targvm koheleth. /

CALDAICA PARAPHRASIS

EGCLESIASTIS,

LATINA ÏACTA,

Authore Petro Cofto .

Qui Salomons Eccleßasiem ex tranßdtione fuul^uta, aduerßi^jn poßtimws.

EpiAoh io eandcm lèotcotiam«

Per Petrum Antefignanum.

M. D. Llin.quot;quot;

CVM PRiyiLEGIO,

CAW b3lt;iAïrre;o’

. ¦ r rnu* jjCLLHUi

V‘

i. u .^., V I -/ I

; -ï .

rrlt; iHjLG

** *

r à'

lt; -» ¦gt; X

JU

PETRVSCOSTys

AMICO LECTORI ' np w

3»3nn {*»po g uzj’îjinn mtnnbsp;nnu^3 pnpw 'nwpnbsp;r-t*nn *npquot;T ^pi »ü'nnbsp;rï^*pw jntlt;in npnpnn

bï^i ' nnu^^i n'^i^p pßgt;S3 o^Dpnon ö.»TSh3rr nioipQ nsJp X3?ün Dtlt; quot;jgt;ogt;p3 gt;*4^70»nbsp;»:i ' n^o ö^pnpwi ö3w n^Jionnbsp;ö;i rrjns? “7*17nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z1ïugt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“i^o

‘]»oö n^nM ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö*p»npon

'n»ougt; pfiDzT nOOT *5 pöbeniy iJOQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*-3»p ‘740^ n'n ‘ï»on ^:i 7J3*jp

'üS p ^»pinS »n*!!quot;! oipo S3Ogt; ' Sp ?nougt;’i ' X’znzT pty^n ripn»^ 0*7» rn'iï^ptynbsp;moipöa n^D ™nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^)£3u^

•^’inu^ïo ' nt D*:)’*!» ö'n»Nn itigt;k Dgt;?‘^ r-ï33nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 37fi). 5^23 n? i^nnt) ^opnu?

onöö p’jnpnS) u^'^öh’ (?|*D7fr? nu^pn w pan)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;:3 ?*) ntp^^S rn»

• na^ ^ina

ij

VIA in bac Caldaica tranflatione de quibufdamnbsp;_____Hebræorum menfibus obiter dicitur, de illis aliqua adijcienda

Intercalaris, qui amp; illis Veadar, id eft 5 amp; Februarius nominatur .

TARGVM fèculis, diligentiæ fùæ à Domino Dconbsp;cxpéfùm fcrat? 4 Dicic item Salomon 4 Generatio{gt;rf'nbsp;Rcx in Ipiritu prælènfionis, Optimanbsp;(ànè iuftorum recordationbsp;nbsp;nbsp;fériés,quç

,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem in aaerwquot;

propter veturæpolrgenerationis per-uerlqe fcelera ex hac vità migrât: terra ctiam omnibus feculis coftans amp; perpétua, vt quotidie impendétem mundo vindiótam fcrat. 5 Et quidem ab / Oritur fol,nbsp;orientis plaga primo die oritur fol, amp; occidit„amp; adl»'nbsp;ad vcfpcram in occafum vergit j Sgt;c innbsp;locum fuum quad obrepens,abyfrorÛ Y^^’^^^^nbsp;iter conficit, fub ipfamq; auroram exnbsp;eo quo nudiustertius conftiterat loco,nbsp;illucct. 6 Curfu fuo interdiu per Meridiem incitatus, noôte ad Scptctrioncsnbsp;tendit, amp; per abyflbrum iter rediens,nbsp;inipfàNifanamp; Tamuz conuerfione,nbsp;ad cam parte vergit, quæ eft Meri diénbsp;Verlus. Rurftis verôper circuitus fùosnbsp;in regreflu Tifri amp; Tebcth, reuertiturnbsp;ad earn partem,quç ad Septemtrionesnbsp;pcrtinet.Manè quoqi tanquam per fc-neftras orcus egrediés, ad multam ve-fperâ in occafum venir, -j Omnesflu-uij amp;aquarum riuiinOccanumex-currunt^cuiusambitu tanquam annu-lo mundus continetur. Cumqgt; per cu-nicLilos amp; abyfli commata,quo ex loco dcftuxcruntfluuij,côdem fcrantur,nbsp;Oceanus ipfè nullo completur modo.nbsp;$ hc in peHpiciêdis rebus futuris,anxiènbsp;yçrfàti

»»»• -

EC CT ESI ASTIS, verfatifunt vetercs illi Prophctæ, neq;nbsp;finem vnqua confequi pocucrut: qua-doquidcnec fas homini vidcri poflic,nbsp;dc Eis quæ longe poft funt futüra,ver-ba facere.-cùm nec cuctura oculus ccr-nere, nccaudicndismortalium rebus,

(^uideß,quod auris expleri poflic. nbsp;nbsp;Quod iam ab

ßttiipjum qnodfu antiquo fuit, id certè poft euccurû eft, Pquot;7Vr'

*- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ~ eft, ld etiam lub leculoruexitum het:

neq; bic fub {ble,neotcricum quiequa reperias. lo Deturetenim reside quanbsp;facile quifquâprædicet; Vide,nouuiTinbsp;inuentum eft;veruintamé veteru memoria., id aliquando contigit. ii Acnbsp;profeólb præteritarû nationû memoria nóextaqncc earum quæpôft futu-ræ ftint recordatio crit ijs, qui têpori-bus Regis Meftîç viôturi funt. ix Cûmnbsp;igitur Salomon Rex fèdiflet in thrononbsp;Imperij fui, rebus fccundis plus æquonbsp;clatus,ediôlû Dei tranfilijt,côparauitq;nbsp;cquitia,leâ:icas amp; equircs multos:ma-gnam prætercâ auri amp; argent! vim co-gregauic, amp; affinitatc cum exteris na-tionibus coniunôlus eft : qua re vehementer commotus Dominus in cumnbsp;- Afmodeum ¦'dæmonû Regê immiftt,nbsp;qui ilium regnopriuaret, amp; annülû dcnbsp;manu cius extrane‘ret,perfcólumq; eft,nbsp;'vtille vagus amp; profugiis orbem peranbsp;graretjhomiiiéfqi incrcparet:rcdiénfq; *nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A iiij

!ƒ it propofui if animo meo quartsnbsp;inuefiigat^nbsp;fapienter de omni-quot;nbsp;bus qua Jiant fubnbsp;fole:hanc occuÿit^nbsp;tioncmfeßimanbsp;dit Deus ßlijsho-winuntjditoccu^^-rentur in ea-

14 Vidi cunib^ quaßitnt j'ubfolcnbsp;amp; ecce i-'niuerßnbsp;DanitASy^ affli'nbsp;dbio j^iritus-ij Peruerßdiff^quot;nbsp;fcipfum nonrecipic, iamnon poteft corriguntAhnbsp;poft extremum diem dirigi. Atq; adcónbsp;nbsp;nbsp;ƒ «/wr«»?/»/'

. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtuA e fr

qui legem amp; mandata viuens non compieuerit : poft mortem in eononnbsp;erit, vt in horto amcenitatiscum iuftisnbsp;recenftatur. 1Ô Mecum igitur ftca-nimo reputans dixi;: Proce/ft prudeÀ-tia, amp; omnibus ijs lapientibus præ-cellui y qui me in lerulalem temporenbsp;anteceflerunt, magnitudinémque, amp; Jnbsp;cumulum prudcntiæ ôç cognitionis fapëter^^didff’:nbsp;animo

EDIT. ECCLESIATSIS.

animo Gtis pcripcxi. 17 Meque ipfe dedidi vt intciligcrem ïàpicnti»î in gu-bcrnaculis amp; modcrationc rcgni:arri-puiq; animo fcicntiam amp; intelledum.nbsp;Veriim amp; hoc ægritudo Ipirituicft ci,nbsp;quitotus in his perueftigandis. verfa-tur. 18 Homo etenim omni gencrc la-pientiæ cumulatus, fi offcndcrit, neq;.nbsp;tandem adle fuerit rcuerlus,conflat lane in {c inuidia amp; iram Domini,à quonbsp;illeaudus fcientia fuerat. Quodfi in-eunte ætate moriatur,lecum iple intc-ftinam animi molcftiam adauget.

ECVM veto taci-tus dixijEiajprobabo me in delicijs,amp; * vi- * a J rerbum,

, t •« r videbo in fao' uesvoluptatlbusrru- no wundumnbsp;ar ; amp; 11 forte mole-ftiæ amp; ægritudines imprudentem menbsp;offendant, dixi hoc vanitatemeile.nbsp;z Iraq; de lætitia ipfo calamitatis tempore fie Ihm locutus, Ridiculaeft : amp;nbsp;de gaudio fic lenfi,(^id tadem com-pendij homini accidere polïît, *quod*'Adverbum,nbsp;co mirificeincenlus fuerit? 3 Animum ‘^*“**^’nbsp;probatum amp; perfpedu eft, quodnam.

B

lO .' TA R'G V M O Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V V L‘G.

tandem bóntim in homines dimaïia- mtmeroiiierum yigt; repotcil, ex his qnæ dum hacfruun-tur luce fub fole faciunt. 4 In cx-xtruendis lanè Icrofolymæ magnificisnbsp;opcribus multus fui. ædifîcauf mihi «/ wzA/\Zowoi,lt;gt;nbsp;domos plurimas, ianóluarij opus in plantauiyiMeoi.nbsp;expiationem Ilrael, domum etiam re-giam tabulacis compaóiam, cœnacu-lum prætereà, amp; porcicum. hem forinbsp;amp;iudicij domum ex lapidibus cæfisnbsp;amp; cælatis, in qua fapientés amp; magi-ftratus ius diccrenc.fcci tribunal fédéranbsp;*auk*^ J^egni ex ebore amp; elephanto. * Inftituinbsp;in labne circuncirca vineas vt ego amp;:nbsp;filentiarij raei aliquando epulareraur,nbsp;S)C vinura nouura amp; vêtus ad altare li-baremus. 5 Plantaui hortos irriguosjnbsp;amp; araœnitatis plenifîiraa viridaria,vbinbsp;oranis generis olera feminaui, quæ adnbsp;viélura amp; conuiuia, aut ad fànita-tem vfùi forent : herbas quoque olfà-ôhu nobiles adieci: itéra amp; arbores he-riles amp;aroraata fèrentes, quasadraenbsp;dæmones amp; nocentes angeli ex Indianbsp;detulerant : omnes itéra arbores fru-ôlifèras. Horti autera termini erancnbsp;à muro lerufilem vfq; adlittus aqua-siiuaîi. rum Siluah. 6 Adicci preetercà ad do

mum conuiuij, aquarum hflulas ad aquar.uw, arborum amp; herbarum irvigationem 'nbsp;apprimê comraodas,fècique ex eis ca- nbsp;ft^lla ôcaquædudus^adfyluam varijsnbsp;arbo

reliquijs gentium exterarum. Habui rationales annoiiç;domüs mcæ præfè-€los, qui amp; me amp; domclHcós duode-cim menfîbus anntexhibèrent.•äliumnbsp;verb qui méfè intercalari idem præfta-ret.Poßcdi’etiä armenta SiC ^rc^csjcoq^nbsp;gencre omnes qui ante me in lerüûlénbsp;fuerunt/upéraur. 8 Auri ôc argentinbsp;thefauros congregaui, conflauiquc exnbsp;auro puftulato Rateras amp;: pondéranbsp;qui amp; boni. Ccnfus quoque regumnbsp;amp; prouinciarum mihi in tributum iknbsp;lati flint. In domo verb fancluarij fe^ •nbsp;ci modorum inftrumenta, quibus Lc-uitæ in * faciendis viétimis perfona- * AdverbTu-.1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft -1 •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• perüenfidis.

rent, citharas inquam^ amp; tibias, qui-bus inter pocula hymni decancaren-tur, amp; rcliqua id genus obleólamen-ta hominum, thermas, amp; fêcundum cas ædiheatos rcccptus , ex quibusnbsp;aquæ tepidæ Stcalidænili duceren -tur. P Deliciifque difluens opes con-geflijGumuIatiores fane quàm ante idnbsp;tempus‘in lerufalcm habuerit nemo:nbsp;idque fâpicntiæ m.eæ acceptum fero,nbsp;quæ mihi auxilium præftabat.nbsp;lo Quicquid verb ad me referretam'-. plifîimi indices, fine fuper fàcro autnbsp;fgt;tgaui eig:necpro- poUntOjiulto aùt turpi, eoru interpre-hihui cor meiw, tationesnôdenegauiineqj lititiam, amp;

B ij

12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T A R G V M

hilaritatem animo cxclufi meo. Erat quoque otium fummum in ca quç minbsp;hi (iiüinitusdata eratfquaquidcmcæ-teris hominibus prçftiti)fàpientia,mc-

pi.Et hæc profèólo cft optima pars, quæ mihiiam olim conftitutaeft, vtnbsp;cxea venturis fècuiis, omnium mole-ftiarum perfêólam mcrccdé capiam.nbsp;u Cpgitatione autem (urn conucrftisnbsp;» Adver.quæ omnia ca opera, * in quibus anxiènbsp;mea,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrGtus, cófq; laboreSjin quibus

meipfumtorfi.-hæc verb omnia nihil nifi vanitas animi ægritudo: neq; a-liudcx eis reliquu eft in hac vica,quamnbsp;perFcóla illa bene aeftæ vitæ poft mortem mcrces.ii Animo etia luftraui fa-pientiam in regni adminiftratione, amp;nbsp;intelIigcntiam.QjLiid enimconferc honbsp;mini vti dcprecatione, lata iam a Rege lèntcntia,quum iam lüpplicium vtnbsp;de eo repetatur, decretum eft? 15 Per-fiïexi ctiam ßiritu prophetiæ, in quonbsp;(apientia ftulcitiæ dignicatc antecedic:nbsp;amp; tantum fane,quanto diei lux tc-nebris nolt;ftis præftanrior eft, 14 Sapiens enim vel a principio, quæ poftnbsp;euentura ftint animo cernit, oranf-queinfauftaDei iudicia ab hominibus auertit amp; retardât; fed nouiquodnbsp;fi non orauerit ßpiens, nequeex orbenbsp;inft-

E GCL ESI ASTIS. j? infclix ill nd decrctu dcpulcrit, quumnbsp;in mundum venict vindida, omncsnbsp;codem cucntu ccnleri. 15 Apud meannbsp;tern fic cgi: * Quemadmodum eucnitnbsp;Sauli fillo Kis, idem quoque amp;mihifiiqKis,cglt;»nbsp;defertor, dido Domini quod ci fupcrnbsp;Amalechmandacufucrat,audicns eflenbsp;noluit, deciditque de maieftate Impc-rij fiii:quod mihi ctiam idem cuenict.nbsp;Quare igitur co ûpientior fui,nifinbsp;quod iure mco dicere poflim, amp; hocnbsp;vanitatem cflc,ldque ex edido fiimminbsp;Dei proficifci’ió^ lam vero non eft memoria in vitafutura prudencihus cumnbsp;ftulcis.amp;fimul acq; homo e viuis deccnbsp;dit,amp; ea quæ temporibus fuis accidc-runr,amp;quæ poft cum eueniét,omni-no obliuione contcrutur. Quare igitur cxiftimabunt homines eundem iunbsp;ftorum amp; fceleratorum cuentum efle ?nbsp;17 Odi certe improbam vitam degennbsp;tes. Neque enimnifi grauatc ferre pofnbsp;film nefaria ilia facinora^quorum homines hoc in orbe fiint perquam ftu-diofi. Omne cnim vanitas, amp; mole-ftia fpiritus. 18 Odi etia laborcs, quinbsp;me in hac vita fiib iole verfarunt.nbsp;Quod cnim rclinqucturRabaam filionbsp;meo,qui mihi in regnum fiicccdet,in-

läf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T A R G V Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V V t e.'

eo in (bcietatcm rcgni vcnict. nbsp;nbsp;nbsp;Cuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignoro

NZïQ probe iudicacum eft ûpiens eric '^t^um fapiens, an an ftultus Rcx,qui mihi fucceflor futunbsp;rus eft,quiqiicin omnibus bis labori- Moribusmeis,qubnbsp;bus quibus liîc opcram dcdijin iifque bus defudaui, amp;nbsp;rebus, quas ego bene amp;prudenter innbsp;bac vira gefli,imperabit. Stupens igi-tur mccum bc animo reputaui,amp; bocnbsp;vanicatem c/Iè. 2.0 Conucrsûfque lumnbsp;vc mentem adduccrem ad eas folicitunbsp;dînes,quibus vt nonnulla acquireremnbsp;plane ipfe Rim confcôhus; 8c iâpiétia innbsp;rebus gerendis boc in orbe procelïi.nbsp;il Hominê cnim inuenias cuius fum-muminfapientia, cognicionc rerum,nbsp;amp;c iufticia itudium cric : is abiq; liberisnbsp;ex bac vita migrans, cui non vigilauc-rit, (uatanquamillius partem derelin-quet. Nunquidamp;boc vanitasamp;inb-gne malum? zz Quid cnim homini exnbsp;biscLiris amp;concurfàtionibus, quibusnbsp;k fub foie viuens tam ftudiosèad-dixit, compendij accedere poted.'’nbsp;î,3 Ciim omnesdies calamitobffiminbsp;amp; indignîcatis pIcniÆmi , illi illu -ceanc : nçeàcot cogitationibus ani-mi , fomnum amp;c quictem impetrarcnbsp;qucat.amp; boc certèed vanicas. 14 Iginbsp;tur qua alia re fommum hominis bo-*EtcotîRii-s f^um cenferipobît,quàm vt edat amp; binbsp;hominum, ani bat, * séque in luce omniû îautîflîmènbsp;mæ fuE bonû . . p . /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ofteajat. âccipiat/aciatq; quçpræçcpta lunc,amp;

cam

ECGLE SIAS TIS. Ï5 camviani ingrediatur, quæ fibi prö'nbsp;batur magis, vt tandem illi pro laborenbsp;bene amp; féliciter cueniat.Mini enim itanbsp;feres habet, cùm homini in hac vitanbsp;fccundiim animi icntenciam omnianbsp;accidunt, hoe à fummo Deo ita eflcnbsp;dccrctum,vtcificcuenirct. 25 Ecquisnbsp;quæfo vel in fententia Icgis vigilatiornbsp;fuit, vel circa fummi illius venturi iu-dicij diem folicitus magis quam ego?nbsp;2.6 Deus enim ei, cuius opera reótanbsp;funt j concedit in hoe mundo fapien-tiam amp; cognitionem : tandem quo-que vcnturoièculo lætitiam.Improbonbsp;veto iîibijcit malû quiddam, vt opesnbsp;congreget congerâtque rcs multasnbsp;mancipi, vt aliquando ab eo receptæ,nbsp;illi quem elcgerit Deus tranferiban-tur. Hoc ctiam eft vanitas impio amp;nbsp;animi ægritudo.

P. Z Z Z.

MNI fane homini tempus conftitutumnbsp;eftjamp;cuiufq; rei fùanbsp;eft dies amp; vieißitudo.

___1 Nam amp; aliquando* defînitucil tempus Iiberorû pro-*A^ver7teiH • „ r T Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P“’

creacioni amp; loboli : clt vero amp; tempus ficinfr» lêtn-ferocientes amp; contumelioios filios ad pœnam depofcendfvt illi ex præicri-ptq iudicum lapidibus obruantur:

...... B nbsp;iiij

Tempus

di,amp; tempus f*quot; ttandt. Tempus de“nbsp;flruendi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tef»’'’

pus stdißcandi.

4 Tempus flettdh tempus ridett“nbsp;di. Tempus platt“nbsp;gendi, amp; tempt^nbsp;faltandi.

tandum eft. 5 Tempus eft aceruum ƒ Tempus Jpargi lapidum proijciendi,amp;: aliud etiam ad dilapides,amp;gt; te/ttjnbsp;ædificium lapides congrerandi. Suo ^odt^(»dj. Te“nbsp;tempore ad vxorem viro eft aditus,nbsp;feptem vero diebus luólus longe abnbsp;carecedendum eft* 6 Tempus efto-pibus difquirendis ftatutum, aliudnbsp;quæfîtas longe a fe abdicandi. Certonbsp;tempore rcsfùnt fèruandæ, temporenbsp;verb fæuientis tempeftatis, in mare ia-(ftura fàcicnda eft. 7 Die fua fûpernbsp;mortuo vcftiseft concidenda, amp; tandem etiam fradura farcienda eft. Ali-quando ponendus eft orationi amp; pre-cibus modus, alias verb contentionc

* Ad ver.cem verborum vtedum. 8 Quodam* tem-rZtvi?ujfIîpo’'e nos inter nos amemus neceflè eumfuum. gß. alîo Verb fceîeratos odifle debe-mus.Têpus eft bello decertandi, aliudnbsp;etiam pacis faciendæ. 9 Quî verb cb-ferre potefthomini labor quoaflîducnbsp;in

ECGtESIASTIS. in thefauris cumulandis,amp; opibus dif-quircndis frangitur, nifi propitionbsp;dextro aliqno (uperiorc fydcre ytaturZnbsp;lo Vidi fanè fupplicia, êc ærumnas ànbsp;Deo hominihus datas,c[uibus fceleratinbsp;affligcrcncLir. ii Prophetico Ipirttu lo-quens Salomon air. Omnia fecit Deusnbsp;tempore fuo pulcberrima. * Opportu- * Ad ver.quodnbsp;num enim iudicauit, vt ea qu^ tem- '““emcnsfuit.nbsp;poribus lerabaam filij Nebat diflèn/i'onbsp;fuitjfutura tarnen vt in tempus Sebaanbsp;filij Bicri confcrretur, paululum fufti-neretLir,amp; tcmporibus lerabaam euc-niretdienim diebus Sebaa contigiflet,,nbsp;domus ianóluarij vix temcre fuifletnbsp;ædificata, propter aureos illos vitu -los, quos impius lerabaam conflauit;nbsp;quorum vnum in Beth-cl,alium innbsp;Dan confècrauit : amp; ftationarios milites totis itincribus (cripfit, vt facrifi-cia amp; fcftorum dierum viófimas an-tiquaret. Quæ controuerfia vfquenbsp;dum conftrucretur tcmplum, pau-îulùm retardata eft. Quocirca ncqucnbsp;rcmifliorfedfus cft Ifraëlin ædifican-do. Verum amp; defcriptum illud amp;: ex-cifiim in lapide Sathio nomen, eos kr tapis Satiuuï.nbsp;tuicpræfcicbat enim fceleratas corumnbsp;cogitaciones. Quod quidem nomennbsp;fi quifquam potuiflct animo com-plelt;äi, in.eius vfu verlatus, inuenifnbsp;fee quæ nouiflîmis, tcmporibus fob

TARGVM Î

finem feculorum futura funt. Dies etiam vicæ extremuseos latuit, ne ho-mini exploratum cfle poflit, quidanbsp;capitc ad rerum calcem cueturum cfnbsp;ftt. 12. Dixit vero (piritü propheciæ nEtco^nouiqtm^nbsp;Salomon rex, Peripcôlum mihi eft ni- t»elius,ni'nbsp;hil aut melius, aut præftantius homi-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fleert

.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 - bene in-Vita[UA'

mous datum , quam vt gaudio Jegis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦'

feipfos recreent,toramque vitam optf mis operibus tranfigant. ij Atquenbsp;ade'o qui ederit amp; biberit, fibique to 'nbsp;to æuo induliêritamp; filijs moriens

* Adver.do-fruólus laboris fui reliquerit,* hocipfo num eft quod • 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j p • rT A

iiii datum eft yiueatur lummo benchcio- arreccus à Deo. 14 Peruidi etiam quæ fecitnbsp;Dominus in hoc mundo probis amp;nbsp;infipientibus. Quod enim decretumnbsp;eft ab eo,hoc erit conftans amp; perpetuum : ncque ad illud homini licet vclnbsp;addere vel derogate. Quuqj in mun-ftciUoHdnwvindida, * credendanbsp;eft dimanafle â fummo Deo, vt eumnbsp;homines obferuent amp; colant.

quondam î'vt ^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab aiitiquo fuit,* fie tue

eucniret. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

quefeb feculorum exitum futurum fnnt,iamfuerunt, cftjhoc ôe iamnbsp;die repetet Dominus pauperem afnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fub foie

Fere' fem dc manibusfcelerati,qui ilium /« it^dici] im^ per in Galdæo peftîmis habebat modis. Iterumq; pictatem,amp; inlo-

de’nsomftu'“ couferipti cortupfi iudiccs, iniiocuos cond

condcmnarent, nocenréfque (cnten-tijs fuis ablólucrent; amp; locum in quo inuenicur iuftus, prætereà amp;: impiusnbsp;qui ei præfic propter peccata genera-tionis huius. 17 Verùm fie mecumnbsp;tacitus dixi, Summo illo iudicij die^iu-ftos Sgt;c impiosiudicabic Deus: omniq;nbsp;operi fiatutum eft tempus ; deque hisnbsp;omnibus,quæ in hoc orbe gefta (iint,nbsp;ibi* refèretur. 18 Sic etiaraapudme*nbsp;fum locutus, Qua fçpenumero dolores amp; pefiimç ægritudines hominibusnbsp;accidût,* hoc fie a Deo efle Ilatutû,vç oeu^vuenutnbsp;eos periculo aliquo probe t,videâtq; nu ’»piob« eos.nbsp;ad pœnitentiam adducantur,vt dirait;nbsp;tatur eis ôc fànitatem recipiant : irapijnbsp;verb pecudis vitam dcgentçs, neq^ adnbsp;(ê redeuntesjhis arguantur, vtmalènbsp;illis eueniat. 19 Verùm amp; hominisnbsp;impij amp; bruti immundi idem euen-tus cft:amp; quemadmodum polluta be-ftiamorituT,fic amp;vita defungituris,,nbsp;qui ante fiiti diem feipfum no recepe-rit .-ócfpirabilis amborum anima iden-tidem in omnibus indicatur. Rcliquûnbsp;verb fcelerato homini à beftia immû-da nullum eft, præter ipfum iêpul-chrum;vertim omne vanitas. 20 O-mnia in vnum locum receptû habent,nbsp;quique terram inhabitant, omnes exnbsp;terra creati funt, amp; ex hac vita migrantes in puluerem conuertuntur-

ECCLESIASTI S. vidcntes quæ futuro (èculopoft mornbsp;tem hominem con(èquuntur,laudauinbsp;magis,quàmqui * adhuc hac ftuctes * viuunt innbsp;luce varijs ærumnis calamicatibus ^rumnTJqüenbsp;neque vnquam creatus eit: non enim

7fcelerata ilia opera vidic,quç toto orbe

4 Afpexictiamhbo-

in malû æmulatur,* vt cum illo in con * aj faeien. Z' 1.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.11. I- •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/T' dutnfîcutma-

luctudincm illius licentiæ veniat,pelli lumeius. me à Domino multabitunéftq; impionbsp;S stttltM coplicat inanitas Sgt;c animi morbus. 5 Stultusnbsp;T»A»»ffutu,amp; CO- ^ftatc* manibus bladitur fuis. amp; velu * Vad;t,amp;ma

hosaliquando in îudicio repcnfùrus C iij

TÂRGVM eft,fumma fùa inolcftia amp; animi per-turbationc. -j Conuerflis igitur vani-tatê vidbquæ vc hoc mundo cuenirctnbsp;iampridcmftatutaeft. 8 Eftvirfolusnbsp;qui nec fecundum habetjilli nec filius,nbsp;ncc filia,nec frater cfl, quihæreditatisnbsp;iure bona illius capiant:ncc tarnen vl-lum laborandi fincm facit, needi-uitijs expleri oculus eius potcfl :nbsp;neque fêcum fie loquitur, Cui tâdcmnbsp;me cxcrucio, amp; geniû defraudo me-um?Iâ nunc fùrgam ego, amp; ex fubftanbsp;lia mea iuftitia colâ,amp;cumulabor gaunbsp;dio in bac vita cû hominibus, futuronbsp;verb fèculo cum iufl:is:amp; hoc fane va-

nitas cfi; amp; rcs peffima. 5? Meliores iu-fti duo in gencracionevnico:amp; hi qui-dem ad fyderum rationé feipfos com-ponentes, 6c verbis annuêtes parata il lis cflèftitura vita mercedé optima,e-ius laboris quo fèipfbs vt æqualcs fùosnbsp;enutrirent, impendio defatigarunt.nbsp;vnus Td’lias

.-cgtr reçu- buerit,alcer precibus ad Deû fufis,eû à lcóto cxcitabk. Si verb qui fblus eft innbsp;familiafùa iufi:us,ægrotusiacuerit, nbnbsp;efiilliincognationefua cornes ,quinbsp;faum fuTgeTà Pænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metito à

worbo. morbo recreetur necefic eft. n Accc-dit qubd Ci vir ^yxor cubitum diftefi ferint, mutuû fibi hyeme calorcpræ-ftatîvnus autem qui tandê incaleftetî

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U

ecclesia;stis.

iz Quod fi erumpat vir flagiciofüs amp; potcns,cuius reprobaoperapropen-fitate quadam fcrantur in occafionemnbsp;inuehédæ in hunc orbe vindid?,pro-dibunt iufti duo exaduerfojquimcfi-tis fuis imminentem banc vindidamnbsp;auertât. Quam ergo excellentes füntnbsp;iufti tres in generariöne, quibus mer-ces feripta eft: bmiles ianc propugna-culis tripiici ordinc, qu æ nifi ægre ex-rnbsp;pugnarinequeunt. 15 Melior Abraham infansamp; pauper,à Domino ipiri-tu prophetiæauÔlus, cuiq; tres annosnbsp;nato cognitus eft Dominusjongequenbsp;à cultu illo nefando abfuic,ip(o fceleranbsp;to Nemrot Rege lene amp; ftulto,qui A-brahamum idolorum cultui non connbsp;(enticntem,in ardentem ignis fornacénbsp;iniccit.fed fenfim illi obrepfit porten-tum Domini,qui cum ab incendio li-berauit.-perfcélûmque eß: vt üpientianbsp;ipfüm Nemrot fugerer, ne in pofterunbsp;admoneretur nonleruircidolisj* quo- * Qujecoiue-rum cultum antca adamarat. 14 Igi-’^*‘*'’®““^quot;«*nbsp;tur à familia idolis feruientium erc-ptus Abraham,regnauit in terra Cananbsp;nxorum,atque adeo imperante Abranbsp;hamoinfummam inopiam dedudusnbsp;eft Nemrot. 15 Dicit igitur Rex Salomo Ipiritu prophetiç â Domino orna-tus vidi viuetes omnes ad defèóftonc ànbsp;Rabaam filio mco propcrantes,cîque

C iiij

E C C L E SI ASTIS, dos homines,qui hoJocauftomata pronbsp;peccatisofFcrunt^neque ramen fe ancnbsp;tandis operibus; quæ manibus qiiaEnbsp;» conclufcrunc ftiis,auocant.Ideo Do-minus animo placatoea non fufcipit:nbsp;cum nee illi inter bonti «Sc malü facerenbsp;difcrimen norinc.

tu ad Deum dcprccacurus venis.Nam in vniuerfum orbcm principatumnbsp;obtinet Deus,{cdétque in fummo cæ-lo^veluti fede gloriæ fùæ: tu verb cùmnbsp;depreflus humi iaccas,* in dicêdo mo-dcrationc vtere. z Nam ficut cogita-tiones noftras fomnia confequuntur,nbsp;fic amp; ftukorum vox ad verborum vel

j-z quid -vouifii inanium varietatem fertur. 3 Quum BeOiZze worfrierft/ qyi4 Domino voueris, ne fis auc tarnbsp;’•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remiifior ad diflbluendum:

flulta from,fiitgt; : ncq; enim Deus propcn^ate in ftuJ-fedquodcunque-vo tos ducitut , qui in pollicitationibus ueris,redde. fuis plus æquo négligentes, nihil ea-^Multóquemelitsó rependunt. C^odigitur vouerisnbsp;e/? «onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Melius cft cnim non vouc-

post'votumprcmij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Am,«./*«. re,quara promicKteamp; non «plere, D

26

• 5 Ne ßrmones tuos peruertas, vndc

L^Gehcnn« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicium Gelicnüç de-

fuper ante cor pofcacLiF. Ncquc ciiini funitno ludicij pus tuum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Vngelo qui tibi imperabit,

» Enoreft. prætcxerc , * Imprudens feci.

Tune cnim Dominus verbis quæ per contumeliam dixeris^offenfior faótus,nbsp;opera manuum tuarum labeEiólabic. dißspetcun^laopenbsp;iS Totautem {bmnijs Plcudopropbe-

„ v . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r J^bt multa lunt

tarum amp;diuinorumvanisrelponfis, infinicifq; impioru (ernionibus nc fide funt -vanitates,amp;nbsp;dederisded làpiétes Sgt;C iuftos cole amp; ab ƒ’rmones innumeri.nbsp;eis diiciplinä quçrc, Deumque time, Deutimt.nbsp;’ Opp„f.-lt;gt;7Si*opprciros pauiKres,amp;i« toæpanbsp;amp;«pSlu- trimonium inaliqua ciuitatcdireptumnbsp;ftitiæ. vides, ne commoueare,dicens, Quanbsp;tandem voluntate in hæc omnia aflè'nbsp;élus eft Deus? Ille enim ex fiimmo cx-lo hominum opera amp; æqua, amp;iniquanbsp;obicruat, virófque induftrios ÔC fortesnbsp;mittit,qui Iceleratis imperêt,incó(quenbsp;principatum gerant. 8 Omninoautenbsp;res omnes agrieukura dignitate ante-uertit.Si autem regni incolæ defece-rint, amp; P^cx oppido inclukis illis dedi-cionem fccerit, quum iani comeatus

• 6 frumentum deeft, Iiomini agricolçnbsp;venundabitur,amp; huius Icruitutem fu-

  ÿ ^A^uarus non ir» plebitur pecunia:nbsp;qui amatdiut'nbsp;tias jfrudlum nonnbsp;capiet ex eis. amp;nbsp;hoc cr^Q 'vanitoi^

* Qui defy (le hire cogetur . Mercator*lucro pewnX”’'*', amp; pragmaticus argcutonbsp;congregando nunquam explebicur:nbsp;quique impêfiusquçrendis opibus re-tine-

ECCLESIA STIS; 'v tinctur, futuro feculo à laude pluri-mdm aberit,nifï cas adiuftitia cóferat.nbsp;Quç enim merccs in abliguriedo pro-uécu? Verum amp; hoc vanitas. lo Quonbsp;tempore maior rerû vbercas eft,auge-tur ctia amp;: hominum numerus vthisnbsp;vtâtur.Quid ergo pofleifori cófèrt easnbsp;cumulate,nifi vt illis bonum faciat, vc

* aliquando parata illi futuro ièculo * videatfaw merces in oculis verletur ? ii (Qiam cedem dat» ianbsp;vero fuauis eftfbmnus homini, qui innbsp;fynceritatc animi Dominü mundi co-Iucrit:ei certè in fepulchro quies cft amp;nbsp;tranquillitas , Gue paululùm vixerit,nbsp;Gue multum diuque ætatc proceflèrit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Poftquam enim in hac vita Deo fer-uicrit, futuro (cculo mcrecdcm ope -rum fuorum capiet.Prudentia quoque legis Dei homine multa lapientia prç-ditum,quum in eafiimmâ operam nanbsp;uauerit,amp; in illius difciplina Gudiosenbsp;fuerit verfatus, Gc iniplolcpulchro cunbsp;eo requiefeet, amp; folum non derelin^nbsp;quet: non aliter fine quam mu lier manbsp;ritum Gium iacentem non folet delè^-

rerc. u Eft autem perniciofum malum quod vidi fob iole,cui medicina non eftrhomo qui diuitias congregar,nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Neaue fadt

neque eas ad pietate contert, parum ex ets bonum lane peruidens dieru Gnem. 13 Hæcnbsp;enim fobftatia illi in * perniciem ven- * alt;i maief»-r I rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« , i • r • ûendumilü-

turo leculo Icruatur , ôc libens luis 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ¦ p ij -

TA RGVM

poft mortem relitfta omnino pcribit. Quia enim malis artibus compara-ueratjin filium cius non confirma-bicur,nec illi quieguam erit reliquum.nbsp;14 Quemadmodum nudus ex vtc-ro matris prodijt in lucem, nullo vc-ftimento,aut alio quouis bono or-natus, fic amp; ad fepulchrum rcuertc-

tur, omnibus certè mcritis ftiisipolia-

tus. Ita enim hunc vitæ curfum eratnbsp;ingreflus. Neque enim aliquod di-gnumlaboris fui præmium receptu-rus eft,quem (ccum in id quo per-

• * vtfitinme git (cculum, * ouaft fpecimen luftitiæ

ntumin tnanu O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'dl

fuæ in manibus circunfert. 15 Eftq; malum cui medcri nuUa rationc pofnbsp;fumus.-ficut venitin mundum bomonbsp;» «luinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcritis priuatus, fic in * aliud ièculum

perget. Quæ nam igitur acccflio illi éftè poteft, quod laborauit vt ventumnbsp;aucuparetur? Quinetiam in tene-» vtfoiuspa- bris manfit,* amp; fblus cpulatus cft^mul-Bcra guftaret. poj-fenta vidit, amp; in ægritudinc,

S)C iracundia vitæ curfiim confccit.

vj Hoe igitur intuens bominibuso-ptimum vthïc in eo veriarenturjudi-caui : vt edant fcilicct amp; bibant ftu-(ftum laborum fuorum , fic tarnen vt

• * Ad vim 5c manus * à vi amp; furto continentes ha-tendant.’ beat, amp; dido Icgis audientes,afflidos

• * Mifereatur. opibus * tucanturfuis : in omnibus

fiidoribus quibus féipios in boe fcculo

toto

EC CLES I ASTIS. jr toto vitç ^tio,qQod bohiini in iÿdû-rc fuo à Deo aflignacum eftjinalè iia-bucruntjfibi bcUiïïitnèconfuIanc. Hçcnbsp;enim illius pars eft : êxcra qua dari po-^nbsp;teft nulla. i8 Cum quo enim fie faici-ter cgic DcuSjVt ci diuirias opes ad-deret:amp; bis in hoc ièculo frubiuftitiamnbsp;amp; pictatein colere,dignâmque futuranbsp;vita mcrcedem rccepcurum cum iuftisnbsp;in laborc fuo dcgere hilariter conce-

eflèauôtus fèlicifydcre,à fummo Deo? mm eit îiii.

Neque veto tantum ætatc proue-hitur quifquâ,vt dicrum fuotum * re- » Memînem. putationem facere poflit, quot ex illisnbsp;felices amp; quot calamitofi illücebunt.nbsp;Non enim ex voto amp; arbicratu homi-nibus dati funt.-fcd a Domino decretûnbsp;pericriptumcft, quot ille dics*in ludu, * Affligetar.nbsp;quoique in animi tranquillitate Gtnbsp;traniâôlurus.

c P. r I.

STamp;c-amrqucm, fubfoievidi,qui inter honâincs ûne pernbsp;quàm multus eft.nbsp;2. Homo cui dextro

poteflAtë Deus -vt fydere adiccit Dominus patrimoniû, oomedAtex eo ,fed tjignjeatem opcs, cuiq^ nihil eorumnbsp;*tomoextrAneus-vonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rquot;*

»•«tèif illud. Hoc dceit,quæ ad animum luum pertincre ^AnitAs, ^mife- cxiftimauerit,his tamen illi per Domi-wA^nA efi,nbsp;nbsp;nbsp;num propter malcfaéla- foà' v» non li-

’ D iij

jq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; iTARXr VM ;

dcccdit,’ nc^, iJium fiœredi aliquctn agnatûfibi in Iiærcditatis fpénbsp;tandmn. i i •

aaoptabitvxor autem cius cxtcïo. n u-ptup collocabicur-ad qucm in hçEcdi-tatém v/um vcniçnt quæcunqj per fordes actjuifierac, nçoex his qiiiçquanbsp;* conuertcn^ botti cgérat. lllî ergo * afcribçntur tocnbsp;opes in vanitatem amp; peflimam çgritu-dincm. 3 Si centum liberos genueritnbsp;aliquis,niult61q; annosvixçrit^totâmq;

’ çwtcmirtimperioamp;amplkudinecge-. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit , ncqî,ramen Iß bonis cxplcuit fuis,

quod diuitiarum efi'ct amantiflîmus, ncq; opcimam fibi exillimationépe-perit, tandemq; honore fepulturæ pri-uctur y prædicaui co feliciorem aborti-uum elle, qui banc lucem nc alpexitnbsp;quidem. 4 Nam amp;cumfummainani-tate inmundumvenit,amp;in teiiebrisnbsp;nomen eius Heli ttiic »quod longiflimenbsp;à iuftiria abelfet neq; nomen bonumnbsp;rooraiS*™'* concihalfet^vt * memoriam fui ab in-, iuria mortalitatis alïercret. 5 Nam amp;nbsp;legis lucem non peruidit, neq; boni amp;nbsp;mali cognitionem perlpeótam habuir,nbsp;vthuius aut futuri lècuîi deleótnm fa-ceret, 6 Si enim bis mille cóplcllct an-nos^neqj in lege opera dedit, amp; lacra-mento öpud Dominum obftriHus judicium amp; iufhtiam non fccitjlub mortis diem-iHius animus jprîeceps in tortnbsp;menu to^ri adjEUm beuiq qj^oerianbsp;jii Gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proper

EDIT.

ƒ Omn'n labor ho in ore eiin:nbsp;Anima, ei»i nonnbsp;^m^lebitur.

Quid habet am-fiitK Japiens à ßul to?amp;* qaid pauper Jnbsp;*gt;ifi quot;ntpergat tÜucnbsp;^bi eß yita^

$ Meltui eßyi-dere ^uod cupias, ^uam defyderarenbsp;•juod nefcioi. Sednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

hoe yanitoi eß, aem opefurn fuorum rcciperc, quam pr^fumptioßi haiic vitam in calamitatibus amp; animinbsp;perçurbatÏóniLLIS ingredi. hoc énim lt;nbsp;Içelerato homäni vanitas eft amp; afflióliónbsp;(piritus. IO Quod in hoc^orbe fuit,du-dum fane nomen eins * auditum fue- *nbsp;rat^atque ab ipfis Adami primi feculisnbsp;cognitum,amp; omne à ftritentiâ Domini dimanat, neque licet homini cuninbsp;Deo longe ‘ potcntiorc , in iudîciônbsp;* contendere, ii Sunt certe in hoc* infurgerej

5 î“j

TARGVM

c p. r 11.

gcm ƒ quæ fola huius (èculi vita nomi nanda eft ), omni ftudio incumbercgt;nbsp;Reliqua vcro vanitatis fùæ ætas quamnbsp;confecit, ipfo mortis tempore,illi vcnbsp;kit vmbra æftimatur. Quis quonbsp;que homini renuntiabit, quod poftnbsp;CLimeuenturum eft in hacvita? x Prænbsp;ftantior.cft optima exiftimatio ,quamnbsp;fibi quærunt in hac vita iufti, olco cx-cellenti , quo regum amp; (acerdotumnbsp;capita inunguntur; Sgt;c mcliordics quonbsp;* In domum wcLierit homo,amp; * in tumulum bononbsp;^pukhtiindu nomine amp;meritis clarus, clatus fue-nomine amp; me ric^quamilleipfe dies , quo improbusnbsp;inluccm vcnit. Melius eft hominem molcftiaafteólum, vt cum conJônbsp;Icris, adire.’quâm ad domum conuiuijnbsp;*Etvini.nbsp;nbsp;nbsp;* pocu!orvm,in qua fuftirrones ad-

funt,contendere;k LuóluoG enim domus omnibus in (ccpum amp; ftnem, vt co proficifcantuE , propoftta cft : o-mnibufquc mortis dccrctu ftatutu cft.nbsp;Igitur in çrumnofàm domû fc rccipiêsnbsp;» G6uertetur. yjf iuftus^ * ad poenitcntiarn adduce-'tur j Sc mortis Jermóncs in animu in-.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ducct

iCCLESl/iSTlS. „ ducetfuû:8c * fi aliquo inerrore yerk- ™-tur, ilium deferens ad Deum faciet co ^wnnsaii., 'nbsp;4 Melioreß im ueidîonê.4 Vtiliorcftiracundia,quanbsp;f ifu:quiaper trißinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus in hac vita in iuftos

flam-rultui,corn- gxcandefcit,rifu quocumimpiis ioca-tur.Nam in feueritate vultus Dei, an-nonæ caritas,amp; vindida in orbem per uadutjVt iu flor um animus melior fiatgt;nbsp;amp; oratione Dominum deprecetur, vtnbsp;adeamiferationemoucatur. 5 Sapiennbsp;turn animus euerfioncm rempli luget,nbsp;amp; mœrore conficitur fecum repuransnbsp;cxitium domus Ifraël.Excordesautemnbsp;gaudio elatiin domo * lætitiæcpulan- *nbsp;tur amp; bibunt, féque laute acerpiunt,nbsp;neq; memoria repetut calamitates * ç- *nbsp;qualium fuoru.4 Prçflantior eft qui innbsp;concioncamp;domodifciplinæ comora-tur, vt fapietis increpationcs circa legenbsp;intclligat^quam qui ad harmonia ftiiknbsp;torum audienda fe confert. 7 Quid e-nim aliud eft vox ftultorum rifus amp; ionbsp;cos agentiu, quàmfpinarû fob abenonbsp;ardentium quidaquafiftrepitus amp; fo-nus?Ethoccertevanitascft.8 Vis au-tem fapientem fàllic, quod à foa ipfiusnbsp;via fc reuocat, amp; fermone deprauatonbsp;prudentia fapietis animi labefadat^quinbsp;a Deo hominidono datus eft. p Me-lior loge eft negorij exitus ipfo princi-pio.Nam rei veftibulo, iudicari nequitnbsp;q^uis tandem exitus:confcquatur:at rei.

...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E.

tiens arrogAnte.!^^^ ßs -velox adiraß^nbsp;dinr.:qiiiA irA in ß'nbsp;nn finiti requit'nbsp;feit.

Il NedicttSjQui^ put AS CAuf£ efinbsp;qiiodpriorA temponbsp;rA melioi'A fnere,nbsp;qiiÀm nunc fundnbsp;Stu It A enimefihunbsp;mine omnia ad eos profpera amp; fecudanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mterro

tia^tuahæc abeft interrogatio. li Pul- iz vtiUorefifi' cherrima verb amp; bene confentiens fa pientiA cum dtui'nbsp;pientia Icgis cum patrimonio amp;:opi- ti'is^amp;’mA^ispro'nbsp;bus: (cd tarnen homini longe melius yidentibttsfonbsp;in tranquillitate cum æqualibus fuis, ij sicutenimpo'nbsp;qui hoc in Iceulo boni amp; mali cogni- te^it fApientiA ,nbsp;tioné habent,ætaté traducere. 13 Nam ßc protegit pecu'nbsp;quemadmodûhomoprçfidiojamp;velutnbsp;vmbraculisûpicnç defenditur,* fie amp;nbsp;v°.S'”'’fubvmbrajgt;ecuniarfiincoIumisdcgit ''„y

co potifiimum temporejquo illasadiu buunt poffefitri ftitiamconferr.Etlanedignjcascogni- fuo.

tio

1/

gt; ]gt; i^T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E G,C L J5 S/IA S T I S.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

tiofnisûpicntiæ amp; legis’ ab ipfo lêpuL chro ad fucarumfeculû poflcfl'ori vitanbsp;14 Confyden of»:- cönfert 414 Animjiim aùijçe ad operanbsp;ra DctjtjuodHimo fordtodiiie Ègt;ei.,qi.ii cæcos^gibbero-,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ fos amp;: c Und CS ereaiiic, vt per vuiucrsu

çuontUe dslpcxe- gt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

orbcm proicnnnarecur.lt;^is aiiçe po-

rerit vel ex eis vnü dirigere,nifi mundi V In die bona Dominus^qui iic eos cótorfit? 15 Quonbsp;fruere bonis, dicîccûfeUticer egerit Dominus,rcólènbsp;tnalam diem prfi- - habe,amp; dc ' omilibus bene me- * Omni munnbsp;banc,ßc tUam nc ætumnola ilwceat dics,trbinbsp;fecit Deus, Tt non pnj{piceamp; aduerte. Diêeiiim fecundunbsp;inuenüthomo con icelerato inuicêcóiüxitDeus,vtrcprc-tra eum tttflaa que- béderétur in hoe mundo homines, amp;:nbsp;rimontdf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finiftri quidpia hoc in feculo fà

; bricctur aliquis. 16 Omnia h^c vanita-!- tismeç temporp vidi: à Pomino Deo

turn boni amp; mali^idque ad fyderum, fub quibus homines i nati fimt, ratio-’nbsp;nem.Vidcas enim hominem iuftu,quinbsp;in iuftitia fua hoc feculo ad morte de-pofeitUFjCuius virtLis illi ad fucura vitanbsp;îeruatLirxric auce amp; feelcratus, qui cû:nbsp;fiagitijs fuis ad extremam çtatem pcr-iieniatjci malcfaótoru numerus ad. ve-tuTum feculum feruatur , vtde illis

» vL-bit?

\8 Ne imjsiea^iu tnultàm t noUnbsp;eße fiultuSf ne mO'nbsp;rinrii in temporenbsp;non tHO.

ip Bonüeßteß-ßenture iußu,ßd ab Ulo ne ßb-trahas manu tua^nbsp;quia qui timet Deii

20 Sapientia co»'

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj-*»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1nbsp;nbsp;nbsp;• ' quot; fuper dectm Prin^

mum ei prælidij amp; prudentiæ coram \ nbsp;nbsp;nbsp;.. .

r -1 V . 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n- 1-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ctpes ctuitatis.

iratnbusluis deeem lultis attuiit:qui cùm in timoré Domini multùm pof-fent,nihil in eos molitus eft mali, quonbsp;tempore in Ægypto eflentmeq; ctiamnbsp;violenter in fratremirrucTunt,qui turnnbsp;corum animos cxaïpcrarat. xi Nó eft eß enimnbsp;tanta probitate bomo in terra, qui to- J,omo iufius in rcr^nbsp;to vitæ tépore bene egerit, aut Deum ra,quifactatbo»u,nbsp;non ofFenderit.Verùm qui peccauerit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»o»pecctt.

»zfpidteum.Dcus*ineum vclutioculispropêdet, nbsp;nbsp;nbsp;sed^cunélif

vt ad pœnitentiam adducat, neq-, mo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦ * quot;quot; '

* Loquuntur.^j^jyj., Omnibus quæ ^cclcrati *au-ribusincuicant tuis, ne ammum adie- ^te audiosferuiitfd*

niant.

ECCLESIXST.IS. 17 niant,quibus (cruum tuum naalcdióHsnbsp;tc appctcntcm, æquis auribus feras;nbsp;quum * iam no potcris tc ab eins ma-nibus explicarc:totus tarnen incumbe,nbsp;VC iuftum iudiciu feras quum dira im-prccabitur.qui tibi æqualis non eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

‘ r • nbsp;nbsp;nbsp;¦ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* I • rt- flnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Noiikcof,

Satis cnim tibi teftis eft animus, quod * hoc in gcnerc maledicêciæ,fuc- * Tu alijj maris aliquädo in alios licentior. 14 Quçnbsp;dixi ego,borumßpientia mca pcricu-lum fcci, hæc fum locutus , iudica-tamq; habui fipientiam omncm;amp; ta-dem tarnen à mc longiflîmè abfuit.nbsp;2,5 Etiànèdudum homines fugiteo-rum quæ à diebus feculi fùerût cogni-tio, fccretum abfeonditümq; eft mo-riendi tempus. Atqjadeô quis eft tamnbsp;ûpientia prçditus,qui fecrecum adué-tus regis Meftiædiem poflit peruefti-gando îuuenirc? z6 Coucrlus fum verb vt animo ipfe perpcnderem,cogno-

It Î TARGVM .

gat2E, nc illas ad mariti obïcquium i transférât. Qui ergo coram Dominonbsp;iuftus eftjcamomninoa feperlibcllunbsp;repudij dimittet, iéq^ab ca explicable.nbsp;^uiautcm in oculis Dei fceleratuseft,nbsp;in illiusmanum cóuenict, eiulq; adul-tcrijsirretietur. l8 Ad hoe auté quodnbsp;inueni attende qua;fo(aic Eclcehaftesnbsp;dióbus Salomo Rex Ifracl)me ipfum adnbsp;fingulos quolqs pUnetas retuli, vc ho-minum rationem inirem , quaiis tandem eriteorum finis. Elf verbnbsp;amp; aliud cui animum dedidi, fid nihilnbsp;promouj,neque enim adiebus Adaminbsp;primi iuueniri potnit homo perleólusnbsp;amp;probuSjfine aliqua peccati labe,vfqjnbsp;ad tempora quibus in lucem venitnbsp;Abrahâiufius^qui folus fidelis amp; pro-bus inter mille Reges qui ad ædifican-dum Babylonis propugnaculum con-uenerantjinuentus efi; fœminam auténbsp;ex cotRegum vxoribus iuftamjinueninbsp;nullam. 50 Veruraramen vide quid ;nbsp;iuueuerim.Creauit enim Dominus A.- ‘nbsp;dam um ilium primum, fortitudine amp; 'nbsp;iuftitia pra:fiantem,lêd Serpens amp; He-ua eum fefellerut^vt ffuélu arboris vc-fcerctur.quem edétes in (ópientes eua-derent, amp; habenres notitiam boni amp;nbsp;mali/ex quo elFeélu eft, vt in fe amp; po-fteros occafioné mortis afcifcerent. Etnbsp;hunc folilm in perquirendis quçftiorii-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus

tarum (ermonibus germanam inter' pretationem cognofeere? Sapientia tarnen hominis inter iuftos amp; æqualcsnbsp;fuos illius vultum periuftrat: impu?nbsp;dens verb omnino optimu iter in malum peruertit. z Aecuratcîautem innbsp;præceptis Domini os tuum obferda,vtnbsp;cane tranfilias quæ tibi mandata iùnt.nbsp;In iurciurando quod Deo præftitc-ris,fis perfpedus, vt nunquam fruftranbsp;c3.rc fùpplcx,amp;: ab eo eontendc placa-bilitatem clemctiam,ne luóluofumnbsp;quidpia eueniat.Ipfe enim totius mun-di Dominus, omnia fecundum animinbsp;fèntêtiam facere poteft. 4 Quum au-ditum fucrit decretu Regis, qui in vninbsp;uerfumorbem principatu obtinet, ce-leritate incrcdibili perficitur. Ecquisnbsp;verb erit qui inccrcefîîonc fèraf,amp; dicat, Quare ita ftatuifti?5 Qui madata

, targvm

Domini obfcruat amp; colit,nihil mali fu turo fcculocxpcrturus eft.Atque adconbsp;fupplicationis tempus, indicium amp;nbsp;veritas, in fàpientum animis probenbsp;(ûnt perfpeda. C Nam cuiufcunquenbsp;rei viciifitudo bona eft,amp;maÏa:amp; amp;nènbsp;iuftaicntcntiavniuerfus orbisiudica-bitur,quo tempore à Domino ftatuta

? Propter pee eft futura toto orbe vindida/ propter £ cata hominufa • L •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ü iX'

cientium mala vatia hominum ex maletadis mire li- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; -

fupïeo™'’*'* placétium, peccata. -j Neque tamé

here j]gt;iritum, hiibet poteßate in

quæ’totoorbcfiûtappuli, quo têpore *^^**^^ -viuertntii» * Maiefadat.id agît homo vt alten * periculû erect.

lo Etvcrèinfpexi icclératos , qui fc- duitate ^uaß iff' *E medio h* puîcbris funt condîti , viuis c loco fiorumoperum.f«^nbsp;tues. fandiflîmo * in quo iufti fêdes (uas ha yauitai eß*nbsp;bent

ECCLESIASTIS. 4, bent crepti, cxccflcrûntquc vt igné amp;nbsp;Gehenna conflagrarenc : hodic certènbsp;ex albo ciuium plane deleti fùnc ; amp;cnbsp;quemadmodum cæccris fccerunt, itanbsp;quoque in eos feuere* conftituitur.Et » Kt.nbsp;hoc vanitas cft, n Quia verb in vin-dicandiseorum fceleribus, no ita fub-itade illis pœna repecicurj facile eo-rum animus in hoc orbe * ad nefàrios * impien»nbsp;conatus adducitur. 11 Cùm autema^ faciendumnbsp;Z* »nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnalum.

iccleratus vel annis centum maleagat, ei tarnen à Domino ad pœnitentiamnbsp;laxior prorogatur dies : animo certonbsp;prophetiæ mihirenuntiatiimeft, pla-néque compertum habeo, qubd bel-liffimc cum his agetur qui Deum ve-rentur amp; riment, féq; omnino ad vo-luntatem eius conferunt. 13 Flagitio-fis verb non bene eueniet, nec futuronbsp;lèculo diuturnitas crit.-lèd hac vita eo-rum præcidentur dies,erumpéntq;, amp;nbsp;mutabuntur velut vmbra, qubd Deûnbsp;cum timoré non colucrint. 14 Eflamp;nbsp;vanitas quæ pridem vt * omnibus ter- * supernbsp;n- n • demterrx.nbsp;ræ partibus cucnirct,conitituta cltau-fti fcilicct, quibus perinde atquc fi lenbsp;(ficut impijs vluucnire fbler) omnibusnbsp;fceleribus polluiflènt, peffimè euenit.nbsp;Sunt verb amp; impij quibufeumitaagi-tur^atq; fi iuftorum more bene agcrct.nbsp;Sed tarnen in fpfritu prophetiæ conly-deraui, quæ optimis viris hîc contin-

E

’ 1

If Ld'uddtti igituf nonnbsp;cjjet homiui bonttm

bere^ôc in labore amp; parte,quæ homini â Eimmo Deo data eft,animum oble-lt;ftarc,amp; â furco amp; violentia manus co-ciab^'^n hnere.‘hocenim tranquiilicate ali-‘^^“tecuio. ' quado conciliabic, vt tandé eorum la-borum,in quibus cum quiete omni æ-uo fiio,quod ei à Deo Fuerat aftîgnatû, meum -vtfiircmfnnbsp;laborauic,dignam merccdemfcrat.

\6 Quumqj racipfum refero ad nori, tiam Fipiériæ legis, amp; adea penitus vinbsp;denda quæ in terra fiuntjtadem expe-rior làpiérem qui fe ftudio legis amp; diCnbsp;quifitioni inueniendæ làpicntiæ addi-citjOihilnift moleftiam conlequi. ne-que enim interdiu quieftit ille, nequenbsp;no(ftu Idriinum capir. 17 Me quoquenbsp;eonuerti ad opus, magnificentiæ Dei,nbsp;quoni

;fti amp; fapienteshomi-'nes, ÔC qui fc eis in dilcipiina legis inftituendos pcrmile-runc, in manu Domini ftnc( a quo pri-dem in vniuerfum orbem ftatutumnbsp;eft, quid cuiufque diebus euenturumnbsp;ftt)imdamp;amicitiam,qua adamaruntnbsp;amp; ftrnulcatem, qua in alium exarfcruc.nbsp;* Quisautem Propheta bominû eue-hoi^”pïophenbsp;ta præftire poterit, quæ de illis fyderûnbsp;neccftitacc iamdudum ftatuta fùnt?

X Omnia a (yderibus pedent, amp; à Do^ raino feitû eft qiiod omnibus ahquâdonbsp;cft futurûddémqj euentus eft probo amp;nbsp;improbo;ijs qui fe paulùmâ via dimo-uent iuftitiâmqj animo cóplelt;ftütLir,amp;:nbsp;ijs qui ft vitijs inquinant: confecranti-busopes fuas in ftcrificium ,»amp; ijs quinbsp;tanquâniimpij nihil agut tale:periurqnbsp;: ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F ij -

TARGVM

homini, amp; ci qui in iurciurandopcr-quâtn titnidus cft. 5 Et hoceftfânèfà tumcotiorbiinamp;uftiflînium,quod innbsp;mûda accidit,quôd omnibus terra innbsp;habicatibus idem fit euentus. Vndc fitnbsp;vt hominû animi,toto vicç fpatio^tur-pitudinc Scprophano quodâcopleannbsp;tur. Sed poft finem illisca fèruantur,nbsp;vt aliquâckgt; cummortuis hoc nominenbsp;iudicentur. 4 Qui autcm fc omnibusnbsp;legis verbis componit, vt futuri fcculinbsp;fibi vitam parée, habet fane quod Ipe-rct.Canisenim viuus leone mortuonbsp;præftantior eft. 5 Sapientes autemnbsp;probe norunt,quôd fi offenderint, fu-turo feculotanquam mortui habebunnbsp;tur.Sibi itaque diligenter præcaucntnbsp;ne delinquanf.ôc fi pcccaucrint,vt pœnbsp;nitentiæ fc dedant.Improbi verb quianbsp;dum viuerent, nihil boni au t præclarinbsp;egerunt, nihil ctiam bonifuturo Iccu-lopenitus norunt ; vnde ncc illis poftnbsp;fàtidiem merees aliqua in Ipepolîtanbsp;cft, amp; c iuftorum cœtu illorura anti-quatur memoria. Accedit quod poftnbsp;mortem nullo in numéro funt. 6 Nânbsp;amp; horu amor,pdium amp;inuidia dudû ènbsp;feculocuanucrunt: nec illis aliqua cû

en IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCLE SIAS TIS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

comede i/t Utitin phetiæ à Domino illuftratus. Omni pAnem tuum, amp; bi ßus iuftis,amp; ftngulis aliquando diótu-Ewngejjo,nbsp;be cum '^i-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • -

O fi um ruu :^tiia Deonbsp;fUcent Opera tua.

il Omni tempore fint ycßimeta tuanbsp;tandiditj'i^ oleumnbsp;de capite tuo nonnbsp;deßeiat.

Perfruere yita Cum yxore quamnbsp;dilio^ia cunóbtsdie-onbsp;bus y it ti tn habilitât is tu Si J qui dat i 'vxorctua., quam totavanitatis tuænbsp;funt tt bt fub fole^ ya Dco optimo maximo fu b fydercnbsp;omnt tempore yam donata,mirifLcè dcamafti. Hæc e-tnim pars in yita^ portio vitæ amp; labons, in quo an-o in labore tuo^ xiè hocfcculo verfâtus es. IO Quibufnbsp;quo labor as /«t cunq; rebus poteriSjiuftitiam amp; pieta-tern cum pauperibus amp; egcnis colcrc,nbsp;10 quodcwique fanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcmifsior.Poft morteenim no eft

cere potejt manus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tua, inßarer opera hormis opus,ratio,fcientia fapicn-»•e.- quia nec opus, tia in ipfo fepulchro quo pergis,nec a-nec ratio,necfapie liquid prçfidij præterquàm in folis be-

* vtjquiisE ritate, * etiam fi cum aquilis in hoe ge fintceleres.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ o

nerc tint conretendi, quiica curlu an tcuertanc, vc à mortis acic fè liberarenbsp;qucant: ncque eirehominum multanbsp;fortitudine,auc in prçîijs ineudis dextenbsp;ritatCjVincerc in bello.-ncc eße eorumnbsp;qui mirifica fipientia præditi (ùnt, vtnbsp;fè famis tempore cibo expicant : autnbsp;eorum qui in rerum cognitione apprinbsp;mèfunt cordari in fiimmas opes pro-uehi : nee intcllcólüipfum aliquid connbsp;ferre doólis,vt Regem ad bcneuolétianbsp;amp; mifêrationcm adducant.Stata enimnbsp;dies'eft, amp;euentusidem in fyderibusnbsp;omnibus accidic.ii Neque verb hominbsp;nl (hum tempus notu ctl,Gue fèiix hr,nbsp;fiue inaulpicatum,quodin hocfeculonbsp;illi euenturum eft. Quemadmodu e-nim hamo capiuntur piiees, Sc decipunbsp;laaucs concludütur,nó alirerianc connbsp;cidunt homines co die, qui vt illis velnbsp;punóho réporis accidat à Domino iamnbsp;abantiquo paratus cfè. 15 Ethanenbsp;quoque (apientiam vidi inhoemudo,nbsp;quam lèmper mccu ipfè magna iudi-caui. 14 Corpus hominis cxiguæciui-tati fimiïc,cuiusoppidani paruis admonbsp;» sicut leuia jQ prxfidijs Eiut initrud'i : * evim fibinbsp;funtmenta in Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

corde honii-leuiumadmodum mcritorumconiciu edetiaduerfus illud mouit praua cogi-tatiOjRegi magno amp; forti non abfiminbsp;lis, vt id oppugnaret, eiufquc animumnbsp;ad

ad defeótionem ßlicitaret, Sc in erro-rem adduceret:ædificauicque editû ia cum vt ibi confiitenSjid quo vellet imnbsp;pclleret,amp; à via coram Domino reólanbsp;reuocaret.’vt tandem infinicis Gehençnbsp;laqueiscapciuum duceret, amp; fèpties,nbsp;peccatorü nomine^flama coniumeret.

rccordattti cß ho- fottitudine amp; ptudetia corpus libera-WZ»« illius pxHpe^ jjjj.. eoJem iane modo atq; fi vir ftre-

' F ill)

TA RGVM nomine arguuntur, ciufinodi repre-henfionis diólo minime fe audiencesnbsp;præbcnc. 17 Supplicatoriæ Gpientum ^7 ^erbanbsp;preces in taciturnitace fàôlæ j Domino Audtunttir^nbsp;mundi longe accepciorcs funt, clamo-

* Qui da- æ improbi in itultos dominantis, cui terfitthos. dicurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clamanti locus non relinquitur.

18 Melior eft lagacis lapientia die ca- iS Mellor efifu' lamicatis, inftrumencis milicaribus vel {gt;ie»tia, ^uàmnbsp;ipló dimicationis tempore ; ôc fccic-ratus vnusin generatione, fæpe (um-mum bonum ex orbe dimouet.

r. X.

E S S ] M A cogita-tioin foribus cordis habitans, fimilicudinbsp;ne cum mulca con-ucnic, interitumque

z PrudentLim animus in acquirenda 2 Cor fapictjtli 1» lege verlatur totus, quæ Dei dextcra (^lt;^xtera eiu^ , amp;nbsp;data efl. Stulcorum autem animus adnbsp;comparandas diuitias , argentumnbsp;aurum propendet. 3 Quum autem lè sedamp;in yinnbsp;ftultus in viam flnuolam cóiecerit, £a- ßultm ambulafthnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cilc

E CCLESIASTIS. cilc à fapientia cor eins aïicnum cft^

da flint : vt omnis ßukum euin cf-fe facile prædicet. 4 Si fpiritus pra-' uæ cogitationis dominatur tihijidtca-’ tans maxime, vt in te impetum fa-ciat,ne de optima ea ftationein qua ftarc confùefti, décédas. Verba enimnbsp;legis in medicinam hoc mundo fadanbsp;funt,vt à Domino fumma peccata di -mitterenturj Sgt;c obliuionc tontereren-tur. 5 Eftamp; malum quod hoc in orbenbsp;in luce omnium elf ; quanta incommoda inorbem innehunt calumnio-fa verba quæ aperta, amp; à principe innbsp;quempiam dimanant. 6' Conihtuitnbsp;Dominus improbum amp; flulcum îdu-mçum fÿderequidem fuo extcriiimôinbsp;felicitate à fummo cælo fruentem^for-tiflîmifque amp; fummis copijs ; popu-lum verb Ifrael in illius ditione ca-pciuum : amp; qui in co opibus præfta-bant, propter mulcitudinem peccato-rum pauperes cfîedos, amp; in fummanbsp;humiîitate inter populos habitantes.

7 Ait igitur Salomon fînritu prophétisé, Vidi populos, qui olim principatu filiorum Ifraël tenebantur potentio-res fados,amp; ducum more in cquisnbsp;expeditos : Ifraëlitas autem amp; qui illisnbsp;imperabant, quafî mancipia, peditesnbsp;ire. 8 Refpondens autem * fummanbsp;G

Dei itiftitiajGc loquitur,Priores illi hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; tncidct

omnc afciuerunc fibi, non aliter atque is qui in biuio cunicukim,amp;: foflain M

? . .n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r btt cum coluber-

egic, in iliam autem neceïiicate or -fendic : amp; populus qui Dci mandata tranhlijt, liipcrata traicdamundinbsp;mrceria, in man us fccicrati Regis in-cidec, qui cum ferpentis more denti-buspctct. s Inquit vcro Rex amp; Pro-pheca Salomon,Compertum habco pdes.affligetur i»nbsp;Manaffem lezekiæ filinm eo fcelerum (jiu fcinditnbsp;dcducturn iri,vc fimulachraamp;lapi- gt;~^’ulneri,bt'nbsp;des adorct-.qua rc in maniis Regis Afnbsp;fyriorum veniet, qui eum domabicnbsp;frænis : quia vel ab ipfis radicibus fcr-moncs legis in tabulis lapideis cxci-fos cLiulferac : cuius Iceleris nominenbsp;pœnas cercè dacurus eft. Rab fàcasnbsp;quoqueillius frater futurus eft vtli-gneas imagines adoret, ôc de verbisnbsp;legis, quæ in area ex lignis Setim fa-brefaôlijdonata amp; deferipea erant,de-cedat : cuius gratia per manu s Angelinbsp;Domini igné cremabitur. lo Quo Stretufumfue^nbsp;die in peccata prolapfus eft populus ferrum,^^nbsp;Ifrael, induraruntetiam, amp; veluti fer-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucrit^ul'

rum riguerunt cçli neaquam pluuiam to hborc exacuc' demittcrent: ncque ramen generacio tur,egt;podl indu'nbsp;ilia Dominum deprccataeft: quo fa-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fequaurß

dum eft vt vniuerfus orbis fame fran-gerctur. Veium vbi primum feipfos receperunt, amp; conuentus babuerunc

ECCLESIASTIC. ftios,amp; afFcdibus imperarc cœperunt,nbsp;principefque ad poftulandam a domino bcneuoicntiam præfeccruntj il-liscælum, propter dignitatem amp; decorum fapientiæ illorum, omnia ex a-nimi voto tribuit, n Qu urn propternbsp;pcccata Iftaelitarum, quod *iii otto ft * infiientio.nbsp;ad ftudium legis non conferrentjper-nicioft ftrpentes immifti ftint, qui eosnbsp;morfu peterent, amp;c damnum orbi af-ftrrent, quænam tandem vtilitas de-latori efft potuit, qui etiam tertiumnbsp;mendax, Gchennæ flammis tandemnbsp;fit comburendus. 11 Sapientis hominis verba, qui quo tempore vindidanbsp;orbi impendet, inuenitur in genera-tione, Ci orat, auertit ftnè fuppliciumnbsp;amp; Dominum ad miferationem addu-cit. Labia autem infipientis hominisnbsp;increpationem iuuehunt,.atqueadcönbsp;vniuerfo orbiintcritum. 13 Initiu ora-tionis illius ftultitia , amp; * peroratio mm'oril^fiUinbsp;prauis motibus ftatet. 14 Stultus inmotiopra«».nbsp;inani verborum ftrepitu , quibus nihilnbsp;opus erat, totuseft.-neque ftire quif-quam poteft, quid illius diebus, amp;nbsp;quid fub eins exitum euenturum

15 Labor quo in ftultitia fta cx-cruciatur ftolidus, tantopere ilium conficit amp; fatigat , vt non fitnbsp;doótus plane ad earn ciuitatcra rc-

G ij

T A R G V M

ceptLim habere in qua fapiences habi-tanc, à quibus dodrinam feifeitetur.

Vætibi terra Krael, quo die in tc regnaturus eft lerabaam impius,matunbsp;tinisoblationibus modum pofiturus,nbsp;amp; quunx principes tui,antequam autoram perpetuis Gerifieijs confecra-rint, conuiuijs retinentur. 17 Bene verb tibi erit o Ifrael,quum tinbsp;bi Hezekias filius Ahaz, è domo Danbsp;uid Regis Ifrael originem ducens,nbsp;impcraturus eft : qui in lege fordsnbsp;amp; ftrenuus , reliqua mandatorumnbsp;Dei perfoluet . Principes verb tuinbsp;poftquam oblationis perpetuæ mu-nus belle obierint, bora quarta con-uiuantur,vt fe alabore recolligant,nbsp;quern in excellentia legis impende-runt , non autem in remiflione amp;nbsp;leVua^îêÿs^oculorum cæcitate. 18 * In ftudionbsp;mandatorum vir animo fra-ólus libcris orbatur fuis. Fœmina au-tcm,fînegligentiuspræccptaquæ ei fiiUabit domus.nbsp;imperata funt, vt à menftruis pollutinbsp;Gnguinis caueret, no ftruarit, fummo

* inxifu. animi mœrore domi aftîcietur.ip * Hi lares panem faciuntiufti, ad edu-candos pauperes amp; fame confèélos:nbsp;vinum quoque quod fitientibus mi-fcent,illis deledationem futuro ftcu-» cptiuomw, afferet. Pretium etiam redemptio-' nis * teftimonium iuftitiæ futuro fccunbsp;lo

lo proeis in lucc omnium reddet. lo Tuautem netacitus apud te innbsp;incimis amp; abditis cordis, Régi prauènbsp;impreccris;nequc in penetrali thalaminbsp;tuijfapientimaledixcrïs. Razielenim Raiiei.nbsp;Angelus, omni die (ùper montem Honbsp;reb clamat, amp; in vniuerRim orbemnbsp;vox eius peruagatur. Elias quoque là eiûs.nbsp;cerdos magnus, vckit aquila fummisnbsp;alis prçdita volans,aercm amp; cçlos per-Iuftrat,amp; quæ occulte faóla lîint , o-mnibus terrain inhabitantibus deferc,nbsp;amp; renuntiac.

c XI-

T A R G V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V V L G.

Iitudinememittunt,neab eis homines nbsp;nbsp;quo cun que loco

compendium fèrant.Atque vbi à Do- tbi erit. mino coftitutumeftvtRegemamp;ad-miflîonales illiuspmperio abrogct;autnbsp;ab eodem décréta cft futura vbertasnbsp;aut fàmes,fiueinAuftro,fiue in Septé-trione, auE alio quouis loco qui ei rcinbsp;, id confilium * exequccur

Dominus, amp; eueniet. 4 Qui obfèr- 4 (îui olfemiit uatdiuinos amp;ariolosvix réméré bacnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pmi-

vita res præclaras aget ; èc qui à (yde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cj)ßde

nous leniumaucupatur, non augebit mcrcedcm. Augures enim vento per-quàm (ànè iimiîcs funt, qui horninisnbsp;palma concîudi non potelbat’planetçnbsp;nubibus cæli coparantur, quæièmpernbsp;eunt,neque vnquam redeunt.5 Sicut ƒ Quomodo igno-non poteft tibi omnino eflè peripcélûnbsp;qua tandem via,anima (pirabilis Sgt;c vinbsp;tæ capax in corpus infàntis infundi-turjamp;infœtû qui vifeeribus vtero genbsp;HÆitat. rentis marris*continetur: amp; ignorasnbsp;plane,donee in luccm edatur,mafcu-îusnebranfccmina: Cic neciudicarcnbsp;potes opera Domini , quæ omnianbsp;fumraa prudentia perfecit. lt;gt; Ineiinnbsp;te ætace tua vxorê duc, vt liberos fo-feipias : fie enim te natu grandiorc iJIanbsp;veiutparstuijfinem pariendinon fa-ciet. neque tibi tarnen cognitum cflènbsp;pote rit, vnufne ex cis ad bonumnbsp;lit eleótus j sitne hic yel alter, duó-

ue

EccLUsihsns,

UC etiäfitnulredifuturi fint 7 .Et fiia-uis efi lux legis amp; aptiflima eertê, quç oculis caligantibus lumen afFerat, vtnbsp;aliquando dignitatem vultus Domini tueantur , qui diuino quodamnbsp;fplendore iuftorum facicrn eft illuftra-turus , vt pulchritudine cum foienbsp;comparari queanc. 8 Si igitur mul-tûm diûque vixcrit homo, hoc iliumnbsp;decet maxime, vt fe gaudio expleat,nbsp;§gt;c ad Icgcm Domini ftudium ïuumnbsp;conférât, repetacque memoria oblcu-rum ilium mortisdiem,nein pecca-ta prolabatur . Multi enim funt diesnbsp;quibus mortuus a Domino (enten-tiam pafl'urus , in (èpulchro iacet.nbsp;Sufcipiat ergo viuens lubcnti a-nimo , fi quod forfan ei vanicatumnbsp;quas commifit , fupplicium acci -dat . 9 Lætare adolefcens temporenbsp;iuuentutis tuæ , amp; in cphebis tuisnbsp;fis hilarior, amp;: in manfuetudine ingre-dere (émitas animo acceptas tuo : amp;nbsp;fis cautior in obieôhis oculi tui, nequcnbsp;in malum aduerte. Tibi enim corn-pertLim efle poteft in omnibus hisnbsp;Dominum tecum iudicio ccrtatu-rum. 10 Aufer indignationem à cornbsp;de tuo,neque malioccafionem in cornbsp;pus tuum induxeris. luuentiisenimnbsp;amp; nigri capillitij tempus,inanitas.

G iiij

uertac dies peflimi, amp; tihi quafi obre-pant anni quitus dicas, lam in illis nullam voluptatcm capio. x Et an-tequàm fplendor gloriæ vultus tui,nbsp;qui foli fimilis eft,immutetur : amp; ocu-lorumtLiorum lumen caliget, gêna-rum decor obfcuretur ,oculorum panbsp;pillæ (imiles (ànè ftellis, obuoluantur,nbsp;amp;: fupercilia pluant lachrymas, nu-bium inftar poft imbres. 5 Quumnbsp;genua tua moucbuntur , amp; concu-tientLir lacerti, amp; dentes oris tui he-bctiorcs fient,amp; ad cibum manden-dum infîrmi, amp; oculi per capitis tuinbsp;feneftras intuentes, obfcurabuntur.

4 Pedes verb tui, ne foras egredia-ris,vincientur, ciborûmquc dcledum negabunt tibi : amp;ad concentum auis,nbsp;quail latronum de noôle graflàntium,nbsp;à lomno cxcitaberis, denciéntque tenbsp;labia tua,ne carmen decantes. 5 Ve-rùm amp; eorum quæ iam ab antiquonbsp;fàéta funt , caue ne rccorderis : amp;nbsp;quum ingreflus fueris fèmitas tuas, Ic-uiftîmus cumulus, edito propugnacu-

jDiT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCLESIASTI S.

lus,impinguabitur lo fimilis tibi videbitur, Sc fummum locufioj^ dißipa (pinæ dorfi tui præ macilencia ex-bttur capparis:quo- jcnJctuj. 3^ turgcntibus pedumnbsp;tuorum plancis tabernaculo prohi-futt,amp; circtiibunt bcberis. Conuertctur enim ad fe-inplateapla^entes. pulcbruni bomo,amp; circuncirca dißnbsp;current Angeli,tc ad indicium re-petentes, plorantium inftar, qui bi-uia circumeunt,vt lèntcntiæ tuænbsp;rationem ineanr. Donee linguanbsp;tua loqueneem te deficiat, decorq;nbsp;capitis tui concidat, amp; fcl iecorisnbsp;tuifrangatur, amp; properet cadauernbsp;tuum ad fcpulchrum. 7 Et reucr-tetur caro tua de puluerc expreP-fa, in terram^quo habitu quondam fuerat : amp; fpirabilis ille animus , quern tibi Deus dono dedit,nbsp;veniet, vt cum illo, iudicio confi-ftat. 8 Cum igitur Salomon Rexnbsp;Ifrael, inanicates mundi, in quibusnbsp;verlantur homines,mirifice efletnbsp;edoólus, ait concionans, Vniucr-fum vanitas. 9 Et facile omnesnbsp;homines dignitate fiiperauit Salomon , fapiens Concionator didus:nbsp;immo amp; populum Ilrael fapicn-tiam omnem edocuit : seq; fapicn-tum diólo audienrem præbuit, amp;nbsp;prudentiæ libres perueftigauit, di’

H

uinationilque animo à Domino, fàpicnciæ volumina amp; facis multas doôlrinæ parabolas , in ordi-nem digeffic. lo Tentauicque (a-piencia fua Salomon Rcx, Ecclc-iiaftes diólus, vel ipfis hominumnbsp;cogitationibus , remocis teftibus,nbsp;ius dicerc. Verum ei fpiritu di-uinationis à Domino , verbumnbsp;iuftum amp; verum prædidum eft,nbsp;quódque à muleis lèculis in libronbsp;legis per manus Mofis legiflato-ris Iftaèl, exaratum fucrac, ad di-étum fcilicec duorum vel triumnbsp;teftium , ftare debere omne verbum. II Verba fapientum acu-leis amp; foras p anutis comparai!- t,,c,Lr. dauii,nbsp;tur,quæ ftimulos vacuis feientia altum defixi .quetnbsp;hominibus ad edifcendam lapien- fter rnn^t^rormnnbsp;tiam admouent: non aliter atque cddUumdAtAfuntnbsp;bouem ftimulus (biet excitare. Ita **nbsp;S)C comparantur ftimulis indicesnbsp;fiimmi quæftionum lèrmonum,nbsp;qui per manus Mofis Prophetæ

{qui folus populum Ifraël Manna HifampHtufi-amp;C delicatis cibis in dcfêrco pauit) limine recuirai. traditi ftint. iz Iterum igitur at- faciendtf/lures b'nbsp;queiterum fili mi, fis alacrior, vtnbsp;multos libros fapientiæ reponas,amp;nbsp;verbis legis operam naues, amp; ad «fZ/o eß.

corpo

ECCLESI ASTIS.’ corporis laborem fis intentionnbsp;B * Quiti muJra ? Res quæ occuL- *nbsp;tc hoc in orbe fada eftjnpropa-tulum deferetur , ab omnibüiqucnbsp;audieturridco verbum Domini ob-ferua amp; time, eiuiquc mandata cu-ftodi,ne occulte pecces: finucronbsp;oÉfendcris, ad pœnitcntiam redi. Eanbsp;enim debet effc omnium via.nbsp;14 Nam fiimmi iudicij die omnianbsp;opera proponct Deus, amp; corum,nbsp;quæ homines fugerunt fiucnbsp;bona fiue mala, publi-catio futuranbsp;eil.

‘Hübe Q'Ssrr bn DÓ5nh3n

H ij

T •wph nr *1*100 nw *5'*73^00 nw*inbsp;iôp3û 3)0 53JQn

*j»niJ»po u’ifi» nî^i ' niîîgt;p^ n^r* ni*n3

Q»^»Do û^i ' Nipn nvDin ^^^lt;33*) ' nm ‘ Hî 730^ pi»» ipo«^ ’’lt;^1 rip*Tnbsp;pî:^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iî3D*S»i^ *10101 noon *3 np*r»

*|noblt;o pûi2gt;» coonn iy*fclt;n Dooilt;' on^ non înteÿon rtoi ^n^p» ri^i3nn p3Ji np^^)*oinnbsp;?3?Jp now ' Û*Ttlt;1 OnbK »J*p3 Olfc) ^73tytnbsp;-|b |n*ugt; n^^în rip3 '?» nîlt; pnntiinbsp;^Iip4 noi^o note jn*i •^o^niS^ityo

?a*rx m^ntlt;i '*|n*in3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

*ins3 71*11*1» iiyö3 n*nri *i»onttgt; 0*0133 nonnni nip*in

' rii*3io*îp ni3St3 am pN»b nönonsonbsp;13^13 m3i3 n3o

*ii3p np3*iblt;i niamp;^û

' jtop bnöS

H iiji

3

ôiJinnn n3p3 ort^ U?»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûJî'irta

i3»i»p î5pî23 'm* ionrn3 pSi • »or^i rNîH 'i^lt;inn n^’ “iippSi n^tn mî?n bp npôinbsp;typsb ibov iH ??b^ npipn 1:32 K‘»nnbsp;unöbi p*npnb jnn5 loni^i lotî^on nni^«nbsp;M’on b^o cziiJî-inn b3 tn jwb piybanbsp;•^ûÿp bp nb3p 'bnn3 nnhti wM 'ii^pb iogt;tnbsp;îzzJinnQnu^ *ôb ^nbnp oi^’^n “pbnb nnpb-jnbsp;io»op2 p*apn.i ïlt;inn quot;ifion ni«*33 ioiugt;b gt;mnnbsp;i»Dnb r-ibpinn bn;i t^inn nôon »i^binbsp;nn 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3•^p:31^*11 ib^:! ‘iw obipn »b^rr

“133 À~x’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nrn3 O'û» ib

»?)n-)bi ^gt;m-pîn nrnb ‘Ymn.rn 'n»tgt;p *îp K3ni D^*iyn îpûb 'Hinû 'nfîorî ^nu? nnîlt;nbsp;mntKn ‘Tobo3 ^nu^^b quot;]‘nÿ n»n Kbu^ op Dïpnbsp;bs‘ “^i^prib nipnn pn 2'snb 1« n‘it*‘iîninbsp;‘inn 0103 n^bb tfîno n*»n -»33 »5 • msnonnbsp;niyi^bp nb»b'»tlt;i n-röD^^ pbgt; -n^rp-io rî3:3-iûinbsp;nobbi b:3n n*onb Tiisnty rensnbsp;’??b .nofrlt;J3 nt nblt; ’pQu?3 '*|mbiûi ^ÿnfrîbnbsp;^nw np ó n‘in3î5»mnbsp;'?iJiû gt;“10 gt;:)' '»fiiî? nöioi ty3“Tû »snb pinû ‘]n-)3nnbsp;-|n::gt;bn “ii3p3 gt;biamp;^ gt;3 »b lt;?)»Din *npi ' Kirrnbsp;“11^!^ “inNf cz3n3ugt;ni ninibn in»ô. •7»bttgt;nnbsp;tlt;3 b.^ C' D»»-ibK 3n3û Dngt;bp nppn *i33nbsp;nsbibîin b3 D»bw 7^^ ',1^ *13-^^ ntypnnbsp;bp D:sûblt; ' nûbtjj ““in-iwû ^nni 'n’ibnmwttnbsp;*j3on ii?p n'Kn “i33 -»w nbnp oinn npnpnnbsp;»“11533 '»? ^“133X1«^ 0*3m »nbH'»»3 ‘IpWOnbsp;nw'T

3 '

' nnon^ïûi nbsp;nbsp;nnin önbn^

îlt;^ Dnni *13^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;^3pû3i *T)tt?gt;û3 ‘îwpîn

Cz^no^n ^33 1^»3ïi^» JpÛ^ ^7^*431^1 pû» 1t)3 nSamp;lt;3 3*3*1 i*n*'i P* gt;31 ' ô»n nin^fc^ i3»u»inbsp;3n33 »•~Î3gt;3 ni3p gt;3 £3233^3 lÛ*ty*Ugt; 13*3*3nbsp;?Sn^33n3 313 minn 313S3 -Jjsinoni ^)D33nbsp;«33 *amp;3 D*ty3tlt;n n^amp;lt;i ni*3ii?*nn ni33nn pt^nnbsp;rip*3*3 nSn3 n^pin i^3p* sn j333!îlt;t»nbsp;lb*3U)* 3*3Wn3 D»3p3Ugt; NStlt; gt; n*33tlt;n jltySnnbsp;H*n nî3 r-î33n »bit^i n33SS 03^ i3n*i n3nbsp;|iiyb*333i ,w»p3prn û*333n3nugt; wn* *3nbsp;*3 *3 ' |3 333rt f*tlt; ' D*p3ty3 D3*K ôn»333)nbsp;^p^ n3*3p p3ni p3*i ugt;3pn pty^3nbsp;'Qi33nn piy^ np*3* n3p» 3ÿp pî3i 3333nbsp;nb333ü^3ntlt;*3 ' *]33 nî ^P ,T*fcn ^^*33^ ^3131nbsp;31313*51 3*353 3p33tlt;l 3*3l3p3 ntlt;*3p3 p*p3nbsp;n33pl 013333 *33n3 nD333 tgt;?3p3 |liy^3nbsp;0*331 *3^^*n33nty3p r»l^p31 3S?1333 1*^Pnbsp;3*3*3 *3 gt; bp3 p33^ np31 1333N ‘]*^pl ' *3bltnbsp;r3p33ïlt;l Û*3Ugt;p3 0*3133313 ^3 3333 3*3nîlt;nbsp;3W 13*^‘ 3133n3ïy pl3r3^ ^313 3f31'3*3533nbsp;pUgt;3*33^’Sp 133*3 1*33 33*1 33piy *3b p33^nbsp;n: 3'317133 r3*ni*w 33Si5n mpnnbsp;*3 ^S33*l 33tlt;*17 331b:S pilt; p DSlt;1 • nil7p^nbsp;^3131734 p33* 13117^ 33131 013333 *t71p 313p3nbsp;331331 03*53 n33p3 332^3 3*33 3î3 *3 ' 13nbsp;*« 013333 31^303 *3 gt; 03*3p tlt;3^ ^313nbsp;1*31N»3 ^p 1317*^1 ^3p33 |*3p p33^ 3175«nbsp;*bl« '3503 p« r313ip33 333« 33n3W 133nbsp;MP3^131pn^ D33Sop 3*3*17 »fiVp^«*3 r3«*nbsp;Ö13333nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H liij

P. ANT E S I GN ANI

AD P. COSTVM

E P I S T O L A.

' DIÊ^blp 0110*0

*nirlt;ip m^ioi ^31 ^niJi . Damp;lt;ipû3 |*3frlt;i ni^^nu^ni p*p3nbsp;?ciî^ no ' *0^ ugt;3iû ipno nomnbsp;nnn »n *3 ' i*n uzi*û'po nmnbsp;non Doo^e npm no*3 ûovô'Inbsp;55100^ “^työo nilt; w» *3 »nio^on iugt;tlt; namp;lt;û

• • »n^nnn m^i ?»opo û*û* ‘^in- loopo

ntyitlt;i / *0*^ p3 pi3î^ *|3^ niten »nnun ?nno nn* cooo^nt^ ion3ugt;3 *|Oio »npoiyiu?«nbsp;3u^i* jn**n *3 ovn ^3 *isî cSnbsp;mnfiouj nS^fn dgt;oc Q*oiyûi nt^ntyn

• • niûinDQ*33^ nioity^ i^ooi nû3nn m3wnbsp;i3*u^p*ügt; D*ilt;ÿOo o*îopûi 1300 *no nt ^3 opnbsp;Qp nnoion^ 034 io*i n*oitlt; aoîbînbsp;' ntlt;S33 n^pini noi n03n nooo p*fînS îgt;^»iynbsp;n^p3iîgt; »oiÿi iptt^ niiïlt;^3 itlt;ougt; iincinbsp;linoi ,13/1^3/1*3 nr3imi ni03n3 ûtyfiinbsp;ortSi^

PETRVS COSTVS

lOANNI CO STO

I R A T R I s. D.

luntasruaj^cuius non aliqua inliterisnoftris fignifica-ÛO delyderaretur. Edienim fempcr ftatuebam ipfc, tarn in vtriulq^nollrum animis eflcpofitam amp; planenbsp;dcfixam amiciciam hanc, vt ncquc teftibus neque labellis indigeret:tamen non inuitiis adduccbar vt ere-dcrem,a bcueuolentia tua non elle alienum^h aliquonbsp;Hoftro teftimonio comprobaretur. Eftquc mihi lanenbsp;^uam gracilEmum coniunólionem hanc nobis à natura datam,tantopercornamentis illuftrarttuis^ Neq;nbsp;enimgrauate fero tuis, offieijs. magis quam noflris,nbsp;nos inter nos coniunóliflimos.eflc. Ac erit, ni fallor,nbsp;tempus quo tanquam admotis arbicris,mea in te per-Ipici point amp; neceflitudinis pietas, amp; amicitiæ fides: qui diesetfià me diffifionibus. trahitur , nelcionbsp;tarnen qua tandem animi diuinationc permoucor, vtnbsp;ilium aliquando meæ in te bcncuolcntiæ.teftcm fb-ïc non dcfperem :maiorémquc- in modum â tc con-

tendo jVttantiim indicij noftræ voluntati tribuas, tibique plane in numerato fit, nulla vel ratione tem-porum, vel abfèntiæ iniuria, me abs te abduci polTc.nbsp;Quumautem mihi dedilccflu tuo noftrorum litcrisnbsp;renuntiacum eflct,ctli primo nuntio vehementer fimnbsp;commotus.-vbi tarnen me rccepi, non potui fancnbsp;non laudarc genus inftituti tui : non tam ccrtè quóJnbsp;ab eo non longilhmè abelfem, amp; velut in eadeinnbsp;verfarer naui, quàm quod ea quæ ad animum tuunanbsp;pertinere cxilhraauero, non polTunt milii non vche^nbsp;menter probari. Quia veró fic noftræ rationes fc-runt, vc me abs te temporum amp; locorum Ipatijs voluntas fciunxerit, lie tarnen habeto tanti à me fierinbsp;' vfumconfiietudinis viótulque tui, vt cum delyde-rium quodexïcrmonibusnoilris capiebam,modcraquot;nbsp;tè ferre non poflem,iudicarim ego eupiditati meæ fà-. ólurum fatis, fi ablèns tecum loquercr j óc quæ nobisnbsp;in fermonc quotidiano lolebant vfiiuenire, ea feriptonbsp;reprælèntarem, hâneque vnicam leuationem animonbsp;perturbato conccdereni.

Cùm autem ijldcm ceôtis vteremur,mcmoria tencs non indeambulationibus amp; Ipatijs tantum, lèd etiamnbsp;aliquando inter pocula ilia rorantia, graues fane locos amp; à communi vfu abliorrentes tractari a nobisnbsp;folicos : qui à veteribus Philofôphis pcrtaóli, fusenbsp;in diuinis liceris recentionbus prælértim, cxplican-tur. Quo loco in mentem venir, quantos apud cosnbsp;ftrepitus amp; clamores moucrint, qui le in hoc généré aîiorum luminibus obftrucre facile exiftimabant*nbsp;In quo fàcis noflros homines mirari non poffuni,nbsp;præcepta quæ amp; ficillima fûnt , amp; plan^nbsp;frxlüta. fenfibus populi aGcommodata,fola fùnc complcxi’

quæ vcrô perfcólum quiddatn in animis Ii om in um inuruntjCane attigcrunc quideiTi. acque,vt libéré fcn-tiam,fi quæ mandata dune quæin arcæ di/pendiumnbsp;nullo modo pertinent,illis ca fantin amoribus, illa de-olcuIantLir amp; fouét.-quæ autem ad fpeciem illam hone-fti proximè accédant Çquam in Euangelijs expreiîamnbsp;animo cernimus,hanc fi oculis intueri poflemus, mi-rificum fui, vt ait Plato, defyderium faceret ) ea omni'nbsp;no repudiarunt. In quo etli nos placatos amp;. bcneuolosnbsp;habere debebtmt, quód nullus fit tam Lynceus qui innbsp;iftis tenebris nihil incnrrat : hoc tarnen illis fùm iratusnbsp;magis ’ qubd in ifto gencre non ofFendunt fdlûm lcdnbsp;hanc fuam noxam ponunt benefadi loco ; ôc dum iura omnia amp; diuina amp; humana populari iudicio metiû-tur, omnéque lâpicntiæ theatrum à Icipfis petunt : eanbsp;refpuunt,quæ à demagogis amp; populariblis luis decla-naatoribus diflîmulatione amp;ßlcntio prætermittuntur.nbsp;Optima opinor ratione, ne apud eos in quibus alterumnbsp;Athenienfe Prytancû ftatuunt,pro.fofla palam veritatc ¥ryt^eu»ûnbsp;in odium amp; fufpicionem veniât.Quanquam quo ma-gis. dicendi genere apud làpientes ôc Chriftianos gratianbsp;ineas,quâm fiea tu inlucemattulcris,inquibus ( fine-genturverbo ) Apofiolos ipfosjocupletifiîmos vindi-ces amp; auélores lau dare pofiis? Quod lane Chrifiianisnbsp;hominibus magis dolendum eft , quod quibus nosnbsp;leliis Chriftus vetcribus illis ludæis præftare vo-hierit , ea omnino iftis præftigijs concidunt per-^ertuntur . Quid enim diftridus illc viuentis Chriftinbsp;gladius agebac? { de verbo eius loquor ) quæ mens,nbsp;S’-fi Icnlus crat animorum fuorum ? nonne vt veterisnbsp;^gis vmbras, perfeóla iuftitiæ veritate abftcrgerct

I ij

vt minus amp; ocuîos ab iniuria cótinentes babcat? Que nonquafi fingulari virtutc præftantem in cælum cfte-rentlaudibus,{îmodô de niillo malcmereatur? Quid-damprofeóló magnificentius amp;vberius fidesnbsp;poftulat, in cuius honeftate ne ille quidem videbicur ‘nbsp;conftitifie qui altcri non nocucric, nifi ctiam ita fitnbsp;animo afFcótus, vtineo officijs omnibus amp; pietatcnbsp;rctinendo decumbat totus, ftatuâtque nihil eflenbsp;in quo magis Chriftiani hominis Iplendor cluceat,nbsp;quàm fi pliirimos obfequijs amp; liberalitate fibi ad-iungat. Sed ignorant homines quâm magnumnbsp;vc(^gal hoipitalitas : ncque probe animo cernuntnbsp;iiQa 'üs^\ioviip,icru7iuvTo$nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait antiquus illc Poeta. Tu Ueßt^us.

cùm Chriftiani hominis inftitutum ab agendo femo-ueas, amp; in ftudio rei familiaris immori vclis, nc-que quicquam eorum quibus maxime vitæ hone-ftas continetur , ad te putes pertinere , vllûmne tibi inter Chriftianos locum reliquendum eflenbsp;exiftimem ? Quid fi ne â Stoicis quidem in porticunbsp;dcambulandi poteftas fiat ƒ Quid fi in Cynofar-gc vcl Lyceo efle tibi per Philolôphos non li- cynoßariej.nbsp;ceat?apud quosfapiens habitus eftnemo,nifi cum vi-tiorum fuga virtutis aôtionesconiungeret.Itaquc belle lapientiflimi homines duo iniuftitiæ genera poiùe-ener^nbsp;runt, vt non tantum eum quialccri noceat de iniufti- fhinbsp;tia appellarent, fed qui nulli prodeflèt is in eiuf- bßfhij.nbsp;dem criminis inuidiam illis vocaretur. lam igiturnbsp;ûpudnos omnipietate amp; iuftitia excellentes efle per-hibentur, non qui in beneficijs in proximos collocan-dis perquàm faciles funt,tales enim ætas noftra nonnbsp;vidit : fed qui de (èipfis largiter merentur, etiam ad

I iij

70

banc charitacis gloriam pcrtincrc {è omnino ucrant. Nam , vt illi inquiunc, bene conftitutanbsp;, eharitas à fcipfa initium habec. Qui b mihi fto-m^achum moucrint, ctiam belluas óc feras ne hu -ƒ««/ iüs quidem laudis expertes eflè prædicabo. Vt pcr-quam difficile diciu fit,an cumbeftijs fimili pietatcnbsp;fint comparandi : nifi quod hac in re forfan belluisnbsp;multo fiiperiores fint,cum illæ ad id quod adeft quód-que præfcns efi: moueantur folum , parumque Icn-tiant preteritum amp; futurum . At in in iftis homini-bus incredibilis quædam efi: futurorum præiênfio,nbsp;tantaque habendi cu^iditas vt nifi bene ac féliciternbsp;rem fecerint, plurimum de dignitate fua nominenbsp;decedere exiftiment. Itaque edi proximè aliquis no-veteris legis Nazaræos imitetur, sitque in fi-'nbsp;cris audiendis amp; affiduus amp; multus, aliquandonbsp;ieiunet, hbcque encomio dignus putetur, vt in conbsp;cupiditates omnes defèrbuifle vidcantur: nifi tarnennbsp;nietatem colat, amp; bcneficiorum magnitudine apudnbsp;nis Christ}a-pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ni,. : multos gratiam meat, paupcribus adiumcnta rcrum concédât lu bens , amp; quo quique opis maxime indi-geant , eis plurimum liberalitatis conférât , ne isnbsp;certc minimam Chrifiiani hominis laudem videaturnbsp;efle confecutus . Nam priora ilia quanuis non o-mnino contemnenda , nobis tarnen cum ceterisnbsp;flint communia . At pietate amp; iuftitia preftare tamnbsp;Chriftianum efi,vt iilis fiiblatis non habeat fides no-flra in quo poffit confiftere. Que fi cogitationc ac-. tigiflent ij, qui fè Euangclicis aólionibus amp; omni vir-tute excellentes putant, plus forfitan ffiuffij amp; operænbsp;in CO gencre poffiifficnt, fine quo ChrifiiBWJUs effie que-

3f

cæteri admirantur, cxpetenda non ducat, amp; rei te-nuicatc dclcdletur, huic certe homini pauci admodu Deos propitios, noftri iratosputabunt: tamque mife^nbsp;ramamp; depreflam vircutem fermonibus defcribuntnbsp;fuis, VC infignia veræ laudis ôcgloriæ pocius in amplifinbsp;cacione patrimonij, qiiam in præftanciflîma ilia bo-nefti fpecie fita efl'c arbicrentur. Si enim ab aliquo innbsp;re fiia familiari iaclura faóla eftji qua in bonis illis ex'nbsp;ternis accepta plaga, is omnium fermonibus perfer”nbsp;tur reus, illique a Domino iufea alicuius feeferis pœnbsp;na conftitutaelfe prædicatur. Populäres homincs,ve-rcque terræ filij,qui exijs rebus quas nemo fapiens vnnbsp;quam expetendas duxit, virtutis amp; vitij iudicium fe-rnnt.Damnanda profeóló arrogantia, quiddam malum ÔC fugicridum iLidicare,de quo,vt virtutis effet Ionbsp;co,a lefii Chrifto rogatio faóda eft:Beati,m9^bj9^Inbsp;luritis. Item poftea, Bead eritis quum vos oderiut bo- 'nbsp;mines. In quibus à noftris nefirij cuiulda criminis argumentum ffatuitur, quafi Deus optimus maximusnbsp;bac vita beneficetiæ amp; liberalitatis mercedc bomini-gufta eft,vt cqdamncm adducar nunqua.Qu.id enim

1 iiij

pi

quæfo ad probitatis aut male adæ vitæ confeientiam pertinerc poteft facultatum difceptatioîquæ tam ccr-tè fortuitæ amp; corporatæ func, vt illis cum animo nonnbsp;poflîc cfle focictas. league inepte amp; parùm philofo-quot;T)i»»enes: phicè Diogenes Cynicus diccre fôlebat ,HarpaIum,nbsp;quitemporibusillisfèlixprædohabcbatur,telhmo-nium ferre contraDeos, qui in proipera fortuna tan-diu viueret.Quôd fi vetera exêpladilpicimus,quàmnbsp;mukoamp;reperias quiomni crudelitatc amp; flagitijs im-OtonyltHs, puri féliciter impcrarunt.Nam amp; DionyfiusSyracu-îànus duo de xl. annos florentem opibus ciuitatemnbsp;tenuitzde quo tarnen plurimæ conièntiunt genres,nbsp;{purcum amp; icelcftum ducem fuifle. Omniûmqi Ion-c»»»x. gè crudelifiimus Cinna Romæ diu Didaturam gef-Hertdes. pj. ludæorum quidem hiftorijs Herodes parri-cidio vxoris amp; filiorum trium,cæterQrùmq; omniumnbsp;fàcinorum maculainfamis, cùm veterum ludæorumnbsp;armis florentiflîmam rempublicam â Populo Romano accepiflet, primus exterus earn rexit, amp; fummanbsp;cum gloria ad extremam fenedutem imperauit. Hosnbsp;igicur intantis vitæ fôrdibus, nemo Deo gratos cflenbsp;iudicauit, quod illis tanto tempore in omnibus rebusnbsp;fortuna refpondiffet. Qui autem ea quæ ab omnibusnbsp;expetuntur bonorum fubfidia negligunt, aut etiamnbsp;fi quid non modo aduerfi fed plane euerfi accidentnbsp;moderate ferunt:hi certc quanquam. noftris defiperenbsp;videantur,ne mihi tarnen procul ab Euangelij laudenbsp;abfucrint.Nam fi Icfùm Cliriftum, qui ira apud Mat-thæum loquens inducitur, audire placer, Ne folici-ti fitis animæ vefiræ quid manducetis : Item, Nolitcnbsp;No» jwx«?. ßjj—dicentes, Quid manducabimus aut bi-« O'**-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

jfj/iff, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bemus,aut quo operiemurîquid tandem atterunt ho*

mines

mines noftri,cur non cos mirabiliter laudandos cxifli-niarc debcant,apud quosincrcdibilis ilia habendi dc-fedit cura?Quid porro illis in mentem venir, cur noa cos grauitcr arguendos efle ccnleant qui mehorcs boras fuas, omniadeniqueftudta ad diuiciarum cupidi-tacem conculcrunt ? Iftis etfi fbreafle nulla peccaci la-bes inuri po/ïic,magnopere ramen fie vitio vertendu,nbsp;quod illud legis Chriftianæ capitulum ( in quo to-tiusEuangelij fcopuseft ) pro derclidlo babeant: ne-qiie folum hoc fibi condonatum volunt, led etiamnbsp;filios (ÛOS cætcrofque qui ad corum tutelamquot;amp;nbsp;cntelam pertinent, in eandem deliób fbeietatem votant , vt îimili opum quærcndarum cupiditatc ala-crius incitentur neque vllum de dinitijs cogitandinbsp;icmpus intermittant. Quibus fi ea quæ in Euange-lijsfufius banc in partem de fcripto rc citan tu r,pro-tuleris ftatim confilium efle , non autem præ-fcripti neceflitatem audies. Quod û ardius vrgeas,nbsp;neque pedem referre velis, ijfdcm verbis vfos effcnbsp;eos fffædicabunt, qui de hærcfi inter reos memoria noftra relatr , maximis fiipplicijs vitam finie-runt. Quis enim, inquiunt, nifi de fide male fen-tiens, diuitias refutandas ceniet, quas lequitur opti-mus quilquc, amp; reliquis omnibus rebus anteponit?nbsp;quibus quærcndis non inieruire ius gentium Violantis eft , amp; quodammodo naturæ ipfi cum Gigantibus pugnantis. Nefeiunt homines egregiè cordati,nbsp;ca Chrtftum in fequacibus (bis expetifie , quænbsp;extra hominis facultatem fita efle arbitrantur om-ncs. Nam vt illc idem tcftatur,Quæ impoflibilianbsp;funtapud homines^poflibilia funt apud Deum.Quæ faedia.nbsp;cum Iint apertiifiaia,, fi. quis ex noftris ea ægre in

K

animum indue it , hune non modo etlinicum poft Chriftum, Talia enim ( inquicillc ) genees inquirunf,nbsp;fed hærccicum amp; blafphcmum eflc prædicabo.

Kc fuie tempus illud quum grauiorum ftudiorurn tempeftate iaéïatus, ad iàcraruni literarum otium,nbsp;tanquam in portum confugiflem incidi in Salomo-nis Regis Ecclcfiafte.Q^em ego quum Hcbraiccper-curriilem, nefcio quos in meamores citauit fui ( credo equidem quod a diuinis Euangclij noftri lenten-tijs non multiim difereparet) vtetiam incredibile plane defyderium iniecerit, exemplar aliud longe vbe-rius Caldæo fermone conlcriptum perlcgedi. In quonbsp;varia tortuna vcrlatus probe iudicare non poteram,nbsp;videreturnc Caldæus ille paraphraftes aliquid dignitatis amp; lu cis Archetypis ipiis attuliflc. cum tarnen peruiderem mukos Hebræorum codices apudnbsp;Græcos ôc Latinos in fidem Ibcietatem efl'e rece-ptos, Caldæum autem in Latinam linguam verlumnbsp;plane nullum, exiftimaui non ingratam multis remnbsp;taólurum, ß cnitcrer ipfc vtaliquando Caldæos Latine loquentes audiremus. Cumque Caldæus illenbsp;Ecclcfiaftes perpetuo orationis curfu ab Hebræo dißnbsp;’ iundidimus, dicendi genere ferretur, èc quæ à Sa-lomonc velutin pugnum crant contraóU,manu cx-plicata nefcio an féliciter ampliaftèt, vifus fum mini operæpretium Eicere ß Caldæus liber authori-bus nobis ad prxßdium Latinæ lingua; confugcret,nbsp;8gt;c à nobis Latinitate donaretur. Neque me tarnnbsp;£ff/fy?4!yîfjknguæ nouitas mouit,quam quod eumlibrum innbsp;ö*£«rf«»f/«jT^anus fiimpferam, qui ita Euangelio noftro con-tyn[en(ui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorum magnopere effet rcfertiffimus,qua:

Chiift

Chriftianis Gmpcr in orc cflc debent. Quantum au-tern authoritatis amp; dignitatis habeant Jitcræ Cal- itntaxCal^ dææ, vctcrum ludæorum fatis teftantur lucubra-,^j*'^^-tioncs : apud quos ingens illc Bibliorum liber ctiamnbsp;in Caldæum tranfcriptus eft : tantâque rcligio-tic amp; fide vtranque linguam adamarunt, vt illasnbsp;mutuo SiC pcrpctuo conftnlu colligarint ; nequcnbsp;quenquam in Hcbræis (apere iudicarint, qui nonnbsp;idem amp; Caldæa delibalTct. Atquc eam fuiftc afii-nicatis caufam conicdura ducimur, quôd à Ba-bylonijs capta amp; dircpta Hieru/àlem, multis fufisnbsp;amp; fugatis, qui deditionem (ècerant,in colonias Ba-byloniorum captiui fûnt dedult;fti:vbi quum temporis diuturnitas auitos illorum mores commutaf-(et, facile patriam linguam dedidicerunt. Veriti veronbsp;feniores, ne linguæ ignorantia, etiam legis obli-Uionem parcret, legem ipfàm amp; Prophetas ferè o-mnes in Caldæum tranftulerunt : qui (crmo illisnbsp;confuetudine amp; vfu corum quibufeum viuebant,nbsp;erat familiarior amp; notion Hune occafionc â patri-bus acceptum tam religiose pofteri coluerunt, vtnbsp;ad hæc vlque tempora ad ludæorumanimos opinio peruagatafit,Caldæasillas paraphrafes fenten-tijs plerunque à typo differentes, diuino quodamnbsp;(piritu conicriptas effe. In quo doólorum fit iudi-cium amp; exiftimatio. Ego verb ( nifi me rei graui-tas â iudicando dimouere debet ) facile addu -cor vt exiftimem, nihil efte in quo illæ tanta re-ligione, dignitate amp; fide à nobis accipi debeannnbsp;Quid enim tam magnifîcum aut reconditum,.nbsp;quid hominis Chriftiani expedationc in eis di-gnum- iudicemus, quarum nonnullas poft, mortem

:.......- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......... ¦ K ii

70

Chrifti à ludæis fidci noftræ inimiciflîmis confcriptas memoriæproditumcft ? Sed tamcn ne fcmperau-chorcs ipfos mcditemur fâtis libri illi rei filbicdîenbsp;dignitate fcipfbs tutancur amp; defendunt. Quid cnimnbsp;aliud agunc, quàm Hebræi contextus vcritatem ijfinbsp;dcm auc vberioribus verbis ad Caldæum dicendinbsp;genus traducere?Acccdit qubd æterna quædam elî/nbsp;vc dixi, vtriulque linguæ (ôcietas, tanta fine, vcnbsp;illotis manibus in Hebræis verfiri poflic,nbsp;focietas, nifi ad illam gloriam laudem Caldææ fipientiænbsp;, , ¦ adiecerit. Nam amp; vafta ilia Talmudæorum corn-pages, amp; magiltrorum commentarja,tam muJta anbsp;Caldæis mutuarunt, vc potius Babylonijs quàmnbsp;Hebraeis firipta efle videantur. Mihi quidem ecûnbsp;multis nominibus vtraque lingua commendeturjnbsp;hoc tarnen eft in delicijs niagis, quod ab illis pópu-lis omnesartesôc difciplinas in nos manaflè memoriçnbsp;proditum accepimus. Nam, vt Cicero author eft,nbsp;primi AfFyrij propter planitiem amp; magnitudincmnbsp;regionum, quas incolebanc cum cælum ex omninbsp;parte patens atque apertum .intucrencur, traiedio-nes motufque flillarum obferuauerunt. Qua in na-fMui' Caldæi, non ex artis fed gentis vocabulo no-M4«lt;//^o-;;zyminaci ,diuturna fyderum obferuatione fcientiamnbsp;putantureffcciftc, vt prædici poftet quidcuique eftnbsp;euenturum, amp; quo quifque fato natus eftet: quafi-pientia tantum fibi authoritacis apud rcliquos populos pepercrunt, vt abeis dies peterentur: quafiabnbsp;ipfi Natura diuinandi ftientiam amp; return futura-rum præfentiones accepifte, aiit cum laóle nutricis

• ftixifte videretitur. Verum amp; Theophraftus amp; Por-phyriuspræftantcs fipienciaviri ludæos natura eftc Phi

lofbphos cxifl:imarût:amp; Pythagoricus Niimcnius tra-didit, nihil efl'e aliud Platoneni,quàm Mofem ca lingua diïputantem.Quæ ctfi a nobis fufius expli- Tlat», T^ofèjnbsp;cantLir, eo tarnen pertinent, ne quis Hebræorum^quot;''^^^’nbsp;amp; Caldæorum volumina tanquamffùbdititios partus, de familia amp; gentilitatc omnino dimittenda cficnbsp;opinetur. Quam fèntentiam pueris nobis, memoria tenes vel eorum animis infèdifle , qui quafinbsp;lèdentcs in puppi foli de cælo (êruabant, èc tem-peftatum locorumque rationem longe prælèntic-bant . Deridenda tarnen hominum amentia tan-tùm fane laudantium t quantum fc poflè fperantnbsp;imitari . Vcrè enim fï volumus iudicarc, quid a-liud fpcólabant ridiculi illorum conatus, quam vtnbsp;foli fàpientiæ antiftites haberentur : verit-i opinornbsp;ne fïunta illa literarum monumentain vulgus ex-irent, exifteret aliquis Flauius Scriba qui cornicumnbsp;oculos configerct , amp; ab eis incautis prudentiamnbsp;omnem compilaret . Quorum opinio cum nonnbsp;fatis probaretur mihi, non contendi folum, vt egonbsp;aliqua linguæ illius .cognitionc procederem, fed idnbsp;egi maxime , yt eorum ftudia licet mediocritcrnbsp;adiuuarem, qui le in gratiam linguærecipinon recurrent . Etfi verb libellus ifte, quern ex Galdæo ver-fum in tuo nomine apparercfacimus, plurimum tibi abeffe videbitur a ^dignitate Græci aut Latini fèr-nionis : nullumque fequi orationis florem : fic ta-nien ßatuas velim, cum grauitatcamp;: pondéré fenten-tiarum refertiffimum, perfcóti cuiufdam adum-brationc maieftatem Euangelicæ noftræ difcipli*nbsp;næ proximè contingerc , planéque philofophieàmnbsp;illam feueritatem compledi. Quid enim in diui-

* - - . - ...

7«

nis pcrtradandis ,aut potius transfcrcndis afFcrt vbc-rius,auttam admirabifc lenis ille amp; æquabilis oratio-nis traólus,aut impetus quidem dicendi incitatior, û modo fententiarum (plendor recineatur ? Quia ramen, fi te à contextu non dimoucas, videatur potius cum Epicurcis Si Cyrenaicis patrocinium volu-ptatis (üfcipere, quam cum Zenonijs óc Stoicis fcnbsp;}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad virtutis aóliones conferre, quæ ad bene amp; beate

viuendum icipfacontenta eft : paucis explicabo no-ftram de ea quæftione /ententiam, amp; quafi rutis cæfis receptis, tibi tarnen amantiflïmo mei relin -quam , quæ foriàn apte amp; loco pofita cflè vî-deantur.

Ac fuit de bonorum amp;malorum fine varia inter Philofophos diiputatio; arque baud ftio an vnquamnbsp;ætate ilia inter dodos conftiterit . Vt verô àcapircnbsp;arceftàmus, primus Socrates à rébus occultis, ( vtaitnbsp;Cicero)amp; ab ipfa natura inuolutis,Philofophiam auonbsp;cafte amp; ad bominum mores adduxifle fertur: cûm-que tot eftèt arris amp; dodrinæ præfidijs a natura in-ftrudus, vt nihil in quæftioncm cadcrc poftet, quodnbsp;àquotidianis difputationibusfùis cxcluderet : cûm-quc eaeftetin dicendo facultatc, vt non modo denbsp;mulris rebus difputaret, iedetiam rem eandem(v£nbsp;fæpiftimc alius dies alios mores exçoftülat )alijs arque alijs modis tradaret , facile ex eius febolànbsp;profêminatæ funt diflentientes Pbilofôphorum fà -miliæ: amp; quod quifque in eius icrmonibusadama-rat, id certè animo eft complexus, séque in eo ma •nbsp;tÂriîîtifpM: ximè cxercuit. Vnûfque Ariftippus { à quo Cyrc-quipofteà didi fùnt Epicurei ) cûmquot; iucun-dicatem amp; ^fâlcs in Socratis coUoquijs permagninbsp;........ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aefti

^ftimaflètjnÓuum quendam voluptatis amp; dclicia-tum ludum aperuit, folumquc fummum bo-numadfenfumamp;appetitum rcuocauic. Cui quum Vel ipû natura à fabore in libidincm propcnfior,nbsp;multos icquaces amp; velut patronos conciliaflct, facile hæc rcs vniucrfum orbem non fama folûni fêdnbsp;plaufù peragrauit . Primùm enim acerrimum fuinbsp;dcfenforcmamp;vindicem Epieu ru m nada, ad pofte-tos dimanauit. Quanquam quid eft quódEpicuri^'^''^*^**’nbsp;VoluptaSjVirtuti coniunólaiudicari non debcat,quinbsp;potiusanimi quam corporis voluptatem non præ-ceptis tantum, fedmoribus amp; vitægencre videturnbsp;cflc complexus ? Vtenim apud Laèrtium legimiisnbsp;cuni demun boni finem efle dicebat, rcólum quic- ,nbsp;lumquc animi ftatum,quam vocauitjcadem ‘quot;'Jnbsp;iili nuncupatur, quam amp; tranquillitatem amp;nbsp;optimam animi cóftitutionemappcllemns licet.Quïnbsp;enim non tam ad bclluarum titillationem quam adnbsp;mentis leuationem feipfum retuliflc non exiftime-tur, qui à ïenftbus propemodum fuauitatcm exclu-dat, vino abftineat,amp; folis oleribus duriter vitam ftianbsp;tucatur? Itaque cum co nuUa nobis erit difputatio.nbsp;Etfi Stoici ipfi voluptatis nomine opinor infèftio-res, eum in fuis lèrmonibus male accipianc. Ad Cy-tenaicos autem amp; Corinthus ille hæreticus perti- hmtkm,nbsp;net,: qui cum offendiflet Euangclica præcepta mirenbsp;cum voluptate pugnantia, moderatione quadamnbsp;adhibita , res natura fibi diferepantes ad confén-ftim reuocauit, amp; hominis Cnriftiani fèlicitatemnbsp;fôla voluptate ftatuit . Quæ hærcfis cùm multisnbsp;placuiflet, ctiam ab ipfô Mehcmetc adamata eft Hicnbsp;cûm in rudem amp; efferum Agarcnorfi populû fortuna

K iiij

incidiflèt, nulla alia rcligionis forma illorum animos fibi magis dcuinci amp; obftringi pofle exiftimauif,nbsp;quamfi earn legemamp;rogationcmferret,quæ Icnfi-bushominuconfentiens ieipfam voluptatis præfidionbsp;tucretur : cantumque amentia procellit,vt nulla fitnbsp;tarn ncfanda amp; turpis voluptas, cuius non aliqua fitnbsp;in illius lege adumbratio.Itaque non eft mirum, fi innbsp;eas blanditias a muleis nàtionibus concurfum eft.Vnbsp;rum amp; bos relinquamus quibus nullum eft cum vir-tutc commercium. Ex eodem fonte nempe Socrate,nbsp;stekL dcriuati funt qui fe Stoicos nominarunt.Hi cum feue-ritatem inpræccptorc Si feniles mores impendio pro-baflent,nouum quoddam viuendi genus animo arri-puerunt, amp; fclicitatcm ibla virtute ftatuerunt. Nouanbsp;eertè res Si ab omnium opinioneabhorrensiquafi homo duabus partibus animo fcilicct. Si corpore nonnbsp;contineretur. Quid enim aut tarn neotericum, aut anbsp;fenfibus hominum tarn alienum efle poteft, quam innbsp;diui tijs paupertatemfi]mmam,in extrema inopia opesnbsp;collocareîQuis vnquam gentiles amp; eös quorum ma-iorum nemo feruitutem feruiuit, mancipia Si quafinbsp;vcnales Sardos,amp; è diuerfo feruos,liberos exiftimauit?

Quis dolorem in bonis,diuitias in malis babuit?Quis Cenfenfiii: noftrorum Hominum pcccata çqualia efle iudicauit?nbsp;pottenta quædâ videantur efle,fi quistarnennbsp;’ penitius intucri velit, nihil efle quod ad fententiamnbsp;Euangelij propius accedat,facile reperiet. Primumnbsp;enim in libris Euangelicis id eflicitur maxime, vt eXnbsp;hominum mentibus illapenituscuellatur opinio,quçnbsp;in omnibus nacuram ipfam tanquam optimam viuendi ducem,fequcndam efle cenfuit. Etli enim (um-mam confèruandæ hominum perpetuitatis rationemnbsp;aibitf

st

^tbicrata eft ipû natura,fi omnes cÔmodis gauderent, ab incommodis abftincrenc, ^uod iliis amorcinnbsp;iùi indidiffet, hoc eft (vt ait Cicero) appetituni boninbsp;amp; fugam mali : quid tarnen in libris Euangelicisnbsp;îiliudagi vidcmuamp;, quam vt illa naturæ primogcnianbsp;(vt loquitur Taurus Philofophus apud Gellium: ) exnbsp;bominum mcntibuspenituseuellantur? Qui eniinnbsp;( vt ait diuinus nofter Legiflator ) amat animam.nbsp;(uam perdet eam. lubetigitur aosinadcundisperi-culis fortes amp; alacres efle. fiibdit prætereâ, Beaci eri^nbsp;tis quum vos oderint homines,,, amp; cærera. Quid?.quinbsp;in fumma paupertate amp; rationibus afflicfis Felicesnbsp;prædicat, qui ærumnis amp; doloribus confedos bea-tos cenfet, nunquid. maius quoddam quam ab iplànbsp;natura quæfijflè præfidium exiftimari poflît? Quo innbsp;genere minim quantus fit Stoicis, cum Chriftianis conbsp;fenfus- Etfi autem Stoici in optimis adionibus natu-ram ducemamp;quafi figniferam ftatuerint : ex reliquonbsp;tarnen omni corum fermone facile conicdura duci-naurjde ca natura verba fccifi'e^quæpropriam fibi amp;nbsp;quafi infitam virtutem habet:à qua nondum par-uuli illi adhoncftumigniculi exceflerint, habcatquenbsp;adhuc ipfa ßcum ea dignitatis feminaria, quæ fi ado-lefeerc fîncrent.ur,ipfâ fane homines ad, bcatam vitamnbsp;poflent perduecre . Vnde amp; vcremonct ille, iuftosnbsp;nos a natura efle fados.-quafiab ea tantum in homines dignitatis fit inuedum, vt ius vniuerfum æquinbsp;boni quafi cxcifum in animis hominum rcpcrire pofnbsp;fis. Quod fi de ea natura loquimurfcorrupta confuc-tudinem rcdius appclles)quæ vel tefte Dauide depranbsp;uata opinionil^s propenfitate in malum fertur, non.

L

eft in Euangelijs tam magnificum tamque cuin ani-mi magniCLidinc coniunölum, quod illi fcriptis SiC difputationibus fuis non adumbrarint ? Vito tornnbsp;amp; ßipicnci, inquiunc , opes omnino contemnen-dæ . id qua fociecacc ad Euangcîica mandata perti-neat nefcic nullus. Simile eft ( dicebat Seruatoc no-fter^ regnum cælorum homini mercatori, qui cùninbsp;ad emendas margaritas perègrè eflet profeólus ,in-uenta vna, omnia fba vêdidit, vt illam compararet •nbsp;Potuitne Ôc illuftrius clarius in oculis omniumnbsp;ponere,non tantum homini Chriftiano amp;fapicnticonnbsp;temnendas diuitias , fed penitus tanquam malumnbsp;quoddam abijeiendas efTe? Quid enim eft tarn pu-filli tamque angufti animi, quam amare diuitias? Sednbsp;ne rebus tarn apertis faces verborum admouere vi-dcamur, nunquid in hac quæftionc Dominus noftcrnbsp;diffuse fatis mentem fuam poftcris tradidifle vifus eft,nbsp;quum ci qui fc vcl minutiflima legis obfêruaflè præ-dicabatjdixit, Vnum tibi reliquum eft, vende omnianbsp;rant

25

rant Eine in cam legem pedibus’ire,quænaturæ con-lentanca,amp; vekitin fenfibus pofita cû acrijs «Sc plane Hiuinis comutaret. Quod ß creator nofter lefijs Cbrinbsp;Hus perfonam CyriRegisPerfarum^aut Alexadri Manbsp;gni indues.,rerum geftarum magnicudine orbcm tcr-raruin impleuiH'etjCredendü efl: Iudæos,qui nihil melius,nihil expetendum magis impcrijsnbsp;nbsp;populari gio

ria iudicauerunCjfacile ad cum difceflionem faduros huifl'e.Ex quibus cfficitur virtueem iplam non Stoicisnbsp;rantùm,Ièd Chriftianis in flimmo bono efle. Diuitiasnbsp;autcin minime expetendas,planeque (apienti homininbsp;fugiendas.ln quo etfl Stoicis maxime gratuler,qui no luniadeior-bis in hoc genere de omni officio præierunt,dolêdumnbsp;tiSjChriftianis prçluxifle.Citentur ergo fepte fapientesnbsp;præclariffimæ virtutis omnis amp; continentiæ tefles.nbsp;Allcgetur Crates Thebanus, alijque innumerabiles,nbsp;qui opes fuas non tantùm fortiter contempferunt,fcdnbsp;à fe omnino repudiarunt : iudicantes hominemquinbsp;Vel pundum temporis his retincretur,illi nullum eflenbsp;cum virtute commercium . Quod fi veteres illinbsp;tantum Gpientia præftitcrunt , vt ftudia virtutisnbsp;Vel ab ipfa natura, vel magiftrorum difputatio-nibus accepta, folafunt amplexi; quid nos tandemnbsp;facere oportcbit,qui à Deooptimo maximolatam lenbsp;gem amp; â maioribus nobis traditam fouemusamp; defennbsp;dimus? (^id fi in diuitiarum defpedu amp;reru mun-darum cot’emptione, perpetuus fit Euangelij curfus?nbsp;Sed tarnen quid facias hominibus ijs, qui id beneficium naturæ inuiderunt fiiæ , vt non tantùm adnbsp;opes amp; dignitatum ambitum omnia référant, fed eos

genus effinxetunt Hbi, vt ea fola potiota habeant,per quæad rei familiatis inctementaaditusefle folet.

Quibus autem fotenfès illæ, amp; comitiorum ptenfa^ totûmque moleftiæftomachum faciunt,ij terum o-mnium feientiatû ignati iudicantut. Quantas igi-LM(4i. tragœdias iftos homines excitatutos cen{ès,fi illud

Lucæ apudeos ptofcras,Omnis ex vobis qui non tc-nuntiat omnibus quæ habet,nonpoteft cfTe dKcipu-lus meus, Humanius cette tccum agetetur, fi aut de legibus agratijspopulatedectetumfetas,aut ttibu-nitia intcrceflîonc authoritatem Icnatus velis minuc-Efaiaf. tc. Habcaut ergo in manibus Efaiam fiium, Auditenbsp;(inquit ) verbum Domini principesSodomorum , 5^nbsp;attenditeadlcgemDci noftripopulus Amorrhæ. Etnbsp;rurfus paulô poft^Væ qui domum addomum adiun-gitis, amp; agrum agro copulatis vlquc in finem loci,vtnbsp;loli tandem in vmbilico terræhabitetis.Sed tarnen nenbsp;femper excellens amp; pcrlcólum quiddam meditemuGnbsp;nonne viro politico amp; liberaliter cducato id pd'nbsp;mûm enitendum efle Philo{ôphivoluerunt,nc qf^

Cum premat fufpicio auaritiæ.Nihil eft cnim tam Fortis tamque magni animi,quam contemnere diiiitias ft non habeas,iin verb habeas ad liberalitatcm con-ferre. Quis igicureritapudeos pictaci, quis rcligio-ni,quis luftitiæ locus, qui itaad diuitiarum Sirenesnbsp;conftiterunt, vt omnia iura diuina amp; humana illa-rum illccebris deliniti, voluntaria obliuione con-triuerint? Quid verb eft tarn flexibilc tamque tene-rum,quódquequocunquc ducas propenftus fcqua-tur, quam hominis animus cupiditate pecuniarumnbsp;incenfus? Seite igitur amp; perquam graphice auaritianbsp;à Paulo omnium malorum radix appellata eft. Eanbsp;cnim innata nobifeum naturæ feminaria reftinguit,nbsp;ca malis venenis imbuta corpus animiimque virilemnbsp;cffœminat, amp; nullum habet cum virtute commercium . Hæc eft quæ veritatem in Heracliti puteumnbsp;præcipitem cgit : hæc Aftræam iilam deam morrali-bus libellum repudij mittcre,amp; in cælum euolarcnbsp;compulit:hæciudicibus(quosaptênbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hefto- HeßeilHf.

dus vocat ) oculos amp; manus reftituit, atque vt breui dicam, hæc omnino Chriftianæ Ecclefiæ ftatum la-befaólauit. Prodigiofà certè res, atque ab omniumnbsp;fenfibus remotiflima. Quis enim vnquam in ani-mum inducetfeium, Eccleiiam à Chrifto diuitiarumnbsp;ofore acerrimo extruólam,amp; maximo velut pauper-tatis diplomate obfignatam, tanta fui diflimilitudi-ne ad pofteros dimanaftejVt tanquam aliquo Circæonbsp;poculo ex deprefla amp; humili,elata : ex parca amp; frugi,nbsp;plane regio luxu diffluens : ex inope,diucs fit fà(^?nbsp;Quis erit tanta animi facilitate,cui hæc faóla non fi-€la yideantur cflèîAc ft volumus vetera memoria re-

L iij

peterc, rcperiemus cos qui ab ipfis nafccntis Ecclefiaï Conjla/itinüs pnncîpijs ad Conftantinum Imperatorcm fuerunc,nbsp;iw^eraisr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magna in re, fèd. tarnen fidei èc conlùntiæ

plenos fiiifle:a quibus omnis pro religionc Chrifti di-micatio eft (uftepta. Cum verb diuiciæ in hccleiiani inucôlæ funt,cœpîtque Clerus in confuetndinem aufnbsp;Afiaticæ,aut Aphricanæ liccntiæ venire, nefcio quænbsp;religionem, animi magnitudincm, holpicalitaccna,nbsp;cæteras denique virtutesfùbito tcmpeftatis turbine,nbsp;noua quad procella peruertic. Videmus ergo omnesnbsp;D. vetrus. qui à diuo Petro vfque ad Sylueftrum Pontifes fuc-sylueßer. confïantilîîmè Si fortiffime pro fide dimicafinbsp;fè, idquc egifle maxime, vt quafi corporibus fuis,nbsp;exteris ritibus amp; Ethnicorum cukuiaditum interclu-derent, præclariflîmûmque pofteris monumentumnbsp;relinqucrent,âbfcindendæ de Republica fàlfæ rcii’nbsp;gionis. Quum verb rerum copia Chriftiana ciuitatenbsp;donataeft J repente auaritia tocum orbem peruafit,nbsp;cœpitque ipfe maiorum decor collabafccre ; eu pi diras autem nomini Chrifiiano iànè quàm infcftilnmanbsp;fie peruicit, vt veterem illam pulchritudinem de-turparet, amp; anriqiiam formam nocis quafi Trei^ijsnbsp;difpungeret; vt iam difficile fiibhu fit priftinæ Ecclefiænbsp;dignitatem agnoicere. Ac fi quisnos inea opinioncnbsp;efl'e exiffimec ,quæ omnino imperia, iuris dicendinbsp;potefiatem, principatus. amp; diuitias tanquam perni-cipfum quoddam venenum de Ecclefia decidereco-nata cft, errorc labicur fané. Quid enim magisadnbsp;Ecclefiæ amplitudinem pertinere poteft, quâm ijsnbsp;ipfis abundare,quibus adhofpicalicatem Sc liberalita-tem aditus çITe fbletîin quibus apud homines vir*

tutis fplcndor ineft maximus. Quisefttam cxpcrs humanicatis, qui pic tätem erga homines ( qua potiGnbsp;fitnùm fides noftra conrinctur ) ab Ecclefia amputare vclic? Nulla certe re propitis adDeum accedimus,nbsp;quam ftatutas expcnlas pauperibus dando : quaruranbsp;rcrum vel laus præftantior eilet euullä ex memorianbsp;vitaquenoftra, li opes iuaslaici principes tanquamnbsp;poftliminio ab Ecclefia recipere finerentur. Qtiapro-pter in Canonibus bene amp; ex ordine conilicutumnbsp;eft ( fi qui tarnen hodie Canones funt ) vt Epiicopo-rum amp; præfcôlorum Ecclefiæ bona quadritplici iure cenierentur : vna fcilicet pars illis ad tuendam remnbsp;fuam domefticam adiudicaretur : altera in fiieumnbsp;Ecclefiæ, quam fabricam vocant , committeretur:nbsp;tertia ad pauperes veniret : quarta Clcricis rclinquc-tetur. Hoc tarnen familiæ herciieundæ indicium,publicum filentium refutauit. Quanto verb Chriitia-norummalo ignorât nullus. Verum nunquid eaquænbsp;in luce fori eft loannis xxij. conftitutio,hæreticos pa loannes xxîj.nbsp;triçque hoftes iudicauit eos,qui Seruatorem noftrumnbsp;amp; Apoftolos nihil habuifle dicerent, qnlquc Ecclefiæ ampliflîmas opes inuiderent. A quorum fenten-tia longiftimè abfum.Ncque verb fit's mirari poifumnbsp;Bartolos, Baldos Panormitanos id genus hoftii*. J^onatioCcn'nbsp;nés, qui de Conftantini donatione tam multa pofte-ris reliqtierunt. Quid enitn opus fiiitinre tam aperça quaii inter fobrios debacenari? Etfienim donationbsp;ilia minime iure fubfiftat:(àtis tarnen iuris amp; præfi-dij Romanis Pontificibus diuturnitas temporis ,con-ciliauit. Nam fi volumus initia re^norum memo-narepecerc^quod tu ex tam multis^longioribus tem-

' • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L iiij

j^f^óGxWA noftrisvedatifLint, multópoft Conftantinum Reges in Gallia dominari cœpiflc ; quorum authoritacemnbsp;amp; ius lacrofinólum ft quis in controuerftam vocet,nbsp;modó fènfu fed pœna indigerc vidcatur. Vidcantnbsp;^nenfit. vcro omnes in Italia principes,Gon2agas,Eftéfes,Mc-^edtcM. tlicæos qui aliquando fulminarc Italiam dióli füntnbsp;VKcci»mtesi_.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

- Vicecomites, an impcrjis luis antiquiorem caulam

onentù. auólufquc cftïRcïlat ergo vtImpcratoriGræcorum rcpcytio detur ,qui vt optimi funt tcftcs.ij qui probenbsp;vtranque hiftoriam noucrunr, verus Romani Impcrij fuccefTor erat. Vcrïim incredibili ChriRianorumnbsp;cladc tota illadominatio aTurcis direpta cft. Cernentnbsp;Turcarum ’gi^ur hanc hærçditatis partem Turcarum Reges, amp;nbsp;tanquam mortua Ecclcfia in fticccflionem venientnbsp;adbona populi Romani capicnda?Scd hæcplus lâtis.

clcfta vcrienum lparfiftcjftaliqua authoritatc fieri pof fctjVt Clerici in officio retinerentur; amp; his ipfis non adnbsp;luxum, venatteos canes amp; omnis generis dclicias vtc-

ren-

89

bepoficum in excernis bonis præfîdium ? Sed nefcio ^uæ improbitas Sc auaritia nonnullorum Clcrico-rum animos occupauir,vt diuitiarum ilLidijs fecularesnbsp;homines antecedant, neque quiequamin religioncnbsp;aggrediantur , nifi eos vis auri amp; pecuniarum tamesnbsp;inapellat. Hos certe maiores noltri tantis virtucumnbsp;ornamentis prædicos ede voluerunc, vt quæ Deusnbsp;nptimus maximus in cuiufque noftrum arbitratu ponbsp;præ cæteris perfcóli figniticacio in Clcricis illuceret:nbsp;indignum iudicantes eos quibus quafi interpretibusnbsp;3pudDcum vtimur,nonaliquad reliquis hominibusnbsp;Virtutis nota ceferLQuod Sc piè Sc religiose ab ijs ob-feruatum efle in futpicionem venio , qui primi nullonbsp;exemplo, intercedente G ræ co rum Ecclelia id onerisnbsp;fibi impotùerunt, vt tè nuptiarum expertes mallcnt.nbsp;Cuius decreti authoritas nomine ad pofteros perue-nit/e autem omnino antiquata etl. Qua indignitatenbsp;cómotus Pius Secundus Romanus Pontifex, prædica- riusnbsp;re auths eft. Summa ratione fublatas Clericis nuptias,nbsp;Uaaiori reftituendas videri.In quaïèntentia Sc Panor-uaitanus fuit, acerrimus tarnen eorum quæ à Romanbsp;nis olim Pontificibus rogata amp; tcita étant propugnanbsp;tor:qui Ecclcfiam medicorum tàpienciam debere iminbsp;tari ait :vteas leges principio quidem cum publicisnbsp;coinmodis coniunóliflimas , fed tarnen rerum amp;

90

tctnporum fucceflii pcrniciofàs aut omnino anti-quaret , aut correótione adhibica moderaretur. Atque id fibi animum præfàgire ait, vt aliquandonbsp;jlla neceffitas Clericorum voluntati condonetur-t/tnum.nbsp;nbsp;nbsp;Et in concilio qui dem Nicæno fummè laudatus eft

Pannutius.qui cùm de cœlibatu Clericorum ad (ÿno dum referretur, eoque iam frequens iiEec concilium,nbsp;vt interdicendas Clericis nuptias ftatuerct : is licet expers matrimonij cflèt, graui certè amp; magni-fica oratione decreti (èueritatem dilTuafic , perui-, cltque ne continentes nuptiæ cum impudico cœlibatu commutarentur. Sed quid ego in tantorum vi-rorum (ententijs recitandis verfor totus, quas fâl-uis legibus probate , aut cum dignitatc im pro bare non pofliimus? Id tarnen cuperem maxime,vt quinbsp;fe ad hoc vitæ genus contulerunt, ei le quam proxi-mè fieri poflet addicercnt.Quocunque autem te ani-mo amp; cogicatione conuertcris,erit quod in iftis homi

innumerabilia omittamus, cuius animus cogitando non eredus eorum focordia amp; remiffione retinetur?nbsp;quern nofirum non cum quadam Ecclcfiæ amp; falutisnbsp;publicæ mifèratione, offendunt ij in quos omniumnbsp;gentium amp;populorum orafunt conuerla?in quibusnbsp;fapientes fumma remouendæ de Ecclefia ambitionisnbsp;auaritiæ Ipem colIocaucrimt.Hos rede Didatoresnbsp;appellemus, quibus hoc Senaculconfultum fit per-fcriptum, Cauetene quid detrimenti accipiat Chri-fhana Relpublica. Vident fane videnr,quanta de imnbsp;perio Chriftiano fadaefl diminutio : animaduertuntnbsp;Veteres colonos de amicitia amp; focietate dilcefliflè,

neque tarnen de iftis omnino ad principes amp; concilia référant. Patiunturcam ceruicibus nollris pe-ftcin impendere, quæ fociorum ftatum propè iam deturpaiiic : nos aucem in propinquum adduci dif-crimen. ilHs quidem magnopere gratificandum eflenbsp;ccnièo, quodhis clanum tenencibus tanquam ducenbsp;Cyno{ura,eum naéfifumusporcLim^vbi tutb fecu-rè confillamus.TantLim enina illis vel fapientum iudi-cio tributû eft, vt nÜi iibi pro Hde amp; refigione omnino aiit decernendum, aut decertandù elle ftatuiflcnt,nbsp;Ecclefîam quam vixdum tenemus, nullam cercè ha-beremus. Quibus qubd â Rcpublica Chriftiana nonnbsp;omnino dciecerunt oculos,magnamhabemus gratiâ.nbsp;Sed tarnen vellem vt reliqui corporis rationem etiamnbsp;habuiirent.Verùm vt Appelles Veneris caput amp;fum-ma peóloris policiffima arte perfecit, reliquam autemnbsp;partem inchoatam reliquit: iic amp; illi (timma capita fidei impense cLirarunt, reliquum autem cornusnbsp;rude amp; imperfedum reliquerunt. Itaque Eccleuamnbsp;Vel ab ipCa patrum noftrorum memoria repetens,minbsp;rari foleo, qubd cum illorum maiores turbulentifli-mis Eccicfiæ tcmporibus fe præclariflimè geflerint,nbsp;amp; mirificas fummorum Poncificum difcordias le- fludûfi.nbsp;darint : ica de priftina amp; velut bærediraria vigilan-tia amp; animi magnitudine deciderunt, vt in tantisnbsp;periculis verfari nos tandiu , æquo animo patiantur.nbsp;Meminerint ergo quanta fide amp; conftantia , eorumnbsp;maiores grauiflimas de Papatu difcordias in conci-lio Conftantienfi extinxerint : quot legationibusnbsp;ad populos amp; nationes milEs, Pontifices tres inter

M ix

92

le diffidences ad æquitatem reuocauerint, amp; (è magi-ftraCLi abdicare coegerinc. Videanc qua fortitudine Cuncilium ft Latiiiis in ritibus diferepanres, in concilionbsp;^errAYicnfe. p-rrarienfi ad rcligionis noftræ focietatem adduxe-rinc.Exiftimauic ampliffimum illud doôtorum collegium fca non tantum interefle, regni ptincipatumnbsp;in fide retineri : fed ad officium fiiiim fpedlare,nbsp;Chriflianos vniuerfos locorum interuallis difiunôlifinbsp;fimos,vno eodem vitæ modo cenferi. Qjjod fi tamnbsp;ixcmflum laborem faffidiunt, vt externa parûm ad le pertine-inßgnis »f-rc exiftimcnt,curfuorum fàcerdotumflupra amp;;fbr-gligcnM.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coercent, quibus exteros homines ad

defedlionem impullos efle plufquam manifeflum effi Cur beneficiorum publicanos Sgt;c mancipes ad poe-nam non depofeunt, aut Clcricos cmanfores ôc cru-entis bellis implicatos,ad Ecclefiæ fuæ flationem nonnbsp;reuocant? Cur concilij Bafilienfis décréta obferuarinbsp;non cogunt ? quorum authoritatem cûm omninonbsp;Eugeniuî abrogate vellet Eugenius quartus ( qui iam olim iu-ffiscomitijs defignatus Pontifex multos annosma-giflratum gefferat ) fententia concilij priuatus elf.

Cur Epifeopos gregarijs hominibus, lixis Sgt;i imperi-tiffimis quibufque beneficia conferentes de officio non appellant : eófque de ambitu Clericorum amp; h-monia, deque manifeftis ftupris tranflatiuè conffi-tuentes non excitant,atque adeo Clericis ab illis innbsp;ordines cooptatis, dare beneficia iuxta canonum in-ffituta non cogunt? quorum tenuitate aut auaritianbsp;effedlum efle-videmus, vt præftantiffima quæque fa-cramenta abducantur ad mercedem. Qubd fî nosnbsp;communis falutis ratio aliquantulùm mouet,qgt;jisnbsp;adeq

adeoin rem fuam propendet torus,vt tantam patri-monij Ecclefiaftici dircptionem conturbationem ad luólum fuum pcrtinerc nolit? Nam præter id quodnbsp;qui fàcerdotijs præfunt, omnino fè iliorum cura amp;nbsp;cogicatione abdicant,nullius rei folicici magis, quàmnbsp;vtbreuimanua redemptoribus fuis frudus benefi-cij capiant,adiungunt ccrrè ad tantam noxam aliudnbsp;facinus longe deterius, arque id agunt,vt in Eccle-fiafticis minifterijs ncmo nifi ex ftipulatione ôc lyn-grapha verfari velit. lam verb amp; ad dignitatem Ec-cleliæaptius erat,atquc adeo ad neceflitatem pro-uinciæ îùæ accommodatius, aut vnumquenque pronbsp;iè inlàcerdotio agere .-autccrrè ijs qui paupcrtate,nbsp;delèrto illi officio fe adminiftros præbent, prouen-/ff?-tuum partem attribuerezvt in bis muneribus quæ di'nbsp;uinitus nobis amp; gratis iunt conceflà, etiam lyncerènbsp;amp; gratis veriàrentur. Decet cnim eos quibus

Ecclefia delèrtîo : fèd vt de duobus malis magis per-nicioïùni fugiamus. Arque vtinam eos qui nobis velue in fcopLim amp;: arcem quandam funt pofici non tantum Epifcopos,(èd plane lynceos haberemus, vc-réque taies vc optimo iure ab omnibus laudarcn-tur. Etfi enim peccare tamhumanum eftvt abho-mine alienum effe nonpoflît, homines tarnen tantosnbsp;in luce omnium olFenderc tam periculolîjm ell, vtnbsp;reôlè videatur dixillc qui ait, Principum cupiditati-hus amp; vitijs ciuitatcm infici folere. Quisenim ineanbsp;dcliôla licentior non incurrat,cùm ij qui ilia coërce-re debent, eiufdem cupiditatis tenenturî Nam fi mc-moriam temporum replicate volumus,videre licet,nbsp;qualcs fuerunt adminiftratores ciuitatum j talcs amp; re-liquos fuillè dues. Itaque magiftratum gerentibus finbsp;deliquerintjcb minus forlân ignofeendum efi:,qubdnbsp;non tantum peccant ipfi, lèd cæteris etiam pcccan-diillecebram afferunt. Præclara igitur ilia quæ flagi-tantibusomnibus bonis, concilia quondam conlti-tuerunc de fimoniacis, de concubinarijs,de comi-tijs in beneficiorum defignarione habendis, nifi fa-luberrimi cuiulque dccreti perferiptio illis data effet , per quos partum cfl'c vident omnes, vtetiam in-fimis quibulque contra ca licerct.Quoties ergo innbsp;làcrolanctis. illis conuentibus de manifeftis Clerico-rum ftuprislex lata efi? quot ijs qui duo làcerdotianbsp;poffiderent pœnæ confiitutæ ? Horum certè plena funt concilia;. Proferantur quæfo décréta Con-ftantiæ , quibus Sigifmundiis Imperator ( vt ab ijsnbsp;omnis abeflèt metus.) non modo interfuit,{èd etiamnbsp;præfLiic..His de rebus rôties fenacum haberi nonnbsp;'ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admo

àdmodurn opus erat, fi confcftim illis mu lcædice|i* dæ potcftas data cflet,qui rertim Eiarum amp; vitæ op-porcunitate ab bis facinoribus aîicni eflè poffent.nbsp;Quid enitn attinet de rebus muleis rogationes fèrrCjnbsp;quç in tutela amp; præfidio corum iaceanr,qui (oli legesnbsp;illas poflunt offendereîSapientiflimè igitur apudLa-cedæmonios à Theopompo Rçgibus oppoliti fûnt Theopom^ut.nbsp;Ephori , vt regius dominatus magiftratuum illo-rum temperatione in officio retinerctur.QjJod fi Regem Régi oppoiüifl’ent, forfican èc quod volebantnbsp;minus client affiecuti, ôc eiufdem dignitatis focie-tatc, Reipublicæ libertas concidiflet. lam verb apudnbsp;Romanos authoritati Confulum intercefldres ex Compiles.nbsp;fgt;lebe dati ffint Tribuni, vt illorum imperio popu- Tribmti.

us à fè Patrum iniurias amp; fenatus licentiam amoue-ret, hifque ducibus infimi homines inter potentifi fimos ciuesiècuri veriarentur. Qubd fi ex Patritijsnbsp;aliqui ad eum magifiratum ledli efl'ent, vêtus ilianbsp;amp; fumma Confulum poteflas in plebem forfîtannbsp;fuiflèt impotentior. Eos ergo qui quondam de re-queatnemo. Sed tarnen peruellem tantum cautio-nis in fèrendis illis decretis adhibuifïc , vt in eosnbsp;qui illam temporum difciplinam violaflènt, perEi-cilis pœnæ certatio efle potuifîèt. Qui autem ijsnbsp;legibus quas ferme offendunt fbli, tutores ex fena-tufconfulco dantur, noninuiti carum authoritatemnbsp;apud homines fenefeerc patiuntur. Hæc fi benenbsp;fipienter attendiflent ij/ub quorum tutela amp; præfi-dio iacent ornamenta religionis noftræ^non tandiunbsp;dla auaritiæ fica in Ecclefîæ lateribus verfârctur.

M iiij

Quiaautem in rebus exulccrads, amp;propeiamaH fummam inopiam redaólis verfamur: reliquum eftnbsp;vein tantis calamitatibus amp;: anguftijs tcmporuninbsp;Deum optimum maximum deprecemur, vl feliciusnbsp;nobis eueniac quam Spartiacis, quos auaritiaperitu-ros Pythius vates mukisante ieculis præiagierat.nbsp;Quod à nobis {vt fpcro } auertet, ft Salomonis Ec-clciiaftem fccuti,amp; in Deum virtutemque defixi,quçnbsp;extra nos longe lu nt polita velut inanitatis plenifli-ma omnino contemnamus. Nihil enim eftamabi-litis virtute,nihilpræftantius : quam qui non probantnbsp;non video lane quid lit quod in natura rerum lau-dandum purent. Nunc verb opinionibus homi-num leuiter eruditorum deprauati, ita viuimus,nbsp;vt quail magnum ilium amp; vertenrem annum vi-cluri, operam, diligentiam, ftudia denique omnianbsp;quærcndis opibus conferamus. Si autem vitæ mile rias amp;calamitatem animo compleóleremur, omnisnbsp;mediusfidius, ille labor nobis è manibus cxcideret.nbsp;Itaque fapienter mihi videntur fecilfe Traces, quinbsp;cum hominum ærumnas longo vlù peruidiflent, nu-perin lueem æditos fummis lachrymis : qui verb enbsp;vita migrabantjincredibili læcitia amp; vilceratione pro-lequebantur.In quoamp;Theophrafti Icuitatem nemonbsp;non videt, qui ciim perlpiceret le corporis vinculisnbsp;mox liberandum efle, parum grate amp; lionorilice denbsp;natura prædicans , amp; cum ea quali damni difee-ptans de officio cxpoftulabat : qubd animantibusnbsp;brutis diuturniorem quam ipli homini vitam con-ceffilfet. Qua re quid inconftantius minus Phi-lofophicum ? Vilt;^ius opinor vitæ defyderio non me-mt

Egefias frequenti hominum fchola in Ægyto reci- ^*’*'*''* tarer,tantain vitæ fatietatem ei nationi attnlit, vt in-numerabilcs prope fe ex edicis locis in conuallemnbsp;egerint : vt immortalitacem quam aliquando temporis neceflitas eflet allatura , conftantia amp; animinbsp;tnagnitudine anteuerterent. Quorum tantum apudnbsp;homines valuit opinio, vt lege lata fuerit permiflumnbsp;ijsqi.ii iuftam mortis fibi confcilcendæ caulam apudnbsp;iudiccs probarent, vim fibi afièrre, SciniulTu fum- *nbsp;mi Impcratoris de præfidio vitæ decedere : quodnbsp;Adrianus edióho conftituiflè fertur. Atque ciuffnodinbsp;manauit conluetudo, qua filius non vulgari (c officio de patremeren iudicabat,fi iam grandem narunbsp;fexagenarium parentem, de ponte in confiuen-tem deijceret;vt eas milèrias quas affert amp; natura amp;nbsp;fcneólus, pientiffimus filius à patris ceruicibus de-pclleret. Quod etfi parùm liberale eft, amp; a Cbri-ftianis hominibus aiieniffimum , eó tarnen perti-tinet, vt fciant omnes, rerum bumanarum incerti-tudinem amp; fragilitatem barbarorum hominum ani-mis inlcdifle. Quibus fi præftantiffimum veritati’snbsp;Euangclicæ beneficium Fortuna non inuidiflct,quan-ta fortitudine, virtute, patientia, frugalitate amp; rerumnbsp;bumanarum contempcione futuros fuiflè arbitraris?nbsp;Ac fi lubet veterum Principatus amp; Imperia, calquenbsp;nationes quæ aliquando rerum potitæ funt memi-niirc,quis vnquam police adduci, nifi tot amp; tantis li-

98

terarum monumcntis fides eins confirmaretur vt Terfarnm Perfàrum Reges ab India ad Æthiopiam,centum vi-Tnna^atus. prouincijs quondam imperafle exiftimetîAc tari rcgni maieftas apudlflum vno prælio concidit. O-mitto Aflyrios, Babylonios amp; Macedonas, qui pa-triamfuamviólorijsamp;: hoftium manu bi js tantopcrenbsp;decorarunt. Quis veto non videt fimulachrum Ro-manæ Rcipubiicæ inïot literarum monumcntis pro-pemodum expreirum ? Ateius nevllareftatadum-bratio. Tantiimpcrij amplitudinem cum animo cer-?.Auguftinus, ic illitis videndi incredibili cupi-ditate incenium affirmabat. Vcrum quern Euripum,nbsp;quod Frctum,tot habere fluóluum agitationes exifii-marc poflumus, quot in gubernaculis Rerüpublica-rum commutationes obtinec ipß, Fortuna ? quæ cumnbsp;in omnibus rcbus,tum certe in principatibus ôc re militari plurimum potcft. Quis igitur næc cogitationcnbsp;perlpiciens^magis laudandos eos cum Salomonc nonnbsp;vi~ iudicat,qui his tenebris crepti, ca vita fruuntur quænbsp;«ii felicieres. fola vita cft nominauda, quàm qui adhuc in ambi-

tu, honorum curfii, Sgt;c opum defyderio vitæ curium conficiunt? Longe verb feliciorcs lunt ij,quinun-quam nati feint : ïî modo eins quod non efi:, aliquanbsp;poteft efle Felicitas. In qua fententia Silenum Fuilïènbsp;memoriæproditumeft.Ncque verb ab ealongilhmènbsp;abFuilFe Soloncm totius Græcie lapiétilfimum iudica-re poITumus^qui Crœlûm Lydorum Regem fioren-tem opibus amp;: imperij gloria , infelicem prædicarcnbsp;auFus cftiqubd in hac vita nifi inFortunatillimus ciTenbsp;queat nemo.Cuius opinionis periculum fècilFeCrœ-fumlegimus,quiinfumma calamitate captusamil-foreg

lb regno, cilm in pyratn cxtrudam præcipitcm däre iè iubcretur,clara voce Solonem dicicur exclamafle.nbsp;Quis vcro auc rifum aut lachrymas ( neque cnim o-mnes Deraocrict font) tcnerc poïIic^G Pafaitum illuna Tafaitusinbsp;Turcarum. Imperatorem imperij magnitudine re-tum geftarum gloria præftantiflîmnrn, viderit iufliinbsp;Tanierlani Tartatoru Regis cauea inclufom circun-ferri,amp; ab omnibus canis nabcri loco? Quera noftrunbsp;ad miièrationem nóadducit Conftantini vltimiGræ-corum Imperatoris calamicas? Quem illius vxoris amp;nbsp;priraariarum regni fœminarumjignominiœ Sz impu-diciciæ plcniffima mors no commouct? Qtiem deniqinbsp;totiusgentis turpiffima.feruitus?Hæc certc perni-ciola magis j etfi quotidie in vniufouiufq; oculis ver-fentur, confyderat nullus. Quorum imaginem cumnbsp;longo,opinor,rerum vfo Grillus peruidiflet, noluit ex crillar.-porco herum ad humanam formam redire, quod o-mnium animantium longè infcliciflimum iudicaretnbsp;hominêicui G vel boras aliquot in tranquillitate viue-re vfouenerit, de lucrovixille lit cxiftimandus. Itaquenbsp;Salomonern noftrum velut è veftigio lèquentcs,quidnbsp;tandem in oculis verGripotell, quo nomortuos ipfosnbsp;felicitate viuentibus præftare iudicemus?Nam fi morinbsp;nemo làpiens milcrum duxit,ne bcato quidem, quid»nbsp;caufe eft cur turbulcntilïimis illistcmporibus aliquisnbsp;noftrum mortem iplam accularepollit, aut non iplanbsp;aliquo potius bcnencio affecille nos fit exiftimanda?nbsp;Quod ciim Salomon! incredibili làpicntia viro planenbsp;perlpiceretur, facile earn Icntentiam animo eft com-plexus, quæ nihil homini reliquurn elle cenfct,præ-£ereas dclicias, quæ in curando corpore omnino font

N ä

100

, Vcrùm id ab hominum bene (enden-fhr^fies. ** tium animis plane aIienum,CaIdæus paraphraftes ad æquicatem rcuocauic : vc earn voluptatem ( quanbsp;felicitatem huius fcculi ftatuifle videtur Salomon )nbsp;in bonis reputaret, quæ vtcum operibus legis connbsp;iunólaeft, ita nos incredibili gaudio cumiilare fo-let. In quo Dauidi videtur (ublcripfifle, qui iuftosnbsp;amp;eos qui aliquo velut (äeramento Deofe obftrin-xerunt, gaudere iubet. Quid enim cd tarn cumnbsp;virtute confentiens, quam in Domino lætitia affi-ci ? A quo quæ(o vnquam pro fide , religionenbsp;operibus legis fulcepta cd propugnatio, qui non in-credibilem animo voluptatem ceperit. Atque ne fernnbsp;per Chriftiana confeCler, quis fortifiime aliquan-do pro patria dimicauit,qui non vel in ipfi contentio-ne omnibus lætitijs incc(rcrit?Quis etiam eorum,quinbsp;ad voluntariam morte pro publica (alute curfum e ~nbsp;quorum incitauerunt, non in ip(o mortis diferimine,nbsp;præfentem calamitatem (pe immortalitatis fit confo-latus? Etpueri Lacedæmoneadaram virgisplcrun-que cædebantur : at eorum nemo non mlum nonnbsp;exclamabatjfcd ne hifeebat quidem . Adolcfcentulinbsp;etiam Olympiæ, amp; Barbari in arena infjjeâante populo plagas excipiebant, amp; tarnen ferebant filcn-M.7(^p^«/«#.tio. Marcum igicur Regulum quum torqueretur anbsp;anaxar- Pœnis, ærumnofum,aut Anaxarchum Pbilofophumnbsp;Nicocreonce piftillis tondereturmiferum nemo nifiinGnus iudicauerit . Neque enim illorumnbsp;animi magnicudo amp; conftantia (vt ait ille ) vel in ip^^nbsp;cquuleo, torquebarur. Ac fi volumus noftracumnbsp;externis conferre, qua tandem animi alacritate Apu'nbsp;fto-

201

ftolos amp; innumcrabiles alios pcricula amp; corporis cru ciacLis adijflè legimus ? nonne ad ipia fupplicia nonnbsp;Vulgarem lætitiæ fignificationem videmus attuliflc?nbsp;Efficitur igitur vel in fummis doloribus non tantum illa Hieronymi Philoiophi indolentia, icdgau-dium numens fuis abfoluta cranquillitas ; de quanbsp;ficuc in Euangelicis libris fermonem fieri fides

fL n -rr VI- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SMmno

noltra conitantillimc loquitur ita certe non a - „i, liam verbis Salomonern complexum fuiflc poflumusnbsp;fufoicari. Nam nec ijidem equis velifque retinendänbsp;eile voluptatem céfîiit Salomongt;quibus aut Cyrenainbsp;ci,aut Aniccrij,qui omnem lætitiam amp; volupta-tem adfcnlum corporis non autem adanimumre-uocarunt : fed in ea tranquillitatem pofuit, quam finbsp;à virtute dimoueas , non liabeat in quo pofficnbsp;confiftcre.

Habes mi frater, quæ ad Ecclefiaftis fententiam dicenda cxiftimauimus. Etfi autem longius forfan,nbsp;quam vel fingularis illa animi tui incitatio pari pofnbsp;fet, aut omnino decretum haberemus, noftra ex -curric oratio ; fic tarnen ftatuas velim , breuioresnbsp;nos fuiflc quam res tanta dici potuiflet. Sed quemadnbsp;modum nimium iecunda nauigatio fæpiflîmè oramnbsp;legentibus obefle folct, ne terram aut portum omnino queatcontingcre:’fic rei fubieôlæ curfu forlanjn-citatiore tamfiim inalcuminuc6lus,vtnifi e^re mcnbsp;ipfum reuocare polTcm, potiufque frænis quam cal-caribus viderer indigere. Sed tarnen de bis aliquan-do forlan copiofius. De mca autem voluntate fic ba-beto,nibiltibi magis promptum efle, quam ino-ninibus quæ ad te pertinebunt, oflicium ,fl:udium

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N iij

operatn amp; diligcntiam meam Quod ctfi tibi cumulate pcrfuafum eflccerto (cio, vincam tarnennbsp;voluntate cogitationes tuas , méquc to -tum ad amicitiam noftram duótum-quc tuum applicabo.Interea nos,nbsp;vt foles,arna. Vale. Auc-nionc , Calcndisnbsp;Sextilibus.

^555 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

r

J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ t ¦*

Lugduni^

Matthias Bonhomme excudebat^