dinc�ttun'nbsp;tur Apoftoli � Concilio cgfi.Hi autem ibant d confpedu concilia g�unbsp;dcntcs,qgt; digni habiti cflrent.ut pro nomine Chrifti contumelia al�i/nbsp;cerentur* Vnde his tanta l�titia7 certe non ali�ndcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritu fan/

lt;3:o,qui admonebat ipfos, q, contumelia propter Chriftum ab homi nibus accepta,fumma effet coram Deo gloria. InPhil^'ppis, ciuitaienbsp;iVI�ccdoni� coniedi fuerunt Paulus 8c Silas in carc�rem * amp; pedesnbsp;corum�ridi funt ligno. Et tarnen in his uinotlis orabant 8e lauda/nbsp;bant Deum. H�c laudatio opus erat fpiritusgt;(3odi,qui doceba't eos^nbsp;�incul'a propter Clirtftum eftent coram Deo liberatio. Paulus pronbsp;fedurus ad Hierlt;af�lymam,adrnonitus fuit d fratribus, ne fufciperecnbsp;banc profedionem, proptcrca quo d maner ent eum Hierofolymisnbsp;uincula. Refpondet autem Paulus : Ego ueronon folum uincirt,fedlnbsp;amp; mori paratus fum Hirofolymis pro nomine domini lefu. Vndenbsp;buic tanta animi alacritas amp; promptitudo mor iendifprofedo hoc eft;nbsp;donum fpiritus Iiandi,qui fubiecit Paulo, qgt; mors in Chrifto fit uitslnbsp;foelicitas.Peti'us iam cruci affiigcndus,peti)t, ut capite in terra uer/nbsp;fo S^pedibus infublime eleuatis crucifigeretur, aflerens fe indign�,nbsp;�qui crucifigcret:ur,ut dominus fu�s.H�c eft ihfignis animi magnitUnbsp;do,qug non eft cx came Petri nata, fed d fpiritu fando donata. Is e/nbsp;rim pofuit Petro ob �culos mentis fuse,nbsp;nbsp;qu�maior effet obedient

lia eiuSjin fufeipienda morte,exu�catione Chrifti in terris,eo excel/ lentior maner� ipfum maieftas apud Chriftum in ccclis�. Qof cumnbsp;itafehabeant,resipfateftatur,quddhgcpromifsio, qua Chriftusnbsp;boc locorecipit fe difeipulis impetraturum alium confolatorem, quinbsp;��aaeat femper cum ipfis, manife�iifsime fit impleta, Sed dices * oi

tunc datus eft Ecclcfi� Chrifti confolator fpiritus fandus, cum t� dicPentccoftcsapparueruntlingu�igne�, amp; Apoftoli locuti funinbsp;uarrjs linguis, ac �diderunt miracula, quomodo dicitur qgt; mancatnbsp;cum Ecekfta inseternum, cum perfpicuumfic, his temporibu*nbsp;nec appareant linguae igne�, nec loquantur credrntes in Chriftumnbsp;uarf)s linguis,qucmadmodum Apoftoli locuti runt,nec �dant etiamnbsp;talia miraculaC Hie confiderandum eft nobis,qudd linguae amp; mira*�nbsp;culanonadhuncufumdatafueruntjut perpetuo manerent in Ecdelt;nbsp;(ia,hgc enim non funt fpiritus fandus ipfe, fed data func,ut teftaren�*,nbsp;cur pr�fentiam fpiritus fandi amp; inftituerent ac confirmarent mininbsp;fterium Euangelq Chrifti, amp; facramentorum eius, quod minifterixnbsp;urn perpetuo ufcp ad nouifsimum diem in Ecclefia manendum efteCynbsp;' amp; per quod fpiritus fandus efficax efte uellet ? Solenne enim eft, ucnbsp;qu� durabilia efte debenc,publicis cerimonijs confecrentur. In legenbsp;Mofi, Reges amp; fummi Sacerdotes confecrabantur publica undionCnbsp;Sc alqs ritibus. Ac hi quidem ritus fuo tempore fieri definunt, retnbsp;autem ipfa perpetuo durat,dum perfona Regis �C Sacerdotis hac uitanbsp;fruitur. in noftrapolitia, connubiumuiri �C mulieris confecrari folt;nbsp;let publicis cerimonijs,qu^ quidem cerimoni^ tranfeunt, conubiuusnbsp;autem femper manet, quamdiu coniuges non moriuntur* Sic amp; Chrinbsp;ftus mifit �cclefigfu� fpiriium fandum in die Pentecofte8,amp; confe/nbsp;crauit minifterium fpiritus fandi,quod cft,Euangelion lefu Chrifti,�nbsp;amp; facramenta eius, publicis cerimonqs , uidelicet, linguis igneis,nbsp;fermone diuerfarum linguarum 0� alqs miraculis, H� cerimonise denbsp;fierunt fuo tempore fieri. Spiritus autem fandus, amp; organon eius�nbsp;per quod eft in Ecclefiaefticax, nunquam ufque ad nouifsimu diensnbsp;definent,fed manebunt,iuxta promifsionem Chrifti, in Ecclefia per^nbsp;petuo.H�c eft petra,qua fundata eft Ecclefia,aduerfus quam ne poe^nbsp;tg quidem inferi prgualebunt. Non enim fentiendum eft, qudd fpf^nbsp;ritus fandus ita in Ecclefia maneat,amp; operetur, uc nullo organo utarnbsp;tur,ac unicuiuis in angulo fedenti, aut in defertouitam ociofe agent!nbsp;illabatur. Non negamus quidem, quin fpiritus fandus pro fua omlt;nbsp;nipotentia amp; maieftate, pofsit etiam fine externo organo efticax eC^nbsp;fe,ubicunque uolueric, nos autem loquimur nunc de ordinaria eiusnbsp;operacione, quam certeexercerc folet per organon Euangeli) Chri/,nbsp;fti,amp; facramentorum eius. NameumChriftus emitteret Apoftolosnbsp;(uos,dicit:Prgdicace Euangelion omni creaturg.Et addic: Qui credi/nbsp;derit,uidelicet,Euangelio,d^ baptifatus fuerit, faluus erit ? Manifc/gt;nbsp;ftum autem eft,qudd falus fit opus fpiritus fandi� �u�n igitur Chrinbsp;ftui

tiOMILlAB lOANNIS BRENTlh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,^

ftus �ic�t� Credentes Euangelio, 8d acdpienies biptifmum confequf falut�, perfpicuc ftgnificat^angdion et (acram�ia cius eOeoi gano,nbsp;quofpiricusfanAus ferae credentibus falutem. Paulus ad Romanosnbsp;fcribens : Euangelion, inquit, eft potentia Dei ad falutcm omni creznbsp;denti� Etiterum; Fides ex audicu cd, auditus autem per uerbumnbsp;Dei. Non eft autem obfeurum, ficutfalutem ita dl fidem efTe opusnbsp;amp; donum fpiricus Candi, qu� cumdencurperEuangelion (eu uerznbsp;bum Dei, negari non poteft, quin uerbum Dei (it organon , quonbsp;fpiritus fandus eft in Ecclefia Dei eftieax� Hicnuncperfpicuumnbsp;�ft, quid faciendum fit his, qui indigent fpiritu fando, hoc eft,no/,nbsp;bis omnibus� Omnes cnim fpiritu fando indigemus. Nam aliusnbsp;premitur onere paupcrtatis,amp; folliciratur a fpiritu Satan�,uf non innbsp;bocet Dcum, ncc maneat in uocatione Dei, fed abqdat' iuftinam,0Cnbsp;det operam nugis ac impofturis. Hie ergo indiget fpiritu lancto,nbsp;quicontineac ipCominofficiopietacis,amp;niftiti� Alius afflioitur,nbsp;morbo, amp;follicitatur � Satana ad uirulentiam, amp; ad maledicentiam,nbsp;aueetiamadinuoeandumauxilium Nagorum,hoceft, Satan�,ucnbsp;dicat 1 llu d impiorum: Fledere (i nequeo c�los, acheronta mouebo�/nbsp;Inhacafftidione neceftaria eft opera fpiritusfandi,qui �grotumnbsp;confoletur, amp; conferuet in obedientia Dei, Alius concutitur horroAnbsp;re mortis, amp; tuba eum fpiritus Satan� de falutc fua defperare. Isnbsp;fndiga fpiritu fando,qui conferuet ipfum in fide. Ac breuitcr, cuninbsp;omnes fimus natura peccatores, amp; peccatum multos in nobis frudusnbsp;tulerit, follicitamur � fpiritu Satan�, ut abticiamus omnem fpem faznbsp;lutis noftrg, amp; tradamus nos uoluniati eius captiuos. In his, amp; omlt;nbsp;nibus alqs tentationibus indigemus fpiritu fando, quo cognofca/.nbsp;mus peccatum nobis elTe remilTum, amp; nds adoptatos in filios Det,nbsp;btfide confirma�,uincamusSatanam , dl confequamur coeleftemnbsp;b�reditatem^ Quid ergo faciendum nobis eft, ut accipiamus fpiznbsp;ritum fandumC Supra oftcndimus,quo�dorganon fpiritus fandinbsp;fit Euangelion Chrifti dl facrainenta cius,quod amp; miraculis ita con/nbsp;firmatumeft,utafi hoc tempore non apparent lingu� ign�, laznbsp;tnenmanetfpiritusipfefandus,quiuires fuas per hoc organon innbsp;Ecclefia femper exer�a.Quare audiend� eft uerbum Dei, cognofeenbsp;dum eft Euangelion Chrifti, confideranda eft coeleftis dodrina,re/nbsp;uocandus eft in memoriam baptifmus, quern in nomine Chrifti accenbsp;pimus,utendu eft facramento Coen� dominie�, S^itcrum atep itcrunbsp;intuendu eft acri dl intent! animo in Euangelio Chrifti ,quo fpiritu�nbsp;(andus inueniat in nobis organon fu�,�f habeaioccafion� exercendlnbsp;R iiQ

IM CAPVT xnil. EVANG. IOANMI�S �n nobis open's �ui,8d ferendae nobis perpctu� falutis� Porro^nbsp;Chriftus de paracleto,amp; fpiritu ucritatis, addit, .Quern mundus,ingt;*nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quienSjHon poieft acdpere,quia non uidet eum,nec nouit eum.,Xf;O9

autem cognofcitis eum,quia apud uos maner,amp; in oqbis erit,dAl*^^^ uniuerfum humanum genus,in duoslt;gt;rdines,qyoru.m alt�run? uwjat,nbsp;Mund�m jhoc eft,maxima, amp; prgftantifsima horn Wk� in hoc cnutf^;nbsp;partem,alters uocat fuos difcipulos,hoe eft,Ecd��5(garagt;que w hocnbsp;mudoabiedifsimaoim uidet. Acdejnundo qdfiwd�cit, q? non. pofnbsp;fitconfolaior�,fpiritu ueritatis acciperc. Et addit^^ftam, qijj^noiwnbsp;uidet'��n�j'fioc eft,�on�deledaf c�,( Videre cm heb�aicatphtfift hocnbsp;locoj frgnihcat delectari^necnouiteujhoc eft,non curat, nop jeqritnbsp;cu.N am holes huius�feculi naturafua itacarniimm^tfi funti^i^ifqi^nbsp;iodigetconfolatore,�non curet, nee d�ledetur fpir�tuali^ifnbsp;nali confoiatorc. Si�quis, exempli grati�* eget pecunUi nonnbsp;pr�dicatione Euangelp, qua promitticur ei dipina.grjatia, amp;nbsp;de coelo, que eft fpiritualis confolatio, implensgnimum/ndigtipy^'nbsp;fed requiritdiuitem quendam mercatorem ,qui.lt;i:^m.en^m impleaCnbsp;pecunia.Pccuniam,inquam,pctit,quam creditorijfv^merct,p9p (p^lnbsp;turn, quo de diuina dementia bene eonfidat. Ah�uamp;qMifpiaqgigirauinbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morbo IaboraHs,nonhoc agit,ut aceipiat medicinam (pvitus^qua co

feruetur falus eius coram Deo, ctiamfi corpus afflidetur gt;6d intereat* fed requirit tantum medicinam carnis, qua externis doloribus hber�nbsp;tur, Hippocracem aut Galenum uocat, quo carnalem fangaicm confcnbsp;quatur,non fpiritum fandum,quo coelefti fanitate donetur ? Pra?|clt;nbsp;rea, homines huius fcculi natura fua ita funt obnoxp Saian�, qui eftnbsp;mendax, amp; pater mendacis utnonnifi mendaciotamp; hypoctihdele/nbsp;dentur. Quare,ctiamfi proponitur eis uera fpieitus faudi dodrina�'nbsp;de confequenda uera iuflitia coram Deo, tantum 3beft,ut earn agno/nbsp;fcant 5 ut 6d ipfam crudelifsime perfequantur SCnvcndacia fua, quo**,nbsp;quomodopofluntj tueantur� Atep hoc quidem eft ingeniuns huiusnbsp;mundh Aut enim immerfi carni,non nifi carnalia curant,autfi uidcnbsp;ri uoluntfe curare fpiritualia, fedantur potius fpir itum mendaeij.,nbsp;fpiritum ueritatis. Vos autem, inquit, cognofcitis eum. Qui enimnbsp;in Chrifto renati fUnt per fidem,hi etfi funt in muudo, tarnen quern*nbsp;�dmodum poftea dicitur , non funtde mundo. Qui autem denbsp;mundo nonfunt,hi non carnem fed fpiritum fedantur , amp; non mcnlt;*,nbsp;daci, fed uera dodrina deledantur. Quare donantur etiam diui*nbsp;nitus fpiritufando, quiitainipfismanet,ut conferuet cos a^ernanbsp;uita. Quod autem Chriftus hoc loco difcip�ulis fuK contiona*

' tur , hoc in diePentecoftesmanifefte impletuim eft,amp;adhuc imlt; plctur,implebiturqj ufcp ad nouiffimum diem, In die enim Pente*nbsp;coftef

'H05SIL�A� l�ANNi� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� r i��

t�ftcsmiflTus cft fpi'r�t�s fand�s j q�i inftituit confirmau�t tAiracuIis pr�dkation�m Euangdrj Ghrifti, quaprgdkati'one utcre/nbsp;�wr pro orgarto in Ecclefia,ad regenerandos,iuftiFKandos,cohfolan/nbsp;dos,amp;f�ruandosomn�scrcdcntesEuangelio; Quid ergo fadtuninbsp;cftcMundus non accepic h�nc fpiritum. Maxima enim pars ludgor�nbsp;amp; Gentium pr�dicationcm Euange�q, qugeratpr^dicatio fpirituS'nbsp;fendijtton folum abominabantur,uerumetiam periequebantur. So/nbsp;�i ApoftolijS^ alt] quidam �x lud�is amp; Gentibus agnofcebant Euan/nbsp;gelioti Chrifti,apud quos eriam fpiritus fandus fuum habebat hofpfnbsp;l�um, Pr�dicatur amp; hoc tempore Euangelion Ghrifti in mundo, �d*nbsp;fpiritus fandus pr�ponit fefe manifefte omnibus accipiendum, (cdnbsp;uidcs quid accidat. Paucifsimi uereagnofeunt hunc fpiritum, amp; fc/nbsp;quuntur eum. Alia turba tarn principum uulgi fuas res agunt,8i hinbsp;quidem,iuxta Euangelicam parabolam, abcunt in uiilas 8: ad negotfnbsp;tfftiones (uas^illi autemtenent feruosdomini^ amp;contumelf]s acceptosnbsp;occidunt cos. Quare non offendamur paucitate cred�ntium Euangcnbsp;lso,amp; multitudine incredulorum ac impiorum, fed confirmemus exnbsp;hoc uaticinio Ghrifti fidem noftram, ut etiamfifradus illabatur or/nbsp;bis,fpiritustamen DOMINI nos conferuct, per kfum Chriftuntnbsp;0OMIN VM noftrum, qui eft una* cum patre amp; fpiritu fando Denbsp;osbenedidus infecula, Amen;

VLTI fuperuacaneum amp; inutile exifti/ mant, con fbla toriam con t i on em, qu � Ch r i..nbsp;ftus poft noUifsimam cccnam ad Apofto/,nbsp;los fuos habuit, longa S: copiofa explicatinbsp;oncjEcclefig hoc tempore obtrudere. Di/nbsp;cunt enim Apoftolos,ad quos hgcconfoUnbsp;tio piineatjiam olim fuis perieulis defungt;,nbsp;dos, amp; fentiunt ad uiiam rede inftituen/nbsp;dam utilius effe prgeepta ad bona agenda^nbsp;Jd aduerfa fuffcrenda traderet Sed hi nc falt;nbsp;piendo,nihilfe fapere produnt; H^ccnim corttio, quam Chriftus innbsp;difeeftu fuo ad Apoftolos habuit,non ad Apoftolos tantum, fed ett/}nbsp;am ad uniuetfam Eccicfiam pertinet, quemadmodum fupra oftendi/?nbsp;inus,8d Chriftus pal�m poftea in precibus fuis declarable. Ad uitaninbsp;autem rede inftituendam, neceffaria quidem funt pr�cepta uitg, ad,nbsp;teruanda autem pr^cepta ^ amp; faciendum officium, maxime omniumnbsp;Hiuant diuing promifsiones amp;confolationes. Extat uit� prgceptum;nbsp;tMon furcris � Cum autem �geftas, exiliumj fames,8d ali� calami/nbsp;fates (bleat homines ad (brta^ugas Sd impofturas impellcre,quis mi,

IN CA��V'r XllK�' EVANGr lOANNlS. gis uocat excit�t homines ad obediendum huic pr�ceptonbsp;diuinisipfos promifsionibus in ggeftate amp;C fameconiolaturCExtaC.nbsp;pr^ceptum aliud; Non alTumas nom� EX3MINI Dei tui in uanum.,nbsp;Sedquia graues morbi follicitant �grotos ad uirulentas exeaatitxnbsp;ncs,quibus gralTentur tam in Deumnbsp;nbsp;nbsp;in homines , ccrtc magnum

opergprecium ad obediendum huic pr�cepto confert, qui �grotunx in morbo fuo, uerbo Dei confolatur; Quare fentiamus nos tunc maxnbsp;ime ad uitamre�e in�ituendam erudiri, cum nobis confolationes exnbsp;uerbo Deiinaduerfisproponuntur* H�cpaucis pr�fari hoc loconbsp;uolui,ut fciamus hancconfolatoriam contionem Chri�i nobis maxi/nbsp;ma omnium obferuaniia excipiendam effe, Ac ante quidem promi/;nbsp;(it Chri�us fe, cum iam abiturus fit, miHurum alium confolatorem,'nbsp;fpiritum uidelicet ueritatis,qui Temper in Eccleiia fua manrat* Quid:nbsp;rrgofdtcent fortafsis Apoftoli: Num fpiritum confolatorem ita mit/nbsp;tes^uc ipfe tu no amplius ad nos reuertaris, nec tr nobis conipiciend�nbsp;prgbeas�' Quid igiturtoties nobis de refurredione tua diflerui�i^nbsp;quid pauIo ante dixifli;Si abierojterum ueniam� amp; aflumam uos adnbsp;,, meipfumC'De hocrefpondet Chdftus,et ait;Non relinquamuosor/nbsp;,, phanos,ueniam ad uos.Adhucpufillum, SiC mundusme iam non upnbsp;, f detyuos autem uidetis me. Quia ego uiuo, amp; uos uiuetis. Hie initionbsp;Chriftus fignificat difcipulos abitu fuo orphanos feu pupillos futiPnbsp;ros, 8^ quia h^c contib pertinet ad uniuerfam Ecclefi�, fignificat etuinbsp;Ecclefi� fore in hoc mundo orphan�.Quo uocabulo innuit eos maadznbsp;mis calamitatibus obqciendos. Non em obfeot^ eft ,quantg fint mifenbsp;rig orphanoEt in hoc mundo. Si his aliqua hgreditas parentibus renbsp;lida eft, patec direptionibus potentu.Si nulla,necefte habet ggeftat�nbsp;fuam mendicitate (uftentare. Et uix ulla habetur ratio nitse iplot^ inznbsp;fiiiuendg, adeoc^ quia mors abripuit eis parentes, tam c^ferti fontnbsp;ab alqs hominibus,ut Deus ipfe deccelo curam eorum fufeipiat* Vnnbsp;de amp; uocat fe patrem orphanorum, amp; feuerifsinwminatur fupplicianbsp;his, qui noceant ipfis * Tales orphan! luerunt Apoftoli, poftquansnbsp;Chriftus rapiebatur adcrucem, imoetiampoftquam emifsi funt innbsp;orbem terr� ad pr�dicandum Euangelion* Cum Chriftus adznbsp;hue pr�fens cum ipfis eftet, feruabat 8c cuftodiebat cos, ne aliquid.nbsp;mah ipfis accideret. Poftquam autem abrjt per mortem, in regnunvnbsp;fuum, magiftratusciuiliserat, tueri Apoftolos, fed hie pr�cipuusnbsp;erat,qui perfequebatur ipfos. Nec habebant quicquam pr�fidij in;nbsp;cognatis amp; aftinibus fuis,adeoque in tota terra, quocunque deftedenbsp;bantoculos, uidebant aduerfarios. Talis orphana eft amp; Ecclefianbsp;Chrifti, in hoc mundo. Regnum enim cius de hoc mundo non eft�nbsp;Debcrent aut earn tueri amici eius,hQc eft,miniftri Ecciefie Si ciuilitfnbsp;magiftratus�

bOMrtl�E TO AKT N I? BR�NTltl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;1*

tiiagl�ratus, fed illi folent fieri lupi, qui gregcm doih�n� impia do** ��lrina ac ctiam externa tyrannide dilaniant, qucmadmod� exemplanbsp;Pontificum tefiantur,hic uero tantifpcr Ecckfiam tutandam fufdpit*nbsp;dum inuenit in ea aureos amp; argentcos calices eliquandos. TaJis or/nbsp;phanus eft amp; priuatus quifque pius,qui cum pietatem ferio fcdatufinbsp;innumeris aduerfisobqcitur,in quibus aut nullos aut paucifsimos hanbsp;bet* qui ipfum ucl ope ucl confilio iuuent� Et rapitur uel tandem adnbsp;lnortem,ac inferni dolores,qua in re non tantum ab amicis, uerurne/nbsp;tiam ab ipfis,fi quos adhuc habet, parentibus fuis deleritur. Hoc eftnbsp;Here efte orphanum.Curo igitur Chriftus uideat,quid de Apoftolisnbsp;amp; Ecclefia fua futurum fit, uidelicet,qp in hoc mundo calamitatibus,'nbsp;in modum orphanorum,obruantur,fufcipit ipfos c�rolandos,amp; ait:nbsp;Nonrelinquam uos orphanos.Scio uos omni humano pr�fidio,uenbsp;lut orphanosjdefticuendos, fed bono animo fins, non deferam uos,nbsp;non relinquam uos orphanos� Quern ergo conftitues nobis patrem,nbsp;auttutoremcNumRomanumPontificemC� la�antquidcm Romaninbsp;Pontifices fe, in Petro,conftitutos efte Ecclefiae tutores,fed hac iadSnbsp;tia nihil eft uanius,quippc q? Chriftus nc Pemum quidem ipfum tu/nbsp;torem et fcruatoremjed tantum miniftrum Ecclefi� conftituerit.Nijnbsp;Romanum Impcratoremcls debet quide efte diaconus Ecclefig Chriznbsp;lt;fi,uires autem eius non funt tarn potentes,ut queant Ecdefiam in itvnbsp;curfu mortis SC Satan� feruare�Quern ergo dices efte orphan^ Ecdcznbsp;fie pairem ac tutcremcSupra dixit:Dabit uobis alium confclatorem,nbsp;fpjritum ueritatis. Nunc autem dicit : fc non tantum miffurum fpiriznbsp;turn fandu, fed eti� ego ipfe (inquit) redibo ad uos, �i. fufcipi� uosnbsp;lutandos. Ad uos, inquam, redibo, non ad mundum. Paululum ad/nbsp;hue temporis fupereft, quo homines huius feculi me uideant.pofteanbsp;nun^ amplius uifuri, Vos autem me uidebitis, Vobis me manifeftanbsp;bojutnon folum meam pr�fentiam coram uideatis, fed etiarn meumnbsp;aux�lium,ac falutem reipfa fentiatis, Sciamus igitur quomodo Chri/nbsp;ftus redicrit ad difcipulos amp; Ecclefia fua, ut cognofcamus cora Deonbsp;nihil efte Ecclefia tutius ac munitius.Prim�, Chriftus redpt ad fuosjnbsp;Refurredione.Poft^ em refurrexit a� mortuis,non continuo ab(congt;!nbsp;dit fefe in regnum patris fui,nec ctia exhibuit iefe manifeftum toti ponbsp;pulo,quemadmodum Petrus loquit, fed fclegit fibi quadraginta di /nbsp;cs, in quibus oftedcret fefe mani fefte difdpulis fuis, amp; teft ificareturnbsp;non folum fe uere � mortuis refurrexiffe, uerumetiam mortem � fe uinbsp;^5, amp; Ecclefia fecum perpetuo uiduram.In his quadraginta diebus,nbsp;Apoftoli fuerunt, propter pr�fentiam Chrifti, lutifsimi, nec dubi/nbsp;tamus,quin maiori gaudio �C. l�citia,ex prgfentia �i colloquio �hriznbsp;�i doOTini fui affedi fiqt, qua�t� commuai pmmiw gentium fufFrssi

�N CAPVT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitOANNl��

gio ad fufcipiendas in hoe fcculo regias maieftates uocatifuiflcnt.C�� 'inde,poft^ Chriftus afcendifTet in c�luni,redi}t ad EccIeG'am fuam,nbsp;miflb fpiritu fand�,amp; confirmato Euangeliofuo. Non enim fentiznbsp;endum eft, q? Chriftus ita in coeluni afccndcrit, S� fpiritum fandu�?nbsp;miferit, ut ipfe quidem ociofus in hoe corporali c�lo ambulety finatnbsp;autem in terris prgdication� Euangelrj qu� eft opus fpiritus fandi,nbsp;temcre ferri.Hc funt pueriles, ne qd grauius dic5,dc Chrifto cogita'nbsp;tiones.Sed ideo afcendit in coelum,amp; ut Paulus ait,fuper omnes cce^nbsp;loSjUt omnia implerec,ac pr�fens Ecclefiam fuam, perfpiritum fanznbsp;dum,gubernaret,amp; fefe totum,un�{ cura omnibus bonis fuis, per Elt;nbsp;uangelion, credentibus donaret.Ecceego,inquit,uobifcurofum,oninbsp;nibus diebus ufcp ad confummationcm feculi� Porro, qu� bona,0^nbsp;quern frudum Chridus prgfens alFerat cofcrat in Ecclefiam fuarUrnbsp;perfpicue exponit,cum addit:Quia ego uiuo,Slt; uos uiuetis. Hoc eftnbsp;obferuabile dictum quod debet nobis effe commendatifsimum^ 8�nbsp;inter ea dida Chrifti reponendum, qug uere uocantur, Euangeliort,nbsp;amp;L nobis ccelefte falutem adnunciant. Multi em funt,qui cum audi�cnbsp;diuitias,8^ maieftatem Chrifti explicari,exiftiroant, rem Chrifti eatinbsp;dem habere rationem,qua�n habet res alicuius diuitis mercatoris,autnbsp;r�gis mundani� De quo dicere folent : Quid mihi prodeft, q? hie fitnbsp;diues �i. opulentuSjCum non fit tam liberalis, ut in me fuas opes conznbsp;feratCQuid me iuuat,q) ipfc fruitur multis bonis,ego ucro omnibusnbsp;mails fim obnoxiusC Homines enim natura funt iliiberales,amp; qug bpnbsp;napofsidentjcafenonalqs, fed fibi tantum pofsidereputant, Sednbsp;Chriftus longe aliter eft affedus� Dfcic enim: Ego uiuo,amp; uosuiueznbsp;tiSjhoceft, Meauita ueftraeft, Quare fi ego uiuo, fieri non potcft-,(nbsp;quin �C uos uiuatis� Qu� ergo eft uiia illa,qua Chriftus uiuit�quot; Nounbsp;fit h ic fermo de hac corporali et caduca uita, Hgc enim uit3,non eft ucnbsp;ra uita,fcd eft potius efflatio uitg,amp; meditatio mortis.Non enim tuenbsp;prim� efflamusuitam aut anima, cumquinquagenarrj aut fexagenaznbsp;rq ex hac luce demigramus,fcd incipimus animam cfflare,cum in utcnbsp;ro matris concipimur,amp; in hoc mundo nafeimur* Quis igitur dice'nbsp;ret hanc corporalem caducam uiiam, effe ucram uitamc Chriftusnbsp;autem loquitur de uera uita. Porro,uerg uitg nomine uenit primum�'nbsp;iuftitia. luftitia enim fit,ut uiuatur coram Deo,Chriftus autem eft ucnbsp;re amp; perfede coram Deo iuftus� Quare iuxta hoc didum Chrifti:nbsp;Ego uiuo, uos uiuetis,redcfequitur,qgt; cum Chriftus fit uerciuznbsp;ftus, etiam nos,qui credimus in Chriftum reputemur uere cor� Deonbsp;iufti propter Chriftum,quia Chriftus donat fe credenti, cum omni*nbsp;bus fuis boniSjfi*; Deus pater ratam habet hanc douationem� Dicit c*nbsp;Dim de Chrifto: Hie eft films meus diledus, in quo mihi bene comznbsp;placixum

RoniLiAr ioaItniJ brentif; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�

placitum cft. Et Paulus affirm�t DeumtradiffiffefiliutTi fuum p*'o nobis.Quomodo igftur fieri poffec^ur non cum eodem omnia nolt;*nbsp;bis donetT� Deinde uitg nomine uenit C�fcruatio in morte. Chnf�usnbsp;aut� in morte itaconferuatus eft,ut non potuerit in ea detincri. Qua-*nbsp;re iuxta hoe didum Chriffit Ego uiuo,amp; uos uiuetis,rede fequitur,nbsp;eumChriffusconferuatusfit in morte,neceiTcfit,ut�^ nos.ficredinbsp;mus inChriftum,conferuemur in morte,nepereamu8. Preterca,no/nbsp;mine uitae,uenit Refurredio a' morte, gterna uira fceltcuas. Chri/nbsp;ftus autem ucre � mortuis refurrexit, amp; ingreffus eff in regnum pa-*nbsp;tris fui,ad �ternam uitam amp; forlicitatem. Cum igitur Chriftus di**nbsp;cat:Ego uiuo,6lt;J nos uiuetis,optime fequitur,qj cum Chriftus � mofnbsp;terefurrexerit, amp; intrauerit in ueram amp; cternam uitam ac fcclicitat�,nbsp;ctiamno8,qui credimus in Chriftum,amp; fumus membra corporis ei**nbsp;us per fidem, refurreduri fimus � morte ad cccleftia Si fempiternanbsp;'gaudia. Sed ut hoe paulo apertius explicetur, addit; in iIJo die uos � �nbsp;tognofcetis qj ego fum in paire mco, Si uos in me, amp; ego m uobis. � enbsp;Nihii potuiffet de communionc, quam Chriftus in bonis fois habetnbsp;cum credentibusjciariusdici.In ilio die, lt;inquir) hoc eft,cam refurznbsp;rexero � mortuis,amp; mifero fpirii� fand�. Prim� deeJarabomaieiiaznbsp;t�me�jUt manifefte cognofcatis,q) fim in patre, q? fim uerusab�tcrnbsp;no filius Dci,adeocp natura Deus ipfe.Deinde icftificabor per Euannbsp;gelion meum,q) uos in mcfitis,�lt;: ego in uobis, hoc eft, q? uos fiznbsp;tis filrj Dei, 0^ h�redcs �tern� falutis. Porro. cum dicit fpiritumnbsp;fandum icftificari, qgt; ipfe fit in paire, amp; nos io ipfo, inrelligendurnnbsp;eft pro uniufeuiufep conditione. Nam cum dic/tur Chriftum effe innbsp;patre. fignificat Chriftum effe ucrum naturalem ab grerno filiumnbsp;Dei,quia hgc eft propria maieftas Chrifti.Cum uero dicitur, nos ef-*nbsp;feinChrifto, fignificatnosquidemeffefilios Dei, fed adoptiuos,nbsp;quia hec eft conditio noftra, non ut fimus natura, fed adoptione fijqnbsp;Oei: Accepiftis,inquit Paulus,fpiriium adopiionis,pcr quern clamanbsp;mus Abba pater. IdemfpiritusteftaturunJ cum fpiritu noftro, qj fiznbsp;musftlq Dei. Etiterum:Vbi ucnitplenitudo temporis, emifiiDeusnbsp;filium fuum.fadum ex muhere,fadum legi obnoxium,ut cos,qui Icnbsp;gi erant obnoxq, redimeret, ut adoptione lus filiorum acciperemus�nbsp;Quod igitur Chriftus dicit,Spiritum tertificari,qudd fimus in Chrtnbsp;fto, 0^ Chriftus in nobis,duo fignificat. AItcrum,quo'd fimus adopnbsp;tiui filq Dei propter Chriftum, in quern aedimus, Alterum, quo�dnbsp;fimus membra Cbrifti, qui eft Ecclefig fu�caput. Ac illud quidemnbsp;manifefte teftatur, nos effe h�redcs omnium cocleftium bonorum,nbsp;Sifilij , inquii Paulus,crgo amp; heredes. Hgredes quidem

iM C�PVT Xltlt EVANG., lO�NRlS �iiis,8^ hcres Dei per Cbriftum,hoc autem ciarc docet, omnia ChriVnbsp;�i bona ad nos pertinere,amp; nos in Chrifto po�idere perp�tua iu�inbsp;ti� amp; falut�. Cum em audis, �p Chriftus fit in nobis^ nos in Cbri/nbsp;fio,qu�fo te c�ftdcra quid fit Cbriftus,amp; qd nos fimus,ui cognoenbsp;fcas,qu�ta beneficia � Chri�oaccmiamus� Quid enim c� Chri�usfnbsp;Perfeda c� iufiitia, uita, falus St foclicitas, Quarc cum Cbri�us eftnbsp;in nobis,erunt profedo St b�c omnia ita in nobis,ut dc ipfis in iudinbsp;do Dei gloriari audeamus. Quid aut? nos fumuscPcccatum fumus,'nbsp;mifcria,paupcrtas,mor8 St inf�licitas. H�c fuut no�ra, fi ita diccrenbsp;licet, bonaqugadChri�umafferimus, ScdquidC' Numbgclocuntnbsp;faabent in Chri�oCnum pofTunt Cbriflo nocereC' Nibil certe minus*{nbsp;Cbri�us fufeepit quidem fuppliiia peccati, fufeepit calami(ates,moirnbsp;lern,St borrorcs inferni. Hgc auicm non potuerunt Chri�um oppri'nbsp;merCjfed neee�e habuerunt Cbriflo ccderc, St fefe in capiiuitatem einbsp;US tradere. Quare fieri non pote�, ut St nobis in Cbriflo exiflentPnbsp;bus noccre queant� In Cbriflo enim uidorc St triumphatore ita ab**nbsp;forbentur, utneuefligium quidem eorum reliquumfit manfurumJnbsp;Hic uidc mibi nunc quanta f� foclicitas forum,qui uere in Cbriflumnbsp;credunt� Si percelluniur iudiriopeccati,beneconfidant, quia Chri/nbsp;�us iuflus efl.Ergo St ipfi iufti iunr.Si affliguntur paupertate, bononbsp;animo fint,quia Cbri�us diues cfl. Ergo St ipfi diuites funt. Si con-*nbsp;cutiuntur borrore mortis St infcrni,nih]l de falute fua dubitenr,quianbsp;Cbri�us uiuitjSt regnat. Ergo St ipfi uiuunt,ac regnabunt cum jpfonbsp;in perpetu�, Hacc nobis funt meditanda, bgc funt cogitanda, utab eanbsp;fpe,ad quam uocati fumus,non dimoueamur ul I is aduerfis,fed in oflt;nbsp;fiiio noflro contineamur per lefum Cbriflum DOMINVM no*nbsp;firum,qui eft una cum patre St fpiritu fando Deus benedidus in (e/nbsp;cula, Amen,

HRIST VS promifit badenus fe difciptl lis fuis magna St multa benefitia allatuRtinbsp;Dixit:Ego uiuo, St uos uiuetis.Dixit: E*nbsp;go in uobis fum, St uos in me. Ha^c St idnbsp;genus alia promi�a c�pleduntur maioranbsp;benefitia, cp qughumanarari�ec�prebcnbsp;di queat. Nunc igitur exponit Cbriftus,nbsp;quas debeant proprietates habere hi, quinbsp;cupiunt benefitiorum fuorum participe�

e�e.Etfienim Cbri�us proponit feuniuerfo mundo fruendum, taz men pauci funt,qui frudu eius accipiut. Videamus ergo que fintpronbsp;prietates �orum,qui benefitqs Chri�i fruuntur. Qm habet, inquirynbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� prgeepta

pr�cepta mea, amp;: fcruat ea, ille eft qui diligit me. Qui autem diltgit * * me, diligetur a p�tre meo, amp; ego dib'g� cum,amp; aperi� ei metpfum, �nbsp;Quod dici�t, hanc habet fententiam:Nemo accipit benefttia Cbn'fti,nbsp;nifiquiDILIGIT e�. Quare ncc ludgi ,necTurfefruuntbenefKqsnbsp;Chrifti, qj non folum non diliganc Chriftuns, uerumctiam extremonbsp;odio eum profcquantur,amp; extindum cupiant, Ncc hypocritp internbsp;Chriftianos (ruuntur bcnefitqs eius, q? etfi iadant gloriam Chriftinbsp;fermonibus fuis, tarnen dant multas fignificationcs qgt; non diligantnbsp;Chriftum .Ama'bo igitur te,comm�mora nobis,quis diligat eum ucnbsp;rc.Hic audi mihi Chrift� ipfum:Is,inquit,diljgit me, qui HABETnbsp;MANDATA MEA,ET SERVATea. H^eftproprietaseoRt,nbsp;qui dilig�cme.Habent mandata mea,amp;feru�t ea.Si mea mandata nonbsp;habeant,amp; non (eruent, pfpicu� eft,qgt; non diligant me,etiamfi plur �nbsp;m� de me glorienf. Etfi a�t f�pe didum eftfupra de mandatis Chri/nbsp;fti,tamen ut hoc di�� Chrifti re�e intelligamus, eti� nunc qugdamnbsp;dicenda funt. Cum enim Chriftus loquitur de mandatis fuis,non lo/nbsp;quit de lege Mofi,oel cerimoniali,uel iuditiali,uel etiam Decalogo,nbsp;fed loquitur de fuo Euangelto, quo prim� manda�it,ut difeipuli ctcnbsp;dant in ipfum,c^ Gcuerus Meflias,�^ propitiatio noftra.Deinde manbsp;dauit ci?,ut hoc Euangelion etiam ipfi adnuntient,5^ profiteantur conbsp;ram uniuerfomundo,nec finant fe ullis aduerfis � fide �i confelTipncnbsp;nominis fui defjci. Poftremo mandauit eis,ut fe mutuo diligant,qu�nbsp;admodum ipfeeos dilexicHec funt mandata Chrifti, qu� qui facit,nbsp;palam fignificat,fe Chriftum uerediligere. Non fol� a�t dicit:Quinbsp;prgeepta mea H ABBT,fed difcrteaddit.Et SERVAT ea,Eu�geli5nbsp;enim Chrifti, non folum audiend� amp; feiendum cft, uerumeti� reip/nbsp;fa,fidc uidcl�cet,8d fidei fru�ibus feruand�. Quid ergo fiet diligeiinbsp;li lefum ChriftumC'Diligctur,inquit, a p�tre meo.Hoc raaius benefinbsp;tiuro eft,^ humana mens caperc potcft,DiIetftio enim Dei patris cr/nbsp;go e�,qui diligit filium eius lefum Chriftum,non eft tantum generanbsp;lis ilia diledio,qu� deus habet erga omnes creaturas fuas,nec eft tantnbsp;frigtda,nbsp;nbsp;nbsp;hominum diledio erga feinuicem efle folet, fed eft arden

tifsima,amp; uere paterna. Sic enim diligit cum,qui diligit Chriftum, ut initio fit ei clemens propitius, ac remittat ei peccatum propternbsp;Chriftum, Poftea, adopter cum in filium fuum, Adh�c,exaudiat e�nbsp;in omni petitione amp; oratione fua,amp; tueatur ipfum in omnibus aduernbsp;fis. Ad extrem�,feruet e� in morte, amp; excitet ipfum ad �tern� uitaninbsp;ac f�licitat�, H�c eft uere paterna diledio, qu� nobis contingit pfonbsp;pter Chriftum. Quarc,fi quis uoluerit c�left� h^reditat� caperc, hicnbsp;neceffe habet Chriftum diligere amp; mandata eius feruare.Poero,nonnbsp;folum PATER,fed amp; EGO,inquit,diligam eum,amp; manifeftabo einbsp;S ij

mc�pf�m. Ad c�kfti� bencfi'tioR� cumul� eti� hocacccditjq? Chf'i/ ftus ipfc diligat diligente ipfum,et manifeftet fe ei.Hgc manifenacionbsp;afFert fecum omnem cceleften� h�reditatem. Hgc, inquir, cli �ternanbsp;TjitajUt cognofcant te folum uerum Deum,8lt;f que mififtijefurn Chrinbsp;ftum.Et Paulus ait,Chriftus fadus eft nobis � Deo fapi�tia,iuftit!a,nbsp;fandiftcanociredemptio.Quare^rui manifeftatur Chriftus^ei manlnbsp;fcftatur diy ina fap�enHa,�^ redemptio. Didt 8^ ali^s Paulus :In Chrinbsp;fto funtomnes thefauri fapientig ac (denti� rec�ndiri. Cui igiturnbsp;Chriftus patefit,ei patefit diuing fapienrig Si fdentig: thefaurus.Quonbsp;modo ergo patefacit,quomodo manifeftai fe Chriftusf Poft^ab-*nbsp;dudus eft � difcipulis fuis, amp; in cruccm fublatus, manifeftauit fe eisnbsp;refurre�tione fua,qua peripicue cognouerunt maieftatem Si ftxlicitanbsp;tem eius,deinde manifeftauit fe eis, mifto fpiritu fando,quo inftitiiAnbsp;it Si confirmauicpr�dicationemEuangelqfui, Sifacrarrientaeius,�nbsp;baptifm�uidelicetjSi Coenam dominicam,quibus manifeftak fecrcx�nbsp;dentibus,in hoc feculo, ufcp ad nouiftimum diem. H^c iunt organa,nbsp;quibus Chriftus manifeftus nebis proponitur. Hgc funt fades Si fornbsp;maChrifti,quaeumuidere5icognofcerepoflumus. Poftrcmomaninbsp;feftabitfe in nouiftimo die omnibus pqs, ut cognofcant e�, ficui eft.nbsp;Si fruantur in ipfo perp�tua f�lieitatc.Sed admira�ur ludas, gd illudnbsp;�, fitjCp Chriftus manifeftaturus fit fefe,non mundo,fed difcipulis: Dinbsp;�, dt enim ei Iudas,non file Ifcariotes,(fed frater Iacobi,Lebbpu8, ceg*nbsp;�, nomentoThaddgus)Domine,quidfadum eft, q? manifeftaturusesnbsp;�, nobis teipfum,Si n� mundoCQuidCDe Chrifto (cript� eft, q? fit donbsp;minaturus in toto orbe terraRt. Quomodo ergo nos p�ud te uidebi/nbsp;muSjSi non potius tota hominum multitudo�Quidquot; Ifrael eft popu/nbsp;lus Dei. Annas Si Caiaphas funt fummi Pontifices,Quomodo ergonbsp;Bobis potius abiedis hominibus,q ilhs llluftribus apparebisC Numnbsp;nos Publicani Si pifcatorcs feli erimus Ecclefia Dei C Soli ne nos fa-^nbsp;piemuSjSi o�s alq defipi�tC Quid-; An n� iudicaiurus es uniuerfumnbsp;munduCquomodo ergo nos foil te uidebimos,�i n� eti� mundusC lunbsp;terrogatio obferuatu dignift�ma,u� hac occafi�e difcamus,qup fit uc/nbsp;� � ra Ecclefia Chrifti.Refpondit em lefus Si dixit ei:Si qs dihgj� me,fecnbsp;� � inon� mc� feruabit,5i pater meus dihget e�,�i ad eum ueniemus, Sinbsp;9 � manfion�apud e�fademus. Qui n� diligit me, lermones meos nonnbsp;gt; gt; feruat.Repecit Chriftus plane ead�,quc ante dixit, ut clarius explicet,nbsp;qui fint uera Ecclefia cius;Eft a�t hjc Icntenajuda qd in�errogas,iamnbsp;expofui,fed uideo te nort intelligere meu fermon�.Dicam ergo iteiv,nbsp;Xutli nihil a�iud hoctcporeadfequeris, faltemuerba ipla conferues.nbsp;Nam fenfum eorum fpiritus fandus.poftea reuelabit, Ego domina/nbsp;bor quidem in uniuedo mundo,Si mundus uidebit me in nouiftimonbsp;die, non fruentur autem omnes homines mcis benefiiqs,ncc omnes

TfOMILIAE IOANN IS BR. EN TH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�

homines cruntmeuspopulus,amp; uera Ecclcfia. Scd hi folieront ult;�ra Ecclefia,amp; fruentur meis benefttt)s,qui diligunt me,amp; feruant meosnbsp;fermoncs.Meus cnim pater non refpicit potentiam Japientiar�,ueftinbsp;turn, aut aliam externam laruam huius mundi, fed refpicit diledionenbsp;(eu fidem in me,amp;obferuationcm fermonis mei.Quid itaCQuia feix lt;nbsp;mo,quem auditis,nonefl meusjed eius,qui mifit me patris. Doceo:nbsp;Meeffc uerum Mefliam,amp; unigenitum filium Dei, Contionor^omnbsp;nem,qui in me aedit,confequi ueram �ternam falutcm� Hune feenbsp;monemnon excogitaui fomnioquodam carnalt� fed eft mandatumnbsp;Dei patris mei.Hic me mifit in hunc mundum,ut quicquid id fit rei,nbsp;publice doceam. Ego,iuxta pfalmum, conftitutus fum rex ab eo (upnbsp;Zion montem fandum eius,ut prgdicem pr�ceptum cius,quod mi^nbsp;hi raandauitfUidelicet: Filius meus cs tu,ego hodie genui te. Quarcnbsp;nec cgonec pater meus ueniemus, amp; manfionem faciemus apud eof,nbsp;qui externa tantum potentia,aut alia humana fpecie illuftres funr,fednbsp;faciemus manfionem apud illos, qui diligunt me, amp; feruant meamnbsp;contionem. Obferuabile didum: Diletftio^qua Chriftum completnbsp;�leris,amp; obferuatio Euangeltj eius eff�ciunt, ut pater �C filius diuer/nbsp;tant ad te,amp; fiant hofpites tuf. Primum ergo confideranda erit hoRtnbsp;hofpitum maieftas:Pater cnim amp; filius funt uerus amp; omnipot�s De/nbsp;us,creator cceli amp;� terr�.Qu� excellentior raaieftas dici potcftc Deinnbsp;de confideranda funt benefi'tia eorum, qug cum i)S, qui ipfos cxcipi/nbsp;tint hofpitiOjCommunicant.In terris,multi funt principes ac domini,nbsp;qui quanto (unt potentiores,tanto funt grauiores amp; moleftiores his�nbsp;ad quos diuertunt, amp; qui eos hofpitio accipiunt. Denilt;^ rependuncnbsp;aliquoties pro hofpitio peffimam gratiam, Deus autem pater amp; filigt;nbsp;uSjUt funt potcnti(Timi,ita(unt amp; bcneficcntifTimi.Quocuni^ diuernbsp;terint,eo fecum adducunt fpiriium fandum, qui eft cceleftium amp; dienbsp;uinorum benefiiiorum difpenfator. Quid enim, cum taies ac tantosnbsp;habes hofpites, metuis C aut quibus rebus egescBiue enim incurruntnbsp;in te aduerfa,habes defenfores amp; tutores, fine d�funt tibi ea, qu� adnbsp;falutemtuam neceftaria funt, habesomnium bonorum thefaurum.nbsp;Hic eft remiftio peccatorum.Hic eft Adoptio,hic eft uidoria in mornbsp;te,hic eft ius �ierng uit�. Qus� bona fi affuerint, quid incommodinbsp;afterret uel paupertas,uel morbus,uel mors ipfaC Certefih�c bonanbsp;po(Tedcris,paupcrtas,diuicig erunt,morbus erit fanicas,mors eritui^ �nbsp;ta.Ncc eft,q� te huius rei uel cura uel dubitatio teneat, tantum in hocnbsp;ftudium incumbendum nobis eft, ut patrem,filium Si fpiritum fan/ -lt;ftum, in hofpitiumnoftrum accipiamu9,amp;�cceptos non turpiter ei�nbsp;xiamus,fed reuerenter eos trademus �C diligenter retineamus. Acci/nbsp;pimus autem cos hofpitioperdiledionem feu fidem in Chriftum;

Si quis di��git me,inquit,ferinon� meum feruabit^�d pater meus dili' get eum,�d ad eum ueniemus,S^ manfion� apud eum faciemus^Teftinbsp;ficat hoc �d baptifmus.Qui em in Ecdcfia Chrifti baptifatur,is bap-�-tifatur iuxta mandatum Chri�i^in nomen pairis amp; fill) �lt;^ fpiritus fartnbsp;lt;�i, hoce�, baptifmofandificaturinpatris Scfilrj amp; fpiritus fan�lnbsp;hofpiti�,ut cum credit in Chri�um feruatorem fuum, fiat hgres ona/-nium ecele�ium bonoR?, Sed quomodo retinemus hos hofpites, nenbsp;nos d�f�r�t^Accipimus cos fide,retincmus cos obedi�tia fidei,amp; honbsp;fccor.ff.nbsp;nbsp;nbsp;ne�ate uitc: An ncfcitis,inquit Pa�lus,qgt; corpus ue�rum tcplum efi�

habit�tis in uobis fpiritus fandi, que habetis � Dco, SC n� e�is ipf| Ue�ri iuris�' Nam empti e�is prctio�GIorificate igit Deum in corpO.nbsp;rc ue�ro�8c in fpiritu ue�ro,qug funt Dei. Et itcR�� Vos l�plum c�i�nbsp;t^Cor,ei Dei uiucniis,qu�admodum dixit Deusiinbabitabo in ilhs,�d inam'lt;nbsp;bulabo,amp; cro illor�t deus, amp; ipfi cr�t mihi popuIus,Tcmplo a�t deinbsp;nihil c�ucnit cum prophanis adionibus. Fugiamus igit omn� proquot;nbsp;phan� turpitudio�,amp; c�feramus omnem cura no�r� in �udi� picta*nbsp;ris �i hone�atiSjUt deus maneat in no�ro hofpitio,et c�feruct nos irtnbsp;oibus picuiis, ucra amp; perp�tua faluie per lefum Chri�um Dnm nolt;^nbsp;ftr�, g e� un�cum p�tre amp; fp� fando deus bndidus in fecula, Am�^nbsp;HO MI LIA XXXt

Tfi Chri�ushaud obfcure hadenus fignificauitreg n� fu� n� fore mundan�, fed fpirituale et cccle�e, tfinbsp;t�ta e� difcipuloR� ruditas,ut eti� perfpicua n� inteUnbsp;lig�t� Cum cm e�ent ebrr) cogitationibusde mundsnbsp;no regnojfomniab�t extern� tm amp; terrenS foelicitat�nbsp;in Chri�o.Quare etfi Chri�us dare dixit fc abituRt,mortc adpatr�^nbsp;8d reditUE^ quidem, hoc e�, refurrcduRza' morte, non a�t omnibusnbsp;hominibus c�fpicuum forc,quo manife�c docuit regn� fuum non cfnbsp;fc mundanum,in difcipuli non intelliguntuerba Chrifli,necpoffunlinbsp;ullaratioe cognofcere,quid fibi hgcc�tio Chrifli uclit.Quam igno-^nbsp;ranti� ludas palam prodit, cum interrogat,quid illudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri�ut

dixerit manife�atuR: fc ipfis amp; n� mundo. Po�cp igit Chri�us repc tfjt prior� fu� exhortatione,qua monet eos,ut dilig�c ipfum, credanenbsp;in ipfum,amp; feruet contione fuamZSic cm futUBt e�e, ut habcat hofplnbsp;tes,patre amp; fili�,addit n�c, Hgclocutusfum uobis, apud uos maneS�nbsp;� Paradetus a�i inc,q e� fpiritus fandus, que mittet pater noie meo,if

B�red^e i'ntenigatis.Hfc ergo initioconfiderandum eft, q� Chriflus raanifefte contionet dc tribus perfonis in una diuina natura,amp; diftininbsp;guat easjuis offitr]s.Pater,inqens,mittet.Habes una pcrfon�, uideljinbsp;cet Patris, cui tribuit off�ti� mittendi�fpiritus fan�i.Et addit:Mittecnbsp;MEO no�c�Habcs altera perfon�,uiddicet,Filq,cui tribuit of�itiumnbsp;lt;Tierendi,q5 amp; mcritus fit,ut dona fpiritus fantfli hominibus dcnt,8�:nbsp;qj ill�ftrct fpiritu fando. Meo,inquic,no�e, hoe cft, meo merito, �inbsp;propter me,ut me illuftret. Addit �c de Spiritu fando.Paracletus,innbsp;quiens,qui eft fpiritus fandus:Habes tertia pcrfonam,cui tribuit ofgt;nbsp;titiu fuggerendi interpretandi uerba Chrifti.Hg funt tres perfon�nbsp;in una diuina natura. Quod myfteri�.etfi no poflTumus humana ratinbsp;one coprehendere, pofTumus tn dooo fpiritus fandi credere, doneenbsp;in futuro feculo Dcurn ipfum,ut eft,pfede cognofcamus,qug cognigt;nbsp;|io fumma erit,S�: gterna f�licitas ac beatitudo. Deinde, c� Chrirtu�nbsp;hoc loco promittit (piritum fandum difeipulis, non intelligentibu�nbsp;fuam contion�, baud obfeure fignificat,piam dodrina non polTepernbsp;cipi Humana rationejed necei�ari� elTe fpiriiu fandum. Quare,cun9nbsp;didS fit,Pater codeitis dabit fpiritum fandu pofeentibus fe, diligennbsp;ter orandum e{t,ut fpiritus fandus illuftret mentes nofhas,ut uerumnbsp;uerbi Dei fenium rede intcnigamus.Sciamus ergo nunc,quado hge,nbsp;Chri�us Hocloco de mittedo paracleto feu fpiriiu fando pmitt/t, imnbsp;pleta funt.Fuerunt a�tquond� infani ho�cs,qui no ueriti funt dicercnbsp;paraclet� difeipuHs in Euageliopmiffum no effedatum ApRs, fednbsp;Montano,aut Manichgo.Qua furia,qd poteftmagis infan � diciC* Etnbsp;in funt inter Potificios hypocritas, qui amp; ipfi no ucrentdoccrefpirinbsp;turn fandu non patefeciiie oia ApoftoJis, fed mulca referuafle patefainbsp;cienda fcrinio pedoris Pontifiti}, quemadmoduet inter ueteres fuegt;nbsp;runt,q exiftimar�t paracletum docuiffe Apoftolos fide,pofteros autnbsp;,coR2,difcipIin�.Sed ut ilH Monianiftf una' c� fuo furore pericrut,itanbsp;hi Pontifitq una'cufuis fomnqs cuanefeet. Fieri etn non p�t,ut men�*nbsp;dada ppetuo c�ftent.Nam qd ad copletionem ^Jm�Ti�is Chrifti denbsp;fp� fando attinet, pfpicuum eft,qp Apoftolis et alrjs difeipulis datusnbsp;fit fp�s fandus in die Pentecoftes,magnis amp; dupedis miraculis. Cu/nbsp;aus fp�s (andi uirtute elFedu eft,ut Apfi non folum dare intelligeretnbsp;contioes Chrifti,quas ante audiuer�t,uer�eii� gder�t in noie Chriftinbsp;magna miracula,et uulgaret Eu�geli� Chrifti in tot� orbe terre. Seefnbsp;qd;'Num folis Apoftolis rjs difcipulis,qui in die Pentecoftes cumnbsp;Apoftolis congregati erant, pmiftiis amp; datus eft fpiritus fandusC* acnbsp;non etiam uniuerle ecclefig Chrifti C Datus quidem eft fpiritus fan/nbsp;dus magna externorum miraculorum pompa Apoftolis 6^ alqsi�*'nbsp;itio reudati Euagelij etiam poft Peniecoftenj Promifthsautem cft,%

datur �iam,quamuis fine externa miraculorum poropa,uniuerf3e Ec cle(ig Chrifti. Ecclefia enim non poffet in tamis, amp; tarn diuturnis if''nbsp;flidionibus conftare, nifi fpiritus fandus earn gubernarec amp; confer'nbsp;U3ret:Rogabo,inquit,patrem,amp; alium confolatorem dabit nobis, utnbsp;maneat uobifeum in�ternum.Et iterum: Ecce ego uobifeum fum omnbsp;nibus diebus ufc� ad confummation� feculi. Vbi autem Cbriftus eft,nbsp;ibi fpiritus fandus fit, ncccfte eft. Et in oratione fua dicit Cbriftus:nbsp;Non pro eis tantum rogo.fcd amp; pro ns,qui credituri funt per fermOnbsp;oem eorum in me.Hic intercedit Cbriftus non pro Apoftolis tantn,nbsp;fed etiam pro uniuerfa Ecclcfia,ut doncturfpiritu fando,amp; conferuc

tur. Putas autem intcrccffionem Chrifti uanam amp; irritam efteC Didtnbsp;amp; Paulus:Si quis fpiritu Cbrifti non babet,bic no eft cius. Ac mox:nbsp;Accepiftis fpiritum adoptionis, per quern clamamus Abba pater,nbsp;Quare fpiritus fandus non eft tantum Apoftolis datus, fed datur etinbsp;am uniuerfae Ecdefi� Cbrifti, Hie nunc uociferantur Pontifitq,nbsp;qgt; cum ipfi fedeant ad gubernacula Ecclefiae, babeant etiam fpiritumnbsp;fandum,amp; quicquid docuerint,f{t oraculum fpiritus fandi.Spiritu�nbsp;fandus,inquiunt,promiirus eft Ecclefi�,�lt;f no defcrit Ecclefia. Nosnbsp;autem fumus capiia,8^ prgeipuapars EccIefig.Manifeftum igitur eft,nbsp;qp quicquid ftatuimus,boc (n ut facrofandum, amp; ab ipfo fando fpi**nbsp;ritu ftatutum,obferuandumJtacp fentiunt,q} quicquid uel iuxta hu/nbsp;manam rationem amp; prudentiam conftituerint, ueletiam per febrimnbsp;fomniauerint, debeat ab omnibus pro fpiritus fandi oraculo agno/nbsp;fci. Ptimum igitur confiderandum eft,q? non cotinuo is coetus fit Ec'nbsp;clefia Chrifti,qui fe Ecclefia efte iadat, ficut amp; non omnes,qui funtnbsp;ex Ifrael, funt IfracI, neep qui funt fernen Abrab^, ftatim omnes filrj�nbsp;Nam Ecclefia Cbrifti ea cft,(qucmadmodum Cbriftus earn ante de*�nbsp;finiuit)qu� diligit Cbriftum,amp; feruat fermones fuos, Quare is cce/

tus, qui non feruat Cbrifti fcrmones,non eft uera Ecclefia Cbrifti,ciinbsp;amfi iadet Ecclefi� titulum. Deinde confiderandum eft, quale fit of/nbsp;fitium fpiritus fandi. Nam fpiritus fandus ad bunc ufum promitti'nbsp;lur amp; datur,non ut doceat,amp; inftituat noua,qu� pugnet cum dodri/nbsp;naCbrifti, amp; obfeurent Cbriftum, fed ut explicet ea,qu� Cbriftusnbsp;docuit,amp; illuftretCbrift�.Dicit enim: Spiritus fandus docebituosnbsp;OMNI A.Qu��num noua,8^ ali�na � mea dodrinacMinime oim,nbsp;fed Quaecunc� EGO dixi uobis.Ec iterum:Pater,inquit,mittet euninbsp;MEO nomine,boc eft, ut ME illuftret, Manifeftum igitur eft, q? eanbsp;qu�pugnantcum uerbo Cbrifti, cum dodrina Euangelij eiusnbsp;qu� obfeurant ipfum,non fint fpiritus fandi ftaiuta. Pugnant a�t conbsp;Euangclio Cbrifti, Abrogatio unius fpecici,ut uocant,in facramentonbsp;Coen� dominicae,Mifra pontifitia, ad expianda peccata uiuorum amp;

ROMlt�AE �O�NNTS BRENT�I. morti�oru^Dodnna p�tif�ia depurgatorio,deor(�inib. monaRins,nbsp;amp; multa id genus alia.Obfcur�t a�t CbriG.�,hunnangtradi�i�es de cinbsp;bojUeflitu ,amp; alqs r�bus. Quare beri n� po�cft,ut fpiritus fandus fitnbsp;huius doctring Si tradition� autor. Habes public� ofFi�i� fpus fandtnbsp;in ecdefia,uidelicet,q7 doceat Euangeli� Chrifti,8^ fuggerateasingnbsp;Chriftus pdicauit,hocefl:,q3 inRituar in ecdefia minifteri� prgdicannbsp;di Eu�gelrjjCtc�feruct illud^quo Chriftus publice illuftret:Dedi�,innbsp;quit Paulus,ali�s Apoft�los,alios Prophetas^alios Euangdift3S,aiinbsp;Os paftoresac dodorcs, ad inftaurationcm fandoR�, in opus adrruni 'nbsp;ftrationiSjin �dification� corporis Chrifti. Aliud eft priuat� ofFititJnbsp;fpiritus fandi, qd priuatim in hominibus cxercet. Dat cm in cordanbsp;ho�mfid�, teftatur remiffa effe peccata,tcftat nos adoptatos in filiosnbsp;Dcijcxcitatprcces, ut damemus Abba pater, mortificat fada corpo/nbsp;ris,conferuat nos in fide,augetfidem, ducit homines in ftdei obedi'nbsp;cntiam,amp;ad omnia genera uirtutum.DeniCpconferuat credences innbsp;morte ad gternam uitam.Quid hoc officio dignius^quid nobis unliznbsp;tJS^Qu�fo autem te,quomodo peragit fpiritus fandus hoc fuum ofznbsp;fitium�;'num humanis fomnqsC�auttraditionibus'Tnum difcriminibusnbsp;ciborum acueftiumCnum quatriduanis iet�unijs S' chbmeunqsC Mininbsp;me omnium,fed peragit hocpriuatum officium, per (uum publicumnbsp;offitium,hoceft,per pr�dicationem Euangelg Chrifti, 6^ per facrarnbsp;menta eius.Fides,inqoii Paulus,exauditu eft. Auditus a�t per Verznbsp;bum Dei. Etiterum: Euangelion eft potentia Dei ad falutem omninbsp;credenti.Nam, qui fentit fe imbecilJe in fidc,audiat Euangeli� Chrinbsp;ftijUtfpiritusfandus habeatorganon,quo fidemconfirmei. Si quisnbsp;follicitatur dabiratione de c�lefti fua (alute, proptec peccata fua, auznbsp;diatEuangelionChrifti,utexhibeaifpiriiuifando organon,quodunbsp;bitationem compefcat. Si quis cxcitatur a carne amp; � Satana ad impoznbsp;fturas,ad inuidiam,ad uindidam,ad libidinem,amp; ad alia genera feenbsp;lerum,a'jdiat Euangelion Chrifti,quo fpiritus fandus effieax eft, amp;nbsp;perfide officium mortificandi affedus carnis. Ac breuiter, quifquisnbsp;cupit dona fpiritus fandi adfequi,conferat fe ad audiendum, amp; diliznbsp;genterconfiderandum Euangelion Chrifti. Hocenimilludcoeleftcnbsp;organon eft, quo fpiritus fandus fuum officium in hominibus peraznbsp;git,amp; fua dona conferc.Sed reuertamur ad con ionem Chrifti, Sic c'nbsp;nim fequitur : Pacem relinquouobis, pacem mearrt do uobis, non * *nbsp;quomodo mudus dat,ego do uobis: Dixitantca Chriftus fe abituRz, � *nbsp;ac ne difeipuli animo fuo nimisperturbarent, redtauii hadenus ali^nbsp;quot genera confolationis. Addie igitur nuncaliam confolationemrnbsp;Pacem , inquiens, rclinquo uobis. Noh difeedam a uobis ilhhe*nbsp;raliter, fedrelinquo amp; dono uobis pacem. Qu� ergo eft ilia P^^�nbsp;bNum externa hominura concordia, amp; tranquillitas Nthil quidem

iucundius eft externa cranqufnitate,amp; ut niutua habeamus pacem at* que concordiam, f�pe alias admonuit Cbriftus� Hoc autem loco denbsp;alia pace loquitur� Addie enim:Non quam mundus dar, hoc eft, nonnbsp;loquor nunc de externa amp; mundana pace,quam homines inter fe munbsp;tuo habere dehent, amp; quam etiam principes huius mundi autarmisnbsp;parare aut publicis pa(ftisamp; conuentis inftituere poftunt, fed loquornbsp;de pace fpirituali,quam ego folus conferre poftum. Et nomine pacisnbsp;intelligo omnia ben efit ia, qu^ ego folus d Deo patre hominibus innbsp;me credentibus impetraui.Cum aute Chriftus aftirmat fe nobis hancnbsp;pacem, amp; h�c benefitia relinquere ac donare, fentiendum eft cumnbsp;nobis ueram amp; perpetuam falutem donare* Nam, (i cui hie mundusnbsp;uultbenefacere,eidarefolet externa tantum bona,corporalem uidelinbsp;cet tranquillitatem,aut fanitatem,aut diuitias,aut dominationem,aucnbsp;honores,aut uoluptates� Hgc eft pax mundi ,h�c funt benefitia mun*'nbsp;di,fed ncc funt uera benefitia,nec diuturna, nec etiam nobis fic carnenbsp;corruptis utilia. Ac habent quidem nomen benefitiorum, fed fi retftenbsp;perpenderis,magis funt onera amp; grauamina, tranquilla f�licitas�nbsp;Pone tibi ob oculos diuitias. An non fic comparatum eft,ut fi quibusnbsp;diuiti� contigerint, horum alq ftudent ut conferuet eas, altj ut auge/nbsp;ant.alij ut hellucntur�'Hoc certe non eft tranquillum otium,fed negonbsp;lium perturbatione plenum 3d occupatio follicitudine redundans*nbsp;Quare quern mundus donat diuitqs, eum cumul�t multis amp; magnisnbsp;tarn molefti)s,q periculisjm abeft,ut conf�r�t in eum benefiti� f�linbsp;citatis.Chriftus a�t longe aliam dat pac�,amp; alia benefitia� Vnum emnbsp;benefiti� eft, Pacificatio Sd recociliatio cu Deo�Alteii� eftrRemiftionbsp;pduTerti�, Adoptio in filios 8d hgredes dei.Quartum, Vidoria innbsp;morte� Qult�, Aeterna uita 5d foelicitas,fed qs poftet o�a b�n�ficionsnbsp;Chrifti genera enumerareCEx his a�t benefitt]s,fi fide accipiunt,oricnbsp;pax �d tr�quillitas c�fcientig in otbus aduerfis, adeoep in morte ipfagt;nbsp;Quare c� Chriftus dicit,fe fu�, S VAM,Cinqu�) pace dare 8d relin/nbsp;quere ecclefig fu^,intelligend� eft,e� donare ecclefif omne cccleftemnbsp;falute �d f�licitat� Quid ergo de reliqs corporalib� benefitqs dice/nbsp;musCAn qa Chriftus no dat pace,quomodo mudus dat,n� eft inuo/nbsp;candus pro bonis corporalibus^ An c� grauia 6d piculofabella imminbsp;nent,n5 eft precand�,ut Chriftus del nobis publicam 8d ciuil� huiusnbsp;m�di pac�fHic itenc nobis confiderand� eft, utante diximus, q� du/nbsp;plicia fint benefitia dei� Alia funt fpiritualia 3d coeleftia,alia funt cornbsp;poralia�dmundana* Acfpiritualiaquidem�d coeleftia,qu� paulonbsp;ante enumerauimus, �d quae Chriftus fua morte impetrauit, ea pro/nbsp;prie pertinent ad regnuin Chrifti, �d funt rerto omnibus in Chri/;nbsp;ftumcrcdentibus,perEuangelionpromifta* Omnisenim quiucre

iti Ctiridunrj credir, reconciliatur c� Dco,accipif r(pm/f8fonepe�atiV ddoptac in filium amp; h�rcdcm Dei, tonieruatur in morte ad �ter/nbsp;nam uitam. Quare h�c benefin'a, que proprie pertinent ad regnumnbsp;Chrjfti,pctenda funt (ineomni condittone, dubiutioneaut exceptionbsp;he � Deo p�tre per lefum Chriftum Fiiium eius. De corporalibus ue/nbsp;ro 8^ mundanis benefitps, aliter fentiendum eft.Hfcetii danrur amp; ipnbsp;faa� Deo, tame non proprfe pertinent ad regnum Chrifti filq Dei.eenbsp;quan^ fieri folet, ut nonnulla Deus nomjnatim promittatjicut Ifraenbsp;litis terram Canaam. Dauidi Regnum Ifraelis, ludgis reditum in paznbsp;triam c Babylone,amp; alqsalia, tarnen quemadmodum corporah'i be**nbsp;nefitia non font ucra falus^ita non funr fingula finguhs diuinirus p-onbsp;miiTa. Nouitquidem Oeus, quid in haccorporali uitaopus habearnbsp;nius,amp; fcrtopem etiam corporab nereiTitaii, non deuinxit autem fe^nbsp;feunicuiuispriuatim promii�ionede certis corporabum benebtio'^nbsp;rum generibus. Ne�^ enim promifla eft unicuiuis in career es conie/nbsp;lt;fto,exteinal'beratjo,aut d creditoribus compel !ato,externa pecunia,nbsp;aut morbis aff�kfto, externa 5^ corporalis faniras. Nam �C Paulus, eunbsp;brarei, ut auferet ab ipfo audit. Sofficii tibi gratia mea. Etnbsp;tn Dns Deus notier humano generi per Chrift�fibum fuum recotinbsp;ciliatuSjdator eft eiiam corporabum benefniorum, Quare �l' pro bisnbsp;tft inuoc�dus per lefum Chriftum, fed c� fua modeftia etconditi�e,nbsp;tiidebcet,ut inuocationi adqriamus.quod Chriftus ip*e excmplo fuonbsp;docuit :Non ficut ego uolojed ficut tu uis.Et:Fiai uolunias tua.que/nbsp;admod im in ccelo,ficttiam in terra. Quod ut reeftius intelhgamus,nbsp;proferamus exemplum Dauidis in medium. Dauideqtitur� luo ip?nbsp;fius filio, e regno in exili�. Summus a�t facerdos Sf Leuit� fequui tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l��

turn cum Area foederis Dci.Sed Dauidiubei eos inurbem reuern,5e arcam in iuum locum reponere. EtaiuSi inuenerogratiam in ocubsnbsp;t)ei,reducctme,8^ oftendetmihi eam,amp; labernaculu fuum.fi auteinnbsp;dixeritmihi: Non plaKCS,prfftofum^faciat quod bonum eft coramnbsp;fc.Ex his uerbis facile intelligi poieft, q? rum Dauid acceperitquidc'nbsp;regnum ex promiiiione Dei, non autem habuerit manifeftam pro*�-miffione,qgt; eiedus in exilium reftituendus eifet regno, ad hum fcr/nbsp;me modum orauerinClcmentitTime DOMINE Deus nofter,fatcor 'nbsp;memeomeriio extrudi in exibum, ledprimum precor tc per filiumnbsp;mihi promifTumjUerum feruatorem,ut mihi meum peccaium remit-*nbsp;tas,amp; me gratia tua dementer copletfta fis: De qua quidemtuauo/nbsp;bntaie nihil p-orfus dubito, quippequammihi manifefta promiPnbsp;fione expofuiftt. Deinde precor eciam,ut reftituas me regno,amp; r^nbsp;ducas me incolumcm ad banc urbem, in qua repofita eft area foedeenbsp;lt;is lui, fed quia hac in re tua uolunias non eft mihi perfpedainw

IN CAFVT XIIH. EVANS. lOANNiS. poflTummciscoguationibuscognofccrc.utrum glori� nominfstuf,nbsp;�i me� faluti raagis conducac,fiac non niea,fed tua uoluntas. Si mc renbsp;(litueris regno, agam nomini tuo grattas quas poflum, fi mc non re/nbsp;ftituerts,nihtlominus agam grattas,amp; hoe mihi fuffidet, qgt; (is mihinbsp;Deus propitius per filium amp; fcrua�orcm,quem te � mra familia datilnbsp;rum recepifti. H�c oratio d�clar�t magnamobedientiam Dauidtsnbsp;erga DOMINVM Deum fuum. Quare Deus ita ea delcdatus eft,nbsp;ut etiamfi non promifcrat Dauidi manifefie re(iitution� in regnum,nbsp;tarnen reftituerit eum magna gloria. Proponamus etiam nobis exemnbsp;plum trium adolcfcentum in Daniele. Hi reeufant adorare �atuafnnbsp;r�gis Babyloni8,amp; audiunt: Si non adoraueritis (�atuam, mittemininbsp;cadem hora in fornaeem ardentis ignis. Et quis eft Deus, qui eripietnbsp;�os de mea manuT Sed refpondet regi. Non neceftc haberaus de hacnbsp;re tibi refpondere:Ecce enim Deus noftcr,quera colimus, poteft eri/nbsp;pere nos de camino ignis ardentis.et de manibus tuis d Rex,liberare;nbsp;Qudd fi noluerit,noc� fit tibi Rex,quia Deos tuos no eolimus,ec ftanbsp;tuam aurcam,quam erexifti,non adoramus. H�eucrba baudobfcu/nbsp;re ftgnificant, qualis fuerit oratio horu adolefcentu coram Deo. Tenbsp;�ternum amp; omnipotentem Deum eonditorc uniuerfg creaturg, quinbsp;eduxifti maiores noftros de ferrea fornacc �gypti, amp; qui promififtinbsp;te nobis propiii� per Me(si� filium tu�, inuoeamus,iit nos grauiiTi/nbsp;mis periculis propter nomen tu� obiedos tuearis. Etfi autem, quan/nbsp;turn quidem nos iudiearepofTumus, exiftimamus te maximam in to/nbsp;to orbe terrarum gloriam confecuturum, fi nos illgfos in ign� huiusnbsp;fornacis, in quam prorjcimur,eonferuares, aepetimus etiam, ut nosnbsp;potenter et clementer ex hoc ign� eripias, tarnen quia in his rcbus,denbsp;quibusnon habemus certas promifsiones,ignoremus,quid orare,u(nbsp;operteat,debeamus,fiat tua,non noftra uoluntas� Si nos in ign� eonnbsp;feruaucrisjdeclarabimusgratitudtncm noftram, quoquo officio pofnbsp;fumus,amp;prgdicabimus gloriam nominis tut toto uitg noftrg t�pore.nbsp;Si autemaliudutfumtibifuerit, paratifumus etiam uitamnoftramnbsp;propter nomen tuum impendere. Memorabilis obedieniia, qua Denbsp;us ita permouetur,ut etiam non promiffa admirabiliter largtatur.Et/nbsp;fi autem fieri potuit,ut hi adolefc�tes cognoucrint ex occulta fpiritusnbsp;reuelatione, fe ex hoc igni etiam corpore ill�fos egrefturos,amp; adhi/nbsp;buerint ei reuelationi firmifsimatn fidem,tamen nos loquimur nuncnbsp;demanifeftis promifsionibus Dei, quashabemus quidem exEuan/nbsp;gelio dcfpirituaIibus,ccElcftibus amp; gternis bonis per Chriftum par/nbsp;tis,non autem habemus easpriuatim de fingulis bonis corporalibus�:nbsp;Quare in horum indigentia ita inuocandus eft Deus, ut tarnen intc/nbsp;rim uoluntatem amp;cupiditatemnoftramfubi}ciamus diuin� uolun^

�HOHILIAE lOANNIS BREMTIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�8

tati, ccrtiffima fpe concepta^qp etiamfi no aflcqiijraur bona rcgni ter reni prono�roarbitn'o,tarnenaffequamurbona regn�corleftispernbsp;lefum Chriftum DOMINVM noftrum,quieft�na cumpatreSinbsp;fpiritu fando Deus benedidus in fecula, Amen�

On eft nobis ignotum,lt;� DOMINVS nofter lefus Chriftus,dncipulos fuos, innbsp;Z haccontione,quam poft nouiftimam cocnbsp;nam fuam habuit, confolandos �� aduer/nbsp;fus uenturas tentar�ones muniendos fufeenbsp;p�rit. Sciebatenimeos�crucc Si mortenbsp;fua magnum amp; acerbum dolorem aeeep/nbsp;luros� Sciebat ctiam ipfos,amp; uniuerfamnbsp;Ecclefiam fuam, maximis in hoc mundonbsp;afHidionibus concutiendam� Quare uifum fuit ei in difeeflu fuo infnbsp;ftituere contionem confolatoriam,qua Apoftolos ita animaret,ut n�nbsp;folum ipfi aduerfa fortiter perferrenc,uerumeti� Ecclefiam, cuius ip/nbsp;fidodoresordinati crant, in omnibus huius mundi miferqsconfirznbsp;marent� Ac recitauit quidem hadenus grauiiTimas rationes, quibusnbsp;m�rorem animi eorum leuaret. Nunc autem accedit ad c�tionis fu�nbsp;cpilogum et c�clufionem, in qua repetit tam contionis ftatum,quemnbsp;initiopofuit,^prgcipuacon(olationis argumenta: Ncturbet,inqui � �nbsp;cns,cor ueftrum,necp formideuHoc plane illud eft, quod in princiz * *nbsp;pio c�tionis dixit,amp; quod eft totius contionis ftatus.Cohortatur cn�nbsp;difcipulos,ut propter difeeflum, feu crucera amp; morte fuam non fran/nbsp;genturanimo,idlt;^duabusdccaufis� Vnaeft: Audiftis, qpegodixfnbsp;uobis, Vado,8d uenio ad uos, hoc eft, Dixi quid� uobis,mc deferttfnbsp;rum uos,amp; morte � ueftra confuetudine auellendum� Qu� rcs incu/nbsp;tiet uobis ingentem dolorem. Nam ut nihil dicam de eo, q? ex meonbsp;conuidu hadenus inter hoftes ueftros tuti fueritis, nec quicquam uonbsp;bisdefueric,nonpotuiftetuobis hacmeac�fuetudine in terris ullanbsp;aut fuauior aut iucundior contingere� Quare mirum non cft,qj uebe/nbsp;menter de meo difeeftu doleatis,fed qui dixi uobis, me a' uobis abitunbsp;rum,idem etiam dixi, me ad uos rediturum, amp; uos in omnibus p�ri tnbsp;culis conferuaturum.Dixi: Veniam amp; afTumam uos ad me ipfum, utnbsp;ubi fum cgo,amp; uos fitis.ln dolore igitur,quem accipitis propter abi^nbsp;tummeum,confirmateanimumueftrum recordationc reditusmei,nbsp;qui maxima qu�cp bencfitia uobis fit allaturus. Qu�ramus auiemi,nbsp;quomodo Chriftus redierit poft mortem ad fuos Apoftolos. De hac

re,etfi fupra diximus,tamcn Si nuncpauca repeteoda crunt. Prim urn ergo, Chriftus redijc ad Apoftolos fuos R efurr eift ion e. Poft cp enimnbsp;refurrexit � mortuis,apparuK difdpulis fuis f^pe ac multum. Si collonbsp;cutus eft cum ipfis familiariftime,per quadraginta dies, donee afeen/nbsp;deret in ccelum. Quibus colloquqs, ut Apoftoli maximo gaudioaf*nbsp;fe��i fuerunr,ita perfpicuc cognoucrunt eum ucre � mortuis refurrexnbsp;iflTejPt � cel ftem gloriam confecuium efle.Deinde,poft^ afeendit itinbsp;cce'um redqt ad eos miftione Si donatione fpiriius fancii, quo tantanbsp;confolatione perfufi funt, ut non folum cxcelfo animo Euangeliot�nbsp;Chrifti coram regibus Si principibus, in toto orbe terrarum uulga*nbsp;rentjfed etiam c�fi ob nomen Chrifti, Igtarentur, Si in morte ipfa uinbsp;tam confequerentur. Nec in Apoftolis tantum, uerumetiam in totanbsp;Ecclefia Chrifti h�c locum habere fentiamus.Chriftus enim uideturnbsp;abire. Si Ecclefiam fuam deferere, cum conniuct ut Euangelion einsnbsp;damnetur,Si Ecclefia perfecutionem patiatur ab impies, ac obqiiaturnbsp;omnibus huius mundi malis.Sed redit ad Ecclefiam, pr imum reuelanbsp;lione Si illuftratione Euangelq, �i inftaurationeueriufusfacramenxnbsp;torum eius. Deinde redit donis fpiritus fandi, que in Ecclefiam pernbsp;Euangelion fu� eftundit, Ac in Cbrifto femel quid� fuit magna Paranbsp;feeue di die� Paith^,hoceft, paftio,crux,mors,Si Refurredio a mornbsp;ie,quod autem in Chrifto femel fuit, hoc femper dur�t in Ecclefia, alt;nbsp;deoque diuinnus fie ordinatum eft per Chriftum, ut Parafeeuen feznbsp;quatur Pafch3,hoc eft, ut crucem fequatur confolaiio, mortem, uita,'*nbsp;horrores inferni,gaudia c�li. Sic enim ptj in Hofead'cunt : Venitcnbsp;Si reuertamur ad DOMIN VM, quoniam ipfe lacerauit. Si fanabicnbsp;noSjpercufTit Si medebitur nobis. Viuificabit nos poft biduum. Innbsp;dietertiafacietnosfurgercj�i uiucmusantefaciemeius. Quguerbanbsp;Prophci� hanchabent (ententiam. Sicut ChriftuspafTus quidem eftnbsp;mortem,fedtertia die refurrexit a' mortuis. Si intrauit in gloriaro paenbsp;tris fui, ita Si pq etiamfi affliguntur. Si occiduntur, tarnen habeni Si!nbsp;ipfi fuum Pafchajuam tertiam dicm,quarecreantur,uiuificantur. Sinbsp;feruantur. Dices autcm,ScdmcumPa(chadiutius,c^ ad tertiam tannbsp;t�m diem differtur. Nam mea magna Parafeeue dur�t decemauiuiznbsp;ginti annis,ac uixetiam in quadragefimo anno expedo feftum dictnnbsp;Pafchf,hoc eftjliberaiionis me�.Quomodo igitur tranquille eflemnbsp;animoCHic mihi confidera, qp cum Prophetadicit,pios terna die li/nbsp;berandos,fignificat Refurredionem Chrifti, qu� uere tertia die fa/nbsp;da eftjCauftam efle liberationis Si falutis piorum,non autem fignifi/nbsp;cat, qucidprj femper fint poft initium afHidionis, tertia dic, luxtanbsp;hanc mundanam arithmeticam computando, liberandi.Nam lib�ra/

KOMli�AE I�KMMIS BRENT�T.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�?

t�op�of�m ccrta qm'dem eft propter Chriftum, fed tempus pofu Jt pa ter in fua poteftate. Et alia eft mundana, alla e� ccf Jefti's arithmetica;nbsp;In hac enim mundana arithmctica milk anni, funt milk anni.In coegt;nbsp;Icrti autcm arithmetka,milleannj, unus tantum dies funt,imo ne dknbsp;esqiiidemjed uix momentum. Q^uid igitur de temporis diuturnira^nbsp;te coram Deo conquercris^cum deccm tantum annis afflicflionem pernbsp;pefTus csC� Si milk anni in confpecftu Dei ne unus quidem dies fiinr*nbsp;quantillij erunt deccm tm anniCAccedit hoc, q? quo diutiusdiffernbsp;tur hberatio,eo maior crcfcit ufura cius. Sicut cm pecunia f�ncratonbsp;rum, tanto plus ufurgultra forte gignit, quanto plus teporis depofitanbsp;manct apud eum, qui illam mutuo ad ufura accepir, ita eti� liberationbsp;pioR2 tanto cum maiori foenore xtern� glorip ueniec,quanto diutiusnbsp;in manu Dei retenta fuerit. Quarc fuftincamusaduerfa magno amp; fornbsp;ti animo,certifrimi per kfum Chri(Ium,qgt; poft magnam Parafccuctxnbsp;fecuturus fit dies feftus Pafch�. Poftremoredibit Chriftus in nouiPnbsp;limo die,magna maieftate,exciiaturus omnes homines a morte,amp; plnbsp;osfecumdudurusin gtcrnagaudia coekftis rcgni, Quare, etfi innbsp;hoc mundo ita affligimur, ut etiam moriendpm (it, tarnen rehquusnbsp;eft magnus ilk feftus dies Pafchp.quo manifeftima uenict per kfumnbsp;Chfiftum omnium piorum liberatio falus uita.Habes unam rationbsp;nem,qua Chriftus confolaturdifcipulosS^ Ecekfiam deabuu fun.nbsp;Sequitur nunc aItcra.Si diligcretis me, gauderetis utiep q? dixcrim, .nbsp;uado ad patr�.Quia pater maior me eft. Alia cofolandi ratio.Gaude * *nbsp;dum uobis eft,no dolend�,q) abeam ad patr�, Pater enim me maiornbsp;cft.Magna quondam de hoc ditftocontroueriia fuit in Ecekfia. Arrinbsp;ani enim acceperunt ex co occafioncm docend^,6^ ut ipfis uidebatur,nbsp;confirmand� blafphcmi� fu� aduerfu� ucram amp; gternam diuinita/nbsp;lern Chrifti. Dicebant : Si iuxta hoedidum Euangelfj, pater maiornbsp;eft filio fuo,non poteft filius patri eftie �qualis diuinitate.Minor iginbsp;tur eft filius, iuxta diuinam naturam ? Sed hic obferua mihi, q? exnbsp;multisalqs locis faerg feriptur� perfpicuum eft, Chriftumefte uc/nbsp;rum ab �terno Dcum, eiufdem cum patre fubftanti�, feu natur�nbsp;eftentip. Ac tam Prophelp quam Apoftoli prpdicauerunt Chriftumnbsp;cfle uerum ab �terno Deum,quemadmodum fupra copiofe oftendi/1� pHon� parnbsp;mus. Quare hic unus locus, Pater maior me eft,nec debet nec poieftnbsp;ficiotelligi,ut cuertat manifeftam fententiam, totaliorum teftimontnbsp;orum feriptur�, quibus clare proba�ur �terna diuin�as Chriftknbsp;CumigiturChriftus dicit: Pater maiormeeft, nonconfertkcumnbsp;Dco patrc , indiuina natura. Quod enim ad hanc atiinet, necnbsp;pater maior �ft, necfilius minor^ fed funt pquales. Vna enim amp; ea/5

TH C�PVT Xlli�* E�?�MG. �O�NNIS. c?cjH eQ dluina ei�entia pacris �C filrj. Scd conferi fe cum p�tre,fnnbsp;fino amp; mtnifterio�. Quodlt;nimdidt�hanc habet feniennam, Nonnbsp;eft uobis dolfndum propter meutn abitum� Abeo enim non ad in/nbsp;f�rntim,ut inaeternum peream, fed ad regnum patris mei,quod Ion/,nbsp;ge maius eft, amp; illuftrius, qu�m minifterium, quo ego nunc in hitnbsp;terris fungor � Abeo ad ingredicndum in maieftacem patris mci^nbsp;qu� multo excellentior eft, a paruitas illa,in qua nunc me in bac uilt;nbsp;ta obambulantem uideds, Meus enim pater r�gn�t in cccio. In quonbsp;regno nulla eft miferia, nulla calamitas ,nullus dolor, nulla efuries,�nbsp;nuUus morbus, nulla mors, nullus in^ni horror, fed omnia funlnbsp;foehcia , iucunda,beata,amp; inaeternum Iceta, Ego uero obanvnbsp;bulo in hac terra mifer amp; afHitftus. Non habeoullam mundanam donbsp;minationem, imo ne fpeciem quidem dominationis, cum tarnen denbsp;r^lclTia foripium fit,qudd dominaturus fit � mari ufep ad mare ? Ac/.nbsp;ceditamp;hocadmiferiam,quodpaulopoft crocifigar amp; occidar. Bre./nbsp;niter, Non cft mihi in hacuita, iuxta Prophetacdiclum, nee form�;nbsp;necdecor,defpe�us fum, acnoujffimus uirorom,Sgt;^ adeoconcemp/nbsp;tus,ut homines auertant i me uultus fuos.nbsp;nbsp;Abeo igitur nuncjit dc

pofitahac abieAafpecie,ornermaieftatepatrismei, �iilluftrer ea gloria,quam habui ab gterno, ut palam cognofcatur, ree non homi/nbsp;nem tantum efle, fed etiam uerum ab �terno Deum. Quare norinbsp;eft uobis dolendum propter meum abitum , fed potius gauden/nbsp;dum, ob earn maxime cauftam, qu�d ingredtar in maieftatem pa^nbsp;tris, non tarn propter me, quam propter uosamp; uniuerfam meantnbsp;jEcclefiam, quippe qui abeam paracurusu�bisloaim, quemadmo^nbsp;dum fupra dixi,�^ patefa�urus uobis ianuam regni c�leftis, ut un�nbsp;mecum fruamini perp�tua maieftate. Ex hac paraphrafi uerbo/nbsp;rum ChriftijUides Chriftum non conferre fecum paire in diuina na/nbsp;, tura,qua funt�quales,fed tantum in maieftate fa lidtaii�,qua filiu�nbsp;in hac terra longe minor p�tre fuit. Confidera, autem quomodo biflnbsp;definiatur mors Chrifti, Dicit Chriftus feab/turom ad patremJnbsp;Intelligit autem, le moriturum. Mors igitur Chrifti, non eft ablnbsp;tus ad infernum , feu ad interitum , fed eft abitus ad patrem,nbsp;c�lefte patris regnum , amp;ad perpetuam foelicitatem. Nec mor�nbsp;tanium Chrifti fie definitur , fed etiam mors omnium credenii-^nbsp;um inChriftura. Supra enim dixit: Affumamuos admeiplum,nbsp;gC ubi fum ego amp; uos fitis. Et poftea : Non proeis tantum rogo*nbsp;fed �C proijs.qui credituri funt per fermonem eorum in me ,ut oi�nbsp;n�s unnm fint, ficut tu pater in me, �C ego in te,,ut �c ipfi in nobi�nbsp;unttil*

HOHIL�iAE rO�NNiS BRENTIt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4��

iinum�nt Quare ficut mors Chrifti non fuit ingreflTusin intcr� turn, fed in c�lum^itamors omnium credentium in Chriftum, nonnbsp;cft ingreffus in damnationem,fed in perpetuam falutem� Quid er^nbsp;go uel tu ad mortis mentioncmtrepidasCuel in morte prj amici do/nbsp;lese� Mortem metuant homines impi), qui Euangelion Chrifti con/nbsp;temnunt, amp; perfequuntur, acin fceleribusfuis impcenitenter per/nbsp;gunt. Nobis autem hoc tantum cur� fit,ut Chriftum cognofcamus,nbsp;amemus^amp;perfidemconferuemus� Sicenim mors crit redemptionbsp;noftra, tantum abeft, ut fit noftcr interims. Porro, quia h�c contionbsp;Chrifti obferuatione digniftima eft,idcirco commendat earn diligennbsp;ter.Et aiuNunc dixi uobis priufquam fiat,ut cum fadum fuerit,cre/nbsp;datis. Commendouobis hanccontionem, quam habui de meo a',nbsp;bitu,amp; reditu ad uos, ckque bcnefitqs, quae mors mea uobis 8^ uni/nbsp;Uerfae Ecclefiae allatura eft. Commendo autem cam ad huncufum,nbsp;primum,utcum uideritis mecapi, rapi, crucifigi,8e mori,crcdatis,nbsp;videlicet, me � mortuis refurredurum,8d ad uos rediturum, ut nonnbsp;dcfitiacisa meincredulitate, fed forti amp; conftanti animo perfeucre/nbsp;tis, amp; fpem de meo reditu confcruecis. Deinde dixi uobis h^c priufnbsp;quam eueniunt,ut cum euenerint,credatis,hoc eft,ut exueritate pr�/nbsp;didionis me� cognofcatisueritatem mei Euangelrj,quod uerusfinanbsp;Meftias^qui fufeeperim mortem, non coadus humana uiolentia,fednbsp;mea ipfius uoluntate, ut humanum genus a morte liberarem, innbsp;ccelo ponerem.nbsp;nbsp;Habes hoc loco ufum contionum Si pr�didio/

num Chrifti. Etfi enim initio non intelliguntur, tarnen dihgencift�/ me conferuandg funt � Venict enim tempus, quo fi reuocentur innbsp;fnemoriam, fidem ita confirmant, ut ea nullis aduerfitatum procellt;nbsp;lis concuti queat. Accedit Qi. hoc, quod quae Chriftus femel aut itclt;nbsp;rum contionatur, ea non femper externoprgdicationis minifterio re/nbsp;petuntur. Pofthac C inquit) non Icxjuar multa uobifeum. Nun/ �nbsp;quam quidem deferit Chriftus fuam Ecclefiam, amp; conferuabit mi/nbsp;nifterium praedicandi Euangelqin Ecclefiaufquc ad extremum hu/nbsp;ius feculi diem: Ego, inquit, uobifeum fum omnibus diebus, ufquenbsp;ad confummationem feculi, fed auc Chriftus ipfc rapitur ad crucemnbsp;occiditur, ut Euangelion fuum externo minifterio praedicare nonnbsp;poflit , �ut Apoftolieius conqciunturincarc�r�s, ut non habeantnbsp;amplius locum praedicandi Euangeli),aut dodrina Euangcli) obfeu/nbsp;ratur amp; corrumpitur ignauia, imperitia, amp; impietate miniftrorumnbsp;Ecclefiae,ut etiamfi audiac, tarnen non rede intelligaiur,aut morbusnbsp;But alius cafus ita nos obruit, ut Euangelion Chrift i audire no I at*nbsp;Quare quod femel ex contionc Chrifti ac Apoftolorum eius audiui/

IM C'�PVT X^. EVAN�. lO�NNlS muSjh�cnoncftofdtanter pr�tereundumJeddiIigcntiiT/me�mnFnbsp;um confcruandum^ut in ncceffiiate eo uii queamus. Qucfo autem tc,nbsp;quid caufTg eft,qudd Chriftus nec mukum nec diu amplius fit collo/nbsp;cuturuscumdidpulisC Didtenim: Pofthacnon multa loquar uoznbsp;B, bifcum� Sed cauiTam cxponit ipfe.Sequitur enim: Venit princeps hanbsp;,, ius mundijSc in me non habet qukquam � fed ut cognofcat mundus,nbsp;B, q? diligopatrem.S�ficut mandatum d�dit mihi pater, fie fado* Haccnbsp;eft caui�a, cur non licebit mihi diu uobifeum colloqui, quia Satan,nbsp;quieft princeps huiusmundi, exdrauitludam, principes facerdoz. �nbsp;tum,magiflratus templi amp; feniores,qui uenient cum gladijs �lt; iu�Pnbsp;bus,ut me coraprehcndant,�d crucifigant* Et tarnen Satan ac fatelh'/nbsp;tes eius nihil prorfus habent in me iuris aut pote�atis. Cur ergo fu�nbsp;u�Time mi Chriftc, pet mittis, ut te comprehendant,amp; crudfigant^nbsp;cur non elFids, ut inieduri in te manus repentina morte intereant,'nbsp;aut fiant lapidep �i immobiles (fatu�c Refpondeo, Etfi nihil haben!nbsp;in me iuris aut potefiatis, tarnen permiito me corum potenti�, finonbsp;me comprehend! 8^ crudfigi,utcognofcat rnundus,qudd diligo paznbsp;trem,amp; qu�d lie fadOjficut pater d�dit mihi mandatum, hoc efl,traznbsp;do mehoftibus meis captiuum, ut palam coram uniuerfo mundo deznbsp;claremmediligere patrem meum cceleftem, 8^ obedirc mandate acnbsp;uocationi eius� Pater enim meus mifit me in hunc mundum, amp; deznbsp;dit mihi hoc in mandatis,ut fufdpiam mortem,amp; expiem peccata hunbsp;fnani generis mea morte� Huie cceleftis patris mei mandato �i uocaznbsp;tioni obfequar, alioqui inuidus � Satana amp; uniuerfis faiellitibus eiznbsp;us* Initio autem confidcrandum eft hoc loco, quale cognomen tri/nbsp;buat Chriftus SataneC Vocat eum prindpem huius mundi, ficutnbsp;Paulus uocat eum Deuro huius feculi. Homo enim creatus eft ptinznbsp;ceps huius mundi : Replete,inquit, terram,amp;: fubijeite eam,dominanbsp;mini pifeibus maris, amp;uolatilibus coeli, amp; uniuerfis aniroantibusnbsp;qug mouentur fuper terram. Poftquaro autem homo peccauit, 8^nbsp;fubiedus eft Satan� propter peccatum,tunc amp; una' cum homine fubnbsp;iedus etiara eft Satan�,principatus huius mundi � Qui enim hoznbsp;ifem fuperat, accipit in fuam poteftatem omnia qu� hoftis erant!nbsp;Quare cum Satan fuperauit hominem, accepit etiam in poteftatemnbsp;fuam principatum hominis,qui eft principatus huius mundi* Itaquenbsp;Satan dominatur primum tam corpori qua m menti human?. In coe,nbsp;pusimmitterepoteftomnia genera morborum,amp; mortem ipfaro�'nbsp;jVlentem autem excpcare poteft, impellere in omnia genera impie-^nbsp;lt;atum �^fcelerym* Deus, inquit Paulus, huius feculi cxc?cac fenfusnbsp;inccedulo/

HOMIL�AE �O ANNIS B RENT I TJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;??,

incredulorum,ne illucefcat ipfis lumen Euangelp glori� Chri�u Ac nifi Satan diujna potentia cohiberetur, profedo nullus ho�m uel cornbsp;poreuel mente cuaderet, qucm non Satan perderct � Deinde Satannbsp;dominatur a�ri, terr�, amp; mari� Vndc �t Paulus ait: AmbuJaftisnbsp;quondam iuxta prineipem, cui potef�as cft aeris, qui eft fpirftus�nbsp;nunc agens in filqs contumacibus. Itaque poteft Satan �i. aerem turbanbsp;re ac inficere,amp; terram euertcrc, amp; maris aquas cierc. Acnifi pote/nbsp;ftas eius � coelo cohibcretur,tam inuidus fpiritus eft,ut ef��ccret,quonbsp;nulla pluuia terram irrigaret, nec agri frudum profcrrcni, ncc marenbsp;nauigari pofTetjquin potius c�lumterr� mifceret. Quare fi uel cor/nbsp;pore uel mente ualemus, diuinum benefKium cft. Si terra frudumnbsp;aftertydiuina bencdidio eft,foli Dco accepta'ferenda, qui per lefumnbsp;Chriftum humano generi pIacatus,Satanara iia compefcit, ut fguitianbsp;�ius non poflit conftituium � Deo terminum tranlgredi� Quodnbsp;cum ira fe habcat, pergamus ctiamadaliarum rerum confideratio/nbsp;nem� Nequc cnim hoc prgtereundum eft ofciiaoter, quod Chriftusnbsp;dicat, prineipem huius mundi, hoc eft, Satanam ucnire,cum uenirecnbsp;ludaSyCohors militum,ferui Pontificum,magiftratustempli amp;Sena/nbsp;tores. Quarc hgnificat, qu�d exercitus corum, qui perfequuntucnbsp;Chriftum, Sii �uangclion eius, (it ccetus non hominum fed Satanaznbsp;rum ac diabolorum.imo Satan ipfe amp;: diabolus. Quid ergo: Si honbsp;des pig dodr in� non funt homines, fed diaboli,ita ne metuemus e/nbsp;os,ut abijciamus haftam,amp; fugiamus: aut nos continuo captiuos ip*nbsp;fistradamus: Minime omnium. Sedpotms tanio mag-s confida/nbsp;mus Si pugnemus. Maior enim eft, inquit loannes, qui in nobisnbsp;qu�m quiinmundoeft. Et iterumiPrincepshuiusmundiiamiu/nbsp;dicatus eft. Sufeipitur ergo bellum cum hafte iam uido �f pro/nbsp;firato, qui multa qnidem pericula minari poteft , perdere autemnbsp;credeniem in Chriftum non poteft,amp; quemadmodum apisamif/nbsp;fo aculeo,adhuccbftrepera eft bomboluo , nullum tarnen pungelt;nbsp;re poteft, ica Satan expiato peccato per Chriftum , adhuc obftrepicnbsp;quidem pns,non potdl autem eos,dum in Chriftoconftiterint, op/nbsp;primere. Eft hic mnoceatia Chrifti confideranda: Inme,inquit,nbsp;non habet quicquam. Nullus hominum etiam (andiflimorum po/nbsp;tuit unqnamuere,quantum quidem adliumanam naturam attiner,nbsp;hanc uoeem dicere. Omnis enim homo mendax,Et,Omnes d�clina/nbsp;uerunt.SoIus Chriftus ueredicit, Princeps huius mundi nihil habetnbsp;gt;n me iuris.Solus cm Chriftus cft qui pd�m no fecic,nec inuetos eftnbsp;dolus in ore eius.Solus igit eft in que tree Satan nec fatellites cius fiue

corporales fiucfpiritualesquicquam iuris habcnt. Quid ergo'd�oc' �nus C Si Satan in folum Chriftum nihil iuris habet, folus neChrl'nbsp;ftus feruaturCSolus certe fuo racrito feruatur* Sed bene habet. Mcrinbsp;ta Chrifti non funt tarn paucaamp;tamangufta, utfoliipfi fuff�ciant;nbsp;Sed habet merita,ut ifti loquuntur,fupererogatiottis,amp; tanta funt,utnbsp;fufficerent uniuerfo mundo ad falutem. Cum autem multi impijnbsp;ea afpernentur, foli pij 8c credentesin Chriftum frucTtum eorum ac/nbsp;cipiunt,quibus cum Chriftus ea ita communia habet, ut amp; ipfi propnbsp;ter Chriftum cccleftem falutem confequantur. Deus dcditinquitnbsp;Paulus, Chriftum caput fuper omnia ipfi Ecclefi�. Itaque, quifquisnbsp;credit in Chriftum, amp; eft membrum Ecclefi� Chrifti per fidcm,isnbsp;tiam eft membrum Chrifti ipfius. Inter caput autem-amp; membra fuanbsp;eft bonorum communio. De plenitudine erus,inquit loannes,accegt;,nbsp;pimus omnes. Quarc fi curg nobis fuerit,ut fimus membra Chrifti,nbsp;manifeftum eft, qp quemadmodum Satan nihil iuris habecin Chri/nbsp;ftum, ita necquicquam iuris innoshabebit propter Chriftum. Po*nbsp;ftrcmo,Chriftus exponit etiam fu�obcdientiam.Etfi enimprincep�nbsp;buiusmundi nihil habet iuris in Chriftum,tam� permittit,ut graffcgt;nbsp;tur in ipfum captiuitatc, alapis, flagellis, cruce amp; morte. Quam obnbsp;cauffam hocpermiitii;:' Vtcognofcat,inquit,raundus,quoddiligamnbsp;patrem,hoc eft,ut palam fiat, qudd tanto amore profequar Deum patnbsp;trem meum, ut malim crucifigi amp; confodi,qua'm mandato uocatfnbsp;oni patris mei non obedirc. Deus enim iam inde ab initio orbis ftnbsp;gniftcauituoluntatem fuam,amp;mandatum,qu�dfilius fuus debeacnbsp;a Satana affligi amp; mortem fubire ? Ipfe, inquit, infidiabitur cakynbsp;neo eius. Idem teftabantur facrifitia, qu� funt umbra facFifitif filiinbsp;Dei. Idem etiam docebant uaticinia Prophetarum; Quare Chri/nbsp;ftus non eft captus,amp; crucifixus,potentia Satan� amp; fatellit� eius,feclnbsp;fua ipfius uoluntate , qua fubiecic fe mandato amp; uocationi patris fuf^nbsp;ut peccata human! generis expiaret. Quod autem Chriftus de fcgt;nbsp;jpfo contionaiur,hoc idem de Ecclefia Chrifti fentiendum eft. Vt elt;nbsp;nim Chriftus permifit fe in hoc mundo affligi, non quod non potu/nbsp;eric fe ab afflidione tutum reddere , fed ut obediret uoluntati patris,nbsp;ita permittit etiam, ut Ecclefiaeius in hoc mundo uarijs afflidiomgt;nbsp;bus concuttatur,non qp non ueliqautnon pofTit eamiuuare,0^ tutamnbsp;ab aduerfis fcruare,fed funt multg alig huius conflit} caufrg,uidelicer,nbsp;utdoceac regnum fuumnoneffe mundanum , utmoriificctcarnemnbsp;noftram, ut admoneamur de peccato carni adhuc inherent!, ut cauegt;nbsp;amus lie peccatum nobis dominetur , amp;ut maiorem foelicitatisconbsp;ronaminuenturofeculolargiatur. Non pugnemus /giturcum uoz

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luntatc

l�OSritTAB IO ANN IS BR�NTf li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'gt; gt;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ji

funtate Dei,fedobfequamur uocationi eius,amp; fuff�ramusa fa patientefjUt ft aim Chrifto paumur^cum ipfo etiam gloriftcemur�^nbsp;Dices autem, Si h�e ita fe babent, quid fentiemus de bellis, qug pijnbsp;teges principes aliquoties fufcipere folcnt aduerfus impjosc amp;tnbsp;cnina ferenda funt aduerfa piojicut ChriHus ea tulit, cur Dauid noanbsp;tulit exdium futur), in quod � filio eiedut erat, fed potius periecutusnbsp;eftfilium belloc' curGooftantinusmaluit crudehtatem,qua eoilega H�re,nbsp;ciusLkiniusgraflabatur io Chriftianos, bcllouindicarenbsp;ploChriftifinebenoperpetiC' Rcdcne�Cpiefecerunt Armenq , q?nbsp;fntulerint Romanis fotqs fui� bellum , uttucrcntur profelTtonemnbsp;Chriftianifmi,quam Romani iubebant abqcerc,�^ idola cokrcCCurnbsp;nonpotius exempio Chrifti tulerunt aduerfa, amp;permifcrunt,ut�nbsp;l^omanis truadarencur, �C idola in regione ipforum inftauremur�nbsp;Hie nobis dilcrimen uocationum obferuanda eft. Alia enim eft uo/nbsp;catio Chrifti,alia Regum amp; principum huius feculi. Chriftus nonnbsp;erat uocatus, utgcftarct gladium inhocfeculo, amp; agcrct mundagt;nbsp;hum principem, led tantum ut pr�dicarrt Euangelion fuum, �Cnbsp;tonfirmaret miraculis, ac paftione �i. morte fua cxpiaret peccata hugt;nbsp;mani generis. Quare non uoluitgladio adueriusperfecutores fuznbsp;os uti,fed uoluitcapi crucif3gi,ut obediret fug uocationi. Qua etiznbsp;�m obedientia reportauit fuam, hoeeft, ip�riiualcm cccleftem uigt;nbsp;Ztoriam. Expiauit enim peccata, uicit mortem amp; infernum. H�c eftnbsp;ui(ftoria,quamcogitabar,quamdeljderabat. Reges aucem amp; prjoctnbsp;pes huius fcculigcftant gladium diuina ordinationc. Necgeftantnbsp;�umfruftr3,fedprimum omnium ideogeftanteum, utaperiant porznbsp;tas fuasregi gl�ri^, feu Chriftoamp; Euangelio eius,deinfte ui !ubdi �nbsp;tos fuos, bonos quidem tueantur,malos autem puniant,amp; latrones �nbsp;regione fua arceant. Elfi uero debent amp; ipfi aduerfa patienter ferrejnbsp;amp; priuatam iniuriam, equo animo tolerare, tarnen fi hoftis pi� do/nbsp;drin� uoluerit eos cogere,ut claudant portas fuas regi gloriac,'�C fu?nbsp;fceperit graffandum in fubditos fuos, offitium exigit,ut hanc publiznbsp;cam iniuriam,fi aliter fieri non pote�,bello uindicent. Quo olFitio,'nbsp;fi id ex fide fufeeperint, reportant etiam fuam, hoc eft, externam �Cnbsp;tnundanam ui(ftori�.Non negari quide poteft,quin �C. Dauid meri-'nbsp;tus fit fuo peccato exilium, amp; Conftantinus ac Armenq fuis pcccatisnbsp;obnpxfj fuerint,quf fi Deus obferuaftet,n� potuifTent incurfione honbsp;fti� fuoRZ fuftinere, fed cu Abfolom impie fguiretin patre, amp; regn^^nbsp;eius,ac Licinius Si. Romani prjs idola obiruderent, feceruni Dauid,nbsp;^nftaniinus e( Arment] fu�offtti�, bcllo dcfcndcrintluos fubd�

9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1� C�PVT XV. BV�Nfi. �OANMI�

tos ab impiorum latrocinfo,ideoqp eti�amreportaruntdiuina dcmw tiaui�oriam. Deus enim ut promifit omoe (uum auxilium ambiwnbsp;lanti in fua uocatione, 8^ facienti fuum officium, ita fieri non poteft�nbsp;ut qui ex fide officium fuum faciendunifufcipit,diuinoauxilio defti-�nbsp;tuatur. Qui me, inquit, honorificauerir, uidff�m ego amp; ipfum hogt;nbsp;norificabo. Quarc hi reges amp; principes, quibus ab hoftibus piasnbsp;dodrin� infertur bellumjq? aperuerint portas fuasregi glori� quinbsp;cftlcfusChriftus DOMINVS nofter, non peccant propulfando,nbsp;quantis pofTunt uir ibus,impeium hoftium,fed faci�t fuum officium,nbsp;8d fi hoe ex fide amp; inuocatione nominis Dei fecerintjcertiff�mam ui/nbsp;doriam reportabunt. Nos uero priuati, quibus non, nifi' legitimenbsp;�'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ocatis, gladium geftarc licet, non moueamus feditionem prop/

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter iniurias nobis inatas,fed fiquidem poffumus eas legitime propel

1�re, licebit. Si uero id fieri non poteft,obfecjuamur uoluntati Dei, obediamus uocationi cius, amp; fufferamus aduerfa patienter , certa fi/nbsp;ducia concepta, Deum, nc in media quidem morte nos deferturumjnbsp;Atqueha�cnus quidem perftrinximusexpofitionenoftra priorertinbsp;contionem,quam Chriftus habuit,cum adhuc effet in cocnaculo. Vtinbsp;9, dcamp;concIudenseam,Surgite,inquit,camushinc. Precor igitur De/nbsp;urn, ut hgc coniio eum frudum in nobis ferat,ad quem ferendum in/nbsp;ftiruit earn DOMIN VS nofter lefus Chriftus, qu� cft und cum paZnbsp;tre SiC fpiritu fando Deus benedidus in fecula^ �tnen�

VAS habuitcontioneslefus Chriftus DO* MIN VSnoftcr,poft^ ioftituerai facramen/nbsp;turn Coenaeiufl?'/ amp; ludas de c�tu Apofto*nbsp;lorum, ad conficiendam f ufceptam proditio/,nbsp;nem difcefferat. Vnam habuit,cum adhuc cP

habu�t in itinere � cum proheikeretur ad montem �liueti. tt h�c c�tinetur duobus jfequentibus capitibus. Cum igitur percurrerimusnbsp;qualic�c^ interpretati�e noftra prior� iii�, aggrediamur n�c, diuinanbsp;clement

��OMILI�E JO ANNIS BRBNTlf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�

dementia adiuti pofteriorem,precantesDcum patrem DOMINI noftri lefu Chrifti,ut fpiritu fan�:o fuo efficiat,quo minifterium no/nbsp;ftrum foelix fit, �i. falutare. In hac autem conti�e cohortatur Chriflusnbsp;Apoftolos, amp; uniuerfam ecclefiam fuam,ut maneant in ipfo, amp; nonnbsp;fin�t fe ab ipfo ulla ucl cruce iiel perfecutioc abduci. Hoc eft argumenbsp;t�,hie eft ftatus huiuscotionis.Nccodiofe, autmolefte repetit Chrinbsp;ftus hue ftatum,fcd addit etiS fnas cauiTas, cur fit manend� in ipio,amp;nbsp;non recedend� propter perfecutiones. Ego fum, inquiens,uitis uera, � �nbsp;amp; pater meus agricola eft� Omnem palmite in me non ferentem fru/nbsp;dum,tollit,8lt; omne qui fert frudum, P VRG AT, ut frudum copi * �nbsp;ofiorem afFerat.Iam uos PVRI eftis propterfermonem, quern locu � *nbsp;tusfum uobis�Manetc in me amp; ego in uobis. Hoc illud eft, ad quodnbsp;inftituit Chriftus Apoftolos cohortari* Mancte, inquit, in me^nbsp;Quarc, utperfuadeat eis, amp;excitet ipfos ad obedientiam, often/nbsp;dit eis utilitatem,quam confequuntur hi, qui manent in ipfo,fumptanbsp;inetaphora feu fimilitudine� Vinea,Vite, amp; Palmitibus. Potuiffet unbsp;quid� Chriftus fupercccleftihngualoqui,fedmaluitrufticalinguanbsp;noftrg utilitati feruire,^ fuam maieftat� fine ullo noftro frudu oftennbsp;tare.Maluit etiam metaphora Prophetis ufitata,cp nouo fermonis genbsp;nere uti,quo amp; nos ad ampledendos Prophetas hortarctur,et fe eunjnbsp;cfle,in quern Prophetg rcfpiciunt.fignificaret.Nam Prophecy uoca/ �nbsp;ueruntdomu Ifrael,hoccft,Ecclefiam Dei, Vineam: Vineam,inquicnbsp;pfalmus,tranftulifti de �gypto, eiecifti genres plantafti earn� Ecnbsp;Efaias: Vinea DOMINI Zebaoth,domus Ifrael eft, amp; uiri luda gernbsp;men deledabile eius.Et Ieremias:Ego plantaui te palmitem ferttlem,

totum feminarium fidele� Sed amp; alias Chriftus in parabohs fuis fa nbsp;nbsp;�o.ef

cit ex Ecclefia uinea. In hac igit uinea,Deus pater eft agricola, feu ui/ *'� nitor. Chriftus frlius Deiuitis. Apoftoli, amp;unumquoduis mem*nbsp;brum Ecclefip funt palmites� H�c nunc conferenda funt, inter fe, utnbsp;uideamus, quomodo conueniant� Vinea inftituitur, non ut fit ageenbsp;(pinarum amp; tribulor�,fcd ut in ca plantentur uites,qu|^ frudum aftcnbsp;rant.Sic amp; Ecclefia inftituta eft, non ut diuitfjs huius terrp, qu� funtnbsp;(pinp,illuftris fit, fed ut plantetur in ea Chriftus� Agricola feu uini*nbsp;lor purgat aream uinec, plantar earn uitibus, circ�dat ei fepem, foditnbsp;torcular,amp; �dificat turrim,purgat palmitcs,ut copiolum frudum fcnbsp;rant.Sic �C deus pater elegit fibi ex hoibus Ecclefiam, in qua planta/nbsp;uit Chriftum fili� fuum,qu� eti� muniuit firmifTima peira,Chrifto,nbsp;aduerfus quam petr� feu turrim ne portg quid� inferi pr�ualere pof*nbsp;fnnt� Etcum in Chrifto regenerant pij, tan^ palmitcs in uite, puriftnbsp;wt corda eoR2,ut mulc� frud� aff�rant, Porro, Vitis producitp�I��^^

tes.lnterpalmi�tesautem muhumcft difcriminis. Alq funt ftcri�cs� qui lolluntur abqciuntur in ignem,alij funt frugiferi, qui non toPnbsp;luntur,fed purgantur, ut fiant fcrtiliorcs.Ec quanqu� uitis habet ab*nbsp;icdifsimam fpcciem, fi cxternurn corticem refpitias, tarnen producitnbsp;fuauiiTim� frucftum qui amp; homines amp; Deos, ut fcriptura loquitur,nbsp;��tificat.Sic �i Chriftus, qui eft uera uitisjabie�iffimus uideiur in/nbsp;ter homines,fed c�tulit in homines optima benefitia. In hac uite duonbsp;funt genera palmitum, feu ordineshominum; Ali) habent quidemnbsp;fpeciem pietatis. Videntur credere in Chriftum, uidentur cflc pr�c�nbsp;pui in Ecdefia Chrifti, audiunt contiones,fumuni Sacramenra.Sd

- ciunt etiam multa bona opera, non credunt autem uere in Chriftum, nec faci�tfuaopera ex uera in Chriftum fide,Hi funt hypocrIt�,paPnbsp;mites fteriles,qui tandem eqcientur in perpetuum ignem.Sunt amp; imnbsp;p�nitentes,qui nomen tantum Chriftiani gcft�t,intcrim autem ma*nbsp;gnis amp; horribilibus fceleribus illuftres funt. Alrj funtuere pr|,amp; utnbsp;rede credunt in Chriftum,ita etiam rede ex fide operantur, profenbsp;y runtfrudumperpetuomanentem. Hoc difcrimen diligenter eft ob*nbsp;feruandum, Impqcnimuirulentcr deEcdefia Chrifti loquuntur,qgt;nbsp;uidcant in ea multos impuros amp; fceleratos,propter quos fentiunt Ec/nbsp;clefiam Chrifti non efte ueram Ecdefiam,lud�i amp; T urc� exprobratnbsp;Chriftianis fcelera, qu� pala�m in uulgo Chriftianorum defignarinbsp;uident.Quomodo inquiunt,hi poflunt efte populus Dei,in quo tannbsp;ta flagitia committunturCPontifitrj obiedant his,qui uerum Euangenbsp;lion Chrifti agnofcunt, prophanos mores, quos nonnuHi contentonbsp;ftudio fedantur,Quis,inquiunf,iudicarc poftet,hoc efte uerum Euanbsp;gelion Chrifti, cuius auditores tarn fceleratam uitam ducuntC Ana*

� baptiftg etiam damnant noftram Ecdefiam , qgt; uideant in ea multum adhuc peccari, Sed uiciftim omnes i Hi hac contione Chrifti damnan/nbsp;tur,qui uera Ecdefiam propter malos in ea admixtos damnant.Chri*nbsp;ftus enim in hac cotione de palmitibus,non loquitur de bis, qui pubnbsp;iica fua profefftonealieni funt ab Ecdefia,qu3les funt ludgi, amp; Tur*nbsp;c�,fcd de his,qui funt,aut uidentur efte in uite Chrifto, Et inter hosnbsp;facit duplicem ordinem, Alij enim funt fterilcs,alrjfrugifcri. Quonbsp;difcrimine perfpicue docet,Ecdefiam in hac terra habere multos ma*nbsp;los admixtos,qui etfi uidentur uera Chrifti membra,tamen funt pal*nbsp;mites tollendi,�^ in ignem proqciendi, Aflimilatum,inquit, eft regnbsp;num ccelorum homint feminanti bonumfemen in agro fuo,fed dor*nbsp;mientibus homirtibus uenit illtus inimicus,8^ feminauic zizania in'nbsp;ter triticum. Et iterum ; Simile eft regnum c�lorum uerriculo iadonbsp;in mare,Si ex omni generc contrahenti. Et alia s : Intrat quifpiam adnbsp;nuptias non habens ueftem nuptialem, Dicit Si loannes:E nobis pronbsp;fedt

HOMII�AB fO�NNlS BR�MTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,^

� � fe�li (unt, fed non erant ck nobis. Errant igitur, qui in bac corporalt uita talem ccclcfi� ccctatn qu�runt, in q�o omnia fint po frde put anbsp;fanda. Etfi cm manifefta fcelera non funt in ullo bonefto homin�nbsp;ccetu toieranda,fed tam � magiftratu, ab Ecckb� paftorc, pro fuj�nbsp;cuiub^ uocatione punienda,tamen multi font hypocrite, qui com hanbsp;b�ant fpecicm pietatis, neepoffunt humano iuditio condemnari,r�xnbsp;linquuntur diuino iuditio tollcndi. Palmitem, inqut�,non fcreiTfemnbsp;frudum.roUit. Quid autem de palmite fcrenic fi u�umC PurgatJnlt;�nbsp;quit,ut afFerat frudum copioborem. Palmes in Ealefia ut �lisnbsp;gtfer, eft omnis,qui uere in Chriftum credit, 8^ ex uera bde obCcquinbsp;ttir uocationi Dei.Hic palmes non abqdtur, non tollitur,ut prior il/nbsp;le,fed putatur fak�,amp;' purgatur. Sdamus igitur, quemodo fiat b�cnbsp;putaiio feu purgatio. Cognofeamus fakem, qua hic palmes putaturnbsp;purgatur. De hac autem re Cbriftus ipfe nos doc et. Sic enim fequinbsp;turtiam uospuri(feu putati) eftispropter fermonem,quem Iccutusnbsp;fum u�bis. Quid qugfo te, h�cuetba fibi uolunt; Quomodo Apo*nbsp;ftoli funt puri, feu putati palmires, cum adhuc ef�ent pectamres, �inbsp;paulopofi Chriflutn deferturi,amp; abnegaturi'7puri,inquit,erns,noiinbsp;propter ueflr� carn�,cui adhuc pd�m inh�ret, nec propier puniai�nbsp;wcftr� iuRitig, cuimultum impuritatisadm�xcomeft,ledprcp�ernbsp;SERMONEM,quem uobislocuius fum. Ecquis e� ille SERMO,nbsp;qui fie purificatC Varia funt genera fermonis Chrifti, Aha funt pr�znbsp;cepta kgis,feu dccalogi expofitio. Alia funt uaticinia de rebus ueniunbsp;ris, ui�untilla, qu� di�afuntdedeua(lationeurl;^is Hierufalem,'nbsp;amp; abiedione Ifraelis. Alia f�tit ea,qu� Chriflus de fua perfona et ofznbsp;fitio c�tionatus cft, uidelket, qgt; ipfe fit uerus Mef�ias, uerus Eliusnbsp;Del, mifTus in terra ad h�cufum, ut expier peccata humani generis,nbsp;reconciliet nobis Deum patrem,utomnis qui credit in ipfum non penbsp;reatjfedhabeat�ternamuitam. HoceftuerumEuangelion lt;Jhrifti^nbsp;Ac de duobus quidem prioribus gencribus fermoni�,Chriflus nancnbsp;non loquitur,qo�etfi fuum babent ufum,tam� non purificant cordanbsp;bominum, fed loquitur depoflremo illo fermonis genere,quod eftnbsp;uerum amp; ipfifTimum Euangelion Cbrifli.Puri, inqait,eflis propternbsp;fcrmonem,hoc eft,propter Euangelion,quod adnunciaui uobis, ui/nbsp;delicct,qgt; ego uerus fim Meflias, qui morte mea feru� uos � morte,nbsp;qui inferni horroribusa'me fufeeptis, uosab inferno hber�, adcoc^nbsp;Uobis mcrear � Deo p�tre meo,ut adopter uos in filios amp; h^redes ccenbsp;leftis rcgni.Hic eft fermo,per quem,fi fide accipiatur,homo uere panbsp;��ifica�ur.Primum enim,qui accipit hunc fermonem Eaangeln p^*quot;nbsp;dem,is reputatur coraim Deo uere tuftus.purus, amp; fandus, id�^ nonnbsp;propter opera i uftiti�, qu� nos facimus, fed tantum propterkiutn

�t� d�P'lFf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lO�NNlS.

Cbf�ft�m filium Dei,fide acceptum� hiftificantur,inqu�tPau�t�, gratis per illius gratiam, per rcdemptionem qu� eft in Chrifio Iegt;�nbsp;fu,quem proponiic Deus reconciliaiorem, per fidem, interuenientcnbsp;ipfius fanguinc. Ita^,qui credit fermoni Euangelq de Chrifio, huicnbsp;ct(i inhacret adhuc peccatom in carne, tarnen peccaium non imputainbsp;tur, ut fil uere iufius coram Dco, non quidemfua ipfius iufiitia�nbsp;qu� aut nulla aut imperfe�a efi, fed ali�na iufiitia, uidelicei leftlnbsp;Chrifii, qu� ipfi per fidem impuratur� Beatus enim uir, cui nonnbsp;imput�t DOMINVS peccatum�. Deinde, qui acdpit fermonetanbsp;Euangelq per fidcm,donatur fpiriiu fan�o, qui mortificet reliquia#nbsp;carnis,8d dominetur peccato ne regnet in monaJi noftro corpore.Iia^nbsp;que fpiritus fandus uera efi faix putatoria, cjua palmiies purgantucnbsp;per fermonem Euangeli),primum quidem, ut fidereputemur coraranbsp;Deo iufii propter Chriftum,dcinde autem,ot mortificeniur fada carnbsp;nis, amp; compefeatur aff�dus peccati. Etfi enim in hac uita fieri nonnbsp;potefi, ut peccatum ex carne totum eradicetur, quo reipfa toti in no'nbsp;bis iufii fimusjieri tarnen potefi per fpiritum fandum, ut peccaiumnbsp;refccctur,�C frudus eius defiruatur,quo non iuxta carnem, fed iuxianbsp;fpiritum ambuIemus,Pofiremo,qui accipii fermonem Euangeirj pernbsp;fidem, is obijcitur uarqs afflidionibus amp; perfecuticnibus in hoc fe/nbsp;culo. Si enim me, inquit Chrifius, perfccuti funt, uos perfequen/nbsp;tur. Et alias: Oportet nos per multas afflidioncsinirare in regnumnbsp;Dei, Quare �i afflidiones referenda funt inter eas fakes, quibus pa-*nbsp;terc�lcfiis palmitcs fuos purgat. Diligenter autem confiderandumnbsp;cfi,quis fit finis putationis, ut etiam cognofeamus finem amp; ufum afi*nbsp;fiidionum. Vinitor enim putat palmites fake, non ut corrumpat eo�nbsp;amp; perdat, fed ut copiofiorem firudum aff�rant, ita amp; Deus pater ira/nbsp;tnittit pi]s crucem amp; afflidiones,non m pereant,fcd ut feruentur.Hunbsp;ic enim immittitur crux, ut admoneatur de peccato adhuc inh�rentfnbsp;in carne, il H ut contineatur in offitio, ne regnet peccat� in came ifti^nbsp;ut lit exemplo alien� r�fipifcenti�,alq alrjs de caufTis. Non aut� hocnbsp;conhlio,ui cenqcianiur in inieritum, fed ut hbei entur ex interitu, amp;nbsp;confequantur perpetuam faluiem. Cum igitur affligimur auce Si canbsp;lamitaie, ingrediendum eft in uineam, reuocanda eft in roemoriamnbsp;putatoria faix uinitoris,amp;cognofcend�, q� quis fit finis putationisnbsp;in uinea, idem etiam fit finis afftidionum, qu^ pqs accidere foknt,nbsp;uidelicet, non ut abqciantur in ignem, amp; incendio pereant, fed uenbsp;purgentur,amp; copiofiorem frudum ipfi tam afferant,quam auf�rantnbsp;amp; reportent. Quod cum ita fe habet, ut qui in uera uite, qu� eftnbsp;Chriftusmancnt,purgentur amp; aff�rantmulium frudum,addit Chrinbsp;,, ftus amp; ail � M^ete in me, �i. in uobist Skutpalm� nonpotc^

felTefrudum � femetipfo, nifimanfcn�in uite, Gc nec uos,niG in me * * manferitis� H�c eft quafi condu�'uncula prions cohorcationis� Di/ * *nbsp;xi me ueram efTe uitem. Dixi palmitem manentem in me, copiofumnbsp;frudum affierre. Honor igitur uos^ut in me maneatis,quo � ego innbsp;uos maneamnbsp;nbsp;nbsp;nos multum frudus afForatis� Sed qqomodo, in/

quis,manemus inChrifto� Nummanemus ineo, cummanemus in coculla Francifcana,uel in alqs traditionibus fine Pontifiins,fiuenbsp;na�icis,(iue eremiticiscNihil minus.Fruftra,inquit, colunt me mannbsp;datis hominum�Sedmanemusin ChriGo.cummanemus in SER/nbsp;MONE ChriGi per fidem:Si quis diligit me,inquit,fernionem menbsp;um fcruabic,amp; pater meus diliget eum,8^ ad cum ueniemus, �C man/nbsp;fionem apud eum faciemus; Quid autem beneficq contingit manennbsp;ti in Chriftof Primum Chriftus manet in ipfo:Manete,inquiens,innbsp;me, amp; ego in uobis. Quid aut melius, aut maius qugris C Qui eniranbsp;Chriftum habet,thefaurum habet omnium cceleftium bonorum, le/nbsp;fus ChriftuSjinquii Paulus,fadus eft nobis d Deo fapieotia,iuftitia,'nbsp;fandificatio,amp; redemptio. Ergo, qui Chriftum habet, fadus eG ue/nbsp;re coram Deo fapiens, iuGus, amp; fandus,8d redimitur ab omni afHi/nbsp;dione� Deinde,is in quo Chriftus manet,fert copiofum frudum;nbsp;Dicit enim : Sicut palmes non poteG ferre frudum a� femetipfo, ni�nbsp;manferit in uite,fic nec uos,nifi in me manferitis. Et fequit : Ego fum lt; lt;nbsp;nitis, uos palroites ? Qui manetin mc, amp; ego in eo, hiefertfrudum lt; �nbsp;multum, quia fine me nihil poteGis facere. Repetit, qd initio dixit, � �nbsp;(c efTe uitem,amp; exponitpalmites de ApoGolis amp; Ecclefia fua, ut hacnbsp;metaphora feu pidura oGendat neceGari� cGe,ut in ipfo per fid� manbsp;neamus, fi uoluerimus coeleGc frudum amp; facere amp; pcrcipere : Ni�nbsp;manferitis, inquic,in me, non poteGis frudu ferre. �t�Qui manet innbsp;me amp; ego in eo,hic fert multum frudum. Confideremus igitur quenbsp;frudum ApoGoli.qui manferunt in ChriGo.tulerunr. Etfi enira A/nbsp;poGoli paulopoG defitiunt a� ChriGo, fuga, Si abnegatione, tarnennbsp;Gatim rcfipifcunt,amp; cura ChriG� ita coniunguntur,ut femper in ip/nbsp;fomanferint. Quare ApoGoliprincipiomultumfruduratuIerunt,'nbsp;pr^dicatione Euangelt) de ChriGo. PoGquaraenim acceperuntdo/nbsp;nafpiritusfandi indic PentecoGes, diuulgauerunt Euangelion innbsp;loto orbeterrarura, amp; collegerunt^ Ecclefiam ChriGi non ex lud^isnbsp;lant�, fed etiam ex Gentibus. Euangelion,inquic Paulus, pr�dicai� coio,t�nbsp;�G apud uniuerfara creaturara,qu� fub c�lo cG.Et iterum: Euange/nbsp;lion Gudificat in toto mundo. HiceGmultusSd excellens frudus,nbsp;quem ApoGoli, cum manfiGent in ChriGo, tulerunt. Deinde tuG^nbsp;*unt copiofum frudum, �dendismiraculis, Multainfigni^��*^

� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V jj

cu�a in nomine Chrifti �didcront,quibus nomen Chrifli inuHril t'imel�, amp;auiorita8 acuericas Euangelf) commendata eft. Prgte/nbsp;tea tulerunt mulcum frucflu faciendis mult is bon is opcribus.Non fo*nbsp;lum em ddigenrcr feceront publdu fuum oft�ti� , pr�dicando Euan^nbsp;gclio,fed etiam fecerontfuum oftitium priuatum,fideet inuocattonenbsp;nominis Dei, 8^ reliquis uirtutibus. Non abufi font nomine Dei adnbsp;cxecrationes. Dedcrunt magiftratui, quod debuerunt. Complex!nbsp;funeproximos Candida caricate. Nondederunt operam ebrietati �Cnbsp;helluationibus, non impudicici� S)i iaiciai�^ denique duxerunttamnbsp;publice qua'm priuatim uitaro honeftiftimam. Hie certe copiofus c(inbsp;frudus. Nec atfiionibus tantum,tulerunc tam copiofum ftu�lum, uenbsp;rumetiam paffionibusjludibrqs Qi flagris explor�t! funr. In uincunbsp;laamp;carceresconiedifunt. Fame amp; rerum omnium penuria affti�inbsp;(unt,ac poftremo, omni gen ere fuppliciorum amp;. mortis afFedti funt,nbsp;non tarnen deferuerunt fuum offitium,fed quo plus afflfgebantur,e�nbsp;conflantiusGhriftumprofnebantur ? Vndeamp;confecutifunt code/nbsp;ftemeum ChriPo maicftaiem. En,bif eft frudus, quern tulerunt Agt;nbsp;poftoli,cum manfiftcni in Chrifto. Quod de Apoftolis 0^ fru��tlnbsp;corum didum eft, hoc idem intelligendum eft,de rota Ecclcfia Cbrvnbsp;fti,amp; unoquouiscredente in Chriftum, Suus enim eft cuiufuisma^nbsp;nentis in Chrifto irudiw. Nam qui manec in Chrifto, hie Fere initionbsp;frud� inuocationc,amp; conFeftione nominis Chrifti, deinde honefta/.nbsp;ce morum, 8^ omni genercuirtutis, obedientia, caftitaee, tempcran*nbsp;tia,fobrietate,iuftitia,contraduumamp; negotiationis,amp; alt)s id genufnbsp;uirtutibus. H�cfuntmiracula, qu�nunc� pqs requiruntur� Acnbsp;profedo,qui has uirtutes in hoc mundo fedat, magna fdir miracuhunbsp;Tanta em eft multitudo impudicoRt ,-ebrioior�,amp; impoftont in hocnbsp;corrupto feculo,ut inter eos,cafte,pudice, fobrie 8d iuftc uiueix, nonnbsp;minus miraculum uideatur,quam olim reddere c�couifum.auc exet/nbsp;tare mortuum. Poftremo,qui manec in Chrifto, fert etiam firudSainbsp;tolerantia 8ipaticntia,in cruce, in aduerfis 8^ afftidionibus. Non c*nbsp;nim diicedit ab offitio,ctiamfi affligaiur, fed excitatur potius afftidinbsp;one ad faciendum oftitium,ut declaret,q) folum lefitm Chriftum ag**.nbsp;nokat fuam iuftitiam amp; falutcm. Quid autem caufT� eft, qj qui mannbsp;fcrit in Chrifto,ferat multum frudum. Qui uero non manferit, nulnbsp;lum frudum FeratC Addit ? SINE ME NIHIL POTESTIS FAu^-CERE. H�c eft non folum digna , fed etiam neceflaria ob^nbsp;feruatu,ut uerum humanorum operii dtkrimen cognofcamus. Quidnbsp;enim dicemus C Si nullus hominum fine Chrifto aliquid Facer�nbsp;poteft) ergo nc dicemus etiam impios, cum cam multa,(tuc natura/

HOHILIAE IOaNNIS BRENTfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,�

�a, Guemoralia dixen�s, fadant. habere ChriftumC Autfi carent Chrifto,nih 11 ne ei�e fendemus, �p ucl Gentes r�gna prudentil��mcnbsp;admini�rauerint ,SC muin's infignibus uirtutibus ornati fuen'nt, uelnbsp;hypocrK�,muIta bona opera faciantC Hic confiderandum nobis eft,nbsp;quod fi de generali omnipotentia Chrifti, �i. generalibus hominumnbsp;.alt;ftionibusfermofuerit,certumeft,necpios nec impios pofTe aii^nbsp;quid fine Chrifto facere. Omnia,inquit, per ipfum fada func, Sinbsp;fine ipfo fadum eft oihil,quod fadum eft.Et iterum: In ipfo fumus,nbsp;uiuimusamp;mouemur.In hoc autcm loco, non lit fermo de ifta gcde/nbsp;rail omnipotentia Chrifti, Si generalibus hominum adionibus ,(ednbsp;de ea potentia, qua Chriftus (eruat crcdentes in ipfum perp�tua lainnbsp;tc,amp;dc i)s hominum adionibus, qu� (unt falutarcs. Si Deo gratae�nbsp;Quod igitur dicinSine me nihil poteftis faccre,habet hanc fententi/nbsp;am :Non poteftis aliquem frudum utilcm Si falutarem ferre, nec ponbsp;teftis aliquod bonurn opus, quod Deo gratum fit, facere, nifi in menbsp;credideritis,8C in me per fidem manferiiis * Primum enim omni/nbsp;um neceftarium eft,ut fis Si maneas in Chrifto. Efte autem Si mane/nbsp;re in Chrifto ,hoc eft, fi credideris lefum natu ex Maria uirgine eflenbsp;uerumChriftum,amp;huncChriflumfolumefle propitiatorem Si exnbsp;piatorem peccatorum tuorum,qui tecum Deo patre reconciliauerif.nbsp;Si propter quern adoptatus fis in filium Si h�redem c�leftium bo/nbsp;norum. Hac fide Deo es acceptus propter Chriftum. Hac fide repu/nbsp;taris coram Deo iuftus. Hac fide, qu�cuncp opera fiue poblicscnbsp;fiue priuat�uocationis C non enim loquimur de peccatis , qj ea nonnbsp;poftint fieri ex fide ) feceris, Deo grata funt, non (icui honefta opcnbsp;raEthnicorum, fedficut uerepiaad�ternamuitam.Non fentien/nbsp;dum quidem eft, qu�d Deus det pqs �ternam uitam propter m�ritanbsp;opcrum,fed quia pi) accipiunt ius gtern�uitg per fidem propternbsp;Chriftum, idcircoqu�faciuntopera exhac fide, dicuntur frudusnbsp;aeterng uit�,partim,qgt; fiant ad declarandam gratitudinem pro accepnbsp;to iam iurc�ternguitg, partim q, Si fuis premqs in �terna uita or/nbsp;nentur� Si quis autem non fuerit in Chrifto, hoc eft, non crcdidclt;nbsp;rit fe Deo gratum,8^ in filium Dei adoptatum propter Chriftum, isnbsp;quicquid fecerit, quantumuis infigne, excellens, illuftre Si fandumnbsp;uideatur, uere NIHIL coram Deo facit. Cum enim perfona, quaenbsp;opera facit,non fit Deo ad gternam uitam accepta,fieri non poteft,ucnbsp;opera eis fint ei fie accepta, ut propter ea faueat perfonc, Si tribuat elt;nbsp;^ternam falutem. Primum igitur NIHIL funt coram Deo, omni/nbsp;um Gentium Idolatrarum opera, Si uirtutes. Etfi enim fuam habentnbsp;laude, in humano iuditio, Si in huius terr� adipnibus, tarnen quianbsp;V iii

fiunt fine Chriftojeu fide i� Cbri�um, Deus non iudicat ea d/gna., qug rcfpiiiat� Deinde NIHIL funt omnia opera, qu� uocant, prx-para'^oriaadgranamDd, priufquam crediderts in Chriftiim, fin'nbsp;gunt enim nonnuUi,qgt; ea bona opera qu� pr�cedunr fidem in Chrinbsp;fium,prpparent hominem ad accipiendam gra�iam Chrifti. Cbrilt;nbsp;ftijsautem hoc loco difenedicit: Sine ME, NIHIL poteftii facere�nbsp;Quomodo enim arbor pofiet fru�us bonos, iioc eft, pr�pararoriosnbsp;ad gratiam ferre, nondum bona fa�a C Et, ut Aoguftnjus rede ait�nbsp;Vocantis eft gratia, percipientis uero gratiam, confequ�ter funt openbsp;ra bona,nec qu� gratiam pat ianr, fed qug gratia parianrur. Non e/,nbsp;nim ut fi-rueatjCakfadt ignis,fed qui feruet. Nec ideo bene curritro/nbsp;ia,ut rotunda fir,fed quia rotunda efi. Sic nemo propter ca bcneope^nbsp;ratur,ut accipiat gratiam,fed quia accepit, Quomodo enim poteftnbsp;iuftcuiuere,quinon fueritiu�ificatusC Quomodo f�nde uiuere,nbsp;qui non fuerit landificatusC Poftremo,NlHIL funt omnia opera hynbsp;pocritarum,que ad expiationem peccatorum (uorum facienda fufciptnbsp;unt� Non enim faciunt ea ex fide in Chriftum, fed potius contrainbsp;Chriftum. Dicunr quidem fe credere in Chriftum, non credunt au/nbsp;tcm,quddfolus Ciinftus expiauecit pcccata ipforum,amp; mcruerii ip/nbsp;(is gratiam Dei, �ed fcntiunt, meriris fuorum operum fatiffaciancnbsp;propeccatis� Hocnoneftfacere bona opera ex fidc,fed contra fi/nbsp;dem. Er quod Paulus delfraelitis dixii, hoe idem de omnibus hyponbsp;critis in Chriftianifmo intelligendum eft. Sedabantur, inquit, Ie/,nbsp;gern iuftitiy,non peruenerut autem ad legem luftitif. Propter quidc^nbsp;qiuanonexftde,fedtanqu3mexoperibus legis� Impegerunt enimnbsp;inlapidemoffendiculi. Ponamus igitur omne ftudiumnoftrumittnbsp;agnofcendo amp; retinendo Chriflo per earn fidem, non quam uel hu/nbsp;mana ratio uel hypocrifis fingit, fed quam Euangelion exigit,ut ucgt;nbsp;re proferamus eum bonorum oper� frudum, qui Deo gratus eft pefinbsp;lefum Chriftum DOMINVM noftrumjquieftuna'cumpatfcamp;�nbsp;fpiricu fando Deus benedidus in (ecula, Amen�

XPOSVIMVS quos frudus ferant hi, tjhi nent in lefu Chrifto,uero amp; unico noftro feruatore,nbsp;exponamus nunc, qu� fint incommoda eorum �nbsp;qui in Chrifto non maneni,utquiadqu�renduninbsp;amp; rctinendum Chriftum non excuatur militate,nbsp;citeiur

MOMILIAE TOAKM�S BRENTir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457

c�fftur damn IS amp; in�modis contcmptof^ defcrtoRz �us. Si ^uis� * * inquk� in me non manfcrit,eieclus eft foras fient palmes, amp; exaruit, *nbsp;amp;coliiguntcos, �fin ignem c�ii�unt,�^ ardent. Hcc ut rede intdli *nbsp;gamuSjCoonofccnd� eft. Quis n� maneat in Chrifio. Ac primo nonnbsp;man� in Chrifto,quifqujs,abnegato Chn�fto, deficit ad ludaifmuennbsp;auc Turcifmum. Hoc eft crai�um genus defeciionis � Chrifto, quodnbsp;non pi) ianium,uerumetian� prudentes huius (eculi d�eftantur. Oe*nbsp;inde non manet in Chrifto is, qui etfi gloria?ur de Chrifto, �.' u*de*nbsp;tur eum agnofccre, tarnen conftdit meriiis fuorun� operum -, qudesnbsp;funl Pontifitfi, SacrificuIi,Monacbi,amp;'hypocritg in Chriftianiin��.nbsp;Nam in baptifmo defpondemur Chrifto hac conditione ut i;/nbsp;folum Si. unicum agnofeamus feruatoretn, Si peccatorum noftroi mnbsp;expiatorcm. Quare fi quis non contentas hoc unico expiatorc, fennbsp;tic etiam fefua ipfius iuftitia expiare peccata�^ phcarc Deum, uiobenbsp;fidemdaramChrifto,amp;:excidit � Chrjfto. Sic Paulus aceufat Gala'nbsp;tas dcfe�ionis a' Chrifto; Quicuncp, inquiens per legem iu� ifica'nbsp;mini � gratia excidiftis, Pofireir o non manet in Chrifto is, qui runinbsp;agnofear nomen Chrifti ducicuiram fceleraram ambuht suxtacarxnbsp;ne(n,5c feraitpeccato. Fieri cnim non pateft^ot Chrtftus maneat innbsp;eo,qui peicar contra confciennafn,S^ iradit fe capiiuum cuptditati carnbsp;ni�._ Si auiem Chriftus non manet in ipfo, quomodo �pfe rnaneretnbsp;jn Chrifto C' loannes ait. Qui dicinNoui euna Sc pr�cepta eius nonnbsp;feruac, mendaxeft,amp; ucritas in eo non eft. Etiterum ; Si quis dixe*nbsp;rit,di�igo Dcum.amp; fratrern fuum odedt, mendaxeft. Ac Paulus : Sinbsp;qua fuis amp; maxime familiaribus non prouider, fidem aboegauit,nbsp;eft infideli deterior. Manifeftura igitur eft, qu�d qui Iceleratamnbsp;ducuntuitam,etiamfiia�:entnomen Chnftiani, non tarnen mane*nbsp;ant in Chrifto. Quid ergo fiel de hts, qui non manent in Chrifto^nbsp;Jdemnimirum, quod fieri folet de palmitibus non manencibus innbsp;uite. Hi enitn cxcifia uite� eqciunturforas. Eiedi, exarefeunt. Arc*nbsp;facli colligunturgt;S^ conqciuntur io ignem, ut ardeant, Ncc ulli alte'nbsp;ri ufui accommodi funt : nifi ut ignem pafeant. Ac alia quidem lig/nbsp;na,ut abiegna,qacrna,fagea,etiamfi � fuo ftipite abfeifta iunt.iameanbsp;non funtita inutdia, utftatimconi)tiantur in ignem, quia funt ido*nbsp;nea ad extruenda �difitir� Palmites autem uite exci�.non nifi a Jnbsp;ign�m idonei funt. Nunquid tolIeturdeuiU.C inquit Ezechid)��'^��^*nbsp;lignum, ut fiat opus, auc rabriceiur de ea paxillus, utdependeat innbsp;CO uafculum quoddam Ecee igni datur in efeam, utramquepartentnbsp;cius abfumitignis 8^ medietas eius redigit in fauill�. Idem dicendanbsp;eft de his^q non manent in Chrifto. Nullus cm alius eft utuscorum,^

niQ ut fiant pabulum gterni ignis, Ac aliorum quidem hominum, qui nunquarn agnouerunt Chriftum, amp; Euangelion eius, (uus eftnbsp;ufus in his terris, Eihnici multa amp; prudenter amp; fortiter fecerunr. Innbsp;uenerunt �C excoluerunc uarias artes ad hanc humanam uitam utiles,nbsp;qu�etfinon fueruntuerusamp;cceleftisfrudus,qualem pi) feruntinnbsp;Chrifto,tamen habuerunt fua commoda in hac uita. Qui autem ag-*nbsp;nouerunt Chriftum, �i poftea ab eo defitiunt, hi fi nonrefipifeunt,nbsp;nulli amphus ufui apti funt, nifi ut tradantur perpetuo igni. Quodnbsp;amp; Chriftus alias fignificat, cum uocat difcipulos fuos, Sal terrae. Etnbsp;addii:Si fal infatuatus fueric, quo falietur�' Ad nihil ualet ultra, nifinbsp;ut prof)ciatur foras,amp; conculcetur ab hominibus. Alig res alium hanbsp;bent ufum, etiamfi non fuerint ad eum afum apt�,ad quem principanbsp;liter creat� funt. Principalis autem ufus faliseft,utfaliar. Ad quern,nbsp;fi inutilis fuerit, nullareliqua eft eius utilitas auc commoditas, Salnbsp;eft omnis difcupulus Chrifti fiue Apoftolus,fiue auditor Apoftoli/nbsp;c�do�lrine, Huiusuluseft, utinChriftocopiofum fru�um ferat.nbsp;Quern fi non fert, reliquum eft,ut conrjeiatur in perpetuam interni/nbsp;tionem. Non enim alius eft ufus eius, Nec blandianiur fibi im/nbsp;pri,qudd cum Chriftusfacit in hac collatione mentionem ignis, ab/nbsp;fumeniis palmites, fic definat ignis impiorum, qui defitiunt a Chrinbsp;fto, quemadmodum definit ignis corporalis. Supplitium enim ig/nbsp;nis, quo imprj affitientur, perpetuum eft, nec ullum habet finem:nbsp;Difcedste,inquit,� memaledidi in ignem �ternum,qui paratus eftnbsp;diabolo amp; angeliseius, Etiterum: Benum eft ut ingrediaris ad ui*nbsp;tarn daudus potius,qujm duos pedes habens mittaris in gehennam,nbsp;in ignem ioextinguibilcm, ubi uermis illorum non moritur, amp; ig'nbsp;�.Tbelfa, extinguitur. Et Paulus : Reuelabitur DOMIN VS lefus denbsp;coclo,cum angclis potenti� fug , cum incendio flamm�, qui infligicnbsp;ultionem his qui non nouerunt Deum,amp; qui non obediuni Euangenbsp;lio DOMINI noftri lefu Chrifti,qui poenam luunt, interitum �/nbsp;TERN VM � facie DOMINI, amp; i gloria fortitudinis illius. Quanbsp;recumcertaamp; gterna fit poena crainium impiorum, inter quospri/nbsp;mas tenent hi,qui cum agnouerunt Chriftum, defitiunt ab eo, dili/nbsp;gentiftime prouidendum eft, ut Chrifto inferti, conftantiiTime innbsp;ipfo femper maneamus, Sed quomodo, inquies, manemus in eoCnbsp;De hac re fupra qugdam dida funt. Sed quod fequitur, perfpicuc

,, nobis illud exponit. Si manferitis, inquic,in rae,amp; uerba mea in ,,uobis manferint, QVICQVID uolueritiSi,petetis,amp; �O'*nbsp;,, bis. Hie manifeftc docet Chriftus, quomodo in ipfo manea/

HOHIt�AB 10 ANNIS BWNftI� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?#

mus. Nondurw en�m re^ manes in Chrifto, fi manferis in meolla monaftica,Nec manes in Chrifi:o,fi manferis in obrdiencia Romaninbsp;pontif icis. Sic enim pontificq iadant�eum in Chrifto man ere, quinbsp;agnofcit Romanum Pontificem fed cum Romanus Pontifex perfe/ -quatur piam dodrinam,amp; impiam (labilireconetur.deuitaodus ponbsp;tioscli,quamfe�andus. lubetenim nos Chriflus cauere � pfeudo^nbsp;�KophetiSjnon iubet eis obedire. Nec manes uere in Chrifto, fi mannbsp;eris babitatione lua inter Cbriftianos, 8lt; fumpferis cum ipfis facra/-menta Cbriftianifmi. Quomodo ergo manemus were in Chr iftoCnbsp;Audi Chriftum ipfum : Si manferitis in me, amp; uerba mea in uobisnbsp;manferint. Eccetibi,ManereinChrifto,eftmaoerc inuerbo Chriquot;nbsp;fti.Et tunc uere in Chrifto manes,cum uerba Chrlfti in tc manierinr.nbsp;Verbum Chri�i� de quo in pr�fentia loquimur, eft Euangclion ei^nbsp;us, qs ipfe folus fit expiator peccator urn noftrorum, placator d luin�nbsp;ir�,amp; feruator nofter. Manet aurem hoc uerbum in nobisji adhinbsp;buerimus ci certain 8c firmam fidem,amp; declarauerimus nos obediennbsp;tianoftra ergatanium bcnefadlorcm graios. Vnde�^ fupra didumnbsp;eft. Qui habet prccepta me3,amp; fcruat ea,ilic eft qui dihgu me. Ecnbsp;iterumzSi quisdiligit me, fermonem meum feruabit. Manet igiiur,nbsp;in Chrifto is, in quo man� �Buangelion Chrifti per fidem. Reli*nbsp;quumautemeft, ut confidcremus quid benefitq contingat manenrinbsp;in Chrifto. Cum ergo fupracnumerauimus,quosfiult;ftus.ferat ma/nbsp;pens in Chrifto,audiamus nunc,quod benefnium confequatur. Di/nbsp;cit enimChrifttK: QVICQViD uoliicritis,petctis,amp;:FlETuo/nbsp;bis. Am^bo uos: Noliie h^c uerba ofciianter ptgtercurrere. Hoc di *nbsp;ctum,unumeft,�pr�cipuis (ententestotiusfaergferipturg , Nihilnbsp;hac promiffione excelUntius aut liberalius diet poteft� QVIC/nbsp;QVID, inquit. Nihil excipit, uel corporalium uel fpirituahum 8Cnbsp;coeieftium bonorum. Quid hoc hominefoclicius, qui habet certamnbsp;�C firmam promifTionem fc impetrare � Deo Q VICQVIO uolue�*nbsp;rit amp; pttierit^Quid ei poteft deefle C An non perfpicue hic intelli/nbsp;gis quanta fit foclicitas ueri Cbriftianifmi � Nullum enim aliud bo*nbsp;minum genus in terris eft, q lodhabeat taminfignem amp; tamdiui/nbsp;tern promiftionum. Non ludei, non Turc�, non Monachi, norinbsp;Sacrificuli, non Miflifices, non inuocatores mortuorum ,non idnbsp;genus all) Hypocrit�. Soli tantum uert Chriftiani habent hancnbsp;pr�rogatiuam, quod quicquid uelint ac petant a' Deo conle/nbsp;quantur.Quid ergo dicemusC Si Chriftianus confequitur QVlC*nbsp;QVID uoluerit amp; petierit, ergo ne fiet, fi cum, quern fn�e oh innbsp;iuriam ab ipfo illatam odio habet diras deuoueritC Fiet tie,��

ali�nas opes, amp; petit, ut pofTeHbr ille intereat, amp; ipfe opibus ��i� fruaturCFiet ne,cu(n �grotauerit, amp; petat repentinam corporis fan�^nbsp;tatemC Qu� eiTet ilia rerum percurbatio,fj omnia ea fi�rent, qu� bonbsp;mines, etiam pi) n�nunquam uelle amp; optare fbfent^Sed ne erremus,nbsp;uetha Chrifti diligenter confideranda �i. rede intelligenda fununbsp;Chriftus enim non fimplicitcr dicit: Quicquid uolueritis petetis, 6Cnbsp;fictuobis,fed bis uerbis hocpr�pofuit:Si in me manferitis, amp; uerbanbsp;mea in uobis manferint,quibusuerbis perfpicue fignificat, tune finbsp;at nobis quicquid uoluerimus Sf petierimus, cum manemus in Cbrinbsp;fio,amp; manent tierba Chrifti in nobis�nbsp;nbsp;Primum igilur, qui uult,�^

petit ea, qu�cumucrboChriftipugnant,amp; qu� uerbo DOMIlt; NI prohibita funt, is non manet in Chrifto, nec uerba Cbrifti fflalt;nbsp;nentinipfo. Quare b�cpromif�io ad eum non pertinet. loannesa/nbsp;lias ait: H�ceH fiducia, quam babemus apud eum, qudd fi quidpcnbsp;tierimus fecundum VOLVNT ATEM cius, audit nos, Deus au/nbsp;tem patefecit uoluntatem fuam promifl�onibus feu Euangelio fuo;nbsp;Inuocaturi igitur Deum, amp; petituri ab eo benefitia feu corporalisnbsp;feu fpiritualia, intueri debemus in Euangelion amp; in promiffione^nbsp;eius, ut ex bis cognofeamus, quf ipfe uult nos uelle amp; petere. Supranbsp;dixit: Quicquid petieritis nomine meo, bocfaciam. Cum boc planenbsp;conuenit, quod nunc ait : Si in me manferitis �i. uerba m ea in uobisnbsp;man ferint,quicquid uolueritis petetis, amp; fiet uobis. Qui autem ou�tnbsp;amp; petit,feu impia feu iniqua,is non poteffea petere nomine Qirifligt;nbsp;feuexfideinCbriifum. NonenimDeus uolens iniquitatem tues�nbsp;Non babitabit iuxta te malignus, non permanebunt iniu�i ante ocunbsp;los tuos. Quare hoc di�umCbri�i, intelligendum e�, depetitioncnbsp;earum rerum, qu� diuinitus promiH� funt, amp; quas nomine Cbri/nbsp;�i,at(^ ex fide eius petere polTumus. Quid autem babes, quod cotinbsp;querarisC An exi�imas promiffiones Dei nonfatisamplas,nonnbsp;fan's prolixase�eC Sed cogita mihi,nihil e�e DOMINO Deo no/nbsp;flro liberalius. Po�quam enim placatus amp; reconciliatus e� cum hisnbsp;mano generc,per lefum Chri�um filium fuum, promitiit omnibusnbsp;in ipfum credentibus abundaniiam omnium bonorum tam corpora/nbsp;liumqu�mccele�ium, Decorporalibus aitChri�us: Nouit paternbsp;ue�er coelefiis,qgt; opus habcatis his omnibus. Quatrite igitur pri/nbsp;rnum, regnum Dei. amp; iufliliam eius, amp; H�C OMNI A adrjciert/nbsp;lur uobis. De fpiritualibus autem amp; coele�ibus bonis plenum e�:nbsp;(otum Euangelion Chri�i, Inhocenimpr^cipueChri�usuenit, utnbsp;omnis, qui credit in eum, non pereat,fed habeat gternam uit�.Habesnbsp;igit propofit� tibi thefaurum o�m bonor�,qu� n� uelle tm et petere,nbsp;uerum

HOMllIAE lOANfJ�S BRENTTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�

ucr�metiat�i impetrarc potes,fi modo maneas in Chriflo, uerba ei �S4n te maneant. Deinde, confiderandum�i hoc eft, qj cum Chrigt;nbsp;ftusdi'ciqFI�T uobis,non addit,qu�doautquomodofiar.Non d�finbsp;nit nobis tempus aut modum,quo fiat,Certiffima quidem eft exaudtnbsp;tio, dequacunep repiusinChriftomanens precatusfuerit: Erit, in**nbsp;quit,antequam clamcnt,ego exaudiam,amp; adhuc ilJis Ioquentibus,aunbsp;diam.Et iterumdnuoca me in die tribalationis,cruam tc amp; honorifpnbsp;cabis me. Ac rurfus : Quicquid pctieritis nomine meo, hoc faciam*nbsp;Ex his Slt;alqs id genus promiftionibus uides exauditionem precum,nbsp;quas ph in Chrifto manenies,eftundunt,certifrimam efle. Sed Deusnbsp;fibqpfi referuat modum, amp; tempus rcuelandg exauditionis, pf�''nbsp;ftande rei,qu� prccibus petita eft. Exigamus igttur nunc exemplumnbsp;Apoftolofum ad hanepromiftionem : Quicquid uolueritis,pctetis,nbsp;�C fiet uobis, ut cognofcamus certiffimam eius neritatem. Apoftoltnbsp;enim manferunt in Chrifto, Jiacp uoluerunt Si petierunt, ut Euangc/nbsp;lion, quod ex mandaio Chrifti pr�dicandum (ufeeperunt, promoucnbsp;ret in toto orbe cerrarum. Et promouit. Voluerunt amp; petierunt, uCnbsp;cum uocati eftentad �denda miracula,claodosfanareni,mortuos In*nbsp;fcitarentjSc alia mirafuia iacecent, Etfecerunt. Voluerunt amp;pciic/nbsp;runt, ut non deeftent ipfts caqug funt necefTaria ad fonfcruandaninbsp;hanc corporalem uitam,quo defungerentur fuo minifterio, ad quojnbsp;uocati erant, Nec fame mortui funr, Sed etfi reliquerant ad uocatio/nbsp;nem Chrifti fuas facuhates,tamen pro una domo receper unt centumjnbsp;Quocunt^ enim diuerterunC, except! funt in domos piorum, longenbsp;rnaiori honore reuerentia,^ ft domi fug aliquot millia aureorult;iinbsp;poflediftent. In Adis apoftol/cis Cornelius tanta obferuantia exce/nbsp;pit Petrum,ut �e ad pedes eius prociderct,amp; ipfum adorarct. Ad Ganbsp;latas fcribit Paulus: Excepiftis meuelut angelum Dei, uelutChrift�nbsp;lefum. Et teftimonium reddo uobis, q� fi fieri potuiflet, oculos ue'nbsp;firos eftoftos dediftetis mihi. Voluerunt item amp; petierunt Apolt;nbsp;ftoli ,ut amp; mortem uincerent, Sf coclefte gaudium confequerenturgt;�nbsp;Quod uoluerunt amp; petierunt, hoc�i fadum eft ipfis, quia manfe/nbsp;runt in Chrifto, amp; uerha Chrifti manferunt in iplis. Sed quid dice*nbsp;mus de Paulo;quot;An non Sc ipfc uoluit ac petni,ut angelus Sacan�,qoinbsp;colaphis ipfum cedebat, difccderet ab ipfo, Super hoc, inquit, tefnbsp;DOMIN VM rogaui, Sed audit : SiifFicit tibi gratia mea ; Nonnbsp;paftus eft repulfam precum fuarum, fed quod uoluit amp; petrjt, �iarnnbsp;impetrauit. Non auiem impetrauit eo modo, quem caro excogita/nbsp;Ucrat amp; pr�fcribebat, fed quern fpiritus intelligebat. Dicit eu'J�nbsp;9lias, Spiritus intercedit pro nobis gemitibus wenarrabthbus� Ac

i�te, qui� (crutatur corda,nouit qiiis Gt fenfus fpiritus,quon�am fecon dum Deum intercedit pro fan�is.Quare amp; Paulo mancnti in Chri/nbsp;fto uere fadum cft,qiiod uoluit amp; petqt.Non eft autem (cntiendum,nbsp;q, h�cpromiff�o Chrifti ad folos Apoftolos pertineat, fed pcriinctnbsp;ad uniucrfam Ecclefiam Chrifti. Non pro eis, inquit, rogo tantum,nbsp;fed pro rjs,qui credituri funt per fcrmoncm eor� in me. Ponamusnbsp;igitur ftudium noftrum in hoc, ut uerba Chrifti mancant in nobis,nbsp;quoSd Chriftus in nobis maneat,amp; fiat nobis, quicquid uoluerimusnbsp;^petierimus. C�terum,utChriftusApoftolosamp; Ecclefiam iuamnbsp;��cxciietad ferendummultumfiu�um,addit: In hoc glorificatus eftnbsp;� � pater meus,ut frudum copiofum afteratis, amp; effitiamini mei difeipunbsp;igt; li.Hgc appendix opportune additur ad cohortatione de ferendo molnbsp;to frudujhoc eft,de pr^dicando Euangelio in toto orbe terrarum, �Cnbsp;de inuocando p�tre in nomine Chrifti. Potuiflent enim Apoftoli conbsp;gitare.Quid'^'Iubcs nos multom frudum fi:rre,hoc eft,prgdicare Euanbsp;gelion tuum in omnibus nationibus gcntium,inuocare pattern in nonbsp;mine tuo,etalia opera facere.Nom hie fiudus erit etiS Deo patri granbsp;lt;?57 An non maior gloria Dei effet, fi prgdicaremus circuciGonem,nbsp;amp; offerremus multa holocaufta^Refpondet igitur Cbriihis obferua/nbsp;bill dido,quo dtfeamus Dcum rede colere,0i eum ucra gloria hononbsp;rare.In hoc, inquiens,glorificatur pater meus,h�c eft gloria, hie eftnbsp;honor,quo Deus pater uere col(tur,fi effi'eiamini mei dtfeipuli, amp; afnbsp;feratis copiofum frudum.Non enim eft gloria Dei,multipiicare ho^nbsp;locaufta,0i alia Leuitica facrifi'tia.Hgc babuerunt fuo tempore,fuuninbsp;ufum. Sed his Deus non uere honora.ur, Nee gloria Dei eft, multanbsp;facra iuxta humanam rationem inftituere amp; obferuare. Qualia funinbsp;tuiduanaaut quatriduana ieiunia,long^ battalogi�,chamcuni^,perenbsp;grinaciones ad offa mortuorum, amp; innumera alia� De quibus Chri/nbsp;ftus exEfaiacontionatur : Fruftra, inquiens, colunt me, docentesnbsp;dodrinas, pr�cepta hominum, Quid ergo feciam, ut Deum co^nbsp;lam amp; honore afficiam7 Primum, fi Deum uere colerc, amp; honoragt;nbsp;re,ailt;^ gratiffimum ei olfitium facereuolucris,curandum eft,ut fiasnbsp;diftipulus Chrifti..In hoc, inquit, glorificat pater,(i effitiamini meinbsp;difcipuli,Efficimur aut difeipuli Chrifti, fi� audierimus �C didiccri/nbsp;mus Euangelio Chrifti,amp; adhibuerimus ei firmam fidem. Summusnbsp;igitur honor,fummus cultus, fumnna gloria Dei eft, audirc cotioncnbsp;Euangeln delefuChrifto,8d Chriftumfolum feruatorem, qualcmnbsp;nobis Euangelion eius defcribit,uera fide compledi. Deinde glorianbsp;amp; honor Dei eft, fi ex hacfidecopiofum frudum afferas. In hoc,in/nbsp;quit,glorificatur,(i afferatis copiofum frudum.Sed quem7 Inuocarcnbsp;Deum in nomine Chrifti,pr�dicare Euangelion Chrifti, �dere minbsp;racula

BOM�LlAE �OANNIS BR.ENTTR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440

�euh �n namine Chrifti, t uuare Ecckfiam De 1', quo quo off irio po** les , fedari uocationem Dei, non abuti nomine Dei ad conui*nbsp;lia amp; maledi�a , uerbum Dei diligenter amp; frequenter in c�tu/nbsp;Ecclefi� audite, Honorare parentes amp; maiores .Magi�ratum ucnbsp;nerari, Nulli inuidere. Non dare operam impofluris, bgeftaii pauxnbsp;perum fubuenire , piidicam amp; honeffam uitam ducere, �i bis fimixnbsp;lia, quac d�uinis pr�ceptis faciend a.pr�fcribuntur. Hic eft copixnbsp;ofus frudus, quem Chriftus ferre iubet. Hic eft uerus cultus Dei;nbsp;H�c eft uera gloria Dei. Si Deum pattern hoc modo glorificauexnbsp;rimus, dubium non eft, quin nos uiciiTim fit glorificaturus �iernonbsp;honore per lefum Chriftum DOMINVM noftrum , qui eft un�nbsp;lt;um p�tre amp; fpiritu fando Deus bencdidus in fccula. Amen,

N PRINCIPIO huius capitjs diximUS Chriftum in haccontione hortari Apoxnbsp;ftolos amp; uniuerfam Ecclefiam fuam,ut manbsp;n�ant in ipfo,necfinantfeulla perfecutioxnbsp;neautafftidione abipfo auelli. Ethadexnbsp;nus quidem expofuit Chriftus grauifftm�nbsp;cauft�m cur debeamus in ipfo manere,nbsp;Dicit enim fine me nihil poteftis facere;

___________________Et fi quis in me n� manferit^erjcitur foras, ficutpalmes, exarefcitinignemconfjcitur,ut perpetuo ardcau*nbsp;Nuncautemperfeuerat Chriftus adhuc in eodem contionis fu� ftaznbsp;tu,8c addit aliam cauftam^qua excitei nos,ut in ipfo maneamns.Sicut * �nbsp;djlexit.Cinquiens^mepaier, itaS^cgodilcxiuos. Manete(igiiur) ��nbsp;in mea ddedionc.Hoc eft inftitutum, hoc eft propofitum Chrifti^ucnbsp;cohorteturnosquo maneamusindiledioneeius, uidclicei utamp;ipx,nbsp;(um diiigamus,�^ non patiamur nos abftrahi ab ea diledionc,qua ipnbsp;(enos compleditur, ne d�fedionenoftrafiat, ut noncapiamus fruxnbsp;dum diledionis cius. Additur auiem caufla,quia quemadmod� pa**nbsp;ter me diligit, ita ego uos diligojuftum igitur eft,ut uos uiciffintnbsp;roc diligatis, 8i diledione in me maneatis. Quod ergo Chriftusnbsp;aittSicut pater me diligit,ita �f egouosdiligo,uerba uidentur fimplinbsp;ciftima, fed profedo compledunturres longe omnium maximas,�nbsp;Quare agitedum,Sciamus,quomodo pater dihgitfiliumfuum Chrinbsp;ftum,utex eo cognofeamus, quomodo filius Dei nos diligat.nbsp;roalo hoc loanntsBaptift�, amp;Chriftiip(ius, ac Apoftoli Pauli, qpnbsp;roeuucrbisdiccre, loannciBaptiftaaii, Pater di�git�h�'^^^

, NIA dcditiU� l'nmanus* Quf maiordilcdiocogitanpoteftjd��ni q?Deus pater intantum diligat filium (uum,ut omniabona fuainnbsp;potc�atem illius tradat C Chriftus ipfe dicit : Pater dilig�t filjum,amp;'-OMNIA dcmonftrat ei qu^ ipfe facit, maiora bis dcmonftrabitnbsp;opera,utuosmiremini.Acrurfus:Dataeftmihi OMNIS potefta�nbsp;in ccelo in terra. Paulus quoque ad Ephefios fcribens : Deus (in^nbsp;quit) federe fecit Chriftum addcxteram fuamin c�lcftibus fupranbsp;omnem principatum ac potcftatem, uirtutem, amp; dorraini�, �C omnbsp;nc nomen quod nominatutr non folum in hoc feculo, uerumetiam innbsp;fuiuro,8c fubiecit fub pedcs iUius OMNI A.Etfi enim Deus pater ulnbsp;dit filium fuumoneratumamp; grauatum culpa peccatorum totiui hult;nbsp;mani generis, coniedum in turpifTimam mortem, tarnen nonnbsp;abominatus eum, Sed tanto maiori dilcdione complexus eft ipfum^nbsp;quanto grauius affligeb�tuc. Etquia fa�;us e�: obediens ofqp ad mo�inbsp;tcm,mortem autem eriicis, idcirco pater intantum delediatus eft obcnbsp;dicntia eius,ui extulerit eum in fummam fublimitatem, acdonaucri�nbsp;ei nomen,quod eft fupra omne nomen,ut in nomine lefu omne genifnbsp;fcflelt;ftatcocleftium,terreftrium,5^ infernoF��. Hacpatris ddedionenbsp;crga filiumTuum,nihiI poteft aut maius cogitari,aut excellentius dilt;nbsp;ci. Pater enim feruauit filium in omnibus aduerfis, amp; collocauit c5;nbsp;in omni poteftate,maicftate fcclicitate,quam ipfc tarn in ccclo,nbsp;in terra habet. Quid amplius faceretC aut qUibus rebus diledionenbsp;fuam clarius oftenderet�' Quod cum ita fc habeat,facile nunccogno/*.

(uam.Primum enim fic diligit eos, ut pro falute ipforum non dubits uerit anitnam fuam ponere, quemadmodum mox fequitur. Deindenbsp;fic diligit eos,ut ctfi habent adhuc peccatum in carne, tarnen quia crenbsp;s. dunt in ipfum,donet eis fuam ipfius iuftitiam,�^ conftituat eos prop(nbsp;ter fc ad tribunal Dei iuftos. Prgterea fic diligit eos, utcooptet ipfo^nbsp;quot;^411 es in cohaeredes fuos omnium c�lcftium bonorum. In his terris fratreonbsp;f�pe ita diflident, ut alter alterum eumcp gcrman� ftatremjnbsp;0^ ebtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitim� fug haereditatis parte,quoquoftudio poceft,c;tf

es flit ein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conetur,tantum abeft, ut alien� cooptet in coh�redem.Chri

flt;�)et�)cn,-ftusautem tanto amorc erga ApoftoIosSdomneseo8,quiEuaoge** lio eorum crcdunt, accenius eft, utetfi alienifunt, tarnen recipiaSnbsp;eosin participationcmamp; communionem omnium bonorum, quasnbsp;ipfc a pacFc fuo accepit.Quid multa-TChriftus fic diligit eos,ut quemnbsp;sdmodum pater conferuauit ipfum in omniafflidioe, adeoqj in mofnbsp;te ipfa,amp; collocauit eum in fede fu� maicftatis, ita conferuct Ecdc�'^nbsp;am fuam in media cruce amp; morte, 8c communicet cum ea omnem cocnbsp;Jcftem fuammaiftatem�iC fcelicitatem. QuefQt�,quombdopoftetar^

dortm dilcAioni�s fu� crga Ecclcfiam clarios dcmonflrare C* Sed inquem ufum comm�mor�t Chriftus hanc fuam d/Icdionemf Iti,nbsp;duplicem ufum ? Alter eft, ut exdtet nos, quo in ipfo maaeamus,nbsp;amp;bene� in omnibus aduerfis con�damus, necpauamurnoiabipfunbsp;qualicunque afflictions aut tentattone auclli ? Alter ell, ut nos nau/;nbsp;�uo,pr�pccr ipfum diligamus; Sed de hoc poheriori ufu mox. Nuncnbsp;tonfideremus,quid faciendum fit, ut maneamus in dileClionc Chri/nbsp;ftf. Seq��ur;Sipr�cep�ameaferuaueriris,manebitisindi�cCborte lt;� lt;nbsp;mea, ficut SC ego pr�cepta patris raei fe�uaui,8d maneo in ciu^ ddp * cnbsp;�ione.Si aolueritis,inquit,in me manere amp; cfricere, ut ego uos dil i lt; cnbsp;gam,S(J diligere pergam,neceHe habcbitis mca pr�cepta leru2re,i�/nbsp;� que meo exemplo.qni 8d ipfc diligor a' patre, q? fernem pr�ceptanbsp;us. Audiamus igic que prgccp�i pater dederit blio.�ii qug filius ded�nbsp;�� Apoftolis amp; �cclefie fu�,ut difcaniua,qugnQbis (�ntfaci�da.Paternbsp;itifflit filium feipfum exinanirc, ac formam faui accipere. lufTi t eumnbsp;il�ufbrarenomen fuum hominibus, 2C pr�dicare Euangelionregninbsp;fui, luff�t cum fufeipere a-ucem �C tnortem pro falwte bumaninbsp;ris. Hcc font precepta,qug filius accepit a p�tre. Qu? cum Fq,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ligentiflimefecerit,raanfit in dile�ionepatris; Inobedicntcs tumaces filijj�on manent in dilcdione patris eorum, fed folent pilignbsp;redari. Chrtfius autem filius Deinon eft exhfredatus, fed cum obernbsp;dierit patri ufque ad mortem crucis,exaltatus eft foper omnes coelos,nbsp;amp; confecutu� eft omnem cccleftcm patris fni h�reditatem. Habc^nbsp;qu�prgcepta pater dederit fi�io. Nuncuide qu� pr�cepta Chri^nbsp;ftus filius Dei dederit Apoftolisamp;EccIefigfo?. Chriftus iuftitA�nbsp;poftolos amp; Ecdefiam audire Buangelion fuum,amp; adhiberc ei fidem;nbsp;iufTiteospredicare Buangelion inuniuerfoorbe. luffitcos nomennbsp;fuumconfitericoramregibus Sd principibus, lulTit, etiamutfemu/nbsp;tuo diligant. Vnde loanncs alias diciuHoc eft prgeeptum eius,ut crenbsp;damus nomini filt) eius Icfu Chrifti, amp; diligamus nos mutuo. H�cnbsp;font mandata Chrifti, de quibus dicit : Si ea feruaueritis,manebinsnbsp;inmeadiledione. Neceffarium autem cft,uthgccontio Chrifti diftnbsp;oenriff�me inoalcetur Ecclcfi?.Magna cnira eft hominum ignauiainnbsp;fodtnda obedientia, quam Chrifto debemus� Nihil iam loquor d�nbsp;fnaaifcftcimpi)s,quiperfri�:afrontecontemnuntBuange�ioa Chrinbsp;fti,de his potius loquor,qui prj uidentur. Hi cum audiunt prgdicarinbsp;Buangelion de gratuita remiffione peccatorumper fidem propternbsp;Chriftum, folcni fieri fecuri torpidi. Cogitant fecum : Quid didnbsp;multumc^fatigaremmcfaciendis bonis operibus, cumnonpoffimnbsp;hismereri gratiamDei, SdremiffionempeccatorumCFaciam igitur,nbsp;quod libet, �i accomroodabo me aliorum homin� moribus�ut iratv

ft� C�Prr XV, BVARlt;. leANMlf.� quillim ujtam ducam� Scd huk ignauig opponii Chriftus haiiccolLnbsp;tionem.Manebicis j'nquknSjin mea dilc�ione,non fi nullam habucnbsp;ruis curam meorum pracceptorum, non fi pro ueflra libidine uitamnbsp;duxeritisyfedfimeapre�cepraferuaueric�� Nemo quidem potcftnbsp;merito fu� obedientia confequi, ut recipiatur in gratiam amp; dilediolt;nbsp;nem Dci,ut adoptetur in filium Dei. H�c enim contingunt homininbsp;gratis, mcra Dei dementia per folam fide in lefum Cbri�um, Poft-*nbsp;quam autem recepti fumus in graciam,amp; adoptati in filios Det, tuncnbsp;neceirc habemus prgcepta Chrifti fcruare,amp; uocationi Dci obedire,nbsp;primum,ut maricamus in dile�ione Chrifti, deinde ut dedaremusnbsp;nos graios erga benefaftorcm noftrum Icfum Cbriftum� Et utnoae^nbsp;tiam ipfi agnokamus, nos in Cbrifto uere uiuere. Nam qui fe�atuenbsp;impictatem amp; fceiera,etfi ante uidebatur acceptus in gra�am Dci, 3^nbsp;atloptatus in fili� Dei, tn proprer fcdera abqdtur, Si nifi refipikac,nbsp;exh�redatur� Si fecundum carn�,inquit Paulus,uixeriii8, moriemknbsp;ni.Et iterum: An oefciti�,qgt; iniufti regni Dei bered Jtaiem non confenbsp;quenturf Neerretis : Necp fcortaroresneq^ cultoi es fimulaerorum,nbsp;ne^ adulteri necp molles, nclt;^ qui concumbunt cum maftub's, neqpnbsp;fiircs ,necp auari,neCj^ ebriofi,necp maledki,nelt;^ rapaces, regni deinbsp;hgreditat� accipient. Acrurfus:Maaifefta funt opera carnis,que funinbsp;h�c, Adulteri�,fcortatio,imm�nditia, amp; his ftmilia^dc quibuspeg��nbsp;dico uobis, quemaSLmodum �C pr�dixi, qp qui talia agunt, re^iinbsp;Dei h�redesnon erunt.Idem docet etiam loannes alias:Qui dicit,nonbsp;ui eum et prgcepta eius n� fcruat,mcndaxcft,S^ in eo ueritasnon cft�nbsp;Et iieB2:Qui c�mittit pcccatum,ex diabolo eft.Quare, cdi merkanonbsp;ftrorum operum non expiant noftra peccata, tarnen neceftc habemusnbsp;praccepta Chrifti feruare uocationi uerbi Dei obedire, utin dilc*nbsp;dione,in quam gratis accept! fumus,maneamus�Obfeaamus autemnbsp;tejclementiftimc DOMINE lefu Chrifte, ad quem ufum proponisnbsp;nobis hanc contion�,�lt; tam (ollicite mones,ut in te mancamus,Nun�nbsp;h�c eo dicis,ue fallas tempus. Si non fit nobis moleftum, in bac txgt;lt;*nbsp;ftra profc(ftionc,tuum filentiumC Noncerteloquor h�c, cxcuciend�nbsp;tantum ofcitantig gratia. Sed loquor eauobis,ut gaudiu mcum in uonbsp;' bis maneat,amp; gaudium ucfkum impleatur.Hic eft uerus fru^usqu�nbsp;� affert non hfc tantum contio,fed totum Euangelicn Chrifti. Nan� ftnbsp;hgc contio,aut Euangelion Chrifti,cutus hgc contio epitome eft,ac�|nbsp;pitur fide, duplic�atFertfrudum,�lterum,in Chrifto ipld�Alto-�,nbsp;in his qui credunt EuangelioChrifti� Primum enim Chriftus maxi-*nbsp;me omnium gaudet de falute humani generis.Nih enim de ea,ex aainbsp;rao gauderet,non lufceptftet,ad parandam cam,iam lur pem ign�nbsp;miniofam niortem�Quare^cutn aiuH^c locutus (um uobts, ut gaud�nbsp;uoi

MOMILIAE IO�HNJS BREN tit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-t�

tjm meum inuobis maneat,fcntentia eius eft:Qu� concionor uobis, ca non loquor fallendi tempon's gratia/cd ut figniftccm,qiianto gavinbsp;di'o affkior Ji uos meatn contionem fide acccpcritis.amp; ueram falutcmnbsp;confecuti fu er it is. Ego cnim hoc maxime omnium delcdor,ut uos fa inbsp;Mi fitk� Hgc eft mca uoJuptas, hoc meum gaudium, hoc meum fobnbsp;Mum.kac^,qui uoluerit mihi maximum gaudium afFerre,audiat mcanbsp;contionem,fequatur meam uocationem,ut confequatur ueram pernbsp;petuam falutem. Deinde non eft alia res,qua nos uerum, perfeflum,nbsp;perpetuum gaudium aflequimur,cp contione Euaugelq Chriiti/tnbsp;lt;am fide accepcrimus.Sunt multa terrena,quguidentur homines gaunbsp;dio afRcere amp; exhilararc. Alium e^hilarat magna uis pccunig ahumnbsp;Sympofia,ah*um agri, alium alias res.Sed gaudi5,quod ex his rebusnbsp;accipitur,neceft uerum,necdiuiurnum,necperfe�um. Hoc auf fol�inbsp;affert completum gaudium, fiacceperimusEuangehon Chrifti fide,nbsp;amp; manferimus in ipfo.Quarc quod dicit,fe hgc locufum,ut gaudiumnbsp;fuum in ipfis maneat,amp; gaudium ipforum copleatur, hanc habet fennbsp;tcntiam:Tota hpc contio mea hue refpicit,ui �C ego uobifeum, amp; uosnbsp;meeum perpetuo gaudio,S^ gterna fcelicitate fruam in i.Nec� enim innbsp;alio quo^ falus cft,prgter^ in filio dci lefu Chrifto. In hunc igit crenbsp;d�dum ert,in hoc manedum,ut eieda omni animi triftitia,uero gau/nbsp;dio afficiamur.Cgtei?2,quia fidei in Chriftum ofFitium eft, no foluninbsp;d�ligere Chriftumnbsp;nbsp;nbsp;pr^dicare Euangelion eius, uerumetiam diligc

re proximum fuum,idcirco addit Ghriftus prgeeptum de mutua inter nos dilectione, Hoc,inquicns,efl prgeeptum meum,ut dihgatis uos lt;�nbsp;inuicem,(icutdilexi uosjn his em duobus,uidelket fide in Chriftu, c �nbsp;Ct diledione proximi pendet tota dodrina Chrifti� Vnde loanncsnbsp;alias dkinHoc eft prgeeptum eius, ut credamus nomini filq eius lefu uoan.^nbsp;Chrifti,6^ diligamus nos mutuo.Quo ergo debemus nos muruo di/nbsp;ligereCSicut EGO,inquit,dilexi uos.Scd quomodo filius dei nos dinbsp;|exitC'fequitur:Maiorem hacdiledionemnemo habef,utquis anima * *nbsp;fuam ponat pro amkis fuis� Quod dkit habet hanc fententia;Etfi uos � �nbsp;cratis inimki mei, tarnen egopos perinde ac fummos amicos dilexi,nbsp;trado pro falutc ueftra uitani meam in mortem,ut uos a� morte redinbsp;inam.Quare pr^cipio 8^ mandouobis, ut amp; uos fic mutuo dihgatis;nbsp;Primumigitur obferua, q, hocpceptum Chrifti non fit tah.s Iex,quanbsp;lis eft lex MofbHgc cnim datur nondum iuftificatis, ideoc^ oceidit;nbsp;�llud 3Ut prgeeptum datur i� per fide iuftifkatis,ideo(^ non occidit,nbsp;fed exponit tm offitium corum,qui funt iuftificati �C. uiuifkati.Dci**nbsp;de hoc prpeeptum antithefis eft ad Mofen� Nam Mofes no folum donbsp;cult moralia,ied inftiiuit etia Politica amp; Leuitica� Egouero, inquknbsp;Chiiftus, na Politica n�c Ixijiiva ialiicuo, fed lanuini hocmando

IM C�PVT Bt�ija l�I'NNf?' ' uobis ut dil�fgaiis uos mutuo � Dfxi lam antea, qu� amp; puWke SCnbsp;pnuatim inEcclefia mcaebferuan uelim], uidelicet dc fide in mc,^nbsp;de prgdicatione Euangelq mei, de Baptifmo, de C�na dominica,�inbsp;de Precatione. Reliqu� nunc eft,uc uos inuicem DILIGATIS.Noanbsp;fnftituo aliquam Po�itian aut Leuiticas cerimonias,fed exigo diledinbsp;onem inter uos mutuam.H�c necedaria erit, non folum ut declaretisnbsp;ueritatem fidei ueftra?,quam in me habetis, fed etiam ut conferuciurnbsp;jn Ecclcfia concordia dodrin�,amp; tranquillitas uit�. Quantum cnimnbsp;mali difcordia pariatin omni generc uit�,res ipfa oftendit, extantnbsp;de ea re publice raultorumfapientiffimorum hominum querelg, Sednbsp;qualis debet b^c mutua pior� diledio cfTeCSicut ego, inquit, dilcxfnbsp;uos.Nc diiigamusjinquit alias Ioannes,uerbo tantum,amp; Iingua,fedlnbsp;op�r� amp; ucritate.Et iterumtPcr hoc cognouimus caritatem,quonianinbsp;ille animam fuam pro nobis pofuit,amp; nos debemus pro fratribus aninbsp;mas ponere. Vides banc dodrinam de tantodiledionis ardorc, ut canbsp;tiam alter pro altero uitam foam tradere debeat, non proponi nobi�nbsp;ioco aut otiofe, fed exigi � nobis ferio. Quid igitur faciamusCQuisnbsp;cnim hoc pr�ftare ex animo poteft C Et ut Paulus ait : Pro bono focnbsp;fitan aliquis mori fuftinet, pro inimico autem,qucmadmodum Chrinbsp;dus fecit, quis morieturc' Non eftignota Chriftonoftrainfirmilt;nbsp;tas,Nouit,q) in carne noftra non habitct bonum. Seit q, affedus carnbsp;nisnonpolTit legi Dei fubdi, etiamfi ipintum fandum habeamus�;nbsp;Nam fpiritus fandus, qui datur pijs, renou�t quid� hominem,et exnbsp;purgat cupiditates carnis, non mut�t autem carnem in fpiritum. Vigt;nbsp;fum tarnen eft Chrido proponere nobis abfolutum diledionis exemnbsp;plum,primum,ut agnofeeremus magnitudinem elementi� Dei, quinbsp;ct(i non poflumus perfede implere mandatum de diJedionc, tarnennbsp;reputat nos iudos propter lefum Chriftum,fi �n eum uerecrcdimusjnbsp;Deinde proponit nobis Chriftus hoc fuum exemplum,ut fi non pofnbsp;fumus id diledione nodra �quare , fequamur faltem uel � longe;nbsp;Nam quemadmodum humanus creditor, �quo animo folet ferre dclt;nbsp;bitorcm qui non eft foluendo, fi faltem nonnullam,ac etiam miniminbsp;debiii partem aliquoties numerauerit.Quod fiuerotam infolens,nbsp;ingratus eft,ut uel debitum contumeliofe neget, uel fc prorfum nihi�nbsp;numeraturum f�perbe iadet, ibi turn excitatur creditor, ut ius fuumnbsp;fumma fcucritatcperfcquatur,ita amp; DOMIN VS Deus nofter, tamnbsp;clemens nobis per lefum Chridum fadus ed, ut ferat nodram imbcAnbsp;cilliiat� in prgdanda mutua, quam dcbcmus,diledione patienter. Sinbsp;m�do uel aliqua ex parte exempl� filq eius fequamur. Si autem nullanbsp;prorfus diledione proximum compledimur, fed potius nos ci pla^nbsp;ne uihil deberc contendimus , quidaliud fupercd, quam ut iuxanbsp;laparaboc

ta parabolam dominus tradac nos tortoribus , quoadufquc turn, quoddcbebaturipfi,reddamusC� Videmihiparcutemquen/nbsp;dam,qui cum habcat ftlium unius anni,optac quidem ,'ut ftiiolus re/nbsp;��sJuis uiribuSjincederctJcd quia id pr��tatenon pofe(l,c�tentusnbsp;is faltem apprchenfa manu �equatur dult;frorcm� Hocdemum panbsp;renti moleftiffimum eft,fi filiolus ita claudus eft, ut nepedibus qui/nbsp;dem confifterequeatjita Chriftus exigit quidem, ut perfedum exemnbsp;pl�m diledionis cius imitemur, Sed quia uidet nos efle irabecillio/nbsp;rcS,^ ut poffimus diledionem cius noftra imitati�e �quare,gratumnbsp;ci of�itium cft,ut ducentem fpiritum (andum utcuncp lequamur.N�nbsp;qu�dreliquum uitium cft,clementer ignofcit.Quarcfummoftudionbsp;cnitendum eft, ut abntiamus omne odium animi erga proximum nonbsp;ftrum,amp; exerccamusnos ad exemplum diledionis Chrifti,uthacnonbsp;ta agnoicamur ueri amp; fynccri difeipuli eiu� qui eft una cum pairenbsp;fpintufaodoDcusbenedidusinfecuIa, Amen�

J N commendandadiledione,quam�efus � Chriftus filius Dei ab Apoftolis 8d uni/nbsp;I uerfa Ecclefia fua exigit, fada cft mentionbsp;amicorum,amp;figoificauit Chriftus, fe agnbsp;nofccre Apoftolos amp; Eedefiam fuam pronbsp;I amicisfu!S.Maiorem,inquiens,hacdile/nbsp;dioncm nemo babet,ut quis animam fu/nbsp;� am ponat pro amicis� Docet igitur nunc,nbsp;quid faciendum (it, utmaneamusamici filq Dei� Nihil enim pro/nbsp;deft nobis , quod filius Dei agnofeat nos pro fuis amicis, fi nos earnnbsp;amicitiam necagnoucrimus, neeferuauerimus. Quare fummo ftu/nbsp;dio cognofeendum eft,quid facerc debeamus, ut amicitiam filq Detnbsp;feruemus. De quare nemo poteft nos rediuserudire,^ filius ipfcnbsp;Dei,qui fie ait � Vosamidmeieftis ,fi feceriiis,qu�Ecunc^cgoprg/'* *nbsp;tipiouobis, Quid�* Amici mei efti�,fi feceritis,qu�cunc]p egoprac/ *nbsp;cipio uobis Amabo ergo te, dicito mihi, quis hominum poteft uelnbsp;elle uel roanere amicus filq Dei, cum nullus hominum perfede fact/nbsp;at aut etiam facere pofTit omnia ea,qu� filius Dei facerc iuffit C lufficnbsp;credere, iuffit diligerc, ficut ipfc dilexir* Sed quis hominum fienbsp;perfede cr�dit amp; diligit, quemadmodum ab ipfo exigitur C Accedif

hue, qudd Paulus ad Romanos feribens, di'ci't Chriftuifl m�rtuoni effe pro impps, pro inimicis, non ut hoc loco Chriftus air, pro agt;nbsp;mi�ci's. Quid igitur dicemusC Hie obferua mihi, qudd hominesnbsp;fint natura fua hoftes amp; inimici fill) Dei. Traditi enim funt propternbsp;pcccatum poteftati Satan�,ut,quod fubditorum eft, ex eius uoluntalt;*nbsp;tc pendeant. Satan autem profequitur filium Dei perpetuo �i. irrc^,nbsp;conciliabili odio.Reliquum igitur eft, quod�d homines Sacane fub-*nbsp;iedi Filium Dei odio habeant.Ncc fieri poieft,ut fuum ipfi animuninbsp;mutent,8d pro inimicitia concipiant amicitiam erga Chriftum. Satannbsp;enim poicntius dominatur hominibus, ut finat ipfos fuis uiribusnbsp;iugum fuum excutcrc. Quomodo ergo homines fiunr amici Dei acnbsp;filtj ciusC Fiunt amici hoc uidclicct modo, qgt; etfi funt natura inimicinbsp;Dei, Chriftus tarnen Filius Dei, reputat eos ex fumma fua caritate,nbsp;qua humanum genus compleditur, amicos, ac ponit animam fuamnbsp;pro ipfis,perinde ac fi efteot pr�cipui amici, adeoqp fratreseius.Ita^nbsp;que Chriftus mortuus eft pro hominibus,quantumquidem ad ipfbsnbsp;attinct,adhuchoft.ibus 6^ inimicis, quant� autem ad affedum Chrilt;nbsp;fti attinctjamiciiTimis acccptiftimis.In hoc eft caritas, inquit Ioan/nbsp;4. �^s,non q; nos dilexcrimus Deum, fed qgt; ipfcdilexeritnos.amp;f mifitnbsp;� filium fuum propitiationcm pro pcccatis noftris. Quid ergoC Numnbsp;quia Chriftus reputat homines pro amicis fuis, fruuntur benefitio einbsp;usjiue agnofcant ipfum, fiue non agnofcantCMinimc omnium.Ne/nbsp;cefte en-m eft,ut quemadmodum Chriftus reputat homines in fe pronbsp;amicis fuis, ita amp; homines fiant in fe, maneant amici Chrifti. Ft/nbsp;unt autem in fe amici Chrifti, fi agnouerint eum per Euangelion,nbsp;crediderint in ipfum,quo'dfolusipfefitfaJus�^ redemptionoftra..nbsp;Sic enim Deus( inquit )djlexitmundum,ut filium fuum unigenitumnbsp;daret. In quern ufumCnum ut benefitijs eius fruantur omnes hominesnbsp;fiue agnofcant ipfum, flue contemnantC' Nihilminus, fed ut omnis,nbsp;qui CREDIT in eum non pereat, fed habeat�tcrnam uitatn. Qufnbsp;autem non credit iam condemnatus eft. Quareut 0^ fruaris amicitia,'nbsp;qua Chriftus te complediiur,amp; fias ctiam in te amicusl Chrifti,necefnbsp;fe habes credere io eum, �C agnofeere ipfum pro folo amp; uero too ferlt;^nbsp;uatore. Poftq^ autem Fadus es in teamicus Chrifti per fidcm,necef/nbsp;farium eft, ut 5^ maneas Chrifti! amicus. Quomodo ergo hoc fietOnbsp;Num fi cogitaueris te credere,interimautemfadas, quod libetCNexnbsp;quaquam. bed amici mei, inquir, eftis, fi feceritis, quaecunque egonbsp;pr�cipio uobis. Videamus igitur breuiter, qu� Chriftus pr�cepelt;nbsp;rit Apo�olis, qu� amp; nobis pr�ceperit. A�primuropr��epitno^nbsp;bis omnibus, ut credamus Euangelio cius. Poft^ igitur credidiquot;nbsp;mus in �hriftum nece�e eft ut maneamus in hac fide, quo amp;nbsp;tnancamus

wo MIL! Ab ��MNiS . BRSKTlft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 4

�nannmus amici Chrifti. Nam qui abncit fi'dem, non manff amicus Cbriili filq Dei� Deinde pr�ccpit ApFis, ut earn in uniuerfurn mutinbsp;dum,S^pr�dicent Euangelion omni creature� Nobis prpeepir, usnbsp;omnem podram operam ad profedu Euangelq conferam?.fs,Se iuamnbsp;quifque legitimam uocacionem fedemur� Quarenecci�ehabaeruncnbsp;�podoli Euangelion Chridi pr�dicare� \gt; m^hi� inquit Paulus,flt;nbsp;non Euangelifauero� Necedc habemus Si nos dudium noflrum rnnbsp;conferuando Euangelio collocare. Hoc qui non facit,non manet amtgt;nbsp;eus filq Dei. Podremo prgeepic Chridus mutuum inter nos arnorc:nbsp;Diligatis uos inuicera,ficut ego dilexi uos.Sufcipienda igitur ed digt;nbsp;t��io proximi, ui maneamus amici Chridi, Nam qui non habet dpnbsp;ledionem proximi,nonmanct inamicitia Dei. Sunt, qui iadanCnbsp;�e amicos Dei, inimicos autem totius mundi, H�c ed uanidima ia'*nbsp;dantia, Etfi enim debemusodide mundum,quod adconcupifceinianbsp;lt;arnis,ad concupifeentiam oculorum, amp; ad fad um uit�, ut Joannesnbsp;wit,actinec,tn quia iili intelJiguni per mundum, non peccata mundi,nbsp;fed homines mundi, in quorum opes amp; dignitatem inhiant, idcirconbsp;fieri non poted, utqui (iced inimicus mundi,(itaucmaneac amicusnbsp;DetQuiC proximum^ non diligttjnqcit Joannes,no nouit Deum,nbsp;quia Deus caritas ed� Et iterum: Si quis dixlt;rit:Diligo Deum,S^ franbsp;Brem fuum oderit,mendax ed. Abqcienda igitur cd inu!dja,maJeuo/nbsp;lentia,amp; odium.acJufcipienda ed dilcdio,amp; in ea manendum, ut Sinbsp;in amicitia Chridi fdq Dei maneamus. Etii enim non podumus innbsp;fcaccarne net fidem,necdiJediortem perfc�e pr�darejanren cum innbsp;Chridum credinws.non fumus amplius fub Jege, fed fub gratia, S^nbsp;nulla ed condemnatio his, qui infiti funt Chrilto lefu, qui non luxtanbsp;carnem uerfaniur,fed luxta fpiritum.Si enim obedierimus ex fi de,f jxnbsp;cut Chridus condonat peccaium gratuito, ita compenfatfua clemen*nbsp;tia,quodnodr^obedienii� deelt�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientia ed impergt;

fetda, tarnen manemus amici Chridi, fi modo peccatum non regnac in nobis,amp; non uerfamur iuxta carnem,fcd iuxta fpiritum, Por ro,nbsp;quia Chridus dixit fe agnofeere difeipuJos Si Ecclefiam fuam pro agt;nbsp;, micia fuis,exponic etiam quf, fit dignitas Si prerogatiua fuorum aminbsp;eorum.Dicit enim: Non podhac uos dico feruos, quia feruus nefcic,nbsp;quid faciat dominus eius. Vos autem dixiamicos , quia omnia qu^ ��nbsp;wudiui � p�tre meo,nota feci uobis. H�c antithefis lerui amp; amici ob �nbsp;feruatide dignidima ed. Hac em exponitur non foJum dignitas amjnbsp;coRt Chridijfed etiam difaimen,qd ed inter regnu Chrilti Si regnSnbsp;tnundan�� Nam h�c ed politica c�fuetudo in mundanisregniSiQSinbsp;(ubditi princip� no habeant pro amicis principu,fed pro feruis^Neanbsp;tgt;rincipcs^oc�( fubditqafuosaaucos^fedficlemenf eosalJoqlt;^tult;*^

Vocant e�s�ei Dilc�os, ucl fideles, Exiftimantcnim m�icfiatctH' fuam minui, fi dignarentur homines infim� fortis nomine amid/'nbsp;Non erh tributini amid nomen, niff ci qui 8lt; ipfc fit alto Joconatus,*nbsp;aut magna poteftateamp;digniratcprgditus, Iiaqueamid nomincfig**nbsp;hificatur conditionis gqualitas,ferui autem nominc,ingqua�itas. At**nbsp;que hocquidcm fcruorum amp;amicorum difcrimoiin regnishuiusnbsp;mundi confi�t In regno �utem Chrifii res longe aliter fe habet Irt'nbsp;hoc enim regno,non alius �fi feruus, alhis amicus r�gis, fed omnefnbsp;fubditi fiini r�gis amici, Vetus dicfium cfi Amicorum omnia com^^nbsp;munia Chrifius autem habet omrii�f�a him credentibus in fpfum,'nbsp;qui font fubditi regni fui,communia, Qiiarc habet �mnes credcnte�nbsp;in ipfum, pro amicis fuis, Vidcamus igi tuf, qug fint ilia commjJgt;*nbsp;nia bona. Priraum comrUunitas inter Chrifiura 8^ fubditos fuos fitnbsp;hoc conflfiit,q5 omnia arcaoa,qaae Chrifius cognouit didicit if�nbsp;ire fup,patefgtiat fobditis fuis, Scruus,inquic^hefcit,quidfaciat dc�gt;nbsp;minus eius . Dominus non conanunicat cumfcruo othniaarcantnbsp;fua in confilrjs de rebta grauioribus, ferui non adminuritur in con^nbsp;fefium dortiinoru, fed ncc effe habent anteforca ejccobare,Sf tn mangt;nbsp;data dominorum intcnti efie, Vos autem dixi araicos, Vos pro a�KSgt;nbsp;cis habeo,propterea qp recepcrimuos in arcana confilia Dei, pate*nbsp;fecerim uobis omnia quaecunc^ cognoui a Deo patre mco. Quid er*nbsp;go dicemusC Deus pater cognofeit, quantusfit numerus fienarumJnbsp;Qui numerat,inquit, multitudinem ftcllarum, Sc omnibus cisnomfnbsp;na uocans, Cognofeit �i?m quanta fit multitudoarense mans, qua�nbsp;ta altitudo c��i,qu�ta latitudo terr�, dimenfus eft profundum abyfinbsp;fi�,humerauit dies huius feeuW, nouit omnia in hoc mundo in reg�nbsp;nis eius futura tam publica, quampriuata. Et quemamodum patcenbsp;haecnouit,itaamp;filius, qaicft�iufdemeffenti�,nouit Dicemus nenbsp;hec quoque filium Dei docuifte,nbsp;nbsp;paiefeciffc ApoftolisC Confide*

rcmus igitur,q) Chriftus non loquitur hoc loco de omnibus illis re-* bus,quas gterna fua maieftate cognouit,fed loquitur de fjs omnibus;nbsp;quas accepit � Deo patre,minifterio fuo in hoc mundo, pr�dicandagt;^nbsp;hoc eftjde rebus ad ucram amp; perpetuam falutem humani generis peenbsp;tinentibus; Pater enim non mifit filium fuum, ut doceret Aftrono*nbsp;mianj,aut Gcometriam,nec mifit cum, ut uaocinaretur de mundan�nbsp;euentibus rerum huius feculi. Et fi �nim praedixit qu�dam moxnbsp;re prophctico, qu� poft tempora fua in hoc feculo euenerunt, quagt;nbsp;lis eft dcuaftatio urbis Hierufalem , tarnen non fuit miffus ,ut ua*nbsp;ticinaretur quid cuiuis uel regt uel priuato homini, in hoc mundo;nbsp;poft decern aut uigintiannos aedderet , amp; quis effet euentus corontnbsp;bellorum, qu� principes pro fug libidine gerenda fufdpiunt^

HOMILIAE quot; �O ANUBIS BRBNTIK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44�

fed mi'fltjs eft, ut reuelarct Si exponeretnobis omn�arean� uo�unta/; tem Dei de ucra Si perp�tua falutc humani generis* Hanc cognofce/nbsp;re,oper�pretium eft, hanc cognofcerc neceffarium eft� Quid cnimnbsp;utilitatis afFcrt mihi, fi cognouero quid mihi uel boni uel mali in rc^nbsp;bus mundanis. Si in hac corporali uita euenturum fit, Si interim ig/,nbsp;noraucro,quo afFedu erga mt fit Deus, ueljc nc Deus me feruare ir�nbsp;morte, an non,aut qu^ me uita maneat,poft hanc corporalem uitam^nbsp;Et quemadmodum Chriftus ipfe air: Quid prodeft homini,fi toturnnbsp;mundum lucratus fuerit, anim� uero fu� iaduram feccritC� Quarcnbsp;hoc maxime omnium n�ftra intereft, ut cognofeamus uoluntat� Defnbsp;de uera et perp�tua falutc noftra.QuaIis ergo eft Dei uol�tas,ct quianbsp;�ft aftec�us eius de noftra eterna falute C* Non certe alia uoluntas, ali*nbsp;tJsaffedusDcicft,^is,quempr�dicauitfihu$ Dci Euangelio fuo*nbsp;c cftjinquit, uoluntas eius, qui mifit me, ut omn is, qui u jdet filinbsp;um Si aedic in eum,habcat ^cernam uiiam,�i egorefufeitabo eum irtnbsp;nouifTimo die.Et iierum : Sic Deus dilexitmundum^utfilium fuumnbsp;unigcnituim darct,ut omn is qui credit in eum,non pereat,fed habeacnbsp;uitam �ternam� Hic habes de falute tua omnia fccreta Det rcuclata.ynbsp;habes omnia arcana Dei patefa�a. Si agnofcis fili� Dei Icfum Chri/*nbsp;ftum, uule te Deus perpetuo feruare^ Si aedis in filium Dci icfumnbsp;Chriftum,uult ttbi Deus dare seternam foclicitatem.Non eft Jgitur,nbsp;q, cupias,ut tibi angelus � cccio mittatur,qui doceat quid de te Deusnbsp;fentiat aut cogitet, ncc eft, qgt; follicite feruteris de tui pr�deftinatiolt;nbsp;rie. Ecce enim tibi, filius ipfe Dei, angclorum dominus, adnuntiaenbsp;perfpicuc uoluntat� patris erga te. Si ipfe eft prgdeftinationis liber,'nbsp;olim quidem occultus, nuncautem reuelatusinbsp;nbsp;Voluntas enim pa-*

tris certifTima Si firmift�ma eft, ut ueram Si perpetuam falutem cotv fequaris, fi in filium eius credideris. Et uere feriptum eft nomen tugt;;nbsp;�m in libropr�deftinationi8eius,fi Icfum Chriftum filium eiusper,nbsp;fidem agnoucris,Si in eo manferis. Quo autem certior eft hg c uolurtnbsp;tas Dei, eo deteftabilior eft do�lrina impior� monachorum ,qui exnbsp;^erucrfeintellcda feripturas fententia iuflerunt ho�es dubitare, numnbsp;fint in gratia ,anodio D�i.Ncfcit,inquiunt,homo, utrum amore artnbsp;odio dignusfit. Non docet autem Salomon nos dubitare de uolunt�nbsp;tt Dei erga nos 4 fed docet ex euentu non poffe de homine iudicar�nbsp;Namqaod ad Dci uoluntatemattinet,patcfalt;ftaeftpcr Euangclioiinbsp;Chrifti,ct nihilea eft ccrtius,nihilfirmius,Quare in hoc ftudium innbsp;t�bcnd� eft, ut Euangcli� Chrifti ampledamur,quo Si arcan� Deinbsp;Uoluntatem erga nos cognofeamus, Habes unum genus bonoR2,quaenbsp;Chriftus c�munia habet c� amicis,c� Apoftolis Si Ecclefia fua. Reuenbsp;lauft em eis o�marcanam D�i uoluntat� de ucra et gp�tua falute

Deinde communitas inter Chriftum 8C fubdi'tosfuos in hoc cofiflit-r qgt; ipfc non maneai folus ftlius Dei, 8{, bgres ccclcfti� bonorum, fednbsp;eciamimpetrauic, utomnesfubdtcifui, qutipfum�erfidemagno�'nbsp;fcunt,adoptencur in filios Dei�amp; fiant coboredes eiusgt;ut iam non fo**nbsp;lum (inc amici eius Jed etiam Fratres. Nam quod ipfe eft natura� hocnbsp;omnes qui credunt in ipium � hunt gratia 8^ adoptione. Quid hacnbsp;communitatc poteft efle houeftius, quid foclicius Z Agamus igitucnbsp;Chrifto filio Dei gratias� pro tanto benefitio, amp; operam deraus honbsp;neftatcuitg,ne exhac amicitiaamp; bonorum communione exhaeredc^nbsp;mur,amp; abfjtiamur. Cgterum, utChriftus magis perfpicue expo^nbsp;nat,cui acceptum ferendum fit� qgt; fiamus amici amp; Fratres fui, addictnbsp;9 �Non uos me elegiftis, fed ego elegi uos, amp; conftitui uos, uteatis Sinbsp;9 9 frudu aif eratis, fru Aus ueQer maneat, y t quicquid petieritis patrenbsp;� f in nomine meo,det uobis. Obferuabile dt Aum, quod intelligcndSnbsp;eftytamde ekAioaeadpriuatamraIutem,^de eleAione ad publi�enbsp;cam fun Aionem.. Duplex enim eft eleAio diuina. Vna eA,qu� qui*nbsp;eligitur in dtfcipulum Cfirifti,uc audi'at Euangelion, accipiat fpirknbsp;tumfanAumjSiadhibeat Euangelioueramfidem. Hgc eleAio prunbsp;uatim unicuic^ falutem confecuturo neccilaria eft, Necfita'carnalinbsp;turtute,amp; libero hominis arbitriojed fit diyina uirtute Si libero ar/nbsp;bitrio ChriAi. Nullus enim hominum �ligic ChriAum pro fuo arbinbsp;trio,quippe qgt; homines Satan^ captiui,naturaliter odio habe�t Chrinbsp;Aumjed Chri Aus digit hominem,amp; excit�t eum,ut audiat Euange/.nbsp;lion,amp; dat ei fpiritum fanAum,uc Euangelio credat. Quarenbsp;nbsp;reuelt;

latum eA nobis Euan gelion, amp; cognofeimus ChriAum, non cA aogt; Ara eleAio,omnes erh nos quafi oues errabamus,fed eA mera amp; gra/nbsp;tuita dementia Dei per ChriAum filium fuum. Altera, eleAio eAJnbsp;qua quis eligitur, ut non folum fitdifcipulus, fed etiam ApoAolu*nbsp;Chri Ai,hoc eA,ut non folum priuatim habeat falutem in Chri Ao pee.nbsp;fidem,fed uteiiam habeat publicam funAioncm in Ecdefia ChriAi��nbsp;aut in politica republica. H�c deAio, etfi non eA cuiuis ad falutemnbsp;neccfTaria.Non enim neceffe cA,ut quiuis fit uel ApoAolus,uel prit�nbsp;ceps in fua repub, tarnen fi cui contigit, non eA nifi � Deo. Hoc no/nbsp;bis diligenter confiderandum cA, in hunc uiddicct ufum. Initio, ucnbsp;agamus Deogratias prodeAionis fuse benefitio. Agendas autemnbsp;(unt gratis non uerbis tantum ,fedmulto magis faAis,ut nomen do^nbsp;mint celebremu5,curfum Euangdij pro uirili noAra iuuemus,amp; de*nbsp;Aionem noAram honeAate uit� ac obfequio ornemus: Deinde con*,nbsp;(ideranda eA deAio diuina, ne arroganter de nobisipfis fentiamus;

amp; proximos quofque prac nobis fuperbe amp; contumeliofe faAidia* raus� Quid enim habes^inquit Paulus,quod yon jt$ceptAi;Quod flt;nbsp;accepiA�^

HOMItTAE lO�NNlS BREHTTT.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44�

accepi�i,quid gloriaris,quafi non acceperisC' Poftrcmo etiam ad hoc prodeft ronfideratio diuin� ele^flionis, ut in aduerfis beneconftda-*nbsp;inus,amp; de certitudine diuini auxilfj non dabitemus. Non enim noSnbsp;jpfos uocauimus ad acdpiendum Euangchon Chrifti y fed uocati fu/nbsp;mus a Domino. Diuin� autem uocationi diuinum etiam auxiliumnbsp;promiffum eft. Quare quicquid nobis aduerfi in hacuocationeacci/nbsp;derif,dubit�dum non eft,quin deus nos fit feruaturus. Scd quefo te,nbsp;in quern ufum elegit Chrillus Apoftolos fuos, amp; rcliquosomnes,qnbsp;apoHoIico uerbo crcduniCNum elegit eos, ut pro fua libidine uitamnbsp;ducant,amp; nefanda qugCp fcclera delignent^^Minime omnium. Addicnbsp;cnim:Conftitui uos,ut eatis frudium affcratis,amp; frudus uefter manbsp;neat, ut quicqd petieritis patrcm nomine meo,det uobis. Vt frudl��nbsp;in quit, aff�ratis,non ut (itis uclut �erilcs palmites. Dicamus igit pr�nbsp;mum de ApFis 8d eorum frudu, Conftituti enim funt in huncufum,nbsp;ut teftificcntur de lefu Chrifto, amp; diuulgeni Euangelion eius in totanbsp;tcrram,Ite,inquit,pr�dicate Euangelion omni crcaturg.Ei:Eeritis mtnbsp;hi telles non folum Hierofolymis,uerumetiam in uniuerla Idd�a,Sanbsp;mariacp.denicpufepad extremalerrg.H�cellfrudus,que ApFiiuffinbsp;funt ferre, quernetiam proiulerunt. In omnemterramexiuit foxnbsp;nus eorum,6^ in fines orbis lerr� uerba eorum.Et irerum.�Eiiangeliznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj

on prpdicatum eft apud uniuerfam creaturam,qog (ub :oclo eft,S fru dificat in toto mundo.Et hie etiam frudus manet. Prgdicatio enimnbsp;Euangelii ApFid licfundara firmataeft, utneport� quidem infe/nbsp;ri aduerfus earn preualeant.Etfi enim Euangelion,quod ApFi adnurinbsp;ciar�r,multos habet aduerfarioSj�^ prgdicatnunc jlluftrius,nuncobnbsp;fcurius, tn nulla eft tanta tyrannis, hgrefis aut hypocrifi?,quae polTicnbsp;minifteriumEuangeltj prorfus c mundo tollcre,amp;: Eu�gelion ipfumnbsp;omninoabolcre. Manet etiam frudus Apoftolicus hacrationc,qgt; et*nbsp;fi non omnes homines, apud quos pr�dicatum eft Euangelion,acec*nbsp;perunt Chriftum,8d multi eorum qui acceperunt,iterum defecerunt,nbsp;agnofcit tarnen filius dei fidem,8^ odedientiam Apoftolorum,amp;rednbsp;dit eis copiofam mercedem in coelis. Si fuerit,inquit, domus digna,nbsp;ueniat paxucftra fupcr ill�.fin minus fuerit digna, pax ueftra ad uosnbsp;reucrtatur.Et itcrum: Vos eftis,qui pmanfiftismecum in tentationi*nbsp;bus meis,0^ ego difpono uobis, Gcut difpofuit mihi pater meus reg*nbsp;num,ut edatis �C. bibatis fuper menfam meam in regno meo,amp; fedeanbsp;tis fuper thronos iudicantes duodeeim tribus Ifrael.Habes Apoftolonbsp;rum firudum.Deindedicamus etiam de frudu aliorum, qui o eduntnbsp;in Chriftum.Sicut enim Apoftoli conftituti crant ut tarn priuatim innbsp;Uocarent Deum pattern per Chriftum,acobedirent mand rtis Dei,nbsp;pubhce diuulgarent Euangelion Chrifti in totumorbem^'T� gt;

�f� C�PVT XV. �t�NG. lOAN�STS. unufquif^J in Chriftum crcdcns conftitutus cft, ut amp; pri�ati�m p�e�anbsp;ciat,amp; publice glor�Hcct nomen Chrifti in fua uocatione� Su� cnimnbsp;funt uocationes magiftratus,patrisfamilia9,amp; opiFicis� Vnufquif�nbsp;auicm horum debet operam dare, ut pro fuo of��iio curfum Euangc^nbsp;Iq adiuuct,�^ gloriam Chrifti propaget,amp; utproximum uera diledinbsp;one �d bencFitris profequatur.Hic eft frudus,qucm in hoc feculo fer^nbsp;re debemus.Ncc fentiamus nos inutiliter Jine frudu laborare.lmpionbsp;rum quidem labor inutilis eft,qui etfi multum fudant 8C algent, acafnbsp;feruni aliquam extcrnam in hoc ieculo utilitatem, tarnen quia non agnbsp;nofcunt Chriftum ucrumferuatorem,nccefrebabEnt tandem uni cUnbsp;fuis laboribus perire. Piorum autcm labor femper utilis cft, amp; fru/nbsp;dus corum nunquam p�rit, Etfi cnim homines iuntingrati,8^ conculnbsp;cant pedibus frudum piorum, tarnen quia hi fuum Faciunt oftitium�nbsp;deus agnofcit ftudum eorum, amp; reponit eum in c�lefte t abernacuAnbsp;Ium,acrcdditcis propter Chriftum, � cuius fide frudum tolerunr,nbsp;seiernam foehcitatem.Sed quid multis opusC Conftitui uos,inquir,nbsp;ut quicquid petieritis patrem meonomine, det uobis� Vide, obfe/nbsp;cro, quanta (it digniias, quanta fcelicitas eledionis amp; uocationisnbsp;Chrifti.Quos enim elegit,eos in hoc conftituit, amp; hanc eis dat praelt;nbsp;rogatiuam , ut quicquid p�tantpatrem fuo nomine, confequantur�nbsp;De hacpromiftjonediximusantca copiofc. Quare nunc breuioresnbsp;erimus.Pctere enim Su inuocare patrem nomine fdri fu i lefu Chrift inbsp;primum eft,inuocare deum ex Fide in Filium dei Chriftum, uideliceCnbsp;ut credas,qu�d deus fit tibi propitius propter Filium fuum,nec fit alinbsp;ud nomen,pr�ter Chriftum Filium dei,datum bominibus, in quo fanbsp;lutem confequaniur. H�c fidcs prima omnium cfte debet in Inuocaxnbsp;tione. Deinde petere patrem nomine Chrifti, eft ea petere propternbsp;quae Cbriftus in hanc terram miffus cft,amp; qu� fe daturum promifiunbsp;MifTus autem eft,ut expiaret peccata,ut uinceret mortem, ut feruarecnbsp;omnes in ipfum credentes,ad aeternam uitam. Non eft miffuSjUt fa*nbsp;ciat homines in hoc feculo locupletes, ui expleat carnales eorum cupinbsp;ditates,aut adiuuet fcclera eorum.Quare qui inuocat Deum, ut for/nbsp;tunct impofturas fuas,aut ut inqtiat fulmen in cos, quibus ipfc inui/nbsp;dei,hic ut non orat nomine Chrifti^ita non exauditur, Exauditur au/nbsp;tem,qui petit remiffionera peccatorum, 6^ ronferuationem in omni/nbsp;|)us aduerfis,ac falutem in morte propter Chriftum. Quid ergo, ftnbsp;quispetat patrem nomine Chrifti, utdet ipfi panemquotidianum�nbsp;aut aliud corporale benefitium �* An non fperare debet impetratio/nbsp;pern, qj Chriftus non fit miflus in hanc terram, propter corporalianbsp;bona^Imo fperare maxime debet, fed ita ut non definiat deo uel mo/nbsp;dum,uel tempus ,uel locum,ud aXias cir^mftantias, uifi b$c matuFenbsp;fto uei;

fi� ucfbo Dei proraii�a fuerint. Etfi emm Chnfiusnonuem't irt' banc terram,ut effet rex amp; diftr ibutor corporalium bonorumjamciinbsp;Wenit ut reconciliaret nobis Deum patrem, amp; redderet eum nobisnbsp;propicium. Deus autem propitius, non foluai dat fp/ritualia, ue^nbsp;rumetiam corporalia bona, ft iudicaucrit ea nobis ad ueram falurernnbsp;ucilia effe, Vnde �lt; Chriftus ipfe roultos fanauit corpore,iniihos panbsp;bit corporali cibo Et de alimento ac ueff imento dicit : Nouir pa^nbsp;ter ueftcr cceleftis, q? opus habcaiis his omnibus, Qu�riie igiturnbsp;primum regnum Oei,amp; iuftitiam cius, Sc hec omnia adijtientur uo/nbsp;bis, lubeteiiam nos in orationefuapeters panem quotidian�. Qua'nbsp;re pctamus � Deo patre per Icfum Chriffum, non folum ea fpir^tua/nbsp;lia bona, quae funt propria regni Ghrifti, amp; qu� nobis ad ueram fa.'nbsp;lutem neceflaria funt, uerumeiiam corporalia, fed hac conditione, utnbsp;in petitionc eorum corporalium bonorum, qug non funt nobis ex'*nbsp;preffc promifla,adijtiamus: Non mea,fed tua ftat uoluntas DOMl*'nbsp;NE, amp;fcntiamus, qp etfinoncontinguntnobiscorporaliabona pi'Onbsp;poffro arbitrio, amp; cupiditatc, tarnen fuff�tiat nobis gratia ftlij Dei,nbsp;DOMINI noffri lefu Chriffi, qui eff un� cum patre �C fpiritu fan/nbsp;do Deus benedidus in fecula, Amen,

VODIefus Chriftus fupra de mutua diledione admonuitjhocnuncrcpetit, Hpcpra?cipio,inqui* �nbsp;ens, uobiSjUt diligatis uos mutuo. Vifum autem � �nbsp;�/l eft idrepeterCjUtfignificet, hocprgcepium nonnbsp;excidiffe fibi antea temerc, nec iuxia referre, fiucnbsp;I feruet fiue contemnat,fcd feruatu prorfus neceffa?nbsp;Iium effe, Primum enim, fi nihil aliud accederet,certe ucl hoc nominbsp;neferuari deberet, quod Chriftus filius Dei, redemptor nofter hocnbsp;st nobis exigit; Quis enim tarn ingratus effet, qui ad gratificandumnbsp;Santo benefadori hratr� fuum non diligeret, praefercim,cum diledi/nbsp;One nihil fit iucundiusf Deinde etfi iuftificamur fola fide propternbsp;Chriftum, tarnen ea fides, fi uera eft, non poteft effe fine diledioncnbsp;Matris, Qu� enim fides non prof�re diledionem,non eft uera aut ui/nbsp;ha, fed mortua, amp; utlacobus dicit, talis,qualem 8C D�mones habeunbsp;Si quis, dixerit,inquit loannesiDiligo Deum, �i. fratrem fuum ode/nbsp;rit,mendax eft, Poftremo debemus 0lt; hocargumento nos qui Ghri/nbsp;lt;�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y ft

(Turn 3gnofcimus,ad mutuam dilelt;flionem excitari, cjgt; totus mund�i profequaturno�uirulentoodio. Sicn/m communeperkulum addilnbsp;rtv( i^��gt;nbsp;nbsp;nbsp;adi-orifordi� �jam inimicifTimoSjquanro mag� �o�, qui in Chr�

rif xkX/. coniun�t fumus,concordes reddcre debet, tot hoQium aduerfu� tts.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos c�lpiratiorSed bac occafione contionatur nunc Chr ifius de odio

mundi adueifus Eccleliam fuam,amp; hortatur earn, ut hoc mundiodi^ , um magno animo ferar. Si mundus,inquiens, uos odit, fcitis, quddnbsp;, me priufcp uos odio habuerit.Si de mundo fiiifleti� mundus quodnbsp;, , iuum eft ddige'�et,Quia ucro de mundo non eftisjed ego felegi uoSnbsp;, , de mundo, proptereabdit u�s n�uhdus.Mementote fermonis, quemnbsp;,, ego djxi uobis:Non cft feruus maior domino (uo�Si me pfecuti funr,nbsp;iKjs perfequcntur� Si fermonem meum feruauerunt,amp; ue�rum fernbsp;, jUabunt.Mundus,inquit,uos odit. Sciarous igitur initio,quid hoc lonbsp;co mundi nomine intelhgatur. Nam per mundum hic non imelligt/nbsp;turc�lum �C terrajed pr�ciput homines in hac terra, uidei�et fumlt;*nbsp;miprincipes,fapientes,honefti,�^ uu�gi multitudo. Hi enim coniuttnbsp;Zli uidentur mundum fuis humerisfuftinere.Ec pr� his nulla prorfusnbsp;babetur ratiopaucorumhominum�Significat ergo Ghriftu�, qjEc^nbsp;clefiam fuam perfecuturi fint odio principes, fapitntcs, do�i,hone/nbsp;fti, amp; maxima hominum multitudo, hoc eft, uniuerfi homines tamnbsp;fummi infimi.Deinde hoc odium non er ii fimplexjed immaniffinbsp;mum crudeliffimum. Mundus enim non folum contemnit piamnbsp;dodrinam Eccleli�, uerumetiam perfequitur earn omni generccru/nbsp;deh�ati4,amp; eo immanitatis procedic,uc il interfecerit profiientem autnbsp;agnofccntcm Euangelion Chridi, exiftimec fe Deo cultum prpfiare,nbsp;quemadmod� poHea fequitur, Accedit �i hoc, q� euro alqs in rebutnbsp;rnundus fecum ipfe raroconfentiat, in hac tarnen concordi quadamnbsp;amicitia caritate fe compleditur, ut Euangelion Chr td a 8i Eeclefi/nbsp;am eius crudelifTime perfequatur, Pilatus amp; Hcrodes magno odionbsp;inter ie diiTident,fcd in damnando Chrido fiunt amici ,Gentes amp; Itlnbsp;dxi nun^ bene conuencrunt,nifi in perfequendis amp; trucidandis A**nbsp;poftolis Chriitiyetqs qui Euangelion Chrifti agnofcebant.Breuiter,'nbsp;mundus tanto furore graiTatur in Chrliium amp; Ecclefiam ac dodrinlnbsp;eius,ut etiam i},qui natura funt inter fe inimiciOimi, exuant naturalenbsp;fuum odium,amp; coniungant iefe,ut animum fuum collatis uiribus, �inbsp;efFundendo piorum fanguine expleanc. Audiamus igitur, quo conlt;nbsp;(tlio Chri�us faciat huius odrj mentionem,amp; contionetur de eo prienbsp;uf^ eueniat. Aciupra quidem oRendimus, qgt; Chriftus hoc,argum�nbsp;to cxcitet pios ad mutuam diledionem.Non enim ahos habebunt a/nbsp;micos in hoc mundo, Neceffe igitur eft, ut ipii �mer iefe fint amici.nbsp;Bed Chriftusi�citmentionem huius odii maxime omnium propternbsp;banc

HOMILI�E lO�NNlS BRENTII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44�

hanccauffamjUt hortetur Apo�olos fuos amp; alios pios, q�o non of fcndantur ab Euangelio, propter odium mundi, fed forti animo fe/nbsp;rant,amp; perdurent* Pn�mum enim, qgt; mundus odio habeat Aporto^nbsp;los amp; Ecclefiam Chrifti,non efl rcs nee noua,nec miranda Jmpi] etnnbsp;�dip habuerunt Chriftum ipfumjmpq non nccagnonerunt, nee fer-'nbsp;uarunc Chri�i ipfius contioHemJed potius perfecut� fuot eum omninbsp;genere CTudelitatis, Quid ergo mirum ac nouum e�et, � ddcipulosnbsp;Chri�i odio �abeant amp; perfequantur � Non enim e� feruus maiornbsp;domino fuo,8^ quemadmodum apud Matth�um ca.x.dtxit: Non e�nbsp;difcipulusfupraprgceptorem,necp feruus fupradominumfuum.Dcnbsp;licatus e� feruus,qui cum dominus cubet in tcrra,ipfe in molli �ratonbsp;cubareuelic,autcum dominus bibat aquam, ipfenon nifi optimumnbsp;uinum bibere cupiat. Quare etfi Apo�oli amp; reif qui pq, magis funinbsp;amici amp; fcatres Chri�i, quantum an in ec ad cognitionem arcang uo-*nbsp;luntatis Dei.�d adoptionem, fcruicius,qucmadmodum fupra di'nbsp;�unie�,tamen quod attinetad obedientiam quam debent Chri�onbsp;in uocationc ipforum,Serui Chri�i funt,ncc habent, quodconqug'nbsp;ran cur, ft ipfis accidat.quod Chri�o domino ipforum accidit. Dein'nbsp;^e,q?mundusodiohabcat Apo�oIosS^ Eeclefiam Chri�i,hinca/nbsp;dcouenit,quia non e�is de mundo, fed ego felegi uos de mundo^nbsp;Quid� An Apo�oli amp; alp pq non habent parentes in hoc mundo, finbsp;cut alp,homines; An non uiuunt,edunt,bibunt,amp; negotiator in hocnbsp;mundo ficut alq homincsCMonachi fentiunt,q) de mundo non e�e,nbsp;fit uiuere in coelibatu,autmonachum amp; eremitam e�e,8^ nen duce'nbsp;re uitam poliiicam ? Vnde amp; ipfi utuntur alqs gencribus ue�ium,nbsp;amp; ciborum,nbsp;nbsp;quibus uulgus uii folet. Alps uigilantibus, dormiunc

ipfi,alqs dormientibus,uigilant.Ac magna curacauent, ne quid com mune cum alps hominibushabeant; Hoc enim cxi�imant,non ef/nbsp;fedemundo.Sed hjee�magna fuper�itiofa hypocrifis� De mun/nbsp;do em e�e, hoc Ioco,non e� politica uit� ducere,fed e� uerfari in imnbsp;pietate,amp; fceleribus,quibus hic mundus obnoxius e�. Omne, in/quot;nbsp;quicloannesali�s, quod e� in mundo,ueluii concupifeentia carnis,nbsp;bi concupifeentia oculor�,amp; fa�us uii�,non e� ex patre,fed ex munnbsp;do.Et iterum :Mundus toius in malo confiitutus e�, Selt;�atur enimnbsp;in religione, impietat�m Si idolatriam in reliqua autem uita omnianbsp;genera neph�ndi�imorum fcelerum, nec iam primum,no�ra gtatcnbsp;hoc agere cespit, fed impius 8i fceleratus fuit ab initio orbis terrg,annbsp;nisplui^ quinquies mille, Nee unquam dehnet e�e malus, doneenbsp;�enerit noui�iimus dies,Etfi enim fua quidam e� honeflas uitf in honbsp;minibus huius mundi, tarnen ea nec e� conflans, nec fyncera. Namnbsp;�t dercliquis uitns taceam, homines ad rem fuam ita intenti funt, ut

tw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�VARff. �OAMS��.

fi nuMahi rperatit an'b'tatem ne parcntum quidem fuoruttt ul�atn t/onem babeant. Rurfps,fi aliquod lucellum fpcrant,en�m furemfc*nbsp;miaridum decruce utendum deponant, acpoftqj eo fan's ufi fuerinf�nbsp;�rr�afFiganr.Quidhis fterquilmfjs fordic�iuscDem�ndoigit eflc�nbsp;eft un� c�mund� peccare, impfe agere� fcelerateaftiere, Seligi aunbsp;tem de mundo, amp; non effe de raundo,eft abieda impietate agnofce'nbsp;re folum lefum Chriftum feruatorem fuum,amp; ex fide, qu� eft in iplt;*nbsp;fum, fua nocationc fungi, ac honefiam uit� ducere. Hgc em qui fecit,nbsp;ctfi in hoc mundo uiuit, amp; oerfeiur in politico uftg genere,tame nonnbsp;eft de hoc mundo.Quid ergof Si de mudo,inquit,eftetis,fi uoa accSnbsp;modaretis moribus neftris ad impietatem amp; fcdera huius mundf,nbsp;tone mundiis,quod fuum eft, diligeret. Simile �nini gaudet fimili;nbsp;Nuncautem,quianon eftis de mundo,mundas uos odiohabet. H^lt;nbsp;enim eft hominum natura,utnotTfokjm peccent fupide,uerametianinbsp;nolint in peccatis fuis reprehendi. Et fi reprehenderis, non impunenbsp;feres. Sufeepeiunt ab initio orbis pq Patriarchat amp; Propbetar mans'nbsp;dum inftaurandum, amp; ad bonam frugem reducendum,fed hie tamonbsp;furore accenfus fuit aduerfus cos, ut alios extrema cont�melia afFecc/nbsp;rit,ah'os etiamcrudelitcr trucfdaucrit. Ad horum numerum Chnftusnbsp;�iam Aportolos,aconiuerfam Eeclefiamfuam eooptauit. Conftiio/nbsp;ft enim eos, ut tarn dodrina, quam exemptis uhg arguant tnundu�nbsp;de peeeatisfuis. Cum autem munduspeccatfe ita excsecatus(it,�t iucMnbsp;ret ea efte iuftitiam, quomodo poftet Ferre Apoftolos amp; Eeclefiantnbsp;Chrifttc* 2^odomit�dixenintquondamad Lothum reprehendeiTlt;'nbsp;tem feelera ipforum. Ingreftiis es ut aduena,nunqafd �t iudices itanbsp;amp; pri,quianon accommodant Fe ad impietatem mundf,habentur pronbsp;aduenis, quia reprehendunt mundum tam dodrina epamuita,nbsp;magis aFftfgunt, qua m ulli manifefte fcelerati. fn Poh'tcia ciues nonnbsp;feruntaduenam, qui uoluerit uetera ipforum inftituta nxjtire,amp; ingt;nbsp;ter ipfos pro fua libidine�dominari, mu/to minus bic mundus ferrenbsp;poteft patienter Apoftolos,qui fufcipiunt Euangelio fuo uetus mutt/nbsp;di inftitutum mutare, Vetus enim eius inftiiutum eft, impietatemnbsp;fedari,fdola colere,bla(phema dicere,amp; fcclei at�uiuere, Hoe infti*.nbsp;tutum uolt efTc inuiolaium,amp; facrofandum. Quare mirnm non eft�,nbsp;q? acerbifTimo odto profequatur eos,qui fufcipiunt boe mutandum,nbsp;aut corrigendum. Dirent autem Apoftoh: Exponis quidem nobis,nbsp;�ff mundus pcrfecuiurus fit nos, ficut amp; te perfecutus eftjed res no/nbsp;ftirjlonge allier fe habeni,^ tup. Tu peccatum non ferifti,nec eft in/,nbsp;lientus dolus in ore tiio.Quare perfecutio accidit tibi innocenti,S^ �t*nbsp;fto. Nosauiem fumuspeccaiores,amp; intuit ecgimus.Quod igitur adnbsp;uerliacddec nobis in mundO|hocaccidei nobis propter pcccata no/nbsp;ftia*

ROMILIA�' r�A��Nlir� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*9

ftra.Sfd Chriftus r�fut�t hanccogitation�m,8/ retir�t ifhm eauffam ; perf�ctJtionis.H^comnia,inquicns,facicntuobi8 proprer nomen me t lt;nbsp;um,quia non nouer�t �um,qui me mifit Jn huius fent�tif explication ��nbsp;B� primum tonfiderandum eft, qj ad ueram pietatem neccf�ariij eft,nbsp;�t agnokamus nos coram Deo petcatores, Sd (entiamus nos propternbsp;pcccata dignos effeomni genere malorum,non folum in hocuerum*nbsp;rtiantin oenturofeculo .Omnes em dedinauer�r,fimul inutiles fadtinbsp;funt,non eft qui faciat bonum,non eft ufep ad unum. Et: Si iniquita-*nbsp;tes obferuaueris domine, domine quis fuftinebitC Deinde fummanbsp;dand� eft opera, ut non regnet peccatum in nobis, ne ftelcribus no'*nbsp;ftris efFitiamus,Ht mundus luftam cauflam nos perfequendi et in nosnbsp;feuiendi habereuidcaF.Ne quisucftr�,inqutt Paulus, aftligar ut ho*nbsp;inicida,aut fur aut fadnorofus,aut ali�na a� fua uocati�e facienda fufetnbsp;piens*Si ergo ApFus aur alius pius,honcfte uiu�s,amp; Eu�ge�on Chrinbsp;fti agnofeens amp; adnuntians, affligit ab hominibus etfi habet p�t�co*nbsp;r� D�o, tn non afflgit propter p(ft�,fed,ppterNOMRN,inq(,ME^nbsp;!VM,quia non nouer�c eum qui mifit me. Fingit quid� mundus hornbsp;renda pcl� de ApRs6d Ecclefia Chrifti, Dicit eos eftefeditiofos, �C.nbsp;blafphemos in Deum.De Chrifto ipfo dic�t: Hune deprehendimusnbsp;euerient� gent� ,ac uctant� iributa dare Cgiari. De Stephano dicunt:nbsp;Homo iiie non ceftat loqui uerba concumcHofa aduerfus locum fanznbsp;dum hunc,aduerfus Mofen,legem amp; Deum. De Paulo^dicunt ; Hicnbsp;eft ille homo, qui aduerfus populum legem, locum hune ubicpnbsp;o�s docer. Poftea obqtiebantGcntes Chriftianis infanticidia, ineen*nbsp;dia,amp;aliancfandafcelera.Hisnoftris temporibusobfjciturpqsprinnbsp;cipibus, qui aperueruntportasfuasr�giglori�,amp; concefterunt.ucnbsp;ccclefiaftica facra iuxta piam dodrinam inftaurentur,q) turbent pub*nbsp;�icam pacem,affcdent maieftatem imperrj,8^ fint obftaculo,ne Ecclcnbsp;fia poffit tranquillitati reftifui.Flec amp; multa alia obqtiuntur quideninbsp;his,qui agnofeunt Euangelion Chriftijed falftftime. Mundus cnimnbsp;perfequitur eos non propter peccata, qu� fi un � cum mundo feda*nbsp;rentur,in magno honore eftent, fed perfequitur eos propter nometinbsp;Chrifti,quia non nouerunteum,qui mifit Chriftum, Hiefonsodinbsp;cft,qu�d mundus non nouit nec Deum,nec ftlium eius, Chriftum �nbsp;Deomiftum. Obferua igitur hoc loco, quddChriftusaeeufethuncnbsp;tnundum grauiffim� impicfaiis. Dicit eum non nouifTe nec De*nbsp;Dm nec filium eius,[ficut amp; poftea ait. Hgc faeient uobis,quia nor nonbsp;uerunt pattern neep me.Quid autem ad h�c dicemusC An lud�� nonnbsp;nouer�f DeumCBc tn iadaiat fe efte popul� Dei. Idem lad�i eii� Tornbsp;lt;p.Hi uolunt uideri.fe folos unum �c uer� Deum redeeolere. Quidnbsp;Ponufiii) amp; Monachi; Hi non folum gloriatwur de Deo patte, ue�

rcrmetfam de filio eius lefu Chrido. Ec tn � ut ludgi accufati fuertinr� qj non nouifTcnt Deum, its nos a�ufamusTurfasamp; Pontificios*nbsp;q? nec Deum,nec ChriHum filiam eius nooerint Jed pottus extremonbsp;odio Deum perfequantur, amp; fint uerc hoftcs Dei� Sciarnus igiiuGnbsp;quid fit Deum uere nofle.Nam Deum nofre,non eft tantum fcire,qgt;nbsp;fit Deus, amp; qudd crcauerit ccetum ac trrram, amp; liberauerit Ifraelitasnbsp;CK �gyptiaca feruitute. Hoede Deo fatenturtam lud�i^Turc�nbsp;8ed �C Genres eognouer unt aliqua ex parte Deum^uidelicet quod fitnbsp;Deus, 8^ qo�d Deus benefaciat bonis, ac puniat malos. H�e autentnbsp;eognitio de Deo,etfi neceflaria efl,tamen nondura efl ad falurem fuPnbsp;fttiens. Nam ad ueram eognitionem Dei requiritur, ut credas takmnbsp;Deum, qui po fiep creauit mundum et liberauit Ifraelitas ex �gypto,nbsp;miferit f ilium fuum lefum Chr iflum, de femine Abrabg Dauidis�nbsp;expiatorem peecatorum nofirorum, amp; placaiorem irf Dei. Nori no^nbsp;uerunt,inquit,eum qui mifit me. NecefTe eft uc tab's Deus eognofcaznbsp;tur,qui mifit filium fuum lefum Cbriftum. H^eeft,inquic,uita arternbsp;na,utcognofcant tefolum Deumuerum,amp; quern miiifti lefum Cbrinbsp;ftum. ludfi aurem �d Turc�, non agnofcuni Deum mififTe filium funbsp;urn Cbriftum plaeatore irg Dei.Quarenon habentuei � Dei cognilinbsp;onem. Sed quiddicemus de Pontifitqsamp; monacbis,quiuoeiferangt;nbsp;tur fenon tantum credere Deum creatorem rcrli amp; terrg.uerumetiantnbsp;mifTorem filq fui lefu ChrifticNum hi uere Deum cognofcuntCVe-^nbsp;re cognofeerent Deom,fi ferio hgc crederent.,SC rctfte de offitio Chrinbsp;fti fentirent.Nunc autem fatentur quidem nomine lefum Cbriftum,nbsp;reipfaueronegant. Sentiuntenim CbriftummiflumefTe^nonuiex'nbsp;piatorem peecatorum, quia tribuunt expiationem meritis fuotur^nbsp;operum, fed ut fpe�atorem amp; remuneratorem humang iuft itif. Hocnbsp;autem eft exChriftofacere Deum MofaicurnjOon feruatorem Euan/nbsp;gelieum. Quare etfi Pontifitij �f monachi gloriant de Deo amp; Chri/nbsp;Ito filio eius, tarnen quia non agnofeunt uerum oftiitium Chrifti,n�nbsp;uere ctiam cognofeunt nec Deum, nee Cbriftum filium Dei, Ac tolenbsp;rabile quidem uideri pofret,qgt; impt) non cognofeunt uere Deum,0^nbsp;filium eius, hoc autem horrendum eft,q7 etiam Deum amp; filium eiusnbsp;extremo odio profeejuant. Quod unde cueniat, paucis comm�moranbsp;bimus.Satan enim initio infurrexit in coeloaduerfus filium Dei. fednbsp;cum pr�cipitatus fit in tartarum,0lt; feruetur, quemadmodum Petrusnbsp;ait,in iuditium,concepit in Deum Sdfiliu eius tantum odium, ut cu/nbsp;piatjfi queat, perpetuum exitium diuinp maieftati inferre.Itacp geritnbsp;cum Deo irreconciliabile bellum. Deinde homo poftep peccauic,fa/nbsp;ctus eft uni cum omnibus uiribus fuis, cum intelletftu amp; uoluniate,nbsp;mancipi� Satanse, Quare impellit hominem � feruuni amp; mancipiumnbsp;fuum,k

ftOMILlAt l��MNlS BAENTrr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4!i

fuum,ut8^ ipfeconcipi'at odium aduerfus Oeum , amp;ffufcip/at fuai Dco bdIum.HafCcft propria cauf�a,curbomii)e8,qui non funtr�na/nbsp;ti in Chrifto, boc eft, maxima pars hominum, accrbif�imc inuehan/nbsp;tiir in pios, qui funt propter Cbrifium adoptati m fibos Dei. Cumnbsp;cnimfimilenatura gaudeatrimiii,mirurncft,q?bomonon dihgatnbsp;hominem. Sed bomo impiuscfthoftis Del. Quare, cum inolJ gatnbsp;Deum efTe in bomine pio, perfequiiur in eo Deurn, quia non po-*nbsp;tef�odium fuum euomere in Deum ipfum, quem non u�det, eunmitnbsp;in hominem quem uidet. Sed quid caufTp eft, q, Chriftus tam dili/nbsp;genter facit mentionem odq impiorum aducrfus pios^ Hoc non fit tenbsp;mcrc.Primum enira,contionaiur de hocodio, ut excitet pios ad mu-rnbsp;tuum amorem, quemadmodum fupra diximus. Deinde,ut pt) boC.nbsp;mundt odio non offendantur, ficut poftea Chriftus exponet.Nonnbsp;nim defitiendum eft � Chrifto, Euangelio eius propter odium �C.nbsp;perfecutionem,quam impq fufcipiuniaduet fus pios. Nam quemad/nbsp;modum in mundanis principum aulis, fu� funt not� amp; figna m ar-*nbsp;mis amp; ueftimentis, quibus aulici ab altjs difeernuntur, ita Chriftus,nbsp;qui eft uerus princeps codi et,(err^,pro aulica fuanoia habet afftidionbsp;nes amp; cruces, quas qui ferre noluerif, noncritcorleftisaul�mcm*nbsp;brum. Si fufferimus, inquir, amp;' conregnabimus. Si commortui fu/nbsp;mus, amp; conuiuemus. Quid ergo � ntm ita ferenda eft perfecutio, ucnbsp;cum hoftes glaJio graftantur,nonhceatuiciirim gladiouim �C iniu/nbsp;riam propuKarcC' Ad Petrum di�tum eft: Omnes qui acceperint gla^nbsp;dium,gladioperibunt. E gonepqprincipes.quihistemponbus funbsp;feeperunt Ecclefias amp; regiones (uas aduerfus uim Pontifiti� gladionbsp;defendendas, pecc�tC De hacre itafentiendu eft,q) perfecutio qutdcnbsp;ferenda (it, necaccipiendus fir gladius temere, amp; legibus non porri/nbsp;geniibus gladium,inierimau.em,dumferuniur aduerfa,nemo debeenbsp;luuinofFitiumpr�termittere, amp;fuamuocati�nem defererc. Videa/nbsp;mus igiiur diuerfam rationemofFitiorum�^uocationum. Chriftonbsp;domino noftro accidit grauiftima per(ecutio, quam et patienter tulir�nbsp;Oftitium autem eius erat, non accipere mundan� regnum gladionbsp;utijed profiteri Euangelion,fe uidelicet elTe ueru Dei filium,et uet�nbsp;f*le(riam,in hocmifTum, ut expiet peccaiummundi. Nunquid ergonbsp;ita debuii ferre perfecutionem, ut non facer� fuum ofFiiiumC Nihilnbsp;certe minus. Non debuit quidem gladium accipere, quia hoc non e*nbsp;�at oifitium eius, fed debuit conftanter profiteri Euanoelion fuum*nbsp;Quod uterat iplius otTitium, ita etiam prxftitit illudnon tantum,nbsp;cum adhuc liber elTet, uerumetiam cum captiuus abduceretur,amp;' crugt;nbsp;ciaflFigeretur. Apolioli Chnfti,obiedi funimagnis periculisnbsp;gt;ducr�s, Oftitiutn aut ipiotum crat predicate Euangelio Chrifti, ��

teft�ri d�rcTurredione ac regno eius.Non eratofFiti� eorum, mot�^ dana r�gna uiolencer inuadere,amp; gladio in hofles graffari. Quidnbsp;gofadum eft� Petfecutiones�^aduerfaitatulerunt,u(interitn nonnbsp;dcfcrerent fuum off�tium � flt;d etiam in medqs oinculis earceribufnbsp;pr�dicarcnt Chri�um,amp; te�arentur de refurcdionceius� Dcfcen�nbsp;damusnunc adaliasuocationes� PiusquifpiamparenshabetfiliolSnbsp;nondunaadultum, fedpaternis admonitionibus i(aob{iftentem,ufnbsp;inparentem contumeliofis didis �^conuitiis debaccbetur.acuocetnbsp;eum fceleratum nebuloncm� Quid faciechic pius parens C Ferendanbsp;funt mala patienf.Sed quidquot; num ita f�rac parens c�tumeliam fili),u�nbsp;ditat: Agt made uirtute,mi fili.Sic pcrge patienti� patris tui proba/nbsp;re^GraOaris in me uerbis,en babes caput, babes maxillas meas, graF'nbsp;fare ԣ in b�c, fi ita libet ucrberibus amp; pugnis. Non certe boc �ciernbsp;parens. Quid enim hocilultius, amp; magis infanum ei�etC fed Hciatfunbsp;iim ofHtium� Parentis autemo�icium cft,mala quidem patienter ferenbsp;re,fed interim puerum fuum uirga eai�igare; Qui partir, inquir,airxnbsp;g�,odit filium fuum. Dicamus amp; de principuro offirio. Prj enininbsp;principes debcnt,amp; ipfi aduerfa patienter f�rre,ficut amp; omnes Chri*nbsp;diani. OfFitiumautemeorumed^Gedaregladium ad laudem bononbsp;rum, amp; ad uindidam malorum,quo piadodrina in regionibus fuisnbsp;locum babeat, amp; gloria Deipromoueat Fingamus igitur latronesnbsp;grai�ari in fines pq principis. Num princeps hoc matum ita ferae, uinbsp;non utatur gladio fuo,�^ uim latronum noopropuIfctcNinimeom^nbsp;ni�jed malum ita ferendum cft , ut interim faciat fuum offjtium, S�nbsp;utatur gladio. Sic amp; bis cemporibus Pontifex Romanus gralTatuCnbsp;cum lotqs fuis gladio aduerfus pios principes, qui aperuerunt porta*nbsp;fuas EuangelioCbridi. Quid faciant ergo principe�;� Num pergt;nbsp;fecutionem ita ferant,uc gfadios fuos in uagina condant, dicantnbsp;Pontifici: Age mi Pontifex. Hadenus abduxifti tua impia dodrinanbsp;animas noflras amp; nofirorum fubditorum in barathrum gtern� damnbsp;nationis. Deinde abdulidt impoduris tuis opes nodras.Nonc etiamnbsp;in corpora 8d uitam nodram facuire conaris. Perge igitur bone P**nbsp;ftor,en babes ibi nodros fubdic�s,uxores amp; liberos eorum. Hos tralt;*nbsp;dato, uiolato, def�dato, opprimito, occidito, trucidato, proomninbsp;tua amp; fotiorum tuorum libidine. Sicenimituradc�lum. Sed quisnbsp;furor edctjiuberepiumprincipemhaecfacereC Etfienim tolerandanbsp;ed perfecutio patiencer,tn interim nemo debet fuum legitimum of�inbsp;ti� pr�termittere. Apodolic� quidem ofFiti� non ed,gladio uti ad/nbsp;�erfus pfecutorcsjfed cd oditi� princip�,qbus eti� Icgcs ipff aduer/nbsp;hi�

fustantam PoniificisSd fotiorumcius tyrannidem,8^ frudelitatefii gladi�um porrigunh luucraus igit cos precibusnoftrjs,amp;offeramusnbsp;quid� nos cor� Deo ad patienda qugcunC^ Deus nobis immiferitjnnbsp;Uocemus autDOMINVM, ut propter gloria nomin is (ui lueaturnbsp;6^ conferuet pios principes, quioim rerum fuarom periculo fufcepcnbsp;' runt curam Ecclefig ac pig do�ring, quo � prgfennbus mails liberati,nbsp;agnofcamus mirabilia Deijaudemus �C prgdfccmus nomen eins ing/nbsp;ternum, per lefum Chriftum DOMIN VM noftrura, qui eftunanbsp;cum patre amp; fpiritu fando Deus bencdi�us in fecula, Amen�nbsp;dinem dnobus argumentis� Altcrum eft, q?do�rina (ua manifeftenbsp;patefecerit,quis a� quo fit inhuncmundummilTus. Alterum,qgt;nbsp;hanc doiftrinam iiiuftribusmiraculisconfirm3uerit,0^ maxima benenbsp;fiiia in homines contulertr. Si non ueniflem, inquit, �i Jocutu? Rnf/ * *nbsp;'fcmeis,peccatumnonhaberent. Nunc autem non habent, quod prenbsp;texant peccato fuo. Qui me odit,is 8d paire meum odit. Si opera non �nbsp;feciiTem inter eos,quse nemo alius fecit, peccaiu non haberentNunc * *nbsp;autem �� uidcruntamp;i oderunt,non folum me,uerumetiam patrem me * �nbsp;urn. Si non ueniftem, inquit, locutus fuilTem eis, peccatum non *�nbsp;habcrcnt.QuidcPeccatumnonhabercni� Numlud�icarerent pec/nbsp;cato, finonaudiuiiTenccontionem ChriftiC Dicemus ergo genresnbsp;Idol�tras non habere peccatum, q� non audiuerunt Chriftum ǒ Et finbsp;non habent peccatum,quid aliud reliquum eft,^ ut dicamus eas ccc/nbsp;leftem falutem confecutasC Sed quis h�c, nifi omnis pi� dodrin�nbsp;ignarus, affirmaret C Cognofeendum igiiur eft, quid illud fit,quolt;lnbsp;dicit Chriftus, Peccatum non haberent* Non enim fentit cos (impli*5nbsp;citer nullum habere peccatum, Omnes enim hominesconcipiunturnbsp;nafeuntur in peccato. Et, Omnis homo mendax. Et, Omnes dcchgt;nbsp;tiaucrunt, fimul inutiles faifti funt, non eft qui faciat bonum, non eftnbsp;ufquc ad unum� Siuc eiji audias contionem Chriftijiucnon audias^^

nunc|5 lunificatur homo fua natura,8^ fuis meritis in confpe�flu Del� Quareetiamfi lud�i non aud uifTentcomionem Chrirti, tarnen nonbsp;e�cnt liberi � pecearo, Sed quod dicitur cos non habitui os pecratumnbsp;ft non audiuiffent Chrirtum, tnieibgendum eft de pr�textu excuxnbsp;faiione pcccari. SifutChriftus ipfemterpretatur^cumadd�: Nuncnbsp;autem non habrnr,qoc dp' �texant pcfcato fuo. Cum ignuratt: Pee/nbsp;catum non habet enr,( gmficar,eos quidemji non audiuifTent Eoan/nbsp;gelion Chrjfti,obnoxios futftepeceato, babnorosaotem quandamnbsp;excufation�,quam pretexutnencpecfato.DixtftTmtzSi Chnftus, iux'nbsp;ta prophetica uaticinia ad nos uenilTe(,�e mier nos Euangelion fountnbsp;prpdicalTet,profelt;fto non infecuti eft emus fum odio, fed ecmplexi funbsp;jlTcmus eum fummoamore, Sd eoluiftemus enm omni offitioium gcnbsp;nereHunepeccatifui pr�tfxtum^inquii Chriftus,ncn pofTuntbabcnbsp;re. Veni enim amp;* pr^dteaui eis, iuxra prnphtrasjpuangelion mtum.nbsp;Quare non babent quod pr�iexantpefca�ofuo. Confidcremus aU/nbsp;tern breuiter,q�p prophetica dicta de Chrifto,dare lodaris in kfu figt;nbsp;lio Maria? expofttafuerinr. Pnmum enim d�cftum erar lacobo Pa/nbsp;lrjai �.ba,6t � Daniele,qoo tempore Chriftus fftius Dei in huncmuiinbsp;dum utnturus elfer, uidelicei poftep feeptr� e luda eftet ablatum, 8^nbsp;feptuaginta annor� hebdomadis, ab exiiu uerbi de reftauranda urbenbsp;Hicrulalem.Et ecce eo irpore venir lelus, at pdicauit feefle Chrift��nbsp;Deinde di�um erat al Ef gt;a, Mabchia, q? uenturus eflet antenbsp;Chriftum^coniionator in deleriojp�itu 0^ uiriute Eh�,qui pr�pa'nbsp;raret Chnfto DOMINO uiam. HiccontionatorfuiiloannesBap/.nbsp;tifta,qtii �^pauloante lelumChriftum oatuseft, Scpoftea tefttfica/nbsp;cuseftdelcfu Chrifto magna auioritate. Prpterea di�um erar.i�nbsp;Chnftus nafeendus effet �familia Dauidis in Bethlehem. Manife/nbsp;ftum autem eft, hoc in lefu impletum efle ? Quod etiam tempus,0^nbsp;qui locus natiuitatis publice inbgnita fuerunc trudehtaie Herodis,nbsp;qui ad opprt'mendum Chriftum tuflit omnes bimufos pucros,quinbsp;rant in Bethlehem, amp; in omnibus confions Bctbkhemiticis,occide/nbsp;re.Adbgcditftum erat,Chriftum prfdiiamrum Euangdicnaffli�is.nbsp;indulgentiam eaptiujs, apertionem claudis,amp;; tncdicaiurumconiri/nbsp;Its corde iuxra E'aiam propbetam� Hpe autem lef us iia pcrfecit,uf ni/nbsp;hilineo defideraripotuertr. Deniquenihil nec prtuatisnecpubli/nbsp;ciscontionibus pr�termiftt, quo oltenderei mundo, feeffeuerumnbsp;ChriftumDeopatre, ad letuandum humanurn genus,in hancter/nbsp;ram, mifTum. Quare ludpinullam habencimpietarsS^ �Krrdi h'ta/nbsp;lis fug excufationem, fed tantomaius eft petcatum ipfoium , quantonbsp;maiori odio in Chriftum graflaniur.De gennbus autem quid; Nonnbsp;de illis tsuitum^qu� lueruni qs (emponbu!gt;,quibus Chi dius p�

K'OMJLIAB lOA�^NiS E RENT ff. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^,

^UK Euangelion fuum in tcrra,ucrumetiam de his,qug fuerunt ab iri �io orbis terr�.In populis enim Gentium multi fuerunt, qui de fem�nbsp;BcmulicrtSjdefemine Abrahe,de filio Dauidis nihil un^ audicr�dnbsp;Num hi omnes damnati funt,an habent aliquam excufationemc� Hagt;nbsp;bencquidem/i conferantur cum Iudgis,aliquam excufationem,amp;: to/nbsp;lerabilius peecauerunt.Dicit enim Chriftus: Ve tibi Chorazin, ue tinbsp;bi Bethfa�da,quoniam fi in urbe Tyri aut Sidoni facte fuifient uirtugt;nbsp;tes,qu^fa�gfuntinuobi5,olim infacco�Ccinercegifient fccleruninbsp;(uorum poenitentiam. Ideo dico uobis, Tyro Sidonitolerabiliusnbsp;erit in die iuditrj uobis.Nihilominus tarnen pcccauer�t,amp; habentnbsp;damnationemperpetuam. Diximusenimantea, t^omneshomineinbsp;concipiantur �C nafeantur in peccato. Et homines natura funtfilti if?*nbsp;Deinde Euangelion de Chrillo femp Riit,pro ratione fui teporis, ahnbsp;jnitioorbistcrrgintcrhomines uulgatum. Patriarchy prgdicauOnbsp;runt in mundo de feminc mulieris contrituro potentiam Satane,amp; exnbsp;piaturopeccatum humani generis,ufc� ad diluuium.Quare fi cui hisnbsp;temporibus curg fuit uera pietas amp; falus,potuit earn rede ex prgdicagt;nbsp;lione Patriarcharum confequi,nec quif^ habet, quod poffit fu� imnbsp;pietati pretexcre. A diluuio,ficut Gentes a� No� amp; filqs eius defe�nbsp;derunt, ita S^per ipfos diuulgata eft inter Gentes promiflTio Dci d�nbsp;femine mulieris,ufc^ ad Abraamum. No� em peruenit grate fua ufcpnbsp;ad Ahraamum.Sem autetn filius Noe,quem fentiunt ah�s didum efnbsp;feMelehized�CjUixit ultra Abraamumtrigintaannis. Putasautemnbsp;hos pr)ffimos Patriarchas fu�Te mutos inter pofieros fuos nepotes ec httannitfe,nbsp;abnepotes,actantumdedifieuentrioperamC N�hilcertcminus,fednbsp;qu�fuitpietas eorum, tradiderunt pofterisfuis fumma diligentianbsp;ueram dodrinamdeconfequcnda falute per fernen mulieris diuini/nbsp;tuspromiffum. Hoc fperarunt,hoc uoluerunt Patriarch�, In hoc eutnbsp;gilant cur��d cogitationes eorum. Sedeum Gentes ante tempora A/nbsp;braami multiplicarcntur, �C in uarias terrg regiones fpargerenrur,a�nbsp;dodrina de confequenda uera falute per fernen mulieris impietate 8tnbsp;sncuria Gentium paulatim obfcurata aceti�uitiataefiet, infiaurauicnbsp;Deusdodrinara ucrgfalutisper Abraartum.acrenouauitpromifTidnbsp;nemde feminemulieris, definienshoc fernen uenturum � famili�nbsp;Abrabg. Dicit enim ad Abraamumdn femine tuo benedicentur om^nbsp;n�s gcntes.Quae promiffio propagata �lt ad pofteros Abrahg, amp; eunbsp;fei profedi efient ad �gyptum,diuulgaMerunteam inter �gyptios;nbsp;Cum autem penes hos f�erit eo tempore fumma rerum, amp; poteotif*nbsp;fima in terris iyionarchia,fieri nonpoteft,quin hac occafi�epromiC*nbsp;fio de benedido femine Abrahguulgata fuerit inter oinnes Gentes,nbsp;Poft(]p uerolffaelitg redierutit ex �gypto ad foam tcrram^rtftituti�

,,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�vaM lo�Nf�i�.

�uk infer co�, diuina dementia, claniTimum regnum, ruius n�nifQ non Finitimis tantum,fed etiam longinquis geniibus cognttum fuic^nbsp;Quam gloriam d�dit Dominus Ifraelitis, non ad bumanam ipforunanbsp;Iaudcm,fed ut hac occafione nomen ucri Dei,amp; promiFTio de fih'o einbsp;us inter reliquas g�tes patefieret. Secuta funt deinde exil ia AflTyriacanbsp;amp; Babylonica,quibus ut Ifraelirg inter o�s gentes fpargebantjta uninbsp;cum ipfis fparfa e� prcdicatiode femine Abrahg�i Dauidis,bocel�,nbsp;de Mef�ia uero (eruatorc bumani gencris,donec uenit Mell�as ipfe,nbsp;amp; mifit Apoftolos fuos in totum orbem terr�. Nun^ igitur detailnbsp;non ludaris tantum, uerumctiam Gentibus dolt;ftrina de cognoken-�,nbsp;do uero Deo,S^ aiTequenda �terna falute.Etfi enim b�cdodrinaobnbsp;feurior Fuit ante aduentum CbriFli, bis teinporibus, quo palamnbsp;CbriHus adnuniiatur^tamen femper tarn illu�ris Fait, quantum cupinbsp;cnci ex animo ueram Dei cognitionem, amp; aeternam Falutem fatis eF*nbsp;fer.H^c funt diligenter conftderanda,u( non decipiamus noFipfos^S^nbsp;non cogitemus ignauam no�ram ignorantiam exeufaturam nos cori(nbsp;It ibunali Dei, bxiitit femper in mundo adhuc extar publice, exta*nbsp;bitc^ uique ad nouiffimum diem prcdicatio de uero Deo, Si filio eigt;nbsp;nsferuatoreno�ro.Hominesautem maiorem habentcuram amp; ratio*nbsp;nem uentris fui,^ caleftis faiutis. QueFo te,quanto fudore,quantisnbsp;acrumnis qu�runt corporalem uidumC� Sunt qui negotiorum gratianbsp;profidfcuntur muliis miliaribus ad publicas Nondtnas.Sunt qui imnbsp;pigri curr�tad extremos, nefcio quos,Indos,mcrcimonii gratia. Altfnbsp;nodu diuc^ incumbunt in Qudium fui opifitq. Alt) totas luas cogitanbsp;tiones conferunt ad cognofcendas diFFicillimas quaflt;^ artes. Si bominbsp;lies tanto �udio inquirunt amp; fe�antur corporalia bona,quam babe /nbsp;bunt excjfationem coram Deo, fi neglexerint Fludium cognofcendfnbsp;ueri Dci,amp; confequend� uerp falutisC Quare,cogiiemos quod fit ofnbsp;fiti�,bomine dignum, amp; cum dodrina pia perFpicue adnuiuiet,uta^nbsp;nur benefitio Dei,audiamu8 Deu ipfum, nos uer bo fuo ad fe uocatinbsp;te,ut uiciFfim nos ipfum in aduerfis inuoc�t�s audiat amp; Feruec.Habcanbsp;CbriHus fatis manife�e fe dodrina Fua patefecerit.Nuncaudi sitenbsp;rum,quod propofiium eft,uideiicet,Chriltum non Fimpliciter doctinbsp;iFTe Euangelion fuum,uerumeiiam confirmaFTe ilJud multis Si. mag*nbsp;nis miraculis. Si opera,inquit, non FeciFfem inter eos, quae nemoali*nbsp;us Fecit,pcccatum non habercnr,boc e�, fi non lanta miracula edidip.nbsp;fem palam in confpedueorum,quania nullus alius hominum gdidit,'nbsp;iiiderencur aliquam peccati feu impiecatis exculatiooem habere*nbsp;Quid igitur dtcemusC An non Prophetf �diderunt etiam miraculaC�nbsp;Inter miracula maximum omnium e�,Fufcitare mortuos. Sed Si Pro*nbsp;phetp hoc miraoiluin fecerutu. Re�e,fed primum, Nullus Propbeenbsp;laruo)

'�rum fol, lam multa miracula breuii��mo tempore fecit � qu ctChrf^ Aus� �dduxerunt, inquit Euat^elifta, multos d^moniacos.S^ eiedtnbsp;fpiritus ucrbo, OMNESQVc male habentes fanauir� Et iterumtnbsp;�ecut^ fuut eum turbe mult^,6d fanauit eos OMNSS.Et loatines aiunbsp;Sunt multa aliaqug fecit lefus, qugfi fcribantur per fingula,nec ipfe,nbsp;opinor,munduscapereteos,qui fcriberenturlibros� Deinde, etfinbsp;Prophecy ante Chri�um fecerunt qu�dam miracula,tarnen eo tem?nbsp;pore, quod Prophet� de aduentu Chrifti defignaruntinullus homiznbsp;num fuit, qui maioraamp;plura gdideritmiracula, qu�m jefusChrPnbsp;ftus. Voluit em c�leftis pater, ut filius fuus illu�ris effet miracu�is,nbsp;quo holes admonerenc de tempore aduentus Chrifti a' Prophetis ad/nbsp;nuntiata, amp; excitarentur ad cognofcertdam perfonam Chrifti, Fuitnbsp;amp; loannes Bapti�a, uir maxima autoritate inter lud�os pr�ditus*nbsp;Non fuit auiem ei diuinitus datum , ut miracula �deret,ne ipfe pronbsp;Chriilo agnofceretur. Quarc non dodrina tantum, fed ctiam mira/nbsp;culis manifcfte declaratum eft,lefum filium Mari�, effe uerum Chri/nbsp;�um filium Dei,feruaiorcm no�rum ? Et tarnen h^c omnia nihil pernbsp;moueruntimpiosS^exegeatoslud�os. Videront,inquit,�i: tarnennbsp;pderunt non me folum, uerumetiam patrem meum. Qui enim menbsp;odit,is amp; patrem meumodit, H�ceft memorabilisfententia, quamnbsp;loannes in fccunda fua epiftola repetit : Omnis,inquicns, qui tranC*nbsp;greditur, amp; non manct in dodrina Chrifti,Deum non habet. Docetnbsp;autem nos hgc fententia pn'mum,uaniffimam effe gloriationem ludgnbsp;orum Si Turcarum, qui iadani fe effe prgeipuos Dei cultores, amp; ta/nbsp;men quiaodiohabent ChriQum, Si damnant dodrinameius,nonnbsp;font cultores fed ofores Dei. Deinde docet h�c fententia rede iudi/nbsp;�arc de Pontifitqs, qui fufeeperuntpios principes bello delendos,nbsp;hi aperuerint portas fuas dodring Chrifti. Pontifitq enim iadantnbsp;�e tueri ueram re�igionc Dei, Et tarnen pugnsnt Cum dodrina Chriznbsp;fti. Hgc enim eft dodrina eius, qgt; confequamur remiffionem peccaznbsp;torum Si uitam �ternam,non meritis noitr� iuftitig, fed gratis propnbsp;ter lefum Chriftum per fidem. Hanc dodrinam perfequuntur hoznbsp;(les noftri.Sufceperunt igitur bellum, non aduerfus homines,fed adnbsp;uerfus Chriftum, Si aduerfus Deum ipfum. Quomodo autem pof/nbsp;fet effe f�lix euentus eius belli, quod aduerfus Deum Si filium eiosnbsp;geriturcSed quid C Num odium, quo mundus perfequitur Chrift�,nbsp;accidit i nefeiente aui n�gligente DeofSi enim Deus cognofeeret,nbsp;fortaffis non tolcrarct. Sedbenc habet. Deus non ignor�t hocodi/nbsp;�m mundi. Contionatus enim eft de eo per Prophetas fuos,mille annbsp;�lis priufquam Chriftus filius fuus homo nafceretur.Sic enim fequi/.

i � turtSed hoe aecidit,ut compleatur fermo, qui in lege eorum ferfpf�te � 9 eft^Odio habucrunt me gratis.Hoe fumptum e�, uel ex pfal.

Grat� abfeonderunt mihi interiium laquei fui,prsctcr caufTam fode/ ' runt foocam anime me�. Vel ex pfalm.lxviij, Muliiphcati funt fopefnbsp;capdlos capitis mei,qui oderunt me gratis.Nec in pfaimis tatum coilnbsp;tionatus e� deus deodio,quo mundus pcrfecuturus erat Chrifttim ftnbsp;bum (uumjed etiam contiooatus eil de eo ab initio mundi, in primanbsp;Euangelq contionCjCum ait ad SatanamrSemen mulicrisfonierer ca^nbsp;put iuum,amp; tu infidiaberis calcaneo eius.Infidiatur aut� Satan Ghri/nbsp;fto per homines,quos excit�t ut fineulla cauiTa perfcquanturodio filnbsp;� um �pforum feruatorem. Porre.Chriftus habet fuascauflasjcurad/nbsp;moneat Ecekfiam fuam,de odio,quo mundus fine ulla iuftacauffa ttinbsp;ipfum dcbacchatur.Primum enim fignificat, qgt; cum manifefte aide/nbsp;mus compkrij quod per fpiritum fandum de odio m�di di�um eft*nbsp;fciamus etiam id compleri.quod fpiritus fan�t us de oppreffione ho/nbsp;ftiumChrifti faluteEctlcfiae (u�adiecit. Manrfefte uidemuanbsp;hpCcompkritTu tnfidiaberiscalcaneo eius.Compkiur ergo amp; hoe^nbsp;quod addtt� eil: Conter et capui tu�. Maniferte uidemus hoc pfaltninbsp;copieri:-Multiplicati funt fuper capillos capitis met, qui oderunt menbsp;gratis. Compktur ergo amp;' hoc,quod in eod� pfalmo fequiturzEfFim/nbsp;de fuper cos iramtuam,0^ furor ir�tu�comprchendat eos.Acmox�nbsp;Deus faluam faciet Zion,�lt; ardifuabuntur ciuitates lud�^hoc e�,Ecnbsp;fi mundus perfcquiiur Chriham uirukntifiimo odio,deus tame co�nbsp;fei uat Cbrjl�um,amp; Ecekfiam fuam, adeoej� conferuat Zion acciuicanbsp;tes lu j�,cju3e funt r�gna ciuiiate8,quf prebent Chr irto,amp; Bcckfi^nbsp;eius hofpitia. Sic amp; hex tempore uidemus mamfefium odium �c. belnbsp;Ium aduerfus Eu�gelion Chwifti. Sed optime conhdendum ef�^ quianbsp;cum manifeftum hi odium mundi in Chriftum amp;' Ecekfiam eius^manbsp;nifefla etiamerit falus liberatio Ecclc��. Deinde Chn�ushcwia/nbsp;turhocfuoexemplo Apoftolos Ecekftam fuam ad patientiam-irlnbsp;ingratiiudinemundi.Chtiftus enim coniulit inmundum maxima o/nbsp;mnium benefiiia,Seduicifftm reportauit a mundo maximumodiutnnbsp;amp; ingratifudinem.Soknnc enim eft in mundo,ui homines pro maxinbsp;rnisbenehtqs reddant fumma makfitia.Non dicam �am de herotbusnbsp;Eihnicorum,qui � fuis popubs ciuibus,quos in extremis periculisnbsp;(eruauerant,n� nifi acerba odia amp; exiba reportarunt. Vide m�hi pronbsp;phetas �t Apoftolos, qui ccxitione de Chriftoobtulerunr muodoucnbsp;tam�^�icrnamfalutem, ScduicifTimalq � mundoJudibrqSamp;fti/nbsp;gris,ut cpiftola ab Hebr�os ait,cxploraii funf,abi m uiocula amp;: carccnbsp;res conie�i,aJn lapidai�, alq dilTedi font, aln occihone gladq oca�/nbsp;bueruni,H�cC eft huius inundi graiiiudo. Qug c�mcraora�ur nobis,nbsp;nuutis

tfOMILIO �0ANNI2 BR EN TT!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4

�on Dtprsetermittamus ofBtium noftrum � cefTemus, fed ut excm^ plo fill) Dei amp; Sandorumnos faIemtir,S^ cxpedemus remuneraiio/nbsp;nem benefttiorum de c�eJo.Magua eft ingratitudo huius mundi\fednbsp;longe omnium maxima eft dementia �f bonitas Oei,qui nee uulc neenbsp;poiert obiiuifei eius obediebtiae ,� qu� uerbo eius pr�i�atur. Gaudc/nbsp;ie,inquit,amp; exultate,quoniam merces ueftra copiofa eft� VbiC numnbsp;sn ternscMinime.Sed in coelis� Pergamus igitur noftrum offinumnbsp;farere, 8t Deum benefaciendo gl�rificare, ut uiciiTim glorificemurnbsp;per lefum Chriftum DOMIN VM noftrum, qui eft una' cum pa/nbsp;ore amp; fpiritu fando Deus benedidus in (ecula, Amen�

IXIT Cbriftus,rein magnoodioapudmundum efle, Apoftolosaucem fuosnon in minori odiofonbsp;re. Cogitabii igiturquifpiam ex Apoftolis,quo/nbsp;modo heeconueniancad illuftrandammaieftatcmnbsp;nominis Chrifti in toto orbeierrarum. Prophet�nbsp;�nim de Cbriuo contionati funt, qgt; maieftas eius uulganda fit in 0/

mnem icrram.Benedidum,inquitpfalmus,nomen ma�eftatiseius in setemum,amp; replebitur maieftateeius omnis terra.Et Efaias:PIcna eftnbsp;omnis terra gloria eins. Et Malachias : Ab ortu folis ufep ad occafumnbsp;magnum eft nomen eius in gentibus.Quare,fi Chriftus amp; Apoftolinbsp;�JUS ineurrunt pr�dicatione fua in magnum amp; aeerbum odium munnbsp;di,quomodo gloria Chrifti uulgabitur in mundoCDc hac re contio/nbsp;naiur nunc Chriftus,amp; repetit promiffioem de fpiritu fando, quamnbsp;�tiamfupra aliquoties commemorauir� Cum autem uenerit, inqui * *nbsp;cn5,paradetus,quem ego mittam uos � p�tre mro, fpiritus ueritatis, * *nbsp;qui � paire procedit. Ule icftimonium perhibebit de me.Quin amp; uos * �nbsp;leftes eftis,quia ab initio mecum eftis.Quod dicit,habet hanc fenten � *nbsp;pam;Ne ficas folliciti de gloria nomipis mei. Et(i enim mudus habetnbsp;amp; me amp; uos magno odio , tarnen non relinquam nomen meum ob/nbsp;Ccurum.Mitiam enim uobisfpiritum fandum, qui amp; me illuftrabit,nbsp;amp; uos excitabit, ut teftimonium de mea dodrina amp; maieftate publi/nbsp;ce amp; intr�pide in toto orbeierrarum dicaiis.ExpIfcuimusquidem annbsp;teahancde fpiritu fandopromiftionem, Sedqiiia hic locus admo/nbsp;net, dicamus iterum de hoc argumento pauca qu�dam, ut benefttianbsp;fpiritus fandi cognofeamus,6^ad ca petenda excitemur. Ac initio,nbsp;comprehenditur hicpauciftimisuerbis fumma totius Chriftiana? donbsp;^inae, qua non folum nos Chriftiani difeernimur ab omnibus alia/nbsp;Z gt;il

l�� AP�VT .XV^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-lO�NWiiS

rum gentium reh'g�onibus, ucrumetiam qua (olaueram 8� ^�rtttnl falutem confequimur. Cum rm unus tantutnfit uerus �i ^ternus .Drlt;nbsp;us,conn�onatur tamcn Chrift us in hoc loco de tribus perfonis in tmanbsp;diuina natura, qu� funt,Pater,blus amp; fpirtiusfandu�. A PATRE�nbsp;inquir. Habes perfonam patris, EiEOOMlTTAM, Habesper/nbsp;fonam filq. Et fpiritus ueritatis, habes perfonam fpiritus fandi.Et tanbsp;men non eft nifi unusomniporens Deus creator cceli amp; terra*. Hienbsp;nos difeernimur ab omnibus alqs religiongt;bus,quarum aliafentituznbsp;�Jiam tantum effe perfonam in diuinitatc^Ht funt ludi^i amp; Ture�. Alianbsp;(entit multos efle Deos . amp; multas perlboas. HiruncEchnid, Sedhinbsp;omnes impie fentiunt de uera diuinitate. Vnus enim tm eft Deus,nbsp;fed in hac una diuinitate, tres funt perfonae. Hgc eft uera amp; catholicsnbsp;de Deo fides. Deinde confiderandum eft de fpiritu fando, qu� fitnbsp;eius natura amp; quod oftitium. Nam fpiritus fanctus natura fua uerusnbsp;eft �i �ternus Deus, non quidem � fe ipf�, fed a' patre amp; filio. Necnbsp;eft � patre natus,ficuc filius,ncc � patre tantum procedjt,fed procedicnbsp;patre Si filio. DicitcnimChriftus:Egomitwmeum.Etaddit:Quinbsp;�l patre procedit. Et Symbolum Aihanafij.�Spiritus fandus � patre �Cnbsp;filio,non fadus, nec creatus, nec genitus, fed pro redens. Hoc qualenbsp;fitjhumana ratio in hac uita intelligere non poteft. Nec fcriptura pronbsp;ponit hoc,ut ratione capiamus,fed ut fide credamus� Cum autem pernbsp;uenerimus ad regnum coelefte, tunc non folum affequemur petfedanbsp;cognitionem horym myfteriorum, uerumetiam percipiemus ex eanbsp;fummamSi �ternam f�licitatem. Reqeiemusigituriftaadfuturumnbsp;feculum,Si feiamus nunc olFttium (piritus fandi,ut benefitia eius nonbsp;bis cognita fiauSed qd fit oftitiu fpiritus fandi, cognomina eius exnbsp;ponunt. Primum enim, uocatur Spiritus fandus. Hoc cognomennbsp;opponitur fpiritui prophano, immundo Si impure, qui eft Satan;

. Nam hie fpiritus autor eft omnis impietatis, f�ditatis,turpitudinis, immanitatiSjSi omnium fcelcrum. Ac poftquam homo peccauit, fa/nbsp;dus eft hie fpiritus, dominus Si princeps mundi. Quare excit�t ionbsp;mundo tum publice,tum priuatim omnia genera impietatis,8i fcelc/nbsp;rum.Si religianem confideraucris, obfecrote, turpia, c� fixda,nbsp;immania facra perfuafit Gentes fedari,qu� ne nominari quidem honbsp;nefte in Ecclefia poftunt. Inter ludgos, etfi inftituta fuit uera religionbsp;uerbo Dei,tamen obfeurum non eft quantis abominationibus Satannbsp;?We Epif??4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infecerit.Quid dic� de horredis �C immanibus h�refibus, quas

nium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satan in Chriftianifmo excitauitfEt quis enumcraret impias Si mani

feftas nugas atep impofturas,^as Satan pro certifsima ueritate Si re ligioneagnofeendas obtrudit Turcis,Iudgis,qui nunc funt. Si Pap***nbsp;ft is; H�cinreligionc. Quid autem in hominum uiia; Hie nullusnbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horrib�

Rorn�bi!j�uni fcclcrum nee finis nee modus. Hic Satan excit�t b om�ct'' dia,fr�rricidia,inf�ntlt;cidia,patricidia,fcortaiiones,aA]lter!a,amp;'easlinbsp;bidines,quasnecnominarcf�s ett.Dcnic� nihil eft tam feedum, rannnbsp;abominandom,ad quod impurus fpiritus non inducat humanum gexnbsp;hus� Sed huic impuro fp�ritui obfiftit fandus fpiritus. Hic enim inftinbsp;tuit in terra, prim�, minifteriurtipredicandi uerbi Dei, per quod rcnbsp;generat eos, qui accipiunt uerbuni Dei obedi�iter in nouos homi/�nbsp;' ncs,amp; compelcirin carnc e�rutn impias,fcedas, amp; abominandas colt;nbsp;gitationes,ac rctincr cos in offitio� Nifi enim fpiritus fandus oppogt;�nbsp;' nat ie in homine fpiritui impuro, fieri non poteft, ut homo fandam

Oei uocationem fequatur. Chriftus filius Dei cum adhuc in terris ui tam ageretjCiecit c� d�moniacis multos immundos fpiritus. Idemnbsp;ceruntetiam Apoftoii in nomine Chrifti. Etfi autem noftrguocatio/nbsp;nis non cft,eqcere immundo� fpiritus,externo miraculo,tamen necefnbsp;(itas noftrg lalutis exigit,ut fimus adiuramres,� eiedores immundonbsp;rum fpirituu.m,in cordtbus n�ftris. Satan enim natura donunatur mnbsp;rarnc noftra. Ac nunc iollicitat nos ad dubitandum dc Deo, de Deinbsp;dementia amp; mifericc rdx � in ChriftofiltoDei nobis exhibita, imoe/nbsp;tiam follicitat ad negindum Drum amp; Chriftuin filium eius, Dtznbsp;'xit infipiens in corde ruo,non eft Deus.Nunc hortatur nos ad furta,nbsp;�ad impofturas,ad libidincs,ad inuidiam,amp;: ad alia fcclera. Hic temnbsp;pus eft,ut fpiritum immundum adiuremus amp; expcllamus,uirtute fpinbsp;ritus �ndi. Spiritusfandusautemexercei fuam uirtutem perfuumnbsp;minifterium, quod inftiiuit, uidelicet, per uerbum Dei.Quare uerrnbsp;bum Dei cognofcendum amp; iufeipiendum eft� ut fpiritus fandus ha/nbsp;bcatorganon,quopotcniiam fuam aduerfus immundum fpiritum exnbsp;rrceat. Deinde inftituit amp; ordina�itciuilcmmagiftratum ,utficutnbsp;minifterium uerbi Dei pi�s in ofFiiio continet,ita magiftratus ciuilisnbsp;coniinear,quan(um in hac terra fieri poteft, in oftitio impios, ne im /nbsp;mundus fpiritus omnia impleat foedis libidinibus,homicidtjs, amp; a**nbsp;lijs fcelcribus.LeXjinquit Paulus,iuftono eft pofita,fed iniuftis in/nbsp;obfcqu�tibus,imptjsamp;peccatoribus,irreucr�tibus,etprophaois,panbsp;tricidis 8lt; matricidis, homicidis, fcortatoribus, mafculorum concirnbsp;bitoribus,plagiarijs, mendacibus, 8^ fi quid aliud eft,quod fan� do*-dringaduerfaiur. Hgc duominifteria,Efclefiafticam8^PoIincum,nbsp;funt ordinatio diuina, qua fpiritus fandus compefeit fpirifum im;nbsp;mundum.Nec fieri poiTet,ut hgeduo minifteria conferuarentur.niftnbsp;diuinitus� fpiritu fando conferuarentur. Etfi enim pq conferunt o/nbsp;peram fuam ad luendum minifterium uerbi Dei,8�J ciuilem magiftranbsp;tum,tamen'tanta eft potentia immundi fpiritus, amp; tanta eft muJtituznbsp;do impiorum hominum, uc oifi Deus ipfe bee minifteria tuereiurjnbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;% Hi}

non poncnt inter hommes diu eonftare� Sed pergamus ad aliud offll riumfpiriiua fan�i� Non enimuocatur tantum fpiritus fandus, fednbsp;etiam fpiritus ueritatis� Exponitur �i. hoc cognomtne officium fpirlnbsp;cusfandi� Ecopponitur itcrum fpiritui Satan�, qui eft fpiritus menenbsp;dax,amp; pater mendacis. Hic enim fpiritus commentuscft impiam Sinbsp;mendacem rehgionemEthnicortim,Turcarum, lud�orum, eoruninbsp;uideiicet,qui nunc funt, no amplics populus Deijcd abiedi � Deo;nbsp;Commcntus cft eiiam omnes h�refcs, amp; papinicas rmpietates. Ho/nbsp;rum enim omnium religio incerta eftamp;mendax. Eihnici colueruntnbsp;uarios Dcos ,-tquorum origo aut ignoratur, aut cft pudenda. Tu rearnbsp;agnofeune Nahumetis uanitatem, qui mentitus eft (ibicum Gabrie/nbsp;Je angelo colloquium eftejed non potuit id certts argumentis aut te/nbsp;ftimonqsdemonftrare.lud^� agnofeune Thalmudicas fabulas, quafnbsp;nechumana ratio probarepoteft. Sed nullum mendatium ram impu/nbsp;dens eft,quod cor � Satana egeatum pon pro ucr irate ampledatur. P�nbsp;pift� habent Miflas prodehindis. Inuocationes fandorum,peregrinbsp;nationes ad fandorum reliquiasjgnem purgatorium, Si multa id genbsp;nus alia,quor� origo aut ignorat,autcxperuerfa uerbi Dei interpretnbsp;tatione, ud prepoftera maiorum imitaiioneconftar.Scd Spiritus fannbsp;dus eft fpiritusueritatis. Hicueram certam rdigionem, quaeeft:nbsp;de lefu Chrirto filio Dei,inftituit �Cconfirmauit. Iile,inquit Chri/nbsp;ftuSjteft imonium pcihibebit de nie.Quin amp; uos teftes eftis,quia a�gt;nbsp;initio rnecum eftis.Primum e(iim,etfi Chriftus refvrrexit uerea mornbsp;tuis, �d afeendit in c�lum, tarnen hoc antediem Pentecoftes paudfnbsp;cognitum fuit. Quare fpiritus fandus �didit in die Pentecoftcs,8Cnbsp;poftea �am magna Si tam confpicua miracula in nomine Chrifti, utnbsp;manifefteptobaret Chriftumuerea� mortuisrefurrexifte,6i^incoelonbsp;regnare. Petrus ait : Dextera Dei exaltatus amp; promiffionefpiritu�nbsp;fandi accepta a�p�tre cftiidit hoc quod nunc uidetis amp;audias.Ec iteznbsp;hih t. rum : Viri Ifraelit� quid miramini fuper hoc,aut nos quid intuemiznbsp;A�,�. cr 4. ni, quafinoftra uirtuteaut picrate effecerimus.ut hic ambularet. Acnbsp;mox, Autorem uitae interfecittis quem Deus fufcitauit i morznbsp;tuis, cuius nos teftes fumus , Si per fidutiam nominis eius hunenbsp;quem uidetis ac noftis eonfolidauit nomen ipfius, �C fides quf per elt;nbsp;um eft, d�dit ci integritatera iftam in confpedu omnium neftrumi.'nbsp;Hfc �d alia miracula �didit fpiritus fandus non obfcurc,fed, ut Pe/nbsp;trus ait,in confpedu omnium,quibus nomen Chrifti ita illuftratumnbsp;rft,ut nemo negare potuerir,quin ea res diuinitus gereretur. Deindenbsp;Spiritus fandus non tantum �diditmiracula, quibus maieftaiensnbsp;Chrifti uerc ac publice illuftrarec, uerumettam excitauit Apoftoznbsp;los, SC naific cos in orbem terr�, ut de Chrifto maieftaie ei/

UK femel tantum fuerunreurn Chn'fio, fed uerlati font cum jpfo, to/ t�eo tempore, quo publtccexorfus eft,ut fWus air,� baptifmo loannbsp;nis,ad eum ufqucdiem,quoreceptiis eft in cct lum. Eraudiuerunto/nbsp;mnes condones eius, uiderunt omnt�a miracula eius,adeoque habue^nbsp;runtdiIigentilTtmamomnium A�orum eiusconfiderationem. V�n^nbsp;de Sf hoc loco dictuAb initio mccu eftis.Si heri aut nudiustertius adnbsp;meuetiiftedSjpolTetteftimoni� ueftr� uanumuideri. NuncautagPnbsp;ttsmecum perpetuam uireconfuetudinemabeotempore, quo cepinbsp;prgdicationem Euangdnmei, �dcognouiftis omnia mea turn dictanbsp;turn fada. Quare poteftis de me certum ac ftrmum teftimonium feenbsp;re. Teftimontumautem, quod Apoftoli tulerunt delefu, hoc eft, cpnbsp;Deusfecerit huncicfum,quernludeicrusiifixerunt DOMINVMnbsp;amp; Chriftum, amp; q? non lit aliud nomen fub ccclo datum inter homi/nbsp;nes, in quo oporicat nos faluos fieri. Hoius Apoftolici teftimonijnbsp;certitudoSC firmitas tanca eft, utnec Iudgis,nec 1 orcis,nec Regibus,nbsp;necPontificibus, necdiabohs,nec Angelisdiuerfum dicennbusce/nbsp;dendumS^ credendum fit. Seddeceftimonio, q lod Ipiritus fan/nbsp;lt;ftus,qui eft I'piriius ueriraris, dedit lefu Chrtfto hadenus. D:camusnbsp;Sii dealio oftitio fpiritus fantfti. Cognomina ur enim Paracletu$,qdnbsp;figmficat C�nfolatorem Aduocatum. Opponfturamp;' hoccogno/nbsp;men Spititui Satang.Etfi enimetiam Satan conlolatur abquoties ho/nbsp;nunem,Facit en rm eum fecurum in peccadgt;5,S^ contemptorcm fuppljnbsp;iiorum,tamcn confolatur,ut magis terrear. Satan enim tota cogitanbsp;none fua tn hoc ftudium incumbit,ut terreat et pauefaciachominem,nbsp;ac contjeiat eum in perpetuam defperationcm damnationem.Cuninbsp;peccatum cogitas Sc facis , blanditur tibi, Sc quafi confolatur te, age,nbsp;inquiens,quid metuiscDiabolus non eft tarn horribilis, cp pingi (o/nbsp;Jet.Nccioferni ignis iiaflagrat, ut uulgatum eft. Hancconfolation�nbsp;proponit Satan peccatori,non ut feruei eum,fed ut perdat, Poft^ e/nbsp;nim peccatum defignatum eft^SC iuditium Dei reuejatur,rbitumob*nbsp;ijeit omnia genera terriculamentorum, Peccafti,inquicns,Defperan/nbsp;dum igitur tibi eft. Nulla tibi fal�tis fpes relitfta eft. Mifericordtinbsp;Dei,quam totiesreiecifti, nonpatet tibi amplius. Chriftus expiauitnbsp;quid�in peccata,fed non tua,quippe qui nec tanta pet fedione credis,nbsp;quanta debes, amp; toties fidem malts fadis abnegafti. Ac finge te ere/nbsp;dere.fruftra tarnen credis, quia non es ab seterno pr�deftinatus, utnbsp;fis fdtus Dei.Rcliqu� igit eft,ut omn� fpem falutis abqtias.Hfc funcnbsp;�gnita iacula Satan�, quibus tm terrorem homini imbecilh incutit,nbsp;�u luis uiribus relidus, n� habeac,quo fe uertat. Spiritus l^^ius auc

�(I paracIetuSjhoc eft, Confolator �i. Aduocatus � Hie enim conf��iM tnr amp; tuetur credentem Euangelio Chrifti, in omnibus terroribus �nbsp;uc pcccati,fiue moriis,f iue infcrni.SoIet quid� amp; hic fpiritus aliquonbsp;tics terrere idque per legem, per quam uenit, ut Paulus ait, agnitionbsp;peccati,amp; qu�occidir.Non autem terret,ut perdat�Perdereenim S�nbsp;tanae propofitum eft, (cd terret,u� feruet,amp; confoletur� Alienum fa*nbsp;eir opus,ut fuum perfitiat* Occidit, ut uiuificer� Deducit ad inferos,nbsp;ut collocet in coelo. Nam proprium offitium Sfopus fpiritus fantftinbsp;eft, Confolari amp; tueri in omnibus aduerfis^ Itaque fi peccata follt/nbsp;citant ad de(perationem,oftendit Spiritus fandus Chriftum,pecca*nbsp;torum expiatorem, Docet mifcricordiam Dei femper patere his*nbsp;qui inuocant ipfum in nomine Chrifti, Docet, quod etfi imperfedanbsp;eft fides noftra, tarnen perfedus fit Chriftus quern fide accepimus*nbsp;Calamum (inquii) quaftatum non confringet, amp; linum fumigansnbsp;noo extinguet. Docet, Chriftum efTe ueracem, etiamfi nos fidemnbsp;noftram uiolauerimus, Docet pr�deftinationem Dei, reuelatam e(/nbsp;fe in Chr ifto, ut qui credit in Chriftumjeiat fe ab ^terno � Deo in fi*nbsp;lium fuum propter Chrifturti,praedeftinatum,ideoc^ Chriftum nonnbsp;aliorum tantu, fed amp; noftra,imo mca peccata expia(re,amp; in fuum co*nbsp;h�redem cooptafte� H�c eft confolatio fpiritus fandi,in tertore pecnbsp;cacorum,amp; mortis, Exercet autem hanc confolationem in nobis, pernbsp;minifterium Euangcltj deChrifto, In hunc enimufum inftituit�Cnbsp;confirmauicin die Pentecoftes contionem de Euangelio Chrifti, utnbsp;habeac organon, quo oftitium fuum confolandi amp; tuendi publice innbsp;Ecclefia �C priuatim in fingulis pqs exerceat, DeditCinquit^alios Agt;nbsp;poftolos,ahos Prophetas,alios Euangeliftas,alios paftores �i dodonbsp;res, ut compleatur numerus fandorum, ut doceatur uerbum (.Dei jnbsp;ut �dificetur corpus Chrifti, Collocemus igiiuromne ftudi*nbsp;utpnoftrumin cognofeendo Euangelio Chrifti ,ucexhibeamusnbsp;fptritui fando fuum organon, quo benefttia fua in nos confe*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rat, amp; nos in omnibus aduerfis tueatur per lefum

Chriftum DQMIN VM noftrum, qui eft una cum patre amp; fpiritn fando Deys benbsp;nedidus in fccula* Affleo*

VLT VM rcfprt^quo animo aduerfa aggt; ^cdiaris. Quarcjom Chrillus anre diPnbsp;kruerir de odio, quo mundiis profecutu/'nbsp;rus (it Apoftolos, 8^ eos qui ApoHoliconbsp;uerbo Fidem adhibeni ,cxponit nunc magnbsp;nKudin�eiusodq,ucdoceat, Cpftrmo�^

d exccKoanimo pericu�a adsredcbeant. Ini priem non capi�t I implex odium pioru,nbsp;ied exerc�t illud hornbili amp; immanicninbsp;delitate.Cognofcarnus igitur huius odq immanitatcm, ut pie prouPnbsp;dcamus,ne nobis aStquamfalutis ladturamafferauHgc, inquit, locu/nbsp;tus fumuobis yUtnequidoFFendamini. Ahenisa�Synagogisfacicnc *nbsp;oos. Seduenicttempus,utqudquisinurfitiatuos,uideaturcultumnbsp;prgftare Deo.l^jo commemorantur, quibus impq dcclarabunt magnbsp;unudinem odq (ui. Alterum eqcieni uos� Synagogis. Hspc e(tnbsp;Excommunicatio.Edi au em hoc teiTipore,excommunicatio Pontifiznbsp;cum,intcr nos eft fulgur, quod dui fol�, pclui,ramen fiquis uerSnbsp;rationem exc�municationisc�fiderauerit, multo grauior eft morsnbsp;corporalis. Endtemhominem,nonfolume publico ccetu populi,ucnbsp;rumetiam ex h^redaate omnium coeleftium bonont. In bapnfmo adgt;nbsp;optatur is qui agnofcit Chriftum,in filium bgrede Dei.�xc�muninbsp;catioa�t,fifiatautorit�reuerbiDei, cxh�redat hoitrn^ c�leftibusnbsp;boni5,amp; tradir eu Satan�. Ad Petrum em, nomine Apoftolici off urfnbsp;idicit:Quicqd alhgaueris in terra.erit alligat� in c�lo.Et iteRt: Qugnbsp;cuncp alhgauer ms lug (err�,erunt hgaia in c�lo.Nam qu�ta fit feuenbsp;ritas uerg exc�municationis,eti�publico miraculo in Anania 8^ Sapnbsp;phira comprobat� eft.Hi em a' Petro excQmunicati,t�to lerrorecon�nbsp;cutiuntyUcrepetl.ina morte intere�t, qu�admod� tefiat liber Atftoi*nbsp;ApFiCor�. Porroexc�muni�atio exerc�da eft erga eos, qui, ut Chri*nbsp;ftus ait,non audi�t Eccleft��,hoc eft,qui c� (int in c�iu �cclefi�, finlt;nbsp;gunt 8ituent impiadogma(a,autdellign�t impudenter 8d impocnit�nbsp;ter fcelerata facinora.Sed impq abutunc ea ad damnandos pios.Quidnbsp;ergodicemusC Num quemadmod� impq pronunti�t piosefte exconbsp;inunicatos,et � Deo exh�.- edatos,ita Deus rata habet fententi� eof^�*nbsp;|Minimeoim:MaIedic�i,inquitpfalmus, illi et tu benedice�.Et Chrinbsp;ftusz�eaw �ftis, c� nulcdixcnni aobis holes, �( cUxeriiu

tterbum a Jdcrfuin uos,mcnttcntes propter me� Etfi auiem ra aducfz fa, qij� innocenti iniufte acdd�t,excelfiori animo feruntur,^ ca qug'nbsp;nocenti iufte propter pcccata accidunt,tamen iniufta excomunicatio,nbsp;af�ert pqs grauifiTimum S^acerbi�Timurn dolorein* Qui enim eosex-*nbsp;co(Tjmunicant,non funt homines abie�i, nec uideri uoluntfc iniuftenbsp;�io$excommarueare,fcd gloriantur fc eflTc Ecclefiam amp; populumnbsp;)ei,�^ iad�t fe exc�raunicare ipfos propter h�refe$amp; blafphemia�nbsp;nominisDe� De ScephanodicunuAudiuimoseumdicentemuer/nbsp;ba contumeliofa in Mofen amp; Deum. �duerfus Paulum c�amanf�nbsp;Viri Ifraelitf fuccurrite.Hie eft ille homo, qui �duerfus populum 8^nbsp;legem amp; locum hune omnes ubiquedocet. Hacc amp; id genus fimiliznbsp;obieda,etfifdas falfa cfle,tamen(icin lt;o populo,qui le profite! cfTenbsp;Eccleham Dei,audi�e,acerbiffimum eft,8d excit�t uarias cogitati�es*nbsp;QuidC TunefoIusiapiesC'Quidf PutasneDeumdeleruil�efuan�nbsp;Ectlefjam,amp; foli tibi ueritatem patefeciffeCTot fapientes, tot hone/nbsp;fti,tot do�i uiri obfiffuHttuaefententi�,amp;damnant eam.Exiftima�nbsp;nehorum iuditium effe contemnendumf Hseccerte difficile eft innbsp;animo fuperare,amp; in ueritate conftare. Et tarnen fuperari poftunt, �nbsp;tefpiriiui fandoformandum Si conferuandum obedienter pr�buc/nbsp;ns. Sed de hocmoxdicemus,nuncuideamusaherum,qu� iinpqde/nbsp;clarapt odium fuum erga pios. Nonfolum,inquir, eqtient uos c Sy*nbsp;nagogis, �i. excommunieabunt uosjed occident etiam uos,idc^ nonnbsp;fimphciter,fed uidebunturocctfioneueftrfjefe pr�ftare culi� Deoinbsp;Scelerati,fi quan do ad publicam p�nam educuntur, habent qui cornnbsp;miferantur eorum calamitatem. Si: funt, cjui precantur ipfis f�licio/nbsp;rem fortunam. Impt| autem oed dent uos,uc cat harmata amp; piacuft.Brnbsp;iftimafaunt ueftris fupplitnsterramexpiari.. Nam qtremadmodun�nbsp;Ethnid in publicis calam�atibus rapere folent ad fupplitia aliquoti/nbsp;es noc�ies, altquotics eti� innoc�res ho�es,quor� morte fenti�t fe iranbsp;D�i placare, amp; terra purgarc,ita impq grallabunt eti� in pios,quoanbsp;exiftimabunttam fcelcratos efrepeccatores,ut qu�tocrudehuseos oenbsp;devint,tanto gratiorem Deo cultum pr?fterw,acmaiorem tranquiPnbsp;iitatemin terra procurent. Hfceomraemorauit Chriftus non qua/nbsp;fi uanapuerorum tcrriculamcnta, fed qu^ reipfa impleta funt. Ac prinbsp;mum, quodde Apoftolis futurum dicit, hoc in ipfo fieri coepturainbsp;crt.ln pafl�oneenimBarrabaslatropr�fertur Chrifto. Et de Chrirnbsp;fto immaniter clamant; Tolle,tolle, Crucifigeeum. Adeocontempznbsp;tus fuit,inquii Efaias, ut auerterentur uultu� ab co. Deinde,quod calt;nbsp;piti accidit,idem etiam membris eius accidit. Cum Stephanus r�cita/nbsp;retcoramConcilio Apologiamfuam�diffecabantur, inquit Lucas|.nbsp;cordibus luis � ftrtdebant dentibus fuis, �C exclamantes uoce magnanbsp;continue/

liOMftrAE fO�NHlS BREMT�T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?fS

�rnnt jures fuas,ac impcoim feccrunt in eum unanimiter, quem amp; ieAum � ciuitate lapidarunt. �acobus frater loannis oeciditur gladionbsp;ab Herodc, tanto populi fauore, ut Herodes uiderctur haccgde reg/nbsp;num fuum firma�e� De Paulo clamabant: Tolle de terra hominemnbsp;iftiusmodi. Non enim phas eft eum uiuerc. Quid multaC T cftanturnbsp;ecclefiadic^ hiftoriae EthnieosrauHaspublicarum talamitai� non ni �TanXamp;MM,nbsp;'fi inChriftianos eontulilTe, SiTybcris afeendit in mcrnia. Si Nilusnbsp;non afcendic in arua,fi coelum ftetirji terra mouitji fames,fi �ues,ftanbsp;fim acclamabatur,Chriflianus ad Lconem,aut,Tolle faerilegos. la^

. �abantpublicg leges in gs in ci fa? q? exquo Chrifiiani fedibus fuis 'urbibufc^ pcllaniur,acris effe l�va remperies,terr� f�cunditas abunnbsp;dancior,acfegetum copia ubcrior.H�c funt fuperiorum temporum�.nbsp;Non dilTimilta fieri his temporibuSi,mantfeftum forte er it: Quo J hinbsp;quiagnofeunt uerum amp; fyncerum Euangelion Chrifii, primum omnbsp;nium excommunicenturab Ecdefi�. Deindequoep publicis Edi�isnbsp;in Romano ImperioprofcribentunHincfequentur c�des multorumnbsp;non uiuorum tantumjed �C mulierum 8d uirginum,quos ideo crudenbsp;liustrucidandos iudicabit aduerfaria poteftas, quia earn fint dodr�/nbsp;nam fecuci,qu� bellofufeipiendocaulTam pracbuifTet.Quamobremnbsp;eosTurcis peioresiudicabatmultiiudo aduerfariorum, cum decrc*nbsp;ium publice fuiflet, ut primo quoep tempore bellum Turcis inf�r�t,nbsp;turn audieba niur eorum uoces,non pofle id bellum fufeipi f�liciter,nbsp;mfiea dodrina, quam ex Euangelio agnofeimus, qui earn fedan/nbsp;tut prius deleantur. Nec fueruni abiedg fort is hcmines,qut fie opinanbsp;bsntur,fed titulus Eedefi^preemin�tis, quicp fe tan^ nutricios gloenbsp;riabantur fe debere aduerfus propbanaiores Si facriiegos.glori� atepnbsp;maieliatem nominis Dei Ecdefigqj falutem tutari amp; conferuare. Granbsp;�e diquidem mortem ferre,fed multo grauius eft has perferre,et uinnbsp;cereuoceseo82,qui ficobludantur exierritis metu fupplitioRz.Quidnbsp;tu,inquiuni, plus ne fapcrc tibi arrogas, qua' m rot in Ecdefia popu/nbsp;lt,nati�es procercs^Sed turn peruincesji te fp�ifando docile exhinbsp;bueris , primum enim confideranda eft ueritas amp; certitudo Euange-*nbsp;lq,quod prgdicamus, quod hoftes noftri perfequuntur, Certi eninbsp;fumus, qgt; Euangelion noftrumjit uere Euangelion illud.quod Pro-'nbsp;phetc ce ApFt pr^dicauer�c, qd Chriftus ipfc feruator nofter iuTicnbsp;ni tot� orbem terrg uulgari. Deinde confiderand� cft,qgt; hi qui damnbsp;n�t nos j)pter Euangelion,non fint uere populus 8lt; Ecdefia Del, ftdnbsp;potius Ecdefia Satan^nbsp;nbsp;nbsp;hoftes Dei. Non moueat nos gloriatio �gt;( il

tulus eor�,Chriftus enim dicii: Multi funt uocati, pauci uero eledi. Et PaulusiNon omnes qui font ex Ifrael,funt Ilracl, ne^ quia fo��

men Abrahp^�aiimomnesfiln*Vndeamp;hoclocoaddH: HfcfacieHt uobi8,qtiia non noueront patrem, necp me.Ia�ant quidem le eiTe ponbsp;pulum Dei, 8lt; magno defiderio rxpedare Mt (Tiam Dei, Sed nequcnbsp;Deum parrem,necp me filium 8f Meffiam eins noueront.Quid^Po/nbsp;pullis ne Dei,non noun DeumcPopiIus ne MeflRf, non nouit MePnbsp;(iam:Habes hie manifeftu teftimoni�Chnfti. Quid ergo adhuedtlnbsp;bitas;Sed uideamus paucis,quomodoDeus fognoffatur,quomQdonbsp;ctiam fi lius eiuscognoieatur,ut feiamus qui fint, qui nee patrem necnbsp;filium noueront.Primum.Deusnon eognofeitur, nifi pei filium foUnbsp;lefum Chriftum. Deom,inc|uit loanne�,nemo uidit,filius unigenwnbsp;tu� jpfe enarrau�.Ei Chriftu$:Nemo,inquit,nouit pairem, nifi filigt;nbsp;us,0lt;; cuicunep uolucrit filius reuelare.Et iterum: Nemo uenit ad pa/nbsp;trem,nifi per me.Cum igitur ludj i perfequantur filium Dei,Eihniclt;nbsp;ignorentfilium Dei, �C Torcaenegentacabominentur filium De/Jnbsp;perfpiojom ePquot;, q� etG hi omnes gioriantur de cognitwne Dei noilnbsp;tamm Deum cognofcantjed potius fint ho�es dei.Dcinde Chrif osnbsp;ftl'us del non re�e eognofeitur, nifi ofFinum eius re�e congo^^eatur�nbsp;Oi�iiium emmChnlti filrj Dei eflexpiare peecaia.placare iram dei�nbsp;l econciliare htimincs cum deo,ut adopicntur per fidem in fihos dei^nbsp;�c confequaneur gratis Cv� lefiem h�rednatem propter ipfum.Hoc atlnbsp;tem ofTitium Chri�i ignorant,ae etiam odio habent tam k)d|i,quaRgt;nbsp;Poniifitq.Iudaei enim quacrvni in Chrifto l�tum extei num regnum,nbsp;interim autem feniiunt (eeonfequi remifTionem peeeatorum amp;' pladnbsp;re iram dei,meritis operum legis. Idem feniiunt Pcnttfitn,qui tribu/nbsp;unt meritis (uorum operum expiationem peeeatorum, amp; uitam �ter/nbsp;nam. Quare eifi Pontifitt) gioriantur de Chri�ofilio Dei,tamen ig/nbsp;notant eum,amp; quia perfequunrur Euangelion etus,funt etiam hoAesnbsp;eius.Diees igitur,Si impq fum hoHes Dei '�i fiIr) eius .quid eft,q dcnbsp;usconniueat ipfis ad tantam erudeliiatem, ut pios ncn fulum proferinbsp;bant,uerumetiam immaniter trucidentC Ne mireris. H�c cvnniuetvnbsp;tia fuas habet eaui�as: Primum enim Deus conniuet ad tantam oude/nbsp;litatem impiorum , ut hacoccafioncdoceat � egnum filp lui non ef�cnbsp;inundanum.Ergd ne, inquies, ph principes, qui propullaiu belkmnbsp;propter Euangelt) Chrifti profrlbonem �pIis iliatb�m,nlt;iiene habencnbsp;trucidari,ficut Apoftoli trof idati funt, UI publice declar kjur regnuninbsp;Chrilli non elTede hoc mundorAlia e� Chrilti Apoliolo� urn ei/nbsp;us,alia Principum ratio. VoraiioChrilti non erai,ut gladiom gelta/nbsp;l?et,amp;; acciperetmundanumregnum. Sic nec Apof.oR rum necalio/nbsp;rum in Chriftum credeniium,quarenus quidt m ct edt niegt; funt, uoc�nbsp;no eft,ut quantum ad Apoflolatum �i Chriitianib� urn an .net, glaenbsp;dio utaiitur,5t inuadant r�gna huius mundi. Quart non pofTum has

ran�one fe gladto abhoftibus fuis dcfendere. Si �im illatftm pr�p��gt; farejed neceflc habenc �am ferre,nifi ca uel precibus corarin Deo,uclnbsp;� lcgitimo magiftratu depellatur. Principum autem r�ghum eft denbsp;hoc mundo^�i uocatto eorum eQ gladiutn geftarCyUt defendant r�gi�nbsp;na fua ab ho�ibus,Si tueantur fubditos fuos ad�erfus latrones� Quanbsp;re etfi principes non agentperpecuamuitarn in hoc mundo ^amp;foUnbsp;Deo cognitum eil,quo morris gencre finituri fitit hanc uitam, tametlnbsp;(i fucrinc pq per fidem in Chriftuin, 8i ambul�uerint in liocationtnbsp;De� obedienter, cerre quemadmodum Deus promifit Da�idi ambunbsp;lanciinfua uocatione defendenti populum Oei g�adi�, fcclicentnbsp;fucceOTum beliorum fuorum aduerfus hofles fuos, �a etiam promibtnbsp;pqs principibus fuo offitio ex fide fungeniibus aduerfus fuos hoftesnbsp;uidoriam,ut poifint cum Dauide dicere: �enedidus DOMIN VSnbsp;Deus meus,qui docct manus meas ad prclium 8i digitos meos ad beinbsp;lum.Mifericordia mea,amp; refugium meum, fufeeptor meus amp; lib�ranbsp;tor meus.Prote�or meus,8i in ipfo fpcraui,qui fubdis populum menbsp;Um fub me.nbsp;nbsp;Deinde Deus conniuet ad crudelitatem impiorum er/

ga pios,ut quo plus affliguntur pq in terra,eo maius premium accipi ant in ccelo ; Gaudete, inquit, amp; exultate,quia merces ueftra copiofanbsp;tft in coelis. Tantae enim funt �rumn^piorum,ut nullumterrenumnbsp;regnum poffi't repcndere.Quare rependentur regno cockfti.Sunt ecnbsp;mult�ali^caun�,propter quas Deus conniuet, ad crudelitate impionbsp;rum.Sed h^ in pr�fentia fuffitiunt, Sirecenfuimusalias alqs in locisnbsp;copiofe.Quid autem hoc fibi uulc,qgt; Chriflus tarn diligenter pr�di/nbsp;xit Apoftolis 6i Ecclefig fug, quid ipfis ab impqs fit euenturum C Denbsp;hac re au di quid fcquatur. H�c, inquit, locutus fum uobis,�i cum ue � �nbsp;herit tempus illud/eminifcamini eorum,qgt;egodixerimuobis. Hgc * �nbsp;autem uobisab initio nortdixi,quia uobiieumeram. Nunc autem ua * *nbsp;doade�m,quimifitme,etnemo ex uobis interrogatme.quouadam. � *nbsp;Sed quia hgc locutus fum uobis, moeftitudo impleuic cor ueftrum. � *nbsp;Quod Chridus didt,habet hanc fententiam: Dixi quidem antea allnbsp;quoties,q) maneat uos multa tridia in hoc mundo. Dixi, me emitte/nbsp;re uoS ficut oues in medio luporum, amp; uostradendos iri concilia,nbsp;cedendosflagris , acdemum morte affitiendos propter nomen me*nbsp;um,nunquam autem hadenus tantam feueritatem in exponendis calanbsp;mitatibus in uos uenturis adhibui, quanta me hoc tempore uti uide*nbsp;tis. Cum enim ego adhuc externam uitg coniuetudinem uobifeumnbsp;�gerem, non erat �pus multis coh�rtationibus,quippe qudd aut to*nbsp;tus impetus perfecutionis in me uertebatur, aut fi quid aduerfi uobianbsp;acciderec,ego prgfens uobifeum, tuebar uos,3i: conferuabam uos ill�.nbsp;los ? Vnde amp; infra ait ; CumclTem cqm cis in mundo,ego feruabam

COS noi�iinetuo. Poftquam autcm nuncdifcef�urusfum cxfiocmiJfl'x do ad patrcm,uifum cft uobis omnia, qug in uos cucntura funt aducrnbsp;fa diiigcnrer cxponere. Quid ergo Num exponit ea, ut c�ftttat eosnbsp;metu,er, foHicitet ad dcfedion�C'Nihil minus, Sed,Ne quid,inquir^�nbsp;ofFendamini, ne, fi bgc euenerint, exiftimetis meu Euangelion nantinbsp;cfle,amp;: dcfjtiatis. Nam quemadmodu peritus dux belli narrarefolelnbsp;militibusfuis multitudinem hoftium, amp; armaturam eorum, non utnbsp;eos � militia dcterreat,fed potius ut extitet eos,quo fe diligcntiusad/nbsp;uerfus hoftes muniant, amp; fortius inuadant, ita Cbriftus commemolt;nbsp;rat,fuis uentura pericula, non ut reddat cos meticulofos, fed ut facia#nbsp;prouid�$,neimparatiopprim3ntur, Apud Lucam dicit ChriHus:nbsp;Quis eft ex uobis, qui uelitturrim gdificarc,quin prius fedenscom-*nbsp;putet fumptus,anhabcatquibusopuseftadperfitiendumC' Et addit;nbsp;Quis rex proficifc�s ut committat prglium aduerfus alterum regem*�nbsp;nonne fedens prius cogitat, an poi�it cum decem mibbus occurrerenbsp;ci,q�i cumuigintimiiibus uenitcontra feC' Hisexemplis cohortaturnbsp;Chriftus fuos, ut uentura pericula cognofcant, quo fc in tempore adnbsp;eacxcipicndaSifuftinenda pr�parent. Sed qtiomodo, inquiSjpr�.*nbsp;parabimus nos ad ferenda pericula, qu� propter Euangelion nobisnbsp;imminent amp; acciduntC Primum,cognofcenda eft,ficut ante diximus,nbsp;ueritas amp; ccrtiiudo Euangelq de Chrifto, amp; fedanda cft uocatio eb.nbsp;us. Si enim de ucritate eius dubitaueris, nihil certe periculorum for^nbsp;ti animofcres. Deinde, utcndum quidem eft donis Dei, qujhabe/nbsp;mus, iuxta uocationem cius, attamen omnia noftra ita abnegandanbsp;funt,ut fcntiamus nos ea dcferturos potius, Chriftum amp; Euangc/nbsp;lion eius negaturos: Si quis, inquit Chriftus, uenit ad me, nee odilt;nbsp;patrem (uum, nee matrem, amp; uxorem amp; filios, amp; fratres amp; forores,*nbsp;prgterea autem amp; animam(uam, non poteft meus cfle difcipulus. Etnbsp;moxzOmnis ex uobis,qui non renuntiat omnibus,que po(ridet,notinbsp;poteft meusefte difcipulus. Poftremo orandum eft fedulo,ne intregt;*nbsp;mus in tentationem, inuocandus eft Deus pater per Icfum Chriftumnbsp;ftliumfuum , ut ipfe nos in omnibus aducriis tueatur amp; confcructxnbsp;Non enim tant� funt uires nqftr�,ut poftimus in aftultu afflictionunbsp;firmi conftare, De coelonobis auxilium ueniat,nccefte eft. Coclcftenbsp;jiutem auxilium impetratur oraiione per lefum Chriftum, Qua finenbsp;intermiftione orand� eft, ut Deo curg fimus, �i ab ipfo in omnibusnbsp;aduerfis defendamur. Sedpriuf^ Chriftus pergit difcipulos fuoanbsp;confolari,reprehenditprgpoftcrum eorum meerorem, Ncmo,inquinbsp;ens,ex uobis interrogatme,quo uadamjcd quia hgc locutus fum uo/nbsp;biSjm�eftitudo implcuil cor ueftrum,hoc eft,dixi me abiturum,dixi

me mon'turum.Hjrc uox tanta triHitia nos atfecic^ut cxiftimcth de.fa-lt; luteueftra adlum elTe* f3t tametl debu�Het uos potius cxcitare^ut fntct*nbsp;rogareiis:Q�o abircnri,�^ quam utihiatem meus abitus afFerret.D�/nbsp;lens tantum de abitu, amp; non inquirttis neCeffitatem amp; utiltr�tcm ab!nbsp;tus meh Prorfus n�ftrum ingenium. Affligiturquifpiammorbo*nbsp;Hoc tantum doler, q? molel�us cfr morbus^nort requirit,qua� fit moenbsp;bi commoditas,amp; quo confilio Deus morbum immiferir. Abus pr�nbsp;miturpaupertate. Dokt igitur amp; conqucritur tantum degr�ui onerenbsp;paupertatis non autem cogn�t. non interrogat^ad quid uakat pad/nbsp;pertas,amp; quae fit cius utiliras. A FR ig tnmr h is tempovibus duro penbsp;riculofo bello^quod Romanus Pontifex infcrt nobis proptei picfef*nbsp;fioncm pi� do�rinf. Magna auiem hominum pars conqvcrvrt/nbsp;tue tantum de iadura facultatum ,quas bellum ablumere folet. Nec innbsp;quirunt quod fit confilium DOMINI in hoc bdlo. Quarc, ne fia-mus digni reprcbenfionc, de aduerfjs call bus ita dolendnm eft, ut e^cnbsp;citemurad qu�rendas caul�as �i fines eorum. Nulh enim aduer.a acnbsp;cidunt nobis, nifi diuina uoluntatc.Deus autem pcrminir aduer lanbsp;nobis accidant, uel proprer peccarum rfoikum,uel propter iulimaninbsp;no�ram,uel tantum ad tlJultrandam gloriam nominis fui. Qugctn/nbsp;que caufTa affluftionis fuerit certe quod ad diuinum confilium atti/nbsp;netjfinis optimus eft.In Euangdilb loanne qu^r�t difcipuli de c�conbsp;� natiuitate,num ipfe,an parentes eius peccai�enc,ut cccus nakeretur*;nbsp;Sed Chriftusrefpondet, hancaffliif�ionemnon contigifleeipropternbsp;peccatum ud parentum,ud ipfius, fed ut maniferterjtur,inquit,ope'nbsp;ta Dci in ilIo.Si autem immiferit afflic�iones propter peccatum,tunenbsp;jmmiitit eas hoc confi�io,ut inuiret ad agnii ionem peccati,amp;r ad qu�gt;nbsp;rendam falutem: ViuoegodicitDOMlNVS* nolomoriempecca?nbsp;torisJed magis utconuertatur Si uiuat. Quod fi uero conongunt af*nbsp;fli�iones propter iuftitiam,non corttingunt,ut pereamusjed ut magnbsp;na Dei dementia feruemur, SCnomenDei dlulfretur: Beaii,tnqujt,nbsp;qui perfecutionem patiuntur propter iuftitiam.EtzCjaudete St exultanbsp;le, ft infedati uos Rierint holes propter me, quia merces udb a copinbsp;ofa efl in codis. Dicam de prgfenti rerum ftatu. Inferior nobis hocnbsp;temporca Romano Pontifice SdfotnseiusgraujfTimum�f crudtbf^nbsp;fimum bdlum. H�c eft magna affli�io. Etli autem fumus corS Deonbsp;peccatores, tarnen Pontifex non infert nobis bdlum propter peccaianbsp;noftra. Nonenimcxcitauitfuos,utnosarmisinuadant,qp lintimernbsp;nos adulteria, ebr/etates �hdluationes, execrationes, amp; id genus abanbsp;fcekra.fed qudd agnoueriraus Euangdion Chrifii,amp;r fugiamus idonbsp;latriam amp; impietaiem Romanorum Pontificuro.H�c eft luftnia. luenbsp;ftum enim eft Euangdion Chtifti agnokerc, Si idolatriam fugere,

El quanto plus id feccrisjanto iuflius fecis� Qu�ramus igitur coi�S* bum DOMINI in huius belli afflidione. Inucnicmus autem confi'*nbsp;bum DOMINI in uerbo eius. De impto, cogitante intcrnitioueranbsp;piorum,Si fufcipiente bellum aduerfus eos, qui fedantur piam dogt;nbsp;drinam dicit pfalmus fept:mus,Ecce parturit iniuftitiam,c�cepit do/nbsp;Iorcm,pcpeiit jniquitatem,Lacum aperuit,8lt; effodit eum^iBcidii innbsp;f�ueam,quam fecit.Conucrtetur dolor cius in caput cius, amp; in uerti/nbsp;cfm ipGus iniquitas ciusdefcendet.Etalius pfalmus: Viuit DOMI/nbsp;N V S, �i benedi��s Deus meus, �C cxaltetur Deus falutis me�;nbsp;Deas qui das uindiclas m{hi,amp; fubdis populos (ub me : Liberatornbsp;meusdeinimicismeis iracundis. Et ab infurgcntibusinme, exalt�-'nbsp;bis me,� uiro iniquoeripiesme�Etiterum:InJufti difperibunt Jiinulnbsp;reliqui^ impiorum interibunt.Salus autem iuftorum ?' DOMINO�nbsp;�u proicdor eorum in tempore tribu�ationis. Ex bis amp; alfjs locis fcri/nbsp;ptur� mamfeftum eft confilium DOMINI eiiaro in hocpr�fentinbsp;bello,quod nobis holies propter piam dodrinam infcruncDOMI/nbsp;N VS enim meditatur hoc bello interitum hoftium,qui tot annis re*nbsp;�datam lucem Euangelq non (olum non agnouerunt, fed ctiam crult;nbsp;del i perfecutione conati funt extinguerc.Et quod priuatis perfecutio/nbsp;nibus non potuerunt eff icerc, hoc nunc conantur publico amp; immaninbsp;bello. Meditatur quolt;^ dilataiionem Euangelq fui, utpfj ueram falanbsp;lem confequantur. Quare,etfi hoftes noftri minantur nobis grauiffi/nbsp;iua,t3men defigcndi funtoculi noftri in confilium EXDMINI, amp; benbsp;ne confidendum eft,qgt; qui Ifraclitas ad uocationem fuam in mare ru/nbsp;brum ingreflbs.incolumes c5f�ruauit,nos quoqp in hoc bello, quodnbsp;hoftcs aduerfus uocationem Dci,fufccperunt, noftri autem ex legiti/nbsp;ma amp; uere diuina uocatione propulfant, liberaturus fitperleTumnbsp;Chriftum DOMIN VM noftrura, qui eft un� cum p�tre �C fpiritttnbsp;fando Deus beoedidus in fecula, Amen,

GITE duttijamiciflimi, pergamus Si die in explicanda ca contione, quam Chrinbsp;ftus ad confokindos non folum apoftolosnbsp;fuos,uerumetiam uniuerfam fuam Ecclefl 'nbsp;am fufcepit. Quid enim magis falutarenbsp;facere pofTumus , qu�m Verbum filt)nbsp;Dei feruatoris noftri, non una tantum di*�nbsp;ci hora , fed diu noduquc mcditari Cnbsp;Poft�

t�OM�L�AB IGaNN�S BFt�xXTrr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;;4

Poftqnam igicurChriftiflsreprehcndit difcipulos, quddcumaudi/ uiflcnt deabitu fuoex hoc mundo, dokaiit tantum, non autem inquinbsp;rant,quo abeat,aut quam utiltiatem abitus eiu? affcrar, exponit minenbsp;ipfc,qu� fit abituseiusutilnas, ut non tamdolorem eorutnmnt/nbsp;get,qu� m ueram rationem regni fui doceat.Ego ueritatem,inquit,dinbsp;lt;o uobis: Expedit uobis ut ego uadam� Si enim non abiero, parade � *nbsp;lus non ueniet ad uos. Sin autem abiero, mittam cum ad uos� Quid':'� �nbsp;Obl�at ne corporalis pr�fentia Chrifti aduentui amp; actioni lp�r�usnbsp;fandi�quot; An n� habuer ut Apoftoli fpirii� ianct�, quad iu Chr�Gus conbsp;ram pr�fens fuit; Quid ergo eft,quod dicitur; Non eftis uos loqueitnbsp;tfSjfcd fpiritus paths ueftri, qui loquitur in uobis� Et : Caro amp; fan fnbsp;guis non reuelauit tibi, fed pater meus, qui e� in c�lis. Pater autemnbsp;reuelat filium per fpiritum fuum fanvium C' Negari non poce�,quinnbsp;difeipuli acceperiot ipiritum fandum.cum baptifareniur a Ioanne,8inbsp;audirent Euangelion � Chri�o. Cum enim baptifmum amp; Euangel;^nbsp;on acceperini fide, fides autem fit fpiritus fan�i opus,perlpicu� eft,nbsp;qudd haburrintfpiritum fandum etiameum Chri�us adhuc pr�xnbsp;fens cum ipfis externam uirg confuecudinem ageret. In hoc autem lo-co,cum dicit fpiritum (aniftum non ueniurS, nifi 3bfat,non loquiturnbsp;de uulgaribus illis fpiritus fandi donis qu� unicuiuis pio ad falult;nbsp;rem neee�aria diuinitu^iper predicationem uerbi Dei dantur, iednbsp;quitur de admirandiyill'tsdonis fpintus fandi, qu� data iuot diici^nbsp;pulis in die Penteco�es, amp; quibus sn�itutum amp;confirmatum eli minbsp;nifterium prpdifandi 0^uulgandi Euangelq de Chri�o lu totum or/�nbsp;hem terr��uod igiiur Chri�usdicic,habet hane fententiam:(Non,nbsp;c� uobis dokndum,qudd abcam.Dolendum potius e�et, ft non abinbsp;rem. Nam fi non abirem,paraclctus non uenirei,hoc e�, non in�itunbsp;ereiur in die Penteco�es admirandis donis fpiritus (andi publicumnbsp;mini�erium Euangelrj de regno Chri�f. Quom�doenim dies fe-*nbsp;ftus Penteco�es rede pro noua Chri�ianifmi ratione peragi po�et,nbsp;fi non prgeederet magna feria fexta, dies Pafch�,�C dies Alccnfus innbsp;(oelu,uidelicet,fi non pr�cederct mea pa�io,meamors,mea refurrenbsp;dio�mcus afeenfus in coel�,�lt;: feifio ad dexira Dei patris;Hec ii nonnbsp;fier ent,tunc peccata non expiarentur, patris ira non pbcareiur,morsnbsp;non uinceretur, amp; ccrle�is uita cum hominibus non communicare/nbsp;tur. Nuncautem fiabiero, omnia hgcita perfitiam, ut etiam in toronbsp;orbe teiraRt publica Buangehj prgdicati�e patefiant. Dices itew. Sinbsp;cxpedqt Chri�� abire,non expedqt ipkim uensre. Certc mult� uir�inbsp;queexpedqt. EtaduentusSiabitus Chri�i habencfu�uni',rat�atc^nbsp;�ti�neceffiiai�, Chri�us �r� adu�tu fuo fadus e� haino,pr�d��^uit

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN fAPVT Xri. EV^ANG. lOANNlS.

Euangcli�on fuum,amp; gdidit roiracula, quibus omnibus coprobautt f� cum e��e Mci��am^qui ab innio mundi expedatus, amp; per Propbetas inbsp;adnuntiatus (it. H�cfueruntncceffaria ad complenda uaticinia Pro-�nbsp;phetarum,amp; confilium DeJ,quod de minendo filio in terram decre/nbsp;turn fuerat. Cbriftus autem fuo abitu expiauit peccata, meriius eftnbsp;nobis iuftitiam,inchoaun nouam uitam, amp; fecit nos fuos coh�redesnbsp;in regnoc�lefti. Fuerunt amp; hgcad abfoloendara falutem noHram nenbsp;ceiTaria. Quart et aduentus amp; abitus eius funt nobis falufares�et qua/nbsp;quam horribikfituidere Chrifium rapiadtam crudelia fupplitia,nbsp;tarnen quia per ea ingreditur Chriflus in foam gloriam, amp; affert no*nbsp;bis fummam perpetuam falutem ,agnofcenda eft grato animo cle*nbsp;mentia Dei patris erga nos, quo'd malucrit unigenitum ftlium fuumnbsp;in tarn grauia fupplitia conijeere, quam ad seternam noftram inter*nbsp;iiitionemconniuere. EtfiautemcumChrifto,quieftfummumdo*nbsp;num Dei, nullum aliud donum conferendum eft, tarnen quia in no*nbsp;minedoniconueniunt,idcirco,quod Chriflus dixit de fuo abitu. Exnbsp;pedit uobis,ui ego uadam, idem aliqua ex parte de ablatione ali/nbsp;orum donorum fentiendum eft, uidelicet, q? expediat, utaliquoticsnbsp;� nobis auferantur. Non eft nobis nunc fermo dedonis,qup impnsnbsp;collata funt. Cum enim hi non habeant Chriftum per fidcm,nihilnbsp;eft eis falutare, (iueconferantur in ipfosdona � fiue auferantur. Denbsp;pns loqoor,quibus omnia adiumenio funt in bonum. Deus conftrinbsp;in eos diuitias,confert potentiam,confert uitam corporalem.Et mox,nbsp;qu�eontulit,icerum auferre fclct. Dedit lobi magnas diuitias, quasnbsp;ci iterum abftulit. Dedit Dauidiregnum Ifraelis, � quo tame Dauidnbsp;per filium fuum Abfolomum cqtiebatur. Dat uitam corporalem, �dnbsp;tarnen iterum aufert earn. Quid Obi uult hsecuicifTitudoCExpedir^utnbsp;det.Expedit ut auferai : Dominus dedit, inquit lob, dominus abftu*nbsp;IitjSit nomen DOMINI benedi�um. In dando uult dominus agno gt;nbsp;ici fuam clemcntiam �i. boniiatem.In auferendo uult agnofei fuam ponbsp;teftatem,amp; probare noftram obedientiam ac fidem.Nec enim aufercnbsp;quicquam,ut non reffituat.Etquemadmodum Chriftus abftulit cor-*nbsp;poralem fuam pr�fentiam a* dtfcipulis, non ut eos defcret,fcd ut ma*nbsp;iori gloria, 5lt; commodo ad ipfosreuerteretur, amp; perpeiuo confer*nbsp;uaret, ita folet auferre a� fuis fua dona, non ut inferat damnum,frd ucnbsp;waius lucrum conf�r�t. Quare rtfi donorum Dei ablatio commo*nbsp;uct dolorem, tarnen utilitas eius ablationis diligenter conftderandanbsp;eft, ut dulor mitigetur, ac ctiam penitus abqtiatur. Si abicro ( in*nbsp;quitjmittam eum ad uos. Quod promittit in die Pentecoftes imnbsp;plendum er�i. Quid ergo fpiriius fantftus in die Pentecoftes mitten

�OMILI�E fOAHN�S BREiQTff; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451

Utdecis me. Deiuditioautem, quia princeps huius mundi iam iudi * *� catus cft. Arguet,inquit,mundum.Etfi arguere fignificat aliasreprc/ � �nbsp;hendere,tn cum Qiriftus fufceperit hoc loco cxphcandam uera rationbsp;n� regni fui in hoc mundo,utitur uerbo arguendi iuxta earn fermonisnbsp;figuram, qua ProphetgEfaias Micheas in defcribendo regno ciusnbsp;ufi funt.Hi cnim de regno Chrifti fcribcntes, ita loquuntur: ludica/nbsp;bit Genres,amp; ARG VET populos multos* Et Efaias iterum:Iudica/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

bit in iuftitiapauperes, amp; ARG VET in ^quitarcpromanfuetister rg. Hac figura Ioquendi,fignificant Prophetg,Chr iftum accepturumnbsp;regn� inter homines, amp; gubernatur� tufte amp; dementer. Sic ut �inbsp;liasdifunteumregnaturum in iuftitia amp; iudiiio.Efaias art: Super fonbsp;lium Dauid, S^fuper regnum cius fedebir, ut confirm� amp; corrobo^nbsp;retillnd iniuditio amp; iuftitia. Et Hiercmias:Sufcnabo Daurd gcrmennbsp;iuftum,Sd reg labit rcx,S^ fapiens erit,�^ faciet iuditiumnbsp;nbsp;nbsp;iuftitiam

in terra. Cum igitur hoe locoChriftus dicit,q? fpiritus fantftos AR G VAT mundum,fignifieat,qj fpiritus fandus inftituatin die Pennbsp;tecoftes minifterium uulgandi Euangeli], quo regnaturus fit in totonbsp;orbeterrarum, Arguere enim Sd punirefcelcra, una eft� pr�ciput'snbsp;partibus adminiftrationis regni. Et nemo ferre poieft,ut arguatur,ninbsp;�� ab eo,qui poteftatem habet �i dominationem. Quare bcneconue/nbsp;nit, ut uerbo Arguendi intelligamusregnum amp; domination�. Cumnbsp;fpiritus fandus inftiiuat regn� Chrifti in mundo. Videamus.nbsp;quomodo fuo ofFitio defungatur. Sunt autem tres panes offitij ianbsp;legitimoregno. Vnaeft, punircfcclera, uthonefta uiia inter homi/nbsp;nes conferuciur. Altera eft,ut fiat iuftitia,hoc eft, ut iufta bonorumnbsp;caufta publicis fententqs approbetur,amp; boni infua iuftitiadefendannbsp;tur^�d iuftiti� fu� frudum ac mercedem accipiant.nbsp;nbsp;nbsp;In adminiftra-�

lionc enim regni iuftitiam facere, fignificat, bonos amp;probos ci/ �es tueri,amp; cauftam eorum redam approbare, ut probiiatis fu� fru/nbsp;dum capiant, Tertia pars eft, ut fiat iuditium, hoe eft, ut mali coer/nbsp;ccaniur,ncbonisnoceant,amp;ut propulfciuruis aciniuria hoftiumnbsp;riccruicibus ciuium, quounufquifquc fubuitcamp; ficu fua fecure ha/nbsp;bitet. HabesofFitia,qu�in legitimoregnoneceffaria funr. Quidnbsp;igitur dicemus de fpiritu fando C Num quia inftituct regnumChrinbsp;Iti in hoe mundo , inftituct etiam h�c of�itia regni=; Semper e*nbsp;Him iam inde ab initio orbis terrg talc regnum inter homines cxlt;nbsp;cptatum , expedatum eft , in quo amp; Icelcra legitime punirennbsp;lt;Uf, amp; iuftitia ac iuditium fiereni, quo tam publica quaim ptilt;

oata effet honeflas ac iranquillitas. Sed nullum unquani inter (10/ mines taleextitit, in quo omnia rede adminiftrarentur . FuerunCnbsp;quidem potcntiff�m� monarchic, fucrunt etiamaliquotfesiufti �inbsp;prudentes monarchy. Sed hie mundus femper feeleratior amp; furiofiornbsp;eft,c^ qui humana gubernatione in ordinem redigt potuerit.Promifnbsp;fum igitur eft regnum ChriftifilqDeijinquouercfiat iuditiumS^nbsp;iuftitia,8dinquoomnesboni fummatranquillitatefruantur. Indie/nbsp;bus,inquit,illis faluabitur Iuda,amp; Ifrael habitable conFidenter. Bt itenbsp;rum:Orietur in diebus cius iuftitia,amp; abundantia pacis. Ac mox: Linbsp;berabit paupercm � potcnte,amp; pauper�,cui non eratadiutor. Pareetnbsp;pauper i amp; inopi* animas pauperum faluas faciet. Quid ergo dice/nbsp;musC'Spiritus fandus inftituit regnum Chrifti in die Pentecoftes. Ernbsp;gone inftituit etiam adminiftrationem de peccato* de iuftitia �i de iunbsp;ditiOjficut necefte eft fieri ia Icgitimo rcgnofCeric inftituit, non au/nbsp;tem pro mundani fedprococleftisregniratione. De qua re audia/nbsp;raus Chriftum ipfum. Arguet, inquit,mundum de peccato,de iufti/nbsp;tia amp; de iuditio,hoc eft,In meo regno, quod dilatabitur in toto munnbsp;do,tradabitur quidem de his tribus partibus oftitr), fed longe alia ranbsp;tione,^ in mundanis regnis fieri folet, Primum igitur fpiritus fan/nbsp;dus arguet mundu de peccato,quia non credunt,inqiiit,in me. Naranbsp;in regnis mundanis habentur ea tantum pro peccatis qup funt publinbsp;ce fcelerata,que etiam externis fuis fupplitijspuniuntur. Impieiateranbsp;in Chriftum filium Dei,qug eft fuminum peccatum,rfgna mundananbsp;non curanc,imo fieri folet,ut indic�e earn pro fumma pietate. Sicut funbsp;pra dixit Chriftus: Veniet t�pus,ut quifquis interfitiat uos,uideaturnbsp;cuUum pr�ftare Dco.Euangelion autem, quod fpiritus fandus illu/nbsp;ftrauit in die Pentecoftes, �C quo adminiftratur regnum Chrifti innbsp;raundOjCifi damnat etiam externa peccata, tarnen nullum habet nege�nbsp;(ium cum externis fupplitijs, amp; damnat maxime omnium incredulitanbsp;tem in filium Dei, acminatur propter hoc peccatum perpetuam pec/nbsp;nam tnferni,Qui credit in eum, inquit, non condemnatur. Qut au/nbsp;tem non credit,iam condemnatus eft. Et iterum.�Qui credit filio, ha/nbsp;bet uitam �ternam.Qui uero non credit filio,non uidebit uitam, fed?nbsp;ira Dei manet fuper eum. Ac rurlus. Praedicate Euangelion omni crenbsp;atur�. Qui crediderit�C. baptifatus fuerit, faluus erit. Qui uero nonnbsp;crediderit, condemnabitur. Quid igitur dicemusf Pugnant nenbsp;mundana r�gna, cum regno Chrifti, qudd illis tantum curse fine ex*nbsp;cerna peccata �i. corporalia fupplitia, huic autem curse fit impietas innbsp;filium Dehamp; fpirituale (upplitiumC* Non funt aduerfa, icd lannbsp;cum diuerfa r�gna. Nam etiam mundana r�gna diuinitus funcnbsp;conftituta * Et neceffarium �ft ad conferuandain butnanara

Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�o writ Al lO�N^lS BAENTlt ' �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;^s

(bt�etat�m,tit rxterna pecrara, exrernis fupplin�s pun/annir. i\cf cedit hue, qudd �l' in regno Chrifti feu Euangebo argiiuntur amp; pu/nbsp;niuntexterna feelera. Sed magn� eil inter hec dilfim�. In nnindamsnbsp;cniuaregnisnon a�'guunt fcelcra propter incredulitat� in Chriflmn,nbsp;necarg'jun: ut agnofeantur�^ remsttan?, fed propter inc�nioda, quenbsp;ex ipfis humano generi in hac terra sccidunt,et ut corp arali I yppiicionbsp;puniantur. Inregnoauiem Chrilli feu Euangelio arguuntur Iccleranbsp;propter impietat� in Chriftum, amp; arguuntur,uragnita per fidem innbsp;Chriflum remiitant. Impietaseih in Chn�um fiiium Dei, id deni�nbsp;feeluseil,propterquoddamnatur nonfolumomnishunrtana iniulti-*nbsp;tia.fed etiam iullitia, �i proprer quod omnes impfj obnoxi) iunt fternbsp;nofupp!Kio,etiamfi fuerint in humano iuditioiurtifTimi. Contraaiinbsp;�cm,fide in Chrillum eadonatur iullKia, ut propter eamotnnia pec/nbsp;rata remittanrur,5^ eonfequamur �tern� uitam,etiamfi nullum elf nonbsp;flrum meritum coram Oeo. Q^uare perfpicuum e(l,q5 regnum Ch i*nbsp;ili non lit mundanum, fed relmquat quidem mundanis regn is luamnbsp;depeccatis Sf lupplirqs eorum adminillraiioncm, iplnm auremocednbsp;petur in teuehnda,amp; damn�da impietate in filium Dei,ut hominesnbsp;ea 3gnita,refipilcant,8t' fide in Chrillum,uerarn (aluiem conlequ^qxnbsp;lur. Deinde ait, Spiritusfandusarguetmujdunide iuflitia. quia adnbsp;patrem uado,0^ polthac me non uideiis,hoc ell,In regno Chrift i ajnbsp;miniftrabit Spiniusfan�lus iu�iti� per Euangelicn, bed longeait�nbsp;tnodojCp in regnismundanis. Inhisenimeumprinceps uuh admininbsp;(Irai e iullinam,uadit ad tribunal,audit htigatores,ac�.ufatorem St r�nbsp;um,3d CUIUS caulTam iullam cognouerif,eam fentenria lua approbatenbsp;6^ luetur. Sed quantula ell hccpars iullitiaeC Sdqua�mpaucis coniin *nbsp;gitC In regno autem Chrifli uera adminillraiur iullitia. QuomodoC�nbsp;quia Vado,inqiiit,ad patrem.Egoadminillraturus iuflitiam,non uinbsp;do ad externum aliquod tribunaijfed uado ad patrem. Ego nunc mo*nbsp;riar,3d iterum refurgam,ac fedeboad dextram patris. Quibus rebusunbsp;fit, ut expiem peccata,impetrem adopiionem.Sd interpellem apud panbsp;trem,utquotquot in mecredunt, reputentur coram Deo iufti,adop/nbsp;tentur in filios Dei,3d feruetur in omnibus malis ad �iernam uitam.nbsp;Hocefluereadminillrare lullitiam. lefus dominus nofler, inquicnbsp;PauluSjtradituscIl .ppter peccata noftra,Sd excitatusefl propter iulltnbsp;ficationcnollri.Ei iten^tQuis inteiabit crimina aduerlus eleiftos dei;nbsp;Deus ell, qui lullificat.Quis ille, qui r�demnciCChnftes cll,q mornbsp;tuus efljimo qui et fuiciiaius ell,qui efl eii� ad dexter� Dei,q Sd internbsp;cedit pro nobis. Acrurlus.Ielus Chrillus falt;ftus fuit nobis fapienna dnbsp;Deojiullitiacj ci faodifkaiio et red�pt.o.Ei nciizzEum, qm no noui�

IW CAP VT XV r. BV �KS� lO�MWfF prccatum, pronobis peccatum fecit, ut nos efticercmur iufiiu�a Deinbsp;per illum.Ex his perfpicuum eft,qu�d Chriftus uadcndo ad patrem,nbsp;hoc eft, moriendo * rcfurgendo , �i fedendo ad dextram Dei, imponbsp;trauerit nobis ueram cor� Deo iuftitiam,ut omnis qui credit in eum,nbsp;eifi adhuc peccatum habet,tamt n repuietur propter Chrift urn coramnbsp;tribunali Dei iuftus,amp;: hat h�res omnium c�Jeftium bonor�, H�cnbsp;eftnoftraiuftiua.Neceft aha, quapofTimusferuari. Quihaciufti-*nbsp;tia caret, iniuftuseft cor� Deo, ctiamfi habeat in hoc mundo cmnesnbsp;juftift'ifnas cauftas, amp; reputetur honeftifsimus. Qui autcm hanc iu�*nbsp;(iitiam hablt;i,fcruatur,ctiamfi in hoc mundo,lanci� impqisimus connbsp;demneiur. Poftremojpititus fan Ct us arguet mundum de iudiiio,nbsp;quia p� inceps huius mundi iam iudicatus cft,hoc eft,In regno Chri-*nbsp;�i adminiflrabitur eiiam fuum iuditium, fed longe alio modo,cp innbsp;regnismundjnIS. In his enim dicitur adminiftrari iuditi�,cum prin/nbsp;ceps accingit fe ad bellum,amp; opprimit hoft�,nc ciues l�dantur, fednbsp;durant tranquillamuiiam. Ac magnum quidem bentfui�eft, tutumnbsp;effeab hoftibusmundjnis,8d in tranquilliiateuiuere.Sed nondu fu/nbsp;musuereiuti ei hberaii,etiamfi nullum habcamus externum hoftemjnbsp;Doneeei imSalt;an,uer^�^perp�tuefaluiisnofirguixcrit,amp;hbereuanbsp;ge{ur,manent nos qaouis roomento extrema pericula. Quart Chriznbsp;flus fufcepituerum iuditium adminiftrandum,in fuo regno, urper^nbsp;pctuo feruemur. Quod ergo eft illud iudniumC Non fufeipit carznbsp;nale bellum , aduerfus casnales hoftes , fed fufeipit bellum cumnbsp;principe huius mundi,quieft Satan, quern amp; ita opprimit 6t: uiznbsp;ncit , lit etiamft maxime cupiat tarnen non pofsit amplius poznbsp;pulo fuo nocere. Satan enim uerus amp; perpetuus eft humani generisnbsp;hoft is.Et obambulat quaft leo rugiens,querens quern deuorer. Necnbsp;infidiatur taniumu�t�corporah,fedmaximeomnium ptern� falutinbsp;hominum.Et eft poteniilsimus fpiriius.Nec habet unum tantum anznbsp;gelumfeu miniftrum,fed innumeiabiles. Vnde amp; Paulus uorat eosnbsp;principatus, poteftates, dominosmondi,relt;ftores tenebrarum feiullnbsp;huius,amp; fpirituales aftutiasinca leftibus. Quare,donec Satan cumnbsp;angelis fuis domin�t in mundo,nulla poteft hominibusucraamp;conznbsp;ftanstrancuillitasconiingere,eiiamff omnesexterni hoftes amp;latroznbsp;lies opprcfhi tuerint.Sed bene habei�Sententiacondcmnationiamp; pro/nbsp;nur�ttata eft aduerfus Satanam iam inde ab initio or bis tcrrp,cum digt;nbsp;ctum eft: Semenmulieris conteretcaptn tuum. Hoc mulieris fernennbsp;eft ielus Chriftus dns nofter, qui Satan� ita iudicauit,condemnauit,'nbsp;Sr contriuit, ui quotquot in Chriftum credunt, perpetuam fecuritaznbsp;temcoufequantur. Quid ergo C Num Satan � Chriftoitacontriiusnbsp;cft,ut prorlus interiern,nec amplius uiuai; Viuii quidem adhuejednbsp;uiuit

tt�uit ludkatus� uiuic condemnatus� uiuit �gstus catenis no^is� tic�t Petrus ait. Aerneditatur quidern adhuchoiriinib�s pernitierp, quartinbsp;ttiam infert,fi catena ei laxata fuerit, fed eQ in p�te�ate Chriiii hecnbsp;{}oteft cuiq�am fine Chrt�i uoluntateautperm�Ti�nenocere. Nantnbsp;quemadmodun) feerox urfus magna catena fotiinimi uiri tnanuh'g�nbsp;lus amp; feruatus,non poteft quenquam Igdere^nifi a�t l�ni�r� ptopi�snbsp;acccffcris,aut cuftos catena remiieritjita Satan tenetur manibus Chrinbsp;(fijdomini noftri omnipotentis� dur�Tima tatena ligatus � nec poteftnbsp;in quenquam graffari,nifi tc ultr� �i ingeffcrisj�d Chriftus ��m fo�znbsp;u�rit. T une autem ingeris te ipfi.ultro �C tem�r� cum peccata defig-*nbsp;nanda fufeeperis, cum affeclui peccati cefteris. Quarc conferamusnbsp;omnes curas amp; cogitationes noftras in hoc ftudium, �c in Chrift�nbsp;inaneamus,amp; peccata fugiamus. Sicenimfict.uta Saianatuci,fcelicinbsp;1er ex omnibus peritulis euadamus per lefumf Chriftum feruatorcnlnbsp;noftrum, qui eft un�cum p�tre amp; fpiritu fan�o Deus bcnediiftus lAnbsp;fecula,Amengt;

�GN� funt,acp�ane c�leftia, qu� figt; iius Dci de regno fuocontionari cepitjnbsp;Dfxit j in regno fuo longe �liam efte ad/nbsp;miniftration�m de peccato,de iuftiua,8inbsp;de iuditio j cp in tegnis mundanis * Sednbsp;hacc funt mai�ra excenenciora,^ qugenbsp;difeipu�i in pr^fentia c�p�r� poiu�rine;nbsp;Inebri�ti enim opinion� Sd expetftatio/nbsp;nemundani r�gni,nort intelligeb�t quae

oicebaniu. de (pirituali regno Chriftu Accedebat pr�t�rea dolor^ quem ex commemor�tione difeeflus Ghrifti conc�perant, pr� quonbsp;non fatis aduertebant animiin) ad ��rb� Chrifti^ Quarc Ghriftus in/nbsp;termittit hoc argumentum c�ntioni^ i amp; it�r�m pollicetur �is doef��/nbsp;rem �onfolatorem fpiritum fan��m^ Adhuc mult�j inq��ens,h�gt; � *nbsp;beo,quf uobis dicam Jed non pot�ftis rtunc poriar�. C�m ��t�tn ��/ * �nbsp;nerit ilk, qui eft fpiritus ueritatis ducet uos irt omneni u�rii�t�m.nbsp;Non cnimloquetur a femetipfojfed qugcuncp �udieriti Ioquet�rgt; Si * *nbsp;qu�fuiurafurtt,adntinti�bit�obfs. tli�meglorificabiCi q�i� demeo � �nbsp;�ccipiet* amp; adn�ntiabit Uobis. Omnia q-^�cuncp habet pater mea**nbsp;fanc,propterea dixi,q? dem�� cefpiet^�d �dn�ntiabit uobis. Malta, � �nbsp;inquit, habeo, qug uobis dicam* f�d non pQtcftis nunc portare. Hocnbsp;di�o impieabuwntur hoftes pi^ do�ring Pontifices -, amp; Monachi,nbsp;Bb

ad conf�rmandas humanas fuas amp; impias de facrifitio Miff�, depaiK gatorio -, de iouocatione mortaorurn, de difcrimine ciborum, de in^nbsp;dulgentr)� pontifttqs,decp mukis akjs nugi�s iradidones.Dic�t Chrjnbsp;�um non uoluiOe h�c difcipulis tradere, fedreiecifTe adreuelationSnbsp;fpirkusfancls,qui tradiderkea Pontifictbus Sc monachis� Sedquianbsp;bgcmanife�e pugnantcumueradolt;fi:rinaCbrift�amp; Apoflolorum,-quemadmodum mox indicabimus, nihil ineprius,nihil incogitanti/nbsp;�s dici poieft, qgt; fpiritus fan�lus ea Monachis reuelauerit� Natilnbsp;quod ftatim de fpiritu faniflo fcquitur,perfpicue indicat/pirnum fatinbsp;clum non dodnrutn ali�na ab Euangclio Chrifti, 6^ pugnantia cumnbsp;dodrina eins, fed plane ea ipfa, qu� Chriftus docuir, illufiraturumnbsp;�c confirmat�rum. Quare percurremus lt;a,qu� fequuntur, ut palao�nbsp;cognofcamus,qu� fint muka illa,qug Chriftus noluerit in hac conti-'nbsp;one pluribus perfequi. Cum uenertr,inquit,ille,qui eft fpiritus uerinbsp;lt;at�,ducet uos in omnem ueritatem. Quemadmodum in qs locis, innbsp;quibus ancea fada eft inentio de fpiritu fando, tam natura cp offitiznbsp;utn fpiritus fandi nobis cognofcenda proponuntur, iia amp; in hoc lo/nbsp;co utruncp de fpiritu fando obfcruandum uenif. Quod enim ad n�*nbsp;turam amp; eflentiam eius attinet, ficut Chriftus in tnftitutione baptiPnbsp;mi agnofcit eum patri Sd fibi �qualem. Baptifante�, inqui:ns,in oogt;nbsp;tnine patris fi li] Si fpiritus fandi, ita �C hoc loco tribuit ci eandeoinbsp;cum ipfo maieftatem.Djcct,inquit,uos in o.Tnnemueritat� Hoc ccr^nbsp;teeftopusdinin� maieftatis. Et :Demcoaccipiet, Acqualis igiturnbsp;eft eflentigcum Chrtfto.Ei: Mc glorificabit. Quomodo poftet Chrinbsp;ftum glonficare amp; illuftrare, fi clTcteo minorC Ad patrem cficit po*nbsp;ftea Chriftus: Glorifica fiiium iu�,uc amp; fiiius tuus glorificet te. Hicnbsp;tnbuit patri opus glorificaodi ftlq. Cum igitur amp; patris amp; fpiritusnbsp;fandi idem fit opus maieftatc,dubium non eft, quin fint eiufdem e�tnbsp;fenti�. kaque fpiritus fandus cflentia fua uerus eft amp; �ternus De-*nbsp;us. Et tarnen non eft eadcra pcrfona, fed diftinda � p�tre amp;: filio, idnbsp;xju�d amp; hoc loco manifeftedocctur. Dick em: llle, uidelicet,fpiritusnbsp;glorificabit ME,amp; oia qugc�t^ habet PATER, mea funt. H�bes hicnbsp;tr es diftindasperfonas,patris Si fili) �� fpiritus fandi. Hgc pauca n�cnbsp;de natura fpiritus fandi fufFiiiunt. Accedamus ad offitium eius. Pri/.nbsp;mum enim, fpiritus fandi ofitidum eft, Apoftolos docere omnem uenbsp;ritacem : Ducet uos, inquit, in omnem ueritatem. Quam,obfecro?nbsp;Nurn Geomeiricam, an gepponicam, an politica, an oeconomicam^nbsp;Muka enim funt ueritatis genera. Etfi autem fpiritus fandus eft om/.nbsp;nifcius, tarnen hicnonfitfermodequauis ueritaie uel politica, uelnbsp;philofophica, fed de ueritate religionis, de uera rcligione, qua con-*nbsp;fequiraur cceleftem iuftitiam�c lalutem. Humanas ueriiatcs dere-*

hu�us feculj',ratio ipfa Humana fuis naturaliHus u�ribus cognofc� rc poteft.Sed l�n cognofcenda uericate religionis,qu3 ludifjcarnur conbsp;ram Deo, amp; feruamur in morte ad �ternam �itam, opus eft fpiritUnbsp;fando. Hic ergo omnem de religione ueritatem tta docebit, Ut extranbsp;cam nulla alia de religione dodrina fit agnofccnda. Sed unde hab�'nbsp;bit,qu�d fit dodurusomnem ueritatemC SequituriNon loquetur anbsp;femetJpfo, fed qugcunq; audierit, loquetur. H�cefl manif�Ha ant�nbsp;thcfisfpiritusfandijamp;fpiriiusSatang. Nam de fpirituSatan��/nbsp;lias dicit:Cum loquitur mendatium ex proprijs loquitur. Satan idcirnbsp;�o fpirims mendatq eft,qu�d qu� loquitur,ex feipfo finxit.Spi ritusnbsp;fandus autem cd fpiritus ueritatis, quia qu� loquitur, ea non finxitnbsp;ex femetipfojed audiuit a� p�tre Si. filio.Procedit em ab utroepnbsp;re qu� loquitur,ea funt ucriffima ac diuina. Deinde oHttiumipirifnbsp;tus fandi eft glorificare feu illuftrarC Chrillum.llle me,inquit,glorinbsp;ficabit. Quarc fpiritus,qui n� illudr�t fed obfcurat Chriftu,non eftnbsp;fjpiritus ueritatis fed fpiritus mendattj. Spiritus fandus a�t ideo illunbsp;ftrat Chriftum, quia de meo, inqnit,�ccipiet. Procedit non folum jnbsp;patrcjuerumetiam a me. Omnia eiiim que pater haber,mea funt.Ha'nbsp;betautem pater fpiritum fandum. QuareSi meus eft fpiritus faofnbsp;dus^Si non docet ea qu� me obfcurant.aut mecum pugnant.Sed pri/nbsp;ufquam ad reliqua pergamus,hocdidum. Omnia qu� pater habet,nbsp;mea funt,diligentius eft confiderandum. Valet enim ad confirman/nbsp;dam fidem in omnibus afflidionibus, ac in morte etiam ipfa. Chrpnbsp;ftus enim donatfe toium ei, qui credit in ipfumiamp;cooptat cum in funbsp;urn coh�rcdem. Acc�piftis, inquit Paulus fpiritum adoptioniSjnbsp;per quern clamamus Abba pater.Idem fpiritus teftatur una cum fpirinbsp;lu ncftrOjqudd fimus filij DcijQuod fi filt),igitur Si hgrcdes.H�rfnbsp;des quidcmDeijCoh�redes autem Chrifti. Quodfifumus coh�rc/nbsp;des Chrifti, oper�pretium eft corifiderare,que fit eius h�reditas,cunbsp;lus e�n� ipf�,�n ipfo,Si propter ipfum participes fumus. Omnia,ifinbsp;quit,qu�pater habet, mea funt. Pater autem habet �ternam iuftiti^nbsp;am.�rgo Si Chriftus habet earn. Si Chriftus earn habet,habemus Sinbsp;nos cam, quotquot in Chriftum credimus. Si cohgredes eius fumus.nbsp;Quarc fi iuditium peccati conturbat confeientiam noftram,confidennbsp;dum eft iuftitia Dei �terna , qu� noftra propter Chriftum fadanbsp;eft. Si paupertas molefta eft, habemus diuiti�s Chrifti, ergo �i Dei.nbsp;Si mors imcninet nobis, habemus uitam Chrifti, ergo Si Dei. Omgt;'nbsp;nia enim qug habet pater, funt Chrifti, Si propter Chriftum etiartinbsp;noftra. Hgc meditanda funt nodu diuc^, ut feiamus, quo cor amnbsp;tribunali Dei conftare poflTimus. Quod cum ita fe habet j pergaipusnbsp;ad aliud offitium fpiritus fandi. Non folum docebit pr�fcrita,Si ilgt;

J U drab It Chriftum piefentcm, ucrumctiam adnuntiabK,C�^�[Uit5Hd bis Futura.Iocp faciet ex uobis do�lores amp; Prophetas. An non hoc innbsp;bgne tft ofFitium fpiritus fandiC An qui hoc ofttiium facit,non cHecnbsp;diuina maiedatc pr�di�usc'Sed uideanw� nunc quando Si* quomodonbsp;hgcdefpirjtu fantflo impleta funt, qiif Chrjftu� hicprcmitur. Norgnbsp;autem pe fp�ciif fur.ires ged� in die fVnfecoftcs .quodie mifTusnbsp;elt fpiritus fan�uSj�^ cepit in Ecckfia ea perfeere, qn�^in hoc IccOnbsp;de ipfo pr�dicantur. Inft�wit entm �t confirmauit dodrinam Euanlt;nbsp;gelq de lefo Chrifto,utuulgarctur per Apoftolos in toto orbe terrainbsp;rum. Audiamus igitur fummam Apoflolic� dodrin�c, qu� in dienbsp;Pentecoflcsillufiraiaed,utcognoffamus, quj fintii�a MVLTA,nbsp;quae Apollcli non potucrunt antea portarc, etiamfi ea fepe audiuiPnbsp;fent.Sed cognoucrunt ea podea per fpiritum fandum. Primumdcnbsp;perfona Cbrifii,amp; ufu feuofFitioeius. Pr�dicauitenim lefus Cbrknbsp;ftusante paflionetn amp; refurredionem fuam, acte�ifkatusetiam eftnbsp;multis S�* magnis miraculisjeuerum ef�e lVlefriam,ac uerum uni*nbsp;genitum filium Dei,hoceft,Deum tpfum. Hoc etfi Apoftoli audPnbsp;uerunt amp; ftde accepcrtmtjamen non rede inicllexerunt, nccfirmaninbsp;amp; ftabilem af�enfionem habuerunt� In die auiem Pentecoftes cogno*nbsp;uerunt,autore fpiritu fando,ianta ccrtiiudine lefam effe uerum Chrinbsp;Hum feu MefTiam, Si uerum ab eter no Deum, ut non folum ipfi fir lt;�nbsp;mo animo afTenferint fed etiam publice in toto orbe tirrarum,extrenbsp;mis uitac fu�periculis, conftantiflimeuulgauerint, Pr�dicauit etPnbsp;am ChriftusantepafTionem amp;' refurredionem fuam,q?quicuncp crenbsp;der et in ipfum, confequeretur ^ternam uitam ? Sed Apofloli eti� hoCnbsp;cfcitanier admod� perceper�t. Pofii^ a�t miffus eft Ipiritus fandusnbsp;in die i^entecoftes, fantam huius ufus Chrifti cognitionem accepcgt;nbsp;runt,ut nullum alium feruatorem. prgter Icfum Chriftum amp; agnou�nbsp;rint ipfi, 6^ docuerint alios. Petrus in prima contione, quam in dienbsp;Pentecoftes nomine omnium collegarum fuorum,q li coramadfta-*nbsp;bantfticait: Ceriofciattota domus Krad,qp DOMINVM amp; Chri*nbsp;ftum fccerii Deus,hunr.Iefum,quemuos crucifixiftis. Er poftea.HiCnbsp;eft ille lapis,qui reiedus eft i uobis aedificantibus, qui fadus eft ca*nbsp;putanguh\neceft in alioquoep falus. Nec en im aliud nomen eft da*nbsp;datum inter homines,in quo oporteatnosfaluos fieri.Et iterum: Hunbsp;icomnes Prophetae teftimonium ferunt, q? remiftionem peccator�nbsp;accipiatper nomen eius,quifquis credider it in ipfum. Quod cum i*nbsp;la fe habet,manifertum eft,qgt; is fpiritus.qui docet kfum non efle ue*nbsp;rum Meffiam,oec efte uerum Deum,non fit fpiritus fandusjed fpi*nbsp;ritusmendax,qualis eftjThalmudicus, Mahumeticusamp;J Arrianus.nbsp;Manifeftum �iam eft,qgt; is fpir iws,qui iradit (aaibtium Miftf, eftenbsp;me�

wmremiff�onis peccatorum, amp; igncm purgatorium cflc cxpiatio/ ncm pro peccatis, amp; alia opera cfTe m�rita �tern� uit�, non fit fpiri-*nbsp;tus fandus,fed fpiritus mendax� SienimChri�us foluseft expiationbsp;propeccatis noQris, amp; nos participes fumus Chrifl:i,per fidem,per^nbsp;fpicuum eft,qu�d SacrifitiumMifT�, amp; m�ritaueladionum uelnbsp;paflTionum, non expient peccata� Quarc traditiones Pontificum amp;nbsp;Monachorum, de mentis MifTarum, de ign� purgatorio, deque idnbsp;genus alfjs nugis, non funt numeranda inter NlVLTA ilia, qugnbsp;Chriftus dixit Apoftolos no potuiffc antequam fpiritus fandusmitznbsp;leretur,portare,8lt;f qu� fpiritus fandus in die Pentecolies reuelauit,nbsp;fed inter ea numeranda funt, quf Paulus dixit Spiritus impoftores amp;nbsp;d�monespofterioribus temporibus Eccleiigobtrufuros. Deindcutnbsp;deamus de Regno Chrifti� Nam Chriftus multa prgdicauit ante paPnbsp;fionem de regno fuo,amp; baud obfcure fignificauit,regnum (uum nonnbsp;elTe mundanum,fed fpirituale, in hocquidem feculo multis adueriisnbsp;obnoxium^in futuroautem f�licilTjmum perpetuum. Audiebantnbsp;amp; bgc Apoftolijed quicquid diceretur de regno, hoe ipfi ad mundanbsp;num regnum accommodabant. Poftquamautem nullus eft fpirnusnbsp;fandus, aperte cognouerunt, amp; prgdicauerunttegnum Chrifti eflcnbsp;(pirituale amp; coelefte,non carnale aut terrenum. Oportet, inquit Peznbsp;irus, lefum Chriftum acciperec�lum ulque in tempora reftitutionisnbsp;omnium que locutus eft Deus per os omnium fan dorum fuorum�nbsp;feculo Prophetarum. Quaredodrina Romani Pontificis de poteftanbsp;le fua, quam fibi in mundanis regn is ufurpat,amp; gloriatur fe id faccznbsp;re autorttate Apoftolica,non eft dodrina fpiritus fandi,led fpiritusnbsp;mendaci$,qui hoc commento uerum regnum Chrifti obfcurat. Prgtcnbsp;rea, Chriftus fgpeacrnultum fignificauit ante mortem fuam, qjlexnbsp;Mofi abroganda eftet, �i Gent�i�quande ludgis, amp; q� Euangebonnbsp;fu� diuulgand� elTet in totu orbcm terrg,ut qtquot fiue circucifi fiucnbsp;incirc�cili credant in Chriftum,reputent coram Deo iufti,non propnbsp;ter m�rita operum, Sed tantum propter Chriftum, qui fide accipiznbsp;turv Audiuerunt�dbec Apoftoli, non tarnen intellexcrunt,fed exiftiznbsp;mauer�nt, nullum pofte frudum Chrifti caperc,nifi onuftum meri*nbsp;tis operum legis,idcoque etiam poft dicm Pentecoftcs non uoluerutnbsp;reciperc in communionem Chrifti Ethnicos, nifi ante ludaeos fadosnbsp;circ�cifione,fed fpiritus fandus tam uifionibus c^ miraculis dare donbsp;tuit,Non efte diftindioncm uel lud�i ucl Grgci.Eundem cnim DOnbsp;NIN VM omnium diuitem cftc in omnes inuocantes fc,quemadmonbsp;dum teftantur Ada Apoftolica cap. x.xi. �d xv. Et Paulus ad Romaznbsp;nos amp; Galatas. Quare necefte eft earn dodrinam,quam tradideruntnbsp;Pontifices �c Monachi de meritis operum, non eflc � lpirftufandogt;nbsp;�b ii)

l� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EVANS, .f� AK STI 3.

(cd � fpiritu mendaci. Poftrcmo fpiriius fandus non tantum docti^ Apo�olos ca, qug antca audiucrant, ucrumctiam adnuntiauit cis fiFnbsp;tura.Itat^ fada iunt per fpiritum fandum Prophete. Non prophewnbsp;runtautemderegnismundanis, de fucccflione8d� mutationc r�gna/nbsp;rum mundanorum, autaltjs corporalibus rebus, ficut quondam Pronbsp;phet�anteaduentum ChriHi prophetarunt. In ueteri enimre�amrtinbsp;to promif�us erat Chriftus urnturus � certo populo,8lt;f certa famiha^'nbsp;eaq? regia,ac n a fee n dus in certo loco, promiffum etiam cratjEuangenbsp;lion Chnfii uulgandum � certo loco in totum orbern terr�. Ad hasnbsp;res ncceftaria eft certa amp; d�finira populi fedes, certa regio,amp;f regn�.nbsp;Quare neceffarium etiam fuit in ueteri leftamento, ut fpiritus fan/nbsp;dus excitarct prophetas, qui exponerent certitudines regnorumnbsp;rcnorum,amp;� murationes eorum,ut manifcftum fieret, in quo regno*nbsp;in qua regione. Si quo tempore Chriftus ab initio or bis promiiTus,'nbsp;aduenturus. Si qu�rcndus effet, Poft^ autemChriftusuenit, nonnbsp;eftadfaiutemneceffar/a cognitiodeftani regnorum nwndanorumJnbsp;Regno enim Chrifti Sc Euangclio eius non cli definita certa fedes innbsp;terra, fed datas eft ei in poffefftonem unioerfus orbis terra? : ke, in-*nbsp;quit, in totum oi bem terr�,6i pr�dicate Euangelioo omni creature�'nbsp;Et : In oem terram exiutt lonus eorum, Si io fines terra? uerba eon;*nbsp;Ac promiffum quidemeft. Reges terr� fore miniftros Si nuiritiosnbsp;Ecclefig, plurimum etiam refert adfaiutem regum ac principum,uinbsp;agnofcant Chriftum,Si (int membra regni Chi ifti,non eft autem cernbsp;tus Iocus,certa regio,cenum regnum Eccleii� Chrifti definitum,(ec]nbsp;inquocunep loco aut regno pr�dicatur Euangelion Chrifti, ibieftnbsp;Ecclefia Si regnum eius,necpeninetad Eccleliam,quis (it Monarchanbsp;in terra,Si qq^ fint fucceffiones ac mutattones regnoKz Si monarchta^nbsp;rum in hoc feculo, fed quicunc^ regum accipit Chnft�, Dlt;fo gratuanbsp;eft Si acceptas. Etii enim Ecclefia maiorem habet externam tranquil/nbsp;litatem,fub rege aut Mona� cha pio. Si agnofeente eti� ipfo Chrift�*�nbsp;tn fiuerex pius, fiue impius fuerit Eccleiia femp eriimartyr,hoc eft,nbsp;mifera Si calamitofa in hoc feculo. Oportet cm nos per multas tributnbsp;lationes ingr�di in regnum coeloRt.Et,Omnes qui pie uol�t uiuere ,nbsp;perfecutione paiient,li non a rege magiftratu,�crtc � fuis ipfoRz ulnbsp;�inis Siamicis. Quare fpiritus iandus n� adn�tiauit ApPis ea qug tanbsp;terra ftitura er�t de regnis m�daois,�i de mutati�ibus eoRt,fcd adntinbsp;tiauitea, qug^ipr/eaclEcclefi� gtJneni,uidehcet, de pfecutionibus,nbsp;quas Eccl�ua necefte habe;jn hoc feculo ferre, fiue magiftra^^s piuanbsp;bue impius fuerit,de Antlchrifto,deaduentu Chrifti ad exiretnunlnbsp;iuditium,jSi de uita �terna pioH2ac perp�tua damnaii�e impiorum�nbsp;Audi Pep;i^nipropheuat^m:Eruoc inter nos falft dodorcs^qui clan�nbsp;jndiF

�OM�LI�B �OAHM�S SRENTIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7

inducct fe�aspernitio(as,eti� DnM,qui' �Jlos mmatwscftabnegan/ tes.Et itcRj: Veniet dies Domini, fient fur in node, quo cceli procelnbsp;Ig in morte tranfib�t, elementa uero cfiuantia foluent. Audi Si. loannbsp;nem, Filn,nouifrimum t�pus eft �i ficut Audiui(lis,qgt; an�ichriftusnbsp;venturus rit,eti� n�c Antichrifli multi effe ceper��t, V^nde fcimus nonbsp;uifTimum tempus cfle. Audi Si Paulum : Spiritus eerto loquitur, qgt;nbsp;in po�erionbus temporibus defeifeent qu dam � fide attendentes fpinbsp;ritibus impo�oribus. Et iicRzdn extremis diebus in�abunt temporanbsp;periculofa.Erunt enim homines fui amantes,auari,fa�uofi,fuperbt\nbsp;inaledici, 8�reliqua qu�fequuntur. Acrurfus:Non aduemet dampnbsp;nus,nifi uenerit defedioprius, S^reuelatus fuerit homo ille feelero'nbsp;fus fihuspditus. Vides Apo�olosnihddercgnishuiusm�di pphenbsp;faflcjfed ca, que proprie pertinent ad Eedefiam Chri�i. Quare nagt;nbsp;firi o�itq e�, non ea (erutari uellc, qu�demundanisregnis tn hocnbsp;feculo euentura funt, fed pt�parare nos ad gloriofum aduent� D�/nbsp;FlINI no�ri lefu Chri�i,in quo folo no�ra perp�tua falus confi�ir.�nbsp;Habes quanta fit autoritas Apoi�ohc� dodring, qug m die Penreconbsp;�es reueiata Si c�firmata e� per fpirit� fand�.Nam c� eius dodnngnbsp;autor fit fpiritus fandus, perfpicuum efi, qj ornnes ali� dodnn�,nbsp;qu� cum hac pugnant Jint dodrin� dgmoniorem.Damnatur igttuenbsp;dodrina Fhaimudica, Mahumctica,!^api�tca, �i qui;quid e� harQnbsp;dodrinarum,Necp enim licet nobis contra Apo�ohc�dodrin�,uelnbsp;angelos ahud docentes,uel miracula aliud prcmiiteua agnefeere. Sonbsp;la Apo�ohea dodrina,in die Pentecofies ApKs reuelata amp; confirmanbsp;ta,ea e�,q�g nobis ueram faluteo�endit,per lefum Chri�um DO-*nbsp;A41N VM nofirum, qui e� una' cum paire amp; fptniu faudo Deus benbsp;nedidus in fecula , Amen�

IXIT Chri�usaliquoties,feabtrequfde,nonea-� r^fodeferturum difcipulos fuo8,fed rediturumnbsp;maximo ipforum commodo � Hane eonfolationcnbsp;repetit nunc, fed aha Figura fermonis, ut quod afznbsp;7^4 flidis utile e�,fxpe acmulium proponatureonfinbsp;derandum. E� autem obferuabilis confolatio, Sgt;inbsp;digna, qug in illu�rem locum pofita fit,amp; cui fandificatus fit proprinbsp;US dies domtnicus,qiio finguiis annts publice in Ecclefia recital Nonbsp;folum cm confolatur Apo�olos,fed eii� uniuerfam Ecclefiam in fuifnbsp;ftfflidionibus, amp; exponiiuer�ration� omnt� afflidion�,quepH�nbsp;aceidere fol�t. Quare, magno �udio ccgnofc�da e�, Pufill�,inqr,amp;**nbsp;�o uidetis me,et itcRt pufill�, et uidebttis me,qa ego uado ad patre, * ?nbsp;Nthil necnoui^nec obfeuri dicit,ldeni eni e�,qd antea dixte St abi/,nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�b �ij

ero ad parandum uobis locum, iterum ueniam �l ai�iimam uos ad me iplum.Et ircrum: Non rebnquam uos orphanos, ueniam ad uos. Acnbsp;rurfus:Expedit uobis,ut ego uadam. Dicit ergo: Pufillum,amp; non uinbsp;detis me,hoc eft,poft paucas boras capiar,amp; abducar � uobis,ac cruxnbsp;cifigar. kaque carebitis aliquot diebus mea prcfentia,amp; magna triftlnbsp;tia affftiemini.Scd confidite.Iterum pufinum,amp; uidebitis me. Refucnbsp;gamenim � morte,ctreuelabo meuobis poft meam refurrcctionem,nbsp;ut manifefte cognofcatis me ad pattern iuifte, me diuina maieftatc ornbsp;narum efte,S^ coelefti fcrlicitatc frui.Qug res afferet uobis maximumnbsp;gaudium. Edi autem haec uerba Chrift i, fi ad ea qup prius dicla er�t,nbsp;conferantur,nullam continent obfcuritatem,tamen difcipuli non in'nbsp;� � teliigunt ea: Dixerunt ergo quidam ex difcipiilis eius inter fe: Quidnbsp;� � eft boc,quod dicit nobis:Pufillum amp;' non uidetis me, amp; rurfus pufilnbsp;� � lum amp;uidebitis me,amp; quia uadoad patrem C Dicebant ergo. Quidnbsp;�� eft hoc,quod dicit pufillumC Nefcimusquidloquatur. Audis difciznbsp;pulorum ruditatem tarditatem. Quid ergo accidit eis,qj tarn per/nbsp;fpicua uerba non intelligantC Primum, relidti erant fu� ipforum hu/nbsp;man� prudeniig,qug ad intelligendum uerbum Dei,quamuis clar�,nbsp;prorlus cgca eft. Doc emu r igitur hoc exempio, q? ad intelligendumnbsp;uerbum Deineceflarius nobis fit fpiritus lanclus. Animalis homo,nbsp;inquit Paulus,non percipit ea, qug funt fpiritus Dei.Et iterum: Sapinbsp;entiahuiusmundiftultiiiaeftapudDeum. Quarefiueaudituri fu'nbsp;muSjfiuc in pr^fentia audiamus,fiucaudiuerimus uerbum Dei,fem/nbsp;per petendum eft � Deo patredomini noftri lefu Chrifti, ut illuftreCnbsp;mentesnoftras fpiritu (anctofuo, quoeaquge�facrafcriptura audi'/nbsp;musyfeu legimuSjtedle ac uere intelhgamus.Nec dubitandu eft,qufnnbsp;Deus (erio, diligenter amp; ex fide inuocatus bcnefitium fpiritus fancftinbsp;largiai.Si uos,inquit Chriftus, cum fit is mali noftis bona dona filrjgnbsp;ueftrisdare,quantomagispaterueftercceleftis dabit fpiritum fan/nbsp;lt;ft� pofcentibus f�. Deinde, Apoft oli inebriati erant opinione �i exlt;^nbsp;pedatione mundani regniterrengfoelicitatis. Non pollicebanturnbsp;fibi de Chrifto, nifi corporalia amp; iucunda in hoc feculo benefitia�'nbsp;Quarenon inielligunt, qu� decruce, deafflilt;ftione,dc mceftitia,0�nbsp;morte dicebantur. Sufcipit igitur Chriftus uerba fua ipfe interpre/nbsp;,, tanda. Cognouit em lefus,^? uellent ipfum interrogare,amp; dixit eis�nbsp;,, De hoc qugntis inter uos,q) dixi,Puftllum Sc non uidetis me, amp; ite/nbsp;, , rum pufillum amp; uidebitis me. Amen amen dico uobis, plorabitisnbsp;lamentabiminiuos, Mundus contragaudebit. Vos autem metro/.

gt;, re affiiiemini, fed moeror uefter uerietur in gaudium ? Non eft oblcura interpretatio. Cum enim dicit: Non utdetisme,(ignificatnbsp;(� morte ab iplis �biturum* Qu� res excitable in cis magnum moe/inbsp;rorem^

KOWJtTA� lO�NNlS BRFNTlf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4��

t'or(frr�,p!oratum bC lamfnra.CumuerodicitJieni n uiJcbfn�s jgni�cat fc Herum a morie rcfurrecfturum,quod ^fferet cis ingens gaUnbsp;dium^�^maximamJ�uiiam, Defcn'birautem ChrUlus hoc loco a/nbsp;pcnidime^qog f� fois, qu� pars, qu�h�rednas Eccleh� lt;u� in hocnbsp;feculo. I^lorabicis, inquir, lamentabimint Slt;: moprore allmensini,nbsp;Senreotialata eft, necreiradar� poiefl. In miindo.iH poftea feqaitur,nbsp;affli�ionem habens.Et PaulusrOmnes, jnquic,qui pie uoluni uiuc/nbsp;re in Chrifto lefu pcrfecutionem pariemur. Negari quidem non po-*nbsp;left, quin 8d impq habe�i fuas affliifri�cs �lt; cruces,quippe q? uniuernbsp;fumhuman� genus obnoxium fit aduerfis j:^pterpft�m, Adomnesnbsp;enim homines pertinet,quod dictumeft : Maledi�aierra in op�renbsp;luodn laboribus coniedcs ex ea cun�tfs diebus uit� tu�. EiJn iudorcnbsp;Buhus tui ueiceris pane tuo. Accedit amp; hoc,quo�d Deus f�peac mulnbsp;lum (oieat impios etiam in hocfeculouarqscalainitanbus propter ininbsp;pictatemaffligere. Quare fui quocpfuni impiorum ploratus S'la-menta.Sed maximum eft diferimen inter pictum cy impiorum affli*nbsp;�iiones in hocfeculo. Cum enim impq aut fcelerati afdtguntur, ha�*nbsp;bent qui cafus ipforum commiferantur. Vide mihi uel furem uel la*nbsp;fronem, quem hdores ad publicum fuppliti j educunt. Etfi enim honbsp;mines detertanturfceleraeorum,ramen amp; exeufant S' dolent de iplonbsp;rum fupplitio,6(� optai c folent,u( mehor * fortutia uierentur. Cum annbsp;tem pn affliguntur, primum quidem bngutitur de ipfishorrendanbsp;immaniaflagitia,deindetdplaneaccidi(ets, quod Chriftus dieu;nbsp;Mundus gaudebit. Hoftes enim Ecclefi� Dei,magno gaudio affiiiznbsp;wntur, fiqtiando uiderint piosaffligi, amp; quocrudeJius trucidancurnbsp;pi),CO faneftius putant illi terram expiari. An non manifeftum huiusnbsp;rei fxemplum proponitur nabis in Chrifto Apolioiis ciuscChriznbsp;ftuscapitur 5^ crucifigitur, Aportolieiusdifpergutnur ,amp; lugehunbsp;Hic ergo uideas ingentem impiorum Igtiiiam amp; infultationem: Spe/nbsp;rautt,ioquiun(,in Deum. Liberet eum nunc, (1 uult. Et: Ahos feru�-�nbsp;uit, feruct feipfum, fi eft Chdllus il le Dei ele�us : Sed idem reftarinbsp;turexempia omnium feculorum ram ante poft Chnftum, Dauidnbsp;Wthementerconqucriturdcfuishoftibus,qimaximoaftitianturg�Linbsp;dio, de aduerfis qugipfi accidunt: Dilaiauerunt,inquiens,fuper menbsp;osfuum, dixcruntEuge,euge,uideruntocoli noftri.Ei mox:brubef *nbsp;rant amp; rcuereantur fimul,qui grarulant malismeis. Acrurlus: Auer/nbsp;tanturretrorfum, erubelcant, qui uclunt mihi mala. Auertanturnbsp;llacim erubcfcentes,qui dicuntmihi euge,euge. Siccum affligeren*nbsp;lur ciues urbis Hiei ufalem,qui erant populosnbsp;nbsp;Ecclefia Dei. Am*

inonit�plauferuntmanu, coneufterunt pedibus,gauiii font ex 10/ to torde, dixeruni Euge euge, San�uarium pollurum eii � �rra

�uJ� defolataeft. Dixit amp;Tyrus de Hicrufalcm* Huge, eiige, cotM fraiSg font portg populorum. Poft Chriftum autem, quanto gaudiernbsp;affcifti fint impi},tn infcelicitate Ecclefig Dei, teftatur Chriftus ipfe,�nbsp;cum ait: Veniet tempus, ut quifquis intcrfiiiat uos uideatur cultumnbsp;pr�ftare Deo. Et quid fibi folennes illg uoces Ethnicorum de Chrigt;nbsp;ftiauiSjAd Leonem.EuToIIe Sacrilegos,aliud (ignificant, incre*nbsp;dibile efte gaudium impiorum,de afflitftionc Ecclefi� Dei C Cum iznbsp;giiur pi} non folum ipfa cruets duritia,ucrumetiam impiorum Igtitianbsp;affligantur, magnum eft difcrimeti inter piorum afflidiones amp; uuPnbsp;gares humant generis calamitates. Sed quidC Num afflidiones Eecknbsp;fig Dei funtperpe�u�C' Num perpetuus eft m�rorciusC Nthil eerienbsp;minus. Mccror^tnquitjUeftcr uertetur in gaudium. Breuiftimum diznbsp;dum, fed latiffime patens, Opponitur aut gaudio mocrori huiu�nbsp;mundi. Gaudet mundus , fed gaudium eius uertttur in perpetuumnbsp;mcerorem,ideocp in marore defperatlt; Moeret Ecclefia Dei,fed moenbsp;ror eins uertitur in perpetuum gaudium, ideoc^ inmo�rorcoptimenbsp;confidit. Obfecro autem tc, quid tllud eft, quo Ecdefia certa reddigt;nbsp;tur,q3 m�ror eius ucrtaiur in gaudium,amp; quo firmam de uenturo einbsp;�ternum duraiuro gaudio fidutiam concipit^ Num concipit earn exnbsp;Humana rationed' Minime omnium. Nam fi ex hac de euentu mceroznbsp;roris iudicauerit, pronuntlabttcum effe fempiternum, Videturcznbsp;nim affitdo,ac prgfertim doloribus mortis comprehenfo,fi prudentnbsp;tigfugrelidusfuerit^mcerorem nunt^ullumfinem habiturum,�^nbsp;cruiiatus perpetuos (ore* Cum enim non uideat adiutorem in terra,nbsp;amp; in rebus humanis,putat nee in c�lo, nec in diuinis rebus ullum renbsp;liquum efte auxilium. Quare non eft iudicandum de euentu mcero/*nbsp;ris ex humana ratione , aut ex pr�fenti doloris fenfu. Quo ergonbsp;refpitiendum eftc Noncertealio, quam quo Chriftusfuos Apoftonbsp;los remittit.lterum, inquit, Ueniam ad uos,uidebo uos, 8^ gaudebitnbsp;cor ueftrum, amp; gaudium ueftrUm nemo tollit � uobis. Hgc eft con*;nbsp;tio de Refurredione Chrifti, Nam Refurredio Chrifti � mortuis,nbsp;firmiflimum pignus eft, quo certi reddimuf, qgt; quicunep in Chriznbsp;ftum credit,non pereat in mcerorejed habeatgternam uitam. Nihilnbsp;enim certius eft ,nbsp;nbsp;nbsp;qgt; Chriftus refurrexit tertia Die a� mortuis 8^ fe-*

dit ad dexter � Dei,confecutus non folum liberatione ab omnibus do loribus mortis amp; inferni, uerumetiam c�leftem amp; perpetuam foelienbsp;ciiate.ChriftuSjinquit Paulu8,excitatus � mortuis,non amphus mo/nbsp;ritur,mors illi non amplius dominatur. Et iterum : Humilem prg/nbsp;buit femetipfum fadusobediens ufcp ad mortem,mortem aut crucistnbsp;Quapropter Deus extulii ilium in fumm� lublimitat�, ac donauitnbsp;illi nomc, qd eft fupra omne nom�,ut in noie lelu emne genu fe fleznbsp;dat

BtMft�lS. iQ�HNtS -BREMTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40:9

lt;3^atece�eHium, rerreftn'um 8^ infemorum� En, h�ce� ma�ena^^ 6C f�hci�as, in quam commutatus fait doler �c ma?ror,qucm ChriHusnbsp;in pal�ion�,cr�ce �i morte fua habint. Non eft autem (enriendum,q)nbsp;Chriftus refurrexerit,amp; c�leftem f�licirat� acceperit (ui lolius gralt;nbsp;Ua,fed queroadmodum morcuus eft,propter peccaia nortra,iia etiannnbsp;refurrexii propter iuftifkaiionem noftri ,utquorquot in ipfumcre/nbsp;dunt,csptantcum ipfope^petuumfru�um refurredioniseius. Ofe*-as dkit: Viuificabii nos poft biduum.ln die tenio fac�et nos refurge/nbsp;te,S^ uiuemus ante fadem etus,hoc eft, SiaitChr ilius refurgei tertianbsp;die, ita nos frucmur eiust eUirrc(ftione,ui �ternam habeamusuitam;nbsp;Chriftu!�. iple diatftterum ucniam aftumam uos ad meipfum,ut uznbsp;bi fum ego,amp; uos fttis.Et Paulus:Ghriftus,inquit,re{urrexit ex mornbsp;tuis,primitif eorumqui dormieiant,fuii.Poftcp enim p^rr hominemnbsp;fnors,etiam per hominem refurre�io �nortuorum. Et ite� um:Spiri/nbsp;tus leftatur uns cum fpiritu noftro,q) (imus filrj Dei. Quod h fdq,�*�nbsp;gitur amp; hgredcs.Hfredes q �idem Pei,coh�redes autem Chrifti. Sinbsp;ejuidem (imul cum eo paiimur, ut un� cum iUo glonficemur. Acnbsp;rurrus:Cum eftemus mortui perdchtfta, conuiuificauit nos un� cumnbsp;Cbrifto, Cper grati� eftis feruati)firaulquecum eo refu(citauit,�f fi/nbsp;lt;nul cum CO federe fecit inter c�leftes. Et iterum: Cum eftetis mortuinbsp;perdeli�a amp;pcr pr�putium carms ueftrgfimulcumillo, uiuifica/nbsp;uitcondonans nobis omnia dehcta. Vides hune cfte frudum Re/nbsp;furredionis Chrifti,q3 mcei or Ecdefig uenatur propter Chriftutn,nbsp;an perpetuum gaudium, Quare h^c fumma fit cura noftra,hoc fit ftiinbsp;dium noftrum, ut fimus membra Ecclefig Chr�fti,(id quod fit per finbsp;drm in ChrUtum, ) amp; ut ponam�s nobis ob oculos Relurredionemnbsp;Chrifti, qu� cenifTiraum pignus ett, m�rorem noftrum, non forenbsp;peepctuum,fedmutandum in ccefefte gaudium. Porro,ut in meeft�nbsp;tia maiorem habeamus confolationem, �t' ipe fuiurg Igting patienternbsp;aduerfaferamus.oftendii Chriftus typum Refurredionis, �C conle/nbsp;quendp Igt.iig in moeftina, depidum cfTe in muliere pr�gnante,nbsp;parturiente. Muller, inquiens,cum parit, dolorem habet,quia uenit * *nbsp;boraeius. Cumantempeperii puerum,iamnon memjnitanx�etaiis, * *nbsp;propterea q? gaudeat hominem efte natum in mundo. Et uos ignurnbsp;nunequidemmoerorem babeti8,fcd iterum uidebo uos,�^ gaudebit � *nbsp;cor ucftrum,amp; gaudiu ueftr�oemo tollita iiobis.Obferuab�l: exem * *nbsp;plum,actnilio magnam affertconfolation� pfjs mulicribus,qgt; Chrilt;nbsp;itus hoc loco de dolore partus earum coniionatur. Sigmficat cuim,nbsp;qgt; dolor partus non temerc accidatmulieribus,ledacc)datei�diuinanbsp;ordinatione. Elfi enim omnes homines , qui ex Adamo defeenenbsp;dmif jCoucipiuniur amp; naftuotur in peccato, amp; nonnull� impudic^

�M CAPVT iEVANd. l�ANNT?- gt;, mulferesconcipiunt liberos exillegitimoamp; fcelerato concubitu^ta*nbsp;men pareus ipfc amp; dolor partus funt diuina ordirtatiotMultiplicabo#^nbsp;inquitDeusad muliercm^grumnastuascumcortceperis, SC in dolortnbsp;paries filios. Quan^ autem bic dolor, maledidioed propter peeca-'nbsp;turn, tarnen po�^ Chriftus expiauit peccatum, inutata eft hec male/nbsp;didfo in benedi�ionem,ut ijs mulieribus, qua�credunt in Chriftu*nbsp;dolor partus fiat propter Chriftuin crux fanda,in qua Deo placeant^nbsp;Sii. d Deoconferueotur.Mulier,inquit Paulus,fedu(5ta,fada eft obnonbsp;xia tranfgreflioni, falua tarnen fier per generation� liberoruji man/nbsp;fcrit in fide^dilcdione, amp; fandlificationecunt caftitate� Quare pr^g/nbsp;nantes parturientes mulicres reuocent in dolore partus fui hoedi/nbsp;dum Chrifti in memoriam, 8c innocent Deumpatrem dominino/nbsp;ftri Icfu Chrifti, ut quam ipfc impofuit crucc mitiget, amp; cum fit pronbsp;pter Chriftum filium fuum propitius fadus miferis mulierculis, connbsp;feruet eas dementer in fummo ipfarum periculo. Deinde confideratinbsp;dum eft, q? Chriftus definiat hoe exemplo, quid fit dolor piorumgt;nbsp;uidelicet,q3 fit dolor mulieris pr�gnantis� Qpalis ergo eft hic do/nbsp;lorf Certe dolor mortis eft,amp; mulieres partui propinquf ,morti pronbsp;pinquf elTe uidentur.Sed quidc Num Deus impofuit prggnantibusnbsp;hune mortis dolorem, utuitamamitt�ntamp;pereantc' Minimcomni/nbsp;um. Tantus quidem dolor partuseft,ui muliereseo laborante� exi�inbsp;ment de uita fua a��m dTe,Sed ecce tibi,pro una morte redditur donbsp;plex uita,mulierisuidclicer.amp; filioli. Cum peperic puerum, inquir,nbsp;iam non meminit anxietatis� Talis etiam eft dolor piorum. Magntnbsp;eft grauitas afftidionis eorum� Et in media afflidione uideiur de fa/nbsp;lute ipfarum adum efte, adeoc^ id fieri folet, quod Ezechias dicittnbsp;Venerunt filq ufep ad partum , amp; non eft uirtu's pariend� Sed manenbsp;paulifper,amp; ueniei pro una afflidi�e,duplcx gaodi�,acpromaximonbsp;dolore, maxima confolatio� Nam quemadmodum tantus eft dolornbsp;mulierum parturientium, uteouideatur genus human um p�riclita/nbsp;ri,amp;ramen non p�rit hoc dolore,fed potiusc5feruator,ita tant� funtnbsp;C31amitates,qug� accidut Ecclefig Dei, ut uideat in ijs ptfitura.^ tn e/nbsp;uadit per eas ad fumma faluie, idque nulla humana potentia, fed tmnbsp;potentia Refurredionis CX?MlNlnoftriIefu Chrifti, cui refurrenbsp;dioni Eccefia per fid� iia coiunda eft, ut ab ea ne morte quid� auellinbsp;queau Dices autem: An nort moriuntur fppe mulieres iuparw�^annbsp;non accidit aliquoties,ut amp; mulier parturiens, amp; filius naftendus uenbsp;na� in partu intereantC' Vbi ergo manet mulieris gaudiumC H^c nonnbsp;eft otiofa aut fuperuacanea interrogatio. Sicut enim mulicres partu/nbsp;rientes aliquoties moriuntur in partu, amp; nullum uideniur eonfequinbsp;gaudium, ita amp; pij,uel tandem in hoc mundo aut occiduntur,aut �na* gt;nbsp;cun�

HOMILIAl IOAN N IS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;470

com alfjs hominibus morte lotercunt, Vbi ergo eft illoru^audi��' Dicamus igi'tur primum de muIieribus.Excmpl� enfm, quod Chri gt;nbsp;ftuspropofu�t,non tn hoc produciiur in medium, ut fignificetur omnbsp;nesmulierespartu laborantes, focliciter par�re, Si cxrernum gaudigt;nbsp;um confequi. Mortua eft in partu faneta mulier Rahel, uxor Pairiarnbsp;chg Jacob�Moriuntur Si qu�dam ali� mulieres tam pi� cp impie innbsp;partu. Sed in bunc ufum producitur jftud exemplum,utoftendatur,nbsp;quid generaliter,iuxia communem rerum curfum fiat.Generalis Deinbsp;ordinatio eft, ut dolorem io partu, fequatur nato filioJo, gaudium..nbsp;Mulier autem, fi uelit, efFicere poteft, ut etiamfi diuerfum accidcric.nbsp;Si necefle habeat in partu uni cum filiolo mori,uerum gaudium connbsp;fequatur, fi non corporale. Si euanidum, certe fpirituale, coelefteSdnbsp;perpetuu. Initioenimmuliercsprggnantescogitaredebent.fe gens'*nbsp;tioneureri Si partu,uerfari in diuinaordinatione. Etfi enim qupdamnbsp;impudieg mulieres concipiunt illcgitimc,tamen ipfa uteri geftatio ecnbsp;partus eft diuina ordina�io.Deinde,quod eft omnium howinum of/nbsp;fitium,agnofcere debent peccata fua,Si credere in Ch; iftum,q5 propnbsp;ter ipfum Deus fit propitius Si remittat peccata. Adh�c inuocare denbsp;bent Deum patrem do mini noftrt lefu Chrifti, ut propter Chriftumnbsp;adiuuct ipfas in fummo fuo pcriculo. Poftremo fulcipiant fe fobole,nbsp;cjuam Deus daturus eft,ad cognitionem Chrifti, pro uirili fua educanbsp;luras ctTe.Deus enim dat parentibushberos,non uteducentterrenosnbsp;tantum ciues. Si ut liberi ieeftentur uanitatem huius mundi, fed ut c/nbsp;ducent c�leftes ciues, Si liberi cognofcant uerum Deum patrem do/nbsp;mini noftri lefu Chrifti,perfpiritum fanlt;ftum,qu�fola cognitio, uinbsp;ta eft gterna. Hgc fi pr�gnantes mulieres fecerint, nullam faciunt ia/nbsp;�uram in partu,fine uiuant,fiue rooriantur. Si enim non confequunnbsp;wr corporale Si externum gaudium,nihil certius eft,^ q, confequa/nbsp;lur in Chrifto lefu coelefte Si perpetuum gaudi�, cuius minima parsnbsp;noneftgquandauniuerfo huius mundi gsudio. Sic etiam fentien/nbsp;dumSidicendum eft de omnibus ijs,qui magnis Si extremis perioi/nbsp;lis obqtiuncur. Primum cnim,fiue temere te in pertcula conieceris, finbsp;ue legitime in ea incideris, diuinitus immittunxur. Quare cogites tcnbsp;infuftinendispericulisSiafflidionibus uerfariindiuinauocatione,nbsp;deinde agnofcas peccata tua. Si credas in lefum Chriftum, q? hie fo/nbsp;lus fit expiaiio peccatorum. Si iuftitia tua. Praeterea, inuoces Deumnbsp;patrem domiui noftri lefu Chrifti, ut te propter filium fuum lefumnbsp;Chriftum fcruet. Poftremo fufcipias uitamtuam, diuina fpiritus fannbsp;�i gratia, regendam Si gubemandam iuxta uerbum DOMINI, utnbsp;declares gratitudinem tuam erga Deum feruatorem noftrum. Haec finbsp;Veeris, fieri non poteft,quin magnum dolorem fequatur maius gauz

4iotn,n pon terrenum,ceric cceleftc, fi non hiamanum Si euanMuni� ccrte diuinum 5gt;C perpetuum Jrac� nullam fac/es iaduram, flue uita 11nbsp;ue mors fequatur. Nullus noftrum, �'nquit Paulus, f�brjpfi utuit, amp;nbsp;nullus fibtipfi moritur.Nam fiue uiuimus,domino uluimusjiue monbsp;rimur, dno morj'mur. Siue Jgit uiuamus ftue moriamur,DOMINInbsp;fumus. In hoe enim Chriftusamp;mortuuscftamp;refurrexH,amp;rcuixi't,nbsp;ut mortujs ac uiuentibus dominctun Et iterum : Mihi uita, Chriftutnbsp;eft, amp; mors lucrum. H�c diligenter mednanda amp; facienda funt ionbsp;omnibus aducrlis , ut ea fortitcr feramus, amp; foelicem eorum cuen/nbsp;turn nobis certe polliceamur per lefum Cbriftum DOMIN VM nonbsp;ftrum ,quj ed una' cum patre amp; (piritu fantHo Deus benedidus in {tlt;nbsp;cula, Amen�

AGNA piorum confolatio eft, q? mcerogt;� rem ipforum certu fequatur gaudium,idc^nbsp;minime fimplex �i euanidum, fed cceleftenbsp;8C perpetu�. Gaudebit, inquit, cor ucftr��nbsp;amp; gaudi� ueftrum nemo tollit � uobis. Etftnbsp;ein in hoc feculo null� gaudi� folec elTe diunbsp;turn�, fed quemadmod� fug funt uicilTitonbsp;dines hyemis amp; gftatis,no(ftis amp;diei plugt;'nbsp;uig amp; ferenitatis,ita fu� eti� funt fucceff�o/

n�s triftitig l�titi�, m�roris 8f gaudq, tarnen gaudi�, qd prj c�c� pi�t ex cognitione Chrifti,8d refurredionis ac regni eius,non eft monbsp;mentaneum aut muiationi obnoxium, fed eft fempiternum, quod innbsp;hoequidem mundo fuam habet imbec)llitatem,in uenturo autemfe/nbsp;culo perfitietur ablolutiffime,amp; durabit perpetuo. Quare coramiunbsp;tendum no eft,ut in moerore abiftiamus Cbriftum,fed potius,ut tanznbsp;to diligentius Chriftum per fidem conferuemus, quanto grauior eflnbsp;afflidio,quo uerumgaudiumconfequamur �iconferuemus. Alt;� denbsp;his quidem hadenus.Nuncautem commemorat Chriftus alia bene**^nbsp;Fit!a, qug collaturus eft poft meeror� in Apoftolos 8d Ecclefiam fua,nbsp;,, poftc� refurrexerit � mortuis, �C federit ad dextram patris fui. In illonbsp;� dieCinc^it^me non interrogabitis quicquam. Amen amen dico uolt;nbsp;, bis,qugcunc|^ petieritispatrem in nomine meo,dabit uobis.Quxraznbsp;mus primum de quo die Chriftus loquatur. Cum autem fupra dixeznbsp;rit. herum ueniam uidebo uos. Et : Paracletus, quern mittet paternbsp;raco nomine, docebit uos omnia, amp; ducet uos in omnem ueritatem,nbsp;manifcftum uero fit,q3 h�c a' die refurredionis Cheifti,^ miffionisnbsp;fpiritusfandi impleta fint,manifeftum etiam eft,nbsp;nbsp;Chriftus loquw

iurhicdcdicfeuteporc,quorefurrexlt;ta' mortuis, ermifit�ifcfpnlis fuisfpirituiTifand�. Eoigiturt�porec�tulitChriflus mdikipulos,nbsp;hoc cft,�n uniucrfam Ecclefi� fuam duo maxima benefuia. Alfer� cft.nbsp;Non intcrrogabitis me qui(i^, hoc elf, Vos ipfi oia ita cognofcef is,nbsp;ut non necei�c habeatis me amplius quicc^ �ntcrrogai e, �i ex me cognbsp;nofccre. Nam fpiritus fandus docebic uos omma,amp; ducet uos in omnbsp;ncm ueritatem. Akerum elf: Qu�cuncp petieritis patrem in nominenbsp;meo dabit uobiSjhoc elf,omnia impecrabids nomine meo,a Deo, pa-*nbsp;tre.haque Chrilfus promittit hoc locoje, milTo fpiritu fando, ef�c/nbsp;durum,ut Apolfoli amp; omnes tredentes in ipfum fiant omnifci), �f,nbsp;�f �a dicam, omnipotentes. Quibus benefitqs^quid pot�lf maius di-'nbsp;ci,aut cogitaricOmnia enim fctre,amp; omnia apud Deum pofTe, excelnbsp;lit omnem human� indulfriam, dignitatem,amp; maielfatem. Sciamusnbsp;igitur, quomodo h�c intelligenda finr, ut nihil temere afFirmemus�nbsp;Ac initio deomnifcicntiapiorum.Ghrilfus enim, aim dieu pios omnbsp;nia ita cognituros, ut non amplius necelTe habeaot ip'u n interroga 'nbsp;re,non loquitur de quibufuis rebiis,aut de i)�,qnbsp;nbsp;nbsp;cog liiioni huma

nerationisfubied�funr. Non enim lent it Apo�folos �i ahospios cognituros,per fpiritum fandum.omnia humana op:fitia,omncs hunbsp;manasartes,0lt;.ij[iielIedurosomnia obfeura in philofophia Genti�..nbsp;Hgc, ctfi habent luum quendamufum, tarnen pollunt Imgulaznbsp;ri dono fpiritus landi,humana tantum ratione compreheodtA' nonnbsp;pertinent propri� ad regn� Chrilf i. Sed l?quituj ChriHus de i)s re/nbsp;bus,qug cognofeend� lunt ad confequendam ueram coram Deo iuznbsp;ftitiam, amp; perpetuam (alutem. Non interrogabitisme quiequam,nbsp;hoc elf �Spiritus fandus ita uos omnem ueritatem docebit,uc cogno*nbsp;. fcatisomnia qup luntuobis necelFariaad falutem. Cognofeetisenimnbsp;^meefle uerum Nleffiam meumregnum non elTe mundanum, fednbsp;�lelf e,meum offitium elTe expiare peccata ueftra coram Deo,0^ reznbsp;fociliare uos cum Deo.Cognofcetisomnes eos,qui in me credunt,renbsp;putari coram Deo iuftos adopt�ri in filios ac hgredes Dei,fognonbsp;(cetis item uerum ufum finem legis,uidlt;Iicet, qgt; lex non lulf ificet,nbsp;fed occidat potius, �.' hoi es ad mereminai /ut m�a fol tus gratia, pernbsp;fldem, iuiftficent. Breuiter.Cognofcetisme lolumeffe lapientiam,nbsp;iulfiiiam,fandincationem amp; redemptionem ucifram, Cognitionesnbsp;amp; fcientigaliarum rerum,etfi humano genen utiles elfe polfunt, ta^nbsp;men fine cognitionc Chrilfi,nihil funt.Sola autem cognitio St Icier*nbsp;lia Chrifti,ettamli fucrit fincaliarura rei� cognitione.tn sterna elf uinbsp;la S^ fcsliciias. De hoc benefitio,quod fpintus fandus elf et in Ecdcnbsp;fiam a die Peniecoftes , collaturuscontionati etiam lunt Prophetap,'nbsp;ipcl dicit: Etfundatn fpiniura tneuin, dicit DnS, fupynbsp;tc q

c'arrtem Si prophetabunt filq ueftrl �i ftli� ucftr�. Senes �eHri fortgt;gt; ��; nia fonniabunt, Si iuuenesueftrtuifiones uidebunt� Hoc difturanbsp;cG:, ot �i Petrus intcrpreiarur, de publica reuelationc Euangelq de :nbsp;ChriGo^ex quo Buangebo mainfefte cognofcuntur omnia ea,q'i� nonbsp;bis ad cort^eiuendam iiiGitiam 8lt; falutem nccetTaria func. In B*aJa,nbsp;de reuelato Ouangelio Chrirti dicitur:RepIeta eG fc^ra fcicntia DO'*nbsp;MlNIJicut aqua maris c�mniaoperiens. Etapud Hieremiamr Noigt;nbsp;docebit ultra uir proximum fuum, uir fratrem fuum diccns: Cog^nbsp;nofcc DOMIN VMOmnes enim cognofcentme � minimo eorumnbsp;ufque ad maximum, H�c non eo rapienda funt, uel quo'd Apoftolfnbsp;omnia poft acceptum fpiritum lan�um in die Penrecoftes, ita exadenbsp;cognouerint ut non indiguerincamplius alqs (piritus fan^fti reuela^nbsp;tiOfubuSjCUm Petrus non uoluerii Gentes adhuc incirc�cifas ad congt;nbsp;niunionem Euangelq recipere,ntfi c�lefti uifioneadmonitus,quenlnbsp;admodum Icribunt Aifta Apoftol/ca, uel qu�d nos non debeamusnbsp;poft acceptum Baptifmum, qu� eft lauacrum regeneration is Si rcoolt;nbsp;uaiionis�piritus fan�ftr, facr� (criptur� operam dare, amp; condonesnbsp;pi� doiftrin�audire. Sedqn�d is qui ai�ecutus cft, aurore fpiriianbsp;fan(fto,uer� cognition� Ghrift t, etfi qued� ignor�t, Si necefle h jbecnbsp;in fideChriftifubinde magisacmagis per uerbum Dei illuftrari,nbsp;confirmari, �gt;( crefeere, tarnen quantumattinet ad Chriftum ipfum,nbsp;qiiiperfidemcognituseft, nihilprorfus deefteredenri ad falutem*nbsp;�c habuerunt eti� P�riarch� Chriftumper fidem, poft^ a�t Euaiinbsp;gelion reuelatum eft per ipiritum (aniftum in die Penrecoftes, Si uulnbsp;gitum in toto orbe terwrum, tantum (uperat noftra cognitio, Patri-*nbsp;archirum deChrifto cugnitionem.quantum Iux,tenebras,Si diesnonbsp;(ftern. Nunc propius, inquit Paulus, adeft nobis lalus, qp turn cumnbsp;credebamus.Nox progreflaeft�dies autem appropinquauit. Et aliasnbsp;uocat EuangelionChrifti, myfteriumaetcrnistemponbus taciturn,nbsp;nunc uero manifeftatum,�i in omnes genres patefacfium* Quare ag*nbsp;nofeamus hoc benefnium Oei, Si amplelt;ftamur hanc kicem Euangexnbsp;��} grato animo,ur quicquid rehquum in nobis eft tenebrarumjpletinbsp;dore Chrifti dilpella�ur, Deinde contionaturChriftus deomnipo-*nbsp;tentia piorum. Amen amen dico uobis:Qu�cuncp peticritis patrem

' in nomine meo, dabit uobis. Si Deus pater dat petentibus nomine Chrifti, qu�cunc^,qu�cuncp �nquam,petierinc, certe tales petentesnbsp;(unt precibusfuisapud Deumomnipotenterquot;� Hoc ult; retfte inielliganbsp;mus, primumomnium cognofeendum eft, quid lit peierealiquid�nbsp;Deo,oomine Chrifti. Sciamus igitur, quis lit Chriftus.St quod ficnbsp;oftitiumeius, Chriftusenim eft unigenitusamp;^ �ternusfilius Dei,nbsp;qui aflumplit hominem. Si uenit in mundum jad hunc ulum,ut pla-�nbsp;catcf

HOMILIAE �OaNNIS CRENTIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^�

�wet morte fua peccara noftra, amp; reconciliarct nos Deo patri fuo. Ec huncChriftum Deus pater na dil�g�,ut reputet iu�os,amp; adopter innbsp;liliosach�redes fuos^omnes iHos,qui ainple�untur ipfum fide fua�nbsp;Pct�re igitur aliquida' p�tre norntncfilt) fui Chrifti � eft credere, tpnbsp;Chriftus placauerft nobis pa(rem,amp;� pater Fau�at nobis propter Chr inbsp;ftum�arpctcreexhacfide, ut Deus largiarur nobis propter Chriftunbsp;benefitia ioa. Itacp petercahquid nomine Chrifti duO compl��t itur�nbsp;Alte8t eft fides in Chriftum, q jod ipfe fn propifaiio noftra coramnbsp;Deo. Ahcrum eft inuocatio propter Chriftum Si propter propinanbsp;nonem ab co fa�am.Non cnim habemus ahud,propter quod � Deonbsp;benefitia petamus. Noftra iuftitia ft qua eft, infirma eft, Si intiata,nbsp;neepoteft in confpedu Dei conftare. Sed Si fan�orum omnium iu *nbsp;ftitia per fe fordec coram Deo. De omnibus enim d i�t um eft:Non iUnbsp;ftificabitur in confpetftu tuo omnis uiuens.Quare nec noftrg,nec fartnbsp;(ftorum iuftitic nomine poHiimus Deum inuocare Si benefit la ab eonbsp;petere.Sola iuftitia Chrifti pet fr�ta eft,Si conftai in luditioDei.Sonbsp;lus ChriftuB fua fan�titate Deo patri acceptas eft. Amat autem nos panbsp;ter propter Chriftam,fi in eum credimus. Sic enim moxait ? Ipfe pa/nbsp;ter amat uos, quia uosme amaftis. Si aedidiftis.qp a Deo exiuerjm.nbsp;Reliquum igitur eft.q? patremjolo nomine Chrifti Si propter'*Chrinbsp;ftum inuocare queamus Si debeamus.Er qj hi,qui contemnuni Si nonbsp;crcd�i in Chrift�,non poft ini Dlt;um u�re inuocare, eil�liuei ba inlt;nbsp;uocaiionis fexcenties iter et. Quod cum itafe habeat,uideamus nunc,nbsp;qugper QV�CV^NQV'E, font intcllig�da. Die it enim Chriftus^nbsp;QV�CVNQVEpeiiciitis. Qup ergo lunulia QV�CVNznbsp;QVEcHicconfiderandum eft, in qua materia. Si in quoargumentonbsp;^ic�di Chriftus uerf�t. Non cm loquit de omnibus rebus indifcriminbsp;natim, fed de omnibus,qug ad regn� Dei.Si ad gloriam ac lan�iiftcanbsp;tioncnominiseius pertinent. Primum igitur per QV�C VNcp:nbsp;non iniclligic iniufta.Si impia.Quale eflet, (i qnis peieret, ut lieer etnbsp;ipfi impune fcortari amp; furari. Aut (i qui iunt fa�ti boft es pic do� ru*nbsp;n^.tamen peterenc in nomine Chrifti, ut Deus fortunaret beltum,nbsp;quodaduerfusEcclefiamfufcipereuellent. Hoccerte efTei petere.utnbsp;Deusfaueretimpieiati.Si iuuaret crudelitatem.Qua peiitione, quidnbsp;ici�ei impu^ntius,aut deteftabiliusC Deinde Chriftus non inielhgitnbsp;per QV�C VNQVE,ea,qu� funt ali�na a noftra uocatioqe. Aponbsp;ftolorum uocatio crat, non folum pr�dicare Euangelion Chrift i,ue/nbsp;rumeti� �derc�niiracula. �nfirmos,inquit,fanaie, leprofos mandate,nbsp;mortuos fukitate. Quare qu^cuncp Apoftoli in bac uocatioo^ � P^*nbsp;tre, nomine Chrifti peucrunqca ita impetrarune, ut Si infim �os mpnbsp;Ce H)

} vabilitcr fanarent, �lt; mortuos fufcnarent. Petrus ad daudum bat. In nomine lelu Chrifti Nazareni,furge �f ambula. Claudus pronbsp;tinusconfolidatis p! antis exiliic, amp;ambulauit. Vcnitamp; Petrus adnbsp;Dorcadem uiduam mortuam inloppe. Cum igiturpofitis genibu�nbsp;orai�ct jUt D�rcas refurgeret, impcirauit,qu�cunq^ petqt, Dorcas exnbsp;nim uiua furrexit.Nam hcc erat uocatu) Petri.Noftra autem�qiii ho�nbsp;tempore pr�dicamus Euangelion Chrifti,uocatio quidem eft,docc/nbsp;re Euangelion,non auterp gdere talia miracula,quaha Apoftoliscotlnbsp;ceftum fuit fderc. Quareni(i quis (ingulari (pintu Dei excitaretufnbsp;ad �dendamiracula, non fieret uoti fui c�pos,etiamfi inuocato Dconbsp;per nomen Chrifti, iuberct mortuum ad hanc corporalem uitam rcqnbsp;dire.NoI�ra enim uocatio hoc tempore non eft,ut miracula �damu�^nbsp;Commemoraruni nobis his diebus amici fide digniffimi, molieremnbsp;anabapriftico fpiritu afflatam,ed infanif proceftilTe,utexiftimariti f�nbsp;poffe, ex�pio Mofi,uicinos fuos ccekfti Manna pafeere. Vocatis iginbsp;tnr uicinis ad prandium, cum nihil ciborum ad focura paratum eftetjinbsp;�t exordine ad menfam collocati5,ucrtit fe mulier ad preces,et petqf�nbsp;ut cibus �ccelomirtereiur. Hierum hofpires attonin federe, amp; coe�egt;nbsp;ft�rib� expedare.QuidpluraC Deusuaniflimaspreces mulicrisnonbsp;9udit,amp;conuiuc fpe fua falii,uel tandem domum iuamfaHfielid repexnbsp;tere coguntur. Mofi enim uocatio fuerat,non huius fuperftitfof� munbsp;lierculg,Manna de ccclo dare. Quare in inuocaiione petenda funt ea^nbsp;que ad noftram uocationem pe� tincnt.Namqu� fie in nomine Chrlnbsp;fli petierimu8,ea omnia dabit nobis c�leftis pater. PoftrcmoChrlnbsp;ftusj�um dicit,Q V�C VNQVE,non intelligit ea,qu� funt ab ipnbsp;fius offitio ali�na,QusIc efl�tjfi quis peteret � Deo in nomine Chri/�nbsp;fti,ut daret ipfi magnam uim auri, �� multum pecuni�, aut ut facereenbsp;ex ipfo regem mundanum.Hfc non effet uera petitio, ni(i fi quis finxnbsp;gulari uerbo Dci hue uccaretur. Generale enim offirium Chriftinbsp;non eft,extcrnam pecuniam cultoribus fuis diftribuere, autereare e�nbsp;ipfis reges mundanos. Apud Matthaeum petunt duo difcipufi, ucnbsp;. unus (edeat ad dexteram Chrifti in regno eius,alter ad finiilF�m.SecInbsp;audiuot:Nefcitis,qiMd petitis. Apud Lucam petunt lacobus �e loannbsp;oes,ut Chriftus iubeat ignem delcendere, amp; confumerc Samarira*^nbsp;nos,qu�d non reciperent eurn in foam ciuitatem,fed Si ipfi audiuntjnbsp;r^efc�tis cuius fpiritus cftis uos, Fifius enim hominis non uenit adnbsp;perdendum animas hominum,lcd ad feruandum.N�m uerum oftitinbsp;um, amp; propria uocatio Chrifti eft, placare iram patris, reconciliarenbsp;humanum genus Deo, remittere peccatum, conlerua� e in morte, ��nbsp;dare coeleftem uttan) ac fcelicuaiem.Quodcunque igitur h'arum fpj xnbsp;ruual*

lO�NNIS BRENTih r�tua�ium ccelcftium rerum pcticrimus pa�rcni nomine Chriflt,nbsp;dabit�r nobis.QusdergodicemusdeccrrenJsrebusCQuid;Si quif/nbsp;jaiam aut fame affiidus, aut difficili mofbo grauatus, autab hofii/nbsp;bus cjrcumuentus fuerit non perat � Deopatrenominc Chrifti pa/nbsp;nem, corporalem fankatem, �i. externam ab hoftibusIiberationemC�nbsp;Quid �' non petam, ut Deus defendat amkum fufeipientem ex uo/nbsp;catione fua perkulofam peregrinaticnem C Cerre h�camp;J fd genusnbsp;alia beneifkia Deicorporaliapetendafunt,fed his conditionibusnbsp;quas iam enumeranimus,primumenim,corporaliabenefitianonnbsp;funt pefenda,ut abutamur ipfis ad peccandum aduerfus Deum. Quanbsp;lis enim, 8d quam impia effet h�c oratio, fi quis dicer et, Peto domi/nbsp;ne,in nomine Chrifti filr) tuf, ut mereffituas priftin� incolumttati,nbsp;quopoffim pro mea libidine helluariaut kortarif Atficoranthi,nbsp;qui in morbo non refipifeunt, fed cogitant, fe fi recuperauerint fani/nbsp;lt;atem,uetera fuafcelera fedfaturos� Deinde petend� funt corporalianbsp;benefkia ad huncfin�m,ot qs feruiamus l�gitima ooftrp uocationi,ecnbsp;Ut gloria nominis Dei promoueat,ac noflr� perpetug faluti confuiaznbsp;tur, Sed quia nos non poffumushumana ratione cognofeere, qu�nbsp;corporaliapropriecondiicant adilluftrationemgIori�Dei ,amp;:qua2nbsp;uiilia fint ad noftram uocatiooem amp; falutem, idcirco in petitione bcnbsp;nefitiorum corporalium, Temper addendum �{f,quod Chnftus iplt;nbsp;feaddidkjcum precareiUF,ut tranfiret ab ipfocali�tpaffionis: Non*nbsp;quodegouolo,inquiens,fedquodtuuis. Erquod docuknos in doznbsp;minicaoratione: Sandificctur nomen tuum, Adueniat regnum tuznbsp;um, Fiat uoluntas tua,quemadmodum in ccclo,fic in terra. Quanbsp;rr, corn Chrilfusdick, QV�CVNQVEpeticrkif,intelhgk pernbsp;QV�CVNQVE, omnia fpiritualia amp; corporalia beneficia, fednbsp;boe diferimine, ut cum fpiritualia �terna proprie pertinent ad regnbsp;num Chrifti, �i gloriam nominis Dei ac ueram noftram falutem,nbsp;petamus ea fineulia cxccptionc,in nomine Ghrifti,certa fiduiia conlt;*nbsp;cepta, qu�d contingant nobis diuinitus propter Chriftum , cor�*nbsp;poralia autem, quia de ipfis humana ratione iudicare non pof�uxnbsp;nos,petamus cum hac addkione, ut fiat uoluntas DOMINI,nbsp;ZC quod in ipfius oculis bonum uidetur. Habes, qu�m late patear,'nbsp;quod Chriftus dicitt Q_V�CVNQVE petierkispatrem in raeonbsp;nomine, dabit uobis� Acprofe�onoftraculpa amp; ignauia accidk,ffnbsp;quid rerum utilium ac neceflariarum nobis defuerit. Cur enin�nbsp;boe non petimus a� DeoC An deterrent nos a petiiione peccatinbsp;uoftra; Sed Chriftus pcccatacxpiauitC Aniudicamusnosbenef� �'

� � � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , . Q; �a �

tfjs De� �ndtgnosrRc�e.lndigni quidein fumus, fed Deus fua fpon/ te nos his dignat, primum pr�cepto, Prfcepir enirn ut in periculisnbsp;inuocemus ipfum. Non praceepifTet autem , nifi uellet inuoeati*nbsp;onem exaudire amp; iuuare, dr indc, promiffione. Promifit enim fe daznbsp;lurum/qu�cunque acdentcs petierimos* Quid autem promiffionenbsp;Dei uerius auc ccrtius. Poftremoaddidtt etiam iuramentum: Amen,nbsp;amen,inquiens,Quidautcmiuramen(ofiln DeifirmiusC Petamusnbsp;igitur amp; accipiemus, qup'amus amp; inueniemus pulfe mus 8^ apericznbsp;lur nobis.Caetcr�jhocloco diligenter confiderand� e(t,qo�d c� feenbsp;mo nobts ef� de oratione feu inuocatione Dei,non loquimur de pubnbsp;lires Li�anqs,qu� func in Ecdcfia folennes. F�� Lirani�, fi pi� fue/nbsp;rinr,( Nam illp Litanigj'n quibus inuocantur mortui,impigfunt)(anbsp;iim q jidem utum habent. Sunt enini p?dagogia Ecclefi�, �i admo/nbsp;nent Eccleiiam de pr�ientibus periculis, amp; de qs rebus, pro quibusnbsp;nomen doinini inuocandum eft, non abfoluunt autem, per fe,ueraninbsp;Dei inuo(at(onem,�lt; magna diligentia cauendum eff, ne inferamusnbsp;ineasfuperffitionem imptetatemluda�cam,acPapifticam, lud��nbsp;enim duxerunt imp'am amp; fceleratam uiiam, fed habebant in templonbsp;folenniafacraamp;f precationes. haepeumaffligercniur fameautbello^nbsp;autpeffilentia.autaliacalamiiate,ftatin�Omni feflinatione in lem*nbsp;plum ad facienda facra properabant, interim autem nulla erat refipiznbsp;fcentia,nulia ucra agniiio peccatiyUulla uera fides de peccati remiflionbsp;ne,nulla fceleratpuirg in melius mutatio� Tantum (olennia ifla (acranbsp;p�ragebant, quorum mentis pollicebantur fibi expiationem peccatonbsp;rum li:orum,0gt;f libeiaiionema pr�fenticalamitate.Et qu� fcelera denbsp;(jgnaueranr anie fa(roitmperadion(m,adea,pera�islamfacris,nbsp;feeuf e reuen ebantur. Hgc efl magna impietai,amp; per Prophetas gra*nbsp;Uiffime reprehenla.ln Elaia dicii DOMIN VS: Quomihi multituznbsp;douidiimaruin ueftrarum�Etmoxz�ncenfum abominatio mihieff.nbsp;Neomeniam �i (abbafurr�amp; alias fefliuiiaies non feram. Iniqui funCnbsp;ccctusueffri. EuCum extenderitis Nanus ueflras,aueri�oculosmeznbsp;os J uobis,amp; cum muittficaueritisorationem,non exaudiam. Quamnbsp;obremcSequitur,quiamanus ueflr�fanguine plen�funt, Etapudnbsp;Hieremiam: H�c dicii Dominus Zebaoth Deus Ifrael : Holocautoznbsp;mata ueflra addite ni�limis ueftris amp; comedite carnes, quia non fur�nbsp;Jocutus cum patribus ueff ris, non pr�cepi in die qua eduxi eos denbsp;terra �gypt� de uetbo holocautomatum �C ui�imarum.fed hoc uer-/nbsp;bum pi �erepi eis dierns: Audite uocem rneam,amp; ero uobis Deus, amp;nbsp;uos erinsmihipopulus, EtinOfea: Mifencordiam,�nquit,uolo^nbsp;non facnfitiunj, �d fetenna Dei plus^ holocaufta? Vides Ifraeznbsp;litas

SOMlLi�B �� ANNIS' BRBNTlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4

lita? attuUfTe ad fua facra imp�nKentiam,8^ facra alioqin' I^gn�ma cc pi�, damnaia cfiTepropier impkratcm popuIi.Eadem diccnda f�nf dcnbsp;papiflicis moribus. In regno enim papi�ico excogitata funr qu�dafiinbsp;facra,uidehcet,Mif��, ProccITiooes, Litani^ mortuorum inuocairjznbsp;lt;es,ccrta ieiunia,ordines monaftici,amp;: id genus alia. In hcc lacra reienbsp;cerunt tarn populus facerdos omnem iufiitiani. Nulla enim curanbsp;fuitpi�amp;honert�uitg,nullahabnaratiouera�p��nitenti�. Poftgt;nbsp;quam autem uenerat calamitas uel belb uel peftilenti�,uel famis,cofinbsp;tinuo properabatur ad bec facra peragenda. Ac uidentur quidem honbsp;mines,dum facra peraguntur, ualde pn,(ed impie fenciunt, quia cottnbsp;fidunt fe meritis horum facrorum placare iram Dei, Sf mancnt imznbsp;p�nitentcSjquia moxut facra peta�a funt, ad priftina fcelera reuer/nbsp;tuntur. Hgc eft antiqua Papif�arum impietas,propter quam etiam eanbsp;facra,qu� habent aliquam utilitatem,hunt inuriha amp;: impia. Quid ernbsp;go faciamusC'Abnuemus ne pias iilas �l. folennes Litanias, qbus hocnbsp;tempore in Ecclefia utimur, ne �f ipfe fiant impi^^r^Mmime^Sed nonnbsp;inferamus in cas impietatc �uda�cam amp; Papiftic�, Non exiftimemusnbsp;nos hoc Lnaniarum cuhu defunc�os effe uerg inuocationts offino,nbsp;fedinuocemus OOMINVMfineintermif�ione, Oporrei(emper,nbsp;inquitChriliuSjOfare, necdcfatigari. Et Paulus.dndefinenter oratc,nbsp;Orabimus autem indefinencer, non G Gne iiuermilTione recitaueriznbsp;mus ucrba orationis,fed G re* �puer �mus, amp; in uocationc Dti ambu*nbsp;laucrimus,amp; crediderimus, q�od Deus nobis Gt propitius propternbsp;lefumChriftumfiliumeius,�f exhacfidein�ocauerimus DeUm,finbsp;non uerbis,certe gemitibus fufpirqs, H�c eft oracio,qu� p�n�tr�tnbsp;nubes,amp; confift it ante ihronum diuin� maieftatis,amp; impctrat qu�z'nbsp;cunq^ petierir, per lefum Chriftum DOMIN VM noftrum, qui eilnbsp;Una* cum paire amp; fpiritu fanifto Deus beneditftus in feeula. Amen.

VM Propheta Zacharias uitidharetur de bencfitrjs noui teftamenti, commemonbsp;rat hanc promifTioncm Dei : Effundawnbsp;fuper domum Dauid, amp; fuper habttatO/nbsp;res Hicrufakm fpiritumgrati� 8C pre/nbsp;cum. Quod igitur Propheta Giturumnbsp;praedixit, hoc Chriftus iam inftare adznbsp;nuntiat: Amen amen,inquiens, qugcun*nbsp;que petieritis pattern tn nomine meo^

qui'dem /npracfcntia fatisuidciur.di'ximns.' Nuncautem* ut bene' fitium hutus promillionis magis illuOretur , opponit ChrlUusnbsp;inter (e tempora ueteris �c nou� te�amentf, S^additcaufliam, cuenbsp;Deus omniadec ben;btia his,quiinuocantipfumin nomine fuo.nbsp;�Hadenus,inquiens,nortpet�(ii� quieep meo nomine. Pecite,Cmeonbsp;� � nomine)amp; accipiecis,ut gandium uet�rum fit perfedum. Quid obfenbsp;cro.hoc uerbi eftcHaCtenus nihil peti�is meonomineC�Apo�oIi iginbsp;tur nun^ uere inuocauer�t Deum patr� C Non em pote� Deus uerenbsp;inuocari,nifi per Chriftum Filium fuum. An non crediderut in Chrinbsp;ftumC An non habuerunt fua qu�dam dona fpiritusfandi^exquonbsp;fpirku fando confcff� funt de lefu. Tu es Chriftus i 1 Ie filius Dei upnbsp;uentis* Accedit hue,nbsp;nbsp;Chri�us ipfc docuit cos orare. Pater no�er,

qui es in ccclis^ Si hinc orationem non recitauerunt in nomine fiJrf Dei,certenunqu�mre�eoraner�t. Et fi Apo�oli non inuoeauerunCnbsp;hadenus patrem in nomine filq fui, mulco minus uidentur Patriar*nbsp;chg amp; Prophet� Deum,rede inuoca�e,quippeqgt; Apo�oli pr� hisnbsp;beaii a Chriflo pronuntianiur. Quid ad hfc dicemus�' Chri�us nonnbsp;negac, Apo�olos pie inuoca�e Deum, fed conferi inter fc tempora,nbsp;amp; dt�inguit inter obfeuram Si reuelatam fui cognitionem. Nam A^nbsp;po�oIi,Ck ante ipfos,Pairiarfhe Si Prophet� credidcrunt quidem innbsp;Chri�um, Si inuocaueruni Deum ex hac�ide,Cnon enimpotui�encnbsp;uera fide dicere: Miferere mei Deus, fecundum magnam mifericor/nbsp;diam tuam^nifi fpiritu credidi�ent,Deum eflemifcricordemS^pro^nbsp;pitium propter fernen mulieris aut Abrah�)nondum habuerunt aivnbsp;tern reuelatam cognitionem Chri�i, qualis patefada e� in die Pent�nbsp;co�es per fpiricum fand�iiamp; uulgata in toto orbe p Eu�gelion .Quanbsp;re^etii inuocauerunt Deum ex fide in Chri�um, non tarnen inuora/nbsp;uerunt eum reuelata Chri�i cognitione, fed obfcura,amp; mukis adhucnbsp;tenebris inuoluta. Nuncpropiu8,inquit Paulus,ade� nobis falus,^nbsp;turn cum credebamus. Nox progrefla e�, dies a�t appropinquauir;nbsp;Aliud e� nedis, aliud dici tempus. In nodeaccendit lum� luccrnf,nbsp;lit uel aliquo modo tenebras difrjtias. Interdiu autem lucet lumen Sonbsp;lis.Sed quantum,obfecro,di(crimeo e� inter lumen Solis, amp; lumennbsp;lucerng; An non lumen lucern� obfeuratur luce Solis �' ica aliud eftnbsp;tempus ueteris te�amenti,antc diem Penteco�es,aliud tempus nouinbsp;te�amenti, po,�aduentum Chri�i, Si reuelationem Euangelt} dcnbsp;Chriflo. lllud fuas habet lucernas, uidelicec Propheiicas pfomi�iznbsp;ones de Chriflo, amp; facriftiia adumbrantia Chri�um, quibus pn,ut/nbsp;cunque quidem, fed quantum adfalutcm fatis erat,potuerunt Chri/nbsp;flum cognofeere. Hoc autemtempus, habet clariflimum lumennbsp;Solis.ln die em Penteco�esEu�gelion de Chriflo fic reuelat� Si illnnbsp;flraium

ftratufn cft, utexcopcrfpictftcognofcaturChndusamp;'r�g^um cius. Quart, ficut ante dicm Pentccoftes obfcura Rut cognitio Chrifti, �Cnbsp;rcgni tiuSjita �iam obfcura ftnt inuocatio in nomine Chrifti,po{t�^nbsp;autem fpiritus fandus rnif�us cft,amp; Chr iftus illuftratus, pcrfpicuuninbsp;iam eft,non effc aliud nomen, pr�ter Chrjftum, hominibus datum,nbsp;in quooporteac eos inuocarc Deum,amp; ueram falutem confequi. Aganbsp;mus igitur DOMINO grattas pro benefitio huius Incis, amp; demusnbsp;operam gratitudine,ne earn lucem amittamus,amp; tenebris obruamur,nbsp;fed ut ea illuftrati,Deum ucre amp;( reteda facie in nomine Chrifti inuonbsp;. cemus: Petite,inquit, amp;accipietis.Hadenusnon petifbsquiccp,re/-uelata uidelicet cognitione,in nomine meo. Nunc autem,poR^ mi/nbsp;fero fpiritum fandum, petetis nomine meo manifefie amp; accipietis,nbsp;q�icquid petieriiis. Et additur ; Vt gaudium ueftrum fit perfedum�nbsp;Quid ergo eft, Vt gaudium ueftrum fit perfedum� An no multi ex�nbsp;ftimant, Chriftianifmum eflem�ftam quandam triftitiam, amp; Stoi-*nbsp;cam feueritatemC' Non approbat Chriftus impudens cam is gaudi�,nbsp;fednecdeledaturStoicatriftiiia. Quod autem hoc loco de gaudionbsp;tontionatur,opponit ei gaudio,quod homines foicnt ex euamdis reznbsp;bus huius feculi concipere. Alius enim gaudet diuitns,alius uolupta*nbsp;tecorporis,31ius honoribus,alius magiftratu, Sed hoc gaudium nonnbsp;fxplet animum,nccconftat perpetuo. Vtres euanidc funt,fic gau/-dium euanidum eft.Omnis, qui bibit ex hacaquaj'terum fiiiet. Be/nbsp;nef�tiaautem regni Chrift�, uidelicet, Remift�o peccatorum,placationbsp;Srg diuin�,adoptio in filios Dei,liberatio in morte, h�reditas �/nbsp;tern� uit�, que Deus pater dat in nomine Chrifti filq fui per fpiriznbsp;turn fanduin, ea demum uerc animum expient, amp; afFerunt perfed�nbsp;ac perpetuum gaudium. Hoc diligenter confiderandum eft,nt affucquot;nbsp;faciamus nos ad qugrenda benefttia regni Chrifti.Homines enim hunbsp;�US feculi folent magna folliciiudine querere lerrena bona, amp; putantnbsp;fe his pofte animum fuum explere, amp; perfedum gaudium confequLnbsp;Sed profedo falluntur.H�c enim bona dimittunt hominem inanemnbsp;amp; uacuum,Sola bona regni Chrifti poftunt hominis animum expie/nbsp;re, Quare fi terrena bona diuinitus amp; iufte coniingunt tibi,utere hisnbsp;in gloriam Dei 8c utilitatem proximi.Si autem non contigcrint,nolinbsp;ea Icelere pacarc. Quid enim tibi prodcruntC Non expient animumnbsp;optime parta,S^ explerent eum impofturis conquifitaC Sed in hoc ftunbsp;di� incumbe, ut qu�ras bona regni Chrifti, amp; inuoces patre in noienbsp;Chrifti,fic em Ret, ut ueru amp; perfedu gaudi� confequaris. H?c, etfinbsp;(atispfpicuedidafunta Chrifto, tn difeipuli no intelligunt. Quarenbsp;Chnftus iiet�t reijeit explicationem eot�t ia diem Pentccoft^s, Et aw*

9 ,H�cpcrpi�ouerb�alocutusfum uob�.Vraicttcmpus,cumiam non * � per prouerbia loquar uobis,fed palam de patre meo adnunciabo uo^nbsp;9 � bis.In illo die in nomine meo petetis.Et no dko uobis,quod ego ro/nbsp;9) gaturus fum patrem pro uobis. Ipfe enim pater amat uos, quiauosnbsp;9 meamaftis,amp; credidiftis,'q) a' Deo exiuerim. Quod Chri�us dicit,nbsp;hanc feni�tiam babet:Qu� uobis dixi,per fe quidem perfpicua font,nbsp;Sed uobis funtadhucobfcura� acuidcntur uobis parabol� amp; aenig^�nbsp;mata, Veniet autcm tcmpus,quo hgc manifefte uobis expIicabo.Hocnbsp;eft tempus poft refurre�ionem,quo mittctur fpiritu� Candus. In illonbsp;die tantum benefitium in uos conferetur, uiego non fimrogaturusnbsp;pro uobis pattern,fed uos ipfiaccedetisad patrem,ad thronum diut*nbsp;ng maieftatis,rogaturi qucc�cp uolueriiis,qugamp; impetrabitis.Qucznbsp;fo autem te,quid hie noui,amp; ut uidetur,ab(urdi elicitCEgo non fum,nbsp;inquit Chriftus,rogaturus patrem pro uobis.Num Chriftus,poft^nbsp;afeendit in ccclum,0^ mifit fpiritum fandum, non amplius rogat pronbsp;fua EcdefiaCNura Ecclefia non eget nunc opera Chrifti, fed ipfa (�btnbsp;ad confequendam ueram falutem fufficit Haec quidem eft fententianbsp;impiorum monachorum, qui primum finxerunt Chriftum meruiftienbsp;nobis tantum primam gratiam, ac efFecifle fua paflicne, ui nos nuncnbsp;noftrisuiribus poflumus eoram deomereri expiationem peccatoiienbsp;amp; uitam �ternam. Deinde ademcrunt Chrifto ofFicium intaceden�*nbsp;di, amp; feccrunt ex eo feucriftimum iudicem, tribuerunt autem offili/nbsp;urn interceded! beat�Marig Virgini,amp; reliquis fandis. Sed hi funtnbsp;horrendi amp; deteftandi errores, Fingunt hominem a�Satana propternbsp;peccatum.non aliter Iii?atum fuifte,^ fi foera fylueftris capitur amp; caznbsp;lenis coercetur.H�c etTi uinculis ligata eft, tarnen retinet adhucuiresnbsp;fuas,quas etiam fguiendo exercere poftet,fi modo (olueretur,ita uaninbsp;ifti nebuloncs putant hominem a Saiana uindum,retinuifre uires funbsp;as int�gras aut non omnino debilitatas. Cum igitur Chriftus homiznbsp;nem foluerit a' uinculis Satan�,exiftimant hominem nunc fuis ipfiusnbsp;uiribus ad confequendam iuftiiiam amp; falutem incedere. Sed repudiznbsp;andum eft hoc figmentum.Homo enim, poftq captiuus fadus eft Sanbsp;tan� propter peccatum,non retinuit uires fuas, quibus initio prsediznbsp;tus (uit,nec fadus eft tantum imbecillis,Sed amilit omnes fuas uires,�nbsp;(ad confequendam uidelicet,iuftitiam,acaternam falutem 30^ planenbsp;mortuus eft.Cum eftemus,inquit Paulus,mortui per delida, conuiznbsp;uificauit nos una' cum Chrifto.En,Paulus dicit nos per delida Morznbsp;tuos fuifte. Mortui autcm,n� funt ficut uindi aut infirm�,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc

aliquantas uires habent, fed funt prorfus omnibus uiribus deftituti, ncc omnino quicquam poftunt agere,ut uitam recupcrct,amp; uitg offiznbsp;ti� excrceant. Quare uita, qua Chriftus credentes in ipfwm uiuificat,nbsp;non eft ue

-KOMILTAE IOAN N IS BREN TII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475

non eft uecus carnis uita fed noua fpiritus uita, qua q�od�eten's ui? x� reliquum eft, moruficatur, tantum abeft ,ut uetus uita aliquid adnbsp;iuftitiam conf�r�t. Sine mejnquitChriftus,nihil poteftis facere. Btnbsp;Paulus:N� fumus ex nobisplis idonei cogitate (uidelicet de uera iiinbsp;dlitiaconfequenda) quicquam, tan^ exnobisipfisjed fi ad aliquidnbsp;idonei fumus,id ex Deo eft. Ac rurfus:Deus is eft,qui agit in uobis,nbsp;amp; ui nelitis,amp; ut elFitiaris pro bono animi propofito. Quare quo fanbsp;uoreamp;benefiiioChriftifoIutifumusinitioa uinculis Satan� , eolt;nbsp;dem etiam uiuificamur,amp; conferuamur,ut uere coram Deo iufti pronbsp;pter Chriftum reputcmur,amp; in operibus iuftiti^ ambulemus.Dein/nbsp;de Chriftus non defnt,etiam poft refurre�ionem fuam.orareproEcnbsp;clefiafua. In Pfalmo uocatur �ternus facerdos:Tues facerdosin�*nbsp;ternum fecundum ordinem Mekhifedec. Sacerdotis autemofFitiumnbsp;eft,pro populo orare. Et Paulus ad Romanos fcr ibens: Chriftus,in-'nbsp;quit,eft, qui mortuus eft, imo qui amp; fufcitatus eft, qui etiam eft adnbsp;dexteram Dei, qui amp; intercedii pro nobis. Neque enim oratio no*nbsp;lira poftet ad thron� diuin� maieftatis penetrate, niti Chriftus undnbsp;nobifcum oraret. Vnde amp; iubet nos S VO NOMINE Deum inuo*nbsp;care, fignific�s fe noftram inuocationem ad Deum pattern perferre,nbsp;ccnobilcum orare.Quid ergo eft,quod dicitzNon (urn rogaturus panbsp;irem prouobiscNon negat lerogare pattern, fed negatq? SOL VS,nbsp;roget patrem.Non fum rogaturus patrem,uidchcet,SOLVS. Impenbsp;iraiu enim uobis fpiritum precum,ut mecum ad thronum diuin� manbsp;ieftatis accedatis �� orecis. Vna eft ueftra mea oratio. Sicut enimnbsp;impetrauiyuc Deus fit uobis placatus,amp; adopter uos in ftlios propternbsp;me,itaetiamimpetraui,ucdetuobisfpiritumorandi mecum,amp; con*nbsp;fequendi quicquid petieritis. Magna h�c eft confolatio, magna ani/nbsp;miconfirmatio in inuocatione Dd^Pfln^um enim,nihilrehquu eft,nbsp;quod nobis obftat, quo minus queamus inuocatione noft raad Deftnbsp;accedere. Apud Perlas capitale erat, accedere ad regem, nili forte rexnbsp;ci qui accedebac, porrigeretaurcum fcepirum attingend�, quemadnbsp;modumin Etter fcripium elf. Ad regem autemnoftrum coeleftem,nbsp;non accedere, capitale eft, quippe qu�d filius huius r�gis fuftuleritnbsp;onyiia accedendi obftacula, amp; mandauerit nobis nomine partis fui,nbsp;ut wccdamus. Ac nift acccftcrimus,nullarcliqua nobis falus eft.Nunnbsp;cpith remorantur nos ab accelTu petcatanolira, quia Chriftus ex*nbsp;l^iauit ea. Non indignitas noftra, quia Chriftus impctrauit nobisnbsp;WS adoptionis in filios Dei: Non magnitudo peticulotum,quia manbsp;�orlt;ft,qui in nobis eft, cp qui in mundo. Deinde, nos non fok ora*nbsp;�nus amp; inuocamus Deum,fed orat nobifcum uno fpiritu uniucrla Ec.nbsp;Mclia, imo orat nobif�um filius iplc Dei leius Chriftus DOM1lt;

N VSnofter.Hoc diligentii�ime confiderandum cft,iTc in inUOfat�� ne Del mcticuJofi 8lt; pufiUanimes fimus, fed reucrtemur ad contio/nbsp;nem Cbrifti.Dixit.Nos ipfos poflcnuncaccedere ad Deum,amp;^petenbsp;re ab eo bcnefitia.H�c magna eft poteftas,magna dignitas� Quo iginbsp;tur noftro merito ea nobis contigit^ Gerte nul�o noftro merito, Sedlnbsp;tantum fauor� amp; amore Dei patris, ac merito filr) eius lefu Cbrifti,nbsp;quem per fidem accipimus� Sic enim fequitur: Pater enim aroat uo�,nbsp;quia uos me amaftis,8C credidiftis, q? � Deo exiuerim,hoc eft, Patei^nbsp;completftitur me fummo amore, de quo publice te�ificatus eft ? Hicnbsp;eft filius meus diJe(ftus,in quo mihi bene c�piacitum eft.Cum igitufnbsp;ucs acceperitis me per fidem, 8^ credatis me uerum efte filium Dei;'nbsp;ac Meftiam ilium, quem Prophet�olim diuino fpiritu afflati pro�*nbsp;miferunt. Deus uieiffim uos propter me ita amar, ut non folum pate/,nbsp;feecrituobisaditum ad fe accedendi, uerumetiam daiurus fit uobfy,nbsp;qu�cunqrmeo nomine petieritis.H�c eft obferuabilis fententia, cuinbsp;etiameaconucnit,quaefopra commemorata eft. Quidiligit me,diHnbsp;getur � patre meo,amp; ego diligam eum,8lt;; aperiam ci meiplum. Et itsnbsp;rum:Sgt; quis diligk me,fermonem meum ferUabit, pater meus ddtnbsp;get eum,8^ ad eum ueniemus,5^ manfionem apud eum faciemus.Hgnbsp;amp; id genus alig fcntcniig,continent fummam Euangelt), quod dele/nbsp;iu Chriftopredicatur. De Chrifto enim prgdicamus,Qj propter ip/nbsp;fum Deus fit placatus humano gencri, Vbi ergo hoc icriptutn eft^nbsp;Habes hie ipfius Chrifti teftimOnium,Pater amat uos, quia uos menbsp;amatis, hoc eft, quia creditis in me, idcirco Deus propitius eft uo/nbsp;bis propter me. Pr�dicamus de Chrifto,q) propter ipfum Deus re/nbsp;putec omnes eos iuftos qui credunt in ipfum. Die ergo nobis huiusnbsp;' rei tcftimoniumC Audi quid Chriftus ipfc contionetur: Pater amatnbsp;uos, quia uos me amatis. Prgdicamus de Chrifto, qp propter ipfumnbsp;adopter nos Deus in filios amp; hgredes fuoru bonorum, amp; feruet no�nbsp;in morte ad �tern� uii�. Quomodo hoc probaturcPater, inqr, amatnbsp;uos, quia uos me amatis, amp; creditis q? ego fim ucrus Meftias f��iu�nbsp;Dei. Necexiftimandum eft.amorem Dei,quocompledtilur eos^qu�nbsp;credunt in Chriftum,cfte tarn frigidum, folet in haccorrupta ho/nbsp;min� natura efte, fed ardentiftimus cft,amp; flagrantifTimus. Deus enSnbsp;non eft ex uarijs rebus compofitus, fed eft fimpliciflimus, idc�quei*nbsp;quod eft, totus eft. Cum igitur dicitur amare eos, quicredufft innbsp;Chriftum, non eft fentiendum, qgt; ahud fit Deus ipfe, aliud at��rnbsp;Dei. Nam amor Dei,eft Deus ipfe. loannes alt�s diciuDcus eft cartnbsp;tasj�d qui manct in caritate,in Deo maaet.Non ait: Dc�s'habct�r�/fnbsp;tatem,fed Deus ipfa eft caritas.Quare cum totus fit caritas,perfpktr/nbsp;urn eft^ quo'dquem diligit^eumtotus diligat,amp;emniabohain'cumfnbsp;elFund��

gt; HOHILJAE -10ANNIS BRENTfl� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47,

effundat,C�tcrum,cum Chrifius dixiflet, Credidiflis qj � Deo cxigt; werim^repctit ilJud exire, ut inferat abiium fuum, hgnificct,reg/nbsp;s num fuum non efie de hoc mundo: Exiui,inquicns,� parre,�i ueni in * *nbsp;inundum,iterum relinquo mundum amp; uado ad patrem. Quid ergo * �nbsp;lt;ft exire a patre,S^ uenirc in mundumC Num filiusOd ita a� patrenbsp;fuo exiuit, ut deferuerit eu, nec fuerit ucrus in hac Humana fua carncnbsp;Deus; Abfit.Filius Dei non deferuit patrem fuum.Semper etn 8lt; abnbsp;�terno uerus e� Deus,amp;f man� ingternum Deus,Sed dicitur extiffcnbsp;a patre amp; ueni�e in mundum,cum aflumpfit bomincm,8^ duxit internbsp;homines humanam uitam� Cum e�et, in quit Paulus, in formanbsp;Pei,non rapinam arbitraius e�,e�e gqualis Deo, fed femetipfum innbsp;ansuir,forma feruifumpta, in fimilitudine hominumcon�itutus, �inbsp;figura repgt;ertus ut homo, humilem praebuit femetipfum. Hoc eftnbsp;exire a patre, uenirc in mundum. Quid autem cfi:ReIinquerc mannbsp;dum,amp; uadere ad patrcmC Num eft abqcerc curam adminiftrationisnbsp;huius mundi,acprffertim Ecclefi^ fug, amp; iedere ad dextram Dei otionbsp;fum,obiedantcm fc fpedaculis 8d lufibus angcIorumcNihil certc minbsp;nus, fed e� fufeiperc mortem, �i. p� mortem ingredi in regnum fu/ .nbsp;wm. Hgc e� manife�acontio deregno Chrifti,qudd non fit munda*nbsp;Bum, Dicemus ergo Chri�um nullam habere curam fu� Eccle/nbsp;fig,qu� e� in his mundanis regnis; Abfit. Nam idcirco afeendit innbsp;ccclum,amp; fedit ad dexiram patris fui,uttueatur Ecclefiam fuam diuiznbsp;ua maie�ate, amp; feruet earn in omnibus huius mundi periculis, Neznbsp;que cnim foius confedit ad dextram patris, ficut nec folus pro Eccleznbsp;(ia interred it, fed a�umpfirfecum ad dextram patris Ecclefiam fuam.nbsp;�onuiuificauitnos, inquit Paulus, una cum Chri�o,fimulque cumnbsp;' co refufcitauir,amp; fimul cum eo ledere fecit inter c�leftes. Etfi enim *nbsp;nondum apparct humanis oculis Ecclefiam federe cum Chri�o adnbsp;dextram patris,tarnen quia Ecclcfia,eft corpus Chri�i,in quo corpoznbsp;re ipfecaput eft, amp; fupra dixit Chriftus: Vbi ego fum,ibi amp; uos eriznbsp;tis,nihtl u�ius, nihil certius eft, qua m Ecclefiam federe cum Chriznbsp;fto in dextra patris, quod amp; fuo tempore palam reuelabitur. Benenbsp;igitur confidamus in omnibus aduerfis, amp; fiue morbus, fiue morsnbsp;00s a�ligat, confideremus Chriftum abrjflead patrem fuum,

amp; federe ad dextram eius, ut nos perpetuo feruet. Pro ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo benefitio,femper ei gratias agamus, �f c�l�br�

mus eum una cum patre amp; fpiritu ian�o bcnedi�umDeumin fccula,Amcn,nbsp;Dd if

VBiu�mus Chriftum f�penumero prlt;w mi�ne^q) mifTorus fit fpin'tum fanflum,nbsp;qui doccat difdpulos omnem ueritatcm.nbsp;Qua promiflionc fignifkaun cos nondt�nbsp;rede intdligere rontiones fuas, id quodnbsp;6c paulo ante often dit, cum ait : H�cpccnbsp;prou erbia locutus fum uobis. AudiamuSnbsp;igit nunc quo affeciu difcipuli bac Chngt;nbsp;fti fent�tiamacceperinr.Etfi cnim inepta�

Si rcprehenfiooedignarefpondcnt, tarnen afterunt nobis hanc utiliA taiem,q7 exemplo eorum difeamus nofirum corruptum ingenium agnbsp;no(cerc,amp; q? dent Chrifto oecafionem plura, obferuatu digniftima,nbsp;contionandi^Quarc non fit nobis molcftum,auribus et animis ea pc�nbsp;cipcrc,quae difcipuli Chrifto ad fa,qu� de obfcuritate fuarum contionbsp;num,amp; illuftratione fpiritus fandi dix�i,fefpondeant. Dicunt cnim:nbsp;�, Ecee nunc aperte Ioqueris,nec prouerbium ullum dicis. N�c feimus,nbsp;9, q) feis omnia,ncc opus eft tibi, ut quis te interrogea Per bocCuidelt/nbsp;�, cet,q? uidcmusiibi etiamoccultas cordis cogitationes notas efte) erenbsp;9, dimus,qgt; � Deo extjfti� H�c fimpJiciter commemorata,nihil abfurznbsp;di ia fe continerc uidentur, fed profedo, fi diligenter caexpendas^nbsp;�rguunt non mediocrem animi diicipulorum infolentiam amp; arrogatinbsp;tiam.Intellexerant enim fc baberi � Chrifto imperitos, amp; ut ipfi cog�nbsp;tabant, ftultos,qui non tanta rationc prarditi cfTentjUt poftent contionbsp;ones bias rede cognofeere, nift alius quifpiam dexftor ad ipfos mittanbsp;* tur.Hoc eft,quod dolebant,amp; quod �greferebant. Natura enim bu/nbsp;mana ita arrogans eft, ut non poftit ferre aceufationem imperiti�nbsp;ftultitiaCjSed in fumma fua ftultitia uult uideri fapientiffima. Quarcnbsp;difcipuli in medium procedunt, �d fufcipiunt defenfioncm fu� fapi/nbsp;entig:Ecce,inquiunr,nunc aperte loqueris.Prornittis nobis alium donbsp;dorem,quafi uero nos cfTemus tam ftulti,ut non poftemus noftri inXnbsp;genii acumine,abfcp atio dodorc, tua uerba intelligere. Quid enimnbsp;adhuc nobis dceftCV^t tua uerba fact's pcrfpicua funt,ita ea etiam ma/nbsp;nifefte iotelligimus,amp; credimus te uerum efte Mcftiam, qui omnianbsp;noueris amp; polfis.Quare non eft opus,ct nobis mittas dodot��^?**'nbsp;ritum fandum^Eifi autem difcipuli merentur bac inepta refpno^�^Cnbsp;grauem reprebenfionem, Chriftus tarnen, qui compledeb�tur ipfosnbsp;fummo fauoFCjfert �quiff�mo animo imperitiam eorum, 6^ corrigicnbsp;,, cos clement�ftime^NunccreditiSjinquienSjSed ecee inftattempus,etnbsp;9, iaoi uenitjU� difperoamini unufquif^ in fua, met^ fol� relinqueiis.

KOHltl�I lOANNIJ BRENTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?�

amp;tamen non fum folus^quia patrr mecum edJadauerunt fecredefe. * Chriftus igitur non ncgat ipfos nunc crcdcr?,fed cxponn fidem eorunbsp;�(Te ualde imbecilJcm. Statim enirh futurum e�, ut hanc fidem am it*'nbsp;tant amp; d�f�rant Chriftum folum in manibus ho�ium, ac aufugi�t innbsp;ca quifque loca,in quibus fe tutos pucabunt� Cn h�c e� fides difcipnnbsp;lor�. Antepericulauidenturfibi probe intelKgere Euangeiion Chrtnbsp;fti,amp; con�anter in Chri�um credere. In periculis autem turpi�imenbsp;deficiunt. Exquomanife�ecognofcitur, q? ante nec rede intellexc/nbsp;rint contionem Chri�i neccon�anter crediderint. Haec infirmitasnbsp;non fuit in folis Apo�olis,fed e� in omnium piorum carne. In rebusnbsp;profperis uidentur Gbi certiffimam fidem habere. In aduerfis am em,nbsp;fieri folet,ut nefciant^quo fe uertant. Spiritus em,ut Chri�us ipfe a^nbsp;impromptus e�,caroautem infirma. Ecmaior e� potentiapeccacijnnbsp;quo concepti amp; nati fumu6,qua'm humana ratione iudicari queat. Etnbsp;qucmadmodum Apo�olianteacceptumfpiritumfandum, fempernbsp;fomniabantregnum Chri�i mundanum, ideoquepo�quamuide/nbsp;bant Chri�um capi amp; affligi, contra quim ipfi fperauerant, exi�igt;nbsp;mant eum 4 Deo defertum,amp;cotiones eius meras fiii�e impo�uras,nbsp;itaamp; alq �udiofi dodrin� Chri�i, cum audiunt in Chri�oomnemnbsp;e�e redemptionem fcelicitatem, folent fibi etiam in hac terra cun/nbsp;da prolpera propter Chri�um poIIiceri.Quare fi euetus non refponnbsp;det expedationi ipforum, uarqs aduerfus Euangelion Chri�i cogitanbsp;lionibusfoIIicicantur.Quid igiturfaciendum eit, utmuniamur inadnbsp;uerfis,ne � Chri�o dcficiamusC' Primum diligenter cognofcendumnbsp;e� , q? regnum Chri�i non fit mundanum, hoc e�, qj regnum Chrinbsp;fti non fit in hunc ufum proprie ordinatum , ut quiconque in Chrixnbsp;�um CTedens,affligitur in hoc feculo, feructur corporali bC externa li ,nbsp;beratione.Etfi enim miiltis ptjscontingitdiuinitus etiam corporalisnbsp;falus in aduerfis,tamen regnum Chri�i in hoc proprie co�at, ut prjsnbsp;contingat fpiritualis,ccxle�is amp; perp�tua falus. Abel percu�us e� a'nbsp;firaire fuo Cain Sdoccifus. Dicemus igitur eum non cffe diuinitus adnbsp;iuturo bi. feruatum;' Animalis quidem homo non putat deum iuuarenbsp;amp; liberate hominem,nifi u ideat externam liberationem, Qu� fi de/nbsp;fuerit,exi�imat hominem a* deo deferi.Sed longe aliud e� iuditiumnbsp;(piritus. Abel enim uere a deo adiutus bi feruatus e�,quia deus feruanbsp;nit eum in morte ne inieriret,(ed haberec �ternara uitam. Quid hacnbsp;falute utilius bi preciofiusCEfaias dicitur a rege Mana�e in duas p^r/nbsp;les fedus,Cur deus non adiuuit prophetam tarn pium,amp; effccit,ut linbsp;berato Efaiajimpius amp; crudelis rex (ubica morte periret. Gerte Deusnbsp;adiuuit amp; feruauU Efaiam,non quidem externa liberationc, qu� necnbsp;lt;� uera,nec perpetuo c��ans liberatiojed feruauit e� coele�i falute,nbsp;Dd iq

Quid ergo maiu8,quid excellcntiu� potuiHet Efai� contingereT Stclt; phanus lapidatur � �ud�is: Num putes ipfum ideo a* Deo defer tum,nbsp;qgt; corruit inter lapidcs^Sd effla�it animamC Nihil minus. Non uerenbsp;feruatusefrct,fieuafinetmanusimpiorumexterna�uga,fed tune uerenbsp;feruatus eft,cum uidit lefum �ante� dextris Dei,et tradidit fpiritumnbsp;fuum feruatori Chrifto.H^c de fpirituali ratione regni Chri(li,amp; denbsp;ccclefti falutedei magna diligeiia cognofc�d� funt, ne fi deftituamurnbsp;exierno auxilio,exiftimemus nos deftitui �era et ppetua falutc Chfiznbsp;fti, Sdoffenfidefitiamusa Chrifto. Deinde perieucrandum eft ianbsp;uocatione,amp; in in�ocatione Dei, ut cum noftrg uires fint imbecillionbsp;res, qu� pofiint tentationes ferre,ipfe nos e�fcruet,ac tueatur.Sicnbsp;Chriftus enim docet difcipulos fuos:Orate,ne intretis m tentatione�nbsp;Hgc fi fccerimus, non dubiro,quin Deus daturusfit euentum in om�'nbsp;nibus aduerfiSjUt ea ferre queamusamp; feruemuv, Sed quid e�,nbsp;quod addit:Ego non fumfolus,quia pater mecu e�cEtf^quod ad di4nbsp;uinitate attine(,Chri�us unus eft Deus c� patre fUo,tn Chri�us hocnbsp;loco non loquit de unitate diuinac natur�jcd docet,quam confolanonbsp;nem in paffionc amp; afflidione fua habeat; Vos,inquiens, relinq�eti�snbsp;mefolum. Nam Chriftum defcr�eruniamp;afflixerunt in fua paUioi�enbsp;omnes homines,non inimici tni,fed eti� amici. Inimici c�prehcnd�/nbsp;tunt cum,abduxerunt eu captiu�,crucifixer�t eum,et tradiderCt eurtinbsp;non tarn flagcllis,^ omni genere conuitiot^ profeiffum conwmelionbsp;fiffimg morii. H�c certe grauis eft af�icftio, fed multo grauior fuir*nbsp;que ipfi ab amicis illata eft. Amici en�m,partim uendiderunt amp;pro4nbsp;diderunt eum,partim turpiffime eum abnegarunt,omnes certe fuge^nbsp;runt amp; deferuerunt cum. Nec inter tot difcipulos, Apoftolos S� ami/nbsp;coSjin quos maxima benefitiacontulerat,8^ quor� alios a l�pra munnbsp;daucrat,alios ex claudis fanos reddiderat,aliis uifum amp; audiium reftinbsp;tuerat,alios dgmonibusliberauerac, alios a mortUis fufcitaucrat nenbsp;onus quidem inueniebatur,qui cum ipfe public� impietatis amp; fcdi/nbsp;tionis accufaretur, amp; infanis uulgi clamoribus ad crucem poft�larc4nbsp;tur,in medium procefTiffet, teftimonium innocctiae cius dcdiffet.'nbsp;An non h�c fuit grauifsima omnium afflidioC De qua etiam Chri-*nbsp;ftus nondum homo fadus, conqug.ftus eft, Homo pacis meg,ioquilt;'nbsp;ens, in quo fperaui, qui edebat panes meos magnificauit fop�** mei'nbsp;tupplantationem. Ec iterum � Extraneus fadus fum fratribus meis,6Cnbsp;peregrinus filijs matris mcg. Ac mox.�Suftinui qui fimul coniriftarc/nbsp;tur, amp; non fuit. Qui confolareiur, Slt;f non inueni. Hoc illud etiar�inbsp;eft, quod hie fignificat : Difpergemini unufquifque in fua, 6^ r�lirijnbsp;quetismefolurn. Quam ergo confolaiionem habuit Chriftus omninbsp;humano awxilto deftitutus^in tam graui afflidionc;' Conriouatur d�

�acc�nfo�atiOttc�ripfalmis . Ego:j'nqiJ�ens,iT)end/��sfijm,amp;pa�/ p�r . DOMINVS autem folitcitus e�'mei. Adiutormcus , 8Cnbsp;protclt;flor rticus es tu, Deus meus ; ne (ardaueris. Et iterum ; Egonbsp;�um pauperamp;fd�leus, SALVSTV� DEVS,fofccp�tme. Hoenbsp;�' plan� illud ipfumeft q��dhicait: Non fum fo�uSjquia pater menbsp;cum eft, hoe eft Etft deftituor omni humanO auxdi'o non tatfiennbsp;'deftKu�ratixiho diui'no. Deferunt me homiines, tamanl�ci'qua�ninbsp;inimia',non tarnen defcric me DE VSpater,H�ccfteonfolatio Jon/nbsp;ge omniij maxima. Quid enim eft Deus paterC An non eft omnipo/nbsp;tens rerum �mnium ^dminiftratorC' an non habet innumcrabiles co^nbsp;hortes ang�lor�m C' Quare, qui habet Deum j parce fua ftantem, �C.nbsp;quem Deus tuendum fufcipk,eum tuetur omnipocens maieftas,0^ 0/nbsp;mnes angeli Dei.H�Gdefenfio,nori uidetur quidem ftatim corporanbsp;libus ocuIiSjfed fteriiaon poteft,ut non opportuno iuo tempore parenbsp;fiat. Vide mihi Chrifti exemplum. Hicutab hominibus defernur,i/nbsp;ta etiam uidetur a Deo defertus .Capitur, flagrllatur^crunbgiiur amp;C.nbsp;Inoritur. In hacafflitftionenunus uidetur Deus, qui ipiumadiuuct�nbsp;Scdcommorarcpauhfpcr,donectertiusdies illuceicaf,amp;mdebismanbsp;nifeftjff�mam Dei prefentiam.Refurgit enirn Chriihi* � morte, nonnbsp;folum uincit omnes dolores mortis amp; infernj,�icd euam exaitatur fugt;nbsp;per omnes ccelos,�d fedet ad dexiram Dei. Quo argumenro, an nonnbsp;faiis perfpicue declaratur, Chrtftum nonfuiirefolum inpaJTione,nbsp;cruce amp;mortc fua,fed habuiiTc fecum patrem feruatorem, �i hberatonbsp;remCQuod Chrifto accidit, hoc etiam Ecclefi� Ghrifti tarn publicenbsp;cp priuatim accidere (�let fubinde. Namq? aduerfartj pi�dodrinaenbsp;con�tur uel armis defendere,aut ui ftatuere fuam impietatem. Sed prjnbsp;in hoc periculo defer�ntur deftituuntur omni humano auxilio.nbsp;Quid ergofnum pq prorius funtdefertiC Nihil certe minus, Defe/nbsp;runt nos amici. Non tarrten fumus ioli, quia Deus pater nobifeumnbsp;eft. Quanta, obfecro,h�c eft potentia^quantum auxdiumCDOMI/nbsp;N VS fufeepit me,inquit pfalmus: Non timebo igitur milia populinbsp;circumdantis me.Ei iierum : In Deo fperaui,non timebo, quid faciacnbsp;mihi caro, Sed quod publice Ecclefi�, amp; nutritoribus eius accilt;nbsp;dit,boc priuatim unicuiuis pio, pr�fertimin morte, accidere foletJnbsp;In ea cnim hora, qua migrandum eft ex hoc fecub, �i ingredienduninbsp;intenebras mortis, deferuntnos omnes homines, non extranei tan-*nbsp;turn,fed etiam amici,cognati,parentesamp;liberi. Necefte habetuouftnbsp;quifque (olus in horrendas illasmottistenebrasingredi. Sed benenbsp;habet.Non fumus foli,fi modo D�ds pater nobilcum fuerit. Si enimnbsp;hie nos comitatut',non foltim tutf penetrabimus per mortem� fed eii�*nbsp;amperducemur ad uer� 0^ perp�tua f�Jicitai�, Quid erge faciendum 'nbsp;pd iiq

t� CArrr xvi. evanc�. ioannis �ff^utnobtframfH Deuspatcr�Hocex Euangel�o manife�itise^�^nbsp;tfuod ftoc loco mtittisfit c�metnovanduin� Parer mim nobifcutnnbsp;bi Cbriilus filtus dus nobilcumfucFir.Siquistnediligir, finquitnbsp;Chrt�tiamp;X^^i'nionrm metim feruabir,amp; pater meu� diligct eum�amp; adnbsp;cumueniemus,. amp; manftonemapodeum faciemua, Chri�us auccntnbsp;nobilcuin cft, k credimu� in eum, quddipfe expiairerir peceatf* nonbsp;�r a,amp; rec�eiti'auer it nos cam Deo p�tre, ut adoptati in fil ios Def,innbsp;uocaiione dus ambulemus� Quart omneno�tum�udium in hoe ponbsp;nend� eft ut Chriftum filium Oei ex Euangeho eius cognofcamus�nbsp;amp; per fidem (ufcipiamus� Sic enicn fier, ut cciam in ipfo tnonia eerta/nbsp;minealacres illud pfalmi eantemus : Eciamfi arobulauero in medionbsp;ombrf moriis,non timebo mala, quoniam TV mecum ea. Et illud�nbsp;OOMIN VS iliuminatio mea amp; falus mea, quemtimebocDOMI/nbsp;N VS proteAor uit� me�,� quo crepidaboC Ac mox. Si conftftant adnbsp;uerfum meeaftra,non timebit cor meum,fi exurgat aducrfum me prenbsp;lium,inhocegofperabo.Cset�rum,cum Chriftus fan's fibi, hoc qui*nbsp;dem tempore,di^cipuliamp;dixifTe uifus eft, conctudit tandem fuas congt;nbsp;� � tiones,amp;: aiuhl�c locutus fum uobis,ut inmepaeem habcatis.lh munnbsp;�� doafHidionem haben�, fed bono animo fills. Ego uicimundum�nbsp;H^ceftconclufiofuperiorum contionum , in qua paucis iodicatfta*nbsp;turn earum. Hare locutusfumuobis, omnia h^c contionatus (urn uonbsp;bis,ut confoler uos,ne in aduer (is defpondeatis animum, fed in me,nbsp;in uerbo meo,in promift ionibus mets conquiefcan's.Et addit explicanbsp;tionem,ne quod de pacc�C tranquillitate dixit, intelligant de mundanbsp;napace feu fodicitate^amp;exiftimentipfumfbre mundanum regem�nbsp;qui in hoc ueni(fct,ut fuosterrenisbonis cumularet.ln mundo,inqutnbsp;cns,habctis affli�:ionem,fed confidiie,ego uici mundum. Hoc ut eftnbsp;nouiftimum didum in contione Cfar ifti, iia eft maximeomnium menbsp;morabile amp; obferuabile. Non pecunia, non auro, non gemmis, degt;nbsp;nique nullo huius mundi pretio ^ftimari poteft. Continet enim in (enbsp;totam Chriftianifmi,adcoc� perpetupfalutisnoftrpdodtinam.Chrinbsp;ftianifmusenimnoneft regnum mundanum, in quo homines fal��nbsp;amp; tranquillamuitam ducant,fed eft regnum afBilt;ftionis,ec anguftif�nbsp;In mundo,inquit,affti dionena habet�. Hate ten tentia lata eft,nec ponbsp;teft retradari,Primungt; enimmanci in Chriftianis,boc eft,pns 0^nbsp;re aedentibus in Chriftum,communes atHidioes humani generis,nbsp;de quibus in Genefi didum eft. In labor ibus comedes ex terra, cun anbsp;disdicbusuit�tua^ El mox: Infudoreuultustui uefcerisp��lt;^iuo,nbsp;donee reuertaris in terram, de qua fumptus es. Haeceft generalis af*nbsp;flidio,quf in totum humanu genus iam inde a� primo Adamo deriuanbsp;iaeft,Edi lt;m n�nulli inter hoies uidenr alqs f�h�ore�,in nihil ceriii

�S eft,quamin quouis uit� genere fuas e(Te fpfnas 3lt;f tribulos, labox tesSdfudorcs, quibustampqnbsp;nbsp;nbsp;impi]obnoxn funt. Dcinde,prgter,

has communes cum humane genere affli�iones,acceduut pfjs pecull ares molefti�.Satan enim fummo odio profequKur pfos. Quare nigt;nbsp;hil imentatum reb'nquit,quo effiiiat, ut non fimplidtcr affligantur,nbsp;fedut immanitcr erdtientur. Si qus enim in exih'um efjtiuntur,hi ad/nbsp;dita fummacontumelia entiuntur.Si qui interfttiuntur, hi non ur uulnbsp;garesfcelerati,fedutpcrnitiofiffima torius humanigeneris pcllis,nbsp;tollunc.Hoc Chriftus fupra fignificaait, cum air: Veniet tempus, ucnbsp;quifquisinterfitiat uos, uideaturcultum prgRarc Deo,EtahJs : Egonbsp;cmitto uosjicutoues in medio luporum. Qu?, obfeoo, eft fecuritasnbsp;ouium inter luposcT�lis eft uita piorum inter homines huius feculunbsp;Ofhnino enim decretum eft, qp Ecdefia Chrifti debeat in hoc munxnbsp;do efle.uelut ouis inter lupos.Nec un^ deerunt Ecclefi� fui lupi. Sinbsp;princeps non cftlupus,magiftratus feu oftitiahs eiuscrit lupus. Si isnbsp;won fit �upuSjIupi erunt ciues Qi ruftieijupi erunc Pontifices Qi h^rcnbsp;lici.�reuiter,Ecclefia necciTe habet uitam fuam duccre inter Jupos,ac.nbsp;ctiam uulpes,quorum illi crudelitate �i imrnanitateji�aftu Sc uafri/nbsp;tie in cam fruienn Vnde�^ PaulusadCorinthiosfcribens; Ad hocnbsp;ufque tempus , inquit, efurimus Qi fitimus, Qi nudi fumus, Qinbsp;phis ced)mur,0lt;: incertis uagamurfedibus,Acmox: Velutexcremennbsp;ta mundi fadi fumus, omnium reiedamentumad huncufep diem�nbsp;Hcc eft uita Chriftianorum io hoc feculo,amp; qui uere Chriltianus cfznbsp;(e uoiuerit, neceffe habet fefe ad has afflidiones fecendas parare� St/?nbsp;cut Qi Chriftus ait : Si quis non baiubr cruce fuam Qi ueoit poft tjie^nbsp;non poteft meus efTe difcipulus.Et mox:Omnis ex uobis, qui non rcnbsp;nuntiat omnibus quae pofTidetjOon poteft meus efle difcipulus. Di/nbsp;ces igitur. Si tabs eft condiuo Chriftianorum, expedit ut maneamucnbsp;Eihnici,autfiamus Turcg.auieam fequamur religionem,quara uidcnbsp;mus inter homines efte tutam,fioe ealit uerajiue falfau Hoc fortafli#nbsp;non itrprudenter dici uideFeiur,fi non effet Deus,amp; nulla effet reli enbsp;qua uita poft hanc corporale uitam,�^ ut Paulus ait: Si in uita hac fpenbsp;in Chrifto tantum fixam habemus,maximeraiferabiles omnium ho/nbsp;minum fumus. Sed optime habet. Verc Deus eft, qui mifit filium fi�nbsp;nm in hune mundum,ut nos in ipfum o edentes omnibus huius mu�nbsp;diaduerfis,3C morte tpfa liberaret,8C fempitei na f�licitate conferua/nbsp;tet.Sic enim addiiur:Confidite, egouici mundum. Hoc didumdi/nbsp;�igentiffime confiderandum cft. Mundi enim nomine intelligitufnbsp;primum,princeps huius mundi,qui eft Satan.Huncautem uicitChrinbsp;ftus potcntif�ime, quia c�triuit caput eius,per paf�ion� Qi morte fua,nbsp;amp; deiecitomn� tyrannid�duStVcnit�inqt^princcpshui�smundiy

amp; in mt hoii habet quicquam, Ac ��rum:Pfinctps huius mundHani iudkatuseft.Et Paulus: Expoliatos pn�ncipaius ac poteftatcs o�crvnbsp;taui� palam, triumphans de illis per femetipfum� Deinde mundi �o/nbsp;mine intelbgitur peccat� in mundo, cuius peccati autor eft prine�p�nbsp;huius mundijdiabolus. Vicie amp; hoc Chriftus,quia expiauit pecc�t�nbsp;morte fua,Slt; adduxit, quemadmodum Daniel ait,fempiternam iuftinbsp;tiam.Etfi enim Chriftus,cum dicerei: Ego uici mundum,nondum funbsp;bierat mortem,tamen quia in hune mundum uenerat,ut ex uoluntatenbsp;patris mortem fufeiptret, amp; le ad obediendum patri obtulerar, mun/nbsp;dus iam coram Deo uieflus erat, ficut amp; rede in Apocalyph. dicitur:nbsp;Agnus occifuseft ab originemundi. Poftremonomine mundi iniePnbsp;liguniur omnia fupplitia,quae propttrpeccatum intraueruot in hunenbsp;mundum,quibus homines fadi funtobnoxi),qualia funt,pauper/nbsp;ias,�gnominia,morbus,Mors,amp; infernus� H�comnia Chriftus itanbsp;uicit,uc euaferit per ea ad c�leftes diuitias,honor es, amp;!. perpetuam uinbsp;tam, ac f�licitatem, Vnde amp; loannes aliasdicit: Ad hocappareat fixnbsp;lius Dei ut dilToIuat opera diaboli, qu� funt peccaium, calamitas,nbsp;mors amp; infernus.Sed quid nos hoc,inquies, iuuat, q? Chriftus uicitnbsp;mundumCAn non ridiculum aut potius coniumeliofum effet, fi qui(nbsp;piam auarus diues dicer et ad pauperem fame pereuntem*Confide,t/nbsp;go fum diues. Aut fanus quifpi� ad ggrot�,Confidc,ego fum fanus^nbsp;Hoc potius effet miff ris infultare,^ eos confolari. Sed tu rede Chrlnbsp;ftiuerba intelligas. Chriftusnon infultatnoftr�miferi�, necridelnbsp;noSjfed docct ueril��ma amp; grauiffima. Quod em dicit:Ego uici munxnbsp;dum,fignificat, uidoriam eius, noftram effe, �i nos uidoria eiusnbsp;berari ac leruari.Supradixit:Iierum ueniam amp; affumam uos ad meipnbsp;fum,ut ubi fumego, amp; uos fitis. Et poftea: Pater,quos dedifti mihi,nbsp;uolo ut ubi fum ego, amp; illi fint mecum. Nam, qui credunt in Chrilt;nbsp;ftum,fiunt per fidem membraChrifti, fiunt amp; fratres, ac coh^redesnbsp;eius� D�dit enim, inquit, caput fuper omnia ipft Ecclcfi�, qug eftnbsp;corpusillius. Et:Narrabonomentuumfratribusmets. Et : Accc*nbsp;piftis fpirit� adoptionis, per que clamamus Abba pater. Idem fpirinbsp;tus teflatur una' cum fpiritu noftro,qudd fimus filq Dei, Quod li Ivnbsp;irj, igitur amp; h^redes.H�redes quidem Deqcoh^redes aiitem Chngt;nbsp;fti. Cum igitur nos qui credimus in Chriftum,fimus membra Chrirnbsp;fti, amp; fratres atquc coh�redes eius,perfpicuum eft, q, uidoria ein*nbsp;fit noftra uidoria, adcoqp quicquid bonorum habet, ad nos pertinenbsp;ac :Omnc, inquit alias loannes,quqd natum eft ex Deo, uintiimuitnbsp;dum , h�c eft uidoria qu� uincit mundum, fides noftra. Quianbsp;^ft, qui uincit mundum, nili qui cr�dit, qudd leiuseft fihus DetSTnbsp;^yoc eft , Tuncjruimur uidoria lelu Ghrifti,cumin eumered^

mus, qu�d non fit tantum homojed etia uerus ab �tcrno ftlius Dci. qui expiaucrit pcccata noftra, placauerit iram patris, amp; confecutus fitnbsp;fiobis �tcrnam iuftitiam, redemptionem, falutem. Hac uidorianbsp;Chrifti, pcrtuleruntobedicnter 8lt; confidentcromnes afflilt;f�iones �dnbsp;mortem, non folum Apoftoli Si Martyres, uerumetiam Patriarch�nbsp;amp; Prophctg. Hacuit�^oriaChrifti conccrit caput diaboH SC uinciturnbsp;omnis potentia cius. Agnofcamus igitur earn per fidem,Si tranffera**nbsp;mus ipfam in ufum nofir� ut fuperaro hoc mundo, fruamur c�klHnbsp;triumpho in Chrillo kfu uidorc�dferuatorcnoftro, qui cft uninbsp;c�m paire amp; fpiritu fando Deus bcnedidus in fecula. Amen*

BSOLVIMVSduas contiones,qu�s �cgt; fus Ghri�us filius Dei,port nouif�imamnbsp;c�nam habuic, 8^ quibus expofuit difcknbsp;pulis ueram rationem regni fui, ac muni/nbsp;uii eos aduerfus o�a perifula,qu� ef�ent ipnbsp;fis in hoc feculo euentura, ut edi affligent*nbsp;tur, tarnen habeant in ipfo ueram confolanbsp;tion� amp; falutem. Nunc a�t, addit his cotinbsp;tionibus infign� precation�,id quod apte

�ongruentercp facit. Fieri em non poteft, ucuerbum Del frud�affc* rat.nifi corda auditorum excitentur �i accendantur diuino fpiritu, utnbsp;quod auribus acceptum cft, fide agnofeatur amp; rctineatur.Nam que-*nbsp;sdmodumin facienda femcnte,agricolaabfoluitquidem fuumexternbsp;num ofFiti�jCum fernen in agrum fparferitjcd nili accedat incr�mentnbsp;turn Del, inanis eft Jabor agrico]�,igt;a in predic�do uerbo Dei,quodlnbsp;fft c�lcfte fernen, fungiiur quidem contionator fua uocatione, cumnbsp;rxponit auditoribus c�leftemuoc� Dei, fed ui ea fiatutilisjoeceftarlnbsp;um eft diuin� incrcment�: Ego plant�ui,inquit Paulus, Apollo rig�nbsp;Uit,fed Drus d�dit increments,ira�p neep qui pl�tat eft aliquid,nec^nbsp;quirigat,fed qui dat increment� Deus. Incrementum a�t feu benedfnbsp;dio dei impeir�da eft fideli precati�e. Quare c�tionibus femp adde -dg funt precati�es, ut qd uerbo r�cit�t, fpiritu fando fiat cfticax. Ac 5nbsp;profcdo hec precatio Chrifti memorabihs eft,et obferua�i�e dignif*!nbsp;lima. Continet em ea,quf uni�erf^ Ecclefif ad falut� neccftarialuot^nbsp;�ii utiiur ea n� uanus quifpi� aut fimplex homojfed unigenitusfiiiu�nbsp;Od,id�p CO t�pore,quo iara ex hoc raundo difcelfurus erat, utfaeft^

coni)ci queatycam maxime omnium feriam eiTe.Extant qu�damprc* caiiones Patriarcharum J^rophctarum,Dauidis 8^ aliorum piorum,nbsp;qug fuam habet utilitat�. H?c autem precatio Chrifti omnibus pr�nbsp;ferenda e(l ,quippe qj ex hac omnes aliorum pr ecationes fuam habtvnbsp;crunt efficatiam.Nifi enim Chri�us impetrafTet eis fauorem patn's�nbsp;�i. aditum ad patrem/ua inierceflione, nun^ potuilTent precadoni-*nbsp;bus fuis ad Oeum peruenire. Nec fendas banc precationem Chrifttnbsp;iranfqflc una' cum externo fono in cofpedu Def �aut Cbr ifium, poft-*nbsp;quam afcendit in cerium, �i fedit ad dextram DeijdcftjfTc h�cpreca-*nbsp;I i.Chriftus enim nunquam intermittit ofFitium intcrcedendi pro Ec/nbsp;clefia fua,amp;^ uoxhuius precadonis femper fonat inauribus Dei. Pa-*nbsp;teripfediciiadCbnftum,adeocpiurai, Sinonpccniutcurr, Tuesnbsp;(acerdos ingternum fecundum ordinem Melthifedec. Vocai Chrift�nbsp;perpetuum facerdotem.Sacerdods autem eft orare pro popuIo.Quagt;nbsp;re Sk Chrifi i oratio pro fuo pcpulo perp�tua cft.Et Paulus aittChri-*nbsp;ftus eft qui mortuus eft,irno qui amp; (ufcitaius eft,qui eft edam ad dexnbsp;Rew.a. t^fam Dei,qiii amp; INI ERCEDIT pro ncbis.Quid aw pater inter/nbsp;cedenti f ilio tarn diledo negaretcQuare hgc precatio Ch rift i reponcnbsp;da eft altiflima mente,ut ex ea ueram noftrarum precationum eftica-*nbsp;tiam cognofcamus, amp; certilTimam fpem falutis noftrgeendptamus�nbsp;Conftat autem h�c precatio tribus partibus: Vna, prec�tur Chrifiusnbsp;pro fe,ut gloria amp; fua maieftas pvblice in orbe patefiat amp; cognofcat:nbsp;Al�era,precafur pro Apoftolis fuis, ut minifterium eorum fcrlicitcrnbsp;proc�d�t,amp; do�rina Euangelq propagetur amp; conferuetur in Eccle*nbsp;fia. Tertia,precatur pro uniuetlaEcclefia.ut confequatur propter ip/nbsp;fum, Apoftolico mtniftcrio,ueram amp;xternam falutem. Quid his rcnbsp;busEclt;Iefigmaius,quidfceIiciuscontingere poteftC Non precatuenbsp;Chriftus, ut Eccleha habeat externa r�gna in hoc feculo, non preca*nbsp;tur,ut habeat m.undanamfocliciiatem.H�c enim non funtueralalus,nbsp;led precatur, ut gloria nominis fuf patcfalt;fta,pia dodrina Euangelijnbsp;promoueat,et credentes in ipfum conleruentur in omnibus aduerfis;nbsp;amp;cum ipfoccclefti bgreditatcfruantur.Pater,inquiens,quosdediftfnbsp;mihi,uolout ubi fumego, illt fint mccum.Hgc eft uera amp; perpcgt;nbsp;tuafctlicitas.QuarefentiamusChriftumhacprecatione tale benefitnbsp;dum complexum e(re,quo nullum nec maius nec melius Ecdefia accinbsp;pere queat. Sedpriuf^accedamus ad explicanda uerba precationis�

*, uideamus quo corporis geftu Ghriftus h�c fit precatus. Hgc locutust ,, eft lefusCinquicEuangdifta^amp;fubladsoculisin (cel� ,d:xir. Varijnbsp;funt geftus,quibus homines in precatroneuti folent. Alias enim -dunt genua,alfa's attollunt manus,ali�s procumbunt in faciem,alf�snbsp;attollunt oculos ad calum,alia s demitiunt oculos ad ter ram ,ut Euaa '

HO�'ilLi�E lOANNlS. BRENTir� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48�

gcltcusilIcPublicanus, AcquodadDeum quidemattinct,iuxtare/ fort, quo gcftu utan's in precaticnc, hoc tantum curandum eft, ut exnbsp;ucra fide Deum inuoces. Deus enim fidem rcfpicit, fine qua corpo/*nbsp;ris geftus quantumuis pn uideantur,hypocritici funtjamp; coram DO''nbsp;MINO abominabiles.Quod autem ad nos attinet, externi geftuscornbsp;poriSjfunt indices animi noftri, qui quod cogitatione uerbis agi/nbsp;muSjCiiam moribus fignificant. Inter geftus autem precandi,ufitatiGnbsp;fiinum eftattollere manus oculos in coelum,quod non a pps tant�,nbsp;uerumetia ab impijs fieri foIet.Siue enim Deum precantur Jiue Deunbsp;nominant, non refpitiunt ad lapidea templa,fed ad ccelum. Hoc pernbsp;fpicuum argumentum eft, cognitionem Dei conditoris cceliamp;ter/nbsp;rf,naturahterhomini inditam efle,eifi impi) hancueritatiscognitio''nbsp;oem in mendatio detinent� ficut Paulus loquitur� Refpicimus autemnbsp;in orationc ad cccliim,non ut fignificemus nos credere. Drum habitanbsp;re tantum in c�lo.C�lum enim, amp; cccli c�lorum anguftiores fiint,nbsp;ut poffint magnitudin� Dei capere, Sed refpicimus in ccclum, utnbsp;teftemur nos non inuocare idol� manufadu,fed etern� De�, condi-'nbsp;torem coeli, amp; omnium,qu^ cccli ambitu continentur* Quare,cumnbsp;Chriftus alias docuerit difctpulos inuocare patrem,qui in ccclis eft,nbsp;atcollit eiiam in fua precatione oculos ad coclum, ut teftificetur fenbsp;ardere fpiritu inuocandi, �C. folum Deum, patr� c�leftem inuocare�nbsp;Deinde Chriftus inuocat patrem fuum,non tantum cogitatione cor/nbsp;dis, aut tacito murmure oris, fed aperta 6c manifefta uoce, ut amp; di/nbsp;feipuli uerba audiant� Etfi autem externa uox in precatione non eft nenbsp;ceftaria,Deus enim cor intuetur,amp; audit cordis clamores, etiamfi linnbsp;guam ne moueas quidem,tam� externa locutio in inuocatione, ut hanbsp;bet exemplum Chrifti,ita etiam habet fuum, opportuno (uo tempo/nbsp;rCjufum�Initio enim, confeftio eft, coram proximo, fidei noftr�, utnbsp;cognofcatquem Deum inuocemus,amp; excitetur etiam ipfead inuoe�/nbsp;dum Deum, deinde externa locutio in orati�e etiam nobis priuatimnbsp;prodeft�Humana enim mens, fi fereceperit ad internam meditatio/nbsp;i)em,occupari 8c euagari folet uariis,ac fgpe abfurdift�mis SC execrannbsp;dis cogitationibus� Et prefertim,fi fufcipiantprecandum Deum, Sa/nbsp;lan committere non poteft, quinquoquo poffit inftindu, abducatnbsp;cara a propofito�Extcrnus autem uerborum fonus,mentem ad fe quonbsp;dam modo trahit,ct in attentione continet�Quare,cum opportunitasnbsp;fert.inuocemus Deum,non folum cordis cogitatione,uerumetiam exnbsp;terna uocc, ut uagos animi motus intra fuos terminos concludamus.nbsp;bed accedemus nunc ad ipfam Chrifti precationem � Pater Cinquit) * *nbsp;uenit hora,glorifica filium tuum,ut �d filius mus glorificct te. Sicutnbsp;dedifti ci poieftatem omnis carnis, ut quotquot dedifti ei,det eis ui/ � �nbsp;Ee

tam �tcrnam � H�c eft prima pars orationis, in qua Chriftus preca/ iur,utfoaieftas ipfius reucletur in orbe terrarum. PATER, inquirynbsp;Quid� prgteribimusne hocuocabuIumofcitanterC Nihil certemiznbsp;nus. Non eoim cft alius, prgter Chriftum, qui natura fua poff�t Dclt;nbsp;um appcllarepatr�.Deus em gcnui'c Chriftum filium fu� ab gterno,nbsp;compleditur cum pcrpctuo fauore. Hic eft,inquif,fih'us meusnbsp;iedus, in quo mihi complacitum eft. Et ali�s:ln�ternum feruabo iP,nbsp;li mifericordiam meam,8^ teftamentum meum fidele ipfi, Quomolt;nbsp;do autem talis pater,tali filio aliquid negabitC Pater terrenus,etfi m�nbsp;luseft, tarnen filio petenti panem non dat lapidem, petcnti pifcen�nbsp;autouum non dat ferpentem aut fcorpium, amp; pater ccElcftis,bonitasnbsp;ipfa,nondaret unigenitofiliofuo,quod peteretf Chriftusnbsp;hoc primo precationis fu�uocabulo perfpicueGgnificat, fieri not�nbsp;pofte,quin preces (u�a' Deo exaudiantur, Porro, non folum Chrtgt;nbsp;ftus ipfe Deum, ut patrem, appellat, Sed docuit etiam nos fie crare�nbsp;Cum oratis,inquiens,dicite,Pater nofter,qui es in c��is. At enim dJnbsp;cestu uiciftim, qua fronte licebit nobis, exemple Chrifti,Deum,�lt;nbsp;patrem inuocare,cum Chriftus fit natura filius Dei, potuerit DeUnbsp;uere amp; ex an!mo,patrem appellare, nos autem fimus natura fill) irae,nbsp;amp; mancipia Satan�'f Refpondebo uerbis Pauli: Eramus,inquit illc,nbsp;natura filrj ir�,quemadm�d� 8^ egteri, fed Deus qui diues eft in mPnbsp;fericordia,propter multam caritatem fuam, qua dilexit nos, eii� cumnbsp;eftTemus mortui per deli(fta,c0uiuificauit nos una cum Chrifto, ^pet;nbsp;gratiam eftis feruati) fimulcp cum eo refufcitauii,amp; fimul cum eofc-^nbsp;dere fecit inter cctleftes.Nam fi naturam, aut iuftitiam carnis noftraenbsp;confideraucrimus, necefie habemus Deum magis, ut feuerum iudilt;nbsp;cem metuere,^ ut dementem patrem appellare. Sed fi conuerfi fuerilt;nbsp;mus ad Chriftum, agnofcamus eum feruatorem noftrum, non feznbsp;lum liberamur uinculis Satang ,uerumetiam adoptamur in filios Deinbsp;propter Chriftum, Quotquot, inquit.receperunt cum,dcdit eis poxnbsp;teftatem filios Dei fieri,his qui credidiflent in nome iplius.Et alias�^nbsp;Accepiftis fpirituadoptionis, per quern clamamus Abba, pater. Acnbsp;iter�: Vbi uenit pl�nitude temporis,emifit Deus fili� fuum, fa�umnbsp;ex muliercjfa�um legi obnoxi�, ut eos qui legi erant obnoxij, rediznbsp;meret, ut adoptione ius filiorum acciperemus. Qiiare fi cum Chriznbsp;fto per fide c�iun�i fuerimus,liccbit amp; nobis uere amp; ex animo Deznbsp;�m,ut p�tre appellare, quam eii� appellation� ille ita agnofe�, ut n5nbsp;poftrittcneri,quo minusfic ex corde appellatusomn� paterna beneuonbsp;' lentiam filrjsluis exhibeat.NecpoflTumus in hac terra excellentiorcn�nbsp;fcientiam,aut utihus artifiti� difcerc, ut feiamus Deum,uere amp; exnbsp;animo,ut patr� iniwcare,Hoc enim afte�u animus eins ita expugnaz.

HOMIL�AE IOAN H IS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;?,

tur,ut omnia cale�ia benefitia largiatur� Sed pergamus in preotio/ neChrifti, Venithora,inquit,gIoriFka�ilium tuum,hoceft, Abfolnbsp;ui nunc meum minifterium, quod te, pater, iubenre,pr�dicando �quot;nbsp;uangelio 8C �dendis miraculis in terra fufcepi,ac t�pus uenit,ut meanbsp;maieftas in mundo patefiat, amp; illu�retur� Quare oro amp; obteftor ,ucnbsp;me glorifices,amp; gloriam meam notam ac manife�am reddas� Quodnbsp;precatur Chri(lus,redius intdligemus,fi confiderauerimus, qult;p fitnbsp;maieftas �C gloria Chrifti. Primum igitur, Gloria Chrifti eft, fitnbsp;uerus SC Unigenitus ab ^terno filius Dei,eiu(dem efienti^ amp; m�iefianbsp;tis cum p�tre amp; fpiritu fan�o*Hac gloria nihil maius, nihil excellennbsp;tius,nec in terra nee in coelo inueniri potefi� Deinde Gloria eius efi,nbsp;q) fit uerus ille Mefiias feu Chrifius,qui ab initio orbis terr� diuininbsp;tus promifTus fuir, amp; qui folus efi: feruator humani generis, uidornbsp;mortis, rex regum, dominus dominantium, cui datum efi: nomen,nbsp;ut Paulus ait,fuper omne nomen,ut in nomine eius omne genu fe fienbsp;dat coelefiium,terrefirium,amp; infernorum,nec fit aliud nomen, quonbsp;homines ueram ac perpetuam falutem confequantur� H�c eft fum/nbsp;ma gloria,qu^ fuperat omnes omnium regum amp; monarcharum malt;nbsp;icftates.Cum igitur lefus Chriftus fciat hanc gloria ad (e folum pertinbsp;nerc,precatur patrem,ut earn publice patefaciat� Quod autem preca^nbsp;tus eft,hoc etiam impetrauit. Pater enim fufcitauit Icfum Chrifium a�nbsp;mortuis, collocauit eum in thronofu^ maieftatis, mifit nomine eiusnbsp;(piritum fandum,qui excitauitdifcipulos Chrifti,utnon folum magnbsp;na miracula nomine eius ^derent, uerumetiam Euangelion eius in tonbsp;to orbe terrarum uulgarcnt,amp; Gentes imp�rio eius �brjcerenu Quinbsp;bus rebus palam dedaratum eft,hune lefum , effc uerum amp; unigeni/nbsp;tumab�ternofiliumDei,ac uerum Mclfiamjferuatorem humaninbsp;generis. Certo fciat,inquit Petrus,tota domus Ifrael, qudd DOMI/nbsp;NVM 8e CHRIST VMfecerit Deus hunclefum,quemuoscruci/nbsp;fixiftis. Sedhicconfideramihimirand�ration� exaudiendi amp;imgt;nbsp;petrand j. Chriftus orat,ut glorificetur,Bt exauditur oratio eius, atta^nbsp;men non ftatim fequitur gloria,fed ignominia,non mox fequitur manbsp;ieftas,fed extrema deiedio.Paulo enim poft capitur Chriftus,flagel/nbsp;Iaiur,conuittjs profcinditur,crucifigitur,amp; tra�tatur u't bipedunvomnbsp;nium nequiffimus �d fceleratiffimus. ludicatur indignus, quern terranbsp;ferat.Haeccine eft gloria,haeccine eft maieftas,quam filius Dei � pa/nbsp;tre impetrauitCSed fic folet Deus benefitia fua confcrrc,8d exauditio/nbsp;nem fuam reuelare.Exaltaturus enim,humiliat,ditaturus, pauperemnbsp;fadt,glorificaturus in ignomini� c�qcit,uiuifica(urus,mortifieat.Sicnbsp;eft ingenium Dei, quod amp; in^nigenito filio fuo teftatus eft, 0^ no/nbsp;bisdihgentiffimecognofeendumpropofuit* Alius enim paupertatenbsp;Ee ij

IN �APvr x/ir �vang. i�As�^tI preflus, brat Dcum, ut �argiatur honcftas diuitias fed cccc pa�p�rZnbsp;tas fubindc fit grauior� Alius morbo affliflus, orat De�, ut rcftituafnbsp;ipfi fanitatem fed ecce morbus fit difFiciIior� Alius horrorc mortisnbsp;coutuffuSjOrat Dcum,ut iribuat uitam,fed eccc uenit mors.Quid iginbsp;^ur dicemus Num Deus orationem non exaudiuitC�Abfit, fi modonbsp;caexfidefueritprofeda� Vercenim cxaudiuiteam,fedfoletalien5nbsp;opus facere, ut operetur opus fuum, qucmadmodum Propheta air;nbsp;Quareaduerfa,qu^poftorationem accidunt,non ideoaccidunt,qpnbsp;Deus orationem non exaudierit, fed qudd exauditionem fuam aliter,nbsp;reuelet,^ humanus captus intelligat, ideoc^ bene confidendum eft�nbsp;8C in or atione per fcucrandum. Sic enim fiet, ut poft tenebras, datanbsp;nobis lux oriatur. Sed quideft,q? Cbriftusprecatur,utglorificetur^nbsp;Adeo'ne ambitiofus eft,ut fua ipfius cauffa gloria in boe mundo qognbsp;ratCEgOjinquit alias,gloriam meam non qugro.Quid ergo facitcConbsp;honefto,inquit,patrem meum.Et hoe loco addit: Vt filius tuus glorinbsp;ficet te,ficut dedifti ei poteftatem omnis carnis, ut quotquot dediftinbsp;ei�det eis uitam eternam. Hicc�memoratduas cauffas, propter quasnbsp;petit g�orificari, Vnaeft,ut per gloriam fuam Deus pater glorifi�e^nbsp;tur� Itaquenon qugrit fuamgloriamHumanaambitione, fed patrisnbsp;gloriam,ad quam illuftrandam omnia tam in coelo in terra oper�nbsp;fuam conferre debent.Qu� eft et^o gloria patris,ut amp; cognofcamugnbsp;quomodo pater glorificetur per CHriftum filium fuumC Dicam hoenbsp;uerbis in Exodo cap.xxxiiij.fcriptis.Cum enim Mofes peter et,ut Denbsp;us oftenderet ipfi gloriamfuam,iubet eum Deus ftarc in uertice moitnbsp;tis Sina�j�^ recital coram eo hec uerba, DOMINATOR, DOMPnbsp;N VS.Deu smifericorSjfed clemcns,patiens amp; multgmiferationis,acnbsp;uerax. Cuftodiens mifericordiam in milia, auferens iniquitatem �Cnbsp;fcelera atlt;^ peccata. Dimittens impunem,non dimittens impunem^lnbsp;hoceftjeruans eum,qui crediderit, damnans eum, qui non credfde^nbsp;rit. Audiamus amp; uerbapfalmi centefimi fec�di, quibus fimiliter glonbsp;ria Dei perfpicueexponitur.Miferatoramp; mifericors DOMINVS,^nbsp;longanimis amp; multum mifericors.Non in perpetuum irafciiur,ncC^nbsp;ingternum comminatur. Non fecundum peccata noftra facit nobis,-nequ� fecundum iniquitates noftras rctribuit nobis. Quoniaiilnbsp;fecundumaltitudinemccelia'terra,corroborauit mifericordiam fu-*^nbsp;am fileer timentes fe. Etreliqua, qu� fequuntur. En, b�ceftglorianbsp;Dei patris , qu� his epiihetis commcmoraiur, uidelicet qudd fitnbsp;mifcricor� amp; demens,S� remittat peccata gratis,aeferuet timentes ipznbsp;fum perp�tua falute. Hg enim uirtutestam honcft�funt,utnull3 hu*nbsp;mana lingua poflit cas fatis ptodignitatelaudare, Reuelai� autcnlnbsp;patefat^funt de Deo patre in toto orbe terrarum, poft quam Eua^

Sifon de Chrffto filio Dei uulgatum eft. Euangelion cm docet, qi eus pater tanta caritate complexus (ft human� genus, ut ne proprionbsp;quidem filio fuo pepercerit, (ed pro nobis omnibus eum in mortemnbsp;tradfderit.Docctj�p Deus pater humano generi propter filium fuumnbsp;ita placatus fit, ut adopter omnes in Chriflum credentes, in filios �Cnbsp;hpredes cceleRiu fuoru bonorvi. Quo manifefte declarat Dc� eflc uenbsp;remifericord� amp; clementiffira�feruatorc. QuarecumChriftuspe/nbsp;tit,ut ipfe glorificetur, eo maxime oim refpicitjUt Deus pater glorifinbsp;cec,amp; nom� eius in tota terra illuftret. Altera cauna,cur Chriftus pe/nbsp;tit glorificari,hgc eft,ut ex cognitioe gloriae eius ho�es uera falutem,nbsp;amp; giern� ukam c�fequanc. Sic em addittSicut dedifti ei potedat� omnbsp;nis carnis,ut quotqt dedidi ei,det eis uitS ^ternam,hoc eft,T u Deusnbsp;pater mififti me in mundu, ad hunc u(um,uc habe� potedat� ots carenbsp;nis,ut falut� meam impertiar non ludgis tm,ucrumeiiam gentibus innbsp;foto orbe terrar�,Clud�i cnim amp; Gentes, nomine omnis carnis comnbsp;prehenduntur) Dixifti ad me: Poftulad me,amp; dabo tibi geiites h�znbsp;reditatem tuam,amp; poneffionem tuam,terminos terrg,Et itcrum:Donbsp;niinabit � mari ufc]� ad mare,amp; d flumineufq^ ad terminos orbis terxnbsp;rarum.AcrurfustParumeftutfismihi feruus ad fufeitandas tribusnbsp;Iacob,amp; feces Ifrael conuertendas : Dcdi te in luc� Gentium,ut fis fa-�nbsp;lus mca ufep ad extremum terr�. Quare precor, ut quemadmod� tunbsp;uoluifti mcdominari inomnt carne, inludgisuidelicet, amp; in gentienbsp;bus, ita uelis eti� me diuulgatione Euangeli] glorificarc Si illuttrarenbsp;in uniuerfo m�do,quo omnes illi,(iuc fint ludgi fiue g�tes,quos mi-fnbsp;bi dedifti, amp; qui in me cred�nt, ueram amp; perp�tuant uitam ac falut�nbsp;confequantur. Exhisiterum uides Chriftutn giorificationenominisnbsp;fui,non tam fuam maieftatem,^ hominiim falutem qugrere,Quid eznbsp;nim de fua ipfius maieflate tam follicitus efret,cum cara babuerit Ionnbsp;ge omnium maximam ab �terno,nec ulla fit creatura, qu� pof�it ip-*nbsp;fam uel adimere,uel fake minuercCSed de noftra falute follicitus eft,nbsp;amp; noflram foclicitat� curat� Quarc non eft aceufandus uang ambitioznbsp;nis,fed fumm� grati� agendg funt ci, quod cum potuiftec contentusnbsp;effe aeterna fua gloria amp; maieftate, quam habuit ab gterno apud paznbsp;irem fou, malucrit tn noftr� falutis gratia feipfum inanire,amp; formanbsp;ferui aftumere, ut etiamcor� mundo glorificaretur, nos in noftronbsp;inceritu deferere. Difeamus amp; nos ex bac precationis Cbrifti particunbsp;la,quem nobis diuinorum benefitiorum finem,in noftris precationtnbsp;bus proponere debeamus� Cbriftus em precatur,ut pater ipfum gloznbsp;rificetaln quem fine aot ufumCNum.ut affecuta gloria liceat ipfi pr�nbsp;fe,Deum et homines c�temnere,ac in eos contumeliofus efteCNihiinbsp;minus,fed utiuc fua gloria, Dei pauis gloria illuftretur homin�nbsp;Ee iij

IST C�PVT xrn. EVANS. l�ANN�S. falutieonfulatur. Proponamus nobis hunc finem in noflris preodnbsp;onibus. Alias enimaf�igiturmorbo, amp;prccatur�Deo faniratcn�*nbsp;Inquemfinem C Vc point confecura fanitatelibrri�sindulgere ge*'nbsp;tiio,aut impofturas fuas^quibusaflueuit,exercerer Hunc quidemfa�*nbsp;nitatisfinemimpi) fibiproponunt.Nosauc�cogitemus uer� fanitagt;�nbsp;lis finem e(regt;ut noftris �ffiti)s glorig dei feruiamus, amp; proximorumnbsp;nece(ritati,pro noftra uirili fuccurramus. Alius premitor paupertate,nbsp;amp; precatur j deo benedidionem fug negotiationis.In quem ufumCulnbsp;partis opibus tradat fe ignauo otio,amp; helluationicHoc certe qugrunlnbsp;filq huius feculi.Nos autem qugramus gloriam dei,amp; utilitatem pronbsp;ximi.His temporibus precamur in Ecclefia publice amp; priuatim,uc denbsp;US dementer (ribuat tranquillitatem 8� pacem Ecclefig et patrig.Qui�nbsp;autem debet eile finis huius benefitqC�Non dubito,quin multi fint,^nbsp;cupiantdireptionem facultatum Ecclefiafticarum, licentiam uiuennbsp;di pro fua libidine. Sed hi, etiamfi inter nos iunt, ramen non funt exnbsp;nobis. Pi) enim hunc fibi tranquillitatis finem proponunt, ut glorianbsp;Chri�i promoueat,ucpia dodrina in Ecdefia conferuetur, ut ido}alt;*nbsp;tria aboleatur,ut non (olum nos ipfi fyncerum Euangelion Chri�i conbsp;gnofcamus, ucrumeiiam ad finitimas genres, amp; ad po�eros no�roanbsp;propagetur.In hunc enim ufum naci,in hunc ufum renati fumU5,ut ctnbsp;deum uere cognofcamu$,amp; glori� dei, ac utilitati proximi no�ri fernbsp;uiamus. Quarc meminifle debemus o�ittj no�ri in precatione, ui denbsp;um ex fide inuoc�tes, proponamus nobis uerum ac legitimum finemnbsp;benefitiorum dei,qao po�imus ea, certa amp; firma fidutia expedare,nbsp;per lefuin Chri�um DOMIN VMnt^rum, qut e� una^ cum patrcnbsp;amp; fpiritu fando deus benedidus in fecola, Amen�nbsp;HOMILIA� XXXXVIIk

O N dubito,quin muht, eum audierint Chri�um precari,ut pater glorificet fili�nbsp;(uum,quo amp; filius patrem glorificct,^ad/nbsp;miraturi fiot,qgt; Chri�us extrenio fuo t�/nbsp;pore tantam curam de patris amp; fua glorianbsp;fufcipiat,ut etiam precibus earn impetrai*nbsp;re contendat. Pater enim amp; filius eius le^nbsp;fus Chri�us, una cum fpiritu fando camnbsp;illu�ri ab gterno gloria fecum infignes fu

erunt^ut etiafi celeberrimu inter holes nomen habeant,tn nihil ad cu mulu maie�atis et faelicitattseoRr,ex huroana laude accederep�c.Sednbsp;defin�t illi mirari,fi cofiderauerint, Chri�� hcc no aut fua aut patrisnbsp;eau�a,led propter falutem humanigencris petere.Nifi em boies cognbsp;Qofc�t deumpacre, ec �lium eius le(um Chri�um,n�poHuat ucv� lanbsp;.-4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lutetja

Hlt;�HIL�AE IOANNIS BK�N'Tlh� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49*

fut�n (onfequtNon cognofcunt a�t nec patrem, nec Fili�.niTi hi fue h'ntfpiricu (an�o,fiue id fiat publicejiue priuatim JlluRrati QCnbsp;rifkath Quare, quod Chri�usdeglorificationeprecatur,human�nbsp;(alutis gratia precatur ad quam coniequendam necei�aria ed cogni/nbsp;tio patris amp; filq per fpiritum fan�um.Sic enin? fcquitur.H�c cil au/ *nbsp;tcm uita�terna.utcognofcantcefolumuerum Deum,amp;quemmifi/ lt;�nbsp;fii lefum Chriftuni.Dixit fe fuam amp; patris glorificationem ideo pete � *nbsp;rc,ut det hominibus,quos d�dit ipfi pater,uitam gternam. Quomo/ Autem frifBnbsp;do ergo datur gterna uita ex bac glorificationc!rRefpondeo:Ex glori/nbsp;ficatione,uenit cognitio.Ex cognitionc a�t, ncnit �ternauita,inio ipnbsp;fa cognitio patris amp; fiiq eftgterna uita.Hgc,inquiens,eH: gternauita,nbsp;ut cognofc�t te folum uer� Deum, amp; que mifiQi lefum Chrift�.Hgcnbsp;(ent�tia una cft k pcipuis didis totius facrg fcripturg.C�tinct em fumnbsp;tnatim dodrin� totius Chriftianifmi,amp; defer ibit earn religton�,quanbsp;fola confequimur ueram 8^ perp�tua falutem. Quare hoc di��, nonnbsp;tantum audiendum e�, fed ad uerbum edifcendum,amp; fubinde dibgt;nbsp;gcniifTime confiderandum i Sed dices, QuidC� an non hoc dido uersinbsp;Chri�ianifmi dodrina refutatur potius, conFirmatur,cum uidea/nbsp;iur hic dici, Folum patrem effe uerum Deum C Dicemus igit Fili� nonbsp;ciTe ueRt de�, nec fp�m fandum effe ueRt de�c'Sic quidem impt) Argt;nbsp;riani abufi funt hoc dido,fed manifeft� eft,fi conf�rant alia loca ferinbsp;pturg c� hoc dido,qp ficut pater eft uerus Deus,na amp; Filius eft uerusnbsp;deus,ct fpus fandus eft uaus deus�Nam Chriftus ante dixit, Fe darenbsp;uita gterna,amp; nuc ait,uita �tcrn� contingerc c Fui cogniti�e, Ac moxnbsp;rontionabic de gloria,qu� habuit apudpatr� priuF^ hic mundus Fienbsp;rei� Quibus uerbis haud obfcuretribuit IcFu Chrifto diuinanatura,'nbsp;prgfertim cum acc�dant m�lta alfa leftimonia fcripturg, de quibus alinbsp;a's copioFe diximus. Idem etiam de Fpiritu Fando fentiend� eft� Qua/nbsp;re Chriftus hoe loco non Fic tribuit patri diuinitat�, (e amp; Fpiritumnbsp;fandum ab ea exdudat. Fed excludit fidit�os deos genti�, amp; damnatnbsp;uanam opinionem ludgorum de Deo. Nam Pauloante dixit; Datamnbsp;(ibi effe poteftatem omnis carnis. Intelli^it a�t per Omnem carnem,nbsp;lud�os�d Gentes.Quo enim tempore Chriftus humanamuitam innbsp;terra egit,non Fuit alius,prseter hos in hoe mundo, populus. Porro,nbsp;nec Gentes,nec lud�ifloquor autem non de qs lud�is, qui credebSfnbsp;(jropheticis promiffionibus de Meffia,quorum eraht pauciffimi,fednbsp;deludgis PhariFaicis,Saducgicis, amp; Bpicurgis,quorum orbis plenuenbsp;erat^habebant ueram religionem amp; cognitionem de Deo. Gentes e/4nbsp;nim, etfi naturaliter fuerunt gnarg Dei,quemadmod� Paulus docct,nbsp;tarnen non crediderunt Deum effe patrem ilium, qui miflurus effetnbsp;filiumfuum Meffiam|fen�torem ixumani generis, necglorif�cau.^

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; ii^i

I� eAPVT xni. bvang. ioannis. runt eurti'ut DeumJed mutauerunt gloriam immortalis Dei in effiinbsp;giem fimilem mortali homini, �milem bcftijs,uolaiilibus,quadfu*nbsp;pedibus,amp;reptilibus. Actribueruotdiuinitaiem uarqsaeaturis^nbsp;colueruntcp uarios Deos. Alij enimcoluerunc Iouem,amp; ^4artrm,nbsp;Saturnum. Alt) Solem Sgt;i. Lunam,alt) crocodilum amp; felem,alt) bis exnbsp;tiam abrurdibra,8^ magis abominabilta. In banc Gentium impictaicnbsp;refpicitCbriftusbocloeoamp;dicit: PaircmfolumelTeuerum Deum,nbsp;hoceft,non cfTcalium Deumpr�terpatrem finim. Dt) �nim Gcntixnbsp;um,non funidi),red d�monia. Nam quod Chriftusbtc dick, planenbsp;jllud cft, quod in pfaimo dicitur:Non eft fimilis tui in dqs DO-'* I'nbsp;NE,amp; non eft feeund� opera tua. Ac mox, Quoniam magnus es tu,nbsp;faciens mirabiba,Tu es Deus Solus, boe eft, Non eft alius uerusnbsp;Deus pr�ter te. Et Paulus ad Timoibeum fcribens. Serut s,inquit,nbsp;pr�ceptumimmacula�usamp;irreprehenbbflis ufq^ ad apparitionemnbsp;domini noQri lefu Cbri�i, quam temporibusfuis o�enfarus.e� illenbsp;beams amp; SOLVS princeps, rex regnantium.�d dominus dominanlt;nbsp;lium, qui SOL VS habet immortal itatem. Hic loquitur Paulus denbsp;patre,non ut de perfona di�in(�a � filio Si fpiritu (ando,fic enim nonbsp;�olus habet immortalitatemjed ut de Deo,cui una ei�entia toniundinbsp;(unt (thus amp; fpiritus fandus. Et ad Corintbios (cribens, ait : Scimusnbsp;q? nullum e� (imulaaum in mundo, amp; q? uullus (it Deus alius ni�nbsp;wnus.Nam etiamfi (unt qui dic�tur dijjiue in coclo,fiue in terra,qu�nbsp;admodum (untdt) multi amp; domini multi.Nobistarnen unus e� Dexnbsp;US, qui e� pater ille ex quo omnia, amp; nos in iUum,amp; unus DONI^^nbsp;N VS lefus Chri�us, per quem omnia, amp; nos per ilium. Hfc uienbsp;des, qudd ctrm fit collatio inter uerum Dcum,0^ fiditios Genti� de*nbsp;os,tribuat fpiritus fandus ueramdiuiniraiemuni foli Deo, amp; quianbsp;tres funt petion� unius diuinitatis,iuxta refert, qua perion� in ea co|nbsp;latione expre�e nomines.Pie lt;m diceszSclum patrem eflTe uer� De/nbsp;um:, Dices etiam pie,Solum filium eile ueru Deum.gt;5imiliter pie di/nbsp;�es. Solum fpiritum fandum e�e uerum Deum� uidelicet fi conf�ra^nbsp;inter fe non perlonas diuinitatis, Cinier bas enim unae� diuinitatisnbsp;e�entiayed fi uerum Deum conf�ras cum fiditqsdqs. Quare cumnbsp;Cbri�us hoc loco dicat, Patrem eile folum ueru Deum,amp; conf�r�t,nbsp;quemadmod� antea o�endtmus,p�tre cum dqs gentium, non excluenbsp;die (e3^ fpiritum fand�jed excludittm uanos deos gentium, qui nonbsp;funt ueri di),fed d^monia,amp; r�fut�t religion� Genti�,q) nullus connbsp;(equator f ternam uitam ex cognitioe eorum.quos illg pro dqs agnof/nbsp;cunt amp; colunt. ludaei autem, etfi uidebantur colere cum Deurn, quinbsp;creauit mundum,qui eduxit maiores ipforum ex �gypm, q promi*

fi�M�LlA� �O�NNIS BRENTl�i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4��

icredcbant Dcum pacretn mififTe hunc lefum filiumMarfgjOeccre/ dcbanthunckfumeffeucrumfili�Dei, amp;uerumChriftutna Deonbsp;patrc milTum. Quarc nee lud^i agnouer�t uer� Dcum, nee porucr�tnbsp;cx tali Dei cognitione �ccrn� uit� confequi. Porro,quemadmodumnbsp;Chrirti temporibus, du� erant religionesJud�OBz uidelicet, Phan'nbsp;fa�c�i^, St Gentium * qu^non potuerunt cultorcs fuos ad �iern� uitanbsp;pcrduccrc, ita his temporibus tres funt generales Rcligioncs in orbenbsp;terrarum, qu� cultorcs fuos magrs ad geernam morte,^ ad aeternamnbsp;uitam ducunt. Vna eft ludeorum Rabbinicorum,,qui funt fucccftbrcsnbsp;iilorum pharifaitorum.Hi dicunt fe credere in Deym patrem omnisnbsp;creaturg, fed non credunt eum raififte lefum Chriftum filium fuum*nbsp;Altera eft Turcat;um. Hi dicunt fe credere io unum Deum creatoremnbsp;cccli St tcrr�,qui St miferit lefum Chriftum in hunc mundum, nonnbsp;crcduntautem,q) hie lefus Chriftus fit uerus ab ererno filius Dei, �C.nbsp;q) morte fua expiauerit pda noftra,fcd faci�t ex ipfo legislatorc�Ter.nbsp;tia eft Papiftarum.Hi etfi agnofeere fe dicunt lefum Chriftum � Deonbsp;miflum, St efle uerum filium Dei,tn non agnofeunt ucrum ciusoffinbsp;tium,q) ipfe folus expiauerit fuamorte peccatanoftra� Tribuunt etnnbsp;�xpiationem peccatorum,etiam meritis iuftitig, quam homines faci/nbsp;unt.Sed nulla harum religionum poteft hominem ad �tern� uitamnbsp;feruare, Quefo igitur te, dicito nobis,qug fit ilia religio, in qua gtccnbsp;nam uitam St fcclicitatem certo confequimurC Hicaudiendus eft filiz,nbsp;us ipfe Dei,quern pater audire iufTit. Sic autem dicitfiliusDei:nbsp;Hpe eft uita �terna, ut cognofcant te fo�um, uerum Deum, St quernnbsp;rnififti lefum Chriftum. Cognofeendum eft ex Euangelio , pecnbsp;fpiritum fandum patefaclo St illuftrato, quod non fit aliusuerusnbsp;[)eus,nifi pater illc, qui mifit unigenitum filium fuum lefum Chriznbsp;fl:um,in hunc mundum^ expiaret peccata humani gcneris,5t placagt;nbsp;ret iramfuam,acuincercc mortem St infernum. Hg c cognitio alFerenbsp;Ectern� uitam, imo eft ipfa gterna noftra foclicitas St beatitudo. Nonnbsp;eft autem fentiendum, quod prj in futuro tantum feculo confequanznbsp;tur ^ternam uitam, fed quod cognitio Chrifti �ternam uitam ita af*nbsp;fcrat,ut eatam in hoc,quam in futuro feculo fruamur. Primum em,nbsp;fi uerccrediderimus in lefum Chriftum, qudd ipfe fit � Deo patrcnbsp;miflus,St placauerit iram patris,tuncconfequimur iusfiliorum Dei�nbsp;ut fimus ucri heredes gicrn� uit�. Qua fide, itaregeneramur St re^�nbsp;rreamur , ut habeamus tranquillam St Igtam confeientiam coramnbsp;Dco,non folum fpe iuftiti� in Chrifto, uerumetiamcertifTim^nbsp;(ftatione libcrationis in media etiamnum morte. Hic eft guftus gterznbsp;nae uitae,etiam in hoc mundo.Regnum Dei,inquit Paulus,non eft cinbsp;bus ac potus, f�diuftitia St pax St gaudium in fpiritu fando * E|

IW CAFVT XVII, EVANS'. lOANNlS, itCTum.Iufiificatiexfidcpacembabcmuscrga Deum,per DOMUnbsp;N VM noftrum lefum Chriftum,per quem amp; contigit nobis, ut fidenbsp;perduceremur in gratiam hanc^n qua ftamus, gloriamur fob fpenbsp;glori� Det.Etfi rnim caroadbuc imbecilhs eft,amp;multp funiafHidi/nbsp;oncs,quas feramus^necefTe eft, deni(^,ut nihil aliud accefferit, mor/'nbsp;teuel tandem obruimur, tamen,quia fide in Chriftum,certiftimi fa^nbsp;mus,afHilt;ftiones Si mortem,non efte in nobis uiam ad intcritum,fednbsp;ad falutem,poftidemus etiam in bac mortali uita,non mediocrem parnbsp;tern immonalis Si gternp uit�.Si qais,iriquit Cbriftus,feruauerit fernbsp;monem meum,mortcm non uidebit in^ternum.Et iterum : Ego fumnbsp;refurredio Si uita:Qui credit in me,etiam(gt; mortuus hierit,uiuet, 8Cnbsp;omnis qui uiuit caedit in mcgnon morietur ineternum. Deindejinbsp;de futuri feculi f�lidtate dicendum eft,tunc cognitio,fcu ut uulgo lonbsp;qui folent, uifio Si iruitio patris Si fill) Si fpiritus fandi, fumma 8Cnbsp;perp�tua eft omnium piorum uita Si beatitudo. Sordidiftimihomi/nbsp;nes, T urc� Si ludgi, conftiiuuiu futuram beatitudinem in perpetuonbsp;ufu carnalium uoluptatum. Fingunt nefcio quas, paradifi a(n(xnitagt;nbsp;ces,quibus fe beati perpetuo fint obledaturi, H�c autem non eft ho/nbsp;minumjed porcorum uita ac falicitas� Nam uera hominum uita Sinbsp;ibelicitas confiftit in cognitoie, in uifi�e Si fruitione patris Si filf) Sinbsp;fpiritus fandi,folius ueri Dei ac DOMINI noftri. Deus em eft fumnbsp;mumbonum,fummafapicntiaSiiufticia, fumma potentia Si maic/nbsp;ftas.Quantam igitur putas efte fcelicitatem Deum,ut eft, non folumnbsp;coramuidere.fed etiam eofruiCSi quis famelicuscora^m uideat,acftiinbsp;atur optimo cibo, miram concipit uoluptat� Si quis diu in tenebrisnbsp;uerfatus,contempletur amexnitas uerni temporis, Sifruaturqsfanonbsp;corpore, quantum animo fuoexhilaratur� Quid ergo de eaaniminbsp;Initia dicemus, qupei homini contingit,qui diuacmultumaduerfisnbsp;huius feculi grauiftimeafftidusyuidet tandem cora, Si ftuitur DO/nbsp;M1N� Deo fuo f Si quis phyficam cauftam admirand� cuiuf/nbsp;damrei, exempli gratia, repentint hiatus terr�,aut acceftiis Sire/nbsp;ceftus maris, inuenerit ipfe, aut ab alijs inuentam cognouerit, tenerinbsp;non poteft, ft modo aliquid hominis habet, quin gaudio impleatur�nbsp;Archimedes, cum in balneo fedens,excogitaret, quomot^ portio ar/nbsp;genti auro mixta,in integro opere deprehendi ac difeerni poftic,tantanbsp;perfufus eft ex hocinuento l�titia, utmox� balneo exiliens. Si nu/nbsp;ditatisfu�oblitus, domum uerfus properaret,identidem uociferans;nbsp;tvg�xlt;t, Inueni, Inueni. Si cognitio naturalis cauft� , aut alterius rei in hocnbsp;fcvg��. mundo nonadmodum excellentis, tantamaffertanimiuoluptatem,nbsp;quanta , obfecro,ea cognitio aiFert,qua Deus ipfe uidetur,8i cognof/nbsp;cuntur in ipfo non tantum rcrum omnium cauft�, uerumetiam adminbsp;rabile

ROMll�AE l�Af�fl�S BRENTrr; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487

rabile iHud myfterium triumuniusdiuinitatis perfonarum? Pios �nim in uenturo feculo uifuros Qc cogniruros Deum , ut eil, PauJiisnbsp;perfpicue docet. Ad Corinihios enim fcribens: Cernimus nunc, in/nbsp;qu�,perfpeculum,in�nigmatc,tunc autemfacicadfaciem. Nuncnbsp;cognofco ex parte^tuncuero cognofcam.quemadmodum �i cognitusnbsp;fum.Et loannes.�CarifTimi, inquit, nunc ftlq Dei fumus, amp; nonduojnbsp;apparuir quidfutun fumus. Scimus autcm, quontam fi apparuegt;nbsp;ritjfimiles ei erimus,quoniam uidebimus eam,SIC VT EST.Quisnbsp;autcm uidens Deum ficut eft,non fruerctur caf amp; quis ea fruens, nonnbsp;fummo implcretur gaudio,non uita frueretur gterna^Quarc conf�ranbsp;mus omnem nodram cogitationem �i curam in hoc ftudium,ut coggt;nbsp;tiofcamus lefum Chriftum,qBcm pater ad feruandum humanum ge/nbsp;nus in banc terram mi�t, S/i. quem fpiritus famftus i�luftrauii. Namnbsp;cognitiones aliarum rerum, feu artium, quas it a uocant, libcra�ium,nbsp;feu agriculturgjfeunegotiationum, feu opifi�iorum,habent quidemnbsp;fuam in hoc feculo utilitatem, non font autem �terna fed tantum iergt;nbsp;rena uita. Sola cognirio ueri Dei, qui nobis mi�t filium fuum lefumnbsp;Chriftum, �ternauiraeft, Hanccogniiionemurget Hiercmias cumnbsp;aicH�cdicitDOMlNVS, Non glonerur fap�ens in fapientia fua,nbsp;necfortis in forritudinefua.necdiues in diuiiqs fuisjcd in hocgloiinbsp;ctur,qui gloriatur. Scire amp; NOSS� ME, quia ego fum Dominus,nbsp;lt;jui facio mifericordi� amp; iuditi� amp; iufiitiam in terra. Et Oleas : Sciznbsp;cntiam Deiuoloplufq^holocaufla. Namaliat�retszfcienti^feru�jcnbsp;corporali utilitati,qu�eftcaduca, hgc autem �cieniia hominem per-'nbsp;petuo beat. Et aliarum rerum fcientig, fine hac,mutilg funt,h�caut�,nbsp;ciiam fine ains,ad uer� 8^ perfe�am falutem ducit. Quare etfi alqs (cinbsp;cntqs fuam debemus,pr� fua quifuocatione,operam, tarnen in hacnbsp;bmne fludium collocandum cft,amp; ad hanc confequendam, omnia a/nbsp;lia referenda funt, ut uere coram Deo huius uit� noftr� corporalisnbsp;��iFitiofungamur,^' ad fine uocaii�is no(lrg,qui eft gterna beatitudonbsp;perueniamus.Sed percurramus eti� earn periodon,qu� fequic, Ego lt; �nbsp;le glor ificaui fupcr terram,opus c�fummaui,quod dedifti mihi ut fa *�nbsp;cer�.Etnunc gloi ifica me tu pater apud temetipfum,gloria, quam ha * �nbsp;bui,priuf^ hic mundus efTct, apud te.Precatus eftantea filius Dei ut � �nbsp;glorifient a' patre.Nunc igitur exponit,quam glori� petac. Varig emnbsp;funt fpedes glorig. Gloria eft,eloqueni� oratorem efle.Gloria eft,a^nbsp;cutum philofoph� efle.Gloria eft,induftri� artifice efle. Gloria cft,nbsp;diuit� ciu� efle.Gloria eft,potent� Monarch� cire. Et mulia id genusnbsp;alia. Qua ergo gloria petit filius DeiC'Num ut pater faciat exipfo clonbsp;quenic iuxta hoc fecul�,orator�, aut diuii� mercaior�, aut potente innbsp;terrs Monarchal Nijiii minus.Non petit uana aut m�daoajcd petit

uera, ccclcftj'a 8^ diuina.Petit cnim ea gloria illuftrari, qua ipfc mini fterio fuo patrem glorificauit.S^ quam habuit ante condition? muti'nbsp;di. Vidcamus ergo,que fit ilia gloria qua Chriftus patrem in tcrri�nbsp;glorificauit:Ego tc,inquit,glorificaui fupcr terram ,opus confummanbsp;ui,quod dedifti mihi,ut facerem. Pater enim mittens filium fuum innbsp;tcrram,impofuit ei hoc opus, amp; hoc ofFitium, ut prgdicaret Euange-*nbsp;Iion,ut �deret miracula, amp; ut fufciperetoes humanas imbecillitates,nbsp;ac tandem eti� crucis mort?, qua expiaret humani generis p��. Hocnbsp;opere ct offitio Chriflus diligentif��me 8^ obedi�tiiTime ita fundusnbsp;eft,utnun^fuamhumanam,fedtfh Deipairisfui gloriam qugfi/nbsp;uerit, amp; omnia ad patrem fuum retulerit, quo palam declararet eumnbsp;folum effc uerum Deum,ab omnibus adorandunijSC colendum.Egonbsp;gloriam meam, inquit, non qugro, fed cohonefto patrem meum. Innbsp;dodrina enim omnia ad Dcum patrem refert : Ego,inquiens, quodnbsp;uidi apud patrem meum loquor. Et iterum : Ego ex Deo procelTi 8^nbsp;ucni, NeC^ enim � me ipfo uenijed ille me mifiuCum in deferto tennbsp;taretur a diabolo, amp; diabolus iuberet ipfum, fe adorarc, retjcit eumnbsp;hoc Dei pr�cepto:DOMIN VM Deum tuum adorabis,et ilium fonbsp;lum coles. In Nazareth patria fua contionatur ex Efaia, ac manifeftenbsp;tribuit ea qug docet amp; facit,Deo patri 8i fpiritui eius.Spiri(us,inquinbsp;ens, DOMINI fupcr me, propterea quod unxtt me. Et ali�s perfpi/nbsp;cue facit Deum patrem,dodring fu� autorem. Mea,inquiens, dodrinbsp;na,non eft mea,fcd eius, quimifitme. Cumfilij Zebedci petcrent,nbsp;utunus federet in regno eius ad dextra, alter ad finiftram,appellat adnbsp;Deum patre. Mcum,inquiens,non eft hoc dare,fed qs c�tinget, quinbsp;bus paratum eft d patre meo. In condone de afflidionibus in orbemnbsp;terr� uenturus, foli Deo patri fuo dat gloriam cognitionis. De die,nbsp;inquiensjillo ac tempore nemo nouit,ne angeli quidem,qui in c�lonbsp;funt,nec ipfe filius,fed foluspater. Quid autem diccmus demiracu/nbsp;lisfNam ea omnia accepta fert Deo patri fuo:Dicit enim: Opera qugnbsp;dedit mihi pater,ut perfitiam ca,ipfa,inquam,opcra,qu� ego facio,nbsp;teftificantur de me,qgt; pater miferit me. Ait,patrem dedifle fibi ope/nbsp;ra.feu miracula quae gdat.Et cum eieciffet apud Gadarenos ex homi/nbsp;nc dgmonia,ablegauit eum a fedicens: Rcdi in domum tuam,8dnarznbsp;ra quaecunc� tibi fecerit DEVS. Hieuides eum totam miraculi glo'�nbsp;riam Deo tribuere. Cum excitaturus eflei Lazarum a morte, attollitnbsp;ocolos ad Dcum,8^ manifefte agit patri gratias, ut tota miraculi glolt;nbsp;ria ad Deum patrem rediret. Quid,q? cum uocaretur bonus,refponlt;nbsp;det,neminem bonum eirc,nifi folum Deum. Quid q? fubrjeit fe ubi/nbsp;que legi Dei,8^ in fufeipienda cruce amp; morte palam profitetur fe o/nbsp;bedi� e fcripturg Dei, In fcriptura enim Deus upluntatcm fuam pate/nbsp;fcciu

fetft.�am in prccationibus fuisjolum Deum patrem inuocat, amp; ituio. candum docet.BreuiteraChriftus tarn in dodirina Sf miraculis, innbsp;omnibusalrjs adionibus8^ paflionibus, in uita SCmorte conriona/nbsp;tur de Deo patrc,amp; commendat bonitatem arqne clemenriam eius,utnbsp;folus ipfc ucrus Deus agnofcatur �i: colatur. Cum igitur Chriftus ta/nbsp;li gloria pattern fuum illuftrauerii,ac ipfnm iclum etTe uerum Deumnbsp;adorandum comprobaucrit, adeorp fuo offitio.ad quod � c�lo mif*nbsp;fus eftjdiligcnter fun�us fit,actotiis fit in eo,ut quod eft ipft mandanbsp;tum, abfoluat, prccatur nunc, ut parer uiciftim illuftrct ipfum,amp; ei''nbsp;dem gloria ipfum cohoneftet, qua ipfe cum cohoneftauit, uidelicet.

om abomnibus adorandum amp; colendum,ita pater dedatet eii� Chri ftum filium fuum,uerum ab �terno elTc Deum ab omnibus adoran/nbsp;dum colendum, S d quid* an non b�c uidetur cfTe impudentilT�nbsp;ma precatio,qj cum ego doceam unum efte folumuerum Deum cr�a/nbsp;torem cccli terr�,peram a Deo,ut me pro hoc ofFitio, uerum De/nbsp;tiin fibi �qualem faciat, �C me talem efte coram uniuerfo mundo teftinbsp;ficetur C Magna quidem 8^ deteftabilis impudeniia effet,fi is homo,nbsp;qui non effet natura Deusjic precaretur.In lefu Chrsfto autem, nonnbsp;eft impudenua,fcd offiti�,amp; ueritas.Is etn non eft tantum homo,fednbsp;eft eti� natura ab �terno ucrus Deus. Nee precatur, ut Deus aliquidnbsp;nou� diuinitatis in ipfum conferatjed tantum,ut fuam illam diuint'/nbsp;tatem quam ab �terno habet,coram mundo illuftret.�Glorifica me,innbsp;quit,tu pater apud temctipfum,hoc eft, TV ipfe me glorifica. Namnbsp;rnundus afficitmeigno.minia,ideocp neceffari� crit,uttumetipfemenbsp;fpiritu tuo fando illuftreSjSed qua gloria* Non certe � me aliena,8dnbsp;me indigna,fed ea,quam habui apud te prmfq hic rnundus effet ? Ecnbsp;qualis eft ifta gloriaf primurn non eft mundana,quia habuic earn prinbsp;uf^ rnundusconditus fuit.Dtnidenon eft angelica,quiaangclinonnbsp;funi fiIq,fed fcrui Dei. Chriftus autem eft filius Dei: Filius meus esnbsp;tu,inquit,ego hodiegenui te.Etangclis prgcipitur, ut adorent Chri/nbsp;Hum. Adorent eum,inquit,omnes angeli* Chrifto autem non prpci/nbsp;pitur ut adorer angelosjedpotius utangeli ei feruiant.Reliquum igtnbsp;tur eft,qgt; hic fermo fiat de diuina gloria, uidelicet, q? lefus Chriftusnbsp;habeat ab gterno diuinam gloriam, amp; fit unus folus uerus amp; ^ternusnbsp;Deus,eiufdcm effenti� amp; maieftatis cum patre �C fpiritu fando. itae�nbsp;cum Chriftus precatur, ut pater glonficet ipfum tali gloria, quali ip^nbsp;feeumm�nifteriofuoglorificauit,amp; qualem hab uit ante mundi connbsp;dition�,perfpicueprecaretur,ut pater declaret ipfum effeuerum ab g/nbsp;terno Deum,cadem cum paire �d fpiritu fando ueneratione adoran/

lb p�flmanifefte prac�itic. kfus cntm rcfurrcxit i mort�/s, afcenJit ad c�losjedit ad dcxtram Del, mifit fpiritum f�n�um magnis miranbsp;cuhsjdeditdifcipulispoteftatcm xdendi miracula fuonomjne,djuulnbsp;gunt per Apoftolos fuos Euangelion in toto orbe tertarum collegltnbsp;E.clcfiam fuam ex omnibus tcrr�naiionibus, d�fendit actuetureatnnbsp;in omnibus huius mundi perfccuHonibus,iuftifieat omnes credentesnbsp;in ipfum,dai fpiritum inuocandi Deum,ut patrem,confolaiur in cmnbsp;nibus aduerfiSjConferuat in morte, amp; dat �iernam uiram� H�cnonnbsp;funt humana, fed diuina opera, quibus pater pal� m comprebat, �pnbsp;lefus Chriftus fdius eius fit ucrus ab gterno Deus. Quod com ita fenbsp;habeat, noftri offlitq erit, ut hune lefum Chriftum , non tantum fidenbsp;fordisamplectamur, fed etiam omni generi obedienii� colamus �Cnbsp;ueneremur,quo amp; nos noHris operibus publice teftificemur,eun� efznbsp;fe uerum un� cum patte fpiritu fando Deum bencdidum in fecui;nbsp;la, Amen�

STENDIMVS precation�Chrifii, quS fufeepimus explicandam, tribus partibusnbsp;conOare. in quarum prima Chri�us petit,�nbsp;ut gloria �i maie�as (ua illuflretur, quo hnnbsp;manu genus cognofe� ipfum, 8^ ex ca cog-*nbsp;n�tione,ueram ac perpetuam falutem confenbsp;quatur. Cum autem banc precationis partenbsp;qualicuncp noffra interpretationeabfolue/nbsp;rimus,accedemu8 nunc, ueflris precibus ad

piccedatjcxponens interim,quanta fitueritas amp; autoritas Apoftolt/ cp dodring.Qug nobis prgfertim hoc tempore,quo propter Apoftonbsp;bl f dcdnn� profefTionem plurimu affligimur, diligentifTime funtnbsp;fooGderanda. Apoftolica enim dodrina hpceft,q; habeamusremif/'nbsp;fionem peccatot urn amp; �ternam uitam propter folum lefum Chrift5,nbsp;per bdem,qug eft in eum. Aduerfarij autem inftituunt homines cogenbsp;re,ut agnolcant Pontifitiam dodrinam, qua? obtrudit nobis m�ritanbsp;humanf iuftitip, indulgen*iasPap�,id quod ex diametro cum A/nbsp;poftolicadodrina pugnat. Quaremagnpnobiscurgfit, utcertitudi/nbsp;� � n� Apoftolicpdodringredecognofcamus. Manifeftaui,ioquit, no^nbsp;�gt; men luum hominibu8,quosdedtfti mihi de mundo.Tui erant,amp; minbsp;hieosdedifti,�( fermonem tuumferuauerunt. Nuoccognouerunr,nbsp;9* cp omnia,qupcuncp dediftt mihi,abs te funi,quia uerba qua?dediftinbsp;�gt; nnhi,dedi cis,,amp; ipfi acceperunt| amp; cognoueruot were, a' (g exiur.

KOMILIAB IO ANNIS BR.ENT�I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49^

crcdiderunt, �p tu me mififti. Ego pro cis rogo� Manifcftaui, in' ** quit, nomen tuum hominibus i Qui ergo funt illi homines^ De A/nbsp;poftolis loquitur.Nam poftea faciet mentionem aliorum hominum�nbsp;qui credunt dodring Apoftolic�Nunc autem de Apoftolis ipfis fernbsp;mo eft Pro his,inquit,rogo.Qucfo igitur tc,exponito nobis,qualesnbsp;holes fint Apoftoli,qgt; filius Dei tarn follicitc pro ipfis apud patr� funbsp;urn intercedit* Quid,obfecro,feccr5t,qgt; tahtg curat fint Chrifto^Prinbsp;mum, Apoftc4i,hi homines funt quibus Chriftus nomen Dei patrisnbsp;fui,8i ueram dodrinam, qua �terna nobis falus proponitur, patefc/nbsp;duManifeftaui,inquit,eis nomen tuum.Etmox: Verba qu� dediftinbsp;mihi,dedi eis,hoc eft, Doaii eos uera Dei cognitione, amp; uere code/nbsp;de Euangelion� Quid ergoC Num Apoftoli non cognoueruntanteanbsp;nomen DciC�autDeum ipfum�Non cnim fuerunt Ethnici,fcd ludgi,nbsp;qui erant populus Dei eledus, in quo nihil notius erat nomine Detnbsp;Notus in Iudp,dicit pfalmus. Deus, amp; inlfrael magnum nomen ei'nbsp;us. Quid ergo eft,qj Chriftus dicitje iam primum patefecifte Apo^'nbsp;ftolis fuis nomen DeicCognoueruntquidem Deum antea cognitio/nbsp;ne Ethnica amp; ludaica, uideh'cet quod Deus fit fummum bonum,.nbsp;benei�ciens bonis , amp; pun iens malos, q? Deus fit creator c�li 8^nbsp;cerr�,q)Deus eduxer� Ifraelitas �terra�gypti� Nonautemcogznbsp;Bouerunt cum Chriftianacognitione,uidelicct,q) Deus fit pater Donbsp;mini noftri lefu Chrifti,qaem olim promiferit, Sd nuncpr�ftiterit^nbsp;ut propter ipfum pla�ai us effet humano generi,amp; fcruet omnes,quinbsp;credunt in ipfum. Deus autem non rede cognofcitur, fi cognofci/nbsp;tur tantum,uc fummum bonum,benefacies bonis, amp; puniens malos�nbsp;Sic cnim amp; Exh.nici Deum cognofcunt� Nec rede cognofcitur, fi cognbsp;nofcitur tantu,ut creator cccli amp; terr�,�d liberator. Kraelis ex �gypznbsp;to.Hfc eft ludaica cognitio,qoa nemo in iuditio Dei a peccatis libeznbsp;rar i amp; feruari poteft.Sed Deus cognofeendus eft ut pater filq fui do/nbsp;mini noftri lefu Chrifti. H�ccftuercpiaredaamp;falutaris cognitionbsp;Dei,quamamp; Patriarchat Siomnespij ante Chriftum hominem fa/nbsp;dum habuerut. AbrahamCinquit^cxultauit ut uideret die meum, Vinbsp;dit amp;C gauifus cft.Et: Credimus nos faluos futuros,per gratiam domi a� tg^nbsp;ni lefu Chrifti,quemadmodum amp; ILLI,uidelicet, Patriarchat. Namnbsp;extra lefum Chrift�,Dcus eft iratus�^ condemnator,imo extra Chri/nbsp;ftum,ne Deus quidemeft� Quarenifi cognouerisDeum,ut patremnbsp;Chrifti,nullam prorfus habes ueram Dei cognitionem. Itacp nec lu/nbsp;dati, quales nunc funt, necTurcc, nec Pontifitrj uere Deum cogno/nbsp;fcunt,quia non cognofcunt cum, ut patrem domini noftri lefu Chri/nbsp;fti, propter quern folum confequamur falutem. C�terum, fuperua/nbsp;caneum puto, hie c�memorare, ubi Chriftus manifeftauerit nomen

Del* patris Apoftolis fuisjn omnibus cnimcontfonibus fiils,qutbus docuit fe � patremi(rum,amp; ueru ef�e Men�am,acfili� Dei,docuitnbsp;tiam deum tune ucre cognofa,fi cognofcatur,ut pater ipfius, qui pronbsp;pter Jpfum faueathumano generi^Sii feruetomnes cred�tcs in ipfum*nbsp;Accedunt ctiam miracula, qug gdidit Chriftus, quibus fimih'ter mr/nbsp;nifeftatum eft,dcum effe propitiufn,5d ut populus Ioquitur,uifitafllt;nbsp;plebem fuam. Sed amp; de cocio audita eft uox patris de Chrifto : Tu esnbsp;filius meus diledusjn re complacitum eft mi hi. Vnde �C apoftoli lpnbsp;ii ingenue coofiten(ur:Tu es Chriftus ille filius dei uiuentis. Hgceftnbsp;�era manifeftatio nominis dci,uidelicet, quod deus fit pater domininbsp;noftr i Icfu Chrifti,amp; fit propitius propter Chriftum omnibus inuoznbsp;cantibus ipfum in ucritate.Deinde, Apoftoli hl homines funt, q notinbsp;temcre uenerunt ad Ielum,8i crediderunt eum efle ucrum Chriftun?�nbsp;(cd funt diuinitus � patre ad eum addudi.T V,inquit,dcdifti mihi e/nbsp;os de mundo, T VI erant,amp; mihi eos dedifti.Quod Chriftus dicit ianbsp;�equid eft,quale eft,fi quis parens habeat numerofam prol�,�i corn/nbsp;mendaturus falutem eorum deo in periculis uel famis, uel peftilentignbsp;uel incurfionis hoftilis,dicat:Clementi{�ime pater, uides multitudi/nbsp;nem liberorum mecrum,amp; magnitudinem pcriculorum, qug impewnbsp;dent eis:T VI erant,amp; mihi eos dedifti.Nei^ cnimipfi fc creauerur�nbsp;neqj ego is fum,qui fecerim fterilem matrem filiorum IgtantcT VAnbsp;dona (unt,Tua eft benedidio� Quefo igitur te, per lefum Chriftumnbsp;filium tuum, ut cu ego in taniis periculis cos conferuare non queam;nbsp;tu in tuam curam eos fufeipias: Defende amp; tuere tua ipfius dona, ucnbsp;glorificemus nomen tuum perpetuo. Sic amp; Chriftus abiturus mortenbsp;ab Apoftolis fuis,amp; relidurus eos in medio furore huiusm�di,comnbsp;roendat cos cure Dei patris hoe argumento, quod non ipfe Apofto/nbsp;los ad fe recipiendum uiolenier coegcrit, nee Apoftoli Chriftum hunbsp;mana prudentia elcgerint,fed quod pater eos Chrifto dederit.T VI,nbsp;inquit,�rant,amp; mihi cos dedifti. Non temcre uenerunt ad me, Nonnbsp;funt coadi humanauiolentia,ut me fufeiperet. Non uenerunt ad mcnbsp;Humana eloquentia perfuafi. Nullus hic eft uel cafus, uel temcritas,nbsp;uel humanum confiiiumtSed Tui er�c,tuo fpiritu excitati funt,ut menbsp;audirentjSi cognofcerent.Sicut amp; alias dicicNcmo uenit ad me, niftnbsp;pater meus traxerit eum. Et,Caro amp; fanguis non rcuelauit tibi,fed pgt;nbsp;ter mcus,qui eft in coelis.^nt autem fu� cauftif, cur Chriftus in hacnbsp;prccationc commemoret, Apoftolos effe dei patris dona. Signifi�tnbsp;enim,fe probe confidere,qgt; cum fint dona dei, amp; ipfe neceffe habeacnbsp;ab eis difcedere,non dubitct,quin fint deo curae,amp; deus fit Jpfos fer-'nbsp;uaiurus.Significat etiamhoc,q? Apoftoli acceperint dodrinam fua anbsp;ChriftojQon humano confilio, fed diuino fpiritu excitaii� Quare fennbsp;�cnduni

� �OMILIAE rOANNlS BRBNTd� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4�*

lirndum e� Apo�olicamdodrinam, non ef�e humanum fcmnium, fedcoele�eoraculum,quouerani falucemconfeqnamur. lam�^ hocnbsp;fignificac Chrifius, qj qui audiunt amp;acctpiunc Euangelion Chnftinbsp;fide,fincuerc Dei populus,a Deo ipfo eledus. Nullus cnim audit etnbsp;accipit EuSgclion Chrifti fidc^ntfi � Deo excitatus,amp; edoc'lus. Qua'nbsp;renulla teneatteanxia follicitudo de pr^dertioatioe Del. Sed in hocnbsp;�udium incumbas, ut audias amp; ames Euangelion Chridi, amp; credasnbsp;folum Chri�umefle feruatorem tuum.Si enim inueneriste in Chrlgt;nbsp;fto per fidem,inuenies etiam te in Deo patte, electum ad perpetuznbsp;amfalutem praede�inatum. Tui, inquit, erant, �i dedi�i mihi eos�nbsp;Qui ergo daci funt Chri�o,hi etiam (unt elefli amp; pra�de�inati. Sednbsp;pergamus ad reliquam defaiptionem Apo�olorum. Apo�oli enimnbsp;hi homines funt,qui acceperunt,inquit,uerba,qu� eis dcdi,amp; leruanbsp;iierunc fermonem cuum,hoc e�, Audiuerunt meas contiones diligennbsp;lif�ime,amp; acceperunt eas, non ut hominis,fed ut Dei uoc�. Et ex bisnbsp;contionibus cognouerunt,q) tu me mifi�i,q) �m uerus Me�ias,cognbsp;nouerunt,qgt; omnia,qugcunq; dedi�i mihi,abs te funt,hoc e�,quddnbsp;omnia qu� habeo,loquor amp; facio,non fint humana,fed diuina. Cognbsp;noueruntmeam do�rinam e�ediuinam, amp; mea miracula e�ediuunbsp;na,ideoqt crediderunt qptu me mifi�i,quod (im uerus MefFiaSjfer'nbsp;wator humani generis. His uerbis Chri�usnon folum comendat A/nbsp;po�olos fuos Deo patri, ut cum crcdant Euangelio fuo, tueatur eosnbsp;ne pereant, uerumctiamcommendat Apo�olicam dut�rinam nobisnbsp;Apo�olorum difcipulis. Quam enim doc�rinam Apo�oli tradide/nbsp;runt nobis,non fomniarunt.nec excogitar�t fua humana ratione, fednbsp;acceperunt earn diuinitus. Non docueruntipfis incognita,fed quaenbsp;rerti�ime cognouerunt,Sd probauerunt. Quare,(i angelus aliud Eznbsp;uangelion, praeter Apo�olicum, docet, fit nobis anathema. Cumnbsp;igitur Apo�oli finttales,uidelicec,a te,Deo paire,mihi donati,qui'nbsp;bus nomen tuum manife�aui, qui amp; Euangelion meum acceperunt,nbsp;amp;me, utuerum Me�iamcognouerunt, idcirco,ROGO,inquit, �cnbsp;PRO EIS.Non pro m�do rogo,fed pro iis,quos dedi�i mihi.Qu� � �nbsp;haec noua e� precatio^ An non precandum etiam pro inimicisfOra*nbsp;ie,inquit,pro i)s,qui uos perfequuntur. Et Chri�us ipfe precatus eflnbsp;in cruce pro qs, qui ipfum crucifigebant. Et Paulu$:Deprecationes,nbsp;inquit, fiant pro omnibus hominibus. Deus enim cun�os homi/nbsp;nesuult faiuos fieri, amp; ad agnitionem ueritatisuenire. Quid ergonbsp;c�quod diciuNonrogopromundofCum Chri�us hic de mundonbsp;loquitur, non excludit alios homines prgter Apo�olos, quia po�eanbsp;orat etiam pro ijs,qui credituri erant per fermonem eorum, fed exclunbsp;die maximam partem hominum inhoemundo, qui aut non requisnbsp;ff iq

runt Chrift�^aut c�temnunt, aut perfcquunt c�, 8^ non refjpifc�t ab bac impictate� T res em funt ho�m ordines, pro quibus Chriftus nonbsp;orat: Primus eft eoRt, qui non requirut Chriftum. Secundus cor?, �jnbsp;contemn�tChrift��Tectius eor�,quiperfcquuntur Chn'ftum.Hi,ftnbsp;manferint imp�nit�tcSjnon fiunt participes oraii�is Chrifti,Si mannbsp;ferint,inqu�,impoenitcntcs, Aiiud eft, fi egerint impictatis fu�pocnbsp;nitcntiam.Sic em 8^ ipfi comprehendunt hacoratione.Quod fi aut�nbsp;pergant femper imprj efre,nihil ad eos oratio Chrifti, Quid autemnbsp;grauius eft, non efte orationis Chrifti participcm:' Qui em huiusnbsp;non eft particeps, is nec potcft regni cccleftis particeps efte. Quarcnbsp;inhocincumbendum nobis eft, ut refipifcentia amp; ftudio pietatisinnbsp;oratione Chrifti comprehendamur. Nam, q? pro inimicis,ac etiananbsp;pro omnibus hominibus orandum eft, non ficintelligi debet, qj o'nbsp;randum fii,ut inimicor� malitia, 8c hominum impietas promoueat*nbsp;Deus enim non eft Deus uolens iniquitatem, necp permanebunt itvnbsp;iufti ante ocul�s eins, fed orandum eft,quemadmodum Paulus ipfcnbsp;exponit, utadagnition�ueritatisueni�t,utrefipifcant, quo amp; ipfi fanbsp;lutem confequantur.Cum autem Chriftus non orat pro mundo,figznbsp;nificat neminem pofte feruari nifi in Ecclcfia fua. Non enim fentienznbsp;dum eft,q? unufquifcp in quauis religione feructur, fed qgt; uera falusnbsp;fit in fola Ecclefia Chrifti.Quare amp; oratio Chrifti ad folam fuam Ecnbsp;eicfiam periinet,amp; qui eius orati�is particeps efte uoluerit,membr�nbsp;Eccicfi� fit,neccfte eft. Sed Chriftus repetit iterum caufram,propternbsp;quam Apoftolos fuos Deo patri tam foHicite commendat.Repetit aunbsp;tem eam,S^ ut clarius i(5fam exponat, amp; fiduci� fuam fortius confir/nbsp;met.Dicitenim:Pi'orisrogo,quosdediftimihi. Quia T VI funt.Etnbsp;mea oninia tua funt,amp; tua,mea funt,amp; glorificatus fum in eis.Et iamnbsp;non fum in mundo,8c fj in mundo funt,amp; ego ad te uenio. Sicut angt;nbsp;teadixerat,T Vf erant,amp;mihtcos dcdifti.ltanunc dicit,Tua funt,8inbsp;mea omnia tua funt. Quod autem dicit, hanc habet fenteruiam. Egonbsp;rogo (M'omets Apoftolis,amp; commendo cos tibi c�lcfti patri. Halt;ft�nbsp;nus enim, cum agerem apud ipfos externam huius uit� confuctudi/nbsp;nem,defendi cos,ncab aducrfartisoppritnlt;rentur. Nunc autem nonnbsp;fum in mundo,amp; hi in mundo funt,amp; ego ad te uenio,hoc eft,Nuncnbsp;mihi difeedendum amp; moriendum eft,ucnon ampliuscorporalem uinbsp;tam cum ipfis in hoc mundo fim adurus, fed afeendam in coelum, �Cnbsp;fedeboaddextramtuam. Ipfiuero non funt hoc tempore morituri,nbsp;fed in mundo manfuri, �d in medio inimicorum fuorum uitam adu/nbsp;ri,ac nomen meum glorificaturi.Glorificatus fum,inquif,in eis, hocnbsp;eft, Apoftoli hi funt, per quorum minifterium gloria mea in mundonbsp;illuftraiurf Rogoigiturtc,utfufcipia� eos gt;n warn tuiclam. Et euenbsp;idnoQ

id non faccresCOmnia em mea,tua funt,8lt;f tua,mea funt Apoftoli au tem funi Tui, funt igit mei, ideof^ dedifti mihi cos� Et funt mei,nbsp;funt igit amp; tui,quia o�a mea,tua funt,ficut 8lt; o�a tua,mea funt.Quarenbsp;cum comendo Apoftolos tu� cur�,non commendo tibi alienos fednbsp;Tuos. An uelles Tuos deferereCNon facics.De te ein di�l� eftzDO-*nbsp;IVIIN VSnon derelinquct fan�los fuosjn �ternum conferuabuntur;nbsp;Vides,^ fortem cauflam comemoret Chriftus cur pater debeat �/nbsp;poftolos.ipfo difeedente, in tutclam fufeipere� Petendum aut eft no-*nbsp;bis hinc exemplum,ut precaturi falutem �i DOMINO in afflidioe,nbsp;exponamus ei,nos non cflTe alienosjed S VOS,fanguinc Chrifti re/nbsp;demptos propter Chriftum in filios amp; hp-edes cceJe�i regni adop/nbsp;latos� Deus a�t tant� eft clementig,ut fuos in omnibus periculis con/nbsp;�eruct.Montes,inquit,c�mouebuntur,5^ colles contremifc�t, miferinbsp;cordia aut mea non recedet �i tc,Slt; foeduspacis meg n� moucbit,dixicnbsp;iniferator tuus DOMIN VS. Quare benec�ffdamus,amp;cen� in omnbsp;nibusaduerfis liberations fperemus. Sententia aut hgc, quam Chri/nbsp;(lus hoc loco recitanOmnia mea,tua funt,�^ tua,meafunt,diligentcrnbsp;eft obferuanda.Non folum em exponit nobis maieftatem Chnfti, uenbsp;rumetia confolat nos in omnibus afflidionibus.Primum em, fi om-*nbsp;-Dia pairiSj Chrifti funi,qd reliqu� eft,nifi ut fentiamus,eti� patris e(nbsp;fenti� Chrifti efte, hoceft, Chriftum effe unum uer� �C etern� cumnbsp;patrefuo Deum. Deinde, fioia Chrifti,funtpatris,reliqu�eft,q) amp;nbsp;credentes in Chriftum,fint patris.Qui em in Chriftum credunt,funtnbsp;Chrifti. Sunt igit amp; patris,fi patris, quomodo non feruarentC Quidnbsp;em potentius Deo paired 8( quid eo clemcntius propter filium fuumnbsp;ChriftumC Non terreamur igit aduerfis, fed refpiciamus in Chrift�nbsp;filium Dei, per fidem, ut cum huius membra fimus, in protedionenbsp;Deipatris comoremur per Jefum Chriftum feruatorenoftr5,qui eftnbsp;una cum patre amp; fpiritu fando Deus benedidus in fecula, Amen*nbsp;HOMILIA L�

ERGIT Chriftus eas, quas inftituitpre-*. ces profequi, pergamus amp; nos eas, quali/nbsp;cunep confideratione noftra expendere*nbsp;Ac ante quidem commemorauit Chriftusnbsp;cauffas,cur fufeeperit pro Apoftolis fuisnbsp;precand�.Nunc aut exponit,qd precct,Sinbsp;qd ipfoRj noie a' deo patre petat, Pater fan lt; �nbsp;de,inquicns, ferua eos in noie(uo,qs dclt; �nbsp;difti mihi,utfintun�jicut etnos.'Hic ini* �nbsp;tio coiiderandu eft epitheto, qd Chriftus patri fuo tribuit* Vocat eunbsp;f�dw.Hocepiihct�^prie c�uenit deo*Solus em deus ueref�dus eft�nbsp;Ff iiij

In Efa�aclamant Seraphim ad (einuicem, Sandus,San�us,San�tU8, DOMlNVSDEusZebao�h.Et.ficutChriftusait: Nemo bonuF,nbsp;nifi folus Deus, ita etiam nemofanlt;ftus,nifi folus Deus. Hominesnbsp;nim i^int natura fua, propter peccatum prophani,amp; eareni fanditate,nbsp;Reperftur 8� in angelis prophanitas. Solus autem Deus Jan�us eft.nbsp;Quid ergoC* Si folus Deus fan�us, amp; nos prophani, quomcdocon/nbsp;ueniemusCquomodocoftabimusin iuditioDeiC An ncn hocepithenbsp;ton multo magis nos � Deo ali�n�t, ad ipfum inuitatC Gerte fi finenbsp;med ia tore coniulerimus nos in hoc epitheto,cum Deo,fieri non po*nbsp;teft,quin conticiamur in horrores inferni,Sed bene habet.Deus.quinbsp;folusuerefanduse�,falutino(ir�iraconfulit,utnon (ibifoli fuamnbsp;fan�itat� retineat fed habeat earn comunem cum hominibus, id au^nbsp;tern hoc modo fieri folet: Pater fandus, miltit filium fu� fandum innbsp;banc terram, amp; donat cum omnibus credentibus in ipfum, per fpiri/nbsp;turn fantftumr Quotquot igitur recipiunt filium Dei fandum per fix'nbsp;dem, hi propter filq Dei ian�itatcm, reputantur amp; ipfi coram Deonbsp;fandi.H�c ali�na quidcm fanditas e�, fed fit noftra, per gratuitamnbsp;Dei imputationem. Et fit ctiam in nobis per fpiritu fandum efficax,nbsp;ut incipiat in nobis mortificare carnem, amp; deducere nos in uiam factnbsp;cnd� iuftiti�jimperfed� quidem propter carnem,attamen obediennbsp;tiam, �d gratituditiem no�ram aliquo modo declarantis. Hoc nobisnbsp;prater multas alias cauHas, etiam propter banc cognofeendum e�, ucnbsp;fciamus,quid in diuinis promi�ionibus nomine landorum amp; iu�onbsp;rum intelligendum fit. Extant mult� promi�iones fandis amp; iu�isnbsp;did�:Non derelinquet DOMIN VS (andos (uos, In^ternum cen*nbsp;feruabuntur.Et iterum: Clamauer�t iu�i,amp; dominus exaudiuit eos,nbsp;amp; ex omnibus tribulationibus eorum liberauit eos. Ae mox : Mult�nbsp;tribulationes iu�orum , amp; de omnibus bis liberauit eos DOM!**nbsp;N VS. Qui ergo funt ifli fandi,amp; iufli, quibus promi�a e� (alus dnbsp;Domino C Si opera refpexerls, amp; contuleris ea cum iuditio Dcf,nbsp;nullus bominum c�,fandus 3^ iu�us,quia non iu�ificatur in confpenbsp;du Dei omnisuiuens. Si autem refpexeris Chri�um per Odern ac/nbsp;ceptum.omnis illc fandus �C iu�us e�,qu^ in Chri�um credit,amp; amnbsp;bulac ex bac fide in uocatione Dei. Q�are qui uoluerit frudum diui^nbsp;narum proroi�ionum capere,ad Chri�um fe conf�r�t, neee�e e�,nbsp;propter Chri�um reputetur coram Deo fandus amp; iu�us.nbsp;audiamus nunc,quid Chri�us � fando fuo p�tre preceturtSER V A,nbsp;inquit, EOS i Si Chri�us follicitu� e� pro Apo�olts fuis, ut fergt;nbsp;uen(ur,perfpicuum e�, qudd multa �d magna (int pericula ip(orum,nbsp;amp; graues afflidiones. Videamus igitur, qu� fint ill�afflidiones,nbsp;Ac unumquidem genus af�idionumc� generale, quod e� commune

�OMfttAE fOANNtS BRENTfb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$S

munc cum omnibus hominibns, Poftquam enini Adam pcfca�it, fadum cft humanum genus obnoxium omnibus tam corporarfbus,nbsp;g fptntualibuscalamitatibus,!}fcp tam p.ublicis priuacis,uidehcer�nbsp;morhis,fami,frigor�,�gcftati',mord bellisjucendns, oppreffioni/nbsp;bus,dolori,triftici�, �griiudinianimi, deniq^ infinitis tnalis, Cumnbsp;jgttur Apoftoli, homines fucrint, nihil ab eis bumanarum calamita/nbsp;lumalienumfuit. Alterum genus eft fpcciale, q? cum Apoftoli ad/nbsp;nuntient Euangelion Chrifti, mundus habeat eos odio, perfequaturnbsp;jpfos,amp; adimat ipbs eti� uitam. Sic cnimfupra dixit: Ego felegi nosnbsp;de mundo, propterea odit uos mundus. Et mox: Ego tradidi eis fer/nbsp;monem tuum, amp;mundus eos odio habuic, Tcrtium genus eft prioa/nbsp;tum, q, obticiunt tcrroribus mortis ac inferni, Profed�o, hfc fingulanbsp;funt grauiftima.Quid ergo de uniuerfis fcntiendu eiTetC' Quarepre*nbsp;cat Chriftus, ot Apoftoli in bis omnibus aduerfis ferueniur ne perenbsp;ant.Exiftimas autem prcces Ghritti non efte efti'caccs^ Cei re res ipfanbsp;probat, Apoftolos in hac uita, 8^ morte tam admirabiliter feruatos,nbsp;ut euaferint ill�fi omnia pcricula, ad cccleftem perpetuam beatitunbsp;dinem. Sed quo nomine feruati funt C Additur : In nomine T VO�nbsp;Hoc late patet. Primum cnim,Nomen Dei cft,q) fit uerax in promifnbsp;fionibusfuis. Quare.cum Chriftuspetit Apoftolos feruari in nomiznbsp;ne patris, petit ut feruentur iuxta ueritatem diuinarum promilTion�..nbsp;Dixit enim Deus, fe feruatur� omnes eos, qui credunt in Chriftum..nbsp;Sic Deus dilexit mundum, ut dar� unigenitum fili�m fuum, ut om/nbsp;ni$,qui credit in eum,non pereat,fed habeat gcernam uitam.Deinde,nbsp;nomen Dei eft omnipotens ,amp; Deus Zebaoth, hoc eft , uirtutumnbsp;feu exercituum. Ergo cum petit ut Apoftoli feruentur nomine Dei,nbsp;petit ut feruentur uirtute amp; potentia Dei� Nulla enim humananbsp;poteftas eft, qu� fufeipiat eos tuendos �d feruandos. NecefTe igi/nbsp;turhabent,utdiuinitus feruentur, Adh�c, Nomen Deleft , San*nbsp;�us � Quare cum Chriftus rogat., ut Apoftoli feruentur nominenbsp;Dei, rogat ut pro rauonc diuin� fanditatis feruentur� Alla ratio*nbsp;ne feruat mundus, alia Deus. Mundi ratio prophana eft. Der autemnbsp;fanda� Mundus feruat fuosexternoauxilio. Bgentem feruat extern�nbsp;pecunia, �egrotum feruat corporal! fanitate, oppreflum feruat externbsp;na liberatione,Moriturum feruat medicina. Hic autem non eft uerus �nbsp;feruandt modus, quia nee femper nee perpetuo feruat. Deus autemnbsp;feruat fuosauxilio lando, hoc eft, longe alio modo, qu�m humanacnbsp;rationi c�ueniens uidetur.Ditaturus egente,conncic in paupertatem,nbsp;Seruaturus ggrotu, �uget �grotationem, Liberaturus opprelTum manbsp;gis opprimit, Viuificaturus moritu^,tnortificat,deni^ dedudurus

acl c�lum, deducit ad inferos. Hie eft fandus modus feruandi,qu� Apoftoli feruati funt, omnes pq feruantur. Poftremo^ Nomennbsp;Dei eft Gloriofum. Quare cS dicit Apoftolos feruari nomine Dei,nbsp;fignificat cos feruari propter gloriam nominis Dei, amp; ad amplificannbsp;dam famam eius.Magna cnim gloria Dei eft, fi adiuuerit amp; feruauenbsp;rit miferum aicj affli�um.Hoc enim exempio homines excitantur adnbsp;fidem,ad in ud cation em, 0^ ad obedientiam Dei. Ifte pauper, inquitnbsp;pfalmus,clamauit,amp; dominus exaudiuit eum,amp; ex omnibus tribulanbsp;lionibus eius faluauit eum. Aecedite ergo ad e�,amp; illuminabimini,nbsp;amp; facies ueftr� non confundentur. El Paulus: Ideo mifericordiamnbsp;fum adeptus,ut in me primo oRenderet lefus Chriftus omnem clem�nbsp;tiam ad exprimendum exemplar his qui credituri effent in ipfo in utnbsp;tarn aeternam.Sed in quem ufutn feruandi funt Apoftoli � paireCAd/nbsp;ditur: Vt �nt unum ficut amp; nos.Hie nobis eonfiderand� eft, quo pafnbsp;amp; filius (int Vnum, ut cognofeamus quomodo Apoftoli unum effcnbsp;debeant. Initio pater amp; filius, dug quidem funt perfon�, fed una eft:nbsp;ipforum effentia,amp;unadioinitas. ltaamp;Apoftoli,diuerfa quidemnbsp;membra funt,fed unum corpus, fub uno eapite, Chrifto ? Elfi enimnbsp;magnum eft diferim� inter unitatem, qu� eft inter patrem amp; filium,nbsp;ac inter Apoftolos,tamen quia eft amp; fua eff�ntig unitas,inter diuerfanbsp;unius corporis membra,non abfurde dicitur, Apoftolos fic unum ePnbsp;fe queroadmodum pater amp; filius unum funt. Magnam autem afferinbsp;nobis confolationem, q? Apoftoli 6^ omnes qui credunt Apoftolicasnbsp;do�rin�, de quibus poftea fequitur,fint unum corpus,fub uno capinbsp;tc, Chrifto. Vide enim mihi quid in humano corpore accidat. Alianbsp;membra,inquitPaulus, gerunt in�icem follicitudinem pro alqs. Ecnbsp;fine patitur unum membr�, fimul patiutur omnia membra � fiue gionbsp;rificaturunum membrum,fimul gaudencomnia membra. Nec memnbsp;bra folumjed amp; caput ipfum,imo maxime omnium caput. Idem ae��nbsp;dit in fpiriiuali corporc Chrifti. Si pius quifpia,qui eft corporis hu*nbsp;ius membrum affligitur,periingit eaafflitftio non tantum ad alios pinbsp;DS,fed eiiam ad caput ipfum,Chriftum.Q.uid igltur metuis, nc affli/nbsp;(ftiotcopprimatCTccumafflig5turomnesprJ,necficfimulaffligunf,nbsp;quemadmodum homines huius feculi. Etfi enim inter hos alter ex aPnbsp;terius afflidionc dolorem capit,tarnen alienus dolor nullam afFert afnbsp;fiido liberationem. In corpore autem Chrifti, qug membra fimul panbsp;tiuntur,ea etiam fimul feruantur,per caput fuum Chriftum. Afflit�ffonbsp;cnim p�orum, pertingit ufc� ad Chriftu ipfum,qui eft caput eorum*nbsp;Fieri aut non poteft,ut afftidio opprim�t Chriftum. Quare nec fierinbsp;poteft*utpi� in Chrifto.mancnt� opprim�t. Atep hgc quide de unitanbsp;icpioRt fub uno capite Chrifto diligeter c�fcruanda funt�Deinde, fi

HOJ�ILIAE tO�NNIS BR�NTlh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49�

eut j'nter Deum patrem Si f�lium eius, una cft diuinitatis efTentsajita tn�ain eft una uoluncas^una ani'mi fentcntia,amp;una do�rina.Qiig Denbsp;us pater uult 8d (entit, eadem uult en�am amp; fentit fih'us� Qu� eft Delnbsp;patris dodrina,eadem eft amp; ti�ij Dei. Sic precatur Chriftus,ut �cnbsp;poftoli unum fint, amp; eadem doce�t�Qu� precatio Chrifti fuit etiamnbsp;efficax. Apoftoli em omnes uno orc, unum amp; idem Eu�gelion de lenbsp;fu Chrifto docuerunt, uidelicet, qj lefus fit uerus Meffias feu Chri/nbsp;ftus,fiIiusDci,6C qgt; propter huncfolumji credimus in eum,habea/nbsp;mus propitium Deum, rcmiitentem nobis pecc3ta,adoptantem nosnbsp;in filios fuos,amp; feruantem nos in morte ad �ternam uiram. H�cnbsp;poftoli omnes magna concordia docuerunt, qua etiam fadum cft,utnbsp;etfi Ecdefia uidebatur initio parua, tarnen in tantam magnitudinemnbsp;creuerir,ut totum orbem terrg impleau Maneamus igitur in bac con-*nbsp;cordi Apoftolorum do(ftrina,ut in Ecclefia, adeoep Chrifto ipfonbsp;maneamus.Sed pergamus ad ea qug fequuiitur, Dieet enim quifpiamnbsp;ad Chriftum� Quid tu tam follicitecommendas patri Apoftolos tu/nbsp;os,cum tuipfe pofTis eos feruareCCur tuipfe non d�fendis eos, ut fer/nbsp;uentur^Ad hocrefpondet ChriftuszCum e(rem,inquiens,cum cis in �nbsp;muodo,ego feruabam eos nomine tuo.Quos dedifti mihi,ego euftonbsp;diui,amp; nemocxcisperi)t,nifi filius illc pcrditus,ut feriptura complenbsp;rctur�Nunc autem ad te uenio, amp; haecloquor in mundo,ut habeantnbsp;gaudium meum impletum in femetipfis.Quod dicit,habet hanc fen/ *�nbsp;tentiam:Ego quidem, quamdiu cgi externam uitg confuctudincm eunbsp;Apoftolis meis,in hocmundo,feruaui cos d.ocendo,confolando, �Cnbsp;tuendo ab aduerfarijs,nec quenquam ex cis amifi,prgtcr unum iliumnbsp;ludam Ifeharioten,cuius internus,ut maximum mihi dolorem affert,nbsp;ira a' mc,iuxta fcripturam,ferri oportet,quo ad expianda peceata, omnbsp;nibus afflidionum generibus af�itiar-Nunc autem difeedendum minbsp;hi eft ex hoc mundo per mortem,nec agam amplius cum ipfis corpoxnbsp;ralem uitam in hoc fcculo� Quareprecor te fantfte pater,ut cum tuinbsp;fint,8c tu mihi eos dederis, futeipias eos in tuam tutelam,nbsp;nbsp;nbsp;defen/

das eos in omnibus periculis. Quid ergo ad hgc dicemusC' An Chri/ ftus,poft^ commendauic Apoftolos amp; Ecclefiam fuam patri,�^ difenbsp;ceftit ex hoc mundo, non amplius tuctur eosC� certe tuetur,non autemnbsp;externa prgfcntia Qi. corporali fuo minifterio, ficut antea, cum adhucnbsp;Ditam in terris ageret,fed tuetur cos inuifibili pr�fentia,amp; diuina ponbsp;tentia, Ecce ego,inquit,uobifcum (um omnibus diebus ufque ad connbsp;fummationem feeuli. Nam in locum externi fui minifterr),8d uifibi/nbsp;lis pr�fcnti� mifit fpirit� fandum,amp; inftituit public� prgdication�nbsp;Euangelfj,atcp ufum (aeramentorum fuor�, quibus Ecclefiam ita de/nbsp;fendit amp; c�feruat, ut ne port� quid� inferoi^ aduerfus e� prgualere

IN CAPVT XVII. tVANC. lOANWfS. queantGum igitur prcdicatur Euange�ion Chrifti, diftribuuntucnbsp;lacram�ta, meminerimusnobis turn propqni fcrkftepr^fidiG,quonbsp;aduerfus omnes Satan� afTukus tuii efTe poffimes , fi ijs per fide utanbsp;oiur.Quodautem Chriftusdicnfenullijex ApoftolisamififTe, prg/nbsp;ter filtum perditum.Etaddit: Vt fcriptura impkretur, non eft intellinbsp;gendom,qgt; ludas coa�fus fit^autoritate fcripiur�,Chriftum prodere,nbsp;amp; perire. Necp enim Deus,neCp fcriptura Dei, autores funtpeccati*�'nbsp;Nec 'udas idco peccauit, quia fcriptura dick, eum peccaturum. Sednbsp;quta fua fponte peccaturus,amp; Chriftum proditurus erat,idcirco fcripnbsp;tura de eo uaticinatur. Et Chriftuscum ait: Vt fcriptura implereiur,nbsp;fignifkat obedientiam amp;patientiam fuam in fufFcrenda defeflionenbsp;prodiiionedifcipuli fui. VenkenimChriftusin hunc mundum,nbsp;ut tufceptis peccati fuppliiiis,amp; grauibus afftilt;ftionibus,expiar et pecnbsp;catutp. Inter graues aut� affl t�iones reccnfentur non foium corporanbsp;liscapiiui[as,ftagellatio,manuum amp; pedum coofoftio,�if crucifixio,nbsp;uerumetiam dolores animi,qui ex dcfe�i�e optimorum amicorum,nbsp;amp; ex proditi�e fui ipfius di(cipuli,dequooptime meritusfiierk.connbsp;eipiuntur.bluius doloris tantagraukaseft,ut Chriftusdeeo in fcripnbsp;tura conqueftus fit, priufquam hominem aftumplit. Inpfal.xxxx.di*nbsp;citzHomo pacis me�,in quo fperaui,qui edebat panes meos,magnilt;nbsp;ficauit fuper me fupplantation�. Et pfal.xxxxiiq: Si is qui oderat me,nbsp;fuper me magna locuius fuiftet, abfcondiftem me furfitan ab eo: Tunbsp;uero homo unanimis dux meus,amp; noius meus. Qui fimul dulces menbsp;c� capiebas cibos,in domo Dei ambulauimus cu confenfu. Quare,c�nbsp;Chriiius hoc loco dick,fe amififte Iudam,ut fcriptura itrplereiur,n5nbsp;figmficat ludam fcriptura coaflum fuifTe prodere St' perirejed figni^nbsp;beat (e uenifte in hunc mundum, non utproditionem lud�omni/nbsp;poienti luamaieftate impediret,fedutobedienter cas afflidioncs,nbsp;quas fcriptura in ipfumueniuraspr�dixit, fufeiperet, acpeccatahu*nbsp;mani generis expiarei.Ergo,quod ait:Nemo ex eis per rgt; t ,n i f i fihus ifnbsp;lepe(diius,ut fcriptura implcretur,habet hanefententi�: Potuiftemnbsp;quidem pro mea maieftate,non foium undecim Apoftolos,fed eiiamnbsp;duodecim�, lud� uidelicct,fcruare ne periret,aut ipfum ab initio nonbsp;elegiflein Apoftolum, ne mihi fua proditione tanti doloris amp; affli-*nbsp;�ionis autor fieretjed quia ueni in hunc mundum,ut obedirem UO''nbsp;I jntati Dei patris, qua? per fcripturam reuelaia eft, ufcp ad mortemnbsp;crucis,idcirco fuffero interkum Iud^,quod mihi maximum aftert donbsp;lorem,utetiam hoc doloris genere expiem peccata hominum,amp; pla-*nbsp;cem tram Dei.Difcamus amp; nos uoluntatem Dei ex fcriptura, ut obfcnbsp;quamur ei non foium in faciendis bonis,qua? precepts funt, fed ctianbsp;in lufterendis malts,qugdiuiniius nobis immiitt folent. Voluniasnbsp;nim

n�m Dei eft,ut amp; bona faciamus,^ mala obedient er feramus, donee regnum Dei de ccbIo reucletur. Cgterum cfi Chriftus has preees conbsp;r�p�tre effunderet,n� redtauit eas fecu raci�te,fed recitauit eas dare,nbsp;Budientibus Apoftolis fuis. Addie igitur huius rei cau(ram,S^ docernbsp;ufum precum fuarum. H�c loquor, inquiens, in nnindo,ut habeancnbsp;gaudium meum impletum in femetipfis,hoc cft,Reciro has preces alnbsp;ta uoce,ut Apoftoli eas corporalibus auribus perdpiant, amp; uerum aenbsp;perfedum gaudium ex his meis precibus, in omnibus aduerfis fuis,nbsp;fecum concipiant. Pater enim tanto amove me eompleditur,ut tenerinbsp;non pofTit, quin preces meas exaudiat. Precor autem pro Apoftolis.nbsp;amp; Ecdefia mea,ut feruentur. Quare ii io aduerfis,harum Drecum menbsp;niinerint, �^exaudition� earamprobeconfideraucrint,fierinonponbsp;teft, quin uero �dmagnogaudio perfundantur. Alrj alias qugrunt innbsp;aduerfis c�folationes.In paupertate,qu�r�tdiui[iasrln mot bis, qn^/nbsp;runt fanitatem.Inhorroribusmortis, qu�runt cxrernam corpora*nbsp;Jem uiiam. Hpfunihuman�confolationcs,qu�neccuiuiscontin*nbsp;gunt,nec alFerunt folidum amp; con�ans gaudium. Preces autem Chri*nbsp;iti afFerunt diuinam confolation�,amp;' pariunt ccxlefte gaudium. Quanbsp;re conferamus nos in omnibus afflidionibus ad bas preces, amp;confiznbsp;deremus eas diligenter,ut amp; frudum earum percipiamus.Sed priufznbsp;quam fjncm dicendi nunc faciam, redtabo unum genusafflidionis.nbsp;in quo Chriftus precatur,ut Apeftoli eius ferueniur.Sicenim fequi/nbsp;tur: Ego tradidi eis fermon� tuum, �C mundus eos odio habuit,quia � �nbsp;non funt de mundo,ficut amp; ego non fum de mundo,hoc eft, precatus � �nbsp;(um, f�nde pater,ut meos Apoftolos fa ues.Non enim uideo.quemnbsp;dlium (eruatorem habeant.In hoc certe mundo, non habebunc ierua*nbsp;tores.fed ofores,perfecutores,amp; occiforcs. Docui enim eos Euangeznbsp;lion tuum, quod ipfi, meo mandaio, in hoc mundo inter lud�os �Cnbsp;Gentes adnuntiabunt.i^ro quo benefiiio deberent ab hominibus manbsp;ximam gratiam reportare.Sed quia codeftia non mundana docent.�Cnbsp;funt feledi ad accipiendum regnum coclefte, non mundanum,idcirznbsp;CO pro gratia reporiabunt odium amp; perfecuiionem. Erunt odio nonnbsp;lud^is iantum,ted amp; Gentibus. Erunt odio non fubditis tantum, fednbsp;amp; magjftratibus,regibus,amp;principibus. Quarefolus tu, f�nde panbsp;ter, reliquus es, qui eos defendas �C ferues.led quidCNum exiftim�nbsp;dum eft Apoftolos minus tutos efte, qgt; defticuti omni humanaope,nbsp;c foladiutnapendeantc� Minime omnium. Nemo enim magistutusnbsp;eft,^ qui ab hominibus deferius, folo diuino auxilio conftat. Res eznbsp;nim ipia teftatur.q? quantum humant auxilq in unum collatum fuer itnbsp;lantum abfit diuini.Pharao perfequitur Ifraelitas ex �gypiopruf�dnbsp;icentes� Munitus autem erat maiori exerdtu hominum,^ qui numelt;

rari potucrit. Quanta ern fueritmultitudo cius,uel ex hoc facile eou ijci potcft, qgt; cum Ifraelitarum etTent fcxcenta mihapedHumuiro/nbsp;funijmir� tarnen in modum in aduentu �gyptiorum trepidauerinr.nbsp;Sed quo maius erat humanum auxilium, cum Pharaone, hoc minusnbsp;erat diuinum,ideoc^ exdamat: Fugiamus Ifraelem, DOMIN VS e-�nbsp;nimpugnat pro eis contra nos.In Itbro ludicum, inairrunt MidianPnbsp;t�, Amalecitae, omnes orientales populi in terram Ifrael innumegt;nbsp;rail hominum multitudine.Fufi lacebant Jnquit fcriptura,/n ualle utnbsp;locufiarumuJtitudo. Et camel� innumerabiles erant� (icut arena, qugnbsp;facet in littoremaris.Quid hoc humanoauxilio potentiusf Sed quinbsp;muniti crsnt humano deftituti funt diuino pr�fidio.Tanra enim ho/nbsp;tninum multitudo � treccntis tantum,tifcp non pugnantibu�Jed buenbsp;cinis tantum clangentibus ita terrentur,ot non (olum LrdiiTime fuglnbsp;ant,uerumetiam mutua fefe c�de obiruncent.Dixit quidam ex uaerinbsp;bus p�tribus:Quem homines Frequentant, eum angeli non Frequenznbsp;lant.Hoc rede didum e(F, Ft intel�igas uel de humano contubernio,nbsp;in quo inepta, uana, aut impia traCtantur, uel de humanoauxilio, trinbsp;quo fiducia coIlocatur.Sed It eum. angeli non Frequentant, quem hogt;nbsp;mines frequentant,certcconfequensert,qgt; que homines non frequentnbsp;tant,eum angeli fr�quentent. Immittet, inquit, feu caftra pauet angcznbsp;lus DOMINI incircuito timentium eum, amp; eripiet eos. E�: Angelisnbsp;fuis mandauit de te,ut cuftodi�t te in omnibus uqs tuis.Metuunt quinbsp;dem homines fibiji deftituti humano auxilo, folum Deum habeantnbsp;tutorem,Fed nuncp magis tuti (unt,^ cum Deus eos in foam (oliustiinbsp;telam ipfosreceperii. Confidamus igitur in dderttoe humanaeopis,nbsp;amp; maneamus in uoc atione Dei,aut li defleximus a' uia,reuertamur adnbsp;cam� ut quanto longius� nobis recedithomo^iantopropius acc�dai;nbsp;Deus �C paterDOMhNl noftri lefuChri�i.quieft una' cura patr�nbsp;amp; fpiritu fatido Deus benedidus in Fecula , Amen�

ATER Sande, inquit fdius Dei:Serua eos in no^ minetuo, Audis paucifirimauerba,Fedqu�unogt;nbsp;SERVANDI uccabulo, maxima b� nehtia corn-'nbsp;pleduntur. El tarnen rationem Feru�di abus abt^i*nbsp;intelligit. Q�areChnftusIuftipiinunc bocuoca/nbsp;bulum interpretandum, �c doter, quomodo uer*

HOMIL lAE lOANNiS BRENTll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo�

Deus SERVET amp; eripiat inuocantes ipfumiCX omnibus tribulation nibus, Sc qgt; fit adiutor in ncceff�tatibus� Muhse, inquic� tribulationnbsp;nes iuftorum^Sd de omnibus bis lib�r�t eosDOMiNVS: Cuftonnbsp;dit DOMIN VS omnia ofTa eorum,unum ex. bis non conteretur. Etnbsp;Chriftus ipfe in Euangelio promittit pleno ore omnem falutem bis,nbsp;qui credunt in ip(um,amp; inuocant nomine (uopatrem.Quicquid petinbsp;eritis,inquiens,patrem nomine meo,dabit uobis� Cum a�t hominesnbsp;audiuntuerbumSeruandi,adiuuandi, eripjendi,amp;liberandi, folentnbsp;�atina externum amp; corporalem quendam auxilq fa�utis modumnbsp;imaginari� Qui fi fefellerit ipfos, arguunt Deum mendaci),ruunt itlnbsp;concemptum Dei,ac fentiunc Dcum, autnon effe, auc nullam babercnbsp;curam rerum bumanarum.Ecquemadmodum multi auditores continnbsp;onumCh�fti, Sd fpedatorcsmiraculorum eius,agnouerunt eum,ucnbsp;uerum iyiefiriam,amp; feruatorem ocntis,interim aut� fomniabant regnnbsp;num cius fore mundanum,�d falutem terrenam,fcd poftquam bac exnnbsp;pedatione falfi funt,amp; uidcrunt Chriftum miferc crucifjgi amp; mori,nbsp;iudicauerunt contiones cius uaniiTimas elfe nugas �d impofturas, iianbsp;amp; fieri folet in adnuntiatione diuinarum promiiTionum, amp; Euangeznbsp;li) Cbriftiiquo promittitur falus amp; liberatio ex omnibus afflidioninnbsp;bus. Fingunt enim homines corporalem modum liberandi.Sd cumnbsp;hic non refpondet expedationi eorum, abrjti�t omnem timor� Dei,nbsp;8e putant pura cffe mendatia, qu�cunque de Dco, amp; promii�ionnbsp;nibus eius commemorantur. Quare necei�arium cft,ut uera fententianbsp;de uerbo SER VANDI feu liberandi �e cripiendi, in Ecclefia cxiet,nbsp;ideoc^ optimam nauat opcram Cbrift us^q? fufcipiat boc uerbum in/nbsp;terpretandum, ut fciamus, qug fit uera ratio falutis in regno Chrifti,nbsp;Sic ergo dicit: Non rogo ut tollas eos de mundo, fed ut ferues cos � � *nbsp;malo. Precatus fum antea,ut f�rues Apoftolos mcos. Sed uideo carna lt; cnbsp;les homines aliter intelligere uerbum feruandi, fpiritus fandusnbsp;fentiat. Quarc interpretor nunc boc uerbum, amp; non fie intelligo,ucnbsp;Apoifoli collantur de mundo,fed ut feruentur a� malo.Confideremusnbsp;igitur initio quid boc loco fit Tollere � mundo.Primum cnim,ToI/nbsp;lere � mundo,eff liberare aliquem communibus afOidionibus amp; ca/nbsp;lamitatibus buius mundi,ficut de imprjs feribitur: In labore bominunbsp;non func,8^ cum bominibus non flagellantur.MuIt� enim Si magngnbsp;funt calamitatcs,quibus homines in hoc feculo,tam publice priua/nbsp;tim funt obnoxq.Public� calamitates funt,Incurfiones hoffiles, bel/'nbsp;la, incendia,direptiones, uaftationesurbium�f regionum, peftilen/nbsp;cia,himes,amp; id genus multa. Priuat�junt morbi, paupertates, infa/nbsp;mia,cxilium,ac tandem mors ipfa, adeot^ uaria 8^ crudclifl�ma genenbsp;ra mortist Alius emfufpenditur ex cruce,alius sladio occiditur,alius

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Gg il

rotfl �otun(]itur,ah*us aqua fufFocat,alius in partes dif�ecatur. Et qu� Ota mortis genera pcurrere pofTetCTollere igit de mundo^eft libera^nbsp;re alique calamitatibushuius mundi,ne e� at(ingant,amp; affltg�t.Cunanbsp;ergo Chriftus fupra rogaflct patr�,ut feruct ApPos fuos,et �nox preccnbsp;tur,ut (cruet oes crcdentes ucrbo Aponoh'co, hoc eft,uniucrfam Ecgt;�nbsp;defi�,interpr�t�t nunc, fe uerbum SER\/ ANDI,n� iia intdligere,nbsp;qj ApPi �i crcdentes Euangclio debeant efTc libcri amp; immunes � calanbsp;mitatibus huius muodi. Nullum cm eft calamitatis malcdidionisnbsp;genus in hoc feculo tarn horrtbile amp; tarn crudelc, quod non maximenbsp;ot m prjs aut iam ante acciderit, aut adhuc accidcre poffit. Etft cm lexnbsp;minat impi)s,amp; contemptoribus uerbi Dei maledidtiones �C calami/.nbsp;taics,tn ita comparatu eft in hoc mundo, qui eft principatus Satan�,nbsp;ut h� multo magis prjs, impqs accid�t. luditium, inqfit Petrus,�?nbsp;domo Dei incipit.�t Chriftus ipfedn mundo,inqnit, amidionc halt;nbsp;betis, Profcdio cm piorum per hunc mundu apte adumbrata eft pronbsp;fcdionelfraelitai^ per marc rub(%. Hi cm hahebant ab utraq� laterenbsp;aquas capiti imminentcs,amp; ruina minantes,a' tcrgo a�t crudclifl�munbsp;hoftcm infequenic.Quam igit potuer�t animo (uo iranquillitat� connbsp;ctpere�Sic Sc pi) in hoc mundo, quocuocp rcfpiti�t, hoftilia uident�nbsp;Numpiitas ouemin mediolupoRZjfccurampofteuitaagerefC^xitnbsp;a�t Chriftus:Eccc ego mitto uos ficut oucs in mcdio.luporum*Quid,nbsp;qj uiucndum nobis cft,tan^ inter rugicnies leonesCPeiruamp;em dicit*nbsp;Aduerfarius uefter diabolus tan^ leo rugiens obambulat, qu�rcnsnbsp;que dcuoret.Etpt) non limplicif affligunt, fed eti� tan^ fcelerat�fl*ilt;nbsp;mi o�m homin� trucidant Vcniet t�pus,inquit Chriftus, ut quifq�nbsp;�nterfitiatuosjuideat cult� pr�ftare Deo.Quid ergo dicemuscNotnnbsp;quia (iccomparat� eft,ut pi) in hoc feculo maxime o�m afHigantur,��nbsp;occidanc,prcces Chrifti,qoibos pett)t,ut fcruent,non fuerunt cfFica*nbsp;cesC Ccrte fuer�t cfticaciffim�.fed uerbum Seruandi rede intclligeitnbsp;dum cft:Non rogo,inquit, ut lollas cos de mundo, Verbum fcruan/nbsp;di non fie intelltgo,q? pi) dcbe�i eftelibcri Si immunes � calamitatilt;nbsp;bus Si alfttdi�ibus huius m�di.Hoc un eftet lollercde mundo.Egonbsp;uero uolo,ut mei aliquandiu in mundo c�morentur,�i in labore ho-*nbsp;minum fint, ac cum hominibus flagellentur. Deinde, Tollere denbsp;mundo non folum eft liberare aliquem aduerfis huius mundiio hacnbsp;uita,uerumeti� eft abducere aliqu� tranquilla morte ex hac uita� op*nbsp;portuno fuo tpe,ne grauiora mala fuftineat. Nam homines huius le-*nbsp;culi, iudic�t genus elPe fcelicitatis, ut fiquid�omnino moriendu eft,nbsp;cito moriaris. Afpernant Icnt� mortis genus, Dicuni cm nimis tim�nbsp;dum effe, qui malitfemper pendere, femelcadere. Alius quidamnbsp;cogitgtione hutnanarum miletiarum accctifus ai��Optimum eft, nonnbsp;nafci.

HOMIL lAB ' lOAMBUS BRENTri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��

multo Rxlidores fiiiffe, in iuuenia, tranquillo mortis genere �uiuis exc^ffiffent,^ q) poft diutumam uitam,miferrime perierint, Sed amp;nbsp;qui pq funt cogitant aliquando, nihil ftxlicius efte, �p ftatim ,poftCpnbsp;adoptatus fis in filium Dei, amp; baptifmo confccratus in cceleftem haenbsp;reditatcm, ex hoe feculo excedere,8lt; cum Chrifto in uera beatitudinenbsp;efle,ne diu in hoe mundo uiuendo,neeefte habeas multa et magna adnbsp;uerfa ferre� Chriftus autem non pet it,ut h�e fccliciras Apoftolis fuisnbsp;contingat. Non rogo,inquit, ut tollas eos de mundo.Gratum fortafznbsp;fis Apoftolis meis effet, ut cum ego hoctempore ingreffurus fum ianbsp;gloriam patris mei,abdueerem cos mecum ex hoe mundo, ne tot afftinbsp;lt;ftionibus,que eis imminent, obqcerentur.Sed aliud mihi uifum eft�nbsp;Indigeo adhuc opera corum in hoc feculo. Vulgare debent meum Bznbsp;uangelion in toto orbe terrarum.Iiluftrare debent nomen meum, n�nbsp;miraculis tanrum,uerumeti� paffionibus SC affliclionibus fuis. Qua/nbsp;re, cum oro ut (cruentur,non hoc uolo, ut nunc tollantur � mundo,8Cnbsp;mecum ingrediantur in regnum ccclefte. Quid ergo per uerbum Sernbsp;uandi inielligis7 Quid tibi uis,cum als: Pater f�nde, SER VA cos^nbsp;Non rogo,inqt,ut tollas eos de mundo,fed ut SERVES eos � M Aznbsp;UO.Non rogo,ut ferues eos, ne uel morbis,uel exilrjs, uel alqicalaznbsp;mitatibus huius feculi affligantur, fed rogo ut ferues eos a� MALO.nbsp;Idem habes in orationedominica.Libera nosai MALO.Quid ergonbsp;�ft MALVM, a quo feruari amp; liberari debemusf Primum, malumnbsp;proprie diciiur peccaium.DupIex enim malum deftniunt. Aliud manbsp;Ium culp�, aliud malum poeng. Acmalum quidem eulp�, uoeancnbsp;peccatum.Malum autem poeng,afflidiones,amp; fupplicia peceati� lamnbsp;afflidiones huius feculi,per fe non funt malg, fed fiunt malae propternbsp;peccatum. Quareexpiaioautdcletopeccato, afftidionesadiumentonbsp;funt in bonum.Solum autem peccatum proprie malum eft,q, pugnttnbsp;�um Deo, fummo bono, ac feparet hominem a Deo,�f, tradat eum innbsp;poteftatem Satang,amp; in �ternam damnationem. Hoc malum ubicunnbsp;que eft,omnia reddit mala.Precatur igitur Chriftus,ut cum Apoftoznbsp;11 obqciendi fint uarqs ealamitatibus, �i perfeeutionibus in hoc munnbsp;do,pa[er feruet eos a peccato, ne magnitudine amp; grauiiate afflidio-*nbsp;num commoti,pecccnt aduerfus Deum,abi}ciant fidem amp; inuoeatievnbsp;�em, amp; d�f�rant fuam uoeationem, aut fi pcccauerint,i efipifeant. Sinbsp;reuertancur ad DOMIN VM Deum fuum per lefum Chriftum.Denbsp;inde Malum eft, Satan ipfe,qui eftautor mali feu peccati.Precaiur ernbsp;go Chriftus,ui pater feruet Apoftolos fuos a Saiana.�d tyrannide eiznbsp;US,ne fiant per peccatum captiui eius,auc fi per imprudentiam in eaplt;nbsp;tiuitatem eiusuenerint,eripianturcxea,amp;confcruenturin uera 0�nbsp;Gg ii)

e�lefti libertatc. Poftrerao, Malum eft, Actcrna damnatio. Precatuf igit GhriftuSjUt pater fcruct Apoftolos, ne �terna damnatione perc?nbsp;ant.Dices a�t,Si Chriftus non rogat,ut Apoftoli amp; Ecdefia eius finenbsp;immunes a calamitatibus hufus fecuH,fed ut in ijs feruent a malo, qdnbsp;extcrnis afftiiftionibus uel morborum, uel famis, ucl incurfionis h�lt;nbsp;ft ills obruti fademusC' An non liccbit in ijs Dcum inuocare per Chrfnbsp;d�,ut ab ipfis liberemur�' QuidCan c� Petrus c�iedus effet ab Heronbsp;de in carceres,n� lieu�t Ecdefi^orare pro Petro,ut deus ipfum eti� abnbsp;externis illis carceribus libef^ educcrei C Paulus ad Romanos fcrib�s;nbsp;ObfecrOjinquitjUos Fratres, per dnm noftr� lefum Chriftum, Simpernbsp;diledion� fpiritus, ut me laborante adiuuetis precaticnibus pro menbsp;ad Dcum,ut lib�rer ab inaedulis in ludga. Hoc certe eft petere iibe/nbsp;rari ab externis huius mundi calamitatibus.Ergdne aliud Paulus, alinbsp;ud Chriftus precaturCNihil minus.Non hoc uult Chriftus in fua prenbsp;catione,ut non inuocemus Dcum in corporalibus aduerfis pro liberanbsp;done. Venite,inquit,ad me o�amp; qui laboratis 5^onerati eftis, �i egonbsp;refocillabo uos. Et in plalmo: Exquifiui DOMIN VM �d exaudiuitnbsp;me, amp; ex omnibus tribulationibus meis eriptiit me. Ac mox:nbsp;Clamauerunt iuft j,amp; DOMIN VS exaudiuit eos,8^ ex omnibus trinbsp;bulationibus eorum liberauit eos. �uxca eft dominus his,qui tribulanbsp;ta (unt corde, SC humiles fp� faluabit. Mult� tribulati�es iufto{u,�Cnbsp;de omnibus his liberabit cos DOMIN VS.Plena eft a�t facra feripznbsp;cura eorum exemploBt,quibus perfpicue probac pios,eti� in corporanbsp;�ibus afftidionibus inuocaffe DOMIN VM, amp; impetraffe corporanbsp;lern quoq� liberatioti�.Quare Chriftus nd hoc uult in fua precati�e*'nbsp;utnon petamus a' Deo extera� a corporalibus aduerfis liberationem,'nbsp;Sed docet,quod fit propri� fuum offiti�,qu� fint propria regni eiuanbsp;benefitia,amp;quoin precibus noftrismaxime oim refpicere debealt;nbsp;mus.Chriftuseth,etfiipfe quofdam,cumadhuc inter ho�esuit� agexnbsp;ret, corpore fanauit,amp; placauit Deum patr�, ut inuocatus conf�r�t irtnbsp;multos externa beneficia,tn Chriftus non proprie uenit in hune mutanbsp;dum ad conferenda mundana benefitia, (ed ut liberet fuos � mald, 8Cnbsp;conf�r�t in eos c�leftia benefitia. Ac debemus quidem, etiamnbsp;Chrifti ipfius exemplo,Deum in omnibus aduerfis, fine corporah^nbsp;bus fine fpiritualibus inuocare. Chriftus enim ipfe fie precatur;nbsp;T ranfeat �me calix ifte, in precatione autem pro externa liberacionenbsp;defiemus uoluntatem noftram fubijeere diuin�uoluntati, S^max�*nbsp;ime omnium refpiceread anernam liberationem. Vndcamp; Chrwnbsp;ftusinfua precatione addit: Nonficut ego uolo, fed ficut tuuisjnbsp;Ethoc loco : Rogo ut ferues eos a malo. H�c enim eft uera lib�ra**

tio , Amalo feruari� H�cliberauo fi conti gern , nihil incorn/ modi afferre poteft , nec morbus , ncc paupertas , hec bellum,nbsp;ncc mors ipfa, Quare fi obruimur corporalibus afHidionibus, lire�nbsp;bit ad hunc modum oraretClemcntifTime Deus pater Domini nottrinbsp;lefu Dhrifti. Vides me graui SC pcriculofo morbo prcmtPrecor igi/nbsp;tur le per Icfum Chriftum filium tuom,ut me hac afflidione clemen�nbsp;ter liberes.Sed quia filius tuus non rogauit, ut Ecclefia eius fit in hacnbsp;terra ab omnibus aduerfis immunisjed ut feruetur � malo,Precor o�nbsp;bedienter,ut fi quidcm omnino uolucris me banc morbi crucem fuf/nbsp;ferrCjferucs me � malo,ne peccem,ne muditem aduerfus te,ne domi,*nbsp;netur mei Satan,neue opprimar gterna interniiione� Sed cum no pof/nbsp;fim corporalem falutem rcportare,faltem fpiritualem amp; co�lcftem � qnbsp;fola uera eft falus,reportem. Hoc plane illud eft,quod etiam in oraii/nbsp;one Dominica precamur:Nc inducas nos in tentationem, Sed liberanbsp;nos a' rnalo.Qu� cum ita le habeant,uidendum nunc e(l,in que u(umnbsp;Chriftus pcatur Apoflolos fuos in hoc mundo a malo feruari. Numnbsp;ut ocientur,amp; delitrjs ftudeantfNum ut dominentur in m�do, regionbsp;moreCMinime oim,fed ut adnuntienGamp; propagent Eu�gelion Chrinbsp;fti in uniuerfum mundum.Sic eoim fequitunDe mundo non funt, fi � �nbsp;eut amp; ego non fum de mundo.Sandifica eos per ueritatem tuam� Ser � �nbsp;tno tuus, ueritas cft.Sicut tu me mifiOi in mundum, ita 8i ego mitto �nbsp;�os in m�dum.Hic eft ufus,hoc eft ofFiiium Apoftolorum, ut ex hoc � �nbsp;mundo fcledt,amp; fandificati.adnuncientfermonem dei,fe� Euangenbsp;�ion Chrifti in mundo.Sandifica,inquit,eos per ueritat� tuam. San/nbsp;dificare autem.quemadmodum lex hoc uerbo utit, fignificat ad fan/nbsp;dum amp; diuinum ufum feparare amp; confeerare. Vnde in Exodo dicit:nbsp;S�ndifica mihi omneprimogenitum.Et aIias:Sandificatur dies Sabnbsp;b�ti, hoc cft,confecratur in hunc ufum,ut in eo publica facra peragannbsp;tur.Sandificatur populus,ad audiendum decalogum in monte Sinbsp;na�Sandificaniur etiam filq Ahcronis.ut fungantur facerdotio, Ronbsp;gat igitur Chriftus patrem,ut Apoftolos fuos, quos ipfc de mundo�nbsp;hoc eft, exaliorum hominum ordinibus fcicgit, Simifluruseft innbsp;inundum,fandificet,confecret,amp; confirmet in hunc ufum,ut adnuii/nbsp;tient Euangelton fuum in uniuerfo mundo. Sandificet autem amp; con/nbsp;feaet eos,non his cerimonqs,quibus Aheron amp; filt) eiusinfuumminbsp;nifterium confecrati funt, nec quis exiftimet Leuiticum facerdotiumnbsp;in Ecclefia conftitui, Sed Sandifica,inquit, cos per ueritatem tuam�nbsp;Veritas aut� Dei,eft uerbum Dei. Petit igitur, ut fandificent uerbonbsp;dci.quod eft Veritas,non Leuiticis cerimoni)s,q fuerunttm umbrg;nbsp;Inlibroenim Lcuitico capite odauo confecrantur Aheron amp; filfjnbsp;cius in facerdotium,�arijs externis cerimonrjs, ornantur quot^ cec,

fis ucnimentis,qu� habuerunt fuum � uulgari hominum hab�tu Jit* crimcn.Cbriftus autem toll� paucifTimis uerbis oron� illam ccrimo*nbsp;niarum pQmpam.Sandtftca,inquiens,ilIos, V^eritate,hoc eft, uerbonbsp;tuo.Non peto,uiconfeorcs cospublicis illisriribu9,qugt;busconfecr�nbsp;tt Fuerunt Leuicici (acerdotes. Non indituo taie facerdon'um in Ecclcnbsp;fia,Sed pe(o,ut confreres eos ueritate uerbi tui.Da eis,ut Euangelionnbsp;ineum,quod eft uerbum tuum, re�c cognofeant, Mute eis fpiricumnbsp;(an(ftum,ut in cognitionc Euangelrj probe confirmentur,non in h�cnbsp;ufum,ut ofTerant pecudes,ficut Leuitici facerdot es,nec etiam ut offe^nbsp;tant M�(fas,ficui papiftici facerdotes/ed ut facrific�t gcntes,hoc eft,nbsp;ut adnuncient Euangelion inter omnes gentes� quo fiat oblatio gent�nbsp;um,quemadmodumPaulusait,acfeptab�IisJan�tififaiaperfpiri�uninbsp;fantftum.Primum igitur obferuabilts hoc loco, roinifterium Apoftonbsp;beum non elTe mundanam dominationcm, fed pr�dicationem Euan-'nbsp;grlq,quod el�. Verbum dci.Non funt,inquit,demundo.Ergoadminbsp;riiHracio eorum,non efl dcrn�natio tnundana. Et, Sicuc tu me mifi�tnbsp;in mundum,tta Sf ego mitto eos in mundum. Pater autem mifit fili�nbsp;fuum,non ut dominaretur regio more in hoc mundo, amp; derjeeretr�-'nbsp;ges � chronts fuis,ac iterum rellitueret eos profua libtdine,fed ut prgnbsp;dicatet Eu�gelion (uum.Ponnm,inquit,uei ba mea in ore eios,loquenbsp;lurc� ad eos omnia que pcepero illi. Quare nec Chriftus mifit ap�jinbsp;(uos,ui dominarentur externa maiel�ate in orbe terrait, fed ut adnunnbsp;tiarent Euangelion Chrilli der emifftonepeccatorum, amp; pterna uita.nbsp;Deinde,cum Chriftus hoc loco de fermone dei loquitur, non intellinbsp;gu proprie legem,(cd Euangtlion,propter quod ipfe in hancterramnbsp;iiuOus erat. Et quidem tribun ei epitheton Veritatis.Sermo tuus,in/nbsp;quit. Veritas eh.Euangehon enim Chrifti,eafola ucritas eff, e' quanbsp;peteuda eii noftrafalus.Necp cm ulla falus peti potefi e dotftrina uelnbsp;Eihnica�^ Pbilofophica,uel Thalmudica.uel Mahumetica, uel Ponnbsp;lifu ta �i Mona(hca,fed e� folo Eu�gelio Chrifti, quod eft pot�tia adnbsp;iaiutem omni ci edenti,Prpterca,nec hoc pr�tereund� eft,q) Chrif^usnbsp;fignificei hic ueram fan�ificationem amp; confecration� fteri,nonextefnbsp;nis cerimonqs,fed uerbo dei.Sandtfica eos,inquit,ueritatetua. Verinbsp;las a�c dei eft uerbum dei.Sic docet eti� Paulus:Quicquid, inqui�s*nbsp;creauit deu$,bonum eft,amp; nihil reqeiendumi fi cum gratianta�tionenbsp;(umat.San�iFicat enim per Verbum dei,amp; precation�.ltaqt Apo^onbsp;11 landiftcati fuot,prim� per ucrb�, c� audiuerunt Euangelion Chrtnbsp;fti,�d crediderunt ei,atcpacfepa uni mandatum pr�dicandi Euangeznbsp;ln,deinde per precationem,cum Chriftus precatus eft, ut in uera do/nbsp;tftrina conleruentur, amp; fpiritu fan�o confirmentur, amp; ut minifteri/nbsp;�m eorum focbciier promoueat. Hic fuit uerusritus, quo ApoftoWnbsp;cvnlectati funt m oftitiutn Apoftolatus.Sic �i. cibus fan�ificaiurgt;pri

K�MJLIAB lOANZaJ BRENTri. fiaiinipcroerbum,cum audimusamp;f crcdimusuerburo Dci,quo(� u�anbsp;tur omnia � Deo creata,bona efre,5^ tam frudus terrg uo�afilia ccenbsp;li,animantiaterr�, pifces maris, nobis in cibum concetTa. Deindenbsp;per precationem, cum oramus Deum,ut qu� nobis in cibum clemeiinbsp;1er conceffitjbcncdicat �i nobis utilia effiiiac gt; Quare non cfi fentiennbsp;Sum, qj fandificatio feu confecratio rerum fiat crucibus manuefFi/nbsp;dis jaut alqs humanis cerimonfis ,fed uerbo Dei per fidem accepts,c(fnbsp;preci bus ex fide coram Deo effbfis. Obfecro autem le, dicito nobis,nbsp;quis mcrueritjUl Apofloli tarn in bgre Jirarec? cceleitium bonorum,nbsp;in minifterium Apofto�atus fui fandifkarentur^Nura ipfi tainianbsp;fii tarn dodi fuerunt, ut fuis ipfot�t uir�utibus impetrarent i Deo fa*nbsp;lem fandificationem� Minimeomnium : Nonuos,inquir,me clegt-*nbsp;ftis.Et ali�s�ln hoc eft caritas,non quod nos dilexerimus Deum. Vnnbsp;de S)( hie fequitunPro cis ego fandifico mcipfum, ut fint amp; ipfi fan^ **nbsp;dificati per ueritatem, Memorabiledidum:Ego,inquit, fandifico **.nbsp;mcipfum pro eis,hoc eft. Ego mcipfum fegrego in hunc diuinuin a'nbsp;(am,ut fiamfacrifitium propeccaiis coRt,uidcIicet tarn Apoftol�rn,nbsp;toiius Eeelefi�.NonofFero pecudes,non fiaiilam,fed of��ro ME*nbsp;IPS VM,meum ipfius fanguine, ut quoiquot ueritati Euaogelrj met'nbsp;fidem adhibent, fiant SC ipfi fandificati �reputenrur coram Deo fan fnbsp;di,donentur fpiritu fando,amp; aedpiant fandam amp; c�k�em h�redt;nbsp;tatem,Hic pauciffimis uerbis interpretatiir OwiHus omnia facrifitianbsp;legis. H�c en im non fuerunt uera expiatio pcccatocum,nec impetra*nbsp;ticrunt ueram coram Deo fandificationem, fed fuerunt tantum um*nbsp;bra,hypodigma,�d typus ucri facrifitq,quod lefus Chriftus femel ianbsp;cruce peregit, quemadmodum copiofe ofiendit Epiflolaad Hebr�/nbsp;OS. Deinde docet hic quomodo frudus facrifitq Chri�i nobis com**nbsp;municctjfeu applicetur. Vt fint,inquit,amp; ipfi fandificati, per ueritanbsp;tem. Supra autem dixic, V eritaicm Dei effe uerbum Dei.Docct igi/nbsp;tur fandificationem facrifitio Chri�i impetratam communicari no/nbsp;bis per uerbum,feu Euangclion Chriftbquod eftfide aedpiendumrnbsp;�tac^ hic eft ordo fandificationis. Primum,Chrifhis obtulit feipfumnbsp;Deo patri infa�rifiti�,ut impetraretfandificationem.De�nde, Euannbsp;gelion de hoc facrifitio amp; benefitio Chrifti pr�dicatur in orbe terra*nbsp;rum , quo Euangelio offcrtur omnibus hominibus frudus facrifitqnbsp;Chrifti� Si quis igitur fide accipit Euangelion, accipit etiam frudumnbsp;facrifitij Chrifti, amp; feruatuc. Si quis autem contemnit Euangeliotr�nbsp;cootemnetur uictffim �C ipfc,ac neceffe habet perpetuo interire. Praenbsp;dicatej'nquit, Euangelionomnicreatur�: Qui credideritC uideli*nbsp;cctEuangelio)amp;baptifatusfuerit,faIuuserit. Quiueronon credi/nbsp;defit,condemnabiw^EtPauIus: Eidcsgt; inquiqeft cxauditu,aud�u8

autem per uerbum Def. Quod rum ita fc babeat, agfic amfd(nmt,ri5/ quas-arous Indulgentiasaut MifTas Pontifitias, quibus illi glorian*^nbsp;turfefehominibusappIfcarcfrudlumfacrffMtjChriftf, Sedexbibea/ �nbsp;Rius nos dociles amp; obediences auditores uerbi Def�excipiamus Euannbsp;gebon Chriftiperfidem.SkeniniftetyUtaccipiaraosomnem iliumnbsp;coeleftem frudum,qucm protulit unicum facrifitium DOMINI no*nbsp;flrri lefu Chrifti,qui ell una' cum patre amp; fpiritu fan�o Deus bcnedinbsp;dusinfeculagt; Amen.

EQVITVR extrema pars eius precatio^ nis,quamfiIiusDei priuf^ capereturnbsp;aucib�geretur, ardentilTimisuotis^coele�inbsp;patri fuo obtuliuln bacautem extremapar*nbsp;ce or at pro uniuerfafua EccIefiarNonpronbsp;eis� inquiens�rogatantum�fed �(. pro ns�gnbsp;credituri funt per fermone corum in me� uenbsp;o�sunum fint,ficut tu pater in me,et ego innbsp;te� uc amp; ipfi in nobis unum fint. H�c pars

precationiamp;Chriftijdebel a* nobis loco preciofiflimf tbefaurf confer/ uari,amp; tanquamprgcfpuumxfslt;�Arfl�f cu�odiri.NulIumaurom�nulIanbsp;gemma cum benefitio buius precati�isconf�rrf potefi;.Etfienim mulnbsp;x�amp; liberales func promilfiones Euangelt), quibus falus oEerturnbsp;omnibus in Cbriftum credentibus� tarnen quia Cbrid us dieft (e can/nbsp;cum ad oues�c}u� perierunc�domus Ifraelis^mifTum effe, foUicitaturnbsp;imbecillis confeientia eorum�qut funt ex gentibus fncfrc�cins�exiff i /nbsp;mare EuangelionCbrfilinon ad fe�fed tantum ad lud�os pertinere.nbsp;Alff cogitant Cbrfffumpercineret�itum ad Apo(lolos�amp; eos quinbsp;coram uiderunc Cbrifium�8^ mfracula eius� ac audiuerunc contfonesnbsp;eius. Itaque putant fe tunc foclidtatem confecuturos �u ifTe^fi uixifTentnbsp;temporibus Cbrffti amp; Apo(loforam�ac uidillent ipfi mfracula eor��nbsp;Atc^ utinam�! nquiunt� licerec mibf unam fa Item auc aberam cootfo/nbsp;nem ab ipfo met Cbriflo�aucuno ex Apoftob�s eius audire�ego null�nbsp;itiner is longitudine auc per iculogt; abflerrerer,quo minus ad earn audinbsp;endam feftinarem. Alt|fempermetuerefolenc�nenonpertmeancadnbsp;e�mc�tum,qui eft d Deo adueramfalutem pr�deftinatus.Sed buicnbsp;feu imbecillitati feu curiofitati medetur Cbriftus bac extrema preca*nbsp;tionis fu� parte� in qua palam afttrmat� fenon folum pro ApOilt;^nbsp;ftolis�uerumetiamproomnibus� qui adbibentfidem fermoninbsp;po�olorum apud pacrem fuum incercedere. Sdamus igitur int*nbsp;tio�lt;juisfit illcSERMO Apoftolorum,cuifides adbibenda eft �utnbsp;cognofearaus, pro quibus Chriftus filius Dei interc�d�t, Long�nbsp;autem

MC Kit I AS 10�NMIS BREJJTri; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo?

autcm effet omncs Apoftolicas cont!ones,qug extant in facris litcris, hoc loco commemorare.Indicabimus igitur breuiter fummani eor��nbsp;�oannes cap.xx� ita ait: Hgc fcripta funt�ut credatis,q) lefus eft Chri/nbsp;ftus ille filius Dei, SC ut credentcs uitam habeatis per nomen eius;nbsp;Hec eft fumma omnium Apoftolicarum contionu, Vnde 8^ Petrusnbsp;in primafuaconnone,quamhabuitaftantibusamp; approbantibusomnbsp;nibus rcliquis Apoftolis, in die Pcntecoftes, ait: Certo fciat tota do/nbsp;mus Ifrael, qudd DOMINVM amp; Ghriftum feccrit Deus hunc le/nbsp;fufti,qucm uos crucifixiftis.Gt poftea: Non eft aliud nomen fub coc tnbsp;Io datum inter homines, in quo oporteat nos faluosfieri � Ac ite^nbsp;rum: HuieomncsProphet�tcftimoniumferunt, quod remilTio/nbsp;nem peccatorum accepturus fit pernomen eius, quifquis credidc'nbsp;ritin eum.Et Paulus:Hoceft,inquit,uerb� fidei,quod prgdicamus,nbsp;nempe fi confeffus fueris oretuoDOMlN VM lefum.amp;crediderisnbsp;in corde tuo,q) Deus excitauit ilium � mortuisjaluus eris.Et rurfus:nbsp;Apparuit gratia Dei falutaris omnibus hominibus, crudiens nos utnbsp;abnegata impietate m�danis concupifcentqs, fobric Se iufte �C picnbsp;uiuamus in prjfenti feculo, expedantes bcat� illam fpem amp; appari/nbsp;tione glori^ magni Dei, et feruaroris noftri lefu Chrifti,qui dedit fcnbsp;metipfum pro nobis, ut redimeret nos ab omni iniquitate,amp; purifi/nbsp;caret fibqpfipopulum peculiarem.fe�ator�bonorumoper�^Habesnbsp;breuem epitomen Apoftolici fermonis, qui in hoc ftatu confiftit, qgt;nbsp;lefus filius uirginis Mari�,fitoerus Chriftus,feu Meffias eternus ftnbsp;lius Dci,amp; quod habeat remiffionem peccatorum ac falutem,q�icutinbsp;que credit in cum, amp; quod ex hac fide debeamus fetftari bona opera,nbsp;quae Deus prgcepit.Hic eft SERMO ille Apoftolicus,dequo Chri/nbsp;ftus loquitur,cum ainNon pro cis tantu rogo,fed 8^ pro ns,qui crcgt;nbsp;dituri funt per SERMONBM eorum inme,PrimumigiturChri/nbsp;ftus hoc loco defin �uit,qu� fit uera fua Ecclefia. Nam uera Ecclefianbsp;Chrifti, non tantum hi funt,qui Chriftum in carneuiderunc, amp; au/nbsp;dterunt,fcdetiamq, qui inquauisgenre,quouistempore,quauisnbsp;�tatehuius mundi, credunt in Chriftum, per Euangelion, qupdlnbsp;ab Apoftolis fparfum eft in uoiuerfum orbcm, ac poftea lite/nbsp;ris mandatum, amp; ad pofteros omnium feculorum propagatum eft/nbsp;Qu�enim Deus Sandis fuis reuelat, canon propter ipfos tantumnbsp;reuelatjfed maxime omnium propter pofteros,uj amp; hi falutem confenbsp;quantur. ideoque iubet ea pr�dicari poftcris, 0^ tarn uoce, qu�mnbsp;(criptis ad pofteros tranfmittere* Ad Abrahamum dicit Deus:nbsp;Numc�larepotero Abrahamqu�gcfturusfum,cumfuturusfititinbsp;gentem magnam ac robuftiffimam, amp; bcnedicendae fint in illoom/nbsp;nes nationcs terrae� Scio enirn quod pr�cepturus fit filqs (uis^ 8^

domui fuppoQ fe.utcuftodiant uiam DOMIN1,amp; faciant iuditiunv 8c iuftKiam. Vides Abraamoreuelari ea qug futura funt � ut tradat csnbsp;poffens.E:t in pfaim.dicitur:Scribantur harc in gcneratione a�tera,8Cnbsp;popufus,qui acabifjaudabit DOMINVM.Sed Si Petrus de pro^nbsp;phetarum ufu aie� Quibus Si illud reuelam e(i,quod baud fibifpfis,nbsp;fed nobis minidrarent b�c, qug nuncannunciata funt uobis. Quidnbsp;muItaCChriftus fpfe emirtens Apoftolos fuos,dicit ad eosr Prg dicatenbsp;Euangeliort omni creatur�.Qui crediderit Si baptifatus fuen% fatuusnbsp;eriuHic pet fpicue fignificat Apoftolos eledos, non propter fe � fednbsp;maxime omniumpropier omnem creaturanr, hoc eft, tarn lud�osnbsp;gentes.Si tam pr�femis,cp futur� �tatis homines� Vnde Si alias adnbsp;Thomam ait�Quia uidifti me Thoma^credidifti: Beati, qui non ui/nbsp;dcrunt^Si tarnen credunt* QuarefentiamusEuangelion Chrifti notlnbsp;pertinere tanrum ad homines unius �tatis , fedomnium fecuforum,nbsp;uc quicunc^ quouis feculo^compledlitur fide fua Euangefion,fiat ue*nbsp;rum membrum Ecdefi� Chriftf. Deinde^uera Ecdefia Chrifti * nonnbsp;hl funt^qui nomen aut fpeciem tantom Ecdefi� habent fed qui ueranbsp;adhibent Fidemfermoni Apoftolorum , etiamfi abuniuerfo mundonbsp;damnentur.Chriftus enim non dicit, Rogoproqs, qui funt pontifi/nbsp;tqs infulis ornati ,aut cuculhs induti,autrafi,aut eremitp, fed protfs,nbsp;qui credunc per fermonem corum in me. Auditus Euan^elqapoftoifnbsp;ci ,�i Fides,per Euangdion ,in lefum Chriftum,Faciunt Ecddiam, nonbsp;externa aliqua fpecies,aut gloriacio.FV�terea,uides hoc loco.q? Chr {nbsp;(fus alfig^t nos,non adftnpta dolt;ftorum,non ad d�cr�ta ConcilioiT�nbsp;Si pontificum,fed ad lermoncm Apoftolorum. Habent quidem pa'nbsp;1res Ecdcfiaftici,Si Concilia bonorum uirorum fuam utiliiatem,notinbsp;(umus auiem �d eorum (entetiam,fine ullo diferimine alligati. Nonnbsp;enim dicit ChriftusiRogo pro qs, qui credunt patribus aut C�cilqs,nbsp;Sed pro qs,qui credunt in Me,per fermonem Apoftolorum. Sermonbsp;feu Euangdion ab Apoftolis pr�dicatum, ea dodrina eft, cui adhi/nbsp;benda eft fide� fineomni tergiuerfatione.Qui uos non audit, inquicnbsp;Chriftus,mc non audit.Et Paulus: Si nos aut angelus � codo pr�di/nbsp;cauerit uobis Euangdion pr�ter id,quod pr�dicauimu� uobis, ana/nbsp;thema fit. Deinde commendatur etiam hoc loco externa pr�dicationbsp;Verbi dei,ut fciamu�,q7 fit codefte organon, quo fpiritus fandus innbsp;nobis elf eftgt;cax,Si donac fidem ac alias uirtutes^Sunt enim,qui con �nbsp;tempta pr^dicattione Biangdq,cxpcdaot codeftes reuelatioocs,5i utnbsp;ipfi loquuntur,impreftiones fpiritus. Alq pucant fc ex feipfis fapere,nbsp;nec indigere ulla uerbi det contione.Sed hoc loco docet Chriftus, q�nbsp;fides in ipfum detur per fermonem Apoftolorum,hoc eft, per exter/nbsp;nam Euangdq Apoftolici prpdicatione. Euangdion, inquic Paulus�

tft potentia Dci ad falutem omni crcdenii. Et itcrum:Grat/as agimos Deo indefinenter^q� cum acciperetis fermoncm � nobis, quo difcebanbsp;lis Deum,accepiftis non fermonem hominum,fed ficucerai oere, fernbsp;mon em Dei,qui agit in uobis credcntibus. Acrurfus:Fidcs �u 'nbsp;ditu eft, Audiius autem per Vrrbum Oc�Quarc contioncsnbsp;Iq Chrifti magna diligenna audiend� fuut, uc ipiritus (an 5 � o? 7nbsp;non (uom habeac,quo in nobis dona foa operetun Et ft enim non rnbsp;nes ex auditu Euangelq conuertuntur ad Oeum, amp; creduot in Cbn -ftum,ficuc nec omne fernen in agrum proiedum,frudum proferrnbsp;liud enimcadit inter fpinas, aliud in locum faxofum, aliud in utam,nbsp;tarnen quemadmodum fernen in hocdtuinitus crdinatum eft, ut fru/nbsp;�um ferat.Qiiod fi non feeerit,id non fit fua,fed ali�na culpa, iia au^nbsp;dims Euangeli) Chrifti ordinatus eft,ut per ipfum fpiritus fandus fitnbsp;in nobis efncax. Quod fi non ftat,non eft imputandum uel Euang?'nbsp;lio uel fpiritui fan^o,fed faxeis,ferreis,amp; induratis hominum cordtnbsp;bus,qu3E fpiritui fando refiftunt,faciamus igitur nos noftrum off�ti^nbsp;urn, audiamus Euangelion Chrifti diligenter, amp; prebeamus nos einbsp;dociles,uc0C fpiritus faniftus fuum in nobisoffilium,per Euangelionnbsp;facere quear. Poftremo definitur amp; hoc loco,quis fir coems eorum,nbsp;qui ad accipicndam pei pctuam falutem, diuinitus pr�deftinati furtnnbsp;Hoc magna obfeniantia conftderandum eft,uc obuiam earur uel curtnbsp;efjrati uel imbecilJ�tau hominum. Sunt enim,qui magna lollicitudiznbsp;netcnentur depr�deftinationc,S^autcuriofe fcrutantur,qui fint pr�nbsp;deftinati,aut hoc unum metuunt,ne fe uano labore credendi �J obedinbsp;endi Deo fatigent,qj fortaffis non fint ad perpetuam falutem pr�dcznbsp;ftinati. Sed hi redeinhacprecationis Chrifti parte erudiuntur.Etcznbsp;nim, ut cognofcasqui fint adcoeleftem falutem pr^deftinati, amp; numnbsp;Ct iam tu fis pr�deftinatu5,non eft tibi opus,ut in c�lu m confcendas*nbsp;amp; in archinum Dei irrumpas,quo fcruteris catalogum,feu ut uocant,nbsp;regiftrum.in quo praedeftinati confcripti funi, fed conf�ras te ad ferznbsp;monem Apoftolorum, ad Euangelion, quod Apoftoli de Chriftonbsp;pr�dicanerunt.In hoc,fi aut te ipfam,aut alium inueneris,certofci3S,nbsp;te �� ilium in eo efle coetu,pro quibus Chriftus preces fuas eftudit,d�nbsp;quos ad aeternam falutem pr^deftinauit.Solus em Chriftus eft Regt*nbsp;ftrum illudyin quo pr^deftinati confcripti funt� Et cum Chriftus reuenbsp;latus fit pr�dicatione Apoftolorum, reuelaiucn etiam eft regiftrumnbsp;pr�deftinatorom, ut quiconque crediderit in Chriftum,fitad falut�nbsp;prgdeftinatus,qui uero non aediderit,fic condemnatus. Abqciamusnbsp;igitur curiofam foUicitudinem de occulta pr�deftinatione Dei,fufcinbsp;piamus autem curamaudiendi amp; cognofcendi Euangelq Chrifti ,utnbsp;crcdamus,amp; ferueinur,Sed quid precatur Chnftus,quod debeat con

tin geve rjs,qui credunt in ipfum per fermonem Apoftoldtttoi^ Idem gt; plane precatur,quod ante de Apoftolisdixit:Vtomnes,inquiens,u-*nbsp;num fintjficut tu pater in me, amp; ego in te nt ipfi in nobis Vnunanbsp;fj'nt.Hoc eft benefitium,quo maius amp; excellentius Ecdefi� contingc^nbsp;re non potcft,uidelicet,ut fit Vnum,in deo patre,amp;filio,per fpirit�inbsp;fandum.NulIa enim maior cft unitas, patrisamp; birj in diuiniiate*nbsp;Vna eft cfTentia.una diuinitas,una maieftas,uoa omnipotentia, unanbsp;fcelicitas.Itaq� orania,qug habet patcr,funt filq.Sed quid; Num qu�nbsp;filiusa' p�tre accepit.foli fibi retinetCNihil minus, Rogo ,inquit,n5nbsp;pro Apoftolis tantum,uerumetiam pro qs, qui credunt in me per fernbsp;mon cm corumrEt quid rogatCVt omnes in nobis unum fint, ficut tunbsp;pater in me,8lt; ego in te� Tu pater amp; ego ita unum fumus ,.Ait habea/nbsp;mus omnia c�munia.V�na enim efl eOentia amp; diuinitas� Tuabona,nbsp;mea funt,8d uiciffim mca bona,tuafunt.Rogo igitur,ut amp; Ecdefia innbsp;nobis unum fit,ut qug nos bona habemus,ca cum Ecdefia communianbsp;habeamus.Putas autem, precationem Chrifti fuifle uanam amp; inefti*?nbsp;cac�mfcerte fieri nonpotefl,quin fuerit cfficacifTima. Quare perfpvnbsp;cuum cft,qgt; qugcunc� bona Chriftus � p�tre fuo accepit,ea cum Ecdenbsp;fi3,3cquouis membre �cdefig,communia habcat.�d aut� intelligentnbsp;dum eft,pro modo capacitatis Ecdefi�. Chriftus enim,natura eft �tnbsp;tcrnus filius dei,8C deus ipfe� Homtnes autem cred�tes in Chriffum^nbsp;fiunt flip dei,ac dij adoptione� D�dit, inquit,poteflat�m filios dei fienbsp;ri,his qui credunt in nomen eius.Et: Accepiftis fpiritum adoptionis�nbsp;per quem damamus, Abba parer. Ac iterum:Preciofa nobis ac maxi/nbsp;ma promiffa donata funt, ut per b�c efFiceremur confortes diuin^nanbsp;turg.Hec funt nobis accurate confideranda, partim ut ex his fidem nonbsp;(fram in aduerfis excitemus SC confirmemus, partim, ut uitam noftranbsp;ad omnem honeffatem componamus� Nam fi is,qui cr�dit in Chri/nbsp;fium,coniun�us eft cum Ecdefia,ut membrum cum fuo corpore, �Cnbsp;Ecdefia unum eft cum filio dei,qui filius, unum cft cum paire amp; fpi?nbsp;ritu fapdo.manifeftc fequitur,q) fi que afflitft�o aut calamitas uel cornbsp;poralis uel fpiritualis molefta eft uni pio, ea permaoct non folum adnbsp;lotum corpus Ecdefi�, uerum�tiam ad Chriftum ipfum filium Dei,nbsp;amp; � Chrifto,ad patrem �d fpiritum fandum, hoc eft, ad omnipoten/nbsp;tem amp; diuinammaieftatem.Quid autem poftet incommodi diuin�nbsp;maieftati aff�rre affli�ioCQuare nec pio, qui in p�tre,fiIio amp; fpiriiunbsp;fando,Vnum eft,ullum poteft incommodum af�crre� Difeamus Sinbsp;bis timorem Dei, difeamus hominibus, amp; maxime domcfticis Edeinbsp;benefaccrc. Si enim credenti in Chriftum aliquid uel boni uel malinbsp;feceris,id non filius rantum Dei, fed etiam pater ipfe fibi fsdum degt;nbsp;putat, qui Si malum punit, Si bonum rependit. Non uidetur apudnbsp;homines

hommes gloriofum efTeJiominem in Chri�um qu idem credent em, fed miferum iuuare, coram Deo autem ranti reputatur,ut quod ilH Fenbsp;ceris,Gbi fa�lum cognofcau Nam quati (adat �cdefi� fuam, amp; quodnbsp;uis Ecclefi� membrum,perfpicue fignificat,cum addit: Vt credat m�nbsp;dus, qudd tu me miferis� Et ego gloriam,qua dedifti mihi,dedi eis^nbsp;ut fint unum,(iait amp; nos unum fumus. Ego in eis,amp; tu in me, ut fintnbsp;confummati in unum,amp; ut cognofcat mundus,q) tu me mifi(li,amp; di/nbsp;Icxifti eos,ficut amp; me dilexifti� Vt credat,inquit,mundus.Et, Vt cognbsp;nofcat mundus, q? lu me miferis. Quid ergo fupra dixit: Non rogonbsp;pro mundo.Et mox:Mundus te non cognouitC Ipfe rei circumffantignbsp;perfpicue docent, qp cum ChriHusdicat, Mundurauon cognofcercnbsp;patrem, intelligat nomine mundi, Impios contemptores Euangcli),nbsp;quorum plenus fempereft bic mundus. Hic aotem,cum dicit,ut ere/nbsp;dat et cognofcat mundus,qp tu me miferiSjintelligat nomme mundi,nbsp;Ecclefiam (uam, in mundo uitam agentem. Pq enim in mundo funt,nbsp;non funt autem de mundo,quemadmodum fupra didum e(t Quodnbsp;igitur Chriftus hoe loco dicic,habet hanc fententiam. Mirabitur for^nbsp;taffis quifpiam, qp ego tam follicite intercedam apud patrem meum,nbsp;non folum pro Apo�olis meis,uerumetiam pro omnibus tis,qut erenbsp;dituri funt in me per fermonem eorum,cum tarnen foli Apoftoli,quinbsp;funt maximis donis fpiriius fandi ornati, uideantur mea intercei�io/nbsp;nedignijteliqui autem homines,etficredunt Euangelio, tarnen nonnbsp;�dunt miracula, nee funt alijs donis fpiritus fandi illuftres, ducunenbsp;prgterea uitam abiedam, amp; imbecill�, ideoe^ uidentur indigni, pronbsp;quibus tam follicite intercedam, Sed mirari definet, quifquis probenbsp;perpenderit,propter quas caufras,et in quem ufum Apoflolos de m�nbsp;do felegerim.Non enim felegi eos,propter ipforum uel fanditatem,nbsp;ueliufticiam,uelnobilitatem, uel prudentiam, uel alias uirtutes, neenbsp;felegi eos, ut foli ip(i (ruantur meis benefitijs, fed felegi eos maximenbsp;omnium in huneufum, utminifterioeorum mundus, (eu Ecckiia innbsp;mundo cognofcat amp; credat me effe uerum MefTiam, j patre ad prorunbsp;randam falutem humani generis in hancterrammidum.Selegieosnbsp;non propter ipfos tantum, fed maxime propter Ecclefiam, propternbsp;quam etiam orno ipfos ea gloria, quammihi pater in hac terra dedit;nbsp;Pater non dedit mi hi in hoc mundo gloriam amp; maie�atem terreninbsp;regni, non deditmihi gloriam externarum diuitiarum,fed dedit mi/nbsp;hi gloriam �dendorum miraculorum,ut reddam c�cis uifum,furdisnbsp;auditum,mutis loquelam, claudis inceifum, leprofis munditiem,3Cnbsp;mortuis uitam. Sic amp; ego non do Apoftolis meis gloriam mundaninbsp;regni amp; terrenarutndiuitiarum � fed gloriam �dendorum miraculo/nbsp;Hb q

rum.Qui credit,inquit, in me,opera,qu� cgo facio,Si ipfe fadct^SC niaiora his faciet.Et iterum : Signa eos,qui crcdiderint, hjc fcquent:nbsp;Per nomen meum d�monia eijtient,linguis loquentur nouis,ferpenlt;nbsp;tes tollent Ji quid letale biberint, non nocebic eis, fuper egrccos malt;-nus imponent,Slt; bene habebunt.H�c eft gloria,quam Chridus de/nbsp;dit Apoftolis fuis ,non quidera propter ipfos, fed propter hominesnbsp;in mundo, ut excitati tantis miraculis, credant Euangelto, agnofeant;nbsp;me uerum Mcftiamjfiant unum corpus Ecdefi�,quo ficut pater amp; lt;/nbsp;go unum fumus,i(a ipfi ucrc �i. perfedc unum fint in nobis,amp; feianc lt;nbsp;meum patrem tanto ipfos amore profequi,quanto me profequitur.Sinbsp;autem felegi Apoftolos, �C orno eos gloria gdendorum m�raculor��nbsp;propter Ecdefiam,quid aliud reliquum eft, cp q? non pro Apoftoli�nbsp;tantum,fed maxime omnium pro Ecdefia intercedcre dcbcam� Con/nbsp;ftdera ergo mihi hoc loco, quani� curg fit Chrifto filio Dei Ecdefianbsp;fua.Sunt enim, qui putant Chriftum deledari Prophetis tantum, SCnbsp;Apoftoris,amp; alqs beroids ac illuftribus uiris, abiedos autem 8lt; connbsp;tempTos homines faftidire� Ac profedo Prophet� amp; Apoftoli funinbsp;Chrifto acceptiftimi. Sed Ecdefia multo ei acceptior eft� Excitauit c/nbsp;him Prophetas �i elcgit Apoftolos,proptcr Ecclefiam, non autem c/nbsp;legit Ecclefiam propter Prophetas amp; Apoftolos� Ioann es a�: Qui hanbsp;bet fponfam,Sponfus eft,amicus autem fponfi, qui ftat amp; audit eum,nbsp;gaudio gaudet propter uocem fponfi,Prophetg amp; Apoftoli funt aminbsp;ci fponfi,Ecclefia autem eft fponfa ipfa Chrifti, Quantum putas internbsp;efte inter amorem, quo fponfusprofequitur fponfam,0(f quo amicu^nbsp;Et Paulus:Quis eft Paulus,quis Apollo, nifi miniftri, per quos ere/nbsp;didiftis C* Ac mox : Omnia; ueftra funt, fiue Paulus, hue Apollo,nbsp;fiue Cephas,fiue mundus,�uc uita,fiue mors,fiue pr�fentia,fiue fu/nbsp;wra, omnia inquam, ueftra funt: Vos autem Chrifti� Teftaturnbsp;Chriftus ipfe quantum pater diligat Ecdcfiam,cum hie ait: Vt cognonbsp;(catmundus feu Ecdefia in mundo, qgt; tu me mififti,amp; diligis eos,figt;nbsp;cutmediligis, Dicit patrem diligere Ecclefiam, ficut ipfym diligidnbsp;Pater autem ita diligit filium, ut omnia ipfi in manus dederit� Reli/nbsp;quum igitur eft,quod amp; omnia detin manus Ecdefi� fug,non quddnbsp;liceat cuiuis quiduis pro fua libidine beere, fed q� pater e�ferat in Ecnbsp;clefiam omnia benefitia, qu� in filium fuum contulit, amp; feruet caquot;*nbsp;in omnibus aduerfis,quemamodum filium feruauit� Dediledionenbsp;auiem,qua filius ipfc Dci Eedefiam fuam compleditur, ait Apofto/nbsp;lus: Chriftus dilexit Eedefiam fuam, amp; femetipfum expofuit pro ca,nbsp;ut illam fandificaret mundatam lauacro aqug per ucrbum,ut adhibc/nbsp;ret earn fibrjpfi gloriofam Eedefiam,non babentem maculam aut rg/nbsp;gam,aut quiequam eiufmodi, fed ut effet fanda amp; irreprehenfibib'anbsp;Agnofeatnua

HOHILIAB 10 ANNIS BRENTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo�

c* Agnofcamus ig�ur magniiudinem huius diledionis, qua Deus pa/ 1er amp; fiilius, unumquemuis uere credentem in Chriftum C Hie enimnbsp;c(l membrum Ecdefig Chrifti)compk�untur,acnon conb'rmemusnbsp;tantum animos noflros in tentationibus ut feiamus nos in omnibusnbsp;aduerfis Deocur� ei�e amp; feruari, ucrumetiama�iones uitg nefir�nbsp;ita inftituamuSjUt nihil indignum tanta Dei dile�ione defignemus,nbsp;fedprofeflionem no�ram pqs moribus ornemusper lefum Chrifi�nbsp;DOMIN VM noftrum, qui eft una' cum p�tre Sd fpiritu fando De/nbsp;usbenedidusin fecula, Amen�

ER VENIMVS diuina dementia, ad c/ pilogumcius precationis, quam Chri-*nbsp;ftus pro Apoftolissamp;f uniuerfa fua Ecdc'nbsp;fiacoram patrc fuo effudit, amp; quarn ha/nbsp;denus intcrpretati�cnoftrautcuncp pernbsp;ftrinximus� Repetic autem Chriftus bre/nbsp;uitcr fummatim, quod in Epilcgo fie/nbsp;ri foletjomnia ca,qu� in precatione plu -*nbsp;ribuscommemorauiu Pater, inquieos, �c

quosdedifti mihi,uolo,utubi fum ego,8c illi fint mecum,amp; uideant lt;c gloriammeam,quamdediftimihi,quia dilexiftimeante conditum � �nbsp;mundum� Hic enim eft ftaius precations Chrifti, ut pater reuelct � *nbsp;acilluftret gloriamfuam, acfortunetminifterium Apoftclor�, quonbsp;Ecdefia uere agnofcat patrem, amp; credat in filium,amp; confequatur gtcrnbsp;nam fcelicitat�. Precatur igitur in hoccpilogo plane cadem, ut fcia/nbsp;mus ea qu� ante dida funt, non temcre aut ofdtanter efFufa,fed fcrijsnbsp;ardentiftimis uotis commemorata efle� Ac primum omnium,quodnbsp;dicit: VOLOjperfpicue fignificatjfe in hac precationenon aliud aninbsp;mo fentire, aliud uerbis eloqui� Sic cnim homines folent aliquociesnbsp;pro fc inuicem,honoris tantum gratia,amp; diflentiente a' uerbis animonbsp;tntercedere, Chriftus autem quod uerbis dicit,hoc ctiam ferio cogi/nbsp;tat,quod ore loquitur,hoc etiam uere in animo fuo uult,amp; quod uulcnbsp;nccefTe habet reipfa fieri amp; impleri� Longe enim aliam ration em hanbsp;bet uoluntas filij Dei,qu�m filiorum hominum. Hi enim,quod uo/nbsp;lunt,amp; cum animo fuo ftatuunt,raro admodum efFicere poiTunr, liknbsp;autem.quod uult,ctiam cfficiu De ipfo fcriptum eft:Qmnia, qu�nbsp;cunqueuoluii, fecit in c�lo amp; in terra. Initio uoluit hune mun dumnbsp;crearCjS^ creauit. Dixit,amp; fadafunt,mandauit,amp; creata fuot. Poftea,nbsp;Hh iq

eom bominemafrumpfifiTetjUoluit�gros fanare, Sf�nauit. Vo�uft kprofos mundare,amp; mundauK. Volun mortuos fufcirare, Sgt;i (n�ciia/nbsp;u�,deniqne uoluntati eins nihil potef� obfiQere. Quare cum hoc lo*nbsp;CO dicit VOLO,fentiamus ucrba preca�i�is Chrifti non efle fon� (inbsp;ne mente,nec mente fine uiribus, (ed ef�c in eis fummam eff�cacitatc,nbsp;m fit fenfus: Hcc eft uoluntas, hoc efi propof!tum,hoc eft innitutumnbsp;precationis me�,quod tam firmum, amp; tam efFjcax eft,ut citius c�lunbsp;amp;�terra ruerent,qu�m ut non iuxta animi fentcntiam complcretur;nbsp;Quf ergOjobfecro, ilia eftuoluntas,quod illud eft inQitutumC Hocnbsp;uidelicet ferio uolo, ut ubiego fum, illic fint amp; hi,quos dedifti mi7nbsp;hi.Qugramus igitur nunc,quos pater Chriftofdio fuo dederit,ute/nbsp;tiam cognofcamus, qui fint femper cum Chrifto. Sed non eft hico/nbsp;pus logis ambagibus.Paulo ante enim dixit:Non pro Apoftolis taanbsp;t�mrogo,fed8^ props,qui aediturifuntperfermonem eorum innbsp;me. Hicmanifcftedocet,qgt; pater dederitipft,primum Apoftolos,dcnbsp;inde eos,qui per Euangelion Apoftolorum credunt in ipfum. In counbsp;ftderatione enim de eorum catalogo, qui Chrifto diuinitus datinbsp;funr,non eft refpitiendum in externam human� fanditaiis fpeciem,nbsp;Nequeenim facrificuii,neqi monachi,nce^ alq hypocrit^,idcircod4nbsp;ti funt Chrifto, q? fint illuftres fan�is, ut apparent, operibus. Necnbsp;refpitiendum eft m hominum multitudinemamp;potentiam. Nequce/nbsp;nimidcircouulgus hominum,quiamultifunt, ne^Monarch�,�Cnbsp;principes,quia potentes funt,ad Chriftum^ hgreduatem c�leftemnbsp;pertinent.Sed refpitiendum eft in Euangelion Chrifti,quod eft pr�nbsp;ditatum ab Apoftolis.Qui hoc per fidem acceperint,fiue pauci, fiuenbsp;nrjitijiue pciientes,fiueimbecilles,fiuc humana fan�itate illuftres,nbsp;fiuf obfiuri,hidatt funtChriftofilioDei, �p�trefuo,amp;adhosfo/nbsp;los pet tiiK� ctrleftis h^rcditas. Quid ergo uult Chriftus, quod counbsp;tingat hi.�,quos d�dit ipfi paterC Volo, inquit,ut ubi fum ego,amp; illinbsp;fintmecum. Sciamus igitur,ubi fit Chriftus. Sed quid multisoputnbsp;eft'Zpri.num Chriftus eft infumma patris fui diledtipne �C fauore,'nbsp;quia dicit pater de ipfo : Hiceft ftlius meus dile�us,in quo mihi bclt;*nbsp;ne complacitum eft. Deinde, Chriftus eft in uita, quia refurrexit �nbsp;rnoftuis,nunquam amplius moriturus. Pr�terea Chriftus eft in casnbsp;lo, feu regno ccrlefti,quia afcendit in coel�,poftremo Chriftus fedetnbsp;ad dextram patris fui, ac habet eandem cum p�tre omnipotentiam amp;nbsp;maieftatem. Quare,cum dicit feuelle,ut quos d�dit ipfi pater, fint,nbsp;ubi ipfc eft, manifefte fignificat feuelle, ut fint fecum in fauore Delnbsp;patris fui�in uita,in c�lo, �C ad dextram patris,in omni f�licitate SC

MOM�LIAE IO�MNIS BRENTIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r�)

tnafeftate ? Vndc Si Paulus ad Ephefios fcribcns: Cum effemus,�^ qui\mortui per dclicla conuiufficauitnos Deus una� cum Chrifto,nbsp;f�mulc^ cS �o rcfufcitauit, cum eo federe fecit inter ccele�es. Et itcnbsp;rum:Dcdit eum caput fuper omnia ipfi Ecdcfi�,que eft corpus illiusnbsp;complementum eius,qui omnia in omnibus adimplet. Si Ecclefia eftnbsp;Corpus Chrifti� Corpus autem ibicft/dbi caput eins cft,ccr*'nbsp;tc ubi Chriftus eft,ibi Ecclefia fit, neceffe eft. Et hoc etiam fibi uuknbsp;quodChriftushocIocoaddi�tVtuideantgloriammc�mquam dedlt;nbsp;fti mihi,quia dilexifti meaniecondjtummundum.Pater enim ficdi/nbsp;lexii filium fuutn ab gterno,ut contukrit in eum omnem diuinam fu*nbsp;am gloriam amp; maieftatem. Conft ituit cum,inquit Apoftolus,b�lt;nbsp;redcraomnium,pcr quem etiam f�cula condidit, amp;qui eft fpkndornbsp;glori�, �i. exprefla imago fufaftantig illius. Cum igitur Chriftusnbsp;tam c�leftem,tamquc diuin� habeat gloriam, non uulc ea (olus frui,nbsp;fed uulteam imparciri,amp; communicate cum omnibus rjs,qui per connbsp;ciones Apoftolicas,credunt in ipfum. Vt uideant, inquit, gloriamnbsp;meam.Hoc autem uidere,non eft taie uidere,quale eft,fi pauper quifnbsp;piam in hocfeculo afpitiat magnificas diuitis gdes, amp; opuJenti� eiusnbsp;� iplendorcm, cum ipfe int�rim efuriat 8d algeat, fed eft e�,quod uilt;nbsp;des, uere frui. Nunc, inquit Paulus, cognoko ex parte, tune au/nbsp;tem cognofeam, quemadmodum amp; cognitus fum. Et loannes.'nbsp;Scimus, inquit, quoniam fi apparuerit, fimiles ei crimus, quoniamnbsp;VIDEBIMVS e�,fic�ti ESI. Si fimilis erimus Chrifto fiho Dei,nbsp;cxco,quoduidebimuscum ficuteft, certenon fimpliciter afpitie/nbsp;mus eum, quemadmodum homo hominem in hac terra afpicerefoznbsp;let,fed fruemur etiam omnibus bonis eius,amp; percipiemus ex haceoeznbsp;lefti uifione omnem beatitudinem amp; f�licitatem ? A feculo, in/,nbsp;quit Efaias, non audierunt, neque auribusperceperunt; Oculusnonnbsp;uidit Deus abfque te, qup pr�parafti expedantibus te.Sed fi uolue/nbsp;rimus in futuro feculo ibi efre,ubi Chriftus �ft,8^ bonis eius h-ui,ne/nbsp;ceffe eft, ut amp; in h oc feculo ibi fimus, ubi ipfe fuitnbsp;nbsp;nbsp;Non loquor

jam de terreno loco, Sed de uirtutibus amp; aduerfis, in quibus Cnrl/ flus in hoe feculo fiiic.nbsp;nbsp;nbsp;Cum enim ageret adhuc uitam in his terz

ris, foit quidem in omni genere uirtuium, in iuftitia, in fobrietate� in obedientia, in humilitate, in caritate,inpatientia,inorationibus�nbsp;Sed interim fuit etiam in paupertate, in miferia, incontumeltjs,'nbsp;in perfecutione,in captiuiia�e, in cruce amp; in morte. Quare fi uoluerinbsp;mus in regno coelcfU ibi eflejubi Chriftus eft neceftc habebitnu*nbsp;Hh iiq

IH CAPVT XVIIT. EVAWG. lOANNTS. �n his terrenes regnis ibi quoc^ cfTe, ubi Chriftus fuk,u�dclirct,yt 8Cnbsp;bona opcra,qug Deus pr�ccpi't, �udiofe faciamus,amp; mala.qua^nbsp;mKtuntur,paticfJter feramus: Siquis mibi, inqui�, miniftrat mefc'nbsp;quatunEtubi egofum,illicamp;miniftcrrocuscrK.Acrurfus: Noncftnbsp;feruus maior domino fuo: Si me perfrcuti runt,amp; uos perfequeniur�nbsp;E t alias:SimuI c� co patimur,u� una* cum illo glorificemur, Ac iicnbsp;rum:Si commortui fumus,amp; conuiuemus. Si fufferimus, amp; conrcg'nbsp;nabimus * Sedemur igitur Chriftum, Si fimus cum Chrifto in boenbsp;pr�fcnti feculo.ut �d in futuro feculofimus cum ipfo in perp�tua beaznbsp;titudinc �i. foelicitate. Am^boautemuos dile�ifTimijUt quod Chrigt;nbsp;dus hoe loco contionatur,nonpr�cereamusfurda aure, neciudice/*nbsp;mus effe inanes fabulas,fed conferuem�s locopreeiofii�imi thefauri�nbsp;Sunc enim plurimi homines,tam uarij amp; inconilantes, uc quouis do^nbsp;dring uento circumferantur^�icum femper difcant, nunquam tarnennbsp;perueniant ad fcientiam ueritatis. Audiunt eontiones Euangetq mulnbsp;tis annis,fcd tam ofcitanter^ut c� fit mortis mentio,(rah�t ex alto pe/nbsp;dore fufpiria, 8i dicani: lucundum efTet, fateor, mori, (i quis modonbsp;cognofceret,quale ipfi hofpiti� in altero feculo paratu ei�et.Eojhi tosnbsp;annis uerfati funt in fchola Chriftianorum^Si nondum didicerunt hunbsp;ius profeiTionisprima elementajeuut uocant^Alphabetum.Symbonbsp;lum enim Apoilolorum^quod ed Cbridianifmi alpbabctomed tannbsp;turn tendit^ut tradat^ quod holpitium in akero feculo paraium fit ere*nbsp;dentibus in Chridiim,adeoep plane hoc ipfum urget, quod Chridusnbsp;modoinprecationefuacommemorauit: Volo,utubiegofum, ili�,nbsp;quos dedidi mihi�mecumfinuHoc (pedat.hoc uult untuerfa dodri*nbsp;na Euangek) � ut nos certiores reddat� q� fi in Cbridum filium Oeinbsp;credimus,adoptemur �i ipfi in filios Dei,6i fiamus cobgredes Chri^nbsp;di, in ccxlcdi regno, hoc ed, ut ibi perpeiuo fimus, ubi ed Chridi�nbsp;filiusDeijin gloria patris fui. Quid ergo amplius de hofpitioaltc*nbsp;riusfeculi dubitasC At ueroj�nquis, pda mea magna, amp; multa funt,nbsp;qu�intjtiunt mihi dubitationem defuturi feculi hofpiiio. Etfi enimnbsp;non nego, quinfandis certoparata fint iucunda amp;foelitia hofpitianbsp;in coelo,egoiamen in me non uideo, nifi peccaca, qugodendunt mi*nbsp;bi potius hofpitium in inferno,nbsp;nbsp;inccclo. Redetu quidem, qoif*

quis ida obncis,quod agnofcas tua pda, Haecautem agnitio ed tcn^ dere dcbct,non ut in iuditio peccatorum maneas,fcd ut ad cogoodennbsp;dum od�tium Chridi inuiteris.Chridus enim propter hanccauflamnbsp;uenit in hunc mundum, non ut homines propter peccata damn�,nbsp;Yedutpeccata cxpiet,amp;: homines ferueKNonueni,inquit,u�iudi*nbsp;cem mund�,fed ut fernem mund�. Et lter�:Non opus habent i), quinbsp;ualidi funt,medico,fed qui male habet; N� ueni ad uocand� iudos.

H�MILT�E ib ANNIS BRENTiL ' ro^ fedpeccatores ad poenitentiam. Et Paulus : Certus, indult/efmo, amp;nbsp;'Omni acceptione dignus, qgt; Chriflus lefus ucnit in rnundum, ut peenbsp;catores faluos faccret.Quare,com te in�'enis in catalogo peccatorum,nbsp;inuenis etiam te, in corum catalogo, propter quos CbriHus nenn innbsp;mundum,8� expiauit peccata, ac tantum abcft,ut propter pecraia, innbsp;certum fiat ccelcfte in altcro fcculo hofpitium, ut potius, ubi exub :nbsp;tatpeccatUjibi magis cxuberet,per lefum Cbriftum, fide ac e?nbsp;coeleftishofpiti) certitudo, Porro, quia Cbriftusprecatuscfi,ps-�njSnbsp;pro fui g�orifi�atione,ut nomine fuo iUu�raio,uerus Deus cognofeanbsp;cur,deinde pro Apoftolis,pofteaproomnibus,quicred�tin ipfum,nbsp;prgdicationcApoftoIorum, tempus nunc uideretuTjUt Chriftus prenbsp;caretur,non prouna tantum amp; altera hominum congregatione, fednbsp;prouniuerfohumanogenere, amp; pro omnibus bominibus, qui funcnbsp;aut erunt in hoc mundo. Supra autem dixit: Non pro mundo rogo,'nbsp;(ed pro rjs, quos dedifti mihi. Addit igitur nunc in fine precationiinbsp;caufTam, cur non oret pro m��dofeu pro impfjs, qui funt imp�nitennbsp;les, qug femper maxima pars eft hominum in hoc mundo. Sed oreCnbsp;tantum,pro rjs qui agnofe�nt Euangelion Apoftolicum. Et ait: Paternbsp;�uftc,amp; mundus te non cognouit,,ego autem te cognoui, amp; rj cogno*nbsp;oerunt,q? tu me miferis. Et notum feci eis nomen tuum,amp; notum beinbsp;am,utdiledio,qua dilexifti me,in ipfis fit,ct ego in ipfis.Habes ca�fnbsp;fam,cor filiusdei precetur pro fua Ecclcfia,et non pro mundo.Patcr,nbsp;fnqt,iufie. Hic iufti titulus non addit hoc loco patri ociofe.Dicit einnbsp;deus pater,iufius,duplici nomine. Altero, � ipfe in fe fit iuftus, amp;nbsp;reddatunicuic^ fecundu opera fua.Hgce�:iuUitia,qu� lex de deo c�nbsp;tionatur. Altero, q, reputet cum iuft�,qui credit in fili� fuum lefumnbsp;Chrifium. Hane iufiitia cotionatur de eo Euangelion, Vnde Paulusnbsp;ad Romanos faibes, Deus, inqt,iolerauit preterita deli�a,ad offennbsp;dend� luflitiam fu�,in pfenti tempore,in hoc,ut ipfe fit iufius,amp; iu/nbsp;ftific�s eum,q eft ex fide lefu.Cum igitur Chriftus faciat hic difcrimenbsp;inter mund� contemnent� Euangelion fuum,amp; inter Ecclefi�,agno/nbsp;feent� Euangelion, opportune tribuit patri fuo cognom� lufti,ur fignbsp;nificet patr� iuftum effe fccund� legem, erga impios amp; c�temptoresnbsp;Euangelq fui, amp; iuftum efle fecundum Euangelion, erga pios amp; cre^nbsp;dentes �uangeIio,Non rogo,inquicns, pro mundo. Quam ob cauf^nbsp;am�quia mundus non cognofeit ce,nec^ uult te cognofcere�Etfi enimnbsp;gloriaturdedeo, tarnen quia amp; me Si meum Euangelion nonconlt;*nbsp;tcmnit tantum , uerumetiam perfequitur , idcirco non cognofeienbsp;Deum. Nonpoteft enim Deuscognofci,nifipecfili�.Deumnemonbsp;uidit un^junigenitus filius,qui cft in finu patris,ipfe enarrauit. Et:nbsp;^emo nouit patrem, nifffilius, 6^ cuicupt^ uoluerit fifiu� rcuelare^ '

Et:Nemoucm'tadpatrem,niftpcr me.Quare, comimpij in concemnant �i perkquuotur Chrt�um amp; Euangelion cius, fieri nonnbsp;pote�ijUtueramhabeant cognitionemDeijidcocp iuniiTimo Dei iunbsp;ditiafitjurretribuatiir eis fecundum operamanuom tpranim,ut exe�nbsp;centur,mdureocor,amp;perpetuoexitiopereant. Pqautem cognofcuntnbsp;Deum^qoia amp�e�untur Euangelion f ilfi Deiy quo Euangelio reuenbsp;latur pater,t�deticet I q} Deuamp;fit propicius propter filium fuumlexnbsp;fumChri(�um�Noium,inquit,feei eis nom� tou, amp; not� faci�.Namnbsp;filius Dei pr�dicauit\Apo�otisluis, Deum tam dementem amp; miCe*nbsp;ricordem effe^ut omneseos fcruec perpecuogt;qui credut in ipfum� Sicnbsp;Peus,inquic,dilexitmundumgt;utfiliumruumunigenttum daret, utnbsp;omnis qui credit in eum^nonpereac,fed babeat uitam ^ternam. Et itenbsp;rumzHgc eft uoluntas etus^qui mifit m e,ut omnis qui oidec fibumnbsp;credit in eum, habeat uitam �ternam, amp; ego fufcitabo cumitr nooiGrnbsp;fimodie� Haecamp; id genus aliapraedkauicChri�usApo�oIisfuis^nbsp;priuf^ fubtifTet mortem,�^ rcfurrexiCTet a' mortuts,quibus contions/nbsp;bus notumfecit eis nomen,dementiam,amp; mifericordiam Dei,Et ad/nbsp;dit : Notum faciam eis. Hoctumimpletumcff gt;cum Chrifiusmificnbsp;Apoftolis fpiritum (andum in die Penteco�es,quo nomen Si glorianbsp;Dei ita reuelata illu�rata e�,ut perfpicue cognofceretur, cp Deu$nbsp;ueiic per hunc filium fuum lefum Chri�um humanum genus ferua/nbsp;re.Sic amp; Chri�us notum facit nomen amp; gloriam Dei,per fet monenrnbsp;Apo�cdorum,.omnibus alqs hominibus,qui hunc iermonem hde acnbsp;cipiuntEtfiaut notitia De�,qupinicio datur per Eu�geh'on Apo�o.nbsp;lorum,uidetur adhuc obfcura^amp; imbeciUiSytamen (i pergamus Euannbsp;geb'o c��snter credere,fubinde magis ac magis illu�ratur,donec tannbsp;dem cognofcamus Deum in futuro(eculo,�cut ab ipfo in hoe pr�fennbsp;ti leculocognni fumus.Sedcur notum fit nobis nomen DeiC Vt ditenbsp;dtioUnquit^qua me diligis,inipfis fit,Si ego in ipiis,hoc e� jdcirconbsp;reuelo eis nomentuum,ut manifefl�fit, qgt; diligas ipfos,ficut me d�nbsp;ligis,�i qu�dego inipiis babitemr H�c e� fumma no�ra fodiciias,nbsp;qudd pater nos diligat,ficut diligit filium fuum amp; quo�d filius Deinbsp;habitet in nobis,at. habeat nobifcum omniafua bonacomutua. Quonbsp;modo ergo hoc ai�equemurCSupradisacSi quis dilfgicme,fet men�nbsp;meum feruabit �C pater meus diligec eumamp; ad eum ueniemusnbsp;manfion� apud eum faciemus. Si quis,inquic,gt; diligit me, fermonenxnbsp;meu feruabit. Nondreuferamur quisu�to dodrin^,fed feruemus fernbsp;roonc Chn�i ,q e�,Eu�gelion eius,et diligamus Chri�� ut uocatiot,nbsp;cius obediamusjficem fiet,ut et pater nos diligat,ficut fili� ddigir,etnbsp;filius cooptet nos in fuos cohpredes.Habes pcation� Chri�i, qua acbnbsp;didic c�u�ibus fuis poft nouiftim� ccen�. Qu^ pcatio^etft femel tatvnbsp;luin^

tum^cxternis uerbis,coram Apofloh's perorata eft, non tarnen cuanu K in tenues auras, fed adhuc fonat fn auribus Dei, Sgt;C ajafeeuat in ter/nbsp;ris minifteriumEuangelq,acuniuerfam Ecclefiam. Cbdftuseft in/nbsp;quit, qui mortuus eft, imo qui amp; fufeitatus eft, qui etiam eft ad dex/nbsp;ter� Dei, qui 8c interceditpronobis.Comple�amur igitur banc prenbsp;cationem mcmoria,recitcmus earn fepiffimc amp; diligentiffime,amp; connbsp;iungamus cum ea etiam noftras preccs, ut ea (uftentati uincamus om*nbsp;nia huius feculi mala,amp; confequamur coeieftia bona per Jefum Cbri/nbsp;fium dominum noftrum,qui eft un� cum patre amp; fpiritu fando deusnbsp;benedidus in fecula, Amen*

drin� Cbrifti, audiuimus amp; precaiion� eius, qug funt dug partes falt;-cerdotalis offitq. Accedemus igit nunc,diuina clemetia adiuti,ad ex plicanda lerti� partem, ut cognofcamus quale facrifitiu hie facerdosnbsp;Deo pro falute populi fui obtulerit� Quod c� inftituimus, hiftorianbsp;paflionis Chrifti,diligcnter nobis peurrenda eft. In hac eni luculen/nbsp;ler defcribitjqjChriftusfuturoru bonorum Pontifex,oblaturus facrinbsp;fitiu pro falute populi fui,intrauerit in coelefte tabernaculu, non pecnbsp;fang�in� hircorum ac uituIoR�, fed quemadmod� Apoftolus ait,pernbsp;propri� fanguinem,ac obiulerit feipfum immaculat� deo, ut purga/nbsp;ret confeientia noftram � mortuarqs operibus,ad feruiend� deo uiuSnbsp;ti, Sufeipiemus igitur hiftoriam paftionis Cbrifti interpretandam,nbsp;ficut ea ab Euangelifta loanne defcripta eft, utnon tarn fciamus,qui/nbsp;bus ritibus Cbriftus facrifitium fuum obtulerit,qua'm cognofcamus,'nbsp;quis fit uerus huius facrifitq ufus. Priuf^ ergo ad hiftoriam ipfamnbsp;acc�damusjopera�pretium uidetur, pauca de ufu paflionis amp; mortisnbsp;Chrifti prccfari, Etfl enim hiftoria diligenter audienda, legenda^

IN CAPVT XVin. EVAwa. lOAMMI�; meditanda cognofccnda cft,tarnen non (endamus nos noftrooffi''nbsp;dofatiffecifle, (i ucrbatantum hiftori�teneamus,nbsp;nbsp;nbsp;mente cogite/

mus,aiq? etiam crudelitatem amp; immanitatem lud� proditon's ac reli quorum hollium Ghrifti cxecrcmur. Sed ufus^ufus inquam, amp; fini�nbsp;paffionis amp; morris Chrifti, quam hiftoria defcribit, ccgnofccnduanbsp;cft. Ac alri quidem dclcd�turpiduris,alq fculptilibus,a1n pullibuinbsp;companarum, alq alijs id genus (ignis, quibus de pafTicne amp; mortenbsp;Chriftiadmoneaniur. Sed bccfunt Humana inuenta, necfunrdiuini/nbsp;tus inft ituta, ut fint organa (piritus, ideocp hypocritam magis pi/nbsp;urn redderepofTunr. Tnftituta autem amp; ordinata (um diuinitus kripnbsp;ta Prophetica,amp;' Apoftolica, inftitutum eft publicum docendi Euannbsp;gelij minifterium,inft ituta eft Ccenadominica. Hgcfuntueraotganbsp;na, quibus (piritus fandtus utitur, ad commonefaciendos nos de uiunbsp;pafTionis �i. mortis Chr ifti, amp; ad applicandum nobis fruclum facr ifinbsp;ti) eius. Cum igitur in hiftoria pafTionisaudimusChriftumfdiumnbsp;Dei, cohorreicentem ad confpedum mortis, ludantem cum lerrori/nbsp;bus mortisjudamem fanguinem,captiuum,percu(rum,fl3gellatum.nbsp;irrifum,cruel affixum, mortuum amp; confoftum, (eiamus cum hge paf/nbsp;fum, non propter fuaaiiqua p��:Pecc�t� em non fecit, neceft inuennbsp;lusdolus inoreeius, (ed propter pda humani gcneris,proptcr mea,nbsp;tuaA' dHps pct�,ut ea his fppplitqscora Deo expiaret,amp; ir� deiplanbsp;caret. C'ogitemus,nosnoftrispeccatis meritosede morte amp; infern�,nbsp;fed (ilium D^i npftram calamitatem miferatum, (ufeepifTe horrore�nbsp;mortis �f inferni, ut pro noftris peccaris (atiftaceret, amp;' nos � perpe/nbsp;tuo interitu (eruaret.nbsp;nbsp;nbsp;Hiceft ufus, hie eft finis pafTionis ac mortis

Chrifti.Huncfinemadumbrarunt quondam (acrifitiaLeuidca. Etft enim dicebantur expiare peccata,tamen non expiabant ea,nifi uel Lenbsp;uitica, uelcoram humano iuditio, remittrbant autem ofterentem adnbsp;URum illud amp; uerum facrifitium, quod filius Det,femel in cruce per/nbsp;adurus, amp; quo uera peccata coram diuino iuditio expiaturus eftet,nbsp;Omnis facet dos, itiquit Apoftolus, afTiftit quotidie (aira peragen^nbsp;eafdem (�pius offcrens hoftias, qu� nun^ pofTuni auferre pecca/nbsp;ta.Hicuero,Cfilius Dei)unapropeccatisoblatauidima, perpetuonbsp;fed� ad dextram Dei, id quod fupereft expedans, donee � eddaniufnbsp;inimici ipfius fcabellum pedum eius� Vnica enim oblatione petfe*nbsp;dos effecit in perpetuum eos qui fandif�cantur ? In Efaia autem p�f'*nbsp;fpicue pra?dicatur,qgt; Chriftui fufeepturus (it pafTionem mortem,nbsp;non propter fua,fed propter noftra peccata � Ipfe uulneratus eft,in/nbsp;quit,propter iniquitates noftras,attritus eft propter (celera noftra,dinbsp;fciplina pacis nolirg (uper eum, amp; liuore eius fanati fumus. Ei mox;nbsp;Abkiflua eft de terra uiueutium, propter fcelus populi mci pereufTinbsp;eum.

^m.Ei loannes Baptifta de Chndo contionatur:Ecce,inqu�ens aggt; nus Dei,qui tollit peccacum mund� Ac in inftitucione Coen� domi/nbsp;tiicg Chri�us ipfe palam docet ufum pai��onis fu^ :Hoc,inquiens,ennbsp;corpus, quod pro uobis tradicur.Ec, Hic eft fanguis qui pro uobis amp;nbsp;pro multis effunditur in remiHionem peccatorum. Et Paulus:Morninbsp;us cft, inquit, propter peccata noftra� Similiter loannes, Ipfe cft Cinlt;nbsp;quit^propitiatio pro peccatis noflris,non pro noftris autem tantum,nbsp;uerumetiam pro totius mundi, Sed quid facioCTota fcriptura Apo/nbsp;�olica plena e� horum te�imoniorum,quibus comprobatutr, pai��onbsp;nem amp; mortem Chri�i filq Dei hoe fpe�are, ut noQra peccata coranbsp;Deo exp]'entur,amp; nos cum Deo reconciliemur� Jn confideratione au/nbsp;tem huius u(us,admonemur de duabus rebus,qug nobis ad agendamnbsp;pcenitentiam, hoe e�, ad confequendam ueram amp; ccele�em falutemnbsp;maxime omnium necei�ari� funuNo�ra enim uocaiio e�, no�ra fa/nbsp;lus exigitjUt pcenitentiam agamus,Si pcenitentiam, inquit DOMI/nbsp;N VS,egerit gens ilia a' malo,quod locutus fum aduerfus earn, agamnbsp;amp; ego poenitentia fuper malo, quod cogitaui ut facere et Et loannesnbsp;ac Chri�us ipfe : Pcenitcnti�,inqui�t,agite : Appropinquat em regnbsp;num ccelorum,Quare magna cura cognofcenda funt ea,qu� ad agennbsp;dam pcenitentiam necelTaria funuPrimum autem, in uera poenit�tisnbsp;neceue habes eognofcere magnitudinem peccatorum tuorum,amp; feuenbsp;ricat� irg Dei aduerfus peccata,ut amp; cohorrcfcas,amp; ad qugrendam renbsp;miffionem peccatorum excitcris, amp; adionem peccatorum deuites,.nbsp;Nam, qgt; tam pauci homines ferio cogitent de fugiendis peccatis. Sinbsp;fedanda iu�itia,hincadeoaccidit, quia cxi�imant iram Dei non ef/nbsp;fe feriam aduerfus peccata,nec putant peccata tam grauia e�e,ut merenbsp;antur �terna fupplicia. Quiequid fecuris i�is hominibus de ira Deinbsp;dixeris,furdis fabulam narraueris ; Semper enim id,quod e� apudnbsp;Mofen,in cordibus fuis dicunu Pax crit mihi,amp; ambulabo in prauf /nbsp;t�te cordis mei.Et illud Efai�tPercuffimusfixdus cum morte,amp;cuninbsp;inferno fccimus padum,FlagelIum inundans cum tranfierit, non ue/nbsp;niet fuper nos�Extant autem tnult^ amp; perfpicue fignificationes feuerinbsp;tatis diuin� irg aduerfus peccata� Adam peccauic efu pomi � Deo pronbsp;hibiti* Hoeuideturpeccatum admodumpuerile,Solentenimpuerinbsp;poma fu�urari, amp; qs dam uefci, Sed magnitudo fupplitq, declaracnbsp;grauitatem peccati,amp; feueritatem ir� Dei aduerfus peccatum. Deusnbsp;enim eiecit propter hoc peccatum Adamum,cum omni fua po�erita/nbsp;te, � Paradifo,in omnes afOidiones,amp; in mort�, ac nifi quis ueniam^nbsp;peccatiper Chri�umconfequatur,confjciteumetiamin infernumgt;nbsp;Qu� pote�e�eirafeueriorC Indiluuioamp;inincendio Sodomiticonbsp;perierunt non folum homines adulti.uerumetiam infantes. Quid an

tem commeruerunt,q) coniedi tint un�t cum parentibus fn tam {lotri bile rupplitiumCGrauftas ir� di'uing eft.qug fc hoe fupplitio pacefa^nbsp;cere uoluif, ut intelligecemus tantam efle hums iraeaduerfus peccatanbsp;fcueritatem, ut uifitet iniquitatem patrum in filqs, in tertia Sgt;i quartanbsp;gencratione. Et quan^ infantes non peccaucrunt externis flagitqa,nbsp;igt;eecant tn hgreditario peccato.ut nihil habcant, quod dc iuditio delnbsp;c�oqugrantur^ Quid pluraC BellaJames,incendia,pe(l:eS)UaRatio/nbsp;ne$,morbi,pubh'ce amp; priuat� h omi num calami rates, man j fella funtnbsp;argumenta,qoibus Deus feueritat� ir� fuac aduerfus pd�� orbi cognonbsp;fcendam proponit.Sed nullum cftmanifedius ire Dei�erga peccata aenbsp;gumcntum,cp pafl�o amp; mors domini noftri Ie(u Chrifti,unigeniti ftnbsp;lp Dei.Cum enim hic fufeiperet in fe peccata human! generis expiao/nbsp;da,noluii Deusplacari,nifi fufeiperetfupplitia peccati,hocefl, affli**nbsp;diones �c dolores mortis Qi. inferni. Quefo tecogita mihi,qu3ta h�cnbsp;fit ira aduerfus peccata,propter quae Deus ne unigenito quidem filionbsp;fuo parccre uoluitC* Quomodo Deus potuiflet uidere filium tam dixnbsp;ledum, adconfpedum mortis cohorrefeere amp; fudare fanguinem, aenbsp;in cruce crudelilTime, manibus 8^ pedibusperfodi,nifi ef�ct iudex innbsp;peccata longeomnium feueriirimuslt; Filius quifpiam principis internbsp;eedit apud pa� entern pro hire, aut latronei Quod fi princeps non rexnbsp;mirtit Icelerato culpam amp; pcena, nifi filius qui intercedit,fubeatpoexnbsp;ham,an non palam fignificatur, principem maxima amp; uehementifTtxnbsp;ma ira aduerfus fcelera accenfum efleC Quod idem cum Deus paternbsp;faciat erga unigenitum filtum fuum,innocentcm quid6m,fed pro pecnbsp;catoribus intercedentem, grauiffima fit ira eius aduerfus peccata, nexnbsp;celTe eft,Quare cum in hiftoria pafTionis audimus Chriftum conirexnbsp;mifeere ad confpedum mortis, amp;rapi immanitcrad crucem amp; morxnbsp;tern, agnofcamus non tarn magnitudine noftror� pecc8torum,propxnbsp;ter quae fi 1 jus Dei tantajpatitur,^ f�riam feueritatem ii x Dei aduerxnbsp;fus p��,qua feucritate,Dcus ne nlio quid� unigenito fuo parcerc u�nbsp;luiu Et cum d�lib�ras tecum,de abpeiendo Euangelio Chrifti,de abxnbsp;utendo nomine Dei ad cxecrationes,dc committendo furto,de fed�xnbsp;do fcorto,de infer�do malum proximo tuo, aut de alps fceleribus dexnbsp;fignandis, cogita tecum quale amp; quantum facinus inftituas. An nexnbsp;fcis, Deum tanto odio hoc quod faciendum fufdpis,profequi,ucnbsp;cum filius fibi pro eo intercedendu putaret, ne ipfi quid� lantopercnbsp;amatopeperceritCVisnetuiterumhlium Dei crucifigere, 6^ lult;h-*nbsp;brio expotaereCNam hi, autore Apoftolo, filium Dei iterum cruciffnbsp;gunt,�dludibrioexponunt,qui poftquam hierunt illuminati,8dnbsp;guftauerunt c�lcfte dlonum,in peccata prolabuntur. Meditemur iginbsp;tur pafTion� Chrifti fumma diligentiagt;ur pcenitentiam agamus,mag

1 - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitudinera

HOMtLIAB IOANN�S �REMTfl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;for

tiftudinem ire diuinf aduer�is peccats cognofcamus, 8^ ppccata fvgia mus.Dcindc,in agenda uera poenitentia cognofcere debrmus,no (o/nbsp;Jum magnitudin�peccatorum,amp; feueritat� irse Dei,fed ena magnintnbsp;dinem demcotise Dei\amp; ueritaiem accertitudinem mifericordi� cigt;nbsp;us, qua peccata propter Chr�ft�m remittunture Ac uidetur qindemnbsp;homini in huius mundi fcelicitate et rranquillitate uerfantifacillitntinbsp;�(Te^cognofcere amp; credere Drum eirepropitium acmifcricordem, bnbsp;deocp multi fecure in peccata ruunt, dum cogitant Deum efle clemeanbsp;tiorem,^ qui in ifta feuerius animaduertat, �C quancp irafcatur pec*nbsp;catis, tarnen facile eum�una aui altera precatiuncula,aut fabem afperfinbsp;one aquae benedidaeplacaripofle. Sed profedo nullum elthomminbsp;difFtctlius opus,^ uere et ex animo credere deo effe mifcricordemnbsp;dementem.Qu� diff icultas turn pr�cipue apparet, cum aduerfis tennbsp;tamur,cum tyrannidi morns �f horioribus inferni obtjcimur. Diui-*nbsp;li� fi affluantjfacile uidetur ci�e^cicdere deum enepropicium,amp; da*nbsp;realimenta.Si corporalis faniias uegeta fuerit, baud diflFicileapparecnbsp;tredere, qp Deus dementer nos conferuet. Si peccati iuditium latrtjnbsp;illuftris eft honeflas uit�, nihil uidetur negotq, credere qp Deutnbsp;ex mifericordia remittat peccatum,amp; reputec nos iuftos� In omniumnbsp;autem rerum indigentia, io grauifTimis morbis, in reuelaio ludiiianbsp;peccati,in confpedtu mortis,�^ in horroribus inferni,credere, q? Dtnbsp;us fit propitius,amp; conleruet nos dementer, ne pereamus amp; reputeCnbsp;nos iuftos, ac tribuat nobis uitam amp; ccele�em fudicitatem, hoc de*nbsp;mom opus,hie labor.Quid enim hoc aliud eft, q uidere in uacua crunbsp;mena pecuniam,in mot bo fanitatem,in dolore uoluptatem, in morznbsp;le uitam,in inferno ctclum,deni�p in nihiloahquidC' Quod certe nonbsp;eft human�,fed diuin�tantum induftri� Quare non eft ofcitantepnbsp;fedferiocogitandum , utre�am amp; ucramfidemdemtfericordianbsp;clemeniiaDei diuinitus confequamur.Deus auiem reftarus eft ualdenbsp;multis argumentis mifericordiam amp; dementiam luam et ga human�nbsp;genus.Primum quidem CTcat�one cocii � terr�,qu� in ulum homi*nbsp;n�s condtdit. Deinde rnhis alrjs donis, quibus hominem ornauit �amnbsp;corpore animo.Deus, inquit Paulus, non finit (eipfum expertem a�. ilt;tnbsp;teftimonq.dum beneficia confett, de ccelo dans nobis pluuias �c temnbsp;pora frudifera, implens cibo ac l�titia ( feu uino quod l�ttfn at ho*nbsp;minem)corda noftra. Preterea declarauit dementiam fuam mulnsnbsp;magnis miracuhs,quibus populum fuum e� dtfFicillimis pcricuhs 1�nbsp;penumero liberauit.Sed nullum opus eft, quo deus magis perfpicuenbsp;declarauit fuam dementiam erga humanum genus, c� qu�d paffusnbsp;eft, ut Unigenitus filius fuus (uiciperet ad expianda peccata homtnisnbsp;crucem mortenitlNam Chriftus filius dei, tam diletftus �i accepius

cfl Deo patri fuo, ut tradidcric ci omnia, amp; eff uderit in ipfurri oi�� nem fuam potentiam amp; maieftatem Et tarnen maluit ferre, ut filiu�nbsp;fudaret fanguinem, laccrarctur, �i. crudeliffime interficcretur,qua ranbsp;ut humanum genus periret. Non potuii�et autem fcrrc,ui tanta malanbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unigenito,amp; (ic delido filio accider�r,nifi uera cius amp; feria cflet mi**

fcricordi'a atque dementia erga humanum genus. Sic Deus (inquit ChriHus^dflexit mundurn,ut filium fuum unigenitum daret,(uidegt;nbsp;licet in crucem SC mortem ^utoronis qui credit in cum non pereaejednbsp;habcat �ternam uiiam. Et Pa ulus: Comm en dat, in quit, fuam caritatSnbsp;� erganosDeus,� cumadhuc effemuspeccatores , Chriftus pro no/nbsp;bis mortuus eft,EtIoantics:In hoc apparuit caritas Dei in nobis, Finbsp;lium fuum unigenic� mifit Deus in mundum ut uiuamus per eum.nbsp;In hoc eft cari�s,non qudd nos dilexerimus Deum,fed qgt; ipfe dilcx*nbsp;hlium fuumpropitiationcna pro peccatis noftris;

Quarc, cum ad agendam pcenitentiam ncceftar ium fit credere, qp Deus fit propitius, Sdremittat peccata dementer, neceftarium etiaranbsp;cft,ui h iftoriam paffionis Chrifti diligcntiflimc cognofcamus amp; menbsp;ditemur, nonut exiftimemosnos ipio meditationis epere expiarenbsp;peccata,fed ut cognofcamus immenfam Dei erga nos dementiam,nbsp;excitemus atque conFirmcmusFidem noftram, quo de remiftionc pecnbsp;(atorum propter Chriftum certi efFitiamur ? Poftremo etfi in hi/nbsp;ftoriapaftionis Chrifti maxime omniumconfiderandumeft,quodnbsp;Chriftus fufeeperit cruceamp; mort�,ad exptanda peccata noftra, cametinbsp;nec hocpr�tereundum eft, ut ex ea diFcamus regnum Chrifti non cf/nbsp;fe mundanum,amp; Chriftum fufeepifte quidem noftri caufta tantas af'lnbsp;fiidiones,non autem fufeepifte cas, ut nos nullas in hoc feculo habe/nbsp;remusjed ut excmplo eius omnes afflidiones,qu� nobis immittun^nbsp;tur,patienrer amp; obedienter Feramus, Chriftus O'nquit Petrus^affli/nbsp;dus eft pro nobis, relinquens nobis exemplum,ut infequeremini uenbsp;ftigiaeius* Et Chriftus ipfe ait: Non eft teruusmaior domino fuo^nbsp;Si me perfecuti funt,amp; uos perfequeotur. Cum igitur hiftoria paf/nbsp;fionis Chrifti utilis fit ac neceftaria, ad confiderationem maximarunfnbsp;rerum falutis noftr�, agitc,amiciff�mi,cxpcrgiicamur,amp;capefraroult;nbsp;cam, ut fu� fpiritui iando organon exhibeamus, quo dona fuanbsp;in nos dementer eftundac,per lefum Chriftum DOMInbsp;N VM noftrum,qui eft una cum patre amp; fpiznbsp;ritufando Deus benedidusinfeculaii

V� in fuperiori homilia pr�f�ti fum�s^et� paugt; cafunc.tamenfi diligenter expendantur, fpero eanbsp;ad cognofcendum uerum amp; legitimum ufum paPnbsp;fionis Sd mortis DOMINI noftri Icfu Chrifti,nbsp;multum profutura, Accedemus igitur nunc ad pernbsp;currendam ipfam paiTionis hiftoria,ut nobis perz

fpeda fint,qug pro nobis filios Dei patienda fufcepiuH�ccum dixif fet lefus, egreffus eft cum difcipulis fuis trans torrentem Ccdron,nbsp;(Hie eft torres Kidron, ficut hebrj i uocanc,amp; h�c eft uia,qua ctiamnbsp;Dauid in maximis grumnis profedus eft in exilium,cum enceretur a�nbsp;filio fuo � regno, quemadmodum in fecundo Ijbro Regum cap� xv�nbsp;fcriptum eft Jubi erat hortus,in quern introiuit ipfc Sc difeipuli eius.nbsp;Alt) Euangelift� comm�morant, q? Chriftus contionatus fit difeipunbsp;lis in itinere deoftendiculo,quod paffuri erant,amp; de abnegatione Pcnbsp;tri.Recenfentpr�terea qgt; fufeeperit in hortograuifTimam pugnamnbsp;Cum terroribus mortis,acoraueric tanto animi ardore, ut etiam fang/nbsp;nine fudauerit�Qug quia ali�s copiofetra�auimus,�f libethoctemquot;nbsp;pore tantum ea percurrerc,qu� Joannes adnotauit,contioebimus nosnbsp;intra prgfetiptos fines,8c perftringemus ea,qu� nobis ab hoc noftronbsp;Euangelifta loanne propofitafunt. Sed non egrediemur tarn citonbsp;faune hortum,in quern Chriftus cum difcipulis fuisintrauic,quin prinbsp;Bs unum aut altcrum pomum decerpamus. In hoc enim loco admoncnbsp;amur amp; difcamus,q9 cum ingredimur in hortos, non debeamus cosnbsp;corporalibus tantum oculis,uerumetiam fpiritualibus afpicere.Initionbsp;enim: Adam primus nofter parens,pcccautt in horto,amp; coniecit tarnnbsp;fcqu�lmomncspofterosfuos propter peccatum in extremam interni/nbsp;rionem� Quare fi quis magnitudinem peccati amp; calamitatum, qug exnbsp;peccato ucniunt,confiderauerit,non mirum,qudd ad confpcd� horgt;nbsp;corum cohorrefcat, amp; oculos fuosab eis magna animi moeftitia auer-*nbsp;�at.Filius autem Dei fan�ificatnunc iterum hortos,quos Adam antenbsp;prophanauerauSufeipit enim in horto montis Oliuarum pugna cumnbsp;terroribusmortis,amp;eonfecrateumhortumfuaoratione, ac irrigatnbsp;cum fanguineo fuo f�dorc.Qu� nobis uitam amp; falutem pepercrunt.

� ,cju�a frequenter Icfus conuenerac illuc cum difcipulis fuis. ludas ergo , ,curn accepiffec cohort emCquam alfj puiantconftiiifle qu]'ngentis,alrfnbsp;,Jeptingentis,aIq nongentis,alq milkmilitibus) 8(f a Pontificibus 8inbsp;, Phari! gis miniflros,uenit illuc, cum lat er n is acfacibus amp; armis. Hienbsp;initio qugdam de luda prodicoredicenda funt.ledas enim,accepta penbsp;cunia,non folum prodidit locum, in quo lefus frequenter cum difei**nbsp;pillis conuenire foiebat,ucrumetiarn faeftus eft dux ejusagminis,quinbsp;lefum comprehenderent. �m�bo igitur te,unde potuit tanta efte inafnbsp;manitas in luda, quod non folum (ufeeperit cogitationem de prodetlnbsp;. do tanto ipfius benefadore,fed etiam prebuerit fe ducem eoRt, quosnbsp;feiebat lefum implacabili odio profequi, acnonnifi excremam eiu*nbsp;internitionem meditari Ec quomodo potuit Deus ad tantam ludacnbsp;immanitatera conniuere, Si earn tolerare, donecreipfa perficereturCnbsp;De hac re non eft alienum ab tnftitutopauca qugdam exponere,ut �inbsp;noftram ipforum naturam rede cognolcere difcamus.Nam immanifnbsp;fimum quidem fcelus eft,quod ludas deiignauic, Sed quod Chriftusnbsp;ad eos dixit,qui nuntiabanc ipfi de Galilgis, quorum fanguinem Pi/nbsp;latus mifcueratcum (acrificqs ipforum.Putatis, quod hi Galilaei praenbsp;cundis Galileis peccatores fuerinc,quia cal la paiTi funtcNon dicouonbsp;bis ,Imo nifi refipueritis,omnes fimul peribins, idem etiS dicendumnbsp;eft ad eos^qui ludam ita exeaantur, ui exiftiment eum folum efte peenbsp;catorem,omnibus din's deuouendum, feueru efte longe omnium innbsp;nocentiftimos.Puta(is,quod ludas prg run�is alqs hominibus peccanbsp;tor fueric^quia tai ia amp; fecit,5lt; paftus eft C Non dico u�bis, Sed quaenbsp;corrupta amp; uitiata natura fuit in luda, amp; qui Satan dominatus eft innbsp;ludam,eadem plane natura eft in omnibus hominibus,amp; eiufdem Sanbsp;tang tyrannidi obnoxium eft,propter peccatum,(otum humanum genbsp;nus.Quam tyrannidem exerceret quoq; Satan in omnibus hominib�nbsp;nifi diuiniius cohiberetur.Poft^ enim Adam peccauit, amp; amifit fpinbsp;ritum fandum,cumulatum eft cor eius omni genere fcelerum� Vbic/.nbsp;nim difeedit fpiritus fandus, ibi fuccedic fpiritus malus amp; impurus�nbsp;qui confert in eum,quem occup�t, omnem impietaiem 8^ immanita/nbsp;tem.Nec hoc malum conftitit in Adami tatum perfona, fed propaganbsp;turn eft in omnem eius pofteritatem, ut quotquot ex ipfo defc�dunr�|nbsp;alFer�t (ecum cor omni malitia plenum. Propter unum hominem,!�/nbsp;quit Paulus,peccatum introqt in mundum,ac per peccatum mors, SCnbsp;fic in omnes homines morsperuafit,quatenus omnes peccauimus.Ecnbsp;alias:Senfus amp; cogitatio humani cordis,malum funt ab adokfeentia,:nbsp;Acrurfus:Eccc in iniqtatibus c�ceptus fum,amp; in pdis cocepit me manbsp;ter mea. Et iteRt� Prau� eft cor hois amp; inferutabik. Dicii amp; Chriftusnbsp;ipfe:Ex corde exeunt cogitatioes mak,cgdes,adulteria, ftupra, furta,nbsp;blfa ceftimonia,c�ui�a.Non exir�c a�c ex cor de,nifi ia corde eiTent.

HOMILlAB lOANHlS BRERITli;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo?

In corde autem funt,n5 noua ali�qua infi�cione, poft^ ado!eueris,Sed ucterinatura, quam ab Adamo hgredfta�caccipimus,8c quam nobiPnbsp;cum in hunc mundum afportamus; Quare cum omnes homines finenbsp;una mai�a,per peccatum Ad� fermentata 8^ corrupta,cft amp;�. in omni/nbsp;bus hominibusunaomnjum malor�Jerna, ut in receflu humani cor/nbsp;dislateatnonfolum incredulitas, contemptus Dei,inuidia, irajibpnbsp;dojuerumett'am proditio, infeft�s,patricidium, amp; omne genus im/nbsp;manitatis. Dices igitur. Si ad hunc modum res fe habet, quid eft, qgt;nbsp;immanitas non in omnibus fefegqualiter prodatc�quideft,q, non omnbsp;nesficpeccentjUt IudasautCain,aut SauI:Hicconfiderandumeft,qgt;nbsp;Deus miferatus humanam calamitatem,ordinauit aduerfus Satanam,nbsp;agminaangclorum,quiSatang tyrannidi itaobfinant^ucnonfolumnbsp;tueantur Gentes 8d Imperia,nc crudeh�tate Satanae euertantur,ucrumnbsp;ctiam moueant hominum cogiiationcs,ne Satang immania fuggerennbsp;ti obfequant Jn Daniele angelus pugnatcum principe PerfaRz, pro finbsp;Iqs populi Dei, ne opprimantjn Num�ris, Angelus DnI lingua Banbsp;b� ita gubernat, ut non poffet, nifi benedicere ftlqs Ifrael. In Genefi,nbsp;Abraham die� feruo fuo,qgt; Dns miffurus fit angel� fuum cor� ipib,nbsp;q effitiat, ut inueniat ftlio fuo uxor� in cognatioe fua� Vides igit an/nbsp;gelos diuinitus ordinatos efre,ut amp; public� tranquillitate tueatur, Sinbsp;botm mentes gubernet,ne Satan pro libidine fua omnia perturbet,0inbsp;confundat.Deinde infiituit Deus inter holes ex una parte, Magiftranbsp;ftus,leges,parentes,8^ difciplinas,ex altera parte,Minifterium Euannbsp;gclq Domininoftri leiu Chrifii, Ac magiftratibus, amp; legibus ac dilt;nbsp;(ciplinis humanis,coercentur quidem homines,diuinaordinatione�nbsp;nc in qu�uis genera immaniumfcelerum ruanc,amp;c�tinentur aliqut,nbsp;. modo in ofFitio,fed his organis non regcncrantur,non hunt noui honbsp;mines,nec confiant in grauibus periculis. Non enim eripiuntiir � tynbsp;rannidcSafan�,ctiamli magiftratibus amp; legibus obediant. Miniftenbsp;rium autem Euangclq, id demum organon eft, quo homines pq nonnbsp;folum continentur in ofFitio,ucrumeiiam regenerantur per fpiritumnbsp;bndum,amp; fiant noui homines,ut�ilibereniur � Satanae uinculis,8^nbsp;(e(ftcntur,non iam humana ratione didante,fed fpiritu fando ducennbsp;te, amp; uires pr�bentehoncftas alt;ftiones. Ad hoc enim apparuit, ficutnbsp;loannes dicit,filius Dei,ut diflbluat opera diaboh\Et alias:Chriftugt;nbsp;per mortemabolet eum, qui mortis habebat imperium, hoceft,dia/nbsp;bolum,amp; liberos reddit eos,quicunque metu mortis per omnemui'nbsp;tarn obnoxq erant feruituti. Quare foil diuin�dementi�,'amp; ordina/nbsp;tionibus eius acceptum ferendum eft,qgt; Satan non impleat immani/nbsp;busfceleribusuniuerfamterram,ddomneshominum polidas� Etta/nbsp;menresipfa indicat,quddnonnunquam defignentur inter homi*nbsp;aes tam oefaria amp; truculenta fcelera, ut honefti uiri, ad mention em

eorum cohot relcant. Quid igitur crt, q? Deus ad ea conniueatC qtndf cft,q) tantum Satan� permut�t, ut ludas prodac Chriftum filiumnbsp;um,uc Saul interfitiat tot innocentes facerdotes,ut u aft et ciuitatem eonbsp;rum crudelifttmejUt Gain occidat fratrem fuum,ut frater tradac fratrcnbsp;fn mortcm,8lt; pater filiom,ftcuteft in EuangelioCQuidpoteft his feenbsp;lerihus immanius dicicEt tarnen ab hominibus defignari folenn Sednbsp;mult� funtcau(r�,cur Deus Satan� permittat,ut homines in lantamnbsp;immanitatem coniieit, Vna eft,ut his exemplis admoneat omnes ho/nbsp;mines fu� corrupt� amp; uiriat�natur�.Quales enim funt fcelerati illinbsp;amp; immanes nebolones,talis eft quiuis homo natura fua. Et quod illinbsp;externis fceleribus defignant, hoc in recef�ibus cuiufuis hominis la/nbsp;tet,haud dubie data occafioneerupturum, nifi diuinitus cohibeatur.nbsp;Quare agnofeamus alienis exemplis noftrum pecc2tum,ut excitemurnbsp;ad qu^rendam remiftionem amp;remedium peccati. Deinde, Deus connbsp;niuet ad immanitatem (celer�,ut admoneat nos de tyrannide Sacang,nbsp;neutdelicecfecureftertamus,(eduigilemus aduerfus Satanam.qutanbsp;dreuit ficut' leo rugiens,qu�rens quem deuorenPoftrcmo conniuer,nbsp;ot fcelera fceleribus puniant. Paulus ad Romanos fcrib�s : dicit,Gennbsp;tes traditas in cupiditates ignomtniofas, propterea qudd cum Deumnbsp;cognouifTent, non ut Deum glorificauerint* Docet autem Paulus,q�nbsp;immaniaftagitiafintimpietatts fuppliiia. Itac]�peccatum fit peccatinbsp;pcena. Sic ^deproditionelud�fentiendumeft. Ea enim fuit poenanbsp;impietatis eins. Initio enim ludas audiuit Euangelion Chri{ii,�^ co^nbsp;optatus eft in numerum Apoftolorum. Eifi aui�uifus eft Euangelionbsp;magnam fidem habere, tarnen contempfit in latefaris cordis fui^dexn/nbsp;de commifit etiam furtum,amp; multa furripuit � fifco,cuius cura ipfi denbsp;mandata erat. Adhpc,cumreprehenderetur a'Cbrifto,q) inueiftus tf/'nbsp;let in mulierem,qu� unguentum efFuderat, conerpitaduerfus Gfari/nbsp;ftum magnam inuidiam. Iiacjt, cum alter� poft alterum peccatum denbsp;fignaret,amp; his Satanam ad fe,quafi inuitarer, totus tandem tyrannidinbsp;Satan� permiftus eft, ui ad horrenda amp; immania flagitia impellere/

tur, 0t dignis fupplitqs punirct. Admoneamur igitur hoc exemplo^nbsp;ut obftemus prtncipqs peccatorum, no enim �C altero peccato,qua/nbsp;fj inuiias ad te Satanam. Hie hofpes, ft femel amp; iter� receptus fuerir,nbsp;non facile iterum eqct poteft, ncc contentus eft iure hofpitii,fed inc�/nbsp;pic etiam ufurpare fibi ius dominationis,amp; accipit ad fe feptem fpirw

tus, ui Chriftusait, nequioresfe,imouenitcu legionibus diaboloq?,nbsp;�t poftrema hominis fi�t peiora primis.Quare maxima oim opa dannbsp;da eft,ui bberati per Chrift� �1 Satan^tyrannide, no recipiamus eumnbsp;rurfus tn hofpitiu,fed principi)� obftemus,ut iteut atep itci^ repulfusnbsp;�C fuperatus,minus nobis molcftiu elle pergat. Sunt amp; ali^ cauftT�,

tur Deut (bnniuerit ad proditionem lud�, Si adhuc conniucat ad multa immania fcdera, (ed nos uoRn'mus tantum generales cauffas renbsp;ccnfcre,quibus nunceontenii,perfequi'mur 8i alia,qu� hoc loco comnbsp;memorantur Judas cni'm non (olus accedit ad Chriftum fed adduci'tnbsp;fecum cohortem pr�fidian'am, miniftros, quosjpfi Pont/fices,nbsp;Pharifpi, SC Senatores Hicrofolymitani adtunxerant. Hic confide/nbsp;ra mihi perfonas Si dignitatem eorum^qui mitiunt mini�ros fuos adnbsp;comprehendendum Chriftum, Cohortem tnittit Pilatus prefes, nanbsp;mine Romani Imperatoris. Reliquos miniftros mittunt Summi facernbsp;dotes, rehgionis antiftites, ac Pharifae�fan�fitate il�uftres .stquenbsp;am Senatores urbis magiftratus� Hi erant fummi in Politeia 3i reif/nbsp;gicne populi Dei, Et tarnen perfequuntur Chrjftum. Rem miran/nbsp;dani, Pontifices Si Senatores urbis Hierufalem fruebani� benefitqsnbsp;ChrifthNon folum enim Lcaiiicafacfa,quibus Pontifices prperant,nbsp;�erumetiam Politeia Mofafca inftiiuta erat diuinkus ad conferuan-'nbsp;daspromiffiones de Chri�o. Ecce auiem,cum iam Chri�us aduenifnbsp;fci�c5fcruntiniomnenudi� fuurainhoc, ut�pprimaL Hoepr�-*nbsp;faiptum nobis e� in noftram do�rinam,ut non ofFendamur,ucl pernbsp;fecutione,qua pr�cipui in Ecclefia Chrifti in Euangelion fcuiunt.ucinbsp;infccliciiate, qua pq in hoc fcculo, propter profeffionem fuam bbo *nbsp;rant. Eiienius (tukorura magi�er e�, Itaqueuulgus hominem iudi/nbsp;cat de ueritate Euai�gdq Chrifti ex euentu. Si externus euentus fcclixnbsp;cftjiudicant Euangelionefteuerum. Siinfcelixeft eucntus,iudicancnbsp;effe falfum. Noftrum autem offitium eft,utde Chrifto 8i Euangeiionbsp;ciusiudiccmus,non fecundura externum in hoc feculoeuentum, fednbsp;fecundum c�leftia teftimonia,quibus ueritas Si certitudo eorum pernbsp;fpicueconfirmatalunt. Elfi enim Euangelion Chrifti non fempernbsp;foclix eft,mundano more,habet tarnen fuam fcclicitatcm etiam fn hocnbsp;(eculo,quod perfitiat curfum fuum,8i conftet in orbe terrarum,inui/nbsp;cis 8i obfiftentibus etiarnnum potent�Timis Monarchis�nbsp;nbsp;Ac incho

at quidem in hoc feculo fpiritualcm foelicitatem in cordibus piorunt perfidem, in futuro autem feculo abfoluit earn reipfa,8iiaffcrt uitamnbsp;zn�ternum f�licem.Quar� non olFendamur perfec�t ione, qua fumznbsp;mi in Ecclefia conant Euangelion Chrifti delere� Sed potius confir/nbsp;inemur in fidc,q) uetus ea lors fit Chrifti, ut � fuo ipfius populo co/nbsp;prehendatur, amp; damnetur, Quod cum ita fe habcat,pcrgamus ad eanbsp;quf fequuntur Jefus itac^ feiens omnia qu� f�tura erant fuper fe,proenbsp;ceffitac dixit cis: Quem qugritis�Refponderunt eitlefum Naza/,nbsp;rcnum�Dicit eis lefus: Ego fum, Stabat autem amp; ludas qui prodebat,nbsp;cum cum ipfis� lefus alias in perfecutione fugit amp; abfeondit fe�^nbsp;fNunc autem, etfi optime cognouit quae 8e quanta mancrent ipfuna

ftipplftia. De his en�m fppe ancea contionatus fuerat,amp; ea paulo an� ob oculos poOta ita uiderat, ut amp; fanguinem fudaretjamen nonnbsp;git y fed ppoceditperfecutoribus fuis obuiam � Quid fibi uolunt h�nbsp;diuerf� adiones Chriftic' Ante fugit pcrfecutorcs,utdoceret aduer/nbsp;fa declinanda effe,fi id per uocaiioncm DOMINI,8^ fine uiolationenbsp;uerbi Dei fieri potcft. Nunc autem procedit aduerfarrjs obuiam, utnbsp;doceret aduerfa fufcipienda efle obedienter, fi te ed uocauerit uolun^nbsp;tas Dei.Sed quomodo,inquies,cognofcam Dei uoIuntatemcCognonbsp;fees earn ex uerbo eius. Si enim res ita fe habet, ut aut tibi peeeandumnbsp;fit contra uerbum Dei,aut aduerfa fufcipienda,tuncmanifefte cognonbsp;fcitur,q$ uoluntas Dei fir,ut aduerfa obedienter fufeipias.Deus enimnbsp;non uult,ut pecces:Non Deus uolens iniquitat� tu es. Sed uult,ut innbsp;uocatione uerbi eius pergas,etiamfi uita ipfa amittenda fit. Quare,finbsp;potes fine peccato adueriadeelinarejicebit. Si autem non potes ea denbsp;clinar6,nifi pecces contra uerbum Dei,tunc intantum non funr aduernbsp;fa deelinanda,ut potius aduerfarr|s obuiam proeedendum fit. Itaquenbsp;cum Chriftus habereteertum uerbum Dei,q} deberet mortem progt;*nbsp;peccaiis humant generis fufeipere, (In hune enim ufum mifliis fuit a*nbsp;pat� e in ret ram, )nbsp;nbsp;nbsp;cognofeeret per fpiritum fandum, qgt; hoc effet

tempus dtuinitus confi:itutum,quo pateretur mortem,tradii fe perfe/ cutoribus obedientif�ime.Sed deobedientia Chrifii longe aliud iu/nbsp;dicandum cft,c�dealiorum hominumobedientia, Hienim,etfi tra^*nbsp;dunt fe aliquoties obedienter ad ferendam crucem, tarnen obedienznbsp;lia corum eft impci feda,8f multa rebellione carnis uitiata. Obediennbsp;cia aut� Chrifti perfeda eft,amp; fine ullopeccato: Tentatus ef�,inquicnbsp;Apoflolus,per omnia,iuxta (imilitudinem,abflt;^ peccato.Quare nonbsp;(Ira obedientia non expi�t peccata, fed fola Chrifti obedientia bancnbsp;habet gloriam, qgt; Deus remittat nobis propter earn, peccata no/nbsp;�ra. Sed hicuide mihi magnum miraculum. ludas amp; miniftri Pongt;nbsp;tiftcum,ctfi noueranc Chriftum de facie, tartien nunc ita c�cantur,uenbsp;nihil minus putent, q hunc efle eum,quern qugrant. Sic egeabanturnbsp;quonda ciues Sodomit�, ne poflent inuenire oftium domus Loth,nbsp;Sic c�cabantur Syri, neagnofeeret Heliz�um. Sed Loth amp; Helizgnbsp;us euadut hoftes fuos, Chriftus non euadit.Quid igitur fibi uult hienbsp;diuerfus excgcationis hoftium euentusC In illis teftatur Deuscuramnbsp;fuam pro t)s, qui ambulant in uocatione fua, qgt; hoftes, non queantnbsp;ipfis,ne pilum quidem capitis raouerc, nifi diuinitus conceflum fue/nbsp;rif. Angelis fuis,inquit,mandauitde te,utcuftodiantte in omnibusnbsp;uqstuis. Et: Angelus DOMINI immittitur in circui tu tirnentiumnbsp;cum, �e erfpic eos ? Chriftus autem non euadic, partim ut teft�urnbsp;perfedam fuam obedientiam ,quod cum poflet fugere 0^ declinarenbsp;boftesg

'HOH�LI�I IQ�NNIS BRENT�h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�/!

hoftes, non tam� fugfat,parttm ut fi'gnifjccc,q, ficut ipfc non ideirco defcritur � De@, quia traditur in manus aduerfariorum fuorum � fednbsp;potius conferuatur, Sf ducitur per captiuitatem amp; mortem in fumm�nbsp;gloriam Sd forficitatem,ita nee nos deferamur � Deo, etiamfi perueninbsp;imus in poteftatem hortium noftrorum.Siue enimuiuimu8,fiue monbsp;rimur,DOMlNIfumus.Et: V^ita mthi Chriftuseft.etmors �ucrum;nbsp;SeduideamusSdaliudmiraculum,priufc|i� enim Chrillus captiuusnbsp;abducitur, mulca hicmiracula �duntur, ut impq perlecutores Chri/nbsp;fti nullamhabeantcxcufationcm,8dpqc�rtocognofcaot,huncuer�nbsp;�flTe Chriftum. Vt ergo dixit eisrEgo fum, abierunt rctrorfum,amp;nbsp;cidcruntinterram.QuidmagisadmirationcdignumcTotarmatiho *,nbsp;mines ad unam unius inermis hominis uoculam eocidunu Sed uidesnbsp;Chriftum dominari in medio inimicorum (uorum,ae dominari nonnbsp;mundanisarmis, fed uerbo tantum� Qu3nta,obfecro,eiuslt;ft poten/nbsp;tia,quiunouerborepellitarmatosruosh�ftes, �dderjciccos in ter/nbsp;ramcEt fi h�c uox : Ego fum, fine ulla externa maieflatc � Chrifto innbsp;terris iam capiendo prolata, intantum exterruit impios,ut non potuenbsp;rint amplius confiftere,quantum,obfeci'o,extelt; rebit impios illa uox,nbsp;quam Chriftus in maicRate glorig fu� de c�lo profcret : Difceditcanbsp;me maledidii in ignem etcroum,qui paratus cll diabolo 8d angelis etnbsp;�s.Quaredifcamustimorem Dei, agiofcamus Euangelion Chriiti.nbsp;amp; obediamus uocationi cius, ut non ir� fed gratig uoeem audiamus;nbsp;iVeniie benedidi patris mei, poliidete regnum paratum uobis ab exnbsp;ordio mundi. Videamns autem nunc etiam aliud miraculum; herum � �nbsp;ergo interrogauit eos:Quem qugritis.llli autem dixerunt,lefum Na , *nbsp;zarenum. Refpondit Ieius:Dixi uobis, qgt; ego fum�Si ergo me qugri * �nbsp;n's,fjnite hosabire. V^tcompleretur fermo,quem dixerat:�xqs,quosnbsp;dfdifti mihi,nonperdidiquen^� lefuspermittitfepcrfecutoribus,nbsp;Sed graui autoritate,nbsp;nbsp;nbsp;quafi cominatione mandat eis, nc Isedant auc

capi�t in pr�fentia Apoftolos fuos� Hos,inquit,f!nitcabire�Etquod mandat, hoc eti� necefle habent impq illi obferuare.Nifi em pofitusnbsp;fuif�ec eis terminus (�uiendi, non folum cepiffent lefum ,uerumeti2nbsp;gralTati eHentcrudeliter in Apoftolos,qui aderant,acetiam trucidafznbsp;lient eos,pr�fcrtim cum Petrus inferret fe euaginato gladio in cohor/^nbsp;tem armatam.Ecce autem finunt eos illefos abtre. Memorabile mira/nbsp;�ul�, quo proponunt nobis prgeipue dooc�fideranda. Aher� eft,qgt;nbsp;deus �eu cogit�t immittereaffli(ftion�,cogitat eti� modu,terminu,amp;nbsp;liberation� ex afflidione.Sicut em pofuit mari fu� termin�,ne poffitnbsp;diuinitus c�'ftitut� eft euagari,ita eti� terminauit afftidionbsp;lies, quas immittitpopulofuo, nepoU�nt uel grauiores efte^ueldiu^

t�us p�rdurare,^ ipfe definieric.O� lobe ad Satan am diciturtBcce in manu tua eft, ueruntamen animamilliusferua, Etfi autem Satan af/nbsp;ftigebat lobem grauiftime tarnen non potuit ei uitam auferre, quianbsp;terminus Deo conftitutus erau Quare bene c�fidamus in aduerfis,nbsp;amp;L perfeueremus in oiFitio uocationis noftr� certa perfuafione connbsp;cepta,q) Deus, qui permittit, ut affligamur, conftituerit affli�ioninbsp;fuum terminum,amp; excogitauerit longe ante,optimam liberandi rati/nbsp;onem�Alterum eft,qgt;habeamushicexemplum exauditionis amp; eftilt;nbsp;caci^ preaim Chrifti,quemadmodum amp; Euangelifta ipfemonet.Su/nbsp;pra enim dixit Chriftus in precibus fuis: Quos dedifti mihi, ego cu/nbsp;ftodio,amp; nemo ex eis p�rit, nifi filius ille perditionis. Quod igiturnbsp;Chriftus dixit,hoc nunc impletur.Miniftri faaificulorum, etfi maxinbsp;mo odio perfequuntur,non Chriftum tantum, fed etiam �poftolosnbsp;eius,tamen hoc loco Apoftolos ne attingere quidem audent. Orauicnbsp;enim Chriftus patremfuum, amp; dixit Apoftolos non una cum ipfonbsp;(apiendos,amp; occidendos,fed feruandos ad propagandum Euangelilt;*nbsp;on in toto orbe terrarum. Si autem h�c pars precum Chrifti impletanbsp;eft, amp; confirmata magno miraculo, certe implebiiur �C ilia pars ,innbsp;qua Chriftus uult,ut oes (ui feruentur d malo,amp; ubi ipfe eft,fint amp; itnbsp;li fecum. Quare,cum fumus membra Chrifti perfidem,non dubitenbsp;mus,quin feruemur in omnibus aduerfis � malo,amp; confequamur pernbsp;ea ueram amp; gternam falutem,propter lefum Chriftum dominum no/nbsp;ftrum,qui eft una' cum patre amp; fpiritu fan�o Deus benedidus in fe^nbsp;cula. Amen�

Epugna Petri amp; prima eiusabnegationehodier/ Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis eft dicendum.Petrus enim,cum ofci/

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t3t^tcr amp; fecure negligeret cohortationem, qua

ipfum amp; collegas eius ad pre/ ces: Vigilate,inquiens, orate,ne intretis inten/nbsp;tationem. Spiritus enim prompms eft,caro autetnnbsp;infirma,incidit tarn nimia animi promptitudinc, cp magna carnisinnbsp;firmitate in grauiftimas tentationesi. De his igitur nunc dicamus, uenbsp;admoniti alieno excmplo,non ftertamus fecuri in pcricuiis,fed expcrnbsp;gifcamur,amp; confugiamus quanta poflumus fide amp; precibus ad DO/nbsp;�� MlNVMDeumferuatoremnoftrum, Simon ergo Petrus cum ha/nbsp;�gt; beret gladium,eduxit eumiamp;percuflit Pontificis fcruum,6^ abfciditnbsp;9gt; auriculameiusdextram.Eratautemnomen feruoMalchus. Diciter/nbsp;� � go lefus Petro: Immitte gladium tuuro in uaginam� An non bibam^nbsp;�, po�ulum,quod d�dit mihi patera Petrus uidetur quidem fortem ui/nbsp;ruia

rumpr�Rare.S^ illuftre ftrategema defignare,q) fi�cut Dauj�d Gob'a/ themj'ta ipfc armatam uohoncm inuadat,fed reprehendicur � Chtvnbsp;fto grauifTime.Cur ergo reprehendiiur7Num peccat, q? fufcjpiat denbsp;fendendum Chriftum Et qu�defcnfio potcft efTe iuflior':' An nonnbsp;Salomon aicErue eos,qui ducuntiir ad mortem, 8lt; qui trahuntur ad prowir�. * gt;nbsp;jnterit�,hberare ne ceficsCScd manife�um e�, Petrum hoc fat�o pecnbsp;ta�e�Primum en j'm Petrus non erat magi�ratus ciuilis, nec porrigeznbsp;bant CI ue� legesuel magi�ratus in hoccafu gladium, Quare accipitnbsp;gbdium,fine ulla l�gitima uocatione. Alia e� uocatio pr incipum �c.nbsp;m3g�'�ratuum,aliauocanohonnnum priuatorum. lllismandatae�nbsp;gladi] admini�ratio, bonis ad bonum, �nalis adpcenam.Priuatis au/nbsp;tem nominibus non licet, nifi per leges magi�ratum, gladio uti,nbsp;Jcacp Pilati, qui tunc magifiratu in fud�va fungebatur, o�itium fuif -*nbsp;fctjinnocentem dcfcndere.Cum igitar Pilatus non folum ce�aret,uenbsp;rumcciam mitterec cohortem ad capicndum Chri�um,non licuit FVnbsp;trohomini priuato,in mini�rosmagi�ratus gladiografTari. Deinnbsp;de manife�a erat uoluntas Dci,qgt; Chrj�us in hoc miirus e�'etjUt fufnbsp;ciperetcruccm amp; mortem. Ec Chriflusipfefgpeacmultum expofuitnbsp;Apo�olis hanc Dci uoluntatem , quam ctiam feriptur� le�aban/nbsp;tur.Quare,quemadmodum Petrus antea, cum increparet Chriflum,nbsp;ne fe traderet principibus facerdoium occidendum, iure c� repulfusnbsp;bi audrjt: Abi po� me Satana, ob�aculo es mihi,quia non lapis ea,nbsp;que funt Del,fed qug funt hominum, ita amp; hoc loco recte reprehcaznbsp;ditur, obfi�at gbdto fuo uoluntati De�, amp; conetur fentcntiam faxnbsp;cr� feriptur�, hoce�jpiritus fan�j mutare, Pr�terea,defenfio Penbsp;tri plane inutilis erat Chri�o, ac minime necc�aria. Nam fi uoJuif*nbsp;fet uiolenter defend�, potuj�et,ut in alio Euangeiilfa dicitur, rogarenbsp;patrem fuum,qui exhibuj�et ei pluf^ duodecim legiones angelor�.nbsp;Quare defenfio Petri temeraria e� �i inconfiderata. Nam quod Salonbsp;mon iubeat entere cum,qui ad mortem du. nur. Loquitur de defen/nbsp;fione, qug fit l�gitima uocatione, non de ea,qu� fit illegitime. Petrinbsp;autem uocatio erat,c�fiteri Chri�um, amp; te�ari uoce fua de Chri�o,nbsp;non gladio pro Chri�o bclligerari. Hoc igitur fui�et o�ieiu Petri,nbsp;a�irmarc hunc e�e uerum Meffiam,amp; te�imonium de innocentia einbsp;usdiccre, MuItaautemueniunthicobferuanda,Vnume�,qgt; admo/nbsp;neamur,ne finamus nobis fpecicm boni zeit imponcre, fed cognofeanbsp;mus,utrum ne zelus no�er fit fecundum fcientiam. Non enim ideonbsp;bonus e�zclus,quia fpeciem boni habet.Et fieri pote�, utnon errexnbsp;tur quidem affc0tu,(ed erreiur deledu. Bonus erat affedus Petri,qpnbsp;cuperci Chri�um defendere.Quis hunc a�edum damnaretC' fed manbsp;lus erat deic�us modi defendendi� Voiebat enim Chri�um gladio

(3efendcrc,quod non erat legitim� eins uocationis.Bonus uidcbator zelu�! eorum Iudeorum,qui cupiebant legem diuinam defenfam. Sednbsp;is zeltis non erat fecundum fcientiam, qp conabantur Jegem defendernbsp;re inrerfedione Chrifti Apoftolorum eins. Bonus iiidebatur affeznbsp;�ns Ifraebfarum,quod inflituerent mulra facra ad glon'am dei.Quisnbsp;entm non conferret operam fuarti adglon�am dei l�luflrandam Z Sednbsp;mains erai dele��s, quod inftitueret lacra extra ordinariom templu,nbsp;in luc�s, montibus uallibus, contracp uerbum DOMINI eonfli/nbsp;� num erat.Quare in fufeipfendis a ci ionib us fiue illis ecdefiafticis,finbsp;ne pobticis fiue oeconomicis,non (imus cententi Specie boni,fed in/nbsp;qinrarnus ueram earum iufiitiam,ex uerbo DOMINI, ne reprehen/nbsp;denda.aut etiam punienda potius laudanda amp; honoranda defigznbsp;nemus. Deinde admonemur etiam de illo Pauli,ne faciamus mala, ulnbsp;rueniant bona.Bonum erat Chriftum innoc�t�m defendere. Sed ma/nbsp;ium crat,qudd Petrus fulcipiebat banc defenfionem illegiiime.BonSnbsp;cll,quod paterfamilias laborer,ut fuftentet egeftatem familigfug.Sednbsp;malum eft,qu�d hoeconetur funis, impofturis, perfidia �C altjs idnbsp;genus fcelertbus. Nunquid autem bonum propoficum excufat malanbsp;operafNihil cenc minus.Caueamus igitur,ne ad confequenda aut efnbsp;ficienda bona,faciamus mala,Sed ut propofirum uereconfequamur,nbsp;boms femper ftudeamus.Confiderandum eft hoc, quod hoc loconbsp;proponatur nobis in Chrifto exemplum boni patrisfamilias. Peccatnbsp;emm Petrus,qui erat de familia Chrifti. Peccat amp; Makhus, qui eratnbsp;a�familia Chriftialienus. Cum igitur Chriftus fufeiperetpeccatacornbsp;t igenda, in quo incipit corredionemCNum in alienoCSicquidem fdnbsp;lent pr�pofteri patrcsfamilias,qui negledis erratis fug ipforum famtnbsp;b�.abena delitfta emendare ftddent ac in fuse quidem hmili� uitrjainbsp;cocci funtjin uitqs autem alienp familieoculatilTimi. Alt) funt moreMnbsp;Cbrifti,qui Makhum,a' familia fuaalienumrelinquitfuoiudici,ipz,nbsp;1 e a�t fufeipit Petrum famili�rem fuum emendandum, amp; reprehen/nbsp;die eum propter temeritat� grauiftimejUt doceat �i aftuefaciat patresnbsp;familias,' quo prgcipuas fuas curas amp; cogirationes in hancrem c�nfegt;nbsp;rantyUt uitia fu� ipforum f�mili� pro fua uocationc corrigat, ali�nesnbsp;autem homines ftare aut cadere domino fuo finanuObferuemus �i. ilnbsp;lud,qu�d cum Chriftus rcprehendit Petrum, qui Malcho aurem ab/nbsp;fciderat,fignificet, fe iuftiti� tarn feueriter tuen, ut ne impqs quide.nbsp;amp;f peflimaqu�i^ mentis aliquidmah illegitime �i. fineuocauonednbsp;nobis inferri uelit. Makhus enim, qui egrelTus erat ad capiendumnbsp;Chriftum, merituseratfuaimpietate0^ crudelitace, utmutilareturnbsp;non folum una aure,fed etiam toto capite. Chriftus autem,quia uidenbsp;bat eu d Petro illegitime offenfum,contentus non eft, Peirutn incrc^nbsp;puiftej,

HO'MILIAB �OANNIS BRENTll* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rh

pufffe/ed bencfacit quoque Malcho,amp;^ rcfti�uit ei aurem� Quo ex�/ plo monet nos, ut tanta feueritacc iu�itiam colamus,ut neiniuOisnbsp;quidem mala illegitime inferamus� Ne uincaris^inquit Apoftolus*�nbsp;malojfed ui'nce bono roalum. Et (icui Salomon alt,ne refpondcas Iwlnbsp;lo iuxta ftultitiam fuam,nc ei fimi 1 is fias,ita non rependas malum manbsp;lo,ne amp; ipfe malus clFitiaris,Sed pergamus ad ea qug fequuntur�Co. �nbsp;horsigituramp;tribunus acminiflri lud�orum comprehenderunc it/ *�nbsp;lum,amp; iigauer�l eum.Qutd hoc fpcdaculo horribiliusCVerus Melnbsp;fiaSjUnigeniius filius Dei, feruator humanigcncris,rapnur,Iigaturgt;nbsp;et captiuus per ora hominum,ut longe omnium fceleratilTimus tradunbsp;citur,idquea' perditiffimis ncbulombus, atc^ adeo � pofteris eorumnbsp;patriarchar�, qui toto animo d�fiderioaduentum eius expedarunr*nbsp;�t. omne falutis fuac Fiduriam in eocollocarunt.Quid igitur ad hge dinbsp;cemusC� Certe hoe illud eft, quod maximo eft off�ndiculo tam amicisnbsp;tp inimicis Chridi� Haclenus enim gloriams cfl lefus^e efTe uerumnbsp;MelTiam, fe elTe unigenitu lilium Dei, �c Dcum pairem Rare a par/

- IC ipfius, amp; defeoderc ipfum? Ego, inquit,amp; patcr,unum fumus. Et* Relmquetis me folum, Et tam� non fum folus,qufa pater mecum eRvnbsp;Tefiabantur amp; miracula Deum fauerelefu. Non potuilTet enim tan/nbsp;ta miracula gdere,nifi Deus a� parte etus ftetif�et. Ecce auiem nunc mJnbsp;pune capitur amp;: ligatur a fceleratilTimis hominibus.Ex una igitur parnbsp;te amici ita ofFeoduntur,ut exiftiment condones etus mendacifsimas

� efle nugaSjS^ ipfum a Deoprorfus defertum. Itacp deferunt �C ipfi cz um,acfugtunt. Exaltera autemparteintmid ita ofFenduntur, ut nonnbsp;� folumcontemnantdo�trinamamp;honeftatcm uir^eius, uerumedamnbsp;applaudant fu� ipforum impietati,Sc faueant fuis fceleribus, qug ui/nbsp;dentram f�liciterpromouere. H�c eft perp�tua hominurn huiuSnbsp;feculifententia,qgt; ubi uident efTe externam foelicitatem, ibi putentefnbsp;fciuftitiam,acDeum fauere. Vbi autem uident infa'Iicitatem,ibi exnbsp;i�iment efle iniuftitiam, 8( Deum alieno eUe animo. Sic amici lobnbsp;fentiuntlobem else iniuflum, qgt; affligatur. Et Apofioli,iudicant itinbsp;co hominc aut (altem in parentibus eius effe iniquitarem, in quo ui/nbsp;dent efle c^citatem. Quis,inquiunt, pcccauitChfcan parentes eius,utnbsp;cfcus nafcereturC'Bt Melitenf�s, cum uiderent uiperam inuafifle ma/nbsp;num Pauli.fentiunt eum efTe fceleratum, quia uident eum efle infor/nbsp;t- tunat�: Omnino,inqunt,homicida eft homo hic,qu� feruatu e mari,nbsp;ultio non finit uiuere, Ac paulopofl,c� uident nihil mali ei accidere,nbsp;dicebantmutata mente eum efle Deum. Itacp hoe eft iudidum humanbsp;ni ingenq, qu�d (entiant, ibi Deum fauorefuo adefle, ubieft foeliznbsp;cius,ibi uero D^^*� longe abeffe, ubi eft ioftelicitas. Sed bic eft

�mpqfsimus error. In (�turo lt;juidcm fecolo,in quo omnia er�nt po�/-petuo rede ordinata, Deus ibi uere adeii ^uore (uo, ubi fummt eft foelidtas,nbsp;nbsp;nbsp;ibi longe abeft,ubi fumma eft inf�lkitas. In hoc ao*

tem feculo,magna eft return confufio. Solet enim aliquoties fieri, ue amp; Deus einegotio,quodeft in hocfeculo fa?lix,uere faueat, fi,quodnbsp;agitur, iuftum, pium ac redum fuerit. Sed non eft perp�tua in hocnbsp;mundo r�gula, q? Deus ibi adfit fauore fuo, amp; approbet, quod agi-*nbsp;tur, ubi eft externa fcclicitas. Satan enim princeps eft huius mundf,nbsp;ideoque conf er t omne ftudiu fuum in hanc rem,ot in principatu fuonbsp;inucrratquoquomodopofft'fjordinationem Dei, eff�tiat,oteaqu�nbsp;bus Deus fauef,8t qua; approbatjint infoelicia,ea autem, quae Deusnbsp;odit,amp; damnat,fint fceIicia.Et,ut pij affligantur, impq autem prodiinbsp;cant in bonodies fuos. Sed Deus ipfe fua habet confilia,fua$ cauftaSi^nbsp;cur Satang in hacrer� confufione coniucac, immittat eti� ipfe pijsnbsp;pffiidioneSjimpqs a�t gaudia Qc uoluptates in hoc nnindo.Qug resnbsp;cum alias copiofe tradata fit, no erit nunc longtus perfequ�da. Nosnbsp;ad ea nunc indicanda properamus, qug ad prgiens inftiiut� proximenbsp;attin�t.Non em dubiu eft.quin Deus pater de ccclo profpitics,uidegt;'nbsp;rit unigenit� �tquot; ddediffimum filiam luum a� iceleratifTimis hominPnbsp;buscapiyamp;ligari. Quomodo igitur potuit hocpacienter ferre,0^nbsp;non potiusperdiditftdminibus amp; graridinetam fceleftos homines^nbsp;De hacrediximusinpraefationepalTioois ? Filius enim Deifufe�-'nbsp;Pquot; in fe expianda peccata bumani generis. Pater igitur pafltis eft, utnbsp;rilius non tantum caperetur amp; ligareturjed etiam crucifigeretur, Prinbsp;mum,ut declararet fummam fuam feueritatem amp; iram aduerfus pecednbsp;ta. Si enim Deusnefiliumquideni,quamuisdiledifrimumamp;innonbsp;centiftim�j, uoluiti peccatorum fupplitqs immunem efte, quis nonnbsp;iudicaret Deum uere ac ferio peccatis irafeiC Dcinde.ut teftificareturnbsp;jmmenfam fuam mifericordiam amp; clementiam erga humanumgeznbsp;nus. Si enim Deus maluit ftlium fuum uidere in captiuitate,in uin/nbsp;culiSjin ludtbrrjs, in cruce amp; in morte, quam humanum genus in aeznbsp;terqa damnatione,quania obfecro, caritate, quanta mifericordia hu/nbsp;manum genus compIediturCHaec funt,qu� Drum a* proijdendis fufnbsp;minibus continuerur.t. Quareagamus ei graiias,agnofcamusnos ePnbsp;fe peccatis noftris autores captiuitatis amp; uinculorum Chrifti, agnoznbsp;fcamus iram Dei aduerfus peccata , ut ra fugiamus , agnofcamusnbsp;amp; clementiam eius, ut remiffionem peccatorum per Chriflum connbsp;��fecuti, reda in uocatione eius ambulem'us. Abduxerunt autemnbsp;gt; � eum ad Annam primum.Erat enimfocer Caiaphg, qui erat Pontifexnbsp;��anni illius. Erat autem Caii^has is,qui confilium dederat Iud�is,qgt;nbsp;expediret

expediretunum hominem mon* pro populo. Hoc fie inte�ligendura eftjq) Chriftus ex horto prim� o�m ad �nnam du�us fit. Deinde �anbsp;tim mifTus fit ab Anna ad Caiapham anni illius Pontificem. Nam conbsp;ram Anna nihil tra�atum eft,quod quidemliteris fit mandatum. Ita^nbsp;que du�us eft ad Annam, tantum oftenrandi amp; quafi triumphandinbsp;gratia, ut quo magis eum per ora principum traducerent, co maior�nbsp;uoluptacem ex captiuitatc eius caperent. Teftantur�utcrnuetcrumja�p^nbsp;monumenta,q, amp;i hic Annas aliquando fundus fit Pontifteatu, �i ha �.nbsp;bueritpoftea filium Pontificem, nomine Eieazarum. Sed Slt;f gener�nbsp;Caiapham,quemadmodum hoc loco �oannes fcribit.ltaque cum Art'nbsp;ngfamilia �am illuftris fuerit Pontifitia dignitatc, mirandum hortnbsp;eft, qj Annas fingularem uoluptatem cepentexcaptiuitatc Chriftijnbsp;quem inielligebat abrogationem Lcuitici Pontificatus meditari* Dcnbsp;Caiapha autem 8^ confiTio ciusfupracapitcundecimo copiofedixi/nbsp;mus. Quarcaccedemus nuncad caconfideranda,qu�in3ulaCai�''nbsp;ph� a�a funt. Ac initio de Petro.Sequeba�ur enim lefum Simon Pc anbsp;trus, Si alius difc�pulus. Difcipulus autem ille noi�s erat Pontifici.nbsp;Et introiuit cum Icfu in atrium Pontificis.Petrus autem ftabat ad oft i �*nbsp;um foris. Exiuitergo difcipulus ille altcr,qui eratnotus Pontifie/, �i nnbsp;dixit oftiari^,amp; introdqxit Pctrum:Dixit ergo Petro ancilla ofi taris: cenbsp;Num tu ex difcipulis es hominis iftius C D/c/t ilk: Non fum. Sta^ �nbsp;bant autem ferui amp; miniftri, qui prunas congefleranr,quia fr igusnbsp;rat,�L calcfacicbant fe. Erat autem cum eis �Z Petrus ftans,calefaciens ��nbsp;fc.Quidifcipulus iotroducit Petrum in aulamCaiaph� Pontificis,,,nbsp;exiftim�t fuifle foannem hunc,qui Euangel/on conferipfit. Primumnbsp;igitur Petrus putai fe magno beneftrio aftedum, quod in aulam prinnbsp;cipis introducatur. Scdeuentusreiprobateumadfuam ipfiusinfa/nbsp;miam introdudum efte. Imago hgeeft euentus rerumnon inaulisnbsp;tantum principum, �erumciiam in quouis illuftri uitf generc. Suntnbsp;cnim, qui hoc folum agunt, ut uel ipfi in aulas principum reetpiatvnbsp;tur, magnas d/gniiates c�fequantur, uelliberos fuos ad hgcillu/nbsp;ftria uitf genera admoucant. Ac pu tant fe f�licesji fadi fuerint uodnbsp;compotes. Sed tu ne erres. Vides hoc loco, qudd ducerc in aulam,fitnbsp;ducere ad abnegandum Chrift�m, Et in Euangelio,duccre ad diuitPnbsp;as, cft ducere, amp; contjccrc in fpinas. Apud Paulum uero, eft ducercnbsp;in tentationcm, in laqueum, in cupiditates multas, ftultas ac noxias^,nbsp;qu� demergunt homines in exitium amp; inicriium.Quare hoc noftr�nbsp;ftudiumfit,nonutnosaut liberinoftriconfequamur illuftria uit�nbsp;genera,fcd ut confequamur ueram agnitionem Chrifti.�^ operamdcnbsp;mus,in eo uiiae genere �ue illuftrijiue obfauro,ad quod legitirnt uo

ati fumuSyUer� pietatf. Magnus quaeftus rft,inquic Paulus, pfetas, cu n animo fua forte contento. Deinde Petrus, qui ante rcceperat fenbsp;cumChri�ocommoriturum,8^gIadioinarmatam cohortem incur/nbsp;rerat, tarn imbecilJis amp; mcticulofus redditur,utnc coram ancilla qui/nbsp;dem audeat Chri�um conficeri, fed abneget eum,0t quafi nihil maltnbsp;defigna�et, fecurus accedit ad prunas, ad quas SC ie una cum mini/nbsp;firis Pontificum calefacit. In hoc Petri fa�o natura peccati manife'nbsp;fie nobis ob oculos ponitur. Petrusenim ,eifi horrendum peccatumnbsp;defignatabnegationefua, tarnen initionon a�icitur focditate eius�nbsp;fed immifcet fe in turbam minifirorum fecurus. H^c e� natura pecnbsp;cati.Cum defigna(ur,quicfcit,amp; dormitat,perindc ac fi nullam prornbsp;fus aff�rret infcclicitatem, nee effet Deus, qui ipfum ludicaret. Pofl/,nbsp;quamauiem Petrus audiuitcantum galli, de quo Chri�us dixerat^nbsp;tanta animiperturbatione concutitur propter peccatum,ut miferiamnbsp;fuam obortis lacrymis defleat. Hoc e� ingeniumpeccati, quo�dnbsp;po�quam iuditium eius reuclatum fuerit, conrjeit peccatorem irtnbsp;flammas inferni. Sic initio quiefeebatin Adamo, cumplt;rpetrarclt;nbsp;lur. Po�quam autem Adam audiuit uocem DOMlf^l, 6^ agnouicnbsp;fnagnitudinempeccati,nonhabetampliusquofeuertat. Sic amp; Cailt;nbsp;num finebat effe fecurum etiam cum iam fratrem occidiffet. Dicebatnbsp;enim Cain, magna animi fecuritate: Nunquid ego fumeu�os fratrienbsp;mei.Sedpo�quam reuelaturiuditium peccati, necmenteneepedi^nbsp;bus confi�ere pote�. Sic Saul fecure pergebat in exercenda fua tyrannbsp;nidejed patefada iraDOMINI,fic animo fuo perturbatur, ut fibijpnbsp;fi manum inferat, amp; mortem confeifeat. Sic amp; ludas cum proderecnbsp;Chri�um,tergitosfuumdicens feaim; Non operor malum. Po�*nbsp;quam autem peccatum quafi � fomno euigilat, tantus horror inuadicnbsp;eum,ut ad laqueum fe�inet. Etfi autem Petrus amp; alt) pq refipue/inbsp;runt �e conuerterunt fe non ad gladios,non ad laqueos,po� reuelatiz.nbsp;onem peccaii.fed ad DOMINVM, tarnen peccatum etiam in ipfisnbsp;prodidit ingeniumfuum,quod initio quicfcat,po�eaueroexcitainbsp;tum furiofc infaniat,amp; �ternos inferni ignes minitetur. Quare funv;nbsp;ma cura cauendum c�,ncfi peccauerimus, fecuram oitam agamus�^nbsp;amp; iuditium Dei contemnamus, fed inue�igemus maxima omniumnbsp;follicitudineremediumaduerfuspeccatum, utHirorem eius decline/nbsp;mus. Non poffumus autem ufquam alibi remedium aduerfus pecnbsp;catum inuenire , pr�terquam in uera poenitentia, io qua , po�^nbsp;quam peccatum agnouimus', proponitur nobis Chri�us filius Def,'nbsp;peccatiexpiator,quifideacceptus,afferc fecum non folum abfoluti/nbsp;onem a� peccatis,uerumeuamfpirituni fandum, qui peccati reliqui*

1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;as�*

as fxpurgat amp; mortiftcat, uipr�beamus membra noflra feroaiu/ f��ti�, amp; fan�ificemuradaccipiendam coele�cm h�reditatem pernbsp;le�imChriftum DOMINVM noftrum,qugt; eft una cumpatre�inbsp;Q)iricu fainHo Deus benedidlus in fecula, Amen�

B, ETRVSfecutus eft lefum captwum, in atrium Caiaph� Pontificis,fed�atiminnbsp;foribus abancillaofliaria non �dmoduninbsp;dure appellattjs, negat feefle difcipulumnbsp;lefu. Sequamur SC nos narrationcm ha*nbsp;rum rerum gcfhrum, non ut dtfcamus abnbsp;negationem, fed potiuseonfirmaiionemnbsp;fidei no�rae � Pontifex ergo interroga/ lt; e

uit lefum de difcipulis fuis,amp; dedo�rina ipfios� Hic mihi primum lt; � omnium uide exemplum pr�pofteri kidicis Caiaphas, (namishocnbsp;�oco, nomine Poniificis inreUigitur^non folum ante damnaueracnbsp;lefum,amp; iudicaiierat eum tollend urn de terra , ucrumetiam efFecerat*nbsp;vtlefus,mi{ra cohorte ac miniftris capere tur, nuoc primum autem itinbsp;quirit deer imine, quid lefusmali defignaucrit, aui docuertt � Annbsp;non hoeperindeeft ,ac fiquis iudex hominem iufpendio dignumnbsp;pronuntietjpofiquam autem is tres aut quatuor dies pependilTf t,tuninbsp;primum iudex inquirat, num is qui pendec, Furtum, aui aliud fcelusnbsp;uhimofupphtio dignumfecerit C Quistarnperuerfam iudirq ratio/*nbsp;nemnon improbaretC Sed Pontifex hac fua intcrrogacionededifci/nbsp;pulis amp; dodrina lefu, etiam alid fpedat. Sic cnim interrogat, utnbsp;(ignificeijfe fentire, qudd Icfus occulte doceat impietatem, amp; mcdilt;,nbsp;tetur (editionem, amp; clam congreget ad fe difcipulos, ut cum faiis uilt;nbsp;rium collegerit, incipiat publice uirus fuum euomere,S^ tarn religio*nbsp;nem qua'm politeian turbare � Cum enim impia dodrina fit men*nbsp;dax, Fugit lucem,nec patiturfe legitime iudicark Itaque inter Ethni*nbsp;cos alt] non Ferebant, ut dodrina religionis eorum literis mandare*.nbsp;tur, ali) etfi literis mandata erat, tarnen non patiebantur, ut uulgarc*nbsp;tur, alt) non initiabant facris fuis quenquam, nifi anteconfiteretur�nbsp;quodin omni uita fua fceleratifTimum feciflret,uidelicet, utinitia*nbsp;tos obnoxios haberent, ne impietat� ipfoRt in publicum efFerret.No

luce confpe�a non dcfpinatur. Quarein hoc fiudi'um incuroblfi ut honefta fpecie occultetur. Vnde amp; Caiaphas interroganda lefumnbsp;dedifdpuhs do�rina hgnificare uult, dodrinam eius cflc clande*nbsp;ftinam,amp; fugcre lucem, ideocp refer cndam effe inter impias dotSri/nbsp;nas Ethnicorum,aut h�reticorum 8lt; fediiioforum. Sed Chriftus granbsp;uii�ime negat fe quicquam clam docuide. Refpondir ei lefus. Ego panbsp;. lam locutus fum mundo. Ego (emper docui in Synagoga, 8^ in leiwnbsp;. plo,quoomneslud�� conueniunt, amp;inoccultolocuius fum nihil,nbsp;. Quid me intcrrogasǒInterrcga eos,qui audicrunt, quid locutus fimnbsp;ipfjs:Ecce hi fciunr,qu� dixerim ego.Obferua,quam diligenter aflenbsp;rat Chriftus dodirinam fuam publicam ef�e. Ego, inquiens, locutusnbsp;fum PALAM. Et locutus lum MVNDO,non paucis quibufdamnbsp;hominibus,fcd omnibus in mundo hominibusjiue ludeis fiue Eth/nbsp;nicis,quotquot meas cor tones audire uolueruni. Et docui in SYN Anbsp;GOG A,qui locus publice deputatus eft ad docendum. Docui etiamnbsp;inTEMPLO, quo omnes lud�i conuentre foie nt. Ac breuKer,innbsp;occuho nihil fumcontionatus. Eifi enim aliquotiespriuatim collocunbsp;tusfumeum paucismeisdifcipulis, tamenadeononpudettne� doenbsp;drtn�, ut feuericer mandauerim mets difeipulis ut quod dixi in teznbsp;ncbrisjdicant ipfi in luce, Sf quod in aurcm audierunt,prgdicent ip/nbsp;fiin tedis. Quarcncmopotcflmeucre arguerc clandeftina; dotflriznbsp;ng, Multum autem prodeft, ut confideremus dodtrinam lefu Chri�inbsp;c(Te publice uulgatam,neuiddicec referatur in ordinem Ethnicorumnbsp;myfteriorum,AcprimumChriftusipfc,quemadmodumhoc loco fanbsp;tetur,docuit Euangclion fuum publice in Synagogis- 8i intemplo.nbsp;Deinde iulTit Apoftolos fuos Euangelton docere publice inter omznbsp;nes gentes, lte,inquiens, pr�dicate Euangclion omni creaturg, Praenbsp;terea,contulit in Apoftolos donumlinguarum,ut Euangclion omninbsp;buslinguis adnuntietur. Nccullaeft doclrina,qug pluribuslinguisnbsp;uulgata eft,qu�m Euangclion Chrifti. Accedit hoc,qu(id cum donbsp;drina Euangclrj propofita fucrit omnibus gcntibus,ucntt etiam innbsp;omnium geniiumiuditium,0i qu�mquammaxima parsludasoruninbsp;amp; gentium perfcquebatur earn, 8^ (cuerifTime de ca iudicabant, taznbsp;'men elu6ataeft,8^ conftitit inter tam uariaSt^jmorofifTtma honriznbsp;num iuditia,0lt;f aduerfafirmiflimc. Nam fi h�c do�rina mend�xnbsp;eftet, tuncaut'odiftet lucem, aut in lucem ptoduda,, euanuiffeUnbsp;Nunc autem perfccutionc magis illuftrata eft , quam obfeurata,nbsp;Quare dubium non eft, quin 8^ hoc argumento conftet earn eflenbsp;certiftimam ac ucre diuinam ucritatem. Sed hoc foriaflis miranznbsp;dum uidet,qgt; Chriftus de dodfina ihtertogacus,prouocet ad teftes.

ROMItlA� lO�MMlS �RENTTt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r?�?

Quid me, inquiens, inrerrogasiT Interroga eos, qui me�udierunu Bt tarnen non ignoret, quanta fit non tantum impiorum lud�oruni,nbsp;uerumetiam fucrum difdpulorum uarietas amp; inconOantia � Alpnbsp;enim inter difc ipulos erant defedores,aln negatores,ain etiam prodinbsp;toresjn reliqua turba^alq erant ralumniatores, ficut poftea teftesroa-*nbsp;nifefle falfi,amp; dida Chrifti deprauantes producuntur, alq muflTitatonbsp;res,qui prg metu non audebant ueritatem confiteri.Quid pluraC'Onanbsp;nis homo raendax,Qujd igiiur fibj uult Chri�us, qj hoc loco ad teznbsp;ftimonia hominum prouocetC Chrifius hac prouccauonc non uulcnbsp;��gnificareje confidere humano tcftimonio, nec hoc agit ut dodr�nbsp;nam fuam iubpciat hominum autoritati, Sed arguit Pontificem prg�*nbsp;poQeri iuditi),amp; admonet eum fui off�tq. ludicis enim eil ,ut manife^nbsp;ftum crimen obqtiat reo,8�f fi negaucrit,teftib�s probet. Nunc autertinbsp;Caiaphas nec crimen aliquod manifefteobqcii Chriilo, necprodu/nbsp;cit te�es.Quarc merctur reprehenfionem, amp; iure admonetur de fuonbsp;biFitio. Nam quod ad partes litigantes attinet^etfi utendum e�tefti/nbsp;monqs hominum,amp; (ecundum ea,fi l�gitima fuer int, in politicis connbsp;trouerfqs, iudicandum, tarnen utneccauH� bdniiate, nec iudicisnbsp;quicatr,ita oecte�ium didis ficconfidendum e�, utcerti�imam tibinbsp;iiidoriam p)olhcearis. Fieri enim pote�, ut uel iudex non fit fatis atlt;nbsp;tentus, aut non fatis intelligac caufFam^uel te�esahter remjaut metu,nbsp;aut imprudentia, aut malitia, aut alio affedu narrent,^ ge�a fueriunbsp;Soli Deo fidendum e�,cuius foliusbenefiiio, uidot ia in iuditqs,uenbsp;etiam in beUiSjCOtingit.Itaque fi in cauffa iu�auidoriamreportaue/nbsp;ris,agnofcenda e� diuina clement�a,0f agend� funt Deo grati�. N�nbsp;Ci enim ante parata tibi fuii�et uidoria in cccio, non potui�es earn ianbsp;terris confequi. Si nero iu�a amp; bona cau�a cecideris, non gra�an**nbsp;dum e� uirulentis conuitr)s in homines,uel iudicem uel te�es, fed grnbsp;quo animo ferenda e� manus DOM�N�, qui fuas habet rationes,nbsp;cur conniueat,ut non folum io iudittjs fuccumbamus,fed etiam mul*nbsp;lis alijs calamitatibus affligamur. Qualefcunque autem habeat rationbsp;ncs,ccrte fi in Chri�um credimus,omnia aduerfa,qua?cunque nobisnbsp;immittuntur, bona Dei uoluntate immittuntur,amp; funt nobis adiu/nbsp;tnento in bonum. Sed pergamus in no�ro propofito. Ha�: cum lt;lt;nbsp;dixi�et, unus a�i�ensmini�rorum, dedit alapam lefu, dicens. Sic*' ��nbsp;eine refpondes PontificiC Magna e� impudentia amp; infignis crudeli^ ��nbsp;cashuius ferui. Primum enim pcrcutitpalam, hominem innocen/nbsp;tem,deinde pcrcutit eum,iuiufrus.Po�remo percutit ufndum. Mifenbsp;�rat enim, ut Euangeh�a mox feribit, Annas lefum uindum ad Ca**nbsp;iaphain� Jtaque feruus percutit eum fic ut�abat,uindum,quam cru/

�delitatcm etiam impqfTimi deteQari (oient. Mih'taris qui'dem mos e�, femel �l icerum percutere eum, quern apprehenderis, ut capias�nbsp;Percutere autem eum, quern iam ceperis, 2lt; uinxeris, amp; qui non co/nbsp;natur uincula uiolenter excutere�hoc demum etiam ab ipfo militi� iunbsp;re ah'cnum putatur. Sed quod Chriftus caput no�rum fua perfonanbsp;hie pa�us e�, hoc idem patit adhuc in mcmbris,amp; in miniflris fuis.nbsp;' Sunt ein,qui ut captent beneuolcnti�principum amp; epifcopor�.quosnbsp;�identmagno odio uerum Buangelion Chri�i perfequi, congeruntnbsp;uirulenta qu�cp conuitia amp;maledi�a inmini�ros Euange1i),(ic(anbsp;tis miferoSjS^ alioqui etiam omnium iniuri� expofitos. Qug conu�nbsp;tia inferunc honeflis animis longe acerbiorem dolorem, externaenbsp;alapg.Sed fquo animo feramus,Hg enim conuitiorum alap�,pertin/nbsp;gunt ufque ad Chri�um dominum no�rum, amp; funt in ipfo fandifi/nbsp;catae,ut non folum non quean t nos I�derc,uerumctiam necefle habe/nbsp;ant nobis illu�rem coram Deo gloriam a�erre. Sed audiamus Chriznbsp;,, �umipfum crudeli feroorcfpondcntem.Dixiteilcfus:Simalelocuznbsp;� tus fum,te�ificarc de malo,fin bene cur me cedisCEt miferat cum Annbsp;,, nas uineSum ad Caiapham p�ntificem. Quid ergo ad h�c dicemusC

Nurn Chri�us impatienter fertalapam, qj feruutam feueriter c�pel letcEc cur pereu�us in una maxillam, non obuertit alter�c De hac re,nbsp;etfi periculofe in uaria hominum lurba docetur, propterea qgt; homiznbsp;nes natura fint impatientes illatg iniuri^, amp; folent quoquomodo pofznbsp;(unt,carnalis fu^ uindid^ pr^textum,ac illicitarum fuarum litium exznbsp;cufationem qugrere, tarnen piado�rina non e� propter impiorumnbsp;homin� abufum omittenda. Quare quod Chri�us alia*s docuit; Nenbsp;refi�atis malo,fed quifquis impegerit alapam in dextram tuam max/nbsp;illam,obuerte illi amp; alteram,amp; ei qui te uelit in ius trahere, ac tunicanbsp;tuam tollere, permitte illi amp; pallium, non habet hanc (ententiam,nbsp;qudd Chri�us iubeat fuos in quauis illata iniuria truncos amp; �ipiznbsp;tes e�e , ac ne refpondere quidem, aut conquer! de iniuria uelit, Sednbsp;prohiber, ne malum rependes malo, neue iniuriam iniuria cempenznbsp;. res,ac exigit, ut potius nouam amp; maiorem iniuriam �quo animo fe^nbsp;ras,qu�m ut prior em tibi illatam illegitime uindices:Si quis impegenbsp;rit, inquiens, alapam in dextram tuam maxillam, tantum ablit, ucnbsp;hoc malum altero malo ulcifcaris, ut potius fu�ineas iterum percuti,nbsp;� quam malum malo rependere. Et ei qui uelit tibi tunicam tuam tollenbsp;re, tantum abfit, ut malum inf�ras,ut potius permittas etiam palliumnbsp;auferri,qua'm peccatumpeccato uindicrs.Exigamusigiturnunc faznbsp;'(fturn Chri�i ad hanc regulam.Pereu�us enim,quid mali retuliiCPonbsp;wi�et pereu�orem couitijsprofeindere, pocui�et e�icere,ut nzan�s

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efU5

KOMIll�E lO�NNiS BRENTfl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fty

eins arefcerctypoiuiHet fulmen in cum torquere. Sed mauult non alte ram tantum maxilJam, uerumetiam totum corpus percuiiendu amp; crunbsp;cifigend�otFerre,quamkipfumpriuatauindida ulcifci, Valiquidnbsp;contra uoeationem fuam agendum (ufeipere Quid ergo facit'Tid niznbsp;mirum,quod licet. Dueftus eft ad �udicem,amp; ftatibi coram iudiceuinnbsp;�us.Percuflus io{tur,amp;' tniuria afFedus prouocat ad ius,amp; petit i'udinbsp;cis defenfione�n. Si malejnquiens� locutus (um, tenificare de malo.nbsp;Sin benc,curmeccd�sCStonuncin iuditio, in quol-cetreo eaqu�ncnbsp;ceflaria fuecaulTc uidfntur,exponerc. Quare Ji male ea expoiui, o-ftendCjproba. Si autem bene, non fum percutiendus, fed defend?n/nbsp;dus. Licet autem l�gitima defenfione uti. Cum mag�ftrafus ordmaznbsp;tus fit diuinitus bonis in bonum , cur boni iniuria affedi opem einsnbsp;non impIorarentCaut legum benefsnjs non uterenrurC certe qui ijs leznbsp;gitime utuntur,non rependunt m.alum malo, 1 ed potius uincunt maznbsp;Ium bono.Sedemur igitur bocexcmpluni Chrjftj, amp; iniut ia af��dinbsp;omnem mali retaliationem, 8^ priuatam unidid�m ita fugjamus,utnbsp;parati fimus maiorem iniuriam ferre,cp priorern peer ato adoerius denbsp;um uindicare^Quod cum ita fe habet,accedamus nunc ad coitsmemo'nbsp;randasrck�quas Petri negationcs.amp;abat autem Simon Petrus, �i cale lt; �nbsp;faciebat fe.Dixer jk ergo ei: Nurnnbsp;nbsp;tu ex difcipviis eius esCNegauit t�

ille,et dixii: No fum.�Dicit �u unus ex feruis p֣iftcis,cognatus eius, lt;� cuius abfdderat Petrus auriculam: Nonne ego te uidi in horto cum ilnbsp;loclterum ergonegauit Pettus,amp; �atim gallus cecinit.Deknbunr bitt,nbsp;alij Euangeldl� calum Petri dihgenrer amp; copiole. Id aiuem non beinbsp;unthumanoconblio. Non cnimddedanturcarnalner diuulgjtioncnbsp;tarn horrend� cafus colh gp lui, led quod faciunt,diuino i�ciunt cotiznbsp;rilio,uidelicet,ui uulgent cxemplum,quod Deus uoluit uniuerfg Ecznbsp;clefi� norum peruu�g�tumc^ el�e. Prirnum enim in Petro proponiznbsp;tur cognofeenda humana infirmiias, in grauibus tentationibus. Peznbsp;trus enim crat uir�natura,foriis Si magni acrifqp animi,id quod declanbsp;rantprimari� ill� refponfiones cius, in interrogationibus Chrilli,nbsp;amp; incurfioeius in armatam cohortem. Adhgc, poftquam agnouitnbsp;Euangclion Chrifii, acceffit fortitudo fpiritus fan�i. Caro,inquicnbsp;ChriltuSj�C languis non reuelauit tibi, led pater meus,qui eft in ccc*nbsp;lis.Quod autem pater retielat, Ipiritu fan�to reuelat. Itaquc Petrusnbsp;munitus eratduplici fortitudinc,naturali uidelicet,6ii Ipiriiuali. Sednbsp;confideramihi, qu�m lit imbecillis, in tentatione librjpfi relilt;ftus�nbsp;Non poteft eum naturalis animi fortitudo iia iuuare,ut coram ancilznbsp;hc�ftet,amp; confiteaf Chriftum.Spiritus a�i laneftus quielcit mterir�,nbsp;imo eti� expellitur,ut manifeft� fiat,quales lint naturg uires in tentaznbsp;Kioiiibus, Quid ergo in giculis t�iauonib,faciendwCNon conlida

mus noflris utribusfed agnofcamu� iioftram fmbedni�tatlt;ni,8t' faci amus^quod Chriftus monu�: Vig�aie, i�nquiens,amp;orate,ne intrc/nbsp;US in tentationes. Spiritusenim proinptus efl, caro autcm infirma,.nbsp;VuilChriftus, ut in periculisnon fteriamus ferurijfcdut expergifcanbsp;mur,8^ noftram uocanonem rapcflamus. Vult,ur in periculis non fi/nbsp;mus infla�i fidutia noftrarum uirium� fed petamus uires ca?lcficsgt; figt;nbsp;nequibusnullahumanapotentiafonftarepotefl. Nihilem infirminbsp;US crt tarne (ibi relicta.OmnisratOjinqun Prophet3,f�rjun�,�i ontnbsp;nis gloria eius, quafi flos agri. Quarc, prienda eft firmitas con/nbsp;ftantia � ccclo. Dcinde,proponitur uniuei f� Ecdefi� in Peiro^ex'nbsp;cmplum pocnitentig. Etcnim Petrus fic munitus es�at diuiro fpsritu,nbsp;ut Satan no potuiiTet eum tarn bcrribtliter deijeere, nifi hoc ipli diu|nbsp;nitus cocefTum fuifiet.Sic rm Chriftus fjgniftcat,cum ait ad Pecrum,nbsp;Simon,Simon,Satan expetiuit uos,uc aibrarec ficut triticum. Nonnbsp;cxpetiuiifet autem Satan incurfionem in Pcirum,amp; expugnationem,nbsp;fed ipfe in eum,fine ulJa moi a, 0^ expetitione grafl�rus eirer, n ift ui /nbsp;difletipium (icdiuinitusmunit�, ut n�potuilict ei locus inuadendinbsp;cum ,nedum expugnaodi. Sic Satan non potuit f�uire in lobem, nifinbsp;antepoteftatea Deo accepta. Sicnonpocuiftet Dauidem, regent �Cnbsp;Prophetam fpiritu fando optime munitum, in horrenda ilia fcckranbsp;adulterq amp;� bomietdq impellet e ,nifi Deus connsuiflet*Deus a�tn�nbsp;conniuiflet ad tantam Satan� tyrannidem, necconcefliflTet ei, ut ff(nbsp;in fandos graflaretur, nifi uoluiflet his (andorum cafibusmagnumnbsp;benefitium in uniuerfam fuam Ecclefiam conferre. Ac ante quidemnbsp;commemorauimus unum bencfiti} genus,uidelicet, qgt; conniuerit adnbsp;lapfus fandorum, ut in imbccillitatibus eorum, agnofcamus amp; no/nbsp;ftram ipforum imbecillitatem. Alterum autem benefiti) genus eft,nbsp;ut in fandorum pocnitcntia,habe3mus excmplum p�nitenti3c,amp; adnbsp;ueramp�nitentiamexcitemur.Nam quod ad Peirumaitinet, defignbsp;nauithac abnegatione fcelus longe omnium maximum. Nonenimnbsp;fimpliciter negauit Chdftum,fed iurauit etiam �i. execratus eft feip/nbsp;fum,(i noflet eum.Itaqueabiecit � fe Chriftum,fciens amp; prudens, acnbsp;amifitfpiritum fandutn,tradiditcpfeipfecaptiuumSaian�. Quidnbsp;hocfceleremaius autdiciautcogicaripoteftc Non inuenies in totonbsp;orbe terrarum hominem,qui borribihus Deurn abnegauerit,c^ Pc/nbsp;trus Chriftum filium Dei abnegauic. Ec tamen,cumreuertereturadnbsp;Chriftum, amp; agerct pocnitentiam, non folum confecuius eft peccatinbsp;uenia(n,uerumetiam reft itutus eft iuo minifterio, �i ornatus ampliPnbsp;fimisdonisfpiritusfandi.Ei(ienim Petrus abiecit Chi iftum,Chrinbsp;ftus tarnen nonabiecit Petrum* Ego rogaui,inquit, pro te, ne defiti/nbsp;at (ides tua^hoc eft,Tu quidem defines a me, ego autem non defici/

HOHIt�AE lOANNIS BRENTl�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yis

atn 4te� Ofoenim Deumpatrcmme-um,ut pateattibUrcrumrccep/' tus ad ueram fidem, fed quam ob cauframC Chriftus non abiecit Pe-*nbsp;trum,fed orauit potius pro eo�ut refipifcerec* Num hoc fad� e(t. Pcnbsp;tri tantum nominee' nihil certe minus, fed fadium eft propter uniuernbsp;fam �cdefiam, uthab�ret in Petro exemplum poenitenti�. Sic enimnbsp;addit Chriftus:Et tu aliquando conuerfos,confirma fratres tuos, hoenbsp;cftjTuura exemplum confirmet Ecdefiam,ut fciar,lt;j' etiamfi quifpi/nbsp;am grauiitime peccaueric, tarnen fi conuertitur bc rcfipifcit pateat einbsp;peccati uenia�Sic amp; lob cuomuit horrendas blafphemias aduerfus dcnbsp;um.Et tamen,cum agerct poEniientiam,confecutus eft ueniam. Sic �Cnbsp;Dauid peccauit grauiffimc, fed conuerfus, amp; poenitenciam agens re-'nbsp;ceptus eft in gratiam.Quid dicam de PauIoCEtfi enim initio non ag^nbsp;nouicChriftum,tamen erat in populo Dei, 81'babcbat zelum Dei,nbsp;Peccauit autem tam horribiliter, ut compulerit homines blafphema^nbsp;re,amp; tradideritpios propter confeiTionemChrifti trucidandos,nihilnbsp;ominus tarnen,cumconuertereturSdageret poenitentiam, recepne�nbsp;Deus ingratiam,Dicicenim Hieremias, Vulgodicitur:Sidimjfericnbsp;uir uxorem fuam,amp;rccedcnsab co,duxeriiuirum al�crum,numquidnbsp;reuertetur ad eum ultra C Numquid non polluca amp; contaminara eritnbsp;mullerillaC� Tuaui� f�rnicataes,cumamatoribusmuliis. Tamenrenbsp;uertere ad me,dicit DOMIN VS, 5C ego fufcipiam te. Et itcrum; Sinbsp;p�nitentiam egerit gens lila a malo fuo,quod locutus (urn aduerfusnbsp;cam,agam amp; ego poenitentiam fuper malo,quod cogitaui uifaceremnbsp;ei. Et Dauid hortatur fuo exemplo,ut conuertamur ad Deum, �i refinbsp;pifcamus,Exquifiui,inqaiens,OOMIN VM,amp; exaudiuitme,amp; exnbsp;omnibus tribulationibuseripuit me.Acceditead eum,amp;illuminabinbsp;mini,amp; facies ueftr� non confundentur,Eccc ifte pauper clamaun,ecnbsp;dominus exaudiuit eum, amp; ex omnibus tribulaiionibus eius faluauitnbsp;eum.Idem amp; Paulus docet:Cerius,inquiens,fermo,amp; dignus,qucninbsp;modis omnibus amplcciamur,quod lefus Chriflus uenit in mundu,nbsp;ut pcccatoresfaluosfacerct, quorum primus fumego, Verumideonbsp;mifericordiam fum adeptus, ut inmeprimooftenderet Icfus Chr4lt;nbsp;ftus omnem clementiam ad exprimendum exemplar his, quicreditu/nbsp;ri effent in ipfo in uitam ^ernam. Vides,Deum conniuiffe ad horridnbsp;biles cafuspr�cipuorum in Ecclefia heroum, amp; poHea conuerfos re/nbsp;cepiffe in gratia, ut his exemplis omnes homines ad conuerfionemnbsp;excitarentur,amp; poenitentiam agerent, ac ueram uitam confequer en/nbsp;tur: Viuo ego, dicit DOMIN VS,noIo mortem impi),fed magis utnbsp;conuertaturamp;uiuauObferuabileeii �^commemoratione dignum,nbsp;quod Ecdefiafbei fcriptores de fando Martino teftantur. Hie enimnbsp;ucnoie uoabatur Epifeopus, ita eciam uere fungebar ofEtio epifeo/

jpi. Nam cum cos,qui lapfi qutdem effent lo grauiffima cri�mina� poe * nitentiam a�t 3gerent,ac peterent pcccator� uenfam, per Icfum Chri/nbsp;ff um feruatorem noffrum, pronuntiaret publica abfolutione liberosnbsp;coi am Deo � peccatis.Satan feueriter reprehendit ipfum, non oportenbsp;re,inquiens cos a'peccatis abfoluere, qui fceleribus fuis baptifmumnbsp;commaculaffent,ac amififfcnt. enim fieri poffe, ut fic grauiffi/nbsp;me lapfis ulla preffetur � DOMINO clemcntia.Hic ergo Martinus, �nbsp;ut crat uir magno fpiritu pr�ditus^aduerfus Satanam exclamauit. Sinbsp;tuipfe,inquiens, execrandcfpiritus, ab hominum infeftatione defi/nbsp;fteres,amp; tefadorumtuorum uel hoe tempore , cum dies iuditij innbsp;propinquo eft, pceniteret, aclefum Chriffutn etiam pro te paf/nbsp;(umcredcres, egoconfifus in DOMINO, polliccrer tibi dementianbsp;Chrifti. Vndc autem Martinas banc fidutiara haufitCnon certe ex hunbsp;manis conieduris.aut conff itutionibus, (cd ex ipfoEuangelio Chriznbsp;fti,adcocp ex ipfis Petri amp; Pauli exemplis. Vidit Petrum grauiffimenbsp;lapfum, V idit Paulum crudeliffimc pcrfecutum effe Ecdefi� Chrinbsp;fli,Slt;^ tarnen uidit ambos, poft^ conuerfi fuer�t ad CXDMIN VM,nbsp;confecutos ueniam, reccp�os in gratiam. Etfi enim aut damnafti,nbsp;autcrucifixifti,autabicciRi,feu abnegatione, feu alqs peccatis Chriz.nbsp;ffum, Chriftus tarnen te non abiecit, fi modo reuertaris. Reucriercnbsp;tantum,�t Chril�us paratus eft te recipcre,N^m,quod Chriftus alia'snbsp;dicit, Peccatum in fpiritum fandum non remitti nee in pr�fenti neenbsp;in (uturo feculo,non hoe uult, qp fit aliquod peccatum, pro quo ipfenbsp;non fatisfeccrit,8^ cuius ueniam confequi non poffitis, qui agitp�znbsp;nitentiam,�lt;!; uere credit in Chriftum,lpfe,inquit loannes, eft prop!/nbsp;tiatio pro peccatis noftris, non pro noftris autem tantum, fed etiamnbsp;pro totius mundi.Et Paulus; Idem DOMIN VS,inquit,omnium dinbsp;ues eft in OMNES inuocantes fe. QVISQ VIS enim inuocaueriinbsp;nomen DOMINI,faluus erin Quare Chriftus nequaquam docetallnbsp;quod effe peccatum,quod non remittatur, etiamfi quis conuertatur,nbsp;�i. agai ueram poenitentiam,Sed tantum confert inter fefe genera pecnbsp;cator�,ut oftendat alia effe leuiora,qu� uidelicet habent quanda exznbsp;cufation�,alia a�t effe grauiora, quse nullam prorfus haboit neccoranbsp;deo nec cora holbus exeufation�, amp; quof^ itiiqtas autimpietas maninbsp;feftior ac magis perfpicua eftqu^ poffit negari, aut ullo colore denbsp;Fendif Interim a�t tanta non eft, ut non condonetur a Deo,ff conuerznbsp;fusegeris ueram poenitentiam, quemadmodu alias copiofe expofui��nbsp;mus.Quare nihil nos iamamplius remoretur, quin ftatim expergiznbsp;fcamurad agendam poenitentiam oim delidorum noftrorum, ut reznbsp;miffione eorum accipiamus per Icfum Chriftum DOMIN VM noz.nbsp;ffrum,qui eft un� cum patre amp; fpiritu (andp Deus benedidus in feznbsp;cula, Amen*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HOMiz

HOMILIA LVIIL

TSI in hiAoriapafTionis ChriAi comme/ morari folet poft negationem Petri quidnbsp;de Chrifto in Concilio pontificum, quidnbsp;item de luda, poft^ uidit Chrift� � Con/nbsp;cilio condemnatum,a�tum fit,tamen quianbsp;fufcepimus nunc tantum Euangeliftam Ionbsp;annem interprctandum, perfcquamur,o/nbsp;milfis alqs, ea qu� loannes poft negationnbsp;nem Petri deferibit� Ducunt ergo lefum, � �

C�nquit^�l Caiapha in pr�torium�rat autem mane,8^ ipfi pen intro** ierunt inpr�torium,jie contaminarentur,fcd ut ederant pafcha. Bxi/ *�nbsp;uit ergo Pilatus ad eos foras,amp; dixit: Quam aceufationem affertis ad **nbsp;uerfus hominem huncT Pilati nomen inter Chriftianos tam ex ipfa **nbsp;palTionis Chriftihiftoria,^�SymboIorcligionisnoftr�bene no/nbsp;bile eft. Fuit autem Pilatus, religione Eihnicus, off itio 8lt; dignitaicnbsp;prlt;e(es Iud��,qui a Romano Cgfare,ad gubernandam lud�am ordtnbsp;natus erat��cfuit multis �Cmagnis uirtutibus ornatus. Sed quia nonnbsp;habuicueram Dei cognitioncm, 8Ccaruitfumma omnium uiriute,nbsp;qu� eft fides in Chriftum,non fuit Deo propter politicas fuas uirtunbsp;� tes acceptus.Dc qua re poftea. Euangcliftg autem defcripferunt magana diligentia,e� qu� de Chrifto coram Pilato a�a funt,id quod nonnbsp;eftfine fingulari Ipiritus fandi coufiliofadum. Vidit enim fpiritusnbsp;(uturum,quascal�mnias congefturi elTent in lefum Ghriftum,tam lunbsp;dgi cp Ethnici, ut eum inuifum amp; odiofum redderent. Nam ueteresnbsp;�ud�i tradunt Icfum quendam, qui fuit tempore Hircani filq Simo/nbsp;nis Maccabgijhorrcnda fcelera defignaffe.Ea iuniores referont in le/nbsp;fum POMIN VM noftr� Chriftum, lulianus a�t Imperator, iufti'tnbsp;odio Chriftian� religionis, libellum quend�, cui titulus erat, Adanbsp;Pil3ti,�lt;J in quo maxima fcelera de Chrifto c�fida continebanf, uuPnbsp;gari,ac eti� pueris in (chola difeend� proponi. Hgcprguidens futuranbsp;ipiritus fandus, excitauit Euangeliftas.ut qu� coram Pilato de Chrinbsp;fto ada funt, dilig�tiftime liter i s mandarent,quo non folum tempusnbsp;ipfum uite amp; conuerfationis lefu Chrifti in hoc mundo,nomine Pilanbsp;ti,notareiur, amp; uanitas Iud�orum,cransferenti� fcelera Hircanici fuinbsp;�efu,innoftrum lefum Chriftum pcrfpicuafieret,fed etiam impudent,nbsp;tifl�ma Ethnicorum mendatia manifeftis teftimonps refutarentur;nbsp;Quare amplcdamur h^c Euangeliftarum feripta magna obferuantia,nbsp;ut aduerfus uirulentas impiorum calomnias probe muniti fimus.Pornbsp;ro,Iudgi,qui adduxerunt lef�rn a Concifio ad Pilatum, non introe��nbsp;Cl iij

�ipr�tori�yUidclfcetneimmundi rcddcrencc�iagione domus B�W nkijfed ut mundi amp; puri uefctreotur agno pafcliali. Vide mihi, quenbsp;fo te,prcpofteram lud�orum iuftn��,Non introeunt m domum Ethgt;nbsp;nid,ne fiant immundi. Int�rim autem non metuunt fibi ah immund�nbsp;tia,etiamfiodio,inuidia,conuKns,agt;ntumelt)s,S�f homiddiograf�eanbsp;tur in hominem innocentem. Talis d� etiam iufiitia bypocritartin�nbsp;p2p�flar�m,amp;^ Mcnathotum. Hinitsuunt, ncccntaminentefucarxnbsp;nis in feda fexta, ain geftatione uuJgarjs uefiitus, aut intermiH�oncnbsp;borarumbea�� Marie uirginis. Qued autem ardeant magno odi�nbsp;sduerfus proximum,q) e�atiff�mo hntanimo,qudd furentur, prcdetinbsp;lur, fcorfet�P.frj�irgines uitient,adulteria defignent,amp; multa alia hornbsp;reoda feeler a fadani,hic nullus aur paruus admodum metus cft contanbsp;minationis� Qu�eftifia uanifTima hypocrifis, autpotm� inianiaf,nbsp;diennt: An non melius eft,ucl (altem parum boni facere, omninbsp;gt; no nih�l; An non utilius cft, ft quis omnino (edari uoluerit aut rapiznbsp;nas aut feorta, ut abftineat aliquot diebus abefu carnium, ut necjfnbsp;carnjbus,nccarapinisamp; fcortisabfl:ineatC Non iam fermo nobis eftnbsp;de eo bono opcre,quod ex mandato DOMINI facere debemus� Tanbsp;le enim opus fadendum,qoiuis quouis tempore fufdpere debet. Sednbsp;loquimur de eo bono op�r�, qd per (e indtfferens eft, coUocatur sa/nbsp;tembumanis confiitutiontbus in bonorumoperum genere,quahanbsp;innumera funt in rehgionepapifiica amp; monal�ica. De tait bonorumnbsp;operum genere fentiendum cil, quod multo utilius fit ea prorfus inznbsp;termittere,^ un� cum fceleribus fiicere. Primum enim, opus quodnbsp;adcoicndum Deum, non ex uerbo DOMINI, fed ex humants manznbsp;datis amp; confiitutionibus lufeipitur, non meretur nomen bcniopc/nbsp;ris.aut diuini cultus,fed reqeitur a Deo.Dicit enim Cbriftus ex Efaznbsp;ia:Prufira me colunt, docentes do�rinas, precepta hominum. Ex innbsp;Efaia capite primo, damnantur etiam (�crifitia,amp; ieiuni3,amp; celebraznbsp;tioncs dierum feftorum, qup ab impoenitentibus peragebantur. Nenbsp;oH�raiis, inquit, ultra facrifitium frufira: Incenfum abominatio ednbsp;mihi Neomeniam amp; (abbatum,amp; feftiuitates alias non feram. Et ad/nbsp;ditur caufla: Quia manus ueftr� fanguine plen� funt. Et tarnen hjeenbsp;inltiiuta erant diuina lege, quanto magis abominatio funt cor� DeOnbsp;ea opcra,qu� humana tantum conftitutione Deo pro cultu ab impoeznbsp;nitcntibus,amp; fceleraluapr^adcfedantibusobiruduntur. Deindenbsp;tale genus bonorum operum pugnat cum diuina lege hoc ipfo,quddnbsp;huius ofTitium (it, hominem in agnitionem peccati ducere, amp; reueUnbsp;re ei magnitudinem iniquitatisplla autem (unt opercula iniquitatis^nbsp;amp;fiunt ad occultanda �C. tegenda peccata, Qu� autem pollet effe

rius operis ucilitas, quodcum ofRtio diuin� Icgis pugnatCPrgtcrea, hoe genus bonorum operum^quod ex humanis mandatis in�ituitur,nbsp;folet ferre non tantum ad occultanda coram hominibus, fed etfam adnbsp;expfanda coram Deo pcccata fufcipi.Hgc eft impia idolatria ,5^ pugznbsp;nat cum Ghrifto ipfo ac uero cius of��tio� Solum enim opus Chriftj,nbsp;folum (acrif�tium Chrifti expiant peccatano�ra coram Deo, Cum i/nbsp;gitur expiatio peccatorum transfertur in opus humano mandato in(linbsp;tutum,peccatur in maie�ate Chrifli, Quod cum fit horrib�e fcelus,nbsp;fieri non poteft, ut aliqua fit utiltras eius operis, quod tam cum offi*nbsp;lio diuin� legis,cp cum offitio Chri�i amp; �uangelq eius pugnat.Scdnbsp;rtuertamur ad Pilatum, qui etfi Ethnicus 8c alienus fuit� uero amp;nbsp;'�o Deo, tarnen maiores habuit uirtutes, ip hi crudeles lud�i, qui fcnbsp;populum Dei iadabant, Cum igitur lud�i nollent introire in praetonbsp;rium � Pilatus extuit ad eos foras. H�c e� magna uirtus moderatio/nbsp;nis, PotuifTet Pilatus fuo iureuti,amp; cogere Iudcos,utad fein pr�to/nbsp;tium introirenttSed quia uidet gentem e�e pernicaciffimam Qb�inbsp;hatiffimam, amp;intclligitfummam ius fummamf�peefleiniuriam,nbsp;�deo mauult fuo turi cedere,amp; ad Iudgos,quafi ipfot^ fubditus,exire,nbsp;�lioriiatcm fqam in re non admodum neceffariatueri.Obferuabi/nbsp;lis uirtus tam magifiratui priuatis hominibus. Vulgo dicunt:Q.uinbsp;nefcit difrimularc,ndfit imperare,imonefcit etiam feruire, adeoquenbsp;�iiam inter homines ducere.Quid enim humanauiia aliud e�, epnbsp;ror amp; confufioT� Quare,qui in hac con�ifioneomnia in fuura ordm�nbsp;uiolenier redigcrc conatur,fieri non pote�, {juinmaiorem excuet renbsp;rum perturbationem. Si Roboam �lius Salamctiis non tutatus ef/nbsp;(et dur iter ius fuum,confcruaffet totum regnum paternum. Nunc,c5nbsp;m�luit pertinax e�e,^ mitis,quantum,obfeao,damnum dedit fiznbsp;bi amp; regno. Si Ahab rex Ifrael remififTet ius fuum, quod uidebatupnbsp;fibi de Ramoth Gilead habere * non obieei�et fc �C cxcrcitum f�uinnbsp;extremis periculis, Demittamusigitur nos ad aliorum infirmitates*nbsp;quot;�i portemus inuicem altj aliomm onera,ut tarn publicam qu�m prirnbsp;uatam tranquillitatem conferuemus.Sequitur in Pilato etiam alia uipnbsp;tus. Quam, inquit, accufationem a�ertis aduepfus hominem honc^nbsp;Non uultfententiam pron�tiare,aut reum condemnare.rtifi antec�gnbsp;nita perfpedaque cau�a. Hoc enim o�itiuro exiguni a* ludice omlt;nbsp;nes leges, tarn naturalcs,qua�m pohtic�.Sed lud�i tara fcclerati font,nbsp;ut ad iuuandum hac in parte o�itium boni i�dicis,operam (uamcotinbsp;ferre prorfus recufent.Refpondetunt enim,amp; dixerunt ei; -Si non c(/ � *nbsp;fet hie nocens, haudquaquam tradidi�emus eum. Vide iniqui�i/ * �nbsp;marahorumnebulonum arrogantiamgt; Damnaueranc antea leftim,

10 fu� Concilio,ut ipfisquidem uidebaturjegitime, audit�s fiibus.Nunc autem,aim ciuilts magiftratus cxigit ab ipfts pro fuo ofnbsp;fiti'o rati'oncm huius iudnf) aut condemnationis ,tam fuperbe,tanlt;nbsp;que arroganter refpondent ei,ut palam fignificent fc exigere,ut maginbsp;ftratus non folum d�ferai fuum off iti�, amp; cauffa nondum perfpe�a�nbsp;reum condemnet, uerumettam agnofeat fententiam ipforum non*nbsp;dum ne auditam qufdem pro oraculo fpiritus fandi, quafi ipfi erra/nbsp;re aut labi non queant. Quid bac poffulatione inipudeniius Sednbsp;quemadmodum Romani Pontifices gloriantur felucceffores�d bae-*nbsp;redes Leuitici Pontiffcatus,ita etiam h�redes funt impudently Leuinbsp;tieorum Pontificum.Cum enim in controuerfrjsrcligionis prouoca*nbsp;lur ad kgitimam pq Gjncilrj cognitionem, poffulant Romani Pon/nbsp;tificeSjUt non folum ipfi cum fuo corpore babeantnr pro iudicibus*nbsp;uerumetiam ut priufquam fententiam dixerint, promittamus no�nbsp;cam pro oraculo fpiritus fand� accepturos, amp; obligemus nos obediSnbsp;ter agnituros, qukqd ipfi ioGondlio decreuerint ac �atuerint. Diznbsp;cunt em. Concilium errare non poffe.Et put�t Concilium bcclcfia�lnbsp;cum, tale quid effc, quale eft in Romano regno luditiom, quod uo*nbsp;�int,Camer�. Sicut enim null i conceditur, ut ab buius ludiiij fenteiinbsp;tia ad aliud apprllet,qu�dfit fummum amp; extremum in Romano itiMnbsp;pet io ludicium,ita fentiunt no licerc fententiam �onciltj detredare^nbsp;qu�d in Ecclefia non fit alia major Concilio autor jt�. Sed ut pofttanbsp;latio Pontificumeftimpodenti(rima,itactiamrationes eorumfuntnbsp;uaniff�m�. Nam quod de Concilijs dicunt, ea non poffe errare, perznbsp;fpicuum eft mendacium. Vide mibi boc Concilium, in quo Poniifiznbsp;CCS amp; facerdotes capto iam Chrifto conueniunt. In boc enim damn�tnbsp;Chriftum ipfum. An non biceft error imptiffimosC Hoc,inquis,Iult;nbsp;daicS fuit Omcilium , non Chriftianum legitime, ut illi loquuntur^nbsp;in fpiritu (ando congregatum. Sed bi Pontifices non minus fum^nbsp;mum locum in Eccleliapopuli Deitenebant,qu�m nunc teuere uMnbsp;demur Romani Pontifices.Et iadabant etiam diuinas promiffiones,nbsp;ac mandata. Ad Abrahamum dicit DcusiStatuam padum meum in/;nbsp;terme �f te,amp; inter fernen tuum poft te in generationibus fuisfeede�*nbsp;re (empitemo,ut fim Deus tuus amp;Jeminis tui poft te. In Deuterononbsp;mioaueem defententia Pontificumdicitur: Qui fuperbuerit, nolen�gt;nbsp;obedire facetdotisimperio,quicotempore miniftrat DOMIN�nbsp;Deo tuo, ex decreto iudicis morietur homo ille,amp; auleres malum denbsp;Ifraeh An non his prommioqibus�C mandatis autoritas Lcuiiiz

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rrOFSTL�AB T��NNIS BR�HTanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

��njfti Potnif�cumj�rauiffimemunnauideturC' Et tarnen �o Condlio fuoimpnflTimccrranf. Sedquidc' Certc multi oi magni erroresex**nbsp;tant, ctiam corurn Conciliorum, qua? in Chri�tanifmo cel ehr af anbsp;funt, de quibu� nunc non eft djcendi locus. Nam quod deludiiionbsp;Camera? obqcitur,magnura eft difcrimcn inter luditia politica Ecxnbsp;clefiaftica. Nam in Poliiicis ludiiqs agifur de rebus S? opibus terrenbsp;nisjin quibus uera noftrafalus ftta non eft. Quarc ctfi h� iniqua iudinbsp;cum fententia auferuntur, non tarnen aufertur nobis (alus c�leftis,nbsp;ideoque extrem� fententi�fummorum ludittorumin Politicisreg/nbsp;nis,quamuis iniquac^ tolerand� iunt propter publicam tranquillitaznbsp;tem�quo animo. In luditqsautem Bccleiiafticis tratfiatur deuerbonbsp;DOMINI,nbsp;nbsp;de rebus ad perpetuam noftram falutem neceflarqs;

In hiSjfi quid impie decernitur, amp; agnofcitur,d3mnum eft irrecupe* rabile,amp;aff�rr perpetuum exitium. Accedit hoc,qudd in religionnbsp;ncnecefte habeat unufquifquc priuatus efte in uarijs dotftrinis, qu�nbsp;circumfcruntur,iudex, ut ueram dodrinam certo cognokat, eamquenbsp;Ctiam coram Satana defendat, quo in tentaiionibus mortisac infernfnbsp;conftare poflTit .Dicit cm Chnftus ipfe : Caucie a pfeudopropheiis;nbsp;Cognoicendi igitur funt p{eudoprophet�,utcaucantur. Non cognonbsp;fcunwr autem^nifi cognitoanieuerbo Dei,quod nobis facra feriptuxnbsp;ra proportie Et Paulus ait: Si nos aut angelus � c�lo prgdicauerit uo/nbsp;bis Euangelion pr�ter id, quod pr�dicauimus uobis, anathema fit;nbsp;Quarcj etfi omnes alTeirores Con��t) effent, Baftlt), Chryfoftomi,nbsp;Hieronyrai Auguffini, Hilarq, amp; id genus ait), tarnen nullus plusnbsp;poffel bona conlcientia fe fententip Concili),ita fubt)cere,ut fimpbcienbsp;lerferccepturum promkteret, quiequid ibi decretumautconftituznbsp;tunreffet, fed fum probandi (int fpiritus, num fint ex Deo,6^ fpiri-*nbsp;tus Prophetarutn, ut Paulus ait, fint fubiedi Prophetts, ideo etiamnbsp;Con��t) fententia fubiedaeffe debet piorumiuditio,�f probanda,nbsp;an fit ex Deo. Sed hspc fortaffis Tr�^i^y� funi, Redeamus igitur adlnbsp;ad inftitutum. Pilatus reijeit arrogantiam amp; contumatiam Pontift/nbsp;turn. El dicit eis: Accipne eum uos,amp; fecundum legem ueftram iugt; � �nbsp;dicate cum. Prudenter fane Pilatus, quod non tra dit fe captiuum iw � �nbsp;ditio Pontificum, fed potius irridet uanum ipforum tumorcm, acnbsp;multo prudentior eft Pilatus his principibus, qui fine ulla exceptio*nbsp;ncfubqtiuntfc Pontificum amp; facrificulorum Jibidini ,accepiuri amp;nbsp;credituri, quicquid illi in Concilijs fuis accipiendum �i creden*nbsp;dum pron��auerinupixerunc ergo I^d^i, Nobis non licet interfi �nbsp;U Z

,, cere quenquairijiit fermo lefn implcreiur,qucm dixit fignif/cans^qu� morte effet moriturus� H�cuoxamp;confeffio Iud�orum,non eff ofcinbsp;canter confideranda, quemadmodum loannes Ipfe monet� Primurnnbsp;enim hac p�bbca uoce reqtiunt ludaei a� fc Chriftum, amp; tradunt eumnbsp;Ethnico iudici interfitiendum.De hoc enim Chrirtus ante contiona/nbsp;tus fuerat.Ecce/nquiens.confcendimus HierofoIym�,amp;L fdius hominbsp;nis tradetur principibus facerdotum �C fcribis, 0^ condemnabuncnbsp;cum morte, amp; tradent eum gentibus ad iKudendum �i flagellantnbsp;dum, �d crucifigendum� Cum igitur lud�i clamant nunc publice,nbsp;qudd non liccat ipfis quenquam inierh'cere, fed qudd tradant lefuntnbsp;morte in concilio condemnatum,PiIato intcrfitiendum, impletur feenbsp;mo lefujquo fignificauic, fe gentibus tradcndum,8f crucifigendum;nbsp;Deinde h�cconfeff�olud�orum,qgt; non liceat'ipfis quen�p incerftznbsp;cerc,publicum ceffimonium eft, hoc ipfum tempus effe, quo Cbrvnbsp;ftusaduenerit. Patriarcha enim �acob,dixit:Non auFcre�ur feeptrumnbsp;de Iuda,3f dux de femore eius,donecueoiat Silo,hoc eft^Mefftas falnbsp;uator. Nuncautem lud�i confitentur publice coram Pilato, qgt; feepnbsp;crum fupremse dominationisablatum fit ab ipfisquanquam in reznbsp;bus minOribus, amp; in rcligione permittebantur fuis uti legibus, laznbsp;men fuprema poteftas feu fuperioriias penes Romanos pr�fidetnbsp;erat� Quare confitentur fua ipforum uo(ce,Mcfriam feu Chriftum adnbsp;ueniffe. St quia eotempore,non alius erat, quam lefus Nazarenus ftnbsp;lius Mari� uirginis, qui Si miraculis 8i dodrina illuftris eiTet, 8^nbsp;in quern omnia, quae deMcffiaa Propbetisdidaerant, competeznbsp;rent, ideo manifeftum eft, non effe alium uerum: Meffiam, praeternbsp;hunclcfum Nazarenum,necnobis aliud nomen datum elTe, in quonbsp;oporteac nostaluos fieri,qui eft una' cum patre amp; fpiritu fando Ocnbsp;usbenedidusinfecula. Amen,

VDIVIMVS contentionem quae or ta eft inter Pontifices amp; Pilatum, de actnbsp;cufando Chriffo� lih'enim poftulant,ucnbsp;Pilatus contentus effet ipforum iuditio*nbsp;Si condemnaret lefum, cauflTa nondutnnbsp;cognita� Pilatus autemreijeitimpudenznbsp;tiam cprum , �^ urgee, ut exponant criznbsp;men, quo lelum damnauerant. Quare,'nbsp;cum lefus antea accufatus fit haerefcos SC

f iftratufeditionis, �C aff��ati regni� Dkunt cnim? Huncdcpre* endi'mus euerreniem gentem, ac uetant�tnbuca dare C�fari,8^nbsp;dicent� fc Chriftum regem cffe � Habes fgit duo longe o�m maximanbsp;criniina,qu� in lefumChriftum congeruntur,uid�licct, blafphemi/nbsp;am,amp; feditionem^ quorum alterum Deo, alterum ciiiiJi magiflratufnbsp;fuam maieftatemdetraherc conatur * Solenneautem eft, qgt; hic muanbsp;dusaccufetChriftumamp;piamdo�trinam bUfphcmi� bi feditionis�nbsp;Quefo igimr te, dicitonobis, cur fumma heccriminaconfcrri foJcntnbsp;�n Chri�um innoceotiffimum, bi dodrinam fandifrimam Numnbsp;liicmundus frontem its perfkuit, uthocfaciatfine ulla ueritatis aucnbsp;lioneftatisfpecie Nibiicerte minus* Non enim uultutderi autua/nbsp;nus,aut impudens ,aut mendax. Primum ergo, pia do�rioa damnatnbsp;falfa amp; impia facra,fed qu� hic mundus iudtcatjeffe pqiTtmanbsp;nbsp;nbsp;Deo

Bcceptifsima. Deinde docet quidem ciuilt magiftratui diligentifsime obediendum efTe, fed interim docet etiam maiorem amp; potentioretnnbsp;�flc magi�ratum Dei c�li, prlncipis huius terr�,ideocp fi prin*-ceps terr� lubeac aduerfus principem ceeli peccar e,docet plus obedi/nbsp;�ndumefTcDeo,qu�mhominibus. Acmonetquidem Cpfari dan/nbsp;dum ei�c,qu� funt C�faris, fed addit, Deo etiam dandum etTe,qu�nbsp;funt Dei. Ex h is arripiunt impq, qug fuo in�iruto apta uideocur, �Cnbsp;tiocifeiantur dtxftrinam Chrifti abolere facra,5^ abrogare legitimumnbsp;tnagiftratik Sed fi rem probe cxpendetis, quid pote� dici impudennbsp;tius�Nulla em do�rma tft, qu� amp; uere pia facra retftius tradar,amp; cinbsp;uilem magiftrat� maiori honore at�iciat,cp do�rina ChrtCti.Quod,nbsp;c� difputatio,qu� ChrtHus c� Pjlato,dc regno fuo habet,aliq modonbsp;cxponat,accedemus ad ealt;n percurrend�.Nam,c� Chri�us accufatusnbsp;cflTctjqp pdicarei fe ef�e Regem lud�oi�t, fufcipit Pilatus hanc rem dinbsp;iigentius cognofcend�.lntroiuit ergo iteR� in pr�tori�,�f uocauit le/ lt;�nbsp;fum,amp;dixit ci.Tu es illc rex lud�or��'Refpondit lefus. A temetipfo * lt;nbsp;toc dicis t an ali) libi dixer�t de meChoc eft,Si tuipfe hoc fingis, iam� �nbsp;libirefponfume�.Noneinlicet ludic� crtmina inreum fingere. Sinbsp;autem ali) commemorarunt tibi,qudd lud�is promiflusficChri/nbsp;ftus rex per Prophetas, amp; qudd ego fim is rex, tui futf�et offitt) dili/nbsp;gentereain Prophetis cognofcere, amp; inter fc confcrre, num quaenbsp;de Chrifto regc pr�dida funt, in mccompetant: Refpondic Pilalt;* *nbsp;tus:Numquid ego ludgus fumCGens tua amp; Pontifices tradiderunt te * �nbsp;mihi, quid fcciftiC' hoc e�,putas ne me curare, quae ueftri Prophetac **nbsp;de Chri�o rege fomniauerintC Quid ad me ludaic� illae nugas cDcnbsp;te amp; tuo capite agicur. Traditus es mihi a tuo populo,amp; Pontt*nbsp;ficibus, ut reus, maximi alicuius feeler is� De hoc agitur^rcfpondt^

necis in Chriftum,gratiffimerefpondet ci Chriftus:Non habores potellatem aduerfum me ullam, nifi tibi datum effet r fupernisyita �dnbsp;hoc loco,cum Pilatus fignificat ludgos tantas habuiffe uires,ut potuenbsp;rint Chriftum cap�re,amp; ipfi eum tradere,non commtttit Chriftus,utnbsp;idnon reFuret.Captus enim efi ChriAus amp; morti traditus,non hominbsp;num poteflatejed Dei patris fui uoluntate.Nec Iudgi,ncc Pilatus,u/nbsp;na� cum omnibus uiribusRomani Impert] potuin�ot uel unum pilumnbsp;capitis Chrifti mouere,nin Deo patri ficuiCum fuiffet,amp;nifi uoluiPnbsp;fctChrifti fui regnum non effe mundanum,fedccelefte*Siregnuninbsp;mcUjingt^cffet ex hoc mundo, miniftri mci utic]^ decertarent,*ne tra/nbsp;derer lud�is.Nuncautem regnunt meum non eft hinc�Hoc unumeftnbsp;d idu � pr�cipuis fentettj� totius faerg fcripturg, ideoq^ fumma obfernbsp;u�tia confiderand�� PrindpioemChriftus docethic non unum tinnbsp;mundum,non unam tantum uitam effe,fed duos effe mundos,amp; du^nbsp;as uitas. Alius et^ mundus eft cxternus,et uifibilis,qui incepic effe,nbsp;cum ante no fuiflet, amp; tranfibit,acmutabitur.In hoc mundo funt Ccenbsp;Jum Ct terra,plantg anim�iia,8c reliqua,qug in primo apice Genenbsp;feos defer ibuntur. Alius mundus eft fpiritualis^cccleftis, amp; perpctu*nbsp;us,in quo funt Deus pater filius amp; fpiritus fandius, AngeIi,D�mo^nbsp;nes, Aeterna iuftitia amp; foElicifas,ac �terna impiecatis damnatio. Nclt;nbsp;ceffeautem habent omnes homines ex illo corporali mundo, in huncnbsp;fpiriiualem, per mortem amp; refurredionem migrate: Venict bora,innbsp;quit Chriftus,in qua omnes,qui in monumentis funt, audiec uocemnbsp;filq Dei,8^ prodibunt,qui bona fecerunt,inrefurredionem uitg,qulnbsp;uero mala egcrunt,in refurredionem condemnationis. Quarcf�cef/nbsp;fant hinc Epicurgi,amp; fcelerati homines,qui cotemnentes omnia, qugnbsp;de alio mundo � teftimonijs Propheticis amp; Apoftolicis dicuntur, colnbsp;locant omnem fpem fuam in hocpr�fenti mundo,et turn fe ueram foenbsp;licitatem cofecutos putat, cum uoluptatc huius corporalis mundi firnnbsp;untur.Deindc Chriftus exponit,cuius mundi fit regnum fuum.Exponbsp;nit autem hac collatione conditionis regnoruni huius amp; alterius mnnbsp;di. Alia enim eft conditio regni huius corporalis mundi,alia eft regz

, ni cocleftis mundi. Nam conditio regni huius corporalis mundi eft,' miniftri r�gis decertent pro fuo rege,ne ab hoftibus capiacur 3^ ocnbsp;cidatur. Chriftus autem capitur a fuis hoftibus amp; occiditur. Qua/nbsp;re perfpicuum eft, regnum eius non effe huius corporalis mund/�nbsp;Bit hac conditioneetiam alise Confidcrandae funt� Nam fubditi regninbsp;huiugt;

huius corporalis mundi, fonferunt in regem fuum externa tributa, cenfus, Sc ue�iga�ia� In Chridum autcm nihil talc confcrtur , imonbsp;nc cantillum quidcm rcrum propriarum in terra ei relinqtn�tur,nbsp;ubi capat fuum rechnet� Regnum igitur eius non eft ex hoc mun^nbsp;do, Sednon folumconditiones fubditorum, uerumetiam Regumnbsp;oftenduntdifcrimenregnihuiusmundijSCregni Chrifti, Inrcgnonbsp;etiim huius mundi, rex cogit armis corporalibus fubditos fuos adnbsp;obedientiam, Chriflus autcm non utitur armis corporalibus, fed prgnbsp;dtcst Euangeh'on fuum , amp; uocat ad obedientiam populum fpon/nbsp;taneum. Rexhuius mundi fert leges politicas, Chriftus autem nonnbsp;fert ullas politicas leges. Rex huius feculi d�fendit externis armisnbsp;fubditos fuos ab incurfu hofli�, SC fummis uiribus contendit, nc fubnbsp;diti fui alteri domino aut r�gi fubij�iantur. Chriftus autem non de/nbsp;fendit fuos corporalibus armis, fed finit eos diripi,nec curat cui do/nbsp;mino aut regi in hoc mundo fubqtiantur. Rex huius feculi honor�t flnbsp;deles fuos feruos magiftratibus, �lt;^ditateosopibus huius mundi..nbsp;Chriftus autem non honor�t fuos miniftros magiftratibus, fed fub/nbsp;f)cit eos feruitutibus,ncc ditac eos corporalibus opibus, fed obqcit ipnbsp;fospaupertatijcuius rei exempla habes in fidclifTimis eius miniftris,nbsp;Petro amp; Paulo� Q�are manifeftum eft, qgt; regnum Chrifti non fit exnbsp;hoc mundo. Ex qu� ergo mundo eft�Exaltero illo fpirituali amp; cccnbsp;lefti mundo. Id autem perTpicuum redditur ex benefitqs feu,uc uocat,nbsp;feudisregni fui.Chriftus enim conf�re in fubditos fuos, qui funtcre/nbsp;dentes in �pfum, ucram iuftitiam, quia expi�t peccata eorum,8ii do/nbsp;nat cis fuam ipfius iuftitiam,ut etfi habent adhuc peccatum, tarnen idnbsp;condonetur,amp; imputetur eis uera amp; perfeefta ipfius iuftitia� H�c auznbsp;tem iuftitia non eft corporale amp; terrenum bonum, aut feudum, fednbsp;�ft fpirituale amp; ccelefte� Chriftus dat fubditis fuis fpiritum fandtim,nbsp;quo amp; corda c�lefti gaudio perfunduntur, amp; caro mortificatur, ucnbsp;feruiat iuftiti�. Spiritus fan�us autem eft cccleftc donum, amp; non ternbsp;renum� Chriftus conferuat fubditos fuos in morte, ut eiiamfi compunbsp;trefcant amp; in puluerem foluantur,ac difperganiur,tame non pereant,nbsp;fed uiuant in ipfo,amp;refufeitentur ad �ternam beatitudinem� Con/nbsp;feruari autem in morte,amp; perpetuo beatam uitam in coelo ducerc,n�nbsp;funt terrenajfed c�leftia 8C diuina dona. Perfpicuum igitur eft, q? rcnbsp;gnum Chrifti non fit ex hoc corporali, fed ex c�lefti mundo, H�cnbsp;de regno Chrifti diligentiftimeconferuanda funt, ut ex his aftuefia^nbsp;mus �quo animo ferre incommoda amp;aduerfa huius muodi.Nam,nbsp;cum it� ChriftumcredimuSjcfficimur membra amp; confortes Chri/nbsp;fti per fidem.Quarc,quemadmodum Chriftus cum capitur et crucifinbsp;giiur,nonficperturbaiur,utgrafretur uiruleniia aduerfus Deum^

q? deus non i'uuet ipfum externo auxih�o, fed folarur fe ex condnipnf/ bus regni fuk Si rcgnum, inquiens, meum effet ex hoe mundo,rertenbsp;miniftri mei decertarent pro me,ne traderer lud�isj�ta Si nos, qui funbsp;mus membra Chriftiji afiligimur in hoe mundo, nccuidemus ulUnbsp;ma�orum aut leuationcm aut Iiberattcnem,non fr�ngamuranimo,qpnbsp;nulla pateat nobis in boe feculo euafio,fedreuocemus in anim� pro^nbsp;prietates regni Chriff i feruaroris noftri� Si enim regnum Chrifti rc/nbsp;gis noffri effet ex hoe mundo,Chriffus teneri non poffer, quin mittenbsp;rec miniffros ruos,qui fine mora nos afffidionibus buius feculi libe/nbsp;rarcnt.Sed regnum eius non eff ex hoe mundo. Non confequimur fanbsp;nitarem corporis, fed confequimur in Chriffo ueram iuftiiiam, qu�nbsp;eft (anitas totius hominis. Non accipimus multas terrenas opes, fednbsp;accipimus fpiritum fandum,qui implec corda noftra ecelcftibus opinbsp;bus.N� euadimus pericula corporalis mortis, fed refurgemus a' mornbsp;te ad uitam perpetuo f�licem.Bono igitur animo fimus,qp in Chri?nbsp;fto�^ propter Chriffurn eertocognofcamus, nos in aduerfis huius fenbsp;culi haudqua^ perire,eti�fipireuideamur.Sed quid hiefadamusfnbsp;Si regnum Chriffi non eff ex hoc mundo, Si bona regni eius no fuutnbsp;corporalia,amp; terren3,qua fronte inuocabimus deum patrem propternbsp;Chri�um, ut ea bona in nos conf�rait An fortaffis no licet deum prenbsp;cari,ut det nobis fanitat� corporis. Si alia corporalia bona, q? regnunbsp;Chrifti non fit ex hocmundo,nec ex bonis buiusmundic'Certe licec�nbsp;Bona enim corporalia funt benedidio dei,cur igitur non effent �Ideonbsp;petedacEt Chriftus ipfc iuffit nos petere panem quotidianum,quodnbsp;nomen latiffime pater,ad omnia uide]iccc,qu� ad hanc corporale ui/nbsp;tarn neceffaria funr. Sed quia h�c bona non pertinent proprie ad regnbsp;num Chriftf,nifi per occafioncm,amp;ut organa huius corporalis uitf,nbsp;in qua Chriftus difcendus amp; cognofeendus eft, ideirco in petiiioncnbsp;bonorum corporalium,pferenda funt bona regni Chrifti,ut hac connbsp;ditione petamus corporalia bona,fi uidelicet non fuerint impedimentnbsp;to fed adium�to ad confequenda et conferuada bona regni Chriff i,acnbsp;(i co' ualeant,ut fandifreetur nomen d6i,adueniat regnum dei, amp; fiatnbsp;uoluntas eiu3,quemadmodum in cccio, fic etiam in terra. V*cra enimnbsp;falus noffra,n� pendet cx bonis huius terr�,fed ex bonis regni Chrinbsp;fti. Quare hf c in alior� petitionc femper prgferenda erunt. Ac de b isnbsp;?gt; quidemhadenus.Reuertamurautemad textum. Dixit itat^ ei Pila*'nbsp;� � tus. Ergo rex cs tu^Si regnum babes, neceffe eft te regem efle�^ C� a�cnbsp;non fis rex ex hoc mundo,quid eigo negotij habcs in hoc m�do C curnbsp;non abis in tuum mundum, in quo tu te regnum habere profiterisCnbsp;9, Refpondit lefus:Tu dicis,qj rex fum ego.Ego in hoc na�us fum,etadnbsp;� � hoc ueni in mundum,ut teffimonium leram ueritaci. Omnis, qui effnbsp;ex uerigt;

rx uerttate audit uocemmeam. Exponit quid negotq habcat fn hoe mundo:Sum quidem rcx. Veni autem in hunemundum, non otnbsp;gio more dominer, Sc alios huius terr� reges, � regnis fuis entiam,nbsp;led ut teftimonium ieram ueritati, hoceft, ut doceam ueram reltgio-'nbsp;nem,qua homines uerum Deumcognofcant,SC cocleftia bonaconfe/nbsp;qoantur, Quarehi, qui amantueramreligionem,8^cupiuntuerumnbsp;Deum rede cognofeere arcp col er�, meam docHrinam agnofeont, Sinbsp;fiuncmeifubdit� Qua obedientia Si fubie�tione tantum abeft, utnbsp;abducam homines ab obedientia regibus Si magiftratibus fuis pr�znbsp;ftanda ut quo diligentius meam dodrinam fedantur,co fidchoresnbsp;obedientiorcs erunt principibus Si regibus fuis. Habes ig�tur,nbsp;quod fit ofFiti� Chrifti in hoc mundo. Non uenit,ut in hoc mundonbsp;fit imperator,fed ut fitdoctor.Non ucnit,ut inftituat magiftratus ponbsp;liticosyfed ut inftituat minifteria docend� ucr� religionis. Maniieznbsp;ftumigitureft,quantompeccet Romanus Pontifex, qui etfi gloriaznbsp;turfe VicariumChrifti, Sifuccei�oremPetri,tarnendeferiieaoffilt;nbsp;lia, quibusSi Chriftus Si Petrus in hoc mundo defunefti funt,Sinbsp;arrogat fibi ea. uidelicet, fumma imperia in toto orbe terrarum,nbsp;qu� Chriftus ipfe fugit. Si Apoftolis ufurpare uetuit. Sed quo*nbsp;modo cxcepit Pilatus hanc expofitionemf Dicit ci Pilatus : Quid eft � �nbsp;ueritasCH�cnoneftferia,fcd ironica�iridiculainterrogatio. Pila* � �nbsp;tus enim ridet Chriftum, qgt; docend� religionis gratia obijtiat fe exznbsp;iremis periculis. QuidC tu nenihil aliud negort) in terris habes,i^ utnbsp;teftimonium ferasueritaii Cut doceas ueram religionemC certeuiro*nbsp;rumomniumftuItifTimuses, qui teobhancrem uaniftimam tantonbsp;periculo exponasC Amabo enim te, quid eft ueritas putas ne aliquanbsp;efleueramrcligionemC Ecceenim tibi, quantadiftidia. Siqudm diznbsp;uerf�, imoctiam (ibi inuieem aduerf� iint dereligione opiniones.nbsp;Alt) enim fentiunt unum tantum eife Deum, ah) plures, ah) profznbsp;fus nullum. Quid igitur fubircm tanta per/cula propter rem adeo innbsp;certam-rSine, priushominesdereligione interfc conueniant, inteznbsp;rim autem iedare earn rehgionem,quam uides effe tucam. Sic enimnbsp;multo redius tug faluti conlulc5,cp iiperuicaciter pro tuis dogmatis,nbsp;cumuulgarihominumreligionepugnaueris. H�ccft fententiaprunbsp;dentum huius mundi. Si Epicur�orum, quimaiorem habent rationnbsp;nem corum,qu� tuta font in hoc feculo,^ qu� funt reda ac uera. Sennbsp;tiunt cm,qgt; qu� de Dco,ac rebus diuinis dicuntur,fint infer tiftima,nbsp;8i indigna, propter qu� publica tranquillitas turbetur. Si te pericu*nbsp;lis exponas. Sed facel�at ifta Epicur�orum impictas. Nobis religionbsp;nec eft ridicula,ncc incerta. Habemus Prophctica Si Apoftolica fcripnbsp;u, qu� funt coekftibus teftimonqs approbata, Si magnis ac muhis

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm

IN CAFVT XVIIV EVANG. lOANNlS. -miraculis confirmata * H�c fcripta docent unum cHe uerum 8^ ufua. Deum patrem DOMINI noftrilefuCbriftijamp;emifforemfpirituanbsp;fandi 3 qui d�dit Filium fuumlefum Chriftum, propiciationem pronbsp;peccatis noftris,amp; mittit fpiritum fan�ufti fuura, ut fandificct, amp; conbsp;�bletur nos,quo credences in Chriftum reputemur iufti,8^ feruemurnbsp;inmortead�ternam beatitudinem� H�c eft ueriffima 8lt; certift�manbsp;religio,exira qiiam nulla eft falus, per quam omnis falus credentpnbsp;bus contingit. Agnofcamus igitur hune uerum amp; uiuum Deum, SCnbsp;colamus eum non folum fide cordis,uerumetiam confeffione oris,8�nbsp;obedientia pr�ceptorum eius� Inquocultu,etJamfi tantis periculisnbsp;obtjtiamur,ut di. uita corporalis nobis auferatur, tarnen Deus nofternbsp;(am diues di liberalis eft,ut credentibus inuocantibus ipfum in ue/'nbsp;ritatecompenfaturus fit, quicquidiftiufmodidamni nobis acciderit,,nbsp;ccekftibus ac �icrnis benefitijs, propter lefum Chriftum DOMVnbsp;N VM noftrum,qui eft una' cum paire fpiritu fando Deus bene-*nbsp;dictusiafecula. Amen�

IL�TVS de uera quidem rcligionc nec j prgdare (entic,nec (ollicitus eft, fed babesnbsp;quandam fpecieciuilium uirtutum.nbsp;re C� audi�ei expofilion� Chrifti,dc reg**nbsp;no et de offitio fuo,cogitat cum magis msnbsp;I ferationc fupplitio dignum amp; qu�ri�nbsp;confilia quibus poITit uel (enientiam denbsp;Chrifto ferendam � fe abijccrc, uel Chrknbsp;____________________ftuma furore lud�orumlibcrare, Ac a�*

le quidem miferat eum ad HerodemCquemadmodu alij Euangeliftae trad�t)fi forte Herodes fufeipiat cauffam eius cognofcendara�Nuncnbsp;a�t,quia Herodes rei ecii uiciffim iudiiium de lefu ad Pilatum, amp; r e/nbsp;mifit �um,inquirit Pilaws aliud con(ilium,quo eum,quem cognouenbsp;rat innocente,feruaret,acopponit eum fceleratiflimo homini Barab/nbsp;b�latronijfi forte hacoccafione,etiam ex ludeorum fententia.Iefuninbsp;liberaret.SiccnimdidtEuangelifta de Pilato:Cum hoedixiffetjite/nbsp;rum prodtjt ad lud�os. Si dicit eis: Ego nulla inuenio in eo caufTam�nbsp;Eft autem confuewdo uobis,ut unum diraiitam uobis in pafeba; Vu�nbsp;tis ne ergo dimittam uobis ilium regem ludgorumCClamaucrunt ruenbsp;fum omnes, dicenies: Non hue,fed Barabbam.Erat autem Barabbaanbsp;latro. De Barabba alt) Euangelift� copiofius fcribunt � Fuit cniianbsp;Barabbas uir feditione amp; latrocinio inb'gnis gt; qui Si paulo ante con/,nbsp;iedus

klt;Qus fiierat in carccrem propter feditionem quandam, in ciukate fa^ �3m,8^ propter homicidium. Iiacp no habebatur in tota urbe Hierunbsp;fal�uir Barabbafceleran'or. Si extremo fuppliti'odignior, Pilatus iginbsp;tur confcrt hunc cum lefu,ut ex his duobus unum el(gant,quem iuxtanbsp;ueterem confuetudinem feu pr iuilcgium, quo uidebantur feft� diemnbsp;pafchg Honorare,liberum dimittat,nihil minus fore cogitas, utpunbsp;blicum latronem liberum poflularent.Sed uidemihi rem immanem;nbsp;Populus a Pontificibus excitatus,pctit latronem,ablarorem uitg,libcnbsp;rum,autorcm uero Si datorem uit^, ad fupplitium, Dicamus igiturnbsp;primum de hac confuetudinc feu priuilegio,quo unus � captiuis in fcnbsp;fto pafeh� liber dimittebatur� Prgfides enim Romani uenabantur fi rnbsp;bi hacconceffione beneuolentiam popul�rem Jud�i autem fentieb�cnbsp;fchacconfuetudine prgftare dco cximium cultum, Siredderefertumnbsp;fuura diem ucnerabiliorem.Non enim contend crant his ritibus ctccnbsp;rimonqs,quibus palcha diuinitus commendaium erat, fedaddebantnbsp;eiiam hunccultum.ui in gloriam dei,ficutipfi iadabant, dimiiterencnbsp;capt'iuum liberum, quemadmodum ipfiliberiex �gypto profecltnbsp;fuerant.Bxpendamus ergo,qualis hic cultus fucrit, Primum enim, fanbsp;ft cultus plane inudiis,quia excogitatus ab hominibus. Si inftitutus,nbsp;non uerbo dei,fed Humana prud�tia.De his enim cultibus dicitChrinbsp;rtus ex Efaia : Fruftra me colunt docentes doilrinas, mandata homi/nbsp;num. Deinde erat cultus c�tra legem dei. Hic enim cultus remittebatnbsp;homicid� aut latroni fupplitium, cum diuina lex tanta feueritate fupnbsp;pliiium eius exigat,ut iubeat eum etiam ab altari auellere.Si quis, inxnbsp;quiens,per induftriam ,occiderit proximum fuum,et per infidias,abnbsp;altari meo auelles eum,ut occidatur. Ac fieri quidem potcft,ut lex ipnbsp;fa homicidam,propter aliquot circuftantias,a fupplitio liberet, que*nbsp;admodum manifeftum eft, de eo, qui el�pfa fecuri in fecando ligno,nbsp;amicum occiderit,tunc autem uelle fceleratum, ad gloriam dei, Ijbc/nbsp;rum dimittere,cum lex dei p�nas ab co feueriflime exigit, hoc cert�nbsp;hon eft deum glorificare, aut dcum colerc, led eft dcum contumelianbsp;afticere,Si contemnere.Pr�terea,hic cultus dei, quern ludaei ad gloxnbsp;flam dei in fefto pafeh� excogitauerant, cedit tandem in fummam ignbsp;nominiam filq dei. Nam occafione huius cultus confertur filius dei,nbsp;cum fccleratifTimo Iatrone,8i quia hic illi, fauore populi pr�fertur,nbsp;nihil poiuiflet filio dei ignomtniofius accidere. Bn h�c eft fors eoRtnbsp;cultuum 8^ facrorum, qu� Humana prudentia fine uerbo dei excogiznbsp;lat.Talls cultus in Chriftianifmo eft,inftitutio Imaginum in ecclefia.nbsp;Etfi enim imagines habere per fe indilFerens eft, tarnen hic cultus ex/nbsp;cogitatus eft abf^ autorit�re uerbi dei,ac ceffit t�dem in tarn manifez

ftam idolatrian, ut imagines non folum habeantur pro monument h's rerum geftarum, ucrumctiamcolaniuramp; adorentar. Tail's cultusnbsp;cd amp; Inuccatio mortuorum. Initio enim publica tantum fiebat mco/'nbsp;tio fandorum in Chriftodormicntium, ut Bcclefia exempts eorutnnbsp;ad pietaiem excitaretur, Poftea nonnulli co dilapfi funt, ut nondumnbsp;qiiidem inuocarent Sanclos mortuos, uotis tarnen teftificarcntur, 11/nbsp;namelTe Ecclefi� tam eorum, qui adhuc in his terris uitam agunt,nbsp;qu�m incrum,qui in Chriftoobdormieruntcommunionem,donecnbsp;ad extremum mortui,tanquam dq auxiliares �C tutelares inuocentur;nbsp;H�ceftabominanda idolatria. Cumigitur cultus humana pr�den*nbsp;tia inltituti autores elle foieant maxim� impietatis, fummo Audio canbsp;uendum eft,nc eos uel inftituamus, uel inftitutos fedemurjed ca CMnbsp;pera ex fide facere ftudeamus, qug Deus facienda inOiiuir, amp; precc*nbsp;pit. Dcinde,confiderandura eft hoc loco� qu^ fit utilitas priuilegio^nbsp;rum,feu prgrogatiuarum� quas nonnulli magna diligentia amp; impetinbsp;fa pr�ter generalem legem fibi parant. Hg initio uideniur effe di/nbsp;fpenfatio tantum legis, fed ad extremum fiunt legis abolitio. Videnbsp;mihi hanc prp cgatiuam,quam habcbant ludgi in fefto Pafchg,aput|nbsp;Romanos pr�fidcs� Cum inftituereturjUidebaturelTehumaniias^nbsp;qug interdumfeueritatilegum addenda eft �fed cum prgcipuus eiu9nbsp;ufus efte debcret, in liberando Chrifto�fitfumma crudelitas. Damnbsp;natur enim innocentiirimus,amp; liberacur nocentiftimus. Itaque fad�nbsp;eft,ut non folum lex in ludaifmo abrogar�iur , uerumetiam uninerfsnbsp;regio uaftarctur. Quare ficui contigit pr*ero2atiua,non aburatur ea,nbsp;ne feipfum in extrema pericula c�i}tiat,aut fi pr�rog�tiua anteconcefnbsp;fa tollitur, non doleat, non�gro animo ferat, quippe qudd magis elnbsp;li.�enti�occafio,qu�libertatis pofteftio ablataTir. Poftremo ob/nbsp;ferua hie, quomodo hie mundus fua benefitia diftribuat. ludaei ha/,nbsp;bent poteftatem benefaciendi Sd liberandi alterum ex duobus capti/nbsp;uis �Barabba amp; Chrifto. In quem ergo conferunt fuum benefit!/nbsp;um^quemuinculis lib�rant;' Chriftus bencfecerat hominib�s. Ba/nbsp;rabbas malefeeerat. Chriftus uiuificauerat homines, Barabbas mornbsp;tificauerat. Et tarnen cutn homines uicilTim benefitia conferre debe/nbsp;rent, conferunt ea magis in malefadorem, 6C pclfima qu�que merf/nbsp;lum,qu�m in benefadorcm,0C optime mcritum, Sic folet mundus^'nbsp;H�cuulgaris eftconfuetudo,utequiafatores necelTe habeancuefeinbsp;paleis,amp; rtramine,militares autem 0^ proculcatores,fegetum uefcan/nbsp;lur auena iritico. Quid igitur faciarousC Num quia homines funtnbsp;tarn iniqui diftributores fuorum benefitiorum, non benefaciamusnbsp;ciamp;�Abli(. Benefacicnduin eft etiatn iaitnicis� In hoc autem ofEitio,nbsp;nca

�on rcfpiciamus in remuncratores homines, fed m remuneratorem deum. Homines facile obltoifcuntur benefiriorura, qng in ipfos connbsp;tuleris, amp; rependere folenunala pro,bonis,Deus autem non obliuif/nbsp;f itur benefadi, quod etfi non eft perfede bonum,tamen fi ex fide innbsp;Chriftum profcdum fuerit,compenfar propter Chriftum filium fu-*nbsp;urn libcralid�me.Sed ignominia,qu� hoc loco Chrifto infertur, di/nbsp;ligentiusexpendendaeii.Pr�fertur eilatro l�ge omnium fceleranf/nbsp;fjmus,ac prorfus hic implctur,quod Efaias de Chriilo dixit,Nou iff�nbsp;mus uirorum.Tanta autem ignominiaamp;abiedioafFert hominiho/-ne�a mente pr�dito acerbiorem dolorem,^ mors ipfa* Vndc 8^ Pcnbsp;trusexprobrat maxime omnium hancconiumeliamciuibus Hierofonbsp;lymitanis, Ado. q� Certo fciat ergo toia domus Ifrael, �p D O M1/nbsp;l^VM amp; ChriQum fecerit deus hunc fcfum, quem uos crucifixiftis�nbsp;Quid ergo eil,quod deus c6niuit,ut h�c contumrlia,amp; hicdolor u/nbsp;nigenito filio fuo accideret * Non conniuifret,nifi cognouifTet haccnbsp;ad illuflrandam gloriam Chrifti, amp; ad parandam falutem humanonbsp;generi ualdeconducerc.Sufcepitenim Chriftus expianda fcetera h�nbsp;minum.Deqcitur ergo infra laironem, ut non (olum horribilefcelusnbsp;latrocint], uerumetiamfi qu�funt latrocinio grauiora expiaret. Ad/�nbsp;h�c,Chrifrus extollendus erat inomnem (ublimitatem,S^ in (ummanbsp;inaiefratem,ut dominaretur angelis amp; hominibus,adeo(p omni cr�anbsp;tur�. Humiliatur igitur prius infra latronem, hoe cft, extremum 8dnbsp;abiedifTimum hominem,ut quo profundius deijceretur, eo altius exnbsp;toller�tur� Nee hoe in perfona Chrifri, propter ipfum tantum Chrigt;nbsp;ftumjed propter uniuerfam Ecclefiam gefrum eft,ut cognofceremuinbsp;humiliationem elTeredamamp;compendiariamuiamad glorifrcatio/nbsp;nem� DOMINVS, inquit, in altis habitat, amp; humilia refpicit innbsp;ccelo amp; in terra� Et iterumduxta efr Dominus his,qui tribulato hintnbsp;(orde,amp; humiles fpiritu (aluabiu Quare cum afFicimur ignominia,nbsp;�on meditemur uindidam,nec infaniamus maledidis,fed curemus,

G'mus amp; maneamus in Chri�o, confideremus exemplum Chrifti, �ogitemus ignominiam eflc his qui funt in Chrifto uiam ad gloria^nbsp;ut cumei pro noftra parte amp; conditione fimiles fimus in ignonbsp;minia, certo futurum fperemus, ut amp; participes fiamusnbsp;glori� eius, quam perpetuam habet una' cum pa*nbsp;VC amp; fpiritu fando Deus benedidus innbsp;fecula, Amen.

IDIMVS badenos�n Pi�ato dHigenifafn tic�^ nefto uiro dignam, qua �uduii kfum manibusnbsp;furioforumlud�orumliberareamp; fcruarc� �ult;nbsp;dtuit eum priuatim, amp; cum nihil dignum mo�nbsp;te in ipfo cognofcact, dedit ei publinim innolt;nbsp;__ccnti� teftimonium. f^ifiteumadHerodem^ fperans fore, utisaliquid coflrih1excogitarer,quolefam feruarewnbsp;Deinde,cum lefus remiiTus eH�c,contuIit eum Pilatus cum fceleratif^nbsp;fimo latrooc, fi forte uel hac occafione eriperetur. Atque ha�nbsp;nus qui dem uifus eft Pilatus of�tium boni uiri facere. Nunc autem^nbsp;ctfi adhuc (ludet lefum ab trnpiorura man �bus liberare,t8men incipitnbsp;� iufto recedere.T radit enim innocentem flagris cedeudum, Nam fcnbsp;39 quitur: Tune ergo apprehend� Pilatus lefum amp; flagellauft, Expeil*nbsp;damusautem initio confilium Pilatigt; lubet enim lefum flagellare;nbsp;non odio quodam, fed ut uel aliquo fupplitio exaturet inuidiamnbsp;dgorum, liberet lefum � morte. Sentiras, tolerabilius e(re,leue allnbsp;quod,^ extremum fupplitium ferre. Nihil ergouidetur Pilatus peenbsp;caffeCcerte peccauit plurimum. Sc� lefum cfle innocentem, EttuliCnbsp;ipfe innocently eius te�imdnium. Quare flagell�t eum contra confeinbsp;entiam fuam. Sedid bono,inquis,CQnfiliofecitC' Nulla excufaiio*nbsp;Non funt facienda mala, inquit Paulus, ut cueniant bona. Bonumnbsp;eft,utalasfamiliaratuam. Malumautemeft, utdes operamimpexnbsp;fturis. Hoc malum non eft faciendum, utillud bonumeueniatjnbsp;Bonum e�jUt luearis uitam tuam.Malum autem e(l,ut Chriftum ab**'nbsp;neges. Hoc malum non eft faciendum, ut illud bonum eueniat. * Sitnbsp;bonum e(l,ut eruas eo8,^i ducuntur ad mortem,amp; qui irahuntor ad 'nbsp;interitum libefare ne eenes, malum autem efl, ut innocentem epaflnbsp;nocentem damnes,amp; flagellis laceres. Hoc malum non eil faciendu^nbsp;ut tllud bonum eueniat. Etfi autem confilium Pilati in flagellando knbsp;fu uidetur effc prudens, tarnen euentus docet flulnf�imum fuift��nbsp;Tantum enimabe(l,ut hoc fupplitio compefcat furorem ludacorum,'nbsp;utpotiusaccendateum. Cum enim produceret lefum flagelhtum,nbsp;quanto miferabilior apparebat lefus, tanto magis uodferabantur lu*nbsp;d�i;Tolle,crucifigc eum,qucmadmodum poUea fequitwr. Deinde,

�OiSlLlilB I0AMNI5 BREMTIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p�

�Mif/(�erandumeft,qu�d Chriftus fuffepcrithgcflagellajnecfgn� rus, nee inuitus, aut coa�us. Cognouit longe ante, fe flagellanduni);nbsp;Ecce,inquK.afeendimus Hiecofolymam,S^ confummabuntur omnianbsp;qu� feripta funt per Prophetas de f�io hominis. Tradeiur etiim gennbsp;tibus amp; illudetur^amp;J contumclqs alFitietur amp; confpuetur, poRquanbsp;FL AGELL A VERINT occident eum. Potuiffet etiam flagella a ienbsp;in flagellatores excutere. Quo ergo confilio (ufeepit ea amp; feiens amp; uonbsp;lensC Primum fufeepit ea, ut patris uoluntati obediret, acpeecata no/nbsp;ftra expiaret.FlagcIIa enim debentur peccatoribus. Cum igitur Chrinbsp;ftus conftiiuiffet fein locum pcccatorum, fufeepit etiam (upplitiumnbsp;peccatoribus debitum, ut iram Dei patris plaearet. Deinde fufeepitnbsp;flagella,ut fan�ifiearet ea in omnibus ijs,qui in ipfum credunt.Chrinbsp;��us enim fuit longe omnium innocentifFmus, Quare cum flagellanbsp;inciderent in ipfum, non potuerunt amplius (nanere,quod in feer�t�nbsp;uidelieet, maledi�io, Sed necefTe habucrunt tai ia fieri, qualis cratnbsp;Chriflus,nimirum,benedi(ftio. San�iflcauit autem ea, non in buncnbsp;tifum,ut nos noftra fponte ad expianda peccaia noftra eoram Deo fla*nbsp;gellemus, qua impia opinione hi, quos uocarunt flagelliferos,feipfinbsp;jnagris lacerarunt, fed ut cpb flageilis aut uirgis,agnolcamus earn afflinbsp;tfiioiicm non efTe noflram internitionem, fed potius fandam cru/nbsp;cem,quaaclueraS^ cocleflia gaudia perueniamus, fiautin Chriflonbsp;per fidem conftiterimus, autadChriftum reuerfi fuerimus. Porro,nbsp;Sicut in hoc mundo fieri folelt;,ut qui damnum feeeric,ludibrium quonbsp;queferat, ita Si Ghriflo aceidii,uc dolori eius addaiur etiam ludibri/nbsp;urn. Sic enim ait Euangelifta : Et milites pledentescoronam d� fpp lt;�nbsp;niSjimpofuerUfit �ipit� eius,amp; uefle purpurea circumdederunteum, lt;�nbsp;ac dfcebantiAue rex ludaeorum: Et dabant ei alapas. Nec ifla aceidenbsp;runt Ghriflo ignorant!. Priufquameaimcaperetur,uiditfe�ciUiMnbsp;dendumamp;confpuendum. Quid igitur non cauitfibif Primum uo/nbsp;luit uoluntati patris fatiffacere, amp; peccata noftra expiare. Ingens e/nbsp;nim animi dolor efl, � fceleraciflimis hominibus fie illudi, confpuinbsp;amp; c�di. Debetur autem hoefupplitium peccatoribus. Quare*nbsp;tum Chriftus uoluerit cfTeuidima prop�ceatis , uoluit amp; banlt;nbsp;madationig partem obedienterfufciperc. Deinde doeuit hoe fpegt;*nbsp;daculo, qualem fpeciem habiturum fit regmim fuum in his terris*nbsp;Chriftus enim ucrusac fummus eft rex, amp; habet �ternum regnum*nbsp;Sed ecce fedet bic inter (pinas, fputa, ludibria amp; alapas , ut magisnbsp;uideatuf abiedif�imus (^orio, quam rex quifpiam. Quod per/,nbsp;fon� eius accidit, hoe poftquam ipfe nunc fedet ad dextram patris*^nbsp;IKiditia his terris Ecelefise eius, in qua r�gn�t� Nam Eccleh�

gloriacur propter Chriftum,qu�d deus Het � fua parte,d^ q? fi't h^ret cockflfs ac pfrpetui rcgni,fcd neccffc hiber in hoe mundo tedere in*nbsp;ter (pinasjpurajudibria amp; alapas, quas tam hi qui uideri uol�c aminbsp;ci,^ iniraid ei inferut.Turca pungit Ecclefiam Chrifti fpinis amp; connbsp;(puit eam,lt;um reportata ex Chriftianis utdoria infultat eis, amp; qu�/nbsp;rii,�bi fit Chriftus ipforumCeur ipfos non iuuetdud�us configit Ecnbsp;clefiam (pinis , amp; dat ei alapas , cum in cotKtliabulis 8d precibus fuisnbsp;congcrit in Ecclefiam ChriHi,quicquid uf^ in facri� literis,de hoftinbsp;bus del amp; de imptjs gcntibus extat, Pontifices Romani amp; aflecl� co*nbsp;rum coronant Ecclefiam fpinis^d^ cdfpuunt eam,curo iadantfe quaexnbsp;rere gloriam ChriHi �d falutem Ecdefi�, interim autem perfequun/nbsp;tur ucr urn Euangelion Chrifti,amp; oeddunt pios, qui funt uera Ecdeznbsp;(i�mcmbra.Sed quid^num imptj perpetuo fiepergent Chrifium�^nbsp;Ecdefiamcius fpinis coronare,fputisf�rdidare,amp;aIapiscedcfecNiznbsp;hil minus. NotumeH illud pfalmi: Beatus homo, quern tuerudierisnbsp;DOMINE,amp; de lege tua docueris eum,ut fit patiens io diebus maxnbsp;lis, donee fodiatur peccatori fouea, Peccator uidciur quidem nunc innbsp;fuo inftiiutofcelixj�^ nihil minus cogirar,^ foueam,feu fepulcrum,nbsp;internitionem,Sedcommorare paulifper, dum fepulaum ciusnbsp;fodiatur,amp; uidebis repentinum eius inieritum. Ipfe quidem binniacnbsp;(ibi regios thronos,8d fummos honores,fed foditur ei fouea, in quanbsp;cum fails Ionga,lata 8^ profunda efFoffa fuerit, fubito prot)deiur, utnbsp;aererna ignominia pereat. Et iterum dicit pfalmus: Vidi impium fu*nbsp;perexahatum amp; eleuatum ficut cedros Libani,Et tranfiui,amp; ecce nonnbsp;er3t,amp;' qu�fiui eum,amp; non eH inuentus locus eius. Quare feramusnbsp;infultum amp; ludibria impiorum sequo animo, amp; cuftodiamus inno/nbsp;centiam,ui fi una� cum ChriHo fpinis coronamur, una cum ipfo aecerznbsp;nircgrii honore fruamur. Sed agite, afpiciaraus nunc Chriilum �ficnbsp;pt erat flagdlatus, coronatus amp; confputus, adludaros produdum*'nbsp;�gt; Exiuit iterum Pilatus foras amp; dicit eis ; Ecce adduco uobis eum fo/nbsp;� � ras, ut cognofcatis, quod nullam in eocaufTam inuenio. Exiuit,^gt;nbsp;� go lefus foras gedans fpineam coronara, amp; purpureum pallium,nbsp;� dicit eis : Ecce homo. Gum ergo uidiflent eum Pontifices miznbsp;9, nidri, damabant dicentes : Crucifige, aucifige* Bi, hie ed egt;nbsp;uentus human�prudenti�, quae fufeipit malum faciendum, ut bogt;nbsp;num eueniat. Sperauit Pilatus fe dagellatione innocentis fedaturumnbsp;SCmitigaturumiramacfurorem ludaeoruro, (ed magis accendit 8Cnbsp;inflammat eum.Podquam enim lud^i uident Chridumfic rniferetmnbsp;(datum, non iam hoc agunt,ut moderato (erm�c eum ad fupplitiuntnbsp;podulcnt^fed infaois damonbus amp; uociferauonibus ad aucem duginbsp;tenr*

fcnt.Caucamus fgitur^nc fpc boni aut confequendi aut eff�ticndi,wA �am faciamus, Sed perfcquamur bonum, quamuis pcriculofum,cer/nbsp;ta fiducia conccpta,qu�dbotM�m ctfi in pr�fcnt/a uidecur infoelix,tanbsp;men erit nel tandem f�liciffimum� Hic autem uide mihi, impietanbsp;tem induratamfemper in peius proftcere� Cumenim ludgi aceufaf/nbsp;(ent antea Ch�i(ium,qu�d commififlet crimen Igf� maieflatis C�fa-*nbsp;re�, propterca quo'd dixerit (e effe regcm,nunc accufaoc eum grauigt; .nbsp;�s,uidelicct, qudd commiferit etiam crimen l�fae maie�atis Di VI'nbsp;N�, Nam poftquam Pilatus dixiiTet cis:�ccipite cum uos,amp; cru' ��nbsp;cifigitetEgo enim non inuenio in co cauflam. Refpondcr�t ei lud�i, *nbsp;Nos Icgem habemus,8d fecundum legem noftram debet mori, quia �nbsp;filium Dei fe fecit, H�c eft noua aceufatio, quam accipiunt ex profel * *nbsp;fione amp; contione Icfu. Sicut enim lefus profei�us eft, fe cfte uerumnbsp;MelTiamyiraetiam profeftuseft,feeffeuerumnaturalem filiumnbsp;Dei. ApudMatth�umdicit Petrus: Tu es Gbr iftus ille filius Delnbsp;uiuentis.Hanc confeiTioncm approbat lefus. Apud loannem dicit ipnbsp;fe: Nonne feriptum eft in lege ucftra: Ego dixi dq eftis. Si illos dixicnbsp;deos,ad quos fermo Deifaiftus eft non poteft folui feriptura denbsp;co quem pater fandificauit, amp; mifit in mundum. Non cnim,cumnbsp;uocat fe blium Dci,intclligit fe efte filium uulgari, fed fingulari monbsp;do. Non eft filius Deijicui homines pq,qui funt adoptiuifilq Dei,nbsp;fed eft naturalis Dei filius ab ^terno. Quare lud�i rede quidem in'nbsp;tellexerunt profeftionem amp; contionem Chrifti, fed non rcdeintel'nbsp;ligunt Prophetica feripta deMefria,8c lefum male accufant. Prophenbsp;ig enim haud obfeureteftantur McfTiam efte uerum filium Dei,adeonbsp;queuerum DOMINVM Deum Zebaoth,quemadmodumaliasnbsp;ofkndimus. Et fic de Meffia crediderunt etiam pq Patriarch� pernbsp;fpiritum fandum. Scrib� autem Sd Pharifei iamdudum amiferantnbsp;redam intelligentiam Prophetarum, amp;ueram fententiam ,dc Mefgt;nbsp;fia. Dicebant quidem Meftiam uenturum, fed fomniabant eum tan'nbsp;tum fore Dauidis filium, amp; regnum eius mundanum. Quare ficutnbsp;impie errant, in fententia de Meffi� perfona amp; regno, ita lefum,nbsp;qui manifeftis argumentis probabatfc efte uerum?lt;leftiam, iniquenbsp;accufant bfafphemig in Deum. Sed hic confideramihi fummam imznbsp;piorum hominum iniquitatem, qui alios accufare folent eorum criznbsp;ininum, quibusipfi maxime omnium obnoxq funt; lefus Chriftusnbsp;tribuebat fibi uerbis diuinam maieftatem, idc� ueriftime, ac redifznbsp;firne. ludgi autem tribuebant fibqpfis diuinam maieftatem fadis,idgt;nbsp;que falfiff�me,amp; iniquift�me, 8d tn lefum accufabant blafphemig, fenbsp;ueroipfos,ueros Deicultores iudicabaac� Sen�unteni�� fecoiM

fcqni rcmiffioncm peccatorum Si iuftitiam meritis fuorum opcruns, qu� e� fententia omnium hypocritarum. Hoc autem e� (ibi ipfi tri?nbsp;boere diuinam maie�atc.Quanta igitur e� impiefas,quania blafphcnbsp;mia lud�orumCEt hac impietace ac blafphemia plenus e� cotus orbisnbsp;terrarum. Qui ergo fieri poflTet,� Dominus perpeiuo tant� blafpbeznbsp;miam ferret^ac non ad iuditium fe�inaretcSed reuertemur ad Pilai�;nbsp;Cum ergo audiflct Pilatus hune fermonem,magis timuit. Fuit igiturnbsp;Pilatus timens DeicEthnicus fuit 6^ Idol�tra, quod genus ho min umnbsp;fentiebat deos acre tedtos uagari inter homines, amp; aliquoties eti� uiznbsp;fibili fpecie apparere.H� etfi funt Ethnic^ fabule,tarnen uidentur ornbsp;t^a' ueritate. Patriarchy, ex quibus Ethnici fuam quoc^ originem duxnbsp;cruntjcontionati funt familqs fuis,qj deus omnia refpiciar,omnia inlt;nbsp;tueatur Si curet,Sd qi filius dei defeefurus fit dec�lo. Si aflumpta honbsp;minis forma,humanumgenus redempturus.Po�cri aut�, cum amiPnbsp;fa pia maiorum dodrina,fua fequerentur fomnia,a�inxerunc mukosnbsp;e�e deos,ac ambulareeos tedos caligine inter homines. Metuit ergonbsp;Pilaius,ne fortailis Iefus,de quo miranda hadfenus audierat, tab's eflt;nbsp;fet deus,quales Gentilitas finxit,amp; cum iam flagellaffet eum,metuif*nbsp;ne in dcum quendam iniurius fuerit. Sed hie e� praepo�efus meius,nbsp;quafi ueronon iniurius fis in deum ipfum ,cum hominem, etiam tuonbsp;gt;� iuditio innexentem affligisCEt ingreflus efl prytorium itcrum, 6i diznbsp;�gt; cirad lefum: Vndc es cuClefus autem refponfum non dedit ei.Quid e/nbsp;nim refponderet ad ea qu� ante nota erant,�i Pilatus pauloante audinbsp;� � crat eum Galilyum ac Nazarenum efle. Dick ergo ei Pilatus: Mihinbsp;9 � non loquerisc'Nefcis qj poteflatem habeam crucifigendi te, Si poteznbsp;9, ftatem habeam abfoluendi teCimpia uox, fiue cam ad offitium ma^iznbsp;flratus,fiue ad perfonamChrifli accommodes. Nam fi de oflitio loznbsp;quendum efl, magiflratus etfi habet poteflatem puniendi fontes iuxznbsp;ta leges,non tarnen habet poteflatem puniendi infontes,nifi legitiminbsp;poteflatem mutec in libidinem,uiolentiam Sityrannidem. Sic autemnbsp;poteflatem habere,quid pryclari efl C Talcm poteflatem ciiara latronbsp;habet.Num igitur habet quod gloricturlt; Redte exueteribus quifpiznbsp;am tyranno ob profeifionem nominis Chrifli mortem minitanti, reznbsp;fpondifle fertur.Quid magni te ladturum putas^ quod etiam fcorpionbsp;nes Si cantharides facere poflunt C Quare ea demum re�a Si uera eflnbsp;poteflas,quy legitime ad uindi�am maiorum. Si defenfionem bononbsp;rum ,non qu� adopprimendos bonos, Sicuendos malos exercecur*nbsp;Sed Pilatus pr�cipuerefpicit in perfonam Chrifli , in quam putatnbsp;, ,feprofuo arbitrio poteflatem habere. Refpondit igitur lefus.,nbsp;,, Non. haberes poteflatem aduerfus me ullatn', nifi tibrdatum ef/nbsp;fet

HOMiLl�E lOANK�S BRE-NTU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5*9

(et �fupernis. Proptereaqui meiradidntibimaius peccatum habet, �� Sicut Chri�us ante coram lud�is teftatus eft, fe non ei�e ipforuni ponbsp;lt;e�ate captum.Q,uotidie,inquiens,fui in templo, amp; non extend��isnbsp;manus in me, fed h�c eft hora il�a ue�ra, 8C poteftas tenebrarum.itanbsp;amp; hoc loco negat coram Pilato fe humana potentia aut ante captum,nbsp;aut nunc crucifigendum, Primum enim nulla creatura eft uel in c�lonbsp;uel in terra, fiue homo, fiue angelus, fiue diabolus, qui poft�t lefunbsp;Chrifto uel pilum capitis contra uoluntat� fuam moucre, quia Chri/nbsp;ftus eft Unigenitus filius Dei.per quem omnia funt crcata,amp;cui omznbsp;nia funt fubieda, Ipfe autem nulli fubiedus eft, prgter^, q? ipfe ho/*nbsp;mine aflumpto,fubiecit fe Deo patri fuo ccelefti, Quare Pilatus nonnbsp;habet ex fuis uiribus poteftatem crucifigendi eum, Deinde,fi uel honbsp;mo uel diabolus habet aliquam in lefum poteftatem,certe ea poteftasnbsp;non eft humano aut diabolico arbitrio fufccpta,fed d Deo patre cce/nbsp;iefti in filium fuum concefta. Si autem pater conceditalteri aliquamnbsp;in filium (uum poteftatem, certe non conccdit earn, ut filius pereat,nbsp;fed ut glorificeiur,amp; capiat maximum ex ea re ufum, Dicit enim pa/nbsp;ter de lefu: Hie eft filius meus diledus, in quo mihi bene complaci/nbsp;turn eft. Quomodo autem pater tantopcre filium diligens,conccde/nbsp;ret,ut contingeret ei aliquid, quod non alFerret maximam utilitalt;nbsp;temC Quare lefus hanc Dei patris fui uoluntatem agnofcens,tradiditnbsp;fe ei oblequentiirimum,ctiam ufque ad mortem crucis. Quod autemnbsp;de perfona Chriftididum eft, hoc idem intelligendum erit deomznbsp;nibus pqs in Chriftum credentibus. Deus enim tanta cura ample/nbsp;ditur pios propter Chriftum filium fuum, ut etiam ipfos adoptet innbsp;filios,8d eximat cos � poieftaie omnium creaturarum: Immittitur, in/nbsp;quit, angelus DOMINI in circuitu timetium eumamp; eripiet eos; Acnbsp;mox:C�sftodit omnia ofta eorum,unura ex his non coteretur. Et Paunbsp;lus:Perfuafum habeo,q) neC^ mors,nelt;� uita,nec� angcli,ncqp pritinbsp;cipatus,nclt;^ potcftates,nec^ inftantia,nec^ futura,ncq! altitudo,ne/.nbsp;que profunditas, nec� ulla creatura alia poterit nos fepararc ab �a di/nbsp;ledione,qua Deus nos propter lefum Chriftum dominum noftrumnbsp;compleditur. Si autem pq fubqtiantur poteftati alicuius creatur^,nbsp;hoc certe � Deo eft. Non enim habcret creatura ullam poteftatemnbsp;in pios,nifi ei datum effet � fupernis. Si autem uenit poteftas in pi/nbsp;os a Deo,non uenit ab irato, fed propitio Deo, quia placatus eft eisnbsp;Deus per filium fuum. Si autem Deus eft propitius 6d fauet cibfnbsp;quid in aduerfisita tr�pidas C quid poteftatem aduerfariamiia melt;nbsp;tuisCquid in eos,qui poteftat� in tc acceperunt,ita impotenter graffanbsp;rise In Deum refpice. Deus eft, qui d�dit aduerfus te poteftatem. Etnbsp;quod facit,optimo ac tibi utiliffimo c�filio facit,qa fauec tibi proptet;

Chrj�Qum in qurm crcdis. Qoarede feelid euentu dubitandum non eft.H�cin (ingu�isafflidionibuscogitaoda, hgcmed�tanda,hgc ex/nbsp;creenda funt.Sic Dauid de ijs conujrrjs, quibus graflabatur in ipfumnbsp;SimeijCOgitabat, Cum enim Dauid fugeret feditiofum filium fuumnbsp;Abfolomum, SC occurreret ei Simei, ac dicer�: Egredcre, cgrcdercnbsp;uir fanguinum,amp; uir Belial� Scrui autem Dauidis (ufeiperent huncnbsp;maledrcum Simei truddandum,refpondit Dauid.�Dimit�ite cum, utnbsp;malcdicar.DDMIN VSenim precepitei,utmalediceret Dauid. Annbsp;non Dauid manifefte his uerbis fignificat,fcdcconuitf]s Simei ita conbsp;gicarc, qj Simei non poflettam uirulenter in ipfum inuchi, niii hocnbsp;eiconceffum efleti DOMINOCNuncautem quia DOMINVSnbsp;conceflic,daturusfit benedidionem pro hacmaledi�ione� Sicenimnbsp;fequiturzDifnittite eum,uc maledicat iuxta pr�ceptum domini,fi fornbsp;tcrefpitiatDOMINVS afflidionemraeam, amp;reddatmihi DO-/nbsp;MIN VS bonum pro maledidione hachodierna. Confideremus i/nbsp;gitur in adueriis bonam Dei uoluntatem,ut ea sequo animo obediennbsp;ter feramus� Sed quid illud eft, quod Chriftus hicaddic : Proptereanbsp;qui me tibi tradidit, maius pcccatum habet�' Vidciur autem hie ali*nbsp;quid fubintenigendum cffejUidelicct tale quiddam. Sed quia tu Pilanbsp;te non intelligisifta diuina myfteria de Chrifto,dc filio Dei, ficui Innbsp;das proditor,0^ ludgi accufatores intelligunt, aut fahem intelligerenbsp;dcbercnt,idcirco,qui me tibi tradidit,maius peccatum habet. Obfer/nbsp;uandum igitur nobis eft ex hoc loco, q? etfi omnia peccata funt abo/nbsp;minanda,tame alt�um altero coram Deo grauius eft.Maius,inquic�nbsp;peccatum habet. Si autem alt�um peccatum altero maius amp; grauiusnbsp;eft,certe eric etiam fupplitium alterum altero grauius. Tyro,inquitgt;nbsp;amp; Sidoni tolerabilius eric in die iuditii � uobis. Ec iterum: Seruusnbsp;qui cognouit uoluntatem domini,amp;nonfeprgparauit, nec fecit fe/nbsp;cundumuoluntacemeius,plagisuapulabic muleis. Qui autem nonnbsp;cognouit,amp; fecit digna plagis,uapulabic paucis.Pr^ftabit igitur, in/nbsp;quies,e(fe impcritum Ethnicum,^ peritum et malum Chriftianumc'nbsp;Ego uero aliquid amplius dico,praeftat efte porcum, malum Chrtnbsp;ftianum.imo prgftaret non circnatum,Sicut amp; Chriftus de luda dix-*nbsp;itiBonum erat ei,(i^atus non fuiffet homo ilk. Tanto exitio cft,uogt;'nbsp;luntatem Dei feire, amp; tarnen non obfequi.Non abutamur igitur uo/nbsp;cationcnoftra,fedcogoofcamus Euangelion Chrifti diligenter, exnbsp;quo difeamus uoluntatem Dei,ut ampledamur Chriftum tide, i�nbsp;uocemus nomen DOMINI ex fide, ac ftudeamus bonis moribus fi/nbsp;dem noftram leftificari, per lefum Chriftum DnM noftrum, qui

Pihtus hadenus conflanter pugnaukcurn I pertj'nacia lud�orum,amp; excogitauit uarias rationnbsp;ncs^quibus lefum Chriftum � furioforum impe/ *nbsp;tu amp; ferocia liberaret�t��)en animus eius non munbsp;pietate, �abefadarur tandem improbi*nbsp;t3te Iud�orum,ut fufdpiat Chriftum,qucm tam�nbsp;antca innocentem pronuntiauerat,mortecondemnandum. Sic enimnbsp;Euangeliftafcribcrepergit:Exeoqu�rcbat Pilatusabfolucreeum. *�nbsp;lud�i autem clamabantjdicentcs: Si huncabfolueris non es amicus ��nbsp;C�faris� QuicunCp fe regem facir,contradicit Cgfari.Pilatus autem, lt; �nbsp;cum audiffet hunc fermonem,produxit foras lefum,feditcp pro tribu c �nbsp;nali,in loco^qui dicitur Lithoftrotos,hebraiceao(em Gabbatha.Prinbsp;uf^ pergamus ad exponcndam fentenii� Pilati aduerfus Chriftum,nbsp;confidcranda uenii uirtus eius,quam ad liberationem Chrifti exercenbsp;rcc�pit, Reprehenlus enim erat baud oblcurc Chrifto^Sf accuiatusnbsp;peccati. Qui me tibi tradidit, inquit Chriftus, maius peccatum ba/nbsp;bet.Ergo babes tu peccatum. Et tarnen tantum abeft,ut Pilatus b�cnbsp;reprshenfionem impotent! animo ferat,amp; contumebofus fit in Chrinbsp;ltum,ot potius excitetur ad qugrcndas alias occafiones, quibus Chri/nbsp;�um ab infania �ud�orum umdicet� Edi autem h�c uirtus non eft firnbsp;ma in impio Etbnico,tarnen merctur fuam Iaudem,amp; comm. ndjtionbsp;nem. Aliusquifpi� magd�racns a captiuo fuoreptehenfus, uix tem/nbsp;peraffet fibi a pugnis. Pilatus autem tam gencrofo animo fert reprenbsp;henfionem � captiuo, ut etiam benefacere ei cupiat. Ad banc uirtu/nbsp;lemuocatnos Salomon : Qui diligit,inquiens,difciplinam, diligicnbsp;fcicntiamtQui autem odit increpaiiones, infipiens e�E Et iter�: Siulnbsp;tus irridet difciplinam patris fui. Qui uero culfodit increpa(iones,a/nbsp;�utiof fiet.Non poteft autem hgcuirtus in nobis uere fyncera amp;coanbsp;�ans cire,nifi ucre agnofcamus peccatum, amp; naturalem no�ram infinbsp;pientiam ex peccatopropagatam. Quare meditemur in lege DOiVI^nbsp;NIjUt agnokentes ex ea peccatum amp; ftokitiam noftrara,^quoanimonbsp;feramus fapientum(eu piorum increpationes. Sed uide mihi arict�,nbsp;quo concutitur, amp; deqciiur animus Pilati.Si hunc,inquiunt,abfoluenbsp;ris,non cs amicus Cgfaris.Quicunc^ le regem facit contradicit Cf(a/nbsp;ri. H�c obiet�io magnam habet ipeciem, qug imprudentis animumnbsp;plurimum comouere poteft.Non enim dubium erat,quin lefus dix/nbsp;eratfceffe Chriftum, (eu Regem. Pilatusautem cum mdinbus innbsp;hunc ufum � R�mano C�fare in ludga ordinati crant,ut prouiderct,nbsp;ne quis fibi rcgiam maieftatem aduerfus C�farem in ea terra ufurpa^nbsp;rct, Quare ludet hac obie�ione nonnihil dicere uidentur, Sed pt o/nbsp;Nn

�eclo non funt nifi ptetextus inuiJi�, amp; prgftigi� uerborum� No� fie fanent C�fari, ut cupiant roaieftatem dus in�ud�a fa�uam, fed fienbsp;inuident Icfu Chrifto,ut cupiant eufn,quoquonxjdo poffunt,perdeznbsp;re.Ei Chriftus f^pe antea,non tam Pilato,^ lud�is fignificaueratjcnbsp;non efle mundanum fed c�leftem Regem,qui magis approbet,^ abnbsp;roget Romani 8i alior� principum in hacterra maieftatem � Tahbu�nbsp;pr�ftigqsincifaucruntprincipesregcm Zidekian aduerfus Hiereznbsp;miam,Rogamus,inquiunt,utoecidatur homo ifte. De induftria cninbsp;difToIuit manus uirorum bellantiuxn,qui remanfcr�i in ciuicate hae,nbsp;fiquidem homo ifte,non quyriipacem populo huic,fed malum�Talinbsp;bus ciiam pr�ftigrjs incitauerunt Satrap� Perfarum regem Dariunvnbsp;EWwc.ff. aduerfus Danidem. panicl,inquiunt,non curauit de lege tua, Sd denbsp;cdi�'Ojquod conffiiuifli.Talibus pr�ftighs inflammarunt facrifteuznbsp;liEthnicorum fuos principes Si Monarchas aduerfus Chriflianosvnbsp;(sJondifTimihbuspr�ftigqsaecenduncctiam hoc tempore Pontifiznbsp;ces animos principum aduerfus piam do�rinam Euangehi,prgtcxeanbsp;tes inuidi� fug rutnam tam Romani Impertj,^ omnis ecclefiafticg dtnbsp;fciph�n�.Hgcnobis fognofcendaproponuntur,non tam utadmene*nbsp;amur de ueceri ingenio Satan�, qui eft m�ndax amp; pater mcndacis�nbsp;ut excitemur ad inuocaiioncm nominis Deis.per lefum Chri�um

DOMIN VM no�r�m,quo ad deprehendendas prgftigias Satan� amp; organorum eius, donemur fpiritu fando, amp; eff'ugiamus dolos acnbsp;laqueos omnium pig dodring aduerfariorum� Sed agite, uideamusnbsp;Chri�um filium Dei, flagellatum,confput�, di fpinis coronatum e�nbsp;prgtorioprodirc,amp;ad tribunal Pilati flatui,ut qui ueneratad feru�znbsp;dos homines in mortc,ab homitnbus morte condemneiur. Produxifitnbsp;(inquit) foras lefum, feditep pro tribunal! in loco, quem uocat un�nbsp;Aiamp;�Sfi�Tre^quod nobis fignificat,Iapidibus con�ratum.Hcbraice augt;nbsp;tem Gabbatha,quodfignificataliitudinefeulocumexcclfumknbsp;In hunc igitur locum afeendit Pilatus,amp;; fedit pro tribunali. Quid fanbsp;durus^Damnaturus filium Dei morte.Hoc nihil noui e�,fed in hocnbsp;feculoufitatum, filius Dei damnetur inlocis excclh's, hoc e� iranbsp;regnis huius feculi, amp; �I pote�atibus fublimioribus. An non �atininbsp;ab initio multiplicati populi Dei in �gypto,rex Pharao dicit:Quj�nbsp;c� DOMIN VS, utaudiam eum, amp; dimittam Ifraelc' Nefeio tX)znbsp;MIN VM Ifrael non dimittam� An non Ahab rex Ifraclis uerosnbsp;Propheias,qui defilioDei ueturo uaticinabaniur,itaperfecuiuse�,nbsp;ut alt) qifidem interficerentur, alq in fpelcis occultareniurf An nonnbsp;Rex Babylonius abqcitpios adolefccntcs in ignem, qgt; filium Dei,nbsp;non �atuam filij hominis adorarentCQuid dic� de Antiocho7 Quidnbsp;dealrjs impijs regibus ctregnis�quot; Longum en� e�et c�raemorare cos

HOHIL�AE lOANN�S BRENTrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjl

reges 8�f principes� 8: ilh r�gna ac imperia � qu� poHj^ Pu�nge�ion t^hriftj uulgatum eft in orbeierrarum^f^uier�t in Ecclefiam ft�fj dei�nbsp;Ut nihil manjfeftius filt� dei folerc tu Gabbatha.hoceft, innbsp;crlfis locisjeu a fubhmioribuspotei�atibus roagiftratibus damnanbsp;ri.De qua re idctreo Ecclefia Chrtfti admonenda eft, non ut concern*nbsp;nat fublimiores poteftares.Qu� font poteitates,inquit Paulus,a deonbsp;ordinac^ funt, fed ne ofFendatur, cum potentes huius feculi damnantnbsp;amp; perfequantur piam do�trin� Euangelq ftjq dei, utfciatjconfer/nbsp;uationem 8^ defenfionem fuam collocatam effe, non in principib�snbsp;huius feculi, ncc in filrjs hominum, in quibus non e� falas, fed in fonbsp;lo DOMINO deo noilro,per unigenitum filium fuum leium Chrinbsp;ftum,qui dixit:Non relinquam uos orphanos.EtjUobifcum ium ornnbsp;nibus diebus, vfcp ad confummation� fec�l� Sed pergamus in hif�o*nbsp;ria.Erat aut� Parafccuc Pafeh^, hora ferme fexta, hoc ert,port ter ti�,nbsp;ut Marcus fcr�bit,fed ante fextam, Etdictt ludgts�Eccerex ueJter. Etnbsp;(1 Pila�us iam inftiiueratobfcquifurori Iud�orum,tn facit adhucpe-riculunloflenfione tam miierabilis fpelt;^lacuh,quod ChrUtuseonipunbsp;tus amp; flagellatus de Ic pr�bebat, fi forte animi eorurn mitigarentur.nbsp;Nam quod Pilatus dicit,hanc (ententiam habet. En hominem longenbsp;omnium miferrimum,8d abiediiTim�.Ira�p non pofTum fatis mirari,nbsp;8t ueliram infaniam, qui in animum uel�fum inducerepoteifig, berinbsp;uncp po{Te,ut hic uerter rex fiat, 5c huius ftultiti�, qui fperare audeznbsp;at,fe � q JO^ pro rege agrtofci pofle. Ta emmifer eft*amp;rabie�us,utnbsp;mihi eti� odio amp; inuidia honeftoRz homin� indignas oideatur.Quanbsp;rehabenda uobis eft uel faltem ucftre honeffatis amp; dignitatis ratio,nbsp;ut e� liberu dimitfatis. Sed ludgi hac uocc magis cfFerantur, cicu*nbsp;rantur.Clamant em:Tolle,tollc,crucifigceum.OicitcisPiJarus:Re' lt;nbsp;gern ueftrum cructfigamrlcerum admonet eos infani� fug.Si uere hic 'nbsp;eft rex uefter,quis eft ille uefter tam impotes furor,qj qu� tueri debenbsp;retis,e� ad tam airox 8if crudele fupphtiupoftuletis.Etquo meriro einbsp;usCSi falfo le regem ueifru prgdica lit,quid tam immani odio aduerznbsp;fus hominem nunc plane protritum 8^ concuIcatU m g'airimini Cquot; Etnbsp;qu� eft noua il la ucftra rehgio.ut qui �rttea ultro femper uobis reg�nbsp;qu�{iuiftis,jcaut necefte habuerim uos armisc�pefcere, nunceum,nbsp;qui fe regem ueftrum profitetur,tampertinacirerreqciatis*Refport �nbsp;derunt PontificestNon habemus regem,nilt;i C�farem.Hgc lud^oi� �nbsp;amp; Pilati altercatio de lefu Chrifto non eft ofcit�nter pr�tereunda�nbsp;Nam proponitur hoc loco lefus Chriftus longe omnium c�tempufznbsp;fimuamp;,acplanetalis,qualem eum defcribit Elaiastap.hi).Non eft ei,nbsp;inquit,fpecies,necp decor: Vidimus eum,fed nulla erat forma, qu�nbsp;�fticcretjutdeiideraremuseum, Delpedus �C oouiffimus uirorum^nbsp;Nn ri

f�enus dolorib. amp; infirmnattbus. Adco cont�ptiis,ui auerterent boI tus ab eoj'deoc^ no rrpuiauims eu. Ah hoc no el), pro nouifTimo uinbsp;roRzJpedandus obtrudi,c� tam c�tcmpn'm di'cit : Ecce rex ueftcr� Benbsp;rege ueftru crucifig�C' An no hoc e(l,auerterc uultus ab eo,de quo danbsp;mat: Tolle,tolle,crucihge eu, Sed bene habet, Chriftus fufeepit b�cnbsp;humiHation� no fuo aliquo merito,fed ut noftra pd� cor� deo patrenbsp;fuo expi'arct,amp; que nunc uidemos tamrotemptim proie��, eu uidcnbsp;bimus paulo poft exaltato ad tantamroai�eftate,ur fubqtiant ei omni�nbsp;ccelcftia,terreftria amp; inferna, Porto,qualis hoc loco Chriftus appa*nbsp;ret in oculis hominum, tab�s etiam folet uera Ecdefia Chrifti dte innbsp;oculis huiusmundi. Velutexcrementa mundf,inqi Paulus,fadi fu/*,nbsp;muSjO�m reiedament� ad hunc ub^ diem.Quid ergof Num abqcia/nbsp;mus animum, quia abncic nos mundus,amp; auertit uubum fuum � no/nbsp;bisC'Quin potius erigamus anirB�,amp; gratulemur r obis, q? digni hanbsp;beamur conformes fieri imagines filq dei in histcrris,ut e��conformnbsp;mes fiamus imaginis eius,in regno c�leftj,Sedreuertamur ad ludg/nbsp;os,amp; Pontifices eoRt.Non enim exiftimandum eft, qgt; hisuociferati/nbsp;onibus:Tolle,tollc,crueif�ge eum.Et : Non habemus Reg�,nifi C�nbsp;farem, c�qciant fefe in fimplex mal�,fed quia (unt Pontifices, penesnbsp;quos erat fumma autoritas lud�orum,repellunc amp; reqtiunt a' fe, nonnbsp;fuo tm ipfoRz uerumetia totius gentis fuae nomine uerum Meffiam,nbsp;ideocp funt autores internitionis tarn iu� ipfot�,^ ois poftcritatise/nbsp;orum.Hi funt �dificatores illi,dc quibus contionat pfal.cxv^f). qui dgt;nbsp;reprobcnt lapid� angularem, effiiiunt, ut totum �dtfitium eoRt cor/nbsp;ruat.Cum em abqtiuntamp;ncg�t hiccoram Pilato uerum regem,Chrtnbsp;ftum,feu Meffiam fuum, abqtiunt uictfTim amp; ipfi,nc fint amplius ponbsp;pulus Mcfli�, fed pateant direptioni non folum regum amp; Monar/nbsp;charum huius fcculi,uerumeti� omnium diaboloRz, Hocillud eft q4nbsp;Mofes de ipfis dixit:Dcum, qui te gcnuit, derehquifti, amp; oblitus esnbsp;DOMINI creatoris tui : Vidit DhS, amp; ad iracundi� concitatus eft,�nbsp;qa prouocauerunt e� filij fui,amp; filif. Et air: Abicondam facie me� ab.nbsp;eis,3^ c�fiderabo nouiftima eoi�j.H�c caufta ilia eft, propter qu�tnbsp;tam paucilud�i, etiam bistemporibus,qu)busEuangebcn deChrinbsp;fto perfpicue reuelatum eft, Cbriftum agnofcunt, Nam adhuc efFi-*nbsp;cax in eis eft uociferatiomaiot^ fuorum, qua reiecerunt coram Pila/nbsp;to oerum regem amp; Chriftum fuam,ac lubiecerunt fe alienis regibus,'nbsp;quorum tyrannide poftea (ant amp; deleti, amp; in lotura orbem ditpcr�hfcnbsp;ut etiam his temporibus circueant �i famem paiiantur,ut canes, Sednbsp;quod Pilatus antea parturqt, iam uel tandem parit. Dicit enim Euannbsp;�gelifta: Tunc ergo tradidit cumilliSjUtcrucifigeretur.Haeceft uirtu/nbsp;turn Pilati cataftrophe, (dh�lcnus uifus eft mnocentem for titer luert,nbsp;mul

Si multa c�m humanKatcc�pIc�li.Nuncautem damnat,amp; tradit en, qucm ipfe pronuntiauerat ninoccntem,crucifigendum, hoc eft, pro/nbsp;brofii�ima morte occidend�. Sic font uirtutcs Ethnicor�, ac eorum,nbsp;qui non funt uera fpiritus fan�li uirtute pr^ditk Non confiant in hugt;nbsp;manis terita�ionibus,amp; conftarent in iuditio diqinocQuid,q) nec pinbsp;orum uirtutcs poflunt diuino iuditio opponi, quanto minus uirtuznbsp;tes impioRtCEtfi autcm fieri non potuit,quio confcicntia Pilati reclaznbsp;maucrit,inhacinnoccntis condemnationc,propterea qudd genres,nbsp;qu� legem non habent, natura faciant, ut Paulus aic,qu� legis funt,nbsp;hoceft,habcantfccler�accu{�tionemin confcicntia fua,tamen prudenbsp;tiacarnisfinxitfibi excufationem,autctiam iuftif�ation�, Condem/nbsp;no innocente, Sed quia habetur ab omnibus extremo odio, fortaft�snbsp;non eft tam innoccns,cp mihi uidetur. Condemno innocen��,Sed ninbsp;fi hoc fecerojconrjtio non me tantum,ucrumetiam uniucrfam ^enternnbsp;Judaicam,�� tot millia innocentum,in extrema pericula. V ideo cnimnbsp;oriri tumukum acfcdiiioncm,in qua poffent multi innocentes crudenbsp;liter trucidari.Mclius igitur eft,uc�nusinnocensnbsp;nbsp;nbsp;ut multi innoquot;

centes pereant. Condemno innocent�,fed coadus importunitate lu/ d�orum. Condemno innocent�,fed in eoR2 gratiam, qui in fe Si po/nbsp;fteros fuos culpam fa(fti,fi quid hac in re peccelur,transf�rant. Et quisnbsp;pof�et omnes impi� prudenti� excufationcs ac iuftificationes enumenbsp;rarcvScdunoSialtero Pauliuerbohgcomniaretundunt. Nonfunt^nbsp;fad'enda mala,ut eueniant bona. Et : Digni funt morte, non fol� quinbsp;talia f�ciuntjuerumcti�qdi aftentiuniur qs,qui faciunk Vide a�t mi/nbsp;hi fumrpa rerum iniquitatem.ludcx �iuorum Si mortuorum,iudica/nbsp;tur �b hominibus imprjs. Aiitor uit�, condemnatur morte. Quidnbsp;poteftiniquiuscogitariC Quomodo terra Sfcoelumpoffunt tantamnbsp;iniquitatc ferret Sed terra iamdudum afTueta eft fubqci uanitati, Si.nbsp;ferre impiorum crudclitaciemac immanitatem aduerfus fili� Dcf Si.nbsp;coheredes eius,idc� minime uolens,fcd congemifeens. Si parturi�s,nbsp;donee ueniat tandem tempus liberationis. Deus a�t � ccelo c�niuetnbsp;ad tanta iniqui(at�,hon qudd approbet cam, fed ut abfoluat redempnbsp;tio humani generis, lam ne Chriftus quidem ipfe ad tam iniqua iudinbsp;cisfententia remurmurat, quia tradidit, ut Petrus ait, uindidam ei,nbsp;qui iudicat iufte, Si uoluit pda noftra perferre in corpore fuo fupernbsp;lignum,quo peccatis mortui,iuib'ti�uiueremus. Acceperunt autcm lt; cnbsp;lelum,Si abduxerunt,atc^ is baiulans cruc� fuam,exiu it in cum loc�, � �nbsp;quidicicCaluaria,hebraicea�t golgoltha,C q^�o^^ fignifi/nbsp;cat tranium capiiis)ubi crucifixerunteum,amp; cum co alios duos,hioc lt; �nbsp;amp; bine,medium a�t Icfum. Alrj Euangelift^ fatis copiofe dcfcribunt, t�nbsp;quid in abdudi�ne Chrifti ad Galuariam didu Si geftum fit. Nos,

qnj'a h�c in Luca expofuimuSjper�ringemus nunc ea tantum,qu^ Io annes comemorat.Dicit ergo lefum abdudum baiulaOe fuam truce,nbsp;qug tarnen po�ea impofita eft Simoni Cyren�o,ut Lucas dicit.Nonnbsp;afit dubito^quin, cum loannes fcribat, Chriftum initio baiulafte fagt;nbsp;am crucem,refpexerK in eambiftori�,qug de immolatione Ifaac fcripnbsp;ta eft,amp;f fignificare uoluerit nunc uere in Chrifto imp1eri,quod tuncnbsp;in Ifaac fuit adumbratum. Abraham cm abducens filiu fuum Ifaac adnbsp;facrifitiuj'mpcfult ci ligna hoIocaufti.Nunca�tuerus incedit Ifaac,nbsp;lefus Chriftus dns nofter, ligno crucis fu� onuftus, ut ipfe fiat in eonbsp;hclorauftu pro peccaiis humani generis. Ac h�c quidc ligni moles,nbsp;per fe non fuit leue onus, nos autem non debemus hoc lignum iuxtanbsp;externam tm grauitateconfiderare.fedmulto magis iuxta earn graui-�nbsp;taiem,quam habuitexpeccatis. pueruntemcoramdeoin hoclig-*nbsp;num impofita omnia holm peccata, quorum tanta eft grauitas, uttoznbsp;turn humanu genus ad infernu ufc^ deprim�t.Sufcepit igit filius deinbsp;fuper ie hanc mole,ut redderet e� fua geftationc leuiorem,ut quicuc^nbsp;jn ipium credit,non opprimeref, fed feruaretur. Sunt qui nugantur,nbsp;non lefum, fed Simonem Cyrenenfem crucifix� efte. Sed et(i Simonnbsp;Cyrenenfis aliquandiu crucem portauit, tarnen non geftauitp�� honbsp;minu,amp; fatis luculenta funtteftimonia Puangeltftarum, acoim Aponbsp;ftoloRt, acreliquorum fpelt;ftatorum,q7 non Simon pro lefujed lefusnbsp;pro falute totius humani generis cruci aftixus fiuSunt qui tradider�t,nbsp;Adamum.primum parente noftRt.fepultum fuiflcin eo loco, qui uonbsp;cams fit Golgoltha,ideoq^ diuinitus fitordinat�.ut lefusadredimennbsp;dum 6^ excitandum Adamum,in eo loco fit crucifixus.Sedapparet cgt;nbsp;os, qui primi hoc finxerunt^uoluiftc, hac fdaula fignificare, lefumnbsp;Chriftum confecrafte auce fua (epulcrum Adami, ut etfi Adam mornbsp;tuus eft �k fepultus, ac traxitfecum in mortem amp; fepukrum uniucrgt;nbsp;fum humanum genus,tamen poftq^ Chriftus cruciftxus eft, confecugt;nbsp;lus fit Adam, amp;: omnes pq Patriarch�,denic^ quotquot Euangelionbsp;de Chrifto crediderunt,uerS uitam,amp; perp�tua falut� propter Chri^nbsp;ftum, Paulus apoftolus ad Corinthios fcribens: Non iudicaui,inqf,nbsp;me inter uosqc^fcire, pr�ter lefum Chriftum amp; hunc crucifixum,nbsp;H ic ergOjCum uidemus fcimus Chriftum in Golgohha aucifixu,nbsp;confiderandum nobis eft, quid tn uideamus,amp; quid fciamus. Chr�nbsp;ftus em in cruce pendens,non fic afpitiendus eft,quemadmodum hunbsp;mana ratio de ali�na cruce amp; niorte iudicac,ftultum uidelicet eftte�ipenbsp;rare alterius morte falut�,fed quemadmcxlum Chriftus ipfe amp; Apogt;nbsp;ftoli eius doc�t. Apud loannem cap.iq.dicit Chriftus: Sicut exaltiuitnbsp;Moles lerpcnte in deferto,ita oportet exaltari filium hominis ,ut omnbsp;ms, qui credit in eum,n�pereat,fed habeatsetcm� uiiam� Videmusnbsp;autedi

KOSI�L�AE IO ANN IS BRENT�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

�ntem nuncfilium ho�s, hoc eft, lefuin Chriftum in cruce exaltatum�' Quid ergo uidemuscNunti inutile pondus terre C fie quid� uifutn eftnbsp;itsipqs ludps.Nos a�t uidemus talem a'deo nobis propofitum, ut oisnbsp;qui credit in eum,non pereat mortc,fedconfequat propter ipfum pernbsp;pecuam uitam.Hoc certc eft utdere,non ho�em pereuntem, fed deumnbsp;fcruatorem,DeindedicitChrjftus�ah�s:Egofi exaltatusfuero,omnianbsp;traham ad mcipfum. Rem admirandam. Alq cruce exaltati,abigunt a*nbsp;fe oia.quippe qui fint abominabiliorcs,^ quos iucundo uuItu,�c (c'nbsp;rena fronte afpicias. Chriftus autem cruce exaltatus o�a ad fe trah it. Afnbsp;fert enim cruce fua falutem non folum Iudgis,fed eiiam gentibus,hocnbsp;eftjuniuerfo humano generi. Vnde Si Paulus ait: Ipfe eft pax noftra,nbsp;qui ex utrifep unum fecit, diruens interftitium maccrig,Si aboies car*nbsp;�e fua,inimicitiam,uideltcet legem, decretis conftitutam,utex duob.nbsp;conderet in femetipfo unum nouum homiii�.Si faceret pac�.ac reconnbsp;ciliaret deo ambos in uno corpore, per CR VCEM. Hoc eft omnia,nbsp;uidelicet,tam ludeos,^ g�tcs,ad fe rrahere. Afpiciamus igitur lefumnbsp;in cruce ex31tatum,non ut fubducentem brachia fua in finu fuum, fednbsp;ot expandentem brachia ad utrunqi genus hominum, ludeos Si gen*nbsp;tcs,ac offer entern beneficia fua uniuerfo humano generi. O nos f�li*nbsp;ces,quibus filius dei beneficia fua cam liberaliter oftert.O nos mifer*nbsp;rimos,fi c�leftia beneficia ofFercntem,impiecatc Si ingratitudinc nonbsp;ftra rcqciamus.PraetereajLex dicit. Si repetit Paulus ad Galatas feri*nbsp;bens,Maledi(ftusomnis ,qui pendec in ligno, Videmus autem nuncnbsp;lefum Chriftum, unigenitum Si ^ternum filium dei p�dere in lignogt;nbsp;Quid igitur uidemuscNom hominem maledid�fSic quidem uerbanbsp;legiseum nobis obtrudunt,Si fie impq lud�i fenciebant. Sed cum ipnbsp;fc fit fernen illud Abrahae,in quo omnes genees benedicantur ,uidegt;*nbsp;mus redemptorem noftri maledido. Sic enim Paulus docet; Chrixnbsp;ftusjinquiens, redemit nos de maledi�o legis,falt;ftus pro nobis maxnbsp;ledid�. DeindCjCura afpicimus Icfum Chriftum in ligno crucis pen/nbsp;dere,intuendum erit,non in illud tantum, quod co�porales oeuh ui*nbsp;denc,fed quod fpiritualibus oculis intuendum propoficiim eft. Cumnbsp;cm Chriftus affigeretligno � crucifixoribus fuis,non eft ipfe incereanbsp;otiatus,fed affixit fec� chirograph� nofti��, quo fatemur noftra plt;ft�,nbsp;Siobligamusnosadgtern�damnation�, Afrixitaut illud fecum, utnbsp;fanguine fuo deleret,Si obligation� noftra folueret. Donauir,inquitnbsp;Paulus, nobis omnia peccata,amp; delcuit chirograph�, qd erai aduer-*nbsp;fum nos,Sk qd decretis excitat�,c�trariu nobis erat,hoc,ioqu�,chironbsp;graph� fuftulit � mcdio,amp;afftxit cruci,uidelicec,ut fanguine fuo dexnbsp;lerec^acabolerec. Poft^ em d�cr�ta legis reuel�t nobis pd� noftra,nbsp;ttinccofdaitia ipIaQoftifa|U�lutchirograph�*tlt;ftificaf contranos,lt;^nbsp;. �nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn iii)

fimus peccatofes, q? fimus obnoxrj perpetu� damnation!, propter peccata.Hoc inudchiro^raphumeft, quod Chri'ftus (ecu in crueemnbsp;detulit, Si. obliterauit. Quare intuendo Chriftuno crudfixu, intuea/'nbsp;mur in hac chirographi noftri litur�,ut cognofcamus nos ucrc a* peclt;nbsp;caro,amp; poteftatc Satanse redemptos,amp; gratias agamus redemptori finbsp;ho Dej,non uerbis tm,uerumcti5totiusuitgnoHr^obedientia. Po'nbsp;ftremo, neep hoefruftra ab Euangelifta recitatur, qj kfus crue�fixusnbsp;fit m�dius inter duos latroncs.Crucifixerunt,inquiens, cum.eo aliosnbsp;duoSjhinc 8C hinc,mcdium a�t lefum.Quid aut� hoc fibi ueIit,Marlt;nbsp;eus dare exponic,cum aittCrucifigunt cum co diios latroneSy unum �.nbsp;dextris, amp; alium a' (iniflris cius. Bt impleta eft fcriptura, quae dicittnbsp;Cum iniquis reputatus eft. Eft aSt innocenti grauiffimus animi dogt;*nbsp;Ior,io fceleratoru catalogo prgeipuusrcceferi acreputari. Sed uoluit^nbsp;filius dei, eti� hunc dolore fufeipere, partim ut de�lararet furam� fuAnbsp;amobedienti�erga patr� fuum.qui fieanteadeereuerat, 8)i perEfaianbsp;fignificauerat, qj reputandus effet cum fcelcratis, partim ut docerer,nbsp;in que ufum crucifigereuNam quales (unt hi duo laironcs, in quoRsnbsp;medio pendet Chriftus, talc eft uniuerfum humanu genus. Omnesnbsp;cm peccauerunt:Non eft,qui faciat bonum,non eft iifcp ad unum.Ecnbsp;fi enim non omnes contaminati (unt externis latrocinfj8,coram hominbsp;nibus,tamen coram dco oes funt rei uiolatg legis, �C obnoxq non tmnbsp;externis fupplitijs in hoc mundo, fed eti� perpetu^ damnati�i in inlt;^nbsp;ferno.Pendetigit filius dei, m�dius inter hos latroncs, utfignifica**nbsp;retjfe crucifigi,non^pter iuftos,quales in terra n� inucnit,fcd propnbsp;terp��res,quales funtomnes ho�es.Sed hicuidemihi longe diuer/nbsp;fum euent� in h is latronibus.Badem eft cauffa coR2,fed non eft idem,nbsp;eu�tus. Alius em,refipifcit,agnico Chrifto,in cruce,amp; c�fequitur innbsp;ftiti�,ac remittit ad paraddum. Alius a�t,cumulatin cruce fcelcra fc�nbsp;Ieribus,amp; remittit ad infern�. H�c eft'imago uniuerfi humani genenbsp;ris, in quoalq quidemagnofeune Ghriftum, amp;c�fequuntfalut�peijnbsp;fidem propter Ghriftum,alq a�t contemnunt Chriftum, amp; perguntnbsp;in peccatismancre,amp; ad perp�tua internition� ire. Quodeumita f�nbsp;habeat,fugiamusc�tumcontemptorum Chrifti,coniungamus a�cnbsp;nos cum rjs,qui agnofe�t Chriftum,ut cum ipfisin paradifum-ingrcinbsp;diamur perlefum Chriftum DOMINVM noftrum,qui eft una*nbsp;cum paire amp; (piritu (ando Deus benedi�tus in fecula, Amen.

D�funt adhuc du� Homih��, quibus abfoluatur hiftoria paft�olt; nisChrifti in Ioanne,(cd quia h�c ornnia tradata funt in Homilqs,nbsp;quas autor fcripfit in Lucam,non habet Ledor,quod conqvatur,prgnbsp;hoc tempore non licuerit a�tori adeffe pr�lo,

I eledus i�lc feruus Dei, Mofcs �reci�iatu? tus mfracula,qu^ Deus in populo fuo Ifranbsp;elitico �diderai, amp; uaiicinaturus.qu� hunbsp;ic populo extremis temporibus euenturanbsp;effent, excit�t ad attentionem, non unS altnbsp;quem h�minum c�tum fed coelum amp; ternbsp;ram: Audite,inquiens,c�li, qu� loquar,nbsp;audiat terra uerba oris mei, mulio �quiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luniuerfa rerumcreaturaji fieri quear, ad

audiendum excitanda efret,fn commemoratione i^efurreftionis DO MINI noftri Icfu Chriffi. fftfi em multa, amp; inbgnia miracula in h�snbsp;terris diuiniius gdita funt, Refurredione tarnen lefu Chriff i fdrj detnbsp;a� mortuis, nultum un^ nec maius, nec illuffrius, necutilius miraeu/nbsp;ium iam inde ab initio orbis terrarum fa�um cft.Quarc,pofthabitisnbsp;omnibus rebu5,dedamus nos toto animo cognition� buius miraeuli,nbsp;nt amp; gloria dei perfpiciamu�lt;,0(: faluti noftre cofulamus.Sed ut hiffonbsp;riam, qua Euangeliftanoffer loannes de t�to miraculo confer ipfitjU�nbsp;tiliter audiamus,amp; ut feiamus,^ tieceffariuun fit, Relurrelt;ffionem knbsp;fu Chrifti ccrtilTimisaceuidentiffimis teffimonfis probatam 8Ccon*nbsp;firmatam effe,exponemusprimum oim paucis, quantu in hacChriznbsp;fti refurrc�ione f�tum fit. Initio enim non eft fentiendum, qu6d leznbsp;fus Chriftus ita j mortuis refurrexerit, quemadmodum hi, qui uel �nbsp;Prophctis,uel a Chrifto ipfo ante paffione fuam exeitati funt. Hi emnbsp;refurrexerunt iteRt mor ituri. Chriftus autem excitatus d mortuis nonnbsp;ampliusmoritur,uc Paulus ait,morsini non amplius domin�t. De*nbsp;indeno refurrexit fibi tmjed uniucrf�fug Ecelcfig,Chriftus cni Ec#nbsp;clefig fug caput eft, Ecclefia aut eft cewpus, ac membra Chrifti, Si ca*nbsp;put refurrexit, necefle habent amp; corpus ac membra cius refurredio^nbsp;nis participes ficri.Si Deus,inquit Paulus,pro nobis,qs contra nos.nbsp;Qui .pprio ftho no pepcrcK,fed pro nobis oibus tradtdit iliu,qui ft 'nbsp;eri pot ut non cum code nobis oia donetCDonai, inquit,oia,qug funtnbsp;filrj eius. Donat igit nobis eii� Rcfurre�ion� eius.Ei iteiitzCum effcnbsp;inus,inqt,mortui perdclida,c�uiuificauit nos una' cu Chrifto, (pernbsp;gratia eftis feruati^fimulqt cu co refufeitauit, amp; fimul cu co federe flt;nbsp;cit interc�leftes, in Chrifto Icfu.Reccnfeamus igitur qu�d� beneftnbsp;tia Refurrediois Chrifti,ut amp; intelligamus, quoinodo Refurredionbsp;ad nos pertineat, Ac unum quidem benefttium eft , quod Rcznbsp;(uiredio Chrifti fit iuftificatio noftra coram Deo patre cockfti, Tr*

Sttus fu�t,inquit Paulus,proptcr peccata noflra,S^ cxci�tatus cft prop ter iuftificatjoncm noftri.Poft^ enim Chriftus rcfurrexft � mortuis,nbsp;non fufcepit corporalem Slt; externam uitam inter homines agendam^nbsp;qucmadmodum antea egerat,fed confedit ad dextram Dei,a interccnbsp;dit pro Ecclefia fua, ac impctrat etiam, ut Deus pater reputct propternbsp;ipfum uniuerfam Ecdcfiam fuam iufiamjSc fantSam, Itaque Relurrenbsp;dio Chrifti eft iuftificatio noftra coram Deo. Aliud bcnefiiium eft,nbsp;qudd Chriftus refurredioncfuafcdit ad dextram patris, utmittacnbsp;fpiritum fandum in corda noftra, quo regenereraur, adoptcmur innbsp;filios, ach�rcdesDei, inuocemus Deumutpacrem,amp;raortificegt;�nbsp;mur carne, ut in nouicate uitae ambulemus. Aliud benefitium eft,nbsp;qj cum Chriftus refurredionc fua (edit ad dextram patris, confcruatnbsp;amp; tuetur Ecclefiam fuam in omnibus rnah�s, ac in morte quoque ipfa�nbsp;Accedit poftremo St hoc bencfitium.qudd Chriftus fufcitat nos po/nbsp;tentia refurredionis fu�,in nouiffimo die,utquotquot in ipfum cre^nbsp;dimu8,un� cum ipfo uiuamus amp; regnemos pcrpetuo. Sicrcdimus,nbsp;inquit Paulus, qudd lefus mortuus cft,amp; refurrexit,iic amp; Deus eos,nbsp;qui obdormierunt per Iefum,adducetcum illo.Eiiterum: Quemadanbsp;modum per Adam omnes moriuntur, fra amp; per Chriftum omnes ui*quot;nbsp;uificabuntur, unufquifque autem in proprio ordine,primiti� Chri^nbsp;ftus,deinde i) qui funt Chrifti in aducntu ipfius. Vides quanta blt;nelt;nbsp;fitia contingant nobis per Refurredionc Chrifti. Sed h�c oia eflentnbsp;uaniftima(omnia, (i Chriftusnonrefurrexiflet� mortuis. Etut per/nbsp;fpicue Paulus dicit. Si Chriftus non Vcfurrexit inanis eflet pr�dica*'nbsp;tionoftra,inanisfides noftra,adhuc eflemusinpeccatis, �ifperqPnbsp;(ent,qui obdormierunt in Chrifto. Et fi in hac uita fpem in Chriftonbsp;tm fixam habemus, maxime mifcrabiles omnium hominuro (umus.:nbsp;Quare fumma necelTitas urget, ut Refurredio Chrifti manifeftiffiznbsp;mis accertiflimis leftimonqs confirmetur.Hac enim confirmata.connbsp;firmabiiur ctiS ueritas amp;certitudo omnis falutisnoftr�. Confiderannbsp;dum igitur eft,nbsp;nbsp;pr�cipu� Refurredionis Chrifti teftimoni� funt

uaticinia,qu� Prophetg fpiritu fando afflati de ea prgdixerunt,Chri ftus cm non ita a mortuis ex improuifo relurrexit, cjj antea de ea reznbsp;furredione nihil in Ecclcfia Dei conftiterit,fed Prophet� adnuntiaznbsp;runt earn perfpicue, Contionati font Chriftum moriti?rum,amp;: tarnennbsp;ppetuo regnatuR?. Hgc certe manifefta eft fignificstio de refurrediznbsp;one cius. Dauid ait:Prouideb� DnM cora me (emper,quoni� � dexznbsp;tris eft mi hi, ne c�mouear. Propter hoclgtM� eft cor me�,et exultauicnbsp;lingua mea infup ,amp; caro mca requiefeet in fpe: Quoni� non derelinnbsp;' ques alam me� in inferno,ncc fines ut f�dus luus uideat corruptione,nbsp;�Notas mihi fedfti uias uitg,replebis me iucudiiate co facie lua. Namnbsp;bisnc

ac egredient per portam, Rex eoK? prgi�bit cis, �i DOMIN VS erit dux eoR�, Hgccontio Mich^,non folum docet Chn'ftum perruptur�nbsp;per cruc� amp; mortem ad coeledem �itam,hoc cl�, refurreclur� a' mor/nbsp;tutSjUerametiam effe�lurum fua re(urre�tiooe,ut quotquot in ipCuninbsp;credunt, una� cum ipfo perrupfurt font per omnia genera malorum,nbsp;ad uer� amp;' perp�tua bona. Nec ipfam tantum Relurredionem Chngt;nbsp;ftidocuerunt Prophet�,fedeiiamtempus, tertiumu�delicetdje�Tj,nbsp;quo Cbriftus fit rcfurreiflurus, fignificarunt. In Ofea enim dicuntnbsp;prj: Venitereuertamurad DOMINVM, quia ipfe apprehendijnbsp;nos,S; fanabit.percuffit amp; curabit nos. iuificabit nos port duos dinbsp;CS, in die lertia fufeitabit nos, �i uiuemus in conipectu eius, hoc eft,nbsp;Refurrc�io ChriOi, qu� fiet t�nia die,erit etiam noflra uiuifkatio,nbsp;fufeitatio,�^ redemptio. Namqjlonas tertio die �uentrcceti lib�ranbsp;tus adumbrauerit Refurre�tionem Chrifti tertia died morte fiengt;nbsp;dam,Chrjftus ipfe teftificatur. Cum igitur h�c Prophetarum te**nbsp;ftimonia conferuntur cum his.quibus polfea Chriftum uere � mortunbsp;is refurrexjfTe probatur,maximum certe pondus confirmation is ha/nbsp;bent. Deindecontionatus eft �t Chriftus ehre de fua refurredio/nbsp;ne.priufquam morti traditus eft: Soluitc, inquit,iemplum hoc,amp;,' innbsp;tribus diebus regdificabo iUud. Etiterum : Fdius hominis tradeturnbsp;gtnijbus,amp; poftquam flageiJauerint occident eum,ac die tertia refurnbsp;get. Et rurfus: Scriptum eft, percuti� paftorem, �t' difpergentur ouesnbsp;gregis. Pofte^ a�t lurrexer o,preccdam uos in Galtl�am. Atep hgc �(,nbsp;id genus alia, dida funt anteep Chriftus a* mortuis refurgerct, imonbsp;aniequam moreretur, ut manifeftum (it, Reforre�ionem eius fpjrt/nbsp;tui fando haudquaquam fuiffe ignotam. Poftquam ucro iam a mor/nbsp;tuis refurrexit, non ita fefc ex oculis hominum proripuit, ut Gbi foilnbsp;nota effet refurredio, fed reuelauit earn quafi gradibus qujbufdam,nbsp;amp; fclegit fibi quadraginta dics,in quibus non tolum propofuii fe di /nbsp;fcipulis fuis.plufquam quingentis,confpitiendum �c c�iredandum,'nbsp;uerumetiam collocutus eft cum ipfis familiarilTime, amp; docuit eos denbsp;regno Dei,de uera amp; �terna uira,dariffime. Nec ipfe folum tefui gcnbsp;re uolmtjfed excitauit cii� fecum multos pios Patriarchas, qui egr efznbsp;fi � monumentis, ut Matih�usait, poft refurredionem eius uene/nbsp;runt in f�ndam ctuitatem, �i apparuerunt multis, profedo, minimenbsp;mutijfed colloquentes de uera piorum iuftitia, amp; perp�tua eorum iiinbsp;Chrifto foclicitate. Qu� omnia hue refpitiunc, ut non tm refuredianbsp;Chrifti certiffimis tefti�nonijs confirmaret, uerumcti� gierria pioq|

ul'ta 8^ beatJ�udo probareiur� Audiamus igitur hums tanti miracuK reudationem,�i cofir mation em. Initio autcm proponitur amp; oftendinbsp;tur (cpulcrum uacuum. Primo die, inquit Ioannes,SabbatiCfeu heb/nbsp;�, d3madc,qui eft is dies,quo �cfus � mortuis furrexerat^ Maria Mag/nbsp;9 gt; daJeng uenir mane, cum adhuc tenebr^ effent ad monumentum, ui/nbsp;9, de:q; lapidem fublatum a monumento. Quis autem lapidem reuoL*nbsp;uerit,Mattheus expofuit:Terr�motus,inquiens, faduseft magnus.nbsp;Angelus enim DOMINI defcendit de ccelo,amp; accedcns deuoluit lanbsp;� pidem ab oftio,fcdebatlt;q! fuper eum. Cum ergo Maria Magdalenanbsp;,, uideret lapidem deuolutum,exiftimauitlefumefree monumento fubnbsp;lat�, Etcurritamp;uenitadSimonemPetrum,amp;adalteF?2illudifcipu*nbsp;,, lum,quem amabailefus,0d dicit illisTSu�ulcrunt dominum � monu*nbsp;,, meniOjamp;nefcimusubipofuerinteum. Ali) Euangelifig fcribunt alinbsp;as quoc^ muheres egreffas,ut ungerent lefum.Sed ex hoc loannis lo/nbsp;CO apparet Mariam Magdalenam, relicffis poft fe alqs, primam om/nbsp;nium foJam, cum adhuc tenebr� e(T�nt,ad monumentum uenifte,nbsp;alias autem orto iam Sole lecuias.Obfccro igitur te.quid eft,q:5 Chrinbsp;ftiss mduer it initio t efurrectionem fuam mulicrculis,c^ uiris patefa/nbsp;cereCac inter muhe?culas, prim� omnium Magdaleo�C'cur non po/nbsp;tiusmatrifusE; Hoc certe haudqua^ temere radum effe credamus.;nbsp;Primum entm uoluit Chriftus,utmulieres prim� cognofcer�t,quidnbsp;defepulcro ageretur ,nequidfjmftrg fufpitionis oriretur de amo/nbsp;to Iapide5amp; fublaio corporc Chrjfti. Mulicrculg enim imbccillioresnbsp;crant, ut potuerint tantam molem amouerc, prgfertim militibusnbsp;fepulcruracuftodientibus. Deinde,manifeftum eft , q? morsprimunbsp;omnium orta eft per muIiercmEuam. Voluitigitur Chriftus, utamp;nbsp;uitaprimum permulicresadnuniiareiur. Prgterea tr.uliebre genusnbsp;contemptum eft amp; abiedom coram humana prudentia.In lege Mofi,nbsp;fi quis maritus odio haberet uxorem fuam, licebat ei Icui admodumnbsp;de caufta libellum repudq dar e,amp; � fe abqcere. Quidarqi^ lapieribusnbsp;Bwipidff. i^uiusleculi, demulierum genere ita ait. Sideiim aliquiff muhereranbsp;formauit,is feiat fe maximum efle opificem malorum, amp; homintbusnbsp;MOMud�-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alius:Vbi mulieres,ibi omnia funt mala.Honorat i/

gitur Chriftus muliebre genus prima refurredionis fugreuelatione. utperfpicuum fiat,qgt; ctfi mulieres uidentur coram hominibus abic'nbsp;dae. Deus tarnen maximam habeat earum raiionem,utamp;ipfgfinf,nbsp;coh�redes, quemadmodum Petrus ait,grati� uit�. Hue accedit,^nbsp;amp; hoc genus fit infirmum, amp; tmbecille, ac aduer fis facilhme 6^ gragt;nbsp;uilTime perturbari folcat, ut appareat muheres, quf cum Chrilio �nbsp;Galil�a profed� fuerant, uchementifTtmo animi dolore propter ig/nbsp;nomtniam amp; cruciatus dus,maxime omnium perculfas effe, Volu/nbsp;it er/

�OMlLfAB lO�NNlS BRENTll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f;dr

folar i eaS�UC te�areiur,C{^ quo quts affli�i� efi, hoc fibi magis fit ca rar. Quod ante primo reuelat (efc^quantum quidem fcriptura cradic�nbsp;tun Mari� matr i (ug,(ed Mari^ Magdalen^ ,hoc idctrco falt;flum ap*nbsp;par*r,neuidercturrefpfcere corporaleen prprogauuam,autconra(irnbsp;guinftatem,acne iudicarecur efTe perConarum acceptor, ied ut figniFinbsp;crt fe propter peccatores uenifle,amp; a mortuia refurrexifi�. H^c cnjinnbsp;iJIa Magdalena efi,de qua lefus fepte demonia etecerar. Quare apparnbsp;rei ei pr�m� omnium,uc fignificrtferelurretftione ioa uenim el�c darnbsp;moniorum ui��orem.S^ a� Satana liberacorcm, Sed Magdalena non^nbsp;dum intelbgit myfieriurn refurre�ionii, ideoc^adnunti�t Petro amp;nbsp;loanni corpus Chtifij efie (ublatum��xfjtcrgo Petrus,�d file alius di **nbsp;fcipulus,amp; ueno�unt ad monumentum, Currebant autrui duo �mul� **nbsp;amp; file al ius difcipulus prsecurric cirius Petro, ucnirt^ prior ad menu * *nbsp;menrum.Etcumfeinclinairet,uidttpoficalinieamina,hotiiauieuin'� * *nbsp;trotuit: Venir ergo Simon Petrus fequens rum,0C introiurt in monu * *�nbsp;tnentum.amp; uidet Imteamina pofita, amp; (udarium, quod fuerat fuper lt; *nbsp;rapu(ciu�,nlt;mcumlinceaminiblt;jspoficum, fedieparaiim inuolutu **nbsp;in unum locum. Tune ergo introluit tile alius difcipulus, qui uene^' **nbsp;rat prior ad monumentum.uidiccp amp; credidit, Cuidelicet quod Mag **nbsp;dalena dixerat.corpus Chrifii elle � monumento fublaium) Nondu *�nbsp;cnimnouerant fcripturam, qtopartuilTcteum �mortuisrefurgere.**nbsp;In Petro amp; loanne habes quodadmircris amp; imiteris,babes�l� quod *nbsp;reprehendas,amp; deuites.Petrus,ecfine^uerat Chri(lult;n,nQiitatne(inbsp;fugitChrifium defpenitione. In aula Pontifias negatiitChrifium,nbsp;amp; extjt ex 8ctlefia.Pnfi^ aucem exqc ex aula Pontificis, iterum intranbsp;uit in Ecclefiam. Non enim deferiteollegas fuos, fed fiaiim coniun/nbsp;git fe iterum cum eis.ac praefertimcum loBnne,lt;]ui ipfumaotca in aunbsp;Ian Pontificis introduxerat. Itacp nec Chrifius fe ipfi fubdua't, fednbsp;reurlac fe ri primo omnium inter uiro$,quemadmodu Lucas amp; PaiSnbsp;lus tefiantur.Hoc exemplo admonemur,ut etfi peccauimus,non tam�nbsp;fugiamus (xdefiam Dei, fed propcremusad peccatt deploracionem�nbsp;utinEcclefia remifiionem eius propter Chrifium coniequamur. Sinbsp;Petrus poft negacionem deferuifTet esetum collegarum fuorum,dif conbsp;iunxiftet fe cu Pharif^is ac Scribis, puus ne qt Chrtftus tarn familianbsp;riter ei apparuiftet C' Nunc autem, quia ex aub Pontificis rcucrtitur ,nbsp;addifcipulorumChriftiEccIefiam, fitctiamparticeps benefitioru,nbsp;quae Chrtftus in Ecclefi� fuam confert. Non enim ulb eft ucra falus,nbsp;extra Chrifti Bcclelia, cuius niembra funt,non hi, qui titulotenusttnnbsp;iadani fe efte Chr iftianos,aut Ecclefi^ Chrifti uel fcruos uel amicos,nbsp;led qui crcdiuu, folum lefuiii Chrifti cfTc cxpiacor�peccacont nor

ftrorum.�i reconcih'atorem inter nos amp; Deum patrem.Qware prime no�ra cura fit^ut peccatis obrutt^reitertamur fine ulla mora per refipinbsp;fcenti� �i. hdem ad Ecdeft� Chnfti. In loanne a�t habes exemplum �anbsp;rwatis, q, pr� fc, qui amp; cum Chrifto in croce pendent! manierat, 8^nbsp;cui Cbriitus matrem (uamc�mendauerat,non con�emnit Petrum ne/nbsp;g�tor�Chrifti.fed compIe�imr cum humaniffime,�d cum'tcom ip^nbsp;turadmonument�jUt quid de corpore Chrifti adnm fitsuni cognof/nbsp;cani�Hoc illud eft,quod poftea Paulus monuit:Fratres,inqoiens,etinbsp;amfi occupatusfuerit homo in aliquo deli�o, uos qui fpirituales^e/nbsp;Ois,inftaurate buiufmodifpiritu manfueiudinis, confiderans temet/^nbsp;ipfum ne amp; tu tenteris� Sed in utroc^,Petro uidelicet �i loanne r epre/nbsp;hendend� efl,q) cum mulca fint argumenta,qup potuiffent ipfos denbsp;refurre�ione Chrifti admonere ,.de ea tarnen, ne lantilium quidena

pledamur, quantg curg nobis efle debet uera Dei amp; noftrgU lutis cognitio,per lefum Chriftum DOMIN VM no � �

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrutn^qui eft un� cum p�tre �dfpiritufando Deus lt;

IDIMVSherifcpulfrum ChriQi uacuum,fepu� tantum fafctjsronftratum� uideamus honbsp;Angdisimpletum�acreuclataacuiua Chrpnbsp;ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti pr�fentia ornatum.Difcipuli enim. Petrus amp; �

loannes, poft^ inuenerunt fepukrum uacuum, � � abieruntrurfus ad {emetipfosgt; hoe ed, ad hofpigt; *nbsp;tia(ua:Manaautcmftabatadmonumentumforisplorans. Dumer/ �nbsp;go fleret indinauitfc in monumenium, amp; uidetduos angdosami/ ��nbsp;dos albis, fedentes unum ad caput, amp; altcrura ad pedes illic,ubi po/nbsp;fuerantcorpus Icfu�Dicuntei illizMuIicrquid plorascOk�t � Su �nbsp;ftuleruntdominum mcum,nec ftio ubi pofuvrunt eum. Hgccum dixnbsp;ifTetjConuerfa eft reirorfum, �i uidet lefum kantem,nec kiebat qgt; Ie ��nbsp;fus ei�ct. Conuerfam autem puto reirorfum, haudqua^ tem ere, fednbsp;motarn repentina adoratioeangeloRz.Non enim dubito, quin p ol�*nbsp;quam duoangdi manifefte apparentes, uiderini lefum, cui datum e/nbsp;rat,ut in nomine eius omne genu fe fledat cedeftium ac terrefiriumnbsp;Sc infernorum,etiam ipfum manifefte fefe reudantc, (btim in genuanbsp;fua prociderint.�C adorationc fua tedati finr,fe agnofcere eum dom�/nbsp;TJumfuum. Quo fpedaculo Magdalena excitata refpicitretrorfum�nbsp;Et tarnen nondum agnofcit Iefum:Dicit ei Iefus:Mulier quid plorasf � tnbsp;Quem qu�n'sC'lilaexiflimans q? hortulanusefTetjdicii ei: Domine,nbsp;fi tu afportafti eum, dicito mihi, ubi pofueris eum,8c ego e� tollam: t�nbsp;Dicitei �efus:Maria.C�nucrfa,CiIIaianiexuoceeum agnofeens) *�nbsp;dicttei,Rabboni,quoddiciturMagifter, Cum ante cum iiacomple/ ttnbsp;dcretur,quafi non amplius dimi(Tura,dicit ei lefus : Noli me tangc/ itnbsp;re.Nondumenimafcendiadp3trcmmeum,hoccd,Nolimetamar/11nbsp;de c�plcdi,noli metuere,nc tibi cfFugiam.Nondum enim fic me adnbsp;dextram patris abfeondijUt non firn amplius confpitiendus.Sed fclc/nbsp;gi mihi quadraginta dies, priuf^ afeendam in co�lum, �C fubdiicamnbsp;me humants oculis,quibus diebus f�pc ac multum me uobis confpknbsp;tiendum,0C contredandum exhibebo, ut leftificer me uere � mortu/nbsp;is rcfurrexifTejSC exponam qug fit uera regni met* maieftas. Noli tgknbsp;turmcficcompIcd�Seduadead fraires meos,amp;diccis:Afcendoad **nbsp;patrem meum,5C patremucftrum,8C Deum meum, 8c Deum ueftru. lt;�nbsp;H�c ett prima o�m contio,qaam Chriftus poft refurredionem fuamnbsp;habuit.Quareobferuanda �C cofideranda eft magna cura �c diligeti/nbsp;tta,Facita�iChriftus ex Maria Magdalena Apoftol� Apoftoloi�,

rabo.inqujcns,nomen tu�m fratribustneis, in medio Ecdefisclands bo te. Deinde commonefacit cos pfalmi quadragebmi feptimi� amp; fexnbsp;agefimi feptimi, in quibus fpiritus fandusdeafcenfu Chri�i contionbsp;natur: Afcendit, inquiens Deus in iubilo, amp; DOMIN VS in uoccnbsp;tub�. Et iierum: Afccndifti in altum, cepibi raptiuitatem aecepifl^nbsp;dona in hominibus. lubet ergo Chriftus boe nuntio difeipulos fuosnbsp;bono animo eiTe^q� ipfe n�c^poft?^ refurrexerit :i mortuis, in eo fit,nbsp;ut perficiacomnia qu� in bis pfaimis, ac in tota fcriptura de ipfonbsp;regno eius continentur� Nunciat eis fe errarurum ipfos reges et prinnbsp;eipes terrac.Sic enim pfalmus aii:DOMIN VS dat uerbum.amp; exercinbsp;turn magnum Euaogeliftarum,Reges exercituum firmo foedere con/nbsp;fcederantur,amp;� pulcritudo domus diuidic fpolia� Ac moxtibi dominanbsp;lur inter eos Beniamin paruulus, principes luda^cum csetu fuo, prin^nbsp;cipes Zabulon,prinripes Neptalim. Hie per Reges amp; principes in/nbsp;ciei populos nobis,amp; plebes pedibus noftris .Cum ergo dicit, fe aPnbsp;eendere ad pattern (uum,amp; patrem ipfotura, amp; ad deum fuum ac de/nbsp;urn ipforum.fignificat fe implere omnia,qu� fcripca font, ui ipfi fintnbsp;fratres Sc cohgredcs fui, quod habeant eundem patrem,amp; eundem denbsp;um,(ibi quidem natura, ipfis autem adopttone patrem amp; deum� Acnbsp;breuiter docet his uerbis.quid per Refurrectionem fuam efficiat. N�nbsp;Chriftus refurredione fua intrauit in regnum patris foi, amp; impetraznbsp;uit,ut omnes Apoftpli eius, amp; quotquot per Euangelion eorum creznbsp;dunt in ipfum, adoptentur in filios amp; bfredes dei, ac fiant Fratres SCnbsp;cohgredes fui, capiantt^ cum ipfo eandem bgreditatem incaleGi reznbsp;gno.Hgc paucis quidem uerbis dicuntigt;r,ac fgpe multum in publtznbsp;cis coniionibus repeti folent.Sed profedo nihil maius,nihil excelleznbsp;tius,nihil quod latius patcat,dici poted.Cogita enim mibi,fi princiznbsp;pis aut regts cuiufdam terreni Filius impetraret � patre fuo, ut homiznbsp;nem mi(errimum,captiuum,amp; morti deftinatum, no folum liberumnbsp;diintttet et, uerumetiam adoptaret in Filium fuum, ut Fieret naturalisnbsp;(ui Filq frater amp; coh�res, quantum, obfecro, mifer homo exhilaznbsp;raretur,�^ quantumhuic ab alr)s omnibus applauderetC Quo ore pr�nbsp;dteauit Gentium hin:ori^,qu�d nonnulli exobfeuro uitg genere,ex �nbsp;gulis,ex armentarqs, ex hortulanis creati Fint Reges amp; Imperatores�nbsp;bedhancomnemterrenam Fortunam longiFTimo interuallo fuperatnbsp;iftud beoefitium,q, Chrilius unigenitus amp; ^ernus Filius DEI,nbsp;mat hbi tn Fratres �C cob�redes fuos,homines abiedos, amp; deus ipfenbsp;agnoicat eos filios, Primum enim, homo etfiadoptatur ab hominenbsp;quamuis diuire amp; potente.non tarnen fit hac adopti�e iuftus. Si quisnbsp;Buiem adoptatur in bliuro d deo, is reputatur propter Chridum, ia

ttOWItl�E T��NNIS BRENTri� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt

qwem freditj'ta l��us, ut poH'it coram fcueriffimo iudttio dei ton�a re.Demde,qui adopraturab hortiiriediuiteacpotente, non donaturnbsp;fpiricu fancto,fed potius eoncip/t fpfn�tum faftus, quo arrogat fibi li'nbsp;centiam faciendi quiduis. Qui autem adopratur propter Chriftuma*nbsp;deo.donetur fpiritu fan�o,quo fe tarn deo hominibus in obediennbsp;tiamfubqfii. Adhgc nullus hominumpoieft altcri fua adoptroneconnbsp;ferre tutam defeniloncm in aduerfis.Deus autcm,cuiT) fufeipit honaiznbsp;nem adopt ione fua in fdium, fufeipit etiam eum in lantam curam, utnbsp;defendat amp; tueatur ipfum in omnibus aduerfis.Preierea, folus is,quinbsp;� deo in filium adoptatur,pote� eum.ut patrem,iiere amp; ex animo in/nbsp;uocare: Aceepiftisjnquit Paulus/piritum adoptionis,per quem cla/nbsp;mamus Abba pater.Etfi enimalr),qui non funt adoptai�,fokntamp;� ip/nbsp;fj deum aliquoites ut patrem appellarc, fed hie eft (onus fine mente,nbsp;qj Chri�um unigenitum filium dei,propter quem folum fit ucra ad*nbsp;optio,aut contemnunt,autperlequuntur.Deinde, quem adoptai hogt;nbsp;roOjfiue die Princeps fi�e Monarcha fuerit, eum non reddit tutum afnbsp;morte. Quem autem adoptai deus propter Chri�um, is tanta pr�ro/nbsp;gatiua donatur,ut mors ei nun^ ampltus dominetur. Mors enim eonbsp;rum�qui font in filios dei adoptati,non e� morsjed fomnus fed quinbsp;es,fed uia ad ueram uitam.Qui credit in me,inquit Chri�us, etiamfinbsp;moriuus fueritjUiuet. Et omnis qui uiuil amp; cr�dit in me,non moric/nbsp;tur in^ternum.SedquidmuItisopusc�^^'Qui adoptaturab bomine,nbsp;adhucobnoxfus e� propter peccaium.�tern� damnation!. Qui auxnbsp;tem aduptatur a* deo,h�res e� propter Chri�um �tern� fcciieitatis,'nbsp;�i dominabitur perpeiuo una cum Chri�o in cccle�i regno. Quidnbsp;bac adoptione f�liciusfquid bis bonis maiuscEi h�c {unt,qu� Cbrinbsp;ftus in nos omnes credenies in ipfom,Refurrelt;rtione fuaconiert.Quanbsp;rc neee�arium e�,ut pro tamo Refurre�i�is Chri�i benefit io, qua�nbsp;po�umus maximasgratias DOMINO deo patri no�ro refe- amus*nbsp;H� autem referendae funt,non uerbis tantum, amp; publicis laudibus,nbsp;fed etiam operibus,amp; priuatis quibufcp offitqs, ac pr�fertim carita/nbsp;te proximi no�ri. Gum enim deus accenfus e� fua in bumanum g�/nbsp;nus C3ritaie,ut concefferit fdio.quo afTumeret fibi homines in fratre�nbsp;amp; coh�redesfuos,exigitetiam,uthomioes fraternam inter fe carita/nbsp;tembabeant.fn hoc,inquit Chri�us,cognofcent omnes, quod difei/nbsp;puh mei (itisjfi caritatembabueritis interuos mutuam. Ciio, inqui/nbsp;unt,a�utfcas,quoddiufacereuelis. Incoeloautemuitairan�gcndanbsp;e� fumma in perpetuum caritate. Neep enim iiliculium erit aut odiznbsp;um aut difTidiurri.Quarc fi ad ccele�em uitam afpiramus^neee�e e�,nbsp;ut intiac tei re�ri uita exerceamus nos in caritate. Deus,inquit loaagt;nbsp;nes,caii(�s e�, Quomodo autem fperabu fe apud Deum in carle�i

f egno pcrpcmo commorari poflTc, qui in hac terra non ntfi inuidiie� lt;jdio,r)xis,f�rcntionibus obnoxius cftcEi quis pollicebitur fibi cunfnbsp;Chrifto amp; Chrifium agnofcentibus accepturum eandem in cceIo h�nbsp;reditaiem,fui in terra cum nullo bominum c�uenit Jed qui quafi belnbsp;lum rum omnibus hominibusgeritC Quarc quemadmodum Chr�nbsp;(tus jam a difdputisfuis difcefliirus,cohortatur eos grauiffime not!nbsp;tier bis (3ntum,frd etiam lauatione pedum, ad mutuam caritatem, itsnbsp;�gt;C cum iam pr imum � mortuis refurrexifTetjftatim, nomine fratrum/nbsp;amp; unius patris ac dei. admonet uniuerfam fuam Ecdefiam, ut fefe milnbsp;tua diJedtione rompledantur, Sf ofRtqs caritatis fe inuicem iuuenunbsp;,, Srd redeamus ad Magdalenam� Venii inquit Euangclifta, Marianbsp;9 , Magdalena adnuncians difcipulis, qj uidiiTet DOMIN VM, Sf eanbsp;,, dixiiiei (ibi.Mirandum uidetur,qgt; Chriftus uolucrit taiam rem, quanbsp;non e� alia maior,per muherculam apud Apoftolos peragere. An denbsp;fuerunt ei AngeliC An non ipfc potuit primum omnium lefe Apoftonbsp;l�s reuelarerScd (upra o�endimuscaufTas, cur placuerit Chrifto Re/nbsp;furredionem fuam initio reuelaremulierculis. Nunc hocadqcienddnbsp;eft, quod Chriftus etiam hocconfilio uidetur mulierem in primamnbsp;Rciurredionis fu� nuntiam elegiflc, ut Sf hac parte doceret regnutnnbsp;fuuin non efte de hoc mundo. Slam hie mudus folet inft ituta (ua glonbsp;rioftftime inchoare,ac oftentare,Sed definit tand� fcedifTime. Quatinbsp;tus eft apparatus uel bdlorum, uel nuptiarum , uel altarum pompa/nbsp;rum,inter principes huius feculi Sed qu�m turpis, infcelixfolernbsp;efte cuentus eius Chriftus autem Refurredionem fuam,rem longenbsp;omnium maximam, per mulierem reuelare incipit, Sf tarnen peragicnbsp;Sf confirm�t earn gloriofiftime, ut fignificet regnum fuum non eftenbsp;mundanum,Sf cohortetur nos fuo exempio, ut geramus nos in omninbsp;busnegotqs noftris fubmiffe Sf humiliter, quo per humilitatem adnbsp;(ublimitatem excellamur, in Chrifto lefu Domino noftro, qui eft u/nbsp;oa cum pane Sf fpirnu fanifto Deus benedidus in fecula , AmeiH

V M Malachias de Chrifto filio del u�/ ticinaretur, tribuit ci cognomen Solistnbsp;Orietur,inquiens, uobis timenubusno/nbsp;men meum Sol iuftiti^. Quod cogno/nbsp;men congruenter ei tribuitur, cum prop/nbsp;ter multas alias cauftas, turn etiam prop/nbsp;ter tnodumi quordurredionem fuam pa

itFedt.S/cut cnim Sol oriturus, Si diem orbi allaturiis, non �atnTi fc torum confpiciendum proponft, fed initio pr^mittit lucem quandamnbsp;obfcuram,qug polliceatur magis diem,c^ exhibeac, deinde paulatimnbsp;proqcit clariorem fplendorem, doneecmerfus cx inferiori hemifphgnbsp;rio,3c fuperatis montium eacuininibus aperto ccclo uehitur, omxnbsp;nia illuftratj'ta amp; Chri�us Refurredionefua clariffirnnm diemmunnbsp;do 2naturus,non continuo ipfe difeipulis apparet, fed oftendit uacu/nbsp;nm (epukrum, quafi crepufculum,deinde pr^mittit angelos, refurre-*nbsp;�ionis nuntios, donee fe ipfe uiuum, eonfpiciendum Si contreCtan/nbsp;dum proponit, 8i mentes difeipulorum fuorum illumin�t� Ac antenbsp;quidemrecenfuimusapparitionem, qo� fada eft Mari� Magdale-� ;nbsp;n�. Comm�morant autem Euan gelifte, quod Chriftusapparuerite/nbsp;tiam alqs muliereulis, deinde Petro, poftea duobus , qui ad Emausnbsp;proficifeebantur , quas tarnen apparitioncs loannesnoftcromirtit�nbsp;quo�d ab alqs Euangeliftis fufFicienier indicat� fint, ipfe ucro fufci/nbsp;pit commemorandam cam apparitionem, qug codem Refurredionisnbsp;die,ad uefperam,coram pluribus difeipulis, fada eft. Cum uelpc' �nbsp;ra eftret,inquiens,die iUo,qui eratunus fabbaihorum, 5^ fores eftent anbsp;clauf^yubi erant difeipuli congregati,propter metum lud�orum, ue/nbsp;nitlefu5,fteiitcpinmedio,8idiciteis: Paxuobis� Etcumb^edixiE ��nbsp;fet, oftendit eismanusaclatusfuum.Gauififuntergo difeipuli, oifo ,cnbsp;Domino. Dixii ergo eis iterum : Pax uobis. Sicut mifit me pater, ua lt; lt;nbsp;8lt;f ego mitto uos.Hge cum dixiftet, flau it in eos,amp; dicit cis : Ace ipne ,nbsp;(piritumfandum. Quorumcunqpremifer it is peccata, rcmiuuniurnbsp;cis.Quorumcunt^rctinueriiis.retentafunt, Memorabileeft, quod .4nbsp;in bac apparitioneperagitur Chriftus enim nihilfere eorum omit/nbsp;tit,qu�teftificari pofluntjipfumuerca' mortuisrefurrexilfe �cuiuenbsp;re.Non apparetjUt cuanidum fpedrum, fedconfiftituiftbilis m me�nbsp;diodifcipulorum.Colloquiturcoram com difcipulis,ofteodtt eis manbsp;nus amp; latus,amp; pedes, ut ipfum ex notis crucifixionum cognofcerenr,nbsp;exhibet fe,quemadmodum alius Euangelilia ait, conrredandum, ocnbsp;reipfa fencirenc,eum Ueram habere carnem amp; oflTa, petit etiam edu�'nbsp;urn, amp; in confpedu eorum comedit, ac poftea afflauit eos forti ipi^nbsp;ritu, Qu� omnia funt certiffima uit� argumenta. Nul la io�ur re�-liquaeftdubitatio, quinuerea'mortuisrefurrexerit, �Cuiuat. Sednbsp;magn� cur� nobis effe debet colloquium, quod Chriftus in hac ap^nbsp;paritione cum difeipulisfecit. Primum enim omnium, PAX VOnbsp;BIS, inquit. Potuiflet eis exprobrare defedionem Si fugam, fednbsp;horumomnium (^liuifcitur,acnuntiattantuml�eta. Opt�t pacetn.nbsp;Qua uoce teftatur ipfos ab omnibus peccatis abfolutos, cu deo patrenbsp;pacificatos io gfati^ rj^ceptostnbsp;nbsp;nbsp;ut feiant hanc uocem non eftlt;

prouulgari confuctudine in ore ipfius natam, fed ueram ac feriam efgt; fe,bis eandemrepetu.Beoe ignur confidant, Sd alacn* animo fufcipi-*nbsp;ant,quod fitmandarurus� ReuelatcnimCbriftusfefe difcipulis, nonnbsp;U( cum ipfis ad fallendum tempus nugetur, fed uf res longe omniumnbsp;maximasconftciat.Sicui me,inqoi�s,mifnpater,ita et ego mitto uos�nbsp;Hacuoce decern it eos legatos,C Vndeamp; Apoftoh uocantur, quod lenbsp;gatos fignrfjcat'�in uniuerfumorbem terrg.Quam rem,ut redius in/nbsp;telItgamus.fonfer�mus hue morem riuilium legationum.In his enimnbsp;folent legato dupitces liter� dari. Alterpfideif quas uoe�t literas Crenbsp;dent�g)fgt;gillo legantisfirmat�,quibusftgnificat is, qui amandai le/nbsp;gatum, tam firmiier credendum eflclegato fuo, fi ipfe rem coramnbsp;ageret. A Iter� mandati,quas literas uocantjuftru�ionem.qua ccniinbsp;neniur mandato, qu� legatus nomme Icgantis perfequi amp; efFivere denbsp;bet. Hune morem feruai etiam Chriftus pro fuo modo, in bac, quamnbsp;ipfe inftituit, Apoftolorumfuorum legatione. EmifTurusenim poftnbsp;refurre�ionem ApoRoIos feu legatos fuos,initio,dat cis literas Crenbsp;dentif ,has uidelicei�Sicut mifit me pater,ita ego uos mitto.Qu� au/nbsp;tem fit fententia huius diAi,exfjs intelligipoi�ft,qug Chriflus aliasnbsp;ad ApoHolos dixicQui uosaudit,meaudn.Ei iterum: Qui uos rednbsp;pit,merecipit.Et qui me recipit,Tecipir eum, qui miiit me. Hoc igitnbsp;uult Chriftus. Pater mifit me de c�lo in rerram,ut adnunciem meumnbsp;Euangelion.Et qui meo Euangehocredit,is credit deo pairi,cuius c/nbsp;go fum legatus in terris.Dixii enim de me apud xMolen:Ponam uer/nbsp;ba roea in ore eius,lcque(uinbsp;nbsp;ad eos omnia,qu� precepero illi.Qui

autem uerba eius,qu� loquetur nomine meo,audire noluerit,egQ ul lorexiftam. Cum autem ego poft meam refurredioncm amp; afcenfio/nbsp;nem in coelum,non fim ampliuscorporali modo in his tetris c�mo/nbsp;ratui us, emitio uos Apoftolos meo nomine in uniuerfum orbem ternbsp;r�,amp; uo]o,ut hommes non aliter uerba ueftra accipiant,cp fi ego co/nbsp;ram ea exponerem. Atc� h�cquidem eft fententia hterarum Creden/nbsp;ti�. Quernadmodum autem ciuilesliter� robot aniur ciuihbus figil/nbsp;Iis,ita fpiritualc'� illg 1 it�ra? confirmat� funt (pirituabbus figinis,c�nbsp;leltibus uidelicet miraculis. Signa, inquit, eos qui crediderint h�cnbsp;(ublequei�tut :Per nomen meum dgmonia eqtient linguis loqueturnbsp;rjouis,lt;e-pentes tollent,amp; fi quid letalebiberint,non nocebic eis. Sunbsp;per �g: oios manus imponent,amp; bene habebunt.H�c 8d id genus a/nbsp;lia inuaiula.qj� Apoftoli �diderunt in nomine Chrifti,funt figif^nbsp;la, qutbus htei � Apoftolatus feu legationis roborai� fuerunt. Le/nbsp;gauo/ie , inquit Paulus , fungimur nomine Chiifti. Quarenbsp;kntiendum cit , Apol�olos ita nobis commendaios elTe , ut quinbsp;ipios audit , C H U 1 S T V M filium Dei , adeoque Deumnbsp;ipfum

�pfum patrern c�leQem audiau Sed quod pr^ipuum efl,3ndjamus nunc mandatum, feu Inftrudionem, utuocant, qu� ApoRolfs datanbsp;cH. RauitCinquit Guangdiflta ) in eos, amp; dicit eis : Acdpire fpiritumnbsp;fandu m:Quorumcuncp remtferitis peccata^remittuncur eis.Quoftt/nbsp;cun�p rerinueritis,retenta erunt.H�ceft ini�rudio, hoceft mandat�,nbsp;quod Chriftus dat Apoftolisfuis, Nonalloquiturauremeosfimpl�nbsp;citer,fed afflat cos forti oris fui fpiritu.Quod idcirc� facit, primum,nbsp;ut fignificci fc uerc uiuerc,quemadmodum antea diximus,dcinde,otnbsp;doceatjfeuerum efle deum,quod dei fua uirtute dona ipiritus fand�.nbsp;Hocenim or is fpiritu contulit ccele�ja fpiricus dona in corda difcipunbsp;lorum fuorum.Non contulit quidem in cos hoc tempore tUa admiranbsp;da fpiritus dona,qug effufa funt in ipfos,in d jc p�tecoiics, (ed eximicnbsp;cis tncredulitatem, amp; dit fortiorem fidcm, eximit eis metum, datnbsp;fpem certam,difpellir tcnebras ab oculis mentis eorum, 8i iJluflrat e'nbsp;os clarion luce intelligenti�. H�c id genus alia funt dona fpintusnbsp;fan di,qu� Chriftus natu fuo in Apoftolos conferr� uoluit.Quid ernbsp;go mandatur cis,quod in hac fua legationeconficiant;� Obfero�da amp;�nbsp;ponder anda funt uerba Chrifti.Non dicit: Accipitccohortesmdit�nbsp;amp;� rufticonz,amp; inuaditer�gna huius munduNondidt: AcciptteMonbsp;fen,amp; inftituite inter gcntesMofaicampoIitean. Non dtcir: Acdpitcnbsp;olcum.Se ungite facrihculos MiiTarios.Sed ait: Accipite fpiritfi fan/nbsp;dum. Accipirc dona 8^ off itium fpiritus fandi.Iu quem uiumf Nurnnbsp;ad dominandum tcrrena maieftate:Nequacp,fcd ad remittenda 3^ renbsp;tinenda peccara,hoc en,ad pr�dicandum �u�gclion,ut quotquof B'nbsp;uangeliocreduntjConfequantur remiffionem peccaiorum. Quoiqcnbsp;autem non credunt,ns rciineantur peceata.Nam quod hic dicitzQuonbsp;runzcuncp rcmiferitis peccata,remittuntur eis, quorumcuncp rett/nbsp;nueritis, retenta erunt, eandemprorfusfcntcntiamhabctjcum eo,nbsp;quodapud Marcamdicit: PraedicateEuangelionuniuerfaecreatu/nbsp;r�.Qui crediderit(BuangcIio)amp; baptifatus fuericjaluus crit. Quinbsp;ucro non ci ediderit,condemnabitur. Bt apud Lucam: Sic oportebaenbsp;Chriftum pati �f refurgcrc d mortuis teriia die,amp; praedicari nominenbsp;rius pocniientiam remiiTionem peecatorum in omnes gentes. Re**nbsp;mittere enim amp; retinerc pcccata Apoftolico minifler io, non eft p� onbsp;fuo arbitrio ex peccato, iuftitiam, �i cx iu�itia pcceatum facere, nccnbsp;cH ex propria autonutc condonare peecata cuiuis, etiam non credennbsp;retinerc pcccata, etiam aedenti, Sed eft praedicare Buangeliotinbsp;dc Chrifto, qui folus eft expiator peecatorum,nbsp;nbsp;nbsp;propter quem fo/

ium deus pcccata condonat.ut ei, qui credit in Chriftuin, pcccata rcgt; mictantur.ci aut,qui non credit,pcccata retineantur. Obferua igiturnbsp;mihi, prim�,!^ Chriftus apo iniUui� ApFos fuos in externos mtM

narchas huius feculi,fed comendauit ipfi's oFFitiom, amp; dignitaic Ion* ge fxccncntiorcm. Monarchis huius mundi conccfTg funt terrcn� di'nbsp;iiitig,Slt;� data eft in manus corum potcftas uitg 8^ nccis corporalis, utnbsp;quos uoluntjpoftunt aut occidcrc, aut liberos dimitterc. Apofiolisnbsp;sutem comcndatus eft thefaurus copleftis,amp; repofita, funt in miniftcrinbsp;iim coR�jC�lum amp; infernus. Monarchy defcribunt feuda,qu� ita uo/nbsp;cant mundana,qug neminem poftunt in morte SCiuditio Dcifcrua*nbsp;re� Apoftolis a�t commendatu cft,ut diftribu�t remiftionem peccatonbsp;rum� Quaunare,comprehenduntur oianobis perpetuofalutaria.nbsp;Necquic^ aliud eft, quod poftet nobis ueram falutcm afferre. Fin*nbsp;geChriftum Apofiolis dedilTccrumenamfempcr pecunia pknam,nbsp;quam pecunia omnibus ad ipfosaccidentibus diftribu�t� Quid hocnbsp;nobis profuiftct f PotuifTentquidem hoies pecunia fieri locupleiio*nbsp;res,non autcm iuftiores,amp; coram deofccliciores� Pecunia enim nonnbsp;lib�r�t a' morte amp; iuditio dei�Finge Chrift� dedifle Apoftolis uafcunbsp;la uino plena,utunicuic^,quantum uoluerit uinij'n cantbarum fuutnnbsp;infundant. Num hominesfuiftfent hoc benefitio facti beatioresf cer*nbsp;te uinum non facit homines ptos amp; beatos, fed potius ebrios amp; infa*nbsp;nos.Scdita demum confuluit Chriftus ucrgnoftr� faluti,qgt; comen/nbsp;dauerit Apoftolis, ut fuo nominediftribuant remiflTionem peccato*nbsp;rum. Hoc enim illud eft,quod nos uerc beat� Vbi entra reroiffa funrnbsp;peccata,ibi deus eft placatus, amp; adoptai eum, qui habet p��rura re*nbsp;mifTion�jin filium 8i h�rcdcm fuum,ac efFicit,ui nulla affli�io,iraonbsp;ne mors quid� ipfa noccat,fed feruat in media morte,amp; largit ^tcrn�nbsp;beatitudinem. Vnde in pfalmo dicitur : Beati, quorum reraiflp funtnbsp;iniquitateSjS^ q�or� teda funt pd�:Bcatus uir,cui non imput�t DOnbsp;minVS p��m,ncc eft in fpiritu cius dolus� V�b i aut� pd� non funtnbsp;reroifTa, ibi deus irafcitur,non profunt diuitip, non lib�rant r�gna,nbsp;lcd perpetuo eft pereondum�Quarc,cum Chriftus c�mendauerit A*nbsp;poftolis off�iium remittendi amp; rctinendi peccata Jentiamus in mini*nbsp;fterio eorum collocata eflc o�m hominum perp�tua uitara 8^ mori�,nbsp;falutem amp; damnationem, coelum amp; infernom,ut quotquot accipiuninbsp;ex pdicatione Euangelij eoR2,rcraiflionempeccatoBt per fidem , ha*nbsp;b�ant ccclum� Quotquot a�t abominant Euangelioh,dc pd�rum renbsp;mifrione,habe�t infernum�Deindccon(iderand� eft,de quibuspecnbsp;catis loquatur Chriftus,cum ait:Quorumrcmiferitisautretinueritisnbsp;peecata. Non enim loquitur de qs peccatis,qu� Pontifices amp; hypo*nbsp;crirp,pro fuo arbitrio fing�t,qualia funt,In feria fexta carnibus uefe�nbsp;Non ieiunare ufcp ad hor� undecim�,8i multa alia, Sed loquit de q#nbsp;peccatis, qug uete cor� deo pd� funt,amp; qug lex dei pro peccatis iudi*nbsp;�at�Non entra eft legatus Pontificum,8^ hypocritat^, fed eft Icgatua

��MILI�B �OAHNIS- i^RSNTlU , fkipatris fui. Quare int�nigit ca peceatavqu� Deus f�wata cffc p�*^gt;nbsp;nuntiat, Pr�tcrea cognofcendum cft, quo modo Apoftoli leipit/nbsp;tantautretineant peccata. Nam Pontifices arrogant etiam Gbi potegt;nbsp;ftai�remittendi �drccinendi peccata,qgt; glorientur.fe efTe Apo��olo*nbsp;nim fucceiTores.Sed ufurpantalium modum remittendi �C rctinendi-peccata,^ ChriftuscommcndauikRemifluri euim pcccata,emittuncnbsp;�egacum quendam,qui inftituat in cemplts rubcas cruces, amp; facrificunbsp;ios^confeifionum audicores,a� ciflas, in quas reponacur pecunia pronbsp;peccatis numerata.Chriftus autem amandauit Apo�o|ps fuos, ut;adgt;nbsp;nuncirt EuangeKon (u�,.amp;confetr�t eos qui �uangelion fideagnopnbsp;cuntd}apcifmo,amp; confiaient fidem epnt C�cpadooiinica. Hic eit uenbsp;rus amp; c�leftis modus remittendi peccata,pr�dicatio uidelicet 6u4nlt;nbsp;gelt) Chrt�i:Ite,inqt,in uniuerfum roond�,�d PR�QIG A ni 6;��.nbsp;gclion omniaeatur^. Et: Oportebat prfd/cari nonnne etus perru �ii.nbsp;'amamp;remiilionempeccatorum. Quarc qui non praedicant Euangeli-',nbsp;on Cbrifti, non habeni ullam poiellaiem peccara aui remittendi auj�nbsp;retinendt.Deindejnec hoc negligenter tOgitandum e(f. Quo merito,nbsp;debeant Apo�oli peccataremittere, Ponitfices refngt;tiuntpeccata,mc^nbsp;rito pecuni�.Monachi reniiitunt peccata merito hunian� iuilitig.�';nbsp;remitc remitcunt peccata merito ieiuniorum, aut chameuniarum,nbsp;Chriitus autemiobet Apoftolospeccataremtoerc,tantumfuoip�/nbsp;us nomincjfcu merito. Euangelion em Chri�i hoc eft,qgt; folus Chri*nbsp;ftus expiaueric pt��,�d qgt; pater c�donec peccata credeattb js cm pro,�nbsp;ter Chri�um filium fuum.Ecce,inquit loannes,agnu$ dei, qui tollicnbsp;peCcatum mund�Cum igit Chriftus iubet Euangeh�i fuiim prgoicanbsp;ri,iubc( ctiam peccata remitiere gratis, tantum propter fuum ip�iusnbsp;mCritum.Iam amp; hoc confidera mihi, quibus bonpoibus remittendinbsp;autretinenda Ont peccata, NamRemiUio peccatorumomnibus quilt;nbsp;dem hominibus,fincullpd0criminc,fiueludgis, fiue gentibus, hue,nbsp;honeftisJiue inhoneftisofFerenda eft. Pr�dicate,inquit,Euangehgt;nbsp;on OMNI creatur�, hoc eft, non lud�is tantum, fed etiam gegtPnbsp;bus. Et : Oportet prjdicari nominemco retntiTionem peccatorum innbsp;OMNES genres. Inter auditores autem Euangelq duplex e� homPnbsp;num ordo. Alrj credunt Euangelio, ait) funt increduli. Ac ill� qnt'�nbsp;dem accipiuntoblatam peccatorum remiffione�n per hdem, �d fru/nbsp;unturea, hi autem contemnunt 6d reqiiunieam per incredalitarem,nbsp;ideoqueretinentureis peccata. Qui enimeredident, inqjit Chri/nbsp;flus, amp; baptifatus fuerit, faluus er�: Qui uero non crediderit, con/nbsp;dernnabitur, Po�remo cognofcendum etiam erit, in quem ufumnbsp;in�itutum fit mini�erium remittendi peccata. Ac ufus quidem hu*nbsp;iusmini�eri] latiuspatet gt; ut paucis uerbis exponi ppl�i�*

lt;}ufi alias de hoeufu plura dixiimis, tant� nunc �ttfiigemtA InAicutum en�m eft hocminiftcr jum,ut accepta peccatorum remiHi/nbsp;oncyper fidem,repotemur coram deo iuft j, adoptemur in filios de/�nbsp;utncamus morretn�amp; confeqoamur ftcrnam (alutem quemadmodSnbsp;paiUo ante oftendimus�Deiode inftiiutum eft� non ut liceat nobis dlt;nbsp;inceps impune peccare,fed potius ut peccata fugiamuSyamp; iuftitif optnbsp;ra bKiamus.Qui mortui fumus peccato� inquit Paulus� quo poftbaenbsp;uiuemus in eadem^Et itent: Apparuit gratia deijaluraris oibus hoPnbsp;busycrudicns nos �ut abnegata impietateyamp; mundanis concupifcentinbsp;iSyfobric iufte pie uiuamus in pr�fend feculo. Quart non abumnbsp;mur remtfTione peccatorum ad licentiamy (ed utamur ea ad obedicn*nbsp;tiam,ut teftcmur bonis operibuSyUos remiftioem peccatorum per ft/nbsp;dem uere accepifTe.Sed quidf Num foils Apoftolis m�datttm eft mlnbsp;nifterium Remittendi amp; Retincndi peccaraCHi foil qutdemt�c, cumnbsp;alps qutbuidam prpfto adiuerunt,c� Chriftus hgc verba dicer ety hoenbsp;auiem minifterium no eft alltgatum ad perfonas torum, (ed petiinecnbsp;ad uniuerfam Ecclefiam.Si Ecclefiamyinquit Chriftus,altasnon audinbsp;crityfit tibi uelui Ethnicu* amp; Publicanus: Amen dico uobiSyQu^cunnbsp;que alitgaueritis fuper terram� erunt ligata in coelo. Et,Quxcunquenbsp;folucritisfupertcrrani, erunt foluta in ccelo* in preadonequoqucnbsp;fua dicit Chriftui:Non pro eis tantum rogo/ed amp; pro qs, cjui credinbsp;luri (unr per fermonem eorum in me.Etad Thomam ; Quia uidiftt�nbsp;credidiftiyBeati qui non uidentyamp;credunt.Etfi autem unufquifc^ pinbsp;us remittit alters privatim fua peccata, cum exponitci Euangelion denbsp;lefu Chrifto,amp; nortatur eum,ut benec�fidacyimo eiiam pia mulicrznbsp;cuhycum forte acceftait ad uifitandum ^groturoy remittk f grcKO peenbsp;eata,cum admonet cum, ut omoem fpem (uam collocct in Cbrifto le/nbsp;fuyqui folus fit peccatorum expiaioryamp; feruator nofter.His muliercanbsp;Ipucrbisyfi uir fgrotus fide ea excipit, excipit etiam peccatom remiftinbsp;onemyin publico tarnen Ecclefif c^u (uum ordinem inftuuii fpiritutnbsp;fanlt;ftu8,nequidindecenteramp; inhoncftcfiat.Itac^ mulieri inEcclcfianbsp;non licet loqui,ac nc uiro quidem,non uocato, Sedfui funt Ecclcfiaenbsp;miniftr iy'quibus publica ^angelii y hoc eft, remiitcndi �( rcunendinbsp;peccata fun�io demandata eft. In Adis Apoftolicis dicit PauluSyidnbsp;prefbyteros Ecclefiae Ephcfinac: Attendite uobis amp; cundo gregi, iitnbsp;quo uos fpiritus fandus pofuit fuperattcndentcSyad regcndum Ecclenbsp;itamOeiyquamacquifiuitfanguinefuo.EtadCorintbios ; Omnianbsp;ex Deoyquireconciliauitnos fibs per lefum Chriftum,dediicp nobiinbsp;minifterium Reconciliation is. Et ad Ephcfios ait : Dedit, �bo� Apo/nbsp;ftoloSy alios Propbetas, alioSy Biangeliftas, alios paftor es ac dodo/nbsp;res ad inftaiiraiioocm fandorum�in opus adminiftt ationisyin �difi/nbsp;catio

HOMfL�AE IO ANNIS BRENTIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h�

cat�onem corporis Chrifti.Ex his, amp; alqs id genus tc�imonns fcrip/ tur� uides minlfteriu remittendi amp; retinendi peccata, quod eft mininbsp;fterium prgdicandi Euangelij, ad uniuerfam quidem Ecdefiam perilnbsp;nerc, fed ita ordinatum eSe, ui Ecdefia �dificetur,non perturbetur,nbsp;Quarc fiuc priuatim, fiuc publice audiuerimus Eoangelion Ghrifti,nbsp;fentiamus nobisremiflionempeccatorum uereolFcrri,quam amp; accbnbsp;pimus, fi Euangelionfide agnofcimus. Sunt autem,qui impudenternbsp;uociferari foleu QuidC Sacrificuli ne, ( Sic em etiam ueros Ecdefi�nbsp;miniftros, uocant facrificulos^remittercnt mihipeccataC' An non ipfinbsp;I'mpuri funt,amp; indigent peccatorum remiflione C An non peccatoF�nbsp;remiftiOjdonum eft folius DeiC* Ego fum,ego fum ipfe, inquit DO-*nbsp;MlNVSjqui ddeo iniquitates tuas propter me.Quomodo ergo faquot;nbsp;crificuli audentfibi hanc poteftate arrogarcCSedaudi tu uiciftim,nbsp;hgc rede quidemdicantur aduerfus Pontifitios facrificulos, qui nonnbsp;contionantur fyncerum Euangelion ChriftuLonge autem ahud fen/nbsp;tiendum eft de minifterio co rum, qui dodrinam uere Apoftolicatnnbsp;amp; Euangelicam Ecdefi� proporiunt. Hi enim remittunt peccata,nonnbsp;quidem fua ipforumautoritate, fed autoritate, mandaro �C uocatio/nbsp;ne Dei patris amp; DOMINI noftri lefu Chrifti,qui iuflit eos hoc miquot;nbsp;nifterio fuo nomine fungi, Autoritas amp; poteftas remittendi peccata,nbsp;folius Dei eft, Minifteri� autem huiuspoteftatis eft Apoftolorum,nbsp;amp; oim eorum, qui Euangelion Chrifti.pure amp; fynceriter adnunti�t.nbsp;An non amp; uita corporalis,donum eft folius DeiC Et tn Deus hoc fu/nbsp;urn donum largit per parentcs.Eft amp; pax mundana,folius Dei donu.nbsp;fed quam Deus dare folet per magiftratum. Sunt amp; fru�tus terrg, fonbsp;lius Dei creatura,fed hi dantur nobis diuinitus, opera amp; labore agrinbsp;colarum. I nunc,amp; cotemne parentcs,opprime magiftratum, amp; abq quot;nbsp;ce agricolas,uta Deoipfo folo,ficut tu uane gParis, dona fuaaccipi/nbsp;as,Sic eft amp; remif��o pdorum folius Dei donu, fed qd nobis Deusnbsp;offert acexhibetjper miniftros fuos, qui Euangelion iynceriter adnunbsp;liant. Amemus igitminifterium Euangelq,amp; benefaciamus ei,ut frunbsp;dum eins capiamus,per lefum Chrift� DOMIN VM noftrum, quinbsp;eft una cum p�tre amp;fpiritu fando Deus brididusin fecula. Amen,nbsp;HOMILIA LXVL

Li) Euangeliftf comemorantalia Refurredionis Chrifti teftimonia, Nos ueroloannem noftrumperfequemur,Sdnbsp;fufeipiemus nunepercurrendam earn apparitionem Chriquot;nbsp;fti,quginprgfentiaThomg fadaeft. Sic enim fequitur:

Thomas autemunus exduodecim,quidici;ur Didymus, noncrat �� cum eis cjuando uenitlefus, Dixeruntergoaltj difcipuli: Vidimus � enbsp;DnM, Ille aut dixit cis: Niti uidero in manibus eius ueftigiu dauo/ ��nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp

mittam digjtum me� inuefligiura dauoR2,amp; mittam maniK�s �rweam �n latus eiu�t,noo eredam. Pn�uf^ recitemus alia qu� de Tho/nbsp;ma fcq juntur,confiderandum eft, quanta fit Thome incredulitas, utnbsp;magnuudin�clemcnti��Chrifti Thomamfumma bnuolenfia corn/nbsp;pleet enns agnoframus, f�pcentm ChriftusipfedcRefurredi�e fuanbsp;contionattis Lerat.ut nihil d�cam de Prophetaf� oracul�s, quibus fignbsp;nificatum ei'at,Chriftum mortuis Refurredurum, qu� oracula de/nbsp;buinenteerte 7�homp tot annos in fchola �udgorom uerfato nota fil/nbsp;ilTe. Ad hgCjfollege eios,qtii teftificabant fe uidii�e Chriftum a' mornbsp;luis excitatum,eraot ho�es honcftl,quos Cr iebat efle amantif��mos uCnbsp;riiatis,attamen ne fie quidem eredit Chrifium.quem uiderat in eruc�nbsp;expi'rane,6lt;: fepultum,uiuere.Eifi a�t magna elt incredulitas eius^no�nbsp;tarnen eft obftinata 8^ deplorata. Non enim fit hoftis amp; pcrfecutotnbsp;Chi ifti ac difcipulorum eiusjed manet ipfc quoc^ difeipulus,amp; do/nbsp;eeri cupit.Non credo,inquit,quod dicitis,Ci edam autemji l'pfe uiznbsp;dero (etigero.Quare,etfi merueratpropcer �ncrcdulitatem abqcijnbsp;tamen tania eft dementia Chrifti, ut quia uidet ipfum adhuc docil�^Jnbsp;agnofeat 8t tradet eum humaniflime. Hoe excmpl� dementi^ Chr�/nbsp;fti ed oblcruand� eft,ui in imbedllitatcfidei, n� defpondeamus aninbsp;mum. Poft�p enim Satan non poteft nos � fpe �terng uitg, obiedunbsp;magnitudi�nspeccacorumnoftrorumdeqecre, q? reqdamus peecat*nbsp;per fidem tn Chriftum expiatorem noftrum, (olei ealumniari fidens�nbsp;noftr�jUt nobis Chriftum auferat,Gloriarfs,inquit, de Chrifto tuo,*nbsp;(ed quomodo Chr ift�s ad te pertineret, eum tuipfe fentias fidem tuainbsp;efte ualde exigiiam,ae uix feintillam fidei habeas; His obiedionibu�nbsp;aut tentationibus refpondendum eft, nos quidem agnofeere fidei nonbsp;ftrg imbecilhtatem,fed tarnen Chriftus non eft propterea imbeciUis,;nbsp;nec abqeit nos.Mater non deftituitope (ua filiolum,quemuidet mocnbsp;bo laborare,fed eo maiori eurafilium profequitur,quo grauiori mocinbsp;bo dennet. Et Chriftus effet iodementior humana matreC Calamumnbsp;qualTatum,inquit Propheta de Chrifto,non conter et,amp; linum fiimi/nbsp;gans non ex? mguet.Quare bene etiam in fidei imbeeiilitate confida/nbsp;mus,�(f ot ennuSjUt nobis fides augeatur, Sed audiamus nune, dcgt;nbsp;� mentei Cht iftos T homgfefe adiungat� Et poft odo dies iterum er�Cnbsp;,, di�ip'jh dus inius.Sd Thomaseum eis,uenitIefus,�laufisianuis,�inbsp;,, ftetu in medio,�f dixicPaxuobis, Deinde dicit T hom�: Infer digi^nbsp;,, tuin tuum hue,8^ uide manus meas, amp; admoue manum tuam, it�^nbsp;,, mute in lams ine�m,amp; noli efte incredulusjed cred�s. Hoc eft infi'g^nbsp;nete�iinoni�,qgt;Chriftusuerea*mortuisrefurrexerit. Chriftuscoinbsp;apparensdifcipuhs una' congregatis, non prsteruolac oculos �oi�?,,nbsp;ut ipcdr�jed confiftit in medio corum,idque non mutus, fed collo*nbsp;quen^:

HOMILIAE lOANNIS BRENTlT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��

^Ji�ttis.falutans, docens,increpans,8i confolans. �^ccrantpm u�fe;n* dum fe,uerumetiam tangendum amp;' palpandum prebuinhifer, inqui'/nbsp;ens,d jgitum tuum,8^ admoue manum tuam. Nam Chn�lus pb hancnbsp;caufTam ucfligia clauorum difpmfationc quadam refumpfcrat, noanbsp;q��dtalia ueftigia femper inhpreanr corpori glorificato, fed ut hocnbsp;ligno ueritatem corporis Refurrecrionis fu^ probaret.Hoc refurrcnbsp;dfonis teftimonium tanti momeuti uifum eft, ut etiam aids loannesnbsp;aUegct inrpiftolafua.Quod audiuimus,inquit,quoduid�musocu*nbsp;lis rioftrJs, quod pcrfpcximus, 8d �nanus noftr� contredauerunt dcnbsp;fermone unp.Sed quoiies proponiiur nobi's tellirrtonium Refurredi,nbsp;onis Chrifli,toiic5 fenciamusnobisproponi teftimonium nuftr� falt;.nbsp;Iutis,quam in Chrifto habemus, admoncamur etiam toties de noui/nbsp;lafeuit�jn quaambularedebemus.Refurrcc'iioenim Chrifli nol�ra,nbsp;eft iu�itia^uita �i. falus.Excitatus eft, inquir, propter iurtifitationennnbsp;noftri.EcSi credimus,qgt; Chriftus moriuus eft amp; refurrex�, fic amp; denbsp;os cos qui obdormierunt per lefum, ad Jucet cum iJJo. Quare necef;nbsp;fc habemus, ut dcdaremus nos erga tantutnbenefacftorcm gratos, �d,nbsp;quemadmodum excitatus eft Chriftus ex mortuisper g�ori� partis,,nbsp;ita nos in nouitate uitg ambulcmus.Sed audiamus nunc T homam.nbsp;Refpondic Thomas amp; dixit ei: D O MIN V S meus Sc deu� meus.,� �nbsp;Hgcert uere Apoftolicac�feffioamp;dodr^'na de perfona lelu'Chri�i.nbsp;Paulus de Chrifto ait: Declaratusfuitfihus defpotenter, feamduninbsp;fpirttum (andum,ex eo qgt; refurrexit � mortuis. Quare, cum 1 ho^nbsp;mas eer� ac uere cognofceret,Chriftum a� mortuis refurrex�fl'e,aijnanbsp;(cit iam ipfum non tan:um efte hominem,fed en'am uerum D O MI gt;nbsp;N VM ac deum noftrum. Vndcamp; Petrus in die Pentecoftes au: Ctrnbsp;tofciattota domus Ifrael,qp DOMIN VMamp; Chriftumfecerit deuSinbsp;hunc lefum, quemuosctucifixift is, hoe eft, quia deus iufcitaujtle/nbsp;fum,amp; efFudit in nomine eius dona fpiritus fandi, declarauit publiquot;nbsp;ce,qj fit uerus ille Chriftus.per prophetas promii�us, �i uerus DOlt;nbsp;MIN VS ille deus,quem Adona� uel lehoua uocamus. Non �guur.nbsp;agnofcaraus,non adoremusalium dcum,pr�ter DOMIN VM no/nbsp;liram lefumChriftum. Sunt quidem ah�du� perfonac in diuinita/nbsp;te,pacer amp; fpiritus fandus, (cd quia non eft nifi unus deus, �dChri/nbsp;ftus (ilius dei,uerus ab aeterno eft deus, non credamus, non colamus.nbsp;ilium deum,pr�ter hunc Chriftum,iuftiiiam,fandificationem amp;nbsp;dempHonemnoftram� Vndeamp;Jcum interrogantur Catechumen�*nbsp;quiamp;fit uerus deus nofter,amp; quod fit nomen cius, rede refpondent*nbsp;nomen eiusefre,lefusChriftus.Nam�Cip(eapproba( hanc 1 hom�nbsp;confcftionem.Thoma,inquiens,quiauidirtime, credidiftt Beati,,�nbsp;qui non uidcrunt,Sd CTcdi4prunt�Pauciflima uerba/ed obferuatione , lt;nbsp;Pp q

t� eiFft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'loXfiSis.

�c�ignifl�m�. His mim confirmatur mini�eriQ Euangelfj de Ctififi� quod amp; per Apoftolos, amp; poft Apoftolos per Ecclefif miniftros,innbsp;orbe terrarum uulgatur.Neceffaria fuit hfcconfirmatio,Sunt eoim,nbsp;qui cogitant hos tantum cepifte frudum Chrifti, quibufcum Cbri-*nbsp;ftus conuerfatus eft corporali pr�fentia,amp; quos fanauit x cibauit,nbsp;quibus mifit fpiritum fan�um. Sunt atq� qui non putant fibi fatiffa/nbsp;(ftum,qu�d audiant hoc tempore do�rinam ab Apoftolts nominenbsp;8^ mandato Chrifti traditamjed aft�rmant, ita turn demum fe libenlt;^nbsp;ter crediturosyfi aut ipfi coram uidiftmt miracula ilia Chrifti,qug denbsp;eopr^dicancur,8lt; accepiiTente�am fpiritum fan�om admirabiliter,nbsp;aut his temporibus iimilia miracula acderentur.Sed Cbriftua paucif/nbsp;fimis uerbis rerjcit damnatomnem i��orum feu euriofiiatcm feu in/nbsp;credulitatem,amp; excufationem.Rede tu quidem Thonia,inquien9,�fnbsp;beatus es,qu�d credas meo Euangclio,cuntcoram,ueritatem eius re/nbsp;gt;pfa c�perias. Non folum a�ttu,aut alq,qui iftafuisoculis uident,8^nbsp;credtuitjbcati funt,uerumetiam non minus beatierunt hi,quicred�cnbsp;Buaogelio meo, fiue hoc t�pore uitam agunt, fiue poft multos annosnbsp;in hanc uitam umturi funt.etiamfi nihil horum miraculorum uide�f�nbsp;Non mim libet mihi,quouis tempore uifibiliter inter homines conznbsp;uerfari,8^ externa miracula �dare. Non libet femper me uifibilem o/nbsp;ft endere,ficut facio nunc quadraginta diebus, poft meam refurredionbsp;nem, Non libet, fingulis diebus Pent�coften celebr�re, amp; fpiritumnbsp;fandum uifibiliter mittcre. Haecomniaconfitioamp;pr�ftofuo tem/nbsp;porej'n hoc mundo, amp; inter meos difcipulos ac Apoftolos,quibusnbsp;amp; h^comnia comperta amp; perfpeda facio, His mando pr^dicanduntnbsp;Euangelion meum,�d teftimonium fercndum de his rebus omnibus,.nbsp;Quare fiquis Apoftolis ta�a pr�dicaniibus aut (ermoni eorum ad ponbsp;fteros bona fide propagato non aeditjis ne mihi quid�,f^pe ac mutgt;nbsp;lum me reuelanti crederei,Si autem Apoftolis aut fermoni eorum crcnbsp;dit,non minus accipit beatitudints, fi coram inter ipfos accepiffecnbsp;fpiritum fandum uifibiliter.Huc referendum eft amp; illud quod Chrfnbsp;ftus in precatione fua dicit: Non pro eis tantum rogo,fed amp; pro qs*nbsp;qui credituri funt per fecmon� eorum in me.Et apud Lucam:Si Mo/nbsp;len 6i Prophctas non audiunt, neqp fi quia ex mortuis refurrexerit,nbsp;credent, Abqtiamusigtturincredulam hanc rxcufationem amp; cuti/nbsp;ofitatem,amp; iufcipiamus Apoftolicamdodrinam,quae nobis iam in/nbsp;de ab initio reuelati Chrifti per manus optima fide iradita eft, ut exnbsp;ca Chriftom,uerum feruatoremnoftrum agnofcamus.Nam buoc cf*nbsp;feuerum ufum Apoftolicgdodrin�, quf amp; uoceamp; fcripris uulgatanbsp;eft in oi bem terrae.loannes ipfe perfpirue indicat, cum ad finem hu*nbsp;ius capitis addit; Multa quidemfiC alia figna fecit lebs in confpedunbsp;d�ctpiU

HOMILIAE IO ANNIS BRENTn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,44

i3�fdpu�oramfuorum,qugnonfuntfcr�ptainhoc�ibro^ Hgcautem �� , , fcriptafunt,utcrcdatis,qjlefuseft Chriftusilkfdius dei,amp;utcrede ��nbsp;tes uitambabeatis per nomen cius. Videtur ex hac appendice, Ioan - ��nbsp;nemcogitafTc fcriptum Euangclq fui narration? eins apparitionis,nbsp;qug pr�ceiTitjConcluderc 8lt; abfoluere.Et tarnen uifum eft poftea eti/nbsp;am id quod mox fequitur,addere� Nos igitur hanc appendicem ddi/nbsp;gentiiTime cooftderemus�Oftendit enim nobis uerum ufum Apoftonbsp;lieg fcripturg,in qua con tinentur doclrina amp; miracula DOMlNi nonbsp;ftri Icfu Chrifti*Nam quemadmodum Petrus de Prophetica fcriptu/nbsp;ra ait: Spiritus Chrifti,teftabatur in Prophetis uenturas in Chriftumnbsp;affliutioneSjpriuf^ accidcrent,amp; qug eftent confccuturg,glorias,quinbsp;bus 8t illud reuelatum eft, q? baud fibrjpfis, fed nobis hgc miniftra/nbsp;runt,qug nuncadnuniiata fuat uobis, ita loannes hoc loco fignifi*nbsp;ca: Apoftolicam fcripturam,non propter Apoftolos ipfos,fed prop/nbsp;ter nos literis mandatam cfte.H�cj'nquiens.fcripta funt* In quem Uxnbsp;fumcVk credatis,q) lefus eft Chriftus i lie fill us de*. Hoc fpedatjbocnbsp;uult, ed tendit, ad eum exitum properat faiptura Apoftohea de do/nbsp;cirina miraculis Chrifti, utcredamus lefum, que uocar�t Nazarenbsp;num,natum ex Maria uirgine^eife Chriftum filium deu Duo aucemnbsp;fumma amp; in toto mundo auguftilTima tribuuntur lefu Nazar eno, Alnbsp;Krum,quod ad naturam eiusattinet,uidelicet, qgt; fit fdins de�� Quanbsp;natura nihil poteft fublimius dici� Non enim fentiendum eft, quddnbsp;lefus fit filius dei adoptione,ficut pt) homincs,fcd quod fit filios deinbsp;natura, �d ab �terno, quemadmodum ali�s copiofe �i perfpicue de/nbsp;. monftratum eft.Hoc autem eft elle uerum aegternum deum. Quidnbsp;cnim ex natura amp; fubftantia dei aliud qu�m deus nafeeretur f ficut �inbsp;quod ex natura 8^ fubft�tia hominis nafeitur, uerus homo fit,neceffenbsp;eft� Agnofeamus igitur lefum, naturalem filium dei hoc eft, ue/nbsp;rum ab �terno deum, Alterum tribuitur Iefu,quod ad olFit/um ei/nbsp;usattinetjUidelicet quddfitMclfias feu Chriftus� Prophetg enimnbsp;uaticinatifunt uenturum Chriftum,amp;Iiberaturum pooulum fuumnbsp;abomnibus malis� Apoftolica igitur feriptura de docftrjna Si mira/nbsp;culfs lefu teftatur, hune lefum efTeuer� ilium Chriftum, de quo Pronbsp;phetgfunt loculi� Sed quid utilitatis affert nobis h�cfides,cumcrc/nbsp;dimusqu�d lefus eftChriftusfiliusdciC' Additur: Vtcredentes uPnbsp;tarnhabeatisperrtomeneius�H�ceftfideiinlefum Chriftumutili/nbsp;tas,uidelicet,qu�dhacfideconfequamurpropteripfum,uitam.Hocnbsp;di�umloannis comprehendit paucifTimis uniuerfabenefttiaChri�nbsp;' fti. Nomine enim uit� non intelligenda funtcorporaha qu�damnbsp;� bona in hoc mundo, qu� �fi funt diuina benefitia, n��^cn non bcMCnbsp;Pp if)

bom�ne.Ti, amp; Chri�usnonuenftpropieripfainhuncmundiim,fc4 ill' elhgenda funt uerajC�lcftia 8^ perp�tua bona,uidcIicet,Rcmi(rionbsp;p?cfatorum,Reconci�iatio cum deo,iuftiMa,liberatio in morte,3Etcr/nbsp;na U �ta fcelicitas.Hgc funt bona,qug nobis fide in lefum Chriftumnbsp;conf ingunt. Contingunt autcm nobis,non merito aliquo human� iu*�nbsp;Pitie Jed i^ER nomen El VS,inquit,hoc eft,proprcr ipfum Chrifl�,nbsp;non propter noftramiufti(iam,ficutamp; Paulus aitdu�ificantur gratisnbsp;per iliiusgran�am,per redemptionem, qu� e� in Chri�o lefu, quen�nbsp;propoTiit deus reconciliatorem,per fidem, interueniente ipfius fan^nbsp;guine.Habcs banc e�e utilitatem Apo�obcae fcripturac, qj te�ifice*,nbsp;lur de lefu Chri�o,amp; de falute,qua in ipfo per fidem babemus.ReIigt;nbsp;qjum igitur e�,ut ampledamur hanc fcripturam obutjs,quod aiunt,nbsp;iilnisA� mediternur in ea diunoducp, non ut fciamus t�tumaliquo�nbsp;fenientioias amp; miracula ex ea commemorarejed ui Chri�um ucra fi/nbsp;de ex ipfa cognofcamu�, �d fpiritu Chri�i renouati uitam homtnfnbsp;pio dfgn� ducamus per lefum Chri�� DOMIN VM no�rum, qu{nbsp;c�uii� cum paueSd fpiritu fandoDeus bndidus in fecula, Ametit

TSI loannesfupenoric�pne, fiuefumz ma fenedutcconfedus, (dicitor enim E*nbsp;uangelion fuum fcr ibcndum fufcepiflTe,nbsp;natuscentum annos ) fiuealia cau�a per/nbsp;motus,finem (cribend� hi�oria? Euangenbsp;In facereuifuse�,tarnen,quia ccrutudonbsp;Refurredionis Chri�i debet in Ecclefianbsp;firmi�imis argumentiscomprobataexta

r e,addit adhuc un am apparitionem,qua Chri�us muliis ctiam miraz c�IiS te�ificatus e�,fe non folum ucrc a mortuis t efurrcxi�e, fed eti/nbsp;am regnare,8d omnibus rebus dominart Hgc autem appariiio, nonnbsp;Ja lud�a ,fed in Galilaea fada efl,nec e� illa nobilis, quam Chri�u�nbsp;ante moriem fuam,Sd po�eaangeli promiferuncPr�cedet, inquienznbsp;ie�,uos in Gahl�amjibi eumuidebitis,ficutdixituobis, Sed ea e�,nbsp;q f�fontigit ad marc Tiberiadis, coram feptcm tantum difcipulis,nbsp;cum dla aber a fada U; in monte coram difcipulis pluf^? quingcnri�.

Ncn minus tarnen Si h�c, qu� in pr�fentia defcribitur obferuabi^' Iis c�l. Audiamus igitur de ca narrationem EuangeJift� noftri.nbsp;Podca manifeCtauicfeiterumlefusadmareTiberiadis.Manifeftauitnbsp;autem fic.'Erant fimul Simon Petrus, Si Thomas, qui dicitur Dydi/ '�*nbsp;mus,8i Naibanad,qui erat � Cana GahI�^,�i fiJq Zebcdei, alqque �nbsp;rxdifcipulis eius duo, Dicit eis Simon Petrus: Vado pifcatum.Dp lt;�nbsp;eunt ci: Venimus Si nos tecum.Exierunt afcenderunt in nauim fta/ ��nbsp;tim,�i ilia nodte nihiJ ccperunt.Maneautem iam fado, ftetit lefus in * �nbsp;litore^non tarnen cognoueruntdifcipuli,q) Icfuseffer.DiciteisIefus:nbsp;Pucri,num quid obfonq babetis.Refponderunt ei : Non, At iHe digt;nbsp;cit eis : Mittite in dextram nauigtj partem rete, �i. inueniecis, Mife ��nbsp;runt crgo,6i iam n� ualebant ilJud trahere pr� muJtitudine pifcium, ��nbsp;Hicncbis gradus aliquandiu ffftcndus eft, utcoofideremus quis fitnbsp;euentus pq laboris autofFitn, quod initio infoelix efTe uidetur. Ha^nbsp;bcs enim hic, quod difcipuli eth h�ne�um Si pium laborem fufcipi^nbsp;ont, tarnen tota nocte fru�ra Si inf�liciter labcrent. Non mirumnbsp;quidem efl,fi impietas Si fcelera fintinf�licia,non mirum e�, G fu^nbsp;ri aut latroni parum profperc confilia fua fuccefferint, quiadfuini^nbsp;tus itaordinatum efl, utmaledida fini opera impiorum Si fceierato/nbsp;rum,hocautem Si mirum.Si magno offendiado e�, fi quis, cumre/nbsp;de Si pic facitjinf�lix fuerit,Quod cum homines fieri uident, folli/nbsp;.c�tantur exi�imare, quod res human� non fint deo cur�, hoc e� innbsp;corde fuodicerc : Non e� Deus, Ideoqueruuntin contempruj-nnbsp;dei . Si fufcipiunt inhonc�a qu�c�^ facienda, modo fint coram hogt;nbsp;minibus tuta, Si uidcantur f�Jicia, De hac re di�amus qu�dam,nbsp;l�t difcamus in uocatione dei con�aoter perfeuerare,cii�mfi Jabor in/nbsp;falixfucrir,5i multa aduerfaaccidant, Primum enim, ficui pio,innbsp;uocationedeiambulant!. Si reda facienti contingit incommud im,nbsp;non e� fenticndum,q) hoc inconamodum contingat,D E O neicien/nbsp;tc,nolente,acce�ante, fed optime fciente, uolente, ac �iam operan/nbsp;te Si gubcrnante.Oeus non efl quidem autor peccati, fed G'ne uolun/nbsp;t�te Si operacionc eius nihil cuiqu�m aducrfi acciderc potefl. Jn pai��nbsp;one Chriflijdeusnon creauit impictatem, crudelitatem Si immaniznbsp;tatem uoluntatis Iudg,Pontificum,Si aliorum lud�orum, H�c enimnbsp;� Satana cft, cui fe hicaptiuostradiderant. Sic cuius proprijs pec/nbsp;fatum ortum efl. Et tarnen qu�cunque aduerfa Si immania acci/nbsp;derunt Chrifto, eaaccidcrunt ipfi uolente Si immittentc Deo p�trenbsp;fuo. Nam quod Deus operetur Si gubernet, non profpera tart*nbsp;tum , fed etiam aduerfa nobis , teftatur primus fidei noflr� ar/nbsp;liculus � quo fateinur nos cpcdere i� DEVM patrem , Cr�a*nbsp;'Pp jii|

torem cocli amp; terr�.Floc cnim non fic intellioitur, q? deus initio ilTa creauerit, nunc aut� finat ea pro fua libidinererri,jpfo fpedante tan/nbsp;turn ca otiofcjfcd q? fcmpcrca,qu� creauK,confcruef,admini�r�,rcnbsp;S;at amp; �ubernet. Hue cnim refpicttjquod in Efaia dicit � Coelum mixnbsp;hl fedes e{l,5c terrajcabellum pedum meorum. Et in Hicremia � Coenbsp;lum amp; terram ego impleo� Et herum in Efaia : Ego DOMINVSnbsp;non efiah'usjormansluccmamp;creanstencbras, facienspaccmamp;crelt;nbsp;ans malum,feu pcenam,8^ afflidionem. Ac in Hicrcmia:Quis efl �nbsp;fie,qui dixhut fieret DOMINO non iubente, ex orcaltiflimi nonnbsp;egredientur nec bona nec mala.Et apud Matth�um: Nonne duo paPnbsp;ferculi minuto afTe ueneunt C* amp; unus ex ill is non cadet in terram (incnbsp;patre ueftro. Veflri etiam pili capitis omnes numcrati funt, Et Pauxnbsp;lus ad Romanos fcribens:Ex illo,inquit,amp;f per ilium,amp; in ilium funtnbsp;OMNIA. Ac deus adeo omnia in omnibus operator ,ut homo ne linnbsp;gLiamquidem,imo neccoghationemcordis iuiin manu fua habeasnbsp;HominiSjinquit Salomon,eft pr^parare cor,domini autem gubernanbsp;re linguam, hocefl, homomultaquidem in corde fuo infiiiuit, fednbsp;id intantum non eft in fua poteftate, ut DOMI\ V�S etiam linguamnbsp;gubernet,nccpofTit alher Ioqui,q deus dirigar. Id quod manifefte tcnbsp;haturfxemplum Bileam, quicogitabacmaledi�ionem Ifraelis, fednbsp;deus fledebat linguam �d benedidionem. Et herum ; Cor hominisnbsp;cogit�t uiam fuam,amp; DOMlNVSd�righ greftuseiuSjhoceft, ho/nbsp;rnouideiur quidem fuisdeliberationibusaliquid agerc, fed DO/nbsp;MIN V^Somnia gubernat.Etinpfalmodntclkxifti coghationes me/nbsp;as de longCjfiue incedam,fiue cubcm,cs circ� me, amp; uides omnes uixnbsp;as nieas.ldem oftendunt etiamcoofefliones fandorum. lob ah :Dcusnbsp;dedit, deusabftulif. Hie ingenue fatetur, aduerfa accidifle fibf, nonnbsp;ignorante,nec otiante,fed optime fcientcamp; op�rante deo. Dauid denbsp;tnaledico Simei ah: Dimittceum, utmaledicat, DOMIN VS enimnbsp;pr�cepit ci,ut maledicerct Dauid� Nonprgccpii quidem deus Simeinbsp;manilefto mandato,ut maledicentia inuebatur in Dauidem, Deus c/nbsp;mm non eft deus uolens ioiquhatem, Sed cum Dauid ah : DOMI/nbsp;N VM pr�cepifte ei, refpicit in generalem adionem dei, qua nonnbsp;rnutaturjed mouetur impi) hominis uoluntas,ac fignificat fenequaxnbsp;quam fine uoluntate dei maledicentia tam uirulentaafftigi. Dich�Cnbsp;Chriftus ad Pilatum: Non haberes in me poteftatem ullam,nifi tibfnbsp;deiup data effet.Itacp quifquis affligit aduerfis,non nifi uoluntate 8^nbsp;adminirtratione feu gubernationedei affligit� Quod cum itafe babenbsp;at,ccgnolcend� eft deinceps,qua dei uoluntate affligamur, prophianbsp;ncjan u ata� Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne gdition� an falut�^ Ad confirmand� cm a�m

ROMIMAE Id A N N IS BREN TIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f4lt;?

}n aJuerfis non fatis cognofcamus, q? affligamur dei uofunta/ Ce/ed neceflarium e�, ut fciamus qualis fit ilia dei uolunras, �i. quidnbsp;deusfibi uelitaf�tc�fone noftri,interKum ne an conferuation�. Nonnbsp;e� autem nunc nobis fermo de impps � deo abiedis, qui fiue bonisnbsp;fiuemalisin hocfeculoaffi'tiuntur,defcripti funt in intcritum,fed loznbsp;quimur de populo dei. Hi fiue propter pcccata, fiue in uocatione deinbsp;relt;�e �f pie ambulantes affligantur,non affliguntur ut pereanr,fed utnbsp;feuentur. Ac fiquidem deus punit peccata eorum,uult ut refipifcant,nbsp;Sd confequantur falutem: V iuo ego, die it DOMIN VS,nolo mortenbsp;peccaioris,fed magis ut conuertatur �c uiuat. Si autem afHigic eos inznbsp;fcelici rerum (ucceffu, dum ucram pietatem fedantur, non hoc agit,nbsp;ut perdat eos,fed ut hac infcelicitate praepareteis maiora amp; diuturninbsp;ora bona. Ad pundum,in modico,inquit,dereliqui tc.�C in magnisnbsp;mifer�tionibus c�gregabote.Et iterum; A feculonon audier�t, neepnbsp;auribus perceperunt.Oculus non uidit deuSjabfep te,qu� pi eparaftinbsp;EXPECTANTIB VS te.Et in pfalmo:Expeda DOMIN VM, 3�nbsp;eu�odi uiam cius, amp; exaltabit te ut h�reditace capias lerram.Nam,nbsp;quemadmodum uitis putatur,non ut pereat, fed ut copiofiorem fruznbsp;dum ferat,ita pt) funt in hoc mundo infoclices, non ut maneant per/nbsp;pccuo infoeliceSjfed ut maiorem 8c illu�riorem fcclicitatem accipi�t�nbsp;Etficut granum proiedum amp; feminatum in agro non interit/ed feeznbsp;nerat in terra,amp; producit frudum,aut trigecuplum aut centoplum,iznbsp;la fi cjuid terreng f�liciratis pio in uocatione dei ambulan(i,adempi 5nbsp;fuerif, proiedum obedientia fidei ac pacientia in manum DOMInbsp;Nlifieri non poteft,quin io grandefoenus excrefcat. Hoc docent eiianbsp;exempla piorum. lofeph innocens conqcitur in earcerem, tanep adulznbsp;ter.* Itacp adimitur ei,non bbertas tantum, fed eriam quicquid homiznbsp;ni in hac mortali uita iucund� eft. Cum autem lofeph proriceret hocnbsp;incommodum fide amp; obedientia fua in mahum DOMINI, excrefcicnbsp;interea in principatum�gypti. lob amittit omnia fua bonajed reponbsp;nttea in manum DOMINI,Dns,inquiens,dedit,DOMIN VS abnbsp;ftiilit.Quarepaulopoft redpit ea duplicia. Hue etiam facit exempl�inbsp;difcipulorum, qui ptfeatum abierant, amp; qui nos in hoc dicendiargunbsp;mentum deduxerunr. Hi laborant tora node infceliciter, nec quic^nbsp;pHcium capiut, Sed cum expedant DnM, parat eis interim maiorenbsp;uim pifeium,^ fperarc potuerinc� Sic enim fe habet uoluntas dei innbsp;aduerfis amp; damni8pioRt.Notruulc,ut aduerfis feu danis opprimant,nbsp;fed ut maiora ^^fpera �i lucra c�fcquantur. Quare prim� oim cure nonbsp;bis fit,ut fimus populus def ,utagnofcamus Chrift� fide,et fimus m�nbsp;bra ciusp fid�Dcindc curg nobis lic,ut in uocatioc dei ambulemit^.

Quod ft injci h�(-,accidunt nobis aduerfai, certifTimam condpiamus fidutiam, ca nobis adiumento eiTe in bonum. Sed bac in parte redenbsp;intelligcndum dl,quod de lucro 8^ foelicitatc piorum dicitur� Reg/nbsp;num enim piorum.non eft de hoc mundo. Fieri quidem poteft, ut prjnbsp;exrernam etiam ibelidtatem in hocfeculoperaduerfaconfequantur,nbsp;fed h�c nec poteft efte diutuma,neccompenfat grauitatem infcelici/nbsp;tatis.Oculi noftri attollendi funt in ccelum, � quo nobis omnis (celt/nbsp;citas expcdanda eft�Noftrum politeuma,inquit Paulus,inccelis eft,nbsp;exquoScferuatorem expedamus [X)MINVM lefum Chrifturo;nbsp;Et aba's dicit Chriftus ipfe:Gaudete amp; exulrate^quia merces ueftra conbsp;piofa eft in cod is. Non air, in terris. In his enim afdidionem habebi/nbsp;tis.Sed in coelis. Quare perduremus in rebus afperis 8C trift ibusobenbsp;dienter, cogitemus aftlidiones pr^fentis temporis non efte paresnbsp;ad glorfam,qu� erga nos reuelabitur. Sed accedemus nunc ad aliudnbsp;miraculum,quod in hac apparicione �ditum eft. Nam cum difcipulinbsp;tora nodcftuftra laboraftent, fed ad uerbum Chrifti tantam pifciumnbsp;gt;� multitudinem cepiffdit, ut prac ea won poft�nt iam rede traherc, di/nbsp;J�� cit difcipulus ilk,quern diltgebat lefus^^etrorOOMlN VS eft� Silt;nbsp;� � mon ergo Petrus,cumaudi(ret,qgt; Dns eiret,tunica fuccinxitfe,(eratnbsp;3, enim nudusgt;8d mifit fe in mare. Alq a�cdifcipuli nauigiouenerununbsp;� Non enim longe aberanc � terra,fed drciter cubitis ducentistrahetesnbsp;,3 rete pifcium.Habes miraculum obferuati�ne digniffimum.Petrus adnbsp;cognitionemprgfenti�Chrifti, impatiens mor� demittitfe exnauinbsp;in mare,amp; ambulai fuper aquas maris, can^ fuper aridam,donec adnbsp;Chi ilium in litore perueniauSic�^ ante,apud iVlaitb�um cap. xiiq.nbsp;fecerat.Cognofcamus igitur huiusmiraculi ufum. Vt enim non eftnbsp;propter (olum Petrum ^dicum, itanec eft propter unum auc altei^ honbsp;mtnem Itterismandacum.Ac initio,non eft �ditum,ut comendet Pe/nbsp;trum a' merito fu^ ipfius iuftitig amp; fand{tatis,ac proponat eum inuoznbsp;candum,amp; meritis eius confidendum. Nam in Adis ApBcis cum Pcnbsp;trus accepto iam fpiritu fando fanauerat eum,quf ex utero matris clatinbsp;dus fuerat,8^ afpiceretur,concBrfu hoim fado,ueluti deus quifpiam,nbsp;ingenue fatetur,hoc miraculum nec fuanec college fui loannisuirtuenbsp;te^ditum.Quid miramini,inqens,fuplt;r hoc,autuosqui intoeminf,nbsp;quafi noftra uirtute aut pietate cfticeremus,ut hie ambularetcDeindenbsp;non eft gditu,uc immittamus nos temoLe^fineuocatipue dei,in aquas*nbsp;amp; fperemus nos, exemplo Petri, fuper aquas ill�fos ambulaturos^nbsp;Sed fi generalem huius miraculi ufum confiderauerimus, teftaturnbsp;hunt leium, cuiusinterna uoationePetrus aquara maris*tanquamnbsp;terram calcatjcfTe uerum Mefriam�nc�aliumeftquot;ef�ruatorem� Si��mnbsp;loannes pauio ante dixit ,haec figna fcr�pt� efte, ut credamus,^ lefus

ffOMlLT�fi �OANMIS BRENTTT.� nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m�

e� Chri�us filinsdei, amp; ut credcntcs uit� habeamus per nom� eiu$� Et Petrus,fn Aclis ApFicis de chudofanato ait: Notumfit uobis �inbsp;tott plebi Ifraebq? per nomen lefu Chrifli Nazarenf, quem uos crugt;nbsp;eifixiftis,quem deus fufatauit � mortuis,per hunc ifie aftat uobis fa*nbsp;flus.Etmox:NccaIiud nomen cfl fub carlo datum inter ho�esj'n quanbsp;cporteat nos faIuos fieri. Si aut loquendum eft,de fpeciali huius mi*nbsp;raculi ufu,docei nos^q? ficut Petrus ex fidc fufcipiens profedion� funbsp;per aqua�, feruatur, ita quicunc^ fufcipit exfidepericulaadeunda.S^nbsp;fufferenda liberet �i feruct. Sed hic rede intelligendum ef�,quid fitnbsp;pericula ex fide fufcipe,8^ quid fit in periculis (cruari.Nam periculanbsp;ex ftde fufcipere,non eft fe pro fuo arbitratu,aut bona,ut uocant, intenbsp;tionc,pericuI(sobqcere,Sedneccf�arium cft,utqui ex fide aditurusnbsp;pericula,prim� credat,qgt; deus fit ipfi propitius^spter lefum Chrinbsp;liom fiJium fuum, deinde uocctur uel manifefto ucrbo dei, uel ceTranbsp;fp�s reuelationead fufcipienda pericula, Siaedatfc �n rjs diuinitusnbsp;adiuuari. Exempli gratia : Ifraeliip adierunt periculum maris rubr�nbsp;Hoc periculum fufcepit Mofes,amp; alrj pn ex fide,quia credider�t, luxnbsp;ta promifli�es ad Abraham di�as, fe effe populum dei, amp; deum ipgt;nbsp;fis propilium propter fernen Abrahg, qd eft Chriftus, ac habueruntnbsp;�uerbum dei,quo mandabat ipfis profedio per mare. Loquere,inqr,nbsp;/ilrjs Ifrael, ut proficifcant, Dauid aggreditur Goliathem maximonbsp;luo periculo,fed aggteftus eft hocpericulu cx fide, quia crcdcbai iinbsp;Criftum Abrah� promifrum,8i excitabat per fpiritu fandum ad opnbsp;primend� Goliathem, aduerfariu dei, Si Ifraclis, exundione, quafnbsp;Samuele in regem Ift aelis fandificatus fuiuTres adolefcentcs in Da-'nbsp;nielemalunt proqci in fornac� ardentis ignis,^ adorare idolum.Su'nbsp;fcipiunt a�t hoe periculum cx ftde, quia creduni deum ipfis propiniinbsp;efte propter fernen Abrah�, Si filium Dauidis, qui e� Chriftus, Sinbsp;habent uerbum dei:Non habebis alienos deos cor� me� Quo uerbanbsp;iubent potius uit� fuam extremis piculis obqcere,cp idolum adorare�nbsp;Habes, qd fit pericula ex fide fufeipere, n�c uideamus qd fit liberarinbsp;Si feruari. Nam liberatio intelligeda eft dupliciter, uidelicet.q? f�atnbsp;aut corporali,autfpirituali modo.Etfi a�t dcus,in qs piculis, ad qugnbsp;iierbo (uo uocat nonnunq corporaliter iuu3t,ficut IfraeIitas,Dauidc,nbsp;Si tres adolefcenies in Babylone iuuit,tn cum de diuina libcraii�e lonbsp;quimur,pcipuc intellig�da eft fpiritualis Si cocleftis hberatio.qug Sinbsp;regniChriftipropriaeft. In Babylonetres adolefcentes liberanturnbsp;�xfornacc ignis corporaliter� In Machab�is autem feptem fratres.nbsp;Si mater eorum, non liberantur corporaliter, fed tantum fpirituali/nbsp;lt;er,qa feruant in morte, Siconfequunt �tern� uit�. Et bgcdiuerfitatnbsp;n� in diuer(i$ unnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uer�eti� in unopio^ diuerlis (g[tbu$ c�i^gerc

' folct. Vidcmihi Petrum Apoftolum. HicprgdicationeEuangeIfjagt; dk pcriculum,amp; conqcitur ab Herode in carcereni, non poft multosnbsp;djcsoccidendiJs. Sed Deus lib�r�t cum corporaliter � careerc, quianbsp;mittit angclum, qui ipfummirabilitcr �carcereeducat � Poftremonbsp;autem capiiur a�Nerone^amp;crucifigitur.Hicnon liberatur corporal�'nbsp;ter,fed tantum fpiritualiter,quia conferuatur in morte, ad gternamuinbsp;tam amp; fori if itaiem.H�c eft maxima omnium liberatio, quam praecinbsp;pue nobis ob oculosponeredebemos, Etfienim in pcriculis ctiamnbsp;corporalis liberatio petendaamp;expetftanda eft, tarnen fi canon fueritnbsp;difertc promifla,fubi]rjamus nos diuing uolunrati, certo fperemusnbsp;fpiritualem ac coeleftem liberationem, qua fola ueram beatitudinetnnbsp;confequimur. Sed hadenus de miraculo Petri,in aqua maris feruati,nbsp;9, Perftringamus Sc illud quod fequitur miraculum: Vt ergo defeendenbsp;,, runt in terram,uiderunt prunas po(itas,amp; pifeem (uperpofitum amp; psnbsp;9,nem:Dicit eis lefus�Afferte depifeibus quos pr�ndidiftis n�c. Afcettnbsp;9 ,dit Simon Petrus, amp; traxit retc in terram, plenum magnis pifeibus,nbsp;,, centum quinquaginta tribus. Et cum tot ciTent, non eft feifTumretc;nbsp;� Dicit eis Icfus: Venite prandctc.Et nemo difcipulcrum audebat internbsp;^,rogare cum,Tu quis csC�cumfcirent,q? Dominus cfT�cVcnititat^ Ienbsp;fus amp; accipit panem,Su' dat eis,8d pifccm fimiliter. Habes iterum mi/nbsp;raculum,non minus,q? illud priusobfcruabile.DifcipuIiexnodtu�/nbsp;no labore defatigati funt, amp; famclici. Cum igit nee pifccs cepiffcnt,nbsp;nee panem habercnt, quomodo cxplcbunt fame fuam. Ecce autem innbsp;bac delibcratione,poftcp Chriftus feprgfcntem cxhibuit,noti foluninbsp;capiunt magnam pifciummultiiudinem 9 ucrumetf� inucniuntin lit^nbsp;toreprunas,pifcem amp; pan�,nulla humanaope parata,ut, ad pratidctinbsp;dum, quantum fatis eft,habeant.' Hoe miraculum docet nos,q) nul/nbsp;la fit alimcntorum indigentia rjs,qui funt cum Chrifto amp; in Chrifto^nbsp;amp; q? Chriftus fuppeditct fuis omnium rerum, quas neceftitas exigit^nbsp;abundanti� amp; copia. Quod ut rede intelligat, c�nfiderand� cft,qjnbsp;(it c� Cbrifto 2lt; in Chrifto efle. Non cm ucrc in Chrifto effe dicif�nbsp;qui corporaliter tm ipfum attingit,quemadmod� fgpe turba hom�n�nbsp;�um attigit ,5^ ficut eti� Caiaphas c� ipfo fuit,fed eft Chrift� uera �nbsp;de c�plcdi,�C in Chrifti uocati�c ambuIare.Qui fie c� Chrifto amp; innbsp;Chriftocft,huicnihilalimentoRt opportuno fub tpe deeflepoteft;nbsp;Chriftus em donat c� o�bus bonis ei,qui ucre in ipfum credit. Chri/nbsp;fti a�t cft non c�l� tm,fed eti� terra amp; plenitudo eius : Et, Oia fubienbsp;cifti tub pedibus eius, eues amp; boues uniuerfas, infuper �f pecorae�/nbsp;pi.Quibus ergo rcb. Carcrepoffctt�diuitcpenu donatusC Hucacce/nbsp;d�t ^mifli�es de alim�tis.N� in folopane�nqt)ui�it homo,fed innbsp;Omni uerbojfe� uocationc,q egredif � dno,Et aJijis; Prim� qritlt;reg

HOMILlAH IOANN IJ BAENTIf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4�

num del amp; iuftitiam h�comnia adncientur uobfs.Et Paulus: Corporalis,inquit, exereitacio paululum habet utih�atis, ar pieras adnbsp;oia utilis e(i,ut q promii�i�es habeat uirg pirntis ac futurg.Pietas autnbsp;uera eft,credere in Chriiium, q� ipfe folus fit propitiator no�er cor3nbsp;deo,et in uocatione Chri�i ambulare�Hgc ergo pieus habet fuas pronbsp;mi�iones non tm decoele�ibus, ueRtetiam decorporaltbus huiusuinbsp;ig bonis: Deinde, cum loquimur de rerum feu alimenioRt abundant*nbsp;tia,non loquimur de tali abundantia,qual� uel auari uel prodigi, quinbsp;bus nihil fan's e�,intellig�tjed quale nereiTitas no�ra �x�git, amp; quanbsp;lern deus ipfe nobis prode�e nouit. Que�us magnus e�.inquit Paunbsp;lus,pietas cum aio fua forte contento* Nthil enim intulimus in mun/nbsp;diKn,uidelicet,nec e�erre quic^ po�umus,fed habentes alimenta ecnbsp;qutb.tegamur.his cotenti erimusJn deferto pauit deus Ifraelitas mannbsp;na,quod diceb�t e�e leui�imum cibum,amp; potauit eos aqua. PotuiPnbsp;fet eis in cibum proponereconquifiti�imas epuias,amp; in potum, fua*nbsp;ui�imum uinumjed uifum e� eos,pro nece�itate.pafcere manna, �Cnbsp;potareaqua.Elias propbetadeoaccepci�imus,mirtitur infame no adnbsp;cadas uini cretici,iedad torrenrem Carith. Et cum fugeret Itabellam,nbsp;ac p Farne (ub iuniperotm non deficeret, angelus attulit ei,non fimu*nbsp;lamjed pane fubcineritium, amp; auulic,non uafcolum uini cretici, fednbsp;uafculum aqug,h�c aut talia fuerunt, ut in fortitudine eoi^ ambulauenbsp;rii quadraginta dteb.SC quadraginta nodibus.ln Daniele, pueri cor/nbsp;puleniiores amp; uenu�iores redd�turciboleguminum,�^po{u aqu�^nbsp;all) ctbo amp; potu regio.Ea enim alimenta, (}ug diuinitus benedicunnbsp;cur.uere Fiunt fu�icientia amp; fuauia, eti�� alioqui uident pauca amp; in/nbsp;fuauia. Melius e�,inquit pfalmus,modic� iufio,fuper diuitias p��/nbsp;rum mulias.Et Salomon:Melius e� parum cum limore Dn I, ihg/nbsp;iauri magni amp; infatiabiles. Ac iteR?: Melius e� paRz cum iu�iiia,nbsp;multi fr u�us cum iniquitaie.Hgco�a eo� mediianda funt,ne quis paunbsp;pettate p�us deum abneget.amp; Opera impo�uris dand� Fufcipiar^ fednbsp;difcac in manum Dnirelpicere,amp; eo,qd deus dementer largitur,connbsp;tentus e�e,ac in timor� dni ex fide ambulare.Hactenus de miraculisnbsp;q tn hac apparitione Chri�i �diia funt. Nam hac iam tert ia uice ma/ lt;�nbsp;niFeHatus e� leius difcipulisfuni uideliceccongregati8,priuatim em � �nbsp;fepi�s eis apparu it ) cum refurrexi�et � moituis, Meminerimusaut� lt; �nbsp;loties nobis,pponi certitudin� falutis no�rp, quotics proponif te�i/nbsp;moniumreiurrcdionisChri�i. Sienimcredimus q� lefusmortuusnbsp;e� amp; refutTexic,nihil cenius e�,^ qp deus eos qui obdormiertinr,ucnbsp;Paulus ait,per lefum,adducet cum illOyUt rapiamur in nubibus in oc*nbsp;curfum dnt in aera,amp; fic femper fimus cum Dno,qui e� uni cum pvnbsp;vcamp;fpir�uian�odeusbeaedi�us�ifecuhu Amok

ft er lefusChriftus pot�ifTet uentat�mS^ W.^ maicftatcm Refur reeft ion is fti� no minus

coramuniuerfo mundo, coram feptem tant�m,aut undecim,aut pluribus patefa/nbsp;cere amp; illuftrare. Sed quia nondum eratnbsp;cempiis nouifTimi dief ,q coram toto munnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp; doin maieftatefua apparebit, Voluitre/

furrcefti�em fuam teftatam relinquereapud hos pr�cipue, qui in uul gando Euangelio fuofucur� eftcrit miniftrf,Deus,inquit Petrus, fuPnbsp;citaoit lefum tertio die,6d exhibuit eu(n,ut manifeftus ftcrct, non totinbsp;populo,fed teftibus prius ad hoe d�leeftis �� deo,nimirum nobis, quinbsp;eomedimus amp; bibimusuria' cum illo, poftea^refurrexit a' mortuis�nbsp;Et prarepit nobis,utpr�dicaremuspopulo,acteftificaremur,qgt; ipfcnbsp;ift file qui e�ftitutus eft � deo iudex uiuorum Sd mortuorum. Quare,nbsp;�um Chgt; ift us ad mare Tiberiadis fans manifefte, ae muftis miraculianbsp;�omprobalTei coram fepi� difcipuhs fe uere a'mortuis reiurrexifte,nbsp;ac regiiare,ioftituit a� prandio colloquium cum Petro, in quo no tarnnbsp;Petrum,�p collegas eius docet, quale futurum (it minifterium ipfoRZnbsp;�gt;in Ecclefia,amp;f quid ipfis faciendum ac paciendum (it. Cum prandif/nbsp;fentjnquii Euangelifta,dicit lefus Simoni Petro: Simon loannis dillnbsp;gis me plus hisǒDtcit eizEtiam Domine,tu fcis,q? amem te. Dicit ei*nbsp;9� Pakeagnos meos. Dicit eirurfusiterum : Simon loannisdiligisme�nbsp;�99' Aiullj:Etiam Domine,tu fcis,q) amem te.Dicit ei: Pafee oues mcas�nbsp;91 D'citeitertio:Simcn loannis amas me.lndoluit Petrus, qjdixilTet flnbsp;55 bi tertio. Amas me,dixitcp ei : Domine,tu Omnia nofti,tu feis, quddnbsp;,, amem te. Dicit ei lefus:Pafte oues mcas. In hoc colloquio, Chriftusnbsp;ununvquidem Petrum priuatimalloquiuidctur, nonautem uuftu/nbsp;f num Peirum in paftorem Ecclefi� fug ordin�re, fed uertit fermonemnbsp;, ad i�etrum,primum,ut cum Petrusgrauiffime lapfus eftet,ccrtificarcnbsp;� tur Iterum etiam coram alrjs dtfeipulis, fe uocationi Apoftolicae uercnbsp;teftitulurn cfTe.DeJndejUt amp;colleg� cius, qui amp; ipfi antea defcceratnbsp;a Chrift�,cognofcerent,feminifterio fuo,Petri cxempio redditos eC*nbsp;le. Si enim Petrus, wntusChrifti abnegator, reftituitur Apoftoliconbsp;n�iineri,dubtum non eft, quin Sd ipfis pateat ad hoc minifterium rclt;nbsp;cepius.Nam quod Petro di�um eft,Pa(ceoues meas,Petrusipfcexgt;nbsp;ponit,q) periinea. ad omties coliegas, non folum eos, qui tunc prae*nbsp;femes c/

HOMlLlAE lOANNlS BR.ENTI�. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f49

fcnrcs �rant, fed etiam ad inos,qui in miniftcrio pr�dicandi Euang� If) fucceffuri eflent.Sic enim fcribit P�trus:Prcfbyt�ros,q�i inter nos 'nbsp;funtjobfccro, qoifumamp;ipfeprefbyteracteftis afflilt;flion� Chrifti,nbsp;atc� idem confors glori�,qu� rcuelabitur,PASCITE, quantum innbsp;uobis eft^grcgcm Chrifti,curam illius agentes non coa�c.fcd uolcnnbsp;tes. Pafci te, inquit, gr egem Chrifti: Non alloquitur nominatim Ro/nbsp;manos pre(byteros,feu epifcopo,s,quamuis amp; bos intelligi uelit, fednbsp;prcfbyteros Ponti,Galatig,Cappadotig, Afig,BKhyni�,adeoc^ uni/nbsp;uerf� Ecclefig.Nec ufurpat fibi dominationem in ip(os,fed eohorta/nbsp;lur cos ad capefTcndum minifterium ipfis commune.Similiter et Paunbsp;lus prefbyteris Ecclefig Ephefingdicit: Attenditc uobis,et cun�ogrenbsp;gi,in quo uos fpiritus fandus pofuit epifcopos adrcgendum Ecckfinbsp;am dci,quam acquifiuit fanguine fuo. Et iterum:Cum afcendiflct innbsp;altum,captiuam duxitcaptiuitatem, amp; dedit dona hominibus aliosnbsp;quidem Apoftolos, alios ucro Proph etas, alios Euangeljflas, aliosnbsp;PASTORES,ac dodores. Vides non Petrum tantum,fed omnes c/nbsp;os,qui pie docent Euangelion Chrifti in Ecdefia, datos amp; ordinatosnbsp;cfle in Ecdefi� Paftores.Quod cum ita fe habet, confiderandum eft,nbsp;q) Chriftus uocct Ecdefiam fuam Agnos amp; Oucs,non hircos, aui lunbsp;pos, Agnus enim dicitur inter mille ones uocem fu� matris agnofc�/nbsp;re.Sicamp; Ecdefia Chrifti,non debet inter tarn uarias huius mundi donbsp;drinas,aliam agnofeere,^ dodrinam Euangelq Chrifti domini fui�nbsp;Ouis animal plane inermc eft,pcndet autem tota � cura paftoris. Sicnbsp;amp; Ecdefia non habet alium tutorem amp; defenfor�, pr�ter lefum Chrinbsp;flum DOMIN V M fuum. Scd de hac re ali�s copiofe didum eft�nbsp;Quid ergo amplius diccmus f Num quia Chriftus ter commendainbsp;Petro curam pafeendi oues fuas, d�f�rait ipfe gtegem fuum, amp; relt-*nbsp;quiteum in lib�ra P�tri poteftaieCNihil minus.Chriftus nondeferunbsp;it fuum gregem, Sed rclinet ipfe fibi perpetuo ofFitium fummi ac fo/nbsp;lius ueri Paftoris. Sufeitabo fuper ea,inquit Ezechiel,paftorem unu,nbsp;quipafcatca,feruummeumDauid,ipfe pafeetea, S^ipfecrit cisinnbsp;paftorem. Hic paftor eft lefus Chriftus, qui amp; ipfe ait : Ego (um paxnbsp;ftorillc bonus: Bonus paftor animamfu�dat pro ouibus. Et Petrus:nbsp;Couerfi cftis nunc ad paftorem amp; curatorem an imarumueftrarum,nbsp;Ac iterum:Cum apparuerit ille paftorum pr inceps, reportabitis ina*�nbsp;marceftibilem gloriae coronam� Quare Chriftus non deferuit greg�nbsp;fuum,cum dicat:Ecce ego uobifeu fum omnibus diebus, ufe^ ad �n/nbsp;fummationcm feculi,fed manet ipfe perpetuus paftor� Int�rim autemnbsp;coopt�t fibi Petrum, amp; alios non Apoftolos tantum, ucrumetiam o/nbsp;mnes pios Euangelq contionatores, in cooperarios �i. paftores, nonnbsp;qa ipfe in offitio fuo ceffet, fed ut h^eat, quont minifterio ofFitiumnbsp;Qq ij

�uum exerce aijSe* g��egcm fuum pafcat� Ego, j�nquit Paulus, p�ai�t�uf, Apcllorjgauitjfed deus d�dit increment�.EtmoxiDei fumus coopcnbsp;ra� r),dei agrfcobtio, dei �dificatio tftjs, iuxta grati� dei, qu� datanbsp;cft mihi.De his pafloribus dicit Dominus per Hieremiam: Introdunbsp;cam uos in Zion,amp;f dabo uobis paftores iuxta cor meum, �i pafcencnbsp;nos fcientia Si do�rina.Hic babes non folum de pa�or ibus, uerum-ctiam de pafcuis.Pafcua enim ecclefiaftici gregis,non funt.ut ifti fin/nbsp;guntjradirioncs human� de difcriminc ciborum, de ordinibus mo-*nbsp;nafticis, de Indulgenties, de folennitatibus Miffarum, de �aiis leiu/nbsp;nqs amp;� preeibus, dec^ alqs id genus comentis, de quibus Chriftus exnbsp;Efaia dicicFruftra me colunt,docentcs do�r(nas,p'-�f epta ho�m,Sednbsp;uera pafcuafuni.Euangelion Domininoftri kfu Chrifti, quod pro/nbsp;mittitgratuiiamremiffionem peccatoRt propter folum Chnftumnbsp;fjdem,amp; donat fpiritum fan��adobediend� uocationi Chrifti.Hgcnbsp;(unt pafcua,queconferuant gregcm in �terna uita. Predicate,inqutc,nbsp;Euangdion omnicreatur�: QuicredideriiCEuangelio)amp; baptifa/nbsp;tus fuerif,faluus erit.Et iterum: Amen,amen dico uobis,Si quisfer/nbsp;monem meum feruauerit,mortem non uidebit ingtern�. Sed reuer/nbsp;�amur ad pafiores, amp; uideamus quid ipfis in hoc ofFitio facicnd�nbsp;pat iendum fit,ut gregem Chrift i rede pafc ant. Pt imum, necefic ha*nbsp;bentdiligere amarc Chnftum principcm paftorum. Chriftus en�nbsp;non c�mendai Peiro curam agnorum amp; ouium fuaruro, nifi Petrusnbsp;pr fus profit eatur, fe ex corde ipfum amare. Chnftum a�t ex corde 3t^nbsp;n'ai-e,lt;ftin Chriftumcredere,folum Cbriftum pro fuofcruaiore 8Cnbsp;expiatore cocleftis ir�agnofcere,SoIum uerbum Chrifti pracdicare,nbsp;ix omnia ad gBam Chrifti referre.Liberi,fi uere ex a�o amauerint panbsp;rentesft:os,bocun�agunt,ut parcntibus gratifiecnt, ut parentes ho*nbsp;norent,utuerbum eoRzomrti qua poflTunt, diligentia obferuent. Sicnbsp;�c paftores ouium Chrifti,nihil prius,nihil pofterius dueSt,^ ut to/nbsp;tl � uerbo Chrifti pende�t.Quare qui non pr�dicat uerbum Chrifti,nbsp;nec qugrunt g�ori� eius,non amant eum. Et quia n� amant, non funcnbsp;ver i paftores,fed qtuntpotius utmad�t,^ utpafeant oues. Deindenbsp;paftores ouium Chrifti,non debenl fentire fe uocatos efTe,ad admin�nbsp;iir�da mundana imperia, amp; ad fruendas uoluptates huius feculi, fetfnbsp;ad pjtienda multa amp; magna in hoc feculo aduerfa, �i ad fufFerendaSnbsp;� uarias affluftiones.Sic enimpergitChriftus ad Petrum dicere: Am�nbsp;9� amen dico iibi,cufn ef�es iunior,cingebas te,amp;ambulabas quo 00/nbsp;9� lebas.Cum autein fenueris,extendes manus tuas,amp; alius tecinget, 8Cnbsp;�* ducet,quo nonuis. Hoc autem diKit,fignifiGans,quamorte glorifi/nbsp;9 9 caiurus el�et deum. H�c eft coniio de auce paftorum Ecdcfi�. Etfinbsp;autem abus alio crucis get^re affligitur,non enirapmnes crycifiguoi

BGrtltlKE* l�T�WlS BKENTrt.' � nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T��

tar,fkutPctrus,nonomncsgladiodecollafitur�CicutIacobusamp;�Pao* I gt;s,non otnnes Iapidantur,ficut Stephanus, on,mes tarnen fuas habetnbsp;calamfraies in hocfec�l�,non illis tantum communes humam� gene/nbsp;riSjfcd iflas etiS fpeciales 6ii�'p�rfonal�s,dcq�ibuslt;Jhriftus dixit: Ecgt;nbsp;te eg� mitfo �os fjcut o�es in medio iuporum� Et iterum: Si meperfenbsp;cuti f�ht.S^ uos perfequentur. Audiamus ergo de Petri cruce. Na qgt;nbsp;Chriftus contionetur ei hoe loco de m�rcis fU� generc, loannes ipfenbsp;peiTpicUe exponit,cum addit,hfc did� ene,ut figmficetur,qua m�r/nbsp;te Petrus glorificaturus effet deum�Cum �freS,i�quit,i�nior. H^c lonbsp;�utiofumpta m�ribus pucrorum amp; m�enum� Puerienim, cumnbsp;nendum per grat� fapiuntj non coercent legibus, fed permittunt fuanbsp;puerib libertatefrlii. Ambulant,q�ou�lunt� Non c�mildlur eis ali/nbsp;quodcert�negotii �ch�s,fedconceditur,ut libere fuis puerilibus lu/nbsp;dis occupentur. Poliep a�t�do�euerint,�f iam fapcre ac fenefcere incinbsp;piunt,non' datur �i� litcre,quo uolurit,o3gari, fed coerc�tur difciplinbsp;na,traduntUr uel heerisUel opificijs erudiendi,deinde fubrjciunt legtnbsp;bus reip.neccffe habent obediremagiftratui, adecx^ alienoarbirr ionbsp;ufuere,8icamp; Chriftos de Peirodicft�G� adhuc effes iunior^ hocell,nbsp;duhiadhucnouuscS Apoffolus,ambulas,qaolibet. Halt;�lenusfecugt;nbsp;tus^�iberambulant�niu� Ap�ftolatu. Noneamp;prohibitusd mini/nbsp;fi-�rfd^o,nuncp es ab-aducrfarijiticoerdiu? uirgis, nun^ c�iecrus i�nbsp;c�rc'�rcrti, fed lib�r� uerfatuSes in tua u�catione, Ac paulo pofti ctiamnbsp;frueris hac bbertat�.Etfi enim conijcierisaliquoties in carceresytamenbsp;�duc�ntte angdi,ut lib�re lungaris tuo minirterio. Euades e manib�nbsp;principis facerdotum amp; Herodis^tit ambulcs inofFitio tuo,quo uolunbsp;nbsp;nbsp;y-��**

eris.l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut peruen�ris ad termihu ApoHoIatus tut, amp; fueris fain

fenex Apoftolus,ibitum extendesmanus tuas, hoc eft, trucifigeris. Qui enim crucifiguntur,neccfl'e habent m�nus cxtendere.Ec alius,ulnbsp;delicet Nero aut Ipiculator eiuscingettc,amp;: ducct te,quo non uis, l^cnbsp;trus enim alFixus eft cruci a^ Ncrone,capiie in terram uerfo,amp;: pedib�nbsp;in fublrme eJeuatis.Sed quid C Num Petrusnolens,amp; inuitus fubntnbsp;6ticempro ChriftoCDicit cnim:Duccttc,quon5 uis C�Crucifigi ^uinbsp;dem uoluit fpiritu.utuocatioi Chrifti obediretjed noluit carne. Hanbsp;bes id�in Chrifto ipfo�Paicr mi,inquit,fi poffibile eft, tranfeat � menbsp;calix ifte,ueruntamennon ficut ego uolojed ficut tu� Vides Chrift�nbsp;nolle SCudlecrucem� bed maximum eft diferimen inter Peirum�inbsp;Chriftu.Petrus non uultcrucem carne^hoceft, humana natura, quasnbsp;in Petro corrupta eft peccato originali,ideocp qp no unit crucem,cotinbsp;iunclum eft in co cum peccato, quod tarnen propter Chriftum condonbsp;natur.ChriftusautemnonuuItcrucemcarne,fed fine peccato. Homonbsp;cm,natura fua diuiniius �reata.abhorr�t � cruce �i. morte. H�c auiem

x�ser. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��Irnis. -

paturSyin rrliqujs quidem bominibus ukiata eft peccato� �nChriff� autemeftOneomniuiiio amp; peceato. Habemus, inquit Apoftolus,nbsp;ponciFtcemtrntatum peromnia iuxra fimiluudtnmi abfc^ peecato�nbsp;Quare,cum talemjanqt fanAum habeamuspcntificem lelum Chri*nbsp;ftum.accedamus cum fidutia ad ihronum graiiar eius, ut ctfi caro n�nbsp;ftra in fuftcrcoda cruce pugnat cum fpiritu, no� tarnen uincamus car/nbsp;nis peccatam per Cbriftum,amp;obfrquamur uoluntasi dci. Sed nee ilnbsp;lud pr�tereundum eft,q) loannescrucem amp; mortem Petri,uocet gionbsp;rt�cationem dei.Signiftcans, inquit, qua morte glorifieauirus cilecnbsp;deum.Nam cum Petrus afffxus eft cruci propter do�rinam Chrifi i,nbsp;teftatus eft morte fua^Euangelion de lefu Chrifto uerum efte^uidcli/nbsp;eer,quod hic lefusjit uerus Chri�usjeu Meftfas,8c uerus filius dei,nbsp;propter quern folum paterOt nobts,aedentibu�inipfum,propittus,nbsp;H�c autem magna eft gloria dei patris ac fili) eius, quod pater prop*nbsp;rer fili'um tarn mdericors fit, ut etiam extrema amp; perp�tua fuppliiianbsp;meritos ferurr,ac donet tis cceleftem ftxlicirat�,(i in filiuns fuum ere*nbsp;dider int� Admoneamur autem hoc loco denoftro oiFitio, ut nos ficnbsp;inftituamus, quo omnesnoftrse adiones amp; palTiones fintglorifica/nbsp;tio dei. Sicut cnim Deus creauit coelum df terram, non ut (int otiohinbsp;fpetftacuia, fed ut ex ipfis cognofcacur deus, quemadmodum Paulusnbsp;docet,ita creauit hominem in hunc ufum, non ut uentri fuo feruiat innbsp;haccerrajed utdeum glorificet.Glorificatur autem deus,primuro fi/nbsp;dejnuocatione nomtniseius, amp; publica pr�dicatione de bonttate,�nbsp;de dementia, deep alqs uirtutibus eius, detnde obfequio uer bi eius*nbsp;amp; bonisc^eribus.qu� ipfeuerbofuo mandauit. Qui enim h^c agit,nbsp;pr�dicat ipfisoperibus,deum dignum eiTe fumma ueneratione, a*nbsp;doratione.Poftremo gloi ificatur etiam obedientia S)i pacientia in fu�nbsp;ferendisaductfis, amp; in toleranda morte diuinitusimpofita. Namnbsp;qui haecobedienter fuft�rt,profitetur deum es maieftate pr^ditum e(nbsp;(e,ut nemo debeat uoluntati eius refiftcrc.Se bdlum cum ip(o fukipenbsp;re Jed fe totum ipfi fubijceretHic eft ufus, in que pofiti fumus in hocnbsp;feculo.Inuocemus igitur DOMIN VM, ut fpiritu iuo metes noftraarnbsp;llluftret, uirtuceslargiatur, quo pie amp; diligenter ofFitio nor,nbsp;�ro (ungamur per lefum Chriftum D O MIN V Mnbsp;ooftrum, qui eft una* cum patre amp; fpiritu (ao*

�OMILIAE lOXNNiS BRENTII.

HOMILIA LXIX

ONDVM abfoluimus colloquiu Chri �i\cum Petro, quo coHoquio, et(i loan�*nbsp;nes Euangeliftaabfoluit fuum libr�, quenbsp;de do�rina amp; miraculis Chn�ii c�fcrip/nbsp;fit.Chn'ftus tarnen non abfolui't, ncc ab/nbsp;qciccuram fuam,quampro Ecdefiafuanbsp;fufcepit. Nam inftitu� ctiam hoc collo/nbsp;quium cum Petro, non tam P�tri, uninbsp;uerff Ecclefi� gracia� Cum enim aniea ex

pofuiHec Petro,non folum mortem, uerumetiam genus mortis, quo e�et ipfum glorificaturus,n�c exponit ei idem de gcncre mortis pan

FN CAPVT XXI* EVANG. lOANNTS; mabar,quandofingcbar infra in terra. Cum adhuc efTem inforraisnbsp;malTa, me uidebant oculi tui,amp; omnes dies mei, quorum nullus ad^nbsp;hue aderatjfcripii crant in libro tuo.Huc pertinet amp; illud quod Chrinbsp;ftus ait � Nonne duo paflerculi minute a (Te ucneuntC' amp; unus ex illisnbsp;non cadet in terram fine patre ueftro. VeRri etiam pili capitis omnesnbsp;numcrati funt. In Genefi cap.xv.uidet deus longe ante, quanta malanbsp;euentura fint poftf ris Abrahx:Sciio,inquicns, �p peregrinum futuznbsp;rum fit fernen tuum in terra non fua,amp; fubqtient eos feruitutij�^ afftinbsp;gent quadringentis annis.Non folum autem uidet afflidionem, fednbsp;etiam condituit liberationem.Nifienim hancpr�dareuellet,acpoP.nbsp;fetjllam^ut fieret,non permitteret. Veruntamen,inquit, geniemcufnbsp;feruituri funt,ego iudicabo, amp; pofthgc egredientur cum magna fub/nbsp;flantia.Hscr nobis diligenter cognofeenda funt, ut cum inciderint adnbsp;uerfa,cogitemus ea non accidere infeio deo,nec concmur ea impictalt;nbsp;te autfceleribus deuitare. Sed fiquidem pofTumus ea diuino fauore.nbsp;amp;' iuda uia euadere,utamur benefitio dci grato animo. Si autem nul/nbsp;la patet nobis iufta euadendi uia,tradamus nos in obfequium dei paznbsp;tienter, amp; expedemus DOMIN VMin filentio amp; fpe, certafidutianbsp;concepta,qj DOMIN VS, qui eft afflidionis autor, fit etiam prop!nbsp;gt;� iiusnoder feruatoracliberator.Sedreuetemurad Petrum.Poftquatnnbsp;3, enim audqt fe glorificaturu Cbriftum cruce : Conuerfus,uidet iliumnbsp;�gt; diicipulum,quern diligebat Iefus,fequentem, qui �i recubuitinc�znbsp;, � na luper pedus cius dixit,domine quis eft ille qui trader teC Huncnbsp;�gt; ergo cum uidiftet Petrus,dicit lefu: Domine, hic autem quidC Dieftnbsp;, 5 el lefus:Sieumuelimmanere,donecueni�,quid ad teC Tumefeque/nbsp;,, re. �tfi Petrus non uidetur maleuolo fed prorfus beneuolo erga collenbsp;gam fuum loannem animo,de genere mortis eius interrogare, tamertnbsp;turiofitas eius haud immerito reprehenditur, audit. Quid tua re/nbsp;fert,quo tempore,amp; quali mortis g�n�r� alium ex hoc feculo euoe�jnbsp;3'u tua curato,5lt;f para te ad hoc fufiEercndum,quod ego tibi immitto�nbsp;Sicut autem folet curiofitate uarrjs modis peccari,ita hoc quod ad Pe/nbsp;trum dicitur. Quid ad te: Tu me fequere, latiflime pater. Alt) enimnbsp;excitati nimia fua fapicntia,negli2unt fuam uocationem,amp; curant al2nbsp;ena negotia.Hicfolet fere priuatorum hominu morbus efre,qui nul/nbsp;la aut minima tenentur curadomeftic� fu� adminiftrationis, inte/nbsp;nm autem ulurpant fermonibus fuis, in omnibus foris Sgt;i tonftrinis�'nbsp;negotia magiftraius gubernanda. Odiofum hominum genus ,aJnbsp;quos meriio dicitur: Quid ad te magiftratus fundioC�Tu cum fis pri/nbsp;uatus,0lt; habeas familiam domi curandam, tuas res agiio, amp; fedator

HOMILIAE IO ANNIS BRENTII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�x

cam uorationem,in qua deus te collocauit� Vnde amp; Petrus ipfe hoc Chrifti rcfponfo edodus, kribit: Ncquisueftrum affligatur,utnbsp;�JiKoT^toiTTfa-KOTTO! fcu alieuarutn rerum curiofus� Alq exdtati fupcrfti/nbsp;tione, S)i. admirauone alien� fan�itati's deferunt l�gitima uit�fu�nbsp;gcnera,8i fequuntur exempla Sanctorumjine uerbodei.Hi funt Sannbsp;clorum Simi�.Imitantur opera eorum, cum tarnen longe abfinc � figt;nbsp;de ipforum.Sic multi imitati funt ueteres Eremitas, quos audiueruncnbsp;pane tantum, imo ne pane quidem fed radicibus tantum herbarumnbsp;uiditalTetEc quod nonnulli illorum ex uocationedei, �C rerum om/nbsp;nium penuria,cum perfecutiones fugerent, fecerunt, hocimitanturnbsp;hi nulla dei uocatione, fed tantum fua ipforum (uperflitione, ut ho/nbsp;rum operum iu�itia expient peccata amp; mereantur regnum coeleiie�nbsp;lVlinorit�,quos ita uocantjuotiflimum monachorum genus in Pon/nbsp;tifitiareligionctnon attinguntnudisdigitispecuniam, idc^uoluncnbsp;uideri facere exemplo Apoftolorum, quos Chri�us fine pecunia e/nbsp;mifit,nbsp;nbsp;Sed quod Apokoli fecerunt ex uerbo Chrifti,�C qk pr�fen/

ti necelTitate,hoc illi faciunt ex hypocrifi,amp; impictatc,ut uel uidcan/ cur alps faneftiores , uel mereantur hoc op�r� gratiam apud deum;nbsp;Moles,Elias,amp;Chriflus Dominus n�fter, ieiunarunt totis quadra/nbsp;ginta diebus amp; nodibus, idc^ fecerunt diuina uocatione, 8e confer/nbsp;uatione, Etfi autem nullus hominum potefl: fuis uiribus,hoc exemnbsp;plum, fie ut ifti fecerunt, imitari tarnen hi qui fibiuendicant do/nbsp;minationem in Ecclcfiam,inftituerunc ad exemplum iftorum,ieiuni/nbsp;um, ut uocant, quadragefimale, quo homines peccata fua coram deonbsp;cxpiarent,Hoc autem nihil aliud eft, qu�m exemplo Chrifti, contranbsp;Chri�um ieiunare� His ergo ineptis imitatoribus baud iniurianbsp;dicitur , Si egouolui, ut hic aut illc in deferto uitam ageret, aut ucnbsp;muleis diebus abfcj corporali ciboconferuaretur, quid ad te^Tu menbsp;fequere.Tu quodego tibi pr�cipio, facias. Alius enim aliam ba/nbsp;bet uocationem. Et ut in corpore humano, una eft anima, una uiia,nbsp;multa autem membra , quorum unumquodq^ fuum habet olBtium,nbsp;nee congruens eft�ut manus arrog�e fibi offitium oculorum, aut ocu/nbsp;li arrogent fibiofFitium manuum,ita etiam in corpore Ecdefi�,unusnbsp;eft Chri�us,una fides,uaria autem funt membra,qu� uaria �i di/nbsp;ftinda habent ofBtia,atlt;^ uocationes ; Diuifiones donorum funt,nbsp;inquit Paulus , fed idem fpiritus , amp; diuifiones mini�eriorurnnbsp;funt, led idem D O MIN V S, amp; diuifiones operationum funt,nbsp;fed idem eft deus efFiciens omnia in omnibus, Q^uare in hoc quifznbsp;^ue ftudium incumbac, ut finac alios fuo dono ftare, ipfe autetnnbsp;Qq V

fuo dono 8C mtniixerio contentas uiuat; Alt) excitati carnali affiM du, inuidentalienac foelicitati amp; quia putant fe tanto inRxliciores^nbsp;quanto foeliciores alios uident,omnem lapidem^quod d ici t, mouet,nbsp;ut quoquomodo�fiue iure�fiue iniuria� alienam f�ltcitat� in fe tranfnbsp;feranc,aut fi hoc non queant earn faltem in alio impediant � Sic pacpnbsp;per inuidet diuiti fuas diuitias,ficalter inuidet alteri fuum honorem�nbsp;potcntiam,magiftratura,dodrinam^amp; ft qua funt alia. Vul^iiTim5nbsp;hoc eft uitium inter homines.Sed fingulis diciturtSi uolo hunc aut ilnbsp;lum diuitem, potentem, honoratum, dodum, quid ad teC'Tu me fe/nbsp;quere.Tu tuo dono fis contentas. In hoc uel ornando uel exercendonbsp;meamfequereuocationem. Quid enim profueric tibi cuajnuidi'a^nbsp;Paulus commemorat Inuidiam in eorum fcelerum catalogo,in quo rcnbsp;cenfet c�des Si. homicidia. Nec obfcurum eft,q9 inuidia,qu� eft hoznbsp;micidium coratn deo,impellat hominem etiam in externum homiciznbsp;dium,amp; in omnia genera malorum.Exemplo funt Cain,Saal Judgi�nbsp;Si multi alt). Quid emCNum fperas te pofte c�tra uoluntat� dei altenbsp;ri noccre,amp; don� dei ab eo auferre^Potes qdem �c�niuente deo,pronbsp;xim� inuidia tua in aliquod excern� incommod� cont)cere, fed deusnbsp;copenfat illi,fi pius eft,maiori c�modo,amp; tu conijcis te in cxtrctnamnbsp;internitionem. An non Cain perpetuis terroribus ica obrutus fuit, ucnbsp;ctiaminqsperieritC� Quid SaulCnonne tandem amp;uitam amp; regnumnbsp;amifitc'lud�i inuidia (ua adegerunt Chriftum incrucem,fed Chri/nbsp;ftus per crucem iocrauit in gloriam patris fui, illi autem amifer�t tamnbsp;cerrenam qudm c�leftem falutem. Quod fi ofFitium noftrum pro/nbsp;be conftderauerimus, certe debemus DOMINO deo noftro huncnbsp;fapienti� Si iuftici� honorem, ut fentiamus eum optime Si redifti/nbsp;me dona fua hominibus diftribuere � Quare fi cui alteri donum detnbsp;contigerit,quod nobis negatum eft, non/uccenfeamus iuditio dei,nbsp;fed tribuamus ei gloriam red� rerum admin iftrationis. Neque cznbsp;,nim deus idcirco te odio habet, qudd conf�r� in alium maiora dona,nbsp;fed potius quia tibi fauetamp;imbeCillitatitu�parctt, minora impo/nbsp;nit� An non paterfamilias peregre profedurus, Si res fuas domeftiznbsp;cas alid tralaturus,maiora imponit onera Hlio robuftiori, qua'm filionbsp;adhucpen�infittitiC Conquereturne inf�nsfea' parentiodio habeznbsp;ri,q) non imponat ipfi grauius onusC Sed certe nihil prorfum habes�nbsp;quod conqueraris, Ei^efia enim unum eft corpus fub capite Chr�nbsp;fto, domino noftro. In corpore autem, quod donum in unum memznbsp;brumconferiur, hoc cedit in utilitatemfingulorum etiam mcmbroznbsp;rum. Neque enim oculus fibi tantum uidet,fed uidec tam manibus,nbsp;qua'm pedibi)s, Ne^aurisfibi tantum audit,fed audit toticorpor�

Sic Si in Ccclefia,quod deus in unum Ecclefi� membrum c�fcr t, hoc tori corporiy�^ membris eins prodeft.Quare non eft alicnis don is innbsp;uidendunSyfed potins nobis congratulandnm*amp; deo grari� agenda?�nbsp;Ecclefiam fuam camprudencer admfntrirer,ut etfi alrjs alia dona conbsp;fen,unam lamrn (alutem opererur. C�tcrnm,quod Chri�us de loannbsp;ne didCyhoc loannes quidem rede inieih'git alii autem fecus intelli�nbsp;gont� Vnde feqnitur.Exiit ergo fermo tfte inter �ratre$, qgt; diicipulus **nbsp;alle non morereiur�Et non dixerat ei lefus : Non moritur� Sed fi eum '*nbsp;iielim manere�donec ueniam^quid ad te z loannes fcribit oixifle ufqp **nbsp;ad fexagefimum odauum annum poft pafti�em Chrifti. Quare cumnbsp;Cbiiftusdixifter:Si eum uolomanere,doneeueniam.S^^ loannesconnbsp;(eruaretur tot annis inter tarn uaria p�ricula,amp; feuas perfecutiones.utnbsp;debatur euentus �pfe fignifieare,fermonem Chrifti intelligendum efnbsp;(e,q) loannes nun^ eft et meriturus.Sed loannes ipfe r�futa' hunc ernbsp;rorem. Et tarnen ne ficquidempotuiceftugerehurnana de morte iuanbsp;figmcnta.Fucrunt enim qui uulgaruncipfom,qigt;amuis fepultum, amp;nbsp;terra obrutum�adhucfpirare, cuius rei argumento fit, qnod leira innbsp;tQloco,anheinu eius quaii ebulliat.Etfiautem lo�nes in Chrifto ferlt;nbsp;oatore noftro,uereamp; perpetuo uiuit, fit ut omnes air) pq ac Dtusnbsp;omnipotens rerum omnium creator, maiora miracula �dere poteft,nbsp;hominem multis annis fub terra corporaliter uiuumeonferuare*nbsp;�amen quia loannes ipfe teftatur fermonem Cht ifti non fie intelligennbsp;dum efte,amp; qu� de anhelitu eius iadata funt, incertis autoribus conlt;nbsp;ftanr,lentiamus eum uere mortuum efte,con{eruari tamen in Chriftonbsp;seierna uita.Noftri uero off�trj eft,ut uerba diuina non ofeitanter pernbsp;curramus, nec de ipiorum hntenna, fecundum pr�fentem amp; cxief'nbsp;num euenium iudiccmus,ne ex uita, mortem,amp; ex murte, uitam facinbsp;amus, Sed perpendamus ea maxima omnium diligentia, amp; inuoce^nbsp;mus deum pairem per lefuin Chriftum filium fuum, ut fpirttu (anclonbsp;fuo mentes noftras illuftret, acueramfententiam nobis aperiat, innbsp;quaamp; perpetuo nos conferuet.Porro,cum uifum eft loannqfe fatis tenbsp;(rimoniorum de perfona Chrifti, de offitio Chrifti, de dotftrinanbsp;de miraculis ac etiam de Refurredione^ius a morte, literis mandaC*nbsp;re,eoncludit librum fuum, Si addii: Hic eft diCcipulus ille,qui tefti*nbsp;monium perhibetde hi5,amp; fcripfit h�c.Et feimus cj? uerum eft tefti-monium eius. Sont autem Si alla multa, qu� fecit lefus, qu� fi ferfnbsp;bantur per fingula,ne ipfe,opinor,mundus cs^reteos, quiferibenbsp;rentur, libros. Initio, cum loannes fecit menrionem teihmonij : *nbsp;Qui leftimonium , in�^jiens , perbibet de his * iignificat (enbsp;fulcepifte hxc luibcnda non temere, (cd ex oft�uo Si Mocauonqi

�poflol�rum cnirn off�dum fu�t,tcntfi�cari dc�tf�^^lt;|�� jefT�t'tJ^�# MeflTi�s feu Cb iOus.Cum ueneritf inquiYChriftus^ljaracI��^c^nbsp;ego m�tatn uobfs a� patre/piritus �cri�aris.qufa* p�tre pfo�edifi�eW'nbsp;monfum perhibebii demc.Quin amp; VOS teftes^s, quia abw�ionbsp;mecum cftjs. Et lierum,amp;itis m�hi tefles, non f��Um H�erofbfytttf^*nbsp;uerumn/am in untuerfa Iudea,Samariaq?; dcriicp�ftpad exif�fea tetra?. Deinde loanncscommendat teftimont)fui Veri(acem.Se�rha9,�janbsp;qinens^qp'berum efi t�flim�niun� eius.Sed und� bocfeirtius�lHf�^� donbsp;CCI ipfe in priori fua cpiftola,cap.i: Audiuinr{us,iinq�{r,u�dtf�#�rlt;�rO^nbsp;Ifs noftrik, perfpexim�s, 8^ manus n�fir�cQrtfr^|�b�rdnf.

Pcfru^��Non p�fTumus.qu�tiidim�s amp; audi�imuf,Ron�^�^�lt; iierum:Hunckfum dehs (�fdt�o�t tertio d'c�8c exhib�it e��Tf*atwa/nbsp;nifertus fieret,nontoti pgt;opulo,fedte{bbus prius ad hocdek�li��!/nbsp;mirutn nobis,quiconiedimus amp; bibirnys �na' eufn illo pofie�^ rc/nbsp;(urrexita* mortuis.Q�id, q^roannesBonfoIiirtracccpituba� c�malqsnbsp;collegis fuis fpin�tum (an�lum in di� PentecofteSjUerumetiam ar'dfdttnbsp;multa magna miraiula in noie Chrtfti de quibus alias dixinws Cnbsp;Quate de ucritatetcOimoni) eitis,quod perhibuit lefu Cbriflo^iniajinbsp;lum non eQ dubitandum,ut fi angelus de ccr loaliud n�bis admincianbsp;rer.proanathernate habendus efier.Scdufum buiuskripti loannesftinbsp;pra redtauir^ cuni^ic t H�cfcriprafunr^urcredafis^quod lefustftnbsp;CHRIST V^SilIeftliusdei^�C ut credent CS uitambabcatis per notifienbsp;cius J^oftremo exeufat breuiiatem feripti.. l�anta cil magnitudb '8^: �rlTnbsp;utudo rerum genarumgt;coniionum,ac miraeuForum Cbri�i,uf frfitvnbsp;g�lia fer iberentur,mundus non caper et �ibroSjboc eft, nec�ff� foretnbsp;tam multos hbros feribere^ut nulla fere hominis �ias fuflReer�r, quacnbsp;poflei e�s libres legendo percarrcre.Itacp,uE imbeetnitari homwun�,nbsp;cotiluler etur,ex multis,im� inntrroeris,pauca,qua? adnoiar enternde/nbsp;ktfta funi.De infantia enim Chr rfti^pauca adniodurb exraor^de adolcnbsp;fceniia eius pauciora.Sed dobiom non e�,quin dmi�oconhlrof��t�nbsp;fit � q� non otnnes res geft� Chrifli in adolefe�ntia �pfius Itteri�finenbsp;inandatp,nc uidelicet daretur occafio fuper� iriofis, exqtiibufitfe�putnbsp;tihbusChridia�ionibus fingularcmordintmracfiafticumirtfttta#nbsp;endi. Videmibi, quidde uno tantumGhri�i �crbofaciumfirinbsp;Cym enimChriftusemnceret Apoftolosfuos,. iaffic eos abirefinenbsp;auro, line argento. Hoc arripuerunr Hypotrira? , qnos uocantnbsp;M inornas,amp; infti�uerunt.�uiqoifunt fu�proftffionis, noncon^^nbsp;trectenc pecuniam. Si ono exemplo Hypocrit� iic abuh funt�nbsp;quid.tacrum e�et, fi omnespuerilesChrilii acliones foiOent literisnbsp;adpoiierospiopaga'p. � DeofFitioautem Chnl�P- quod iricefimonbsp;aei�uu lu� aiuio publia fauendum fufeepit, extant quidcm faits iuiFinbsp;cieni�^

cient�a, fed tarnen amp; ipfa pauca funt, fi referantur ad o�m rerum ge-� �arum fummam. NeC]p enim omnescontiones Chrifti, nccp oninianbsp;miracula eius c�fcrfpta funt.Marihcus dicirjefus rircuibac totaai Ganbsp;�il�am, doccnsinSynagogisillor�,acpr�dicans Eu�gelionregn!,nbsp;amp;curans OMNEM morb�,Slt; OMNEM laoguore in populo. Etnbsp;adduxeruntad ilium OMNES male affelt;flos uarrjs morbis ac tormf/nbsp;nibusc�tradtoSj�^ d�moniacos,�lt;f lunaricos,�C paralyticos, fanauit-'nbsp;que illos.Quantam putas fuifFe multitudine mile afFedoRz, in regionbsp;ne ram lata amp; fpatiofaCTot igic miracula gdita funt, quot malcfuer�tnbsp;alFevli.Et iterum dicit Mattbaeus:Adduxerunt illi demoniacos mubnbsp;tos,amp; eiecitfpiritusuerbo.OMNEScp male habentcs fanauit. Et aznbsp;pud Marcum,nece(re habet nauicula fecedere ne turba ipfum pmeznbsp;ret.MuItos erh fanaueratjita ut irruerent in eum,quo ilium tanger�t,nbsp;quotquotaffligebant.Et Petrus: lefum Nazarenum unxicdeus fpirinbsp;sufancloamp;'uirtute,quiobambulauitbnfaciendo �i. fanando OMznbsp;NES opplTos � d)abolo,quoni� deus erat cum illo, Quota aut� parsnbsp;horum miraculoRz fingulatim literis mandata eft Quam pauca et ��nbsp;c�fcripta funt,de qs rebus,qu� in nomine Chrifti geft� funt per A/nbsp;poftolos,poft PentecoftenC Paulus tcftificat fuo tempore, Euangeli/nbsp;on prgdicatu efTeapud uniuerfam treatur�,amp; frucftilicare in toto m��znbsp;do,Obfecrote,cpinfignes,putas Aportolos habuilTe contiones denbsp;Chrifto'^^ memorabilia �didil�e miracula in noie Chrifti:' Scd h^cnbsp;plura fueruotjCp que fcribi potuerint.Quare qug fcripta funt,magnanbsp;diligentia conieruemus,8d agamus DOMINO deo patri per lelumnbsp;Chrirtum fummas gratias,pro hocbhfitio,qj uifum fitipfi, ut Euanznbsp;gelion filfj fuinon fold uulgaret inter gentes uocc ApoftoloR2,fed e/nbsp;ciam propagaretadpofterosfcriptiseoRz, Nihil enim corum, quaenbsp;nobis ad falut�noftram cognitu neceftariafuntjOmilFum eft.Nam mnbsp;hac Apoftolica fcriptura,qug ad pofteros propagata eft,rcuelatur �cnbsp;illuftratur Chriftus filius dci fatis lucuIenter.Reuelato autem 0^ illuznbsp;ftrato Chrifto,nihil nobis ad uer� falutem deeft, nifi nobis iplis imznbsp;pietate amp; incredulitate defuerimus.Nam quod ad Chriftumattiner,nbsp;quifquis accipit ipfum per fidcm.is accipit rem�Tion� pexcatoi�,fpiznbsp;ritum fandum,adoptione in filium�^ hgredem dci, liberaiiolt;nbsp;ncma� mortc,S^ ^tern� beatitudinc,idqp nullis prorfum mcznbsp;ritis human^ iuftitip,(cd gratuita tm mifcricordia, pro/nbsp;ptcr lefum Chriftum unicum amp; folum feruatoreoinbsp;noftrum, qui eft un� cum patre amp; fpiritu fuMnbsp;deus benedidus in fec�la, Ameru


l�riiill'lu. '�;?�5�g=�