1
Sm-
Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
9'
' üt.ialt;v«J WuAiluiüt
■‘ï?
-ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8-ooiwâ.^îlmott^^ QÖI
i
p’itopa^. n^yîtcftatcaaw
aa.ncfp fiituva^nap fbttttuio.tictpatotttnbsp;toatctp^pfimOiLttCfFnbsp;cw^jo fiftUJ» iKtt®
fc t;cpo tlîii'otfo gfi).^’ lt;gcTC^tgt;o.‘tynbsp;_ lo.l^œf.îu^-âtfttnnbsp;_______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ôctvîca.q’tcttoi.îbflv.nbsp;nOSi^jr -^wv bftv. two.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fift
'fcuo ^*.^wp pbdiff ^3ft’ i^i^a^an iw en? JOcftoicfe tbelcnbsp;tuonocftc-tlo.
***
te oi 4 biïi^. n Uut qm tutô. btidUCd Mî#' Ut^lntnbsp;uoltîamp;ittâ tgt;. mi^cof-jSothao
idoièWn
%pauU- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......»i nbsp;-A’--»
lÂîW*« 1CJÄ tip^lt;avfu.ttttp Itßflbttcoa
‘woamp;uflhe^
3*i«lîplfcCl
.’''V (£b(l .• cVôtwtwfnbsp;fltatcttcu
»ÎM^jo ' nbsp;nbsp;nos fc® atc acmtatr
x-oniano0'
famcduân i^idttudnnbsp;tttiomitânbsp;icjrihttianbsp;roujcdor
¦%
^SShnx'aaSc/'^tût. ^3 flo c.^ibt.'vv atf _nbsp;qm iWitotnbC
pflttU apIl^Otcatoe wtmftyiaiteS lt;fô Mt_nbsp;ftU'ua^tnawlnwnônbsp;cu^ap^gattomnbsp;; fcnctamw84Lj^
W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1=
I J fanootwflfifi 5 Jcgahjfiaatamp;jcftatnbsp;CfbftSMtljÓttU'nbsp;tteep n. abbflfe^acnbsp;ttpi mbtbiqî^jitcnbsp;uctb ninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4u0^
tt5.a rônCKoônnttâ alu|ti t uoadtttorqtnnbsp;moôùpfcqbai*«'nbsp;ddiâbt cfc oçpu^atênbsp;^âr^fictœâ tuUntionbsp;amp; tnTtod çDctaitcoawnbsp;oe tu (tette 'mcob^nnbsp;tanoua cmuîaioi Crnbsp;tlhow pltiav mcq;r^.
‘Z
^tâmô.Cü tw platutt
ÇL u^tnfltttô mcfrtiocanbsp;twrimcnbsp;IfltttinwefUwiwunbsp;etw^ÜafitJCîntttgattt quot;nbsp;Imô rottouuo nflc^c ;nbsp;mcim^fagt^tKnbsp;ttcuttl|olbltwldl) annbsp;çdllb:cô tttowapT5ô|nbsp;I abt|îambÂwm»_nbsp;°“ ttj5jSftî.t!anta fin.'ùwnbsp;ij^àntioâ tttdttaut^onbsp;Jbïtmâiulcpcttûittnbsp;_ fltanfta t?cnîndAÿnnbsp;îctttnrawaatttapfi^nbsp;wînticmwc niftiaço quot;nbsp;bu (faânbtît lt;Dç a ftfa)nbsp;ttoB: axcœiâti) fp nSnbsp;iCtopa^cnbsp;quot;^îîà:^Ç3ât«fl^aJffl \»!vnbsp;•a^’ÎXZ^tfpinOtt ;i^ü|nbsp;uttt'^ap
^fccBe tue qa otfc
^lt;n |, V* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LL tHïK-,
y.^klt;Vquot;»6^ lt;|V
C«Lv»'^ |4e«-e|»|ït' rw^^yfojit VvU^lC; Viv V' liLytowCjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nvr-^( j»t
fc*' till
‘li, A »nm c (.igt;ilquot;gt;enh e
gt;f
iv\ lt;
.1
JQ UHfÛ
DN
antonii sadeelis
CHANDEI NOBILIS-
S I M I V I R I
OPERA THEOLOGICA
in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volumen coüe£ta,nbsp;nbsp;nbsp;orâine dige^ta:in cpibus
omnamp;5 Advberfariorumtra^atïis aduerfuifuperfiitem ilium editirefelluntur.
D. XCII.
-ocr page 14-f
i
lt;À •
Q ç\K
quot;^V^7/i;\\V3v^VAVi,
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;.1
T' OCH
M-
GALLIARVM ET NAVARRÆ REGI
CHRISTIANISSIMO.
O quot;TIES Gaüicum Regnum inîue-mur, Chrtflianißime Rex, eiufi^uefia-tum plane mirabilem attendimns: tot tes J diuinamp; Veritatis 'uis efßcacta fefenbsp;no^ii oculis o^ertßtfpiciendamfUtde’-tur cnim ilia authenticumperpétuanbsp;f cietatii Pa£lumcum uellra Al aie Hâte,nbsp;I iam inde ab îpfius primii annis, contra^'nbsp;quot; xiße: ejuod ^eflra omnü Atas confirmait, enim his temporibw aduerjui Regiam maieflatem ^e-flram infùrrexit, ciut non ipfiquoque V^eritaü bellumfimulindixerit?nbsp;Magnifica ^erbfbcietas, ac tanto Rege uere digna, qua Deum Opt.nbsp;Max. tefiaturpeculiari ratione y.M.aieflatipropitium efie, illamq^nbsp;immortali robore fuofiuldre: ^tfit idem fùifimul^ ^efiri iurü 'uin-dex. yberrimos autem ex eo foedere fiuclus y. Mate fias perd pit.nbsp;Q^m enim praclara fiueruntilla principiaà quibus Maiefias^e-ftrafuitexorfiàl Stulta nimirum popularü aura iudida,Çfi'uanasnbsp;quorundamlßomtnumvocetfi^ optmQtiejfortiterÇ^fincere contem^nbsp;nere:pio certamineperpetub exerceri : nullis tenreripericulis : deniquenbsp;de bofitum conatibus triumphare ^At verb Deus Juum opus 'tum co-ronautt,quum capiti vefiro Gallia coronam dtadema impofititjl-luHrifitmo generi veßro, ac plane heroica propria virtuti ve-ftra,r€rum maximarum vfiu confirmata,defiinatum. Nectemerefia-*nbsp;nefid dtuinitusfiadum efi, vt Regni veliri ÇaUiciprinctpia excepe^nbsp;dt veteris idius pacii confirtnatio, quafinoud/dpulatione interpofiuâ:nbsp;'iJtyeritas Maie^îaîemvefiram magisac magistueretur, eiufidemnbsp;vicifitm aulîoritatefiufientanda. Ntmpehoc illud efi:vita veÜranbsp;theatrum efi, in quo per^ficue contemplamur firtem Ecclefia ,,quamp;nbsp;femperpugnatnbsp;nbsp;nbsp;fiemper vindt, illo Jubminifirante vires certanîi^'
qui immenfia vi^oribus pramia praparatut. Enimuerofitngulari quot;l^rouidentid dîuind euenijfie quis non videat, vt in quem^nun9^
-ocr page 16-E P I S T O L A
lahefa^atsL, concujja, ac ^enèjubvierfa Gallia rejj^ieit, eundemprope-Tnodam opprejja Reltgio tpttoremfaatoreT»^ ßbi cœlitHS datu?n agno-feat 16t (jttantum tllad efi tjaod utranque tflad onus tarn graue Maie flat J^fcfufiinetj 'ut borrendum atrocifima (oniurationù monflrum (juod,totum orbem Chri^ianum peruertit, eamlabeflClare ne-e^ueatlQ^d quod hoFtes per V.Maieflatis latus, tum Fidei Chriflta-nA, turn Fegni Gallicifundamenta eodemconatucouellere molttijUe-llrlt;amp; ^irtutis pietatis inuildurn robur experiuntur. Regno qutdenu, quod nutare ^idebatur,bafljus, reflituto,Fide 'verb quantumuù mul-tiplictbusproeeUis ia^latd, tarnen immotd foi fimperflmtlt permanentes?
Sunt autem 'uelîrA MaieHati eui Fgt;eus turn Regm Gallta, turn foét imprimis mtatis patrocinium mandauit, armorum duo generanbsp;ad hoe certamen duplex omnino necefoaria : Rellica 'videlicet ,quibusnbsp;iuraMaieflatem'vefleram muniunt:^Sptritualiaexlt;verbodiuinonbsp;deprompta. In tllo armorumgenere V.Mateflasfideltumfobditorurnnbsp;acprsfirtim GeneroflflimA flobtlitatis PrancicA alacritatemnbsp;nbsp;nbsp;de-
bitum ac con flans obfiquium experitur: in quorum numero ego nbsp;alter ex meis fratribus nomen profiteri noHrum Çflpoflumusnbsp;nbsp;nbsp;debe-
musfn hoc ‘verb,eo(^ prAllantifltmo armorum Spirittsaliumfiue nbsp;nbsp;-
u.a.-nK,(ói, 'UtSenptura loquitur,generefldelium ’FleiforuorumlaboresÇ^ flripta ad wram Religtonem afl€rendam,falfamque debellandam re-quiruntur. Inter hos autem fas eritmihi,'vt^ero, apadpiosnbsp;nbsp;nbsp;erudi
tes , Par entern ilium meum Antonium ChandAum recenfere : cuius fludia,'vtgiliA,tota deniq^ ‘vita ebflellarunt,quod 'varij ‘TraStatus abnbsp;ipfb editi ,fatis indicant : adeb 'ut,nbsp;nbsp;nbsp;ex illius,nbsp;nbsp;nbsp;ex aliorumpiorum
omnium lahoribus nbsp;flriptis, errorumpatroni conuiHi, lam necefe
habeant aliunde qudm ex S.Scripturis fobfldiumflbi accerflre,nifl ‘vicias manus ‘veritati daremalints.
fonfldunt autem omnes lt;iF^tCaieflatem ‘veliram,flcutprofoo iures Optimo cum foccejfo, turn foorum fobditorurn, turn foederatorumnbsp;Regumnbsp;nbsp;nbsp;Principum armis, contra per due liesnbsp;nbsp;tjrannidem exte-
ram ^titur fic quoque tllorum operasn, quiflrmis tllis Keritatis armis mendactum oppugnant,inon minus probaturam. Qjflcquid autemnbsp;eius generis d Patre meo prAlhtum efl, id,fecundtsm Deum, augupA .nbsp;memoriA Sereniflimi Regis Parentis ‘vellriacceptumferendum -, q^^J^nbsp;ante, annos tres if triginta Patrem meum tarn Martjrio deflgna-tum,ex eorum manibus qui doclrinam Euangelq.infellabant,'velpo-tius ex leonumfauctbus, eripuit. Eantum beneficium in fecoUatumnbsp;Parens noFter animogratiflimo commendahat’.quod nos eitssltbe-ri agnofeimtss : it a ‘vthanc ip fam 'vitam, quam d patre noslrapoHeanbsp;haufi-
-ocr page 17-AD REGEM. haußmwßcuüpareß, Maierta^'i 'ueßrA confecremm^ac T)ei Eccle-ßam. beneficto ißt ^eßro immortali pios laborei parentii no^ri de--here exißimemus.
Elnnc anîemÇ oitiod bonù omnibti^felixßt a^tque ‘vüle)prodeMntj Patrü noßri Scrtpfain ‘vnum ‘volumen congeßa ommanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem
ßeorßm ab tllo editafuerant^ antequam ex hac vtta in meltorem com-minaret. Eraidatu^ ‘verb quos dtuerßs tempor thus emtßera^, ut res argumentumq^poßulabant,diuerßs quoq^ inßcripßrat:Inter quos extant illt quosnomtni lUu^rßimi'acPotenttßtmi Principe Eleâorünbsp;Palatinr.itidem^ Idußrtßtmorum ac potentiß.Principum Patrisnbsp;filij Landgrauiorum^ HaßiA, tnßcrtpßt, quorum omnium opera Deusnbsp;Opt.Alaxân ea ipfißacra Domtm no^ri le fi Chrißi doQ:rina,quamnbsp;V.M^aieP^as profitetur,aßerendd ^ propugnandd,‘vti‘Voluit. Con-ßentaneum eß ißtur ^uttantorum Principum pie tat em uirtute'mquenbsp;con^antem pijomnes poßeritati commendent.CAterum Era^ia^ruumnbsp;illorum omnium quos Pater meus edidit ‘vnus eß hicßopus : ‘vt ‘verisnbsp;ar mis ex S.Scripturarum ac etiam Veterum Patrum armamentarianbsp;defimptis,‘Veritas Euangelq, quam ante aliquotannos E-.tPl(Cai€ßasnbsp;pie Çÿ dementer ab tllo audiutt,aduerßu‘variorum hbmtnum peßife-ra do^ata^quAChrißlanum orbempeßundantipropugne/ur aße-ratuT.
Sgo igitur^ reliquißatres mei quatuor,Maietî'^i EeîtrA, Chri-fiianißime Pex, nunc illud ‘volumen Parentis noßriOperum, religiöse oßerimus, quafi ex hareditate paterna légat um ted:amento reli-dum ab eo qui iam olim eiß,fios,fiai^ omnia ‘vouerat addixerat: quod quidem noßri obfiquij,‘vefirtquebeneficij mönumentumzPtitaie-ßas ‘veßra dementia ßud Kegid, utßeramus excipietßcut olim Patentem illum noßrum gratia [ß bentgnitateßud proßqui dignata eft.
Deus Opt. z^ax. iMaießati ‘veßrA, Chrißianißime nbsp;nbsp;nbsp;, inui-
damanimi magniiudinem,ßncerum(^ ‘verapietatisz^elummagü lt;ac maßs adaugeat: ‘vt tandemnbsp;nbsp;nbsp;Pegni Galilei ^Eeritatis hoßibus
debellatü ,filtum ^PitVaießatis'veßrA in Pietate fÿ lußttia flabtlia-Calend.APart. J jp 2.
EeïirAyMaiefiatis ohfiquenüßimui fabditüJ.
I.ChandAUS.
f¦ f’i-
-ocr page 18-ANTONIO SADEELI
VI RO NOBILI, THEOLOGO SVM-
M O, ET OMNIBVS MODIS EX-cellenti.
T H. B. M. P.
Effe quid hoc dicam,torics. i impiger olim Supremum fuetus perfoluere munus amicis,nbsp;Solus ego mutusnullo nunc digherhonorenbsp;Te,Sadeele,fuit quo non mihi charior vllus.nbsp;Nemo bonis vixit cunólis mage dignus amari:nbsp;Te,Sadeele,gemens omnis quern turbapiorum.nbsp;Tot mentis obftrida tuis,{ibi luget ademptum:nbsp;t,t reliquis,eheu,taceam mœrcntibus vnus?
Hæc ego dum mecumxoclo ecu miflus ab alto Nuncius hac vifus voce obiurgarc gementem.nbsp;Ne mirare tuæ fi nunc tibi,Beza,fororesnbsp;Refpondere negant^totieSjtotiefque yQC3.txinbsp;Nanque fuo in coelis hilafes gratantur alumno,nbsp;Nedum vt verba tibi'triftcslugubria dident.nbsp;Et quid,ftulte,paras?quænam hæc amentia,veilenbsp;VerficLilis ornare,omnis qui laudis honoremnbsp;Exuperat,nec quern polTis ornare canendo,nbsp;Sed quern mirari lat poffit nemo tacendo?
Ergo indicia mihifcruabofiJentia,Beza, Expedans potius,tua dum veftigia fedans.nbsp;Mi Sadeelcjtibi vitali funere reddar.
THEODORVS BEZA.
ANTO-
-ocr page 19-D N.
A. N T o N I I SADEELIS.
NOBILI5SIMI DOCTISSIMIQJ/E VI-
rariui artw magne Deum JB^ex,
quant A miftrù cladcj mortaltbue inflant^l
^^am nimia infandos portendunt ruinera cafia !
Non hoc,Sanâbejqueror, totum qubdiniqua per orbem^ ^iArmafi-emuntiCampù cruor^ndiq^,Ç^ indique ponto:nbsp;ê^ubd^emtum effistAfaßidit coniugü Ather^
S^uippe etiam inßlftü nutare tremoribus ^rbes^ d\^lonttbus montes concurrereßaxdqueßxü.nbsp;Nom
Nonß^caufa meis^nonß^tam ^ana quere lis. Non ea moüities,nonßc mortalta cura:nbsp;^ßuunquam nee filido nobis de marmore ^ena,nbsp;Nßn adamses^non no^tra chalybsprAcordia durât:nbsp;^tque ei tam ißa tuißgna haud obßura furorisnbsp;Haud temereaffirmem,Genitorßtnitißime rerunsL»,
-ocr page 20-ANT. S A D E E L IS Q^od tuafùbducü penturù genttbus ora,nbsp;^Deftitutjque tuos dwino ne^are dnmnós^ ¦nbsp;Nempe eaprAcipHos poriendunt'ijtilneracafHs,nbsp;Summe parew^ea. prima tui monuments furor is.nbsp;Scilicet extinitü it erum excubitonbus^eheu,nbsp;PrtfiafiperfitiofcelerO'tusnbsp;nbsp;nbsp;in^uaterrofi
SeptaßiCJ yluafeptafeTitnt impune leones? Ergopremat purumfenfim nox pnEinafolem?nbsp;Quidfine remiÿïtts puppesfine regibus ^rbes,nbsp;GQsidfine luce ‘Via eß^valtdüfine currus Inabenis?nbsp;Comuge quid comuxfibolefue parentibus orb a?
Non ego iam lachrymis plango tua funera firü, ¦faluinefijiquidi decus immortale Lemannunbsp;NontuaEeutomamp;columenLutereheatAy,nbsp;NonEuinglitua^non Capito^non maxime F agi,nbsp;Quif niues mul tofuperas candore NdelanSihon,nbsp;Etique domusfacra fecit cut nomina lampan.nbsp;Q^d te fnoxe canam,quid plenas numinis^lpes,nbsp;N[artyra,Farellûmque,Ç^ nobile peSius ^iAlefi,nbsp;Quófque duces altos totiam labentibn^ annùnbsp;lt;iAlbifque Scaldifque vagi, rapidûfque Garttmria,nbsp;Et L tger, mirât us Elrar,dSfienûfque bicornis,nbsp;Sequanaf,^ pulchram Rhodanus qua interfuit vrbem-^tnbsp;Et tu PrAfulibus dignata Rritannia tantis.nbsp;Quid iuuatinfandum toties renouare doloremJ?nbsp;Quad luuat afitduo nequicquam dicere luStunbsp;(*y4 ntl quo s Heroas, 'if Ijacpridem aEra tenentes ?
Tu mtbi Cbrifiiadum, Sadeeijorüßtme ducior. Heu luSiusnouamatertes mopinaquefurgis:nbsp;Cœiitum amorSadeel,Sadeel iufiißimanofrinbsp;Materies luEus,Sadeel,quofoSfiitenunquarrLgt;nbsp;Pontifcum vtaße artes, f regnafatebor.
Forte putent verfu temerari ver a nepotes: Ht non, d, verft temeramus ver a nepotes..nbsp;Hsperfi vtx. fore g€nA,vîx quatuor Atasnbsp;Exteratluflris,a^atus msminequando.nbsp;lam propiorefdeiSadeelfèrtela,per ignés ¦gt;'nbsp;P ergere it er,ri tus f debedare profanes.
nttquo iuuenis clardque èfanguine cretus, 1 nef tus eloquio, ÇffacundA neSiare ItngUA,
Tiues
-ocr page 21-EPICEDI VM.
Vitor em 'uocat ore Deum,prautque tenaces Jncrepitare animos mediü in millibus audet.nbsp;‘Vurbtda non ilium plebes^non falßi ^etufias^
IVbm procerum tenuere minamp;;non iujpi Senatus Jn2pia,nonflnHafocwrum in collaje eures:nbsp;Vbonamp;tiam d magno circundata Principe ^incla,nbsp;d^ox alius demßt meliorqus. ^jincisgt;la^rinceps.nbsp;Vincula te Sadeelkuiuspars optimaßmpernbsp;T^rApetibus pennis celÇas eua,dit ad arces:
^ß^um inuicie ‘vices:rapisß,qui in vincula fruum^ Vegnatorem Erebußiperas qui ^jiltorad aurasnbsp;Innunueras animas imo ex jdeheronte reduxtj.
z^ox eademfiries^eadem conddantia 'uita, Vt cunebs, eximio crefeunt in corpore dotes,nbsp;Vtfanda'vigor,doHisaßujdlabeüünbsp;Graüa,mellßuüßjue lepos,rerùmque ^eritanbsp;Simplicitas.Gludcunquegradum conuertereî heros,nbsp;Luteolas reptare roßts,reptare putares
Vllt;ircijfiim,molléfque crocos,argentea naßi
A N T. s A D E E L 15
Sadeelis optiS-T^i^nc ore difèrto Romultdum laoiueosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expUcat arfe_j:
dSfequa per ancipites/èf’pant contsi^a rimas NuncvigilaSrJidtss diaina ad limina cuflos:nbsp;Çlgiem Pietas caltumferat, £ƒ qsiejnferre recufitnbsp;Rite docetisfùperasnbsp;nbsp;nbsp;qtiamp; lt;tjia ducat in arces:
Pfunc eadem amp;ternü creditmjfleria chartis, Seres,Gadéfque legantjatquevltimaThule^j:nbsp;J^unc quoque ternficis labefaâas cladihus ^rbesnbsp;Solatur^certdmque iubetIjterarefiilutejrLj.nbsp;Ssipe adeb inferrum pro reliigioneruentesnbsp;Pxacuttfrmdtque pias in prPia turmas,nbsp;Heu numero nimium certantes impare turmas.nbsp;fUa dies teHis^maiorefonanda cothurnonbsp;JUa dtesdda siterno dtcenda nepotumnbsp;Car mine-.Curtraciis pu^amcum Gadusinorisnbsp;Solennem infirueretipède pes,mixtufque ^iro ^irnbsp;Hafirathinc at que lninc,inimicéqûe are rigentesnbsp;Cernere erat denfos,^ftgna mirrantiafi^is,nbsp;Celfior en Sade elprimifiib cornuaß^itnbsp;Ordinù:St caßü ‘vbifaSlaßlentia Unguisnbsp;IPlultapio monetäreomnes, Regémquejducéfque,nbsp;Agmindque^ambroßoque animosßermone miniflrat.nbsp;Pracipueßmmum auxilio Rege'mque ducemquç^nbsp;Voce ^ocatfuppleXjinfandófque armat in ho^es.nbsp;Inde ^bi f^eratum exhibuit Deus auStorbonorem,nbsp;Ille fui Deus haudpatiens antißitis ^nquamnbsp;Eße pre cesfumum,nbsp;nbsp;nbsp;leutig us ludibria mentis.
Per cumulßs ipß exàriimcsÂicpp^c tepentem Sanguine bumumsturbà circumßipatüs e adern,nbsp;Commeritas tanto reddltpro muneregratesnbsp;Ccelituum Regunecnon tibi grande trophaumnbsp;Primitidfque nouagratatur G allia palma.nbsp;oAh quotiesfaui media int er fulmina bellinbsp;Eidimus,audtimus,Gemtor tibi magne litant^m.nbsp;Et tuaßllicitisfleSlentem numina ^otis.nbsp;Qg/alis ‘vbi quondam paßis adßdera palmisnbsp;Datgemitus alto Mofès de peliorefieras,nbsp;Jnfei^as titubare acies exporta ttetullas:nbsp;Miratur portentum Amal€c,mirantur^ ipfinbsp;lfictda,qubd ^s^ie manus cum'vocegemeüas
-ocr page 23-EPICEDI V^ï.
tendenPe-fugantiÇ^ àeïicientefi^gantur.
1^414^(1 alit'erÇfinoFtra licet componere prifiü ) (^Alternat duhiü quoties Vicboria pennis^nbsp;AsperiufUeinfi^antljoH'es^fanAißimus Hermesnbsp;Adi4olat:utq^polos mambûfque^animôque petiuitsnbsp;Se'qisepîcer lingüdfauus extt4,lif,ocyHS omnùnbsp;Excidere ira animisjremororibpss^armae^ dextris,nbsp;Exammeßque metus,^ irtertia terga patêre_jnbsp;Allobrogü^Calabriq^,^frufira immitElberi.nbsp;Eos teftor RhodaniNympha,Elymphaq^ Lemanni^nbsp;^Alpin/nq^ niucs,^ confiia culmina luramp;:nbsp;Eüque ignote prias ^clard nunc lt;iArt4aafamdnbsp;Elobilis,^ magnü diEe ac dicende P oetü,nbsp;Nec temerè tnfilitofiuEus cummurmure tollens:nbsp;Omnia qusi nobü Sadeelü munere confiante.
Ggtiid qubdconfdio patriam^patriamp;(^ parentenLi Adiuuat Erricumg^ curù medicatur acerbü :nbsp;ConfiliOjErricus miro quodhonore colebat.nbsp;Eempus erit cum te,patriaßies altera no fir a,nbsp;Alter amor,Sadeefpróprios fatis ^lta furoresnbsp;Gallia,optfque tu si,fan a non tumtndiga mentis,nbsp;Sublatumexoculis,atque,infupera alta receptum-j,nbsp;Ebequicquam ingenoinansdterum(f,iterum(f ^ocabtt.nbsp;liPosgenqpia cura tut,quos pace,^el armis,nbsp;Pe'rque 'vtcesAiariaSypertotdißrimina rerumjnbsp;Fouibli:duro toties quospondetc merßsnbsp;Erexti,tandemque beas quos ore.fùpremo:nbsp;Spargimus ecce tuos lachvjmisfolennibus artus,nbsp;Punereumif piofacramus carmineloonorerrij).nbsp;E'smfùafintttmA^ntes,gentéfque remotanbsp;Adticient exempta,Elegos,atque optima ^erba:nbsp;Dumef immane chaos torrenttbus obrutafammisnbsp;Vafia petattelltis,memori celebraberefama,nbsp;Efque fub PTesfertos ab Edo tramitefines.
(*At nQEras,tanti qua caufa potifitma damni^ Eah nimium turpes Deus obliuifiere noxas:nbsp;Pe'rqueferas late Syrtes,per inhobfitafax anbsp;Errantes populos uultu ne defiice acerbo.nbsp;fibuin relt quos ( eheureltquorum quantula turba efi)nbsp;Qui trépida clauum moderantur rite carina,nbsp;f f¦ 'V-
-ocr page 24-'ft
ANT. SAD. EPICEDIVM.
7*^ reiioca tua^fAnCie Parens ^adßderafiro, pih?nitte nouas noua tam tnlu^anima strestnbsp;lt;Lgt;d.ut alios cinere ex ifio dapojje renafiinbsp;Seminibus eertts:aurdenique, denique, Chri^e^nbsp;Stqua tua fe cura domus hab et^q^fe 'uenito.
Q. M. V.
ANTONIO. CHANDEO. SADEELl. VIRORVM.nbsp;OPT.REI CL.DIVINAE. ET,nbsp;O M N 1 S. DOCTRINAE.nbsp;CONSVLTISS. BONO.nbsp;ECCLESIAE. NATO. HV-I V S D E M. MALO. PVB.nbsp;D E N A T O.
I A C. L E C T I V S.
'' DESIDERL LVCTYSCL,IN-^ COMPARABILIS. CAVSSA.nbsp;P.L. M.
ALIFD E P 1 CE D JTM.
ERB A qAd htc nuVia efilhocflores camp; Sola quid h£C‘vmdigramme bufla careistA
AtctamenÇ autflallor)Sadeelü cernofipulchrum^, lüii4s hoc tumulo molliter ojja cubante,
BTeudj eit,P tendes plenis modo Candida dextrü Lîliaflerte [îmid,‘veEer alumntts er at.nbsp;Perte roßts Charites^^ramosfer Pallas olitta,nbsp;Ocytsshtsc Laisrosfer qttoqtie Phœbetuas.nbsp;^i^idlvellent Charités, Mtsfi, cttm Pallade Phoebtis ¦nbsp;Cmnibas h^c ait is bafia ^irere magis:nbsp;Sed. fadmm hoc uetai ^nda pits qaa plurima crefcitnbsp;Flettbtîs ,a^qaefitperg^andior ^fque notât.nbsp;Pfam nonfolafîso conmx ‘vidtsata marito.nbsp;Sola neqisehicfoboles lachrjmat orba patre.^.nbsp;Elec einer es tant os tri/bi qis^ condidit'vrnanbsp;PlanEibtss aßtdtsisfola Geneaa rigat.nbsp;Hic qaoqtse mœfia [ùos mifcetCermaniqfettss*.nbsp;Plie mifcetlachrymas GaUia totafuas.nbsp;Hic fimal Oceano diuifa Britannia plorat, 'nbsp;Ploratnbsp;nbsp;nbsp;hic pietas/veraqae Relligio.
1. IACOM OT VS,
E I V S D E M.
modi CO lateant,qtimfubcASflite,manesf Caitss^ hiccorpttspaticulaferisethumisslnbsp;Argo einer es tenui,qugt;os legit in ^rna,nbsp;Sqaallidior lacrjmis nocte dieq^ rigotlnbsp;Pansa ^tdesmagni
Edon tumulo isolait nobiliore tegi. te cornes illitssqtsamp; dia EPodefiia vttanbsp;Efqisefiiitjtîsmttltim condit,Ç^ illacrjmat.
ff- iii-
-ocr page 26-EIS A’ N T. û'N I ÖN SAAEriA TÖN KAÉ Ty ßiü ÓtnQTn-ny T« zü%t' TÙçnbsp;^IÂ7r^Qi.a.v7ri^ÿi^ o^ov-
â^aupt/a
T w 2 A A £ HÎ A J (TöV Tixpov dite «Tox«'.
Gv c/lmpvo) ovTO.i-ÿf^ ifUriîB'ji J^pcu^ Gv^yyiucuioTlaiit t^^vov îxéxAéûç.
2 A A E h'Ajôiî J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Koa-/^o
Ev (mKa-iiCffièi'nç bvskæv rnamp;a p.àx.ltpi'-
Koti vtugt; clp.iMÂi^œv,lt;n!‘i'^'îÇ
Aiiv ^óv'n 3'eioç etvnp ova'UJJ’l.
2o) lt;r’ aS'TTLehrvst^v Z, dv^e^M 'î^agt;K9-f
Anfm j/yv ^ajipvav ‘n,ipiAShfy ÀJ’fïT *
yàagt;v S A A E H' A,ht iTrteevi-
Is. Ca S A VB OK VS cummoerore Se lachrymis£iciebat.
-ocr page 27-L I B R O R V M (X,V I H O C
VOLVMINE CONTINENTVR SERIES
ET CATALOGVS.
¦ J
E VerboDcifcriptOjaduerfushumanasTraditio-nés,T heol ogica amp; Scholaftica Tradatio.
II.
De vnico Chrifti Sacerdotio Sacrificio,aduer-fus commentitiumMiffæ Sacrificium, theologica ôc fcholaftica tradatio.
ni. ;
De Spiritual! manducatione corporis Chrifti, Ôc Spiritual! potu Sanguinis ipfius in facraDommiCœna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s-kJ
De Sacramentali manducatione Corporis Chrifti,ôçSacramentali potu Sanguinis iphus in facra Domini Cœna.
vin.
IX.
XI. ; ,
-ocr page 28-XII.
Sophifmau F. Turriani Monachi ex eorum foidalitate qui Gcrofan-cló lefu nomine ad fuæ feÆæinfcriptionemabutuntur -.eoîlecha ex eius libro de Ecclefiaamp;; Ordinationibus miniftrorum Ecclefiæ, aduerlus capita diiputationisLipßcce. Quibus fingulis fubicôla eftperfpicuaôe veranbsp;folutio ex præceptis reólè amp; Theologicè diiputandi petita.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5lt;^i
XIII.
Ad omnia repetita F.Turriani Monachi lefuitæ Sophifmata deEc-clefia Ordinationibus miniftrorum Ecclefiæ,Refponfio.In qua refel-luntur Qmnes turn reïponfiones turn obieeftiones àTurriano propofi-tæinlibro defenfionis Sophiiniatum,quem ille locorum 3’fz//'/»rrf,inïcripfit.
‘‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIIII.
Centum Flofculi Turrianicæ diïputationis, ex vtroque eius Libro, nempe quem Defenfionem locorum,amp;Bipartitum inicripfitjdecerpti,nbsp;êcinlefuitarumgratiamcollecli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ j- ' quot;1^'i
*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-
IndexêAêJxTjxoç repetitionum amp; TavToAo^ydofTurnani ex tertio,cius li-bro,quem «T/êy^Aov infcripfit,colleôtus.Cui acceftit breuis amp; folida Refu-tatio libelli quem Turrianus poftremum edidit cum bac infcriptionc: tÂtr^^pç^vaaTry^iiKoiaduerfi^terûaitnlibruT» Bifartitum cMiUationes Sadeelû Luther^.nbsp;»/;quohunclndicem conatus eftrefellere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;803
XVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Analyfisamp;Refutatio Aftertionumde Chrifti in terrisEcclefia,quæ-nam amp; penes quos exiftat, propofttarum in collegio Poinanienft aMo-nachis nouæ iocietatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;831
XVII.
'AdtrcsLibros Laurentij Arturi quos infcripfit de Ecclefia Chrifti in terris:feu Apologia Aftertionum Poßianienftum de Eccleßa. 8lt;gt;8
XVIII.
MeditationcsinPfàlnium XXXIi.
D E V E R-
(i -
Î .
' I
-ocr page 29-CHRISTI
ET DOCTRINA
PASTORIBVS ET
fidelibvs
s E R V I s, P IE T A T E
PRÆSTANTISSIMIS, PASTORIBVS ET DO-clorib LIS Gallicariim Ecclefiarum q uæ p iirani Euangelij doôlrinam profitentur, Symmiftis acfi'atribus (uisnbsp;pi
Lirimùm oblèruandis,Antonius Sadcel gratiam amp; pacem à Dominonbsp;precatur.
E R O S Ecclefiæ Paftorcs, Chryfoftomus dice-bat tubis ilJis eïTe fimiles, quarum clangore muri lericho corruerunt. Quam fcntentiam, vtvobisnbsp;etiam accommodem, fratres obferuandi, facit ve -
ftra in obeundo lànôto munere, ad quod vocati ./fènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedulitas : amp; maximi labores non fine frudu
maximo iampridem à vobis exantlati. Quanuis enim Ecclefiæ Romanæ doéhrina fi vfquam alibi,nbsp;certè plurimùmin Gallia viguerit, multis hominum propugnaculis,nbsp;ceu mûris altiflimis circuuallata : veftro tarnen fanólilfimo illo clango-te, amp; Euâgelicis prædicationibus tandem elïeclu eft, vt, euerfis Pontifi-ciædoctrinæ firmamentis, tanquam mûris dirutis,EcclcfixRomancenbsp;corruptelæ,abufus, errorélque iam omnium oculis pateant. Ex quo fit,nbsp;vt quLim noftra hæc tempora cum prifcis Ifiaclitarû temporibus com-paro, non polfim Gtis accufiire fomnolentam buius ætatis ignauiam,nbsp;præ veterum ifraëlitarum alacritate ; qui fimulâtque viderunt collapfanbsp;îericho mœnia, vrbemiplam eueftigio expugnarunf.at buius ætatisnbsp;pleriquehomines,licetPontificios erroresiampridem patefaólos ani-maduertant,attamen tantum abeft vt illoscxpugnent,vt etiam fuonbsp;præfidio, quantum in ij)fis eft,communiant Vobis autê tot iam ærum-nas,moleftias, dolorélqucperpeftis, ecce,noui quotidie labores emer-gLint,fumma animi conftantia, ôc inuidafbrtitudine fuperandi. Nam,nbsp;vtvariaacpropèinfinita alia incommoda prætermittam , video vosnbsp;duobus certaminu generibus potiftimum exerceri. Vnuin eft, nouinbsp;quotidie calumniatoresapponuntur, (nempeaducrfus veritatis Mini-ftros,miniftri mendacij comparât!) qui libellis cditis,piorumEcclefiænbsp;Paftorum innocentia,horrendis mendaciis,amp;; impudentiflimis calum-niis cxagitcint. In iftorû numero,funt etiam nonnulli,quos æftusperfe-CLitionis abforpfit, qui quum fuerint ad Pontificios errores, quali tem-pcftatc dclati,ad cos tanauamadfiixLim,obftinatisanimis,adhærefcunt:
a. J.
-ocr page 30-E P 1 S T O L A.
arque,quodmagisdolendumeft,PontiftciorLim gfatiam amp; Emorcni niendicantes,nullum nec maledicendi, nec maie Ichbcndi fine Hcitint.nbsp;Hoccertaminis generc vos pulcherrimè,meo quidem iudicio,defiun-gemjni,non certando-.nimirum huiusDauidicæ fententiç memores,nbsp;tandem fore, vt calumniatorum lingua in iplbs calumniatores reci-dat : ira enim vfuuenit, vt maledici fuo le teîo ipfi confodiant ¦, làfiianbsp;ïnaneat probis hominibus fua intcgritasà calumniatorum mendaciisnbsp;vindicata. Rcfiataiterum certaminisgenus,in.quod fcrio diligenternbsp;( làt Icio ) incLimbendum elfe exiflimatis, atque etia incumbitis. Namnbsp;paucisabhincannis extiterequidam homines, qui artibiis amp; libcralio-ribusdifciplinis,ac præfertim ea fcientia,quæad veri difquifitionemnbsp;comparataeft, adPontificios errores confirmândosabutuntur; vtquenbsp;ficilius fucum ficiant, ipfum rpomy in Sophifticum qucmdam,nbsp;atque diiputaiidimodum, conuertunt.HuiuImodifunt imprimis Pieudonymi ( fie enim illos Monachos appello qui làcrofinôlumnbsp;lelunomen perperam,nec fine bialphemia,luæfe€læinfcribunt)quinbsp;florentiflimas olim Academias proximis liifce annis occuparunt, acnbsp;iam foli to tas propemodum pollident, mirabile quoddam eruditionisnbsp;genus præfeferétes,atqueimprimis,reólèacperitè diiputandi fcicn-tiam,fibivendicantes.Horum conatibus quum videam vos fortifiimènbsp;obfiftere,æquum effeexiftimauialiquid etiampromea viriliin medium proferrc:amp; quem a vobis nulla vis,nulla tempeftas, nulla deniquenbsp;locoruminteruaila diuellerepotuerunt,eum vobisinhac etiam pu-gna, amp; in hoc findiflimo labore focium adiungi.Porro cam dilputan-di methodum ,mihifequendam propofui,quæ accommodatiorvifinbsp;eft, vt Thcologica,acpropterea verè Analytica dilputatio ; non Iblum.nbsp;ab «t^arjiT/zoZçfatiocinationibus amp; Sophifticis failaciis,fèd etiam à To-picis ac Rhetoricis exercitationibus diftingueretur: ipfamque methodum, quoad eius fieri potuit, haurire malui expurifiimis vecerum fbn-tibus, quàm turbidos eorû riuulos confeélari, qui noftra memorianbsp;noLium quendam dilTerendi modum cxcogitarunt. Hac tarnen de renbsp;turn veftru, turn rcliquorum doâaflimorum Theologorum indiciumnbsp;expeólOjCLii meam fententiam,méque adeb totum libenter fubiieio.
Quanquam autem banc difputandi rationemnune fequutusfum, nolimtamêproptereaaliquid derogatum copiofis diffusifque tradla-tionibus. Nam (vt quendam ex veteribus dicere IbJitum accepimus)nbsp;3uemadmodum eadem manusamp; aperiri potefi:,amp; rurfus comprefiisnbsp;igitis in pugnum contrahi: ita res eadê amp; continua orationc copiosè,nbsp;amp; Syliogifticis anguftiis coardata fubtiliùsac prefiiùs tradaripoteft.nbsp;Maneat igiturfuus honor iis tradationibus,quælatiùsamp; vberiorifty-lo conicriptæ lunt, modo adeonfirmandam veritatê adhibeantur. Eli:nbsp;enim,vtilledicebab^o /acnoy a^TfuToy cty opôaç ÂÎytffau Auguftinomc-ritb vifaefi: eloquentia tanto terribilior,quantbpurior.Nihilominus,nbsp;quum res poftulabit, ampledamur etiam contradum hoc dilfcrendinbsp;genus, quodpermagnum habet vlum, quotics accurate veritatem dihnbsp;quirimus,dum impedit ne verifimilia pro veris fedantes, captiofi pro-babiliratp
-ocr page 31-E P I s T o L A.
habilitate Êillamiir. Quæ cum itafmr,qiiæri poteft, quamobrem fum-mus ille Orator, fulam latius orationcm cum fubtiii amp; fcholafticadiû putationc comparans, amp; plus æquo fortaflis arti fuæ blandiens : Vt f coflue»! awnis, (dicat) autvix, aut nallo Tnodo, coisclufaautem aqua facile corruwfitur-fienbsp;cratioKÜ flumine reprehenforis vitia diluuntur, angusiia autem conclufle orationis-»nonnbsp;facilefeiffa r«/4t»r.Hæcille:quæ vtfateor quadrarc pofle, turn in laqueosnbsp;fopbifticos,tum in probabilcs dialeólicorurn difputationes : ita veris amp;:nbsp;analyticis fyllogiimis pernego conuenire. Nam, (ne à propofita fimi-litudinc recedam.us)quemadmodum torrens,dum extra ripas longenbsp;latéqtle diffluit,tummulta cuiufqucmodi,atque etiam impuriflimanbsp;colligit, quæ tandiu latent dum aquis inundantibus obteguntur : itanbsp;amp;pe magnos errores, quos rapida vehic Sc occultât oratio, Analyticænbsp;diiputationes ftatim dctegunt, quum fublata orationis copia, res ipfasnbsp;nudajapertalque contemplantur» Sed de hac re fuEus egimusinPræ*nbsp;fotione. Ca.'terùm,propono dilputationem, de.verbo Deifcripto, quænbsp;vt primaria eft, ita debet efte Tbeologicarum omnitidifputationumnbsp;fundamentum. Keliquæ verb diiputationes,vt,De vera Chrifti hu-mana natura. De prælentia corporis Chrifti in Coena, De légitima pa-ftorum vocatione Sc ordinatione (de qua nos aliquid anteduosan-noslcripftmus aduerfus Turrianum Pfeudonymum,rem iplam co-piofmstraótaturi,poftquamnouum dederit fcnbendi argumentum.)nbsp;De libero arbitrio, De purgatorio Sc confimilcs, huic fubftratce dilpu-tationi, adiicipoterunt. Atque hoc quidem fuftum iri avobis con-fido, vel ex hac methodo quam fequutus fum, vel ex ea quam vos ipfinbsp;meliorem iudicabitis.
Q^mobrem peto àpontificiis, præfertim ab iis quiftbi dilputandi fcientiam imprimis arrogant, vteamexfcholæ vmbraculis in folemnbsp;atque puluerem, adeoque in iplam aciem perducant, Sc omni fimul-täte depöftta, conuitilfque omnibtis'valere iuftis, moderate, paca-tifque animis noftram hanc rradlationem excutiant : atque in eun-dem dilputqtionis orbem nobifcüm ingrelh, notent, quid reprehen-dcndum cxiftimarint., argumenta noftrafolLiant, Sc vicilTim fuamnbsp;fententiam confirmare conentur, planis atque perlpicuis fyllogif-mis. Sic enim futurum fpero ,vtcollatis vtrorumque lententiis, Deonbsp;fauente, luxipla vcritatis oboriatur,àcæcis propeittodum ipfis con-Ipicienda. Facellant igitur dentatæ chartæ ac repletæ conuitiis, auto-rumque luorum maculis iirquinataî xficelTant turbulentæ conciOnes,nbsp;nihil aliud quam gladios)^_ flammas Ipirantes: adlit manfuetudo,nbsp;vigeat tranquillitas, regnet verifatis amor Sc ftudium : Sc quiCatho-licorum nomen fplendidum tantopere affelt;ftant,toties inculcant Scnbsp;tantoorishiatupronütiant,meminerint quod aliquando ab Augufti-no fcriptum eft : Eccleflam Catholicam docere cbaritatem omnibus-gt;(^ nulli deberi iniu- Catli.i'j.nbsp;rww. Qj^bd fi fint,qui præfraâ;è,obftinatifquc animis pergant fimolosnbsp;^lycopbanticos libellos Icribere, Sc fiqui adeb hominem exuerint,nbsp;vt caninis latratibus veritati obfiftcre,quam veritatem arripicäii mahntnbsp;(quod inter alios ftcere audio imprimis vnum,in quo milcrrimo fum-
a. ij.
-ocr page 32-Ff
E P I S T O L A.
mum extat diuini iudicij excmplum, cum propter alia feel era, tum ob eius foedamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab Euangelica dodlrina,quam aliquando profei-
fuseft)egoilJishominibus optomeliorern mentem ratque hoc meum
ipforum petulantiæ ac maledicentiæ : nihil aliud ad
votum
eiulmodf libellos relponfurus,- quos fcio,-vel vna patientiæ litura, pol-fe tOtosfacillimè delcri. Nam, quodadme attinet,profiteor ilie lcri-ptaillainquibus retrum virus acerbitatis fua: tantummodo cuomuntj neledlurum quidem: quippe qui conftituerim diirerere,non conui-tiari : nec maledidis ccrtare,fcd argumentis. Vos autem, hatres'obfcr^nbsp;uandi,(liceat enim mihi cohortationcm hanc Apoftolicam vobis ac-conimodare)decertate præclarum certamen fidei, apprehendite vitamnbsp;æternam,cuiuscaufiamp; vocatieftis, iampridem præclàram confef-fioncm profelfi coram multis teftibus : atque maledicos iftos nihil mo-ratijindefeflo ftudio, fumma conftantia,inuiólapatientia, Ipatium vobis propofitum decurrite, amp;: Euàngelicç doôlrinæ veritate, ea qua coe -piftis, hoc eft maxima diligentia amp; integritate aduerfushumanbsp;nos errores, propugnare pergite: vt laborum veftroru cur-
riculo fortiflime peradlo^poftefisipfts amp;püritatem do(ftrinæ,amp; verum EcclefiafticæDifciplinænbsp;vfum tradere poftîtis.Èx’Mulçono-ftr0.x3.Febr.anno filütis.
M. D.LXXX.
DE VER-
i
|i
h
II
DE V E R B O DEI S C R 1 P 1- O.
ADVERSVS HVMANAS
TRADITIONES-
‘Theologica Scholaflica T^ra^atio.
P R Æ F A T I O
De verametliodo Theologicèfimulamp;Scholafticè difputandi.
Grip ï VRAM facram effe ad doélrinam amp; adredargu- i.Tim.j. tionem vtilern Apoftolus affirmauic : nimirum de-clarans hommes elle non docendos canrùm,fed fæpenbsp;eciam redarsuendos.Certcconftac adcôcoriupcos elfenbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, X .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aehet
homines, vt non modo in ignorarione vencacis tan-^/occr, quam in crafla quadam caligine verfen[ur,fed eciam pienbsp;nque veriratis ipfius lucem oderinc atque réfugiant/^’nbsp;Quanquam autera vtrunque dolcndiim eft, raeliùs ta- Aug.denbsp;men cum iis agitur,qui ita ignorât,vc l’cire vclinc, quàm amp; H.
cum aliis quos lua dclcótat excitas atque ignorantia : quandoquidem longe to-lerabilius eft ncfcire,quàm nolle feite. Ex quo fadum eft, vt, quia Paftoribus ac Tit.i. DodotibusEcclefiæ,res eftefolet cum illisduobus hominum generibus, A-poftoluseos iubeat elle tenaces fidelis fermonis, vt poffint turn exhortaripernbsp;dodrinam fanam , turn contradicentes conuincere. Kc de his duabus veriEc-clefiaftxpartibus quum Auguftinus dillereret,eafque inter fccompararct,Facile eft,inquit, vt dicatur quid credendum,quid fperandum,quid amandû lîr.Scdnbsp;qucmadmodûaduerfus eorû qui diuerfa lentiunt calumnias defendatur,opcro-ftoris vberiorifque dodrinæ eft.Hæc Auguftinus, quæquàm vera fint iampridênbsp;experiétia côprobauit.Quantas enim moleftias piis maionbus veteres ha’reticinbsp;exhibuerintjilli præfertim qui in Sophiftica amp; tejLçm) palæftra erant exei citati,nbsp;facile licet ex dodiilîmis Orthodoxorum fcriptiscolîigere ; in quam dilpnra-tionisaciem quotquotex noftris veniebant paratiores, vrpote armis tZtostthnbsp;•za-a/cPw'oçinftruidi ,illipatefado vericatis lumine, fumos illos Sophifticos nullonbsp;negotiodilïîpabat.IncerquosNazianzenusvidetur palmam darcBafiIio, quodnbsp;præter cæteros excelleretinratiocinandiamp;redè difl'erendi feientiâ,quode-epift.151.nbsp;tiamde Greg.Nyft'eno affirmare poffumus. Auguftinusautem ( qui, vtcius ver- Comr.nbsp;bis vtav,Ratiocinationitanquam vniese fuæblandiri folebar,amp; eafefeoblcda-j.nbsp;re)ingenuè profitetur ad dilfoluenda hæreticorum fophifmata, artem hancnbsp;magnum fibiadiumentum attulifte. Et longeante Auguftinum Tertullianusnbsp;in iis feriptis inquibus féliciter cum hxreticis dimicaufr, non diffiretur fe abî^c/^Hi«nbsp;aduerfariisad philofophandum fuilfe prouocatum. Qux quidem à nobisnbsp;didafuntquôd plerofque videamus ,fefe huic difeiplinx alioquin vtililFiniæ ntoZonbsp;præbereiniquiores,quaheam Paulus exTheologiæfinibusextcrminarir,quum.g''«/'quot;'^nbsp;vetatne quisnos per philofophiam deprxdetunatque hue multa congeruntex XzX.nbsp;vçterumDodorum feriptis, quxinTeQTror^ozcî'ei’açipfamque redè dilputandi Coi.i.nbsp;feientiam,quadrate exiftimant.Itaque nunc libenter audiunt Nazianzenumnbsp;Dialedicos cumMoabitisamp;: Ammonitiscomparantem,nunc poftBalilium, jncap.a.nbsp;Dialedicam bellatricem appellitant : nunc denique cum Tertulliano excla-mant milerum elle Ariftotelem qui hxreticis Dialedicam inftituerit, ftruendi icri^h^rnbsp;amp;deftruendiartificem verfipellem: quibus quidem hominibus ego paucisitanbsp;fatisfadum velim, Apoftolum non iplam redèae verè diflerendi feientiara im-probarc,quxàcertis, propriis ôt neceftariisprincipiisarceftîtiplius veriratis co-
a. iij*
-ocr page 34-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRÆFATIO.
gnitionem;fed potius vanum fallendi artificiuni,amp; laqueos illos fophifticos amp; aTToZnT/xaç, quos ncdere foiebanc hxrecici, vc ita pios atque Orrhodoxos dcci-pcrent:quodica eflc, nonfolutnipfacontcxtus Apoftoli ferics,fed edam voca-bulum «'ZîraT^îçàPauIo vfurpatum manifeftcdeclarac.Iam quu imprimis co fpc-â:cttç^'ttoç/sraiS'eicti Hue tTnç-r/bnjç vcSophiftarumpracftigiasfallaciafquedifcu-tiac,crroresredaiguac,mendacia expellatarque vcritatisluccmanimorumo-culis incuendam proponac:ecquis vnquammerito exiftimauerit,prxclaramnbsp;hanc dilciplinam fuifle ab Apoftolo rciedam ? Qui enini fieri poteft, vc qui fcnbsp;Sophifticis fallaciis inimicum eflc proficetur, non idem amec îcientiam reâcnbsp;dißcrendi, nugis illis Sophifticis omnino contrariam , amp; ad id comparatam,nbsp;VC ciusopc atque dudu capcionum infidias faciliùs declinemus? Vccnim quinbsp;tencbrasodcrit,eunilucis (plendore dele€lari necclTc eft:ita qui inanes argu-incntorum deceptiones excludic ab Eccicfia ,is profeâô videri debet verisnbsp;aefolidis argumcncis locum in Ecclefiareliquill’e, quibus vanaeillæ vanorumnbsp;hominum deceptiones amp; redargui facile, amp; vitari pofiint. Nifi forte cenfemusnbsp;medendi feientiam effe reiiciendam , quod homines doccat ca dignofeerenbsp;quæ func cxiciofa,vt abhisabftineant, amp; ea tantummodo feólicntur, qux vide-bunc ad viram acvaletudinemtucndampertinere. Quamobrem dixcritiànè,nbsp;amp;¦ prxclat c dixerit Nazianzenus (eft cnim aliquid ad iupcriores obiedionesre-Ipondcndum ) Sophiftas efte Moabitarum amp; Ammonicarum fimilcs, qui à Deinbsp;templo arcebantur : modofimul agnofcamus,recle ratio ci nandi praccepta nonnbsp;cum Moabitis amp; Ammonitisd'ed potius cum Tim's illis amp; Sidoniis,cflc corapa-randa, quorum opera ad tcmplum Domini exxdificandum,Solomoncm vfiimnbsp;fuifle memoriae prodicum eft.Laudeturetiam Bafilius,quod Sophifticen dixerit eftc bcllatricemidummodo eo magisamemus verailla arma,quibusnosTep-«jjroçg^iç-iî/zxçinftruitad veritatem propugnandam. Denique libenccr,fi placer,nbsp;audiatur exclamans Tertullianus aduerfus earn quam vocac ftruendi amp; dc-ftruendi verfipcllem arrificem : nimirum illamarremTOlt;aryx^J, quxprobabilianbsp;tanrùm confedansmufquam pedemfigit.At nosintcrea difciplinam ctvctÄuTmlainbsp;honorifice appellemus.quænecelfariaà probabilibus difeernens,nbsp;ita veraftruit,acfalfa dcftruir,vt femper maneat fui fimilis,quippc fubnixa con-Eettres ftantiffimo veritatis firmamento. Atque hanc quoquefuifl'c Vererum fenren-tiieoiiginbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tie dodrina reclè difîerendi,facile nobis aflentictur,quifquis Veteres ipfos
diligenter attenderic. Quidenim illeipfe Nazianzenus quern ifti nobis obii-tiam Im ciunt’'Vcr.itas,inquit,logicis difputationibus trita in luccm profertur.Quid por-Bafiiius?vcra Dialedicæ virtuseft naturasrerum diftindèdiuiderc.quæfunc atfinia dignofeere,amp; difcernerecontraria. Auguftinus aurem verum vfum Tgj-à Sophiftarum abufu difeernens, Si dialcetica,inquir, eft Icichtia ve-cor.trj. ritatisjfic illam nouit fapicns,vc Sophiftarum calumnias conremnendo eneccr.nbsp;Sed nihil eft præclarius hocciufdem Auguftini ceftimonio : Dialedica,inquit,nbsp;lt;-quot;^^^*^‘^’P^’*^^difciplinarum quæ docetdoccreac difeere, quæ fitfcirc, aliosnbsp;fcicntesfacerc.Hçeillc.Quæquum ira finr,maneatfualaus huic præftantiffimænbsp;difciplinæ,amp;: affirmemus eos non fatisredcratiocinari, qui hodie aduerfus rede ratiocinandi feientiam infurgunr.
Hie aurem fortaffe à nobis quærataliquis numhac noftra commendatione uTfJri fcripta quoque Scliolafticorum Dodorum comprehendamus, eorum præfer-fcriptkac tim qui iampridem ex Lombardi fontibusfiuxerunnSz num eacxiftimemusadnbsp;nibw ^‘*° illam difciplinam cLvlXultKltn efte referenda. Equidem vc nolim de toenbsp;viris ferre fententiam (quorum laboribus amp; induftriæ per me licet fuus ho-nostribuatur)itanon verebor quiddehacre fentiam libéré amp;: ingenue profi-tcri : femper tarnen intra meæ tenuitatis canccllos mcipfum concinens. loan-1«? fe,« Duns Scotus ille quemfubtilem Dodorcmvulgo appellant, ait alicubinbsp;’ Theologicos dodorcs tandem Philofophiam cum Thcologia maximo cumnbsp;qntfl.i. frudu mifeuifl'c. Ego ccrce fatcor mifeuifle: atque ctiam addo, confudilTc: fednbsp;quurn id magno cum frudu fadum efte exiftimac,veniam dabitfubtilis Dodornbsp;fi non polfum illi hac in re aflenriri. Qiium enim Scholaftici dodoies non vc-ram illam Sc a’yaAt/Tixwrarione diflerendi fecuti fint (vtpaulo poft dicemus) fednbsp;pro-
-ocr page 35-DE METH. THEO L. D 7 S P V T.
propemçdum cancùmlufêrinr probabilib.amp; vcplurimùm vanis arque argumencis,nonilli verum vfum,fedabufum potius Philofophiæmihi vidcn-tur in Ecclefiam inuexilfe. Mihi inquara vidcnrurScholaftici dodores Sophi-ftieam illam merctnculam,vc hone/îæ raatronæ,ûc Philofophiæ nomine amp; pj-gincnris exornatam inmediam Eccleliam,cum maximo iphus Eccleiiæ dam-no produxiflciadeô vt philoiophi potius fint quam thcologi dicendi. Atenim,nbsp;inquies, non fine magnis laboribus multifque vigiliisacutam illam difputandi schaUßinbsp;icientiam fibicompararunt.Sititafanè:verumenirauerô quum Scholafticos do cornm ma.nbsp;ftorcs in fuis illis acutis difputationibus laborantes, fudantes, anhelantcs vi-deo,mihi Troianoruminmentem venir, qui æagno laborç equum ilium krimH inunbsp;Grzcisfabricatum in fuam vrbem introduxerunt, vnde confequutaeft ipfiusnbsp;vrbiseuerfio. Sicenim Scholafticifalfam philofophiam magno conatuSi ftu-’’quot;'nbsp;dio in Ecclefiam attraxeruntjVt inde,tanquam ex equo Troiano ,innumèrabi-les crrores prodierinr,qui quidcm,cuftodibus Ecclefix,fomno,defidia amp; infci-tiaiampridem fepultis,Ecclefiam ipfam inuaferunt,corruperunt,vaftarunt:itanbsp;vt(liccat enim locum Efaiæ vfurpare)nifitum Dominus nobis aliquot reliquiasnbsp;fecifl'et reliquas,profcâô nullam iam Ecclefiam habercmus. Teftis eft Romana Ecclefiaadco dcprauata,corruptaque,vt dum EcclefiaminEcclefia quæri-mus,cogamut folos Ecclefix cineres non fine luiftu lacryniis intueri. Sed nenbsp;lugere hîcpotius qua difputare veile vidcamur,cccc quod proponimus: Scholafticos amp; Quæftinarios doftores, nec veram Theologicè difl'erêdi rationem,nbsp;ncc verum ac Icgirimum rpo-rs-« vfum fcquutos fuiftc.Qtiod vt fit magisnbsp;pcrfpicuum,age, ex multis erroribusquofdam tantùm colligamus,ex quibusnbsp;intclligi poftitjcos in Theologicis difputationibus non parum à vera ac Theo-logica dilfcrendi tatione aberrafle.
'•Eftor. Primus error quern videntur Scholaftici in fuis difputationibus admitterc,is eft,quod folent ex principiis Logicisdifputareatque inde arcefl'ere fuas conclunbsp;fiones. Itaque propofitis quæftionibus, non Scripturæ locos, led vt plurimumnbsp;Axiomata logica amp; Maximastopicas,aut eo eriamaliquid minus, fubfternunt:»ni/«^/or»nbsp;in cotumque difputationibus Scriptura muta eft. SxpcenimPhilo{ophos,at^^j^^2-l.i. perraro Apoftolosappellant.-^ fiquando vetercs etiam Doiftoresadhibent,tu«ioniÄ,«nbsp;illorum aulftoritatem cum Scripturæaudoritate confundunt, nequedubirant^^^''^^quot;nbsp;^'«cJift'eorum Scripta nomine Scripturæ fignificare. Atnosde Theologia ex princi-/;j,r^„;
piis Theologicis difputandum efte, ex ipfa Theologia didicimus,amp; itafacien-P'/'A™^ dum elTe.velexipfa Analyticadifciplinaaffirmamus, quæ veratnbsp;aKAo-yîvoçamp;C vagari extra orbemillius feientiæ de qua diflerendum fufeeperis.nbsp;Porto quum Theologia fit fupra omnesicicnrias ,eam fubiiciPrincipiisphi-lofophicis non incptum modô,verumetiam iniquiffimum eft arque indignifli-mum.Dovhores ante Ecclcfiafticos exæquare cum Prophetis amp; Apoftolis, hocnbsp;veto eft plané intolerandum.Quamobrcm nemini,nifi fitaâ-îôÀcfoç,dubium ef-fe cxiftimo,quin primus hic Scholafticorum error iure à nobis recenfeatur.
Error. Sccundus ctror hic cft, quôd dc tcbus Tlieologicis in vtranque parrem, aç Topicè difputant ex probabilibusargumentis,quod ramen contra fadum o-portuitiprimùm ex Analytica Apodeidica difciplina ; deint^ ex ipfa Theo-logiæ natura. NamTopicæinvtranque partem difputatkgt;/ies rclinquunturnbsp;colloquiisamp;: exercitationibus.TraéVationes autem «%/?-WjMorix.a/(cuiufmodi funcnbsp;imprimis Theologicx)requirunt analyticas difputationcs,quæ veris,certis,ne-ceflariis aTroeTftjcTizoîçargumentis nitidebent. Soient quidemphilofophi denbsp;feientiarû principiis in vtranque partem aliquando difputare,vt magis eluceatnbsp;veritas: fedTheologi non difputant de fuis principiis,quippequæ funt perfenbsp;ct^iÔTrtça., amp; extra omnem dubitationisaleam conftituta,vtpaulôpôftampliùsnbsp;dicemus. Deinde, nihil eft magis contrarium fidei quàm dubitatio Scnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acîds*.
Academicaïqua doélilftmis Auguftini amp; aliorum Veterum difputationibus iu-gulatam pridem amp; confepultam , nefeio quomodo Scholaftici ,certè non fa-tis fauftè,ab inferis excitarunt. Seite enim Hieronymus louiniano exprobra-Apolog. bat, quôd de quæftione Thcologica rvf/,va.çix,aç, nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difputarct;
fcilicet longe grauiora diélurus in iftos, qui non aliter de rebus grauilTimis a. iiij.
-ocr page 36-P R Æ F A T IO
diiputare confueuerunt. Quinetiam fæpe illis accidie, vt multisac variisargu incncoruiu fluctibus, modo in hanc, modo in illam partem iadaci, nciciantnbsp;quem fe tandem in portum rccipianf.adeô vc Scotus ille fubtilis, Si plerique a-lij,rem diibiam ac minime dcfinitam in medio relinquences, permittant ledo-ribusin ver am velint fententiam dilcedctc,Siifi hanc,inciuianz,itareJ/gt;Ofiii/et0ce»-trariû argumenté : Sin mAuls in illam^ecce ttbi qttod rurfit! ad contraria argumenta rejpon-deai. Qiiid, quôd multis obieélionibuspropolitis fæpe fubfiftuntjamp;T, ,^^re,in-e]Uï\.xc\z,filiitiogt;ie^itcm.,,^^ifotefireJpondeat,Q\3^ccYo-gt;\\occinc eft Theologicc di-fputare? vbi imprimis fideierAwpoipoe/arequiritur : an x'crô apodciéticc’vbi iubetnbsp;Philofophi resipGîs (vcédum eft enim eoruzn verbis^ccçdiUiTizzivnTovT/Ôîvai Si casnbsp;in vcricatis firmiiîîmo gradu collocate.
3. Error, Tettius error hic eft,quôd veritatem pbfcurant fuis argutiisjiediim illuftrer. Nam quæ funt diftîcilia ,reddunt iplifpinofis amp; contortis quæftionibus diffi-ciliora : quæ verô per fe facilia funt amp;: pcr/picua, illi obfcuris quæftionuminuo-lucris obducunt, nodum, vt vulgo dicicur,infcirpoquærentes.Ecquis cftetiamnbsp;f'nifi qui plane ad eiulmodi obduruic )quin,vel audito tantum horrifico illonbsp;nouorum vocabulorum ftrcpiru , ftatim réfugiât,amp; ea fe dclperct polie vnquanbsp;animo pcrcipere, quæ ne patienti quidem au te,cap etc poteft ? Quare quod a-Contr. liquando diàz Aü^^vtïdïnnStartem Sophißieam ejfè Cauerna Cad perfimilem tmïbÀ vi-Acaa.ii.3 deturegrcgièinScholafticos quadrate,qui dumperegrinisdogmatibustanquanbsp;alienisdiuiriis gloriantur,adeà obfcuritatcm aftcôlant amp; latcbtas quærunt, vtnbsp;quoties difputant,non tes ipfas apcrirc,fed operircporiùs,amp;: non tam hominisnbsp;voccm,quàm obfcuros quofdam mugicus,ex tenebricofis illis quçftionum Ipc-luncis edere vidcantur.
4. Error. Quattus dcniquc hic eft error,quôd Scholaftici vel potiùs Qu;^ftionarij Do-ôtores terunr tempusin vanis amp; curiofis quæftionibus,iilque non tam cxplica-i.Tim.i. , qudni implicandis,quas Kivocpadctç Apoftolus vult ab Ecclcliaftico doiftore cohiberi. Etpaulôpôft, Stu/tas, inquiznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ineruditoj quaßtenes reiiee-, feiens cas
q^ignerepugnas. Quod quàm verum fit, manifeftè pater ex ipfisQuæftionariis, quorum vix duos reperias, qui in vnam eandemque fententiam conuenianr.nbsp;Sic plcrunquc vidcas aThoma Scotum, aScoto Occamum, ab Occamorc-hquos dift'entire , fta vt vix polfis in corum fcripta ingredi, quin ftatim in eiuf-modi alrercationc veftigium ponas. Vetumenimuerô illç demum funttracfa-tioncs Theologicæ : quæ fidem inftruunt atque confirmant, funtqucad totiusnbsp;Ecclefiæædificationcm amp;: fiilutcm accommodatæ. Rede cnim monuit Au-Encliir. guftinus, nthilopusefè vteacum dtferiminedefiniantur-, qult;e finedtfcjimine nefeiuntur.nbsp;Ex quibus omnibus laris intelligi poteft, earn difterendi tationem , quamnbsp;fcholartici Pontificij lecuti funt, nihil aut cerce paru habere commune cumnbsp;riicologicis ac vereScholafticis tradtationibus. Quaraobrem , vt gratiam a-liqiiam ineamus ab iis qui fe Analyticæ amp; Apodeidicæ dilciplinæ aduerfariosnbsp;proficentur,huc fane conuerrant licct fupcriorcs illas reprehcnfiones, aedieatnbsp;vanamScholafticorum Philofophiam elfcinane deceptionem, bcllatricem,nbsp;ftruendi ac deftruendi artificem verfipelJcm , cura Ammonitis amp; Moabitisabnbsp;Ecclefia repcllendâ.Hæc,inquam,dieanr,ac turn fatebor me nihil habere quä-obrem meritô repugnem.
Tontifiùi Cæterum huius ætatis dodorcs Pontificij paulô aliam fibi rationem feri-doeiorcs bendi propofuerunt. NeccnimnudosSyllogifraos côtexunt,vtfolebant il-vtuntur continuis amp; prolixis declamationibus, præfcrtim aduerfus eos flicàs (/(-qui puram Euangclij dodrinam profitentur : qua in relibcncer àSyllogilmisnbsp;{puiaciQ- 3ßß;in£nt.Quum enim côuitia,vt plurimùm,cuomant amp;:flamm3sanhclent,nônbsp;exiftimarunt laciscomode Syllogifinis cum modo amp;ngiirafacercic id polie:nbsp;frofonut iraquein latiorem orarionis campum insredi malucrunr: amp; libris «roAfpwoZ;
- A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Iff'
schoiaßi- edendis raaximoperedclectantur,quippequum lperenr( vtrert vêtus ma icn-tencia)altercando vcricarem amitti poîre.Itaque quantum in ipfis eft,rcfugiunt fimpliceni quæftionis propofirærradarionem, quam mirisarcibus inuoluuntnbsp;amp; oblcuranc.Hinceorum crebræ digreifiones,quum identidem à rebus ad per-fonas.ab argumentisad maledida,à Theologia ad Grammaticam, ab Apodei-diex
-ocr page 37-DE METH. THEOL. D I S P V T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
tiicadiffercndirat-iönejadSopliifticenjfermonetraducunr. Quiimrefpondch-dam cftjfiia icpctunc,arque ita inanem afferunt pro Refponlione Repetitio-nem. Quum pugnahdumeft,iam fe vicifleglorianrur. Etcnimexclamareamp;: rketoricari iftis Monachiscfl;argumeradiffoluerp.Quamobrem.fiqujsaccüranbsp;le Traftaciones iftorum vult avaAue«/, rep crier omnia qua? proferunt ad quatuor capita præcipua reuocari poffesqua: funr. i. Maledida amp; conuitia.2. Men-daçiaamp; C31umnix.5.lnfcitiæ amp;:oftentationes.4.Sophiftarum fcopi vt vidcanturnbsp;vincerc.DiHicillimeautemfallunturij quiinfidiashabentpcrfpc6tas,necfacilènbsp;virprudens in foueam indicatam feconiieir. Saris igitur eft artes amp; fallaciasnbsp;quibusifti veritatem obruere conantur indicarcmcc hîcopuseftèxcttiplisadnbsp;hancrem comprobandam. Nobisautem conftitutum efle dcbec, dctraftisfal-laciarü inuolucris, ipüus veritatis lucera intueri, amp; alüs intuendam, pro virilijnbsp;J’roponereire.s ipfas quxraraus', verborum multitudine ncglefta. Nonenim.nbsp;«necaufaTertullianusaffirmauit,IraquedcrcbusThcologi-cis ThçQlogiccamp; pièp non ex humanis commentis, led ex diuinis documentisnbsp;agcijdum eit: ira vt Scriptura freti, pofïimus afïirmare Traâationes noftrasnbsp;circ( vt aliquando Auguftinus de Ecclelia difputans loquutus eft) fermone De vnît.nbsp;brèudflimasîveritaterobdftiffimas.DiuinisigiturScripturisarrenri,iflorumno-bismalcdiccnriumftrepirumneaudiamus quidem,flaccidaqueilia verborum 45.nbsp;folia nihil morati,deerrorum incidendis,arqueetiam euellendisradicibusco-gicernus.Nobis cnimfiIentibus,vcritasinnoftrisfcriptispFopofitapcrpetudlo-qu!tur:innumerabiliaverô;mendacia, vel vnaveritatis voce contiçcfcunt.' ,nbsp;Quum igirur ex iis qqæ atitedi'^ta fuht'i'fatis manifcftïr efTe arbicremtir Seho-lafticofum Pontifiçiorum ,50 multô minus recentiumMonachorum drfputa- rheoiogi-tiones,n£c verè Theologicas,ncG elfe rite ex T|O^Ta-2FazJ^«açrcgulis conflituras:nbsp;operxpretium fueric nrcthoduni: aliquam proponere,’qua amp; Theologicè-amp;nbsp;ScholafticG diflererejamp;jVt AuguÂinitVerbarepetamus,Sophiftarum calumniasnbsp;eneçarepoflimus,quod vrin'ampræilantilîiraiTlieologi,fimûlqucin haeprae-data feientia exerçitâtiflimi(qualcs.hàçætate.multoscfl'eminimedubiramus)nbsp;iu animujîi inducantfacere,amp; nobis atqüe etiam pofteris viam commonflrarenbsp;Thcqlogicè fimul Schplafticè difputandf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
• Namft.Auguftinus Iiumapa.ruru difeiplinarum cognitione praelarècompâ-rauit crgt;rn Ægypti.oru diuitiis,qtvas fecum Ifraelitæ abflulerunt: certè dum ho-die plero^ue videmus.diuitiis illisperegrinifqueornamenrisad conflanduni errdri^ijdplura abutbæquiiîîmumfuerit pios ac dodos homines illasipfasdi-tiiti^yli^-xcralitef impexidcrc adeonftituendum Dei tabernaculum, Scad veri-tatçmiplyjs.jiduerïushumanoserrorespropugnandam.'
- A.C tantifper,dum illi qui amp; Theologize ftudio Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feientia ex-
cellunt^id pratflandum fufcipiant, ego in corum adolefcentum graciam, qui funtThjamp;qIogiæcaQ,didatinondubitaboaliquideade relculcer adumbrate,vt •nbsp;huicpofir£int/s»;ifaç;9!SccrafIioribuslineamehtis viuos illi poftea coloresad-dant.Hjcautemlocus videturpoflulare,vtaliquid etiamdePrincipiisTheo-logicis diçamus.
TraduntpræftantiffimiquiquePhilofophi hanc elle Sciehtiarum fingularû o# fwnei naturam,vt nitanturcertis Principiis fupra quæ non liccat afcenderc. Q^ôd f’»nbsp;lîliccat J infinitam fore difquilîtionem, ac propterea nullam futuram feientia:nbsp;quandpquidem hocpropemodûpro oraculo habentPhilofophirlnfînitorumnbsp;fçientiam non eife. Si igitur Theologum iubeas fua Principiaprobate,qui tandem id.præ,(tare poJljt,njfi per aliud quod fit illis Principiis fupcrius?quod fl fie-•’’cV’progrelîus effet in infinitum : quod Philofophi tanquam aliquod flagitiuranbsp;infeientiis pcrhorrcfcût. Rurfus hîc diferimen Principiorum eftadhibendum.nbsp;Aliudcnimefl Princip:umfiuecaufa vniufcuiufque côclufionis (quorum Principiorum alia funt Mediataalia verôlmmediata) Aliudeft Principiumûue A-xiomaSçjcntiæ ad quam SyllogifmusilleTeferendus eft-.dequibus plurapræ-Philofophi. Principiumautem Theologicura mihi videturelle A-xioma de .rebus facris. arô’^o^fx,TOtamp;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo pofito,conclufio deiisqux
ad Rehgioqcni pertinent, çuidens ôû nccefïaria confequatur: cuiufmodiefl
-ocr page 38-10
hocAxiùma: ScriptvRa sacra tota est ©EonxETSToS: Jequo nulliChriftianidubicant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitiir de rébusfacris agecur,amp;aliquisde-
monftrauerit: Ira fcrip.tum efle à Prophetis amp; Apoftolis, allentictur is, cui lux ifta primaria alfulgebit : Veriflîmum amp; certiffimum id clTc, quia Scripruranbsp;i 1 la eft ô-fOTTPôùç-oç : ac proinde vcra quia Deus eft vcrax:amp; illud efle veru m, quianbsp;Deus id dixit: neque liccbit- vitra progredi : nlt;wûpa-û) mipoîçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àmfpotç.
TheoIogiigiturjtadilTererc debcnr,vt nunquam illis fua Principia dcmon-ftranda flnr. Nam fine Principiis Indcmonftrabilibus nulla poteft elfe fcientia, de quorum veritate quifcientiasproficentur nondubitant. Êcquis enim Mathematicus vnquam dubitauic, Totum elfe maius fua parte? Quis Philofophusnbsp;in dubium reuocauit hocprincipium demonftratiuum kuto, twâvfoç (pdveuv'^-(pctveuctÂnQiç, h. e. dequocunqueveraeft eius vèlAffirmatio velNegatio immediate oppofita? dequofiquisdubicaret, eumPhilofophi ccnfucruntcorqucn-dum, vfquedumfaterccur : AliudelTetorqueri, quàm no torqueri.Siquis igiturnbsp;non admittit Principia alicuiusfcientix,iubêt Philofophiaducrfusilkim velnbsp;non elle difputandum vel errorem ,arguraentis ad abfurdum deducentibus,nbsp;conuincendum elfe.
T)e httnu Humana autem ratio non poteft elfeprineipium Theologix. Nam concilia-«4 MHo. retaulftontatem Scripturæ facrx, arque ira ratio humana eflet fliperior amp;cve~ nor quàm S.Scriptura,ar hoc elfer Honiâratiocinari, fed infanire, fed blafphc-mare. Certilfimum enim hoceft Ksiiocm-. Principia ejfeverilt;fraamp;jùferimra\lt;\uï^nbsp;In fum. per Principia veritas cognofeitur. Redè igitur ipfe Thomas agnouit : Sacrant do-gnbsp;nbsp;nbsp;Urinant non fttpponere fua principia ab aliqua fcientia humana : fed tantum a fafientia diui-
ibi. nbsp;nbsp;nbsp;na-,a ^»4,inquit ïç{.c^fcut àfummafapientiatomnü nosira cognitio erdinari debet.iLt pau-
1 ô P ô ft. ^mcquid in alles inuenitur veritati huiui fientiæ repugnans totum condemnan-dum efi vtfalfunt. Ire m, ó*. do^rina non argumentatur adfua principiaprobanda-, e.vprincipiis tarnen Jins adconclußones argumentatur.}:ixc ille.Porro,Nihil poteftelfc Theo-logix principiu quod S. Scripturx répugnât,aut ab eà condemnatur. Inter hu-.manam rationem autem amp; floôtrinamlacramjfæpiusarâ^'êfnçinrerccdit, tantum abeftvt lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine fit vt non omnesij qui funtratione humana prx-
diti agnofeant Seprobent veram Religionem Chriftianam, fed'fxpius ei cötra-dicant. Humanaigiturratio noneft Prineipium Theologicum. Huedenique redeundum cft,omnes rationes ad credenditrfi adhibitas, autpeti ex S.Scriptura : aut aliunde. Si ex S. Scriprura, hoc illud eft quod volümus : fi aliunde, fupe-rioresobiedionesfemper milirabur. Neefum nefeius homini quafdam jwiraçnbsp;ivvoioLç fuperelfe:fedillæNotitiæ fi verbo Dci répugnât, vtfalfæomnino funt’re-iieiendx. Quôd ficum verbo Dei confcntiunr , vt funt Ancicipatæ notionesnbsp;iftç:Deum elfe vnum : Deo obtemperandurn,amp;s confimilcs,earum veritas, fun-sèr 88 damentum, amp; certitudo ex Dci Verbo peti debet. Nam,vt dixit Auguftinus: ƒ/%nbsp;ad frar. Scripturafacra quid tenendum amp; quid fugiendum ßt plene inueniturûzçrciyExtat aucîori-J ti^ Scripturæ -unde mens nostra deuiare non debet, nec reliclofolidamento diuini eloquÿpernbsp;3.C ILamp; fufpicionumfuarumahrupta pracipitari .^vbi perßicuaratio'veritatis nonelucet.Vicciïic.
homi-
-ocr page 39-DE METH. THEOL. D IS P V T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it
hominis,aut hottilnum auótoritas.cjïf4/ör^,inquit Auguft:inus,ó'mygt;/«rr4’4#J?m-
tat iqitàmomnishumantingenÿcapaâtas. Confulamus igiturfacramScriptura , amp; c.}. ilia nos docebic cam dcmumefl’e vcramChrifti Ecclc(îam,quç doôlrinam Pro-*nbsp;pheticamamp; Apoftolicamfacrisliceris conßgnatam conftantcrretiner.Itaquenbsp;non credimus,quia vera EccIefiadiciccrcdcndum.Sic enim in hominibus con-quiefcercmus. Sedcredimus quiaidquoddicicôidocet vcraEcclefia credcn-dum,extatinfacva Sccipturacuicredic ipfa,amp; à qua propterea auctoricatenxnbsp;habet./« Scripturis didicimttt Chrißum. In Scripturis didicimttsEccleßAmi\n(\\iithvi^VL gp
ftinus. EcChryfoftomus, Ecclefia,\n(]niz
per montes Scripturarum. Et alibi fuse docet Ecclefiam dignofeendam effe ex Scri-ptura.Sicamp;: }-{\c.ZQX\y\x\ZM3.iz tEccleßam non egrejßim ejjiefinibus ßtisy hoc eß è S. Scri- i-c.i. pturteßnibus. Sed de Ecclcßa, ac de ipfius nods, copiosèà nobis difputatum eft,nbsp;inlibrisaduerfus Turrianumeditis,amp;inRefucationc theßum Pofnanienfiu.nbsp;Nuncautem ex iis quædiximus colligicur Pdneipium Theologicum efte abró-TnçÈv.jncc cfl'epecendum exnudaEccleßxau0toricate, neqsexhumanaVatio-ne. Præclarèisitur Athanafius dixit Scripturam eße ßdei nosiraanchoram amp; ßtßen- i” synoi-
fed de modo rede amp; orthodoxeinterpretandi locos Scripturae, quando de eo- seripturJt rum intelligentia inter Thcologos emergit dubitatio. Ac inde colligospri-mùm:PrincipiaSc Axiomacadifferreaconclußonibus, amp; illanoncffeconfun-denda : vt nec ctiam Principia inter fe : Deinde, Inueftigadas cfleccrtas Regulas , quarum ope veram amp;s orthodoxam fenrentiam adipifcamur : quas quidemnbsp;Kegulas non poftum rede Principia velAxiomata appellare:quia demonftran-daeft earum veritas ex ThcologicisPrincipiis. Quinque Regulas eiufmodi pronbsp;pofuimus in parce altera noftrseRefponßonisad repetica Turriani Monachinbsp;leßiirxfophifmata. Nunc Qinntam regulamtantum commemorabo.fx/^f»-damejß: Interpretationem tum ad primariam ßententiam totiu^s ledit um adaliss Scripturstnbsp;locos in cfuibus res eadem tra^fatur-iadeoe^ue ad ipßamßdeiz^nalegiam'.vt nimiru omnisnbsp;facraßeriptura interpretatioßt dvdÄoyoQ contextui-,amp; aivd.Âoyoçßdei t^rticulis : vt omnianbsp;fint nwaÄnS'H- Scripturaßanifa, inquic i^w^zz^\zi.\is,iin nulla parte dißcordat:izzre\iVerbAnbsp;Euangelicaßecumportant expoßtionesßtas. Et Athanaßus, f^tltbraiußa, inquicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dom.icn
terßeconiguit S.Scriptura. lllam igitur Regulam à nobis propoßcam ica demon-ftro ex Principioillo Thcologico fupràànobispofico. TocaScripcura facra eft i.deUoc*. diuinicusinfpirata.Ergo quçcûqucfunrin S.Scripturaßint£7uüaÄ«d».Secu enim ehr.nbsp;puo-nareDeus nonpoteftjquiaeftipfa vcritas.Iam hacRegulafretus,falfas hx- co,u.Ar,nbsp;rcticorum interpretationes cucrcam :amp; fempermanebo intraScripturxfacrx num.nbsp;fines, dum corum redarguo '^tsCJ^oypa^pyiuaTa,: ac propccrea fentio in animo fi-deiTTÄHgjiJijp/ctriquxprofedonon eß'etjßegreflusèScripturafacra,vagarerpernbsp;humana argumenta,cuiufmodi funt; Ratio humana, amp;: ca, quam Pontifici)nbsp;ftatuunt, Ecclcßx audoritas , qux quidem ex Principio illo noftro de S.nbsp;Scripturx audoritatc facile conuincuntur, vc fußüs alibi dembnftrauimus.nbsp;Acquehxcó7ült;arM dePrincipiisTheologicis didaßnr.
C^odad tradandi rationem attinec;dupliccm efl'cftatuo Thcologicamtra-dationem: vnam,plenam amp;; vberiori ftylo compoßram, quæ Sc rudes doceat, »onum Sc tardosexcicct advcricatis dodrinam ampledendam: Alteram autem,ac-
curatam quidc fed contradam, Sc quæ fepofitis iis qux ad commouendos ani- ^enew.
mos adlïibcncur, detradaque orationis vefte, rcs ipfas fimplicicer amp; enucleate nobis explicet, arque argumenta nuda proponat: ita vtipla return veritas o-culispropemodum confpici Sc digitis attredari poftit. Hæcfortafle minus ericnbsp;iis grat.i, qui orationis fplendore deledantur : fed certè non minus vtilis iis o-rnnibus qui vtfimplicicatis amantes, ita func veritatis ftudiofi. Quemadmo-dum enim iucundior quidem eft afpedus humani corporis,dum amp; carne ve-ftitum ,Sc langui ne fuffufum ,amp; colore ipfo venuftum eftifiquando tarnen adnbsp;anatomen deueniendum eft, turn partium ßngularum integritas Sc cotius corporis conftitntio longe melius dignofeitur: ita fi quis ferio Sc accurate velic
PRÆ F A TIO
3iftnftores illas amp; venufl:iorcstraâationes expendcre,earûniquea\aÂylt;7jramp;tan anatomen conficcre, proculdubiô facile,animaduertet,sintne omni-Ætfio efi busnumerisabfoiutx,anverôaliquid adhuc dcfideretur,amp;,vt morboriim,nbsp;ita errorum, fi qui fint, fontes amp; caufas, quafi digito, commonfirabit. itaquenbsp;fuperiorillaquidem tam doélorumquàm indodorum anitnos afficit:atha’Cnbsp;ubenons nofterior, quum in folo J'/J'azTO'M Se'^J'mTOiwgenere verfetur, magisconue-uit. nit iis qui iunt exercitatiorcs, quique non conturbantur flumme inanm ver-borum,fi fit return ipfarumficcitas :quandoquidem oratio fineratione,ne ora-tioquidem exiftimandaeft. Illamdiflercndi rationemCbryfoftomus, Augu-ftinus, Cyprianus, Hilarius, Hieronymus amp; plerique alij Veteres doólilfimi vcnbsp;plnrimu fecuti func:hanc Scholaftici dodores videtur quidem libi propofiiifle,nbsp;fed quo fucceflu, paulô ante à nobis fuit expofitam.In vtraque autem tradatio-nc videtur imprimis elle obfcruandum, vt, quum agitur de dodrina aflcrenda,nbsp;omnia argumenta fint neceflaria, amp; apodidica : quippe quæ nitantur verisnbsp;Theoiogix principiisamp;fundamenris. Atque imprimis cauendumcft,nepro-babiliapro neceflariis, aliéna pro confentaneis, falfa pro veris vfiirpcmus.nbsp;Quod quidem fæpe accidit nimia diftufx orationislicentia, qua veritatisad-uerfarij fxpe abutuntur, vt fub orationis vefte comodius laticent, amp; quu multxnbsp;dixerintjveraquoquedixifie videantur. Huie malo remedium eric accommo-datifiimum, fl pofteaquam plena tradatioantece/fir, turn fiibiiciaturfy llogifti-catradatiojtanquamfupcrioris aVaAv«;,quxfit fophifmatum acfallaeiarumnbsp;omnium cuernculumiquuabfterfo orationis fuco, ea qux funt falfa detcget,ve-ra falfis opponet,vtraque excutiet, faciet denique vr,quemadmodum aliquan-do dixit Auguftinus, res cum re, caufa cum caufa, ratio cum ratione concertet. Hie veronbsp;quis non vider,fiiblatiscrrohbus,facile fuperatura,amp; quamrapidum orationisnbsp;flumen obruebac, fua fponte emerfuram elfe vericatem? Quamobrem quum e-iufmoditradatiofyllogifticafetdum quam maximum allaturafitfdummodonbsp;facrç Theoiogix regulisipfcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifortç-^p.'nç dirigatur ) oro, obteftórquedo-
dillîmoshums xtatisTheoiogos, veritatis Euangelicx propugnatores,vein hanc curam incubant, nobifque proponant huius Scholafticx tradationis me-thodiim certamac Heilem quam fequamur, que nobis fitatquepofteris pronbsp;lapide lydio, ad varia hominum fcripta exploranda, quç de rebus Theologi-cis eduntur: quod fi prxfticerint,bonam operam nauabunt Ecclefix,his prxfer-timtemporibus,quibushominescertatimdedogmatibus Thcologicislibrosnbsp;confcribunt.Nam quum foli lurifconfulti de iuris amp; legum feientia, foli Medici dearte Medendi fcribant,atquein reliquis difciplinis deeaquifque ttadecnbsp;quam profirecur,5c in qua verfatus efi : fit tarnen nefcio quomodo,vt de Theo-Maxini. logia tam Theologi quam adeoZPT-oiamp;cuiufuis ordinis homines foleat paffimnbsp;lib.j. libriseditisdifputare: quo fumxquior Nazianzeno, qui aliquando grauiffimcnbsp;dehacreconqueftuseft. Huncautem cantulumnoftrumlaboremin mediumnbsp;„/ndquot;' proponere vifum eft,non quod hanc ipfam methodum,quam requirimus,nbsp;nos aflequutos fuifle confidamus, fed vc velhacrationeteflcmur,nosaecu-' ratiorem à dodiifimis Theologis non expedare tantum,verumetiam flagitare.
Ecceigicur, proponimus tradationcm Scholafiicam loci Thcologici de-Hmpti ex primo capite Epift. ad Hebrxos : nempc, de verbo Dei fcripto, ad-¦^eriooei ucffus humauas traditionesiquadere magna eft inter nos amp; Pontificioscon-trouerfia.
Tradationcm autem huius dogmaris copiofam,amp;latiore ftylocompofi-ram,idcirco prxtermitto,quôd eafacile videri poteft in fcriptis ex vtraque parte iampridem editis, quorum ego veluti quandam ayaAyenv conficiam hac Scho Theö/o^i- laflicadifputatione.
-ocr page 41-de de rebus Tandis agendum eft, nön quad in hominum theatro,fed vt eoram nbsp;nbsp;nbsp;***
Dco, amp; Tandis Angelis, adcóquc in medio cotiusEccleßxconfefTuddquehon concchdchdi dudio,Ted vcricatis retinendæ gratia:quandoqitidem Ecclcfîænbsp;Paftorcs verat Paulus Ao5/o/lt;5s_;^«»', vt quod fieri fincvericans iadura vixpoT- i-Tim.if.nbsp;fit. Quamobrem Deumprecati, vt noftrosconatus Tdl Spiritus dudüdirigatnbsp;amp;au.\ilio confirmer, deTcendamus in hoc Tandiflimum certamen j in quonbsp;Verbum Dci eft ftadium, Deusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Veritas/SgjeCwop, Talus corona. Atqué
eó meliore animo cerramen ifiud nobiliflimum Tubeamus , quod hîc non idêaccidit quod inaliis cercaminibus,inquibusTolus ille coronatur qiilvin-cit. Namhuius certaminis hic éftexitus,vtisetiam qui vincitur ,modô Te vi-duin agnoTcatjSc vefitatem ampledatutjfimul etiam cu vidore coronetur.nbsp;Pra:ftatautem,inquit Aüguftinus, vinei à Vero, quam vclle verum ipTum per Qpæft.nbsp;falTavincerc. Qui equid enira homines aduerTus veritatem moliantur,certeitanbsp;ftaruendum eft , vinei veritatem non pofle,quam idem Auguftinus seternam Déduit,nbsp;vidoriam appellauir.
Hoc autem dogma de quo nobis inftituenda eft difputatio tanti eft mo-menti,vtmericocenTeri debeattotius religionis fundamentum. Necenim fi-necaufa PTaitesagnoTcit FerbumDeiejfeinHar lucerna nifi noftris pedibus
prxluceat,nobisin crafliflimistenebris verTari,öi identidem impingereaclabi Pui.ii?. neceflefit. At Romane Ecclefiä: dodöres acerrimaTummaque animi contennbsp;tionepro humanis traditionibus digladiantut: eaTque fibiretinedas exiftimahtnbsp;tanquam aliquod Palladium,quo Tublato non poffint ampliiis arcem illamnbsp;Pontificiara defendere , multos iam annos obTeflam amp; ptoculdubiö, Vincente veritate,tädem aliquando euertendam atque in cineres abituram.
Vt igitur ad rem accedamus, huius diTputationis Tex etunr pattes.In prima proponemus noftram,amp; è regione opponemus aduerTartorum Tcntentiam,nbsp;ambafque cxponemus,vt ex illa collatione melius perfpiei pölfit quifnara latit.nbsp;fittotiüscontfouerfite ftatus. In Tccunda, Tententiam noftram eonfirthabimusnbsp;expreflis Setipturæ locis, certiffima demöfträtione ex illiS locisfimul aggre-gatis confeda. Intertia, Tententiam Pontificioru refellemüs àmoTtet/àçjxafiucnbsp;difputatione. In quartadiluemus Pontificiorum Obicétiones ex lacrisnbsp;literis detortas.In quinta,Tubducemus ea fundamenta quxPontificijex vete.^nbsp;rum Dodorum feriptis fuac fententix fubfternunt. In fexta, ipTos quoque Veteres hac de re cum verbo Dei amp; nobifeum confentientes audiemus.
»erio omniu proponemus nofträ,hoc cd Eccleiîçcx tem Dei verbum eodcjrt Spiriru Aidante cùm ft?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àMole,tumab aliis Prophetis virifque fan-
tiaJlæcautc eft eiufmodi, O/nma dogmataßdei diffimis Tuit lireris confignatum.Tandcm nb-Chrißif.H^ necejfarta in Smptnraßacra continerit uiffimis cemporibus IcTus Chriftus fummus
-ocr page 42-DE VERB O DEÎ SCRIPTO;
|
pcrfc(îliflîmusEccIcfiædo(âor mundo cxhibi-tus, Apoftölos viua voce docuic amp;Ecclcfix Chriftianx doótorcs conftiruit,qui doótrinamnbsp;Euangclij à Chrifto rcccptam amp; àfeipfis viuanbsp;vocecraditamlitcrisraandarunr.Quura igiturnbsp;verbum Dci fit menfura fidei noftrx, ipfum-que verbum extet in fandliffimis Scriprurænbsp;monimétis, efficitur omnia dogmata quçfuntnbsp;ad fidem falutémque Eeelefiæ neccilària innbsp;Scriptura facra contincri,amp; quæcunquc Apo-ftoh tradiderunt illa hodic nobis in fola Seri-,nbsp;ptura quærcnda,nullâfque alias tradirioncs cf-fc in caufa fidei recipiendas. Et quia fimilitu-dine res faciliùs explicari loicnt, propono fi-mile dudtum à Rege, qui cdiôtum viua vocenbsp;promulgandumac deinde perfcribcndûiullît,nbsp;quod vbi faôtum cil non folent homines anxiènbsp;£5e curiosc quærcrc ex iis quiipfi promulgatio-niinterfucrunt, aut cxaliisaudiucrunt, quid-nam cdiôto illo regio comprehcndatur,quip-pc quum extet pcrlcriptum edidum, cuiiamnbsp;llarc amp; fidé habere oporteat.Ita aftirmo quan-doquidem verbum traditum amp; promulgatumnbsp;ab ApoRolis amp; Euangcliftis,ab iifdem fuit li—nbsp;teris mandatum, frultrà amp; temerè hodie alibinbsp;quxri, quàm in Scriptura, quidnam Apoftolinbsp;amp; Euangeliitæ viua voce tradiderint.nbsp;pontificiorum fententia hæc eft. dogmatafidei Chrifi-iaaa necejfiaria Vontifirio Scriptiira fiacra contineri, rit finten Quam fentcntiam ira exponunt. Licet ver-»»4! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjçj jjj menfura fidei noftræ, non tarnen ' oranc Dci verbutn extare in Scriptura. Multa cnimab Apollolisamp; Euangeliftis fin(fe viuanbsp;voce tradita, quæ tarnen illi non feripferint.nbsp;Præterca Eeelefiam Catholicam [Romanamnbsp;autem intelligunc] effe fretam Spiritu Dei duce,ica vr ipl'a quoque poffic ea traderc quç funtnbsp;ad fidem falutémque ncccifaria. Quare vt ha-bcamus plenum Dci verbum, Traditiones A-*nbsp;poftolicasamp;Ecclcfiafiicascfiè adScripturamnbsp;lacrara adiicicndas.HæcilIi. Exquibusfatis eft perfpicuum quifnamfit inaner controucrfiæ ftatus.Hoc eft enim ronbsp;pee fiaturnbsp;nbsp;nbsp;omne Dci verbum per Prophetas amp; Apo- ftolos traditum,nobifque ad falutem nccelfa-rium jn facra Scriptura contincatur , necnc. Nos aflîrmamus: Illi vcrónegancai'TiipaTix«;.nbsp;Ita vt alteram tantiim fententiam elfe verananbsp;oportcat,cx prima illa luce ratiocinationis,denbsp;requaque vcrain elfe aftirmationcm autne- gationcm. Antequam autem aggrediamur confirma-noftram fententiam, ipfi termini quæftio-!iis nobis breuiccr exponendi funt. P^erbuin exfanun- Deüntclligimusnon verbum çternum Filiumnbsp;*«’'• æterni Patris,ncmpcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim Veteres plcrique loquuti funt)fcd Verbum cx-’ ternum quo Deus voluhtatem fuamhomini-bus patcfccit:itaque addimus per Prophetas •Se Apoftolos traditum : vt, quid incclligamusnbsp;‘Trxdere, per verbum Dci, magis perfpicuum elle pol- Vocabulum autem Tradendi ,to fa%tJifa-req, referri quidcm poreft tam ad verbum viua voce traditum, quàm ad verbum feriptum, vtnbsp;pacct,2. Theft. 2. Tenetc,inquit, traditam do- |
lt;ftrinam,Taç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam cdodi cftis,fiuc pcrfermonem,fiut per epiftolamnoftram.At-que ita fæpevctcrcsipfi loquuti funt, vt fuo lo CO videbimus.In hac tarnen quæftionc ex vul-gato loquendigenere rtftringiturad verbumnbsp;illud cjuod viua voce traditum eft. Cætcrùmnbsp;per Verbum Dei nobia adfalutem neceffarium.,nbsp;intclligemus ea ôronia quibus Deus nos iubetnbsp;certa fideinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aft'cntiri, vr ita fidem ab opinione, amp; Chriftianx religionis dogmataà probabilibus hominû difputationibus ac pla-citis diftinguamus. Poftremo nomine Scriptura facra, intelligimus omnes libres Canonicosnbsp;veteris amp;noui Teftamenti. Arque hæc quidénbsp;de noftrx quæftionis cxpoficionc nobis breui-ter diéla fint. C A P V T II. O S T R A de verbo Dei hactenus Orthode propofita dc cxplicatafententia ----- nunc ccrtifljmis argumentis ex ipfo Dei verbo petitis confir-manda cft,amp; tandem confiçicn-da cl Tils' ei^K quæ rem torara ab omnibus tene^nbsp;bris vindicatara in media veritatis luce con-ftituat. Huius autem rci faciendæ hanc ratio- xæ fente nern inibimus, vtprimùm fubftcrnamus aliquot Scripturæ locos,ex quibus fingulis argumenta firmilfima dcpromamusiDeinde omnibus illis fimul collcétis coficiamus veram de-finitionem Scripturæ facræ; quæ quidem definitie crit Mlt;^dium noftræawO(('«?e«ç omni exceptione arque dubitatione maius.nbsp;Quanquam autem in rcccnfendis Scripturænbsp;locis non curiosèlaboro de ordinc (nullus eftnbsp;enim locus qui non conficiat conclufioncmnbsp;primariam, ôê ipfi loci habent vira fummi A-xiomatis)ramé curaui vt, quoad eius fieri pof.nbsp;fcr,ordo locorum fingulis definitionis parti-bus refponderet. Quarc faciamus initiuraabnbsp;hoc Apoftoli loco, qui nobis caufampræbuicnbsp;huiufee difpatationis. LO CVS. I. Dent multii' •vtcibus multtfjue mKtdis oUm lo- Heb £ ^uutus Patrib US per Prophetas, vltimis dtebus hs-fee nobiê loijuutus efi-per Filium. Ex his Apoftoli verbis nos ita cócludimus: StverbumDeiadfalutemEccleßaneceJfarium g p ip. nobts primumper Propheta^,demdeperChriflum Apofiolos traditum efi,cp“iierbum Dei per Pro* phetas traditum hodte cjuarendum ejl tantum innbsp;fertptis Propheticis. Gerte verbum Dei nobispernbsp;Chrislum aipofiolos traditum, hodie quaren-*nbsp;dum efi tantum tnferiptis Apofielicis, nificerta ratio dtßimilitudtms reddtpofitt. aitverbum Dei adfalutem Eccleßanecejfitriü nobis primumper Prophetas,deindeper Chriiluranbsp;(fi xdpoßolos traditum eß:^ verbum Deiper Prophetas traditum hodie cjuamp;rendum est tantum innbsp;feriptis Propheticis,necvlla certa ratio dißimilitu-dinis reddi potesl cjuominus idem de verbo Deinbsp;per Christ um cV ydpoitolos traditofiatuendum ßt. Qipare verbum Dei,nobis per ChriStum nbsp;u4- poStolos traditum hodie ^uarendum est tantum in Scriptiea4pofioltcis. Ac proi/ide totu Verbu Dei adnbsp;falu- |
F.XfllCA* ÿ[mi. Cannexi hjfothetinbsp;ci en,nbsp;matio. faltitem Ecclefis, neceffariaw hodie ejuArendiim efl tarUKm infiriptii Prupheücis ^pofiolicif. Excutio fuperius argumentum. Syllogif-nius cfthypochcticus nbsp;nbsp;nbsp;Tro/órnTet, cuius vfus ell maximus quoties de rebus coinparandisa-gitur. Syllogiimos auté hypotheticos elEe dif-putationibus Theologicis valdc accommoda-tos patet cùm ex Vcceribus turn exScholafti-cis,qui illis frequentiffimè vfi funt.Icaquc non dubitaui çquè illis vti ac æ^xT/KoZçjquandoqui-dem hypothefes non fiint Topicç,fed nitunturnbsp;expreflis Scripturæ locis, ac propterea huiùf-niodi fyllogifmi hîc non funt dircélis inferio-rcs.Nam iniis,particula,s i,nonelt dubitandi,nbsp;fed alTerendi: ncc tantùin habet hîc vim swxl-•»7/xZài’, id cil plura commode cóneótendhfednbsp;ctiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cL^iufj-a., hoc ell præ fe fert amp; conftituit Axioma. Huius ergo fyllogifmi hy-pothefis flue conexum hypothcticum patcc i-pfalucenaturæ quæ diâitDeitfdemidemejfe yf‘lt;îf«e»^'^'w.Hæcaurcmprincipià quæ ex natura ipfa haufimus atque expreffimus, non elfenbsp;repudianda docuit Apoftolus, quumCorin-thios ad naturam ipfara rcuocarct. Facilius e-nim, inquic Tertullianus, credes Prophetiæ,nbsp;difcipulus naturæ. lam fi fubllantiam ipfaranbsp;^rnic fpcdcsji-eperies idem elle verbum Dei cuminnbsp;Vetere, turn in noiio Tcllamcnto: liquideranbsp;audimus Apollolura profitentem fc nihil di-xilfe extra ca quæ Prophets amp; Mofes futuranbsp;elle prædixerunt. Fateorin nouo Teftamentonbsp;exhibitionern fuilfe vbcriore amp; augultiorem:nbsp;fedidadiuuar noftram caufam, tantumabellnbsp;vt ci noccat, quemadmodum in fcquentibusnbsp;argumentis nobis critfufiùs explicandum.Ex-pendamus igitur comparationcm veteris amp;nbsp;noui Teftamcnti, quantum attinet ad verbumnbsp;Dei vtrobique exhibitum, atque ira dicamus.nbsp;Si Deusloquutus eft perProphetas fubvctcrinbsp;Teltamento, per Apollolos quoqucfub nouonbsp;TeftamentOjloquutuseft.SiProphctæverbumnbsp;Dciviuavocctradidcrunt,idfcceruntamp;Apo-lloli. Si Prophets verbum Dei litcris manda-tunthd ctiam Apoftoli feccrunt.Quarc,fi Prophets doftrinam veteris Teftamcnti totamnbsp;fcriptis comprehenderunt, cur non diccmusnbsp;Apoftolos quoque totam Euangclij doólrinanbsp;fcriptis fuis fuifle complcxos î Proférant Pon-tificij rationem diflimilitudinis, rationcm,nbsp;inquam,non ex liumanis fomniis,fcd ex certonbsp;Deiverbo pctiram.At non poterunt. Quin-ctiamvrgebo locum hunc Apoftoli quem innbsp;nianibus habcmus, atque ira ratiocinabor : Sinbsp;Verbum Dei multifariam olim multifque mo-dis traditum, totum hodic in fcriptis Prophe-ticis repcritur, cur non idem diccmus de ver-bo Dei Euangclico quod non multifariam ne-quemukis modis fuilfe traditum Apoftolusnbsp;teftatur? Alioqui quis non videt iacete vim có-parationis ab Apoftolo propolîtæ ? Namitanbsp;dicerct Apoftolus, li quidem vera cll'ct Ponti-ficiorura fententia ; Quemadmodum olimnbsp;E)cus multifariam multifque modis loquutusnbsp;ell lub vcterc Teftamento : ita nunc noui Te_nbsp;ftamenti tcmporibus multifariam nobis mul-ïilqiiemodis loquutus eft, nempc per fcripta |
AD VERS. HVM. TRAD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 Apoftolica, pertraditioncs Apoftolicas ab i-plis Apoftolis non fcriptas; atque ctiamnum loquitur per traditiones Ecclefiafticas : quodnbsp;quam répugner Apoftoli fentcntiç,ne ipfi quidem Pontificij negaucrint.Atquchæcdccon-nexo hyporhetico. AlfLimptum(T0jUf5tXa//,âat'lt;)^/.^oei’)quod fecu do loco pofuimus habet tria membra. Pri- eonfirmanbsp;mum eft: verbum Dei ad falutem Ecciefiæ ne-cclfarium nobis primum per Prophetasidein-dc per Chriftum amp; Apoftolos traditum fuifle,nbsp;Atque hoc pcrfpicuum eft ex hoc loco Apo-lloli.Olim,inquit,per Prophetas : Equot;Itimis diebusnbsp;per filium : quod poftcrius elle ad Apoftolosnbsp;quoque porrigendum patet ex hoc ipfo Apoftolo,cap. 2. huius cpiitolæ, vbi dicitfalutemnbsp;Euangeltcam nobis primum annumtiatam à Chri-Piofuijfe, deinde ab iis confirmatam qui ipfitm au-diuerant.^t apud ïoa.xmcm'.Q^madmodumfin..nbsp;cpxaqmifit me pater ,ita zf ego mitto vos. Atque o-mnino negari non potcll Euangclij doólri-nam fuifleab Apoftolis confcriptam. Secundum membrum Aflumpti eft: Verbum Deinbsp;per Prophetas traditum hodic rantum eflenbsp;quærendum in fcriptis Piophcriçis. Atquenbsp;hocpatet ex vfu loquendi feripturæ, vbipernbsp;Prophetas intelliguntur fcripta Prophetarum. Vt, Euangelium promiffumper Prophetasnbsp;inScripturis fanitis. Habent Mufen (fr Prophetas. Scriptum eft in Prophetis. Credit Prophinbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. terpretabatur qus, de ipfofcripta erant. Denique i.Pct.r. Petrus per fermoncm Propheticum fcriptanbsp;Prophetarum intclligit. amp; paulo poll : Non libidine hominis adata efiolim Prophetia,fed aiti ànbsp;Spiritu fanSlo loquutifunt fantH Dei homines : ne f Rom.», luc.iäinbsp;loan.^. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Aél.iÂ. tl/, Bxorfus a Mofe omnibus Prophetis in- Luc 14. terpretubatur ^us, de ipfi fcripta erant. Denique i.Pct.r.nbsp;Petrus per fermoncm Propheticum fcriptanbsp;Prophetarum intclligit. amp; paulo poft : Non It-bidtne hominis adata efiolim Prophetia,fed ablt ànbsp;Spiritu fanüo lo^uuttfunt fantH Dei homines : nenbsp;mihi multi alij loci confnnilcs rccefcndi fint.nbsp;Prætcrca fi Pontificij nobis non alfcntiantur,nbsp;fcrant igitur At non poterunt.Tcrtiumnbsp;niembrura eft nullam certain diflimilitudinisnbsp;rationem pofte reddi à Pontificiis, quominusnbsp;idem ftatuendum fit de verbo Dei tradito pecnbsp;Chriftum amp; Apoftolos, quodftatuitur de verbo Dei tradito per Prophetas: nempc totunxnbsp;fuilfe litcris mandatum,quarenus fidcs amp; falusnbsp;Ecciefiæ poftulat.Qmim igitur Pontificij affirment efl'e dilfimilitudincm hac in parte, dc-bentcaufam diflimilitudinis proferre quæ fitnbsp;vera ac Thcologica. Quibus omnibus fupcrioribus confirmatis, tenet argumenti noftri conclufio. L O C V S II. yfumefi mihi omnia firibere vt agnofcas ea- Luc.i.’ rum rerum veritatem cjuas auditione accepisîi;nbsp;Hue etiam referri pofl'unt fequentes loci, Omne fludium adhibeo vtferibam ad vos de luj, communifalute, Eadem fcrcbere vobis me quidem baud p^et: philip j. vobis autem tutum eft. f^d Vidimus annuntiamus vobis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;».Ioan .1. pl afee liter asfcribo vobis^quibus vos comonefa- x.Pct. j. etJ vt memores fitis dictrinA Prophetaru amp; nostra. Non negligam vos-de illisfempercommoneface-re quantumuis licet erudites. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,i.P« J. Ex quibus amp; confimiljbus locis ita conclu-dimus. b. ij. |
DE VERBO DEI SCRIPTO,
SyUo^if. 5i jn cum fincm Apoftoli amp; Euangeliftæ doctrinam Euangclicain litcrismandarunrjvtnbsp;veiicas earnm rcrumquç viua voce traditçfue-ranr magis magifquc agnofcerccur amp; Confir-macctur,acque ctiam Iiominum memoriç melius confukum clTec : ccrtè Apoftoli amp; Euan-gelillæ ea omnia fc-ipta reliqucrunt quæ viuanbsp;voce tradidcrar ad fide falutemquc necciraria.nbsp;Antecedens autem vcrum ck.nbsp;Verum igitur amp; confequens. Connexum hypothecicum primo loco po-fitum negari nonpoteft,alioqui media pngna-rent cum ipfo fine, quod abfit vt vcl cogite-præfcrnmqui eodcrnSpiricuduce Euangeliumamp;viua nocc tradideruntamp;con-fcripfeiunr. Affumptum expreflis verbis confirmant loci citati. Deut.4. Frou jo^. coniiincaris. Syllo^if. mut. LOevS III. ihil adâatts verbo i^uod ego vobi-f prttcipio^ e addasverbis eiM-,ne te redarguatti^ men- Sinon licuithominibus quidpiam addere fcriptis Mofis: ccrtè poftquam ad fcripta Moll’s amp; Prophetarum fcripta quoque Apoftoli-ca accellcrunt, dicendum eft Scripturam fa-cram ea omnia continerc quorum cogmtio amp;nbsp;fides ad falutcm necelfaria eft. Vcrum eft antecedens. Quare non eft de confequentisveritate du-bitandum. Syüx^if- Connexum hypothcricum pcrfpicuum eft, mi exfü- non folùm ex fumma multirudine, verum c-(wo. 'liam ex identitate verbi Dei tarn à Mofe quàmnbsp;ab Apoftolis propofiti,vt probatum eft in primo loco.Airumptum probatur exlocis citatisnbsp;quihegant addendum efteverbo Dei. Acnenbsp;forte dicant Pontificij, Mofis locum non ellenbsp;reftringendum ad verbum Dei ab ipfo Mofenbsp;conferiptum: proferimus locos fequentes quinbsp;vias omnes eftugiendi Pontificiis interclu-dent. Mofe: fenpfit OTfinta verba Domini. Item:nbsp;Deut.31. ¦^ofisfmpfithancLegem.Omnia verba humsle-Deut.is. gis qitafcrtptafuntin hoc libro. Et Paulus apudnbsp;A6t. 14. Lucam:cre(^o,inquir,ow2«x^«j^zlt;^e»« Prophetisfirtptaßtnt. Et quod air Mofes, Bxe-Detit i/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tiißjuisnon permanferitin omnibus ver- * bishuius Degk Paulus ita exponit : in omnibus, inquit, qus^feriptaßinttn libro Legis. Ex quibusnbsp;omnibus intclligi poteft verba Dei,dc quibusnbsp;loquitur Mofes,omnino elfe exponenda denbsp;fcriptis Mofis,nee trahenda ad quafdam Tra-ditioncsa;iÇdça; ac viua tantum voce à Mofenbsp;propofitas, quemadmodum ludæiCabaliftænbsp;mentiuntur, quorum errores iarnpridem innbsp;..... Ecclcfia Chriftiana explofi funr. L O C V S 111 b ^d legem amp; ad tefiimomum.Stnondixerint ' iuxtahoeverbum,nihil habentlucis.}Aïnccon(i~nbsp;cio fcqucntcmcoiiclufionem. ^yUogip Sifub legerccurrcndum fuit ad Scripturâj nihilqaein caufa fidei recipiendum quod nonnbsp;contineretur in Scripturaxertè, maiori ratiö-nc;poftquam ad fcripta veteris Tcftamenti ac-ccfiitEuangelij doótrina conferipea ab Apo-ftolis,qui veritatem legis cxplicaruntarquenbsp;exhibuerunt, ca fola lunt in caufa fidei reci-pienda quæ continentur in fcriptis veteris amp;nbsp;noui Tcftamenti. |
Antecedens autem verum eft. Quarc confequens quoque vcrum fit nc-ceifeeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Connexum hypotheticum lucct fua luce propter vim comparationis.Quanquam enimnbsp;fl fubftantiam ipfam fpedtes, nihil aliud dixe-runt Apoftoli quàm quæ prædidla fuerant ànbsp;Mofe Sc Prophetis ( ihquicbat Paulus) ramennbsp;nemo Chriftianus dubitat quin exhibitio verbi Dei longe fucrit plenior amp; auguftior po-fteaquam Chriftuspatefadtus eft in carne:qué-admodum ctiam Apoftoli fæpe docuerunt.nbsp;Quare , fi tunc fuit ftandum verbo fcripto,nbsp;quanto nunc magis ? Aflumptura pcrfpicuumnbsp;eft ex loco citato.Nec verb fum nefeius locumnbsp;ilium Propheticum non vno modo ctiam ànbsp;dodliffimis exponifolicum : fed omnino quo-cunque tandem modo exponanturEfaiæ ver-ba,huc redibunt denique, in craflilfimis tcnc;-bris eos verfari,qui fpreta lege Dei ad pytho-nicorum errores Sc Humana commenta dc-feifeunr. L O C V S V. .tdpuero facras litersesnofii^^ns. tepojjiimfa-pientem reddere ad faintem perfidem tjun ^in Chrtfio lefu.Omnis Scrtptnra efi diuinttas infii.nbsp;rataefivtilis ad doclnnam,adredargHtionem, adnbsp;corre^tionem, ad infiitutionem, ejua ePi luPlitia:nbsp;vtperfebhts fit homo Dei,ad omne opus bonum per-feile inllrublus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Sica vis eft Scripturævt hominem fapicn- Syll'^ßf* tem ad falutem perfedlum amp; perfedtè inftru-dkumconftituat: ccrtè in caufa fidei debemusnbsp;effe conrenci Scriptura. At vcrum eft Antecedens. Vcrum igitur amp; confequens. Connexum Hypotheticum manifeftum eft Sy!llt;iS^' propter naturamperfediionis.Nam fi Scriptu-ra nos reddit perfcdlos, quorfum traditio nonnbsp;fcripta? hue fpedtat enumeracio àPaulo pro-pofira. Aftuniprum fibi fidera facit ex Apoftolinbsp;loco. Dicent fortalfe Pontificij Paulum loquinbsp;de fcriptis veteris Tcftamcnti,quippe quæ Timotheus à pucro didiccrat. 'V'crumenimucronbsp;quum addit Paulus, Perfidem efiin ChrtHonbsp;lefufztïs dcclarar ad cognitionem veteris Tc-ftamenti dodtrinam Euangclicam acceffiffe.nbsp;At cnim,inquics,tunc Euangclij dodlrina nonnbsp;erat confcripta, fed tradita tantùm viua voce.nbsp;Primura vndc id tadcra colligis? Confiât enimnbsp;ex cap.q.illius Epiftolæ, Paulum cam fcripfiffcnbsp;fub ipfum tempus mortis.Iain fi rationem ternnbsp;porum accurate fubducas, facile cógnofccs,nbsp;tunc quum epiftola Hæc data fuit,fcripta Apo-ftolica automnû aut ccrtè propcmodiim o-mnia cxtitifle.Deinde quid refert fi tunc Euan-gelij dodlrina fcripta nondum fuillct,quando-quidem confiât poftca fuifl'e fcriptani ? Deindenbsp;fl vis Paulura illic loqui de fcriptis veteris Te-ftamenti, ego fortius afiringam argumentumnbsp;hoc modo: Si Sertpta veteris quot;TePfametipoterantnbsp;reddere |
ADVERS. HVM. TRAD. 1'edderè homines fapientes ad falutem, quanto id ^agis prailabit vntuerfa Scriptura veteris acno-ut Destamentii Sed omnino qui ncgaucrit hacnbsp;aurcam Pauli fententiam de Scriptura facranbsp;(hempe quod fit diuinitus insfirata lt;;p' vtilis adnbsp;dollrinam.,Scc.fiS Scripturam nouiTeftamcn-ri pcrtinerc,is non modo ex Thcologorumnbsp;choto tollcdusfiicrit, verum etiam è Cbriftia-norum numero expungendus. Neque nobisnbsp;negotium faciant ex co quod vetus interpresnbsp;parattim dixerit, non,perfefile inslrufilum. Nam,nbsp;vt omittam nihil propterea arguméto noftronbsp;decedere, certè vocabulum enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfe- dionê fignificat. vtSé Ad.2i.v.5.cxplerc dies, «5«pTilt;rt£).fic compofitum aliud,Mat.21. Ex orenbsp;tnfantium perfectlii laudem,iiifinfiisu,l.Tlt.ciE.ynbsp;V.io. qua défuntfidei vePtra complcre, natstpriireii.nbsp;Sé Hcbr.13.vcrf.21. L O C V S VI. Ipan.j. '*»1. l.Cor^, niu. Scrutar/tini ScriptiiriU, nam extsltmatisvitam aternam tn ipßs habere. Si vctcres lub lege conftituti exiftimabant, Sc quidem rcétè, fe vitam æternam habere irinbsp;Scrlpturisrhoc eft,ca contincriScripcuris qua-rum cognicionc Sc frde vitam æcernarn adipi-feerctur : certe tnaiori ratioric /los hodic idemnbsp;credere debemus fub Euangelio coriftitnei,'nbsp;poftquimad fcripta veteris Teftamenti ftïi-pta Apoftolica veritarem veteris Teftamentinbsp;explicanria amp; exhibentia acceircrunt. Verum eft autem antecedens. Quare ne de confequentis quidem veritatc «lubitandumcft. Connexutrï hypothcticum tonfirmât vis comparationis; quo quidem ratiocinandi gc-ncrc Sc Chriltus ipfe Sc Apoftoli fæpe vfi funt.nbsp;Nec ipfi Pontificij negaiit fcripta noui Tcfta-meti elle vctcrisTcftamétifcripds auguftiora.nbsp;Alfumptum probacur expreffis Chrifti ver-bis. Tantum cnim abeft vt Chriftus ludxosnbsp;propterea rcprchcndat,'Vtpotiùs inde ratioci-netur.' toc VS VIÎ. Vt difeatiefitpra id e/uodßriptam éfirion fapere. Si nondebemus fapere fupra id quod feri-ptûm eft'amp; dogmata fidei ad veram fapiétiamnbsp;pertinent ; certc debemus in caufa fidei clTenbsp;contentiScriptura; Antecedens verum' eft; Verum igitur Sé conlcqucns. Sylhis'fmt Connexum hypotheticumpcrfepatct.Af-eAp/jcauo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^poftoli locus. Fareor lo cum hune aliter exponi à quibufdam recen-tioribus: nempedeiis quæ Paulus ipfe antè feripferat; quem fenfum fiquis mâlit fcqui,nbsp;turn hæc crit vis argumenti noftri, Si Paulusnbsp;ad tua- lcripta Corinthios rcuocat, quanto manbsp;gisad vniuerfani Scripturam fumus rcuocan-diîSedquia Vctcres (quos Pontificij Icqui fo-Icntjgencralitcr locum Pauli intclligunt,ma-fih ex hac Veterum intcrprctationc argumen-tari. Poteft ctiam confici lyllogilmus J'«gt;c7(ki)'snbsp;media figura, quia negat in hunenbsp;tuodum. |
rt 17 Qwfquis dogmata fideifiatuit èx tradittonibus Syllogifi. nonfcriptis,fapitfupra id ^uodfcriptum efi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ketter t- EJuliusvere Chriilianaeß .rlpoPtolica doilrina obediensfapitfupra id tpuodfertptum efi. Quare nullus vere Chrisliana efi- ^poilolicie • doiirina obedtens dogmata fidei fiatuit ex tradi-tionibus nonfcriptis. VIII. Mul ta alia figna edidit lef us t]ua notifutltfcri-ptain hoelibro : hac autemfcripta fimtvtctedatis lefum efie Christum F ilium Dei, amp; credentes vi-tam aternam hab 'eatisper nomen ipfius. Si Apoftoli Sé Euangcliftæ ca feripferunt quæ vifa funt nccefl'aria, vt iis credentes vitamnbsp;hab camus, certc dogmata fidei ftatucndafuncnbsp;ex Scriptura, non autem ex traditionibyi^ nonnbsp;fcriptis,quas Pontificij Apoftolicas appellant. Antecedens verum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; Verum igitur Sé confequens. Connexi hypothetic! veritas in pro,mptu Syllogfmi eft,nififortcquisfc ApoftolisSé Euangcliftis ^^fbeatu^nbsp;fapientiorcm cxiftimet,quod abfit. Alfumptum probatur verbis loannis; L Ö C V S I X; Zejc DeiperfeS^a efi, vitam reliitttens, veratn ?ƒ*!¦”* fapientiam jappedttanshomimbmreSta -, iuHa^nbsp;anro pretiojior-imelle dulciaryEcclefîafapientia amp; pfal.i.nbsp;intelligentia-, (p' eitti in c'à meditatter be at Ht efl. Si Scriptura veteris' Teftàmcniti fuit in fuo gcncrc perfeda, quippcquàe vcràin fapicn- mu.nbsp;tiam contincret, amp; bcatos prçftaret quotquocnbsp;ex animo Sé eóftanter cam meditabantur:ccr-tè poftquam ad vetus Teftamentü Apoftolicanbsp;fcripta acceflerunt, ipfius veterisTeftamentinbsp;vetitatem plcnè explicanria Sé cxhib-cntia, o-ptimo rurc rota Scriptura veteris Sc noui Tc-ftamcriti dicctur perfeda, vtqua: dodrinarrtnbsp;Ecclefiæ neccllàriam perfedè Contineat. Verum eft Antecedens.’ Quarc verum eft Confequens'. Connexum hypothcticum pater.nbsp;Allumptum probaturcxlociscitatis.Namnbsp;nomen Legis fæpe intelligendum eft'edctotanbsp;Striptura veteris Teftamenti pcrfpicuum eftnbsp;ex Apoftolo ad Galatas, Sé locorum fuperio- Gal.4. ii.nbsp;rum circunftantiæ id mamfeltcpoftulanr. Exhisomnibuslocis Sé conhrailibus colli-gemusveram definitionemScripturæinhunc Définitif modum'.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scripture Scrtptttra fiiera eßverbttmstDeidiuinitns in~ '^Hebr fiiratumfingyà Prophetie C^ApoPtolü Euange- x.Tim.nbsp;liülis Spirtttti Dei afflata perjeriptttm in librii Ca- ^as.nbsp;nonicii veterisnbsp;nbsp;nbsp;noui Teiiamentt^ vt d Dei vc- « ritas ab hominum obliuione nbsp;nbsp;corrupte lis vindica- retur-iijf c Ecclefia perfeile iniîitueùtur ac confir-mareturtniis omnibus^cjuorum cognttto (ßfides ad loan.to. falutem aternam neceffitria eß: Ha:e definitioeft veraSé verc vsTWiTiid con- K-ffictuiB ftat gcncrc Sé dilFcrcntia;Sé præterea continetnbsp;Omnes caufas tam Subiedi quam Attribut!,nbsp;præfcrtim efticicntem(cui fubiieitur eCiam imnbsp;ftrumcntalis) Sc finalem : quæ diiæcaufæ in e-iufmodi rebus fiant in prim^ confiderandæ. b. iij'. Luc.i.j. l.Ioan II. JLamp;C. defitiitio-nis. d i.Fct.}'. Col 5rf. Prou.}«.nbsp;(. |
18 DE VERBO DEI SCRIPT O,
ECs 10. Spiritus Dei cft caufa cfficiens, ifquc vfus cft Prophetis amp;Apollolis ranquam inltrumcnris.nbsp;*9 amp;Ï9nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcritatisScinllirurio confirma-
amp;c. nbsp;nbsp;’ tiôqucEcclcfiç eft finis proptçcqucm verbum
x.Tim.3. Dei liccris fuit confignatum. Itaque hæc defi-’^•’7- nicio confiât fiiis partibus,amp; defiuitum ac de-loin' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutuó conuercuntur.
ji. ’ lani ex hac definitione tanquam medio i. Tiin.3. perfcólo de conftituamus noftramA-15-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7ro7«ç»v,hoe modo.
Ioan.$.3s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi-verbum Dei diuhitui infpiratum
d Prophetis, Apoïiolis, nbsp;nbsp;Euangeliilts Spirt-
tns Dei afflatu perfirtptttm, (^c.Id continet otnnia dogmatajidei ChrtflianA necejjdria,
Jt Scriptnra f.icra efi 'verbtm Dei diuinitns insfiratum,amp;c.
id^are Scriptura facra continet omniA dogmata fidei Chri^lianA necejfaria.
Hæc aVJcfi cuidens amp; nccclîària, vc quænititur fuperiorum locorum firmamen-tiscontinétque verum ji'art Attributiprima-rij noftræ quçftionis.Cur enim Scriptura continet ea omnia quorum cognitio amp; fides adnbsp;falutcra eft necellaria? nempe quia eft verbumnbsp;Dei ab Apoftolis amp; Prophetis in cum fineninbsp;cófcripcura,vt Eccicfia pcrfeótè inftitueretur,nbsp;dcc. Iccmque omnia funtrcciproca. Siquis e-Superiorit nim quærat quænam fint ca,quorum cognirionbsp;eft nccefiària ad falutem, proferamnbsp;fücaiio'^ Scripturam. Et viciffim quum propono Scri-pturara,ca omnia propono quorum cognitionbsp;de fides eft ad falutem neceflaria. Idem dicen-dum eft de Medio quod eft ipfius Scripturalnbsp;definitio, vt dilt;£ium cfi. Quarc hæc noltra dc-monftratioin media veritaris luce verfatur, denbsp;noftræ fententiæ veritarem extraomnemdu-bitacionem conftituitinempe.
ScriptHram facram cont mere omnia dogmata ßdet Cforisiiana necejfaria. quod crat demon-ftrandum.
CAPVT lil.
txtio
lt;}iia refet litur 'Ponnbsp;tificiorumnbsp;Jetttcr.tia,
O s T E A Qjt A u noftræ fcriréii-tiæ veritas paruit ex fuperiori dcmonftratione de difputationenbsp;iooi^ff)iwtç-ix.n , nunc ex ordincnbsp;nobis ab initio propofito, acce_nbsp;^cndum eft addifputationem di'eteMuitç-/it^u\
fine tXilxTizàü', quaPótificiorum fententiam rcfcllamus. Qi^anüis autem excruéta veritatc,nbsp;neecirariomcndacium corruat,amp; cx hacaffir-
mata dcmonftratione, Scripturam facram ca omnia concincrc quorum cognitio de fides adnbsp;faîuten; neceflaria eft: fequatur«’^ dviyK-nç, hæcnbsp;negata , Elthtl chims cognitio ç^Jides adfalutemnbsp;necejfaria etl extra Scripturam facram ^uaren-durn ejfe ycffi confecjuentis traditiones ab ^po~nbsp;Jlolis nonfcriptas,non eJJ'e in caufafdei recipiendas:nbsp;ramen fit nefeio quomodo vt nos magis com-moueat erroris refutatio quàm alîerrio verita-tis. Qnamobrem hoc difputationis genus nobis negligendum non fuir, vt magis inagifquenbsp;leôlores in veritatis cognirionc confirmentur.nbsp;Hæc igitur eft Pontificiorum fententia curanbsp;noftra pugnans
Scripturamfacramnon eaomnia continereejuo-rum cognitio crfides adfalutem nojlram ejl necef-y^rwquem errorem nos itadiruamus.
Argvmentvm I.
Si Jldcfes,Propheta,Chriïlus ijtquot; Apoïîolifidei adaerf. dogmata femper ex Scriptura^nunquam autem ex Trii.nbsp;tradttionibusnonfcrtptisconfirmarunt,nbsp;nbsp;nbsp;P ont fi-
cÿ fidei dogmata raro ex Sertptura, identidem autem ex traditionibus nonfcriptis cofirmare volunt: certe Fontificij aliterdocent EccleJiam^uamAio-fes^ProphetayChriFlus amp; ^poFloli d^lt;tuerint.
Verum ejl autem Antecedens.
Ver U igitur nbsp;nbsp;cofesjUes:(Vpip^fi‘Jttent4s Pon-
tificij addocendam Ecclefiam nonfunt reetpiendi.
Connexum hypotheticumperfpicuum eft. argumeû Airumptumpatet ex fcquenti indudione pt^enerit.nbsp;colleda ex facræ Scripturæ locis.
Mofes reuocat a.d Legem fertptam, Paulo in- Deut. xy. terprete.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GaLj.
idem Aiofes iubet Legemferiptam recitari co-rampopulo.
Icfue hortatur Ifraelitat vtfaciasnt ea nbsp;nbsp;nbsp;feri- loExj. •
ptafuntinlibroLegts.
f emporibus loßa regis populus promittttiure- x.R.e«.aj iurandofeferuaturum qutfcriptafunt,
Propheta pafitm IfraelttasadMofisferiptare- Efg. iiocarwnt.
Pofireditum ex captiuitate recstatur Lex Mo- Nchcai-fis,Qr ex ea cultus Dei rèiîuuitur.
Scrutamini Scripturas,inqMt Chriiius.
Erratis nefeientes S ertptu^as. Piabent Mofen (f Prophetds,tllos audiant.nbsp;Aperuitmentem adpoAolorum'vtintelltgerent. Luc 14-Paulus annuntiat Chrislum adducla Lege o'nbsp;Prophetis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-quot;‘gt;-
Apolloi redarguit ludaos, çf probat Jefum ejfe Chrislum ex Scripturis.
Laudantur Thejfalonicenfes, fiue Berteenfes, ^uodfcrutarentur Scripturas an ita resfe haberet,nbsp;e^uid dicatn de Scriptura locis t^uos Chriilusnbsp;iV Aposloli identidetn citarunt,
Hæc indu di O efteertiflîma amp; nulla cKyae-^ iàbcfadari poreft. Vis autem confequentisnbsp;quàm ad finem proponimiis fatis eftperfpi-cua. Nam Prophetæ de Apoftoli funt inftitutinbsp;àDeododores Ecclcfiæ, amp;fucruntaicTwo-ç-oi. Chriftus autem eft pcrfcdiflîmus Ecclcfiænbsp;Dodor. Ex quo efficitur, qui aliter Ecclefiamnbsp;docent quàm Chriftus, Apoftoli de Prophetænbsp;docucrintjhoc eft non cadem, fed aliéna pro-ponunt fundamcnta, eos Ecclefiam pcrperàmnbsp;docerc. Pontificij verb aliter doccnt,quando-quidem non rcuocant Ecclefiam ad folâ Scri-pturam,fcd adTraditioncs non fcriptas.vt ante didum eft. Ex hoc autem fuperiori aigu-mento emcrgitfcqucns hæc conclufio.
Argvmentvm h.
Si Apoiloliverbum tpuodviua voce tradebat, .Arg.z: (juantumuis licet ô-ts:TFfuç-«i’ tarnen ad feriptanbsp;Prophetica exigebant, multo magis Pontificij de-bent fuA doSlrma capita ad Scripturam ficratnnbsp;exigere.Etç/uum id nonfaciant,audiendi nifunt.
Verum ejlantecedens.
Verum igitur Confe^uens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Kplica-
Connexum hypotheticum patcc ip(a luce comparationis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ft«»«.
Afliim-
S.
Io3a.$* Mao.**-
ZS.amp;C.
Ad.!«.
ADVERS; kVM. trab.
AiFumpti veritas confcóta cft in fuperiori argumento,
ArgVMENTVM III.
Si non annid e^ttornm fides cognitio adfialuté necejfi.tria efiinScripsitra continentnr ,fetjt(ereturnbsp;Spirnjtm Dei ^unm Scrtptnra EcdefixpropofiitiSynbsp;fiKcmjuttmnonfitiffeafiiifiiMnm.
Al confequens edfaljfiimunt blafphemtim.
Q^re fialfifiimum qnoqne efi Antecedens ac blafihemnm.
Connexi hypotlictici confcquutioitapro-batur. Qtnim Scriptiiræ caufas in fecundo ca-»wgt;«. pite huius difpurationis inueftigaremus, di-ximus verbum Dei in euni fincmfuiirc literis conlignatum,vt ab hominum corruptelis vin-dicarçtur, vt piorum mcniorix confulcretur,nbsp;denique vt Eccleßa magis magifque inftitue-rcturae confirmaretur iniis quorum cognitio amp; fides ad falutem cftncccliaria. lam li nónbsp;lila omnia in Scriptura continentur, fcquiturnbsp;profeóló Splritura Dei non perfcólè,ied exnbsp;parte tantum nnem fuum allequutum fuiffe:nbsp;quod abfit.Certè fi concedis,quodneg3re nonnbsp;po'tcs,Scripturam non temerè, nee frullrà, fednbsp;furnma Dei prouidentia fuitrc.Ecclcfiæ propö-fitam , fic vrgco : Si, vt vindicaretur verbuittnbsp;Dei ab hominum corruptelis , num, obfccrojnbsp;voluit Spiritus Dei quædamad falutem necef-faria vindicari ab humanis corruptelis, quæ-damverôminimèîSijVtpiôrummcmoriçcon-fultum elfetmum ex parte tantùm?Dicemufncnbsp;co rum quç ad falutem neceflaria funt alia magis elfe memoriç mandanda,alia minùsîSi eo-rura memoria vigerc amp; conlcruari fine Scri-pturapotuit,curacccffitScripruraîNihilcnnnnbsp;fruftra fit àSpiritu Den Siaccelfit Scripturänbsp;vt nofträ memotiam adiuuarct, quis neger innbsp;ömnibus ad falutem necelTariis noftram eilenbsp;iuuandam memoriam ’Denique, fipropofitanbsp;eftScripturaa SpirituDcivt nidiusinlticue-tetur Ecclefia,cur id non hab ebit Ideum in o_nbsp;mnibus iis quæ funt nccelfaria ad falutem?nbsp;Qu,amobrcm quæcunquc tandem ctfugia captent Pöntificij,manet fuperioris connexi hy-pothetici veritas, eósnimirum veile frultrarinbsp;Spiritum Sandtum fuö finie in proponendanbsp;Scriptura, nifi in ea contincantut quæcunquenbsp;funt ad falutem noftram neccllaria.
AlTumptum nemo Chriftianus ncgaucrit; Argvmentvm. I I 1 I.
Si Apofioli i'n omnem veritAtem a Spirit» fitni-^0 deduclidoan.lS.tjHndArn nd fiAlutem necefinriA nonficripferuntiidfASl»mefi-, AHtquod illAficrtberenbsp;non debnerint^Aut noluertnt,A»t non potuerint.
At non debuiffe,fAlfi»m efiinoliiijfiey »bfurdum; fion potAificyd^tiKoyov,
id^re Antecedens efifiafiim: abf»rd»!n d-^ïOAO^zOy,
Connexi hypothetici confi?qucntia patet, nó de quibufuis hominibus, fed de Apoftolis,nbsp;quos SpiritusDei in confcribcndaEuan'gelijnbsp;doch'ina gubernauit.
Allumpcum pater, nifidoceant Pöntificij quænam fitratiorantæ dillinnlitudinis in rebus non tantum fiiniilunis,’ fed ctiam iifdera.
tUiurfttt Tridit,
tjIpliCit’ t‘0 argu-
Itiutrfus 7ridit,
rxftict. conncxi hypothetici con^cqucntia pater, n» tiili pontiftcijfcrantuç-aint’.NoscniiTïaginlusnbsp;ikensi, nö de Gilï hn 1 nie knmi'nilincnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnlEnlic.
Hoc profedfo certum oft amp; ava/xip/a'^hTD^t' inter omnes Chriftianos. fi Apoftoli non omnia feripferunt quæ funt ad lalucem nccellària,idnbsp;eo fidl uni,quód non dcbucrint omnia fcribc-re. Horum igitur alterum Pöntificij doceantnbsp;necefte crtiaut quidnam fit caufæ quamobrentnbsp;Apoftoli quædam fcriberc, quædam veroadnbsp;fàlutcm ncccfiaria dcbucrint omitterc ; autnbsp;Certe, Apoftolos planis amp; perfpicuis verbisnbsp;teftatos fe non omnia quæ ad Chriftianorunanbsp;fidem pertinent literis mandalfe , certis denbsp;caufisquas Deusnolucrit hominibus clTeCO-gnitas. Ar proculdubiö neutrum vnquam do-cebunt Pöntificij. Ex quo fitvt firma maneatnbsp;argumenti noftri conclufio.
o Argvmentvm V.
SilibriCAnonici 'veteris Tefiamenticontinent CA ornntAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»d vetAs TefiAmetwn pertinebAnt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Örltbri CAnonici noui Eefl-Amenti non continent CA omni A cjua Adnouum T eflAmentum pertinent,nbsp;fietjuitur Scripturam veterin Tefl-Amentt efifie per-feSborem ScripturA noui TeJi^Amentt.
Confiei^uens efifAlfiim.
Fulfum igitur Öl' Antecedens,
Connexi hypothetici confequentia ficpro-bätur. Libri veteris Teftamcnti vocanruf ve. tiotirvu tus Teftamentum à Paulo, cùra agit de Icdionbsp;he veteris Teftamcnti. Addc quod ait Moles, ^-Cor.j.nbsp;feedusiinquit.quod fcriptum eftin libi'o legis:nbsp;amp; in facra hiltoria fit mentio libri foederis.nbsp;Quarenon dubium eft quin vetusTcftamcn- t.Rcg.ijnbsp;rum (hoc cft,Scriptura veteris Tcftamcnti)rc-dte refpondcat luæ inferiptiohi. Nihil cnimnbsp;proferri poteft extra illam Scriptfiram, quodnbsp;vcrèdicipoffit ad vetus Teftamentum perti-ncreincmpe cuius cognitio fueritpiis maiorUnbsp;bas fub vetere T eftamento tonlfitutis ad falutem neccllaria. Iain fi non idem dicas de nouonbsp;T cftamcnto,quis noil vidct nouum elle veterenbsp;Teftamento imperfedius? Nam perindc eft acnbsp;fl ira exponasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TeflArnentumt
hoc eft, ^uAdum ud nouum TefiAmentumperti-wewfizî,qiiod quàm fit abfurdum non puto plu-ribuspvobandum cll'e. Scripturam autem noui Teftamcnti elfe minus perfedam quàm fic Scriptura Teftamcnti veteris, nemo Chriftianus hadenus dixit. Q^are non videntur pluranbsp;elle dicenda ad Aftumpti noftri Confirmatio-hcm.
Argvmentvm y I.
SiScripturAnouiT'efinmentiejbhocefl' fœdus quot;vel T efl-Amentum,nbsp;nbsp;nbsp;t? JIxAd'kh nihil licet
addereteerte nihil licet nddere Scripturs, noui Te- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
dAmenti.
Antecedens efiverum,
F'érum igitur confiequens, vi confiequeUtis nonfiunt recipiendA trAdntones ab ipßs Apoïioliinbsp;fionfiiripta.
Connexum fatis pater. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Éxflka
Alluraprum habet duas partcs.Priörperfpi- n» cua eft ex ipfa inicripcione, nee vlla alia pro -batione opus habet. Pofterior probatur exnbsp;Paulo: quum ait ne humanæ quidem JiaôiJxv.nbsp;adderelicere : arque inde clficic multo minusnbsp;adderdiccrcdiuinætfixôn'xii.Quüd IniSwnbsp;rdvj Teftamciicura incerpreteris,turn fortio’c
b. liij.
Exflki sionbsp;tntnü.
Deut.ip.
DE VERBO DEI SCRIPTO,
tcduerfi Trad.
FJfpZiCi«-tio ar^.
..^rg'9. aduerf.nbsp;Trad.
£xflica~ tio arg.
cciarrtnum crit noRra concinfio. Ecquis cnim hominis tcltamcnro quidpiam audeac adiicc-reîQuod fi non licet hominis teftainéto,quanto minus diuini Tcftamcnti tabulisî
Ar.gvmentvm: vii.
5« a.ißnem'vfqne munAinullos' altos libros Ca-nonicos Aehemtss expeblare prater eos,(juos habe-mtss in Scriptura veteris amp; noui T‘eiîamentt:fe-tjuitur Scripturam facram ejfe numeris omnibus abfilutam.
jinteceAens eflverum.
y erum efi igitur t^T eonfeepuens., vi conÇepuen-tis Scriptura non habet opus vllis traAitionibus non firiptis.
Conncxam hypothcticum fatis cftperfpi-cuum, præfertim quum Dcusfit author Scriptura:, qui earn ad finctn vfque mundi mauere impcvfedara non pateretur : quippc author pcrfeótiffimus.
Airumptura non negantPontificijmon c-nim ignorant tempora poftChriftum exhibitum, elle tempora plenitudinis nS vt loquitur Apoftolus.
ArGVMENTVM VIII,
SiTraditiones nonfcriptanonfiintminus reti-nenAa puàmScriptura(vtPontipicijvolunt) ergo eficredenAum eaAemfiAei vhupsx^apiz/'crtptis veteram DoStorum,puafiriptis Propheticis .Apo-^olicis crédit nus.
Confiepuens efifialfiutm
Falfium igitur aintecedens, clt'i'i confiepuen-tia, Tradittones nonficripta in caufiafiidei nonfiunt recipiendai
Connexi hypothctici confcquenti'a ficpro-batur. Quoties Pontificij nobis proponunt huraanastraditioncs,quasilli vocant Apofto-licas î nos Apoftolicas cire'pcrncgamus. Tumnbsp;illiTertullianumj Irenæum,amp; inprimis Cle-mentcm nefeio qucm citant, qui nupcr è Mo-nachorum tenebris cmerfit.Ifti omnes Doélo-rcs(inquiunt Pontificij) affirmant hafec tradi-tiones clic Apoftolicas. Ccrtc fi fiuiufmodinbsp;traditioncs non funt minus rctincndx quàmnbsp;Scriptura,fequitur cadem fidei conftantia crc-dëdum elle, traditioncs illas elle Apoftolicas,nbsp;qua credimus Scripturam facram fuiHc dictate Spiritu fandto conferiptam. Quod fi iracft,nbsp;rurfiis fequirurjTcrtuIliani,Ircnçi, amp; Clcmé-tis, iSec.Scriprisæquè circcredcndum,ac Icri-ptis Propheticis amp; Apoftolicis. Fac cnim vtnbsp;quis me roget: quamobrem eredam Apofto-los viua voce tradidille, Chriftum pro falutcnbsp;noftra fuifte crucifixum. Rcfpondebo me idnbsp;credere quandoqiiidcm id Apoftoliipfi amp; E-uangeliltæfcripfcrunt.Quod (i viciffim rogemnbsp;Pontificios , quamobicm credant Apoftolosnbsp;viua vocc ca tradidille quæ ad iplorum Milfam pertinenntum refpondebunt k id crederenbsp;quandoquidem id vctcrcs aliquot Dodtorcsnbsp;fcriptum rcliqucrunt.Itaquc ego inde colligonbsp;Pontificios cadem fidei 'trf^itpotpopia, credere vc-terum Dotftorum fcriptis qua crcdendumcllnbsp;Propheticis amp; Apoftolicis. Nondiim difputonbsp;dcqiliiTOTO vctcrumfenccntia, de qiiafuo loco: fed volui tantum conl’equentiam fupcrio-ris connexi reddere dilucidiorcm.
AlTumptum pater. Quis cnim vnquam pins fcripta veterum Dodtorum cum fcriptis Apoftolicis cxæquaritî imo nc ipfi quidem Pontificij id dicant,nifi forte obliti fint fui Canonis .nbsp;ex Augnftino deprompti, vis autem confc-quentiæ qua addidimus, manifefta eft:quçm- Dift.i'.nbsp;admodum mciiùs patebit ex fcquenti argu-mentOi
ArGVMENIVM IX.
Nullis traditionibus de putbus certo non con- . , Platycerta fides adhiberi potefi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad^èr'
Omnes traditiones nonfiertpta puas profierunt Pontificij fiunt eiufinodi, vt de tis certo non confier.
Quare nullis traditionibus nonficriptis puasprofierunt Pontificij certa fiides adhtbert potefi.Etvi confiepuentia omnes ilU traditiones in caifia fiideinbsp;reiiciendafiunt.
Maiorispropofitionis veritas lucetfualucc.
Minor propofitio probatur fcquenti indu-dlionc.
Clemens Alexandrinus affirmât tanquam ex traditionc Apoftolica, Apoftolos paucis fe-creta quardam tradidille, amp; cirat hunc locumnbsp;Pauli, I. Cor. 2. Sapientiam loquimur internbsp;perfedtos.
Contra., Tertullianus rcfcllit ilium ertorem grauiffimisrationibusiamp;Ircnçusaithanefoif- præltri.nbsp;fc veterum hæreticorum fcntcntiam,acrcfpó- bxret.nbsp;det ad ilium locum Pauli quern corrumpebat. hb.ij.c.»«
Caiionem Mill's plcrique ad Apoftolos rc-fcrunt.
Contra, Hieronymus amp; aliquot alij vctcrcs dicunt Apoftolos fuilfc contentos orationenbsp;Dominica.
Explicat'si
lib.i.flro niat.libj»
Epiphanius äit Apoftolos indixilfc ieiuniu diebus louis amp; Veneris per totum annum : amp; hçref. ianbsp;in quadragefima vtendum die ^npo^ttfia, a- JEpilog.nbsp;dcóquepanc,lale amp;aqua tantummodo;
Ccw/rfijAuguftinus: Quibusdiebusfitieiu- Epift. 2^« naiïdum ( inquit) ncc à Domino nec ab Apo-ftolis definitum eft.amp;Ircnçus apud Eufebium,nbsp;ait illudiciunium variéfuilfc olim vfurpatû,nbsp;quum alij diem vnum, alij duos,alij plurcs ic-iunarent,ncc vocar traditioncm Apoftolicam,nbsp;led «-iwo'ô-jai' xttS’ awA0T»S IJiiuT/a-fsor, con-luctudincm ex limplicitatc amp; priuato quo-dam inftituto.Item Tertullianus cum ad Monnbsp;tanum dcfcciftct, rcccnfcns CatholicOrumnbsp;obicdtioncs aduerfus Montan'iftas: Qiiod, inquit,xcropliagias obfcrucmus,amp; dicunt, abo-litis tegalibus iciuniis de cætcro indifferenternbsp;iciunandum cxärbitrio non ex impcrio nouxnbsp;dilciplinæ,amp;c.
In ilia controuerfiade die Pafchatis,quç diu veterum Ecclefiam cxcrcuit;Occidentalcs Ec-clcfiæ,inquit Socrates, refertbant fuum indi-tutu ad Petrum amp;c Paulum. Orientalesante adnbsp;alios Apoftolos: fed neutra pars profcrcbatnbsp;certa amp; fcripta probationée'gt;^alt;poi'nbsp;Itaquc cxiltimo fuilfcconfuetudincm,lt;Scc.
Tertullianus ait ex traditionc Apoftolica Aduerf. inBaptilmo lacamp; mclin os infundi folitum. M^rc l r-Hicronymus autem mcminitvini ijonmcllis,nbsp;amp; vocat morcm.-
Ccz.'zr^i, ne ipfi quidem Pontificij ritus illos obfer-
In^ç.C. £famp;con tr. Lucifer. Vbi flip- Tcrt.vbi iup. Ser.de bpC In can. Apoll. C.Cano-nes. Hift. authores. if. ibid. C.pli- tuit.ibid. DeindeZcplicrinus Rom. Epilc.exillis obferuat, lcilicct obfcruatiiri liquidem Apo-ftoiieas elle traditioncs exiftimarent. Tertullianus cóniemorat oblationé pro na talinis inter cos ritus quos air ab Apoltolis flunbsp;xiire,Cowd,poft Nycçnâ Synodü Ecclcfia monbsp;réilld repadiauic,qubd Paganilmü rcdolerec. Plerique veteres hxc ad Apollolica inftitu-tarefcrebant, Nefas elle die dominico de ge-niculis adorare,Ncfas clFe caputfertis amp; flori-bus coronare,amp; mulia ciufmodi. Ce,7trd, Neipli cjuidem Pontificij taleali-quid obferuandum exiftimant»quippc qui fta-tuarum collo amp; capiti corollas apporiunc,amp;c. Cyprianus teftis cll,olim infantibus Eucha-rilliam porrigi folitam. CowrfjNcipfi quidcm Poiitificij idfacien-dum exiftimant. Irenæus ex traditionc air Chrillum fuilEe palFum anno propc quinquageliino. Ccwr^,Hoe Ecclclia conftantcr répudiât. Clemens fuos Canones refertad Apoftolos Contra-, velipfaEcclefiaRomanadiu illos Canones reiecit tanquam ab hærcticis confi-canonibus recepit fcxaginta.tandcra fcxta Sy-nod.reccpic85.amp;:c. Deniquc (. vt fexcejita ciufmodi omittamus) quçPôtihcij referuntad Apoftolos biftoriça-liistribuüijVt quadragefima Tclcfphoro,amp;c. Exquibus paree Minorisnoftræ propoli-tionis veritas. Trtiültii-»»4. ’••Cor.n. »•TReff. ii. ARGVMENTVM X. Si vet^t'es hareticiplerujue quum ipfs verbum P)ei deßceretyadtraditiones coifugerunt nomen A-poflolorum ementitas, eß idemhodiefaciuntPon-tificß.cert'e hacin refuntpotius cum hareticis cfuamnbsp;cum orthodoxis numerandi. Antecedens ePiverum. ß erum igitur eß Confetjuens. Connexum hy pothccicum fatis patet. Aflümptum ita probatur.Qui legales cære-monias vrgcbanc, prætexebanc traditionem ApoftolicanijVt veteres teftantur. Atque id vi-detur fignificare Lucas in aötis Apoftolicis.nbsp;Adde quod dicit Paulus veteres hærcticos e-incnciti folitos perfonam Apoftolorum.Ec a-libin loco horcatur Thcfl'alonicenfcs nefeànbsp;fidcabduci patiantur : neque per fermonem,nbsp;inquit, neque per epiftolam tanquam ex no-bis.Quæ quidera poltrcma verba non reftrin-go ad epiftolam, led refero ctiam ad fermone.nbsp;Ne.c cnim dubium eft quin illi hærctici vt fibinbsp;.fidetn cóciliarcnr, iaéfatcnt fæpenumerb fe idnbsp;quod docebant ab Apoftolis audiuilFc. Idemnbsp;Libnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Irenæus Eufebius narrat quen- vlt.^ Papiam fuos crrorcs propofuiire,tanqua, inquitrCx traditionc non Icript.a cz. «r^tiTo'ixïCüCnbsp;Ne quid dicam de ludæis Cabaliftis,nbsp;qui craditioncm non fcriptani ecu columnamnbsp;luftulciunt luis lomnhs : telle Elia in Thifbinbsp;in rad.Ttàdok amp; Kara. ARGVMENTVM XI. ï'ijiiit. Biu:Utradttiones qmpugnantcum feriptisad- |
ADVERS. HVM. TRAD. ¦pofialicisßtnt aipofiolice. Pontißeiorum Traditioties pugnant eut»feriptù ^poflolicis-, Pontißeiorum Tquot; raditionesnonfunt Apoßoltca. Maioris propofitionis veritas fatis per- £xf/it:a~ fpicua eft, alioqui fequerctur Apoltolos nonnbsp;eo quo loquuti funt Spiritu fcripliH'e, quodnbsp;ab fit vt vel cogitemus. Minor propofitiopatcbitindudioncqnam Icótorcs facilè videbunt inDoftorum noftro-rum feripeis, ex quibus conftat ca Pontificio-rum dogmata qux funt inteenos controuerfa,nbsp;amp;quæ illi referuntad TraditionesApoftolo-rum non lcriptas,cum ipforum Apoftolorumnbsp;feripeis aperte pugnare. Atque omnino quo-cunque fe vertane Pontificij,cogcntur cxigerenbsp;fua dogmata ad feripta Apoftolorum. Sempernbsp;enim vrgebo fuperiorera hypothefin,dogmata illafi cum feripeis Apoilolorumpugncnr,nbsp;non efl'c Apoftolica.Si pugnare fätcantur,vici-mus:li ncgent,ncccllc cric cuolucrcferipta A-poftolorum,vc ad ca cxigi poflint illa dogmata de quibus quæritur anpugnent cum feriptisnbsp;Apoftolicisî'nccne. Ex quo cfticitur tandemnbsp;Pontificiis poft raultos crrorcs, velint, nolintnbsp;eile in gyrum S.cripturæ redeundum. Sednenbsp;pluribus argumcntis molefti fimus,lupcriorcsnbsp;omnes rationes hoc vnoargumento compre-hendamus. Xï ÄRGVMENty M XII. t • Si ex Pontißeiorum fententia de Traditionibut nonfertptis hi errores eonfequuntur: nempe, aliternbsp;in Eccleßa doceri cjuam, Prophetanbsp;nbsp;nbsp;Apofioli do- ptperioru cuertnt:SpiritM'»fanïluminpropo»endà Sertptura nonfuijßeßnemßtumajfecutum: Ape^olos omnianbsp;adfdlutem neeeßdria-,aut non debutjßeß:ribere.,aut fraditid-nolatße, autnonpotuiffe: Seripturä veteris Teßta- nes.nbsp;ments eße nqui T eßatoenti Seripturä perfe£lioremtnbsp;Sacra Biblia nonreßonderejita injcrtptioni/iu-ä»K»{ fitjuidem licet homintbus addereDiuinanbsp;JixdnKii)facram ScripturampofiChrißum exhibitum pofiferipta Apofiolorum non eßenumerisnbsp;oninibtu abßolutam ; eandemßdem eßefiriptis^e-terunt adhtbendam, cjuaßacra Scriptura àdhibe-tur ; certamßdern eße in iis rebus adhibendaminbsp;,de t^uibus certotion confiât: veteram hareticorumnbsp;caufiam nonparutnfubleudri tjuieiufimodi traditio-nibus nonferiptis nitebantur: denique ApoAolosnbsp;alio Spiritu fuiße locutos eju'^m ejuofcripferint. Sinbsp;inquam .,ßiperiora abfnrdafententiam pontißeiorum de fraditionibus nonferiptis confequuntur;nbsp;certe Pontißeiorumfententia de f raditiontbus nonnbsp;feriptis efipiis omnibus (ß orthodoxes ac vere Ca-tholicis repudianda. Antecedens efi verum. ^^re verum tjuo^uefit eonfequens neeeße efi. Connexum hypotheticura negari non' poteft. AiTumpuim picuit in fuperiori difputatio-netxef«?«» qua Pontificiorum lentcntiam c-uertimus. Qiwte fit iam finis huiiis tertij capitis yt ad diluendas Pontificiorum obieiftiones progre-diamur.- |
DE VERB O DEI SCRIPTO, C A P V T 11II.
K^Vpïrior noftra difputatio fententiam Pontificiorum refu-tauit, amp; quafi digito common-(Irauit errores varios, in cjuibusnbsp;illos verfari necctfe cft, dum pro
luis traditionibus obftinatè dccertanr,quas illi nonferiptas vocant:nos autem nee Icriptas atgt;nbsp;Apoftolis nee fcribendas vnquam vllis aliisnbsp;fuifl'e conftanter affirm amus.Sedquiavariis amp;nbsp;argumencis fuam illi fententiamnbsp;vcftiunt, vteiusfalEtatcm obtegantatqueiranbsp;rudioribus imponant, opentpretium faólurinbsp;videmur, fi ad omnia eorum argumenta, quænbsp;nobis videre licuit,refpondcamus. Primùm i-gitur difcutiemus eorum obieótioncs cxSacrisnbsp;litcris detortas. Deinde ad vcccrum quoquenbsp;Dosftorum teftimonia, quç illi nobis obiiciur,nbsp;accedemus. Prima Pontificiorum obicóhio cftnbsp;huiufmodi.
o BI £C TlO I.
Euangeiij do£lrinafuit non atramento,fed Spi-ritu Dei, nota tabulis laptdeis ,fed in corde infiri-benda. Ergo ad doÉlrmam viua voce ab Apojlolis traditam recurrendum efi ,nec harendum practsenbsp;iis- qua ab ipßs j4po Holts confcriptafunt.
Antecedens patet ex leremta. Hoc eilfædus quodpacifiar cum domo Ifrael, Indam leges measnbsp;menti eorum elf cor di eorum tnjeribam, ero ipßsnbsp;Deus erunt rnthtpopulus. Item, ex Paulo:pa-lam e/?’,inquit,zlt;or epiHolam Chrithfubmini-Hratam a nobis, inferiptam, non atramenta ,fednbsp;Spintu Deiviur-nonintabulislaptdeisfedtn car-neis tabulis cordis.
Responsio.
Vt ordine rcfpondcamus , primùm nobis excutiendum eft Antecedens, tum ad Confe-quens deucniendum : atque hunc ordincmnbsp;deinceps feruabimus, ad luuandam Icólorumnbsp;mcmoriam. '
Expono Igitur Antecedens,de quo video non fatis conucnire, ne inter ipfos quidemnbsp;Scholafticos Pontificios. Quum eniraApo-Hcb.8. ftolus ad Hebræos vt conftituat diferimen inter vctûs amp; nouum Teftamentiim,proférât locum fuperiorcin Icremiæ, quælituin eft internbsp;Scholafticos, quidnam fit caulæ quamobremnbsp;'Euangelium dicatur menti inferibendum.nbsp;Quidam afferunt hanc rationcm, quod gratianbsp;Dei-non fir fcriptibilis ( vt loquuntur ) qua innbsp;fententia eft Thomas illc quern Scholaftico-rum amp;c Quæftionariorum Regem vulgo filu-rant. Alij maluntid elle caufæ: quoddoótrinanbsp;Legis cœpit à Scripturafftatim enim propofi-tæfucrunt-Legis tabulæjat Euangeiij dodrinanbsp;cœpit à prçdicationc cùm Chrifti, tum Apo-ftolorum, quam controuerliam (ne vagemurnbsp;extra cancellosnoftri inftituti) videantlcôlo-resapudLyranum in g. cap, Ep. ad Hebt. 10.nbsp;Quantum igitur atrinct ad fuperiorcm obic-(ftîonein,dicimus neque Icrcmiam,ncquc Paunbsp;luin negate feripturam noiii Teftamenti, fednbsp;agere de fandti Spiritus cfficacitate amp; (piri-tualibus donis, quæ longé maiora extiteruntnbsp;loeU. ï^oni reftamenri teporibus, quàmantea,iuxtanbsp;Atti.nbsp;nbsp;nbsp;Piophetiam loelis,Petro interprète apud Lu-
ObieSl.i.
I.Cor.3.
¦Reïp.
cara. Qnarc loei illi funt intelligcndi per com parationem, alioqui fcquerctur Lcgcm Deinbsp;non fuilFc inferiptam piorum animis fub vc-tere Tcllamcnto, quod ramen fccus eile docent fcquentes loei, ^udtte we quino^lis luiii-üam:popiilM in cnins corde lex men efl.\tcm.,Lexnbsp;Det efiincorde eitu. ltcrac[\xc:Corwnnduwcreanbsp;in me Deus return Sptntum inmun in ïiifceri-busmeis. Adde.-Doz/j«»/« circuncidefcortuum,nbsp;inquit Moles. Et apud Dauidem : In Lege Do-mini volnntM eitu in ea totos dies noUe'fque ’’nbsp;meditatur. Et alibi Pfaltcsfæpeteftatur haberenbsp;fe legem Dei in animo penitus inlitam. Deni-que (vt multos confimilcs locos prætermitta-nius)quû Solomo præcepra ex lege Dei propo pjou.j,nbsp;neretjiubebat ea in tabulis cordis infcribeda.
Atque hæc de Anteecdenre, vbi Pontificij committunt errore t» «yot t/ «tta«;
ItaquenegoConfequens,cuius varioserro-res figillatim recenfebo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niftritrù
I.Error,falfum eftconfequcns.Non enimfe_ quitur, doótrina Legis fuit feripta in tabulis,nbsp;erc'o doélrinaEuangelij non eft feripta. Irem:nbsp;E^ncfelium eft feriptum in corde, ergo nó eRnbsp;feriptumintabulis. iftanonfuntcohfedaria.nbsp;Rurfus nouo ratiocinandi modo, pofita vni-ucrfaliaffirmata inferüt negatä particularem-.nbsp;Ec enim jlli: Deus fcribit in animis piorum o_nbsp;mnem Euangclij dodtrinam.Ergo quædam adnbsp;Euangeiij doótrina pertinenria non funt feri.-pta ab Apoftolis. quod quidem concludendinbsp;genus vel ipli pueri exfibiiarenr, fic enim procedat eorum argumentatio ncccire cft. \gSIihilnbsp;tquodferiptnm efitn cordeyfcripîu efiin tabulis, O-mms Euangeiij dellrina fertpta efiin corde. lHuUanbsp;igitur Euangeiij doElrinafirtpta efitn tabuHs.'üi.».-ior propolitio falfa cft.
Secundus error lt;5^5! ritH; xi^tue.con-funduntenira figuratum loquendi genus cum proprio. Senbere tn tabulis^ proprie dicitur : acnbsp;jertberein corde, dicitur figuratè Scèfiuvu/nui,nbsp;nempe meraphoricè atqueper Emilitudinem.nbsp;Ex quo fit vt Paulus alio etiam loquendi gOr-nere Vfus Et, quum ait ipfos Corinthios elFenbsp;Epiftolam. Seruit enim argumenco quod innbsp;manibus habebat, Qmim enim pfeudoApo-ftoli influèrent in Corinthiorum animos pernbsp;-epiftolas commendatitias:Ego,inquir,nihil o-pus habeo ciufmodi Epiftolis. Vos ipli eftisnbsp;mca epiftola, quandoquidem in vobis meusnbsp;labor cftcólpicuus,raeaque opera in omniumnbsp;oculis cft pollta, Nam omnes vident, amp;,vt itanbsp;dicam , Icgunt in vobis dotftrinam Chrifti,nbsp;quam vobis annunciaui. Summa eft, Corinthios fuifle accurate inftitutos,ac veraraEuannbsp;gclij doólrinam percepifle, modo vr pcrlcue-reiic.Ex his igitur Apoftoli verbis qui colligûcnbsp;Apoftolos non omnia ad falutem neCclIarianbsp;fcripfille,laborant profeóló dffuç-ianbsp;f Tertius error, quódfaciunt lubórdinata pu-gnareatqucopponût caufam eflicicntem cau-læ inftrumcntaii. Deusenim is cft quilciibitnbsp;Euangelium in corde : at Matthæus, Paulus lt;Scnbsp;allj, fccipfcrunc in tabulis Euangeiij dotlri-nam, quum clfcnr organa amp;inftrumenta Spi-ritusfanóli. Itaque Paulus inillo locodicitnbsp;Corin-
Deut }0.
Pfal.l.
Corinthrös efle fuam epiftolam amp;epiftolam Chrifti, fubminiftrataminquit,.à nobis. Ecce,nbsp;diftinguir nunifterium fuum ab efficacia Spiritus landi. Quamobrem Pontificij itacon-cluduntjVt fi quis dicat : Deus reftituit ægrumnbsp;ilium in priftinam valcrudinem : ergo nihilnbsp;præfcripfit medicus, nihil propinauit,nullanbsp;externa remédia adhibuit.Si valet hçc conclu-fio,valebit amp; ifta,Deus fcripfir Euangelium innbsp;mentibus: ergo Apoftoli nonfcripferût in ta-bulis totam Euangelij dodrinam.
Quartus error, qubd illarum Confequens nonlatis conuenit cum Antécédente. Nam finbsp;in Anteccdcnte,opponunt Scripturam inuifi-bilem Scriptu ræ vifibili, certc volunt, vt vnanbsp;pofira,non poffit fimul elfe altcra.(ad quod e-nim aliud oppofitionis genus fuam illam op-pofitionem référant , vt aliquid efficiant innbsp;conclufioneî) At in confcqucntc,pcdem refe-runt amp; tantum dicunt quçdam ad falutem ne^nbsp;celfaria non fuilTcferipta.quum dicendum cf-fct(fiquidem ex arte ratiocinandi argumenta-rentutjVt paulb antè didum cftjnulla ad falutem necelîariafuifiéfcripta:fedillos raanifeftanbsp;rei veritas hoc in loco deterruit. Arque vtvi-deant quàm fint infœliccs in hac fua oppofi-tione, quæro annon habeant fideles ea omnianbsp;fcripta in corde quæ funt fcripta in tabulis adnbsp;fidem falutémque necellaria ? Certc. Sic enimnbsp;loannes : hæc lcripta funt t credatis amp; vitamnbsp;æternamhabeatis.Tantùm igitur abeft vt po-fitavna,tollatur altera, vt potiùs vna fit via adnbsp;alteram, nfimpe Scriprura vifibilis Apoftolorum ad Scripturà inuifibilcm Spiritus fandi.
Quintus error , tûù a^roistf t« quia fupponunt alia vocabula quàm quæ ànbsp;Paulo vfurpata funt. Sic enim Paulus ^feriptainbsp;inquit,»»»atramentafedSpirttuDei. Loquiturnbsp;enim de Scripturà inuifibili j nec proptereanbsp;tollit vifibilem Scripturam, tefte ilia ipfa epi-ftola quam turn feribebat. At Pontificij longénbsp;üizc^.nonfcriptainEabults,m(]p'mnz ,fedpernbsp;quidem cftlongc a Paulinbsp;T»w ibit- turn verbis,turn mente refilire.
ffw. Nunc iftud Confequens Pontificiorum ct-«•uXXo'tziç-sv iugulcmus abfurdis amp; incômodis.
Si non cft præcisc hærendum fcriptis Apo-ftolicis, quia Deus feribit Euangelium in animis piorum, fequererur fCripta Apoftolica no ellcpiishominibus necciraria. Quum enim(vtnbsp;illi volunt ) non omnia ad falutem necellarianbsp;fcripta finti quorfuraScripturaîquandoquidénbsp;oniniaad falutem neceiraria Deus in animisnbsp;piorum feribit. Nam hoc argumentum nonnbsp;poteft concludere ex parte tantùm. aut enimnbsp;vniuetsc verum eft,auc vniuersè falfum. Arquenbsp;ita conuellercturfacræ Setipturæ authoritas;nbsp;quod abfit.
Item, Si valet hoc Confequens, recurren-dum elfe etiam ad traditiones nó fcripras,quia Deus feribit Euangelium- in animis fuorum;nbsp;fcquercturfpiritualem Dei cfficacitatém con-nrndi cum vifibili 8c externo Apoftolorumnbsp;minifterio,amp; traditiones viua voce propolitasnbsp;elle Scripturam Dei inuifibilcm, quam San-dus fpiritus imprimit in animis credentium,
tur ollt-ßio.
advers. hvm. trad.
2-3
quod falfiflîmum eft.
Item, Si rede concludirur ex loco leremfæ non omnia quæ ad Euangelium pertinent ellenbsp;fcripta,eo quod DeusinnouoTcftamcnto legem fuam inferibit in animis piorû,quam ftibnbsp;veterc Teftamento efl'et fcripta in tabnlis; ergo , vi illius oppofitionis, fcquitur Tub vererenbsp;Teftamento Deum remififle tantùm peccatänbsp;ex parte, fuilFc Dcnm Ifraclitarum ex partenbsp;tantùm , quandoquidem additIercmiaisfutu-£nbsp;rum,vtin nouo Teftaméro Deus remittat pee-cata populo fuo amp; liripforum Deus.quodper-abfurdura eft amp; «Tjpo/o^or.
Denique retorqueamus ItOii ärgumentutn Pontificiorum in ipforum caput, atque ita ¦nbsp;dicamus.
Omnes T^ege: Dei. fcripra/itnt in animispio~ ram: vt dicuntPontificij ex locisfitpra citatisil^onnbsp;atramentOyinqaif.,Patilus,fed Spirita Dei.
Pontificiorum tradttionesfcript£funtia animis pioram. Suntenim atramento quidem firi*nbsp;pt£,fid, non Spiriia Dei.
QMre nulla Pontificiorum traditionesfunt Deges Dei.
Exquibus omnibus manifeftuni elToatbi-trör, quàm ineptum, vel nullum potiùs fit ar- f»peri»ri( guincntum iftud Pontificiorum : quod vt cor- obießh-rigamusjdiccndumeftcum verbo Dei,Scriptanbsp;Apoftolorum amp; Euangcliftarum continercnbsp;illam ipfam doclrinara Euangelij, quamnbsp;poftoli amp; Euangeliftx viua voce docuerunr,nbsp;ac poftca litcris mandarunt:amp; quam Deus fuonbsp;Spiritu in mentibus piorum inferibit. Et denbsp;hac quidem obiedione hadenus. Pergunt illinbsp;hoe modo.
Cirreßii)
Obi E c no li.
Eccléfia Christiana totosviginti dnnos caruit ObliSdi jeriptii filpoStoloram nimiratn earum tradttionenbsp;contenta. Ergofcripta ApoStolica ttonfuntprxeisenbsp;necejfiaria adfalutem j neque necejfe eSi omnia adnbsp;Euangelij dotprinam pertinentia inferiptis Apefio.^nbsp;lids contineri.
Antecedens patet ex leStione hiSioritli Responsio.
Etfinolö multùmimmorari in Antecede- „ te,ncquc de numero annorum hie difputoitä-men velim ledores mcminille Chriftianaranbsp;Ecelcfiam ante fcripta Apoftolörum nonca-ruilfcSeriptura.Imb Chriftum ipfum amp; Apo-ftolos doeuille Euangelium ex fcriptis Pro-phcticis, vt ante fuo loco didum eftiQuarcnbsp;iftud Antecedens Pontificiorum j nihil aiiudnbsp;eft quàm fundamentum in aqua pofitum,adconbsp;vt ftare nonpolfit ilia eonclufio quam aftruuti
Nego igirur Confequens.Error eft tW trnttsb-aj-toicn' rSsXtgt;gt;».Mutatur enim formaPrædi- gt;tß. eationis, amp; fit tranfitus à præterito temporenbsp;adprælcns amp; futurum. Ecclcfia,inquis*Garuitnbsp;feripto Euangclico. Fac ira elle ( quanquamnbsp;fcripta Prophetica continent promilfiones E-uangclicasjita vt Apoftoli illis niterétur. ) Ad -de ctiam fi velis fcripta Apoftolica turn non - -,nbsp;fuilfe præcisc necelfaria. Verùm quid inde efti-cis’Non igitur nunc funt riecclTariajaut in po-tterum non erunt? Quis hoe concedatïRatiönbsp;dift'crcntiæ hæecft: quod Apoftolisfuitpriuà
-ocr page 52-DE VERBO DEI SCRIPTO,
|
viua voce prædicandum quàm feriberent. Dû autc Apoltoli prçdicabancEuangclium , turnnbsp;ilia ipla pcoponebant,quç deinde literis man-darnne. At pollquam èviiiis exccfl'criint, necnbsp;iam pollunt Eccicûam viua voce iiiftiruere,nbsp;certè coruni feripta funt nobis hodie çquè nc-ccllària ac olim fuit viuæ vocisprçdicatio, cuius locum fupplcnt. Abducamus«c«lt;rwVa'5v:Si valet illud Pon-tificibrum côfequcns,valcbit ôi iftud:Ecclcfia Ilraelitica non viginti, fed bis mille annosjautnbsp;cb ampliùs, caruit lege feripta : ergo non fuitnbsp;neccllarium Ecclefiævt Lexferiberetur .-aut,nbsp;Lex (cripca non continebat ea omnia quæ adnbsp;veteris Teftamenti doôfrinam pertinebant.nbsp;et J'y!'P 5 If. Kjffor?«« ti»r obie-ilio. àcrre^io fitperiorûnbsp;«biecl. Rctorqueamus argumentum in Pontificios, hoc modo: Si Deus fumme fapiens non palTus eftEc-clcfi^m Chriftianam diu carere feriptis Apo-llolicisjVt conferuandç Euangelicç veritati,amp; ipfius Ecclcliæ faluti confulcret : ergo illi homines funt blafphcmi inprouidcntiam Dei,nbsp;qui negant ca omnia in feriptis Apoftolicisnbsp;contincri,quac addoôtrinam Euangelij nccef-faria funt.Quprfum cnimDeus funimafuapronbsp;uidentia voluit Apoftolos Euangelium viuanbsp;voce annuntiatum feriptis confignarc? Numnbsp;vt femiplenam amp; imperfeftam doélrinam traderent î Pfopterea fi aliquando Eeelefia fuitnbsp;contenta prædicatione Apoftolorum, nempenbsp;primis illis temporibus, obfecro, eut non critnbsp;his temporibus contenta feriptis Apoilohcis»nbsp;quç(vti diximus)fubicrunt locum ipfius Apo-ftolicæ prçdicationis,potiùs quàm recurrat adnbsp;commentitias illas traditioncs ab Apoftolisnbsp;non feriptas? Quamobrem argumentum Pontificiorum eft a'3ra?»T(Kûi’:quodnos ira corrigamus. Primis Ecclefiæ Chriftianæ temporibus A-poftoli freti feriptis Propheticis, primùmo-mnium viua voce docuerunr Euangelij do-ôtrinam ex ipfis Prophetarum feriptis.Deinde ne lila viuæ vocis piædicatio, velab homini-bus corrumpijvcl (quac eft Humana infirmitas)nbsp;eius memoria paulatim ex hominum animisnbsp;cftluerc poftet, vt facram illam veritâtéquamnbsp;annuntiarant nobis fartam tcétâmque rclin-quCrcnt, eam literarum moniraentis, diéfantcnbsp;Spiritu fanóto, confignatam pollens tradi.*nbsp;derunt. ObIECTIO III. pofirefnrreütonem per dies pofiolts verJdtM ea docuitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad vegnnsnDetper - ttnent:nec corjlat vllss fertptis ejnanam iilafint docad. -Ergo nen omnta ad regnum Detperti-neasia ab ApoJtolü'Cÿnfcripta fanr: amp; epua non ex-tant petendafwat ex tradttwfnbm non firtptis abnbsp;^pofib^i^. ' . c xintecedestspatet ex î.cap.-ActorumiV.^. E S P O N s I O. Admitto.Antccedcntispriorem pactcm,nc-go pofteriorenip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ , : - . cNvgo itaque Confequens. Error eft, petitio p’.incq’ij; Vnde eniin didicerûr, vcl fomniarutnbsp;pociùs, ca qua: tum Chriftus doçuit non fuilfcnbsp;feripta ab Apoftolis? Quinctiam manifcftè re-fcllitur iftud Pontificiorum fomnium cxMat. |
iS cap. Marc.16. Luc.24,Ioan.2o. amp; 21. qui o-mnes narrant ea quæ Ciiriftus tum docuit. Ac nominatim teftatur Lucas, Chriftum ca expo-fuift’e quæ de fe feripta crant : tantum abeft vtnbsp;ad traditioncs nos volucrit rcuocarc. Abducamus ad incommodum.Si Chriftus poft relurreólioncm docuit ea omnia quç pertinent ad regnum Dei(is enim videtur elfe Icn-fus verborum Lucç t« «s^ tî«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nSÂw) amp; ilia qu;E tum docuit,feripta non funt ab A-poftolis : ergo quæ feripta funt ab Apoftolis ad regnum Dei non pcrtincnt.a J'wVàÇ» ac bla-*nbsp;fpheinum. Rctorqueamus hoc modo. Si Apoftoli pic-ne à Chrirto inftituti amp; cdoâi in iis quæ ad rc-» gnum Dei pertinent dcipfo Deiregno, di-,nbsp;ôtante Spiritu fanôto feripferunt : ergo plcnènbsp;feripferunt, nec aliquid omifetunt quodfitnbsp;perendum ex traditionibus non feriptis. Vt igitur corrigamus ilium errorem, dica-mus Chriftum vt Apoftolos côftirucrct perfe-(ftos Ecclefiæ dotlores,ctiam poft rcfurrcôlio-nem per quadraginta dies illis ca omnia incul-calfc quæ ad Euangelicam dotlrinam pertine-banr.Nempe vt Apoftoli ira inftituti ipfam do-étrinam non tantum viua voce annuntiarenr, fed ctiam mandatent literis ca omnia quæ adnbsp;regnum Dei amp; ad falutcm Ecclefiæ pertinent.nbsp;ObIECTIO III I. Paulas fateturfefcripfijjr ex parte. Ergo P au- Obitl{.4. lus non omnia fcripfit lt;pu£ funt ad falutem Eccleßanbsp;necejfaria. -AntecedenspatetRom. 15. -Audaciùs, inquir, vobüfcrspfi ex parte 'donyLtfii. Expono Antecedens,Paulus aitfcaudaciùs quadantenus Romanis IcripfiftciToA/zHpoTepsrnbsp;Et illud,^«^^^«/¦««/(quod vêtus in-terpresad verbum conuertit,£.vplt;trfe)noneftnbsp;Coniungendumcumvcrboy?r;py/,fcdcumpar-ticula, audactuSi quod amp; ipfa contextus ferics,nbsp;amp; phrafis Græca lâtisindicar. Alioqui dicen-dum fuerat,TO(ixtpoî.fimilis phrafis extat,2.Cor.nbsp;2.5.Triftitiâattulir quadantenus vobisomnib. Nego igitur Conlcqucns.Eft error tum zegelt;i,c(vtantcdiôlum eft)tumnbsp;TC tcTo/z^oi-.Paulus non omnia fcripfit Roma-nisiergo Paulus non omnia fcripfit. Atenininbsp;multis aliis fcripfit.Itcm iftud Confequens nônbsp;pcrtinct ad to Paulus non omnia feri-plitjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornnia ad falutem neceffaria in feriptis Apoftolicis contincntur.aTowoi' amp; in-dignum longiorc refponfione. O B 1 E c T I O V. . Chrifus dixit -Apo/lolssfe multa habere dicen- Obitd.^ da pua non poterant portare. Ergo -Apofoli non e~nbsp;mma adfalutem necejfarta fertpferunt, -Antecedens conttnetur sn Euangeltofecundum Joannem^cap.lô, Expono Antecedens. Aeprimum omnium demiror Pontificios ad cos icopulos nauemnbsp;allififtè, 3d quos vctercs hærctici naufragiiimnbsp;feçerunt.Tcltis cftcnim Auguftinushæreticosnbsp;locum ilium loannis fuis crroribusprætcxcrcnbsp;folitos. Iplcautem tanta cum rcutrentia verba ilia |
«It,
AD VERS. HVM. TRAD, ba ilia Chrifti traâ:àuit,vt facile Pontificios ànbsp;luacuriofitatcarccrethiquidcrneum audirent.
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^s-dnc^Mit^noPirum dicat ea qua ChriPlus tacuit
CT dicere noluit? Qws norirum hocßaciatin quo nec PropheticanecApoiiolica esicelltt authoritas?nbsp;Hæcilfe. Vcrùmcnimuerb iam hæc quærercnbsp;definat Auguftinus.Tandcm cnim exorti funtnbsp;Pontifieij qui ca quæ tum Chriftus reticuit fi-denter nobis recenfeant quando milfales ritus (Sefuars ciufmodi nugas hominibus com-mendant. Arque vtinam cxiftimarent nun-quam à puriffimo illo fontefuas traditioncs,nbsp;hoc eft, errorum ac fuperttirionum colluuiemnbsp;manarc potuiirc.Scd redeo ad illius loci expo-fitioné quacxillo ipfo loco hauriemus. Sic c-nira Chriftus: Multa habeo qua vobis dicamßednbsp;nunc non potePlis portare, Atquum veneritSpi-ntus Ule veritatis deducet vos in omnem veritatem. Quarc vt Tertulliani verbapotius quàranbsp;noftra vfurpemus : dixerat plane aliquandonbsp;Chriftus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^»cf«^^t,amp;c.tamen
adiieicns, quum venerit Spiritus veritatis de-duect VOS in omnem veritatem : oftendit illo« nihil ignoralfcjdcc.Ex quo efficitur Apoftolösnbsp;omnia ad falutem ncccllària docuifteiSr (vt aitnbsp;Tcrtull.)omnem ordinem rcgulæ omnibus c-didiffe.Itaque hîc Iibi vult Chriftus: Apoftolosnbsp;tum demum fore plane inftruÄos,quum clientnbsp;vifibilibus amp; extraordinariis Spiritus fandinbsp;donisilluftrati.Quod etiam facile eolligitucnbsp;loan.a.zi.
‘^'rc7.
Venio adConfcqucnsjin quo ne vllam quidem veri fpecicm reperio, ne dum vinculum Thcologicæ veritatis. Eft error rrapa 'tbit a.-^vo/etf t5 tXs?.':t«.Non enim feruatur eadé temporis ratio. Apoftoli ante Chrifti refurrcótio-nem,amp; antcquàm acccpilfcnt donä illa Spiritus fandi miraculofa , nonpoterant fatis af-fequi illa omnia, quæ ad myfteria Chriftianænbsp;religionis pertinent:ergo Apoftoli illa ipfa mynbsp;ftcriaignorarunt etiam poft Chrifti rcfurrc-ftionem,amp; poft accepta dona illa wop-tntv. à.nbsp;ineptum ratiocinandi genus. Muka Chriftusnbsp;dicenda habuit: ergo funt illa quæ Pontifieijnbsp;fomniarunt. feilicet, Error Tdpei tl ittopS-iiot.
¦ Vrgeamus iftud eofequens ttSidiwi-ta. Si A-poltoli nonomnia ad falutemneccllaria feri-pferunt cb qubd,ante refurreótionem Chrifti amp; Spiritum fandum railPum , namp;n poterantnbsp;portatcmultaquæ Chriftus tum dicenda habuit : fcqueretur Apoftolos non fuitle dedu-dos in omnem veritatem à Sando Spiritunbsp;poftquam milfus eft.Falfum,ex ipfo loco loan-nis : deducet vos,inquit,in omnem veritatem.nbsp;Item, fequcrctur Paulum nunquam annun-tiafle omne confilium Dei. Quod item falluninbsp;efte docet ipfe Paulus, Ad.zo.zy.amp;c.
K«or^Hc Retorqueamus argumentum. Si Apoftoli ohte- ”bn omnia feripferunt, cb qubd non poterantnbsp;ß'o. omnia portare : certè nec omnia quidem viuanbsp;¦voce tradiderunt:amp; vi confequentis ille locusnbsp;loannis ad traditioncs Apoftolorum non feri-ptas pcrtinerc non poteft. Dicent fortaft'e, illanbsp;lalutis noftræ myfteria de quibus Chriftus A-poftolos cclatos voluit, fühle cum Epifcopisnbsp;Romanis communicata : quod fi ita eft^ certc .
Epifcopi Romani non ampliùs dicendi func Apoftolorum tantùm fucceiFörcSjfcd ipfis A.-poftolis omnibus longé fupcriores : quod ab-lic vt credamus.
Corrigamus ilium errorem hoc modo. Li-cec Apoltoli ante miirum Paracletum non cf-fcnt fatis capaccs mylleriorum DciquæadE- ° uangeli; dodrinam pcrcinet : tarnen milFo Pa-raeletö,poftquam in omnem veritatcm dcdu~nbsp;ótifuntjCertilfimumcftomncm veritatem quçnbsp;ad falutem noftram pertinet, fuilFe ab illis denbsp;viua voce traditam amp; litcrarura mommencisnbsp;conlignatam.
Obiectio VI.
Paulus laudat Corinthios e/uod ipßus traditio-nes retinerent. Ergô?nt(ltatradiditz’iuazioce c/ua nonferipfit.
Antecedens patett.C0r.ïi.Laudo t/ffjjinqui t, quod ornniamea JnemmiPlis c^ßeuttradtdivobisnbsp;tradttiones retinetis,
Responsio.
Excutio Antecedens. Locum ilium Pauli Chryfoftomus amp; Ambrolius,nec non aliquotnbsp;ex dóóliffimis recentioribus, intelligunt nonnbsp;de doólrina, fed deritibus Ecclcfialticis. Alijnbsp;fatentur quidem Paulum illic agere de quibuf-dam ritibus ad ordinem ac decorum pcrtincn-tibus : fed tarnen nolunt hæc verba quæ nobisnbsp;obiiciuntur rertringere ad illos ritus : câquenbsp;potiùs generaliter intelligunt, quia generaliter Paulus locutus eft. Omnia-, inquit,meame-miniPlis MBUtemqueaddunt,nomen tto.-pàj'lmoie indefinite vfurpatum vix rcpeririiiinbsp;fcriptis Apollolicis rclhittum ad folas tradi-tiones de ordine Eccleliæ ac de ritibus. Expohunt igitur Pauli fehtentiam hoc modo:Ea o-mnia quç vos docui memoria tenetis:arque c-quidem co nomine no parum vos laudo.Qmanbsp;verb inter alia vobis quædam etiam tradidi denbsp;ordine amp; ritibus in yellris cœtibus Ecclcfiafti-cis obfcruandis:amp; funt quidam inter vos con-ten tiofi quibus c'a minùs probantur, idcircönbsp;profcram rationes quibus adduótus vobis ilia,nbsp;tradiderira. Hæc illi.Vcrùm vtrouis modo locum intelligant Pontifieij, certe nullum exi-tum habebit corum concluIio.Nam fi de folisnbsp;ritibus illic agitur, eft ergo locus illc extra or-bem noftræ difputationis. Difputamus cnimnbsp;de iis quæ funt ad falutem nccclfaria, non au-teni de ritibus qui mutantur pro variis circun-ftantiis.Si de doótrina vclint etiam illic agi,ni-hilo plus efficient,vr nunc dicam.
Nego igitur corifequens. Paulus multatra-efidit Corinthiis,ergo eoru quçda no funt fcri- ebitSi, pta. Error va-pd to »tojM^o». Fateor hoc impo-fuilTcThcophyladho amp; aliquot ahis,fed profe-ótó ( quod piorum omnium pace dixerim) of-fenderunt in via plana amp; æquabili.Primùm e_nbsp;nim Paulus turn fcripfit illam ipfam traditio-nemde ritibus de qua illic agit. Deinde licetnbsp;no fcripfilLct Corinthiis, pocuit fcribere aiiis:nbsp;denique fi non extarent ilia in fcriptis Pauli,nbsp;repenrentur in aliorum Apoltolorum 1'cti-ptis.Cætcrùm,7z»zf4n)rf s met eslot^,iiiqaic,ßcufnbsp;^epo CÄirz/?».Nihil igitur tradidit quod à Cbrii
e. j.
bibfitrd.
'Retûrq. cbiect.
C'jryfcîia ßtferiorisnbsp;«biecî.
ZG: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERB O DEI S C R I P T Ö,
ilo vel tantillum abhorrcrcc : quod camcn fa-ciunt Pontificij. Profcro fimilcs locos,quibus ft-Tlicf-s. cciam Pontificij abutuntur. Q^inoninceditfe-cundim traditionem qttam accepted nobir. tum ic-quituriïla ipfa traditio quam Paulus adfcribir.nbsp;Aft.Kf. Item apud Lucam in Adtis:?*radebantcnsiodt-re dogmata ab Apo^olis con^iituta. at illa dogmata iara tum fcripta étant, vt confiât Aók. 15.nbsp;V. 23.Z4. amp;c. Item in hoe ipfo cap. ii. prior adnbsp;Cor. Accepid Domino quad tradidi quot;vobü amp;C innbsp;Cad. Epifi. c. v. 5. idem dicit. At illa omnianbsp;fcripta funt.ÓH.amobrem qui ira concludit:nbsp;tradidit viua voce,ergo non fcripfit, is profe-éto nefeit quid fit rcäc ratiocinari,nbsp;Abducamus ea ««rera^F.Si ex co quod Pau-• lusviua vocetraditioncspropofuitCorinthiis,nbsp;fequitur,illas ipfas traditioncs fcriptas non e[-fe:ergo traditioncs de vclandis mulieribusinnbsp;coetu Eccleliafticojdc prophetando aperto ca-pite, amp; ciufmodi plcræque, feriptæ non funt.nbsp;quodfalfum eft,exiJIo cap.n.amp;c.
Rerorqueamus argumentum. Si traditioncs de quibusillic Paulus dilputatjiicmpede prophetando aperto capite,itemquedc velan-dis mulieribuSjipfi Pontificij ncghgunt(quip-pe quorum Monachi concionantut capite nonbsp;nudo fed cuculla obuolutojquanto magis nobis licebit cas ncgligerc traditioncs quas Pontificij fomniarunt abfquc verbo Dei,amp;illisnbsp;nomen tantum Apoftolorum prætcxuerunrînbsp;Vt igitur corrigamus ilium crrorcm,diccn-dum efi Pauluin ilia Epiftola ad Cot.earum rerum memoriam refricare quas viua voce tra-didcrat:quum nimirum perlpeótum habcrctnbsp;quanta fit human! ingenij inconfiantia ac le-uitas. Exquo cfficitur nobis omninohæren-dum cife IcriptisApoftolicis,ne nos hominumnbsp;commenta ab Euangclica veritate abducant.nbsp;Ob I H c I IO VII.nbsp;lidtet Pattlm Thejptlonicenfes tenere traditio-ttes e/itas edo^if»erant,ßite perfermonem,ßue pernbsp;epifiolam. Ergo Paulus non omnes tràditioties adnbsp;ßdem neeeßdrttts Uteris mandauit.nbsp;Antecedens patet.Z.Thejßz.'v.l^.nbsp;Responsio.nbsp;Expono Anteccdens.In his Pauli verbis: fi-ue pet fermonem,fine per epiftolam, parricu-1am eilst prçcisè voluut eirediliunóliuamiquodnbsp;quidem non illis aiTcntior.Nam animaduertonbsp;inferiptis Apoftolicis(dcaliisnunctacco}par-t.Cor.13. ticulamillamrepctitamcopulatepotiùsquàmnbsp;I Cor 1$ difiungcre.profcro locos : fiste Prophetta abole-buntur ^fiue lingsta cefiabunt, amp; c. «rt : i d c fi, ôcnbsp;Propheriæ abolcbuntur amp; linguxcclïàbunt,nbsp;amp;:c.îtem,ad Corinth.ywze ego fitte tUifiepradiea-Col.i 10. tnusAioc efi,amp; ego amp; illi.Item : ad CoLP^c^-cansfineqttx. incœlisfiuntfinemterrss. SlC'f-furpatur^uxTi in haccpiltola, codem cap. v. z.nbsp;Quare perindc eft acfi dicat, perfiate indo-ârina quam didiciftis Sc noftro fcrmojic quiînbsp;eoràm clîernus amp; pollea nofiris Icriptis.nbsp;imrtb- Itaque nego Confequens. Errorcm enimnbsp;utf- admittit to tÏî , quemadmo-dum dixi. Item wapa Toin-ô/^ov rnultis modis. 'nbsp;Primùmnon eft confedtarium, fi-Thclîâloni-ccnlcs edoifii funtamp;^ per fermonem, per c-
. piftolam,alia fuilfc per fcrnloiïcm iliis,ali3 per ; . epiftolam tradita.Deindc,fac aliafuifte tradi-ta,nihil vetat illa ipfa, fi non in epiftolis adnbsp;Thellàloniccnfes, certè in aliis epiftolis elfenbsp;fcripta. Denique, fac Paulum nufquam illanbsp;fcripfifi’cjnon proptcrca fequitur illa non fuil-fe fcripta ab aliis : vt de Baptifmo, Cœna Domini,amp;c.
Obruamus ctS'uuctTa.Si vcrtim eft,ex hoc lo-quendi gcncrc, fiuc per fermonem hue per e-piftolam, confequi Paulum non omnia ad fa-Jutem necelfaria fcripfiireiergo viciffim fequitur Paulumnon omnia adfalurcm nccellària viua voce tradidilfc. àJûva.'^y fallum vt pa-tet ex his locis; Elcóti eftis ad falutcro per San-ôtificarioncm Spiritus, amp; fidem veritatis ad 'nbsp;quod vocati eftis per Euangelium noftrum,nbsp;amp;c. Item,Nonne meminifiis quumeft'ema- i.Thcir4nbsp;pud vos me hæc vobis dixilfe! Item,Scitis quç i.ThciT.ynbsp;mandata vobis dederimus,vt abftincatis à fcornbsp;tationc,amp;c.Itcm,Cupicb3mus vobisimparti- i ThelTinbsp;ri lion tantum Euangelium Dci,fcd etiam no-fttas ipforum animas.Et alibi tribuit illis otAm-poipop/ar fidei ex prædicationc viuæ vocis. Exnbsp;quo clhcirur Paulum omnia ad falutcm ne-celfaria Thcffaloniccnfibus tradidilfc, quodnbsp;tarnen contra elfer, liquidem argumentumnbsp;Ponrificiorum valcrct.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petera
Rerorqueamus argumentum. Si Thelfalo-niccnfesplcnèinftituti in religione Chriftia-na,idque viua voce Apoftoli,nihilominus fuc-runt confirmandi ipliusApoftoli fcriptis.qua-tó magis dcbcmus hçrere fcriptis Apoftolicis, nos qui eorumfacris concionibus non inter-fuimus,ncc corum viua voce fuimus inftituti?. CorreSi»nbsp;Corrigendus eft igitur Ponrificiorum error, faferAt-vt dicamus Paulum Thciraloniccnfcs infti-tuilfc, non folùm per fermonem fed etiam pernbsp;epiftolam, quum fatisperlpicerct quanti moment! eflent fua fcripta ad pioru m fidem con-
¦ firmandam. Adeo vt Scriptura lacra nobis mat gis magifque commendata cll'e debeat.
Obiectio viii.
Paultts precatns efisjtvideretfaciem Ehejfialo-nieenfium,^ e a qua ipjbrum fidei de er ant comp lerer. Ergo tradttioni vtua vocis mult a refieraabut ad fidemfialutémque necefifiaria.
Antecedens patet ex i.Thejfi^. Responsio.
Expono Anteccdcns.Plcriquc ex Veteribus , locum ilium intclligunt dedoclrina. Chry-. foftomusrefertad doólrinam de refurrcótio-nemortuorum, Ambrolius ad doiftrinamdc Thcltnbsp;Triniratc. Quanquam parum fibi videtur con hoin-}'-ftare Chryfoftomus. Sic cnimilIc:2Vo» quafinbsp;vobislynapsiEjquidquamfidei defit, aut quidquamnbsp;dtficere debeatis. Er video hanc Veterum fen-tentiam aliquot doólillimis rcccntioribusnbsp;non difpliccre. Alij verb exponunt nomen fidci de ipfa fidei conftantia. Vt in eodem capi-tc.p]ffiz/t cognoficeremfidemveiiram,Gl'e.^it.}âti-tur autem nis rationibus, I. quod tribuaturnbsp;Thcilaloniccnfibus fidei 7rA«fnp»/:lt;a.vt ante di- i.xhcfljnbsp;(fturn eft,2. Nondubium cftquin'Thclfaloni-ccnles illi fuerint baptizati amp; ideirco plcnenbsp;inftitui in religione Chrilhima. Muha atie-
ninr
Aßirdi
*Hta.
ADVERS. HVM. TRAD.
xunt argumenta codera fpeélantia, ac præfcr-tina proferunt totum caput. 2. pritor.ad ThclL amp;c.Vcrùm cligant Pontificij vtram velint iri-terpretationcminihil proptcrea efficient.
Inn ob- Nego igitur Confcquens. Nam fi fidei riO-men intclligitur de fidei conftantia, error eft in homonymia vocabuli. Si malint cxponcrenbsp;de dotärina ipfa,error eft to tTri/fi^ov. Nonbsp;cnim ita rede concluditur : Aliquid decrat fi-dciThelIaloniccnfiUm,cfgo Paulus no omnianbsp;illis viua vocetradidcrativelj ergo non omnianbsp;ad fidemncccfl’aria fcriptafunt ab Apoftolis.nbsp;Nam aliud eft docere,aliud difeere : amp; poteritnbsp;cife uç-f'pKfxst in difcipulo,quum non crir in do'nbsp;KPliilij. Itaque dicebat Paulus, cadem repeterenbsp;vobistutum eft, ae mihi quidem nonraole-ftum. Atque, vt rcdcamus adThellalonicen-.nbsp;lês,Noftis,inquit,quæ præcepta vobis dederi-mus,vt abftincatis à fcortationc,amp;c.Sed,vt il-lud demuSjCertènon fcqUitUr.- Aliquid dccratnbsp;fidei Thelfaloniccnfium : ergo Paulus amp; rcli—nbsp;qui Apoftoli non omnia feripferut ad doólri-namEuangelijpertinentia, Illa,inquam, 0-mnia nullo rationis vinculo aftringuntunnbsp;Abdiicamus ad incommodum.Si valet hocnbsp;argumentum Pontificiorum: Apoitolos malta viuæ vocis traditioni rcfcrualfe ad falutcmnbsp;Eeclcfiæ ncceflaria,quia Paulus optauit vidc-re faciem Thciralonicenfium,vt ca co.npleretnbsp;quæipforum fidei deerant: fcquitur Paulumnbsp;die omnes Apoftolos, amp; Theflaloniccnfes v-niuerfamEcelcfiain. Abfurdum,nbsp;Retorqueamus argumentum. Si Pontificijnbsp;inde probant fuas traditiones qubd Paulus o-fitarit vidcre faciem Thelfalonicenfium,vt il-os corâjamp;r viua voce plene inftitucret : fequi-turillud nihil ad nos pertincrc qui Pauli la-eiemiampridem videre non poflrimus. Atc-nim,diccs,Vetercsfcripfcrunt quænam fint ilia quæ Paulus coram docuit; Ego veto (vt ta-ccam falfum id elfcjita refpondco. Si fcribcn-da iliafucrunt,cur Paulus ipfc non fcripfit? Sinbsp;nori fcribenda,cur vctcrcs fcripferunt?
itaigiturerrorc ilium corrigiraus: Paulura jufirior. optalie venire in confpethum Thelfalonicen-•ttfff. fium,vt corum fidem raagis rnagifquceonfir-marct:quum haberet pcrlpcótum quàm fit cf-ficaxiplius Doótoris prçfcntia.Iam quum hoenbsp;bcncficio frui non poffimus, nobis elfe icri-ptis Apoftolis plane adhærcndum, caque tantinbsp;nobis elfe facienda vt fi Apoftolos ipfos coràmnbsp;loquentes, velpotiùsvoccm ipfiusGhriftiinnbsp;illis fcriptis fonantem audircraus.
O B I E C T I O IX, PaalasfiertpfitCorinthiis fie qaam ad eos vene~
¦ rit reliijaa ejfe dtijiofitaram, ergo malta vtaa voci refieraaast:
Antecedens patet.ï.Cor.li. Responsio.
W* Expono Antecedens. Paulus cnim’rion loquitur de fidei eapitibus,fcd tantum de ordinc Ecclefiaftico. Namnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( quo verbo vti-
tur) fignificatrem fecundum ordinemtradi-tum conftituerc, vt Tit.i. Conftituas prelbytc-ros vt tibi madaui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et ajShua voce:
i.Car.t5.de clcemofynis conferendis: quemi
ädmödünl mandaui Loquitur autcm de órdine in eà re obferuando. Sic Galli di-cunr ordonner.
Ncgoigitur Confcquens. Error cftnoS^To £rr,rtë^ rîii nam propria verbi fignifica- ftainàmnbsp;tio aliud fignificat quàm îlH vclint.Itcm,Errornbsp;is^^roiTrifjS^ar. Pattlus voluit quædam internbsp;Corinthios coràm difporiere : ergo noua dogmata £dei proponcrc; Item,Paulusdj^ulitnbsp;quædam in aduentum fuum quæ proponerctnbsp;Corinchiis, ergo ilia nufquara feripta funt.nbsp;Item, ergo ilia ipfa funt quæ Pontincij nobisnbsp;obtrudunt tànquam traditiones Apoftolicas.nbsp;ilia omnia funt ihepra,falfa,Cffl-eAZcgt;(S-£t,aut iisnbsp;ctiàm ali quid peius.
Deducamusad abfurda. Si verum cftquod Jhfurii volunt Pontificij Paulum tum cùm feriberetnbsp;illam cpiftolam,non omnia tradidilfc Corin-,nbsp;thiis quæ funt ad tidem necelTaria : fcquercturnbsp;* (quod 3bfit)hæc quç feqüuntur ftarc non pof-fe.Corinthios fui île ditatos Omni cognitionc.nbsp;\Kra,Declaro vobii-,ini\w^EuangelMNiijuodE- x.Cor'jv.nbsp;ttangeltz/Mt vobii-,lt;juod accepiïiii,in cjito etiam z.Ceiz.i.nbsp;fiatii^per tjttod etiamfernamini. Item, in omnibusnbsp;abundatis fide ^fermone, cogndione omnifindio.nbsp;AtemQgud efi-, in y«o fneritis inferiores emteris z.Cot.ii.nbsp;£fc/fyïif.^ócplcraque ciulmodi.Dcnique retor-qucri potcltamp; corrigi hoc argumentum Pon-tificiorum, vt in fuperiori arguraento feciraus.
O B I E C T I O X.
loannesnoluitmtdta fiertbere i ergo non omnia adfidem neceffariafcripta fiant.
Antecedens patet ex fiecanda (fi tertia Epifi. loan. Cam malta haberemvobisficribenda j nolainbsp;perchartam (fi atramentami
Responsio.
AflmittO Antecedens,
Nego Confcquens. Error hçc cnim nori funt tonfentancadoannes mul-ta habuit fcribenda ; ergo de fidei capitibus,nbsp;Itcm:ergo ilia nufquam alibi fcripta extant. •
Abfurdum hocalioqui fequeretur. Si mu- -^bfard. lier ilia no erat tunc plane inftituta in Chriftianbsp;na rcligione; ergo nori cohxrent quæ loannesnbsp;dicit dura commendat illius mulieris fidcpijik:nbsp;cius libcrorum quosait in verirarc inecderc.
Retorqueatur, amp; corrigatut argumentunx vt fupra;
Obi É CT io’ x i;
Prater ilia cjaa ficripta fiantt a,Ea malta fecit le- obieâ.ïii fias^qaa fifigdlatimficribantar, ne mandas sjuidemnbsp;ipfie caperet libres ^ui.ficrtberentar,ergo non omnianbsp;adfidem neceffiariaficriptafiant ab Apoliolis.
Antecedenspatetjoan.cap.zi. Responsio.nbsp;Adraitto Antecedens.
Nego confcquens. Error vapd -fàù dj^roatf rvtXiy;:^v.Vigancat enim extra cancellos quç-ftionis. loannes loquitur de miraculis à Chri-fto editis, nos autem de fidei doólrinaad lalu-tcra neceifaria. Sic cnim loannes: Maltafecitynbsp;inquit.Hæc igitur nullam habent confequen-tiara.Omnia miracula quæ Chriftus fecit nonnbsp;funt fcripta: ergo omnia doôtrinæ capita ferf-pca non funt.
e- ij’
£rgt; »1-MeSî,
|
x8 DE VERB O DI ‘fiontificii AudiamusquemadnioduPontificijfcipfos defiruunt jugulent fuo gladio.Si Pontifices refcruntfuasnbsp;ÄJwÄfj. tgt;^aditioncs ad ca quæ dicit loannes fcripta nonbsp;cflc:ergo illç traditionos funt infinitæ,amp; vi có-fequentis fub fcientiam no cadunt.Et certe fa-.nbsp;tcoceiufmodi traditioncs vlque adco excre-uilFcjVt iain cas mundus ferre non poflir- Retorqueamus argumentum.Dicit quidem Chriftum mulca alia fecilfe quæ fcri_nbsp;aio. pta iron funt, led idem affirmât ea quæ fcriptanbsp;funt CÓ fncófare vt ctcdamus,amp; vitamæter-nam habeamus. Ergo ca quæfcriptafunt,adnbsp;vitam æternam fufficiunt. Corrigatur error Pontificiorura hoemo-füBertart nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrülus alioquin infinitis, «Jeffi.- loannes amp; rcliqui Euangeliftæ eafclegerunt nis. quæ Vila funt necelfaria.Ex quo fit,vt Apolto-licis fcriptis contenti eile debeamus. ObIECTIO XII. Obiea,n. nbsp;nbsp;j4pofioltfipe dtarnnt tefiimoniafumpta ex tra- , ditionibtts veterum, ergo non hterendnm efi filts Scriptitris. Jdntecedenspatet.z.T imoth.y Jannes Jambres re/iiterant AJofi. Jtem Jud. Tjer. 9. AJtchael Archangelas dijptttans de corpore Adofisyep-c.Paunbsp;ropofiv/arpat Prophetiam Enoch^Ecce vente Dominas cam SanJbs mddibasßtis^f^c. Responsio. ¦ Expono Antcccdens.patcor Apoftolosali-. quando vfurpaffe quafdam fententias ex librisnbsp;Apocryphis depromptas.Et quod ad Pauli locum attinctjiion dubito illius temporibus cx-titifle librum aliquem de Magis illis lanne, Scnbsp;lambrc. Nam Plinius lib. 30. nat.hiftor.cap.i.nbsp;rcccnfct lannem inter Magos vetuftiflimos:nbsp;quod non faceret nili id.cxaliquo libro didi-eifl’ct.Ampliusdicome ipfos quidem authorcsnbsp;Ethnicos luiffe planeab Apoftolis repudiatos.nbsp;AÄ-t/- Sic enim Paulus quædam citauit ex Arato amp;nbsp;Epimenide. Sedatfirmo Apoftolos nonpro-pccrca ciufmodi tcftimoniis vfos fuilTc, vt in-ï.Cor.15. Je caput aliquod fideiconhrmarent.Namadnbsp;cam rem femper adhibuerunt cxprcll'os locosnbsp;petitos cx Scriptis Propheticis, TÓfquc aftlatunbsp;Spiritus fanóti expofuerunt.Scd quumpropo-ncret doólriHam de moribus, aut aliquid pro-ferrent,de quo vel nulli vel pauci dubitabanr,nbsp;tum fi forte quidpiam occurrcrct cx Apbery-phisjatque ctiam cx ipforum Ethnicorum li-% brisjCos ab ciufmodi Icntcntiis non ira abhor- • ruille,quinad fuum propofitum accommoda-rent. Itaquenolucrunt Apoftoli tribucrctan-tam authoritatem illisfententiis,vt effent du-Tû'-sris-oc.abùt vtid cogitcmusifed volucruntca ratione magis commoucre animos hominü,nbsp;vt faeiliùs reciperent doótrinam, fatis alioqiiinbsp;ex ipfo Dci verbo confirmatam. Exempli gratia: Conftat cx hifforia Mofis Magos Ægy-ptios Moli rcftitiffc : ecquid refert quo nomine Magi illifucrnir appcllati’aut, poffuntnenbsp;ilia nomina ad caput aliqiiod fidei referri? Minime gentium. Item : Michaelnolatt imptngerenbsp;maledtctttm Diaboloiint^ait Judas quarc, multonbsp;minus debemus magiftratibus à Deo inftitu-tis malcdiccre. Hæc Iiidæ cohortatio ad ob-fciuandos magiftratus centics extat in facris |
BSCRIPTO, litetis : nec diflîmile eft quod ait Pctruä,y^«^e-los non maledtcere dignieatibas. Itemque veniec Dominus vt rependat merccdem improbis (innbsp;quit idem ludas) quæ quidem comminationbsp;paffim occurrit in Sctiptura.Quamobrem fatis perfpieuum eft i quorfum Apoftoli quafdanbsp;fententias fint aliquando exlibris Apocryphiänbsp;mutuati. Itaque nego Confequens. Apoftoli quçdam vfurparunt cx libris Apocryphis, ergo illa v-furparunt ad confirmanda fidei dogmata. I-tem : Ergo debemus ad traditioncs rccurrercnbsp;quoties agerur de fide, ac nos ipfa Scripturaenbsp;teftimonia deficient. Falfum. Error eft tonbsp;swó/zSJuot'.Nam nec Apoftoli vfifunt ciufmodinbsp;tcftimoniis ad dogmata confirmanda, amp; illanbsp;ipfa teftimonia (fi modo rem fpc(ftes)multis,nbsp;cxprefsifque Scripturæ locis confirmantur.nbsp;Q^are videntur Pontificij obliti quæftionisnbsp;propôfitæ,dum hæc obiieiunt. Hoc enim quç-ritur intet nos.Vtrùm, quumdefide agitui^nbsp;ftandum fit folis Scripturæ tcftimoniisian prç-tcr Scripturam addendæ fint ctiam traditio-nes,quibuscademfides quæ Scripturæadhi-bedtur. Nihil autem talc reperias in illis tefti-moniisquæ Apoftoli vfurparunt, vt ante dixi-mus.Nc dicam,non fatis reifte ab Apoftolis adnbsp;nos,in hac caula,argumentum duci. Dcducam Ponrificios aç alt;r ; Si,quia Apoftoli quædam citarunt ex libris non canonicisiideb feqiiitur Apoftolos librisnbsp;illis Sc fimilibus authoritatem in caufa fideinbsp;tribuifle. Ergo quia Apoftoli quædam citarücnbsp;cx libris Ethnicorum, fequetur Apoftolos innbsp;taufa fidei, authoritatem libris Ethnicorumnbsp;tribuiffe dS'wa.J^v Sci^tfsS'a^ov. Retorqueamus obiciftionem hoc modo. Si Apoftoli nunquam citarunt veterum tra- obie£l. ditioncs, nifiad illuftranda ca quæ firmiflimisnbsp;Scripturæ tcftimoniis nituntur. Quaro minusnbsp;debemus citarcvetcrum traditioncs ad ca probanda quæ Scripturæ tcftimoniis dcftituuturî Sic igitur corrigendas clt error huius obic-(ftionis, vt dicamus Apoftolos quum fc ad ca- CorreSflA ptum hominum accommodarent, vtcosmc-liusvcl commouerenfjvclconuincerent, vfos obitêlio^nbsp;aliquando fuiflelibris Apocryphis,arque e- quot;*•nbsp;tiam Ethnicorum Icntcntiis: nimirùmquumnbsp;de iis rebus dillercrcnr, qiiarum veritas mani-fcftèluêcbat inScriptura. ObIECTIO XIII. JJdreeicifcripea Pauli detorquebae etiam aJpo~ fiàlorum temporibas, notum eft hsreeicos atquenbsp;adeo Satanam Sertpeuram fuis errortbus prate xuiffi. Ergo folis Scripturis harendum non eft. ftlntecedenspatet, 2. Pet.^.i^ft ex htiîoria Eccle» fiajhca,adde Mat.s^.SiFilias Dei es da te pra-cipitem^ S criptum eft cnim., efte. Responsio. Admitto Antecedens. N'go confequens, ncc cnim itaconcludit Petrusiled potiùs ad Pauli fcripta rcuocat,ne-dum auotat.Error eft aftpft ro tsuaTiov ùi aÎTiov.nbsp;Hærctici abutuntur Scriptura, Si Scripturamnbsp;detorquent in alicnos fenfus ; Ergo,inquis,dc- £rr«r«ilt;^nbsp;bcmusalib rccurrcre ad fidem ftabiliendam. ied. At |
•dl'jurd.
CmwSi» fwpn’icr.nbsp;•iiaS.
Can. re latutn.nbsp;Dül.37.
ADVERS. HVM. TRAD.
At Setiptufâ hon eft in culpa, fdli homines in vitio funt, qui rem illam præftantiflîmâm de-torqucntadfuOserrorcs. Quart tantùm àbeftnbsp;vt Scripturæ præfidium deferendum fit propter hicreti cos, vtpOtîus hæretici ex ipfa Scri-J’turacOnuincendi fint,quemadmodum fuonbsp;oco ex Paulo diximus.Q^ autcm Sâran abu-tcreturScriptura,vt fidem Chrifti labcfada-rct, ceftè Chriftus hoil Confugit ad traditio-nes, fed illo ipfo Scripturæ rclo, hoftem iugu-Nam Satanic obiieienti j Scriptum efi:nbsp;' Chriftiisvicilfim icipondif. Szriptum efi, nonnbsp;autcm,rr-ï^/»r«7» efi.
Abducamus ad incommbdum. Si quialiæ-rctici prætexunt Scriptüram folis Scripturis hærendum non eft; certc quia hæretici prætexunt ctiam traditioncs Apoftolicas( vt fupranbsp;docuimus cùm exferiptis Apoftolicis, turn exnbsp;Irenço amp; Eufebio)fohs traditionibus ftandumnbsp;non crir. Atqueita: Quandoquidera hæreticinbsp;abutuntur, «SêScripturis amp; traditionibus, nccnbsp;Scripturis, nec traditionibus hærendum crir.nbsp;etJ'vïaîSt' etiarajipfis Pontificiis aftentientibus.
Retorqueamus argumentum. Si quemadmodum Satan aduerfus Chriftum Scriptura abufus eft, ita hæretici aduerfus OrthodOxosnbsp;Scriptura abutuntur. Certè qucrtiadmodumnbsp;Chriftuà fola Scriptura vfus eft ad Satanamnbsp;tepcllendumjita Orthodox! fola Scriptura vtinbsp;debcnr,ad hæreticos repcllcndos.
Sic ergo errorem iftum corrigamus.Q^an-doquidem ca eft hærcticoru prauitas, vt Scripturis fanftis abutantur:danda eft opéra Vt Scripturis fua feruerur amp; authoritas amp;puri-tasiquod fiet fi ex folis Scripturis hæretici connbsp;uincantur, amp; ij loci qui paulb obfcuriores vi-debûtur,ab aliis facilioribus lumen accipiannnbsp;Arque fi nos minùs audiarit Pontificij, laltemnbsp;fe ipfi attendant, in quorum Deerctis extatnbsp;hæc fententia : Ex ipfis ffripturis capiendum ejfenbsp;fenfum veritatis.
Obiectio XIII1.
Padobaptifinus non reperitur in facris literis: neejue vocabula Erinitatisfip.iv,isl'i,pefiina, çjr n-li:juotalta: qua tarnen ornnia ad fidei dooniatanbsp;pertinent, Er^o non omnta qua àdfdem pertinentnbsp;in facris llttris reperiuntun
Antecedens patet ex ipja Scriptura léEioni: Responsio.
Expono Antecedens. Pædobaptifmum hoc eft,doôlrinam de baptizandis infantibus innbsp;facrisliterisnon rcpcriri,faifum eft: quemadmodum recentiores noftri Doôtores feriptisnbsp;luculcntiffimis docucrunt aduerfus Cataba-ptillarum crtoresi Qua de re nolo hîc longio-tem difputationcm inftitucre , ne vagari vi-dear extra metaspropofitæ quæftionis. Trinitatis autcm ,ojuoa«-lt;'», amp; pertonæ vocabula fa-teor non extare in icripcis Apoftolicis : fed af-firmodöólrinam cam, quæillis vocabulis fi-gnificatur.cfle depromptâ ex Scriptura.Quumnbsp;autem exorti client hæretici qui negabant ve-titatem illius doâ:rinæ,tum pij maiorcs noftrinbsp;habita circunftantiarum racione: propofue-lunt ilia vcjcabula, quitus faciliàs amp; apcrtiùsnbsp;cxphcarcnvdoiftriiiam de Trinität c,quam ex-
prcffis Scripturae reftimoniis c'orifirmarent.
Ncgo igirur conicqucns. Error eftlt;®^T9 Krror, ^»/jtenîiç x«^elt;wc,Triniraccm,pædobaptifmutn^ tbie^.nbsp;ôuc^tnov non rcpcriri. in facris Jiceris , dieitufnbsp;i/juffiptai. Ipfacnim yocabula nonrcpcriuri-tur,fed rcs lignificaræîllis vocabulis rcperiun-tür. Fidfs âurcm Chriltiana non fita eft in vd-cabulis^ fed iri rebus : non in verborum foliisnbsp;(dicebat Hieronymus} fed in radicc rationis;nbsp;Itaque'fttetur BaMÜüs fe aduerfus hærcticos Traa.dënbsp;qüædamvocabulaetiai'îjnon fenpta viiirpaf- p'*quot;'’ƒnbsp;tófed ramen,inquir, quæ à fenfu ianókis literis .nbsp;confcntanco ncutiquàm abhorrent.*,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i,r
Vrgeamusabfurdo. Si quiaTrinifâtispeiri- J“’’ fonæ, amp; eiufmodi vocâbula non extant in Sa-cris literis,inde fequitur non omnia quæ ad fi-dchi neecllàriafunt, in Sacris literis reperiri:nbsp;ergo ipfa vocabula funt ad fidem riecciraria.Ecnbsp;vi confequentiæ, quû ô/xo«lt;nov, amp; aliquot eiufanbsp;modi vocabula, fucrint tantùin à maioribusnbsp;noftris excogirata amp;• propofita póft exortumnbsp;Arium:fequerctur Ecclefiam quæ Ariüm tempore præceffit adeôque ipfos Apoftolos, nonnbsp;ea omriia quæ ad fidem funt riceelîàriatenuif-fe:Abfurdiflîmum amp;«3-toAogt;«K.
Retorqueamus argumentum Pöntifieio-rum hoc modo.
Si tanta fuit piorum maiorum religio, vine ß,,, vllumquidem vocabulum cxcogitarintintranbsp;ótandis rider dogmatibus, quod non expreffisnbsp;Scripturæ locis nitcretur (vt conftat ex Trini-tatis j ó/dotf«-/«, amp; peifonæ vocabulis) quo loconbsp;habendi funt Pontificij qui non vöcabula monbsp;dô,verùm ctiam res ipfas,à Sacris literis peni-tus abhorrcntes,cxcogitarunt?
Itaque corrigamus errore iftius ö'b'iccliönis: CerreSit amp;dicamus, hcere piis Ecclcfiæ Doóloribusnbsp;quædâ vocabula pröponcrc,quib’rcs in lacris “ “nbsp;literis côtentæ meliùs aefaciliùsexprimantun
Ob 11 c 11 d XV.
SlnonpojfitmMsexparté Eccléfiiecrtdere,^ ex parte non credere: creditnas Ècclefia affirman-ti, Scriptnram facramfaij/i àSpirita Detprofe-üam : cértè debemas tjHocjtte Eccleßa credere, af-frrrnanti has vel Hlat traditionel, ejfe Apo^lolicai:nbsp;Antecedens verum eH:.
V erum igitur qt Confequenu
Rts rd N s 1 ôi
Aflumptum habet duo membra nobis fi-gillatim excutienda. In priori membro diftin-guo nomen Ecclefiæ.NamEccIefia ilia quam PaulusvocatdomumDei, columnam, amp;fir-mamentum vcritatis,quæ audit vocem fpdnfi,nbsp;amp; ab ei us orcpender,ac fcmpcrrcgituràfan-lt;fto SpiritUjvideri non poteft,quia nullis loico-ruro,temporurn,amp; pcrlonarum citcunftantiisrnbsp;aftringitur • eredimus autera cam Ecclefiamnbsp;ftare verbo Dci feripto, amp; hamanastraditio-ncsreiiccrc. At Eeelcfia vifibilis hæc, amp; ilia,nbsp;vclmultarum Ecclcfiarû vifibilium Synodus',nbsp;poteftdefcifcerc à veritate: vt patet de Orien-talibus Ecclcfiis,quarûpars maxima adMahu-mctûdefecit : nemihi proferendæ fint vctçrçànbsp;e* iij.
Sc'in Ecckliam inuexcruar. De hac Ecclcfia roribus eft obnoxia, non alitcr audiendam eâ.
Matt.13.
Ib.ver.i^ Matt.iff.
Efrar.el)-ieêiionis, ^bfurd-.
ComStio ftiperiori-inbsp;tbicBio-
ws.
30 DE Verbo dei scrip-to,
Synodi quæ rnaximos errorcs comprobarunt- Quia vero nomen Ecclcfiæ fpeciofum eft, fi dc-in Ecclefiam inuexcruur. DehacEcclcfia ’nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
' ita ftatuendum eft quandoquidem multis er--
elfe., nifi quum ea dicir quæ funt confentanea fudendum eft verbum Dei, nobis in Scrrótu-rr Scripturis. (qua de re hlibi à nobis copiofius rapropofitum, à quo vera Ecclcfia non defidnbsp;______ft.,:-' 3-.....— u.k„.------ -------------------------
qudddiciturnonpolfenos cx paitc credere,.
amp; ex parte non credere, quia rum credere debemus Ecclefiis vifibilibus! quum nihil aliud p£Q(p0f^Untjqùam. verbum Dei. -Contra , non ,nbsp;debcmus credere Ecclcliis vifibilibus, quum ànbsp;verbo Dei rcccdunt: Propono cxcmplum Synagogal quæ religiose fcruauit canoncm Scri-pturæ , amp; nihilominus innumcrabilcs crrorcs '.nbsp;habuic.Itaquc illi credendum fuir quum dice- 'nbsp;rot- libros canonicos fuilfc à Spiritu Dei pro-'nbsp;feclos. Rurfusilli credendum nonfuitquum .nbsp;Chrifti dodrinam reiicerct.Quamobré Chri-.nbsp;ftus dicebat Scribasamp; Pharifæos fedentesinnbsp;cathedra Mofis clfc audiendos,quorum tarnennbsp;traditioncs alibi rcprehendit.Exquo cfficiturnbsp;iliisfuillc amp; ex parte credendum , amp; ex partenbsp;non credendum. Alfumptum igitur verumnbsp;non eftiac propterca non tcnctConfcqucntia.nbsp;Error «3%! to t»{
Abducamusadincommodum. Tertulliani tempoiibus Ecclcfia dicebat oblationempronbsp;nataliciis elle traditioncm Apoftolicam : atnbsp;temporibus Nicenæ Synodi,Ecclefia dixit ob-lationem pro natalitiis non elfe traditioncmnbsp;Apoftolicam (vt fuo loco probauimus. )Ergonbsp;fl non polfumus cx parte credere Eccleliæ,amp;nbsp;cx partenon credere, nobis fimul credenda e-rfit ea quç funt at-T/ipaTiK«« oppofita. aJ'ofaÇ»'.nbsp;Retorqueamus obiedionem hoc modo.nbsp;Qutfc^uiî dicit Scripturam ejfe verbum Dei cutnbsp;SyÛi^if.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credere oporteat, Qr fimul recipienda^ efie tra-
ditionesnon jcriptae,pugnantia dicit.
Pontificiorum Ecclcfia dicitScripturameJfi verbum Dei cut credere oporteat, fiitnulrecipiendas ejfie traditio fies nonficriptas.
Q^are Ecclcfia Pontificiorum pugnantia dteit,
VI Confequentis necefie efiUU ex parte credere, ex parte non credere. Etfivalet c^uodpropo-nuntnos nonpofie Ecclcfia efi exparte credere ,nbsp;ex parte non credere, certe efficitur ex eorum argumenta Pontificiorum Ecclefiam non ver 'e dicinbsp;Ecclefiam.
Maioris propofitionis veritas ita patet. Si me iubes credere Scripturæ, certe eredam ni_nbsp;hil addendum elfe Scripturæ,quia idnomina-tim caucturin Scriptura, vt fufiùs fupràdo .nbsp;cuimus.Itaque laudaturhæcfententia Tertulliani : Quum credimus, inquit, hoc primumnbsp;credimus, non elfe quod vitra credere debea-mus. lam fi fumas in manus traditioncs iftasnbsp;Pontificiorum , facile videbis cas non tan-tùm elTeaddititias, fed ctiam plane contrariasnbsp;expreffis Scripturæ locis.Itafit vt nonpoffimnbsp;crcdcreScripturç ôctraditionibus Pontificiis.nbsp;Corrigendus eft igitur error fupcrioris ob-iedionisin huemodum. Quum folus fir Deusnbsp;cuiinlolidum credere debeamus, (fi vere amp;nbsp;propricloquimurjdiligentcr nobis cauendumnbsp;ctl, lie pietacis fpccie in errorcmabducamur.
quidnobis proponitur Eccleliæ nomine, de-bcmus attenté confiderate an fit vox verse Ec- . cicfiæ, néene, Vt id poffimus dignofçcfÇiÇpigt;-j
difputatum cft. ) Hic igitur non habet locum ; cit.Q^um autem Ecclcfia nobis dicit Scriptu-: ’ ram fàcram clFe verbum Dei, agnofeimus idnbsp;cilè verum ,,non tam quia Ecclcfia affirmât,nbsp;quàm interiori Spiritus fanóti cfficacirate,quanbsp;Scripturçveritas in animis noftris obfignatur:nbsp;amp; quemadmodum Ecclcfia duélu Spiritusnbsp;fanfti , nobis dicit Scripruram cireverbûDei:nbsp;ira nos ciufdem Spiritus duótu,cccdimus id efinbsp;fe verum quod Ecclcfia nobis dicit,vt fidcs no-ftra nunquam hominibus, fempcr autem folo-Deo nitatur.
Obiectio XVI.
^pofioli legi addtdernntynempe Euangelij oHtSliS. Elrinam,ergo licet addere verbo E)ci,
Responsio.
Expono Antccedens.Quamuis Euangelij dodtrina fit plcnior amp; vberior fcriptis veterisnbsp;Tefl:amenti,tamcn fi rem ipfam fpcdteSjVtro-biqueeadcra falutis dodtrina continetur. Si- Aa.ilt;f.'nbsp;quidem verum eft quod ait Paulus,fe nihil an-nuntiafieextraeaquæProphetæamp;Mofcsprç- Rom.i.’nbsp;dixerunt. Et lt;?/i^i,Euagelium fifilfe promiliumnbsp;per Prophetas.Falfum eft igitur Apoftolos,Lcnbsp;gi addidilfe. Aliud eft enim Lcgi addcrc, aliudnbsp;Legem cxponcre, amp; ad fuum fcopum refcrre.nbsp;Proférât cnim aliquis fyngrapha (vt hoc fimi-le vfurpemus ) amp; folutione fadla adferibar,nbsp;huic fyngrapho fuifle fatisfadlum:obfccrodf-ne dicendus fucrit fyngrapho addidilfe?Ica^nbsp;quum Apolloli tellati funrfuis fcriptis, Chri-Itum aduentu fuo Legis Propherarûmquepronbsp;miffioncs iraplcuilfe, ncc Lcgi, nec fcriptisnbsp;Propheticis addidcrunt.
Porró,ncgo Confcqucns.Error,r5i%t' to ^3-fjia. T»t À6'^ea;,vt patet cx iis quæ didta funt, Ad-dequod nonredlc procedit argumentum ab Apoftolis ad alios homines. Fac enim Deuranbsp;Lcgi fuæ addere voluillc,amp; id fadtum fuilTc A-poftolorum minilterio, qui Spiritus Dei in-ftindu,afflatuque fcripfcrunticcrtè nihil pro-ptcrcadeccderct huic intcrdidlo.Ncquid ho-jnincs addant verbo Dei.
Qu^arc cx hac Pontificiorum ratiocinatio-nc ftqucrcturcucrfiopræftantiffimç dodlrinç de fimilitudine veteris amp; noui Teftamcnti*
Corrigamushunccrrorcm cxhacpræclara Corr.pf-fcntcntia,quçcxtat3pud luftinum Märtyrern, in interp. amp; Refp. Quid efl Lex? Euungeliurnnbsp;prAnutiatum.Qtdd eFi Euaugeliuw?Lex impleta»nbsp;Ex quibus verbis lacis confiât Euangeliumnbsp;elfe nouam dodlrinam legi addita: fed veterisnbsp;promiffionisnouâ implctionem. Atqucnbsp;de obiedlionibus Pontificiorumnbsp;cx verbo Dei detorcis fitnbsp;iamfatisanobis
difputatum.
*
]:,xf licit-tia riorifnbsp;ioviftiihnbsp;Deut. 4.nbsp;Prou 30.nbsp;De Præ-fcript.
CAP.
AD VE R S, HVM. TRÀD.
3'
vete-
) t;'^i h««.r,«rnbsp;«iKjitJt
V A N D O 05- IDEM Pontificij fa-infirma fint ca argumenta quæ aduerfus Scri-pturam, cxipfa Scriptura fibi vi-dérur deprompfifl'c, tâdem con-fiigiüt ad vcterumDoctorum tefiiracnia,quænbsp;longa ac diffuiaorationc nobis inculcarenonnbsp;definunt, vt fcilicet corum aceruo nos ob-niant. Quare fequenti difputationi quædamnbsp;videntur elle prçraunienda, vt faciliùs amp; Pon-tificiorum obieâioncs,amp; noftræ rcfponiîoncsnbsp;inrtlligi pôflint.Vt igiturbeneprouifa amp;r ex-plorata principia ponantur, fubfternemusnbsp;U.lie difputationi aliquot régulas quarum openbsp;vet.-rum fententias cxponcre, amp; vtThefei filo,ira carum duôtu in multis ac variis veterumnbsp;Doclorum feriptis , tanquam in labyrinthonbsp;commode amp; tuto verfari poffimus.
H Æ C S I T I G 1 T V R. prima Régula.
authoritatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
AVGVSTINV S.Noli contra diaina tefiF monia colligere calamnias ex Epificoporamficriptis,nbsp;vtHtlarij,Cypriani,?fic.qaiahocgentultteraramnbsp;ab aathoritate canonis dfiingaendam efi. î^on e~nbsp;nimficlegantar, vt contrafientirenonliceat,ficabinbsp;forte aliter fienfierint quamveritaspo.^tt!at.\x.eim,nbsp;NecCatholicis Epificepis confientiendam eiî^fiaibinbsp;fallantar,vtcontracanoKicas Sertptaras aliquidnbsp;fientiant.ltcm,Ego fàlis iis Scriptararam libris qui Ep.jp. a Jnbsp;tant Canonici appellantur, didici hune timorem ho- Hie ron.nbsp;norémqae defierre,vtnaliam eorli aathoramficri- Aunbsp;bendo aliquid errajficyfirmfiime credaln. xllios aa-tem ita legp,vtqaantalibetfianiHtate doilrinapra-polleant,non ideo verum ptttem,qHia ipfiita fienfie^nbsp;rantfied quia mihi velper ULos authorcs Canoni-cos, velprobabUi ratione, quod,a vero non abhor- 'S®nbsp;reatyperfiuadere potaerant. HæC illc,qi]æ Pon-tificij pofteä in foaDécréta retulerunt:adcb vtnbsp;iam negate fuperiorem regulam non poffint,nbsp;nefoaipfi Décréta prodere vidcantur.
REGVLA SECVNDA.
conßrmdijda!ngt;V€terüm Dnclcvu^t fcripii eatenui Çunt reciptendatnbsp;quatenus eufn Sacris literis cenuemttnt.
Quanuis hæc régula fatis per fc luccat, cô-rum prçfcrtim oculis qui vcricatem intuentur, quædam tamen fubiicictóus ad illiusconfir-mationem. Sit^nls ahtervohis euangelizjitqnamnbsp;enangeliziitiimni ana'hemafit-, inquit Paulus, I-tem, Denitntia ne diucrfam doUrtnatn daceanr.p.inbsp;iTtpeMalt;sx.at'^iiAtcm,Obfieraate dtfitdtorum an-thnre s printer do^rinam qnam vos didteisiis,^ de-cii‘-.lt;eab eisAxemfiquis aliter docetîripoM«.lt;r-Kxi if gt; target, mhilficiens, c/c.Item ,Dacirinùnbsp;vants arperegrmis ne circumfiratmm : amp; plerâ-que alia in hanefententiam. Ac nefortè dicantnbsp;Ponrificij fuperiores locos cfle de verbo tradi-to amp; non feripro ;ntelligendos,vt taccam quçnbsp;copiofiùs hac de re à nobis anteà difputatanbsp;font,hoc vnum ex illis quæraramum cxiltimétnbsp;Apoftolos aliquid viua voce tradidiflequodnbsp;non foctit iis confcntancum quæ feripferunt:nbsp;negabunt cerrè, quare velint nolint huefem-per redeant necefle cft, hanc noftram regulamnbsp;elle certiffimam ; veterum Dodhorum lcriptanbsp;hadtcmis eil'e recipicnda,quatcnus cum Sacrisnbsp;literis conueniunt.Scd fi vcrcrcs ipfos nobisnbsp;affemientes 3udiant,in fpcm venio nihil dubi-tàtionis rcliquum fore quin nobifcum fopc-riorem regulam recipiant.
inlerem. nbsp;nbsp;nbsp;Sic igitur Origcncs,ZVô^ff «erej/yê efiScriptu-
rasfianças in texitmonium vccare , fienfas qutppe noflrinbsp;nbsp;nbsp;enarrationesfine his tesitbns non habent
M.nt. fidsin.\t.t:m,Sicatomne aaram extratemplatn non lioni.15.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fianèiificatum : fie ornntefiei-fiu quifiaerit extra
ScriDtaram non eilfianilt-ts.
TERTVLLIANVS. Qmd contrariant ris) Item,.QMi^fiam'-if,hocfiant.
CHR ï S Û S T. Si qmd dicitar abfiqae hier O NYM VS. F-xceptis xipofiolis.
tio.
Gal.i.
’•T'ra.s.
H.b.ij.
Veteres Dofiiores ßepe nomine tradifiontsß-gnißcant ed dogmata qua ßnptis t-Apo-ßoUcis continent ar.
Hanc regulam elfe veram ex fequentibus patebit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
IRENÆVS referenteEufebio,Polycar-pus docait, inquit,qaA ab -Apoilolis didicerat,qu£
Ecclefia tradityQffiolafiantverà.W^ec ille:tra— dit,hoc cll,doccr,riimirum ex Icriptis Apoflo-licis.Alioqui,quómódo ftaret quod odiiEtfiolanbsp;verafiunt,0^d. ctiam facile intelligitur ex eo_nbsp;dem Irenæo,cuius verba rcfertEufcbius:/’o^-carpus commemtrrabat, inqait, qua audiaerat abnbsp;-Apoilotis, omnia Sacris literis confientaneaytritlfi.
'^ic, ‘^a.ipaae.ldem Irenaus,Ecclefia Ro-manafienpfit Corinthiis annantians idis earntra-ditionem quam ab adpoilolis recepififiet ; nempe v-num ejfie TDeum omnipotentem, (xVc.qaa continen-tarinlibrisÄdofisfiixps.vX'opo'A:.Multibetrbari , fine Scriptara veteramtradtttonem diligenter ca-fiodiuntyCredentes tnvnam Deutn fiy in Chriïiàmnbsp;qui natus ejlex E'irlt;ltne,lt;;fic.
TERTVLLIANVS. yipo^oli traditio Contr. nihtlpaßa efl ctrea Dei regulamiaoC eft, ilia o- Marc.l.iquot;nbsp;mnia quæ Apoftoli docuerunt amp; literis man-darunr.
REGVLA TERTIA.
Confirmà tio.
Hift. Ec-c’cf.1.4.
C.14.
Librd 5. C.io.
Deprçfc, ^^obisin nefiris? ( loquitur autem de Sacris lite-h-rret. nbsp;nbsp;ris) Item,.Q«oi^fiamw,hocfiant.
'bulctn. CHR ï S OST. Si qmd dicitar abfiqae in Pl.pç. ç •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
In Pf Sä' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chîudl-Cfiîî»
Ep.4S.aJ H IE R O N Y M V s. Bxceptis ^pofiolis, Vincent, ^jf-odcunqaepofica dicetar,abfictfidatar-jn'5habeat
Veter'esfapevocat traditionem nonferiptani id,quodtotidem njerbis in Sacris literis no.nnbsp;reperiturßd tamenß rem ipfamffiecfes,ex‘nbsp;tat in Scriptura.
Sic Bafilius aitfe aducrfcis hærericos vfor- Con/îrmà pafte quædam vocabula ctiam non fcripta,fednbsp;tamen (inquit) quæ à fcnlu Sacrisliteris con-fcntancaneutiquarn abhorrèrent. EtNazian- pia,ßd.nbsp;zenus rcfcllit Maecdonianos qui negabant DcThc-deitatem Spiritus landli, quod totidem verbis oEor-î-non cxtarct in Scriptura: amp; ait quædam eftè innbsp;Scriptura amp; no dici.fi dicis bis duo,inquit,di-
C. iiij.
îi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERBO DEÏ SCRÎPTO,
|
DeBapt. cam te dixilTc quatuor. Sic ctiam Auguftinus nT/ixc”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pædobaptiimum cireinScriprura, amp; i5, nbsp;nbsp;nbsp;' Baptifmum non cfle itcranduin. Idem dicen- Ib.Iib.i. dvimcftdcvocabulis »Trinitatis,Per-c H- fonæ , amp;c. qua de rc quædam à nobis in fupe-tioricapitc dictafunr. REGVLA Q_yARTA. Veteresnomine Traäitiehis nonfi-gnificafit DogmAtaßd ritus EcclefiaFticoSy “ (^vt tnagis c(i/nmendent ordinem Ecele-quot; ßdsiicam, ritfu ipfis adnbsp;nbsp;nbsp;Po Hol OS autho- res vulgo referunt. confirm»- nbsp;nbsp;OiL^ni varij focrint ritus Ecclcfiaftici, qua- »io, toque ftudio vctcres eiufmodi ritus commen-darint, vt vias omnes Schifmaticis obftruerät, nihil attinet hic Ipeciatim commemorate,nbsp;quandoquidem his rebus libri veterum abundant. Qi^are videant ledtorcs quid feripferitnbsp;_ jjj Iiäc dc rc Auguftinus in duabus epiftolis adnbsp;’ lanuarium.Ccrtè Hieronymus ordinem amp; ri-lus Ecclefiæ ita cómmcndabat:r'w49’«lt;«5'«f,in-eium, cßit^rotancia inHituta maiarumHeges ApoHoli-casarhitretur :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem verba Hieronymi commode intclligcnda funt. Multacnim vc-tcrum inftituta propter varias circunftantias mutanda elFe ne ipft quidem Pontificij nega-ucrint : nec æquum fucrit ritus Eccleliafticosnbsp;hacin parte cum dogmatibus ipfis cxæquare.nbsp;Itaquc dicebat T ertullianus foJam legem fideinbsp;./(//.»fi»- iæniucabilem permanere; öc Hieronymus i-ple rooncc obferuandas cfle conftitutionesnbsp;Ecclciiæ,quæ,inquic,fidci non officiant. R E G V L A Q_V INTA, ßßädam ex veterihus, quum nauos quoqaenbsp;ßtos haberent,nimü indulferunt eiufmodinbsp;tradition thus non feriptis, ac propt ere a ßnbsp;aliquando ad hareticos incUnarunt. cmf.vmi Supra ex Irenæo audiuirnus vctcres hærcti-tio. cosfuiscrroribusrraditionesnófcriptasprs-Li 3. hift- tcxuiflc.Et narrat Eufebius dc Papia qui vit quædam in Ecclcfiam inuehcbat,quafi il-’ la cftent ab Apoftolis permanus tradita:ciuf-modi fuit error Chiliaftarû, in quem Tertullianus, luftinus Martyr, amp; aliquot alij lapfi funt. Quare non fine iudicio legendi funt vc-tcrum Doólorum libri. REGVLA SEXT A. efihlulti lihri nomina veterum ementiuntur,nbsp;quum tarnen fntfuppofiti. |
Confirma padhum eft librariorum culpa, vtplerique libri falso præfcrant corum Dodlorum nomina quos in primis vetuftas commendauir. Vtnbsp;illæ rapfodiæ Clementi Pauli difcipuloattri-butærvt liber de rcuclationc capitis loan.Bap.nbsp;Cypriani nomine honoratus, quii tarnenillicnbsp;fiat mentio PipiniGallorum rcgis.Vt deniquenbsp;muira voluminain quibus Auguftini nomennbsp;inferiptumeft, vbi ipJius Auguftinifententianbsp;rcfcllitur: nc fexcenta eiufmodi mihi comme-moranda lint. Quamobrem, ^uod aliquandonbsp;Hieronymus dixit de libris Apocryphis, mul-tomagisde veterum Doftotum libris dicen-dum cft;C/ï«e,îf,inquit, omnia. ^pocrypha:(^ß-lt;^Hando canon aidogmatum veritatem\ fed adß~nbsp;gnorum renerentiam legere voluerit ,fciatnon eo~nbsp;nmefèiijuorant titulis pranotantur, multoque hisnbsp;adrnixta vitiofa, elr magnx eße prudentta aurnmnbsp;in luto quareredAstc ille. t His igitur regulis fubftr3tis,iùm nobis cxcu-tiendx lune Pontificiorum obicdlioncs ex ve-tcrum Dodtorum fcriptis petita:. Ob 1ÏCT IO I. CLEMENS ALEX ANDR I.0pcr4-rius qui in Mefem Domint emittitur^ dupUcem habet agriculturam ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item, vtPhi/ofiphi quamp;dam arcana de fins dogmatibus tradideruntyita etiam jipoHolhvt ait Paulusßa-pientiam loquirnurinterperfeHos. Matt.i- » Lib.3.e.2. dc przfe. RefpondeO. Authorcmiftum nönfatispurc hanc qufcftioncm tradafle, amp; hunc næuumnbsp;in eo facile deprehendo ex ipfa Scriptura.nbsp;SicenimChriftus -.Quod vobisdico intenebris^nbsp;paid annutiatCy amp; quodauditis in aure,pradtcatenbsp;fuper te£ta.,cfrlt;^’ Quare fallitur Alexandrinus il_nbsp;le,dum myftcria Chriftianæ rchgionis cum ar-canis Philofophicis commifeet. Et irenæus acnbsp;Tertullianus teftes funt vetcrcs hærcticos innbsp;Ca fuifl'e fententia quam Alexandrinus propo-nit, adcóquc abufos fuilfc illis verbis Pauli:nbsp;faptentiam loquimur interperfeHos, Irenæus af- Ibidero*nbsp;firmat. Idem Clemens non dubitauit dicerenbsp;Çræcos fuille pcrphilofophiam fcruatos.Vc-Icdlores mcminifle regular quintsnbsp;quam paulo ante propofuimus, ne veterumnbsp;Dodtorum næui nobis imponant. Cæterùm,nbsp;quumduplicem conftituir agricultura,certcnbsp;per agriculturam a'^aipov non videtur eastra-diciones inrclligcre voluifl'e quç pugnant cumnbsp;Sacris literis. Ecquis cnim agricola quod vnanbsp;manu plantauit, altera cuellat ? Itaque ne lienbsp;quidem Pontificiorum caufa poteft fubic-.nbsp;uari. O B I r c 11 o II. IRENÆVS. Q^m ad earn traditionem qua efi ab ApoHolis prouocantur haretici, quanbsp;per fuccefltones Preshytcrorum cufloditur tn Ec- Gb-s-c.*nbsp;clefiis.^ dtcunt fie ^pofiolis fiapientiores, Itaquenbsp;nequeficripturis.i neque traditiotti confientiunt. Agebatur de veto Deo amp; Patre Domini Mf. noftri Icfu Chrifti quem hæretici illi nega-bât; qui quû vrgcrentur faclæScripturætcfti-monlis,confuglebant ad dogmata quçdam pernbsp;manus tradita.Rurfus quum illis obiiccreturjnbsp;dodtrinam de vero Deo fuilfe per manus quo-que traditam ita vtdubitari non poflet, quinnbsp;ilia dodl:rina,quçinScripcisApoftolicis con*nbsp;tinctur, ab iplis Apoftolis manaflet ad Eccle-fiam Chriftianam: hie in blafphcmiam impu-dentiflime prorumpebant. Q^re nomine tra-ditionis Irenæus lignificat illaipla dogmata,nbsp;quæ coiitinentur in facris literis, amp; in Ecclcfianbsp;traduntur,hoc eft, annunciantur. qua dc re fu-pra in fecunda régula. |
Obiectio III.
TERTVLLIANVS. Si nulla Scriptnra determinattit certe confuetudo corroboratiit ¦, tfUiznbsp;detraditione manauù. Etpanlopoft'yharnm difei-f ltnarumfilegem exposlulesyScrtpturam nullamnbsp;inuenies, ti-aaitiopri£tendituranllrix, c0nfMetudonbsp;fonfirmatrixyfides obferuatrix.
Quærebatur an licerct Chriftianis capnt fercis coronare,quod vetere quodam inftitutönbsp;fuerat inrcrdi6tum,nimirum propter Gentilesnbsp;qui coronari fuis idolisfacrificabant.Non dee-rant auteni qui diccrent hoc ornanicnti genusnbsp;elle aJia'çiopoi', quod vehementer negat Tertullianus,quia videbatur Chrilhanam religio-nem prodcre,qui hac in re cum idololatrisnbsp;communicabat. Profert igitur veterem con-fuetudinem actraditionem, licet nominatimnbsp;hoc interdidum in Scriptura non extarcr.Scdnbsp;fimuldocct morcm ilium veruftiffiraum habere fundamentum in Scriptura. Vbi præfer-tim fcandala omnia interdicuntur, Sc profertnbsp;‘•Cqt.io. quod ait Paulus adaerfus eos qui cum Icanda-lo idolothytis vefecbantur: amp; multa alia innbsp;hancfententiam.QHjrenon hic agiturdedo-gmatibus, fed de foils ricibus quos pro varianbsp;temporum ratione mutari polfe, ne longé a-beam,docct hic iocus nobis obieótus.Iampri-deraenim amp;illud incerdiótum decoronisamp;nbsp;fertisj 5c multa alia quæ ibidem recenfet Tertullianus, inter Chrillianos obfoleuerunt. vide igitur Reg. J. amp;4.fupra.At noftra difputâ-tio de fidei dogmatibus inftituta cft.
Obiectio IIIl .
®^’»5.4, ß; A S I L.Z)«i^w.îf^ ^Hitdamfuntfirîpta,^ux-dam ex y4po^lolorum traditione in myslerio nbsp;nbsp;oc
culta tradua amp; recepta, quorum vtraque parem vimhabentadpietatem.
Spiri Quum in Eccleha cantari folitus elTet hic ‘“hnfto vcrfuSjGZôfiiï Patri (^Ftlio cum SptritujdnSlo:nbsp;Km plcrique e3CGræcis( quivt plurimùra fuereinnbsp;Spiritum fanôtum iniquiorcs ) hocloqucndinbsp;genus repudiaban't, cum Spirttu fanSlo : vt itanbsp;Spiritus fanóti D'eitatem negarent. Hac de renbsp;longum fermonern inftituit Bafilius amp; addu-ûis Scripturæ teftimoniis allarit Deitatê Spiritus fanóti.Tum agnofeit quidem fuperius lonbsp;quendi genus non reperiri in Scriptura toti-dem verbis,fed affirmât fatis elle quodres ipfanbsp;de qua agebatur dilucidè extaret in Scriptura.nbsp;Inde oblata occalionc diflerit de traditionibusnbsp;non feripris, amp; tranfit ad ipfos ritus Ecdeiia-fticos,intcr quos recenfet vetulliffimû illû morera quo Chviftiani à Pafehate ad PenteCoftennbsp;ftantes adorabant. In haC igitur difputati'on'enbsp;Bahlius non dubitauit proponere quod vulgbnbsp;iîftabatur de arcanis Apolfolicisiex quo fit vtnbsp;Pontificij exBafilij veibis nobis inlulcent.Ve-rumenimuerb vt agnôfco ex animo bonitaténbsp;caufæ qua tum fretus erat Bafilius, quum affit-mabat Spiritum fiinótum elle Deum,ita(quodnbsp;tanti viri paccdixerim)mihi videtur paulöcü-riolius aliéna argumenta conquirere voluilTe,nbsp;quura veris aepropriis argumcntis abundaret.nbsp;Paffim lucet in Scriptura Spiritus fanóti Dei-tasiquorfum igitur Apoftoli arcanas quafdamnbsp;formulas ca de re in occulco ( vt loquitur Baïi'
De cor. Jnilit.
ADVERS. HVM. TRAD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3}
lius)amp; quafi in aurem certishominibus tradi-diflentîobfecrojccquidcratin co dogmate rc-ticendum quod oportet in primis Chriftianos omnes pröfiteri?Porrö,vocarc arcanum amp; oc-cultum, quod tune temporis in vniucrfo proie ierrarum orbe cantabatur,ncfcio an Bafilionbsp;icuerit. Arque omnino quia commentum il-ud de arcanis Apoftolicis fuit olim hæretico-rum fundameritura ( vtantè diôtum cft) ncquenbsp;iuuabatcaufaraBafilij alioquifirraiffimis ra-tionibus fubnixam, optaiierim ego Baiiliuninbsp;ab illo argumento ( fi argumentum dicendumnbsp;eft) abftinuiftc : quum non inepte vetères mo-nuerint, videndum, ne fint -îrAflanbsp;tfyuv. Vcrùm, vtvt cft,nihil hîc habet Pontificij quod gloricntur.Namquutn Bafilius affirmât hoc loquendi genus, cumSpiritufanóto^nbsp;fiuxi^e ex traditione Apo^tolica, nominztradi-fwwintclligitjid quod quamuis rion totiderhnbsp;verbis extet in Scriptura, rc ipfa tarnen S cri-ptüræ ineftide quo vide rcgulam 3. Quid quodnbsp;ne ipfi quidein Pontificij in fuis Eçclefiis hocnbsp;loquendi genus iampridem obferuarintîNcnbsp;vrgeam quod mos ille,quo Veteres certo tempore ftantes adorabant, inObliuionemabie-rit. Quare videant Pontificij quàm dextrèno-bis exponant hæc Bafilij verba.Vtrâque paremnbsp;vimhabcnt ad pictatem : vtipfis Cum Bafilionbsp;Conueniar.
Obiectio v.
C H R Y S O S T O M y S.Z/w non omnta per Epifiolatradiderint^Çed multa etianbsp;fine Itteris. Eadem verofide digna funt tamilla-,nbsp;quàm ifia.Itaqüe tradittonem quoque Ecclefia fide dignâm putamt-allTradttio efi^nihil quaroi am-pltuf,
Hæc verba Pauli enarrans Chryfoftomus, T enetetraditiones quas edocli ejiitfiue perfienno-nemfiueper epi^iolam : hinc colligit non Paulum tantùm,fed ctiam rcliquos Apoftolos nonnbsp;omniaperepiftolastradidilfe : quodquàm fitnbsp;coiifeélarium in fuperiori capite expofuiraus,nbsp;Vcrùra vt illud omitcamus(ne aôtumagerc vi-deamur) dico Chryfoftômum loqui de illisnbsp;traditionibus quæ lice: nonfint fcriptætoti-dem verbis,tamen rcipfa infunt Scripturæ. A-lioquiri hæc verba Chry foftomi Haïe non potnbsp;funtirmi^irio ejl-^nihil quaroi amplius.Stc^c.cçvx'i.nbsp;cnim nihil amplius quærcnduniinSacris lite-risiquod abfit vttaiïto viro vnquam in mentern vcncrit, qui leôtionem Scripturæ identi-deminculcabat. Itaque traditionem Ecclcfiænbsp;apud Chryfoftomum intclligo, doôtrinam iHnbsp;lara quam Ecclcfia feriptis Propheticis amp; A-poftolicis edoôla rradit, hoc cft, doect amp; fun-dit quæcunquehaufit ex puriffimis Scripturænbsp;foiîtibus.qua de rc,Vide regulam i.nbsp;Obiectio v 1.
H A ZIA N Z. Idloutz legis doSlrina infignior obitB.S, èfl- propter Ecclefia figuras quas traditione âcee- I“ Iulian.nbsp;ptas in hurle vfique diern fieruautmus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Locum hune expono vt fuperiorem proxi-mum, n'empe dé iis traditionibus quæ infunt Séripturæ:ex régula 2.amp; j.Nam fi dicant Pontificij , nouum Teftaracntiim cfl'epræftantius'nbsp;propterfuaitiillam aquam bencdidam,aucé-
ObieB.Ç
IflX. Theff.nbsp;}ion).4. ,nbsp;Idem,Danbsp;mafeen.nbsp;de ortli.nbsp;fîd.Iib 4.nbsp;eap.17.nbsp;i-Thelfi
DE VERBO DËI SCRIPTO^
Hxrcf.
adiicrfijs Arianos.
iufraodi miffalcs nugas,rifum profcótó moue-buntjvcllachrymas potiùspiishominibus qui crga Dci cultum ex animo funt afFcôti.
Obiectio VII.
EPIPHANIV S.Oportet etiatradteionevti, iSIon entm omma à dtuina Scriptura accipi poßiint.nbsp;Q^propter quadam tn Scripturis,qM£da}n intra-dttione,fan£ti Apofioli tradtdtrunt.
Illicagit Epiphanius de qiiibufdam ritibus quos oiim Chriftiani'obfcmabant(vt in régula 4. diôtum cft)amp; multos rcccnfet qui prope-modum omnes etiara inter ipfos Pontißeiosnbsp;iamptidem elfe defierunt : vt liîc igitur nonnbsp;iam nobifcunijfcd cum Epiphanio/amp;aliisnbsp;quos nobis obiiciunt,Iitigent Pontificij.Namnbsp;ß illi vetuftiffimi ritus funt traditioneamp;Apo-llolicæ, fi parem cumScripturavimhabenr,finbsp;caderafidc digni funt quaScriptura, fiquumnbsp;clTcnt traditioncs nihil quærcndum fuit am-plius, fi fides debuit eflc earum traditionû ob-fcruatrix(vtloquunturilli Veteres,quos Pon-tificij accerfunt in fuam caufam ) ccquænamnbsp;bæc fuit audacia traditioncs illas non ncgligc-rc modo, verum ctiam multos iam annos fitunbsp;amp; fqualorc obdudtas,procul ab Ecclcfia,amp; abnbsp;hominum memoria rcicciircî Quid igitur.fa-cienttraditionum aduerfarij, fi talia audét quinbsp;traditioncs ipfas defenduntî
Obiectio vi i i.
HIERONYMVS. Q^rU vbi feripttim Jit? InjAUls ^po^talicis, dtqne etiamfi Scnpturiinbsp;authoritas nonfubejfit, tottus orbis in hancpartemnbsp;confenfits itiilarprlt;tcepti obtineret.JSlam nmlta
quid didturus,fi ingenrem illam cæremoniatiî molem vidiflet, amp; traditionû onus Ætna gra-uius quo Pontifie!) iampridem Ecclcfiam op-preflerunt?
Poffint fortaflis aliaeiufmodinonnulla ex Veteribusdepromptain medium proferri.Scdnbsp;quorum folutio facile ex iis quæ à nobis diâanbsp;lunt intclligatur. Ac ne purent traditionumnbsp;aduocati jVetcrcsDoôlores ira commendaftenbsp;Traditioncs vt aliquid proptcrca dctraôtumnbsp;voluerint Scripturæ authoritatimccc hue fc liftant illi ipfi vcteres,amp;, nobis tacentibus, iamnbsp;illi fuis verbis exponant quid de Scriptura amp;nbsp;de traditionibus non feriptis fenferinr : arque,nbsp;fl quod vulnus fccerintin fuperioribus obie-étionibus, apponant ipfi fua manu mcdica-mentum: vt nobis tutb ftatuerc liceat præftarcnbsp;fcqui vctcrcs Dodorcs cum Scriptura, quàmnbsp;cum illis ipfis Dodoribus à Scriptura aber-rantibus ( ficubi contingat) abduci à veto:nbsp;quod profedb venia potius dignum fucrit,nbsp;quàm imitatione. Iam igitur vctcrcs Dodorcsnbsp;audiamus.
C A P V T VL
' 'J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k VV r rftC ! CI' 9 nfff ttrrrrm
LKâfe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiis ohferuantw
nun.
R EN Æ VS. Apobtoli Enange~ Aduerf-liam praconianerant, poileà verb per Lei voluntatem in Sertpturis nonbsp;bis tradiderant, fundamentamnbsp;colnmnamfideinofirafHturu.'i.tem, .nbsp;Oportet conf tigere ad Ecclefiam,nbsp;nbsp;nbsp;eins finu edu- '
cari, (ff Dominicis Scripturis enutriri. Plantattu efiEcclefist Paradifits inhoemundo.De omntl^nonbsp;paradifi efcas manducabis, inquit Spirittts Det:nbsp;hoc efi,deomniScriptura Dominicamanducate.
TERTVLLIANVS.Auferhstrettcisqua D' cum Ethnicisfapiunt,vt de ScripturisfoHs quafiio~nbsp;nesfuasfiptantitf-flare nonpoterunt.
Sic olim Tertullianus hærcticos rcfcllebat; at nunc hærcrici habenturà Pontificiis, quinbsp;voluntdeScripturis folis fuas quæftiones fi-ftctc.Itcm, TLobis curiofitate optss noeflpofl Chri~nbsp;flutn lefu7n,7iec inqnifittone pofl Eùangeltu.Qtuimnbsp;credimtis nihil defideratnus vitra credere,hoce-nitnprtm 'um credtmus, nén effe quodvltra crederenbsp;debeamtssAtem,DoceatHermogenesfi:riptu7n efi~nbsp;Je fi non efificrtptum,ttmsat 7a tdud adwientibus, Herrnnbsp;atit detrahentibus, deslmatum.
ORIGENES. 2V ecefle nobis eflScripturat in Icre. fanbias tn teslimoniu?n vocare : Senfus quippe no-firinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enarrationes fine his tefiibus, non habent
fide/nt
IV ST. MARTYR. luslintts confugiebat ad Scripturas,vt in omnibus tutus eflet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pKone
ATHANASIVS.Suffiduntfanbla (ÿdi- Contr. tùnttus inflirata Scriptura, ad ventatis indtca- Idol.nbsp;tionem.
H IL A RIV S.Bene habetvtiisquaferipta nbsp;nbsp;Trio.
funtco7itentifimus.
CYRILLVS. El on omnia qua fecit Domi-ntss fertpta J'unt ,fed qua fcribentes putauerunt l.u.c.^x, fuff cere,tarn ad mores qudm ad dogmata.
CHRYSOST OMVS.Srywfl t/e/^/^ee- in i.Ti-re,veltgnorare opusfit,tn Scriptiirts dfiemus.Ice, moth. Stqitis eorum qui dicuntur habere bptritumfan-ttum.
hxref.lij» cap.i.
authoritatemfibiferipta Legis z/fitrpaaerunt:velut in Baptifino ter capat ynergitare, lattis melltsnbsp;praguitare concordtarn'^tirc-
Agebatur de manuum impofitiOrte poft Ba-ptifrnum, ac proptcrca de Ecclefiafticis riti-bus:qua de rcfuprà,in Rcg.4.nos autem dillè-rimus de iis quæ funt ad fidem falutémque ne. cefl'aria : in quibus fi vctcrcs illos ritus numc-rcsjquidnam funt rcfponluri Pontificij,quinbsp;præguftationeni laélis amp; mcllis ( cuius memi-nit Hieronymus) nonadmitrunt? Atquitefta-tur Hieronymus, tum illamfuifte rotins orbisnbsp;confenfu confirniatamjquænunc rotins orbisnbsp;confenfu reieda cft.
Obiectio ix.
A V G V S T. Le quibas nihilcertifiatnitScri-
) Legetenendafiant. Item.,iliaquamp; nonfiertptafiednbsp;be obfierudtHr,datHr intclligi, vel ab ipfis ^poftolünbsp;Tjelplenartis Conciliis ( qnoru, efiin Ecclefiafiala.-berrima authoritasdcom7nendata ^fiatata retme-rt:vt Domini Paßto, Refiarreilio,
Auguftinus illicagitjiion de dogmatibus fi-dei, fed de ritibus Ecclefiafticis, de quibus acL-monuimus inrcg.^.Et ccrtc quum lola conic-(ftura ducatur Auguftinus,cx co faris parer non ibi traólari de rebu s ad'^fidem ncceftarlis. Cæ-tcrùm idem Auguftinus in fequenti cpift.con-queritur quod Sctiptura ncglccfta omnia effent plena præfumpcionibus, arque moncrlc-ui nos iugo faille à Chrifto fubictfos : obfeerp
Ad'ca% pl^**^*^ î nos populortsm vel infiitHta 7natornm pro lanum
epift.8lt;y. tradita cu^odtmtts -, aust, quidem toto terraru?n or-Adla- ¦ nbsp;nbsp;¦ -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . . - „
nuar.e-
pift.iiS.
A D V E R S. H V M. T Tv A D. afitjnidexßeipßo, no ex Ettangeliis, ° tie crédité, Aianes dicit ejuodSolçp' Lunaopificesnbsp;funt, vbi legiFli. hac? Ex t^uo non legit hacfcripta,nbsp;fed àfeipfo loquitur, manifePlum efiquod non ha-In Matt, ^et Spiritumfancbim.ltem, Qgùfuntin Chri^ia-lioin.4j. nitate, conférant fe ad Scripturas , quia nulla alianbsp;probatio poterit eße vera ChriHianitatis, quamnbsp;Scriptura diuina. Traét. 4« BAS ILIV S. Alanifeßtißimum inßdelita-''•ac pia tis argumetum, ßgnkmqueftp erbia certißtmum ß-'¦ quit eorum quafertptafunt aliquid velitrettcere, auteorum qua non fcripta funt, introducere, quumnbsp;Dominus nosier dtcatiOttes me a voeem meam-au-In^mora- dtunt,àlienam autem nonfequunturßitcm,Quàc - • ^^2’ quid vel dicimus , velfacimus,id teÉîimonio diui-de Itterarum confirmari debet. Item, Apollo-vct.jc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumpto ab hominibus exemplcCGal. j. )Vehe- ÏU fid. mentißime interdicit nequid eorum qua in Diui-nis Uteris habentur deleatur, aut, quod abßt ad-datur. ^quot;®oral. Item, Si omne quod ex fide non efi peccatum efi,fides autem ex aitditu, auditus autemper verbum Dei : fine dubio,quit quicquid extra diuinamnbsp;Scripturamfit,exfide no fit,idpeccatum e/?,Itcm,nbsp;80. Stemus arbitratu infiirata à Deo fcriptura ^apudnbsp;quos inueniuntur dogmata Diuinis oraciEis confina, Ulis omnis veritatis adiudiceturfintentia. I-Keg, tern: Eorum qua apud nos tn vfufunt,tam verbo-j f'=uior. rum qu 'am rerum , aha dilslinSle traditafunt innbsp;Scripturis, ahapratermfia: fcripta, nullo modo o-mittenda funtide Us autem qua praterrnffafunt^nbsp;regulamhabemiis aPaulotraditam: (Emntamihinbsp;J licent,fed non omnia expediunt. J’ Micfi, hIERONYMVS. Ecclefia Chrifii in to-to orbe Ecclefias prßtdens, Spiritus vnitate con-iunSla efi, zfi habetvrbes Legis, Prophetarum, E-uangelij (fi xipo^olorum : Non efi egreßa de fini-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busfuis,id efi,de ScripturisfanSlis.licm-.Q^ abf- ƒ ^22- que authoritate (fi tedlimoniis Scripturarum qua-fitraditione xlpolbolicafionte confingunt, percutit InU gladius Dei. ltem,^zo^ de Scripturis authorita-non habet, eademfacihtate contemnitur, quanbsp;probatur. z E.N G'^^'^^'^^-S-NecegoNicanum,nec ’'‘«lia.Q tudebesAti/ninenfetanquampraiudicaturuspro-^¦‘¦•gt;4. ferre Concilium : nec ego hunts authoritate, nec tunbsp;illitts detineris. Scripturarum authoritatibus : resnbsp;Cum re,caufa cum caufa, ratio cum ratione concerte t. Item, Canon Ecclefiadlicus condlitutus efi adnbsp;quern Prophetarum (fi Apofiolorum libriperti-nent,ficundum quos de cateris literis velfidehum,nbsp;vel infidehum iudicemus.ltcn^Dominus nihil erenbsp;divoluit aduerfus confirmatam Scripturarum au-thoritatem, \icm,Afferamus diuinamfiateram denbsp;ScripturisfanSlis,(fi in Hits quidfitgrauius appen-damus. DAMÀSCENVS. fr arbor plantataficus decurfiis aquarum ,fic anima irrigata diuina xam. \tcm,C.untla qua fraditafuntper legem,pernbsp;tnus,cogncfcimus, veneramur, nthil vitra iliaper-qutrentes. Ac ne ipfos Scholafticos penitus ncgligere vidcamur. S C O T V S.Patetqtiod Scripturafufficienter 85^ S°nt. [«Uft, quot;'‘'’t-üo Scriptura mMnrnm afferi-fru^b{m,ßdem arrhodo-xam. Item,Cuntta qH£. fraditafuntper legem-,per 5 per ^poliolos^ÿ- EuangelislMfxfcipi~nbsp;'^»p.i. ’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----'quot; Î^Pro. h-Lomnbsp;“ätd. |
35 s. Conclußo obitB. ex continetdoElrinam necejjariamviatori. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu^ft.i. PETR. DE ALLIACO. Recnmn dum eft adfolat S cripturat vt vit am aternam adi-pifcamur. SicGratianutinfua decretaretulitfen-tentiam Auguflini ^uaminfuperiori capiterecen- Can.egdnbsp;ßiimus ,(;p'fexcenta eiufmodi^ne longius in iÜam lolisdift.nbsp;Jyluam progrediamur, Nt igitur hunc locum de obieftionibus Pontificiorum, quas illi depromunt ex Vctc- ......... rumferiptis tandem aliquando concludamus, -veteribus cas omnes vn© enthymemate comprehen- Hobi.nbsp;demus, Veteres Eccleßi DoQores cenfiierunttpr£ter Scripturam tradittones i^noque non ßcriptas eß'enbsp;rectptendas. Ergo non omnia ßmt adßdemfa-lutemi^ue neceßiria in Scriptttra conEnentur. Expono Antecedens. Nam ex lisVeterum teftimoniis, quæ nunc audiuimus fatis eft per-fpicuum , Veteres non vno tantum modo denbsp;Traditionibusfcripfiffe;ita vt Vetcrum priusnbsp;intelligenda fucrit, quam nobis obiieiendanbsp;fentenria. Sit igitur hæcfumma corum omniunbsp;quæ veteres Doólores,qui præftantiorcs habetur,de Traditionibus feripferunt. Ea omnianbsp;quæ tradita funt Ecclefiæ, vclad dogmata amp;nbsp;mores, vclad ritus arque ordinem Ecclefiafti-cum,pcrtincrc.Qi^ ad dogmata amp; mores pertinent in Scriptura contincri : nec obitare ßnbsp;quædam loqûcndi genera ad faciliorem do-gmatum exp licationem vfurpata non totidemnbsp;verbis in Scriptura reperiantur: modo res ipfanbsp;amp; Icnfus illis verbis ßgnificatus extet in Scriptura. Quæ verb ad ritus amp; ad ordinem Eccle-iiæ pertinent , ß ßnt cum Scripturis confenta-rica, ß ædificationi Eçclcfiæferuiant, deniquenbsp;ß communi Ecclcßas confcnßi recepta ßnt,cf-fe magna curn reuerentia obferuanda. Hanenbsp;clEe Veterum fententiam ex ßiperioribus fatisnbsp;arbitrer eß'e mamfcftum.Exquoapparet Pon-tificiosfalfam hypotheiin ßimpßße. • itaque nego confequens. Error eft crapa to ^»nxarît xe^êft){,fiquidem ratiocinanturexdi- feriorûnbsp;élisVetcrumperperamintellcólis.Aliuscrror, obiecl,nbsp;quod petunr principium,dum pro confcftb al-ßimunc id, ejuod eftindifquißtionc pofitum.nbsp;Quæritur cnim inter nos:an indogmatibus fi-dei conftitucndis, fola Scriptura audienda fit,nbsp;nécne.Atifti nobis proponuntfentenriam vetcrum Doólorum amp; ex ilia ftatuunt non folaninbsp;Scripturam.elle audiendam: videlicet oblitinbsp;hoc ipfum inter nos elle cótroucrium. Nam ßnbsp;hoc dogma de quo difputamus ftatui poteft exnbsp;Vetcrum fcriptis,lcquitur non folam Scriptu-rara inftatuendis fidei dogmatibus, elle audiendam. Quare non fatis rcólc Pontificij dif-putantjTo apy«« a/Taw^o/, Quare ita corrigendus eft error fupcrioris correVto', conciufionis. Qu_andoquidcm omnium vctc- fuperiorisnbsp;rum Doctorum fcripta ad Sacrç Scripturç nor- »bieSl.nbsp;mam cxigenda funt (ita iubente verbo Dei, Scnbsp;ipfis vcrcribus facile aftentientibus) amp; vctcrcsnbsp;Ecclefiæ Doékores tradidcrunt, dogmata qui-dem fidci ex folis Scripturis eft'e ftatuenda ; atnbsp;ritus Ecclcfiafticos, fi lint cum Scriptura con-fentanci, fi ædificationi Ecclefiæ feruiant, dt-nique ß communi Ecclefiæ conlenlu recepti |
3« DE VER. DEI SCR. ADV. HVM. TR'AD^
CiKcluß» totiuf di-fputxtio-nii. fint, eflc magna cam reucrentia obfcruandos: quærcndum cft,vtrum hæc Vccerutn fcntentianbsp;cum Sacris literis conucniac, vt eatenusreci-piatur quatenus fivmamentum habcbit innbsp;Scriprura. C^iaverb defolis dogmatibusadfidem fa-lutemqueneccflariis, noftra hæc inititutaeft difputacio,ne videaraur vagari extra cerminosnbsp;propofitæ quæftionis, hîc fubfiftemuimec ag-gredicmur diiputationem deriribusEccJefia-Iticis:quam,fi res poftularir,amp; Dominus con-cefleritjin aliud tempus diffcrcmus. |
Hæc habui quæ diiputarem de Verb© Dei feripto aduerfus humanas traditioncs ex do-diflimorum hominura fcriptis collebla:atqucnbsp;ex. noftra methodo,thcologicè fimul, Sc fcho-laftice traótata. Ex quibus omnibus cluccfcicnbsp;noftræ fententiæ Veritas, fuperatis errorum Scnbsp;fellaciarum tcncbris,fummo illuftriqueloconbsp;ahte omnium oculosconfti tuta : fic enim fen-tenriam noftram propofuimus,explicauimusgt;nbsp;confirmauimus : aduerfariorum autem erro-rem refurauimus, amp; eorum argumenta, cùrunbsp;ex Sacris literis, turn ex fcriptis Veterum petita diifoluimus: vt omnibus pateat verilfimumnbsp;efle hoc dogma,quod noftra, hoc eft,ex verbonbsp;Dei rcformata,ac propterea orthodoxa, vere-queCatholicaEcelôfia profitetur. Omnia Aogmata fidei ChriHiana necejfaria Scriptürafacra contintri. |
i
LAVS DEO.
DE VNI-
-ocr page 65-57
DE V N I C O CHRISTI
SACERDOTIO ET S A C RI F I C 1 O, adversvs commentitivm mis-læ SacrificÎLim,
T heologtca amp; Scholastica. Traclatkgt;,
ki: \Ç).
O N immeritô Græcum ilium Pôêtàm laudauicNaziatî-zcnusjquite£ta,Gonimodâ(jue feruminitia columnas aureas appellabat. Vcenim niü firmafundamétaiacian- Baiîi.nbsp;tur, fuperuacanea cft, amp;inutilis xdifîeatio :ita vix vllusnbsp;laboriim noftrorum fruôtus fperari poreft, nificonuc-0 nicntibusamp;: aptis initiis nicancurincc fœlix progrcllusnbsp;expcôtandus eft,nifi faufta initia prçcefl'erint.Qm.im igi-' tut ea fidei dogmata, quæ funt inter nos amp; Pontificiosnbsp;controuerfa,Tbeologicc (unul,amp; Scholafticè tradandanbsp;CxiftimaremivtitaMonacborum cHrasnatasdcelamationcs tanquam in gyruninbsp;accuratæ Sô Thcologicxdifputationisducerentur (fi modo ab illis id obtincrinbsp;lt;lueat)initium fecimus à loco de Vcrbo Dci fcripto aducrius liumanas traditio-nes ; câmquc nos difputationem anno fuperiorc propolùimus, vt eflet firmilîî-mum reliquarum omnium difputationum fundamentiim. Nam hocpado no-bis vifi fumus fequentibus traclationibus columnas aureas luffulcirc/i quum denbsp;fideicapitibusagitucsprimum omnium,ipfi Dci verbo , quo vno fides noftranbsp;fundandaamp;confiituendaeft, fuaconftarcc authoricas. Nunc autemvtfupernbsp;hoc præftantifiîmum fundamentum (liceatenim nobis hxc Apoflolica verba mentuntnbsp;vfurpare) aurum, argentum, Sc lapid.es pretiofos ædificemus : hoc eft, dogmatanbsp;cum verbo Deiconlentaneaproferamus : ecce, proponimus locum dcVniconbsp;Chrifti facerdotio facrificio, inter ahos Theologiæ locos ccleberrimum, amp; ’-Cor.J,nbsp;quo praecipuym falutisnoftræ caput continctur. Hue cnim redir fumma totiusnbsp;huiufcedifputationis,vtintclligamus,quænam quanta fit efficacitas,qui fin- pwT/J;-dus, Sc quæ mérita mortis acpafiionislefu Chrifti Ecclefix Redemptoris, æ-terni, ac folius Sacerdotis noui Teftamentiiqui femetipfum in crucc femel tra-diditjSc obtulit Deo pro peccatis noftrisiSc qui(vt aliquando fcicc ac verc dixicnbsp;Auguftinus)oz'4rnobii-iVt(acerdos noîicr.orat in nobis','vt caputnofirum-.oratura Mobii-,nbsp;'Ut Deus notier. Quæ omnia ii, vt par eft, ex verbo Dci definiantur ; facile cogno-feemus,quid fit,turn facerdotiumChriftijtumipfiusfacrificium : ne nobis Pon-tificij fuorum fophifmatura captionibusfucumfaciant. Enimuerô, vtmirumnbsp;maxime,iraquoquemaxime dolendum eft, eôufquedolos Sc fallacias Satanxnbsp;procedeie potuilfe, vt omnes propè vêterum Ethnicorum ritus ab Apoftolis -pantificitnbsp;damnatos,explofôfque,mutatistantùm nominibusin vfumrcuocaucritiôcre-tento Chrifti nomine, veram Chrifti cognitionem, adeôque Chriftum ipfum,nbsp;quoad eius fieri potuit,ex animis hominum delerit. Sic enim Romanus Pontifex , dum Chrifti vicarius falutatur,reipfa ille eft àvrtKeîiJs.ivoç, de quo locutus eftnbsp;Apoftolus: fie Epifeopi nomine tenus Apoftolorum fucccirores,reipfadoiftri-nam Apoftolorum totis viribus oppugnant:fieilliipfi Pontificij fplcndidoScnbsp;augufto nomine Ecclefix Catholicægloriantes, veram Sc verè Catholieamnbsp;EccIefiam,Sc pios quoflibet Diuini verbi puritatem amplexos,totos iam annosnbsp;fcptuagintacrudelitcrinfcdantur. Longum effet iterad omnia,quæ,amp; aliud
d. j.
-ocr page 66-P R Æ F A T I O.
iio)ipfius Chrifti facrifîcio taras ofFudit tencbras, vt praecipuum hoc fidei capuc crificio ca propc in obhuionem abieritîNônne iftud hominum commentum (quæeft hu-fuperfticionis foecunditas)in rot amp; ta. multipliccs C2cremonias,cot geftus,nbsp;Vit'tx acnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t’gna : COE deniqjjtantâquCjfciUcetjmyftcria penitus abfî:rufa,ac ne ipfis qui-
wHitifi'i- demPontificiis facerdotibus cognica,tadem cxcreuic:vt cibi videarisinNumx ^chola Sc in veterum Pontificum Romanoru collcgio, potius quam in Apofto-fx:exdhi- locum dodnna,amp; in Ecclefia Chriftiana verfah?Nam quid commémorera -vaque cumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mifl'alis facerdotis aólionê, variofque seftus ac mocus corporis in fuo illo
tum fer- facrifîcio peragendoîNunc enim reitujnuncincuruu, nunc fein orbem verfan-abfurdx. tem,quandoq;in medio orbe fubfiftcntem,fxpe ftanté,nonnunqua tarde inam ^cerdctit bulantê videas : brachiis modo partis,modo contradis,nunc fublatis, nunc de-A(iio,ßi- prertis:digitis veroin delignandis crucibus perpetuo occupatis.-fæpe apud feta-tuh^eßtis. eiteloquentem,nunc alios(quos tarnen ne confpeótu quide dignatur)alta vocenbsp;cöpellantcm:aliquoties paniamp; calici infufurrantem,aliquando etia dormitan-tem,tum ante excitatum,altadeinde fufpiriaducentêjamp; continuo in cantû cla-rirtîmû erumpentê.Hæc amp; fexcenta eiufmodi(quæ libens praetermifi,ac ne haecnbsp;quidê didurus,nifi me res ipfa coegifTet) quid,obfecro,cômune habet,vel curanbsp;fandiflîmo facrifîcio,quod Chriftus femel fccit,pro nobis moriens:vel,cum facto Cœnæ Dominicæ myfterio?Arqaihocefle Chrifl:ifacrirtciu,amp; hac efle Cœnbsp;nam Domini,Potificij nobis,fcilicet,artîrmant:fimilitérquc faciunr,vt fiquis tabula exefam amp; vetuftate confumpta fitûque fqualida,pro re ad viuu fuis oolori-bus exprefl'a nobis obtruderet. Nec veto in hâc errorum voraginéMaiores no-Trfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtatim præcipitesruerunt:Sed eafuit àftutia Satanx,vt pedetentim homines
c^eremonïa. in errorc pellexerit: done-c tandê eos in iftud cæremoniarum ac fupcrftitionum
^mfit remedium adhiberent, operaîprctium fibi vifi funt faduri Maiorcs noftri,fi te*-¦utCeux ftarcntur,Chriftianam Ecclefiam non efle fine fachficio:quippe quæ vnico,co-p“ démqueperfcdirtîmoChriftifacrificio in crucefado,cuius facrificij virtus eft eiumvoca perpetua,frucretur.Iam quiafandiffimi illius facrificij memoria in facræ Cœnxnbsp;Dominiex myftcrio celcbratur : vulgô obtinuit, vt Cœna Domini,facrificiumnbsp;vocaretur:vticaVeteresfignificarent,nullam efle caufam qüamobremïudçi amp;nbsp;Gentiles abhorrèrent ab Ecclefia Chriftiana, taquam omnibus facrificiisdefti-tutæquû potiùs ilia longe præftanciflîmo facrifici) gencre fréta effet. Quu enimnbsp;vnici facrificij femel pro nobis in cruce fadi memoriam identidem celebrarer,nbsp;amp; fpiritualc facrificium lau dis amp; gratiarum adionis, adeóque fe totam Deo pernbsp;Chriftu offerret-.iniquiflimu erat obiiccre; nulla efle facrificiain EcclefiaChri-ftiana.qux folet per Chriftu oflèrre Deo facrificia, vt fpiritualia,ita maxime no-ui Tcftamdi temporibus accomodata. Atque hoc quidc fuifle Maioru noftro-rum cofiliu, fi velimusreplicate memoria temporû,cùm ex aliis Veteru fcriptis,nbsp;tfi exapologiis nomine Chriftianoru editis,perfpicuu efle poteft. Verumenim-ucrô,vt ingeniu eft hominum,ab rebus fpiritualibus procliue ad res externas amp;nbsp;craflîoresiglifcête in dies fuperftitionc,coaceruatis erroribus, amp; puriore dodri-na fenfim obfolcfcentexes tandc eodeucnit, vtpoft multaannorum fecula, fa-CiTHÆ Do- era Domini Cocnafueritincrafl'um externumque facrificium commutata.-Pa-ftores qui Ecclefiam docebantin facrificulos conucrfnprxdicatio Verbi Dei,innbsp;tanuerfr. facctdotum mulfitantium fufurrationesimcnfx,in altariacommunie,in vniusnbsp;facerdotis adionem, qui,cxtefis omnibus à tergo rclidis, ad fe vnu pafeendumnbsp;maximoperc intêtus eft. Ac nequid forte ad transformatione deefle videretur,nbsp;ipfa etiam elementa,ipfasreturn fubftantias in hoc Miflx facrifîcio commutari,nbsp;amp;, vtilli quidem loquifolcnt, tranfrubftantiari,poftcrioribusfcculisPontificij
tradi-
P R Æ F A T I O;
39
rradiderunt. Itaque qiium Ecclcfix Apoftolicæ faciès effet adcêimmütîita, de-formatàque:amp;5 fandilfinia Apoftolorum inftituta, (quoad eius fieri potuit) ver-ûjeuerfâque omniatquid miru,fi in craflîflîmis erroru amp; ignoratiæ tenebris ho-niincs iampridem verfatifihtîPoftquaih eniiii anirnir falus huic vni comèntitio facnficio füitalligata: infaüftailla dogmata,De fideimplicita, Se, De operenbsp;operate fimulreceptafiintiadeo creüit liominum tum ftupidicas,tum infcitia,nbsp;vtiam etiaoi nefcirfent,fe nefcire:quû res facras ignorare magnæ virtutis,amp; im- imfUdta,nbsp;primis Catholicæ fideicfl'e ducerêt. Placuitigitur, nimis placuic hominibus,nbsp;hæcReligionis exerc'endx facillimaratio,vc huic taaft'abrcfabricato factificio, rX7c«w
fichant,amp; quæ dicebantur,intclligctes. Scilicet,hoc fatis fupérq;fuir,prxfentcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f»»«
adeffejmirari,audite murmurafitibusfaecrddtibds, alio viciifim ftrepitù ad-murmurare.-quum perfuafum habcrentîfeillo opèreopcrato(vt loquuntur)fer- in ßi.t uariiamp; ociofos, aepropemodum nillil taie cogitantes, in cœleftem harreditate,nbsp;quaû huiufcefacrificij quadrigis fiiatiiffimèvcâ:os,commigrare. Tanta fuit Sa- yX.nbsp;tan2E,p2tris mendacij,hominibus illudentis efficacitas : nimirum Dco contezn-ptum fui verbi,amp; llomiiium ingràticüdiricm pœnis,vtiuftifiimis,ita grauiflimisnbsp;vlcifcentc. Nunc aiitc, quum tam craflî acfœdi errorcs, illuccnre Dei vctitàtc, roMißM
Chriftianæ iniuriam, quum aliquidMifl'ædetrahitur : lolem denique c mundo tolli, fi Miflæ facrificium tollatur. Sed quu agnofeamus vnicum Chrifti iacrifi-ciunafadum in crucepro peccatis noftris,amp;: in illo fpcm falutisnoftrx colloce-mustquumillius facrificij memoriam exipfius Chrifti inftituto in facra Domininbsp;Cœna,fdmma cum reuerêtia, celebremus:denique quum corpus amp; fanguinemnbsp;Chrifti vérafide nosrccipereprofiteamur ,inremilfionempcccatorû amp; vitamnbsp;xternara: obfecro vos Pontificij,cur nos tanquam hxreticos, amp; facrificij Chrifti inimicos damnatis?eam fdlicec ob caufam, quôd vcftrx Miifxadditamenta,nbsp;veftrafquecæremoniasjtüm fidiculas,tum abfurdas,tum etiam verbo Dei.eon-trarias repudiemus. Vos aute: curapercæ veritati refiftitis, nec vereminipianosnbsp;expreftbfqucSccipturx locos de vuieo Chrifti facerdotio amp; facrificio,tories ànbsp;iawpatueritifræfumpudefenf'tfalfitaiis. Quo minusferenda cft Monachorû Pfeu- XXX,nbsp;donymorum audàcia:qLii Romanæ Ecclefiæ corrupcelas omnes, quâquam ab- éludant.nbsp;furdiisimas,præfraâè ramen defendere ftacuerunt:quûmqueex ipfisPontificiis;nbsp;Dodtoribus plerique Sacrifie!j vocabulum, in hac quxftjone y de âpplicatione proœm.nbsp;vniciilliusfacrificij,quod fcmelin crucefaduhï eftjinrclligantdfti nihilominusnbsp;contendunt,infua Mifla fieri verum,externum amp; propriediófu faCrificium : at-que ad cam rem efficiendarri ädhibent fua fophifrhata, quorum lcilicet, prxfti-giis nobis imponanr. Nee veto fum nefcius hoe Pontificioru cömentü, quaf-hbctciufmodi Monachales ineptiasa virisdodifsimisfuifie grauifsimcrcfuta-tasmeç ipiein medm-prodeo,quafi nouum, amp; hadenus inauditü aliquid didu-His:fed fpcrauinonomninofuturuinutile,fiSophiftx, veris'!rlt;ft)'J'«;lt;c,fiuc’ó^-5‘‘'M»ç,armis,amp;ab iliaipfaarte,quaimmeritd quide,fedtamefidèntcr,fibipropcnbsp;folis vendicat,pfofligentur. Q^mobre, vtnos copiofam aliorüjfufâmq; latiùsnbsp;otationêamp; vberrima fcriptalaüdamus,amp; ex iislegêdis maxima nos frudûper- «f««nbsp;cipércfacemurfita nobis côcedi pctimusjVt hoc etiâ côtraâo amp; fcholaftico ferinbsp;bêdi généré vri nobis liccat:amp; quæ huius xtatisDodorcs,cum dodrina,tu etianbsp;fummadicêdifacilitate prxftatifsimi,fusè,amp; latiorc ftylo côfcripfcrût,ea ex praînbsp;ccptis'îÇs’^« ita proponere,'Vt ipfa tela,quç nobis alij cxpîicSt amp;porrigiït‘.nbsp;nos,quafi ipfius arris difleredi lacertis,in cômunes hoftes vibrare videamur. Arque vcidfperem me facile impetrarurum,facit Au2;uftinus:quicenfuit^'fi/efJƒc’ DçTnn
d. ij.
-ocr page 68-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R Æ F A T I O.
txituspatent aJeorum latjueeseuitaudßs.H^c ille.Vt enim qui ad vnum,eundemquc portum contendunt, non pofTunt omnes in vno eodémque nauigio contineri,nbsp;rhto^n. (namjVt inquitille,*“i'?M*M‘“'®^“'’^«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ica in iis quibils propofîtum efl:,eandeni
doâ:rinævcricatcm,aduerfus hominum mendaciapropugnaredpfarumtrada-tionum varietas non debet,nec ftyli diflîmilitudo reprehendi. Sed quia in prx-fatione primse noftrx diiputationis de Verbo Dei feripto, plura de bac re dixi-muscnoneriæushoc loco longiores. Tantum peto à fratribus ac Symmyftis meis plurimùm obferuandis, quibus hafee tradationes dicaui:atque adeô àpiisnbsp;omnibusTheologiæcandidatis,quorum ftudia pronoftro modulocupimusnbsp;adiuuare,vt tantulum hunclaborem boni confulant, noftnfque argumêtis noua etiamnum adiungancargumenta, amp; eaquæ a nobis propofîta funt, ipfi, pronbsp;ingenij fuidoârinæquefacultatelocupletent.Pontificiosautem hortor,atqucnbsp;tohorta etiam obteftorper lefum Chriftum, ^uidfkxitnos,induit Apoftolus,nbsp;Ephef.j.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traciiditfronobisyoblationem^'viSîimAm Deo^itioderembofiæfragrantiie'.^zhuma-
nis commentis,quç Deus auerfatur,procul abieótis:relióto contendendi ftudio: difeuflaque errorum caliginc,fe ad veram nobifeum de vnico Chrifti facrificionbsp;doélrinamrecipiant:atqueitaiifdem animis,fumma cumreuerentia,Chriftumnbsp;pro nobis crucifixum adoremus : vt eo folo facerdote freti,illiûfque iacrofandinbsp;ûcrifîcijîquod femel in crucefaólum eft,mcmoriam,nonex hominum inftitu-tis,fedexpuroDei verbo pure célébrantes,virtutem eius perpetuamfentia-mus: atque inde xternæfelicitatis hxreditatem, fumma amp; gratuita Dei libera-litate amp; mifericordia,Confequamur.
C A P V T I.
T /theologicx 8c \ icholafticæ diipu-' tatiohismethodûànbsp;atiobis propofitamnbsp;fequamur:primùmnbsp;T omnium propoxy nenda eft amp; expli™nbsp;jê^jeanda noftra dev-B/ nico Chrifti fàcer-(|otio amp; facrificionbsp;fententia. Hæc autem eft huiufmodi; ChriftM efifilfu Pont)fex,aeverefacerdoî noui Tefiamentiy ein4 facrifiewm femel in cruceper-aflnm,eflvnicum, renie-, externum Sacrificiumnbsp;in Eccleßa ChriPliana, idémcjuevnicumpropttin- ¦Njtfîrtt fententianbsp;de vniconbsp;Chrifii fanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ eerdoüo toriumpro peccafù noHrif. Quæ quidem noftra,hoc eft,EccIcfiæ Dei ex ipfius verbo reformatæ fententia, vt facilinsnbsp;^eentia intelligi poffic,pauca quædam nobis deipfisnbsp;exfofitia- factificiis amp;c coruin vfu dicenda funt. |
Qnü Dominus ( quæfuit ipfius erga genus ilur facri humanum niiferlcordia) Adämum in pecca-ficiumin [um ptolapfuin fpe certiflîma falutis confir-traduSu. jy^ßet, ciufquc animum in expeftationemnbsp;Mcfliç venturi erexilfetjqui fua morte turn A-damum, turneius poiteros (proutimperuefti-gàbili Dei confilio vifum eft) cumDeo recon-eiliaret, côfque redderet æternæ vitæ partici-pesmon dubium eft quin prçckram hanepro-rniffionem, non tantum impreffam in animo,nbsp;fed etiam externo aliquo figno, eeu pignörcnbsp;dato,confirmatatn amp;obfignaram effe voluc-rit.Ex quo faótum eft vt Adamus liberos infti-tuerit in pietate amp; cuitu Dei, atque imprimisnbsp;iri iacrificiis ofterendis : vt cuiuis peripicuuranbsp;elfe poteft,qui modbinCaini amp;Abelishifto- Gcn.4.nbsp;ria V erfetur. Atque hoc diuinü inftitutû in piisnbsp;aliquot familiis multos annos fanóte ac religiose conferuatû foiftc, teftatuseftNoachus: Gen.?«nbsp;quum poft diluuiû ofFerret holocaufta fupernbsp;altarc,in quorum odore fuauiflimo (ita commemorate Mofc)Dominus acquieuitrne mul-ta alia eodem fpeótantia mihi fint, tum ex li-brisMofis, tum ex hiftorialobi proferenda.nbsp;Porrb quum Deus voluit Ecclefiam illuftriori 4^-quodam modo colligcre,Mdfcn excitauit,cuius minifterio traditi funt Ifraelitis varij fa-crificiorum ac cærcmoniarum ritus, facris li-terarum monumentis confignati : iri quibus,nbsp;ac præfertim in cæfis immolatifquc viótimis,nbsp;ceu in tabula, non folum pœna peccatis no-Itris debitaproponebatur : verumetiam Mef-fias venturusjita depilt;ftus,eiùfquc facrificiumnbsp;in crucepetagendum ita ad viuum expreftumnbsp;eft,vtrcsipfa pröpemodum oculis fubicótanbsp;viderctur.Tandcm nouiffimis téporibus Chrinbsp;ftusin Lege amp; Prophetis promift'us, exhibitusnbsp;elhqui Legem impleuit,amp; aduentu fuo,atqucnbsp;imprimis fua morte amp;oblatione corporis fui,nbsp;hoc eft,vnico illo ac prteftantiffimo facrificionbsp;in cruce falt;fto(cuius Icgaliafacrificia typi fuc-runt amp; figuræ ) externa facrificia abrogauit. ka- |
Xinile, J'frinini ‘Propofi-iiiinitex- DE VNIC. CHRIST. SACRIF. ADV. MISSÆ,amp;c- 4» Itaqiic priniis illis ac vctuftifllmis tcrriporibus quæ Legem feriptam antecciïerunt,ricus facri-heiorum diuinis oraculis tradin,inftareuiufdânbsp;«¦(îjajça^ictçj^craflioris dclincationis fucfc:cuinbsp;poitea per Mofcn viui colores additi fiint,do-nee tandé Chriftus ipfc vcteribus faerifieiis,nónbsp;adumbratus tantum, fed eciâ ad viu um expref-fus, mundo patefaóhus cft:ae propterea corporis exhibit! præfentiaamp;facrifieium Ghrifti re-ipfa pcraótu, finem legalibus cæremoniis, ceunbsp;piólurisjimpofuit.Qmim autem vnici illius fa-crificij virtus fit perpetua(vc etiam Ghriftus eftnbsp;æcernus facerdos, femper viucns amp; interpellasnbsp;pro nobis: ) rationem Ghriftus ipfe in Ecclcfianbsp;Chriftiana inftituit,qua täti beneficij frudumnbsp;pereiperc poffimus-.nempe Euangelij prçdica-tionem amp; Saeramenta nouiTcftaraenti: qui-busraediis arque inftrumentisfacer Dei Spiri-tus,prout ipfi vifum eftjvti folet s .vt nobis ap-plicec illius facrificij efticaciam amp; vfrtutem.nbsp;Quamobre,poft morte amp;• refurreiäiorie Ghrifti ( nec enim illa duo feparamus, cum mortisnbsp;Ghrifti benefieiü idco fir.efficax, quia Ghriftusnbsp;à mortuis refurrexit) externorü amp; realiu facri^nbsp;ficioruro vfum nullum in Ecclcfia locu haberenbsp;credimus: ne Ghrifti exhibitionem amp; aduentunbsp;adcóqucfacrificium ipfiusfemeloblatum negate veile vidcamur : quod profeftb faciunt ijnbsp;qui Milfçfacrificium reale amp; externum obfti-natc dcfcndunt.Vt enim fiquis debitam à mul-tis pecuniafemelcreditori pcrfoluerit,ea conditioner vtilli dcmüab obligatioQclibcrécurynbsp;qui hoc beneficio vti fe veile profefiî fuerint:nbsp;Itultü eifet diecre, pecunia tones numetädam,nbsp;quotics hic,vcliilcprofitebitur:(quandoquidcnbsp;ftilEcit femel ereditori fuift'e i'atisiadu: ac tantum fupereft, vtfruftus folutionis femelfaftaenbsp;profioentibusapplicetur:) Ita,quum Dominusnbsp;mortis fuæ facrifieio femel pro nobis Deo fa-tisfcccrir,modó verafidc.fummum hoc benefi-eiü percipiamus:ccrrc.incptum,atque etiaim-pium eft dicercivtnobisfacrificium Ghrifti apnbsp;plieetur, Ghriftum elfe denub facrificandum.nbsp;Atquehæc de explicationc noftrx fententix:nbsp;quæ tarnen vt etiamnum fiatdilucidior, excu-tiamustam Subieófcum quàm Attributumfu-perioris propofitionis. Subicclum eft, Ghriftus benediiftusidc cuius nominis cxpofitionc, nulla hoc in loco nobisnbsp;eft cii Pótificiis controuerfia.Scd in Attributo, foiiÄtMr. fingulis eins partibus tota hrec difputatio fitacft. Q^arc opcræpretiû fucrit Attributui-plum paulö accuratiùs cxpédcrc,vç quû in àciénbsp;difputationis ventumfuerit, noftræ tum obic-clionesjtum refponfiones façiliùs intclligatur,nbsp;Quædam fuut in hoc Attributo,quæ fortaftcnbsp;tumexpli lucê aliquam dcfidcrcnt. Quü enim Ghriftumnbsp;'c*r?Ä«x ^PP^ll^mus Pontificem aclacerdotcm:licct cinbsp;Pont;/« Domina vlurpemus quæ temporibus veterisnbsp;Teftameci tä Aaroni quàm eins pofteris inditanbsp;dnj- fueruntihunc tarnen noftru Poncifice amp; iaccr-dotc longifsimo intcruallo à Lcuiticis omnibus lacerdonbusdiitinguimus: quippc laccr-i-dotem æternum, cuius legales facerdotes typinbsp;inerenr. Atque id ex iis quæ fequuntur in Attributo,pcrlpieuam eile poteft; prçfèitim quûnbsp;twin nom Teftamêti facerdotém elle dicimus.nbsp;Nec tarnenfumnefeius, Miniftros Euangelijnbsp;fæpc à Veteribus vocatos fuifle SacerdoteSjnbsp;quum illi ad vêtus Teftamentum alludercnt:nbsp;fed nos vocabulum propriè vfurpamus , acnbsp;propterea diciraus, Ghriftum elle verè facer-dotcmivt allufioncs amp; fimilitudincs remouea-mus. Deinde nequidinfidiarum lateatinvo-eabulofacrificij (quantum enim hincfallcrcnbsp;eonentuf Pôtificij, fiet ex fequéti difputationenbsp;manifeftû)diligcnter nobis vocabuld illud cx-eutiendû eft, amp; quatuor proponédaiex quibusnbsp;fentétiæ noftræ veritas maniîcftior elfe pofsir. |
Primum: ctfi inanis eft de vocabulisipfis s.tcrificii concertatio,quoticstameniis vtimur vocabu- vncxhuittnbsp;lis.quæ extant in Scripturaifimul retinenda eftnbsp;cafignificatio , in quaabiplaScripturavfur-pancur. Nam fiquis, arbittatufuo, nouas illisnbsp;fignificationcs affingeret : ille certc ab ipfisnbsp;Theologicæ difputationis finibus arccrcrur.nbsp;Qtnmobrem diligenter animaduertendû eft,nbsp;quid Scriptura intclligit facrificij nomine.nbsp;VoeabulaHebraica, Gourban, Mincha,l-Iol2,nbsp;Zeuachjamp;fi qua forte fimilia occurrunt,Grç-ci his vocabulis cxpreftcrunti'o-poa-çopttjJ'topûVjO-fiZonc/pw««;, ôt/r/ix, ôuTictr/jia., amp; aliquot aliis confimilibus. Làtini veto interprétés modo vocabula Græca retinucruntj vr,ho-locauftum,amp;,holocautoma: modo, Sacrificijnbsp;amp; Oblltionis nominibus vfi funt, quibus fu-periora vocabula nobis cxplicarcnt. Ex quonbsp;perfpicuum eft, Sacrificij vocabulum ira latçnbsp;patere apud LatinosBibliorum Interprètes,vcnbsp;non folùmfignificet facras illas cæremonias,nbsp;quibus olim viôtimæ ex præferipto Legis im-raolabantur: fed ctiam oblationcs ex rebus in-animatis confedlas. Quinctiam vocabulû Zc-uachapudHçbræosIatiùs aliquâdoaccipitur.nbsp;Quanquam auté multæolimacvariæfueruntnbsp;facrificiorum fpecics ( vtpater ex librisMofis,nbsp;ac prs^fertim ex Lcuiticojtamen mihi redè vi_ quot; quot;nbsp;dcnturThcologi omnia ilia facrificia itadi-ftribuid’ejVt alia î\etç-incè,{iiie propitiatoria ; a-liasu.:^; »plt;5-lt;)€«,fiuc gratiarum aótionis dici pol-fint. Quæ diftribucio facile colligi poteft ex i-pfis præccptis legalibus. Secundum: licet Hebraiea noinina , amp; i-pfum facrificij vocabulum,.non adtionem ta-turn,qua res oiferturifcd ctiam rem ipfam ob-latam fignificetuamen vfus cgt;btinuit,vt Sacri-ficium magis prop'ric ad aitionem referatur: rcsautem oblata, vcl hoftia, vel vidtimaap-pcllctur.Hæc igitur eft propria amp; primaria ac-ceprio vocabuli Sacrificij,vt fignificet facramnbsp;adtioncm qua res aliqua externa oftertur amp;inbsp;confecratur Deo incum finem amp;iis ritibus, buliSA-quifuntab ipfo inftituti. Exhac primaria fi- crifidi.nbsp;gnificationc, 3ltc)Fa(vt fere fit ) per fimilitudi-né dcriuata eft, quafpiritualis amp; interior D einbsp;cultus, atque ipla pictatis amp;eharicacis officia,nbsp;facrificia dici lolcnt.Itaque ne nobis impo'iiat racifum-homonymia vocabuli,hæc diftincfio necclla. ftum.nbsp;rib proponenda eft : Sacrificium a-ut propriè'nbsp;dici : atque ira fignificarc prias illud reale (itä 7»; o/a«.nbsp;enim dicamus)(ïc externum factificiumiaut fi-guratè:amp; tunc poftcrius hoc facrificium deno-tare,quod dixiraus ad Spiritualem Deicultumnbsp;amp; ad vitæ fanctimoiiiam pcrtiricre. Atque id d. iij. Exo.50. Leuit.xj.nbsp;Deut.xy^-amp;c. Secundi ohferuAtnbsp;titt. |
DE VN ICO CHRISTI SACK I F.
pf4i.50.51 O.'.M.nbsp;Rom.n.nbsp;Heb.ij.nbsp;I Pet i. £;c. loqncndi genus tum in Veteri, tum in nouo Teibmento fæpe occurric. Dehocpoilcriorinbsp;nulla eft in hacquxftione inter nos dillenfio:nbsp;omnesenim agnofeimus, facrificia eiufmodinbsp;intcriora amp; fpiritualia, ctiam noui Teftamen-ti temporibus locum habcrc:dc externis amp; rca-li bus (acrificiis tota hæc noftra inftituta cR dif-putatio. Nos cnim aftirmamus, polt Chrifturanbsp;exhibitum pcractiiinquc ipfms facrificiü, quonbsp;feipfum pro nobis obtulit Deo, nullum am-pliiis externum amp; reale facrificium lupcreire:nbsp;quandoquidem externum omne amp; reale facrificium, aut fuit typus amp; figura facrificij Chri-fti,aut fuit iplum Chritti facrificium femel ob-latum in crucemec iara vllum in Ecclefi.1 Chri-ftiana cxtCrnum amp; reale facrificium àChriltonbsp;inftitutum eft. Quum igitur non humante,fednbsp;Diuinæinftitutionis Saciificium elfe debeat:nbsp;nobilque non temerè,fed ex vfu Scripturæ lo.-quendum fit: Scriptura verb poft aduentumnbsp;Chriiti nihil tradidcrit de reali facrificio à nobis pcragendo : fed pociùs facrificium Chrifti,nbsp;vnicum facrificium appcllct : nos vnico illonbsp;falutari amp;pcrfclt;ftiffimo Chrifti facrificio content! fumus. Terti.i nb fenwia. 1 loan.!. obfcrun-»a. tio Sacri- Tertiunuquum Icgalia facrificia fuerinr,vel lt;Xaç-;»a,veltv,i^;afgt;lt;ç-«a(vtantednftuin eft)affir-mamus : Sacrificium Chrifti quod in crucc 1’e-mel oblatum eft, propriè amp; verè fuift’e amp; elfenbsp;iloan.^. pr.opiri^torium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dem mißt ChrtFtnm{\n.~ quit loanncs) vt effetpropitiatio prepeccatit no-ßristii. 3.\i\i[ßpfe eflfiacpjitjprdpÙMtiopropecca-tis noslris : adco vt qui nouiini aliud propitia-törij facrificij genus introduxerint, ij morti Chrifti, quantum in ipfis eft, reiiuhtiare vi-deantur. Quartumtdiligcnrcr obferuandum eft, Sa-crificuim Chrifti diftinguendum elfcab Ap-plicarionc ipfius facrificij : adeo vt Applicatio facrificij Chrifti, dici nonpolfitipfum Chriftinbsp;facrificium : quod vcl ipfo narurx fenfu facilenbsp;ihtelligiporeft, ncquercs hxedefideratpro-bationemlongiorem.Quum ergo Chriftus ferae! facrificatus, ncc debeat, nec etiam pollicnbsp;ampli ils facrificariifupcrcft tancùm vt virtus i-pfiusSacrificij nobis applicetur. In ipfa verbnbsp;Applicatione duo confidcramus;vidchcct,cf-ficacitatem Spiritus Samfti in nobis operan-ris, amp;, rationes externas quibus, tanquam in-ftruraentis, iple Dei Spiritus vtitur vt opusnbsp;fuiirn in nobis peragar: quæ quidem externanbsp;media publica amp; in vfum totius Ecclcliæin-troduôla,funt,ipla prædicatio vcrbi Dci,amp; Sa-cramenra à Chrifto inftituta : quemadmodurrtnbsp;ex lcriptis Apoftolicis didicimus. . Quæ quum itafint:quum facrificij vocabu-exfoßtia- Itiminea tantiim fignificarione in qua extat ifisntiüræ in Scriptura à Thcblogis vfurpari debeat : Etnbsp;fenteHtix. Scriptura vnicum taiitùm reale amp; externumnbsp;noui Tcftamenti lacrificium proponat, nem-pc Icfu Chrifti Säeerdotis limul de Viôtimæ,nbsp;mortem de facrificium; quod quidem femelnbsp;pro nobis in cruce fatftum, verè eft ac propricnbsp;propitiatoriii pro peccatis noltris:nbsp;quum iplius vnici facrificij virtus fit infinita,nbsp;ac perpetu.!, eaque nobis applicetur |
Spiritus Sancli,a Jhibitis(prout ipfi videtuijl* ftrumentisac Mediis, videlicet prædicationcnbsp;verbi Dei, amp; Sacramentis à Chrifto in Eccle-fia Chriftiana inftitutis; quum denique appli-catio facrificij cum ipfo lacrificio non fit con-ftindenda ; efficitur , planam elfe ac dilucidamnbsp;fuperiorcm noftram fententiam , quadiceba-.nbsp;mus, Chriftura elfe folum Pontificem amp; verènbsp;Saccrdotem noui Teftamenti ,amp; eins facrificium femel in crucc pcra(ftum,eirc vnicum noui Tcftamenti facrificium externum amp; reale,nbsp;atque ctiam propitiatoriü pro peccatis noftris.inbsp;lam proponamus Pontificiorum fenten-tiaiTijtämquc cum noftra comparemus ; vt fa-,nbsp;ciliùs cognofeamus quifnam fit huiufcc difpii-tationis ftatusific igitur illi opinantur;Miß:nbsp;fa fieri verum, reale externum faertfieium, i^uonbsp;facerdot es ofi-eruntDeo corpm ó'fangutnem Chri~nbsp;fit fitb ffeciebm panü amp; vint ; (^uod ejuidem facri-ficiutn efipropitiatorium pro viuis (fi mortuis. Hane luam fententiam ita cxponunt.Sacti-ficium Chrifti duobus modis confidêrari, aut, vt cruentum : aut, vt incruentum. Cruentumnbsp;Chrifti facrificium femel tantùm'in cruce fa-btum eile : Incruentum autem fæpe à facerdo- tr»«»»:.nbsp;tibusfaótitari, idque ex Inftrrutione Chrifti,nbsp;quifuæmortismemoriam voluit,nonfoiùmnbsp;verbis amp; Euangclica prædicationc renouari:nbsp;fed ctiam externa Millie aclione rcpræfenrarinbsp;àfaccrdotibusEcclefiæ Chriftianæ. Chtiftum 'Pftmt-quidem elfe'primarium Ecclcfiæ Chriftianænbsp;lacerdotem, lcd Epifeopos amp; Prelbytcros ellenbsp;fccLindarios facerdotes Chriftum ipfumfccu-. -dariè offerentes. Quum autem ( vt illi quidemnbsp;tradunt) cruenti Stincruenti facrificij Chrifti lt;/««ƒnbsp;differentia fit, non in rc ipfa,fed in modo tantum lidcirco Milfæ facrificium incruentum,nbsp;aiunt elfe propitiatorium pro peccatis, quandoquidem illudipfum tribuiturcrucntoCliri-fti facrificio.Iam quia Centent hominumpec-cata, non hîc tantùm remitti, fed etiaai poftnbsp;mortem peenis purgatoriis expiari, eb fit, vtnbsp;Sacrificium Millie affirment elfe pro,piti3to-rium tam pro riuis, quàm pro mortuis.Arquenbsp;hæc eftfuram.! huius dogmatis Pontifici j, pronbsp;quo tantopcrc decertant, nô modb variis dif-putationibus, fed , quod longe grauiiis eft,nbsp;ffammis, ac gladns,'amp;, quantum cis licuitto- Sacrißeiätnbsp;tos ab bine leptuaginta annos, atlidiia crude- Mijfe nSnbsp;litatciadeb vt dum luum nobis facrificium in-cruentum toriesinculcanr, vniuerfam propc-modum Europam piorum hominum cruorc „^.nieraiinbsp;repleucrinr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iH fiori Ex hisigitur pcrfpicuum eft,noftram dePb-tificiorum fententiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opponi. Nos ciiim folum Chriftum noui Tcftamenti copxratit verè lacerdotem elle affirmamus : illi non lolû ysrinf^uenbsp;Chriftum agnofeunr noui Tcllaméti iaeerdo- feuwtie-tcra.Nos Chrifti facrificium oblatum in crucc pro nobis,vniCum,reale amp; externum in Ec-clefia Chriftiana facrificium elle dicimus : Illi,nbsp;non vnicum clic contendunt. Nos vnicum il-lud Chrifti reale facrificium , elle pro peccatisnbsp;propitiatorium ex verbo Dei ftatuimus : Illi,nbsp;non vnicum clic autumant, quippc illud i-pfum Millæ facrificio tribmtntcs, Porrb,quod ¦illi |
AD VER s. MISSÆ SACRIE
iîli vim ac pondus fuæ Miilæ ad inferos vfquc ica demergunc, vtindc excinguancatqucop-primant flammas purgatorias,qiias ipii alio e-riainiuim cirorc conhnxerunt; non pluribusnbsp;hoc loco perfequemur: quandoquidcni eadenbsp;rc pccu'iarem difputationem inlti-tiicmus.
tinirmer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quifnam fic totius controücrfix
ftßuHs. ftatus amp; To Kpn-e'iU^oi’; An fokis Chriftus fic vc-tè facerdos noui Tcltamenci, amp; mors eius fic vnicum nouiTeftamenci facrificium reale amp;nbsp;propriè didum. Quæ fi femel définira fucrinc,nbsp;reliquæ quæftioncscxfupcrioribus dependé-CCS ôc à Poncificiis propoficæd'uafponredilfol-[»Ici. uenrur.Nam quod illi qujErunr,^«lt;?re»/o Aiif-fafitiitilis,ipfisettamfdcerdetibus:Sgt;c,t\a3.P\ de ra-tionibus referendis agcrenc, difpucanc de ƒ ro-portioniùtii ( vt illi quidem loquuncur) Intenfi-w exterifiitè taxatis: hoc, inquam,ludicrumnbsp;amp; puerile fomnium ex fuperioris quæftionisnbsp;traCfarioncfaris cuancfcec, nec cric opuslon-giori difpurationc. Nifi forcé cxpcdanc,vr fi-bi hac in rc gracificeniur, faccamiirq}, Miiraranbsp;facrificulis Poncificiis vcilem quidem acquenbsp;imprimis quæftuofam fuifie: qui fubeili hocnbsp;rcciculo ampliffima vedigalia, amp; innumera-bilesdiuicias vndiquecorral'erunc.Acnos caranbsp;demurn vcilicaccm probances, quæ cura Dcinbsp;verbo amp; Ecclefiæ faluci côgrüicnttâ, non inu-cUeramodo,fed cciam exiciofara vcilicaceirinbsp;damnamus: quæ homines aucreie à Chriftianxnbsp;Rcligionis puricacc , amp; beneficio morcis acnbsp;paflionrs Chrifti craffiffimas cenebras offun-dir.Scd iatù noltra: fcnccnciç confirmacio pro-poncndacft.
Qs^funtvmbrafuturoru^corpta ante, Chrtfli. Colt.
H abebat guident prias ( Teïiatnentum ) con- Hei’-’-flitutos reliptonis ritus Sanctuarium manda-num, (fpc. His ita ordinatis, in prias ejutdem Ta-bernaculum ejttouis tempore ingredtuntur Sacerdo-tCs ^ui ritus obeïittln fecundum autem femel ^uct-ànnisfolus Pontifex non fine fanouine quem offert pro fieipfo pro populi erratis. Hoc déclarantenbsp;SpirituSanCls, nondtimpatefaClamfuiffe'viam adnbsp;Sacrariumpriore Tabernaculo adhttc cenfiiiente:nbsp;^uod er at exetnplar pro tempore illo prffenti cjuonbsp;dona facrificidcjue offeruntur, qua non poffunt con-ficientiafianClificare cultoremdn cibis dun tax at amp;nbsp;pottonibus (ff dtuerfis ablutipnibus acritibus car-nalibus,Z'Jjue ad tempus correClionts impofita.
Sacerdotes tjuifiecundum legem offerunt dona, Heb.S. exemplari eß- ismbra defieruiunt rerum coeletiiumnbsp;ficut diuino diClum efiAdofi; yide vtfacias ommanbsp;ad exemplar quod :ibi oilenfum eß tn monte,çgt;/-c.
Ex his (Sc confimilibus locis efficicur: Chri-ftum fui lie vcccris Teftamenci facerdocibus Sc facrificiis adumbracum.
C A P V T II.
O s T E A Qjy A M fencenefam rib-ftram propofuimus,amp; quoad c-ius fieri pocuic, cxplicauimus, eâmquecutn aducrlariorü fen-rencia comparauimus.vc ica mà-
gis cliiccrec huiufee difpucacionîs ftacus : iam nobis ad noflræ fencenciæ côfirmacioncm ae-cedendum eft. Quia verb rcótc aliquando di-Lib.j c.i. xic IrcnxuSjEuangekum, hoceft,fcripca Apo-llolica, elfe fidei noftræ fundamencum, opc-rxprecium cric locos Scripeuræ primùm fub-llcrncre,ex quibus deinde A’'!rolt;rconficia-mus, quæ noftræ fcntenciæ vcricàrcm ancc o-gt;4«« omnium oculos confticuar. Ac ne Syllogifmô-t5 rum mulcicudo Iccforibus moleftiamparcrcc,nbsp;Demaßn non fiugulis Scripcuræ locis fingulos Syllo-üanis coi gifmos Iiibieciraus: led facis fuic vno verbo'fi-gnificare,quodnam arffumcncum exvnoquo-quot;P® Qcpromi poHir.
tefiimo nbsp;nbsp;nbsp;Lex -ümbram habensfuturornm bonorum, non
exprejf.vn formant reramw hoiîtts ^uasßnquUs Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annis cafdern aßtdui offerunt, nuncjtiam potefi ac
cèdent es fanEitf care i^ß-c. Q^tpropter tnorediens mundiitn: Sacrijicttim oblationemnolùtih^cor-pus autan aptai'bi fmht: HolecaMomata hoïlianbsp;pro peccate non approbaïlt : Tune dtxt, Ecce ad-fnw^vtfaciamyUeusyVoluntatem tuam', lt;^c. Tol-bt prins tttpoHeriusfiatUüt^
Ecce dies venient, dtcit Dominus, qiittmpan- Heb.8.
«_» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.f
nouum,(ßc.dum dicit nouum antiquauitpriusjtß/c,
Tolltt prius zgt;tpePleriusfiatuat,çtrc.
NihilfanClificautt Lex,Jed afeitaffetmelïôrpcr quam appropinquastnus Deo.
Potions fit dais ffonfirfaClus efl lefits.
Itaque ob id noui Deslamenti Adediator efl, vt morte intercedente ad redemptionem earumpra-uaricationitm quefuerant fub veteri Eeilamento,nbsp;V ocuti, promifiionem accipiant erna hæreditatis,nbsp;(ßc. In confiummatione f 'eculorum ad abolendumnbsp;peccatum patefaltus ePi, (ß-c.
F”nus Deus,vnus cßAdediatorDeit^hominum ljotfio ChrtPîus lefus qui fiemetipfum deditredem-ptionis,(ßc.
adcc^itîis ad notii TePlàmenti Mediatorem Jefum cJ-fanguinemalferfions0,t;ßc.
Adueniens autem ChriPius Pontifex futurorum bonorum, eßc.ingreffus efl feme I in fiacrarium atcr-nam redemptionem naPtus.
t mifcricors effet eff fidelis Pontifex in iis qua apjid Deum i ad expiandum peccatum populi.
Confiderate adpoPloltim Pontificemprofefiio-nis no sir a lefum fidelem ei qui ipfium consiituit.
Habentes Pentificem niagnum qui penetrauit j coelos,lefitmfilium Dei,tcneamusprofefiionem.
Christus nonfibi hunc honorem tribuit nt fieret fjeb; ‘ Pôntifex,fedis qui dixerót ei.filius meus es cu:egonbsp;hodte genui te,lt;;ffc.
Talis nos decebat Pontifex, plus, innôcgns,im- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
pollutus , flegregatus àpeccatortbus, fiubltmtor cœlisfaPlusieffc.
Ex quibüS Confcqiïîcar»^ av«'gt;ie»)ç,Chriftum' ri'OLiiffimis cemporibus exhibicuro cftcfolunfrnbsp;noui Teftàïncrici Mcdiacorcm ac Poncifieem:nbsp;vcccrisTcftamcnci faécrdocio fublaco,amp;cæ-remorais abrogacis.Hæc aurcm: Mediacorem,nbsp;amp;,Poncificcm eile noui Tcftanàcnci, icacon-iûifta lune, vc nullo modo diuelli polfinc.Nainnbsp;Chriftus xMcdiacoris munerê cunC imprimisnbsp;defundus cft, qutim facerdos pro nobis fadus'nbsp;fe’ipfumobrulic proptccacis' noftris; vc parcenbsp;d. iiij.
gam cum domo Ifirael cum dotho Iiidafœdus -
Htb.io, Heb./.
Hcbr.y. Hebr.
I- Tim,
Heb.j.
Hcb.x.
Heb-s.
Hcb.io. corporis lefit Chris hfeme/ffa£lar/t.J loan.i.
Galat I.
Rom.8.
IoaB.17.
Heb.io.
Hcb.10.
Heb./.
Heb.4.
Hcb.fi.
Heb.8.
Heb p.
44 DE VNICO CHRISTI SACRIF.’
ex locis fupcrioribus, ac præfertim i. Timoch.
2.dc Htb.9.
Christus dilexitnosfl tradiditfemetipfumpro nobis oblationemacviéiimam Dee in odorem bonanbsp;fragranti-t.
fltgratia Dei pro omnibus morte gull aret, flc. per mortem aboleret eum qui mortis habet Impe-rium,hocefl, Diabolum, fl liberos redderetquot-quot metu mortis per omnem vitam obnoxij er antnbsp;ferait Utt.
Nunc femel in confitmmationefeculorum-f ada-bolendum peccatum per ttnmolattonem futipfius patefactus efl, flc. ChriHusfemel oblatusvt muiter itm peccata tolleret,flc.
Qua voluntatefanbitficatifumus per oblationem ‘Fece agnus Det fti tolltt peccatum munditnbsp;' Qm deditfetnetipfumpro peccatis noltris.nbsp;Qutproprio filto non pepercit,fed pro nobis ó-^nbsp;mnibus tradtdtt eum, flc.
Qm dedit femetipfum pro nobis vt redimertt nos ab omni iniquitate flpurificaretfibi ipfi popu-lum,peculiaremfludiofum bonorum operum, flc.
Pro eis ego fanbhfico meipfum, vt fint fl ipfi finbiificati pervericatem,flc.
flnica oblatione confecrauit in perpetuum eos
quifanbhficantur.
Ex quibus confequitur Chriftum feipfum femel obtulille amp; fc rradidilie pro nobis oblationem amp; viótimain Deo, fadum facerdotemnbsp;fimul amp; vidimam, vt peccata nofira tollcrctjnbsp;amp; vnica ilia oblatione eos qui landificanturnbsp;in perpetuum confecraret.
flntcapro peccatis oblata holtia in perpttuum fedet ad dextram Dei.
Non in manufatlumfacrarium ingreflus eflChri flits , exemplar vero facrarto reflondens , fed in i-pfum caelum,vt apparent nunc in confleclu Det pronbsp;nobis. Neque vtftpe off er atfemetipfum, flc.alto-quin oportutffet eum fape paffum fuiffe à condttonbsp;mundo.
Illi quidem plures fablifiint facer dotes, quod mors prohiberet eospermanere. At hic,proptereanbsp;quod tn sternum manet,perpetuum habetfacerdo-tium. fl nde flferuare prorfus potefleos qui per i-pfitrn accedunt ad Deum, femper viuens vtinter-pellet pro eis,flc.Cuinonfitquotidieneceffe,quem-admodum I'Hs Pontificibus, prius pro peccatispro-priisviclimas offerte, detndepropeccatis populi:nbsp;Id enim fecit femelquum femetipfum obtulit, flc.
Habentes Ponttficem magnum qui penetrauit ccelos lefum F ilium Dei,ten:amus profcfliostcm.nbsp;Non entm habemus Ponttjicem qut non pofiitafficinbsp;fenfu infirmitatum noslrarurn ,fed tentatum tn 0-mnibus fimiliter abfque peccato.Acce damns igiturnbsp;cum fiducia ad thronum gratia, vt confequamurnbsp;mifericordiam fl grat tarn mueniamus ad opportu-num auxtltum.
Qifl pracurfirpro nobisingreffus efllefus,fi-cundutn ordinem Melchifedec, Pontifex f this tn aternum.
flalem habemus Ponttficem qui confedit ad dextram thront mateilatis illius cœlelUsfanblua-rq mintisler ac ven illius tabernaculi quod fixitnbsp;Deus fl non homo.
Quanto magisfanguis Chrilli qut per Spiritum
dternum feipßtm tbtulitinculpatw/i DeOypiirgabft confàenti.vn ve^ram à mortnis opertbus adfer-Htendum Deo viuo?
Qui in die bus earnisfu£ ^Hurndeprecationes amp; Heb.5, fuppUcationes apud eum ^ui poter at ipfum feruarenbsp;à mortcycum cl amore valtdo,(ß lachryrnis obtuhf-fet,lt;ß exaudittis ejfety^c,
Non pro eis rooo tantum y fed amp; pro eisaui per fermonem eorum crediturifine in
Qmm habear^us facerdotem ma^fion prsfe- Heb.u. élu domui Dei,accedamus cum vero corde^ep- certanbsp;perfuafione fidei^puris corddgt;»s sicoifesen/ia mala-
Si qunm inimici ejfemus, reco'nctliari fuimns Deo per mortem flij eins, .pnult'o magts reconcsliatinbsp;feruabimur. pervitanuipfus.
Sts^uis peccaiierit , xiduocatum apud Patrem habemus lefum Chyislum iufiuon-, (pr ipfe eflpropi-‘nbsp;tiatio pro pecçaw noéîris» Item-, Mifit F ilium fuu
Qms e^sjui condemned. Christus is ejti^ui mor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
tuw efl, imio ver-o tjiti etiam excitatus efl^ etia efl ad deXtram Dei,lt;}ui etiam psiilulat ora nobif.
Ex fuperionbus locis coliigitur, 'Chhftum pofteaquam fefe pro nobis hoAiaan obtulitnbsp;Deo,federe ad dextram Patris:.non vtfeipfumnbsp;rurfiis ofFcrat, fed vt prorlus cos feruct qui pecnbsp;ipfum accedunt ad Deum, pçrpct^ium habenänbsp;facerdotium, «Sc femper viucns vtintcrpcllctnbsp;pro cis : Se vnici facnfi.cij feme! in crucc per-adti, ac nunquam itcrandi pcrpetua,perfc6ta-que vitcucc amp; efficacia,cos plcniffimc Deo re-eoncilict j qui vera fide fumnium hoc beneficium rccipiuntj
His igitux omnibus aggregatis j noftram conficiamus in liunc mo.dum.
Qwm Scriptura dicttfùifle veteris Testamen-tifacerdotibusfacrificitfyue adumbratum, ep- no-utflimistemporibusfyeterisTePiamennJdcerdo-tiofublato, lt;3- cstremoniis abrogatis ) nautfefla-menti Mediatorem (fl Pontifleem exhibitum:fe~ ipfum femel in cruce obtulifle (fl trâdtdijfe pro nobisnbsp;oblationem (fl vibltmamDeotfl fablum efle Sacernbsp;dotemflmul fl viélimam-, vt peccata nosiratolle-^nbsp;ret, fl vnica ilia oblatione eos cfut fantbficantur innbsp;perpetuum confer ar et ; edtjue hoilia oblata-, inperp etuum fördere addextram Det Patrts,nonvtnbsp;feipftmrurfus ojfcrat,fedvtprorfus eosferuet, ^uinbsp;ptr ipftmaccedunt adDeum, perpetuum habensnbsp;facerdottum, femper viiiens vt interpclletpronbsp;eis,fl vnicifacripcit jemel tn cruceperacti aenun-ejuam iterandi perpétua perfecidijue efficacia eosnbsp;pleniflime Deo re concilie t, qui vera fldefummumnbsp;hoc beneficium reetptunt : Is efl folus Pontifex acnbsp;vere Sacerdos noui Teliamentt, û“ etusfacrifi-cium femel in cruce perablum,eflvntciifn.f reale flnbsp;externum facrificium tn Ecclefla Christiana: i-démque vracurn Propitiatoriupro peccatts nojtris.
Christum Scriptura dicitfuifle veteris Telta-p m-tntifacerdotibusfacrificilfque ad.umbratum ,fl frofofnbsp;no utflimis tempor thus ( veterisF eStamentifacei-dotiofitblato fl carewoniis abrogatisp 10ut 7 esta-mentiMediatore fl Pontifiice exbtbitu ,feipfumfenbsp;me I tn cruce obtulifle fl tradtdtfle pro nobts, flc.
Quare tChriflus ejtfolus Ponfex acvcr'efi- c.mf-cei^os notii feflamet.ti, fl etusjacrtficiitrnfemel tn
AD VERS; MISSÆ SACRIF. 45 Miflæ facrificio iaffl nobis redarguêhdi funt, Pontificiorum fententia eft huiufmodi : In 'Ponûfi-Mtjfafieriverum,reale cir externumfeuvifibilenbsp;facrificium, quofacerdotes offeruntDeo corpusnbsp;fanguinem Chrifiifùbßeciebuspartis vinitquodnbsp;quidem facrificium eîipropitiatorium pro peccatisnbsp;nolîris. Hanc fententiain nos ita fequentibus argu-mentis euertimus. Argvmentvm I. OMne legitimum facrifictum nititur expref-fis Scriptura verbis., ex quibus manifelium »W ertteepera^m, efivnicHmy reale (ÿ externwn [acrißcijtm in Ecclefia Chrt^liana : iâémqne vnicanbsp;fropitiaforiamfro peccatk noîiris,nbsp;ixftici- hxp^*ïdamus fuperiorem detuonftrationcm,nbsp;tiiitmsn vtfaciliùs inteJIigi pofljt, quàm fie cuidens amp;nbsp;ßriuitnii. ncCelîâria, quæ (une lt;»«9» veræ demonftratfo-nis. Medium non tantum deferibitaedefi-gnat fubieiäum, nempe Chnftum,cx veris e-ius notis in Scriptura pfopofitis ( quatenusnbsp;huius loci ratio poftularc vifa eft ) fed etiamnbsp;continet definitiohem illius Attributi quodnbsp;de Chrillo dicitur. Perfpicuum eft enim ex iisnbsp;locis, quibus noftra ««-o'iTw^/ç firmiffiniè niti-tunquid fit, efle Pontifieem acfacerdotem no-ui Teftamenti : itémque : quid fit, facrificiuranbsp;reale amp; externum noui Teftamcnti.Quæ qui-dcmitadicunturpcrfe de Chrifto,vt fineChrinbsp;fto,necintelligi poflînt,ncc definiri. Siquis e-nim quacràt: quis fit facerdos ac Pontifex nouinbsp;Teftamenti-.refpondebo cum eire,quem vetc-tis Teftamenti legales facerdotes adurabra-runt, amp;c. qui perpetuum habet facerdotium,nbsp;amp;c.atquc vno verbo: cum qui faótus eft faccr-dbs fi'mul amp; vidiina pro pcccatis noftris.I-témquedicam :facrificium rcàleamp; externumnbsp;noui Teftamenti elle facram illam aétionemnbsp;quaChriftus feipfum in cruce pro nobis obtu-lit Deo, vt nos ab æterna morte redimèret amp;Cnbsp;cum Deo recôciliâret.Atqucira vides eo feiti-per elle redeuridum : illud demum eife facrifi-cium externutn amp; teàle nouiTeftamehti (finbsp;cum Scriptura loqui volumus) in quo realiternbsp;amp; verè idem eft facerdos amp; vidima. Ex quo fitnbsp;vtneceiTarib nobis fit fiibfiftenduinin eo fa-crificio, quod femel in cruce fadum eft. O-hiniâ funt igitur reciproca ih noftra demon-ftratione ex legibus acpræeeptis dcinonftran-di. Nam Chriftus eft is, quem Scriptura dicitnbsp;fuifle adumbratum Icgalibus facerdotib‘us,amp;'nbsp;faftutti fuiffe facerdotem fimul amp; vidimam,nbsp;Ccc.Et viciffim,Quem Scripturadicitadum-bratutn legalibuslaccrdotibus,amp;fadumfacerdotem fimul amp; vidimâm:is eft Chriftus fo»nbsp;lus.Itcmquc Pontifex ac vétè facerdos noui T enbsp;ftamenti Chriftus folus cft.QiJod amp;retro com-nicaf.quandoquidtm,fi Scripturàin audimus,nbsp;Chriftus folus eft Pontifex amp; facerdos nouinbsp;Teftamenti.Q^odidem deipfius CHrifti facri-ficio dicédum cft:vt nobis redeat fuperior rio-ftrà fentetitia: riempcChriftiim éftcfôlum facerdotem noui T cftamenti amp; ipfius Chrifti fa-crificium in cruce pcradum,eirc vnicum,rca-lcamp; externum facrificium noui Teftamenti:nbsp;ijuod crat detnonftrandum. CAP VT ill. O G NIT10 vcritatis ( iriqüit Au-? gaftinus)mendacium cucrtit : ac ( propterea exfuperiori capitCjV-‘ bi fenccntiæ nollræ veritaté ex i-pfiùs veritatis firmamento, hocnbsp;certiflîmis Scripturæ locisalFcruimus: ^ft,ex_______________________________________ fàtis rcfcllicur aduerfariorum fcntentia.Verû-tamen vt fequamur euiii ordinem quem ipfi ftbbis prôpoliûrausiPôntificioruni ctvorèâ de |
\. JfisScriptura verbis^ ex quibmrnanifeHtm „onejfefà ejjepoßiteiufmodi facrificiumfMtJfe à Deoin^itu^ crifidumnbsp;tum. SacrificiKmAiijft. nonnttitur expreßis Sert-ptara verbiSfex lt;^uibw manife^um eßepoßit einß-medifatrificiurnfuijfe à Deo inslttutnm.Q^refa-crificium Mtjfa non efi legitimttmfacrificiur/y.^ vinbsp;confe^uentii reiieiendam efi. Strudus eft Syllogifinus in i.fig.quia riegat , OT/ «ç-l,cuius partes iam explicandæ funt. Maior propofitio, fiquiderh opus habcat prûbàtione,fatis probatur ex iis quæ alibi dif.nbsp;putauiinus in loco de verbo Dei feripto aduer- ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• fus hum. traditiones-.atquc etiamnum confir-mari poteft ex locis fequeiitibus. Fruürame colunt docentes do^rinasqua funt mandata homtnum, H oc verbum pr^ecepi eis, dicendo:jiudite vocem meameß eroveïlerDeus:vos autemeritispopu-lùs meus-.cß ambulate in omni via qua pracept vo^nbsp;bis vt beneßt Vobis : Illi autem nonparuerunt., fednbsp;ambularunttuxta voluntatesfuas, (ß iuxta Itbtdi-nem cor dis fui mali, cßc. adißcarunt excelfa T o~nbsp;pheth, quod nunquam praceperam, neque in cornbsp;meum afeenderat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Adde frcqiientcs reprehenfiones Prophetarum quod pOpulus adóraret in excelfis. Ire, qubd leioboam nouiim amp; alicrium cultumnbsp;inftituiftet præter verbum Dei.Huc etiam fpe-dat quod Paulus damnat »AiXofl^na-K««». Et Cololl tnbsp;iufmodi permulta, quibus recitandis non eronbsp;lörigiór: quippe quum Pontificij id negatenbsp;lion foieant. Elfer eriim perabfurdum, licerenbsp;hom'inibus arbitratu fuo rem diuiriam facerc,nbsp;cultiimque Dei atque imprimis facrificiumnbsp;inftituere. itaque quanuis Eth'n'ici veræ Deinbsp;cognitionis cxpertes,paffim amp; in vniuerfo terrarum orbe facrificaririt:eorum tarnen facrifi-cia Deus reiccit,caque tantum accepta habuîtnbsp;quæ ab ipfius Spiritu profeda funt : quemad-modum diximus in i. capite huiufee difputà-tionis. Quidam exPontificiis aduerfus haric tnaio- I{.efutatia rem propofitiOnem proferunt 6\ç-««’«c ex A-bclis,Noc,Abrahami amp; Melchifcdeci facrifi-Ciis pctitasjitem ex Sderificiis Aaronicis : quæ ,ißfi„u.nbsp;qUiaerh Sacrificia, iriquîunt, fuerunt ratanbsp;amp; légitima , amp; tarnen non ilitebantur vllisnbsp;Scripturis. Refpondeo iftos errate tiu dytoiav t« «jî jg-o-tósnbsp;nbsp;nbsp;ûrauTu;. Dixi enim in Ma inte Propoütione 7Virtf»r,non Nftebatur,Q^-rö igitur vndénam feis ilia Sacrificia fuîlfe rata amp; légitima? certe ex verbo Dei feripto Heb. li. Imbtib'i ipfe rcfpondes, quum probas exnbsp;S.Scriptur.a Sacrificiufn Ab'cl‘is,amp;c.fuillc legi- |
4-; DE VNICO CHRISTI SACRIF.
|
timum.Dcbcbas içîitur iraintcrroçando tÄiF-; Qiiibiifnara Scripcnïis Nititur’ac turn piocLililfem Scripturælocos, quos ru ipfc pronbsp;me contra tc ipfum prociililli.Qoarc (icrctor-qiico in eiiifniodi refutationem argumentum.nbsp;Si Sacrificium Abelis probatur fuille Icgiti-mum co quod Apoftolu^ad Hebræos feripür:nbsp;' Abclcm perftdem facrificantem teftimoniumnbsp;obtinuide quod circtiuftusJtcmquc,11 illc ipfcnbsp;Apoftolus probat Abclcm teftimonium obti-niiift’c quod eft'et iuftus ex iis quæ fcriptafuiK,nbsp;Gen.cap. 4- Ergo veriflima eft Maior ilia pro-pofitiomcmpc, Sacrificiuin illud demum ellenbsp;Icgitimum quod nititur expreflis Scripturænbsp;. verbis. Idem dico de Noachi amp; Abrahami Sa-crificiis qux fuille grata Deo ac proinde legUnbsp;rima probarur ex Scriptura,videlicet Gen.cap.nbsp;8.amp; 22. Ad Mclchifedecum quod attinct, cumnbsp;fuille Saccidotem Dei, amp; Abrahamo benedi-^lidum ^‘¦‘oEtius. Gcn.iq.. Heb. 'j. qua de re pluranbsp;infra Cap. q. amp; cap.5.Nónulli cnim Millæ pa-J.- troni parte duntaxathuiustraótatusrcfcllendinbsp;iiquMha dclumplcrunr, amp; reliqua dillimulant,adcó vtnbsp;'tHirefe* Refponlionc ad ea quæ proponunt, nonnbsp;Zei-econlt;i- opiis. Cætcrùm facvificia Aaronica fuitfenbsp;tifuntyie légitima amp; à Deo inftituta eonftar cxprellisamp;nbsp;btjuiiprx certiffimis Scripturæ teftimoniiS: quod nil!nbsp;nosfacræ literæ doccrent, profcdó ncfcirc-Atenim,inquiunt,potutllènt facrificia abnbsp;jjonyïo xJ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olierri,licet ei Mofcs fcriptura harum enruobie- rcrum noii oftcndiller. Quidaudio?dcbcntne eimnesre Tiicologi cx fiólitüs liypothefibus dillcrcre’nbsp;fewas. Vcrùmenimucro illud mihi rnultö maximumnbsp;cftamp; eertillimum, quod facris litcris prodi-turn eft : hcmpc, Mofcm Dei legem fcriptamnbsp;coram Ifraclitis legille Exod. 24. Aaroneni e-tiamex Diuinis præccptis acritibus in Legenbsp;Dei propolitis facrificallè. Qüum autem ifti in fuis Refponfionibus negant Sacrificium Millæ elle commentumnbsp;honiinum,hocnonpcrtinctadMaiörcni pro-politionem huius argumenti noftri rcfcllcnda,nbsp;quam fruftra exagitant quaii non fucrit fatis ànbsp;nobis confirmata. Ridicule etiam arroiduntnbsp;illud quod dixi : leroboamum alicnuni amp; no-imm Dei cultum prætcr verbum Dei inftituif-fc, qualicxtcnucmldololatrialcroboami ,cónbsp;quöd non dixerim contra Dei verbum,fed tä-tùm,prçtet Dei verbum; Atqui Prætcr verbumnbsp;Dei, cultum Dei inftitucre, omnino cft contranbsp;Dei verbum cultum Dei inftitucre : adcó vtnbsp;maxime probcrurillcDci cultus Deicircalic-nus amp; idololatricus, qui dicitur prætcr Verbunbsp;Dei inftitutus. loluc 22.v.19.29.Atq. hæc diófanbsp;fint de Maioris huius Propolitionis cxplica-tipne.- |
Minorem propoGtionem elfe vcriHimam, Scriptis Apoftolicis.nbsp;c.tcio Pcrlcgantur enim ca omnia quæ Apofto'Iinbsp;confirmA- fcripfcruiit : i'iulquam iltud Millæfacrihciiim,nbsp;. imó nc Millæ quidem vocabulü rcperics.-Nanbsp;quOd Pontificii profcrrcfolcnt, hæc Chriftinbsp;verba:Ho c F a c i t E, amp; concendunt ver-bumm. bü^ïcfre idé elle ac facriGcare, eó quód Poctanbsp;aliquando Aïxciiz,facere vttula-, pro,immolarenbsp;vitulani(dcquo vitulino argumento plura di-cemus fcquchti capitc, quum PöntiGciorumnbsp;argumenta difcutiemns) id non probat Milîænbsp;facrificiiim. Vt cnim omittam, apud Euangc-liftam non agi de Milla j fed de Cœnæ Domi-nicæ Sacramento ; ccquis vnquam iure exifti-maucritillis Chrifti verbis coutineri præcc-prum ficrificandi ï nec cnirahic quæro, Annbsp;vctbum^ïcere apud Latinos : vel verbum :Âfiinbsp;apud Hebræos ngniftect aliquando facrifica-rc:lcd aftirmo,iftud complcxtim orationis,/)öcnbsp;factte, nufquam, nee inlacris libris,necin E-thnicorum fcriptis idem Ggnihcarc ac fi dica-turj/üo-^c/2Ze. Voluanr, cuoluant omniaPon-tificij amp; fcrant »tç-zxwv, fi polGnt. lam cos vc-lim mccum attendcre, quam planis, exprcllïsnbsp;dilucidis verbis facrificia veteris Tcftamcn-ti à Deo fticrint inftituta,facriGciorum ritusnbsp;expoGti, omnis denique facriGciorum rationbsp;certis legibus tasn aperte lancita, vt nec defa-criGciis, necdefacriGciorum modo dubitarinbsp;vnquam pollct.Cur igitur,obfecröjG Deiisfa-criheium aliquod reale amp; externum tempóri-bus nóui Ttftamcntijin Ecclclla Chriftiananbsp;fupcrelTc voluit : de co Icgem certam, Verbisnbsp;manifeftis, rtón tu lit î Quid î faeriGcia Icgalianbsp;tam exprefsè amp; aperte fuille inftituta: hoe vcanbsp;ró longè præftanrilîimum ( vt ifti quidem vo-lunt)MilIæ facriGcium, non modo non clarisnbsp;amp; difertis verbisinftitutum ,lcd ncnominatunbsp;quidem vnquam à Chrifto amp; ab Apoftolisnbsp;fuillc ? Scqucrcrur: nouuni Teftamenrum ob-fcurius elTc vcteriTcftamcnto:quod cft «fltóxo-gt;01'. Omnes cnim veri Thcologi fatentur, veteris Teftamcnti vmbras exorta luce Euangc-lica fuilTc difcullas. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nttquori* ad Traditioiies Apoftolicas amp; illisniti. Sed dAt» ‘Pi» nos cxprclfa Scripturæ facræ teftimonia effla-gitamus.Ncc cnim in ArticulisGdci eft confti-giendum ad Traditioncs,qucmadmodum nosnbsp;illud demonftraniraus in tradfcatu de Verbonbsp;Dci lcriptozvbi nominatim ad locum.’.ThclEnbsp;aæjueni ifti pro Traditionibus inculcantco-piosè refpôndimus.Dcindc ifti pergunt,amp; di-eurit vqrbum f Agit t non tantùmapud Vir-gilium, lcd cttam apud Gtccroncm inuenirinbsp;pro Sacrißcari. Addunt, de Millæ vocabulonbsp;non clic rixandum : Extarc in Scriptura voca-buhim ?i«T«pgt;laç,quod vocabulum,inquiunr,nbsp;Millam GgniGcar. Atque ex hislutilibus argu-mentis amp;incptisMcdiis tandem concluduntnbsp;Millæ SacriGcium clic à Chrifto,fciliccr,inftitutum.De quibus infra Arg.j.Sc cap.4.obicéE.nbsp;1. Itaquc rclponlloncs iftæ nonplunbus funxnbsp;nobis redarguendæ, quum vanitas ipfarum Gtnbsp;per fe manifefta. Quum igitur Milfæ facriGcium nullis vel Chrifti vcl Apoltolorum verbis fucrit inftitu-tum ( tantùm abeft vt cxprellis Scripturæ ver-bis nitatur, quod in Icgitimo facriGcio clic ircnbsp;cellàrium diximus}tencc noftra concIuGo; cô-nicntitium elfeillud facriGcium,amp; ideirco fe-iieiendum. Ab hoc autem Syllogifmo manacnbsp;fequens ratiocinatio. Nonnulli PontiGcij aduerfus ifta,hæc demu proferunt.Primùm : SacriGcium MilTæ referri |
ADVERS. MISSÆSACRIF.
Ïvp!ic4' tin frfenbsp;Tiirit trnbsp;fumitili. Argymbntvm II. no Ç J tjuoties AfoFioli lo^Huntur de Chrt^îiano-ilium IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocefii à Chririianisfacien- tirnum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantmnfacrificiaonecvn- ruti. nbsp;nbsp;‘lfflt;i’'n')nentionemfiiciuntalicuiM realis amp; ex ter ni Jacrific^: Et nobis cum Aporlolis loquenAum fenttendum efi : Certè nullum externum (jx realenbsp;Chriiiianorumfacrificium agnofcere debemus. Verum efi Antecedens. V er um igitur efi confie (juens ; vi confie quentis ^ifiltfiacrificiumreiiciendumefi. Huius Connexi Hypothccici confequcncia Cum cx fuperiori Syllogifmo, tum ctiam pernbsp;fe fatis liicct. AlKunptum patet corum locorum indu-dioHCjin quibus Apoftoli de facrificiis Chri-ftianorum loquutiiunt. Rom n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpora veilra hosltarn viuam^fan- ' üamyacceptamDeoyrationalemcultüveiirüyfjrc. j Eer ipfium Christum aßidue off eramusfiacrifi-' cium laudts fd efi, fruHum labiorum confitentiumnbsp;nommi eins. Beneficentia communicationis nahte obliui ¦¦ fiiytalibus enim vichmis deleblatur Deus. Expletus fium acceptis ab Epaphrodito ^ua vobts miffafuerunt, odore bonafiagrantia, hoslianbsp;Deo accepta grata. Rom.1 j, nbsp;nbsp;nbsp;V tfim msntsler lefiu Chririi apud Gentes, ope- rans Eu ange ho Dei, vt oblatio lt;3 entium fiat accepta fian^tficataper Spiritum Sannum. Philip,!, Si pro libamento offerar fiuper ho3iia ,fiacrifi-cióquefideiveJir£,gaudeo sir gratulor omnibus Dobis. !• Pct.i. nbsp;nbsp;nbsp;Jpfi ^uoque viui lapides adificemini, domusffi- rituahsffacerdotiumfianG:um,ad offerendum ffiri-tuales hofiias acceptas Deoperlefium Chrifiu,i^c. *poc.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiacerdotes De»nbsp;nbsp;nbsp;Patrifiuo. Et fi qui funt loci conllmilcs : In quibus o-mnibus pcrfpicuum eft agi de Spiritualibus facrißeiis. lam autem admonuiinus in primonbsp;cap.huius difputationis de homonymia voca-buli, quum'diccremus vocabulum Sacrificijnbsp;non tantum vfurpari propric ad fignificandünbsp;verum,reale,vifibilc,amp; externum (acrificium:nbsp;fed etiara metaphoricè, vt videre licet in locisnbsp;proximè citatis. Quanuis autem in fanótisnbsp;Chriftianorum operibus, quæ per ßmilitudi-nem dicunturfacrificia, vt in eleemofyna , amp;nbsp;reliquis eiufmodi,elt aliquid externum-.tamennbsp;dicuntur facrificia, non propter id quod externum eit,fed propter interiorcm affectum a-nimi;ac proinde non externa dicuntur t fednbsp;fpiritualia facrificia. |
mouet quod afferunt Pontificij, rtj^ofionii ucmpe, nihil referte , licet Apoftoli vocabu-¦Ponfijicio lum ipfum facrifici) non vlurpftrint in hacnbsp;quæftione ; quandoquidcm,inquiunr,nccBa_nbsp;ptifmus, nec Cœiia Domini ab ApoftolisSa-cramentum appellatur.Non enim difputamusnbsp;de nominibus, aut de apicibus litcrarum, fednbsp;de re quç fubeft amp; lignihcatur ipfisvocabulis.nbsp;lam quod pij maiorcs noftri intellcxerunt Sa-cramenci nomine,idipfum Apoftoli de Ba-prilmo amp;de Cœna Domini tradiderunt. Atnbsp;quod tfti intelligunt nominefacrificij,quumnbsp;Millam luam nobis explicant ; pernego vfquanbsp;ab Apoftolistraditum fuiffe.Quare perpcramnbsp;faciunt,quiperindc loquuntur defuo dogmate,ac fi effet fimplex aliquod vocabulum:quodnbsp;longe fecus eft. Nam corpus Chrifti offerrinbsp;Deo ab Ecclcfiæ Miniftris, externo amp; rcali fa-crificio , codemquepropitiatorio pro pecca-tis(quod illi dicut) non eft vnum vocabulum,nbsp;fed eft dogma, quod nufquam extare in Apo-Itolorum fcriptis affirmamus. Sæpc quidemnbsp;Apoftoli facrificia nobis commendant , fednbsp;fpiritualia : fæpc viótimas, hoftias, oblationesnbsp;proponunt, fed fpiritualcs : nec vnquam rea-lis amp; cxrerni alicuiiis facrificij à nobis faciendi meminerunr. Sunt-nc ergo Pontifieij A-poftolis vel perfpicaciores, vel diligentiorcs?nbsp;quod videturidaflcrcrc is qui dixit, vt hoc nonbsp;ftrum argumentum dilToluat. Non opus fuif-fc Apoltolis cius mcminiirc quod per annosnbsp;IO. vel 12. quotidic pcragebatur:quod quidemnbsp;illi fuit imprimis probandum. Quinctiamnbsp;quum inEpill, ad Hebr. Apoftolus de facrificiis externis, deque ipfo Chrifti facrificio femel in cruce faélo ira copiosè dilfcratjVt nihilnbsp;fuprà : num,obfccrô,de Milfæ facrificio,amp; denbsp;Chrifto quotidie ab Ecclcfiæ Miniftris offeré-do tacuillet? atqui hoc clFct rem maximi mo-menti amp; quæ ad ipfius propofitum maximenbsp;pertincret, omittere : quod abfit ab Apoftolonbsp;accuratiffimè in ilia Epiftola de facrificiis dif-putantc. PerChriPium, mc:pi'it,offeramus aßiduenbsp;Deofiacrificiumlaudis.'^on iï\\Z,Chri3lum offe-ramus, (cé,per ChriPlum. Quia verb hæc répugnant : manifcftum eft, Pontificios cum Apoltolis pugnare ;amp; dum externum illud fuumnbsp;facriheium, Apoltolis incognitum obtrudût,nbsp;ncc cum Apoltolis loqui,ncc fentirc. ArCVMENTVM III. OMne dogma!^uodfiecumpugnat,net:juepo-te fi fine contradiüione exp heart, mep tum eJi (y iTifiS'o^ov.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eio Mi/Jit Dogma de Adifflefidcrificio fiecumpugnat, ne que fibi »m potefifinecontradiclione expheart.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canünre. QMre dogma de MifJ'.ifiacrificio ineptumefi. iui^iS'o^or.ac promde reuciendum. Maiorcra citra controuerfiam vel ipfi Phi-lofophi veraagnofeunt: quantb magisThco-.m fuft logi, qui norunt return facrarura vèritatem riorisarnbsp;perpetub a-iwüZuStwar , nihilquc continercnbsp;quod repugnet. Minorem fic probamus : Quum Pontifieij Miflæ fuæfacrificium nobis cxponunt,dicunt:nbsp;illud facrificium elfe externum amp;fimul affirmant, verum Chrifti corpus illic offerri Deo,nbsp;fub fpeciebus panis amp; viqi. At enim, fi facrificium eft externum, eft igitur vifibile. Nullumnbsp;autein facrifiäum externum ôc vifibile elfenbsp;poteft,quin id quod offertur,fit vifibile.Sacri-ncium enim fine viftima intelligi non poteft.nbsp;Quarefi corpus Chrifti eft inuilibile in Millanbsp;(vt VO tunt,quippe alienis fpeciebus amp; externisnbsp;accidentibus opcrtum)non eft igitur vifibilenbsp;facrificiumffi no vifibile, certè,nec externum:nbsp;In externo autem amp; vifibili facrificio, viótimanbsp;elle inuifibilem,ncfando quidem auditum ell.nbsp;Quæfo, Milfificc Sacrificator : quid intclligis |
48
nomine facrificij,quum aisjMilfam clEc externum amp; verum facrificiiimîteipfum-nc,an alta-rc tuum,an miras illas tuas cærcmonias,cruces ccntics reperitas, rotam dcniqueillam tuaranbsp;vifibilcmaâionemî At ifta omnia faerificiumnbsp;, non faciunt. Corpus Chrifti, inquis, cft vidti-’ ma.Audio:Scd, corpus Chrifti eft-ne externû?nbsp;confule ipfos fenfus return externarum indi-ccs,amp; illi pro te negabunt.Panis,inquis, accidentia videntur,amp; externa funt.Certcifedjautnbsp;panis accidentia offers Deo ( quod negas ) autnbsp;óffers vifibilc faerificium fine vifibili viéhimanbsp;(quod non potes)aut,vifibilc,amp;,inuifibilc,externum , Si internum dc vno codemque affirmas.
jSecundo : ipfa verba quæ ad conficiendum iftudMilIæ faerificium adhibcntur,pugnanrnbsp;cum eorum fcntcntia.Sic enim inquiunt.
Te igitur clementifiime pater per lefium Chri-gamus acpetimus^vti accepta habeas (y )senedieas Jffit Mif hac dona-fhacmufierai hacfanSlafacrificia illiba-Ja tniffa- taùmprimis^uatibiofferimuspro Eccleßatuaft^c.nbsp;ficulos re-fellit.
nis 'Ponti ficiorisM.
£x Cnno- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- t I
neMiJpe. ^umfilmmtuum Dominum no^rumßipplicesro-gamuf ac petimuiMi accepta habeas m-be
Qjÿ.m apte rogetur Deus per Chriftum, vt Chriftum oblatumrccipiatjvidenntfacrificu-li Pontificij,aut pro ii.s(vix enim prcfby terculinbsp;illi quotidiani, vcl ipfa vocabula Icgcrepof-funt,nedum intclligerc)vidcrintmagni eorumnbsp;amp; cucullati Dodlorcs. Item,fatis-nc piè roget,nbsp;vt Deus Pater IcfumChriftum Filium fuumnbsp;acceptum habcar. Item, An non hæcfitbla-fphemia potiùs quàm precatio, vt Deus bene-dicat hæc dona ; dicunt enim fc Chriftum of-fcrrc.Itcm:fi(quemadmodum vigilantes fom-niant ) off'erunt illud ipfum faerificium quodnbsp;Chriftus obtuliticur cgo,facrificia,dicunt numero multitudinis?Scd tantifper dum lolutio-nem quærent, nos iam alia confimilia au-diamus.
Sufeipe Dominepreces populi tut cum oblatio-nibus hosliarumtçfic. Item,
Hon:tas i^uas tibipro animabusfamulorttmfia-mularûmque tuarum offerimus. Item,
Hisfacrificiis, Domine.,placatus ^ßußipe ani~ mamfamula tuæàpeccatis exutam-ttirc. Item,
Propitiare tjuafiumus,Domine,anima famuli tui pro lt;^ua ttbi hooitas placationis offertmusAzemz
HoPiiastibi,Domine, humilifuppltcationepro animafamuli tui deferimus, vtper hacfalutis no~nbsp;firafacrificiaperpetuam lucis beatitudmts miferi-cordiam confeç/uantur. Quibus luperioribus ad-uerfatur fequens eorum precatio.
Pro antmabusfa}nulûrum,famularûmi^ue tua-rum hoPliatn, Domtne,fufcipe benignus oblatam, vthocfacrificioS11^G K LAR 1,1^inculis hor-renda mortisexuti, vttammereantur aternam.
SicTridentina Synodus Millie faerificium vocatfingulare.
Z)ie
Tafch, in Secre-tK Mijjx.
fro dejun £ïis.
Jn Secre. tis.
Ibid.
MiJJxUs contradi-iiio-Ibid.
DE VNICO CHRISTI SACRIF.
fcdcmptionc, quto vix aliuJ quicqüamdcte-ftabilius dici porcft.Qood fi Offerenàt cß-Obla-ttonis vocabula in Ganbne non funt intclli-géd3(vt quidam cx Pontiriciis dicunt)dc Chri-lto:vbinam igiturin Midi fit mentio huiulcc Sacrificij quod Poncificij tantopcrc coinmen-dant? Quod dicit Canon negantifti eflcSacri-ficium : Si id clfc dc quo racet. Alij exponunenbsp;verbum prçfcnspro futuro,quoniam,inqilt;Tût,nbsp;mox futurà eft Tranlï’ubÛantiano : ac proindcnbsp;verba ilia de corpore Si fangiiine Chrifti ex*nbsp;ponunt. Sed corpus amp; fanguincm Chrifti, a-deôquc Chriftum ipfum dici,hoftias,non,ho-ftiannfacrificia,non,facrificium,ante ilia Mif-fæ fccrcta, inauditum fuit. Vidcant etiâ quàinnbsp;bcllè hxc fententia dc corpore Si fanguinenbsp;Chrifti conueniat cumfequcntibus.
^^m oblationem tu Deus in omnibus ofuaßt- ixCttisit-mus benediitam, afcrtptam, ratam^ rationabilem', iHfUs-acceptabilémijuefaieire dtgneris^vtnobis-eerpus fanguis fiat dàfidfiifitmt filij tui lefiu Chriiit. Hæcnbsp;illi. Sed fi-omatio iam tft corpus, currogant,nbsp;vt fiat corpusîltem.
Munertt ^uefumus gt; Domine, oblatafanbhfii- jUJ, C4.Itcin.
Supra ^uapropitio aefiereno vultu refiieere di-gneris^ij- accepta habere, ßcut accepta habere di-gnatus es munera pueri tuiiußlt ^hel (S'faCrifii-ctum P atriarcha nePlri jibraha.Xtcm»
Supplices te rogamus Omnipotent Deus ^iube hacperfierripermanusfanßlt^ngelituiinfublimt ‘ 'nbsp;ait are tuumfin cofieilu Diuina maiefiatis tua^fß-c.
Si hæç dona, hæc muncra,hæe fanda facri-ficia illibata,funt corpus amp; languis Chrifti,a-dcôque ipfe Chriftus : cur roganr,vt Deus hæc inuncra oblata fauiftificet ? Quid ? videtur- nenbsp;illiscorpus Chrifti fanóHficandtim, vel Chri-ftus iplc fanlt;ftificandus?Quid,quod roganrffi..nbsp;quidem hæc interpretatio vera clQ vt Deusnbsp;corpus amp; fanguincm Chrifti Si Chriftû ipfumnbsp;acccprabilcm habcar.’Evgô-nePonrificij facri-ficuhfc mcdiatorcs pto Chriftoapud Deumnbsp;conftituunt ? Imo vt Deus iftain oblationemnbsp;acceptam habcatjSanftorum merita proferût,nbsp;quotics in honorem Sanóforum Miilàs fuasnbsp;celebrant.Hoc autem vidciint fatis-nc fibi cô-fcntiat: videlicet celebrate Miftas in memorianbsp;Sandorum, in quibus hæc verba Chrifti récitant.fieceritis in mei merno-riam yirnerir. Porroicur corpus amp;¦ fanguincmnbsp;Chrifti in cœlum (vbi Chriftus cft)dcferri voluut per manus AngelirDcnique poteft-nedi-ci quicquam abfurdius, dum rogant vt corpus etntssiinbsp;ChriftiDeusacceptühabcar,qiicmadmodum êJitntt-olim accepta habuit Abelis amp; Abrahami fa-crificia?Expliccnt omnia fua lophifmara Pon-tificij, amp; quantumuis licet omni.a fuatum di-ftinôfionum prælidia conquirant : nunquamnbsp;fc profcdlo ex his laqiicis expedient quosiplinbsp;in fefe contexuerunt. Quod enim aliquandonbsp;de Heraclitoamp; Anaxagora vulgô diCtuni eft,nbsp;ipforum icntentiasleiplas tollere,id vciiiîimcnbsp;dc Ponrificiis dici poteft,MiJlç faerificium dc-fendentibus ; iildemque Mhlæ lacrihcium c-ucrtcntibus.
6.
mia. Hîc valdcæftuant PontificijiQ^idam enim, 'Pontifcit c^quod verba ilia Canonis præccdunt confe-^’iurn^ux: CFationcm, per dona, munera Sifacrificiain-ren;,i,nec tclligunt fubftautiam panis amp;vini:atqucitanbsp;innenie» fuælentcntiæ dcMiflæ facrificio renuntiant:nbsp;fequcrctut enim,non Chriftum ipfum,fed pa-Bcra amp; vinum ofterri Dco in Millà, idquc(vtnbsp;Icquiturin eorum prccationtQpro aniniarum
'AD VERS. MISSÆ SACRIF. ArgvMENTVM III I. ƒ Ayl/sf cniut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß' contradi- ddncidü exp reßlfe/He verhii extatin Scriptura,ah omnibta ChriHianû conHanterrepu-diandum eff. Dogma defacrificio A^ijfA eff eiufinodiyVt eins i n' I , I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;’''me L ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 verbes extetin Scriptura. Chriiüanis constanter reptsdiandum efi. Maioris propofitionis veritas in proptu cft. Minor fic probatur.Ex illo dogmare fequi- tifieij fuum illud Milfæ facrificium celebrant. Hekio. Ibid. Hcb.ÿ. Rid, ßurifteio 'TMUÇ 9[gt;poninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a.ejacrtjicw eireiHjmoaiy'utcv, txfreßü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çÿ- contradiSlio dtluctdis ycxprefitfqi Serif in- verbis extetin Scriptttra. uvtrbit. nbsp;nbsp;Q^re,dogma defacrificio Adiffa ab omnibus Enflici-tia fitft- Chriftum totics ofterri Deo, quotics Pontificij fuum illud Milfæ facrificium celebrant. Cui ampaTiKw; opponuntur fcquentes loci. SanSlificatiftsmtu per oblationem corporis left ChristifemefffaSlam.) Omnisfacerdos adStatc/aotidie operansy^ eaf-demfapins offerens hoStias, ejMamp;nuncjaam poßint auferrepeccata .-htevero vnapropeccatis oblatanbsp;vittimayinperpetaumfedet ad dextratn Dei idnbsp;^aodfuperefiexpeStans, donecinimici einsfcahel-lum pedum eins fiantt Vnica enim oblatione confie-crauit in perpetuum eos quifanSlificantur, iSlon vtfape off er atfemetipfum y ficut Pontifex ingreditunn facrarium rjuotaniscumfanguinea-Iteno (alioquin oportuijfet eumfApe paffumfuiffe ànbsp;coitdito mundo }fed nunc feme I tn confummationenbsp;feculorum ad abolendtcmpeccatum per immolatio-nem futpfius patefaStus efi. y tfitatutum efi omnibusfemel mori, poStea vC-ro iudicium:ita OS' ChriStusfemel oblsitus vtmul~ torumpeccata toUerety altera vice abfjuepeccatonbsp;confftcietur «if y«» ipfum expeStant adfialutefn. ChriStusperpropriumfanguinem ingreffus efl feme I i)tfacrariumyAternam redemptionem nablust Talts nos decebat Pontifex cui non fit t^uotidie neceffe y r^uemadmodum iUisPonttfictbus priuspfonbsp;peccatispropri^vtStimas offerre, deindepropec-catis popult : id entmfecitfemeli quumfemetipfumnbsp;obtulityamp;c. Qu^amobrem quum hæc répugnent : Obla-^ tio Chrifti vnica: 0c,Oblatio Chrifti non vni-ca: itcnijOblatio femelfida:amp;, Oblatio nonnbsp;femel fada, fed quotidie facienda : itemquenbsp;Chriftus femel oblatus;amp;,Chriftu.s non femel,nbsp;fed fæpe oblatus-.efticitur ncceirario dogma i-ftudPontificium contradiccrc Scripturæ,acnbsp;proptcrca falfilTimum elfe: quandoquidem e-ius , quæ in Scriptura continctur, eftnbsp;verifliraa. Hine vtfefe expédiant PontifiGij,variisfub-terfugiis vtuntur. Nara aliquando diftindio-hanc adhibent, vt dicant, oblationem Chrifti quæ fit in Milfajiion elle primariam il-lain oblationem, quam Chriftus femel fecit innbsp;crucc,fed elfe oblationem commcmoratiuamnbsp;amp; repræfentatiuam. Qimd fi ita eft, relinqui-tur, vt ifta Miflalis oblatio non fit vera amp; rca-lis oblatio corporis Chrifti:fcd tanturn verç amp;nbsp;tealis oblationis Commcmoratio.Nam quodnbsp;eft alicuius rei commemoratiuum:non eft ipfanbsp;res cuius comracmoratiuumcft:alioquifequc-queretur præteritum tempus amp; prælens idemnbsp;elfe:quod nefeioan Pontificij tueri vcIint.Ec-ceautem alia diftindio à Pontifieiispro- |
49 pofita : Oblationem quæfitin Miffaeandem inSyn'. clTe oblationem cum oblatione quzin ciucenbsp;fada cft: fedtantùm diftcrrc modo amp; ratione. -Quo vix quicquam dici potuit impcritius.Et-cnim is eft modus oblacionis Chrifti, vt femelnbsp;amp; ab ipfo Chrifto tâtùra fieri potucrit, qucm-admodum ex Apoftolo antè audiuimus : amp;nbsp;quum ille modus necelfario infit in oblanoncnbsp;Chrifti; fiquis cam confidcrec fine hoc modo,nbsp;illeprofedö negabitipfum cftc ipfum, quaranbsp;ignorantiam Philofophi craffiffimam cfletra-diderunt. At refpondenc nónulli oblationemnbsp;quæ fit quotidiè in cœlis à Chrifto pro nobis»nbsp;vt ait Ambrofius, non pugnarc cum cruentanbsp;oblatione Chrifti ; fic nec vtramquc pugnarenbsp;cum quoridiana oblatione quæ à Chrifti viea-rio vice Domini Deo patri ofterturin rccor-dationcm illius cruentl pro tocius mundi rc-conciliatione fafta, Atqui, vt multa amp; cuiuisnbsp;manifefta huius Rcfponfionis vitia præter-mittamnfti non animaduertunr,primùm,antenbsp;omniaipfisprobandumfuilfciftud quod mironbsp;loquendi gcnerc dicunt,.ncmpc: CkrtHu7neun~nbsp;dem effe yw tjuotidtefefe offert in vicario (^peryk-carium, Chrislum à Chriiît vicario vice Dorninnbsp;mini Deo Patrtofferrkhxclant cnim verba qui-bus ifti exprefsè vtuntur. Deinde quum hæc di-cunt, no timplicitcr varium modum profcrut,nbsp;aut fola ratione ilia difterre ftatuunr. At nosnbsp;loquimur de reali facrificio Chrifti,quod vni-cumelfeinnouo Teftamenro façraScripturanbsp;docet.Cærcrùm,Ambrofius myfterium Cœnænbsp;Domini dioit eft'e Imaginerat Hlc vmbra ,in- ^rà.nbsp;quitjhic iraago:vmbra in Lege,imago in Eua-gcliojvcritas in cœleftibus. Arque vt magis patcat quam Pontificij, dura fubtiliflimi viderinbsp;volunt, tclam araneæ tcxant( vt hoc mutuer ànbsp;Chryfoftofno ) atque etiam ipfam artem redenbsp;diiferendi violent, in qua tamcn cxccllcrc vi*nbsp;dcri volunt: quædam addamus adfaciliorcmnbsp;huius rei cxpliCationcm. Vnius eiufdemquc fubftantiæ pliures ac va- Vontificii rias circjtum Adiones,tum Paffiones etiam fi- tefeltun-aerfinïs auxilio facile cuiuis perfpi-cuum elle j)otcft. Rurfus vnius eiufdemquc feritèdifnbsp;hominis eft'e tum Adiones tum Paflîoncs, firouli,nbsp;cafdem quidem fpccie» led numero plurcs.Vt,nbsp;fiquisdicatcundemhomnié fæpiusambulate,nbsp;Denique quædam funt Adiones amp;Paflionesnbsp;eiufmodi vt fint fingularcs, nec vnquäm pof-fint iterari : vt, natiuitas, mors amp; refurredionbsp;Chrifti, quarum hæc eft natura, vt femel tantum fieri potuerint. lam ipfa Chrifti oblatio,nbsp;dcquadifputamus,ncceHario iplius morternnbsp;includit: dicitur cnim femetipfum obtulilfcnbsp;Deo pro nobisjqUia pro nobis mortuus eft: Etnbsp;affirmo nitfquara inSeriptura Chriftum dicinbsp;ofterri Deo, nifi ratione cius mortis,vt infrànbsp;copiofiùs dicemus. Quare fi mortem tollis,fi-mul tollis oblationem Chrifti, quæ fine morte efle non poteft. Mors enim eft neecifariusnbsp;modus huiufee oblationis. Ex quo fit vt Adidnbsp;Chtifti^nempe oblacio, fimul inferat ciufdcrrtnbsp;Chrifti Paflioncm: quum fit Adio Chrffti pa-ticntis.Quamobrcm,vidcntur Pontificij ex A-dione amp; Paflione fingulari faecre fpeciei-pt, c. j. |
DE VNICO CHRISTI SACRIF. legis imitatio, vcipfum etiam MilPæ nomen velitis ex Icgedcriuatum : nempe cxHcbraiconbsp;vocabulo Miirah(quodfufScienam figijihcat) jjeutjo^nbsp;licet, MifTa, Latinum elfe vocabulum nemonbsp;vcl mcdiocritcr eruditus haftcntis ignorauif.nbsp;Cur autem Mifiam à fufficientia diótani eflenbsp;cxiftimctis,non video : quum ampliùs centieJnbsp;centena Miflarum millianec viuisnec mor-tuis ( fiquidem vobis fides habenda eft) haóte-nus fuffccerint. Qmnctiam fiquis legales illosnbsp;ritus in mcmoriam reuocet, quos Hcbræi,Tc-ruma,amp;Tenupha vocarunt, quii videlicet oblatio, vcl ex azyma cófpcrfionc, vel exfrugumnbsp;primitiis amp; rebus aliis ricbat,amp; res oblata fur-I’um toliebacur à facerdotc, amp; varie moueba-tur,qua poftca facerdos ipfe vcfccrctur:ac po-ftea confideret quid in Pontificiorura Miftanbsp;fieri folcat, dum illi tollunt, moucnr, ac varienbsp;traftant agitantquc fua ilia accidentia fine fubnbsp;icóto-.isprofeótóPontificiorumludaizantiumnbsp;xitKo^iiX/cti' facile animaduertet. Qiwpropter,nbsp;quum amp; ipfum facrificij externi nomen,amp; ipfinbsp;Milfic ritus, proximè accédant ad cæremoniasnbsp;veteris Teftamcnti,amp; icgalibus vmbris lueemnbsp;Euangelicam obfcurét: manet quod diximus:nbsp;dogma iftud de Milfæ facrificio non elle recipiendum. ArgvmentvM VI. 50 quandam Adionis,cuius fpccici, plurcs Aólio ncs numero cffe poffint: ToJ'tT/Gum TiiTKotA'’nbsp;Cib.^. confundentes. Quod fi dicant elfe candemnbsp;phi fubicéto : crit igitur cadem numcro,vt Philo-fof-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibphi tradidcrunc. Atque ita, fi Deo placet,v- na Chrifti oblatio,amp; centum milliaMi iFarum, crunt vna numero oblatio. Ex quibus intclli-gitur,Pontificiorum difi:inólloncs,tum Theo-logiæ, tumipfiTfOTT® '5rlt;t)lt;P««{itaaduerfari, vtnbsp;nulla rationeftarepofllnr. A r G V M E N T V M Y. dogma quo legalium cxremo INnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^^piendum efi. legAits CdS remoniaf Fllu^a dogmaquo legalium caremoniarum Dogma de externo ^reâli Mijfifacrifitio eß eiufinodiiVt eo legalium caremontarum vmbra re—nbsp;Mocentwr. Q^e dogma de externo reali Miffi facrifi-c'to rectpiendumnon efi. Maioris propofitionis veritas fæpc extat in F.xplica. j wo /»per. fcriptis Apollolicis.vtGalar.'f.Coloir.z.Hebr. 7.8.9,10.12.15. amp;c.nec camPontificij folent in dubiura reuocare. Minorera fie probamus. Sacrificia externa amp; realia fpedalle ad legis pædagOgiam amp; adnbsp;vmbras veteris Tcftamcnti, manifcftumeft exnbsp;librisMofis.Adde luculcntiifiraam dodrinamnbsp;Heb.j. Apoftoli in epift. ad Heb. vbi teftatur externanbsp;ilia vfque ad tempus corredionis fuilfc impo-fita: hoc eft,duralle vfque ad aduentum Chrifti , ac tune fuilfe abrogata. Quod fi vfum cx-ternorum facrificiorum reuoccs:nônnc ad vc-. terem Legis PædagOgiam regrederis? Non re-‘Tt^oponis uoco,inquiS,legaliafacrificia. Népeita dicis.nbsp;Ttntif. Vcrùm : quid iuuat nominis mutatio, quuranbsp;res ipfæ propemodum eædcm elLe videantur?nbsp;Age, difpiciamus quàm propè Miffa veftra adnbsp;legales cæremonias accedat. Nunc enim idolanbsp;veftra amp; fexcenta eiufmodi prætermitto, quibus non iam veteris Teftamcnti cæremonias,nbsp;fcdipforum Ethnicorum ritus,magno piorumnbsp;omnium gemitu,eftisimirati. Legalium cæremoniarum tcmporibus,Ta-'is Coparatic ^^alibw ^^rnaculum velo 'diftinftum fuit : In templis vcftris,faccrdotcs,quosvocatis,abrcliquopo-¦ntia. 1'nbsp;f'ideExa. [ur. In legali Tabcrnaculo altare fuit: Vos nonnbsp;Eeltit, pulo cancellis amp; locorum diferimine fcparan- -------------------------------------------- ’’ vno, imonc pluribus quidem altaribus, cftisnbsp;contenti. In Tabernaculo fuit candelabrumnbsp;cum lampadibus : Templa veftra candelabrisnbsp;Si lampadibus collucent. Etquorfum vcftrænbsp;candclæintcrdiuacccnfçîlllicfacerdosab aliisnbsp;certo amp; præfcripto veftiraenti gencrediftere-bat: Veftrifacerdotcs præfcriptarum veftiumnbsp;amidu amp; tunicis talaribus inuoluti non nifinbsp;lento paflù in medium prodeunt. Illic faccr-dotes oftetebant tam pro fuis quàm pro po-puli peccatis: Apud vos qui facerdotes dicun-tur, tam pro fc quàm pro tota Ecclcfia facrificium fe Deo laccrc profitentur. Quid thuri-bula,fuftimcnta,amp; reliqua eiulmodi commémorera, quæ vos à legalibus cæremoniis adnbsp;comraentitiailla veftra facraperperam tradu-xiftisîAtquc vt ad Miftàm veftram acccdam:a-deo vos hîc dcledât præpoftcra ilia veteris |
Heb.*®' Roin.^' i.Pci.}- SI in Miffa facrificium fitpropitiatorinmpro pec- lt; . catis: ffgo( e^uodahfit ) /tare non pojfitnt hacnbsp;ehrtet vert a.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Confitmmatum ^.‘quod idem de his Apofto-li verbis dicendum eft. Et confummatttsfiaüm eß authorfialutis lt;ttern£ omnibw t^ui ipfi anfialtant. Vnica oblatione confinnrnauit in perpetuum eos ^tiifancbficantur. Chrifitus femel oblatus vt multorum peccata Heb-J-tolleret. Deut mifitfiliumfuum vt ejfet propitiatio pro t,ïoto.¥ peccatis nosirû. Delens^tjuod aduerfut nos erat chtrographum OoloC** ipfurn e medto fiiïîulit affixum cruet. Qua voluntate fanittficattfumue per oblatio-nem corporis lefit Chrtn:tfemel. Qiwd mortuHs efi,peccato mortuus efifemel. Ctirislut pro peccatis femel pajfus fuit : luiltu pro iniuslis vt nos ad Eeum adduceret. Confequens efifa/fifiimum (jr blafihemum. Falfifiimum igitur (ß- blatfhemum efi adnte-cedens. Etvt Confequentis: facrificium Adijfa reiieien-dum efi. Connexi Hypothetici confequentia pater, Nam fi vnico Chrifti facrificio incrucefadonbsp;peccata dclcta funt, nobifque Deus redditus «’S'**'*nbsp;eft propitius ; ipfe ctiam Chriftus clarillimisnbsp;verbis in cruce teftatus eft, fe turn ea omnianbsp;abloluific quæ ad ofterendum pro peccatisnbsp;noftris facrificium pertinebant: certè nullis a-liis facrificiis locus fupercft,quæ fint propitia-toria pro peccatis. Idquc manifcftè confiât exnbsp;natura pcrfectionis , quam verba à Chrifto Sinbsp;Apoftolis vfurpata fignificanr.Quod enim femel faerißc^ propii^^^^nbsp;rim»nbsp;pecett^‘‘nbsp;IoaD.1?-Heb.5- HebJ®- |
mcl perfcûum cft, non fit adhuc : Sc quod ad-huc fic,non eft pcrfcdum.Porrb Chrifti facrificium in crucc faélum, abfit vt impcrfcôtum, côtra tot Scriprurç tcftimonia,dicamus.Quodnbsp;fl pcrfcdlum cft, quid opus cftalio facrificionbsp;propitiatorio pro pcccatis? Prætcrc.a fi chiro-graphum quod aduerfus nos crat, ita è medionbsp;fublatum eft, vt cruci fuerit affixum , fcquiturnbsp;nulli alij facrificio quàm vnico facrificio innbsp;crucc faCEo remiffionem peccatorum noftro-rum,^St ipfam pro pcccatis propitiationem cf-Ictribucndam : Vrget enim vocabulum F-F1XFquot; A'i:adeb vt fruftra conentur Pontificij remiffionem peccatorum foli cruci amp; paf-fioni Chrifti aftixam, indc detrahere, vt camnbsp;fuæ Miftæ facrificio perperam aflîgant.
Rcfpondcnt : duos elfe gradus remiffionis rtßioftonis peccatorum.Vnurn,vt Deus vclitrcconciliari,nbsp;Poïî«/. quantum in ipfo eft. Alterum,vt efhcaciter ho-mincs in gratiam recipiar,acccdcntc corum fi--dc Sc pœnitcntia.Priorem gradum elfe in ipfonbsp;morns Chrifti facrificio : Pofteriorcm verb innbsp;Milfç facrificio inefte. Arque ad huiufee diftin-dionis confirmationem proferunta.Cor.j.
Deus erat tn ChriÜo tnundum reconciliansjî-bi-,non ttnpucas eispeccatatp/orum.Fl paulb pbft:
Reconctlia,miniDeo.
Ex hac Pontificiorum refponfioneira Mif-fæ facrificium cuertimus.Pofterior gradus remiffionis peccatorum ab il lis affignatus, nihil aliud cft quàm applicatio facrificij Chrifti adnbsp;fingulos homines; vt perfpicuum cft ex ca dc-finitione quam afferunt : amp; ex Apoftoli loconbsp;quem cirant.Nam perinde eft ac fi dicant,tuncnbsp;nos facrificij Chrifti ac tanti bcncficij elfenbsp;participes, quum ipfurn vera fide rccjpimus:nbsp;quemadmodum ex Apoftoli doclrina, tu frui-murrcconciliatione per Chriftum fada,quumnbsp;pcrceptaEuangclij prædicatione, rêvera,cumnbsp;Deo rcconciliamur. Ç^nctiam Tridcntinanbsp;Synodus définir,Miftæ facrificium fuifté infti-x.wJkttïyFtÿwïtdpF^t^ci'Hentifa.criÇicijfulHtaris’uirtiunbsp;in remt^itonem eorum ejutt, à nobts (^uotidte commit-tunturpeccatorumapplicaretiir. Haôlciius Syno-dus.lam nos igitur ira concludamus : Si applicatio facrificij propitiatorij non cft ipfam facrificium propitiatorium(nam qui remcumnbsp;rci applicationc confundit, is laborat a^paç-fetnbsp;«hïfoi'açjamp;in Mifta cft pofterior illc gradus ap-plicationisfquemadmodum ipfi Pontificij défi niunt Sc hue illorum argumcntationcs re-dcant neceffe cft : nempe elfe Applicationcranbsp;amp; Commemorationem duntaxat facrificijillius) fequitur,in Milfa non fieri facrificiumnbsp;propitiatorium pro pcccatis. Vrgeamus enimnbsp;PM'Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftoli,hoc modo.
ciwtMJ in Fgt;eus, inquit, reconctltauit nosßbiperleßtm ifpn re- Chriilam, ded!itlt;^tie nobls mintstenurn reconcilta-tore^uetur AozzA.ItCm.
’¦¦Cor.y. Poßsitin nobis{\nlt;:pi\Pjßermonem reconciliatio-nis. Itasjue nomme Christi legatione fungimur ve-
Deo exhortante per nos ; oramus Christi nomi~ ^‘e^reconciliamini Deo.Fecit enim vtijui non nouitnbsp;peccatimi,pro nobtspeccatum eßet,vt nos efficere-^riitrtuR:itia, Dctintdo.YYxc Apoftolus. Quumnbsp;^utcni reconciliatio cum Deo fit cfFcdumfa-
f
ADVERS. MISSÆSACRIF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51
crificij Chrifti: duo colligo ex hfs Apoftoli verbis. Vnum : Paitores Eeelefiæ elfe miniltrosnbsp;applicationis facrificij Chrifti : hoe cft ,mini-ftros,non facicndi(vt ifti volunt)fcd applican-di illius facrificij cuius virtute cum Deo recó-ciliamur. Alterumnpfam applicationcro fieri,nbsp;non facrificando Chriftum ( quod fomniumnbsp;cft Pontificiorum ) fed docendo, monendo,nbsp;hortando,iis denique prçftandis omnibus quçnbsp;ad Euangclicam prçdicationem pcrcinent.Sicnbsp;enim Paulus , Dédit yia(]u[x:,ncbismmi^ertum ‘nbsp;reconàliatioms.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, Poßiit in nobùfermo-
nem reconctliationis^nomine Chri^ii legatione fnn-gi/nur.ïtx. rurfus,0r47Aîz/j- Chribîi nomme : Recon-ciliatnini Z)eo,(ÿ-c.Icaquc non dicir Apoftolus: Sacrificamus Chriftum pro vobis (quin potiùsnbsp;nos rcuocat ad vnicum Chrifti facrificium,nbsp;quum aie Chriftum pro nobis faótum elfe pce-C3tum,ideft,oblacionera pro pcccato)fed:ora-mus,moncmus,horcamur,vt cum Deorccon-ciliemini: nempe vt lummiim hoc,per Euan-gciij prædicacionem vobis obiacum beneficium, qua decctfide acreuerentia rccipiatis.nbsp;Porrbjhac ctiam in parce fibiconcradicunc.nbsp;Qi^um enim velint iaeerdotem ram pro fcipfonbsp;quàm pro aliis facrificarc: eûmque vtrentad contradi-alcarc aecedere* niii poft peccatorum confef- «S/onw.nbsp;fioncm amp; abfolutionem : quomodo, refpcchunbsp;facerdotis facrificium iftud propitiatoriumnbsp;pro pcccaris cftcpotcft?Dcinde,fiÂliiræ Sacri-ficium valcCj vtiftiaucumanr, ad omnemani-mæ labem lanandam, ad rcacum cluendùjamp;c.nbsp;Quorfum igicur PurgacoriumîVltcrius ctiamnbsp;progrcdior, amp;aftirmo, hoccommento ruercnbsp;aliud Pontificiorum commenrum de pceni-tentia,indulgentiis,amp;' clauium poceftatc.Tra-dunc enim in pœnitcntiæ facramento ( quodnbsp;voeant ) mérita Chrifti drfpenfari à faccrdoti-bus,amp;itapœnicencibus applicari vtplané ànbsp;pcccatis hberentur. Romanus ctiam Pontifexnbsp;pluspoteft quàmMilfæ facrificium. Nam illenbsp;confert Indulgctias. Obfecro,li hçc vera funtjnbsp;quorfum ergo ifta Millalis applicacio , quamnbsp;ifti voeant facrificium propitiatorium pronbsp;pcccatis? Denique, vt error aims aliumtruditjnbsp;quum dicunt homines in gratiam recipi pernbsp;Miftæ facrificium, accedence corum fide;tol-lunt ejuod alibi aftirmant de opcrc(vt ipfi qui-dem loquuntur} operato : quod imprimisinnbsp;Miflæ facrificio commendant. Rcfpondcntnbsp;nônulli ex PôcificiisiHomincs per Millæ facri-ficium à D co non in gratiam recipi, fiue,pcc-cacum mortale per illam non rcmitti : id enimnbsp;propriè Baptifmi amp;Pœnitcntiæ facramentumnbsp;duntaxat faeere.Ergo Saerificium Milfænonnbsp;eftidem cum crucnto,nec eft applicatie crué-ti Sacrificij Chrifti ptrquod Rcconciliamurnbsp;Deo St femittunrur nobis p’cccata,vt fuprànbsp;dcmonftratura eft. Baprifmus autem non eftnbsp;Saerificium. Mancat igitiir noftra conclufîo;nbsp;nempe vnicum Chrifti facrificium in cruccnbsp;pro noEis oblatum ira fuifle perfedum , fulf-que omnibus numeris abfolutum ,vt rurfusnbsp;fieri neque debcat,nec ctiampoffif.ac propter-ca id elle falfiflimuai quod Pontificij deMif-fæ facrificio propitiatorio fomniarunn
c. ij.
-ocr page 80-51 DE VNICOCHRISTI SACRIF.
ArGVMENTVM VII.
¦Q/in Aiijjdftfacrificiumpropitiatoriumpropec-t^ittis : ergo (i^ttod abfit)irrita fant hac ApoFloli fcr'^ciunbsp;toriii pronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efipeccatorumremißio^ncn efiampliiis ob-
ftecAtit. latio propeccato.
flebr.io. Purgatione peccatorum noiirorum perfeipfiim faciafedit addextram Adaieiiatis in excelfis.
Confeqnens eft tmpium.
Imptnm igitur eft xlntecedens:Etvi Cenfequen-tisfaertfiemm Mtfft. reitciendum eft.
Coniicxi Hypothcrici confequentia mani-fefta eft : quia verba Apoftoli iivii^a.rixKi op-poinmtur iisquæ Pontificij de fuo facrificio prdponunt.Nam Apoftolus poft rcmilîîoncmnbsp;peccatorum, qua Dotiiinus noftcr Icfus Chri-Itus pretiolo luo fanguine nobis comparauit,nbsp;negatamplius elle oblationcm propeccato,nbsp;quod Pontificij affirmant.
Rcciirrunt illi ad diftintftionem primariæ
Xxflktt-tio fufer. tr^hw.
\eßtnt\o ' Rcciirrunr illi ad diltindionem primaviæ reßofioiiis oblationis, amp; commcmoraciuæ , quam nosnbsp;’ iam ante rcfutauimus. Addo ctiam : illam di-llinólioncm pugnarc cum Apoftolq qui obla-tioiicm Chrilti, vnicam elle, in illo iplb loco,nbsp;aflirmauic. Quod aurem dicirur primarium,nbsp;quum ad id tcfcrarur quod fecundariuin eft,nbsp;vnicum clic non poccft. Quarc quiim ex hacnbsp;incpra(nc quidgrauius dicain) Ponrificiorumnbsp;diftindkionc lcquatur,plurcseirc Chrifti obla-rioncs : Scriptura verb doccac,vnicam. cftcnbsp;Chrifti oblationcm:tenet fuperior noftra con-clu;ïo.Quid,quod ifta diftinólio cft cxrrapro-pofitum huiufcc obicclionislQuçro cnim,an-non ca Chrifti oblatione,quam vocanr prima-riam,comparata fir peccatorum remilTioPCrc-do non ncgatur»s,ne innumcrabilcs Scriprurçnbsp;locos cxpungcrc veile videancur. Ar lieftrc-miflio peccatorum-.noarapliùs cft oblatio pronbsp;pcccato, inqurc Apoftolus. Quorfum igiturnbsp;Î1ÇC diftinótiolExpcélo fané dum dicant rcmil-honcm peccatorum vnam cHc primariam, amp;nbsp;alteram lecundariamiac rum huiusdiftinttio-nis rationcm ab illis poftulabimus.
ArgvMENTVM VIII.
In Mijpt corfui amp;•nbsp;fxn^ttinenbsp;Cbri/ii nanbsp;ßjjerri.
bus tradidit eutn^gfe.
Qui dilexit me, (ß tradidit femetipfumpro me, Galat, i. Cfc,
Christus dilexitnos, c/ tradiditfemetipfumpro Ephef,5. nobis oblationem vtclimam Deo,
Chridius dilexit Eccleftam effernetipfimtra- Ibid. diditpro ea.
Ego fumPaslofgt; bonus. Bonus Pastor anima^n Ipanv?. fuam datpro ouibus.
Qua deditfemetipfumpropeccatisnodlris, G.ilat.i.
Quifemetipfum dedit redemptionis pretium pro i.Tim.t. qutbufuis.
Qui deditfemetipftimprv tiobis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tit.i.
Qua voluntatefanbtiftcatifumusper oblationem corporis Jefu Christi,
ftl eque vtftpe off eratfemetipfum,(f’c. alioquin oportuiffet eumfape paffum fuifte,eine, quod diligennbsp;ter notandum eft aduerfus resfonftones islorum.
Ex his amp; confiriiilibus iocis(quos in hac di-ftindtione ftepius rcpctcrcdc inculcate cogi-mur)efficirur ; Chrillum ex vfu Scripturx',non alia rationc dici oft'erri Dco, nili propter vc-ramac realem ipfius mortem : adeo vc huiusnbsp;locutionis; Chriftus oblatus eft, neceftario hienbsp;fit fenfus : Chriftus mortuus eft. Affirmo nun-quam aliter Scripturam loqui ; fcrant i'vç-ütnrnbsp;Pontificij,!! modb poffint.Quamobrc fi Chriftus verc olFcrtur in Mifia: Chriftus in MilPanbsp;verc occiditur; quod abfir. Chriftus cnimnonnbsp;ampliùs moritur: Mors illi vitra non domina-bitur,inquit Paulus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.ti.
Refpondent faCramcntalcm fieri immola-tioncra Chrifti in Milla : proptcrca quod, in-quiuntjvitranllubftantiationisfcparatim con ficitur corpustamp;r Icparatiin fanguis ctiam coigt;nbsp;ficiturfticct,propter concomitantiam, non fc-parentur. At nos Scripturæ locum pofeeba-mus: quorfum igitur pcregrina ifta amp;congt;-mcntitia tranftbbftantiatio î Qiiis cnim nonnbsp;vidcttranft'ubftantiarioncm lacrificio minimenbsp;conucnirc? Naminlacrificionon conficieba-tur.hoc cltjiion ficbattfed conhcicbatur,id eft,nbsp;occidtbatur vibtima. Volunc aueem lua cranf-lubftantiationc faccrc corpus illiid Chriftinbsp;quod oftcranr. Qmd igitur habet ilia cum facrificio commune? Cxtcrùm hæcdiftin(ftio,amp;:nbsp;fecum pugnat, iSc ipfam Pontificiorum lentennbsp;tiamcucrtit. Namcorpusamp; languincm fepa-ratimconfici, amp;,proptcr concomitantiam cor comradi-pus à languine non fepararithatc doo duTupali-y.ùi amp; contradiiftoriè dicuntur.Rurlus lîficra-mcntalis eft; non igitur ver.a eft immolatio.nbsp;Quiafacramcntale relate dicitur, reierturquenbsp;ad TO aÂiÔHvor amp; ad cam veriratem cuius lignum continct.Qubd fi idem cft,amp;; lacramcn-tum, amp;: veritas : iam periit vrriulque rclatio,nbsp;. quæ non poreft elle line duobus dùlinétis terminis. Adhæc 11 propter tranlliibftantiatio-ncm immolatio Chrifti in Milla dicitur facra-mentalis ; fcquitur, tranllubftantiationcm ellenbsp;fiicramcntum. Atejui, facramentum eft vilibi-le: ifta verb tranllubftanriatio piam finguntnbsp;Pontificij,eft plane inuilibilis ; imb non modbnbsp;non corporis, fed ncanimi epiidcm arcpicin-tclligcnriæ oculis hactenus vnquam patuir:nbsp;quippe‘cuius rationcm tranllubftantiationisnbsp;paren-
S'in AdiJJa fit vernyrealù ç^externn oblatio corporis 0“ fanguinü Chrtsii : Érgoverè i:^r€ipf(i Chri^ttu m Adtffa occiditur.
Confet^tiens efifaljlflimum.
Falßfitnnmigitnr efi^titecedem. Et vi confe-^uenttsßicrtficinM Mtjfn reuciendnm eß.
Connexi Hypothcrici confcqucntia Hc pro-obculiflc Dco, quia pro nobis tnonuus cil:, vt parce ex Icqucmibus locis.
Idfecitfemel t^mimfemetipfum obtitlit, Quanto magis fanguis Chnilt tamperSpiritumnbsp;eeter/iitm fetpfum obtulit tnculpatnm Deo purgabitnbsp;confcientiam veslram, (ßc.
Nec^ue vtfape offeratfemetipfnm, ç^c.
Chriïhis femel oblatM vt mnltorum peccata tolleret.
Qut^traditm eß propter peccata no^irayamp;excitât tts ejbpropter Hisiifcationem no sir i.
Qm proprio fiho non peperen fed pro nobis omni-
F-xplicxt. lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fnferiorij batuf. Scriptuia docct, Chrillum fc pro nobis argnm.
Heb.7.
Heb.i».
Ibûl.
IbiJ.
Rotn.4.
Rorn.8.
ADVERS. MISSÆ SACRIF.
55
|
parentes nee intelligunt ipfi nee aliis vnquam incclligibilem reddere po:ucrunt:quemadmo-duna nos, G Dominus coneeßerit, pcculiarinbsp;hac de re inftituta dilputatione aîiquandonbsp;probabimus. Ad furamam : nihil refpondentnbsp;PontiGcij-.quia proferunt tcllcm, qui alio teilenbsp;opus habet (abiie enim vt fomnium illud träf-fnbilanciarionis adinitcamus ) amp; , quod etiamnbsp;grauiuseft, hæc dillinólio facramcncalis im-inoiationis,quam fufFuiciunt Milîæ facrißeio,nbsp;conßrmat nodram fententiam, nedum cam e-uercat. Nam G oblatio dicicur propter iramo-lationem ; öc immolatio eil facramentalis : eilnbsp;igitur facramentalis quoque oblatio, aepro-ptcrca non vcra,ucc realis : quod illi dicunt,amp;nbsp;nos impugnamus. Forte tarnen videri poffintnbsp;non incommode plané immolationem adnbsp;fuam tranirubllantiationcm referre : quando-quidem ea iampridem in caufa fuit, cur in-numerabiles homines veram de CœnaDomi-immtiatia ni doótrinam amplcxi, in tota propemodumnbsp;ittijeKus Europa, gladiis, flaramifque immolati fue-Miffa con .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ARGVMENTVM IX. , . Qlh^cellnaturaveric^ externifacrifïcü chiiflum wma nmnutetur : Lhnstns tam tmmtttartnbsp;tuinfacrt- non potefi : Gerte Chri^as nonpotefiin Ait^afa-fun. ertficart. erum e^ Antecedens. yer;tm tgitttr confequens .• Etvi conÇeqttentts faertfetum Arftff£ commentttMm eßr. Connexum Hypotheticu m fatis per fc lucet. ïxfZk«. Allumptum habet duas partes. Prior,nem-fufentrit infactificio viótimam immutari, probarurnbsp;*^^’*”’* ex iis omnibus locis qui agunt de facnficio-rum excernorum ritibus, vt Exod.ap.Leuir.i.a.nbsp;3. amp;c. patet etiam eoruro omnium exemplisnbsp;qui vnquam facrificia externa amp; viclimas Deonbsp;obtulerunt. Polleriotcm AlFumpti partem:nbsp;videlicet, Chriftum iam elfe omnis mutatio-nis expertem, nemo Chriltianus haótenus ne-gauit. Kff»tatgt;9 Rurfus illi ad fuam rranirubftantiationcm ''‘f^ofionu fanquam ad afylum refugiunt, ac refpondent,nbsp;facrißeio nnitationem quoque ßeri:nbsp;quia fubftantia panis amp; vini (inquium) muta-tur in corpus amp; fanguinem Chrilti. (Nam rc-centium quorundam Pontißeiorum refpófio,nbsp;qua negant diólum fui Il e ImmittanperÊranf-fnbïlantiationem, répugnât rcliquorum doólo-rum Pontißeix doélnnæfcriptis.) At enim Gnbsp;. ira fit : fubftantia igitur panis amp; vini erit ilianbsp;vi(ftirna,quæ ofFcrtur: non autem corpus ôcnbsp;fauguis Chrifti : quod tarnen illi volant. Namnbsp;ifthæc mutatio, non accideret Chrifto, fed pa-ni:ac proinde panis ipfe elfct vidima. Verfentnbsp;fc in omnes partes Pontiheij : ex his tarnennbsp;duobus incommodis femper in alterum incurrent : aut, pancm lacrißcari amp; offerriDeonbsp;(quod nolunt: ) aut,Chrifto matationem acci-derc: (quod ablit.) Ecce quemadmodum Pon-cificij fine Scripturx gubei naculo nauigantes,nbsp;Ça tcrnpeftarciaól .tur,vt omnino, aut inScyl-laniincidanr, aut in Chary bdim : amp; Gbi ipft |
répugnent. Argvmentvm X. « Cf quotidie Chrin:M in Mißa facrificatttr : er- go Cbrisitts quottdie fatisfacit pro peccatis no- chrifîum firis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no ftcriß^ Confequens efifalfum. Falßtm igitur Antecedens : Et vi confequent 'ist fucrificium reiieiendum eß. Connexi Hypothetici confequentia proba-turex his locis. ^tütradttus eßpropterpeccata no^ra-,0't^' Kora.4. Qtafemetipfumdedtt redetnptionispretiumpro quibußiis. Sanb^lificatißtmus per oblationem corporis lefu Hebr.io, ChriAifemel. Si quum inimici eßemus-,reconciliatifuimus Deo Rom y. per mortem filij eins : multo magis reeonctliabimurnbsp;pervitam tpfius. Deus mßofuofitio conßrmato cami peccafo ob- Roai.8. nexiityde peccato damnauttpeccatum in carne. Fectt vt qut non nouit peccatum, pro nobù i.Cor.^. peccatum eßet : vt nos efficeremur iuÜttia Deinbsp;tn eo. Tradidi vobis Chri^um mortuum eße pro pec- i.Cor.ij. catis no^iris. Qw de dit ferne tipfitm pro peccatts noFiriSi vt eximeretnos e pritfentifeculo mal«. In quo habemus redemptionem per fanguinem Ephcf.i, ipßus^remtßtonempeccatorum. P lacuit, pace per ftngtiinem crucis eius faSlUi Col.i. per eum reconciltare nos fibi^ cfc. Vos quondam öd’altenatos eß hoiîes nunc fane Ibid. reconciltauit in corpore carnis fus, per mortem^nbsp;eße. Purgatione peccatorum neilrorum per feipfum Hcbr.i, faSla ,fedit ad dextram mate Sintis illius excelff-ßmx. une femel in coßummationefeculorumada.“ Hebr.st^ bolendum peccatum per immolationem fui ipßusnbsp;patefaebis eß. Vntca pro peccatis ob lata vicHma in perpetuum jpj^b 10 fedet ad dextram Dei. Q^peccata no^ira pertulit in corpore fuo fiper ltgniim,,vtpeccatis mortui, iuilitixviueremusjcu-ius vibicibusftnati eslis. Chnslus lauitnos à peccatts noHris perfanguinemfuum. Q^ontam mablatus is eß redemiiii nos Deo perfanguinem tuum. Txon rebus caducis, argehto velaurofuiilis re-demptifed pretiofofanguine agni immaculati. Ob id nouifoederis mediator eß ,tvt morte intercedente ad redemptionem earum prsuaricationum qusfueruntftb prtore Eeilamiento,vocatt,pro7nif-fionem accipiant sterns hsreditatis. Hoc eß fanguis meus noui E ePtamenti qui pro Matt.itf, multis eßunditurin remißionempeccatorum. ExhisScripturæ locis amp; plcrifque aliis eö-dem fpcólantibus, clEcitur:fatrSfaótionempro peccatis noftris elfe efteólum necelFarium fa-crißeij Chriftiiadeo vt,cx vfu SGriprurac,poGtanbsp;fatisfaftionc pro peccatis,ponaturfacrißeiumnbsp;Chrifti:amp; viciflim,poGto Chrifti facrißcio,ponbsp;natur fatisfaólio pro peccatistid quod in caufanbsp;auuiyji ßeri debet. Falßtas confequentis fecilè Colligitur ex iildcm locis : ex quibusconftat fatisfaclioncmnbsp;e. iij. Apoc.i. Apoe.J. Heb?- |
J4 DE VNICOCHRISTI SACRIR propcccatis femel à Chrifto pro nobis faótamnbsp;clPcitunc videlicet quum Ic obtulit in cruce vi-ótimam Deo pro pcccatis noftris. Quinctiamnbsp;hac coclufione res ipfa facillime patebit.Namnbsp;Chriftus pro nobis in crucc moricns,auc perfekte fatisfccit Dco,aut,impcrfcótc.Imperfcktcnbsp;fatisfccifle,abfir aChrifto redemptionis noftrçnbsp;authorc amp; cffcklorc perfcklillimoiatquc id ncnbsp;cogitari quidem poteft ab hominc vere Chri-ftiano. Si perfekt' Chriftus fatisfccit Deo,quûnbsp;feipfe facrificauit in crucc pro nobis:eur,obfe-erb j quotidic Chriftus eft facrificandus vt pronbsp;nobis fatisfaciat? Argv-mentym XI. JHiJJalit cantradi-ilio. Vomißcia TKWfJ ’nbsp;gium, de . ttme fucnnbsp;ficii, refnbsp;Ittnr. Clirifium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hodiefacrjficandus ejfet Chri^us y idfiertt aut fatisfaceretpro poccatis noHris: aut vteius nonfacri- fitisfatliofemel in cruce pro nolgt;,s fan:a, nobis ap~nbsp;pcAri. plicaretur. L^e titra rationefacrificandus efl. Iflu'la igitur. Etvi Confeijuentis : Sacrificium Aiijft rettciendum efl. Explicit. nbsp;nbsp;ConncxLim eft pcrfpicuurn, nifi tertiam ra- ftspe-cKris tioncm Pontificij proférant, qua doccaiit nos erraffenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to t Â?.«^èç diojfflmotcyit no poffunt. Affumptum habet duo membra. Prius eft: Chriftum non elle facrificandum vt farisfaciatnbsp;pro peccatis noftrisiatque id argumcnto.fupc-riori proximo confccimus. Qimd criamnumnbsp;confirmo Icqucnti ratione ad incommodtimnbsp;adigcntc.Nam fl hodic facrificandus eft Chriftus , vt fatisfaciat Deo pro nobis : ergo hodicnbsp;Chrifto paticndtim amp;raoriendum eft. Sibau-fani quæris: attende quid fit fatisfacerc Deonbsp;pro nobis:quod proctildubib idem eft, ac,fol-ucrc Deo t|uod dcbcmus. Debemus auté mo-ri,nifi Chriftus pro nobis fitmortuus. Quarcnbsp;dicimuSjChriftum Deo fatisfcciffe, quia Chriftus fcmcl perfoluirpro nobis, quatenus poe-naspeccatis noftris iufto Dei iudicio débitas,nbsp;pro nobis pati dignatus cft.Quarc,aut,non picnbsp;nèChriftus pro nobis fatisfecit:(quod impiumnbsp;eft vcl cogitare:)aut,Deus eiufdcm debit! folu-tioncm bis cxigic:(tjuod blafphcmum eft dice-rc; ) aut, Satisfacerc,non eft folucrc, hoc eft,i-pfum non eft ipfum : quod aflirmarc, iara nonnbsp;ell dillercntisjfcd delirantis. .J,.,. Polterius membrum eft: Non effe hodicfa-ßu- crificâdum Chriftum, vteius fatisfaktio fcmcl in crucc Fakta nobis applicctur.Qiwd iwanife-ftam habet rationcm ; alioqui, necelfarib ( vt 'nbsp;- vulgb in fcholisdicitur) fcqucrcturimplicationbsp;contradictionis.Nam farislaktionis applicationbsp;infert fatisfaktioncm priùs faktam. Atifti volant , in ipfa applicatione elle faciendam. Rc-'pugnat autem idem elle Faktum,amp; Faciendum.nbsp;Secundo : fi itcrum facrificari debet Chriftus,nbsp;vteius lacrificium femel Faktum nobis appli-cetur:crgo,limili rationc;incarnari itcrum debet Chriftus, vt fruktus eius ivó,f,xÜ!ncoc amp;in-carnationis,nobisapplicetur : itcrum Chriftonbsp;moriendum eft, vt mcritum mortis eius nobisnbsp;applicetur: denique debet itcrum Chriftus rc-fiirgerc, vt bcncficiu refurrektionisipfius nobis applicetur :ncc potcrunt Pontificij ratio- MiJlalis ctin. |
ncm diffimilitudinis profcrrc; At nemo non fcntit quàm hæcincptèdicâtur.TenioifiMif-fâ eft applicatio facrificij Chrifti ; non eft igi“nbsp;turipfumChrifti facrificium.Vc cnim donationbsp;rei,aliud eft quain,rcs donata:ita applicatio,a-liud eft e]uàni id quod applicatur. (^ai tó;fi innbsp;Sacramento Baptilmi lacrificium Chrifti amp;nbsp;mors ipftus nobis verc applicatur (ita docentenbsp;Apoftolo)nectaméin Baptifmo fit facrificiura Rom.6.nbsp;(ctiani Pontificiis aftcnticncibus) nihil eft cau-fç quamobrem neccllc fit in eelebranda Cœnanbsp;D.heri lacrificium , vt mortis Chrifti beneficium nobis applicetur. Quintb:ca demum ratio applicandi facrificij Chrifti tenenda eft,nbsp;quam ipfc Chriftus inftituit.Eft autem duplex,nbsp;vr antè diótum eft : vna eft,interior efficacitasnbsp;Spiritus Sanóli : altera, eft exteriorprædicationbsp;Euangelij, amp; ea quæ exipfius Chrifti inftitutonbsp;ad Euangclicam prædicationcm pertinét.Nccnbsp;vfquam extat in Scriptura,Chriftum elfe facri-ficadum,vt eius facrificium nobis applicetur.nbsp;Quum cnim fanólillimumhoc facriheium femel in crucc faétum applicetur credentibus:nbsp;amp; fides in nobis ingenererur à Spiritu Sanftonbsp;per Euangelij prædicationcm : hinc perfpi-cuum clfc potcft,quç-nam fit vera ratio huiuf-cc facrificij nobis applicandi. Ad cam rem fa-ciuntfequcntcsloci.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. /’ro ets egofanEltfico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;or ipfiÇmn- loan.!?- Elificati per verttAtern : non pro ets autem rogo tan-trnn-ifed ijr pro its qwperferrnonem e or urn credttit-rifitntin?ne. ChrtHt participesfitmus, ft modoprincipium il~ Heb.j. Ittd ejtio frilentarnttr y firmttm tetmerimus adfinernnbsp;vf^ae. Q^um habeamus facerdotem magnum prafe- Hcb.io. £lum domui D eiy accedamns cum vero corde t:ernbsp;ta perftiafionefidei. Q^mpropofuit Deus propitiationemperfdem Rom.j. in fangume tpfus. adcceßtfiis ad noui Te^iamenti mediatorem De})^^^ Iefum,(y adfangutnem as^erßonts. Et loci con-fimilcs, ex quibus intclligitur, beneficia Chrifti nobis applicari fide, tpiam videlicet Spiritus Dei in nobis efficit amp; format per Euangelij prædicationcm. Fatcor quidem ipfamnbsp;prædicatiôncm clFe aliquod facrificij trenus,nbsp;nempe fpiritualis amp; figurate dicli : quemad-modum Paulus aliquotics de prædicandoE-uangelio verbafaciens, ad facrificiumallufit.nbsp;Vcrum, quid hoc ad Millie facrificium? Quid,nbsp;oblccró, commune elTe poteft Euangelio cla- t'^‘sdua-rc amp;• aperte annunciato expolito , cumnbsp;Milîæ thcatralibus, ac mutis fignis, eiiifqucnbsp;perobfeuris fufurrationibus? Imo verb facrificium fpiritualc Euangelij prædicandi, com-mentitio Millie facriricio plane répugnât.nbsp;Nam quorics prædicatur Euangclium ex inftituto Chrifti tories Chriftus oftertur , nonnbsp;Deo (quodiftidcfuaMill’a fomniant) led nobis , vt ipfum vera fide rcccptum totis aiu-mis amplektamur. Quinctiam per Euangelij prædicationcm,non Chriftus lacrificatur,nbsp;fed nos ipfi Deo facrificamur, quatenus verbi Diuini gladio Ipiritualircr raaCtati, Deonbsp;confecramur , amp; ( vt Pauli verba vlurpcmus) Roii].i|gt;nbsp;noftrt |
ADVÊRS. MISSÆ SACRiF. noftri oblatio fit accepra,fan(ftificata per Spi-ritum Sanétum. Quid pluraî expcndant quid fibi velit vocabulum , Applicàri: amp;c facile intelligent , Chrifti facrificium nobis applicarijnbsp;duni Chriftusoftcrtur, nonDeo, fed nobis»Exnbsp;quibus omnibus concludo, Pontificiorum cf-fogiutn de applicarionc factificij non modonbsp;nonadiuuare, fed omnino potiùs cuercerci-pforum de Miftæ lacrificio fentcntiam. ArgVMENTVM XII. IxpUiat. ( ßij/emrü fiinaeftjamp;nitituriisquæ alibi à nobis difpu- /n Mieb. lt;IcJ. ïfcrtjîciâ CI interfiacrificium ChriPtifiemel in cruce fiatbim^ hunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;futurum eins aduentum vltimum-f Scriptu- mmutfe ranu'.lum Chrislifacrifxiumintermedium comme-eeinentif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affirmât, ChriHum Aîediatorem (^p'Sa- cerdotem vnicum noui Telîamenti interpellare pro nobis : non autem fefepro nobis offerte :cerfefa-crtficium Adijfe, humanum efi commentum. Verum ell Antecedens. Verum igitur confiequens. Et vi confiequentis farrifictum Adijfix rettciendum efl. Conncxi Hypothctici confcquentia firmif-tacafunt de verbi Dci fcripci authoritate. De-bcmus enim amp; loqui amp;fcntire cum Scriptu-ra,è cuius finibus ( inquicbat aliquando Hic-ronymus)vcra Dei Ecclefia noncgreditur.Cur enim Scriptur3,quum dilleritdeeo quodChrinbsp;ftus facturus eft ad dicm vfque nouiffimum,nbsp;hoc,quod ifti volunt eftc præcipuum fideino-ftvæ caput, omittcrct î nempe fore vt Chriftusnbsp;quütidic ampliùs centies millies facrificerurnbsp;pro nobis; vfque dum veniat viuos amp; mortuosnbsp;ludicaturus. Rem tanti momenri, (liquidemnbsp;veracll'ct)proc'.ildubio clariffimis feriptisA-poftoli tcilatam nobis reliquillcnt. Num di-cent pontiheij,interpellare, idem elle, quod,nbsp;feipfura facrificare ? Atqui ipfa incetpellationbsp;cft eft'cClum factificij Icmeltn cruce faôti : acnbsp;propterca dicit Apoftolus fangiiinem afper-iionis loqui. AccefiisHs, inquit, adfianguinem ajperfioniis prasîantiora loquentem qudnfi loqueretur)fianguisnbsp;Abel. Adde hune ordinctn à Paulo obfcruatû:nbsp;Chriftum mortuum eftc amp; excitatum, federenbsp;ad dextrâ Dei amp; pro nobis poftularc.Iam quianbsp;femper amp;aftîduè pro fuisChriftus interpellât:nbsp;fiintcrpcllare,cft facrificari: fequerctur,Chri-ftum aflîduè facrificari, adeo vr matutinuranbsp;tempus Miffis cclcbrandis iam non fufficeret. Afturaptum probatur his Apoftoli verbis. Qffs ejl qui condemnefi Christ us {is efi) qui mortuus esl : info vefo qui etictm e,xcitatus efi, quinbsp;etiam efi ad dextram Dei, qui etiam pofiulatpronbsp;nobis. Non dicit facrificatur pro nobis. Aduocatum apud Patrem habemus lefium Chrifiurn Iifium, cz ipfi^ efipro^itiatio pro pecca-tisnofiris. Chrifius propterea quodin aternum manetperpetuum habetfiacerdottum.'vnde czfieruareprorfius potefi eos qui per ipfium accedunt ad Deum fiempernbsp;viuens vt interpeile:pro eis. Talis enitn nos dece-bat P ontifex,Qrc.cutnonfit quotidie necejfe,quem- Heb U. Kotn.g. Koin.S. I.loan.i. |
55 admodurn iüis Pontificibtu, priusprOpeccattipro-priùi/idimai offerre:deinde propeccatü popu/i: Jdnbsp;^nimfècitfeniel^^uumfemetipfum obtulit. Expettantei beatar» idam/pern nbsp;nbsp;tllnfiremil- Tir.a, lamaduentumgloritamp;magni Dei amp;feruatorisno-firi lefu Chrifii : Qui de dit femetipfum pro nobisy e^c. Tgt;lon in manttfa^um facrarium ingrejfns efi , ChrifiuseXéniplarverofacrariorelpondenitfedin ‘ “nbsp;ipfum cœlurn, vt apparent nunc m conjpe^ Deinbsp;pro nobis\ Chri^iMiÇemel oblatue zgt;t mul tor um peccatafel- j Zere/-, altera vice abfejue peccato confptcietar tienbsp;tfui ipfum expetlant ad/dlatem. Christus vna propeccatit oblata vitlima in per-petuwn fedet ad dextram Dei id quod fuperefl-expe^lansidonec inimici ipßut fcabeilutnpedum e-iuefiant.ICA. enim oblatione con-SECRAVIT IN PERPETVVM EOS lt;iy l S ANCTIFIC ANT VR,amp;C. En igicur quid Sciipcura doceat de officio Chrifti Poncihcis ad dextram Dci fedencismccnbsp;vllamfacit iftius commentitij factificij men-tioncm; itno poriùs nos totos ad vnicum illudnbsp;facrificiura rcüocatjquod Chriftusjn crucenbsp;pro nobis fecit : cuius ea virtus cft,vt nobis li-cear, non facrificare Chriftum ( quod Pontifi-cij comminifcuntur) fed per Chriftum,nbsp;pro nobis facrificatum ad Dcum acccdere. ArgVMENTVM XIII. SJ in Adifia ChriAusvere ofiertitr Deo a Pen- tificiisfdcerdotîbustergo Chrisiu-s non efifiolus nbsp;nbsp;nbsp;„fferri fiacerdos noui Tefiamenti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à ^001'111 Confiequens efifalfiitm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiu facer Efitgiturfalfium Antecedens: Et vi confiequen-tisfacrificium Ahffiamp;reiictendumefi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“I ’ ConnexiPlypothetici confcquentia mani- ^xfüeat. feftè pater. Solus enim lacerdos, amp; plures la- fuferîarisnbsp;GCrdotes,dicuntur«i'r;(?gt;aTtK«;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ar^um. Aftumptum: nempe Chriftum efle foluni facerdorem noui Teftamcnti, verbis expreftîsnbsp;docet Apoftolus. Chrisîuj nonfibi hune honorem tribuit vtfieret Hebr.$. Pontifex,fed is qui dtxerat eiifilius meus es tu', egonbsp;hodn genui teificutnbsp;nbsp;nbsp;alibi dicit: Euesfiacerdos in aternumfiecundum ordinem Adelchifiedec. EtilltquidempluresfaHifiuntfiacerdotes, quod Hcbn?. mors prohiberet eos permanere : At ifle proptereanbsp;quod in Atemum manet, perpetuum habetjacerdonbsp;tium,efc. Pcrfpicuum cft igitur Chriftum cflefolura facerdotem noui Tcftamenti,quia cft facerdosnbsp;fccundùm ordinem Mclchiledec , adhibitonbsp;Dci iurciurandos conftitutus Rex fimul amp; Sa-ccrdos,adeóque facerdos in æternum,vtScri-ptura docct. Ex quo nccclle cft, vt folus Chriftus fit noui Teftamcnti facerdos : quippe cuinbsp;foli hæc conucniant. Hic Pontificij diftinguüt inter primarium facerdotem (quem agnolcunt eftc Chriftum) refiößoxifnbsp;feeundarios facerdotes ; qüos innumera-biles elle volunt: quorum miniftcrio Chri-ftus fefe offerat Deo. Sed quano : quum faccr- c. iiij. |
56 DE VNICO CHRISTI SACRIE dotes veteris Teftamcnti ad Chiiftum ventu-dt£i,nat’t referrentur ; annon effent 'ipfius Chriftinbsp;faccrdotcs,adeóquctypus
lt;0- figura Chrifti xterni facerdotis fuo tempo-fecüdttrti. re cxhibendu Atqui poftquam primariusfa-cerdos exhibitus eft : Apoftolus iftis fccuada-riis lacerdoribus locum vllum lupcrelTc no-luit,nec alios fecundarios facerdotes nouiTc-ftamcnti illis fuperioribus fubftituit : fed in v-no Chrifto fubiiftit, xterno facerdote fccun-dùm ordinem Melchifcdcc. Quarc iftadiftin-Äio falfaeft : quia euertit ipfam Apoftoli fen- ' tentiam. primarium enim amp; fccundarium,nbsp;non pugnant: quiafunt lubordinata.At Apo-ftolus ita opponit Chriftum hominibus faccr-dotibus, vt cos nonpatiaturfimul ftarc pofte.nbsp;Si ergo vlli funt fccundarij facerdotes, profe-lt;aó ruit argumentum Apoftoli, amp; ca oppoli-tio quamin illoloco propofuit. Dices, Apo-ftolum cxcludcrc legales faccrdotcs.Certè: fednbsp;adhibet cam rationem , quænon minus quadrat in Pontificios facrificulos,quam in facerdotes veteris Teftamcnti. His enim Chriftumnbsp;opponit, nempe morcalibus immortalcm:nbsp;quod profi-(ftó æquê de Pontificiis facrificulisnbsp;dici potcft.Notiftima autem eft hæcrégula A-podeuftica: Dilciplinç: Cui ratio amp;perfe6lumnbsp;medium Conclulionis conuenir, cidem ipfamnbsp;Couclufionem conuenire. Secundö:qüum Ic-galibus omnibus facrificiis adumbratum fitnbsp;vnicum illud Chrifti facrificium quod in cru-cefaétum crt(tcfte Apoftolo ad Heb. jobfecronbsp;te,quid amplius opus cft faccrdocibus,poftca-quam femel patcfaótafuit veritas illis Veteri-bus, tumfacerdotibus, tum facrificiis adum-brataï Quorfum igitur Pontificij facerdotes?nbsp;An Vt fignificent futurum Chrifti facrificium?nbsp;At hoe talfiftimum eft. Sacrificatus cft enimnbsp;Chriftus,inquit Paulus,non,facrificandus.Annbsp;verb vt fignificent faótum Chrifti facrificium?nbsp;Athicngnificandi modus continet contradi-(ffionem : contradicere autem, non cft fignifi-carc, vel, rcpræfcntarc. Ecquid enimabfur-dius vnquam dici polhc; Chriftum elle quoti-die facnficandum, vtfignificemus, Chriftumnbsp;femel fuiflc lacrificatum? hue ramen redit Pó-tificiorumfeiKcntia.
Tcrtió-.iftadiftinótio pugnat cum natura i-pfius rei de qua agitunvolunt enim Pontificij a fuis facerdoribus Chriftu facrificari.Atenimnbsp;ea cft natura huiufee facrificij, vt à nullo alionbsp;fieri potuerir qua ab ipfo primario facerdote,nbsp;nempe Chrifto. Quo fit vt in facrificio Chriftinbsp;diftinótio priinarij amp;fecundarij facerdotis fitnbsp;incptiffima; quia res hæcadfolum primariumnbsp;facerdotem pertinet. Sicenim Apoftolus, ƒ«nbsp;Heb.p. ßcwidii./ißicrartufn(incp.m)femeltpmtatmiifolMnbsp;Ponttfex( Mgreditur d nonfineftnguine i}He?n offert profeipfo pro pap tilt erratis : Hoe deel ar tinte Sptntu SanÜo yHondumpatefatlamfatlfeviamnbsp;adfacrarinm^priore T abernacttlo adhuc conf fente, (ÿc. Hdiieniens antern Chrtfus Pontifex ftitu-romm banoramperpropriam fangtiinem ingrejfunbsp;efifemel mftcrartiim,(fc.ï)oct:i igitur Apoftolus,facrihciumChrifti fui lie ad viuû expreffuranbsp;legal! ilia cæremonia, quum fummus iacerdos
folusin intimum facrariuai femel ingrcdicba-tur : acque ita fignifïcabac facrificium illud pcrfcôtiflîmumàfolo Chriilo vcrèfummofa-cerdote tandem aliquando femel faciendum.nbsp;Quam ob rem nihil hïc opus cft fecundariis fa.nbsp;cerdotibus.
Quartó;fi facerdotes Pontificij funt tantum minillri facrificij quod,fit ih MilI'a, Chriftusnbsp;autem elf priimarius ac verus lacerdos, qui facrificium illud fiicir, vt dicunt:quuin facerdotes Pontificij oft'erant tamprofe, quam pronbsp;populo :fcqucretur,Chriftam(abfit dido bla^nbsp;fphemiajetiam pro fc offerte. Nam minifte-riumamp; inffrumentum referri ad caufai» effi-eientem, fortailis ifti non ignorant. Quid fict mado iu-ilt;^itur his ApoRoli Cuinonfit^uotidienbsp;necejfe e/tiemadmodumillis Pontißctbtts prtiispronbsp;peccatis proprtii viütrna^ offerre-,demdepropecca-tispopitlt.Id enimfecitfemel cpuwnfemetipßttn ob~nbsp;tnltty Kn-non i oblecro, qui voluut nouinbsp;T cftamenti tcmporibüs effe facerdotes,qui fanbsp;crificium offerant Deo , tam pro fequam pronbsp;peccatis populi : ij,rum fuperioribus ApoftoHnbsp;verbis, tum Euangclicæ veritati bellum in-dixcrunt.
Quinto : hanc diftinólionem ipfi Pontificij MijpiUt refcllunt.dicunt enim Millie facrificium effe i- ^ndnb»'nbsp;pfum Chrilli facrificium quod in cruccobla-tum cfr.AtqLii,(olus Chriftus Icfcincruce ob-tulit, fine vllo miniftcrio lecundariorum fa-cerdotum. Alterumigicurncgcnt neccile cft:nbsp;aur efleidem facrificium : aur, lacnficium innbsp;Miffa fieri miniftcrio fccundariorü lacerdotu.nbsp;Vtrumquc autem elle falfum, commenti-tium deertpoiTo^o^, freti certiffimis rationibus,nbsp;affirmamus.NififortePontificij fuosillosin-numcrabiles facrificulos velint cum ea co- pMerdttnnbsp;horte acturba multa, amp;c cum iis militibuscó- ^onnfidinbsp;parare, quorum opera amp; miniftcrio Chriftusnbsp;prchenlus fuit amp;in crueem aótus.Quainrc,nbsp;habcat fanè locum vocabulum, Sccundarij,nbsp;pro quo tantopcre laborant. Nam, quantùm Mating-in iplis cft,Chriftum feciindaado quodam mo-do in crucem agunt : j'dquc pretio numcraconbsp;(quod ctiam de luda Ifcariote memoriæ pro-ditum cftjlibcnter, liliccrct,Euanquot;clicam ve-ritatemè medio fublaturi. Sed defecundariisnbsp;mortis Chrifti miniftris,haólcnus.
r.Cor.7.
eontrddi-
Arg, VMENTVM Xtlli.
SI ea efi ratio facerdotij Chrifi vtft idefacerdoi Solii Cbd ^uivtUiima : amp; Chrtllttsfolut efivibltma illaß**”*nbsp;femelpro nobis oblata: certefolus Christus efifa-cerdos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßmofr-
Hntecedens verum efi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re f tittle
pl erum igitur efi Confetpuens : rfviConfequen- rit. tisfacrifeium Aitjft retictendum efi.
ConncxLim hypoiheticum pater ex prima-ria ilia cognirionc Eiufdem amp; Diuerfi: quæ ex primæ Philofophiæ fonnbus hauriri folet.
Alliimptum oiiiiies vere Chriftiani faten-tur,ncquc id negant Pontificij : ac prolnde, laluo pudore, vim fuperiorjs Conlequentisnbsp;negate non poftunr.
1'npe-
ADVERS. MISSÆ SACRIF.
Argvmentvm x v.
^‘1‘iCliri Ol‘jninoHt'Tesia7»entifacerdosefi,tdemijuo^ue ediatorefi nouiTeslamenti-, c'g'folpu Chri-flfnintinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(flamenti mediator Certe, Chri^ai
^fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T eflamctitifacer dos gt;
ernm efl Antecedens.
T''erityn tgitar efl Confe;^uens:Et'vi Confet^aen-tis Altffafacrfciiitnrettciendum efl.
Connexum hypochcticum perfpiciium eft cxiis qux inConiicxo fupcriore proximo di-lt;fta funr.
Aft'umpcum habet duo membra : Prius eft: Hum qui noui Tcftamenti facerdos eft , eftenbsp;quoque noui Teltamenci Mediacorcm : quxnbsp;doótrina eft ApoftoÜ ira fcribentis.
Heb.g.
Christ lts excellentiits mintflerittm fortitas efly tjuo praflanttaris eji T e^amentiAiediator.
Heb s.
Itatjue ob id noui f estamenti Adedtator eflt “vt morte intercedente ad redemptionem earnmpra-uaricationiim e^nafae-rantfubpriore Teflamento^nbsp;vocati, promiflionetn accipiant aterna hsreditatts:nbsp;nasn vbi Teflatnentum Cjt') mors teflatoris intercédât ne ceffe efl.
Heb,II.
Acceßisiis ad nonif estamenti Adediatorem lefum, cjquot; fangainem aflerflonts praslantiora lo~nbsp;^uentem cjitam (lot^aereturfanguisJ Abel.
’¦Tim 1.
Mediator Dei hominum homo ChriHitis Je-fasicjitt^emettpfHm dedit redempiiontspretiampr» ^HlbuS-VlSfQJ'C.
Ex tpaibusperfpicuum cft,Chriftum officio Mcdiatoris lt;5c Sacerdotis limul fuiictum effie:nbsp;atque hxc duo ira in Scriptura coniungi, vcnbsp;neceife iir eum qui lit nom Tcftamenti Saccr-dos,e(re quoque noui Tcftamenti Mediatore.
Poibetius membrum zYirumpti eft : Chriftu folum elle noui Tcftamenti Mediatorem;nbsp;quod expreffis verbis teftatur Apoftolus, in-quicns:f^»w.f Deas, vnas että Mediator Dei ho-miKum homo Christas lefas,'fizm\i\'fiz\azm.2.nctnbsp;Confequens noftri Connexi. Neecnimiacri-ficuli Pontiheij poftunc efte verè iacerdotesnbsp;noui Tcftamenti, quin lint ctiam ( quod ab lit)nbsp;Mediatorcs inter Dcum amp; homines,aeproin-de B^cdcmptorcs Ecclclix. Loquor autem denbsp;nomine facerdoris propridiumpto : quemad-modum iam admonui in primo capite huiuf-ccdifpurationis. Nam propter iacriticia fpiri-tualia, fidèles omnes dicuntur faceidotcs innbsp;Scriptura. Et qui Euangelium annunciant,nbsp;quatenus Spirituali gladio immolant amp; con-lecrant homines Deo,ea rationepctquandamnbsp;fimilitiidincm dicipoftunt iacerdotes (quan-quamnon mcmini nomen, vlquam illisnbsp;tribui in Scriptis Apoftolicis) necdubium eftnbsp;quin eb refpcxcrint Veteres : qui prætcôhos acnbsp;Pâftores Ecclcfiæ.Sacerdottsappcilarunt.Scdnbsp;/ nos de veris iaccrdotibusloquimur,vcru, rca-lc,cxternLimquc lacrificid oftercntibusiqiialcsnbsp;Pontificij iuüs tacriliculos nobis dcicribunt.nbsp;ArgVMENïVM XVI.
ôoritlum Cf sacrainentam Ceens,Dotniniinfliiatam efliVt Koefetri, Cinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nubis ofleratur veraflde z^'famma ca
ficariOeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perctpiendas:Qj- repa^net,Chrt!tam no-
in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deo, 1^, Chri/tam à nobisoflerriyVel,
h.SMrt- fl^(^^‘peari Deo : certe Ch'iflai non oflertafyVelfla-Sacrame,. to Coena DojniniiQM-
57
ta igitar minas in Miflal Antecedens veram efl.
f erum igitar Confetjaens : Et vi Confee/aentis Miflafacrifleiam reticiendam efl.
Connexum hypotheticum fatis parer ex co- ExpUca-rum oppofitorum natura, qiix fimul elle non polîunt : Id cnim habcamus ncccire eft, quodnbsp;oft'erimus : amp;,alit}uid nobis oftertur, vtid ha- S’quot;”*”'’’nbsp;bcamus.'
At cnim, inquiunt, Deus dederat Ilra'êlitis r^^efutntto vi(ftimas,quasipfi Dco,oftcrcbant:amp; inMilbnbsp;dicitur : Détins donis oflerimusEgo veroMifiquot; Eominbsp;lain nihil motor, contradidtionibus, non mi-nus quàmcrucibus abundantem. De vicEimis j,,nbsp;autem Ifraelitarum exceptio plané eft tref «gt;»- contradi-m'c. Nos cnim non de donis extetms hîcagi- £liotgt;es,nbsp;musifcdde Chrifto nobis oblato inCœnaDo-mini,non à nobis ofterendo.
AlTumpti pars prior: ncmpc,Cœnæ D. Sa-cramencum, inftitutum efte; vt Chriftus nobis ofteratur verafide pcrcipicndus : probaturexnbsp;ipfa Chrifti Inftitutionc,quâ Euangcliftç cornnbsp;mcmorant:ncqueid in diibium rcuocari folct.
Quodaddimus in polteriori parte Alïiira-pti noftrhfi Chriftus nobis offcrtur,cuin à nobis non ofFcrri : Pontificij libi videntur tollere hac rclponfionc. In Cœna Domini eft'e tum Kefltatianbsp;facrificimn,rum Sacramentum:ac proinde nônbsp;rcpugnarc,alio arque alio rclpcdtu,Chriftum, ficiarunt.nbsp;vna eadémqucadtionc, ofterri Dcoamp; nobis:nbsp;ac proferunt lacramentalcgalia : vr, Agni Pa-Ichalis ceremoniam quam illi dicunt fuilî’c fa-crarnentum,(îmul de lacrificium: quandoqui-dem vocatut Courban.Num.^.Scd hçcrcfpo-fio nihileft aliud quàm principij petitio. Nosnbsp;cnim hæc duo pernegamus : Ctcnam D. ellenbsp;lacrificium,nempe externum amp;rcalc:itémquenbsp;MilFam habere aliquid cum Cœna D.conimii-nc. Affirmamus aut,cm Cœnam D. elfe Sacra-mentum, quo Chriftusnobis oftertur : nequenbsp;id Pontificij negant: iam quodaddunt,Sacra-mentum Cœnæ D. elle limul facrificium realenbsp;amp; externum : hoc verb pernegamus. Suam illinbsp;Icntcntiam, non modo non exprelfis, fed nullis Chrifti verbis cofirmare poiluntmos Chrifti verbis apertis exprclsifquc noftram fenten-tiam conhrmamus.Etcnim Sacr.Cœnæ.D.in-ftitutum cft'cjVt Chriftura nobis oblatum veranbsp;fide rccipiamus,manifeftc probant hæc Chrifti verba: Accipite,ccmedite,hoc efi corpus meam:nbsp;Item, Btbite ex eo omnes ; Item, Probetfeipfam Matt xs.nbsp;homo,amp; ita de pane i!lo edat, Ce depoculo i/Zo bi- i.Cor.u.nbsp;bat:'\.tcm,Pocuia7n beneditlionis cm benedteimas, l'Cor.io,nbsp;nonne commaniofangainis Chrflt efl? Panis ejaemnbsp;frangimus, nonne commimio corporis Chrtflt efllnbsp;Qaoniam vnas panis, vnam corpus multi fumasynbsp;nam omnes vniuspanisfimusparticipes.Eccc tibinbsp;clarilTima verba de manducando Chrifti corpore : nulla verb extant de facrificando. Nounbsp;cnim,oft'crtc,dixit:fcd,accipitc:nó dixit,facri-ficatc:fcd,manducatc:nec Paulus dixit,pancmnbsp;quem fragimus elle facrificium: fed,cómunio-nem corporis Chrifti. Denique no ait Paulus,nbsp;facerdotes in Cœna D, perimendo panis lub-ftantiam,Chrirtum facrificarc: led,nos omnesnbsp;vnius panis elle participes, affirmauit. Neque
58 DE VNICO CHRISTI SACRIF.
|
hue acccrfcnda fuit vetus extemoniadePa-fchatcad probandum Cœnæ D. facrificium. Nam in illo Sacramento legali (de quainfrànbsp;pluribus agendum erit ) agnura fuiffe immo-landum,pcrfpicuum eft ex ipfa Inftitutione:amp;nbsp;nominatim vocatur, oblatio : licet non fucritnbsp;facrificium propriè didum,vt exponcmus fuonbsp;loco. Sedvt Chriftus ab Ecclcfia Chriftiananbsp;immolcrur vel ofFcratur : nulla vnquam lege,nbsp;vel à Chrifto , vel ab Apoftolis , fancitum eft.nbsp;Prætcrca non valcrct hoc ratiocinandi genus:nbsp;Si Sacramenta quxdam Icgalia fuerunt fimulnbsp;externa facrificia : Ergo idem de Sacramentisnbsp;EccicfixChriftiana: cenfendum eft.Nam,vt innbsp;fupcrioribus diximus,externa omnia facrificianbsp;vnicum idemque perfedtiffimum Chrifti ia.-crificidm abrogauit:nc mihi dicendum fit,veterem illam cærcmoniam non fuift'e inftitu-tam,vtAgnum Deus offerret lfra’eliris,amp;fimulnbsp;Agnus ablfra'clitisDeo offerretur: quod tamenbsp;Pontificij de Chrifto in illo fuo facrificio tra-diderunt. Micro dicerc,quàm abfurdu fit, nosnbsp;primùmofterreChriftum Deo in facrificio, acnbsp;poftea Chriftum nobis ofterri in Sacramento.nbsp;Quomodo cnim Chriftum offerimus, fi Chriftum non habcmusîHæcigitur dici præpoftercnbsp;(vt alia prætermittam)nemo non videt:ac pro-indc maner fuperior noftra Conclufio. ArgVMENT. VM XVII. chriftum in Catnanbsp;D. no fn-crifionri. SI in Cœna,liomini Chriflm nobisofferturjimel pro nobis facrificatus : Ergo non à nobis in ipfanbsp;Cœna facrtficandiiS:Quanto igimr minus tnAiifa?nbsp;Antecedens verum ef,nbsp;y erum ef Confe(]uens:Etvi Confe^uctis Jidißanbsp;facrificium reiictendum efi. , . nbsp;nbsp;Connexum hypotheticum negarinonpo- fupe'rhr^s hl «W/ipctOTi’ incurramus. ar^umeti. Alfumptum probant hæc Chrifti verba: Accipite, come due : hoc efi corpus meum e^uodpronbsp;^CörVi quot;vobis datur. Hoceficorpus meum quodpro vóbisnbsp;Mîtc.16. frangitur. Hoc efifanguis meus noui f esîamentinbsp;qui pro multis efiunduur inremtfitone peccatorum.nbsp;Ex quibusintclligitur,in CœnçDomini Sacramento, nos toros ad Chrifti Paftionem ac mor tern reuocari, qua fcrnel fc pro nobis obtulit, vt nos cum Deo reconciliarct. 'Rjfutatio Kcfpondcnr.Chrirtum fciplum in Cœna fa atqueid volunt efticcre ex verbis il-\\s-,Daturfrangttur,effunditury in præfcnti rem-cJin- vfurpatis. Sed miuor iftos homines fibi i-fius fifie pfisoculos vitro pcrftringerc,nc videantaper-λ S-Cana tiftimam cnallagen qua Chriftus de re iam in-facrificit- ftanti amp; moxfucura, taiiquam deprxfenti,lo-quebatur: hocautem loquendi genus pailimnbsp;occurrere,eum ex multis aliis,tuin ex his Scri-pturx locis manifeftiffimum eft. hommt illinbsp;per quern FiUus hominis produur. FtUus hominisnbsp;Joan 14. tradttur tn manus peccatorum. Abeo zf venu adnbsp;Ioan.17. vos.Proetsegofanblt^ico meipfum. Ponoanimamnbsp;soîa.to. meam pro ouibusmeis. lté Paulus de fuo marry-a.Tiai4. lio iamiâinftanti; Ego iam libor O'tempus me anbsp;refolutionts inPiat-,amp;c huiufmodi pleraque. Hinenbsp;fachu cftjvt in Euang.Marth.hcbraice conferi-pcojvlurpeturfuturu tcmpus.Quinetiarn vetus |
andiëtft, mifjimnbsp;non au- Intcrprcs(que illi vulgo fequi folét)vcrbû Grç cû præfcntis temporis expreftît per futurû : lienbsp;, cnim interpretatus eft apud Matthæum amp; Lu-cam:S4W«A meus qui pro multis effundetur:8c a-pud Paulum, Corpus meutn quod provo bis tra.-detur. Quid, quod neilliipfi fuam Millàra au- iîuomoitnbsp;diunt, quâ ftaruunt ab omnibus audienda elle? Sic cnim extat in Canone Millæîiidcoquc in 1- lt; pfa Côfecrationc, in qua liquid peccetur, aélûnbsp;eft de ipfa Tranirubftantiatione,quâ ramé volunt eflé fui facrificij fundaracncû. Htc efientmnbsp;calixfanguinis meiuouief aterni Te^.myfieriumnbsp;fidei, qui pro vobts çfi pro multis effundeturin re- ‘ 'nbsp;mißione peccatorum.lmb,nc ipli fe audiunt qui-dé. Supra cnim in argumeiito^. quumluisipfinbsp;laqueisirretiti tenerencur,coaâ:i funt hçc verba lui Canonis, Hacdona., huemunera, qua ttbinbsp;offerimus-iZ^c. exponere per enallagé de re moxnbsp;hjtura (vt illi quidé aiebantiquâ bene fuo loconbsp;diximus) idem autem in his Chrifti verbis faciendum elfe non vident. Denique, exponuntnbsp;vtroque modo, amp;,per futurum tempus, amp;,pcrnbsp;prælens fimul,nonfolùm res ipfas,l'cdctiâ vo-cabula amp; verborum tempora confundentes,nbsp;quo nihil vnquamftultius,3ddo ctiarn,impru-détiuSjdici potuit. Fundetur fanguis (iuquiût)nbsp;in cruceifunditur autem in ipfa Cœnç aéfionc,nbsp;nempeincruentè. O acutos homines, fed Ion-gè aeutiores futuros, filemcl nobis explicate contreinbsp;potuerinc,ccquanam ratione lenguis incruen- Æ».nbsp;tè fundipoffit!Sanguis enim aut verè diciturnbsp;fundi,aut per limihtudinem.Si per fimilitudi-nemmô eft verum Scrcale facrificium in Millà.nbsp;Si verè dicitùr fundi, nó igirur incrucntè:namnbsp;incruentum cxcludit fanguinisfufionem :nifinbsp;forte ifti homines fua omnia confundentes amp;nbsp;cotradiftionibus inuolucntcs,nouum aliquodnbsp;rerum omnium chaos in mUndum inuehant:nbsp;quod profeóló facerent, nifi lux Euangelica i-pforuintcncbris obfiftercr. Hoc igiturcoin-mcnturo,fcu,portétum dcimmolatione Chrifti fatfta ab ipfo Chrifto in lacra Cœna: his ra-tionibus procul à nobis eiieimus. Prima racio;quia rerum naturam cuertit, amp; , r extinguit primariam illam lucem noftr.-eco-gnitionis; De quolibet verara elle affirmatio- non ptcfinbsp;nem,aut ncgationem.Hinccnimfcquitur,fannbsp;guinemnonfanguincrn:fundi,nonfundi:uræ-fens amp; futurum tempus idem elle.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Secunda ratio:qui3 nihil extat in inftitutio-nc Cœnæ D. quo videri vnquam pollit Chriftus le tune Deo pro nobis obtulilfe. Tertia ratio:quia rcfellitur hic error ex-prellîsScripturæ locis in quibus Chriftus dicitur femel palfus: amp; eius oblatio, dicitur vnica ablatio. Quarta : quia pugnat cura co loquendi généré quod à Scriptura vfurpatur , quae nun-quam dicit Chtiftura fe oft'errc nifi ratione ve-ræ amp; realis ipfius morris ( vr ante à nobis di-ôlumcft.) Quinta : quia fi Chriftus fefe pro nobis ob-rulitinCœna, hæc oblatio aut füit perfeéla, aut imperfcéfa.Si dicas imperfcôfaraiblafphc-mia eft. Si perfeCfamicur igitur poftéà Chriftusnbsp;pro nobis mortuus ell? Sexra; |
ADVERS. MISSÆ SACRIR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 lunt, Chrifti facrificium, ipfius Chrifti facrifi-^ cio rcpræfcnrari, quod quidem non iam cft fi-militudo j fed identitas. Perinde cft enim ac finbsp;dicant : panes azymos quibus olim ifraclitaenbsp;quotannis certis ac folennibus diebus vefcc-bâtur,fuifl'c illos ipfos panes azymos qui olimnbsp;in Ægypto confedi fucranr.ldem dico dcTa-ber.quod quàm fit ridiculumjnemo non vidennbsp;Quamobrem ex bac ipforum ratione fequere-tunCœnam D.non elfeChrifti facrificium,fednbsp;tantum ipfius facrificij fimilitudinem. Atquenbsp;ita videmus quàmprocul iamabfint àfuafen-tcntia,ab ipfa difputationis aura prouc€ti. Arque vt videât, quàm parum ipfi cuni fua etiamnbsp;Milfaconfentiant (nedum cum verbo Dci ve-lintconfentire)cxpendant cum otio hæc Miflçnbsp;verba,fanÛa trinito! hanc oblatiem tptamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tibi offerimnf ob memoriam incarnationts natini- cantradi-tatis'i circMncißonisy paßionist refitrreSianisy af- æ®-cenfionti Domini noilri lefn Chrt^i,(^c. videant, inquam,num hæc poffint cum ilia comraenti-tia facrificij identitatc conuenirc. Sextà; qüià dicunt MilTæ facrificium offerri in memoriam Pa(fionis,rcfurreôtionis 8c afeennbsp;fionis Chrifti: fieenim extat in corumMifla:nbsp;f^ndi memores nos eiufdem Chri^iifilij tni^De-mtni Deinoîlri tam beatapaßionts, nie non abnbsp;inforisrefitrreEUonisifed (f' in calasglorioft afeen-fionisoferim!-ts,(^c. At quuraChriftus Cœnamnbsp;inftituit, non potuit fe tum ofFcrre in memo-. riam fuæ mortis,refurrelt;ftionis Sc afeenfionis.nbsp;Memoria enim cft rcrum prætcritarum,nonnbsp;futurarum. Sed quid ego plura commeraoro’nbsp;hæc enim facrificulorum,non iam infetia,fcdnbsp;infania,ctiam nobis tacentibus,fatis feipfa re-.nbsp;darguit. Argymentvk XVIII. CœnaD.in^itHtaefivtin ea fiatcommemo-Mtiptni-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrsn:i ; Certe^ in Cœna D.non-fit ßctri. ipfnm Chriili facrificium : Q^nto tgttur minm Mifid? Antecedens verum eß'. V erum tgùitr confequens:Etvi confe^uentiii ftcrificium Miffa reiiciendum eft-. fupe- nbsp;Connexum Hypotheticum patet ¦ quia, rei Tier» ar- commemoratio noncftres ipfa: quandoqui-^Miunü. dein commemoratio oÎi-cj-xdç rem ancegref-fam fignificat. Aifumpti veritas lucct exprcifis Chrifti verbis, Hoe ƒ in mei recordationem:S)C apud Pau t.Cor.ji. \ü.m.Q^tiefcunque edentispanem hunc pocu-lum hoebiberitis mortem Domini annunttatisvfnbsp;çiueejuo venertt. Hefiiitia Refpondent Chriftum voluiflc facrificium rtjfftanitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcpræfcntari:nonverbis tantum,fed etiâ Vonftßc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadain aótionc. Sic cnim,inquiunr,Do minus liberationem primogenitorum com-meraorari voluit oblationc primogenitorum. Addcfcftosdics azymorumöc Tabcrnaculo-rum in quibus res antcaiftæ rebus fimilibusinnbsp;memoriam rcuocabantur. Atenimnonnega-mus quin in facra Cœna mors Chrifti nobisnbsp;quodammodo ante oculos ponatur, tu Euan-«clica prædicationc, idque imprimis.Sic enimnbsp;Paulus Mortem Domm annnntiabitis, inquit:nbsp;tum etiam Sacramento. Hue enim fpedatfra-ûio panis tefte codem Apoftolo,his verbis:nbsp;Hoemeum eft corpus quod pro vobtsfrangitur., inquit,fummos lefu Chrifti cruciatus ita fignifi-cans-.fed quid hoc ad mutas Miftç cçrcmouias,nbsp;aut ad iplumMiifx facrificium quod propo-nunt Î Ecquod enim eftiftud concludcndi genus? Olim fub legis pædagogia Dominus ccr-tos ritus inftituit,quibus maiorcs noftri bene-ficiorum à Deo acceptorum memoriam reno-uarent : ergo facrificium Chrifti ipfius Chriftinbsp;facrificio rcpræfentandum cft, Primùm : nonnbsp;valet confequentia, à legis cærcrHoniis,ad ternnbsp;pora nom Teftamenti:quin potiùs videmus ebnbsp;Chrifti inftituta refpcxiife, vt, quoadcius fierinbsp;pollet, nos ab externis ciufmodi ritibus rcuo-carent. Deinde: Priicisillis remporibusita faciendum cHc nominatim Sc certa lege caurumnbsp;erat: at de facrificio externo in Cœna Domininbsp;faciédo,nullum vfquam verbum. Denique iftanbsp;ratio non refpondet corum conclufionuln vc-teribusenim cæremoniis fuilfe rcrum præteri-lt;arummemoriampcrfpicLium cft, Sed iftivo- |
ArCVMENTYM XIX. Ç7 Fontificij volunt Coenam Domini efti facrifi- s ct»M ciumiù^iQaèt^otàry zß'facrificiumtu;!(aeAT‘^oi/no nanejjeptnbsp;poteft tdem efte propitiatorium pro pecca/is : certe^nbsp;vel ex ipforum Pontificiorum fententia, Cana nonnbsp;potefi efifie facnficium pro peccatis : quanto mintunbsp;Mtjfti? Antecedens verum eft, r* erum igiturConfequenS:Étvi confequentis fa-ctificium Mifta reiteiendum eft. Connexum Hvpothcticum non eget proba- SxpticatU AlPumpri pars prior in promptu eft,velcx i*quot;*^”quot;* ipfo vocabuloEuchariftiæ, quod in hacquæ-ftionc illi fcrçfcmpcr in ore habent; adde hæcnbsp;exprefta verba Miftæ, HoPiiastibi Domine lau^- **nbsp;dis ofterirm-ts, eße. Pars pofteriorconfirmaruf cxiisquçcopio.-fè à Mofe traduntur de facrificiis, tum Expia- g. toriiSjtum PaÂficis, fuie, Eucharifticis, forma amp;c.nbsp;amp; ritibus inter fediftindtis.Hucàddevim na-turàmque vtriufquc facrificij.Nam antecefiif-fc beneficium oportet, pro quo gratiæ fint a-gendæ.Quum autem imprimis gratias agamusnbsp;Deo in facra Cœna, qubd nobis lefum Chriftum dcdcrit, vtpro nobis oblatus, propitiatianbsp;pro peccatis noftris elfer : necelfc cft, illudi-pfum,pro quo gratias agiraus, beneficium an-tcccflerit ; ac proinde in Cœna Domini nonnbsp;fiat facrificium Chrifti pro pcccarispropitia-torium. Refpondent,vtrumque facrificij genus pof- Kefittatio fc concurrere:eb qubd fideles orfeiant quoque reftofignienbsp;Deo facrificium Ipiritualein Cœna Domini,nbsp;Qqbd fi ita eft,efficitur, facrificiü illud, quatc- gt;nbsp;nus Eucharifticü,eircfpiritualc,non autc reaUnbsp;amp; extcrnû.Quî fit igitur vt ipfam hoftia,qQainnbsp;volüt elle verâ ac reale, amp; qua fe dicunt otterrenbsp;pro peccatis, vocent Euchariftiam ? Certè, velnbsp;ex primis •aeuiS'oiaf rudimentis didicc-runt, hanc cflc vim ^ttpavvialuf, vt fi Euchari-ftja fit realis 8c externa : facrificiuEuchariftic’i \ |
|
Mijjalù ^naaba-tifmw. CO DE VNICO CHRISTI SACRIF. fit quoque externum amp; reale. Nequchoc vllanbsp;rationeftarepoffitxhoftiam elTc realem amp; cx-ternam, ipfum autéfacrificium effe internum amp; fpiritualc. Qiiinetiam, quu res denominari foleat ex co quod eft potius:amp; iUi fui factificijnbsp;hoftianijEuchariftiam nomincnt:vclintquc fa-crificium, quatenusEucharifticum, elTc fpiritualc : relinquirur, vt,fiquod cftfacrificium innbsp;CœnaDomini,iUud fit fpiritualc,ac proptercanbsp;non reale amp; externum. Quia vero quod nega-tur de Cœna D.id quoque de fua Mifia negan-dum elfe confitentur : cccc, nobis redit noftranbsp;conclufio ÂÏacrittvits-utM quam in hoc cap. effi-cere ftatueramus-.In Milla no fieri vcrum,realenbsp;Sc externum facrificium propitiatorium pronbsp;peccatis. Verumcnimucro quum Pontificij vtnbsp;lupcriorumargumentorum vim effugiant,fcfcnbsp;in vnius diftinétionis latcbram coniicerc folcant ;nempe, lacrificij cruenti amp;incrucnti:nbsp;quanquam ex iis quæ ante à nobis difpuratanbsp;funt facile ilia diftindhio tollitur; vt tarnen resnbsp;fiat dilucidior, pauca fubiicieipus ad cuerten-dam illam diftindlionem. Argvmentvm XX. Diftinilia f~\Mnii di^iinSHo qua nonfolum deîiituiturvtr nem pterinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo Dei, fed ei aduerfatur, fibique ipfa contra- T^idicula efi,nedum Lheologica ; aepropterea “ruenti'à theologicis diffutationibusreiietenda. Tatificiii Dt^tnÜio facrifictj cruenti cß incruenti à Ponti-frepoßtä ficiis in hac quamp;Plione propofita,nonfolum deflitui-ai canßr- turverbo Dei,fed ei aduerfatur fibtque ipfa cotra-difiinßliofacrificijcruentiincruenti trificium Pof^i^ificiis in hac quafiionepropofita,ridicu[a efi,nbsp;rtiióen- nedum Lheologica: acpropterea à Lheologicis di-iam efft. ffutationibus reiicienda. Maior cft extra controuerfiam. Minor tria continet quç nos figillatim pro-babimus. Expliet- Primum cft, iftam diftindioinera Pontifi-tia Juf er. ciam deftitui verbo Dei. Quum enim agant dc facrificio noui Tcftamcnti, affirmamus, nouinbsp;Tcfta,racntitemporibusvnicum, reale, exter-numque facrificium cxtitillc, quo legalium o-mnium facrificiorum vmbræ impictç fimul Scnbsp;abrogatæfunnnépcfandlillimum illud lacrifi-ciumquod Chriftus fcmcl in crucc pro nobisnbsp;obtulit: ac proindc nulla Chriltianis facrificianbsp;offerenda fupcrcHc, præter facrificia fpiritua-lia, de quibus egimus in primo cap. huius di-fpurationis.Hæcquidem facrificia quæ nobisnbsp;ab Apoftolis commendantur funt incruenta,nbsp;quiarpiritualia:amp; liquidem eo fenfuloquerennbsp;tur Pontificij, longe abclTcnt à fuis erroribus.nbsp;Verùmhoc libi volunt:In nouo Teftamentonbsp;clfcaliquod facrificium reale amp; externû idém-que incruentum : cuius rei nullum verbum rc-periri, nullum extare veftigium in fcriptis A-poftolicisaffirmamus:qucmadmodum lufiùs ànbsp;nobis confirmatum cft luprà in argumento 2.nbsp;Quod 11 nobis fidem Pontificij non hab cant,nbsp;ferant igitur tvs-aoïv Sc proférant aliquem Scripturæ locum,ex quo doccant,eiuldcm viftimçnbsp;facrificium externum, cllcpöire tum cruétum,nbsp;tum incruentum. |
Secundum membrum minoris propofitio-nis eft : lianc Pontificiorum diftiniftioncm ad-uerfariverbo Dei: quod nos ita planum feci-nius.Si Chriftus no tantum fefe obtulit cruen-to facrificio, quum pro nobis fcmcl mortuus eft,fed ctiam quotidiepro nobis oftertur facrificio incruento : ergo plura funt amp; varia ciuf-dein Chrifti facrificia : quod aduerfatur hisnbsp;Scripturæ locis. Chrifiw vnapropeccatisoblataviüimainper-petunmfedetaddextram Deiyamp;c.vnica. enirn ub-latione confecrauit in perpetuum eos tjut fanSifi-cantur, î^on ^tßtpe offerat femetipfum :ßcutPontifex ç/HOtannis ingredttur tn facranurncumfanguine n-lieno : alioqum oportuiJJ'et eum fepe pajjumfuijfe anbsp;condtto mundo. Sanüdficatifumutper oblutionem corporis lefu Heb.io. Chrifii femel. Lex vmbram obtinens futurorum bonorum non Heb.io, exprejfarnformamrerumytis hofttts ^uasfingulisnbsp;annis eafdem aßtdue oferunt nunquam potejl accèdent es fanbiificare : aliosjuin nonne defiijfentof-ftrri? S ine fanguine nonfit remifiio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heb 9. J^bi efipeccatorum remfiito, non efiamplius ob- Hebj;. latiopropeccato, c^c. Sc pctmulta in hanc fen-tentiam quæ propofuimus fuprà in Argum. 4.nbsp;Ex quibus intelligitur, oblacioncm Chrifti acnbsp;vnicam, amp; fcmcl fadlarn, non fæpe faciendamnbsp;eft'e. Quod fi vera efict ilia Pontificiorum di-ftintftio : quisnon vidctiacêrc Apoftoli Arau*nbsp;mentum? 2V0» vtfepefe offerat, inquit, ahoquinnbsp;oportuiffet ewnfapepajfumfuiffe. Imo ( fiquidcianbsp;verum dmunt Pontificij) poteft fæpe ofterrinbsp;Chriftus,nec tamcnproptcrcapathquia poteftnbsp;offerri facrificio incruento. Atcnim pcregri-numiftudôc in^ói'c^ov commentum præcïditnbsp;Apoftolus, quum ait hxc duo efle confedarianbsp;accej-KHtiChrillum fæpe ofFerri:amp;,Chriftumnbsp;fæpe pati. 'PMï^üamp;‘.Silexfotuiffetfanlltficare{[n-quit Apoftolus ) certe hofiu defiiffent offerri. Exnbsp;quibus coucludo:poftcaquam Chriftus qui ponbsp;reft fanólificarc,exhibitus fuit amp;oblatus: cumnbsp;nonampliùs cHc offcrcndum:alioqui,Chriftusnbsp;diet inferior Icgalibus viclimis : quodabfit.nbsp;Atqui fi incruente poteft olFcrri Chriftus:quo-modo Habit quod toties inculcat Apoftolus,nbsp;Chriftuin iemel oblatum cllc,cumqucnon elfe fæpius offerendum ? Prætcrca Apoftolus affirmât , fine languinc non fieri rcmilfioncranbsp;pcccatoruna.Contrà,Pontificij dicunc fieri re-mifsionem pcccatorum incruento facrificio,nbsp;hoc ert, fine languinc. Item : Apoftolus negatnbsp;vllam elfe ampliùs oblationcm pro peccato,nbsp;poftcaquâ peccata per Chriftum remillà funt.nbsp;Contra, Pontificij affirmant, luperelfe quan-dam oblationcm pro pcccato, nempe incruennbsp;tam. En, quàm bcnc Pontificiis cum Apoftolonbsp;conucniat.lllis igitur oppono hoc Theorema TbrorP,nbsp;Theologicum, quod videaut an labefaólarc ’’’«î'b«»nbsp;polsint. Quotiefeunq; cxcat in Scriptura Pro- ’S”*'quot;*nbsp;politio vniucrfalis: nulla cil ci opponenda di-ftinclio,nifi nitatur ccrcis, dilucidis,cxprclsif-que ipfius Scripturæ verbis : ex quibus, finenbsp;controucrfia,»iç-lt;xCTf fcrripolsit.Ratio eftiquianbsp;nullum |
ADVERS. MISSÆ SACRIF.
tiura pro pcccatis noftris : quod crat nobis re-fellendum.
C AP V T lilt
iftititio
Ttntif.
Obiectio I.
imtr/uii-tüi.
nullum alioqui dogma inThcologiaccrtunl clfct: femperenim excipererurid quod eilet innbsp;quæftione pofitum: quemadmodum Pontifi-cij,non in hac tantùm quaeftione^lcd in plerif-quealiisfaciunt.
Vcrùm,inquiunt,fuperiorcs illi locifunt de cruento lacrificio intelligendi, Reélè fané : nullum enim aliud Chrifti facrificiumnbsp;Apoftolus agnouit. Quum igitur affirmansnbsp;oblationcm Chrifti vnicam elïe,crucntum facrificium intclligat : fequitur,cruentum Chri- veritas, quum d7ra.t1il1x.oi Syllogifmi redar-fti facrificium elfe vniCum ipfius facrificium;nbsp;ac ptoinde cxfibilandam elfe diftindioncmnbsp;haue de incruento Chrifti facrificio. Ifti au-tem perinde diftinguunt cruentum ab incruento , ac fi plané conftaret aliquod elfenbsp;Chrifti facrificium incruentum , quod nosnbsp;merum delirium elle amp; Apoftolis incogni-tuin, cxipforum Apoftolorum fcriptis confir-rnauimus. Omnes autem Thcologicæ di-ftinâiones debent efle eiufmodi, vt fingulxnbsp;ipfarura partes manifefte luceant inScriptu-ra,quemadmodum diximus. Quod fi cora-mentitias diftinétioncs proponcre liccat, qui- -bus nihil aliud quam pnneipium petatur(idnbsp;quod in hac quæftione Pontiheiis vfuucnit)nbsp;næ facillimum crat cuique Thcologicé difpu-tare.
Tcftium merobrum Minoris noftræ pro-pofitionis fuir : Pontificiorum diftinéfio-ncm fibi ipfi contradicctc; quod ita fiet ma-nifeltum, Sactificiiim in quo viótima facri-ficatur Deo, non poteft efle fine fanguinis fufione. Nam viólima dicitur facrificari, ,nbsp;quum immolatur Deo. Quarc qui dicitfacrificium cuius viftima Chritlus eft , ellenbsp;incruentum ; illc dicit facrificium non facrificium. Nara fi incruentum eft: non eftnbsp;igitur Chrifti facrificium : quandoquidemnbsp;fufio fanguinis eft de rationc huius lacrifi-eij, vt diótum eft : nifi forté velint aliquid pof-fe fimul efte incruentum cum languinis fu-lionc,
. r • Refpondent : fufioncm fanguinis elfe Sa-cramcntalcm. Ex quo cfficio , quandoqui-quot;Pontif. demincruenti vocabulum tollit veram fanguinis fufionem : id dici Pontificiis Sacramentale,quod reveranoneft, fed eft reiveræ lignum amp; figura. Vtrumque enim fimul con-iungunt, nempc incruentum amp; Sacramentale. Hue igitur poft longos ac varios erroresnbsp;tandem redeunt : In Cœna non fieri ipfumnbsp;Chriftifacrificium veto, fedSacramentaliter,nbsp;tifmiu. hoc eft, lactam Domini Cœnam elle Sacra-mentum vcri illi us amp; vnici 1 a critici j, quod le-mcl Chriftus fecit pro nobis, quum fete obtu-lit viélimam Deo pro pcccatis noftris. Nam finbsp;fufio languinis vela eft ; non eft ergo incruentum faciincium. SiSacramcntalis eftfulioter-go lacrificium non vere fit, fed Sacramentali-terndque vi ¦wapftivuialac.Quia veto non audentnbsp;hac in parte plus tribuere fuæ Miflæ quamnbsp;Coenæ Domini : reliquum eft,vt illi nobifeumnbsp;^ftirnicntjfallum clle,in Milfa fieri verum.rca-L' amp; externum Chrifti facrificium propitiato-
Ö N fine caufamoncntPhilofö* phi cognofccndum eirefàlfum*nbsp;vt maiorem veri cognitioncranbsp;habcamus.Tunc cnim manifclhènbsp;pater nccefiariç demonftrationisnbsp;guuntuf. Quarc ex illa mechodoquam nobisnbsp;fcqucndam propofuimus, poftcaquamaduer-fariorum fentcntiain fuperiori difputationenbsp;tXÈj/itJ/xï rcfutauimns : iam nobis fubducendanbsp;funt eafundamenca,quçilli fuiserroribusfub-fternunt, ge noftræ ad coruni argumenta re^nbsp;fponfioncs,ptoferçndæ.
Hacfacite in meAm commemorAtionem intuit Chrislui ; ErgoinMiJJa fiêri debet fAcrificittm ex i,Qot,n,nbsp;ipfn inSlitutione ChriEli.
ConfetjuenÜApatet: ^uia Facer 's. fignifientfa- Exod-is? crificare : fi aliunde indicia ftppetant : vt., Hoeefnbsp;ejHOd facies in altari: Agnos annicatos d'MS pernbsp;ßngules dies iugiter. Item: Agnurn vnumfacies Num.xS.nbsp;ntane,eslt;t. Item.Scitis ijuiapofibiduumPafcha Mitt-xó’inbsp;fiet, hoe efi, immolabitur : interprète Ai area :l^n-
Poeta, Quumfaciam vitulamprofrugibtts ipfe £(1^ venito.Itaque hocfacite,id efi,efficitevtvePirofa~nbsp;bip magil tjudtn voce mortem meam annuntietis,nbsp;Q^n fitvtacliones Chriili turn circa panem, turnnbsp;circa calicem confiderandAfint. Qmm igitur Chri^nbsp;fias fieri taffer it idcjnodtumfecit: ChriFlm aatemnbsp;feipfam in Caenafacrificaaeritincruentefitb fiecie-bus panis vinife^^aitur, in Aiiffafacrificinm ef-fe faciendum.
Res Jo üSiöi
Pernego Confequens : Probatio verb plané Krràrts ineptaeft. Primus error eft to tgt;!( fpmotltnbsp;Xt^eaç.Nec enim ca eft fignificatio verbi ¦woiarnbsp;quo Paulus amp; Lucas vtuntur, vtperinde ac-cipiendum fit, ac fi dixilFct .• facrincate. Verbum quidem Hcbræum Afa fiepe folet ad fa-crificia referri : quia non tantum fignificat,fa- eAc»»t»r.nbsp;cere : led etiam, aptare amp; rité aliquid compo-nere:amp; propter hanc poftcriorcm fignificatio-nem, fæpe infert ipfos ritus ex lege Dei in fa-»nbsp;cris adhibcri folitoszita tarnen,vt huius verbi,’nbsp;generalis fit fignificatio : neque fit ad vocabu-lum facrificandi reftringenda. Hocautem per»nbsp;fpicuum eft ex illo ipfo loco quem citant; Pa-cies,inquit, vnum Agntmmanenbsp;nbsp;nbsp;alterit veffie-
ri : dectntam partemfimilaginis mixt am oleo, efc. vbirepetendum eftverbum,flt;j0ej,gt;iJ70 t«xo/p».nbsp;Atqui, Agnus quidem facrificabatur amp; mada-batur-.fed id fimilagini minime conuenire,ma-nifeftu eft. lUic igitur, ,^^,fignificat,raa£tare:nbsp;hîc vctó:fimpliciteroft'crrc. Quia verb Paulusnbsp;amp; Lucas Hebraicè non fccipli'runt,fed Græcè:nbsp;idcirco vis Græci vocabuli Ibedanda fuit : nifi
f. j.
Cz DE VNICO C
forte doccant , hîc cfTc hcbraifmuni : quod num fatis firmisrationibus faôturi fint,cxpe-ôtabimus. Dumcnim proferunt cxMatrhæo;nbsp;Poil bidnum Pafchafiet: alias res agunr: quippenbsp;quum ibi verbum 's-o/«» non vfurpetur(dc cuius fignificatione difputamus) fed tonbsp;quod in eo loco non fieri) fed clPc fignificar.nbsp;Hoc cnir'. fibi vult Chriftus.mox futurum Pa-fcha,qucmadmodura patct ex loco Marei quenbsp;Marc.14. ctiatn nobis opponunr.£r^f,inquit,pofinbsp;biduum. Nec quod fcquitur, apud Marcumnbsp;mablabant ) efficit vt verbumnbsp;jzZvtTtq àMatthæo vfurpatum,fignificetSacri-Ezec. 4s. ficare. Sic apud Ezcchiclcm : Erttvobis Pafcha:
Eft igitur difpiciendum : an, Pafcha, fignificet Agnum ilium qui immolabatur:an verö,diemnbsp;feilum quo fanófa hxc cærcmonia eelebraba- ’nbsp;tur. In quo pofteriorc fenfu vfurpatur à Mat-Ioan x tfiæo inillo cap. v.2,vt amp; mulrisaliisinlocis.nbsp;Ibid. Props eratPafcha laddorum.,\ncpXK loanncs.Ité.nbsp;Luc.ii. Q^rnejfet Hiernfolymii in Pafcha die feilo. Et
Lucas,f ?ƒ?«ƒ» azymorum cjuod dicitur P afchaiEz in hoc fignificato, faccrc Pafcha, eft feftum ilium diem agcrc,amp; cærcmoniamillàm cclc-brare ex præceptoIcgis, ex vfu loquendi Seri-t-Rcff.ij pruræ,vt:ZV’o«yâff«z« efitale Pafcha àdiehas lu-0/Zolt;wz,(j'c’-Hie ergo pcccat orapa tl/jii ôft.uvviJLia.v,nbsp;Ad verbum Latinum quod attinet : non inde pctenda eft verbi Græci fignificatio:qucm-admodum de Hebrço vocabulo diximus.Namnbsp;Græcè feripferunt Apoftolimon Latine. Præ_nbsp;tcrca quum facere apud Latinos fignificar, Sa-crificarc’.tunc, concifo loquedi gcncrc,nbsp;dicitur iimplicitcr pro, rem diainam facere ; acnbsp;proindc verbum illud iungitur cum fexto ca-lu .-dicunt cnim facere hac zgt;el ilia viclima: vtnbsp;Pocta .• Qi^mfaciam uitula : non autcm,quumnbsp;faciam vitulam : vt ifti perperam recitant : arque id quam alienum fit ab hoc propofit®,nbsp;miror cos nonvidcre.Scd profcótó crrorcs ifti,nbsp;non iam Philofophorum prxeeptis, fed Gramnbsp;maticorum fcrulis caftigandi funr.
Secundus error .• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to' «sjoo? tlt; «VAat Ae;-o'-
pz^uov. Dixit enim Chriftus,Ho c fa cite,no autem fimplicitcr fache : amp; , quemadmodumnbsp;admonui in cap. fuperiori proximo, nufquamnbsp;hoc complcxum orationis fignificar idem acnbsp;verbum,Sacrificarc. Itcm,flt;«c'cre de Chrislofe-Lue.t. cundumlegem, apudLucam (quemadmodum,nbsp;[* “onnulli ex Pontificiis obiiciunt } fignificarnbsp;quot;‘^7 quidcmoblationcmtumfaaam:ncmpc,nonnbsp;vi verbi : fed ex loci circunftantia. Sic, qui cir-cuncidebunr, fecundùm legem facicbant, necnbsp;facrificabant ramen.
Tertius error: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thcologia:
quum ita ftatuunt.- verbum,^jccre,idcm elfe ac Sacrificarc,in hoc Chrifti prçccpto,/7ofyîî«re,nbsp;fialiunde, inquiunt, indicia fuppctanr,quibusnbsp;conftet verbû illud in hoc fignificato vfurpari.nbsp;Qimm potius ita dicendum fucrit : verbu Afanbsp;apud Hebrxos habere fignificatione oft'erendinbsp;amp; lacrificandi,queries,no tantu aliunde(vt iftinbsp;volunt)fed ex illo ipfo loco de quo agitur,nonnbsp;indiciatantùm(vt ifti fomniant)fcd hrmifiimanbsp;luppetut arguméta.Quâ nos régula propofui-mus amp; cofirmammus inpoftcriorinoftraRc-
H RIST I SACK IF.
fponfionc ad-rcpctita F.TurrianiSophifmara. Atq; vt illis hiic labore detraha, fubiicia certunbsp;argumenté, ex quo fignificatio ilia verbiQunnitnbsp;colligi dcbcar. Nimirti .¦ quado res quæ facrifi- Henbsp;catHr,vel,oftcrturDomino, coponitur cu ipfo bnaumnbsp;verbo:vt,quum dicit Scriprura :/^cere,hoc eft,nbsp;facrificarc Agnû,hœdû, fimilaginé, amp; reliquanbsp;hiiiufmodi cóftrudione Hebraica,nó Latina.
Quartus error.-/s^'’JÄv aftoiaf nv eAZgt;;^«.Na in vna eadernq; orationc,diucrlas fignificatio-ncs vni verbo affingunt. Primùm cnim cótcn-dant facere in his Chrifti verbis, idem eft'e, acnbsp;facrificare.'deindc(quafiillos pœnitcat) aiferûtnbsp;propriam illius verbi fignificationem,- id eft,nbsp;inquiunt,e^«rf vt veilrofailo mortem me am an-nitntietis-) t^c, acnos reuocanr ad ipfas Chriftinbsp;aitiones. At cnim debebant meminifle.-Tu de-mtim veram elle enunciationcm, quum vnumnbsp;dicitur : alioqui non eric cnuntiarc, fed luderenbsp;vocabulorum «pcip/SoAi«.; quemadmodum exnbsp;ar'te dilTerendi(quantùm exiftimo)didiccrunr.
Quintus error : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to cv
Et,vcrè vt dicam, non memini vfquam me legere ftolidiorem principij petitione. Vtenim probent, facrificium elle in Cœna Domini fa-ciendum.-profcrunthçcvcrba.AZoe/ijcïfe.Rur-fus, vtefficiant, ex his verbis fequi prxeeptumnbsp;facrificandi.-aiunt Chriftum,tunc temporis fii-crificafle. Dum autem inftamus, nc fyllabamnbsp;quidem extare in inftitu tionc Cœnç D.quæ fa-crificarefignificet; tum illi ad verbum}kjeere,nbsp;reuoluuntur,aftirmanrquc idem eftc,ac, facri-ficare.Quod pcrinde cft,acfi dicant.-Chriftumnbsp;facrificallc ; quia Chriftus facrificauit. At nosnbsp;aftirmamus.in fanóhiflïmo hoc inftituto nihilnbsp;reperiri quod vcllcuiffimam conietturam ex-terni facrifieijafferre polfit. y/c«^j«,inquir,nbsp;come dite ybibite exeo omnes^hocfacite yuotie/can-biberitii- ad met recordationem y Ó'e. Ecqiiidnbsp;eft, obfecro, in his verbis quod ad cxtcrni Sa-crificij fignificationem vcl tantulum accedati*nbsp;Mihi crédite, Pontificij ; hoc veftrum eft, nonnbsp;difputantis argumentum, fed febricitantis info mnium.
Sextus error in falfo Confequcnti.Vcrba c-nim Chrifti ad S. Cœnæ Sacramenrum non ad fiClitium Mift'x facrificium pertinent.
Iam fupcrius Pontificiorum argumentum incommodis vrgeamus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebieef.
Si in Chrifti verbis f a c i t e fignificar,fa-«Tificarc;amp;,Hoc, ad adtioncs Chrifti referendum eftjtum circa pane,tiim ctiacircacalicem (quéadmodû illi voli3t) ergo id quod Chriftusnbsp;fecit facrificandum cftjamp; ipfç adtiones Chriftinbsp;flint facrificandæ.Alt;ryi'aSi',ftultum,ridiculum.
Deniejue retorqiicamus in Pontificios lo-cum hunc quern nobis obiiciunt. quot;ftrior. in
Si Chriftus S.Cœnæ myftcrium inftitucns ipßj-poo iuflît nos facere quod fecit; ncque turn diciturnbsp;Chriftus vllum externum facrificium feciftc;nbsp;ccrtèin S.Cœnæ myfterio nullum à nobis externum facrificium faciendum ett.ltcm.
Si ,facerefgnificatfacrficarc ( yuod tlli a nc~ bii pofiulant.d Prgo nullam faertfetam tnM. tffa.nbsp;Confequentia pater. Sic enim Chriltus, commémorante Paulo ://oepew gt; qaotiefeun^uenbsp;ht~
-ocr page 91-ADVERS. M1SSÆ SACRIF. V erum efi Antecedent. E' erumigiturConfelt;fttens, Alfumptum pater ex loco Paali,A/ortem Do j. Cona. mini annuntiabttisyi^cpidtydonecveniat-. iiberitii admet recordationem. Atqui inMifia nulla eft communio, præfcrtira calicis à quonbsp;plcbem accent Ecclcf.Rom.facrificuli:quù tarnen fideles hoc fiiccre iubeantur quotiefeun-que bibcrint,inquit,Paulus. ftntifieii Nccverb audicndi furtc Pontificij quihæc vtrbum, vctba, Elocfacitcy rradunr ad folos facerdotes,nbsp;Nam aperce rcfellunturnbsp;tltÈnfranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pauli, verba Chrifti ad vniuerfam ftSoirt- Corinthiorum Ecclefiam accommodantis. Nec tarnen negamus in hoc myfterio haben-tmfitta- dam elle vocacionis vniufcuiufque rationcm;nbsp;quandoquidem non licet cuiuis lacra fymbolanbsp;miniftrarc. Sed dum Paftores docent, horcan-tur iSc Sacramenta ipfa adminiftrant : populusnbsp;aueem attenté audit, amp;cum débita reuerentianbsp;Sacramenta rccipit : tota Ecclcfia rede diciturnbsp;prærtare quod Chriftus iuflic his verbis, Hocnbsp;facite. Nifi fortè velintS.Cœnam ad folos Pa-ftotes refttingere, co quod foli Apoltoli cumnbsp;Chrifto dilcubucrint, quura facrum hoc my-ftcrium fuit inftitutum.Itcm. Si,faCcre,fignificat Sacrificàrcfquae Pöntifi-ciorurti eft fententiajlalfura eft igitur quod illi ipfi dieunt facrificium fieri in Tranftubftan-tiationc.Cofcquentiapatct. Holt;’/joff,inquir,nbsp;ejKotiefcnntjite btberitts. Atqui, fi illis credimus,nbsp;Tranlfubftantiatio longé anccccdit fumptio-nem Sacramenti ( nc nunc vrgeàmus quod fobs facrificulus in Milfa comedit Sc bibit. ) Exnbsp;quo fit vt fumptioSacramentijfitipfum Sacri-ncium externum (quod illi nolunt, reclamatnbsp;Canon Niilfæjin quo oblatio Sacrificij antcce-dit ipfam manducationem) aut, fiacercy non fi-gniheet Sacrificarc:quod tarnen illi proponur. , «. Hunc i’itur Ponrificiorum errorem ica cor-Cutrtelti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° UgamUS. •éieS. Quandoquidem,vt Cœnæ D.myfterium rite celebrctur, ad ipfum Chrifti inftitutum dc-i.Cor.R. ueniendum eft,ex Apoftoli dodrina : Sc Chriftus S. Ccenam inftituens nominatim dixit: Hoc F AGIT Etquibus verbis iuffit nos huicnbsp;fandiftimo inftituto plane adhærcrc,ab cóqucnbsp;ira pendere, vt nullis hominibus, quicunquenbsp;tandem ij fint, mifcercliceat fuacommenta,nbsp;quibusillius puritas vllo modo corrumpatur.-Idcirco MilTam Pontificiam, quæ nihil habetnbsp;cum hoc Chrifti inftituto commune : quippenbsp;quæ potiùs humanis additamcHtis myfteriumnbsp;Cœnæ Domini penitus corrupit, amp; in nouumnbsp;Sc Scripturæ incognitum facrificandi genusnbsp;conucrtit:oprimo iurc,vera Dei Ecdefia ex E-uangclicispræccptis reformata damnat atquenbsp;reiieit. Ex hac noftra Refponfionc facile tollitur fe-quensPontificiorum obicdio,quÄàfuperio-re raanauit. O B I E C T I O II. Sic/uodßeri tußit Christ« his verbâ ;lî o c ï A c I T E »M me Ain commemirra,tMntm, iifierinbsp;*gt;nperattit ad ohlationem in crnce fiaElamcemme-rnarandam tpfi^nfia^fimilitudine -, hocfieri nonnbsp;foteftnifiperfitlarn oblntionem: Ergo Chrtsltu im-ferafittvtfacrificiitm externnm ofitrremfüt - |
Responsio. Alfumptum cftfalfiflimum î Vt pcrfpicuum eftcxillo ipfo loco Pauli,quem tarnen ipfifuf-fulciunt fuo argumento. Sic enim Paulus:lt;*«_nbsp;nunfiabitie,inqint. At,aliquid exprimere ßmili.nbsp;tudinc fâôti, non eft, annunciate. Nam *«57—nbsp;y^ixÂe/ir adprædicationem verbi Deipcrtinct,nbsp;non ad gcfticulationcs theatricas. Vrgenda eftnbsp;enim parricula caulalis, , apud Apoftolura.nbsp;Sic enim illc .• //or fiacite admei recordarionem:nbsp;ç^uotieficun/jae ènirn ederitùpanera hune, poeu^nbsp;inm hoc hiberkù, mortem Domini annuntiabitunbsp;doneeveniat^ En tibi quo pado fiat commc-moratio mortis Chrifti : nempe,annuntiando:nbsp;hoc eft, prædicando. Quare primus hic errornbsp;cft,rt3%t TO rot Secundus error : falfa amp; abfutda interpre-tatio verborum Chrifti : quis enim hanc ex-pofitioncm ferat? Hoc faatcy id eft, reprx-Icnratc oblationem in cruce fadam ipfius fadi fimilitudine. Ergo fi bonos iftos Grammaticos audiamusfacere, fignificabit repræ-fcntarc ipfius fadi fimilitudine: amp;, Hocy fignificabit oblationem in cruce fadam. Acnbsp;enim in argumento fupefiore nobis expo-nebant pronomen demonftratitium j Hoc y denbsp;adionibus Chrifti, turn circa panem , tunjnbsp;circa caliccm. Obfecro : Num ills Chriftinbsp;adiones fuerunt oblatio in cruce fada ? Sienbsp;Pontificij difputatorcs, quod vna manu po-nunt,altera tollunr. Nec mirumzquum cafitnbsp;mendacij natura vc feipfum deftruar. Quin- ^ndtbà-'nbsp;cciam fi iftis credamus moriendum clfet, tifmiu.nbsp;vt mortem Chrifti reprxfcntaremus : nullam enim maiorcm fadi fimilitudinem video. Tertiuserror: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tTrifjS^or. Neccniin fcquicur , fi Chriftus voluit mortem fuaili nobis aliqua fimilitudine in memoriani re-uocari : idcirco fimilem oblationem efie fa-ciendam. Nam , ecce, In Baptifmo mortemnbsp;Chrifti nobis in memoriam reuocari t^fta- Calof.».nbsp;tur Apoftolus : nee proptcrea in Baptifmonbsp;fit vlla fimilis oblatio ; ncc ipfi dieunt Ba-ptifmum efl’e externum aliquod facrifieiurainbsp;Qu^um autem in Cœna Domini ipfa figna, videlicet , panis amp; vinum atque imprimis ipfiusnbsp;panis fradio , nobis in memoriam reuocetnbsp;mortem amp; paflionem lefu Chrifti : externisnbsp;hifee rebusj ab ipfo Chrifto inftitutis conten-ti elfe debcmus ; non au tern temerè Sc arbitra-tunoftro fada quædam externa comminifei,nbsp;quæ tanci myfterij naturam amp; vfum penitus c.nbsp;uertant. NuncPontificiosad incomnaodumamp;a/J- , Si fimilcSacrificium amp;fimilcm oblationem fieri nccefle eft, vr facrificiu Chrifti amp; oblationbsp;in cruce fada fignificctur.- ergo nullii aliud fi-51ÎÛ eft) quàm Sacrificitii Ablurdu.-quuetiaianbsp;E ij. |
lt;74 DE VNICO CHRISTI SACRIE
|
Thcologîa Signum latiùs patcac quàm Sacrifi cium. Ifti aut-cm ncgant morccni Chrifli polienbsp;aliter lignificari quàm Sacrifîcio. Rcrorqueamus argumentum : Si Chriftus obieai pcæ^^epit vt oblarioncm quâ ipfe fecit in cru-cc pro nobis, fadi limilitudinc in memoriamnbsp;feuocemus : Ergo Milia non cil ex præceptonbsp;Chrilli inllituca : quandoquidem nihil cft innbsp;Milia quod vllam habcat cum paffione Chri-fti fimilitudincm. Confequcntiapatct.Nam inMilPaad volu-ptatem comparata ftinc omnia : tantum abeft vthorribiles mortis Chrilli cruciatusvllo monbsp;do fignificentur. Illic omnia lucent auro amp;nbsp;gemmis:odorcs fuauiflimi incenduntur: aurcsnbsp;mulicis cantibus dcmulccntur : altarc ipfumnbsp;j-nollillhnèftratum cll.QuidpIura.’Si voluptasnbsp;non habet doloris fimilitudinem : ccrtc quænbsp;hunt in MiHà,morti amp;palîioni Chrilli lîmilianbsp;elle non poirunt.Itcm, SiinMillâ fitoblatio fimilisoblationi Chri lli : ( vti dicunt ) Ergo non cil ilia ipfa oblatio:nbsp;quodramenafhrmant quotics vrgentur Apo-Itoli verbis, quibus docct vnica Chrilli obla-tionc fidèles elle confummatos: qua de re à nonbsp;bis antè dilputatum cil, Combiio Quamobrem error illc itacorrigatur,vt di-fufieriarit camusiClitillum inftituilTc S.Cœnç Sacramen oZ-wff. tum ad mortis fuæ memoriam cclebrandam:nbsp;quippc cui nollra,tum obliuio,tum ingratitu-do l’atisperfpcda fit. Porto iplum noluille, vtnbsp;midis tantum fignis fenfus nollri afficerentur;nbsp;fed imprimis ( Paulo interprété) adhibcndaninbsp;elle fynccram amp; pcrfpicuam Euangelij prædi-cationem, quæ mortem Chrilli amp; eius beneficia nobis incuicct amp; nos lîmul doccat, quæ fitnbsp;vera fignorum, quæ nobis in S. Cœna propo-nuntur, fignificatio;amp; quis fit legitimus ipliusnbsp;Sacramenti vfus. O B I E C T I O III. Sacnficiim externnm prepriè diiîiim efi., resalujua pecitlian modonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conficttnr tn cum finem, zitper ipfam cammutationem conci-Itetur D eo^lorta. Miffa ejl eiufmodt. Quare Aiijfa efi facrißeium exrernum proprtè diiium. Jldtnorpatet: i^uia in Tranjfub^lantiatione fe~ paratirn conficitur corptts feparatmfanguii; at~nbsp;que td Jpeciem amp; jïmilitudinem quandam mortienbsp;habet. Responsio. iri-ffw Maioris propofitionis primus error ell: quôd,quû,expræccptis Apodcidicæ difcipli-quot; ' næpriùsdcfiniridcbeat, Anfit,quàm,QLiidfitnbsp;(quotics illud in dubium rcuocatur)nôl'q; per-ncgcmus, 'pollvnicum Chrilli faciiriciû vllumnbsp;externum lacrificium in Ecclclia Chrilliananbsp;fupcreirc: frtiftra laborent in alfignanda Sacrinbsp;ficij externi dcfinitionc. Nam quodillicon-cluduntictiam fublatis legahbusfacrificiis fu-percllc nihilominus externa lacnficia: quem-admodum,fublatis legahbusSacramcntis, lu-perfunr noiii Tcftancnti Sacramenta: perinî-què faciunt. Vt cnim ca funr noui Tcllamcntinbsp;Saoramenta, quæ Chriltus verbis cxprclîîsin-lliitiit.-ita nobis ea fuperfunt Sacrificia, quæ innbsp;facrislitcris commédanturmimjrum fpiritua-lia, non autem externa amp; realia, vt Pontificijnbsp;cxillimant. |
Secundus error ; quod ea definitio qua pro- Tontifiói ponuntjimpcrfeóla iitiomiHiim cnim ell præ-cipuum membrum ipfius definitionismempe,nbsp;inllitutum Dci : quod h ablit,verü facrificiumnbsp;clic non potcll. ltaquc,quumdicunt,/’ftum amp; ,nbsp;modo resmmutatur: addendum fuit .¦ £toß^ertur externii.nbsp;Deo ex ipßus inHttuto. Alioqui non video curnbsp;Ethnicorum facrificia, vera lacrificianonfuc-rint. Sed de.vocabula facrificij amp; de eiusdefi-nitionc,iamantc ànobis dilputatum cft. T crtius error.-quum dicunt,rew» aUquam im-mutariamp;confict: quæ verba fatil-nc redtè expli-cari polfint, iplividerint. Qiiiim autem idco inllituta fit definitio, vt faciliùs doccac.-amp; hæcnbsp;Pontificiorum definitio fit, non tâtùm imper-fcôla,Icd ctiam obfcura,fccum pugnans,amp; in-cxplicabilis, nedum pollît rem ipfam nobisnbsp;cxphcare.-relinqiutur,vt fit inepta definitio,ôcnbsp;quæ definitio dici non dcbcat.
in quo res quæ offçrtur non tantum immutari dcbcat, fed ctiam confici fiuc fieri, vt dicunt.nbsp;Ergo nullum vnquam lacrificium legale vete-risTcftamcnti fuit verum facrificium propricnbsp;diólum,aJ'ui'a'5i'. Confequentia patet; quia in Icgalibusfa-crificiis,rcs quæ ollercbatur,non ficbat.fcdpo-tiris immolabatur amp; exurebarur pro rationc facrificij : ncc vlhis vnquam fine rifu cogitatenbsp;pollit,cx hac mirifica dcfinitionc confequi : Innbsp;legahbusfacrificiis repente agnos, hccdosdcnbsp;vitulosfuillcfadlosjqui Deo ollcrrcnttir.-aut,nbsp;eitleres, in quos holocaulla conuertebantur,nbsp;fuillc Deo in Icgalibus facrificiis oblatos.nbsp;Irem.
lam.2rgumcntura rctorqueamus hoc modo; Si ea cil natura lacrificij Millæ, vt resollcrcn -da,fiue, viclimaimmutetut (vt Pontificij den-niunt) dc,vi TranHubllantiationis, fubllanrianbsp;panis immutatur, rióautem corpus Chrilli (vcnbsp;illiipli volunt.)Ergo in Millàlubllantiapanisnbsp;oliertur Deo,non autem corpus Chrilli. Aut,linbsp;corpus Chrilli oliertur. Ergo Chrilli corpusnbsp;immutatur,«^ uia^t'.Ircm. 2. Si feparatim corpus amp; languis confieiütue vi Tranllubfiantiarionisaut hæc Icparatio fitnbsp;vetè |
ADVERS. MISSÆSACRIR-
|
VL're,aut,aon vcrè. Si vcrè ; Ergo Cbriftus verc occidirur{quodabiïc : J Na ciufrnodi fcparationbsp;lina muitericri nou potcft.Sinon verèznon fitnbsp;igicuEvcxé Tranilùbltanriapo.Itcm. J Si fcparatim corpus amp;languincm confici viTranlIu bitantiattonis, cÆcif, vt lacrificiumnbsp;fit in Milia, quoniani illuid habet quandamnbsp;morrislimilitndincnr;cigo in Milfanon cft vc-rura faciificiurn, ful.tantùiu .fpçcics amp; inaagonbsp;facrifiçij, kcni. 4 Si proprer concomitanciani fangiiisàcor-pore. Chrifti fcparari non poteil, nec vicilîini corpus à fiinguinc (vt Poncificij tradûQfalfumnbsp;tlligitu-E qnicquid illiliiprà dixijruntdccor-porqieparàciin confedto, iréinqucdcfangni-nciaç propcercafaltura cfi^miauiquod propo-nunt de mortis finiilitudinc,qug tarnen voluutnbsp;luuinMitï'x facrifiçium niti. Corr«7('o Quamobrem Syll'ogiûni Pontificioruin cr-fuperitris torcs ita coriigainus. Sacrificiùm externum propriè dickunAfft,facra cœrcinonia à Dco in-f'enitjî itituta, qua pios maiorcs vti voluit antcad-crißcii tx Chriltnvt ca ratione,tum ad pœnitcn-tcrm fri,- tiaui, tiUB ad fidem ipfius Glirifti venturi (eu-fritaiai. ius cxtcrnum facrificium typus crat) excitati,nbsp;cultum Dco gratum acccptûmquc exhibèrent.nbsp;Quum auteni Chriltus aduentu luo,arque imprimis eo facrificio quod fcmcl incrucepronbsp;nobis obtulit,omncs typos amp; figuras veterisnbsp;Teilamenti abrogaiicritniulluin çxternum facrificium propriè diôlum in Ecclefia Chriftia-na relictum clL Aeproinde dogma Ponrifi-ciortim deMilfæ facrificio, huraanum cft cornnbsp;mentum: quo luchN veritati Euangclicæ, amp;nbsp;ipfius Chrifti exhibirioni, perfctlilfimóquenbsp;cius facrificio, quoad cius fieri poteft, dero-gatur. O B I E T I O 1 V. HcS.5. Omnis Ptgt;»tifex ßue facerdos ex hominibns aß-fitf/tptut pro ho/mmbHS coftsiuu-utir in tis qu^ßunt J)eu7/i vt offeratdvfia ißr facrificia propeccatis,nbsp;inquit Apoftolus, , etiatn tegt;npori.biisnouinbsp;T es tanienti-ifuntfacerdot es consiittttinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0ferait dena (ß- facrificia pro peccatic. Confeejuetitia patet : Qjua ter/ipsis prüfens vfitr-patHrab Apofolo:Co!ifiitmtar,\nlt;\Çi\t.,\^ Propoß-t(o tfivniuerfalis. R E s P O N s I o. fuperioYft |
L^cwoh-ÙHtit tx^ Pwï:v,r»nbsp;porreat. Quqd fi nomen faccrdotislatc expo-jiuntpro omnibus facrificij fiicicndi Miniltris,nbsp;procul ab Apoftolo recedunr. Sic cnim illenbsp;ap,gt;(epevlt;,inquit,hoc cft,fummus facerdos. Falfum cft Contequens. Error cft : falfa cx-pofitio loci Apolloli. Perfpicuum cft cnim Apoftolumillicagcrc de Pontificibus veterisnbsp;Tcftamcntijvr cos cum Chrifto comparer ; Id-quc,non vt folara limilitudiiicm inter cos clicnbsp;doccat : fcdpotiùs , vt Chriftum Pontificibusnbsp;veteris Teftamenti, infinitis partibus, antepo-iiat.Sed præftat fmgulos crrorcs fallx illius in-terpretationis,faltcm craiEiorcs rcdargucrc. Primus crroridum ita Icgunt apud Apofto-\mv.OmnisPo77tifiexfinefacerdos. Nafidefum-ino facerdûte intelligunt(quo fenfu nos Chriftum dicimus elfe noui Tcftanicnti facerdo-tcm^bcnc habet. Sednó video qui facrificulos innumcrabilcs iuuarepoiîît liæcfentériaiquannbsp;doquidede co facerdote loquitur Apoftolus,nbsp;qucia vnum,Sc folum(quandiu vixerit) clic o- Secundus error: quod vniuerlalcm lenten-tiam Apoftoli non ad legales Potifices reftrin-gant:Q^um tarnen aperte lubiieiat Apoftolus: Sicutçf Aaron, inquit, vt iam dubitari nonnbsp;poirit,quin ibi fermonem iaftirucrit de veterisnbsp;Tcftarncnti Pontificibus.Porto conftat,Chri-Itum comparari cum omnibus illis Pontificibus, de quibus loquitur Apoftolus, vt perfpicuum cft ex his verbis quæ paulo póft fcquun-tuf. Ita lt;:fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,Ne. qux orania mi - rorabiftis non animaducrla. Nccillis fauctpræfcns tempus illicvfurpa-tum ab Apoftolo.Qurim cnim de rebus pfætc-ritis dilfcrimus, folcmus præfcns tempus vfur-pare,vt ita rcs ipfas ante oculos proponcrc vi-dcamur.Sic idem Apoftolus: Etijçimde ijuifant Hcb.7.. exfiltis Lenifacerdottofangentes, praceptam ha-bent decimarnm accipiendarwn apopalo feeddnm Ibid.nbsp;legem. Item, ppici^nidem ho7ninescjuimoriiintarnbsp;décimas acetpiant. Item. Lex hommes confittnit Ibid.nbsp;Pontificesinfirmos.lzcm-lnpridsijuide?ntaberna- Hcb.v, .nbsp;cnlam tjuouis ternpore ingredmntar ftcerd.otes i^uinbsp;ritas obeant:Infecnndn?n aatemfemel qnotanisfoins Pontifextooh ßnefangnine^nem offert profeipfonbsp;Q'pro popnli erratis.hcm.Oonniafecnndam legem Ibid.nbsp;fangnmepnrificantur.ïzcm.Lexvmbram ohtinens Heb jq.nbsp;fnturornm iis hofliis ßngnlis annis eafdem of-feruntmunc/uA pot eß accedencesfintlficare. Item.nbsp;Ehincantemmeliore expetant: N fexcenta ciuf- Heb.ir,nbsp;modi,quæ fiquis velit adnoui Tcftarncnti temnbsp;poraaccommodare, propter verba præfcntisnbsp;temporis in his omnibus locis vfurpata: illenbsp;proFcifVb in crrorc crafli'Timo verfabitur. ¦ Quamobrem Apoftolus ca quæolim fieri foli-tafunt,pcr verbum prçfentis temporis exprcl-fit,loqucndi generc palEm vfitato. Hoc igiturinCommodo Pontificios vrgca- __ mus.Si propoiitio Apoftoli eilet plane vniucr- abf»r. lalis : ergo Chriftiim ctiair. comprchcndcrct: fuper'mrùnbsp;At hoc falfum elle pcrlpicuum cft ex lis quæ le- obieèi.nbsp;qiiuntiirapud Apoftohi.Quodamp;ipfc circóda-tus fit infirmitatc, N proprer hac dcbcat, ficutnbsp;pro populo,i[a N pro feipfo öfferre pro pecca-tis,a(rvi'it'5v amp; blafphcmû.Siecniraidé Apoft,nbsp;Cninonft ^notidie neceffe fient illis Pontificibusnbsp;prins pro peccatis propriis viElimas offerrcjcfc. Rctorqueamus locum Apoftoli inPontifi-cios hoc modo : Si Apoftolus in cap. 5. Epi.ad obiecii Heb.adcôqueror.a ilia cpiftola ita traólatde fanbsp;cerdotibus omnibus externa facrificia oft'eren-tibus, vt, folos legales faccrdotcscômcmorccnbsp;amp; Chriftum æternum facerdote legalibus illisnbsp;facerdotibus adumbratum : ncc vllos proférâtnbsp;mortalcs homines qui in Ecclefia Chriftiananbsp;facerdotes dici debeant : Certè, fi cû Apoftolonbsp;loquiamp; fentirc velimus, nullos agnofeemusnbsp;mortalcs facerdotes Ecclcfiæ Chriftianæ. Sic igitur falfa Pontiriciorum interpretatio videtur elfe corrigenda. Omnis Pontifex exnbsp;hominibus alfumptus pro hominibus confti- ebiea.amp;nbsp;tuiturin iis quæ apud Deura ( agenda funt ) vtnbsp;oft'crat donaria N viótiinas pro peccatis, in- h iij.. |
DE VNICO CHRISTI SACRIF.
|
quit Apoftoliis; hoc eft : Eafuit ratio Pontifi-cum veterisTcftamcnti, vt quifquiscflct legitimus Pontifex,is,ex præfcripto legis, ex homi nibus alliirncretur,amp; conftitucrccur ad cos ritus erga Deum obeundos, qui continebanturnbsp;ill IcgCjatquc imprimis, vt otferret donaria,amp;nbsp;viótimaspro pcccatis,amp;c. O B I E C T I O V. Heb.S, nbsp;nbsp;nbsp;QrmnsPontifex aâ offerendum mnnera. (^hoff im conilituitur.nbsp;nbsp;nbsp;nde neceffe efihnnc ( nempe ChriPtumJhabere alie/nid rjuod offer at, inquit A-poftolus. Ergo Chritltts fe ^uotidie offert in ctslis pro nobis^ Confe^uentia patet ex verbis illis Habere, amp;,Offerat:^ii£nonrem prateritamfedpra-fentemfignificant. Addetjna ali^uanto pofifet^uunnbsp;Jleb-^ • titron in manufaPla SanPla Iefus introiuit, exemnbsp;plaria verorum, fed in ipfnm cxlwn, vt appareatnbsp;nnnc valtui Deipro nobis, Responsio. Xi'WM Nego Confequens. Error eftifalfa expolitio ppenorü loci citati. Sic cnim locus ille intcrpcctandusnbsp;Oinedi»- eft; Ncccirefuithunc quoque haberealiquidnbsp;Xoew tb- 4“°^^ off'crrct:vcl,quod ofterre debuerit. Et ficnbsp;ùauiex- interpretantur qui inter fcholafticos Doóto-fonitur. tes Pontificios liabentur doótiffimi, vtTho-8%nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim vis eft verbi ®)(io£ren'gt;x«,quo vti- ad Heb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;= quod quidera non ßgnificat tcmpuspræfcnsjVt illi cxiftimant : DoóÏoribus Grammaticis pœnas proptcrca daturi. Hocnbsp;igicurfibi vult Apoftolus : Chriftum noui Te-Itamenti Pontificem naturam humanam ha-builîejvtcam femel pro nobis offerret, tumnbsp;quuni femel pro nobis incruce mortuus eft:nbsp;ipfumque Chriftum verum Deum ac verumnbsp;hominem , peraófo illo vnico facrificio, adnbsp;dextramDeiPatris confcdillc, vbi pro nobisnbsp;interpellat.Ncc enim Chriftus fuit terrenus amp;nbsp;Jcgalis facerdos, qui ex præfcripto legis facri-ficium otFcrrct: fednouo amp; pcrfciftißimo fa-cerdotio defundus , quura feipfum in crucenbsp;obtulit, finem impofuit Icgali facerdotio:quonbsp;ftante,Chrifti facerdotium ftare non polfct:nbsp;quia figura cum veritatis exhibitioncfimul cf-fenonpoteft. Alter error in alio loco quem fabiieiunr, non minus corrupto, falfaipforum cxpofitio-nc. Nam, apparerc vultui Dei pro nobis, nonnbsp;eft feipfum offerte amp; facrificarc : quandoqui^nbsp;dem illud eft huius efledum : quod facile fuitnbsp;colligerc ex ipfa ferie contextus : Ingreffiss efi,nbsp;inepiiz ,inipfum £¦«/»»gt;( videlicet pofteaquamnbsp;faóÏus eft vnftim» pro peccatis noftrisjw^^p^r-Rotn.8. reatinconffePhi Deipro nobis. Sic Paulus,C/;rx-ftiu qui mortuus (^,inquit,xgt;«o vefo qui etiamex-citatus efi,qui etiam effad dextram Dei,qui etiamnbsp;i.Tim.i, po^nlatpro nobis,^ alibi. Vntu eff mediatorDeinbsp;er hominum homo ChriPlus lefus qui femetipfumnbsp;dedit redemptionis pretium,quæ paulbnbsp;Heb.io. poft fequuntur apud noftrum Apoftolum: Equot;-na, pro peccatis oblata viblima, inperpe-tuumfedet ad dextram Dei; nplt;ilt;Tivegt;-«alt;,hoc eft,nbsp;pofteaquam obtulit : non autem,affidue obla-turus vt iftifomniant. Cæterùm,vt omnes vi.-dcantquam fyncerc exScripturæ lócis atgu-raententur, audiamus ea quæcontinuo fubii-cit Apoftolus, Heque, inquit, vtfepe offeratfe- Hebt^.nbsp;metipfum, c^c. Quidautem Pontificij ? Vtftpenbsp;offeratfemetipfum,incpxiyint. Et hoc elt,fcilicct,nbsp;ex Apoftoli loco argumentari. Quamobremnbsp;latis crit hoc vno incommodo longy grauifli-mo fuperiorem obiedionem obrucrc. |
Si lacrificium Millæ ex co fit quod Chriftus apparcat nuc in cófpcdu Dei pro nobis (quodnbsp;Pontificij audent attiriTiarc)amp; Chriftus aflidue obitS~nbsp;pro nobis apparct in confpeótu Dci,quanuisnbsp;Milla non alîiduè cclcbrerur (quod Pontificij Miffulùnbsp;non audent negarc:)Sequitur:lacrificium Mif- contrsdi-fæ fine Miffæ facrificio die polie. It.a facile re-darguirur fupcrior obic(ft:io,adhibitoinftru-mentoartis diffcrendi,«^ aVTiz.fVjwSJdfticiquod eftnbsp;verum ac proprium flagellum carum obic-«ftionum quas Pontificij nobis opponunt. ObIECTIO VI. Heceffe eff exemplaria quidem coeleiliumhis mundari: ipfaautem coeleffia meliaribus hosUisnbsp;qudm iPiis, inquit Apoftolus, hoc eft ,plitribtunbsp;Miffarntn ohlationibus. Ergo in Miffd fitverumnbsp;externumfacrificium. Confequentiapatet, quianbsp;nomine cœlePîium intelligit Eexleffam loquiturnbsp;de hoPliis,plHrali numero. Responsio. Falfum eft Confequens. Error idem qui fu- £quot;»«lt; pra: nempc,falfa loci Apoftolici expofitio.nbsp;Primum enim, vocabulum , ô^uir/cqç, ab Apo-ftolo vfurpaturo, perperam illi exponunt denbsp;Miffarura oblationibus : quia vocabulum illud fignifieat vidimam : oblationcm autemnbsp;fignificarc Apoftolus folct vocabulo lt;n5o«(r?o-P« : Atque ilia duo diftinguenda funr,vt paternbsp;ex codem Apoftolo : Santhficatifumus, inquit, Hebr.io.nbsp;peroblatignem corporis lefu ChriPiifemel. vbi vides, corpus Chrifti die vidimam, cuius femelnbsp;oblatio fada eft. Quarenomcn hoftiæinhocnbsp;loco retinendum fuit : quod agnouit etiamnbsp;vécus interpres. Quia verb locus hie turn ànbsp;vctcribus turn à recentioribus, adeóque abnbsp;ipfis Scholafticis Doótoribus varie fuit cx-pofitus (quorum tarnen nullus, qui modonbsp;Dodoris nomen mcrcatur, vocabulum öu-eiojc de Millarum oblationibus intellcxic)nbsp;neque patitur inftituti noftri ratio, vt variasnbsp;interpretationes, vel proferamus, vel excu-tiamus : nobisfatis erit,nouam hanc,falfamnbsp;amp; tripoiTo^ov interpretationem , incommodisnbsp;laccratam, exhuius difputationis theatroex-plodcrc. Qiium per cœlePHa Pontificij intelligant Incemodt Eccldiam poft aliquot interprètes : aut Ec- amp; “bfur-clcfiam veteris Teftamenti limul cum Ec-cldia Chriftiana comprehendunt: aut,non;nbsp;Si non comprehendunt : nos lie ratiocina-mur. I Quacunque non mundatafuntmelioribus tllis Syüogif. hoPïw de quibus ApoPîolus locutus eff : ta nullum dna -yu-habue- |
ftÇ
habuernnt accefinm ad cœlen:em hareditatem. Ecclcfia veteris Teilamenti nonmundatanbsp;eft mclioribus illis hoft:iis,amp;c.(inquiunt illi.)nbsp;Ecclefia igitur veteris Eeilamenti nullttmha-hnit accefium ad cœle^iem hareditatem, «(TwreÇ»nbsp;amp;perabfurdum.
Maioreft pcrfpicua ex his Apoftoli verbis: Lex vrnbram obtinens futuroram, iis ho^liis ijuasnbsp;fingults annis eafidem afiidtiè offerant, nunijuamnbsp;potejl accedentesfian8lificareÄzc.m.
Hcb.7, iEihUfian^ificauttLex, 8c alibi. Donafiacrifi-eidijue offeruntur tjita non pofiisnt coifiientiafian-ciifieare caltorem, lt;^c.
Si malint veterem ctiam Eeclefiam vnà cum Ecclcfia Chriftianacomprchendcre : nosnbsp;rurfus fie agemus,
2 nbsp;Si ifraclitica Ecclefia mundata etiam fuitnbsp;mclioribus illis hoftiis de quibus Apoftolusnbsp;locutus eft,nec ramen fuit mundata Millàrumnbsp;oblationibus : certé mcliorcs illæ holliæ denbsp;quibus locutus cft Apoftolus,non funt Milîà-luuîoblationcs.ltcm.
3 Si verum cil quod Pontificij dicunt,in Mif-fa non plures elle hoftias,fcd vnam tantum: 8cnbsp;locum hune Apoftoli exponunt depluribusnbsp;hoftiis : certé perperam hune locum ad fuamnbsp;Milfam accommodant. Difcant cnim exprima: Philofophiæ præccptis, quænam fit internbsp;vnum 8c plura contrarictas.Itcm.
q. Si locus Apoftoli depluribus hoftiis eftet iutelligcndus:ipfe fibi contradiccrct(quod ab-fit.)Confequcntia patet. Quia ftatim fubiieitnbsp;in illo ipfo loco, Neijue inquit, vtfiepe offeratnbsp;femetipfiiin ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex quo efficitur, 8c Chrillum
clic vnicara viélirnam:amp;,vnicæ illius vielimæ vnicam quoquefuilfc oblationcm : VCamp; alibi.nbsp;V na pro peccatis ob lata viElima,inperpètaHmfie-det ad dextram Dei-iC^c.
$ Aut Apoftolus in hoc loco oblationcm Chrifti in cruce pro nobis faélam intellcxit:nbsp;aut non. Si non intellcxit : Ecclefia igitur nonnbsp;cft mundata morte Chrifti (quod abfit)nc mihi vrgenda fint quæfcquuntur apud Apofto-lum. Ex quibus manifcllé colligitur ibi agi denbsp;vnico Chrifti facrificio. Si intcllcxit:quorfumnbsp;igitur plures Mifiæ oblationcs?
Quamobrem ita corrigamus errorem iftius
Apoftolus pluralcm numcruminhocloco pro fingulari vfurpauit: cb quod in compara-lionclcgalium viclimarum verfabatur, Hincnbsp;faftumcft, vtnumcrum multitudinis in vnonbsp;comparationis membro vfurpatum,in alteronbsp;rctinucrit. Cætcrùm,pluralcm numerum fæpenbsp;pro fingulari vfurpari in Scriptura,manife-llum cft : de qua cnallage Doélorcs, præfcr-lini Hcbræi confulendi funt.
Scd quiafortafils ægré ferunt à nobis Corri-gi : faltem fuorum magiftrorum vocem au-diant.Sic enimThomas,locum hune Apofto-’ncap.5, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoftiis,inplurali, inquit.
Contra Quia tantum cft vna hoftia Chrifti iii-cb. Ira : Vna enim oblationc confnmmauit in perpctuuni fanélifieatos. cap. lo. Rcfpondeo:nbsp;ncct Vna fit in fc: tarnen pluribus hoftiis veteris legis figurabatur. HæcThomas, pofterio-
Heb.io.
ADVERS. MISSÆSACRIF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6-7
ruru monachoruni imperitiam pro iiobisre-darguens.
ObI ICTIO TÏI.
7*ranflato facerdotio neceße efi vt legts traflatio ƒ4/,inquit Apoftolus. l^nllaigiturlexDetfinenbsp;fiacerdoüoefie potejl, Etvi Confie^uentis : lexnbsp;uangelicanonpotefi efiefinefiacrificio. Hoe awemnbsp;fiamficium efifiacrificium Jldijpt.
Confequentia patet propter relationenifiMerdo~ tij lt;7ffilt;tcrificij.
Respons 10.
Noload viuum rcfccarciftud concludcndi I-rrorts genus:quandoquidcm(quod ad rem ipfam at-tinct ) nemo noftrâm haélcnus ncgauit facer- quot; “nbsp;docium noui Tcftamcnti. Scd vim iftam Con-fequentis plané rcpudio. Error eft duplex,nbsp;ncmpe 'fà ÎTrip^ov 8c Peritio principij.nbsp;Nec cnim (èquicur : fi aliquod cft noui Tclta-menti facerdotium : idcirco in Mifia fieri verum amp; externum facrificium. Arque id elidenbsp;quointernosquæritur, amp; quodhîcproponi-tur non probatum, fed tanquam poftulatura.nbsp;Nosvero affirmamuSjChrillum elfe vnicumnbsp;ætcrnûmque facerdotem noui Tcllamcnti : e-iûfquc facrificium in cruceperadumpefiè vnicum, verum amp; reale aepropriè diólum nouinbsp;Teilamenti facrificium, ad Chrifti æternumnbsp;facerdotium relaté diôlum. Atque ira vno ver-bovana hæc obicélionis Pontificiæ bulla innbsp;Ventos abiic:quam nos ctiam fubieélis aliquotnbsp;incommodis redarguamus.
t Si verum clîct 8c nccelTarium facerdotes Incofutfi', Pontificios elfe veros facerdotes, amp; in Mifianbsp;fieri verum amp; externum facrificium, quia no-uum Teftamcntum non potcftelfc fine Saccr-dotio amp; facrificio : Sequerctur, folos Pontificios facerdotes elfe veros facerdotes nouiTc-ftamenti,amp;: Mifiæ facrificium elfe folum nouinbsp;Teftaméti làcrifiGiû,nec vllii aliud polfc repe-riri.Quod fi recipiatur^abfitdiélo blafplremia)nbsp;nec Clirillus clîct faccrdos,ncc eius facrificium in cruce faótum, efler facrificium nouinbsp;T eftamcnti.A’lt;f wva^F,blalphcmum jiropiû.Iréinbsp;a Si verum fit : non polfc elle facerdotiumnbsp;quin fimul fiant externa lacrificia ( quod iftinbsp;volunr.)Certé ftarc non poterit hoc argumentum ApollolizSi lex plané accedentes lanélifi-cafiet,nonne, (inquit)holliædefiifientofFerriî Hebr.i»;nbsp;Hoc ctiam fi arc non poterit quod ait idemnbsp;Apoftolus: Vbi eftrcmiflîo, non elfe ampliùsnbsp;oblationcm pro pcccato:Itcm,Vnicaoblatio-ncconfummatosfuiirecosqui fanélificantur.nbsp;Itcm,NonvtfepeotFeratfemetipfum,inquit, 'nbsp;8c plcraquc fimilia.
Retorqueamus locum ApoftoU in ipfo» Pontificios, hoc modo.
I Si Ghriftus æternus facerdos fccundu ordi-nem Mclchifedcc fuo tempotenobis exhibn tus mutauit, tum Icgcm, turn facerdotium legis , quod quidem externum état amp; facrificiisnbsp;externis vnicum amp; perfetftum Chriftifacrificium rcpræfcntabat : Certc ferendi non funtnbsp;qui externum hodie facerdotium 8c externo-lum faenficiorura vfum in Eeclefiam voluntnbsp;£ iiij.
-ocr page 96-DE VNICO CHRISTI SA CRIE.
|
rciiocarc.Iccm. t Si vctLis faccrdotiura tranlîatum cil,non in lacrificnlos Pontificios, fed in Chriftum vni-enm Ecclefiç Chriftianç Pontificem;amp; facrifi-cialcgalia, in vnicain ipfius Chrifti facrificiû:nbsp;vein hoc loco Apoftolus copiosè confirma-xjit;ccrcè locus hic Apolloli ad cuertendum,nbsp;non ad ftabilicndura Milï’æ facrificium acco-modandns cft. Quamobrein huius loci à Pon-tificiis detorci comiptltpcnos ica verum fen-fum rcilituamus. Cmeclia Pofteaquam Chrifius facerdos inæternum Juperioris fccundùm ordincni Mclchifcdcc nobis fuienbsp;‘ obitei, exhibitus; vnico illolacrificio quodiacrucenbsp;pro peccatis nolfris obeulit,vêtus facerdotiumnbsp;amp; Icgaliaomnia facrificia abrogauic : eoruinnbsp;omnium fubftantiainipfo Chrifto remanente. Ve igitur legale facerdotium fuam rationé,nbsp;modum, riens denique fuos habuic, ira nouinbsp;Tellamcnti facerdotium fuam habet rationé,nbsp;longé legalibus omnibus figuris præftantio-rem; Nam in veteris Teftamenti facerdotionbsp;plurcs fucrc iacerdotes, iidémejuemortalcs,amp;:nbsp;plura lacrificiaiac Sacerdotij noui Teftamentinbsp;hæceft ratio amp; natura, vt vnus fit faccrdos,i-dçmque æternus, nempe Chriftus : amp; vnicumnbsp;lit, nempe Chrifti facrificium, quo femeti-pfum incrucepro nobis obtulit, fadusfaccr-dos fimul amp; viétima : cuius quidem facrificijnbsp;femel faôfti amp; nunquam iterandi perpétua eftnbsp;efficacitas. ObIECTIO VIII. Agnw P afchaliifuit figura my^erij EuchartfiU: Cj“ Agnus filefacrificandus erat ojf trendus.Ergo in mypteria E,ucharisii£ ChriPius effacrifican-dus cj* ojfçrendus. Confequentia'^atet : tjuia eportet interfguram veritatem eJfeßmilitudinem:A^umptum canfir-matPaulus i.Cor.'^.Ptfcha noflrum immolatm efinbsp;Chris lus. Responsio. Ei-ror« Falfum cft Contequens : tum propfer fua, fnperioris ptopter Antcccdcntis vitia. Quod vt magisnbsp;obiccl. fiat perfpicuum,age,cxcutiamus Antecedens, Duo proponuntur m Antécédente ; vniini, agnum Pafchalcm fuift'e figuram myfterij Eu-charirtiæ; Altcrum,Agnum Pafchalcm facrifi-candura amp;: oftcrendum fuiftc. De vtroque fi-gillatim nobis agendum cft. Agnum Pafcha-le fuilfc typum amp;; figura Chrifti, cuius fanguisnbsp;femel pro nobis cftulus nos ab æterno exitionbsp;liberauic, agnofeimus. Rurlus agnofeimus,nbsp;Chriftum nobis olFcrriin facro Cœnæ Dominica: myfterio : fed non video quinam indenbsp;colligi poflit, Agnum ilium fuifl'e figuram myfterij Euchariftiæftîquidem propric loquimurnbsp;vti dccct, quotics de rebus Theologicis accurata: difputationcs inftituunrur : licet non i-gnoremus aliquot ex Veteribus ira locutosnbsp;fuiftc ¦ qua de re fuo loco nobis agendum crit.nbsp;lam exprefti (untloci,cx quibus facilèintellDnbsp;gi poreft, Agnum Pafchalcm Chriftum ipfumnbsp;repræfcnrafte : adeb vt ab aperra Scripturxnbsp;I. Cor. $. iententia nobis recederenon [\cesLX.Pafthano-firurn ( inquit Paulus )pro nobisfacrificatutn eß-,nbsp;nempe, Christus ( id quod non fua led noftra |
caufacitarunt Pontificij) amp;, PI on confringefur vllutn OS ipßus: inquit Moles dc Agno PafchaÜ exoJ n.nbsp;quod in Chrifto implctum fuiftc docet Ioan- loan.i?-nes. Quarc itaftaruendum cft ex Thcologicisnbsp;principiisiSacramentaveterisTertamcnti figu-raftcjuon noftraSacramcnta,propriè:fed Chriftum ipfum,quem ctiam ipfa noui Teftamentinbsp;Säeramenra nobis proponunt. Sit igitur hicnbsp;Pontificiorum error:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thco- lo gia : aut certè, quacunque tandem id inter-, pretationc lcniatur,azvpoÄogt;(a. Addunt, Agnum Pafchalcm fuiircfacrifi-candum amp; oftcrcndumrquod quatenus verum fit, difpicicndum eft, Agnum illum fuilfc ma-ôtandum, paftim Ivgimus ; facrificandum verbnbsp;facrificio propric dicfto, nufquam vidcas. Vo-catur, inquis,Courbàn,Certé : lcd hoc nomennbsp;generale cft, quo legales orancs oblationCs fi-gnificabantur,vtvidcrc licet Leuir. cap.i. ver.nbsp;3.io.i4.amp;cap.2.ver.i,4 5. fexcentafimi-lia.Vndc Marcus : Courban, t^uod efi donumf\n-quit. Ampliùs dico : iplum ctiam nomen,Ze- 'nbsp;nach (cuius vfus cft frequentiftimus in facrifi-ciis proprié diefis ) aliquando vfurpari in cæ-remonia Agni Palchalis, idquc proptcr‘ ma-(ftationem :Sed non proptcrca vêtus ilLa ca;rc-monia fuit vnquamnumcrata inter facrifici.anbsp;externa amp; lcgalia,quæ quidem proprié facrificia diéta funt; Quum igitur Zeitach non tantiim fignificct facrificium propric diiftum,ftd ctiam aliquo-ties ita laté fumacur,vr ctiam fpiritualia facrificia Ç\^nïfiClt;tx{'tv.Sacrifcans confeßionemdxem, Pfal.ço.nbsp;Saenficta Deograta Spiritus corfraclus,pßc. in Plal-V-quibus locisvocabulum illud vfurpatur) nonnbsp;rcólè colligitur; Agnum Pafchalcm fuiftc fgt;.-crificium proprié didum , eb qubd aliquandonbsp;vocatur vel oblatio, vcl facrificiunuEt hic error cft; tldj 0|iz6)vc/alt;ai'.Quid ergo.-nimirumnbsp;vt diiudicemus , quxnam lint facrificia proprié diifta,adeóqucpro pcccatis oblata(de quibus agunt Pontificij , quando volunt fuamnbsp;Millam elle verum amp; externum facrificiumnbsp;propriè dictum amp; propitiatorium pro pcccatis ) non cx folo vocabulo ratioemandum cft:nbsp;fed ex ipfa facrificiorum proprié didorum in-ftitutionc. Exquo fit vt dicamus, Agnum Pa-fchalem nofuilFe facrificium proprié diótum:nbsp;quandoquidem ncca folis facerdotibus,ncc Pofehfiisnbsp;adaltarc rnaéfabatur:necaliquidobfcruaba-tur corum quæ Dominus facienda præccpcrat • r c d rr 1- T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extemurrt iniacrihciis otterendis. Ipfi autem Pontificij, propriè quum facrificium proprié dictum definiunt, dilium.nbsp;nominatim hxc ^ddunz-.Q^tmà deleclo dlEtni- Aîiffilitnbsp;flro oßertur:3.dcb vt feipfi rcfcllant amp; pro nobisnbsp;ad luam hanc obicClionem refpondcant. Etnbsp;cerré, quanquam omnis cultus Deo, cx ipfiusnbsp;prælcripto, exhibitus, fuo modo, oblatio,donum amp; facrificium Ipirituaic dici poteft:tan}énbsp;diligenter confiderandum eft, quidnam fueritnbsp;in le^alibus c.vrcmoniis præcipuum ac prima-ri-um, vt inde dilpiccrcliccat,quænam fucrintnbsp;vera facrificia in ipfa Dci lege inftiruta. In A-lt;'no Pafchali, maClatio quidem vidcbatur adnbsp;vera (acrificia acccderc,in quibus viétimçma-dabantur : fed nemo non videt agnum fuift’e ma- |
SÆ SA CRIE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69
hue implendam illam vrgcat,is mortem Chri-rti lieget, quantum in ipfo cft. Qiu quidem v-nus clt cxpræcipuis Milfç frmftibils.
Sed iani Pontificiorum obieétionem hoc modo in ipfos rctorqucainus.
¦ Si ex inftituto Dei nihil, referuaiidum erat. ex Agno Pafchali:amp; Pótificij hoftias in ip ford obie^.nbsp;Milla confccratas amp; pixidc inclufas diRgen- Exod.n.,nbsp;tifthiie feruant: Ergo Agnus Pafchalis nonnbsp;Rlit figaralacrificij Miiræ.lteni.
Si Agnus Pafchalis erat figura Chrilli,yt do-cet Apoftolus; (queni citant Pontificij:.)amp; A-gnus ille facrificabatur(id quod ifti vehementer vrgciit) amp; Chriftus. mortC; fua legales o-mlics figuras iraplcuit(quod omnes vere Chri-liiani agnofeunt : )Ergo Chriftus non eft am-pliùs facrifijcandus : de vi C'onfcqucntis xuit Miffa: la.crificium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'
Supcreft vtcorrigamus Pontificiorum ar- . gumeiituminhuiicraodum. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Agni Pafchalis cçremonia(vt amp; rcliqua ye- Correct»' tcris Tcftamcnti facramenta ) ad Chriftum «biea.nbsp;fpedabat : ac proptcrca in vno Chrifto deliit:nbsp;qui fua mortc'ac rcfurrciftionc vercribus amp; Ic-galibuscarremoniisfincm impofuit, iplaruiiinbsp;cæremoniaruni fubftantia in ipfo Chrifto remanente. Vêtus autetii illud Sacramentum;nbsp;prætcr rei prælcntis circunftantias, fignifica-bat etiara aliquaiido futurum, vt Chrifti faiï-guis pro nobis cff'underetur,cuius ca eft effica-citaSjVt nos à Satana amp; ab inferorum potefta-tc firros tcclos conferuet. Praeterca in Agninbsp;Palchalis eelebratione adumbrabatur pjorunbsp;hominuiii faraftimonia dcintcgritas amp; ca quxnbsp;ad pccnircntiani carnilque mortificationcranbsp;pertinent, quemadmodum Apoftolus nobis i.Cor.j,nbsp;cxjioluit. Sacramentum auteiii Cœnæ D.i-pfum tjnidem Chriftum nobis proponit : fednbsp;non inimolanduni : iinb potius femel pro nobis facrificatuni amp; oblatuin Dco : yt cum veranbsp;fideac pœnitentia, recipiences, à renebraruninbsp;poteftate libercmur.
OUIECTIO IX.
Ómriiafacrificiaa Prophetispradibla^fetrit le-
Sacrificiim Aiiffb fait a ProphetispradiPhtm.
Quivre facrificium Altfl'a ejllegitimum.
Adator efi persftcaa. Minorem probant locife-epnentes.
T li es 3 ac er do s in aternwn fecandum ordinem Adelchifedecyim^ilit Daiiid de Chrifioprophetans.nbsp;nbsp;nbsp;*' ¦‘'°'
Prgo neeeße efl alicjaod facrifict/tm in Ecciefia ChriPliana remanfierit. Confie^nentia patetySjtüanbsp;facer do s infertfacrficiam. ChriPii awemfacerdo-tiam efiperpetunm.Rnrfiis.-nifife Chriitissfacrifi- ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
canerit in Cœna incraente fitb fiectebus panes ißr quot;vint : certe Chri^as nufsjuamfnnPlns efi/acerdotionbsp;fecund 'Mf\ ordmem Adelchifedec.lßam Adelchtfe-dccobtalit Deo fitnem (fvinum ita commémora^nbsp;te Mofe , nec vnejiiam fit mentio vlltttsfacrifictjnbsp;craenti^tiodMelchtftdcc Deoobtalerit.
Responsi».
Iam nos Pontificij adoriuntur Propheta-ruiii teftimoniis. Sed quum perfpicuum ht cX fupcrioribus , adcôtjue ex locis Apoftolieisnbsp;quos illi nobis ob)iecermit,nufquam iftud Mif-
AD VERS. MIS
madanduin, non vt Dco offcrrctur-,amp; facrifi-carecur ( naUa enim ne minima quidcra parri-eula Dco confccfabarur,qnod in viôlimis Icga libus folicum cratjfcd vt ex co Ifràclitas vcfcc-rcncnr ; vt pcripicuum cft cxipfainftitutioncnbsp;Exod. 12. amp; Nu\n. 9.,Ci?/c^r,«^/f,inquit,?/«/ç/3lt;inbsp;cumAzyrnu: herbis amar is come dem illud, (^c.nbsp;Qmnetiatn (quodà Ponrihciis, vel nonani-inaducrfum,vcl ncglcâruin fuiircmiror)quuninbsp;Pbaiao pcrmittcrct Ifraclitis facrificium Dconbsp;facetCjduinmodo in Ægypto facrificarcnnnc-gauit Moles id rcclum elle,amp; aperte ncgauit Lnbsp;Iraclitas in Ægypto elle facrificaturos.Atenimnbsp;Ifraclicx Pafeha in jÇgypto cclcbrarunc,vtnbsp;teftacur facta biftoria, Ç^d igitutdubiracio-nis fiipçrcllc potcft,quiii cærcinoiiia Agni Pa-Ichalis fucric à facriheiis dillingucnda? Sed denbsp;Antécédente huiufee obieétionis, ninais iamnbsp;limita.
Confequensigitur rcélc ncgauinius : quod quidcra peculiarem etiaranum ctrotera habetnbsp;’tÏM! dj^rotarTî:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatut enim in
rationctcraporis.Ecquçnara eft entra hçccon-iecutioî Agnus Pafchalis crat olim immolan-, das:crgo,Chriftus hodie iramolandus elt:pro-ptcrca quod Agnus ille Rut figura iampridemnbsp;exhibit! Chrilti.Irab verb(nifi ad ludxos Pon-tificij tranlciint) itaconcludendura cfl poriùs:nbsp;Chriftum fuiire quidcra olim pro nobis iramonbsp;landum ; nunc veto immolatum fuilfe: quèm-adinodum cxponirP.iulus, optimus veterumnbsp;amp;c legalium cærcmoniarum inrerpres. Pafehanbsp;noslrdfro nsbisfacrificata lt;?y?(nerape) Christus.nbsp;Non dixitjfacnficandum cft, vcRimmolandu,nbsp;vcl, offetendum : fed, facrificatum elRinquit.nbsp;Turn addit. Itacjne fesiam agttemMynonfermen~nbsp;to-veteriy ntefermertto malitia (j;- ne^ititia-,fednonnbsp;fermentatis panihusjÿnceritatis ç^veritatis. hæenbsp;illciquibus nos præclart docct quinam Ructusnbsp;quot;veteris illius caircraoniæin Ecciefia Chriltia-na rcmanferit. Non enim, facrificemus Chri-ftum,dixit, fcd,fcftum agiteraus,co, videlicet,-modo,quem fubiicitjfynccritatc amp; vcritatciv-bi nihil externum,nihil cralïura, fedoraniänbsp;_ fpiritualia nobis proponir.
Sentiant igitur Póncificij incommoda fiix Conclufionis.
Si coiifcctarium cft ; Chriftum cireimmo-Iadum,có quód Agnus (qui figura Chrifti Riit) olim immolari folitus clÉErgo rc vera Chriftonbsp;ctiamnum hodie moriendum cft : amp;c eius fan-guis vete Rmdendus. Quia madlatio Agni ve-ram amp; realem Chrifti inadationcm óc mortem fignificauinquemadmodum ex Apoftolonbsp;audiuiraus,ttlt;rümÇv.Item.
Si verum eft Chriftum elle immolandum hodic amp; offerendum , vt veritas figuræ Agninbsp;Pafchalis refpondcat: Ergo Chriftus fu'a morte non implcuit legales typos lt;Sô figuras, à/ù-•'ab»,blafphcttium,impium.Itcm.
Ergo itarc non pollunt hæc Chrifti verba ^quod abficjdc ipfoAgno Palehali differentis:nbsp;Dico vobis me non ampliùs comefturumexnbsp;eo-.doncccomplctumfucritin regno Dei.Qu i-bus verbis dcclaiauit, veterem illam figuramnbsp;tïiorte lua implendam Rhftc : ad-eb vtequi ad-
-o DE VNICO CHRISTI SACRIF.
fæ facrificium fuiftcinftitutumifcqucns Ponti-ficioium difputatio vna conclufione tolli po-teft,quam nositapaucis comprehendemus. Sttfitrivr Quamp;tunque Propheta prtedixerunt adfidem (fi-Syllo^if. fulutem Eccteßxy (fi- ad tempora noui TeSlamenti «ÿi'ùittt pertinentiaea [Apo^lolifuis feriptis non tantumnbsp;• lt; Pontifi propof(erunt./èd etiam copiosè explicarunt. dû frafo nbsp;nbsp;Sacrificium Mijfx j4postoltfuisferiptis nonpro- ^5*10 7^ foßt^runtynedumillud copiosèexp/icarint. tno °^àlü- Qßare facrificium Mtffi Prephetanenpradi-tuT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xerunt : quippe quod nec adfidem (fi- falutem Ec- clefiamecad tempora n»ui Teiiamenti pertinent. Nunc fingulos locos expendamus quibus fteti Pontificij nobis Pröphetas, fciliccr, op-ponunt: acprimùm deMelchifcdeco nobis a-gendum eft. Km«/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia Chriftiana elfe facrifi- fitf erioris cium,nempc quod Chriftus æternus Sacerdos fedect pMtum Àltichi-fedeci adnbsp;JUiffa fanbsp;crificmmnbsp;trahi ntnnbsp;potefl. Oèlectit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 'Pontifie, pofuit. At infirmi tum adhuc étant Hebræi,in- Htbs. fccunduin ordinem Mclchifcdcc pro nobis femel obtulit, amp; cuius facrificij femel peradtinbsp;perpétua cftvirtusamp;efficaciamos agnolcimus.nbsp;Sed negamusinde efiîci, Chriftum elfe fæpius,nbsp;idque in Mid'ajfacrificandû : neque banc fuamnbsp;confequentiam ifti probant. Si facerdos eft,nbsp;inquiunt,cft igiturfacrificium.Ccrtè:fed qué-admodu facerdos æcernus eft, ira huius ærerninbsp;facerdotis facrificium non eft metiendumexnbsp;facriheiisin veteri lege amp; ante Icgem feriptamnbsp;vlurpatis: id quod fæpeanteaconfirmauimusnbsp;ex Apoftolo ad Hcbræos feribente. Hæc eft i-gitur natura facrificij Chrifti,vt femel tantumnbsp;fieri debucrit : amp; fcmol fa€turo,vim nihilomi-nus habcat perpetua/n. Atenim, inquiunt, finbsp;Chriitus eft facerdos fecundùm ordinem Mel-chifedec : Chriftus igirur fefc facrificauit in-cruentein Cccna.Qiû tandem, obfecrbîQuan-doquidem fimilc quoddam facrificium Mel-chifcdcc obtulit : inquiunt. Hoc igitur quamnbsp;vim habeat,iam nobis confiderandum cft.Pri-mùm quum hune locum Dauidieum Apofto-lus copiofiffirnè perfecutus fu crit,5i compara-tionem Chrifti cum Melchifcdeco accuratif-fimè nobis cxplicarit, neque ramen vllam fe-ccrit iftius facrificij Millie mentioncm ; ccrtcnbsp;pudorcm inPontificiis dcfider.amus, quos nonbsp;pudet fummum aliquod myfterium Apoftolonbsp;incognitum obtruderc, vt, fciliccr, fupplcantnbsp;quod ab ipfo Apoftolo prçtermiflum cft.Quidnbsp;cnim î nonne id ad Apoftoli propofitum per-tinebaHlmb, fiPontificiiscredaSjhocfiiit caput illius comparationis quam Apoftolus pro- quis,ac proprerea nondum tanti myftcrij ca-paces.Sic cnim Apoftolus, De quo nobis rnuUu funt dtcenâa, euque difficilia explicatu : quando-9 0. rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sturibus.NczümcnimvLç- |
jfonte. quum Apoftolus ilia diljcilia intcllciftu paulb pbft in mediumaft'erat,caquecopiofanbsp;oratione nobis explicet: quid te iuuabit tuanbsp;ifthæc obieélioî Quisautem ferat mirincamnbsp;banc intcrprctationcm.’De ^«0 nobis multus e/tnbsp;Jermo, diffiàlis explicatu (inquit Apoftolus)nbsp;hoc eft ( inquiunt Pontificij ) de quo propternbsp;difticultatcm tacerc volumus. Imo vcró,quónbsp;rcs eft difhcilior,cô fc longiorem amp; accuratio.^nbsp;rem fermonem inftituere vcllc profitcruriacnbsp;proprerea Hcbræorum attentionem ciufmo-di prxfatiuncula conciliar. Sed, inquis, non ci;««»nbsp;valet Confequentia: Si nihil ibi dixit Apofto- Pomif*-lus de facrificio Milfa:, quum de Melchifcdc-co ageretiErgo fatftum Mclchifcdcci ad facri-fiefura Milfæ non pertinet. Atenim affirmo e-go confequentiam valere : amp; propono hocnbsp;thcorcmaTheblogicum.quod Pontificij nun- zbi««-quam labcfadabunr.Ex typis amp; figuris veteris ma Tboquot;nbsp;Teftamcntieatcnus dogma aliquod ftatui pof-fc, quatenus typos illos amp; figuras Apoftolinbsp;claris exprefsilque verbis explicarunt. Quadenbsp;re nos alibi plura diximus. Quamobrem fi exnbsp;hiftoriaMelchifcdcci vclisgt;Î7Blt;r^x7«x«t amp;Thconbsp;logicc difl'erereiprofcr igitur Apoftolicani cx-politioncm : alioqui tua difputatio tantùm c-rit allegorica, non autem Thcologica : quan-doquidem fi allcgoriis ludere liccat: nufquamnbsp;pedem figasifed femper incertus pet hominuinnbsp;commenta ac placita vagaberis. Arque id A-cadcmicis amp; Pyrrhonianis rclinquimuszquip-pc à Thcologica ¦»Xtipopopitt prorïus alienum. Secundo : Melchifcdccum obtulilTe Dco Mikhift pancm amp; vinum pernegamus; quod ramen dtciu ƒlt;nbsp;Pontificij affirmant.Error iftoriim eft ; 4«v/'o-^dtpnfta. in Theologia. Nihil enim raie extat ”““X-apud Mofen.Sic cnim Mofes: Adelchifedecrexnbsp;Salemprotulitpanem (fi- vinum.Etipfe eratfacer- Cen.H-dos Dei Exceffi.Ethenedixit ei^efi- dtxit.-Benedi-ttusjibraham,(fi-c.S\c cnim Icgcndumamp;di-ftinguendum eft ex Hcbraico contcxtuiJSc rcri-nenda propria fignificatio copulæiquafi dicar,nbsp;regem Melchifcdccum , ftiilïcquoque faccr-dotem.-vt pcrfpicuum eft ex argumento Apoftoli ad Hcbr.Hîc igitur de oblationc amp; facrificio verbum nullum. Proferre cnim non eft,nbsp;facrificarc : neque verbum Hebraicumnbsp;facrificate amp; oftcrrefignificatrquod He fatis in-tcllcxit vetus interpres, cui tantopcrciftifuntnbsp;addidi. Sic cnim \Ac Melchifedec rex Salemnbsp;profèrent panem (ÿ-inquit. Rurfus cccc .^ 49.nbsp;alter error in vocabulo panis,quo Hebrçi non Èxoàt.nbsp;panem tantùm fed cibos cuiufquc modi, in- Proacr.^nbsp;ftruûâinqucmenfam folcnr fignificarciquem-admodum norunt ij qui vcl tantulum in canbsp;linguacxcrcitati funt. Protulit igitur Mclchi-fcdcc panem amp; vinum ipfiiis Abrahami cau-fa,cui voluit ira grattilari de parta vidoria. I-taque Græcus interpres dixit a/iTuç, numeronbsp;plurali.At, inquis, dicuntur ferui Abrahami obitlOonbsp;comcdillcdcfpoliis hoftium. Quid turn? num ?•«»ƒ•?-proptetea Mclchifcdcci munificentia locumnbsp;habere non dcbuit? Affirmât Mofes, inquis,nbsp;Melchifcdccum fuifle facerdotem Dei Excclfi.nbsp;Itafit fane:fed quis hanc conclufioncmpatienter audiat? Dicitur fuilTc facerdos. Ergonbsp;pancm amp; vinum facrificauit.Vidcpotiùs quienbsp;icquuntur: ncmpcMclchifedecum benedixif-fc Abrahamo, ôc ab co dccumam ex omnibusnbsp;acccpiire( quæ diligenter expendit Apoftolus)nbsp;amp; facile iudicabis quaraobrem MeJchifede-cus facerdos fuilfc dicatur.Itaquc illius munificentia, vegem decuit •. bencdiccrc autem amp;nbsp;décimas acciperc,decuit facerdotem. Tertio : fi darcmus Melchifcdccum pancm amp; vinum obtulillc D:ó (abfit autem à nobis ctriftdeud ram |
ADVERS. MISSÆ SACRIR
fine Dea tam ptocul ab hiftoriæ veritate rcccdcre) ni-«»e’titu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamen cfticercnr. Error cft /xe'o-ot' tnpo-
liffer.nihil plaiiè abfurdum. Nec enimiftaconfc-propter- dtaria funt : Mclchifedecus fuit figura Chrifti, lt;x mfia amp;,panem ac vinum Dco obtulit. Ergo Chri-finifao ftus in lacra Coena fcfe incruentè obtulit Deonbsp;«C« très, nobjs . quod fit ctiam hodie in Milfæ fa-crificio. Oblecro te, vbinam gentium Mediunbsp;aliquod reperias quo ifti termini tam longénbsp;dilliti copulari amp; coniungi poflint ? Faciliùs,nbsp;mihi crede, polum Arôticum(vt hoc mihi pernbsp;Aftrologos iiccat) cum AntarCtico coniunxc-ItiijMliHf ris.Quis cnim te imprimis docuit Mclchife-ctnfiitucn dccum fuillcfiguram Chrifti ? nonne Apofto-Jut fit or- lus ? At is comparât vtriufque perfonam, nonnbsp;lioAfe/chi autcm facrificium.fie enim ille. Sine pâtre, finenbsp;mAtre,finegenere, necinitinmddcrum,nc!fuevits.nbsp;finem habens : fed aßimtlatus filio Dei, manetfacerdos in perpetuum, amp; pauló póft. Qm non exnbsp;lege cuius mandatumfit carnale faSlus efif 'facerdos )fed ex vi indtfioluhilisvitA. En igitur in quonbsp;cóftituendus fit iilc ordo dcquo Pfaltcsab A-poftolo citatus : Tuesfacerd-osinaternu fecun-dum ordtnem d\delchifedec. Nempe quódMel-chifedecus, fucrit Rex fimuldc Sacerdos ,amp;nbsp;taiiquamæternusnobis in Scriptura propofi-tus lit, adcóque præftantior Abrahamo amp; ciusnbsp;poftcris, vt ita hguram gcrcrct Chrifti æterninbsp;regis limul amp; facerdotis, amp; præftancioris Lc_nbsp;uiticis omnibus faccrdotibus. Alioquin amp; alijnbsp;plcrique fucre facerdotes : amp; ab iplis Leuiticisnbsp;facerdotibus panis amp; vinum aliquando oftc-rebantur. Ex quo fit vt in re alia quàm in fa-criheiis amp; oblarionibus ordo illc Melchifedæ-ci conftituendus fit. Nam fi oblationcs amp;fa-crificia fpc(ftes,non dubium cft quin Icgalia amp;nbsp;Aaronica facrificia longè præftantilfimè Chrinbsp;fti facrificium repræfeiitarint ac præfertimnbsp;holocaufta : vt docct Apoftolus ad Hcbr. necnbsp;fanèvlla panis oblatio tam exprefsè futurumnbsp;Chrifti lacrificium lepræfcntarc potuilfcr.nbsp;Nam pati,mori, fanguinem fundcre amp; macta-ri,pani non conucniunr.nbsp;tticïmoilx Vtergo Pontificios pudcatfuæabfurdita-tis, itadicamus.
fperiorù 1. Si quia Mclchifedcc panem amp; vinum of-ferens fuit figura Chrifti ( vt Pontificij cxiftimant) fequitur Chriftum elle oftcrendum fub fpeciebus panis amp; vini : vt illi ipfi conclu-duntÆrgo fimili ratione Chriftus efletoffe-rendus fub carum omnium rcrum fpeciebusnbsp;quæ veteris Teftamcnti temporibus offcrc-bantur Dco,vt Chriftum rcprælcntarcnt.AVu-»tt^v amp; horrendum.Iccm.
2. Si verum cft quod ifti dicunt: fequiturantiquorum facrificiorum externam fpcciem in Ecclcfia Chriftiana rcmanfille. Fallum amp; /re-foS'; lie enim potiùs Scriptura docet,vetc-lum fpcrificiorum fubftantiam nobis in vnonbsp;Chril^o rcmanfille,fublat.! exteriori fpccic.
3- Sifacerdotium Lcuiticiim ftctit vfquc ad ^riortcfn Chrifti( vt docet Apoftolus)Et,liantenbsp;illolaccrdotio, folaIcgalia facrificia erant légitima ( vt omnes pij agnofcunt. ) Et Chriftusnbsp;laccrdosfccundum ordinem Melchiledccante mortem in lacra Cocnafacrificauit(vt Pon-
71
rificij volunt.) Ergo facrificiiim illudinCœn» aut legale f!jit,aut non Icgitimum. V-trumque abfurdiffimum.Item.
4. Si oblatio amp; facrificiura Melcliiledcci fuit figura Chrifti (vtPontificij cxiftimant. )nbsp;Ergo hanc figuram aut Chrillus impleuit, autnbsp;non.Si impleuit: ruit igitur Millæ (acrificiom.nbsp;quod cnim fcmclimpletum fuir,quotidicini-plcndum non eil. Non implcuillc autem,quisnbsp;vnquarn Chriltianus aulit diccre î Hoc tarnennbsp;fequitur exPontificiorum argumente.Item.
Si aduentu Chrilli exhibita fuit ca veritas cuius Mclchifedcc erat figura ( iplîsPontifi-ciisaffentiétibus, aut ccrtt\vcrbo negate nonnbsp;audcncibus) amp; nihilorainus remanferunt Ipc-cics oblationis Melchilcdcci, nempe fpccicsnbsp;panis amp; vini( quod illi Tranll'ubftantiatorcsnbsp;volunt) ergo figura amp; veritas fimulftarepof-funt.A J'wi'aÇy amp; ànTKfuTitir.
Rctorqueamus igitur in Pontificios argu- Kftorq. incntum ex Melchiledcco petirum.
1. Si Mclchifedecus oiferenspanem amp; vinumnbsp;Dco fuit figura Chrifti ( vt aftivmant) amp; Chri-ftusvnica oblationein crucc faéta vetercs o-mnes figuras cbfpectantcs abrogauit(vt doectnbsp;Apoftolus ) certè fimilitudo Melchifedcci adnbsp;Millæ conhrmationcm trahi nonpoteft. Hxcnbsp;enim figura vnàcum aliisabrogatafuit.Itcm.
2. Si oblatio Melchifedcci figura fuit Eucha-riftiæ( vt ifti autumant) ccrtèEuchariftiaà fa-ccvdotibus Pontificiis oft'crrinon poteft.Con-fequentia patet : Nam debet manerc rcla-tio inter ofterentem i'z rem oblatamiircmquc,nbsp;inter figuram amp; figuratum. At folusCbriftusnbsp;fuit figuratus in Mclchifedcco. A nullo igiturnbsp;alio,præter Chriftum, Euchariftia ofFerri poffer. Ncccftcur proférant fuosillos fccunda-rios facerdotes. femperenim Mclchifcdecumnbsp;vrgebimus, quem vllos ciufmodi fecundariosnbsp;facerdotes habuilTc, ncipü quidem Pontificijnbsp;audent fomniare. Vis autcm huiufee noftrænbsp;Concluiionis pendet ex his Apoftoli verbis.nbsp;J Ut cjHulem citra itifiurandurnfacerdotes fttEH-ßtM-,nbsp;hic vero cum iureiurando per eum i^ut dtxie eitln-rauit fomirms non paenttehit eumif u esfacer -dos in aternum fectindum ordinem Aielchifedec.nbsp;Etaliquanto pèft.
Lex cnim homines conslitnit infirmas ; afferma ittrifinrandi pofi legetn concepti filtnm conïluuitnbsp;^Min aternnm efifan^ificattis. Hæc Apoftolus.nbsp;Solus igitur Chriltus eft facerdos fecundùmnbsp;ordinem Melchifcdcc : ac propterca, foliusnbsp;Chrifti fuit,id ofterre cjuod oblationcMcl-chifedcci adumbratum fuit.Item.
5 Si oblationc Melchifedcci nititurMiftæfa-crificium:a6tum cft igitur de TranlPubftantia-tionc. Nam Mclchifedecus diciturprotulilîe non inane aliquod fpeôlrum, vanâquepanisnbsp;amp;: vini accidentia:fed panem amp; vinum. Atnbsp;Tranirubftantintio(quam volunt efleanimamnbsp;facrificij Miiræ)tollit panis amp;vini fubftan-tiam.Iam fipcriitTranlIubftantiatio: Miifæi-gitur facrificium animam cxlaalauit.
Hue fpcôfant hæc verba Canonis Milfæ.-HoHiam purarn hoSîtam fanttam., hû^iam im-macafatam, panemfantlam vtti aterna, cali-
7i
ctm falutlf perpetuio fiipra tjua propitio ac fere.-no vultH reßneere dtgneris çÿ accepta habere.ficut accepta dtgnatus es munera pueriiui tuPii Abel,nbsp;(Ir Jacnficium Patriarcha noPiri Abraha, i^uodnbsp;ttbi obtulit fummtis facerdos tuns Aielchtfedecnbsp;fanEiumfacrißeium, immaculatam hoPliam.Si of-fertur ipfum Chrifti corpus, quorfum igitur i-fta comparatio? Nonne veritas eft dignior luanbsp;figura:Quare,ex iplo Canonc Millijconfcqui-turiid quod ifti in fua MilFa ofFctunt, non eilenbsp;præftantius pane amp; vino quæ ipfi volunt ànbsp;Melchifedcco fuilfc oblata.ltcm.
5. Si ca quæ Melchifedccus obtulit,(vt ifti di-cunt)non fucrunt tcôta aliéna forma amp; alicnisnbsp;accidentibus: amp; in Millæ facrificio(fi pontifi- .nbsp;ciis habcatur fides ) Chriftus olfcrtur rcétus a- ¦nbsp;lienâ forma amp; alicnis accidentibus.- quomodonbsp;oblatio Mclchifcdcci ad Miirçfacrificiumper-tinebitîNam fi ca quæ videntur, offeruntur innbsp;Milfa; ccrtèpanis amp; vinum in Milia olFcrun-tur.-Si aliud videtur amp; aliud offertur in Milfa;-ergo procul recedis à Melchifedcco. Etenimnbsp;premo ego verbum,/•^ro«//f,quo vtirur Mofes,nbsp;quum narratMclchifcdecum panemvinum-que protnlilfc. Aliud eft autcro,palam aliquidnbsp;prolerrc,quàm,id ipfum vclarc amp; tegere ne o-culis patcat.Itcra.
6. nbsp;Si pancm amp; vinum obtulit Mclchifcde-cus ( vt Pontificij contendunt ) certè hæc non-fuit oblatio pro pcccatis , fed Euchariftica amp;nbsp;gratiarum aôlienis. Sic cnim iWez Ben.ediElusnbsp;Deusexcelfits tjui tradidithoEîes tuos inmanumnbsp;tuam. Itaque fequeretur ex ipforum Pontificiorum argumcntoiMiifæ facrificium elfe tan-tùmlt;’u;^aelt;s'i)toi', non autem propitiatorium
Heb.5. pro peccatis.îtem.
Ex iis ejuapajfus cfl didicitobedientiam;Etcon-fummatusfaEtus efiauthorfalutis aterna omnibus tjui tpfi aufcultant.-cognomtnatus à Deo Pontifexnbsp;Jecund'am ordmern AielchifedeclywçpEt. Apolto-luslQ^um igitur Chriftus non fuerit confura-matns in facra Cœna : certè non fuit cogno-minatus facerdos fccundùm ordincm Mclchi-fedcc refpeblu lacræ Cœnæ, quemadmodumnbsp;Pontificij falsb tradiderünt ; Sed dc his haôte-nusiplcraquc enim huiufmodiaftctri polfcnt.nbsp;Cor/ecih Corrigaraus igitur errorcm Pontificiorumnbsp;oirecr. Jjocj-nodo.
Quandoquidem Mclchifedeci cum Chrifto collatio,non temere amp; humano arbitratu,nbsp;fed ex ipfa Scriptura depromenda eftfita fta-tucrc debemus : Mclchifcdccum gelfill'c figura Chrifti, qubd fucrit Rex fimul amp; Sacerdos,nbsp;qubd proponaturtanquamætcrnus,deniquenbsp;qubd maior fueric Abraitarno,ac pro inde Le-uiticis facerdotibus ipûus Abrahami pofteris.nbsp;Id quod perfpicuum eft, tum quia Abrahamonbsp;bencdixit,tum quia accepit dccimas ab Abra-hamo.Ex hac autem collatione cfficituriChri-llum facerdotem fccundùm ordincm Mclchi-fedcCjCtiam adhibito iureiurando à Deo con-ftitutum, omnibus Lcuiticis facerdotibus elfenbsp;longe fuperioremfin quo vno facerdotiumre-manfit,adcb,vt ncque Pontificij facerdotesnbsp;pollint,ncC ipfum Milfæ facrificium confti tui,nbsp;quin Chriftus dc fuo æterno facerdotio detur^
DE VNICO CHR'ISTï S À GRIF.
betunquod abfic. Obiectio X.
Ab ortu Solii od OccafKfn tji M»Uc.i. nomen menm in Gentibm in oinni loco facrifica-tur offertnr nomini meo oblatio mnndA:^]^^nbsp;mtignarn efi nomen menm in Gentibui:dicit Domi~nbsp;minne exercitunm. Hdcc Adalachiae. Ergo fncri-ficiUm Mtjfi e/t legitimnm. Confei^uenüa patet:nbsp;i^uiamttnda illa oblatio ^nam dtcit offerendam innbsp;otnni loco ¦gt; nonpotell aluer intelligi tnxta mentemnbsp;Propbeta, cjuam de mundißnna oblatione corporisnbsp;fanguinis Chrifii in omni loco offertnr,wde-licet infacrißcio MtJJa : tjuemadmodum Mnla-chtas prophetanit.
R E S.P o N S I o.
Confcqucns cil faliiffimum. Error : Peritio rrroret principij. Quis cuim illis coiiceircrit,Mblæ o-blationem muudam clIéïPlanacftautcmMa-lachiæ fentcntia dc fpiriruali. Dei cultu diflc- ia.Mxtxnbsp;rcntis,qui potiffinium cluxic EcclefiæChri- fonitHr.nbsp;Itianæ tcmporibus , quum Genres Euangclicanbsp;prædicationem amplexa: (unc.Eó fpcókanc hçcnbsp;xct[)a., Adagnam nomen meuminGentibnsnbsp;repcrita : qui mos Hebræorum eft, vt id quodnbsp;proponunt, mcliùs inculccnr. Hue addc:^^nbsp;ortu Sol is, vfi^ue adOccafiitfi; ircmque, Inomntnbsp;loco , inquit. Lcgalis cnim Dei cultus vnius ¦nbsp;Gentis finibus continebatur , amp; ipfa externanbsp;facrificiain vno tantum loco fiebantexverbonbsp;Dci.Quarc manifeftus eft lenfus huius Pro-phetiae : quæ nihil habet cum Millæ facrificionbsp;commune.
At, inquis, mcminir facrificij amp; oblationis. Vt re^’ondeam: primùm recitabo locum Ma-lachia; ex Hebraico contextu , turn excutiamnbsp;quantum valeat hæc obieólio. In omni loco-, inquit, incenfum ob latum nomini meo tty- oblarionbsp;z«zlt;«^^lt;î.HæcilIe;vtitur autem vocabulo, J/w-eAlt;ï, quo certuin aliquod legalis oblationisnbsp;genus hgnificabatur,vt vidcre licet apud Moten. Oigt;ania igitur hæc vocabula ad legalemnbsp;cultum proprie pertinent, lam attendamusnbsp;quotfum cuadat Pontificiorum argumentum..nbsp;Meminit Malachias incéli amp; oblationis Mm-chæ:prædixit igiturfuturum Mille facrificiumnbsp;Cedo mihi/zt'lt;ro»huiufcc Cóclufionis. Qui di-cit incenfum amp; oblationcm, if-ne, obfeerb,nbsp;dicit Millie facrificium ? Ecce, igitur vides tenbsp;nihil polfe ex Malachia cfficerc, nil!ante de-monftraucris, lacrificumMillæ elFcillud in-cenlum amp; illamipfam oblationede qua Malachias locutus eft : atq; ita, qui tibi videbari«nbsp;meta attingere,hæres adhuc in ipfis carccrib.
Secundus error'srapa'jùüo/xaFWyUj'aF. Quum cnim vocabula c|uibusvtitur Malachias variénbsp;accipi polfint, amp; fint ix. lu«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A«j-sju»-
vax(pollunt enim accipi, vel propric, v.el figu-ratè) ifti tarnen ca perinde accipiunr, ac fi rem vnara tantum fignificarent.Quarc iamobrua-mus incommodis ineptam illam Concluho-ncm,amp; ipfos Pontificios deprehédamusc*«!'-T/ipaa«,hoc modo.
I. Nomina incenfi amp; oblationis à Malachia irKomnu vfurpata,aut intclhgcnda lunt propric ; aut, e^abfur-metaphoricc : 11 proprie icrgo Malachiasnbsp;cultu Icgali locutus eilet,ac proindc locus hicnbsp;ad
Obienio 'Pontif.i*
^inchtt.
I
Leuit.1.
ADVERS. MISSÆ SACRIR
75
|
adnoui Tcftatncnti tempora non pertincret. Si mecaphoricè:amp; ilia nomina de Milfa intcl-ligcnda fnnt. Ergo MiiFa cil facrificium meta-phoricè diôtum:acproptcrca non reale,verumnbsp;amp; externum facrificium .• quod tarnen illi af-firmant-.aut, Propriè diôtum, ôi, Metaphoricènbsp;diôtum idem funt,ncc vlla ratione diftinguun-tUr.Alt;r JizaÇi'. Reuocent igitur in memoriam quo pado nobis cxplicarint homonymiam vocabulinbsp;Sacrificij : nimirum, facrificium metaphoricènbsp;diétum, fignificare cultum interiorem amp;canbsp;quæ fpeétant ad vitæ fanôtimoniam : Miflàmnbsp;autem elfefacrificium externum amp; propriè di-ftum.Hæc, inquam, fecum reputent: actumnbsp;dent operam fuis argiimentis conciliandis.nbsp;Item. i. Si incenfum adnoui Tcftamenti tempora rclatum,ipfis Apoftolis intcrpretibus,nunquânbsp;de externo inccnfo,fcmpcr autem de fpititualinbsp;cultu intelligcndum cft: idem profcótö de ob-latione Mincha dicendum erit : propter con-textum orationis, amp; vtriufque vocabuli con-iunôtionem. Arque ira locus Malachiæ de fpirituali cultu intelligendus crit.Qp.cm fi velintfuæMifiæ accommodare: externo igitur facrificio renü-tient necefife cft:aut, externum,dt internum,i-dem crunt.AJ'Jt'aÇy. *poc.8. Alfumptum patctinduètionc.D^r^ïyîiwiZZi, inquit Ioanncs,j«cr«y4 multa vtdaret de oratio-Ktbusfancier um omniumfuper alt are aureum i^uodnbsp;ef ante thro num. Et afcenditfimtit ineen for urn denbsp;orattombus fanElorum,ç^c. Habetes fnguli citharas amp; phialas aureas ple-nasfuffituum sjuafunl pre ce sfanäorum. Accepi ab Epaphrodito ^ua a vobis tnißaßint^ odorem bonafagrantia, inquit Paulus, amp; qux-cunque co fpeäant.-ferant Pontificij 6vs-alt;rjv,finbsp;poflmt.ltem. 3. Si quia Malachias dctcmporibusnouiTc llamcnti verba facicns, raentionem fecit incé-fi amp; oblationis Minchç,i3circo externa quæ-dam amp; rcalis oblatio conltituenda cft:Ergo fi-mili ratione quia Elaias de his ipfis tempori-bus verba faciens prædixit fideles afcenlurosnbsp;inmontemSion,aliquid talcconftituendumnbsp;crit in Ecclcfia Chriftiana.ltcm. Quia idePropheta prædixit fore vt veri If-raëlitæ offeranrur Deo tanquam oblatio Min-cha,idq. Hicrofolymç fuper montem fancium Dominifidcirco ipfi homines crût externo fa-‘-'^ificio amp; externaoblationc Deo offcrédi.Ité. Quiaidé Ptophetaamplitudinem Ecclcfiæ Chriltianæ dcfcribés,prædixit futurû,vt portænbsp;ciuitatis Hierufalé nunquâ claudatur , vt illucnbsp;afteraturfortitudo Gentiû,amp;c. idcirco Hiero-folyma quæda externa amp; terreftris erithodicnbsp;^»cb.14. côftituéda.Ité.Quia Zach.agés de Chriltianænbsp;Ecclcfiæ téporibus dixit futurû vt fideles afeé-dâtHierofolyma,fcftiiTabcrnaculorû célébranbsp;turi,amp; ibi facrificèt,amp; carnes coquât in lebeti-tgt;us,amp;c.idcirco rcs eiufmodi funt in Ecclefiamnbsp;Chriftianam rcuocandæ. Quæ omnia quisnbsp;non vider elFc aamp; abfurda î Nec Ponti •nbsp;ficij rationcm vllam diffimilitudinis profcric |
I Tim .X. Rom. li. OLiefiia Tanäß. pollunt. Arcnim , inquiunt, Si locus Malachiæ de obiea. fpirituali oblationc exponatur, quomododi-ceturmunda oblatio i vos cnim ipfi dicitis, e-tiam piorum opera immunda cfl'e.Refpondconbsp;Malachiam opponerc mudam illam oblatio-ncm de qua loquitur, ludæorum peccatis, quinbsp;facrificia non ira vti decebat, oftcrcbanr. At Ma/ac.i.nbsp;'r/o/,inquitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videlicet, nome meuy c^c. Quarc cultus Dei exhibitus fecundùm verbum ipfius,per fc mundus eft.Quanuisautem in fidclibus multç adhuc maculæ hçreant:nbsp;quia ramen facrificia fpiritualia oftcrunt Deo Eplief.^.nbsp;per Chriftum , qui fuo fanguine Ecclefiamnbsp;mundauit vt cam fifterct fine macula amp; rugajnbsp;inquit Apoftolusfidco piorum oblatio miiii-da cft. Sic cnim Apoftolus ad Heb* Peripftm Heb.t;.nbsp;Chrifium, inquit, aßidue offeramus Deo facrifi-ctum laudis.Er Petrus, Jpfic]uagt;ej'ue velut viui la- i.Pet.x.nbsp;pides adificamini, inquitjz/oz/z«/ jpiritualisyfacer-dotiumfanElum, ad offerendum ffnrituales ho Atasnbsp;acceptas Deeper lefumChriiium. Et Paulus di^ Rora.if,nbsp;citfc clfeMiniftrumapud Gentes,Vt oblationbsp;Gentium fiat accepta,fan^bficata per Spirit» San-ilum,Y.C alibi, Veltm,bslt;opw,virosprecariinejuo-uis loco paras manos attollentes, Itémquejf^ryZ-fiatis, inquit, corporavefira hoPtiafn vtHam,fan-biam.acceptam Deo. Atque vt ad Prophetas rc-uertamur : Quit Efaias prophetat de homini-bus Deo per Euangelij prædicationcm ofic-rendis, ait pcrinde id fore, vtfi oblatio Min-cha,Deo in mundo vafc offeratur* Vcrumcnimuerojinquiunt,loquitur Mala-^ chias de re fæpius facienda, quandoquidem v-furpat tempus præfens : quum dicit, Offertur. Gentes autem femel vocatæ lunt. Primùm inepta eft hæc ratiocinatio.Nam fi vclint hacnbsp;Prophetiam ad tempora noui Tcftamenti rc-ferre; ncccfi'arib dicendum erit, præfens tempus pro futuro vfurpari; atque ita rem fignifi-cari aliquanto poftfuturam, fuir cnim Mala-*nbsp;chias Prophetarum vltimus, ac proinde o-mnium proximus falutiferæ Chrifti exhibi-tioni. Prætcrca, non reftringimus hancProi-phetiam ad primam illam vocationem Gentium , quum primurft illis oblata fuit Euangelij prædicatio(quod tarnen nondum etiam planbsp;nè abfolutum cft ) fed cam generaliter intclli-gimus,dc fpirituali cultuamp; defpiritualibusnbsp;Chriftianorum facrificiis, quæ omnia vno o-blationis nomine fignificauit Malachias ; vtnbsp;quum Pfaltes dixit, Sacrificium (ß oblationem Pfal.4e».nbsp;omnia legaliafacrificia, amp;omneslegales oblationcs intellcxit.Et Paulus ca omnianbsp;quæ ad piorum fanftimoniam carnlfquc mor-tificationem pertinent, vocauit, W/irfwj vi-uam,fianctam , acceptam Deo (ß cultum rationalem. Retorqueamus locum hunc in Pontificios, hoc modo. I Nihil quod deftituitur verbo Dci, oblatio mundaellcpoteft. Miflæ facrificium deftituitur verbo Dei,'vt patuit ex fuperioribus.) Quarc Milfæ facrificium oblatio mund.a eile non poteft. Et vi Confequentis locus Ma- S- ]• Roni.ia. Rftor^. obieii. |
Currecïio fnpcriorisnbsp;iffl 'loco henderct, amp; fpiritualem Dei“;ultum in Ecclc-tpuem ob-liciunt.
Malj.
74 DE VNICO CHRISTI SACRIF. lachix de Miflæ facrificio non eft intelligcn^-dus.Itcm.
2. Si oblatio Mincha de qua loquitur Mala^ chias intelligcnda eft de Milfe facrificio (vtnbsp;Pontificij flagitant) certè in Millæ lacrificionbsp;oftertur panis,non autem corpus Chrifti.
Conlequentia pater ; quia Mincha propriè fignificabat reruih inanimatarum oblatio-nem, vt conftat ex Leuit.x. 8cc. Quamobreranbsp;hunc Pontificiorum erroremcorrigamus,amp;nbsp;Malachiam ab corum falla interpretationenbsp;vindicemus,in hunc modum.
Quum Malachias Tudæorum vitia, rerum-quelacrarum contemptum grauiffimè repre-fiaChriftiana futurum , adeóque ipfam Gentium vocationcmprædiccret:allufit ad legales cæremonias,amp; carum vocabulis vfus eft,nem-peinccnlb amp;oblationc Mincha; qugt;Prophc_nbsp;tarum mos eft ; 8c quod adeb iplL-ctiam Mala-chiæ pauiö póft vluuenit,ita denoui Tcftamé-ti temporibus loquenti. Ftltos-, inquir, Leui e-mundabiteff exco^uetTjt aurum Cp argentum, cfnbsp;efferent Domino oblationem LiFincha m iufiitiayCl'nbsp;accepta er it Domino oblatio luda cj}quot; Hterufalem-,nbsp;'vtdiebus antiquis Cr annis prioribus. Quamob-rem incenfi amp; oblationis nominibus intclle-xit cultum ilium , quem fideles poft aduentumnbsp;Chrifti iufti funt exhiberc Deo. Quiim autemnbsp;nullum externum amp; reale facrificium Chri-ftus in Ecclcfia Chriftiana inftituerit;locus hicnbsp;Malachiç ad commentitiumMillx facrificiumnbsp;detorqueri non potcft;quem nos ex fcriptisnbsp;Apoftolicis, non autem cx humanis fomniis,nbsp;exponcre atque intclligcre debemus.
SU,
Obiectio II.
Efa «i.
tfa-Sfi.
Vosautem facerdotes Dei vocabimini, inejuit Ffdias. Et rnrf(ts:AJJ'nmam ex eit tn Sacetdötesnbsp;Lewtoi.ïrcm.
Addiicum eos in tnontem fanElummenm U-tificabo ecs in domo orc.tionis me^. Holocaust a eo~ rum vioiim^ placebunt mihi fuper alta^i tneo,nbsp;(^c. Ergo Aiijfa facrtficium efilegittmum.
Confc^uentiapatetH'am ha Prophetia de temporibus Ecclefia ChriEhana intetligendafuntiin ~t^ua futures ejfe facerdotes, futurdlt;]ue altaria E-faiaspradixitiac proinde futurum etiam externumnbsp;facrijicium.Hoc enim posiulatrelatio^iinte-r Eacer-dotes^altare, ipfumfacrtficium.
Responsio.
Jirrtres fuferiurisnbsp;obieJi.
FallitConfequentia. Erroreftttuo) lt;i^Tiuù ojjiuviiiJ'iä-v} tuna ctiana 'i^opa tI/uù iy^ta-v tvnbsp;gt;B:ncc cnim eo modo fumant vocabula, facernbsp;dotis, amp;, al ta lis, quo ab Efaia vfurpara funt.nbsp;Idem igitur plane rcl^ondeo quod fapra: videlicet,caltum fpiritualcin futurum noui Tc-ftamenti temporibus ab Elaia proponi figura-tè : idque, nominibus qux ad legalem cultumnbsp;propnèfpeétabant, per allulionem vlurpatis.nbsp;Quarc luperior refutatio in banc etiam obie-ctioncm quadrat.Etenim b nomina ilia incta-
pboricè accipienda lunt : nihil iuuant Milïïs lacrificium, quod illi externum amp; propriè di-ótum cll'c volant. Ne mihi repetendum fit exnbsp;arte difierendi v «ftaXeKTsor Igâç psi^ipopaîç, autnbsp;(quod forte illis futurum ell gratins ) propo-nendum hocScholafticorum dogmaiSyTw/’o/i-camTheologtamnon efieargumentanuam. Qubdnbsp;fi nomina ilia fint propriè accipienda; regre-dimur ergo ad Iudæos,de cœlclti in terreltremnbsp;Hierololymam deturbati. lam. igitur nobisnbsp;templum Hicrofolymitanum extruendumnbsp;elf, 8c. erigendum alrarc, amp; facerdotes c tribunbsp;Leui vndique conquirendi (fimodb inuenirinbsp;poffint ) vt ira iuxta locos illos Propheticos,nbsp;non in onini loco ( vt paulb ante ex Malachianbsp;cfficerc volebant) fed Hierofolymæ tantùm,nbsp;amp;adaltarc ibi conftiturum, ncc iam ab iftanbsp;•facrificulorum turba promifeua , fed à folisnbsp;ludæis è tribu Leui oriundis Milia cclcbre-tur.'
Significanturfacrificia, inquisrpropter vo-cabulorum relationem.Refpondcorquum vo- i{eß:onp cabula figuratè vfurpentur; lacrificium quo-que figuratè elfe intelligédum : idque,vt ipliusnbsp;relationis. Hocautem connexum: fi cftfacrifi-cium,eft igitur facrificium extcrnunnfallit 7rlt;t-pà Tct:rô/.(^ov.Nouum enim Teftamentum habet fua facrificia, nempe fpiritualia, vt ante ànbsp;nobisdióhum eft. Q^amobremfne remadamnbsp;,agcre vidcamur) ita corrigamus falfas Pontifi-ciorum interpretationcs.
Efaias de Chriftian.a Ecclefia prophetans; CórreEti» ros autem-, inquit,facerdotes Dei vccabimini-.nbsp;nondefacrificulisPonrificiis loquens: fed denbsp;piisomnibusjdequibus Petrus Efaiæ interpres i.pet.i.nbsp;locuplctiffimus :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,^?«;« eleEtum,re-
galefacerdottum, (fc. Nam apud Efaiam, qui non funt facerdotes appellandi, illi dicunturnbsp;alieni,amp; filij peregrinorum.Quam oppofitio-neni Pontificij non animaduertunt. IdemE- ..nbsp;faias prædixit noui Tcftamcnti temporibusnbsp;aftumendos ex fidclibus lacerdotcsLeuiticosnbsp;(ncc cnim extat copula in contcxru Hebraico)nbsp;no qubd ftare debeat facerdotiumLeuiticUmnbsp;(eft cnim mutatum, inquit Apoftolus,) fed ita Heb.7.nbsp;fignificauit Efaias mimfterium Euangclicumnbsp;Lcuitico fucceftiirum.Sic enim Paulus Gentesnbsp;facrificabatDco ( vtiille ipfe teftis eft.)quuranbsp;cas ad Euangelij cognitionem adduccbat.Dc-nique mcminit Elaias Sionis,templi,holocau-ftorum amp; altaris, non vt in Ecclcfia Chriftia-na futurum aliquod externum facrificium dc-notarfct;(quis enim hçc vnquam iuxralitcrara,nbsp;acnó potiùs figuratè intelligat, ni fi ludaizct?)nbsp;lcd vtpropofitalegalium cærcmoniarum imanbsp;ginc, cultum Ipiritualem in Ecclefia Chriftia-na futurum adumbfaret. Sic illc ipfe Efaias Efij»»nbsp;prophetauitaltare futurum in mcdiaÆgypto:nbsp;de publica veræ rèligionis profclfionc,non aunbsp;tem de innumcrabihbus Pontificiorum alta-ribus verba faciens.Sic alibi de cultu fpiritualinbsp;Ecclehæ Chriftianæ dilicrens,
Omnes eues Cedar congregabuntur ttbi, in-quit artet es EJ eb aio th mtntsirabunt tibi : afc endent fuper altare meum ad beneplacttum-, Cf do- Apoc. 8. mummateiiatts mea decórabo,Si.c etiam loannes
men-
mcntionem fecit cœleftis altaris , thuribulij faffitus, cempiijatrij cxcerioris,ipfius etiarn arcs fœderis amp; aliorum ciufmodi : quæ fi verbanbsp;ipfafpcä:cs,ad vêtus Teftamcnturn pertinent:nbsp;quum tarnen fub illo vclo nobis Apoftolus eanbsp;ptoponat, quæ adnouurii Tcftamentum refe-runtur.Quæ fiPontifieios non moucnt.faltcmnbsp;ändiant,qui hunc Dauidicuin verfuin i-dentidcm in luis templis repetunt. Tuncacce-ptahisfacrißeiurn MÏittu^ohlationes (^holocaiß'a:nbsp;tunc importent/uper altare tuwn vitiilof.Ç^^ verba,vt noftris temporibus accoinmodcntur,ef-fc de fpiritualibus, non autem externis facrifi-ciis intciligenda,crcdo,nô negabunt.Nifi forte, vitiiloriim noininc,fuos facrificulos intclli-ganc,adfuailla altariamugientcs,amp;Euangcli-cs vcritati,quantum iniplis eft,obftrepentes.
ObIECTIO XII.
’quot;¦n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore quum ob latum fuerit iugefacrificium
O' pofita fuerit abominatio tn defolationem j dies mille, ducenti, nonaginta, inquit Daniel : Ergonbsp;-Adiffit facrificium legitimum efi.
Confequentia patet.N am htc locus intelligendus efi de fine mundi, vt persfictÿ, efi ex antecedenti-bus.,vbiloquitur Daniel de mortuoru refurretlio-ne. Illis igitur nouifiimis temporibus er it iuge facet-ficium auferendÜ,Anttchriilofsuiente. Quod quidem facrificium Mtffdmfignifi.cat. N am fiirituahanbsp;facrificia ChriHianorum multafunt çj multiplicia.nbsp;Hocaute facrificiïi efi iuge:hoc cfiidem,fimplex eo-dèmque mlt;tdo ftpius repetendum.
Responsio.
Ridicula eft Confequentia,cuius prçcipuos aliquot errores rccenfebimus.
Primus error.Quod ca quç dicuntur de iugi facrificio auferendo , præcisè reftringunt adnbsp;tempora Antichrifti.Nam in cap.ii.Daniel fecit mentionem iugis facrificij tollcndi, amp;c po-nendæ abominationis,iifdem prorius vocabu-lis vfiirpatis,quibus vtitur in hocca.ii.de quonbsp;’’i;««,', difputamus. At ilium locum plerique de An-tiocho cxponunt:alij,vt ex Pontificiis pcrmul-ti,rcfcrunt ad vltimum excidium vrbis Hiero-folymæ. Cur ergo non patientur, locum huncnbsp;cap.ii.nos dcvltimo ctiam illo excidiointelli-gerö? Atenim, inquis, paulb ante mcminic re-furreûionis mortuorum, nempe diéto cap.ia.
¦' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfuæ argumentum
prerao .-nedura me à fententia dimoucat. Quû cnim illaabominatio defolationis fueritancenbsp;diem nouiffimum futura : fequitur nccellario,nbsp;quod ait Daniel in hoc cap. 12. ver. ii. deabo-niinationcdefolationis,eliead ca quæ ante di-Xerat,rcfcrcndum.-ita vt hic tanturaraodo fpa^nbsp;tium temporis addatur. Qmnetiam verbumnbsp;præteriti temporis Hnfar, hoc eft, fublatumnbsp;^uit, quo Daniel in hoc loco vfus clt, quum innbsp;cap. II. futurum tempus vfurpauerit : nollramnbsp;hanc fententiam plané confirmat.Qu^id porronbsp;rcfponfuri funt Chrifto, locum hunc Daniclisnbsp;apud Matthæum citanri, his verbis ? Qm vide-ruuabomtriMtonldefolationti qurtdicta^ÀDa^
AD VERS. MISSÆ SACRIF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75
niele Prophetapofîtain loco fanHo f nbsp;nbsp;legit ani-
rnaduertat ) 'Tune cjui fuerint in Ittdaafugiant tn montes-, (^c. Ex quibus omnibus intclligi po-teft,nihil elle caufæ quamobrem hæc Danielisnbsp;Prophetia ad Anticnrilli tempora réltringa-tur : quum potiùs certis argumentis effici po(- ¦nbsp;fit,Danielis verba propriè,amp; vt fonanc,clfc denbsp;iugi facrificio Icgali accipienda.- quod interru-ptum fuit Antiochi remporibus, amp; poftca pc-nitus fublatum, quum vrbs Hicrofolymaabnbsp;Romanis euerfa amp; excifa clt.Hoc autem fi pernbsp;applicationcm plerique Doftores exrcnduntnbsp;adAntichrifii tcmporazvtfateorid cum fruôtunbsp;fieri polfc'.ita pcrncgo,cx hac applieatioBC,vclnbsp;dogma aliquôd fidei conftiiucndum, vcl,pro-priam fignificationein verborum Daniclisnbsp;peruertendam elfe.
Secundus error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fàccnim
Antichrifti temporibus fublatum iriiugefa-crificium (vt vis ) Ecquid hoe ad Milî’æ facrifi-cium ? Proférant locum Pontificij,cx quo bel-lam hane fuam interpretationem, aliqua fairem verifimilitudine confirment. Redeamus igirurad ftipcriorem rcfiitationem, quam ante iam aliquoties adhibuimus.-ae Ponrificiosnbsp;rogemus , an vclint voeabulum7*^lt;r»»;lt;/, hoenbsp;ell,iugitcr(quod de iugi facrificio pleritjue in-telligunt •• alij latius,de toto Icgali culru expo-nunt) efieàDaniele in propriafignificacionenbsp;vfurpatum,nec nc?Si illud malint.Milla igiturnbsp;crit ludaieum facrificium. Si nolint.cur igirurnbsp;vrgent propriam fignificationcm facrificij^nbsp;cùm ne ipium quidem facrificij voeabulumnbsp;extet in hac Daniclis Prophetia? Patiantur fané,li iuge lacrificium metaphorice vfurpatumnbsp;fit : id nos de illo facrificio intclligere, quodnbsp;Ecclefiæ Chriftianæ temporibus conucnirc,cxnbsp;Apoftolica doôltina didicimus. Quid igiturnbsp;mirum fi, Antichrirto fæuicntc,publieus Delnbsp;cultus e.x ipfius verbo præferiptus, amp; exteriornbsp;veræ rcligieinis profcflio forma fublata fuit?nbsp;Quinetiam ex hac applicationc ad Antichri- iiiintificiinbsp;ftu m, labefaétatU r aliiid com mcntu m ^^oncifi—nbsp;ciorum de vifibili Ecclefiæ fucecllîône nun- dahMif-quaminterrumpenda, qua de re nos alibi di-fpur3uimus.At,inquiûr,facrifieia Chrilliano-rû fpiritualia,funt multiplicia.Iugc auté faeri-ficium, vnù amp; fimplcx elfe oportet. Ego veto ’nbsp;potiùs audio Paulû affirmâtem vnâ elle fidqra Ephef.4,nbsp;amp; vnuiii Baptifm'a. Arque inde colligo in Ec-clcfiaChriiliana vnâ ciïc veritaté,acproptcrcanbsp;vnius veritatis vnâ elle exteriorem profeflioné.nbsp;Habcant ergo Pontificij illâ multiplieitatcm:nbsp;quorum fides humanislîatutis, iifdémquc va-riis ac multiplicibus, non autem vno Dei verbo nititur. Quanquam,quid fibi volunt,quumnbsp;Milfæ facrificium fimplcx elfe dieunr? Quid e-ni .n vnquam tam varium, multiplex amp; multiforme airerri poflitîNam vt taccam de Græeo-rum amp; Armenorum Milfis,neeprolcram multipliées , tum Epifcopórum, tum Cardinaliumnbsp;eærcmonias, h quando fortedignantur ad fuanbsp;altariaacccdcre:3ftirrao,nul!am cire,ne minu-tulorum quidem Monachorum Icctam , quænbsp;non pcculiarcm aliquem ritum leruetinluonbsp;Mrfiæ facrificio faciédo.Etenim(vt fexeéta alianbsp;g- ip
Miffnrü fimliijili-âltt- •
DE VNICO CHRISTI SACRIF.
|
prætcrniittam)hic muffitando, ilie voce altio-ri Miflani cxorditurialius ftans, alius veró pro-nus, alius denique totus ad terram abicólus proftratufquc (iuxca illud poëcæ : l’rocumbitnbsp;numi bos)ad altare accedit. Quid porrö cora-memorem MilTas de fana:is(4uaruin vnaquæ-que fiiam habet verborum conccptani formu-Iam)Miiras prodefundis amp;innumcrabilia e-iufmodi Pontif. fomnia ? quibus fcilicct fuænbsp;Millæ limplicitarem nobis haótenus comm ennbsp;darunc.Hæc igitur Pontificiorû obiedio quannbsp;ti fit pondcrisfpero fatis cHëmanifcftam, Supereft vt incommodis propofitis hune er-rotem magis,magifque rcfellamus:acprimùin id audiamus quod ifti maximum incommo-dum cireduccrcnr. faciifîcium de quo Daniel locutus «if ahfur. cftjdc faci'ificio Miflæ intclligendum elbErgo,nbsp;fuferiarù vnicam intoto terrafum orbe Miflam célébranbsp;Bbieü. ri oporteret amp; in vho tantum loco, Ôc bis innbsp;die : manè videlicet amp; vcfpcri : arque ira vc-fpcrtinæ Pontificiorum cantioncs in Milfamnbsp;conuerterentur : quod illi non aJ'u't'aSK modonbsp;fed etiam flagitium exiftimarent. Confequen-tia patetiquandoquidcm ca fuit olim ratio iu-gis facrificijjVt videre licet Exod.zÿ.i.Chro.iô.nbsp;ôcc.Item. 2. Si locus Danielis præcifc de Antichrifto intelligendus eft, amp; dierum numerus tres an-nos amp; lex menfes fignifîcat : quibus exadis, amp;nbsp;interiraendus fit Antichriftus , amp; futura mor-tuorum refurredio, vt Pontificij tradunt: Ergo poterit præfciri non lolùm, tempus, vcrùmnbsp;etiam dies ipfe nouiffirai aduentus Chrilti.nbsp;Marc.13.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;his Chrifti verbis, De die ho ra nemo feit. Qua de re plura diximus alibi qud de vera Eccleiiæ fucceffione ageremus. Cwrebiio nbsp;nbsp;nbsp;Vt igitur iftutn errorem corrigamuSj itafta- fupmora (uendum eft. quot; nbsp;nbsp;' Quandoquidem cam Daniclis Prophetiam, quam nobisobiiciunt Pontificij, conftatclle pcrdifticilcm : idque vcl ex ipfo Daniele, cuiusnbsp;hæc verba funt,^«^//«z,inquir,yêz/«oz/ intellexi:nbsp;æquum eft, nos in eins interprecarione, inagnanbsp;cum reuerentia verfari : diligenterquc cauerc,nbsp;ne tcmcre earn rradantes ,aliquid inde colli-gamus, quod aliis Scripturæ locis planis ac di-lucidis rcpugnct.Quum igitur Daniel defutu-ris Ecclefiæ pcrfccutionibus, iifdémquc longenbsp;grauifijmis prophetarit : quæiiam illæ,vel iamnbsp;prælt;crierint,veladhucEjturæ fint,nee curiofenbsp;quærcndum,ncc réméré definiendum eft ; Sednbsp;ca demum funt affirmanda, quæcum expreffisnbsp;Scripturæ tcftimoniis conueniunt. Præclarè c-nim x'ïLiguftinus, quum hune Daniclis locumnbsp;in mambus haberct,amp;dc nouiffimo Chriftinbsp;He-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘J^ify^^^’^t^nonvideittr Çych. errare, inquit, y»«/» aUejatdnefeire fe feit : fedy £j).8o. ^unmfe putatfcirc,!^uodnefcit. ObIECTIO XIII. Sacrificmm Jïdiffz ipßs Apófiolorum temporibfu ab Eccleßa ChriEtiana celebratam eß:Eßigitur le-gitmum, i.Tim.t. -Antecedens probatur ex his locis. |
JEpift.jp. Obfecropnmum omnium fiert obfecrationes o~ rationes ,po Aulationes .,gratiarn7n aciiones pro 0-mntbus homintbiis.,^c.Y.yi Auguftino. Aitnisirantibus Ulis Domino «f - ieiunantibits. Grace XeiTAfyliurruvßoceß-facrificanttbits, EI on po te Ais menfa Domini participes eße é“ i.Cor.i«. menfa damoniorum. Adenßtm Domini intelligit altare, tjuiamenfa damontorum de altariintelltgen-d.a eß. Habemtis altare de lt;^tio edere non habentpote-ßatem i^ui tabernaculo deferumnt. St Chrisiiani tum habebantaltaxe, offerebantigiturfacrificium,nbsp;nernpe Mtßa. R E S P, o N S I O. Falfiflîmum eft Antecedens. Error : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn-orei in Thcologia , vt crit pcrfpicuuni, fuferiir* poftquam quatuor locos nobis obiedos ex- obied.nbsp;cullerimus. Primus locus ad rem non facit.- Auguftinus i.Tim i-quidem Pauli verba ad Cœnæ Domini c«lc-brationem accommodât : fed præccrquani quod nondum hic agimus de argumentis exnbsp;Veteribuspetitis, locus Pauli, ipfoctiam Ah-guftino interprctc,planè tollit externum Millçnbsp;facrificium : nedum illud ftabiliat. Nam fi nc^inbsp;obfecrationes, nec orationes, necpoftulatio-nes,ncc gratiarum adiones,funt externum fa-crificiiim propric didum : fed illaamniadi-cuntutfacrificiafpiritualiaChriftiaiiorum, denbsp;quibus alio in loco di(lcruimiis:relinquitur,vcnbsp;in Cœna Domini nullum fit externum (acri-ficium. Secundus locus deprauatus eft. Error eft «5%^ w ^«^‘««.Nam AftTapeîf eft publico fungi muncrc:ac proinde ex loci circun-ftantia exponendum eft: fignificat autem apudnbsp;Lucam publice doccrc : quandoquidem ibi a-gitur de publicis Ecclefiæ'dodoribus : Fateornbsp;quidem ipfam Euangclij prædicationcm ali—nbsp;quaiido facrificium dici per fimilitudincm,nbsp;propter cas rationes quæà nobis alibi com-memoraeç funt:(fic cnim Paulus mcminit ob-lationis Gcntiumamp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidei,féqueadeb plui.i. vocat Chrifti XeeTupT-oi', apud Genres tip\sjiyotlv-’To.TotuxyytKiov fed quam hoc fit alienum ab externo Milfæ facrificio, velipfi Pontificij fatis vident. Cur autem ieiunium tribuant iisnbsp;qui Millæfacrificiumfaciunt,non intclligocnbsp;quum ad illud fuumaltarc, coram aliis iciu-nis,illi foli manducent ac bibant. Tertius locus corruptus eft crrorc confimi- cCora®« li. Eft enim ridiculum nominemenfæ, altarenbsp;intclligi ab Apoftolo , cuius ifti nec verba necnbsp;fententiam tenent. Nam ibi Paulus non agitnbsp;de Ethnicorum altaribus, fed de corum con-uiuiis in honorem idolorum ccicbratis : quibus Chriftianos intercficvctat: quippe ipliusnbsp;idololarriæ appcndicibus.Itaque quum pocu-li mcminiflct,ftatim addidit menfam,cxcgcti-cè, vt fe dcipfisEthnicoru conuiuiis loqui te-ftarctur. Agebarurenim deefuidolothytorû,nbsp;hoc eft coru quæ erant idolis, no facrificanda,nbsp;fed facrificata. por'rbvocabulûpoculicxpcn-dendii cA,NonpoteAif,inquit,poculu Domini bi-bere (ß poculii dwioniorum. Ethnicos autem in |
ADVERS, MISSÆSACRIF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y-i crificiojfcquitur, intelligcndum clFc altare in-uifibile. Apoftolus autem de Chriftianorum altari loquens non proponit externum aliquod facrificium ; fed inuifibilc fpiritualenbsp;tantum. Ex quo efiieitur : Altare de quo locu-tus eft,non crafse, fed fpiritualitcr intclligcn-dum eirc, Quæ quum ita fint, merito nega-uimus quod à Pontificiis propofitum fuir,nbsp;Millæ facrificium ipfis Apoftolorumtempo-ribus ab Ecclefia Chriftiana eelebratumnbsp;fuilTe. Hadlenus cas Ponrificiorum obiedlioncs difcuflimus,quasilli fibi videbantur exfacrisnbsp;literis depromere, vt fuum Milfæ facrificium ad ubieSf:nbsp;externum amp; reale comprobarent. Sed quia,nbsp;dum illis diffidunr, identidem fe in vetcrum f“''nbsp;Doótorum fyluam coniiciunt,vt in eorum vmnbsp;bra delitefcant:agè nos ctiam audiamusifthçcnbsp;corum argumenta,vt difpiciamus quantum ilia valere polîinti C A P V T V. Sic igitur Pontificij veteriun Doftorumfententias nobis opponunt. fuisalraribus bibiire,nc fandoquidemaudi-tum eft: hoc enim peraólis facrificiis fadtita-^ Lib.i. banr.Vndc Athençus,/4ê'S-Ja» quafi to ôiiwFnbsp;diótum cxiftimat : co quod poftquam facrifi-cauerantjfolercnt in folennibus illis conuiuiisnbsp;ebrictati indulgerc. Quid, quod ifti nihil talcnbsp;cogitantes,ipfi fercfellunt? nam fi menfaapudnbsp;Paulum altare fignificar (vt volunt) amp; Paulusnbsp;iionadfolos Prclbyterosfcripfit, fed ad totamnbsp;Corinthiorum Ecclcfiam ( vtmanifeftumeft)nbsp;fequetur totam Ecclefiamprifcis illis tempo-tibus Cœnæ Domini fub vtraque fpecic ( vtnbsp;vulgb dicunt) communicarc folitam fuilfe : amp;nbsp;iftud altare,pro quo tantopere decertant Pon-tificij , non fuilfe Prclbyrerorum proprium.nbsp;Bis autem ridiculum cft,quod ifti concludunt:nbsp;Si menfa dæmoniorumaltare fignificet,indenbsp;fcqui,per menfam Domini, altare elfe intelli-gcndunr.quafi verb idem vocabulum varié ac-Ceptum, non polfit ad res diuerfas fignifican-das adhibcri ; vt viciffim res eadem variis no-minibus fignificatur, alio atque alio rcfpeótu.nbsp;Sic altare vocant Pontificij,quatenusopinan-turfc facrificium reale facerc : quatenus autemnbsp;facrificulus illic comedit amp; bibit: ccrrèhocnbsp;rcfpeótu, non iam altare, fed menfam diecn-dam die fateantur nccelfc eft. ^cbr.ij quarto loco fimilem erroremadmittunt. Nam altaris vocabulum Apoftolus non vfur-pat proprie, vt fignificar altare afpeóhabilc amp;nbsp;matcriatura,fcd,figuratè, pro ca re quam altare veteris Tcliamenti amp; omnes cærcmoniç legales adumbrarunt : noménque figni tribuitnbsp;ipfi rei fignificatæ. Quis enim non facile ani-maduertat, Apoftolum altare illudopponerenbsp;IcgaliTabernaculo: acproptcrca altari matc-riato, quod crat in ipfo Tabcrnaculo colloca-rura. Nam ludæos obftinaté cærcmoniis Icga-libus addi6los,amp; Chrillum præfraétè reiiciennbsp;tes, ab ipfo Chrifto amp; .ab cius meritis cxcludir.nbsp;Quid, quodverum Tabcrnaculum legal!ad-iimbratum idem Apoftolus manifefte dicitnbsp;non elle manufaótum?quomodo igitur manu-fadtum crit altare, quod etiam nomine Tabcr-naculi comprehenditurî Q£id porrb dióturinbsp;funt de altari illo cuius loanncs mentionemnbsp;Apoc. 6, fæpc facit in Apocalypfi ? num cralfa quædamnbsp;*¦’¦“¦14. amp; lapidcaaltaria nobis incœlo fabricabunt? Definant igitur pontificij fallere «»-apd tidi 0-pKvupiav. Arque ita cxiftimcnt,nos repudiatis, non tantum legalibus,fcd ctiam Pontificiis al-tatibus, haberenollrumaltare, nempe Chri-ItumDominum noftrum in q •oamp;pcrqucmnbsp;noftras preccs, gratiarum actioncs, nollra o-mnia,deniquc nos totos Deo oiFerimus. Sic e-nim Apoftolus locum hunc de veto Chriftia-'W.15. norum altari concludens, Per ipfatn igitur, in~nbsp;‘jutt, aßtdue offsramus Dee facrißciam laudis, idnbsp;efi,fruiimn labiorum confitentium ttomint eita. E nnbsp;tibi altare, cn facrificia, quæ nobis Apoftolusnbsp;commendauit. Sed præftat hoc argumen-lutn Ponrificiorum vno verbo in ipfos rege- vifibilialtari, fcquitur,intelligendum cfle vifibile facrificium ( vt argumcntanturnbsp;Pontificij.)Ergo funili ratione cx inuifibilifa- |
ObIECTIO I; adgnnm P afchalémfignramfuiffefa er iß cij APif fityVeterés tradidoitnt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;légitima efl Adtlfs facrifictunii ad'ritecedens patst èv Chrjfofi.ferm. deprodit. Jttd.ifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in 7idatth. ertnl, lib.r^, contr. Mar. f^ßc. Hterdtb .^.tn cap .zG.Ad attb.amp;c. RespOnsió, Ex folo Dei vcrbo dogmata ChriÆianæ rc-ligionis efle ftatuenda, probauimus ccrta hae gmata ex de re à nobis infticuta diiputatiome, quam in- ¦ceteruninbsp;¦fcripfimus,De Vcrbo Deifcripco adiierfus hu-rrn 1 • .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f I Trnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amhorttit man. i radinones:nccaudicndos Veteres cen- i^ fen fcinus, nifi quatenus cum vcrbo Dei confen^ teniiaßänbsp;tiunt. Quamobrera ca quæ fequunturin earn tàenda-nSnbsp;partem accipi nolim, quad cenfeam, hoe fideinbsp;caput de quo düputamusjcHe Veterumautho-ritate definiendum. Hoc enim nobis tantumnbsp;pvopofitum cft.excutcrc, fatis-nc rcûèPonti-fieij nobis Vetcrum fententias obiiciant; adconbsp;vt deinceps,non tampro nobis,quàm pro ipfisnbsp;Vctcribus difputare videamur,quos illi trahutnbsp;in fuorum errorum focietatem.Vt enim fateornbsp;Veteres Dodtorcs fuos quoque næuos habuif-fe : ita vehementer nego, cos qui probatiorcsnbsp;habenrur , vnquam cxiftimafle quod ifti fursnbsp;Dccrctisfanciuerunt : nempeMillam efle ve-^nbsp;rum amp; externum facrificium propitiatoriumnbsp;pro pcccatis noftris.Iam igitur fuperiorem ob-icdtioncm attendamus. Falfum clt turn Antecedens, rum Confc- Erroret quens. Dico falfum elle Confequens,cö quödnbsp;nullum vnquam facrificium Icgitimum humanbsp;na authoritare confiitutum fuit. Falfum ctiam Antecedens affirmo clFc.-dua-bus ratiombus. Prior eft : quia Veteres ( qui modo nomen aliquod in Ecclefia obtinuerunt ) nunquamnbsp;accommodarunt Agnum PafchalemadMif--g- i’j- |
78 DE VNICO CHRISTI SACRI F.
|
fæ faccificium ; imb nonquam facrificij Milîæ mcmincrunt.Scd Chriftum ipfum fuiiï'c Agnonbsp;Pafchali figuratum docucrunc : adcb vt Chri-Aduerf. paflus ( eft enim vtcndura Ircnæi verbis)nbsp;ha;r.h,4, Patcha adimplcuerit. Sæpe quidcm facraranbsp;Domini Cœnam trablantcs, ad Agnû Pafcha-lem allufcruntded valereconfcquens,àS.Cœ-na Domini,ad Mill'ç facrificium,hoc verb connbsp;ftantilPimè perncgamus. Error ell n^ei/ia 'liw a~ Pollcrior ratio : quia Vctcrcs, fi quando A-gnum Pafchalcm accommodarunt Cœnæ Domini, fimilitndincm inter Agnum ilium amp; S. Cœnam conditucrunr, in ipla manducarione:nbsp;qua Chriftum pro nobis crucifixum parcicipa-Ser.de mus. Sic enim Ch it ysos lo m vs in co loconbsp;pro.lud. quem nobis obiiciunr,^/^inquit,nbsp;JACTdm celebrationem multos feniriare inßncio venbsp;tgitur., O' cœlesiümenfmfdtietateperfrudntur,nbsp;noFirofermone non carednt-ftractatus connue tem^nbsp;Ibid.nbsp;nbsp;nbsp;pereturAtcm.Nemofitludds in menfa,hocfamfi- ctum.,nbiti fpintualts efi. Et alio in loco agens de In Matt. Ccena Y).Chritlusyin(.Yiit.ihocmy^erium tradidttnbsp;legetn lam cejjare oportebat. Pracipudmnbsp;aiitem eor-Mn fslemittatem dtJJoluP ( nempe -Agninbsp;Pafcbdlis ) ac dd alidm tretnendum menfdm eosnbsp;conuocans dicit : Accipitgf comedite-^ hoc eficorpusnbsp;In t.Cor. meutn. Idem alibi, Pafchd luddi celehrdbdnty it anbsp;vtin ficcitlo çfi dnigmdteùneffdbilid dtitem mysie-ri-A nan inte'.lexerunt tpuA illis rebus ddumbrdbdn-turjOMdfiUus Dei carncm indutus mablandus effet ifi arbe7n terrnrum vniuerfum liberaturus:Grd-cis, Barbaris.,fdnguinemguslandum exhibiturus,nbsp;cxlitm omnibus aperturus, aud in:tc bona funthu-mano gentri conimunicaturusxamem hancmabld-tam fumens fiipra cœlum fublaturus,nbsp;nbsp;nbsp;ad dex- tram Patris collocaturus eJfetAAtiC Chryfoftomus de Agni Pafchalis veritate difterens, amp; nihilnbsp;nobis de Miftæ lacrificio proponcns. Ter tvllianvs quern obiiciunt: KCfc'^inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦gt; inquit Chriftus,/? concupiutjfe edere ¦ Pafchd-vtfuum(indignum enimvtquidalienum concupif eretDeus} acceptumpanem çfi di^ibu-tim Difeipulis corpusfuum illumfecitiHoc efi corpus meum,dtcenao : id efifgura corporis mei. Au-diantPontifieij amp;: fendant quàm infcliciter lonbsp;cum hunc citarinttatque hæc præfcrtim verbanbsp;diligenter cxpcnAtiiif,acceptumpanem (fi dislri-butum Difeipulis. In c.1 El 1 E R o N Y M V s in loco nobis obic-Matt.14. élo, In Luca legimus duos calices, inquit, vnum, prirai menfis, altcrum, fecundi .• vt qui internbsp;fanftos primo menfc Agnum comederenonnbsp;potucrit, Iccundo menfc inter pœnitentes A.-Ibid. gnum comedat. lAcm : PafchanoPlrumtmmo-ldtus efi Christus: fi tarnen come damns illud innbsp;fynceritatis (fi veritatis. Audiamuse-tiam quidnam alij ex Vcteribus hac de re cen-fucrinr. Inc.i.Ef. Sic igitlir Basilivs. inquit, non in fermenta malittd (fi nequitia : fed in az.ymisfynceritatis amp; veritatis : Immolata ad ve-fierumfioc efi,in confummatione feculi,vera ilia o-tie,nempe,ChriPlo,cuius caro verus eficibus,(fic. !.I S nté. A v G V s TIN v S .Pafchd ludsorumnonntfi cir-Sent z. citncifis dabatur.Purgaiis entmfohs (fi lauacro indulgentie, ccelePlis expiatis^percipiendi Chrifii cor-pcris,facrati cibi facultas porrigitur. |
Ambrosivs. Sumamusferuentifiirituft- Epift-Se cramentum in azymis fynceritatis (fi veritatis: arque ciufmodi pleraquc,Et,nefcholafticos plané ncgligere videamur:Sic Thomas locum A- i,, i.Cor.nbsp;poftoii traélans : Qtfa ChnPtus immolatus efi, cap-!-Pafchd noslrum,incpx\Z, Itaque epulemunfcilicet,nbsp;manducantes Chriiium,nonfol'umfacrarnentaliternbsp;(fecundum illud Ioan.6.PItfimanducaueritis car-nem filij hominis , (fi biberitis eins fanguinem, nonnbsp;habebitis vitam in vobis) fedfigt;iritualiter,fruendonbsp;fapientid eius. Exquibus omnibus mamfeftum.nbsp;eft'e poteft, quatenus amp; quo fenfu, Veteres A-gnum Pafchalcm ad S. Domini Cœnam ac-commodarint. O B I E G T I O II. Aliffdfacrificium fieifie oblatione Adelchifedect figuratum Ceteres tradiderunt. Quare, legitimumnbsp;efiPHifiefacrificium. yintecedens patet ex Augnfi. Itb.zy. De Ciuit. D.cap.iq.l.l.Contr.aduerfleg.ifiProphet.cap.-ic.nbsp;Hieronym. in Epifi. ad Euagr.Ambr. Itb.'j.de Sa-cram.Cypr,lib.fiEpifi.z.(fic. Re s po N s IO. Nemihi repetenda fit ratio curiftud Con- rrw«* fcqucnsfalfum fit ( cam enim propofui in re- fiferior»nbsp;fponf.adfupcriorcmproximamobieólionem)nbsp;Antecedens excutio ; atqueid faltura eile dua-bus itidem rarionibus demonftro. Prior ratio:quia(vt in fuperiori refponfionc dixinius) Veteres illi quos nobis obiieiüt, nonnbsp;locuti funr de Mifla : fed de Cœnæ D. facram.nbsp;quodnihil habet cum Milfa commune, nifinbsp;lucemeuratenebris fimul coniunxeris. Poftcrior ratio.-quia Vctcrcs dumadEucha-riftiam referunr panem amp; vinum quæ Mclchi-{cdecusprotulit,non cb fpcólanr,vt inde facti.. ficium aliquod externumjjd reale conftituanr,nbsp;in quoChriftus denuo ofteratur:imb(fi paucosnbsp;excipias) non cxiftimarunt Mclchifcdecumnbsp;obtulifle Deo panem amp; vinum, fed hacratio-nc myftcrium Euchariftiæ magis magifquenbsp;commcndarc volucrunr.-qubd iamprifeis illisnbsp;tcmporibus,iifdem fignis,ncmpcpanc amp;vinonbsp;Abrahamo cxhibitis,Chriftus fucritadumbra-tus,quæ quidem longe poftca Chrillus ipfe in-ftituit in lacra Coena,vt nos faccrct fui corporis amp; fanguinis participes. Sed id Elicronyminbsp;verbis quàm mcis explicate malo. Poptquam,nbsp;inquit, typicu. *. Pafchafiuerat impletumtfiadgninbsp;carnes cum ApoPlolis comederat : affitmit panemnbsp;qui confortât cor hominis, ad verum Pafchanbsp;tratfgreditur facramentitm , vt quomodo tnprefi-guratione eius , AielchifedecfummiDei facerdotnbsp;panem (fi vinum ofierens fecerdt,ipfe quoque veri-tatemfui corporis (fifanguinis reprefentaret. Atque id quod dicimuSjloci contra nos citati pl.ànbsp;ne confirmant. E'bique,\nt]ait Avgvstinv s,offcrtur neCiie-ftbSacerdote ChriPio quodprotulit Adelchifedec, D-l.iz-e«. quando benedixit Abraham. Audite Ponti-ficij Pontificiæ Tranllubllantiationis patro-ni -. ÖC iam vos pcenitcat Auguftinura hue vo-calfc |
r
caffc.Et alibi dicit quidcm taie facrificium of-^ fcrri : nimirum co quod panis amp; vinum in fa-cramcnto Cœnæ D.adhibcntur.
Ad Eui- porto FIieronymvs nobis obic-gr. de ûus alioruni fententiam commcniorans. Or-Mckhi. dffie/fi etfM ?nultis moiis interpretantur, inquit, ^uodfolmnbsp;nbsp;nbsp;R ex f Meritnbsp;nbsp;nbsp;Sacerdos Q“ ante Ctr-
cuneißonem fHnEtutfacerdotio,(^c,ne^Me carnisi^ fanguinis vi£limas immolauerit ,fed pane ^vinonbsp;ßnipUctpura^tießacrtßcio, Chriili dedicaiterit Sa^nbsp;cramentum. HæcHieronymus ex aliorum fen-tentia fignorum limilitudinem conbderanssnbsp;qui videntur cxhibicioncm panis amp; vini facri-ficiuin appcllarc.Huc certc Thomas accedit i-ta locum hune dcMclchilcdçco tradtans.
Iny.cap. cerdf)S.d.rto^X\Z-,debetexhihere cotßortationem:pri~ Epift. ad ?«àper bona manita : fecundo per Sacramentorumnbsp;admmisirationem benedicendo. J^nde, Et bene dixit e«,Gcn.i4.
Ambrosi VS autem.•
buit panem amp; vinum? Melchifedec. Ipfe ergo au-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torfacramentorum, Crc.Ergo primo intelligeßacra-
menta h^c ejuamp; acciptJ anteriora eße qu 'am fint Moyßßiicramenta.,Cr(^‘ Idem : Cognouimusfacro-Ib-I.yc.i. tiilorum figurant xlbraha temporibitt pra-ccßiße.
Denique CvrRiANVs; Infiacerdote Melchifiedecfiacrificij Dominicifiieramentumprjt-figuraturn •videmue.Y.t paulo poil ; Pracedit imagoßacrtßcij Christi in pane ly- vinofcilicetconlli-i«M.Loquitur autem de morte ChrilH.-amp; liincnbsp;rcfcllit x4quarios, qui fola aqua in CœnæD.nbsp;facramento vrebantur: quod Melchiicdtc vi-nitm obrulcrit. Ait autem Mclchifcdccumnbsp;fuiffe figura Chrilli, qui Deo Patri fuum corpus amp; languincm obtulit : quod Pontificij denbsp;1 LIO incruento lacrificio intclligunr, quum ramen Cyprianus de ipfa Chrifti morte amp; de fa-cnficio in crucc ladto loqnatur.Sic cnim pau-1Ó póft: Vtappareat-, inquit,in Paßtone Dominica id eßegeitum ^itodfuerat ant'epradiSium. Exponit locum Solomonis quern adiungit cxe-plo amp; figuræ Mclchifcdcci tanqnam de re vnanbsp;tademque intclligcndum. Idem paulo ante denbsp;Noe dixit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;typum futura vefitatis o-
ItcndenSfiion aquam, fed vinum bib er it fie imaginent Dominica Paßtonis exprefièrit.tiæciiïc.
Nihil igiturhabent Pontificij in fuperiori-bus veterum Dodtorum teftimoniis , quo fuæ Millæ facrificium flabiliant. Etcnim qui cen-fent Euchariftiæ myfterium fuiffc adumbra-tum pane amp; vino,de quibus fit mentioinMel-chifedeci hiftoria : Illi certe non proptcrca di-cunt inMifPa fieri verum, amp; externum facrificium , in quo perempta panis amp; vini fubftan-tia Chriftus facrificatur amp;offcrtur Deo. Imónbsp;potiùs ex fuperioribusVeterum fententiisma-nifcllum cfl,pancm amp; vinum in Euchariftianbsp;rcmancrc.
Quinetiam quum plerique Veteres exifti-marint, Mclchifcdccum obtulilfe Abrahamo panem amp; vinum:viderint Pontificij quàm fir-proferre poflint. Sic cnim Auguft.De A/e/c/M-ßedec legimta, inquit, tpuia obuiauit xlbraha re-itsnenti a cade regum er protultt panes (ß vinumt
bib.x. tpi-
In Gfn. hdm
IbiJ.
Ibid.
quot;Pltriiiue
^'etcre3
Alelchi-
ftdecu m
niumargumcntLim cx hac Vctcrum allco-oria
r-inù nrnfz-vrÀ „„rr... rquot;.? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_____n.
Irahtg
hiüfje cen
[ïiitruht»
AD VERS. MISSÆ SACRIF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;751
liß obtulit ei benedixit eum.Et A M b R o- Quxfr-ex s I V s.ßunc xlbraham venitviltor occurrit vtroquenbsp;illiAIelchifedec facer dos , tfi-obtulit ei panem Dc'facr.nbsp;¦z/«»«»!. Idem alibi, proponit fententiam He- 1,405.nbsp;bræorum Dodlorum: Quod Melchifedecinre- inEp. adnbsp;fetJionem tarn Abraha ^uampugnatorum eius,pa- Heb.c /•nbsp;nemvinümepueprotulerit t nequeid Ambroliusnbsp;répudiât»
Tert VLL. Melchfedec Abraha tarn Adurrf. eifcuncifi reuertenti de pralto panem (ß vinum ob- luJæos.nbsp;tulitincirciincifusPtàsidzx. ciulmodi apudVctcrcsnbsp;occurrunt.Fàlluntur ergo Pontificij quipu-tant, V etercs hunc ty pum in Mclchifcdcco có-mcndarc, quod is panem amp; vinum Deo obtu-lerit : illa cnim prolata dcoblara fuilfe Abrahamo verbis dilucidis äfiirmant.Scd figuramnbsp;iili conftituunt in pane amp; vino ; proptercanbsp;quod Chriftus illis ipfis fignis adliibitis cosnbsp;pafeit fuo corpore amp; fanguinc, qui verafidenbsp;tantum beneficiumpcrcipiunt. Arque ita volant Mclchifcdccum fuiile typum Chrifti Ec-clcliam pafeentis fuo corpore amp; fanguinc. Acnbsp;ne à Veterum campo (in quem fumus ingreflijnbsp;recedamus, eccetibi planisamp;pcrlpicuis verbis apud Chryfoftomum, quid Veteres fenfe-rint de hac Mclchifcdcci figura. Sic cnim i 11c,nbsp;nobis cxplicans cur Abrahamus rcsoblatasànbsp;Sodomorum rege accipcrc rccufarit ; amp; panesnbsp;ac vinum à Mclchifcdcco oblatum acceperir.nbsp;A jM.elchifedecyXrtcpxix.^non tnturia accepit.virie-nim virtutem Dinina Scriptura aßignautt,dicens:nbsp;Erat autemfacer dos Dei altißtmt : epuanuis aliasnbsp;cpui. fiebant, Chrüsti typiis er ont-, amp; oblata-facra-mentum qiioddam praßgnant : ideópue non renuit.nbsp;Sic porro Epiphanius aduerfus Melchilcde-cianos: Qttum Abrahamfuit annorum 2,lt;:gt;.aut 90.nbsp;plus minus,tuncÄielchifedec ipßobuiam ventt,^nbsp;propofuit tpß,panes ß vinum,myPteriorum ani-gmata prafigurans çy- exemplaria,puum Dominusnbsp;no Pt er die at, Ego fumpantsviuens : çp- exemplarnbsp;fanguinis ipßus , ^ui ex latere ipfiut compnnPlo ßs-xit adpurgationem intpuinatorumnbsp;nbsp;nbsp;resfgt;erßonem
ac falutem animariim noPlrarum. Hæc iJle. Ex quibus vides,hancfuiile Veterum fententiam,nbsp;panem amp; vinum oblata, non Deo (nulli cnimnbsp;aut pauciffimi cx Vereribus vnquamita locutinbsp;funrjfcd Abrahamo,fuific cxemplaria amp; typosnbsp;Chrifti Domini noltri, qui fefe in crucepronbsp;nobis obtulit, amp; qui fe nobis offert in Ccenanbsp;verafide recipiendum. Veteres igitur conlti-tucrunt firnilitudincm inter Melchifedecumnbsp;offerentem Abrahamo panem amp; vinum : amp;nbsp;Chriftum offerentem fcipfum nobis adhibitisnbsp;panis amp; vini myfticis fy nibolis : tantiim abeft,nbsp;YtdeChrifto Patri offerendo cogitarint. Eo-demfpedtant hasc Chryfoftomi verbanbsp;dtxitfecundum ordinem Adelchifedec? Et propternbsp;facramenta-,lt;}uodtlle ^uotpuepanem (ß vinum A-braha obtulerit : (ß ^uod hocfacerdotium fit à legenbsp;liberum, ß tjuodneejuefinem fficutdicit Paulus,nbsp;necprincipium habeat. Hæc Chryfoftomus quæ In P£iögt;nbsp;extant ctiam apud Bafilium totidem verbis;
Imó ipfe Lombatdus Scholafticorum pater: ti.4.Sct. Hutusfacramentt,\n.i\a\z,ritumoPlendtt Mel-chifedecvbipanemß vinum Abrahaobtulit. j 4’,nbsp;Damafeenus autenr.pane (ß vino,\ncp.w,exce- c.14,nbsp;g. inj.
Aduerfr Hærcf.nbsp;Hxr.îJ.
80 DE VNICO CHRISTI SACRIF. pitAPelchifedecAbrahamiillamenfa hanemyfli- lt; 'Potafa. prafiguranit. Hæc ille. Vcrùm : Quid vetat, ' funt, ad PresbyterosP ontificios, nec ad Adiffafa-inquis,pancmamp;vinum ante oblarafuifteDeo, ac poftea Abrahamo exhibita?Nimirum,quódnbsp;tuum fit fomnium, non Scripturx teftiraO-nium,in qua ne minimum quidem huiufee rcinbsp;veftigium extat. Cætcrùni, non tantum Mcl-chifcdcci pancm amp;vinum allegorice Veteresnbsp;ad S.Cœnaïn rctulcruncifcd ctiam vinum quonbsp;Noachus inebriatus eft : amp; hæc verba lacobinbsp;, ,p PatriarchçGen.49.Z,.î«zz^ir/Ât/z»o_/?e/zt?wy«4W.nbsp;li-i.Ep.j; Vt vidcrc licet apud Hicronymum amp; Cypria- num,nemihi multa fimiliacommcmorandi finr.Quæ quidem omnia fatis magno argume-to elle debent,quatenus ex Vetcrum allcgoriisnbsp;liccat difputarc.Quinctiam non defunt ex Vc-rcribusqui legalem^ Aaronicamoblationénbsp;Similæ,ccnfcant fuifl'cEuchariftiæ facramen-luft.Mar. tum.-quod quàm alienum fitabhac Melchifc-inTtyp. deci allcgoria,fatisinceliigunt ij qui trada-rionem Apoftoli in Epift.ad Heb. attente per-Icgcrunt. Equidem ( quodMaioruin noftroruin pace didum vclim)tamctfi non poifum nonlauda-rc pium illud ftudium quo facrumCœnçDo-runt: mallcm ramen eiufmodiallcgoriaspræ-rermifl'as. Atque adco ab hac Mclchifcdcci,pancm amp; vinum Abrahamo oiferentis allcgorianbsp;abftincre(mco quidem iudicio) præftitificr.nbsp;Prinn'im, quia nobis Sacramenra exhibenturnbsp;iniplaadhLicacic,hoccft,inhac vita conftitu-tis : neque turn exhibebuntur ampliùs, quumnbsp;in viram ærernam rcccpti,dc Satana, mundo,nbsp;carne,deque omnibus vidiSjprofttatifque ho-ftibus triumphum agemus. At Abrahamonbsp;Mclchifcdccus pancm amp; vinum obtulit, nonnbsp;ad pugnam proficifeenti: fed à pugna rcuerte-ti,amp; lam de fufis hoftibustriumphanti. Deinde , nequid diflimulcm, hæcallcgoria vidcrurnbsp;haufta ex free Rabbinica ludæorum : ac prö-pterea ab ipfis Chriftianis rcfpucnda. Veteresnbsp;cnim ludçi hiftoriamMclchifcdcci allegoricenbsp;tradantes,cxiftimarunt,ca fuiftcfignificatum,nbsp;tandem forc,vt facrificia Icgalia Hierofolymænbsp;fièrent.Sed de his hadenusmam fuperiori qui-dc obicdioni videtur à nobis (atisfadü , ex iisnbsp;quæ diximus. Quód fi noftra hac refponfionenbsp;contenti non fint Ponrifieij : age conuoecmusnbsp;ipfos Scholafticos amp; cos inter fc committa-Tantific» mus, vt intclligant,Ctiam nobis tacentibus,nbsp;« fiiffis fijam fententiam corruerc, à feipfa labcfada-rej-ellun-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- tur. ...in fati} cotiuenien ter yete- MelMfi- minicæ mylteriiim nobis conimcndare voluc- S, Cceni in-tulerint. Rab.SoI. in c.14.nbsp;Gen. Sent. 1.4. lt;1.14. tam.Sic igitur Lombardvs, quem illi Magiftrum faineant. Presbyteri accipiunt calicem cum vine,çfipate-nam cum hoPliis, vtper hoefeiantfe accepiffe pote-fiatemplacabiles Deo hoPlias offerendi r Hui or do à filtis Aaronfiimpfit initium:P\.x.c illc.Ex quibusnbsp;nos ita concludiraus. Si or do Adelchifedeci opponitur ordini Aaronis {vt docuit Apoltolus'jCf Presbyterorum Ponttficio-rum or do fumpfit imtium a filiis Aaronis ( vt iUenbsp;AdagiPierafjirmauit) (fiipfum Adijfe nomen de-duélum fit à vocabulo Adiffa in legalibus Cf Aaro-tßcts caremoniis vfiirpato {yuod yuidam argutioresnbsp;Adonachi defendunt] Ergo nihil eorum yuamp; ab ipfisnbsp;etiarnVgterihiis de facer do tio Tide'chife dec diffanbsp;crifictum pertinet. |
O I ¦£. CT I O III. Hm^c Malachia Profhetiam .• In omni locoft^ crifcatuT'^ ofertur nommt meo oblatto munda:nbsp;Keteres de Adtjftfacrifcio ex^ofaernnt. Q^are:nbsp;AdifiifaerifctHm efilegtttmum. Antecedens patet exChrfofi. Homil. in Pfalt ^'ydren.libr.t^.c.iz.It^.Adart.in Tryphone.Ang»nbsp;de Ciuit.D. Itb.i^. cap. Eufeb. Cmfarierf. DemonPt.Euan.ltb.i.capite.iQ.Hieronymo in Aiala-chiam^^c. Responsio. Omnia vitiofa.Acne pluribus imniorcmur inrcfcllcndo confequenti : Fallic ctiam Ante-cedcns,eo modo quo fuperioraquæiamre-darguii-nus:Non cnimVctcrcsilli nobis obic-di de MifFa, fed de Cœnæ Dominicæ facra-menro locuri funr. Quum autem inS. Cœnanbsp;fieri,non reale amp; externum,vt Ponrifieij coni-mini(cuntui',fcd fpirituale facrificiuniVctcrcsnbsp;cxiftimarint( qua de rc pollea nobis agendumnbsp;crit) bine fadum eft , vt oblationcni de quanbsp;Prophetauit Malachias ad S. Cœnam accora-modarint • Errant igitur Pontificij fuo morenbsp;T« Veteres autem locum Malachiæ de fpititualibusChriftianorunbsp;facrificiis intclligcrc,ac propterea Pontifitio-rum fcnrcnciam eucrtcrc,ncdum adiuuarc,fictnbsp;ex ipfis corum verbis manifeftum. Chrysostom vs quern nobis ob-iiciHnt,poItquam locum Malachiæ ad myfti-cam mcnfamfvt illc loqiiitur)hoc cft,ad Cœnç Dominicæ facramcncum rcrulit : quod, Vete-rum aliorum more facrificium appellat (vtnbsp;paulo póft diccmus) Eß-i-gitar ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prtmum fitcrificium i^uod ante dixt ,ßgt;iritaale Hind ac my -fitettm donum de !^uo Paulus ait Eph. 5. Imitatores eilote Dei tan^uam filtj dilePltiamp; ambulate in dt-leciione quemadmodum ißr Christus dilexit nos^nbsp;tradidlt^ue feipfum pro nobis Deo facnjicium Ctnbsp;oblationem in odorem fuauitatis. Et aliquantonbsp;poft,vocat facrificiu illud,y^/«r4re donu^ nimi-rum quiainfacroillo myfterio Chriftumpronbsp;nobis pafl'umacmortuii vera fide rccipimus.nbsp;Idem Chry foftomus alio in loco tradans hancnbsp;Malachiæ Prophctiam.2Vfl«pcr/«z«zlt;w acnido-rem,in.lt;^w.,rton perfanguinem ac redetnptionisnbsp;pretia, fed perßnritus gratiam offertur. Irenaevs nobis obiedus verba Mala- Lib.4. chiæ ckponit deEuchariftia,quatcnus Deo gra c.JJ-tias agimus pro fummis cius in nos bcncficiis*nbsp;Atque adco tantum abeft vt de Chrifto ofte-rendo Ioquatur,vt potiùs de rerum creatarumnbsp;oblationc verba faciatzadvctuftiflimum iliumnbsp;Chriftianorum morcm rcfpicicns, quum illinbsp;Ccenam Dominicain célébrantes, clccmoly-nas in paupcrcs conferrent ; CZir«?«r, inquit,nbsp;fuis Difcipulis dans confiltum primitias Deo off erre exfuis creaturis: non ^uafi in dig enti ,fed vt ipfinbsp;nec inffuEluofi necingratifint, eum yut ex creat'aranbsp;panis efl accepit,ffc.ldIouiP'ePiamenttnoHam doemt oblationem yuatn Ecclefia ab ApoPlolis acci-plens in vmuerfo rnundo offert Deo,ci yui alimenta nobis praPiat,primitias fitorum mu/ierurn in no- ¦U» Hom. Iquot; |
A DYERS. MISSÆ SAC RIF.
8i
|
«0 amenta de ^tto Malachtas praßgnificauit't lUc.j.' paulo póft; /zz omni loco ince ifnmoffertnrnbsp;nomtni me» qj- facrißcmm ^urumtincenfa antemnbsp;Joannes in ^pocalyp/i orattones ejfe aitfdn^torumnbsp;lUc .5^. Idem poftea : Ç^mam igitar cum fimpltcitate Eccleßa offert, iuste rnnntu eins pnrnmfacrtficiitm apttd Deam deputatum efi , /juetnadmodum tirnbsp;J^aulas Phtlipp enfibas ast : Repletasfitm acceptisnbsp;ab Epaphroatto à vobis miffa ffunt^^c.oportetnbsp;enim nos cblationem Deo facere in omnihasnbsp;gratos tnueniri. Et aliquanco poft. Ojferimas nonnbsp;lt;juafi indigenti ifedgratias agentes donationi etasnbsp;amp;Janblffcantes creatnram:ffß^emadmodum entmnbsp;Deas non indiget eoriim quamp; a nobis[ant : ffc nosnbsp;indtgemtis offeree ali^atd Deo -, fient Solotnon ait,nbsp;mifieretnr pauperis ,fœneratar Deo.Qtà emmnbsp;nudins indtgens efiDetss^infie affumit bonosopera-tiones noilras ad hoc vtprallet nobis retribsttio-nem bonorum fiuorum ,ficut Domintss noHer ait:nbsp;Venue benediili Patrts met, (ÿ-c. efiiriuienim tfinbsp;ille.Porro harumnbsp;«.11. oblationum in eelebratione Cœiiæ Domininbsp;fieri fohtarum raeminit Ambtofius,inquiens.nbsp;^wsm vna attjue eademprece omnium oblationesnbsp;benedteerentur, amp;c. Non anlim ramen négarénbsp;quin mosilie offcrendarum eleemofynarumnbsp;publica prece adhibica,fiierithumanMmaddi-tamentum,quo Vetcrcs a priorc Clirifti infti-turo iam dcfteótcbanc. “•Tryp. IvsTiNvs MARTYR nobisobic-ÛUS vocar panem amp; vinum facrificia,fed qna-lia fmt hæc facrificia ica exponii in ilio ipfo \oQO-.Vt-,\ncpi\t.,gratias ageremas Dec-f.-juu pro eonbsp;tjuodmundurncum vniuerfist^uas complebiiturre-bus, homtnisgratia créant; turn ob td etiam quodnbsp;ab omni tnquafuimus malitia nos libérant., acnbsp;pnncipatus poteslatefique perfetla accident occi-dionepereum qui de confilio (fi valant ate eiasfa-^us efi patibilis. hxc illc, ex quibus manifeftcnbsp;colli'dttir : S. Domini Cœnam à luftino Martyre vocari facrificium, videlicet Eucharifti-cum amp; gratiarum aólionis,aeproinde fpiri-. tuale. ^AvGVSTiNvs quidem ait facrifi-' ciumofferriiuxtaProphctiam Malachiæ:né-pe de CœnæDominicæfacramcnto locum ilium intclligens. Eiulmodi autem facrificium eilefpirituale,hoc eft,facrificium laudis,pcr-fpicuum eft ex alio loco apud cundem Augu-.Itinum; Ecclefia, inquit, immolât Deo in corporenbsp;ehrt ill fiacriflcium laudis ex quo Deus Deor'amnbsp;locutusvocauit terram à Solis ortuvfique ad Oe-C tfiumiHacquippe E-cclefia, efi Ifiraelfiecundumnbsp;ff tritam, d quo dtsiinguttur illc Ifirael Jecundumnbsp;carnem,quifieruiebat tn vmbrisfiacrtfictorum,qui-bus fignijicabaturfingulare facrificium quod nuncnbsp;tifiert JfraeI fecundum Sptritum, cut ditlum efi:nbsp;.Audi populns meus, ere. De hums enim domo nonnbsp;accepttvttulos. Hie immolât Deo facrificium laudis,çp-c. Etpaulopojnln emni loco incenfum offerfur nomtm meo , ere. J\dalach, I. Jncenfum entmnbsp;‘plod efi Grac'eThymiama , ficat expontt Joannesnbsp;Apocalj/pfi orattonesfuntfanblorum. EysEBivs nobis obiectus loquitur de ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudis , ac proptcrea de Ipirituali fa- |
®- t.ificio. Hæc enim funt eius verba :5lt;ierÿïezï-mus Deo altifiimofacrificia laudis,S!iptL\Ao póft: Memoriam tlltus tnagnifacrifiepfeaindium ea quanbsp;ab ipfo traditafunt myileria célébrantes efigracias Deo pro falute noilra agentes,efic.Idem alibinbsp;locum hunc exponit de Incenfo amp; facrificionbsp;orationis quod Gentes per pias orationcs lib.i.c.«nbsp;fummo Dcoerantoblaturx. Hieronvmvs nobis obieólus idem etiam in Mala, fenfit: (iccmm fiie -.Vtfeiantcarnaltbusviilimis c i.nbsp;fi)tritaalesviSlimasfucceJfuras-,efi nequaquam taunbsp;rorum,hircortimque fanguinem,fed thyama,hoc efinbsp;fanElorum orationes Domino off er endos.nbsp;Tertvllianvs. ƒ« omnt loco facrifi- Aduerf.nbsp;ciummundumofferetur .-fcilicet fimplex oratio denbsp;confeientta para. Sgt;C alibi .• De fiintttaltbus verbnbsp;facrificiis addtt dicens: Et in omni loco facrificianbsp;manda offerentur nomint meo, dicit Dominus, amp;nbsp;paulo ante:S»e«r ipfe per Pblalachiam dicit : JJonnbsp;rectpiamfacrificium de manibusveitris,quoniamnbsp;ab Oriente Sole'vfque ad Ocetdentem nomennbsp;meum clarificatum efi in omnibusgentibus : fi in 0-mni loco off erenturfacrificia mundanomini meod-tcm. in Pfalmis Dauid dicit:Afferte Deo patrix.nbsp;Gentium : indubitate quod in omni terra extre ha-bebat prxdicatio Apoilolorum. Et alio in loco. Aduerf.nbsp;Ab ortu Soils vfjue in Occafum nomen meumnbsp;gloriatum efi in nationibus, efi in omni loco facrificium nomint meo offertur fi facrificium mttndum:nbsp;Gloria fcilicet relatio efi beneditlio , efi laus efinbsp;hymni.Sitd non opus eft pluribus ; cum ipfo-rum Veterum , Prophetiara banc de fpiritua-libusfacrificiis exponentium fententia palamnbsp;ante omnium oculos conftituta fit : adeó vtnbsp;plane frigcat fuperiot Pontificiorum ob-ieótio. O BI t C TI O III I. Veterespafiim Eucharifiiam vacant facrificia. Qitare AJtJfifacrificium legitimum efi. Antecedens non egetprobattone:fic enim Veteres identidem loquifolent, vtperfficuum efi tis qui in eorum leSiione verfati futit. Responsio. lidem errores qui fupràitum in Confequen-tc turn etiam Antécédente. Qmd enim, obfe- puptriorit crójcommune habet Milla cum CœnæDorai- »bita.nbsp;nicæ ficramcnto?Adhæc(quodiam pauló ante diximus ) confideranduin cft quolenfu Veteres S. Domini Cœnam facrificium appel-lannr. Primurazquiain hoc myftcrio fit comme-moratio vnici illius facrificij, quod pro nobis s.Cie-inctuce faôtum eft. Arque hæc commémora- naxpfel-tio coniumftam habet gratiarum actionem; adeó vt fit facrificiumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratiarum aôtionis : ac propterca inter fpiritualia Chri-ftianorum facrificia rccenfendum ; telle Apo-ftolo ad Heb. Peripfum, inquir, afitduè offera- W-mus Deofacrificium laudis, idefi,frullumlabio-rum confitenttuem nomtnt etus. Deinde quia in facro hoc myftcrio, fiqui-dem à nobis cum vera fide,fynccrifque animis cclebrctur, nos ipfos totos Dco conlecra-mus:quod eft fpiritualc facrificium , nobis imprimis ab Apollolo commendatumnbsp;his verbis; Precor vt fifiatis corpora vefira ho- |
D.lib.iö.
Cip.6.
Contr» Fiuft.nbsp;Minich..nbsp;l.io.c.it
DcDera.
Euang.I.
i.cap.io.
Li.l.ep.3.
In Mitt, hom.85.nbsp;In Mitt.
In EpitV. ad Heb.nbsp;hom.17.
In Ci. IO.
Epift. ad fiùjgulos dies offerintus ? ojferttnus puidemyfied
Contra
Aduerf.
Propret.y puatn m
I.1.C.18. f-----------' ''
DE VNICO CHRISTI SACRÏT.
multi vnum corpusfumus in Chrflo:i puod efiam Sacramento al taris fidelibus nota fre puent at Ecclefia : vbi ei demonflratur y puod in ea oblattonenbsp;puam offerty ipfa offeratur. IdemySacnficium laudis glonficabit me Pfal. 49. Hutus facrificif caronbsp;fanguis ante aduentum Chrifitper vitlimas (i-militudinumpromittebatur: inpafiiane Chrtflipernbsp;ipfam veritatem reddebatur:pofi afeenfum Chrifitnbsp;per Sacramentum memoria celehratur.
E r s E BIV s. Memoriam tllius mami Sacrifi-cij celebrantesyeg-c.N crùm quid pluriÈus recen-fendis immoramurîSaltcm audiant Pontificij Magiftrum fuum Petrum Lombardurn, quonbsp;vno ipforum fchola:pcrfonanc,icaquæftio-liera banc definiencem.
Quartturf puodgerttfieerdosy proprie dtcatur faertficiumyvel immolatio: çè’ySi Christus puotidienbsp;immoletur : vel tantufemel immolatusfit. Ad hocnbsp;hreuiterdtci potefl:Illud puod offertur er confecra-tur à facerdotevocartfiacrificiunbsp;nbsp;nbsp;oblationem:puia
memoria efi reprefentatto verifacrtficij Qcfan-immolationisfacta in ara crucis. Et,femel Chri-Aus içnortuus efi tn cruce y ibtpue immolatus efi in ficmet ipfoipuotidte autem immolatur infacramen-to y puia in facramento recordatio fitilltus puodfa-Aumefifemel. Sic Lombardus breuiter ( vt illenbsp;quidem ait ) amp; verbis pauciflîmis, profufamnbsp;Pontificiorû de rcali fuo facrificio loquacitaténbsp;rcdarguic.Iam quod diximusVeteres cenfuifïc,nbsp;in facra Cœna nos totos elle Dco,fpirituali fs-crificiojoft'crendos, non egctprobationcmc-qua id Pontificij in dubium reuocant;icémquenbsp;de oblationibus in vfum pauperum olim he-ri folitis, plura non funt diccnda,quandoqui_nbsp;dem ca de re telles audiuimus Irenæum amp;nbsp;Ambrofium. Nec puro oblationcm (OlFcrto-rium vocant ) facerdotibus Pontificiis difpli-ccremoniam pauperibuserogandam(qui mosnbsp;veterum fuitjfed priuatis lacrificulorum com-modisGclîuram.ltaque Icgem hancin fua Décréta reculcmm.Omnis ChriAianusprocuretad Can. O-Adifidrumfolenniaalipuid Deo offerreyifi ducere moisnbsp;a d memoriam puod Deus per Aloyfen dixit :Honnbsp;apparebisin conIfieAumeonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HæcGrego-
nus vil. vbi gloffatoraie, cas oblationcs elle cxdebito exigendas, ad eâfque dandasParo-ebianos cogendos elle. O tempora lEnigiturnbsp;quo rcdicnnt Veterum oblationes quibusnbsp;luam tellati funt erga pauperes benignitatem.nbsp;Sedde bisac de tota quidem fuperiori obie-ólioncjhaólenus.
8i
siiam viuam yfanHam, acfeptamDeo, rationale cultum velirum.
Dcniquc,quia id fuit olim in more pofitum, vt quum S.Cœna cclebiarctur,tum ftdcles of-ferrenc elccmotynas, quibus egenis fratribusnbsp;fubuenirent.- quod elf ctiam fpiritualis facrifî-Hebr.13. cij genus^ita docenteApoftolo,5e»eyi'cewM (ÿ-commumcationis ne obliuifctmtniy talibus enim vi-Ihmis deleclatur Z)ew. Hue Vecercs rcfpcxiirc,nbsp;quum Euchariftiam facrificium appcllarunr,nbsp;lacis perfpicuum cirepoteft cxipfo vocabulonbsp;Euchariftiæ, quod fignificatgratiarum adlio-ncm. Quarc qui facrificium Euchariftiæ dicir,nbsp;ille dicir facrificium gratiarum aôtionis.Sednbsp;prxilat ex infinitis propè Vcccrum teftimoniisnbsp;quaedam exccrpcrc,ex quibus eorum fentencianbsp;hat cciamnum dilucidior.
CypriaNvs. Qtùa pafiionts eins mentione infacrificHs omnibus faamus (pafiio efi enim Do-minifitcrtpictum epued efferimus ) ntbil aliud ijudmnbsp;puod tpfefecitfacere debemus,
CuRvsosTOMvs. Si mortMis lefus non “ efi ; cutusfÿmbolum aefignutn hoc facrificium est?nbsp;hom.iij. : Iftod pro lud.iorumfalute altpuandofa-ctebatytemportbus,loclfipue acfelliuttattbus variisnbsp;inmimortam illosfuorum beneficiorum reducens:nbsp;idnunccjutdem magno cum cumula efloperatus innbsp;nobis ipfogenere facrific^ adtugem nos pro benefi-ciisfuisgrattarum inettans atltonemk Idem. Offe-rimus putdem fed ad recordationemfacsentes mor-’ tis eius.
Ambrosivs ex Chrpfoslomo: iSlonneper Ire-cordationem fadentes mords eius : O' vna efl hacnbsp;hodtiaynonmulta.lluomiida vna efl,(ptquot; nbnmulta?nbsp;Qtùa femel oblata efl in fdnllafanShrum. Hocnbsp;autern facrifictum exemplar tlltus e/ly clj-c. Hocnbsp;tpuodfacimus, tn commemorattonem fit eius tpuodnbsp;^aclum efl» Hoc enimfacttCy i n qu i c, in mei commemorattonem. Hon aliudficrtfictumficut Pontifex',nbsp;fed tpfum femper offertmus : magis autem recorda-ttonemfacrifici^ operamus.
Avgvstinvs :Sacrificiumlaudishonorifi-cabitme.Pfal.^^.Qupd eji autemfacrattus laudts ladionegrattarum^E'ndema-tores agendiffunt Deogratify pudmpro ipfiusgratia per Dominum noUrum lefum Chridium'i^uodnbsp;Ep»ft.i3.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideles in Ecclefiafacrificio fciuntyfprc.idcm.:
Honef^nel immolatus cjlChriSlus infeipfi? dr ta-tneinfaertficio nofoluper omnes PafehaJôlenitatesy fed omni die populis immolatur.H ecvttpue menti-turpuiinterrogatusy eumrefpondertt immolari. Sinbsp;enimfacramenta puandam fimilttudinem earumnbsp;rcrurn tjuarumfacramentafunt, non haberent ;o-Dc fid.aJ mninofacramentanon effenty amp;c. Idem.- Ftrmifii-Pe.Diac. me tene nullatenus dubttes vnigenitum Deinbsp;cap.is.
Sent.li4' (JiR.iz.
amp;c. vide Can. Seine! immolât«?nbsp;amp;Cin.innbsp;Chrifto.nbsp;De Con-fecr.dift-
i.
Chrifti»* nus. Jcnbsp;ConftC-
O B I E C T I O V.
verbum carnemfaclumfepronoh'is ^tultjfe ßtcri-ficium y (v hosliam Deo in edoremfuaititatis :cni nnnc cnm Patre Spirirn SanElo facrificiumnbsp;panis QX vint in fide charitate fdnha Ecclefianbsp;cntholica per vninerfinm orbem terrx, offerre nonnbsp;cejfiat, Incnmalibus vitltmie figuratie puit carnünbsp;Chriïii i^udpropeccatis nofirisfiuerat oblaturusjnnbsp;ipfij autemSacrificio : gratiarum atiio atcjue com-memeratio efi carnts Chrifii ^uarn pro nobis obtu^nbsp;Itty ^c. Idem, ld oc cfifacrsficiu?» Chrijbtanorum:
De Cim’.
t
Hieronymw eosrefellit ijui locum Danifils de In cap.»' tollendo iugtfiacrifiicto ad ^ntiocht tempora référé- Danielis.nbsp;bant-.eûmque exponttde Antichri 'sio^ Ergo tenetnbsp;confecjuentia fupra fuo loco propofita ; locum Da-nielts ejfe de Adifiit facrificio exponendum.
Responsio.
De Prophetia Daniclis ac de iugi facn-ficio fuo loco difleriiimus : Ad Hicronymi fententiatn quod attinec : poffim ego vicif-fimtcllem producere ChryfoftomuiTi, Daniclis prophetiam de Antiocho verbis cia-rilli-
-ocr page 111-ADVERS. M I s s Æ s a C RI F. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85
Jduerf. ^'¦•dæos. riflîmis exponentemriSciugefacrificium ad le~ gales cærcmonias rcfercntcm. Sic cnim illcjnbsp;ErM mosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vejperi fiib auroram fin- giilo cjHocjite dte facrificium offerre Deo.Attjue hac de caufafacrifictmn i'ited Entelechi/mum,id efi^àf-fidmtatetn, fine conttnuationemvocabant, Itaquenbsp;vemens Anüochus hHonoremCæcorum,nbsp;liccac quidem Hieronymo üc plerifque aliisnbsp;autoribus cxiftimare,AnciochiHTi faille typumnbsp;Antichrifti «Scinhuiicctiam quadrare quæ denbsp;illo diôta func.-Scd nihil propterea Ponciheio-rum featentiæ video acccdcre.Ncc cnim Hieronymus verbum vllu.m facit de ifto Milîç fa^nbsp;crificio: fed tantum ait Antichrifto fæuiente cultum Deiinterruptumiti: verba Hierony-In Dan, rnihæcfunf.^fewporec*T€Xê;:(gt;iî-ju.5,^«olt;i»()ƒ»«-U. terpretati ^umtts iuge facrtßcium : ejuando Anti-chrtsÎHS orbemohtmensEgt;etCHltwn inter dix erit, Exquibus pcrfpicuumeffe poteft,ctiamipfonbsp;Hieronymo iudice ( quem illi tellem cita^nbsp;runt)locum Danielis conimcntitio Milfæ fa-critîcio non patrocinari. Obiectio VI. Qiwd vniuerfti tenet Ecclefia, nec ConciUù in~ siitMiim,fedfemper retentum ePt^nim ApoAo-hea anthoritate tradUitm reihjhm'e credituVi SacrifiCMfnMiJpe efr emfitudt. Qjgare facripiCMm Mtjfî non nifî Aposiolica anthontate trnddum,reclt/Etnè creditnr: vi Connbsp;tic 8, . Alatoreji ex AitguAino deprompta, ^’nat. 1 Mmarem ipfn experientia cornprohati Responsio. Âuguftinus, cuius quidem veritatis alibi, 'trjos. Maioreni excutio.Truncatus cH locus. g^batur de Pædobaptifmo : cuius probatio-nem fiquis ex Scripeura poftulauerit : Etft-,nbsp;inquit Auguftinus,vniuerfa tenet Ecclefia^nbsp;nec Concütts inAttutum ^fedfernper retentum efi,nbsp;non ntfi Aposiohea nuthoritate tradttnm reöiißtttt'enbsp;treditiir -.ta.tnen'vcraeiter cotitinerepoßumtts i^uidnbsp;•v Aeat inparnulif Baptißnifneramentum^ ex Cir-euncifione, dfc. Sccpia.nzui ergo Pontificij te -ftem fuum Auguftinum, quincipfa quidemnbsp;confuctudine, inde vfquc ab ApoftolÔrumnbsp;tcmporibusfcmpervfurpata coHtcntus,liben-tcrrccurritadScripturæ firmamenta. Nimiriînbsp;non pro confuctudinc,fcd pro veriratc certa-rationem inuincibilcm elfe aftirmauittquippenbsp;(vtilleipfcdocuit) infacris librisinueftigan-dam. Admititmus igitur quæ dixit amp;vt dixitnbsp;Auguftinus :Ea quæ fernper vfurpata fucruntnbsp;in Ecclefia Chriltiana ab Apoftolorum tem-poribus, amp; quæ firmamentum habent in Seri-ptura.-eafuillcab Apoftolis tradita. Minor plane falfa cft. Nec cnim verum cft Millæ facrificium ab Apoftolorum tempori-busadhæc vfquc tempora pcrduralfe : qunmnbsp;Apoftoli amp; vctercsiplî Doôfores facrificiumnbsp;Millæ ne nominent quidcu-i; amp; ex hiftoria fa-tis conftet, à multis ac variis authoribusMif-læ lacrificium fuilîc confarcinatum. Nec c-tiam verum eft , ipfum habcie vllum in Scri-ptura firmamentum.Quaniobrem,vtAugufti- DeBaptînbsp;num eX Auguftino ipfo dirigarnus;Af/errfw«/f, iinoc°unbsp;(inquit in ilia ipfa difputationc) dminamßa-teratn de Scripturis fanÊHs, amp; dite lt;^utdßtgra-uittSyapp endamns. |
Quæquumita fint, cuiuis,vt fpero.nianifc-ftum ellepoteft,nullius clfeponderis caquæ Pontificij c Veterum feriptis argumenta dc-prompfcrunt,tumquia fides noftranonho-ininum,fcd folius S.Seripjuræ authoritatc ni-tidcbct.-tum quia Veterum fententias inalie-num fenfum detorferunt,vt cas fuis esmmen-tisaddiecrent. Verumenimuero vthanePon-tificiorum inicôlam raaculam,ipfi V etercs,fnanbsp;potiùsquàm noftra manu, abftcrgcre videan-tur:Audiamus quidnam illi de Chriftianorumnbsp;facrificiis docucrint,eumipfo Dei verbo con-fcntancuim Contra Crcf.Grlnbsp;mat. J. X.nbsp;c 51. 'ijtenàù ƒgt; VvM AuguftinusaduerfusCref- „ „ Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f t- conium Donatiftam 1 heologiee teresde difputaret .Cypriani feriptis ad clmfha-confirmationem fui erroris ab- »»rum fanbsp;____ utcnccin:Ai.''er.îf,inquir,C)'^rzrïzb, non vt Canonitae.habeoißedxas ex Canontciscon-fidero : (f- qnod in eis Difttnarum Scriptararnm ma tradinbsp;authorttaü congrmt -, cnm l^de eins accipto : ejnod détint,nbsp;antem non congrnitycnrn't^ace ettu rejfno.Sïc péri-tusillc Theôîbgus accuratas ac Thcologicasnbsp;difputationcs diftingucbat à probabili ratio-nc dilîcrcndi. Nos igitur ipfum Dei verbum ißtomedonbsp;feijuentes , amp; hac quidem in re, Auguftini ve-ftigiis infiftentes, caquæ Veteresrradidcrtint,nbsp;ex Canonicislitcris confiderämus, amp;t quç Di-uinarum Scripturarum auihoritati cogruunr,nbsp;cum corum laude accipimus:quæ verb nonnbsp;congruunt,cum ipforum Veterum pace re-fpuimus.Hocautem hin omnibus capiribusnbsp;feligionis Chriftianæ, quanto inagis in præci-puü hoc argumento faciendum eit,vbi agitur poßor«nbsp;devero facrificio noui Tcftamcnti î Q^m- noHrifer.nbsp;obreni quum pij Veteres fæpc doeuerint ‘‘ntiäconnbsp;Chrifti facrificium in crucepro nobis femelnbsp;faótum, cllevnicum facrificium noui Tcfta- ki^:vtfeTnbsp;menti propriè diótum , propitiatorium pro jjiicu« «/înbsp;peccatis noltris, cuius quidem femelpcraóti exnotiufenbsp;virtus amp; eflieacitas fit perpétua : Chriftiano-rum autem facrificia non realia, extcrnaquc^nbsp;fed eile fpiritualia:hane Veterum Icntcntiam,nbsp;Scripturarum authoritati eongruentem ,nosnbsp;cum eorum laude acciperc, reltabimur fubie-6tis aliquot Dodlorum Veterum teftimoniis:nbsp;ex quibus eruntdirigenda amp;cxponenda,fi quçnbsp;fortè in aliis eorum feriptis, de Sacrificio,minus accuratedida rcpcriantur. Tertvllianv s . V ade, oAende te xJncrf. ßacerdott offer mnntu c/nod praceptt Moyfes Mat.1.4.nbsp;Matth. 8. Argnmentafigurata vt pnrà Prophetanbsp;legts adhuc in fuis tma^wnbtis tuebatnr:t‘u.i ßgnif- ehri/Jütnbsp;cab ant hominem /quondam peccatorem verbo rnox ßhu 'Ponnbsp;Dei ernaculatHm offerte debere mtmas Deo apnd '(A-* drnbsp;te-nplwn., orattonemfcihcet (ß abhonemgratiaritmnbsp;apad Eccleßam per Chnsinm Jeßim catholicam furnenn. |
84 DE VNICO CHRISTI S A C R I F. Aduerf. Patris facerdatem. Idem. Quad non terrenis fed fiacrificits Deo Itt.tndumfit, ita legi-Ciir'ftia- vtficriptumeft: Cor contribulatum hoHiaeft noriijpiri Dei.-tft altbi. Sacrifie a Deo fiacrifxtum laudis,nbsp;tn.tLix.nô Idem. Fides tua te fialuam fecit:qui.t intellexe-aptêcrap ratveramfie Deo omnipotentioblationem,gratia-tètM '''^^’'^/bdicct aSlionem apud verum templum ve-Aduêr. Pontificem eins Chriitumfacere debere, Idé.nbsp;Mar.Ii.4. Sacrificamuspro fialute Imperatoris tfiedDeono-ad Scapu. ftro Cr tpfiusfed quomodo pracepit Deus, pura Adue.Hç ref.i.4 c. 34- Sturificia C'hrifit-t-norn ßgt;i- Turn fiilicct aÜionem apud verum templum nbsp;ve- preee. I K 'n AT. V -Sic idea nos tpnotpueofferre 'vult misnus ad altarefrequenterfine intermifitone.nbsp;Efi- ergo altare tn cœlis : lUuc enimpreces nollra eß'nbsp;oblattones no^ra dtriguntur adtemplum : que—nbsp;adrttodum loanncs tn ^pocalypfiait, Etapertumnbsp;eft templum Det Tabernaculum ; Ecce enim^nbsp;inqutt abernactiluni Det tn quo habttabttcumnbsp;homtntbus. IVSTINVS martyr. StippUcationesfi-mul ft grat'iarum ailiones qu£ à dtgntsperagun-turfilas perfetlas eftie,!^ Deo char as vt^irnasyipfie I.T cap.1. Metern nbsp;cundum ordtnem M. elchifedec. Non iatn illud ittge In Tryp. Sicrijicia.nbsp;C'irrißiit-norit fit-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, rimatia. quoque afftrmauerirn : has verofiolasfacere Chri-IiiExpof. Jliant dtdtcerunt, (ß’c. Xdcm.Cuicttraintermißio-* nemmaSlamushosltamlaudis, (ß-vt Deo ,preces finceras Itbarnus, c^fiagrantem operum bonorumnbsp;odorem fiacrtficamus., (^c. B A s 1LIV s .Qui exfiemine Aaronis confiecra-bantur exclufifiunt, vt t^isfiuccederetfacer dosfie-ti I'xccrJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttttt viilim.t continuo repetita.fZß'c.E'na tïKtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim hoilia Chriftus^çf qua pro eius confeßione ce- etremo- lebraturfanElorurn tnortificatio: vna afterfiot^nem-WM chri- pe lauacyum regenerationis : vna exptatio peccati, (itie abra nij^irutnfanguis illepro falute mudt effufus.liera,nbsp;rntht, tnquit .tmulittudtnemvitttmarumve-crißciii eß ftrarum? Repudtata talt multitudtne, vnam requi-vnicii f ro rit hoiliaw^nitnirum vt quifque fe conciliet amp; offe~nbsp;fuiateriii rat Deo ,fitpfum fiilens Deo in haïUam vtuentemnbsp;T-inißlrisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfcqutumßtnmolansDeofacrificium Ibid. latidattonissquddoquidem tnultitudo tllarumlega-lium vtEiirnarum explofa eft. yna tn hocfeculorutn fine approbata eft.,femel oblata in abolitionempec-cati. Agnus enim Dei absiulttpeccatum mundt,fi~nbsp;tpfum ojferens oblattonem zß“ hosliam in odoremnbsp;fiaauttatis. Gregor. Nazianzenvs. M-agnailla In P.ifch. Knici Sa quantum adprimam naturam immaElabtlis vt-crifiài in cruce fernbsp;nSii fer-fetua. eßnbsp;effcacia. Ibid, In pl.ig. S.tcrij diritïia-norü fint ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 .J ¦«'«».î/i.î. quirente, qtiod quidem cor contrttum ft laudis fa- tiima legaltbusfacrifiiciis immaxta eft.-tllaytnquam, non extgua cutufdampartis orbis terrarum, necadnbsp;exiguum tempus,fed totius mundi,nec vnquam in~nbsp;termsrttura expiatio.liera.Deofuperaltarifuper-no cum coelesltbui charts facrifictum laudis ttnmo-lemtutpenevremus primum velamen,adfiecundumnbsp;accedamus, ommbus horis noftnettpfios Deo immo-sgrifeta lirnus,tfic. Idem. Prima fapienttaefivita probanbsp;....fi,.t ‘y hor:eSta,Deoqueperpurgata, Deo,tnquam,pu^nbsp;tantiirtßtmo ifi“ a nabis filum purgationis facrtfictum re- crificium ft nouam in Christo creaturamfidquegenus nomtnibus appellare, Sa'iptura facrafamilta-re eft. |
Erira A'üi'V s.Num quadraginta annisfiteri-teafuerunt,complente acperficiente,quodeftfiacri-ficiumçft viSlima Chriiïi. PJam Paficha nostrum immolatM eftehriAus. Coiitr. Marcio. indefcrto? amp;c.vt dtjcerent crijiciii eß Dcmper aduentum ChriHifut otnnemfacri-•iràiitm. JiciorumvfumtolLeret^ vtiofacrtficio omniaquAan- Chrysostomvs. PoPtquamdixitfiaert- xduer. ficium rß- oblatienem nolutiti, addidit^ corpus au- lud.or.4-tem adaptasit mthi; quoniam attendit altud indu-Slurnfiacrtficium: QT hoc ipfium interpretans Paulusnbsp;dixtt.-Per oblationem hancfianclificatifumus in vo-luntate Chritti : fi enim fanguis taurorum', hirco-rum,(ft cinis viSttrna afterfus inqutnatos fanSlificatnbsp;ad carnis emundationemsquantb magisfanguis le-nbsp;nbsp;nbsp;_ fu Christi, (ß’c. Itaque quodtHudfacrificturnanti-quatum eft (ft altud tn eius locum tnduPlum, fatis „tiin iro ex his demonstratum eft. Idcm.ChriPtus nonfim- cefersd^^nbsp;per crucifigitur » Vnum etentm pro peccatis noPîris *1:nbsp;tulitfacrificiusfedfemperperfUud'fiospurgat. Idé.nbsp;Si Christusperfettus eft, nunquampeccat, fempernbsp;viuit, curpro nobis offerrot multa fiertficia? ftc.nbsp;Jftoneft altud facrificium : vnum nos purgautt : poft ùs.nbsp;üludfignis ftgehena.Proptereafurfumatquedeor- Ainbsp;fum reuoluit ApoPtolus dirent vnum facerdotem', Jnbsp;vnumfacrifictum : nequtsputans multa effe, fine ti- pjeb-ho'nbsp;more deltnquat.làzm. In cœlis habemusfacrarïu: niil.ij-in cœlis facerdotem : in cœlis hoPtiam : talia etiam Chrißi^*nbsp;nos ofteramus facrificia qua in illofanShtario poßint er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ' ttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ 1 ' S-1 vnicoP^ ofiem.Non tampecudes,vei bouestomnta hacfolu-tafunt^ftpro eis introduélum eftrationabile obfe- f,0 feed quium. Quid autem eftrationabile obfiquiurntquet tuneßt^'nbsp;per antmam ft fiecundum ftiritumofferuntur.Spt-ritus eft, inquit, Deus : (j- eos qui adorant eum, innbsp;ftiritu ftveritate oportet adorare. Quicqiitdnon ƒ^gt;nbsp;indiget corporetquicquid non indtget inStrumentis, ficiiivd'nbsp;neque locis in quibus quidem eft Pontifex ; vteft ctuo.nbsp;manfuetudo,temperatia,mifericordia,patietia,lon- î?nbsp;ganimttas,animt madePtfa,ftc. Vides alia quidemnbsp;dfeedentta, aliafuccedentiafitcrificia. Hac igitur Sacr’fi'*nbsp;ojferamus. Illa quidem dittttiarumfunt: hac vtrtu- chrilb^lnbsp;ttshlla extrinfecustiPla intrinfecus,ftc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narS if C Y RIL L V s. ignoras tibi quoquesid eft,o-mni Ecclefi.t Dei ft fide hum populo facerdotutm cfn'A’u^ datum Î Audi quomodo Petrus dicit de fideltbtts: norttmnbsp;Genus, inquit, elellum, regale facerdottum ,gens f»”*nbsp;fanPta,populus acqtitfitionis. Habet ergo facerdo-tium, quia gens facerdotalis et, ft idea offerre dc' p.nbsp;bet Deo hostidlaudis,hoPliam orationum, hoftiam Sacrißd*nbsp;mifertcordi£,hoPîiampudictti£,hostidiuPHtilt;ie, ho- Cln-iilirnbsp;ftiamfanlbtatis.Uzm.Stat ergo etiam mtneverusnbsp;noslAr Pontifex Christus ft tmplere vult manusnbsp;fuas tncenfo compofito, minuta ; ft ab vnaquaque vd'nbsp;Ecclefia qua fubcœlo eft confiderat quid ofieratur; fieerimnbsp;quam intégré tncenfumfuum diligentérque compo-nat,qu 'am minutum tdfaciatnd eft,quomodo vnufinbsp;quifque nostrum operafua ordinet ftquomodofen-fum ac verba Scripturarum ftiirituali explanationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, difcutiat, ftc. Idem. Sacrificamus nunc muho me-hut quam tlli olim.Defcendit enim cœlitus non fen-fib Hts ignis ,fcd ex Patre per F ilium Spiritus Sanctus illuilrans Ecclefiam: adhibemut autem ftfa-crftcia, ftiritualia fcilicet, ft mentalia. lAam tlli qutdem offerebant Deo boues,oues,tùrtures ft co- „inbsp;lumbas, ft exftuttibut ftfimilam oteo Jfarfam ftnbsp;lagana ftthura. Tdos autem tam crajfo rnintsterio ga elr ‘snbsp;reltElo praceptum habemusvt tenue ac ftirititalenbsp;ft fubtile perficiamut. Offerimus enim tn odoremnbsp;fiu.iuitatis Deo vtrtutes omnigenas,fidem,ßpem,cha ßminbsp;ritatem,iuPtitiam, continentiam, perpétuas laudes virtigt;itgt;' CZ |
1,
AD VERS VS MISSÆ SACK IF,
IPtud enim facrificium minims ’ ‘‘ carnale, fimpUcem (fifecundum natur am incorpo-reum decsrDeum, Ct mentalis fiagrantia oblatio-nes funtvere honeita vita modi.
In c J Ef. HI E R o N Y M V s. iflunquid manducabo carnes taurorumlçf c.V(s.\.q^.Q^mveteris legisnbsp;oaremonias reijiuijfet ,tra'fit ad Euangelicampu-ritatem, Ct quidpro his cupiat ostendit. Immolanbsp;yvrißeio Deofacrificium laudis, inquit. Idem, Hillohamnbsp;0w7ja- lofiæ ad Çhriltum amp; ad vocationcm Gentiumnbsp;Dow»««« Paßtonemtirnentes clama-In lon.c. tttruntad Deosfuos.Pofipaflionem eius. Dominumnbsp;tmentyveneranturCttolunt, Ct tmmolaueruntho-fiias quas certe iuxta literam in mediis fiatlibusnbsp;non habebdt: fed quia facrificium Deo fiirttus con-tribulatiis efi, Ctt. lonas in marifugitiuus, naufia-gus y mortuusfaluatnauiculamfiuiluantemy faluatnbsp;Ethnicos indiuerfas priks fententiasmundi errorsnbsp;lattatos. Ex quo oilenditur fedari non pofie nau-InKzc. fi-agium,nifimortefugitiui. Idem. Etimmolaboinnbsp;tabernaculo eius holltam iubilationis, Pialm. 16.nbsp;Qfod pro nobis ad tempus humilitatemfuitinuitnbsp;gaudens pradicaboyquia taPibus hostiis deleßlatur.nbsp;Hosiiaiubilationisyefihasliapridicationis.ldcm..nbsp;Eeterafacrificia vacuanda ejfe declarat : idcóquenbsp;in moribus bonis facrificium re quint. Immola Deonbsp;facrificium laudis, inquit, hocefl-, facrificium acce-ptabile y hoc efi hoiocauilum piiigue vt laudeturnbsp;Deus ah hornine quern creauit, quern redemit, cuinbsp;lnPf.50. regnum cœlesle promtfit. \dcm. Audiant ludainbsp;faa-ificia fua ceßafie.Qiud ergo tu homo offereslau-di quidfufiiecit : facrificium Deofinrtttss contribu-latuSyCc.
A M B R o s I V s ./w Christo femel oblata efi hosiia potens adfalutemfempiternam. Idem. lußnbsp;Ad The. fit Dominus Angelo vt parceret plebi, facrificiumnbsp;Ep i», autemDautdofferretyZ. Peg. iz. Erantenimtuncnbsp;Hacrific- famficiapto dehHica hacnuncfuntfacrificiapoeni-tentta. \iem.Apud Veteres ideo oblataoccideba-q»t ¦oir t'arholtia, vt homines peccati caufa mortifubicUosnbsp;iHseie if- fignificaret. lluncautem quiaper donum Deipu—nbsp;ficMMftr nficati funt homines Ct d morte fecunda Itberati,nbsp;jnT' ad hofitam debent offerte vt fignumfit vit£ a-Romquot; c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimficut tunc corpora pro corporibus
IX, tmmolantunnunc veto non corporuyfedvitia corpo-Sscripcia risperimendafunt.\àcm..lgt;lônne altare eficœlefie, Ciirtiiia.- naîtra in quo offerimus quotidte orationes no-rî'usit'î' fi^i^t^lt;l^^’^’siccedamusyinquit,cum vero corde Ctnbsp;Inrp. ad plenitudinefidC, Ctc.Heb.id. Accedamusfcilicetnbsp;Hcb.c.s. fide Ct fpirituali cultura in veraci corde, quia nihilnbsp;Ibid.c.io gfi nifibile horum, neque facerdos, nequefacrifi-ebriPiî-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altare,Crc.quiaffirituJfiritualtaper~
JÓmZ cfimusyCtc.
funt tMer A.tfG'vsTiiitts .Ipfe verus De US Ct Pon-ninKUl- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -f .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fihUii- 7’**^°ti inftngutne taurorum ztt htr-Dc fide wr«z«, fed in fanguine fuu femel introiuit in fanfla: ad Pet. quodtunc Pontifex ille fignificahatyqui cumfangui-mfanilafanciorum perannosfingulos introibat:nbsp;cPrisHnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1' infevno totum exhtbutt, quod eJfe
¦inicùyt't ^tcejjartum ad redemptionis nolira fciebat eff'e-,tribui f Itum: idem fcilicet facerdos Ct facrificium : idem ‘’'j^m'brjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SacerdoSjyper quernfumus re-
‘nvn. ‘^*”'^diati : facrificium quo reconciliati : templum in
85
quo reconciliati : Deui.,cui reconciliatifolHi tarnen sacrißtiu Jacerdot, facrificium templum : h^eomnia clnitiinbsp;Deus fecnndiim formatn ferni. Idem, Chrisdns 'fer/teiif-mortefita, qnippe, vno verofacrificiopro nobis ob-lato t ejuiöejHtdctilparum erat, vnde nosprtncipa- p,cirdatnbsp;tas potentates ad Inenda fitppltcia iure detine- ßmul eSenbsp;bantipurgauityoboleuit, extmxit : O'fna re fur-reblione in nouarn vit am nos p radesimatos voca-ait vocatos lusiificamt ; iuntificatos glorificauit, ce^os na-Idem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejtiontam(juatuor conßderantnt in omnt ui j-gß,
facnfcio ; Cui efferatar: à cjuo ojf eratur: quid offe- De Trin. ratur: pro quibns oferatur : idem ipfe vnus verûf-que mediator per faertfcium pacis reconciliansnbsp;nosDeo-.vnumcumiilo maneretyCuiofferebat.'V- „idi pro^nbsp;num in fe faceret, pro quibus offerebat : vnus ipfe pitistoriHnbsp;ejfettquiofferebatçirquodofferebat. Idem.-.^«oi/ f’’quot;nbsp;Dauidobtulit vtpopulo parceret t vmbra erat tu-r c ‘ ‘ a ' Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ¦lt;'
tun: qua jigntpcatum ejr, quod per vnum Jan-iji- ^antn ciuttti tnsius ilia figura erant, faluti populi fitri- Adner/'.nbsp;tualiter parcitur: ipfe efl enim Chriituslefts qui leg-amp;nbsp;tradttus eß: propter delitla noHra çfl refurrexitnbsp;propter iuslificationem noslram : propter quod e-tiam dicit:Pafcha noHrum immolatus efl Chrilius.nbsp;Idcraylmmola Deo facrificium laudis,(fi‘c.lpi.3.\m.nbsp;Hint facrtfiotorum eterum aperta mutationbsp;eß: ilia enim Deus accepturum fe nonfufife pradi-xit : cultoribus fuis facrificium laudis tndixit.nbsp;Idem , Imponimus in ara facrificium , quandonbsp;Deumlaudamus. ^tver'o facerdotemfirequiras,nbsp;fuper cœlos efl: interpellâtp'co te, qui in terra mor-tuus efipro te.
Thomas autem (nc Scholafticos pla-nè contemnamus} Christus (inquic) non ob- jnEp.aJ tuUt pro pSccatis fuis , fed tanium pro noftfts:nbsp;Efa. Vulneratus efi propter iniquitates no-flras. Iccni : nec frequenter pro nobis fed tantum femel i, Petr. j. Christus femel pro pecca~nbsp;tis noitris mortuus efi, vnica enim eins oblationbsp;fufficit ad exhaurienda peccata totius generis hu-mani. Ac , ne fim longior aids tcftimo-niis rccitandis,de(inam in hac piæclaraHie-ronyini prccacionc : Tßlos famuli tut fuppli-ces deprecamur, Domme lefa Clrrilte , vt ma-gnis facinortbus noitris immenfam mifericor-diam largiaris , nofque per coyitntionem cordis humiliatos, maPtando vitia,
£ta, dignum tibi acceptabiUqueprapares holocau-fittm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rituaÜA.
Ex his'igicur veterum Doftorumtcftimo-riiis amp; plerifquc aliis confimilibus, quorum plcni func eorum libri,pcrfpicnum cil'e poteil,nbsp;ipforum Veterum hancfuiue fentetiam:Chri- teribmnbsp;ftum vnico facrificio pro nobis in crucc faólo, deprom-p'ropitiatoriopro pcccatis, legalia omnia fa- f“quot;'**”*»nbsp;tvificia abrogafle; cuius quidcm facrificij fc-mtl faóti perpétua cil etEcacitas : ncc vlla lamnbsp;ahaEccleiiæChriflianæfacrificia, præccr fpi-ritualia, fuperelle : quæ nobis in fcriptis Apo-lloloruracommendaiitur. Quamnos fenten-tiam(vtad illud Augullinianû rcuerraniui)di_nbsp;uinaru Seripturaru authoritati congruentem,nbsp;cum ipforu Veterum laude accipimus:amp; fiquænbsp;occurrant minus dilucidè abillisipfispropo-
h. j.
c.iX. f'n'icumnbsp;frofitia-tsriutmnbsp;Sucrificiitnbsp;Chri/Ha-norum ßi{nbsp;rituALin.nbsp;Aduerf.nbsp;luJxoi.
c.tf.
In Pf.lt;gt;4« Cltrifim
Hcb.c.6.
10.
Sucrificii Chrifii v-nici nc niinbsp;quam itenbsp;rxndi fernbsp;petu^i efinbsp;vinus amp;nbsp;efßcxci^.nbsp;in pf. lt;jlt;3.
»
, tiMulando deli- Saerißciii ”nbsp;nbsp;nbsp;11^., Chrifha-
DE VNICO CHRISTI S ACR. ADV. MISS.amp;C
|
fîta, de facrifîciis noui Teftamcntiica nos ex a-liis eorundem accuratioribus tcllimoniis, cx-plicamus-.adcb vt facile ab omnibus intelligi poirit;Vetcres nobis in bac quæftioncamp;in hocnbsp;Theologicè Sc'^S'eiiJixw dilferendi gencre,nbsp;perpcram fuiflcobicôtos. Quiavcro nioncntnbsp;Philofophi, in difputatipnc »’xej-ieT;«?, quoadnbsp;eins fieri poccft,inucltigandum elle 4‘ù-/olt;, amp; erroris primarios fontes apcricndos, vtnbsp;ipfa rcfutatio mcliùs perfpcéla fit:pauca fubii-cicmus de iis quæ pociffimum vidcncur Ponti-ficios in hune errorem, qucin rcfutauimus,in-duxiH'c. Pontificij, omilTa prima ilia quæftione ; An vllafinc externa amp; realia facrificia inEccIefianbsp;Chriftiana : profiliunt ad Sacrificij definitio-ncm:amp; quærunt:Quid fir,quum nonduni planum fecerint; An fit. Quarc,fi vera eilet corumnbsp;fententia ; primum omnium cfficicndum efletnbsp;ex planis ac dilucidis Scripturæ locis,amp; ex ipfanbsp;Chrifti inftitutione:facrificia externa amp; realianbsp;cireàChriftianisoff'crendaiatquc inde facilenbsp;depromerent veram ac propriara facrificij ànbsp;Chriftianisofferendi definitionem. Secundo : Quum externum facrificium dc-finiunt: omittunt ca quæ funtvnwcr», amp;fine quibus facrificium elle non poteft: videlicet,nbsp;ipfumDei inftitutum: quod quum illosdcfi-.nbsp;ciat, nihil mirum fi dubij incerrique per Humana fomnia vagentur. Tertio: Non diftinguunt inter facrificium crucis,amp;,ipfius facrificij turn commemoratio-nem,tum applicationem. |
Quarto: confundunt Sacramentum cum Sa-crificio externo : quum tarnen Sacramentum in gcncrc latiùsparcat quàm facrificium: amp; vtnbsp;quidem ab Ecclcfiæ Chriftianæ Doétoribusnbsp;vfurpatur, quædam fit inter Sacramentum amp;nbsp;Sacrificium oppofitio : quandoquidem ca cltnbsp;facrificij natura, vt à nobis aliquid offeraturnbsp;Deo:atin Sacramentis noui Teltamenti, ium-ma Dci beneficia nobis offeruntur. Quintbmonfatis redtè tenent vim ac natu-, ram facrificij Ipiritualis .• adeb vt identidemnbsp;externum cum interiori facrificio confun-dant. _ Sexto ; quæ Veteres minus dilucidè Si figu-ratèdixcruntdefacrificio, vt CœnæDommi-cæ myllerium nobis commcndarcnt.-ca Pontificij arripiunt ad. fui erroris confirmationem: non fpeôtato Veterum ipforum propofito:nbsp;quum deberent potiùs feripta. Veterum ad a-mullim verbi diuini cxigerc, amp; ea Veterum tc-ftimoniapræfcrre, quæ cum Prophetatum amp;nbsp;Apoftolorum fcriptisconucniunt. Quæ quum ita fint: quum in difputationc Couctuß» Ka.'Si.s-xtuBiç-ixv fententiam noftram planis ex-prcfsifquc Scripturæ locis confirmaucrimus;nbsp;Ponrificiorum autem crrorcsfxej-jcT/zSdifpu-tatione refutaucrimus,atquc ctiani abfurdis amp;nbsp;incommodis opprclferimus denique ad eo-rum obieôtiones,tumcxScriptur3,tumcx Ve-teribus propofitas,refpondcrimus : ita difcullanbsp;erroris caliginc : nobis redit ca lux veritatis,nbsp;quam initio propofuimus in Oithodoxæamp;nbsp;ex verbo Dei Reformatæ ac verè Catholicænbsp;Ecclcfiæ fententia confpiciendam : nempe;nbsp;Christum ejfe folum P»ntificem ac vere facerdote/anbsp;noui T e^arnentkf^nbsp;nbsp;nbsp;facrtficitimfimel in cruce fera^m, eJfe vnicum, reale c? externum facriji-cium in Ëcclefia Christiana: idém^jue vnicum pr«-pitiatoriumpropeccatis noHrù. |
LAVS DEO.
DE VERA
-ocr page 115-de VERA PECCATO-
RVM REMISSIONE, AD VE RS.VS
HV MANAS SATISFACTIONES ET commentitium EccleGæ Romànænbsp;PLirgatorium,
Theolegica amp; Schola^hcA TrA^aùo.
P R Æ F A T I O.
L L I milii videntur de Theologo veriflîmc locuti,
k'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' /’ ] gt;• ___ r ' /T
qui cum non cantùm S'iS'anmov, fed cciam tAirnTincy cffe i cenfuerunt:eôqucnosdeducere Apofl;olum,qui iæpe-numero Thcologum cuin Agricola coparauit. Queni- i.coi.j.nbsp;admodum enim diligentis agricole amp;c frugi officiumnbsp;eft, non fokim oprimam ampliffimam fementem fa-S cere,fed infelix qwoquclolium amp;ftcrilesauenasadna-fcentes,quoad eius fieri poteft,cuellcie:Ita no iatiscrixnbsp;Theologo puram ac fanam doéirinam in medium pro-ponete, nifi fuecrefeenteseciam errores, quafi ipfius veritaris manu, radicitusnbsp;extirpate conetur. Rede eniin Auguftinusdodorem Ecclefiæ,vericatis propu- Dedod,nbsp;gnatorcm Se erroris èxpugnatorem appellauic: nimirû Athenagoram fecutusj chnft.h.nbsp;qui dicebatjChriftianorum elle proprium, non tanrùra lt;zlt;rss) aÂnamp;e-jaç diflererc,nbsp;verumetiam v'srtplamautemcx fuperioribus noftris diipucationibus procbrinbsp;fpero fa ci s efl'e manifeftum, ad refellendos errores, adcôque-jsyJoçTo'êÀÉj^eiy nonnbsp;diftufam tantum amp; copiofam ,fedcôtrad:ani etiam orarioncmatquefcholafti-cam difputationem vtiliceradhibcri.Qu^um autem proximè aduerlùs MiftçSa-crificium difputauerimus, fuadctipfarerum arétiffima comundio, vt noftra fenbsp;difputatio in commentitium Ecclefiæ RomanæPurgatorium cóuertar.Erenimnbsp;quod vêtus poëra de arce aliquandoamp;: fortunadixit, T5;^«'rv;kàü«çepÇê,gt;t(z/'Ttzk«nbsp;'i?;y'iw.Id appofitè de Mjfta amp; Purgatorio dici potcft:quandoquidê Mifta Purgatorium amp; vicilfim Purgatoriû Miflam ampleditur,adeô vt nô inepte i^nè Pon-tificiæ Rcligionis imagine hobis quida ica dcpinxerit,vt Mifta fit eius caput,veter autem Purgatoriû : arque ira figmficauerit,fi Potificiam rcbgionêexrindamnbsp;’velimus,non modo petendû efte illius caput, fed ecia eius ventre effe côfodien-dû.Itaq; nobis propofitûfuit,pertradatailia de Milfç Sacrificio quçftione,nuncnbsp;defatistadionibus humants (quas Pontificij volût eftePurgatorij fundamentû)nbsp;amp; de ipfo Pargatorio Theologicè Scholafticc dilTcrcre, ne res inter fe con-iundiifimas feparare ac diuellere videremur.
Ac vereorne cuiforcafTe hçc noftra diiputatio paru vtilis 3c minime neceffa- hu. riavideaciir,quû hodie pleriq; exiftimêt, comentû de humanis fatisfadionibus,nbsp;atq; iftudde Purgatorio iomniû, rifu potiûs efte, quâ leria accurata tradatio-nercfellcndû.Quod vt verû cirefatear,corû omniû iudicio qui puram Euâgeli jnbsp;dodrinâamplexi funticertè loge aliter videtur Pontificiis,qui(vt illud Ennianunbsp;vfurpemus) fui (juæfttucaufafiôîaifufcitAntfintenttof. ac propterea iuû illud Purga-toriû,tanquâmœnia,tanqua pénates, tanquâfocû,larci’quedefcndunr. Qciidninbsp;aure defendar? quadoquidé ftamis illispurgaroriis iampride calct Pontificû, E-pifeoporû St Monachorû culinx,5c inde habet foeû adeo luculentû? Quamob-rcin noftra opéra nô male pufita videbitur,fi magna errorû ftruem atque mate-
h. ij.
tu huiHt dißiutASi*nbsp;nii.
Agatcit. ab Arift.nbsp;«liic.J.
88
P R Æ F A T I O.
rianîjquaPurgatorius ignis alitür, vcriflîmisac firmiflîmisrationibus diruamus.
Antequa autê in arena defccndainus,res ipfa videcur paulô alriws cffc rcpeten dagt;amp;: aliquid dicédû,tu de Satîsfadionib.humanisjtii etia depœnîs purgacoriis,nbsp;vcFaciliùsintelligamusquidficiddequo fumus difputaturi. Euoluamusigicurnbsp;principia, amp; huius erroris origine inucftigemus:vt cognofcamus ex qiiibufnamnbsp;olim fcintiilis tanta denique incendia cxticerunt.
ôuu vêtus Excomunicationis vfus tadiu in Ecclefia Chriftiana viguerit, qua-diu olim Apoftolicædoârinæpuritasapud maioresnoftroslocum habuitihoc inftitu tu loge vtiliiTimu Veteres obferuabac, vt qui fuis fcelefibus ac præfertimnbsp;Chriftiançrcligionis negationcj(acerbiflimis illis têporibus,quibus,in Chriftia-nos perftrdbtio flagrabat)Ecclefia ofFendiflent : culpa illi publicç, in Ecclcfixnbsp;totius oculis agnofccrêtjVt ita eflet ipfi Eccleliæ fatisfadü,atq; etia Lapfî comu-nipfæFeâ:orûEcclefiçiudicio,amp;r,vtloquiturCyprianusjtradatuinteripfosEc-2.amp;e. clefix præfcélos habito,in Ecclefia reftituerêrur. Hûc ritum yetuftiiîîmû Græcinbsp;t’^o/xoÂogt;))(nf,Latini,modô Pœnitentia,moàonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellabant. Qtm auté,vt
ferè fit, fanôla hçc difciplina laguerc ac côfenefcere Cœpiflet, amp; fumma Roma-norû Potificû tû auaritia tu ambitiojtcbus iam inclinatis incûbcrer,tandê rcs eô deuenit,vt publicaillapeccati profeffio in Cofcllionc auricularêfvt vocât'icon
rordt St- fjiscomutata.Itafadû cft vt in ipfo fatisfadionis vocabulo lapfa confuetudo de ^mbMhù- viadeflexerit,fenfimq;eô dedudafit,vtvulgô Satisfadionêappcllarint,excer-mtnù. nos quofda ritus,quibus ftatuerut, no iâ'Ecclefiæ,fedipfi Dco pro peccatis effcnbsp;fatisfaciendu,atq; imprimis eleemofynis erogâdis,hoc eft,(ex ipforuPôtificiorûnbsp;fentétia)InMonachorû vfum,vel abufum potius, maximis pecuniis impêdcn-dis,vcl potiùs perdêdis. Quia veto Potifiees Romani de fuo Irapcrio etia ad inferos vlq; propagâdo cogitât(quippe quorii ambitio,ne ipfis quidê prçfèntis vi-tx cacellis, nec ia ampliùs polfcc huiufce afpedabilis orbis terrarû finibus côti-ncri)amp; Veteres qu3eda,difputado potiùs qua affirmado,in mediù protu lerat denbsp;peccatis hominü igné quoda purgarorio dctcrgcndis in nouifiîma mûdicôfla-grationc:eâ occafione nadi,Purgatoriû fabricarûtmon illud quidc de quo apudnbsp;Veteres quçrebatur,amp;quod die nouilfimofuturù,pleriq; elfe verifimileputaue-rut(nâ id nihil adrêPôtificia pertinere vifum cft)fed fanciuerût,fcilicet,vt fiquinbsp;è viuis excedâtpantequa Deo plané fatisfeccrint pro peccatis,in Purgatoriû fta-tim poft morte detrudâtur,illic exurédi,donee fatisfadionê illâ fua penitus ex-plerinr. Hac tamê conditionê addiderût, vt Romani Potificcs inde poflînt animas liberate fuis Indulgêtiis (fie enim appellant) quasij qui funt fuperftites, debet,defundoru caufa,numerata pecunia mercari.Quod yerô diximus de pœnisnbsp;purgatoriis fuifle ab ipfis etia V eteribus difputatu,paulô fufiùs explicandu vide-rnde «tt tur,vc omnes intelligât(quod tamëpiorû Maiorû pace didû vclim)quoufq; pro
cœperit,amp; eacôfcdari,qux(vt ait Apoft.)quçftiones potiùs præbecquâædifi-cationê Dei quç eft per fidê,amp; quç tade feneftra ad craflîflîmos errores apcriûr.
Quû illasde animorû immortalitate, amp; deiudicio Dci hominum mêtibus penitus infiras,Satan plané delete non poftet,rationë excogitauit, quanbsp;vtrâq; illa notitia, quoad eius fieri poftet, eluderet, efticerérq; vt multis errorib.nbsp;inuolutaatq; obruta veritas,ia no ampliùs effet veritas. Iraq;propofuit comëtûnbsp;de pœnis purgatoriis poft morte perferédis;quod elle vetuftiflimfi è Pl.atonc in-telligi poteft, qui in lib.io.de Repub. in Phædone, amp; in Gorgia, multa ac nimisnbsp;De vert multade eiufmodinugiscomemorat. Quanquaauté Auguftinusalicubitefta-
tamê virù illù,alioqui difertifsimum Philofophum, hac dere, neq; potenter ad pcrfuadendum,ncq; fuauiter ad Icgendu fcripfiife mihi videri.Qui verôPlatoninbsp;praebêt fe xquiores,Pythagorae fucceofent, qui antèproduxcrat monftrû illudnbsp;, vnde veterem apud Ethnicos errorë de pœnis purgatoriis manal-fe exiftimant. Quibus vt quodammodoaflentiar facittriftifsimum ludxorumnbsp;excmplum,intcr quos Rabbini Cabaliftæ horrendam illamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftmul
pœ'naspoftmortempurgatorias eftëtradideruntiatque hoepofterius quantum
homi-
P R Æ F A T I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8lt;gt;
hominibusplacuerit,fatis declarant hi verfusapud Maronem,
Ergo exercentur po£»is-,veterumque niAlorum Supplicia expendant-,ali£ panduntur inanesnbsp;Sujpen[lt ad ventos¦,aliis fuhgurgite vaHonbsp;Infèj£iumeluiturfcelus.attt exuritur igni.
Hæc igitur portenta Philofophoru,ac Poetaru deliria,id cft,vaniflîmiî i 1 lu er-tore de pœnis purgatoriis,melle poetico fuauiterillitu,homines wAefVKfTt;
,inquit Naziazenus,pcrqua auide hauferur.Nec fans habuit pater ille me-dacij Ethnicorij acinfidcliii animos falfiseiufraodi opinionibusimbucre,nifi illas etiam in Chriftiana Ecclefiainfunderet.Multi enim ex prifcis Ecclefiæ do-doribus,qui dephilofophisfadi erat Chriftiani, quûpulucrêphilofophicû no-du plane excufliiTent, qiiædâ in medium protulerunt de pœnispurgatoriis poftnbsp;mortem futuris. Imprimifq; Origencseo dementiæacfurorisprorupiCjVt ipfosnbsp;quoq; diabolos per pœnas purgacorias tande feriiados efle affirmarec. Qu^5 autcnbsp;is ex Ecclcfia eieétusfuiffetjilla quxftio, no ita multo pôft,mucatis quibufda,in-ftauraca eft,magno certe totius Ecclefiæ malo.Primùm igitur,referéte Augufti-no,quæfitum-eft,vtrû Chriftiani qui flagitiofè vixerantacnihilominusdoiftrinçnbsp;piiricatê conferuarâneffent poft morte pœnis purgatoriis cruciandi. Qiiod quûnbsp;Academicè amp; in vtranque parte cœptû effet difputari, amp; ipfi Ecclelîç dodoresnbsp;errorê illuiam in Ecclefiaferpentênon fatis animofeac fortiter eliderent,auiinbsp;funt pleriq; non iam opinan, fed credcremec difputare, fed affirmare, quibufdanbsp;Chriftianis, amp; propter quædapeccata, pœnas purgatoriaspoft hanc vicam effenbsp;fubeundas’.taodémq; peregrinu hoc Ethnicorû dogma Pötificij ciuitate dona-runt,eiqgt;amplifllmos honores tribuendos elle cenfuerût. Q^û enim Romanosnbsp;Pontifices cura ilia argêtaria imprimis follicitos haberec, hüc fcilicec igné purgatorium accendcrunc, quippe qui feirent, nûmos abfq;fornace amp; flâmis cudinbsp;nonpoffe. Quietiam Græcas Ecclefias ab illo errore femper aliénas, in Synodonbsp;Fiorentina in fua fententia pellicere tentarunt. Atq'gt;,quod eft longe triftiffimû,nbsp;fiditiû ilium ignem fanxerunt veris flammis acerbiffimôqj cruciatu : qui dum fenbsp;ditut requic fidelibus mortuis precari,viuos fideles ab humanis eiufmodi com-mentisabhorrentesmodisomnibus infcôtantur. Verumenimuero accidit,vt-(quod eft in veteri prouerbio) malu confiliü fuerit confiiltoribus peflimu. Namnbsp;fummaamp; iraperueftigabili Dei prouidétiafaélum cft, vtpurgatoriqiftud totiesnbsp;inculcatum,tories à Pontificiis decantatû, occafioncm dederit D.Lutfiero pirenbsp;memorix,aperte declamandi aduerfus Potificias corruptelas : ita vt ab eo tempore paftîm accenfo Euangelicæ veritatis igné, non iam mortui, fed viui Pontifices 6c Pontificum miniftri Monachi vehemcntiflimècrucicntur.Hæcfueruntnbsp;initia amp; hi progreffus eius errorisque hacdifputationeprofligädufufcepimus.
Cxterü,ipfarerüferiespoftularet, vtquamprirau aduerfusPontificiaTranf-fubftantiatione,(quä nos Miffæ anima appellamus}noftrainftitueretur difputa tio;Scd vt de Ecclefia,déq;Romani Pocificisprincipatu nobis fit prius differentnbsp;dum,fecitFrancifcusTurrianusIefuitaulicus Romanus,qui me tertio prouoca-uit.Is'enim magni,vt coniicio,cuiufda libri,quéTcrtium Bipartitum inferipfir,nbsp;duo tantûfolia fuperioribus proximis nundinis Francofurtenfibus emifit,for-tafle vt Biriarius ille numerus libro Bipartito magis coueniret. Atcnim,vt id o-bitcr dicamus, monftru aliquod horrendû ingens effe oportet ,.quod vno nixunbsp;edi no potuerit, ipfaque ade^ Ingolftadiana fchola Turrianici fœtus obftetrix,nbsp;nec prüdererfatis, amp; fatisprofedo negligeter, amico ac fodali fuo aegre partu-rienti opera nauauit,qux laceru ac mutiluillud caput,cui lumc ademptu, non-dû edito corporenobis oftetarit.Qupd fi opus integru taade aliquando in hancnbsp;luce prodierit,nos moftru illudin Scholafticx difputationisplagas coiiciemus,nbsp;ôc Jef/ argumeta à Turriano propofira omniaprxtermiflis Monachi couitiis,nbsp;ipfiufq; vana ac futili loquacitate valere iuffa,brcuiter excutiemus:vt quiThco-logiâprofitemur, de rebus grauiffimis, rationepotiiis quam inani orationedi-fccptemus.Sed hxcquide haiftenus.La enim nobis ad propofitam quçftioné ae-ccdcdum,amp; ex methodo noftrx difputationis, primùm omnium noftradeSa-tisfadioncpropeccatis amp;: depeccatorum purgatione fententia proponeda cft.
h. iij.
-ocr page 118-ficios fîbi quidé fplendidum ÿcaugultum illud Catholicorum nomen arrogare,nos autem nonbsp;aliter quàm Hæreticorum nomine appellatenbsp;folitos. At cnim fi noilracum illorû fententianbsp;conferatur, amp; ambæ ad diuini verbi rcgulamnbsp;pcrpendantur,fpcro foremanifeilum, vtri fintnbsp;intcgritatis cuilodes amp;r reda fedantes. Quumnbsp;igitur ordo noilræ difputationis poilulet vtnbsp;tam nollra, quàm aducrfàriorû fententiâ pro-ponamus,iam noilra cil in mediû proferenda.
Nollra,id ell, Chriilianorum verè Catholicorum, nempe Orthodoxorum amp;rcda Icólan tium ientcntia,hæc cil.- Solurn Chriilum eflefla-tisfaüionem pro peccatis nosirisyifl peccatorumno-flrortim ptirgationem.
Exponamiisnollram hanc fententiam, Hc-igitur tam Subiedum quàmÂttributumhuius eattnum °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______ z'gt;l._;il.;
ne.
fententiie dad-
Zvwif eÿ“ exfü-ealis.nbsp;f^acahtt-Z.ï S.iiifnbsp;faëiianitnbsp;excntiiur.
T^oßra fentcittianbsp;de fatà/'anbsp;clmne ^ronbsp;feccaiu quid îoej rclinquacur Ao3-autfgt;lt;'^. Expendamus
enunciati. Q^id incelligamus CllrilH nomine, fans notû çil, fed in Attributo plufculû cft dif-ficultatis.Quare operxprctiû cil paulo accurl-tiùs fingulas eius partes explicate.Duo func hunbsp;ills Actributi mébra. Vnu agit de fatisfaclionenbsp;pro peccatis.-alterü de ipforu pcccatorû purganbsp;tionc.Atq; vt depriorc agamus.-VocabuIuSa-risfadioniSjhocquidéinlocOjcllThcologicû,nbsp;amp; per im}ilitudinévfurpatum,vt ferè fit,quuranbsp;de rebus lacris agimus.Ipfaautéiimilitudo dunbsp;citur à crcditoribus,quibus dcbitorcs numeranbsp;ta pecuniafatisfaciunt. Qu^umautéex Syriaeænbsp;linguæ proprietäre peccata vocetur Debita(ficnbsp;cnim precari iuffi fumus,Æez«/rrfnbsp;fira) bine faôtum cil vt qui nos à pcccatorû o -bligationc libcraucrit, is pro peccaris noihisnbsp;dicatur fatisfecillc.Veteres quidéTbcologi va.nbsp;ne vtuntur vocabulo Satisfaélionis,amp; fæpt Sanbsp;tisfadioné intclliguntipforû hominum rcfpcnbsp;du (vt fuo loco diccndum crit)ftd quum diei-mus Chriiltim eile Satisfadioné pro peccatisnbsp;noilris., loquimur de 111a Satisfadioné quæ htnbsp;rcipcôlu iudici) Dci,amp;quânos aftirmamus,fc-M.itt io C.hriito fadâ,piis crcdentibusapplicari.nbsp;i.Tunï°' Ebfpcdat quod Chriilus diciturZöTfoi- Scàtri-zvgt;T$ov,h.c.prcriû noitræ rtdcmptionis.adcö vtnbsp;harum propoiîtionum vnusiit idcmq; fenfus:nbsp;Chrisiusmorruus efipropeccatis noilris. lic^Chri-flits nos pretiaj'o flu,o flangntne redemit. Itémquc,nbsp;Chriflus pretiofàfiio fstnguinepro peccatis noflrisflinbsp;rAf^cfir.Quâuis cnim beneficium MortisChrilU
Matth.S.
PE CG. REMISS.
in duabuspoilerioribus magis declarctunvna
¦ . tarnen càdémquc cil ttium iilarü.propolitio-num icntentia.’atq; (vt Philoiophiloquuntur) »(jtTMJct/aim. la nemo CKrillianus vnqua dubi-tauit quin hæc propofitio : Ckriflas rnortutts eflnbsp;pro peccatis noflris foliCfiiifto tribuatur. Esnbsp;quo fit ctia vt folus Chriilus dici dcbcat fatisianbsp;dio pro peccatis noilris.Etenim foIusChriilusnbsp;pro nobis mortuus eilifolus Chriilus nos red«nbsp;mit : deniq. folus Chriilus pro peccatisnoilrisnbsp;fatisfecit. Atq. hæc de priori mébro noilri At-tributi.Pollcrius m'embrû agit de pcccatorum /e^caMinbsp;nollrorû purgationc : vbi nobts ctia vocabulû fur^atmquot;nbsp;Purgationis cxcutiendû cll.Napurgare diciturnbsp;s'fiawuat.Qiium cnim rcbus-.tcrrcnis tribuiturtnbsp;eius fignifieatio ad fordes ac maculas clucndasnbsp;pertinct. At quütransfcrturad rcs fpiritualcs,nbsp;nô niii per iimilitudiné vfurpatur,qucmadmonbsp;dû antea diximus de Satisfaélionis vocabulo.nbsp;Quare quû pcccata merito cûrnaculis aefor-dibus côparcntur ( vt quum Deus promittirfenbsp;abluturu fordes populi fui)inde fit vttupurganbsp;ri pcccata dicantur, quû rcmittuntur. Quem-admodû cnim macula diciturpurgata quandonbsp;fublata cil,ncc extat ampliùs : Irapcccata tumnbsp;demû purgata dicenda funt, quû lunt c mcdjonbsp;fublata,quû non extant, quû habentur pro nonbsp;admifliSjh.e.vno verbo,quû remilfa lunt.Rede igiturloanncs deChriilo, £fclt;',inquit,^.
'gnns Dei /jmtolLitpeccatïimiaidi. Id cil,qui pur-^at.\tcm.,Sangnis einspurgat nos ah omnipeccato: i.Ioani-qaodperindc eil vt quû alibi dicitChriilusiS^ Matt.nl* gais meus pro multis eflnndetur in remiflionepec-nîfom.Itaq. alio in loco vtrûquc verbû vfurpa-tur, maioris cxplicationis gratiaific cnim loannbsp;nes : Fidelis efltfl iitfltisß\ncp.dt.,vtremtttat nobis i-Ioia.»nbsp;peccata noslra-,(flpttrgetnos ab omni itiiqttitate.i-taque purgare pcccata, tollere pcccata, tegcrenbsp;pcccata,amp; rcmittcre pcccara,ide fignificantivtnbsp;ex fupcriorib. locis amp; ex præclarailla Dauidis PAl ji.nbsp;fententiade remiifione pcccatorû,qua profèrenbsp;PaulusinEp.adRom. fatisperipicuû eile po- R.oin.4'nbsp;teil, Beatt cjnora remtflafltntiniquitateSy (ß- ejtioru.nbsp;obteüa flnnt peccata.Beatus vir citi Dominus no imnbsp;piitaritpèccatUi Siuc auté dicas Chriilû çHefa-tisfadioné pro peccatis, vel Chriilû pro pccca
: ris fatisfccilfe:itcmq. pcccata credétiû purquot; ari: : aut,crcdétespurganàpcccatis,tévnâcandem-I que dices. Ac,ncqua lupcrfit rimula qua fc in-iinuétargutiæSophiilicæ.’ quûdicimasfoluin
i Chriilû nos piirgarc : nô cxcludimus bcncficiu . partis, ncq. Spiritus S.ciiicacitaté (opera*cnimnbsp;I 'I rinitatisad extra funt indiuifa,inquiût Scho-: laitici)ied t.âtû humana omnia comenta remo-uemus ad ptirgationépcccatorum inilituta.Ex
! quibus pcrfpieuû elfepotcil,hæc duo membra noilri Attriburi, népc Satisfaclionepropeccatis^nbsp;çi-.,tpfliriipeccatoruptirgationé ita inter le cohæ-rercjvt nullo modo diuelli queât.Na fimiil arque Dcü pro peccatis noilris fatislàôlû cil, ne-cellàrio côfcquitur pcccatorû puigatio,eorumnbsp;videlicet honifiiû rcipedu, qui vera fidclum-mû hocbeneficiû recipiut ; quéadmodû vulgbnbsp;debuorliberatur, quando iplius crcditoii ia-tisfadû eit.-alioqui vanu eliet nonié iatisfadionbsp;nis. His igitur omnibus cxpolitis iatisp-uercnbsp;arbi-
-ocr page 119-S A TI S F.
C A P V T II.
Am noftræ fententiæ veritas ex Sentetia ipfius veritatis facrario , id eft, ex noflru:cennbsp;facrisliterispromêdaeft.Libéternbsp;enim audio Auguftind ita de fua, emt^Do-deque aduerfarioru fentétia dille nat.lib r..nbsp;zcnicm’^pponarnus)'\ni.\ü\i.ftatei‘a7n Diuindnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lod Sert
nofirâs rattunculas diuinisfubmittaT^us affattbus.
Recenfeamus igiturScriptutælocosdeSa-tisfadionc pro peccatis,amp; de peccatorum pur gatione difterentes: quos tarnen fingulos Syl- quemnbsp;logifmi vefte indutos elfe noluimuszfunt cnim -pcrfacilcszac proindc fufficerc nobisvifura cft,nbsp;fi vim iplam argumenti qùafi digito cominô-ftraremus.Licetautc non fuerimus anxiè foli-citi dclocorum citandorum ordinc, propternbsp;rerum cohærentiam, tarnen imprimis fpeda-uimus ordincm partiu noftræ dcmonftratio-ilisiquod lcdorcs facile animaduertenr.
nus Deusi vnus Mediator Deiiff hominum homo Chrißlus leßts ejutfemetipfurn dédit redeni-ptionispretium pro omnibus.
y enit filius hominis vt darct animamfuam re-demptionispretium pro multis.
Deus mifit ßlittmfuum vt eßet propitiate pro peccatis noßiris.
Deus eum tjui nonnouitpeccatu , pro nobispec-catumfecit. Id eft, oblationcm pro pcccaro, vt Lcuit.ib.vficato hcbraifino.Solus igitur Chri-ftus eft fatisfadio pro peccatis.
ynicaoblatioae in perpetuum confummauit eos cßuifanftificantur.
Confummaturn efli
Perfedè igitur pro peccatis farisfccit.
Condonans vobts omnia delicla.,deleto ejuod àd-uerfus nos erat chirographo , decretis. Solus ergo Chriftus pro nobis fatisfecitzquiafolus chiro-graphumdclcuit.
Peccata nostrapertulit in corporey^ö.Ergo pcE- pef.i, nas pertulit,non rurfus nöbis perferendas.
Correßita pacis noßinßuper eum.,vulneràtM eß Efa.55. propterpeccata noslra fr litiore eiusßanatifnrous.nbsp;Pro nobis igitur perfedc fatisfecit.
Sanfuis eins puroat nos ab omni peccato.Qwx- i.ioan.i. fum igitur aliud Purgatorium?
Purgoatone peceatorum per feipfum faßla fedit Hcb.i. ad dextram Maieflatisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Evgofolus
peccata purgauit.
Christus faches eßnobts a Deo iußlitia.fanfli-' i.Cor.i, ficattOfXß'redemptio.^cccMoxü igiturpurgatio.nbsp;magisfanguis Chrßi, ejUi per Spiritu a-ternii feipfu obtulit inculpatu Deo^ purgabtt cfcieunbsp;tia veßraab aperib.mertuis adferuteduDeo vtuoßnbsp;Nihil ergo relinqjitur flammis purgatoriis.
Incjuo hab emus redepttone perfanguineipßus remißionempeccatoru. Sie à quo habemus redé-ptionenijabco peccatoru; rcmiffioncm habc-bcmus,ae proinde peccatorum purgationem.
S i^uis peccauerit aduocatu habemus S efurn Chri fiulußtumtipfe eßpropitiatiopro.peccatis nostris.
Sir^HU ejferAus intmici Deo^reconciliatifuirnus per morte filij eiusimuit'o magis reconciliatif eruabi-murpervttdtpßus.Q^ic etiam regenitoruranbsp;peccata vniusChriftiticncficio purgantur.
Plulla eßcondemnatto its i^utfunt in Chrißio. Nulla igitur pcecari pœna.
-Aetij/e ßnttntix
AD VERS. H VM.
arbitror quæ fit noftra de fadsfaâione prd peccacis amp; de purgatione peccatorum lert-tentia.
E contrario videamus quid hac de refert-tiant Pontificijificigitur ftatuunt,
Cionsli (reneficiopeccatorum culpaM, (ß“ pasntii 'Pantiß‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;^nùentibus remitti :jèd,peccAtorum cul-
(mum. ^egt;ntjfa,retineri nihilominmpœnoi tewporalesi ab tpfispcenitenttbni aut hic ¦) humants fatisfabbto-nibuSyUM pofl- mortemßn Purgatorio,perfoluendasinbsp;Sicenim Scholaftici poftLombardum tradi-derunt
Expiieeraus iridem Iianc aducriarioruni ^’^ntcnciam , .fiquidem id commode à nobisnbsp;rum ex'- Hæcopinio iiititur duplici di-^rtcaoD. itinctione. Prior diftinCtio cftipeccata alia elfenbsp;diftinciia motcaliajd eft,qua^ mortem æternara ptome-Mii. lt; renturzalia effe venialia,quibus tantum deben-Pitißciit jQj. pogj^æ temporales .• nec adhuc inter ipfosnbsp;fnii/jua. conftat, vtrùm venialium peccatorumnbsp;culpa rcmittatur beneficio Chrifti.-an verbjnbsp;pro ipfa etiam fatisfaciendum fit humanis o-pcribus.Diftinótio pofterior hæc eft.-in remif-lionepeccatorum aliam elleremilfioncm cul-pæ,aliain rcmiffioncm pœnæ: ita vt rcmilfanbsp;culpa nonpropterca pœna temporalis rcmittatur. Pcenas verb temporales pro peccatis 1'a-tisfadorias dicunt vcl à Deo infiigi, vcl vltrbnbsp;àpœnitcntibusfufcipi: cuiufmodi elle voientnbsp;lacrynias.iciuniajclecniofynasjæaatuu'acjirait-xc(pop»alt;,a'uTo;TAii^»a{, fed imprimis, Milfarumnbsp;oblationes, nonnifi conftituto pretio facicn-das. Atque hac in re,SatisfaCtionis vocabulumnbsp;non lam metaphorice, fed propriè ac citra fi-niilitudinem Sacerdotes Pontihcij vfurpantesnbsp;humanis eiufmodi fatisfadionibus imprimisnbsp;delcdantur.Denique locum Purgarorij modbnbsp;dicunt elfe apud inferos modb fub terra, ali-quando etiam in antris amp;fpeluncis : plcriqucnbsp;verb etiam inipûsædiumconclauibus: nimi-gnari non potuit. Sed de his rebus difputarcnbsp;non eft nobis propoiiturii. Qui. cnim pernc-gant vllum clTe Purgatorium, huftra de ipliusnbsp;Purgarorij loco conrendant.
lam ambas fententias inter fe comparcmus. Aftirmamus folum Chriftum pro peccatis Sa-''gt;««gt;•ƒ»£» tisfecift'e; Pontificij addunt etiam humanasnbsp;f^titur. Satisfadiones. Aftirmamus folum Chriftumnbsp;purgarezilli dicunt,folum Chriftum non pur-gare, Nos,omnia peecataiplerique ex illis,nbsp;morcalia tantum ; Nos, perfediffimè purgare.-Illi,non perfedc, quia remifta culpa,retineturnbsp;pœna.Ecceigitur, omnia funt dtnu^etTtuäi op-pofitazac proindc neceft'e eft alteram tantumnbsp;lententiam elfe veram ex illo pnmario axio-inate.De vnoquoque aftirinare aut negate velum eft.
Status controuerlîæeft : vrrum fokisChri-ftus fit facisfadio pro peccatis noftris amp; ipfo-iiim pcccatoriira purgatio: An verb ad benefi-euiiii Chrifti accedere quoque debcant pœnæ temporales pro peccatis iatisfactoriæ : vel innbsp;hac vita, vel poft mortem ab lis in Purgatorionbsp;peiloluendæ,quibus peccatorum culpa bcnc-ht'iu Chrifti rvuiifta eift
De Bapà» cont. Do*
•veritate nhßrx fennbsp;tenria; de-tiionflrit.
I. Ioan.4.
i.Cor.5.
Heb.10.
loanis.
Colol. i.
tew
'Pitr^ata
»» i[fis
flii Pur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
iwriiAr imn eius quod nufquam eft, cerrus locus affi-diiiecin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1 •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i-r.--------
tïit^
Hcbr.î.
Eplief.i.
C0I.1.
loan.ï.
Roin.yt
Roÿ.S.
h. iiij.
?!. DE V. E R P E C C. R E M ES5. A avcttfabit eleEhs Det?Demnbsp;cat.Çi^s efl ani co denet? Chriflus is efl t^ni msr.tnttsnbsp;etidexcitatiis efl-,ijui etiaefladdextraDeitnbsp;etia postulat pro nabts.fl^is ig'tur a crcdéci-bds luftificaris pœnas pcccatorum repctct? Si cofltdtmwpeccatayfldelis efl:!^!' inflHS,'utre-mitt at no-bts peccata, noFira, cFf pufget nos ab omni mfluitate. Eiusigitur eft purgarc peccata,cuiusnbsp;cftrcmitterciac peccata tuin puigantur,quuranbsp;reniittuntur. Fidepurgans corda eoram. Ei'^o non denuo purganda iiuiTianisfatisfalt;ftionibus,nbsp;Laueruntfiolas dealbariintinfangntne j4gni.nbsp;Non igicur pcenis purgatoriis.nbsp;Beatt sjiti in Domino morimtar, quoniam re-tjutefeunt à labertbas fuis. Ergo non torrenturnbsp;Hammis purgatoriis. Lauabts me,amp;fup€rniHem dealbabor. Nihil igitur opus eft noua atq; humana purgationc.nbsp;^p/bß*^ 'Jtti deleo iniojttitates tuas, id-lt;]tte propter me, amp; mttjuitatum tuarumnon recotdab or amplius.Ptxyo non punier. Deleuitans^uamnebularnpeccatatua. Non i-gitur in Purgatorium ventura. QiMtn longe disîat Orient ab Occafu, talonfe remouetpeccata nosira.Fion ergo in co, animad-uertec poenis Purgatoriis. xibitcietpeccata noFlra inprofundum maris. Id cft,penitJS dclcbic.Quorfum ignis igicur pur-gatoriusî In die ilia repair am imsjiiitatem lacob , (flnon inuenietur,nam remittam peccata ipforum. Sipeccata veflrafuermtvt coccinum, tjuafinix dealbabuntur.ltocpic rcmiftum peccatum , Scnbsp;fublatum amp; purgacum eft. Beatus ille cuifua tranfgreflio remtjfa, peccatum teSlutn efl. Beatus cut Dominus non tmputat peccatum.^Hon igitur pœnas tepetit. CbriFiusfe tradtditpro Ecclefia,vt earn fanEli-flearet ,purgans earn lauacro a^ua perverbum-.vt fisleret eafibiglortofam ,non hab ente tnaculä autnbsp;ra^XAtqucitanó habentem opus alia purga-tione:quippc quç à Chrifto pcrfetftè purgatur.nbsp;luflificatt e.x fidepacem habemus erga Deum,nbsp;Non igitur dolores arque cruciatus vt iis pronbsp;pcGcatis fatisfaciamus Dco. Chrtfio spui dilexitnos Qf lauitnos apeccatis no-flris per fianguinem fuum,fltgloria Qf potentia tn Ibid. i.Ioan.i. Aa.15.. Apoc.^. Apoc.14. Pfalsi. Efa.43. Efa.44, Pfal.ioj. Mich.7. /cre.$o. Efai. Eplief5. Rom.5. Apoc t. . fecula.B-t Purgatorio aduert'us fanguiné Chri-ftijSc meritum paftîonis ciasinftituro, lit de-decus amp; ignoroiniafempiterna. Amen. Ex quibus omnibus locis amp; conlimilibus qui pallîm occurrunt in Scriptura, fimul in v-niira aggregatis, iam nobis conficicnda cft d-•n-iFa^u, iîuc dcmonftratio quæ veritatem no-ftræ lententiæ comprehendat omnibus nccef-litatis vinculis aftritftam. „n Qiiern dteit Scriptura eflè 3-ta.v^'jf;io.v, vnum M qjiJp inter Deum tpy hommes Medtatorem, puifeipfumnbsp;ttnftrA'pen pro nobis perfeSle confecrandis fanblificandtsnbsp;tentit -ue ohtulitiiputfiaSlus prettum noflra redempttonts cznbsp;prqpitiattopropeccatisnoflris, deleuit chirographiinbsp;d/ihitsti!) aduerfiim nos er at,nbsp;nbsp;nbsp;peccata noflrapertu- |
btin corpore fuo,fundent fangutnemfuumnos ab eotMuit. omnipeccata purgantem : tpui poficpuam purgatio-nem peccatorum perfetpfum feat,fie dtt ad dextramnbsp;Deipatrispro nobis Aduocatus; ne vüa acctffatio,nbsp;nedum condemnatio aduerfus nos profierrt pofitc.nbsp;denipue tpuifilus fid.epurgds cordanoflra, peccatanbsp;noflra tollit ac delet penitus, ne vnpuâ in confleclanbsp;Dei contra nos veniant ,nôfejuefiide iuflificatos aenbsp;pie menentes, in aterna pace cr c/uteterecipititd-spuevtin peccatorunofi-rorumgratuita remtßione,nbsp;futnma dttiina mifiericordia gloria reluceat: Is fiolusnbsp;efl fatisfiaclio pro peccatis noflris , peccatorumnbsp;nofirorum purgatto. At ChriflustUe ipfeeflque Scriptura dicitejfe ¦amp;tslv,Qfu7sov,'ijnum inter Deu (irhomines Medtarnbsp;torem,ti-c. Q^re fiolus Chrfins eflfatisfiaSlio pro peccatif ¦ noilris (jr peccatorum nofirorum purgatio. Excutio fupcriorcm demonftrationem, amp; affirmo in ca cótincri,ta ilia quæ funt vauA'n innbsp;Chrifto,quam propria ttkü-m arT/çps^povTajqua? àsdiu'nbsp;ad officium eius pcrtinét.Prætcrea cótincri o- «ç.nbsp;mnes caillas Attributi, nempe Sarisfadtionisnbsp;amp; Purgationis peccatorü.-habcre ctia in fe de-finitioné,cam. Subiedti ip(îus,quàm Atrributi.nbsp;Nam dcfinitur Chriftus benedidtus quatenusnbsp;Scripturæ luce à nobis videri amp; cognofei po-reft.Definitur etiam Sacisfadtio pro peccatis amp;nbsp;peccatorû purgatio : népc,ert'c£,tum obedicn-tiæ Chrifti amp; eius Paffionis, «uius virtute re-mittuntur peccata iis qui verè credunt ; quan-doquidem Chriftus pœnas peccatis noftris débitas incruccperrulit,acqucitapvo nobis Deinbsp;iudicio fatisfacicns,pcccata noftra purgauitScnbsp;fuftulit : quæ quidé omnia huiufee Demóftra-tionis natura cxrcgulis analyticisrequirebat:nbsp;Poftremb,omnia funt rcciproca:amp; Subiediumnbsp;cum AttnbutOjSc Médius terminus cum vtro-quc,id quod diligcns ledtqr facile cognofcct.nbsp;Ex quibus omnibus perfpicuû eft, noftra at’vs-/et^tv elle ccrtiffima ; cuius beneficio nobis redit noftra fupcrioi fentcntia-.népc, SoluChri/iunbsp;eflefiatisfabhonem pro peccatis.peccatorû noSlro-rtcmpurgationem.Oi^d crac demonftrandum. C A P V T III. Xtr ver Aacdcmonftratafen-noftræ vcricacc, nûc cncrtc-daeftaduerfariorii fcncétia.QuS- Tontfi uis auté Affirmatio fit menfuranbsp;^^^Negacionis,filt;r?ô:j-ogt;ï^s-,'^«ç au-dimus ; ramé in accurata tradtationc, poft dif-purationé naTaci'.-cuitç-ix.ilv amp; aftrucntcm,fubii-cifolet deftruens Sc àtaitiituctç-iii» leu ixiblliiihnbsp;dilputatio.’ tc rei veritas magis magifque clu-ceat:quodànobis in luperioribus difputatio-nlb.übferiiatiifuit.Certe hacaftirmationepo-fita, Solu ChriSiu efifie fiatisfaSlionepro peccatis, C?nbsp;peccatorum noFirorttm purgatione : conlequicurnbsp;nccelfarib hæcnegatio, bdihtlpraterChriFium,nbsp;'velfiatisfaccrepro peccatis, vel purgare peccatanbsp;pojfie.Scd quû prætcrca deteguntur errores quinbsp;manât ab Aduerfariorüfentcntia; tum teddi-tur,Sc deteftabilius mcndaciù, Scopeabiliornbsp;veritas. Quia verb Pontitîcij fuâ illam arcemnbsp;Satisfadliond humanarum, vt caftellis, ita di -ftinCtionibus muniunc : primùm expugnandanbsp;funt ifta Diftindtionum caftclla, vt ita laciliusnbsp;inarcem ipfam euadere poftimus. Prior diftindtio fuir,depeccatis Mortalibus amp; VenialibuSjdc quibus Scholaltici poft Lom nnf“ bar- |
AD VÉRS. ÎÉVM. SA TI SE wr»)» bardum difterunt, arque ira ftatuunt: TV«« o-6 reniit ^^^‘^‘^^^'^ortem aternampromereri'. hocefi,nbsp;iMtefuiit ‘îuemadmodum illi loquuntur, efie mortalia'.nbsp;t'n.bb, Jedmulta efie leuinfcUla peccata, ejitjc fint pœnisnbsp;Sens. tantum temporariisdetérgenda : hæc illi. Quan-quam autem non Icuitcr peccantij qui leuca-bquod peccatum eflè exiftimant fi per fepec-catum æftimetur, abfit tarnen vt peccata exæ-qucmus:quandoquidem confiât alia aliis elfenbsp;grauiora: amp; ipforum etiam damnatorum pœ-nas alias aliis efle mitiotes : ita docente Chri-fto apud Matthæû. Verumeni mucro nonpro-^«t.io. pcerea fequitur,quæd3m elle pcccata,quæ fi exnbsp;fe confidcrentur,nonpromercâtur pœnasfcmnbsp;pitcrnajs.Q^are iam labefaCtemus hâc Pontifi-ciorum diftinólionem bac adbibita machina.
OninisdisltnSlio lt;^a£pugnatcumSeripturare-iicienda efi.
Pontificiornm diFlinFlio dé mortaltbus «fi veniar-libiispeccatis ptignat cum Scriptura, 1 Tini Peiicienda tgitur. Maior Propofitio no lon-loin.ï4, orationcm defiderat. Nam Scriptura ba-lî.iî. bet aueborem Spiritum Sanôtum,qui eft Spiritus veritatis:amp; quicquid cum veritatepugnat,nbsp;.-lt;lt;( nccclfario falfum eft. Quocirca feitè admo-dum AuguftinusSi ratio, in quit, contra Diui-narum Scripturarum authoritatetn traditur,^itan-Itbet acuta fit,fallttverifimilititdine, vera enim éf~nbsp;fenonpotefi-HêC-C Auguftinus.
Iam probemus Minorcm,ac doccamus qué-admodum iftam diltinétioncm Scriptura non admittat.Sic igitur Cbriftusapud Matthæum:nbsp;Mattii, Qt/„}g.pficatum,mc^ix,remitteturhominibus : atnbsp;blafihemia in Spiritum SanSlum nonremittetur.nbsp;Sans autem coftat Pontificios in bac quæftio-ne non agere de blafphcmia in Spiritum San-lt;ftum:loquUntur enim de peccatis mortalibus,nbsp;quorû culpa delcta fit,amp; æternæ poenæ, bcilc-ncio Cbriftijicmiiræ.Siquis igitur quçrat,^««^nbsp;p'yr«M/e.'devirtutefermonis(vt vulgo loquiî-tutScbolaftici) rcfpondebicur : id efie vemale,nbsp;cuius venia impetrari potcfi.Pst Chriftus affirmainbsp;omnium pcccatorû, fi borrendâ illâ blafpbc-miam cxcipias,pofte veniam impetrari.Ex quonbsp;fit vtreliquaomniapeccata fint venialia: hocnbsp;effipoffit corum venia impetrari,nempemeri-to ebrifti pro nobis crucifixi, dum illud veranbsp;fide ampletftimur. Q^re Pontificij non lo-quuniur cum Scriptura : quæ quum dfftinguitnbsp;¦venialia peccataà mortalibus, vnum tantùmnbsp;mortale conftituit, nimirü peccatü in Spiritu
¦ “’“'ï' Sanólü,quodquidé peccatü cam ob ré loanncs pcccatu ad morte appellauit.Ncc motor quof-da cx Vctcribus apud quos aliquando vocabu-lü iftudinucnias; de quorû fentétia nobis eritnbsp;fuo loco difputandû.Qu^û enim in acié Tbco-logicæ difputationis prodeundü eft: no iâ no^nbsp;bis eft cû hominib.fcd cû Scriptura loquendû.nbsp;Qua de re copiofiùs cgimus in ftiperiori noftranbsp;dftputationc De Deifiripte.
K.iittliso tiorrigamus igitur crrorcmPontificiorû,amp; isHinffs» ipfam Pcccatorum diftinélionê cx verbo Dcinbsp;•siVotif. dirigamus boc modoiPeccata omnia elle qui-dé per le mortalia, id eft,digna morte:ftd fierinbsp;venialia cfcdêtibus, beneficioCbrifti, exceptanbsp;blafphcmia in Spititû:quam pœnitétia nô fub
55 fequitur,amp;idcirco cfi:pcccatij,xc(TS’?:gt;?r,mornbsp;taie, quia nunquâ rcmirticur. Scd pcrgamusnbsp;rupcriorum Pôtilîciorû diftinôtioné rcfcllcre.nbsp;Chriïlt^urgat eos ^Mvere çredunt-,nbsp;ô.h omnipeccato: certefru^irn Pontificijfuant illam “nbsp;disiirtiltonem nobis obtrudttnt,
f^erum efi Antecedens,
V'ernrn igttur Confequens.
Conncxiirapatct.Airumpcuin probat loan- i loan.i. nés bis verbis .• Sangnis eitss purgat nos ab omninbsp;peccato. Loquitur autem de quotidianis etiamnbsp;rcgcnitorum pcccatis:fine quibus(inquit Au- Erroretnbsp;gultinus)h£EC vita nou tranfigirur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frferiarü
Quare in hae dillinôlione dcprchendimus
— -rr ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F- ¦ iiuTotif.
très potiiumum errorcs quos ligillatini re-fclleraus.
Primus error: quod ftatuunt efTe quædam fer fe con peceataquæ mortem nonpromercantur, quæ Meratanbsp;quidem illi vocant vcnialiaiCui fcntentiç ob-liant fequentes loci.
Stipendium peccati mors ; quæ quidem Pro-pofltioindcfinita æquipollct vniuerfali:cùm propter ipfius rei naruram , turn quia indcb-nitæ propofitioncs in Theologia habenturnbsp;pro vniuerfalibus, nilî obftet rei natura amp; cx-ccptiones,arque irç-âfetç profcrri poflînt ex i-pfaScriptura.
Anima ^tis.pèccàneritmcrietar. Adortisflimulus peccatnm eß'.
Mifer ego, ejuis me eripiet de tflo corpore mortis. Cerce fiqua (int pcccata venialia, ca funt quænbsp;quotidie ab iplis rcgenitis comittuntur. Qpunbsp;autem Apoftolus in ciufmodi peccatis fibi ta-topere difpliccat, vt cxclaract lé elle miferum:nbsp;quismcrico dubitct, etiam ipfa peceataquænbsp;venialia Pontificij appellant, naturâ fuâmor-tépromereri ? Quid enim (inquit Auguftinus) Epif.i«8;nbsp;ad naufragiü intereft, vtrùm nauis vno grandinbsp;fluôtu obruatur,an paulatimaquafubrepés nanbsp;ucm impleac amp; fubmergat? Atquc hoc ide effi-citur etiam hac concluüonc rationis.
Q^ßcjuislege traßreditureßexecrabtlis Deo.
Q^ßjuis peccat,legem tranjgredttur, Qg^are tjuifqnispeccat efi execrabilis Deo, Q'inbsp;vtconfec]Hentts,mortempromeietur.
Maior propofitio patet ex verbis legis ab ipfo Apollolo expoktis. Execrabilts tjutfe^ttis pjyjnbsp;nonperrnanferit inomnibwr^ua fcriptafitnt in li~ Galat-j.nbsp;br» legis. Vis autem cum Hebrçi,tum Grçci vo--cabuTifatis indicat ciufmodi malediótioncmnbsp;fecum alFcrrc mortem æternam, nifi Dei con-donantis mifericordia fuccurrat.
Minor totidem verbis extat apud lohan-nem'.Q^tjais,inquit,committitpeccatum, legem tr(cnfigredttw,rtOLts\ peccatü eft legis trafgreffio.
Addamus amp;fequcntcm rationem.
Qtdfijuis non amat Deum ex toto corde ex tot a arnma,eFi execrabilis.
QwpjMis velleutßtm'e pCccat {fiquod eft leue peccatum ) non amat Deurn ex toto corde , (fi exnbsp;tota anima.
Qufijws igttur vel leaißimepeccat, efi execra~ biluDeo.
Maioris Propofirionis veritas eontinetur fuperiori loco à nobis citato, Execrabiltsi^uif- GalatJ^nbsp;^ats non permanferitin omnibus, «fie. Eft autem
morte lt;e-terna fr» mtretur.nbsp;\atio I.
Ezecli.ïg I.Cor.ij.nbsp;Rom./.
ÎI4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERA PECC. REMISS. Matt.ii. vnum Icgis caput, idemque grauilfimum , vt amemtu Deurn ex toto corde , vc Chriftus docct.nbsp;Minor per fc lucct: atque ctiam manifeftè có-lirniatur ex fupcriori loco. Rom; cap. 7. Huenbsp;potelt etiam referri fequens raciocinatio. Ratio 4. Q^Ji^uis offendit in vno legis capUe ,faclus efl: omntumreus. Qufljuis non ojnatDeum ex toto corde, offen-dù tn vno.,eodémi^ueprxcipuo legis captte. Quare, ^jutfijuis non arnat Deum ex toto corde, faSlus efi omntumreus .Et,vi confequentis,ctiananbsp;qui vcnialitcr pcccant( vt ifti loquuntur) lunenbsp;reilegis violatæ,acpropterea mortem promc-rcntur,ft cum illis Deus, (vt loquitur Scriptu-ra)in indicium intrauerit. Maiorcm proponitlacobus ipfe. Minor parce ex verbis legis. Vis autem com plcxionis redit ad fuperius argumentum, quonbsp;omniapcccata,etiam quænobis videntur leuiora, diximusjftex fuanatura æftimcncur,nbsp;mortem promercri. Iam ponamus ante oculos quàm abfurda fit Aduerfariorumopinio,adhibira probatio-nct^ arTiit«/xti((lt;n',hocmodo. Omniapeccata mortempromerentur ( vt docct Scriptlira.) flJulU peccata venialia mortempromerentur, (vt tradunc Pontificij.) tlulla igiturpeccatavenialiafluntpeccata:\\0C cft ipfum non cil ipfum, qua ignorantia, nullanbsp;maior reperiri poteft. Secundus error : quod in pœnis venialium pcccacorum(quasilli volunc elle tantum temporales ) non lacis aduertunt ad fiimmani Deinbsp;maieftatem ; amp; cam vidcntur(abfit verbo bla-fphemiajcum ipfis hominibus cxæquare.Namnbsp;qui cerreni alicuius Regis edióta violauerit, isnbsp;temporalibus pœnis cciietur. Quod ft idemnbsp;ftaciias in cum qui Dcum vcnialiterfvt loquu-tur)offendcrit,profcótó facile vides quid eófe-quacur.Sic igitur errorem hunc profligemus. Q^fl/uisoffendit eum lt;^ut xternus efl, obnoxius eflpoenesfempiternis. Q^i^uis peccat, etiam venialiterC vtvolunt ) offendtt eum ^ui uternus efl. Qtpare ^utflquis etiatm v enialiterpeccat, obno-xius efl pasnts flemptternis. Maioris probatio ducitur ex Analogia quæ debet elfe inter Lcgiflatore, legem, amp;: pœnas:nbsp;alioqui fcquerctur,nihil incerclîc inter peccata venialia amp; ca quæ in homines admittuntur.nbsp;A’d'wi'aSi' amp; blafphemum. Minor a-utem eft in prompeu. Tertius error, quod Pontificiorum fenten-tia eft (xWrlt;tTolt;,ncc fecum poceft ipfa conlcn- lâCob.l. Ratio $. e’e a;v7lt;-«(J/xivar Etii qui feM.ilittTnbsp;feccant,nbsp;teternamnbsp;mortr fronbsp;mrrentur:nbsp;ß Detu venbsp;lit prit futnbsp;iure a^e-rt. Ratio I. Ÿum fen-ttntia re-fn^naiiit tire. Dupliccm rcpugnantiain(nemihiomncs inualnta. Repii-gnatia i. pcrcurrcndæ fint) in medium proponam. Prior eft, qucid comparanonis vim ac luce extinguat, qiiam ipfc naturæ fenfus in horai-nu ctiam ftupidilfimorum mcntibusaccendir.nbsp;Quis cnim ett adco cardo ingenio, vt quaii cx-audita voce naruræ,nô agnofcat, hac eile vimnbsp;cóparationisjvcquodin vnaeademqjrcpotcltnbsp;id quod mams eft, poffic quoque id quod eftnbsp;minustQuarCjfi Chriltus purgac grauiora pec-caca, quanto magis Icmora? Dictnr foiraffc. |
Chriftum poirc.quide,at nolle. Sed ego contra ita rurfus vrgco : Chrilti volunratem nobis exnbsp;iplb Chriftoamp; ex fcriptis Apoftolicisdiicen-damelfe,non autem e.x fomniis Poncificiis.nbsp;Dicis Chriftum nollepurgarcpcccata leuiora:nbsp;At ego malo lohanni cn’dcre,qui in finu Chrinbsp;fti vecubuit,amp;cius voluntatern habuit perfpe-éhiirimam. Is igitur nonobfcuris,non ambi-guis verbis, nullis adhibitis diftinólionum in-uolucris,fcd plcne ac pcrfpicue icapronun-tiaede poccacis noftrisChrifti fanguinepur-gacis ’.Sanguis etus, inquit,p«?^4f nos ab omui jnbsp;peccaio, Itemque, Purgat nos ab omni initjutta- ibid.nbsp;fe.Ex quibus efticitur, quum Chriftus, amp; pof-fir, (Sc velit purgare, non grauiora tantum, fednbsp;etiam leuiora peccatamobis iftam Pontificio-rum diftinólioncm cxplodcndam elle. Re- Ponufsenbsp;fpondent, abfurdum non elle, cuipiam vitamnbsp;condonari, qui cxilio muldindus lir.Ateriimnbsp;ego infto; pœnam cxilij ab co condonari pol-fe,qui pœnam capitis condonarir. Quinetiamnbsp;fie vrgeo : Euangclium ofterre credentibusnbsp;peccacorum rcmillionem, nonautem Icuiorisnbsp;fupplicij Commutationcm. Qu^od ft iftiscre-das,Euangclium,fciliccr,crit annunCiatiö pœ-næ,non gratiç.Deniquc,vt illis fuam fimilitu-diticm regeramus, lacita in regio diplomate feriptum elfe : Reo fua omnia crimina condonari : tiineobfccro, ab eo,non iam reo, fednbsp;abfoluto, pœnam cxilij,aut vllamaliaifi mul-ftam exiges?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Pofteriorrepugnantia, quæ Pontificibrum Rep“' fcncentiam reddit ao-bç-seTov,hiec eftiQurimillinbsp;dilferunt depargandis venialibus pcecatisninbsp;hac vita, proponunc inter alias rationcs,aquânbsp;1 uftralem, vt vocant, amp; imprimis cleemofynasnbsp;(præfertim fi in Monachos confcrantur,acnbsp;proprerea quidam non infacctusdicercfolc-bar, Monachos vefci hominumpeccatis.) Has ergo fatisfatftionis amp; purgationis rationes affirmant plurimùm valere in hac vita:p»ftcaquamnbsp;veto in aliam vitam tnigrauimus, iam propo-nunt flammas Purgatorij atque accrbilE'mosnbsp;cruciatus. Quæro igitur ecquænam lit rationbsp;tantædifFcrcntiæ. Q^id ? pollum viuus, aquxnbsp;guctu!a,vcnialiapeccata eluerc,cur poft mortem , illaipfa venialiacrepitantibusPuraato-rij flammis abfumenda fuiic ? Præterea pollitmnbsp;elcemofynam line vllo dolore conferre: nuin-ctiam nifi adlit alacritas atque animi prbm-ptitudo,periic iplîus clccmofynæ cff'côtus:(/jl-larem enirn datorem diltgit Deus.'^ Quod ergonbsp;poirumhiiarisamp; magna cum animi volupta-tcpræftarc dum viuo,cur poft mortem mihinbsp;præftandû eftacerbilfimo-cruciatu perferedo? Refpondenc, mein culpa elle, qui id non præftitcrim,dum viuerem.At ego ritrfusqua:-ro:iftudpeCcacumditnemprtalc,an véniale?Si 'nbsp;mortale,in purgatorium non venit; ft veniale,nbsp;•urnoncodem iurecenfecur quo rcliquavc-nialia.’iam non poteris, inquis, clecmofyuarnnbsp;præftarc, amp; alia eiufmodi lacere qua; viuus po 'nbsp;tcrasiScd nonne potcro precariîlmb, ft Scho-lafticis,credimus, animae in mediis Purgacorijnbsp;pœnis 'conftitutæ : pvecantur etiam pro viuis,nbsp;nedum pro feipfts. Nunc autem quid faciesnbsp;Aw- q.4- |
hac vita,plusDeo placeac,quàmvclmaximus.
ϻrlt;h Hecui.
ADVER6. HVM. SATISF.
C^Trin. Auguft:no qui c.xiftimauit Icuiora pccca-é’ /ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcnialia apellanc (dclcri o-
r^tionc Dominica , his verbis l-«urent. débita nosira. Sipeccara quæ iili vocant vc-nialia, dum viuimiis, vel fola precatione tol-luntur ( fi credimus Augullino ) quorfumnbsp;igicur poft mortem grauillimus flamraarurr*nbsp;cruciatus?
D'ißinliit Verùm, audio quid recentiores Monachi refpondeant:hocnimirû eiTe diferimen, quodnbsp;abfolutè voluntariæ : ac
P°^ mortem feciis. Ex quo fit vî minimus, in fdiiti vo hac vita,plusDeo placeat,quàmvclmaximus,nbsp;imtiriù poft hanc vitam, cruciatus.Atcnim cedo mihinbsp;fifellitur. bellæ huiufee diftinôtionis teftimonium ali-
quod in Scriptura.Nam qui extra Seripturam diftinguunt,extra Theologiam vagantur.Sed,nbsp;vtiftudetiam fomnium quàm ineptum fit Scnbsp;oinncs faciliùsintelligant : quæro abnbsp;iftisMonachis,velintne animas in fuo Purga-torio voiûtaric pœnas pcrpcti,an fecus. Quodnbsp;fi nonadfit voluntas, aberitpatientia,qua déficiente , quomodo Deurn placare vnquamnbsp;poiPent, ctiam maximis cruciatibusperferen-dis’Volunraric, inquiunt, patiuntur qnidem,nbsp;fed non abfolutè voluntaciè. Nam mallcntnbsp;quidera à pœna liberæ efiè, verùm quia aliternbsp;fieri nequit, quod euaderc non poflunr,æqua-bili animo fubeunt. Hæcilli. Egregiam vcronbsp;patientiam, amp; hac voce tragica dignillimam,nbsp;ç-iffist Àvàyx-A. Qmd, quod fi iftis credatur,fideles in hac vira liint obedientiores Deo amp;nbsp;patientiores quàm poft mortem! At longe me.nbsp;liùs Paulus qui lurftam carnis amp; Spiritus innbsp;hac tantum vita conftituit, non ampliùs futu-ram quum animus fucrit vinculis corporis re-laxatus.Sic enim differens de interiori illo ccr-taraine, me liberabit, inquitjeaquot; ifia corporenbsp;mortis ?‘Scd eft amp; aliud valdc abfurdum in iftanbsp;diftinftionc, quum pœnas vitrofufeeptasdi-cunt elfe abfolutè voluhtarias. Enimucroha-denus cxiftimaui id elfe abfolutè, quod honnbsp;ab alio pendet aut ad aliud rcfcrrur.Quamob-rem qui fie diftinguunt,nee Phtlofophos pro-bant,ncc Thcologos.-qui abfolutam volunta-tem rebus creatis attribuant. Prçtcrea cur ani-mæ(vt illi fomniant) vltró fufcipiunt illas pœnas, nifi vt ad quietem perueniant ? Poftremó,nbsp;vtmulta alia prætermittamus, non vident fe,nbsp;hacvnadiftinchione, eapropemodum omnianbsp;retexere, qua: magno labore, mulrifque fudo-ribus (ncc mirumfanè, quippetanras flam-mas nobis obtrudcntes) conheere conantur.nbsp;Mortem enim amp; quotidianas ærumnas, indif-lolubilcs huius vitæ comités, amp; multas præ-tcrca pœnas à Deo inflictas, dicunt eil’e pœnasnbsp;in hac vitafatisfaclorias,amp; que nos ctiam fçpenbsp;numéro ex ipfis Purgatorij flammis eximant.nbsp;Atquc id affirmant pœnitenti latroni conti-gifle. Quas omnes pœnas quis non videt.nonnbsp;cfteabfolutè, vt loquuntur,voluntarias? Quidnbsp;porto de Martyrio dicemus? quod quidem, vtnbsp;Pontificij tradunt, longé flammas Purgatô-rias præteruolat, amp; tamèn non cft abfolutènbsp;voluntarium ,• nifi forte negent hanc Chriftinbsp;ans.1. defjturo Petro martyre fententiam. Alutste
% cinget, in q ui t, tra lt;isferet r»«)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r. 11a qu e q u o
quo tandem fc vertant Pontificij, exitum ccr-tè non habebunt, ac fuis fc diftimftionum la-queis magis magifque inducnt,ncdum fepof-finr cxpcdire.Sed de priori Pontificiorum di-ftinètionc fitjVt opinor,diôtum fatis.
Sequitur poftcriordiltinctio inter Culpam, amp;Pœnam , quandoquidem voliint Pontificijnbsp;ctiam poft rcraiilioncm culpæ,non proprcrcanbsp;remitti pœnas temporales : vtantèdiiftum eft. amp; feen^enbsp;Qui error nunc eripicnduslt;‘rt , adhibitis fe- recentx,nbsp;quentibus argumentis : poftquam monucro,nbsp;pœnx vocabulo intclligi, non quemuis cru -ciatum,fcd cruciattim ac damnum pcccatis ad-mifîlspromeritum.
I-
iSla'la diÜifinio lacis expreßis Scriptnrji coKtradicitrectptetidaeft-.
HacPontijictorim di^iinPlio locis expreßis Sers ptura contradscst.
Plon eßigstnrrecipisnda.
Maiorcm nemo negaucrit qui modo fucrit Chriftianus.Minor probata cfl in 2.cap.huiufee difputationis, quum noftræ Demonltracio-nis fundamenra iacercinus, recitacis aliquotnbsp;Scripturæ locis : NtyPlnila eficonderuniwo tisejut Kom s,nbsp;fnnt tn Chri^lo lefa.
Qnis accafabit adnerfnseleblos rgt;ei,amp;c.
Deleaitant^iiam nebaiampeccata tua. Inipiitaturn taariiinnon recordabor ampltas.nbsp;Beatsis cniDomifn.is non tmpntatpeccata : Sx.nbsp;plerique alij confimiles, c.x quibus(vt res fiatnbsp;dilucidiorjita ratiocinamur.
Dens nonrepetatvll.tspœnaspeccati, tjuin ip/ordpeccatorîi rscotdetur.,eâsjne nnpntet-,^^' sjua-datn turn accafaito, ta condemnatio intercédât :nbsp;^ititm Dens reinittitpeccata., non ampluts eord rc-cordatnr, nec ea imputât ; cjuinetiarn aduerfns cos »•lt;« atm-ç/uibiispeccata remißi fant, niilla efi accufatio., nec '¦nbsp;condemnatio : Cert'e pofl remißionem peccatorumnbsp;nullafiiperfantpeccacorampœna nobisperfoltieda.
• Connexum peifpicuum cft.Allùmptum probatum cft locis fuperioribus.
II.
Si tanta eß- inter calpampeccati or pœnam affi^ nitas, vt Hebrai ÔP pœnam ej}- culpa vno eodém-t^ue nomine appellateßoleant.-certe hoc modo Scri-pturaßnnißcatßum demum peccatoriîpœnas repe-‘nbsp;ti^cjuitm ipfornm peccatorum ca/pa remijßa non efi.
K eratnefi jintecedens. erurn iaiturxs' Cotifie^aens.
Connexi vis pendet à vera rationc interpre-tandi Seripturam, quæ non potuit meliùs de-monftrarearótillimam culpæ amp;pœnæ peccati comunctionem, quàm quum pœnam peccatinbsp;vocatpeccatum. Afi'umptum pcrfpicaum cft.-Perferent peccatumfiuurn. Hoc eft,pœnam pec-can.ltcm,
Qifi peccata noblrapertulit in corporefuo'.cam locis limilibu^iquod amp; Auguftinusagnouit.
III.
Si remitierepeccatnm eß tollerepeccatum-.certe remißi peccati pœna nulla efi.
ylnteceden.i verum eß. y erum igttiir qquot; Conßc^uens.
Connexum patet vcl ipl'a luce naturæ.NAiti c-
Ibid. hla- .nbsp;t!.i 43-Pßl.31.
Vatitificit rh dïflm •nbsp;cJia lociinbsp;cxfreßifnbsp;Scriptu-
dicit.
Leui.xo,
i.Pet.i, Contranbsp;niendac.
e.15.
Locur.Je Leuit IJ»
DE VER A PECC, remiss.
ins quod non cft, nulla eft pœna. AiPumptura loan.i. probat hic locus. Ecce Agnsu Dei ^ui tolUtpec •nbsp;cota munds'.amp;c confimiles.
Vrgcamus ctiam fimilitudinem debiti qua peccatum ipfum cxpriniitur àChrifto ( idquenbsp;ex Syrorum Idiotifmo, vt ante diximusjquumnbsp;iuberaur prccati his verbis,nbsp;MattU.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque ita concludamus.
IIII.
exigit folutionem de bitt remifiifiniu^lus efi. ifuf extgit pœnam peccati retnifii,is exigttfobi-’nbsp;tionem debiti remifii.
Q^are is initAltis e/?.Sitautcm Deusiuftus 8lt; verax. At Monachi Purgatotij architedinbsp;mendaccs deprehendantur.
Maior non eget probationc.Minor eft pcr-fpicLia ex fupcriori loco Matthæi.
Hoc veto argumentum cft firmiffimum.Na pœna non cft iufta, nifi ratione culpæ ; fi nonnbsp;iufta,nepœna quidem : nifi ô/saivpiuç. Tolle i-giturculpam,fimulpœnam culpæfuftuleris.
Quare fi Deus pœnam rcpetir,ccrtè non rc-mifit culpam:ncc enim pœnam repetit,nifi propter culpam, quia funime iuftuseft. Eantnbsp;nunc Monachi,amp; quærant ficulnea folia,qui_nbsp;busfuam hancturpitudincm (fipoflintjobtc-gantiqui malunt fuis diftindionibus Deumnbsp;accufarc iniuftitiæ , quàm errorem fuum a-gnofcerc.
Ac ne prorfuf ncgligere videamuripfapræ-cepta 'TfawH watjifftce; ; age redatguamus illam Pontificiorum diftindionem fetjuentibus Sy l-logifmis-
V.
Si hoc Propofitio necefidrib vera efi: Qtsu Dens nonremtttttculpam,rettnetpcenam.Er^o vicifliranbsp;hæc propofitio ncceirario vera crit : Q^Densnbsp;remtttit culpam non retinetpoenam.
Antecedens verum efi.
V erumigitiir efr Confequens.
Vis amp; coniequentia Connexi pendet cit th; «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; ex oppofitorum naturaipræfer-
tim talium qualia proponiinturin argumento noftro.Cuiusrci rationem norunt ij qui in arte dift'erendi verfati funuAlfumptum ipfi Pontificij agnofeunr.
VI. ,
Sublato vno ex Relatis, cuiufmodi efi Menfu-rOsalterumRelatum intelligi non^otefi, cuiifniodi efiMenfuratum. Pofi remtfiionepeccati tolltturv-num ex Relatistnempe,culpa,qua efivtMenfura.nbsp;QMrepofiremtßionempeccatt, intelligi nonpotefinbsp;alterum Relatum: nempe, poena,:^Ha efivt Men~nbsp;furatum.
Maior negarinifi ab indodis planeatque impcritis non potcft. Ac fiquis ca de re du bi-tct,adcatipfaprçccptaredèdi(jputandiamp;:con-feftim definct dubitarc.
Idem die© de Minori propofitione. Quis cnim vnquam nifi omnino uNa/ifeuTo; indu-bium reuocaucrir, cam rclationcm intcrcedc-rc inter culpam amp; pœnam, quæintcr^e'rfof amp;nbsp;intercedit? Pœna igitur fubfiftcre finenbsp;culpa qui poteft?
VIE '
AutChriPitts mérita mortisfua deletculpapec-
cMor um vemalium{yt yoc3.rn)autnon de/et.Si^i^ cant,non delere : Ergo ChriSÏtu non pro omnibusnbsp;peccatit mortuus efi,fed tanntmpromortalib'M. Onbsp;olafphemos homines,fi quidcm id dixcnnt!nbsp;Sin agnofcant^Chri^lumculpam deleuil]e:fateaturnbsp;f'^ÿgt;tpofnaTn culpttfimjtl ejfe deletam.
Confcquentia pater.Nam quid cft aliud dc-Icre ac remitterc culpatn eius peccaci quod cs ipforum fcntcncia pœnas temporalesprome-retur,quam nolle exigerc pœnas téporalcs pronbsp;pter illud pcccatu promcritas’Nefcinnt profe-ótó itii homines quid fit pcccati culpa.ncc ad-ucrtunt, pœnam pcccati no poffc dcfiniri abf-quemcntionc culpæ. Quare vosappello, do-(àiffimi Philofophi, qui naturam eins Defini-tionis quæ fit ch. lofioa-d-înui perfpeftam habens , vt pro veftro iure infigncm hancMona-chorum infcitiam caftigetis.
VI IL
efinaturapeccatorumvenialinm, vtfoists temporales poenas promereantur {vt volunt Pontifia] ) ^remißispeccatis venialtbus nihilommmnbsp;retinentur eorumpoena temporales, vt illi spßaffirmant's certe interpeccatum veniale remijjum,nbsp;non remiffum,mhtl interefi.
aibfitrdum efi Confet^nens.
Abßtrdum igitar Antecedens.
Connexum patct.Nara fi peccatum veniale nihil amplius promcrctur , quàm pœnas temporales .-quid prodeft pcccatum illud rcmitti:nbsp;li nihilominus omnis pœna débita pcrfoluen-da eftîAHùmptum ipfi Pontificij proponunt.
Ex his omnibus intelligi potcft , diftinótio-nem culpæ amp; pœnæ,quaSatisfaâ:iones huma-nænituntur,circperabfurdam,atqucaufimdi- nbsp;nbsp;nbsp;Ü'
cere adeó ,vitiofam,atque impuram,vc nc ipfis fiinliiquot; quidem pœnis purgatoriis purgaripoffit.Qin nù.nbsp;re fupercft(quandoquidcm agimus de culpa ticnbsp;posnajvt Pontificij culpam agnofcanr, ne Di-uini iudicij pœnam iiicurrant.
Porto,fubduólis duabus illis diftinclionibus quas Pontificij fuis erroribusfuffulciunt, ne-ccife eil, tum humanas Satisfaótiones, tumnbsp;Purgatorium ipfum mere,licet nihilaliudànbsp;nobis profcrrctur. Verumtamen,vt res fiat di-lucidior,paucis aduerfus vtrunque errorem «-vatsuiva^i-iâi difputabimus,vtabfurda amp; incu-moda quæinde confcquuntur, ctiam ipfiPó-tificij perhorrcfcant. Ac priinum, in genere,nbsp;Sacisfadioncs humanas refcllemus ; Deindenbsp;nominatim aduerfus Purgatorium difl'eremus.
ÀDVERSVS HV MANAS fatisfaólioncs.
L
Sihomines debent exportefttisfacerepropec~ catisfais. Ergo ChrtSlus non perfeblè propeccasijnbsp;hominumfatisfecit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çntvi-
ElafishemumefiConfè^uens.
Blajphemttm efiigitur Antecedens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfus
Connexi coniequentia pendet ex natura Perfcéti. Nee enim id perfectè ab aliquo factii SAt»fi-dicimus,cui aliquid addendum amp; ab alio lup-plcndum cft, vt fuis omnibus partibus coiilta -re pollit.
Fal-
Falfitas Confcqucnris probaturcx locisfu-prainfcciindo capita recitatis : cuiufmodihi iunr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii'
'Hcb.io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblutione confummattit in perpetuum eoi
^ntfanttificantur.
¦oan.19. Confimmatumefi. Item, de folo Chtifto hæc dicuntur.
*Iogt;n.4.
I-Cot.i. ’
bTim.i;
Matt.io.
V,
Trofciß-tinnes (ie Chrifîinbsp;SittisfA'nbsp;liione.
ADVERSVS HVM. SATISF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97
nim in fuis diftindtionibus rem îta nobis Jefi-niùnt, vt Chriftus fatisfecerit quidem pro culpa amp; pro pœnis æternis, non autem pro tem-poralibus: hîc autem volunr Chriftum criam pro pœnis temporalibus fatisfaccre : quandonbsp;fcilicct fideles ipfi fatisfiiciunt. O præclarumnbsp;amp; valdefibi conftans rcfpondcndi genus!Hocnbsp;autem Pontificios in errorem inducit.-quôdnbsp;non diftinguurit beneficium fatisfadtionis abnbsp;ipfiusbeneficij applicatione: quem etiamerrónbsp;rcmadmittunt in fuæMillælacrificio, vtco- cnnfundHinbsp;piofiùs à nobis demonftratum clt in nollra di- satùfa-fpuratiöne De vnico Chrifti Sacerdotio.Qua- liimemnbsp;obrem vt Pontificiorum error faciliùs antenbsp;omnium oculos conftitui poflit.- rogamus le-étorcs, vt fcquentes propofitioncs diligen-ter attendant, quibus doftrina de SatisfaäiO- catione.nbsp;ne Chrifti amp; de vera Pœnitentia paucis cxpli-câtul.
t Chrifius pro nobis femel fatisfecit Deo, ejunm perfeffè iusluspro nobts peceatonbus m crace mor-tHHs ef.
2 nbsp;Chrifii Satisfablio ülis demwn prodefl fSUttisnbsp;'leer'e applieatur.
3 nbsp;nbsp;a4pplicationis ratio hac efi, vt mérita Chrifiinbsp;nobis tmputentnr.
q. Hac imptttatio fit, cjuum Spiritus S. veram fi-dern In nebis ingenerat, quie beneficium Chrifii re-cipietts fimul producit in nobis veros fiublus noïira regenerationis.
Vt Spiritus S.fidem in nobis ingeneret, adhibei exiêrna mediaquibus^ceu infirumentisjVtitur.Cu-iufmodifuntf Euangelij pradicatio Satramenta anbsp;Chrifio infiituta^atsjue omnino quacun^^ue adMi^nbsp;nifierittm Euangelicum pertinent. Quæ omnianbsp;Paulus coraplexus eft nis verbis.
Deus erat in Chrifio mundum réconciliant fibi, nbsp;nbsp;Cor.ji
non imputant eispeccata ipforum, pofutti^ue inno-bisfermonitn Reconciliationis.
Ex quibus facile intclligi poteft, Sacramen-ta non elle media,quibus fiarSatisfaólio Chrifti : fed media , quibus ipla Chrifti S'arisfaólio femel faóla,nobis applicetur. Itaque hoe Mo-nachoruni dogma : Chriftus in nobis, vel, pernbsp;nos fatisfacit Deo,cft «Têpo'J'o^oi', nee magis au-dicfidum,quàm fiquis dicat, Chriftum nos re-dimcre per nos, vel in nobis:Chriftum pretio -fifsimumfanguinem per nos, vel,in nobisef-fundere: amp; cætcra eiulmodi : quæ vt ineptè di-cunturnta vix àpiis hominibus fine dolore au-diri po (Tunt.Contra vcrô,hæc loquendi genera à Theologis cum fruótu vfurpantur:/« Chrifio cÿ per Chrfium Deofatisfacimus.Deumplaca-uimusdegem impleuimus : denique peccati Qf in~nbsp;ferorumviSlores euafimus. Quæ qu’dem omnianbsp;dicuntur propter imputationem eorura quænbsp;Chriftus pro nobis amp; fecit amp; palfus eft. Arquenbsp;hæc de Monachorum rcfponfione à nobis rc-futata.
PropitiatiopropeccatifnoiÏr/S(
Redetnptio noftra-.
Prettnm'^edempttonis noSÏrstf\u^tgt;v amp; ati-h.v-‘iÇov.Itcm.
Vulneratw efipropter peccatamfira) eïrlmore eiiufanatifumiu.
luPlißcatt exßdepacem habemu.t.
Ij, F nbsp;nbsp;nbsp;Malto magisreconciUatiferuabimnrper vitatn
ipßus.Lt quicLiiique loci extant in eam fcntcn-tiam, quorum plcriquc à nobis commcmöra-tifunt in fecundo capitehuius difputationisi Nam prætcrquam qubd verba Coniiimman'nbsp;di amp; Sanandi perfcötionera infcrunt:certè, velnbsp;Iola iphus Chrifti pcrfona vctat nos ca de renbsp;dubitare. Nee cnim à Chrifto perfeótiilirnonbsp;quidqnara nifi perfcótiffimum proficifci po-teft. Itaque Chrirtns nos pcrfeclè redemit,nbsp;perfedè cura Deo rcconciliauit, perfecte pronbsp;pccc-atis noftris fatisfecit : quia deditanimaranbsp;fuam pretium pro nobis; pretium , inquam,nbsp;pcrfcthim , fuîfquc numcris omnibus con-ftans: non autem dimidiura pretij, quemad-modum volunt Monachi ( quiequid tandemnbsp;prxtcxant. ) De qua blafphcmia, vt quod verum cil prohtcar, non polTuin finehorrorcnbsp;cogitate.
Rcfpondent, folum Chriftum fatisfaccre quidcm,fed ica vt fatisfaciat in iplîs cciam pœ-nitétibus amp; per ipfos; quandoquidem p copternbsp;Chriftum humanæ latisfactiones Deo itint accepta: : ipfasaurem non pugnarc cumfatisfi-ôtione Chrifti, fed ab ca pédère.-adeóque idemnbsp;ttatuendam efl'e de huraanis fatisfadtionibus,nbsp;quod ftatuiturdc mediisquæ ad lalutem no-ftram adhibentur. Qnanquam enim Chriftusnbsp;perfecte pro falute nollra paflus cft, proponi-tur tarnen Euangelij prædicatio, amp; ipfa facra-menta inftituta funt, quibus tanquam mediisnbsp;ad falutempcrucniamus.Hæc illi.
Verumcnimucro, quid cft illudere Scriptu-ræjfi h©c nos eftî Scripturareftatur, Chriftum fe. femel fatisfccifl'e Deo ; Ifti dicunr, Chriftumnbsp;femper fatislâcere ; Scriptura doect, Chriftumnbsp;per lemctipfum fatisfecilïe.Ifti foraniant,Chrinbsp;Itum per ipfos pœnitentes fatisfacere.- deniquenbsp;Scriptura affirmât, Chriftum fatisfccilîe pronbsp;nobis'.lfti verb opinantur,Chriftum fatisface-re in nobis. Atenim quum affirmât Scriptura,nbsp;Chriftû fatisfccifle pro pcccatis noftris, fimulnbsp;déclarât media huiufee fatisfaétionis , doectej;nbsp;quomodo fatisfcccrit:ncmpc patiendo amp; mo-riendo pro nobis : tantum abeft, vt perpeffio-*nbsp;nés noftræ fint media Satisfaótionis Chriftiinbsp;Q^inctiâ ipfa Chrifti fatisfaCtio ncccftàrib ve-niâ pcccatoru includir,cui répugnât pœnçpronbsp;pe'ccatis perferëdç. Atq; vtinâ noui ilti media^nbsp;tores apud fc cogitent, media cauiæ efficientisnbsp;turn ipia caufa pugnarc nô deberc.Quid quodnbsp;•nhac rcfponûonc ipfi fibi contradicuntîEte-*
I 1.
Si homines debent ex parte fatisfaccre propec-catisfûts. Ergo remtßio peccatorum non efiplane gratuitai
E alfifiimum efi Confie cjuens.
Ealfifmumigiturxlntecsdens.
i* ji
-ocr page 126-9S
Connexum eft perfpicuum.-quandoquidem fatisfadio opponitur Remiffioni gratuits. Nänbsp;ft creditor! latisfacio, certe is mihi debituranbsp;non rcmictit gratis-.amp;t viciffim,Si gratis remit-tit:profc(ftb ill! non fatisfacio.
Faltitas confequentis probatur ex his locis. luliißcantur gratis eiusÿrütia per redemptio-nernfabiatn in cbrilio lefu.
Ei t^ui operatur mercesnon itnputatur exgra~ tia.,fed ex aebito: ei vero t^uinon operatur,fea credit in eum ^ui iuHißcat tmpium imputaturfidesnbsp;fuapro iuliitia.
Sivnius deliEIo multi mortuifunt : multomagis gratia Dei(^ donumpergratiam qnius hominis le-fuChriliiin multos redundauit,(^c.
Si per^atiam'^non iam ex operibus: alio^juigra tia ia7u non eflgratia. Sin ex operibus, iam non eflnbsp;gratia,alioejuin opusdam non efl opus.
Gratia esiis feruatiperfldim, td^jue non exvo-bis, Det donutn efl: non ex opertbus nequisglorie-tur.
Elon ex operibus iuHitix tjua fecimus nos j fed fecundum fuarn mifericordtam ßaluos nos fecitynbsp;Ere.
Ex quibus locis pcrfpicuum cft.peccatorum noftrorum remiffioncm elle plané gratuitam:nbsp;quod ctiam fatis per ic lucct ex ipfo vocabulonbsp;remilftonis. Quod ft Monachis fidcs habcatur,nbsp;Chriftus pro nobis fatisfecit,ea,fcilicet,condi-tionCjVt nos ip ft Deo fatisfaciamus.
I I I.
Si homines debent ex parte fatisfacerepro pec-catii fuis. Ergo folus Christus non eflRedemptor Ecclefla.
Confe^juens eflimpium.
Q^re idem e/uo^ue de Antecedente flatuen-dum efl.
Connexiconfequentia patet ex propria vo-cabulorum fignificationc. Nam Chriftus dici— tur fatisfccille Deo, quando nos pretiofofan-guinc rcdcmiticóqucfpeótantvocabula xJ-tfoi'nbsp;ÓC a'm'Ày-ifof quæ pretiû redemptionis ftgnifi-cant. Quarc,ita.poftulantc mutua vocabulorunbsp;relatione, dicendum eft : Eins elle fatisfacere,nbsp;qui redemit: vndc nos ita ratiocinamur. Si folus Chriftus rcdcmit.-itcmqucjfi folus Chriftusnbsp;fuit pretium noftræ Redemptionis: proculdu-bio iólius Chrifti fuit fatisfacere pro pcccatisnbsp;noftris. Hucacccdit quod verbum,nbsp;non tantùm hîc figniftcat id foluere quod de-beas: fed fimul infert plcnam cum Deo rccon-ciliationem,Dcum pacatum elfcjdcnique Deunbsp;in co acquiefeerc qui fatisfccit.lam pœnæ pcr-peffio Deo non ita fatisfacic, ft per fc confide-rctur. Alioqni damnati pœnas perpetientesnbsp;Deo latisfacerent.-quodfallura cft.Conftderannbsp;da eft igitur perfona pacicns, nempe,Chriftus,nbsp;pœnis ipfts fupcrior, in quo vno pater acquic-fcit.-qucmadmodum ipfc de cœlo tcitatus eft.
I I I I.
Si is eflß'uSius Redemptionis amp; Satisfaclionis à ChnflofaSla^'vtpeccatorum veniam obtineamusnbsp;iuflihabeamur coram Deo. Certe falfum efl, alEnbsp;lt;^uam SatùfaSlionem pro peccatts nobis fuperefenbsp;faciendum.
Equot;erum efl Antecedens,
R.om.3.
Rom.4.
Rtfhi $.
Romii.
Ephcf.i.
Tit.}.
DE VERA PECC. REMISS.-
Vertnn igitnr Confecjuens.
Coiinexum eft manifcftum.Quia hæc repugnant; Nos habere veniam peccatorum, amp;» Nos debcre pro pcccatis farisfacerc : iténaqüc,nbsp;iJos iuFios efje, pœnaipeccatis débitaiftluere.nbsp;Cur ergo fupereritquædam Satisfaftio à nobis pro pcccatis facienda, poll veniam pccca-torum amp; iniputationcm iuftitiæî
AfTumptiim probant hæc Apoftoli verba. £p],efi.
In ^uo habêmns Redemptionernpirfangttinem Colof.*gt; ipßui, RemißionempeccatorumfecHnd'um ditittiainbsp;gratia ipßits.
Chrißiis fallus eß nobis a Deo luditta, ^ancti- ‘ ßcatio (S' Redemptio.
Quisaccnßibtt ele^tosDeilDeus efflquiiulîi-/• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom. »'
J leather c.
Refpondcnt,habcrenos quidem plena Re-millioncm culpæfcd non pœnærquam (loli-dam ,amp;¦ itTrai/eu^f diftinólioncm paulo ante rum rt-\ rcfutauimus.Sed ehim hoc ctiam addamus,ma feWtw.nbsp;ioriscxplicatioiris gratia. Obfecro tc,quîfit vtnbsp;ex co quod Chriflus perfoluit Deo, Remiffio-ncm ego poffiin impetrarc’Nonne quia meri-tum Chriili amp; cius Satisfaólio mihi imputà-tußCcrtc. At quomodo Chriftus fatisfccic Deanbsp;pro pcccatis noftris? An non id faólum cft,quianbsp;Chriftus pcccatoruni noftroruin, non culpamnbsp;pcrtulit,lcdpœnam?Itaquc ft meritum paflio-nis Chrifti mihi imputaturimihi ergo imputa-tur ipfius pœnæ pcecati perpeffio. Quorfuranbsp;igitur à mc peena pcccati rcpctcrecur? Non rc-pccitur,inquis,pcEna æterna, fed tantùm pœnanbsp;temporalis. Hic nolo commemorarç quæ fu-prà ànobis diôta funt, quum iftam diftinôtio-nemrefutaremus. Hoc tantùm poftulo, vt, fi-quidcni poflint,nobisprobcnt mirificam hancnbsp;interpretationem : Habemus in Chnfio, inquit Ephef»nbsp;Paulus, Redemptionemperßanguinem ipßus, Re-mißionempeccatorum : hoc eft (inquiuntMona-,nbsp;chi/iabcmus in Chrifto libcrationcm ab æter-nis quidem, fed non à tcmporalibus pcccatinbsp;pœnis. Atqui dum Paulus commendat diuitiasnbsp;gratis ipftus, non admittit falfam illam interpretationem, qua Monachi, quantum in ipftsnbsp;cft,Chriftigratiam imminuunt.Itaqueft Chri- i.pet.t'nbsp;ftuspcrtulitpcccaranoftra, inquit Petrus,hocnbsp;eft, omnes poenas pcccatis noftris débitas: amp;nbsp;mcritum pafsionis Chrifti nobis verè creden-tibus imputaturiefticitur e’^ cti'ant»{,nullas am-pliùs peccatorum pcenas à nobis cxigi, quip-pc qui in Chrifto habeamus pcrfcótam Re-demptionem amp; Satisfaótionem pro pcccatisnbsp;noftris,ac proindeperfectam peccatorum Re-mifsioncm.
V.
Si homines debent ex parte fatisfacere propec-cattsfuis : fequeretur, Dcurn nec ejfefunftne mtfe-ricordem., neefumm'e lufium ( abßtverbo blatfhe-mia.)
Confeejuens efl abomidandum.
Idem tgitur de ylntecedente tudicandnm efli
Connexi confequentia ftbi fidem facit hoc modo.Si vfquam lucerc debet fumma Dei mi-fericordia, lucebit certein pcccatis hominuinnbsp;rcmittendis. Quia verb poftulat fumma Deinbsp;iuftitia, vt peccatorum peensperfoluatur : ec-ce
-ocr page 127-ADVERS.HVM. SATISF.
ceprodiit lefus ChriftusRedcmptor Sr Scrua-tor Ecclélïæ qui perferens poenas pcccatis no-ftris débitas,fecit vt tum Mifericordia,turn lu-ftitiaDei clariffimè rclucerctin pcccatorum noftrorü Remiflïonc.Mifericordia.quia Deusnbsp;inChriito filio dileótiffimo nobis mifertimisnbsp;^ccatoribus peccata códoaauit. luftitiazquianbsp;(itaftatucnteDco) Chriftum pro nobismorinbsp;oportuit, vt effet fummæ Dei luftitiæ fatisfa-ûum. Quod fi nobis ctiamnum ex parte pronbsp;pcccatis latisfacicndura eff; primum minuiturnbsp;Dei Mifericordia,quæ nec plenu, ncc foljdumnbsp;beneficium contulit: minus effenim , partemnbsp;quàm totum remittere. Deinde minuitur Deinbsp;luftitia, fi rcmittunturpcccata, quin fimulipfinbsp;fiimmæ luftitiæ omniiio fatisfaclu fit. Quam-obrem itaftatuendumeftmec Dcum nobis rc-niitterc peccata,quin nos amet: eftenim fum-mè Mifericorsmec amarc,quin ipfi pro pecca-tis noftris omni ex parte facistadlum fit:(Eft c-nina lumme luftus. ) Ac proinde qui fatisfii-ftioncs humanas defendant,cos fummam Deinbsp;tarn Mifericotdiara, quàm luftitiam non fansnbsp;agnofccrc. V I. filous nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X ‘kk' iacrytnis, liquidem corum Dccrctis habenda tasDeo, fatis,quâtuiB exiftimo, ex Efau lacry-mis intelligût : adeb vt hue rcdcant ncceflc cft,nbsp;interiorem animi dolorem de pcccatisadmif-rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A _ (Nam feitè quidam lacrymas dolorum legatos 'f.7. Nullum dogma tjuod fecam pugnatc^ efi ifii-^a.'^v,adeóijue nec inteUigiynec expUcaripoteßr^re-Cipienditm efi- Dogma Pontificiornm de fatii-failtonibus huma-nisfecumpagnat^ efiàoô^a'Qv-, adeó^ue nec in-telUgipotefiynec exp/tcari. ^uare dogma Ponttficiorum de SatisfaSlionibus hmnanii reciptendnm non efi. Maiorptopofitio noneget probatione. Minorcm vt probcmus, operæpretium eft repugnantias huiufee dogmatis recenfcrcmonnbsp;omnes quidcm( effet cnim ca de re magnumnbsp;volumen conficicndumjfed aliquot tantùm exnbsp;iis quæ infigniorcs vifæ funt. J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima Repugnanria hæc eft : In Satisfaefio- nibushumanis Pótificij primas partes tnbuiit ‘quot;’kr'*'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiqui«lcm corum Dccrctis habenda fidcs. Ipfas verb lacryrùas per fe no efl'e gra tasDeo, fatis,quatuiB exiftimo, ex Efau lacry-mis intelligut : adco vt hue rcdcant ncceflc eft,nbsp;fis,cuius telles funt lacrymç,cllct Deo gratum. appellauit. ) lam ille animi dolor, quid aliud eft quàm contritio,quam illi ipfi Pontificij tranbsp;dunt elfe partem Pcenitentiæ, à Satisfaólionenbsp;diftinélam, amp; cam elfe priorem Satisfaólione’nbsp;Certè,quoquófe vcrtanr,fatcancur nccelle eft,nbsp;fe Satisfadiones fuas cum ipfii Contntionenbsp;confimdcrCjCui tarnen tribuunc Remiffionemnbsp;pcccatorum.Sic cnim extat in iplorum Dccre_nbsp;iis,Euidenrißtmeapparec,!/uodfola cordis Contri-( tionepeccatHmremittitar.Çi^i quód Conlcflio-* nem voluut elle partem excerioris Satisfaótio-/»lat, ’ds'Errcc tibi rurlusnouaconfufio Satisfaâ:io-iiisS; Coufellionis. |
Seconda Repugnantia hæc eft ; Multa tra-dunt Pontificij de lacrymis, iciunio, facc«,ci-nere,Sr rcliquis ciufmodi cruciatibus vitro fu-fcipiendis a pœnitencibus, vt ica fatisfaciant D.o pro pœnis temporalibus corum peccato-rum quæ admiferunt.Atqui ne hæcquidcm Sanbsp;tisfaólio dicenda eft.Quâobrem?inquics.Népenbsp;quia fiquæ pœnæ temporales nobis efl'cnt per-ferendæ, vt ira Dco fatisfaceremus : cæ nobis ànbsp;Dco,non à nobis ipfis effent imponendç.Qu^idnbsp;cnim ftultius cogitari vnquam poflit, quàmnbsp;qubd ifti fimul Debitoris amp; Creditoris: Rei Srnbsp;ludicis perfonam induunt?Obfccro tegt;Mona-chc : Eft ne id pofitum in arbitrio debitoris, vtnbsp;quicquid libucrit foluat creditor! ? Si aurumnbsp;debes, amp; plumbum foluis, (Nam in veftris in-dulgentiis audio vos plumbo dcledari vr aurunbsp;habeatis) quæfo, tuam-ne fidem propterea libéras ?Num is fatisfacir, qui, quû triticum dc-beat,foluir paleasî Rurlus quæro: ecquodnamnbsp;vnqüâfuit illud tribunal, in quo iudex mulclânbsp;irrogans, non certam pœnâindixerir, fed earnnbsp;tantùm ftatuerit quâ reus arbitratu fuo fufcc-perit perfoluédam ? Quid igitur nobis de fum-mo æternôque atque adeb iuûiffimo Dci tribunal! Gcnfcndum cft? Hæc igitur répugnant:nbsp;Pœnaspcccatorum lucre, amp;, Pœnas fponta-neas fufeipere. Nam fi pœnacftpcccati, cam ànbsp;Dco irrogatam, non àpcccatorc vltrbfufce-ptam opottuit. Al*oqui cft Pœna non Pœna,nbsp;amp; Satisfadio non Satisfaciens; tibi enim fatif-facis, non, Dco : quituumarbitriumfcqucris,nbsp;non Dci iudicium. Dices fortaffe Sacerdocesnbsp;Pontificios certas pœnas peccatoribusimpo-ncrc.Hoc auté quid eft aliud quàm lutum lutonbsp;purgarc (vt illcdiccbat) amp; errorem crrorc cumulate? Nam fi Sacerdotes Pontificij pœnasnbsp;imponant quibus Dco lacisfiat:Ergo id fibi arrogant quod cft Dei proprium. Tertia Repugnantia. Quum Pontificij dant eiccmofynas, vt ita fatisfaciant pro pcccatisnbsp;fuis:amp; quum fefe alïliôlant tum lacrymis, tumnbsp;cilicio, tum ctiam flagcllis, amp;, vt illi quideranbsp;diccrc folcnt,av57rAH^)£q«(atque vtinam cos a-liquando pudeat tam propè ad Sacerdotesnbsp;Baalisaccedere, qui fe vlrrblanccolisincidc-bant,vc idoli fui gratiampromcrercnturjquû,nbsp;inquam, ilia omnia vcl faciunt, vel patiuntur:nbsp;quæro,num ca fint pcccatorum pœnæ. Nega-bunt: quandoquidem in ciufmodi rebus ma-gnam illi virtutem amp; magnum meritum con-ftituunt: Virtatem autem effcpœnam peccati,nbsp;ne fando quidem auditum eft. Denique clce-mofynam effe peccati poena diéturos nonpu-to. Non funt (inqui: ) pcccatorum pœnæ : fednbsp;funt pro pcccatorum pœnis. At cnim fi ica eft,nbsp;toile igitur nomen Satisfaólionis. Nam Satif-fadio cft folutio cius quod debesrat debes patinbsp;pœnas pcccatorum temporarias(vt aisjiftaautem quæ pateris non funt pcccatorum pœnæ:nbsp;non fatisfacis igitur. Redimo ( inquis) pœnasnbsp;peccati atque ita fatislàcio. Hîc non repetonbsp;quæantè diôla funt de Clirifto, vt pcsfeôto,itanbsp;vnico Redemptore. Non ctiam vrgeo, quàmnbsp;horrendum fit, vocarccilicium amp; laccû, pretium Redemptionis : quod depretiofo Chriftinbsp;fanguine Scriptura affirmat.Hoc tantùm dico,nbsp;ex hac tua fententia confequizte Dco fatisface-rc ne Dco fatislàcias. Ac proinde non dicendanbsp;efl'e Satisfaólioncm-.quandoquidcm ca qu^ fa-cis omnia cb fpcclant, ne pœnas illas Dei iu- |
DEVERAPECC. REMISS. I dodiffimis Theologis grauitcr amp;copiósè iam-pridem refutatos firmiflimis argumenti? : quibus quidem hadenus rcfifterc,amp;(nc plané Sa-tisfaciendi vocabulum ncgligcre vidcamur)nbsp;fatisfaccrenunquam potuiftis : nec inpofte-rum(mouete, verfate, voluitefaxum illud ve-ftrum Sophifticum) vnquam fatisfacietis:quianbsp;fortiflima cft veritas.Atque hæc avainteuaç-««;nbsp;à nobis generaliter difputata fint aduerfus hu-manasSatisfadioncs pro peccatis : Nunc fpe-ciacim quædam etiam nobis aduerfus Purgatorium proponenda funt. Audiamus igitur quædam ex üs quç in Purgatorium dici pollunt,quæ quidem quum fint propé infinita, ramos tantum aliquot exim-mcnla fylua decerpemus. ÏOO dicio petfoluastquas promeritus es. Quarta RcpugnantiaiNullum opus Satisfa-dorium ( vt vocanc) abfque pœnitencis preci-bus valere poteft. Sic cnim illiiplî Pontifices ftatucrunt,vtextat iniplorum Deerctis. fitKt'de Ffi pœnitentia humtlntmfß' bonortun fide Hum fxn. dfi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^notidiana in tjuapeSiora conttidimits dicen- i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes-.Ditntîte nobis débitanoi'tra^Qfc. Ide'o leiuniu, jLt Lom- iQ- eleetnofiyna orationes mnigilant. bA^d.li.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Hotidianisfirenibttsfietitbtfijuepeccatis fide qim 'inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hmevita non ducitnr ,lt;juotidtana oratio diAMi. de fideliKmfiatisfiacit.Eorum emm efidicere^Paterno-fan. difl.fierani es tn coslis,(ßc,Delet ornnino hacoratio mi-Leb. nima cfiiotidianapeccata: deletetiami'ila à ^nibns una jidelinm ficelerate gesia fiedperpœmtentiamnbsp;in 'iticlius cornmntata dficedit .^fiveraciter dicatur^nbsp;Dunitte nobis débita noiira.,id^c. Ex quibus nos ita ratiocinamur: Si precatio ferit» amp; ex animo fada, eft pars longé maximanbsp;Sacisfàdionis, quaquidem prccacioncpœiii-tentes :oganr,vt fibi peccata rcmittantur(quc-admodum Pontificij volunt) quomodoltarenbsp;potcif vocabulum Satisfadionis?Nam iî pete-re vciuam peccati, eft fatisfacerepro peccato,nbsp;ccrtè,Satisfadio non cft Satisfadio-.nam Satif-fadio amp; Venia opponuncur:quas tarnen Po»-tiftcia Décréta coniungunc,his verbis: C.Qi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dens ignofiettfieipfikmpnmentt. Sciplum igitur liqu..tgt;ido afflidare, non cft latisfacerc pro peccato , fed lt;Zc veniampetcrc:cxilloCanonc. „,,3 QmntaKcpiignantia. Petrus lacrymis cul-P^æ negationis luæ diluit.ItcmLombardus: P nrgans lacrymis amnem Qualität em vitfinbsp;Eleetnofina libérât ab ea morte qua per deliblanbsp;poßBaptifimHmfierpit. file at pro te mater Ecclefia-,zß' culpam tnam la-crymis laiiet. Quibus verbis lignificant Pontifi- Çontra,illi ipfi aftcrüt,eiufmodi opcribus tol-li non culpam,fed pœnam,vt ante didum clE C.'Porri de Inbsp;d'ifl.l.nbsp;Sent. 1,4.nbsp;diß. is. Ca.n, mï- •tQW CAnfleAt. cjj culpam rcmitti opcribus Sacisfiiótoriis. L ..........i ' nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- li noo culpam,fcd pœnam,vt antè dïótum clE Sexta Rcpughancia.Tradunt Canones Pon-tifjcij Sacisfaófcionem fieri vtlpœnaleuiflima, vt pater exhis corum verbis. ß! emo ßaiefi cofelt;^ui veniafn^Kifi (juätulamcun-^»e, etß minor em tjuarn debeat ^eccnttfoluerit pee-w4gt;«.Primùrn hæc repugnant amp; inconftantilîî-mc dicuhtnr,pœnamfoluerc, amp; confequi ve-niam,vr antè didum eft.Deinde hoc fine con-tradidióne diet non poteft,cum peccatis fatil-facerc, gui rantillam amp; longéminorem pœnâ perfolucrit : Vrget cnim vocabulum, Satisfa-Uioniit'ïn qqo Pontificij quantum valet parti-cula S A TI Sjiîondura fatisvidenturintellc-xiffe. Verû : quid multis moror?Gracianus ipfenbsp;commemoratis dcpœnitcntia contrariisfen-tentiis, quumnon fatis haberetconftitutum,nbsp;quam pptiffiraùrn fequeretur. Cnt,inqLnt:,harî{nbsp;potius adh£rendii7n fit leiloris iudtcio refiernatur»nbsp;Vtratjue emm fiententia fiantores habet fdpientesnbsp;relt^iofios viros. En «•A»p(iipopla Decrctorumnbsp;Defanit. Pontihciorum. Quæ quum ica lint, peto à vo-- ’• bis, Monachi Pontificij, vt arrogansiftud Sa-tisfaclioms vocabulum,amp;in hac quidera quç-Itione falfum, ineptura, amp; contradidionibusnbsp;implicatum,tandem aliquando é medio tolla-ris : cuius abuius maxime^ inucxit errores, à C-VollÙp-fent. de Teenit. diß.l. Ca». ^Anuisnbsp;fleriitu-do, difi.l. |
ADVERSVS PVRGATORIVM.
SihocadChriPli ofifiiciumpertinebatvtincru- jiturp» ce Pnrgationempeccatorumperfieipfiumfiaceretyó'nbsp;Christus perfeltè ofifiteto fiinEtsts efi : certe Chrislissnbsp;merito mortisfin£., cyfiolasy tÿr pcrfieEltßtme peccatanbsp;pnrgauit. Fquot; er um efil .Antecedens, erum igitur ßy Confietpuens-. Et vi Confequentis dogma Fontificiorum dePurgatorio falfum cft. Connexumeftper-fpicuum. Nam quod Chiiftus debuit ( nempenbsp;quia ita voluitjper feipfum faccrc,debuit quo-que fßlus faccrc. AfTumptum patet ex his Apoftoli verbis, Hcb.i. Purgationc pcccatoru noftrorura per feipfumnbsp;fada,fcdit ad dextram Maieftatis in excclfis.
Nullum dogma ijuod pugnat cum expreßis Scripture locis efi Theologicum. Dogma Pontificiorum de Purgatorio pugnat cum expreßts Scripture locis.nbsp;Quare dogma Pontficiorum de Purgatorio non eßtnbsp;, Theologicum. Maior cft perfpicua. Minor patet ex locis Scripturæ fuprà in c.2. recitatis,vt .• Sanguts eiuspurgat nos ab omnipec^nbsp;cato. Sanguis ChriPtipurgabit confeientiam veflram^ idojn.i-Heb.j. ' Superniuemdealbabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , iseati tjui in Domino monuntur: ipuia requieficut a laboribiisfiuis. Er plerique conlimiles, Ac nenbsp;forte dicanc, Chriftum purgarcpœnis Purga-torij:Scripturatcftatur,Chriftumnöspurgaire liyßoiip»nbsp;fuo fanguine pro nobis cffufo. Nedicamridi-culum elle hoe refponfum amp; contradidionenbsp;implicatum : quandoqiiidcm Chriftus dicitucnbsp;purgarepcccata,hoc cft, rcmittere : cui oppo-niturpœnas débitas folucre. III. Si dogma de Purgatorio verum efifiet, eß' adfia-Internnecejfiarium non ejfiet ab xipoPtolis preter-mtjfium. xlt pretermijfium cfi. Non igttur verumynec adfidem necefiarium. Connexum continet Theorema,de quo multanbsp;diximus, quum agercmus de T^erbo ÎDei ficriptonbsp;aduerfius humanas traditiones^ quæ hîc repeten-da |
jfenonfunt; Illinc allument Icôtorcs quæad hune locum pertinebunt, Nunc hoc tantùmnbsp;vrgemus ; Apoftolos fæpenumcro deftatu de-ruiictorum diffcruiffe, multa de fupcrftitumnbsp;oflicio tradidiffcmunquam autem de ifto Put-gatorio fcciffe métionem. At fi quod elfer poftnbsp;hanc vitam Purgatorium,certè rem tanti mo-inenti, nonprætcrmicterent,quum præfcrtimnbsp;argumentum illud deftatu defunftorum,tra-ûarcnr.Abfit enim vt exiftimemus, Apoftolosnbsp;in tradandis fidei dogmatibus aliquidinpri-mis neccflàrium ominlTe,cuius, longo póftnbsp;tempore,Pontifices Romani mcminerint.
Aflumptum patetexipfa Scriptura: neque enimPontificij locum vllum proferrcpolfint,nbsp;licet id lummo laborc conentur præftarc, vtnbsp;infra fuo loco videbimus.
II I I.
Ss Purgatorium purgat peccatum , aut culpam purgat aucpoenam^cii Poncificiorum diuifione.)
At non culpam purgat, ( Pontificiis ipfis ita tradentibus)
Purgat igitur pasnam.ltem:
gAuc/^utdpurgatpœnam,aufiertpænam,(vt fu-pra^tuit ex Definitione purgandi)
Purgatoriupurgat paeniz, inquiunt Pontificij, Ergo Purgatorium aufiertpœnam. Aufierre autem inferre fimul vera effe non poffunt.Nonnbsp;igiturinfertpœnam. Et vi confequentis nullænbsp;hurt Purgatotij pœnæ. Quod fi comnruteturnbsp;loquendi genus, idem protctló confequetur;nbsp;femper cnim dicendum erit: St Purgatoriupur-gat,ejje aheuius reipurganda Purgatorium,\t3. distante ipfa Rclatorunr natura. Quare neceffenbsp;eft, Yr,fi defumftorum anmrps purget à peccatis,aut purgetà culpa,autapcEna.Nolunt autem Pótificij culpam ingredi in Purgatorium:nbsp;dicendum igitur crit. Purgatorium purgarcnbsp;homines à poenis pcccati, quod pcrinde eft, vtnbsp;h dicas,immunes reddereà poenis.-femper ea-dem coroplexione nobis redeunte.
V.
Si pœna temporales nonporriguntur vitra vitam hanc terrenam tg}- caducam : Ergo ruitcommentumnbsp;de pœnis temporalihus pofi mortem in Purgatorionbsp;perferendis.
Antecedens verum ejt.
V erum igitur er Confiequens.
Connexum patet ex ipla Scriptura, quæ id demum vocat temporale, quod huius vitæ cannbsp;cellis circunferibitur, vt palam fict ex fcquen-tibuslocis.
Qus cemuntur, tempor alia fiùnt, lt;^U£ noncer-wmtur,amp;terna.
Ea lt;jUA prsfienti tempore perpetimur ,nonfiunt pariagloria in nobis reuelanda.
Nos vocauit ad aternam gloriam po^cfuam pau-li filer htc afifliilifuerimus.
Sic etiamdrues ille apud Lucamdumluxu dclichsdiffluerct, habebatfelicitatem tem-
Potariam : Côtrà,mcndicus Lazarus fentiebat m vita dolores temporales; at poftquam vtcr-qucèviuis fublatus eft, iam amp; huiusfélicitasnbsp;æterna eft, amp; illius dolores fempiterni. Qua-propter laudanda eft Auguftini fententia. 0~
ADVERSVS HVM. SATISF.
101
mnia-, \nQ^\i-,tem^or(ili(itratifeKntiamiinà.Miiie concluiit. Atquc omnino cuoluant Pontificijnbsp;facras paginas , amp; proférant quot;rç-aOTv fi poffint.nbsp;Nos enim affirmamus , nufqaam inScripturanbsp;fieri raentioncm pœnarum tcniporalium poftnbsp;hanc vitam.Quamobrcm itaconcludamus.
Omnispcena remporali-sj'mttur hacvitaîf^x Scri-ptura.)
Ornna pcena i^namp; venit in Purgatorium ejttemporalis.
Omnis igiturpœna venitin Purgatoriumß-nitur hac vita. Psc proindc nullæ funtpœnæ Purgacoriæ poft hanc vitam.
VI.
5/ purgarepeccata^eflypeccata remitters : amp;fi-lut Deuspeccata remittit. Ergofolus Deus peccata purgat:acproindefa!fum eß, cjuadampeccata pur~nbsp;garipofimortemflammis Purgatoriis.
Derum efi/4ntecedens.
Verum igitur nbsp;nbsp;Confecjuens.
Dc Connexo nulla potcft clïc controuerfia. Airutnptiim pater ex primo cap. huius difpunbsp;tationis amp;exfuperiori Dcmonftratione,atquenbsp;imprimis exi.Iohan.i. adde Luc. 5. amp;Marc.2.nbsp;(^idspotefi remittcrep eccata mfifilus Deus?
N I I.
Siverum eßhocTheoremaßepe à Scholallicis ip fis vfiurpatum :Deum non vindicare bis in idi-pfium : Chrulus pertulù pœnas peccatis noSrisnbsp;débitas : Certe fialfium efisyvllaspofimortempœnasnbsp;purgatorioéfiuperefie.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
fiit Pontificij 'Theoremailludagno/cuntic^Scri-pturaiuhet nos cred.ere Christum pertultjfiepcenas peccatis no sir is débitas.
Qi^re pofito Antecedents, ponitur amp; Confe-e^uens.
Theorema proponitLombardus,cui affen- Sen.I.4. tiuntur propèomncs Scholaftici,qui ab eitisnbsp;foncibus Huxcrunt.pofterior pars Antecedcn-tisluccmaccepir a noftra Dcmonftration^e, amp;:nbsp;locisScripturæ ad eam rem citatis.
VIII.
Sivniuerfia Ecdsfiia disiribuitur in Ecclefiam cœlefiemyQs', Ecclefiam adhuc in terris confiitutam:nbsp;(ir Purgatorium efiapud 1/fieras ( vt Pontifiicij vo-lunt.} Cent fiçjui fiiintinPurgatorio, ilia adEccl,nbsp;non pertinent.
Verum efi Antecedens. .
Verum igitur nbsp;nbsp;Confiei^uens.
Connexum per fc fatis lucct. Afliimptum confirmant hi Scripturæ loci.
Plaçait Patri per Christu/zi reconciliare omnta fiibi turn ejua in terra,tum ^ua tn cælis.
Scimusfi terrejtris huius domus noslrataberna-culum difiolutum fiuerit,nos adificiumex Deoha-hituros, domicilium non manufailumfied aternum m cœlis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
Defidero m'igrare zV efie cum Christo.
Probamus potins migrare e corpore, ciradDo- i minurn ire habttatum.
Hodie mecum erts in Paradifiô. Adde hifto-riam de Lazaro amp; diuite luxu perdito. Luc'kî.
Accefiiitis ad mont em S ton s;^ ciuitatem Dei Hebr.ii. i. iij.
-ocr page 130-DE V E R A' P E C C. R E MI S S.
viui : Hierufalem calePlem eß myrtadas Angelo-rum, conuentum Eccleßamprtmogenitorums^ui fcriptißuntin Coelis,(ß ludtcem vniuerßoru Deum,nbsp;(ß Sptritus itiüorum conßecratorum,^c.
Apoc.xi. ytdi SanSlam vrbem Hierußalem nouamde-ßcendentemaDeoeCoelo,ißc.
Ex quibus locis amp; plerifquc aliis confiroili-bus fatis intclligipoteft,Ecclcfiarnnufquam alibi quàm aut in terra aut in cœlo nobis indi-cari a Scriprura. Neque Pontificij poteruntnbsp;aÖ'erre tvç-aw. Nam Scriptura du* tantum lo-ca commcmorat,vnum,quictis .•pœnarum,al-terum.
I X. quot;
Si illi qui futurißunt reliqui die nouißimo, ra-pientur tn aera obuiam Chnilo, ac frropterea non funtperpejfuripœnas isias purgatorios : nec potefinbsp;aßei'Tt ratto, cur alyßnt eas potiissperpeßuri : certenbsp;nulUßunt pœna purgatorio pefi mortemßuturo.
ßerum efi Antecedens, yerumigituróquot; Conßequens,nbsp;Connexum patet, nili tum forte Purgatorium Ponrificium ex inferis furfiim cuolet.
I Thtf.4 Aftumptum patet ex his Pauli verbis, EIos viui qui reltqui erimus, rapiemur ßmul cum eis innbsp;nubes in occurßum Domint m aera,
X.
Si omnia quo ßunt ad pœnitentiam neceßßtria prosiandaßunt,quandiußumus viatores,fß ad Ec-cleßammtlttantempertiaemus:iß Purgatorium adnbsp;viatores, (ß ad Eccleßam militantem nonpertinet:nbsp;'certe Purgatorium non efiadPœmtentiamnecefi-fiarium : Et VI Conßequentis, quia non SatisfaSlo-rium,ne Purgatorium quidem,nbsp;y erum ejt Antecedens,nbsp;y erum tgitur eß Cotßequens.nbsp;Connexum eft manileftura. AlPumptum au-tem fibi fidem ex co facit, quod ex Scripturænbsp;doefrina, vita præfcnseftpiorumcurriculum,nbsp;mors autem, eft meta, vt confiât ex icejuenti-buslocis.
i.Cor.5. An ignoratis eos qui in fiadio currunt, omnes qutdem currere,ßed vnum apprehendere promium?nbsp;ficcurrtte vt comprehendatts,ßc,nbsp;i.Tim.4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libor eß tempus reßolutionis me a inAat,
Certamen illudpraclarum decertaui, curßum con-ßummaut,ßdemßeruaut, Quodßuperefi,repoßta efi mihi JuAitia corona,amp;c,
' Beati qui in Domino moriuntur,quoniam requie-ßeunt à labor thus ßuis,
ytgloriaripoßim tn die Chr 'fii, me nonß-uAra CHcurnfie,
Confianter propofitum nobis fiadtum decurra-mtss.
102.
cum aduerfj.rfo tuo cjnandiu es in via,exponunt, ( vel potiùs pcruertunt, vt locuni illuni, quafinbsp;obtono collo,ad fuu-ra Purgatorium trahant)nbsp;nomen vix,de vita prxlcnti intelligunt. Iplcnbsp;quoque Lombardus ampleólitur hanc fenten-tiam vulgo Auguftino attributam:nbsp;poenitenttam Ruanda iampeccare rionpotes,peeca-tu te dimtferunt,non tu j7/ij.Q^amobrcm illi nonnbsp;libi conftant, qui dum pœnitentiam vitæ ri-nibus circuufetibunt, tarnen poft vicam volât ctiamlocumSatisfaótioni fLipereU'e, quamnbsp;non minimam elle partem poenitcntiæ,illi iplînbsp;tradunc.
Apoc.14.
Phil.i.
Hcb.ix.
i-Cor.j.
GiLöquot;,
X I.
Qmm homines decedunt évita , autfuntiuflifi-cati, atit non. SiiusHficati, pacem habent erga Deum:Si non iu^ificatt,pereunt.^ bi igttur Purgatory locus?
Nis huius Ratiocinationis,pendcc ex autho-ritatc Pauli qui affirmât,Ftde lusiificatos pacem habere ergaDettm.Xzm videant Ponrificij quàranbsp;ifta rcpugncntiluftificatum eirc,i5c,Pocnas pcc-catorura lucre. Item, Pacem habere apudnbsp;Deum,amp;, Inferorum cruciatus ad tempup per-fcrre.HæC emm amp; plcraquc fimilia de luo Purnbsp;gatorio lonmiarüt.Quamobrem facianr Pon-tificij, vtfaltcm ipti inter le confentiant, quinbsp;modo dicunt hommes iuftos elle debere, vt fa-iüsfaciant pro peccatisnnodb affirmant, ipfamnbsp;Satisfaólioné elle pattern luftihcationis. Namnbsp;fi iuftificati funt,pacem habent,inquit Paulus:nbsp;Siiuftificâdi funt, nondum igiturremiffionemnbsp;peccatorum pcrceperunt.
X I I.
Si Chrifitianidebentreiieere Üla omnia dogma-ta,lt;jua non nituntur verbo P)ei,(^ cü expreßis Scriptura locis pugnant, derogant bénéficianbsp;mortis Chrifit,amp; einsgloriam obpsurant, tjus. mortem tembtlem zß confcientias confternatas, dubiosnbsp;(ß perplexas in ipjô tnortis articula reddunt, epuanbsp;funthauflaex fecibus Philofiphorum ae Poetarumnbsp;Ethnicorum:Et dogma de Purgatorio efieiufmodi:nbsp;Certe ab Eccleßa reiieiendum eß.
V erum efi Antecedens, y erum tgitur ConÇesjuens,nbsp;De Connexo ne Pontificij quidem aufinpnbsp;dubitarc; Allumptum patet ex iisqiiæ didanbsp;funtraminpræfationc quàm in fiiperioribusnbsp;Argumentis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-onclaß
Quarc cöncludamus hoc caput in quo mul- di/jtuts-tis illquc horrendis ablurdis arque incoramo-dis commentum de Purgatorio iugulauimus: ac iam progrediamur ad 4.cap.huiufcc difpu- «¦««ü«-tationis,inquonobisadPoucific.obielt;âioncsnbsp;Omnes nos comparere oportet coram tribunali l ïcÇpondendam eii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'quot;drivm-
Chnfh,vt vnuftjuißue reportes ^ua in corpore fece- • rit,velbonum,vel malum,
CAP VT nil.
QMCt^uidfeminauertt homo, hoceè’metet, nam t]uijemtnat carnifu£,ex carne metet snteritumßuinbsp;vero feminatßtritui, exßiritu metet vitam ater-nam. Porro ne benefaaentes fegnefeamus. Dumnbsp;tempus habemus,ßmusbenefici erga omnes.
Quinctiam Scholaftici, Viatores appellant, fideles in hac vita conftitutos, amp; quum ijludnbsp;diótum Chrifti (de quo infra) confentiens
FKfüdf-
Citum cftillud Auguftini: Elon-nullos acute obtußos ejße: quum eos tißeiono» perftringcret , qui finiplicitatenbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;' Scripturæ no cótcnti,p:r aliénas
amp;incxplicabiiesquæftiones va- adlAi^
De Gen-
gatur. Quû igitur Pótificij apertum Scripturæ s.ca/ ij« câpü refugiétcs,in obfeurasae fpinofas qualdänbsp;di-
ADVERSVS HVM. SATIS F.
patetGen.^.C^c.
Ergo remtjfa culpa, non proptereapœna temporales remittuntur :fedfuntperfoluenda aut hic aut in Purgatorio.
103
diftinclionesjtanquain digt;mcta,correpant, vt ibilaticcnt : opcrçprctium eft cosiliinc extra-herc,amp; Sophilticum illorura acumen, rctun-dere, dillolutis iis argumentis quæ profcruntnbsp;adfuarum diftintftionum confirmationcm.
Responsio.
Obiectio I.
oittil. igitur nobis probet alia pcccaca elfe Mor ^toïïiliu f^^iMliacancùm Ycni31ia,proferunc hunclo-ffiwfpec Cum lacobi,arque ica argumentantur.
attrum tasposlea^uam conceptt, ( inquic lacobus )pant tnwiÏM peccatum, peccatum vero per actum gtgnit mortem.
Vt igitur nobis prober alia pcccaca elTc Mor
peccatum quod momrn nongigmt. licoba.
Responsio.
£rr«r« Ncgo Confequens.Error eft,Ts ¦sjooçTiaTrXw; AïT-ojU^oviNarnlacobus non loquitur dequo-uis peccato , fed depeccato adtuali tantum,vtnbsp;facisparce ex circunftantia loci, arque exhisnbsp;verbis,inquit, peraèbim,nc tic nobisnbsp;in præfentia longiùs progrediendum in illiusnbsp;loci explicatione.
Alter error ê3-o;ji!|oo».Ncc cnim fequi-tur,Si peccatum, plane pcradlum mortem pro inerctur : Idcirco peccatum intus conetptum,nbsp;niortcm non promcrcri. lam adigamusad ia-commodura.
SrPontificij reclèconcludcrcnt ex loco la-cobi, fequeretur , ipfam concupiicentiam amp; peceandi voluntatem cui homines plané aifennbsp;tiuntur, non elfe peccatum mortale. Falfura.-atqucidvcl ipfi Pontificij negant poftLom-bardum. Quinctiam, vt abcamus àScholafti-cis, expreffi funt Scripturæ loci qui concupi-feentiam, pcccatLim(vt vulgb dicitur)mortalenbsp;elfe affirmant,vt,!*/»?! concup/fces-.addc dilputa-tionem Pauli inEpift.adRom. lt;Sc expofitioné
Exo.xo.
Kom.7.
gt;•1011X3^.’ Chrifti apud Mat(hæum:amp; quod dicit lohan-ô' Gn. nes,eum elfe homicidam qui fratrem oderit.
Kectè igitur AuguftinuSjRcacuSjinquit, mo-quot; ” riendi apparct in motu carnis non voluntario, fed voluntate fuperando, aduertus quem Spiritus concupiteit.
Hæc çrgdPôtificiorum4^virsp/xn'r«ce fie cor-rigatur, vt dicamus, banc elfe lacobi fenten-liamieos impiefacerc qui fuorû pcccatorûcul pâin Deum rçiiciunc: quandoquidcm concu-pifccntiam,ipûus peccati radicern, nobis ingenbsp;uitâ habemus, quæ, nifi reprimatur, eb tâdcmnbsp;prorumpit,vt inde raorsæterna confequatur.
Ex quibus intclligi poteft, banc diftinâiio-nem,prout à Pontinciis propünitur,nullû ha-«àieé?’ f^iidamcntum in Scriptuia.
Pofteciovem diftinctionem depœnis tem-Potahbusnon rcmiffis, licet peccatorum cul-,/îlt;naone pa tcniictatur,ita libi vidcntur confirmare.
te.
foiix yj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~
d^eßremißionem peccatorumßdeles nihilomintu patiuntur pœnas temporales, vrpote morbos, dolo..nbsp;retïtjuas pttaprafencts £.rumnas,mortem de-ipfim,'^t.si omr.ia funt peccatorum pcena.vt
10.C.I8.
Obiectio ii.
Exciicio Antecedens. Agnofco fidclium amp; Urrortt piorum viram effc velin primis rerum aduer- [«¦fmoritnbsp;larum relispropoiitam;fedpcrncgo,ciufmodinbsp;ærumnasellc lis,ecu pœnaspcccatorum infli-ctas. Hicergo deprehendo duos erroresquosnbsp;fingulos redarguam.
Prior eft in eo quod proponunt falfam by-pothefin.Eft enim faluffimum,piorum ærum-nas ipfis elFe peccacorü pœnas.Quod vt mciiùs intelîigacur, ncque nobis imponatnbsp;hæc eric facilis amp; expedita diftindhio.
Pcena, aut eft poena fupplicij, id eft, pœna peccatiiauc pœna caftigacionis.-auc pœna pro-bationis.Adpœnampcccacipeitinecquod a;: ,nbsp;Apoüo\vs,Stipef2dtumpeccari 7nors,amp;c quæ iuntnbsp;eiufmodi. De poana caftigationisintelligcndinbsp;funt hi loci,
Beat:'^ cjne-.n ca^iiganeris erudierii,
Bonum mihi fuit afßigi:vt dtfeeromfiututa tua. Cajiigauittne.fsd non /norti tradidit me.nbsp;Quemdiligit Dominusyca^igat. , -(ymnis caiiigatio nobisin prafens nonvideturnbsp;effe gaudij,fed irisiittx.t atpoïleafuèlum reddtt iisnbsp;^ui per earnfuertnt exerettati.
i^uum casiigamurfa Do^aino erudimur,ne cum hoc Mundo damnemur.
Ego quos a.mo-,arguo ca^igo'.reßpifce ergo^çg/c. Ad pœnam pvobacionis hi loci refcrcndi funt.
Beatus mr ^uifitffert tentationem-.quoniam quit proigt;atusfuertt,accipiet coronam vita.nbsp;Prabatto fdei miilto pretioßorprobatione auri,i^c.
Adde cxepla Iobi,Prophctarû, Apoftoloru, Martyru, 5ec. Animaducrteiidu eft ante, pœnanbsp;caftigationis aliquado præcedcreipiam ( quidam cnim iic peccatis indormiunc,vt nih gra-uiter percufli, minime exciccncur) aliqua.ndonbsp;verb lublcejuiitu vt maior fit rcfipifçécia, amp; innbsp;poftcrumapeccando dccerreamur.tum ctiam,nbsp;liquando res poftulat vt aliis exemplo fimus,nbsp;Quæ quids omnia pij Maiores noftri his verbis nobis expreftcrut. Ad hoc corripic Dominus,inquit,Cyprianus,vt emedet.-ad hoc emé-dat vt feruct. Ec Chryfoftomus, Deus ,inquir,nbsp;imponit pœnam, non cxigens lupplicium denbsp;peccatis, fed ad futura nos corrigens. Augu-ftinus autem, Poftet aliquis dicerc, inquit,nbsp;li propter peccacum Deus dixit homini, Innbsp;fudorc vultus tui edespanem tuum: amp;fpi-nas ac tribulos proférer tibi terra, amp;c.cur fideles poft pcccacoruin rcraiflionem, eofdemnbsp;dolores patiuntur? Refpondemus,ante remif-fionem efl'e fupplicia peccatoramipoft remit- Thomasnbsp;fionera autem elfe ccrtamina,excrcitationcfq; 5-p-4-^?^nbsp;iuftorum. Hæc Auguitinus. Ex quo fadtum eitnbsp;vtpleriqueScholaftici à vocabulo Pœnæab-horiétcs,malucrintdiccrc,ærumnas eiuimodi,nbsp;pœnalitales elle potms, quàm peccati pœnas:nbsp;fed mutato nomine non propterea (enten-tiammutarunt: hocvno contenti qubd «oui
i. iiij.
luyVanHy a;C «zcrtfif«;.nbsp;Roir.if.
Pfal.94. Pfal.n?.nbsp;Pial.nS.nbsp;Prou.j.nbsp;Heb IX.
I. Gor.n.
Apoc.}.
lac.i.
L'tb.4* £f.4-Depœntt,nbsp;amp; Cofef,
DE VERA PECC. REMISS. mus de diftinclionc vocabuli, pœnæ, tam ex Scriptura,quàmc.x vctcribusThcologis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ' tax vbie-^ ponnficios. £{ia in 2-’a tijicirxj. Pfal.94quot; toxreBio 104 amp; horridi vocabuli tenebris ofFufis, in errorc fuo fibitutodelitefccrc viderentur. Eft igiturnbsp;hic error ©jfo'; nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nee enim fequitunfi mors amp; vitæ prælcntis ærumnæ, per fc, funt pcccari pœnæ, quippe propternbsp;pcccatura in mundumingrellæ : cas elfe pro-pterea peccatorum pœnas ipfis ctiam fîdeli-bus, quibus pcccata lune propter Chriftumnbsp;condonata. Poltcrior error cftin co qubd quum de Pur-gatorio lo'quûtur(hoc enim etiam inter nos a-gitur) plus allümunt in Conclufionequàra in Præmilîis ; quod ratiocinandi, vclpotiiis,im-ponendi genus Theologos non dccct. Eccenbsp;cnim,proponis ærumnas, dolores, amp; incommoda : quæomniadicis elle peccatorum pœ-nas; finge me hoc tibi largiri,Quid obfecro adnbsp;Purgatorium? Ecquænam enim funt iftaincô-moda?n!mirum vitæ præfcntis: nunc animad-ucrte,lit ne hoc confcélarium: fideles patiun-tur pœnastcmporalcs in hac vira : ergo ctiamnbsp;poft mortem pœnas temporales patientur.nbsp;Proferasper me licet cxcmplafcxccnra,quibusnbsp;cfficias,fidelcs pari in hac vita.-neque propter-ca confequetur, fidèles poft mortem ciufmodinbsp;pœnas elfe palfuros. Nam réclamât ipfa return natura,qucmadmodum antè fuo loco di-élû eft. Qu^are nemo non vider,quâto in erröte verfetur hæc Pontificiorum argumentatio,nbsp;quàm fit làlfum Confequens: quod fuit exnbsp;falfo Antecedente collcétum. lam cos ad in-commodum redisramus. O . Si pœnæ caftigationis amp; probationis ab a-Dci proficifeuntur: amp; pœnæ peccatord înfligûtur ab irato Dco ipfa pcccata vlcifcéte. Ergo aut pœna caftigacionisamp; probationis non funt pœnæ peccatorumtaut, fi lunt,amornbsp;amp; ira Dci idcmfunt.Falfum amp; àdûra'îâv. Ps.ctorqucamus igitur hoc argumentum in Si morbi amp; mors ipfa,3dcôquc vitæ prçfen-tis ærumnæ hint pœnæ temporales peccati ( vt cenfent Pontificij.) Ergofalfum eft quod illi ipfi Pontificij di-cuntjhomincs poll'c fuis Satisfaélionibus pœnas temporales rcdimerc. Coniequcntia patettquia nemo haétenus pœnas illas potuit cuaderc. Quod fi negent ,1cnbsp;loqui de his pœnis tcmporalibus ; Ergo pri-mumhoc argumentum cftfupcruacancum. Dcniquclic rctort[ucamus hoc argumentum in Pontificios,amp; hac ipfa machina Purgatorium diruamus. Si pœnæ tcporalcs quas fideles perpetiun-turad ipforü fideliû cattigationem amp; proba-tionem fpcétant( vt docct Scriptura amp; pij Veteres agnofeunt. )Nihil igitur loci pœnis tcmporalibus poft hanc vitam rclinquitur. Confequentia patet; Nam caftigamur amp; probamur vtmcliorcs cuadamus. Ae4f«f,inquit,y«ew2 ca^iigauerii erudierit: amp; quæ funt confimilia: adeb vt feitcadmodunbsp;idem verbu apud Hebrços amp; caftigare fignin-ect amp; crudité : hic autera, non poil mortem,nbsp;progrcilus in pictatis ftudio faciendi funt. Corrigatur hæc obicôlio ex iis quæ dixi- |
Obiectio III, Duuidifuum peccatü remißum eß, fÿ- nünlorni- i.Sam i» mu retentit penna: vtdifertù verbis extatinfaera Num-W'nbsp;hi^oria.Idem de d^ofe, Aarone, çp-ali^^uot aliùynbsp;adeôque de Ißaelitico populo in defertis mortito di-cipotefi. Ergoremißi culpa non remittuntur pœna temporales. Responsio. Excutio Antecedens. Admitto D.iuidcni ExfDni-fuifle perpeffum poenas , ncrapc cafhgationis amp;probacionis,nonauccmpœnaslupplicij,lî- ’ “nbsp;ue,pro peccatis admiffis quæ Deus pro fuanbsp;miferieovdia remiferat. Sed præftatid Augu.-ftini verbis explicate ( quern ego in hac difpu-racione co fæpius appelio,quód cum magnumnbsp;Purgatorij patronum elle Pontifieij gloriarinbsp;folcant : atque ctiam nonnulli per impruden-tiam huncipfumAnguftinilocumcitaucrinr.)nbsp;Sic igitur Auguftinus.-Rediflimc dicctur, inquit, fubfecutum fuille illius comminationisnbsp;clFcótum, vt pictas Dauidis inilla hiimilitatenbsp;excrccretut atque probarctur. Hæc ilie. Porrbnbsp;in ciufmodi calligatione hoc ctiam conlide-randum cft:quum Dauid fummum inter Ifrac-litas magiftratum getcret, Dcum in illorcgenbsp;voluilfc teftarijfc fummum die atque æquifli-'mumIndicé,qui eiufmodi fcelcradctcltctur:nbsp;hoc ira elfe manifcftutn cft ex co loco quemnbsp;nobis obiieiunt:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Nathan, ho^ltbus Domini dedisit accaßonem blaßgt;hefnan~ dt,(jrc. Quum igitur Dauidis amp; reliquorum c-iufmodi pcccata fucrinr publicé, amp; ab iis quinbsp;publican! perfonam gerebanti adrnilia,qui nonbsp;facto folùm, vcrùm ctiam excmplo nocuerât: jnbsp;voluit Dominus, pœnis illis lubfccutis, alios ànbsp;peccando detervere. Quemadmodum enimnbsp;priuatorum hominum crimina fupplicüs plc-Ctuntur,vt ca ratione, turn legibus,tum publi-cæ tranquillitati fatisfiat: ira quum publicènbsp;peccant Reges amp; ij tjui fummum habent magiftratum,ht iufto Dci iudicio, vt, h non ordi-naria via leguni,tarnen prætcr ordincm in illisnbsp;cxcmplum cdatur,cx quo pcrfpicuum fit,ipfosnbsp;etiam fummos Reges habere in cœlo fuum iu-dieem, ne hbi in fuis peccatis blandianrur.I-dcmdico.de crimine atque peruicacia totiusnbsp;ptopèpopulilfraeliticimcmpeopcræprctiuranbsp;îuifl’c inillis exeraplum ftatui, quod pofterisnbsp;eilet documento.Sic enim Paulus,nbsp;nosiri fuerunt-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦) vt ne concupifiamus res maias peut i'U concupterunttZ^c. lam vidcanaus quàm nihil efficiat argume-turn. Primùm fallit ’sa^d. lid) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voca- buli pœnæ, vt dixiraus.Deinde,fiiIlitrt!gt;^ to i-oxôfj^ov. Quandoquidem argumentum ab cxcmplis tum demum eft nccclfarium'quumnbsp;habet vim InduCtionis ( qiiod facile norunt ijnbsp;qui callcnt tçô'Txoïrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At polfuiti hucaf- ferre plurimasôfs-ac-«;, nedum vnam, quæ vcl lela, Df pccC‘ mer.amp;x* «•34- |
ADVERS. HVM. SATISE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w; dcMofe amp; AaronedidumvèJim. ^/îwèwoj igitttrminus î Ira fir vt quum rnaximèPontificijnbsp;voluut ûatucre fuam iliam diftindionem eul-pæ remiflæ amp; retcntæ pœnæ, turn maxime Sa-risfaétioncs humanas pro pœnis tcporahbusjnbsp;nihil talc cogitantes,cuertaut. Dcnique corrigantur errorcs huiufcc Obie-dionis ex iis quæ lupràin noftra Rcfponfiouc ptferioïit ad illam obicdioacm cxplicata funt, quod amp; obied.nbsp;i.i fequentibus vtplurimùm faduri lumas; vtnbsp;inhac dilputatiauc, quoad cius fieripotetir,nbsp;breuitati Itudeamus. Matt. s. lac.7. loan.8. ^hfurdn tóquot; Incomnbsp;mcditnbsp;feriorhnbsp;obieci. dißt. Clt;)i. Ss nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ äfflictus ac fugiens, rcatum culpæ quam per- fola,vim Indudionis labcfadarct.Chrillus rc-mifir pcccataparalytico, nec vllæ funt pœnæ fubfecutæ ; quin potiùs corporis valctudo cô~nbsp;fccuta eft.Mulieri'peccatrici remilîa lunr pcc-cata.-dc pœnisnullum verbum;imó,^^«nbsp;ce inqu^. Adultcræ rcmittititur peccatum,nbsp;ncqucfitvlla pœnarum racntio. Qmd multa?nbsp;infinitum propè clî'ct fingula eiufraodi com-mcmorare, ex quibus facile colligitur, perpe-ram amp; abfurdè eos facerc, qui ex aliquot exé-plis,adeôquepeculiarcs circunftantiashâbcn-tibus, non modo rcgulam generalem, fed etiânbsp;dogma Theologicum conftituunt. lam vt Pontificij ad incommodura dedu-cantur,quædam ex Pontificiis Decretisaudia-mus,ex quibus illi cy àvTipâs-et facile deprehen-di poflint. Si Dauidi Deus propter peccatum illud fuerat comminatus vtfichumiliarctur àfilio:nbsp;curdimilfo peccato, quod crat ci côminatus,nbsp;implcuit, nifiquiaredilïimè,fi didum fuerir,nbsp;Cim.ß»u!. rcfpondetur, rcmiffionem illam pcccati fadâ^nbsp;de fault, ne homo ad pcrcipiendam vitam impedireturnbsp;‘ ’¦ æternam;fubfccutum verbilludcomminatio-nis cxcmplum,vtpiet3s hominis, ctiam in ilianbsp;humilitate exerccretur amp; probaretur, amp;c. Exnbsp;Ausuftino. Item: Dauid multis cruciatibus . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t pcttaucrat,cxoluit,amp;c.Ex Gregorio Êx quibus nos ira concludamus. Si Dauid poil remiflîoncm peccati pœnas grauiffimas perpeifus cft , vt cius humilitasnbsp;exerccretur» amp; probaretur (quemadmodumnbsp;videntur Potificij Auguftino alfentiri in priori Canone.) Ergo grauiffimæ illæ pœnæ fue-runt non pcccati, fed probationis pœnæ,qué-admodum ante à nobis didum cll.Contrà. Si Dauid pœnis illis grauillîmis perferendis, rcatum culpæ quam pcrpctrauciat exoluit,nbsp;(quodilliipfi Pontificij videnturcredete,nenbsp;abillo oraculo Gregoriano difccdant.j Ergonbsp;grauilGmæ illæ pœnæ,fucrunt,non probatio-nis,lcd,peccati pœnæ : quibus perferendis pronbsp;ipfîus peccati culpa Dco fatisfiercr. Errurfus. Si Dauid grauiffimis illis pœnis perfcrédis pro pcccati fui eulpa Dco Satisfecit(vt Pontificij Itatuunt poft GrcgoriumjErgo fiilfum eftnbsp;quod illi ipfi Pontificij difputant ; Dauidemnbsp;nonpro peccaticulpa» fed pro pœnispcccatinbsp;temporalibus tam grauia fuilïe perpeftum. Ex quibus omnibus facile cuiuis perfpicuu effe poteft, Pontificiorum in hac diftindionc,nbsp;tanta elfe inconftantiæ culpam,nbsp;vt verum diccre non poflint. ebie^' Rctorqueamus nunc in Pontificios fuum argumentum » vt qua via nos captarc volunt»nbsp;cadem ipfi potiùs capiantur. Si port remiflionem peccati à Dauide corn-, tniflîjtetentæ fuerunt pœnç,eædcmque grauil-limæ ( vt Pontificij tradunt ) amp; licet Dauid diunbsp;mulcùmque inlàcrymis amp; fqualorc arque a.;*nbsp;deo in fandiflimis precibns verfatus fuerit,nônbsp;tame propterea declinate potuit pœnas ab i-pfo Dci iudicio præfinitas. Ergo Dauid fuisnbsp;lacryraisac prccibus pro pœnis téporalibus fuinbsp;peccati fatisfaccrc Deo noii potuinquod idem ' / ¦ |
ObIECTIO III I. Si pœna à cur'pa fetungtnonpotefi'. Ergo flare non potermt ea ejH£ di-cuntur de pœnis àparenti-bus t)f poiieros tranflmflis. Entres nosiripeccaue~nbsp;ra«Z,iiiquit lercmias , gr nos intquitates eorurn Ierem.$.nbsp;portauimusAzzm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Num.i4.- FilijveElrtportabuntini^uitatemven:ram.E.dL~ de:quæ dicuntur de Heli Saccrdotc. Conflequens eflfalflum. Falfitm igitur AntecedenSc Responsio. Iftud argumétwm eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, defledirqne Error fu~ decurriculo huius neftiæ difputationis. Etc-nim cam Culpæ amp; Pœnædiftinôlionê quam, “ amp; ipfa rei natura fcrt,amp;, Sictiptura confirmât,nbsp;fatis agnofeimusi Sc'd hoc inter nosagitur, v-trum hæc Pontificiorum ddiFinSiiöyRemtßtonisnbsp;culpa eß' Retentionispœna ftare yllo modopof-fit. Nos enim cam ipiam fibiaVr/çaT/Ka; repu- .nbsp;gnare afïirmauimus, amp;,quantum fpcro,ccrtif-fimisargumentis confirmauimus.Abfit auteranbsp;à nobis ita Culpam cum Pœna eonfundcrc,vt,nbsp;vcl peccatorum culpam rvllam in Chri-fto fuifl'e dicamus,vcl,negemusChriftum pœnas peccatis noftris débitas pro nobis pertu-lilfc. Nam Chriftus ( vt noftram, non noftris,nbsp;led Auguftini verbis explicemus fententiam)nbsp;fufeipiendo pœnam amp;non fufeipiendo cul- üow.Ser.nbsp;pam,amp; culpam dcleuit amp;r pœnam.Itaque quû 37.nbsp;de hoc inter nos quæratur , An cui Dominusnbsp;peccatum remifit,ab illo ipfo pœnasexigatnbsp;tüporales eius pcccati quod remifl’um eft: cer-tc pœnarum à parentibus ad liberos propaga-tio ad hanc quæftioncm non pcrtinct.Cur au-tem id fiat amp; fit Diuinæ luftitiæ confentaneû,nbsp;nûcnon eft explicâdilocus.-nc àpropofita ijp-bis difputatione aberrarc, amp; quod inaliis rc_nbsp;prehcndimris ipfi committere vidcamur. Hocnbsp;tantum dieam,fummum Dei Indicium in eiuf-modi rebusadorandum nobis eire,atque itanbsp;ftatuendumi qudtiespeccatorum pœnæàpa-rentibusad liberos manant, ipfos liberos nonnbsp;cifeab Omni culpa eximendos. Sic cnira Dominus,'z/^tó«j',inquit,nbsp;beros intertiamnbsp;nbsp;nbsp;cjuartamgenerationem eorurn cjui oderuritmec Et apud Ezeehielem, Si improbus filturn genuerit /^ui viderit omniapeccata pa-tns fltty fled noflecerttflecudu ea^ is ob imsjuitate pa-trisflut no mortetur^/edziiuedo viuet. ^nima i^ua peccaueritipflarnorieturytgxc.Q^timocva id quodnbsp;dicimus confirmatur lisexemplis quæ illi ipfinbsp;nobis obiieiunt. Etcnira ludæi quideportati |
w6 DE VERA PECC. REMISS.
funt Babylonem,extra cwipa non faerunt ; inao pöcius paterna fcclcra fuis ipfi fcelcribus cu-mulauerant,quemadmadum, amp; facra hiftorianbsp;commémorât, amp; Prophcricæ obiurgationcsnbsp;abundc tcftantur, Atquc idcftquodleremiasnbsp;tanroperè deplorabat in co loco quern profe-runtzSic enim paulo póft.P^ xwo^^'jinquir,^«;^«nbsp;peccauim'M. Idem dico de filiis Heli longe cor-ruptiflimis. Ad liberos autem lira'clitaru quodnbsp;actinct, neqjiis cos omni culpa vacuos exifti-mct,audiac Mo fen his verbis corum contumaciam incufanrem : quum paulo polHn terraninbsp;Chanaanclient ingrclluri. J^oKirebellionetuä,nbsp;Deut.ji. inquic, cernicern tuam prxfracLtm. Etenim e-tiamnurn hodie !]uji adhucfkm vebtfcti viuens^efiisnbsp;rebelles Domino ^quato ergo magispofl morte mta^nbsp;Cæterùm, quae exfua natura pœnæ peccatinbsp;funt, hunt caftigationis amp; probationis pœnac,nbsp;tum parencibuSjtum liberis, quiDci mifcricornbsp;diam in Chrillo vera fidcampleélçntcs,fyncc-rè amp; ex animo refipifcunt,vt ante diximus.
l^^etorrjue Scd iâ ad propoiitu reuertamur: amp; peregri-obie- pum hoc argumentum in fuosauthores rctor-queamus codem modo quo proximc à nobis faclum eft. Enimuero ex hac Pontificibrumnbsp;conclufione fcqueretur pœnas pcccatorumnbsp;rcmporalcsitaprxcise repeti vtomninofub-eundæ lint. Ac proindc ruunt humanæ Satis-fadlioncs pro pœnis tcmporalibus:quâdoqui-dem ex illis excmplisquæ proponunt, feque-retur nobis circfacispaticndum potius quàmnbsp;fatisfaciendum. Sic periti SatisfacHonumar-chitcóli quod vna manufibi exrruere viden-tur,altera diruunt.
Obiectio V.
Sipoena à culpa fiiangi nonpotefi: Ergo nullifeeler an erunt ex legtbns politicis piiniendi, modo eos fm fceleris ex animo poeniteat. ItérnejHe nullus eritnbsp;locus cenßiris Ecclefiaïlicis vbi con^iiteritdepcc-catorispoenitentia,nbsp;Falfum eß- Confesjuens,nbsp;Ealfum igttitr yiiuecedens.nbsp;Responsio.
jE/zorf.». Fallit Confequciitia. Error eft falfa abdu-pez/oz« (ftio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( vt Philofophi loquuntur. )
obieci. ilt;icc cnim Diuinum tribunal cum ciuili pô-litia confundendum eft. Agnofeimus quidera læfis legibus, læfæque hominum focietati ellenbsp;fatisfaciendum ; ac propterea rcótè conftitutanbsp;clFcfuppliciain cos qui leges actranquillita-tem publicam violarint : fed fimul addimus,nbsp;nimium inter hæc duo,ac pernimium intcref-fc : Sattsfacere Deo, iß}', Satisfacere hominibusZnbsp;Quarc quum depriori inter nos agatur.-planenbsp;frigcc ifta Pontificiorum obieótio. Idem diconbsp;de cenfuris Ecclefiafticis (de veris loquor,quænbsp;præceptis Apoftolicis nitûtur, non de iis quasnbsp;pontificum Romanorum tyrannis inuexit. )nbsp;Nam illx funt inftitutæ vtEccle(iæ,quam pec-catorgrauiffimèoftendcritjfatisfiat. Aefatcornbsp;Monachos Scholafticos inde captalfe occafio-nem fui commenti de Satisfadionibus huma-nis proferendi, quum prifeam illam Ecclefiænbsp;diieiplinam apud veteres Thcologos legerét,nbsp;nec earn fatis intclligercnt,vt ervp iS^swjaliquan-do fuoloco diôlurifuinus.
Obiectio vi.
SipofiEem^ionempeccUtiji^ animusreiditutr languidiorißfiVtplurimum, extant in ipfis corpo^nbsp;ribuspeccatorum admifirumvesligia cuiufinodinbsp;ßuntmorbt', dolor es, ßmilia incommoda^ ijua exnbsp;hominum irttemperantia nafcifolent. E^jgo remiffdnbsp;peccatt culpa-,non propterea remittwiturpeena pec-cati temporales.
aintecedens verum efi^ijuippe à quotidiana ex~ ‘ perientia cemprobatum.
F erum esi igiturConfe^uens. Responsio.
Fallit Connexum hypotheticum iIm Errorft»-àfj.bgt;svp.ia.y., de qua iâ ante multa diximus.Mor- fquot;'quot;* bosenim amp;quæcunque remanent peccatorûnbsp;veftigia in iis quos verè luorum peccatoruranbsp;pœnitcr,ncgamus cllè peccatorû pœnas, quasnbsp;Deus exigat pro ipfis pcccatis, quû fint potiùsnbsp;(liber enim Auguftini verba rcpctcre)ccrtami- Di f«-na cxercirationéfqueiuftorum. Addc quædi-ximusde pœna caftigatioj^is, quam fubeuntnbsp;fideles,non tam quiapcccanint,quàm ne pcc-centin pofterum. Q^amobrem fitorpetani-mus : hoc verb acuat tuam diligentiam, tuâf-que preccs reddat ardentiorcs. Si corpus eftœ-tura cft amp; morbus vrgeat : ex ea rc veniant innbsp;mentem peccara prarterita,eàquc magis ac ma-gis ex animo deteftare, amp; fimul agnofee fum-mam erga te Dei mifericordiam, qui te ex tetra ilia peccatorû coUunicreuocauit, atquc e-tiam tuum ilium hoftem, nempe voluptatem,nbsp;cui te conftringcndum dcdcras,quafi morbinbsp;ac doloris frœno cocrcer,nc te tranfuerfum a-gat. Itaquc, vt ad pauca redeamidem hic fta-tuendum eftquod vfuucnit poftca quam quinbsp;vulnusaliquodacccpit:exipfo vulncrc, benc-ficio medici conualuit. Tum enim quæ rema-net cicatrix, indicium eft, non fanandi vulne-riSjfcd, fanati: amp;ipfius cicatricis afpedus innbsp;memoriam reuocat,tum pcriculum accept!nbsp;vulncris, turn eciam medici lànantis benefi- .nbsp;cium.C^æ quum ira fint, concludamus, iftam T-Xilnbsp;Pontificiorum diftinótioncin qua cenfent,pecnbsp;cati culpa rcmillà non proprerea remitti ipfius diliindi»nbsp;peccatipœnas temporales,neccertaratione, ne,Rs^nbsp;ncc vllis Scripturç teftimoniis pofte confirma- Anbsp;ri ; quemadmodum ex noft'ris refponfionibusnbsp;ad co rum obicdioncs perfpicuum eftepoteft.
Poftquam autem fubdufta funt carumdi-ftindionurn fundamenta quibus Pontificij fijasSatisfaftioncs fuumque Purgatorium fta-biliebant.nunc nobis quoque figillatim excu-tienda funt ca argumenta, vel integumentanbsp;potiùs, quæfuisilli commends folcntpræte-xcrc. Arque huius noftræ refponfionis hic ericnbsp;ordo, vt priraùm ad ca refpondeamus quæ illinbsp;obiiciunt ad humanarum Sadsfeótionumnbsp;confirmarioncm.- deinde tollamus eafubfidia,nbsp;quibus illifuum Purgatorium fuftentant.
OBIEGTIONES PON-tificiorum pro Humanis Satif-fadionibus.
I-
OÆf.v( inquit Daniel) confiliiimmeumpla- Dan4-ceattibiftß-peccata tua eleemojynis redi-
r/te
Ddn.4,
Ûjn.4
A D V E R S. H V M. S A T I S F. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107
fpiccs Si fomnium narnùi ih confpcÀu corû, inquit Ncbuchadnczar. Idem fccerat quum Djn.i,nbsp;piiùs fomnium ipfi diuinitus oblatuhi elfer.nbsp;Idem etiam fecit impius, luxuque diffliicnsnbsp;Balfazar, confpeâra manu quæ in pariere feri- Dan.5.nbsp;bcbat.Irem. Donee ad me periienit Daniel cuinbsp;nomen eft Balrazar/ecûdùm nomen Dei mei. Daij.4.nbsp;Ecce rune criam fe idololacram profitetur. Belnbsp;enim fuilfe idolum Babyloniorum teftatur le-remias. Item, Qui præditus eft Spiritu fanóto-rum Deorum. Hîc rurfus audis voeem Idolo-latræ. Item, Eiicient te ab hominibus amp; cumnbsp;feris erir habiratio rua , donee feias qubd Ex-cellùs doininarur fuper regnum hominum,nbsp;amp;c. Hoc igitur tum Rex ille ferox amp; fuperbusnbsp;a^nofeere nolebar Sc vix tandem diuturnis acnbsp;grauiflimis illis pœnis perdomitus ,verbo fairem agnouit. Atcnim,inquis,Ncbuchadnczarnbsp;edixerat nequis malediccrct Dco Sidrachi,amp;c.nbsp;Bene narras.-fed vel hinc collige Regis illiusnbsp;Ingenium, quiantea edixerar, vt omncsftatuânbsp;auream adorarent: nunc verb tantum interdi-cit, nequis maledicat Dco Sidrachi amp; fociorûnbsp;cius : quinctiam aperte profitetur fc non cumnbsp;agnofeerepro Dco, qui nonfuum, fedSidrachi Deum appellat. Quanuis ergo fumma Deinbsp;Maieftas ab impio ilio tyranno miraculis cx-territo verbà quædam extorqueret, quibusnbsp;cogebaturætcrnain Deipotenriam admirari,nbsp;non ramen proptcrca veram Dei cognitionénbsp;amplcólcbatur. Etcnim, audita fomnij priorisnbsp;interpretatione, , inquit, 'De’Mvelîer 0-mniwn DeoruraexcelleiJtißtmus Dominusnbsp;Sed audi quid ftatim poftea fequatur:nbsp;Rex ISIebuchfidnez^ar fecit aureumfifnulachrnmynbsp;(ÿ-e-.Atque omnino(ne profcram eap.^.Efaiænbsp;vbi Veteres volunt Nebuchadnezarem fuiftenbsp;typum Diaboli ) fexeenta funt cadéraque ccr-tiftima argumenta, ex quibus nccelfario con-fequitur: qui dixerit Regem ilium Babylo-nium vcrc fuilfe cum Deo rcconciliatum,amp; cinbsp;luorum peccatorum culpam fuilfe rcmilfdin,nbsp;tum quum audiit hanc,dcquaagimus,Danic-lis cohortationem: cum errarccota via,amp; tan-quamhofpitem arque peregrinum in Theo-logia,ecu in aliéna Rcpiiblica,verfari.
Tertia Ratio. Qupd iftam Pontificiorum intcrpretacionem quam nos rcfellimus ipfa nominenbsp;verborum fignificatio ferre no poffit, Redtme-, feccan ƒ»nbsp;inquit Daniel, tiM^ iniquitates tutu.
Qmd obfccro te, intclligis peccatorum Si iniquitatum nomine? Pœnaspeccatorum,in-quis,eafdémque temporales quandoquidemnbsp;pcccati nomine pœn:^ pcccati aliquando lî- ferferaninbsp;gnificatur. Audio : amp; quamobrem id fiat me-mini ante à nobis expolitum elfe. Sed ego vc-hementer pernego, Pcccati nomen vfquam innbsp;Scriptura lignificare pœnam pcccati , cuiusnbsp;culpa iam rcrailfa fit.Proferant locum fiqueranbsp;habcant, amp; ferant Hucjacccdit, tumnbsp;numerus pluralis,turn ipfa verborum gemina-tio -.peecata, inquit, inicjHitates Si , vt ver-tcruntGræci, t«;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ta; à/inini quç
dkio liquisputet elle polie iincculpa,næilic de pcccato dilIcrenS ,¦ peccatum iiiThcologianbsp;longe grauiffimum admilcrit.
WF cz ini^uitates tnas mifericordiis pauperitm. Rorfitan ionofeet Dem deliïlis tuis. Ergo pro pœnisnbsp;temporulibus peccatorum^homines pojjunt eleemo-fynis 0quot; bonis eiufinodi operibus fatisfacere,nbsp;Responsio.
Nego Confequens. Error eft in falfa löci inùni, Prophetici cxpolicione,qu3m nos fubicólis a-liquor rationibus redatguemus.
Prima ratio. Omnem interpretationem quç pugnatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum exprellis ac diluci
disScnprurælocis reheiendam clfc,pij ac veri Theolosi orancs agnofeunr. Sic enim Auru-Ihnusquum variaseiufdem lociinterpretatio-Gen. conferret :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nqu it, cuinampotiui
fintentis. Diuina testimonia/itjjragentur.ü^tc au-tem Pontificiorum interprctatio: Regem N^-buchadnefarem potuilic elecmofynis amp; eiuf-rnodi boiiis operibus rcdimerepœnas temporales fuorum peccatorum amp;pro iis fatisfaccrcj pugilat àfni!?a,Tix.éii cum fcquentibus Scriptu-lælocis.
••Pct,[ Scitisvos non caâttcis rebus ¦) argento vel aura fuilje redempKs ex vana .veilra conuerfatione exnbsp;Ratrum traditiontbiis accepta fed pretiofofanguinénbsp;•vtpote agniirmnaculati incmtaminati, nempenbsp;J, Chri^i.ïtem.
** Inepuo hab emus redemptionetn perfanguinem Pfilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reinißtonem peccatorum.
' Ipfe redemtt Ifraele ex omnib.inijuitatib.eiusi £(•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Deleuivtntibem iniiyuitates tuas lyuafine-
bulam peccata tua^ Reuertere ad me quia redemi te. Hue adde locos à nobis comnicmoratos innbsp;i.cap. huiufcc difputationis, in quibus Apo ••nbsp;Itoh tcft3ntur,folum Chriltum elfe pretiumnbsp;iioftræ RcdemptioniSjXj-îÇo»- Si av-risvri^ov.
Secunda Ratie.Si Ncbuchadnczar potuit rcdimerc pcccata fua(cx Pontificiorum inter-prctationc)certè,autculpamrcdimcrcp9tuit,nbsp;autfolas pœnas temporales culpa iam rcmilfanbsp;(vt ipfi quidcmPontiScij folcnt diftinguere.)
At neutrum dici potcft, ne ex ipfa quidem Pontificiorum fententia. Negant cnim cul-pampeccari abalioredimi potuille quàm ànbsp;foloChrifto. Rurfus, Si propheta locutuseftnbsp;de folis pœnis temporalibus redimendis, effi-citur(fiquidem fc ipfiPontificij audiunr) cul-pam peccatorumtum fuilfe rcmilfamNabu-chadnezariac proinde eum iuftificatum amp;nbsp;cum Dco reconciliatum fuilfe. Atqui hoc ellenbsp;falfilfimum rebus addicamnecellariis. Enim-uerô,tûnemihi fcclcratum iliumtyrannurajnbsp;qui popiilum Dei horrenda cladc aftiiôlum acnbsp;proftratum in exilium abduxit, qui vrbéHie-rofolymam vaftauit, tcmplum cuertir,Gulrunlnbsp;Dei inierrupit,vafa Dco lacrata rapuit; tu-ne,nbsp;inquam, Icelcratum ilium impium amp; crude-lilfimum tyrannum,qui nunquam delibcran-do Dei populo amp; inftaurando Dei cultu cogi-tauit,nobis, fcilicct, virum probum amp; iuftumnbsp;arque ctiam cum Deo reconciliatum decul-pani ipfi rcmiifam fuilfe pcrluadebis?Culpam:nbsp;1 nquam,tum ei rcmiifam fuilfe, cùm ad rerun-dendam cius fuperbiam,grauillnnum Dei dc-cretum denunnatum elt?
Accipe igitur qualein ilium nobis Scriptura delcriplerit. Accclferunt Magi, AriolijAru-
lercm.ji.
io8 DE VERA PEC C. REMISS.
|
.AbÇurd. Nunc vrgcamus Pontificios incoramodo Decrctis,quæ quidcm ab ipfis
Deepens. c Çnam- Pcccara tua elccraofynis redime fi forte i-tbrem de gnofcat Deus deliótis tuis,amp;C.Si prædixit fen-fœnit. tentiam quæ mutari non potefl , quomodo horcatur ad cleemofynas panperum amp; miferi-cordiam vtfencentia Dei mutetur? Quod facile foluitnr cxcmplo régis Ezcchiæ de Nini-uitarum, dec. Nee cnim Deus liominibus ira-fcitur,fcd vitiis : qua; quum in hoinine no fue-rinc, nequaquam punit quod .mutatum cft.Exnbsp;IlieronymoinDaniclcm.Exquibus nositara-tiocinamur. Si fententia Dei lata aduerfus Nebuchad-nezarem mutari poterat, modo mutata efl'ent ¦ jpfius opera co quod poft vitæ mutationemnbsp;in melius, Deus non punit quod mutatum eftnbsp;(vt vult decretuni Pontificium.) Ergo tuncnbsp;temporis Nebuchadnezar non erat conucrlusnbsp;ad Dominum, aeproinde locus hie ad huma-nas Satisfaótiones à Pontificiis excogitatasnbsp;trahi non poteft. Item. Ergo perabfurdum eft,nbsp;amp; ab hoc deercto alieniflimum, quod Mona-chi fomniant, ctiain poft remiffioncm pecca-ti, retineri nihilominus ipfiuspeccati poenasnbsp;temporales: fiquidem (inquit Canon ) quumnbsp;vitiainhominc non fuerint,nequaquam Deusnbsp;punit quod mutatum eft : Aut igiturfuis De-crctis,aut fuæ fententiæ.fuifquc diftinótio-nibus rcnuntient Monachi nccefle cft.Scd iamnbsp;locum hunc in Pontiheios retorqueamus,hocnbsp;. modo. promittitur Régi ßabyloniomo-
Regis illius elcemolynx non potuillent eile SatisfaCfiöncs pro pcccatis,amp;; illa Redemptionbsp;peccatorum de qua loquitur rclpedu Dei in-telligi non poteft. Confequentia patet: Quia Satisfadio amp; Venia pugnant,vt alibi à nobis copioliùs expoh-tumcft.Item. Si luftitia pœnç temporales redimendç funr, quoraodo ftare poceft quod illi iph Poncificijnbsp;traduntpro ciufmodi pœnjs abiis demum la-tisficri qui iam iufti funt. Item :Si grauiffimæ illæ pœnæNcbuchad-nezari denuntiatæ poterantredimi clecmoiy-nis in paupercs crogandis : Quorfum igitur T'^cxhulu fpontancæ aftliófiones, quas Monachi dicuntnbsp;iwiittx a fufeipiendas vt pœnæ temporales redimâ-^CurpAtS Qüoniam^inquis, memimt Daniel, Iufti-’ tiæ,vtcftinHcbraicocontextu:Itafitfanc:fcdnbsp;quis haôtenus audiuit Ipontancos illos crucia-tusamp; ciufmodinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignificari lu- ftitiae nomincîAt ego contra vi illius vocabu-li, ccu flagello, foras extrudo vcftras illas nu-gas quæ humano arbitrio nituntur, non diui-nis præccptis,quibusScripturanonicn luftitiç tribuit. |
Comffi« Tandem ergo falfam hanc Pontificiorura ^^’^f^’^P^'^’^^tionemitacorrigamus. Quiim Daniel non ignorarct quanta eilet Ncbuchadncrnbsp;zaris fuperbia, amp; quot latrociniis, maximaranbsp;partem orbis terrarum cxpilarct : iplamquca-dco ludæorum cladem à Babyloniis illatamnbsp;ante oculos haberet, noluit hanc occafionemnbsp;prætermittcre, quin tentaret an Regis animusnbsp;Diuina comminarione pcrterrcfaôlus,fanfl:if-fima cohortatione ad veram refipifeentiamnbsp;adduci polfct. Cuius quidem cohortationisnbsp;hiceft fcnfus;ORex, quandoquidem pœnxnbsp;grauiffimæ tibi impendent propter tua pecca-ta,confulo vt verè amp; ex animo refipifcastfi for-.nbsp;tè ca ratione pœnas illas cftugere poffis,amp; fta-tum hunc tranquillum retinere.Quia verb fin-ccra refipifccntia prodit foras, amp; in fanófis o-peribus clucclcit;agedum,tcftare,veile te exa-nimo rcfipifccrc iis præftandis quæ ad veramnbsp;luftitiam pertinent,imprimifque eletmofynisnbsp;erogandis amp; excrcenda in paupercs benigni-tate. Sic cnim ipforum hoininum rcfpeélu tu.anbsp;peccata rcdimcs,quum corum egeftati confu-Ics, quos ipfcadegcftatemcompaljfti, hiceftnbsp;fimplcx fenfus. vcrbprum Danielis; ftqpidcmnbsp;vehmus rctinerc verbum Redimcndi. Namnbsp;7’erlt;îrvocabulum Chaldaicum à Daniele vfur-paturn,hgnificatione primaria diuidcre,diirolnbsp;ucrc, frangcrc, denique è medio tollere ßgni-ficat.Ex quo fit vt non defint yiri dodli quibusnbsp;hæc arrideat lntcrpiczatio:To//epecc,îtaz'eriînbsp;/«ffelt;î:hoc efti'amouc à te pecCata tua vetonbsp;pietatis amp; luftitiæftudio : quodperinde cft acnbsp;(i dicat, verc amp; exanimo rciipiicc.Quam fçn-tentiam amp;nos ampleôtimur. Sed liquisvclitnbsp;ctiam rctinerc fignificationcm Rcdimendi:lc-pida crit allufio ad beneficia in paupercs con-ferenda. Qucm.admodum cnim, licet Deo pronbsp;pcccatis fatisfaccre non poffimus,iis tarnennbsp;hominibus quos offenderimus, fatisfaccre iu-bemur : ira quamuis refpcétu Dei à folo Chri-fto peccata noftra redempta fint : debemus tarnen iniuria.s illatas corum rcfpedu quoslæ-fimus,quoad eins fieri poteft,beneficiis confe-rcndis larcire atquc reffimere. Ex quibus omnibus pcrfpicuum çft Pontificios in hacobicôtionc vcllc nobis imponcrc àp-awaief. vocabuli-.nam peccata rcdiinerc nonnbsp;poft'umiis rclpcôiu Dei: at poftumus peccatanbsp;rcdimcrc iplorum hominum refpeôlu quosnbsp;ort'endiraus.Ncc plané ab hacfcntcncia abhornbsp;rent quidam ex Veteribus, qui diuturnum Ne- y*»'*’nbsp;buchadnezaris fqualorcm accommodairt veteris Ecclefiæ difciplinæ amp; publicæe^û^oX«gt;»-lt;n«,qua pcccatorcs Ecclefiæ quam fuis feanda-lis lætcrant,latisfacicbant. Ob I £ c I lo II. T^iniuiti£ curnfaccoQ- ieiwiio pœmtentiawa- ’ gemes, pœnoi temporales ab lona Propheta dealtet at as euitaraut ; Ergo hommes pojßmtfatisfacerenbsp;Deo propœnis ternporalibaspeccatorum.nbsp;R E s P o N s I o. Nego Confequens. Idem error qui fuprà. y’'’''(luy() Nam hoc argumentum ahenum cftàpropo-fita quæftione «Siab ipfa Pontificiorum fententia. Hoc cnim inter nos agitur: An poft rc-miffionem peccatorum iam condonatis pce-nis æternis, fuperfint nihilominus pœnæ peccatorum temporales à fidelibus perfoluendæ,nbsp;pro quibus illi Fuis operibus fatisfaccre pol-lint. Atqui nobis pvoponuntur Niniuitæquibus |
busexitium proximum denunciatum eft pro-peer innumcrabilia fcelcra quibus iram Dei iaropridem accenderant; tantum abeft vtpec-catorum Remiffione frucrentur,dcqiiaantenbsp;M«t u eempus ne cogirarant quidem.Icaquc di-cuntur refipuill'c, ^tTtma-oix, inquitChriihis-.nbsp;Quod verbum lacis indicat qualcs tum fue-nnt qiium ad illos Ionas acceffir, Q^inetiamnbsp;perabfurdum eft Ethnicos illos alicnosàDcinbsp;foederc amp; expertes veræ dolt;ätinjcgt; qui nihil denbsp;veto Deo, nihil deMeffia vnquam audierar»»nbsp;cumpiis hominibus beneficium Chriili veranbsp;fide recipientibus comparare.Sit igitur hienbsp;primus error /Jitirov
Secundus erroniuM «itjov à; «ï'tlt;9v.Ncg enim aitlonas ialuos fuilPe Niniuitas eb quód fatif-fccilfcnt pro pœnis tcmporalibus,fed qubd fi-dcmhabucrint Diuinae cóminationi, amp; quódnbsp;à viis fuis malis aucrfi cirent. Sic aurem Chri-ftus AZ/»«»lt;flt;e,inquit, refurgentin iudicto cum na~nbsp;iione hac rondemnabunt earn^ ^uod ipfirefipue-nnt adpr^dicattonern lont. Ac tantum abeft vtnbsp;aliquid humanis Satisfaótionibus tribuatur,nbsp;vtpotiùs fummum hoe beneficium Prophetanbsp;foli Dei rtiifericordiac acceptum refcrat, hisnbsp;lon.4. vcrbis.-Sew quia tu Deus cUtnens jmfericors es^
Cr puf tens cÿ- mult A mfferationis-tÇp'c.
Adigamus igituv Pontificios ad incom-inodum.
[ Si valet argumentum àNiniuitis duélum ad 'it probandas humanas Satisfadtiones: Ergo infi-delcsqui Chriftum non norunt, pollunrpronbsp;pcccatis fuis fatisfaccre.Aæwi'aSv.Item.
SiNiniuitæ verbo Del fatisfcceriintfacco amp; iciiinio, quod à Propheta commetftoratursnbsp;Ergoficcus amp;iciunium beftiarum critSatis-fadtio pro peccatis. (Nam etiara beftias oper-tas faccis amp; ad inediam rcdaâas fwilEe narratnbsp;louas,)quod videanc Ponrificij an aufint dice-re. Niii forte faccùm amp; ieiunium beftiarumnbsp;accommodent MOnachorum grcgibus,qui ci-licio cooperti in fuis elauftris. volutantur : acnbsp;præfcrtim ltalicorum,quos vulgôjÇrfft-w/^w-rlt;«2Ceï,vocant, co quód pcrpccuam ignoran-tiam Dco vouerunt. Nam cos audio vitam fu-perftitiofis iciuniis traducere.
Sed iam retorqueamus argumentum in Pontificios. SiNiniuitæ veræ Dei cognitionisnbsp;expertes grauiffimas poenastemporalesfccle-ribus longé maxi mis promeritas dcclinaruntnbsp;fumma Dei mifericordia, quum cos anreadta?nbsp;vitæ pœniteret. Ergo falfum cft quod Pontifi-cij tradunt, à pris amp; fandtis hominibus ctiamnbsp;poft pœnitentiam ac refipifeentiam, adeôquenbsp;poftacceptam peccatorum rcmillîonem pœ-nas exigi temporales. Alioquin conditio fidc-lium elfer deterior.
Corrigamus igitur fuperiorem obicdlionê, ‘^*1??, ac dicamus: Exemplum Niniuitarum eô Ipe-dlafte, vt Deus furamæ fuæ miferieotdi;^ tefti-monium amplilîîrnum ederet : idque populinbsp;fui caufa, quem Niniuitarum exemplum com-moücrc debuit, vt verbum Del amp; Propheticasnbsp;cohortationcs magna cum reuerentia atten-dentes, ex animo relîpifccrcnt, amp; oblatamnbsp;Dei mifeticordiam ampledlcrcntur. Nam li
•M.
AD VERS. H VM. S AT IS F. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ic?
tanta extitit Dei mifericordia erga ipfos etiam infidèles, quanta, obfccro, eluccfcct in fideliunbsp;falute ? Contraque, Si Niniuitæ àudito femelnbsp;Dei verbo ad ipfius iudicia contremifeenresnbsp;peccatafua agnouerunt:quid nobis fier in cla-riffima Diuini verbi luce verfantibus,fi in pcccatis obfirmati, fandtiflîmas cohortationcsnbsp;nobis identidem propofitas neglcxcrimus?nbsp;AtqueomninoChri ftus fuit huius exempli In-terpres locupletiffimus,quum ludæorum per-uicaciam incccparet,vt paulô ante diximusinbsp;ObIECTIO III.
Achabpœnastemporaleseffugerepotuit, qutm audita Detfententiafcidttvejlem (p“ opérait cilicionbsp;carnemfuam, amp; humilis ac deie^fus ambulauit:nbsp;Ergo hommes poffunt Deo fatüfacere pro ptxnisnbsp;temporalibus peccatorum,nbsp;Responsio.
In eodem luto hæfitant.Qu^is enim vnquam Erturfu-exiftimarit, impium Rcgcm amp; Idololatram, perisrù qualcm Achabum fuiireScriptura commemonbsp;rat, verè fiiilfe cum Deo reconciliatum? Sic c-nim Scriptura dicit, Achabum fcipfum vendi- ‘^'8nbsp;dilTc nequitiæ : vt ira profligatam ac perditamnbsp;cius improbitarcm lignificct. Quid igitur A-chab’Pertcrrcfadlus Eliac fermonc feidit vefti-menta fua : fatcor,quippc non amorc virruris,nbsp;fed pœnæ formidinc commotus. Iraquenonnbsp;fublatæ, led dilatæ ftlerunt pœnæ. Quinctiafiinbsp;quantum ad ipfum Achabum attinct, ilia ipfanbsp;Dei comminatio exitum habuit,quum ali—nbsp;quantópóft, canes eiusfanguincm linxcrunr,nbsp;idque iuxta verbum Domini.-vt nominatim i.Keg.îinbsp;Sacra hiftoria reftarur. Qi^mobrem, ridicu-Itim hoc quidé eft argumentum, ac ne argumenbsp;turnquidem.NâPontificij depiisacfidclibusnbsp;loquuntur,non deimpiisamp;Idololatrismecdcnbsp;dlrtérendis pœnis difputant, fed de redimédis.nbsp;Scdfortallciftud argumêtum exAchaboRc-ge duétura Pontificiisplacet, propter Mxma-chos quiatrati, cucullati, cilicio operti amp; de- ßmüts.nbsp;milfo vulru lente inccdunt.Verùm,vt conee-dam exemplum in quibufdam rebus congruc-re,fahé hocintercft,quôd Achabus vehementer doluit iudicio Dei perculfus. Ifti verô quûnbsp;àrtatim ipfis omnia fuppetanr,otiose cantates,nbsp;vmbratilem illam atquc hilare vitam agût.Scdnbsp;de Achabo,atque ètiâ de Monachis,ha(ftenus.
Quamobrem corrigamus hanc quoqueob- Corre^i» ieôtioncm ex iis quæ ante difta funt.Et memi-nerimuSjDcumfemifcricordcmacbcncficum ” quot;nbsp;ctiam erga impios præberc,vt eiufmodi beneficia documento fint, quàm grata aceeptaquenbsp;illi fit probiras ac vera rcfipilecntiaènbsp;ObIECTIO III I.
Dominw vidit lachrymas Regis Ezjechia fp“ ex- Eû î?-audiuit precationem etus, atque addidit addies ipfius quindecim annos : Ergo hominespojj'unt Deonbsp;Jatisfacere pro pœnis temporalibus peccatorum.nbsp;ReSponsio.
Tandetii âb Idololatris difceflîmus. Adhuc enim exeuffimus ca argumenta,quæ cxNebu- fuferiorunbsp;ehadnczatcj Niniuitis amp; Achabopetita funt. oèidR.nbsp;Acfpero vcl ipfos Pontificios nobis aflenfu-ros, cam Conelufionem quæ ab Idololatrisnbsp;dueixur,ae transfertut ad pios homines,elfe vi-k. j.
-ocr page 138-aa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE.iYiERA; PiECC; REMISS.
|
tilt;)Catn.NnHC-vidcamiiscxcmplutH Regis Ezc- • chjx.qwöd nobjs obiiciuiit, PrecatM 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijHum e 'l Prophf fa fiontficaret '^uam- ,fr 'trfl)imipßejje mbrafiditw ex haciJfta, aeprpm-r de Dowiniu vif^.f/t ißprorooftidf- Agnotco -hi-.;.nbsp;lloviâ.-lcd quid inde collrgis,obfccro’Num tu^nbsp;ptccari Deum ex animo, amp; Uehrymas noftrasnbsp;iplkpffciTc, dices elle 1'atisEiótioncm pro poe-jiis cerpporalibus ? Similiter facis, vt d debitornbsp;lîinltis prçcibns à ctcditorecontcnd.cns vtde-bitapi pcçnniam rcmittat, iaftarcc ca fe ratio-nc creditori fatislccifle,Hîc igitur tc w avrufictnbsp;a-a deprebendo, qui obfvcrationcm de debitonbsp;^bfurd. çou4on^iido putas elFe ipfius debit! foliitiornbsp;nein. Porto,vide quid inde coniequarur, Quunbsp;¦vitam pio regi Ezechiæ prorogauit;ribi-nc vi-detur DominiisEzccbiampoenaillatcmporalinbsp;plane liberalfc, quaPropheta dixerat iamiamnbsp;iraminerc i At enim (cquerctur Ezechiam nd-quain fuifl'e inoriturnni. Mors fuit dilata, in-quis:Ccrcè.-fcd tn de poenis temporalibus tedbnbsp;médisae proinde tollcndis fermonem hàbcs, - non de diderendis. Quidli aurcm dicam,dila-tam potiiisTiiiilc qnicté illiuspiæfcrtimpij 8c fancli Regis : ac pocnas temporales iplifuilfenbsp;prorogata^îNura enim vita linepoenis tempo-rabbits tranfigitnrf Dicamus igitur (nec enimnbsp;lermone longiorcm port;ulat)E-quot; ' zcclnam .minime mortem fuille deprecatumnbsp;anirai mbilitia, quemadmodum iis vfuucnicnbsp;qui vitæ præfcntisillcecbtis intricati,mortemnbsp;mirnna in. modum perhorrefeunt. Sed quumnbsp;., xdiöcatio Ecclefiæ amp; purus Dei cultus, quernnbsp;illc dnftaurandura curauerar, cifummæ curænbsp;elfent: piusille Rex, vt populum in verarc-ligionpmagis ma’grfquc confirmarec, idcirconbsp;vitam bbi optauit longiorera. Atque hanc no,nbsp;ftram fententiam cum tota ilia hilloria, turnnbsp;hoc maxime probat,quod illetibipræ,cipuèc-riaan addito miraculo confirmatum yoluit,nbsp;fore vt in templuin Domini aicenderet; quip-pedecultn Dei imprimis folicitus: arque huicnbsp;fanétiûimo Ifudio hæc Ezcchjæ-verba conue-Ef4.38. niiint ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, inquit, ttecimrs tx.celebrabit, tuenfttjiaensipfe confite^ bitfi^i^f.fient (fi e£o hedie.Atqae hæc quidemnbsp;de precibus amp; lachry mis Ezechiæ ad humanasnbsp;latisfaélioncs nihil percinentibus. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- O B I E c T I o V.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ïpSi’A*’ quot;' ^fiob dicitfie agere poenitenfiam infanillatfici-
¦ fatisfaeere propaenis temporalibns peccatornm. , R E s p o N s I o.. Omnes illi Scripturæ loci in abend fenfum dctqrtifiintntc proindcfalbt ConfcqucnSï!s%ènbsp;iLdinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pauçis,c.xpcdicmus,quâ- doqrjulcm res çit in promptu.Quas lobus pœ-naspcrpcilus cfl:,fuili'cProbationis,non Pecca
|
;.Abominor , inqait, nbsp;nbsp;me pœnifet fitper pul- ƒ//,;ƒ»[• i/ereiw (ÿ-, eiwrerfl.: .Quibus verbis lynceram fuampœnitentiamanimumqucverècorâDconbsp;fummiffum ac dcieâd, amp;, vt loqudtuvTheO-logijCotritura teftatus eft.Nam Veteres lacco,-pukicre ac cincre .intcriorcm animi doloremnbsp;ac feriam rebpifeentiam declatabant. Quara.^nbsp;obrem non leuitcr peccant ij qui tesitmoautmnbsp;Contritionie (ita enim loquamur) exillimantnbsp;elle SatiifacHonem propeccato. Aliuscrror,rtB^51 TO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tmç As^sac.Nam ti gere poenitentiam (vt vetus inrerpres cójicrtit) cxifhmât i-lli idem elfe atqj fatislaeerc pro pec-catis : quum verbum Hcbraicum,.fignihcct,i-pfius vpluntatis mutarionem , vt verbiimp«-z/trez,apud Latinos»Ar boni iib int.ciprçtç$ hocnbsp;loquendi. genus ad Inas SaeisraCtiones exy.;!-nasamp; fpontaneos cruciatus refcrunt, errorcnbsp;nonferendo. , In altero locoapud lobum cundefn errore lob^T admittunt, videlicet, In diélionc, atque,ibisnbsp;vetus.Inrerpres impofiiit :Nam H^'brai.ca di-étio iram propriè bgnificat amp;c,xprimicaib-mum valde. irritatum. Itaque hoc vocabiilonbsp;fummam animi angulliadéclarât lobus» pro- tornbsp;pterquam in ciuimodi querelas eiumpebat«nbsp;Et hic ell fimple.x fenfus : Animi dolores adeonbsp;graucsgt;funr,vt, li appendcrentur, ipfam marianbsp;arenam, hoç ell ».omnia ctiam graniljima de-primerent. Alioquin,ceqiiis erit feOifus quot;veterisnbsp;Întei'prjctationisî 5/peCÇMa mça Appsnderentui\nbsp;tnqqit-iÇiempœi'fisijjtae.egopatiorf tnm,ipfiapœnamp;nbsp;efienegrautorestirena Wfirt»-. Atqui itaporiùs di-cendum crat:pctnasforepçcçatis grauiorcs,lbnbsp;quidçm çomparantur p.œnæ çum pçççatis.V c-rùm,qucmadmpdum dixi, feis apparct, lobinbsp;doioresçum au’ena maris conferri. Eli amp; aliudnbsp;lt;t’irtlç-lt;*T(îv in bac y.efien, Inçcrprctationc quan-doquidçpt manifell^ pugnat cum iplius lobinbsp;fenccncia,qui hoc vnum tuetiinle non perpetinbsp;graublimos ibos crirciatus, proprer peccatawnbsp;Deidque b nia!^imo,.rççipiatLir yeçps ilja Intcr-,nbsp;pretatio, nihil iiiuabit Pontifipias Saliamp;tàcfcio -n?s , quin potiùs cucrFct,pIaiaè diHiftçbqnem»'nbsp;rcmillæ culpæ amp; ret^at«' pœna:, locus; cnim;nbsp;lobi àçcipiendus e(Iit non dc^la,peçc.ati pœ-na,fed ctiam de culpa, vt perfpicuum eli .c:^his. PeccatAmea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iramrnçrieij rédimendis agçifctur pçccati pœnis.,/eddç iis-iam fatis bipérquc pciçfolutis. Quod quam a-licnum fit 4, mente lotii,-nihil attinct pluaibtis confirmarc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Non minus etiâ corrumpunt locum ex le-remiacitatd. llliccnim populuslftacliticusin troduciturloquens,8cmultis acceptisplugisnbsp;tandé ad.fe rediés, agnofcénfque peccata vitænbsp;anteaélæ.NâjVt diximus cap.j.huiufce difputanbsp;tionis.-poenqe caltigatio.nis læpenumero ipfamnbsp;agnitioné peccati antecedunr, 8c iis Dominusnbsp;vtiturjtanquâexternisinllrumétisaddoman-dâbominis prauitatéiqucmadmodû Ephraimnbsp;hoc cit,populus Ifracliticus hic apertillimèdquot;nbsp;c\nt:if.C'afi(gaiffffitm,wqiiit,fiçut wueacnei»df^nbsp;mifts: |
A D V E R S. H V M.i S A T I S P.
|
m'utuJtem, Protinus vt conuerßtsfum, mepxni-tuityiß poPteaejuam cognoui nteipfurn percußife-mur.puMKcfum ajfeElus ignominM-,qua,nioc^ui-demfuÜinui probrum adalefcenti£ rneA. hoc cft, tandem aliquando totplagis acceptis refipi-fco, agnofcóque prætcritapcccata,quibus cotics ira Dei in me prouocani. Hic verb quæronbsp;àMonachis, ecquid habere vnquam poflintnbsp;fubfidij ex hoc loco ad probandum fnum cô-mentum de humanis Satisfaôtionibus. Namnbsp;pœnæquas Ephraim commémorât præceiïe-ïunt agnitioncm culpæ; tan^tùm abell vt poftnbsp;cuîpæ remiffionem valncrint ad pœnas pcc-eacorum redimendas : vbi aiicem vécus Incer- pres habet, Egipoenitentiam, in Hcbraico con-tcxtuvfurpaturidcrn verbum de quo nospau-1Ó ante in hac ipfa refponfione dilicruimus, quo fignificatur völuncaris mutatio; non auténbsp;Satisfaclio pro peccacis. Arque id Græcus In-terpres fatisinccllcxic,qui verbum Hebraicumnbsp;cxponcns,/xêTevo(iâ,inquit.ScJ nefeio quo ani-mi impccu Monachi,fiinul acque audiunc nomen Pûenitenciæ,illudarripiunc,vt adfuasSa-tisfaétioncs accommodent,3c quum nufquamnbsp;inuenerinr vnde vel nbi, fat Icio , vel aliis innbsp;hac quxftionefacisfacianr,miror eos nondumnbsp;dePœnitencia, amp; de rccratlando fuo errore,nbsp;coi’itarc. O ObIECTIO vil Marisi totosfeptern. dies rnunfit extra cafira pro-' pterpeccatumsiuodin Mofen adrniferat.Ergo hommes pojfuntfdtisfacere Deo pro poénis tcmporali-bus tjeccatorum. Responsio. ConCcquens valde viriofum.^ia-w irtpo’^ïc, foi cnim commcmoracur pœna àDeo quidenbsp;*indi(fta,fed ad policiam Ecclefiæ Ifraelicicxnbsp;percincns : quemadmodum pcrfpicuum eftenbsp;poteftex plcrifquc locis in quibusfitmcncionbsp;ciufmodi Excommunicacionis : quæ quidemnbsp;infticuta fait àDomino,non vt Deo,fed vt Ec-clefiæfacisfiat ab iis qui Eccleliam offendcrûr.nbsp;Quinetiam hoc cxcmplum (vt «Sc fuperiora) i-plas Sarisfaôtiones pro peccitis euertit. Etc-nimomnino acpræcisc Maria pœnasfubiitànbsp;Domino præ5nitas:at de iplis rcdimendis,autnbsp;COTnmutandis ( vt fit in nundinis Pontificiis)nbsp;verbum nullum. Obiectio VII. Conuertimini ad me ex toto corde ve^tro in ie-iunio,fletu planElu; Etfcindite corda vêtira nonv eEhmenta. Item. Facite ßuEhttn dignumpeenitentia,^ loci cön-fimilcs. Ergo hominespoßunt Deofatisfacerepro pœnis tentporalibuspeccatorum. RïSf ONSlOi Adcb dilutum eft iftud fatiociiiandi genusj vtne coramemorallem quidem,nifi recentio-res Monachi eo delcôfarentur.Error, |
T« Ibi nemo non videt agi de interiori rcfipifccntia quam Scholaftici Con-tticioncm vocant. Quid cnim aliud declarantnbsp;iok: verbaefxtoto cordeAtcmßcindite corda ve-flra (ÿ* non veElimenta.Kz Pontificij Contritio-nem longe diftinguunt à Satisfaôtione. Qiuimnbsp;igitur hçc lit cohortatio ad agnofeendam cul-pam;fatlfncfani funt, fibiquc eonftantes, quinbsp;locum hune rrahunt adluas Satisfaólioncs: denbsp;cilicio quidem amp; feindendis veftibus apprimenbsp;curantcs;ac defcindendiscordibusparum fol-liciti.Verumcnimucro vel vnus hiclocus fatisnbsp;probat externas Satisfaôtiones ( quas vocant )nbsp;nullius elle pretij coram Deo. Sic igitur a-gamus. Satisfaftiones externæ quas Pontificij tan-topcrc commendanr, aut valent per fc,- aut vi Côntritionis. Si dicis cas per fe valere, pugnasnbsp;cum Io'êle,qui negat fcillàs veftes placcrc Deonbsp;iubétque corda fcindi,non veftimenta. Sinmanbsp;uis valere vi concritionis : tecû igitur pugnas,nbsp;qui tribuis Satisfaóiioni quod Contricioni tri-buendumfuit : hquidem tibi crcdicur. Adhæcnbsp;Scholaftici tradunc, Contritionc delen cul-p3rn,non autem pœnas temporales. Ecce rur-fusnoua concraditftio in qua deprehenderis.nbsp;Vcrum,inquis, facit mentioncm ieiunij amp; fle-tus.Rcéfc fane.-nempe vt co modo teftenturnbsp;fe ex animo doicre de pcccatis admiffistnonnbsp;autem vt Deo iatisfaciant. Iohannis cohortatio quam nobis obiiciunt, Matcli.f.-intelligcnda eft non de hominjim nqgis ac placitisjfed de fiintftis opcribusabipio Deonbsp;præfcriptis,quæ quidem bona operalunrfru-ótus amp; tcftimonia vers refipifccntiæ, vt verif-fimeillic docce loanncs : non autem Satisfa-(ftioncs pro pcccatis, vt falliftîmè Pontificijnbsp;commimfcLinturi Obiectio viiii Si nofmetipfos diiudicaremui, non i)titpn'e iudi- i- Cor n caremuriErgo hominespoJßtntSatisfacere Üeopronbsp;p cents temporaltbus peccatorum. ‘ Responsio. Perperam conelufum argumentum ?quum ^rzoz ira pörius dieendum ùz.Eroo debcmiesiudicia^^X^^^^nbsp;ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z» •/* zA J f - r obieci^ E)ei anteuertere ver a rejipß.eita. Quon n no la-eimus,audi quid fequatur apud Paulum, Dum iudicamur autem, à Domino erudimur, vtne cumnbsp;mundo damnemur. Qujbus verbis fignificatnbsp;Dcuin adhibere pœnas caftigationis: vt nos innbsp;pcccatis torpentes, quafi dolorum facibus ad-motis cxeitet j amp; eo ipcólat verbum erudtendi.nbsp;Quarc Paulus loquitur de pœnisttnrccedcnti-busipfam agnitioncm culpæ:vtiam nemininbsp;dubium elle poffit ejuin hæc Obieiftio X05.0V. Obiectio i x. Gaudeo inpaßionibuspro vobisicèquot; adimpleo ea CoIofT.i; qua défunt paßionum Chri^i in carne me a pro cornbsp;pore eins ^uod eß Ecclefia. Ergo homines pojfuntnbsp;fatisfacere Deo pre pœntsteporalibus peccatorum. Responsio. Hoccine eft argumentd ? imb verb quid eft, £mr fi nonhæcblafphcmiaeftîPaulum-nepallumnbsp;elfe vt pro aliis Deo fatisfaceret ? Ecce igiturnbsp;tibiconuulfa omniaTheologiæfundamenta. k. ij. |
»
-ocr page 140-{•’erha. * _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
'Pauli lioiium-.è^ VC Paulus loquitur t«v 7ree3-i)fXaT«v amp; ettiMtuii-
tttr.
. lifurd-fuferiorâ ^btpcr-quot;Pontif.
ux DE Y ERA PEC C. REMISS.
Et quia primarius error iftiusObieólionis eft nioù gt;e^iv,paucis ca.dc rc nobis agendumnbsp;eft. Quæro igitur quid intelligas nomine Pafi-idv ¦JAlt;4*“''.Nam vtrumque vocabulum Latinos înterpres minus commode vno eodemqucnbsp;vocabulo expreffit. Poenas, inquis.Satisfafto-rias. Ain verb; At id nó eftpropolitam tradka-rc quæftionem,fcd nouam proponcrc.Qucrc-batur cnim, pollinr-ne homines fatislacercnbsp;pro pœnistcmporalibuspeccatorum luorum.nbsp;Lun vt hoc probes,ais, Paulum pro aliis fuiftenbsp;perpcllum. Atqui non idem eft, pati prole, amp;nbsp;pari pro aliis. Qmd igitur 6ct fupcrioribus o-mnibustuis argumentisf Scinditecorda veblranbsp;Q-nonvesiimenta. Item, Fdcitéfirublutn dignumnbsp;pxnitcntia. Item, Si noßnetipßos diiudicaremusnbsp;non iudicaremur, amp; reliqua eiufniodi omnianbsp;quæactulifti ad con.firmandastuasSatisfadlio-ncs.Nunc aueem mutatio fit,amp; li te audiamus,nbsp;iamita dicendum erit. Scindantur corda aliéna:nbsp;adlij fiaciant frubhim dignum veFlra pœnitentia,nbsp;adlfijemetip/ospro vobis diiudicent,ne iudicemini.nbsp;Arque ita de aliis.
Rem igitur paucis expediamus amp; primùm hocabfurdum obiiciamus Pontificiis.
Si aftlifitioncs Pauli fucrunt pœnæSatisfa-éloriæmcccire eft vt vcl pro Paulo ipfo fuerint fatisfadloriæ, vcl pro aliis.Si pro aliis, nihil adnbsp;præfentcm quæftioncm: imô tibi ipfi amp; fupe_nbsp;rioribus tuis argumentis rcpugnas,quibus vo-Icbas cfticcrc, homines redimcrepollc pœnasnbsp;tcmp'orales' luorum peccatorum fpontancisnbsp;cruciatibus ab illis iplis perferendis qui pecca-runt.Si dicas aflliclioncs Pauli fuillc pro ipfonbsp;Paulo Satisfadlorias.pugnascum Pauli verbis:nbsp;ncccnim dicic le pati pro fe,fcd pro aliis. Quanbsp;patiorpro vobis, inquit. Item. Pro corpore ipßusnbsp;^uodefiEcclefia. O cæcatn hominum peruica-ciam! qui nobis non alicnriuntur afttrmanti-bus,Cutiftum pœuas omncspcccatisnoftrisnbsp;débitas pro nobis pcrpcllum fuilie.-iidetn nonnbsp;verentur aftirmarc , Paulum pœnas pro aliisnbsp;fatisfadlorias pcrtulille! Quo vlquc audebuntnbsp;miferrimi Sophiftæ gloriara vni Chrifto debi-tam ad homines transferre?
Sediam opponamus aliamrepugnantiam. Quum Pontilicij nobis deferibunt poenasfa-tisladlorias.-tuni,ieiunia,cilicium,lacrymas amp;nbsp;continuosgemitus commémorât; quinetiam,nbsp;li dolor interior abfit, fatentur rcliqiia omnianbsp;nullius momenti fore. At Paulus dicitfegau-dere in ciufmodi paftionibus.Ex quo fit vt paf-fioncs Pauli non lint inter cas pœnas rccéfcn-dæ, quas Pontifieij Satisfadkorias elle voliint.nbsp;Et quia aliud ex alio malum, iam aliud ctiamnbsp;aLuvaSv Pontificiis obiiciamus.
Scqucrctur ex luperiori Monaehorum ob-icclionc cos omncs cruciatus amp; çrumnas quas Apoftoli,Marty tes,amp; plcriquefandliffimi hommes pro Chrilli nomme pcrpelli funt, fuift'cnbsp;peccatorum pœnas : quod eft abfurdiflîmum.nbsp;Aliud eft enim patipro pcccatis fuis,aliud,pati pro Chrifto.Quare fcitum eft ilkid Augufti-Epift.lt;4. *¦’! Märtyrern, in.Qpx\z,facit,nonpœna.fed caufa,nbsp;Paulus autem vocatpaffioncsillasfuas,aftli-
ólioncs Chriftijtum quia pro Chrifto patieba-tur,tum quia diciturChrillus pati in fuis,quo-tics illi pro ipfius nomine patiunturjiuxta il-\üé,SMiletSaule,e^uidmeperfetjueris? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aftv-
Corrigamus igitur luperiorcm obiediio- Ccmfll’ nci-n,atquc itadicamns; Paulum teftari Ic innbsp;curfu Minifterij fui peragendo , non modb ’ “nbsp;non frangi tot laboribus amp; ærumnis pro Chrinbsp;fti nomine perfetendis, fed ctiam fummopercnbsp;gaudcre,quandoquidera maximusinde fru-dtus ad Eccleliamredibat.Acpropterca alacrinbsp;fe crcdóque animo fui minifterij curriculumnbsp;conficerc, amp; quicquid laborum fupereratfuninbsp;ma conftantia amp; fortitudinc exantlarc, vt hocnbsp;fuo cxcmplo Coloirenfibusprælucear,corum-que animos magis magifque conftrmet. Hancnbsp;elle Pauli fententiam probant ea quæ fequun-tur in illo ipfo loco. Cuius Ecclejictfacbtsfurunbsp;miniîleryï nquit,ifæ dts^enfatione Dei ^ua data ejlnbsp;mihi ergavos ad implendum Dei fermonem ;nbsp;paulb póft. Chrii'ium annuntiamus, admonenteinbsp;ijuemuù.,1;^ ejuemuis erudientes oftmifapiemia, vtnbsp;quemuis fislamus perfeÜum in Chrbio lefiidn ^iionbsp;etiam laboro decertans fecundum efficacitatem i-pßus agente?ninmepotenter.V[ac fpcólant ctiamnbsp;alijloci apud eundcm Apoltolum.nbsp;fitneo propter el eblos,vtnbsp;nbsp;nbsp;ipßfalutem confeepuan-
tur ipuis. ejtin Chritlo lefu,
Sicut abundant perpefliones Chrifii in nobis,ita per Christum abundat etiam confolatio noßra:ßuenbsp;autempremimur (idfit)pro veflr.a confiolatione CPnbsp;fialutepua efj'iciturintolerantia earundemperpefi-fionum puibus nos afificimur,()pc.
Vbbis datum efi pro Chrifio, non folum in eum phil.i. credere, fed etiam pro eo affiigi. Idem certame ßu~nbsp;fitnetcsi/puale vid.islis in me nuc auditis de me.
St pro libamento ojfierar fuper hesliafacrificio - pjjjj.j. fidei vefiraigaudeo t)-gratulor omnibus vobis.
Cum aliis plerifquc locis confimilibus.
O B I E 0 T I O X.
Charitas operit multitudinempeccatorumA.tcm.
- Date eleemofiynam amp; ecce omnia mundaJunt nbsp;nbsp;ß.
vobis.ïtem , Dimidium bonorum dopauperibus. Ergo homines fatisfacere pojfiint Deo propcenis te-poraltbus peccatorum.
O
Responsio.
Loci omncs plané detorti funtin fcnfura
' SS
Primus locus à Petro vfurpatiiscxSoIomo- pfoujO' ne dcpromptus cft.Oc/z«7»,inquitSoIomo,eAr-citatrixaSiCharitas autem tegitomniaipeccata fi-ue vt ait Petrus, rnultitnimem peccatorum : vbinbsp;opponitur charitas odio.Nam vt odium iden-tidem quærit nouas occafioncs rixandi.-ita f»rnbsp;charitas anfam contcntionibuspræfcindit amp; 'P^^'nbsp;omnibus iis pcccatis quæ inde manant.Ita nosnbsp;fapiens admonitos voluit, vt li quando nosnbsp;fraercs otf'cnderintjlimus faciles amp; prompt! adnbsp;condonandum. Quare loquitur poll Solonio-nemPetrus depeccatis, non coramDeo , fednbsp;coram hominibus cegendis. Nam coram Deonbsp;pcc.cata reguncur fola Remiflione propternbsp;Ghri-
ADVERS. HVM. SATIS F.
11?
8.om.4. Luc.ii. Expmi-lurltcm. Chriftu, vt probat Paulus ex his verbis Daui-dis,5f^fz i^uorum remiffxfiirttinn^uitates runteclafuntpeccata. Error igitur Pontificio-rutn eft tsS^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t« it tyyn. Secundus locus reprchcndicPharifæos, qui cibos ita demuin elPe m undos vefcentibus cxi-llimabant fi ccrtisablucionibus vtcrentur.-Arque itafpecic quadamexternte munditiçcon-tenti, intus crant plcni rapina amp; fcclere. Do-cet igitur Chriftus mundos quidem perfe ellenbsp;cibos,modo iph mundi accédant : a'c proptcr-ca præcipir vt rapinas 1'uas eleemofynis ac bc-nebcentia commutent. Hoc verb quid ad Sa-tisfacliones Pontificias ? imo quis non vider i-biagi dePharifæorum culpa, de qua Pontifi-ci) in hac noftra difputatione non loquuntur.nbsp;Quate quum ita Monachi ratiocinanrur, vi~nbsp;denturipfifuam oblitielîe fententiam. Certènbsp;nonobliti funtpriuata coramoda , qui haiStc-nus pcrfuadcre conati funt,fc ianuam cœli pa-tefacere iis etiam qui rapina amp; fcelerepleninbsp;füllt, modo cucullaras illas familias amplilfi-mis vcäigalibus locuplctent. In loco tertio laudatur Zachxi in pauperes benignitas : amp;nos benignitatem inpaupercsnbsp;fommopcie laudamus,ncc propterca minusnbsp;improbamus dogma Pontiheiorum dcSatif-factionibus humanis. Ibidem etiam probaturnbsp;Zachxi ftudium nc quem Ixdataut ii Ixferir,nbsp;damnum quàmprimùm larciat. Verum hocnbsp;pertincr ad Satisfaclioncs,non Deo,icd homi-nibus fiiciendas.Idcm error qui ftiprà. Obiectio XI. Mifericordia amp; Verdate redimïtnrint'juitas-, inquit Solomo. Ergo homines poffuntfatisfacerenbsp;Deo pro pœnis peccatornm temporaltbns. Responsio. Fallit Confequens. Error in falfa loci illius f’f'i'ior« interprctatione, Expiararim^iiitas, inquit So-lomo, bemgndaté amp; verdate, hoc eft, Deus ellnbsp;propitiusillis qui benignitati amp; veritati ftu-^'‘Fniii- dent. Effcóhis tribuitur id quod caufx pro-quot;‘'‘'‘cut. prium eft, vhtaito Scripturxmorc. Expianturnbsp;quidem peccata noftra Chrifti fanguine,cuiusnbsp;folius beneficio redimimur amp; rcconciliamurnbsp;cum Deo; fed quia fideles qui verè refipifcunt,nbsp;funtbcncfici,atqueintegritatcm,vitxquefan-ffimoniam colunt .-idcircb corum probitatinbsp;tribuitur id quod proprie folius Chrifti bene-ficio tribuendum eft. Hoc autem fit propternbsp;nos, ejuibus aliorum fidcs perfpcifta elle nonnbsp;poteft, nifi cam ex eftedlis cognofcamus. Déclarât igitur Solomo qualcs fint ij quorumnbsp;peccata expiantur. Verum quid pluribus opusnbsp;ell’Locum ilium de peccatorura culpa inteili-gendum efte fatis probant ca quæ Solomonbsp;lubiicit in eodcni verfu , Et timoré Domininbsp;tecediturà malo, inquit, ipfam pcccaticul-pam fignificans. Addc vocabulum Expiandt,nbsp;’‘‘'2'0^. tnim verbum Kebtaieum fignifieat, quodnbsp;idculpam nccciratib referendum eft: nec vn-quam viurpaturquinculpam fignificct.Iam iinbsp;peccatorura expiatio tribuitur hominumnbsp;probitati : crgo.Chriftus fruftra mortuuseft. |
èc blafphcmum. Reótc enim Paulus: Tk.j. Elon ex operihM iaslis i^nxfecértmus nos ,fed exnbsp;ßta mifertcordiancsferuatid-,^c. Ac proptercanbsp;locus Solomonis Pontificias Satisfadlioncsnbsp;iuuarc non poteft. Obiectio xii. T^ififietdoblrinade humanis Satisfabiionibus, nihil erd difiriminis inter deldiquentesßue pintnbsp;peccatterintßue minus. Confequensfalfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Eroo er Antecedens. ResponsiO. StultumConfcquens,Eric diferimen rcfpc- irzor ólu ipforum delinquentium : fed rcfpcótu Dei fuperdranbsp;condonantis,nulla alia quçrenda eft diffcren-tia quàra ea qux fignificatur his Pauli verbis,nbsp;Vbi fuperabundauit peccatum¦gt; ibtfaperubunda-«ftgrzîf«. Siquis cuira mérita Chrifti fufficcrcnbsp;neget vel graiiifiimis omniiimhominum pcc-catis expiandis, exeat fane non raodb c Thco-logoiTim fchoia, fed ex ipfa Chriftianorum fonbsp;cictatc. Enimuerb libenter quxrcrcni cxiplisnbsp;Monachis, ccquodilli diferimen ftatuanc inter delinejuentes ey.iiim ipfis culpa peccatoruranbsp;condonatur fimulcpic rcmittuntur çtcrnçpœ-nx : idtjuc ex iplorum dogmate. Qu^bd fi nullum diferimen allignarc pollimr, nccproptcr-ca vel pcccatorcs vel peccata cxxquant:hoc fi-bi habcant pro relponfo.Sed eft aliud minime ferédum in hac obicblionc.Etcnim fcque- .Abfurd.nbsp;rctur ex pœnis temporalibus vel maioribusnbsp;velminonbus diiudicandumcftequin'am gra-uius amp; qui Icuiùs peCcarint: Acpromde,vt fex-eenta aha prxtcrmittam, lobus longe grauiiisnbsp;pcccaucnt quàra Eliphas amp; amici cius.Aƒ Jm-'fiz amp; falfi(fimum:quia aliter Dominus iudica-uit.Hxe fuut qux nobis vidcrelicuit Pontifi-ciorum detorta ex facris litcris argumenta adnbsp;coiifirmaildas humanas Satisfaólioncs. Namnbsp;illud lobi de fumma Dei iuftitia dillcrcntis^nbsp;V erebar opera meafeiens i^uod nonparceres delin-^uentitamp;cXirsi. ilia ciuilis apud Mofcn,Pro delictnbsp;menfira erd cr plagarum modus, amp; fi qux fortenbsp;occuiTLint ciuldem pondcris argumenta, fciésnbsp;prxtcrco .-tum qubdper fcfaciliafint,féquei-pfa primo afpeblu prodant:tum,quia exlupc-rioribus noftris refponfionibus fatis refellun-turiquibus rcpctendis rxdium leótoribus af-ferre noluiihus.Supereft V t ca difeutiamus quenbsp;nominatim afferri fuient ad ftabilicndiim Ec-clcfiix Romanç Purgatorium,amp;ab co initiumnbsp;faciamus quod fibi illi palmarium elle putant. OBIECTIONES PON-tificiorumproPurgatorio. Obiectio i. O Antia cogdatio pre mortuis exorare., vt a pecca-Û tis foluantur ( itnjud author po^lerioris libri k. iij. |
114
Macchabiorum. ) Sunt igitur poenet Purgatorix poft mortempefferendet.
Res PON 5 10.
Nego Confequens. Eft Sophifma
, multis infupcr aliis errori-obiea. bus cumulatum. Atque vt id manifeftum fiat, agCjCrrorts ipfos rcccnfcamus.
Libre Primus errorzquod pcrant argumentum ex LHaccha- ifto libro,c|ui non rcccnlcndus eft inter Cano-nicos. Sic cnim apud Cyprianum, Alij libri
' latur,vt Tobiæ, ludith, amp;c Macchabæorum li-, bri,q«oslegi quidcra inEcclefia volucrunt, nontameu proferri ad authoritatem fidci exnbsp;iis confirmandam.HicronymusautcmzLibrosnbsp;Macchabæorû, inquit, legit quidem Ecclefia,nbsp;fed cos inter Scripturas Canonicas non rcci-pit. SiC porrb Auguftinus. Hanc SCripturamnbsp;quæ appellaturMacchabæorum non habentnbsp;ludæi ficut legem amp; Prophetas,fcd recepta eftnbsp;ab Ecclefia,non inutiliter,fi fobrie Icgatur.
Ex quibus ad id refponfum ciit quod totics inculcant,Synodorumauthoritate Maccha-bæorura libros Icgi in Ecclefia folitos; quippenbsp;vt quorundam martyrum victoria publicènbsp;commcmorarctur. itaque fiquando libri illi ànbsp;Veteribus Canonici appellanrur, idfitabufunbsp;vocabuli, dum, Cunamcum^ pro, Ecclcfiaftico,nbsp;vfurpant ; vocabulo latiùsfumpto.Nos aurcranbsp;Canonicos libros appcllamus cos ex quibusnbsp;peti pollunt argumenta certiHima ad Thco-logicara veritatem definiendamzVerumenim-uerb vt fermonem hac de re præcidamus, itanbsp;ratiocinemur.
Si vetus Ecclefia quæMacchabçorum libros pro Canonicis nlt;?nagnouit,in diiudicandisnbsp;libris Canonicis veteris Tcftamenti fint à Spi-ritu Sanéto gubcrnata:amp; quo Spiritu vere Ca-noniccs, pro Canonicisagnoqit, eodem, nonnbsp;vcrc Canonicos repudiauitzccréèMacchabæonbsp;rum libri nonfunt pro libris Canonicis agno-feendi.
Verum eft Antecedens.
Verum igitur Confequens.
Præterca fatis fe prodit author ipfc quum ftyli veniam deprecatur : quod quàm alienumnbsp;fit ab co qui loquitur aftlatu Spiritus Sanóti,nbsp;nimis notum eft. Vnum tarnen (vt hoc fatcar)nbsp;quiconque tandem author fit illius libri, nonnbsp;incommode fane nec inepte fubiecit quumnbsp;fuum librum cum vino diluto comparauit.-Etenim is liber in plerifque valde dilutus eftnbsp;amp; impurus : quod fortalFe non fentiunt ij quibus ( vt olim didum eft ) nec cor nec palatumnbsp;fapit.
Secundus error ; quod perperam conuerfus fit illelocus. Sic cnim ex Græconbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ic-
gendum eft: iftMtm cogituret, in qm cumpietate ohdormterunt, optimum ejji repofttum munu(,fan-ila (p'pia cogitateo.Qux quidem lententiaad fi-dem de Refurredionc mortuorum pertiHct.nbsp;Sic enim paulo aintc,Pti,incpiit,fenttens de mornbsp;tuorum rejkrreihone.'^^m prifcis illistcmpo-ribtis permultos ctiam inter ludæos cxtitillè
Cationki nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canonici,fedEcclcfiafticiappcl-
F^atia I.
Iti exfej,
Symb.
In Lib. Sa
fient.
Centra Giudent,nbsp;i.z-c.li.
i.
K^at.ï.
ad fin.
Ibidem.
DE VERA PECC. REMISS.
quifuturam icfurredioncm negabant : teftcs lunt vel ipfl Sadducæi. Eft autem incptum, amp;nbsp;(vtad iftudMacchabçorum librü alludamus)nbsp;dilutum plané amp; infulfum quod quidam exnbsp;rccentioribus Monachis Pfcudonymis in medium aftcrunt : hïc præcipuè agi dcRcfurrc-étione animæ ex pcccato amp;pcccaci reliquiis:nbsp;quail verb de ea tum cogitarit ludas, aut ca litnbsp;poft hanc vitam,vcl cxpcôtanda,vel fperanda.nbsp;Tenius error ,¦ Nam, vt maxime demus lu-dam mifilFe Hicrofolymam aliquot drachmarum millia, vt expiarctur peccatum admiflumnbsp;ab iis qui in aeic occubucrant( qua de re tamcnbsp;rcliqui feriptores nihil commcmorant)id ponnbsp;tificij aliorium atquc fecit ludas,accipiunt.Eftnbsp;cnimpotiùs exiftimandum, ludamhoCpaftonbsp;voluilic toti Ecclcliæ elfe confultum : quuranbsp;fatis memoria tcneret:quid olim propter v-niusAchani peccatum accidillet. Âtquehuicnbsp;fentenciæ fauet quod in mulris, iifquc ernen-datiflîmis Græcis cxcmplaribus italcgiturH-ipflîccq, hoc eft , Precati funtnepropfer admtßM/inbsp;i'dudpeccatnm penitw delerentur. Sed hanc reinnbsp;nos ira paucis concludamus.
Si ludas Macchabæus milît Hicrofolymam vrfacrificium aliquod expiatoriumfieret, amp;nbsp;fuit vir plus arque imitationc dignus: certè de ß“'*'nbsp;non mifit Hicrofolymam vt facrificium fierctnbsp;promortuis.
Confequentia patet, quia nullum extabat ' præccptum inlcge Mofis de ciufmodi facrifi-ciis, præterquam tarnen facrificium vllumfa-cerc non licebat.
Quartuserror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tc'««o/ziJoer.Primum c-
nim nondum conftat inter Pontificios fucrit-ne Purgatorium veteris Tcftamenti tempori-bus. Deinde, non fcquitur, fi piam clTc preca-tiçncm pro defundis author illiuslibriexifti-mauit, cum proptcrca aliquid de Purgatorio cogitalle : vt copiclius nobis dicendu erir quunbsp;teftimonia Veterum expendemus. Quarchocnbsp;argumentum quod valde premunt quidamnbsp;Pfeudonymi: firmu non eii.Precattfunt-prode.-^lt;«ff»j-.-ErgocrcdideruntilIos cll'ein Pur^ato-rio. Multi enim ex Veteribus, pro dcfunólisnbsp;prccati funt, qui tarnen nullum Purgatoriumnbsp;elfe crediderunt. Adhæc quum Pótificij vclintnbsp;Purgatorium elfe intermedium inter mortemnbsp;amp; diem rcfurreótionis : amp; hîc author ftatim denbsp;rclurrcótionc mortuorum Jocutus fit,ccrtc fatis indicat, feper illam prccationem nihil a-liud intelligcrc, quàm vt admilTum illud pec-cacum non imputetur in nouiffima refurre-ôlionc. Atquc hoc precandi genus nccpœnîsnbsp;differt nec præmiâ,vt patet ex prccatione Pau-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.'
li pro Oneliphoro, DetilliDo-/ninufyVtintteniat: *’ mtfericordiam apudDominum m die illo. Qmne-tiâ htcc eiufdc authoris verba Purgatoriù plane cuertunt, Confiderabat, inquit,iis qui curanbsp;picrate obiiflent optimum elle repofitum mu-nus.Poftrcmb nullam vim habet hoc Conne-xum: Author libri Macchabæorum cenfer, fa-óium ludæ pro mortuis precantis amp; facrjficiunbsp;orierentisprobandum eftezergo probandu eft,nbsp;Nam do ivç-as-tr raanifeftilfimä ex codé hb.pe-titam.-
-ocr page 143-A D V E R S. H V M. S A T IS F.
|
titam : ncmpc eundctn autliorcm probate fa-duntRaziæ, qui lîbi mortem confciuit, nein poteftatem hoitium veniret ; quum tarnen fa-âumillud minime fit probandum. Quû enimnbsp;hoc cxempium Donatiftæ aliquando prætexe-renc corum furori,qui fibi violentas manusaf.nbsp;Gwiiw f*^rebahr,vt eo paôko fummam animi conllan-tib j 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftentarcnt, eôfquc Auguftinus firmiffi- mis argumentis caftigarct : in ca difputationc pius illedoftorfaôkumRaziæ probandum elfe pernegauit,tandémque hue eualitjVt diccretnbsp;libros Macchabæorum elfe fobriè Icgendos.nbsp;Nosauteminre fimili verfamur? ac proindenbsp;Auguftiniana exceptione nobis aduernas Pon-tificios vti licet. Itaque iudiciurir iftius autho-tisnihil moratijtera ipfani definiendam elfenbsp;Itatuimus ex apertisScripturæ rcftimoniis.Scdnbsp;iam Pontificios ad incommodum adigamus^nbsp;doccamûfque hoc cxempium pugnare cum fu-perioribus Pontificiorum diltinôlionibus. Peccatum de quo illic agitur mortale fuit ^incöm, (vtendum eft enim ipforum verbis. ) Quare innbsp;htrinrù Purgatorium venire non potuit. Antecedens pater ex contcxtu.Nam qui oc-cabucrant, quædam rapucrant idolis confe- crata. Confequens ipfi ponunt in fuis diftinôlio-nibus. Dicent fortalTc , culpam fuifle pœnitentia ‘^''l‘-'tam;fed quo tandem argumento? Num o- ^'Axo. hebr, ¦ bliti funt, quantum hoc Scholafticis difficile vidcaturî Verum,làc ira effic.-cur igitur ampli ùsnbsp;rcquiris pœnas temporales, quum pœnâ mortis ab holtibus illatæ propter admilfum peccatum luerint , ficidem author! fidemadhibes?nbsp;Sic enim ille. Omnib-M, inquit, palàm coniliiitnbsp;eoi ob hanc canfam occnbnijjc.ïicm. ¦ Si ludas voluit fieri oblationcm pro pecca-to,amp;eiufmodi oblatio nunquam fiebat pro fola pœna, fed etiampro culpa : Ergo fàdumnbsp;ludæ ad Purgatorium non pcrtinct. Confequentia patet ex ipfis Pontificiis. AlTumpti prior pars extac toridem verbis in illo contextu.Pavs affiimpti pofterior patet In-duélionc,nec Pontificij hlt;^xlt;nv afferer. exqui-bus omnibus iritclligitur, locum ilium ex hi_nbsp;ftoria ludæ Macchabæi nullo modo Purgato-rij caufam fubleuarc. Nunc locû in corû caput ira rctorqueamus. Si omnia veteris legis facrificiafucruntvm-’O'icc/' vnicifacrificij quod Chriftus obtulit (vt ait Apoftolus)amp; Veteres crediderunt öblatonbsp;facrificio peccata defunétorum purgari(vt vo-lunt Pontificij:)certè nobis Chriftianis credennbsp;dum eft, corum pcccata qui pic dcfunóti funt,nbsp;vnico Chrifti facrificio fuiftc perpurgata. Antecedens non negant Pontificij. Quare admittant ctiara Confequens nccef- lam audiamus eos Scripturæ locos , quibus Pontificij abuti folent, amp; quos reclamantes acnbsp;tcluiftantcsjper vim amp; iniuriani, infuum Pur-oitorium pertrahere conantur. Obiectio II. Domintu deducitad inferos nbsp;nbsp;reducit, h»c efi^ ^d Purgatorium deducit) inde ad cœlttgt;n ednati |
t^uodeiiaM ParaphraPies Chaldam 'videtur intel- Tontifiù, lexijfe.Ergo dogma de Pargatorio recipiendum ejl. ^u^dutenbsp;ReS pons IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^ur^ata Miror f3nèPótificios,vr Purgatoriü probet, exinfcriii vocabulo hïcamp; alibi quoqucargu-mentari.Na certè ifta arguméta ex inferno petita, nefcio quid finiftri mihi videntur Purga-toriö præfagirciquippe quæ tories Purgatoriünbsp;in inferno quçrant.Longè meliùs Auguftinus,nbsp;Nonduminueni,inquir, inferos alicubiin bo-no Scripturam Canonicam pofuilfc. Sediam u.c.33nbsp;locum obicótum exponamus. Poftcrior pars verfus eft repetitio prioris, quem dicendi leporem Hebræis familiariffi-mum laris agnolcunt ij qui Hcbraicasliccras,nbsp;vel tantum procul falutarunt.Vocabulum He-braicum lignificat fepuîchrum :nbsp;nbsp;nbsp;, deducere ad fepulcbrum efi,occidere:educere autem{'/cï vt fie-bræi ad verbum dicuntyîiffre afiendereefepul- HeZ.r4 chro,efi invitamrestituere. Quanquamautem exfiiatnbsp;Deuspoteft amp; planéoccidcrc, amp; rurfus, mor- r*»quot;-tiiosipfosin vitam rcuocateuamcn hæc phra-fis potiffimum lignificar, non ram mortem i-pfarn,quàm maxima pcricula,arque ex illisad-mirabilem libcrationcm.Sicdicebat Dauidjil-lam ipfam phrafin vlurpans:ez£7;r/7«^ afeende-refecit amma7n meatn èfepulchru.Ez alio in loconbsp;O^lendi'sli, inquit, mihttribttlationes m-altM, cT I’fal.30.nbsp;conuerfis viui-Jicaili me de abyfù terra tterum- Pfalz»-reduxtPiimeity'c. Nec tarnenproptefea fignifi-cabatfc ex Purgatorio rcdiiirci Paiaphraftesnbsp;autera Chaldæus quem cizanc.Deduat,inquit, Monachinbsp;in fepuîchrum, mrfM edu^lurus in vuamfecult:\'ï- quot;Piisa-tam praefenrem li'gnificans, qucmadmodiininbsp;fatis eft perfpicuum ex parcicula,«i^«,-ncc canbsp;de re dubitant quilunt vel tantulum in ca lin- non in^lnbsp;guacxcrcitati; nififortaUciftiMonachi velintnbsp;animas ex iplo cœlo deturbatas in fuum illudnbsp;Purgatoriumpræcipites dare. Stultum eft igitur (Jonfequens huiufcc Obieefionis. Error, Æn-sr TO rti( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuferiorii obte^, Obiectio iii. 7*« autem in fanguine f ellamenti tui eduxiHi vinPlos de lacu tn t^no non erat a^juayinc/uit Zacha Zack.s.nbsp;riasyhoc (?ƒ?, dé Purgaturioy quum hoeneque de Inferno neque de Limbo fatis commode exponi poßit.nbsp;Ergo dogma de Purgatorio recipiendum efi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Responsio» Nunc demum ingentem Pontificiorum fo-lertiam agnofco , qui locum hunc craflcamp; ci- rumÇoUt tra fimilitudinem intelligunt vt fui Purgatorij tia.nbsp;flammis confulant : inde, quoad eius fieri po-teft,omnemaquamamouentcs. Cæterùmfal- -Emrnbsp;lit Confequens propter falfam interpretario-A?quot;’'”’*nbsp;nem illius loci, flieronymus locum hunc Za- “nbsp;nbsp;nbsp;' chariæ de poènis æternis intclligir, à quibus nos Chriftus fuo fanguine liberauit. Non du-bium eft autem quin Zacharias alludat ad re- oÄleß.nbsp;ditum ex eaptiuitate, qui quidem ad Ipiritua- expow,’-1cm libcrationem accommodatus (quéadmo-dum fieri fold amp; debet ) non poteft ad Purga-torium torquwi.Na ilia captiuitas iugum pec- k. iiij. |
's
DE VERA PECC. REMISS.
|
cari,(Si mortis rcprçfcntabat,quo nos Cliriftus libcvanic, amp;nos cduxitcxillo cctcrrimoinfc-roriim lacu, vc nos in libcrcatcm alicrevct, atq;nbsp;ad cœlcltcm vitam fcliciffimamqnc quictcmnbsp;transferrer, non autemve in putidum iliumnbsp;. . Purgacorij laciiin dcprimerct. Per lacum, in-Auo-nrtinus, mihi videcur non eo fignifi-JS.C.3J. cari mchùs, niii humana: mncriæ liccam pro-funditatem quodammodo amp; ft:erilciT!,vbi nonnbsp;funt fliicnta iullitiæ,fed iniquitatis lutnm.Hçcnbsp;Auguftinus longilîimè diftans à Monachotumnbsp;£om,niis. Verumenimuerb quid fibi volunt hac fua interprctationc’ Qms cnim non vider ( vt illisnbsp;fuam obiedtionem regeramus) Prophetam il-lie capriuorum nomme Ecclefiam ipfam fi-gniticarc; Quüd fr lacus ille Purgatorium fi-gniücat ; ccrtc dicendum eft, Chnftum Eecle-liamàPurgatorij pœnis liberalle; quippequunbsp;pœnas nobis débitas pertulcrit,amp; lit perfettif-iima peccatorum noitrorum purgatio. Obiectio till. Mich./. /ti-rcr fuperiorisnbsp;obteci. Domini portaba^inejuit Miche as y^uoniam peccaui et : donee canfdm 7ne(im tudicet ç^faciaenbsp;tttdtcittm meim : educetme in lncem videbo iu-flithtm eins. Ergo dogma dePttrgasorto recipiedttmnbsp;efi. H AC enimperiinent ad eos e^uifttjitifi Pnrgato-rioyCjma nonpojftts'.t damnatisy nec lis qui in Limbonbsp;dciinebantiiryconuenire. Responsio. Veruntamen polEunt, amp;dcbent conucnire Ecclelia: in terris agcnti,qnam hie loquentemnbsp;Propheta introduxit. Quare ftultiffimum ellnbsp;Coniequens. Error ¦sreepac to eAZ«Tt; rijfnbsp;erfüii;. Locus Prophcticus perfeluccr. adeovtnbsp;mirum lit Monachos hie de fuo Purgatorionbsp;cogitate potuille. Obiectio v. Si Dominusfanguinem lerufalem lauerit dé 7na nihiu eius in Spinsuiudicq (jr Spiritit ardorss, i^c.nbsp;tnquic E/dias.Ergo dogma de Purgatorio reetptett-dum efl. Responsio. _ ^^'oQ'Confequcns propter faKainlntcrpre-fitperiorù taciqnem illius loci.Nara Efaias prædicit gi'a-obiccl. uiliima Dei indicia aduerfus lud.tos futura,id-que propter corum pcccata, lt;Si imprimis hor-renda fcelera quæ in ipfa vrbe Hierofolymanbsp;adniittcbantur:amp; loquitur de pœnis in hac vita , non autem poll mortem in Purgatorio fu_nbsp;ruris. Quinctiam mcniinit Culpæ verbis aper-tilliinis, de (nc longum lit) nihil ell in eoloconbsp;quod Vcl tantillum ad fornacem illam Pontifi-eiain accedat. ObIECTIO VI. J Ecce venit Dotninus exercituum y (jr quit dietn aduentus e 'iusfluPlituierit'i Eflentfn tanquam ignisnbsp;conflans herbafullonum, c$” purgabitfilios Leuinbsp;, vt aurum O' argentumy éfle. Ergo dogma de Purga-tectpiendumefl-.JSlMnhunclocumAuguUtnusnbsp;ad Purgatorium retulit. |
Responsio. Falfum Confequens. Idem error qui fiipra: nc nobis vrgendurn fir, vocabulum, Pttrgandiynbsp;illic vfurpatum ad culpam nccclTarib referri,nbsp;quam ramen Pontificij in luum Purgatoriumnbsp;ingredi nolunr. Porto Malachias (vt pleriqucnbsp;viri dodtiffimi cenfuerunt) loquitur dcpriorcq^(.(jj^nbsp;aduentu Chrilli amp;c de Minillerij Euangelici cf- («»/«r.nbsp;ficacitate. Augultinus autem aliquot alij Veteres locum Malachiæ de die nouilfimoinrei-lexerunr.-quo die turn Augullinus turn alij Veteres pleriquc pœnas quafdam purgatoriasfu-turas eircproponcb.ant : ik hoc elle probabile,nbsp;vidccur Augullinus aliquando ccnfuillciquan-quam id nunquam dogmatice definiuit, vt infra fuo loco videbimus. llæc autem Augulliiiinbsp;cxpofitio nihil habet commune cum Purgatorio Ponti.htiorum , quia loquitur tantum denbsp;pœnis Purgatoriis,quas demum nouiffimo rc-lurredlionis die futuras pleriquc ex Veteribusnbsp;exiftimabant. Sic enim ille, Propheta Mala- pq.nbsp;chiasjinquic,iudicium nouiflimum propheta-uitiiSc paulb poll, Ex his qutc didla hint videturnbsp;cuidcntitis apparcre in illo iudicio quafdamnbsp;quorundam Purgatorias pœnas futuras.hcc ii-le. Atqueita actum eilet de Purgatorio, quodnbsp;Pontifieij omnino volunt elle ante diemno-uifsimum, vt interim habcanr quod cantitenr.-alioqui non tantos vIlis illis Purgatoriumaf-fcrrctmcc pro co ccrtc tanta animi contentio-nc dimicarent. Sed enim(Yt ad Malachiam al-ludamus) tanta ell Euangelici veritatis effica-cia vt iltud commétum (5c permultas aliasEc-clcliæ Romanç corruptelas amp;: fordcs tanquamnbsp;ignis amp; herba fullonum lit aliquando detcr-fura. Obiectio v i i. Et quum dixerint iiobisy quarite a Pythonibus diuints qmflridentin tncantationibus fuis. Nun^nbsp;quid non populus a Deo fuo requirat vtfionempranbsp;viuis 0“ mortuis I E.roo doatna de Purgatorio red-piendam c^arnhetcverba Petrus jibbi^nbsp;niacsnfis de Purgatorio expofuit. Responsio. At cnim huicipfi Abbati opiis ellpatrono, Emrfir quem illi Monachi defenforem parant. Valcatnbsp;ccrtc apud Monachos Abbatis authoritas : atnbsp;nos Cluniacélcm ilium Abbatcm nihil mora-ti, pcrucrlam hanc (5c à Prophetæ verbis alic-nifsimam interpretatione rciicimus. Sic enimnbsp;Efaias:A7itpopulus Z)«,'inquir,pro vtuis morttios?nbsp;Icilicctintcrrogabitî Quibus verbis Prophetanbsp;grauilsime réfutât cos qui Pythoniços erroresnbsp;obtrudebât. Itaq51ubiicit; x4^//e^(fz/»(ÿ adTe-ftimonmm. Si non dixerint iuxta verbum hocnbsp;non ctit cis matutinalux.AudiâtilliMonachi,nbsp;ac tandem dclinant fpreta Euangclicæ veritatis luGc(qua fc conuiblos in animo lcntiunt)innbsp;tcncbri.Gofam,atquc vt vohmt, fubrerrancaiDnbsp;lam Purgatorij fpclûcam fuas de a.liofumco'nbsp;gitationcs dcmcrgerc.Cçterùm, Abbas ilic turnbsp;piter locû Efaiæ dcprauauit, criam iuxta veterem interpretationem,vbi italcgitur: lAùn-qmdnonpopulus Deo fuo requiret vtfioneml pronbsp;vwis |
ADVERSVS HVM. SATISF.
|
vifiis à. tuorttiis ? Sic auccm Abbas : Pr« mortuis. ObIECTIO VIII. ïfaLj,. nbsp;nbsp;nbsp;Tabefiere feciïii ficfft axaneam animas eiw. \Kra,lnterfeilive^irt-,lt;jUospofittfiisinmedio eiasy hifrntcarnes hsc efi lebes. Item; Q^dvidts.nbsp;Hieremia ? O dam fuccenfam-, (jrc. Ergo dogma denbsp;Purgatorio recipiendum efi. ïgt;Iam eos locos Orige-nes Adamantias ad Pargatorium tranPiulit. Adds cjua dicuntnr EccleJïaAic.j.nbsp;nbsp;nbsp;Tobta. 4.nbsp;nbsp;nbsp;de piorum ln[lH,paßim. RespönSio. imr Hæc verbquibustandem funibusad Purgi-tii'j''’''quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polluntî Nam in illis locis agitur deiudiciis Dci amp;. dctcrrenisærumnis, vt, nobis tacciitibus, ncc Origenem Adamantiuni nunc cxcutientibus, ipfæ verboru amp; locovumnbsp;circunftantiæ aperte clamant. Verumcnimiie-lô fl, quoties occurrcnt lebctes, ollæ amp; alia c-iulmodi vocabula, vclintMonachi ftatimfuûnbsp;igncmPiirgaiotium fubiiccre,vidcri pollintnbsp;afgrotomm fimilcs, qui quod femel in animonbsp;imprcllum habenr,pa(Iimfe id vidcre opinan-tur. Q^rc nos fanant mcntem illis prccati,nônbsp;diutiùs leôtorem detinebimusin ciufmodidc-liriis rcdarguendisi Nam quod illi poftrembnbsp;aflcrunt ex libroEcclefiaftici» amp; ex Tobia,Be-neficcntiam noftram cflequoque admortuosnbsp;potrigcndam, præterquam quod illi libri nonnbsp;func in Canonc, nunquam eorumauthorcs denbsp;Puriiatotio co?:itaPût ; licet commcndent turnnbsp;bcnignitatern erga viduasamp;pupillos .turn i-plum etiant officium fepulturæ,quâfcitè Poê-ta,mortis honorem appellauir. Q^otiesautcmnbsp;in procurâdis funeribus flctunt quoque, fqua-lotcrrl, ôc cætera ciulmodi adbibita fuiffc legb-nms(quod etiant Monachi obiiciunt) ex iis in-telligendnm eft, etiam in fanôtis amp; piis homi-nibus huma nos illos affeéhus Sc hatu raientnbsp;S'ofT-àu’ qua hominesintcrfedeuinciuntur,cx-tniôbam non eirc(vbi tarnen vidcndum eft,nc-quid præter ntodum)addo etiam illos fæpcnu-mcro non tant mortuorum defidcriunt, quantnbsp;fuamhumilitatem coram Dco, cuius manumnbsp;iéiiticbantjluôtu acerbiflimo multifque lacry-ttiis fuiff'etcftatos. Atque hæc à nobis diéta fint ad cas Mona-choruitt Obieôtiones quas illi ex veterc Tc-ftaittcnto fibi colligerc vifi funt. lam excutia-nius ea argumenta quæ dcpromunt ex nouo Tcftamento. ObIECTIO IX; Quißjuis fuerit loctttus aduirfns Spiritum Smon remittetHr et neofiie in hoc fecalo necjne infutaro,nbsp;tnsjHitChrisius. Acproinde,St i^itoddampeccatnsnnbsp;non remittitur tn faturo feculo. E.rgo t^aoddam innbsp;Etf oîîi- hocßecalo non remißhm, remittitur in future. Etvinbsp;Qonfee]Uentis,efialt!jHodPurgatoriugt;npofimertemtnbsp;R E s P O N s I O. |
Luc.u. Expono Anteccdens:?7fy/lt;f in hocfeculo,nè-3. ejite infutur»-^ïoc zPi^nunquam: vt ibidem in lu-remitteturhominibusyut-n. '¦inif.fic etiam Lucas.Marcus autcm,ZVo«/7;î^f/ rcmißionem m aternum.Çig^ïc reélc Auguftinus,nbsp;Marcus, inquit, aliis verbis eandernfententianinbsp;expreßit. Matthæus auté ira locutus cft ad ma-iorc emphafin, Hcbraifmo fatis trito:vt quiminbsp;nocontenti femel nominarc feculum, Hebrsrtnbsp;dicunt, in feculum amp; fçculum, id eft, fempet;nbsp;Atenim (inquiunt rionnulliex recentioribusnbsp;Monaehis)locus Marei Purgatorio potiùs pa-trocinâtur.Quî tandem oblccro?Ncmpe ex hisnbsp;verbis: Eeneturaterno iudiciofooc. cÇt^amp;terniida-nat'toni.Et'ÿo funt quædafh peecata quæ non æ-ternam damnationcm,fcd pœnas tantum temporales promerentur. Hæc illi:led non aduer-tunt apud Marcum aternum indicium fignifica-re pœnas æternas omnino futuras amp; finere-milfione. Itaque vêtus interpres dixit, aternnmnbsp;deliblumßioc eff, quod nunquam delctur. Cæ-tcrùnt quia peccatü in Spiritum St Opponiturnbsp;l’eliquis omnibus, Icqueretur ex hoc Mona-chorum argumento reliqua omnia pcccaranbsp;non promercri çternam mortem,quod làlfumnbsp;eft. Atquchæc de Antécédente. Nego igitur Confeqncns. hîc enim depte-hendo multos errores , cùm in Theologia, tum in redtè difputandi feientia. Primus error,riapd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£irores quum hîcagatur de Culpa peccati j hune camp locum ad folas peccati pœnas, câfq; temporales accommodant. Falfum eft autem, quorun-dam pcccatorum culpam inhaevita nonre-miffam,tcmitti in futuro:præfens enim vita eftnbsp;tépusquo peecata temittunrur, vtait Chriftusnbsp;apud lohannem, Qw. credit in Filium habetvi-tam amp;ternam-,ejui non credit no videbit vitam. Ad_nbsp;de quæ paffim dicuntur de peccatorinn rcmii- Olie S to Menachénbsp;ritm. fuferiorii obieê}. Ioan.3. Ephefr-Coloir.t, fionc. Vndc Auguftinus. Hîc, inquit, eßomnis . remtßio peccaterum. Quin ipli Scholaftici ne idnbsp;quids aufint negate,nam volunt,omninô cul-paitt in hoc feeulo rcniitti. Quid igitur hic locus ad Purgatorium î Oportet emm vocabu-lum 7?ez»ifre«i:/j,vtrobiqueeoJcmmodo expo-ni ; alioqui ndn erit veratp/x»!'««- Huicnoftrænbsp;refponfioni nihil habent Pontificij quodop-ponant: amp; hac vna machina ruitipforum argumentum. Nam fi in Antécédente, verbumnbsp;remittendi de culpa intclligendum eft : certè innbsp;Confequente verbum idem codem quoquenbsp;modo intclligendum erit.-aut garrirc fc dicantnbsp;Pontificij non difputare. Secundus error: quod futurum feculum in-tclligant,non de die nouiftïmo, fed tantùm de Luc.io. tempore intermedio inter mprrenr amp; diemnbsp;nouiffimum, contra vfum ac morcm Scriptu-ræ, quæ futuri feculi nomine, diem nouiflimunbsp;amp; ftatum fempitetnum intelligit. Et licet Au-guftinus locum hue accommoder pœnis Pur-gatoriisdic nouiftïmofututis (vt quibufdamnbsp;cxVcteribus vifum eft) tarnen de die rcfurre-ótionis futurum feculum intellexir. Damafce- thod-fidEnbsp;nusautem-.Ætcrna vita amp;æternûfupplicium,nbsp;futurum feculum oftendunt,inquit.Tcrtius error: quód colligant fidei dogma ex obliquonbsp;qnodam argumentandi genere : non autem exnbsp;dircâ:is,planis exprefsilqueScripturæverbis.-quod ramen contra fattum oportuit. Quartus error : quód hoe ratiocinandi genus non fit arctAumóx, ae proinde non Theo-; |
11.8
logicum, fed tantum TOTr/ies*,arque adeb valde infirmnm. Nam Gregorius,quem alij frequennbsp;tes fequunrur, proponit banc Maximam tow/-KTtv.Qaod negatar de zgt;no,deejmbttfdam coceditur:nbsp;quemadmodum folcnt ij diccre,qui in vtram-que partem difputant.
Quintus crror:quumiaffirmatam,ex negatis duabus colligunt, ejuod reôlé ratiocinandi leges non ferunt.
Sextus crroriquód cxparticulari, caque negara inférant vniucrfalcm affirmatam. St pec^ catam m Spirttatn SànElum non remittitur tnhocnbsp;feculo neejue tn future ; Eroo, inquiunt, »mniwnnbsp;peccatorurn pœn£ temporales hîc non perfiluttCinbsp;per/àluentur à fidelibus infuturofeculo.QpoïtzïCtnbsp;enim hocConnexuin verum elle : Sïnbsp;in Spirit um S.non remittitur in future: Ergo relitjuanbsp;«mniabtefdedtbus non retnifdyibiremittentur.Ex-queitaToi^ ap;j-îç lariùspatet, quamToVsS-, quod vetat reôté dilputandinbsp;feientia.
Septimus error.qubd dum volunt argumen tari à Subcontrariis, non feruent Icgitimamnbsp;racioncm Subcontrarictatis : ex qua tarnen o-polteret manare vim Conclufionis: quodvtnbsp;faciliùsoculis lubiiciatur, propono liocJia-Subconrratiorum.
1 Qtioddampeccatumnbsp;non remittitur.
2 QMddam pecca-tum no remittitur tn hÿ/pnbsp;feculo.
J Q^ddarnpeccatum no remittitur nec in hocnbsp;feculo nec in future.
DE VERA PECC. REMISS.
mrïcs loci atque confimiles attente confidcran di funt,amp; fimul aduertendum eft ad præclarasnbsp;has fententias : Qui verba me a audit, tran fit a joiniquot;nbsp;morteinvitam. \zc.m:Qwcreditin eum,noniudi- loJO'5'nbsp;catur : Qui non credit, iam iudicatus efi, dfc. Exnbsp;quibus omnibus ita nobis ftatuédum elliPcc-cata rcmitti credentibus in hoc feculo,quia venbsp;ra fide iuftitiam Chrifti amp; cius mérita reci-piunt-.remittenda verb elPe pcccataiifdcm credentibus in futuro feculo, quia palam fiet ilianbsp;ipfa rcmiflio quam fideles in hac vita obtinuc-runt, amp; cam Dominus ratam habebit, audiet-que totus homo illam ipfam fentétiam, quamnbsp;aninia,migrans é corpore,iam anté audiucrat.nbsp;Ac de his quidem haôlenus.
Oótauuserror (fitamen error cft.errorcm -pontiff** deftruere) quod Pontificij nihil tale cogitates,nbsp;concludant fuæ fententiæ cuerfionem.Quid c-rtim efficcre volunt fua ilia finuofa atque obli-qua ratiocinationc’Ncmpe credentium pecca-ta r.emitri in futuro leculo. Atqui, Rcmitterc,nbsp;amp; Punire funt oppofira. Rcôté cnim Chryfo-ftomus.Nemo rcmittir,inquit,qui punircvult.nbsp;Quare fi remittuntur peccata in futuro fecu-lo, vt ifti contenduntex Matthæi loco, certénbsp;non puniuntur : atque ita ruit Purgatorium,i-pfis etiam Pontificiis demolientibus id quodnbsp;extruere conabantur.
Retorqueamus igiturhunc locum aduerfus Pontificios,hoc modo-.Si fidclium pcccatahîc „kitd-non rcmifla,hoc eft,pa;næ tcanporalcs hie nonnbsp;pcrfolutæ,rcmittuntur in ftAurofcculo.-3c quçnbsp;remittuntur,non exiguntunCerté pœnæ temporales in futuro feculo non exiguntur à fidelibus,quandoquidem remittuntur.
Antcccdentis partem vnara ipfi Pontificij proponunt : partem alteram negate non pofiunt.
Confequens igitur vt admittant ncccfte eft. CorrigaturObiedio ex iis quæ propofitanbsp;funt in noftra Refponfione : quod idem defe-qucntibus Obieôtionibusdicium vclira. •
1 Quoddam peccatumnbsp;remittitur.
2 Qmddam peccatum remittitur in hocnbsp;feculo.
3 Q^ddam peccatumnbsp;remittitur tn hoc feculo in futuro.
At Pontificij ita dicunt: goddampeccatum non remittitur in hoc feculonbsp;nbsp;nbsp;remittitur in futuro.
Quod nemo no videt quàm fit vitiofumiquan-doquidem duplici Negation! opponenda eft duplcxAffirmatioiquum illi vnam tantum op-ponant.Do igitur fimilem errorennSi quidamnbsp;homines non amant Dcum nec in hoc feculonbsp;nec in futuroiErgo quidam homines amabuntnbsp;Dcum in futuro,qui nonamaueruntinhoefe-cuIoiaVuväSk. Sed Subcontrariu à nobis pro-pofitumnitituramp;ipfa rationc Subcontraric-tatis,amp;,qi»od caput eft, expreffis Scripturæ tc-ftimoniis. Quemadmodum enim peccatum innbsp;Spirituni S. non remittitur in futuro feculo,nbsp;quia non fuit rcniilPum in præfentifiic peccatanbsp;piorum rcmittentur in futuro feculo, quiarc-millàfucruntinpræfenti. Hue pertinetapudnbsp;Matthæum, Q^acum^uefolueritis in terra, eruntnbsp;foluta in cxlo.c.z lohannes: Si ^uorum,inqaiz,re-mtferitis peccata, remittuntur eis. Paulus autem:nbsp;In die i^uo ludicabit Dominus de occultis hominumnbsp;fecundum Euangelium meum.Edofi apertifunt,in-Apoc.xo, quit lohannes, (ÿ- iudicatifunt mortui exits lt;^uanbsp;fcripta erant in librisfecundùm opera ipforum. Etnbsp;Apoftolus, Vt Spiritus faluus fittn die Domini.nbsp;lzczn,Vtglorifceturinfanllis in die illo,^uodfidesnbsp;habita fit tesitmonio noslre apudvos. Item, TH ouinbsp;cui credtderim mihiperfuafurh efi:,eumpojfe de-pofitum meiim feruare in tdum diem. Et paulbnbsp;Aft- 3. V. phlt de OnefiphoroiDef ei Dominus vtinueniatnbsp;19.10.nbsp;nbsp;nbsp;mifencordiamapudDominum in die illo. Quio-
Obiectio X.
Si in nomine 1efuomnegenu fleUitur cœleVium, Philip-’-terresirium cr infernorumiQr damones nonfletiunt g enu in nomine Iefu,fedpeti 'us exhortefeunt : certenbsp;oportet ^uafdam exiliere apud inferos pias animasnbsp;in nomine lefii genu fieclentes : eas nimirum i]ua.nbsp;funt in Purgatorio coni'iituta.
Atverurn efi^ntecedens,exPaulo,
V erum igitur nbsp;nbsp;Confie fuens.
Matt.tS. loan.io.
Ri s ro NS IO.
Rom.i.
iCor.y.
i.Tliciu. a.Tiin.i.
Ibid.
Addc
Antecedens habet duo membra, quæ fîgil-latim cxcutio.In priori membro agnofeo ver-ba Paiiliifed quod in poltcriorc membro fub- c««quot;quot;'' iiciunt,planérepudio. Nam illi verba Paulinbsp;perinde accipiunt, ac fide voluntaria tantumnbsp;obedientia loquerctur ; quü potiùs illic Iigni-ficetut fummum ius Chrifti inrcs omnes erca-tas : vt alio in loco dicitur : Data efimihi omnisnbsp;potesia^ in ckIo in terra. Item:.^»fw conïiitnit Hcb.i-hiredem omnimn. Et .• ^udini emnem creataratnnbsp;ejuamp; in ceelo efiy C7 frfetterram) amp; fnb terranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*ti
mari
-ocr page 147-|
AD VE, R s VS H mafi dicentia, Ei (jui- fedetfuper thror.um Agnonbsp;fit benediitioyhoTKir, qtglaria. Q^m locû criaranbsp;lolcbanc afl-crre ad Purgatonj gonfirmacio-scin-.lcd vchtijnc cciam Purgatorium in mari,nbsp;hoc ell,tantasftammasin mediis aquis quærc-rc vidcrcntur, inde pcdcm rctulcrunx. Arque,nbsp;VC ad jplam phraïîn redeamus: quöd ait Efaias:nbsp;Mthi fiebie/ur omnegenn^ Paulus in Epift. ad.nbsp;Ro.iîi-rcfcrt ad Çhriitum omniumiudiccm futurum. Q^refleólcre genu eft iulï'a capeiï’ere'nbsp;veils nolis : iic Pfaltcs eodem verbo Hebraiconbsp;'’hl./x, vfurpato. CoTAm tlloprocitmhentdefertorum mco-,nbsp;U-,inimin einspulnerem lingent. Hoc aucé etiamnbsp;indæmoncs quadrate, perfpicuum elt ex mul-Mitt.s. Scripturæ locis vbi Chtifto etiam tuminnbsp;S:c. tetris verfmei dæmones ganu. Heótere coaótinbsp;iunt. E.X quo fit v.c lacobus aifirmet, dæmones.nbsp;itacrcderCjVt conttemifcant. : Errjr Cólcquens igitur cftridicuIum.Ertorïzapa' f'pfrgt;0T/i T;,',r!;ju,^oir,Quis enim iliisecmccircrit,vniucr-laU^xatticulaitaabuti nonne etiam loquirurnbsp;de omnibus terreitribus ’ Atqui nimis cllnbsp;notum,vix minimam hominumpatternred-derc-Ghrifto cukum voluntarium. Porto,nbsp;ciivhóeadfuum Purgatorium rapiunt ? qua-fi verb nccelle fit , quotquot debitam glo-riamCbtirto reddunt pœnis Purgatoris defla-gtare. igitur i inquiurïc nöui'Mönacbi, fibi-.„‘^¦*lt;,0 vult loannes quum air , L^emtnein fuijfiereper-^Poc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;librititi aperiret -, net^ne in cxlo nesjnc in terrn, ne^tte/ubter terram, neceum tnEfiicere? Fféui ejiii'd nemo dignns innenent efiet -, qui aperi-’'ety inquit; Ntmpc- hacEnumerationc diccre\nbsp;vq'iüit , hiifquam vHum; tkcitiflc, qui librum.nbsp;aperiret.-lieenim omnialoca voluitcompre-henfa.' Atenim, inquiunt j quæ dignitas quærinbsp;potuit in dæittômbns amp; damnatisîQuafi verbnbsp;td dicat Ioann es? Qnis potiùs non Vider,id dicinbsp;per modum ampiincationis? cuius hie cilfcn-ius.nulkim vnquam ptætet Agnum ilium,pu-riffimum cxnfUrc, qui librum myibcum apc-tite potuerit. i Vtitur aurem Enumcratione,'nbsp;quæ iiguingat tarn Angelos quàm homines,nbsp;arque hos quidem,tam viuos, quàm mortuos.nbsp;Quäre in ciufmodi toquendi generrbus oportet aEgumêntötri'à fenfutoriusComplexi, nonnbsp;a fuigulis eins partibus. Alioquin ego vrcilîîmnbsp;q'.iærercm : vbinam igitut tunc erat Agnus, hnbsp;non erat,ncc in cœfo, nec in terraî Item.quumnbsp;totam terram exculfam fuifle opottuerit, quænbsp;dignitas potuit quæri in idololatrisamp; Euan-gelij hollibus, qui tunc temporis vniuetfamnbsp;propè terram occupabant ? Rurlus ,quum innbsp;cuelodignitasilia reporta non fucrit,cur ca,nbsp;vel in terra , vcl in Purgatorio quæreretur?nbsp;Quamobrem,apage fis illas argutiolas, Philo-fopho indignas, Theologo indignilhmas. Elfnbsp;ergo error in phraii male intellecla. ItemtEfi:nbsp;petitio principi),negamus enim Purgatoriumnbsp;vlquam eile,v el m cixlo,vci in terra,vel fubternbsp;terram. Qi^arenosita retorqucamusfupcriusargu-ex loco Pauli ad Philipp. Si flettere genu ChrittOjcII Chrilfo cultum voluntariumnbsp;rxhibercjciquc rpdderc debitam gloriannbc |
VM. SATIS?. qui volunt fatisfàqçre pro peccatisfuià j ij non teddunt Chrifto debitam gloriam ,feduieri-tum iplius mortis oblcurant. Certe fiqui fintnbsp;qui patiantur in.Purgatorio, vt fatisdfaciantnbsp;Deo pro pcccatisfuis,illi in nomine left! genu , ,nbsp;non flebtunr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Antecedens partim ipfi Pontifieij propo... mint,partim confirmatur ex fuperioribus. Qu^ate negate non pollunt Confequensi Cuius Confequentis vis hæc eft. Quum omnianbsp;Cœleftia , terreftria amp; inferna genu fleblancnbsp;Chrifta.'amp; fiqui fint in Purgatorio,genu Chrifto non fieblat : Pu,rgatorium,necin cœlo, necnbsp;in terra, nec apud inferos, ac proptcrca, nul-quam elle. Ob lECTio XI. Esio amicus aduerfario tuo cit'o dum es invia Mattfi.fj (inquit Chriftus ) ne quaudo te tradat aduerfa-rius ludiciyludex 7ninislroy in cuÜodtam canii-ciaris. Amen dico tibi, non exibis iilinc donee red-^nbsp;diderisziltimum quadrantem.F.rgo efialiquodPurnbsp;gator turn poflmoriemfMurnm : quod nomine eus io-.nbsp;di,efignijicasuri ReSPONSIOj Expono Antecedens. Chriftus illic.agicde Exfui.i-,' fraterna rcconciliatione , camque imprimisnbsp;commendat. Quia ve-rbfæpeaccidir,vtquia-liis-iniuriam intulerunt, lint ab ipfarcconci-liationealienioics : docet,Deum teftari, vclnbsp;liuiusvitæ incommodis, quantum ipfi diipli-ceatsiufmodi pcruicacia: dum qui noluit bona gratia controuerfiam coinponcrc , cum eonbsp;poltcafiimmo iurc agitur. Hanc efteChriftinbsp;fententiam fatis ex ipla loci circunft^ntia perfpicuum cft,amp;Chryfoftomus iple locum huncnbsp;ira intcllcxir.Mihi videtnr,inquit,dcifto vftta- jr, Matf.nbsp;to carcere difpurairc,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hom.tó. Nego igicur Confequens. Hie enim multis modisaPontificiispeccari video.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Primus error eft to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£rr(ir quia cxiftimanr, Chriftum fuiftc allegorice lo- fuf trioris cutum,quum tarnen propriis,planis,amp; perfpi- lt;7bgt;e£i.nbsp;cuis verbis vfasfit,id quod etiampatet ex bis.nbsp;Luex' Verbisj Diini j«^fr,inquit,4oi Magijiratum.nbsp;Hæc eft aurem régula àTheologiscùm Veteri-bus, tum rcccntioribiis tradira. Diligenter ca- i ^c ia.nbsp;uendum elfe, ne quæ diefa lunt allcgoricc,tan- ebc.nbsp;quam proprièdrcfcaintelligamus: amp; viciflim,-Ne,quæ propriis vocabulis exprefta fnnt, eanbsp;ecu allegorice dibf a exponamus. Secundus crroridum cxallegoria (quam illi confiiigunt)pctunt fux fententiç confirmatio-nemiquaficerta amp; neccllaria argumcnta(qua-lia retjuiruntur ad ftatuenda Chriftianx relunbsp;gionis dogmata) ex allcgoriis depromipof-Imt.Nimirum obliti lunt eins axiomatis Scho--lafticorum quod tantopcrc inculcat Thomas:nbsp;Symboltcam Eheologiam non ejfie argumetatiuami in ioe. dtnbsp;Tertius error : dum iftam allcgoriam, quæ- Trtnit.nbsp;cunque tädem fit,per vim ac nefas, trahunt adnbsp;fuum PurgatoiiuniiCum quo nihil ei commune vnquam elfe pollit.Fateor quofdä ex Vetc^nbsp;ribus, quippe allegorici.s cxpoiitionibus plusnbsp;æcjuo deditis (quod tarnen piorumMaiorum |
DE VER A P E C C. R E M I S s. r«r, itatamen vtperignem yini^ûit Paulus. Prge Purgatorius ignis pofimortem fitperefi yperquemnbsp;feruandifumus. 110 pace didum velim ) hunc Matthæi locum ali-quando allegorice Eiiflc interpretàtos.Scd ita, vt quidam ad difciplinam Ecelefiafticam ac-commodarent, alij complures j nomine carce-r»,non PurgMonnm^fed JnferorurapœfJM intcl-tït-nuxfi. ligerent. In qua fententia amp; Auguftinum amp;nbsp;confi.\amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'f' ¦ lt; J..C.33. 2n c-i- StuLtn Almacha riiyi It^e-cent.ineernbsp;fretatio- Respönsio. ^bfurd- incr-tn ex vlu Scripturæfcquerctur,nobis cumDià-hcl. I ' ¦ tiiecï. Hieronymum amp; aliquot alios clïc video. Ex quibus intelligiturquam frigcathocaf-gunicntum allegoricuni quantumuis licet ad accendcndum igncm Purgatorij adhibitum.nbsp;Qród autcm Rccentieres quidam Monachinbsp;vtfoquemodo cxponunt carcercm , videlicet,nbsp;tam de inferis quam dc Purgatorio ; item par-ticulam, donec^ ita cxponunt vt fignificet,»««-ali^uando : non eget vlla refutatione*nbsp;Q^mobrcin fuperius argumentum abfurdisnbsp;amp; mcommodis übruaraus. Si allegorica Pontificiorum expoGtio vera ht,amp; Adiierfarij nomina Dtaboltisinx.c\.W^a.tviTtnbsp;bolo in gratiam elfe rcdeundui». Contequensnbsp;eG falfum, quibufeunque tandem interpreta-tionibus leniatur (qua in re quofdametiam exnbsp;VcccribusfruftralaboralTé,negarcnó auHm.)nbsp;Falfumigitur Antecedens,Item. Si allegorica Pontificiorum expofitio vera fit,amp;, mdicis nomine,intelligatur, ex vfunbsp;ScripturrÉ fequcretur,non elTe Deo fatisiacien-dum : quandoquidem reus non ludici (àtisfa-ccj:c debet, fed aductfario , à quo adiudieemnbsp;pertrahitur. Confequens eft falGffimum. Falliirimum igitur amp; Anteccdcns.Item, Si allegorica Pontificiorum expofitio vera Gt, amp; homines dcbcant folucre propcccatis,nbsp;ad vliimum vfque quadrantéifcqucretur, Chrinbsp;ftum nullo modo pro peccacis noftris fatisfe-ciile.Nam quid fibi velic hoc loqucndi genus,nbsp;donce rcddideris vltimura quadrantem, fatis.nbsp;notum eft. Confequens eftfalfumo.’JeoAoj-or, impium. Idem igitur dc Antécédente cenfendum eft. Et quis omnia incommoda enuraerauerit?nbsp;non igitur teremus tempus pluribus ciufmo-di adferibendis. Sed tantum locum ab Aduer-fariis propofitumin cos retorquebimus ,hocnbsp;modo. Si Purgatorium eft career, ex hac allcgoria: amp;, qui debent, non co ipfo fatisfaciunt, quodnbsp;funt in carccrc ; Cette,qui funt inPurgatorio,nbsp;non cam ob rem fatisfaciunt Deo pro pecca-tis : amp;,vi Confequentis : Purgatorium non eftnbsp;pro pcccacis Satisfaótorium. Antecedens partim ipfi Pontificij propo» nunt,partim conftat ex ip fa rerum natura. Quare nihil eft caufæ quaraobrem Confequens negate poftint. O B I E C T I O XII. 1-Cor j. fuperädificetfiiperfimdamentumhacjaa-rumfargsntumyUptdespretiofisyligna,fœnaifiipK-lam : CMiifijue opus manijeAumpef,dtesenm de-darabit::namper ignemreuelabttnr, Q-cuiuf^ue op'tti tjnalsßt igndprobabit^t^c, tpfe ver'oferuabi^ |
Expono Antecedens. Paulus illic loquitur dc Doóloribusac PaftoribusEcclcfiçritémquenbsp;dedoótrina ab illis propofita, caque Euaiîgc- fonimr.nbsp;licæ doôtrinæ, vcl confentanea, vcl etiam dii-Icntaneanta tarnen vt Chriftianæ profeffionisnbsp;nomen rctinear.Ad id autem cxplicandum,v-furpar fimilitudinem duôtam ab architcótis Scnbsp;à materia : quæ fi folida fucrir, permanfura : finbsp;fccus, in nihilum abitura fit. Eb fpedant quxnbsp;dicit ApoftoluSjtum dc auro,argento, amp; lapi-dibus pretiofis t turn ctiain dc lignis, fœno amp;nbsp;ftipula» itérnquede igné, quo Dei probantisnbsp;vim arque efficacitatem fignificat. Hæc eft A-poftoli fentenria, qiiemadmodum vidcrc licetnbsp;ex ipfius conrextus ferie, verbis amp; circunltan-tiis omnibus, adeb vt locum ilium Ambrofiusnbsp;ad Dodforcs Ecclefiafticos amp;c ad doôtrinæ do-gmata référât : quanuis alij plerique latiùscx-ponant dc quibufuisChriftianorum operibus,nbsp;amp; multos ac varios fenfus in medium profe-rant,ita vt difficile fit diiudicarccuinam Intcr-pretationi magis fauifle vidcancur.Hæc de loco Pauli qucai nobis obiiciunt. lam nego Confequens. Eft enim error,tum TO THc Zi^ewîjtum to éctojM^ovjVt videbimus. Primùm igiturdico, conclufionem iftarn labefadari fola negatione : quum Theologianbsp;’Symboltca{c[\. enim repetendurafuperius ilhidnbsp;axioma)»o«yîf argumentAtM(i;'a.t mihi fit incul-candumquod toties traditür infeientia reiftenbsp;dilputâdi,«« JinKiartàif f*f5t?8pa?ç,Dcin-dc, quum Pontificij fibi perfuadeânt, locumnbsp;hunc Pauli, fummam habere affinitatem cumnbsp;Purgatorio : nos contrà proferemus aliquotnbsp;diffimilitudincs, ex quibus, vcl nobis tacenti-bus, textus ipfe voce clariffima profitetur,ni-hil fibi cum Pontificiorum Purgatorio ellenbsp;commune. Prima diflimilitudo : quia Paulus loquitur dc igne,per fimilitudinem. At Pontificij quumnbsp;de Purgatorio difterunt, fedeigneveroage—nbsp;reteftantur,Paulum autcm allegoricè loquinbsp;dc igne , patet ex aliis membris allcgoriæ , earnbsp;anre-yargeato, laptdihaspretioßs ; itemque exli-gmsifœno e^7?zp»Zlt;i.Quamobrcm feitè olim di-élum eft : Stultos vitta in contraria, currere. Namnbsp;in fuperiori Matthæi loco, Pontificij, vt fuisnbsp;illis Purgatorij pœnis(deliciis potiùs ) gratifi-carentur, vocabulapropria ac fimpliciainal-Icgoriaro conuertebant : nunc contrà, verbanbsp;allcgoricc vfurpata,pro verbis propriis ac fimnbsp;plicibus accipiunt.pcrindc vt fi Apoftolus de-traifta fimilitudinis vcfte,loquerctur. Secunda dilfimilitudo : quia Paulus dicit, fœnum,ftipulajii5amp; ligna elle comburenda; Atnbsp;Pontificij,non materiarn,ied miferos archite-ôtos in médias Purgatorij flammas coniiciunr. Tertia-.quia Paulus dc toto opcrc,acproptct fadcipfa culpa imprimis agit. At Pontificijnbsp;culpam |
culpam oranem arcent à Purgatorij limine, lolis l^ominum pœnis content!.
Quarta:quia Paulus vult omnia igne proba-ri. At Pontificij cxcipiunr amp;: feponunt aurum, argentum ,amp; lapides prctiolos: nihilque innbsp;fuuin Purgatorium coniiciunt,præterligna,nbsp;fœnum amp; ftipulam, quibus intclligunt venia-lia quædam pcccara.-Etprofcéló mira quadamnbsp;amp; haólenus inaudita ratione Pontificij cxifti-mant, aurum amp; argentum, non permanere innbsp;igné : fœnum autem ac ftipulam diutiffimè innbsp;igné coque ardentiflimopcrdurarc : quum tarnen, fi Paulus de Purgatorio loquerctur, di-cendum eilet potiùs, mala opera ftatim abfu-mi, atbona opera femper inillo igne illæfanbsp;pcrinanerc.
Qu^inta: quia Paulus affirmât ignem ilium de quo loquuntur, reddere vniufcuiufque o-pus manifcftum. At tcncbricofum iftud Purganbsp;torium, §c, vt Monachi volunr, tncentre terr-anbsp;collocatum, latct homines, nedum poffit rcs a-lias reddere manifeftas.
Ex his amp; aliis confimilibus quæ in hâc fen-tentiam proferri potîunt,fatis elle perfpicuum atbitror , quàm perperàm Pontificij locumnbsp;Pauhfibünhac quæftionc de Purgatorio iranbsp;vcndiccnt,vt in co fc maxime iaiftet eorum o-ratiü-.nccfcà fœno ßcftipulaaucllipatiantur.nbsp;Qua de rc vixpolfum cogitate, quin mihiinnbsp;’ mentem veniat Auguftini , qui Antiochumnbsp;'tó« Philofophumquodargumcntis parumfolidis
‘‘^latjue
^»nacha ytcTctüt,fceneum Philofophum appellabat/Cuius ...nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• , I .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;/
lliitcm aliquid auferant ex hoc loco Paulijdo-
.’¦‘‘gt;¦'«11» cxemplo mihi non errare videbitur, fiquis(vt dores Pontificios Purgatorij architedos, in
‘‘‘‘ '‘felii
M'uni,-
cijiiit fxneurn
’ffirim
^^('^uaru amp;'‘lt;!i4)n.
hac qu£cftionc/a»«ct)r, ÓC Purgatorium ipfum argumcntisfrcti funr»
appellarif.adeo vanis aut nullis potiùs
»
quot;Sediam audiamus mirificam interpretario-nem, quam nonnulli ex recentioribus Mona-chis proponunt,vt hunc Pauli locum ad fuum Purgatorium detorqueanr.
Rcdius,inquiunt, locus Pauli referturad Miniltros verbi Dei. Dies autem Domini,ncçnbsp;cft præfentis vitætempus, ncc cft tempus vniuerfalis iudicij : eft igitur dies mords amp;parri-cularis iudicij Dei, nempe quo quifquis hincnbsp;difccdïns iudicatur. Ignis autem probans v-niufcuiufquc opus, lice eft ignis côïiflagratio-nis in die vniuerfalis iudicij,riec ignis miferia-fumin EaC'Vita : cft igitur exadum iudiciumnbsp;Deiferutantis corda amp; tcnesnta viDies Dowi-Hî,fit tempus iudicij particularis i ignis autem,nbsp;fit iplum iudicium particularc,fiuc adus iudi-cialis, qui fit ftarim ppft luortcm. Ignis verb,nbsp;de quo dicitur, faluuserir fic tanjen quafi pernbsp;igncm,eft ipfum Purgatorium.
Sic noui ifti Monachi nouarùmque iiltcr-pretationuni architedi, aurcum ilium Pauli locum, non iam fœno amp;: ftipula, iedcœnoaenbsp;'luto,quantum in ipfis cft,CO’ntaminant.
Ac primùm vtvideamus quàm hæelnter-pretatio fica’irvç-ctTOî, nèquefecum ipfa cohæ-5 aggregandæ funt omnes iftius interpre.», taiionis partes hoc modo. Perinde eft igitiir,nbsp;iLixta eorum fententiam ,'tic fi Paulus ita dice-
ADVERS. HVM. SATIS F. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m
rct .• Si/^fiisßiperadificet fuper fundatnentum hoc^ aurum f argentum, lapides pretiofis^ltgnaifœnuminbsp;fiipulam:f^niHfiuinfijue opM manifeFium ertf.Hè-pus cnim mortis amp; particularis ludicij Dei denbsp;clarabit, quiainexaöto Dei iudicio reuelabi-tur amp; vniufcuiufque opus quale fit, cxaiStumnbsp;Dei indicium probabit.-11 cuius opusmanferitnbsp;quod fuperædificauit, mcrcedcm accipiet.'finbsp;cuius opus arferitjdctrimcntum patictur. Ipfenbsp;autem faluu? erit, fic tarnen quafi per ignein,nbsp;videlicet Purgatorium.
PIÎC quæro quilnam fit llorum verborum fenfus.TempM mortis amp; particularly iudicij Deitnbsp;in exablo Deiiudicio reuelabitur,Kzcmm dicen-dum clîctpotiùsjVt efficcrentid quod volunr,nbsp;cxaótum Dei iudicium rcuclari tempore mortis amp; particularis iudicij Dci.Quare præpo-fterè illud dicitur : amp; ex iis quæ perperàm di-cuntur,nihil reótcconcludipotclt.Ccrtè hicc-nuntiandi modus,turn Philofophis,tumThconbsp;logis omnibus fuit hactenus incógnitus:7*em-pus reuelaturtnre aliqua, pro quo illi dicerent,nbsp;rew aliquamreuelart m tempore. Huic igiturin-terpretationi. oppono hoe Theorema ; Omnisnbsp;interpretaÀo lt;^hamp; nonpotefireEle enunttari tfalfanbsp;i^.Nunc excutio fingulas partes iftiusnouçin-terpretationis.
Dies Domini,inquiunr,nó ell vita præfens,. l{atio»es ejuiaapud Prophetas Sc Apoftolos DiesDomi- » Manx.-ni nunquam refertur ad vitam præfcntcm ;nccnbsp;porró cft vniuerfale iudicium. Ergo cft diesnbsp;mortis amp; particularis iudicij Dei.
Falfum cft Confequens : nam Antecedens Emret multos habet errores. Primus error .• quiafru- no»x in~nbsp;ftra quærunt tjuid fignifiect, Dies Domini hocnbsp;loco ; nam Paulu?non dixit Diem Domini, fednbsp;fimplieitcr, Diem, v »,uepa J'nÄueei, inquir.nbsp;Quare iam eft error nB^To'^îjwanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Secundus erronquia fiillum eft quod dicût» diem Domini nunquam referri ad præfcntcmnbsp;vitam in Scriptur3;vt conftar Excch.t3.Z\7o«yê-piniiiisfepempro domo Ifiaelis vtfiaretis inprti-lio' in die Dommi.'Li jo-Capite-Pz-öpe efidies Do-miniydies nebulnfus, tempus Gentium crit,veniét-^uegladius in iÆgyptum : plerii^ue loct confi-mlesi
' Tertius error ; quia non animaduertunt,Dj/ Dominion Scriptlira fignificarc tantum , vel canbsp;iudicia quæ Dominus edit in hoclcculo , vel,nbsp;vniuerfalis iudicij dicm nouiflimum,quofcn-¦fu præfertim Apoiioli diem Doniint vfurpant:nbsp;vt i.Thcir.5.amp; 2.Thcir. i.Scc. nufquam autemnbsp;fignificarc tempus mortis amp; particularis iudicij. Adebvt pOlfimus iftorunrargumenrum iranbsp;in ipfos retorqucrc. SiScriprura àfcipfalucénbsp;interpretationis capcre debet: amp; dies Domininbsp;nufquam'in Scriptura vfurpatur pro tempo-»nbsp;re mortis amp; particularis Iudicij:cerrc dies Domini in hoe Pauli loco non poteft lignifiearenbsp;tempus mortis amp; particularis ludicij.
Quartus error: quiaita concludunt, Si dies de juo locjuitur Paulus non eft hac vita : £fgo nonnbsp;eflin hacvtta.^ïtat irafd Taï^óijSfjav. quia licetnbsp;non fit vita ipfa præfens, tarnen patefit amp; nobis illucct in hae vita.
Quintus error;quia ilia fignificatioplané
. L j.
-ocr page 150-12.2,
DE VERA PE CC. REMISS.
|
pugnat cum Apoftolico contcxtu. Sic cnim Paulus; Ciiiuftjue o^hs mantfesT:umfiet:Dies enimnbsp;declarabit:naminignereuelabitur. At fatis con-ftat, tempus mortis amp; particularis ludicijjiionnbsp;declarare vniul'cuiufquc opus. Ncc cnim,ex conbsp;quod quis moritur,po(Iumus cognolccre qua-lia eins opera fuerint.Ipfum autem particula-rc ludiciuin tantum abeft vt reucietur, vt nosnbsp;potiùs maxime latcat. Pauli autem verba funtnbsp;ciufmodijVt ßgnificent rem raanifefta amp;con-fpicuamatquc in omnium oculis cóftituram:nbsp;ita vt hæc dies non tantum ipfa patefiat,fed c-tiam opera ilia, de quibus loquitur, fit patefa-ftura.Hoc autem fit inhaevita, aut,dienouil-fimo. Quod cnim non patuit in hac vita, nonnbsp;dicitur rcuelari ante diem nouiffimum. Sic c-i.Cor.4. nim Paulus incap.feq. Vßjuedurny inquit,t/e-7ieri.t Dominus ejui iUuÛraturus efi occulta tene-brarum^ manife^afaciet confilia cordtum , crnbsp;Apo.10. tunc laus ertt vmcnipie 4 De». Quo fcnlu dixitnbsp;loanncs in Apocalypfi fore vt tunc libri ape-riantur.Et Paulus, In diCy inquit, tjuo iudteabttnbsp;Rom.t. Dominus de occultis hominum ex Euangelio meonbsp;perlefium Chri^iumJc.'s. quibus cfficitur,diem denbsp;quo loquitur Paulus,non polFc intclligi de té-porc mortis amp; particularis ludicij. Vcnio ad vocabulum /^zif,quod variis mo-'dis in hoc ipfo loco exponunt. Sic cnim illi. gnis, inquiunr, probans.,non efiigms Purgatoriusynbsp;nec Aternus^nec ignis nouifiimA conflagrationis, necnbsp;tgnts arumnarmn ^uas in hacvitaperpetimur: Er -go eft exaElum tudicium Dei, fine atiusiudscialisnbsp;qui fitftatimpoftmortem. I.rr''res Nego Confcqucns.Pi imus error ; quia hoc WOK« in- argumcntâdi genus kït’aTj-ó^afni', amp; à partiumnbsp;terfireta- rcmotionc,tum demum valet, quum ipfæ, velnbsp;tionu. .fubieótaxixS8ic9S’£t,amp;:,omnia,amp;,itavt oportet,nbsp;aflîgnantur: quod hîc non video obferuatum.nbsp;Proferoenim aliud quod conuenit Pauli fen-tcntiçjucque tarnen continctur i n ilia iplorumnbsp;enumeratione, videlicet ; Elficacitatcm Spiritus Sandli doctrinas probantis.idqiic propoli-ta veritate Euangelic£edoCirinç,quæ fæpc cuinnbsp;igné comparatur. Hanc cxpofitioncm vidcrûtnbsp;in libris Doélotum noftrorum, fed cam filcn-tio prætcricrunt ac diffimularunt : diccrem,nbsp;prudcnter,(im cnim lîbi mcliùs elle conlultumnbsp;exiftimarunt ) fi in celanda veritate, hoc pra:-fertim.lo_co,vlla pollet elle prudcnria.Scd quianbsp;forraflis hbentiùs Ambrofium audicnc,ciusnbsp;verba àdfcribam : fie cnim in hune 118. Pfalminbsp;locum ,.lgnitufn eloqumtn tuum-, i^c. Ignis çrgpnbsp;hic,Chriltilcrmo cil : amp; bonus ignis qui calc-faccrenouit, nelcit eXurcrc pilifolapcccata.nbsp;Hoc igné fuper bonum fundamentum polito,nbsp;Apollolicum ill U d aurum probatur,hoc igne,nbsp;¦illud morum vel operumexaminaturargentù:nbsp;hoc igne prctiofi illi lapides iiluminautur,fœ-nii autem amp; llipulacôfumitur.îvlûdat ergo hicnbsp;ignisanimû,côlumit erroré. Hæc Ambrolius.nbsp;Ergo Monachi falluntwafaToeAXfors'cnbsp;fl-twç. Porrb,noua ilia fignificatio Ignis, à Mo-naehis propoGta,nü rcctc alîignatur.-quia nuf-quam vocabulum illud Icgitur inillalignifi-catione. Quum autem partes aut fpccics autnbsp;Ts'xdSTê'xas'a enumeramus, ca debemus recen-ferc,quæ reuerafunt, non ca quæ ipÂi nobis o-pinionis errore fingimus.Et ecee ribi cuerfafi'nbsp;la ignis intcrpretacio,dc Aólionciudiciali.Scdnbsp;agè,alios ctiam errorcsredarguamiis. |
Secundus error: quia confundunt,non tantum verborum fignificationcs, fed etiara rcrû ipfarum naturas. Nam aliud ell probate, alii^4nbsp;iudicarciatquc ipfum Indicium probatio de e-xamenantecedat necelfecll, Qiûrchæcrcpu-gnant,:^«e7»,dc quo loquitur Paulus,?^ ignettinbsp;prebantemfó' eßeipfiumDei ludictum. T ertius crronQuia volunt homines proba' ri poll hanc vitam : quum hæc vita fit probH»nbsp;tionis tempus,nec vllura extet Scripturæ tefhi-monium,quod doccat,probationcm hominisnbsp;amp; opcrum cius fieri poll mortem, fed contra,nbsp;Deus dicitur homines probate in hac vita, vt: ,,nbsp;Singulis momentis probas eunr. Item ,Probar/ienbsp;Dorntne:amp;c alibi, Probaat nos vt argentum^ ó'C-dcficintclligcndum cll quod dicic Dominus, Requot;”]',nbsp;Sc fcrutari corda amp; rcnes.Itcm. r'z/aWiï.vpro-bat aurum, inquit Solomo , ita Deus probat carda: amp; fexcenta ciufmodi : hinc fit vt lacobus probationcm fidei huic fcculo tribuat,amp; coro nam futuro. EtPctrus,£æ«/w«-,inquir,p/î«Z»-lum nunc variis tentationibus affeéli, vt explora-tiofidei vesira mult'o pretiofior exploratione aurinbsp;quodperit,cr tamenperigneta exploratur,compe •nbsp;riatur vobts effe laudi gloria,nbsp;nbsp;nbsp;honori, quïipa- tefiet lefias Chrtsius. Et vt propiùs ad rem accc-damus,quum Dominus in Apocalypfi mina- Ap'”’' tur Icfabeli amp; eius fcélatoribus , propter corûnbsp;prauan» amp; alienara doef rinam : S’ne,^r,inquir,nbsp;omnes Ecclefiia, me. efti-ficrittatorem renum cor-dium. Illic agebatur de doélrinæprobationenbsp;(quo in argumento nunc verlamur, illis ctiamnbsp;Monachis aH'cnticntibusl quamdicit Dominus futuram in oculis omnium Ecclefiarum:nbsp;non autem in parciculari iudicio poil mortemnbsp;futuro. Quartus crror.quia quum agnofeant Paulu hic agerc de doôloribus ÔC dcdotltrina : certcnbsp;hæc verba. Pauli ; Cuiufiqite opus quale fit ignisnbsp;probabit : lune intclligcnda de doârina, quamnbsp;qüifqi lupcrllruxcrit l’uper verü fundamétum,nbsp;quo J eftChriltus. At doôlrinæ pfobationcmnbsp;111 hac vita,non autem poil fianc vitam,eile faciendum y cl hinc apparet,qiiôd hæc vira cil fidei amp; pœnitcnttæ.noflræ cui;fiis, lam lignafiœ-num,fttpula, hoc cil, doôlrinæ,nonifunQamcn-tum quidem ipfum çuertentes,fed tarnen ab i-plo fundamento alipiyæ, quomodo probantprnbsp;amp; exuruntur, nifi quum doôlorcs amp; difeipulinbsp;ab illis recedunt ,, ,ôç puriflimani dodlrinamnbsp;vera fide amplcólutur?quod,quum ad fidem amp;nbsp;pœnitentia pcrtincat-, certc ad vitâpræfcntemnbsp;mcGclîariô pertinebit. Iraque llatim pollcanbsp;Paulus fubiieit : lPIuUHs,ïnc[\x\z,fieipfiumfeducàt:nbsp;fiquts videtur efiefiipiens inter vas inhocfieculo:nbsp;ftultus fiat,vtfiatfiapiens. Quum igitur elfiçaci-tas Spiritus lanóli amp; vis Euangelicæprædica-tionis fit ignis ille qui doClrinas probat, quinbsp;veram acllabilcm doélrinam côfiimat,aliénaisnbsp;autem abfumiricertc in hac vita ignis ille probans conllituendus cil. Vt, exempli gratia, i-gnis Euangclicæ veritatis, qui poltrcmis hilccnbsp;tem- |
ADVERS. HVM. SAT IS F.
errorcs reccnfeo.Primus error:quum ‘‘«Hij. in codera orationis contextu Sc in loco pcrfi- temporib us nobis fumma Dei mifericordia iL luxit:probauit hocfœnum amp;hanc ftipulamnbsp;Purgatorij Pontificij alieni à vero fundaracn-to,nempe à Chrifto,amp; fumma cfficacitate Spiritus Sanóti exuflit : corum videlicet refpeótu,nbsp;qui apcrucrunt oculos ad tantamlucem, amp;nbsp;quos non puduit iaóturam faccre ciufmodi i-neptiarum, vt Chriltum bcncdiótum lucrifa-cerentjcum ampleótentes tanquam veram,fo-lam amp; peifcótarn peccatoriimnoftrorum pur-gationem. Sequuntur hæc verba apud Paulum,/^ wtnfaluw eritfßctarnen vtpertgnem-.o^zignemnbsp;ifti exponunt de igne Purgatorio,amp; alium fa-ciunt ab eo igne cuius fuprà mentionem fecit:nbsp;hoc argumenro : Ignis hicfaluificitSy nen efi ignisnbsp;tartareits, nec ignis noaißima cenflagrationis, necnbsp;^ÿ^it probans^necignis arumnaram hams vit a. Erge efiignis Purgatoriiis,ijuo animspofihanevitamnbsp;purgands fant. Nego Confcquens:cuius,adcóquc tocius ar-~ , - ? in codera orationis contextu amp; in loco per li-militudincm vfurpacoidem vocabulum exponunt daobus modis inter felongo interuallonbsp;difterentibus; amp;,quod caput cll,quum ipfa o-rationis conclufio ad fupcriora referri debear,nbsp;cam vollint aliquidcontinerc, de quo nec innbsp;fupcrioribus,ncc vfquam in Scriptura fit mcn-tio. Quod quidem eft, Scripturam laccrarc,nbsp;non explicate.Eft igitur errornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ru'( ^i^sftit.Ncc eos iunant hæc Pauli verba quæ ci-tant, Depeccato damnauitpcccatum, vbi dicunt Vocabulum Peccati vfurpatum elTe in alia arque alia fignificationc. Ç^od vt denius,tarnennbsp;id nihil ad hunc locum.Nam illicnonpropo-nitur commentitiaquædam vocabulorum fi-gnificatiojquemadmodum hîc faciunt Mona-chi. Quinctiam nulla poteft illic elle dubitan-diratio, quin idem vocabulum in eodem loconbsp;variafignificet: turn propter ipfumfubieótumnbsp;(quiaquotics pcccatum dicitur de Chrillo,nihil aliudpotcll fignificare quàni hoftiam pronbsp;pcccato ex idiotifmo Hebreoru, vt 2.Cor.5.)tiinbsp;propter vim oppofitionis, quæ non patitur,nbsp;Peccati vocabulum vtrobique eodem modonbsp;intclligi poirc.Deniquc illic idem vocabulumnbsp;varié vfurpatur in eadem Enuntiationc.At hîcnbsp;vocabulum Ignis in conclufionc pofitum aliter intelligunt , quam inantegvelfis, quod eftnbsp;plane ridiculum. Secundus error : dum in haefua rcmotionc partium tollunt id quod manerc debet. Namnbsp;ignis de quo hîc loquitur Paulus, cftillcipfcnbsp;ignis probans, de quo ante mentionem fecit,nbsp;nempe ignis cfficacitatis Sp.fanóti amp; Euange-licæ prcdicationis. Vcrùm , inquiunt, omnesnbsp;qui pct hunc ignem faluificum tranfeunt,fcr-uantur : non autem omnes qui probantàr nc-cedeeft quoque faluos cflc.Rcfpondco : Paulum non dicerc cos fcruari qui tantum pro-bantur,fcd qui ita probantur,vt libenter iaólu-ram inanium laborum faciant,amp;: in quibus ligna,fœnum amp; ftipula exuruntur ab efticaciffi-iiio illo igne Sp.iamfti amp; Euangclicç veritaris. |
Tertius crroridum ignis vocabulum propric accipiunt, quum tarnen per fimilirudincm tâ-tùm ab Apoftolo vfurpctur,vt manifeftum eftnbsp;cum ex toto orationis allcgoricæ contextu,nbsp;turn exipfa nota fimilitudinis quam apponitnbsp;Apoftolus,wf,f^rper inquit. Atjinquiut,nbsp;illaparticula nonfemper fignificat,fimilitudi-nem.Sic enim loan.i.Pquot;tdimtssgloriarn etas tan-ejuam t/«i^f«i«.Rcfpondeo,Primiim,locum ilium Iohannis non eft'e meraphoricum , vt eftnbsp;Pauli locus.Dcinde hîcapud Paulum,nonclfenbsp;tantum,wc,fed «tmç ùi.ficatperignem-)\'aa^v..bS.nbsp;firmamus autem hoc loquendi gcncre lempernbsp;firailirudinem fignificari. Quartus erronquia hæc interpretatio im-plicat contradidlioncm, ac proptetea ftare no poteft. Nam fi ligna, fœnum amp; ftipula exuftanbsp;iunt à probante igne,amp; rurfus ab igne Purga-torio exurendafunt : fcquitur, idem eft’e exu-ftiiin,amp; non cxuftum.PauIus autem aflcrit,iilanbsp;ab igne probante exufta cire.Quarc necefte eftnbsp;nullum alium ignem fuperefte, quo exurantur.nbsp;Nam obfecro tc, quid tandem vis effici flam-mis illis Purgatoriis? Nonne vt lignum , fœnum amp; ftipula, hoc cft(qucmadrnodum Pontificij exponunt) leuiora pcccata pœnisillisnbsp;ablumantur? At iam non cxtatiquia Paulus affirmât ilia omnia exufta eft'e. Ex quibus rclin-quirur,ignem iftum Purgatorium,aut nullumnbsp;circ,autprofc(ftó(vraliquid illis largiamur)cf-fe ciufmodi vt non vrat. Quemadmodum igi-rur ignis picfus,qui nonvrit,nihil eftaliudnbsp;quam imago ignisiita ignis ille Purgatoriusnbsp;quem Pontificij fibi cogitationedepinxerunr,nbsp;nihil aliud elle poteft quàm vanum hominumnbsp;commentum. Sed iam cos ad incommodumnbsp;adigamus.Ligna, fœnum, amp; ftipula quæ Pau-lus commémorât, aut fignificant peccati cul-pam aut pœnam : fi culpam,non ingrediunturnbsp;in Purgatorium,cxPontificiorum do(ftrina,vtnbsp;ante didlum cft.Si pœnam : fententia erit deü-ç-aToç. Ecquis cnim erit fenfus huius orationis?nbsp;ignis Purgatorij abfumit ligna, fœnum amp; ftipulam, hoc eit, peccatorum pœnas téporales:nbsp;infcrrct autem potiùs,quàm abfumerct,fiqui-dem verum dicerent Pontificij. Sed de hoc ar-gumento nimis iam multa. ObIECTIO XIII. DiSlum eflAntiquisß^on occidesy^ui autem ec-I'iderit reas ent ladtcio.Ego aatem dtco vobis,(in- Matt.v, ^uitChrilias )cjuod omnisi^ui irafcttnrfratrifuonbsp;temereiretss erit iadicio.Qtd aate dixeritß-atrtßionbsp;Racha^treas eritconcilio-.bJmaatem dixeritßatae^nbsp;reus eritgehenna tgnis.Ex ejaibtts ChriHiverbis i-ta argumentantur: Si infaturofecalo primas ße-candasgradus xterno ßtppltcio non vindicantur,(^nbsp;tame alii^aoßippücio vtndtcantur.Ergo relegantarnbsp;ad Pargatormm , ^uiapofihanc vitam nullam a-Itad extat sjuam Pargatoriam.,^Hod tarnen occAca-ti Hit nufqaamfe in Scriptura vidtjfe clamitant. Re t po NS IO. quot;Veniam dabunt leclores quifunt inThco-logia cxercitati, fi in difloluendis ciufmodi, non argumentiSjfcd argutiis Sophifticis,cogi-mur aliquantulum immmorari: quandoqui-dcm,(i obiedioncs iftas filentio prçtcriremus,nbsp;eflet fortaflis vcrcndum,nenos ctiam ifti Mo- 1. ij. |
I
-ocr page 152-|
.14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VEKA P nachioccæcatos dicerent,quod tam crafla hec argumenta non vidiiremus.Paucaigitiir nobisnbsp;diccnda flint, vt appareat,atquc ipfi ctiam Mo-nachi vidcant, vilis eorum argumentis, nonnbsp;proptcrea Purgatorium vidcri. Ncgo confcqucns,propter crrorcs totiusar-gumcntationis. Error fu,- nbsp;nbsp;primus error: quia dum citant verba Chri- tarnen fcntcntia amp; ab argumcnto Ion«' quod.ilbc traólatur plané rcccdunt. Chrillusnbsp;JHatihxi enim ibi rcfellit falfas Scviiparum amp; Pharifa:o-exfoni- j;um intctpretationcs : quibus legem Dei cor-rumpcbant, in co præfertim quod ea demumnbsp;peccata eile ftatucrent,quæ in ipfum externumnbsp;actum crumpunt, vt,exempli caufa,in hoc legis caput : Z\7o« ocetdes, i111 tantum peccarent,nbsp;(Scribis amp; Pharifæis interprctibus)qui re ipfanbsp;hominem occidunt. Contrà, docct Chriftus,nbsp;odium,iram,contuincliam amp; reliqua eiufmo-di quæ homicidium præcedunt, amp; funt quafinbsp;gradus ad ipfum homicidiura,cire peccata : amp;nbsp;(vt fimile à Chryfoftomo in hoc loco vfurpa-ttJm merito iaudemus) non tantum ramos ar-boris cxcidendos elle monet : verum ipfas c-tiam fibras ac radices eucllendas. Eft enim radix homicidij, iracundia. Quum autem varianbsp;elfcnt apud ludæos iudiciorum genera, Chriftus ad variosillos gradusalludcns,doccrc voluit , longé falli Scribas amp; Pharifæos in æfti-mandis hominum pcccatis ¦: quandoquidemnbsp;ca quæ illi minima putant elTc, imb nc in pec-caris quidem numerant:fiad Diuini iudieij re-gulara cxigantur , non minus funt grauia coram Deo, quàmfoicnt hominibusgrauiavi-deri ca peccata de quibus ctiam infupremonbsp;foro iudicant.Hic eft huius loci fcnfus,vt plc-rique doótiffimi Thcologi ccnfucrunt. Quidnbsp;hoc verb ad Purgatorium? Secundus error : quia perperam argumen-tantur ex vocabujispcrallulioncmvfurpatis. Quis enim non 'Ji.àctjudtcium Synednon elfe,non pœnæ,fed iurifdiótionis nomina:amp; vi-ciflim gehennam ignis, non elle nomen iutif-dibtiouiSjfed pœnæ? Tertius error : qubdfcqucrctur ,ex iftorura argumentatione,odium intus conclufum nonnbsp;Ioan.5. promcrcri poenas çternas, quum tarnen loan-ncs dicat, cum qui fratrem odit elle homi-cidam. Quartus error napà To^?/4lt;tTMçXe^i«ç.Nam repudiata vocabulorum v era ac propria hgni-hcatiqde,nouas illis, inauditafquc fignificationbsp;ncs alh’ngunt:quippcqui nomine Conctlijfiusnbsp;Purgatorium incclliganr. At conftatnbsp;Synedrion blim fuill'c confcllum ludicum innbsp;Iudça.-qua de repluta hocloco diccrcnihil at-tinct. Hi verb iudiccs,quid,obfccro,habet negorij in Purgatorjo ? Quarc quum Syncdrionnbsp;lignificct conlellum multorum ludicumparinbsp;poteftateiudicantium (quod fatis indicat^Ty-ƒzol' iphus vocabuli)ablurdum cft,nomcnilludnbsp;accommodarc Purgatorio, vbi ipfi Pontificijnbsp;tradunt,fo!um Deum federe Iudicem:iiifi forte ve’int ifti Monachi,Purgatorium elfe Syncdrion, cb quod Pontiriccs Romani illic ctiamnbsp;iudicenr,amp; fuis diploniatibus hos velillos ab- |
ECC. REMISSi foluant, prout tarnen pœnæ, numerata pecunia redimuntur. Quintus error irictptc to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus hîc agit de foro fpiritualicôfcicntiç,inquiunf. Ergo quæ dicit funt de futuro tantum feculonbsp;intclligenda. Quali verb in hoc feculo nullusnbsp;Deus indicia cxerccat. Item , Chriftus hicre-cenfet varios humanorum iudiciorum gradus , quæ variis in locis ac fedibus cxcrceban-tur : Ergo idem ftatuendum eft de iudiciis Deinbsp;poft banc vitam ftituris.Ridiculum ; Nam humanorum iudiciorum variæfedcs,habentc-tiam varias perlonas à quibus excrccnrurivt innbsp;foro fpirituali conlcientiæ vnum iudieem a-gnofcimus.Itcm:Si funt quædam peccata quænbsp;non puniantur gehenna ignis, Ergo illafuntnbsp;igne Purgatorio exurenda, amp; pleraquc alia c-iufdem a’lTsijJ'n'S'/st;. Sextus error : qubd ifta argumentatio ne cum iplorum quidem Ponriheiorum fcntcntia poteft coniicnirc. Atque vt id magis patcat,proponamus ipfas aVriipao-«; quibus Pon-tificiorum argumenta, quafi Madianiticogla-dio, ipfa fc mutub confodiunt.Si verba Chri-fti de ludicio amp;; de Synedrio, ad Purgatoriumnbsp;pertinent : ergo falfum eft quodPontificij di-cunt,non culpam fed pccnam in Purgatoriumnbsp;venire. Nam in ludicio de Synedrio de culpanbsp;agebatur: Itcm,Falfum eft quod Pontificij di-cunt, Purgatorium eile locum fupplicij. Nccnbsp;enim Indicium amp; Syncdrion fucre fupplicio-rum loca.Icem,Falfum eft quod illi ip(i monachi Pfeudonymi dicunt, vt fententiam Paulinbsp;i.Cor,j.(dc qua fuprà cgimus}ad Purgatoriumnbsp;detorqueant, nempePurgatorium non cllei-pfum iudicialcm alt;äum, fed locum illius fupplicij quod in aólu iudiciali irrogatum eft.nbsp;Namvocabula Ittdicij er Synedrij adiudicia-lemaéfuin rcfcruntur, non autem ad locumnbsp;fupplicij.Eft autem aliud iudicari,quàm,iudi-eij pccnam fubirc. Quarc nifi Pfeudonymi cf-ficiant, Syncdrion amp;: Golgotha olim rem v-nam candemque fignificallc, nccclFc eft, cosnbsp;vclhuic loco Matthæi renunciarc, vcIPurga-toriu fine fupplicio amp; pœna,hoc eft,fine Purgatorio conftituerc. lté,Falfum eft qupd Pontificij dicunt vnum efle Purgatorium.Nam,liquidem valet hæc argumentatio,ecce tibi duonbsp;Purgatoria,locis ac fedibusdiftinóla. Vt enimnbsp;Synedrij locus alius eft à loco gehennæ ignis;nbsp;iraprofctlb ludicij Iocus,alius eft à loco Synedrij. Atque vt ifti Monachi contendunt Syne^nbsp;driony fine, Concilium dift'erre à gehenna ignis:nbsp;ita ego viciflim contcndo,/«^//eiwzz(cuius me-ininit Chriftus) difterre à Synedrio : ita vt ilUnbsp;duo non poffint elle vnum numero. Qu^bd finbsp;poflint, ruit igitiir tota Monachorum argumentatio,quæ nitituriftorum graduumdiucr-(itatc.Scd vcrcor nc mihilcbfcores fucccnfeancnbsp;quod tempus tcra in eiufmodinugisrefcllcn-dis.Qi^arc hçc fit fumma.In hac Monachorumnbsp;obicbtionc multos crrorcs occurrcrc, cófquenbsp;grauifiimos. Nam fententiam Chrifti in alie -num lenfum dctorqucntiex verbis per allufio'nbsp;nein vfurpatis argumentantur, non ex fentcii'nbsp;tiatotius compiexi: Sumunt tanejuani anoois !¦gt;nbsp;con- |
if' I* ')• ADVERS. HV conccirum, In illo Matthxi loco agi tantum-modo de ludiciis Dei in futuro feculo exercé-dis (quodpoftulatum non eft -^-tupttTpuTor, fed pstiùsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agunt enim de dime- ticndis locis illis iiibtcrraneis, in. quibus Pur-garorium collocarunt ) porrb Diuina iudicia cum huraanis iudiciis confundunr : aftinguntnbsp;vocabulis cas fignificationcs, quæ non modonbsp;non funt propnæ,fed ne per fimilirudinemnbsp;quidem ad Purgatorium referri pollunt. Dc-nique fe ipft in laqucos induunt,fuarctraélat,nbsp;fibi aducrfancur, óc dum pro Purgatorio pu-giiant, Purgatorium oppugnant;amp; quanuis ninbsp;hiltale cogitent, eins tarnen errorcsitadete-gunt, vt Purgatorium ipfum propemodumnbsp;purgarc videantur. ObIECTIO XIII I. • A'àoejuiqKidfacientquipro mor tuk baptizAtt-tur,fi omnino mortui non refurountfincjuu Paulin. Si veter es Chrtsltani baptizAbanturpromor-tuisyhoc efi,fefe pro rnortais affltgebant,ieMnabant orabant, at^ue ea omnia prxstabant lt;jult;t habensnbsp;Vitn expiandi : Ergo credebant^ defiinPlorurn ani~.nbsp;nus ejj'e in Purgatorio. Confeijuentia patet. AJJamptitm probatur ex fuperionbus Pauls verbis^ quorum expofitio rurfusnbsp;fnbatur Lucii. Sed Bapttp/io oportet me bapti-i^uomodo conflrmgorvßjue cjuoperßeiaeuri’nbsp;^fMaxe. lO. Potesiis calicem bibere quem egonbsp;btbo,autBaptipno quo ego bapttzur, baptizAriitii-quit Cbrtslus. Responsio. Hoc argumentum aberrat à propofita quç-ftione.Hoc enim inter nos agiturftmt-ne pec-catotum pœnæ tempotales poft mortem in Pui gatorio ab illis pcriolucnda.’,qui cas in hacnbsp;vitanon perfoluerint. Nuncautem cófpeélatnbsp;Monachi, vt, fi poffinr, nobis probenc, vetu-Itiflimum liunc morem in Ecclefia fuilTc, vt lenbsp;viui pro mortuis aftlictarent. Veruntamennbsp;. locum Pauli nobis obieclum iam expen- verus acgenuinus fenfus verborum Pauli non fatis conftat intet ipfos interprètes,nbsp;tum Veteres, tum Rccentiores : ncque noftrinbsp;eft inftituti in hanc ingredi difputationem.nbsp;Nobis enim fatis erit oftendere, iftam inter-pretationem, epam Plcudonymi proferunr,nbsp;non eile veramiatquc omnino nihil elfe in hocnbsp;Pauli loco vnde poflint aliquid lublidij fuonbsp;Pnrgatorio comparatc. Refpondeo igitur; nihil elfe in hoc conne-xo quod non claudicct.lpfa enim conlequen-tia infirma eft, vt fuo loco videbnnus : longé veto infiimillimum eft Alfumptumiquod lamnbsp;excutio. Qujcrunr ifti,quid fibi vein hoclo-quendi gcnns,Prfl mortuss baptiz.irt,amp;c exponutnbsp;idem elle ac pro moituis orarc, ieinnare,vigi-la.re,bm-ni cubare, denique affligifmiror quódnbsp;non addant Millam pto detunctis cancre : lednbsp;non auli tunt,nc forte in cantu dolorem öc af-tiietionem conlticuerc videantur.) Ratiouem |
M. SATISF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x5 fuæ interpretationis hanc affernnt, qubd ba-ptizAri aliquado in Seriptura fignificctaffligi atque cruciarijCX iz. Lucæ.amp; 10. Marei. Atquinbsp;non quæritur inter nos quid fignificet verbumnbsp;baptizAriamp;c quàm variis modis, non propricnbsp;tantum,fed etiam mctaphoricè vlurpatum Ic-gatur : fed quid fignificet totum hoc complc-:s.\m.ibaptizAripro mortuk.Porrb negamus verbum baptizAndt vfquam fignificare prccari,ie-iunarc, amp; feipfum vitro aftlicftare. Nam apudnbsp;Lucam amp; Marcum nomine Baptipmi non Û-gnificaturvelprccatio,vcliciunium,velfpon-taneus cruciatus : fed fignificantur dolores a-ccrbiftimi ab aliis inflibti: adeóquc mors ipfa;nbsp;quia Chriftus nomine Baptifmi mortem fuamnbsp;lignificauit, propterfuturara pcccatorum ex- in Mm.nbsp;piationcm, inqint Chryfoftoinus. Er qubdad hom.6i.nbsp;filios Zcbedæi attinct, idem Chryfoftomusnbsp;verba Chrifti ita exponitMagna vobiscertènbsp;bona prædico , inquit, martyrij enim coronanbsp;potiemini amp; violera morte,- licut amp; ego,à vitanbsp;deccdetis,amp; in hoc mihi cómunicabitis. Hæcnbsp;illc.Quare fi Monachi velint ex his Chrifti ver-bis locum Pauli interpretari, lequeretur, nonnbsp;iam precandum aiit ieiunandum pro mortuis,nbsp;fed pro jis efl'e moriendura. Quod Baptifminbsp;genus,Monachi,fat fcio, tarn pro viuis, quàmnbsp;pro mortuis fufcipere nunquam vclintifcd,nbsp;quantum in ipfis cft,dant oper3m,vty qui pti-ram Euangclij dodrinam amplcxi funt,bibancnbsp;caliccm quern bibit Chriftus,amp;Baptifrao quonbsp;baptizatus cft,baptizcntur.Rurfus,exoritiira-lia quoque difficultas : quum enim exponanr,nbsp;baptizari pro mortuis, iciunarc, orarc amp; fclcnbsp;aftlictarc pro mortuis:quæritur,anid vnqiiamnbsp;Pauli temporibus-faólum fit : aeque id fabtumnbsp;repcritur.Longccnirn aliamrationcm Paulusnbsp;docuit Theiraloniccnfcs, qua amp; lublumpronbsp;mortuis imnainuerent, amp; fpcm futuræ refur- Chryp. amp;¦nbsp;rebtionisteftarentur,Contra, quidicunt olim Ambrop.nbsp;prauum ilium morem fuifi'e,vt quidam bapti-zarentur pro mortuis illis, qui nondum Ba-ptifmo tinbti, dcccirerant : habent vetuftifli- refcar.ttnbsp;rpos authorcs, quibus probant,prifcis illis té- concr.nbsp;poribus morem ilium aliquandiu viguilfemc- Marc.15.nbsp;que propterca ab Apoftolo probari,qubd nonnbsp;refutet.Aliud eft enim,probate,aliud,non re-fellerctprælcrrim quum ca de re agatur,quç nenbsp;refutatione quidem egcat.Ncc mirum videvinbsp;debet Pontificiis,fi qui olim pro defunblis ba^nbsp;ptizati lunt, quum illi le quotidiemyfteriumnbsp;Euchariftiæ dicunt pro defunblis celebrarc, amp;cnbsp;mortuorum fepulchra aqua fua luftrali fo • Aug-denbsp;leantperfunderc. Qui verb exponunthoc lo-quendi genus deiis qui fub horam mortis ba- cyfr.i^,nbsp;ptizabantur,ita vt non iam viuis illis fed mor- Ep.y.nbsp;Buis Baptifmus cll'et profuturus : id dicut quodnbsp;olim fabtum fuillc nemonegat, bcillisfauccnbsp;verbum, futuri temporis : qutdfacienfi inquit:nbsp;non tiüZftmyquidpaciunfs ita vt ad ill os ipfos resnbsp;h;ïc pertiiietc videatur, Ifti verb Monachi nihil proferunr præterluum fomnium : quia nonbsp;conftat, crallillimum ilium errorcm viguillcnbsp;Pauli temporibus in Corinthiorum Ecclctia.nbsp;Multiplex igitur eft hie error. Primus: !!«ƒ« ts t»; Ài^êiaç,quum ver- I. iij. |
UC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERA PECC. REMISS.
|
ho baptizandi affingunt nouatn amp; incogni-tam fignificationcm. Sccundüs crroriqubd hæc Monachoruro in-terprctatio falfi conuincatur; quandoquidem affirmant,id tum inter Corintliios factum fuif-lc,quodfactum nonfuit. Tertius error ; Petitio principij.Namid af-fumunt de quo difputatur.Nos cnim Apoffo-licistcmporibus Ecclcfiam fuiffc prccari foli-tam pro raortuis, pro illis iciunalî’c, ie excru-ciaflead expiationcm morruorum,amp; cætcra ciufmodifaôtitairc, quæ longo polt temporenbsp;Satan inuexit, id verb pernegamus. Imo verb,nbsp;jßquj^nris fuit ludæoruin ritus vr fiquis citiusnbsp;rum. cviuisexccftiiletquam Icgali cxpiatione po-tirctur(de qua Num. 19.) tum gcncrepropin-qui legalem afperfionem libi perSacerdotesnbsp;adhiberi curarent. Qui mos eriam Pauli tem-poribusobtinebat; ncccumimprobat.-fed innbsp;rcfurrcótionis teftimonium allcgat. Hæcilli.nbsp;VcrLim,quid audioîEcceigitur magna expar-te confirmata corum intcrpretatio,qui locumnbsp;Pauli exponuntdeperuerlo more baptizandinbsp;pro iis qui ante Baptifmum deccirerant.Namnbsp;quod ilti volunt ludaicum moremfuiire ap-probatum ab Apoftolo,falfum cft,amp; ab ipfmsnbsp;Pauli fententia alieniffimum.Quid verb,fiquis dicat,Paulum argumentari ex hoe ludço-rum ritUjVt magispudeat Chriftianos, negatenbsp;mortuorum refurreólionem, quam vel corru-ptiffimi turn ludxi agnofcebant: quemadmo-dum hoe ritu, quanquam peruerfo amp; plane ànbsp;lege Dei alieno,profitcbancur?Ncc cnim opusnbsp;fuit Apoftolo apud Chriftianos ilium erroremnbsp;ludæornm rcfcllcrc, quippe crafliffïmum amp;nbsp;manifcftiflimum.Ac fortalle hanc interpreta-tionem adiuuabunt ij qui hæc Chrifti verbanbsp;apud Matthæum, SiperBeel,ij;bub eiicio damo-niatfihj'vellriper^uem eiicinm? itaintelligunr,nbsp;vt non propterea Chriftus plane morem illum’nbsp;turn approbarit, exiis quæ commémorât Lucas Atl.ip.ad'cb vt commemorate,nec rcfcllcrc,non inferarapptobationcm,s?ai'agt;xi){. Vc-rumenimuero hanc rem totam interprètes do.nbsp;ótifiimidifpicicnt. Quartus error : n«pa to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fac cnim verum eirequodiftifomniant, fuperllites o-lim fe pro defundtis excruciallc, vt ipforura pcccatorum peccata expiarent.Numindcfe-queretur. Purgatorium vllum futurum ellenbsp;poft hanc vitam’quafi verb hæc fintconfcóta-ria.-f^«/r patiuntKr pra mortHis-.ergo mortui tpßpa-tiiitur:2ut'^ergopatiendMmefitnPurgatorio:ïZcmynbsp;ergo fuperïiites debet ipßpattpro mortuù. At egonbsp;contra ita concluderem : Siqui olim fefe pronbsp;detundtis excruciarunt, vt ca ratione peccatanbsp;dcfundlorum expiarcnt.-certè illi crcdiderunt,nbsp;peccata hominum, non pofthanc vitam, fednbsp;in hac vita elfe expianda: quippe qui tanto-pereconarentur eafupplcre quæ alij dum innbsp;villis effent,prætcrmiferant.Itaquc non fequi-tunfi precan funt pro morcuis : ergo credide-runt effc Purgatorium ( vtamp; ante diximusamp;nbsp;infra quoquelumus didluri. ) Rurfus nonfe-quitur: crediderunt elle Purgatorium.- Ergonbsp;nobis etiam credendum eft.Ad lumma : quuni |
nee confequentia, nccalLumprum fuperioris obiedfionis valeat,vtfpcro,ex iis quç diximus,nbsp;elFc manifeftum: obfccro vos, ô Monachi,quînbsp;Purgatoriam illam incudemeertatim ac magno labore, tanquam Cyclopes in antro,iam-pridem tunditis, vtne pofthac noua ciufmodinbsp;argumenta,nouafqucamp; aliénas locorumin-terprcrationcs fabricctis, Scripturam in con-trarium fenfum detorquetes; fed qtium ageturnbsp;de hdei capitibus; turn ca vos Scripturæ locisnbsp;dilucidis acperfpicuis confirmetis: necinter •nbsp;pretationes perplexas, dubias ac titubantes,nbsp;tanquam columnastremulas veftrælentcntiænbsp;fuffulciacis : nec ca argumentaprofcratis,quxnbsp;fola negatione conticcfcant. Obi EC T IO xv. quot;E-go baptizfl vot a/jua in pasnitentiam, inqnit lonnnes^ t^uiaMe pofime fntnrn.! efißortior me efi:nbsp;Ipfe VOS baptiz/ibit in Sp.fanStoçp- ignextiius ven-ütabrnm in manu, eius^ep-permundabitaredfuamynbsp;0“ congregabit trittcum in horreumfitiitm : paleasnbsp;autem comburet igni extinguibilt ; Ergo dogma denbsp;Purgatorio recipiendum ejt: i^uia tile Baptißnusnbsp;gnisyCuitis tbifitmentio,tcfiignis Purgatorius. Responsio. At nobis illud multb maximum eft quod . dixit Chriftu.s illorum verborum interpres lo-cuplctiffimus : loannes,, inquit, baptizjiutt ejui-dem a^ua'.vos autem baptizjsbimini tn Sp.fianélo i-fi-tsnon multispofidiebus. Turn fequiturcap.2.nbsp;Etvifiifiant tilts difitertita lingua inflar ignis c/ui e-tiamfieditfiupervnumi^uemi^ue corum, Repleti au-temfiunt omnes Sp.fidnblo,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non funt cóftitucndiduo Baptifmi,ncmpc,Spiw«r ©quot;/-gnis. Nam vnus eft idemque Baptifmus : fed I-gnis vocabulumadditur, vt fumma efficacitas Sp. fandtimagis fignificetur. Ex quo fadfd eft,nbsp;vt in ipfo etiam dono vifibili Sp. fandli lindlinbsp;linguæ apparucrint inftar ignis. Nego igfturnbsp;conlcqucns.Errorcft Nihil eft cnim apud Matthæum quodvcl tantillum accedat ad Purgatorium. Quaniob-rcm locum in Monachos dctorqucaiiius. Si Baptifmus ignis, eft ignis Purgatorius, (vt dicuntMonachi) Et Chriftus folus Baptif-ino ignis baptizat (vt docetScriptura) Sequi-tur,nosa Chrifto folo purgari: amp; ,Chriftuninbsp;folum effc noftrum Purgatorium, Chriftum,nbsp;inqiiam, qui etiam poftremis hifee tempori-bus, vcntilabrura fui verbi in manusfumcrcnbsp;dignatus eft, vt aream Ecclcfiæ permundet, denbsp;puram dodlrinam ab hominum erroribus amp;nbsp;corruptelis fecernens, Purgatorij, Indulgen-tiarum amp; reliquas ciufmodi Pontificias paleasnbsp;ab Ecclefiadifcutiatjigniinextinguibili com-burendas. ObIECTIO XVI. Quern Deusfiuficitauitfiolutts doloribas infierni, iuxta cjuod impofidttle erat tenen tllum ab eo.Ergonbsp;dogma de Purgatorto recipiendum ejl. Confie^uenttapatet : namfinomine Infierniy nec locus damnatorurn,, nec Patru limbus, necrufiurnnbsp;limbus puerorum intelltgitur, E-rgo Purgatoriumnbsp;intelhoaturneceffie efi. ReSPOH- |
ADVERSVS HVM. S A T I S F.
îfi^wtr •“''¦»liJ. •^ilurd. ob-‘'fi. Responsio. Falfa cd confequentia. Primus error, «»S^çt' t8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftcqpeyîaç. Nam Infcrni vocabulo mors ctiâamp; fepulchrum fignificancur, vr, Pff-lores inferni dreundederunt me, prjsoccupauerttnt me la-^uei mortis. \tè,DefcenddadfHin meit lupesnbsp;tnmjemum.Sxc interpres Syrtis.In hoe loco in-fcriium pro fepulcliro dixir-.vt fit fcnfus,Chri-llum non poryillc detincri in ipfo fepiilchro. Secundus erroriwapa' to'Ze^taj.Ncc enim vocabulum quod vlurpat Lucasjïgnifi-car infernura, fed mortem, lieer vêtus interpres ita conuertcrir. Sic enim Lucasnbsp;quit, Ti? tó’j'Ïntc tv ^tivdrv, hoe cft,folutis do-loribus mortis. Quod autem ifti affirmant innbsp;vetuitis omnibus Græcis cxeraplaribus leginbsp;«iTkijnon, 5sti,aT«:miror faluónc pudorc id di.nbsp;cant: quumhæcnodra leóljo conllantcrino-mnibusexcmplaribus inueniatur, amp;iravcte-res Græci Thtologi locum hunc citarint.nbsp;Quainobrem non tantopcre fuit laborandumnbsp;inperquirendis variis inferni lïgnificationi-bus(infaultum f anè Purgatorio argumentum,nbsp;fiinlernum habet pro fundamento ) quando-quidem Lucas,z«orrij-,non /«jÇrz;?fyocabulo v-lus cft. Atque ita Monachorum obiedio eua-nuit. Qms (it autem horum verborum fenfus,nbsp;quæri folct. Atque (vt id mihi liccat obiter di-P’iuz. cerc) illi omnium redtiffimè exponere viden-tur,qui Inc Hebraiimum agnolcunt,quo qui-dem morsipià ûgniheatur caque acerbiffima.nbsp;Sic enim, Circundederant me dolores mortis^nbsp;ongHsliafep»lchri inuenerantme : amp; paulb poft,nbsp;Eripuitii animam me am d marte.EtyCircwidede-^imtme dolores mortis tCir torretites tmproborumnbsp;ttrruerunt me : dolores fepulchri arcunetnxerantnbsp;me.,rp- me latpueimortis Miteiierterant. Vocabulum autem doloris Hebraicum, lumptum eftnbsp;àfunis fimilitudinc, quod amp; aliis iinguis vfu-ucnif.homincs enim à dolore tum conrtringi,nbsp;tunitclaxari vulgo dicimus.Cçtcrùm,vuIgatonbsp;dicendi vfu dicuntur iolui dolores mottis,nbsp;quando aliquis mortem cuafit, vt inlocis ci-tatis. Sed quum Petrus ait, Chriftum rcfurrc-xifle folutis mortis doloribus, hgnificat, cumnbsp;quidera fuilfc prehenfum à motte, fed refur-gendo, fefe morti eripuifle. Atque ita (inquirnbsp;Chryfoftomus in hunc locum) vt non fit am-pliùs moriturus:fic enim Paulus: Edmus Chri-fium exdtatttm ex mortuis non ampltiis mort'^mor-tem ei non amplius dominari.S^é nonne(inquis)nbsp;omnes dolores mortis in cruce palfus eftîCcr-tè:fedin refurveclione ipfos dolores mottisnbsp;foluit,hoc cll,di[roluit mortis laqueos,vincu-laperffegit,roburmortis virefqucfuperauit:nbsp;denique mortem ipfam pcdibus conculcauit,nbsp;alfumpta ca vitaquæ iam morti obnoxiacifenbsp;nonpoteft. Ac de huiusioci cxpoiitionc ha-ftenus’.lam cosincommodo vrgeamus. |
Si Petrus loquitur de doloribus quosipfe Chrilhis ita perpelfus clt,yt eos f ;a virtute fu-pcrarit, amp; itli dolores font doiorcs Inferni,nbsp;hocch,Puvgatorij(vt ifti Monathi intelligür)nbsp;Ergo Chrillus ptEuas purgatonas pallus eil,nbsp;aut pro le,aut pro aliis.Si dicas pro fe,blafphc-mabis. Si pro alns : non igitut conuenit rationbsp;quam fubiieit Petrus:Ebqubd,inquir,impof-fibilcerat ipfum ab ea detincri. Rcèfècnimnbsp;monét Philofophi p.lQv debere eile 04)eäat',nonnbsp;STêpoj-tvi'ç, amp; ca quæafferuntur ad alicuiusreinbsp;probationem , omnino ad rem ipfam quamnbsp;probant elfe referenda. Alioqui iam non eruntnbsp;rationes,lcd(vt mihi liccat hoc etiam à Philo-fophis mutuari ) vcluti inanes, acvolitantcsnbsp;Dædaliimagüculæ: quibus quidem præfligiisnbsp;amp; captionibusifti rccentiorcs Älonachi nos ànbsp;rebus clariffimis depeilerc conantur. Sed iamnbsp;in eos fuum argumentum regeramus. Si vocabulum Infernt eilet à Petro vfurpa-tum,amp; CO Purgatorium fignificaretur, actum oiieff. elide Purgatorio. Confcq.icntia patct:Qiiia Chrillus non di-cerctur foluilfc animas c Purgatorio, fed i-plius Purgatorij doiorcsfoluille ; ex quo effi-certtur,nulluiTi fupercllc Purgatorium, quip-pe quod fine doloribus efie non poffit. ObIECTTO XVI 1. Fadte vobis amicos de mammona Ininiiitatis, zt ^mm defeeeritis , recipiat vos in at erna tabef-nacnla-^inquit Chriilnsivndeita concladttur: Si, eleemofynas caterd'jue charitatis offida proximo epenti iinpenderunt, tjimm defecerinr,vi~nbsp;delicet,per tnortem ßibfidta ad tantum iter expedite confidendam necejfaria illis defaerint. Si,nbsp;tnrjtiam, eiupnodt hommes rectpientur in aternanbsp;tabernacula predbus amicorurn, quosßbi compa-rarunt ,ßue adhueßnt in viuis ,ßue eum Chri^onbsp;tarn in cœlts triumphant. Ergo jbatuenditm eß alt-i^uod Purgatoriumpoßhanevitam. Conßetjuentia patet: ijuia qiuißuntomni ex parte perfetti, non inaigent his adminiculis vt i'n aternanbsp;tabernacularedpiantur, rurßus damnatinoapof-funt illtsßubleuart. R eÜat igttur vt eiufmodtfubß-sliis adtiiuenturilli qui in Purgatoriopeenas luunt. Lums, Responsio. t Ecce autem qui Purgatoriurnnupcrquæ-rebant in Inferno, nuncilkid ipfiim quærunt inætcrnis cœli tabcrnaculis. Antequamau-tera refpondco, cxpono locum quem nobisnbsp;obiiciunr. Chrillus,vt nos ad bcncficétiam cgcnis præ ftandam cxcitaret, parabolam propofuitdenbsp;iniultoillo œconomo,qui fibiinfuturûpro- f'’quot;'*’*’'*nbsp;fpexit, vt quum amotus fuilfetà difpenfatio-nc,habertt qui ipfum rccipetent.Ad hanc igitut patabolam alludcns,iubet nos elfe in ege-nos liberales,quum hæc charitatis officia fru-étum fuum habituta fint. Hæc eft huius locinbsp;fententia,vbi ptoptcrallufionem, verbum re-op«e«ii,rcpctitur.Iam fupcreft,vc ad argumennbsp;tum Monachorum accedam. Confequentia quidem non valet: quia non rcôlè Connecticut,oc cft jutprænbsp;cipui errores manant ab Airumpto,quod nuncnbsp;excutio. AlTumptû duo. continet: népe verbaChri-fti,amp;: ipforum vetborum expofitionem. De 1. iiij. |
liS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERA P ECC. REMISS.
|
vcritatc verborû Chrifti maxime cerci fumus: de failitatc huiufcc expofitionis maxime dii-bicamus. Quare vidcndueft,num verbaChri-fti poiTint efficerc id quod ifti volunc.Si Chri-ftusnoniuflît facere amicos demamonaini-quicatis, vt quum dcfeccrimus rccipiât nos innbsp;æterna tabcrnacula:Ergo ftatuendum cftali-quod Purgatorium poft banc vitam. Hic nemo non vider nullam cfle cohærcntiam.Quare videamus ccquod medicamentum iftiaft’e-K«ti» rant fuæ conclulioni. Deficere, exponunt ramnbsp;Àfon*«cbo de morte, quàm de operibus ; nimiriim quumnbsp;rumrefel nobis moriencibus dceft ilia operum pcrfe-dio qiiæ requiritur,inquiunc, vt in æterna ta-bernacula rccipiamur. Hoepofterius de operibus vnde tandem hauferuntî afl'umunc igi-turid 'quodeft inter nos maxime concrouer-liim. Aiamp;mamus enim , non aliquos tantum,nbsp;fed omnes piosamp; fideles ica migrate ex bacnbsp;vita, vt non fuorum operum perfedione, fednbsp;Dci milcricordia amp; ciimulatilfima Chrifti iu-ftitia frcci,in æcernara vitam rccipiantur.Ma-Pfal [43. net cnim fixum quod dixit Pfaltes,amp; ab Apo-Rom 3. ftolo fuit vfurpacLim, Ne intres in t»dictum cumnbsp;Ro ai.S’. ßgiruQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia in conf^ectu tuo nullus viuens iufii- ficabtturAzzrs},Donum Deivita aternaiamp;c confi-milcsfcntcntiæ plufquam aureæ, quæpaffim occurrunt.Ncquepoffumusnonlibcntcr audite præclaras baice Veterum fentcntiasiTocanbsp;Cifeß.L-i. fpes mea,inquit Auguftinus, nô nifi in magnanbsp;c.19. valet rnifericordia tua,ô Domine. Et Ambronbsp;fius: NÓ gloriabor,inquir,quia iuftiis fum,fcdnbsp;heA.lib.1.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redemptus lum : non quia va- c.(î. cuus peccato fum, fed quia remifta funt mihi peccata : non quia profui,neque quia ptofuitnbsp;mibi quifquam,fed quia pro.tpe Aduocatusnbsp;eft ebriftus, amp; cius fanguis pro me cftufus eft,nbsp;amp;c. Ex quibus cHicicur, pios omnes moriétes,nbsp;ex feipfis quidé dcficere, fed nibilominusac-ceptos elle amp; cenferi petfedos in vno Chriftonbsp;propter perfedameius iuftitiamfidclibusim-putatam.Vcrùm facnos de ilia expolitione fane quàm longa amp; multiplici, nullam tarnennbsp;mouerc controuerfiam : quid tandem aftruis?nbsp;Purgatorium,inquis. Ar cgo,contrà,cxhoci-pfo loco amp; ex bac tua intcrpretationc Purgatorium deftruo. Quonam,inquis,modo?Quianbsp;fi illi qui benigni inproximos cxtiterc, quumnbsp;migranc èvita,licct non omni ex parte fintnbsp;perfedi,tarnen ab iis amicis quibus cbaritatisnbsp;officia cxhibueruntjin æterna tabcrnacula rc-cipiuntur,vc vis: Certè nondiuertuntin Purgatorium , quod æternorum tabcrnaciilorumnbsp;nomine,abfit vt intelligatur. Quare quù nullum aliud diucrioriiim piis bine difeedétibusnbsp;conftiiuatur, prætcrquam ipfa æterna tabcrnacula,lcquitur,piorum rcfpcdu, nullum locum Purgarorio fuperefte. Sed de bacobie-dionebadenus, quæ ne tam lon'gam quidemnbsp;rcfponboncm merebatur. ObIECTIO XVIII. !. Ioan.$. nbsp;nbsp;nbsp;St tjuis viderit jratrempeccar^ peccato non ad mortem^petat,^^- dabituretvifa,peccantibus(tn~ quam)no ad morte?/i.Ffipeccatuin ad mortern nonnbsp;pro iUo dico vt ro^et induit loanhes. vnde itanbsp;concluditur. |
Si pro cuiufuts fceleris relaxatione Dettm Opt-Max. interpellare liceaty dupeccatertn viuis ad-hue agit: Ergo îoannes loquitur de tis peccatis m quibus quiipiam vita defungitur, vt quos vtderi-mus velvenialitertantumpeccaffe-, vel-,filethali-ter, certa tarnen pœnitentiafigna edidijjè, pro illisnbsp;oremus nonfoTumviuisyfed etiam defunSlts. Purgatorium igitur con^lituendum efi. Affumptum probatur ex fententia Augu^ini quipeccare ad mortem definiuit, in infidelttate autnbsp;alio crimin e ad mortem vfque perfitlere^ exifii-mauitde nullis peccatoribus de^^erandum,fedpronbsp;omnibus precandum ejfe.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2’” R E s P o N S I o. Hoc verb eft fine ratione ratiocinari:Eccui cnim vnquam præterquam Monaebis in mennbsp;tern venire pofiit,exbis loannis verbis.nbsp;vtderitjratremfuumpeccare, ç^c. nos pro mov-tuis precari iullos eflc:quafi cum mortuis verfemur,corumque opera vidcamus. Argumentum igitur eft «’«-vç-otSi', nec dignum longiorinbsp;rclponfione.Sed quia Auguftinumappellant,nbsp;pauca quædam de illius lentcntia nobis di-cendafunt. Qmd fitpcccarc ad morte varie definitum eft cùmà veteribus, ru à recentioribus Tbeo-logis.Maior pars ramen ab Auguftino difi'en-tir,amp; qui id faciunt ducuntur apertiffimo bocnbsp;loannis loco, Siquisviderit, inquit (ita poftu-lante natura à^iri^dnaa ) item que, ex duobusnbsp;locis Epift. ad Heb. cap.6.amp; cap. 10. Deniquenbsp;ex bis Cbrifti verbis Match. 12. Nonremitteturnbsp;neque in hocfeculo nec in future. Nâ fi no remittitur in hoc feculo, fcquitur necellarib in hocnbsp;feculo commilfum efie. Ego verb iftos Mona-chos demiror, qui poftcaquam nobis obiece-runt ilium Matthæi locum, amp; fæpc hæc verbanbsp;inculcarunt. Neque inhocfeculo neque tn future:nbsp;nunc concrariam planefententiam defendar.nbsp;Saltern ipfi fe audiant, nc ab aliis amp; à feipfisnbsp;quoque diffiderc vidcatur, Scd,vt ad ré redca,nbsp;qui cum Auguftino peccatii in Sp.Sanólu defi-niunt,perpctuam impœniteiitiam, non videonbsp;quid fint refponfuri ad ilium locum Epiftolasnbsp;ad Hebræos, vbi Apoftolus loquens de iis quinbsp;ad mortem pzcctdùunt Jmpoßtbtle eftinquir,nbsp;eos renouari adpœnitenttam: quod defuturo le-culo intelligi qui poteft? Nâ pœnicentiæ tempus,huius vitæ canccllis circunfcribicur. Quisnbsp;porrb fcrat hoc loquendi genus?Impoflibilcnbsp;cft,cum que nunquâ pœnicet,pœnitcre. Quodnbsp;eilet manifeftènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inanem ciufdé rei tepetitioné proponerc. Qiiarc fatius eft eu a* iiis Veterib’ ftatuere,pcccatiâ ad morté,quod-cunque tandem fit (neccnim eadere dillererenbsp;lioftri eft inftiruti ) ante mortem admitei. Sicnbsp;Athanafius,Chryfoftomus, Hieronymus,Ba-filius, Ambrofius amp; alij plcrique ccnfucrunt. lamvcnioad Monachorum argumentum, 2ÿ'‘ÿc-in quo non tantum nullam conicquentiam, fcdnevllam quidem Confcquentiævmbramnbsp;animaduerto. Peccat enim non folùm in ma- jdl*nbsp;tcria,fcd cciâ in formamam ex vna negata col-ligit multas affirmatas. Non eft prccandû pr^ tquot;nbsp;CO |
?
-ocr page 157-ADVÊRSVS HVM. SATISF. n, aut tenere: Certè loanncshîc Joquiturdeüsnbsp;precibus, quas Deo offerte debcmus pro fratribus noftris in hac vita conftitutis. Tion ejf fed ‘^iurnie •¦iMur, ^d raortcmiErgoprecandum eft P’-° dcfunótis qui non ad mortem pcccaue-^rrnes funt. Pcccant ctiam in Coniunótione diftra-fquot;P«n(ir« hendorum.Faccnimvcrum elfe,expedlandumnbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortis tempus,vt de peccato ad mortem iudi- carc poUiimus, num ctia crit cxpcótandü tempus mortis,vt iudiecmus de aliis pcccatis,quæ quotidic contrahuntur î Sic cocludcndum cf-let potiùs: Si non licet prccari poft mortemnbsp;pro iis qui ad mortem pcccarunt, quippe quunbsp;antemortem pcccatuillud cognotcinopof-fit:Ccrtc,liccbit precari pro viuis fratribus nonbsp;peccantibus ad mortcm,quandoquidcmpcc-catum, quod non eft ad mortem inhacvita,nbsp;cognolci poccft,idque cxipforum monacho-rum fententia. Dcnique libi contradicunt. Nânbsp;loanncs quern citant, loquitur de rcmilfioncnbsp;culpæ: Dabit ei vitam,inlt;\Mt.. At culpam,liîc,nbsp;non in Purgatorio rcmitti, ipli Pontificij tra-diderunt.Ad fummam,tantum abeft vtvidcrinbsp;poJIint argumentari ex loco ilio loannis, vtnbsp;potiùs inipfum loannis locum manifeftèar-gumententur. Sic enim Joanes; St ^uis viderit,nbsp;inquit,peccantem. At illi affirmant, in hac vitanbsp;vidcri no polfe,fi quis pcccct peccato ad mortem. Rurfus Joannes : Efipeccatum ad mortem-,nbsp;inqint,w«pro ilio dtco vtroget^uis.Et mi diciit,nbsp;pro CLiiufnis fcclcris rclaxationc prccariellenbsp;iicitum .-Et loannis verbaitaexponunt: Elonnbsp;dicovt rofet, n cm p e, i n qu i u n t, nofimortemfeiii-cct hoc liabent à magiftro fuo Lóbardo: quodnbsp;nosrepudiamus, tanquam addititium ac plané contrarium verbis amp; circunftâtiæ illius loci. Narnfi ex præccpto loannis debco in hacnbsp;vita prccari pro co quern video peccarc pec-caco non ad mortem; certe ex ciufdem præccpto, non debco in hac vita prccari pro co quenbsp;videopeccarcpeccato ad mortem: nec dixitnbsp;ioannci,peccafe,^cipeccare. Veruntamen hîcnbsp;fivfquam alibi, cauendum cftà tcmcratiisiu-diciis. Sediara ad incommodum adigamus.Si peccatum ad mortem cognofei non poteft in hac vita, amp;¦ peccatum non ad mortem in hac vitanbsp;cognofei poteft(qiiod vtrunque dicutMona-chi.jErgo Contrariorum non eft cadem fcicn-tia.Nam qui fieri poteft,vt dignolcam peccatum quod non eft ad mortc;fi peccatum quodnbsp;eft ad movtem,non pollum cognofccrc’Jtcm.nbsp;Peccatum ad mortem aut cognofei poteftnbsp;in hac vita, aut non poteft .- Si non poteft cognofei, fruftra prohiberourpro eo precari. Sinbsp;cognofei poteft, falfum eft igitur quod ifti di-cunc.'Verùrn,inquiunr, cocog-nofeimus quodnbsp;peccator ante mortem nullum dedit fignumnbsp;pœnitcntiæ. Quid audio? Nullanc elle poteritnbsp;pocnitenria nili ea fignis externis cognofca-tur?At longé aliud cxiftimantTheologi,adeó-queipfiScholaftici, qui huius rei cognitio-nem ditficillimam ellccxiftimant. Nos igitur rctorqueamus argumentumin hunc modum. Si debcmus precari pro iis quos videmus peccarc peccato non ad mortem,vt Dominusnbsp;det cis vitam ( vt Joannes docet; iScvcrumcftnbsp;quod ait Cypii.muswoj hicvitam aut arnittere f’Uitur. ^w.ln Ktttrq, •iiiecî. |
O -B \ E C 1 1 O XIX. ChriFh^sfemelpropeccatü p/tfh^fnittiufluipro Pet.3. iniu^iis ¦, vtnos ad Dewn adducent, mortificatmnbsp;tpuidem carne^viuificattu autem Spiritu,perijtiemnbsp;etiam f/iritibus epui ( er am ) in carcere profeclieenbsp;pradicauit, olimtmmorigerù, (fc. m^jHit Petruf:nbsp;Ergo pofi hanc 'vitam efi Purgatorium, iibi tan-quam m carcere firitm detmentur- Responsio. Hadcnus Pontificij foliti funt locum hunc citarcad fui Limbi confirmatioiiem;fcd,quannbsp;turn audio , Limbus amp; Purgatorium iam fibinbsp;niutuas pra’ftant operas. Ad exponendum Antecedens non promam longam orationem: namleótorem remitto adnbsp;doótilfimas Domini Bezæ Annotationcs innbsp;hunc locumitâtùm docebo, Confequens nullam vim haberc;amp; profcram aliquot rationes,nbsp;quæoranino Pontihcios vêtant locum iliumnbsp;in Purgatorium luum dctrudcrc. Prima ratio. Nondum conltat inter Ponti-ficioSjfueritne Purgatorium veteris Teftamcn ti temporibus; nefuo Limbo præiudicium fa-cere vidcantur; at omninb oporrerct faille, finbsp;Petri locus de Purgatorio eilet intclligcndus.nbsp;z Nomen clt;rrlt;-fr.'f,quum de fpiritibus agitur,nbsp;cxvfu Scripturæ reproborum pocnas ligniti-cat, SolueturSatanat e carcerefuoy inquit Joannes. Siedicunturdiaboli traditi cateniscali-ginis. itemque vinculis ætcrnisalligati. quod lud.i.nbsp;quàm parùm Purgatorio conucniat, veliplinbsp;Pontiheij fatis vident.
|
DE VERA PECC. REMISS.
|
cgcnt. Quamobrem ita rccorqucaraus hunt locum in Monachos reccntiorcs. Si Petrus nomine carccris fignificat Purga-tur ebit- toriu,amp; in co carccre non Noachus, aut qnif-piam ex eius familia fuille flicitur,fed foli im-morigeri, qui temporibus Noachi vixerunt; Cerce Purgatorium non percinebat tunc adnbsp;Noachi familiam. Et vi Confequentis, adEc-clefiam,quç tunc extraNoachi familiam nullanbsp;fuit. Quod h non tunc, certe ne nunc quidem. Qu3c quu ita fint,nobis exorandus ell Deus, vt Pontificiorum animos fl eclat, ne fint im-morigereri amp; cótumaces in puratn Euangelijnbsp;prædicationcm,fedpotiùs carccrcm ilium im-morigetis deftinatumrefugientes, fefe nobif-cum in arcam Noachi,hoc eft,in veram Eccle-fiam,rccipiant. Atque hæc quidé deScripturæ locis quibus Pontincijad excruendum fuum Purgatoriumnbsp;abutuntur.Addunt etiam quædam argumentanbsp;deprompta ex humana rationc,quibus huma-num hoc de Satisfaólionibus humanis comcn-tum probent. Et quanquam humana ratio innbsp;Thcologicis difputationibus leuiftima eft, flnbsp;Scripturælocis dcftituatur,ac ne audiéda quidem (recte enini vetat nos Chryfoftomus InMasth. ùonif humane tempeitatibtti flutluareJne ramen foom.7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partem à nobis neglcdam plané efle có- querantur,excuticmus ctiam aliquot eiufrao-di argumenta; eâque adcóquæ illi maioris efté momenti ac ponderis exiftimant. ObIECTIO XX. I ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^lum nihil pollutnm admittit, ipfietiam tient. fipe haevitarapittntur.,vtdepeccatisnullam cogitationemin^lituere vale auf. Ergoluperefi, vtnbsp;inPurgatorio perpurgentur antei^uamtncœlum re-cipipojsint. Errer pt-ferierii ahitll. i.Ioan.i. Responsio. Confeques non valet.Error eft i'tfé-Nec enim fequitur, li purgandi fumus antequam fiamuscœleftis vitæ participes, idnbsp;in Purgatorio faciendum eft'e. Nam pcccaco-rumnoftrorum purgationem, non in noftrisnbsp;pœnisftatuimus, fedin vno Chrirto, cuiutfan-guie, inquic loannes, purgatnos ah omnipeccato.nbsp;quot;Vc autem de morientium cogitationibus te-racrarium eft hoc vel illud fpeciatim affirma-re ; ita dubirandum non eft, quin Deus itanbsp;cuir, fuis agat, vt illis ante mortem cam indatnbsp;cogitationcm, quam fcJt illis ad vitâ æternamnbsp;elle ncceflàriam ; noftra verb falus non pendetnbsp;ex noftrarum cogitationum, noftræq; ridei acnbsp;pœnitentiæ virtute amp; pcrfcdionc, fed ex folanbsp;amp; gratuita Dei mifcricordia in Chrifto lefu,nbsp;^uifaâui efl-nobis lu^luta^ SanHificatio,nbsp;nbsp;nbsp;Re- demptio^NttLit Paulus.Recorqueamus igitur argumentum. |
Si Purgatorium iis deftinatum eft, qui tan-«»»¦ obit- taceleritatecxhacvitarapiuntur,vtdepccca-tis cogitate non poflînciErgo peccatorum culpa in Purgatorium ingrcditur, quæ,fine pec-catorispanitenria,non remittitur. At id Pon-tificij negant. Itéra, fi fola pcccati culpa polluit animam,amp;,omnispcccati culpa in hac vita remittitur fidelibus, quod etiam Pontificij adraittunt ; Ergo hjec ratio, ijuod cælum nihtlnbsp;polbttum admitttti non impedir,quominus om-nes fideles migrantes ex hac vita in ccelura re-cipiantur. ObIïCTI O XXI. Si ijuigrauiter proximos fuos laferunt., nec in hac vita puniuntur., ç-f invltitno vita/piritu reft-pifcunt,fiatirn ad caele^lem beatitudinem transfe-rur.tur : Ergo turn non habet effeblum ejuod dixitnbsp;Dominw-i Mihivindibla ego retribuatn. Con- jjeut.jt.nbsp;feijuentia patet, e^uianecin hac vit a., neopofl-hanc Rom.n-vit am Deusvlciflcitur inturtas quas Uli proximis Hdgt;jo.nbsp;intalerunt. Responsio. Ineptum concludcndi genus.Fallit Confe- Errtrf»' quentia tbub dynoia-vHæC Clliin ferior»nbsp;comminatio Domini, qua fe illatäs iniuriasnbsp;vlturum elfe denuntiat,tu habet locum,quan-do qui iniuriamfcccre,n0n rciipilcunt.Atquenbsp;hanc condirionem inellc Diuinis commina-tionibus, non ignorant ij qui vel mcdiocriternbsp;in Theologia funt cxcrcitati. Locum autem ibociunh’^nbsp;quem illi cirat,non pofte trahi ad pœnas tem-poralcs ctiam remifta culpa fubeundas ( quodnbsp;ipforum eft comraentum) fatis déclarât con-textus ferics. Feldraconii, inquit, vinum eorum.^nbsp;venenum Aspidum crudele.Labeturpes eorum (t;-diesperditionis eorumprope efi. Et Apofto- , • lus ad Hebræos accommodât hanc fenten- .nbsp;tiam aduerfus cos qui peccant in Spiritû fan-élum : amp; quos manet horrenda cxpcdlatio iu-dicij amp; ignis feruor qui deuoraturuseft ad-uerfarios Dei. Nouimus enim, inquit, cumnbsp;qui àïCii,Aîeiim efivlctfci,ego rependam.htic A-poftoluszqui non de Purgatorio,fed de æternonbsp;igné grauiflimam hancDei comminationcranbsp;expoluit. Quod etiam fatis manifeftû elfe po-teft ex vocabulo, vltionis. Nam vltio amp; vindi-(fta Domini proprié quadrat in Dei hoftes, exnbsp;vfu Scripturæ. Quamobrem in obftinatosnbsp;conuenit hæc fententia:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflytudiaa e- go retribuam. Ad eos verb qui reflpifeunt, hæc ' fententia pertinct ; P eccatorumtuorum non am-pltusrscordabor, èc conlimilcs, quasfuo loconbsp;rcccnfuimus. Atque hæcdcMonachorumar-gumentis ex humana rationc pctitis.Nam quçnbsp;illi addunt ex fimilitudinc terrenorû iudicio-rum deprompta : nullam rcfponfioncm defl-derant : quandoquidem nemoeftadeb rerumnbsp;Diuinarum ignarus, vt nefeiar, Dei indiciumnbsp;non eft'e ad humanas leges, amp; ad terrena indicia cxigcndum.So/fz?r,inquit Ruffinus, Pagani ^^2nbsp;citm trrtßone aditerfujn nos dteere , tjuod ipfi nosnbsp;decipiamus, /^uiputemus crimina t^ua opéré corn- Hiemn.nbsp;fnijßaßint, verbis pojje purgari. S ed ad hac meli'usnbsp;fide quam ratione refpondeo : Rex efl omnium quinbsp;hoepromiflt yamp;cc. hæcillc. lam audiamusquidnbsp;nobis ex veterum Doblorum feriptis obii-cianr. |
ADVERSVS H V M. SATIS F. C A P V T V. VvM Monachorum qui fub fi-'gnis Purgatorij militant,inan-cogantur copiæ, quoties ex folis Scripturæ locis dccertan-______du eft: ac propterea fcfe inde fub ducerefoleant, vt in veterû Dodorum camponbsp;cxfpaticntur-.nimc deVeterum tcllimoniis no-bis cft dillerendû. Primùm igitur excutiemusnbsp;Veterum tcllimoniajquæ illi proferunt ad cô-firmandas humanas Satisfaclioncs: deinde adnbsp;ca teftimonia deueniemus, quibus fpeciatiranbsp;in caufa Purgatorij niti lohnt. OBIECTIONES EXVE-cerumfcripciSjpro humanis SatisÊaólionibus. VEteres in faisferiptisftpißime Satisfatlionis meminerunt. Ergo dogma de humants Satif-faLlionibas recipiendum efi. Û, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ajfamptum patet ex fequentibus. T ertullianus:Oj[fe«i^h7/,7e^i reconciliari adhuc potes. H ab es cuifatisfacias, fi quidem volentem,nbsp;fie. Conpeßio, Satisfatlionis confiltum eji',dtßima-latio,contumaci£. Cyprianus.J^zrff,«r fi flagellafenttmus,qui Deo nec bonisfallisplacemus, neepro peccato fatisfa-cimus. Idé. Intermißis precibus quibus Detss Ion-^a (fi continuafatisfaliione placandus ejl. }fiïlt;:ïDnycQ\ss.Affligendum corpus quod multis vacauit deliciis,mollta linteamina asperitate cili- Ambtofius. Grande feelus grandem necejfa-riam hab et fatisfactionem. Augufti nas.fdonfuffictt morem m melius com-mutare,fi àfablts malis recedere,nifietiam de his qusfabiafitnt ,fatisfiat Deo, perpasnitentia dolo~nbsp;tem,perhamilitatisgemitam,per antriti cordisfa-criflctum,fic. Sic fi.thanafius,P,afilius,Chryfoslo-Jnbsp;nbsp;nbsp;mus, Haz/anzfnus (fi complûtes alu fieteres cen- fueruntHec entm,inquit,Chr foilomus.(VMlnerato lot- 5. Orac.de ^«¦n. ‘^fi‘gt;^tipen/anda,(yc. ^lt;ic. ç. 50. ‘•»»iZ. JO'C.IV ’’iiÜHiZ fquot; ¦ 1 fi quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;............f - J - nbsp;' -nbsp;nbsp;nbsp;, J faßtcft adfialutem tantummodo jficula de corpore eueilere,fid etia/nremedtaadhfierevulnenbus. Synodus Nicçna.Q^îe«?z^z«f cam omnt timoré (fi lacrymisperfiueranttbus fi openbus bonis con-uerfionemfiuam, non verbis faits,fed opéré fi veri-tate demonstrant : quum tempus fiatuttem ab tisnbsp;fuerit tmpletum, fi orationibus ïam cœperint com-municare, licehit Epfeopo aliquidhamanius circanbsp;eos cogit-are,fic. Res PONSlo Excutiofupcritjs Connexum. Sufm’i)- Fallacft Confequcntia.Nosenirnfideido-gmata non ex veterum Doôtorum lententiis, fXXr'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex'facra Scripturç authoriratc elle llatuen- Kejjio»ygt;o da ervdimus, att|ue adeb ipfi Veteres credidc-SSi:erAlii. ruut,vtcopiofiùsànobis probatum eft,innoftra difputationCjDe verbo Dei/cripto contrahumanas firadùtônes. ist -jecA- Nunevenioad Airumptum.VocatmlniTi Sa-bid'i 54- tifatUonis, varie ah iphs vfurpatum Icgitur. |
151 Primùm cnim, idquc frcquentifljmc, nomine Satisfaókionis, Veteres publicam sgojuoAcVHoji'nbsp;incelligunt , quæ pcrtinct ad Eeclefiafticam 2rpató'nbsp;Difeiplinam : ik quia hæc ratio publiée fatis-fatiendi Ecclcfiæ (modo nianeat intra limitesnbsp;veibi Deijab ipîius Dei Spiritu profedta cft: conbsp;fit vt Veteres aliquando dicanr,eos qui fie Ec-clcliæ fatisfaciunt, Dco quoque fatisfacerc:nbsp;hoc eft,id obferuare quod àDcoinftitutuinnbsp;cil. Deinde nomen SatisfaCtionis aliquando ànbsp;Veteribus ira late vlurpatur, vtipfam pœnitennbsp;tiam atquc imprimis feriam cordis Contritio-nem(vt Schola loquitur) fignificet, amp; pietati?nbsp;fandimoniæquc ftudium : vndc Auguftinus,nbsp;Pœnitefitta vera efi.^xn.o^nt^pœmtenda. non adwir-tere-,adrniffd deßere: SattsfaEHo Pœnitentu efi, jy.nbsp;canfoi peccator^tm excmdere,nec earnm(It^efho-mbm aditum indulgere. Poteft iliud vocabu- f'oc.-ibu-lumin alia fortallc lignificatione vfurpatum pitifnbsp;legi in veterum Doftorum feriptis : lcd, quod Aelw««nbsp;ad me attincr,nufe]uam in illis reperi nouam i- quot;'‘/ï’*“'”nbsp;ftam fignificarioncm,quam Schoiaftici Ponti-ficij inuexeruntmempe, vt Satisfaétio fignifi- terex pro-ect redemptionem folius pœnætéporalispoft batioreinbsp;remillàm pebcati culpam. Proférant locum iinbsp;quem habentMonachi,prçfcrtim recentiores,nbsp;qui fibi videntur reliquorum omnium aeutil- 'póiijicU.nbsp;fimi. Jam vt noftra hæc rcfponlîo magis pa-teatjpcrcurramus locos fuperiorcs nobis ob-icétos. ¦ Tertullianus loquutus cil: de publica Exo-mologcfi,quam Veteres Satisfaótioncm appel labant,vtditfum cft:acproindeConfelîîonem xka.ißn-adSarisfaélioncm retulit. Sic porroillc in conbsp;ipfo loco, bluntspœtiitentiji, inquit, quanto innbsp;arllo negotium efi y tMito operiojîor efiyVt non filanbsp;conficienttaprfieraf^rfid alnjtio etiam aHu admi- Ha. Denbsp;nislretur.Is altns q!ti?nagii Gr£co vocttbulo expri- f «»»•nbsp;mitnr(fifieqnentatur.) Exomologefis efi.)fic. Quonbsp;nominepublicam illam SatisfaStioncm Veteres incclîigebant ad Difeiplinam Ecclelîç pertinentem, Ibidem Tertull.eos reprehendit quinbsp;püblicationetn/iti'fic cnim loquitur)/«j^;iojei;dz-.nbsp;Cyptianus inprioreloco dixit,lltisfacercpronbsp;pcccatis,hoc elf, pcccata vetâ ac feriâ pœnité-tià agnofccre,eorumquc veniam deprecari.Scnbsp;quitur cnim in codem loco. Pogemas de intimanbsp;corde (fidetotamentemifiricordiam Dei, ikc. amp;nbsp;aliquantb pôlE.Q«lt;ïi7fo nosmagis infitlierepreci-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ•ƒ• b as,(fi or are,fi prtmo ipfium Dominam rogare, ta detnde, per ipfam Deo P atrifiatisßacerc de b emus.nbsp;Habemus Jiduocatam fi deprecatorem pro pec-catis nollris lefium Chriiiam Dominam fi Deumnbsp;nollrum ,fimodo nos tnprateritampeccajje pcem-teat,fic. In pollcriorc loco, Satisfallio fignificat Ex-omologelin -kpublicam pœnitentiam, quam turn aliquot ex Laplisdcttcófabant, adhaircn-res Fœliciflimo, qui pacem Laplîs dabat, ne-glecfapublicxSatisfacfionis ddciplina.Sice- ‘nbsp;nim in illo iplo loco. Eadem rarfius eaerfio, in-quit,pernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Presbyteros Foeltcißimo copala- tos indacitur, vt non rogetar Deus,ncc cjui negautt Christum eundem Christum quem denegauerat,nbsp;deprecetnr, pofi culpam crmunis , toUatur fipæ-nttentta, neeper Eptfiopes- fi fiacerdotes Domtno |
Î32.
fatisfiaf,Scc. ad finem Epiftolx. Si ejuispœni-tentiim apere JJeo fatisfacere detreElans-, ad Fceltcißimi (prfatellitum eti-is partes coceßeritifciatnbsp;fe poH'ea ad Ecclefiam redire, cum Epifcopisnbsp;plebe ebn ri I commmicare non pOj/feAXtec illc;at-queomnino locus adeb perfpicuuseft, vtneminem latere poffit, niti plane rudernacno-uumin Cyprianiferiptis inrclligcndis.
Fbi [up. Apudïdieronymura, ne Satisfaótionis qui-dem vocabulum vfurparur.Verba funtPaulç, quæ molles ac fcrica,s vertes facco amp; cilicionbsp;comniLitaraf.vt itaconcupifeentiam domarer,nbsp;ac feriam refipilecntiam tcllarctur. Tnrpandanbsp;f/Zjinquitbat,contra Deipraceptnntnbsp;purpurtjjô-, ór ceraßa, tSrfiibioßtpe depinxi :longttsnbsp;rtfnsperpettto compenfandus ejifletu,^^ c. Hic au-tem non difputo, quatenus ifta vcl probandanbsp;finr, vcl imitanda : mihi fatis eft oftcndcrc, locum bunc Pontificiorum fententiæ de huma,nbsp;nis Satislactionibus non patrocinari.
Nos certè fanétas Chriliianæ pœnitenciæ Lacryraas imprimis laudamus, probamufquenbsp;pium ftudium in iis omnibus quæ ad carnisnbsp;mortificationem pertinent, modó abfit tumnbsp;fuperftitio , tum vana opinio meriti. Atquenbsp;hortamur pios omues, vt diligenter nteminc-rintfibicauercab'co errore quem Paulus rc^nbsp;prehendie : nimirum eorumejui exmandatisnbsp;doSlrints hominam eafeSlanti{r.,qu£rattonemlt;^ui~nbsp;dem habentfapientia, inquit, tn cultn volnntarionbsp;hnmilitate-,^^ eo ^ttod cor pari nonparcant,amp;c.nbsp;Ambroßus loquitur dc publica pœnitentianbsp;amp; Exomologclî,quam indicit ipfc, ac prçfcri-bit lapfæ virgin! : Sic cap. feq. ej qui virgincmnbsp;illam corrupcrar,y4«x«zzïzzî taam ingemitibns,ie-iantilqae dtfcrncies, fanSiornmpetas anxi-lium-,iacea£ fub pedibus elebloriim,ç^c.quæ ad punbsp;blicam pœnitentiam pertinebanc. Ac ne quisnbsp;exiftimet Ambrolium co fpeftall'evt redime-rcnturpœnæ tantum temporales pcccatorumnbsp;(quæ eft Pontificiorum fentenria ) audi quid innbsp;codem loco lubiiciat. Peccator fifibi non peper-cent,inquit,d Deo illiparcitur,ór,fifMuraepoenasnbsp;gehenn£ perp etnas in hoeparno vita jpatto compen-fauerit,fetpjïimab aterno tudteio liberat,Qflt;t. At-que id ad commentum Pontificiorum dc pœ-nis temporalibus non pcrtinct, amp;c, nifi com-modainterprctatioiie leniatur,fallirtimum eft,nbsp;amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ip(is ctiam pontificiis aftentien-
^«o»)0(/o tibus.Quid crgo?Nempc præftat eiufmodiVc-.......... teruni di£ta itainterpretari, vt fint referédaad cfficacicatem pœnitcntiæ, quam Spiritus Deinbsp;inanimisnoftrisingencrat,amp; cfficit,vt benefi.nbsp;cium Chrifti ainpleôlentcs,vitiapræccritapcr-hbrrefcamus. Höc autem quia Veteres tefta-bantur exrernis ciufmodi aftliótationibus, inde factumeftjVt externis illis ritibus aliquando
Tie IxcYy-Tn is ehrt-ßian^e pa nttencite.
Colof i.
^/nthrof» non connenbsp;nit cum
ßt expünè da.^mbronbsp;fii all-quot allonbsp;rù foeter»nbsp;fententia,nbsp;ne ßü ye •nbsp;ritatenbsp;Chri/Üf'a-
n.î aperte tribucriiif) id quod coti pœnitenciæ , (Scipii repjt^net. Chrifti bcncHcio proprium cft. Scd(vtquodnbsp;fentioingcnuc probccar) malim hacin re Veteres illos intcrpretari^quàm imitari.
^lgt;'tf»p. Auguilinus agit dc publica pœnitentiaamp; Bxomologeii : vc patet ex eodem lib. cap.z. amp;nbsp;Icq, Qm/eparari, inquit ,/ï re^«o Cœlorumttmetnbsp;per vltir/tain fententtdmfMnmt ludici^', per Eccle-jiasiicarti dtjciplinam à Sncruminto c(xleiiispa?iii
DE VERA P EC C. REMISS.
interim jeparetur, (ÿ-c. Et in co ipfo loco quem obiieiunr ; J[dulto-efihonePliorhumilttas,\z\Qjß^'^rnbsp;t^nafe t^nifjue humiliât Ecclefia Dei,nbsp;nbsp;nbsp;laborntt'
nor imponitur, nullo temporalis mortispericulo mors aterna vitatur, En tibi rurfus confutationbsp;dogmatis Pontificiorum de folis pœnistcni-poralibus per humanas Satisfaótioncs redi-mendis. Sicetiam Tertul.de pœnisætcrnis pctnbsp;exomologcfin vitandis locutus cft : hæc autemnbsp;verba ira expono vtfupcriorcm Ambrofij Icn-tentiam. Acnefim longior, cuoluantMona-chi feripta Vctcrum,qui modo probatioreshanbsp;bcntur,amp; vix locüm vllü reperient, quo fuumnbsp;iftud commentum de Satisfadtione , portintnbsp;confirmarc. Sæpc quidem Veteres Satisfaólio-nem nominant,commcnd3nt,vrgent:fcd nun-quara eins fruéfum ad folius pœnæ temporalisnbsp;libcrationcm rcmilEa culpareftringunt ( quodnbsp;faciuncMonachi) fed turn culpæ rcmiffioncmjnbsp;tum mortis æternæ liberation em nobis pi'o-ponunt; adeb vt hanc iententiam Pontifiçij innbsp;iuos Canones rctulerint, Eleatpro remoter Ec-clef a (tf culpamtuam lacrymis lMiet,e^c.}:\zc au- ienbsp;tem rebus externis tribucrc, qim litnefasirclinnbsp;quitur vt Vctcrum fentcntiaintclligcndafit dcnbsp;Chrifti bcncficioiiscollato, qiios vere amp; exa-nimo pcccatorum fuorum pœnitet, amp; qui in-tcriorem pœnitentiam exteriore pœnitentianbsp;(vt illi quidemloqui iolcnt) ferio teftantur, vtnbsp;antediximus. Alij Veteresquoscitant,neSa-tisfaótionem nominant quidem : fed dilleruntnbsp;dc vera pcccatorum conuerfione ac refipifceivnbsp;tia,amp; dc veris pœnitcntiæ fruclibusiquum ad-miffapeccata ex animo deteftamur, amp;omninbsp;ftudioad virtutes illis vitiis contrarias incum-hinzzis.Pa;nitentiamdtco(iizcpjit Chryfoftomus, Ù.nbsp;in loco nobis obicólo}»»?;flitm vt à malisprio-rtbus defifl‘amus,fed etiom vt bonorum operumfru-Plibus impie amur. Q^modo autem fuäificare po-terimusif vtic/ue peccatis aduerfafacidmus^Alte-na raputs'ii? Inctpe donare expropria, lt;^c. Nee e-nimvulnerato fiifficit adfalutem, tantutamodb fi-cula de corpore auellere, fed ettam remediaadhi^nbsp;herevulnertbus, Hæc ille : quam fimilitudinemnbsp;etiam Nazianzenus vfurpauit. y^/e»»gt;/2,inquis,nbsp;Athanafius dtctt,ac4tricespof pœnitentiam rema-nere. Inter Pœntfentiâm Baptifmum, inquit,nbsp;non leue dtfertmen efi. fhiem enimpœnitet,is défi- ,nbsp;nit t^uidem p e ccare,fed tarnen re finer vulnerum ei-catrices.Qifiautembaptiz.ntur,tum veteremhomi-hem exutt, tum fuperne renouâtur,tan/^uam de in-tegroregeneratus Spiritus gratia. Hæc ille. Cica-trices intclligcns (inquis) pœnas petcaroiu'mnbsp;temporales,quæ poft culpæ remiffionem lucn-dæfunt. Itâne tibi videtur? Quafi verb non rc-mancant,etiam poft Baptifmum, viræ præ^iquot;nbsp;tis ærumnæ amp; alia ciulmodi,quæ tu luprà ob-iieiebas elle pœnas pcccatorum temporales.nbsp;Ego verb te c* dnrtipdcet dcprehendo,qui paulbnbsp;ante citaris Chryfofto.mum, pœnitentiam no- ’'*‘^(,„,1.nbsp;bis commendantem ( quam tu Satisfabtioncni Snbsp;clleputas)eb qubdilla remcdiavulncribusad-hibeat : nunc autem, nomine cicatricum, pœnas temporales Satisfablione rcdimendasin-tclligis.übfecro te,idemne tibi^videntuiycz/r/J-M vulneris, cf cicatrtx, quæ curacq dem um acnbsp;fana;
-ocr page 161-A D V E RS. H V M. 'S A T I S E
(J*
/I
igt;
1' c
f
famtó vulnerCjfolet rcinancrcî Itaquc vcl hoc vnumcicatficis vocabulu cucrtit ruu illud denbsp;Safisfaftitrtie cômcntum.Quid igitur Atha-na-Inisbnmirû comparaceapeccata quæ Infidèlesnbsp;antefufeeptü Baptilnnim adniiferunr, cum iisnbsp;quæ fufeepto iam Baptifmô,cômitruntur.Hçcnbsp;cnim luncgrauiora,acqueadco, etiampoftpœnbsp;nicénam,morluni doloiis grauioré rclinquiît,nbsp;quicftinltar cicatricisj quocics in memoriamnbsp;ieuocas,tc,poftagnitam Doi vcricaté fanôtidî-mo Dci myrterio iniciacam, in peccaruin pro-lapfum fuilfe. Siue igicur hæc Fucrit Athanafijnbsp;fencentia, fine alia commodior interpretationbsp;afferatur: certè hoc manebit : verbis Athanafijnbsp;curalomnio Pôtificiorum nihil eirecómunc.nbsp;Quod fi vocabuium cicatricis, ab Athanafionbsp;vfiirpatum omnino incelligas dcpœnistem-poralibus,quas poft peccatorum remilfioncmnbsp;dicis elfe perfolucndas ; ego non tam Athanafio, quam tibi, opponam hâc Chryfoftonii lu-î’roïw, culeiitiffimam fententiam ; Vubiere cjtrato, i n-
lt;pnt, ncatrix remanet:fed Deus ùa tollitpeccatum Vtne vesligijsm eju.iiern remanesit.W.xc ore pliil-quàm aurco Chryfoftomus. Verutnenimuero,nbsp;ne quiddilfimuic, Athanafiuni vclim,amp;qiiol-dam alios Veteres, pleniùs, rum de Baptifino,nbsp;turndePœnitcntia difputaflc, Qnannisenimnbsp;vniens eft Baptifmus, quod ad aôFioné attinct,nbsp;amp;nunqnamiterandus: vis tarnen Bapnl'rni amp;nbsp;ciuscftîcacitasadtotam viram potrigitur, necnbsp;cftab ipfa pœnitentia feparanda. Sedhocadnbsp;aliam difput.pertincr.
Sy nodus Nicxna aperte loquitur de Exomo-logefi qua Ecclefiæ Fatisfaciebar ij qui totâEc-elefiatn ofFenderant. Sic enim Aug. A’effè, in-'.6^’^quot;”'' cefiituuntHrab iii cjMEccleQjtpr^ßintte^ora pcewenttjt, vf fiat etiamfatis Ecclefi(., tn c/ua re~nbsp;mitmnturtpfiapeecata.tiaias anté dilciplinæ le-gitimd vfum , vr amp; permulta alia Apoftolicanbsp;ornaméta,Rorriani Pontificcsiampridé Ecclc.nbsp;fiæ detraxerunt. Sed de humanis Satisfactioni-hus haôFcnus. Iam eos teftes audiamus quosnbsp;Monachipro luo Purgatorioproducunt.
C3IECTIONES EX VETERVxM feriptis pro Purgatono.nbsp;O B I E c T 1 O I.
'’¦'%.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia pro definnSEs precata efir. Qtsare
’ cefdtditni.rt /mimas ttœnts Pw-iatoriie éructa-''“»biecit ri.EtviEonfieauentisncbistde tjuo/ß crcdendîi efi.
*âri9.
crediditptas animas^pœnts Purgatortis cructa-
Vr probent Antecedens, ccce,lyluam loco-rumex Veteribus depiomptoruin oculis no-ftris obiiciunt, vtex Tertul.de Cor.mil.Cypr. lib.i.Epift.p. Auguft. Confef.lib.9. Ambr.pronbsp;Theod. Valent. amp; fratre fi.10 defunôlis Epiph.nbsp;hær.75. Aduerfus Aeriam Chtyloft. hom.j. adnbsp;Philip.ôe eiufmodipleraque,nbsp;RïS PO N 510.
Excutio Antecedens : ac primùm vt aliquid f/’t/r/nn deEcclcfiadicam, nego, vcteréEcclcfia Chri-ftianam quandiu in ca Apoftoli Fuere luperfti-f‘:s,prccatâfuilFepro delumftis, quippe nun-quam id facere inllam. Rem autera tanti mo-meti in Apoftoloru feriptis prætermiftam vfurnbsp;parc non opottuit,quâ etiâApoltoli nunquainnbsp;ptætermifiirent,liquidé ea ad olFiciü Chriftia-
f-Kltftt ‘‘fiiriiin
no pre ^siaeß
norum amp; ad Chriftianæ religjonis dogmat» pertineret. Audio quidé Chryfoftomû veterênbsp;iftâ confuetudinéad A^poftolos referente : (fednbsp;Prifeorû more, qui vetufta eiulmodi inftituta,nbsp;vt iis maioré autnoritatê côciliarcnt, Apofto-lis vulgb infcribebâtQfcd Aug.Ecclcfiæcôfue- .nbsp;tudiné.EpiphaniuSjftarutum Ecclefiæ vocauit. 'nbsp;Atqueomnino , malo quid ApoftoliFeccrinr,nbsp;aur faciendum præcepcrinr, ab ipfis Apoftqlisnbsp;amp;Euangeliftis,quàmab vllis aliisdifcere.^
Præterea ex illis ipfis Veteribus cognofeédû'iî-trf/;/^. eft, quem in fine pro dcFunótis publice preca-T“**nbsp;rétur.Nempc,inquir Epiphanius,quôd crede-rentjCos qui deceiîerant,viucrcapud Dcum,amp; defun^^s,nbsp;qubdira teftarétur fpé fua,vtpotequi adhucin Ibid.nbsp;percgrinationc eftvnt. Et ChtyioÇi.Qtiidfiitvo-lunt hymnt ? jnquit, nonneglori-ficamits Dew/iy pÿynbsp;iUtgratioi agimus, Cjuia tant defiunplutn coronaKit,nbsp;(ÿ fi laboribus ab/blutÜ penes fie retmet? h^c omnianbsp;fiuntgaHdentinm.VXxc illeiqua: vt raagis confirmer , tecenfet Pfalmum in curandis functibusnbsp;dccantari folitum : Conuertexe anima in re
Antioch, hom 70.
Pfal.ntf.
quiem ruam, qui.a Dominus benefecirtibi. De pœnis autemPurgatoriis nullum vcrbummecnbsp;enim illæcum requie conuenitent.
Quare,vt accéda ad Confequens, nego vim Emr find vllâ habere hoc Connexû. Veteres precatifunt ƒ’«¦*»gt;«nbsp;pro defunélis. Ergo ctedidcrunt Purgatorium ‘bieü.nbsp;cfteiError rànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiufmodi prcca-
rioncs.crant, tû optantiu vota , tii ctiâgrariaru acFiones.Vt omittâ Veteres ca rationeluétû fu-perftitü leuarc voluifte, Profero igitur multasnbsp;GFÇ-air«;. Augu flinus enim precatus eft pro manbsp;tre defuncla, nec tamé câ torqueri fiâmis Pur-gatoriis exiftiraabar. Sicenim illc: ISIeintrescü donfiejfi.nbsp;ea in ittdicium Domine rfittperexultet mifiericordtanbsp;indicium, or credo ïamfieceris lt;yuod te rogofied vollst aria orismeiappruba Domine^i^c.EIonrefion-debitiHafie nihil debere ,fied respondebitdimtjfianbsp;débita fiua ab eo eut nemo reddet, quodpro nobis^nbsp;nondebens,reddidit.hü^ds'fiót[i\ci],lïc iam ex-timftis veftri Purgatoiij flammisàfolo Chriftinbsp;fanguinepro nobis clFufo peccatorum purga-tionem, cum Auguftino relie veftro, expecla-te. Audiamus amp; Ambrohum pro Theodofio Df«W.nbsp;dcfunôlo precantemquidcm,fcd nôproptereanbsp;in Purgatoriis pœnis eum elle credentem: Sicnbsp;enim illi: ^bfiolittuscertamine,uicpi\i,fi-uttiirnuenbsp;fi hcodofius lace perpétua, tranquillitate diuturna^nbsp;fianblorümque cœttbiisgloriatiir, (ÿc. Multa eiufmodi in dcÉunéloni laudatiombus occurrunr.
Qu.inctiam Græcorum Ecclefiæ, licet non ad-mittercnt dogma de Purgatorio, nihilominus iampridé prodefunélisprecatæfunt, vt collâtnbsp;ex earû liturgiis. Verûenimuerôjdicat ahquis, c»r fr»nbsp;vos ncc|^ Purgatorium elle creditis, nequepro munuânbsp;delunébs precamini. Certè:nec exiltimamusnbsp;Veteres ipfos fui lie ptec.uuros, fi præuidiiîcncnbsp;quonam tandem vêtus illiid inftitutum dela-pfum fit.Nos etedimuspios dcfunClosin çter-nam quietem propter Chriftum decuniipfonbsp;Chrifto receptosapud Deû viucte. Arque iu-étu noftrû, de covû defideriû qui è viuis ïublatinbsp;funt,non humanisinftitotis, lcd Scripturæfo-niétis adhibitis Icnimus: amp; à Paulo admoniti,nbsp;nobis imprimis beatifiîmam mortuotum Re
ni. J.
154 D Ex xV-E R A P E C C? R E M I s 5-
fnrrccl'ionctti propohi'mus, njcritbdppeU; f,_‘£'__nbsp;'¦ Prôgtddior ad aliüd- Canfequens..Si vêtusnbsp;Ecclelîa preeata cil pro dcfui-iólis, idé quoquenbsp;fjccre dcbemus.Qjiqd quidé cg-o perncgo.Lc-gib.enim viuimus,nô cxeplisiiSe tidei dogmata,nbsp;non cxritibusEcclefiatûjfed ex verbo Dei pe-Linirrr. tcndaEaiit.'Qi^arc audiantiam nollras ôo^ao-^ç.nbsp;Chrgfp. .Verus Ecclelia precat'a cftpto virgihe Maria, .nbsp;Ciir^p.in Apto Pitriaïchi3,Prophctis,Apoftolis atq; matnbsp;hodie Pontificij abftinéc ab ciufmodinbsp;'wiîi prccatïqnib.lté Veteres prccati lu ntcti.a pro iisnbsp;Ench. ad quilinclidedecclïerîr,cciâprovaldemàlis,in-£«».c.io. quit Aug.quod hodic Pontificij nô probater.nbsp;Tert.dv lté, Vctns Ecclcfia obleruauit moré oftérendinbsp;Cotenil. pi-oMartalitiistanquaab Apollolisdcriiiatum,nbsp;.. . .«.. iqniiamprideôbfolctiir. Deniqj (vt alia militanbsp;prætcrmittâjvetus Eccleliaadhibuitin Bapti-frno mcllis amp; laélis concordia : cuius rei nullû
,, veftigiumextat, neapudPontificios quidem. QiM’mobté noiamnos,lcd Pôtificij ipli negétnbsp;Hccèire cll,ita redtè concludi. Si vêtus Ecclelianbsp;hoc fecit,ergo amp; nos facerc debemus.Nequidnbsp;dicâ de incertis ciufmodi,ac proinde non verisnbsp;Phi pip. precib, quippc fide deftitutis.MZ, inquit Aug.nbsp;pro valde bohi-rgratiarli abhones.-pro nÔ valde ma~nbsp;lis,propitiationes:pro valde hialisßuntviuorii con-folation'es.Et hoc non cftprccari fed (vt limili-
J tudiné àb lacobo propolita vfurpemus) indar maris ventis agitati Huóluare. Ampliùs dico:nbsp;Purgatoriumeuerti ex illis precibus tpiibus o-lim Vetercs vlilunt ,amp; quas magna ex partenbsp;Pontificij rctinuetût,vt cas fuo Purgatorio ac-commodarent.Nam inillis precibus libi Veteres diem nouillimiiproponebanr,nó intermedium illud tempus,quo Pontificij voluut animas flammis Purgatoriis vllularuSic eiiim ex-fat in precibus pro defunólis.DöWïzii? leßuhbe-^nbsp;rät euer, '^ri animas omniumfideliurn depœnis Inferni.,(^ denbsp;titur ifp.s proßindo lacu, de ore leonis, amp;c. Abfoltie Dommenbsp;precibus ^ftimos omniumfidelîum deßmtlorumvtgratiattianbsp;Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mereantur euadere iudtcium vltio-
“'ilLis flßit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘I'lodilli ad fepulchramortuoruma-
föjïjy/uri. liquot tcrunciis condutti, lolér cantitare. Libera me Domine de morte atèrna ejuando cæli mo-uendißnt., terra, cjuumveneris tudicare viuoS CZ mortitos Q-ßeculum perignem. Quod li Veteres Purgatorium elle crcdidillcnt, num oblc-cró ita precarentur? Etenim li Pontificios an-dias,animæ in Purgatori© conllitiitc,tunt cer-ta.’ de falutcfua,ncclam funt ab æterna mortenbsp;liberandæ ; denique ilti Purgatorio nihil cltnbsp;cum die nouilfimo commune.Scd de hac qui-dem Obicclionc haflcnus.
O B I E C T I O II.
eter es Doblores verbis exprejßs de igne Pur-,. gatorio locuti fiint, amp; idpofihane vitaw futurum erediderunt, (P^re nobis idem quoepue creden-dum efi.
Vt probent nobis Antcccdcns,multa Vetc-rum didla recenfent quibus de future igne Purgatorio diircrucrunt : vc Augiilt. Enchir.nbsp;capit.69.amp; Cduit. Dei libr. 20.ölt; 21. Hier.innbsp;Ef.infinc.Ambr.in Luc.amp;in PI.36.amp; 118.Sec.
Respomsio.
Llusmoio Vt ad Antecedens refpondeam ; fatcor ali-
, qdaTcrtulliantis quando Vctcccsiu hi4ij,cXcrmóncmdep ac Sdaciatn Ôniftianaruro. ighe pargationis incidilldj/üjd, affirinojillcs ca,^^
• d.« ric,noncanquam dç4idci:d.ogmatlt;lt;,fed qlt;iam de re ptobabiliprobabiliccr, dilpgt;-gt;t^^rc'. ri).nbsp;quod ALigufti,nobis. pbicótusdüis ,verbis itanbsp;confiiinabit, difputap? criiiTi de bis Paiili verbis,tarnen (iMafiperignetn.Talea-^yQot'rnbsp;li,^tii,!iy\.nc[mt,etiafn.^fihanc vitatnfieri incre^à-bile hon eji:zs‘,'vtrumitaft,ejii£ri fo^ejf;ç^,au(innbsp;nenrriyaHt laie/e-,^cAiv.m\Si 'nocte7nporis inter-uallo ßnrttM defun^iornmentfinodiignemdieantiir^^^nbsp;perpetiyhonredargnosijniafarftanverumef.W^pr,nbsp;ille. Eli igitpr tibi ptæclarû fidei dogma, quodnbsp;fprlitan verum eil. Porrb Vecercs cxiltimaviif»nbsp;idque probabiliterfvcdidtum cftjfuturum eile,nbsp;igneni Purgatorium , nempe, die noaiiliino»nbsp;poll morruorum rcfurrcóliüiicm,quodprofc-cfo loiigè dillat à Purgatorio Pontificiorum. I»nbsp;Sic cniro Ambr.nobis qbicäas'. OmnetopMtetnbsp;«ej,inqiiir, ante tribunal Ckrii'ii aßii'iereyvtreci-piat vnaßjHiß^ue i^nodgelftt tfüê bonitmßHe ?na-_nbsp;lam:y tdes ejma ipfe Paiilits aßi.iT:.et,vt ipj'e,commc-moraticaiie lignaacfiipulam tecum dejeras.,c[U£ i-gnu ex.urat. Et an tea : Omnes oportet tranßre per.nbsp;ßtrnmai , ßue iile-loannes .Euangclisla ßtßut-Petras HCc.fed loanni çito verßabiturignefMgla-dtas,(ic,c. Idem, Póficonßumtnationemfeculipittu-rum eß Bapttßma ¦, t^uartdo per camintim ignes ißi-ejuitas exuretur.yVt in re.gno l)ei iuPlijulgeantJiçHtnbsp;Sol.,S^C.
Hieronymus autem de nouillimo diciSçdc mottuotumRcfutreèliotic dilIetcns,O»i»j»»gt;,nbsp;inqii[t,ßanblorum ocidis eorurnßappltcia monilra-buntur, lt;jui pro auronbsp;nbsp;nbsp;argen tonbsp;nbsp;nbsp;lapide pretioß»
^dtßcarunt ßtper fundamentitm Domini ffeenum^ Itgnaßipulam-iißcddz paulb pölb/’(?fe4^»raz«at^nbsp;i^uc tmpiorum Q“ tarnen Chrisiianoritm rjuÿrum o^-pera in igne probanda ßunt,at!jiiepHrganda,mede~nbsp;rat am arbitramur rßmixtam clementiaßententiamnbsp;ludicis.]Axc ille:quæ vidcant,an omnino probare vcIintPontihcijiamp;quanquam Aug.vide-tur ea de re perplexe locutus, lic tarne alien bi:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
r'idfmrjinejuitj euidetius apparere,in dlo iudicia cjuaßdam ejuorundam Purgatorias peenas futur as.nbsp;IncaquoquefententiafuieProfper difcipulusnbsp;AugLillini amp; plcriquealijcx Vcccribns:quo- z.Wnbsp;rum qtiidem lcntcntiæ(vci coniedurç potiùs)nbsp;non pollumus ailcnriri; quippe cxprellis Scri-pturae locis inde rcuocati.-Senouiilimam con-»nbsp;Hagrationem ita futuram agnofeiraus, vt Scri-ptura prædixit,hurnana inlupcr commenta o-mnia refugientes. Ex lupcrioribtis tarnen hocnbsp;habemus; Purgatorium Pontificiortim, vc ab 'piu^ßnbsp;iplis proponitur, nullis Vctcrum tcltimonirsnbsp;niti,quancumlibet de illis gloricntur.
Q^are nego fuperius Confequens, Error, 'dvj ¦îyv'iut.f TKe’Aê7;(^a,Itc,fK^5i to spfrotn,nbsp;tum quia Vetcres probabiliter,non dogmati-cè de pœnis Purgatoriis dilputarüt : turn quod danbsp;de Purgatoriis pœnis.loquuti hnt,quas die nouillimo totus homo pateretur. Poltrcmb,quunbsp;ageremus de Verbo Dei feripto , docuimus,nbsp;hoc genus côcludendi ab iplis cria Veteribusnbsp;faille repudiatû: Ita fealcrunt Verercs,ita igi-tur nobis quoque fentiendum ell : ne liumananbsp;cum Diuinis exæquata elle videantur.
Qnim*
-ocr page 163-'foicfoÇj Quamobrem omnibàs veritatem intuenti-ncceffceft argumenta ex Veterdbus ‘Urèti- d^pronipta, amp;;à Pontificii's ad fubleuandamnbsp;'»»iitßt- Purgacorij caulam addü(5ta,nec firma elle,nCCnbsp;’’¦“'•i«' cû iplb pontificiorü Purgatorio confentanea’-.
CAPVT' VI. ¦¦ ¦ ¦'• CI T E Augullinus de* Tcrcullia-no vcfba taciens:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èfi aett'e-
f/«,i nqiiit, tnterdiî contra opintont 'Afiid'vi/d ventate faperatar.h'i quonbsp;quot;lt;2^ uionendifumns, queries in feri-’quot;'Xm ^¦’^teEù vcrfaniur, «on t.î qùid corü quifq;nbsp;•l' Vin^anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua de ç.aufa ita fcnfcricjconf^
‘quot;'i« cum ti^'rare.-vr liquâdo opmec'ur contra vcritaté,ab ^trh, CO düctdaniusiaiiü aneem fulfcrir veritas ad o-ft,,14°'''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cgt;us,amp; ipbeàicfcyvifa veritate,fuperabi4
Jquot;Grn*4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redearnus,nullis hominibusfcd
HiU 10. nbsp;nbsp;nbsp;''‘•ritati .adhæronccs. Arq; vt ad propoißrarii
4 •elhoncreucrtainuripau'löancG exVetcribus audiuimus quæ de poi'nis Purgatoriis probabi-htcr,non apodiclicè,difputanda,non crededa;nbsp;amp;(quod COI ri pace dnttum veliin) curiosè po-tiùs quàm Theologicèpropolùerût.Nüciilosnbsp;iplos Veteres audianiusdePeccatorû rcmiHio-'nbsp;ne amp; pLirgationc ac de piorum ftatu poil morte,non iâ probabiiibus conicdiurisjicd ccrtlf-liinisScripturæ brmamétis vcrcac Thcologi-'nbsp;cediHèréccs. Pauca veto delibabimus ex eorûnbsp;fciipcis,qiiç amp; nollro arguméto facisfaccrc, amp;•nbsp;leâori moleitiâaiicrre non poile videbuntur,nbsp;Chtyfoilonius. Quantcorrtpimurà Domim^inbsp;mapix efl adnoriittonis^quàj'n damnationisnnedici-n'ty'/lia.-aJ'nppitcàtcorrctfionfS'yijuampaena'Aticra:nbsp;Si wtfinettpj'os diiadtcaretnaif mquitPaaloinbsp;d:xa,,fipn,jte/iifa,ßfiippliciant de nobis fawewat;nbsp;fidtji diiadicaremaSthoc e/i, fi tantum volasrimasnbsp;oofirapeccata agnoficereAàlt;:m-.Hancpœnarnad—nbsp;nunt-Kitisgraita nobis trrogàïàtti^aiafificifiet-, nosnbsp;nonpeieresfiert tmpanepeccando, neucit^uâ vitra-,nbsp;p’-tiiiiiifietfied vt reprt nat nofira ad détériora pro-grsifir„.^pif,iit,amp;t.c..ï.dcm;rna reejairo, incjuttiDo-»aira,!iempe, vt confie ant ar hommespeccat-a,, (finbsp;ab eis absttneant, (finonvltratnferopœnatn pec—nbsp;tatis.hë'.flolo Mdn dteas-, PeccaanijHinampéteronbsp;e.niMt à totpeccatislTa no potes:Potesî Dôminus.nbsp;tuas : alloue adeo taa peccata fie obhterabity vtnenbsp;vejiigtïi vntas ipfiorutn remaneat-.td cjuod tn corpo-Tibas non contingit. Plamfianato vulnere,cieamx-rernanettat Detss fimntlàteitse exiwtpœna, donatnbsp;etia/u luflitiam, PI am peccatorem effeit paremnbsp;ei^utnonpeceaaitAdcnr. Doneehtcfaerimusfpes-habemus praclaras : fimalâtejue verb Üluc dificefi-fierim ts^non efipofiea :n nobts fitnm pænttere, neç^nbsp;^’’t^tmifiadiluereAdem. Qpt tnprfientivttapec-de abluent .fpojlea confiolationem alfiuamnbsp;tnit, tnuenturus non efi.lloc enim lutiarttm ifi“ certAmi-
h G»w.
tauenturus no-n efi.Hoc enim luclanm (fi certAmi-uum tempus efifilud verb coronarnm (fipramtortt, Aitguilinus. Ipfia tjuippe affebtio grauatanimant etiam corpore exutawyntfitjuumin corporenbsp;tfir per vnicumfiacrifictumvert Sacerdotis exple-nrf.ldem. llic ejlomnis remifiiopeccatorum : htcnbsp;tentattones ^us, nos ad peccandur» impelhifit : hîcnbsp;demtjue malum vnde cupimtss ItberarttiUic autern.nbsp;^^'¦’erb. esi ifiorum. Idem. Chrtfitis fiuficiptendopee-non cutpr 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
t nbsp;nbsp;nbsp;Xdi-taAlonhic Jat/iusfine fieccato ,Jed
Gen liter lnbsp;’0'C.I4nbsp;^nc- adnbsp;^¦i»r.c.nbsp;quot;î-
AD VERS. .HVM. S^ATISF. r '155 h'inefinepectate':'amp;( paulo antè. Htetf/uidorandünbsp;eftf fi't venta percipiatur. Quid agit venta? ma^-culam non exitirfii. Qtfi àgnofiit rugam extendit;nbsp;Et vbi extendttitrriiga nofira'iSiC. In cruce Chri-Jh.Iri ipfia enim crtice pro nobis fianguineni fudit.nbsp;EPce tjuomodo fit Ecclefia fine macula (fi ruga,nbsp;tancjuambene mandat anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XAciXit'InioiHoritm Tri.
vna mundatio eflfiangtiis Pujfi i^'humililàs Dei.
Tertullianus. Exempta re^tu-texiniitur (fi poena,amp;cc. ¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it.c.jtf.
¦Cyrillus Alexandrin.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui
at sfitporibus fianblorum anima abierint, non, vt peccatorttm ànimassad lnfeYos def 'erri :fied in md~nbsp;nUs Patris euolàre, itinere hoc nobts à (Ihrifio pra-parato,vt credarnus nos in manibtu Deipofimor-teTn fufuros v'ftfin^ue »teliorem cum Chrifiovi-bluYos. -lderA enim Paulus defideraùtt dififiltii ifi-ejfiecum Ghrifi-ofinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
• Otigenes. Hand dubie ignem inexiihgùibi-lemficntiemusfiifi'pefiicrtmus à Domino ' nunc igné nobis e cœlo Ptirgfiio'riÜ mittfilt;juo defideria mundinbsp;inmentibÙsnofirisp’enitKs abfiumanttir.
lultinos Martyr. I^àrratio de Lazzaro (fi di-uite doblrinamhanc habet: pofidinartium anima à corpore,proUtdehtia ^fiudio nùllo homines opem éo.nbsp;aliäfttam confièijui poffel
Cyprianus. Q^ndohincexceffumfuerit,nul-'‘'ß^J^'^^ lus fam locus pœnitentia eff, nullus Satisfiablionis 4. ££.4.'nbsp;fj^fff«f.Idcrrt,P'erCAriJ7«»» Deo Patrifiatisfiace-re debemus,
Epiphanius.mortem, qui decertarunt, quieficunt:qùinOridecertarunt,non amplius adfiunt:nbsp;(fi omnia palàm confiimmatafiuntpoftfiablum hincnbsp;dsficeffiim.
Nazianzenus. Sapientum verbis adducorvt^quot; eredam, generofiam omnem, Deóque char am ani-mampofieaquam vinculis corporisfioluta hinc ex-ceffertt,protinus bonfiquod earn manet,perfientien-tem mirabtli voluptate affici, hilarémque ad Do-minumfiuum conuolareAdcm,
P oji tempora noblis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Txireè.
Pofirems. quu iam nemofiuccurrerepofiit Flenti-bus,hic etenim nabis ejlprompta medela,
¦ Pbff autem,claufia efiomnts medicina fialutis, 'EvóctS'taaoiiAtfaTrtas-t'lafi ùç’aht^S'îo'iaiit.'jrd.vltt.nbsp;Bafilius. Antma inpeccatùvolutata, ecquo-nam modo debet ad Deum accedere? Ftrmifiimenbsp;credens purgationet/t peccatorum fiuorumfiablamnbsp;effèper fianguinem Chrifii in multitudine mifiera-ttonumDei,vt ille ipfie dixit, Sifuerintpeccata ;»Mo-veslra vt coednum,quafinix dealbabunturAAë, rsL.Reg.tbnbsp;fiempushuiusvita,pnenitenti£ tempus efi'.Con-^''’'’'^^'nbsp;fefiim v^i de hacvitamigraueritnus,nobis benefia-ctendi facultas prscfia efi.
Ambrofius. Quum dies aduenerit, intrépide pergamus ad fianbtorum cœtum : ibimus enim adnbsp;patres noflros, (fi ad illos nofira fidei praceptores,nbsp;vtettamfiopera define,fides opituletur, defendatnbsp;hsreditas, (fie. Adoremus Chrifium, vt t^fic di-catnobi5,nolite tirnere d peccatis fieculi, need flu- j„nbsp;Ilibus corporalium pafiionum:Egofiutnpeccatorum zi.A.ie.nbsp;remifiio.ldem, Lachrymas Petrilego ,fiatisfiaplio- dePetr.nbsp;nemnon lego.
Hieronymus. Ignis confiitmens appellatur^”çf^'-^ 'um, (fi culpam deleuti fipœnam. Deusvt quicquid in nobis vtttorum efi,fœnum, onniet,nbsp;[ extbtmtis Itgna ,fiipulâgt;nqne confiumat. Dune puto ignem c.7.nbsp;m. ij.
-ocr page 164-liS DE VER. PEC. REMIS. ADV. HVM. SATIS. fedße fuper linguas a^poßolorum. Idem, Beatinbsp;tjuorum remißafHnt init^uitates tfiß ^uorü teSlafuntnbsp;peccata-^uod tegitur^non videtur.,i^uod non vide~nbsp;tur^no imputatur:^uodno imputatur, neepttnietur.
Bernardus. Triafuntloca:Coelum,terra,infer-nus ; Cœlii habetfolos bonosyterra mixtosßnfernus folos malosyamp;CC.X^cm.Poß mortempaenitentia ha-beri poterit^agi non poterif. vbi enim décrit corp us,nbsp;aElus non erit : vbi autem nulla fuerif alHo^necfa-tisfaSlio ijuidem vlla potesi inueniri.
Acne plane Scholamobliti elfe videamur.
In Pfttl. it.
InStn-teni,c,9gt;
9e coB-»erß ai Clttf-e.’ii
r.5. îrn» Sijinquit LombarduSjrcûè fidei intuitu inil-
difi.19. ƒ ¦' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... '
Ium refpicimus qui pro nobis pependit in ligno, à vjnculis diaboli foluimur, id elf, àpeccatis. Sc itaà diabolo liberamur, vt ncc poft hanc vitam in nobis inucniat quod puniat:nbsp;morte quippe fua,vno veriffimo facrificio,nbsp;quiequid ciilparum crat,vndc nos diabolus adnbsp;lucndafuppliciadetincbat, Chriftus extinxit.nbsp;“ Scotusautem:ZVo«po/lt;^,inquitjy^rijîeriprflnbsp;peccato^ntßin virtutePaßionis C^tPii.
Deni^ue Glolfa Decret. Z)»c, int^uit.)e]uodnec tuntMr:fedtant'um gratta Det fed ipfa cordis con-trittoßgnum eß,peccata eße dtmißa ; ficut exteriornbsp;Satisfaäio ,ßgnum eß, cordis contrtttonis : ff-atianbsp;enimpracedtt eontrittonem.amp;cc.
Quamobrem in Icgendis Veterum feriptis cum debemus adhibere dele(ftù,vt iis quç funtnbsp;confantanca Scripturç penitus adhçrcfcentcs,nbsp;ca prætcrmittamus,quç humano more illis ex-ciderunt, dum vclæftu difputationis raperen-tur, vcl curiofis quæftionibus nimis indulge-rent. Ac ne difcedamus à veteribus, præftat exnbsp;co rum ipforum fententia ita concludere.
Sieatenus rccipicnda eft Veterfl fententia, qufl de fidci capitibus agitur, quatenuseacxnbsp;’¦ factisliteris confirmari potcft:amp;, liquid ob-eoncludi- fcurius inSctipcura occurrerit,itamtclligen-tur exnbsp;ifforunt ptura, non videatur elle contrarium (quod v-reterupi trunqucVctcrcs ipfi tradiderunt) certe nobisnbsp;dogma de Purgatorio reiiciendumeft.
Confequentia pater. Nam ifta opinio de Purgatorio nullis Scripturæ locis confirma-tur,Sc fiquiproferantur,obl'curi funt. Sc ina-ßit^uß. lienum fenfum detorti, adcóq; ab ipfis Vete-
accommodari, quum lint contrarij plurimis peccatorum noltrorum purgatione vni Chri-fto tribuunt, quos icccnfuimus in noftrafu-periori demoriftratione, Itaque nobis licebit,nbsp;idque ex ipfa Vcccrum fententia, exprcllo Deinbsp;verbo ariftiliîmcadhærcfccntibus,eaquæ Veteres verbo Dei confentaneadixerunt, fimulnbsp;ampleóli : illis repudiacis, quæ ab codem vet-bo Dei videbuntur elle aliéna. Acque ita à Veteribus rcccdétes,ad Veteres ipfos acccdemus,nbsp;femper in Scripturæ finibus permanentes.
Poftremó,quia præclarè docct «rçaTot ï^ç-w-/*«{ tum demum errorum fontes penitus ob-ftrui,quumad /stptèrot-^fSS'otjamp;c adiplam velue errons fcaturiginé afeendimus, opcræpretiflnbsp;cft, erroresprimarios breuiter colligerc, quinbsp;huicerroti de Purgatorio occafioné dederur.
In
Sentent.
Glof.ln
Can. I. de cordis cotritione,nec oris confeßione peccata remit-fatiut. tuntur; Ped tantum eratia. T^eifed infa nordù- rnn. fanit.
diß.
Diffut/t-tio âe f' e-fertim it-ßimoitiii
dum eft,vt iis quæ raanifeftèdicuntiir in Scri-
S-ftji. 19. amp;c.
d “bus vatiè expofiti:ncqucpofluntPurgatorio
f)O- lt;C.r UC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______ ninrtmio
e£ioDut- ' ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r n n' ¦ '
citlt;i»Afl. «ibisScripturæ locis,qui manifcftniimetotam rt- ] ........ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
4‘2J'oC ‘Pontifie,nbsp;fentenii/e-
I.
Non intelligunt Pontificij quæ fit virtus amp; efficacitas mortis Chrifti, quid fit latisfacctenbsp;pro peccatis, Sgt;c quid fit peccatorum rcmiffio.nbsp;Ipfa quidé vocabula vfurpant, fed inani vocenbsp;ionanr,nec fatis cxpcndunt,fub his vocabulisnbsp;quæ fit fubiieienda fententia : nempe, folutnnbsp;Chriftum pro nobis iudicio Dei fatisfeci(rc,amp;nbsp;omnia peccata verè credentibus, bcncficio i-pfius Chrirti,plane ac perfedte remitti.
IL
Satisfaólioné pro peccatis confundunt cunt ipfius Satisfaólionis applicationc.
HI.
Indicium Dei ad humani fori rcgulam exi-gunt:quii tarnen,piorum refpeäu. Deus allumât perfona, non iudicis damnatis, fcd,Patris condonantis, idq^ propter Chrifiû, qui pœnasnbsp;peccatis nollris débitas pro nobis perfoluit.nbsp;nil.
Non diftinguut inter caftigationem amp; fup-plicium: quo fit vt piorum cruciatus cxiftimet ita eilepeccatorum pœnas, vt illis perferendisnbsp;iudicio Dei fatisfaciant.
V.
Effeda confundunt cumcaufa: nambona opera amp; ea quæ ad mortificationé carnis pertinent, exiftiraat elfe caufam rcmiflionis peccatorum, amp; SatisfaClione pro peccatis (quic-quid tandem prætexant ) quum tarnen ab ipfanbsp;rcmiffioncproficifeanrur.
VI.
Princeps ante amp; potentiffima omnifl caufa, quæ Pontificios Monachos impcllit amp; vrt'ct,nbsp;vt totis viribus erroré de Purgatorio recineat,nbsp;eft ilia quam malórfl omnium radicé Apofto-lus3ppcilauit,ncpc,(piXapj.üf«a, amp; auaritiaquanbsp;idem Paulus idololatriä elle afirmauit. Nâ exnbsp;Purgatorij vanis amp; Panicis terroribus tantasnbsp;fibi diuicias comparalt;unt,vt qui vocantur intet Pontificio« Ecclcfiaftici , polîînt opibusnbsp;cum ipfis etiam Regibus contendere ; adco vtnbsp;ex Monachis fadi Monarchæ elfe videantur.
Quæ quumita fint, quum noftra fententia expteflis Scripturæteftimoniis nitatur.Ponti-ficiorum autem commentum De Satit^a^Honi-itM hurnanii çfir de Purgatorio manifcftè pugnetnbsp;cum vcrboDei,amp; lucem beneficiorum Chrifti, quoad cius fieri poteft, obfcuret:ea vetonbsp;quç Pontificij prætexût argumenta, cùm exa-liquot Scripturæ locis detorta, tum ex Veterflnbsp;feripris perperä accömodata, nullius efle mo-menti demonftraucrimusmobis exoranduseftnbsp;Dominus,qui poftremis hifce temporibus, fuinbsp;verbi myrtcria magis ac magis petefacere di-gnatus eft : vt tandé aliquando non iam igne,nbsp;led inanes illos Purgatorij fumos,luce clarifli-nia veritatis Euâgchcç,difcutiat:atquç ita,nosnbsp;omnesvnoorc coniunólifquc animispuramnbsp;Euangclij doólrinam profitentes, amp;(vt verbisnbsp;loannis rota banc difpurationé concludamus)nbsp;Chrifti,qui dilcxit nos, ßc lauir nos à peccatisnbsp;noftris per fanguiné fuum, gloria ac potentianbsp;célébrantes,agnofcamus:So/«»gt;CÄ)r^ilt; ejfe Sa-üsfaElionempro peccatis noßris, (ßquot; peccatorwnnbsp;flrorümptfi'oationei'n.
FINIS.
-ocr page 165-Î37
ILLVSTRISSIMIS.
POTENTISSIMISJT CLEMÊNTISSIMI S
PRINCIPIBVS: UAGNIFICIS DOMINIS,CON-fulibLis,cæterifque Magiftratibiis Inclytarum Germaiiiæ ciLiitatum,puram amp; fynccramELiangcdij Chrifti re-ligionem amplexistSakitem per eundeni le-fum Chriftiim Dominum ôc Deumnbsp;noftriim.
LluftrilTimi ClementifTimi Principes, Magnificî Domini, Quod eleganter olim Nazianzenus di- orat. aenbsp;xit’.Etiamextinólaflammacarbonesmoleftos cl- con't’nbsp;le:Idin vetereshæreticosaptilîimè quadrare po-tefl:,eos prælertim,qui duarum inlelu Chrifto Na-turarum veritatem euertere funt conati.Etli enimnbsp;Arrij,Eutychetis, amp; confimilium veterum hereti-
corum flammam, quaprifcis têporibus, viiiuerla propemodum Eccle-fiaconflagrauit,pij atqueortbodoxi Maiores noftri,lummo labore, maximaque diligentia, iampridem extinxerunt : tanta tarnen luit Satans aftutia, vt ex Arrianis atque Eutychianis carbonibus, nouas Eccleliænbsp;molcllias crearitzveterum quidemhæreticorum nominibus lupprelEs,nbsp;atiis ipfis eofum erroribus excitatis. Nam, vtnelingula perlequamur,nbsp;eequis vnquam latis mirabitur, communem ilium humanæ ßdutisnbsp;hollem, in lacr o fando ac reuerendo CœnæDominitæ myfterio inli-dias collocalTe, vtHumanæ Naturæ Chrifti veritatem nobis, nihil talenbsp;cogitantibus,criperet ? Teftimonio eft Eccleliæ Romans commentumnbsp;de iranlTubftantiatione;quæ quumlub nudis,vanilque panisaccidentnbsp;tibtis, iubeat nos qusrere Corpus amp; Sanguinem IelLiChrifti,lineli-gura, fine quantitate, line veris propriilque dimenfionibus : Corpus,nbsp;inquam, quod nee al^iedabilelit, nee contrectabile, led limul lit innbsp;eeclo Sein terris, adeoque in terrarum innumerabilibuslocis : nihila-liLid profedlb quam Corpus line corpore, amp;. Sanguinem line languinenbsp;nobis proponit. Suntamp;alij qui in hoc iplo myftcrio repudiataTranl-hibftantiatioiie, retentaque Panis fubftantia,nihilominus, vtveramnbsp;(vtilli quidem loquuntur) realem veri amp;realis Corporis Clirifti prs-lentiam in pane conftituant, excogitarunt dogma deOmnipradentianbsp;Corporis Chrifti : quod quidem eb Ipedat, vt Humana Chrilli naturanbsp;luis prazditadimenlionibus, limul lit vbique prslens, nullo loco,nullil-lt;}uc dimcnlionibus circunlcripta; acproinde iam non lit Humana iia-m. lij.
-ocr page 166-ï38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L a,
tLira. Priores quidemilli,iiempe Pontificij, contcndunt. Corpus Chrifti lub accidentibus Panis delitcicens, elle limul pluribus in locis, yi mira-cüli. Poftcrioresautem affirmant, Corp us Chrifti elTe vbique præiens,nbsp;modoMaieftatis; Sed ncutri animaduertunt,nonampliLisefl'everumnbsp;Corpus, quod aliquo modo Hólum eft non verum Corpus. Sic exultâtnbsp;Satan ;durn fub inani Edlacium diftimftionum {pe(ftro,finem luum fibinbsp;videtur aflecutus. Itaque poftquam illiiandliflimisEccleftæ Cbriftiana^nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Chrifto vero Deo amp;; vero bomine Symbolis affientient cs, Eutyche-
tem anathcmate damnarunt:eueftigib,duobus illis dogmatibus propo-fitis, quam damnarunt, earn imprudentes confirmant fententiam. Ex quo fadlurn eft vt iidem errores,mutatis nominib us repofiti amp; (vt adnbsp;™nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Naziazenumredeamus) moleftiffimi veter urn hæreticorum carbones,
!{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiouisflabellisaccenfi,inflammaslonge triftiffimas eruperiüt. Itaque
i/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quLim de præcipuisaliquot Cbriftianæ religionis capitibus, iam a nobis
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TE beologice amp; Scbolaftice dilputatum lit ; bæc quæftio digniftima vila
eft, quæmethodo a nobis inftituta diligenter amp; accurate tradlarettir: collectis amp; in Thcologicæ dilputationis metliodum rcdadlis iis omni-;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus, quæ antebaccopiofilfime amp;grauiftimca virisdoótiffimis conferi-
Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptaadnosperuenerunt. Vtautem noftrum inftitutum fitciliusintelli-
gatLir,totam banc quarftionem tribus Dilputationibus Tbeologicis Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comprebendem us;quarum primam nunc proponimtis-.Dc veritatc bu-
mana; nature Cbrifti,tanquam aliarum tundamentum.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SequetLir altera Difputatio, DeSpirituali manducatione Corporis
Cbrifti, ad quam fpedat landiffimum Cœnæ Dominica; myfterium: ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt omnes intelligant, quanta fit ipliusmyfterij dignitas, quot fituftus,
quam noftræ laluti neceflarij inde percipiantur : ac proindc quanta cum reuerentia nobis lit ads. Domini Coenam accedendum. Tertia e-^nbsp;rit, De Sacramentali manducatione Corporis Chrifti : vbi de vera præ-lentia Corporis Cbrifti in Sacra Domini Ccena diffieremus, aduerfusnbsp;PontificiamTranllubftantiationem : necnon aduerlus craffiim illam,nbsp;quam nonnulli iam inducunt Corporis Cbrifti in pane prælentia. Nunonbsp;igitur, ex ordine nobispropofito, dogma de Omniprælentia Corporisnbsp;Cbrifti exctitiendum lulcepimus. Sed antequam ple.no gradu ad remnbsp;iplam accedamus, pios amp; Cbriftianos ledtores velim admonitos jqjqibibnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propofitLim elle ita de re ipla agere, amp; ipfum vel Omnipræfentiæ,, vdl
Vbiqtiitatis dogmarefellere,vt de nemine fententiamferamus. Nee e-nim I’tim ncfcitis, quædam m dochiffimorum virorum, amp; præcLu-è de CbriftianaEcclefia meritorum, fcriptis occurrere, quibus forte vidc-ri polbt ifta Omniprçlcntia ftabiliri.Scd(licet fuos nçuos babeant etiamnbsp;docbllimi ) quianon pollum aiiimum. indiicere, vt eredam, tantis virisnbsp;(quorum ego loleoamp; dodlrinam admirari amp; reuereri memoriampeanbsp;vnqtiam probari potuilfe, qua; ex ifto dogmate conlequuntur : idcirconbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie ego quidem eorum Icripta interpretor, vt fiquandoCorpus Omni-
præfens dixerunt, perinde lit, ac fi dixilfent; Corpus eius qui eft Omni-præfens. Atque id bbcntiuslacio,tum quod extant in ipbs eorundem Icriptis pleraque minime aliéna ab bac noftra interpretatione , tum
I
-ocr page 167-E P I s T o L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3lt;?
quianonnunquam Veteres ipfositalocutos comperio, Vt in hic qni-ftioncConcretapro Abftraólis, amp; viciflim AblEraétapro Concrctis v-lurpariiit ; quorum piæ menti taucre præftabiliùs eft, quam minus commode explicatam fententiam exagitare. Quod fi qui iint,qLiibLis minus placeat eiuiniodi interpretatioqieto ab illisbanc vcniam, vt dummodonbsp;iiLilla me bominum audoritas à finibus Scripture diuellat,patianturnbsp;me pie de piis ac præclaris viris,quoad eins fieri poterit,fentire.Sed fi qtiinbsp;noftræ fententiçiniquiorcs,eamfcriptis redarguendam fufceperint,ro-gatos illos velim,vtmoderate fineconuitiis, amp;hac eadem metliodonbsp;nobifcum agant, vt argumentis hoc modo inter ic oppofitis,veritas fa-cilius elucefcat. Etenim vt eos omnes qui in aliis fcientiis verfantur, itanbsp;maxime Theologos oportet efte ( vtendum eft enim Augtiftini verbis) Cont.fenbsp;non maledicos conuitiatores, fed veridicos difputatores, Omninonbsp;qtiodadnosattinet, dentatas illasamp;fellepotiiisquam atramento exa-ratas chartas,vtprincipib, quumin Theoiogicarum ßcScholafticarumnbsp;Difputationum carceres ingrederemur, proteflifumus, itanunc proti-temur,plane nosefl'e negledtiiros.Sumus cnimabillo ipfo Auguftino contr.nbsp;‘admoniti,eos quibusplacet iftud altercandi potius quam differcndi ge- crLu.knbsp;nLis,efre reiiciendos; quippe non documentorum pondère vrgentcs,lcdnbsp;maledidorum leuitate criminantes; inquit idem Auguftinus.
Vos autem llluftriftimiacPotentiftimiPrincipesivolque magnihei ciuitatum inclytarumMagiftratus,obteftor,per fandiftimum fiimme-que reucrendum illius nOmen, de quo tota ha:c à nobis f ufeepta eft di-lputatio,qtii verenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus confpicuus fuft us in carne, iuftifica-
tLisinfpiritu,confpeâ:us ab Angelis,prædicatus Gentibus, cui in mundo fides habita, 6c qui furfum in gloriam rccepttis eft (inquit Apofto-1 Lis) Vos inquam omnes obteftor, vt pro fumma veftrapietate, veftro-qtic Euaiigehca: veritatis longe latcqtrc propaganda: ftudio, infœlicifti-naainhanc controucrfiam, placida, moderata, fraternaqtie collocutio-ne,atque,vt Græci dicere lofent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dirimatis ; 6c grauiftiina ilia in -
commoda quæ exhoc Vbiquitatis dogmate conlequuntur, öc quæ vos ipfi, vt confido,perhorrefcttis, ex ftorentiflimarum Eccleliar um vcftra-ttimfinibus exterminataelfe iubeatis. Date hoc Illuftriftimi amp; Poten-tiftimi Principes, per fandiftimum lefu Chrifti nomen, date hoc pacinbsp;Ecclefiæ, atquc hanc confolationem innumerabilium hominum, reli-gionem vere Chriftianam ex animo profitentium gemitibus concedi-tc-.amp;telum quod communes Ecclefiæ Reformata: aduerfarq ,nempenbsp;Pontificij, in nos, quotidianis fcriptis,fmc quàm arroganter intentant,nbsp;ex ipforum manibus excutite. Date hoc piis SereniftimiNauarrorumnbsp;Plt;cgis Henrici precibus ac poftulatis æquiifimis : qui legatione, ad vos,nbsp;anno luperiorc, data opera, miftà, vehementer illam collocutionem amp;:nbsp;eongfelium avobis,pro ftiapietate,amp;optimo conftantiflimbque innbsp;Gallicas Ecclefias ftudio poftulauit.NcquevefliramClcmentiam quo- n,^,b^cTiönbsp;ttindammaleuolorum feriptaremorentur, qui iniequilhmè ôc indignihnbsp;hmc,atque adeb aliter quàm de tanti Regis Maieftatc, 6c pietate, vel lo-qtii,vel feribere fasfuit,finctiflimumeius confilium calumniari,6c lcri- caïuid-m. iiij.
-ocr page 168-i-v* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A.
oeRe’ exagitarCjiiLipcr admodum cocpcrLint,ad certam Religionis amp; Rei-gtsHx- publicæ Chriftianæ conturbationem compa'ratis. Denique noftræ tc-iiuitatislaboremliunc,noncontcndendi,(coramDeotefteloquimiir) qw damnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veritatis conhrmandæ gratia ftifcepttim, vobifqtie fummifse
ftX/nu retiercnter oblamm recipere, Sca-’quiboniqiie confuIeredigneminK per ad- qtio qiiidcm ego, tanqtiam monimento, vobis IIlLiftrifTimis Principi-S’leni tgt;Lis, amp; Magnihcis Magiftratibns ipfiqtieEccIefiæ Chriftianæ, pofterisnbsp;Rei'g'o- deniqtie omnibus teftatum efle volui: me ex eorum elTe numero,quinbsp;I*1Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • T • /-»¦• 1 • •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.
Eccleliæ tot hodie dillidiis vcxata: conditionem, ex animo, nec fine o-e-turbatio • j I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r /
nem co- initu deplotantcs, pacem ei amp; tranquillitatem, landlamquepiortim o-parata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coiicordiam, totis animis expetunt, eamque votis afiiduis à
Domino precantur.
Valete Illufirilfimiamp;Potentiflimi Principes, Magnificique Ciuita-tum Pro ceres. Ex mulæo noftro Kalend.Martiis 1585.
Illuftrifiimæ Celfitudinis ócMagnificentia? veftrx ftudiofifiimus.
ANT. SADEEL.
Chryfoß.
In -pç^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;optimus modus ftiafionis, Abducere ab imbecillis,amp; ad valida
145- deducere ; quæ vana fiint deftruere, quæ vera ftabilire : refellere quX decipiuntjôc quæ iuuant,probare.
De Tnn. Dtio fiiiit quæîn errore bominum difficillimè toIefantLir:præfum-fY^'oaZ tio,priùs qtiàm veritas patcat:amp; qtium iam patuerit,præfLimtæ defenfio fialfitatis.
idem.
Dt Trill.
J.4-« û-
Contra ratiönemnemo fobrius:contra Scriptutas nemo Cbrifhianus: contra Ecclefiam nemo pacifictis.
DE
-ocr page 169-lt;4gt;
DE VERITATE
HVMANAE natvrae
lESV CHRISTI.
theologica et scholastica tractatio.
C A P V T I.
|
I V I N A E amp;¦ Huma nx’ naturæPev-lonaltm in Chri-llo vnioiiem Au-guftinus lïngulari-tcrmirabilé amp; mi-rabilitcr fingula-ré prè amp; vcrilfimè appellauir. Ex quonbsp;nos admonitos vo , vc quando in hoe lingulari arque impri-rnirabili argumento verfabimur, rum, fi ynquam alias,humanis commentis valere iuf-diuinarum Sênpturarum finibiisincluli denbsp;hoe lanttillïmo myfterio , ex puriffimo Deinbsp;Vrrbo pièac religiose dilïeramus. Quarequünbsp;uobis propoficuni lit Humanæ Chrilti naturænbsp;'critatem all’erere, aduerfus commentum denbsp;iptius Onmipræfcnria quam nonnulli, ante a-hquot annos, in Ecclefiara inucherc conatinbsp;h'nt: vt id commode amp; ex merhodi noftræ ra-tioiie prçrtarepo(llmus,primùm noilram pro-poncmus, deindecontrariara audiemus len-tenciam. Creiimm tn vna Perfina,, tjus, efi leßti Chri-’ Elftmanarn na,tnriim a ‘kiyoi ajfumptam^ *Pfi infeparabiltter amp; tneonfase vni-1 fahtii vtrtHpjne natur.t proprtetatibtti.nbsp;'quot;'Jei,. Ipfi'ffjue TTatttram humantimi fmnmu z-r tncorn~nbsp;hu p'rehenfibilib’M donis exornatam effi, ^ttatemu i-(11^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßenm ferrehdei pro- kllionem ex ccrtillirois Sçriptur.etellinioniis dcpiomptam,pi] Maiorcs noltri haclenus edi-dcrunt. Ac corum qui dogma de Omnipræfencia carnis Chrifti cuentur , fententia ell huiuf-. modi. Chnslo JSIeiturits ita, Perfonalitervni-Diiihia natura det^Hummu vefo acci-dt ^t-'t hnMf Hypailattcs. vntontSfDtutna na-proprtetates realiter Humana natura Cbri ‘^^'’¦^'^^¦aeauerit, ade'o vt ChnPlui non tantumÇe~nbsp;jlj_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;])tutna?n,fed ettanj/ecunduhi Humanam naturamfirm/n.tpr.yens, tf^vhtt^ue :neyue tarnen proptere.i Haturas tpfat effe confußts,fed di^ltnn.a(nbsp;manere vtrinfyue f!attira propnetates^ywa hacnbsp;Pquot; nio hypoPiaticafabba efi feruatis vtriuf^ue nat»^nbsp;raproprtetatibus. |
Hæccttillorum fententia, quantum colli- tut dogma gere potMi ex varus corum Icripns , qui denbsp;hoc argumento fcripferunc. Hanc aueem fic mnifra^nbsp;explicant: Corpus Chrifti conhderari tribus fentin.nbsp;modis.Primus modus eft Naturalis : Secundusnbsp;Glorificationis; T ertius Maicftatis,proptcr v-nionem Hypoftatieam. luxta fuperiores modes adhibent fequentes Dillindioncs, quibuSnbsp;«onantur amouere repugnantiam à fuo dogmate , quam nos illis conftanter obiiei-mus. Et hac in parte cftax/x» totius difpura-tionis. I. Perfe,amp;,x«T’ctAXs. i- y lt;puinxoy,amp;t,V7rtpifvinxof. q.. KTi!eet,amp;i:,;^ilcct.
Harum Séconfimilium Diftinftionum pr«. fidio, fperant fuam fententiam in tuto collo-catam elfe, adeo vt nullis incommodis confli-daripolfit. Status igitur quæftionisnbsp;tJ/mSJoo» eft : An, vi vnionis Hypoftaticæ, Natura humana Chrifti acceperit realiter à X»-gt;w proprietäres Diuinæ naturæ,amp; iroprimis^nbsp;Omnipræfcntiam : atquc ita , vt Humananbsp;Chrifti natura, quæ in fe finita eft amp; in loco,nbsp;fit etiam fimul infinita amp; vbique , propternbsp;Vnioncm hypoftatieam. Illi aiunc : nos ne-. gamus. CAP VT H. Via omnis veraNegario à vera aflirmationcpendet, iam audia-mus Scriptuiam quæ certiflîma fequentânbsp;clt régula veritatis; vtab ca dil- demißra-camus, quidnani verè affirma- «’»«• re, amp; verè ncgarc de tanto myftcrio pofli- mus. Verbum caro faPîum eß. Quæ verba non fi-,Joan b gnificant, ipfam Naturam rS xogt;« eft'ccon-uerfam in Camera: vel Naturam carnis elle |
DE VERITATE
Ergo corpus. Chrifti, Çtiam glorificatum_, eft verum corpus, fuifque dimenfionibus pts-ditum.
Afeendo adPatremmeumefipatremveArnrni lo’quot;''' Deum meum eß“ Deum vePl'^m.'
Profeifeor vtvobisparcynlocu’m : efpeHquam loan.^^ profe^lusfuero eß'parauero vobis lecum,rurfusde-niämeß“'vos ajfiumam.
Volo 'vt'vbifum ego,amp; Ulifint mecum. fi'eppuuntur agnum quocunque lerit, E.x quibusnbsp;cfficitur , Corpus Chrifti, etiam poft reiurre-dtioncin amp; glorificationemjclfe in loco,nee z-nim fideles in vitaseterna vbique futurifunt,nbsp;amp; particulam v bi' dc'loco intclligendam eCnbsp;T fe'^atis eft pcrfpictlum,cùm ex propria fignifi-
¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vAcmiiViî,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rando,à Chrifto dictafunr.
Quem^tàodùm ifitnr pUeri commitnicaue- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ƒ• ransformabit corpus nollrum humile, vt con- phil.j^
. forme fiat corpori ipfitts gloriofo. Ergo, glorioforn Qhrifti corpus , eft verum corpus, tuifquc dimenfionibus præditura. Nec enim poll refur-teôkiohçm corpora noftra futura funt vbiquenbsp;fimiilprifentia.
Q^ritis lejum crucifixumtNon efi htc.
Videte locum vbiiacebat. Ergo gloriofuin Chrifti corpus non eft vbique. Alioqui Corpus refurrexilfet, amp; fuilfct inIcpulchro fimul:nbsp;quod valde répugnât. Item.-ergo prçfenria corporis Chrifti eft vifibilis : Sic enim Angelus,nbsp;Elon efihtc,videte:\'t etiam Ioan.2o,Cö«frefl.arffnbsp;wae (ÿ- “uidete. Item : OAendit eis manus acpedes.nbsp;Et E.â.ï.Seipfumpr£fèntem exhibait'iiiuum,pojhlt;-quam pafius efi, ab ipfis vifius. Si c.
Peeeßit ab eis, eß’ ferebaturin cœlum , Jiïç-»' «V tgjufifi, fignificans Chriftum difiunól'umnbsp;locorum interuallo, ncmpc. fccundùm Corpus. Quare corpus Chrifti gloriofum non eilnbsp;vbique.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Quem oportet cneliim capere vfque ad tempus rePhtutionis omnium (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ) hoc eft, opor- «o
ter vt cœlum capiat Chriftum : nempe fccun-dùm hiimanam eius naturam.Ac proinde cor-pusChrifti etiam gloriofum , non cft vbique. Hæc cft cnim fignificatio verbinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt a-
libi dicitur, aVaXiiipA«'? a’ip’ü/xùïv a’ç Av vfavov. ai. Illaauteminterpretatio qua dicitur à nonnul-lis corpus Chrifti caperc cœluïn,hoc cft conti-ncre ; ab aliis,caperc cœlum,hoc eft.rcgnare:nbsp;non autem cœlum caperc Corpus.'cft plane«-ffvT'iSc, propriâmque vocabulorum ac phra-Icujii fignificationcm cuertir. Ne vrgeam hæcnbsp;verba: Vfque ad tempora reilitutionis eorum 0-mniitm qua Deus locutus ç/?:inquit.
lefus qui furfum receptus efi a “vobù in c«-lum ,ficvenietqtsemadmadum z/idislis cumprofi-eifeentem in cœlum,
Vtdebuntfilium hominis venienteminnubibus f 0?//.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Expeblare è cœlislefumfilium ipfius,qieem ex- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
citauit amortuis.
Annuntiabitis mortem Domini vfquequo ve- j.Co^’ nerit. Habitantes in corpore, peregrinamiir a Do-mino;perfidem enim incedimus,eß'nonperppeciern.nbsp;MAumus peregrinari d corpore, lt;ß- ire habita- ‘nbsp;tum ad Dominum. Cupio dijfolui, eß' epfe cumnbsp;Chri-
Heb.», if. 9.1t.nbsp;Ier.13.nbsp;Ezech.
Î4-57-Ofc.j.
Heb.»,
Luc.»,
’42-
coaiicrfam in verbum,fed,x^'ran¦^ Carnem,boc cftf v^aiît^rriinis narurataeircaflümptam ànbsp;V€rtkgt;,:quema,dmQdumMaiores noftriortho-dlt;ïgt;xi4^èçi blariffimis Scripruræ telHi-nonäs,nbsp;inrellpxlt;ïràn.t. Arque hoc eciam modo locumnbsp;fequchtèm hîtellexerunt.
’¦ mi.3. Sihé cotitretierjià^agnum (fi
TMntyDeM cMfitmtfifaEltü efi-in cdrnefiu^ifica-tiis efiinSpiritu , conjpeÜus efi ah y4ngelt^,prj:di~ catni efiGentibus yfides flit habita efi ipmiitidonbsp;fiarfum receptns efi ingloriam.
i.Tim.x.
Vnut:DeasyV»iis J\d,e-diatori)ei i^hominifm honio Qh):^Hs'1 efits, fi ' f 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ -t»
' fib ill apattbpfif Angelas,Jed'afiUmpfitfiemen A-braha-)cpttare de buit per omnia,fimilisfieitKibusfiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, » l •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i
ri. Hue fpcólanc loci Prophcticidc Meflia fi- cationejtum ex iis quædc loco fidclibuspa-lio Dauidwpaffim extantes, runt carninbsp;nbsp;nbsp;fiangitini : fimtliter( ipfie ChriAus)
particeps faclus iis comnaunicauit, vfper mortem deslrueret earn qui mortis habet imperium, amp;c.. ’ ¦
lefusproficiebatfiapientiadffiatura:izcm'.Pue-rulus erefctbat.ep- corroborabatur ppiritu ,tmple-
, nbsp;nbsp;batierquefiaptentia. Hæc enim eft vis Græci vo-
cabuli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quam nonnulli parum at-
tendentes, locum hunccorrupcrunt, amp; pro-grellusillos quos Chriftus vercfeciHeàLuca commemqràtut', in nudum aliquod fpcétrumnbsp;f'id.iiiß. conuerterunt i quod abfit à piis amp; Orthodo-xis omnibus,fidem Euangclicæ narration! ha-bencibus.HuC pertinent quæpaffimin Euan-gclio occurtunt deEilio hominis-.atque omni-no quæ ad hiftoriam vine, amp; mortisChriftinbsp;pertinent.
Ex quibus omnibus intclligitur : Æternum Dei Verbum aflumpfifle in Vnionc Perfonænbsp;humanam naturam; quæ quum fit vcra,fcqui-tutjCorpus Chrifti efl'e verum corpus,ac pto-inde elfe circun(criptiim,amp;præditum fuis di-menfionibus.Non cftigiturvbiquc.
Dicitur Chriftus ex aliis locis dificedens, ad alialoca aceeßifie, àïcïinï etiam adf'uijfieAf ab-fiiifie,yt, Gaudeo quod ibi non-fuerim : quæ, citranbsp;vllam controuerfiam ^fecundum ipfius Corpus intclligendafunt. Quare Corpus Chriftinbsp;non eftvbique.
Matt 6 d’auperesfiempêrhabebitis'vobificum,meautem wwyc«¥perAïi«/i£'Z'»nA(ncmpe fccundùm humanam naturam. ) Corpus igitur Chrifti non eftnbsp;vbique.
Exij à Patre eß“ veni in mundum\ eß' rurfus re-Ioan. itf. ¦ffiundiim, ^proficifeor ad'Patrem. ( Quod poftcriusdcpræfentia corporis'facile intelle-xeruut Apoftoli. Sic enim refpondent : Eccenbsp;nunc aperte loqueris. quot;“j ’.Corpus igitur Chriftinbsp;non eft vbique.
PJunc non ampliusfum in mundo (videlicctfe-
Heb .4.
cundùm corpus.)
Habemusfummum fdeerdotem quipenetrauit cœlos.
S i efiit in terra,non efietfacer dos, eß-c.
Lut.i4.
Qparc Corpus Chrifti non eft vbique. Contreblate me eß’ videtemam ppiritus car-nem eß“ ofid non habet,ficut fidetis me habere.
3«-
loan.n.
Ioah.17.
Heb.S.
H V M. .N AT. CHRISTI.
gt;45
Chr^ia. Quarc corpus Chrifti gloriofum ve-rum cft.amp; vifibilc,Corpus , cuius veraamp; rcalis præûntia in tetris, ante nouiflûmum diem,ex-pcâanda non cft. . Dominni cum voce Archangeli âefcendet.de ibW, Curi, nrauat veritas Thcologicæ üemonttracionis.. Vcautem lequens diiputatio lit magis pcrfpi-caa: quandoquidem nos oppugnamus afnr-t^n, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dlud dogma, de Onnhpræfenria amp; V- ‘itr. ’‘‘quot;'‘ßrt ¦ nbsp;nbsp;nbsp;'*'’*UVilUL411U firmationcm 'cor/ff. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ '.Rapiemitr in ttubes obuiam Do7ninn. . Corpus igitur Chrjlii gloriofum , eft verum ac vihbilc corpus, ac proindecircunfcri-ptum : quandonjuidcm afcendere, abeffe,ad-ellcideccetvra ciut’modi, de illo ipfo Corpore dicuntur. Quare corpus Chrifti non eft v-biquc. Itaquc propofitis Çipcrioribus Scripturæ locis.( quibus addi póllunr plctiquealij con-iinulcs) lam ipli fontes aperti funt, à quibusnbsp;mauac veritas Thcologicæ Demonftrationis..nbsp;caa; quandoquidcm nos oppugnamus affir-biquitace corpojis Chrifti : ViÏuin eft, illi op-pouctcDemonihationem ntgacam, vt visi-piius «cnût'crEijç niagis cluccfcar. Nam quurnnbsp;Affirnutio fit mcnlura Negationis, operæprc-tium cftinNegataDcmonftratione inellcaf-firniationem , ex qua necelTarió ncgatio quænbsp;deinonftranda clt confequacun Noseani Af-1 C.X natura fvibieófi petenius,itanbsp;poilulaute natura huiufcc Dcmonftrationis.nbsp;Hxc/it igitiir noftra exfupcrioribtisnbsp;Setipcura; locis colleóta. negaça. Nullum corpus, quod eft verè,amp; circnciäli-ter humanum corpus,amp; quod in Scriptura di-citut vete acccdeie ad locum, elfe in loco, di-fccdcre aioco, elfe palpabile amp; vifibile, came amp; ollibus prædicum, cui.poft mortuorum rc-futre(ft:onera,corporanoftra futura funt con-formia: Nullum, inquam, corpus, quod eft c-iufmodi,po:cft, fccundum vericacem Scripturæ,elle omni præfcns,fiue vbique. Corpus Chriluert vere amp; cftcntialitcv humanum corpus, amp; dicitur in Scriptura verè accedere ad locum,elle in loco, difccdereànbsp;loco, elfe palpabile amp; vifibile, carne amp; ofli-buspræditum, cui, poll mortuorum.rckirrc-ckionem, corpora noltra futura fjnc confor-mia. Quarecorpus Chrifti non potcft,fecundùm veritatemScripturæ, elle omniprælens, huenbsp;V bi que. Hæc dcraonftratio non tantum negat en ctiam continet /lin illius negatio-nis; ncmpcveramafnrmationcm,exquapcn-fiinii, det veritas huiufcc negationis. Etenim omnianbsp;illaisra^/i quæ dicuntur per fc de corpore, cf-ficiunt 4^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Corpus elle finitum de cir- cunlcriptura, aeproinde non intînitum, nec omniprælens.Atquc ita poftquam nobis comnbsp;parauimus verum attributum fubiedi, facilenbsp;dcpcllimus «ara-S-oç illud quod falfo amp; perpe-rani de lubieCto dicebatur; cui , quum nonnbsp;modo non conucniat, fed etiam plané répugnée, etheicur , noltram hanc negationem elfenbsp;’crilnmam, qua dicimus : Cerpui Cbrisiinort |
ejfeo,mnipr£fe»sißae vbiqae-.id lt;^uod erat demo nftrandum. C A P VT III. A M perfequamiir difputatio-nem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; dogma illud, de Ohanipræfcntia amp; Vbiquita-te Corporis inconimodis ob-ruamus. A R G V M E N X V M I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A/zIj. Quicquii eflomnipruefens^ßue, vbiijue-, efi infi-nitu)n.)incre(itum.,iitternum, incomprehenfibile : hoc. efiyvno verbofcfiDcm, Corpitf Chrt^i nagt;7 efiinfinitum, increutnm ¦, x-termtm, incomprehenfibtle^ hoc efl, vno verbo^ non efi Deui. ¦ Qi^are C'orputChriiii non efiomnipr£fens ^ßue^ vbilt;pue. Maiorcm propofitionem ita probamus. Quicquid eft omnipræfcnsamp; vbique, id cœ-lum amp; terrain itaimplct, vt cœluin amp; terrain Cenfirnunbsp;contincat. Atqui hoc Deus tanquamfibi pro-prium vendicatapud Prophetam, his verbis:nbsp;Uónne egt caelum terrum trnpleo ?. inquit Do*nbsp;minus; nempequi ccelum amp; terrain metitur: Icre.t^.nbsp;inqnit Efaias. Item-:qui aftirmant omnipræ- Ef-4O'48nbsp;fentiam Corporis.Chrifti , id dicunt fieri vinbsp;Vnionis hypoftaticx t« Ao^a; coquôd(!Âogt;eçnbsp;(inquiunt) communi cat Corpori.iuam omni-prælentiami At Omnipræfcncia, hue Vbiqui-tasT« Aogt;a non poteft feparari ab ætcriiitatenbsp;ipfius A3gt;«. Nam, qtiia Dinina natura eft fim-pliciffima, ideirco peoprietates Diuinæ circn-tiæ, quæ funtipfacircntia, funt indiuifibilcs,nbsp;Resftc enim loanncs æcernitatem cumomni-potentia coniunxit:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl.^ cjui erat^^ qui venturus efit iUe omnipotent ,inquir. VndcAu- Apoc^^ guft. Deo hoc eft elle , quod fortem, quod iu-ftum quod fapicntem.eftc,amp; fiquid de ilia fimnbsp;plici inultiplicitate, vcl multiplici limplicita-tc dixeris quo fubftantia cius hgnificctur. Hadern eft Dei magiiitudo quæ fapientia, eadeinnbsp;bonitas ejuæ fapientia de magnitudo, cademnbsp;veritas quæ ilia omnia. Hæc Augiiltinus denbsp;Trin.1.6. Ex quo fit, vt fi Ornnipræfentiam amp;nbsp;Vbiejuitatem «Ac^o« communicauit Corpori,nbsp;ncccflario communicaucrit etiam ætetnita-tem,amp; æternam potentiam atque diuinam.nbsp;Confequens illi ipli agnofeunt falfura ef-fe : idem ergo de antccedente fateantur nc-cefte eft. Enimucro : aut actu duplex eft omni-præfcntia Chrifti ( quod abfit vt dicamus j nenbsp;lint duo oranipræfentcs) aut fi corpus Chiiftinbsp;eft omnipraefens vna cademque üinnipræ-fentia qua cAoj-oç eft omnipræfcns, feejmturnbsp;hoc ablurdilfimu, Corpus Chrifti eile Deum.nbsp;Diccs,Corpus eile omnipræfens,noiieft'cntia-liter, fed communicatiuc. At ego lie vrgeo:nbsp;Corpus igifiir eft Deus communicatiuc. Quodnbsp;fi communicatiuc non eft Deus, non eft igiturnbsp;Gommunicatiuè oninipræicns, idquepropternbsp;fimpliciflimamDcitatis cftentiam, vtdiéiumnbsp;eft. Nam ónbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft omniprælcns,qiiia eft èp.ei~ tnoi Patri,hoc eft: quia eft Deus. Quod fi com-inunicatiuc eft Deus : eft igitur iccundarius |
lt;44
Deus. Blafphcmum amp; « J'o'rst^r ; quia non po-teft: clïc Deus, nififit Vmis amp; Solos. «roAoS-w-TDS eftct3-4(j'Ti)c,inquiunt Veteres.
Item, dicunt illi corpus ChriiK ita elfe vbi-quevt fit extra locum, Stloca omnia conti-neat.Sed quicquidira cft extra locum,cft ctiam extra tcmpus.Quanquam enim rcs creatæ nonnbsp;vno modo dicuntur clic in loco, tarnen nihilnbsp;cft creatum, quod non habCac fôUmvbi : amp;:nbsp;quodincrcatum cft,eft extra tempos.Item:Rc--pugnat aliquid diciæx parte infinitum , amp; exnbsp;parte finirum'(fi vocabula illapropriè yfui'pa-mus. ) Itaque fi corpus Chrifti cft vbiquelocanbsp;omnia contincns,cft igitur æternum,amp; omniagt;nbsp;tempora continet, «ƒNam quod n'Oii-nulli neganr, id quod omnipræfcnseft, elle v-.nbsp;bique, amp; elfe infinitum : nihil eft aliud, quàmnbsp;non lolum rcs illas de quibus agirur.; lcd ipfanbsp;ctiam rcrum vocabula pcrucrtcrc.Miror igitur fieri pofte,vt quodfininrm eft, nempe corpus Chrifti, vclint elle infinitutuf quicquid
¦ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;tandem prætexani^ amp; quod infinitum cft, (cu-
' quot; iulmodi cft Omnipræfentia,dc Vbiqnitas)no-iint infinitum elle.
At illi, vt fc ex huius argumchti laqueis, fi tatem amp; immcnfitateni habitarc quidem innbsp;Humana natura , fed non excrete peculiarcsnbsp;pro fc in Humana natara, amp; per Hu-nianam naturam,idquod faciunt reliqua Dei-tatis attributa.Rurfuslic diftinguut,Idiomatanbsp;Deitatis ablolute in fefe in Deo confidcrata,nbsp;non etl'e à fc inuicem diftinóta r Sed quandonbsp;Deitatis elfentiaad creaturas rcferrur,dc,vt lo-quunturScholaftici,Ad extra confidcratur,innbsp;ea relatione,feu confidcrationc,aliquam quafinbsp;dillinctioncm inter elfcntiara dc atttibuta e-ius, docendi amp; difeendi caufa cogitari. Itaquenbsp;quiim Corpus Chrifti non fit à fc, exfe, amp; pernbsp;fe Omnipræfens, non proptcrca.fequi, corpusnbsp;Deditwiii Chrifti elle Deum.
.Attribu- Hæc illiiquæ quidem nihil aliud funt quàm tn. obfeura verborum inuolucra:neque proptcreanbsp;quicquam promouent :quandoquidcm fem-per manet fuperior difficultas : Videlicet, curnbsp;ætcrnitâs non excrat fuasctep7-»/=t« , fir^hq^'^nbsp;attributa Deitatis fuasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxcrunt. Ira-
que Icqucrentur grauiffima hæcincommoda: Dcitatem elle diuilibilcm : icémquc, Vnionem hypoftacicam non exæquo fadlam fuif-fc rcfpettu attributorum Deitatis, aeproin-de non elle perfedfam vnioiiem: quæ omnianbsp;abfir vt dicamus. Quia- verb Deus cft adlusnbsp;puriffimus, certè cyspaï æternitatis eft, æternum elle : ztifyeœ irnincnfitatis, cft, immen-fum elle ; omnipræfcntiæ, cft, omni-prælcntcm elle, non autem, aliquid aliud à fcnbsp;jpfo , vcl æternum, vel immenfum, vel omnipræfens facerc. Sic enim necæternus, ncc im-mcnlus, ncc ommprælens diet. Eft autem o-mnipræfcns,quia cft immenfus amp; æternus.
C^od attinet ad illam , quam vocant, di^MCtionem , amp; quam dicunt fc docendi acnbsp;difeendi caufa cogitate, ne hoc quidem quafinbsp;remedio, caufam illam fuara de rcali corporisnbsp;omnipiæfentia vllo modo lublcuant. Nam
“Il ''t 1C ex. huius argumcnti laqueis, li /trf pipe- fieri ponic,cxpcdianr,irarclpondenc.-æterni-ti'war^.nbsp;refi^tA-
MY,
De quafi dijiinciianbsp;ne quantnbsp;frofienùtnbsp;Omnifrtnbsp;fentixfa-truni.
DE VERITATE
qiiæfo, quid fignificat vocâbuluni, I^alcî Ec-qitid commune elfe potcll ciquod reale ert, cumeoquod doccndi,vcldifccndicaufacogp.nbsp;tatur? Ecquônam tandem, dcuenicndüm el-fècj'fî ca qùæ cogitaiitur e-fi’ent realia J ¦nbsp;porro tibi vis tua ilia quafi diftindtione? Numnbsp;fortecommunicationeni illam Omnipræfcn-tifc lio‘a eflé realem ,’fed tantum, quafi realem,nbsp;itä vt ià'm nouum aliquod dogma ptoponen-dum-fit dequafi rcali propricratum cóinuni—nbsp;cationc-ïPorté»fidn Vnione hypoftaiicapro-prieratCs Deitatis-dici Ad-extra/cxillimas, eutnbsp;igitur, in ipfa Vnione hypofiaticadeferiben-da,no,minatim additur, natnrlt;tferuannbsp;fiiii-!propriefates. Quambbrcm û comunicationbsp;realisidiomatumfitjferuatis vrriufquc naturæ-proprictatibus (àd quod vos, faltcm vctbû,a^nbsp;gnolcitis ) certè idiomatailla non funt Ad ex- ¦nbsp;tra. Quanquam autem Scholafticiloquuntucnbsp;de OperibusDei Ad extra: tarnen nullus vn-quam exillts cxillimauir. Proprietäres Dcita-tis poiîe dici. Ad extra ; alioqui non iam clientnbsp;proprictâtcselfentiales.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Sed enim, inquis, rcs crearæ dicuntuc bôgt;-næ, quum bonitas fit proprictas Dcitatis, nc- „y. que tarnen diCunturæternæ.Rcfpondco,pri-mùm hoc clic ab hac quæftionc alicnuni,nbsp;quandoquidem illi affirmant, Corpus Chriftinbsp;dici omnipræfens, non habituai!, aut, createnbsp;dono, fed propter Vnionem hypollaticam,nbsp;cuius volunt Realem communicationcm pro-prietatum Diuinarum ..elle .confequcntcm-Quorfum igirur mine agunt de donisinrcsnbsp;creatas collacis ï Prærerca, bonitas, fandlitas,nbsp;iuftitia, amp; qiiæ funt eiufmodi, dicuntur de rebus creatis, vt potede piis ac fidclibus honii-nibus,non tanquam proprictates Diuinæ cumnbsp;ipfis fidclibus communicatæ, fed tanquami-pfarum proprietarum cft'câa. Arque hic locumnbsp;habet quod Scholaltici dicunt de opetibusnbsp;Dei Ad extra.
itaque, quemadmodum rcs creatæ funt ab CO, qui foins à fe, ac per fe clhac proindc fo-lus eft æternus : ira fideles font boni, fand!, amp;nbsp;iiifti ab co, qui foins à fe, amp; per fe bonus, fan-€lus, amp; iuftus cft : hoc eft, qui eft ipfa bonitas,nbsp;fanéfitasdeiuftitia. Siceniin Chriftus, Nemonbsp;ejibonue., inquit, nißfalns Deus. Hoc enim po-ftulat Diuinarumproprietarum naturaacra-tiOjVt quod cft Æternum, Omnipotés,Omni-prælens,amp;c.Idé fit ipfa Æternitas,ipfaOmni-potentia, ipfa Omnipræfentia,amp;c. Rcs igiturnbsp;creatæ non dicuntur .ætcrnæ, quippc quodnbsp;non lînr à fe , amp; per fe, nec dicuntur à le, amp;nbsp;perle bonæ, quianeque funt, neque dicunturnbsp;ipla bonitas : dicuntur autem elle, amp;, elle bonæ. Arque ha-c duo funt inter felinnlia: Resnbsp;creatas elle ab eo qui foins cft àfe, quippcnbsp;qui æternus eft,iplaque adeb ellcntia : Et, Resnbsp;crearas elfe bon3s,ab co qui fülus eft bonus, ànbsp;fe, quippc qui cft ipfa bonitas. Quod fi,Elle i-pfam Bonitatem amp; avToara^or poftet cum rc.-buscrcàtis communicari : pollet igitur com-municari ipla Deltas. Quod fieri nequit. Hæcnbsp;igitur diltintlio amp;limitatio eftperquamri-dicula ( 11 quid in rc tanta ridiculum dici po-tcil)
-ocr page 173-H V M. NAT, CHRISTI.
|
tcft)ncmpc.' Communicatut quidcm diuina propriecas, fed ita vt tune non fic A fe. Ex fc,nbsp;amp;,Perfc, Atenim hoceft de rationcdiuinænbsp;proprictatis, vt fit A fe,Exfc,amp; Per fc : alioqninbsp;noniam crit diuina proprictas ( loquorcnimnbsp;dcipfiDeitatis Ellcntia^nonde myfterio Trinitatis. ) Itaque qui dicit Omnipræfentiamnbsp;qiiænonlît Afc, Exfe,amp;Perfc,ilIeconftituicnbsp;Omniptæfcntiani quæ non eft proprictas Di-uinx naturae : atquenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit comnau- nicatain proprietatenaqux proprictas non eft. ¦Quia fl comtnunicata eft,non iam eft Ex fc: Sinbsp;ex fenon eft, non eft igirur diuina proprictas.nbsp;Sed de hac Aducrfarioruni rcfponfione amp;nbsp;quad diftinctionc fit iam dictum fatis. Namnbsp;hocquafi ratiocinandi genus inpofterum abnbsp;Apodcidticis amp; Thcoloÿcis argumentis ex-terminandum cenfeo. Vcrùm ficctiamnuminftant : Caro Chrifti dicitur Viuifica.ltémque Sanguis Chrifti di-citurpurgare confcienciam àmortuis operi-bus ; quum ramen Viuificum effe, amp;, purgarcnbsp;tonfeientiam fint diuinx proprictates. Sednbsp;Caro Chrifti non eft propterca Deus, quianbsp;non eft exfe Viuifica: amp; Sanguis Chrifti nonnbsp;eft propterca Deus quia non purgat confeien-tiam Ex fc. Refpondeo ; primum, hoc loquendi genus ita Yt proponirur; ncmpc-.Caro Chrifti eft Viuifica , non extare in Sacris lireris ; fed vfur-patum fuifte ab Ephefina Synodo .-Sicuti infra, fuo loco, nobis crit copiofiùs cxplican-dum. Deinde (ne Maiorum piorum phrafis innbsp;alienum fenfum detorqueatut ) affirmo : iftosnbsp;non fatis accurate ¦expendere proprias voca-bulorum amp; phrafewn fignificationcs. Namnbsp;Vtuißcumejfe non dicitur de vita ilia quæ itanbsp;eft Dei proprictas, vc fit ipfe Deus. QiKmad-modum enim ElTentia , amp; ElTcDei:eftipfenbsp;Deus:fic, vita,amp; viucvcDci nihil cltaliudnbsp;quàm ipfe Deus A fc, Ex fc, amp; Per fe viuens.nbsp;Deus autem dicirur Viuific«s,non quod fuamnbsp;illam Elfcntialcm Vitam cum vlla rc creatanbsp;cornmunicet amp; ci conférât: fed quod returnnbsp;creatarum vita, adcóquc æterna ilia vita acnbsp;félicitas ad quam afpiramus,à folo Deo Creatore amp; Rcdcmptorc eonferatur. Hoc ergonbsp;loquendi genus KtHtficttm ejfe, (imuï infertidnbsp;quod viuificat, amp; id quod viuificatur(ita po-ItulanteRelatione : ) viuificatur,inquarn,nonnbsp;câvitaquxeftDiuin£ naturæ proprictas, fednbsp;ca vita qux conucnit ci rei quæ viuificarur,nbsp;cuius vitæratione, non Deus viuificans,nbsp;fed res ipfa viuificata,dicitur viuerc.Quumnbsp;autem Ipititualis amp; æterna vita nobis lolonbsp;Chrifti Redemptoris beneficio eonferatur^nbsp;cimque nobis Chriftus ipfe ©»av.SpaTrot fuanbsp;Motte amp; Rcturreftione comparant lidcirconbsp;Synodus Ephefina nondubitauit diccrc,Car-nem Chrifti elTc viuificam : turn quod tit Caro Verbi omnia viuificantis ( inquit Synodus.)nbsp;turn quod Chriftus in allumpta Caine præfti-tcrit ca omnia quæ nobis era nt ad vitara æter-nam ncccllaiia: amp; quorum rum fimus paftici-pcs,quum vcratide,cfticacitatc Spiritus famftinbsp;artlitfimc cum ipfo Chrifto veto Deo amp; vc- |
roHomineconiungimur. Idem dicendum eft de Chrifti fanguinc confeientiam purgantc,vt Heb.?;nbsp;ait ApoftoiuSjhoc ell,dc Chrifto purgantc co- Ibid,nbsp;feientiam fuo Sanguine , per quern ille ipfenbsp;Chriftus Pontifex luturorum bonorum, in-grclfus eft femel in Sacrarium , æternam Rc-demptionem naótus, inquit idem Apoftolus.nbsp;Qu_ade re infra cap. q. Ad Obicól. vltimamnbsp;plura nobis erunt dicenda. Quamobrem manetfuperiornoftra obic-lt;ftio,quam profciftb nullis vnquam diuerti-culis, quocunque fe tandem animo amp; cogita-tionc conuertcrinr , vnquam dcclinabunn Nam vndiquCjOmni ratione,quibufuis di-ftindtionibustaccre iuilis, concluditur : Corpus Chrifti non eft'e Omnipræfcns, quia Corpus Chrifti non eft Deus. Ac de hocquidemnbsp;primo argumento hæc nobis paulo tópiofiusnbsp;dióta fint. Rcliqua paucioribus verbis com-prehendemus. Hullum compofitum constant ex partihut inter fe distinilit (fl diuerfit, infinitum eflè potefl ( ali o-quitotum critaliquid mains fuis partibus fi-mul collcdbs.) Tflatura humana Chritti, etiamin ipfi fl'nione perfonah confiderata i con^at anima (fl corporenbsp;partibus interfe diîUntlit (fl diuerfit, Qt^re iflatura Humana Chrfltiy etiam tn ipfa nione perfonah confiderata , infinita ejfe non po~nbsp;tefi^acpropterca non efi vbupue nec Omniprafint., Argymentvm nr. continetur infinitum efi. Humana natura Chrifii continetur a Deitate^ fiuHentaturAt Anima Christi in ipfiut Chrinbsp;fii córporè continetur{(\aod vtrunque omnes orthodox! agnofeunt.) Quare humana natura Chri^inon efi infinita. Item ; Anima Christ non efl infinita,(^ vi confe-i^uentia, nec corpw ctiam infinitum efl. Alioquinnbsp;Humana Chrifti natura eilet ex parte finita, iScnbsp;ex parte infinita.tt’J'a'i’a^r. Argvmentvm till'. St corpus Chri^i efi vbitpue : Ergo non efiverè humanum corpus.-acpropterca Ctnrifius non eflve~nbsp;rus Homo .-atque ita nobis periit fummaillanbsp;confolatio qua falutis noftræ fummaconti-neturiNos eile ex carnc ciusjdc ex offibus eius.nbsp;Itcmqucfcquitiir,Chriftum non elle Media-torein inter Dcum amp; homines : quippe qbumnbsp;Mediatorem verum Deum amp; verum hominem ede oportcat.Quæ omnia incommmodanbsp;funt longe grauillîma,amp; à Chriftiana rcligio-ne alienilfimà.Ncc ad rem facit quod nonnullinbsp;Vbiquitatis patron! ex fontibus Pontificiisnbsp;haufcrunr,Localitatcm amp;c præfcntiam non elfe de corporis cllcncia. Loquimur eniradenbsp;corpore quod eft tciTét/ alt;ftu cxiltcns, amp; mate-riaconrtans: aepropterea fine quantitatc,fincnbsp;dimenfionibus, line localitatc ac fine præfen-n. j. |
14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERITATE
Luc.i. tia clfc non potcft, nik omnia natutæ fnnda-menta conuellantur. Cuius rei copiofiorem traótationem pctoà Chriftianis Lcóioribus,nbsp;vt ne granentur repetcre ex Tkeologica noftranbsp;Tractationc De Sacramencalimanducacionenbsp;Corporis Chrifti. Argvmehtvm V. Sipropterf^nionem hypv^Mtcam Corptts Chri-fit efi vbtcjnc: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfwn Corpm in vtero irginù concipinonpotttit- efl'falßßirnHm'.ConJei^ue-tia patet e» rei natura,, amp; exßgnificatione tpßas 1/ocahuli. Sic enimapud Lucam Angelus,iroX-j/seçpî, inquit Mariæ, Ac quod vbiquenbsp;eft,amp; infinitum, concipi amp; in vtcro continerinbsp;non poteft.Et corpus conceptum in vtcro,nonnbsp;alibi turn fuit ; ncc enim alibi concipi potuit:nbsp;ncc potuit clFe alibi nondum conceptum^: nccnbsp;potuit ante partum Deipàræ Virginis elfe extra eins vtcrum. LycJ.. Àrgvmentvm Vli Si propter ynionem hypc^aticam Corpus Chrt’ ßi eßtjbujue :^are igitur nonpotefi^uodait Lu-casßeßirnproßcißeßapientia atatc„ßueßaturaynbsp;vÄuxiii. r'tapud eundemLncam cap.iz. verß. 25.nbsp;aVum^v, Quis cnim ncget,Chriftum ipf© corpore adolcuiireîConfequentia eft in proraptu.nbsp;Nana ei quoi eft infinitum accederc nihilnbsp;potefti |
A R G V M E n T V M V li verbis niti vnquam poffit ? Nimirum hoc nönnbsp;eft res facras traärarc, fed rebus facris illudereinbsp;Non enim agitur inter nos de Omnipræfcn-tia Verbi: ncc de prœfcntia Garnis rcfpctftunbsp;Verbi ; fed quæritur. An Caro Chrifti fit realiter vbiqucamp; omnipræfcns.Qoorium crgo,in-uerfo loquendi gcnere,affirmant Verbum habere Garnern præfenrcm fibi ? Quid? num ilianbsp;omnia quæ Verbum habet fibi præfentia,iuntnbsp;vbiquci vel extra locum? imo verb omnia lunt.nbsp;Dco) vbique præfentia, quiaipfc Deus eft O-ronipræfcns »Qurim autcmpræfcntia cxtralo-cum fit folius Dci propria (lignificat cnim Idea omnia arque adeb rcs omnes contincrc) ie-quitur,fi iftiscrcdimus,Carnem Chrifti modonbsp;quodam arcauo, fuift’e conuerfam in Dcitaté:nbsp;quura tarnen Vnio Perfonalis fuerit fadta«»-«rfâ’w?«; amp; a’irtgt;x^yrwç ,ineonucrtibiliter amp; iù-confusè , quemadmodum pij amp; Orchodoxinbsp;Maioresex verbo Dci tradidcrunt. Sic cnimnbsp;infinita natura, non infinit.'£(vt ifti fomniant)nbsp;lcd finitæ naturæ vnitacft: amp;(vt locutus cft A-thanafius)Circùfcriptibile Vnitum cft ci quodnbsp;circunferibi non potcft.DeniquCjhoc loquendi genus, erbum non habuiße carnemprsifentemnbsp;creaturis, eft eiufinodi, yt nunquam cxplicarinbsp;necintclligi poffit. Nam,ôbiccro,cur de Garnis omnipræfentiadifputanc, nifi vt fi poffitnbsp;efficiant,Garnc.m Chrifti realiter rebus omnibus cteatis præfentcm adeife ? Quarc faccllàntnbsp;contorta ilia verborum inuolucra, errorumnbsp;latibula : amp;, apertamac fimpliccm veritateiunbsp;fcquamur, planis exprcfsifque verbis Scriptu-rtc propofitam. Si propter vnionem hypoiiaticam Corpus Chri-fii cfivbitiue : Ergo Cbri^us nonefimoriuus tjuod eßfalfißimum. Cófequcntia patet ex definitio-ncmortis,quæ figniricat foparationem anima:nbsp;à corpore. lam fi Humana Chrifti natura,vi v-nionisHypoftaticæ,vbit|uccft. Ergo ilia Vbi-quuas non minus conuenit animæ,quàmcor-pori. Si vbique cft anima : ergo etiam multbnbsp;magisin fao corpore. At quandiu anima eft innbsp;corpore,homo non potcft dici mortuus.Poft-quam autem femelfacfea eft fanótiffima ilia V-nio Pertonalis,nunquam diifoluta cft: quetn-admodum Orthodox! omnes fatentur, qui di-cunt illam eftc faCfam ArgvmeUtvm IX. Si corpus Chriiii accepit ab Equot;nione hyposlati-ca vtßt omniprxfens. Ergoßnitum capit tnfimtmn-«Tu'i'a^v.Confcqucntia patet ex natura corporis,amp;,ex vctboAccipiendi.Licct cnim Humana natura dici poffit particeps Verbi,quatenus vnita eft verbo Vnione Pcrfonali ; ramen nonnbsp;proptcrca accepit àverbo vt fit infinita, quianbsp;lanóHffima hæc vniofacla dhabfquc confu-fionc, fcruatis vtriufque naturæ proprictati-bus:quam quidem rationcm Pcrfonalis vnio-nis ifti perpétué) obliuifeuntur. Alioqui iamnbsp;non eilet Caro particeps Diuinæ naturæ, fednbsp;cH'ct ipfa Diuinanàtura.à’cTJwSf, |
|
ArgYMENTVM V I Hi. Siproptervnionem H)po^laticam corpus Chri~ fiiefivbi^ue.Ergp hislortJt Euangelicapides abro~nbsp;^^r«r.Quqdablit. Confequentiapatet: Quuranbsp;enim Euangelica hiftoria commcmoratChri-ftum vcnifte, abiille,rediiilc, adfuiirc,abfuillc,nbsp;Sc coniimilia. Proicifto ca intclligi non poi-lunt de co corpore quod fucrit vbique.,Naranbsp;quod nonnullicomrainifcuntur:tunc Verbumnbsp;habuillc Carnem fibi prçlentem extra locum,nbsp;arcano quodam modo, licet non habuericnbsp;cam præl'entcm cæteris creaturis, non modbnbsp;commentum cft,lcd mcrum delirium.Ecquodnbsp;eft enim iftud loquendi genus? quo Scripturænbsp;loco ? quibus Apoftoiorum vcl Prophetarum |
Argvmentvm X. Nullum dogma ^uod continet contradiSlioneni efl Eheologicum : ac ne dignum quidem eflnompiènbsp;dogmatis. Dogma de Omntpraßentia Corporis Chri^ii con-tinet contradiclionem. Q^reyHon efiEheologicumy acne dignumqui-demnomme dogmatis. DeMaiori propofitionc nulla eftcontro-uerfia. Minorera ipfa vocabula fatis confirmant. Nam fi cft corpus, cft igitur finitum, ci iiatura corporis. Si eft omnipræfens, eft igiturnbsp;infinitum , ex natura Omnipræfcntiæ amp; Vbi-quitatis. Sic ergo Corpus, non cft corpus : i-pfum, non ipfiim : quænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft omnium craffiffima. Sexcenta eiufinodi preferri pof- A'W fenr. |
|
hvm. nat. fcnt, led reprimo me: iam enim cos mihi video! audire, qviibiis Omnipiælenti® dogma placet,ita refpondeiircs: Se vcncatem Huma-næ naturæ Chrifti non tollere :nequcncgarenbsp;quin ea fit finita, fuafque habeat dinienfioncs,nbsp;fed iiihilominus Chrifti corpus elFe Omni-præfens,propter communicationem Proprie-tacum regiem, qua Diuina natura fuas proprietäres Humanç naturç verè ac realiter com-niunicauit : cuiufmodi eft Omnipræfentia,O-mnifeientia, Omnipotcntia.£rff«lt;»î,inquiunr,nbsp;trifilex eficanfideratio corporis Christi, vna Phy~nbsp;fica^ejua nosirü corporibus,exceptopeccaco,pero-7mia firntlefMC. SecundU'fglorioJaypro ratsone cor-porum jpirttualtnm^de cjutbtts xlpoilolsu:Semina-tur corpus naturale, (ÿ’refurgitjjgt;irituale:lt;^ue7nnbsp;effendt 7nodüy corp!ss Christi retinçt. Tertia, cjtia-tenusfedet ad dextram AiaiePtatis Dei. t^aHanbsp;tfl iotiur coTitradi^o in dogmate Omniprafentixtnbsp;^Hta vari^ rejpeüus tollant coTtrradiilioTtes.Hutna-Tta natura ejt ist loco localiter, eft in f^iyuper/b-nahter. Ita^jue vni (jr etdtTTt corp oridtuerft modinbsp;prsfentia, non fttnpHeiter-, abfolute,fed, diuerfônbsp;teftetlu,tribuuntur, î^tenirnin corpore anunato,nbsp;duplicesfttnt proprie tat es : tjuoniam interdum con-fideraturz/tfimpliciter corpus, intcrdH77t,ficut cumnbsp;Anima vnitum eft, vnde aejuintproprietates sjuasnbsp;tx fe non habet : i^A proprietates fe inuteetnnbsp;noneuertunt,fedfimul ineodetn corpore conftsle-re pojfunt, lt;juia diuerfo tantum res^eCtu tilt tri-buuntur. Ita etiam in Corpore Chrtiti cum Verbe perfinaliter vnito duplices funt Proprietates:nbsp;‘juarutn altéras cu)n beatis hominibus habet communes , etft^adibus numéroJuperiores : e/uaft-dar/i vero proprias Cr ftngulares habet\ cuiuf-modieftOtnniprsftentta. Plon igituryuastio eft, annbsp;proprietates corporis Chriiti, poft afcenfionetn, fintnbsp;fublata. Sed,an, Hits permanentibus,jupra eas ac-sjuifiuerit Caro Christi,per Seßionemad Dexte-ram Det, alias Proprietates, i^ua nullt cor pari humane , nullt:jue adeo creatura,ftne abolitione eiuft-dem contigerunt.^Axc illi- Ego verb peto à Chriftianis Icdoribus, vt cX’’'’quot;’ flic figant oculos, amp;, cùmfuperiorcrarcfpon-fioncm, turn illius refutationem,quarnfiunusnbsp;allaturi,diligenter amp; accurate cxpendat:quip -pe quum hæc vna diftinôtionis latebra fuper-lit patronis Omnipræfentiæ, ac proindc no-bis illamidentidem répétant, quam nos hunenbsp;in modum cxcutimus. Tribus modis Corpus Chrifti confideras, '‘««yii/e. amp;, quia varij funt rclpcótus, idcirco ( vt tibinbsp;X'”” quidem videtur ) non incidis in , idnbsp;explicas finiilitudine corporis animati:nbsp;qua de rc etfi plura nobis infrà dicenda c-iunc,quum difeutiemus fimile ab anima pe-titum, quod nobis vulg,b obiicifolct:nunc ramen quxdam de corpore animato dicemus,nbsp;prout hic locus videbitur poftulare. Age ergo, vidcamus quàm féliciter declines. Dicis , Corpus Chrifti elle circunferi-ptum vno refpcôtu, amp; incircunferiptum alte-ro. At ego id fieri pofte pernego, hac rationc:nbsp;quia inter nos quæritur, non, an hoc, vcl il- -w |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147 lud confidercsin Chrifti corpore, fed an Atftu, chriHißt corpus Chrifti fit circunfcriptiim (Jmulamp;in-circunferiptum : quod nosaVwaÇv efte aflir-niamus , quippedvrnpctrix-ev. Arque, vt tuistenbsp;veftigiisperfequar, profero illudipfum fimilc ^CTr,nbsp;quod attulifti. Nam quum corpus animacum autemnbsp;confideras, vt fimpliciter corpus, oblecro re,nbsp;ecquafnam illius proprietates confiderasîFor-tafté dices, quod fit vitæ, fenfus amp; motus ex- fuii-pa.-pers, ex fe, amp; per fe : acecdente verb anima,il- ‘rant r.nbsp;lique fuas potentias communicante , viuat,nbsp;fentiat.atquc moueatur. Ex quo fit, inquis ,vt ^crunt.^'nbsp;corpus acquirat proprietates quas ex fe non simile denbsp;habet. Id fi dicasffic cnim varié à vobis difpu- eorforea-tari vidco)tum ego hie reprchendam,quód,vt ’»»’“f®nbsp;recenfeas proprietates corporis per feconfi-derati, non proponas id quod corpus eft, lednbsp;id quod corpus non eft : præfertim quum finenbsp;in proraptu ex proprietates quæ ab eftentianbsp;corporisdiuclli non polFunt, cuiufmodi eft:nbsp;quantura,afpcótabilc,amp; contrcótabile cftè(vcnbsp;illedicebat,Tanginifi corpus nulla poteft res)nbsp;Hæc, inquam , lunr otbÔm »it/mJ'« corporis. Acnbsp;non viuere,nec moueri,non hint proprietatesnbsp;eius corporis, quod poteft eife capaxanimæ,nbsp;(hoc cnim amp;c lapidi conucnir) quum animanbsp;definiatur,forma corporis organic! vitam'po-tcnciahabentis. Ex quo fit, vt hoc potiùs pro prium ciufmodi corporis ftarui debeat.-Vitamnbsp;habere,moueri,lencire potentia.Verumenim-uerb elige vtrum vclis: Si quantum amp; circun-fcriptum cfte,3gnolcis pro naturalibus pro-prictatibus corporis, vides corpus animatum,nbsp;liueilludpcr fe, fine,vt animatum confidcres,nbsp;mancre quantum amp; circunfcriptum:amp; ica,di-(ftate tua fimilitudine, inde fequi,corpus Chrinbsp;ftijcciam cumxsj« confideracum,rctinere fuasnbsp;proprietates, amp; mancre finitura ,fuilque di-menfionibus circunfcriptum.Sin mauis, nonnbsp;viuerc,non fentire, non moucri, elle proprietäres corporis animati perfe,amp; fine animanbsp;confiderati : affirmo, has propofitioncs eftenbsp;falfiflimas, corpus animarum, AAu fimul vi-uit,amp; non viuit: Abtu fimul fcncir,amp; non fentit: Aâu fimul mouctur,amp; non mouecur. Necnbsp;ego varios illos tuos refpcótus, tuafquc illasnbsp;confiderationes quicquam moror. Quæro e-nim quid Act v fitaur non fit.Quineciam licet animatum corpus per Ic confidercs,pcrin-de vt fi eft'et fine anima, non ramen proptercanbsp;tuailla confidcratioefticit,vtfit corpus ani-m3tum,amp; fimul fit Abtu corpus pcrfc,hoc eft,nbsp;fine Anima,quafi dicas corpus animatum nonnbsp;elfe animatum.Avr/spaoic.Similiter, fiftatuis,nbsp;hæc efte corporis Chrifti per fe confideratinbsp;propria. Non efte infinitum,omnipræfens, amp;nbsp;alia eiufmodi, betamen à propter vnio-nem Perfonalem, accepilfc vt fit infinitum amp;nbsp;omnipræfensjtecxtuafupcriori fimilitudinenbsp;ita rcfello: Has propofitioncs efte falfas,quippe ÄfTiipoiTjitac : Corpus Chrifti Aótu fimul eftnbsp;finitu,amp;, infinitum : A£lu,fimul eft alicubi tâ-tùm præfcns,amp;,Omniprælens : Abtu,fimul eftnbsp;Phyficum, amp;, non Phyficum ; Aólu, fimulnbsp;eft gloriofum, amp;, non gloriofum, amp; confimi- n. ij. |
ITATE
naXoj.« eonfundatunfemper cnim diftinguen-dum cft id quod fubfiftit ab co quod fiicit fub-fifterc.Quinctiam maiores noftri dixerunt potins xiyon in Humana natura tanquam in tem- ' plo fuo elfe Si habirare : fimiilque ita rem ex-plicarunt vt non propterca Xc'j-oçincludatutnbsp;in Carne, quippc quum fit infinirus : ncc ab i-pla Carne contincatur aut fuftétetur, fed camnbsp;contincat Si fuftineat alîumptam in Vnioncnbsp;Perlonæ. Quofitvt Chrifti fit circunferiptusnbsp;Corpore Si incircunfcriptusSpiritu'.inquiuntnbsp;Vctcrcs. Ç^bd fi Eße accipiunt pronbsp;tunc Facile aniraaduertunt qnàm niilium fitnbsp;hoc genus conncélendi; Verbum cft Omni-prælens. Caro fubfiftit inverbo. Caro igiturnbsp;cil Omnipræfcns , quum pbtiùs ita dicendumnbsp;fit, Caro igitur fubfiftitin Omnipræfcntc, fine, in CO qui eft Omnipræfcns. Alioquin iranbsp;concludi pofsif.Vcrbum in quo Caro fubfiftitnbsp;cft Deus: Caro igitur cft Deus, Abfurduni Sinbsp;blafphcmum. Quia verb Caro non eilet in loco nifi fubfiftcret in Verbo quiane clTct qtii-dem, certc, Caro, ctiam quatenus fubfiftit innbsp;verbo , cft in loco localitcr. Nam caufa ftibfi-ftentiæ cft ctiam caufa exiftentiæ Si rcalisprr-fenriæ.
His igitur cxpofiris , fatis cluccfcir quàm inanis fit ilia rcfponfio de variis rcfpeélibus,nbsp;deque varia confidcrationc Corporis Chrifti,nbsp;quam tarnen dogmatis de infinito Chrifti cor-porc ,infinitis incommodis amp; repugnantiis,nbsp;quafi perpétua tcmpeftarc iaélati, facrarn illinbsp;anchoram elle volunt. Summa autem refiitâ-tionis à nobis propofitæ,hoc connexo «ttscj«-yix.(^ otlt;r comprehendimus.
Si corptts Christ ßuitiirn efi, pr.prn'ßjue di-menßowbM ctrcunßrtptum, (jnateuw tantum per ße,hoc eßßeorßwn conßderatur. Ergo corpusnbsp;Chri^E nuneiuam fuit, neceritaSlu finiturn, pro-prilflt;^ue dimenßombus circunfiriptungfèdfola con-y/der4rwwe.Conlcqucntia patctiquialicct Humana Chrifti natura feorfum àAc'jwconfide-rari pofsit,tarnen nunquam aólu fuit, nee cricnbsp;feortum axógt;«;ncccnim vnquam cxtitir quinnbsp;àxcbquot; fuftcntarctur in Vnionc pcrfonæabi-pfo Ac'j-m perpetub fuftcntâda. Etvi cbfcquétisnbsp;corpus Chrifti nunquam fuit aSlu Si rcipfa verum , Si phyficum corpus, noftris corporibusnbsp;per omnia fimilc,exccpto pcccato.Sed tantùmnbsp;fuit verum corpus in corura animis Si cogita-tione, qui dogma Omnipræfentiæ Corporisnbsp;Chrifti hifee temporibus tuendum fufeepe-runt.acCuva^yja^so'Aoj'orjtTtpoJ'a^ci'.
Qubd autem poltrembaddunt, fingularcs illas proprietäres,cuiufmodi eft Omnipræfcn-tia, nulli reiercatæ contigiU’c, fine tins aboli-tione,puto elle lapfumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:quumita
dicendum fuerit: Omnipræfentiam nulli rei creatæ vnquam contingerepotuillc, cjuia hoCnbsp;iiiferrct abolitioncm natuiæ rerum creatarû,nbsp;cariinique conuerfionem in Deum : Qu.®*^nbsp;ablit.
Porrb,quia,vt varios i 11 os refpclt;ft:us(in qiii-busfuæ caulæ prælidium collocarunt) nobis commendent,milita proferunr de C ommuni-catione proprietatum scui eriamniim,vr ftarcnbsp;pol-
14« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVER
lia, Najm ex tua fimilitudine Corpus Chrifti relpondet corpori animato.^tf«»?», inquis,nbsp;iâern corpus varie conßdero. Mitto ego quidnbsp;coniidercs, amp; rem ipfam aótumqucrci amp; cxi-fteiitiam intueor.Ncc cnim agimus de Humana natura infpccie,vt elluafioX« , ted de haCnbsp;Humana natura,nempe Cbrifti,quç eft Tclt;rtT/,nbsp;amp; iftud to'At» non eft extra Perlonam,alioquinbsp;non fublifterct. Corpus autem Chrifti varienbsp;conlideratum non proptcrcaeft varium , iednbsp;m.anet a£lu idem corpus. Arque,vt id mihiat-fentiare, cedo, tciplum audias, itanobis pri-mam conliderationem corporis Chrifti pro-ponentem, vt fit phylica, videlicet, corpusnbsp;Christ nosiris corporibus excepta peccatoper o-.nbsp;}ngt;iiafuitß/»ile,in(^ms. Quæro igicur,an quumnbsp;Chtillus in terris vcrlarccur,cius corpus fucritnbsp;aólu fimul mortale amp;immortalc?Itcmquc,an,nbsp;corpus Chrifti in gloriamrcccptum, iitachinbsp;liraiil immorrale Si mortalc'Satis ipfc refpon-deSiquum ais,corporibus noftrisexcepto pec-Catofuiße hmile.non dicis eßeßcdfuiß'e.?ss^alt;tnbsp;ctiam vt videas quantum diftent noltræ cogi-tationcs,varilque illi refpeólus,quos animo Sinbsp;mente agitanKis,ab aStu rci Si cxiftcntiazecce,nbsp;ego vicilfim confidero Chriftum patientem,nbsp;raoricntcm,à mortuis refuHgencem.in cœlumnbsp;afeendentem, denique ccœlo defeendentem,nbsp;vt mortuos Si viuos iudicet. Hæc, inquam,o-mnia confidero,variôlquetcmporum Sialia-rum circunftantiarum rcfpcSlus adhibeo, exnbsp;quibus facile iudico, falfum elle, fi qiiis dicatnbsp;ilia omnia aSlu fimul elfe. Ncque verb te ad-iuuat quod ais,proprictatibus corporis rema-nentibus, fiipra cas alias proprietäres fuiftenbsp;communicatas. Nam,vcfatcor,Corpus Chrifti prxftantilîimis dotibus exornatum clic, itanbsp;conftanter aftirmo, cas dotes non polfe oppo-nicontradiSloriè illis ptoprictatibusnaturali-b JS , quas ipfc dicis remanere, itaque fi aStunbsp;Corpus Chrifti finiturn manct, ex natura verinbsp;corporis,certè nonpoteftaccipercab Vnio-nc p'crfonali, vt aétu limul fit infinitum. Quianbsp;nonpotcftaccipcrcjvt non fit corpus.Dcfinc-ret enim elfe duarum Naturarum vnio, fi altéra Natuta e(ïe dcfinerct.Vt autcni idem corpus fit aélu finitum fimul amp; infinitum,fieri ne-qu it.
Quid ergo? Nempe varij refpeSlus vtiliter lbeai,r' t^dhibentur, quum agitur de PerfonaChnfti,nbsp;^•vrMt'crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niodo : Chriftus cil Deus Si Homo,Crca-
adbibsan tor Si crcatura,finitus Si infinitiis; vario viJe-tur. iicet refpcdu : finitus,quatcnus homo,infini-tus,quatentis Deus. Sed hæ falfæ funt : Diuina Chrifti natur,a aSlu fimul eft infinita Si finira,nbsp;vario refpcélu. Item , Humana Chrifti naturanbsp;atlu fimul cil finita Si infinita, vario relpcSlu.nbsp;Vtraque propofitio falfa cil, ncc varij rcfpc-clus aliqrmd remedium afterre pollunt. Nam,nbsp;quod ctiam alîcrunr : Humanam naturam ellenbsp;inlocojlocalitcr: Si in , Perfonaliter: nihil cft prætcr pctitioncni principij »illurtra-tam,fciliccr, vocabulorum Paronoinalia. Nifinbsp;ctiam dicamus hanc phrafin Eße tu Aogt;a valdcnbsp;pcriculofam cfic,nifi adhibeatur commedanbsp;inicrprctatio : ne Humana uatura cum Perfo-
-ocr page 177-H V M. N A T. C Fi RIS T L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140
|
poÛînt,varias Diftinôtionum columnas fuf-îiilciuntjdc hisomnibus ßgillatiin nobis dir-ccndum crit : idquc hoc ordine, vc primùin de Communicarione propriccatum dilïcranius:nbsp;deinde excutiamus cas omnes Diftindtiones,nbsp;quas adhibcnc ad fuam fententiam explican-dam. Qjiare mcmincrint Icdtorcs, hiincpo-tillimuin elle quæftionis ftacuin : An Corpusnbsp;Chrifti,quod verum cft corpus,ac proindcnbsp;actu amp; realiter circunfcriptuni fuis dimen-ftonibus, poflit eciamvllo modo , vllaratio-ne, vllo dillinclionumbcncficio, dici aduamp;nbsp;realiter infinitum,incitcunferiptum amp; omni-præfens. Hue imprimis cil noltra hæc eze;/««-X.» dilputatio conuertenda. Nobis igitur denbsp;Cotninunicatione Proprictarum nunc agendum eft. DE COMMVNICATIONE proprietatum. Oc loquendi ^enus, Commufii-catto non repericur:amp; rarb apud ipiosnbsp;etiam Veteres extat tocidem ver-bistfed àScholafticis potüfimum proprietatum in Senptur* introduclum cft,vt hac phvafi,amp; concradto il-lo loquendi generc ( qui Scholafticorum raos eft) fententiam veterum Dodtorum cotnprc-’quot;quot;t fin. henderent, de locis aliquot Scripturæ rcdtc amp;cnbsp;opêoj'd^ac intelligcndis, quos olim hærcticinbsp;dcprauabant.Nara illi Naturas in Chrifto connbsp;fundebant.co qubd legerent. Dominum glo-riæcrucifixum: Deum acquifiuiflc Ecclciiamnbsp;fuo fanguinc:Filium hominis in terris exiften-tem, elle fimul in cœlonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plcraquc confimi- lia,quæ Maiorcs nollri ira intclligcnda cfl'e cenfucrunt , vt quod dicitur de Perfona innbsp;Concreto, non propterea dicendiim fit de altera Natura in Abftradko, contra alterius Na-turæ proprictatem : adeó vt ncqiie Dcitas cru-cifixa,ncc fanguine prædita,ncc rurfus Humana natura fimulin terra amp; in cœlo tuilï'e, cre-dcndalit. Quandoquidem tanta vis eft Vnio-nis illius bypoftaticæ, vt Scriptura de Perlonanbsp;idcnuntict, quod alterius tantum Naturæcftnbsp;proprium ;amp; quia virus Chriftus eft Deus amp;nbsp;Homo, Scriptura id Chrifto Deo attribuât,nbsp;quodHumanæ naturæ proprium eft, amp; vicif-iiin, id Chrifto homini tribuat, quod eft proprium Dcitatis. Atquehanc Vetcrum expofi-tioncm, Scholaftici duobus hitce vocabulis,nbsp;Commu/dcatto proprtetatùtn, figtrificarc volue-runt, non quod vnius Naturæ Proprietas cumnbsp;altera Natura , fed potiùs vtriulque naturænbsp;Srictates cum ipfa Perfona communiecn-oc eft, deipfa Perfonatarn vnius iquàmnbsp;alterius Naturæ Proprictates enunticntur.Iplinbsp;autem Veteres variis vocabulis fiiamfcnrcn-tiam exprcircrunt: cuiufmodi funt,nbsp;oi'o/xàTi»!', zoirwTiff ûvo/J.eiTU)’, ttiTiS'omi;, amp; (1 quanbsp;forte confinrilia apud Veteres occurrunt.Sçpenbsp;quidem vfurpant Koivuvétv Hi n^iveevlav in hocnbsp;niyftcrio cxpiicando : fed hisvocabulis iplam-vcram,amp;pcrfe(ftam PcrfonalemVnionem,in-tclligunt: variis Vocabulis,rem candem figni-fieantes, id quod facile patebit cxfcquentibusnbsp;Vetcrum teftimoniis. |
Pexregumvenitincommmionemyfiuc-tcomtnu,-nicationem noFlr£ natHrlt;£.eic, K.oixMÏa.v. ‘K.')nugt;viii?iofilri£naturie,!!spii Manente in fua perfeEiione natur aliter ztra- caßian. i^ue fubßiantia ,fine fui praiudtcio, cr humanitattnbsp;JDiuina comnmràcant'^nbsp;nbsp;nbsp;JJiutnitati finimana par ticipant. DiuinitAf in una fui hypoFiafeun, tota nobi^ communicauit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citante Ex communione ^E'nione E'erbt ad human am , nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Athan.ad naturaw.or. ^n^ y.oivunatç »j u wiTtwç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiilct. Caro operanti Deitati Àcgt;3t/ tommunicat., xot- Damafic. VUva.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lih.}.c.9. nus Chnfilus vult or operatur tn vtraaue na- - \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Id.exSy- tura non conjure, nec aiuise :Jea cum communtone, fiue communieatione alterius i^uod ar.uf^ue pro- „d-prtum ejl,fójj t»£ •S-a-répts »o/i'ar/œç.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Id l.i.c.e. E'nio eß' communia natur arum. E ota De it as rquot;na Perfona nobis z/g.!iitdvt!cri. Qmmodo adoptionis dus participer elfe pojfe- iren.t.ÿ.c. mus, nifiperFiltum,eam^u.t e/ladtpfum, acceptf lo.nbsp;femus communionem,ejr,nif Eerbum dus commu-mcaljetnobis,caro fabbiml Communia Det (Jy hominis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id Ub.d. lEequehemo à Deo çratiam falutis acciperet, fuirent. ß invna Perfona Chrdli Diuina, humana^ue na-tstra communia non maneret. Et plcriquc alij loci confimilcs. Arque hoc loquendi genusnbsp;fluxit ab his Apoftoli (^emadmodum Hcb.t,nbsp;pueri communicarunt carni eß' fauguini : ipfenbsp;ejuot^ue conßmiliter particeps fatius eß eorun-d.em,eß'C. Vbi verbum xo/t-avftix vlurpatur.nbsp;Quanquam au^cm in Naturarum vnitionc,nbsp;vnione, amp;communione,aliquidpriùsamp;po- bit tgt;ete.nbsp;fterius confiderari poteft ; re tarnen ipfa ôca_ resinjrmnbsp;«ftu, ilia omnia fimul extiterunt. Arque omni-no in hac quæftionc,Communicandi ôc Corn-munionis vocabula intranfiriuè à Veteribus rbiqnitanbsp;vfurpantur : ad quod quum Vbiquitatis pa- «« ftttn-troni minus aduerterent, amp; verbum Commu-nicandittanÇitiüè, contra vfum verbi ko/xw’ov,nbsp;ûcciperent ; ex plerifqnc Veterum locis perpe-ram intcllcdis, fuum dogma de Rcali propriccatum communicarione fabricarunt, o-pinantes, propriaDcitatiscommunicari, hocnbsp;eft, vt illi quidem exponunt, Communia fieri,nbsp;ac conferri in Humanam naturam ( ac proin-de dicuncxogt;o» fc totum Humanç naturæ cornnbsp;municaft'c : vt ambiguo hoc loquendi generenbsp;faciliùsimponant) quodeft infigne ^nitet. inTheologia,adeôquc inipfaVeterum Dodtorum Icclionc: quum potiùs ex iplis Ve-îcribus, amp; quod longe graniùs eft, ex iplo Deinbsp;n. iij. |
DEYERITATE
|
¦vcïbo, ira ÊitaeuJam fitja pctfonaChniH, Nacuiam diuinara tS a/j-«,«Sciphus Naturænbsp;proprietäres, communicare,fiuc,«:onwv«v Hu-manæ naturæ (verbo Communicandiintran-firiaè accepco)hoccft, aróliffimè, Sc Perfona-liter vniri cam Humana natura,quam ipfezó-7'Oïairumpfit.Et hxc c(t vera amp; Rcalis propric-tatam communicatio,fine,Communio,quamnbsp;Scriptara tradit,quam Vctcics agnoucrunt, amp;nbsp;quam Orthodox! omnes piè amp; religiöseam-plecluntur. r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atilla Communicatio proprieratiim quam i n.' • i z’« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/-*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• fitcom- proponant Schoialtici, ad qualdam Scripta-muaicx- ræ phraCes explicandas , quibiis hæretici abu-riopro- o f, , vul gó dicitiir Verbalis : non quód fit CrïïZAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnentitia, aut, (vt nonnalJi !o- qaanrur,) verbo tenus tantùm(qiiod cft illo-rum fomnium)fcd quia pertinet ad verbot rum amp; ippccTMv expolîtioncm:quæ quidem cx-pofitio qnum fit vera, orthodoxa, amp; certifli-mis rationibns conlirmata :ccrtè modus il-liuscxpofitionis, vanus.autfiótitiusdici nonnbsp;poteft. Quantus antem fit eins vfus,velcxeonbsp;percipi potelt-.qiiód quum pij Maioïcs ad hie-rcticorum obiedionem refpondentes, nega-lent fequi Naturarum in Chtifto confufio-nem ex hoe Ennntiato Filii^ hominis eß'innbsp;cœio, quum Chriftiis eirct in terris, amp; confi-milibus ; quia turn inftabant hæretici amp; qnæ-rebant rationem quamobrein non ira dicatnbsp;Scriptuva: Filius æternus Dei finco Zo^oç eftnbsp;în cœlo ; fed ira potiùs, Filins hominis ell innbsp;cœlo. Qnare.quum vtrunque loquendi genusnbsp;Vcrumfit,nequeramen ht vtrobique cademnbsp;locutio jOpcræpretium Maioribusnollris vi-fum c(l, reddert' rationem cur Scriptura cinf-modi loquendi genera vfurpet. Nempeqnianbsp;eil vna cademque Pcrfona,Dcus amp; Homo,nbsp;vnus idémquenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quo ciiifmodi c- nuntiata dicnntur,amp; vcriflimè dicuntureÇ^ . 'ritù rnc -hreSs-ßa-'^iix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, inquit Damalcc- erth-fid. hoc cil, propter identitatem hypollaleos fine Perfonæ. Soient autem varij gradus huiufee Com-raunicationis Proprictatûaflignari : needum dç illis gradibus plane conllat inter huius æ-tatis Thcologos doôliffimos, qui tamé oinnesnbsp;hue redcunt,vt dicant, hanc de Troprieta-rum Cominunicationc doélrinam elle adhi-bendam ad hos Scripturæ locos intclligen-j4ntelt;juam Ahraham ejjit ego fum-, Chrt-jha efi DetiS beneâtihss ; Per ejnem ßecit fe~nbsp;cttla : Dorninum glorit, crucifixijfent ; Ecclefiam üebU’ l-Cor.Z. za- Del qujt'i'n acquifiiiit proprio fiangume : films hominis ^ui efitn cœlo amp; qui lime confimiles.nbsp;Hos autem locos ira intelligcndos exilli-mant vt vnius Naturæ propria quæ dicuncurnbsp;. de tota Pcrlona in Conoreto, ad iplam Natu-ram cuius propria funt referancur in Abltra-fto : idquc,licet Pcrlona lignihcctur vocabu-lisConcr.etis ad vnam tantum Naturatn proprie fpcélanribus : vtqunm dicitur Donnnusnbsp;gloriæ crucifixus, amp;quum Deus dicitur ac-quifiuiffe Ecclcliam luo.fanguinc, amp; vicillimnbsp;quum Chrillus diccbat , Filium hominis de-fccndiiîc de cœlo, amp; elfe in cœlo. Quqd lo-quendi genus Damafeenus vocat nKnbsp;avTiiTuasaic.Atque hæc quidem cil corum lum'-ma, quæ doélilîîmiætatis noftræThcologi denbsp;hac Communicatione Proprietattira tradi-derunr. |
Hic autem ego paulifpcrgradum figo,amp; fie tc“ ratiocinor : Æquum non elfe, quum iftud lo-quendi , Communicatio propriemtum, Wnbsp;Scriptura non extet, ipfum vrgere in dogmatenbsp;Thcologicoallcrcndo.Qiqamobrem propononbsp;fctjucns Theorema,cui,fat fciOjdotli aeprobinbsp;Thcologi allcntientur. fîullum loijuendi genui ejuoà in Scriptura non -legitur-y in ali^uofiÂei do£irinlt;£ capite afièrendOinbsp;z/rgeri debet. Deinde affirmo,quum fnpcrius illud genus loquendi fucritàSchoJafticispropofitû, col-Icótumque ex Veterum Dotlorum feriptis : e-ius lignificationcra amp; fenfum ab illis ipfisnbsp;Scholalticis amp; Veteribus petendum elle, 4^nbsp;Vulgata ilia régula : Eius elle inrerpretari quinbsp;locutus ell.AudiamusigiturtamSchoIallicosnbsp;quàm Veteres Communicationcm proprieta-tum fuis verbis exponentes. Pro Scholallicis Thomam audirc fatis crit, ita Communicationcm Proprietaturn expo-nentem. Quum aliud Ct aliudfitfieCund'um /jiiod diiiina Cr hiunana pradicantur de Chrisio : necejfie eß di-cere tn Christo ejfie duos natur as inconfinfias eß fn-permixtas. Id autem de cjuopradicanturproprie-tates naturales .ffiecund'um naturam propriam adnbsp;genus fiubsiantia pertinentem, eß hypo si afis eßnbsp;fiuppofitum illius natura. Hæc Thomas, (^uainnbsp;quidem doclrinam à Veteribus manalîe fub-icétis aliquot corum teilimoniis her mani-feftum. lullinus Martyr. Quum de Filio voCes inter fie isfC contrarias audieris, conuenienter ea tpus. dicuntur ji'hnbsp;inter fie collata distribue: fiiijutd magnum eß Diiti-num, natura Diutna aficribens : fi i^uid paruum ßnbsp;humanumßumana imputant .Sic 'vociim dißhnan-tiam euitabis, t^italibetnatura,ijuodJibt propriumnbsp;eß,recipiente,Scc. Hilarius, ChrisTius afifiumens carnis noFraßa-¦ fiUtatem.) eß manensfiuus atipiie notieritaagit: or at, profitetur omnia t!la qua notlra fiunt, vt innbsp;Ulis etiam admificeat quafiua fiant : loquatîirqtie innbsp;perfionaChrtiii., qua natus efi ß paßus int er dumnbsp;autemfiecitndum Deunt omnis eifiertno fit. Äugullinus. .^^ie z/c Filio Dcidicuntur fvi-dendum eßfiecundim quid dicantur. Idem , H emo aficendit in cœium ¦, ßc. Ioan. 5. Hac FnitaiPer/onaChndti,ficexvtraque Ha-- ttira contiatf vt quahbet ear um, vocabulum etiam einffi'nbsp;alteriimperti.it,ßDtuina Humana:ß Humananbsp;Diuina. Item : Qitid, ß propter quid, ßfiecun-dum quid dicatur, prudens, ß ptus lettor inteili- Cyrill US,ChriPio ficribunturfic intelb genda fiunt, vt nec qua Deitati conueniunt^ Hti-manitati eim attrihuantur : nec qua Humanitatisnbsp;proprtafiint,ad Deitatem torquewatur. Theodoretus, Qutim de HTUuris loquimur, cut que coniienie'/itiairibuenda fiunt ^ß fielen dumnbsp;efi, qua fint Deitatis ,ß qua Humanttatis pro- 5.nbsp;prw. |
HVM. NAT. CHRISTI.
|
'^rià.Qiiim aiitem de Perfona loe/uimnr^oportet ea xommaniafacere r^itx,fiint Natur arum propria, eßnbsp;•vtraijue Seruatori ChriPio tribuendafunt., eß vnftsnbsp;tdémque Dem eß Homo appellandusi Filiits Deiynbsp;xß Filius hommis, ßc. Sciendum eß' quod Fnianbsp;communia facit nomina. Idem, Propria naturariimfaSafwnt communia Perfonapropterßnicnem tquia tde efiFilius Dei,nbsp;ß FiUiu hominiô'iîÆternm ß recens. Idem , Communia nominum non facitconfufîo-»emnMurariim.Fiitmo alcendit in cœluni,amp;G. Hacßfimilia ditia intelli^eridafiintpercommu-nicattonem idiomatum, prepter duarum natura-riimvnionem.)Vtquiim dicimus,Chrtslumhabita-re i'/i cordibitsfideliiim, amp;C. quia ficiit natura vni-tsifunt.,tta etiam natur arum atfributa permutätur. Y.CL[(do\ü3,Qu£CU'iqite de illo humiliusabie-bliufqiie did videbiintur, illa fieblare agiium Dei quitoHit peccatum mundi, corpiifqiie ilLudhuma-meMintfie oportebit. ef,i Nazianz. Nemo afcendit in cceliim nifiqui de-feenditde cœlofinis hominis,ßc.proptercœlestem Fnionern did exisïimandum efi: vt vnitis naturis^nbsp;it a etiam perrnixtis nominibus connaturalitatif-queratione interfe victliimcommeantibus.,ßc. ‘i»ealt;i Ambroûus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diPlinchonemDiutni- t.z, ‘4. tatis ß Carnß. F mts in vtraque loquitur Dei fi-lius, qutain eodemvtraque natura efi. Etfiidem loquiturynon uno femper loquitur modo : intende innbsp;eo nunc «lortam Dei.,nunc Hominispafiones.qua-fi Deus loquitur qua fuut Diitina : quia Ferhumnbsp;efi. Qtmfi H omo dicit qua fiint hu?nana, ßc. F-trimique vntisun vtroque perfeéius ßfine rniitahi-litate Diuinitatis.fßfine humana imminutione natura. ^4 A u gu ft i n i) s, SI attcndas didlinPlionemfubPian- gt;¦0. loä«. tMrum,FütM Dei decœlo defcendie : Filim hominis crucifixi'U-efi. SiF^nieatem Perfonlt;i^(^ Ftlitis horninis defcendtt de cœlo : Films Dci efi cruct-fixHs. Chryfoft. Is Chrisîo /nos eß^ vt nunc d Diuini-tate^n-Mic ab tiumanitate totnm nuncnpet. Cruce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^da/n refera Deitati, ^ii£dam an- bim. tem afi^no Hnmaiiitats : i^uta nom Chrislurn de Maria natmn : ç^fcio Chrislttm ante omnia fecit-lagenuamyilf apndDeamfemper Deum ejlè F'er-bmm Xj,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atlianaf. Qt{£ Garnis propriafient, ipfi fuslinet fi dici,vtdeclaret hoc Corpus efie fiium. Concil.Eplief.ïw Chnsîo inhabit at omnis ple-nùudo Deitatis. Necefie efi fcire orationis figuras,nbsp;ß referre fententiaruni vim ad fenfiimvnicuiquenbsp;rei conuenientem,ßc. a. Orth O^æâfccnus, QgiUTn de Diuinitate loquimur, ï‘i. '¦ 1’'*^ Humanitatiprjpriafunt, ipfi minime afii-gnamust v.a.lst.r'oyi.di^c.ijSq) hSidij.al^.Non enimpafinbsp;fib lie mailt créât am Diumitatem dicimus. Necnbsp;rurfuj :C^rntfiue Humanitati ea tribitimus quinbsp;F^uiimtati proprPe coniieniunt. Non enim Garnemnbsp;fiue Humanttaiem increatam dicimus. Ht neronbsp;quum de Perfona verba facimus : fine ab vtraquenbsp;partefimui,fiue ah altera duntaxat earn appelle-musôfcuâeaffifi ,zitriufqite Natura Propnetatesnbsp;ipfiimponimusnbsp;nbsp;nbsp;ithduec'^ adr«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{nota, Imponimus.J Etenim ChriPhis ( qua vox vtrun- |
que compleblitur d ß Deus ß Homo dicltur: ß, creatus ß increiüus : ß paßibtlis ß impaßibtlis-.nbsp;Ht quumab vnaparte Pihus Dei ß Deusnuncu-patur,Carnis Proprietates recipit «Trgt;ii lt;rapuolt;;nbsp;iJiupiac^f notai'l'p^i'd) recipit,inprafentitempore.)nbsp;Namß Deus paßibilis nominatiir, ß Dominusnbsp;gloria in crucem adiis, non qua Deus efi, fed quanbsp;idem etiam Hom» eß, dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5toç,a AXa kuS-o xgtj a.dsii.Eodemque modo qitum Plomoß Filius hominis appellatur, Diuina efientia proprie-taies ß ornamenta redpit. Nam diciturpuer £uonbsp;omni antiquior s esfenjtopioç, ß homo principij ex-pers.-non idquidem quarationePuer ß Homo,fednbsp;qua Deus,d naS-o va^ßisv xj dv.^lt;igt;7riic,xÄÄa ua^ónbsp;d-iic. Htque hic efimodus Communicationis( velnbsp;potius mutuamp; Httnbueionis}i^ü7roi tdsrti'lcruiieyin-quit Damafc. Hæc tantum dclibauimus cx piorum Maio-rtim Scriptis ex quibus fan's pcrfpicuum eile poteft,quidnam Scholaftici amp; Veteres intclli-gant hoc loquendi gencre i Kticamp;K'a ijlie[sct-Tar.Nempc hnne elfe morem Sci'iptuiæ,vt fæ-penumero id dicat de ipfa Perfona Chiifti,nbsp;quod alterius tantùm Naturæ eft proprium,nbsp;idquc propter Vnionem hypofiaticam,ncquisnbsp;forte ex locisScripruræ male intellcótis,Natu-ras vel confundar, vcldiuellar, Itaqueilliiplinbsp;Veteres dura luamfentcnciara cxplicanr,vlur-pant hæc voc2.\y\il:i,Foces,Dicuntur,Sermo,Fo~nbsp;cabulum,Nomina:Sc conftinilia.Sic Nazianze-nus dicit, ovo(j.ó.s!iip; Et Theodorctus,nbsp;(to/vamp;v/af dap-chtuv, èkc. Atque illi omnes bancnbsp;Communicationem ipfi Perlonæ conftanternbsp;tribuunt,quod in hac tjuæftionc imprimis ob-feruandum elh. ' Cæterùm (vt paulifpcr ab Omnipræfentiæ patronis difcedamusyexorti funt nonniilli quinbsp;»thejuaTw« de qua diflerimus amp; hocnbsp;fanótiffirnumde VnionePcrfonali myftcriumnbsp;ex regulis Phiiofophicis definire func conati:nbsp;erepocftif'as'KaAbi'Tt;. Proferunt enim quod Phi-lofophi tradunt,Æq’ailatcrum amp; Altéra partenbsp;longius ( quæ propriè de magnitudine dicun-tiir) dici de Numéro per fc. Arque ex co, feili-cetjVoltwrt ftatuere, quid ht Communicationbsp;proprietatum- Atenim iftos non debuit fuge-re, qiiicquid.tâd.em vel Mathematici, vel Phi-lofophi de Numéris amp;: Magnitudinibus tradi-derinr, nunquam tarnen cos hoc loquendi genus vfurpalle*.amp;,fi vfurpafl’env, non proptereanbsp;fencentiam Orthodoxæ Anriquitatis de Com-municatione, aut,Coramunione Propricca-tum, ad illam Mathematicam amp; Philofophi-cam tradtationem elle referendam. Nâ( vt ple-niorcmcade rc difputationé Philolophisrc-linquamus)quid mirum, fi Qu^dratum non denbsp;foia magnitudine, fed etiam de numero dica-tur,quum magnitudo quadrata amp; numerusnbsp;quadratns(vt vulgo loquuntur Arithmetici)nbsp;habeantjiion folùm idem genus Logicum,fcdnbsp;eandem hpap/jiainv , eandem proportioncni?nbsp;Quid autem hoc ad Vnioné Pcrlonalcra?Deusnbsp;eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ætcrnus, infinitus ; Elumana verb natura eftfubftatia creata,hnita,amp;.'c.ldéChçi-. ftus, Deus amp; Homo, dicitur æternus óccréa-n. iiij. |
ï«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERITATE
|
tus : Infinitusamp;finitus, amp;c. amp; vcriflïmc dici-tur, propter idcnticatcm Pcrfonæ(inqnit Da -malcenus.) Ecquænamigitur circpoceftinrc-Ortbfid. bus dilfimillimis (imilitudo : amp;, vead Voca-buliim ipftim alludamus, in rebus plufquam toto genere differentibus, xoivavla'! Agitur inter nos de Clirifto, aeproinde decerco lubie,nbsp;6lo li ue fuppolko de quo Crearum amp; Increa-tum, Finitum amp; Infinitum prædicantur. Proférant ergo nobis aliquod cercum fubicótumnbsp;quod conilet ex niagnitudinc amp; numero,amp; lienbsp;nu meins lt;Slt; magnit udo fimul,vc probent fuamnbsp;illam KeiFariafnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• itemquc probenc fubieebum illud,nó verbo tenus, fed per fc,ne-celiarib, neccllaria, non caufali attributione (fie enim diircrunt)cflc fimul quadratuniamp; altera parte longius. Num enim vel genus logicurn , velnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel proportionein dicent elle certum aliquod fubiedtura aurmagnicudi-nis, ant numeri, aut vtriufquc fimul? Aur, di-centnc iplum nunierum elle aliquodlubiedtu compofitum cui communicata litMagnitu-dinis proprictas ? Item fcquerttur humanamnbsp;natnrâcficpcrfc Omniprçfentem ficucDcitasnbsp;ell per leOranipræfcns.Nâmagnitudo diciturnbsp;(ij^adratapet fe, vt amp; numerus. Illi funtpe-iorts Vbiquitariis amp; craffiores. Difcamusigi-tur res fandlas fandletradtarc,3-Hu/zaTiKa7zrio-de myfteriis Chriflianænbsp;Rcligionis,adcóque dehocfingulaiimylterionbsp;ex Verbo Dei cum Orthodoxa Anriquitatc,n5nbsp;ex Philofophorum placitis,aut potiùs ex pro-priis commentis dillercre. Qjjomodo verbnbsp;poffitTfoTTixilOT?-)),«»; vtilitet àTheologisad-bibcri, copiose diximus in P.raifationeTra-dlationis nollræ de Verbo Dei fcripto. Sednbsp;abfir,vtproptcrca Chriftianam Religionemnbsp;amp; TradlationesThcologicasregulis Philofo-phicis addicamus.Quinetiam qui -if tt-nw ipfuinnbsp;JniCofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiunt, lefe continent intra fines il- ' lius Iciétiçin qua verfantur.Redic enim Chry-foftomus: Ex Philofophia,inquit,rcs Dininas intelligcre,cllcandens ferrum,non forcipc,fednbsp;digitis contredlarc.Sed de noua bac,no Theo-iogica, fed Mathematica ComniMsucationcnbsp;Proprictatum ac deiltishominibus, candensnbsp;ferrum fine forcipc contreólantibus,fit iam di-dlum fatis. ^antïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partem fermonis ex qua c- diSient greffi fumus, rcuertamur ; Illi qui dogma O-rbi^uit. mnipræfcntiæ , fiuc Vbiquitatis tuentur, pri-;,Ætro»u a Infini aftirmâtjCommunionem proprictatum realem,hoc clt,circnrialem(quicquid tandem prætcxant)câmque non in Perfona,fcdinnbsp;ipfisNatutis conlidcrant.Dcindc,verbo Com-w««zf,în,intciligunr,comrauneheri.Poftrcrabnbsp;Communicationem tranlitiue acceptam lla-ruunt tantiim ex Parte Dcitatiscommunican-tis:quo fcniu nunquam Veteres loquuti funt,nbsp;amp;,quod caput cll,nihil talc extat in Scriptura.nbsp;Quarc, aduerfus ilia omnia nunc nobis di-fputandum ell. |
Sed antequam vlterius progrediar , quia pleriqueex illis, VGcabulum,£j^;7riWe,relu-giunr, amp; contendunt fic realem elle comrau-nicacioncm, vt lit vera quidem, fed non elfen-tialis: vno verbo rcfcllcndi funt. Etcnimnbsp;tis confiât, Reale non tantum opponi com-mentitio , fed ctiam pro natura rei de qua a lime n-girur nccclTarib intclligcndum elle. Quod fi/fiiw.nbsp;quis Realc,fine Rc,confidcrct, ille mcritb dici pollet fineratione ratiocinari. Proprietäres autcmDiuinæ naturae, de quibushîc agitur, funt ipfaDeitatis dTcntia, adcóqueipfanbsp;Deltas : quia Deltas cll fimplicillima, amp; nihilnbsp;acciditDeitati. In hac ergo quællionc, Realenbsp;idem eft, quod verum amp; cll'entialc : amp; Realiter, idem quod vcrc amp; elicntialitcr, nec vllanbsp;fubterftigia quæri polfunr.Quid cll enim com-municatioRcalis, nifi vcraiplius rci commu-nicatio ? Atqui ipfa res, hoc cll, Dcitatis pro-prictates, funt ipfa eflentia, vt diólum eft. Ergo Rcalis communicatio proprict.itLim Di-uinæ naturæ, cd ipfius Elfentiæ Diuinæ communicatio. Porto, quemadmodum dillimâiSnbsp;naturariim amp; proprictatum vtriufquc naturæ dicitur Rcalis,hoc eft,cHcntialis : ira quumnbsp;dicitiir,Realisproprictatum communicatio,nbsp;perinde cft,vt fi clîcntiaiis proprictatum communicatio dicerctur. Vanum clligitur hocil-lorum elfugium ; Reale abipfis vlurpari, nonnbsp;pro Elfcntiali, fed prout opponitur commen-titio. Semper enim ejuærcndum cll, quænamnbsp;fit ilia veritas de qua agitur. Reclc enim Phi-lofophi docent to ôV, amp;, tô aVitô'èçnbsp;Nam quod verum cll in verbis, illud diciturnbsp;o'»-in rebus ipfis. Atcnim,inquiunt; Nonne Petfonas Trini--taris realiter quidem : at non cHenrialitcr dif- nWquot; ferre o’p5olt;re^amp;ç dicimus ?Sanè quidem : Id e-nim pollulat cius rci, de qua agimus, natura.nbsp;Nam in Trinitatis myflcrio., (vt id breuiternbsp;dicam: ncc enim hîc cil ca de re differendi locus) non idem plane defignat quodnbsp;EJfentia:icà dénotât -ifo'onvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vt Ve teres loquuntur: aeproinde tanc Realiter non eft idem qnod EJJentialiter. At longe fccus dcnbsp;proprictatibusDeitatisllatuendum clEquan-doquidem proprictas Deitaris cll ipfa Dcinbsp;clfentia, vt ante diximus, de omnes orrhodoxinbsp;alfcntiuntur.Ex quo fir,vt Realitas diuinaruronbsp;proprictatum fit ipla diuina Ellcntia : ac pro-indc Realis proprictatum diuinarum Com-muaicatio fit ipfius Diuinæ clfentiæ comniu-nicatio.QuarCjli vi Realis illius communica-tionis, vclint corpus Chrifli dici Omnipræ-fens : vclint igitur nccelle cll, Corpus Chrillinbsp;dici EHcntiam Dci,amp; Deum iplumtquodab-fit. Nec fcprofedb vllius diflinélionis elypeonbsp;tiitari vnquam polfint. Quid, quod haccj-s-«-o-a proponenda, fuam,vt rcrum,ita vcrboruinnbsp;in Tbcolog)a,magnam infcitiamprodunt?It3nbsp;enim ratiocinantur ac fi quædam polfint Realiter communicari, quæ non communicenturnbsp;Ellentialiter ; quemadmodum poflunt qux-dam dilferre Realiter quæ Elfentialitcr nonnbsp;dilfcrunt. Atqui plus elt Realiter communicari quàm Ellcntialitcr : quandoquidem mul-tapollùnt elfe idem Elfentialitcr quæ non Ç-runt idem Realiter ( vt pater ex mylterio 1 ri-nitati-s |
HVM. NAT. CHRISTI.
ƒ r ¦f Äitatis.)Ec yîcidîin magis difFerunt,quç Effen* tialiccr differunt, quàm ca qua: differunc Rca-litcr.Ex quibus effeitur vc fi Diuinç propricta-tcscommuniccntut Realiter,comniuniccnturnbsp;etiam Effcntialitcr:ica cogentc vera rationenbsp;Theologicèamp;Scholafticèdifferendi: id quodnbsp;facileintclligunc ij qui funt inaccuratis eiuf-Jdnerpit traótationibus exercitati. Sed ne ciufmonbsp;\ulfm di cauillacioncs curiofiùs excuciatnus refutc-igt;nfriet. iiiushanc fcncentiam deReali,h.c.(vt ego in-toiwK-. tcrprccor,illis quidem repugnancibus, led ra-tioncin, cur répugnent, non habentibus ) Ef-feiitiali communicatione proprietatum. Etnbsp;quia maximè nituntu.r hoc loqucndi gencre,nbsp;quod fdit à Veteribus amp; Scholalticis introdu-étum,(vt pauló ante diximusjhunc errorem il-lis eripiamus fequentiargumento: VDcabtila ©“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vetsrum DaEhntm tontrafpforumfententiamzgt;furpant,ilU exfuo cBm~ ^ento, non aiitem ex Keterum fententia ratioct-nantur. Qm per Communica.tionem proprietatum intel-ligunt Kealem communtcationem,lt;juapropnetatet Deitatiiverc realiter communieanturHumans. naturs^hjtcvocabula,(^ hanepbrafin à veteribus DoEioribus propofitam, contra tpfirumfenten-tiamvfurpant. Q^are ilii ex fuo commenta, non autem ex Ve-terurn fententia ratiocinantur. Maior eft perfpicua. Minorem ipfi Veteres fuprà fuis verbis confirmarunt, quibus fuamnbsp;explicarunt fententiam. Sa quis autem aliquidnbsp;prætcrea defiderct : Qi£æro,an in his enuncia-’•Cor.inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus gloria fuit crucifixus.'Deusfuofangui- lo, ne ac'juifiuit Ecclefiam : Manus noEira contrecla-tieruntyerbumvita.,amp;t. confimilibus:quæro,in-quam,ancx fcntcntiaVetcrum,lociilIifintcx-ponendi per Communicationem Propricta-tü, iiécncï Si forte qnis idneget, negabit quo-quelibi quiequam effecum Veterum Icftione commune. Si fatcatur,ergo exlcntcntia Vete-riiin, Communicatio proprietatum non eftnbsp;Rcalis(vt ilH quidem exillimant) alioqui Deltas Riidct realiter crucifixa, haberct realiternbsp;fanguinem, effet realiter contreéfabilis, amp; fi-milia abfurda,quæ piæ aures auerfantur. Item:nbsp;Sequitur Veteres ipfam Communicationemnbsp;proprietatum conitituilïe,non folura ex partenbsp;Dcitatisjfed etiam ex parte Humanæ nacuræ:nbsp;quum tarnen iftiCommunicationem propric-tatum ftatuant folùm ex parte Deitatis com-j. municantis. Refpondent : Quum Deus dicitur crucifi-xus,cfl'e quidem realem communicationem, fed inPerfona, non autem in Diuina natura.nbsp;Quid obftat igitur, quo minus idem dicant denbsp;Oinniptælentia ; nempe vt ipfaPctlona dica-tur Omniptæfens, non autem Humana natura? Alioqui fi eftCommunicatio, quænam eftnbsp;Natura communicans ? ( nam vocabulum il-lud aftiuè intelligunt.) Non diuina; quæ necnbsp;tnori potcll, nec crucifighHuraana igitur. Cuinbsp;porrb Humana natura comraunicat haefuamnbsp;proprictatemînon Diuinæ-.fibi igitur ipfi comnbsp;municat:quod quàm abfurdum lit, nemo nonnbsp;videt. Communicatio ilia realiseft inPerfo- |
najnquiunt. At hoc non cR rcfpondcrc (non cnira Communicationem pro Communionenbsp;vcl Vnione accipiunr,id quod Veteres fecc-runt, vtanteadmoriuimus.) Quæro igitur: innbsp;Perfona Chrifl.i,cuin3mHumana natura realiter communicarit fuam illam Proprietärem,nbsp;nempe, fuiffe crucifixam. Quod fi dicant camnbsp;realiter communicari Perionæ ab Humana nanbsp;tura, hbi contradiçcnt. Nam fic illi ipfi nobisnbsp;Communionem proprietatum definiunt, vcnbsp;fiat inter Naturas ipfas, non inter Naturam amp;:nbsp;Pcrfonam.Huc igitur, velint, nolint, redeancnbsp;neCeffe eft ; Si realiter Deus crucifixus non eft,nbsp;amp; dicitur crucifixus per Communicationemnbsp;idiomatum,hanccommunicationem non ellenbsp;realem. Sedvt hunc errorem deRealicom-municatione magis magifque rcfcllarnus.ope-rsepretium eft ante oculos habere definitio-ncm.Vnionis pcrfonalis,Dci vôrbo fundaram,nbsp;amp; ab omnibus orthodoxisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcce- ptam,amp; ab ipfis Omniprçfcntiç patronis non repudiatam : quam fempcr in hoc ctirlu «Vst- amp; t’At5tTu«?Difputacionis,tanqua.n Cynofuram nobis proponcmus. Sicigitur Sy-nodus Chalcedonenfis. SanElos itatjue P atresfe^uentes.,vnum nbsp;nbsp;eun- .. dem confitemurlefum Chris turn, P ilium Dei, Do-mtnum vnigenitum,induab;is Natiiris,inconfu- -perfuna-se, inconuertibiliter, indittttlse, irfeparabfiter lù.huiuf-manifeslatumihaudijua^uatn differentia Hatura- (ed!ff»ta rum, propter Cnionem ,fublata.,fed magis vtriuf-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ¦^' ^ue Hatari, in vnam Perfonam, nbsp;vnam H}po~ fiafinconcurrentis, Proprie täte feruata. non vt in duos Perfonasbipartiatur., aut^ diufdatur,fed vtnbsp;fitvnusnbsp;nbsp;idem Filiusvnigenttus, Deus verbum, amp; Dominus nosier lefts ChriEitts : ficiu de illo olim Propheta vatieinatifant, dr ipfe nos Chriquot;nbsp;fius inPiruxit, ac Patrum Symbolum nobis tra-didit. Ex hac igitur firma, confian tique Chriftia-næ religionis verirate, errorem de Diuinarum Proprietatum reali Communicationc, he“* uertamus. Argymentym I. Hihil ejuodeius rei de ^ua agititr natura repu-gnat,reale did debet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftofr. ce- Communicatia proprietatum , eyuam iHi pro- raymK.it-ponunt, ipfas Vnionis hypoiiatica natura repu- flinur. gnat. (Hæc elf cnimi natura Vnionis hypolla-ticæ, vt vtrique Naturæ fcruentur luæ proprietäres, quemadmodum proxirnè Synodumnbsp;affirmantem audinimus. Ifti autem voluncnbsp;Deitatis Proprietäres communicari Carninbsp;Chrifti : hoceft conferri in iplam Chrifti Car-nem-.ita vt communes fiant.) Proprium autemnbsp;fcruari amp; Proprium communicari, «VnipaTi-x«( dicitur. Quarc communicatio proprietatum, /^uamisli introducunt ,inV ntone fftposiatica realis did nonnbsp;potefi. II. fflibil quod eff effentia Diuina, rei ere at a com-munibari potefi |
•Jf
'54
DE VERITATE
|
O;'»niprifeffba eß- ejfeatia Dinina. Qj^ire non notefi comm ante art rei creata: Corpus autem Chrilti crearum cft, Rcfpondcnr.Corpus Chrifti non cfTe omni-rbici.re^ præfens eflennaliter, fiuc,Ex fcfe,fcd com-feUitur. niunicatiuc: quæ quidem rcfpófio principium périt : femper enitn manct ipfa Communica-tio, amp;pcrindc cft vt ü dicant, Proprictatesnbsp;communicari, qiiia Proprictates coiumuni-cantur. ItemzefttfJ'eAt'^/aitidem cftcnimacflnbsp;dicant, communicari communicatiuc. Dcni-que hoe cft«e’»J5-a‘5i'. Eflcnriam commiinica-ri, fed non eftentialitcr. Quarc ifia rcfponiio,nbsp;amp; aliæ confimilcs funt vaniflîmæ , ncc adnbsp;rem, de qua agitur, quiequam faciiint. Sed (vtnbsp;quod verum cft dicam ) acrem tantùm ver-berant. Si DeUi diciturelfe vbtque quia omnia conti-net, fouet,fu^ieiïtat ( efleutra Creator ) Corpus Chrtili non omnia continet,fouet,fu^ientat, (e/b e.-nim Creatura. J Ergo Ommprafentia Dtuinanbsp;non potefi communicari. Corpon Chrisli. De Ante ce de«ite nemo Drthodexus unquam dubitauit.nbsp;Qgtare qui de Confequenti dubttant, Orthodoxinbsp;non funt, nil. Si Corpori Christi realiter communicatur, vtfit vhiqueprafens, ilia Ornniprafentia, aut eft corporalis, aut, fttritualis : Non eft corporalis, illis tpfisnbsp;ajfentientibus, quia non vid,etur corpus, nec tangi-tur,nec Corpus Chrifiidepofuithaneproprietatem:nbsp;ex his verbis, Contre tlate me,(^r titdete, inquit.nbsp;Non eji-ftiritualis,quia corpus non magispoteft ejfenbsp;realiter prüfens prafentia lpmtuali,quamftiritusnbsp;potefteft'e realiterprsfens,prafentia corporali. Hocnbsp;argumentum quinegat, ipfamrerumnaturamne-oet,necefte ef. N. Nihil quod eftaterna effentia,poteft alicui realiter accidere. Omniprsfentia eftaternaeffentia, Quare,nonpoteftaltcui realiter accidere. Ac-cidcrct autem Corpori Chrifti, ii illi commu-nicaretur vtdici pollet Omniprælcns. Hoc c-nim non cft de effentia corporis Chrifti,id quod non negant. Refpondent, Diuinas proprietäres non elle in natura Humana tan-quarain Subieólo : quia non fubliftit Per fc:nbsp;fedNaturam humanam cas habere inPerfo-na Verbi Realiter Iibi comraunicata. Ego ve-rolie infto : Si vclint, Diuinas proprietäres v-nitas elle Humanæ natura; quemadmodumnbsp;ipfum Verbum ei vnitum eft: redtèfentiunr,nbsp;fed impropric loquuntur. Quia verb hare cftnbsp;ratio illius ineft'abihs vnionisvtvtraque Natura fcruet fuas proprictates inconfufas (alio-qui non iam futuras proprictates ) certè Humana natura in Perfona Verbi manct citcun-fcripta: ac proindc in Periona Verbi non cftnbsp;Omnipræfcns. Qi^nuis enim non per fclednbsp;in Verbo fubfiftat, tarnen ipfa Natura vera amp;nbsp;fuis conditionibus cllcntiaiibus verè præditanbsp;fubfiftit.Nam inconftantiffimé diccrcrar,Hu-manam naturam ita fubfifterc vt non fi.ibfiftat-Hæc enim duo diftinguenda funt:In quo fub-fiftit,amp;,Quid fubfiftit.Iam eaeftHumanæna-turæ ratio, vtneceftefit ca quæ illi rribuun-tur,ipfi ineilc. Quarc, fi dicitur Omnipræfcns-çertè Oinnipræicntia ipfi incrit. Atnonipbnbsp;ineft eftentialiter. Accidir igitur. Quodablir.nbsp;itaque quod dicunt Humanam nacuramha-berc Omnipræfentiam inÇcrfona Verbi realiter fibi communicata ; aut cft inexplicabile:nbsp;aut fignificat, Humanam naturam eile perfo-naliter vnitam cum Verbo , qpod quidcninbsp;Verbum cft Omnipræfcns: ira vt orthodoxenbsp;dici poffit : Chriftus cft Omnipræfcns : amp; alianbsp;eiufmodi, vocabulis Perfonam ipiam fignifi-cantibiis. Alioqui,nihil obftaret quominus c-tiam dicant, Humanam naturam habere innbsp;Perfona Verbi,vt fit Deus. |
VI. Si realis eft coutmumcatio proprietatum. Ergo illi dicuntpugnantia : qutppe qui negent, omnes Dtuina natura proprictates communicari Humana natura,nefcilicet ceganturftatuere Aternita-tern corporis Christi. Confequentiam fic confirmo: fi Realiter commumcantur proprictates : ergo omnes:nbsp;quia Dcitatis proprictates funt realiter indiui-libilcs,amp; infeparabilcs:funt enim ipfa clfcntianbsp;quæ eft fimphciffima,vt ante didum cft. Item:nbsp;quiaÔÀÔjzOç fe totum realiter vniuit cum Humana natura , Vnione hypoftatica , propternbsp;quara Vnionem ifti volunt communicatas cf-fc proprictates. Sunt igitur omnes communi-catæ, aur, non ca vis cft Vnionis hypoftaticæ,nbsp;vt realiter communicentur proprictates: nifinbsp;forte V elint to'» diuidcrc. Ampliiis : Quianbsp;dari non poteft ratio,cur Dcitatis proprictatesnbsp;quædam fucrint communicatæ, qiiædara verbnbsp;non fucrint. Nam fi dicant Elumanæ naturænbsp;repugnare,vt fit æterna,hoc eft,creata fimul SCnbsp;increata:obiicio,non minus rcpugnarc, illamnbsp;ipfam naturam elle realiter amp;aótufinitam fimul amp; infinitam. Varie amp; titubanter refpondent: quippe nihil habentes certi vbi fubfiftanr. Refpondent primo, fc cumScriptura loqui quæ Humanæ naturæ Chrifti non tribuit Æ-ternitatem. Arqui, ab illis vehementer peto,nbsp;vt itidem cum Scriptura loquentes, Humana* Chrifti naturæ Omnipræfentiam nontri-buant. Refpondent fccundb ; Non fcqui, vt quod devno Idiomate dicitur, fit,etiam de omnibus dicendum. Quia licet oiijalÄ Idiomatanbsp;Diuina intra Dei ellentiam fint vnum ct/in-fiTtoi, taincn, quando confidcrantur rcfpcclunbsp;Naturæ humanæ Alhimptæ , vel prout innbsp;Creaturis operantur, de illis dilfcti diftinbfc:nbsp;vt Deus dicitur nos feruaic Bonitate fua, nonnbsp;autem Æternitatc aut Inhnitatc: idemquedi- 'nbsp;citurdamnate reprobos lufti,tia,non autemnbsp;Mifcricordia. Hæc illi. Obfecrotc,Chllftla-nelcólor, ccquodnam eft illud diftingucndinbsp;genus;. |
|
HVM. NAT. genus? Poffilnt-nc illæ proprietates Diuinæ vnquam extra Ellcntiain Diuinam confidc-ran,quum (int ipfaEflentia.?Num aliquando,nbsp;aliquo rcfpcótu,aliquo tandem modo,poffuntnbsp;Diuinæ proprietates ita confiderari, vtnonnbsp;lint vnumcJitqfST«;, idemque fimpliciffimu?nbsp;Abfic ànobis tanta blafphcmia. Arenim,in-qiiiunt,varie de illisdiHerirur. Q^aiï verb fu-blatisillis relpeélibus’ quos proponunt, nonnbsp;liceat etiam nobis varie dillerere de æterni-tate,bppitatc, luftitia Dei^amp;c. aut non licuc-tit Augpftino Deum intelligcre vTipûmaf, finenbsp;qualitate bonum, fine quantitate magnum,nbsp;fine loco vbique totirm, fine tempore fempi-ternum î (hæç enim funt ipfius Auguftini ver-ba.) Quümigitnr di.cimus Deum afia quadamnbsp;ratione Æternum,alia Bonum, alialulbunijScnbsp;itade aliis Diuinis Attributis (quemadmo-dumTheologi loquuntur)certe illa varierasnbsp;non c(l in Deo,quippe vno codémque fimpli-ciiriiiio: fed ptophe in nobis varie de Deo dif-fetentibus. Præterca quæritur inter nos denbsp;Reali Idioraatura .CtJmmuiiicatione: Qu_or-fum igitur afterunt.illi yariam de illis diH'e-rendi rationem? R.ealc,eft-ne idem quod ]\4o-dus aut ratio dilTeremli? Aftirmamus, quie-quid eft Realiter Omnipræfens , idem quo-qucelle Realiteræternum : -'ic hoc conftanternbsp;obiieimus aduerfus commentum de Garnisnbsp;ômnipræfentia amp; vbiquitatc : amp; iftifciliect,nbsp;nosreuocant ad varios din'crcndi modos. Sednbsp;profcótó ad Obieótionem quæ fit per verbum Effe ineptè amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refpond.eturper Différert-AVizConfiderare. Adhæc quid fibi volurtt hæc verba: Ptopriefates Diuinasnbsp;confiderari refpcchu Humanæ naturæalFum-ptægt; Si confiderant Diuinam naturam vnitamnbsp;ac pioindc Diuinæ naturæ proprietäres hy-poèaticè ynrtasÆUin Humana natura fuis pro.*nbsp;prietâtibus conftaiite, nihil çonfidcràntquonbsp;luuari poffit Omnipræfentia,Corporis.Siquidnbsp;aliud præterea confiderant s crit humanumnbsp;füinniuin, non autem Théologien confidera-tio.Qiiod attinet ad operaDei(quæ Scholafti-ci vocant Ad extra) in illis quidem varié relu-cettumbonitas, turn iuftitia, turnOfnnipo-tencia Dei amp; alia eiufmodi quæ dicunrurDi-uina Attributa: fodea tune non confidcranturnbsp;Vtfunt Proprietäres Diuinæ naturæ atquead-ebipfaDiuina ElEcntia. {N?.m,vt illud ex Au-guftino rtpetamus, Dei cadem clb magnitudonbsp;quæ fapientia, quæ veritas, quæ bonitas, amp;c.)nbsp;fedpotiùs confidcrantur ipfarum Ptopricta-tum amp; ipfius Deitatis effeda. Itaque licet Deinbsp;Omnipotentia,Bonitas,Iuftitia,amp;c.varièfpe-ftentur in rebus creatis, tarnen virus idemquenbsp;eft Onmipotens, Bonus ,’Iüftus, amp;c. amp; ilia innbsp;Dcq nec diuelli polî'unt,nec diuidi : quia Deusnbsp;eft liinphciflimus. Et quum Deus dicitur Bonus in feruandis Elcéfis, amp; lulbus in improbisnbsp;amp; iæpœnitcntibus damnandis, ilia varierasnbsp;eftinhominibus, ironinDeo; quia non duonbsp;Dgt;jgt; fed vnus idémque Deus amp; feruat amp; damnat: nec luftitia dclcrit Bonitatem, nec Boni-tûS luftitiam. Sed quid hoc ad Realem illam |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155 Proprietatum Diuinarum communicatio-nemînonneilli ipfidicunt Verbum lerotum communicafle Humanæ Naturæ?quare fi indenbsp;cfHciunt Omnipræfentiam Corporis, cur nonnbsp;etiam æternitatem? Atque(vt Reales ifti Com-municatores fuum errorem magis,amp;fi fierinbsp;poffit, realitér fentiant) quum luftitia Deinbsp;damnat Reprobos, non propterea dicunturnbsp;lufti, fed damnati:Et qui Dei mifericordiâ fer-uftntur,nonpropterea dicuntur mifericordes,nbsp;lcdmifericordiam confecuti : ( inquit Ofeas) Ofe.i.nbsp;quippe quum Diuinæ mifericordiæ vim effe-ôlûmque perfentianr, Èx quo intclligitur, varies illos rcfpcélus quibusAduerfarij non tamnbsp;aliorum quàmfuos oculos perftriiigunt, nonnbsp;pofte efficere vt CorpusChrifti dicatiir Omni-præféns. Refponfio tertia eft : Æternitatem non immediate communicari Garni Chrifti, fed mediate: videlicet quia Maieftas comraunicata ( Garni eft Infinita amp; æterna. Sic cnim Daniel: Dan./.nbsp;citiiù aternw efl âommat!M.,^c. Sed cnim hac Refponfionc fe ipfi rcfellunr. Quum cnim Omniprælenriam Garnis ad fta-tum Maieftatis référant (vt illi quidem loquuntur ) ncc*fte eft vt fi propter Âlaieftatcmnbsp;Garo dicitur omnipræfens , dicatur ctiamæ-terna: Et viciffim : fi in ftaru Maieftatis Car«nbsp;Chrifti non dicitur ætcrha, non dicatur ctiamnbsp;Omnipræfens. Quandoquidem Diuina Maieftas non niagis clt Omnipræfens qiiàni æter-H3. Quare, quemadmodum Garo Chrifti nonnbsp;poteftdicinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Garo æterna , fed Garo Æcerni: Ira nec dici poteft, Garo Omnipræfens, fed, Garo Omnipræfcntis. Cætcrùmvix vnquam illi nobis explicabunt quid fit illudnbsp;Immediate cemmanicari, quod quidem ita ne-gant de æternirate , vt id affirment de Omnipræfentia amp; reliquis Diuinis proprietatibus.nbsp;Alioqui diftingucre’nt nihil diftingucndo.Iamnbsp;fi velint Omnipræfentiam communicaii immediate , quî fit igitur vt illi ipfi dicant id fieri vi vnionis hypoftaticæ? Quônam ctiam hæcnbsp;.euadent tories ab iis repetira? CorpusChriftinbsp;non elfe Omniptælcns A fc. Ex fe,Pcr fc. Rur-fus quum Diuina Maieftas fit æterna Omnipræfentia,amp; Omnipræfens æternitas, deniquenbsp;fit ipfe Deus: quomodo conftituunt ipfam Deinbsp;Maieftatcm taquam aliquid intermedium inter Æternitatem amp; CarricmChrifti’Nimirumnbsp;hæc funt portenra non documenta. Audiamusnbsp;potiùs Tertulliatium de æternitate diftercn-tcm,his verbis-.Quis alius Dei cenfus quàm æ-terniras? quis alius æternitatis ftacus tpiàm feninbsp;per fuiffie amp; futurum effe ex prærogatiua nul—nbsp;iiusinitij amp; nullius finis? Hoc fi Deieftpro-prium,folius Dei erit, cuius eft proprium:qnianbsp;fi alij adfcnbatur, iam no crit Dei propriû fednbsp;cômunç cü eo cui amp;; adfcribitur-, amp;c. Quod finbsp;Deus eft, vnicum fit ncceftc eft,vt vnius fit:aucnbsp;quid erit vnicû amp; finguJarc,nifi cui nihil adæ-quabitur? âlt;c. Quod attinet ad locum Danic-lisiperpcratia hue detorquetur :Pnmùm cnimnbsp;agit de ipfa Chrifti Perfona: Eiliw homing t^e-niebaty inquit: hæc autem difputatio noftrà |
I
-ocr page 184-15« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERITATE
|
inftitura eft de Hümana natura Chiifti.Vc au-tcmhæc enantiara funt vcriffiina; Filius hominis eft æternus; Filius hominis eft Deus : ita hæc funt falfîflîmazl luraana Chrifti natura eftnbsp;œtcrna : Humana Chrifti natura eft Deus. Deinde, Prophcta diircrit de ipfius Chrifti domi-natu amp; regno ; f^tomiesfopuli, nattones lin~nbsp;ƒ«.« colant etirn : inquit : quod quidcm rcgnuninbsp;diciturfcmpitcrnum: iKquc tarnen cftætcrni-tas quam nos Diuinam Proprietatcm, arquenbsp;ctiamDeumipfum elFe affirmamus. Rcferturnbsp;cnim rcgnum ad tes crcatas ei fubicélas, quasnbsp;ætcrnas amp; fine piincipio elfe,non puto diftu-ros.Sed præftat audire Daniclcm fuam fcnteii-tiara tuis verbis explicantem ; cuius iemmatnsnbsp;efl- Mernus cjui mn pmeribit^ cuius regnumnbsp;hauàijusn^uum âe^imetur. Et hoc illud eftnbsp;Luc ixnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixit Angelus Mariae,Et regni eins nonertt fri,s. Quarta refponfio: Carnem Chrifti diciæ-tcrnain à pofteriori: nempe quia ccepit quidcm elfe, fcdtamcneiusgloria fiituracftim-morcalisiquod amp; nosagnofcimns:fcd illaim-mortalicas non eft ea aeternitas dequadifpu-tamus : lieer aliquando nomine immorrahra-i.Tim.tf- tis inrclligatur: vt quum Paulus ait Dcum fo-lum habere immortalitatem. Quare hæc re-Iponfio eft plané extra rem. Ac de variis qui-dem amp; inutilibus ad fuperius noftrum argumentum tcfponlionibus hadenus.
Si re alts efi-conimunicatiopropnetatumiErgo illi rurfus à fe tpßs dijjentiunt : tjuandoejuidem tn e:i-pUcando fito dogmMi affirmant,vnionern hypoFia-tie am fieri tfieruata vtrtufipue natura proprie täte.nbsp;Confcqucntia patet hoc fyllogilmo d'nts.ya-yireS. Quum vniiii natura proprie tat altert natura realiter comrnunicatur, nonfieruaturvtriufipue natura pyUprieeat. Nam, oblccro te^ quid eft Prö-prictas?quid eft Seruari? Quomodo Ser V AT VR amp; manetPRO-P R I V M,id qrtod fit Co MM VNe! Zz; Vnione hypoH-atica duarum naturarum in Chrtslo vnius l^atura Propnetat alteriUaturanbsp;realitercornmunicaturlytz illi dicunt:)yêr;/4Z/ï,izz-qHiunt,vtriitfi^ue Natura proprie täte. Quyire , ex ipfiorurn fententia ) in Vnione l:ypo^ fbattca duarum iNaturarum in Chriito, non fier-uatur vtriufi^ue Natura proprietat, fieruata v-triufijue Naturaproprietate gt; hecefi, ipfiumnon efinbsp;tpfum.
Si realis if 'communicatio proprietatum ,fe^ui-tur Naturarum in ChriPto exa^uatio, (fi confufio, ejuodabfiit. Confequentiapatet exratione con-iufionis, quæ fit, quum res duæ, vclplurcs,ea-nimque proprictates communicantur , hocnbsp;eft, communesfiunt. Loquimurcnimde pro-priccatibus fiue(vt nonnullimalunt)conditio-nibus ellentiaitbus,quæ quidem fi communesnbsp;fiunt, proculdubio ipfæ quoque naturæ communes criint. Quod, quum fit, turn cmergit anbsp;liquid tertium ex rcrum illarumcommunicanbsp;tione corapolituni. (EleClrum, inquit Tertur |
lianus, ex auro 5c argento fœderatum, nec argentum tamcn,ncc aurum appellabo, fed cle-ólrum.) Abfit autem vt tale quippiam de Chri-fto cogitemus. Nequehic mihi refpondeant, Humanam naturam efleexæquaram, non wiinbsp;ipfiiis Humanæ naturæ, fed e’^aeiet, quam abi-pfa Deitate accepit. Nam primùm, hoc nihilnbsp;eft ahud quam fuam fententiam aliis verbisnbsp;txprimerc. Deinde, quum noniincfÇ«lt;n'«;in-telligant omnipotentiam , amp; omnipotentianbsp;Diuina fit ipfa Dcitas,pröptcr firopliciflimamnbsp;cfîentiam, certe fiCaro cxæquaturnbsp;exæquabitur amp; in-««-/«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Refpoildcnt, non fieri exa:quationem,quia Natura h'umana non id habet à fe,vt fir omni-præfcns. At hoc non eft refportdere.Nam vt a-liquid cum alio cxæquetur,neccfre cft,id ex fc,nbsp;amp; per fe, non eftê æquale ei quîcum exæqua-tur. iraquefe ipfifallunt, qui opponantcom-municationern cxæquationi, amp; confulioni,nbsp;quæ fme communicationc fieri non poteft.nbsp;Nec vnquam auditum cft,ca quæ funt exæqua-ta, cxæquari vcl quæ funt confufa, confundi.nbsp;Sed quæ in fc,amp; per fe diftinda funt,fôlent pernbsp;Realem iftam communicationem confundiinbsp;id quod in hydromelite perfpicuum eft. E-nimuero autfruftra amp; inutilitcr Maioresiio-ftri Orthodoxi ita nobis defcripferunt fan-(fiiflimam hanc Vnionem Hypoftaticam, vtnbsp;fadlafita’a-üjz^üTamp;ic, hoc eft, Inconfusc ( quodnbsp;abfit vtdicamus) autnecefle eft aliquidpoffcnbsp;ab hominibus excogitari ex quo fequatur Di-uinæ amp; Huftianæ naturaè in Chrifto confulio.nbsp;Hoc quidnam fit vcl elfe poflit no video, præ-terillam Realem Communicationem abiftisnbsp;excogitatam ex qua Corpus Chrifti dicaturnbsp;Realiter Omnipræfcns : Siquem aliuni mo-dum Confufionis habcnt,profcrat.Nam quodnbsp;vulgoadducunt, foreconfufioncm, fidicaturnbsp;Caro Chrifti Ex fe, Perfe, A fe Omnipræfcns:nbsp;hocverbfvt diximus)plancincprum eft. Namnbsp;contradiótoriè dicitur Confundi ,amp; Elfe Pernbsp;fcjvel A fc.Eft cnim Contradictio vnius amp; pinnbsp;rium fimul.Ncc vnquam extitit nec extabit fi-mile aliquod confufionis genus. Exempli gratia : In hydromelite fi aqua habet Ex fe vcl à fenbsp;dulcedinem, ergo non illam habet ex confu-fione cum mcllc. Quod fi dulcis eft, quia cumnbsp;mclle confunditur,non igitur habet illam dul-cedinem à fe vcl exfc. Et qui id ignor3nt,pro-feftb in maxima rcrum ignoratione verfangnbsp;tur. Atque, vt ad quæftioncm noftram rcdca-musiEutychcs totius Orthodoxæ Antiquitatisnbsp;caiculo damnatus eft,quód Humanæ cum Diuina natura in Chrifto confufiortem inuehe-rct : necmemoriæ proditum eft, Eutychetemnbsp;cxiftimauifte Carnem Chrifti fuift'e fabtam Diuinam à fe, per, fe,ex fe, Imo nc illud quidcmnbsp;cogitati poteft abiisqui funt rationepræditi.nbsp;Quomodo cnim faéla eft Diuina, fi ex fe Diuina eft? Quis adeo eft ftupidus vt hanc Contra-diótionem non fentiatrOptandum eft igitur vtnbsp;Deus pro fna mifcricordia præluccat corumnbsp;mentibus qui Corporis Omnipræfcntiamnbsp;tuentur, amp; crafliflimam hanc Contradiiftionisnbsp;ncbulam ab corum oculisdifeutiar. Si |
HVM. NAT. cNRÏSTI IX.
Ï57 Chriftus Deus amp; homo,Dei hominum me-diaror.Proindeiftarcfponfio nontollit fupe-riusincommodum. Nec cnim cft proprium,nbsp;quod cft cum alio commune, quodcunqutnbsp;tandem illudfit.Hoc ergo fine contradidionenbsp;dici non poteft. Proprictas communis fada.nbsp;Nàm fi Proprictas eft, non cft communis. Sinbsp;communis cft, non iam eft Proprictas. Nequenbsp;profedb polTunt vlla diucrticula excogirari.
Atenim, inquiunt, Proprietates Pcitatis non funt plané communes cum humana na-tura: quia hæc illas non habet proprio iurenbsp;ex fe. Quæ quidem rcfponfio perinde eft vt fi-quis diuitias,quas antca proprias habuit, cumnbsp;alio communiccf.actumnegcs , communesnbsp;elle planèfadas'.proptcrca quod alter illc quî-cum funt communicatæ, non cas habet à fe i-plo, fed aliunde acGcpit, præclarum , fcilicetjnbsp;refpondendigenus-.hoc cnim eft planèaô-Jç-se-amp; quod non modo non comprehendi a-nimo : fed ne cogitatione quidcm attingi po-telEproprium vnius,altcri non plane commu-nicari,quia non cft huiuleealrcnus proprium.nbsp;Atqui 11 propriû cft vnius, amp; manct propriü,nbsp;non poteft igitur communicari alteri. Rurfusnbsp;fi alter illc haberet proprium à fe, amp; ex fc,nbsp;quomodoilli communiearetur id quod iamnbsp;haberet ? Quare non debuit poni prodiftin-dionc, idquodne in cogitationcra quidemnbsp;cadere poteft.
XII.
Si realis efi proprietatum communicatio aepro-pterea corpus ChriPii accepit a Kiyà vtfiiomni-prefens , ^vbitjue : Ergo funt duo infinita ,VHum dans,^ alterum,acciptens.dS'ôiia.'ldv.
Confcquentia cft in promptu. Nam o qui cft omnipræfens, datHumanæ naturæ vcnbsp;fit quoque realiter omnipræfens (quemadmo-dum illi volunt ) amp; o âoj-o« non eft natura humana , amp; ca vieillim non cftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: funt cnim
duæNaturæ in vna Perfona quæ Chriftus cft, cædemque inter fc diftinétæ. iraque nouumnbsp;hoc cft, amp; hadenus inauditum: Duas Naturasnbsp;amp; ElTentias inter fc diftindas, ciFc infinitas:nbsp;Item : Aliquid accipere polie vt infinitum fit.nbsp;Eligant igitur exhis duobus vtrum velint, v-nûmne elle infinitum,an duo? Si velint Deita-tem,amp; corpus Chrifti elle duo infinita: ncutrûnbsp;igitur eft infinitum, idquc ex ratione infiniti:nbsp;quiaalterum altero finitetur. Sin autem mahnt Dcitatem amp; Corpus Chrifti elle vnum infinitum, idquc realiter : Corpus igitur Chriftinbsp;cft Dcitas(abfit verbo blafphemia .)Item Fal-funi cft igiturquod dicunt, Dcitatem dare, amp;nbsp;Corpusaccipere,quia dans amp;accipiens nonnbsp;vnum funtjalioquiautDeltas fibidater,autnbsp;Corpus acciperet àfeipfo, aJ'iimSi'.Quod fijnbsp;ab ipfa ratione conuidi, dicant,vnum elfe in-finitum,quia cft vna Perfona Chrifti: Ergo O-mnipræfentia amp; Vbiquitas non cft triBuendanbsp;Humanæ naturç in Abftrado;fi.d ipfi Perfonç,nbsp;in Concreto. Atque ita tollitur Corporis,finenbsp;Humanæ naturæ Omnipræfentiaj
Xlll.
Sirealis efi proprietatum communicatio, ea O; jé
Si re alts eß' proprietatum commwncÀito tjUA-lem tntroincunt ; Efi igitur inntilis ea doilfinA ^uam orthodoxi omnes d primés vfi^tee Eccleßxnbsp;Ehriilianit temporibusfemper ample xtßtnt,de'do-nis in humanam Chrtéîi natur am collatis,
Confcquentia patet.Quiitn cnim ftatimab ipfa conccptionc Realis illa Communicationbsp;faftaftierit (vt illi quidcm rradunt ) quid opusnbsp;erat Humanam naturani Chrifti, finita qua-dam gloria,ercatifque donisilluftrari,fialiuil-dc, id eft ex reali proprietatum Communica-tione, illa ipfa Natura humana omni raaiefta-te,atqueînfinitagloriaexcellcbat?Itcm;quumnbsp;fatis conftet,finita illa,ercataque dona temporis progtcllu in Carnem Chrifti collata elfenbsp;(nec cnim impaffibilitatem, immortalitatenijnbsp;Sc alias gloriofi corporis qualirates ante rc-furredionem adu habuit)quomodo ftare po-tent hocloquendi genus, C hrilti Corpus ha-builfc realiter omnia ftatim ab initio, amp;,illudnbsp;ipfum Corpus quædam progrellii temporisnbsp;acccpilî'e;
X.
S i realis eß communicatio proprietatum, verbum realiter comunicat fuas proprietates humana nature,'.Ergo Humana natura realiter efi Deus.\-tem .• Ergo Humana natur are aliter efi ab aternonbsp;genita^vtrunejue Zgt;/4r^Äe»»»ZÄ.Confcquentia pater ex eo quod iam læpe à nobis didum eft,videlicet, Proprietäres Diuinç naturç elle ipfumnbsp;Deurn. Etenim Dci elfe, amp;Eirentia, idem cft:nbsp;adeb vt maieftas, omnipotcntia,æternitas,in-finitas,omniptçfentiaDei,fint ipfe Deus.Rur-fusmemo nefeit, Genitum clTe ab æterno, itanbsp;proprium c(ïcVerbo,vt ea proprietate ipfanbsp;Verbi hypoftafis intclligatur.Quatc fi Diuinçnbsp;proprietates Verbi communicantur, cur hæcnbsp;Petfonæ Verbi proprictas communica-bitur î præfertim quum illi i’dcntidem hoc lo—nbsp;quendi genus répétant. Verbum fc totum cô-municalfcCarni.NccefTeeft igitur hue redeât:nbsp;vt, verbo Communicandi Intranfitiuèàcccptonbsp;Uobifeum agnofeant, V erbum Realiter cora-municairc Humanæ naturæ : hoc eft, fibi vni-uilfc Humanam nâturamquam alFurapfit innbsp;Vnione Perfonæ; quo ctiam modo: Diuinænbsp;Proprietates humanæ Naturæ proprietAtibusnbsp;communicant,hoe eft^vnitæ funts
S» realis êfi cûrhmunicatio proprietatùm : Èr-gotamnonfuntProprietates. Conlequentia pater ex ratione proprij, cui opponicur Com^ . mune.
ecl^pondent,non commuhicari al-f'iiti,,, teri, quia Humana natura non eft altcr,fcd altéra,quippe quum fola non conftituat Perlo-nam.Q^m refponfionemita refello.Si eft altéra , clt igitur aliud quippiam. Redlè cnim Dodotes Theologi ita de myftcrio Vnionisnbsp;hypoftaticæ loquuti funt-.in Chrifto elle A-liud amp; Aliud:fcd non Alium amp; Alium. Qu^arenbsp;hæcpropofitio vera cft,Chriftus eft vnus: hæcnbsp;vctüialla, Chriftus cft vnum. Eft cnim vnus
-ocr page 186-k8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deveritate
|
ß: zii vnï'jtùs hypDÎîdtici, vtnolunt-, erga hnmana ndtitraßtds etiam prnprietates realiter commaniquot;nbsp;cabit Uettati.a.i'fjv. Confequentia patct : Qma non minus realiter Humana natura vnitur Dcitati, quamnbsp;Deitas humanæ naturæ. Falüras confequeh-tis perfpicaa cft. Sequeretur cnim , Deitatemnbsp;fufHccrcatani,finitan),amp;cetera, abfurdiffima. Rcfpoiidcnf.Naturas non eile æqualcs. na-turam eiiini diuinani alluinere, amp; Iiumanam ßUititr. 3il’urni,3c proinde hancclTc rationem vnionisnbsp;hypoilaricx, vt Diuina der, humana verb natura accipiat.Itcnrque;,Diuinam nacuram cf-fc immurabilcm. Hunianam verb mutabilem,nbsp;amp; in me-liorem ftatum per Vnionemtransfer-ri poil’c : quam refponlionem fic ego redar-guo. Naturarü inæqualitas non facit inæqua-Icin Vnionem, alioqui fequcretur,Filium hominis eile minus Filium Dei, quam Filius Deinbsp;ßt Filius hominis. Ex qno nccellarib Perfonanbsp;ipfa diuclleretur.aVu'i'tt'Sv. Anrplius: Hæc lefponfio conrradidlionem implicar. dicit cnim,Naturam Diuinam alFu-mere, amp; humanam atlumi à Diuina, ira tarnennbsp;vt humana natura tantum accipiat. Verum-enimuetb, qui ficripotcllvtDeltas allùmensnbsp;nihil accipiat amp; fit allùmens nihil fumendoînbsp;Allùmpfit, inquisjiiaturam humanam. Redtènbsp;id quidem,fcd potéftnc elfe humana natura line luis conditionibus cHcntialibus î lue cnimnbsp;de donis habitualibus in humanam naturam.nbsp;collatis non difputo ; nccintelligo, Deitatemnbsp;ipfam infcfadlam elle audtiorem : fed Vnionem hypoftaticam confidcro, in qua Xcgt;oc di-»nbsp;cituraccipere id quod lîbi tam ardtè vnit, vtnbsp;proptcrca Chriftus dicatur •S-rai'.^açToç.Quunbsp;ergo nulla natura fine fuis effentialibus conditionibus amp; proprietatibus con^lare pofiît:nbsp;cette, fixoj-c{ allumplit humana naturam, néenbsp;alîumpiit ipfius proprictatcscllentialcs: Af-fumplitigitur naturam non naturam.etS'iArt-Qubd ù proprictates humanæ naturæ cf-fcntialcs allumpfit , acccpit igitur : idque vinbsp;vocabuli. Sola igitur humana natura non ac-cipit. Heb.a. Denique ha;c rcfponfio manifeftis hifee Scripturæ locis rcpugnat:R/7w« partietpaatt carnbsp;Ibid. «ewj (ÿ'y^»^«i«e?»,inquit Apoltolusalibinbsp;2Von ajßufnpßt fernen ylngelerurny fed affatnpßit fe-Pbii.i. tnen JibraharniAtcm:ExinanttMfemettpfntnfor-maferui accepta-. amp; iiqui funt conlimiies.Qua-re, hæc rclponfio non clt Thcologica, quippenbsp;facræ Scripturæ repiignans. Verùm,inquiunt,Natura Diuina cft immu-tabilis ; Humana verb mucabilis eft, amp; potelt in mcliorcm llatum per Vnionem transferri.nbsp;Qimd fic rcfeilo. Natura humana, quod adnbsp;Propricrates eoç-driKiii; conditionéfquc efi'en-tiales attinet,non cllmutabilisialioqui muta-bilis cjlet ipfa cU'entia. Atqui cum pus Maio-nbus exDci vetbo conllantcr affitmamus innbsp;hacfandtiiîima Vnionc, Naturam humanamnbsp;fuilfe alîumptama Verbo a-rft tttäc , hoc cil,nbsp;immutabiiitcr.ltacnimfuftentaturàVcrbo vtnbsp;nunquam polîît excidere. Mutata quidem cilnbsp;refpedlu quaJitatum, fed non rclpcclu Ellcn-tiæant proprictatum quæ ab Eirentia diucllinbsp;ncqucunt:amp;: hæ Proprietäres non funr côfiin-dendæ cum præflantillimis dotibus amp; orna-mchtis quibus Humana Chrifti natura præ-cellîtiquæ quidem ornamenta non poflcnt ef*nbsp;fe in humana natura Chrifti,là ipfa natura elfenbsp;dcfinerct.Redlc enim AugullinusiScmper ma- p, (¦ƒ«*'nbsp;net, inquit, incqmmutabilis veritasHumanænbsp;naturæ quam fibivnitam Diuinitas gerit. Etnbsp;alibi : Venturus clt in cadem Garnis forma at-que lubftantia , cui profcdlb immorralitatcinnbsp;dcdit,naturam non abllulit. |
XIIII. Si detur locus reali isliproprietatum commutii-cationi : Ergo Humana natura nunquam fuitaStif finit.c.àS'ùio.lâv. Vt probem confcqucntiam,quæro,quomo-do d Xc'j-o; airumpferit finitam naturam huraa-nam, fi vi Vnionis hypoftaticæ infinita cuafit? hoccll, fiinfinitaell coipfo,qubd alîumpianbsp;fuir. Etcnim non fuit aneequam airumctctur:nbsp;loquor cnim, non de humana natura xaSdx«,nbsp;fed de bac humana natura , 5c de hac Carne,nbsp;nempe Chtilli, quæ cil Tshn, quæprofcdlbnbsp;nunquam fuit aélu finira,fi realem iftam com-municationem femel recipiamus. XV. Sirealis efiProfrietatum CommHnicatio.,re-uocandifant igitur Eutychiant, zè' Monothelita, quos tarnen pij Maiores noElri tampridem eiece~nbsp;runt. Confequentia patettHamtllorum errores hu-iufnodifitndam ento nitebantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .)i. llli verbjvt fefe expédiant ex tot incommo-dis, folcnr iftud eltugium captare. Nempe, In Chriftocllcntialcs Proprietäres vniusnaturæ^nbsp;non fieri altcrius naturæ clïcntiales Proprietäres , quemadmodum vetercs illi hærctici pro-ponebant,inquiunt.Quarclpon(ioncnon tül-li fuperiora incommoda, iam ante diôlum cil.nbsp;Nam valus rci clïcntiales proprictatcs,ficri cf-fentialcs pvoprietates rci altcrius : non modonbsp;non prifeis illis hæreticis, fed nemini vnqoaninbsp;in mentemvenirepolîît: cft cnim aVus-aS» Knbsp;proinde non debuit poni pro v-no membro diltiniftionis , nec allîgnari pronbsp;rationedifterétiæjVtidiximus. Nâ fcqucrctur,nbsp;autaliquid adlu amp; realiter elle fine fuisclfcn-tialibus proprictatibusihoc cft,elfe,Sc non cl-fciaut, aliqnid quod iam crat, fieri, hoc ell, i-demclfe aducntitium amp; clfcntialc fimul. V-trunque ablurdiffimum.Hoc igitur loquendinbsp;genus llarc non poteft, Propricrates cfientia-Ics vnius,fieri proprietäres clléntialcs altcrius:nbsp;non magis quam liquis dicat, idem elfe fimulnbsp;amp; aliud,fiuc,diucrfum;contia primarium hocnbsp;tsfiOQ a^i-av tcu/to viTtfitt. Qllarc ilhnbsp;negatio nihil aliud eft, quam Chimæricuma-liquod fomnium. Sedenim vidcamus quidnam effici polîît hac negatiua rcfponlione. Ercnim obiicio,nbsp;Proprietäres diuinasli communicentur, nonnbsp;iam cllcproptictatcs, propternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gom- iiiunis |
HVM. NAT. CHRISTI.
munis amp; Proprij:(quemadmodum à nobis fu-ptàcxpofitum eftjfcd cogor vim fuperioris argument! hîc repetere.) Tu verb fie refpo.ndcsî clicntialcs Proprietäres Deitatis, non fieri ef-fcntialcs Proprietäres Huraanæ naturæ. Arquinbsp;nonproptcrcatollitur incommodum.Namfînbsp;quodmihiproprium crat,tecum ego commu-nieem, dcfuiit efte mihi proprium : ncc pro-pterea fit proprium tibi,quia commune eft,acnbsp;proindc ncc tibi,ncc mihi proprium.Ité:quumnbsp;obiicio , cxtcali Proprictatum Communica-tione,quam inuchis,lequi rerum ipfarum co-fufioncm, non te tua illnæc rcfponfio libérât.nbsp;Ncc cnim, quod nonnulli opinionis errorenbsp;cxiftimanr,ad confufionem rcquiritur,vt pro*nbsp;prieras vuius rci, fiat altcrius rei proprietasnbsp;(non cnim fit conîufio quandiu manct proprium) fed potiùs quæ propria erant, confun-duntut,amp;hunt prepria tertiæ cuiufdamrei,nbsp;quæ ex duabus illis rebus cbfufis componitur.nbsp;Sic in hydromclite proprietas mellis, non fitnbsp;proprietas aquæ, ncc contra : fed quæ fuerantnbsp;mclîis amp;aquæ proprictates,fiunt ptoprictatesnbsp;ipfius hydromelitis.Scdde rc apertilîima amp; ianbsp;à nobis explicata, hadenus. Ex quibus omnibus pcifpicuum elle arbitror, iftud dogma denbsp;Rcali proprictatum Diuinarum Communica-tionc, ita vt ab ilhs proponitur , nulio modonbsp;ftarepolie.Tot enira incommoda circunual-lant, vt ex illis vix, acne vixquidem, vnquaranbsp;emcrfcrint.Gitràd fi Scripturam fequamur,di-cemus,in Ghufto elfe veram amp; Realem Vnio-nem Diuinæ naturæ airumentis,cura Humananbsp;natura airumpta.Ac proindc naturales vtriuf-que naturæ proprietäres elle in Ghrifto vetè «Scnbsp;realiter vuitas,amp; hanc elle veram amp; realem innbsp;Chrifto Gommunionera Proprictatum. Ita-que omnipræfentia.gt;vo7« non leparatur à cir-cunfcriptione corporis : ncque tarnen cZej-otnbsp;circunfcribitur.Et vicilîim circunfcripti© corporis non fcparatur ab Omnipræfcntia Xoj.«:nbsp;ncque tarnen GorpiK fit omniprælcns.
Denique, alius error, quo , vt ptobent O-mnipræfcntiam corporis,dicunt àogt;ov exerere cj^'. ptoprictatesfuas, In, Gum,amp;,Perhumanamnbsp;naturam,ceu, pcrinftrumcntum,paucis rcfel-»ƒ( Icndus cft.Primùm,Acgt;o{ cftæternus,amp;: infini-tus,In,amp; Gum humana natura,proptcr Vnio-nem Pcrfonalem, fed non cft ætctnus, amp; infi-1’^’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturam : quod idem de
Ouinipræfcntia dicendum eft:ncmpe,Xogt;ci' cf-' fcomnipræfcntem,In,amp; Gum Humana natura,fed non pet Humanam naturam.Hoc enim clt non incxplicabilc modb,vcrumetiam diélunbsp;horribilc, Humanam naturam quæ finita eft,nbsp;fuifque dimcnfioni bus circunfcripta, elle in-ftrumcntum Diuinæ Omnipræfcntiæ amp;lnfi-Ghriftus,£-
Pater vnumßimM,yüicamp;nc
natura communicari ? Atqui aAcgt;o{,In carnc, de cum carnc,cft Vnum cum Patrc,amp; ipfa Ga-ro Chrifti hoc pronuntiauit. Fatcor quidem,nbsp;omnia ad opus Redemptionis pert^nentia,fa.nbsp;da eile à Aogt;«,in Carnc,amp; cum Carne(id quodnbsp;Maiorcs noftri agnoucrunt quum de adioni-bus ^iati£xita7{ locuti funt ) fed affirmo, non
omnia fada elfe pet Camera, Ceu per inftru-mcntura. Multa ccrtè ac præclara rairacula Chriftus edi dit, adhibita Carne, tanquara in-ftrumento(cx quo illudapud Veteres: Horaonbsp;tangit, Deus fanat) fed quumxJj-oç excitauicnbsp;Camera fuam àmortuisfquod miraculum mi-raculorum nonnulli meritb appellant)id fecicnbsp;quidcm,Iri carne, amp; cura carne,quâ nunquaranbsp;defcruitjfed non id fecit per Camera. Aliud eflnbsp;eniraid quod percipit beneficium, quàm idnbsp;quod eft conferendi ipfius benefieij inftru-mentum.
Præterca, quid hoc ad Omnipræfcntiamî Hæc enim res omnes generaliter comprehen-dit, ncque eft pcculiare illud Redemptionisnbsp;opus.
Quinetiam : hoc modo amp; ctipynpA confunduntur:contra naturam,adeóquc contra Thcologorum omnium fententiam. Opusnbsp;enim Redem ptionis,cftcv{fgt;n/zanbsp;fed non eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quum firpotiùs ipfarum
èiupyetàv effedum. Omnipræfcntiam verb cfle cj’i'pj-aj»'DeitatiSjiSc,quia Deus eft Adus purif-liraus,elTc ipfam Deitatis«lt;rfav,dodiflimi qui-que Thcologi conftanter aftirmant. Quorao-do igitur erit ctipytip.a.'i
Itemque;fi Realiter communicatur ctip-yetn OmniprxlentiÆjVt illi volunc:nonfunt igiturnbsp;Naturarum in Chrifto diuerfæ wf'/jjacqifed eftnbsp;tantum vna, diuerfis modis confiderata,vide-licetjElfentialiter, refpedu Deitatis, amp; Com-municatiue,refpcdu Garnis. Qubd fi ita cft,ianbsp;funt Monothclitæ ab inferis reuocandi, quo- ' ^2nbsp;rum errorem, hac imprimis ratione.Maiores ranécïtrxnbsp;noftri refutaruntrquod vtraque natura in Chri J/owotfee-fto habeat naturales ac pceuliarcs fuas cFep-7.«stî, ad vnUninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concurrentes,pro eu.^
iufque Naturæ ratione.
Poftrerab,nomen inftrumentihîcvfurpa-tura répugnât Rcali Proprictatum Commu-nicationi (aduerfus quam proximèà nobis di-fputatum cft.)Quum enim duo fint inftrumcn torum genera,vnum, çraâoT/Koi- tantùm:vt,fer-rum. Alterum,quod propriam habet adioncranbsp;cuiufmodi eft, Pallor Êcclefiæ prædicans E-.nbsp;uangeliura, vt ctedamus. Cuinam, obfecro,nbsp;inftrumentorumgeneri Realem iftamCom-municationem tnbiiemusîNec cniui fabet,innbsp;opcre faciend,o,fuam propriam adioncm ferro communicat : ncque Deus adionem illamnbsp;propriam , qua fidem in animis noltris ingenerat , communicat cum iplo Ecclefiæ Pafto-rc.Nerao enim non vider, Dei «Sc PaftorisEc-clcliaftici diuerfas cfle c«pgt;«seç ad vnum iwroT»-concurrentes.Quæ quum ita fint : fupe-riusillud eniitiatum, dcxój-« fuas c«epjz«'a{,In,nbsp;Cum, amp; Per humanam naturam exercnte,ex-plodendum elle cenfemus. Atcnim, iiiquiunr,nbsp;Si nonconcurrat Humana Chrifti natura innbsp;applicatione falutis amp; executione ofticij:Ergonbsp;Humana natura in Chrifto iam otiofa eft,poftnbsp;eins glorificationem. Rel'pondco : Quum canbsp;quæ in terris præftanda crane in Chrifti Carne,nbsp;plenè amp; perfedè fuerint luis temporibuspræ-rtita: nuncipfius Garnis prælcntiam interrisnbsp;perperam requiri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,
O. ij.
îoan.15.
Imu.i/.
T^am Confummatum (f^,inquit Chriftus. Opui confummaui ejuod dedtPli mihi vtfacerem.nbsp;Et Apoftolus.
Purgatione peccatorum noPlrorum per fei~ pfumfaPia, fedit ad, dextram M aie Pi at is in ex~nbsp;celßs.
Ingrejßts efi in Sacrarium perpétuant redem~ ptionem naPlus.
Vnica oblatione confecrnuit in perpetuum eos ^ui/anPiificantur, fj-c.Quatc nift Caro Chriftinbsp;fit Omniprxfcns,exiftorum C0mmcnto,otio-fa dicctur, quæ blafphcmia eft. Nam Oportuitnbsp;ChriPlum patt^pr intrareingloriamfuam. Quin-ctiam, iicct non ampliùs patiatur, ramen ciusnbsp;Paffioms, Mortis ic Refurredionis efficacitasnbsp;perpetub viget, eiulque beneficia amp; frudusnbsp;Chriftus Mediator Dei amp; hominum applicatnbsp;fidclibus amp; obfignat in eorum animis per Spi-ritum Sandum. Ex quo Paulus; lt;ßuis efi^uinbsp;condemnet? Christus is eß^ui mortuus eß,imo ve~nbsp;ro cjui etiam excitatus efi,, ejui etiam efiad dextram Dei, t}uietiampoPlttlatpronobis.£t in Ep.nbsp;ad Hcbr. altdam confolationem habeamus, nosnbsp;^ui curfum eo corrtpuimus,vtfiem propofitam ob finer emus, ^uamvelut anima anchoratn habefnusnbsp;tut am acfirmamó' mgredientemvßsfue in eaejuanbsp;ßunt intra velum : tjuopramrforpro nobis in^efiissnbsp;efi leßisßecundum ordinem Adelchtfedec Ponti-fexfaPl'ts in atirnum.ltcm-.Hicpropterea ijuodinnbsp;aternum manet perpetuum habet Sacerdotium:nbsp;wde efi feruare prorfus potefi eos lt;jut per tpfumnbsp;accedunt ad Deum,fempervmensvt interpelléenbsp;pro f Zf .ItcmiT alem hab emus Pontificem i]ut con-feendit ad dexteram thront MaieP^iatis tneoehs,nbsp;SanPluarij mimPler ac vert illius Eabernacnlinbsp;^Hodfijcit Dominusnbsp;nbsp;nbsp;non homo. Item, Christus
ingrefius efi in ceelutn, vt apparent nunc tn conP^e-Pht Det pro nobis,amp;CC. Ac ne forte* quis exiftimet præfentiam Carnis Chrifti mine cHc nobisnbsp;neceflariam in terris, vt percipiamus fruélumnbsp;Sacrificij amp;Sacerdotij ipfius:ficidem Apo-lbid.c.8. ftolus : Si efietin terra, iqquir, ne Sacerdos ijui-dern eßet^ Eft igitur valde «óséxi)j.ov,diccre ap-plicationem Sacrificij Chrifti non polie fierinbsp;nifi Carnis Omnipræfcntia ftatuatur : quumnbsp;\applicario ilia fiat fpiritualitcr cfticacitatenbsp;Spiritus fandi qui fidem in animis noftris in-generat. lam fidem iptam corporalis ablentianbsp;Chrifti non impeditiquippc quuni fidcs nullisnbsp;temporumnec locorum Ipatiis intcrcludatur.nbsp;Sed de coniundione noftri cum Chrifto Qiav-, quanturauis licet cius Caro incœlonbsp;cxiftac, copiosè dilleruimus in Tradatu denbsp;Spirituali Manducatione Corporis Chrifti.nbsp;Quinetiam quum Chriftus ctiamnum in tetrisnbsp;verfarctur, maximopere fidem Ccnturionisnbsp;Matib 8 ^°'^^^'^^^^^'''^^^'gt;^'^'^^^^'-^tci.,EIonfumdtgnusvenbsp;Luc.7. 'tePium meumfiubeas, Jed die verbo ßanabiturnbsp;p«frz//f;#r.Ex quo apparet,hanc elle fidei natu-xamvt ipfius Chrifti corporali præfentncnonnbsp;».Pet.1. adhærcl'cat. ^ern quum non vtderttis, dtltgttis,nbsp;inquit Petrus, quern quutPn nunc non cernatts, einbsp;tarnen credentes exultâtes gaudio tnejjabilt Crnbsp;gloriojb. Licet enim iplc Chriftus ore fuo nonnbsp;amphùs prædicec Euangelium in terris;tarnen inftituit Miniftetium Euangelicum cer-
R.om.8.
Heb.r.
Ibid.7.
DE VERITATE
tiffimis Spiritus S. teflimoniis confinnatum, in quo ipfius Chrifti voxfonac: ncc ad camnbsp;rcngt; opus cft Omnipræfcntia Corporis Chrifti.Sic cnim ille.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z/or audit: me audit.ï.t Pc- jvlatt ’’'
trus ; Qaa nunc annuntiata funt vobij per eos i.Pci*' vàbis annuntiarunt Eua:igeliu7n per emtf-Jumè ccelo Spiritumfan^um, Ücc.Einbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo»”’
ftiis : Expedttvobts vt ego abeamynißenitfiabie-ro Confolator ille nonveniet advos, Ircm : Pro^ loa”.'*' ficifcor vobit paraturtts locum.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejuumprofe-
Plus fuero, nbsp;nbsp;parauero vobis locum, rurßirn ve~
niam (Irvos aßutnam admeipfum.,vt vbi ego fu7n.,i:prvosßtts.i.t plcraque in hanc fcnten-tianï.
At, inquiunt, Regnum Chrifti vbique dif-fufiiïn eit.Pfal.yx.amp;c.Ccrtcrfcd ad diffulîoncm amp; propagationcm Regni Chrifti, quid opusnbsp;eft Omnipræfcntia Corporis? Imónc id qui-dem locum haberct in terreno principatu.nbsp;Quis cnim nefeit Regis principatum non définir! ipfiusRegis prælentia corporali? Qua denbsp;re nobis crit agendum infra cap. Cætcrùm,nbsp;quæ negantur de Carne in AbliraCto, minimenbsp;negantur de Hominc in Concreto, propter i-pfam Perfonæ fignificationem : vt (æpe à nobis diólum eft. Ac deillis quidem erroribus,nbsp;haótcnus.
Sediam accedamus ad corum Diftindio-ncs,quarum ope fpcrani in primis fc ùvrKfâseti à nobis obieólas poiî’c facile vitarc.
Quoniam autem hincarccilunt fuas omnes Diftindiones , quod tribus modis Humananbsp;Chrifti natura conlideranda lîtiprimùm o-mnium,ccquam vim iftudhabeat,nobis difpi-ciendum eft.
Triplex eft Humanx narurx Chrifti con-fidcraho, inquiunt; fccundùm ipGm natu-ram jfccundùm glorificationem , fccundùm mailt;'lt;^arem quam habet vi Vxiionis hypo-ftaticæ. Quam quidem diuifionem fic ego rc-darguo.
primùmcxhoc AxiomatcrCelcdilTcrcndi. Omîtes dtSlinPlionesin putbus efiPetittopnnctpihnbsp;•vitioßeßunt.liiin inter nos qi;æritur,an vi Vmio-nishypoftaticæ Humana natura habeatillamnbsp;maieftatem quam proponunr. tcce autem,nbsp;Maieftatem numcranr pro vno membro fuænbsp;diuifionis.Sit igitur hie primus error.
Secundus error, idémquc non minor fupe-riore,quód aberrent à propoiito.Qi^ero ciiim, num idem fit^confidcrare Humanam natu-tam Chnfti, amp; confidcrareipfius Chrifti Pcr-fonam. Nc^b'int. Atcnim quuminillo iplonbsp;teftio modo dicunt,fcconliderareHumanamnbsp;naturam Chrifti fccundùm maieftatem quamnbsp;acccpit ab Vnionchypoftatic.a : non confidc-rant Naturam tantùm, led Perfonam. Con-fidcrant cnim Naturam vnicam teSf.iya , acnbsp;proptcrca Perfonam ipfam : ita fit,vt ex tribusnbsp;modis,quosairignaucranr,iam ad duos redie-rimus.
Tertius error : quum Maieftatem tribuunt Humanæ naturæ. Nunquam cnim Scripruranbsp;Maieftatem tribuit Humanæ naruræin Ab-ftrafto, fed femper earn tribuit Perfonæ innbsp;Concrcto.Nobis autem CHriftianis cum Scri-ptura
il'
riti''’''.
HVM. NAT.
* ptuti loqucndum cft. Semper autem memi-ncrimuSjHumanamnaturam clTeplenam o-mniMaieftate; nempc quacenus ipfiusnaturaïnbsp;conditio amp; veritas ferre poteft.
Quattus error : (neplcrofque alios curio-fiùs icrutari videar) quia Maieftatcm Huma-næ naturæ diitinguunt à glorificatione : arque ita diffentiunt ab Apoftolo .• qui,quum Maieiiatcm Chrilli nobis defcribic ( idquc denbsp;Ptrfona loquensin Concreto , non, vt iftifo-Icncjin Ablrracto ) profère ipfam glorificatio-nem (quod poftca fuo loco copioliùs explica-bitur. c. ^.ffropterea, inquit, Deus eumfitmmenbsp;exaltaittt, cf et dedttsiomen, lt;juodeflfupra omnenbsp;nomen , vt in nomine lefu otnne genu fieElaturnbsp;Cttleüium, terresirium amp; infernorum, onnnisnbsp;ImgHa, confiteatur lefum Chrifium ejfe Dorni-mmtngloria Deipatris.Hæc Apoftolus, fupe-riorem diftindtionem, feu potius diftraôlio-nem refellens.Sed iani ordure recenfearnns il-lorum dillinâioncs, eâfque figillatiin refcl-iamus.
CHRISTI.
ilt;ri
nem,reeipienda funt.
Setjuentes diHinElionesfunt eiufmodit
PJ on igttux recipienda:
Minor probariir.Qma hoc volunt efficcre, vt corpus realiter amp; limul fit finitunl amp;: infinitum; qua de re fuprà copiosè difleruimus.
ArCVMSNTVM IIu
I. DISTINCTIO PER SE amp; KÄT aAAe.
Argvmentvm j.
‘î'*^ tollunt ipfafubieila, in-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtPiinguere videntur^funt Theologica : ac
quot;’oim. dtïlin^liones tjuidem.
Seijuentes dtsiinüiones ad conf.rmandam cor-ports Chri^i omniprafentiam adhibita^tolluntipfa fubiecia inter t^U£ dislinguere videntur.
PIonfuntigtturTheologtca disiinSliones, acne di^iinStiones quidem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ r c v
Maior fatis cft pcrfpicua. Nam ipfa lub-icifta lunt fundamenta diftindtionuin ; quod fl ilia euertantur : hæ ftare non poterünt. Et-cnim fi velis vnum ab altero diftinguere,amp; v-trunque tollis : oblccro te, quidnam diftin-guisî
Minor ita probatur, Eb fpcôtant fequen-tes diftinôliones, vt nobis perfuadeant, Corpus Chrifti elfe omnipræfens vi Vnionis hy-poftaticæ, àqua id accçpcrit. Ego verbathr-mo,itatollivtriufqucNaturæ veritatem : licet, fat fcio, nihil talc cogitent, qui ita diftin-guunt. Ratio cft; Qu^ia fi corpus eft omniprælens, iamnon eft corpus.- quia hoc eft de ratione corporis vt fit nnitum,amp; circunferi-ptum certis dimenfionibus. Rurftis, hoc cft de rationc Deitatis, vt eftcntialis cius proprictasnbsp;(quæeft ipfaclfcntia)niillirei creatæ commii-nicctiir.ld quodtamen toHitiiriftis diftinbfio.nbsp;nibus. Vtriulque rei veritas ex fuperioribusnbsp;patet.
Argvmentvm ii.
PPuÜa diPlinSltones ^ua inferunt contradictio-
Pétilla diPlinPliones ejuis fitnt inexplicabiles,ha-^ bendafantpro diPlintliontbus. Adhibentut enimnbsp;diftinôtiones vr rebus lueem atfctantjamp; ea quçnbsp;aUoqui difficiliora vidcbantur, reddantur fa-ciliora.
Selt;^uentes diPiinPlionesßtnt inexpUcabiles^ iii quod res ipfa manifeftunr faciet.)
Quare non funt habenda pro dtilinStionibus..
Argvmentvm 1111.
Pîullii diPlinPliones (jun id volunt efficere cuiui contrarium manifeste ex tat in Scriptura : funtnbsp;quot;Theologica^
Se^uentes DiPlinPliones id volunt efficereycuius contrarium manifesîè extatin Scriptura {nempenbsp;Corpus Chrifti elfe vbiqiie; ciu turn hiftorianbsp;Euangelica, tum omnia ïcripta Apoftolorumnbsp;contradicunf.vt perfpicuum fuit ex Scripturxnbsp;locis fuprà citatis.)
Quare fequentes diPlinPliones nonfunt f heo-logica.Scô. ha:c haôtcnus.Nam idquoddici-mus,faciliùs etiamnumpcrlpicietur fingulis diftindlionibus rcfeliendis.
Hæc eft igitur prima diftindio î Corpus \efiit.fA Chrifti elle quidem finitum amp; circunfcriptutn dipittnbsp;Perfcjfcd effe omniprælens amp; vbiquc;taT’aÀ-Zo, hoc cft, fecundùm aliud : quia hoc habetnbsp;non à natura corporis, fed ab Vnione hypo-ftatica,perquam vnitum eft, xógt;o«autem eft omniprælens,amp; communicat Cor-pori,vt fit quoq;omnipræfens,Aliud eftenimnbsp;(inquiunt) quærerc quid corpus per fe fit, ad-eóqnc permaneatin Vnione l^erfonali; Aliud,nbsp;quærercquid hæc ipfa aftumpta Natura taótanbsp;fit,amp; quantam Maicftatcm fucritconfecutanbsp;per Vnionem hypoftaticam. Hæc illi. Nosnbsp;autem huiufccDiltindionis errotcsita rcccn-Icmus.
Primiim , abutuntur hoc loquendi generc nempe KST ttXXo. cuius hic proprms cft vfus,nbsp;ex rationc Theologicc diflerendi, vt, quo-niam inChrifto cft Aliud amp; Aliud, aZZoiyi}nbsp;aZXo, amp; non Alius amp; Alius : quia duæ funtnbsp;Naturæ amp; vna Perfona,Thcologisomnibusnbsp;afientienribus, idcirco quum Chrifto Homi-ni tribuuntur ea, quæ propriè Dcitati conuc-niunr : Scvicifiim Chrifto Deo tribuuntur eanbsp;quæ Humanæ naturæ conueniuntrea intelli-gantur effe didta xar’azzo : vt quum diceba-turFilius hominis eile in cœlo , rationc-rSzc-allumcntis:amp;; Dominusgloriæ dicitur cru-cifixus, ratione Humanæ naturæ aflumptæ.nbsp;Quare nouo modo hoc loquendi genus, xotrnbsp;«AZo, vfurpant: nec itavtà Thcologis vulgonbsp;vfutpari folitum eft. Sic enim Damafeenus.nbsp;Agnofeimus iplius elfe miracula amp; perpef-O. iij.
-ocr page 190-.1^2.
DE VERITATE
|
fioncs; tarnetn mlraculi edcbat#«»’JâXo, amp; idem füffcrefeat pcrpcflîoiic», «««t’ «Ïxxo. Vtc-nim vna ell cias perfona,ita etiam Narurarumnbsp;eflenrialis differentia feruatur.Hxç Damafce-nus ¦. cuius vclligiis ncgleüiïgt; nouum illi rao-dum TBZfltT’rfxxe, amp;c à Vercrum Oithodoxo-tuin fententia alienutn comminifcuntur.Op-ponunt cnim hæc duo , Per fe, amp;, z«t’ «xxo:nbsp;quum Veteres ita dilUnguant : Sccundùra A-ne incif- liud amp; Aliud.Sic enim etiam Cyrillus.Prodcftnbsp;yni^.c.i.7. amp; necetfarium efti fiinvno Chrifto idacci-piamus quod fccundùm Aliud amp; Aliud de v-no eodémquc conftituatur : amp; quod in duonbsp;diuidinonpermittatjUcetdiuerfa inter feamp;nbsp;minime conuenientia aàa elfe dicantur. Na-tus eft, amp; ad natiuitatem vocat, fecundùm A.-\ liud amp; Aliud, Natus eft eo quod Homo,vocatnbsp;ad natiuitatem eo quod naturà fit Deus, amp;c.nbsp;Quomodoptoficitpaer, amp; fapientia impie-tur amp; gratia f fccundùm Aliud amp; Aliud, amp;c.nbsp;Q^omodo Vnigenirus amp; Primogenitusdici-lur’fccundùm Aliud ôc Aliud,fcc. Quomodonbsp;idem fanftificat ôc fanôtificatur: baptizat fcnbsp;baptizatur.? Secundum Aliud porto amp; Aliud.nbsp;Refurrexifle amp;viuificari amp; fufcitareà mot-tuis, amp; viuificaredjcitur, quônaro modo? Secundum Aliud nempe amp; Aliud.Patiturôc nonnbsp;patitur, fccundùm Aliud amp; Aliud.Patitur au-tem Humana carne, eo quod Homo fit : Im-paffibilis autem Diuinè manct vt Deus. Ado-rauitipfcnobifcum. Adeft etiam adorandus.nbsp;Hoc quoque fecundùm Aliud amp; Aliud,amp;c.V-nus tarnen adorandus,amp;c.Hæc Cyrillus. Ecce autem præter Omnipræfcntiæ patro-nos. Alij nonulli, repudiatis etiam Veteribus, fpeiftarunt oppofitionem,inphilolophiaqui-dem tritam,atinhocexplicando mylteriono-uamrvidelicetjVti^ttaô-’aiJToopponatur TCnbsp;«¦o/xff^Mjficatquc ita, Accidens,opponatur nc-ceftario.IidémquCjprofitCHtcs fe vcreri,fi kcctnbsp;aXXa admittanr,ne forte per iinprudcnriam innbsp;Neftorij crroremincidant: Omnes Attribu-tioncs de Chrifto (de quibus fuprà)dicunt eilenbsp;Perfe, amp;, Neceftarias: cafque definiunt exnbsp;variis modis in Philofophia propoficis,coramnbsp;quæ dicunturper fcjfiuotaô’au'To'. Nos autemnbsp;iam ante admonuimus, de diuinis myfteriisnbsp;non effe ex Philofophorum regulis pronun-tiandum.Nam,vt in rebus Phyficis amp; natura-libuSjfuusPhilofophiæ bonos habendus cft:i-ta, rcsdiuinæ, quum lint fupra naturam, funtnbsp;•vide rlm. etiam fupra Philof«phiam,Ex quo fatlum eft,nbsp;jnj. Sent, vt Theologi particulam hoc ell,Sef«z;^;lt;/wnbsp;longe fimpliciùs vfurpent quàm-Philofophi:nbsp;quandoquidem fatis elt Thcologis varios Na- bus Attributionibus male intcllcdlisNatura-e/zfÄ.io. rumconfufioinferatur.Ergo varios hofeePhi-¦Plyf.lib. lofophicèloqucndi modosK«^’ aVT0,KftT’ àtK-Â0jKaT«9-igt;M^tfn«à,-.Itcmqucquomodo inter fe opponantur vcl non opponantur,Philofopbis ' fane difeutiendum relinquamus. Porto, ifti non animaduertunt, etiam poiito Nccellatio,nbsp;fc ncgato eo quod dicitur per Accidens de illis Attributionibus (vt volunQnon ptoptcrca |
negari »«t «xXo. Rogem enim illos : AruSuf-. ferre pafliones, dicatur per âceidens de Chri^nbsp;fto Redemptorcînegabunt. Atquijillud ipfumnbsp;dici xetT «ixxa, ex Damafccno incellcximus.nbsp;Rurfus, non animaduertunt etiam pofito illonbsp;Ncccffàrio quod vrgent,femper tarnen rcma-nerefuperiores difficultatcs ab Hæreticisob-ieéfasiad quas diflbiuendas Maiorcs noftri aliquot diftinótioncs adhibucrunr.Etenim neinonbsp;qui modo Chriftianilmumprofiterctur,vn-quam ncgauit,hæc Enuntiata,efiDeutnbsp;benediÜHi in fecula : Chrifius pajftts eflpro nobtanbsp;f ilttts hotninisejjèt in terrü^erat tn cœlo, fcnbsp;confimilia,efl'c vcfiffima,fc Theologica veri-tare necefiatia : quippe quum extent in Seti-ptura.Scd quum hæretici traherent illos Scri-pttiræ locos in alienum lenfum, amp; rebus vcanbsp;rillimis ad res faliilîimas abutcrcntur,pij Vetonbsp;rcs, propofita Thcologica diftimftionc,facilenbsp;hæteticos refellcbantiidquod patuitexDa-mafccno.Cedo cnim,vt eiufmodi Attributio-ncs commode fc orthodoxe intclligantur, i-ftine cenfent, adhibendas elfe diftintlioncs,nbsp;ncc-ncî Siadhibendas negent, negabuntigi-turhosScriptutælocosifx/wj-DeiJ^c?«/ efi ex p.om’-femine Dautdi-s fecundùm caxnem, er déclaratif Roi”'!'’nbsp;Films Detpotenterfecund'um Spiritumfanâifica-tionis.lzcmiPt»res ex ejutbiis efiChrifiuSjijuodadnbsp;carnem attinety'eau^rd^sLa.Artcpxvi Paulus amp; Pe- xd.*-ttus apud 'LacAm:Fore,vt exfrublu lumbi tpjlM, inbsp;çfuod ad carnem atttnet,Chrifliim excitaret Ador-tificatus carne,viuifcatns Sptritu, inquit Petrus.nbsp;Chrtfluspro nobis paßus efi carne, inquit idemnbsp;Petrus , amp;c. Quibus adduôlus Dainafccnus;nbsp;Dominus gloriæ crucifixus, «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, a’xxa xagt;9-o' xÿj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éinquit : hoc eft, non quatenus Deus , fed quatenus idem etiam elf homo.Itcm.-dicitur homo æccrnus,non quatenus homojfcd quatenus Dcus.Hæc illc. Quodnbsp;fi (vti ncccflc cit) agnofeant, diftindiones ellenbsp;vtiliffimas ad fingularc hoc myftcrium intclli-gendum, amp; ad plcrofque Scripturæ Idcos orthodoxe exponendos : cas igitur Diftindio-nés nobifeum vfurpent, quas, Scriptura duce,nbsp;Maiorcs noftri in medium attulcrunt. Namnbsp;quum dicunt, Omnes eiufmodi Attributio-nes elfe ncçctlarias : non propterca diftin-guunt. Atqui diltingucndum clic, amp;Scriptura docct,amp; pij Veteres fuo excmplo compro-barunt : turn vt amoucatur omnis difticultas,nbsp;turn vt via hærcticisobftruatur. Itaqtic pau-1Ó rimidiores vidcntur,qui Vercrum diltin-diones réfugiant, ne forte adNcftorium de-labantur.Eft cnim aliud,diftingucrc,qûàm fc-pararcac diucllcrc, amp; qui dicic A''xzolt;5q A^zx«nbsp;non dicitA’'xXo»' ufij a‘'âXo». Qi^ia veto in Vnanbsp;cadémque Petfona Naturæ diftinguuntur, hænbsp;proculdubio diftindioncs tfiicienc,ur redumnbsp;curfum reneamus inter Eutychetis fc Nefto^nbsp;ri) fcopulos. Sediam pergamus Diftmdionisnbsp;Ptrfc fc^ctTctAXo ab Vbiquitariis piopofita:nbsp;crrofcs rcccnfcrc. Secundus error, Petirio principij. None-nim quæritur inter nos, an hoc lit Humana; natura: proprium, vt vbique fit, fc omnipia’-iellS |
|
HVM. NAT. fens cc qui s eniranefcit, humanain naturam humanum corpus non elfe vbique , fednbsp;coiiHarc luis dinicnkonibus ? Sed quæricur:nbsp;an Humana natura aiîumpra fie vbi-quc.quiao eft vbique.Illi verb ica diftin-guunt: Humanani naturam, Perfe, noncfienbsp;vbique, fed alTumptatnà Aoj/m , vbique elfe.nbsp;Quod quidem nihil aliud eft, quàm repeterenbsp;id quod eft in quæftione pofitum. Tettiuserror: »igt;Ti!pa.ini. Nam contradicit iis qux illiipfi proponunc, dum explicant V-nionem pertonalem.Sic enim illi : Rea,lis -, in-quiunt, proprietatnw communieano faSla efi,fer-nata vtriafque natureproprietafe.i.x quo lie egonbsp;ratiocinor. Si in Vnione Perfonali feruaturnbsp;Huraanx naturx proprietas : Ergo Corpusnbsp;Chrifti non eft vbiquexar’aAXa, vt quidemnbsp;illi vfurpanr hoc loquendi genus. Ecquidnbsp;enimillis eftiftud AUud?n0nt\c eft Vnio Pcr-foaalis cum î Certè. At illi ipfi taten-tur, in Vnione perfonali fcruari Humanx nature proprietatera. Verbum autem Sernandinbsp;fatisdéclarât, inipfa Vnione Perfonali rema-ncrc vtriufque naturx propriccaccs. Infercnbsp;enim necelfarib, Proprietäres , amp; elfe in Na-tutis , amp; remanere in Vnione perfonali.nbsp;Nam hxeduo coiifidcranda lunt EjJe^^Ser-itari. In Humana natura Per fe confidcrata,nbsp;efthxc proprietas, vt finita fit amp; circumferi-pta, In eadem natura confidcrata «str’aAAo,nbsp;nempc quatenus eft vnita Aoj-a. Vnionenbsp;perfonali »servatvr ilia ipfa proprietas,nbsp;vt finita amp; circumferipta fit. Quod fi creda-mus huic diftinbtioni, hxc proprietas tolle-tunratT etAAa. To'llt verb amp;c Seruart dicuntiirnbsp;dfTi^aTIXUÇ, Rutfus ; Si Corpus Chrifti per fe finitum eft,adeóque permanet finitum inVnione Pcr-fonali ( quod vtrunque nobis afientiuntur)nbsp;ccttè Corpus Chrifti non eft faólura infinitum ab Vnione Perfonali. Nam pcrmancrcnbsp;finitum in Vnione perfonali, amp;, fieri infinitum ab Vnione Perfonali, dicuntur dvritpuri-RMC.nec iara implorandum eft auxiliutn di-ftinftionis Per fe, amp; fccundùm Aliud : quan-doquidem loqnimur de corpore, non quatenus eft corpus, fed quatenus eft in Vnionenbsp;Perfonali. Denique ipfa avTiipsta-/? magis ma-gifque fit perfpicua, quum ica diftinguunt:nbsp;Aliud elfe quxrere, Qtpfi fi- corpus perfe, i-temque,quale pcrmancatin Vnione perlo-nali : amp; quxrere. Quid corpus factum fit pernbsp;Vnionem petfonalem. Qmd enim, obfecronbsp;tc , fignificat fattum ejfe nam fi faótum eftnbsp;aliudquàm quod per fe eft: ergo non rema-ncttalc corpus quale perfe eft, aut fi rema-ncttalc, nonfaólum eft aliud. Sic igitur di-cendum fuit, vt videaris aliquid dicere: Aliudnbsp;elfe quxrere, quid corpus fuetit, amp; quid corpus lit: nec enimfatis reótè hxc duo diftin-guuntur, quid fit, be, quidfaótum fit. lam finbsp;quxris, quidfucrit Corpus Chrifti, fatis iudi-cas ce veritatera corporis Chrifti cuercere. Quarcus error, « «ToAt^/oi.Quiim enim obii-cimus Î Si Corpus Chrifti eft omniprxfcns, inde fcqui vtriufque Naturx confu^onem. |
CHRIST I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16'3 Refpondent illi. Corpus non clTe vbique. Per fe : quod idem eft vt fi dicant, Id quod fcor-fuin eft, non confundi, hoc eft, id non con-fundi quodconfufiim non eft. Nec enim idnbsp;quod per fe,amp;,feorfum conflderatur confundi poteft co refpeótu.Aliquid cni,rn requiriturnbsp;cum quo poftic cofundi. Qux folutio fi locumnbsp;habeatjfalsb igitur fuit damnatus Eutyches:nbsp;quia nunquam dixit, Verbum, Per fe, fuilfenbsp;conuerfumilmb nihil vnquam confufum erit.nbsp;Sic enim excipiam de melicrato, mel per Icnbsp;non elle confufum. Atque ita de aliis. Ecquidnbsp;enimvnquamperfeconfundi poteft?Hucad-de aliam dS'oM^luv ; Caro Chrifti, inquiunt»nbsp;non habet proprietäres Deitatis per fe : hocnbsp;eft, natura ipfa : Quod perinde eft vt fi dicas:nbsp;vnam Naturam per fe non habere proprietäres alterius Naturx.-hoc eft,idem eile idem : benbsp;non altcrum. Item : humanam naturam, nonnbsp;elfe non humanam naturam , quod diftin-guendi genusfaceor mihi nouum videri. Quintus error, quod ilia diftindtio ficcecu-ç-xlS;, nec vnquam poftic vel menceincelligi, vcl vllisverbis explicari,adeb libiipfi obeft,nbsp;bc lecumipfa conftittatur. Ecquisenim vn-quam iftud affequi amp; incelligere poflit, Cor -pus Chrifti per fe elle finitum,manerc finitumnbsp;fieri infinitumîHumana natura Chrifti, inquiunt, Per fe non eft omniprxfens; Ego verbnbsp;quxro quidnamiftud,Per lc,fignificcr. Necnbsp;eniminter nos controuerfijm eft, an huma-num corpus, aut humana natura in fpccienbsp;confidcraca,fic vbique. Nec noftra hxc difpu-tatioinftituta eft de corpore fimplicitcr,pcrnbsp;fe, amp;5»a5’o A« : fed de Corpore, amp; de Humananbsp;natura Chrifti,qux eft rÜtTi. Quxritu r enimnbsp;inter nos, an hoc Indiuiduum, hoc Corpus,nbsp;hxcHumana natura,hxc Caro, nempe Chrifti, fit vbique, necnc. Rclpondcnt non elle,nbsp;Perfe.Si,Perfe,fignificat, fine Aogt;w, iftud. Pernbsp;Ic, nunquam fuit, nec vnquam eric,ac pro-ptereanon debuit poni in diltinótione. Eftnbsp;enim ridiculum negate id elle vbique quodnbsp;nufquameft. Si,Perfe,fignificat naturalemnbsp;proprietärem Humanx naturx ànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afi’um- ptx:ergo humana natura à Ao'^« alfumpta habet hanc naturalem proprietärem, vt non fic vbique, ac propterpa non eft omniprxfcns vinbsp;Vnionis hypoftatiex. Quid fier igitur de po-fteriori diftindionis membro nempe ««t’oIa-Ao? Rutfus fl xaT aAAo, hoft eft, fccundum V-nionemhypoftaticam, Corpus Chrifti eftv-bique , vt volunt : Sc nunquam fuit Chriftinbsp;Corpus nifi fccundùm vnionem hypoftati-cara,(alioqui non elfer Corpus Chrifti.) Ergonbsp;nunquam fuit Corpus Chrifti quin cll’et vbique. Quid fict igitur priori membro diftin-ófionis, nempe,per fp î Quarc cccc tibi mancanbsp;diftiniftio : quippe cuius altcrum membrumnbsp;rcfciftum eft, aut nulla potius, liquidem neutrum eins membrum in officio ftarc poteft.nbsp;Nam fi dicant, Corpus quidem Chrifti nunquam fuiffe fine Vnione hypollatica , fedfenbsp;nihilominus ita feorlum corporis naturam a-nimo Sc mentis difeurfu confiderare: Ergonbsp;Corpus Chrifti nunquam fuit infclc finitum; o.iiij. |
|
amp; naturales Corporis Chrifti proprictatcs non fuhr, nec fucrunt Realiter amp; Aótu in ipfonbsp;Chtilh Corpore,fed funt tantum ineorumnbsp;qui diftingunt 'animis,amp; in eorum mentis dif-curfu,amp; cogitatione:quod eft abfurdi flimum.nbsp;Denique, fi dicant Chrifti Corpus non efie v-bique. Per fe, hoc eft, ratione naturæ aliorumnbsp;corporum humanorum : quæram an illa rationbsp;humani corporis fit in Corpore Chrifti fecun-dura vnioncin hypoft3ticarn,necnc.Si negent:nbsp;Ergo Chrifti Corpus non cric huraanu m co.v-ptisfecundüm Vnionem hypollaticam , quodnbsp;incoramodum oiniicj orthodoxi auerfantur.nbsp;Si fateantur humani corporis rationem ciTcnbsp;in Chrifti Corpore etiam fecundùm vnionemnbsp;hypoftaticam, nobis igitur redit fuperior no-ftra conclufio, Corpus Chrifti fecundùm v-nionem hypoftaticam non elfe omnipræfens,nbsp;necvbique. Sextus error: Quiavt redevfurparipoftat iftudjtetT’azxa ,ncccft'e eftaliquid proponiinnbsp;Concreto de ipfa Pcrfona,vt : Scriptura dicir,nbsp;Chriftum fuiftc antequam Abraham fieret:nbsp;«tar’aAXo, hoc eft, fecundùm DiuinamNacu-ram Humanæ naturæ infeparabilitcr vnitam.nbsp;Et viciflim dicit, Deum acquifiufifeEcclcfiamnbsp;fuofanguinCjitaT’aAXo, nempe fecundùm Hu-manam naturam infeparabilitcr vnitam. Sed quum dicis Corpus Chrifti gt; iam innbsp;Abftrado loqueris. Quaraobrem ita in illos ipfos hanc diftin-diönem retorqueamus. Diftinflio Corpus Chrifti non eft vbique Per fe ( vt rétorqué^ îhi propónunt:) amp;(fi verè loquimur) tum dc-«ur. mum natura Humana Chrifti Per fe coniide-ratur,quum de ea loquimur in AbftiadocCer-tè hæc propofirio falfa elbCorpus, vel,huma-na natura Chriftieft omnipræfens; amp; ita denbsp;Perfonain Concreto dicendum eft: Chriftusnbsp;eft omnipræfens,Chrirtus eft vbiquc:qucmad-modum etiam hoC enuntiarum verum eft:Do-minus gloriæ Crucifixus eft:fcd «etT «xxo, propter Humanam naturam. Sed hoc cnuntia-tum in Abftrado cftfalfum: Deltas fuit cruci-fixa. Quare femper in eiuimodi Enuntiatisnbsp;manendum eft in Concreto,vt ante diximus. I I S T I N C T I O, é'j-eiv. (iuezT« amp;,TH |
VrSvm ita diftinguunr. Corpus Chrifti non efle vbique tJ* s2),fed eile vbique T^f:i;ifi'.Quodnbsp;non ita intclligunt, vt Humananbsp;Chrifti natura habcat præfcn-manam naturam habere Omnipræfcntiatn»nbsp;amp; ipfas Deitatis proprietäres (nunctantumnbsp;excutioloquendi genus.) Quia non fatis rc-dèdicitur, Humanam naturam habere Deitatem,fiuc Deitatis Proprietäres,quç funt ipfanbsp;Deltas, quum potius Humana naturahabe-ri ab ipfoXoj-w dicenda fit, quippe ab ipfo af-fumpta. tem Deitatem, quæ infinitaeit,amp; omnipræfens ( hanc cnim expofitionem répudiant ) fed quódipfamet natura Humana hocacccpcritnbsp;ilchabeat,vtfit omnipræfens. Ethacquidemnbsp;diftindionc volunt fupetioremiilam liiuftra-re. Sedeertenon minoribus conflictatur in-commodisiquæ paucis ego ita dcinonftro. X«««!. Priraùm non latis proprie ita dicitur : Hu Hoc etiam imprimis confiderandum eft, earn elfe naturam Diuinarum Proprietatuinnbsp;(quæ funt fimpliciffimæ, amp; nihil aliud qiiàmnbsp;ipla cflentiä) vtinillis Habere idem fit quodnbsp;elfe. Sic : Deus dic.itur habere æternitatera, o-mnipotcntiam,Infinitatcm,amp;c. quiaDeus eftnbsp;æternus, Omnipotens, Infinitus, Omnipræ-¦fens,amp;C. Quare fi Humana Chrifti natura eftnbsp;Omnipræfens tû! q«!» : eil igitur wS’A’J'uftf-Sr. Deinde Vt.lit 4,:fc«i',neccirc eft manere,nbsp;^,hoc eftjeffentiam,quæipfi habituifubllcr-natur, eóque vcltiarur. At in haedirtindio-ne,^' 4;^;«i',tollic S's^.Nam ea eil clfcntia corporis vt fit ftnitum, dc habeat fuas dimenfio-ncs, quodfiis eft Habitus Corp»ris Chrifti, vtnbsp;fit vbique:crgo habirus tollit ellentiam.perin-dc eft enim acfi dicant, Elfentiam corporisnbsp;Chrifti hoc habere ex Vnionc hypollatica, vtnbsp;non fit corpus. Rurfus, quia Habitus non po-teft elfe fine Ellcntia, fublara Ellentia, tolle-tur quoque Habitus. Ac proindc cccc tibi tuanbsp;diftinchio tjuæncc ^5'êî) habet, ncc^'nbsp;Etcnim in caproponitur Ellentia quænon eftnbsp;Eircntia,amp;Habitus qui non eft Habitus.Qi^odnbsp;diflerendi genus ne infimæ quidein feientiænbsp;ferre pollint, tantum abeftvt iiiThcologia,nbsp;icientiarum omnium regina, locum haberenbsp;debeat. Præterea(id quod pauló ante copiofiùsà nobis dictum ell) quum quæro ,Sitne Corpusnbsp;Chrifti vbiqwr,quæro de Ellentia amp; Habitu li-mul. Non enim quæro de corporc humano,innbsp;Specie,fed de hoc corpore,nempe Chrifti,piÇnbsp;dito iuo TO {^,amp; luo Si fatcris hanc elle corporis Chrifti clfcn-tiam, vt habeat fuasdimcnfioncs, nee fit vbique : vndenam gentium,obfccro,nobis adue-hisiftum Habicum, hanc etvTii(gt;a.Tiitiagt;c cum Elfcntia repugnantem ? Enimucro iftudnbsp;dici fine contradidione non poteft : Corpusnbsp;Chrifti quatenus eft corpus, habere fuas di-menfiones : fed quatenus vnitum eftnbsp;non habere. Nam idem eft vt fi dicas: Quatenus eft Corpus Chrifti,non elle corpus.Subii-ciamus igitur oculis incommodumnbsp;^i-,hoc modo. Omne corpus terminatar fitis dimenfionibus^ (quod non negant.) Corpus ChrfHtnon termin at nr fuis dimerfontbus: t^uia efitjifinitum f vtproponunt) siuatenus ef •vnitum ’KÓyu, hoc ef , quatenus ef Corpusnbsp;Chriïli. Quare t corpus Chrisii non ef corpus, aepro-inde , non ef corpus Chrtift , quatenus ef corpus Christi: hoc eft , Ipfum non eft ipfum. Mi ram |
|
H VU NAT. Miram certè diirercndi rationcm, aut non ra-tionem potiùs. III. DISTINCT lO çvffîKo'i' amp; ÛTrtpift/oixûr, le ctiam diftingiiunt: Corpus Chrifti phyiîcum non elfe vbique ; v-mpiputnKCf verôjCiTc.Quamnbsp;diHinólioneni fie breuiter redar- S^’o- Chrifti non eft vbique narurâ amp; cfTcntiâ ipfà. Ergo eft vbique per accidcns, amp; vi confequentis, eft Deus, non narurâ, fed pernbsp;accidens. a/yvaSv. Nam, vc diximus, foli Deo conuenit vbique elle. '(.«»ox. itejjj. 5iquj3 dicatur fupra naturam, vt naturam ipfam cuertat, commodiùs appclla-bitur avT/çtiffjy.ov, quàænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed pro- pria fignificatio tS uTnpfiuinxS non delet, fed potiùs exornat naturam. Sic quum iciunusnbsp;fuit Mofes, nec vilüm cibum lumplit totosnbsp;dies40. amp;noótes totidem : hoc fuit fupra naturam, lcd ipfam naturam non deleuit, quinnbsp;cam potiùs mirabilitcriiluftrauit. Idem diconbsp;deChriftiieiuniojamp;plerifque ahis conlimi-libus. Veriimenimverô, corpus eife vbique,nbsp;amp; elfe infinitum, non eft fupra naturam , lednbsp;contra naturam, quia naturam tollit,de cuius elfentia eft , habere proprias dimeniio-nesamp;circunfcriptum elle. Quod quàmalie-numfità vera diltintlione, fupra dcclaraui- mus. Atenim, inquiunt aliud eft natura corpo-ris, aliiid, modus præfentiæ ipfius corporis, ' qui quidem modus poteft elfe incircunferi-ptus licct natura corporis circunfcripta mancat. Hæc illi : Verùra fie habeant : Nos agercnbsp;de corpore Chrifti, quod eft tc/it/ , vc iæpènbsp;diximus,ac propterea aôtu exiftens. Ex quonbsp;efficitur, naturam Corporis Chrifti fine modo præfentiæ, fiue exiftentiæ iplius corporisnbsp;naturæ conuenicnci, confiderari non polie.nbsp;Vt cnim eft corpus adu amp; realiter exiftens: iranbsp;non poteft elfe aôlu ôc realiter præfcns, nilinbsp;cotpotaliter.Nam fi corpus eft,eft igitur quannbsp;turn : ac proinde circunfcriptum,ncquepoteftnbsp;aiftu exiftere fine modo præfentiæ. Et corpusnbsp;præfcns, hoc eft,lue vclillicatfu cxiftens,nonnbsp;poteft elfe fimul vbiquepræfcns ; alioqui nonnbsp;eritpræfcntia corporis quanti, fed ptæfentianbsp;Dei infiniti. 1,. Sunt qui fie rcfpondent : Corpus Chrifti ’WtHr' Quantitare, nee fecundùm modum Q£antitatis,cire Omnipræfcns, icd iuxta modum quo Verbum vnitum Garni, nufquam tamfeponit. Qu^æquidem refponlio, mutatisnbsp;verbis,cadcm ett cumDiftinólionc ab illis pro-pofita:Naturalitcr,amp;,Pcrfonalicer:dc qua paunbsp;löpoftaóturi iumus. Sed,vt rcs fiat ditucidior,nbsp;excutiamus variatum hoe diftiugucndi genus.nbsp;Oblccró, lt;|uid poteft elfe , nili Iccundùm ilium modum quo elle dicitur ? Quid poteft ef-fequale,nififecundùm modum quinccelfa-rius eftjVt fit qualerQmd poteft efle quantum, |
CHRISTI. nifi fecundùm modum neceftariirm, vt quanw turn fit ’Quare, fi agnofeunt. Corpus Chriftinbsp;elle quantum,agnofcantigiturncceirc eft,ipfinbsp;Corpori Quaptitatcm amp; modum quantiratisnbsp;incfle,vt fit qilantum ; ac proindc. Corpus elfenbsp;finitum fuisdimcnfionibus,amp;,vi Contequen-tis,non efle Omniprælcns.Et,qui dicit Omni-præfens fine quantitate, ita v r idem corpus ficnbsp;quantum amp; Omnipræfcns: illcnon diftcrcre,nbsp;feddclirare videatur. Sic ante illi diftinguunt:nbsp;Non eft Oninipræfens fecundùm modumnbsp;quantitatis,inquiunt.Quo nihii magis ridicu-lum dici potuit. Hocenim eft dillerendo nu-gari,amp;,dicendo,nihil diccrc.Quia,fi id locumnbsp;habeat, facile concludam, omnia contraria amp;nbsp;contradicentia polie elle umul. Nam quialn-circunferiptum , non eft fecundùm modumnbsp;Circunfcriptionis:Rationis expcrs,non eft fe-cundùra modum rationis; Album, non eftfe-cundùm modum nigredinis : idcirco, fcilicct,nbsp;dicam: Incircunfcriptum dcCircunCriptum:nbsp;Rationis expers amp; rationis particeps : Albumnbsp;amp; nigrum idem fimul elle polle:öc fexcenta e-iufraodi.At cnim,inquiunt,Corpus eft Omni-præfcns iuxta modum quo vnitum eft Vetbo.nbsp;Primùm hæc nuda eft Pctitio Principij.Hoc e-nim illud eft quod quæritur, an Corpus fit v-bique, quatenus eft vnitum Verbo. Deinde,nbsp;tollunt iptum modum Vnionis Petfonalis,nbsp;quern tarnen vrgent, quaiidoquidero Vnionisnbsp;Perfonalis hiceit modus dehæc ratio,vt ambasnbsp;Naturæ feruent fuasPropricrates (lt;.hriltianisnbsp;Omnibus allentientibus.JEx quo fir,vt Corpusnbsp;Chrifti, Iuxta modum quo vnitum eft Verbo,nbsp;debcat fcruarc fuas Proprictates,luamque naturam : ac proinde di.beat manlt;ie finitum.nbsp;Quod fl fiat ümniprçfens,non mantbu igiturnbsp;finitumivt fæpe a nobis in . ulcacum eu. Std e-tiamnum vidtamus quonam euadat iftorumnbsp;diftindio. Nam,ii in lt;.ocna Domini Coipusnbsp;Chrilti realiter eit cum pane, co quod ell O-ninipræfens(id quod iiti voiunt, amp; hanc vnamnbsp;ob caulam excogicarunt eumniptæfentiainnbsp;Corporis)dc Corpus Chrifti eit Omnipræfcns,nbsp;iuxta modum quo vnitum eft Verbo: lequitur.nbsp;Corpus chrifti elfe cum Panes Vnionc Perlo-naliiquia Vnio Perfonalis ell modus quo Corpus vnitum eft Verbo. Sed iam audiamus, quid fubfternant huic fuæ diftintftioni : Si humana natura eft vnitanbsp;Vcrbo(inquiunt)aut eft vnitafecundum Quannbsp;ritatem, aut, fine Quantitate : Atqui neutrumnbsp;eft : non eftigitur vnita. Abfurdum. Hæcilli.nbsp;Sed profedtb qui fie ratiocinantur , ingrefljnbsp;funt in Acadcmiam ( inquicbat illc)pcrpau-culispaffibus. Nam illæ particulæ fccut:dt:mnbsp;amp; fine non hic bene opponuntur. Sic emmnbsp;potiùs diccndum fuit : Humana natura, autnbsp;cum Quantitate vnir.a eft Veibo , aut finenbsp;Quantitate: ac turn Synodus Ephefina pronbsp;nobis relpondcret , vintam elle v'erbo cumnbsp;fua Quantitate amp; cum luis'omnibus condi-tionibus clltntialibus: alicqui non vnita elfer : imo ne eilet quidem Humana natura ve_nbsp;rè amp; aótii exiftens : fed falfum aliqtiod fpc- |
jçÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERITATE
|
ótrum:Quolt;l abfit. Nee ira bene connedicun Sivnitaell Verbo cum Quantitate, ergo fc-CundumQuantitatis modum vnita clh : itavtnbsp;modus Quanti tatis, fit mod us Vnionis. Ec-tjuidenim ftultius vnquam dici poteft? Etc-nim erit quanta, fecundummodum quantita-tis, Sc erit vnita, fecundum modum vnionis.nbsp;Nimirum habet vnaquçque res fuum modumnbsp;amp; fibi cóuenientem, (vt paulö ante- diximus:)nbsp;nee magis poteft modus Quantitatis, cflc modus Vnionis, quam Qiuntitas, poteft efte V-nio. Et rurfus, modus Vnionis non tollit modum quantitatis; quia Vnionon tollft quanti-tatem. Sic enim Synodus poft Scripturamnbsp;haudejuai^uam differentia natur arum-, propter v-nitatemffablata .• fedmagis t/triuf^tte natura inv-¦nam Perfinam coneurrentis proprietate feruata.nbsp;Itaque,tantum abeft, vt modus V nionis tollatnbsp;modum quantitatis, vt eum maxime confit-met. Nam fi modus Vnionis feruatpropricta-tem Corporis: fcruatigitur modum quantitatis ipfiusCorporis.Nec cos iuuat quod dicunt,nbsp;cum eile modum Vnionis, vt Verbum nuf-quam deferac Humanam naturam, quando-quidem ilia Vnio eft fupernaturalis(inquiunt)nbsp;non autem Phyfica. Certe : Sed non proptercanbsp;ncceffe eft vt Corpus fit Omnipræfcns : quo-niam id fit co quod Verbum ipfura eft Omni-præfcns,ac proindc Caro Chrifti nufquam cflc poteft deftitutaa Verbo cuiPerfonalitcr v-nitaeft. Atque hre vrgenda eft ilia ipfa rationbsp;quam afferunt, nempe, Vnionem hanc planenbsp;elle coeleftcm Sc fupcrnaturalcm. Verum illinbsp;ita ratiocinantur, vt fi agcretur de rebus planenbsp;naturalibus, quarum coniumftio localis hocnbsp;requirit,vtvbicunque fucritvna, fit ibi altera:nbsp;quod loquendi genus non conuenire Omni-tn- præfentiæ Diuinæ infra copiofiùs erit cxpli-Me'ài candura. Sic potto nonnulli inftant : corpus definiri rtftUitur. poffe nulla menrione faóta loci. Refpondeonbsp;nonquaeriinter nos,quomodo corpus defi-niatur.-fed quomodo adu exiftat : vt ante dixi,nbsp;iquum definitio foleat inueftigare nudum amp;nbsp;fimplex TOTtZu/l?), detradis illis etiam pro-prietatibusquibus res adu exiftentes, fin-gulariaipfa neceflarib veftiuntur. Quod fi va-ieatilludconncxum quodproponunt, Locusnbsp;non venit in definitionem corporis'.Ergo corpus aliquodfingularc ita poteft adu cxiftcrenbsp;vtnon fit inlocozccrtc hoc quoque conne-xum valebit: Tempus non venit in definitio-nera corporis : Ergo corpus aliquod fingularenbsp;ita poteft adu exiltere, vtnon fit in tempore.nbsp;Abfurdum amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eilet enim æternum. |
Vcrùmcnimucro, licet quum corpus defini-tur, non fiat exprellaloa mentio : tamen non poteft definiri fine mentionc quantitatis,ipfa-rûmque dimcnfionum,ex quibus corpus con-ftar,quatcnus corpus cft.Et turfus dimenfio line circunferiptione , ne intclhgi quidcm poteft. Quo fit, vt dimenfio tollat V biquitatem,nbsp;non autem fimplex loci mentio, quemadmo-dumifti exirtimant. Quid quod natura incor-porea, niû fubjata localitate, definiri non po-teftîEx quodaturintclligEtetînendaia eftelo-calitatcm ipfara,vc accurate quid fit corpusnbsp;intclligaraus. Sed hac de rc copiofiùs agédunanbsp;erit, quum-aduerfus TranlTubftantiationcmnbsp;Pontificiam dilTeremustCui proculdubio cumnbsp;hoc dogmate de Omnipræfentia corporisnbsp;multa funt communia. Arque id vel ex eo per-Ipicuum elTcpoteft,quôd ilia duo dogmata in-dem propemodum nicanturfund3rncntis,iif-/‘':quot;^(,,nbsp;dem Scripturæ locis, iifdcm ferè argumentis,nbsp;amp; ( vt alludamus ad genus loquendi tories iu c«#'nbsp;bac difputatione nobis obiedum ) mutub fibinbsp;fuas proprictates realiter communicent. Su-dentenim Pontificij quantumuis licet, certènbsp;Tranflubftanciatio fine Vbiquitate corporisnbsp;ftarc non potcft:amp; viciflimVbiquitas corporisnbsp;non poteft conftitui,quin ipfærcrum cfl'cntiænbsp;eucrtantur:quæ cft Tranirubftantiationis pro-prictas.Scd iam alias diftindioncs audiaraus. un. D I s T 1 N C T I O XTIlVô amp; Is T ING V VN T pretercain hune modum: Omnipræfentianbsp;mnipotenria cft quidcm Dcira-tis, HT»«-« : fed eft etiam humansnbsp;Chrifti naturæ,;^iîff«.Quæ diftinnbsp;dio ablurifconfultispetita cft, proprictatcinnbsp;rei ab vfufrudu diftinguentibus-.quantum alitera fit aliéna ab hac quæftionc, ita paucis do-cco. Proprietas diuinæ naturæ, non cft aliquid aduentitium, amp; aliud ab ipfa Dcitate, vt iamnbsp;fæpè admonuirous:fcd ipfa proprietas cft elfennbsp;tia: adeo vt Deus non folùm habcat omnipræ-fentiam, fed lit etiam ipfa omnipræfentia atque infinitas : quemadmodum ita cft verax, vtnbsp;fit ipfa veritas,ita æternus,vt fit ipfa æternitas,nbsp;amp;Deo idem eft Omnipræfcntcm elfe, quod,nbsp;Elfe. Loge aliud ftatuendum cft de rebus crea-tis.Exempli gratia:qui aliquid habet feu polfi-dctjiion cftilludipfum quod poflidet, aepro-ptevea poteft illud cum aliis communicate:nbsp;neque tarnen aliquid eius clTcntiæ ac natursnbsp;dcccdet.QuarCjhæc diftindio in rebus grauil-fimisadhibiia,nullo modocarum vcldignita-ti vcl naturæ refpondet. Item: Qu^ia proprietas diuina eft res fimpli- K?”’ cilfima : in ca,non poteft ktäot? diftingui ànbsp;«¦«. Quare, fihumana Chrifti natura habet v-lum proprietatis Diuinæ, habetigituramp;nT»-nrjquod abfit. Item : in rebus terrenis, fiepe qui propricta-tem habet alicuius rei, ciusvfum non habet, atque ad id lignificandum adhibcri folethæcnbsp;diftindio. At Deus amitterenon poteft vfumnbsp;fuæ Omnipotentiæ amp; Omnipræl'entiæ. Sednbsp;de hac rc, deque ilia non Thcologica, fed Iuris ciuilis diftindionc , qua Cicero aliquandonbsp;dclcdatus cft, nimis iam multa, nc fortê resnbsp;adeb dilfimilcs inter fe comparantes , nonnbsp;modb ratiocinationis, led etiam iplius ratio-nis, amp; XTMOT» Sc ^tlcnv amifillc vidcamur. Cæ-terùm, fiquis deipfo Chrilto dicat, cum fem- |
|
HVM. NAT. per gloriam amp; maicftarcm habuilTe , eji’.atenus cll Deus,lieer luani Maicltarcm nonnbsp;icmpcrcxcrnciic j illcvcruni quidem dixcrit,nbsp;led nihil hoe faeicc ad Vbiquitatem corporisnbsp;Chriftijde qua diipntamus. DISTINCTIO PER apparitionem etnbsp;Dilparitionem. V V M vrgentur cxprcflis Scriptu-rælocis, quibusChrillus dicicur abirc, redire,abclTc, amp; quæfuntnbsp;cinfiDodi, rum iili rccurrunc adnbsp;hanc diftinóHoncm ; Apparitio'nbsp;nis, amp; Difparitionis : quam quidem, omniumnbsp;pcnculofi(fimam,)ca refcllimus. Sequeretur, Chriftum non ca vcrè amp; realiter fcciire, quæ Euangclica hilloria comme-inorat. Qiiod ablk, vc vel cogitemus. Confe-quentia pater ex ipfi's vocabulis. Nam quæro: quoticsScriptura narrat, Chriftum abfuillc ànbsp;cenis locis,éftncillud verum,nccnc.’Abiit veto vt negent. Item quxroisitnc intelligcndumnbsp;de natura diuina,quæ vbique eft, an de huma-na’ Certc dehumana. Concludoigitur, natu-ramhumanam non realiter fuille vbique,quianbsp;rcpugnat,aliquidcirc realiter ab Cens, 5: rcali-terprælcns. Neque mihi proférant vimVnio-nis hypoftaticæiquandoquidcm Scriprura loquitur de Perfona, non ieorium de Humananbsp;natura. Sic enim feriptumeft: lefus difeeflît,nbsp;abfuit, non præfensadcrat,,amp; caetera eiufmo-di. Nonautem ira;Humana natura difeeffir,nbsp;abfuit, non præfens aderat. Ex quo efficitur,nbsp;Hiimanam naturam etiam eum ipfo ào't-mnbsp;conlideratam.non eile omniprxfentem. Namnbsp;fl exponant,difcclfit,hoc cft, difparuit : accef-fir,hoceft,apparuit,fic vrgebo. VCténc amp; realiter état id quod videbatur? Quod liomninonbsp;fatendum cft, temper nobis redit noftracon-clufio. Nam videri, amp; non cft'e : hoc tribuen-dum elt humanis commends, non autem fan-ôtiftimæ cerntfimx Setipturæ veritati: denbsp;^nafie aliquando Auguftinus locufus cft; Sinbsp;dixerimus quia non erat triftis,quum Euange-lium dicat: Triftis eft anima mca:Ergo,amp;nbsp;qùum dicit Euangelium, dormiuit Ictus : nonnbsp;dormiuit lefus : Et quum dicit Euangelium,nbsp;inanducauit lefus, non manducauit Icfusftur-repet vcrmiculus putredinis, amp; nihil faniimnbsp;rclinquet, vt dicatur, quia amp; corpus non eratnbsp;verum, amp; camera veraro non habuit. Quic-quidergo deillôfcriptum cft, fratres, faólumnbsp;eft:vcrum cft. Hæc Auguftinus : quem vtinamnbsp;illiaudiant. VI. DISTINCTIO PER abdicationem. ViAdifcrimen adhibendum cft inter tépus humiliationjs Chri-fti,amp; tempus ipfius glotificatio-nis : ita rem dttiniunt,vt tempo-re humiliationis,Humana Chri-. inatura, quæ viVnionis hypoftaticæ habc- |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itry bat quidem omnipræfentiam,omnifcicntiam, omnipotentiara, tarnen fcfc abdicaucrit vfnnbsp;diuinæ illius Maieftatis : arque ita dicatur ad-fuifte,abfuiirc,amp; cætcra eiufmodi. Qu^od quidem commentum de Abdicationc clic vitio-Iifliraum,ita confirmo. Primùm manifcftè repugnant Apoftolo, quum dicunt, Huraanara naturam fuille hu-miliatam. Sic enim P.aulus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w/àr- Phili. maDeiejJet,non rapinam arhttratm efl',pafem ejfe cam Deo : vermntMnenfeipfitm exinaninittac-ceptaforma ferai ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quo loco infràplura diéluri fumus. Sedomnino quumApoftolus de ipfo Chrifto in Concreto loquutus ftttpcr-peram ifti dicunt in Abftraôto , Humanamnbsp;Chrifti naturam fcfc humiliatie.Dicendum eftnbsp;igirur, toV Xu'T-^rfcipfum cxinaniuiHc, non pernbsp;fc, fed , id cft, propret hypoftaticc tibinbsp;vnitam Carnem. Item: vocabulum Abdicandi nonconuenit corum fentenriæ. Vt enim qui fe Magiftrarunbsp;abdicauir, non modo non gerit magiftratum,nbsp;fed neque præditus cil digniratc illius inagi-ftrattis. Ita fi Humana natura Chrifti fete ab-dicauit Omnipræfcntia ad tempus, vt volunt:nbsp;fequitur, tune temporis ,ipfam Omnipræfen-tiæ authoritatem in Chrifto non fuille, quodnbsp;tampnilli non allcntientur. Quinctiam li O'nbsp;mnipræfcnri.a cft cftcôlum neectrarium Vnio-nis Pertonalis: qiicmadraodura iili proponûr,nbsp;non poteft igitur elle abdicatio Omnipiæfcn -tiæ, qtiinftt quoqucabdicatio Vnioms, quodnbsp;cft a J'JfâÇi'. Rurfus, Abdicatio inferr vfum iptîus ici an- ^atio 3. tcceftiirc. At lî Abdicatio omnipræfentiæ re-fertur ad tempus humiliationis, amp; ipfa humi-liatio conhdcraturà tempore conceptionis amp;nbsp;èvQ,fiadnuc. vtquc ad refurreôlionis tempus,nbsp;quando igitur fuit rcalis vfus Omnipræfentiç?nbsp;Sic enim Va.o.\as Extnanitiitfemettpfum acceptanbsp;formafcrai-tamp;c lohanncs, Eloadumy inquit,CZ)r/-fias eratglorificatie. Arqueomnino, coiicipi innbsp;vtero Virginis , répugnât Omnipræfentiæ;nbsp;quare, fl illos audimus,crit recurrendumadnbsp;Abdicationem vt concipi pocucrit, ex quo ef-ficio, Vnioncm hyportaticam amp; iftam Abdicationem limul cœpill'e, ac proptcrca fuillenbsp;Abdicationem,antcquam vfus rci piçocHilIi-t,nbsp;aut ccrtc limul cura ipio vfu. aJ'JictÇr ScaÏTi-ÇetT/xor. Item, Chriftus dicitur abcirc, adclfc, amp; ca’-tera eiufmodi, etiam poft.fius glorifications. El on efihtc^'bAmït.z'è.Recefiit ab eé,Luc.2ci.,xî-ficendu in cœlitm, defeendit de cœlo vittos (ÿ- mor-taositidicatariisqua; ad Chriftum glorifi-catum pertinent. Ergo viriofacftdiftinctiodcnbsp;Abdicationc. Præterca : hæc diftinôlio fupcrioreijh illam cucrtit,itTi!'ff«amp; qua folu vlum Omni-præfcntiæ, humanæ naturæ Chrifti tiibuc-bant. Nunc autem illi per Abdiçarioncm i-pfum etiam vfum cripiunt. Adhæc, cHcomnipræfcntcm, omnifeium, omnipotentem, non poteft ab ^ölu fcpaiari,nbsp;tjuemadmodum ex ipfius rci lignificationcnbsp;perfpicuum ellepoteft. Nam qiui non cft oiïi- |
Heb,!.
/
Heb 4.
I oan 1.
Rom.8.
J’bil-î.
Cal.4.
1^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERITATE
nifciiis aftu, is nccelTario quædam nefeit. At-qui, ciïc omnifeium nefeiendö: hoc verb ne fando qnidem auditumeft. Similiter,qui dicicnbsp;hiimanam Chviftinatural« fuiircomnipoccn-tcm,non aébu,fcd pocentiâ ; illc dicic, Huma.-n'am Chrilti naturam pocuiirc poffc omnia:nbsp;quod eft pcfîimcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, acque ctiam ali—
quid dcccrius.
Dcniquc:fi caro Chrifti fuitaliquando vbî-que potentiâ, non actu , amp; nunc aélu vbique cftjVt volunt. Sequitur, infinitum non elle infinitum. Nam tes fit plcnior quuttt ad poten-ciamacccdit aôtus. At infinito acccderc nihilnbsp;potcft-.alioqui non iam clfc infinitum.
Quid pluri bus opus cftîSiquis exiftimar,Di-uinani omniprælentiam elle potentiâ , ille (quçcunt]uc tandem pharmaca conquirat)exi-llimar quoque, Deum elfe potentiâ. «triliaSfnbsp;fi blalphcmum. EftenimDeus aftuspuriffi-nius.Diftinguant igitur quancumuis hccr,vcr-tanr, inuertant, euei tant :pröfcdó, quicquidnbsp;actigcrint,vlcus cric.
Ica verb hbi vidcHtur rcfponderc. CaVô Chrifti, inquiunc,habuitius immorcalicatisnbsp;e.x Vnione hypoftacica. Aót. 2. amp;, Plalm, i6-AZoz/ dabii Sanbîttrn ttttirn videre corruptwnera.nbsp;Nam 11 corpus Adæ nunquam fenlillec corru-ptionem, li Adam non pcccalFct : quancb minus Corpus Chrifti Pcrfonaliccr vnicumDeonbsp;Immortaliî
Quam refponfioncm ita refcllimus, Car^ nem Chrifti habuille ius iminortalitacis ex V-nionc Pcrfonali, non dicitur orchodoxè. Re-piignac enim hiftoriæ Euangclicæ amp; omnibusnbsp;ti-'cipris Aportolicis, adcôqueipfi Vnioni Hy-portaticæ,cuius hic crac finis, vt,Ecclclia redi-racrccur,quod quia,niii morecChrifti,fierinbsp;non porerat, idcirco Verburn aflumplicHu-nianani naturam mortalem, vt Chriftus poffer mori pro'Ecclefiæ redempcionc. Alioqui finbsp;Vnio Pcrfonalis ius Immorcalitatis dedill'ctnbsp;Idumanænaturæ, ipfa libi, fuôquefini repu-gnaUet. Id quod perfpicuum eric ex fcqucnci-bus Scripeuræ locis.
QMfanebficat er nbsp;nbsp;fan^ißcanttirex vno funt
omnes tjuamobrem non erubefnt tpfosfiatres voca^ ere. QMntarn igttHrfucri participesfunt Car-nisnbsp;nbsp;nbsp;Sangttinis’iipfe t^uotjiie conßmtltterparticeps
faihts efi ear undem, -vt per mortem aholeret eu?n tjtii tnortis trnpertum habette^fo.ï^on enim yingelosnbsp;aßutnpßttfedfernen j4brahis, ajfumpft:vnde debmtnbsp;perommaßatrtbusftttnlisliert.ï.ï^o\af-funiplit Humanam nacuram, mortalcm, pati-bilcm,bi nobis,exccptopcccato, confimilcm,nbsp;vcidem Apoftolus aic. Eccertè quumlohan-ncs lanótilfimam hanc Vnioncm expriinercnbsp;voluir,non dixie,Carncmlatlam clleVerbuminbsp;icà Verbum caro factum efi, inquit. Addcfe-quentes locos.
DeusfiUumfuummittens infimilitudine Carnis Peccati,de peccato damnamt peccatumt
Infimilttudtne hominumfaitus.
Po^iijuam venit plenum tetnpw emifit Deusi Filtumfuumfablum ex multere ,fabbfm legt obno-’nbsp;xium, vteos cjui erant legt obnoxtj redtmeretut a-doptionem acciperemtti.
Mifit F iliumfuum vt effet propttiatio pro peecit ¦ tis noPlrie.
¦AïtfitFilium qui ejfetferuator ttutndi.
Ob id noui Tefiamentt Aiediaior efi, vt morte intercedente ; ad redemptionem earumpr^tiarica-tionum quafuerantfub priore T eFlamento, vocathnbsp;promifiionem accipiant aterna h£redttatts.nbsp;vbi f efiamentum éfi, mors intercédât f eFlateninbsp;itecefie efi.
Ex quibus ita conchidamus : fi Verbum af-fumplit Cariiem , vt Chriftus Deus amp; homo» Mediator Dei amp; hominum Eccleliam redi-merec : fc ad peragendam illam redempcio-nctn mors Chrifti fuit neccllaria: Ergo Verbum aftumplit Carnem patibilem amp; mortalem, alioqui non futuram Carnem eins quinbsp;Ecclcfiam crac redempturus. lam fiiftiscrc-das, dicendum crit Verbum alIumpfiHe Carnem immortalcm per vnioncm, vc eilet mor-talis per Abdicationem, amp; rurfus eilet ini-morcalispcr Refurredionem. Itcm:diccn-dum cric, Verburn aftumpfilïc Carnem mortalcm per Abdicationem : quum tarnen Alfu-mcre amp; Abdicate opponancur. En tpib cua-dant humana de rebus diuinis fomnia ,'At,in-quiurit: Caro non potuic vidcre corruptio-nem propter Verbum inhabitans. Faccorinbsp;Nam vidcre corruptionem, nonelt fimplici-tcr mori * fed etiam à morte detineri, vt aic Pe-ttus pcrpcram nobis obiciftus. FloC enim innbsp;CarncChriftifieri non potuic,quiacratCaro Redemptoris, quem, vt Ecclcliam redimc-rct, oportuic ita mori, vt moriendo mortemnbsp;fupcrarct. Chriftus igitur Deus amp; homo,v£nbsp;homo,mortuus cft,amp;,vtDeus,dc morte trium-phauir. Sic enim Auguftinus:Homo homines,nbsp;mortalis morralcs, morte, mortuos hbcrauit,nbsp;Et xAthanaf. Gcnitus cft,inquit, vtpronobis pz/***'nbsp;patcrctur vt,homo,.amp; nosliberarct à morrc,vcnbsp;Deus. Et alibi: Morte moriemini: Gcnef. pcnbsp;Quid aliud eft quàm non folùm cos moritu-ros, lcd etiam in mortis corruptioneperman-Euro'S clEcî næc ille: Proindequod de Adanio,nbsp;fi non pcccallct, non morituro obiiciunt, cftnbsp;plane extra rem. Nec enim Caro Chrifti fuienbsp;mortalis propret pcccatum fuurn, fed propternbsp;pcccatanoftra,inquitEfaias.Scmpcrciiim Ipc- eW'nbsp;dandum cft quotfum alTùmpta fuetic. Opor-tuit igitur cam alîumi purani, innoceneem, amp;nbsp;nihilominus mortalem,quiaChriftus non pronbsp;fc, lcd pro nobis erat moriturus, lutluspro tn~ peil'nbsp;iustis,vt nos ad Deum adduceret-,morttficatus qui-dem Carne, viuificattts autemSptntu, inquit Petrus. Rede igitur Athanaf. Mors Chrifti, in-quit, non peena ppceati, ncquccomparabilisnbsp;cum morte Adæ : fed pcccati, mortifejucpernbsp;pcccatum obnafeentis expiatio fuit.
Sed addunt : Eo momento quo Vnio fada cft,cœpillc iftam quam proponunc Abdica-'nbsp;rionem. Itânc tandem î Ergo, Alfumprio èVnbsp;Abdicaciü fiicrunc limul. Item : ergo, eodemnbsp;momento , Caro Chrifti coiiccpca fuit fc nonnbsp;fuit concepta. Itémque : codem momento, V-nio lada fuit, amp; non fuit fada, quia hoc luitnbsp;de natura, ranonc fc fine Vnionis, vc Caronbsp;morcalis amp; patibilis allumcretur, vt didumnbsp;elt.
H R I S T1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^5,
quo Perfona conftat , fed id quod àdiplàna Perfonam conftitutam,amp; ad tô J^/ç-et'ueror re-fertur. Ita fitvt 6\öiW Perfonaliter ptopïitàcnbsp;ipfa quidem Perfona dici debcat : nonautcninbsp;dc altéra cxnaturis. Sicigiturex vfuTheolo-gorum reôtè amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquemuf, Chriftus
tft Pcrfon3.Itcm,humana natura eft aftumpta à Verboin vnionc/’e^;7lt;i/lt;.Itémque,Vtraqucnbsp;Natura in Chrifto vnitaeft Perfonaltter. Sednbsp;hæc propofitio falfa elf, Diuina natura eft alien b i tantùra ptæfcns. Et manebit falfa, licetnbsp;addas tuum illud Perfonaliter:\\oc modo,Deltas eft alicubi tancùm præf cns Perfonaltter. vbinbsp;cùm fententiafalfa, tum «auç-aSt' eft loquen-di genus, vt antedixi. Qubd fi ilia propofitionbsp;ftare non poteft, hæc igitur ftarc non poterit:nbsp;Humana natura eft vbiqucpræfens,velinfini-ta,vel ætcrna,7’e^»4//rer.Quôd fi tranlpofitisnbsp;vocabtilis ita fuam fentcntiamexponant,vcnbsp;velint humanam naturam Perfonaltter afl'um-ptam à Vctbojcfte vbiqucpræfcntcm: fcque-tur , nunquam amp; nufqiiam humanam naturam Ghrifti eftevel fuillc circumferiptam, acnbsp;definitam propriis dimcnlionibus,hoc eft,vc-rè humanam naturam : Quod abfit. Ratio eft:nbsp;quia nunquam amp; nulquam fuit, ncc elle poteft humana Ghiifti natura, nifi aftumpta amp; ànbsp;Verbo fuftentata: Alioqui duæ eflentperfonç:nbsp;cùm vna tantum fir.
Poftrcmó, funt qui vocabulum Petfenaliter ita exponant; vt humana natura dicatur Om-niprxfcns Perfonaliter, hsc eft, co modo quonbsp;in perfona Filij fubfiftit. Quae fententia, finbsp;commode intelligatut, licet improprio lo-^nbsp;quedi gencrc cxprclfa fit(vt fpero à nobis con-feólum cfle)haudquaquam nobis crit reiicien-da; hoc eft, Humanam natura efte perfonaliter vnitam cum Omnipræfcntc A07«. Qms e-nim eft modus quo Humana natura in Perfona Filij fubfiltonempejquatcnus Verbûcamnbsp;fultcntac fibi vnionc Perfonali coniunófam.nbsp;Quum autem Verbum fit infinitum amp; omni-præfenSjCfficitur,Humanam naturamfempernbsp;amp; Vbicunque fit,à Verbo fuftetari.Huc igiturnbsp;redit fupcrior cxpofitio. Humana naturanbsp;Chrifti eft Perfonaliter omnipræfcns , hoc eftnbsp;dicetCjcftPerfonalitcr coniûâa cum Verbo,nbsp;amp; ab co fuftentata : quod quidem Verbum eftnbsp;Oronipræfciw. Neque hinc rccederc videntuenbsp;alij, qui fuam de Omnipræfentia Corporisnbsp;fentcntiam ita, cxplicant ; Corp;« Chrifity in-quiunt,o»j«i(ï implet^nonficutDeitoi impletytjuianbsp;non efifabla effentia infintta yfedirnplety cjuia'untlnbsp;efiPerfonacum Deo otnnia tmplëte.P\.^Ç, illi.Qujnbsp;fententiæ, vtvcrç func,itavaldeimpropriuiunbsp;eft hoc loquedi genus:Corpus Chrifti eft omnipræfcns Perfonaliter. Qu^od vt magis pateat,nbsp;quçro ex te, annon humana Chrifti natura fitnbsp;æque Perfonaliter vnita cum co qui eft æter-nus,quàm cum co qui eft omnipræfcns, nem-pc cum A05-6Ü ? Itcm,nónne co modo Humananbsp;natura in Perfona Filij fubfiftit quo ab co fu-ftcntatur,pér quern omnia creata lunt? Certc.nbsp;Sed cnim nemo qui orthodoxus fucrit, vu-,nbsp;quam ita locurus eft , vt diccret Humanamnbsp;naturam efte perfonaliter xternam , pocnbsp;p.j.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HVM. NAT; C
eft. Faceffanr igitur incptiflïma; iftæ,dc co-dcni momenco,fanè quàai caducæ amp; momcn-tancæ rcfponfioncs.
Sf d ita rurfiis fuam fcntcntiam fibi viden-tui illultrarc : Qucmadinodunî fiquis incidat in aiiimi dcliqiiium, viuic eins anima, lieernbsp;¦vitæ aftioncs non opcrctur ; ita manliilc qui-dcmOtnnipræfentiam Garnis, licet in Abdi-catione non (efc excrncrir. Proftrunt ctiamnbsp;fimilc de infante piædico anima rationali, licet nondum intclUgat, neque ratiocinctur.nbsp;Scilicet fuafomnia dilîimiüimis fimilitudini-bus adumbrant, amp; videntur, li non in ani-mi , certè in rationis amp; relponfionis dcli-quium incididc. Nee cnim illi aubntdicerc,nbsp;Verbum, vcl jOmnipræfcntiam ciTefbrmaranbsp;Humanæ naturæ,aut,ingrcdi inHùmanæna-turx dcfinitioncm,quod tarnen dicendum c(nbsp;fet, excornm fimilitudinibus, deut alioin loco nobis critcopiofiùs cxplicandum. Præter-ca,noncftea Oppoütio inter Potentiani öcnbsp;Aûum,quæ elf inter Finitum manens fini-tum amp; Inhnitom.Nam Finita fubflantia, Infinita non eft, Aótu,nccPotentia:quia necnbsp;cft,nccvnquam eile poteft Infinita. Ex quonbsp;fit,vt Caro Chrifti nec Aótu, nec Potentia fitnbsp;Omnipræfcns ; quia, ita eft Aótu vera Caro,vtnbsp;nonpolTitnon elFevera. Concludamusigiturnbsp;bis Athanafij verbis : SiSacris litcris credi-detitis, inquit, cognofeetis, vnum efte Chti-ftum,cundemque amp; Deum amp; hominem , vtnbsp;duplex prædicatio fupereius aduentu facilenbsp;petluadere poftet tum cius patibilitatem,nbsp;tum impatibilitatcm. Et alibi, Verbum Deinbsp;M. idco corpus quod mori poftet, fibi airumit,vtnbsp;pro omnibus morti ad plenam fatisfaétionemnbsp;lufticeret. Item, Congtuum erat vt Dominusnbsp;quuminduerct humanam Garnern, cam foli-dè cum omnibus fuispalftonibus induerct, vtnbsp;cnim hoc proprium cius Corpus, ita Corporis pa(fioncs,ipfius paflioncsappellantur.Hçcnbsp;illc. Sed dc abfonis 6c alicnis iftorum fimilitudinibus,haótenus.
VIL DISTINCTIO NATVRALITER ETnbsp;Perfonaliter.
Vrfusidentidem häc diftinótio-vfurpant : Corpus Chrifti omniprsfens Naturali-fer,fiucEtlentialitcr, IcdPcrfo-naliter.Quare,videndum eftpri-
- inùm , num fatis apte cohærcat hoc complc-xum ; HH?nana natura perfonaliter vbi^uepra-/ewr.Etcnim ficego ftatuo : nihil eftein Tneo-logiapcticulofius, quam fi fublataverborum acppa'ffîa» propria fignificati'onc, per aliéna,nbsp;commcntitiaque loquedi genera vageris. At-que vt ad rem ipfam accedamus; fatis conftat,nbsp;humanam naturam non efleperfonam, in hacnbsp;difputatione (fiqnidcm loquimurdchumananbsp;natura à xo'j.« in vnionc perfonæaffumpta.)nbsp;Rurfus humanam naturam dici Pcrlonalcm,nbsp;nonmemini mc apud ptobatos authores Ic-gerc.Diciturcnim Perfonalepiopïiè^ non id
-ocr page 198-DE VERITATE
|
cam omnia creata fui (Te pcrfonalitcr,fcd fem-pcr vlî funt vocabulis Perfonam fignificanti-bus. Hoc modo : Chriftns cft æternus ; Per Chriftum omnia creatanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confimilia. Quamobrem fugienda funt , in Theologia pcæfertim, ca loqucndi genera, quæfunt inu-Jîtata,ti’iruç-£tTa,adtôquc pcriculofiflîma^tan-démqne exitiofa Eccleiiæ futura, nifi maturenbsp;prouiiuni ht. Kepudiato igicurillo loquendinbsp;generc, rccipicnda eft fuperior expofltio,quçnbsp;jiihiladiuLiat realem Omnipræfentiâ corporis, imb ponùseamcucrtit: nam fi fpetlan-dus cft modus quo Humana natura in Filionbsp;fubfiftit Perfonaltter: amp; is eft modus vnionisnbsp;Pcrfonalis , vt in ipfa maneant Naturis fuænbsp;proprictatcszrclinquitur, vt Humana naturanbsp;inPerfona Filij fubfiftcns,roancat finita,amp;a-licubi tantum , non autem vbique præfens:nbsp;quæ eft humanæ naturæ proprietas. Sed iamnbsp;ad ipfam diftinftioncm Naturalitcr amp; Perfo-naliterredeamus, quam ego pergo rcfellere. Confiât Perfona Chrifticx vtraque natu-ramo igitur Perfona debet opponialteri Naturæ. Solet quidem oppofitio confiderari inter ipfas Naturas:quandoquidem vna eft æter-na, altera creatazvna Diuina, altera Humana: amp; qux indecofequuntur: Sed perperam con-ftituitur oppofitio inter Perfonam amp; Natu-ramzquia fublata altera cxNaturis, non poteftnbsp;ftareNaturarum vnio, aeproinde no iam efletnbsp;perfona : quod abfit. Quamobrem ita de hocnbsp;myfterio loquendum eft, vt naturaliteradna-turam,^ei^«/i/»fer,ad perfonam referatur. Etquod nonnulli dicunr, duplicem effea-dlura primum Corporis Chrifti, vnura naturalem,alterum perlonalcraznifi commoda in-terptetatio adhibcatur, ftare non poteft. Pri-mum, quia vnius eiufdemquc rci elfe duos a-itus primos fimul,amp; quod grâuiùs eft, inter fe oppofitos,nefando quidéauditum eft. Deinde quia primus aólus perfonalis non poteftnbsp;clFe nifi Perfon«, nccpropricdici nifi de Perfona. Quamobrem,vt hie locus concludatur,nbsp;rcólè dicam,Chriftum efle vbiquc,quia Çhri-ftuseft nomen Perfonæ. ItemToV cue v-bique naturalitcr, quoniam ea eft natura t»nbsp;Xo'j/« vt vbique fit. At corpus Chrifti efte vbique dici non poteftzneque naturalitcr, hoc c-nim répugnât humanæ naturæ : neqiie perfo-naliter,eft enim non Perfonæ nomen, fed Na-tutæ,vt paulo ante diximus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lUjttio.], Item quum dicunt Humanam Chrifti natu-ram acccpilFc à Xoj-w vt fir vbique,non quidem naturalitcr,fed pèrfonalirerzadmittunt «’«ToX«-Nam fi naturalicer haberet Omnipræ-tentiam, cam aliunde non polFct acciperc.nbsp;Quare illudmembrum, non naturaliter^û-axcnbsp;non poteft in diftindlionc. Quid autem fi itanbsp;exponant illud enuntiatum? Corpus Chriftinbsp;eft vbique Pcribnaiitcr, heceft, Corpus eftnbsp;Chrifti,qui eft vbique, quandoquidem Chri-ftus eft Deus amp; homo? Certe, fi ita exponantnbsp;vocabulum PerÇonaltter^ quo vtuntur, verusnbsp;crit fenfus improptix locutionis :ncc quid-quam iuuabit Omnip ræfcntiam corporis. |
VIII. D 1ST INCT IO modo Maieftatis. Cuius diftindionis præcipuos errores ita re-cenfeo. Primuserronin vocabulo Præfentiæ, quia Maieftas eft alio modo prçfens,quàm fit Corpus, nec magis poteft corpus efte realiterpræ-fens,modo Maieftatis, quam Maieftas poteftnbsp;cfl'c præfens,modo corporis. Secundus error;dum conftituunt realem Corporis præfentiam fine modo naturali. Et-enim rcalis prefentiæ corporis fine vera ipfiusnbsp;corporis exiftentia: amp; vera corporis exiften-tia, fine propriis dimcnfionibus,nccogitarinbsp;quidem poteft. Tertius error in vocabulo Maieftatis. Si cnim intclligunt gloriam illam prærtantiffi-mam,qua corpus Chrifti exornatu cft,amp; quamnbsp;illi inter dona creata amp; habitualia commé Dd V N T amp; hanc diftindionem, quam illi frequentiffime vfur-pant: corpus Chrifti elle realiternbsp;vbique præfens, non naturalinbsp;modo , fed modo Maieftatis:nbsp;morant : nihil id facit ad Omnipræfcntiatn:nbsp;illis ctiam alTentientibus. Nec cnim nccelfenbsp;cft,ibi efle corpus, vbi lumma ilia gloria rclu-cet:quum abfenjis ctiam hominis gloria loii.»nbsp;gè latéque diftundatur. Quod fi nomine hta•nbsp;ieftatis,intelligantMaicftatcm Diuinanu hocnbsp;eftjDeitatcra ipfam: fequeretur, corpus Chrifti efle Deiratem ipfam.Quod quidem incom-modum identidem illis obiicimus , qnippenbsp;quod in illud identidem incurrant. Nam cui-cunque tribuitur Dcitatis modus, illi quoquenbsp;tribuitur Deltas, quæ eft fimpliffima. Quodfinbsp;in rebus creatishoc connexiim valet: De qui-bus enuntiantur proprietates flue conditio-nes cffentiales , de iifdcm enuntiantur ipfænbsp;eflentix ; quanto id magis valebit in pro-prictatibus Deitatis , quæ funt ipfa Deltas?nbsp;Ex quibus omnibus perfpicuum eft, hanc di-ftindioncm peccare imprimis toitoXXä- Atque hæc de Diftindionibus illis,quæ fo-lent adhiberi ad fuftentandum dogma Vbi-quitatis:quæ omnes, vteodem fpcdant,iraiii codem errore vcrfantut:qucm ego oculis fub-iicio,propofita diftindionc confimili. Homonbsp;quidem eft rationis particeps Per fc,Tûr'^,na-turaliter, amp;c.Scd hichomo, non eft rationisnbsp;particeps,xaT’a?.Ao,T^«;k«p, amp;c. Quod quàmnbsp;inepte dicaturnemo non videt. Atqui hucrc-deunt fuperiores diftindioncs. Sicenim fla-tuunt:CorpusChrifti,vtcft corpus humanumnbsp;in fpccic,circ finitum,quantum,amp; circunferi-ptum fuis diraenfionibus: quod quidem adnbsp;definitionem corporis humani pertiner. Sednbsp;vt eft hoc Corpus,nempc Chrifti, non efle fi-nitum, atque hoc modo tollitur ipfius corpo-ris definitio. Quin ctiam quoticsproponcnturfiipcrio-res illæ diftindioncs, toticshæcincommoda longé grauiffimafcquentur ^ Corpus Chriftinbsp;Perjonahter^'re^amp;c.conccptum,nbsp;natum, |
HV M. NAT. CHRISTI.
1.' (i; natum, palTum, affixum cruci,atque omnino vcrum corpus non faille, amp; omnes effagiendinbsp;viæobilructæfanr. Nam ex illis ipfis eorumnbsp;diftinftionibus ita ratiocinor:Si corpus Chri-ftieftomnipræfcns, amp;a4^^at3rS'’,nó natura-liccr,fedpcrfonalitcr, vt illi difl:inguunt:Ergonbsp;vicilfitn corpus ChrilU perfonalitcr non eftnbsp;citcunferiptum; alioqui vno eodémque rc-fpeftu corpus Chrifti cft circunferiptum fi-inul amp; incircunferiptum: arque ira fuperio-rum dilHnâionum membra non rcâc alïi-gnantur.Qupd vbi fit,iamnon funtdiftin-dioncs, fed inanis vocabulorum fonitus : arque id cuiuis vcl mediocrirer in arre dilîcren-di verfato, fatis perfpicuum elfe poteft. Ve-rumenitnuerb corpus Chrifti conceprum, na-rum,paflum non fuiire,dcnique vcrum corpusnbsp;non elfe,quæcunque rändern diftindioncsad-hibeanrur, dici line fummaimpierarenon po«nbsp;teft. Arque hæc de iftarum diltinótionum rc-furationc nobis dida fint: nimirum fimplex Scnbsp;reda eft via fidei:mulra autem funt incrcduli-tatisdiuerticul3,inquit Athanafius. Nunc operæprærium eft paucis dcmonftra-re, «^ogrna de Omnipræfcnria amp; Vbiquicare Omnifra corpotis Chtifti, non tantum verbo Dei,ipfi_nbsp;fmiuwn qucrcrum naturæ,vcrumctiam corum fenren-tiæ rcpugnarc, qui illud proponunr. Erenimnbsp;fnîichli probatepollînt, corpus Chrifti elle realiternbsp;ßgt; frefen præfcnsjn panCjCCi panc,amp;Sub paue,quoticsnbsp;ii.u»iniit SacA Domini Cœna cclebrarur,^ realiter o-«t.iow repercipi: cam ob caufam dogma dcOmni-X™ pi^æl^^’ntia corporis in medium protulerunt.nbsp;A «xtogi- Arqui fequentibus argumentisdoccbo, iftamnbsp;‘•ttunie/l. deCœna Domini fententiam nihil iiiuarifu-pcriori illo dogmate. Omnipræfcntia Diuina generaliter ad res omnes creatas pcttinct.At pvælcntia Chriftinbsp;in Sacra Cœna,eft beneficium particulare cr-ga EcclefiamDei. Itaque ilia generalis hancnbsp;particulircm non inferr. Alioqui Cœna Domini ad res omnes crearas peitmcret. Abfur-dum.Error cftjWêTitCaciç aAXofiroiizmagnumnbsp;in diircrcndo,non vitium modo,fed etiam fla-gitium. Si propter Omnipræfentiam, corpus Chrifti eft in panc,(5c Cum panc-.Ergo limili adeó-que potioti r3tionc,Corpus eric extra paiicm, alioqui non ctit vbique : quod quam accom-modatum fit ipforum fcncentia',illi vidennr. Quia vbi^jue ejfe., fignificat omnia continc-rc, ßcnufquam concineri ( quod illi etiam a-gnofeunt :)Idcirco longe recliùs ira enuntia-bitur,Panis eft in corpore Chtiftifvtaliquan-do de Deo omniprælcnte dixit Paulus: In ipfi ita:Corpus Chrifti eftnbsp;in pane. Qiua magis conucnit Omnipræfcntia:, dici extra locum,quàm in loco,idcirco conuenicn-tius Vbiquitati diccretur: Corpus Chrifti ellenbsp;extra os corum qui Cœnæ Domini communi-cannquam in corum ore.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Nullum corpus quod ab alio corpore realiter percipitur, eft infinitum. Corpus Chrifti realiter orc corporis percipitur ( inquiunt : )nbsp;Quarc,corpus Chrifti non eft infinitum. Aut linbsp;corpus Chrifti eft infinitum, vt iidem volunr.nbsp;Ergo orc corporis non percipitur rcalirer.Hunbsp;ius Syllogifmi veritas nititur natura amp; ratio-ncrcrumcarum de quibusagirur. Kamoi. 1, K‘«io 4. |
Si omnipræfcntia corporis Chrifti ftatuen-da eft, vt iplum Corpus fit realiter præfcns In pane. Cum pane, amp; Sub pane in Sacrofandanbsp;Cœna Domini: Ergo tttvayK^«;- non tantiininbsp;dicendum eft, Chrifti Corpus elfe vbique, fednbsp;etiam clfc vbique totum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confequé- ria patet. Certum eftenim in fando illo my-ftcrio totum Chriftum ridclibus cxhiberi.Fal-fitasconfequentis lie probatur.Vbiquc totum elle,non conucnit naturæ corporcæ, neque denbsp;ilia poteft dici vllo modo : eft cnim proprium,nbsp;tum ci tori quod eft eXor, rum maxime cinbsp;naturæ quae eft fimplicilTima, quæ Deus cft.nbsp;Quare aut Diuina amp; Humana natura lunt vnanbsp;cademque elfcntia vbique tota( quod abfit:nbsp;elfer cnim Naturarum confulio) aut funt duonbsp;infinita limplicillima inter fc diuerfa : quodnbsp;fieri nequit. Illi ipfi dicunt, Omnipræfentiam corporis elle extraomnem rationem loci: qui fit igiturnbsp;vt vi Omniprælcntiæ Corpus Chrifti lit In,nbsp;Cum , Sub pane, id quod illi ipli exiftimant.nbsp;Nam hæc loquendi genera non funt extra o-mnem rationem loci, imo potiiis certain locinbsp;rationem dclignant; nili forte aliquem horumnbsp;vtrborum fenfum , qui fit extra omnem rationem fcnfus,cxcogitcnt. Quum Chriftus S. Cœnam inftitucrct, crat in ftatu Abdicationis , (vt illi loquuntur innbsp;fuisDiftindionibus)R.urfus,in ftatu Abdicationis , Omnipræfentiam Corporis nonnbsp;fuilfc ratione return creatarum : ilh ipfi autu-manr.Qupmodo igitur, ex iftorum fententia.nbsp;Corpus Chrifti fuit realiter In, Cum , Subnbsp;panentum quum Chriftus S.Cœnamcelcbra-uit cum Difeipulis î quod fi tune non fuit,nbsp;neque nunc erit : fjoefaette, inquil Chriftus. Lue.n.'nbsp;Et Paulus .• Accept à Domino i^iiod iradidi i Cor.n,nbsp;vobii- Denique fcquerctur: corpus Chriftietiam Katio?; elfe realiter in calice (fiquidcm vbiqueeft ) ßcnbsp;fanguinem elfe in pane: contra ipfa Chriftinbsp;verba, cxprellamque diftindionem qua vinsnbsp;eftinquiens: Hoc cft corpus meunnßr, Hoc cftnbsp;fanguis meus : quæ tarnen verba illi'iinprimisnbsp;vrgent. Si dicant, corpus Chrifti effe cum pane realiter, non vi Vnionis hypoftaticæ,led vinbsp;verborum Chrifti (dcquibus nobis agendumnbsp;erit fuo ]oco)cur igitur omnipræfentiam cor-poris in hac quæftionc tantoperc vrgent? Nec ffatitmiJenbsp;cnim valet hoc connexum : Si corpus Chrifti Sicram.nbsp;eft vbique prælcns vi Vnionis hypoftaticæ,nbsp;Ergo eft realiter præfcns in pant vi verborumnbsp;Chrifti. Nec vllus eft tarn rudis qui id nonnbsp;facile allequatur.QuarCjfi eft in pane vi Vnionis hypoftaticæ ,non eft igitur in pane, vi verborum Chrifti :amp;¦ vicillim, fiin p.anc eft vinbsp;verborum Chtifti:ccrtè non eft in pane vi hypoftaticæ Vnionis. Et qui vtranque rationemnbsp;limulconiungunt, illi profeóló videntur ipfinbsp;dillercndi ranoni bellurn indixilfc : quia nun- p. ij. |
DE VE RIT ATE,
|
quam efficient, vt Otnnipræfcnna fit particu-laris præfentia in Cœna,niû genctale cum paiciculari conRindant. Ac enira finqciiuncnonnuIH) fi vbiquepo-rbiti- re- tell elle corpus ; poteft elle præfcns in Cœna. fellitur. Refpond.Si corpus Chrilti clt vbique prçfcns,nbsp;cftigituraôtu omnipræfcns. Hoc aucem con-ncxuin eilet ndiculum.Si ellaâu vbiqué:crgonbsp;poteftefle bîcjvel ibi: fie eniin non benecon-cli'.diturab aàu ad potentiam, Idenadicodenbsp;hoc connexo ; Si Chtifti corpus eft vbique fi-mul : Ergo poteft elPe fimul pluribus innbsp;locis : quod quidem peius eftetiam quàm nu-gati. Sic enira diceudum cft. Ergo eft in o-mnibus locis fimul. Atque omnino verfenc fenbsp;in omnes partes licet, nunquam profeCló dogma illud iuum Vbiquitatis accommodabuntnbsp;quæftioni de prælencia corporis Chrifti innbsp;lacra Cœna. Petoà leiftoribus, vtid apud fcnbsp;accurate reputent, eos raihi aflenfuros eftenbsp;confido. His amp; confimilibus aliis plerifquc.argu-mentis , dogma Vbiquitatis labcfacfeari po-tert. Nunc audienda lunt argumenta pro dogmate Vbiquitatis ,amp; ex methodi noftræra-tione ad ca ligillacim reipondendum.ii^ia verb maxime co.nfidünt aliquot argumentis,quç illi libi vidcntur petere ex natura Vnionis hy-poftatiex, nos iita argumenta ptioreloco di-Icutiemusidcindc ad Scripturæ locos deuenie-rous, quos illi nobis obiiciunt, vt iuam ftabi-iiant,noftiam autera eucrtant fententiam. Atque ex noftta reiponfionefuturum Ipero , trutnbsp;^s^jVtnoftra ftabiliacur, ipforurn autcmc-uertatur fententia. CAP. UIL PRIMA O BI E C T I O E O-riim qui dogma vbiquicatis tuentur. rutina natura, ajjurnpta efiàgt;,ù-yu in vfittatemperfin^ : çir perfinalis efi tn/eparabilis.Ergo v-bicunque efl ài\é-},o(,tbi efl Huma^nbsp;nanaiura, Efi autem oAÔj-oç “vbi-‘¦^uei.Elatura igitur Humana Christi 'vbilt;jue efl. Obieëiiv net ex m-tionenbsp;nit /)}¦ƒ)()-flxt'itx fenbsp;titM. flquot;e'fle,, Chriïitte non efitotM ,ffl/ie Humanitate: Ergo fl lotus Chrittus efl ‘vbu^ue, H urnanitas einsnbsp;zibt.'jite efl. Quod öc alio modo cxplicant,pro-pofito lequcntiSyllogifmo. QjttC'pud, cum yerbo perflonaliter coniunchtm efl, illudvbitjue cum Equot;erbo perflonal'iter prafensnbsp;efl. Hflhmpta r.atura cum Verboperflonahtervni-ta efl. Ergo vbicuncjne Verbum adefl ,ibiperfenati-ter flecum etiam ajflimptam Haturam prxflentem habet. Nonnulli ex patronis Vbiquitatis magis de-Icclantur icqucnti Syllogifrao. Perflona Verbi In ejuam Caro Chritii aflitm^. pta efl,adfui exiiientiam nec lecu egetnectem-pore. Ergo, t^ruia Caro Christi non alibi tjuam innbsp;hae ipfa hypostafl perflonaliter flubjistii, hac ra-tione cf respetiu , ipfla tjuotjue Caro Verbt extranbsp;(fl flupra locum cmnem erit in ipfa hypostaflnbsp;V erbt. |
Responsio. Primum diicutio fupcrius ConncxutDcin-dcaccedam ad fequcntesSyllogifmos. Fallit Confequens ; Primus error ayvotavquia vcrbum Eft, nonpoteftnbsp;vrrobiquc codera modo accipi,Quod vt faci-liùs dcraonftrari poflit, nollram hanc rclpon-lioncra ita explico- Efli, dicitur aliter de Deo,nbsp;quàm de rebus creatis, quæcunquc tandemnbsp;illæ fl nr : fine Elie dicatur fimplicitcr,Cue cumnbsp;additione. Exempli gratia, Deus Eft : nempcnbsp;per fc,amp; à ic,quia eft ipfa cllentia,atque æter-nitas, à qua vna rcliqua omnia, quæ funt, ha-bent Elle. At res crcata:,Suntgt; non per fe,uec ànbsp;Ic, led à Deo, fine quo non poH'unt Elie. Et hinbsp;duo modi t« nunquam debcnr,ncque pol-funt, vclfvt illi loquuntui)realitcr amp; ellentia-li ter i nter fc com raunicari; vcl ( vt ego quidemnbsp;interpvctor) inter fe confundi : ne res crcatinbsp;cum Creatore exxquetur : quodproculdubu?nbsp;Hcrct, fl in vtroque vcrbum Elie, codera modo vfurparetur. Rurfus, Deus eft bonus, hocnbsp;eft,ipfa Bonitas, à qua vnarcliqua omnia qui-busbonitas tnbuitur ,bonalunt. Atrescrea-tæ funt bonæmon àfe,nccper fc,lcd àDco,fi-nc quo non polFunt bonæ elIc.Quod aliquan-do Auguftinus cxplicabat his verbis; Inte'liga-mus Deumflne cjuaiitate bonum.-flne tjiiagt;oiitatenbsp;magnum ,finefltu prafidentem ,fl,ie habitu omnianbsp;continentem ,fine loco vbujue totuni ,flne temporenbsp;fempiternum,licc.. Fîæc ille. Deniquefvt ad no-Itrara quæftioncm propius accedaraus) Deusnbsp;Eft prælens, quia eft vbique; Deus ipfe libi locus eft, iplc omnia capit, nihil capit cum ; inquit Chryfoftonius. At res crtaræ dicunturnbsp;præfcntcs EHtgt;quia funt alicubi ; Deus au-rem Eft vbique, quia orani.a continet, o-rania conicruat, fouet, luftentat, quemad-raodum exponunt Scholaftici, iSciectè. Sicnbsp;cnim Paulus ; Non longe, iiiquit, abeflab vno- Ad''”'nbsp;e^uoijue nostrum. Nam tn ipfo 'vtuimua , ifl mone-tnur,(flfumiss.Cznomiiia.um dcætcrno Filio, Coh'nbsp;Qmnt'aper eum conflstunt, inquit Apoftolus. Etnbsp;alibi.-S«f/wer omntaverbo iHofuopotente.Qtpxzc Heb'-hoc Theorema in Thcologia eft verilfiiniim.nbsp;Eiusfoltus eflomnia contmere (flfuttentare,ciiiasnbsp;eflomniacreafle.V)c\\3 igitur eft vbique ; quianbsp;Dei bonitas, fapientia, luftitia, piouidentia,nbsp;potentia, Maieitas,hoceft,Dei cllentia eft in-hnita. Ncque potcll vllis vcl locorum, vcl të-porum finibus contineri,vel tcrminari,quan-doquidem omnia continet amp; terminât. At resnbsp;cieatx vbique ellenonpolluntiepiialunt crea-t.c ; ac propcerca lua cllentia non infinita; ; non infinitæ,quia non funt Deus.Er quia hint finitXjfunt igitur in tempore, amp; habentluuninbsp;Vbi, vel circunferiptiue,vel dcfinitiuè,pronbsp;rationclux naturai.Quod li non habent luraunbsp;Vbi,non lunt igitur in temporciquia non pol-lunt elle ex parte tinitæ,amp; ex parte iiifinitæ,vtnbsp;alibi diximus.Sunt ergo in tcraporc;amp;habentnbsp;luura Vbi, quia fubfiltunr He cxiftunt per cumnbsp;qui lolus nec eft in tempore , nec in loco, hocnbsp;eft, qui |
H V M. N A T. C H R I S T I.
fefc abdicauit fua illa Omnipvæfcntia tempore humiliationistrogo tc,ccquandofuit hu-miliatio Chrifti, fi tune non fuitiircm, ( quod ante obiccimus)fi qui fuit in paradiib , fuitnbsp;fimul in fepulchro, fequitur animam Chriftinbsp;fuillc ctiam cum corpore in fepulchro,ac pro-inde Chriftum non fuifl'c verc mortuum , neenbsp;vçrèfepultum , ncque vcrè rcfurrcxift'e; quænbsp;omnia abfit vt vel cogitcmus.Q^ód fi res hæCnbsp;poflit vlla fimilitudine adumbrari petita abnbsp;rebus coniunéhiflimis : multæ proferentur a-, amp; infeparabiliter inter fe coniun-«ftæjin quibus fupcrior propolitio locum non 'nbsp;habebit. Sic lux Solis ( hanc enim hmilitudi-nem à Vctcribus vfurparam, ctiam ipfis O-innipræfcntiæ patronis non difpliccrc video)nbsp;ardliflimc quidem cum Solis corpore coniun-girur : ncque tarnen propterea ncccllc cft, vtnbsp;vbicunque fitlux Solis, ibi quoque fit ciusnbsp;corpus.Item, Vifio non feparatur ab oculotni-hilominus tarnen longiusporrigiturquàm i-pfe oculus. Item, caput in integro corporanbsp;non diacllitur â pedibus, ncque tarnen vbi eftnbsp;caput, ibi funt pedes,amp; plcraquc alia in hancnbsp;fententiam.
Cætcrùm , hocloqucndi genus ab ipfis v-furpatum ,attenté expendendum Accommodé intelligcndum cft, Humana naturaaßiim-pta eflà Ao'j-^ invnitatem Perflun£, Nam fi hoc libi volunt,Humanamnaturam ita elfe à aJ-aft'umptamin VnionePerfonali, Vt vnafitnbsp;Perfona amp; duæ naturæ Perfönalitcr vnitæ;nbsp;orthodoxa cft fententia. Sed fi, hoc loquendinbsp;gcncrc intclligunt, Humanam naturam co c-uedtam elfe, v t fit idem quod AeV“? : non orthodoxe fentiunt. Quarc,difpiciendum cft,ncnbsp;hæc locutio amp; aliæ coniimilcs iftis homini-busfamiliarcs(vt, Alfumiin hypoftafin. Elfenbsp;intra hypoftafin, Elle in Aogt;».Etlc in hypoftalinbsp;Verbi, Acc.) poiîint inerroreminduccre:acnbsp;propterca adhibendæ l'unt commodæ Acor-thodoxæ inrerprctationcs. Cercè , hæc duonbsp;Vocabula Vnitat amp;c Hnto confundenda nonnbsp;funt:quandoquidem VnitatiopponiturPlu-ralitastAc Vnioni, Confufio Eutychiana, Acnbsp;Separatio Neftoriana.Vnitas cft Perfonç,quianbsp;vna cft Perfona Ac non plûtes. Vnio eft Natu-rarum in cadem Perfona,quia duæ funt Naturæ , perfonalitet vnitæ , Diuina, videlicet, Adnbsp;Humana :acproindc non cft Naturarum vni-tas. Quia verb Pcrlona A3;-«infert nccellaribnbsp;Diuinam naturam (cft cnim ipfe Aa'^oc. ) pro-culdubib, li natura Eluinana cft idem quodnbsp;Perfona Aogt;a;confequiturDiuinæ Ac Humanænbsp;naturæ idcntitas.Quod abiit.
Verùm inftant hoc modo; Si totusChri-ftuseft vbique, ergo ctiam fccundùmHuma-nitatem. Nego fequi. Narit Totus Chriftus non cft idem ac Totum Chrifti, quam diftin-dtionem àdodlis Thcologis propofitam , fir-mifquc rationibus fubnixam, demiror cur iftinbsp;répudient. Qtiæro cnim,annon torus Chriftusnbsp;fit Deusitem , annon totus chriftus paftusnbsp;fit. Sinegant, diucllunt vnitatem Perionæ, finbsp;fatentut : ipfi fibi rcfpondent : nec cnimve-p. li).
cft, qui folus ætcvnus amp; vbiquc eft. Seite igi-Hat. tur Aiigiiftinus : Summum amp; incommutabile ’quot;li.c.i. bonum Deus elt ; cæcera omnia bona non nidnbsp;abillo luntjfcdnon deillo.Deillo cnim quodnbsp;cft', hoc eft quod iofe eft : ab illo auretn quænbsp;fada font , non funt quod ipfe. Hæc illc,nbsp;Quæ omnia bveuiter bac vna rationc conclu-demus.
Humana ChriHi nMura nufcjuam efl- nififit-fiencata : ijnandot^uidem a A 07« fnHentatnr. ell 'tgitnrvlni^ue. Quia quod cft vbiquc,fuftcn-tat,nonluftenratur.-vt paulo antè dcmonftra-uimus, arque hoc Connexum alîîrmamus clFcnbsp;«AyÇr.
Secundus error : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to éuÓM^ai'.Nec cnim
IiEC fiinc confeétaria : Vnio perfonalis eft in-feparabilis : Ergo vbicunque cft ô Xo'j-ocjibi eft Humana narura. Sed ira connedtendum cftnbsp;potiùs’.Ergo femper ôc vbique 0' ao'gt;oo cft con-lundus Humanæ naturæ, poftquam cam femel allumplît, Sic autem ipfi Scholaftici hancnbsp;obiedionem foluunt, vtdicanc, argumentumnbsp;hocnóproccderc, Quorieseorum quæ vniun-tur,vnum cxcedicaltcrum.
Porto hoc nondicituriatispropric;^^/-cnnt^neejlÓhiyK, hoc enimdc virrutcfermo-nis( vcloquuntur Scholaftici ) infère præfen-tiam tJ AoT^is in locis per partes. Atqui o'Aagt;oc cft fiæul amp; fcmcl vbique, quia omnia continet , vt à nobis proxime declaratiim eft, amp; cftnbsp;vbique totiis,quia fimpliciftîmus. Sic cnimnbsp;Hilarius; Deusnecinahquo,ncquenon in o-. ninibus cft. Et Auguftinus : Deus non alicubinbsp;ti.i.8; ’ «^ft : quod cnim alicubi cft, continetur loco.
Sed cnim, inquiunt ,id efficitur vi Vnionis hypoftaticæ. Refpondco , peti principium.nbsp;I-loc cnim illudeft quod inter nos quæritur.nbsp;Quinctiam facile refutatur iftud confequensnbsp;ex natura ipGus Vnionis hypoftaticæ ; in quanbsp;(neà cynolura nôbis fcmcl propofitadcftc-cftamus)nominatiiq dicunturNaturarum proprietäres feruari vtritpie Naturæ : ex quo fit,nbsp;vt Deltas inipfa Vnionc hypoftatica fit femper infinita, turn temporum,turn locorum re-fpedu ; quia cftætcrna amp; vbique ; amp; viciftâmnbsp;Humana naturaremaneat,tum rempote,tumnbsp;Trin. loco finita amp; circunferipta: nam ipfaHuma-na natura alicubi prælcns amp; finita fempernbsp;¦ fuftentatur à Adgt;M, qui eft omnipræfcns, amp;nbsp;infinitus.Qma veto hæc Vnio hypoftatica,dcnbsp;qua dilferimus, eft fingularis, in qua ctiamnbsp;fuinmaiSc impcrucftigabilis Deifapientia rc-lucct, ea nobis definienda cft,ex ipfo Dei vernbsp;bo , non ex noftris commentis. At ego indenbsp;dcpromoÉfç-sttnv‘apert iftïmam quapropofitionbsp;illa generalis facile labefadtatur. Sic cnimnbsp;Chriftus latroni pœnitenti ; //ö^;lt;',inquit,we-atm erii- in paradifi. Conftat autem corpusnbsp;Chriftiad tertium vfqucdicrn manfift'c inle-pulchrojVt Chrirtus ipfc p rædixerat, amp; nosnbsp;infymbolo profitemur. Quod (1 dicant fuitfenbsp;hmulin fcpulchro amp; in paradilo propter O-nipræfcntiam ; tum illis obiiciam luam il-hun diftinctionem de abdicationc. Nam fi, vtnbsp;illi quidem tradiint, Humana Chrifti natura
-ocr page 202-174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVER
nun cR, vcl'ChtifiuractTc Deum, fcciindùm HmuanaiUjVcl fuiRcpaHii|n,fccunduiTi Diui-natn naturatn. Totus Chriftus crucifigcbatnr,nbsp;hi loM. inqnic Auguftinus, fed non totiim,amp;c, Sed il-ZMt?.}. li de fanótiRima hac Vnione PerfonaJi perin-dc difputantjVt fi elfer cralfa quædam phy-fica compofitio. fie, vc fie ctiain ratioci-nenrur.
Clirfifus, inquinnt, non cR totus fine fla-rnanicatc.Ergo fi rocus ChiiRus cR vbique, rlunianitas igitur Chrifti cR vbique. Quodnbsp;quidefn argumentum valcret in toto aliquonbsp;cralIo.te'rrenóqüe.’Vt it dicam,corpushuma-num non elle line luis membus,ac proindcnbsp;vbicunque fit illud corpus,ibi quoque cRc il-lius corporis membrazquia vbi eft totum corpus, ibi eft quoque totum corporis , alioquinbsp;non iam elfer corpus. Scdili Vnibne pcrlo-nalifallax cRhuiulmodiargumcntatio: quo-,niam ad conftituendam lanótilïimam hauenbsp;Vnionem non requirirur vel cralfa compofi-tio partium,vel litus,vcl exterior quædam
Hie autem non polfum fatis mirari ifto-rum liominum ratiocinationes : qui identi-dem inculcant, modum Vnionis Perfonalis non elle localem,nee in loco,ncque localitcr,nbsp;ramen ita diircrunt,acfi Humana naturanbsp;t*lfct in tanquam in vafc : amp;idcircbnc-lt;nbsp;cclfe fit,vt Vbicunque fitXcj.o; ibi quoque fitnbsp;Humana natura quam dicunt efle in , amp;nbsp;ideo vrgent particulana lu.Apagcfis cralfasnbsp;iftas amp; abfurdas cogitationes, tanto myfterionbsp;indirtnifljinas.
Puetetea Dinina amp; Humana natura non codem modo dicuntur elle; fine dicas Elfenbsp;fimplicitcr, fine cum addirionc : vt Elfe præ-lenrcm , amp;c.id quod iam ante à nobis obfer-uatum eft.Qu^od quum non fucrit animad-ucrlura : aufim diccrc inde præcipuc manalPenbsp;dogrna de Omniprælentia Corporis Chrifti:nbsp;quadercha'ca nobis lufeepra cR dilpuratio.nbsp;Sic igitur intclligendum eft, totum Chriftumnbsp;non elle fine Humanitate: quia in Pcrlona,nbsp;qua: Chriftus eft, o fuftentat Humanaranbsp;naturam vnione perlonali alfumptam
, amp; a’lt;7uj-;^uT«ç, fine feparatione amp; confu-fionezadeb vt Deltas luum Elferetineat,quod idem de Hnmananatura dicendumcR. Chri-Rus igitur non eft totus fine Humana natura:nbsp;quia Chriftus eft nomen Perfonæ quæ duarumnbsp;Naturarum vnioncm hypoftaticam fignificat;nbsp;amp; Chriftus non poteft elle nifi totus, aut defi-ncretelfe Chriftus: quandoquidem perfonalisnbsp;Vnio diuifioncm,dc feparationem Naturarumnbsp;non admirtit. Ac proindc quæcunqucprædi-cantur de Chrifto, de toto Chrifto prædican-tur, aut non prædicantur de Chrifto : propternbsp;cam caufam quam diximus.Scd non fequitur,nbsp;quæ prædicantur dcPcrfona,ca tpioque de v-na Natura prædicari in Abltraólo, id quodnbsp;iam fæpc à nobis inculcatum, læpiùscriamnbsp;pofthac inculcandum crit. Quamobrern ,Ellcnbsp;totum,fignificat conftitutioncm Pcrlonæ ; at,nbsp;Elfe vbiquc,fignificat proprietatem vnius Na-turæ,quæ eft Dcicasiacproptcrca non valet fu-
IT ATE
pcriusconnexura : quia non obferuaturroS^cq aa-ctvTftJC.
Peccatum eft ctiam in ipfa connciftendi forma. Sic cnim ex legibus diflerendi ( quænbsp;propricnon patiuntur affirmationemnalciexnbsp;negatione ) dicendum fuerat:Si totus Chriftus non eft fine humanitate, amp; torus Chriftus eft vbique,Ergo totus Chriftus non eftnbsp;vbique,fine humanitateiquodquidcm fi reftènbsp;intclligarur, verum crit : quia in Chrifto o' ao-gt;o{ nunquam dcfcrit Humanam naturam femel aifum-ptam : fed oAoj-cc qui vbi que eft totus,quia infinirus amp; fimpliciftimus, fempernbsp;amp; vbique eft Humanam naturam fuftentans,nbsp;quæ eft alicLibi, quippe finita, fulfque dimcn-fionibus circunferipta,- hoc eft, Naturavcrcnbsp;humana.Qucmadmodum igitur Humana natura Chrifti non fuitpalfi, nee mortua linenbsp;Dcitatc, à qua nunquam feparata fLiit,necnbsp;tarnen propterca dicitur palla , vel mortuanbsp;Deltas : Ita o Aogt;cç non eft fine humana natura , vel omnipræfcns, vel æternus : nee ramennbsp;idcirco humana natur.a vel omnipræfcns, velnbsp;æterna dici poteft,Quod fi locum habcat con-nexum illud quod rcfello , fupcriora quæ ob-icci incommoda proculdubio confcqucnttir:nbsp;quibusaddo amp; iftud confimilc.
Sitottif Chri^^ non eftfine Deitate, ChriÜnj refurrexit. Ergo DeitM refurrexit,nbsp;ra^v.
Venioad Syllogifmum fccundum.Arquci-ta maiorcm propofitioncm expendo. Maior eft ciufm odi : Qu i cquid cum Ver bo perfo nali-tcr coniumftum eft, illud vbique cum Verbonbsp;perfonahter præfcns eft.
Hæc propofitioftarcnonpoteft,cuiuscr-rorcsita reccnico. Primus error in vocabulo Pcrfonalitcr. Nam Conmngiperfif^alite/nbsp;eft, ac fi dicas coniungi Vnione hypoftatica,nbsp;fiuc Perfonali. Sed , Ejje prüfens perfinalitertnbsp;non de alio dici poteft, quam de ipfa Perfona:nbsp;vfurpatis, videlicet, iis vocabalis quæ Perfo-namfignificant. Hoc modo , Chriftus eft vbi-que præfcns : liquidem, Perfohalicer,diciturànbsp;pcrlona.Quod n velint ita cxponcre vt dicantnbsp;Corpus Chrifti elfe vbique præfcns: hoc eft,nbsp;elfe Pcrfonalitcr vnitum cum aJgt;(u , qui eft v-bique præfcns : vera quidem crit fententia,nbsp;fed verbis nonfatis proptiis fignificata :Nccnbsp;i.'idealiquid præfidij acccdct Vbiquitati Corporis.
Secundus errorin vocabulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod
nonvtrobiquc codemunodo vfurpari poteft. EtenimAcgt;o; eft vbique prælcns, quia omnianbsp;continct,dlt;: fuftcntat:cft eniin Deus. Human.anbsp;verb natura habet luum modum prælcntiæ,nbsp;quemadmodum copiolifis fupràà nobis cx-pofitum cft.DcindCjAop-oçOmnipræfenSjdcAc-3-« Omnipræfcntia, idem eft : At Humana natura (illis ctiam allcntientibus)non poteft ellenbsp;ipla Omnipræfcntia.
Tertius error, Pctitio principij. Quume-nim inter nos quæratur non limplicitcr, an Humana natura lit vbique præfcns: ledannbsp;hec Human.! natura à Verbo aftumpta,amp;cuninbsp;co pcrionahccrvnita,fit vbique prælcns. Ilhnbsp;vt hoc
H V M. NAT. CHRISTI. vt hoc poftcrius probent, affcruntVuioncm Pcrfonalcm , amp; maximopcrc nitantuc voca-hulo Perfetialiter, vc fidera fuæ fententiæ fa-ciant. Hoc autem pcrindecft, vt fi niihi itanbsp;intcrroganti: Qu^imobrcni Humana naturanbsp;Pcrlonalircr cum Vcrbo coniunóla, cll vbi-que prxferhs? rcfpondcant in hunc modum:nbsp;Qu^ia Humana natura Perfonalitcr cum Ver-bo coniunda eft. Atcnim nos negamus ideffi-ci pofte viPerfonalis Vnionis:Illi verb perpe-tubrcpctunt Vnionem Pcrfonalcm, amp; quailnbsp;aliquod proférât : Quicquid,inquiunr,nbsp;cum vcrbo Perlonalitcr coniundumeft, il-lud cum Vcrbo Perfonalitcr vbique pr.rfensnbsp;eft, atque ita pro Medio fuæ concluhonis, af-lumunt id qijod eft in quæftione pofitum.nbsp;Quæritur enim,vtrùm Perfonalis Vnio cfticiatnbsp;Omnipræfenriara corporis : hoc eft diccre,V-trùm quicquid Perfonalitcr vnitum eft , fiatnbsp;propterca omnipr.cfcns. Quod probandi genus,fifcmcl rccipiatur,profcdb iacilliraum e-rit omnia probarc , ridendique nobis cruntnbsp;in poftcrum nobiliflimi philofophi , lon-gcque principes in arte dillerendi, qui inuc-ftigandi Mcdij tationcm taro accurate nobisnbsp;ttadidcrunt. Atque hæc de Maiori propofi-lione. lam cxcutio conclufioncm quæ fuos ctiam-numctrorcs habet. Qmim cnim ita dicendura effet ex legibus rede dilfcrendi : Ergo allum-pta Natuva vbique cum Vcrbo Perfonalitcrnbsp;præfens cft:fic efterunt.Ergo vbicunque Verbum adeft, ibi Perfonalitcr fecum ctiamaf-fumptamnaturam prxffentcm habet. Qirodnbsp;fyllogizandi genus exemplo caret apud pro-batos authorcs. Porrb, quàm pcriculofura fit hoc loquendi genus, vhtmn(jue efi à xLysi, lam ante admo-nuimus. Rede cnim 5c propric dicitur, vbi-Cunque eft corpus'.quia corpus modo hic,mo-dbillic poteft elle præfens, ccquum hicadeft,nbsp;illinc abcft:fcdid nonconucnit Deo qui eftnbsp;Omnipræfens. Quarc nifi hoc loquendi genus commode explicetur , ferti non pocoft.nbsp;Denique ifta conchifio non rclpondet corumnbsp;fententiæ, ncc adiuuat Omnipræfcntiam corporis. Nam inter nos controuerfum eft, an (vtnbsp;illidicunt) affumpta Natura lit vbique præfens vcreamp; realiter: nunc autem ita conclu-dunt. Verbum habere Naturam aftumptam' v-bique fecum præfcntcm.Quod eftverilfimum,nbsp;modb hoc Enuntiatum, ita vti dccct, intclli-gatur.Etcnim (vt antèdiximus) Verbum nun-quam amp; nufquam defcrit Humanam naturamnbsp;libi Vnionc Perfonali coniundam, quia Vnionbsp;Perfonalis diuclli non poteft quum fada fit Sed non propterca ncccfte eft Humanam naturam efte realiter vbiquepræfcntem:quan-doquidcm id fit natura Verbi, quæ cftciuf-modijvt Verbum fit infinitum , omnipræfens,nbsp;fimplicifljnium 5c pluiquamô'?viaçoÀei/, ac pro-inde indiuilum,5c vbique totum.Ex quo fit vtnbsp;infinitatc ilia Verbi, non infinitatc Huma-n.æ naturæ, V erbum lempcr Si vbique fit præ- |
175 fens Humanæ naturæ fibi Vnione Perfonalinbsp;coniundæ. Qinnquam autem nihil eft in rebus creatis quod plane rclpondeat fanbliifi-mi huius myftcrij digmtati, quia tarnen O-mniprælentiæ Corporis patroni libcnccr vltir-pantfunilitudincm animæ,(vt infrà videbi-mus)illud ipfum fimilc nunc vfurpabo ad no-ftram fententiam faciliùs explicaudam. Namnbsp;anima dicitur efte tota in toto corpore, 5c innbsp;fingulis cius partibus,cbquod anima, quæ to-tum corpus ÖC fingulas eins partes viuificat,nbsp;fouet Sc fiiftcntat, diuidi non poteft. Ex quonbsp;fit, vt tota anima totum corpus luftenrans, fitnbsp;femper præfens capiti : ncc propterca needlenbsp;eft, vt caput fit vbique in corporc, Hanc cnimnbsp;præfcntiam cfKcit ipfius aniraæ natura, Sc cf-fentia. Quum igitur iraconcludunr. Verbumnbsp;vbique Perfonalitcr habcrcNaturamhiima-nara fecum præfentem,nihil aliud dicut,quàmnbsp;Verbum clic vbique Perfonalitcr vnitum cumnbsp;Humana natura quam aftumpfir, quod 5c nosnbsp;flgnofcimus. lam cxcutio Syllogifroum tertium. Quia vc Fynrep. rb Patronorum Vbiquitatis(fi verum dicimus)nbsp;vnicum eft argumentum, alns atque alnscx-prell'um verbis, 5c mutatis loquendi gencri-buSjvariatumiidcirco ex iis quæ iam à nobis a-nimaduerfa funt, hic ctiarn Syllogilmusfacilenbsp;redargni poteft. Sed quia pcculrares ctiam-num crrorcs habct,quçdam addemus vt illi la-cilius dir^nofcantur. Primus error a.Co/a. tS eXQ.vs. Namquæri-rur inter nos, An Caro Chrifti fit Qmnrpræ-fcnsiilli verb tiaducunt fermoncm à præfencia ad Subliftcntiam. Sic cnim ratiocinantur : Sinbsp;Caro 111 Vcrbo lubfiftiticrit igitur lupra omnenbsp;locum; ac proindc Omnipr.æicns. Atqui,modus Subfiftentiæ, non eft modus Præfcntiæ, vrnbsp;iam alibi adraonuimus: neque hîc videtur ellenbsp;repetendum. Certe,hocfatis fuperquenobisnbsp;elle debet,qubd nemo ex Patronis Vbiquitatisnbsp;viiquaradixeritjCarnciia Chrifti die Oroni-fubfiftcntcm,quum ramen omnes cam efte O-mnipræfcntcm dicant. Ex quo,vcl illi iplifatisnbsp;agnofcunt,(quantumuis licet diffimuler^Sub-fiftcntiam cum Præfcntianon die confunden-dana. Quinctiam fiSiibliftentia Præfcntiam fi-gnificarct, iricidcrcnt nihilominus in ipfamnbsp;ayvetavnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quiitn cnim difeeptemus de Reali Præfcntia Garnis Chrifti, refpedu no-Itri ; Illi dillcrunt de Prælcntia Garnis Chrifti, refpedu Perfonæ Verbi, in qua fubfiftit. Hænbsp;verb Præfentiæ longiflimo intcruallo inter *enbsp;diftcrunt. Atque id velim à Icûoribus attentenbsp;confidcrari : eft cnim vnus ex primariisfonti-bus errorum Vbiquitatis. Secundus error: Qijod quum Pcrfonalcm Vnionem commémorant, id toftunt quod eftnbsp;de rationciplius Vnionis, nempe, Humanamnbsp;Naturam ita lubfiftcrc in Vnionc Perfonali,nbsp;vt à Vcrbo luftentata, feruct fuas Proprietäres 5lt;: conditioncs dlcntialcs. Hæc autem eftnbsp;effentialis condrtio Humanæ Naturæ, vt fit finita 5c circunferipta luis Dimcnfionibtis, iic-qucpollit Realiter 5c Ablu Prælens cxiftcre,nbsp;p. iiij. |
17« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERITATE
|
nifi in loco, circanfcriptiuè. Quarc mencio-neinfaccrc Perfonalis Vnionis, amp;hancipfins Vnionis rationctn prætermitterczeftmcminif-fe (imiil amp; o'oliuifci. Tectius'error; Q^od non fatis expHcctur hoe loqncndi genus Cir# Chnsii affumpta innbsp;PcrfoncimV'erbiiC.y. quo male intclleélo mulcanbsp;abturda confequerentur. Sic eniin proptiè di-ci loIct,Carnern Chrilti elfe afl'umptam à Ver-boinVnionc Perfonæ: ncquis forte Vcrbiamp;nbsp;Carnis confufioneir, comminifcatur. Quartus error,idcinquc multiplex in Con-fecutione. Sic cnim concludLint;Pcrfona Verbi non eget loco nec tempore ad fui Sublilten tiam: Ergo idem de Chrifti Carne dicendumnbsp;eft : 5c, vi Confequcntjs, eft extra ßefupra p-rancra locum ; quod Confequens, ft femel rc-cipiatur,vidc quo euadat.S’^qucrctur.Carnemnbsp;Chrifti non eguiffe tempore (vt loquiintur) adnbsp;lui Subliftentiam .• hoc eft, non cœpill’c fubfi-fterc. Nam Verbum non eget tempore ad fuinbsp;Subhftcntiam;quiafubhftit ab æterno. Atquinbsp;Ephcf.i, Caro aftumptaeft in plenitudinc temporum,nbsp;inquit Paulus.Itaqueifti,nihil tale cogitantes,nbsp;lituram inducunt tori hiftoriæ Euangclicæ, amp;nbsp;Kumanam cû DiuinaNatura cxæquanr. Rur-fus Icqucrctur, Carncm nonfuill'c conceptamnbsp;invtero Virginis: hoccft,non eguifle vtcronbsp;Virginis vt concipcrctunquum tarnen ibi Caro cceperit in Verbo fubliftere, amp;: ibi Tempusnbsp;amp; Locus concurrerint ; adeb vt Caro dici nonnbsp;poffit extravel fupta Tempus amp; Locum fub-^uC'i. llitilfe. Concipics tn vtero pariesfiltnm, inquitnbsp;Angelus. Ecce tibi Tempus amp;c Locus hmul.nbsp;Quamuisigitur nec Tempus necLocus fece-ritVnioncm Perfonalem (eft enim plane di-uinura opus, amp;, vt Auguftinus loquutus eft,nbsp;mirabilitcr hngularc ) tarnen Vnio Perfonalisnbsp;fadba eft in Tempore, amp; coepit fieri in vtcronbsp;Virginis, vbi Caro à Verbo allumpta eft, Caro,iuquam, non potuit aftumi ncque lubfiftc-re,nifi inTempore:hoceft,Tcmporautei:quianbsp;non ab æterno alïumpta eft, neque fubiiftit abnbsp;•æterno. Fallum eft igitur,Carncm non eguillenbsp;Tempore vt aflumerctur, Sc vt fubfifterer. I-ttmque, quia, cxdccrcto Dei, Caro non alibinbsp;aftumi, nec initium fubfiltcndi habere potuit,nbsp;quàm in vtcro Virginis:fal(um eft itidem,Car.nbsp;ncm non cguifte Loco vt aftumcretut 5c inci-pcrct fubliftere. Qiiintus error,quod complexio non refpon deat Præmifljs.Primùm cnim proponunt,Per-fonam Verbi non egere Loco nec Tempore:nbsp;deinde aftumunt, Carncm itaPcrfonalitcr innbsp;Verbo fubliftere, vtalibi non lubfiftat:tum exnbsp;his concliidunt, Carncm elle extrade fupra o-iiiiicm Locum. Atenim ft valet hoc argumentum, cur immutant loquendi genus in Com-plcxione? cur in Complcxione non faciuntnbsp;ctiam mentionem Temporis, amp; fola mentio-neloci contenti funt ? Quid tibi vult iftanonnbsp;concludens fcdclaudicans Complexio ? Qtpa-re, exipfo corum argumento, iiceosrcfell.i-mus. |
Si, quia perfona Verbi non eget loco ad fui Sub fiftentiam,bine collig4tur,Camcin afTum-ptamefle Extraamp;Supra orancm Locum (vtnbsp;ifti concludunt) certc, cadem ratione, t)uianbsp;Perfona Verbi non eget Tempore ad i'tii Subliftentiam : hinc colligctur, Carncm aftutn-pram elle Extra amp; Supra omne Tenipus : hocnbsp;eft (detrado integumento) efte tEtcrnam. Ab-furdiffimum amp; blafphemum.Scd ifti tanta ab-furditatc pcrculfi, quum antca fecerint men-tioncm Loci dcTcmporis fimul,iam in Coni-plexione fc reprimunt, amp; Locum tantummO-db commémorant. Qui ctiamnum alius cft,i-déraque non letiis error, in rationc Syilogilti'nbsp;caiàqua (ferióneanfimulatè idfaeiant, nc-fcio)vidco iftos plurimum abhorrcrc. Sextusj:rror, in Limitationcqtiam addunt his verbis ; Hac ratione res^eElu. Nam fi idnbsp;référant ad Perfonalem Vnioncm ( vti onini-nb necelTe eft ) certc femetipfos rcfelluiK.nbsp;Quoniam ca eft ratio Pcrlonalis Vnionis, vtnbsp;Caro ferticr fuas Proprictates, amp; proindc vni-ta Verbo infinito, maneat finita, fuifqueCir-cunlcripta dimcnhonibtis. Quarc,hacratiouenbsp;amp; rcfpcclu , Caro Chrifti non poteft clfc cxrr.vnbsp;omnem Locum : hoc eft, non poteft elle O-mniprælens. Septimus error (vt alios plcrofqne prætcr-mittam) q'ubd nchocquidcm Argumento ef-ficiant id quod volunt. Nam fi rcótè iuftitua-turhæc ratiocinatio ; exca tanrtim col'igi po-tcrit, Humanara Naturam Chrifti fublilterc in Perfona Verbi, quod eytidem Verbum eftnbsp;fupra Tempus amp; Locum. Et hoc non nega-mtis,ncque propterea efticitur Carnis Vbiepii-tas. Eft cnim aliud, ftibfiftcrc in Æterno amp; In-finito,qtiam efte infinitum amp; æternum. Alio-qtiin iifdcm veftigiis fic liccrct concluderc; ßnbsp;Caro fubiiftit in Verbo-.bd hæc eft fubfiltcutianbsp;Verbi, Genitam effe ab aterno:Ei^o Caro genitanbsp;eft ab æterno. Falfum amp; blafphcmum. (^an-quaui autem neutrum argumentum valer, tarnen hoc poftcrius,quod ad rationcm Syllogi-fticam attiner, elfer longc melius Itipcriore il-lorum argumento , in quo valdc incptcamp;a’-TrajAJt«; cx duplici negatione affirmatt concludunt. FÎOC autem loco Chriftianos Icötbrcs ob-teftor , vt diligenter Icgant illorum feripta, r«»' qui Omnipræfentiam corporis tuentur, ac-curate corum argumenta, rationefejue omnesnbsp;expendant, locos Scripttiræ ab liiispropofi-„y,nbsp;tos attente conlidcrent.- eoruni denique di-ftinctioncs ferib amp;cx legibus rcólc dilfcren-di examinent: amp; fpero hoc mihi alfenluros,nbsp;cx illis argumentis quæ alfumnntad probaii-dam fuam lenteiitiain, nunquam probaii O-mnipræfentiam Corporis, tpuam lili fibi per-peram videncur efticcre .• feel hocvnum colli-gi pofte, videlicet Zo'j-ot nunquam amp; nulquaiunbsp;delerere Humanam naturam quam aftum-plit, amp;fuftcntat libi Vnionc hypoftatica con-luiiólam. Quod quum amp; nos cum omnibusnbsp;orthodoxis pic Sc religiosè credamus, de grain ftima ilia incommoda quæ cx Omnipræten-tia Corporis confcqutintur , iiidem curanbsp;omni- |
|
HVM. NAT. omnibus ortliodoxis aucrfemur; nullis tarnen vel cohortarionibus, vel precibus, nullaquenbsp;adhuc rationccfiici potuit,vt infeliciffima hçcnbsp;amp;funeftiffima concroucifia dirimcrctur. Hoenbsp;mihi licucrit pauhfpcr extra cancellosdiipu-tationis egrcllo diccre, indignillimum illudnbsp;diffidium ciim piis onmibus,ex animo, nee fine geinitu, detefianti. Std iam ad noftrara re-fponfionera redeuiiduin elt, eâque nobiscon-cludcnda duobus Sy ilogifmis , ejuos ego duo-bus itidem coriim fiipcrioiibus Syllogifmisnbsp;opponam. Piiori illorum Syllogifmo hypo-tnetieo oppono huncSyllogifmum liypothe-ticuni a-na') uyiKiV eiç «ƒ Sihocef}}t»tiMw»'vergt;tm efl, HHma72a7tatnrii affumpta a y erb o efi omniprjifens perfinAliter-,nbsp;^uiacitm VerboOramfirifente perfonaliter con-luntla efi, vnio Perfonabs efi tnfeparabtlbnbsp;( ^uewadmodnnitlliraüocinantnr. ) Ergo fie quensnbsp;ennntieünm ttidem erb verum;nempe,humana na,-tWd afiuMpta à Verbo,efiitenia, Perfonabter. \cnbsp;probem con(cejuens:quarn illi rationem attu-Ierunt,cain ego ipiis reponam ; videlicet,quianbsp;curaVcrboaetci no Pcrlonalitcrconiuncla clt,nbsp;amp; Vnio hypoftatica eft inieparabilis. Nec vilain lane tationem diricrcntiæ proponent,quçnbsp;ex Theologiæ amp; ’nreq/e/x; legibus fetrinbsp;poflit: Côtràiprofero rationcni T»S.,hocnbsp;modo : Ver B V M cil otnnis diuiiionis expers,nbsp;cltcniinOcus:ae proindequum Omniprçfen-tia, infinitas, æternitasfinc ipfaDei cifentianbsp;, (quodetli fxpe didluni cft, dicendum eft tarnen fæpius) Certè fiPerlbnalis Vnio tribuitnbsp;Humanæ naturæ Omnipræfentiain , tribuitnbsp;qiioquc ætcrnitatcrn. Id li.«cges:Ergo elî'entianbsp;Deitatis cft diuifibilis,adcô vt Omnipræfentianbsp;abÆtcrnitate fcparetur : a’lt;rItem,Ergonbsp;Perl'onalis Vnio cft ftcundùm plus amp; minus:nbsp;tribuit cnim Omnipra:lcntiam quuin nonnbsp;ttibnat Æ.ternitarcm ; A’3iôxogt;«» amp;tTtpo'j'o^o».nbsp;Etcniin ha:c Vnio,vt fandlilfima, ita perle-élilfima eft,ejua dux Naturæ pcrfedle, non au-tem ex parte, in vnam Perlonam coniungun-tur, lamrcliquis duobus Syllogifmisnobis op-poiitis, nos vnum hune Syllogilmum ieixI/Mv opponamus. Ebfhil e]Hod cum Kerbo Perfonabter roniunbtuni /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffitamp; efi huMi natur £ z't fit circmfimptum ,pro- pridfijuehabeat dbnenfiones ,'vbi-]i'te cmnb'^erbo, velnaturabter,'vefivt ita dicam} Perfionalitcr,pr£nbsp;fens Realiter O' A lilt effie potefi. Humana natura afiumpta a erbo , nm ipfi Equot;erbo Perfonabter coniuntia efir,lt;fi efihuitu natura, vtfitnrcitnficripta, propridfljue h.ibeatditnen-fiones. ^fiiare, Humana natura afiumpta a Verbo,v-bitjtte cum ipfio Eerbo , vel naturabter, vel pvt ita dicam'} Perfonabter, prüfens Realiter tfr Acht efienbsp;nonpölefi. Maiorem propofitionem confirmât defini-tio ipfius Vnionis Perfonalis,quam ego(vtan-tc admonui ) femper mihi pono ante oculos, tanquam Cynofuram huiufee difputationis,nbsp;idqucexcorum præccptis , qui artem verè Öcnbsp;rcétè difl'crcndi nobis tradidcrunt. Sic cnim à |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177 Theologis Perfonalis Vnio o'/zoXojw/djowc de-:finitur,vtfit coniundlio qua duæNaturæ fi-mul vnitæ, vnam perionam conllituant, fine confufione,fincdiuihonc,lcruar;s vtrique Naturæ luis proprictatibns.Nduc redeunc defini-tiones à Theologis propolîtæ: hue ctiam reditnbsp;Symbolum Chalccdoncnfe. Sicigiturdifl'ero:nbsp;Si Humana natura à Verbo airumpta, cum i-pfo Verbo coniundla cft perfonaliter: certe ilia coniunclio cenlcnda cft ex natura Pcrlona-lis Vnionis. Ex quo efticitur, fcruandas elle v-trique Naturæ fiiasproprietatcs, ita iubente i-pfa Perfonalis Vnionis definition^. Namvbi-cunque dicis Perfonaliter, infers nccclfaribnbsp;Pcrfonalem Vnionem ; amp; vbicnnque eft Vnionbsp;PcrfonaliSjibicft PerfonalisVnionis definitio.nbsp;At id non fieret fi Humana naturæ cum Verbonbsp;perfonaliter coniundta, elTct vbique præfcns:nbsp;ejuia hæc eft Humanæ naturæ proprictas, vt fitnbsp;circunfcripta, ac propterca alicubi, non vbique præfcns. Quod fi id negas: Ergo non ellnbsp;Perfonaliter vnita,aut vocabuhim Perfonabternbsp;aliud lignificat epiàm rationé de modum'Per-lonalis Vnionis.Hocautcm pollerius fi cxifti-mas, tollis. igitur propriam voeabulorum fi-gnificationem (qua de re cogoridentidé conquer! in hac difputationc) quod fi femel admicnbsp;tatur, critprofedlograuius ipfa turre Èabylo-nicailicenim bis linguæ conlunderétur, adcó-queiamhoc non diet dilfcreie, fed quati innbsp;perpétua noble ycrlari. Quum cnim vocabulanbsp;fmt rerum fymbola:ficri ncquir,vt de rebus,line veris rcrum fymbolis, verè difputctur. lamnbsp;11 nobis aftentiris.Perfonaliter lignificare rao-dum amp; rationem Perfonalis Vnionis (quodnbsp;profeblocum pudore negari non poteft) no-llræ fubferibis fcntcntiæ.Hæc cnim cft ratio amp;nbsp;modus Perlonalis Vnionis, vt vtrique Naturænbsp;fuæ proprietäres feruentur. Quo fit vt Humana natura in Vnione Pcrfonali maneat cir-cunfcripta,amp; alicubi tantùni prçfcns.Hqcan-tem loquendi genus ; Humana natuia Pcrlo-nalitcrprælcns, quû de HiiinananaturaRca-literamp; Ablu prælcntcagitur, clfc impropriumnbsp;iam ante admonuimus: Sed hac de re fatis iamnbsp;multa. Nam dcMinori propolitione nulla ellnbsp;controuerfia. O B I E C T I O II. Hoc enuntiaturn de ChriPlo : Flic homo efi Deus, fignificat Fibum Dei efie hominem ablu fuperinis primo , non fiecundo : Ergo queJUadmodurn Et-bus Dei efl omnipraflns, ita eius corpus efi Omni-prafens. Responsio. Omnia vitiofa. Primiim non fatis rcblc ex-ponitur illudenuntiaturn. Fit cnim inucrfio enuntiationis: quum ficpotiùsdiccndum fue-rit : Hoc enuntiaturn de Chrillo, Hie homonbsp;eft Deus, fignificat Chriftum ablu primo nonnbsp;tantum efl'c hominem, ted ctiam Dcum, vt illud de ipfa Pcrlona intclligacur. Ahoqui fi 9' |
178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERITATE
|
Xû't-sç ætcrnusDci Filius, clFcthomo aótu primo, amp; aótus îlle primus dicaturrcfpcótuxc^«: certc Humana Chrifti natura eilet æterna. i- Eft amp; alius error in Confequentc,quumar-gumentantur ex Perfona Chrifti ad ipfius Chrifti Corpus,. N.am profero hoe Theoremanbsp;Thcologicum omni exceptione maius:/« Slt;*«-rnyilerio Vntonü hypostatide duarum attira-rum m Chrilio lefu, non ducitur argumentum ne-celjarium ex perfona tn concreto, ad alteram exnbsp;Tlt;laturls tn Abfiraclo, affirmando. Exempli gra-loan 8 fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abraham effet, ftnt, inquit ' ’ ’ Chriftus,ôç tarnen corpus Chrifti non fuit an-Heb.i. Abraharnum.,Vo«zy?iz?»è nobis locutits efiin Ft-lio,per lauern fecit ^fecula, inquit Apoftolus, neepie tarnen corpus Chrifti fuit antcfecula.nbsp;Sinnlitcr(fi tnagnis componere parua liccat)finbsp;dicam hunc hominem credere :'non fcqueturnbsp;corpus eins credere, vcl eum corporc credere,nbsp;Item,Si quis dicat hunc hominem eile morta-Icmmon inde concludcndum erit,animara hunbsp;ius hominis elfe mortalem.Itaquc hçc propo-fitio de Chrifto vera eft , Hie homo eft Deus:nbsp;hæcautcm falfiffima,Huius hominis naturanbsp;humana eft Deus: amp;, vi Con(cquentis,falfumnbsp;eft,corpus Chrifti clFc Omnipræfens. Obiectio II r, Realis Communicatio naturarum in Chriflofa-Pla efi abf/ue ipfarum naturarum confufione. Ergo pmili ratione: Realis Communicatio Proprietatumnbsp;faPla efi , feruata vtriufjue natura proprietate:nbsp;ijHod fi proprietatum Communicatio efi tant urnnbsp;Verbalit : Flaturarum igitur Communicatio eritnbsp;tatit'um Verbalis. «lt;£ û Responsio. Hoc argumcntum.ncc verbispropriis con-fiiperiorli ceptum eft,ncc vllo modo caufam Vbiquitatis obiecl. fublcLiat. Quævt faciliùs demonftrentur, ÓCnbsp;tractcnturaccuratiùs,ca funt nobis in incmo-riam reuocanda quæ de Proprietatum reali amp;:nbsp;vcrbali Communicationc in Cap. luperiorinbsp;proximo difputata funt: vbi hanc ctiam larc-bram excuffimus, quam vulgo captant Vbi-qiiitatis patroni in Communicationis amp; Comnbsp;municandi vocabulis, quæ prætcrmorcm denbsp;vfum,tranfitiuè vfurpanc. Nunc vt iftam obiedionem difToluamus, difpiciendumnobis eft, latifnc redtè dicattir,nbsp;Communicatio naturarum: fiquidem tranft-tiuè vocabulum Communicandi viurpatur:nbsp;ita vt fignificctur cius adio qui aliquid cumnbsp;aliquo communicet. Quid enim cômunicar,nbsp;hoc crt, commune facit Diuina natura? Sci-pfam,inquis. Atquiinde fetpiturNaturarumnbsp;confuiio , amp; 'aroXtiô-ecTHç, quodabfir. Neciamnbsp;poreris diccrc, Humanam naturam non elfenbsp;Diuinam naturam cllcntialitcr. Napihîclo-queris de ipfa natura amp; cllentia Diuiiia com-municata. Supereft igitur vt dieas, Naturamnbsp;Diuinam vcl potiùs S'* Xo'j-ov commnnicarcnbsp;intranfitiuc, hoc eft, vniri Perlonalitercumnbsp;Humana natura quemadmodum fuprà Veteres loqucntcs audiuimus, Quod idemcritdi-cendumdc Communicationc Proprictatumjnbsp;quæ pars eft altem fuperioris comp.irationis:nbsp;atque ita Realis Proprietatum Comrounica-tio nihil aliud erit quàm communio amp; vnio,nbsp;vt Naturarum, ita Proprietatum vtritifque Nanbsp;turæ in vna Perfona quæ eft lefiis Chriftus.nbsp;Hocautem picamp; conftanter credimus: quonbsp;quidem pofito,ruit dogm.a de Omnipræfentia |
¦ Carnis Chrifti. Aliudeft enim diccrc, carnem elfe omniprælcntcrn, quàm fi dicas, carneiunbsp;fuis dimenfionibus circunferipram,cumxc^»nbsp;qui omnipræfens cft,Pcrfonaliter elle vnitain.nbsp;lam fi Communicarionem Proprictatûtranfi-tiuc accipis,quumNaturarum Communicatio non nifi intranfitiuc accipi pofljt ,pcccasnbsp;grauifiimè in ipfas dift'erendi leges, quiin ca-dem comparationc, idem vocabulum varié v-lurpes. Eft enim fallaciadidionis. Itcm:quuninbsp;dicis, proprietäres communicari, pugnantianbsp;(vt alibi diximus)dicis, nifi fimul definant ellenbsp;proprietatcs.Nam Communeopponiturpro-prio,amp;,quodcommunc eft,nonad vnum per-tinct,fedadplurcs. Denique quum ficiftaiunbsp;Communicationem Naturarum cxponis,vt litnbsp;tanquam caufa, amp; communicatio propricta-tum fit ctFcâ:us,ita videlicet, vt Diuina naturanbsp;der,Humana verb accipiat : Icquitur,Proprietäres Diuinæ naturæ (liquidem pollent coin-municari) elfe id folum quodcommunicatur.nbsp;Vnde fequcretur(abfit verbo blafphemia}Hu-manam natura clleDeum,Proprietatibus Dei-tatis in fe recepris ( nam proprictates Dci cat isnbsp;clic ipfam Deitaté, non autem cffcftum Dei-tatis nemo Orthodoxus dubitauir ) amp; Chriftiînbsp;non elle hominé,ProprictatiibusHumanæ naturæ abic6tis:aut, Humanam,elle fimul Humanbsp;nam amp; Diuinam naturam : Omnia abfurdilfi-ma. Peto à piis ledoribus, vt hæc apud fc diligenter amp; accurate difpiciant : amp; abftincant abnbsp;iis loquendi gencribusquæ lunt obnoxiarotnbsp;incommodis:quum in Thcologia(in qua nullus kuis error elle pótcft)omnes aditus, quanta fieri poteft diligentia , fint crroribusob-ftrucndi. Supereft vt aliquid hoe ctiam loco dicamus dc Verbali Proprietatum Communicationc,nbsp;quam illi nobis tanquam incoramoduin longe grauillimum obiiciunt. Verbale quurnopponitur Rcali, fignificat (itr aliquiddici tantum , fed reuet.a non elle: hocnbsp;eft, elfe verbo ttmus. Et éo fenlu vocabulumnbsp;iftud vfurpanc:ac propterea dicunt , tantiitnf^^ ƒnbsp;VerbaletNï opponant Rcali. Siquisautem te- Cnbsp;quiiat cxcmplum aliquod vbi meriti!) dici ‘nbsp;polht quidpiam elfe verbale taiitùm : certènbsp;non longiùs abeundum eft. nam identidem innbsp;ifto Vbiquitatis dogmate reperitur. Queme-nim aiHrmanr,conimunicari proprictates realiter :Ecce tibi dogma verbale tæntùm. Ete,-ninifi manct Humanæ naturæ fuaproprictas:nbsp;Ergo Vbiquitas corporis , eft verbalis tantum : amp; vicifiim : Si corpus eft Omniprælens:nbsp;non feruatur Humanæ naturæ prop; ietas, ni—nbsp;fi verbo tenus. Idem dlco de omnibus ipfo- llliU |
4gt; /
if
H/
HVM. NAT. CHRISTI.
mm dilliiiidionibus quas ego affirmo Verbales elle tantum, non Reales : quibus de rebus fuprà copioliùs à nobis difputatum cd.
Alio modo Verbale dicitur, quodadver-borum amp; ippatrîsi» cxplicationcm pettinet (vt ; fuolocodiximus.} C^ofenfunon opponitur 1nbsp;Rcali, fcdpotiùs eólpcótat, vt rcsipfapro-priè intclligatur: ne ex falfa intcrpretationenbsp;patcat aditus ad crrorcs.Excmpli gratiazquumnbsp;dico in his Pauli verbis:/’ezr/j erat Christus, cf- ;nbsp;fe Sacfarncntalcm locutionem : hæc quidemnbsp;figura verbalis cd, quia pertinct ad rcétam,nbsp;proprianiquc verborum , ôe fignifica-tionem; fednontollit rem ipfani, quinpotiùsnbsp;cam adruit, amp; tollit crrorcm. Sic cnim intcl-ligo : Petram illam fuidc, non realiter Chri-ftum ipfurn,Tcd typum amp; lignum. Chridi ven-. turi. Similiter quum Maiorcs nodri tradidc-runt,haM: verba Chridizf i/zftr hominis efiin cœ-lo,[ quum ipfe Chridus clîet interris ) cfTepernbsp;Communicationcm, due CommunionéPro-prietatum intclligenda, rem quidem verbalem ptopofuerunt, quippc ad verborum lt;Scnbsp;«Pfa'ffti)» explicationem pertinentem : neqiienbsp;ptoptcrca rem ipfam, fed crrorcm potiùs fu-dulcrunt.Etcnim fîgnificarunt,Scripcuram itanbsp;loqui, vt magis fîgnificet arôtiffimam illamnbsp;duarum Naturarum Vnionein iir vna Perfona,nbsp;quæcd Chridus: quæquidem Vnio efficit, vtnbsp;de ipfa Perfona dicatur id quod cd alterius Nanbsp;turæ proprium. Itaque hoe loqucndi generc,nbsp;resipfa,nempcVniohypodatica amp;ipfius Pcr-fonæ vnitas dabilitur : amp; tollitur error de Naturarum confufione,amp;; de ipdus Perfonç diui-fione. Atquehanc fuillè Veterum fententiamnbsp;iïmanteailli ipfi Veteres fuis verbis nobis ex-pofucrunt,quam amp;: nos amplcóbmur, quippenbsp;ccrtiflimis Scripturæ firmamentis fubnixam.nbsp;Vt cnim licet animo etedas, non corpore : ni-hilominus tarnen verè crcdis:amp; viciffim, licetnbsp;non animo incedas, fed corporemihilominusnbsp;tarnen verè incedisiira didinétioncsldioma-tum nonfaciunt rem ipfam tantum Verbalem.nbsp;Atque vt vno verbo tranfigamus,amp;a nobis,innbsp;hoe fanidiffimo prçcipuôt|ucRcligionis Chrinbsp;diana' capitc,omnem crrorisfufpicionem a-moucamus:Piè credimus,cond^ntcrquc affir-mamus, duas in Chrido Naturas hypodaticè,nbsp;verè amp; Realiter ede vnitas, inconfusè amp; infe-parabilitcr ; Proprictates Diuinæ naturænbsp;verè St Realiter tribui lefu Chrido Homini;
amp; viciffim, Proprictates Humanæ naturæ verè amp; Realiter tribui lefu Chrido Deo : nimi-rum vni Perfonæ : èc tam verè amp; Realiter tribui, quàm vera cdamp;Rcalis Chridi Perfona. Sed Proprietäres vnius Naturæ polEc tribuinbsp;realiter altcri naturæ, hoc verb pernegamus.nbsp;Quandoquidem (vt in hac Cynofura quamnbsp;nobispropofuimus, nempein Vnionis hypo-daticæ definitionc, oculos perpetub deiixosnbsp;habcamus ) hoced de rationc huius Vnionisnbsp;hypqdaticæ,vt vtrique Naturæ fuæ proprieta-tesferuentur.Alioqui non effet Vnio Perfonalis,led cófufio : quodablit.Hoc cnim podulatnbsp;Vnio hypodatica, vtNaturæ maneant didin-lt;dæ, alioqui non diet Vnio Naturarum , fed
17p ¦ aiiquid tertium compofitum ex duarü Natu-rarum commixtionc.Id quod Thcologi,adco-que omnes Chriftiani perhorrefeunt.
Nuucattcndamus,numVbiquiratisdogma superltf aiiquid præfidij fibi poffit ex ilto argumento »feüßionbsp;COmpararC.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonadin-
Sirealis Communicatio proprietatum fa-öa cd abfque confiffione , quemadmodum realis Naturarum Communicatio abfqueco-fuiione faûa cd (vt dicunt) amp; realis Commu- riw argunbsp;nicatio Naturarum nihil aliud die poteft, nieniKm.nbsp;quam ipfarnm Naturarum Vnio Perfonalis:nbsp;Inde fcquitur ; hanc propofitionem eile Rifarn : Corpus Chrifti eil omnipræfcns. Cdnfe-quentia patet vi huiufee comparationis. Namnbsp;haec propofitio falfa cd: Humana natura cdnbsp;Deus ; Quatc,hæc quoque falfa crit : Humananbsp;natura cd o.mnipræfens : alioqui latior cricnbsp;prxdicatio in proprietatibus quam in ipfisnbsp;Naturis, contrafupcriorcm comparationcranbsp;ab illis propofitam, Etcnim , vbique efle, eftnbsp;proprieras Diuinæ naturæ; at certis dimenfio-nibus, locorumque fpatiis circunferibi ,ednbsp;Humanæ naturæ proprietas. Ethæ duæpro-prictates ita vniuntur hypoüaticèin Chrido,nbsp;vt vnaquæque fuæ Naturæ féru ctor; ac proin-dc vniusNaturæproprictas altcri Naturæ nonnbsp;tribuatur. Quod totum cfficio ex fuperiorinbsp;comparatiohe.
Item ; fcquitur ex ilia ipfa comparationc: Quemadmodum Communicatio Naturarumnbsp;non poted confiderari extra Pcrfonamiitanbsp;Communicatiohem Proprietatum non poffienbsp;extra Perfonam confiderari. Ergo hoc enun-tiatum verum eft, Chridus cd vbique : Item-que hoc verum cd: Chridus non cd hîc. Con-tràihoc falfum cd : corpus Chridi cd vbique:nbsp;Item que hoc falfum cd,Diuina naturanoncdnbsp;hîc. Sed de hac quidem comparationc ha-ôlcnus.
Obiectioiiii.
negant corpus Christi ejfe omniprxfins, çÿ’ indicant deprafentia corporis Chri^it ex regnlisnbsp;phyßcis , iÙi negant Deum ejfe omnipotentem:nbsp;Oysemadmodum autem znionmurarumin Chri~nbsp;fto,non phyficufita communicatiopreprietatumnbsp;non efiphyßca, necphyßcis regulis Jubie^ta. T^ecnbsp;modus omniprafentia corporis Christ efiv»tnii:fed ¦nbsp;•siK^ic.narn abtuprimo, antenohtfcumefi^ijuama-Slufecundo eiusplenitudtnemfentiamus.
Responsio.
Falfum cftconfcqucns. Hanc cnitn rcgu-1am ex Sacris litcris depromptam Thcologi obferuant. Non argumentandam eße ex omm- fnperiorisnbsp;potentia Dei, nißantecedat eiusvoluntas-, ipßus obieS.,nbsp;verbo patefaila. Nec ftatui poceft voluntasnbsp;contraria ci voluntati de qua clatiffimè confiât in Scriptura, cuiuhnodi clt perpétua veritas corporis Chrifb. Ecquod cnmi crit i-ftiid ratiocinandi genus : Deum non efl'e o-mnipotentem, nilica præftet quæ tu ipfe vo-lueris’Qoantó melius Angelus illc,quinonnbsp;ante propofuit omnipotcntiam Dei fanóliffi-.nbsp;mæ Virgini, qiùm illi voluntatem Dci patc«-
i8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERITATE
|
fccilFct ? Qiiod vbi præfticit : tum addidicî Non cric imposfibilc apud Deuro lt;’*0.« pü/xa.nbsp;Qnarejiæc obictlio lupcruacanca crt : quan-doquidi in nifi doccanc Dcum id veile : argumentum ab omnipotentia conticcfcit; (quamnbsp;quuni Eutychiani luo erroti prætcxcrent,ànbsp;Maioribns noltris meritb reiefti lunt.) Si do-ceanc velleaes confefta cft:ncc enim internbsp;nos controuerfum cft J pofsirnc Deus id quodnbsp;velit. ?xgnofcimus cnim hæc verba Pfaltæ:nbsp;Pfal.n^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;velttitfecit. Verùm agè, progrc- diamur vlcciiùs,amp; ipfi doceamus,Deuninolle Corpus Chrifti elle vbique;hoc modo; Deus voluit tc'v XeSor fieri Camera, vete quot;cultcor- parncipare naturam noftram,Scelle verumnbsp;fiucbri- hominera, vtlit verus Mediator Dei Sc ho-/ti ejji V- minura:quæ omnia ex locis Scripturæ à nobisnbsp;propolitis fuprà cap.2. fatis manifefta funr.nbsp;brgo Deus non vult ea quæ funt iftis contra-r a. Quia in Yoluntatc Dei non eft contrarie-tasrellc autem vbique, delimit humanam naturam. Kaf»ot Ampliùs:Scqucretnr,Deum veile Huma- * nam naturara elfe Deura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic enim Efa ? apud Prophetam : Sum Deut, non ejl alius. ’ Item : Gloriam rneam alteri non dab o, inquit Döminus. Confequentia pater : quia folusnbsp;Deus eft infinitus,omniprælens, Sc vbique, vtnbsp;fuprà à nobis fuo loco demonftratum eft, J14W0.3' Item, Si Deus vellet Corpus Chrifti elfe circumfcriptura,Sc elle vbique:vellct contra-didionem elfe limul veram. At non vult.nbsp;Quia ptincipia naturalia ( cuiufmodi eft hoenbsp;yidtTh. P*-ttiCipiû,^(trttj * SwBfat'eqaXifiJst} àDcoiplbnbsp;txntr. manarunt. Se funt inferipta naturæ noftræ,nbsp;Gf». tib. Deum autem fibi conltare, omnino necclfcnbsp;«i copiofior probatio ex Scholalli-feriptis petenda cil. A4«o. 4. RurluszSequeretur , Dcum veile aliquid conttarium ci quodinScriptura contïnctur.nbsp;««PüKtîi’. Quia Scriptura efi ^ióvvtvs'oc, inquitnbsp;i.Zim j. Paulus 4 Spiritu Deiprofella.Cxterum tefti-monia Scripturæ pete ex iis locis quos antènbsp;rccenfuimus, quum Medium noftræ Demon -ftrationis inuelligarcmus. Atenim, inquiunt, hæc Vnio non cil phy-fica, neque phyficis regulis fubieda, quod i-dem de proprietatum communicatione di-cendum cft. Refpondco fandiflîmum hoc myftctium Vnionis hypollaticæ duarum Na-tutarura' in Chrifto,captura noftrum longénbsp;fupcrarc,adeôquc tilc, non cxcutiendura, fednbsp;adorandum. Vcmraeniniuerô quanuis hæcnbsp;Vnio non fit naturalis, cft tarnen Naturaruranbsp;Vnio : quas proinde mauere nccelfc cft : alio-qui, fl altéra ex duabus Naturis elfe définit:nbsp;definit qiioque Vnio Naturarura: quando-quidem tiusqiiodnon cil, vnioelfe non po-tcft.Qmid fi Vnio hypoftaticatollit Scablor-bet alteram ex Naturis, aut vtranque; certènbsp;noniam cft Vnio naturarura, fed naturaruranbsp;cucrfio. lam autem fçpiusànobis demonftratum cft, fi proprictates Diuinæ naturæ realiter corarnunicantur naturæ Humanæ, cuertinbsp;turn Diuinam tum Humanam naturam:quodnbsp;abfit. Diuinam, quia cius prop lieras, quæ cftnbsp;ciusclTentia,cftincomunicabilis rebuscrea-tis(necenim res creatæ,func Deus.) Htima-nam , quia nonpoteft elfe Humana natutanbsp;fuis dimenfionibus circumfcripta,Sc elle »bique. lam fi in Chrifto manet Humana nàtutanbsp;amp;c (jvCTjç ( quod illi ipfi ctiam nobifcum agno-fcunt)ergo manct qqoque ratio ipctna» Humanæ naturæ : manct humanæ ipwtrtwç corpus (pw-jn/oV: denique manent eæ Icgcsquæ funt adnbsp;conllitucndam illam Naturara ncceftariç:cu-iufraodi eftimprimis finitum Sc circumlcri-ptum elfe. |
Quod fi ampliorcm huius rci explicatio-nem à me poftulas,quæro ex te, num Corpus Chrifti æternum fit? Negas. Ccdo mihi ratio-ncm. Quia,inquis,non cil Creator, fed cft rcsnbsp;creata. Itaque ex tcipfo conclu do , Corpusnbsp;Chrifti fubiedum elfe return er car arum k-gibus,hadcnus,vtfitrcs crcata.Pvurlùsquçro,nbsp;Corpus Chrifti finie humanum corpus îAisnbsp;cfte.Ego igitur concludo, Corpus Chrifti elfenbsp;fubiedû humani corporis legibus hadenus»nbsp;vt fit humanum corpus. Quinetiam quum a-gnofeas, ira in Chrifti Pcrlona vniri Naturas,nbsp;vt feruentur vtriufquc naturæ proprictates,nbsp;obfccro te, quonara id modo dcnionltrabisnbsp;de Humana natura,nili ex legibus phyficis? Etnbsp;ci'im ÇAïïi^ü^àïCZïzv.ConterSlateTjidete:nbsp;^uta Spirituscamem frojft r^on /?^Zgt;ez:ncgabiluenbsp;hoc arguracntuni elfe phyficumî Exquibusnbsp;omnibus cfticitur,non ira rcôte concludi : V-nio Perfonalis non eftfubiedla phyficis legibus.Ergo humana natura Pcrfonaliter vnita,nbsp;nô eric legibus phyficis, iplam naturamcoii-ftituentibus , Sc naturaranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confe- qucntibus,fubicd:a. Nam eftab V-nione, ad Humanam naturam , ac proptcrca Verùm fie ctiamnum inftant. Poteft, in-quiunt, Deusfaccrc vt corpus Chrifti fit fini-tum, Sc nihilominus fit infinitum atquc Om-nipræfcns : Quia Deus cllomnipotens,Itâne-cenfes? lmb verb Deus illud non facit, qui»”'^^* cftomnipotens. Nam(vt red'è cenfenrScho-lallici ) faccrc, duo coritradicloria elfe fimulnbsp;vcra,non clïet poreftatis , fed impotentiæ:nbsp;quod malo verbis Auguftini, quàm noftrisnbsp;expriraerc./«ßnu Dei, incpiit^noneßcontradi-£lgt;o. Itémque , Deus potenter non potejhnec efnbsp;infirmitas fia y fedfirmitas. Hæc Auguftinus.nbsp;Et AmbrofiuSjlmpolJibilccft Dcum mentiri-Heb. lt;S. Iftud irapoftibilcnon cft infirmitatisnbsp;fed vittutis. ftdelis manet, inquit Paulus,ƒ'lt;-pfumnegarenonpotefi. At iftud,pct-tinet ad fummam potentiam, Sc quemadnio-dum idem Apollblus docct,Chriftum non cf-fc Ita, (^,nogt;r. 'ïi3. ftatuendum cft,volunt3tcninbsp;Dei, Sc verbum cius, hoc cft Scripturatnf*'nbsp;cram, adeb fibi cohærcre,vt nihil difcrcpaus.nbsp;nihilque a’cT/^aTMoc ferre poffit. Itaque fre-tus certis cxprcflifquc Scripturæ teftimoniisnbsp;(quæ fuprà à nobis commemorata lunt)nbsp;credo,Corpus Chrifti finitum clic : ac proinde non clic infinitum : ne videar id veile negate Sc tollere quod Scriptura facra llatuitnbsp;Sc aftumar. Qran- |
HVM. NAT. CHRISTI,
i8i
|
Quinetiam quum Paulus aie corpus no-ftrutn futurum aJu/^opipo» corpori gloriofo fhiJ.j. Chrifti, addic feciindurn efficaciam quafibi po-tefi omnia fubticere, inquit, coniungens omni-potenriam Chrifti cum veritate Corporisnbsp;ipfius. Ketn'iiue Nunc rctorqucamus argumentum ab o-ninipotentiaDeipctitum: hoe modo, vtdica-mus,In Vnionc hypoftatica fummam Dei po-tciitiam eluccre, qua faótum eft , vt Humana natura fuis proprietatibus diftinóta manens,nbsp;ita cum natura Diuina coniungatur,vt hxnbsp;dux Natiirx, non diuulfx, non confufx, fednbsp;Perfonalitcr vnitx, Perfonam vnam confti-tuant, qux eft Chriftus, Deus vcrus,amp; verusnbsp;Homo. Quod profeótb, nifiDei omnipoten-tia,fieri nullo vnquammodo potuiiret.Quin-ctiam, quo magis amp; attentiùs cogitabis, Hu-manam naturam manere fuis proprietatibusnbsp;diftinótam, co magis Dei oranipotentiam ad-mirabere: quandoquidem fi natura Humananbsp;haberct proprietäres Diuinæ naturæ ( ac pro-inde eftcntiam, vt fxpe à nobis diótum eft)nbsp;hoe certe non cftet omniporentix Diu inxifcdnbsp;impotentix potiùs. In hoc enim imprimis o-mnipotentia Dei perfpicitur, quod vnus fit amp;nbsp;folus Deus. Solus enim eft, quia omnipotens:nbsp;amp;omnipotcns,quia folus. Porto quum dicunt aótum primum Corporis Chrifti non elle æftimandum exemplo aliorum corporum; quiaaétu primo anteno-bifcum eft, quàm actu fceundo ciusplenitu-dinem fentiamus; his verbis fuam repetunt,nbsp;non confirmant fententiam, amp;(quod grauiusnbsp;eft)ita fuam repetunt vt fuam cuertant fententiam. Etenim ita ftatucbanr in fuisdiftin-(ftionibus:Corpus Chrifti elle finitum-jat^,nbsp;infinitum verb Atqui licet litnbsp;ampliusaliquid quàm to ( loquimur enimnbsp;de rebus creatis) tarnen non tollit definitio-nemT^ Exempli gratia : qui hominem ar-niatum dicit, plus dicit quàm hominem, fednbsp;tarnen non tol lit hominem, nee definitionemnbsp;hominis.-imó potiùs cam aftruit,quum nifinbsp;eilet homo, non elTct homo armatus. Rurfusnbsp;fi aókus primus pertinet ad to' rei, amp; non adnbsp;S'‘Z‘*(vtres ipfa loquitur)quomodo ftarenbsp;poteft quod nunc affirmant, Corpus Chriftinbsp;alt;ftu primo elle vbique’Nam fi hoe veruranbsp;eft,ergo eft vbiqucTo'ê^ : ac propterea illudnbsp;falfum eft quod dicebanr: elle vbique tonbsp;Quod autem fubiiciunt de plcnitudine Corporis Chrifti, quam dicunt ànobis fentiri a-ÛU fceundo : nifi- facilius expliccrur , valdènbsp;ambiguum eft. Nam fi loquuntur de donrénbsp;Chrifti, guibus fideles replentur, amp; quxPaulus fignificat nomine Plcnitudinis Dei ,Eph.nbsp;3- Sc quum air nos effe complétas in illo.Coïoil.i.nbsp;quid hoc ad Omniprxfcntiam corporis quumnbsp;iit fidclibus peculiare? Cur ctiam dona fpiri-tualia cum natura Sc cft'entia Corporis Chrifti confundentur-? Denique, modum prxfcn-quo Coipuï Chrifti vbique fit,affirma-mus,ntc»o»iTo»effih,hec.5r;5-lr.NoiH'o»ToV,quianbsp;id quod non eft, nec elle poteft, amp; quod in-dert^/TiipaT/a« elle fimul vera, id certè , neenbsp;animo Sc cogitationepercipi : nec verbis vl-lis poteft explicari. Non or/ç-ov, quia quumnbsp;vcrbumDci fit obieólum fidci,amp; cius menfu-ra nihil poteft efle jj-ig-oi', quod verbo Dei répugnât* |
ÖbI ÎCTIO V. Hacifi J^eterum régula. Q^cunque ChriSÏo s^eguU âàta funt in tempore yfecundiim natmam huma-nam datafunt.AtOmntprit.fenti.. data eftChriilonbsp;in temporciErgo illifecund'um humanam naturamnbsp;dataefi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ififl.Leit ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nil ÿj. Re sf O NS lo. Argumentum hoc ex Vetcrum fentenria Erzor^r petirum , eaque non fatis reétè intcllcóla, ab-fit vt inter ’Ünoi'etKrtr.d argumenta rccenfca- 'nbsp;mus. Hic eft igiturfenfus fijperiotis rcgulx.nbsp;Ea qux dicuntur data Chrifto in tempore, eanbsp;elfe intelligenda de KÓya, in Carnc exhibito.nbsp;Quadoquidem Chriftus dicitur acciperc, nonnbsp;quatenus eft o Aogt;oc, fed quatenuscZe'T/oç naturam noftram allumplic.Et ita intclligo quodnbsp;dicit Theodorerus, tlla dicipropter humanita-tem, id eft, propterea quod s' Acj-o{ humanamnbsp;naturam allumpfit, Quamobrem illa funt ac-cipienda de ipfa Pcrfona,vt Veteres doeuc-runc,non autem ad Humanam naturam innbsp;Abftraólo referenda, idquod ifti faciunt.E-xempli grati.aiMiracula qux Chriftus edidit.nbsp;ille ipfe Patri accept.! refert apud loh. Et La- loan.^.nbsp;zarum excitaturus à morruis, prxfatur fc à loan«-Pâtre elfe exaudirum. Ecquis ramen meritbnbsp;miracula quatenus funt opéra ^eoTn^c ad Humanam naturam quanrumuis vnitam,fcni-per tarnen diftindlam référât? Nam verilfimènbsp;Petrus de miraculis à Chrifto editis verba fa-c\cn5‘,Qttit,[n(^ït-)Detis fecitperipfum mmedio Aû.x.nbsp;t/eJ/n.Itéraque ptæftantiffimum opus Rcfur^nbsp;reólionis Chrifti ad Diuinam naturam paflimnbsp;inScripcurarefcrrifolet.Atqueita, vtnuncdi Romi.nbsp;cacur DeusChriftum cxcitallcà mortuis,nunc x.Thef.t.nbsp;Chriftus Icipfum excirairedicarur ; quod qui- loan.io.nbsp;dem beneficium corpus Chrifti fenficzfcd nonnbsp;contulitme mihi plcraque ciufajodi commç-moranda fint. Quod attinct ad Minorem propofitionem, Omniprçfentiam illam diuinam que eft ipfiusnbsp;Deitatis proprictas datam eile Chrifto, nonnbsp;meminimc legere in Scriptura.Namdefef-fione ad dexteram , quam hue detorquent,nbsp;infrà diireremus. Nunc nobis fatis erit hancnbsp;obiebtionem ad incommodum adigere hocnbsp;modo* Si hoc loquendi genus Secundumnaturam Aamp;iuur' humanam t fignificat ipfius Humanx naturx tdmtomrnbsp;proprietatem , amp; Chriftus eft omniprxfcns moiftm.nbsp;feeundum Humanam naturam. ErgoQmni-prxfentia eft Humanx naturx proprictasnbsp;S'wa.'läv. Et illi ipfi dicunt, Chrifti corpus nonnbsp;eile vbique, nifi perCommunicationem pro-prictatis Diuinx.AH'umptum pater tum ex vfunbsp;loquendi, tum etiam ex ipfa Sçfiptura, Sicnbsp;enim Paulus de Chrifto ; Quifailus efl-^ inquir,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, exfemtne D aut disfeeundum camem. Item, Ex qwbm tfi ChrtHusfecund'um carnem, q. j. |
iU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERLTATE
|
Ob lïcTio VI. ^/î.explicii:-jdafn 'vnwnem hypoiîaticafnl^e-teres ß'ntlitudinem anms, 'vfurparunt, Qusmad^ modufn igitnr Animn t^uandtu efi in corpore, nihilnbsp;facitßne corpore tfed ontnia cuf» corpore i^pernbsp;corp tu P non enim vtdetßne ecnlo-fed cum oculo,nbsp;peroculum, (ÿ oculus videtnon in fe, quia eß caruncula corporis, ßedpropter'vnionem cum anima)nbsp;ita Dtuinttas communicat Humana naturavbt-cjue ejfe. T^am cjuandtu durât amma ç^corjjerisnbsp;contun[lio,vbicuncjue eß anima,tbi quo^ue corpusnbsp;eß, Vtigitur philoßphus duas anima dcßnitwnesnbsp;tradidtt. nam (jua in fe ratione potentiarum con-ßderatur : alteram /^ua corpori vnitur : ita Deitasnbsp;Chrisii duobus modis eonßderanda eß : tum infenbsp;amp; p^^ß^ ratione perfonalis communieationis'.nbsp;at/jue vt anima vna eadèmcjue 'eß : ita etiam vnanbsp;Deltas in Chrtslo. Qi^madmodum autem animanbsp;transfundensfuasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in corpusni.on conuertit corpus in animam, fed facit ejuiddam animatum, ita filius Dei aß'umens humanam natur am, eiejuenbsp;fuas proprtetates communicant : non conuertit earnnbsp;in diuinttatem,fed reddtt eamivtl^eteres lo/^uun-tur, Deificatam, Eodem ßeHatßmilitudo dotier isnbsp;lt;]ui eundem animi conceptum multis auditoribusnbsp;ßmuls;^ femel impartit. Res poNsio. txrores _ Confcqucns non valet. Nam in Thcologia ^enor« Yetcrum fententiis argumenta ijon ducuntur. Porio ex limilitudinis legibus, non vrgcndæ funt omnes eius partes : Ud idnbsp;pociffimum fpedtandum, cuius gratia fimiii-tudo proponitur ildqucad expliCandam po-tius,quàm ad confirmandam fententiam. At-que vtad fimilitudinem nobis obicéham ac-cedamus : Similicudinem anim æ amp; corporisnbsp;Veteres aliquando protuleiunr,non vt expri-^udinem'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantiim leuiter adumbrarenc animav- Vnioiiem hypollaticam duarum Naturarum firfurint. in Chtifto : non quöd in omnibus bæc fimili-tiido locum habeatjfed vt doccrent, etiamnbsp;rerum crcatarum excmplo fieri poH'c, vt duænbsp;Naturæ inconfusè vniantur. Sic enim Cyril-£ƒ»ƒ. IO. lus : Secundum naturamvnitam-, inquit, non tarnen in carnemconuerfarn, talem eßecitcohabtta-tionem, qualem hominis anima cum proprio corpore habere dicitur. Sc Athanafius in lymbolo:nbsp;V//Wjinquit, eß Chrii’h-u nonconfußonefubsian-Ide ,Aug. vnitateperfona.Hamßcutanimarationa-cont-feli- Its QT ^tiro vnus eß homo : ita Deus amp; homo, vntisnbsp;eia. .An,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc illi. Quam autem multalint c.ii.c.ii. dif^nulia cx. his quæ fequuntur facile cuiuis lEißimiüa pci-fpicuum eile potcrit. fuperw. f r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ r r 1 t fmilit. Anima vnitur corpon Vt forma : fed 0 Aogt;oç non eit forma Humanæ naturæ quaranbsp;aflumplit ( alioquin babevet ilia duas formasnbsp;clTcntiales ) ac propterea necelle non eft , vtnbsp;vbicunque fit 0 Aoj/os, ibi quoque fit Humananbsp;natura. 2. Anima agit per corpus tanquam per in-ftrumentum : fed s XQaç, vt vbique lir, non vtitur corpore tanquam inftrumento.Kitcnimnbsp;vbique per fe, t«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;, vtilli lo- |
- quuntut, , quemadinodum cos dillin* guentes fupra audiuimus. Et per fe vbiquenbsp;eft, quia verè infinrtuS, amp; vere infinitus, quianbsp;¦Deus.Sic inane eit quod illi nobis obiiciuncnbsp;de oculo,qnemfatis confiât cfi’eanimçinftru’nbsp;Jiicntum,quo ipfa anima vider. . 3» Anima .non priùafiutquàm corpus ; feii oÀi3gt;oç æternus ell:amp; Humana natura quainnbsp;alTu'mpfit, eftcrcata. Itaque non magis poteftnbsp;Humana natura coextendi nJ in Vbi-quitatc,quàm poteft in æteinitate. Nam v-traqtie venir in rationem infinitatis. Plcraqiicnbsp;alia poirunt proferri in banc fententiam : icinbsp;contenti erimus hoc etiam proponere, nonnbsp;noftris, fed ipfius Eufebij verbis ; quandoqui-dem ex Veterum fontibushaufta cil hæcani-mæ fimilitiulo. He'^uevero, inquit, 'i/tanitnanbsp;hominis, ita ipfe à Ac j-oç tali corpore impeditus y.c.inbsp;fuit,vt diuina interim mimera obirt non pofet: iiufnbsp;aut vbique adeße ; quiDei erbum eß,omnii-que implet,nbsp;nbsp;nbsp;per omnia pénétrât. Hæc Eufe- bius. Et luftinianus in confclfioncfidei hanC fimilitudinem , in hoc myfterio, non vfquc-quaque pvobauir. Porto hæc propolitio, Vbi-Cunqiie cil anima, ibi cft corpus, adraittendinbsp;non cft, finccommoda intcrpretationc.Nainnbsp;vbi eft corpus,ibi eft localiter circunfcriptuinnbsp;-quod de anima dici nonpoteft ( non enim eftnbsp;in loco ambiente fupcrficiem ipfius corporis.)nbsp;Sed anima propriè cft in corpore , non autcinnbsp;in bis vel illis locis in quibus videmus cor-pus iplumelle. Alioqui lipræcisè vrgcasfu-periorem propolitioncm : cam ego ita refcl-lara ; Si vbicunquc cft anima, ibi cft corpus,nbsp;amp; anima cft in corpore: Ergo corpus eft iunbsp;corpore. Item propono amp; aliud incommo -dum , ex quo patcbit banc animæ amp; corporis fimilitudinem ipforura fententiæ repu- gnarc. Si fimilitudo animæ amp; corporis valet ad ftabiliendam Vbiquitatem corporis Chriftinbsp;(vt volunt. ) Ergo Deitas Cbrilli cft vbiqucnbsp;ea ratione qua corpus Chrifti cft vbique. Acnbsp;cnira illi dicunt corpus Chrifti elle vbique,nbsp;quia vbique cft Chtiili Deitas, quod elt plane contrarium. Confequentia parct : Naiunbsp;(vt dixi ) anima dicitur elle alicubi quia ibi cftnbsp;corpus. Nunc cxcutio quodafferunr deduplici ani-mæ definitione. Quemadmodum , inquiunt, definitur anima tunnationcpotcntiarumel-fcntialium , tum rationc corporis, cui vnitur:nbsp;Ita Deitas t« Aoj-« eoniideranda eft turn innbsp;fc, de per fe, tum ratione Pcifonalis Vnionis.nbsp;fSiccnim malo dicerc quàm Communicatio-nis, ad vitandam ambiguitatem vocabuli, vtnbsp;ante fifo loco admonuimus.) Haue nos du-pliccm conliderationcra non repudiamus,nbsp;modo redlè Ôt accurate fiat. Tum itapergunCnbsp;raciocinari. Quemadmodumanima trausfuu-dens filas csipyeias: in corpus, non conuertitnbsp;corpus in animam, fed facit quiddam anima-rnbsp;tum lira Films Dei allumcnsHumanam liaquot;nbsp;turam,eique fuas proprietates communicaiis»nbsp;non conuertit cam, in Defiatcm , fed^eanïnbsp;rcddit Deificatam. Hæc i)li, Quæ fie ego re-darguo. Primùrn, vqçabulum Dransfundendfnbsp;arabigiium clfinec fatiseonueniens fiuic quæ-ftioni- |
H V M. N A T C H R IS T I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,?3
|
iiioni. Qninctiam illi qiii hoe tempore Om-niprælentiam corporis dcfcndiint, voçabu-]um Transfufionis aucrfantur. Nam quod nonnulli citant Tit.j. amp; loch 2. vbi verbumnbsp;ElFundcndi vfurpaciir,plané alienum cft. Illicnbsp;cnimagîturde donistjuæ Deus eßundit, hocnbsp;eft, copiohffiraè amp; abundantiffime confert innbsp;homines. .f' Deinde hæc verba; cenuertit eam in Dettatern ,fed reddit ea?n Deificatam, accura-liùs explitanda tunt. Nam li Damafeenus v-fiis eft vocabulo Deificandi, non id propttr-ea fuit detorquendum ad probandum dogmanbsp;Oiunipræfentiæ de quodifputamus, fed fuitnbsp;tx cius Verbis commode expiicandum. Dci-ficatam enim dixic Humanain naturam, nonnbsp;quod fada fit Deus , fed quia à xiyu Deonbsp;affumptafuitin Vnione Pcrfonali,lt;Sç prçftan-tiflimis donis exornata, prout humana? natura ratio ferre poteft, Sed quidhocad Omni-præfentiam, quum hiimana natura capaxeiusnbsp;cfl'cnonpoflit?qucmadmodum antè à nobisnbsp;demonfttatum eft. Alioqui, fi X070Î commu-nicauit fuas proprietäres Humanæ naturæ,nbsp;hoceftjficffeçit vt Humana natura fit præ-dita ipfius Deitatis proprietatibus(cuiufmodinbsp;çft,sternum, infinitum,amp; omnipræfentemnbsp;cfle)profcdô ipfam Naturam ^umanam Dei-ficaûitjhoc eft , fecit cam Deum ( quod abfit.)nbsp;Etcnim proprietäres Deitatis i'unt' ipfiusnbsp;Deitatis cllcncia (vt alibi copiofiùsdiximus)nbsp;ex quo fit, vt qui præditus eft Deitatis pro-piietatibus, fit quoqueptæditusipfa Deitatis ellcnna. Qui verb præditus eft elTentianbsp;Deitatis cum eife Deum, quis neget; Nequenbsp;hicmihi obftrepatfuailla diftindione, qubdnbsp;Humana natura no habeat proprictatcslici-tatis ex fe, per fe,à fc, fed tantum à X03.Ç0 com-raunicatas .-hoc enim eft dicere: Humanamnbsp;naturam exfc, per fe, à fenon efle Deum, fednbsp;ramenfadam elfe Deum, At nos, illis etianinbsp;iplis (vt fperq) aftentientibus, conftantiffimènbsp;afiirmamus , duasiftas propofitiones eftefal-filfimas : Humana natura eft peus per fe:nbsp;Item, Humana naturafa^la eft Deus. Atquenbsp;hæcdc verbo Detßcandt nobis dida fint. Exnbsp;quibus manifeftum elle potçft, perperam hæçnbsp;duo vocabula inter fecompaçari, Animatumnbsp;Sc Detficatuw^ quandoquidem corpus Diciturnbsp;animatum,eó quod ab anima informatur: fednbsp;Humana Chrifti natura non informatur anbsp;Deitate: alioquinvna eilet Natura, nonduæ:nbsp;atqueita plané Vnio hypoftatica tolleretur.nbsp;autem fi ex illis ipfis definitionibus,nbsp;oiij. quas profcrunt, noftrara fententiam confir-mcmus? Quum cnim anima definitur rationenbsp;potcntiarum: hinc difcimus,potentiasipfasnbsp;non poHc comrnunicari corpori, ita vt corpus lit prsditum illis potentiis. Afticitur quj-dcni corpus potentiis amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aniraa;, |
quatenus ab anima informatur ( anima enim eltforma corporis) fed, nifi mefaliitmemoria, nullus vnquam philofophus eenfuit, po-tentias cHentiales animæ fieri ipfi çorporinbsp;cum anima communes. Sic enim vrgeo ,cxnbsp;iplius difmitionis natura: Si anima rede exnbsp;fuis potentiis definitur, ipfas potentias nonnbsp;magis fieri polfecommuneSj.quàmipfaanima pollit fieri communis. Alioqui definitionbsp;longé diftaret à fuo definito : quod fieri nonnbsp;debet in accurata definitione: cuius eam elfenbsp;legem accepimus, vt quicquid de ea dicatur,nbsp;id quoquede definito dici necefle fit. Aliudnbsp;eftigiturfi dicas, corpus informari amp; afficinbsp;potentiis animæ,quàm fi dicas,corpus habcrqnbsp;ipfas potentias. Rurfus quum anima definHnbsp;tur,ca ratione qua vniturcorpori,illa ipfa definitio perfpicué docer,corpus affici ipfius a-nimæ potentiis,non fimp,liciter,fcd quatenusnbsp;eius natura ferre poteft, Definitur cnim anima , forma corporis organic! phyfici vitatnnbsp;habentis potentiâ. Corpus igitur hoc habetnbsp;ab anima, vt fit animatum amp; yiuat, quia eft;nbsp;capax amp; ipfius vitæ.Sed non habet ahnbsp;anima, vt ratiocinctur quia non eft cius rejnbsp;capax. Anima verb amp; r3tiocin3rur,amp; feiplamnbsp;intclligit, amp; facra vifa diuinitus oblata reci-,nbsp;pit,amp;pleraqueeiufmodi facit amp; poteft faccTnbsp;re, quæ fieri à corpore nullo modo poffunt,nbsp;amp; quæ anima ita facit in corpore, vt caper fenbsp;faciat non autem percorpus.Iam fi quod poteft anima, id corpus nonpotçft:quæfoec-quónam modo potetias animæ corpori com-municatas efle dixeris? Atque hoc illud eftnbsp;quod affirmamus, Humanam quidem natu-ramin Chrifto affici amp;illuftrari fummis acnbsp;præftantiffimis donis, fed iis tarnen, quoturnnbsp;ipfa capax efle poteft,ac proindc non accipc-rc à AÓ? * Omnipræfentiam:quæ quum fit ipf^nbsp;infinitas,neque dari poteft, nccaccipi : quodnbsp;fi poffit accipi, definit elfe iufinita: quia quinbsp;accipit,incipit habere:amp; incipere, répugnâtnbsp;infinitati. Arque, vf ad animam redcainus,li-cet fit retain toto corpore ( nee enim anim»nbsp;diuidi poteft) tarnen videt per oculos corpo-ris,non per qures, amp; viciffim audit per auresnbsp;corporis,non per oculos.Quamobrem?nem-pc quia fuas cxerit vires in corpore amp; per cor-pus,adcóque per ipfius corporis partes jqua-tenus ills capacesîunt.Et, quod caput eft, innbsp;ilia corporis^ animæ ynibnc, nihil accidienbsp;quod vel repugnet ipfiusanimæ naturæ, velnbsp;quod ipfam corporis naturam cuertat. Nunquid enim anima definit elfe inuifibilis ? ne-quaquam: nunquid corpus definjt elle vifibi-Ic’nihilo magis.Num, obfeerp, anima communicat çorpori,vt fit definitiuè, ac nonpo-tiùs localitcr,fua quantitate conftans, fuilqucnbsp;dimenfionibus circunferiptum ? Ne id quidem. Quid igitur obftat, quominus ilia ipfa,nbsp;quam nobis obiiciut,animæ fimilitudinefrc-ti,quari ipfius animæ voce concludamus:quc-admodumin corporis amp; animæ vnione,nihil confert anima corppri, vel,cuius ipfinnnbsp;corpus non fit capax, vel,quo ipfius corporisnbsp;natura cuertatur: idem de fandiffima amp;fii^-gulari duarum in Chnfto naturarym hypoftatica Vnione eile ftatuédumî Quæ quum itanbsp;fint, fupereft vt fuperiorem fimilitudincm itanbsp;in illosipfos retoïqueamus. Quemadmodum animus hominis non credit line corpore,nec tarnen credit per cor-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘J- M’ tttr obit f}w. |
184 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERITATE pus, ncccorpus ipfum credit, licet,in Concreto,homo credere dicatur : ac proinde animæ amp; corporis coniunólio non impedit quo-minus vtrunque proprias habcat diftinôt'rf. que funétiones, neque hîc eft realis proprietatum communicatio, vt fufiùs à nobis expli-catum eft. Ita, adeôque longé maiori rationenbsp;in Vnionc hypoftatica, licet in Concreto reifte dicamus, Chriftum elfe vbique, quia natura Diuina cft infinita, non tarnen rccfèdi-cimus in Abftraifto, Hiimanam Chrifti natu-ram cüc vbique : quandoquidem hoc répugnât humanæ naturæ, quæ finita eftfuilqucnbsp;diinenûonibus circunfcripta:Et, vi hniulccnbsp;fimilitudinis, proppetatum Communicationbsp;realis,quam ifti introducunt, tolicnda eft.nbsp;Nam quod quidam obiiciunt, ipfum corpusnbsp;elfe inftrumentum quo proximé credimus, cbnbsp;quod Scriptura dicit nos corde intclligere amp;nbsp;crcderc,crror eftinfalfa vocabulorum inter-pretatione:quandoquidcm Sçriptura, nomine Cordis,fignifiçat animum ipfum,quemad-modum fatis eft pctfpicuum ex vfu Scriptu-læ.Nififorté quis exiftimet partem illam corporis humani quæ cor dicitur, fuillc, vel, elfenbsp;xcipfa circuncidcndam quia iubemur cor cir-cui»cidcrc. Sed de hac quidem fimilitudincnbsp;haiftenus, Similitudo Doiftoris nobis oppoCta juîSi-Ccc/vf» «'{etxz« j-votjöc ab iis qui novunt diiudi-care nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trtpor , ne audiretur quidem. Nam Chrifti corpus non eft comparandum cum animi conceptuquippc quura Corpusnbsp;non fitawÀor.Deindc animiconceptus non cftnbsp;idem numéro in raultis auditoribus, licet fitnbsp;idem c/bio/api« (abfit enim vt intelletftum vni-uerfalem conftituamus) cuius rei copiofiornbsp;traótatio à Scholafticis petenda cft. Quarc,nbsp;vno verbo ita firailitudinem hanc regera-mus: Quemadmodum ille animi conceptusnbsp;qui vnus amp; idem numéro in te cft non cft innbsp;X/torçwe alio nedûpofsit vbique effe.-ita corpus Chri-tgt;ir fufe- fti, quod quidem eft vnum idemque numero,nbsp;nor ßmi~ vbique elle non potcft,Scd iam pcrganius rç-liqua argumenta difcutçrc. Stmiiltu-lt;io Doclo-rii excn-titnr. fütteret fimilitudinem fem candefitis igni-ti vfurp^rw in hitc ijMafiwne.F errutn autem coex~ teriditur ^gnt in ferro xxifientt. Ita^ue exrllafi-chrifli militndin^ gt; vb^cttni^ue efi ô -, ibi ef i^uoquenbsp;hnmana natura Chrtjh,Habet ferrum to Tf/im-uor.ignii 'Vefoy'rè khu^imv. Seruatur autem aU:w-—t--__J 'lï^ • nbsp;nbsp;nbsp;5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/»•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t eety j^ot-TM Kuaü/zivy 'Zp.^^in^uitDamajfcenut, I nbsp;nbsp;lesyVtdelicet nigreAinem grigtditatem, id ijuod mtlitudo vnguenù nbsp;nbsp;odorls à F'eteribus vfurpatUi Cy- num eß' n^turarum dtjferetiacsn'^ TtT/Aitp-tv» x.atj-tillus. ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ A. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ Porrbfçrrwn ignùum retinet froprietates natura-t” rZz'x. fatetpoFiiguam tgnts à ferro recefit.Huc jpellatfi-mtlitudo vnguenù eß' odorls à F'eteribus vfurpatUi lt;yut humanttatem Çhrfti cum vnÿienti vafeulonbsp;compararunt, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RESPOMSIO. rcfpondcmus quod fuprà , quodad * Vetpres attincp Porrô ternira iltud ignitum |
» réméré traótandum non cenfco :fed mancrunbsp;duminipfius fimilitudinis rationc, extra quanbsp;fivagcrisjiam non critfimilitudo,rcd diffi-militudo pociùs. Hociguur rantùin Veteresnbsp;docecc volucriint, duas Naturas fimul vnicinbsp;polie in Perfona Chrifti abfquc confulîonc,nbsp;amp;exilla Vnionc nihil dccclGlIe Dcitati, plu-rimùm autem Huinanæ naturæaccelGUe: lal-ua iplius Naturæ fubftantia : amp; imprimis accommodant animæ Chrifti : amp; dicunt ani-mam fuifl'e veram aniinam , licet pcccare nonnbsp;potuerit; Qme omnia Veteres proponebant jtg-’nbsp;aduerfus errores hæreticorum. Q^amobrcninbsp;intrahos fimilitudinis fines fubfiftcndum cft.nbsp;Eft ctiam, præfertim in rc tanta, condonaii-dumaliquid eiufmodi fimilitudinibus : alio-qui fi accurate de re ip.fa dicendum fit, calornbsp;amp; lumen igniti ferri funr mera ipfius fertinbsp;accidentia , quæ citra fubieéii interitum amp;nbsp;adelfe poirunt,amp; abefleiquo nihil magis coigt;nbsp;trarium myftcrio t»« cfurapxwfftaf reperiri pof-fit. Ferrum igitur candens amp; ignitum nihilnbsp;adiuuat Vbiquitatem corporis Chrifti: quan-doquidem hæc longiffimo interuallo amp; pluf-quam toto gcncrcdiftérunt. Quura cnim i-gnis fit in ferro tanquam in fubiçéto, nihilnbsp;mirum fiferto ipfo terminatur. Quid autemnbsp;firailein Chtifto reperias î Num Deltas t5nbsp;Xa'j-acftin Humana natura tanquam in fub-iedtoî Numdiuinaab Humana natura allù-mitur, amp; in ca fubfiftitî( ignis enim à ferro,nbsp;capitur, amp; in ferro continetur.).Num o zôj'«nbsp;ppteftrelinquere Huraanam naturam femelnbsp;alfumptam, non minus quàm ignis poreftÀnbsp;ferro recedere ; Num Humana natura cft materia in quam Deitasagitî Num Vnio hypo-ftatica in Chrifto fit commixtione Deitatisnbsp;cum Humana natura ? Atqui fi fimile. ferrinbsp;candentis vrgeas, ilia omnia erunt admiteen-da: quod ablit. Quinetiam quum illi ptætetnbsp;communicationcm proprietatum agnofeantnbsp;in Chrifto dona etiam creata amp; habitualia:nbsp;obfccrote, in fimilitum de anima, tuindenbsp;ferro ignito, ecquidnam porerit rcfpondcrcnbsp;donis illis çrcatis, quibus Humana Chriftinbsp;natura exornata cft:liquidem amp; viuificationbsp;corporis animati, amp; calot ferri candentis»nbsp;rcliquæ eiufmodi qualitates cum proprieta-tura Communicatione-comparantur; Mitotnbsp;autem nonnullos fibi tantopere placerc innbsp;hoc ferroignito,vtfc in hoc fimili acquie-fccrc profiteantur : qui poftcaquam dixcruntnbsp;realem proprietatum Communicationcm cf-fe nobis incomprchenfibilcm, amp; imperuefti-gabilem:quippe plané da-ep^oir/Kàü' poftquamnbsp;ad hoc fimile deuentum eft, affirmant illufttenbsp;Bobis hîc proponi Realis proprietatum com-municationis cxemplumIta vt ex rc planénbsp;nobis rem propé (pus-zKàw' facianr,nbsp;eamque ex rebus phyficis facillimé intcllig*nbsp;polfe autument. Q^propter prætcr ilia qn®nbsp;iam dicta funt,aliquot etiam incomniodis,nbsp;iifdcmque , vtgvauilfimis,itaprorfus iftorum fcncentiaobruenda, ferrumquei' Is A,, ftudeandens amp;ignitum extinguendum eft. Si realis proprietatum Communicatio cum |
|
HVM. NAT. ferro ignito comparator, St caroChrifti fet-uar naturales proprictates , quemadmodum ferrum iguitiim rctinet nigredinem amp; frigi-ditatem ( vt illi nobis exponunt,) Ergo caronbsp;Chrifti ’iunquani fuit reipfa amp; aótu finita,nbsp;• fulkjue circunfcriptadimcnfionibus.Confc-qucntiapatct;quia ferrum ignjtum S-: candensnbsp;noiielt,vtlfrigiduin,vcl nigrum,alioqui nounbsp;iam ignitum amp; candens : Item fequitur Chri-Rum nunquain fuille mortuum nilîpotcntià:nbsp;quia ferrum ignitum non eft frigidnm aófu,nbsp;led tantum potentiâ. Item fequitur, cameranbsp;Chrilfi non pofte aclu cxercrc naturales fuasnbsp;facultates.nilileparcturaAoj-ft) amp;ita hypofta-tici Vnio diftoluatur , quemadmodum ferrum ignitum vt aClu fitfrjgidum , nccclfc eft,nbsp;ignem à ferro vete ac reipfa fcparari,ita vtnbsp;ferrum dcfinat ignitum elle. Item : Si rcalisnbsp;proprieiacum Communicatio cum ferronbsp;ignito cornparatur,vt illi voluut : Ergo Chri-Itus non iam eft aCln xternus. a J'JvaSi’ öc bla-Iphemum. Conlequsntia patetiNam quemadmodum ferrum non accipit ab igne, vt fitnbsp;leue, amp; lurfum tendens ; ita ignis ipte in ferronbsp;ignito non iam eft avfulcuis, nccfurlum tendens: Et hxcpropolitiofalfa eft: Ferrum ignitum eft leue öc furfum tendit. Ex quo quidnanbsp;cfticiatur, fatis vides. Sed ne pluia eiulmodinbsp;conleótemur ( qux propemodum lunt innu-merabilia) nunc iltud limilc fern candentis innbsp;patroiios Vbiquitatis retorquendum eft innbsp;liunc niodum. Quemadmodum ignis ita vnitnr ferro can-vile- demi, vt ferri naturam non defttuat'neccnim t eftet fi;rruni candens, nifi maueret ferrum)itanbsp;in Vnionc hypoftatica ,de qua diftcrimus, di-uina Natura naturam Humanam non de-ilruit, ac proinde manent t«' tima!/n amp; clfen-tialia hiimanx naturx: cuiufmodi eft : Haberenbsp;fuas dimenfiones,Öe illis tcrminari.Itcm,Qué-admodum in ferro candentc ignis non afheitnbsp;ferrum lis qualitatibus, qux iplius ferri natu-rx amp; effentix plané répugnent (nee cnim ferrum fit rarum, Icuc, furfum tendens ) fed iliisnbsp;tantum qualitatibus,quarum natura ferri po-tert eflccapax( fit enim molle, candens, amp; ca-lidum, ) ÔC , fl propric loquitnur, non ferrumnbsp;vrit,fcdignis in ferro,vt illi ipfi Veteres nobisnbsp;obiccti,docucrunt.Itaóxój'a; non ea tribuitnbsp;Humanæ naturx, quorum Humana ipfa natu-racapax elle non poteft, cuiufmodi eftinfi-nitumamp; vbique cftc:ied earn illuftrat fuoful-gorc, amp; exornat dotibus incomprehenfibili-bus,quatcnus ipfius naturx conditio ferre poteft. Item, Qucmadmodurn in ferro candentcnbsp;lux amp;calor Ignis non ita ferro tcrminantur,nbsp;e|uin progrcdiantur longiùsmeque ncceftc eftnbsp;vbicunque ferri candentis lux amp; calor fue-rint, ibi quoque ferrum ipfum eftcilta a»nbsp;Deitas non terminatur Humana natura: nc-que necelfe eft vbicunque fitipfa Deitas (vtnbsp;loquuntui ) ibi quoque elle naturam Htima-nam.ltennlicet omnia propemodum iliis lar-gircmur, nihil tamcn aliud ex hoc hmili effi-cercnt,quam Chriftum ipfum elle vbique amp;nbsp;omniprxfentcm.Quod ego ita breuiter oculis |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185 fiibiicio. In hac fimilitudinc quatuor propo-mm\iï:ignù-,ferrmn,ferrumianitu.miç^-vis wendt , quibus hxc quatuor pari feric refpondenr, J^erbnmtHumana natura,Perfina ChrisH,amp;c O-mntprafentia. Bet quo apparet, in liac fimilitu-dine, ferro ignito non refpondere Humanamnbsp;Chrifti naturam in Abltrafto, led Perlonamnbsp;potiits, qux confiât Vnionc Pcrfonali vtriul-que Naturx quemadmodum ferrum ignitumnbsp;confiât ignis amp;ferri coniundionc. Vt ergonbsp;non reólc dicitur, ferrum vrerc, quod tarnennbsp;de ferro ignito retftè dicitur,idque non propter ferrum,fed propter ignem in ferro vren-tem: Ita non Garni Chrifti in Abftra(fto,fcdi-pfiPerfonx qux eft Chriftustiibuendacft O-mniprxfcntia. Denique ditftum illudDama-feeni de vsltone abfitndente, amp; de abfcißione v-rente-, eorum, qui hac fimilitudinc abutuntur,nbsp;errorem facile redarguit. Quemadmodum e-nim in cauterio candentc, li propric loqui-mur,nonfcrrum vrir, fed ignis in ferro.- viel firm , non ignis abfcindit, fed ferrum ipfumnbsp;itadifpontum:amp; tamcn vtrunqtic tribuiturnbsp;cauteno caiidcnti, fiue ignito ferro : ita proprictates, turn diuinx, turn Humanx naturxnbsp;itaPerfonalitcr vniunturin Chrifto, vt faluxnbsp;amp; integrx fuis naturis refcruentur ; amp; nihilo-minus omnes proprictates verè amp;nbsp;Chrifti Perfonx tnbuantur. Poftcrior fimilitudo Vnguenti, dilucidiùs ctiamnum illorum fenrentiam rcfelhr.Qucm- '-'quot;Squot;'’”quot;-admodum enim odor vnguenti longe laicquenbsp;diffunditur nec vcruni eft, vbicunque fueritnbsp;odor,ibi quoque valculum vnguenti clTc : ita,nbsp;licctó Aogt;ocnunquam delerat Humanam na-ruram fcmcl alfumptam, non tamcn eflicit vtnbsp;ilia fit infinita, amp; omniprxlcns. Sed de his fi-militudinibusjfatis.fuperquc.Nec enim ex fi-militudinibus folent depromi Thcologicxnbsp;deiuonftrationes. Ob I E c no VIII. ox Chr'tPli Laz^ntftnfitfcitantiirePle dicitur vox Ornnipotens, Qt manw ChrtPii manut Omni-potenj'.Ergo fimiU rations corpus Chrifii rePie dtee-tur Omtùprafens. Re s PONS 10. Fallit Confequens propter Antcccdcps ma- Errorci Ic intclledum. Rcólè enim Cyrillus, (^iumnbsp;Chti(iasdix.ù, Lazare vent foras , non ipfi vtnbsp;homini hxc,fedvtDeoattnbuimus,inquit. inThcff.nbsp;Nam fiquis vocem Chrifti Lazaruni ftilcitaii- hb.io.c*nbsp;tis omnipotentem appcllaric : is certc nonnbsp;confiderabit cft’cntiani ipfius vocis. Abfit e-nim vt fonusdcaër fit omnipotent, led cumnbsp;cbnfidcrabit cuius vox fuit. Similiter, tjui dieet manum Chrifti omnipotentem elfe , isnbsp;non refpicict carnem, ofia, nemos, ex quibusnbsp;manus coraponitur,fedcuiii intelligetcuiusnbsp;eft manus.Nam quum mulier ilia Huxum lau-guinis paticnsjftatim conualuit poftqiiain te- loan.u.nbsp;tigit fimbriam vcllis Chrifti: nemo pioptereanbsp;vellcm ipfam Chrifti omnipotentem appelanbsp;q. iij. |
i8tf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VERITATE
|
lauic: Siccfiim ChriftuSjCs^wozw virtntem cxi-Luc.8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, inquic. Quid quod in faciendis mi- raculis Chriftus dicitur fæpc in cadum fu-^an.tr^. fpexillc. Hic cft igitur, aut cifc debet icnccn-Zj-i.j'orjjj. na eoiumqui fic loquuntur ; Vox omnipo-ƒ(/. CyM tens,id eft, cius qui eft omnipotens : Itémque, DUl.de manuscius qui eft omnipotens, nempe Chri-Tm./;?. ftiDci amp; Hominis. Ilt;!am(iplis Veteribusaf-bicïr”f~ ^cnticntibus)velvocis,vclmanus eft'entianonnbsp;rL.Co'c.quot; ‘^didit prxftantiffima ilia Chrifti rairaciila,fednbsp;Chalced. diuina virtus,quemadmodum Scriptura tefta-y\.lt;ft.jlt;s. tur.5»^zz.ï^«æ/'^e;z D^z«^ifrz^zw(inquicPecrusnbsp;apudLucam) Item '.QmntMn Dem erat cum i-Aâ.iô.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idem Petrus. Quod ftquis alitctjVel loquitur, vel intelligit,isSctipturæ contradi-cit. Quarc eiulmodi loquendi genera lincerc intelligenda lunt. Q^um enim Monothclitaenbsp;ConcU 6.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intcrpretarentur quod fcripfcrac inTruUu. tülus voluiitatcm Chrifti elle Omnipoten-Aift 6. tcm,turbas in Eccleliam inucxcrunt,vt memoria: proditumeft, Aeproptcrea virorum aliquot doóhiflïmorum Icntcntiam ita expolui inprincipiohuiufee dil'putationis, vt liquan-do videantut loquuti de Omnipræfcntia corporis Chrifti,fic eorum verba exponenda lint:nbsp;Corpus Omniptælens, id eft,Corpus cius quinbsp;eft omniptælens. Obiectio XI. 5« Chrism efl adorandtts etiam fecundttm hu-'’mamtatem. Ergo etiam fecund'um hnmanitatem efl Ommpr^fens. Antecedens patet exfententianbsp;y eterurn. Responsio. Antecedens non eft conceprum verbis pro-. priis.Pcrlonam enim,hoc eft,Chriftuniipfum adoramus,vna Adoraiionerquunr Chriftus fitnbsp;Deus, amp; Homo ; fed qui Naturam humanam.nbsp;Itorfum adorarct,ille Perionam diuellcret,amp;nbsp;Naturas confunderet, amp; duplicem Adotatio-f'id.ainid nem conftitueret contra vetcrcs orthodoxos.nbsp;Hieron.de Hoc ciiim Conncxum*cft neceflatium : Si le-ajjum.bi-a cundùm Humanitatcm Chriftus eft adoran-X^£tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flt;-'Cundùm Humanitatcm Chriftus ^^mbr.de Dciis: loquimur enim de adorationc, quæ Sfir.s.l. rcligionis gratia exhl bctu t; conftatautem lo-S.Gii.c^- lam Deitatcm per feadorandam cft'c.Quod au-ril.Mex. Veteres aliquando carnem Chrifti ado-tandam elle dixerunt, vfurpantes hæc verbanbsp;(ÿ. de re- Pl'altæ : AdoratefcabeHumpedumeitts : Periiidenbsp;cia fi. ad accipiendum eft, vt (i dicetent, Dcum homi-Tbeo Da- nem fadtum, effe adorandum. Certè Arnbto-fius probat Spiritum landtum elfe Dcum,nbsp;^ideetià adorandus. Arque hæc fuit Veterumnbsp;conf, htfti lentcntia; Per Humanam naturam afpciftabi -niani.im- Icm, adotaii Dcitatem , quæ non eil afpcclà-/’cr. in Z, fiifts, vt aliquaiido diecbat Theodoretus. At-ijol. conc^ omnino ( quod caput cftj nulquamaudiesnbsp;'l'oict Z? Scripturam italoqucntcm.vt dicat,Chriftumnbsp;amp; Cyril, fecundùm humanitatcm cHeadorandinmPcr-in.Ânath. fonam cnim ipfam nobis adorandam propo-8.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi vtgcaiit fuum illud loqncndi ge- /»l'c Ep. 'tus : Chriftum etiam fecundùm naturam Hu-ad£jgt;b. manam elfe adorandum : quæro cxiis,fccun- |
l3' dùm quam naturam Chriftus ipfe dixerir» AfeendoadDeiimmctim^cÿEdeumvesiramXi'tcà joio.”nbsp;quæro: Annon,Deum pro Deo fi^o vete agno-fcerc,fit Dcum adôrarcîRurfus,quæto,icciin-dùm quam Naturam dixerit, nos adoramiisnbsp;quod fcimus,de quo ficCyrillus: Sicut Filins» -j-heia''nbsp;quanuis vcrc adi*randus, tarnen adorat vt ho-mo(«o/ enim^ inquir, adoramiUr rjuodfcimiufli'^nbsp;quanuis Deus fecundùm naturam fit, taniciinbsp;Patrem,vt homo.Deum fuum appellat. Quarc, faccifat illud loquendi genus in Abftraélo,nbsp;fecitndum naturam humanam , amp; ciini Scti-ptura rcdlc, orthodoxe, aeproinde conltau-tifllmèinConcreto àiC3.müa'.Chrisïumejfl ado-randum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Confequens autcmfupcrioris obiedionb nullius cft momenti, primùrn quia ex didlhnbsp;Veterum non deducuntur Thcologicæ conclu fioncs. Deinde quia ex ilia adorationc, denbsp;qua Veteres loquuntur, non rcélcinfertiito-mnipræfcntia humanæ naturæ Chrifti. Cen-fucrunr enim totum Chriftum adorandum ei-fc,ncPcrfonam diuellcrent. Alioqui fi adora-turCaro Chrifti,amp; proptcrca cft omnipi'æ'nbsp;fcns(vtifti concludunt;amp;nihil aliud adorarutnbsp;nifi Deus benediétus, vt omnes orthodoxi fv-tcntur(non cnim adoratur creatura, led Créa-tor,inqüit Hieronymus) certè caro Chrifti eftnbsp;ommpræfcns :quia cft Deus. amp; bla-Iphcmum. Ircimhac rationcfacilctollitur illudipfuin Confequens. Nam quum dicitnus, Dcum eftbnbsp;adorandum -.turn id proferimus quodà nobisnbsp;præftandum eft ,amp;cuius ratio petitur ab i-pfius Dci natura. Cur cnim Deus eft adoraii-dus.-’ Nempe quia eft Deus, videlicet,ærerniis,nbsp;imrncnfus, omnipotens. Creator, Dominus,nbsp;fummè bonus, lummciuftus,Ommpræfcns,nbsp;amp;¦ quæ in hanc lententiam dici poll«nt. £nnbsp;tibi ratio quamobrem Dcum Creatorem resnbsp;creatæ dcbcant adorare. Quare,qui rcclèèCnbsp;accurate volet ex rationc Jïoti dilicrere, nonnbsp;ita concludet : Eft adorandus. Ergo eft omni-prælcns : fed ita potius : Eft Deus, videlicet,3:-tcrnus,immcnfus,omnipræfcns,Creator,Do-minus, amp;c. Ergo eft adorandus. Sed fi ira ra-tiocincris, cft adorandus, ergo omnipræfcns,nbsp;turn dices oti : acproptcrca quum Deltasnbsp;fit fimpliciflîma,nomme Omnipræfcntiæ renient rcliqua quæ luprà connncmorauiniiisnbsp;omnia,nempe,æternitas,immcnfitas, omni-potentia, arque omnino ipfa Deitas. Sicigi-tur eadem rationc vcrillimc,^«: «1’«^-;:»? con-cludam : Eft adorandus, ergo eft æternus, eftnbsp;Creator,eft Deus. Qu^bd fi non licerct : non i-girur licerct ita concludcrc. Eft adorandus:nbsp;ergo cft omniprælcns. Non cnim adorationbsp;magis debetur omnipræfcntiæ, quàm æterni-tati : quippc quum ellcntia Deitatis fit limpli-ciftima, vti diximus. Arque idem dices, fi di-Ipiclas rationcm amp; caulam ipfiusadoratio-nis, cuiusOmniprælcntia non magis eft cailla quàin æternitas. Itaque quum non liccatnbsp;diccrcHumanam Chrifti naturâ clic Dtuni,nbsp;facile ruit Conlequens luperioris ob.côlio-iiis. Quinetiam quum dicant Humanam na-tuia^n |
|
HVM. NAT. turam cfïeOmnîpræfcntem per Verbum, mi-rori^uomodo iibi ipfis confentiantilli qui voluut Verbum per Humanam ipfam naturara adorari præfcrcim quû iampridem Humananbsp;Chtifti natura ex oculis noftris fublata fit. O B I E C T I O X. Si Suits curftu inhibitus elt;lofne,ï0.manenteni htlomintu eet natKrtt !jKaSol efimobtlis: Ergo nihilnbsp;•vetat corpM ChrisÏi ctrmnfcrtptttm ejje, óquot; incir-sun/criptunfimul. Responsio. Viriofilfimum Connexum. Primus error: «üef7. /¦ Hmret lufmorii quum cx CO quod per miraculum,idque femel faólum Icgitur,colligunc, fcilicet,quæ fit vera,nbsp;perpetuaque ratio Corporis Chrirti. Secundus error:quum cxco quod eft-s-aóof, argumencanrur ad ipfam efl’cnriam. Nam efienbsp;mobile,non conftituit Solis ellentiam, Sc einsnbsp;ri «t Alioqui ccelum ipluin efi’ct Sol,nbsp;quandoquidem cll: mobile, arque idem de re-liquis (yderibus dicipofiîr. Quare, inhibitonbsp;niocu,non propterca (ublata clt Soli's clî'cntia.nbsp;Dicit cnim Scripcura,Solem rt:ccille:cx quo ef-ficicur,Solis rcmantiire clknriara.Quinetiam,nbsp;fiquis velit cum plcriique Scholafticis ellecu-riolus, cxiftimabit tien polîc, vt poft mortuo-rum rcfurteôlioncm Sol rnancat Une moru. Atnbsp;quidicit corpus fine quantitate, (gcfincpro-priis dimélîonibns : ilie dicit corpus,non corpus : quiatollit Ç'ti »r corporis : quum finenbsp;quantitate corpus ne animo quidem,amp; cogi-tationc concipi polfir. Tcrtiiis error in ipfius fimilirudinis diffi-militudine.Nam licet ea qualitas Solis quæ illi cum rcliqiiis fyderibus communis eft,vt fit monbsp;bilis, adcoqueab Oriente ad Occidentem ra-piatunpcrempta non fucrintamen fuit inhibi-ta, amp; Sol ad tempus moucri défit ; ac turn fuitnbsp;niobilispotentiâ,fcd non aâm.Vcrùm ij,quitus corporis Vbiquitas placer, contenduntnbsp;corpus Chrifti fimulellc Aôtu, Acfu, inquam,nbsp;finitum amp; infinitum-.vifibilc Sc inuifibile,amp;:idnbsp;genus. Quod perinde eft,acfi dicant, Solcmnbsp;moueri amp; Itare fimul. Ac proteóló, quum idnbsp;fict,tuni vera erit eorum fententia. ObiECTIO XI. S» humana Chri^ii natura non efi omniprefens'. Ergo Dettas non aliter habitat tn Chrillo qtiam innbsp;SanlUs.à^ùtittlgv.St dtcanc humanam natttramfu-flentart à Verbe.,altosjMtn tn nthilutn abititram-^cer-te idem de omnibus creaturis dtci potefi, Efi atttemnbsp;MßjfiM ^adus eorumcjus.vntMttti,r (juandovnitanbsp;nthilßht inuicem comrniintcant.Atgradus Antonisnbsp;in Chrtslo fummus ejl. alioijui effet nuda H^atura-rumcombinatio. Respo-nsio. ‘quot;¦noris ^*^0° fequi.Nam Deltas habitat in Sanôlis gratiam, amp; habitat in Chtifto per Vnio- |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187 nem Pcrfonalcmiac propterca ina/zctTiK«t,vt aie Paulusicuius Vnionisaccuratam rarionem illinbsp;ipfi fatentur folum Deum nolfe. itaquelicetnbsp;Deltas habiter in Petro per gratiai-n,quç cfficitnbsp;vrSanôti fint fuo modo Diuinæ naturæ «on*,-.nbsp;»01, eodern Petro tefte : vt habcamus commu-nioncm cum Pâtre amp;Filio,inquit Ioannes:ta-men hæc propofitio eft falfifiîma : Petrus cflnbsp;Deus, hæcautcm veriffima: Chrii'lus efl Deusnbsp;henediilus infecula^intp^ïi Paulus. Adde dono-rum præftâriam:quibus cxccllit humana Chrifti natura,amp;quibusipfa natura non aboletiir,nbsp;fed præftantiffimèexornarur. Nequedicimus,nbsp;humanam naturam luftentati limplicitcr ànbsp;Verbo, fcdfuftentari in vnione Perfonanquodnbsp;de vlla aliarccrcata,fincblafphcmia,dici nonnbsp;poteft. Arque ira euanefeunt quç illi de iqfimonbsp;graducorum quæ vniuntur, amp; de nuda natu-rarum combinationc fomniarunt. ObIECTIO XII. Chri^us efi iudex : Ergo Humana eins natura efiOmnifiiatSi Omnifiiaiergo omntprffens, Responsio. Chriftus eft index : non qiiatenus homo,fcd quatciius Deus Sc homo.ac proindc Media - fupcriorUnbsp;tor,Rcx,ludcx,Sacerdos,quæad ipfam Perfo- obie^.nbsp;nam fpedant. Rccfè igitur cnuntiabimusadnbsp;hunc modum, Chriftus eft Index, Chriftus cltnbsp;omnifciusific aurem perperam dicctur ; Chii-ftus fecundùm humanam naturam eft omni-fcius.Etenim Chriftus ipfe negat filium homi- Marc,I5^nbsp;nisfcirc diem noiiillimum. Ignorât videlicetnbsp;Vt homo, quod vt Deus optime nouit, inquitnbsp;Cyrillus. Et Lucas reftatur lelum crciiillcfa- luc.i.nbsp;picntia,quæ omnia de Humana natura inteJli- rfcep.sunbsp;gendafunt. Inftant, damnatos tuiftc vetetes c-4-hæreticos, qui Chriftum elfe Omnifeium nc-gabanc. Refpondeo amp; nos piæ Maioriim no-ftrorum fentcntiæfuffragari, quandoquideninbsp;Chriftum Dcum amp;homincmagnofcimus.Scdnbsp;illi potiùs vidcant quonam modo Eufyehia..nbsp;norum,5c Monotheiitarum culpam ab fe tandem amouebunt. Cæterura hoc Connexum:nbsp;Eft Omnifeius*,' ergo omnipræfens, valet in conbsp;qui eft Omnifeius per fc,ac proindc infinitus.nbsp;Sed quia volunt Carncm id accipcre aAo'j-«,nbsp;non tenet igitur confequentia. Nam qui fcitnbsp;ab alio , non ell infinitus : quia infinitas ncquenbsp;dari poteft, ncc accipi, amp; non poteft cfic nili.nbsp;per fc. Denique quum feientia fit animi, nonnbsp;corporis: quid hoc facit ad omnipræltntiamnbsp;corporis Chrifti ? Certe non videmus coruiiinbsp;qui pliira fciunt,corpora efte ob can) rem dit—nbsp;fufiora. ObIECTIO XIII. Ownegant Ornniprffentiam eorporis Chrilli, illifentiunt cum Samoffateno efi Hestorio. Ham illinbsp;dicebant Haturas in Christo effe incommuntcabt-les AAotvwlf^i.Sunt igitur tnertio damnandt. sT Responsio. Falfum eft Antecedens. Etcnim Samofa-tenus negabat Chriftum eft’e ‘i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. |
i88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVER I T ATE
|
tjuippe qiniln res dittinas atque hoc prxferrim myltcrium Vnionis hypoftaticæ Sc i.Tim.j. (quodquidem Paulus non fine ratione magnum appcllauit) huma.no modulo medretur. At nobis,quæ eft Dei gratia,cum illo monftronbsp;hominis nihil commune eft, qui myfteriumnbsp;hoc verbo Dei traditum adoramus, ipfi Deinbsp;verbo pcnitiis adhærentes. Ac,ne nobis impo-nac vocabulum, Incommunicabilis, fomnia-bacSamofacenus naturam Diuinam cftecumnbsp;humana natura incommunicabilem : hoc eft,nbsp;non pofte vniri Vnione hypoftatica in Chri-fto. At nos verbo Dei duce, vertigiis piorumnbsp;Maiorum infiftentcs,Vnionem illam hypolta-ticam,raagna cum reuerentia,rccipimus, con-ftanterque ianótiflhnum hoc dogma rctine-mus. Quod li nomen Communicationisam-biguumamp;male intelledtum inuchat confu-fionem, vel, transfufionem Naturarum amp; na-turalium proprictatum in Chrifto : nos certènbsp;Communicationcm hanc naturarum, hoc eft,nbsp;Naturarum confufionem, vel,transfufioncm,nbsp;eodem verbo Dei duce,iifdcmque piorum Manbsp;iorum veftigiis inliftentcs, pie amp; fanótè reiici-musatque m poftcrum fauente Deo, conftan-tcr reiiciemus.Eftcnim aliud aKonan'^v quàmnbsp;Arque hæc de Samofateno à nobisnbsp;valere iLifto,brcuitcr dida lint.Ad Neftoriuninbsp;qubdattiiiet,iurc illc damnatuscft,eóquódnbsp;negarct, Sanôtiftîmam Virginera elle Deipa-ram : quumpij Maioresnoftri conftantcrdc-fenderent Mariam elle -^eoTo^tov, quamuis nonnbsp;fit mater Dcitatis. Arque hoc nos ira iniftosnbsp;retorqucrnus,fimili ratione: Quamuis corpusnbsp;Chrilti, vel Humana cius natura non fit vbi-quc;tamenop3oA'^w; dicendum eft'e,Chrifturnnbsp;hominem elle vbique: nempe in Concretonbsp;(nam Chriftus qui homo eft, idem eft o' zdj-c.c,nbsp;infinitus amp;æternus:)quod quidem in Abftra-dto de Chrifti corpore dicinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non po- teft. EXpofitis amp;dilcuftîs illis Obicótionibus, quas,qui dogma Vbiquitatis tuentur,libinbsp;vni iunt ex natura Vnionis hypoftaticæ dc-promcre,nunc adeos Scripturæ locosaccc-dendum eft, quos illi pioponuntad fiiæ Icn-tentiæ confirmationem. Vt autem noftræ re-fponhones fmt faciliores ac breuiores: pri-mùm omnium quædatn Theoremata àTheo-logis omnibus recepta commcmorabimus, ànbsp;quorum veritatenoftrarum relponfionum veritas manabit. jÇÿinqut Theorema, Quidam dicunturde Christo^ Theore- fecunddm Ditiinam eins nataram taniwn m-matA ad re/Zr^e»^4yïlt;«f;vt, Chriftus cft Dcus bciiediótusnbsp;locos Seri infccula.Antcquam Abraham fiet et,cgo fum.nbsp;^li’éndos^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lecula. Verus Deus óe vita necefa- ætetna. Primogenitus omnis creaturæ : nam ria. per cum creata funt omnia quæ funt in cœlisnbsp;Rom.p^ amp; in terra, amp;c. Et ipfe eft ante omnia. Etalijnbsp;loci conlimiles. I. Ioan. 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cm3., Quadsim dicn^ftnrde Chrislo, Col.i. fecnndnm H umanam eins natur am tantum I.iic.1. tntelU^enda funt: vt, Ecce conciptes panes ß- |
liunt. 1 efits prtßcisisußifisnti4 ó-fiatura, G-gra- J Jj, tia apudDennifi^ apitdhommes. Qisnni iciiinaß-yêf e^nadrafint» dies er ^nadraoùita nocies, tan- yiiti i*'nbsp;dem efiisritt. T»m. ecepit exponere dificipnlisfittit^ IW'*'nbsp;riiw vt mnlta pattretur,(^e.morti traderetui^GC..nbsp;ßrislü eß anima mea vfcjne ad mortem.Tddan ejnodnbsp;volofied^uodtnvisyèrc. In his duobus aliquan-do Scriptura diftintlionem apponit. Vt,ßatbis Roquot;'*'nbsp;exfiemineDauidfiecund'ttmcamem. Izcm^Chrßlonbsp;igittirpaßo in carne y èl'i'- Aliquando nonappo-,nbsp;nitjVt pater ex lupetioribiis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(j- j. Theorema, Quadam dicuntur de Chrisio,, e^u,Afiecnndiim eins Perfbnam tant am intelligendanbsp;fttnt:i\oc eft, quæ ptiuatim amp; propriè non per- W'nbsp;tinent ad alteram ex Naturis. Vt : HtcefiFtluitnbsp;tlle mens dileüus m ^no acsjuieficaipfium andite. ChriFins efi caput Ecclefi.i, Seniator fiti corporis. , Yiiquot;’’' l'^'nus mediator Dei tß homiuum, homo Chrislus peb *-Icfius.PrAFlantioris tesiametiti Mediator. Qhupefnbsp;Spiritum aternum fieipfum obiuhi Deo. Qm nobnnbsp;faPhis efi à Deo fiapieutia., tusiitia,fianbbficatio, (ßnbsp;redemptio.'Ft coniimilia plcraque,ea pnrfertimnbsp;quæ ad ipliusofticitim pertinent, dicunturquenbsp;de toto Chrifto, amp; de toto Chrifti, nempea-gente Dcitate quæ Diuina liini, Humanicatenbsp;verb quæ humana,(inquiunt Veteres. :
cundum eins Diuinam naturam inteUigenda funt, st ,nemo afeendtt in caelum,ntß qui défendit denbsp;coelo : Eilius hominis epui efi in cœlo, F th us hominisnbsp;habet potefiatem remittendipecaata. St vtderitis l'””!',.nbsp;Ftlium horntnis afeendentem vbi erat prtus, ere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f, Quæ quidem ita dicuntur de toto Chrifto vt non dicantur dcToto Chrifti, P it t JI Hæc quia fuam lucem præ fe ferunr, non eft quüdlongiori orationcconfirmcntur: amp; eai-pfa funt,quæ occafionem dederunt piis Maio-ribus, vt doiftrinamde communione proprictatum introduccrent, ncqui forte ex aliquotnbsp;Scripturæ locis perperam intcllcótis,a vera donbsp;ólrina Vnionis hypoftaticæ aberrarcnt,quciU'*nbsp;admodum ante diximus. Peto igitur à Icdoribus, vt fuperiorum Theorematum mcniincrint, quandoquidemnbsp;intra hos cardincs vertetur omnis noltra re-Iponfio, amp; diligenter animaduertant , Ah-ftrada cft’càConcretis diftingucnda:quia Ab-ftraebis vocibus Naturæ lignihcantur abiolu-tè de«wA0i;:Concretis verb vocibus iignilican-tur,Relate,hue,quatenus vnitæ.Sed lam locosnbsp;Scripturæ nobis obieólosexpendamus. L O C V S I. Ixit Domino meo. Sedead dexte rammeam. Pfa^m. 110. Collocaiu^ dnbsp;eum ad dexteram fuamin cœlesïi - f’“ sitinbsp;-a s C'i^nbsp;btisfupra omncmprincipatu, GP^' ^1,1.nbsp;tefiate,èririrtutc,G dominationc'if'-inbsp;efi amtie nomen ^uod nominatur non tantum tn hocnbsp;fas- |
Iristn
HVM. NAT. CHRISTI.
implcr, incjiiit Prophcra. Marc.i(ï. Sublattu, fuit in cœlum, t^ffedtt addextrat/i tgt;ei. A.d:.z.nbsp;Dauid non afcendit incœlum, fedipfe dicit,di-^nbsp;xit Domintis Domino meo fede ad Aextram \nbsp;me am. Rom. 8. Chrifttt tjni mortuw efi-, lt;jui re~nbsp;furrexitf quiefi addexteramDei.Co\. }. Sire-fitrrexifis cUm Chrifio, ea qu£ funtfurfut» quanto , vbi Chrifiut cfi ad dextram Detfedens : nonnbsp;quafuperterram. Heb. i. Pnrgationepeccatorum,nbsp;perfeipfim faSla fedet addexteram maiePiatis innbsp;excelfis^ ècc.'i.Qut fedet ad dexter am thront Ma-ieiiatii incœlis. Per. j. Qui etiaddexteram Dei^nbsp;profetlas in cœlwnt^c.
Seflionem àd dexteram Dei Chriftumà Pâtreacciperc,PI. 110, Sedeaddextrammeam.nbsp;quæquidera funt verba , nonXijgt;«ad Huma-nam naturam : Sed Patris ad Filium Q-tdvi^u-«nrav,adcô vt fefsio ad dexteram, non poffit rc-ferri ad realem illam Diuinarum proprieta-tum communicationcm, quam illiproponût,nbsp;ab Vnione pcrfonali mana'ntem.
5. Chriftum ledentem ad dexteram De» fungi officio Mediatoris pro nobis, i. Tim.j,nbsp;Vntts efl Derts (flvma Mediator Det ^homi-num homo lefts Chrifltts.iAo\\.z. Siquüpeccaritfnbsp;adduocatum haiemtts apud PatrentlefumChri-fium mflum ; ipfe eflpropttiatio pro peccatis noflrk.nbsp;Rom.8. efiad dexteram Deif quietiam interpellâtpro nobts.Hcb.q. Talts nes. decebat Pontifex fanäus^ ttwocens y tmpollutusfublimiorcœlisnbsp;fan:us.8( camp;p.^.'Habemui ta!em Ponttfee quicon-fedit ad dexteram throni Maieflatis tn cœlis, mi-nfller Santluaxijtgt;^eiTapyiii.Slt;. cap. 9. Ingrejfus eflnbsp;tn coelum tpfum vt nunc appamp;reatpro nobis tn con-fleihtDei,(fc.
6 Summam illara gloriara,cuiufmodi eft viótoria de hoffibius omnibus , amp;c. ad Deumnbsp;ipfum diuinamquc eius potentiam eile refe-rendam. Siccnimin illo Pfalmo nobisobie-Cto'.Donecponarn, inquit,hofies tuosfcabellumnbsp;pedtimtuorum.1
Ex quibus Omnibus colligo , Sedere ad dexteram Dei , dici de ipla Chrifti Perfona,nbsp;¦. non ihmcn ^viia eademque rarione : luxtanbsp;,¦ Theorema à'tiobis loco tertio propofitum; ’nbsp;pertirict.enim ad officium Mediatoris, Regis,nbsp;Sacei'dotis, amp; eins qui eft caput Ecclcliæ, vbinbsp;Verbum Garo-fadtum ante non fédérât, inquit Hieronymus. Quare ncque dicendumnbsp;eftiuAbftratlo, Humanam Chrifti naturaranbsp;habere æqualcm gloriam cum Deo ; alioquinnbsp;effet Deus-.nce rurfus dicendum eft: Diuinamnbsp;naturamChrifti, poftquam Chriftusipfere-furrexit, accepiffe æqualcm gloriam cum Pâtre, quandoqihdcm earn femper habuit. Sednbsp;v.criflimè diccmus de ipfaPcrlona,hoccft,dcnbsp;Chriftoipfo'S-ear.g^ttiyijq, cum habere æqualcm,hoc eft, candtra gloriam cum Patre,quianbsp;Deus clbaccepiffe autera, quia eftnbsp;lt;!¥o;. Ergo, inquis, habet fummam illam gio-riam,lccundum Humanam naturam. Ego vc-to nego hic elle iiibfiftendum : amp;c facile video,nbsp;partiCLilara illamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occaffoncm er
ror! dcdiffe: quern vt cripiamus, hæc diftin-lt;ftio proponenda eft. Aliud elle, diciyêe»«-dum humanam naturam propter hurna^
fecahy fedetiam infuturo. Etomniafubiecitpedi-b '!s eins, ef conilitutt eum caputfuper omnia ipfi £fc/fy?.r.Epncl. i. xlddei.Vcz.i.i^ locosconflmi-les. Ergo corpus Chrilii efl Omoiprafens,nbsp;nbsp;nbsp;vbi-
'’*18118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia dexteraDei eflzbi-
los. ' nbsp;nbsp;nbsp;Dextera tuafufccptt me.Dextera Dominife~
cit virtutem. Saluum mefac dextera tua. çf loci confmtles.
Responsio.
ÎTrorfj Fallit Confequens.Nam loci citati loquiin Afn-wi tur de Pcrlona,amp; iftud Confequens, elide
• Humana natura. Hoc aurcm argiimcntandi genus vitiolum eft, vt antè admonuimus. Erröt cil (cflpfl TC e'iTOiwiJùov : vt enim vaierct hocnbsp;connexum :neccffc effet hanc propolitioncmnbsp;veram elfe ; Quæcunquc dicuntur de Perfonanbsp;Chrilli jcapoffùnt verè amp; realiter enuntiarinbsp;de Humana iplîus natura. Sed hoc fallifli-mum cil, Sc dari polfunt irç-dreto locupletilîi-mæj oraniquc exceptione maiores. Col. i. Quinbsp;efl tmago Dei tnuifibilis , primogenittts omnisnbsp;creMurs,, ^c, Hebr. 1. Ter qnem fecit çflfeculanbsp;Ipan, 8. Antequam Abraham effet egoftm, efl'c.nbsp;Cætcrùm, quàm varié Scllioncm ad dexteram Dei ipli etiam Vctercscxpofucrint .-necnbsp;tamen vllus corum vnquam inde collcgcritnbsp;corpus Chrifti elfe omnipræfcns, facile di-gnofci poteft ex muftis eorum foriptis quinbsp;hoc argutpentum traôtaucrunc, quæquidemnbsp;Holo hic inferere, cùm vt hreuitati ftudeam,nbsp;tum,vt ne’videar à nollræ method! rationenbsp;difccdcrc. Quamobrem paucaquædam affe-ram, cadémque ex Sacris litcris petita quibusnbsp;noftra poterit fententia 'dxoS'ete.’Ttv.üt, confir-Rrari. Atqui vt noftra hæc rcfponûo faciliùsnbsp;mtelligatur, quædam proponemusad expo-nédam Icffjoncm Chrilti ad dexteram Patris.
I, Seflionem ad dexteram Dei fignificarc quot;'quot;li dfx gloriam, poteftatem amp; fummum imperiumnbsp;in tes crearas. Id quod perfpicuum ellcxlo-cis illis quos nobis obiiciunt. Nam inPf.iio.nbsp;fit mentio fçtipti, dominationis, iudicij, vi-doriæ, iplâque adeo Pfalmi fcrics nos co dc-ducit.Et Epftcf. I. Ovtnia fub.ie.citpedtbtts eius,nbsp;Confiituit eum fuper omnia, amp;c- Addc Aôt;2. 'nbsp;Dtxit Domirtus Domtnomeo. Sede ad dexteram meant,ôrc.Sctat'vniuerfa domus Ijrael, quodnbsp;Deus eum fecit Dominumnbsp;nbsp;nbsp;ChriÂum , ©’c.
Matth.26.P^«c/f/gt;îMgt; Ftlium hominisfedentem ad dexteram virtutts.i.C,ot.\^- Oportet eum regnarenbsp;quot;kfque dumfubtecent omnes tnimicosypedibus fuis.nbsp;Hoc autem loquendi genus cft metaphori-cum,amp; fignificac æqualcm gloriam amp; æqualenbsp;Imperiutn cum Deo Pâtre , fumpta à rebus.nbsp;humanis ûmilitudinc.
X.,,Seflionem ad dexteram De! tribui Per-fonæ,(8t nüquam feorfum alter! Naturç Chrifti,led ipfl Chrilto ^iav^dtir^. Id quod patebit ex ipfa jfçftione : at que adeb ex loci§ illis quos obiiciunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
5- Scilloncm ad dexteram Dei nufquam alibi ptoponi quàm in coeliSjidquc poll refur-rcdionem Chriftnmmirum vt credamus Humanam Chrilli naturam in coclo collocatam,nbsp;ibi fumma gloria perfrugnee cam alibi quæ-raraus.Nam Diuina natura cœlura amp; terram
?
DE VERITATE lÿO nam na/uram ajjitmptamà hoccnimpo-fterius Perfonam infcrt. Sed illud loquendi ^cnas: Secundum humanamnaturam , fignifi-cac proprietärem Humana: naruræ, quæ pro-indenonfit Diuinç naturç proprictas : fiqui-Kom.i. demvelimus ioqui cnm Scriptura, Sicenimnbsp;Rom. 9. PauluSi '.Chrt^us fa£tus efi, inquit, ex femme Dauiâii fectindum carnem : itcmc^ae Chrtiitis efi ex IfraelitiS'ifecMnd'um carnem : quæ quidemnbsp;ita propriè dicuntur de Humana natura, vtnbsp;de Piuina Chrifti natura dici non poffint.nbsp;Quarc, Si Sedcre ad dextcram Dci fignificatnbsp;habcre çquale imperium 8c çqualcm gloriamnbsp;cuin Deo, atquc iddicaturde Chrifto fecun-dùm Humanam naturam, certè Scfljo ad dex-teram Dei crit Humanæ naturæ proprietas,nbsp;tionautemDiuinæzaiTJiaÇ». (quinetiam illinbsp;ipfi rcfcrunt Scffioncra ad dextcram Dei adnbsp;communicatÎQnem realem proprietatum Di-winarum.) Et quia nihil eft æqualc Deo nifi i-pfc Deus, ergo Chriftus crit Deus fccundùmnbsp;Humanam naturam, quod ne fando quidemnbsp;auditumeft. Atenim,inquis, non rcdè dicc-mus, S'v Xo't-o» accepiffc æqualemcum Pâtrenbsp;gloriam, pofteaquara Chriftus à mortuis re-furrcxit, Si. in cœlum afcendit : quam potiùsnbsp;habuit ab æterno. Refpondeo, id non dici denbsp;fimpliciter, fed de Aoj,« vnito, ac proin-de dici de Zc'j.«* propter Humanam naturamnbsp;quam affumpfit.Q^fi dicamus,ætcrnam glo-tiamTSAoj-uquam ipfe ad tempus voluit ellenbsp;minus confpicuam,poftrcfurreôtioné Chrifti amp; eins afccnfioncm in Cœlum, in Humananbsp;natura pleniflîmè reluxifle. Sic quod dicit Pe-Aft. t'. J Fecit eum Dotninum ChriFlum , nonnbsp;cft intelligcndum de Humana natura per fe,nbsp;fed de Perfonanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alioqùi fcquerc- tur Chriftnm elfe tantùm fccundùm Humanam naturam, quod cft abfurdiffimum, Sed hoc fibi vult Petrus, ita ftatutum effe à Deo,nbsp;vt æternus Dci Filius in ipfa Humana naturanbsp;quam aflumpfit,fummum in res omnes crea-tas Imperium excrceat. Ergo, inquis,humananbsp;Chrifti natura eftparticeps feflionis ad dexte-ram Dei. Certè: fedhio modo amp; quatenusnbsp;Humanæ naturæ çonditio ferre poteft. Namnbsp;ft gloria T« tum in cœlo, tum in vniucr-fo terrarum orbe clarilftmè refiilgçt, quantonbsp;magis tantus iUe fulgor Humanam naturamnbsp;in Vnionem Perfonæ aifunptam illuftrabit?nbsp;Nec verb pigebit hîc accommodate ftmilitu-dinem luccrnæ abEufebiopropofitam, Vte-nimcandelæ lumen ita longe latcque diftlin-imprimis lucernara ipfam illuftret:nbsp;W.7. ita quis dubitet Humanam Chrifti naturam Diuinæ gloriæ radiis imprimis illuftrari ? fed tarnen femper adhibenda eft differentia internbsp;illuftrans amp; illuftratum. Reétè cnim Augu-ftinus, Glonam corpori inquit, naturamnbsp;non abfiulit : hæc il le. Et certè Humana naturanbsp;non poteft elfe gloriofa nifi fit amp; mancatnbsp;Humana natura. Summa hæccft: InSeffionenbsp;ad dextcram Patris amp; glorificationc Chrifti,nbsp;de qua apud lohan. cap. 17. ( qua de re nobisnbsp;paulö pöft agendum crit ) duo confidcrari:nbsp;nempe, quod ad hóyey attinct, patcfaóhoncmnbsp;fummam fummæ illius gloriæ,quam ab æter-no habuit'. Si quam ad tempus, non exercuic,nbsp;propter infirmitatem carnis. Deinde,qubd adnbsp;Humanam naturam attinet, fummam perfe-ftiffimaraque ipfius glorificatæ illuftratio-nem, turn bcatitudinis, turn impetij in res 0-mnes creatas,atquc ita, vt in creaturæ cflcntianbsp;permancat. Sed iam excutiamus rationemnbsp;confcqucntiæabillispropofitam. |
Dextera Dci cft vbique, inquiunt. Ergo . humana Chrifti natura quæ ad dextcram Deinbsp;cueda eft, vbique eft. Refpondeo id quod c-uchitur, non cflcconfundcndum cum co adnbsp;quod euchitur. Cætcrùm illam ratiocinatio-ncm fcquentibus incommodis redargue. Si hoc connexum valet : Dextera Dei cft v- t«»*quot; biquc.Ergo corpus Chrifti eucólum ad dexte-ram Dei eft vbique : fimilitet hoc connexumnbsp;valcbit : Dextera Dei cft ab æterno, ergo corpus Chrifti cftab æterno.««TtwaSi-.Item:Sinbsp;illud connexum valet, valebit quoque iftud.nbsp;Dextera Dei fecit cœlum terram ( ioquh a y.nbsp;Stephanus poft Prophetam. ) Ergo corpusnbsp;Chrifti fecit ccelum amp; terrain, amp; fexcenta c-iufmodi. Porrb non leuitcr hîc peccant in ipfa etiatti diffcrepdi rationc, tlwtLyina.rnbsp;Dextera Deidnquiunt, eft vbique : ergo Corpus quod fedet ad dexteram Dci, cft vbique:nbsp;namretinendumfuittotum loquendi genus,nbsp;hoc modo: Corpus quod fedet ad dextcramnbsp;Dei fedet vbique. Ac turn obiiccrem clarifli-ma Scripturæ teftimonia,quç fcflîonem Chrifti ad dexteram Patris in cœlo conftituunt,nbsp;vt ante dixi. Citarem Stephanum cui Chriftus ftans ad dextcram Dei vifus eft, idque innbsp;cœlo. Sic cnim illc, /^«Wfo,inquir, cœlos apef'nbsp;tot , Filium hominii fiantem ad dexteraWnbsp;Dei. Proferrem quod ait Scriptura, ChriHumnbsp;nobis e cœlo expettandum ejfe. Denique vrge-remidquod in Symbolo profiremur, Chri-ftum afccndillc in cœlum,federe ad dexteramnbsp;Patris,Scinde venturum vt iudicet viuos amp;nbsp;mortuos : Inde, hoc cft, è cœlo,non autem exnbsp;Omnipræfcntia, vt exponendum effet ex illo-rum fententia. Vt autem valerct eorum argumentum : ita dicendum eftet, Dextera Dei cftnbsp;vbique. Corpus Chrifti eft dextera Dci : Qua-rc,Corpus Chrifti eft vbiq;. Quodqu^mab-furdè dicatur,illi ipfi fatis lentiunt. Arque omnino quia non eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lav rati //{©(ÿopaîijnonexiplis vocabulis amp;phrafibus» fed ex illarum ftgnificarione argumêtandumnbsp;eft, Deus cnim neque dexteram habet nequenbsp;finiftram, Anthropomorphitis iampridem valere iuflis.Itaquc n ex verborum fignificationcnbsp;velimus argumentari, ita diccmus : Chriftu«nbsp;habet fummum imperium, amp; fummam glo-riara, ilia autem funt vbique,quia excrccFnbsp;imperium in res oranes creatas : Corpus autem Chrifti cft fuo modo particeps huius gloriæ: Itaque corpus Chrifti cft particeps ciusnbsp;impcrij, quod eft vbique. Q^ia verb gloria Sinbsp;Imperium Chrifti non eft corpus Chrifti, jd-circo male ita conneóritui jmpcrium Chriftinbsp;vbique cft:c vgo Corpus Chrifti cft vbique. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam |
HVM. NAT. CHRISTI.
|
Nam (vt id nobis liccat mutuari ex rebus humanis)licct porcntiflîmi alicuius Regis po-tentia longe latéque ditFufa fit, non tarnennbsp;proptcrca Regis illius corpus longe latéqaenbsp;oifFundetur. Error eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t»{ Nam qusrunt, quid fit Dextera Dei : non au-tem,qnid lit,Scdcre ad dexccram Dei. Nunc rctorqncamus locum nobis obie-Sit° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doccamus, in hac obieétione illos fi- bi ipfisrepugnare. Nam quæro,an humana Chiilli natura fit ad dexccram propcerVnio-nem hypoftaticam , an propter Glorificatio-iicmiplius Chrifti. Sipropcer Vnionem hy-Phil.i. poftaticam, primùm hoc répugnât Scripturæ,nbsp;quæ non ante meminit Sellionis ad dexteramnbsp;I Dei, quàm Chriftus refurrexit (vt antè admo-nuimus)deinde confiinditur exinanitio amp; hu-miliatio Chrifti cum. eius gloria, contra ex-prciï'a verba Apoftoli. Et nominatim lohan-• ncs'.J^ondum , inquit , leßii erat glorißcatus,nbsp;Qninetiam inuertendus erit ordo noftri Sym-boli, arque ira dicendum : Qm concept:^ ejidenbsp;Spiritu fann:o Sedetad devteram Pams : Natatnbsp;eji ex Maria virgine, Óre. quod quàm apte amp;nbsp;conucnicntcr dicatur, vcl illi ipii diiudicenr. Sinautem Sclfioncrn ad dexteram Dei rc- ¦ ferant ad ipfiusChrifti Glorificationem: ergo renuntiant (uisomnibus argumentis, de rca-li proprietatum Communicacione. Nam exnbsp;tocuinlententia,corpus Chrifti non erit vbi-quepropcer Vnionem perlonalcm, fed propter Glorificationem Chrifti, quæ ccepit abnbsp;iplius refurrctlione. Perfonalis autem vnionbsp;longe anceceffit glorificationem. Acdehocquidcinloco hactenus, de quo pmlôcopiofiùs egimus, vt in icquentium lo-cotuin expofitione, qui côdem Ipcôtanc, fi-mus brcuiores. Lo c V s II. d’aterdiliiit Ftltum, ÔT omnta de dit in manunt ei:a. l'Jon adtnenßararn dat Dette Sptritatn loh.nbsp;j;Addc,D4flt;« efl inihi otnnis potefias tn cœlo amp; innbsp;ttrra:}Axtx'a:z'Pt.QmmamÜtt tradttafunta pâtrenbsp;wjce. Matth. II. Dette eumfamme exaltautt^ ÔPnbsp;dtmaiuteinomen^Kodefifapra ornne nomen.,vtinnbsp;nomme lefu omne^emtfle^atttr, cœlePHamyterre-sirtam ôr tnfernorum^ ÔT ornnts lingua confiteatur.,nbsp;^itod lefus Chrtslus eß- Dorninut in gloria Deinbsp;Pxirr«. Philip, J. Dédit et tmpertum t:^regnurn.,nbsp;Cr omîtes popult eiferaient ¦, ÔT tmperium eius efinbsp;sternum. Daniel.y. Dedtt etpoteiiatem exercen-di tudicium, ijuiaFtlttts hominis efi', loh.5. Deusnbsp;hunelefamfecit Dominum ór Chrtsium. Aót. 2.nbsp;Ergo corpus Chriili ejtvbujue, omntprafens^ om-nipotens,órc. Responsio. ‘'’twespn f^lbtConfequcnsiiis ipfis rationibus quæ f^'orùoZi p’^oxime ànobis commemoratæ funt. Quarc,nbsp;'quot;Cwà. paucis ettores recenfeamus iftius argumen-tationis. Primus error ; Quod quum illi omnes loci agant de 6ilt;ttQfù-au in Concretoiconcluduntnbsp;ilh de Chrifti corpore in Abftrado : quod vi_nbsp;tiofum elle ante docuimus. |
Secundus error : Quia male con cluditur ab imperiOjiure amp; poteftatc, fiue authoritatcnbsp;(quæ fignificatur nomine ad præfcn-tiam corporis. Quia imperium Chrifti non eftnbsp;corpus Chrifti, Hie autem error facile refu-tatur vcl co capite doétrinæ, quo credimusnbsp;Chriftum è cœlo in terras vcncurum, vt vinos ÔC mortuos iudicct, vbi fummam eius ma-ieltatem, ipsaraque poteftatem iudicandi maxime fore confpicuam, nemini dubium efl'cnbsp;poteft. Qui fitigiturvt ex poteftatc iudicandi inferatur Corporis Vbiquiras ? Sic cnimnbsp;Paulus : Qui iudicabit viaos ór mortuos in appa-ritionefua ór regno. Rutfus ex donis Spiritusnbsp;fanóti non dans ad menfuram , pcjperaninbsp;óolligitur Omnipræfcntia Corporis, cftqucnbsp;piraßaaK ei'i aAXo ^-noç.HoC igitur tantiim poteft colligi exillis lociSjChriftumnbsp;accepille à Patre immenfa Spiritus fanóti dona, fummiim ius amp; imperium,cum gloria, innbsp;res omnes creatas , cuius imperij He gloriænbsp;Humana eius natura famine eft parciccpsgt;nbsp;fed fuo modo,hoc cft,quatcnus Humaiiæ na-turæ conditio ferre poteft. Qui verb locos il—nbsp;los inrclligunr fccùdùm Humanam tiaturamnbsp;Chrifti per le duntaxat, vidcant quid refpon-fuvi iunt adhæcPauli verba Sir?e«;/r,inquit,nbsp;omnes apud tribunal Chrijh ; Scrip turn ejt e aim:nbsp;Vino ego , dtcit Dominus-, omne genu fieSleturnbsp;mthi y çj- omnis lingua conftebttur Deo. Q^m Pbil.i,nbsp;Ptophetæ locum Paulus ctiam vfurpauic innbsp;loco nobis obieóto, vr ex illis ipfis verbis ma-nifclliiin eft. Addc alium locum Apoftoli adnbsp;lAcb.Dhronusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tuus Deus tnfeculttm fe- cult : Virga a'^uitatis , virga regni tut, dilcxiSii iuPlttiam , ÓT odisitintqiKtatem yproprereavnxitnbsp;te Deus, Deus tuas oleo Utitia pra conforttbus.nbsp;Et jT u Domine terram fun das ii, ór opera ma~nbsp;nuum tuarurn fant cceli, ipfi pcribunt, tu autemnbsp;permanes,órc. Ex quibus nianifeftum eft, thro-num ilium iudicij ad ilium pcrtincre qui Deusnbsp;eft; acproindeadnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nobilque hie religiose cum Scriptura loquendum elle de in Concreto, non autem in Ab-fttaifto, amp; per fe de Humana Chrifti natura,nbsp;neCarni Dcitatcmtribucrc,vidcamur. Quodnbsp;abfit.Eft amp; aliud grauiffimum incommodum, fuferi»nbsp;in quod incurrunt: quod ego fie paucisexpo- risobie~nbsp;no ; Si hæc Chrifti verba : Omnia mihi tradtta ^ionü.nbsp;fant à Patre meo, amp; confimilia nobis obieóla',nbsp;intelligcnda iunt fecundùm Humanam na-turam per fc in Abitraóto , amp;dercali dininarum Proprietatum Communicationc(vtilli'nbsp;volunt) ergo Pater aliumpfit Humanani na-turam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;'t*poxToConlequens pa- tet : Nam Pater is eft qui Communicat : dt i;la communicatio nt vi Vnionis hypoftaticæ, vtnbsp;illi ipfi tradunt : amp; earn necellario confequi-tur.crgo rcalis Communicatio proprietatumnbsp;interPatrem Öe Humanahi naturam,acpro-inde Vnio hypoftaiîCi, COnftituendafuerit.nbsp;quod abfir. Dicamusigitur potiùs in iuperio-ribus illis iocis, elle relationem , non MT-isàdnbsp;Humanam naturam , fed Patris ad Filiumnbsp;0ia\.9p(yi3-ot,. Id quod peilpicuiira cftJ'ex hisnbsp;Chrifti verbis : Sicut Pater habet vftam in fe.. |
De loci Pauli ninbsp;¦Phil.-)..
DE VEBrl-TATE
ipfo:itadeditlt;^Filiohabere“vitaminnam,aut æternitatem non pcrtinerc^dfor-thoritatemdedit eietiam iudicium exercendi, ea gt; mam Dci.Vtrumque falfiffimum.Dcniquc le-(^jinquit. Vbi vides mani-felle Patrem communicate Filio, hoceft,Pcr-fonæmon autem xój-ov communicate Humanq naturæ. Quod fi Pater comraunicat Humanænbsp;naturæ diuinas proprietäres, cette ex ipfis eo-rum argumentis, Pater alFumpfit Pcrfonaliternbsp;Huma nam naturam,vtiamdiximus.Porrb,ni-fi intelligas hune locum denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quo-
modo ftàrc poterunt hæc verba,Ftlius hominû e/?.?Nam fi Chtiftus indicium in rcs o-mnes crcatascxerccr,eb qubd cft homo : çcrtènbsp;hoc erit Humanæ naturæ proprium, ac proin-de rcliquis omnibus hominibus conucnict.
Item : fie paulb antè Chriftus, Sicut Pater excitât mortuos viuificat,[nc\\xït, Ita Fi-litts tjuos vult viuißcat : quem locum pleriqucnbsp;de ipfa refurrectione ex mortuis intclligunt,öcnbsp;tunc de Humana natura non poteft intclligi,nbsp;quæ amp; ipfa Dei virtute à mortuis excitata cft.nbsp;Enimuerb fi ilia omnia quibus falus noftranbsp;continetur,tribuuntur Humanæ carni ex locisnbsp;fuperioribus : quæro, nihilne præftitcrit o Ao-gt;0? corum quæ ad falutem noftram pertinent?nbsp;Abfit vt id vcl cogitemus. Ergo nomine Filij,nbsp;xlyan cum Humana natura perfonalitcr vni-tum intelligas necciTc eft:alioqui nullafaólanbsp;fucrit mentio T« : quippe quum nomennbsp;Patrisnon fignificctTo'r AÓgt;o». Vtinamhæca-pudfe fctib expendant illi qili nobis locos lu*nbsp;pctioresobiiciunr.
Sic porrb inftant : Locus ille Pauli ad Philipp. intelligcndus cft fccundùm Humanam naturam. Nam hæc verba : Sumptaferutformainbsp;nonnullicx Veteribus refcrunt ad formam i-pfam feruilem : hanc autem poll refurreblio-ncm depofuit, amp;cigloriæ maieftas reftitutanbsp;cft. RcfpondcoiLocum ilium de Perfona, nonnbsp;autem fimplicitcr, fccundùm Humanam naturam elle intelligcndum , quemadmodumnbsp;dobliirimiquiqucVcrercsccnfucrunt.Id quodnbsp;146.27)9. facile ex ipfis verbis clucelcit. Sic cnira Paii-DiaZ.Zi.i. Jgs,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;informa Dei effet, lyvdfxof, in-
^mbr.de qtyt euiuj vocabuli vis imprimis fpeélaiiMa duxitrapinam,parem ejfe cum Deo:fedfe-in ipfum exinaniuttfumptaferuiforma.FïiccPMXas'.nbsp;diß.üuä. Quem quis non videt agcrc de æterno Dei Fi-lio,quinouiflimistemparibus Humanam na-bro^^i' alFumpfit, vtopus rcdcmptionis,falit-tlfquenoftræ pcragcrer? Alioqui,fiquis Apo-de Incar. ftoli vcrba de Humana tantum Chrifti naturanbsp;j^erbdib. accipiat, hæc incommoda confequcntur. Pri-fcqueretur Humanam naturam eile æ-l.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dco.Sic cnim Pmilus'.l^on rapinam du-
i.c.n. t-y. xit, parem ejfe cum Deo. ht hoc cft plufquain 3ajil cat. ablurdum. Hoc cnim in Thcologianbsp;£iinom./. ccitiflimum eft: Nihil crcatum eile æqualcnbsp;honüin D'^o-lccm: Sequerctut Humanam naturam af-EMtrof.« fiimpfillc Humanam naturam cx his verbis,nbsp;i.cgt;c.nbsp;nbsp;nbsp;Sumptaferui forma', v.tpaulb pbtl videbimus,
Incammo- At illud cft «Wç-aSi'. Item ; Sequcrctur hæc vcrba, ejfe tnforma Dei ad Humanam naturamnbsp;Chrifti eile referenda :ac proinde illi Deirasnbsp;fehor«. tribuçretur: vt mox cxplicabimus. Ampliùsnbsp;Icquerctur: aut Humanam naturam eile ætet-
qucretur, exjuanitioncm Chrifti noiicœp.inc ab ipfo tempore conceptionis, coniia Theo-logorum omniumfententiam , adcôque contra illorura ipforum dogma.Quum cnim con-cipiinvterô pugnet cum Vbiquitate corporis, cogunturilli conccptioncm corporisChri-lli referre ad ipfius humiliationcm , amp; , vt lo-quiincur, Abdicâtioiicm;qua de rc iam aliquidnbsp;diximus, quum iliam diftinôtioncm tefellctc-mus.
Ad Veterum expofitionern qubd attincr, abfitvt illi negent S'r Aûgt;ûv fumplill'e veramnbsp;Humanam nacuram ;Nam qui dicit feruilcninbsp;formam , non tollit ferui clicntiam, Si natu- ,nbsp;ram. Sic cnim Auguftinus : forma ferui quïnbsp;occifa cft refurrexit, ipfa in cœlum Icuara cil,nbsp;in ipfaDei Filius iedet ad dexteram Parris. Etnbsp;paulbpoft: quam fotmain quum immortalcmnbsp;fecit,non morte perdidit. Nam licetdiclionbsp;jizoplt;p»,nonfcmpcrliguificctEfl'entiam,fçpera-men earn lïgnificar:adcö vt ex locorum circun- inbsp;ftanriis tes ipfa difpicicnda fit. Arque vr ad lo-cum hune accedamus. Forma Dei abipfiusnbsp;Dei clFenria leparari non poteft. Namærerninbsp;Dei maieltas elt ipfe Deus. Eli enim fimplicÜ-fima elTentia^^cuius «V/a amp; S'^idem eil;Exnbsp;quo fit,vt hoc connexum fit veriffimum.Eftinnbsp;forma Dci:Ergo eftDcus. Gînriam meam alteïinbsp;non d/4^p,inquit ipfe Deus.
Itaquein hoc priorc membrö,ju9p(p)i', apud Apoftolum, clFenriam fignificat, amp; inpofte-riori mcmbro,idcm fignificct nccclFc cil,propter circunftantiam loci, vt pollcrius nieni-brum priori rcfpondear, amp; vtrobique veritasnbsp;Naturæ fignifiectur. Nec tciuuabit lidixcris,nbsp;hîc/aopçZtü' accipi pro feruili forma : fempetnbsp;nim vrgcbo,non potuille aflùmi feruilem formam,nifi ferui uacura fuilFet ailiimpta.Nec e-.nbsp;nim vlla vera forma elfepotell,nifi lit alicuiusnbsp;cirentiæ foriha. Quinetiam, Paulus vritur hisnbsp;vocabulis, o/zGzœuaTi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ non oppo-
nuntur ipli elïenriæ,ftd ad cam potins referuD-tur.Etenim hic cft fenfus Apoftoji, Filium Dei vcrèfuilTe in carne exhibitum : quemadmo-dum ex humana ipfius figura,humanôqueha-bitu fuir omnibus cognititm amp; perfpeciiuin.nbsp;Quarc, non immeritb damnati funt veteresnbsp;hæretici, qui hoc Apoltoli loco abutebantur,nbsp;vt veritatem Humanæ naturæ Chrifti nega-rent. Quos Maiorcs noltri egrcgic eonfutaii\Cnbsp;ex hoc ipfo loco,amp; ex his verbis:/'««/ cbediens,nbsp;inquit Paulus,ad tnortetn, mortem antemnbsp;crncis. Quibus verbis fatis dcclarauit le nominibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HOU intelligetc
Ipcólrum aliquod inaiic,aut imaginem nudarii aftixam cruci ( quibus rebus video Pontincios,nbsp;imprimifque recentiores Monachos leluitasnbsp;dclcólari, qui fpreto veto Icfu, vanam Iclu fi-militudinem arque imaginem vulgó circun-geftant) ledloqui de vcr.a Humanæ naturæ ehnbsp;fentia,quam omnes ex v cris ipfius naturæ '»«-•^607 dignofecre potuerunt.
Atcnim,inquiunr, Ghriftus pofl rcftirre-Clionem,formam feriiilera depoluit. Rtipon-dco,
HVM. NAT.
dcoiSi per fcruilcm formaiTi,intclligont mor-talitatcin,amp; cçtcra ciufmodi,cjuibus Chriftus Jcfunâus eft, tum cjuura in? terris vcrfarctur:nbsp;feruilcm illam formam fuilPc depofitam : fednbsp;finnil affirmo, formam ferui, hoc cil Huma-namnatutam depofitam nonfuilFc. Sic cuiranbsp;loin.10. poft refurreélioncm , jlfcendo^ in-quit,lt;izi Patremmeumnbsp;nbsp;nbsp;P atre?» veflrttm : ai
DettmmeMrn DeumvePtrum. Et in cpiftola Heb 8 s ïidl-icbr. Sedet ad iexteram thront mate^atùnbsp;4.9. in ccelis mir.tfier S anPhiartj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctyluv:
Manet cnim Chriftus fummiisSaccrdos, ma-nct Mediator Deiôc hominum, quiadfura-niam illam gloriam eucôlus,interpellât pro nobis,inquit Paulus.
Sic autem inftant ; Dcitatcm nec humiliari polie, necexaltari. Rcfpondconbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefe
8 fxitianiiiiirc , quatenus Humanam naturam ’ alluniplit, morti «Se-»«-S-iiMayn obnoxiam. Sicnbsp;cnini Deo vifum clt, amp; hæc fuit plané admi-rabilis iioftræ fahitis tix.cvigt;fjLia,\it quemadmo-dum omnia per ipfum At'jov creata lunt, iranbsp;per eundem Ecclefia rcdimerctur. Hâc autemnbsp;exinaiiitioncm reûè Veteres dixerunt fuillenbsp;inchnationern yniferationis non iefePlione/n po-tesiatis. Itaquc æternus Dci Filius dicitur eXrnbsp;inanitus,non fimpliciter, fed propter Humâ-nam naturam quain allumphtidi dicitur exal-tatus in Humana natura, quam fua gloria il-luftrauit,quoadHuraanæeftcntiæ ratio ferrenbsp;potoit .qinmadmodum ante diximus. Vt e-Hintoppofitanubc,Sol diciturobfcurari,ld-t». que non infe, fed relate, videlicet propternbsp;nubennita à ( nobis enini liccat tantumnbsp;myfterium aliquo fimili adumbrare ) diciturnbsp;exinaniius propter Humanam naturam. Ecnbsp;quemadinodum nemo rcófèdixeritiipfam iiu-beni obfeurari : ita exinanitio de qua Paulusnbsp;loquitur j'tribuenda non eft carni Chrifti, licet propter Garnis alfumptioncm Plt;. cttrdpuo-lt;ni'o'Aa;,olt; dicatur cxinanitus : non autem Caro dicitur cxinanita.Quod fi vrgcant verbumnbsp;Exinaniuit, atque ita concludant: Seiplumnbsp;cxinaniuit ; ergo ad Humanam naturam referendum eft, quæ fe cxinaniuit : quia Dcitàsnbsp;noli poteft elle cxinanita : Ego vieillira fie vr-lojM. gebo ; Ftlttis Dei defiendit de cœlo : (vt ipfe te-llatur. )crgo id referri debet ad Humanamnbsp;naturam , quæ de cœlo defeenderit, quianbsp;Deltas non poteft defeendere. Atfalfum eftnbsp;Humanam naturam de cœlo dcfccndille.nbsp;Hine igitur animaduertant Toazvpor fuæ con-clufionis.
‘“'¦'X' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corum interpretationem ad-
«io, uerlus ipforuni fententiam retorqueamus.
Si locus hie Pauli,de Humana Chrifti natura intclligendus eft, (Sc ex hoc loco confirma-tur Vbiquitas corporis Chrifti,cô quod Chri-rtuscxaltatuseft, (Sc ci datum eft nomen liipra omneiiomé : Certè Vbiquitas nó manat ab v-nione Perfonali, led à glorificatione ; ac pro-ptcrcaipfimct liturâinducûr fuperioribusfuisnbsp;argumcntis,ipfiquc adco toties decantatç rea-li proprietatum Communicationi. Hoc enim
eft certillimum : Si corpus Chrifti eft vbique propter Vnionem Pcrlolialcm ; non igitur
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip3
propter ipfius Chrifti glorificationem: vtpotc quç tempore fit poftcrior,iuxta illud,ZV««^aw2 Ioan.7.nbsp;eratglorificattu. Et viciflim : Si propter Glori-ficationemmon igitur propter Vnionem Pcr-fonalem.
L O C V S 11 I.
/
Glorifica me apted temetipßtm ea gloria epuam habui apud te priaf/^uam hw munditi exilieret.nbsp;loan.17. Ergo ilia gloria commanicata efi Huma-nitatiglorificatay vi confequentti corpus ChriPlinbsp;efivbi^ne.
In hanc fententiam proferunt huncSyllo-gifmum.
Exaltatio ChriFli defcribit, non ßnitam ejuan-datngloriatHyfed exaltationem ad inßnitam Mate Flat em Omnipotentiam Dei,
Hac exaltatio contigit Humana in ChriFlo na-ttsraifeu Perfona feenndam hanc naturam hu-manam.
Ergo wxta ajfumptam humanitatem habet non tantum donafinttatfedglortam (ƒ Maieslatemnbsp;tnfinitam,acvere diutnamtadeicjue ipßus Dei pro-priam.Sic illi ewAAoj-i^sTziJom
Responsio.
Idem error qui fuprà, Nec enim redit-con- irrarei cluditur à Pcrlona ad alteram ex Naturis. Ulinbsp;vrgent hæc verba; Glorifica me : amp; ego viciflimnbsp;liiæc verba yxlt;^tQ-.cjuamhabuiantequammundnsnbsp;exiFleret. Q^æro cnim, quifnam habucrit illam gloriam ante conftitucioncm piundi.nbsp;Quod fl locus hie eft intclligcndtis de Humana natura Chrifti in Abftraclo; Ergo Humana Chrifti natura gloriam habuit antemundinbsp;conftitutionem,ac proptcrea çterna cft.(z «TuSä-Îf. Item : æterna Chrifti gloria confideratur,nbsp;turn in ellcncia, quia'eft Deus cum Patre ; turnnbsp;in Perfona, quia eft æterni Patrisætcrnu.s Filius. Nihil horum fccundùm carnem dici poteft. Nam. vt cum Scholafticisloquar, nihilnbsp;quod præccflit conftitutionem mundi, cft Adnbsp;extra.At glorificatio carnis Chrifti cft opusnbsp;Dei Ad Extra, vt illi quidem, fi non fatis pro-prié,certè veriflimè dicunt. Quarc, necefte cftnbsp;locum hunc totum exponcre denbsp;Abfurdum cft(inquis) Diuinam naturam glo-rificari.Rcfpondco. Abfurdum non cfl'e Chri-ftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloiificarijita poftulante fa-
lutis noftræ oiKoro/x/«. Ipfc autem o xJj-as non glorificarur per fe , fed propter allumptamnbsp;Humanam naturam in qua ipfius Acj« gloriænbsp;lumen, fublata veluti nube exinanitionis cla-ri ffimé rcfiilgctihoc fimili propolito Nazianz.nbsp;ad hanc rem vtiturTraóI. de Fide, ad fin. (S(:nbsp;hoe modo dicitur «Ae'j-oç glorificariin naturanbsp;Humana quam airumpfit.Nam(inquit Augu-ftinus ) Sicplerun^ue Scriptura locjuitur^ uttjuodnbsp;fiemper efi^tunc fieri dtcatisr ab ali^uo quurn innbsp;eo cognofici ceeperit : Ita enim dicimtts in orationCfnbsp;Sanbiificetur nomen tuurn, hoe eJfiSanclurnefie in-«»rlt;yélt;»r. HæcAuguftinus: Acque cius lenten-tiæScholaftici frequentes fubfcripfcrunt poftnbsp;Lombardum , cuius hæc funt verba : Hoeeo- es.e-tt,nbsp;dem tropo v/m eß'Dominnf pofi refiurreclionemf
r- J’
-ocr page 222-«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEVERITATE
|
dice fl S, T) ata eß mihi omnis pote^as in cxlo in terra, non tjuod tuneprifnum acceperit, Jed ejuantnbsp;ante habehat tttne manifesiata efi poteHiat:nbsp;hæcillc. Qi^ quidem fententia erit luciilen-tior, fi addatur difpenfatio amp; ouovo/z/a nollrænbsp;redemptionis Sc falucis: Nam ob earn caufamnbsp;Chriftus fuir rum exinanitus,tum glorificarus. Sed,inqiiis,nonnc ipfa quoque natura hu-niana Chrifti glorificata cft?Ccrtc:Scd iuo modo quippc(plendidiffimis illis radiis,quosnbsp;non illa,(edo cmitcit,illuftrata, atquenbsp;ira, neipfa Natura aboleatur: oporrct cnimnbsp;Naturam mancrc,vtNaturaglorificetur. Exnbsp;quo emergit alius error Confequentis. Neenbsp;cnim confedtarium elbCaro glorificatur: Ergo Caro cll vbique : quutn poriùsita conclu-dendum fit : Si caro gloriheatur.-ergo caronbsp;non cft vbique:Quia Vbiquitas non potcilnbsp;elle gloria Humanæ natura?; quandoquidemnbsp;Vbiquicas naturam Humanam cucrtit. At o-portet eins quod glorificatur cd’cniiam ma-ncre. Sed res hæcrota copioGùs à nobis fiiprànbsp;expoßta cft. Itaque fatis critin præfcnriadc-monftrarc quantum hie locus nobis obieefusnbsp;fupcrioribus corum argumentis répugner.nbsp;Nam quum hie pctat Chriftus gloriheari canbsp;gloria quam habuitance mundi conftitutio-nein:nee dubium lit quin fuerit exauditus:nbsp;quærojccquando cfFeftumhabiicrit hçc Chrifti precatio ? Nonne quum refurrexit àmor-tuis, quum afeenditin coelum, quum fedit adnbsp;dexteram Dci,fubicdkisipfi Angelis, potefta-tibusamp; virturibus?Deinde quum Paulus di-Rom.i. c\z chri^umfuiße declaramml'ilium Dei potenterfecundnm Spintumfanblificattonisper refurre-Stiofiem à mortttii : nonne illud ad camiplamnbsp;Chrifti glorificationcm pertinct ? Quod fi iranbsp;cft(vt ctiani negari no potcft)cfttcitur,in Chri-fto glorifieato reluccre gloriam illamquam ónbsp;habuit ante mundi conftitutionem, amp;nbsp;glorificationcm Chrifti,quam hie à Parte petit, elle dcclarationcm amp; patefaófioncm illiusnbsp;gloriæ. A.C proptcrca qui dicunt locos de glo-liKont. nficatione Chrifti elle fccundiim Humanamnbsp;fitper.ob. naturam dunraxat, amp;. abfolutèintclligendos:nbsp;ad hoeincommodum adiguntur, vt, nee opinantes , Humanæ Chtifti naturæ Deitarcmnbsp;tribuanr. Hoc veto pcrablurdc dicitur, Chri-ftum glorificari ætcinâgloria, fecundùm Hu-J{etorq. manam naturàm,quæ æterna non cft.Dcniquenbsp;obie£l. fl locus hic confirmât Vbiquitatem corporisnbsp;Chrifti: vt volunt,Ergo corpus Chrifti non eftnbsp;vbique vi Vnionis hypoftaticæ ; quandoquidem hæcvnio antccellit glorificationcm,nbsp;de qua Chriftus hicloquutus eft. Atque ica nónbsp;tam lift luam confirmant,quam rcfcllunt fen-tcntiam.Id quod cogirnut lifts identidem ob-iicerc. Syllogifmus nobis obieftus nee formam habet nee rationcm : fed folam pctitionemnbsp;principij. In Minor! propolitione particulanbsp;fecundnm parit homonymiam. Namfidiftin-guLint inter Naturas, ira vt exalcatio ad Maie-ftatem Dci,ipfi Humanæ naturæconucniat.-faltillinium eft quod dicunr.Scqucrctur cniim,nbsp;Humanam naturam fadkam cft'eDcum. Quodnbsp;abfir.QjjarCjVt rollarur ambiguitas,dicamiis,nbsp;non/ef««^/ßOT, fed propter ( vt ante admonui-mus ) amp; dicamus non de Humana narura innbsp;Abftradko, fedde Perfona. Nam ærernusDcinbsp;Filius dicitur glorificari,propterFlumanamnbsp;naturam alFumptam : quia etiam homo fadkusnbsp;glorificatus eftætcrna gloriaiquemadmodiiinnbsp;expo fui mus. |
L o c V s I 111. Omriti plenitude Deitatie habitat in eo corpo-raliter, irw/zaTiH«{. Colojf.2.. Ergo corpus ChriEii i vbique efi. R £S PONS IO. Agnofcimuscum Apoftolo, plcnitudincm Dcitatis habitarc in Chrifto corporalitcr:hocnbsp;ed ,TBir 'Aoyov elle vcrcamp; hypoftaticccum Hu-mana natura vnitum in Chrifto , adco vt ,,nbsp;hoc enuntiatum fit veriffimum: Chri^ltts efnbsp;Deus Benediblus (inquit alibi Paulus. )Scd iic-gamusindefequi, corpus Chrifti elle vbique:nbsp;nee vllam poftum animaduerrere huius Con-fequentiæ rationcm.Imo fi crafse accipias vo-cabulum corporaliter y fcqucrctur, (quod ablif)nbsp;Dcitatem fackam elle Corpus. Nam perfpi-cua eft coniugatio corporis , Sc, corporaliter.nbsp;Q^are, vt faucret Vbiquitati cotpotis,ira po-tiùs Paulo dicendum fuit.- Corpus Chrifti habitat in plenitudine Dcitatis fpiritualitcR.nbsp;Quod longe fecus cft.Paulusautcm (vt hoco-biter dicam)vetcres iilos hærcticos vno verbonbsp;. perftringere voluit,qui,propter corpus Chrifti,negabant,Chriftum die Dcum.cjuæhærc-fis ab ipfis vlquc Apoftolorum temporibusnbsp;Ecclcfiam Chriftianam diu multtimquc vexa-uit : quum tameu Apoftoli, adcóquc loanucsnbsp;in primaEpiftola,grauitcrcam amp;copiosèrc-futaft'et. Itaque aftirmauit Paulus, hancipfamnbsp;Humanam naturam, quæ, quum Chriftus hienbsp;verfaretur, omnium oculis propofitafiiir, elfenbsp;tanquam templum ipfius Dcitatis : eo quodnbsp;v^rèöc pcrfonalitcrcum ipfa Deirate vnita cft.nbsp;Corpoi'4amp;i?rdidkumeft,inquit Auguftinus,quianbsp;amp; in Chrifti corpore quodaftiimpfit cxVir-gine,tanquam in tcmplo habitat Dcus.Et Cy-rillus:Omnisplcnitudo Dcitatis in co habita-uit,modo, in-juam, Adunationis. Hæc Cyril-lus. Qrlód fiquis ira connedkat; Corpus Chrifti cft Perfonalitcr vnitum Deitati, ergo Corpus Chrifti cft vbiquc,qucm3dn)odum Deltasnbsp;¦ eft vbiquc;llle de Vnionc cônfufioncm facicr,nbsp;quemadmodum ante fuis locis dcclarauimus,nbsp;quum refcllcrcmus realem proprictatoinnbsp;Communicationcm,qualcmifti introduciinr. Quarc,adigàmus eosadincommodum. Si. cxcoquôdomnisplenitudo Dcitatis habitatnbsp;in Chrifto corporaliter , fcquitur corporis „jJ*’*'nbsp;Chrifti Omnipræfcnti3,fiue Vbiquitas ; Ergonbsp;fimilirationc,fcquctur ipfius corporisæter-nitas. Confequentia patet. Nam plcnitudonbsp;Dcitatis fine æternitate elle nonpotert:amp; Paulus line exceprione dixiï, Omnemplenitudinernnbsp;Dettatis. L O- |
HVM. NAT. CHRISTI.
|
L O c V S V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ¦ ' ATra» afiendn tncxlum defcendit de cœlo : Ft'ifti hemhü t^niin ccelo esl. Er^onbsp;ç(gt;r[)!is Chrtïliefiz'biqne .• qHtppefi’nulin cœlo (drnbsp;in tere A. Responsio. ïrWM OfFcndunt ad cundcm iapidem, à Pcrfona f»!’lt;ric»i ad Humanam naturam aÆrmacèconcludcn-tes. Hoe di(äum c(t propter Viiiraccm Perfo-:nbsp;Aiigutlinus, quoniam vna Pcrfonanbsp;quot;’“n.ij.c ChnÉlus,Dcus amp; Homo, ócc. Si artendasnbsp;10, diftinólioncm luBltanciarum , Filius Dei de.nbsp;cœlo delccndit : Filius hominis crucifixus ell.nbsp;Si vnitatem Perfonæ,0lt;: Filius hominis de-fcendit de cœlo,amp; Filius Dei eil crucitixus.nbsp;Hæcille. Q^od vcmagis percipiant ,vrgC3.i-mus illos hoc incoinmodo.Si hæc Chrilli ver-'*’¦«11 ba intelligcnda func fccundùm Humanamnbsp;il'itr”quot;’' h'*'go humana Chriili natura deice-dit de cœlo. ««TufaSv. Qu^in Sc iph hocargu-ir.ciKO fuperiora illafua rctexunt. Quorlumnbsp;cnim glorificationcm Chrilliproferebant, vtnbsp;alfcrcrent Vbiquitatem corporis :fi ( quodnbsp;nunc affirmant ) conllat cx. hoc loannis loco,nbsp;Corpus Chrilli vbique fuilFe ante ipfam Chri-fti glorificationcm î Sic cnimille ipfcloan-ncs : lefucnondnm ernt glorificams, inquit. De-niq'GC 11 valer hoc argumentum, nunrium i-gitur rcmittant ffipcriori dillinólioni de Ab-dicationc, qua dicebantNaturam humanamnbsp;Chrilli , ante glorificationcm, fefe abdicallenbsp;ad tempus fua Omnipræfcntiâ, Quomodoc-nin» Hare'pollet ilia Abdicatie , h quum hxcnbsp;Chriltus diccrct(quod tempus glorificatio-nemChtiffi antccelîît, ac proinde cxcorumnbsp;doärina rel'erendum cltad iphus Abdicatio-iiemjtum crat,et)amlccundum Natutam humanam,præfcns fimul in cœlo amp; in terra.? Acnbsp;de hoc quidcm loannis loco, haóleuus. Namnbsp;difputare, lit-nc locus illc intelligcndus denbsp;Ominpræfentia t« Asj-« j verö de ipfa cœ-lelti doótrina , quam Chrillus proponebat.-nonelthuiufcc difquifitionis. Certcfide O-mnipræfcntia exponitur ; referendus eil adnbsp;quintiiTheorema iupraànobis ptopofitum. L o c V s VI. Ego ’vobifeurnfnm vfßue ad conßtmmationem feculi. Matth. 18. Equot;bteant^uefnennt dno vel tresnbsp;congregati tn nomme meo, tbißtm in medio eornm.nbsp;Matth.i'ii.Ergo corpus Chnili efizthique. Responsio. Fallit Confequcnsivr fuperiora illa omnia. Quum cnim hic a-atur dt perl'ona, qi’orfuinnbsp;Verba Chrilli iniclligenr lecundiim Humanam cius naturam Quaic , li locos illos acci-piant de Omniprælcntia dc Vbiquitatc, egonbsp;illos releram ad primum Theorema,quod ante propofuimus. |
Verumenimuerb : fcquentes nodi patronis Omnipræfcutiæ diHólcendi funt. Nam li locinbsp;illi huit de OmnipiaTemia Chrilli intclligcn-di : rogü te, quid opus luit hac peculiari pro-ninlione.’ Cmoilum Chrmuspromittit Icpc-ciiliariter Ecclefiæ,affijturum,qinim tanquaranbsp;omnipræfens,adfir rebus ommbus-Cur ctiaranbsp;apponiturca conditio, vtin nomine Chrillinbsp;congregentur ? Nonne tanquam pmnipræ-fens, adeft omnibus cœtibus, qnicunque tandem ilii fint ? Eligant igitur vtriiin nulint. Sinbsp;promiffioncs illas exponuntde Vbiquitatc lt;Scnbsp;Omnipræfcntia,non lunr promiffiones. Nihilnbsp;cnim hic peculiarc eil Eccltfiæ, quandoqui-dem Chrillus, tanquara omniprælens, rebusnbsp;omnibus prælens adeft.Si (vrincceiTc-cftJpro-milîioncs iilæ de præfentia gratia: intelligen-dæ funtmihil iuuant Omnipræfcntiam. Sic e-nim perperam conneólitunChriftus adclH'uænbsp;Ecclcfiæ, quiaomnipr.Tfcnsamp;: vbiejuc cll.Ecnbsp;illi ipli diftinguunc Omnipræfcntiam Maie^nbsp;ftatis, à prælcntia gratiæ, quæ fi eilet Omni-præfentia, nullum igitur eilet diferimen internbsp;cledos amp; reprobos, inter Ecclefiam amp; hollesnbsp;Ecclefiæ, denique inter eos qui in npminenbsp;Chrilli congregantur, amp;. eos quiconiumäisnbsp;animis,coniihis de viribus Chrillumin eiusnbsp;membris infedantur. A’J'ûta'Sf- Redèigiturnbsp;Cyrillus. Vobilcumlum vfquc adcçfumma-tioncm fcculi,inquif.Mifit nobis de cœlo Pa- TMib^.nbsp;racletum pcrquemnobifcum ell, amp; in nobisnbsp;habitat, non alienum cHundens led lus lub-ftantiæ amp; Partis fui proprium Spiritum. '’¦'¦orf«. quot;htcl. ‘«Hl. L O c V s Vil. Qui defeendit, ipfe efi^tei afcenditfupra omnet cœlosyVt impleret omnia. Ephef.^. Explenitudi-ne eiui acceptmtts omneSfIoh. I, Qm omnia tmplePnbsp;in omntbus. Eph.ï, Ergo Chnfitu ejtvbilt;^tte. Ete-ntm dtEiat afeenßu EUa tn cœlum ah afcenfu Chri-Jli. TdJam ijuum dicitntts Chrtjlum tn cœlum afeen-dtjfe, àefinimus cœlum non loco ^fed beatttudine,nbsp;Eiocentmcœlum, d!quot; tegnum Dei PatrK,fyntny~.nbsp;mafunt. Responsio. Vitiofum Confequens. Nam quanuis de-fcendillc de cœlo dicaturrations tb Aogt;b^»-Tixfcî, id clt,quiaNaturam allumpfit, ex pri-nio nollro Theoremate ( ncc enim corpus Chrilli de cœlo defeendit ) «Sc afccndilledica.-tur, ratione Humanæ naturæfupracœlos c-ueélæ, ex fecundo nollro Theorematcitamcnnbsp;hæc verba, z/t tmpleret omnia y de ipfatantùtnnbsp;Pcrfonaintelligcndafunc:ex tertio Theorc-macc à nobis piopofito. Etcnim fiuc verbutanbsp;Implendi de gloria amp; Maieltate Chrifti Vbique diftufa, intclligas : fiuc de impletis pro,nbsp;phetiis f lie cnim varié difputari video) huenbsp;de cxædificatione corporis Chrilli cb qubdnbsp;llatim fubiicit, dates fuifle Apollolos, Pro-phetas, Pallorcs, amp; Doétorcs ad ædiiicatio-nem amp; conllicutioncm corporis myllici,quodnbsp;tlt Ecclclia : adde quod paulb ante dixerac A-poltolus; impleamtni omni plenitudme Dei. amp; alibi : Efits completi in »Äo,(iiiquit) ccrtc hæc EpF.j, verba necclîàrib ad ipfa.ni ptrionam crunt Col.t,nbsp;referenda. Chrillus enim Rex de Dominus,nbsp;omnia fuà gloria, fuóque impçrio compre- r. ij. |
Epb.î,
Di.il de
'ld’lib^' Nunccxcutiamusiftud Confcqiicns.Chri-^uod Sf, fit Dem.
^feÜ-
turCae-
ï96 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de veritâte
hendit:Chriftus Dci amp; hominura Mediator dc fidelibus impie ndis donis Spiritus fancti. prophctiasimpleuit : denique Chriftuscaput- Quibus valde conicntit locus loannis nobisnbsp;Eccleflæ, earn fuis donis implet, vr tandem hic objc(fius.£xp/f3z»r«d«ze etus (nempe Chri-aliquando fiftat omni ex parte gloriofam, vt fti ) accepimus omner-gratiam pro gratia, inquit.nbsp;ait Paulus. Certc Cyrillus ex hoc loco probat Ex quibus omnibus locis fimul collatis, faci-SpiritumlànôlumelleDeum coquodomnia -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u;„_v;_rY
implct.
ftus. implet omnia : Ergo corpus Chrifti eft vbique , inquis. Quonam id modo? obfccro.nbsp;Nec cnim dixit Paulus : vt Chriftus implcretnbsp;omniafuo-corporc, vel,ellèntiali præfcntianbsp;fui corporis. Quid autcm impedit quo minusnbsp;Chriftus, vcl omnes prophetias impicuerit,nbsp;vel omnia impleat fua Maicftatc amp; gloria,velnbsp;omnia fua membra, hoc eft, totam Ecclefiamnbsp;fuis donis impleat, manente nihilominus i-{?fius corpore in coelo? Hæc enim duo quàmnbsp;óngiffimointeruallo diftèrunf.Chriftum im-plere omnia fua Maicftatc amp;gloria,amp;, Chriftum implcre omnia clTentiâ fui corporis. Nä pattitcarnem fanguinemnbsp;nbsp;nbsp;per mortem abo-
ft dicas, omnia impleri gloria amp; Maieftate Chrifti, cuiusipfa Natura humanafuo modonbsp;cftparfciceps: quid hoc ad Vbiquitatem cor-poris?Nam gloria amp; Maieftas Chrifti, non eftnbsp;corpus Chrifti. Si verb dicas,omnia implerinbsp;efl'entia corporis Chrifti : primùm,id fine au-thoredices, quandoquidem nihil rale extatnbsp;apud Paulum : Deinde nunquam explicabisnbsp;quænampoffit elle eiulmodi impletio: mul-tùm enim laborabis in exponendo verbo Im-plendf. Videlicet, an metaphoricc vfurpetur:nbsp;an verb in propria fignificatione.Qubdli me-taphoricè,nihil iuuabit realem amp; cirentialcmnbsp;•orporis Omnipræfcntiam. Si proprie, rumnbsp;dicenda critcaufa, quamobrem ven amp; cllen-tialis. corporis, vera amp; rcalis impletio non fitnbsp;impletio corporalis,acproinde a;.9-ifTot.Qubdnbsp;quàm abfurdum fit in hac quæftionc, fans eftnbsp;omnibus manifeftum. Quinetiam ,ipforum,nbsp;fententiæ répugnât. Volunt cnim Omnipræ-fentiam elle extra omnem locum. At Elfe extra, amp;, Implcrc, valde inconftantcr dicitur.nbsp;Sed iam coninngamus alios ctiam locos nobis obicótos, vt res ctiamnum fiat dilucidior.nbsp;Chriftus implct(aut, vt alij Icgunt, implctur,nbsp;omnia in omnibus. Quis hoc dcnbsp;corporal! implctionc vnqua intclhgar?Quan-quam autcm Chriftus , quatenus eftcnbsp;eft infinitus , amp; omnia continet ac luftcntatnbsp;fua virtute ( inquit Apoftolus ad Hcbræos)nbsp;ramen quia Paulus ibi loquitur de Chrilto,nbsp;quatenus eft caput Eeelelîæ : non video quînbsp;poffit corum fententia labefadari, ejui verbanbsp;Pauli de implctione donorum intclligunr,nbsp;quibus ipfa Chrifti Ecclefia adimpletur. Idnbsp;quod idem Apoftolus copioliùs cxplicauitnbsp;cap.4.ciufdem cpiftolæ.rr, inquit ^Je^uentesnbsp;•veritatem cum charitate , crefcarnus tn eum pernbsp;omnia qui eß' caput nempe Chrtfius. Ex quo to-tum corpus congruenter coaggnentatum Q- corn-patium per omnes fuppeditatas commijjunts, exnbsp;•vt tntus agente, pro menfura vniufeuiuj'que tnem-hri, incrernentum captt corpori conueniens., ad a-dificationem fut ipfius in charitate, (fi'c. Addenbsp;qnæ pafiim occurrunt in 1er ip tis Apoftolicis,
aloriofani, vt fti ) accepimtu omner-^rattam pro gratia, inquir. ibus locis fimulcollatis,facile cft intclligcrc, lo'Cos nobis obieótos agcrcnbsp;de donis Ijpiiitnalibns-j quibus fidèles cflicaci-tate fanlt;âi Spiritus a» limplentur, quibus omnibus perfeftiffimus addetur cumulus , poftnbsp;njorruorunircfurrcó’cionet'n. Ac proinde nemo non vider, loco;; illos nullo rtiodo co'nfir-marc realem illam corporis Chrifti Omni-præfentiam. Vcrùrn, Chriftus implcc oninianbsp;lecundùm Huma nam naturam , inquiunr,nbsp;quia fccundùm Humanam naturam afeen-dit.Rcfpondeo : id non fcqui: Nam in codcni ^‘1}^nbsp;complcxo vbi dejrerfona agitur, vniimquod-que membrum iratelligcndum eft pro ratio-né, vel alterius Maturæ tantum, vcl vtriufquenbsp;fimnl, prout rcs exigit.SicadHcbr.a. Partià-leret enrn tjui mortis habet imperium, Ecce tibinbsp;quædam de diftimäc intelligcndarqux-dam de Humana natura, quçdam de ipfa Per-lona. Et in hoc loco nobis obiedto : Qm de-fieniiit.,ipfeefi^uiafcenclit. Namille defeenfusnbsp;ad carnem Chrilli non referrur ; qu,ali illa dcnbsp;ccelo defeenderit.
Sed iam id euincamus propofitis aliquot incommodis. Primùm hæc dicuntur aVriipi-tticùt : Chriftumafeendiffe in ccelum fuo cor-pore, vt corpus Chrifti fit vbique. Nam ver-bum Afcendendi Vbiquitati répugnât. Item:nbsp;fi vi Vnionis hypoftaticæ corpus Chrifti vbique eftjVt illi autumantjcur ergo Paulus dicc-ret Chriftum afeendiffe,vt fuo corpore omnianbsp;implerct: fiquidem, vt volunt, longe antcanbsp;corpore Chrifti omnia implebantur? Et,ncnbsp;rccurrat ad fuam illam Abdicationera, quumnbsp;refurrexit Chriftus, nonne(vt illiloquuntuijnbsp;Statuin Maieftatisrecuperauir ? Ergo iam tumnbsp;orania implebat. Cur igitur dicitur in coe-lumafcendiflc, vtomnia impleretî Item:Sinbsp;omncsimplentur Chrifti corpore, amp; corpusnbsp;Chrifti ell viuificum ( qua de re fuo loco no-bis agendum erit , fatisenim confiât Omni-præfentiam hanc, propter myftcriurn CœJii^nbsp;Domini ftiiflè introduclam) quid vetat qui«nbsp;falutis amp; vitæ æternæ oranes ex æquo fint participes?
Necteferam,difiingucntcm Oralem man-ducaMonem à Spirituali manducarione ; fem-perenim vrgebo particulam Nam fi corpus Chrifti omijia implct, ergo non osnbsp;tantum,fedctiam animum implct, jdquei«nbsp;omnibus, inquit Paulus. Quamobrem facef-fat,obfccro, Itudium contradicendi, (üc in no-bis vigear anior veritatis. Deniquevt locosnbsp;fuperiorcs rc(fic,amp; ex verbo Dci interpretc-mur,mcmincrimus cius quod dicebat Petrus,nbsp;Chriftum , pofiquam exaltacus fuit Dei dex- Ad**nbsp;tera, amp;acccpit à Pâtre promiffionem fanôlinbsp;Spiritus, eftudifte miraculofa illa fanóli Spiritus dona, quibusfundata amp; confirmatahutnbsp;Euangclij prædicatio. Memincrimus ctiam c-ius quod dicitIoanncs,P«icre^fiftz/OTeîgt;i’^'nbsp;quit
r
HVM. NAT '
*’’*'’¦7. quit Chriftus, fianina acjUA viuttfiuent ex eitis ventre. Hoc autem dixit de Spiritu t^uimacce-ptiiri erant credentes in eum. Nondum enim eratnbsp;SpiritiufanElsu ,^uia lefts nondum erat glorifi-catw. ILec loannes. Ex quibus facile per-fpicictnus, quid fibi velit Paulus, quuniair,nbsp;Chriftum afcendill'c fupra omnes cœlos, vcnbsp;implcrct omnia. Sed de huius loci expofitio-nc piura non videntur dicenda, quandoqui-dem nobis fufficit demonftralle , hunc locumnbsp;amp; alios nobis obiectos, nullo modo realemnbsp;Oninipræfeniiam corporis Chrifti polLefta-bilirc.
• Porro, vt fateor afeenfura Chrifti elfe infi-nitis partions excellenriorem afeenfu Eliæ: ita pernego dilcrimcn iftnd vllo modo O-mnipr.'Efentia corporis Chrifti pofte adiuua-re. Nectnim Elias in cœlum afeendit, vel fuanbsp;Dfitpequot;' virtute, vel vt captiuam duccrct captiuira-ƒ»£/)«. tem,velvtcœlum nobispatcfacerct,amp;para-ret locum, quæ omnia amp; plcraque eiufmodi,nbsp;dicuntur de afeenfu Chrifti in cœlum. Eft igi-tut error ju«'aiTiov a; «»'tiov. Nili forte dicantnbsp;difcrimcn eftc conftituendum in Oinnipræ-fentia corporis Chrifti : ac turn emerget errornbsp;alius: Pctitio principij. Poftremó quod di-Dlt; voM- cuntcœlum , in quod Chriftus afeendit, nonnbsp;bslitcxli. definiri loco , fed beatitudinc :
eftin Theologia non ferendum.Nam rametft Chrifto in cœlo hunc vel ilium locum minime aftîgnamus : ramen Humanam Chrifti na-turam eft'c in cœlo , amp; in loco, ftquis dubitat,nbsp;illc fymbolo Apoftolico,Chriftianæquc religion! (idem abrogatiquod ablit.Quamobremnbsp;error ifte rcfellatur ex locis fequentibus. Df-imilus efiab ets , e? furfum firebatur tn ccelum.nbsp;Luc. 24. A.^icientibus tpfis eleuatus efl, tiu-hes fufcepttim eum absliiitt ab ncults eorum.Hicnbsp;lefus i^ut furfum receptiss efl à vobis in ccelum,nbsp;«4 ventet sjuemadmodtim conslgt;existts eum pro-ficifeentetn in ccelum, Aât.l.lpfe Domtnus defeen-det de ccelo. Rapiemur fimul cum ets in nub es innbsp;occurfitm Domtniin aera. Apparebitfignum Filijnbsp;hominis tn cœlo. Q^em oportet vt ccelum capiatnbsp;vfi^ue ad tempora resiitutionis omnium, ifle dtxe-ris in corde tuo : Qttts afiendet in ccelum ? hoc eflnbsp;Chriilum ex alto deducere.Tflosirum faogt;.iriyyLiinbsp;efl tn ccelis, vnde ettam Seruatorem expeblamus
(-
rata Chritli itgt;
t,Tlier4» Mitt.14.nbsp;Aft.}-
Rom.io.
Pkil,5.
1 Thef.i. d^ominum lefum Chriflum.Expeclare F ilium eius i.Ther.i. t coelis. Patefiet Doentnus lefus de ccelo. Proficifeornbsp;loan.14. paraturus vobis locum, efl tjtmm paranero vohisnbsp;locum ,rurfumventain, efl afliimam vos adtne-ipfuM,vtvbtfum ego ij-vosjitts : Si. pleriquealijnbsp;lociconfimilcs, quibus verus Chrifti in cœlum afecnfusconhrroatur.Vr autem locos fu-pcriores cludant,piofeiunt hæc Chrifti verbanbsp;oMio ’'‘P“dLucam ,r t edatis- lt;7 btbatis in menfa me anbsp;« -onbis tneo. Sed hoc Connexum,fat fcio,nul-iwa. lus vel Thcologus,. cl philofophus vnqnaranbsp;admilerit, '»idclicct ; Non editur ncc bibiturnbsp;in regno Dei : Ergo lt;.hriftus non afcenditinnbsp;cœluin propria ligniiicationeacceptum .-neenbsp;eft in cœlo in loco. Quod pcrinde eft, vt ft dicas: in quibufdam Scripturæ locis quædamnbsp;¦vocabula tunt per metaphoram inrclligenda;nbsp;Ergo alcenlus Chrifti in cœ'lum mctaphoricc
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip7
intclligendus eft. En quo cuadaiit illi qui nobis totics TO pKTOM inculcanr amp; interim afcen-dendi, defcendendi, cœli, loei, amp; conlimilia vocabula negligunt, quafi illa adTo'pHTcV nonnbsp;pertincant. Sed enim obfccro, ccnléntneaii-quando futurum vc fideIcs,quibusChri(lus locum parauit, quos vult ibi cfle vbi ipfc fuerit;nbsp;denique quorum corpora reddet corpori fuonbsp;gloriofo conformia ; fideles, inquam, ccclcftinbsp;gloria pcrfruenccs,ünr extraomnem locum?nbsp;Qmd piura ? quum illi nos rcuocant ad omni-potentiam Dei, vt credamus corpus Chriftinbsp;elfe fimul circuiifcriptuin amp; incircunferi-ptumtvbinam conftituunt corpus Chrifti cir-cunfctiptumïNimirum in cœlo(ftc enim vulgo difpurant)quï ftcri ergo poccft,vt firin eoe-lo,circun(criptum,finc !oco;Ipft igiturfaltcranbsp;fe audiant:aut (quod longè maiuseftprancnbsp;regulam ab omnibus Theologis receptamnbsp;accurate e.xpendant : Locos Scripturæ , quinbsp;narrationem amp; hiftoriam continent, ellenbsp;TO piiTcv, amp; iuxta fenfum literalem inrelligcn-dos.Alioqui, iîtibi liccat allegoricèvel mc-taphoricè ludere in vocabnÜs , qiiibus narra-tur afcenfus Chtilli in cœlum, cur non idemnbsp;alius experiatur in hiftoria naduitatis, mortis,rcfurrcólionis Ch rirti,adcóqueiniis omnibus quæ nobis Euangelica hiftoria commémorât?
At,inquîunr,cœliad quos afeendit Chri-ftus,amp; regnum Dei Parris, 1'ynonyma iiinr. amp; Qnæfo, quis hoc patienter audiat? übruamus Of'inbsp;igitur ablurdisiftam gviwtypia-v : Sequeretur,ƒ)'«»-hafee interpretationes effe veras : Chrislusnbsp;die fjouißinto defiendet de coelo vtuos mmuos incom-.• hoc eft , defeendet de gloria Dei modmn.nbsp;patris. Falfum amp; impium, tunc enim pociùsnbsp;dicitur cum gloria venturus. Item : Chrtiinsnbsp;nfeenditfu^ra otnnes ceelos ( inquit Paulus ) hocnbsp;eft afeendit fupra omnem gloriam Dei Patris. aj'u'rtt^v. Item : quia gloria Dei Patris adnbsp;quam Chriftus euedtus eft, non tantum lu-cct in cœlo, fed ctiam in terra ; fcqucrctur, in
¦ hoc enunriato, Chriftus afeendit in ccelum (fiquidem cœlum amp; gloria Dei fynonymanbsp;lunt)terrara ctiam nomine cœli ligniticari.nbsp;Abfurdum. Contineo me à pluribus incom-modis rcccniendis , amp;iftos adhortor vt Stephanum primum ilium ac fortiftimum Chrifti martyrem audianf.qui,quum oculis in co:-lum intentis gloriam Dei videret-.Ecce,inquit, Ad./.nbsp;consfiicio calos apertos , ©“ F ilium homieiiijlan-tem ad dexteram Dei. Quibus verbis Cœlumnbsp;ab ipfa Dei gloriadiftinxit : vtamp; Chriftus a-pud loannem, inquiens , AJftimam -vos adme- ioan.i4.nbsp;tpfurn-iVt ibi.film ego qt- vosfisis.Azcm-.Folo vtvbi loan.17.nbsp;film ego fill fine mecum , vt consfciant gloriamnbsp;tilam iptiam dediAimihi.Qwbüi confenraneuiï)nbsp;eft quod ait Paulus, Hapiumfe inparadfum ad Cot-n.'nbsp;ttnmn vf-jtie caelumfuifie , lt;27 tbt andiutfie inef-fabtlta verba , (vrc. Quanquam cnim glorianbsp;Dei potiffimèim rcfulget in cœlo ( atteftantcnbsp;Prophera ïCœlitmmihtthronmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ÿ* terrafca-
helium pedum meorum^^ tarnen cœlum non eft ipfa gloria Dei o-wamp;w/aaf : vt ifti volunr. Sednbsp;de nouis iftis Syuonymis, adcoque de hac
r. ijj.
-ocr page 226-ip8
obicftionehaamp;enuS. Nam hac de re quædam ctiam infrà nobis criint dicenda , quum adnbsp;cam obieftionem rcfpojidebimus, quam illinbsp;pccunt cx bis Chrifti verbis :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bdtatn ah hoe
tempore de hoegenimine vttis ad itlum nbsp;nbsp;nbsp;diem,
quum tllud biham vobifcum nouum in regno Patra mei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
Loevs VIII.
Chriflits Antequam p(ttereturtranjßgnfatuf èfi. Marth.17.Ergo^ne tune qtiÜem ChriEii corp^ exnbsp;phyßci carports ratione Wetiendum fuit. Et vinbsp;ConfequeiitE,corpia ChriEii efi ommpretfens.
Responsio.
F-mres Fallit Confequens. Licet enim Chriftiis fttperiorii tiiiic voluerit quofdaiTi ceu radios fuæ Maie-ebieilio- ßjjfs emittcrc, vc ita tcftarctur fc non tantum hominem ciTc, fed ctiam Dcum : eniusnbsp;rei cogitationc diicipulorum aninii fivmiorcsnbsp;client (iamiam enim inllabat tempus mortisnbsp;Chvifti ) nihil tarnen fuit in illaTransfigura-tione , quod vel tantulum ad Vbiquitatemnbsp;corporis accedcret: luxitquidem Corpus no-iio fplcndorc exornatum , fed inanfit nihilo»-minus Corpus, habens fuas dinicnfioncs, öcnbsp;manlltloco circunferiptura. Ex cjuo facfumnbsp;cll vt optarct Peirus illic rcmanctc; Dominenbsp;bonum ejinos htcejfe ( inquiens ) fiuis tfaciamusnbsp;hictnatabernacula ¦, tibt vnunty A4oß 'vnum.inbsp;Cf Elia vnum. Hæc petrus : nihil profcólónbsp;cogitansde ilta Corporis ditfulioneamp; Vbi-quitatc , cui tabcrnaculum paranduni nonnbsp;fuiiEct. Itaque nouægloriæ acceffio nonab-Ifulit Corporis veritatetn. Non enim poteftnbsp;circ glotioliim Corpus, nifi lit corpus, vtiamnbsp;à nobis aliquotics dictum cll.
Adigamus igitur illos ad incommodum hoe modo: In Transfigur.'itione Chrifti nonnbsp;cowïBot/».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colluxit cius facies, led ctiam veftis
Matth apparuit Candida, tanquam lux, (inquit ¦’7 Marthæus) Ergo fi ilia mutatio ad Vbiqmta-tcm pcrtinct , nihil obftat quominus ctiamnbsp;iplius vcftirncnri noua quaidam Vbiquitasnbsp;itatLiatur.alt;rüfa^v.Quamobrem ficargumcn-titrobte^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ti '
turn rctovquco.'Si ita transngucacus clt Clui-Itiis, vt iplius Corpus amp; circunfcriptum Óc a-fpcclabile rcmanlcrit: amp;illatranhguratioad condltioncm gloriufi corporis Chrifti pern-ncbat : Ergo non ca eft conditio glorioli corporis Chrifti, vt lit incircunfcripcum Óc inui-libilc?ncc cnim corpus Chrifti tuncdilparuit,nbsp;quail vbique diftufum , led manlit in vno loco vilibilc, quemadmodum Matthæus com-mcmorat .¦ amp; Petrus teftatur his verbis,nbsp;i.Pet. I. dimus inquit, nosiris oculis Adaieflatem tpßus.nbsp;jdcceperat entm a Deo Patre honorem cp'glortam,,nbsp;uoce adeum delata etußnodia magntfea glona:nbsp;Eiic efiflints tile metis dtletlus tn quo acquiefeo,^nbsp;(j- hanc ipfam 'uocem audiittmsis e ccelo delatain.)nbsp;quum eßemus vna cum eo m monte Santlo ;Hæcnbsp;Petrus, ad hanc obicdioncm pro nobis rc-fpondens.
DE YERITATÈ
Loevs rx.
Chrislsis in natiuitate tranßitvterumvirginis claufum, (ß inrefurretlione faxum momimentipe-netrauity ç^penetrautt cœlos, vt ait xlpodlolustnbsp;Heb. 4. Ergo duo corpora fueruntßmulin eodemnbsp;loco:quod fieri non potuitquin alterum eßet incir-cunferiptum, nempe corpus ChmEli, Quare, corpusnbsp;Chridii vbique efi,
Responsio.
Antecedens non extat in Scriptura. Imo» rLri»* grauilEimi auctorcs aliter fentiunt. Vide Hie-ron. ad Euftoch. de cuftod. virg.Et conr.Hcl'-uid. Sc Symb. Ruff. Tcrtull. de Came Chriftnnbsp;Ambrof. dcincarn. Dornin. Sacram.c.6.amp;innbsp;Luc. 1. c.2. Sc in cpift.ad Hcbr.c.z. Itaque nonnbsp;valet confequehs. Certc Lucas non negatnbsp;Chriftum natum effeex virginc, quum ci accommodât præceptum hoc legale : Omnema- ’nbsp;fculum adaperiens vterum, ent fanélum Domi- ¦ -«o.Et quodattinctad faxum monumenti,narrât quidem Matthæus , faxum reuolututnnbsp;fuille ab Angelo , qui mulicribus teftatus eftnbsp;Chriftum refurrexilfe : led non propterea fe-quitur, Chriftum exiifte è fepulchro ciaufo.nbsp;imo potiùs hinc perfpicuum eft,faxum illudnbsp;Dinina virtutc reuolui potuill’e, quoties itanbsp;Deo vifum fuit, vt omnia obftacula ccdcrcntnbsp;Chrifto refurgenti : id quod Vctcribus ipiis LiHl^nbsp;non dilpliccre video. Quanquam cnim ( vta-liquid non plane diffimilc proponamus)car-ccr ille in quern Apoltoli coniedi fueranr,rc-perrusfuit claufus : inde tarnen cxicrant Apo- H»«''’’nbsp;llolijianua carccris ab Angelo aperta, vt nar-rat Lucas. Denique non fcquiturex fuperiorinbsp;argumento, corpus Chrifti elfe vbique. Sicnbsp;cnim potiùs recte concludcrcm : Si Chriftinbsp;corpus clt vbique ( vtvoiunt) ergo ncc vtc-rum Virginis tranfiit, ncque faxum monu-menti,neque cœlos penctiauir.Quamobrem? feotis'^'nbsp;inquis. Nempe quia hæc verba Tranfeundinbsp;Sc Penetrandt Vbiquitas non patitur. Adconbsp;vt hæc propolltio lit vcrillima : Qmequidnbsp;tranlire amp; penetrate dicitur,id vbique nonnbsp;eft. Etenim è loco ad locum tranlitur,arquenbsp;ctiampcnetratur,amp; Tranfitusac Penctrationbsp;line local! motu amp; fucccllione, ne intelJiginbsp;qiildcm poflunt. Porrb licet Angcli noncir-cunfertbantur loco, non tarnen Angcloruinnbsp;ellcntia eft infinita, aut vbique diffula. Itaquenbsp;qui negat circunfcribi loco , negat quidemnbsp;die corpus, fed non propterea concludit ne-cellario die vbique, vel elle pluribus in locisnbsp;limul. Nos verb quibus ex veibo Deiccrtilli-me pcrfualum clt, Chrilti corpusetie verumnbsp;. corpus, artirmamus, illud ipfum corpus ciienbsp;ciicunlcriptum, Sc habere luas dimcnliones,nbsp;femperquefadum diiiina virtute, vtqtiæcun-que ex ordinc naturæ potucrunt huic corpo-n obltarc, tollcrcntur. Denique cx fhdto ali-quo lingulari Sc per miraculum cdito,nonnbsp;rede colligitur OmniprçlentiacorparisChrinbsp;Iti. Rcótc enim Augultinus : Strattohîcqu^ri-tur, inquit, non ent mtrabileß exernplumpofct-tur^non ent fingulare. Hæc illc. Ac profedonbsp;non pollum liuis iftos inirari, qui cx lis, qu rnbsp;non
-ocr page 227-H V M. NAT. CHRISTI.
Fe M- ’ • hicj. •»quot;*. nbsp;nbsp;'Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; tationcquicataraólas cœli apertas ( de quibus nonextant inSciiptiira,vokjnr ca rollcrcjquæ ccrtiflimis amp; manifcftiffimis Scripture tcfti-'inoniis comprobaiitun Retorqueamus igiturnbsp;corumargumentum Uocmodo:S!,quum Chtinbsp;ftusnatus cli , qimm cxiit è fcpulchro, quumnbsp;cœlospcnctraait,duo corpora fucruntfimulnbsp;in codem loco, quorum altcrum fuit corpusnbsp;ChnftiiErgo corpus Chrifti non eft vbique.nbsp;Namquodvbiquccftjinloco cfTe non dici-turivcl illis ipfisall'cntientibus.Cætcrù'ni,quianbsp;ilia quæ nobis opponuntur miracula (aótanbsp;fuatpropter corpus Chrifti, cut non potiùsnbsp;dicunt miracula fadaeffe de faxo , amp; de ccelisnbsp;pcnctratis quam de Chrifti corpore î Ne mihinbsp;dicendum lit, miracula propriè non conftituinbsp;in cuertendis rerum naturis : qua de re adiicr-lum Tranlhibftanciatores copiofiùs. Noliin-tainen pra.’tcriTc,quod dc cœlis pcnctratis ob-hcitiir, nihifciffc;prxter curiofam corum qtiaänbsp;fupra nos füllt indagationem.. Certè quunïnbsp;fit pcrtranlirc, nihil aliud fibi vultnbsp;Apoftolus quàm Chriftum Cœlis fuperatis adnbsp;lummam ac fcliciffimain gloriam afccndillc,nbsp;Iain, quoniodo cœlos tranficrit humanuninbsp;Chrilti Corpus, eunofum eftferutari. Ettnimnbsp;hoc Theorema phy ficum , Corpus non poftenbsp;àcorpore penctrari abique continui folutio-ne .deCorporibus inferiovibus, terrenis, amp;nbsp;crallis intelligcndum cft. Quxnani autein fitnbsp;Cœli fubftantia non eft nobis pcrl'pcéluin,acnbsp;nciplis cpiidem pliilofophis, quantumuisli-Cct accurate in hac quæftione verfantibus.nbsp;Ncquenos minus latent conditioncs Corporis glorificati, licet Scholallici quædâmftri-‘ftim ea dc re tradiderinr. Quarc, cx ratione amp;nbsp;modo quo Chrifti corpus glorificatum cœlosnbsp;pcnctrauit(hoc cft,cx re nobis incognita} ccr-ta argumenta duci non poftunr.Hæc penetra-tio,inquis,cft contra naturam Corporis. Quidnbsp;ita obfccro? Si cœli aperiri poftunt, nónnenbsp;noirunt penctrari ƒ At apertos aliquando ca^nbsp;los Scriptura teftatur. Qui aiitem putant cœ-''quot;rci. los penctrari non pofte; nondum fuam nenbsp;probabili qnidem ratione, fententiamcon-^1^^. hrmatiint. Vroculdubio Veteribus contra vi^nbsp;futn cft, vt facile colligitur ex corum interpre- '2'quot;^ Genef. 7. ) ad aquas fupercœlcftcs retulerunts Veteres illi exiftimarunt cœlos pofte pene-Verum quid attinet pluribus imniorari? Nónne futurum eft poft Refurreétionem, vt glotificata Bcatorum corpora cœlum per»nbsp;tranfeant, vt æterna ac cœlefti vira perfruan-tiir;Penctratio igitur Cœlorum non eft contra naturani, nee cx ea colligi potcftvclO-tnnipræfcntia vel Multipræfcntia corporisnbsp;Chrifti , quæ piofeótó ainbæ tollunt verita-teni ipfius Corporis quia pciiinunt dimen-lioncs dlt; circunfcïiptioncm hne quibusrea-lisprælcntia Corporis, ac ne ipfum quidcninbsp;corpus intelligi.poteft. Sed hac dc re niinisnbsp;milita. L o c V s X. |
(¦hriHus ad difcipu!os ingrcjjtts efi c’außs ianiiii. lohan. xo. Corpus igitur Chr^i efl v-biijue. quàm apte,nunc non difcutio, lcd omnino Scrip,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot; Responsio. iQehunciôcurti perperam exponamusme minerimus Origeniftas negantes relurretftio- ßferuxitnbsp;nem veriCorporis,abuti (blitos hoc excm- obteSl.nbsp;plo. Porto iftud Confequens rcdargiiitur illisnbsp;iplis rationibus ƒ quas proximè audiuimus. 'nbsp;Hoc cnim connexum cft plané a’a-üXXs'jiç-si',nbsp;nec vllum vnquam proponetur theorema , ànbsp;quo vis mariare poflit ad hanc conclulioncrn.nbsp;quum nulla fit hîc vclraut.:?««, velrazi«^«a*nbsp;Quamobrem ita potiùs formandum crit connexum : Chriftus ingreftus cft claufis ianuis:nbsp;ergo ingrclTus cft prçtcr ordinariam rationcm,nbsp;Q^od nos admittimus, cùm ab ipfa reruninbsp;naturaadmoniri,turn freti pcrfprcuis loan-nis verbis ; qui pofteaquam hiftoriam hanc denbsp;Chrifti ad difcipülos ingreftù commemora-uit, Aiulta, inqiiit, ettam alta figna fecit Icfas lo^n.zo.nbsp;coratn dtfcipHlisfitis.}.Ax.C loanncs : Qu^amob-rcm qui ex hoc Chrifti ingreftù per iniracu-lum fatlo colligunt Vbiquitatcm corporisnbsp;Chrifti, næ illi mihi videntur perperam ratio-cinari.Quanquam cnim in miraculis ordo na-luralis ,fumma Dci poreftate, intcrrumpitutinbsp;ramen nunquam rerum ipfarum cftentiæ per-imuntur, vtantèdixi, licct aliquando formanbsp;immutetur : qua de re nunc non diîpiito. Sic,nbsp;quum Sol ftetit ( dc quo miraculo l'uprà diiic-puimus) manfit nihitominus Solis cllentia : amp;nbsp;quum mare diuilum cft, manfit eftentia maris, arque ita de aliis conlimilibus miraculisnbsp;exiftimandum eft,amp; quum vkgafaôta eft draco, non fuit annihilatio, ied conuerfio : idemnbsp;dico de aqua conuerfa in vinum : illi. aurcranbsp;volunt cfle fimul, amp; non elle idem corpus.nbsp;Corpus Domini,inquit Hilarius, àfclcnon CoM.CQp.nbsp;dcfccit. Atfiquis velit Vbiquitatcm corpo-ris Chrifti cx hoc ingrclfu niiraculofo colli-gère, is ncccffarió péri met cftenriam corpori«nbsp;(vt ante copiofiùs à nobis dcmonftvaturn cft)nbsp;idque contra mitaculorum vlum. Nec cnimnbsp;vult Deus fuam potcftatcni cluccrc in peri-mendisrerum creatarum cftentiis, lcd potiùsnbsp;incôferu3ndis,quibus nihiloniinus vtitur aliquando prætct ordinariam nattiræ rationcm,nbsp;quippcquum ilium ordincin ipli naturæ indi-derit, nec ci fit alligatus. Quod ante refurre-ôtioné pendulo fiipcr ma^e ainbulauit inceflù,nbsp;einfdé virtutis fuit, inquit Ambrolius, de hocnbsp;ingreftù difpurans.ltaqsdicimusChriltumin-greftùm fuiirc claufis ianuis per miraculû , conbsp;quod aditus nulla humana ratione Chrifto pa.nbsp;tefatftus cft. Sed quu Chriftus fit Deus, cui (vrnbsp;Veteres dicunt,locum hunc cxponétes)omnianbsp;funt pcruia, (Sic enim Hieronymus, Creatura M rim-ceffit Creatori: amp; Chryfoftomus, Cogiterausnbsp;Deumelïccui nihilcltinuium, iSec. latcamurnbsp;idquodà Thoma miratulum diuinæ viitutisnbsp;extorlit. ) cftecit, vt foies öc omnia obftacuianbsp;cedcrent iplius corpori ingredicnti : quo rit,vtnbsp;loannes vfurpet participium praiteiiri tempo- rum.zo,nbsp;ris!£«?«ir/t.^4)f rnon autéprxfcnris,adeb vt e.4 r. lil). |
ICO verbis Iohannis inferri non poffir, claufase-tiamnum manfiifc ianuas, turn quumCbti-ftus ingreftus eft,fed potiùs per miracuhun in-gredienti Chrifto patuiirc. Atque id etiam tp-ioldam Veteres cenfuifl'e , argumento eft,nbsp;^uaßii7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luftinus Martyr affirmât,Ghfirtiirn clau- fis quidem ianuis ingreftum fiiilïe, fcdcum corporenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaf^ecTi, jn- quit : quod quàm longe diftet ab Vbiquitatc corporis, nemo eft tam rudis, qui non facile ------------------------------- intelligat. Quo fitvt mirer Vbiquitatis patro- , in facra Cœna cum illo modoingredicndi,ha no^,identidem nobis obiiccre folitos Vete-rum,in hoc explicando miraculo, fententiam. Sed iam proferamus alia etiam præterordina-riam rationera corporis faóla, ex quibus tarnen ifta Vbiquitas colligi nunquam poffit. Petrus fupcr aquas ambulauit ( quod miracu-.nbsp;lum folent Veteres citare in hac quæftîonc fienbsp;enim Hieronymus: Vt feias, inquir,non natu- JnEfi-tapb. •paul.vi- ræ mutationcm , fed Dei omnipotentiam dc-monftrari: Petrus ccepit mergi.-) Philippus ra-ßriquot; ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oculis Euniichi, amp; tranllatus Azo- tum.Elias in ccelum iublatus eft. Et quum di-ï.R.cg.1. ceret Paulus, nefcire fean incorpore, nécne, i.Cor.u. raptus fueiit ad tertium vfque ccelum, nonnbsp;propterea exiltimabat fieri polfcjVt fuum corpus vbique eilet. Prætcrea ( quemadmoduinnbsp;in loco iuperiore proximo admonuimus)duinnbsp;concludunt ex hoe ingreifu , corpus Chriftinbsp;non habuilPc proprias dimenfiones.-euertuntnbsp;quidem corporis naturam , fed Vbiquitatcinnbsp;'¦ non idcirco probant:quia Angelus qui Petrum è carcere liberauit, ad ipfum Petrum in-greffus eft claufis ianuis,ncc tarnen ille Angelus vbique erat. Ethiceft alius error confe-quentis tc i^To'jW.'Juoy.Rctorqucamus igituEnbsp;argumentum hoc modo.-Ingrcirus eftChriftus ad difcipulos claufis ianuis. Ergo corpusnbsp;Chrifti non erat vbique. Sinon tunc, ne nuncnbsp;quidem. Confequentia patet ex natura amp;fi-gnificatione veibinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;motiim enim o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o lignificatèloco ad locum , quod Vbiquitati plane répugnât : quomodo enim diceturin-gredi qui iam intus eratî Dicitur enim xtTitpa-T-(£»{, aiicubi eft'e, amp; fimul illuc ingredi. Qua-rc, fvquitur ex his Iohannis verbis, corpusnbsp;Chrifti anteqiiam ad difcipulos ingrederctur,nbsp;vna cum ipfis difcipulis non fuilfc. Satis enimnbsp;conftat vocabuluin illud dici non ratione Di-uinæNaturæ,fcdHumanæ. Item, Chriftus adnbsp;fuos ingreftus eft, vt probater feverè refurre-xilîè, amp; teftaretur fuum Corpus elfe verumnbsp;corpus, etiampoft refurrcótioncm : Oïlendttnbsp;Ioan. lo. ».'/«, inquit lohannes, munm fnoi latnefitum. Item ; vide manus metts^ amp; imnitte manwn tnmn in latm menm ne fis incredulus, fied fidelis.nbsp;Luc.ï.4. ^^^^'^^J^idetetnanus ^pedesmeos (inquit Chriftus apudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam ego ipfi fiam.Contreéi-a- te 'rne videte, ijma fiirttus carnem ofid non A.a.1.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meritó Lucas dixerit, Chriftum fuiire vifum à fuis cum multis TÉjtjuxf »ok , hoc eft , indiciis iScprobationibusccrtiftimis, amp;c.nbsp;Ergo qui ex hoc Iohannis loco volunt Vbi-quitatem corporis Chrifti confirmarc , locum ipfum in contrarium plane fenfumde-torquenr. |
DE VERITATE Item: Si quum facra Domini Coena ccle-bratur,pra:fcntia corporis Chrifti comparatLit cum hoc ingrelfu Chrifti ad difcipulos; fcquc' [nbsp;retur corpus Chrifti à nobis yidcri amp; attrf-(ftari a(t8-»T4)lt;. quod tarnen falfiim eft. Conit^-quentia patet,quia tunc difcipuli Chrifti cor-,nbsp;pusvidcrunt amp; attrcclarunt. Si dicant nio-dum amp; actionem ipfam,ingtcdiendi nonfininbsp;fe ab Apoftolis perfpeftam : Sic inftabo, nor*nbsp;rebte comparari præfentiam corporis Chrft‘‘nbsp;comparandam eft'e cum ipfa Chrifti pra’tln'nbsp;tia, de quadicit lohannes, ts-xnbsp;præfentiaprælentiæ rcfpondcat, txnaturalnbsp;lege comparationis. Tunc autem Chriftus ftc-'nbsp;tit vifibilis amp; attrc(ftabiiis:qu3rc,vifibilis q'-'Oquot;nbsp;que amp; attredabilis eft'et in facra Cœna, h fi^',nbsp;pcrior comparatio locum haberct. Silocuninbsp;non habcat:quorfum ergo fiiperiota lobann'Snbsp;verba nobis opponuntur.^ L o c V s X I. Chrifieis ejHwn po/trefiarretiwiem dnobns dtfit' palis apparuit-, dicimrpo^ea ab eoram oculis ' jg;,;*nbsp;paraiffe : fie enim Lacas èhfat/'üt, iyiviiâ,nbsp;QMre, corprts Chnili efivbisjtie, t^uia vifibde r/nbsp;dr tnnifibilcfinal. Hac referripotefi, ^aud corpK^nbsp;ChriLltfaHam efiludais initfibile, tjaamperî/K'nbsp;dtarn illornm tranfibattUafiis.Luc.^. Re s PO NS I o. Qui diccbant corpus Chrifti elTe acrcüm abutebantur hoe loco : vc ergo tollarur o-fi'f.nbsp;mnis error agnofco verba Lucæ:fed au-dio quid ilÏe fubiiciat ; a'ir’ , inqincns’’nbsp;quöd pcrinde eft ac fidiceret, Chrifturafdquot;nbsp;ab illorum oculis amp; confpcctu fiibduxiffc.A-liiidell autem cflciniiifibilcm, fiinplicircria-liiid fieri inuifibilem difcipulis.Hoccnim po-Itcrius faólum eft repentino difcelï'u, non ipßnbsp;corporis natura. Virturis Dei eft non vinbrsnbsp;phantafmatisfinquit Hicronymus.Qiiincciani }ji^nbsp;poteft Deus tenere oculos horninuin : ncquenbsp;propterea res ipfe quæ natura funt vi.ibilcs»nbsp;fiunt inuilibilcs: quemadmoduin etiam illisi'nbsp;pfis difcipulis principió ira præfens Chriltusnbsp;adfuit,vt non ab iis cognofccrcrur : TenebitJi'nbsp;tur egt;3tm eorum ocnli, inquit Lucas j ne tpfuwnbsp;gnofierent : poftea fubiicit, eorum oculosfi’il-feapertos. Denique nullum hïc confcqiicn-tiæ veftigium animaduerto. Inuifibilisabiü^snbsp;fadlus eft, inquitLucas fftc enim verbum vri'-bo exprimitur ; hoe cü, repente difceffit ab d'nbsp;lis.) Ergo corpus Chrifti vifibilc eft fimulnbsp;inuifibilc. Qjrod quidem cùm manifeft.É con-tradiótionem implieat, turn non rctftè coHi-gitur ex Lucæ verbis : nam qui dicit Chriftumnbsp;àdifcipulis fuilfe vifum per aliquod tempuSjnbsp;ac poftea videri ab illis defiillc , ille nondio^nbsp;Chriltum fuilïê vifibilem fimul «Sc inuihb''nbsp;lem. Etenim ita potiùs concludendum eft : Et-go Chriftus quum in terris poft refurretftio*nbsp;nem verfaretur,vt difcipulorum animos con-firmatet, fc illis tandiu ac toties vidcniuninbsp;præbuit, quandiu, amp; quotics illi vilum dt-Atque hoe illud eft quod dicit Lucas Aót-1. c-Qoan’- |
Qnamobfctn qüum Lüeïs manifcllc diftin-; g!i,ic aipar^^ à vifibili: pcrperàm £iciunc,a-dcôqiicLucæ contradicunt ij qtii inde, fcili-cctjcolligunt corpus-Cbrifti fimul elPc vifi-bilc, inuilibile.Quid porró iftud facit ad V-biquitarein cörponsï Si corpus fierce inuifi-bile natuiâ( quod abfit jeertè definerct qui-dem elfe corpus; fed non eilet vbique. Quisnbsp;cnim nefeit m Angelorum vifionibus , tandem ipfos Angelos faâos fuilic amp;nbsp;inuifibilcsî nunquis tanren -propterca Angelorum naturam infinitam , amp; v-biqueeffe dif-fiifam exiftimauitî Quid, quodPhilippusra-ptusà Spiricu defiit videri ab Eunucho,ne-queproptetea vllusvnquam detraxit aliquidnbsp;''^ra corporis Philippi natura?
quot;•fint in Sed iam adigamus ad incommodum. Si «quot;»»m- corpus Ghrilli cll inuifibiie »quatenus vbi-.
que eft, amp; cllvifibile , quatenus eftalicubi, fccundùm dimenfioncs veri corporis : Ergonbsp;cllibidcmvifibilefimulamp; inuifibiie, quia v-bi cft vifibile, ibi etiam cft inuifibilc;aut nonnbsp;clt inuifibiie vbique. Retorqucamus igiturnbsp;fuperiorem locum hocmodoiSi quæ dicit hîcnbsp;Lucas verè gefta funt ( quod abfit vt nege-^.nbsp;mus ) amp; Chriftus duobus illis difcipulis in vi-cum Emaus proficifcentibus, vcrèappropin-quauit, amp;cum illis iter fecit, cum illisin vi-cum ilium ingrcllus eft, denique cum illis diCnbsp;cubuit ( quæ omnia Lucas difercis verbisnbsp;commémorât ) amp; hæc omnia fccundùm hu-manam Chtifti naturamfada funt,adcôqHCnbsp;poft ipfius glorificationcmrcrgo corpus Cnri-fti ncc turn fuit, ncc nunc criam ell vbiquenbsp;amp; incircunferiptummam ilia ornnia Vbiqui-latiomnino aducrfantur.Porrb qubdillidi-cunt ( hrifti corpus faólum fuilTe ludæis in-u ifib il c, nufquam extat in facris literis. Sic c~nbsp;ïiim Lucas(quem citant)^'»««», inquit, tranßif-fitpermedtos illosqui-dem Chriftus,amp;£ohibuit ludeorum furorcm:nbsp;fednon propterca fcquitur, Chriftum fottumnbsp;fuillcinuifibilcm. Neque minus cnituicpote-ftas Chrifti, quod ludæis afpedabilis per mc-dios illos tranfiit illæfus, Dicent quofdam idnbsp;coniiccre; verùmThcologi fua confirmant,nbsp;non conieduris, fed cxprcflis Scripturæ tefti-moniis. Quanquam, fi daremus Chriftum te-nuille ludæorum oculos,nihil inde efficerent,nbsp;vt ante didum cft.Qmnetiam verba Tranfeun-Proßcifcendt aperte tollunt Vbiquitatemnbsp;corporis : vt iammonuiraus.
K'ior^ne
lue. 4,
HVM. NAT. CHRISTI.
ior
pcrperàm tempora confùnduntur hoc modo: Apparuiticrgo adeft: fed ita potiùs conne-dendum eilet : Apparuit, ergo tum affair. Etnbsp;rurfus, ex eo quod femel arque iterum fadumnbsp;eilet, non redè colligeretur ordinaria perpe-tuàquc rci alicuius ratio. Vcrumenimucro.itanbsp;nunc cxcutio amp; expono Antecedens,Chri-ftus Srephano vifus cft : fed in cœlo. Sic cnimnbsp;illc apud Lucam,Ecce-,inquit,video cœlos aper- ¦^'^¦7-ios,i^ FtUam hominis fiantem ad dexter am Der.nbsp;amp; ibidem Lucas;/Äe, inquit: plenns Spiritanbsp;f-anEioy intentis in cœlum oculisyviditgloriam Dei,.nbsp;(ß^'lefumflantemad dexteramDei. Item Chri- ^““^“^*'*nbsp;ftüs Paulo vifus cft,idque tcr,inquiunt, idnbsp;qüod ego figillarim cxcutio. Ad. ^s lux vilä-dicitur, fed è cœlo refulgens : vndc ctiam vo-:nbsp;eemaudiit Paulus..Id quod Veteres agnouc-runt.'Qucmadmodum autem diuina virtute-'nbsp;fadum cft, vt Stephanus Chriftum in cœlonbsp;videtc potuerit : ira ilia ipfa .virtute faduiunbsp;eft, vtVOX Chrifti ad aures Pauliperuencrit.'nbsp;Et qnia cœleftis illc fulgor fuit, tanquam tarr.nbsp;dius diuinæ Maieftatis. Chrifti,idcirco dicitannbsp;Paulus Chriftum vidillc. Deinde Adorlt;i8,nbsp;Dominus (inquit Lucas) noPiu Paula allaejtiuttisnbsp;efi per vißonem, Jf ; quemadmodumnbsp;piis maioribüs facra ciufmodi vifa fæpc'offi;^nbsp;rebahtur diuinitus.Sic Aiianiam compcllauic Ad.j.nbsp;Chriftus, fed «¦ o'pa/xaTj,inquit Lucas.Quaxt^nbsp;hiclociisad quæftionempropofitam nonper-tinet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ '
Tertib,Ad.2Z.Chriftusprccanti Paulo apparuit ; fed Cf inquit. Ex quo fit, vt ad Vbiquitatem corporis, hic locus trahi nonnbsp;pöflit. Sed iara argumentum eorüm in ill'osnbsp;ipfos ita regeramus.-
Si probant Chriftû in terris fiiiftceó quod Chriftus Stcphano amp; Paulo vifibilis apparuitnbsp;(vt audiuimus.) Ergo quum Chriftus nonnbsp;apparct vifibilis, cellar corum ârgumentum»nbsp;Adeb vt corum yeftigiis, ita nobis rede COn-cludercliccatiSi corpus Chrifti ferapcr adef-fetin terris,fempet effet afpcdabilc,vt iftenbsp;ipfe dicebat Apoftolis, ContreElateamp; vi-dete. Nempe vt illis veram fui corporis ptæ-fentiain probater. Ac de hoc quidem rutili Luca*.nbsp;afgumento hadchus : quod nobis ctiam poft-hac crit excutiendum, quura aduerfus Ponti-ficiam Tranflubftantiationem differcmus,
LOeVS XIII.
Dieo vobis, nonbibam ab hoc tempore de hoc genimine vitis ad tllum vß^ue dtem,e]uum iUud birnbsp;ham vobtßcum nouum in regno Patris mei.Matth,nbsp;26. Atpofirefurrehlionem cibumßttnpßt cum difcipulis,Luc.i^.Ahl.lo.Ergo illo tempore Chriilu^nbsp;eratinregno Patrie, hoc efi,in coelefligloria. Acnbsp;proinde Chißus eodem tempore fait incoelo'zf^nnbsp;terra,
Loevs XII.
Chrifluspofi afeenßonem in ccelum apparuit Ste-phmoyAct.y.Qr Paulo ter,Aht.ÿ.^ zz.Ergo tealuor corpus Chriili etiam nunc in terris adeß.nbsp;Etviconßequentisefli/biijue.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
Res p o n s 1 o.
bw””* valet Confequens : nam fi Antccc-‘I'^nsadmittercra, ita vt volunt (quodabfit) non ramen inde fcquctttur corporis Chriftinbsp;Vbiquhas. Sed tantum inferendum effet tuncnbsp;icmporis, corpus Chrifti in terris fuifle. Et
R e s p o n s I o.
Permirumargumentandi genus.-quo Icili- tErtottt cct cœlum terræ mifccatur.' ScdiJiudpaucis/*f«''»#nbsp;ita redarguamus. Primus errornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oilier.
tSî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nec cnim Chriftus de terrcnopox
tuloquUtus cft : fedhae mctaphorafi^ninca.p.
-ocr page 230-DE VERtTATE
iubct nos Cliriftumcognofccrc, non fenhi carnis (quando quidem non ampüùsinterrisnbsp;vcrfatUT,)l'cd fpnitualicognicionc. Quapto-pteriübiicitti'r-^ÂÎffîgOjinquic, cfiuiCbrijhi^^quot;nbsp;noua (fir) cre^rwr^ : Ketera tranfeunt occenbsp;funt omntanouai l-lxc A'^oÜoliis, paulùnbsp;póft oxpoiiit, quónam id modo faétüi*'nbsp;nvnrpcEuangciij prædioatioHc. Adigamusnbsp;gitur ad inconnnodüm fupcrioruinnbsp;unerprcraiioné. Si Vbiquitas corporis Cbri-fti colligi poEtft ex CO quôd Paulus ait ,fsnbsp;non cogno^cere Chrifittnt fecunditm carnem : Erg*^nbsp;«adem rationc reliquorum hominum Vbi-quitas crit ftatutnda. Qu^ia ibi Paulus idet’’--'^* ’nbsp;«licit de reliquis lioininibus, hifcc verbis? £-*^nbsp;hoc tempore nemiti.ernxognofcimus feeund 'um caf-»ezÄ.Sed quia locus hîc non deiidcrat ampbo-rcm refponfioncin,licarguinentum illis l'uu»»nbsp;regeraæus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Si Chriftusnon iam eft cognolccndus fc' cundùm carnemtergo non parum fallunturij» ’’’nbsp;qui non fc putant tore Chiifti participes, nilinbsp;in his terris corporali ipfius præfentiâ fruan-tur. Qui fl locum ilium Pauli ira exponant, vtnbsp;nomine Carnis intelligant Humanæ natur«nbsp;veritatem : fatcorfanè iuperiora ilia ApoftoHnbsp;verba ita pcrpeiàm intcllcéta, ipforuni feu-tentiæ apprimc conuenire,adeô vt merito haCnbsp;oratione vtipoftint: Noniam cognoftifflusnbsp;Chriftum fecundùm carnem : quippeChriitonbsp;veritatera humani Corporis detrahentes.
L O c V s XV.
Panit epuemego dabo,caro meaefi^ ^uame^ dabo pro tnundt wta.loariiè.Et Synodus Epheßnitnbsp;projeta eß carnem Chrisîi eße vittißcam. Stel-Johan.I. SanguE eiui purgatnos ab omnt peccatogt;nbsp;Ergo aitiones Deitatte propria yfuMrealitercom-municats, Humanitati Chnsii. za Confequen^nbsp;tis,Corpus ChriEit vbique eß.
K.
re voluit cœîcftcm gîotiam, qua fideles tan- , dem cum ipfo Chrifto perfruentur. Idqubdnbsp;pc rfpicîium eft ex co quod genimen illud vi-iis,?rwiKvi appcllauit, nequis forte de lertcno'nbsp;potu intclligcret. Atq^uc hxc fimiiitudo fxpe;nbsp;in Euangenca biftoria viurpatur. vt. Multinbsp;îvlattE 8.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oriente cj Occidente, accumbent
înregno ccelorum cum Abraham Ifaac,, Ja^ Lue. 14.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jinqiiit CliriÜus. Item: Beatus Ule qutmsn.-
Apoc.iÿ, ducabttpanem in regno Dei. ït'ta.'wBeatsilli qui adcœnam nuptiarum AgnivocattfiierinttEtno..
Luc.ix. minatim apud Lucam,vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,
bâtis in menfa me a in regno meo, nbsp;nbsp;fedtatts fit-
per thronos iudicantes duodecim trtbus Jfrael.Si confimilia pleraquc. Secundus error : quód e«,nbsp;xiftimenc Chriftum fuiffe receptum in ç,lt;R-^.nbsp;leftemgloriara,anccquam in ctclumafccnde.,nbsp;Aftor X. contra cxprclfos Scripturæ locos. Poßea^nbsp;quamy inquic Petrus apud Lucam , exaltattssnbsp;eß dextera-Dei^ recepità Pâtre promißionemnbsp;fanEU Spiritus , effudttid quad nunc zndetis^^nbsp;auditis.?!ec enim Dauid afeendtt in ceiUtm, ^c,nbsp;Irem; EJondum afeendi adpatrem meum. Ter-tiüs error , quód ncc opinantes idem con-éludant etiarn dcipfis Apoftolis, quibufeumnbsp;Chriftus fegenimenillud yitisnouum bibi-turum eile prædixit, vnà cum ipfo Chrifto,
' in regno Dei conftitutis r atque ita , ii Deo placet, noua Apoftolorum Vbiquitas critnbsp;conftituenda. Quartus error, quia licet intel-jigeremus locum Matthæi , de cibo quemnbsp;Chriftus cum difeipulis fumpfit poft refur-teiflioncm; nihiltamenindecfficcrcnt. Satisnbsp;cnim conftat immort31itaccm,amp; cæterasglo-tiofi-corporis qualitates , quibus Humananbsp;Chrifti natura in ipfa rcfurreCtionc cxcelluit,nbsp;ad cœleftem gloriara Sc ad ipfum regnumnbsp;Patris jdequo Chriftus loquitur , pertinere:nbsp;«juæ tamen gloria poft, aieenfum in cœlumnbsp;cumulatiffimè refulfit. Perpcràm igitur col-ligut Vbiquitâtem corporis ex hoc loco Mat-thæi,quairdoquidcm ,.licct illis propemodumnbsp;omnia daremus , non tamen concluderenr,nbsp;corpus chrifti elle vbiqueifcdpotiùs regnumnbsp;Dci Pattis non includi cœlo, fed ad terrasnbsp;ctiam ipfas pcrtingerc. Error iftorum cltnbsp;ve ivèfjSqior. Sed de hoc argumento nimis iàmnbsp;niulta.
Locvsxiiiii.
Nunc non cognofiimus Chrtßum fecunßitm tamem , inquit Paulus^^z. Cor,lt;ÿ. Ergo nonadeonbsp;vrgenda eß ratio natur alts corporis Chrtfitiqutnnbsp;vbique ejßepoßtt.
Re s r o N s 10.
Fallit Confequens. Error niyßp.v, tre Ereuim nomine Carnis intelliguntnbsp;, veritatem Humanæ naturæ, .cuiufmodi eft,nbsp;grrfffts circunlcripturti cflc,amp;,finiiipropriis dimcn-ftiferioris lionibus. At Paulus nomine Carnisintclligit femper in animis inferipta habcamus. Addenbsp;•iieÄM- ciailâs, tetrem^quecogitationcs, quaspijnbsp;’'*¦ fanóh homines abs le, quoad cius fieri poteft,nbsp;rcm.oucnt, ad ea qua iunc cœleftia, tons ani-niisafpiiantes. Itaquc Paulus, ZSTei/Mwewj, in-qun , amplius cognofetmsis ficundum carnem^nbsp;iholt;;a;ft, fecundùm carnis fenfum. Acproindc
RisroNsro.
Monothelitas hunc locum fuis erroribus prætexuifl'cmemoria:proditum eft.iara quodf»?*^^nbsp;adiftos attinct , dico ah illis pcrperàm con- .nbsp;clufum. Nam hæc Chrifti verba inculcandanbsp;funt ; (ßuam ego dabojsro mundi vita: quibusnbsp;fignihear, fe ilium iplum efte, qui nos viuifi'nbsp;cat oblationefui Corporis : Ergo Deltas eftnbsp;caaia efticiens vitæ iioitræ : ratio verb amp; nio-dus noftræ viuificationis furtoblatio corpo-ris Chrifti in crucc. Sic enim illc ipfc Cm'i-ftus, Panis Det ille eß, inquit, qui defeendd d(nbsp;cœlo , er datvitam mundo. Item, ißut manduc,ttnbsp;me, viuetpropter medtem : Spiritus eil qus vtuP los’'nbsp;ficatycaro non prodeß quicquam. Verha qua lo^nbsp;quorvobis; Spiritus çy-vita funt. Et ibi pl era-queconfimiliaplulquamaurea , quæ vtinaffl I*'*nbsp;quæ alibi extant apud cundem lohannctu:nbsp;Annuntiamus vobis , inquit ,vttarn aternanhnbsp;qua eratapudpatrem, Q/ nobis rnanifeilata eß ilea“nbsp;Item ; Deus nobis dedtt vit.vn sternam, (ƒ h e pinbsp;vita eß tn F tUo etus. Quis apnuat, Viuiticaicnbsp;die Maieftatis art erna:; inquic Arnbrolius. Etnbsp;' Atgü
HVM. NAT. CHRISTI. Auguftinus ; per opcrationcm propriæ Dcita-tis cunaaViuificans.-inquit.Attnim,inquiunt, SynodusEphefina vocat carnem Chrilli viui-'Noan” j^^f’'’C‘^ni'K.elpondeo:^«MMz«,inquit Syno-3.0.15.'' Maiorcs fententiam illam Ephefinæ Synodinbsp;iiitcllcxerunt. Idem dico de his verbis ; Sanguti Christi pitrgatnos ab omnipeccato : qux (vt iam ante di-xmiuscap.j.) intelligcndalunt de ipfo Chri-llo purgante nos à peccatis per fanguinemnbsp;luum, hoc ell, merito mortis fuæ: vtperfpi-cuum ell ex his eiufdem loannis verbis: Si con-jiteamarpeccata noFlrayfidelis efi clr iiiüluf, vt re-’ Ioannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccata noiira nos purget ab omni msjMtate. Et alibi : Ipfe efiproptstattopropecca-ttsnosiris. Et in cpillol. ad Hebræos apertiffi-nic. PiirgationepeccatorumperfeipfamfaSla, (in-quic)Ec alio in iocOjDf/« erat in Chrislofibire-conctltansmandum^non impntans Ulis peccata i-pfiram. Item : Quanto magis fanguis Chri^i^ ^ui per Spiritum atemum feipftm obtulit inculpatwnnbsp;DeOfpurgabitconfctentiam vestrami i^c.E.1 loan-dite xtt nos, inquit, er lauitnos à pecca-tisnojtris fuofanguine. Quamobrem hæc obie-flio confundit fubalternacum caufa cfticien-tc. Ncmmi enim obfeurum eft hoc enuntia-tum: Sanguis Chrifti purgat nos à peccato:nbsp;ira refolutndum elle : chriftus fuo iangui-ne purgat nos à pcccato.Error igitur eft p.» ai-Ticva: aniti. Sic cnim incommodis funtvr-gendi. Siexfuperioribus Chrifti verbis fcquitur, _ . . , Chrilli communicatas: Ergo cadem rationc ^‘'^’•”‘'^ni-^cQ''O’^deo:^OTM?«,inquir Syno-viuificantif omnia :8c lie pij ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t',.._________ -n 1- nbsp;nbsp;1 bx.’ hit hinnit. Hcb.j. ^poc I, Dchatis elfe realiter corpori Chrilli communicatas: Ergo cadem rationcnbsp;fcquetur, corpus Chrifli de cœlo defeendilfe.nbsp;Sic cniin Ç^m'ÜLas-.Egofumpanis'viu^^ui de coe-lodefiendi. Item: fequeturipfam carnem fei-pfam obtulifl'e, amp; hanc proprictatciu fuillenbsp;illi coiiiinunicatam. Sic cnim Chriftus: cjnamnbsp;e^od^iojinquit.aJ'uva^v.Nam de Perfona quidem hoc dieitut : quum Chriftus vocatur Sa-ccrdosiSc viólima : Sed de humana Chrilli natura id diólum in Ab ft radio : nempcepbd fcnbsp;Humana natura obtulcrit, nufquam repcrias.nbsp;Denique alius ctiamnum eft error Confe-qucntis.Nam licet Chrifti fanguis dicaturnosnbsp;purgarc, nempe quia eft medium noftræ pur-gationis(vtfuprà confeólum cftjnon proptcr-eacorpus Chrifti dicctur omnipræfcns. Qiiianbsp;ipfuni corpus Chrifti non eft medium, vcl ratio , velmodusOmnipræfcntiæ diuinæ. Idemnbsp;dicode Catnc viuifica.Nam vitam nobis fuif-fc compatatam per humanam natiirain Chrifti,non pugnat cum vcritatc Htimanænaturæ,nbsp;ncc cum eius clfentialibus proprictatibus:nbsp;iino, vtita nobis vita compararetur, maximenbsp;oportuit Humanæ naturæ veritatem cliiCcrc,nbsp;videlicet, paticndo Öc moriendo. Quid igiturnbsp;viuificatio ad Omnipræfcntiani;-Q^are,id demum tribuerc carni Chrifti in Äbltradlo de-bcmus, quod illi tribuitur in Scriptura : amp; obnbsp;cam caulam propter quam illi tribuitur, ne-que nobis extra Scripturæ cancellos vagan-dum eft. Nemo.crcdac de Chrifto, nifi quod denbsp;''m. le credi voluit Chriftus ; inquit Auguftinus. |
X03 Deniqtie vt videanc illiquàm fine inconlUn-tes in fuo dogmate : Si ex co quod Caro Chri-fti eft viuifica,colligitur Omniprçfcntiaipfius Garnis ( vc illi quidem volunt ) quæro an nonnbsp;caro Chriiti fit alicubi naturali modo Aôtnnbsp;circunfcriptaîEt quidem id non negant in fuisnbsp;Diftinôtionibus. lam quia,illisipfis3ficntien-tibus , caro Chrifti naturà fuâ non cil viuifica:nbsp;fequerctur,exhocargiimcnro, carnem Chrillinbsp;non rantùm A6tu clic viuificam, fed ctiam fi-mul aôlu viuificam non cire,quod illi valdenbsp;neganr.Vidcant igitur diflimilitudinem in liionbsp;argumenro. Caro Chrilli ell Viuifica, inquitnbsp;Synodus-.Tu veto fie inllasiNon cil Viuifica exnbsp;fe 8c naturaliter. Rcôle fane. Sed non elfe Vi-uificum,non conflituit humanam naturam:nbsp;Elfe verb finituin 8c circunferiptum fuis di-menfionibus: pcrtinct adconllitutionem corporis Humani reuera amp; Aâu cxillcntis. lamnbsp;quia Naturarum proprietäres feruantur, nc-celTeell vt corpus Chrilli mancat finituin iScnbsp;circunferiptum. At quia (ira diHcrcnce Syno-dojearo Chrilli cil Viuifica,quia cfl caro Verbi Viuificantis omnia : certè caro Chrilli ex i -pfiusSynodi fentenna nunquam Scnufquamnbsp;ell ncc cric non viuifica: quia femper fuitiScnbsp;feinper crit caro Verbi omnia Viuificantis:nbsp;alioqui non elfer caro Chrifti. Male igiturnbsp;coiinedlitLir à Viuificationc ad Omnipræfcn-tiam. Hæcfunt igitur conim argumenta qui corporis Chrilli Omniprælcntiam tucntur,quæ quidem nobis hadenus viderc licuitidcqui-bus, amp; limul de nollris ad ilia argumenta renbsp;fponfionibus , peto à Chriftianis Iccloribus,nbsp;qui Chriftianam veritatem rclitjuis rebus o-mnibus anteponunt,vt verbo Dei præuio,fyn-ccrèderctotaiudicent,;t;ft)fi;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur. quit Paulus. lam tempus eft ca teftimonia Vetcrum audite, quibusijli fuam fententiam confirmarc folent. Ciinclujt9 I\ejjgt;on.adnbsp;ùbieSiio-nes eorumnbsp;qui dogma Om-niprafeti*nbsp;tia tuenr C A P V T V. ^OtïNT Vbiquitarispatroni, vt fuam fententiam nobis probent, S multa ex Maiorum noftrorutn t'biqui-^fcriptis colligcrc, acpræfertim ex lis locis in quibus illi dilfe-runt de gloria Humanæ naturæ , quam oäoj-o?nbsp;alTumpfit in Vnioiie Pcrfonæ,cx quo fit,vt hacnbsp;etiam de re, priulquam noftræ dilputationi fi-nem imponamus, nobis aliqiiid dicendtim cf-fc vidcatur. Quanquam cnim rcótè monctnbsp;Tertullianus,id deroum quod verum cft,priusnbsp;cilc:amp;(vt ejuidamEthnicus verealiquando di-ccbat)id habendum eil antiquillimum amp; Deonbsp;proxiraum, quod. eft optimum : quia tarnennbsp;pauci funt atque admoduni pauci, quos nonnbsp;moucat antiquitas, clanftimis præfcrtim mo-nimentis confignata : idcirco hoc Cap. nobis diipiciendum eil, fatilne reólè in hoc ar-gumento Vctcrum aiióloritas noftræ lcnten-tiæ opponatuv. Quo loco futuri lumus bre-uiorcs, tumvt quam difputaiidi rationcm ac |
X04
DE VERITATE
mcthoduro cepimus.eam tcncamusfcft autem nobis propolîrum iimJ'e/KTixùi amp; Thcologi-cèdiffcrerc, quod cx puroDciverbo, non aii-tcmcx hoininum quicunqnctandem illi fint,nbsp;auótoritatc fieri debet, id quodànobis alibinbsp;demonftratum elfe fpero) tum etiam quia hu-îus ætatis Thcologi doôtiflîmi, quum hoc argumentum prçciput rraóhandiim fufccpillcnt;nbsp;rem ira féliciter confcccrunt,vt noftram de venbsp;ritate corporis Chrifti fententiam,vtScriptii-ræ autoritäre, ita. piæ Antiquitatis calculonbsp;manifcftiifimècoraprobarint, Scnoiium ilhidnbsp;dogma de Oranipræicntia corporis Chriftinbsp;frcquenriflîmo veterum Thcologorum Sena-tu cxploferint. lini ergo paucis cxpcndannisnbsp;ca Veterum tcftimonia,quæ nobis inhacquç-ftione obiici folenr.
Dam li-i. caj) 17.
Cyril.de Incar.c- II.
Jbid.c-i.
Theod. dial.z-
Eteres
runt Chrifti corpus elle Dei-ficatum.
Chrifti corpori communi-catam clic diuinam dignita-tcm(/z»Taxn^t ¦5-eict( a^iatjinquit.)
3. Chrifti carnem elle organon Deitatis.
4. Chrifticarnem elle locuplctatam diuinisnbsp;ietp'yefciic.
5. Chrifti humanam naturam Diuinæ maic-ftatis dignitatibus nitcfcerc.
lt;S. Deum conferre humanitati naturæ fuæ operationem.
7. Corpus Domini diuina gloria rcplctumnbsp;cmittere radios lucis.
8. Aoj/or alhimptam naturam toram in fe rc-duxifte, ad virtutem vitæ tradçxifte, ad fuam
Theologi docuc-
Cyrit-in
Inhan. li. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
4. ziA. virtutem tleualle, in luam gloriam Si opera-10. tioncm transformafte.
incar.
Cyril, dt fde ad
9- Corpus Chrifti accepiffe viram viuifican-tcm.
D^hatcm TV vniniffe fibi aftùm-^fiph.in ptam humanam naturam in vnam Deitatem,
Eufeb. de demtnjinbsp;Enang.l.
4.«.14-
^than.de fifjc-hum.nbsp;COt..Afol.
Creger.
Kyp-fudTiiec. Dial 2..
Eafilin Çanïiamnbsp;Chrifi'i nanbsp;fiait amp;c.
Damaf ort-fyi.li.
in vnam maicftatem,iu vnam poteftatem.
U. Ao'gt;ov, hominem ilium affumptum di-gnum reddiditï'e vitaæterna, amp;conimunionc indiuinitate amp; bcatitudinc,
12. DiuiniratcmfeciUe humanitatemChrifti,Dominum Si Chiifturiî.
I j. Dexteram Dci vnitum fibi hominem in propriam cuexifte cclfitudinem per vnionem.
14. Humanam Domini carnem fatam ciTc participcm Deitatis:amp;fi qua alia occurruntnbsp;apud Veteres in candem Icntenriam, adde vo-cabulum ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo nonnulli Veteres,
Damafceniis præfcrtim vti foict, quod qui-dcmvocabulum fignificat Immcationem vtl Commeationcm,vnde infertur realis proprie-taturadiuinarum communicatio.Ergo corpusnbsp;Chrifti cft Omnipræfcns.
Responsio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{,
Nego Confcqucnsiquod quidem ego redar- R'r. guo tribus potilfirnùm rationibus.
Prima ratio: Quia ex Veterum tcftimoniis^^^ir XTBæftÂT/x«; ucThcologicè non concludirur,nbsp;quemadmodum alibi fuliùs à nobis ditû cft. Hrf’quot;-Seconda ratio: Qu^ia nullus ex Vetcribiisnbsp;nobis obietis vnquain dixit, corpus Chrifti ’’’ ‘nbsp;elle Omnipræfensmcc fatis retc eoncludirur,nbsp;ab honore,po^cntia,m.aicftatc, cttpyeiif. amp; efti-cacitate,ad omnipræfcntiam corporis, de quanbsp;fola hîc inter nos agitur. Itaquciftud obliquénbsp;ratiocinandi genus exditis Veterum,non nionbsp;dononatFerc hiccm huic quæftioni, fed caninbsp;potiùs nouis tenebris obducit. Quæritur cniiunbsp;an ex illis veterum Thcologorum ditis polficnbsp;inferri Omnipræfcntia corporis Chrifti.Quare,hoc non cft quæftioncm definire, fed pro v-na, duas quæitioncs proponerc. Atquc hoc di-fputandi genus ( quod bona illorum venia di-xerim) valdetcncbricolum cft. lam fi dogmanbsp;de Omnipræfcntia corporis, à primis vfquenbsp;Ecclcfiæ Chriftianæ tcniporibus,fcmpcr à piisnbsp;maioribus noftris rcceptumfuit (vi ifti nobisnbsp;obiiciunt) quis,obfccro,non miretur, nullumnbsp;vnquam ex Veteribus cxtitilîc, quinbsp;cxprellîsac dilucidis verbis, docucrit corpusnbsp;Chrifti elfe omnipræfcnsî Quitam copiolcdcnbsp;corporis Chrifti gloria amp; maieftatc diftcruc-runt , eôfne Omnipræfcntiam prætcrmiliftc,nbsp;quam ifti tarnen imprimis vrgendam exifti-mant?tantum,inquam, elle amp; tam conftanscanbsp;de re apud Veteres filcntium,vt ne vnuin quidem verbum de Omniprçlcntia corporis Chtinbsp;fti in Veterum feriptis reperiaturî
Contrà, in promptu cft certiffimum argu-mentum, ex quo facile fiicrit affirmarc, nun quam Veteres de ilta corporis Onmip^æfen-f,lt;ƒ/nbsp;tia cogitafte. Nam quum dicunt, humanamnbsp;Chrifti naturam clFc Dcificatam , fummèglo-riofam, Deitatis organon, dcniquecllc Deitatis participem,amp; quæ hue referuntur : tum iH*nbsp;difertis, cxprclsifquc verbis femper excipiu'^^nbsp;ipliusHumanæ naturæ veritatem : amp;fexccn-ties inculcant in fanftiffima ilia Vnionc, Humanam naturam circntiales fuas proprictatcsnbsp;faluas,inccgrâfquc retinere : quod amp; ipli Vbi-quitatis patroni nobis aft'entiuntur. Rem igi-turtotamhac raciocinationc comprehenda-mus.
Si Veteres fumraam gloriam, fummam dignitatem , atqueadeb Deificationcm corpoti Chriftiita tribucrunt, vt nihilominus ipftusnbsp;corporis veritas, atquc cftcntiales proprictatcs,rcipfa amp; alt;ftu faluæ,amp; integræ tcmancant,nbsp;t|ucmadmodum omnes fatentur:amp;.' , polit»nbsp;corporis Omnipræfentia,ipfius corporis veritas atque cftcntiales proprictatcs, reipfa »'nbsp;(äu faluæ, amp; integræ non remanent, led tol-luntur (id quod negati non pofte, ante à iiobisnbsp;demonftratum eft.}Ergo ex lumma ilia gloria»nbsp;fummaque dignitatc,atquc adeb deificatione,nbsp;quam Veterescorpori Chrifti tribucrunt, ii^'nbsp;ferii non pareil iplius corporis Chrifti Oæi”'nbsp;præfcntia. Quin potiùs ira ftatucnduni eft,nbsp;iltam Omnipiælentiam nunquam Vctcribui'
in mentem venilPe : aut (quod abfit ab iis qui Veterum dodkorum authoritatc gloriantur)nbsp;dicendum laerit vctercs Theologos in hocnbsp;fummopræcipuôquc doôlrinæ capitc fecumnbsp;iplosnon confenfille.
Tertia ratio : quia tellimonia Veterum ab iliis citata , qui corporis Omnipræfentiamnbsp;tiientur, in alienam fententiara detorta funt.nbsp;Non abs relanè quidam ex Scholalïicisad-'hxMiu. nronuic, ica in Veterum doôlorum Icdhioncnbsp;verfandum elle, vt liquid forte ab illis minusnbsp;connnodèdiclurn occurrerit,adhibitainter-pretationc, Icniacur. Atque id elle imprimisnbsp;inhacquæftioncobferuandum, cxemplo ellenbsp;debet Eufebius ; qui quum de Humana natura à Xc'y« allümpta dilfercret,amp;: verbumKn.ra.-aliquando vlurpallet , magnos indenbsp;clamorcs Eutychiani fuftulerunt. Qu^mob-rcin attendendum eft, non tantum quid Veteres dixerint, fed etiam quo fenfu : ne fi vo-cabulaipfapaulo duriora vrgeamus non tan-tùm ipfi à fefe, fed quod longé grauius cil, abnbsp;iptius Scripturæ ventatc dillentire videantur:nbsp;Sic igitur expono diôla Veterum nobis ob-icéla.
I. nbsp;Dicunt Veteres corpus Chrilli Deifica-
L iu vcnbsp;Deus Sc homo, fit vna Perfona : quemadmo-dum ipfi Veteres exponunc his verbis, «înbsp;lt;5y»o5'«X)î^S-ti'inquitTheodorctus)hoc cil,Humana natura ad Deum allumpta elt : quo généré toquendi lïgnificare voluit allumptainnbsp;Humanam naturam à xôj^w. Alioqui lequc-rctur corpus Chrilli elle Deum faélitiumnbsp;dccreatum , quod abfit. Sed iam hac de reinnbsp;hac difputatione quxdam lupra a nobis diétanbsp;funt.
a. Dicunt Veteres corpus Chrilli partici-pâlie diuinam dignitatem : hoc cil, in Vnio-•• ¦ ne PerlonxàX07/Ç1, alfumptum elle. Sicennn ipli fuara fententiam exponunc , ^eT«Âi(Çenbsp;«S’fmc a^ia', inquic lullinus, n fuesui : suJ'OJt/çcnbsp;Tâxoysjhoc cil, liquidem tccle incerprete-mutjfuic particeps dignicatisdiuinæ, non i-pfius naturæ, idquc beneplacico Vcrbi. Eccenbsp;tibi quomodo Naturam dillinguit à dignita-te: quum tarnen dignitas diuina, quatenusnbsp;cil Dcitacis proprietas, fi propriè loqunnur,nbsp;cil ipfaDcinatura, vt fupràanobis expofi-tiim cil. Porto in fummam quidem gloriamnbsp;caro Chrilli eucéla cil, nempe quacenus eiusnbsp;natura ferre potell, atque ira vt manferic veranbsp;caro.
J. Dicunt Vctercs Chrilli carnem elfe organon Deitatis ; hoc cil, æternum Dci Filiumnbsp;vlumfuille humana natura, quam allumplit,nbsp;tanquam inllrumcnto , vt ea perageret, quxnbsp;ad opus Redempeionis requircbantui. Namnbsp;incarnedocuit, cdidit miracula, ef carnepaf-fits efipro nobis , inquic Petrus. Atque hancnbsp;luam lentcuciam ipii Vctercs exponunc, hifcenbsp;verbis, Deus xej-ot vnitus homini edit miracii-la, nonfeparatim à natura humana fed per tpfam,nbsp;inipfa , cum ipfa diuinampotenttam opcratiir,nbsp;inquit Athanalius. Item : i-htttm ipfi Alya hu~
l^-xjiinun- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- — -~
‘“f di^i
''ttemm turn elle, hoc etl, Hnmanam nacurara elle à fitfrdii- gt;^óyagt; airumptani in Vnione Pcrlbnæ,
ixßin.
HVM. -^AT. CUKÏSTÏ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zoj
ma.no in^rumeato opt^ ejfet, cjtio etiam homini-bm feipfum oüenderet ¦gt; Patri/èjHefat agnefiendi (ßrcolendt veramrationem doceret, natur am no-firam ingrejfus ad horninet acce\’iit.,ac liettm ho?nt-nis Ißecteßngens miraculum^ofiendtt ,ipjis corporeianbsp;obtutubtu patens, homtnum oculis miracula i^us,nbsp;fuprà hominemfitnt exhibent intuenda , (ß-c. in-quit Eufebius. DiuinitasAÓyitoperabatiir diuinanbsp;Jigna^fed non fine carne, inquit Danialccnus, nenbsp;alij mihi commcmorandi lint. Huie autcranbsp;Veterum fententiæ, ecquid, obfccro,cuin O-niprælcntia corporis commune die potelh?nbsp;num Dcitaii, vt vbique lit, opus efthumaninbsp;corporisinllrumcuto? Ablicàpiis hominibusnbsp;tantum delirium.
4. nbsp;Dicunt Veteres Chiillicarncm cllelo-cuplctatam diuinis ct»spgt;«c4«, nimirum, quianbsp;per earn diuina virtusfcleexcruit, vc in mi-raculis cdendis : adde etiam prællamillima ilia ornamenta,quibus locuplctata ell ànbsp;quibus ramen iplius Carnis vernas I'ublaianbsp;non ell. Atque hanc elle Veterum lenttar-tiam , pcrfpiciium ell ex his corum verbis:nbsp;Caro Domini locuplctata efi Dutinisnbsp;propter hypoilaticam vnionetn, neepropterea tx-cidit, vel excefiit à propria fiua natura , nee anbsp;proprietatib.afuis naturalibus,\.ncp.\iz Uanialc.
5. nbsp;Dicunt Veteres humanam Clniili na-turam Diuinæ maicllatis dignitaribus nite-fccre:Nempe,qui3 vnam peilonam Cum Dei-tate conrtituit, vraurediximus: amp;illi ipli Vc-teresaddunt : Peradunationern, inquic Cyrillus, nobis hie obicótus.hcnr.^uiiaóAo'y-ct carnis ajfitmptte. tniniPierio vfiis efi ad vitam falu-temt^ue nobis cornparandam'. quo fit vc niultanbsp;dicantur de carne Chrilti »aT’aXZo, hoc ell,nbsp;propter Dcitatem, cum quaperl'onaliter vni-taell, quæ proprie-, amp; per lead iplamDeita-tem pertinent. Sic enim idem Cyrillus, Gtro j)cre£f,nbsp;Christi viuificat , inquit, non fecundum pro- pj.adnbsp;priant natur am ,fied fecundum vnionem cum vi- Thead,nbsp;itente erbo. Alioquifi Caro Chvilh nttelce-rccjhoc ell,eilet prædita Diuinæ maiellacisnbsp;dignicatibus, eilet profecló Deus : a7nbsp;Denitjue fcmperintelligenda l’unr illa ailum-ptæ Carnis encomia : quatcnus iplius catmsnbsp;natura ferre potell, vtantèmonuimus. Alio-qui,quum inter Diuinæ Maicltacis dignica-tes ætcrnitaÉ rccenlearur, idquc imprimis : l'e-queretur carnem Chnlti æcernam elle, quodnbsp;longèlecuselt,oriueidoxisümnibusallentien-tibus.
6. nbsp;Dicunt VeteresDeum conferrclîiima-nicati naturæfuæ operationem : lilo iplo len-lii qui iam à nobis expolitus cil : nempe, quianbsp;0 niyai , amp; humana natura all'umpra vnamnbsp;Pcrlbnam conllituunt, Sic cnim Cynllus nobis hic obieôtus: Adunatus , ineptie, humant- pe i^sar.nbsp;tati Deiis fi'eruauit ejuidcm ipjam tneo ejuodfuc- cap.^.nbsp;rat, ez ipfe permanfit quod erat,Jemcl tame/i a-dunatas, quafi vnus tam cum ipfa putatur, lÿ*nbsp;qitJi fittit lihus 1 fita facicns , q? ipfc ci '^»firentnbsp;natura fus. operationem. Hæc CyuHus. Qund itnbsp;quisineam partem locum hune Cyriili acci-piat, quafi veiit propnetates Dettatiselic Hu-mamtaci realiter communiratas; adei) vt non
i-
-ocr page 234-VERÏTATE » 2.06 DE foiùm Deltas, fcdctiani Hiimanitas fit omni-præfens-.is t|Uoqueexiftimctneceirc c(t,DeuiTJ elfe realiter crcatuni,finituni,Ioco circunfeti-ptura,amp; cetera eiufniodijquæ abfit vt ycl co-gitemus. Côfeqncntia pater ex his Cyrilli ver-bis. Qiii verba?'Cyrilli de Vnione pcrfonali intelli-genda funt. Præterca fatctnur operationes -rS Kty t, in iis qnæ ad redemptioncra noftramnbsp;neceffaria funt, adminiculo Garnis alfum-ptæfiiilTe éditas, quemadniodum ante dixi-anus.Deniqitcmirorhoc,abillisqui Veteresnbsp;lïbbis opponunr,non elfe animadiicrfiim: Veteres loqui de operationibus amp; énp-}'etiiic,nbsp;qtiibiis Ecclefiæredemptio peraéta eft, amp; quxnbsp;ad falutein noftram pertinent. At Omniprx-fentia XcT-is eft adus primus ipfius Deitatis,nbsp;quæ non poteft elfe Deitas nifi infinirà,amp; quianbsp;infinita eft,eft omnipræfens.Efficacitas autcninbsp;ipfius Omniprxfenciæ , generaliter omnesnbsp;res creatas comprelicndit, quippe quas Deusnbsp;infinitus amp; omnipræfens, luftentac amp; regit,nbsp;nec eft beneficium Ecclefiæ propriunnaepro-indc qux Veteres dicunt de diuinis operatio-riSus, quibus falus Ecclefiæ continetur : canbsp;transferre ad Omnipri^fentiam,fane quàm ab-lurduro eft. quot;]. Dicunr Vctcrcscorpus Domini Diuinâ gloria rcplctuiTi,emitttre radios liicis.- Nimi-rum quia(vt ait Auguftinus , ) Dminitof pernbsp;carnem forae iUuxu , i^Hemadmodttrn in opérénbsp;redempttonü peragenda fmt tn omnibtts manife-ßnrn.Vixtcrca. nemo noftrum dubitat, quinnbsp;Humana Chrifti natura, donis incomprehen-fibilibus refulgcat, tjuippc à Deitatis lucenbsp;fummè, quoad citis fieri poteft, illuftrata, fednbsp;ita,nc ipfius Naturç veritas 3bforbeatur,quamnbsp;exiftete ncccllc eft,vt illuftretur. Cæterùm,nbsp;quid hoc ad Omnipræfentiam corporis î vt c-niin caro Chrifti non emittit radios æterni-taris , adeb vt æterna fit:itanon emittit radios Omnipræfentiæ , vt fit omnipræfens.nbsp;Q^are, radij lucisapud Theodoretum de O-mnipræfentia intelligcndi non lunt. 8. Dicunt Veteres 5''' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alfumpram Na- tutam totam in fe redoxifie, ad virtutem vitæ traduxiirc, ad tuam virtutem eleuaftc, in fuamnbsp;gloriamamp; operationem transformalfe:nbsp;intclligcnda funt de perfectillima amp; perfona-li Vnione,in tpiam ITamana natura ànbsp;nbsp;nbsp;m af- fiimpta eft : itémque de opère noftræ Redem-ptionis,quod æternusDei Filiusin carne,amp; per carnem perfecit, vt læpeànobis didumnbsp;In loin, Sicenim Cyrillus nobis obiedus;nbsp;Z;Ä.4.c.u. inquit,prot/zzlt;ïöW/7/«w, corpmßium, (^perilbidnbsp;rurßfs vitam »obis tmmittd. Nihil igitur hæc adnbsp;ad Vbiquiratem. Semper enim repetenda eft ilia exceptio ab i P fis Veteribus propofita,amp; à nobis identi-dem inculcata,nempe,Quoad Humanæ naru-ræ conditio, amp; veritas ferre poteft. Alioqui, finbsp;fiiperioraverbapræcisè vrgcasiquis non vidernbsp;inde fequi Naturarum confufioncm? Arquinbsp;id noluit Cyrillus, ac propterca exilliusor-thodoxa fententia duriora alla verba Icniendanbsp;lunt. |
9- Dicunt Veteres, corpus Chrifti acce-pifte vitam viuificantcm ; Nempe, ejuia Chri-ftus pro flobis carne palfus, per ipfam carnem nobis vitam confert. Sic enim Cvrillus nobis/«ji'quot;'.nbsp;nbsp;nbsp;' obiedus : ytnificat, inquit, corpM ChriHi, 5'«^ l'?'’?., ipfiitsvit£ corpfn eji. Item : Pertllud vit.mnibis iquot;’’ jnbsp;zwzwfiz-.PorrbViuificatioad Omniprçfentiam tnbsp;trahi non debef.quia Chriftus ipfe non viuifi-cat Ecclcfiam ejuia eft-Omnipræfcns quatcniisnbsp;Deus (alioquin omnes viuiicarct)lcd quia eftnbsp;ipfius Ecclefiæ Redemptor. Nifi forte velintnbsp;conftituere Omnipræfentiam folios Ecciclijnbsp;rcfpedu : hoc eft, Omnipræfentiam, non O-mnipræfcntiara.
U. Dicunt Veteres humanam Chrifti na-turamfadam elfe à Dco, Dominum de Chri-ftum; hoc eft, verba ilia PctrijAd.i.Cmèyîwf tota domus Ifruel hune effe f.iihtm à Deo Du 'nbsp;mintim Chriïlum , hunclefum qnem vos cru-czy/’rtf?«,inquiebat Petrus; non elle intelli-genda feorfum de id quod vrgebant At-riaui, vt de Deitatc i« zc'jb decraherent : fednbsp;italocutum clic Petrum proptcrELmaniia-tcmaxo^^airumpram: vcl, vt ai: Nazianze-nus,InSand. Pafe.non propter Diuinitatee.inbsp;tantum,fed ctiam propter allumptioncm fh’'nbsp;manæ naruræ:amp;,vc loquitur Baiiljius, «« f-eJ «jt Sic porro Nylfenus, Quæ naturalitcr, inquit’ habebat vtDeus,cadicirur accipercoizorcu''nbsp;Hwçtanquam homo fadus. Hæc eft fentenO'*nbsp;At'bA- |
H V M. NAT. CHRISTI. Athanafij nobis obicófci : id quod facile cui~ uis pcrlpicuum elle poteft ex co argumentonbsp;Mina- lt;]ûod ibi traólac Athanafius adticrlus Arria-^‘“•4'Vô». nos dilpucans. Verba igitur Petri funt acci-piendadcChrilto ipfojDcoamp;HominCjMe-'j' ' p,ri - Dei amp; hominum.amp;r Ecclehx Redem-tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel de Diuina tantum, vel de Humana cius natura. Quisenim dubitat Chriftum elle Mediatorem rationcnbsp;vtriufque naturæî Alioqui ex Petri verbis fe-cjucretur Chriftum efte tantum Hominem,nbsp;quodabfitab Athanafio, amp; à pris, amp; ortho-doxisomnibus. Nee enim fatislaudari poteftnbsp;hæc Auguftini fenrentia ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Af,inquit, humanitate non eß- msdiatrtx:hnfnanitai fine Di-' uiiutate non efirnedidtrix : fie d inter dininitatem fiUm Q- hnmanitatem fiolam ^mediAtrix eflhu-tnana DtuinttAf, dwina humanitit!. Sed hacnbsp;de re fupra cgimus , quum obicótioncs exnbsp;Scripturæ locis périras diflolucremus : itém-q'ie quum ea vocabula Sc plirafes Scripturænbsp;tradtaremus, t]uæ ad ipfatn Chrilli Perfonamnbsp;pertinent. IJ. Dicunt Veteres dexteram Dei vnirum fibi hominem inpt'opriamcucxifle cellirudi-nem per Vnionem , hoe eft, Humanam natu-ram à xlyu alïümptam ciFe in Perlbnali, acnbsp;proindeardiirima Vnionc , nc Chrifti Perlb-na diucllatur. Et codem fpcclat Nytlcnus no-bisobietftus, quo Athanaliusfpedlabat : nem-pc,vt cosreiclleret qui fupenota illa Petrinbsp;verba Acl. a. de quibus proximè cgimus, adnbsp;naturainT« Xo'j« feorium referebant, vt einsnbsp;Deitatem negarent. Quare, locus Nylleni,nbsp;amp; quotquot extant contimiles, dciplo ôtetv-intelligcndi funtme in illud longe maximum incommodum incurramus , quod ànbsp;nobis proximè notatum eft thucadde liNyl-fenus intelligatur loqui de Humana naturanbsp;tantùm,quæ eucdafitadcclfitudincrnDcita-tis propriam, fequetur Humanam naturamnbsp;elfe Deum.aJ'dvïSi'. Nam Cellitudo Deitatisnbsp;propria,iplaDcitascft.Nec motor fuperio-res illas diftindioncs,à nobis,vt fpero,antè rc-futatas, carnem Chrifti non haberecllcntiali-tcrcclfitudincm Deitatis,fed communicatiuè.®nbsp;Nam hæcduoThcorcmata inThcologia tuntnbsp;VcriflimazZVzÄ)«/ ejuod creatwn cfl,potefi ejfientiali-terejfe Dem:ltem^!ßihtlpotefifieri DeusAtac^ücnbsp;nee humana Chrifti natura eft cftcntialitcrnbsp;Deus(ecquid enim effe poteft Deus nifi cllen-tialitct Deus fit? )nec humanæ Chrifti natutxnbsp;confetti poteft Deltas, quæ non eft faótitia, Scnbsp;initium habere non poteft. Enimueró, obfc-cro vos, nein re tam feria vocabulis ludamus.nbsp;Nónne cellitudo Deitatis propria , eft ipfcnbsp;Deus? Nónne habere communicatiuè Si realiter eelfitudinem Deitatis propriam , eft habere communicatiuè Sc realiter Deitatem?nbsp;Atque id nonne eft communicatiuè Sc realiter elle Deum ? Quamobrem apagelisifta ver-borum inuolucra.Nam li Nyllenus exiftima-int, non iplam Perlonam Chrifti, fed tantiimnbsp;eiiisCaiiiem elle realiter ( vt ifti loquuntur)nbsp;euedam ad cam cellitudinem , quæ Deitatisnbsp;iO7nbsp;propria^eft , ille profedo cxiftimauit carnem Chrifti fadam elfe Dcum.Etfi veróNvf-feni non admodum magna eftaudoritas, no-lim tarnen tantum errorem illi impingcrc. |
Dicunt Veteres humanam Chrifti carnem fadam elfe participcm Deitatis, eolcn-fu qui fupràànobisexpofituscft: nempe quia vnaro Perfonam cum zdj.« conftituit quinbsp;Chriftus eft : exqua Vnionc, fiuc (vt loquiturnbsp;Bafilius nobis hîc obicdus))£!nvft»v/a ad Deum,nbsp;fateor præftantiflrinas dotes in ipfam Chvillinbsp;carnem manalFe, fed quæ tarnennaruralis i-pfius Garnis proprietates non aboieucrint,nbsp;quemadmodum fæpe à nobis didum cft.nbsp;Q^od attinetad vocabulum 'srpelt;æa(3«crjç, pau-ca quædam riobis dicenda funr , ex quibusnbsp;Damalccni Icntcntia faciliùs intelligatur.nbsp;propriè dicitiir de fupcrficie quænbsp;corpus ambit, Sc amplcótitiir, hue continet.nbsp;Deinde dicitur de figuiis Mathematicis : vt quum Pentagoniis dicitur wee«-Trigonum. Inde traullatutn eft voca-bulumad.animam iplam, per quandam limi-litudinem , vt quum dicunt Philofophi: In horaine animani intelligenrcrn lt;0’iamp;i,felrnbsp;fcnticntem,Sc vcgctantem,id cft,complcdi,i-ta vt fit vna anima.DeniqucThcologi verbumnbsp;accommodarunt rebus facris , acnbsp;præfertim myftcrio Trinitatis , Si Vnioninbsp;perfonali duarum Naturarum in Chrifto.Sicnbsp;enimDamafcenus nobis obieótus : Perfonas, OrthfiL.nbsp;inquit, fcimus infeccllibilcs Sc indiftantesabnbsp;iniiicem,Sc vnitas , Sc inconfusc cv {tAAoA«]?nbsp;nonnulli ita interpretantur,nbsp;Se inuicem immeantes. Scholaftici veto v-tuntiir excogitato ab iplis vocabulo , Cir-cuminccflionis,quO'Wiet;:gt;amp;;p««ngt;' exprimerc vo-luerunr.Idem Damafcenusde Vnioncperlo-nali dillerens : In ineftabili oix.ovoiJi.lcf, Chrifti,nbsp;inquit, duas naturas confitemur, diuinam Scnbsp;humanam oxuiPAwAuflt/a;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( hoe ell mu- tuó concurrentes , liue inuicem coniuntftas) Sctccundùm hypollafin vnitas;Sc vnam hy-poftafin,ex duabus naturisperfedam amp; com-pofitam. Seruari autem dicimus duas Naturas , ctiam poft Vnionem in vna pcrlona, videlicet in vno Chrifto, Sc , fecundùm verita-tcra ipfas elfe, Sc illarum naturalia idiomata:nbsp;hæs Damafeenus. Et paulo póft .• Quanuis,in-ciuir,Naturæ vniantur, tarnen inconfuse v-niunturiSc tametfi clt;'a’AA»'Atjq; eft, (vt vulgo interpretantur) in Ic inuicem commcant Sc immanent, ramen vcrlioncmnbsp;Sc tranfmurationem inuicem non admittuiit:nbsp;'lùiù ei( aAAwAaçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re ui^ßoÄi)i/ « «yio- (n'lVTtq.Seruat enim vtracjuc lui iplius naturalem proprictatem incommutatam, auPTct-CAnÇr.ldem alio in loco:Qi£cmadmodum,in-quit, naturas vnitas cogn fcimus, habentes fiui CP ttAAMAcLii;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ncqiic tarnen ea rum difterentiam negamus,fed Sc numcra-mus, Sc eas infcparabiles agnolcimus ; Ita vo-luntatum Sc adionum coniundionem co- Orth fid. gnofeimus. Sc difterentiam agnofeimus. Et ly-alibi : Diuina natura, inquit, dedit carni -rfw E ij. |
io5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VER IT ATE
|
lt;S)Oûf at/ióó czpp^F ij^^upnffiv f lu) i'll ivaoi^ Xe-gt;w,t(!5o , qmm fane videlicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^ni- tionem dicainns , fiue Vnionem. Haótenus Daniaicenus. Ex quibiis facile cft iudicarc,nbsp;vocabulumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, perperam trahi ad realem illam propvietatum communicatio-nem , qua videlicet Deltas communicer, amp; conférât Humanæ nature fuas proprietäresnbsp;(ld quod voluut Omnipræfenriæ patron!)nbsp;quandoquidem manifefte Damaicenus ait, innbsp;Vnionc pei fonali fernari tum Naturas,tiimi-pfarum Naturarufti proprietäres incommu-nicatas ac proindc non communicaras, finenbsp;collatas.Vpcabulnm aiitem Commeandi,fiucnbsp;Immeandi, vereor vt lit fatis ad expîicandamnbsp;Damafceni fentétiam accommodatum:quip-pe quum mutua immeatio, fi propriè loqui-mur,mixtionem amp; confufioné indncat,quarnnbsp;ab hoc mylterio Damafeenus longilîimè i-dentidem expellit : porelt ramen Icniri com-moda interpretationc, vt verbum Tranf-eundi, quo Irenæus amp; Augultinus aliquandonbsp;vfi lunr. Quia veto cum verbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Damafeenus coniungit tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(lt;c deôque verbis exprellis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocat .quot;v«- lt;nv, fatis apertè lignificat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elle ar- élilfimam vnionem.- videlicet in Trinitate, V-nitatem in Ellcntiann Chrillo verb, Vnitio-nem fiue Vnionem duarum Narurarum in v-na cademque Perfona,quæ Chrifius elh Qua-obrem li diligenter attendas'srie/.^tapwcom-municari Trinitati : facile videbis ex hoc vo-cabulo realem illam proprieratum Commu-nicationem,fiuc collationcm infervi non pol-fc. Quinetiam vrgeo hæc Damafceni verba, b; aÀXiixaç, amp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quæ plane tolinnt realem illam propriccatum communicatio-nem , alioqui Humana natura communicater Deitati vt fit rcaiitev alicubi, quod fieri nc-tjuir. Arque hæc de vocabulonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no bis dióla fint, Canciufia nbsp;nbsp;Exquibus omnibus perfpici porelt,vetcrum re/p.ad doólorum rcltimoniis nobis obieCtis, nullo dogma Omniprælentiæ cónfirmari:nbsp;q-tiod vt ante omnium oculosmagis magiiquenbsp;conftitui polfit, profero Syllogilmumnbsp;yteyiKiv th «J'u'wa'Si'jhoc modo. Si ex præclaris illis elogiis Humanæ natu-ræ Chriiti, quæ palîim extant apud Veteres dodtores,eftici potclt, ipfam Humanam naru-rani elfe realiter omnipræfentem,cb quod di-citur à Veteribusparticeps Deiratis, amp; cæteranbsp;ciufmodi, quæ à nobis ante commemoratanbsp;funtiErgo fimili,adcóque maiori ratione effi-cerctur,ipfam Humanam naturam elle Deum:nbsp;aJ'Jra'Çt’ amp; impium. |
Confequentia pater. Aisomnipræfcns elfe Chrifti corpus, eb qiibd omnipræfentia Dci-tatis illi communicata cft,ac ptoinde eft ipfiusnbsp;' omnipræfenriæ particeps.Qmre,quum Diui-næ maicltaris, adeotpe ipfius Deitatis caronbsp;Chrilli fitparticeps(quemadmodum ex Vete .nbsp;ribus obiicis ) fequetur ipfam Cainem ellenbsp;Deitatemipfam.C^iinetiam fi vrges,cornmu-nicatara efl'c Omnipræfentiam, ac proptereanbsp;Corpus elfe Omnipræfens, quum ramen Veteres nullam de Garnis Omnipræfentia nitn-tionem fccerint, quæfo, cur mihi non licebitnbsp;argumentari cxiis quæ Veteres nominarinidi-xerunr: fiquidem putaS tibi licere ex iis argumentari , de quibus Veteres nunquam lo-quuti funtïVcrumcnimucrô.vt faciliùs perfpici pollit Vctcrum fententia de veritatcHuuia-næ naturæ Chrilli, iam nobis quædam eoruranbsp;tcllimonia reciianda funr. Nam,vt initio hu-ius nollrærcfponfionisdiximusitorum hocar-gumentum copiosc amp; accurate à Thtologisnbsp;doblilfiniis traélatum eft, ex quorumfcriptisnbsp;locupletilfimis Ledores plane intclligét,que-nam fuerit piæ amp; orthodoxæ antiquitatis denbsp;hacquæftionefententia. Quare,ex illorum v-berrimistontibus quofdam tantum riuulosdi-ducemus. VETERVM DOCTORVM SENTENTIA. DE VERITATE HVMANÆ Natvrae Christi, Aduerfiis dogma de r'hfjaitate finie Omniprafcn“ tta corporis Chrisii. C A P V T VL A V E N D V M cil rie inducaroiiS ji/'’ diuerfam aliquam fubllantiam, ih/nbsp;quam ramen vclimus capacemnbsp;elle proprietatum primæ fub-llantiæ.-fcriptum elf enim, Glo- riam ineam alteri non dabo. Quorfnrn igttui' communicatio realù? Natura creata non porelt elle capax eoriim lt;«juæ propria funt Dci. Taceant igttnr dt^ltn-liiones n t«Î^, cormnumcatiue c? effen^nbsp;tialiter. Neftoriani dicunt homini donatam elfe à Deo æqualitatem dignitatis:amp; contendunt lo-lum hune hominem omnia paria cum Verbonbsp;fortituni fui 11c, A: honoratum maiellatediui-næ eminentiæ. Hoc idemdtcunt Omniprafetiti^nbsp;patroni. Neftorius llatucbat cóiunélionem Diuine amp; Humanæ naturæ in vnirare feu æqualitatenbsp;dignitatis, aubloritatis amp; porcltatis Vcrbiîlenbsp;Carnis.Idemflatuunt Vbicjnitattspatroni. Nulla res quæ propria Dci opera funt,face- nbsp;nbsp;nbsp;* rc potclt, nifi ellcntialitcr Deus fit. lacetigttitf realis communieatto proprietatum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ t, ). Corpus manctcorpus-.Nonenim corpus cil Deus.TVe« tgitur efi quot;vbtcjue. Non dicimus carnem Chrilli euacuatani inipfo, quum illam amp;ad dexteram Parris ni ¦' Ccclis |
.V,
HVM. NAT. CHRISTI.
luA^rccelis 'præfidere mcmincrimus , amp; venturam 'quot;“'Andeiii fuggeftu paternæ claritatis prxdice-mus. Non igttur dicunt carnem Christi eße vbi-tjuefedpotius eße altcitbi.
Chriftus nomen ell perfonæ , vtriufque naturx lignificatiuum , amp; vna natura non eilnbsp;fufeeptiua contrariarum fubllantialium diffe-rcnciacum.Per«? ftdur communicatio realis.
Proprictas eil immobilis. Quomodo cnim pvopiietasmancrct, fi moucrerur aut cxcide-ret i mrajuSjon w lat^TtiTTTrsamp;iQuidfietigdur realinbsp;proprietatum communicationd
Mauferunt amp; poft vnionem tarn ipfæ naturæ incoiifufæ, quam carum proprictaces il-
7ni,dt «rthr.
yew.
IdtiitJi J,
ixix. Acproptcreanonreahter communicate, hoc
Dtcrtiuio
ChakeJ.
’eriiMte hilitcr , iudiuisc , infeparabiliter cognitum protitcmur, naturarum difterentià nullo mo-do liiblata propter vnionem,led pociùsfcrua-ta proprietäre vtriuftjue natura:, amp; in vnamnbsp;perlonam A' hypoftalin concurrente. Nonnbsp;pojfant toHi 0“ fcruari fimul naturarum propria.
Wfw red Definimus eircntialcm naturarum differen-‘f’'‘ei)a. leruari ffw^seamp;a] it’ótriKv nbai lt;A«-
1 naturas poft vnionem verc eaC-dcm'cllc ëc illarum naturales proprietäres. Scniatcnim vtraquc Natura fuam naturalemnbsp;proprictatem immutabilcin. Acprotnde tolli-turreads comrnuntcatio firoprietatum.
Credere oportet hdelcs, quanuis corpore ’•‘¦•‘P-n- fuo abfit Chriftus, virtutc tarnen fua omnianbsp;nos gubernare, femperque adclle omnibus qui cum diligunr.r^^iÂrfzz^ eft vbi^uttascor-
Hi ¦
çAfeendit ad cœlum, fedet ad dexteram Dei Pacris,mancntc ca naciira carnis, in qua natusnbsp;amp; pallus eft,in qua etiam refurrexit.-non cnimnbsp;exinanita eft Hamanitatis lubftancia,fedglo-ri licata.tVo/7 eftigdur Omniprsfens.^
Non ambiges , etiam ante rclurrcftioncm fie in Dominico corpore habitaile Deumnbsp;Verbum vt in Pâtre eilet amp; cœli circulumnbsp;claudcrct, atque in omnibus infufus elle amp;nbsp;circunfufus, id clt, vt cuinfta pcnctrarct interior, amp; contincret exterior. Stultum eftigi-tur illius potentiam vnius corpufeuli parui-tatc tiniri quem non capit cœlum. Et tarnennbsp;qui vbique erat etiam in Filio hominis totusnbsp;crat. Diuina quippe natuta amp; Dei Scrmoinnbsp;parteslecarinon poteft, neclocis diuidi ,fcdnbsp;quum vbique fit, totus vbique cil. Ergo Chrt-ftus eft Ommprafens ejuatenus Deus. Emanuelnbsp;Deus óu Homo,quæ vtriufque naturæ funrVc-raciter gelTit, fccundu aliud be aliud quæ geftanbsp;lunt opf:t3.ns,Sgt;ec,AbfttigtturEutychiana confu-fio ab Ebt'judarid repetda.
lllorum execramur blafphcmiam qui no-all'eterc conantur, à tempore alfum-quot;iJcquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 omnia qua: étant Deitatis in Ho-
niiné denngralle,öcc.Slt;/ei«f igdurrealis illa Pra-lib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eommumcatio ab Ebitjudartis excogdata.
‘¦le. ^’’’^’ll^’Sjlecundùm quod Deus erat,non Iccundum glorfam iudicab.tt, neqne lecun-
tftcommunesfacta.
Icfum Chtillum Dominum Filium vnige-nitum in duabus naturisinconfusè, immuta-
4f«r-“'•ÎA.
de
1Olt;gt;
dum loquelam argiicbat, non cnimbpus crac illivt qnisei teftimonium diccrct dc homi-nc,quum ipfefcirct quid elfccin hominc. Ergonbsp;Chriftüs eß Omnifcim fccundnm Deitate?n.
Virtutcs, Spiririim Dci, paifioncs, carncm Tert de hominis probauerunr. £?go miracula Christi adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ehr.
ipfitts Diainarn nataram referenda.
Docemuscundem Chriftum patibilem car- ad, ne,amp;imparibiicmdiuiniratc: circunfctipcumnbsp;corpore,amp; incircunferiptum Spiricu , vilibi-Icm,amp; qui cerni anirno amp; intclligi poteft, quinbsp;lococontinccur,amp; non continctur. Atquettanbsp;corporis hitjuitiU etianefcit,ep- nufojiiam eft.
Inuifibile fimplcx amp; immenfum corpori vnitum, nihilommus mancciiuniibilc Se lim-plcx,ncc iifdem terminis, quibus corpus con- egt; 3«nbsp;tinccur,fcd corpus manensin propria naturanbsp;amp; menlura vnitur Deo fecundùm viuificatio-ncm.Non enim Chrifti copulatio cum corpore mutât naturam corporis,amp;c.iVö» igiturfaettnbsp;vbii^ue eße.
In Dcitica illa vnione , vera Chrifti hu-manitas naturalem prorfus rerinuit noftri/nt/r. generis veritatem. Nonigittirfa^aeflomntpra.- grat,nbsp;fens.
Vnus idemque homo localis ex hominc, idemli.t. qui eft Deus immcnlus, ex Pâtre vnus idem- Thra-que fecundùm fubftantiam humanam, abfcns^’*'quot;nbsp;coelo,qnum eilet in terra , amp; dcrelinqucnsnbsp;terram, quum afeendit in coelum .-fecundùmnbsp;diuinam verb immcniamque fubftantiam,necnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
coelum dimitrens, quum deccelo deicendir, nec terram defetc^bs, quum ad cœlumafccn-dit,amp;c.Sccundùm veram humanitatein fuamnbsp;localitertunc crat in terra : fecundùm diuini-tatem autem, quænullo loco connnetur, cœ~nbsp;lumtotus implcbatdc terram. loan.yEnttbinbsp;locM loannis expofittts, qt ah biquitate corporisnbsp;¦vindicatns.
Nemo dubitat quin ad coclos afccndcrir Chriftus , quanuis virtutc Spiritus adfuerit,nbsp;prçlentiâ tame carnis abtaiirlt;s.Caroigtt/irChri- c.}.nbsp;fi non eft omniprufcns.
Etiam Diuiniias li clfct corpus,elfet omni- id. lib z. noinloco,amp;magnitudineamp; quanticate,amp; li Bial.denbsp;caderct in cam quantitas , non clFugerct cir-cunferiptionera. Non eft tgicar incircunferiptumnbsp;corpus Christi,
Sublaris proprietatibus corporis , ipfum tgjcetM quoquccorpuslimuliollicuramp;cuancfcic, vt-pore à quo nullo modo leparari,ac nc cogita- ’quot;‘”¦quot;•lt;1«nbsp;tionc quidemdiltrahipolhnt./rfctfz igttur dt-ftiHbho.,naturaider lÿ-fnpernatnralder.
Homo fecundùm corpus in loco cftamp; de loco migrât, amp; quum ad alium locum vene- loiai.rr.nbsp;rit,in co loco vnde venir non eft : Deus aueemnbsp;implet omnia, amp; vbique torus eft,non fecun -dùm Ipatia tenetur locis. Erat tarnen Chri-Itus fecundùm vilibilem carncni in terra, fe- z.amp;c.nbsp;cundùm inuilibilcm. maieftatein in ccelo amp;nbsp;terra. Ideo ait , J^bi ego fum vos non poteiiisnbsp;venire, t^c. Id ipfum amp; quidem copiofnis tra-dit AuguftinusTractat.jo. in'loann. de alibi, rhici.re-qiios omnes locos Vbiquitatis patrom ftbinbsp;videntur eludere ex vocabulo Maieftatis,nbsp;quod Auguftinus vlurpauit : quafi veto vn-
f. iij.
tlO
Augijftino in meutern vénerie modus X'‘j •ƒƒ»/ j|jç j-ijaicftatis, quemilli in fuis diftinótioni-bus cxcogitarunt, Sc de qua nee Augultinus,nbsp;nee vllus alius ex Vcccribuseogitauic, quumnbsp;potiùs nomine maieftaris diuinam naturamnbsp;intelligat , vt perfpieuum eft ex his verbis:nbsp;AYi: autern nonfernper habebttis { Chri-Itusj Aceipiont hocamp; boni (inquic Augufti-nus) fed non lint folliciti: loquebatur enimnbsp;de prælentia corporis lui. Nam Iccundùmnbsp;maieftatem fuam , fceundùm prouidentiam»nbsp;feeundùm incftabilcm Se inuihbilcm gra-tiamimplctiir, quod ab co diftuni cft.£cre e-go Tjobtfeum fum ommbtis diebm vfejue ad con-fummationemfeculi, Hæcillc, Quemadmodumnbsp;igitur prouidentia 5e ineftabihs arqueinuili-bilis gratia referuntur ad diuinam naturam:nbsp;ita amp; maiellas. Quinctiam maieftatem oppo-nit præfentiæ corporis,ncquid dubitationisnbsp;fuperfit ; LoquebaturJ, inquit, de præfcntianbsp;corporis,ô: ftatim poftea: Sccundùm carnemnbsp;verb quàm Verbum alfumpfit, inquir,fecun-diun id quod de Virginc natusclt,à ludæisnbsp;comprchcnfiis, ligno aftixus, de crucc dépoli-tus, linteis inuolutus, inlcpulchro conditus,nbsp;in refurrcôtione manifeftatus , Non fern pernbsp;habebitis me vobifeum. Quarc 3 quoniamnbsp;conùcrlatus eft feeundùm corporis præfcn-tiam quadraginta diebus cum difeipulis fuis,nbsp;amp; cis deducentibus , videndo non fequendo,nbsp;afeendit incœlum,amp; non eft hîc : ibienimnbsp;fedet ad dexceram Pacris : Se eft hic : non enimnbsp;reccftlt prælentia maieftatis. hæc Auguftinus:nbsp;' Vbi hæc duo membra inter fc oppolitafpe-(ftanda lunt. Præfentia corporis amp;præfentianbsp;maicftatis.lcaqcrc,tjui dicit,prælcnciam maieftatis elfe præfentiam corporis, illc proculdu-bio Auguftini non tantùmIcntcntiam eucr-tit , fed iplis etiam verbis Jituram inducir.nbsp;Adde quæ lüc ftatim fubiicir:Sccundùm præfentiam maieftatis, inquit, femper habcinus .nbsp;Chrillum : feeundùm præfentiam carnis,rcdènbsp;diôfcum eft difeipulis , me autem non fempernbsp;habebitis. Ex quibus.omnibus fatisluperquenbsp;iacilis,amp; pcrfpicua eft Auguftini de prælentianbsp;corporis Chrifti lentcntia. Hue referri pof-TieSernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loci oonlimilcsapud Auguftinum,vt:
D-inmot. Hcus vbiqucpræfcns eft maieftaccpotentiæ. lr.c.9.Ae Et alibi:Hic crat per DiuinamMaieftatem,nbsp;•verb. A- venir per Humanam inlirmitatcm. Atenim,nbsp;fo/t. Ser. inquiunt, nonne corpus Chrifti cftparticepsnbsp;illius maieftatis? Certè : quia cum Xo'j u pcrlo-nalitcr vnitum clt, ac proindc perfonaliternbsp;vnitum eft cummaicftatc,prouidcntia,ineha-bili gratia, omniprælentia,adde etiam cumnbsp;æternirate ipfius t»X(!'7-«:fcd nihilotninus ma-net intra naturæ luæ fines ; quinctiam præfen-tia maieftatis, non eft rcalis præfcntia corporis, quiamaieftas non eft corpusChrifti, vta-id-fraH. Jjbi copioliùsdiximus.Scd Auguftinum audi-
reiam pergamus-
Corpus eius in quo refurrexit, in vno loco quodCra efle oportec : veritas eins vbiquc diifufa eft.nbsp;' Sic ohm Gratianus legit apud Augullinum;nbsp;at in reccntioribus codicibus ita Icgitur : vnonbsp;loco eflepoteft: quam pofteriorem leétioncm
iQ.De ra cabult 0-fortet,
tianut Tj-ftrp.ittit tx ^uÿt-fino.
.DE VERITATE
nonnulli ex patronis Vbiquitatis arnpiuiit, amp; vrgent verbum illud, Poteft, vt Auguftininbsp;fententiara éludant. Vcrumenimucro quisnbsp;vnquam vcl Theologus vel Philofophus it»nbsp;loquatur? fieri pblfe vt corpus fit in vno loco.nbsp;Nee enim hÎGTo trJvoSi’,led t« aVaj-zaZir vfut-pandum eft. Quamobrem aut ridicule loquu-cus eft Auguftinus (ac proinde non locutus cltnbsp;Auguftinus) aut,fi rétines verbum poteft,hæcnbsp;erit illius fententia : corpus non polie elfe li-mul amp; femel nifi in vno loco : fed ipfefuaninbsp;nobis Auguftinus fententiam cxponar.Sici-gituralibi fcribit:
Quantumeunque fit corpus, vcl corpufeu-him : vt loci occupct fpatium, cundemquefiC“^ impleat, vt in nulla eins parte fit totum, N e-CÉSSE iSTitdefi,^ortet.
Deus vbiqiie elle dicitur , quia nufquam abfens eft in feipfo, neccontinetur ab iis qui-bMS prçfcns eft.Nam fpatia locorum tollecot-poribuSjiSe nufquam erunt ïamp; qtiianufquani,nbsp;ergo nee erunt. Naturaliter,inquiunt illi,niif- pifnbsp;quani erunt,fed pcrfonaliter amp; fupernaturali-ter corpus Chrifti eft vbiquc. Atenim li idnbsp;Auguftinus fentirct:fic igitur diccret:tolle locorum fpatia corpori Chrifti, amp; corpus Chrifti vbiquc cric. At illc contràariirmat,nufquanrnbsp;cfle,adeóquc non eile“.Sed omnera anfam ter-giùerfaiidi præcidit Auguftinus,inquicns ftatim poftea. Hinc vbiquc credc Chriftum,nbsp;per id quod Deus eft, in cœJo auccm per idnbsp;quod homo eft, lecundùm veri corporis mo-dum. Hæc Auguftinus contra eos qui modutnnbsp;veri corporis, ae proinde veritatem corporisnbsp;Chriiti negant.
Sicut,inquit, cundemFilium DciRcdetn-ptorcm noftrum feeundùm diuinitatein in- „/jj-iiifibilcm, incorporeum amp; incircunfcriptuin, ficuc amp; Patrem Se Spiritum fan(ftum,non credere impiiim eft, fie cundem Dei Filium innbsp;homincafl'umpto vifibilem,corporeum amp; localem poft rcfurrcólionem nonprofiteri,cftnbsp;profanum. Semper cnim maner incommuta-bilis veritas humanç natuigt;?,quam li bi vnitamnbsp;diuinitas.gerit.Item: Venturus eft in cadcm/ii^nbsp;carnis forma atque fubftantia, cui profeftonbsp;immortalitatcm dedit, naturam nonabftulit:nbsp;feeundùm hanc formamnon eftputandusv-bique dilFufus. Cauendum eft ergo nc ica di-uinitatcm aftruamus hominis , vt veritatemnbsp;corporis auferamus. Corpus igiturvhtque diffi‘~nbsp;futn ej]e credcudumnou efi.
Scxcenta ciufmodi apud Veteres occurrûr, ex quibus dubitari non porcll, quænamfuc-rit conftans torius Antiquitatis de veritatenbsp;corporis Chrifti fent^‘ntia,quod argumentumnbsp;(vt lam præfatus fum ) alij loçupleciflimè tiq-:nbsp;dtarunt,
Hæc igitur nos moucat Antiquitas clarilh-mis teftata monimentis, de, quod caput eft, cerriflimisScripturæ firmamentislubnixa.
Arque hæc de noftra refponfione ad iettioncs ex Veterum dodtorum fcriptis pcnbsp;tiras. Supereft vt ex noftræ methodi rationc^j^i^nbsp;ipfos errorum fontes indiccmus, quibus rc-,«mfnbsp;darguendis noftra hæc adhibita fuit difpiita-hquot;quot;nbsp;tio;
-ocr page 239-tio:vtiramagis niagifqucnoflræ fcntentiç vc-ntasantc omnium oculosproponatur.
I. Auólorcshuiufccdogmaris,illud confir-niarc libi vidécur ex co loqucndi genere quod exeat apud quofdam Veteres : nempe koivuvIanbsp;iSlnf^druv. Qm in re tribus inodis ab illis pec-catur.Primunijquia in aflerendo fidci dogmate non lunt vrgcndæVetcrum dodorum phra-fcs.Nain fola Scriptura eft Chriftianæ religio—nbsp;nis firmamentum. Dcindcjhoc ipfum loquen-di genus, Ko/van'a i/H)iJi.ctTuv, ex fuo i111 fenfu,nbsp;non exipforum Vetcrum fententia exponunt.nbsp;Deniqiic quum ilia phralis ita vulgb Latinenbsp;exptimatur, Communicatio proprictatum;nbsp;Communicationis amp; Communicandi voca-bnlatranfitiuè accipiunt, pchnde acfi ónbsp;fuasproprietatcsGommunicarct Humanæ na-turæ, hoc eft j cas cutti Humana natura communes faccrct, calque Humanæ natitræ lar-§irctur,quam illi realem proprictatum Com-municationem appcllarunt. Arqui tam xo/v«-quàm xo/vau'et,arquectiani Latinum voca-buliim Communicate,in bac quidem quçftio-ncVctercsintranlitiué vfurpantfhæc cnim visnbsp;cftGrxcivocabuli ) adeo vt rcalis proprictatum Communicatio fiue Communio, nihil fitnbsp;aliud quàm Naturalium proprictatum Vnio,nbsp;quemadmodum ctiara Naturarura in vnanbsp;Petfona quæ Chriftus eft; vt fuo loco fuliùsnbsp;expofuimus.
2. Porto vt realem, quam illi cxcogitarunt proprictatum Communicarioncm defendant,nbsp;multas ac varias adhibent Diftinótioncs , quænbsp;non modo non lunt Thcologicæ, fed nedi-ftindiones quidem : Etenim contradicunt cx-ptelsis ac dilucidis Scripturæ locis, vt à nobisnbsp;demonftratum eft. Obfcuræ funt amp;: inexplica-biles,tantum abeft vt quæftioni propofitælu-ccm adfcrant, id quod eft diltindionis proprium •.amp;funta^f(ipotTilt;5q,quandoquidcm fta-tuuiitvnum amp;idcm Corpus, nempe Chtifti,nbsp;elfe circunferiptum lîmul amp; incircûfcriptura,nbsp;hoc eft,non elle circuiifctiptum (fie cnim hocnbsp;loquendi genus à me vfutpatum intclleduranbsp;velim.) Néeillasiuuant varij rcfpedus, quosnbsp;Vbiquitatis patron! prætcxunt fuis illis diftin-ftionibus, idquc duabus præfertim rationi-bus. Prior clt: quia non agimus de humananbsp;natura in fpccie cOnfiderata, vt eft xa-3-’ó'A«,nbsp;fed agimus de Humana Chrifti natura, quænbsp;eft 7âS'iTi, amp; de Corpore liue,de Carne Chrifti , quæ eft vera fubftantia ma'tctiàta. Pollc-rior ratio; quia quæritur inter hos, qu.ilefitnbsp;corpusChrifti, Actu, nonautem ,-Â)rifidcra-tioncjvel relpecfutantùm.Qiuid fi circunferiptum eft atlu, ccrtèaftu non eft fiinul incîr-^nbsp;cunferiptum, amp;contràj Quum autem vclintnbsp;elfe incircunfctipcLim aôlu ; relinquitur vt fitnbsp;tantum cogitatione circunferiptum : atqucnbsp;ira Corpus Chrifti crit verum corpus folaco-gitationc; quod piæ Chriftianorum aurcsa-ucrlantur,acquc refugiunt. Hoc cnim Théo-rcma propono allentiencibus , vt confido,nbsp;plerilquc omnibus, tum Theologis turn phi-lofophis. Duo aclusin vna eadémqucrca’i'T/-
ul-
/
I-
HVM. NAT, CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„
tpuTiHui oppofiti, idque ràm ex parte Subie-éti, quàm ex parte Attribtiti, ftarenon pof-funt: quicLinquctandem rcfpccfusƒdhibean-tur : VtinhocEnuntiato: Corpus Chrifti clt omnipræfens : oportet Corpus elle aétu corpus, amp; Ornnipræfentiam cllcadu Omnipiæ-fcntiamiacproindc Enunriatumillud non po-teftftarecum hoc Ehuntiato : Corpus Chrifti non eft Omnipræfens. Itaque fihoepofte-rius verum eft ( vt eft verifiimum ) ccvtc priasnbsp;illud verum non elL Q^bd fi rclpcdtu Senbsp;confidcrationc tantùrn , vcl corpus eft corpus, vel omniprælentiacftomnipræ(cntia:cer-tè tollirur amp; Corporis amp; Omnipræfentiæ veritas.
3. Nominum propriam fignificationem c-uertunt, adeo vt nee rcs, nec ipla reruin ctiam vocabula retineanti Sic realiter line rc ipfa, denbsp;realem præfcntiam fine veto exiftendi modonbsp;comminilcuntur,5lt; pleraquc eonfiniilia, quænbsp;fuis locis annotaiiimus.
zj,. Obfcuris loqucndi generibus vtunttir ex quibus crrorcs grauilfimi confequantut ni-ficommodæadhibeanturintcrprctationcs,vc:nbsp;Carnem elfe in Xc'?-«,elfe intra hypoftafin,pro-uehiadinfinitamMaieftatem, dec. exquibusnbsp;colligi poflît Garnis de Vcrbi confufiomifi fin-cerè intelligantur.
5. nbsp;Confundunt præfcntiam Garnis Chri-.nbsp;fti cum illius Subliltentia ex quo libi viden-rurcolligerc Carnem elfe Realiter in Vcïbonbsp;Omnipræfentcm, quia realiter in Verbo lub-fiftit. quum ramen hæc fit ratio Vnionis Per-fonalis de Subfiftentiæ ipfius Garnis , vt innbsp;Verbo Subfiftcns , feruct proprietäres Naturales.
6. Identidera excurrunt extra metas hu-iufee quæltionis. Quum cnim Vbiquitarisnbsp;dogma in cum fincm excogitatum fit vt aile-r.atur Vera de Realis præfcntia Corporisnbsp;Chrifti In pane, Cum pane, Sub pane in S-Cœna : nihilominus tarnen voluut, Omni-præfcntiam CorporiyChrifti elle fupra de extra oranem locum : quia eft præfens ipli Verbo, neque diftihguiint præfcntiam rcfpcdliinbsp;Vcrbi à præfcntia refpetfu noftri, de qua ramen proprièintcr nos agitur, nec Iaxis attenté confiderant Carnem lenipcr elle prælcn-tem Verbo, de Verbum femper habere Carnem fibi præfcntem propter naturam infini-tam.ipfins Vcrbi, non aurcm quod Caro eua-datinfinita. ‘
7. Non tenent proprias vocabulorum denbsp;phralcoin fignificationts quod vbi fit , indenbsp;vârij ac multipliccs erroresconfequantur,needle eft. vt:V bique de Omnipræfentcm ellenbsp;tribuitiirDco, quia omnia continet Infinita,nbsp;lua Vittutc : ad quod quum iftiminusaduer-tant,itaratiocinantur; vt Vbicunquc lit piæ-lens Verbum ibi quoque Caio ht piæfens;nbsp;quod loqucndi genus conuenit iis rebus quænbsp;Iccali coniuncftionc cohæreut. Quare, Elle de
, de conlimilia, aliter dicuntur de Deo quàm de rebus ctearis.
8. Qmim de Vnionc dill'erunt , Vrgentnbsp;f nq.
Ill DE VERIT. HVM. NAT. CHRIST.
idcntidcm Vocabulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, in -
diuulse amp; infcparabiliter : nunquam autcm auc pcrrarb faciunr mencioncm vocabuli d-eo-y-yutat., hoc eft,inconfuse, licet vtrunque vonbsp;cabuhim amp;c ciufmodi plcraqucfocrinc fandtii-liraè à maioribus noftris vfurpata.
9. Quod artinct ad locos Scripturx, quos illi nobis obiiciunr, hunc errorem admittunt,nbsp;vt qua; dicuntur de Perfona Chrifti in Concreto , ca reftringanradHumanam ipliiis Na-turam in Abftratto : amp; hancrcgulam expreiPonbsp;Dei verbo fundatam à piis Maioribus tradi-tam , ab illis ctiam ipfis approbatam , hac tarnen in parte ncgliguntinempc; Quædam dicinbsp;de Chrifto, quæ fcorfiitn, ncc ad , nccadnbsp;Humanam naturam à allumptani, fed adnbsp;totam ipfam Perfonam pertinent. Qipo fir, vtnbsp;non polfinc diftinguere inter hæc duo Thco-rcmara; quorum prius eft: Quxdam dici denbsp;Chrifto quæAoj.« conucniunt,non fimplici-tcr, led Propter humanam naturam allum-ptam : Poftcrius eft : Quædam dici de Chriftonbsp;Secundum humanam naturam. Hoc cftiquatc-nus eft Humana natura.
Hl hint ptæcipüi fontes errorum, quoshac noftra diiputatione refutauimus.
Gmruln Quamobrem quum noftra de vcriratccor-tof»« tM pons Chrifti fententia locis cxprclfis Scriptu-nicacur, dr cunijiræcipuis fidci Chriftianæ capitibus ardtillrmecohærcat: dogma verb de
LAVS
Omnîpræfcntia corporis Chrifti rcpognctini nifcfliisirnis Scripriiræ tcftimoniis, amp; præci-pua Chriftianæ fidci capita conucilat, atqucnbsp;adco cot tantifcjuc incommodis afilidccur,vtnbsp;inde nullis vncjuam pofsit diftinótionum ad-ininiciilis libcratitquumquc tain ad argumenta,qtiàm ad Scripturælocos,amp; adVctcruin te-ftimonia,quæ huic dogmati prætcxuntur,inbsp;nobis rci'ponfum fucrit: leqintur, banc no-ftrain fcntcntiam,qu»in in pcæfcnti traótatiü-ne probandam fufccpimus, elle in clarifsiinanbsp;vctitatis luce confiicutain: nempe, Itivfia Per-fona.,t:jii£ efiIefiu Chrisim^ PlwnMiam natnraM‘lt;'nbsp;ajfumptam, cumipfot-lyu injeparabiUternbsp;inconfuse 'unitam cjje^falnis vmnfquc l^atnrjinbsp;prietattbu^, ipjampts iSIatnram hitmanamfumtMgt;nbsp;(f- tncomprehenjibtlibas don is exornatumnbsp;cjiiMeniM ipfias Nature .epfentia fem pot eft. b-'lt;nbsp;qna verißtwa affm/tationefetjnttnri^ a.yâ.:)-y.ninbsp;certißirna negeitio Corpae Chrisii non ejfe omtd~nbsp;prix.fens ßuevbiane.
Faxit autcm Pater illc liicis, vt facrofan-ótain banc vcritattm,oculis ab eins Spiritu li-lufiratis, intucamur, amp; arótilsimo fidci con-lenfulcfuni Cluiitum vcrutn Dcum amp; veinm Hominem , vnum Dei amp; liominuni MediatO'nbsp;rem, vnum Eccleliæ Redemptorcm , vnninnbsp;Seruatoreni confiantifsimcampicftamur; tiiinbsp;cum Patrc amp; Spiritu fanclo lit æceiija !ausamp;nbsp;gloria. Amen.
DEO.
ILLV-
f
-ocr page 241-ilj
ILLVSTRISSIMO
ET POTENTISSIMO PRINCIPI AC
DOMINO, D.ÏRIDERICO,COMITI PALA-tino ad Rhenum,DLiciBauarice,amp;c.Eleóloratus hæ-redi, Domino fuo Clemcntiflimo : Saluteiti per leftim Chriftum Dominumnbsp;noftrum.
Llvstrissime amp; PoücntifTime Pruiceps, Clcmentiflime Domine:Qmini ElaiasRegumamp; Ea.ji.nbsp;PrineipumofticiLim variis lnnilitudinibus adum-braret, ait eos effe tanquam peffugium, aducrfusnbsp;procellas atque tempeftates : amp; inftar exceliæ rupisnbsp;CLims vmbra late diffufa nimios ardores Solis re-pellat. Atque hæcProphetælententiadebet piis o-
mnibus Pnncipibus identidem ante oculos verlarizvt eos ad obeundum inunuspræftantifllmum iplis à Deo Opt.Max.impofitum reddat dili-gcntiores. Sic enim futurum eft vt(quodidem Propheta alio loco dicit)nbsp;Principes fint Ecclefiamutritij : quippequamalliduis ærumnisvexatamnbsp;Ilio præfidio foueant, amp; ei variis improbortim machinis conculfa: luaninbsp;auéforitatem fuffulciant. Et verb, non modo bæc ætas led pofteritasnbsp;ètiam iplaGermaniæ laudes prædicabit, qubdpoftremisbifce tempoii-busdifdémque perturbatilïimis, produxerit Illuftrifl'imos ac PrælEintil-fimos Principes,qui Ecclefiaï Chnftianæ è tenebris Pontificiis emergen-tifuamoperamverè Chriftianam,piumque ftudium natiarent. Internbsp;quos video llluftrilfimam Comittim Palatinorum familiam, tanquamnbsp;lumen aliquod clariilimum elucere ; atque adeb Veftram Cellitudi-nem,quam Dominus ab ineunte ætate libi confecratam donis longenbsp;rnaximis quotidie exoriiat.Nimirumpræclarè cum illis Ecclefiis agitur,nbsp;quæ luos Principes, à teneris, vt aiunt, vnguiculis fyncero Euangelicænbsp;Veritatis la€le,in ipfo quàG pietatis gremio fouent atquealunt-.vicilsimnbsp;(vt ad Elàiam redeamus) ab illis ipfis Principibus nutritiis, aiumnifquenbsp;iLiftentandæ. Hx’c ego^llluftriisime ôcPotentilsime Princeps, Vefîra;nbsp;Cellitudini commemoro, Vt earn iam lua Iponte latis incitatam adhor-ter ad confideranda, magis magifque meditanda lumma Dei Optiminbsp;Maximi erga fe beneficia, atquenocimprimis, qubd earn à teneris an-nis,voluerit imbutam efl'c, turn purioris Religionis Doôtrinâ, turn præ-claris lormandorum morum Inftitutis. Qua in re, quantum Vcllra Celli tudo. Ill uftriisimo acPotentilsinio Principiac Domino Dom. loanni
lt;
(
-ocr page 242-X14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A.
Cail miro Patruo,vel potiiis akcri Parenti, debeat, fpcro fatis earn (fiqub dem idiatis fieri pofiit)agno{cere.Is enim Veftre Celiitud.curam aniiuonbsp;verepaternoitacomplexLis efi;,vt nihileoriim pratermiferitqua:hintnbsp;ad Optimise Chriftiani Principis Inftitutioncm iieccflaria. Idcirco Vfinbsp;ros clariffimos probatiflimos conquiliuit quibus veilram turn pueri-tiam , turn adolelcentiammflituendam traderet : quum cenferet, Itim-mam amp; omni laiide digniflimamMaiorum veftrorum pietatem,probi-tatcmquc,per vos etiam polleris efie propagandam. Equidem illos cxi-M llimo (cite amp; verè Joquutos,qui dixerunt-.Bene dominari,efle artem at-fcowîz’r Icientiam fcientiarum-.quippe quum non latisfit,ellePrinebnbsp;pem nifi Priiicipem agat,lioc ell, ea prallet qua digna funt nominenbsp;Principis,amp;dignitate. Ad banc igitur bene dominandi Icientiamqninbsp;veftram Celfitudinem praparent Se forment:amp;,quod caput ell, cam cx-colant pietatis dodlrina ( quam ego Icientiam Icientiarum appello ) habeas CLim mukos alios Nobiles ac Prallantes viros, turn Nobilem Ot-thonema Grunrad, Virum lingtilari pietatc atqtie cruditione:cui denbsp;praclaris iplius erga' Veilram Cellitudin.laboribus, iplapolleritas gra^nbsp;tulabitur-.atque etiam de Iruclibus ex illius femente Itio tempore perchnbsp;piendis, gratiam habebit. Qmimautem Vellra Cellitudo turn aliaO'nbsp;mnia Religionis Chrilliana capita : turn iplam de Sacra Domini Ccenanbsp;doólrinam ita perlpedlam habeat, vt non ita pridem in magno Princi-pLim, Nobilium SeTheologorum conlelTu dchocargumento, landenbsp;amp; copiose adeoque lupra ætatem difleruerit ; ea nos ratio adliortata ell,nbsp;vt noll^Lim bunc Tradlatum, de Spirituali Manducatione Corporbnbsp;Chriili,Vcllro nomini dicaremus, Neque id à nobis eo conlilio laólumnbsp;ell,vt Vellram Celfitudinem edocercmus;quippe iam earum rertiinnbsp;qua: à nobis exponuntur cognitione inllru6lam,cum ab EphorisVellrÇnbsp;CclfitLidin.vins clarilkmis,tum aDodlifiimiscclcberrimilque Theolo'nbsp;gis quibus abundat indy ta Academia Heidelbergenfis : Sed tantum vo-luimus hac ratione tellatum efie, nos eidodlrinæ lublcribcre qua; Ve-ftra; Cclfitudini ex Verbo Dei tradita ell, amp; quam Reformataac verènbsp;OrthodoxaEcclefiiaprofitetur. Deinde:quum Ecclefia; Gallicæpluri-mum debeant Illullrifiimis Vellra: Cellitud.MaioribLis,atque imprimbnbsp;Illullriflimo ac PotentilhmoPrincipi ac Domino D.Ioanni Calimii'O-Vellr. CelfitLid. Patruo (quorum omnium plurima amp; maxima ergano-ftrasEcclefias mérita extitcrunt) volui hoc möniniento Vellrç Cell'itud-dicato gratum Eccleliarum noftrarum animurn profiteri.Huc acceduntnbsp;longe maxima Vcllrartim Cellitudmum priuatim erga me Sc meos beneficia: non tanttim quod Vellra; Cclfitudin.nosbenigniflime exciperenbsp;dignata; fint:led vnum etiam ex mcis liberis (qui plane vobis ell deditusnbsp;Sc addióltis) volucrint in Aula vellra inter domellicos honorificèedti-cari:acproinde tot tantifque bcncficiis, nos omnes libiin pollcrum de-uinxerint,perpetuam ac lummifiam ob 1er tian tiam, omniaque lludianbsp;atqtie oblcquia Vellris Cellitudin.prællituros. Peto igitur a Vellr.Celfi;nbsp;tud.vt noilrum laborem, quantululcunque ell, amp; hoc meum muniil-CLilum, tanquam nollra; erga iplam perpétua; oblcruantia;pignus, acci-
-ocr page 243-EPISTOLA.
pcredignetLir,atqLie illudpfo fua dementia æquiboniqiie facçre. Porto noluim ns quicqnam præLtri de huins argnmenti quod traólamiis præftantia amp; frndn : cum enimhæ res Veftræ Celßt. {atisperlpeccæ fmt:nbsp;tum qnædam co {peólantia à nobis ftatim in primo Cap. proponuntur.nbsp;Hoc tantiim addam : me ante aliqtiotannos ieciflefundamêtum hniuf-ceTraâationis: quLim emittercm Theologicam ôcScholafticamDÆnbsp;putationemDe Veritate Humanæ natnræ lefti Chrifti ; quo fundamcn-to nititur præfens Difputatio dicata Veftræ Celfitud. DcSpirituali Corporis Chrifti manducatione :vtintelligamnsquem in fincm Ætcrnusnbsp;Dei Filinsnaturam noftram afTumpfcrit, nimirum, vt ea ratione, Ipiri-tualis ætcrnaque vita ab ipfo Chrifto veto Deo amp; vero Homine ad nosnbsp;dimanaret. Sequitur altera Dilputatio de Sacramentali Manducatione,nbsp;quant offero Illuftrift. Principi Mauritio Landgrauio Veftræ Celfitud.nbsp;Confinguineo. Nam mihi conuenire vifum eft, vt duo ilia argumentanbsp;arcliftimè inter fe cohærentia, fub duorum Principum non modo con-finguinitate, fed etiam ætate, ingcnij præftantia amp; pictate coniuncliüi-morum nominibus in lucem prodirent. In bis autem duobus libellis,exnbsp;noftra methodojbreuitcramp;Theologica fimul amp;Scholaftica Traéfa-tione, ea omnia comprehendere fum conatus, quæ de landiftimo hoc*nbsp;lîiyfterio , Theologinuiusætatis ceieberrimi copiosè amp; varie difputa-runt. Quodquidem meum inftitutum Ipero non improbatum iri ab iisnbsp;omnibus qui funt Thcologicæ veritatis magis ac magis confirmandænbsp;ftudioli.
Bene ac féliciter vale Illuftriftime amp; Potentiflime Princeps-.Deus Opt. Maxim.cuius ineffabili làpientiâ Reges regnant amp; Principes dominan-tur (inquitSolomo) Veftram Illuftriß. Celfitudinem nonfolùrnanriisnbsp;augeat ; fed fimul etiam, omnibus fui Spiritus donis rerumque omniumnbsp;felici fucceffu,paterna benedidione locupletet.Itémquc Illuftriflimumnbsp;aePotentiftimum Veftræ Celfitud. Patruum atque adeo alterum Patentem non tantum Celfitudini Veftræ:fedetiam piis omnibusEuan-gelicæ veritatis progrelTum exoptantibus, faluum, felicem, amp; incolu-tnem diutiftimè conferuarevelit.
ExMufæonoftro.Kal.Mart.anno Domini M.D.LXXXIX.
Illuftriß. Veftræ Celfttudinis obferuantiftimus,
A. S A D E Z L.
-ocr page 244-DE SPIRITVALI MANDVCA- T I O N E R I T V c OR PORIS CHRISTI ET SPE ali POTV sang V inis I P s I V snbsp;in Sacra Domini Cœiia. G A P V T Anctissimvm do-ininicæ Cœnæ myftcrm nô immeritb bonorumnbsp;omnium caput Chryfo-ftomus appcllauit.Sic e-nim Dominus nofterac 'jSeruator Icfus Chriftus teftatû vohiit,fe nô tan-tùm fua.vcrùmetiam feipium fruendurn iis dare,quos ipfe,cfficac;tate fui Spiritus,tantarumnbsp;rcrü capaccs reddit.Nam(vt rcôFè Veteres cen-fueruntjquumde fuacarnefpiritualitermâdu-caiada;A de fuo fanguinc fpiritualiter bibédo,nbsp;multisgrauilEmiique verbis diilcruifl’et:tandénbsp;externum Sacramentû infticuit,quo fpjritualisnbsp;manducationis, amp; fpiritualis potus , exprclTanbsp;quæda effigies ante oculosproponcrctur,amp;(vc ^ri^- de conjetij. li-nM^ li, idc cmtr- adner. Leg dr Prophet. Cdt.rMtft. aliquado loquiitus cft Augull. ) ipl.i Chnlli de Sacranicnto Cccnæ Dominicæ Chriitû iplunh Minich. fpirituali mâducatione amp; poru verba,.quoda-Zlt; i9.c,iff. iyiodo afpcdbabilia redderentur. Tanta tarnen . fuit(inftigate proculdubio Satana) corruptorû horainum pcrucrfitas, vt clarillîmâhac.diuinænbsp;doArinx lucé,aut incucri neglexcrinc, aut co-n.rti fmthumanislomniisamp; côrncntis,tanquanbsp;qffufis tencbrisjobfcurarc. Atqjfvt Anabapti-ftarû furorcs,po;iùs quàm crrorcs, ab ipfis di-fputdtionis Thcologicæ canccllis procul ar-eçantur : qui Sacraméta à Ghrifto inftituta ni-hili faciunt, caque putant elle tantum puctilianbsp;quaida rudîmenta, Chriftianisproucéhoribusnbsp;iâinutilia) duo lunt potiflimù hominû generanbsp;q.iorû errores à nob)s,Thcologicisdi!putatio-inbus,:\mouédi fimt:vt prçftantilfimûJiocSa-cramentü fynccrè ex ipliusGhrilti inftituto tranbsp;lt;ftare,amp;fruClus vberrimos ex eo pcrcipere poi-firnus. Nafpræter monachosTranllubftantio-res qui verâ ip fi us Chrifti cri piorû animis con-lundioné negant) cxorti funt nônulli,qui putant facrâ Domini Gœnâcllctantû fymboluranbsp;Chriftianæ rcligiouis,amp; cômcmorationé Mornbsp;tis Chrifti,amp; bencficiorum eius : nec in Gœnanbsp;Domini vllâ clic præfcntiam Corporis amp; Sanguinis ipfius. AliJ in côtrariam hyperbolé dc-iapfi, lacrislymbolis penitus adha;rcfcunt, éCnbsp;verum ac naturale Cnrifli Corpus amp;c Sanguine,vcl fub Ipccic Panis amp; Vini,vel in iplo Pane amp; Vino quærcndû amp; percipiendû cîlecxi-ftimant.Aduerfus prioré ilium crroicm noftranbsp;hæc inftituta cil difputatio : ex qua ciiâ i efuta-bitur corù calumnia, qui nobis obieébat,quüdnbsp;præfcntiâ Chrifti c S.Cœna tollamus,'midis h-gnis côtcnti.Sequctur alccrarin qua poftcriorénbsp;hune errorë itidé ex Dci verbo redarguemus. Antequâ auté lôgiris ptouchamur : qim ac-k I. |
cnratasTraclationes àcapitc arccfléndas efl'-' plcriqj doôtillîmi cétucrint: pcto à Chtiftianisnbsp;LcdloribuSjVï in mcmoriâ reuoccnr fupcnotcnbsp;noftïâdiipntationé, de VcritaccHuniançiiattinbsp;ræ Icfu Chrifti: quod fundanîCHCÛ Fuit à uobisnbsp;iaôlûjCÛ huius,tû proximçkquétis difpuMtio-nis. Etcnim quü agaturdc màduçanda Chti^jnbsp;Carne,amp; de bibédo ci us S.îgiuue: eccui dubiunbsp;elfe polfir, ita poftulâtc rci natura at-q; ordint, pj'*nbsp;hiiicTraélationi, vcricatéipliuS Garnisnbsp;guinis Chrilli elle (ubftcrnédaîlnitiis igituritinbsp;côlb'tutis:ab hoc fonte,h.c.àVcritare Garnis^'nbsp;Sanguinis Icfu Ghrifti, adeóqjHuman.ripbusnbsp;nacuræ, nranabunt ilia propcmoduin ornniJ) (»»Gnbsp;quæ de MâducationerumSpirituali,cü Sacra-niétali Thtologicèamp;Scholafticè dillcrciniis. Nâ(vtin répræfcnté veniamus) qui ncgatia ________________quot;____’ Cli fuisdonisacbencficiis nobis c.\hibcri,il^'nbsp;nô fatis pcrfpeôhâ habet Humanæ Ghrifti ¦ ræveritaté. Nu cnimÆccrnusDei Filius propter fcipfuin Humana naturaniafîumplitin''-nioné l’erlonçîMinimè gétiinScd propter tios: « AfluTOpfit,inquâ,naturâ noftrâ, vtnos fccû o 'nbsp;mnino côiûgeret: nimirù vt fpiritualicodéni-que arctiflîmo vinculo cû eo deuinôti, ex ipi^^nbsp;vitâ hauriamus. Sicut in Adâomnes moiiûcr'f _nbsp;(inquit Apoft.) itainGhrifto omnes viuitie^' iPnbsp;buntur.Gedo vcrô,ccquid lit caufç quâobréiirnbsp;Adamo moriamur. None quia Itirpis origi»'-’nbsp;cû CO cônedimurî Gipéadniodu ergo mors A-danri ad nospcrmanatjquia cû Adamo côiun-gimur naturali cômunione: ita vita Ghrifti-’’^nbsp;nos permanat, quia cû Ghrifto côiungimury-mpfixniin 8c lupernaturali cômunione: quéad-modû copiohùs in Icquentibus crit nobis de;nbsp;monftrandû.Hæc auté oportuit ex integra dd-putationedelibati, vt noftra hac de relenteü^nbsp;laciliùs intclligatur. lam ergo (vt ilhid Te*'nbsp;tulliani vfurptmus)ccrtis quali lineis quçft'^^'nbsp;né ipfatn dccermincmus:ôc primû noftt.r.-deii*'nbsp;deAducrlariorû lcntentiâprofcramus.Nûft*‘hnbsp;h.e.Orthodoxa ac verèGhriftianafentétia b'i''nbsp;cft, Omnesver'e Chriiitarn S.Cœn,^Domirnegt;:^'nbsp;ƒ?ƒƒ,¦-« infittiiio cnmimcantes, manàucant Corpif^ , j*quot;nbsp;btbunt Sanguine lefit ChrifiiIpmtualner,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r'‘'\ rate S.Sptririis,perfide, exJacrtifiymbolLi 'verhn''* iH'’ 1' ¦ i obfignanitbM, magis rnagifij^ confirmataW '¦ 8nbsp;fitnt dims Corporis Sanguinis , adeósjue tpp[nbsp;Chrifiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver'e participes,ac proinde ommum bonoru nbsp;nbsp;nbsp;Chrifinsfita morte Cf obedd’’' gt; tia iiobis comparaHit,ad vit am siterna,animicpii ô ¦., corporis cumulatißimam felicitatem ajjetjitcfidib'*' /finbsp;Hancnoftram fententiam paulófuliiis expb'nbsp;cefJUSi' |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.7
fio:in qua cibus terrcnus,quo vita prüfens fu-ftenratur, refpondet cibo ccelcfti, quo fidelcs alunrur in viram æternam. Quæ res propofitonbsp;Diagrammare faciliùs elucefccc,nbsp;Vita prafens çp- corpo~nbsp;ralis.
Generamur ad vit am prAfentem.
Kita corporalis cibo^ß potn fitsientatnr.
Alimenta 'tranfeunt ia corpus per manducatio-nem corporalem.
Corpus habet fisumos, c^ao cibum (p' potmanbsp;perciptt.
CORPORIS cemuS, amp; ex Ic^ibus rcétè difterendi fingulanbsp;civsuicmbra difeutiamus.
^*^‘lt;£7». Sabicfftum fupcrioris enuntiati eft eiufmo-di. ere ChriilianiS.CœnA D.ex ipfius in^lituto Sp cum verafide communicantes. Chriftianos di-cimus; vtab hoc myfterio rcmoucamus Eth-nicos amp; infidèles,cuiufmodi hodic funt ludçi,nbsp;Turcæamp;quotquot ipfam Chrifti nomé exofum habent. Verè Chriftianos dicimusme vi-dcamur Chriftû amp; ipfius dona communicarc,nbsp;vcl iraprobisamp; aperte fceleratis hominibus,nbsp;nihilque Chriftiani,prçtcr Chriftianu nomennbsp;habentibus; vclhypocritis,qui, licet fidem amp;nbsp;pœnitcnciam præ fe feranr,funt tarnen,amp; veranbsp;fidc,amp; fynccra pœnitetia deftituti. Hue ctiamnbsp;Ipcàat quod addimas de comunicationc quænbsp;fit cum vera fide; quibus ctiam verbis fignifi- \nbsp;camus raodum Scrationcm huiufcccommu-nicationis; ne fortè Capernaitarum fimilcs,nbsp;craflum aliquid in hoc myfterio cogitemus.nbsp;Denique facimus mentionem inftituti Chrifti : vt facrolancfum Cœnæ myftcriurn,non exnbsp;humants commentis,fcd ex Chrifti præcepto,nbsp;pure amp; fanétè celebremus. Arque hæc de lub -icfto pro ratione huius loci nobis dióta fint.
Attributum eft huiufmodi,JY.î»^;lt;e4«rj^»-ritualtter corpus Chrisïi,(p' bibiitßtrttualiter eius D,nbsp;nbsp;nbsp;P»^«wf»r,(^T.Haias attribut! membra fingu-
Uj, nbsp;nbsp;laiam expendo. Verbum, Manducandt-,'fce fi-
‘‘»cfliiii. militudinc hïc vfurpatur : non auté in lignifi-cationc propria, quemadmodu vocabulum, Sfiritualiterfizm indicat. Eft igitur adhibendanbsp;Corporale amp; Spirituale man-wniótc ‘^^'^^fionem. Nee enim magis poteft corpus,nbsp;'‘•‘•¦c.n’. fpiritualitcr,quàm animus,corporaliter, mannbsp;ducarc. Atque vt,dctracta fimilitudiiiis vefte,nbsp;réipfarn,quoad eius fictipoccft,nud.ï contemnbsp;plcmur; primùm omnium euoluenda eftho-monymia vocabulitquandoquidé qui traduntnbsp;artem petite diirercndi,re(ftc cenfent/zo'£%;Xt-Xn's» Ta« ^s5.^cpa£{.Et Auguftinus;Cauendumnbsp;cftdnquit, nc fignratam diéftioncm adlitcramnbsp;accipias; ad hoe enim ctiara pertiner quod airnbsp;Apoftolus, liter a occidit, fpiritus auté viuifi-cat. Quura enim figuratè diótü, fidaccipitur,nbsp;taquam propriè diótum fit, carnaliter fapitar,nbsp;Aic.Ea dertium eft miferabilis animæ feruitus,nbsp;fignapro rebus accipcrc, Sciupra creaturamnbsp;corporcam,oculum mentis,ad hauriendumç-lumcn,lcuaTe non poffc.Hçc Augufti-lib.j.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed longe grauius eft quod Chriftus ipfe
de tr.anducanda fua carne ac dcbibendofuo ÏOin.j. fiinguinc diftercns,Kerba,\nopjàx.,ejuA loptorvonbsp;bts,fitritusfiunt, lt;p-vitafiunt. Qmnetiam in illonbsp;ipfoloco,fublata vocabuli homonymia, exponbsp;Runtur ipfa manducandi’^ amp;, btbendi vocabula,nbsp;de ardilfima Chrifti nobifcum cómunioneivtnbsp;perfpicuum eft ex his verbis; Qm mdducat meanbsp;carnem lt;p- bibit meumfianguinem, in me manet epquot;nbsp;inquitChriftus. Nimirum quianullius rei tâta nobifeum eft cóiun(ftio,quam cibinbsp;amp; potuslurnpti;amp; nihil æquè noftrum eft, atque ld quod mapducamus amp; bibimus. Huiusnbsp;igitur fimilitudinis analogia eft in vita.Qaiimnbsp;enim in Chrifto vitam fpiritualé amp; æternamnbsp;habcainus, hinc oblata eft fimilitudinis occa-
Fquot; ifa £terna Jpiritua-lis,
Reffeneramur ad vitarn O
Aternam^
Vit A Ipiritualii alirntt!quot; tïi Chrifiiis eß, cnmfiiiinbsp;donis ac beneficüs.
Christo arblißime conquot;' iun^ntMT^er mamdHca^nbsp;tionem ßtrituttlenf.nbsp;Animus habet faitm os,nbsp;nempe fidem, t^uafan-£{tßimnm alimentu corporis fangttinis Chri~nbsp;flipercipit.
JEfßcacitas Spiritits S.fide in nobis sngenerans-, itapoteter in animis no-ßrts eperatnryVt nos vi-uificetper Chrifia nobisnbsp;artiißime coniunElutn.
Kis facultas natura-lis concocjwt ctbum (pquot; digerit, vt alimennmnbsp;per vniuerfum corpttsnbsp;permeel.
Ex fupcriori Diagrammatc ita cocludamus. QucmadmodumjVt corpus alatur pane amp; vino,no fatis eft, pané ôc vinum confpiccrc, fednbsp;omnino in vciitriCulum demitrantur neccllcnbsp;cft,amp; vnum aliquid nobifeum fiant (tûcenimnbsp;viuificam panis amp; vinifacultaré perfentiraus)nbsp;Ira etiam, vt anima nollra foucatur in vita x-terna, non fatis erit Chriftum procul intueri,nbsp;cumque leui quada animi cogitationc adumbrate : fed Chrillus manducandus eft,hoc eft,nbsp;vera fide nobilcum aróliflimc coniungendus,nbsp;vt noftcr faótus, viuificam ac fpiritualé alcndinbsp;facultatem in animos noftros infundat.Item:nbsp;quemadmodum corpora noftra, quadiu ado-Icfcimiis, non tantum ex alimétis fuftentatur,nbsp;veruinctiam inde fingula membra percipiuncnbsp;inercmemum fibi conucnicns: ita nos fpiri-tualiter cum Chrifto capite Ecclefiæ coniun-(fti,nuttimcnturn ex co atque etiam inercmennbsp;turn accipimus , donee euadamus in vitumnbsp;perfcótum,inquit Paulus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eph.4.
Duoigitur fimul cóhderadafunt. Vnu eft,ar étiffima Chrifti nobifeu cóiüclio. Alteru eft,ilnbsp;lias arétiffimæ cóiunótionis cftcólü. Atq-, hæcnbsp;duo cófidcrari pollunt vt caufa owêgt;n(,Iiuc cónbsp;tinés,amp; effcótu iphus caufæ-.quç licet temporenbsp;feparari nó poftint,difccrnûtartamé ratione.
Porto, manducationé banc amp; hune potum Dgeorft-proximè referiraasad Corpus Chrifti amp; ad c- reChrim lus Sanguincm, ex ipfius Chrifti verbis : nonnbsp;qubd, vcl Corpus à Sanguine : vel Corpus amp;nbsp;Sanguiné,ab anima;vcl totara Humana Chrifti naturam, ab ip!ius Diuina natura diuclla-raus (quis enim neicit,quod loannes docet a- loan.i.nbsp;pcrciftimèjTo'y elfe vitam ipfam amp; featu- » loaQ.r.nbsp;riginem illius vitæ quæ ad nos per humanamnbsp;eius naturam dimanatî Diuinitatisparticipa-tione in æternû viuemus, inquit Auguftinus.)nbsp;SedChtiftus hac ratione volait, faam Morté fcf.P.nbsp;nobis ante oculos vetfari, quafi ad viuum de- uang.Hb.nbsp;piûâ: quâdoquidem pet cam vita nobis com-
r. j.
-ocr page 246-X18
DE SPIRIT. MANDVCAT.
|
DeDo.21. parata eft. Nam,vt Auguftini verbis vramuti Ciirift- idcirco natos eft Chriftns, vt homo,homines:nbsp;niöitahs^nortalcs : morte,mortuos libcrarer. Qjl Etcnim motte Chriftipcccata noftra expiata j.Tim.i. funtyoblato perfciftiffimo factificio pro no-Roni.5. bis.Solttautcm in fcripturis toca Chrifti obc-dicntia vno Mortis vocabulo fignificari.Pro-i.Cor.ii. ptcrea Paulas ait in cclcbrationc Cœnæ D.nbsp;nvortis Çhrifti memoriara in primis elFe reco-Icnda-Fit ante mcntio Corporis amp; Sanguinis:nbsp;cibi, videlicet, amp; potus : vt ita plenum pcffc -ûûmque nutrimentum fpiritualein vno Chrinbsp;ftojucc vfquam alibi conftituamus. Atque hçc Jie voc-t- Kdà.mvds\'OC3)ôXi\\x,lptritualtter-, non quod,. bnligt;,Sfi. ß/iritiMliter, idem fit nobis, ac fióticiü,amp; quodnbsp;jn fola opinioneconfiftitmcc rurfum id quodnbsp;eft tantum inuihbile : ncc ctiani quod Corpusnbsp;amp; Sanguinctn Chrifti in fpiritum conucrtercnbsp;velimus.-fed ita loquimur, eo quod manduca-tio carnis Chrifti amp;potus fanguinis ipfiiis ef-heicu r opera Spiritus fand:i,amp; hoc ray fteriumnbsp;fidepercipitur , quam ipfe Spiritus in animisnbsp;noftris ingencrat ; denique quia præftantiflî-mum hoc alimentum pertinet ad vitara fpiri-tualcm amp; ærernam.Manat quidera hoc beneficium ad ipfura quoque corpus, quippe qufinbsp;indc morcificetur,fan(ftificetur,amp; tandem ali-.nbsp;quaiidp futurum fit particeps bcatæ Refurre-ckionis: fednihilominusmanducatione hanc,nbsp;non.corporalem efl'e dicimus,fedfpirituale:nbsp;quia myfticura hoc alimentum, non ad tuen-dam. præfcnté vitam pertinet, fed tefertur adnbsp;aetetnam: quæ quidem vita fpirirualis dici fo-lct,non autem corporalis : licet fututum fit vtnbsp;ahquando ctiam ipfa corpora vitam iliaatter-j nam viuanr, quæ propcerca Paulus fpiritualianbsp;appellauit. Ex quibuscflicitur, verba Chriftinbsp;de manducandaipfius Carnc,amp; bibendo einsnbsp;Sanguine, intelligeda efle de fpirituali,cadém-que aróftiffiraa coniunófione noftti cum Chrinbsp;Ito., qua: nobis fæpcinScripturaproponitur,nbsp;Eph.j. amp; quara Paulus air, magnum elle myftcrium:nbsp;aeproinde longé fupcrat Phylicas omncsacnbsp;naturales coniunótioncs.Nam ex vfu loquen-di Scripturæ, quicquid eft myfticura, idem eftnbsp;amp; fupernaturale. |
Quæ Cum ita lint, relinquitur,vt hæc man-ducatio,amp; hie potus,hoc cft,fpirituali,s amp; my ftica Chrifti nobifeum, amp; viciffim noftri cumnbsp;Chrifto coniuniftio, fit plane incomprehenfi-bilis, amp; eius modusimpcrueftigabilis cenferinbsp;debeat. De rebus autem ciufmodi, vt difficil-limum eft, adcóque àS'ùva.'^v plané explicatenbsp;quid frat : ita facillimura eft diccrc, quid nonnbsp;fint, itaque veritate huiufee myftcrij credo amp;nbsp;adoro:amp;quid fit arcana ilia pioi u cum Chrifto coniundtio ncc mente fans airequi,ncc fa-tis pollumoratione exprimcrc : dicam ramen,nbsp;neque id dubitanter, hanc non elle, vel eraf-fam,vcl corporalcm,vclnaturale coniuraftio-nem : ac proinde ncc craft'um, ncc corporale,nbsp;ncc naturalem elfe huiufee lacræ coniiindio-nismoduin. Nonferutabor quod eft impcr-ucftigabilc : fed quæcunquc,vclad rem cxpli-cancLara, vd ad cxplicandd ipfius reimodumnbsp;profcrentur aliéna ab hoc myfterio,ea fempcinbsp;ab hoc myftcrio remoucbo:vtpotc quæ dero-gabuntvel Dcitati Chrifti, velHuraanæ eiusnbsp;naturç,aut omnino pugnabunt cum ipfius,vclnbsp;Ecclcfiæ, vcl Spiritus fanfti, vel Fidci, vclSi-cramenti natura. Etcnim qui res abftrufas amp;nbsp;pcrdiflhciles aliter exponcrc no pollhnr, quaranbsp;euertendo ea,quorum cognitio lucct cxinnu-mcrabilibus Scripturæ locisinæ illi,non Seti-pturæinterprètes, fed deprauatorcs habendinbsp;1’unt. Sic enim Auguftinus : Quifquis, inquir,nbsp;de quacunque re obfeura id adftruir vndeidnbsp;quod vcriflimum,fundariffimum,notifliniumnbsp;cft,dcftruat:fiucfitillcfilius,fiucinimicusEc- ƒnbsp;clcfiæ,aut corrigendus eft, aut cauendus. At-que hæc nobis didta fint ad fententiam nofttanbsp;de hoc myftcrio façiliùs intclligendam,qusnbsp;in ipfo difputationis curfu copiofiùs ctianuranbsp;tradlabuntur. Satis cnim fuitlcuitcr hîc,amp;nbsp;quafi remis tantumca propcllcre, qux poftcànbsp;plcnis vclis nobis crunt explicanda.Iam igitutnbsp;audiamus Aduerfariorum fententiam. Cœna, Domini efituntumJ^mbobirn Chri^iani Religionis ¦, 0!“ cornmemordtio Mortis ChriiÏiÓ'^^^iifinbsp;hencficiornm eius-^nec in ipfa CœnaDominivlU^j^^fti^nbsp;eß-prafentia, nec commitnio Corporis Sanguinisnbsp;ipjitis, Hanc fententiam ita illi cxponunt.Scriptu-ram ira agere de Sacrificio Chriftifemclpro nobis fadto : vt nos ad iIlins Sacrificij fruCtumnbsp;rcuocct; amp;quæcuncjuc dicuntur de Corporenbsp;amp; Sanguine Chrifti,illa elle intclligcnda tantum de bcneficiis Chrifti «Sc eius donis. Itaquenbsp;rem fignificatam pane amp; vino, non elfe Corpus Chrifti amp; eius Sanguincm,fed tantum beneficia «Sc Merita Pafiionis ipfius. Ncc cnimnbsp;cxiftimant fieri polFcjVt vIla cum Chrifti Cotpore amp; Sanguine cóiundtio nobis intercédât,nbsp;quinfequatur fubftantiarum confufio,quamnbsp;omnes ab hoc myftcrio rciicimBs. Cotroucr-fiaigitur hçc eftiVrrùm in S.Coena,rcsper pa-nem amp; vinum fignificatæ «Sc nobis oblatç,lint :nbsp;Corpus «Sc Sanguis Chrifti, adcóque Chriftusnbsp;ipfe ride participandus cum fuis donis ac mc-ritis : An verb fola ipfius dona, meritaque fi-gnificcntur,«Sc nobis ofFcrantur, non autem i-pfe Chriftus. Prius illud, nos affirmamus: ilftnbsp;verb negant. Poftcrius hoc illi affirmant, nosnbsp;negamus. Alterutrura igiturverum elle, nc-cclle eft.- ex primario illo A.xioraatc : De quo-liber affirmarc,auc negate,verum eft. Velim autem Leótorcs admonitos, quum, ex Vetcrum «Sc Rcccntioriira Theologorun)nbsp;fententia, Chriftus dicatur ctia extra Cœnamnbsp;D.manducari, népe in ipfo verbo, nos ramennbsp;hîc imprimis agerc de ilia manducationccor-poris Chrifti, hoc eft, de fpirituali «Sc arcliffi-ma ipfius Chrifti nobifeum coniunftionc,quanbsp;fideles in S. Ccena cum ipfo Chrifto magisnbsp;magilque dcuinciuntur. C A P V T II. ^3 V I Chriftianæ Rcligionis do-gmata Chriftianè be religiose traótanda fulcepcrunt, debentnbsp;hanc egregiam Hicronymi co-hortationcm Icmpcr ante ocu- J'**”'nbsp;los |
CORPORIS
los habere propofitam. Afeendamus finquit hAgg, ille, adprophcticara Aggci concionemallu-dens) afeendamus in montera rationabilcm,nbsp;amp; ad fingula problemata, cOngrua de teftimonbsp;niis Scripturaruligna quærcntcs, præcidamusnbsp;ea, amp; ædificemus domum fapicntiæ. Nos igitur cohortincemHicronymum audientes, exnbsp;amphlhmaScripturæ fylua feligaraus cos locos, ihquibus imprimis agitur de fpirirualinbsp;manducationccorporis Chrifti,Sc deSpirituanbsp;lipotufanguinis ipfius, hoceft,de Chrifti no-bitcum ircftifsiraa,eadcmquc incomprehenfi-bili côiunctione. Sic cnim non ex leuibus hu-nianç ratiocinationis ftipulis,fcd lolidis Scri-peuræ lignis, huiufee facri dogmatis veritaté,nbsp;quafi fapicntiæ domum,nobis exrrucraus.
Aîtifer». .dnnuntiamus vobis vit am iUam aternam qusi tratapudpatrem zgquot;patefaSla efinobis.Quod vi-dunus audtutmus., id annuntiamus vobis^ vt cfnbsp;communtonem habeatis nobifeum, cz commu-f’fiCbri noPlra fit cum Pâtre ch cum FUto eius lefunbsp;ebriiio.
Eft ante hoc tePiimonium ijued vitam Aternam fiin’quot;' dedit.Deus,(fi hoc vita in FtUo efts eft. Quinbsp;habet F ilium hab et vitam : qui non habet Filiumnbsp;can-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦'
Dth»on habetvttam.
'Ioan,I. nbsp;nbsp;Fidelis Deus per quern vocati ePlis in commu~
'¦loan.^. nianem Filip ipfius,DomininoPiri left ChriPit.Ez-gocommunioncm cum Deo per Icfum Chri-ftura habentes vitam ærernam pofsidemus.
Pater meus dat vobis panem ilLumver'e cœle-ftem.Panis enim ille Dei,ts efi,qui de caelo defeen-ditf^ dûtvitam mundo. Chriftus igitur verus Deus amp; verus homo, vnus idemquenbsp;'tk; , eft panis ille viuificus, à quo vita æternanbsp;ad nos manat.
Egofum pants ille vita, qui venit ad me non efuriet, (ft qui credit inme, tion fitiet vnquam.nbsp;Sed dixivobis : etiam vidiPiis me, nec creditis.nbsp;Murmur ab ant ergo ludai de eo quod dix er at:nbsp;Fgofitmpanis tile qut de cœlo defcendit, amp;cc. Henbsp;murmurate inter vos: Hemo potefiventre admenbsp;nifi Pater, qui me mißt, traxerit eum, amp;c. Scriptum eft in Prophetis, Et eriint omnes doch à Deo.nbsp;Qmfquis ergo audtuit à Patre, (ft dtdtcit, venitnbsp;afme.
Qw credit in me, habetvttam aternam. Ego fitm panis ille vita. Patres veslri comederuntnbsp;Manna in deferto, ft mortuifunt. Hic eftpanisnbsp;iUe qui è cœlo defeendit, vt qui eo veftitur non mo-riatur. Ergo Chriftus panis illecosleftis ac vi-uiticus, ab iis manducatur quifunt vere Chri-ftiani,amp; qui vera fide præditi [•ant.Egofumpants viuus qui e cœlo defcendi,fi qttis ederit ex hocnbsp;pane, viuet in sternum, ft pants quern ego dabo,nbsp;caromeaeftquam egodabo pramundi vita. Vita igitur noftra ab ipfo fcaturiens, pernbsp;Humanam Chrifti naturara ad nos dilFundi-tur, in qua noftræ RedemptiOnis opus pera-dlum eft.
Pugnabant ergo ludsi alij aduerfus alios dt-centes, Q^omodo potefi hic nobis carnemfuam dare qua vejeamur?
Dixit ergo eis lefu. Hmen, Hmendico vobis, nftederttis CarnemFtliqhominis, ft biberitis eiusnbsp;^anguinem,non habebitts vitam in vobis.
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X19
eàù meamCarnem -) z^bibitmeumSan-guinemhabet vit Am Aternam : ego excitabo ilium in vltimo die.
Caro enim me a ver'e efi cibus, amp; Sanguis meus verus eflpotus. Ergo vita ætcrna, eft fruftus amp;nbsp;cftcduni certifsimum huiufee fandtifsimænbsp;nianducatiönis.
(}iù edit me Am Camem bibit meum San-guinem^inmemanet-iC^ ego m eo. Ergo mandu-catio Garnis Chrifti, amp; potus Saguinis ipfius, eft arótifsimacum ipfo Chrifto coniunótio.
Sicutmißt me viuens Pater,?^ ego viuoper Pa trem : it a etiam lt;]ui ederit me, viuet ipfe quoiquenbsp;per me. Nt igitur vitara quæin Chrifto eft,ha -beamus,ncceire eft vt cum ipfo Chrifto arólii- lt;nbsp;hinè coniungamur.
Hk efipants ille ^ui de cœlo defeedit, nenprout comederunt patres veslri manna, mortui fünf,nbsp;t^ui ederit huncpanem viuet in aternum. Hoc vosnbsp;offenditi Quid ergoficonSfceretis F ilium hominisnbsp;afeendentem eo vbt erat prias?
Spiritus efiç/uiviuificat. Caro nonprodefiquiets uam.V erb a çiH£ loqttor vobisyfiiritusfunti^^i-tafunt.Sedfunti^uidamexvobis t^ui noncredunt. Itaque hæcManducatio , eft Spiritualis, Sc lienbsp;per Fidem,efticacitate Spiritus fandi.
Hanc autem fanctifsimam amp; falurarcm do-étvinam Chriftus expnmerc amp; obfignarc voluit,inftituro S.Cœnæ Sacramento,córaemo-rante Pauio in priorc Epift.ad Corinth.ii. Do minura lefum accepille pancm amp; gratiis a-lt;ftis,fregiftc ac dixillc, Hcctpite,edtte;hoc meumnbsp;efi corpus i^uod pro vobis fiangttur. hocfacite adnbsp;met recordatio'nem. Itidem cj- poculum poPhjuamnbsp;ccenaßety dicendo. Hocpoculum efiPlouumilludnbsp;Tetiamenf.im per meum fanguinem , hoc faettenbsp;i^uottefcunsjue biberitis ad mei recordattonem.nbsp;Qi^otiefcuni^ue enim ederitis panem hunc poculum hoebiberitts, mortem Domini annuntiatisnbsp;vfijueiiui) venerit. Ergo Panis amp; Vinum funcnbsp;facia fymbola ligna Corporis amp; Sanguinisnbsp;Chrifti.
PoculumberiediSlionis cuibenedicimus ^nonne r-Cor.io. communio SangutntsChriPli efi?Panis lauernfian-gtmus.)nonne communio Corporis Christi efi? Quo-niam vnuspanis,vnumcsrpusmultifurnus. l?Jamnbsp;omnes vniuspanis fimus participes.
Omnesinvnumftirtfum potati fumus. Nobis igitur elle debet cum ipfo Corpore amp;cumi-pfo Sanguine Icfu Chrifti vera communio, vtnbsp;limus bencflciorum Chrifti^participes. Atquenbsp;huius fandtifsimi myfterij Veteres fub Legenbsp;fuerunt participes , vt docet idem Apoftolusnbsp;his verbis.
Nolim VOS ignorare fiatres, Patres noPirosfub i.Cor.io, ilia nube fuifie ,nbsp;nbsp;nbsp;omnes eandern efcam fitritua-
lem edifie,ór omnes eundempotumfitritualemht-bifie ; bibebant enm ex fet^uente fitritualtpetra. PetraveroeratChrifius. Hæc igitur manduca- ,nbsp;tio fpiritualiscft.
Porro noftra cum Chrifto coniundtio fuiras ctiamnum explicatur in Scriptura, amp; va-riis fimilitudinibus iiluftratur, vt ex fcquenti-bus apparct.
ytfint vnum ,ficut(f nos vnumfemus. Fgo in loan.i/. eisjiQ-tu tn me,vtfi,'itperfeili tn vnum.
t. ij.
-ocr page 248-Ican.i4'
Efa.p.
Hcb.3.
Similitu-do Capitis.
Eph.i. j.Cor.iï.
DE SPIRIT. MAND V CAT.
Inillo âiecognojcetümeejfe in Fatre meo y amp; ccosloyparatamvtjponfam ornatamviro fiü» î'wwwîe,^wei«’ï'otó.Q^are,arótiflïi'necura - ’nbsp;Chnfto ipfo coniungimur, vt perfcótaraintcrnbsp;nos communionem habcamus.
j.Cor.S.
atÜhtretDomino y wtu Ipirittu efi. Hæc igitur coniunftio cum Chrifto cftfpiritualis.
Viuit in 7ne ChriFltUy amp; vita^n ^uam nnnc vi-
uo in cnrneyviuo perfidem fdij Det,
Itaquc exarótiffima noftricü Chrifto con-iunftione vitaadnos diïnanar, idqucper fidé.
loan.j;
Detti itn dilexit mnndum vtFtlittmfittirn vni-genitum dederit, vttjuifiquü credit in enm nonpe-reatyfied habe at vit am aternam.
FtUus dattts efi nobis,
Chrtsli participes fiumusy fi modo principittm i^uofinii entatnur, firmnm tenuerimas adfinem vfi-tjue. Ergo Chriftura ipfum nobis datura reci-pcre amp; eius participes efte debemus.
Roni.8.
Si ^ttis Sjgt;tritam ChriFii non habet y is non efie-ins : Stvero Chrin:us in vobis efi, corpus ^uidem mortnum efipropterpeccattim.Spiritus autemvitanbsp;efi,propter i}{ütttam,Et^o cum Chrifto coniunnbsp;giniiu fpiritualitcr, virtutc amp; tfticacia Spiritus fandti.
lam audiamusSimilitudines quibus fanótif-fimuin hocmyftcriura adumbratur,prætcr ft-nrilitudinem cibi amp; potus ante à nobis com-mcmoratam.
Coniïitiiit earn caput fiaper omnia ipfi Fcclefia, cfUA efi corpus ipfius(fi complementum eius quto-mnia imp le tin omnibus,
An tgnoratis corpora Vectra ejfie membra Chrtfii?
i.Cor. iz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efiis Corpus Chrifii çfi membra ex parte,
Eph.4. Adoleficamus in eum per omnia cjuieficaputy nempe Chrifius, ex lt;juo totum corpus con^ruenternbsp;coagrnentaturn compaElum peromnesfiitppedi-tataa cotnmifiurasy exvitntus agente, pro menfiuranbsp;vniaficatujl^ue tnembri, incrementum capit corporinbsp;conuentens,Sx.c,
ChriFius caput eft Ecclefta gfi fiertiator corporis, amp;c.
ll^ul'us fiuam ipftus carnem vnlt;juam odio ha-buit, imo enutrit acfiouet earn ,ficut Dominus Ec-cleftam:!juoniam membrafiumus Corporis eius, ex carne eius,ex ofitbus eius.
Col.i.
Et ip/e eftCaput corporis EccleftaySd.C, Pro cor
pore ipfius ijuod eft Ecclefiia,
Col.i,
Neijue obtinens Caput, ex ejuo totum corpus, per commijfiuras compages fiuppeditatumnbsp;compaHum augeficit Dei au^nento.
Ex hac fimilitudine capitis amp; rcliquorura raembrorura,efficitur, ncccftc cftc, vt anftiffi-mècumChrifto coniungamur, vtabcovitanbsp;fpiritualisad nos dift'undatur. Etcnimcadc-mum rationc corpus à capite viuificatur, qua-tenus artftiflime cum ipfo capite cohæret.
Sicut Eccleftafiubieüa eft Chrifto, ita cb“ vxores '¦ fiitis vtris,Diligite vxores veftras,ficHt Chriftus dilexit Ecclefiam,
Prsparaui vos ipuos vni viro, vt virginem param fiftam,nempe Chrifto,
loan.:.
^ihabetfionfiam,ftgt;onfiHSeftye^trc- Filijtha-Matih.p. lamt pojfiuntne lagere, ijuandiu cum ipfis ftonfits eft.
Apec. XI. nbsp;nbsp;yidl Hicrufialem nouam deficendentem à Deo
ft endam tibi ftionfiam vxorem Agni,
Sublimis ilia Hierufialem libera eft, qua eftmi' CiU' ter omnium noPlrum,
Al alter viuenti viro deuinPla eft per legem, R’®' amp;c. Alortifi.catt ePiis legi per Corpus Chriilittt^nbsp;fttisalterius : eins videlicet ^ui ex mortals excita-tus eft,vtfiuPlumfieramus Deo,
DeP^onfiabo te mihi in fiempiternam in iuflitta ofiji dr iudicio,amp;cc.
APlat coniunx ad dexter am taam ornata axro nbsp;nbsp;nbsp;,
obrizsiyScc.F'eni de Lib ano fionfia meaySiC.Sc t® turn illud Canticum.
Ex hac Sponli amp;Sponfae fimilitudine per-fpicuum eft, eos dcmum frui donis ac bencfiquot; ciis Chrifti, qui cum ipfo Chrifto anftifsimènbsp;coniuncti funt. Ncc enim diuitiælponfi, finitnbsp;ipfelponfus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Erunt duo in carnemvnam, Alyfterium hoc ma 'P gnum eft.IjOtjuor autem de Chrifto (fiEcclefta.^t-go coniundio noftri cum Chrifto eft myfticinbsp;ÖC incomprchenfibilis.
Egofiumvitisvera (fi Pater meus agricola efty simi^'. omnempalmitem inmenonferentemfi-uPlumtol' uß'fi |nbsp;lit, (fiomnem^utfiertftuPlum,purgatyvtplusfin-Plus afferatyScc.
JManete in me (fi ego in vobis,Sicutpalmes non poteftfierrefiuPlum à fiemetipfio,nifi manfierit in vite :tt a nec VOS ntfi in me manfieritts,nbsp;vitisyvos palmites. Is lt;^ui mane tin mtnbsp;(fi in ejuo ego maneo,hicfiertfiuplum multam, namnbsp;ab/ljueme nihil pote Plis fiacere, ddc, Simanfieritisnbsp;in me y (fi verba me a in vobis manfierint, quicsjuidnbsp;voluerttis petitey(fifietvobis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Sicut accepiPiis ChriPium Dominurnyitainco C’'** incedite radicati.
Si cum eo plantati coaluimus corrfiormationt R®®*' Mortis eius, nimirum etiam Refiurretlionis con-fiormatione coaleficemus.
Ex fupcrioribus Similitudinibus quç à plan tis ducunturjiquido coftar, non folùra,vitainnbsp;fpiritualé à Chrifto ad nos manare, fed etiamnbsp;necelfariam eflc ardifsima noftri cùm Chri'nbsp;fto côiunûioncm, vt eius beneficiis,adcóquCnbsp;vita fpirituali frui pofsimus.Ncc enim palmesnbsp;poteft ferre ftuâum, nifi manferit in vite, inquit ipfc Chriftus. Cæterùm quantum lucisnbsp;hie locus affcrat ad intclligendam manduca-tioncm corporisChrifti,facile videbimus, ßnbsp;conferamus hæc verba: Manete in me (fi egoianbsp;vobis ; cum fuperioribus illis. Qui mandacatnbsp;me am Carnem (fi bibit meum Sanguinem in mtnbsp;manety (fi ego in eo. Ex quibus verbis perfpi-CLium eft Spiritualem hancamp;arórifsimacumnbsp;Chrifto coniunólionem,longè fuperare naturales omnes coniunâ:ioncs:ita vt nulla defini-tione,nullifquc vocabulis fatis exprimipofsit.
Vos templum ePlis Dei vtuentts ifiicut dtXK DeusyhabttaboineisyScc.
Anneficittsvos efte templum Dei, (fiftiiritnm Dei habitare tn vobts?
Adtjuem accedentesyijuieftlapis viuusy ipfit i-P*’“ ^uosjuevti viui lapides, adtftcemmi domusftirt-tualis.
SuperPlruPli fiuper fiundamentum Apaftolo-rum (fi Prophetaram, cuius tmas angularis lapis
Co ’Q
gt;'ï
Eplij.
Similhu-dä coniit-
•Hpl' V-x.Cotii.
|
CORPORIS pis (fl- ipfe leßu Christus : in ^uo totum xiiiflcium congrucnter congmentatum crefcit vtfit ternplnmnbsp;fiui^lum Domino. In cfuo vos vnà xdilîcatnini,nbsp;vtfitis habitacnlutn Deiper Spirttum. Col.i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IfiChrisïo incedttefkperllrutli in eo. iCoi.j, Deiadtficatio eliis,amp;ic. *'gt;‘‘1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FnndarnentHm nemo tilindponere potefi prater id^nedpofitum efi,epHod efiChrilitts lefiiu. '•Tim.}. Qttctnodo oporteatverfiari sn domo Dei, cjua efi Etclefin Dei vmi^colnmna ^firmamentnm veri-tatis. Hckj. nbsp;nbsp;nbsp;Chrisitts,vtiFilins, domuifuapraeflycuit-ts domus fiunns nos, fi fidueiamnbsp;nbsp;nbsp;fiem de ^Hngloria- mur,ad finem vfi^ue firmam tennerimns. i.Io»n.4 nbsp;nbsp;nbsp;Per hoe cognoficimM nos in eo manere,nbsp;nbsp;nbsp;ipfinm in nobis,tjuod de SpintnJiso dedtt nobis. ttnhabitet Chriftns perfidem in cordibus ve-flris. ‘Cor.ij. Vos ipfios tentate annon fitisin Fide, vos ipfios probate. . Annon agnofcitis vofimetipfios ^nodlefinsChri-flus invobis efii ¦loan.), boc noitimus Chriflst7n habitare in nobis, nempe ex fliritu cjuem -nobis de dit. ^oin.8, P^inficabit etiam mort aha corpora veflraper inbabitanton Spiritism eins tn vobis. Ex hifce limilit’jdinibusab ædificioamp;in-Eabitaiidiraqonc ductis.Aportolidocucriinc, nos tunc dcmum cfTe bciicScioruin Chtiftinbsp;pavticipcsjqiium Chvilto, canquafundamen-to nitimnr, iSc Chtiftusipfe in nobis habitat:nbsp;hoc cRjtiobilcn arötiffiine coniungitur. Tuncnbsp;cnim firinu cil ædiiicium, quando fnndamen-to nititunaquo fi vcl tantulum diucllatur.tannbsp;demcorruat ncccil’e eft. PoiTb,perfpicuum eftnbsp;lt;:xlupenotibus locis, hanc Chtifti habitatio-ncm in nobis, fine Coniunctionem Chtiftinbsp;nobifcunijcHc Spiritualem: quippe qnirm fiatnbsp;per Fldem,cfiicacitatc Spiritus fanili. Ad huenbsp;etiam modum inducendi erunt alij Scripturtenbsp;loci, quotquot nobis occurrent fuperioribusnbsp;locis confimilcs. Ex his igitur locis Scripturænbsp;clariflimis, certiffiinis, firmiftimis noitram a-voIofQo cuidentem amp; neccftariam adeoquenbsp;veriflimam, ac pvoinde verb Theologicaranbsp;conficiaraus. a’ n o' A El s I X. OfDiM. Vicunque per verbu Dei amp; Sacranaen-fix Euangclica myftico amp; arbtillimo vinculo cum Chtifto coniunguntur, qui fc-mctipliim obtulit pro nobis,qui eft panis cœ-Icftis ac viiiificiiSjCajxit amp; fponfus Eccleiiæ,amp;nbsp;ex quo tanquam ex radice, vitam fpiritualemnbsp;hauritnus,^ qni per Spirituin Sanctum amp; pernbsp;fidem habitat in cordibus noftris : Ij mandu-cant Corpus Sc bibunt Sanguinem IcfuChri-ftifpiritualiter, efticacitateS. Spiritus, perfidem ex facris Symbolis verbum Dei obfi-gnantibus magis magifque confitmatam, amp;nbsp;luntilliiis Corporis amp; Sanguinis, adeoque i_nbsp;pillis Chtifti Qia.i^u-TT'o. verb participes, acnbsp;ptoindeeoruni omnium bonorum quæ Chri-ftus tua Morte amp; Oöedientia nobis compata-uit ,ad vitam æternam, animique Sc corporis |
ZZl CHRISTI. cumula tiffimam felicitatcm aftequendara. Omnes verb Chriftiani S.Cœnæ Domini ex ipfius inftituto communicantes, per verbumnbsp;Dei,amp; Sacramenta Euangclica,myftico amp; ar-bliffimo vincplo cum Chrilto coniunguntur,nbsp;qui femetiptiim obtulit pro nobis,amp;c. Quare omnes verb Chriftiani S.Cœnæ Domini ex ipfius Inftituto communicates, man-ducant Corpus amp; bibunt Sanguine Icfu Chri-fti fpiritualiter, efticacitate S.Spiritus, per fidem ex Sacris Symbolis. verbu Dei obfignan-tibus, magis magifque confirmatam : amp; funt illius Corporis amp;: Sanguinis, adeoque ipfiusnbsp;Chtifti ©5ai.g^i»;T« verb participes, aeproindenbsp;eorum omnium bonorum qnç Chriitus nobisnbsp;fua Morte amp; Obediétia comparauir,ad vitamnbsp;æternam, animique amp; corporis cumulatiffi-inani felicitatcm aflequendam. Id quod eratnbsp;demonftrandiim. Huiulce Demonftrationis veritas elucefeit FxpUca-ex tuperioribus Scripturæ locis , ipfi Demon- tiodemon ftrationi fubftratis : quæ quidera continet vc-ram definitionem Atcributi,colleclani ex ciusnbsp;caufis, qnas illiipfi Scripturæ loci nobis flip-peditarunt. Atqucincacx demonftradilegibus omnia funt reciprocal ita vt de veritatei-pfius dubitari nonpoffit,quin ipta,tumTheo-logica, turn Scholaftica fundamentaconuel-Iantur.Etenim,fi quis huiufee Deinonftrario-nis partes omnes accurate difpiciat, nihil re-pcrict abfurdum, nihil repugnans, nihil alie-num :fed omnia confentanca amp; carum rerumnbsp;de quibusagiturnaturis coniicnientia. Exempli caufa : hæc tunt quibus potiffimum noftranbsp;Demonftratio continetur.
’. Spiritus Sanólus eftîcacitcr operansin animis noftris, amp; nos cum Chrifto Ipirituali-ter amp; arbliffimb coniungens. q,. Eides in nobis à Spiritu Sanbto ingeni-ta,vt fit vincuhi huius Ipiritualis cóiübtionis. 5. Sacramentum Cœnæ Domini, ad con-firmandam amp; augendam fidcm,ab ipfo Chrifto inftitutum. Hæ partes figillatim,earumquc naturæ cx-pendantur, amp; cum lis noftra conferatur len-tentia: Certc nihil in ca exiftct,quod cum illis omnibus non planb confentiat. I. Agnolcimus Deitaré Chriftiiqnû hoc my fteriu longb fupra naturæ fines amp; lupra rerumnbsp;creatarum ordincm coftituimus, atque ipfumnbsp;Chtiftu ætcrnæ vine tcaturiginé ctledeclara-mus. Agnofeimus etiâFIumanæChnfta’ naturæ veritaté:dum noninfinita,autdift’ufam,autnbsp;incircunfcriptam aut tub vanis accidentibusnbsp;latitantéifcd earn tantum in ccclo concernpla-mur,præditam dimentionibus amp; qnaliratibusnbsp;corporis gloriofi:duas in vna Perfona natuiasnbsp;ncque fcparatcs,ncqi cófjndétcs,ncq5 aliquidnbsp;proponencesquodipiarum veritati répugner,, r. hj. |
2. nbsp;Agnofeimus verara Ecclefiæ naturam:nbsp;quum earn dicimus effe cum Chrifto vera fidenbsp;arctilîimèamp; fpiritualiter coniungendam,vtnbsp;ab co vitam hauriat.
3. Agnofeimus Spirirum Sanótum fan-ôtfilimæ huiusamp;myfticæ coniunótionis effi-cientem amp; czsfT-cùr^, qualcm Scriptura nobisnbsp;deferibit.
q. Agnofeimus veram vim fidei : quu earn nullis, vcllocorum vd temporum fpatiis,in-tcrclufam eile dicimus.
5. Agnofeimus yeram Sacramenti naturam verum cius vtum : quum lacra Signa à Chrifto inftituta plurimi facirausmeque tamenbsp;in illis fubfiftimus, led ad res Significaras veranbsp;fide affiirgimusiVcritatem à Signo non diucl-lentes , nec Signum cum veritate confunden-tes aut craffe coniunoentes.
kaque difcufris,affirmamus,fcntentiam firmiffirooveritatisfundamento.nbsp;(unferun Pcto igitur à Chriftianis Leótoribus, pcri-turdeCit pfius Chrifti nomen,dc cuius fanótiflimo my-«Æ D jîK/ llerio hie agitur, vt ad hunc modum expendatnbsp;txplirxn o--t *'¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1__
Aa, citve rît à fafanbsp;di-iudice-
tur.
amp; explorent omnes fenrentias quæ de S,Domi ni Cmnacircunfcruntur:amp; confidofore,vt adhibiro hoc vere lydio lapide, facile, o-wr OtftT,nbsp;Ycrumà falfo diiudicenc.
Sed iam ex ordine ac methodo noftræ di-fputationis,pofteaquàm veritatem noftrçfcn-tentiæ,amp; (vt ad Hicronymum rcdcamus) fa-pientiædomum certiffimis fundamenrisiub-nixam, nobis extruximus, diruendus eft error oppofitushuius Chriftiani dogmatis veritati.
C A P V T 111.
5prtfgt;jj C I T V M ell qnod aliquando dixit Athanafius; Depulfis men-daciis, vcricatem niagis magif-querekicerc. Vt ergo 1'upcrioiisnbsp;Dcmonllrationis veritas magisnbsp;reluctat, operæprctium ell ea mcndaciadc-pcllcrc, quæ fententiæ à nobis ex Dtiverbonbsp;propofitæ,adiierfancur;præfertim quû ad ade-rendam vcricatis cognitionem , Prima Philo-fophia imprimis coraraendet *
Proferamus igitur argumenta noftræ artt-rxivag-iK!}; (St s’Aêgt;«TntiïçDifputationis.
Argvmentvm I.
OMne dogma quo negaturid quod Seri-ptura affirmât, amp; id cxcludicur quod Scriptura includit, efteTspoJ'o^or, ac proindenbsp;ab Ecclefia exterminandum.
Hoc dogmate , quod eft huiufmodi : Cœ-nam Domini clEe tantùm fymbolum Chri-ftianæ Rcligionis amp; commemorationcm ac fignaculum Mortis Chrifti amp; bencficiorumnbsp;cius,ncc in ca vllam elle communionem Corporis amp; Sanguinis ipfias: Hoc,inqua,dogmarc negatur id quod Scriptura affirmât ; amp; idnbsp;cxcluditur quod Scriptura includit.
Hoc igitur dogmax-fttTepoifci^ov, aeproinde ab Ecclefia exterminandum.
DE SPIRIT. MANDVCAT.
Maior propoficio eft pcrfpieua : quia Seti- 'Jjjiîr ptura ell raenfura noftræ fidei, ac proprer«nbsp;cft noftræ, vei affirmationis, vcl nega-tionis. Nam id quod répugnât Scripturæ (iß' p« î’nbsp;quit Auguftinus)verum elle nonpoteft.
Minorpropofjtioita probatur.CcrtuiTicft) qu? Scripturam verbis expreffis affirmarc,in S.D^’nbsp;mini Cœna elle communionem Corporis amp;nbsp;Sanguinis ipfius. Poculumbenedtclioms cathe-nedicirnns^onne comiminio Sangmnis ChriÜi ift-Payiis ijHemfrangintui, nonne commmio corponinbsp;ehrt fit efi?
Accipite nbsp;nbsp;mandneate : hoc efi corpiti
t^uodpro vebis datnr.
Adde quæ Chriftus de re ipfa Sacramenti ac de toto hoc myftcrio diireruit;amp;,vt Augu- D'S“,nbsp;Ibni verbis vtarpnultb vberiùs loquutuselt.
Caroyneavere eficibiaSangnts meMve^e eß-potnt. Qmmandncatmeam Carne7n,öi‘bib*tnbsp;meum SanoHinem in me mnnet, 0- eoo in eo.nbsp;plerique loci conhmilcs ante iam à nobis in-dudi,in quibus agitur de arôtilîîmaChrilhnbsp;nobifeum coniundlionc.
Qubd li quis forte nobis occurrat hacra-tione,quódin pcrmultis Scripturælocisà nobis fuprà commemoratis,non fiat mentio no-minatim de Sacramento Cœnæ Domini : ilk non noftram eucrtct,ied magis ac magis cofl-firmabitfententiam. Erenim fi quum egove-la fide promiffioncs Euangclicas amplciSor,nbsp;tum fio particeps Icfu Chnllinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Sic
cnim Apoftolus de dovtrina Euangelij dilfc- fjjti' Tecns-.ChnFiiparticipesfaElifum’M,ßmodb princi-pinrn illnd e^uo fnilentamnr firynnrn temieri/WK.)nbsp;Si, inquam,pcr illam ipfam fidem, habco vc-ram communionem cum co, amp;, vt corpusca-piti,iponfa fponfo,palmes viti,furculus tritn-co, ita ego, atque ctiamnum longé mcliiis Zlt;.nbsp;arôliùs,cum Chrilto cohærco : quippe cùminnbsp;me mancat, amp; ego in illo : (quorum omniumnbsp;firmillima teftimonja iam audiuimus in fupc-liori proximo cap.) obfecro tc, fi extra Sacra-mentum idpoteltfidcs, opérante Spiritulan-€to;quantó id niagis porcrir, quum ad prxdi-cationcm verbi amp;c ad Euangelij promiflio-ncs accèdent Sacra Symbola ab ipfo Chriftonbsp;in eum finem inilitura, vt ipfæ ctiam proinif-fioncs efiicaciùs in animis noftris fanciantur?nbsp;Qmd?Paulus rum ctiam quum non verfareturnbsp;in S^cra Cœnæ Dominicæ aêtione , potuitnbsp;vcril'hmè ita exclamare : Vmo nutem., non aW~ jA).nbsp;plins ego, fed vinit in me ChriEitis. Item :nbsp;brn fnmns Corporis eins, ex came eins ex of-fbns eins. Xicm-.Erunt duo in enrnem unam-.M')-fiermm hoc magnum efi, loquor autem denbsp;Cr de Ecclefia : amp; accedenre Sacramento, Ici-licet, obmutefcerct ? Aut igitur negenr planenbsp;vllam die Chrifti nobifeum communionemnbsp;ncccllccft, (atque ita negabuntquod Scriptu-ra verbis dilucidis amp; expreflis affirmât ) autnbsp;fatcantur, illam iplam communionem fierinbsp;cum fidelibus ardiffimam in lanéfiffimo Cœ-næ Domini Sacramento. Atque ita elle,rebusnbsp;ncccllariis addicemus, propolito hoc Syllo-gilmo.
Ybicunque amplior eft Semaiortumpro-miilio-
-ocr page 251-|
CORPORIS promiflionum Euangelicarum exhibitio, turnnbsp;tides protnilliones ipfas ampleótens : ibi quo-quccll amplius amp;maius ctFcctum vcriuîquenbsp;(idquodpatct cxipbs natutalibus principiis.) InSacra Domini Cœna (fiquidem cafyn-cerè amp; legitime vtamur ) amplior ac maior eft turn promiflionum Euangelicarum exhibitio,nbsp;turn tides ptomifliones ipfas ampJcólés ( Quianbsp;adprædicationemaccedunt facra Symbolaànbsp;Chriftoproptercainrtituta,vt tides noftra connbsp;firmeturamp; promilTioncsEuangclij magis ma-gifquc per hdem in animis iioftris fanciatur:nbsp;amp;illi ipfi agnofeunt, Sacra Symbola cfleli-gnacula: quæ ffuftra à Chrifto adhibita fuifle,nbsp;abfitvt dicant.) Quare, in Sacra Domini Cœna,amplius eft ac inaius efteefum vtriufquc,videlicet exhibi-tionis promiflionum Euangelicarum,öc fidei,nbsp;promilfioncs ipfas amplccfencis. lamautcma nobis dcnionlfratum eft,hoc clTeeft'ctkum vtriufquc,nenipe vt Ipiritualiternbsp;amp; niyllicè atque adeb artfiflimè cum Chriftonbsp;©««».jy’a'isrii veto Deo ac veto Hominc con-iungainur. Porrb,vt magis apparcat, quamiftorum o-piiiio diricntiac à Scriptura, nufquam repe-riasinfactis litcris, Mortem Chrilti efle man-ducindam, fed Corpus iplius,adeóque Chri-ftumipfum elle manducandum: vtconftatex bin Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locis meii vers efi cibns^ Sanguis meus vere efi posus. Ego fum panis vita: fi tjuss e-iierk ex hoc pane viuei in aterninn.Qui edertt zwe, viiiet pey-meySiC. Neque id fane irameritb. Nânbsp;(vt in (imilitudine manducandi maneamus)nbsp;nemo fatisrcélè dixerit,vim alcndi quæ eft innbsp;fane, fine ipfo pane à nobispercipi, vt vitanbsp;æc noftra luftentetur; Simili ter, Paflio Chri-fti,ciufquc beneficia amp; vis ilia viuitica quæ a-niniasnoftrasin vitamætcrnam fuftentat,nonnbsp;poceft a Corporc amp; Sanguine Chrilti, adeó-queab ipfo Chrifto diuclli, Etcnim oblationbsp;Corporis, fine Corporc oblato : effulio Sanguinis, fine Sanguine etfufo : amp; Paflio Chriftinbsp;line Chrifto patieritc,ncintelligi quidcmpol-funt.Dcnique attendamus ad præftantiflimamnbsp;hanc loannis fententiam. '¦biD.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isternarn dedtsnobis Ecus,nbsp;nbsp;nbsp;hac vita in Edio eius efi : Qm habet Filwtn^ habet vitatn: non habet Eilmtny'vitarn non habet. Horum verborum ordo imprimis fpeblan-dus cll.Priihùm enim dicit,vicam noftram rna-narcaDcorquippefolo viuentcac vitçautho-re, Seapud quem ellfons vitæ(inquicpfalccs.) Deinde aftirmat, vicam illara eile in Filio ; né-pequia lefus Chriltus ©Èa\,S^û)wo«,Medrarornbsp;Dei amp; hominum ilia omnia præftitit quæ nobis crant ad vitam æternam neceflaria.Poftre-inb, vtlimusætcrnæ vitæ participes,ait opor-icrcomnino, vt Chriftum ipfum habcaraus,nbsp;in quo vita eft. Sic,quamLiis aqua infrà featu-riens puteum impleat : tarnen ad putcum no-bis accedendum eft,vt aquam hauriamusiQuûnbsp;autera riti Corpcris de Sanguinis Chrilli coiii-inunioncm excludanr, foia commemorationenbsp;Mortis Chrifti, de eius adumbrata quadam i-niagine contcnti .• certè ( vt ad noftri Syllogif- |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxj micomplcxioncm redeamus)fcquirur ipforû dogma elle«Ttpoj'o^oi', ac proindc abEcclefianbsp;exterminandum: quippc quo negatur id quodnbsp;Scriptura fanétiflimè affirmât : amp; id cxcludi-tur,quod Scriptura verbis clariffimis includir.nbsp;Quanquam verb noftrum hoc argumentumnbsp;totam quæftionem fatis definit .•fubüciemusnbsp;tarnenaliquotalia argumenta abhuiusfonrenbsp;promanantia, amp; petita ex SuperioribusScri-pturæ locis vt iftorum crrorcs ante omniumnbsp;oculos faciliùs proponantur. ARGVMENTVM 11. QViinS.Domini Cœna non rcscafdcm per fiera Symbola fignificatas confti-tuunr,quas ipfe Chriftus propofuit: iJJi funt innbsp;fandliflimum hoc myftcrium,atque adeb in i-pfum Chriftum contumcliolî. Qui negant in S. Cœna vllam fieri commu-nionem Corporis amp; Sanguinis Chrifti, illi nonres cafdcm per facra Symbola fignificatas conftituunt,quas ipfe Chriftus propofuit. Quarc, tjui negant in S.Cœna vllam fieri communioncm Corporis amp; Sanguinis Chrifti,lunt in fanôtilfimum hoc myftcrium,atquenbsp;adeb in ipfum Chriftum contumeliofi. Maiorpropofitio luccripfaper fe* Chriftus Confimjt cnim is cil qui'Sacramcntum infticuit, vtpotcnbsp;fummus ille Propheta, Lcgiflator, amp; Rex Ec-elefiæ, cuius lolius cft, amp; Signa amp; res fignis i-pfis fignificatas proponcrc. Vrrunquc igiturnbsp;ex ipfius verbo perendum eft ; quod quidemnbsp;non fine caufa,lidci noftræ anchoram Atha-nafiusappellauit. Minorem propofitioncm fie probamus. Quum Chriftus Sacramêruin hocinftirucret;nbsp;jiccepttpanem { inepiit Matthæus)nbsp;nedgt;xißet,fregit, dedit^ue difcipults, amp; ‘tit,Acci-pite,comedite,hoc efi Corpus rneum: accepta po-culo c^gratiis abhs, dédit eis dteens : Btbite ex eonbsp;ornnes : H oc efi enirn fanguis meus N oui T e^ta-mentiy'juipro multis effunditur-dn remifiionempec-catorum.Vivac pcrfpicuum eft, Panem clic fignum Corporis,amp; Vinum Sanguinis. Ateriimnbsp;ifti volunt panem amp; vinum elle ranrùm fignanbsp;fiue fignacula Morris Chrifti amp; bcneficiorumnbsp;cius,ita vt nulla fit nobis cum carne Chrifti amp;nbsp;cum eius Sanguine communio. Ex quo fit, fi-quidem audiantur, vt res fignificata per pané,nbsp;non fit Corpus Chrifti:amp; rcs per vinum ligni-ficata,non fit eius Sanguis.Nam,fi propria lo-quimur,Mors Chrifti amp; eius beneficia nonnbsp;funt, vcl Corpus Chrifti, vcl Sanguis eius, velnbsp;ipfe Chriftus.Qt^cinadmodum igiturpanis cftnbsp;lignum Corporis,ira donatio panis,cft fignuranbsp;donationiscorporis. Sic cnim Chriftus: Ac-etpite çfi manducate. Ergo necefle eft à fidcli-bus recipiatur amp; manducetur Corpus Chrifti.-nempe(_vt à nobis in primo cap.expofitum cft)nbsp;Spiritualitcr amp;per fidé,cfticacitatc S.Spiritus.nbsp;Hoc verb illud eft quod dicimus, nos arbliflî-mè cum Corpore amp; Sanguine Chrifti, adeô-que cum ipfo Chrifto coniungi, vt eius meri-tis allequamur vitâ quâ Chriftus in natura no-ltr.1, oblato in crucc facrificio , nobis compa-lauit. Non feparamus beneficia Chrifti abi-t. iiij. |
114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E S P I R I T.
pfo Clirifl:o,amp; viciffim,Chriftum ipfum à fuis meritis ac beneficiis fcparanduin non ellenbsp;contendiraus.
MANDVCAT.
ipfa fcparari.a’J'üKt^t'.
Confequentia patet:Z7z/?^«Ainmemanfertty eieEltu extra yflattm, vt palmes arefeit : inquit 1®*“'nbsp;Chriftus. Item : Qui habet Filium^habetvitatp:nbsp;cjuinon habetfiltum vitam non habet. Item '.hiCnbsp;vita in Ftlio eins efl. Vnde colligitur, Chriftumnbsp;elle caufam vita: actcrna:,ac proindc noftrxnbsp;luftificationis, Rcmiffionis pcccatorum.-Sinbsp;corum ciufmodi quæ ad vitam æternam refe-runtur. Quamobrem ft putas tc Remiffionemnbsp;peccatorum amp; luftificationcm habere, quumnbsp;ipfum Chriftum non habeas : tu caufam continentem ab cffedlo fuo feparas. Nam hiiicnbsp;quæftioni valde accommodatam elle ratio-nem eius caufæ quam Philofophi continentem vocant, in I. cap. huius dilputationis ad-monuimus. Hæc eft autem natura Continen-tis caufæ, vtillâpofitâ,ponatur quoqueciiisnbsp;effcótum : amp; viciffim,cftccto illius caufæ pofi-ro,ponaturamp; caufaznec vnura ab altcro polficnbsp;vnquam reipfa feparari.
argvmentvm VII.
QViinS. Cœna fola Chrifti beneficia,no autem limul veram cum ipfo Chriftonbsp;* communionem proponunt,cucrtuntnbsp;præclaram hanc Chrifti lcntcntiam..^^i»z4??-ducat me am Carnern, (jquot; bibtt meum Sanguinem,nbsp;in me manetc^ ego in ea.Quod ab fit vt faci'amus.
Confequentiam elle manifeftam hinc ap- 2’’’quot; parct:e]uod, de virtutclermonisfvt loquunttitnbsp;Scholaftici)aliud eft, mancrc in Chrifto, aliudnbsp;mancrcin beneficiis Chrifti:nccvfquamrcpc-rias hoc loquendi gcnus:mancrc in beneficiis,nbsp;amp; beneficia mancrc in nobis. Verba autemnbsp;Chrifti fignificant aróliflimam coniunftio-ncm,vtvidcrc licet ex confimilibus locis: vr,nbsp;Manete in tne ego tnvobis :ficut palmes non iojD'I'nbsp;potefiferrefiuPlum a femetipfo nifimanferitin vite:nbsp;tta nec vos^nif in me manjeritis.
In illo die vos cognofeetis me cjfe in Patre meOi VOS tn rncy!^ me tn vobiSiamp;i.c.
Sic igitur dicendum eft, nos areftiffimè cum Chrifto coniungendos efte, vt eius beneficiis,nbsp;iplaque adco æterna vita perfruamur.
Argvmentvm v hi.
Cl in S.Cœna beneficia Chrifti tanrùm obfi-gnantur,non autem verè cum ipfo Chrifto coniLingimur : fcqucrerur, aut Chriftum nonnbsp;elfe Caput Ecclcfiæ, aut Ecclefiam non clfcnbsp;corpus Chrifti; vtrunque falfiflimum de in-numcris Scripruræ locis contrarium.
Confequentia fic probatur. Paulus de hoc Sacramento verba facicns:benediHio-nis cuibenedtcimusiincpxix.ynonne communio San^nbsp;gutnis ChriPii ef? Panis t^uemfangimus , nonnenbsp;communio Corporis ChrtPlt efl?Qmntamvnttspti'nbsp;nisyvnutn corpus multifumtis,nam omnesvnius pnnbsp;nisjimM participes.non vider, Apollo-•him à veroamp; naturali Chrifti Corpore de San- penbsp;guinc tranlitum faccread Corpus eiusmylH-cum,quod eft Ecclefia. Redè enim Auguft.V-niratem Ecclcfia:(inquir) in Sacramento panisnbsp;commendat Apoftolus.Atque id caulam piÇ-buicMaioribusnoftriSjVtfimilcpanis exinul-tis
ARGVMENTVM IIIquot;
Cl in S. Cœna Domini nulla eft Corporis amp; '^Sanguinis ipfius communio , fcqucrctur,nbsp;hancChrifticompararioncm ftarc nonpoffe,nbsp;loan.tf. (quod abfit.)Slt;f»rw«lt;? ¦vinens Paternbsp;viaoper Patrem : it a, ejui ederit me vwet cjuo^aenbsp;' ipfeperme.Confccpi^ns eft falfum.Igicur amp; Annbsp;tcccdcns.
-PnbiM. Confequentia patct.Ccrtum eft enim Chri-ftum viucre per Patrem propter fummam i-pfius cum Patre coniunólioncm : amp;(fiqiiidem diuinam vtiav fpeiftes) identiratem. Vt ergonbsp;maneat vis eomparationis,quoad eius fieri po-teft , amp; quatenus fert noftra conditio : ncceffenbsp;eft viuamus per Chriftum cum ipfo Chriftonbsp;arótiffimè coniunefti.
argvmentvm till.
CI in Sacra Domini Cœna nulla eft Corpo-'quot;quot;'ris amp; Sanguinis ipfius communio:fequere-tur, viuificam Chrifti virtutem ab ipfo Chrifto , vcl Chriftum à fuo Corpore amp; Sanguine pollc diuclli.Contcquens eft falfum.Ergoamp;nbsp;Antecedens.
Confequentia patet.Ifti volunt, beneficia Pto Atm. Chnß-jQljßgtmqfacrisfignis in Cœna Domini propofitis, ac proindc nobis oiferri viuificam ipfius Chrifti virtutem,quæ nos in vitamnbsp;ætcrnamfuftentet.hoc eft enim fiimmum eiusnbsp;ergahos beneficium. Atqui visilla viuificadi-uelleretur à Chrifto, fi cum illacómunionemnbsp;habentes, nullam haberemus cum ipfo Chrifto communioncm. Rurfus fi communionemnbsp;cum Chrifto haberemus, nec vlla nobis cumnbsp;Corpore eius de Sanguine communio intcr-cederec,profc(ftó Chriftus à fuo Corpore amp;nbsp;fanguine diuellcrctur. Vtrumtjuc abluvdiffi-mil. Abfurdiffima igitur eft iftorum' fententia.
argvmentym V.
SI vera eft iftorum opinioiergo tollitur Ana-logia Sacramenti: quod tarnen fine Analo-giaftare non poteft.- alioquin eilet Sacrainen-tum fine Sacramento : vtcuiuis manifeftum eflepoteft, exipfius Sacramenti definitione.
I Confequentia patct.Sic dixit Chriftus panem TnbAtio. difeipulis porrigens: Accipite,maftdiicare.Et^onbsp;Analogiaeftin manducationezquæproculdu-bio fignificat arctiffimam coniundioncm, vtnbsp;ante diximus. Atqui vt vim alendiquæ eft innbsp;pane percipiamus, panem ipfum percipiamusnbsp;nccelle eft. Exquo efticitur (itadnftante Ana-logia Sacramenti)nos elle aróliffimè cum Cornbsp;pore amp; Sanguine lelu Chrifti,adcóquc cum i-plo Chrifto coniungendos,vt vim de efticien-nam eius falutarcra atque viuificam fentia-mus. At enimilti pcrinde faciunt vtli quisdi-cat,etiam no fiimpto pane,vim pants ad alcn-dum corpus lumipolie.
ARGVMENTVM VI.
SI vera eilet iftorum opinio: fcquerctur,ciu-fam continentem ab clfeólu iuo polie rc-
-ocr page 253-|
CORPORIS lis grants, amp; vini ex multis vuis confcûi, ad hoc Sacramcntum cnarrandum fepcnumcronbsp;vfurparint.Nos igitur infiftentcs piorum Ma-iorum vcftigiis ab ipfo Apoftolo imprcffis, i-ta ratiocincmur. Si Sacramcntum Cœnæ Domini cftccrtum pignus ac vcluti cxprefla imago mucux coniunótionis qua fidclcs inter fenbsp;dcuinciuntur : Ergo eft ctiam illius coniun-dionisqua fideles ipfi cum Chrifto arftiffimenbsp;coniunguntur. Etcnim, vt corporis membra eiufdem vitæ ac fenfus vinculo copadajinter fc cohæreant,nbsp;omnino nccelTc eft, cum ipfo capirc coniun-ganturàquo diuulfa, nullam ampliùs com-munioncm inter fe habere poterunt. Nufquanbsp;autem fcriptum reperias, vel Mortem Chrifti,nbsp;vcl eins beneficia elfe caput Ecclcfiæ, fed hocnbsp;deipfo Chriftoamp;tar^u7ru Scriprura conftan-tiffimè affirmât.Quia verb Affirmatio eft mennbsp;furaNcgationds ( vt tradunt Philofophi) con-cludamus Sy.Uogifmum hunc hypothecicumnbsp;Awafaj/ixcMjlyllogifmo hypothctico jj-oio'tk-5 in hunc mo dum. ixunit C’rfofinbsp;'* Upitt ^»um tptx. Si in S.Cœn.a communio veta eft membro-Chrilti, hoc eft, piorum atque fidclium inter fc,qin vincailo pacis óc fraterna charitatcnbsp;coniunóhfant(v’t Apoftolus docct, amp;pij Ma-inreçagnouerun tmcc vllus adhuc Chriftianusnbsp;extitlt, qui id n egaret ) Ergo in S. Ccena veranbsp;communio eft n lembrorum Chrifti cum ipfonbsp;Chrifto Capitc; quandoquidem fublata com-munionc cum c;apitc,ftare nonpoteft mutuanbsp;inter fc membrorum communio, imb ne mê-hraquidtm lun.t nili C(U4);tz/zsi/;. Atque id fiquisnbsp;forcé ncgaucrit„ illc profcctb vidcri polïàc linenbsp;capitc viuere, : fincratione rariocinari. Huenbsp;adde quod Seri peura tradit, fideles vnum cifenbsp;in Chrifto. Na i.n fi fideles inter fc coniuntftinbsp;fnnt, quia com munioncm habent cum Chri-fio: fcquitur,ip'fam piorum cum Chrifto con-’ lundioncm, cli.c maiotem murua piorum inter fc coniund’ionc. Qnarc, in primis obfer-tCjjnandum eft Ap oftolicum hocloquendi genus.nbsp;Sicuccorpusvnum efi, membrAhtibetmultatO-fnnta, vero men.tbra, corporis vnitts, multa i^uumnbsp;prafnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;csrptis:ita Chriitus. ‘“Pf.uo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alhudcns Auguftinus;Vcrbum,in- ftnit,amp; caronon vtruque vnumiPater amp; Ver-hnm,vtrunquc vnum : Chriftus amp; Ecclefia,v-ftunque vnus. Argvmentvm IX. ÇlinS. Ccena.beneficia Chrifti tantum obfi-^gnantur, nonautem verc cum ipfo Chrifto coniungiiHur : fcqucrctur, Ecclefiam non elfenbsp;fponfamChrifti,ira vtirrita clîct fimilitudonbsp;coniugij ab Apoftolo fuper hoc fanbto myftc.nbsp;lio vfurpata.Gonfequens eft impium.Impiumnbsp;igitur amp; Antecedens. Confequentiæ veritatem ficoftcndd.Pau-lus'qucraadmodumin cap.fuperiori proximo audiuimus, quum rccitatcmus Scripturæ locos,ex quibus noftram Demonftratronem cf-fecimus.inquit,tpßus carnem odionbsp;habuit, uno enutrit acfouet eamficuc Domtnusnbsp;t-cdefiam : Qwniam memJsra fumus corporis eiust |
C HR I,'S T I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij ex carne eins ex oßibus eius. Propterea derelin-tjuethomopatremef' matrem adharebitvxori erunt duo in camem vnam.AîySlerium hocnbsp;magnum eß. l,o(]Hor autem de Chri^lo de Ec~nbsp;clefia. hæc Paulus. Non eft autem huius locinbsp;neque noftri inftituti prolixe difputare de fen-fu verborum Pauli, amp; de applicationeiljiusnbsp;fcntentitE quam ex Mofe deprompfit.Hocc-nim nobis latis elle debet, qubdomnes interprètes hue denique rcdcunt,Apoftolum loquinbsp;de ardiffima noftri cum Chrifto coniundio-nc, cuius exprclPam imagincm in coniugionbsp;conteroplatur.Atque huius ctiam rei permul-tos alios cxtarc Scripturx locos conlimiles innbsp;illo iplo cap. proximo annotauimus. lam nifinbsp;vclimus hanc Pauli fimilitudincna nobis peri-re, necefle eft dicamus, Paulum ardiffimamnbsp;Ecclefiæ coniundionem cum Chrifto fignifi-care,quum ait,«cr eße ex carne Chri^i ex oß-fibus etus. Nam fi quis cxiftimet, verba ilia elfenbsp;tantum intelligenda decommunion^natura-li,quæ nobis cum Chrifto intcrccdit quatenusnbsp;Humanam naturam airumpfit J Aoj-5?,amp; fadusnbsp;eft particeps Carnis amp; Sanguinis, (inquit A-poftolus ; )prætctquam qubd hac rationc di-cendum fuit potiùs, Chriftum efte ex carne nonbsp;ftra amp; ex ofsibus noftris: certe hæc interprera-tio valdc extenuabit piorum cum Chrifto co-iundioncmiqiium de cadem pofsint ctiam rc-probi gloriari.Sunt cnim humançnaturç participes, non minus quam elcdi. At cnim Paulus coniundionem de qua loquitur, affirmâtnbsp;elle longe maximam amp; Ecclefiæ pcculiarcm,nbsp;cuius ipfc myftcrium adorat.Qucmadmoduranbsp;cnim vir,eftcatovna,non cum quauis mulicrcnbsp;(licet humanam naturam omnes ex æquo par-ticipcnt)fcd cum vxoreilta Chriftus non dici-tur àP.tulo elfe vna caro cum omnibus homi-nibus ; fed peculiariter cum Ecclefia : Lotjuor.^ Eph.îgt;nbsp;inquit, de Chriflo de Eccleßa. Rurfus,abfur-dum eft , lubftitucre Chrifti beneficia loconbsp;ipfius Chrifti. Quis enim hæc ferat? Ecclefiamnbsp;ciFc fponfam bencficiorum Chrifti. itcinque:nbsp;Nos elle ex came bcexolsibus bencficiorumnbsp;Chrifti. Quamobrem agnofcamus mentemnbsp;Pauli,atquc ira poft ipfum Paulum ftatuaraus:nbsp;Quemadmodum ea lex eft coniugij, vt vxornbsp;contrahat matrimoniura, non cum bonis acnbsp;beneficiis viri : fed cum ipfo viro, cuius con-iundionis hoc effedum eft, vt fit bonorumnbsp;viri particeps amp; illis fruatur: Ita Ecclefiam ef-fe fponfam ipfius Chrifti,qui cum myftico,nbsp;eodcmquefandifsimo amp;ardifsimo fpiritua-lis coniugij vinculo coniungitur, ac proptcr-ca elfe bencficiorum Chrifti participem. Ita-que qui fola beneficia proponunt,idcmfa-ciunt,vt fiquis velit earn elle vxorem,quæ nullam habcat cum ipfo viro communionem, amp;nbsp;nihilominus fit particeps bonorum eius. E-nimucro quotics mihi locus hie Apoftolicus Gcn.aJnbsp;ante oculos verfatur:toties laudo piamhanc lit. Maiorum noftrorum fententiam: Ecclefiam c.i8.i9.8c fuilfeformatam, amp; , vt loquitur Mofes, ædifi- Scnt.ey-catamex Chrifti latere^quemadmodum Euanbsp;fuit ex Ad-ami latere formata. Sed ctiamnumnbsp;addo, in Ecclefiaaliquid fuilPe longé præftan- Fauft. |
|
lie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SPIRIT. M-inicli. tius/quidni enim fuerit,quum Chriftuspoftc-hb.Ti.c. ¦ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; n 8.5: dijl. in Luc li. x.Id.dc Inft.'Vir. cap.4. amp;c. Gen. z. riot A.damus fit priore Adamo longé prçftan-tior; ) Nam Ecclefia fponfa Chrifti, non tan-45- Amb. tuin ex Carnc Chrifti,fed ctiam ab iplo Chrifto facta amp; ædincata eft. Chriftus enim Eccle-fiamfecit, amp; ex Carne fua fecit, quiim homo faótus, ta. omnia pr3eftitit,quibus Ecclefia ipfinbsp;aréliffiraè deuindta,fclicitatcm æternam af-fcquetur. Verè igitur magnum amp; adorandum eftmy-fterium huiufee fanôtiffimæ amp; ineftabiliscon-iunótionis, quæ humana omnia vincula amp; o -rnnera naturæ facultatcm longe fupcrat, adeb vt mcritb nobis fit cum Apoltolo cxclaman-dum-.myftcriurn hoc coniunólionis Chrifti amp;nbsp;Ecclcfiæ elfe quàm maximum. Neque ferendanbsp;eft quorundam Monachorum vcl infeitia, velnbsp;irnpudcntia,vcl etiamaudacia, qui in ipfumnbsp;Apoftolum infurgenres,non panuntur,nosnbsp;famftiffimtim hocamp; inenarrabile myftcriumnbsp;adorare ; amp; quotics id faciraus, rum iHi obie-lt;ftant,nosad commentitium myftcrium rc-cutretc. Cæcertira,antequam difeedamus ab hac A-poftoli meditatione, non critalienum,in me-moriam redigere quæ de vtroque Adamo i-dem Apoftolus alio in loco nobis tradidit, his • verbis : Sicutin fldamo omnes moriuntur, ita e?nbsp;in Christo omnes mtfifleabuntur. Et paulo póft.nbsp;F actus efl prior homo y Adamus in ammamviuen-tem :potterior Tjero Adatnus inSpirttum Tiiuifi-cum-Ycccc tibi duo Adami inter fc comparati;nbsp;atque ita,vt in priore moriamtir; in poftcriorenbsp;viuamus cam vitara cuius futura eft lummanbsp;beatitas, dicillo fcliciflimo amp;expcótariffimonbsp;Refurreélionis mortuorum : de tpiaficChri-ftus ; Qm edtt meam carnem btbitmeum San-, ÿiinem, habet vit am aternam , (fl tgo excitabonbsp;SerTor. euminnouißimodie. Ad quod alltidens Augu-ftinus, Parentes, inquit, ad mortem, Adam amp;nbsp;Eua ; patentes ad vitam , Chriftus amp;c Ecclefia.nbsp;Eftautern obferuandum hoc loquendigenus,nbsp;Aioriin Adamo, (fl viuere tn Christo (quemad -niodum etiam admonuimus in principio huiufee difputationis. ) Nam ita lignificatur eanbsp;coniunctio quara cum vtroque habcmus. Sicnbsp;igitur libet ratiocinariiSi moriraur inAdamo,nbsp;quia fumus cum Adamo coniundli naturalinbsp;parcicipationc:(vnde enim propagatio culpç,nbsp;nifi ex propagatione naturæî)nonne,obfecro,nbsp;vitam fpiritualera in Chrifto viuimus,proptcrnbsp;fpiritualcm ipfius Chrifti participationem?nbsp;Quod lica vis naturæ indita fuit Adamo, vrnbsp;per generationcm naturalem nos fui participes fàccret,quantumuis licet iampridem mor-tuus : nonne longé raaiori ratione Chriftus innbsp;æternum viucns,in cœlum fublatus, omniquenbsp;gloria amp; honore coronatus, hanc vim habc-bit, vtperSpiritumregenerationis, mirando,nbsp;ineftabili amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo ( cuius tamé ef- feófura pij in animis fuis pcrlcntiunt)nos red-dat fuiipliusparticipes ? Quid ’Num id quod eft fupra naturam minus poccrit, quàm natura? Atqui, hocdicerctur inconftantilîimè. lainnbsp;autem ex Paulo didiciraiis, coniunéfioncmnbsp;Chrifti de Ecclcfiæ elle rayfticam : nec in du- Eph.-y- i.Cor. 15. lom S. |
MANDVCAT. biumreuöcari potcft,quin omne myfticiini fit VTiiptpvoiKov amp; fupra naturä, vt iam ante ad-nionuimus.Et vcrójhuius rei Paulus ipfe tcftisnbsp;eftlocuplcciffitnus, qui de naturali çoniugijnbsp;communione diirerensjalfurgit ad magnuinnbsp;illud myftcrium quod in Chrifti amp; Ecclefiatnbsp;communione contemplatut.Quamobtcin{cltnbsp;enim nobis ad Apoftolicam limilitudincninbsp;rcdcundum) concludimus, eosEuamàpriorenbsp;Adamo , amp;: Eccicfiam ab Adamo polleriore,’nbsp;qui Chriftus cft,diuellcrc: qui veram Ecclcfisnbsp;cura Chhfto coniunóbonem,vcraraque ipfiusnbsp;Chrilli participationem eflc negant. Conlirailia pleraque argumenta petipol-funt cxScripturælocis ante ànobis cominC' moratis : qui ftarc non poffuntjnili iftorum c-uertatur fententia. Atqui Scripturæ loci fuutnbsp;t^etvctytiiK firraifljmi. Ergonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftoruin fententia eu erfa eft. ARGVMENTVM X. SI in S. Cœna non eft vera Corporis Chrifti amp; Sanguinis eins , adcóque ipfius Chrifti participatio(queraadmodum ifti negant.)Er-00 in L Cœna nee eft vera commemorationbsp;Paffionis Chrifti ; nee lunt vera bcneficioruinnbsp;Chrifti fignacula ( quod tarnen vtrunque iftinbsp;affirmant.) Confequens ifti perhorrefcunt. Ergo amp;. Antecedens perhorrefcant necef-fe eft. Confequentia patebit ex genuina vocabu-lorum lignificatione. Nam fi in S.Ccena mortem Chiifti commémoras ; ccquid, obfecro, commcmorasïNirnirum id cxPauIi vei bis dif- .nbsp;cendum eft : Qm proprio Ft/io non pepercit,f(^nbsp;pro nobis omnibus tradidit eum, ipuo/nodo non C'nbsp;tiam mm eo nobis omnia donabitiF^Qw potes igi-tur vere de Chrifti paffionc cogitate, quin fi-mul credas, tibi hac ratione Chriftum daru«inbsp;cfl’e, vr cum Chrifto, omnia ipfius Chriftibeneficia pcrcipias.Huc etiam fpcótant loei con-fimiles.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Filius datas efinobis. Ita Deus dtlexitmundum vtFiliumfiiwnvni' ^enitum dederit^vt ^uipjuis credtttneumnenp^'nbsp;reatyfed habeatnitam aternam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Pat er meus dat vobis panem illitm cœle^em. Panis emm Fie Det efl qm de ccelo defcendity'fl datvitam mundo, amp;c. lam fi vfquam alias nobis datur amp; ofiertur Chriftus,id fit Cœnç Do-minicæ myftcrio ceicbrando , vbi ad ipfan'nbsp;prædicationem Euangclij , Sacra fymbolaac-cedunt.Ateiuc id clariffime tcltatur ipfa Chrifti nctba.:xlccipite,comedtte, hoc efl corpus meio^'nbsp;Quæ quidem nullius moracntifucrint,fi Chtinbsp;ftusàpiiscredentibus accipi nonpoffit. No-tum eft enim,Dare amp; Acciperc eft’e relata.nbsp;Ntc vllus eft vcl tantillum innbsp;exercitatus, cm non pcripeélafit natura amp; 'isnbsp;Relatorumiexqua videlicet ftatuendum eft,nbsp;iddarinon polie, quodaccipinon potcftió-'nbsp;contràjid quod dari poreft, accipi pofte. Atnbsp;Chriftus iplc datur pus de credentibus.nbsp;Chriftusapiis credentibus accipitur : nctup^nbsp;fpiritualitcr,pcr fidem, cfticacitatcfauifti Spiritus |
ritus in aniinis no II vis fiipraptnnçpnaturani opçrantis.Si quisigitur djcat, nos pmnia qnUnbsp;dem beneficia Chrifli accipcrc,fcd non Chri-rtum ipfumiid contradiûioncm inipIicabit(Ytnbsp;Scholaftici loquuncur. )Nain Chviltus ipfc eftnbsp;donum,acbcncficium longe præftantiffimumnbsp;quod nobis coiifertur.Sic cnim Efaias:P«frnbsp;nobùnatufyFUitu nobis àattis efi.Fz Paulus:^Mc-gt;nbsp;fnodo non cum eo omnia nobis donabtti Audi C Y Mnbsp;EO. Datur ergo Chriftus, amp; cum Chrifto rc-liqua omnia Dei beneficia conferuntur. Tunbsp;verb manifcftè Paulo contradicens. Omnianbsp;nobis donabit fine co,inquis.Porró,fi in Sacranbsp;Cœna funt tantum fignacula bencficiorum.-cur tibi in manus ilia fignacula tradunrur? Sinbsp;figna , cuius rci figna iunt ? fi obfignant, cc-quidnam cû quod ab illis obfignatur? Vrget c-niniratio ac natura Rclatorum , vtantè dixi-mus. lam ipfc Chriltus tollit omnem dubita-tionem,quipaneiTi vocat Corpus fuum,amp; po-culum indem vocat Sanguinem fuum .• quænbsp;quidem Sacra Symbola,amp;,vt loqucris,Signa-cula,quura fidelibus dantur,fignificant amp; obfignant Chrifti corpus amp; Sanguinem ipium-que adco Chriftum illis dari.Alioqui client figna fine fignificationc : hoc eft, Signa non figna-.qua ignorantia Philofophi dicunt nullam elle ctalfiorcm.
Argvmentvm XI.
SI Sacramentum Baptifmi nobis proponit coniunólionem noftri çum Chrifto.-Ergo idnbsp;ctiam de S.Ccena dnîcndunî eft.
Verum eft Antecedens.
Verum igitur amp; Confequens.
Connexum eft perfpicuum ex natura amp; A-nalogia vtriufque Sacraméti. Qtfinetiam ipfa coniunûio magis exprimitur in S. Cœna, vtnbsp;apparct turn ex verbis Chrifti, turn ctiam exnbsp;ipfis fignisin Cœna Dominiprppofitig, co^nbsp;rûmquc natura dé fignificationc,
Antecedens probatur ex fequentibus loçis. Conjeffultt am Chriiio ^/ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; per
fjiiem ettam cam eo refarrext 'slis perfidem Dei ef-ficaciter agentis, ^ai excüaait earn ex mortais: quot;vofitjuemortaosinpeccatis amp;prapuao'^carnis ve-ßr£ cum eo viKificaatt, cendonatis vobis omnibusnbsp;peccatis.
St cum eo plantati coalaimtts conformatione mortis aus,nimtram etiam üefiarreFlionis confior-mattone ccaleficemus.
Qufiunsjue in Chniio bapnzati esiis,Chrifium mduisiis : amp; plcraquc confimilia. Addc, qnodnbsp;Veteres identidem dicunt,nos per Baptifmumnbsp;in Chriftum inferi, adeb vt de Conl’equcntisnbsp;veritate non iit dubitandum.
ARGVMENTVM XII,
CI,qui prætcrroifla Subftantia, in folis ipfius ^Subftantiæ accidencibus adhærefcunt , innbsp;nulla feientia tolerandi funr, nedum in Theo-logia,icientiarum regina; Cert c qui in S.Cœna lolam commemorationem mortis Chriftinbsp;amp; Signacula tantum bencficiorum eius, nonnbsp;autemveramCoramunioncmcumipfo Chriftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, açprôinde cum Corpore amp;
Sanguine cips Gonftiruunt,non funt rolcradi.
Connexi ratio eft in promptu. Nam voca- Trobati». bula hæc, Chriftus, Corpus, Caro, Sanguis,nbsp;Snbftantiam fignificant. At Chrifti Morsamp;nbsp;eius beneficia inter accidentia numerantur,nbsp;Eft igitur iniquiflimum, fola Chrifti beneficia proponcrc, non autem ipfum Chriftum,nbsp;verum Dcum aç verum hominem,qui icipfumnbsp;pro nobis tradidit, vt æterna felicitate p'otia-mur. Equidem mirari fans non polfum , quidnbsp;iftis in mentem vencrit, qui quum maxime vider! velint à craflisPontificiorum commentisnbsp;alieni, nouo tarnen modo ad Pontificiorun^nbsp;Tranllubftantiationera alludant.Nam Ponti-fiçij panis Subftantiam ab ipfius panisacci-dcntibus ita diuellunr, vr putent accidentianbsp;panis fine panisfubftântiaorcpcrcipi. Ifti autem Paflioncm Chrifti amp; eius Mérita ac beneficia, fine Chrifto, hoc cft, fine vera çuinnbsp;ipfo Chrifto communione proponiinr.$ed denbsp;his haélcnusmimis enim longum efletonmianbsp;incommoda rcccnfcrc quæ ex iftorum ppin tone confcquuntur; amp;{qucmadmodum alicubinbsp;dixit Auguftinus ) non femper omncs.crro-rum rami funt figillatim feriendi, modo radices ipfæ fucrint amputatæ.Iam igitur nobis adnbsp;Qbicblioncs aducriariorum refpondendü cft.
C A P V T IIII.
Vi mcndacij amp;erroris patroci-nium fufçcperunt, eos perinde faccredicebatChryfoftomus, vtnbsp;qui putres parictes albo tedorionbsp;illinunt. Sic cnim folcnthomi- 'nbsp;ncsmendacium adumbrata quadam veriratisnbsp;fimilitudinc commendarc. Poftcaquam ergonbsp;verara de vera Chrifti npbifcum communione fententiam expreffis Scripturæ lociscon-firmauimus,amp;: eos qui contrariam fententiamnbsp;fequuntur, ex eadem Scriptura rcfurauimiis;nbsp;cb iara noshuius Difputationis ratio acme-thodus proucxit,vt fundamenta quibus illi ni-tuntur,dirucnda fint, eâque dilloluenda argu-mcrita quæaduerfus noftram feptentiam fo-lent obiiecre. Sic enim faciliùs erroresdete-gentur, amp; dctraého obieôtionum integumen-to, atque(vtcumChryfoftomoIoquamur)alTnbsp;bo tcétorio fublato,putrcsiftorumparietcs o,nbsp;mniumoculispatcbunn
O B i E c T I O î,
Si in Cœna Domini manduçatio Corporis Chrifti amp; potus Sanguinis ipfius fpiritualitcrnbsp;intclligi debent, vc plcrique omnes agnofcüt:nbsp;Ergo debent non de ipfo Chrifti Corpore in-tellighfcd de Chrifti bencficiis amp; imprimis denbsp;fruétu mortis amp; facrificij ipfius.Nam Apofto-lus fpiritualibus fpiritualia comparabat i.nbsp;Cor.2.
Confequentia patet : quia Corpus Chrifti non eft Spiritus,fed eft verum ac naturale corpus, quemadmodum agnofeunt omnes Or-thodoxi-.hærcticis contra fentientibusiampri,nbsp;demprofligatis.
1lt; E s p o N s I o.
Fallit Confequens: nititur enim haç
-ocr page 256-1
hypothefi: Nihil poteft intclligi fpiritualiter fte Chrifti veto amp; natural! corpore : eyuod eftnbsp;falfiflimum. Etenim cofandunt hæc duo, fpi-ritum,amp;fpirituale, amp; opponunt Spiritualenbsp;Corpori,Error to t« Af^Biij.Et rede monenr Philofophi,!!! argumentis à Con-iugatis fæpelatereHomonynaias, quiainillisnbsp;verba potiùs quàm res conliderantur. Proferonbsp;i.Cor.5, jgirur tvç-aciv cxPaùlo. Nor poFlhac neminemnbsp;nonmid'S fecundum carnem : tjnod ß etiam no-KimM Ciiriiium fecHndH7n carnem , nunc tarnennbsp;non ampbiis nontmui. Si igiturefiin Chrifto,nbsp;nona creatura eß-^ See:, Q-iinetiam, tametfi hu-mana Chrifti natura non eft Spiritus, tarnennbsp;quomodo vnquam potcris nili fpiritualiternbsp;inrelligerc, humanam Chrifti naturam à Zo'j.«nbsp;in vnioncm Perfonæ alTumptam, ex Spiritunbsp;fando conceptam, natam ex Virginc,incom-prehenfis Dei donis exornatam,in coelum fub-latam, præfulgentera omni gloria ac maiefta-ITira 5 te? Quomodo pofl'unt, nifi fpiritualiter, hæcnbsp;verbaPauli intclliginbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;my-
i.Ioan.i. fiertum. Deut coßieuus faElits efl in carne,inqait:. Idem dicendum eft de hislocis. Qmd audiui-mw, t^uod -vidimM oculii noürü, quod fleStaui-loan 1nbsp;nbsp;nbsp;tnnsicfl manw noslra contreSlarnnt deflermone vi
ta. Elam vitapatefacla efl (fl vidimus,Sec.Sermo iilc Caro faüus efl (fl commorat us efl inter nos,nbsp;I Tim X cflfleciaMmusgloriam eiui ,gloriam vt vnigenitinbsp;egreßi à Pâtre,Sec. Knus efl médiat or Deifflho-minumhomoChrtsius Jefus,S!CC.
Ratio Confequentiæ quam afiêrunt, plane nullaeft.Nccenim hæcfunt conlcdaria.-Cor-pus Chrifti eft verum ac naturale Corpus: Ergo non manducatur fpiritualitcr.Itcm:fi mannbsp;ducatio Corporis Chrifti debet intclligi fpi-ptualitcr : fcquitur, iam non clfc Corpus, fednbsp;fpiritum. Error eft p-t’^^ßdiru à modo ad remnbsp;ipfam.Eft enim manducatio corporis,non autem manducatio corporalis.Quod velim fem-pcr intclligi in hac difputationc : nc quis purer pofita fpirituali coniunótionc, tolli veramnbsp;amp; ardifilmam cum ipfo Chrifto ©sai'^^u'ür.anbsp;coniundionem. Itémquc ; error lt;20^ T0 677û-^(^ov,prætcr errorem iam fuprà à nobis anno-tatum,'!ï'«pa tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t»? Ât^eaç.Quosomnes er
rores Icqucntibusincommodis obruimus.
Si valet fuperius Connexum ab aducrfariis allatum , ergo nihil credi poteft de Chriftinbsp;Corpore: ac proinde pcrirct certilfima amp; fa-lutaris fides de Chrifto Mediatoi-c.AcTtlva^i/ amp;nbsp;blafphemum.Confcquentia patet.Nihil enimnbsp;poteft credi nifi fpiritualiter, amp;ipfa fides eftnbsp;Ipiritualis.
Item , vr fuperioris illius connexi falfitas fit dilucidior, dctrahamusfimilitudincm,amp; mc-raphoricumloqucndi genus proprio loqucn-di gcncre commutcmus.Manducario Corporis Chriftijcftardiffimacum Chrifto coniiin-dio(vti à nobis fuprà copiosefuit explicatum)nbsp;adeö vt ipfiim Chriftum vercpoffidcamus.Sicnbsp;igiturratiocinemur.
Si valet fuperius Aduerfariorum connexum: ergo nulla poterit elle Ecclefiæ coniun-óliocum Chrifto. AeTlii'aÇi' amp; a’'54oAsgt;o)'.Ratio eft,quia Chriftus eft verus Deus amp; verus homo,
DE SPIRIT. MAND VCAT.
vcroSc nattfrali corpore præditus: amp; fidekt ex quibus Ecclefia confl:iruitur,funt homines»nbsp;veto amp; natural'i corpore præditi ; ipfa auten'nbsp;Chrifti amp; Ecclefiæ coniunólio eft fpiritualis,nbsp;quia myftica,vt docct Paulus.
Addcquódfcqueretur, nullam elTc com-miinioncmfanftoruminterfc, quamciTcfpi-ritualcm nemo Chriftianus negaucrit.Qui»-ctiain, fideles in terris adhuc peregrinances coniunguntur cum beatis fpiritibus incotlonbsp;èxiftentibus. ^ccefiiSÏis^ inquit Apoftolus,nbsp;Jentfalern cxle^em , myriadas ^ngelorm^tnbsp;cormentttm Ecclefiamprimogenitornmquicori'nbsp;fcriptifunf in Jndicem umuerforum Dethnbsp;Qr/piritiu iusiommconßimmafornm.Volica. fub-iicic.Etad neni E eFlatnenti AiediatoremlefnW^nbsp;Sangninem aßerßonis pr^siantiora loquentetf^nbsp;^uamloijHeretHrfanguis ^bel. Hæc Apoftolusnbsp;quæftionem hanc definiens.
Item fequcrctur,nullam efte pofteinterhomines amicitiam, adeôque nihil amariquod corporale fir, alioqui( fiiftiscrcdimus)necelknbsp;cfler, homines amp; quicquid eft corporale con-uerti in naturam plancfpirirualem: quia ami-' citiaeftaliquidfpiritualc,amp; in ipfoanimoexi pjp'nbsp;ftens. Rede enim Auguftinus ; Sicut coniun- ptit“'''nbsp;dio corporum fit per continuationcmloco- lnbsp;rum:ficanimorura quidamconradus efteon- u**nbsp;fcniîo voluntatû.Et Chryf. (In i.Cor.hoi'n.55')nbsp;hæc vera eft amicitia non duos effe, fed vnumnbsp;hominem.
Item : fequeretur,rcs diuinas amp; myfticas cf-fe inferiores rebus terrenis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;pcrab-
furdum,
Confequentia pater. Nam licet pesdifteti capite ( fl locum fpedes ) tarnen coniungituCnbsp;cum capite,quia funt partes corporis.HæcaU-rcm eft natura partium Integrantium, vt To-tum conftituant,quatcnus coniundç funt,quÇnbsp;fi fcparatæ fint, non funtpartes, nifinbsp;Item , in rebus terrenis poteft fundi poircfll®nbsp;haberi ac rctineri animo, ncc proptercafondus définir elfe rcs corporalis amp; terrena. Pfæ'nbsp;terea, pignorc feu arrhabone dato, fimul tta-ditur rei,licct abfcntis poftcftîo.
Item: fequeretur,vim alendi quæ eft -tatubi in pane, non polie in pane confiderari, quumnbsp;tarnen extra panem confiderari non point. Etnbsp;confimiliaplæraquc inhanefententiam.
Locus Pauli quem citant, non debet ita in-tclligi, quafi loquatur de folis fpiritibus, Sedgt; Paulo fpiritualc eft, quod ad vitam cœleftcmnbsp;pertinet, amp; eft à craflis terrcnifque hominutunbsp;ienfibus remotum. Itaque ipfos homines vl-tam illam fpiritualcm viuentcs, vocat Spit’quot;nbsp;tualcs : eos autem appellat gt; 4^1’nbsp;terrenis adhærcfcunt.
Qiaare loco fuperioris hypothefews ab Ad-uerfariis propofitæ, quæ falliffima eft, lublh-tuamus hoc TheorcmaThcoIogicum amp; vcril-fimum.QuæcunqucinThcologiadicuntut“’’ aliqua corporah fubftantia amp; funt myftict- in-telligcnda,illa pertinent quidem ad ipfam cotnbsp;poralcm fubftantiam, fed tarnen modo Ipi”'nbsp;tuali, non autem corporali. Exempli gratia.nbsp;Caro moa versnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Chriftus.
-ocr page 257-|
CORPORIS flat autem, cibuna huncnon efîè corporalem cibum:ac proinde cfle myfticè amp; fpiritualiternbsp;intelligenduna. Sicenim ipfe Ciariltus; verbanbsp;loi^uor vobii fitnt vita fitnt. Exnbsp;quo efhcitur,non,vt ifti concludunr, Carncmnbsp;Ctarifti in Spiritum cfle conucrcendam, fednbsp;podùs, cum raodiim quo ipfa Chrifti caro cibus inrclligitur/piriruaiem, non autem craf-fum amp; corporalem cfle. Nam resipfa, non eftnbsp;modus rri. Er ipfa incclligentia eft quidem denbsp;re, fed ramen eit in animis noftris : Sc he de renbsp;corporali intelligentia cftfpiricualis. Quod,flnbsp;Metaphyficis notuna eft,quanró niagisTheo-logis? Alius error : quod quum ifli in Cœnæ Domini myftcrio tantoperc vrgent corporalem fiibftantiain Chrilli Corpore,videncur Chri-Itum ipfum diucllerc, nec aliquid aliud fpiri-tualc confidcrarein S.Cœna,quàm ipfaChri-ili beneficia. Quodquidem eit ingcns4suri5-in Theologia, Nec enim vel Caronbsp;Chriftiab eins Sanguine, vel Caro amp; Sanguisnbsp;ab Anima, vel rota HumananaturaaDeitatenbsp;Chrifti, nec vis viuifica quæ eft in Chrifto abnbsp;ipfo Chrifto,ncc erficacia,ab cflieaciter agente diuellidebct,ncc eriatn potefltqucmadmo-dum fuprà admonuimus. Sic enim Chriftus.-loan.s. Panisille Dei is eflfjuide cœ'o defeendtt-) datnbsp;vitam mxids. Egofum pants die vita. Defcendi enbsp;calo vtfaciam, non voluntatem msamifed volnn-tatem einsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mißt me. Ego fum pants vtmficus qwecoslo deficendi,amp;cc.Tlozüs igitur Chriftus in hoc myftcrio confidcrandus eft. Quanquamnbsp;enim cxprcfsc rcuocamur ad Mortem Chrifti, quum fit nominatim mentio Corporis pro nobis oblati, amp; Sanguinis eftuh pro nobis, vt.nbsp;tmplciftamur vnicumiiludôc falutare lacrifi-cium pro nobis fadtum in ara cvucis; tarnennbsp;facrificium non conftat fola vidtima, nequenbsp;fieri poteft fine Sacerdore, nec actio facrificijnbsp;poteft à vidlima feparari. Chriftus autem eftnbsp;‘•Tira.!, fimiil Sacerdos amp; vidtima, fiemetipfifm de-dit Pedemptionis pretium pro z/oAwJnquit Apo-ftoliis. Item : Per Spiritum £ternu}».,femettpfutnnbsp;cbtultt inculpatum Deo per immolationem fut i-pfitispatefaSias efi,amp;t.c.izsi(]ae ii farentur Aduernbsp;farij nos cfle bcneficioriim Chrifti participesnbsp;inCacraCœna, amp; imprimis vnici illmsSacri-fieij pro nobis oblati : fatcantur ergonccelfenbsp;eft,nos cfle totius Chrifti participes.Qu^ando-quidcminhocfingulari Sacrificio , Chriftusnbsp;non tanriim fuit viclima,fed ctiarn Sacerdosnbsp;feipfum öfteres pro nobis. Ad quod illi quumnbsp;non animaduertant,.pxôfcétô,nihil talc cogitantes (vt ego quidem cxiftimo) Chriftiim di-ucllunt, acproptcrca Chriftum non habent,nbsp;qui non poteft cfle Chjiftus,nifi fit torus. Sic igitur retorqueamus in Aduerfarios i-pforum argumi^ntum. Si in facra Cœna fumus fpiritualiter participes beneficiorum Chrifti, atque imprimis Sacrificij ipfius;(vt volunt.) Ergo fumus in fa-era Cœna fpiritualiter totius Chrifti partici-pcs;qiiiaSacrificium Chrifti fine toto Chriftonbsp;intclligi non poteit, propter cam rationemnbsp;quam diximus.Ne nobis fit repctendum quod |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iip iam ante à nobis confirnatum eft, hoc efle maximum Chrifti bcncficiuai, qnbd femeti-pfum nobis largiatur, fpiritua’4tcramp; vera fidenbsp;perfruendum. Sed iam alias ebiedtiones audiimus , quæ licet omnes propemodum ad hanc primantnbsp;rcuoluantur, non tarnen crir inutilet.ngulasnbsp;recenfere amp; cxcuterc,vt res ipfa fiat plannr,amp;nbsp;noftræ fententiæ veritas magis magifque'u-cear,ante omnium oculos conftituta. OßlECTIO II. Si homines cum Chrifti Corpore in facra Cœna coniunguntur ôc communiotjem ha-bentiaut id fit per contiguitatem, aut per comnbsp;mixtionem Sc cralfam confufioncm: aut vtnbsp;fubftantia vnirur cum accidentibus, vt ab cisnbsp;informari poffitiaut fccundum prçfentiam localem. At homines non coniunguntur cumnbsp;Chrifti Corpore per contiguitatem. Eft enimnbsp;incœlum rcceptum : homines autem facramnbsp;CoHiam cclcbranres,funt in terra.Rurfus,có_nbsp;mixtionem amp; craftam confufioncm efiChrifto Orthodoxi omnes refugiunt. Denique fa-tisconftar non eile talcrn vnione Chriftino-bifeum , qualis eft fubftantiæcum accidentibus quibus inforraatur. Localem etiam con-iundtioncm Orthodoxi non admittunt.Nullonbsp;igitur rnodo homines in S. Cœna cum Chriftinbsp;Corpore coniunguntur. Connexum eftper-fpicuum, fi enumcreraus modos quibus cor-poreæ fubftantiæinter fe amp; fccundum fe coniunguntur. At Corpus Chrifti,amp; homines inter corporcas fubftantias numcramus. Quodnbsp;fiillaconiumftio cumipfo Chrifto, amp; non cunbsp;folis ci us bcncficiis, per nullam eomnjuncmnbsp;notioncm vocabulorura poteft explicari: eftnbsp;igitu r commentitia.Dicunt quidem haue connbsp;iundtionem fieri cfficacitate Spiritus Sandti:.nbsp;fed hoc eft dicere caufam cfficicntem,non fornbsp;malcm. Qu^bd fi nulla fitcaufa formalls huiusnbsp;coniuniftioiiisjhæc igitur c0iun(äio,nülla eft.nbsp;Refpondent: cireMyftcrium ; fed idem præ-texunt Vbiquitanj, vt fuis commends fidemnbsp;faciant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Res po N 5 IO. I Fallit Connexum. Error eft 'wapa to eXZ«-w»i efiiqptasw;; quodita docco. Corporcæ fub-ftantiç coniunguntur,vcl modo corporali,vcl fpirituali modo.Licct enim homines numere-mus inter corporcas fubftantias, non funt tarnen fola corpora,fed animo amp; corporepræ-diti funt. Quare fupcrior.diftributio locumnbsp;habet in coniuncfione corporali. Ac in fpirituali minime. Atque vt idpatear,profcramusnbsp;adiicrfus tuperius illud connexum,nbsp;quæ fimul erunt totidem incommoda quibusnbsp;Aduerfariorum cbiedtio rcfclletur. Inter homines ipfoscavis eftamicitiæ,vt alij CÛ aliis bcneuolcntiæ vinculo conncClan-tur,maneatquc ilia coniun(ftio,licet amici locorum fpaiiis difiuntli fint. Ac proinde netjuenbsp;contiguitas fit»neque permixrio,vcl confufio. Coniugum coniumftio manctamp; perdurac Y. J. |
D5 spirit, mandvcat.
150
inter ipfosconiugcs. quantumuis Heet loco-rum intcriiallo fc diftantes.
De fidclibus Mierofolymitanis fie Lucas, Mitltitudinii, iiquit, eornm qui crediderMteratnbsp;corvnum (tiima una.
Fideles (fbiciinque terrarum fint aróliffi-mo conjJnótionis vinculo inter fc deiiinciun-tur: q»ippequum fint ciufdécorporis mem-Devnit. bra.vt eleganter Cypgt;-i3^'*us docuit variis fi-mAitudinibus,Solis, fontis,amp;arboris. Et Óliryfoftomus : Vniuntur, inquit , Petrus amp;nbsp;Paulus : quia fideles omnes func «¦vj-KO/t'wvo/,nbsp;quanuis finr procul difliri.Tamctfi autem hæcnbsp;coniunótjo animoruni eft, (eft cnim fpiritua-lis coniundiojnon tarnen foli hominum ani-mi Hint membra Eeelefiæ in terris militantis,nbsp;fed ipfi homines animo amp; corpore confiantes, amp; ciufdcni fidci amp; Charitatis vinculo connbsp;iunifti.
Con P^iulus dicebat Corinthios clFe in corde Serenere Philippenfesin corde. Sc con-i.Thqf.r. fpcótu quidem orbatum elfe Thefialoniccn-fibuSjfcd non animo. Sc quantumuis corporcnbsp;Col.2,. abfentem,tarnen ciFc fpiritu cum ipfis Colof-fenfibus , amp; corum ordinem cerncrc. Sc corpore abfentem, fpiritu præfentcm affuturumnbsp;i.Cor.5. Corinebiisj amp; eiufmodi complura, ex quibusnbsp;clucefcit id quod diximus de fpirituali con-iunótione inter cos qui locorum inceruallisnbsp;difiunóti funt. Sed iam vlceriusprogrcdicn-dum eft. Quum cnim agimus de Corporisnbsp;Chrifti manducationc in Cœna Domini,nbsp;hoc eft, dcarótiflima noftri cum ipfo Chriftonbsp;eoniundlione : loquimur de re non tantumnbsp;fpirituali fed ctiam myftica,amp;quæ non modo fit fpiritualitcr fed eciam fupcrnaturalitcrnbsp;EpL$. amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod fi non elfer,vtique Apo-
ftolus non exclamaret. Myftcrium hoc magnum elle. Nobis igitur fermo eft de Chrifto, ac propterea non de re tantiim natural!, fednbsp;denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deo ac hominc, Dei amp; homi-
num Mediatore, totiufquc naturæ Domino; eui fi.quis non concédât, vt poffit nosverènbsp;fecum amp;fpiritualicer,amp; plufquam naruralitcrnbsp;coniungere : quomodo credat futurum, vt illcnbsp;ipfe Chriftus nobis mortalibus immortalcm,nbsp;æternaraquevitam largiarur? Itaquemyftcriunbsp;Ioan 6. hoc enarrans Chriftus :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,meam
Carnern-) amp;igt;ibit miwn Sanguinem habet'vi-tam ateraam óquot;. ^g^ excitabo eum in nouißimo Madie. Ex quibus verbis duo colligimuscxnbsp;quibus tota hæc quæftio definitur. Primùm,nbsp;quii de fanfliflimo hoc niyficvio cogitamus,nbsp;atxollendos elle animos longe fupra res ter-renas, itavt ftatuamus, eum polfc nos fecumnbsp;fpirituali amp; fupernaturail modo vercconiun-gcrc, qui poteft lios cxcitarc ex mortuis. Deinde, manducationem Corporis Chrifti, licet fpiritualis fit, non tarnen folisanimis, fednbsp;etiam ipfis corporibus prodclle, fuo temporenbsp;tandem aliqu3ndo,viuifica Chrifti vircute,rc-furreduris. Sic igitur in fupcrius Aduerfario-lum Connexum ratiocincmur.
Si verum eft quod volunc,Fidclcs non con-iungi nee habere communionpm cum Chrifti Corpore,quia,quum fint ipfi coipoi'cipiccef-
fe eflet illam coniunótioncm fieri per fipnti-guitatem,vcl pct commixtionem amp; confa-fioncm,amp;c. quæ tarnen omnia Orthodox! re-iiciunt : S!,!nquam,hoc verè conneólitur : fir-go Chriftus cum fidclium corporibus nuHarö habet communioncm ««Tuna'Sv.Sic enim Paulus : An ignoratis corpora ve^ra ejfe met»br.inbsp;Chri^i? amp;CÇ.Item : fi corpora fidclium nuHaWnbsp;habent copimunionera cum Chriftomonigj'nbsp;turrcfurgCnt adyitam æternam. QuodabWnbsp;vt vcl cogitemus. Iam fi fpiritualis ilia amp; niy-ftica Chrifti cum fidelibus, hoc eft, cum fid^-lium , nón animis tantiirn, fed ctiam corporibus coniumftio negari non poteft:obfccrotegt;nbsp;cur negabis fpiritualem amp; myfticam Corporis Chrifti nobifeum cóiunótioncm ? Cur no»nbsp;ilia ipfa virtute qua poteft nos totos fecu»’nbsp;coniungere, potcrit fc rotum coniungere no-bifeumî Atque vt id non negcmusjfaciunthç''nbsp;Chrifti verbafignificantiffima : mandnci)^nbsp;me am Carnemnbsp;nbsp;hibitmeum Sangwncm, in
7nanet amp; egoineo. Nee cos adiuuat diuerticu-lum quod libi videntur compararc ex haedi-ilin£tiuncüla./'ecu»dam/êy quam identidcro v-furpantMonachi,qu! ctiam ncganr,Chrillunr ipfum verè cum animis noftris Ipiritualirrrnbsp;coniungt.
Euoluamus igitur homonymiamhocmo' do:Si hoc loquend! genus Christasfecundtitnßnbsp;idemMonachis fignificar,acfi dicasjChriftu'’'nbsp;ipfum (fie cnimPIiilofoph! Subiedtum ipfiii®nbsp;tradunt dici za.d-’ auTo'zqiiod ramen præftat i^'nbsp;terptetariperyê, quam fccHndumfe.) nïïdïsiquot;nbsp;fcrunr qiiamobrcm negent, Chriftum ipfugt;rrnbsp;cum animis noftris coniungimili fimul id ne'nbsp;gent quod verbis cxprcllis Scriptura totieSnbsp;aftirraar : vt proxime audiuirnus ex ipfo Chri-fto. In me manet ôquot; ^g^^tieo. En tibi Chriftusnbsp;ipfe de fe loquens. Sed fi intclligunt fecand'iitifnbsp;fe, quafi dicant, fccuxidùra Inexiftenriam, velnbsp;præfcntiam, vcl coniundlioncm corporale^:nbsp;cerre nemo noftrum negat quin adCraftàuinbsp;amp; corporalcm coiundioncm requiratur corporalis ipforum corporum coniundio. Vc*nbsp;rumcniipucro Sacramentum Ccenæ Donii”*nbsp;non co fpcdarc, quin potius,nGs coniung*nbsp;cum Chrifti corpore,adcóquc cum ipfo Chrbnbsp;fto fpirituali coniundionc,fpcro iam à nobisnbsp;confedum, tcftimoniis(vtaliquando diccba^nbsp;Auguftinus)diuinaluce clarillimisjdiuina aU'nbsp;doritatc firmiffimis. Quum igitur ira connlt;^'nbsp;dunt : Chriftus ©eaï.^ftia-o« non coniungiru'-cum animis noiknsficunddmfey hoc eft,corporal! co'niundionc : nullo igitur modo cuujnbsp;animis noftris coniungitur; peccantnbsp;i'AA«4'''J initio huiufee dilputationis dixr-mus. Ecquod porro eft iftud loquendi gcjn'S.nbsp;ChriftusfccHndamfe:\yoc eft, fccundùm Corpus tantrim: aut rantum fccûdùm præfenriaU’nbsp;amp; coniundioncin corporalcm’ Quid.’Nono^nbsp;Chriftusfccundùm le( vt ifti loquuntur) noUnbsp;rantum eft præditus animo lt;5c corpore, lednbsp;tiam eft Qidv^uTro^'i
Duos igitur cofdemquegrauiffimos erro-rcs admittunt Aduerfarij : vnum, quod com-jnunioncm Corporis Chrifti eo loco habenr quo
|
CORPORIS quo Vulgo habcntar corporcæ rerum natura-liuin,adcócjuc fcnfus cxpcrtium coniundtio-nes, ncqiic cogitant, hîc agi de Chrifto ©ear-de coniundlione fpirituali,myilicaj fupernaturali;quippc quæ fit per fidem effica-citate Spiritus fanóti. Solus cnimconcadtusnbsp;Corporis Chrifti non viuificarct ; nec omnesnbsp;illi qui manibus Chriftum contredtarunr, vitara habuere: fed illidcmum qui ipfumveranbsp;fide contigeruut. Cuius rei argumento eft,nbsp;quod quum Chriftus à turba prerncrctur,ta-racnquuin cius veftem mulier illaquæfluxnnbsp;fangtiinis laborabat fide rctigiilet , tunc de-niumChriitus: Quismctetiquot;ir?inquir. Namnbsp;b.Sj.,.. Cntiltus fide tangicur,vt ait Augukmus. Atq;nbsp;«0. isalicubi ita de hac malicre locutus ell ; Ma-ßeconf. gistetigit Dominum qttfm illæ turbæàqui-bus premebatur. Vt cnim hæc quo magis cre-M«t 8°’ magis tetigit Dominumita amp; Cen-turio quo magis credidit, co magis acceffit adnbsp;homiiicm.Hæc Augulliniis. Alter error eft: quod ita de fidelibuslo-quuntur, vt fi client Iola corpora, cuiulmodi fuut lapidcs,ligna,plantç amp; cætera ciufmodi:nbsp;aeptoptcrea ccnlent, Corpus Chrifti no pof-fcconiungi cum fidelibus, nifi eo modo quonbsp;lapides, ligna amp; plaiitx inter fe cóiunguntur.nbsp;Arque hare, non vitia tantum, Icdctiamflagi-tiaapiis mcntibusamp;ab omnibus Theologi-cisdifputacionibus arcenda funt.Quiim enimnbsp;Chriftus S.Cœnam inftitucret, compellauitnbsp;Difcipulos,hoc eft,homines animo amp; corpore conftantes amp;,quod longe maius eft,vera fide pra'ditos, amp; de hoc my llerio iam ante ab i-pl'oChrifto admonitos, V't perfpicuum eft exnbsp;cap.ó.Ioan. ineptum eft igitur amp; ridiculum , quod ifti de communi notionc vocabulorum profnbsp;runt : nifi fertè dicamus, tot Scripturæ loccsnbsp;defpirituali Chriftinobifeum coniundlioncanbsp;nobis ante commemor.itos, lolisiftis cllein-cogiutos.Eftautcm notio Vocabulorum cen-fciida ex carurn rerum natura dequibusagi-tur, de ex natura eius feicnriæ in qua verfaris.nbsp;Fateor tarnen, fancliflimum hoc mylteriu itanbsp;quibufdam vocabulis ée loquendi gencribusnbsp;adumbrari, vt nullis vocabulis nullifqueloquendi gencribus , quæcunque tandem ilianbsp;hut,cxplicari poflit: Alioqui non clfet myfte-rium : cuius hæc eft natura,vt à noftris animisnbsp;diguecomprehendi amp; concipi nequeat: nedûnbsp;polfitvllis vocabulis cxprimi. Laudatur vetusnbsp;ilia fententia, Dcum elfe, cuius centrum eftnbsp;vbique circufcrcntia nufquam. Quod qui-dcni ifti homines vix vlla communi notioncnbsp;vocabulorum cxplicaucrint. Vcrùm, audionbsp;quid illi ipfi ( quibus efficacitas Spiritus San-^ti non fufticit)contra obiiciant : Hanc effica-citatem elfe caufam efticicntcm : fe verb à nobis formalem huiufee coniunclionis caufamnbsp;fiagitarc. Q^aii verb effefta Spiritus Sanólinbsp;pollînt elle line formis libi conuenientibus.nbsp;Ifti verb perindc verlantur in hoc argumento,nbsp;aefi inter nos agcrctur de rebus naturalibus amp;nbsp;materiatisIn quaru diflt;|uificionc,dc ipfavumnbsp;materiaforma quæri lolct. Arque ita/zîSl- Chryf. ’dCoI, |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zjr éa/raOTt aAAo ^tvonrerum Diuinarum natu-ram ex rebus naturalibus metientes. Quan-quam, ne ipfarum quidem rcrum naturalium formæ(nifiperrarb) accurate cognolci pof-funr. Ex quo fir, vt ab iplis Philolophis naturales caufas indagantibus, identidem hiever-fus vfurpetur : Félix qui poruit rerum cogno-fccrc caufas.Quid ergo de illis cenfendum eft,nbsp;qui rcrum Diuinarum formales caulas curio-Ic pcrfcrutantuiîlntcllcdlus quidem humanusnbsp;àSpiritu S.per fidem illuftratus vidcr,amp;:(quo-ad cius fieri poteft ) percipit rcs Diuinas : fednbsp;fimul fentit fc abillarum magnitudinc præ-ftantiâqucfuperari.Nec cnim hæ rcs ftyit tantum inrcllcdlualcs, fed etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; fu- pcrnaturales. Vt radium folis nonpolïuraus cxaólècognolccrc (inquiebat Chryfoftomus) jn pfal.nbsp;amp; tarnen cum admiramur:idcm de Dei cogni- 13s.nbsp;tionc cenfendum cft.Hæc illc. Quidquod ipfinbsp;Philofophi, quoties alicuius Aélionis caufasnbsp;fcrutantur,ad Efficientem caufam rccurrunt?nbsp;Sic eiiim prima Philofophia tradit : Circa A-(ftionem turn nos maxime fcirc,quum caufamnbsp;efficientem feimus. Quantbid igitur magisnbsp;dicendum eft nobis Chrifti3nis,quum deSpi-rituSamftp in nobis agente dillcrimusî Quare, fi noftræ cura Chrifto coniundlionis earnnbsp;formalem caufam intclligant.qua piorura velnbsp;animi vcl corpora à Chrifto informenrur, itanbsp;vt cflcntiali Chrifti amp; piorum commixtionenbsp;componatur aliepod tertiümnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa- cclï'antànobis,vnâ cura Valentinianis por-tentis,quæ iampridem irenæus doblillimè re-futauir. Qupd fi negét Spiritualem,inyfticam, arque adeb aréliffimam ilia, cura Chrifto con-iunôtioncra,quæ nititur Scripturæ firmamen-tisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antè à nobis copiosè dc- monftrarum eft ) idco, inquam, il 1 ara negenr, qubdcius forraam, quæaccuratara ipfiusdc-nnitioncm,amp; To r'i luS contincat, non pro-feramus : obfccvo te, quàm multain Theolo-gia negaturi luntî Credenr-nc vllum cllcinnbsp;rcligione Chriftiana myftcriurn ? Nam fi ciusnbsp;caufa, forma cc definitio accurate cognofeinbsp;poteftmon eft igitur myftcriurn : amp; viciirimilinbsp;myftcriurn cil, longe igitur fuperat hu manamnbsp;intelligcntiamiquia fzus-ijto'v, eft v-rtpipvjixov. Etnbsp;(quia ifti nobis obiiciunt communes vocabulorum notioncs)communitcr notum cft,quidnbsp;fignificctMti«»»àquo Mylleriuni dcducitur.A-liquid autem accurate explicari, amp;, elle abf-conditum, diciturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Quamobrem, huic Aduerfariorum interrogationi, defor-mali caufa in rebus Diuinis amp; Myfticis, op-ponamus fequentes Scripturæ locos. Cernimiu nunc per ffteculim penpnigma, i-Cor.i3. tune autem coram. JSIunc cognofeo ex parte , tunenbsp;vero eognofeam prout edoklta fuero. Per fi~nbsp;demambuLamus os'non peras^etlum. amp; confi-milcs, ex quibus cfficitur, mylleria noftrænbsp;Rcligionis non plané comprehendi polfe innbsp;hac vitaifcd tantum à nobis intclligi, quaturanbsp;ratio falucisnoftiç poftulat:Intclligi(inquam)nbsp;non ex formalibus caulis, aut ex accuratis dc-finitionibus ( quo in lludio verfanturij qui rcsnbsp;naturales traclarc folenr ) fed ex reuclatio- , Y. ij. |
DESPIRIT. MAND V CAT.
Ibid. nc Spiritus Sanóti, fidcm in aniniis nollris in-gcnerantis.Sic cnim Chriftus: Mjtt I’,. obis àiititm eßr noffè myiteria reÿù cœlorum, Matt.u. Item ; Confiteor tibi Pater Domine cœii (y terrsinbsp;tjnod abfconderis hitc d fapientibus intelligen-1- Cor.i. tibits,!:^ ea renelaueris tnfiantibw.^t Paulus : O-cuIm^ inquic, non vidit, neeanrisaudtmt, necinnbsp;inentem hominis ttenernnt ejH£. paraiiit Deas iisnbsp;t^Ki fifium diligiint. iSlobis nittem Deus reuelauitnbsp;per Sptritit?» Sanbbtm,amp;tc. ^d^funt Spiritus Deinbsp;nemo nouit nifiSpiritus Dei : Pios vero non Spin-turn mundt accepimus, fed Spiritum ^ui ex Deonbsp;efiyVtfciamtss rjuis. Deus efi nobis gratificattss: quanbsp;etiam lot^uimuri nonfermonibus lt;]uos docethuma-na fapientiafed^uos docet Spiritus Sanblus,fijgt;iri~nbsp;tiialibus jpiritualta comparantes. Er pauló póftnbsp;aiv.Eafinritualiterdüudicari. Itaquequum Nicodemusmyfterium rcgc-ncrationis, amp;Capernaitx myfterium Cœnæ Dominicæ ad naturales , formalcfque caufasnbsp;rcuocarent, fucruntà Chrifto refutati. Einenbsp;præclaræ Vcccrum fententiæ. gt; Nihil eft deterius quàm vellc rcs diuinas humanis rationibus metiri: inquit Chryfo-ftomus. lo.in J. amp;6. In 1. Ti-motk. hon.i. De Gen. î^^hil de Dco digne dici poteft : inquit Au-contra guftillUS. Maiiick. Quid de Deo condignè dici poteft, qni eft lib.i.c.8. fublinnrate fuhlimiov, amp; prohiuditatepro-DcTti'inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertullianus : îk. eiufmodi Vidî ’ pleraque. hinc lUud à Scholafticis crebro v-Sckol.in furpatura. lib 3.Sêt. Myfterium fidei a philofophicis argumen-Ddbii. tis elle liberum. Huncigiturfcrmçnem , de formait caufa, concludamus, propolito Thcologico theore-matc,in hune modum: Diuinorum Myftcriorura, quæ in Scriptu-ra continentur, explicatio ab ipfa Scriptura propolîta, pro iplorum caufaformali habédanbsp;cft.Exempli caufa:Si quæris formalem caufamnbsp;coniunôhonis ChriÛi nobitcum inSacra Cœnbsp;loan.iî. na:En tibi:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manducatmeamcarnemnbsp;nbsp;nbsp;bibit tneumfanguinemfin me rnanet ego in eo.-Inquit Chriftus.Hæc verba Chrifti nobis elle debentnbsp;loco Definitionis huius Myftcrij, adeb vt di-ccrc poftimus,inanfioncm Chrilti in nobis, amp;nbsp;viciütm noftram in Chrifto manfionem , clicnbsp;Spiritualem,Myfticam amp;¦ arôWfimam illamnbsp;Coniundtionem de qua difputamus : quæ necnbsp;animo comprehendi, nec verbis expriraifatisnbsp;digne poteft: «Scquam(vtdeTrihitati3 myfte-riü dicebat Auguftinus) ficfari poftumus, vtnbsp;cam efl-àri non poflimus. Huius fanétiffimænbsp;Coniunôfionis lormam non norunt Aduerfa- rij, quum tantopere caufam cius formalem à nobis flagitcnt.Qmnctiam parum illi hbiconnbsp;liant, qui modo communcm vocabulorumnbsp;notionem lîmplicitcr, modo caufam formalem à nobis cxigantjorcuaT«/'))nbsp;nitionem conhindcntes. Vcrumcnimucro (inquiunt) Vbiqnirarjj amp; conlimiles, Myfterium itidcm prætexunt luisnbsp;commentis. Refpondeo : Diuina Myftcrianbsp;non elle humana commenta : ac proinde no-ftræ veritati cum' eofum mendaciis amp; errori-bus nihil elîc commune. Vr cnim alios Sep-pturæ locos fuprà à nobis commemorafösnbsp;prætermittamus, plana funt cxprelïàquchæcnbsp;Pauli verba: |
Erunt duo in carnem vnam: AdyEleriumhoc Epl’i' magnum effioçiuor aiitem de ChriEio (1/ de Eccle-fia. Præterca cùm Vbiquitatis amp; Tranlliih-ftantiationis commenta veritatem Corporisnbsp;Chrtfti nobis eripiant, pugnant cèvri^eninûtnbsp;cum Incarnationis amp; vnionis hypoftaticacnbsp;Myfterio, quod Apoftolus lais verbis corn-mendauit. Sine controuerüamagnum efiPietatitnbsp;JiïyPierium. Deus conPptenus fabius ejt in carne,nbsp;amp;c.Quarc ita ftatuendum cft,id non effe Myfterium, quod Myfterio expreffis Scriptur«nbsp;verbis propofito répugnât. Quanuis autemnbsp;Diuina Myfteria fint fupra naturam,non funtnbsp;tarnen contra naturam lanôtiffimo Dci yerbonbsp;conftitutam : quandoquidem u'7i-ipipvaiKoi',noitnbsp;eft dvTiiputnxàv ; vt copioiiùs aduerlus vtrolqut-’nbsp;fuis locis difputauimus. ObIECTIO III. Si in hac Enuntiationc: In Cœna Dominé fideles manducant Corpus Chrifti, vocabu-lum Manducandi, per limilitudincm intclli-gendum cft: Ergo vocabulum Corporis nonnbsp;erit intclligendum in propria fignificationc.nbsp;Ac proindc exponendum cric deipfitisCbri-fti bcncficiis. Conlequcntia patct.Quia hæc cft Enuntia-tionis natura, vt vnum de vno vcl afiirmet vd neget. Quod fi pars Enuntiationis per fimili-tudinem, altera propriè intclligatur, non vi-dcbitur vnum de vno aftirmari. Responsio. Fallir Confequentia; nihilquc præfidij habere poteft ex fubieôla rationc.Namin Enun-tiatis, verborum fenfus potiùs quàm vcrb.ai-pia fpedanda funt; præfcrtim in Théologie’^ Enuntiatis. Euangclium(inquit Hieronymus) Ep-*nbsp;non eft in fcrmonumfoliis , fed in radicc ta-tionis. Et Hilarius,ex verbis fcnfus,cx fenfu tanbsp;tiojCx rationc veritas.Profcramus igitur wç«'nbsp;tseu, locuplctiffimas quibus hoc Aduerfario-rum argumentum rcfcllatur.Simon Bar-Ionanbsp;eft petra. Itcm:Chrirtus fuper liane petramnbsp;dificac Ecclcfiam. In fuperiori Enuntiato,vo-cabulumPctræ vfurpatur per fimilitudincni:nbsp;at vocabulum Simonis in propria fignifica*nbsp;tione vfurpatur. Itemquein polterioriEnun-tiato: verbum Ædificandi per firailitudinernnbsp;intclligendum cft. Ac vocabula, Chrifti»nbsp;Ecclefiæ, non item. Sunt eiufmodi fcxccntac-’^nbsp;quibus fupcrior obicótio redarguirur. Qp^'nbsp;re nobispotiùs audiendus crit Auguftinus itanbsp;de hac rc dill'ercns. Non propter vnius vcr- ^ji.nbsp;bi tranftationcin rorum figuratc accipicf*'nbsp;dum eft,inquir. Præterca, fequcrccur cxift‘’nbsp;Aduerfariorum argumento, ininftitutioneS.nbsp;Cœnæ , Corpus Chrifti elfe fimilitudincmnbsp;CorporisChrifti ( quo in errorefunt pontiu-eij Scholaftici, quum dicunt Corpus Corporis,amp;Sanguiné Sanguinis elle Saccaracntuim) |
|
CORPORIS Atcnira Geis perfpicuü eft, Syinbola efle coh-Iticuenda in pane amp; vino, qùippè qiiæ fine fi-gna amp;'figilla Corporis amp; Sanguinis Chrifti. Quód 11 rurftis Corpus amp; Sanguis ligna funr,nbsp;eCquónam tâdera erit deUCTiiendum? Verum-cnimucro-Chriftiis ira de fftö Corpore amp; Sanguine loquurus eft :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditnr: Quiprovob’sfunditifr. Corporisaucem fimili-tudincmftiillcpro nobis tradirâm, auclimili-tudinem Sanguinis pro nobis ful'am , inter Chriftianos, nc fan-do qaidein auditutn eft.nbsp;Sed hac de re nobis crunt plura dicenda in di-fputatione de Sacramenrali manducationcnbsp;Corporis Chrifti. Vbi- copiOlius explicabi-nius qucmadniodum vern-m Chrifti Corpusnbsp;amp; Veras eius Sanguis, adc'o'que Chriftus iplenbsp;vttusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab anitnis noftris veiatide pei'cipiarur, licet non fuinïtCir ore corporis,-vclpcvTranflubftanriacioiicm , vel prrCon-fubilantiationeni, quas iplius Corporis Chrifti veritas,iplaque Sacrainentorum natura de-tcllantur. Rutfus aliud eft incommoduni quo ifti ma-ximopcre vrgétur. Sequeretur enim ex eoriim latiocinatione. Corpus Chrifti elle fimiliru-dincin bcncficiorum rpfius,quod loquendinbsp;genus, nc ipfæ quideih aures ferre polfunt.nbsp;Cotrigarnus igirur lupenus Aduerfariornrn'nbsp;Conncxum;amp; quia illi nobis fuo morenbsp;inThcologialoco veriTheorematisnbsp;obtrudiit.-reponamus vevurn hocpræceptum;nbsp;cum in âliis difciplinis, turn in Theologia v-tiliiTimum. Quotiefeunque in Enuntiatione Thcolo-gica vocabulum aliquod per fimilitiidinein vlurpatur;tuin,vt accurate expendatur Enun-datio,MetaphoricuiTi vocabulum,quoad eiusnbsp;fieripotert,proprio vocabiiloconimutctunvtnbsp;vcrusacpropriusEnuntiationisfenfiis, ex veris ac propriis vocabulis eluccfcat. Quanquam, h'icadmonendi luraus, qunrn de rebus diuinis agitur, vis ac nc vix quidemnbsp;fieri pofte, vt à vocabulis Metaphoricis abfti-ncanrus. Etcnim ea eft turn rcruin diuinaruinnbsp;fublimitas, turn ingeniorum noftrorum tar-ditas atque ignoramia, vt res diuinas verbisnbsp;fatis dignis ac vere propriis cxpriinere nonnbsp;ftoniLiSjIn re polfimus. Reifte enim Ch ylo Hora'quot;^' diu!narurnfcrmonc,vcrba rebus inferio-raeft'e dixit. Atque hare de noltraEnuntiatio-ncin quavnumdevno dicicur, contra quàm ifti cxiltimcnt, ObIECTIO III I. Si Sacra Cœnainftituta fait à Domino, vt aniinænoftræ nutriantur in vitam æternam.-Ergo nomine Corporis amp; Sanguinis Chriftinbsp;aliquid Ipirituale intclligenduin eft, acpto-ptcreanon iplum Corpus,nec ipfe Sanguis. Con.equentia paret ex vi Relatoruin. Vt e--nim Corpus nutnrur ex re Corporali, ita anima ex re Spiriruali nuiriend.a eft. Responsio. Fallit Conncxuin hypotheticum. Primus error tZu, t« Necciiim |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133 plane de cadem rcloqhitur.dc qua nos loqui-mur,iîêc codé modo. Dicimiis,Corpus Ohri-fti efle cibum ammarura noftrarum: non quia eft corporca quredam Subftantia, fed quiaeftnbsp;Corpus Chrifti Filij Dei amp; Mediaroris internbsp;Deum amp; homines, fummiquenllius Pontifi.nbsp;cis qu i fem et i pfii m in crùcè p ro nobis o bru -lirjraqucnon hærcihus in Corpore,quatenusnbsp;eft fimplicitcr Corpus : ( quis enim nefeit animas noftris ex corporca fubftantia riutriri tionnbsp;pofte? ) fed fimul cum Chrifti Corpor-e totum'nbsp;Chriftum intcïligînius',-amp; intelligcndura ellenbsp;iam fuprà confecimus,'ne quis integram faJu-tem à diiiifo Chrifto IpcrareVnqtiani audeat.nbsp;Vt enim non eft Chriftus-, nili lit Chriftus to-tus-.itanon eft falus,nili fit integta faliis.iNamnbsp;hæ res diuilióncm WOn adinittunf.'C'hviltóra.nbsp;aritém elfe verum anifriæ Cibum qui negat,.il-le non credit his Chrifti' Verbisloan.^.nbsp;eß' cibtti Sangiw veYe eßpoitts^ P-anii-iilenbsp;Dei is efl^ni de eóelo defcenidii dat-viianirhiin- 'nbsp;do. Egoßtm ‘ganis tile wiificffsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quot;c'dil» defip»-^' di,amp;ic. Vcriira, age, vt res fiat'etiamnûm'dflliA cidior, paulo accuratiùs'-cxpendamus Hocnbsp;nuntiatum. Caro Chrifti ftuc ipfe Chriftös,nbsp;eft cibus animæ quo anima nut'ritUtitliitafii'nbsp;ætcrnam.Hîc,CiAz,amp;,'ZVz4rw»Æ,voçabtila-pernbsp;fimilitudinem vfurpari , non tantürn'-ägihö-'nbsp;fcunt,fed etiam vrgent Aduerfarij. Ac pröin-de contendnnr, nomine Corporis amp; Sangut-liisj aliquid tantrtni fpirituale intelligendura-quot;nbsp;clPc : quandoquidem, inquiunr, animus'ex rcnbsp;fpirituali nutriendus eft, Vcruincni'müétOi ftnbsp;verbum gt; Elntriendi., hic pcrfimilitudinciii v-furpatur, cur illud jpfum rétines, tum qiiumnbsp;¦vis rem ipfam, detraófo fimilitudinis ornatu^.nbsp;nuJam ac limplicem proponete fatis conrtat, verbum, Nntriendi, ad animum,nbsp;nifi per fimilitudinem transferri non pofl'e.nbsp;Ergo in redditione fimilitudinis non fuit re-tinendiim idem verbum Mctaphoricc vfiitr»nbsp;patum,liquidem velisaccurateepfxZuzulwt. At-cnim ratio fimilitudinis vocabuli Numendi,nbsp;ncccfl'ario poftulat, vt animi noftri arctilfimènbsp;cum Chriftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniungantu'r,amp; fine eius participes, vt ex ilio vitam hauriantitunc enim Corpus nutritur cibo, quum cibum ilium fumpfit, amp; eûarcliftîtnè libi cóiunctum,nbsp;adeóque aflimilatum h'abet.Id quod iam antenbsp;à nobis copiofius fuir demonitratum. Eccenbsp;quomodo ipfum ruum argumentum amp;natu-ra relatorum qua niteris, noftramfentenriamnbsp;confirmât.Etcnim quis eft cibus quo nutriun-tur,hoceft, fouentur acfuftentancur animi innbsp;vitam æternam ? Refpondet Apoftolus : Chrt- i.Cor.i,nbsp;fiusfaclns eßnobts Sapenüa,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanäißca- tio or Redewpcis. Rurfus ; quomodo nutfiutur animi amp; fiunt illius Sapientiæ, luftitiæ, San(ftificacionisamp;:nbsp;Redemptionis participes? Nimirumperfidern, Ept.i.inbsp;inquit idem Apoftolus,ejuæ nos cfticacitate S. 8cc.nbsp;Spiritus ariftitiimè cum ipfo Chriiro coniun-gir. Quod 11 Sapicntiam,luftitiam,Saniftihca-tioncm amp; Redemptionem putes te pofte habere,ita vt ipfum Chriftum non habeas, id A-poftolus non patitur.Sic enim illc:£x tpfi ejtis V. iij. |
DE SPIRIT. MANDVCAT.
|
in Chrilîo lefit, tjuifaütts efinobû Sapienfin, lft~ fiitia, Saniiificatio, Redemptio. ôc ipCe Chri-îoan g. ftus:£^ofiimpants ille viuifiau : Sc idibi'-E^oßtmnbsp;amp;I4. vita:Slt;. pleraqueeiufmodi:iii quibus vocabu-la Pcrfonam ipfam Chrifti fignificantia obfernbsp;uanda func. Secundus crronquod ifti cocludunr, id nc-cefl'ariôcfle fpiritum, cuins confidcracur fpi-ritualis coniunôtio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iu- pràiamà nobis refuracus. Qmd ? nonne ipfa • Bcacorum corpora polt mortuorunr rcfurrc-».Cor.iS- (3;ionem erunt fpiritualia’Et quidcm,ait Apo-ftolus’.fcd non erunt proptcrea fpiritus. Sic c-nim Chriltus de Corpore fuo poil rcfurreólió-nem(cui nollra aliquando futura func Phil.3. lt;?* inqüic T^^^yi^'jContreclate me,ljgt;iritw carnem Luc.14. amp; ojfn habet^ßcMtvidctis me habere. Tcrtius error iam in fuperioribus notatus. Qupd nihil hic fpiritualc incelligunt præternbsp;beneficia Chrilli. Atenim omnia iam func innbsp;Chrifto fpiritualia, quum ctiara gloriofumnbsp;Corpus, poil Refurrcôtionem, fpirituale abnbsp;Apoliolo dicatur. Quo fit vt idem Apollolusnbsp;vocct Chrillum,Adamum cœlellem. ï.Cor.ij. Item , faÜns efiprior homo inanimamvinen-tem : Posterior autem Adam in Spirit am ziiuiß-citm. Atqui non potes habere animam viuen-tem,quinfis Adami parciceps. Similiter, non potes fuftentari àSpiritu Chrilli viuifico, nifinbsp;lis particeps ipfius Chrifti.Deniquc ipfa Chri-fti beneficia percipi non polfunt, quinperci-piatur ipfeChriftus,qucraadmodum fuprà o-llcndimus. Quartus error. Quodilli non fatis aduertüt ad naturam cius rci de qua difputatur. Agi-muscnimde fanétiffimo myfterio.ôc quod nonbsp;iam elTct myftcrium; fi naturæ finibus circun-fcribcretur.Hæc eft autem natura ac ratio hu-infee myfterij, vtarôliffimè cohæreamus cumnbsp;Corpore amp; Sanguine Chrilli, adcôquc cumnbsp;ipfo Chrilloqui pro nobis in criiceniortuusnbsp;cil: cohæreamus,inquam, perfidem, efficacianbsp;amp; virtutc Spiritus Sanóli; quæ quidem omnianbsp;funt fupra naturam, ac proptcrea non funt exnbsp;naturæ legibus meticnda.Etcnim quæro,in funbsp;tura vita poll mottuorum Rcfurreólionem,nbsp;ccquanam re bearorum tum animi,tum etiamnbsp;corpora fullcntabuntur in vitaætcrna? Spiri--tuali profeôlo: quandoquidem amp; ipfa corpora crût fpiritualia, vt ancèaudiuimus exPau-lo.Qucmadmodum igitur futurum ell,vt glo-riofa corpora fullententur ex re fpiticuali, id_nbsp;que modo nobis plané incomprehenfibili:nbsp;curnon agnofeunt, modo itidem incomprehenfibili ex iplo Chrillo (cuius etiam Corpusnbsp;gloriofum cft amp;maximo honore coronacuim)nbsp;animos nollrosniitriri amp; fuftentari invitamnbsp;aeternam? Retorqueamus igitur argumentum Aducr-fariorura hoc modo : Si corpus iiutritur ex ic corporali:crgo animus nutritur ex rc fpiritua-lijinquiunt. Nos autem hoc ipfo argumentonbsp;freti lie raciocinamur. Si corpus nutritur ex rcnbsp;ipfa, non autem limplicitcr ex fola rci quali-tatcamp; eiufmodi accidentibus: Ergo animusnbsp;nutritur, non ex folis Chrilli beneficiis fed exnbsp;ipfo Chrifto. |
Oî 11 c T I O y. Si Chrillus in nobis habitat per SpirituW fanôlum amp; per fidem, vt doece Paulus : ergo £pnbsp;Corpus Chrilli in nobis non habitat. Conft-quentia patet ex oppofitionc rerum fpiritu*”nbsp;lium amp; corporalium. ResponsiO. Quanuis hoc loquendi genus totidem verbis non extet in Scriptura, Corpus Chrilli hï-bitarc in cordibus : tarnen,liquidera rcélè in-tclligatur,vcrtim ell.Quare fi connexum illn^ agat de habicatione corporca quæ fit moHonbsp;corporaii, nos craflâm illarn habitationcmnbsp;repudiamus. Tuncenim rcquiritur, fitus,locus amp; cætera eiufmodi, quæ lunt in rcbusalp^nbsp;dabilibus, non autem in animis : amp; clferper-mixtio amp; coiifufio, potiùs quàm habitatio.nbsp;Sed 11 negar fpiritualcm habitationcm , hoCnbsp;eft, veram illam coniiindionem quam habc-muscum toto Chrifto (dequaiandudumdi-fpucamus)rcpudiandum eft.Fallit cnimnbsp;fictnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiuj ây-vciav Tas’XêX'î:’*' Iam enim fuperiori difputationeconfcciraus, nos per fidem,efficacia Spiritus S3nóli,arclif-fime coniungi cum toto Chrillo, Quid igituCnbsp;obllat quominus idem dicamus de habitationnbsp;ne totius Chrilli in cordibus noftris ? Etenitnnbsp;verbum Habitandi in cum fincni vfurpatur,nbsp;vt roagis exprimât fandiffimam illam con-iundionem. Quo etiam fpedant hæc Chrillinbsp;verba. Qmmanducat meamcarnem in me ma-net-,(^ ego tn eo. Ablit autem vt fides, opérantenbsp;Spiritu Sando, nos coniungat cum vna tantum parte Chrilli, ac non potiùs cum totOnbsp;Chrifto. Eides cnim ampleditur Chrilluinnbsp;Rederaptorem , Mediatorcm , Pontifieew:nbsp;Chriftura, inquam, pro pcccatis noftris mor-tuum : amp; pro luftitia nollra à mortuis excita-tum : quæ fine Humana Chrilli natura,amp; finenbsp;Carne amp; Sanguine ipfius, neintclligi quideinnbsp;pollunt. Itaque fatis erir, addudis incommodisjfo' perius connexum rcfcllcrc. Si verba Pau li de Chrifto habitante in cordibus noftris funt intelligenda defolis Chri-fti meritisamp;beneficiis, ac non imprimisde ipfo Chrifto : Ergo hic crit fenfus vcrboruifnbsp;Pauli : Christus in nobis eß ; Item que, habitat Jt«”’nbsp;cordibusnoSîrisyïnt^mt Paulus : hoc eft (ex ifto-ruminterpretationcJSacrificium Chrilli, ciusnbsp;mérita amp; beneficia habitant in nobis. Atquinbsp;mérita Chrilli funt Mors cius, amp; ea quæpræ-ftitit pro nobis , amp; quxeunque ad cius S»-cerdotium pertinent, Itaque fi quis dicat. Sa*nbsp;cerdotium Chrilli amp; eins Palfioncm habita-rein nobis, ille loquendi genus vfurpabit in-cognitum Scripturæ,Eft cnim fpedanda fimi-litudo habitationis,quæ poftulat,vt fit aliqu'Snbsp;habitator. Itaque Scriptura in hac fimilitudi-nc, non proponit nobis fola Chrilli beneficiisnbsp;ac Merita,fedipfum'Chriftum, qui nos fuisnbsp;meritis ac beneficiis exornat, ch quod habitatnbsp;in nobis. Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wie,inquitChrillus, lo-’ Sertnonem me um fer nabis, nbsp;nbsp;Pater metis dtlP |
t
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X35
nobifeum prxfentiam inferunt.Nam hæc duo enuntiata : Chriftus manet in nobis, amp;, Chri-ftus abeft à nobis,inter fc opponuntur. Prætet«nbsp;ca hæc Chrifti verba : ^cnpite équot; comeditCi hocnbsp;efiCorpMmeum:non polTunt intclligi,nifi con-ftiruatur quidam modus præfentix Corporis.nbsp;Nam fi folus panis datur in Cœna Domini,nbsp;iplaigitur non cftSacrametum : quippequumnbsp;in Sacramento duo fint, videlicet fignum amp;nbsp;rcs fignificara;amp; figni traditio fignificcr rradi-tioncm reiiita poftulantc Sacramentali «»aXo-gt;/ot. Quia veto in hac quæftionc præfcntiarnnbsp;ex coniunôtione metimur, ea proculdubio ellnbsp;ratio præfentiæ, qux cft ratio Coniunftionis.nbsp;EX quo finis apparcr, licct præfentiæ vocabu-lum vfurpemus, nobis tarnen nihil cum craflîsnbsp;monachorum commentis elfe commune, quinbsp;fomniant, pancm in hoc m.yftcrio rclinquinbsp;plané folum, nifi corpus Chrifti, realiter amp;nbsp;fubftantialiter cxiftat præfens fub nudis acci-dentibuspanisiqua de re nobis critinfequen-ti traiftatu copiosc diircrcndura.
Si quis igitur ira cx nobis quærat : Quomo-do Corpus Chrifti nobifeum arâiffimècon-iungaturî Hocrefponfum auferet: Coniungi-tur Ipiritualitcr; quia id fit per fidem amp; effica- / cia Spiritus famfti.Ex quo cmcrgit,prçfentiamnbsp;Corporis Chrifti in Cœna Domini eft'c £piritualem : quia fit per fidem, efficacià Spiritusnbsp;famfti. Qu^emadmodum igitur rei corporalisnbsp;poteft ellcfpiritualisconiuniftio :(vt à nobisnbsp;fuprà dcclaratumcft) itarei CorporalisSpiri-tualis præfentia efte poteft. Plura verb no/inbsp;funt addenda, ne fupctioribus repetendisa-ólum agcre videamus. Qiuare retorqueamusnbsp;argumentum hoc modo •. Si difplicet illis vo-cabuliim Præfentiæ,in hoc myftcrio(cuius tarnen fenfus luculcntc extat in ipfis Chrifti ver-bis)quantó magis damnandi lunt, qui voca-bula à Chrifto vfurpata in alienum fenfum dc-torqucnt,amp; pro Chrifti Corpore fola eius beneficia proponuntîquum tarnen Chriftus nonnbsp;dixerit, qui manducat mea beneficia, fed po-ZïüZ^cjMimandutatmeamCamemhabetvitama-ternam.
Obiectio vii.
Si Corpus Chrifti veré adeft in Coena Do -mini «Severe accipitur.-Ergo Chrifti Corpus corporaliter adeft In, Cum, Sub panc,vel fubnbsp;fj^cic panis, amp; à nobis corporaliter amp; orali-tcraccipitur. Qmd igitur reliquum cft, quinnbsp;vol ad Tranlliibftantiationis autConfubftan-tiationis dogma tranfeamus,vcl iisfubferiba-mus , qui noftram fubftantiam cum Chriftinbsp;fubftltia commilcent de confundunt?quorumnbsp;omnium opinionem qui répudiant ,nondc-bent iis vti vocabuhs,quibus populus in erro-rcminducatur.
Respo nsio.
Nego Confequens. Error iteafà ro i'JTOfjSf/uor. Nec cnim ita rette aduerfus nos conncâitur.^nbsp;Si Corpus Chrifti nobis vcrc adeft præfens:nbsp;Ergo corporaliter nobis adeft præfens in ter-ris.Itcmquctfi vcrc à nobis accipitur,crgo corporaliter amp; oraliter à nobis accipitur. Eft e-nim aliud,præfentiæamp; perceptionis modus,nbsp;Y, iiij.
CORPORIS
^ettum,^ad eumveniemtUf^ apud enmmaae-èimtu. Vt igitnr cx hac fimilitud;iic,noii dici-musalicuiusfolas qualitatcs domuminhabi-¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tare'-^fdcuminhabitaredicimus,cuius funtil-
lat qualitates : habitare’,inquarn,cum fuis illis qualiucibusïita proprièdiccndus eftCbriftusnbsp;habitarc in cordibus noftris vnà cum fuis me.nbsp;ritis,quibus fuum hoc habitaculura illuftrar.
Item,fi Aduerfariorum fententia rccipitur: Ergo ( quod abfit) eric ««ToXs^/x in his Paulinbsp;Rom 8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri^tfu in vobis efi,corpMquidemmor
turnn efipropter peccatttm •• Spiritus autern vita efi Etulittiam. Hîc, fi nomine Chrifti, ciusnbsp;:iatantum intclligis,ac no ipfum Chri-ftumxtit ilte fcnfas;fi mortificatio amp; viuifica-tiofqijacfunt Chrifti beneficia)habitant in vo-bisjccrtc mortificatio amp; viuificatio in vobisnbsp;habitabunt ; quæ crit manifefta T£UJToXogt;ia. Atnbsp;longé fignificantiora funt Pauli vcrba,quibusnbsp;irgamcntatur à caufa continente ad eft’edumnbsp;ipiius nccclIarium.Proptcrea nobis Chriftumnbsp;proponit, ecu caufam noftrx inortificationisnbsp;amp;viuificationis. Quod fi effeftum aliud eft ànbsp;fua caufa continence(licct rcmporc fint fimul)nbsp;fcquiturt^ Mortificationcm amp;c Viui-ficationcm piorum, non efle Chriftum iplumnbsp;in illis habitantem ; fed ab ipfo Chrifto eftici,nbsp;quatenus in illis habitat ; hoc eft, efticacitatenbsp;fui Spiritus, per fidem,cura illis arttiffimc connbsp;iungitur.
Sic igitur Aduerfariorum Conncx'um in illos ipfosretorqueamus. Si Chriftus habitatnbsp;in cordibus noftris per Spiritum S. amp; per fi-dem, hoceft, fi'cum toto Chrifto ardiffimcnbsp;coniungitnur: Ergo cum ipfo etiam Chriftinbsp;Corpore fpirituahter, pec fidem, efticacitatenbsp;S-Spiritus, corda noftra arótiflimè coniunótanbsp;funt.Nequchîc admittendaeft oppofitio rc-lura corporalium Sc fpiritualium: quia nos denbsp;habitationc amp; coniundione fpirituali loqui-niui,quum dicimusillamipfainhabitacioncrnnbsp;amp; coniunélioncm fieri per fidcni, efticacianbsp;Spiritus Sanfti.
Obiectio vî.
Scriptuta in myfterio Cœnæ Domini non vtitut vocabulo Præfentix.Ergo Corpus Chtinbsp;fti noncftpræfcns in Cœna Domini.
Res PONSio,
Fallit Confequens intfxi to eoro'/x^s».Suffîcit tnim qubd rcs à nobis intelleûa vocabulonbsp;,ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptæfcntiæ, in Scriptura clariffimè continctur.
J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^circa diccbat Tertullianus, diuinam ra-
Dt R.C fioncmcircinmedulIa.EtHieronymus-.Eccle. f'if utn. H^jinftnit ,inScripturis fenfum ac mentem,nbsp;Zjch. tiwgis quàm verba perquirir. lam veto cx fu-penoribus fpero confeétum cft'c, totum Chriftum in S.Cœna nobifeum arftiffimè coniun-gi. Porto coniunôkio præfcntiarn includit : ôcnbsp;qucmadtnodum coniunCtio cftfpiricualis,itanbsp;Ipiritualis quoque cft præfentia. Itcmqucnbsp;quemadmodum Corporis Chrifti corporalisnbsp;prælcntia in terris non rcquiritur ad fpiritua-leni coniunôtioncm.- ira ncc ad Ipiritualcm
prælentiatn.Certc hæc verba Chrifti,Q«» man ducat me am carnem bibit meum Sangtunem innbsp;jpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me manet cp;- ego in eo, neceflarib ipfius Chrifti
^3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' D E : S P ï R. I T.
Jn Cœlolt;iuidem ed,Corporaliter,refpcdu cxi-ftentiæ ipfius Corporis, fed nihilorainus eft præfens animis nofiris per fidem præfcntianbsp;fpirituali.
Secundus error: Taçà cft'-''F®®'':Naraifti omitcunt quod nos fimul addimus : nempcnbsp;hançpræfenriam amp; hanc manducatioiiem amp;nbsp;perccptioncineflc fpiritualem : quippe quumnbsp;fiat per fidera,opérante Spiritu Sancho.Quin-ctiain detradla fiinilicodinc, cxponiinus quidnbsp;fignificet vera maiiducatio amp; vera præfcntia gt;nbsp;Chrifti: nempcarsftiffiniarn totius Chtifti pronbsp;nobis.crucifixi cominunioncm.
Tertius error: quod putant nos cfFcóluin. Cœns Domini includere non tantum interris; Icdinillolocovbi fanóhiflimum hocSa-cramentum vifibiliter celcbratunaddo etiara,nbsp;inipfis fignisquæ ex Inftituto Chrifti nobi^nbsp;porriguiitur. Quod longe fecus eft. Nos cniipnbsp;in terris exiftentes, vera fide amp; virtutc Spiritus Sanóliicfum Chriftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verum
De -•um amp; verum hominem fpiiitualitcr'am-plcóhimur,fccundum humanam naturam corporaliter in cœ)o præfentcm. Haue fuillc Chriftianæ Ecclcfiæ à prifeis vfquc fcculisnbsp;fententiam , ex eo confpici poteft, qubd rae-moriæproditum eft, Maioresnoftros,quiimnbsp;¦ CœriamDominicelcbrarent.admonerifoli-' tos, vtSurfum haberent corda, amp; fide in cœlûnbsp;eu edi,Chrifti Corpore amp; Sanguine vefcercnvnbsp;tur.Ccrtènos eo dcducunt Apoftolicohorta-tiones.
Sirefnrrext^is cumChri^o ,fuper}ja ° i/bi Chrisiüs ejl ad dextrarn Dei feds!?s.
Plùl 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TJtm'anicipes cœlorntn nosgenm'.u, vnde
etiam Scraatorew expeblamM Dumi'rwm lefarn Christa7n.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nos vnà excitaititô“ federe fecit in cœlis -, amp;C.
1’ Neque fane in euni fincm inihituta eft Cœ-na Domini, vtanimos noftros in tcnanidcr mergat : lcd vt cos potiùs in cœhim lubuchat:nbsp;quippc quum Sacramenta non fint impedi-nidnta fidei, fed adiuraenta. Verc igitur, Corpus Chrifti in coclo præfens cft,corporalitcr,nbsp;amp; verc fpiritualitcr præfens eft animis noftris,nbsp;fiuc fidei noftræ , qua à nobis percipitur. Etnbsp;perpcràm ita concludunt. Si Spiritualiter ; ergo non verè: quia nihil tara verè fit» quàmidnbsp;quod facit Spiritus S. Quamobrem rcótè tva-duntPhi'lofophi Eus amp; Verum inter feCon-Scli. 1.1. uerti. Quibus Auguftinus aficntiensiMihi vi-cap $ De detufvcrum,id quod cft,inquit.amp;: alibi:omnisnbsp;h'l'ib nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anima eft quo vera anima eft; Item.-
ci^'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^d,id mens non intclligit.amp;
In Ep. ad Elicronymus; Quod halfum cft,inquit,non eft. Gai.c.i. Rcôhè lanc, nam quatenus ali quid cft,eatcnusnbsp;verè eft : aut falluni eilet, illud clic, ac ptoindcnbsp;verum ellct, iliud non elle. Statuamus igitur.nbsp;Corpus Chrifti fpiritualitcr pixfcns, adcoquenbsp;Chriftum ipium Fidei noftræ fpiritualitcrnbsp;præfentcm clic,id opérante in nobis Spiritunbsp;S. amp; ideo verè præfentcm elle, quia hæc præ-fentialpiritualis , eft opus Spiritus Sandhi. Arque vt huius tantæ rervmbram aiit|uam , licetnbsp;tcnuem,in rebus creatis Ipedhernus. Quæro:nbsp;quum oculi nolhri radiis Solis illuftrati,Solem
MANDVCAT.
ipfum in medio cœlo lucentem confpiciiin!' an corpus folis eft præfens oculis noftris, ,,nbsp;ne; Rcfpondcat Auguftinus.-Quomodo,igt;^'ffj‘,nbsp;quit, anima, quæ lunt extra ftiam carnein.ftn-rit, quæ non nifi in carne fuayîuit? Anlioilâb ”nbsp;cius carne longiflimc abfunt fydera inccelO’nbsp;annon in coeloyidct folcin ? An amp; in ecçlo vi-uit,quia in cœlo fentit, amp; fepfus cftç non pO'nbsp;teil, vbi vira non eft? An fentit amp;vbiiionvi-uitî quia quumin fua tantùm car.nc viu3r,lelt;’''nbsp;titctiam inhis locis quæ pr.çteræii/s.carnc“'nbsp;continent caejuætangit afpcdhu, amp;c. Ania’'^nbsp;non nifi in carne fua eft, IcntU afttein cti.Qnbsp;prætcr carnçaifuain.lbi quippefçntir, vbi vi-dct:quia amp; viderc,fentire clh.FIæc feirçA»'nbsp;tè , hoc eft , fuo more Auguftinus, Ex quibu^nbsp;nos ita fane ratiocinempr; Si vis naturalis'.hofnbsp;efticit,vt corpus Solis tamo locoruminterpal-lo à nobis diftitum, fit tarnen nobis præh'isnbsp;yifualitcr:(itacnim dicanius.)cur.animi no!hgt;gt;nbsp;irradiante Spiriru Sanchq,vt oculis,ira F;^nbsp;luminata à Spiritu Sandho, non habebuiitÔquot;'^nbsp;fti Corpus fibi fpiritualitcr præfcnsjquaiiuip’:nbsp;uisliccrin cœlo corporaliter cxilhat?Siviho?nbsp;nolhcr tcnippris momento, cum SoliscorpO'nbsp;reconiungitur,curFidcs non coniungçtiio^nbsp;cum ipfo Chjilho, adcoque çum Humana ciu^nbsp;natura in cœlo cbl'qcatatSi locorura interusl-la vifum non impediunt, num locoæum intec-ualla poterunr obftarc ouominus fides faH-dhiliimo lefu Chrifti CorporepcrfruatuiPpO'nbsp;teritnenatura, amp; ipfius naturæDpminusnonnbsp;potcrit ? Poterie oculus, amp; non poterie fidrs’nbsp;Numcircunfufi folis radijplus in oculisno-ftris poeerunt quàm fpiricrialisamp;diuina,^^quot;nbsp;que adeo cfficacilIimaîux SpirieusS.inanin?’^nbsp;noftris pollit î Ab fit vt animorurn noftroruo^nbsp;ac fidei noftræ cuifum,amp;,quod longe graui'Jjnbsp;cft,ipfirisS. Spiritus cfiicaciam cam anguftb^'nbsp;nibus tcrmincmus.Nam quiddeStephanod*' A®'nbsp;èhuri fune, qui intends in cœlum oculis, teftï'nbsp;tus eft le vidcrccœlos apertos, amp; Filiuni h°'nbsp;minis ftantem ad dextram DciîNum,obfeCto»nbsp;fidc vacuLS ica potuit cxclamare ; Redhc eiiit”nbsp;Ambrofius : Qui mentis oculos habet claiftb^ pe*nbsp;(inquic)Icfum ad dextram Dei non vider. h'
At cnim(inquiunc)potiùs ex ilia fimiliiudi' ne Solis poteft colligi, Chriftum nonniidh'nbsp;cundùm dona gratiæ cum animis noftris coirnbsp;iungi. Sol cnim non coniungitur cura rebusnbsp;infcrioribus,nifilccundùm cftcèhum.
Rcfpondco : fide corporali amp; localicon-iundhionc Sx præfcntia loquuntur,certè neino nefeir, Solem clic in cœlo,amp; nos cH'e in terris»nbsp;Sed fi propterca negent omnem præfcntianrnbsp;Solis, dromnem cius nobilcum coniunôtiO'nbsp;nem, cxpolhulcnt igitur cum Auguftino, tp'*nbsp;aftirmatnosincœlo videre Solem , ciiinqp*'nbsp;nos afpcdhu tangere,quemadmodum Augulh'nbsp;num ipluin fuis verbis dillcrentein paulbantenbsp;. audiuimus. Quibus confencanca lunt quæali- ƒnbsp;bi fcriplidSi claufis oculis,inquit,faciemco'’' jpf ’nbsp;tra videndum lolcm ponamus, nonncinox 'Cnbsp;cos aperucrimusjibipotiùs acicm nolhrani nosnbsp;inueniac , quam illuc cam perduxillc putabi-mus ? ita vc nec ipfi oculi pri js aperti Itiiftc vi-deaii-
|
CORPORIS dcintur, quàm illó quo intendercnt pcrucnif-(e. Et cctcè iftc corporcæ lu cis eft radius cnii-CUIS exoculisnoftris,amp; tam longé pofira,tan-Ji/ cclcritate conftringcns, vt exiftimari ccan-parinquc non poflit.nempe liic amp;c ilia omnia tam ampla immenfâque fpatia finiul vno idlunbsp;tranliri manifeftura eft, amp; quid prius, pofte-tiùfve cranfeatur,niliilominus ccrtum cft.Me-rico tefurreélionis noftræ ccleritQtem quumnbsp;expriraere vellet Apoftolus,in iétu oculi dixicnbsp;fieri. Hæc ille. Acculent igitur Auguftinum,nbsp;qui adhunc modum de oculorum acie in Solenbsp;iplo defixa loquutus eft. Redarguant ctiamnbsp;Philofophos ita de fenfu amp; fcnlîli difputantcs,nbsp;vttradant fenfuni à prælcntcamp;obicào Icnfilinbsp;afficifolerc. Quin ipli lecum agant, fe ipfi interrogent,amp;(hquidem vnquam attentéin cœ.nbsp;lumfulpexctunt)qua:ranc afe iplîs,nunquai'n-ne Soient in cœlocollocatum viderint, quan-tumvis licet in terris exiftentesî expendant a-pudfeatque diiudiccnt,pr,Tlcntem-nc Solemnbsp;vidcant,anabtentcra; difpiciant, nihil-nein-terht, inter vilum rci præfcntis, amp; fpccicm reinbsp;ablentis innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repræfcntatani ? Taétus quideiH amp; guftus corporalen!illam prælcn-tiam amp; contaélum requirunt: vilùs non item, quum potiùs ab ciufmodi contadu præpedia-tur.Neccnimid vidcniusquod tâgit oculum,nbsp;fed vt videamus, ab oculo rem videndam fe-parari amp;ab eo diftare necefte eft. Porto , quidnbsp;ifti libi voluut hoc loquendi genere’Sec^wÂwjnbsp;effe^lum.Si intclligunr,hoc elfe Solis efteétum,nbsp;vtipfum videamus beneficio lucis quam emit-titibcnè quidem fcntiunt,fed malé loquuntur.nbsp;Nam fi vidcrc Solem, eft effect um iplius Solis ; profectb qui dicir,Solem vidcri fccundùmnbsp;effcftura :illedicit, Solem videri Iccundùmnbsp;quodvidctuf.quæ manifeftaeft a (ToXf^içt.Prç-^'•‘tea,Sol non dicitur vidcriJecuniiK,»/ucem,nbsp;fcd,per/«ce»j. Arque hocillud eft quoddici-li-''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus, amp; ad quod adumbrandum,cx compara- tionc Solis argumentamur; Nimirum nos co-iungi cum Chrifto cfticacitare Spiritus ipfius. Sed fi ita vfurpanr particularanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vx. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod de vno atiitmant,dcaltcro negentmobis igitur exponant, ecqnonam modo fieri poffir, vt Sol vidcatur fccundùm effc6tum,amp; non vi-deatur fccundùm fc.lpfum eniraSolem, nonnbsp;autem Solis effeétum vidcri, omm-s fenfu 8cnbsp;rationepræditi facile intelligunt.Itcm,cxpli-ccntquisfit horum verborum letifus : Solemnbsp;xionvidertfemndumfe. quod equidem exiftimonbsp;illisdemum conuenire qui mente incitati ge-minos Soles duplicéfquc Thebas fîbi aliquan-do vidcrc vifi funt.T«T4)vcf[’ é/êyyotj’uxffi?. Dcniquc,ifti fua fponte cæcutientesperini-qucdiffimulant, le vim noftræ ratiocinationis non vidcre:qui non co profcrimus fimilitudi-Bcm à Sole duélanijVt ex rebus tantùm fimili-busargumentemur: fed ex comparatione einsnbsp;quod minus eft, cum co quod infinitis parti-tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buscftpræftantius, longé lorrius ncétimus ar- gumentura. Arque hoc fenfu turn Veteres, tum Recentiores Orthodox!, in hoc myftcrionbsp;adumbrando,hanc ipfam Solis fimilitudincmnbsp;vfurparunt. |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237 Quæ quum ita fint, nihil alFcruntAducrfa-rij quamobremnondicamus. Corpus Chrifti nobis elPe fpiritualitcr per fidem præfcns innbsp;myftcrio Cœnæ Domini. Nee inde via vllanbsp;patet ad cralTos illos crrorcs, quos authoritatenbsp;Scripruræfrcti conftantcrrcpiidiamus. Quumnbsp;cnim amp; fidcra amp; virturcm S.Spiritus idétidcmnbsp;inculccmus, amp; hanc præfentiam,perccptionénbsp;amp; coniunctionem Corporis Chrifti fpirituali-ter fieri aftirmemus, itavt cU veritate ipfiusnbsp;corporis nihil detrahatur:ccqCiid,obfecro,lo-ci vel Tranflubftantiationi, vcl Cofubftantia-tioni relinquirur? quid porrb commune elfenbsp;potcftlpirituali ConiunCtioni, cumillaSub-ftantiatum 8c Qualirarum confufionc, quam /nbsp;nonnulli introducunt ? Obftruimus igitur cr-rorum fontes,tantùm abeft vt à noflra fenten-tiaaliquid manarc poflit quo populus prauisnbsp;opinionibusimbuatur.Eoscnim fempetdam-nauimus , amp; damnamus qui luftiriam Chriftinbsp;propter quam iuftificamur coram Deo,in nobis inhærercputant, amp; elle quandam in nobisnbsp;qualitatem,amp; alia confimilia.- quæ partimnbsp;Pontificij: partim ali) nannulli libi opinionisnbsp;errore confinxerunt. Retorqueamus igitur Aduerfariorum argumentum hoc modo : Si dcbcmus abiislo-quendi generibus abftincrc, quibus popuhis poffit in errorem induci ; nc pofthac igitur illinbsp;dicant ,S. Cœnam clTe tantùm commcmora-tionem mortis Chrifti, amp; fignacula tantùmnbsp;beneficiorum ciusicll'e figna nuda,amp; alia ciufmodi complura, quæ proculdubio rcuocantnbsp;impuros Anabaptiftarum crrorcs, amp; facro-rum Myftc.iorum rum dignitatem, rum vtili-tatem amp; frudlum, nobis imprimis neceft'a-rium, exténuant,ac propé é medio tollunr.nbsp;Quodabfir. Obiectio VII r. Si ads. Cœnam fine fide acccdcre non dcbcmus, amp; fide cum Chrifto coniungimuriEr-go non fatis rcólé dicitur, co fpctftare Cœnam Domini, vtcum Chrifto communioncm ha-bcamus,quippe quum iam fimfis cum eo con-iundi. Res po NS IO. ineptiffimum eft Confcquens.Etcnim ca eft natura communionis noftræ cum Chrifto , vtnbsp;quandiu quidem in terris degimus,(Sc,vrSchonbsp;laftici loquuntur, fumus in via, 8c nondum innbsp;patria, fit nobis in S. ilia communione perpe-tub crelccndum.Arque id verba Chrifti mani-fefté declarant. .Q«» manducMmem curncm innbsp;me rnanei eSquot; ego m eo : vbi verbum , Manend'-,nbsp;obteruandum eft. Significat cnim cam con-iunôkioncm,quæ non incipcre tantùm dcbcat,nbsp;verùm ctiam pcrdurarc. Proptcrca foucri debet rationibus à Chrifto in eum fincm inftitu-tisiatque imprimis,Euangelij prædicationc amp;nbsp;cclebrationc Cœnæ Domini. Quod ctiam fa-cilé clucelcit ex his Apoltoli verbis. Ventatem Epli.4,nbsp;feSlantes cum chardate adolefcamw in earn ^er 0 -mniAtjitiefi caput nempe Chrtslw ; ex ejuo tofamnbsp;gprpm congruentercoagmentatum, ex vi intus a-gente ,pro menftira vniufcuiuf^ue mernbri, incre- |
ijS
DE SPIRIT. MANDVCAT.
Col.1. inentwn catyil-, See. Ex i^uo totmn corpM per com-?n!ßttrM ccmpagesßippeditMur» amp; cornpaünm nngefcit Dei augmento. Et Petrus: Lacilludfermonûjÿncerum expetite vt per illud adolefeatü. Porto, fatis conftat, hanc noftri cum Chri-rto coniunâioncm fieri per fideiquot;n,quam quo-tidic in nobis augendam elle,probant Icqucn-tes loci. liiïiitia per Euangelmm retegitur ex fide in ftdem. Adaitge nobis fiidem. Credo Domine,fincnirre increâtilitati meit,. Perfnaßtm habeofiere yt cjni cœpit in vobis o-p;is bontirnperfiiciat ifi^ue ad diem lefia Chri^i. Rom.i. Luc.17. M.irc.p Pbil.i. 1 Cor.io Sperantes nos augeficente fide z/es ira ,perzgt;os awplificatnm rriin afiignata noFlra menfiura. a.Thef.i. nbsp;nbsp;Cratias agere debemtts JDeo pro vobis ^Kodve- hementer attgeficatfides veElra. IbiJ. Ptecamur pro vobis vt Deus compleatoptisfi-deipotenter. Epli.j. Det vobis Dominus vt fiortiter corroboremini perSpiritumfiitum in interiore homine : vt inhabités Chriiîus perfidem in cordtbus vePlrisyScc. Quin amp; ipfa manducationis Analogia fatis id pcrfpicuum facit. Non enini cibnsiniiciturnbsp;in oscadaucris; led potiùs,homines vita præ-diticibum fuiminc, quo ipforum vira fultcn-tetur. Exquofit, vt quum fcmcltantùm facronbsp;Baptifrno initiemur , fæpc Cœnarn Domininbsp;cclcbrcmiis : vt intclligamuSjVitam illam fpi-ritualcm , in quam Deus nos rcgcncrauitluonbsp;Spiritu, elle in nobis idcntidem cibis illis fpi-ritualibus iuftcncandam.. Q^amobrem hic Adnbsp;uerfariorum error, citnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiiThco- logia longé maximum,quippc quum tollat fi-dei ac pictatis incrementum: ncque diferimen adhibeat inter initium amp; progrclfus. Pro-feramus igitur incommodum fuperioris Ob-icclionis. AA 10. Si audiéda cR, fuperior obicftio:crgo dam-nandus cft Petrus ; qui Cornelinm amp; eins familiäres baptizauitjhdc amp; donis Spiritus San -A£l.8. ftipcrfufosjdamnandus itidem Philippus,qui Eunuchum cxroto corde credentera baptiza-uit : ne Icxccnta ciufmodi incommoda nobisnbsp;rccenlenda fint. Obiectio IX. Fides eft Conceptio amp; Imaginatio rci ab-fentis. Ergo fidei nihil verè præfcns efiepo-teft, quod fituloci abfcns fit : fed cric tantùm prælcns in imagine : amp; , vi Confequentis,nbsp;Corpus Chrifti non eft fidei noftræ verèpræ-lens in Cœna,fed tantùm eft præfcnsper ima-ginationem. R E s P O N s I O. Abfurdum argumcntum:amp; dignumiis qui Theologiam ne l'ummis quidem labris degu-Itarunc. Nam hic de fide loquimur, quæpro-mifiioncs Euangelicas in Chrillo , adcoquenbsp;Chriltumipfumampleôtitur.Porto iam fuprànbsp;redarguimus iftud genus conncólcndi. Nonnbsp;eft corporaliter præfens, non eil igitur verènbsp;præfcns. Quandoquidcin vt corporalis præ-Icntia verè dicitur , ira verè dicitur Ipiritualisnbsp;præfentia amp; vtriufquc veritas ex vtriufquc na- |
tura cenfenda eft, quemadmodum iam often' dimus; ncque hîc videtur elle repctcnduæ.Fi'nbsp;demautem agnofeiraus non cflcfinccogira-tione amp; alTenlu : fed, fidem elle plufquani hU'nbsp;manam cogitationcm amp; plufquam humaniunnbsp;alTcnfiim aftirmamus. itaque, quum ita nobisnbsp;deferibunt fidem, vt fit tantùm mentis concc-ptio amp; imaginatio,ccrtè crrorcs errorihuscü- çnbsp;mulant.Quamobrcm fatis fuerit abfurda indenbsp;confequentia digito commonftrarc. Na'’* (nbsp;craffoseiufmodierrores indicate,refutarcelfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j I Si fides eft tantùm imaginatio; ergo ndes j non diffett ab opinione. Z Fides Chriftianorum crir raiitùm hift°' rica fides, communis eum plerifque reprobis»nbsp;ac ne ipfis dæmonibus incognita , vt docc'nbsp;lacobus.
qua imaginatio diftatlongilfini” intcruallo.
Alt;rw- |
Hebji, Calj. lojn.S. ^b.u, ’quot;’n.t. Heb.4. CORPORIS A’lTofM^v. Sic cnim, fides non crit fides.- fiqui-dcm Apoftolo credimus fidem nobis defcri-benti his verbis: Fides efi illud tjuod facit vt extent ejuaf/e-rant nr, t^uod demonFlrat ana non videntur. Fides igitur habet res fibi fpiritualitcr præ-fentes. Fidcs eftecit vt inter Galatas Christus effet de-fitliu ob eorttm octtlos crttcifixM. Ergo fides res Ipirit «aliter præfcntcs facir. Abrahamw vidtt dtem Christi Q-gauiftu eft. Patriarchs promifia Euangelicafant eminns cont^icati amplexi credentes^ Et Âdofes intne-baturinpramij /argitionent.F.igo pramilPa Euangelica fuerunt illis per Fidem fpiritualitcr prænbsp;ientia. Fideles etiamdum in terris agentes, habent fKi(mTr!)XiTtup.ain coslo. Sunt igitur in cœlopernbsp;fidem fpiritualitcr præfentes. Paulus precatur vt Ephefij illumutatis ocu-lis mentis fka fiirent magis ac magst ejKaßtff es vocationis Des : qua opes glorsa hamp;reditatssnbsp;ipßus. Fideles tranfierunt à morte ad vitam: tft“ t-e^ qusemDes tngreßifunt.Dcnicpic futuram Re-furredionem amp; vitam æternam certiffima fide contcmplamur atque apprehendimus, amp;nbsp;noftram iam elfe credimus,eâque fpeamp;fidenbsp;Korn.^, gloriamur, inquit Paulus : amp; fuftencamur innbsp;mediis huiusvitx proccllis:quod quidemprç-ftat Apoltoli verbis quàm noùris explicate. E alidam confilationem habearnsts^nos qui cur-fum e'o corripuimus, vt/fem propoßta retinearnus: quam velut amma anchorara habemtts tut am acnbsp;firmam snoredsentem vßque tn ca quafunt intranbsp;ttelum'.qub^racurfor pro nobis itigy'effus efilefusnbsp;fecundumerdinem Melchifedec : Pontifex faitusnbsp;erernum.Hxc Apoftolus. Eosigiturpudear,qui fidem àSpirituDci inanirais piorum ingenitam, vllis vcl locorum , vcl temporum fpatiis circunferibunt.nbsp;Cæterum quia in hunc errorem dclapfi funt,nbsp;quodvimipfiusFidcipenitusignorarintiquç-dam addemus, ex quibus vera hdei natura,visnbsp;amp; praîftantia melius intclligi poflit. Fideseft donum Dci,amp; gcncraturin ani-misnollris perSpiritum Sanäum illuminan-lemoculos mentis noftræ, amp; in noftris cordi-bus obfignantem proraiffioncs Dei in Icfu Chvifto, in quo vno fidcs ipfa defixa eft. Acnbsp;proindcfidcs non eft humanum opusifed opusnbsp;^plcfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftatem, virtutemqueinetfabi- 1cm cxerentis. Sic cnim Paulus; Q^mfit excellent magnitudo potentia eius tn nobis qui cre-dimuspro effcacitatefortis rob oris tpfius, lif itu) c»tp7^i*FTS KpetTüî th; àyrj,inquic.ld quodnbsp;niagisctiamnum elucefeet ex fcqutntibus. t’hil.j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obis datum efi^nonfilkminChri^itmcrederef fed etiampro ipfo pati. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illegloria detvobis Spmtumfapientia (f!‘ Reuelationis per agnitionem iffius. Confiteor ttbi Domine cceli terra , quod abfeonderis hac afapienttbus, reitelaueris infantibus. Nemo nouit Patrem, nifi Filius^ nbsp;nbsp;ctticunque •voluerit F ilius reuelare. |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.32 Caro Of fanguis non reuelauit tibi,fed Pater Mat itf. meus qui in coelis efi. Scimus F ilium Dei veniffe amp; dediffi nobis me- ’• loan.y. tem.,vtcognofcamus ilium qui verax efi. Diuinavis omnia nobis donauit qua pertinent ad vitam (ft ptttatem, per agnitionem eius qui vo-cauit nos adgloriam virtutem. Q^crediditfermoninoPtrojif'brachium Do- Ioan. 11. mini cui reuelaturn efi?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efa.55. Nos nonfpiritummundiaccepimus^fedSpifi- i.Coi.i. turn qui efi ex Deo, vtfeiamus ca qua nobis Deusnbsp;donauit. Qm credunt in nomen eius, quinonexfangui-nibus,neque ex libidine carnis,fed ex Deogeniti funt. Cuius Deus aperuitcor,vt attenderet ad eaqua Aft iff. dicebantur à Paulo. Noiierat enim a principia : quinam effent qui Ioan. S'. non credebant'ifr quit effet eum proditurus: ft di»nbsp;cebat : Propterea dixi vobis neminempoffe venirenbsp;ad me,nififuerit ei datum à Patre meo. Prout cuiqtie Deuspartirus efimenfuramfidei. Ronuer* Et plcraque ciufmodi, exquibus perfpicuumnbsp;eft,inter alia Dei dona,Fidem elle Dei donumnbsp;præftantiffimum,cuius etiam fruótus longe v-berrimi intclligi polfunt ex iis quæfequuntur. Fide rcconciliamur Deo,coniungimur cum Dco,purificamur, iuftific3mur,fan(ftificamur,nbsp;viuificamur, glorificamur, Atque omnino,fide Dcum videmus, fide tanginius, fide ample-(ftimur: amp;: in vno Icfu Chrifto Qw.^ù-au.'ic-ro Deo ac veto homine conquicfcinius. Quænbsp;quidem omnia lucent claris,exprcfsifque Scri-pturæ teftimoniis .-adco vt qui hxc de veranbsp;Chriftianorum fide non credat, ille Chriftia-næ fidci plane expers iudicandus fit.Quamob-rem merito fuo commendantur Maioresno-ftri,qui præclaris fententiis nos ad præftan-tiam fidcicontemplandam, amp; ad fructus eiusnbsp;vberrimos percipiendos, funt adhorrati. Sicnbsp;cnim Cyprianus. Tantum pofliimus,quanrum Aduerf.nbsp;credimus,inquit. Item :Fidcseft Dei donunjnbsp;amp;illi debetur omnis vidtoriæ gloria.Et Am-brofius, Crediderunt homines,inquit,quia jupi.nbsp;Deus in iis operatus cft,vt crederet.Nos Chri- m*rtyr.nbsp;Rum in cœlofedentem manu contreótarc non Voc.nbsp;polfumus, fed Chriftum fide contingcrc pof-iLunus,inquic Auguftinus. Idem.Si vides,non j,,nbsp;eft fides: itemque: ?inimætuæ anima,fidcs eft. loan.Tr.nbsp;Idem: TâgitChriftum quicreditinChriftum. *•nbsp;Item : Fidem tenet certiifima i'eientia, èc cla--matconfcicntia-ItcnnGrcflibus fidciinalrumnbsp;afccndimiis. Idem: Fidcs bonorum omnium Scrm.denbsp;fundamentum : porta vitæ, ianuaregni. Item: Temp.nbsp;Fidcs habet oculos iuos quibus quodammodonbsp;vider verum elfe quod nondum vider,amp;c. Cui j 'nbsp;afl'entiens Ambroiius,magisvidctur, inqiiir, in kpoc.nbsp;quod non videtur. Er Hieronymus,ficut oculi hom j.nbsp;corporis illuminantur ab alia luce; fieoculi tgt;eTcp.nbsp;cordis illuminantur à virtute fidci. Sic deni-queChryfoftomus:Fidcs, inquit, eft certior lt;f3,Ep.gj.nbsp;quibufuisdcmonfttarionibus.ltcnnl ideiocu- De iisnbsp;liacutevidenr,amp; anullarevifibilidecipi poi- S“} æy*nbsp;funt.Itcm ; Fide nihil.potcntius.Item,Fidescftnbsp;fcala à terra in coelum, Sc cófimilia plcraque. Ex quibus omnibus facile colligitur iltius in epift. |
240 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SPIRIT. Obicebronis de Imaginatione fidci refutatio: adcó vt ad häc rem minime opus effe vidcatuvnbsp;longiori difputatione. Obiectio X. Si fides cft nexus,quo vnimur cum Chrifto, amp; ipfa fidcs eft vnus ex fpiritualibus cffeólibusnbsp;Chrifti: Ergo Chriftus coniungitur cum ani-. S.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il'. Ci_____ nbsp;nbsp;- _nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nim resnon vnituraltcri, nifipcrid,amp; fecun-duraid quodalceri conneditur. Responsio. In hac obicótionc tot propè funt errores, quot vocabula:quos ailtcquam reccnfco,quç-dam nobis de Dei donis, ex ipfa Scriptura re-pecendafunr. PrimOjSeriptura tradit Chriftura TTCiv à Deo Patre nobis datum eftc, vt vitam x~ ternam fua morte nobis compararct. Secundo, Rcmiflionem peccatorum, Re-conciliationem noftram cum Deo, luftitiam amp; filutem , eft'e Dei dona amp; fruclus quos exnbsp;Chrifti mericis amp; exfalutifcra eius morteper-' cipimus. Tertio,quia dona Dei, nifi accipiantur,in-utilia,ac(fiproprièloquimur)nedonaquidem funttidcitco Scriptura docet,rcmiflionem pecnbsp;catorum,iuftificationcm amp; falutcm fide à nobis pcrcipijVt cisfruamiir. Quattö,illam ipfam fidem efle Dei donum, ab eadem Scriptura didicimus. Nam Chriftus'nbsp;itanobis cfficaciter fuaconfert beneficia, vtnbsp;fimul facultatem in nobis operecur, qua illiusnbsp;beneficia recipimus : ita lueem exhiber, vt fimul det oculos quibus poflimusluccm illainnbsp;intueri : ita profère cœleftes diuitias, vt fimulnbsp;in nobis formet manum qua muncta ilia coe-Icftia prehendamus. Qipod Auguftinus feitenbsp;expreflic his propè verbis : Ipfa eft fidcs quamnbsp;à nobis cxigit Deus, amp; non inuenit quod cxi-gat,nifi donauerit quod imicniat.hæc ille.Scdnbsp;de præftantia amp; vfu fidci(quæ donum Dei eft)nbsp;pluradiximusinfupcriori reiponfionc. His i-gitur fubftratisjiam errores huiufee obiedtio-nisrecenfeo. Primus error:iwêAQ.^tK.Quæritur c-nim inter nos, vtrrim inCœna Domini fola Chrifti beneficia, fine Chrifto ipfo : an verbnbsp;Chriftum ipfum cum fuis bencficiispcrcipia-mus.Itaque ifti fermoncm traducunt à re per-cipienda ad modum rci percipiendæ. Secundus error, in hoc vocabulo Nam Remiflio peccatorum, vita amp; Salus di-cuntur clfctfta Mortis amp; Paflionis Chrifti: hoc eft, præftantiflîmi illi fruèius quos ex mortenbsp;Chrifti pcrcipere dcbcmus. Fidcs etiamdici-tur cfFcóhim Chrifti, co quod Chriftus, effica-citäte Spiritus Sanóli, fidem in anitnis noftrisnbsp;opcratur. Ifta igitur non funt confundenda:nbsp;ncinpc, quæ Chriftus fecit pro nobis : amp;, quænbsp;Chriftus facit in nobis. Ad quod ifti non ar-tcndunt:ac proinde peccant «rapa tc Tercius crror,in confequenti. Quam enim, oblccro,hiulcum eft iftud concludendi genus,nbsp;Fide vnimur cum Chrifto: Ergo coniungimurnbsp;cum Chrifto, fccundu tius beneficia amp; cftccta àâ Rem. liom.8.nbsp;In Gen.nbsp;hom iS.nbsp;Homil.nbsp;de fidenbsp;Anna:.nbsp;In il!ud Pfal.ii$. . ------o - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Credidi. noftris fecunduro ettcctum rantLUii.Vna c- gt; In Ioan. Traft. |
MANDVCAT. rantùm.Atqui,vtvalercthoc Confcqucns,nc' cefle eifet diccre,fidem polfe quidem percip^'nbsp;re Chrifti beneficia, fed non Chriftum ipfum*nbsp;A’lTuo'a^v amp; a’'S'«oXo7-oi'. Nam Chriftusnbsp;fuis mentis ac bencficiis eft obicólum fidci no-ftræ, quemadmodumabptnn*'nbsp;bus Theologis receprum eft. Et cerrè beneficia Chrifti fine ipfo Chrifto, non modo nonnbsp;credi,fcdnc inrclligi quidem poJKint. Polio, quum dicunt ,fecundumeffeSla, rurfusptonbsp;Re, modum Rci fubftituunt. Nam particu-1am fecundum fignificarc modum rci, ni mis no-turn cft. Quartus error : AVri'ipteoi?. Etenim cb redit iftorum Connexum.-Si fide vnimur cum Chn-fto : Ergo non vnimur cum Chriftofecun£^''^‘nbsp;ipfum. Qmd ? aliquidne inrclligunt de Chriftonbsp;quod non fit fccundùm Chriftum ? Ipfum igitur non eft ipfum ; amp;, vniri cum Chrifto, nonnbsp;eft cum Chrifto vniri. Atque hunc,non iam ev-rorcm, led grauiflimum animi inorbum Phi-lolophi vocanrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sediftosd^ Chrifto , non fccundùm Chriftum loqucntcs valere iubeamus. Reftat vt fuperius Connexum in Aduerfa-rios retorqueamus in hunc modum.Si res vni-tur alteri per id,amp; fccundùm id quo alter! có-ne(fticur( vt ifti in egregio fuo Theorcmate proponunt)amp; per fidem cum Chrifto coniungimur ( id quod non negant in fua hypothcli)nbsp;ergo Spiritualitcr cumiplo Chrifto ebiungi-mur, quemadmodum fidcs eft Spiritualis. Nanbsp;particula fecundiirn non tollit rem, fed déterminât ( inquiunt Scholaftici ) adeb vt hac luanbsp;obicólionc nihil aliud cfficiant Aduerfarij,nifi , earn coniuinftionem quæ nobis cum Chri-fto intercedit, eft'e Spiritualem : Id quod nonnbsp;tantum admittimus,fcd ctiam inculcamus,vr-gemus, amp; Monachos præfcntiam Chrifti cot-poralcm fub accidentibus panis amp;vinideli-tefeentem obcrudentes, firmiffimisargumen-tis rcfellimus: vt in fcquenti Traiftatu manife-ftum erit. Obiectioxi. Si eodem gencre coniunólionis vnitur Chriftus fpiritualitcr cum animis piorum in Goe«^ Domini, quo fideles veteris Tcftamcnti olimnbsp;vniti fuerunt cum Chrifto venturo ( vtfaten-turilli qui alferunt fpiritualcm ,MyfticamA^nbsp;ardiflimam ipfius Chrifti coniunftionemnbsp;cum animis noftris, amp; ad cam remproferunCnbsp;hæc Pauli verba: Patres noPlros omnes eanitmnbsp;efiam spiritualem edtfi.} Ergo Chriftus v*nbsp;niturcum animispiorum, tantum fccundùmnbsp;Ipiritualcm fidci aut gratiæ cftcblum,qucmnbsp;mcrito paflionis Chrifti futuræ Vetcresperce-perunt:amp; non vnitur fccundùm fe.Conîequé-tiapatct.Quiaquumnondum Chriftus,vt ho-mo,eftet actu : non poruit vniri cum fidelibusnbsp;veteris Tcftamcnti, fccundùmfe.Nam quodnbsp;non aólu,fcd lolùm potcntiâeft,quomodoponbsp;tert abtu cum alio vniri? Respo nsio. Quandoquidem ij qui Oralem veri amp; na-turaiis Corporis Chrifti manducationcm vrgent in Coenæ Dominicæ myftcrio, idemnbsp;110- 1. |
C ORPORIS
nobis obiiciunt : pcto à Icótoribus, vt ne gra-ucntur ea legere quæ illic à nobis hac de re cx-pohta fdnt;ncmpc in ttaólatu de manducatio-iicSacramentalijin refponfionenoftra ad Ob-icólioncm^.N'jncatitem paucisad hanc ob-icótioncm rcfpondco. Fallit confequentia ptoptet errores huius fyllogifmi è quorumnbsp;lylua aliquot nobis rccenfendi funr.
Primus error ;Quiaambiguis verbis con-«eptum cft Antecedens. Nam quuin hæ fint coniundionis fpccies(quantum ad hanc quæ-ftionemattinet) vralia coniunólio lit Corporalis,alia Spiritualis : ita dicendum fuit; Si ea-dcmipccie coniunótionispiorura animi vniii-tur cuin Chrilto in S.D.Ccena,qua fideles Veteris Tcftamcnti olim CÛ Chrilto véruro vnitinbsp;fucrunt,^ hi vniti funt cum Chrilto venturo,nbsp;coniunâione Spirituali : Ergo piorum animinbsp;in S. Domini Cœna vniuntur cura Chrilto,nbsp;Ipiritualiconiunólione. Q^d quidem verumnbsp;cll,3tque ita procederct argumentum. Sed iftinbsp;ita loquuntur, vt fi plures elTcnt fpiritualcsnbsp;cum Chtflo coniunctiones, cædémquc totonbsp;genere ditfcrentcs.Cxrerùm,pios maiores fubnbsp;, vetcreTcllamento ipfum Chriftum fpiritua-liter participafle, quem nos indem fpirituali-tcr participamus, difertis ac dilucidis verbis.nbsp;Apoltolus aflàrmauit : inquiens, NoUmantemnbsp;Vos iff3orare,ß-atres. Patres no 'sïros omnesfub tllanbsp;mtbefiitjje.,0' omnespermare tranfititJfe,Etomnesnbsp;tn MoJ'en baptizjttos ejfe nahe c/ taart, Etomnesnbsp;tandem efcam ffttritttalem edtjje, Et omnes eun-dem potum Ipirttiialera bibine. Btbebant enim exnbsp;feejncnttßtirimali Petra.Petra verb erat Chrifius.nbsp;hece tibi quemadmodum ille iple Chriftusnbsp;fuit propohtuspiismaioribus fub Icgcconiti-tutis qui nobis hodie proponitur, quem illinbsp;(nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritualiter eC vera fidcamplcxi lunt,amp; quem
! nos fpiritualiter amp; vera fide aniplcchimar.Nó cnini dixit Paulus Petram illamfuilie clFcctanbsp;Chriltijfcd fuilfc Chrillum.
Secundus error: Quia iep mat cfTcóta Chri-lli ab ipfo Chriflo:quüd elle A-S êÓA-Qsi' iam fu-pràoftendimus.
Terrius crror:in his veibisfecttndnm effebbtm fiiirttualemfidetautgratise-AiC eiiim præciarè,fci-licet, ratiocinantur : Si Chriltus fpirituaiiicrnbsp;coniungituricrgo fccundùm cfieétum Ipiri-tuale fidei coniungitur. Qyium itapotmscó-neótendum fit:fi hdeconiungütur; ergo fpiri-tualitcr : ne mihi dicendum lit, aVef-fe in his V erbis,^itritualtter, 3c ,Jèciindittn ejje-/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pittmjptritttale.
(partus error ; in his verbisfidei antff^atixz licet enim fides à Dei gratia pioricifcatur, (cilnbsp;enim donum Dei, vt antèdixim.isjtamen ad-liibenda cft diftinótio , inter fideni de mcriranbsp;Chtifti, qiiibi'.s Eccleiiam rcdcmit. Nam ilianbsp;funt eft'ecta ipfius gratix; eftectum auttm fideinbsp;ab ilia i pl a gratia proheifeentis, eft ciufmodi,nbsp;vt cfticacitatc Spiritus S. percipiat beneficianbsp;ac mérita Chrifti, quibusnoftraiultificatio amp;nbsp;lakis continetur, itaqucid quod pcrcipitur,nbsp;Cum co quodpercipit confundendum non cft.
Quintus error ; in his verbis CknPlusvnitttr turn mtmte piorura, non fiecundiimfie. quod lo-
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14,
quendi genus iam ante redarguimus.Ecquid enim fibi vult i^aifecundùm/e? Quum enimnbsp;Chriftus fit verus Deus amp; verus homo , verusnbsp;©8et'i'.S^4j;Toç,quæro,cxiftis,ecquid negent vni-ri cum animisnollris/ècnndntafi !quot; Diuinam-ne, an humanara naturam, an verb vtramquc?nbsp;Enimuerb fi de vnionc cftcntiali intelliguntnbsp;(id quod innuit hæc corum locutio/èc««««?«nbsp;feJtalera nos vnioncm Chrifti, vcl cum Vctc-ribus fuilTcjVel hodie nobifeum cire,pcrnega-mus. Semper cnim ab hoc myltcrio exclufi-mus eirenciarum confufioncm,mixtioncm,in-fufioncmjamp; quicquid eb referri poteft.Detra-haut igitur iltius daipißo^lcti integumentum,nbsp;amp; aperte dicanc,le, his verbis,in-tclligerc modum corporalis coniunótionis,nbsp;quem nos ab huius fanttiflîmi myfterij can-cellis procul ciieiraus. Sed omnino incptuinnbsp;eft, arqueadebtT8polt;)'û.^av hoc loquendi genus,nbsp;fecunditmfe, hoc eft , Iccundùm corporalcmnbsp;coniunótionem Chrifti.Qtmfi verb nihil aliudnbsp;in Chrifto conudcrcmus quàm hunianam c-ius naturam. Atqui Chriftus fieenndnm J~e eftnbsp;atroi Deus amp; homo.
Sextus errpnquia hæc verba, fiecnndnrnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fignificant propriè mo--
dum coniumftionis, non autem rcsipfas qua: coniunguntur. Ifti autem perpcram , poiitonbsp;modo, volunt rem ipfani tollere. Quineriam,nbsp;non animaducrtunt,fe loqui præcerScriptura;nbsp;vfum, quænon dieir,fideles coniungi cum ef-fcblis grariæ Chriftiifcd potiùs cum ipfo Chrifto, cuiusilli amp; fentiunt eflcdla, amp; beneficianbsp;percipiunt.Atqui nobis cum Scriptura 3c fert-ticndiim cftamp; loquendum.
Septimus error, idcmquc multiplex,in ratio-ncconfcqucntiç.Qinimcmm(inquiunt) Chriftus, vt homo, nondum efti t abtu ; non potuit fecundiim fc, vniri cum fidelibus vcterisTc-ftamenti, fed tantiim fccundùm effebtum gra-tiæ, quem percepcrunt mcrito paftionis Chrifti fururx.Quod quidem ita redarguo:
Quum Chriftus,vt homo, nondum cfTct ablu ( vt loquuntur:) quónam tandem modonbsp;erat meritüm paftîonisChriftiîNum Chriftus,nbsp;vt homo, mortuus eft, anteqùam efler homonbsp;abtu, hoc eft, anteqùam eifet mundoexhibi-rus? nonnepnùsnaiciturus erat, quàm mori-turus’Si Vecercspcrccpcrunt cftcbltim riicrittnbsp;paftionis Chrifti ( vt ifti agnofeunr) nonnenbsp;percepcrunt æftc’btum ipfius Chrifti luo tempore pafturi? Etcnira,tpiis non vider,meritumnbsp;paftionis Chrifti futuræ, efte meritum Chriftinbsp;pafturi ? Ecquis vnquam ( præteriftos ) exifti-mauit paflioné Chrifti fine Chrifto intellliginbsp;poft’e ? Alioqui limul eftet amp; non cft'ct paflionbsp;Chrifti. A’tTiçafT,;. Qt^bd fi futuræ paftionisnbsp;Chrifti Vctcrcs fcnlerüt præfens cfFebiû , ciûf-que prçfenré grati.'i pcrceperût.'Curnon potiùsnbsp;idé dicemus de ipio Chrifto.’fempcr enim,vc-lis nolis.huc reuoluctur oratio : népe,Vetcrcsnbsp;prifeis illis téporibus iara ftnfifte cftebla Chrifti fuo tépore opus noftræ redéptionis perabtunbsp;ri.Si fatentur,Veteresfuiflc côiunblos cum cf-febtis Chrifti hominis futuri, cur nô potiùs fa-tcantùr , eos Cum ipio Chrifto hominc futuro
14- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE SPIRIT. MANDVCAT.
Rom.T. Rum Hcb.fi'. Keb.n. Ioan. Strotnat. I4. fiiidc coniutiótos’ Quid? fircmiffio pcccato-rum,Iuftificatio amp; Salus funt cfFcóta mortis amp; palllonis Chrilli, adcóquc ipßus Chrilli beneficia longé præfl:âtilfiina,potucrunt-ncilla,nbsp;vel (tntiri,vcl pcrcipi extraChriftum Qiàv~nbsp;^(ttTTQv, extra quem nuHa cft (alus? Si Veteresnbsp;non extra Chrillum y lcd in Chrifco,amp; cumnbsp;Chriftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lalutem adepti funt,quo- modo poteft negari, Veterum ilioruni cum ipl'o Chrifto coniunélio î Nimirum itafta-tuendum eft, veterem Ecclcfiam Ifracliticamnbsp;habuifte Chtiftum Caput, alioqui nonfuilletnbsp;EcclelÎ3,qLiam Scripeura docetelfe vnius Capitis vnum Corpus. Vitam aurcm nmnarc ànbsp;capite ad corpus, fine vttiufquc coniumftio-nc , ne cogitari quidem poteft. Cæterùm,nbsp;quum ilii volunr, temporibus veteris Tefta-menti,Chriftum fuille hominem potentiâ fo-lùm, non latis pltnc, née thcologicc loqunn-tur.Nam,(i temporibus illis,Chriftus fuit ho-nio tantum potcntià,obiiccrct aliquis, Chriftum igitur potuille non elle hominem : ex ra-tiont T« cTtuixra ( omnis cnim potentiâ eftnbsp;contraditfionis , inquit primus Philofophus.)nbsp;Necenim hoc fuit ex iis rebus futuris,quæ de-uinciiincLir ordinc natural! : amp; ipfi Philofophinbsp;diftingunt,interTû/a«XAijv,lt;Se to s’ffc'^ooi'.Scd i-tadicitur plcnèamp; op-^o/éçiix, Chrilium fuilîcnbsp;omnino nafeiturum: quia Euangeliutnfuitpro-mipfium in Lege Prophetis, inquit Paulus. Et,nbsp;CbrLius fuit minister circuncijionis pro Dei z/e-ritate vt confirrnaret promißtones Patrum inquit idem Paulus)amp;, vt alibi feriptum cft,ƒer/nbsp;non potefi vtmentiaturDeus. Quaic dicendumnbsp;eft , Chriftum à Dco promilluni non potuiftenbsp;non nafci,quia Chriftum nafeiturum promilenbsp;rat Deus, non modo vcrax,(cd ipfa etiam veritas. Quum igitur ifti dicunt, Chriftum fuiftenbsp;hominem tantum potcntiâ,malim dicerecumnbsp;Orthodoxis amp; ptis maioribus,Chriftuin non-dam in carne tune exhibitum. |
Deniquc(ncabytrum exhaurire veile vidca-mur)o(ftauus error, idémquc fulus pertotum huncSyllogifmum multisacrnulnplicibus crnbsp;roribus fcateniem : quod virn,naruiâmquc fi-dei plané cxtinguunt ; qua de refusé dillcrui -mus in tcfponnone noftra ad obieét. 9. Sic c-nim i 111 opinantur.Vetcres non potuillè fpiri-tualiter amp; per fidem coniungi cum ipfo Chti-fto ©••«v.S/’Mwiÿ», antequamipfe Chriftus mundo cxhiberetur, quod eft falliffimum amp;natu-ræ fidei omnino répugnât : cuius ca vis eft,caque natura, vt nullis veltcmporum vel loco-rum fpatiis poilit impediri. Sic cnim Apofto-las de fide Veterum dillcrcns, fides efi., inquit,nbsp;rerunfiierandarumL^^toïc,, hoceft,fubftan -na,vel fübliftentia : quorum verborum fenlusnbsp;ftare non poteft,fi fides intcrcluditur vllis ccinnbsp;porum intcruallis. Rcs cnim quæ fperanturnbsp;iuturæ funr,quas fides in anirois piorum a Sp i-ritu Sanéto ingenitapræfcntes habet. Quo fitnbsp;vtChriitus dicat, Abrahamum vidille diemnbsp;ipfius amp; gauifum elle. Non cnim infeité Clemens Alexandrinas.-nlç-«,inquit, to' ounbsp;S'doti. Itaepe , licet prifcis ilhs temporibus,nbsp;Humana natura nódum eirct allumptaà As?quot;»nbsp;erat nihilominus prælcns fidei piorum Veterum,quæ iam cos cum Chrifto nafeituro con-iungebat. Hæc cnim Apoftoli verba funtex-pendenda : In libro vitA ^gni ( inquit ) madittinbsp;tam inde à iablis tnundi finndamentts. Nunc ail-tem,poft Chriftum exhibitum,ipfa cum Chrifto fpiritualis per fidem coniumftio magisnbsp;quidem clucct, fed eft tarnen cadem coniun-étio rcipfa, amp;. differentia eft, fccundùro plusnbsp;amp; minus circa idem. Nam (fi quidem restantanbsp;aliqua fimilitudinc faite tenuiter adumbiannbsp;poteft) quemadmodum lux Solis quælubati-roram , noftris oculis oboritur, cadem eftlux»nbsp;quæ mcridic pleniflîmé rcfulget : ira Chriftusnbsp;qui fuit ohm nafeiturus, amp;, Chriftus qui iarn-pridera natiis eft, idem eft Chriftus. Sic enini .nbsp;Apoftolus ; leßis ChriPtus hert hodie idem efinbsp;^tnfiecula. Arque id Auguftinus hifee verbisnbsp;exprimebat : ante aduentum Domini nolltinbsp;IcluChnfti præcellerunt luftilicineumcrc-dentesventurum, quomodo noscredimusinnbsp;cum qui venir : Tempora vari.ata funr, nonh-des. Alium lonum habet, ventfiriis efi, Aliumnbsp;fonum habet, venit. Mutatus eftfonus ventK'nbsp;r!is,amp;i,venif. cadem tarnen fides vtrofquecon-iungit,diuerfis quidem tcmporibus,fed vtrol'nbsp;que per vnum fidei oftium , hoc eft, per Chti'nbsp;lium videmus ingrefros,amp;c. Illoscnimoltcn-dit Apoftolus,vbi ait; habentes eundem fpiU'nbsp;tum fidei. Idem Auguftinus alibi:f^e»f»w,nbsp;entt d iu c r fa V e rb a fun c,i n qui r, fe d i d cm Chh'nbsp;ftus. Et paulo ancé : Patres noftri, inquit Paf'nbsp;lus, eundem cibum fpiritualem manducauc-runt, amp; eundem potum fpiritualem biberunt-Erant enim ibi qui quod m3nducabant,intel'nbsp;ligebant , amp; quibus plus Chriftus in corde,nbsp;quàm manna in ore fapiebat. Idem , alludensnbsp;adl3cob,qui priés quàm nafeerctur,mantisnbsp;emifit ex vtero:ChriItus,inquit,antcquamap' iS'nbsp;pareret in carne,vt quodammodo ex vtero (e-creti fui ad hominum oculos mediator Deiamp;nbsp;hominum homo procederet, quieftfupetU'nbsp;mnes Deus benediétus infecula,præmilitinnbsp;fanétis Patriarchis amp; Prophetis quandamnbsp;tem corporis fui, qua velut manu fe nafein’-rum clic prænuntiauir,amp;c. Tarnen ipfc eftcaput corporis Ecclcliæ: illique omnes cidei”nbsp;corpori cuius ille caput eft , cohæferuntcre-dendo in cum quem prænuntiabanr. Nonc-nim præcurrendo diuulfi funt , fed adiunft*nbsp;potiùs obfequcndo.Nam etlî manusà capitlt;tnbsp;præmittipoteft, connexio tarnen eiusfubca-pite eft. Idem , aliquanto póft : Omnes Sand*nbsp;qui antèChrifti natftjitatem in terris fùcrunt,nbsp;quamuisanté nati fint, tarnen vniuerfocot-pori cuius ille caput eft, fub capite cohçfcrunt-Idem alibi: Chriftus ante aduentum incarna'nbsp;tionis fuæ præroifit quædam membra fu3,pollnbsp;quæ prænuntrat fe venrutum.Venit amp; iplcco-nexuscis, refert ad Iimilitudincm nàfcentisil'nbsp;lius,quia manus ante caput proccdens,amp; cuinnbsp;capite eft, amp; fub capite, amp;c. Præcclîit maniis,nbsp;fed tarnen capiti eonncétebatur amp; maniiS’nbsp;Hæc Auguftinus, amp; piorum Veterum, amp; n°'nbsp;ftraiu |
|
CORPORIS ftramfirtiiil caufam agens. Qninetiana, quumnbsp;iplc Chriftus I'acrara Cœnani inftitueret, necnbsp;diiin elFct palftis, tarnen fecit Apoftoios fuænbsp;mortis pan 1Ó poll futuræ participes : tic quan-quam lanâilîi’.-num amp; abfolutiflimû fui ipfiusnbsp;facriticiuin nondum obtulifl'crin cruce,nihil-omiu'js ramen Apoftoli Sacrain Domini Cœ-nara participantes, vim etfeéliamqne ipiitisnbsp;facriticij hicuriiam tunc perfenferunr. Seddenbsp;hocquidcra fyllogifmo , haólenus. Quia vciönbsp;folent Aduerfarij nonnulla ex Patrnm fcriprisnbsp;dcccrpcreqnæ fuæ fententiæ pra:tcxant,cos c-tiam hac in parte audianms. C A P V T V. OlENT Veteres, quum deCcc.* naDominiloquuntiir, vlurparenbsp;paffilin hæc vocabula, figura, Ci-' gnumjat'TiTüiToi’. memoria,CÓ-meraoratio, amp;c quæ eôdem refe-] ’^untur:quippe,qui niranrur his Apoftoli ver-Domini n.nnHntia,tif.,cionecvemat:S!Cnbsp;'’'tid, Chriftus.-/«wez«9’'ilt;î»»w«/‘îeftrA,inquit,Quin ctiam exponunt ipfam manducationem Corporis Chritti de fideiita vt nihil fit aIiud,Man-ducarc Carnem Chriili,amp; biberc cius Sangui-nf m, quàm, credere in Chriftiim. Quaic in S-Cœna no n eft vera c o m m u n i o Co rp o ris C h ri-fli, fed in ca nobis tantum «us beneficia pro-ponuntur. Responsio. Fallit Confcqiiens propter vida Antece-dentis. Error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ayvaicLn -ri sAij/;(;«.Nam (vt omittamus fidem noftram humana autho-ritatc non niti) feripta Veternra in alicnû len-fumdctorqucnt. Veteres cnira Sacra Symbola nobis in Cœna Domini propofita folcnt qui-dem appcllare ligna, fed non ira vt figna nudanbsp;fine, quemadmodum ifti autumant. Alioquinnbsp;Cœna Domini non efter Sacramenturn,quan-doquidem fatis confiât in Theologia, Sacra-mentum confiarc duabus rebus, figno videlicet, amp;rcfignificata,vtalibidiximus. Qupd e-tiam pcrfpicuum eft ex ipfius ligni natura, amp;nbsp;ex doctrina Kelatorum. Iraque redlècenfiurnbsp;lib.4. Itcnæus Euchariftiam duabus rebus confiarc,nbsp;'•34. terrena amp; cœlefti. Prætcrca obferuandum eft.nbsp;Sacra ilia Symbola,non tantùm elfe Signa,vc-rùm ctiam Sigilla ( quemadmodum Paulus denbsp;Rom,4. Circumcifione lotpiutus eft quum cam vocatnbsp;CHjUfta» , amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adco vt noil fit ill ipllS 11- gnis lubliftendura, fed deueniendum potiùs adres cas quæ Sacris fynrbolis lignificanturnbsp;amp; oblignantur.Iam autem ex fuperiori difpu-tationc fpero confedum circ,in Sacra Domini Cœna nobis proponi fpiritualem amp; ariftif-finiam coniunâionem Chriftinobifeum ,acnbsp;proindc fpiritualem amp; myfticam communio-nem CarnisiiC Sanguinisiplius. Cuius rei quûnbsp;SacraSymbola lint ligna, figillâquc, vti dixi-mus,conlcquitur profea;b,vocabula ilia apudnbsp;Vctcrcs vfurpata confirmare noftram fenten- |
CHRISTI. tiam, nedum polTint cam läbefaftare. Sic igU tur argumentum in Aduerfarios reeprquea-mus. Si Sacra fymbola quæ nobis in S. Cœna proponuntur funt figuræ, figna amp; apTAt/isri*nbsp;Corporis amp; Sanguinis lefu Chrifti amp; fpirituanbsp;lis, myfticæ amp; atôliffimæ coniunedonis quænbsp;per fidem nobis cura ipfo Chrifto intcrccdirnbsp;( vt Veteres tradiderunt : ) Ergo, qui cum fidenbsp;S. Domini Cœnam , ex ipfius inftituto celebrant,fpiritualiter amp; ardtifiimè cum Corporenbsp;amp; Sanguine IchiChrifti,adcóque cum ipfonbsp;Chrifto coniunguntur, ciufquc fpiritualiternbsp;per fidem participes fiunt : idquc ex ipforuranbsp;Veterum fententia. ratione, quibus vocabulis vtuntur Vctcrcs, non ad imminuendam, fed ad amplificandamnbsp;huiufee myftcrij dignitatem. Abfit enim vt firnbsp;nud.a quædam amp; tantùm hiftorica comme-moratio : fed ille fimul nobis offertur, cuiusnbsp;Mors amp; Palîîo commcmoratur.Nam Chri- Idem dicimus de Memoria amp; Commemo-fius non commemoratur mortuus fiinplicitcr, fed mortuus pro nobis,adcóque pro iis omnibus qui vera fide beneficium hoc obbrupcr-cipiunt. Arque id ex ipfius Chrifti verbis intclligi poteft. ƒƒore/?, inquit, CorpM menm ejuodpro Luc.xsinbsp;vobis datitr. Hoefaette inmei recordationem. Etnbsp;Paulus, ad cruciatitm Corporis alludensiCar- i.Cor.K.nbsp;pm cjnodprovobisfranaitHr¦, \a.epàx., Atqui tuncnbsp;demum pcrcipimus Iruótum Mortis ac paf-fionis Chrifti, quum ipfumChriftum pofti-demus, amp;• cum co arótiflimè coniungimur:nbsp;quemadmodum fupcriora noftra argumentanbsp;ex clariftimis ecrcifiimilqiic Scripturæ locisnbsp;deprompta,«c proindeomni cxceptioncma-iora, confcGcrunt. Et certè Paulus docct tuncnbsp;demum nos elle Mortis Chrifti participes,nbsp;quando, cum eoplantati{^nep\iC) comluimuscon- Rom. 6.nbsp;fonnatione ruortts einsi Item : Qui proprio fiHo Rom. 8.nbsp;non pepercit fid pro nobis omnibus tradtdtt eum,nbsp;i^uomodo non etium cum eo omnia nobisgTatifi-cabitur? Ergo Chriftus pro nobis mortuus eft,nbsp;vt nobis detur cum omnibus fuisbcncficiis; quo fit, vt in Cornmemorationc Mortis Chrifti in Cœna Domini,adhibitis Sacris Syrobo-lis amp; figillis, non folùm Chrifti beneficia ( vt ifti voluut ) fed Chriftus iplc cum fuis benefi-ciis nobis detur.Itaquc,idem Apoftolus,poft_nbsp;caquam dixit Chnltum fuift'e pro nobis mor-tuum d; à mortuis excitatum,fubiicit;^AOT/ Rom. 7.nbsp;feparabit à charitate Christi ? Eóquc fpcClatnbsp;quodipfc docct, Eccleliam in Corpore Chrifti cngt;6um iptoChrifto fpoufo,coniugio fpi-rituali coniunclam. Et alibi, Sivnus pro omni- ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/' ^ r. 1. Cor.s. b.-ts mortuus ejr^ certeomnes mortuilunt : Et pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ omnibus mortuus vt c/uiviuunt, poEthac non fib I viuant, fed ei cjui pro ip fis mortuus efii^nbsp;refiurrexit, dec. Sit^uis ipitur efiin Christo, nouanbsp;creatura efi. Et in alio loco : I'^n 'a eum Chrittonbsp;crucifixusfium : vino autem, non amplius ego ,fednbsp;viutt in me Christus, Q- vitam cjuam nunc viuonbsp;in carne, viuo perfidem Fil^ Dei, ^ut dilexitmenbsp;CT tradidit fiei/ietipfum pro me. Item ; Mortui X. ij. |
DE SPIRIT. MAND VC AT.
esiis, e/ vita ve^ra abfcondita efi cam Chnsio in i.Pct.i. Deo.S^ Petrus : Peccata noHra portaait in corpo-'I'c faoßtper lignum ^vt peccatis mortui, iaïiitiisnbsp;viueremtis. Sed nihil videtur expreffius hisnbsp;i.ThciTj. P^iuli verbis : Chrisltts mortwts efipro nobis, vtnbsp;fine, vigilemiis, ßue dortniamits, firnulcutn eo vi-aatmts.^cce tibiquorhim fiatCommcmora-tio mortis ChrilUin S.CcEna,ncmpe vt intel-ligamiis , tunc detnum Mortem Chrilti nobisnbsp;proficcrc,fi cum ipfo fucrimus ardiffimo vinculo coniunóti.
lam quod apud Veteres aliquando fcriptu rcpcrias, Manducarc Chrillum, eile, Credere,nbsp;in Chrirtum. Non parandos dentes, nee ventrem : nam,fi crcdimus,manducauimus. Item.-ludæos, ctedendo, bibillc Sanguincm quernnbsp;fæuiendo fudcrant,amp; quæ funt eiufmodi : ilianbsp;quidem vcriflîmè dicuntur. Ex his cnim daturnbsp;intelligi,manduc.ationem corporis Chrifti ef-le Spiritualem, amp; fieri fide, ncquis forte hocnbsp;crrorc ducatur, vt cxiflimet, in hoc myficrionbsp;agi de crafla amp;c corporali mandricatione, quinbsp;fuit error Capernaitarura. Modumigitur hu-iufee manducacionis Veteres nobis propo-nunt, nctjueproptercatollunteiusdefinitio-ncm amp;formam.E!l:igitur error non ferendus,nbsp;quura putant, pofito rci modo, inftrumento,nbsp;amp; rationc,tolli proptereaformam.Quod longe fccùsclfc.Sic cnimpotiiis fuitadipfius forma: cognitioncm perucnicndum. Itaquc egonbsp;Theologicè quidem dixcro : Crcdc,amp; remilfanbsp;funt tibi peccata, nee proptcrca fequetur, Rc-iniffionem pcccatorü nihil cficpræter fidcm.nbsp;Enimucrb quum iftitoties inculcant verbumnbsp;iitud Auguftini : Crcdc,amp;manducaïti. Obfc-cro te, quid debui credere vr manducaucrim?nbsp;An non,credere Chriftum pro me palfura amp; ànbsp;mortuis cxcitatum fuiire,vt verècum ipfofpi-ritualiter coniunâ:us,bcneficiorum ipfius liranbsp;particeps? Nihil igitur iftiaft'erunt ex Veteri-bus quod noftramiædat fentcnti2m,quum illinbsp;potiùs cam egregiè confirment. Qipod vtma-gis fiat manifeftumfiam audiamus ipibs Veteres fuis verbis fuam explicantcs, amp; noftramnbsp;confirmantes fententiam.
C A P V T VI.
nis huius , quædam auiditas eft amp; quoddain defiderium manendi inipfo, per quod fic im-primimus amp; cliquamus in nobis dulccdinemnbsp;charitatis, vt hæreat palato noftro amp; vifeeri-bus fapor diledionis infufus,penetrans amp;ini-bucns omnesanimæ corporilqucrcccH'us.PO'nbsp;tusamp;efusad candem pertinent rationcm,qui-bus ficut corporeanurriturfubftantia amp; viriir,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
amp; incolumispcrlcuerat :itavita Spiritus hoc proprio alimento nutritur : amp; quod eft efeanbsp;carnijhocanimæ eft fidcs.-quod cibus corpoi'i,nbsp;hocverbumSpirituiicxcellcntiori virtutepcr-agensæt'irnalitcr,quodaguntalimentacarn3- ¦nbsp;lia tcmporaliicr amp; finalictr,amp;c.
Nos ipfi Corpus Chrifti eftedi, Sacraincn- ibi'*' to amp; re Sacramenti Capiti noftro connedi-mur amp; vnimur: linguli alter altcrius membra,nbsp;cundem cibura manducantes amp; euiidempo-tumbibentes, qui de petraSpiiituali produitnbsp;amp; cmanat,qui cibus amp;potus eft Dominus no-ftcr Icfus Chriftus.
Fiant Corpus Chrifti fi volunt viucre de Spirit 11 Chrilli, de quo non viuit nifi Corpus cit“’nbsp;Chrifti, amp;c.Qui vuicviucrc, habet vbi viuat, 'nbsp;habet vnde viuat : Acccdar,crcdac,incorpore-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
turvt viuificctur,amp;c. Viuat Deo de Deo,(Sec, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Floc eft manducarc illam cfcamiSe ilium bi- jifin'.’ here potum , in Chrifto mancrc. Sc ilium ma- lo.F'quot;nbsp;nentem in fc habere, ac per hoc qui non ma-net in Chrifto, de in quo non manct Chriftus,nbsp;proculdubio nec manducat fpiritualitcrCar-ncm eius, nec bibit eius Sanguincm, licet cat-nalitcr amp; vifibilitcr premat dentibus Sacra-mentum Corporis de Sanguinis Chrifti.
Dominus nobis commendauir in manduca tionc Garnis fuæ vt in illo mancamus lt;Se ipf^ Inbsp;in nobis.Mancmusautein in illo quurafumus |nbsp;membra ciusimanct autem ipfc in nobis qiiiiuinbsp;furnus tcmplum eius: vt autem fimus membranbsp;eius , vnitas nos compaginat: vt compaginctnbsp;vniras, quid facit nili cliaritas quæ diftiifacllnbsp;in cordibus noftris perSpiritura Sanctum qi’*nbsp;datus eft nobis? Spiritus non vegetat membranbsp;nifi quæ funt in corporc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
N«niftc panis qui vadit in corpus, fed ilh Panis vitæ ætcrnæ qui animæ noftræ fubltamnbsp;tiam fulcit.
T
lt;11
f.
l
Ç
4,
t
(
I i
I
I i
I
Ibid.
Anem noftrum,id eft, Chriftum dari nobis qiiotidicpcti-muSjVt quiin Chrifto mancmus amp; viuimus,àfanâ:ific4tionc c-iusamp; Corpore non recedamus.
Idem de
CoL’na
Dorn.
Manifeftii efteosviucrc qui Corpus Chrifti attingunr, (ScEuchariftiani iurccommuni-cationisaccipiunt.
• Dixerat lane huius traditionis Miniftcr quod nili manducaremus eius Camera amp; bi-bcrcmus eius Sanguincm non habcrcmus vitamin nobis ; fpirituali nos inftrucns docu-mento amp; aperiens ad rem adco abditam intelnbsp;Icdtum, vt fcircmus quod manfio noftra innbsp;ipfo, fit manducario, amp; pqtus quafi quædamnbsp;incorporatio, fubieótis oblcquiis, voluntati-bus iunótis, atfcCfibus vnitis. Elus igitur Gar
Tune vira vnicuique erit Corpus amp; San-guis Chrifti,fi quod in Sacramento vifibilitcr fumitur, in ipfa veritate fpiritualiccr mandti- *•nbsp;cctur,fpiritualitcr bibatur,
Dicens-.Qui manducat Carnem mcam (Sc i” ^“’(.1’' me mancr,amp;c. oftendit quid fit nonSacrarae- jnbsp;to tcnus,fcdrêvera Corpus Chriftimandiica-re,amp; eins Sanguincm bibcrc, hoc cil cnim innbsp;Chrifto mancrc,vt in illo maneat amp; Chriftus:nbsp;tanquam diccret, Qui non in me maner, A: innbsp;quo ego non manco, non fe dicat, ,aur exifti'nbsp;met manducarc corpus meum, aut bibcrcnbsp;meum Sanguincm.
Sacramentum aliquodeommendaui voigt;isgt; iJf’’ fpiritualitcr inteileôturn viuificabit vos.
Sacramentum illud idco hominibusdatur, vt corpus in terris capiti coadunetur, Sic'Utnbsp;cnim multa grana vnum pancm conficiumA
Tertul. dcRcCnbsp;(iiais, CORPORIS fx multis raccmis vnum vinum exrrahitur, liccxmultis hominibus Chrifti Corpus con-ficitur. Wfmin Afcendit in cœlum Corpus Chrifti, amp;c. l’Tr.jo. Rcfpondeat aliquis, quomodo tenebo abfcn-tem? quomodo in cœlum manummittam vtnbsp;ibifedentem rcneamîfidem mirte ,amp; tenui-fti : parentes tui tcncrunt carne, tu tenctonbsp;corde. Spiritus cft qui viuificat: caro ni hil prodeft, adviuificandum , fcilicct : Sermoncm confti-tucnsviuiiicatorcm, cundem ctiam Carnenanbsp;fuâ dixit, quia Scrmo faôhus crat Caro : proin-dein caufam vitæ appetendus , amp; deuorandusnbsp;auditu,amp;: ruminandus intellcôlu,amp; fide dige-rendus. in Caro Chrifti hodic nobis, fed fpiritualitcc f'lio vtique non corporaliter exhibetur. Chriffusnbsp;manducatnoSjamp;manducaturà nobis,quo illinbsp;vniamur.Nam fi manduco amp;nbsp;Senn.71.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mmducor, videbitur illc effe in me, fed ego nondum in illo , «Scc. Anima non ante c-xiftimecipfi fepcrfeôlè vnitam,nifi quumdc ilium in lc,amp; fe in illo mancntcmpcrfenfcrit.nbsp;Quum rcucrendo altari cœleftibus cibis fa-j('tiandus accedis,SacrumDci tui corpus amp; San-Seinem mente contingc,cordis manu fufeipe,nbsp;amp; maxime hauftu inttrioriaflume. Ifta efca quam accipis, eff Panis viuus qui v.jijl'l'** defeendit de cœlo, vitæ ætcrnæ fubftantiainnbsp;fubminiftrat, amp; quiconque hune manduca-ucrit,nonraorictur in æternum : amp; cft Corpus ïtin, Poffquam Chriffus afcendit ad Patrem, in nobis eft per Spiritura. Item : ego refl'ufcitabonbsp;cum, amp;c.Ego, inquit, hoc cft Corpus meumnbsp;quod comedetur; Caro Chrifti eff Corpus vitæ , See. In illo flip*' Sacramento Chriffus cft,quia Corpus cft Chri ¦ ftimon ergo corporalis cfca,fcd fpiritualis eft, quot; amp;c.Coc noftrum efca iffa confirmât, amp; potusnbsp;iftclætificat cor hominis. '‘iJ. nbsp;nbsp;nbsp;Quotiefeuquebibis, rcmiflione accipis pec- cacotum,Sc inebriaris Spiritu.Qui autera Spi-rituinebriatur,radicatus in Chriffo eft. In fimilitudinc quidcmaccipis Sacramcn-Q Ac turn,fed veræ naruræ gratiam virtutémque ‘ confequeris. Ego fum,inquir, Panis viuus quinbsp;decœlodcfcendi. Dominus noftcr lefus Chriffiis confors cft amp; Diuinitatis amp; Corporis, amp; tu qui accipisnbsp;cius Carncm, Diuinæ cius fubffantiæinillonbsp;participaris elemento. Cogita quali fisinfignitus »honore, quali lt;o_''^Q-mcnfafruaris.Q^od Angell videnres horref-cunt,ncquc libéré audent intucri propter emi-cantem inde fplcndorcm, hoc nos pafei-1 Chrifti Corpus amp; vna Caro,amp;c.Ipfc nos proprio Sanguine pafcit,amp;pcr omnia nos fibi coagmentat,amp;c.Vnicuique fidelium femet-ipfum per myfferium commifect, amp; quos ge-nuit, per femctipfum enutrit, amp;c. Vt infantesnbsp;labia vberibus infigunt, ira nos ex vberibusnbsp;fpiritualis poculi trahimus Spiritus Sanótinbsp;j^tatiain. cunt,ncquc libcre audent intucri propter emi- niut,huic nos vnimur amp;faóti fumus vnum cxiftim3nr,nifiCorporalcm,riequeagnofcunt Chrifti Corpus amp; vna Caro,amp;c.Ipfc nos proprio Sanguine pafcit,amp;pcr omnia nos fibinbsp;coagmentat,amp;c.Vnicuique fidelium femctipfum per myfferium commifect, amp; quos ge-r-.-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- labiavberibus infigunc, ira nos ex vberibus |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145 Chriffus femctipfum nobis immifcuit, amp; Corpus fuum in nos contemperauit, vt v numnbsp;quid efficiamur tanquam corpus capitico-apratum. Ardcntcr cnim amantium hoc cft.nbsp;lob.ji, quis dederit nobis de catnibus eius im-n A. i gt; Intellectuahbus oCuiis ipfum intueamur, amp;c. Nihil fenhbilc nobis Chriffus tradidit,nbsp;amp;c. Rcs quidem fenfibiles , omnes autera in-telIi^ibiles.InBaptifmate,R,esfenfibiIiSjaqua:nbsp;Rcsintelligibilis, Rcgencrario,amp;c. quoniamnbsp;anima corporiinfcrcaeft, in fenfibilibus in- ini.Cor.nbsp;tcIligibiliapræbet.Non fide tantum,fed ctiamnbsp;reipfanos fuum cfficit Corpus, proprio Corpore nos alit amp; fibi coniungit arque congluti-nat.ldem.Nô parcicipatione tatù Sc accepti®..nbsp;ne fed vnitatc communicamus. Quemadmo-dumenim hoc corpus vnitum eff Chrifto, iranbsp;amp; nos per hune panem vnione coniungimnr. Spiritus S. corda noffra Chriffo congluti-nat. Copulaeff Vnionisnoftræin Chriffo,i5cc. Jæ™ Cor transfert à terrenis ad cælcftia, facit ani-niam ad Deum volare.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sando. Vniuntar Petrus amp; Paulus, quia fideles o- Ibidem, mnes funt fuyneitafci quanuis fint proculdifli-ti: quiavtriufquc vnio eff cum Chriffo. Ita-que multo magis vniuntur cum Chriffo : quâ-uis Chriffi Corpus fit in cœlo amp; ipfi in terra. Hæc amp; multa aliaeiufmodi apud Veteres occurrunt. Quanquam autem in Veterumnbsp;feriptis nonnulia fortalîîs occurrunt, quæ du-riuicula amp; jtaô’uTrsp^oAàp' dicta videri poffint,nbsp;tarnen quid antiquitas fenferit dchocmyftc-rio,colligendum eft,non ex aliquot vocabulis,nbsp;fed ex CO fcnfu,eâque fententia in qua Veteresnbsp;præftantiores conftanter amp; aperte cófcntiunt.nbsp;Qua de re nobis erit in fcquenti Traólatu co-piofiiis dift’erendura aductfus Pontificios, quinbsp;ad Vetcrum aliquot vocabula adhærefccntcs,nbsp;eorumque fententiam négligentes,inde fibinbsp;præclâiè videntur fuos dcTranffubftantiatio-ne errores confirmarc. Supcreft Yt ex rationcnoftræ Methodi -aijcJ-Aduerfariorum amp; fontes errorum in quibus verfantur, indiccmus : quos hac no-ftra Difputationcobftruóloseffe confidimus.nbsp;Atque, vt paucis rem totam comprehedamus,nbsp;quemadmodum fupra docuimus, noffra 'iin-effe confentaneam iis quæ Scripturanbsp;traditde Chriffo ,deEcclefia, deSpirituSan-ótOjdcFidcjdc Sacramento Cœnæ Domini:!-tapoffumus affirmarc, Aduerfariorum erroresnbsp;hinc manarc, quod in iis ipfis quinque,iîfdcmnbsp;que præcipuis doôtrinæ Chriftianæ capitibus,nbsp;à Scripcura dilfentiant. I. Etenim nullam nobis cum ipfoChrifti Corpore intcrcedcre pofte coniunólioncm hanccum ChriltiCarnc amp;c Sanguine,adeó-que cum ipfoChrifto communionem efl'cJ-ôc iupernaturalem.Deinde de Chri Iti Corpore ira toquunrur, vt fr in hoc myftc-rio feorfum intclligcndum effet, non folùin ànbsp;Diuina natura, fed etiam ab anima humana,nbsp;qua Chriilus verus homo præditus eft. Z. Non l'atis notunt quid ût Ecclelia.-nem-. |
US DE SPIRIT. MAND VC AT.
|
pe Corpus Chrifti: ac proindc ciim ipfo Chri-vcro Deo amp; vcro hominc my-llicc Sc aróliflimè coniunóla.
5' Sacramenti ncqnc naturam nequc v-, fum tenent,quippc quum hgnapropemodumnbsp;pc doft- ’nutihaconftituant: quum tarnen Auguftinusnbsp;Cl'.rift.l. y ere dixcrit: Signa fàcra inutilitcrintcrprcta-rijcflc male vagantis errons. Porto, rcs hgni-fteatas non cas retinent quas Chtiftuspropo-fuit : fed pro ipfo Corpore amp; Sanguine, cuiusnbsp;panis iScvinum figna funt, bencheia Mortisnbsp;Chrifti fubftituunr. Quos quidem crrorcs amp;nbsp;plcrofquc alios confunilcs certiffimis Scri-pturæ tcftimoniis rcfutatos,amp; incammodisnbsp;longe grauilîimis à nobis profligatos clicnbsp;conhdimus. LAVS |
Quæ quum ita fint, amp; ca quæ diximuscla-riflimè luccant in Scriptura, caque fintCuin fidei Chrillianæ capitibus avaÄoya amp; Con-fcntancaïquæ verb ab Aducrlariisafteruntubnbsp;à Scriptura amp; ab ipfis Orthodoxæ fidei capitibus dillentiant,amp; fecum multos eofdémQix^nbsp;grauiffimos errorcs inuehant : maneat noftr^'inbsp;hoc cftjOrthodoxaac verè Chriftiana fcntcii-tia ipfius veritatis firmiffimo fundainciiWnbsp;fubnixainempe: Omnes verè Chriftianos Cœnæ Domini ex ipfius Inftituto communicantcs,manduca-rc Corpus amp; bibere Sanguincm Icfunbsp;Spiritualiter, efficacitatcSanCtiSpiritus,pf‘'nbsp;fidem ex Sacris fymbolis verbum Dci obli-gnantibus, magis magifqucconhrmatani,''^quot;nbsp;elle illius Corporis'ôc Sanguinis adcóquci-pfius Chrifti Qeat^uTns verè participes,nbsp;proindccorum omnium bonorum quæCht*'nbsp;ftus fua Morte amp; Obedientiâ nobis comp^' „nbsp;rauit ad vitam æternam, animiquc amp; Cotpo-ris cumulatiffimam felicitatcm alfcquendam. Faxit Æternus ille Pater vtSpintu Sam^*’ inanimis noftris opérante, amp;cius radiisaC-ccnfa in nobis fidc,dilcuffis errocum oinniu®nbsp;tcnebris,purifiimam huiufccSanóliffiniiMy'nbsp;fterij luccm intueri, dcarôtilfimamcuninbsp;mino noftro IcfuChrifto, vcro Deo de vet»nbsp;Flomine, veto illo Pane viuiheo communié'nbsp;nem : ac proindc, vitam fclicillimam d,.nbsp;nam habeamus. Amen. DEO. ILfV' |
1
-ocr page 275-2-47
ILLVSTRISSIMO PRINCIPL
AC Domino dom. mavritio,do.
’^’VILLELMI FIL. LANDTGRAVIO HASSIÆ, Comiti in Catzenclnbogen,Dietz,Nidda,Ziegenhain,nbsp;ôlt;:c.Domino Sno ClementifsimozSalntem pernbsp;leinmChriftiirnDominLini ;
noftrnm.
Llvstrissime Princeps , Clementifsime Domine :Cogitanti mihi ante aliquot annos denbsp;TheologicèSc
Scholafticè diflerere,pra:clara hçc Tertuilîani féii- ds refur; tentiaoccurrebauordinemeflbàprincipalibusde-ducendum. Vtenim inreliquis omnibus ddcipli-nis y ira maxime in Theologicis Tradationibus,
confuiio vituperanda eft. Qutimigitur mihi propofittim eftet hnikftißi-nuim Corporis amp; Sanguinis Chrifti myfterium traâ:are,operæprctitini niihi vilum eft,imprimis agere de Humanç iplius Chrifti Naturç veri-tatc,atque ah illo capita arcefterc fequentes de.Sacra Domini Cocna di-Iputationes. Etcnim Iiquis ignoret quid fit Corpus amp; Sanguis lefiinbsp;Chrifti ,que nam illius naturaatque efl'entia : qui tandem fieripoteft, vtnbsp;hitclligat, quid fit Manducatio Corporis Chrifti, amp; Potus Sanguinisnbsp;ipßus ? ItaqueThcologicaôc ScholafticaTraólatio De veritateHuma-næNaturae Icfu Chrifti a nobis ante quatuor annos édita eft, vt earnnbsp;fubfterneremus duabus aliis Tradationibus, tu de Spirituali Corporisnbsp;Chrifti ,tum de Sacramentali ipfius corporis Manducatione : licut innbsp;Præhitioneadllluftriirimos amp;: Potentilsimos Germaniæ Principes véri-tatem Euangelicam amplexos,admonebamus.Quum autem iam operinbsp;tnanum admoueremus-.en Gallici tumultus repente exorti {unr,qui menbsp;lotos tres annos, ciuiîis illius tempeftatis fluôtibus iaclatum, ab inftitu-to opère reuocarunt. Redèenim Hieronymus ad ftudiaThéologien AJMar-hlentio amp;: otio opus efte iudicauit. Simulatque verb mihi ad priftinanbsp;mca ftudia,quafi poftliminio redire. Dominus conccftit,nihil niihinbsp;prius taciendum putaui, quàmvtpro noftra tenuitate id præftarem,nbsp;quod antea promiferam me fadurum. ConlcriplmiusigiturTraôla-tLiin De Spirituali Manducatione Corporis Chrifti,eumque dicauimusnbsp;noinini Illuftriflimi ScPotentiftlmi Principis Fridérîcî Comitis Palati- ’nbsp;ni,Elcctoratushæredis,Veftræ Cellitud. confanguinei. Eluncverb denbsp;Sacramentali Manducatione Traâ:atum,vt ofteram VeftræCelîitud.nbsp;iacit ipLi rerum quæ a nobis tradantur fubftantia amp;’natura. Quemad-
X. iiij.
-ocr page 276-14« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A.
amp; Euangelicæ doétrinæ prop blicæ Chriftianæ tranquillita
modtini cnim lii duo Traólatus aptiffimè inter fe coherent ;ita video vos ambos Illuftriifimos amp; verè Chriftianos Principes, ar ótilTimolan-guinis,ætatis,llLidioruni (quodlongè maximum efi;) pietatis vinculonbsp;¦efle coniundos. Atque vtinam hoe meo £idlo verèpræGgire liceatjiu-'nbsp;tLirum,vtambo coniunóliiTimis animis promouendoRegno Chriftinbsp;agandæ,atque etiam comparand^ Reipu-tijfeliciffimam operam nauctis.Qiabd ii ll-iuftriflimus amp; PotentiiTimus Princeps amp; Dominus Dom. Vvillelmusnbsp;Landtgrauius parensVeftr.Cel{itud.dignatus eft,pro fua dementia,nbsp;noftras aduerms Fr. T urrianum nouæ fodalitatis Monachum Difputa-tioneSjfuæ Celfitud.iampridema nobis dicatas,æquo amp; fàcili animo re-cipereddem mihi iure videor pofl'e,de Clem en tifli mi Parentis demen-lilhmofiliopolliceri. Qmnetiam memor veteris illius dióli;i^aexvAaê«i’nbsp;juê^zvMoSjVelimhocnoftrum munufculum grati noftri ac memoris ani-mi,perpetuum efle monimentum. Nam ad maximaillabeneficia, qiiXnbsp;Gallicæ Ecclefiæ doólrinam Euangelicam profitentes ab Illuftrilfimisnbsp;óc Potentiffimis Celfitud. Veftr. Maioribus acceperunt, hoe etiam pri-uatim acceffif.quod quum Illuftri{ramp;: PotentiiTParens Veftrç Celfitud.nbsp;meadfuam Celfitud.profc6tum,benigniflimc ( quæ cftipfius dementia) excepifiet, ipfa etiam Veftra Celfitud. me fiepenurnero fuo collo-quio dignata eft. Hïc vero quid commemorem dodiflimos Veftra:nbsp;Celfitud.fermones?Ex quibus facile tum perfpexi earn plus etiam quànanbsp;ætatis ratio ferebat, Latinis amp; Græcis literis tindam, amp; optimis cuiuf-quemodi difciplinis, perpolitam elfe. Adde ftudium Poetices, quo Vc'
• ftraCelfitud. ita deledatur, vtei cum ipfis Mulis maximum commercium efte appareat. Quiim autem ab humanioribus difciplinis ad res Theologicas diuinafque fermoVeftræ Celfitud-alTurgebat; tunc nonnbsp;poteram fads apud me,vel laudare, vel admirari Illuftriftimi amp;Poten^nbsp;till' parentis fingularem prudentiam, addo etiam felicitatem, quinbsp;ftram Celfitud. tarn accurate amp; tarn excellenter inftituendam curaue-rit.QLW de re fæpe tum agebam cum nobili amp; generolb Bernardo KeU'nbsp;telio Pro principe, amp; cum clariffimo Henrico Canifio Cancellario virbnbsp;præftantift'.amp;; magna pietatc ac doótrina præditis:amp; quos fuo merito il'nbsp;I Li jflrifEôi Potétifl païens Veft. Celfitud.plurimi facit. Redigebam ideP'nbsp;rrou.17. tideminmemoriamquod aitSolomo,parentes elfe liberorum orn^'nbsp;mentum:amp; viciftim,liberos elfe parentum coronam. Qupd quideinnbsp;vositaquadrat,vtpropemodum videripoftit Solomo nominatimd^nbsp;Veftris Celfit.egregiamillamfententiamedidifle. Quamobremllluft^'nbsp;Princeps Çhicenim mihi liceat cohortationemillam repet er e, quatef^nbsp;apud V.C.vfus fum) expcdatV.Cclfquot quantilque domefticis exei^'nbsp;plis fit ad pietatis virtutifque ftudium prouocata: quantam expeólafio'nbsp;nem fuftineat, quippe quam ipfi concitauerit præclaris illis initiis.
De Sam. pcndagiiiquam, V.C.amp; îibi ipfi accommoder aurcam hanc Chry foftæ mi fententiam : Animum adolelcentis debere efl'e domum Dei.nbsp;igitiir domus in animo Veftr. Celfitud. fundamenta féliciter iaóla fun^'nbsp;Reliquum eft vt V.Celfpergat dopaum illam Dei quotidie extruere r^^'
-ocr page 277-E P I s T o L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X49
bus maximis amp; cognitione dignifTimis, iis præfertim quæ ad puriorcm Religionen! pertinent, fEiidiosè meditandis. Quare fummiße peto à V.nbsp;C, vthoc noftræ tenuitatis muriLifculuni benigne recipere dignetiif:nbsp;quodnon eo confdio ipfi olferimus, quafi earn velimus res antea igno-tas cdocere-.fed vt tantum noftris aliquando legendis^fiquidem id tace-renon grauabittir ) ea reuocet in memoriani dc quibus grauiflimos vi-rosfæpeaudiuitdoôtilTimè differentes. Satis enim cuiquepcrlpeclumnbsp;eftquamfuerit atque etiamnumlit Germania TlieoIogiSjpietatedo-ffrinaque præftantiflimis ac celeb errimis exornata. Id quod ctiam latisnbsp;iple aiiimaduerti, tum multis aliis, tum doótiflimis PalEoribus Gaffel-lenfibusconueniendis,qui me colloquiofuo coboneftarunt. Qmm-quam autem in hoc noftro Tlieologico Scbolaftico Tradatu dillennbsp;timusjuon folum à Pontificiis : fed etiam ab aliis nonnullis,qui nobis innbsp;hocgrauiffimododrina: capite vifi funt apuritateverbi Deireccdcrc;nbsp;tarnennolim noftrumhoc Icriptum in cam partem accipi, quad dele-demur diffïdiisfouendis ; quum potius ex animo optemus extindas lilas contentionesquæ fuper bac re, magno piorum omnium dolorc,nbsp;iampridem extiterunt.Vcftra igitur Cellitudo apud Ie reputabit, verumnbsp;elle quod Nazianzenusadmonebaf.viris etiam pacis amantiflimisnc-ceffe aliquando effeNibil eft btteor, nibil eft in-quam, pace iucundius, nibil optabilius : fed ita tarnen vt ne vnquam anbsp;Tbeologica veritate rccedamus, quam lemper amp;: credendam eße amp; lo-quendam veriffime cenfuit Auguftiniis.Atque vt iterum boc loco Na- ccrp'.xgyinbsp;zianzenumappeliemus; ficille leite amp; eleganter bac dc reloquutus eft:nbsp;opisKiaç r, óC’/^s^ç.Qmirc noftra bæc Veftra: Cd- vbi füp,nbsp;btud.oblata, veftróque nomini dicata Dilputatio cd Ipedat, vt diftidiisnbsp;omnibus perpétua obliuione confepultis, landiftima internos ac verenbsp;Chriftiana coniundio fmciatur. Qudd liqui noftrum buncTrada*nbsp;tum Icriptisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcntatifque ebartis exagitandum lufeeperint:
prohtemur ,nunquamnos in illam conuitiandi arenam delccnluros: quippc quum nobis conftitutum fit,femper quidem ad argumenta dif-Icrentium, nunquam autem admaledida conuitiantium relpondere.nbsp;Porrd de noftra metbodo, cuius rationem in aliis noftris feriptisreddi-dimus-.non putaui aliquid bic a nobis efl'e repetêdum. Nobis enim pro-pofitLim eft, non rcs copioft diffulaque oratione dilatare ; fed potiùs i-pfim controuerfiam (quoad eius fieripoteft) iiudam amp; apertam ante o-mnium oculos proponerc:vt Verbo Dei duce, adbibitoque vlu Analy-ticæamp; Apodeidicxdifciplince,Ledores ficiliùs verum afalfodiiudi-cent.Rcdè enim Hieronymus,quum pbaleratam orationem in Tbeo-logicis Tradationibus improbaref.De rebus ficris tradanti, inquit,pe-deftris oratio neceffiria eft,non quæ verborum compolitionc frondel-cat. Bene ac féliciter vale IlluftriffimePrinceps,amp; noftra.’ tenuitatis la-borem fibi dicatum Veftr. C. pro lua dementia amp; benignitatc boninbsp;conlulat.Dominus Veftram Cdfitud.lui Spiritus donis præftantilbmisnbsp;magis magilque exornare pergat, Ecclefiæ Cbriftianæ (vti omnes Ipc-rant ôe exoptant ) quamplurimùm aliquando profuturis. Itemquc
-ocr page 278-ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A.
Deum Optim.Max. ex animo precor, vt Vcftr. Celfit. lUuftriffimum PotentiflimiiiH Paren tern, non folùm ipfi Veftr.Ceißtud.fed ctiamnbsp;Ecclefiæ,diLi faluum incolumem conferuct.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
ExMußeonoftfo.Kal.Mart. anno Domini M. D. LXXXIX.
llluftriß. Veftræ Celfittidinis obßf' iiantifTimus.
A. S A D E E L.
DE SACRA'
-ocr page 279-151
DE SACR.AMENTALI
MANDVCATIONE CORPORIS
CHRISTI, ET SACRAMENTAL I POTV Sanguinis ipßus in facra Domininbsp;Cœna.
C A P V T I.
|
Æc præcIaraAu-quot;uftini Icntcntia: Omncm doótri-nam vcl Rcriimnbsp;elFe , vcl Signo-rum : cum aliisnbsp;qiiæftionibus cx-plicandiSjtùm manbsp;ximc conenit huicnbsp;noltræTraôtano-ni de fandtiffimo Cœnæ Dominica: Sacramento. Itaqiie quum iiiTraclatu ante à nobis edito cgcrimus denbsp;Spiritualimanducationc Corporis Chrilli, amp;nbsp;de Spiritual! potu Sanguinis ipiius in Ccenanbsp;Dominimunc nobis cd de Sacram cntali man-ducacione amp;c potu dilTcrendum : vt ex Augu-ftinifcntcntia, Rcrutn doólrinacum Signo-rum doólrina coniungarur. Vt cnim arctiffi-inam noftram cum Chrillo coninndtioncmnbsp;ex qua vitam fpiritualem amp;ætcrnam hauri-mus, nobis Cbriftus ipfc ante oculos propo-ncrct: Sacramcntum Cœnæ Dominica: inlli-tiiit : in quo ptopolitis Signis, videlicet Panenbsp;amp; Vino J quæ funt ordinaria corporumno-llrorum alimenta, exprimcre voluit alimen-tum illud cœlefte ac fpirituale,quo animi no-ftrifoucnturin vitam æternam. Quum cnimnbsp;tanta fit ingcnij noftri tarditas, vt ctiam Vcr-bo Dcicommonefaóti, ca quæ ad vitam æternam pertinent vix intelligerc polîimus; tantanbsp;porto fit nollra incredulitas, vt diuinas pro-milTiones vera fide percipcrc nobifquc accommodate difticillimura fit : tanta deniquenbsp;obliuiojVt bcneficiorum Dci memoria ftatimnbsp;nobis effluat : Idcirco Dominus, vt infirmitatinbsp;noftræ fuccurreret, cum prædicatione Verbinbsp;Sacramenta ctiam coniunxit,quibusfidcs no-fi:raamp; faciliùs docerctur amp; ctiicaciùs confir-niar.ctut: nôfque ipfi inaifidua bcneficiorumnbsp;Dci tecordationevenaremur.Arque hecadeonbsp;conueniunt Cœnæ Dominicæ Sacramento,nbsp;vtrerum Diuinariim,quibus falusnoftracon-tinctur,imprimifquecius vitæ quaminChri-fto habemus, mcrico dici poffit lucidiflîaauranbsp;fpccülum, certiffimum pignus amp; perpetuumnbsp;moniraentum. |
In hacautcmSacramcntali Manducationc explicâda, nobis negotium crit:primùm curanbsp;Pontificiis Tranirubftantiationem inuchen-tibus. Deindecum aliis nonnullis quibus vi-detur, fieri nonpolFe, vt verefimus Corporisnbsp;Chrifti participes, nifi ipfum Chrilli Corpusnbsp;verè ac Realiter fit præfens in terris, Cum pa-ne,In panc,amp;: Sub pane. lllosTranffubftan-tiatores, hosvero Conlubflantiatorcs vulgbnbsp;appcllari audimus : ac proptcrca vremur hifccnbsp;nominihus, non quod vclimuscôuicium cui-piam facere, fed vt ita faciliùs fignificetur, v-troru mque fcntentia,quam hac noftra Difpu-tatione rcfellcndam fufeepimus. Vtrofqiicnbsp;verb vna Difputacione comprehendimus,nbsp;quandoquidem,licet non in omnibus conue-niant, tarnen îifdcm propemodum aduerfusnbsp;noltram fententiam vtuntur argumcntis,amp; i-pfa noftræ feutentiæ veritas iifdcra firmamennbsp;tis aduerfus vrrofquc aftcrituriqucmadmo-dura exfequentibus fict manifcftum.Primùmnbsp;igitur noftra proponenda elt,deinde audien-da vtrorumque Icntentia. Credimm anottes S^Domini Cœna ex JniîùMo Chrilli celebratiir,panetft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobü ore lementia. corporis fumenda proponnntnr^eßentiamaefitb- deSacru-fianttamfuamretinere.) (i;- mhtlommns fieri Signa fnentali (ß Sigida certtfiima, vert Corporis Sangmnisnbsp;lefia Chrisii, corporaliter in cœlo exislentis :nbsp;^uidem-,videlicet Corptu Cf Sanguis Chri^ti,ani-mis no^ris exhtbentitrverafide recipiendafidquenbsp;virtute Cf efificacia Spiritus fianSlt, ar^ifiimamnbsp;hanc Cf ßnritualetn contunSlionem efiieientis:nbsp;Itcmejue panem ilium, Cf vinum illudfieri Signanbsp;Cf Stgilla fianSbßimx. communionis cum mysliconbsp;Corpore Jefiu Chrtilt., ^uod eß' Bcclefia. Hanc noftram fententiam ita exponimus: Quandoquidé Cœna Domini eft Sacramen-tum,amp; caeft Sacranicntorum Ecclcliæ natura, vt duabus rebus conftcnr, nimirumSignonbsp;amp; ipfius Signi vcritatc(idquod ab omnibusnbsp;Thcologisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;receptum cft) inde confequitur, panem amp; vinum, quæ in S.Do- |
I
1^2, D E S A C R A M. mini Ccena nobis porriguntur, non iam eflenbsp;cxtiaturali corum vfu fpcclanda(ncc cnim nonbsp;bis præbétur vt exillis corpora noftranutria-mLis)(cd in cum fincm adhibcri,vt fidcs noftranbsp;fignisillismagisac magis inftrudl:a,confirrna-taque, vere amp; fpiritualiter manducct Corpusnbsp;amp; Sanguincm Icfu Chrifti in vitam acternam:nbsp;de’qua Spirituali manducationc iam in alionbsp;Tradlatu egimus.
Manducationcm Sacramcntalcm ita à Spirituali manducationc diftjnguimus., vrquum , Panisjcx Sacramentorurn natura, vocctur Cornbsp;pus Chrifti cuius eft ccrtillimum fignum acnbsp;figillum (vt infra copiofius dicendum crit) illinbsp;dicantur Corpus Chrifti manducare Sacra-mentalitcr, fine Sacramcntali manducationc,nbsp;quiinCœna Domini facrum illud Corporisnbsp;Chrifti fignum orc corporis manducant. Illinbsp;autem dicantur manducare vcrû Chrifti Corpus Spirituali manducationc,qui ipfius animatnbsp;orCjid crt,vcra fidc,pcrcipiunt Corpus Chriftinbsp;oiuiquc fiunt verè participes, cfficacitatc Spiritus Sanóti , manducantes nonfolùm pancmnbsp;Domini, led etiam panem Dominum, vt ali-tjuando dixit Auguftinus.
itaque quemadmodum verum Chrifti Corpus poteft Spiritualitcr fine ligno , amp; extra CccnaniDomini manducari: nernpe inverbonbsp;vera Fide rcccpro (id quod Veteres amp; Rcccn-tiofcs Ecclefiæ Doétores agnofeunt. )Ita Signum amp; Sigillum Corporis Chrifti poteft ali-quando fine ipfius veri Corporis perceptionenbsp;Corporaliter manducari inS.Coenanunc autem dicitur quidem Corpus Chrifti manducari ; fed tantum Sacrarncntalitcr, hoc eft, ra-tionc Sacramenti. Nam qua rationc facer ilienbsp;Panis dicitur Corpus Chrifti,ca rarioncMaii-ducatio facri illius panis dicitur Corporisnbsp;Chrifti Manducatio. Vocabulum autem Sacramenti licet varie funiatur à Doctoribusnbsp;Ecclcfiafticis:(intcrdum cnirn fumiturpro Si-gno, interdum pro rota ACtioneàChrifto in-ftituta)tamcn hoc loqucndi genus Mandu carenbsp;Sacramentaliter : refertur imprimis ad ipfiusnbsp;figni pcrccptionem: atque hac locutio de aliquot aliæ confimilcs, cum aliisplcrileiue Do-âoribus,turn Auguftino familiäresfunt.Sa-Quaeftio. cramenta, inquit Auguftinus, ex fimilitudincnbsp;fup.Le- carum rcrum quarumSacramcntafunt,plc-111c.57.E-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
amp;C.
•Ang.tlc Catecli.
Tud.c z6.
runquc cciam ipfaruni rcruni nomina acci. piunt: fient ergo fccundùm quendam modnmnbsp;Sacramenrnm Corpôris Chrifii, Corpus Chrinbsp;fti eft ;Sacramencum Sanguinis Chrifti, Sanguis Chrifti eft ; ItaSacrarncntum fidci, Fidcsnbsp;eft. Hæc Auguftinus. Quod li Sacramenti vo-cabulum generaliter accipiasprotota Aélio-nc Cœnæ Domini, amp; pro ipia turn Signi turnnbsp;Rci lignaeæ perceptione: lequcretur Sacra-mentaiem manducationcm, co I'eni'u , eoni-prehendere amp; Corporalenr amp; Spirirualemnbsp;Manducationcm limul: atqueita vocabulumnbsp;Sacrarncntalitcr, quodTheologi vfurpant adnbsp;diftinguendum inter vtranque Manducatio-nem, nihil diftingucret; imo ne diftingucretnbsp;quidem inter eos qui ad lalutem,amp; alios qui adnbsp;iudicium Cœnain Domini participant.
mandvcat.
In Terminis ipfis nulla eft aur pcrexigiia difticultas.Signum amp; Sigillum dicimus(qusnbsp;duo Paulus coniunxit, quum dcCircuncifio-ne loqucrctur)vt facrum hoc Myftcriu à nudisnbsp;Signis longe feiungamus. Nee cnim tantùiunbsp;doccmur ex ipfa avaXoyia. amp; conucnientianbsp;quæ eft inter Signum rem Significatain,nbsp;Corpus de Sanguincm Chrifti efl'e animoriintnbsp;noftrorum alimcntumded etiam Spiritus Sau-«ftiis vtitur Signis illis ecu inftrumentis,vt viii-cuiqueex iis qui vere credunt applicct prx-ftantiiîîmum hoc Dei donum, quum Rcmla-cris illis fymbolis fignificatam ,in fidcliumacnbsp;piorum animis cfticacitcr obfignat.
-porro, Corpus Chrifti dicitur Inc duobiis modis.-aut cnim fignificat verum Chrifti Corpus quod pro nobis in crucerradirum eft: aur jCjAnbsp;ligniheat veram Ecclcfiam Dei cuius ipfc Chrinbsp;ftus Caput eft, quemadmodu amp; Scriptura loquitur, amp; Veteres exponunt. Vtraquefignifi-catio in hocMyftcrio locum habet. Nam pr'Inbsp;Spiritualem veri Corporis Chrifti manducationcm,arótiffimè cum Chrifto coniungimur:nbsp;amp;¦ ab ipfo ecu à capitc vita ad nos tanquam adnbsp;ipfius membra dimanat.Prætcrea fancio ciuf-dem Fidei amp; fraternæ Charitaris vinculo inter nos dcuincimur,tanquam ciufdem Corporis membra.
De Fide 5e de Spirituali perceptione Corporis Chrifti egimus in Tradhatu de Spirituali manducationc, vndc depromi potcriit que adnbsp;horum vocabulorum intelligcntiam perrinér.nbsp;Dcnique hue redit noftra hæc fenrentia, vtnbsp;ab iis longiffimè rcccdcntes qui fandliflimurnnbsp;CccnæDomini myftcrium habent pro Signisnbsp;nudis , ( quos in Tradlationc de Spiritualinbsp;Manducationc Corporis Chrifti rcfutaiii-mus ) non ramen animos noftros in craflas corum cogitarioncs demergamus , qui Signinbsp;cum Re obfignata confundentes, nequeSi-gna neque rcrum fignificatarum veritatcni rc-tinucrunt.
Pontinciorum autem,hoc cftjTranlFubfta' tiatorura fententia eft ciufmodi.
Quotiefcitnijue prsferuntur ea verba Chri^h “ (jtiibas Sacramentum hocin^litHittfuperpanennS' ‘‘nbsp;vinum, Ucjue a Sacerdete (junntentionetnhabi^f “nbsp;cenfecrandt:tumfub^ianttamfanü^vini conHeT- ‘‘nbsp;ttinßib^lantiamvert Corporis (jrveri Sanguinis ‘‘nbsp;ChrMyremanentibus nudis accidentibus pants équot; “nbsp;vint, tjux. tjuidem accidentiaßgnißcant corpus ‘‘nbsp;Sangtiinem Christi velatum tpßs accidentibus- “nbsp;Porro,Corpus Chrt^ii realiter extHensßub Ulis tiC' ‘‘nbsp;cidentibus,, ejßeßgnurntum veri Corporis Chrill^ unbsp;tjuod tn rrucepependit, tum mystici Corporis Chtiquot; unbsp;ßtincmpe Eccleßx.Dent^ue tradunttotum Corpus anbsp;Chrtih eßeßub ßecie panis çyfitb quahbetparti unbsp;eins: (pquot; ore percipi tarn apüs cjuam ab impiis. “
Hane fententiam vt explicarent diu rntiP turaqucPontificij ScholafticiUborarüt.Qninnbsp;etiam Monachi Tranftubftantiationisfatclh-tes ctianinum hodie nihil non tentant,vtpoi-fint grauiflima illa incommoda, quæ fentcn-tiam ipforum confequuntur, vlla vcl rationc.nbsp;veirationis fimilitudine declinare : fcdhaCtc-nus ex hoç incxplicabili labyrintho nullohnbsp;10-
-ocr page 281-|
CORPORIS fophiftiCesamp; argutiarum filo cxpedirc pottie-runt. Hue tandfem cuadunt, vt dicant, verba Chrifti accipienda elle fine vllo tropo,fed fimnbsp;pliciter vt fonant:cxquo fir,vt quum Chriftusnbsp;affirmet, id quod porrigebat difeipulis ellenbsp;luum Corpus pro nobis traditum, Sc langui-ncm pro nobis fufum ; id de veto ac natutalinbsp;ip fins Corpore amp; Sanguine realiter præfentcnbsp;lub accidentibus panis amp; vini,intclligcndumnbsp;lit.Porro Dei potetiam fuo illi dogmati præ-tcxunt;adeó vtin hocmyfterio non audiendænbsp;fintnatiitæ leges; fed hoc vnuni nobisfatisnbsp;fiipcrque elle dcbcat: quod Deus eftOmni-potens. Tametfi poftremis hifeetemporibusnbsp;exorti lunt noui illi ac récentes Monachinbsp;(qiios vulgo lefuitas appellicant) qui nouas quafdam argutias cxcogitarunt, vt probcut, fcilicet, dogma Tranft'ubftantiationisnbsp;iplis naturæ legibus non plané repugnare.nbsp;Quæ omnia fuis locis à nobis ligillatim excu-titndafunr. CanfubslMitiatcrnm fententta eß huiufmodi. ” In Sacramento Cœna. Domini pant! vint ” ßibitantiam remanere ijHidemßed vna cum panenbsp;” er vttio ebrtili Corpm (ÿ- fanguinem inejfe reali-” ter przfentia in terrii, amp; realiter ore corporis tarnnbsp;’’ a plis ac pœnitentibus, cjuam ab impiis impœ-’’ niientibas recipi. Hane fententiam exponunr itidem vt illi fupcriorcs. Nimirum vrgét to p»To'i',ncc vllumnbsp;tropum in Chrifti verbis admirtunt. Tantiimnbsp;hocdiftcrunr, quod quü Pontificij dicät Corpus Chrifti eile fub accidentibus panis; hi,nbsp;Corpus Chrifti exiftcre Sub, In, amp; Cum ipfonbsp;pancarbirrantur. HæciQtur eit Controuerfia. Anin Coena Domini Corpus amp; Sanguis Chrifti, vel iubnbsp;folis panis Sc vini Accidentibus : vcl ln,Cum,nbsp;bubipfo pancamp; Vino Realiter amp; Eircntiali-ter cxirtcns, Ore corporis manducctur amp; bi-batur tarn a pus amp; fidelibus, quam ab impiisnbsp;Sc impoenitentibus ; Nec-ne. Ex cuius Con-trouerfiæ definitionc fimul ctiam émerger;nbsp;Earn proptic Sacramentalem Manducatio-Bem Corporis Chrifti dicendam elfe, quum,nbsp;«xlnftituio Chrifti, facer panis in Cœna Do-tQini-.manducatur,qui quidé nominarur Cor-pusChnlti , eb quod Signum eftamp; Sigillumnbsp;ccrtiffimum ipfius Corporis,vt ante diximus;nbsp;Superiorcm autem illam oralem Maducatio-nfm'R.vahsamp;efl'cntialis Corpdris Chrifti abnbsp;Aduerläriis introduótam, non polie dici Sa-cramcntalem Corporis Chrifti manducatio-nem ; quod ide:n de Sacrarocntali poru Sanguinis Chrifti diótum efto. '¦ Itaque exratione atqueordine noftræmc-ihodiiprimùm cxcertillimis Scripturæ fun-damcntis demonftranda eft lentcntiæ noftræ veritas. ¦ :.CAPVT II. ^Vdiamusigitur Scripturæ locos yll de hoc facrc* mylicrio dHle-jciitts. •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ¦. •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ¦ ¦ ' næ Sacramentum in quo res terrenæ, (nempe panis amp; vind,quæ nobis orc corporis lumen- „nbsp;- da proponuntur) ad res cœleftes ac fpiritualesnbsp;Edenttbat eis^accepit leßffpa- fignificandas obfignandas Sc in memoria re-'l**^'nem.^ ^itnmbenedixilfet.ißegit-, uocandas adhibcntur(nerope ad fignificadura «nbsp;y- i- |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X55 dedtti^ue dijcipulis,^ ait : Accipitcycomediteßoc efiCorptarneum:!^ accepte poculo aegratiis aUistnbsp;de dit eis,dicens ; bibite ex eo omnes, hoc efi enim ¦ Sannis meus TSIoui illim ße^lameti nbsp;nbsp;pro mul- tis effunditur in rernißionempeccatorum.Dico autem vobis,non bibam ab hoc tempore ex hocßuelu vitts vßjue ad diem ilium quum ipfum bibam vo-btCcum nouum in reono Patris mei. E.t accepta pane qtium grattas egijTetyfregit, amp; Luc.at. dédit eis dtcens , hoc efi Corpus meum, quodpronbsp;vobis dattir: hoefacite in mei recordationem : Iti-demetiampoculum poElquam cœnauifiet dicens.,nbsp;hocpoculum efi'nouumillud ßeEiamentum in [anguine meo qui pro vobis effunditur. xlccepi à Domino quad (fi tradidi vobis : Do- i_ Cor.ii. minum lefiim ea noSle qua prodebatur accepiffenbsp;panem,(figratiis atlis fiegifie ac dixtffe,jdcciptte,nbsp;édité, hoc meum efi Corpus quodpro vobisfrangi- .nbsp;tur, hoc [acite ad mei recordationem: Itidem (fi.nbsp;poculum poiiquam cœnajfit dteendo : hocpoculumnbsp;efi nouum illud ße^lamcntum in meo S anguine:nbsp;hoefacite quotiefeunque biberitis ad met recordationem. (fiuottefeunque emm ederitis panemhuncnbsp;(fi poculum hoc biberitis mortem Domini anaun-tiatis vfquequo venerit.ltaque quifiquts ederitpattern hune, aut btberit hoc poculKm Domini indi-gne^reus tenebitur Corporis (fi Sanguinis Domini.nbsp;Probet autem quifque [eipfum, Qt“ tta de pane iüonbsp;edat (fi de poculo iilo btbat : nam qui edit (fi. b tbitnbsp;indigne dudteiumfibitpfe edit tfi bibit.fnon difcet-nens Corpus Domini. Poculum benedibhonis cui benedicimus, nonne communiofanguinis Chriiïi efi ? panis quemfian-gimus(nonne communia corporis Chrilh eßl Qt^-niamvnus panis vnum corpus multi [umus : namnbsp;omnes vnius pants [umus participes. Ex fuperioribus Scripturæ locis noftram ira conficimus. A’no'AEIÄl2. Q Vicquid eft Ecclcfiæ Chriftianæ Sacra-mentum, in quo res ttrrenæ adres cœ-Icftcs ac fpiricualcs qdæ ad viram æteruam pertinent hgnificandas , obfignandas Sc innbsp;memoriam reuocandas adhihentur , Sc cx-prefto Dei verbo, rum ipfarurn Verum cœlc-ftium,tum criam terrenarum vera amp; natuxalisnbsp;eft'encia hue fubftantia afleritur : atqueipfisnbsp;terrenis rebus tribuuntur eariim reruin nomina quarum (igna funt; lllud eft ciufmodi vtnbsp;res ipfx terrenæ fuam eflentiam ac fubftan-tiam retincant, amp; nihilomkjus fiant Signa amp;nbsp;Sigilia certiftima, adcóqiie mouimenta comm omnium quæ fignificanc, Sc quæ verè ii-mul ipiritualitcr exhibentur amp; præbentur pernbsp;veram fidem, virtutc Sc cfficacia Spiritus fan-óti, non autem corporaliter nee oraliter rcci-pienda. Sacra Domini Cœna eftEcclefiç Chriftia lt;lt;. ((nbsp;(Cnbsp;unbsp;lt;cnbsp;ccnbsp;(Cnbsp;ccnbsp;iCnbsp;(Cnbsp;(Cnbsp;(Cnbsp;ccnbsp;(Cnbsp;(Cnbsp;ccnbsp;(( CC (C |
é
-ocr page 282-154 D E s A C R A M. veram Chrifti Corpus Scfanguincm,itcraquenbsp;adfignificandam Sc obfignldam Spiritualemnbsp;Sc anftiffimam cóiunótioncin cum iplo Chri-fto Sc communioncm cum myftico Corporenbsp;Chrifti,quod eft Ecclefia.itémque ad renouannbsp;dam Chrifti ac prxfertim Mortis ipfius me-moriam ) Sc cxpvclTo Dei verbo tumipfarumnbsp;, Rcrum cœleftium: (videlicet Corporis Sc Sannbsp;, guinisChrifti)tum ctiam terrcnarum,(vidcli-, ect panis Sc. vini ) vera Sc naturalis eftentia acnbsp;, fubftantia aftcritur, tum ipfis terrenis rebusnbsp;, (nempe pani amp; vino) tribuuntur carum rc-, rum nomina quarum figna funr,(nimirum no Quare Sacra Domini Cœna eft ciufmodi vt V. » » gt;5 9gt; 5ï 9gt; 5ï 3gt; 3» wr „ mina Corporis amp; Sanguinis Chrifti.) ,, Sacra Domini Cœna eft ciufmodi vt ,} resipiatcrrcna( videlicet panisSc vinum quæ fuara eflentiatn ac fubftantiam retincant, Sc nobis ore corporis famenda proponuntur) f——... .ii.uuAiu av HiuuÄuuau» ikiiiJC4UL , cvnbsp;nihilominus fiant Signa Sc Sigilla certiffima,nbsp;adeoque monimenta corum omnium quæ fi-gnificant, Sc quæ vcrc fimul Spiritualitcr cx-hibentur Sc præbcntur vera fide, virturc Sc efficacia Spiritus fanifti, non autem corporali-ter,nec oralitcrr ecipienda. Dxplicatiofiuperioris Demon-firationis. ÇI fupcrior Demonftratio ad régulas Analy-'^cicas exigatur, facile patebit, cam in omnibus «mçpe(p«v:adcô vt non poflir vlla rationc deComplexionisveritate dubitari, Qnodvtnbsp;cuiuis fit pcrfpicuunijita paucis explico. Maior propofitio quæ continet to fxiQv c^s.-tracontroucrliam eft: nififortè quisvelSa-cramentorumnaturam ignorer, veldubiret de certiffima verbi Dei veritate : quodabfit.nbsp;Porro,continet definitionem Sc propria «aô»nbsp;eius rei de qua agicur, adco vt ipfum Medium Minor propofitio confirmaturtum iplaSa eramentorum natura, tum cxprcflis illis Scri-pturælocis,quinoftræ Dcmonftvationifub-ftrati funt.Etcnim aftirmamuSjSacram Domini Cœnam elfe Sacramentum Ecclefïæ Chri-ftianæ,ac proinde reifte colligimus. In S.Cœ-na rcs terrenas ad rcs cœleftes ac fpiricuales fi-gnificandas adhiberi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationc Sacramenti : quemadmodum dodiflimi qui-que Theologi tradiderunt.Hinc qui in SaCra-mentorum tradationc verfantur, identidem in ore habent Auguftini diiftum:Acecdit verbum ad elementum Sc fit Sacramentum. Idnbsp;quod etiam facile probari poffit indutlione,nbsp;fiquis omnia tum Veteris, tum Noui Tcfta-menti Sacramenta difpiciat: in quibus omnibus, adeoque in Baptifrao , quum rcs terrenanbsp;adhibcatur ad rem fpiritualem fignificadam:nbsp;quo minus idem in hoc Cœnæ Domini Sacramento ftatuendumfit, nulla fatis idoncanbsp;ratio afterri poteft. Quinetiam quum Paulusnbsp;moncateos tjui facrum hunc panem edunt,nbsp;diiudicarcac difcerncrc Corpus Domini,nenbsp;judicium libi manducet acbibant: fatis aperte fignificat,rem vulgarem à re Sacraiitem Signum à tc Significaca, amp; rem terrenam à rc |
MANDVCAT. fpirituali Sccœlcfti efle difeernéda. HucadJc quod dicitur de Chrifti Sc mortis ipfius recor-dationc,quandoquidem/xnt/zc'lt;rMjuo» fine fignonbsp;cómodèintclligi no poteft. Signum auteniianbsp;hoc myftcrio(vt cd AugulLScaliisloquaniur)nbsp;eft rcs terrena diuinitus inftituta, quse prætecnbsp;id quodingcrit fenfibus,aliud facit in cogita*nbsp;tioné venite.-in qua,no quid fit,attcditur:ft^nbsp;potius, quid fignificct. Signa Sc Sigilia dici-mus,quia res fignificatæ fimul exhibetur, fpt'nbsp;ritualitcr,vcra fide,vti diximus,rccipiéd«. N*nbsp;inutile eft fignum, nifi fidcsintus adfit, inquicnbsp;Chryfoftomus. Deinde fubiiciraus veram^nbsp;naturalem effentiam ac fubftantiampanis^^nbsp;vini afleri expreflo Dei vcrbo.Sic cnim EuaO-gcliftx commémorant, Chri^lmn accepifle f*'nbsp;nem é“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benedixtjjetfregtjfe ac dedt]fe dtfei- palis omnia dcpanc^TBKo/râintelli-genda funt.Quod enim accepit Chriftus,illud iregitjac dedit difcipulis. Accepit autem Chtinbsp;ftus panera: QuarcChriftura fregific acde-dilfc pancm difcipulis, omnino ncccifariuiitnbsp;eft, nifi ipfa Euangcliftarum verba, ipfamqti^nbsp;orationis feriem lacères aeperuertas. Addfnbsp;hæc verba Pauli : Q^tiefeun^ue ederùispaneranbsp;hune ; item : Quißjms ederttpanern hune: äi^Sdnbsp;de pane tllo edat: 0c,panis quemfrangimns,nbsp;ne mihi proferenda lit eorum fententia qu*nbsp;nomine Fraiftionis panis apud Liicam,facrainnbsp;Cœnam Domini intelligunt.Rurfus,jamp;oe«/«»’nbsp;ipfum Chriftusipfe appellar^w/we??, liacfriP ’nbsp;Uum Tjitis : quo nomine terrenum vinum fi-gnificat , ac proptcrea illi opponit houuiunbsp;fruótum vitis,cuius in regno Dei futuri fumusnbsp;participes. Ex quibus omnibus maniftftuionbsp;eft, veram ac naturalem fubftantiamPanis Ünbsp;Vini in hoc Sacramento conftitui, Sc ira cX-preft'o Dei verbo aireri,vt qui de co dubitarit,nbsp;illcmcrito, deverbo Dei dubirarc videatur.nbsp;Q^d autem addiraus,pani Sc vino tribui c**nbsp;rumrerum nomina quarum figna funt,pet''nbsp;Ipicuum eft exhis ycx^iis^HoceßcorpMmeHfgt;‘nbsp;hoc efifanguie wje«r.Corpus etiam myfticuni^^nbsp;eius communioncm fignificari, Paulus docftnbsp;his vexViS'. Quoniamvnw panic f vnumcerpi^nbsp;malttfwnHs. ItaqueeflScitur, paném Sevinuo*nbsp;quæ nobis in S. Cœna Domini proponuntuf»nbsp;elle Signa Sc Sigilia certiffima corum qu«fi-gnificant, Sc quorum proptcrea nomen habent : itemque cfl'c monimenta quibusChrt'nbsp;ftus,adcóqueMors ipfius nobis in mcmotiat”nbsp;reuocatur,id quod patet ex his verbis, tioef*'nbsp;cite in mei recordationem. ’ïxem'.QMtiefiunijne t'nbsp;demis panem hunct poculum hoc biberitù,mo'^'‘nbsp;tem Domini annunttatis vfcjuenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venerit. D^' nique verum Chrifti Corpus Ipiritualitcr fide manducarijidque virtutc Sc efficacia Spt-ritus famftiiin fuperiori noftradifputationed®nbsp;Spiritual! inaducationc Corporis Chrifti,fh^®nbsp;cxpofuimus:quae;nihil attinct hîc rcpcrcrc. Hisigitur omnibus expofitis,nobis redit fupcrior ilia noftra fcntentia,ncrnpe Panettnfnbsp;vinum, ejua nobts tn S. Cæna Dominiproponf*’’“nbsp;tur, fuam fub^antiam retinerenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nthuornttf*^ fieriJ^na amp;figi'dâ certtßima, adeôejue monimetf' ta eorum ommurnaua fienificant ^quafiant /f*'nbsp;rttn^ |
|
C ORPORIS TUiialit'er(^ßiie reàpienda.lA quod erat demon ftrandum. C A P VT III. Vnc exrationc-noftræ mcchodi aduerfus dogmata Tranff’ubftannbsp;tiationis amp; Confubftantiarionisnbsp;nobis cfta\«(r«tzaç-/x(â; amp; e’/efif?*-KUi difputandum. Venimcnim- ucro quiaConfubItantiatores commentû il-lu d Pótificium deT ranlFu bllantiatione répudiant, amp; tunc dcmumfc inclinant adPótifi-cios.quum in hoc Mylterio agunt de rcali In-exiftcntiaCorporis Chrifti : idcirco, primùrn omnium Pontificiorurn Tranirubilantiationbsp;nobiseucrtcnda eft. Hic auté Leélores vclirnnbsp;admonitos,mihi hoc loco no cirepropofitumnbsp;oitéderc.fanélifTima illaChrilti verbaquibusnbsp;ipfc lacru Cœnæ myncriü inftituir, ad Potifi-cios,fuûillud externum amp; reale (vtilli quidénbsp;aftirmant) Millæfacrificiû celebrates,minimènbsp;pcrtincrc. Hiccnim agitur de Sacra D.Cœnanbsp;exprcffis Chrifti verbis inftituta,nó de huma-niscommcntis, quibus maximo totius orbisnbsp;Chriltiani malo,ipfum Cœnæ Dominicæ Sa-CcamcncuminMiiram Potificiam, hoc eft, innbsp;nudos inanéfque ritus ac ceremonias thcatri-cas,amp; quod longe grauius eft,in idololatriamnbsp;coiiucrtiim eft : qua de re alibi in Tradlatu denbsp;Vnico SacrificioChrifti dilleruimus.Sed quianbsp;propofitæ quæftionis habéda eft ratio, fequésnbsp;dilputatio in PontificiaraTranirubftantiatio-ncm feretur,vt camEcclelîæ Romanæfcntcnnbsp;tiam cucrtamus, quam antca in primo Cap.nbsp;tcccnfuiraus de conucrfionc (ubftantix panisnbsp;amp; vini ,in verum Corpus amp; Sanguincm leiunbsp;Chrifti,remanentibuspanis amp; vini accidenti-hus;amp;rcliqua eiufmodi quæ luprà à nobisnbsp;cotnmemorata Cunt. Aduerßns T Arg. I. OMne àapmsi ^uo negatur id i^uod expreßis Apoüoloritm er EudrigeliAarurn verbisnbsp;Apjir/Mturex Bcclefit Chrtfisan^ßmbus extermi-ncvtdum efi. Dogma de T'ranjf.tbstantiatione eft eutßnodi., vt ea negetar id fjuod expreßis Aporiolornmnbsp;I.uangelislarum verbis affirmatur. Qnare dogma de T'ra/iffabslantiattone ex Ec-cleßi Cbri^ianaßnibus exterminandnm eß. Maior eft in próptu.Minoré propolitioncm fie pcobamus.Tranirubftantiatoresncgant innbsp;S.Cœna Doniini,poft confecrationem, panisnbsp;fubftantiam rcinanerc,ac proiiide negant ellenbsp;pancmtquum tarnen Apoftoli amp; Euangeliftçnbsp;verbis cxprelfis panem elEc dicant. Vt patec exnbsp;Cap.fuperiori proximo, Ôc ex locis Scripturænbsp;quibusnoftra dcmonftratio nititur, vbino-l'Cor.io, minatimpoft benediébionem vocatur panis. cunejue ederitispanemhUc^çp-c. Chriftus,Z\7fl« i Cor.ii, Panis cjusmßangimas, inquir Paulus. b^tMttef-^ ainque ederitispanemhUsiCr e, ÜC Chriftus,Z'Ze??nbsp;Tjrt jç btbam de hocfinCia vitis. (inquir,) Rclpondent,nbsp;fat.ctiti ChriftiCorpusvocari pané,proptcrcaquôdnbsp;panis conuerfus eft in Corpus Chrifti : vt ho- |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.55 mo vocatur terra amp; cinis quia de terrafatlus eft,amp; terra conuerfa eft in hominem.Contrà,nbsp;fetjueretur, Chrifti Corpus fieri de lubftantianbsp;panis,quæ fitipfius Corporis materia:adcó vtnbsp;ipfumChrifti Corpus, ante iftani Tranü'ub-ftantiationem, non extiterit.-nec enim Homonbsp;fuit priufquara è terra formarctur: quod eftnbsp;abfurdiffimBm. Nam vnius eiufdénique corporis vna eft eadémqiie materia,amp;:vna eftlor-ma. Quare fanétiftimum Chrifti Corpus nonnbsp;potefteonftare duplici mareria eâque differente toto generethomo verb dicitur terra, tûnbsp;quia cius corpus è terra defumptum eft, tiimnbsp;quia tandem in cerram rcuertitur. At Chriftinbsp;Corpus neque depanis fubftâtia defumptumnbsp;cft,ncque in panis lubftantiam rcuertitur. Eft autem ndiculum quod addunt, hominé vocari terram propter conuerfionem terræ innbsp;hominem. Primùm enim non quæritur internbsp;nos,an terra vocetur homo:fcd,curhomo vo-cetur tcrratcuiusrci quû expreffis verbis Scri-ptura rationcm reddac.- iniquiftîmum eft amp;nbsp;audacilîimum aliam côminifei. Sic enim ipfenbsp;Dominus, Donee renertaris in terra, ex ea emmnbsp;famptus es:tjuiapulais es (ß inßnliterem rcnerte-rts. Et apud Ecclcliaftcn ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pW/hr w terramfaamvnde erat. Et apud lobum : Z/oz/i» Iob.54. renertetHrinpHluerem. amp; alibi : Siente bttofor- H.io.nbsp;tnasit me tnpnltterem reduces me. Ex quo il- _nbsp;lud Àbrahami.'^^lt;«wfimpuluisnbsp;nbsp;nbsp;cinis. Dein- Gcb.iS. - de : cjuicquid iftitlicant de conuerfionc terræ in hominé-.femper, velint nolint,cü reuohicnnbsp;tur, terram efle materiam hominis. Verume-nimuero pané elfe materiam Corporis Chri-fti,quarnuis iint audaciflimi aflertorcs,tarnen,nbsp;ni fallov,aftcvere nô audebunt. Dcniq-, quumnbsp;loquiraur de prima hominis conformationc;nbsp;hoc non dicitur Theologicè,terra fiiille con-uerlam in hominem : ne videamur cxæquarcnbsp;creationem hominis cum iis quæ dereliquisnbsp;rébus creatis dicuntur: vr, Germinetterra hcr-bamviretem: \tem:producat terra animal vtuens Gcn.i,nbsp;fecundurn ßgt;ectemßuam,^c. Quarc ieiunum il-lud de hominis etcatione loquendi gcnus,fc-rendum non eft in Thcologia. Captant eciam aliud diucrciculum ex eo quod dicitur virga Aaroiiis abforplifte virgasnbsp;Magorum Pharaonis,quum tarnen virga turnnbsp;eilet in ferpenrem conuerfa. Sed ratio eft innbsp;promptLi,nempe q'jia(inquit Aug.) In id etianbsp;reuerfa eft.-Ideb hocvocari debeba.t quod piu.-cipalitcr erat, inquir idem Aug. Hoc eft,quia ibid.nbsp;ftatim virga ilia in priftinâ ac naturalé formanbsp;erat rcditura, câmque forma tû habebat, quûnbsp;Müfes hanchiftoriâconfcripfitjttmporû prç-teritorum narrator,vt de loannc dixit Augu- Ault;».denbsp;ilinus in rc non prorfus diflîmili. Quinenam Conf.E-verbum Ablorb.ndi fatisindicattûc tempo- uang.lib.nbsp;risfuifte lerpentcni : ncc enim proprium çftnbsp;virgævtaliqtiidabforbcat.Virgas autem Magorum dicit Moles fuift'e abforptas, vt diftin-guat miraculum Dei à magicis prçftigiis.Ergonbsp;nihil huichiftoriæ cum Cœiia Domini commune eft. Etcnim Serpens illc nonpræcxiftc-batft'ed per conuerfionem cœpit elle ferpens,nbsp;quû antea non cfl'ct.Deinde in ilia virgæ con- y. ij. |
|
D E S A C K A M. uerfionc exterior oculoru fenfus afFcótus eft, amp; taudiu vifus eft ille ferpens, quandiudura-uicilla coii'jerfio,amp;: donee virga in priftinamnbsp;formam redicrit. At in Cœna Domini, nihilnbsp;taleapparet, nee fenfus vllo modo afliciunturnbsp;commentitia ilia conuerfione, led potiùs disant plané eontrarium. Præterea ne ipli qui-dem Pontificij volunc,pancmfaâ.û elle Corpus Chrrlti, ( ne panis materia formam Corporis Chrifti aflumpfilfc videatiir) nce rurfusnbsp;deCörpore ChtiHlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri : quod tarnen neecllarió fequeretur ex ilia comparacione virgæ Mofis.Denique eonuerfio virgæ in fer-peneem exprellisac dilucidisScripturæ verbisnbsp;aftirmatur.at de conuerfione panisin Corpusnbsp;Chrifti nihil extat in Scriptiua.Sic cnim Mo-,nbsp;fcs. Etfuitfinquit,««/êrpwre/w.fc.conueifa. Atnbsp;iaihil tale dicitur de pane. IL QIpanüßib^antia conuerti(Hr tn CorptisChri-*^jh: Ergo Cœna Domini non efi Sacramentum. Confequcncia patet.Nam ca eft natura Sa-cramentorum(ita diótantcSciipturaamp; Vete-ribus omnibus aftcncicncibus) vt fit aVaXojia inter Signum amp; Signatum , qua fublata, Sa-cramentum ctia tollicur. Si Sacraméta(inquitnbsp;ïpift I}. Auguftinus)quandam fimilitudiné carum rerum quarum Sacramenta funt non haberenr,nbsp;omniiio Saerameta no client. Atquinbsp;huius Sacrametilitacftin ea facilitate nutricnnbsp;di quam panis habetivt ita doceamur,animosnbsp;noftrosali aefoueri Corporc amp; Sanguine le-fn Chrifti in viram ætcrnara,qucmadmoduranbsp;pane amp;vino corpus noftrum ahruraefoueturnbsp;in hac vita, lam fi tollitur fubftantia panis,nbsp;obfecro re, vbinam crir ilia nutricndifacul-taslncc cnim panis albedo,rotunditas,amp; rcli—nbsp;qua huiufmodi accidétia nutriunt.Nara quodnbsp;illi refpondent exThoma,quantitatc fupplerenbsp;macctiam panis,tcftcm citant,cui alio tefte o-pus cft.Quare, id diuinitus ticri,cx Dei verbonbsp;doccdum eft. Qubd li Tranlfubftantiacio ( li-ccat cnim mihi hoc diccrc ) fuos liberos, hocnbsp;eft,multiplice illam Monachorum progenié,nbsp;qui tam præfraôtè vcritati rcfiftunt,lolis acci-dentibüs alcrct,profcótó iaropridé cortim connbsp;tendendi ftudium rcfrixilfct. Item : quando-quidem panis in S.Domini Coena cft ctiam lignum myftici Corporis,liucfanôbffimæ illiusnbsp;vnionis qua omnia Eccleliæ mébra fub Chri-ftoCapitcarôtiffimc inter fc côiunguntur, nonbsp;minùsquàmcx multis granis frumenti vnusnbsp;pains conheitur : Si tollatur panis fiibllantia,nbsp;limul elle delinit hæc amÂo?.(j£,acpioinde tollitur Sacramentumicontra hcc cxprella verbanbsp;Pauli, P ante quem jrangim-us, nonne communionbsp;j.Cor.io. Corporis Christiefl? Quemadmodumwuspanisynbsp;unum corpus multifumus : nam omnesvnuinpa~nbsp;nemparttctpamiss. HæcPaulus, contraTranf-fubftantiationem pro nobis dillcrcns. Atcnim,inquium,anteTranlIubftantiatio-néfuit panis, ac propcerca fuit ctiamillaa\a-Xoj,ia : nam accidentia panera qui fuit, icpræ-fentant.Ego verb lie inlto. Ergo aut panis fuit |
MAND V CAT. SacramcntuiyianteTranirubftantiationeni(amp;: ficTranlî’ubrtantiatio euanefcit)aut fequitur,nbsp;id quod cHcdeliit, elTc Sacramentum : quodnbsp;inconftantillimc diciturjamp;avTj^ctTMaç. Namnbsp;id quod non eft fimpliciter,quomodo critSa-cüamentum?îté;h iftis crcdimus,iam pro vno,nbsp;habemusduo lacramenta. QuandoquidéaC-çidentia rcprælentant panera qui fuit amp; nonnbsp;cft arnpliùs:panisautcra,li circt,rcpræfentatcCnbsp;alimentum ipirituale. Quod quidé genus ac-cidentalis a\a.gt;.c5.(ct{:fatcormihi imprinii? 0°nbsp;uura videri. Atqucomnino contendant licecnbsp;Monachi ncruos omnes fophifticosialîîrinonbsp;illos cffugcre nó polfesquin,polira Tranlfub-ftantiationCjtolîaturSacramcntum : facianr»nbsp;fingantjinueniant omnia diucrticula ; fcnipt’^nbsp;veritas lortior cmincbir.Nam quod nonnull*nbsp;dicunc,aquam Baptifmi nonablucrcfovdcsnbsp;corporis,vaiium cltcffugium.Satis cnim con-ftatjaquam habere illam facultatcm,licet afti*nbsp;non abluat lordes corporis. Nec cnimincumnbsp;lincm adhibcturialioqui non iam cHet Sacra-nicntum. III. SI Baptifmi Sacramentum effeSlum fiumpletlt;^ nabet tn fidelibus,remanentenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fib^lanti^'» nec vlla /i/»»e.«(licuti fuo loco oftendemus)?'»«' tio afférrt potefi^ quamobrem non idem de Sacïigt;'nbsp;mento CœnaDomini fiatuendumßf. quumtjtr^nbsp;bique proponatur, Cf exhibcatur arebßima ciui^nbsp;Christo conitinblioicert'e, vt S.Cœna Domini eft'nbsp;cium fuum plene hab eat, nthil opus efl pants vitigt;'nbsp;que Eranf ubPiantiatione. Verum ef Antecedens. Verum ergo Cf Confequens. Conncxi veritas pctitur ex fumma fimilii'^ dine quæ inter Bapciimum facram Coenamnbsp;Domini intercedit, quam quidem ego lie d^’'nbsp;mo nitro. Primùra , vtrumque eft Noui Tcftanient* Sacraraentum aChrifto inftitutum. Deinde»nbsp;Si comparentur ea quæ de Baptifmo , cumnbsp;quæ de Cccna Domini dicuntur, inde patebitnbsp;tanta vtriufqueSacramcriti conuenientiaQ'’nbsp;ne hæc quidem fineillis intclligipoflint. AU'nbsp;diamusenim ca quæ dicuntur de Baptifmo^ u/'nbsp;Doceteomnesgentes BaptizAntes eos,Crtt.nbsp;crediderittfl Baptizjstissfiterttferuabitur. Baph' /id’,,nbsp;zrtur vnufquifque veslrum in nomine lefu Cbri'nbsp;fttinremtflionem peccatorum, lEifl quis genit«'^nbsp;fuerit ex aqua tCr fliritu, non pot efl introire mnbsp;gr Mm Dei. An ignoratis ,nos quotquotBaptiZ^^* ßquot;nbsp;fumus in ChrtPlum lefum, in mortem ipfius eflnbsp;Baptiz.atQs, gf c. TA amfl cum eo plantati coah“'nbsp;}n:ss conformattone mortis eins , nimirum etttit’*nbsp;refurretlionis (conjorrnatione) coalefcemus. Qß}'nbsp;cunqiie in Christo Baptizjiti eflis Christum indu*'nbsp;flis, TA OS Baptifmus feruat, non abiebtio fordu****nbsp;carnis,fed bona cifcientia interrogatio erga Dnbsp;per refurrebltonem lefu Christi ,fecundumpratf*'nbsp;tioncm Del Paths in fancliflcattone Spiritus gt;nbsp;Obedisnttam Cf aferflonem finguinis lefu Cht*'nbsp;fli. Seruauit nos per lauacrum regenerationisnbsp;renouationem SpiritusfanSti, Cfo. Viciffiin aO'nbsp;diamus ca quæ de Cœna D.dicuntur. flnbsp;Si qtiis manducauerit ex hoepane viuetith'nbsp;terfi'A' |
|
C ORPORIS ternttm, Kifieisrttis carnemfilij hominis nbsp;nbsp;bibe- ritis eins [nnguinem non habetis 'vitsm in vstbis, Panis ^uem ego dabo.,earo mea, eflfqnam ego dnbonbsp;pn mundi vita.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edit meam carnem bibit ’•Cor.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguinem in me manetnbsp;nbsp;nbsp;ego in eo.Qnd e~ dit canesn meam bibitmem ptngMinem,habet vitam aternam.Probet fetpfnm homo amp; fic de pane tiloedat,^c.Hoceßcorpns menm quodpro vo-^isßangitnr.)hoceflfangfits meiu qnt pro multisnbsp;fnnditnr tn remißionem peccatorMm,lt;ÿ'c. Ex his omnibus fumma Baptifmi amp; Cœnæ Domini fimilicudo amp;cóuenientia facile clu-ccfcit,quandoquide verobiqueagituede Re-millione pcccacorum, de Salute amp; vita æter-na,deConiunftione qute nobis cum mortenbsp;Chriftiadeóquccum ipfo Chrifto ardiffimanbsp;intetcedit. Vulgat urn cltauteillud;De fimili-busfirailia:deiifdem eadem elle ftatuenda. Ad Antecedens quod attinct:iHi ipli faten-tur,Aquæ fubftantiam remancre: cur ergo no idécenfeant de Cœna Domini ? Num eft ma- ius aliquidaut mirabilius,nutriri in vita æter-nam:quàm in vitam æternam regcncrari? mi-loio,;. ninicccrtè: nec minus hoc nouumNicodc-mo,quamillud Capernaitis durum vifum eft. At,inquiüt,nö funt cade verba in Baptilmo,nbsp;quæ in Cœna Domini. Nec cuira Chriftus o-ftendens Aquam, dixit, Hoc eft fanguis meus.nbsp;Quod quidem diucrticulum ego fic refello.nbsp;Primùin,quû lie ratiocinatur : in Inftitutioncnbsp;Bipiifmi,non itadixit Chtiftus: Hoc eft Sanguis meus. Ergo inBaptifmo noneftTranf-liibftantiatio vt in Cœna Domini:hoc,inqua,nbsp;meraeftpetitio principij. Hoecniraeft internbsp;noscóttoucrlum,an ilia Cbrilti Nzt^oti^Hocefinbsp;corpHi jWfÄWjTranllubftantiationem inférant.nbsp;Deinde licet totidem verbis eadem fcntcntianbsp;non cxprimaturjtamen affirmo,ca qute de Ba-ptiCmo diCLintur æquipollcre ei formulæ ver-DOtum qua Sacra Domini Cœna inltituta eft,nbsp;amp; petindc die ac li Chriftus aquam oltendensnbsp;diccrct: Hoc eft fanguis meus pro vobis eftu-itis in ablutione ac rcmilîioné peccatorû, amp;c.nbsp;itaque fl res eft cade ; non eft lubfiftendum innbsp;variisloqucndi generibus. Quid cnim hæc fi- 5 nbsp;nbsp;bi 'SQ\\xnt,Lauacrnmregenerattonis:ajperjiofan- ’¦1’ct.i, ÿsims lefn Chrisli : BapttMn tn remißionem pec-cMornm, amp; quæ funt huiulmodi. Quis enira nelcit non Aquæ lubftantiam,lcd Chrifti lan-guincm die lauacrum regencrationis ? itém-que: no Aquæ fubftantia led Chrifti fanguinenbsp;Rcmiirionem.pcccatorum nobis coroparari?nbsp;Roia, t. Q^idporro libi vult illud Apoftoli, Eos quinbsp;baptiistntur-^tn mortem Chrtsit bapttzjari? nonnenbsp;his verbis lignificatur fanguis Chrifti ? Itaquenbsp;turn verbum Baptizjtndi (quod fignificat mer-gendo abluerc)tum ipfius rd circunftantia fans complcélitur nomen Sanguinis, licet nonnbsp;exprcllum fit in ipfa Baptifmi inftitutionc.nbsp;Tertio, h propter hancloquendi formulam,nbsp;Hoc eficorpits meum, ( qua nomen rd fignatænbsp;tribuitur figno) vfquc adco Cœna Domininbsp;Baptifmo antccellit,vt illic hat Tranllubftan-tiatio,hic verb non fiatiErgo Sacramenta Veteris Teftamenti funt longe præftantioraBaptifmi Sacraméto.Nara in veteris Teftaracn- |
CHKISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257 ti Sacramentis fimilis loquendi forrtiula vfur-patur;vr,/Voc eßEranfitus,fiue,Pafiha :Hoc efi foedus meumiAc Circumcifione : ïtzïn:Pctra e-rat Chriiius, amp; aliquot confimilia {in quibusnbsp;nequefuit Tranirubftari3tio,necaliquidpro-pofitu , quod diet maius iis quæ nobis in Baptifmo proponuntur.) Atqui hoc confequensnbsp;ipfimet valde répudiât, quippe qui nobis ob-iiciant, vetera nos Sacramenta cum nouiTe-ftamenti Sacramentis cxæquarc. III I. SI his Christi verbis, Hoc efi corpus meuNtf Eranßubsiantiatio efficituri Ergo explicari non potefi) qutdßgnificeturpronomine , Hoc. Abfur-^nbsp;ditm efi confequens ; Abfurdumtgttur(ß Antece--dens. Confcquentiaitaprob3tur.Quum,Hoc,fic demonftratiuura(vt id à Grammatieis repeta-mus)aliquid demonftret necelFc eft.Quatc autnbsp;demonftrat Corpus Chrifti, aut ipfam panisnbsp;fubftantiam cum dus accidéribus.aut fola panbsp;nis accidentia. Si demonftrat Corpus Chrilti:nbsp;Ergo id no fit vi Tranll’ubftantiationis, quamnbsp;illi volunt effici ex horum verboriiprolatio-ne.Sic cnim Thomas;Cófecratio,inquic,per-ficiturin vltimo inftanti prolationis verbo-ru.It3qucfcqucrctur,elTe Corpus Chrifti ante confecrationem, quodilli vehementer nc-gant. Hue adde plana hæc amp; pcrlpicua Euan-gcliftarum verba. Accepitpanentyfegity dedtt—nbsp;que difctpultsfuis.Ç^^ài li référant demonftra-tiuum, /Vocjad ipfam panis fubftantiam,amp; o-mnino ad ipfum panem , quippe Signu amp; Si -gillura Corpjxis Chrifti cerrillimu(vtincccf-fe eft) periit ergo Tranfl'ubftantiatioifequitui’nbsp;cnim, verum panem fuilTc Apoftolis demon-ftratum. Abfit cnim vt vnquam aufint dicere,nbsp;aliquid fuilTe falsb dernonftratum à Chrifto.nbsp;Denique fi dicant,folapanis accidentia fuilTcnbsp;demonftrata,lua rctexunt omniaiquandoqui-dem neganr, accidentia elfe Corpus Chrifti,nbsp;quod ramen Chriftusipfe affirmarct.Hîc,quénbsp;tandem exitum repcriantincmo potuit hade-nus explicarc.Nam quod ridiculè quidam có-minifeuntur Vagum aliejuod Indiuiduum, idnbsp;profebtb efteiufraodi, vt febricirantis cuiuf-dam Monachi delirium, elle videaturiimb nenbsp;intelligi quidem polTit iftud aKTiçaTUto'v nonnbsp;dilferendi fed fomniandi genus.Nullum eft e-nim Indiuiduum quod no fit ¦roi'm-. ac proin-dcccrturn,nó autera vagum,indetcrminatumnbsp;aut indefinitum: præfertim quû præcedat dc-monftratiuum,//oc,ccrtum aliquid dcfignas.nbsp;Alij malunt demóftrari Indiuiduum vagède-tcrminatum.Ita vt in priricipio iiiius enuntia-tionis,Hoc eft corpus mcum,fit panis,amp; in fine fit Corpus Chrifti. Atepii non animaducv-tunt, dii volunt fuperiori contradiclioni me-deri,fc,pto vna,tres nobis reponere contradi-diones.Nam vage dctcrminatum,inconftan-tiftime dicitur. Rurftis,fi demoftratur Indiuiduum quod fit panis in principio enuntiatio-nis amp; corpus in finciergo duo Indiuidua luntnbsp;vniim Indiuiduumihoc eft,vnumör plur3,quénbsp;fontein elle omnium ContradiókionumPhi'nbsp;y. iij. |
|
ijS D E s A C R A M. lofophi docent. Deniquc fcquerctur cxhac vaga intcrpretacionc, verbum, Efi, fignificarcnbsp;fieri: AtjcHc fieri diciturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Difcat igitur rcólè ép/gt;tZaieu«i', amp;parccm Orationisa-liquid fignificare, non duo fimul, cadémque contraria. Sed qui veritati rcfiftunt, ita errentnbsp;ac vagenrurnecelTeeft, Quineriain fi is effetnbsp;fenffis vei borum Chrifti quéiJIi volunr, per-indc acli diccret, Hoe quod, velaturfub acctden-tibuf panis,eficotjgt;us ?we«^«gt;certèTranffubftan-tiatio iâpræccffiffct iila Chrifti verbaiqucm-admodu diximus. Deniquequum oculis corporis accidentia dcmonftrentur potiùs quàninbsp;ip fa fubftantia,quç noftris oculis nifi acciden-tiunabeneficio demonftrari non poceft (folinbsp;enim mcntisoculifubftantiam,dctraótis acci-dentibus, contcraplanturiacproindc dicebatnbsp;Epift.iii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interiores oculos efle indices ex- teriorum oculoru.JomninoDemonftratiuum l/oclubftantiam fuis aecidencibus veftitafi-gnificar,3ut eftdemonftratiuum nondemon-ffrans.Itaquefidemonftraretur Corpus Chri-fti, quandoquidem eft exterior amp; afpeólabilisnbsp;demonftracio, certè demonftrarctur corpusnbsp;cum fuis accidétibus,atque ira Corpus Chri-fti videretLir in Cœna Domini, 5c eilet omnibus afpcdabile-.quodlongc fecus eft. V. Ç f in Cœna Dotninifubsiantia pants non rema-net,,fedfalapanis accidentiafitperfunt. Ergo accidentia numunt. Itémquetex acctdcnttbtugener antur vermes cj cineres:quodvelopinariyfiul-t^imum efi. Confequentia patet ex ipfo fenfu amp; ex ipfa cxperientia.Nam qui facra ilia Signa participant,in feipfis fentiunt vim ac facukatem pa-nis amp; viniiadco vt abfurdum fit affirmarc,pa-nis vimquefubftatiam effedefiiffe, rcmanen-tibus fobs accidétibus.Rurfus memoriæ prodieu m cft,reliquias Euckariftiæcoraburi foli-tas. Déni que non negant Potificij quin iden-tidem apud ipfos hoffiæ(vt vocanr)diutiùs af-feruatæ tineis ac vermibu« ablumâcur, ex quanbsp;re inter ipfos Tranffubftantiatorcs non paruanbsp;exorta èit difputatio,dum qnærunt, vndénaranbsp;illi vermes cxiftant,amp; quid tum fiat de Chriftinbsp;Corpore : Theologicè,fcilicet,de CœnaDomini difterentes. Nam qui ad Thomam magnum ilium Tranflubftantiatorem refugiuntnbsp;ejuivim, naturâmqueSubftantiæ, Quantitatinbsp;tribuit : illi profeótö fua fomnia alienis fom-niis CLimulant.Commcntum cnim illud Tho-mæ ncc vllum habet in Scripturafundamen-tum: amp; ipfas rcriim naturas à Dco conftitutasnbsp;cuercit. VI. SI in CœnaDomini fola panis acvint accidentia fuperfunt: Ergo rurfits ilia accidentia in fub-fianttam EranßubJIanttantur, ttavtPontificijpro vna iam duos habeant Tranjfub^antiationes. Confequentia pater, Certum eltenim (nifi rurfusvelint ipfos etiam homines in lapidesnbsp;amp; trunccs aVajtO-ttTü« rranfiubftâtiarc) in Cœna Domini panis vinique faporcm amp; guftumnbsp;remanere.Ex quo cfiicitur,fubcllc panis ac vi- |
MANDVCAT. ni fqbftâtiam, quandoquidem faporfinefub-ftantia materiata effenonpoteft,nequehaólS' nus auditum cft vllius accidentis faporé cik-Nam tametfi fapor eft accidens, non eft tafflSnbsp;accidentis fapor. Et Sapor panis fine pancji’fnbsp;cogitari quidem poteft. Ad hæc perlpicuu®nbsp;eft,accidcnria ilia, vt loquuntur, âc quæ Pon-tificij fola fupereffeexiftimantmoneffequaf-d.'im Mathemaricas delineationcs, fed (quid'nbsp;tpiid Pontificij fomnient)èffc corporaPhyß'nbsp;ca materiam amp; rd 'adùn corporis naturalish»nbsp;bentia jcuiufmodi eft longitude, latitude amp;nbsp;profunditas : quæ omnia ipfis fenfibus petei-piuntur,amp; quæ velipfi Pontificij negantadnbsp;Chrifti Corpus pertincre.Quamobrera fi quknbsp;exiftim at, accidentia materiâconftare, (vt o-mnino hîc dicendum cfict,ccquis enim colo'nbsp;rem,longitudinem, latitudinem amp; profundi'nbsp;tatem vcl vidit vel attredtauit vnquam ik'^nbsp;materia?) ille profeótö accidés in fubRantiaUinbsp;commutauit. Quid,quôd,poft Thomam,no’’nbsp;dubitent affirmarc, Quantitatem panis in pa'nbsp;nis materiam,diuina virtute coniicrti? Ita fei'nbsp;licetMonachi, vni TranffubffantiationinU-tanti alteram Tranffubftantiationcm fufful'nbsp;ciunt:atque etiam expcôto dum plurcsconi'nbsp;minifeantur : iam enimiftis duabus magnaïfnbsp;video ruinam impendêre. SI in Cœna Dominifilapanis accidentia rentU' nent: ergo/lare non potefl- quod dicitur in Stti' ÿpnbsp;pturade facriPanis fiablione.tCivvalÿv. Confequentia patet. Ecquidcnim frangé' ,i retur?Num Chrifti Corpus?Abfit. Osnond»^'nbsp;jringetis fx éoAncpixzPdt nominatim EuangeÜ' “nbsp;ftæ. Accepitpanem,map.x[\iïïZyfregitdeditque dhnbsp;¦fcipulis.amp;C. Paulus : Panis quemfrangimus. No’”nbsp;igitur accidentia franguntur? At qui nosag’'nbsp;mus non de Mathematica, fed de vera amp; k’”'nbsp;fibili fraôtione rci corporalisiadeô v c^ni tfdtib'nbsp;ftrata fit materia ac fubffantia, fraclio loC”*”nbsp;haberenon poffit. Iam in Cœna D. videt”^nbsp;rcs corporalis frangi. Refpondet Thomas(magnus ilIeTranlfok' ftatiarionis parronus, qui quantû in ipfo fo’hnbsp;non dubitauit ipfa naturç fundamenta coud-lere, vt fuæ Tranllubftâtiationi blandirctut.)nbsp;Quantitatem dimcnfiuam frangi. QuodOp”nbsp;fie rcfcllo.Fraôtio de qua agitur aut cft vcrajd^nbsp;rcalis,aut mathematica. Si mathematica,t”’^nbsp;igiturhuius Sacramenti veritas; quodabk’’nbsp;Itcm:crgo quibufdam præftigiis,corû quii”'nbsp;teriunt oculi deludûttir, apparet enim vctad^nbsp;rcalis fraiftio. lté; Ergo abrogatur fides verb’’nbsp;Dei.-quod abfit. Nam ’PicaXyxy.Panisquernf^^“nbsp;inquit, nonnecommunto efiCorporisnbsp;fit? Itê: Nifi fir vera fraótio,quomodo fig”’”'nbsp;cabitfummos illos dolores quos Chriftus o’nbsp;crucepro nobis palfus cft?Sic enim Paulus v”*’nbsp;ba Chrifti comn-icmottLs, Hoceficorpusnbsp;quod pro vobisfiangtturyXnc^’cxity alludens adnbsp;ram panis frad:ioncm.Itaque,fi ffaólio pa”’^'nbsp;eft pars Sacramenti, (quippe quura fignib’'“^^nbsp;maximos Chrifti cruciatus)vcram elle amp;nbsp;lem fraótionem, neceffc eft. Quomodo e”’nbsp;res falfa rci vcriflimæ Sacrum lignii fandtó’”'nbsp;qult; |
C o R P o R I s
que pignus efle poteft î Rurfus, fi fraftio vcra amp; rcalis eft ( ficuci eft oinnino) non igitur folanbsp;quantitas dimenfiua frangitur : quia in veranbsp;fraâionc, non fola quantiras fed ipfum quantum frangitur : hoc eft, ipfa fubftantia quænbsp;quantitatem habet. Etcnim videmus TctPeT* amp;nbsp;Indiuidiium frangi ; ne Monachi recurrant adnbsp;illas quantitatis diuifioncs quæ fiunttantumnbsp;opera mentis amp; difcurfu. Atquehæe deTho-mæfomnio nobis diéta fint.En quo tandem e-uadant ctiam præclara hominum ingénia,nbsp;quumhumana commenta puriffimo Dei ver-boantcponunt.
VI IL
SI in Cœna Dominifolapanis vintqtteacciàen tiaremantntÇvtPontifKi^TJolunt)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acci
dent iafubfislunt fine fiubteSlo.A.’ S“ vuj ttlav det Thomas, quem plerique ex reccntioribusnbsp;fcholafticis fcquuntur(Francifcanis quantumnbsp;uislicet, propter inuetcratum inter illas feóta^nbsp;odium, inuidcntibus amp;c ob(h-epcntibus)folamnbsp;quantitatem dimcnfiuam fublillere, fine fub-icfto, amp;in ipla quantitate reliqua accidentianbsp;fundari. Quod quidem non iam fomnium fednbsp;delirium itaredarguo. Quantitas non poteftnbsp;elfe dimenfiua,nifi fit alicuius quanti dimenfi-ua:hoc eftjuon poteft dici quantitas dimeties,nbsp;nifi aliquod quantum dimetiatur. Hæc eniranbsp;funt ex tertio gencre Rclatorum^fxeTpuisynJçnbsp;To'plt;içiiTiîf.Iam hic non agiturde quantitatenbsp;ilia mathematica quæ fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed de
quanto phyfico indiuiduo quod videtur,con-tre(ftatur,mouetur:amp; quod eft longum, latum amp; profundum, idquc aétu , non autem nudanbsp;quadam confidcratione tv tS Jau. iraquenbsp;quantitas ilia dimctrens neceirarib includitnbsp;lubftantiam matetiatam quam dimetiatur : a-lioqui vanum eft nomen quantitatis dimen-fiuæjpcrinde vt fiquis dicat meniuram lineali-quo menfurato : epiod nihil eft aliud , quamnbsp;inanes voces fundere:fumrnum,non in Thco-logicis modojvcrumetiam in omnibus dilpu-tationibus vitium.Dcinde Thomas petit pKÎn-cipium.Nam qui dicit Quantitatem dimenfi-uam fubfiftere fine Subieóto, ille dicit, Acci -dens fine Subieóto fubfiftere. Qu^antitatem e-nim circaccidens,fpcro non negaturos.Deni-que nihil abfurdius dici potuit, quam, reliquanbsp;accidentia fundari in quantitate dimenfiua.nbsp;Nam tatryctfi is eft ordo naturæ vt quantitasnbsp;proximèad fubftantiamacccdar,tamcnquali-tas amp; reliqua accidentia non poflunt in quantitate dimenfiua fundari,fedfundantur in fubftantia quæ quanta eft: quemadmodum licetnbsp;qualitas ordinepræcedat aólionern, tarnen a-Ùio non fundatur in qualitate,fed in fubftantia quæqualis eft. Etenim qui fieri poteft vtnbsp;reliqua accidentia in quantitate fubfiftant,nbsp;quum ipfa quantitas fine fubftantiæ funda-mento fubfiftere non poffit? Nec fum nefeius,nbsp;quumhoc loco omnes rationes amp; Thomam amp;nbsp;leliquos Tianllubftantiatores deficiunt, tandem eos Omnipotentiam Dei fuis commentis:nbsp;prætcxcrc ( quam refponfionem poftea fuo lo -corefcllemus.)Scd illud demiror cur nonigi-
C9
tra. Fattß,
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^59
tut idem dealiis accidentibus dicant,ac videri velint ftudiofi ordinis naturæ in fummaillanbsp;rerum omnium perturbatione quam inuc-hunt. Enimvero, fiquidem velit, non minusnbsp;poteft Deus facerevt qualitas fubfiftat per fe,nbsp;quàm ipfa quantitas. Itaquc dum amphficarenbsp;volunt Omnipotentiam Dei,cam rcftringunt.
Sunt qui rcfpondcant: Accidentia polie fine fubicólo fubfiftere,eo quod lux,inquiui}t,quænbsp;eft accidens, ante Solis creationem extitcrir,nbsp;quæ poftea in Sole ranquam in lubieólo lubfi-ftat : quos ita refcllo. Primùm , perperam fa-ciunt, qui ex iis quæ in prima Mundi confor-mati'onc faólafunt, velint ipfam rerum natu-ramà Deo conftitutam cuertcrc. Satis enimnbsp;conftat, hanc elfe rerum naturam,vt accidetianbsp;nifiin lubicdo elle non polTint. Deinde quinbsp;putant primigeniam illam lucem fuilfc accidens à præftantiffimis Theologis amp;Philofo-phisdilfcntiunt : neefatis conuenir, creationsnbsp;mundi ab accidentis creatione cœpilïc.Vidcâtnbsp;Leótorcs quàm varie tum ab Auguftino , tum nd.^^u-ab aliis Doótoribus.de primæ i Hi us lucis créa-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U-de
tione difputatum fit. Dcnique diftingucndum ‘den.ad eft inter Lucem amp;: Lumen : quod poftcrius vtnbsp;plcrique omnes fatentur elle accidens, ita lu- Gc». adnbsp;cetn ,eam præfcrtim quam Moles dicit initionbsp;creatam cftc,i'nter lubftantias doólilfimiThco 3nbsp;logi numcrant. Gerte Auguftinus dicit lucemnbsp;elle corporalem, amp; in iibris quiipli tnouun-tur extat alicubi hæc fententia-.Lueem elfe fub u.zznbsp;ftantiamnonqualitaremine mihi dicendumnbsp;fit: quæ nobis obiiciuntuv non extare apudnbsp;Mofcn(licet non defint qui ita cenlcant)nem-pc lucem illam in principio crcaram(quam il-li dicunt effeaccidens, amp; nonnulli ex Vcrcri-bus putant fuilfe iam tunc corpus aliquod lucidum diftinguens inter mane de vcfpcram)il-1am, inquam, lucem fuilic deinde in Sole tan-quam in lubieóto collocatam.Sic enim Mofes: ccn.i.nbsp;Existant-, inquit Deus, Luminaria in expanfio-ne cœlifamp;cc, E.tfecttdtto magna l!i7ntnaria,amp;:c.P.Knbsp;quib'JS apparct Solcm cum fua luce fimulnbsp;fuilfe creatum,vt diem à noófc fepararct : namnbsp;luminarefine luce ne intelligi quidem poteft.nbsp;OuanquamautemBafilius alicubi lucem cum .
, r ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hom.x.in
qualitate per quandam limilitudinem compa-rauititamen ait primum diem faóf L;ra faille cui nox viciflim fuccclfcrit : quum lux ilia primi-genia fuum fplendorem diftundcrct,fequc rurnbsp;fum contraherct. Et alibi,Lux, inquit,eft fiib-ftantia dillolutiua tenebrarum. Quid quodnbsp;Scotus ita exponit verbaMofis,CrcatacftLux,nbsp;Gen.i. Lux eft corpus luminöfum,nequc enimnbsp;accidens creatum eft abfque fubicólo. Hæcnbsp;Scotus à Monachis Pontificiis imprimis cele-bratus. Sed de hac re haólenus : nos enim de i -pfa return natura à Deo conftituta,conforma-taque difterimus-.non de iis quæ perfcCfam ab-folutamquc naturæ conftitutioncm præccfle-runt, amp; quorum plena cognitio longé profc_nbsp;ótb fuperat humanam intelligentiam. Quan-quam autcra res in hoc Myltcrio lignificarænbsp;rebus omnibus creatislonge anteccllunt : ramen externa ligna petita funt ex rebus ordina-riis ad captum humaniim accommod.atis.
y. iilj.
1
-ocr page 288-1^0 DE SACRA M.
Dcniquc,dici non potcft fine contradiélio-nc,accidentia panis fine pane fiipcrcllc. Qno-modo enim func A ccidenria panis, fi panis no cft?Fuit,inquis. Die ergo, Accidentiaquçfue-runt panis amp; quæ non funt Accidentia panis:nbsp;atque ita iam nullius rei lunr accidentia, acnbsp;proinde ne accidentia quidem : quia non eftnbsp;Accidensquod non eltalicuius reiAccidens.nbsp;Non enim accidens eft Ens fimplicitcr,fednbsp;tvc'î vt Philofophi docent. Itaque jdicerc,nbsp;Accidens efle nullius rei quæ aólu fit,hoc pro-fedio eft non loqui,fcd balbutire.
IX.
ƒ pofîta T‘ranjfui)slantiatione-)fnbn:antiapa-?iif necjnepoßtt in nihüum. redtgiynetjue refol-
ut in materiamprirnarn.,net^ue conuerti infubstan-tiam corporis Chnsli ; Ergo dogma de Tranffub-fiantiatione merum eflfimnium. Antecedens ve^ rum efl.Vernm igitur cb“ confeciHens. Subslantiatnnbsp;intelligimw non tantnm^rmarn eßentialemy'vtpanis deßnitarevr^na.amp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedfitbsiantiam ma
teria con^antem. Agimns enim de pane Indiut-d.aoyVtefi^o^i^}.Ç,Qnlm\i\^\ eft pevfpicuum.
Anteccdentis partes ita figiilatim pioba-mus. Primiim , fubftantia panis non poteft in nihilum redighnee otdine naturæ,cx cuius legibus nihil in nihilum rtnertitur : nec vi ver-borii Chrifti:quia nihil tale extat in his Chri-fti verbis: Hoc eß Corpus meum: amp;fanèquàninbsp;niirum fotet iftud ratiocinandi genus, liexnbsp;verbo, J^,concluderctut, aliquid non eftcïl-Matt Iffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ¦^‘^cepitpanem : dedttcjtie, çp^c.
i.Coï.io. Panis tjuem ßangimastSic de pane illo edat.-Qw-1. Cor.ii. admodum vntsspanis,vnmn corpiss multißttnasy nam omnes ex vnopaneparttcipamtts. amp; confi-milia fatis refcllunt ift.im, (vt illi vocant)fub-ftantiæpanis annihilationem. Ad hæc, verbonbsp;Dei omia exnihilofuiirccreata,iteinque elle,nbsp;fubfiftere amp; conferuari pallim lcgimiis,potiiisnbsp;quam ipfas rerum creararum ellcntias verbonbsp;Dei in nihilum redigi. Rurfus fi ex his verbis.nbsp;Hoc eficorpusmeum y fubftantia panis in nihilum rcdigituricur eciam ipfa accidentia non fi-mul euanefeent ?Nam ilia imprimis demon-ftrantiir, vt ante diximus. Item : agnoiccrentnbsp;Pronomine //«cdemonftrari fubftantiam pa_nbsp;nis,qnod illi vehemétet negant : alioqui,quo-modo amp; quibus tâdé verbis ipfa panis iubftä-tia pcribit; Etenim nifi demonftretur panisnbsp;fubftantia,nulla i^itur in his Chrifti verbis fa-ótacftmcnrio fubftantiæ panis. Qftî fit igiturnbsp;vt vi verborum Chrifti id in nihilum rcdiga-tur de quo Chriftusnihil dixcritïQuöd fi Chrinbsp;ftus locutus eft de fubftantia panis:crgo hie e-rit fenfus verborum Chrifti ( fiquidemfenfusnbsp;dicendus eft ) Hoc, quod nihil eft, eft corpusnbsp;mcum.Ablurdum de impium.Denique hoc renbsp;pugnat ipfi vocabulo Tranftubftantiationis,nbsp;quo conucrlio (ubftantiæ fignificatur: alioquinbsp;(nobis enim ita loqui liceat) dicenda eilet po-tiiis Defubftantiatio. Conuerfio verb non dc-Ict fubftantiam fiue materiara , fed mutât for-mam. Quid pluribus opus eft; nobis ctiam ta-centibus,MonachorumillæcopiæÂtw;t!!/zêAcq_nbsp;quæ fub fignis Thomæ militant, magno
M A N D V C A T.
vocis amp;i manuum pcdumqueftiepitu haneJt fubftantiæ panis annihilationc fcntentiani eX-ploddt. Sic enim ThomasiMultum,inquit,nbsp;natura corporea primo creata iam in nihilun’nbsp;rediiflet exfrequenratione huiufmodi myftc-rij : nec eft decens vt in facramento falutisdi-uina virtute aliquid in nihilum rcdigatur.Hslt;:nbsp;Thomas.
Secundó,fubft3ntia panis non refoluitutin primam materiam : quia fubftantia panis nonnbsp;eft fine fua forma cflentiali : formamautcininnbsp;primam materiam refolui poire,ne fando qni-dem auditum eft. Cæterùm fi prima mateti»nbsp;eft potentiâ ( vt Philofophi tradunt) hoc etitnbsp;valdèpræpofterum,ab Aiftu regredi adPoté'nbsp;tiam : quum potiùs à Pocentia ad Adum pto-grediendum lit. Atque omnino cornmcntuinnbsp;iftud de prima materia, planércdolct antiquum illud Chaos,quum nondum mundusnbsp;fuis partibus diftindus,colluccret:vt ita nobisnbsp;mchùs fignificet quantam rcrum omniiitnnbsp;percurbationem Tranftubftantiatio in orbemnbsp;terrarum inuexerit. Sed de prima materia ha-denus, quam à Deo creatam feimus, fed poftnbsp;mundi conformationem fine forma cxiftere,nbsp;nemo Chriftianus credit, amp; nullus Philolo-phus cxiftiinat. Atque id fenfit vel ipfe Thomas qui commentum iftud etiam refutauit.
Tertio,Subftantia panis non conuertitur in fubftantiam Corporis Chrifti ( qucmadino-dum Thomas opinatus cft)fequentibus ratio-nibus.
Si vlla fieret conuerfio, id fierce vi verborum Chrifti. At hic nullum eft Chrifti verbuin quod conucrlioncm fignificet : Nam verbum,nbsp;£/Z,non fignificat conucrfioncm.Nec cniini-ta dixit Chriftus :ßtbi'lantta panisfiatfubiïantit^nbsp;corporis mgiy neXyfitfiubiiantia corporismeiy quodnbsp;tameirdidtim oportuit vt hæc deconuerfionenbsp;fententia locum habcat. Quod li vlla eft'et co-uerfio,certeilla præcedcrct verbum,J^,vtitanbsp;Chriftus de re iâ ante fada loqui vidcatur. Et-cnim non potcft elle corpus antcconuerlio-nem, nec in ipfa conucrfionc, fed tantum poftnbsp;conucrfionem. Atqui negant omnes Pontifi-eij elfe Corpus Chrifti antequam verba iftinbsp;pronuntiata lint. Nulla eft igitur conuerfio.nbsp;Nam qui lolo vocabulo Benedicendiconicatinbsp;funt : egregiè à grcgalibus fuis Pontificiis rc-felluntur. Nec enim Benedtxit idem eft acT’rf-nem tnfiuum Corpus tranfiitbsiantiauit.
Refpondent. Chriftum etiam non dixilfe. Hoc hat fignum vel ligillum corporis mci.nbsp;Certè : nec enim opus fuit : quandoquidcni i-pfum loquendi genus fatis id fignificat. Hocnbsp;enim eft pcruulgatum in Scriptura, præfcrtininbsp;quum de Sacramentis agitur, vt nomen rci fi-gnificatæ figno tribuatur ( qua de re infra fuonbsp;loco plura dicenda funtjfcd nufqtiam reperiasnbsp;hoc loquendi gcncrc Tranllubltanriationcmnbsp;fignificari. Imó nihil talc in rerum natura,nccnbsp;lupta return naturam vnquam extitit,qualei-fti TranllubftantiatoreSjChimæricis illisfom-niis cxcogitarunt.
Item : fi panis conuertiturin Corpus Chri-ftiiergomateriaipfiuspanis cllfirnulcum mate-
-ocr page 289-CORPORIS
tctiaamp; cffentiali forma Corporis Chrifti ; arque ita quoties fit T ranflu’oftantiatio,totics a-liqiiid acccdic.iubftantiæ corporis Chrifti.a-Confequentia pater cxiis quæ paulo antediximus, velipfis omnibus Thomiftisaf-fenticntibus.Nam fubftanriapanis no redigi-tut iiinihilum,nec ctiam in primain materiamnbsp;icloluitur: nee rurfus manet fub fuis acciden-tibus(vtilli volunt) amp; ramen ell aliquid, acnbsp;proinde eft alicubi. Itaque li conuertitur innbsp;Corpus Clirifti,ccttc non alibi quàm in Chri-fti corpore quærcnda eft.
panis conuertitur in Corpus Chrifti.-fequeretur, formam efl'entialcm panis in for-mam Corporis Chrilti trau fire , allumptis iplius Corporis accidentibus, idque ex naturanbsp;conucrlionis, quæ poftular vt manente materia , vna forma rcccdat amp; alia allumarur, necnbsp;tantum interior forma,fed etiam extcrior.Iamnbsp;quia hoc ell de natura corporis vt videri amp;nbsp;contreftari poffit ; certc non iam panis lednbsp;ipfum Chrifti Corpus viderctur. At contrà fir.nbsp;Videturenim panis,amp; Corpus Chrifti non vi-detur. Quinctiaro nolût materiam rcmancre,nbsp;quod tarnen eft de rationc conucrfionis.
Refpondent; fubftantiam panis in lubftan-tiainCorporis tantum conucrti,ncc tarnen adefle accidentia Corpotis,fcd panis accidentia fupcrcile. Audio fcilicet conucrfionem finenbsp;Conuetfionc.ltémque audio pcritioncm prin-cipij. Nec cnim fomnium tert^uc quaterquenbsp;repctitum,aliud eft quara (omnium ; quando-quidem fuum commentum recitarc,non eftnbsp;luum commentum confirraarc. Credo igiturnbsp;te ita credere: fed ego quæro rationem cur itanbsp;crcdas.Chriftus,inquis,ita dixit.ltancvcrb.vbinbsp;oblccrolquando? quibiis verbis? vbinam gentium fit inentioiftius leparationis accidenriûnbsp;à fuhftantia ? Quum Chriftus diceret : Hocefinbsp;corpits me:'M ^uodproziobis rrniViri«r,num loque-batur de Iola vcl panis vcl corporis lubftanrianbsp;line vllis accidentibus ? Er corpus quod rraditunbsp;eft, nullinc habebat accidentia? potuicne linenbsp;quantitate amp; ciufmodi Accidentibus ctucifi-gi?aut,habcbatne accidentia panisiQiud igiturnbsp;verbis Chrifti cum ifto foninio commune elle poteft?
Sunt qui dicant, corpus Chrifti efte pra’di-tumfuis.accidentibus in Euchaiiltia'quuin ramen in fuo dogmate dicant fubftantiam panis conuerti in fubftantiam corporis.)Quid:Si conbsp;Ioteft,cur non videtur? Eftne prædituin colore in Euchariftia ca conditionc, vt in Eu'cha-riftia videri non poffitîKeftat igitur vt tenean-tur iploriim oculi epi intcrlunt ire viderc pot-fint. Et hoc fortalfis eft vnum ex miraculisnbsp;Trannubftantiationis,vt qui ociilos habet,nonbsp;videant. Deinde contreólatur-nc fuperficiesnbsp;Corporis Chrifti, an (uperficies panis ? Iam iinbsp;ptopriam habet quantitatcm,h3bct igitur pronbsp;prias dimenliones.Quod fi eft in loco Accidé-tium panis lub quibus continetur ( vt ifti vo-lunt)quomodo partius locus continet magnanbsp;dimeutionem cotporisiErit-necontinens minus contcnto?Si noncircunfcribitur,nccdcfi-nitur loco panis, amp; tarnen eft in illo loco : eft
CHRISTI.
igitur in loco amp; extra locu fimul : Corpus au~ tern in loco elTe amp;eirc infinitum,diciturin-conftantiffimc. Nec eft quod nobis obtrudantnbsp;fuas illas diftinótioncs. Non elle per inodumnbsp;Quanti.Nihil cnim aélu cxiftit fine modo cxi-ftentiæ, alioqui exifterct non exilbens. Porto,nbsp;qui fieri poteft vt quantitas Co tporis quxnbsp;nraior eft, contineatur fub quantitate panisnbsp;quæ eft longe minor ? Si corpus C hrifti habetnbsp;proprias dimenfiones, habet igitur propriamnbsp;longitudinem,latitudincm,amp;c.at; proinde ponbsp;tiuscontinerct tjuaBtitatem panis,quain abnbsp;ilia continerctuf.RurfuSjqtiomodo ftabit iftenbsp;concurfus Accidentium ? Num Accidentianbsp;corporis fubfternencur Accidentibus panis,nbsp;aut contra? quomodo conucnient inter le Accidentia indiuidua rerum plufquam toto généré dilferentium ? Item fi corpus habet proprias dimenfiones : illis igitur circuit fcribiturnbsp;amp; definit elfe in cœlo, irnó quum eft in vna,nbsp;non eft in aliaEucharifti3,(vtloquuntur)namnbsp;fi hint dimcnlioncs adtu , ergo aótu dimc-tiuntur atque ita circunlcribunt,aut dime-tiuntur , non dimetientes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad hæc,
quomodo crunt dimenfionespropriæ, ficor-pus Chrifti efttotum in qualibet parte Eucha-riftiæ,vt ifti fotnniant?Dcniquc,li retinent di • menfiones corporis, vt fit verum corpus: curnbsp;igitur non retinent fubftantiam panis, vt pains accidentia lint vera accidentixMinus enunnbsp;poteft fubfiftcre accidens fine fiibftantia,nbsp;quàm fiibftantia fine accidente. Nan.raccidésnbsp;eft Ensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftderatione Accidentisvc
fir in fubftantia. Sed pergamus conucrfionem iitam rcfcllcrci
Itemfti panis conuertitur in Corpus Chrifti, idque in inftanti amp; (me inotu local«, vtTho-miftre voluiif.Ergo fiibftantia Corporis Chrifti non eft lub panis accidentibus.Confequen-tia patcf.quia Corpus Chrifti eft in cælo,Pon-tificiis aftentientibus. Ipfa autem accidentianbsp;panis flint in terra. Siquid autem conuertcre-tur in aliud quod iam aótu cxiftetet ( id quod ànbsp;nobis per concelhonem diftum fir) necclfaribnbsp;trahetetur ad id in quod conucrtetetur,amp; ibidem eft'et cum co: ac proinde fubftantia panisnbsp;in ccelum euolarct in Corpus Chrifti conucr-fa.Ibi enira eft Corpus Chrifti. Alioqui potiuSnbsp;Corpus Chrifti diccrctur conuerti in panem:nbsp;fiquidem Panem Icquatur amp; in Panis loco rc-fideat. Itaquequum volunt punóto temporisnbsp;panem conuerti in Corpus Chrifti, amp; ibidemnbsp;elle vbi erat panis:profclt;fto,quicquid tandemnbsp;cxcufcnt, non poftunt etfugerc quin inférantnbsp;Corpus Chrifti fimul per illam conuerfionemnbsp;gcncrati. Quod abfit. Confequentia pater,nbsp;quia id in quod aliquid conuertitur,per hui usnbsp;conucrfionem elle incipit. licet enimfpeciesnbsp;præexiftat,tanicn lingulate To'J'eTi non præcxi-ftit.Et hocdiciturlt;tvTilt;p(tT)ic«ç:vnum iingularenbsp;conuerti in aliud fingulare præexiftcns.Seq'uc-returenim idem fimul iam elle amp; fieri. Quidam cxRcccntioribus, iifdcmqucrudioribusnbsp;Monachis proferunt nç-aenv de nutrimento;nbsp;cuius forma(iuquiunt) conuertitur in fubftantiam viuentis fecundunr formam que eft ts'iT»?»
-ocr page 290-DE SACRAM. MANDVCAT.
qui eft in.tcrra? Item fi conucrfio, eft fubftantialis fucccftio, ergo ipfa fubftantia panis fuC-cedit in locum fubftantiæ corporis Chrifti:cu-ius enim eft conucrfio, cius eft fubftantialis fucccftio ex iftorum dcfinitionc. Itcm,fiinin'nbsp;ftanti amp; fine motu local!, idem corpus eft fi'nbsp;mill in coclo lt;Sc in tcrraiErgo i^avdyxtii ftatui-tur ipfius corporis vbiquitas quam Tranlfub-ftantiatores répudiant. Ircmifiluccediturlub'nbsp;ftàntiæpanis, iliaigitur receflit,aut none*nbsp;fucceditur : amp;,fi non redigatur innihilu,quo'nbsp;narn tandem cuadit? Item ; fi fubftantia panjsnbsp;longé abeft à corpore, amp; nihil ci cumipl“nbsp;Chrifti Corporc commune cft,cur dicitur có-uerti in ipfuni Corpus:iplum,inqua, Corpus,nbsp;quod nc attingit quidem , imb à quo abeftnbsp;quàm longilîimè : arque vbinam tcrraruni iihnbsp;nondum potucrunt magni ifti fomniatotcsnbsp;lomniare.Deniquc,fi CorpusChrifti quod eftnbsp;in cœlo fucccdcrct fubftantiæ panis in terra,nbsp;quomodo id fieret fine motu locali?Si fatciitutnbsp;Monachi Corpus à manu Sacerdotis mouennbsp;ados accipientis, cur non moucretur àca'lnnbsp;in terrain ? O mifcros homines ¦®'Aa,â»Tsiçlt;5f)
: inquit Paulus. Sed digladiaiitiS Monachos in præfcntia relinquamus.
X.
SI Vf verboTHin Chrisii panis conuertittif
CorpM-.(ÿ vinam in Sangumem Cbrisît:Efl'‘ Reparatur corpus à Sangainevi'algv. CôfequeUnbsp;tiapatet.Nam verba Chrifti feparatim pronû-tiantur. Qubdh in Corpore contineturSaU-guis ,quorfum igitur Vinuni in SanguinciHnbsp;feorfiin tranlliibltantiatur.
KefpondentjSanguincm cife in Corporel Corpus eftecum Sanguine per Conconiitan-tiam.Scd ego fie infto. Primùm .• ineptuin efibnbsp;hoc vocabulum. Nam pars non dicitur coffli'nbsp;tari totum, ledcircin toto. Sanguisautcineftnbsp;pars corporis viuentis : ifti autem perindelo'nbsp;quunturacfi Sanguis cftet aliquidaducntihfinbsp;amp; cxtrancum. Deinde non foluitur propofi-tum fuperiiis incommodum, fed augeturpo*nbsp;tiùs.Nara fi ca eft Concomitantia Corporisnbsp;Sanguinis, vt Corpus fine Sanguine eflenounbsp;pollit:Si Panis conuertitur in Corpus Chrifti,nbsp;certè in cius Sanguinem fimul conuertatucnbsp;necefte cft.Nam, obfccro tc,mi Tranflubftan-tiator, quid intclligis nomine Corporis? nun^nbsp;aliqnod corpus a-xia , folâque delinca*nbsp;tioncadumbratum'Minimè verbiquandoqü*'nbsp;dem deipfo eftcntiali Chrifti Corporeloqu^'nbsp;ris.Ergo loqueris déco corpore quodcarneni,nbsp;oft'i amp; fanguincm habet : Idquc non virrutCnbsp;Concomirantiæ , fed ipfius naturæ virtutc.nbsp;Qubdfi habet ianguinem ex Concomitantia,nbsp;habet igitur Se oil a amp;: carneni eodem niodO'nbsp;Ecquod Igitur eft illud corpus cui cribuitu^nbsp;iita Concomitantia ? Nam facile probabo to'nbsp;tumipfum Corpus elle Concomitantiain:!*'nbsp;quidem tibi fides habeatur. Rurfus : fi Coi'P^^nbsp;chrifti, confiât carne, ollibus amp; fanguh’^'’nbsp;quia eft veruin amp; naturale corpus : Ergo fip^'nbsp;ms Tranlliibftantiatur in verum Sc natural“^nbsp;Corpus chrifti,certè Tianftubftantiatur iquot;
amp;: res fingularis præcxiftens. Scd longe fal-luntur. Etenim licet homo fit. viucns fecun-dùm fuara formamfquam fi ailiitteret non iani efiet homo)tamen nutrintentum non conuer-titur in form am hominis , nee fimplicitcr innbsp;formam carnis, Sc fanguinisfforma enim nc-qnc fit, neque gcncratur vt Philolophi cradüt)nbsp;fed conuertitur in carnem, in languinem amp;nbsp;cætera ciulmodi.Tdqiic per additionem Sc affi-milacioncm. Nee enim præexificbat ille fan-guis vel lila caro qux fit per nutrimenti con-uerfionem , licet nutrimentum commiincmnbsp;fanguinis vel carnis formam fubcat amp; allu-mac. Sed hæc phyficts adcóque Medicis difcu-tienda relinquamus. Ad Theologos auteranbsp;qriod actinet, affirmamus iftam allirailatio-nena,quum agimus de Sanétiffimo amp; iniraot-tali Corpore Chrifti, elle, non iam commen-tnm,fcdportcntum. Cætcrùm agimus de totonbsp;compofito , nondeparcibus cxquibiis totumnbsp;componitur: quæritur enim inter nos,non,annbsp;particula panis,in particulam Corporis Chrifti connertatur: fed an panis conuertatiir innbsp;iplum Corpus Chriftitquod fieri non pofte fir-miflimis argumentis contendimus. Qnorfiimnbsp;igitur hæc evç-aei; de nutrimento carni velnbsp;finguini aftimilato î Denique qrium peraflÏ-milationem fitconuerfio, tumid quodcon-uerticur tranfir in locum communis forma:nbsp;quara fubir,videlicet,fanguinis,carnis, amp;c. I-raque ex hacôç-ao-afcquerctur,panis conucr-fionem fieri in cœlojvbicft Corpus Chrifti,nbsp;non in terra.
Alio modo refpondçt Thomas: ncrapc hilc conuerfionem fieri diuina virtutc : quod qui-dem nihil aliud eft quàm principium petere,nbsp;amp; id quod elf in quæitionc poiirum aiferrc loco ii'ç-c/lt;7t®e.-A.ddc quoddiuina virtus non facitnbsp;vt conuerfîo non fit conucrfio, quemadmodunbsp;infra copiofiùs cxplicabimus, quum excutie-mus iftud refpondendi genus. Hine fit vtga-Icata ilia Monachorum acics quæ loanncmnbsp;Duns Scotum dueem fequitur, magno animonbsp;concendatjin fuis difputarionibus,prçfenriamnbsp;Corporis Chrifti in Euchariftia non fieri pernbsp;conuerfionem fubftantiæ panis .¦ quandoqui-detnfola conucrfio non inft-rt prçfentiarn:nccnbsp;enim fcquitur,inquiunt : Panis conuertitur innbsp;Corpus Chrifti: Ergo Corpus Chrifti eft præ-fensinEuchariftia, quia Corpus Chrifti præ-exiftit amp; eftin cœlo:præfcntiaautem corporisnbsp;hîc,vel,ibi,cftpofterioripfius corporis eilen .nbsp;tiâ.Hic verb quid faciunt conuerfionis patro-niîncmpc exponunt ( aut peruertunt potiiis)nbsp;vocabulum conuerfionis : atque ita fcilicct ténbsp;cxplicant-.vt conucrfio fit fubftâtialis fucccftionbsp;quaCorpus Chrifti iuccedit fubftantiæ panisnbsp;in inftanti ¦) hoc eft, vno verbo, vt conucriio/nbsp;non fit conucrfio. Quarc hoc modo palino-diam canunt di rctexunt fua ilia omnia lupc-riora de conaerfione quæ fit in inftanti,itém-que defubftanti.1 panis quam negabant tumnbsp;in nihiluro redigi, rum in primani matcriamnbsp;refolui.Nam quinam fit in inftanti conucrfio,nbsp;fi eft fubftantialis fucccftio Corporis Chrifti,nbsp;quod eft in Ccelo , in locum fubftantiæ panis
-ocr page 291-CORPORIS
eatncm, olTaSc faiiguinctn. Quod fi cxcipias nonconucrti infanguinem vi TranlFubftan-tianonis,fed tantum per Concomitantiam ad-tffe Sanguin cm : idem ego dicam de carnc amp;nbsp;oflibus, adcoqiic de iis omnibus quibus corpus conftat;tum induótione colligam,nihil conbsp;rum exquibus confiât Corpus Chrifli vi Trâf-fublhntiationis adefTe in Euchariflia, aepro-inde nullam cfTeTranfTubflanciationcm. Ete-nimccdomihi rationcm quamobre, vi Tranf-fubllantiacionis, panis potiùs lt;conuertatur innbsp;carneni amp;c ofla quaminfanguinem : itemquenbsp;fl fanguis per Concomitantiam ad fir, cur nonnbsp;ctiam cato amp; oila adcrunt perConcomitan-tiam. Quarc ( ne quid dilîîmulcm ) video egonbsp;tuam illam Tranirubflantiationem grauiternbsp;laborarc ex hac Concomitantia. Nam quianbsp;præcisè verba Chrifli vrges, ego quoque præ-cisè verba Chrifli vrgco , ad hunc modum:nbsp;Hocefifanguis meus, ijuipra mulctsfunditur, inquit Chriflus,Ergo loquitur de Sanguine qua-tenusfunditur ; non quatenus cfl in corpore.nbsp;Quorfum igiturtua ilia Concomitantia quanbsp;visSanguinem elle in Euchariflia viconuer-fioniSjSe cfTcin Chrifli Corporc viConco-mitantiæ. At fi fanguis funditur,non eft igitutnbsp;in corpore, hæc enim dicunturnbsp;fanguinem fundi,amp;,fanguinem efle in corpo -re. Quatefi tuaTranllubflantiatio locum habet VI verborum Chrifli,nullus fupercfl Concomitantia: locus. Tu verb qui præcisè vrgesnbsp;verba Chrifli, vbi tandem iflam Concomitantiam repcrilli.’Vbinam de ilia Chriflus vn -quam locutuscfl? Aliter igitut verba Chriflinbsp;quàm de corporis amp; fanguinisTranflubftan-hatione intelligenda funt : amp; ad hanc rem libéré agnofeendam, non feientià, profeéló,fcdnbsp;confeientiâ opus eft. Cætcrùm, alibi diximusnbsp;cut Chriflus non tantum de manducandonbsp;Corpore;fedctiam debibendo fuofanguincnbsp;vcrbafeccrinncmpe vt hos magis magifqiicnbsp;adducat ad meditationcm fuæ mortis : deindenbsp;vt ita doceat plenum nos in ipfo fpiritualc nu-triraentum habere. Corpori enim vt planénbsp;nuttiatut non folùm cibo opus cfl, fed etiamnbsp;potu.
XI.
Sipants tranfuhHantiaturin Corpus Chrilîiy Ergo anima Chr^ltabetus Corporefepara-rxr.Aifuu'a^v.Confcquentia patct.Nam corporalis fnbftantia panis non potcfl conuettinbsp;inlubllantiamfpiritualcmanimæ,reclaraantcnbsp;return natura.Ex quo fit vt corpus quod cxiflitnbsp;in Euchariflia vi T ranfrubtlanrlationis(v t vo-lunt)fit corpus fine anima.
Refponaent vt fuprà, animam adeffe per Concomitantiam ; quam quidem ( vt video)nbsp;fuiscommentisindiuiduam comitem effe vo-lunt. Quinctiam Diuinitatem Chrifli ctiamnbsp;adetPe pet Concomitantiam T ranflubflantia-totes autumant,quod quàm parùra «p5oifnbsp;dicatur, fatis cuique perfpicuum elle potcfl.nbsp;Nam qui dicit, Dcitatcm comitatihumanamnbsp;naturam,ille nefcit quæ fit vis «fSfx«««« amp;nbsp;¦vnionis Hypoflatic^.Portb.nos iflam Conco-
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;165
mitantiaproximè refutauimus, hac imprimis rationc, quod de illa nihil extet ih verbo Dei:nbsp;adco vt qui Trâffubflantiationi Concomiran-tiam fuflulciunt, fomnium vclint alio fomnionbsp;confirmarc; nouis illis amp; fefquipedalibus vo-cabulis hominibus illudentes. Quare oppononbsp;illis hoe Theorema.
Nullum dogma Theolo^icum aflumitali-quid cuius nihil extat in verbo Dei.
Ita igitur ex verbo Dei flatucndü eft, Chri-ftum habere animam amp; corpus ,quia cfl vcrtis homo : ac propterca animam Chrifti nonnbsp;concomitari ipfius corpus quafi fit aliquidnbsp;externu amp;aducntitiura,fcd elle in ipfo corpore non beneficio concomitantiæ fed veritatenbsp;naturae. Quod vt etiamnum dilucidius fiat, iranbsp;differamus.
Anima in vno eodcmquc corpore non potcfl eifc variis modis, iifdcmque repugnanti-bus. Qimrc quum anima Chrifliin cius Corpore quod in cœlo cxiflit non fit per Conco-mitantiam ( nemo enim vnquam ira loquutus cft,ac ne ipfi quidem Pontificij) fi per Concomitantiam fit in Corpore Chrifli in Euchari-ftia : Ergo, Aut non eft idem corpus ( quodnbsp;Tranllubftantiatorcs non aufint dicerc) autnbsp;incurruntin fuperius incommodum .-ncnipcnbsp;animam in codem corpore elfe modis repu-gnantibus. Idquod tollerer veritatem huma-næ naturæ Icfu Chrifti.Quod abfir.
Item quæro : An corpus quod Chriflus de-dit difcipulis, fuerit viuum corpus an mor-tuum.Si mortuura: ergo Corpus Chrifli fimul coderaque tempore fuit mortuum ôenô mor-tuû. AVw'va^v.Si viuum:Ergot’$ a»'£t3-«’'«,dcdicnbsp;corpus Scanimam fimul. Ex quo efficitur : vt finbsp;panis conuertiturin illudipfum corpus quodnbsp;Chriflus difcipulis dedit: neceffario in corpusnbsp;lt;Sc animam conuertatur : amp; fiin corpus, longenbsp;magis in animam, co quod animari corporisnbsp;anima cflforma.Qubd fi panis poteft convertinbsp;in fubflantiam animati corporis : Érgo poteftnbsp;ctiam conuerti in animam, quia anima eft denbsp;fubflantia animati corporis, amp; potior pars c-ius.Iatn quod in aliud conuertitur ,in illiusnbsp;formam potiffimum conuertitur. At nonpo-tc ft conuetti in animam ( vt ante diólum cfl amp;nbsp;Pontificij affentiunturjnonigitur poteft con-uerti in corporis animati fubflantiam. Q^dnbsp;fi conucrtitiv in corpus, non autem in animi,nbsp;vnum igitur abaltcro feparatur. Item : panisnbsp;non cóuertitur in illud corpus quod Chriftusnbsp;difcipulis dedif.Ytrunque abfurdiffimum.
XII.
SI panis tranjfubHantiatur in Corpus ChriHi'. Chniltss deditfuum Corpus difeipu-Its^ipfumCorpus C i^itod tunc erat paßibtle ö“ mortal ejfuuvißb He fimul ó'tnutfbiie.lH^wiilao.Qó-.nbsp;fequentia patct.Nam Chriflus ipfeportigcnsnbsp;fuum corpus proculdubio crat viflbilis, amp;nbsp;corpus quod dabatcxillorumfentcntia,eratnbsp;inuifibilc ; vt ncnunc quidem Corpus Chriflinbsp;in Euchariflia vifibilc ell.lcem:idem corpus c-rat fimul realiter amp;; aclu miniflrans amp;c mini-ftratum,loquens amp; nonloquens,agens amp; pa-
-ocr page 292-|
2.lt;f4 DE SAC RAM. riens,gcftans amp; gcftatura,porrigcns ïfc-poîTC'-chum , amp; eiufmodi fexcenta, incommoda ab-furdiffima: hoc cft,toi.idem fruótus Tranlhib-ftanciacionis. xin. C1 panii quot;TranJfuh^lanMtur tn^ Corpitj Chrisli, exverbis ipfixs Chri^i,pri!,àse ita vtfonantin-telletlii -, vti^iivolunt, Ergo nofiillud ipfum Cor-pM ejfin Enchaririia çiuod ^poFlolU- porreElnmnbsp;e/?.Cohrcquentiaparcr.Nam diicipulis datumnbsp;eft mortale corpus; ex his verbis; (^odpro po-bis' traditurAtcra'.San^k tpuifunditur.Kt hodicnbsp;affirmant Pontifieij, panem tranftubnantiarinbsp;in illud ipfum Corpus quod in ca;locft,amp;:nbsp;quod conftat eflegloriofum,impaffibilc amp; imnbsp;n'lortale. Tn I. ad Cor. 110-niil.S. XIIII. CIpanis EranffabSlantiatar in Coipas Christi vi verboram ejua ChriSluspronunttauit; Ergo ipuunbsp;Pontifie^ addanthanc conaitionem.-Sifacerdos ha-beat intenttonem confecrandi, ipfifibi repugnant.nbsp;Confequentia patet. Sic cnim vis ipfa verbo-rum Chrifti pendet afacerdote confccrantc,nbsp;penes quern eft, etiam pronuntiatis Chriftinbsp;verbis,vel confccrarc vel non confccrare.Ni-hilhomo addit,fcd totum diuinç virtutis opusnbsp;eft,inquit Chryfoftomus. XV. C/ a,d EranfJubStantiationem efficiendam necef-^fartb rcipairitur intentio facer do tis ( vt volant.) Ergo ruit aliadeora commenta., cjuo dtcat A4ifidmnbsp;tfiè'opics operatam. Confequentia patet, turn exnbsp;vfvocibuli(dicitur cnim opus, non opcrantisnbsp;fed opcratum,adeó vt ex hoc loquendi gehetenbsp;fpeâanda fit res quæfit, nonautem perfonanbsp;quæ rCm facit) tum ex co quod Tranllubftan-tiatlo eft jiars praecipua , adcoquecj-rixZ':^«*nbsp;ipfillsS'liflft; 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ¦'*.gt; f,l M.t| • ui jfd til: , ¦. , XVI. O Z tld Eranffabsiantiationem efficiendam necefi ^farib reqaaritur interttto facerdotis: Ergo dogmanbsp;dtetEi^jfa^Siantiatione efitwitile. Con lequeiir-tiau pàtoir-Nara nifi quis credat. Pancm efl'cnbsp;cranllubftantiatum ,• tradijc Pontifieij ciuftno-di.hqtninem accipcre non pofte Corpus Chri-ftiLiAäiqhi rfieri non po.tcft vt quis credat panem’cftç.trafiflubftantiatuni. in corpus, fi iltudnbsp;pendcat ex intcntioncfaccrdotis.Ecquis cnimnbsp;vnquam poffit ad interiorcs hominis cogita-;tiónés peruadcre î Quod fide Sacerdotisin-tentione dubiratur( vti omninb necefte eft)nbsp;cerf.c,v bi.cft dubitatio ibi non eft fides. Quin-etiara his temporibus, amp; in tanta iftorum la-ccrdotumfquos vocant)ignorantia: nefeio annbsp;non iam dubitari, led certo affirmari dcbcat,nbsp;ilios homines nullam eiulmodi habere inten-tionem ;.quum ipfi, quid fit vclTranft'ubltan-tiatio,velConfecracio,vel confecrandi intentio , ram aperte nefejant, vt omnes fciant,cosnbsp;idnelcirc. |
MAND VGA T. C Zfacer do tis Pontifieij ad efficiendam frati]/gt;^^'^ ^ftantiationem Pontificiarn intentio re^uitdi*^' ,nbsp;nec ilia intentio recjairitiir in Baptifino 'vtfa^^’'*nbsp;effeSlum hab eat ( dicant enim Ponttdeif, hotniatquot;*,nbsp;lt;jut baptizat non iadicari fed Spiritumnbsp;fabtninillraregratiam Baptifni, licet pagaait^ynbsp;^ui baptizst. ) F,rgo Bapttfmas efl lange praila»'nbsp;tior Each Orillia Cr verba ilia ijaibus Boptif^'l^nbsp;perficitar,fant efficaciora verbis Ulis lt;jU£ ad etottp'nbsp;ciendam EuchartHtam recitantar(tpuod. vtratt^'^^nbsp;ipfi Ponttfieijnegant.) Atijue idfi tta ejhEfgonbsp;la eflEranfiitbSlantiatio in EuchartPiia ; qttaad'^'nbsp;^aidem mt'la efiEranJfabslantiatto tn Baptifr'''nbsp;Id^ue vi Comparationis. Confequentianbsp;Nam ex Pontificioriim doótnna verba innbsp;ptifmo adhibita, perfe efficacia hint ; at vei'’’nbsp;illaquibus dicuntEuchariftiam confieijOO”nbsp;funt per fe efficacia,fed pendent ab intention‘snbsp;facerdotis;Sc quod per Ic cftcfficax,eft co pt?'nbsp;ftantius cui,vtficcfficax,alicno opus eftat*'nbsp;xilio. XVIII. ÇZ Sacerdotis Ponttfiai tntentio re^uiritnt y Tranffabllantiationem, ergo Pontifieij nonnbsp;constant cjaam affirmant Corpus Chrisliabnbsp;probis etiam impaenitentibas mandacari, Kagt;nnbsp;h coniecrantis intentio requiritur, quantanbsp;magis accipientis. Prætcrca,num rcóla inten'nbsp;tio line fide, aut vera fidcs fincpœnitcntiacff^nbsp;poteft?Plcraqucprofcrri pollunt in hand'en'nbsp;rentiam. Sed nimis multa de Monachalibf^nbsp;commentis inter fe confligentibus. Haiftenus infoIosPontificios noftramP*' fputationem conuertimus,fuam Tranflubftannbsp;tiationcm in hoc myfterium perperam inuo-*nbsp;hcntes.Nunc nobis rcfellcndum eft coromcn'nbsp;turn de reali inexiftentia Corporis Chtift’;nbsp;quodquidem cum orali manducationeTtan^nbsp;iubftantiatoribus Confubftantiatorib^nbsp;commune eft.In hoc ramen diffcrunt,quöd lt;nbsp;li putanr, verum naturale Corpus Cfirü,^*nbsp;realiter cxiftcrc amp; contincri fub nudis aCtst-*nbsp;dentibus panis quibus velarur. At Conin'’'nbsp;ftantiatores affirmant illud ipfum Corpus tea'nbsp;liter incxirtere In, Cum, Sub veto pane innbsp;hunc vfum confccrato.Quamobrem in vttolnbsp;quelimul lequcns eAsfiT/xii Difputatio nob^nbsp;inftituenda eft. » Arg. I. CI re alts InexiSientia Corporis Christ Sab pancyvel riudis etas acci^enttbas, ppeSlat 'i/t Corpus Cbriilt etas Sangaigt;}Çi’'’J}*'nbsp;ritualtter, ore amminbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v era fide aduttatm^d' nam mandHcemas,reiitctenda efi.St e'o fix Slat if perd Q}“ tfiatiliter adjllttd afi'e/^ttendam adhtbil*^'nbsp;acprotnde fic etiam erd reiictenda. Ptiorem partem, noftræ argumentation illi ipli non ncgant.ncgatcnt cnim Sacranioo,nbsp;rum,quod, niii tine a tmita intellcóto,nbsp;non potclt. Eft cnim factum Inftitutuni;^^nbsp;poftcriori omniseft controuerfia. Eluicign'nbsp;hdé ita facjamus. Quoties ad fine aliqucn’ 'nbsp;fequendum media habemus,ccrta amp;nbsp;coipmodis conftnftata : ftultillimum eft, ‘nbsp;luin |
CORPORIS CHRISTI.
|
lum ipfiim finem afTcquamur, ca conquirerc media,quæncque certa funt, amp;infininsin-commodis conflidtaiitiir. Quis eft autem finis,quo factum hoc myfterium fpeûatîNimi-lum vt fpiritualitcr atque animo iplo verenbsp;pcrcipiamus Corpus amp; Sanguincm Chrifti,nbsp;adcoque Chriftum ipfum,vc cum illo ardli ffi-inc coniunfti vita qùæ in ipfo eft hauriamus,nbsp;faiftiipfius Chrifti amp; bcncticiorum cius participes , quetnadmodum alibi fuo loco fufiùs ànbsp;nobis cxplicatum eft. Hoc aurem quum nonnbsp;alia lationc quàin vera fide amp; virture Spiritusnbsp;fanfti fieri poffit:affirrnamus,ad CorpusChri-fti fpiritualitcr percipiendum, nihil opuselFenbsp;vel paiiis cóuerfione in Corpus, vel local! monbsp;tu amp; defeenfu Corporis Chrifti fub accidetianbsp;panisjvcl rcali ilia Corporis incxiftetia,quan-doquidem fides verbo Dei amp; facrisillis fym-bolisac ögillis,ncmpe Pane ac Vino,magis acnbsp;magis cdodta confirmataque, Corpus Chriftinbsp;in cœlis cxiftens,opérante Spiritu Sanóto,ve-rè percipit : vt in fupcriori Difputationc pro-bauimtis.Hæc media certa funt amp; extra inco-modorum omnium alcam conftituta: quippenbsp;cum ipfo Dei verbo,amp; cum «tvaXogt;ia fidcinbsp;Col.j, confentanea. Sic cnim Paulus ; Sirefurrextsik cum Chrtsïo yfupem/i ijuirite vbt Chrtslm efiail dexteram Detfeiiens.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft in Hit;, coelisyvr.de etium Sertiarorem exf/eHam’^ Domi-ntm lefwn Chri^um.'i.z multa aha in hanc fen-tcntiamiqnçnosiubent Chriftii in cœlis con-tcmplari. Adde vim fidei quæ non lubfiftit in rebus terrenis, fed cœleftia cöle(ftatur,pcr quanbsp;ctiam Chriftus habitat in cordibus noftris,nbsp;Ipl.»; inquit Apoftolus.Dcnique expédamus quanta (it vis Spiritus fanóti res quantumuis licetnbsp;locorum interuallo dilfitas arCtiflime coniunnbsp;gemis .• hæc,inquam,omnia confiderentur,amp;nbsp;nihil repcrietur alienum,nihil di(crepans,ni-hilquod vllis incommodis labcfaótari poflit.nbsp;Ex alteraparte, fi, vt animus nofter Corpusnbsp;Chrifti pcrcipiat,introducenda cft,vel T rani-fubrtantiatio vcl incxiftentia Corporis, Deusnbsp;bone, quot incommoda occurrunt, turn iamnbsp;commemorata,tum ampliùs à nobis commc-, morandaiè quibus nullis hactenus diftinétio-num adminiculis, nulla arte, nullis vocabulisnbsp;quantumuis licet nouis,horrifonis,incxplica-bilibus , Monachi Tranirubftantiationis a-lumni,öc quotquot funt Inexiftcntiæ Corporis pationi, fefe vnquam expedite potucrunt.nbsp;Itaque fpero ex hac difputationc fore cuiuisnbsp;perfpicuia, dogmata ilia elle quandä lliademnbsp;incommodorum, quæ nulla vnquam indu-ftriadiftolui poflint.Tenct igirur noftracon-fequentia : perperàm amp; inutiliter cxcogitatanbsp;fui(rc,vt vere ac vera fide corpus Chrifti nian-ducemusad vita æternâ,ac proindc rciicieda. Teftatur Chriftus fuam charitaté erganos (inquiunt)quû nobis dat fuum Corpus orali-tctmanducandum,vt ait Chryfoftomus.Hocnbsp;amantium maxirne eft, ex his verbis fer-uorum lob. Quis darct nobis vt eius carnibusnbsp;implctemurî RefpondeotChryfoftomi hanc elTc fenten-tiam ; quod Chriftus incffa.biléfuum erga nos |
amorcm teftatur quum fefe nobis offert Ipiri-tualitcr manducadum : hoc cft,fefcnobilcumi fpirituali 8c arótifllmo vinculo coiungendumnbsp;oftert. Hæc cnim funt verba Chryloftomi.nbsp;Q^um fuum in nos amorcm indicate velletnbsp;Chriftus, per fuum Corpus fc nobis commi*nbsp;fcuit,amp; in vnum nobifeum tcdcgit,vt Corpusnbsp;cumCapite vniretur. Hoc cnim amantiumnbsp;maxime cft,amp;c.Hic fanguis quamprimum ir-rigat animam,eamquc vi quadam magna ira-buit. Ab hac mcnla prodiit fons quifluuiosnbsp;fpitituales difFundit,amp;c.MuIti funthuiusfon-tisriui quosParacletus diffundit, amp; Filius eftnbsp;arbiter, neque bidenteaut ligone viam facit,nbsp;fed animos noftros apcrir.Hæc Chryfoftomusnbsp;nobis perperàm obiedus.Loc’um autem lobinbsp;licet varie exponant intcrptetcsiconftat tarnenbsp;genus illud loquendi eile mctaphoricu : alio-quifiverbailla proprieintclugas,ncmo fanusnbsp;cxiftimaucrit, aliquem reipfa comcdcrc, elfenbsp;aliquem vehementer amate. Pf. ly. Dum ap-propinqiiant noxij vt edant carnes mcas.lde.nbsp;lob.iÿ.v.aa.amp;El.p.v.ao.Zach.ii.vcr.ÿ. lam exnbsp;mctaphorica locutione colligcrc veram amp;nbsp;ralem Corporis Chrifti manducationem ni-mis ablurdum eft. Arg. II. C l Corp’M Christ eftetbttsftiritnalis-, aeproinde nnirnt'^non corporis ore man duc art- debet : certenbsp;dogma. IS tad de Inexi^letta Corporis ChriiHftarenbsp;nonpoteft. yerarn eft Antecedens, yernmigitnr Conftequens, Connexi veritas per fe lucct.Etenim co po-tiffimùm fpeótai Incxiftentia Corpons, vt i-pfum Corp .’s Chrifti realiter præfens ori no-ftto imponatiir. Quarefi vcram amp; naturale Chrifti Corpus orc corporis fumi nequepo-teft, neque debcf.quorlum igitur Incxiftentianbsp;Corporis? Antecedens fie probamus. Priraùmnbsp;qliæro tumcxPontificiistum exConfubftan-tiatoribus,an Corpus Chrifti fit cibus fpirituanbsp;lis , an veto corporalis. Item : an hæc verba,nbsp;MandsicareCorpus ChriHsiftinz cralsè ira vt foliant,amp; de corporal! mlducatione inrelligen-da, an verb per fimilitudinem accipienda denbsp;fpirituali manducationc. Si refpodeantidcninbsp;quod Bercngarius,indignus AndcgauéfisEc- can.Kganbsp;elefiæ Diaconus, dictante Nicolao longe in- Serenga-digniflimo EccleiixRomans Epifeopo, pro-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cS fellus eft : nempe verum Corpus Domini no--^‘‘^‘^‘^'’” ftri lc(u Chrifti fcnfualitet non folùm facra-mentum, fed in veritate manibus facerdotumnbsp;traclari, frangi, amp; fidelium dentibus atterinbsp;(horrefeo refcrens.) Si,!nquam, raanducatio-nem Corporis Chrifti ita crafse intclligatiali-quid igitur caufir dicant, quamobrem no fintnbsp;ad Capernaitas ablcgandi: nifi forte cenfendinbsp;fint ipfis Capcrnaitisctaffiorcs, crallam eiuf-modi manducationem Corporis Chrifti pcr-horrefeentibus. Itaque illis opponoluculcn-tiftima hæc Chrifti erba^tta. loa/isorvo-bisftirit’ssftsntcy vitaftunt:n^ plura mihi dicennbsp;da fint de Corpore Chrifti, quod ctiam mortale 8c paffibile,neque frangi poruir,ncc attc-ri,iuxtaProphetam (ita commemorate Ioan- i.»-ne)ncdum glorificatu frangi vcl atteri polfit. Z. J. |
D. in mont.1. Eph 3. Phil. 3. Hïb.f. In illutl Plâl.üç.nbsp;Credidi,nbsp;amp;c. T)^ SACK AU. poftcaquam illimukumfudaruntin verbis Berengarij' aliqna interprccationc , velccrcènbsp;interpretationis fpccic molliedis, tande cen-ient, Corpus Chrilti die cibum fpiritualcm,nbsp;hoc eft, inuifibile, amp; nihilominusmanducarinbsp;jpfo orc corporis, co qubd inuifibiiitcr man-dacatur. At que ica fallûrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to th( ^foicquibus Spirituale nihil aliud videtur qua inuilibile. Quarc fie inftamus: Cibu Spiritualem opponi Corporali; non tanqu^m inuifi-bilcm yifibili.’ied quia cibus fpiritqalis, ani-mum: cibus autem corporalis, corpus nutrit:nbsp;quod fiquis negat,ncgat igitur cibum elfe ali—nbsp;mentum. Alioqui niulta lune inuifibilia quænbsp;corpusnutriût. Namamp;panisÂt reliquorumnbsp;ciborurn facilitates ipfæ quibuspræditi hint,nbsp;oculis noftris propriè non patent, amp; nihilo-minus ore corporis fumûcur, Sc ipfum corpusnbsp;afficiuntatque nutriuntiQuaredctrado illiusnbsp;fallaciæ integumento: quæro ex illis, an Corpus Chrilli fit ciufmodi cibus qui corpus nu-triat, ncc-ne. Abfit auté vc dicjyit elfe cibum,nbsp;quo corpus noftrum fuftenteturin haevita?nbsp;Itaqueclhcio, Corpus Chrifti non clPecibumnbsp;corporalcra, fed fpiritualem:acproindenonnbsp;corporis, fed ore animi manducandû elfe. Vtnbsp;criimcibus corporalis,Corporalitcr:ita cibusnbsp;fpirit U alis,Spi ritualitcr manducatur.Ncc finenbsp;De Ser- rationcaliquando quærebat Auguftinus, quinbsp;fieri poflît,vt cibus corporeus ad animam in-corporeampercincat. At enfin, inquis, man-ducatur corporaliter, vc fpiritualirer mandu-cetur. Oblccrotc,quonâtandé modo.’Nonncnbsp;fencis te ipfam return naturam arque ordincmnbsp;perucrtcrcîQuàm cnim crafsè hocamp;abfurdènbsp;dicitur : Corpus Chrfili ori noltro imponi, vtnbsp;ca quafi ianua patefaôta, in animum noftrumnbsp;ingrcdiatur ? Atqui fides cft ianua qua Chri-ftus in animum noftrum ingreditur, quia pernbsp;^lt;/ewa,inquit Paulus,hahuatincordibusnbsp;?/(iJ/r«.Quôd fiexiftimas cam elfe vim fidci,vcnbsp;Chrifti Corpus in ore noftro prchcndat,vt inde traducat ad animum,quanto magis cxipfanbsp;fidei naturaadmonitus, debcs exiftimare, fi-dem pcrciperc Corpus Chrifti in cœlo exiftés.nbsp;Qu^idî crime difficilius fidei, côtcraplari Corpus Chrifti in cœlo, quàm in pane vei in orcînbsp;Atqui,fides, naturâ Sc vi fuâ, lurfum refpicit.nbsp;Quo ht vchdcliumwox/Tet/juafit in cœlo, in-quit Apoftolus:vt alibi diôlum eft, Eöfpcólatnbsp;quod ait Apoftolus de animæ anchoratkca amp;nbsp;firma, ijua tngreditur vfi^ue inea quA funtintranbsp;velum, t^nopracurfiorpro nobisingrefiitsefiChri-fitts. Ex quo fit vt Chryfoftomus dreat : fidemnbsp;clic fcalam à terra in cœlum. Ergônc,inquis,potcft fides in cœlum afeen dcrc, amp; Corpus Chrifti non porcritcllcpræ-fens in terris? Refpôdeo.-fidem non afcendcrcnbsp;locali morufqucmadmodum hçc obiedio innu cre videtur) quia hoc no eftde ciusnatura.nbsp;Quemadmodum igitur res ctiam preteritas amp;nbsp;futuras fides præfcnsquæ nunc eft in animonbsp;verè amplctlitur : nec cam vlla temporii fpa-tia impcdiunt:ita ilia ipfa fides honnnis Chri-ftiani in terris cxiftcntis, ampleditur Corpusnbsp;Chrifti in cœlo exiftens,nullis locorum inter- |
MAND VCAT. uallis cxclufa.Vt ergo Corpus Chrifti nonpo tcft non elfe verum corpus ; ita fides nô poteftnbsp;non elle fides. Verùm agc.-poftquam diu mul-tumque laborafti vt explicates, fcilicct, quo-modo vcrû Chrifti Corpus pollît orc corporis manducari: vndc ad animû ipfum tranftai:nbsp;nunc fi placet nobis expone, quonamrooüonbsp;verum amp; eircntiale Chrifti Corpus, inaniniOnbsp;noftro elfe poffitiNûmodoahquonaturali-minime. Sic cnim dicitur animus clic in cof'nbsp;pore potiùs quàm corpus in animo. Nunii'’nbsp;pane vel fub panis accidétibus’Ne idquidcin^nbsp;quia ilia non pcrucniunt ad animum. NÛnbsp;lira ilia Inexiftcritia?quomodo id tadetn? Vo*nbsp;cnim Corpus elledicitis vel incxiftcre,In,Cu,nbsp;Sub pane : vel,fub Accidentibus panrs;nóaii-tcm,In,Cum,Sub animo,velfub animi Accbnbsp;dentibus. Præterca, præfcntia Chrifti inan‘'nbsp;mis noftris fit per fidem, inquit Paulus:amp;nbsp;præfcntia dicitur præfcntia gratiæ,quænbsp;chó loge difterr ab incxiftcnria corporis,nbsp;logis omnibus allcnticntibus. Si Chrifti Col'nbsp;pus cft in animis noftris, præfcntia fpiritual'-quid igitur opus eft, verum Corpus elfe real*'nbsp;ter in ore noftro,vt animos noftros nutriat JOnbsp;vitam æternamî Aqua Baptifmi(inquiunt)fufcipitur corpæ re ad fpiritualcm falutem animæ.Certèmiin*'nbsp;rum quia cft fignum amp; figillum Sanguû’*^nbsp;Chtifti,quo nos Spiritus S.abluit ad remilfio'nbsp;nem peccatorum alIcqucndam.Sed nonnbsp;pterca ipfe Chrifti fanguis tingit corpus. n*^‘nbsp;forte Monachi nouam in BaptifinoTranlful’'nbsp;ftantiationem comminifeantur. Deniquc(vt omnibus pcrfpicuum fit,quàn’ incerti in hoc capite Dodrinæ vagétur Po”'nbsp;tificijlvariis mpdis fuam de Spiritnali Madri-catione fententiam exponunt. Quidam cni*”nbsp;tradunt, Corpus Chrifti manducari Spirite**'nbsp;liter,hoc cft,Inuifibiiitcr. Atq; ita vulgusnbsp;clehæ Potificiæ manducationemSpirituale'”nbsp;intclligit, ncmpc,fc Spiritual it cr amp; per fidn^nbsp;manducare Corpus Chrifti, quando crédit,'®nbsp;verii amp; naturale Chrifti Corpus orc ipfo niî*'nbsp;ducarc fub panis accidetibus inuifibilitetnbsp;litefeens. Alij, poft Lorabardum exiftimaff’ L(,nbsp;fpiritualcm'raanducationcm clTc cfficiétiat”,nbsp;carnis Chrifti amp; remiflîonem pcccatoruin-H*nbsp;quia beneficia Chrifti ab ipfo Chrifto fepat^^’nbsp;ih luperiore Traétatu à nobis refutatinbsp;RecétiorcsMonachi quü vtröbique anguft***nbsp;vidercnt,hoc loquendi gencre vtuntur, vt d*'nbsp;Ca.nt,Chrtilum etiam cum animis noïiris vnif^J^'nbsp;cundùmfie, perIndtilantiam (fi prafientiamnbsp;lem,ejuatenus in Sacrarnento realster prafiensnbsp;cipitur:c^o nihil ftultiùs dici potuit : hoc^nbsp;cnim diccre,ChriftLi ipfum elle in animisnbsp;ftris,quia cft fub accidentibus panis: Itcm:qnbsp;animis noftris præfcntcm,quia cft præfensl'’nbsp;illis accidentibus: denique vniri cum ani*^nbsp;noftiis,quia vnitur amp;(vtilli loqui folcnt)f'^nbsp;cumaccidentibuspanis.nbsp;cro,quideft hominibusilludere,fihocnôf 'nbsp;Certc, nifi noua quadâ Tranllubftantiatip’’nbsp;cfticiant, vt panis accidétia ad animum vlft“nbsp;pénétrent,fcquîtur ex hac Icpida diftinctif‘’®’ |
t
-ocr page 295-|
CORPORIS Chriftam ipfum cflcin animis noftris, quatc-UJS cft extra animos noftros. Quid ergo tan-diu tergiuerfantm? cnr tot Mæandros, tot di-ucrticula,flcx!onciqae conquirunt?Dicant fe-mclapertèquodfentiunt, ncmpcnullam elle Corporis Chrilti Spirituale manducationéiacnbsp;tum dclcanr, liquidem po;îînt,præclar5 illamnbsp;ioan.î. Concioncni Chrifti apud loanncm de Carnenbsp;fiia mandu can da vt vitam habcamus:mandu-canda,inqtiam,eo modo quem expucat,hifccnbsp;Illis verbis .• verba qat loi^aorvobis Sptritwfantnbsp;lnlo,in. v'uafu:-it.\yoc eft,Interprète Augultinojfpi-ritualitcr intclligenda b.mt:amp; paulo antèiPar-ticipatione filij, inquit,pcr vnitatem Corpo-us eins (Sc Sanguinis (quod iila Maducatio ponbsp;tatióque fignihcar)nos efticimur mcliores.Vi-uimus ergo nos propter ipfum, manducantesnbsp;cum,id eil,ipfum accipientcs,çternam vitam,nbsp;quam nó habebamus ex nobis. Hæc Augufti-nus. Sed quia fuperiorc notlra difputationenbsp;hunc ertore profligacum circconfidimusircinnbsp;aiäam non agemusifed nobis fatis cric Mona-chos illos ad incomraodü adigerc hoc modo. SiChriftus fecundùm fe intime coniungi-turcum AccidencibusPanis amp; vini,amp; noin-timè coniungirur cum animis nollrisfquod vtrunqueiftidicunt. ) Ergo Oralis maducationbsp;cllpræilantiorfpiritualimâducatione.A’cTJpct-^v.Nam ha:c,clt Hnis ad que ilia fpedat. Ne-que viram habemus ex Orali manducationcnbsp;per le, fed ex fpirituali, adeö vt ei qui oralircrnbsp;amp; nonfpiricualiter manducat, oralis mandu-catio exitiumaricrat : quæ omnia illi ipli Mo-lu.chifatcntur. Item ; Ergo maior eil Chriftinbsp;cöiuntlio cd panis amp; vini accidétibus, quam,nbsp;cumaniniis noftris, id quod ex ipto loquendinbsp;genere pcripicuum eil. Etcnim cóiuncïio intima maior eft alia coniundlionc : amp; vi Cófe-qucntis, nicliùs cum illis Accidenribus quàmnbsp;Cum animis noftris agitur: amp; corum conditionbsp;niclior cft nollrà. Abfurdum,impium:amp;(vt a-liquando Augulhinus locutus cft) lacluole ri-diculum. Quid.- dcbcnt-ncifta Accidentia innbsp;æternum viucre? Erunt-nc rccenfcnda internbsp;membra Clirifti quæ cum fuoCapite intimenbsp;amp; arâitrimè coniunguntur?O prçfraclos homines! quibus ne ipfa quidem Abfurdiras vi-detur abfurda, dummodo aliquo verborumnbsp;ûtepitu podint oblatrare veritati. A R G, III. Ç/ Corporii Jnexùbentia in Pane velfub Panis accidentib ne lomm habet:toUenda ent baefor-nwla in hoc Myslerio a prifits vßjuefecalis vfnr-p4flt;î.-ncmpc; svrsvm cord ^t^uam etiamnbsp;tffiPonnpicif rettnent,nbsp;nbsp;nbsp;ijuifandiUnentMtn habet tn Scripti(ra,vt aiibi àiximtts. Conlequentia parce. Sic enim Veteres ad-monebantur in cclebrando Cœnæ Domini Mernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t lurfum euchendos elle animos, vt '-ol.j ' ¦ Chrifti Corpore in cœlis exiftente frucrentur. Quod fi ifti audiendi tunt, immutâda erit for-mula:amp; quum admonebût, deprimere Dcor-lum corda, turn plebs refpondebit, fc haberenbsp;animos non in ccelo ad Dominum, led in pane,vcllub Accidentibus panis in terra. |
CHRISTI. Arg. 1111. OMne dogma Idololatriainnehitur ex~ terminandum efi. Dogmate De InexiPlentia Corporis ChriPiiJdo-lolatria inuehitur. Eß igitttr exterminandum. Maior eft perfpicua. Quum enim ca fit naturae noftræ corruptio vt quàm facillimè in idololatriam prolabamur ; ad hoegrauiffimunbsp;Peccatum aditus omnes obftruendi lunt. Necnbsp;enim loannes loquebatur Idololarris, fed fi-delibus, quum admonerctab Idolis cauedumnbsp;eile. Nec parui faciendum eft excmplum regisnbsp;Ezcchiæ, qui ferpentem æneum contriuit, eô i,Relt;».i8.nbsp;qubdpopulus illo ad Idololatriam abutere-tur. Nemihi vrgendura fit illud præccptumnbsp;Apoftoli, quo fideles iubebatab iis omnibus i-Cor.g.nbsp;abftincrc, quæ ab Idololatriam accederevi-«nbsp;dcbantur,amp;c. Ad Minorcm propofitioncm quod attinct:. vtinam verb non tot extarcnt,illius probatio-ncs.Ré quidc limulant vcrbisiac varias diftin-étioncsadhibenr quibus crime «J'oXoZa-rçelîtfnbsp;nempe a’f'SÂa'rçastç abs le fcilieetamoucanr.nbsp;Verumenimuerb ( vt vulgb dici foict) Aquanbsp;hæret.Ecquis enim ex multis hominum milli-bus diftinôlioncs illas vnquam nouit?imb verb , quotufcjuifque cft ex illis iplis Monachis,nbsp;qui fibi videntur reliquorum omniû acutiffi-nii,quem iftæ diftindtioncs nó adeb irretitumnbsp;tcncant, vt nunquam fefc inde potuerit expe-,nbsp;dire ? Arque intérim dum in vmbra amp; in fuisnbsp;feholis multa garriunt de Accidentibusfinenbsp;fubieôto, de quantitate dimcnfiua, de conco-mitantia, de Tranllubftantiatione, de realtnbsp;Inexiftcntia, de vifibili ik inuilibili amp; plerif-quealiis conlîmilibus inuentis: cccc tibi magna hominum raultitudo, qui, derixis in panenbsp;tk vinooculis, Chriftum ipfum fibi videntur-adorarc; parùm foliciti de comraentitiisillisnbsp;Diftinctionibus. Arg. V. SJ Corpus Chrifii efißmul inplurihas lacis;(ÿà quod neccllàrib confequiturex iftarcalinbsp;Inexiftcntia Corporis) aut efl in omnibiu illisnbsp;locis eodem modoyautnon.Si non efl eodem modo:nbsp;[et^uitur contradiJtio. Sic en:m vnius eiufdérn^juenbsp;Corporis prafentta ^rafentta repugnaref. (p- ali~nbsp;ter eßet in locis ipam in loco : pluralitas aiitemnbsp;nihilaltud efle^uamvnitates aggregata.Sin auteninbsp;Corpus Chrilii eflin omnibus locis eodemmodoynbsp;verum efl e^uod i 'sii dicunt de Inexiftentia Corporis : ergo Corpus Christi nufquam efl viflbilcynbsp;jutfque dirnenfionibus circunfmptum pradi-tum fua formay hoc efly vno verbo : Ergo nufluamnbsp;eflverurn Corpus f quod abfit. ) Confequentianbsp;patctiquia illi ipli dicût,in hoc myfterio Corpus Chrifti nó elle vifibile, ncc circûfcriptumnbsp;fuis diracnlionibus, nec fua forma præditura:nbsp;amp; certè h taiecfl'et, dignofccrctur ipfis fenfi-bus corporis. Nam vifibile elle, amp; videri nonnbsp;polle,dicitur a,'»T«®aTiKÛç.Ac,inquiunr,Chriftinbsp;Corpus fuit aliquando inuilibilc.Luc.^.amp;iq..nbsp;amp;loan.8. Rcfpondco.Si Chriftus difeedensnbsp;Z. ij. |
x«S DE SACK AM.
Hcfiit ab cis vidcri c quorum cófpcólu fc fub-diwit(vc diciturinlocis citatis)non propterea Corpus Chrifti fuit inuifibilc, amp; iftæ cfs-ait««nbsp;(ne quid diffimulem) fuut valdc puerilcs:agi-tur enim dc Chnfti Corpore : quod ifti volùt,nbsp;non,difccdcrcà nobis, fed ad nos accederc,canbsp;tarnen lege ne à nobis videri poiîit.
VI.
Sf vera Corporis Inexiïientia in Pane vel fnb Panis accidentibut locum habet: ErgoChnsîinbsp;Corpus non efi verum corpus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfit. Ex ^tso
efficitur., Tranjfub^iantiationem realem iilam Corporis Chriiet Inexiilentiam fine dogmateV-bi^juitatisfiarenonpofie.
Confequentia patcxiquia hoceft dcclTcnna veriamp;verè humani corporis vt fuashabcatnbsp;dimcnfioncs. Quarc (vt de Pôtificiis agamus)nbsp;fi Corpus Chrifti eft fub quantitate dimcfiuanbsp;panis(in qua ridicule volunt reliqua accidentia fundari;)Non habet igitur fuam quantitate dimenfiuâ,aut falfum eft quod dicunr,Cor-ƒ pusChriftivclari panis accidcntibus.Alioquinbsp;fequeretur,vnum idémque corpus habere varias quantitates dimenlîuas, adeôque inter fcnbsp;contrarias.Ecquid enim ci quantitati quæ di-mctitur rorunditatera panis, cura quantitatenbsp;humani corporis dimcnliua cômuneclle po-teit ? Sublatis autem humani corporis dimen-fionibus,num Habit humani corporis veritas?nbsp;Quinetiam quis nô vider (nifi ipfc fibi oculosnbsp;confixent)indc fequi,Corpus Chrilti eflc vbi-que ditïufumià qua tarnen fententia Monachinbsp;fe plurimùm abhorrere profitétur. Quia vetonbsp;TraôtatumdeVcritatcHumanæ naturæ Icfunbsp;Chrifti iam edidimus aduerfus eomniétitiamnbsp;Corporis Chrifti Oranipræfentiam : idcirconbsp;nôingrediemurinpleniorem huiufee rcitra-Âationé.Nunc tantum docebimus,pcriniqucnbsp;faccrc iftos Monachos,qui libellis idcntidcmnbsp;cditis,dogma illudVbiquitatis iufcôtantur.ii-ne quoipforam Tranilubftantiatio ftare nonnbsp;poteft. Quoties enim in fuis ilhs libellis aile—nbsp;runt vciitatcmHumanæ naturæ Chrifti, tories fuam Tranirubftantiationcm iugulanr.
Sed operæprctiura eft audire qiribus diuer-ticulisPontihcij cfFugere conentur. Corpus Chrifti noneft vbique(inquiût)præ(entiâMa-icftatis(quod eft Vbiquitariorum comenturn)nbsp;fed eft in cœloamp;in fànôliffimo Sacramento.nbsp;Irâne tandem ? Atqui, fi vobis fides habcatur,nbsp;non poteft eflè in veftro illo Sacramento, nifinbsp;fit vbique.Qimd quidé ira docco.Quum Monachi Pontihcij,fuam,hoc cft,RomanamEc-cleliâ nobis vcnditant: cam pleno ore Catho-licam pronuntiant,quippc quara affirmât petnbsp;vniuerfum terrarum orbem diftufam elle : arque hic nobis Orientale fimul amp; Occidenta-lem Indiam córacmorant. Rurfus.obftinatif-finiè côtendunt,finc Millæ iàcrificio,ac proinnbsp;define rranllubftâtiationCjEccleiiam Catho-licam no elle. Quarc,fi paffim per vniuerfumnbsp;terrarum orbe buchariltia confecratur (vt i 11 inbsp;quidc gloriari folcnt.)Quid igitur vetar,quinnbsp;Chrifti Corpus vbique fit î Verùm, inquis,illi
MAND YC AT.
qui tuctur dogma Vbiquitatis, affirmât Chr*' lîi Corpus cfle vbique, vi Vnionis hypoftati-*nbsp;cæ,amp; Omnipræfenriâ Maieftatis. Nos vc^nbsp;non itcimqui dc cœlo tantum loquimur “nbsp;Sacramento. AudioiSr id quidem eft non negate Omnipræfenriâ corporis, fed potiùs di-fputare de Modo ipfiusOmniprefcntiç.Quf’“nbsp;vt dilucidiiis fiar,ré ira paucis ex plicabo. QiJlnbsp;tuentur Vbiquitatem Corporis Chrifti ,nul-quam tamen alibi Corpus ipfum Chriftinbsp;rendu cfle tradunt quàm in cœlo amp; in Sacrâ-mento(quod tamen ifti Tranlfubftantiatoreînbsp;tanqiiam fibi proprium vcndicant) fed qinH’'nbsp;animaduerterent (quippc Monachis Trâlfub-ftantiatoribus pcrfpicaciotcs ) fieri non pofle»nbsp;vt verum amp; naturale Chrifti Corpus fit fingt;4nbsp;incœlo amp; in terra cflcntialitcr præfens,nd‘nbsp;ftatuatur cius Omnipræfenriâ : idcirco ch dc-uenerût,vr dicerét,Corpus Chrifti eflc Oinngt;(nbsp;præfens. Quade re, vtantèdixi, ànobisalil’*nbsp;difputatum eft. Nunc tantum affirmo, Ttanfnbsp;fubftâtiarorcs ita verbis negate Omnipræfcn-tiam Corporis Chrifti, vt cam reipfa nec opinantes conrtituant. Id quod manifcftuiuti*^^nbsp;fequentibus rationibus.
1 Si Sacramentum in quo per Tranflubftai’
tiarioncm verum Chrifti Corpus eftrcalitri præfens, eft in vniuerfo terrarum orbe (quodnbsp;vtrunquc affirmant PôcificijjVt paulb antèdi'nbsp;ximus ) Corpus igitur Chrifti vbique eft. Nf*'nbsp;enim folum illud tempus fpcdanduin cftquonbsp;Miflàni Pontificij celebrant : quandoquidcinnbsp;nullum eft fanum in quo Euchariftia pixidcnbsp;inclufa non alîeructur, quam illi traduntnbsp;verum amp; naturale Chrifti Corpus. Ex quo c-tiamnuni efficicur,falfum cfle quod paulb ante diecbant fc crederc: nempe Corpus Chriftinbsp;effie tantum incœdo amp; in fândiflimo Sacta-mcnto.Nam Euchariftiam aflcruaram,clTeSa-cramentum, extra vfum amp; ipfam adioncinS^nbsp;cramenti, fi aufmtdiccrc, rcdargucnturpct-fpicuis hifcc verbis. Acceptepanem, benedtxihnbsp;fi-egit, ded!t:}ue dfitpulùnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait. Hoc eficorpX^
meHm.lzcm:Hocfactte:Et^o Sacramcntuiu cftgt; quando datur.
2 Si Corpus Chrifti vno codémque tempore eft in omnibus illis locis in quibus Pôci-ficij Euchariftiam confccrant(quçlocaillidl'nbsp;cunt clTc innumerabilia : arque vtinâ cerrènonbsp;tam longé errores Ecclcfiæ Romanæ graftà-renturjcertc Corpus Chrifti ibi non effeircu-feriptum fuis dimcnfionibus. Quinctiâplef*'nbsp;que ex fcholafticis Pôtificiis auchoriratéThn-mç fcquuti,ncgant Corpus Chrifti efleiiiEn-chariftia vclcircufcriptiuè,vcldcfinitiuc.im-que relinquitur vt Corpus Chrifti vbique imnbsp;Confequentia eft in promptu ex hocTheotc-matc longé certiflimo. Quicquid nullis loco-rum fpatiisamp; finibus circulcribituramp;dcßni-tur : id vbique eft. Quarc fi Corpus Chrift*nbsp;Euchariftia nullis locotû fpatiis amp; finibus cit'nbsp;Gunfcribitur amp; definituriCcrté Corpus Chf’*quot;nbsp;fti vbique eft. Si circunfcribituriErgo tot fmdCnbsp;corpora quot Euchariftiæ.Vtrûque
5 QE ia infinitas ex parte elle non poteft-Ergo ncc vbiquicas.At ex iftorum fentâtia i^-® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitUC
|
C ORPORIS (]uitur,ratione facvamcnci. Corpus Chrifti v-biqiie cfcplanè igitur vbique ell.
Porto, quid fibi vult quod Pontificij dicût Corpus Chrifti Contineri fub Accidentibusnbsp;panis realiter’cur igitur iio circunî'cribitur lonbsp;calitcr! Nam corpus aétu exiftens realiter connbsp;tincturloco.Quid.'fi cótincrurioco,nónncamp;nbsp;finitur’fi finitur, num poteft elle fimul in pluribus hoftiis? (vt illi vocant.) Si in hac conti-netur,an fimul cótinetur in alia? Tot fint igitur corpora necelFe cft.quot hint hoftiæ.A a'u-»aÇ». Nâqui refugiunt ad excmplum animæ,nbsp;quam illi dicunt Contineri fub qualibet partenbsp;corporis, ncq; tameibi circunfcribi aut defi-niri (nc plura mihi hac de re dicenda fint,) illinbsp;profcâbcuaganrur extra canccllosDifputa-rionis:quibus(vt ad ipfa vocabula alludamiis)nbsp;nokintcontincri,nec circunfcribi.Quod qui- 'nbsp;dem, non pugnare eft, fed fugerc. Loquimurnbsp;ergo dcCorporetquod fi continctuiToco,ccrnbsp;tèiiniturlocoamp;circunfcribitur. Anima verbnbsp;aliter eft in corpore qiiàm corpus in loco.nbsp;Necanima reótè dicitur contineri in vnaqua-queparte corporis. Nam vbiconciuetur,ibinbsp;proprièdcfinitur.Quare fi continetur amp; defi-nitur incapite,non eft igitur in pedc.Sed dicitur anima cotineri in corpore, quia quandiunbsp;eft in Corporc,non eft extra corpus. Cætcrùmnbsp;quoraodo dicatur anima, non contineri, (vtnbsp;ifti loquuntur ) fed elle in fingulis partibusnbsp;corporis amp; quae varie hac de re difputantur,nbsp;non eft huius loci comroernorarc. Sexta ratio(ne mihi plurcs rccenfendç fint) EbquódTranft’ubftantiatorcs non folùm affirmant CotpusChrifti efteiub quantitate di-niéfiua panis, led efl'e totum fub qualibet eiusnbsp;partc.Elt igitur ô'awçoàov. At quicqtiid cftô'/.iBçnbsp;i!xo»,nó iam cftcorpus,5c,fi nullis eft locorumnbsp;fpatiis 8c finibus circunfcriptum.terminatumnbsp;8cdcfinitum:id vbique eft.Quid pluraîEnini-uero no poftum latis mirari nouara iftam Monbsp;nachorum lubtilitatcm, qui poftcaquam fuanbsp;nobis lomnia recitauerunt de quantitate di-inéfiua Panis, fub qua fcilicet Corpus Chriftinbsp;latctnon ciicunlcriptumluis dimenlionibiis:nbsp;turn fibi videntur pulchrc cualillc dogma V-biquitatis : modo fold Sacramentu excipianr,nbsp;affirmcntquc alibi, nempe in cœlo, Corpusnbsp;Chrifti efle luis dimenfionibus circunlcriptu.nbsp;Qui mihi idem facerc videtur,vt fiquis hominem domi occidiftet, acproptcrca aHiiniaret |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z69 eum foris viucre, eb quod non foris fed domi occifus efler. Amabo te, Monache Tranllub-ftantiator,poftquam in too Sacramento veri-tatem corporis pereinifti, atque idquodimunbsp;peditne corpus fit finitum ac proinde very/.inbsp;corpus fuftulifti, videlicet proprias amp; eflen-tiales ipfius corporis conditioncs 8c propric-tates quibus finitur.- cur nobis profers verita-tem Corporis Chrifti in cœlo exiftc: ntisCurnbsp;non etiam cum Vbiquitariis affirmas Omni-præfenriam corporis?Potéftne idem corpusnbsp;fimul elle finitum 8c infinitum, circunlcri-ptum 8c incircunferiptum: hoc eft vno verbonbsp;elfe fimul corpus 8c non corpus ? Sedæquuranbsp;eft vt ex Tranllubftantiationis radice eiufmo-di furculi prodcant.Quamobrcm quoties Monbsp;nachi Omnipræfentiæ dogma libellis infe-8tancur,probantquc,Chrifti Corpus clfc verianbsp;corpus,toties ipfi fuæ fententiæ nuntiu remit-tunt.Et quum aduerlus Omnipræfcntiam di-fpurantes folam Euchariftiam excipiiint, turnnbsp;illi tarn ridicule principium petunt, vt fi hOcnbsp;refpondendi genus femel admittatur, nihil-vnquani falfum eftc demonftrari poflit. Hisnbsp;Sc plcrifquealiis argumentis facile expugna-tur commentum Pfeudecclefiæ Romanædenbsp;Inexiftcntia,fiuc præfcntia corporis per Trâf-fubftantiationem, in qua defendenda, quumnbsp;Monachi iampridem experiri vellcnt quo vf-que polfent fuis argutiis progredi, relióla ve-ritatis via, quæ plana 8c refta eft, tot fpinofisnbsp;diuerticulis fuumiftud dogma intricarunt, vtnbsp;nondu inter eos plane conftct,quid fit Tranf-fubftantiatio. Et proculdubio fi quis attenténbsp;rem confidcrarit,compcrict Tranft'ubftantia-tionem elfenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quide, fed nudum in arte vocabulum, inexplicabilc, multiplici-bus variorum errorum nodis intortuidenique multis otvTdpa'dtwv laqueis inuolutû, quod ni-hilfolidum, nihil certû habeat.-atque ( vt adnbsp;ipfum dogma alludamus) nihil fit aliud quamnbsp;fióbtium aliquod accidcnsfinc fubieélo. ^DTERSrs IEÎ EX 1ST ENT I yi M *)• Chriïii In^CumySubpane. X fuperioribus plerilque argumentis, eucrtitur ctiam opinio dcRcali Inexiftentia Corporisnbsp;Chrifti In, Cum, Sub Pane: fi-mulque deOrali Manducationenbsp;veri Corporis Chrifti. Sed hæc præterca ab iisnbsp;qui hoc dogma tuentur confiderari vclimus. Quæro an agnofeant, Corpus Chrifti elfe verum Corpus,nec-ne?Abfit vt negenr. Vcrûnbsp;igitur Corpus Chrifti, none eft circunfcriptünbsp;ac præditura veris fuis dimcnfionibusîEtenira.nbsp;Corpus noncircuulcriptum non cft Corpus:nbsp;quia fl cft Corpus,cft igitur quantum-.fi quantum eft, habet igitur fuas diméfiones, fi habetnbsp;fuas dlmcnfiones,circunfcriptum eft igitur 8cnbsp;Z. iij. |
|
170 DE SACRA M. localc;nifî vocabulorum fcnfum, ipf^ne eriânbsp;vocabula nobis forte cripiant. Ell-ne igiturnbsp;C,orpus Chrifti circunferiptum In,Cum, Subnbsp;pa^^ vclfiib eius Accidentibus amp;inore?Sinónbsp;eft .'reunferiptum amp; ramen ibi realiter cxi-ftit; ergo non eft veru Corpus;quia rcalis cxi-ftentia Corporis non-eft (ineiuis dimcnfioni-bus, nee fine fuis condicionibus hue propric-tatibiiSfl'üç-ce:;iKaK,q'-iibus Corpus eft Corpus:nbsp;alioquin effet cxiftentia Corporis no cxiften-tis. lam fi verum Chrifti Corpus non poteftnbsp;exiftere nifi circunferiptum : nonigitur realiter cxiftit vcl in Pane, vclin Orc, quia nuncnbsp;realiter cxiftit in cœlo:cftent cnim multa Cornbsp;pora quû vnurn fit Corpus. Si dicunt effe innbsp;cœlo circunferiptum,amp; in pane vel fob Ipccicnbsp;panis incircunferiptum. Ergo non eft'cntiali-ter amp; realiter vtrobiquCcxiftit: alioquiidcranbsp;corpus haberct limuldiucrfas cftentialcscxi-ftentias, id quod avTupaT/Kw« diccrctur. Itaqucnbsp;fl Corpus Chrifti circunferiptum eft in cœlo,nbsp;amp; nonin Sacramento : certe aut non vtrobi-que effcntialiter amp; realiter cxiftit,(qnod taménbsp;volunt) aut non vtrobique eft idem Corpus:nbsp;atque ira Corpus Chrifti diucrluni cifet alenbsp;ipfo.A’J JeaSr. Item,quum Euchariftiain manu Saccrdotis(vt loquuntur) nccdum ramennbsp;eftin orc:quomodo no catenus Corpus Chrifti in Euchariftia circunleribitur? Quomodonbsp;etiam idem corpus adln cxiftens ex parte tantum circunferibi poteft? Ampliùs quæro,Situe Corpus Chrifti in pane vel Sub Specie panis Localitcr?Si eftmonbsp;igitur eft fimul Localiter in cœlo:quia locali-tas infert circunferiptionem amp;dimcnlioncsnbsp;Corporis,atquce^«\agt;Ki)ç rotidem eft'ent corpora Chrifti;quod abfit.Si non eft localiter innbsp;pane vcl fob fpecie panis; quarc igitur dicuntnbsp;exiftere clïentialitcr in pane vel fob ilia i'pccicnbsp;panis?Nam qui dicir cxiftentiam Corporis line Localitatc, ille dicit Corpus limul exifterenbsp;Senon cxiftcrc:quia localitas eft de rationc cf-fcntialis præfentiæ amp; exiftentiæ Corporis a-lt;ftu exiftentis: quoniam, vtidixinius. Corpusnbsp;non cxiftit line fois dimcnlionibus amp; propriisnbsp;conditionibus:locus autem metitur amp; ambitnbsp;fiiperficicm iplius Corporis. Ad hæc.- quid fignificant hæc loquendi genera: In,Cum,Sub Pane vcl fub fpecie Panis, amp; in OrcPnonncinferuntLocalitate. Idemnenbsp;eft quum dicis In Pane vel lub fpecie panis, acnbsp;ft diccrcs extra panemvcl extra Ipecicm panis?nbsp;In orc? ac ft diccrcs extra os ? Minimc,Signi}i-catur ergo locus. Etenira qui dicit in Orc,di-cit, Vbi : ac proindc dicit locum : quia nos denbsp;corpore loquimur. Corpus autem no elle cir-cunferiptum-.Ck die in pane circunfcripto,vclnbsp;fub fpecie panis circunferipta : quid eft aliudnbsp;quàm Corpus Chrifti in Spirituni cóucrtcrc?nbsp;Et, (vt nominarini Pontificios compcllamus)nbsp;hoc loquendi genus eft atrura^v^Coniinerifubnbsp;Acctdenttbiis:'xà ita dicendum eft : Cotineri innbsp;accidentibus,cx fignificationeilhus verbi. At-que ita nccclfario infertur circiinfcriptio,qui4nbsp;de corporcagitur:aur,continerc,amp;,non con-tinercjide.m cft.Quod li Corpus Chrifti in vna |
MANDVCAT. Euchariftia aut fob accidentibus vnius panis continetur, certe non eft in aliisEuchariftiis»nbsp;nee fub aliis panis accidcntibus.aIioqui,Coanbsp;tentum,crit extra fuum Contincns,amp; Conti-ncnscontinebitnon continendo. Porro,mi-rum eft, Subftantia efl'e in Accidétibus, quuninbsp;potiùs Accidentia Gnt in Subftantia.Deiiiquenbsp;ex hocPontificiorum loquendi gcncre,fcqm-tur, pluta numero differentia, amp;locisdifmn-Chiffima cotinerevnum amp;: idé numéro. Quodnbsp;fieri ncquit.Cofequentia pater,quia accidentia vnius Euchariftiæ non funt Accidentiaal-tcrius. Corpus Chrifti, inquis,cft in locononnbsp;localiter.lam crgo,vt dixi,non eft Corpus,h’dnbsp;fpiritus : quod ipfe Chriftus fois verbis nega-uit. Et certe nonnulli ex Vbiquitariisidnonnbsp;elilfimulant, quum vt probent aliquidnbsp;die in loco, nee ramen die ibi localiter, ptO'nbsp;fcrunt prælentiam Dei cum lanólis homini-bus.Namilli funt localiter in loco. Deusautem non eft localiter, inquiunt. Nimirum id^nbsp;homines foos mores tutantur, quibusreligi'’nbsp;non eft Corpus Chrifti non modo in natutamnbsp;fpiritualcm, verumetiam in Deitaremtrani-formare.Ecquid enira aliud fibi vult prçclat*nbsp;fcilicet irç-alt;nç quam afferût dcpræfcntiaDti»nbsp;tiuum nos loquamur deRcali præfcnriavctinbsp;Corporis lefu Chrifti ? Qtialcs, obfecrojifto^nbsp;homines elle dicas? ThcoIogof-nc,quipra’Ci-puum Religionis Chriftianx fundamentumnbsp;conucllunt:an diflerendi pcritos:quinbsp;viitnv et: aXAo y-ivoc, amp; luas cigt;ç-ct,lt;rj; médicantuCnbsp;ab aliis rebus, quæ longiffjmè amp; plufquamnbsp;toto generc differuntî Item, fi realiter Corpus cxiftit eu Panc'^‘^^ fubpanis fpecie, amp; Oraliter mâducatur, erg^’nbsp;Realiter contrcôlatur.Id fi ita cft,Corpusig''nbsp;tur habet fuas diraéfiones,amp; localitatem»!'’'^nbsp;quibus edntreétatio ne cogirari quidé poccd- Item , fi Corpus Chrifti realiter exiifo^^ præfcns cum pane vcl iub fpecie Panis. Ei'd®nbsp;videretur,amp;ipfo corporis fenfu deprchciidf'nbsp;rctunat videtur panis,amp;fcntiturpanis,fid^('^^nbsp;alij voluntjpanisfpecies. Non phylica rarionc fiæc intclligo, inqi’*^' Atqui, quum Chriftus vellet probarc veramnbsp;cxiftentiam. amp; efl'entialem præfcntiatnnbsp;corporis : Vtieteiin^nitmanttsmeASQ'fi^^^nbsp;meos'.nafn ipfefiim: nntreè^tate me amp; vidète.'Sp*'nbsp;ritffs carnemnbsp;nbsp;nbsp;of]a non habet,prout»ie habere. Hæc Chriftus veram fui Corporis^' dléntialcm præfentiam cxplicans Phylicis'^^'nbsp;tionibus.Ncgatis igitur iis quæ funta’««'!'*^nbsp;dientialia Corporis, negatur ipfius Corp®’'*^nbsp;veritas. Quinetia in his Chrifti verbis, HocefiClt;if' pnsmenm: H o c,dcmonftrat-ne ipfumnbsp;tiale amp;naturale Corpus Chrifti,ncc-nc?Sinbsp;dcmonftrat.-faceilat igitur Rcalis prælciitianbsp;Incxiftentia Corporis Chrifti, In pane,nbsp;Sub panis fpccie. Si demon(trat,übfccro'^)^’nbsp;' quis hoc patienter audiar, dl'cntialenbsp;chrifti nobis demonftrari ca conditione,i’‘'nbsp;nobis videri poifit?Ecquod diet iftudnbsp;ftrandigcnus?Sunt qui dicant,Corpusnbsp;demonftrari nonocuiis Corporis, iedo*^^'. niciitgt;‘ |
CORPORIS CHRISTI. mcntis.Atcnim nemo nefeit demonftratione ipæ fit hifee verbis,Z/oc efi.,ci[c ad præfcntiaranbsp;rcfcrcndam : adeo vt quæ de ratio deraonftra-tioniSjCaqaoque fit ratio præfcntiæ. Itaque ftnbsp;vt agnolcunt, Corpus Chrifti dcmonftratiir,nbsp;non oculisCorporis, fed oculis mentis : certenbsp;præfentia Corporis Chrifti in hoc myfterionbsp;non erit corporalis fed fpiritualis.Iam veto fa-tis confiât Corpus Chrifti in coelo realiternbsp;fxiftens pofte demonftrari mentis oculis : imonbsp;quæfunt cœleftia,eapropriè in Thcologiadi-cuntur mentis oculis demonftrari. con-templamar, inquit Paulus, iju£ cernuMnr,fednbsp;‘jHifionceranmur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cernnntHr tempora- riit ßt'ir.at iju£ txn cerntintur .e«r;?4.Qu orfu m i-gituryrgent tantopcre Corporis Chrifti Realem in Pane vel in fpccie Panis amp; in ore præfcntiara , h Colis oculis mentis, etiam ex ipfo-rumftntcntia. Corpus Chrifti demonftratur? verfent fein omnes partes licet, nunquam efficient quin realis amp; ellcntialis Corporis præ-fentia demonft-ata , non fit ibi vifibilitcr, vbinbsp;dcmonfttarur.f^arc fi In pane vel fub Ipccicnbsp;panis demonftratur Corjjus : Ergo in pane velnbsp;lub fpccie panis eft vilibilitcr ptæfens.Non eftnbsp;autem vifibilitcr præfcnsin pane vel fub fpe-cicpanis, vtperfpicuum eft: non eftigitur innbsp;pane vel fub fpccie panis realiter prælensnbsp;Corpus Chrifti. Nam ofctTlv amp; ai^mor denbsp;corporc dicuntu.rKaS-’aJTo amp; proptcrca ne-ceftatio. Rurfus fcqucrcturex co rum fentcntia,idem Corpusellefimul Aólu vifibilcin cœlo,amp; in-nifthilcintctra,adcóqucinlocisinnumcrabi-fibtis-.atquc ita tollitur veritas amp; Identitas Cornbsp;potisChrifti, de conftituitur cius Vbiquiras;nbsp;quod vttumque ift;,faltcm vcrbis,ncgant.De-niquchccloquendi gcnus,In,Cum,Subpanc,nbsp;quidoquidem agitur de duobus Corporibus,nbsp;nempede Corpore Chrifti amp; de Pane, infertnbsp;nonconiumäionem Corpovum,fed confuiio-ncm:quod abfit. Milita poft'unt proferri in bane fententiam: fed nobis 1'atis fuit,quafi digitum ad argumcn-torum fontes intendifle. Quarchæc fit fumma noftræ difputationis aduerfus Tranftubftantiationcm amp;nbsp;Realem illam Incxiftentiam Corporis amp; San-guinislcfu Chrifti. Nempe, iftos Errorcs pcr-pctnisContradidionibus confliót3ri,rcrü na-turam cuertcrcivim ipforum vocabulorumc-ripcrc ; denique lueem veritatis tetra quadamnbsp;amp; oblcura diftindtionum calig'.ne obicurarc.nbsp;QuSquidem omnia ante a nobis di(culla,nûc,nbsp;vt lub vnuin alpctftum proponantur,paucis i-ta repctemus.
|
2-71 po flint.
q. Euertunt naturam loci, quum volunt Corpus Chrifti eflein loco Accidentium innbsp;terris amp; in loco proprio in coelo. Ita vt pi o-prius locus in coelo ambiat quidem, amp; com-prchcndatfupcificicm Corporis proprio loconbsp;comraenfurari : in terris feci'is. Item vnumi-démque locatum elfe fimul in centenis locortinbsp;millibus,ita vt plura locata fint in vno loco,amp;nbsp;idem locatum lit in pluribus locis fimul : quiinbsp;tarnen locus ita definiatur, vt fit vltimaamp; im-raobilis fuperficies Continentis , (inquiuncnbsp;Philelophi.)
Z. iiij. |
171 DE s AC R AM. M A N D V C A T.
Chiraæricum fomnium quàmà rcipræfentis —-âîicnt vt clarc intelligas voluntarcm Dci,vt dcmonftrationc abhorrcat, ncmo cftquinc- 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....
fciat præccr iftos Monachos male feriatos, 5c, magno omnium raalo , per vniucrfum terra-rum orbem vagccleccrminatos:Ircm:vcrbum,nbsp;contmeri, in alienum plane fen'um dctorqiiét:nbsp;quum volnnr Corpus Chrifti contincri fubnbsp;accidentibus panis,atquc ira, verbo, contineri^nbsp;nouam amp; contrariam fignificationcm affin-gunt. Nam ( vt taccamus de Corpore Chtillinbsp;in cœlum rtcepto) fi Corpus Chrifti contine-turin vna Euchariftia,non crit in alia.
Sunt alia confimilia fcxccnta,fcd prçcipuos crrores (ummatim comm;;moraui ad quos a -lïj facile rcLioccntur.Sediam oper^prctiumcftnbsp;audirc ccquæ-nam tot lætalibas Tranflubftâ-tiationis dcrealislncxiftcntiæ vulneribus Ad- ¦nbsp;ucrlarij remedia compararint.nbsp;lampaucis ca videntur efl'c rcfcllcnda,qui-buS Viiiquc Aduerfarij fibi videntur fuperio-ra noftra argumenta potiffimùm dcc'inate.nbsp;Kefpon-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iropfh'ti'S quæ vtrique folentad
fîoncs noftras Obicdlioncs rtfponderc. Vnum eft, Aduerfa- Omnipotentia Dei.Altcrum,vt Pontificij lo -Tioni ex quuntur,Miraculum: aut,vt alij malunr dicc-eutiütur. rc^Supernaturalis amp; Sacramcutalis ratio.Quçnbsp;duo figillarim cxcutiemus,vt omnibus lit per-fpicuum latifnc tutb in illis refponfionibusnbsp;delitcfcant : Satifnc verum fit quod illi toriesnbsp;inculcanr : Vatios Refpeôtus tollere incommoda à nobis obicéta.
Vtigitur primùm agamus de Omnipotentia Dei,quam fuiscommentis vtrique præte-xunt.-quanquam ca de rc iam cgimus quum al-fercremus veritatem Humana: Nacutæ Chrifti aduerfus Vbiquitarios : tarnen,prout rcs ha:cnbsp;vidcturpoftulare,quædamindc repetemns, 5cnbsp;huic Aduerfariorum Rtfponfioni nuncopponbsp;namus tria Th.-o renia ta Thcologica omm cx-cepeione maiora.
Primùm eft : Non licerc Thcologicè argu-menrariab Omnipotentia Dei, nm præccdat Dei voluntas exprefto iplius verbo clarèpatc-faôla.
Matt.II.
Sic cnim Chriftus Sadducæis:£rr4rA,inquit, nsfcientesfcri^turM^ne^ne poten:ate?n Deepotc-Itatcm ipfam cum Scripturisconiungcns.Hocnbsp;quàm verum fit, vcl ex co apparcr, quod nullum dogma, quantumuisabfurdunijvnquam,nbsp;rciicerecur,n hoc Connexum vaicrct:Deus eftnbsp;omnipotcns,crgo, hoc vcl illud verum eft.Acnbsp;proindc Marcion, Euryches amp; innumcrabilcsnbsp;alij veteres hçrctici client ab inferis excitandi,nbsp;quibuslicerec Omnipotentiam Dei proferrenbsp;ad füorum errorum confirmarionem.
D.cent fortaffis fe fretos elle verbo Dei: quandoquidem Chriftusdixit,nbsp;menm.S^é pau 16póft,quum nobis ad iplorumnbsp;obiecliones refpondcndura crit,facile- demonnbsp;ftrabimus, his Chrifti verbis nihil elle eu realinbsp;iftaincxiltcnria 5t Otali manducatione commune. Nos autem innoltro Theoremate no-minatim hanc conditionem appofuimus : Vtnbsp;voluntas Del ht nobis darè paccfacla Verbonbsp;iplius.Etenini multa lune hgurata in Sacris li-teris, quæ liaccipias vt vcibalonanc, tantum
abea potiùs quàm longiffimc rcfilias. Face-nimf ne multi» aliis confimilibus rcccnlends fim longior) AnthtopomorphitaSjVt Dcotti-buanc humanam formam , ca commcn.orah^nbsp;queepalîim in Scriptura extant de facie,de au-ribus,dc manu Dei,amp; qua; funt ciufmod:: tiu}’nbsp;ita ratiocinari.Dcus vult haberehumanamh-guram,quia feriptum cft,Deum vidcrc,Dcutnnbsp;audire,àc.Dcus autem eft Omnipotens.-Vetunbsp;cftigitui Deum cllepræditum human.a figiiw.nbsp;Qu!S,oblccrô,libentcraudirctiftos hçreiicos,nbsp;rum Verbo Dei ,rum Omnipotentia ipfiusnbsp;abutétesîHoc enim valdc répugnât diuinç 0-rnnipotcntiæ, nedum point ab ea confirniad-Quarc ipfum Dei verbum fibi faeem præfert,nbsp;adeo vt,colIatisScripturçlocis,facile fitdifpi-cerc, anlocutio fitfigurata, ncc-nc, 5c qucin-admodum intclligcnda lîr. *
SccunduiA Theorcma.Non liccrc Thcolo-gicè argumentari ab Omnipotentia Dei ad id confirmandum cuius contrarium extat in ver-bo Dci.Nam hoc eilet potentiam Dciipli Dc°nbsp;cpponcrciqucm fibi ipfi non polie repugnatenbsp;facis eft manifcftum.Sic cnim Paulus :nbsp;wlt;î«ef,iHquit, fe ipftrn negare no/ipotefi^ç^ tilibi- ‘‘nbsp;Chrislui non ei^ ita cF
Tertium Theorcma.Non liccrc Theologi-cè argumentari ab Omnipotentia Dei adid confirmandum quod contiadicFioncm conti- j,!nbsp;net.Quod elle vcriffimum, vcl ipfi Scholafticinbsp;fatis agnofeunr, quum .iffirmcnt Deum nonnbsp;polie faccrc vt Contradiéfio fit vera.-hocenin’nbsp;clîctimpotcntiænon Oinnipotcntiæ.Id qiiod rd'inbsp;'à Vctcribus depromptum eft: In finu Dei nonnbsp;eft Contradiéfio, inquit Auguftinus : ItenVnbsp;Deus dicitur Omnipotés faciendo quod vulhnbsp;non patiendo quod non vult :quod lî ci acci- jnbsp;derer , ncquaquam eilet Omnipotens: ynd^ü'’'^,!nbsp;propt créa quædam non potcft,quia eft Omd- 1-i'nbsp;potens- Item : Quanta non potcftDeus? Nn”nbsp;poteft mori, non poteft pcccarc , non potd'-mentiri, non poteft fàlli, Tanta non pored’nbsp;quæ fi poircr,non cft'ct Omnipotens : Chryio'nbsp;fto.ln loan.hora.iq. Deus omnia poteft iranbsp;Deus permancat.ltaquc Deus mutarinonpn*nbsp;reft. Et Ambrofius; Impolîibilc eft Deummé- ff'*'nbsp;tiri, inquit Apoftolus : Impoffibilc illud no”nbsp;Infi rmitatis eft,fed virtutis.Hanc Vctcriimdlt;’nbsp;ófrinam quæ clariffimè luect in Scripturî»nbsp;Scholaftici hand infeitè fanè, ita dilatantnbsp;explicantfqucmadmodura ante tres annosaé'nbsp;uerfus MonachosBurdegalcnfcs Galliccdil-fcruirauSjid quodnoftris verbis quàm breuiftnbsp;limè fieri poterit,refercmus.)
Primó,Dcus(inq'.iiunt illi,5c veriffimcyno” poteft faccrc, id quod faótum eft, fatftum no'’nbsp;eilc.Nam,fifa(ftum eft,verum cftigiturfaiftnn’ c/jynbsp;elle : aeproinde fallum eft,faólun) nonnbsp;viciffim,!! faótum non eft; verum eft igitur ft-dura non elle : ac proindefalfum eft, fatfnm ^,,4-cilc. Atqui, non didicimus , led à natura ip;^nbsp;haufirnus 5c expreffimus, Idem de codenfi’'nbsp;mul non pofte elle verum 5c falfum : quia Equot;*nbsp;5c Verum conuerruntur, vtnadunt Philoln-phi,5c Thcologi agnofcunt : nimirum nacid-'''nbsp;vo-
|
CORPORIS vocem,velpotiùs, Dei voccm refonantcra in naturalibus principiis, audiences, qucmadmo-dum alibi diximus.Conftat autem,Dcum nonnbsp;porte id quod falfum eft, quia falfitas, non eftnbsp;poteftatis, fed impotcnciæ amp;infirmicatis.Re-tnlom.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chryfortomus cenfctjnihilcffe infir. Iiom.ts. mills mcndacio. Itaque quum Deus fitfiniul Omnipotens amp; vcraciffimus; adcóque ipfa o-mnipotcntiaamp;ipfaveritasjCcrteomnipoten-tiacum vcritacc pugnace nonpoteft.Q^um e-nim Tcritas fit potcliatis.ipfa fibi omnipoten-tia rcpugnacet. Statuendum eft igitur, Deumnbsp;non polie facerc, vt id quod faótum eft non fitnbsp;faftum, hoc eft dicerc, fieri non pofte, vt Deusnbsp;non fit Omnipotens amp; vcraciffimus,quia fierinbsp;non poteft, vt non fit Deus, qui no eftetDcus,nbsp;fi non ert'et omnipotens amp; vcraciflimus. Sccundó,Deus(inquiunt)non poteft facere, vt fl Definitum cft,non fit quoque ipfius Deh.nbsp;nitio. Exempli gratia : poteft quidem Deus fa-cere , vt qui homo cft:noniam fit homo : fednbsp;non poteft facerc,vt fimul homo fit amp; non fit:nbsp;ac ptoinde non poteft facere, vt homo fit, amp;nbsp;non fit Animal rationis particcps.Q^m enitnnbsp;definitio amp; definitum conuertantur, fequere-tut hominem fimul cfl'c, amp; non cftc. Nam quinbsp;definitionemcftcntialem rei alicuius dicic,illenbsp;dicit rem ipfam: quiadicitid quod res ipfa eft.nbsp;Siquis autete dicat, rem efte fine fua eftentia,nbsp;illc dixerit rem fimul cftc amp; non elle. ''*gt;15.0. ’?•Sent. 184, Tertio , Deus (inquiunr ) non poteft facerc vtoppofitaquæfemutubtolluntac perimût,nbsp;fimul in codem fubiedo. Exempli caufa:nbsp;in hæc propofitio vera eft : Corpus Chrifti fuitnbsp;l i.c.37. ’ mortalc,nimirum antequam pro nobis more*nbsp;retut -.ac ptoinde falfum eft ; Corpus Chriftinbsp;tunc fuiifc imraortalc,quia non potuiftet mo.nbsp;li Chtiftus: at Chriftus pro nobis mortuus eft.nbsp;Contra, pofteaquam Chriftusrefurrexit, iamnbsp;hæc propofitio vera cft:Corpiis Chrifti eft im-mortale-.ac ptoindefalfum eft,Corpus Chriftinbsp;«. crtcmottale:«o»4wp/i«jwor/f«j-,inquitPaulus;nbsp;morslUtvltr/t non dominabitnr. De his igitur amp;nbsp;liu?.*quot;' confimilibus vere dicunt Scholaftici, Deumnbsp;non porte ; quandoquidem continent contra-diftioncm, aeproinde falfitatcm, Falfitas au-tem non eft potcftatis,fcd inhrmitatis. Itaque,nbsp;inquit Auguftinus,llla Deus potenter non poteft,nec eft infirmitasifta,fcd firmitas.Et alibi:nbsp;Deus fic eft Omnipotens, vt nunquam fuæ talionis inftituta conuellat. Nunevt fuperiorx ilia adpræfcntcm quæ-ftionem accoinmodcmus, ira ftatucndum eft: Pcrpctam Aduerfarios rcfponderc, Deum facerc vt Corpus Chrifti fit Realiter prxfcns,fi-uc cxiftens, In pane vel Sub accidentibus pa-nis,amp; in Orciidquc fine circunfcriptione,fincnbsp;localitatc, denique fine propriis dimenfioni-bus ipfum Corpus atbu dimetientibus, quianbsp;Deus eft Omnipotes. Sic enim potiùs ratioci-nandum eft ; Deus eft Cmnipotcns : ergo nonnbsp;facit vt Corpus Chrifti fit Realiter præfcns fi-mulin pluribus locis, amp; fit præfcns realiter fine localitatc amp; line luis verisac propriis di-menfionibus.Ratio clhquia Dcusfacerct,Có-ttadiûoriacllc fimul vcra.Itemifaccrct,defini- |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17} tum exiilere fine fua definitione ( Corpus c-nim fine fuis dimenfionibus : amp; , Rcalis prx-fentia Corporis.finc Circunfcriptionc,amp; Locale fine localitatc,definiri amp; intclligi non poflunt)adcó vt qui dicat Corpus fine dimenfionibus , amp; realem præfcntiam Corporis finenbsp;localitatc, illc dicat Corpus non eile Corpus:nbsp;amp; realem præfcntiam Corporis non elfe realem Corporis præfcntiam. Denique : Deus eftnbsp;Omnipotens : ergo non facit vt idem Corpusnbsp;fir fimul circunferiprum amp; incircunferiptum;nbsp;in vno loco,ê5c in pluribus fimul: quia hçc duonbsp;oppofita fc miituö perimunt: amp; fequercturnbsp;contradiólio, quam Deus potenter non poteft, inquit Auguftinus. Arque hæc de tertionbsp;Theorcmate à nobis dióta fint. Ex his igitur tribus Theorematibus fupc-riorem illam de OmnipotcntiaDeiRcfpon-fionem ira rcdarguamus.Ab omnipotetia Dei non licet argiimcnrari vel pro Tranllubftan-tiatione velproRcali inexiftentia Corporis,nbsp;qiiippc quum non tantum deftitutæ fint volii-tate Dci,ipfius verbo clarc patcfaôtadcd eriamnbsp;plane aducrfenturcxpreflîsScripturæteftimo-niis : ( tollitur cnim veritas Corporis Chrifti,nbsp;quæ pcrfpicuc affirmatur in Scripturaitolliturnbsp;ctiam fubftantiapanis amp;vini in myftcrio Cœ-næDomini,quçramé manifcltis Apoftolorunbsp;verbis arteritur) amp;aperramContradi(ftioncmnbsp;contincant, vt proxime dcclarauimus. Deniqjnbsp;fi valet hocargumentum duófuin ab Omnipo-tentia Dei,cur igirdr ifti tantopcrc fucccnlcntnbsp;dogmati Vbiquitatisî quod qui dcfendunr,fo-lent illam ipfam Omnipotentiam prçtcxcrc.I-taqueaut illis cû dogmate Vbiquitatisin gra-tiam redeundum: aut huic argumento renun-tiandum cft. Atcnim,inquiunt, cfict quidem Contradictio fi de rébus tantum naturalibus ageremus: Nos autem de iis rebus loquimur, quæ nonnbsp;funt naturæ legibus mcticndæ.Quara refpon-fioncra ego lie refcllo. Qnamuis huius fan-étillîmi Myftcrij natura longe fuperet ordincnbsp;rcrum naturalium,ncc fint res diuinæ ad naturæ calculos rcuocandæmihil tarnen ad intclli-gendum hoc Myftcrium proponendum cft,nbsp;quo rcrum de quibus agiraus naturæ euertan-tur ( vt iam læpc diximus) quia in omni Con-tradiiftionc cft falfitas : hoc autem Myftcriumnbsp;eft vcrillimum. Atlt;|uc vt id faciliùs intelliga’.nbsp;tur, profero fequensTheorcma de Contradi-étionc, quod fpero piis amp; orthpdoxis omnibus probatum iri : ôc peto à Chrittianis Icôlo-ribus vt ad id ferio diligenter animos attendant. An natura per Contradidioncm cuertatur, iudicadum clt ex ipfius naturæ Icgibus.E.x quonbsp;cfticitur,hacdiiitinótionc,Supra naturam,nonnbsp;tolli Contradiôtioncm. Huius Thvorematis ratio in promptu cft. Vt cnim primanum hoca^»*'jua, De quolibetnbsp;veram eile aihrmationem aut ncgationem,in-fitum cft in natura a Deo Opt. Max.creaia:itanbsp;illius Axiomatis ope, fi quid profcr.atur quodnbsp;euertat Maturam,id ftatim pionuntiabimus cf.nbsp;fe falfumtquandoquidemccrtum eft,naturam |
|
174 de .SACRAM. à veto Deo confticutàni vcraiii; cHc.Ian'ijVt ve-liras naturæ dignofcacur, nonnuad ipiius na.-tui'a; fontes acccdcndum cft,amp; ex iis diiudicaii dum,qiiid fit, velfecudùm, vcl cûtra natura(nînbsp;Exempli gratia ; Tradiint Scholaftici ( vt antenbsp;audiuimns)eircCócradi6tioi’C*T^ i fiquis dicat,nbsp;Definitum elfe, Óc liniul, non elfc ipfius Defi-iiitionem(vc, Aliquid elle hominem,quçd nónbsp;fit tationis patticeps) ac pioindc altcruin eilenbsp;falfumiNecvnquani vtrüquc vctuin elle pol-fc firaul, nc diuina t|uidem Omnipotentiajnbsp;qua non clïc abutendum ad Contradióhioncsnbsp;ailercndaSiC.woAD^BM^di)« Veteres amp;Reccntio-res Thcologi,iplique etiam Scholafticiconfi-icntur. Vt autem cognoic3m,andelinitio toUnbsp;l.atur, nec-nc : id certè niihi promendum ericnbsp;ex ipfius naturæ finu. itaque quum Aduerfarijnbsp;dicunc vcriim Chrifii Corpus exiftere præfcnsnbsp;Acfu pluribus in Locis fimul : cos rciicimus,amp;nbsp;deprehendimus óp avTUfaffil, propofitisiis t|uænbsp;font derationc veti Corporis Aófu cxillcntis:nbsp;itenique iis quç fiint de natura amp; rationc verçnbsp;ptæfcntiæ Çorporis aétu exiftentis. Ncc vosnbsp;luuabit, fl dixeritis, me ad naturam adhærcf-ccre, me naturam inculcarc,mc ex naturæ legibus DiuinaMyftcriametiri: Illa,inqnam,o-ranianihil funt.Myfterium quidem adoro,amp;;nbsp;niliilominus vclfram Contradifliionem re-darguo'! ncc,câpq!rum,vel dignofccic,vcl re-futarc, nifi ex ipfius Rei amp; natura: legibus. A-libquij.nnlla viiquacifet Côtradictio : fempernbsp;enfin cj^ciperem,naturam non cuerti,quia natura audiciida non elt.Quoe] fi,fiipca naturamnbsp;idem vebis elt ac, contra naturam,audctc igi-tnrdiccrCjDcum poflefaccrc,vt Contradidtionbsp;verafitiquod omnes Theologi detefiantur.nbsp;Quid quod ipfi Pontificij in fuis Synodis cen-fuerunt, Scripturam Sacrant veritati naturænbsp;non l'cpugnarcî eo quôd(inquiunt)vcrumve_nbsp;, ro non contradicit. Hæc cnim funt verba Sy-SvnoJ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- I Lateran. Latcrancnlis. Sakem igitur, vos Mona-j.Scfi'ä. chi Contradiótionis patroni, vcftrani Syno-dam audite, ne pollhac vcritatcm Scriptuiæ opponatis naturæ veritati. Nam fi de corporenbsp;contra naturanoçorporis, amp;dcaccidentibusnbsp;contra ipforumr^çcidcnrium naturam,fempcrnbsp;dificrere conftitiiiftis: tolhtc igitur ipfa ctianinbsp;vocabula, amp; iam fine vocabulis, lolo Itrcpicunbsp;dillerirc. Singularis eft hæc Conuerfio ( hoc cnim c-tiam prætexitis) Atqui iftain lingularitatcm VOS ipfi confingitis,quum ne verbum quidentnbsp;extet in Scriptura de Conuerfionc panis innbsp;Corpus Chtifii. Quod fi fingularcsifiæ rclpó-fioncsfufficianr, nihil vnquani crir,quo nicn-dacia tedarguantur. Piæcerca,conll:at quidemnbsp;apcrtiflirais amp; cxprcfliffiniis Sciipturæ locis,nbsp;Incarnationem Verbi eile iingularcni: nihilo-niinus tarnen perrnaniit amp; perntanct in Chri-fto ©iaiSpwTTw Diuinæ Se humanæ naturæ veritas. Nihii ergo fit fingulariterà Dco quodnbsp;natiitam abipio creatam euertat. Quæ quumnbsp;itafintjConeludamuSjAducrfariosiniquiifiniènbsp;Senbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abuti Omnipotentia diuina,quû cam trahunc ad lubleuandos iuos errorcs, Se ad libcraiidani fuant illant j vel Tranllu bilan- |
MAND VGA T. tiàtioncni, vcl Realem- Incxiflentiant inulci-plicibus arr ipasrïap laqueisirrctitam. Sic igitur argumentum duôkam ab Orani-potciitia retorqueamus. Deus eft Omnipotés: ergo potelt facerc vtnos in terris exiüciitcsnbsp;participemus vcruni Corpus Chriiliinccrlisnbsp;cxiftcnsiquod ifti fieri non polie exiftiniant,nbsp;nifi Corpus ipfum in terris realiter præfcnsc-xiftat : fimul Omnipotentiam Dci vrgentesS'nbsp;de Omnipotentia Dci dubitantes. _ Altera Rcfponfio eftMiraculum(vtPofitifi' ci] lo-quuntur ) editum ab Omnipotentia Defnbsp;quod quia pendet ab corum fuperiori rcfpun-lionciam ilia refutata,hæc quoque fua fpontcnbsp;corruat necclTe cft.Hæc tarnen addenius. Primo, cam elfe miraculornm naturam; vt cxternoslcnfusafticiant,atqueitacominoueJt.nbsp;homines, cofque rapiaiit in admirationemO'nbsp;perum Dci : ex quo tides amp; obedientia crginbsp;Deum gignantur. Id quod probari potcftlmnbsp;duétione, fiquis ca miracula figillatim exptn-dat quæ facris literis pi oditafunt. Secundo,fatis confiât,poftquam Euangelij prædicatio radices cgit, ciufmodi miraculaii' gt;nbsp;Ecclcfi.a cciralle , quemadmodum Veteres a-gnouerunt. Si ipfa experientiaconuincit:hoCnbsp;autem facruni Ccenæ Domini A-Iyftcriuni dcquot; ’’nbsp;bet in Ecclclia vfurpari quandiu in terris vcc-fatur. Tertio, Miracula non funt conftituenda in rcrum cli'entiiseuertendis (id quod ficret, fii'nbsp;tlis credamus ) quandoqiiidem miracula funtnbsp;quidem Supra Si Prætcrd'cd non contra rcrumnbsp;naturam Si cirentiam,adcô vt illam deftruant-Sic enini Augufiinus,Dcus inquit,adcfl: natu-ræ,vt natura miraculis nó défit.Et ahbfiCrca-tor omnium naturarum nihil contra naturam PKnbsp;facit; Item : Naturarum ConditorDcus nilifinbsp;in miraculis contra naturam facit : Ncc quodnbsp;nouum cft confuttudini, repugnans cfi ratiO' ,sinbsp;ni. Haftenus Augufiinus.Id ciiam Thomas a- C'Cnbsp;gnouit hifee verbis : Licet (inquit) Deus ali-1^'^,nbsp;quâdo^prætcrordincm rebusinditumaliquit^nbsp;opcrétur.nihil tarnen facit contra naturâ.Ha-’Çnbsp;Thomas monachoruni pater Si magnusTr«^quot;nbsp;fubfiantiationis patronus. Quarto,in iis quæ contradidioncm coufi' ncntjMiraculurn elfe non potcftiquia Miracu-lum cftpotcftatisiSicontradiólio eft impotcn-tiæ Si infirmitatis,vt ante dixjrausiSc id Scho'nbsp;laftici agnoucrunt. Atque vt id magis patcat,agamus paucis do miraculis in Scripturacommcnioratis, qno^nbsp;Infiituti noftri ratio patietur:atquc,vt.propmSnbsp;ad rem accedamus, recenfcanius aliquot cou-uerfiones miraculoscfaâas. Virga Molls fuit miraculosè conuerfa in ferpentem : Sed nonproprcrca natura Icrpcu-tisfuit cuerfa, inib contra : alioquinonfiullotnbsp;conucrfiojfcd eucifio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Aquam miraculosè in vinum conuerfin’ P* Icgimusifcd nihil ibi faèlum elt contra natui‘‘nbsp;Si eircntiam .vini.Qpod fi eilet, non.di^Cf'tnbsp;Scriptura aquam conuérlam in vinumjlodnbsp;aliquid inaliud.Nam vinum line luanatura^^nbsp;circntia nc cogitari tjuidem pocclt.Scitè ï 1, I« |
|
CORPORIS ûcCon- Thcologicc AuguftinuszVcrum de vero fa-M'CXînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veraaqua vcrum viiiumfecit,in- quit.Quineciam, licet illæ conucrfionesfaólx une,non naturali, fed fupernaturali raodo,tarnen non fublata fuit ipuus Conuerfionis natura. Nam manentc materia, forma noua af-fumpta eft, amp; per illas conuerfioncs fuitali-quid fadum quod non crat antca.Necenimnbsp;(erpcnsille,ncc illud vinumpraeexiflebat antenbsp;Conuerfioncm. Atque hxc de Conuerfionenbsp;dida fint.lam alia eciamnum diuina miraculanbsp;confidcrcmus. Magnum miraculum extitit in aquis maris amp; in aquis lordanis fumma Dei vircutediui-fis:fcd manferunt nihilominus veræ aquç ram-ctfi earum impetus reprellus eft,amp;(vtphilofo-philoquimtur )inbibitus eft fecundusadus,nbsp;manentcadu primo. Ignis fornacis Babylonicæ rairaculosè non comburcbac tres illos Deiferuosin fornacemnbsp;coniedos; Erat ramen verus ignis,quanquaranbsp;viscomburédi cohibcbarur,triuinillorum re-fpedu tantum : quandoquidem Babylonij adnbsp;fornacem acccdetcs à flammis abftimpti funt.nbsp;Qsbd fl verus ignis non fiiillet, nullum, certènbsp;fuiifctmitaculLim.Chryf.InGcn.hom.ia Ignisnbsp;tantam vrendi vim habet amp; luam operationénbsp;non oftcnditjamp;c. Quo cohiberencur adus fc-cundi fl adus primus tolleretur? Si leones cifenbsp;dcfiillent, non fuillet tantum miraculum, vtnbsp;quuni vcrileones Danieli pcpcrccrunt. loan.ii, Chriftusita Lazarum à mortuis cxcitauit,vt anima Lazarircuocata corpus informarit, amp;nbsp;Lazarus refurrexit verus homo ,iispræditusnbsp;quæ funt«inamp;)'J'i) human.T natiiræ. lojti.s. Chriftuscæcorum oculos apcruit, mutoru ^att.15. liigiiam foluit, claudosfaixiuit amp; ciufmodinbsp;plcraquenec tarnen naturam cuertir,fed po-tiris rcihtuit,atque illis hominibus indidit naturalem videndi, loquendi amp;c ingrediendi fa-ciiltatem. Recipicbant vifionemleruatafub-ftantia oculorum,inquit Ircnæus. Chriftus mitaculose fuper aquas ambula-nit,amp; nihilominus manfit verus homo,amp; ipfç aquæfuerût verx aquæ.Non miror(inquicbatnbsp;fifvetb. Auguftinus) quod folidam carncm lupcrli-h-Scr.14. qnentis cleméti terga fufpedis : quid enim mi-tum,fi Creator! fuo natura famulaturî hæc il-IciNiniirum quum fatisanimaduerteret, dif-cernenda elle vera miracula, à faills illis mira-culis quæ fpedra amp; illufioncs vocatur: falle—nbsp;banturenimdifcipuli, quum fcnon Chriftumnbsp;fuper aquas ambulantem ,fed fpedrum ali-quod videre cxiftimarent. Ex his igitur omnibus elucefcit,diftingucn-dum elle inter modum quo Deus operatur, amp; id quod Deus operatur. In nnraculis modusnbsp;quo Deus operator eft fupra naturam : fed rerum iplarum naturæ non propterea perimun-tur.Quarc fi mitaculose Deus conuerteret pa-nem in corpus aliquod humanu : certè, licetnbsp;modus eilet lupra naturam,tarnen ipfa Connernbsp;fio,eilet vera conucrfio , ac proinde corpus i-plum fieret per illam conucrlionem(hoc enimnbsp;elide rationc Conuerfionis ) Sc eilet adu vili-bile, contrcdabilc Sc prædnum illis omnibus |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175 I * quæ funt de natura veri Corporis verc amp; adunbsp;cxiftentis.Quiavcro ilia omnia deCbrifti Corpore fine Contradidioae dici non polTunt,nbsp;(quia Chrifti Corpus,ctiam pofteius refurre-dioncm,eft vcrum amp; vere humanum corpus)nbsp;idcirco, panis in Chrifti Corpus connerti non 'nbsp;poteft,ac ne per miraculum quidemmifi fortenbsp;Monachi duo miracula etmipaTixa coftituant:nbsp;vnum,vt panis conuertatur in Corpus Chrifti:nbsp;Alcerum,vt ncque propterea vera fit Conucrfio,ncque vcrum fit corpus.Hxc profedo nonnbsp;funt diuinamiracuia : fed monltra quædam amp;nbsp;prodigia Monachorum, Quinto, quum facra Domini Cœna fitSa-cramentum ordinarium Ecclefiæ, hoc dicitur avTi?)lt;xT(K(B; : Miraculum fieri in otdinatio Ec-clcfiæ Sacramento: quia omne Miraculum eftnbsp;extraordinarium,aut non eft Miraculum.Ncque hîc dicant, fieri Miraculum fpiritualitcr:nbsp;primiim,có quod id répugnât naturæMiracu-lijVt iam diólum cft:Deindc,quia id non con-uenit corum fcncentiæ.Nam quæ dicuntur fieri fpiritualitcr,iliaMiracula fiunt in animisnbsp;noftris: ar nihil talc nobis proponunr, fedpo-tius affirmant Miraculum fieri in real! Corpo-ris,præfcntia,vcl in Panc,vel fub accidentibusnbsp;Panis amp; in Ore. Osautcra Corporis noftri,nbsp;non eft animus noltcr. In hac ctiam fententianbsp;Auguftinum fuillc, nempe, non elic miraculûnbsp;inOrdinario Ecclefiæ Sacramento, confiât exnbsp;his illius verbis. Panis,inquir,ad hoc fadus,in De Trin.nbsp;accipiendo Sacramento confumitur.Sedquianbsp;hæc hominibus nota funt quia per hominesnbsp;fiunt,honorcm tanquam rcligiofa poffiint habere, lluporcm , tanquam mira non poffiint.nbsp;Hæc Auguftinus. Cæterùm quum panis.Sc vi-num lint res externæ amp;afpcdabilcs:non con-uenientcr dicitur, Miraculum Ipirituale de rebus exrernis fieri. Quod fi mihi non aflentian-tur, cuoluant igitur facraspaginas:amp;,fiqui-dem poflint,t31e aliquod Miraculum inde nobis depromant ad fiiæ fententiæ confirma-tioncm. Sed iam excutiendæ funt latebræ in quas Aduerfarij folent feidentidem abdcre, quum re/^eai-fupcrioribusincommodisvrgcntur. Vanj,in- qumnbsp;quiunt, refpedus non tollunt veritatem ef-fentiæ. Itaque Corpus Chrifti non eft in Panenbsp;vel fub Panis accidentibus modo Phyfico amp;nbsp;naturali: fed modo Sacramcntali amp;fupcrna-turali. Italic ccnfctis?Atcnimloquimur de vera præfcntia veri Corporis, verc ôç Adu cxi-ftentis, quæ fibi perpetuo conftans veftros illos varios ac diuerfos refpeefus nihil moratur.nbsp;Itaque Corpus Chrifti, de quo dillcrimus, eftnbsp;TOiTtTijIndiuiduum amp; fingularc realiter exi-ftens, quippe vcrum amp; naturale Corpus : necnbsp;gloria tollie cius veritatem,quia non eilet glo-riolura Corpus, nifi efi'et vcrum Corpus : Acnbsp;proinde null! vnquam veftri refpedus efficiêr,nbsp;vt hoc iplum Corpus, fit Adu iimul in Coelonbsp;amp;in terrisin locis innumerabilibusRealiternbsp;exiftens : fit Adu circunferiptum limul amp; in-circunferiptum;denique,fit Adualicubi præ-fens,nequeibi fit localiter.Concludamus igitur , Corpus Chrifti non pofle elfe nili verura |
MANDVCAT.
natuta)Oralem manducationcm Panis clTcSi' gnum Spiritualis manducationis Corporisnbsp;Chrifti.Quotfumenim Panis,fi Corpus cfi Signum Corporis?
Cætcrùm,Oralem manducationcm Aduri' farii dicunt non effe naturalem , fcdfupcrnîjnbsp;turalem amp; incomprehenfibilem, adcóqucnonbsp;plané cognofcendam ante diem noailfimun’-’nbsp;quæ omnia dicuntur inconftantiffime.Ecqoisnbsp;cnimnefcit oralem manducationcm ellenbsp;turalem,quid hîc,obfecro,adeb eft incomp*'“^'nbsp;hcnfibilcjVt ad eius cognitioncm dies nouill*'nbsp;mus fit expedtandus, nimirum quum non ao’'nbsp;plius Sacramentis opus erit ? Itaque fi Corpj'*nbsp;Chrifti manducandum eft à nobis.modolU'nbsp;pcrnaturali amp; incomprchcnfibili,non eft i§*'nbsp;turoralitcr manducandu. Sedforte iftisidé‘ii*'nbsp;fupcrnaturale amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arque
amp; id quofi rci naturam rolIir.Na ifta profcift® Oralis Manducatio veri Corporis Chrifti,'’^'nbsp;ram eius efientiam amp; ipfius Sacramenti nati^'nbsp;ram cuertit. Sed maneat Corporis Chrifti na-turæ veritas, v craque Sacramenti dodtrina,nbsp;omnia humana commenta euanefcanr.
Sed cnim quia Confubftantiatorcs pla^^ adhærcfcunt iftis diftinlt;ft:ionibus,S«perz74nii''‘'nbsp;liter Sacrament aliter i atque ita fc putant fH'nbsp;periora incommoda à nobis propofita eftug^'nbsp;gere,aliquid prætcrca de hifee diftindrionib^*nbsp;dicendum eft.
Supcrnaruralc dici non poteft,id quod turam cuertit. Nam aliud cllv^tpçivajxii', ali^^nbsp;àvriipvtnxôv. Quinam cnim fupcratur natura»nbsp;natura non citîiara autem fupraadmonuiro^^nbsp;Miracula quæ funt fuprà amp; prætcr naturam,nbsp;luccre, non in cucrtcndis,fcd in illuftrandis^nbsp;dccorandis fubftantiis, quæ certe^non illuftf^^nbsp;tur,nequedccorantur,fi eft'edefinant. Qoo**nbsp;fi quis dicat,vcrum corpus elle fupernaturab'nbsp;ter non verum corpus, illcproculdubiodi'-'“^^nbsp;iiaturam fupcrnaturalirer non effe nacumf”'nbsp;Opponamus igitur iftierrori craflilfinionbsp;Theorema.
Omnis diftindtio quærcidequaagitUtO’' turam cucrtit,non eft vera diftimäio.Namnbsp;diftindlione naturaliter, Supcrnaturalit'fnbsp;cófirailibus (liquidem funt vcrçdiftindlion^?nbsp;Rcs non tolluntur, fed rcrum modi detctm'lnbsp;nantur. Modus autem rei non poteft elfe, ’’’nbsp;rcs ipfa mancat: alioquin erit modusnoudi^Cnbsp;tctminandæ rci,fed exterminandæ. Enimi’^^^nbsp;non poftiim fatis mirari præpofteramifto'^'’nbsp;hominum diligentiam, qui tantopere lab^nbsp;rant,vt nobis cxpliccnt, fcilicct,quónaiui’’'’^nbsp;do verum Corpus Chrifti, non fit ampliùs''fnbsp;rum Corpus.Nam fi aliquo tandem mode ’nbsp;vt Corpus Chrifti definitioncm verinbsp;ns , ac proptcrca naturam veri Corporisnbsp;ciatinóiineindefequitur Corpus Chrifti,nbsp;die verum Corpus? Eft-ne aliquid verii, -,nbsp;omnino non fit vcrum?Ecquis vnquamQ’nbsp;ftianus dubitauir,fandrifiimum Chriftinbsp;pus fuifte, die, amp; perpetiib fore verijnbsp;id ScriptLira iubet nos crcdcrc:Id vetera Sj'*’!nbsp;bola tradiderunt:Id Ecclcfia Dei confta'i'’^^^nbsp;mè rctinec. 1 nunc, amp; tc quantumuislic^^
17^ DE S AC R AM. Corpus:Sr fi qui rcfpcélus adhibeâtur qui pu-gncntcumveritatcipfius Corporis,tories cla-riffiruis Scripturx teftinioniis comprobata,nbsp;cos cflc, non rcfpcélus düTerentiumjfed fom-nia dcIirantium.Eccnim vt corura verba in i-pfos retorqueamus : varij hominum refpcétusnbsp;non toiltint veritatem clîentiæ : fed potiùs abnbsp;ipfa rei veritate tolluntur.
Sed iam quinam fint ifti varij refpcôtuSjau-dicndiun eft.Rcalis præfcntia Corporis Chri-ftiin pane veliub fpecicPanis (inquiunt)ncc eft Corporalis,nec Spiritualisifed tertia quæ-dani,ncmpe Sacramcntalis.Vcrurnenimucro,nbsp;quandoqnidcm Corpus Chrifti crt fubltanria,nbsp;amp; omnis fubftantia vcl cit corporalis,vel fpi-ritualis : certé fi Sacramentalis ifta præfcntia,nbsp;nec eft Corporalis,nec Spiritualistnon cfi: igi-tur Realis amp; cffentialis Corporis Chrifti præfcntia. lam no poteft elfe vtraque realis fimul:nbsp;quia nec Corpus poteft ciTc Spiritusnicc Spirinbsp;tus poteft elle Corpus : amp; qui ifta toto gencrenbsp;differentia confundunt amp; exæquant : illi innbsp;maxima rcrum omnium ignoratione verfan-tur. Arque omnino detraifto iftiusdiftinôrio-nisintegumenro, facile eft viderc, Sacramen-talcm præfcntiara illis nihil aliud efiè, quàmnbsp;Realem præfentiam in pane vel fub fpecicnbsp;Panis,arque itanon diftinguunr, fed repetuntnbsp;luam fententiam aliis verbis, fuo more ««ToAt-«zSvTtç.Hoc enim inter nos eft controuerfum.nbsp;Sitne verum Chrifti Corpus Realiterpræfensnbsp;fub panis accidétibus, fiuc ln,Cum, Su b pane,nbsp;vtalij volunt. Et quum nos vrgemus ea quænbsp;neceffarib confcquuntur Realem , fiuccftcn-tialem præfentiam Corporis,ex ipfius corporis veritate : turn illi fie rgregic diftinguunt:nbsp;Corpus Chrifti, nec Corporaliter nec Spiri-tuahter elle prælcns, fed Sacramcntalircr,hocnbsp;eft, vt illi quidem intclligunt. Corpus Chriftinbsp;effe fub accidcntibus panis, vel in , ctini, fubnbsp;panc:præclarum, fcilicct, diftinguendi genus.nbsp;Pçto àChriftianis Icéloribus vt ferio adtier-tantadciufmodi diftinéfioncsjin quibusPe-titio Principij folet lub Verborum inuolucrisnbsp;delitcfccre : adeb vt ex vfu loquendi iftorumnbsp;hominum, Diftingucrc, nihil aliud fit, quàmnbsp;fuam fententiamaliis verbis repeteve.
Nonnulli fie cxcipiunt .• Manducationcm Signinon elle tam pignuslumptionis Spiri—nbsp;tualis Corporis Chrifti,quàm rei tctriæ,ncm-pefuturæ vitæ. Quid ? vnde manat ad nos vitanbsp;lila æteina,nifi ab ipfo Chrifto pronobistra-ditoiEritne cfttcl;um,finefua caulaPpotitis igi-rur Chriftum atidiamus de hoc myfterio itanbsp;loan.s. diftcicntem. manducat 7neam carnem ha-betvitiim Aternam'. Item ; AZiyiederitis carnemfi-lij horninisin'on hàbet;s vitum in vobk.
Nam qubd alij dieunt Oialem Manduca-tionem Corporis Chrifti eile Signum mandu-cationis Spiritualis.’itemque,Corpus eftcGor pens, amp; Sanguincm elle Sanguinis Sacrarné-tû,nô egct rcfùtationc. Inuchit enim manife-ftam Signi,amp; refSignatæconfufionem ; liquidem vna eademque rcs lit lui ipfius Signum;nbsp;cftétque in infinitum progrellus. Dicendumnbsp;eft igit'.tr (ita iubente Sacramenti tationeamp;
-ocr page 305-|
CORPORIS ctucia,in conquircndis modis quibus Corpus Chrifti non fit vcruni Corpus. Kfam fi aliquonbsp;modo Corpus Chrifti no habet fuas proptic-tates amp; diméfioncs, c-ftquc incircunfcriptum:nbsp;ergo aliquo modo non clt vcrum corpus. Sinbsp;lupernaturaliter Corpus Chrifti non habetnbsp;filas dimenfioncs amp; conditiones : ergo luper-natutalitcr no eft vcrum Corpus.Si iacramen-¦ talitcr non habet fuas diméfionesamp; proprie-. rates : ergo facramcntalitcr non eft verû Corpus. Atqui nec Sacramcntalicer ncc Superna-lut31itcr,ncc vllo modo fieri poteft,vt Corpus Chrifti,non fit vcrum corpus. Ergo inepta denbsp;ridicula eft ifta diitinclio, iam no diftinguensnbsp;led iplam rei naturam cuertens. Atquchoc etiam vocabulum /fierdilcutiamus.Ifti homines hanc fentétiam perpetuo habent in ore, Sacramentu conltarenbsp;duabusrebus,nimirum Re cœlefti amp; terrena:nbsp;hoc eftjVt Thcologi dicunt,Signo amp; re figni-ficata. Iam fi ita cit,ncccire eft igitur vtrunquenbsp;mancatjvidelicct Signum amp; Res. Atqui Cor-. pus tollitur,fi Realiter prçfens eft in coelo cir-cunfctiptum,amp; Realiter limul eft præfens incircunfcriptum in Pane amp; in orc; vt iam di.xi-mus. Quinam ergo poteft id fieri Sacramen-talitcr,hue,ratiolie Sacrametali, vt ifti loquu-turî Qind quod Tranirubftantiationemreii-tiunt(ic merito reiiciunt)hac imprimis ratio-nc:quia,quum Panis fit Signu Corporis Chrifti, needle eft rcmancre veram Pams fabftan-tiam ,ne fidcs abrogetur vcriratiSacramenti.nbsp;Obfecro vos,fi veram figni naturam in Sacramento conftaiitcr retinetis, cur naturam Reinbsp;fignificatæ nobis eripitis? Si Panis eft verusnbsp;Panis-.cut Corpus Chrifti non crit vcrum corpus? Atqui infinitis partibus Res fignificatanbsp;præftat ligno : debemus igitur longe magisnbsp;Corporis Chrifti,quam Panis veritatem rcti-nere.C^re Corpus Chrifti nonpoteft Realiter cxiitcre præfens in pane amp; in ore,quia nonnbsp;poteft elfe non verum Corpus. Quid ? nonnenbsp;illi ipfiinculcant, Sacranientura coftare dua-bus rebus,nempe, figno amp; re fignificata? Si i-giturCorpus Chrifti eft Sacramcntaliter prænbsp;lens,crgo idem de pane dicendum crit.Atqui,nbsp;Sacratnentum non facit vt paiiis fit præfens,nbsp;led quum fit realiter præfens fit fignuio Corporis Chrifti,ex ipfiusChrifti inftituto.Porro,nbsp;quia,Sacramentalitcr,fignificat modum amp; ra-tioncm Sacramenti : ecquis eft hie modus ? Sinbsp;dicant cum elfe modum Sacramenti, vt Resnbsp;fit realiter amp; circntialiter præfens cum Signo:nbsp;Principium pctunc,vt diximus. Hoc cnim inter nos controuerfum eft. Nam petinde eft acnbsp;fi dicant : In S.Coena Corpus Chrifti elfe realiter præfens in pane amp; in orc,quia hæc eft ratio Sactamenti.-quod quid eft aliud,quam ra-tioncm fine ratione atterre? Vcturacnimucro illi turn exprclPo Dei ver-bo,tum certiftimis rationibusindcpetitis,ni-tuntur, qui docent, cam eftcrationem Sacta-nicntorum : vt figna nobis cxtcriris exhibean-tur: Res autem lignificatæ nobis fint intcrius, hoc eft,ab iplo animo vera fide per efticaciainnbsp;Spiritus S. recipiendx. Et quum Fidcs nullis |
CHRISTI. locorum intcruallis poffitintcrcludi *. cam in hoefanótiffimo myftcrio vcrèampleóli Corpus Chrifti realiter in coelo præfens, adeóquenbsp;totumChriftum,vt viuifica cius virtusad nosnbsp;dimanet. Hæc eft vera ratio Sacramcntalis,nbsp;quia return efientiam conferuat, amp; eftipfiusnbsp;naturæSacramenti conuenicntifTima. Sice- cevert,nbsp;nim Auguft.Tunc vita vnicuique eric Corpus Apo.ser*nbsp;amp; fanguis Chrifti, fi quod in Sacramento vi- 2quot;nbsp;fibilitcr lumitur, in ipfa veritace Ipiritualiternbsp;manducetur. Denique hocdiciturincoftantiflimc. Corpus elFe realiter præfens in pane amp; in orc. Na hic Âelt;î/e,idcm eft quod Eftencialc. Ex quo fitnbsp;vt ex eorum lentcncia, verû de cftentiale Corpus fit realiter amp;cirentialitcr prælens in panenbsp;amp; in ore.Atcnim cftencia prelcntis Corporis,nbsp;fine dimenfionibus amp; códitionibus cHentia-libus fuis,ne cogitari quidem poteft. Loqui-mur enim de Corpore aóhu cxiftente. Q£arcnbsp;fcqueretur cxiftorum fcnccntia.Corpus Chrinbsp;fti efte verum, fine veritate Corporis : amp; eftenbsp;Corpus eftenrialcjlinc Corporiscfientia-.Mi-rus eft profedo ciufmodi, non Diftimftionis,nbsp;fed confufionis amp; percurbationis rerum o-mnium modus. Arque hæc de Aduerfariorum Refponfio-nibusad fupcriores noftrasObictftiones. CAPVT HIE amp; incommodis refutauimus, eoium-que rcfpófioncs ad obicótiones noftras di lu i— musireliquum eft ca difcuterc argumeta, quibus illi conatur fua dogmata hominibus comnbsp;mendare. Sic cnim Philofophi laudantzaA«;nbsp;Slt;75p»ir(q,vt iù^ropia conlequatur,amp;,dif-cuftis falfarum obicótionum ncbulis,purifti-ma lux Ycritatis oculis noftris aftulgeac.- Obiîctio I. Caro mea vere eft cihtu; Sangnü mens vere eftpotM, Ioan, 6. Ergo Corpus Sanguis Chri^iinbsp;Realtter prüfens exiïiitfub Accidentibus Panisnbsp;(ftvini :vel(vtalij dicunt} InyCum^Sub pane q;-’Vtno:(p‘ ore CorporismanducAtnr bibuur.Con-fepientia pates ex ipfis verbis, adeósjue ex veca~nbsp;btiloft^gre^dgt;,D^iàc,,quo Chriiius vfus eft. Responsio. Vt antecedens eft veriftimum, itaConfe-quens eftialfilfimû. Primus crrvor«^To^5-pxet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam Chriftiis attirmat Camera fuam elle cibum, nempe Ipiritualédc ad animos nutriendos accommodatû ; quemadmo-dum ille ipfc ibidem cxponit,inquicns;I^ erha ^udi. losjuorvobis ftiritus funt, Cr visa funt. Ob-feruanda eft igitur araZoj-iAintcr vitam A' cibum ilium quo vita fuftentatur. Vtenimlo-quirur Chriftus de vita fpirituali in famftifti-ma iliaconcionciitaproculdubio loquitur denbsp;A. j. |
|
cjbo amp; aliraèto fpirituali. Sic cnim Chriftus; htcefi oani-s de cœlo defcendtt, -vtqM eo vefci-tur non mor'ia,ttir. Siqnis edertt ex hoe pane viuetnbsp;m iternwn. Caro mea eji quam dabo pro rnundinbsp;’vita-iamp;c quæcunquc co (peólanc. Vc igitur ani-nîæ vica verè vita cft:ita cibus quo vitaaniniænbsp;fouctur veiè cibus cft. Itaqucin his loqucndinbsp;generibus, hæ pai ticulæ Vete amp; Verum aX»-6ài xj TO aXnôZtus'i' incelligendæ lune pro ratio-ne tubiedti. At ifti verba ChrilH perindc acci-piunc , vt li de Corporali cibo loqueretur.nbsp;Qtmrlum cnim cojiigunc orc corporali man-ducandu elle Corpus Chrifti, co quod Chriftus dixctit Carnem hiam vcrc elle ciburn,nilînbsp;de Corporali ciboineclligât?Simili crrorc fu-prà,nullam vel præfenciam,vcl cóiunótioncmnbsp;eile polie exiftimabant,nili corporale. At ho-minatim Chriftus aflirmauit Spiritü elle quinbsp;viuihcac. Itémquc,fuahæc verba elle Spiritu:nbsp;hoc cft,non de Corporali,fed de Spiritual! Cibo efleaccipicnda:qui quidem cibus fpiritua-lis ore animi, hoc eft,vcra Fide mâducatur ac-que pcrcipitur. FFinc ilia præclara ex eademnbsp;Chnfti concione. Qmcreditinmehabetvitamnbsp;Aiernam: fwn pams'ziiUyf^c. hocefl'opia Deinbsp;¦vt credati-s in eum qui tmßt me.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-venit ad me nequaquarn efuriet, qui credit tn me non fitiet 'vnquafn.,(^c.'Vidifiis me neccreditiS'^c^c.vtomntsnbsp;qvii Tjidetfilium credit in eumyhabeatvitam æ-ternam.Suntquida exvobts qut non creduntiZ^c. (, Seite cnim Auguftinus , quum hæc Chrifti g. verba expenderet. In omnibus,inquit,fanâ:isnbsp;h Scripcuris, fecundùm fanæ fidei rcguïam fi-guratè didlum vcl faôtum liquid exponitur,nbsp;de quibullibet rebus amp; verbis quæ lacris pa-ginis contincntLir, cxpofitio ilia ducatur, nonnbsp;afpernanter, fed fapienter audiamus. Hæcnbsp;illc. Abducamus igiturad incommodum. O Vocabula Cibi, amp;, Manducandi, aut acci-pienda funt in propria lîgniticacione, aut mc-taphoricc vfurpantur. Si in propria lignifica-tionc : Ergo caro Chrifti cft cibus Corporalis corpus ipfum nutriés in hac vita,qucmadmo-dura amp; rcliqui cibi.A’lt;rwvaÇ''.amp; plus quàm Canbsp;pctnaiticum.Si meraphoricè vfurpancur:ergonbsp;non inde poteft inferri oralis perceptio verinbsp;amp; naturahs Corporis Chrifti. Error eft,/zeTa-^alt;nî axxo jt'voç.Nam oralem pcrccpcioncmnbsp;ifti meraphoricè non dicunt, lcd propric : arque ira oralis perceptio cft pats nacuralis amp;nbsp;corporalis manducacionis qua corpusipfumnbsp;nutritur. Ecenim necmanducatio line cibo,nbsp;ncc cibus line nucrimento intclligi debet : a-lioquinerit cibus non cibus. Quanquam igitur Caro Chrifti nô cft figurata aut metapho-rica,tarnen figuratis verbis exprimiturarólif-lima amp; fpiritualis coniunótio, quæ cum veranbsp;Chrifti Carnc,adcóque cum ipfo Chrifto nobis intcrccdir. In his igitur enuntiatis Subie-ctum proprie intclligitur,Prædicatum autemnbsp;concipitur verbis hguratis adfaciliorem rc-rum Spiritualium intelligcntiam. |
Secûdus crror,quód plus allumant in Con-fequente, quàm in Antccedétcpropolucrint. Nihil enim Chriftus dixit dcTranllubftantia-tione, nihil de'panis accidentibus finefubie-fto amp; line fubftantia panis ( vt Monachi q“*'nbsp;dem diólitant ) remanentibus : nihil de rcalinbsp;incxiftentiain pane, imonc de ipfoquiden'nbsp;pane natural! quicquam hic locurus eft Chri-ftus. Quare verba Chrifti fic in illos ipfostc-torqueamus. Si manifeftum eft Chriftum apud loanncni loqui de fpirituali cibo quofouemurinvitîninbsp;fpiritualcm amp; çternam(nili forte ifti cumfu'^nbsp;commentisadCapernaitas difeedant.) Ergonbsp;caro- Chrifti eft verc cibus fpiritualis : Er ,vinbsp;Confequentis, non eft manducanda orecot-poris. V t enim cibus,qui vcrc eft cibus CorpO'nbsp;ralis,non animi, fed corporis orc manduca«'nbsp;dus eftiita cibus,qui verè eft cibus fpirituafcnbsp;no corporis, fedanimi ore mâducâdus amp;prf'nbsp;cipiédus cft. Iam,vt animo pcrcipiamus Corpus Chrifti, nihil opus eft, vel TranllubftaO'nbsp;tiationcjvel cófubftantiationc, vel orali nwn-ducationc veri Corporis Chrifti ; fed veranbsp;opus cft,quænoscum Chrifti Corpore inc®'nbsp;lo cxiftentc,fpiricualitcr amp; elhcaciHimc,opO'nbsp;rante Spiritu S.coniungat. Etcnim vcrboillonbsp;manducandi meraphoricè amp; Spiritualitcr V'nbsp;furpato aréliffimâ cum ipfo Chriftonbsp;ïTw(nóautem cum folis ciusbcneficiis,quoi»nbsp;errore ifti etiara Monachi verfantur) coniu»'nbsp;dionemfignilicari copiose dixiraus infuplt;^'nbsp;riori Tradlatu de Spiritual! mâducationeCotnbsp;poris Chrifti. Loquor autem de vera ilia fidenbsp;quæ Chriftum cum luis bencficiis verè appr^'nbsp;hcndit,ne fortè Aducrfarij exiftimentmedenbsp;fuailla fide loqui quæ vcl ad accidentia pa»’*nbsp;vel ad ipfum pancm adhærcfcit. Sic cnim »Oquot;nbsp;bis definiunt fidem in hoc facramento necef-fariam : nerape vt credamus, verum Corp»*nbsp;Chrifti inuilibilitcr efle vcl fub accidentib»*nbsp;panis vcl in iplo pane.At Chriftus in hoc m/'nbsp;fterio iubet nos in feipfum credere amp; ad fei'nbsp;pfum vcnire,qui camera fuam deditprem»”nbsp;di vita, vt ca ratione vitara æternara habe»'nbsp;mus,quemadmodura Chriftus ipfein prsd»'nbsp;ra ilia condone apud loanncm teftatus eft- Atcnim,inquiunt,multa percipiuntur cot' pore,quæ ad animum ipfum pcrucniunt,vt»'nbsp;qua Baptifmi amp; exterior verbi prædicatio.P*;nbsp;aqua Baptifmi iam fupra refpódimus.Etccrtenbsp;agnofeimus cum Petro, Ablutionem exterio-if'*'nbsp;rem quç fit in Baptifmo,non ab lucre anir»»»’nbsp;neque nos feruarc. Abluuntur cnim aiii*»»^ ,nbsp;noltræfanguinclcfu Chrifti(inquit loanuc^/id^nbsp;quo nos Spiritus S. afpergit, inquit idem »nbsp;trus. Quemadmodum igitur in Baptifmo,»’’’'nbsp;ipfe Chrifti fanguis, neque Spiritus S.tiug'*nbsp;languine Chrifti extenus corpus vt anil»»”’nbsp;abluat: Ita ipfum Chrifti Corpus non eftof»'nbsp;liter maducandum vt animam nutriat. Q».»“nbsp;adexternam verbi Prædicationéattinet,g*»'nbsp;uiflimos illi crrorcs admittunt cum in phil»'nbsp;fophia,tum in Theologia. Nam res ipfæep'fnbsp;fenfus noftros externos afficiiir, nóperueni»'nbsp;ad mentem noftram,fed carum tantùmnbsp;Sonum aute qui aures fcrit,aut corpot*nbsp;quç oculis videntur,clle realiter in mente,»’’'nbsp;mo vnqua eogitauit, imb ne cogitari pojli-': |
CORPORIS poîTit ; effet cnim hoc infanire, non cogitare.nbsp;Prxtcrea,quando Euangelioprædicato credi-mus,fides interiùs creatur in animis noftris,amp;nbsp;iiifjnditur à Spiritn S. vc Theologi docent:nbsp;tantum abeft vt fides amp; ea quæ creduntur fintnbsp;In,Cum,Subfonoillo,qui ab auribus noftrisnbsp;excipitur.
ObIECTIO II.
Accepit lefnspanem bette dixit aeftegit de-ditjae difcipulis/ùù ait,Accipite (ÿquot; comedite^ hocefl Corpuf menm; accipietis calicemgrattasnbsp;epit óf dédit tllis dicens^Bibtte ex hoc omnes. H ocnbsp;tflemtnSatiguis metu nom 'Teïtatnenti ejai pronbsp;mtdlis effnnditur in retnißionempeccatorum.
Ergo verum amp; naturale Chrifti Corpus ic Sanguis eft Vcrèamp; realiter præfens,vcl fubnbsp;nudis accidentibus panis amp;vini fine fubicèlonbsp;remancntibus(vt Pontificij voluntjvcl In,Cû,nbsp;Sub pane amp; vino , (vt malunt alij ) Sc oraliternbsp;percipitur,(vt vtrique affirmant.)Confcqucn-lia patet, ex ipfis Chrifti verbis ira conftanternbsp;ab Euangeliftis recitatis. Adde alias circun-ftantias;ncmpe quôd Chriftus loquutus fueritnbsp;amiciflimis, in loco priuato : in Teftamentonbsp;condendo, in difccfl’u. Ex quibus efficitur,nbsp;Chriftum apertè amp; fine tropo Apoftolis fuif-fclocutum: to pm-îv eile retinendura, nenbsp;Corpus figuratum elle vidcatur.
Responsio.
Quandoquidem SacræCœnæ Domini nihil eft cum Milla Pontificiorum commune (vt alibi à nobis demonftratum eft ) poflemusnbsp;«osab ipfo limine arcerc, facrofanéla Domini verba perpeta vfurpantes,amp; tanquam in a-lienam pollcflioncm irruentes. Illaenimadnbsp;Cœnain Domini, non ad comincritium Mil-læSacrificium pertinent , vt vidcre licet exnbsp;illisipfis locis quos citant. Nam qua Chriftusnbsp;dixerit, acetpttey mandacate : Sacrificuli in fuanbsp;Mifla nihil aliis potrigunt, ac foli manducat.nbsp;Et quum Chriftus dixerit, Btbite ex hoc omnes:nbsp;Illi Laicos(quos vocant)nc extra Miftam qui-dem,adcalicem accedere patiuntur. Q^arenbsp;hçc luntMonachorum verba:vidcte,adoratc,nbsp;pedustundite, amp;pcralt;ftaMiira pretium nu-Uierate.Q^ac quam loge diftent à verbis Chrifti, fiquis non videt, illc non lucem foils cla-riffimam, fed fuam ipfe cæcitatéaccufet. Vc-rumcnimuerb, quoniam iftis multacondo-nanda funt,fi quis velit cum cis difputare:age,nbsp;nc rem ita ad viuum rcfecemuszfcd argumentum nobis propofitum excutiamus,amp; docea-mus,hisfandillimis Chrifti verbis,neque Poti ftciorum , neque Confubftantiatorum dogmata fubleuari vllo modo polfe.
Antecedens admittimus : amp; ipfa Chrifti verba magna cum rcucrentia audiinus, eaquenbsp;cllcveriflinsacertiflimè credimus.Cóiequensnbsp;autem cofdem continet errores quos inlupe-riori Obiedionc redarguimus.
Primus error: quod alienam fignificatione afhngunt verbis Chrifti.Nullum eft cnim ver-bii aChrifto in hocfacro myftcrio inftiruen-dovfurpatum quod conucriionem fignificct,
C H R IS T I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;172
veljTranlTubftantiationcm, vel Cortfubftan-tiationem.Nam Accipere,Btnedicere,iiue,gra-tiasagere,ßangerey dare^ non fignificant con-ucrtcrc,aut Confubftatiareper realem Inexi-ftentiani. Rurfus in hoc complexo. Hoc efl Corpus meamy verbum /^,non fignificat con-uertcre vel cxiftere realiter In,Cum,Sub re a-liqua. Hocenim verbum hadenus.fubftanri-uumdidtumeft, nunquam autem Tranlfub-ftantiuum vclConfubftantiuum. Qninetiamnbsp;fi rem propiùs infpicias,facile comperics Bfle^nbsp;amp; TranlfubHantiari vel Confubftantiari op-poni : adeb vr conftanter affirmarc poflim, Sinbsp;eft,ergo non tranflubftantiatur, fiucin aliamnbsp;fubftantiam conuertitur, nec Confubftantia-tur.Nam quod couertitur eftin fieri(vtfcho-la loquitur)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proindenondd eft
hæc veliliafubftatia. Et(qucmadmodum iam ante diximus in cap.fuperiori proximo,quumnbsp;excutcrcmus Demonitrariuum Hoc) quumnbsp;Chriftus non dixerit, Hoc fiat corpus meum,nbsp;vel,Hoc fit Corpus meum,fed ita potiùs, Hocnbsp;eflCorpus meum : cettè fi vlla eflet conuerfionbsp;cam nccclTc effet præccffiffc : Idque vi ipfiiisnbsp;verbi £/?,quod illi nobis obiiciunt.Neque fieri potcft,vc vlla fefophifticâ folertiàinde vn -quam expcdiant.Qubd fi eilet realis Inexiftennbsp;tia quam alij inuchunt, Chriftus non diecrer.nbsp;Hoc eftCorpus mcum,Scd In,Cum,Sub hoc,nbsp;eft Corpus meum.
Secundus error: quod Confequens fit longé latius Antcccdétc.Ecquidcnim eftinChri fti verbis quod vel fufpicari poftis pertincrenbsp;ad Chrifti Corpus verè exiftens fineproprie-tacibus naturalibus amp; «-vs-ÄT/icaK verè amp; aótunbsp;cxiftentibus (vt vtrique volunt) amp; viciffim adnbsp;panis accidentia fine proprio fubieftojvt Ponnbsp;tificij fomniant)amp; reliqua eiufmodi,quædo -gmata Tranftubftantiationis amp; realis Inexi-ftentiæ conlcquuntur?
Terrius erronquia in tota Scriptura nullum vnquam extat limilc loquendi genus, ex quonbsp;Tranffubftantiatio vel realis Inexiftcntiacon-fequatur.Fcrant M7air^c,fi poffunt.Nobis autem Chriftianis cum Scriptura loquendü eft,nbsp;neque vagandum per aliénas abfurdafqucin-tcrprctationes.Solutio qua:ftionis(inquit Au- in Gen.nbsp;guft.) aliquo cxcmplo fimilis locutionis fir- quçtt.117.nbsp;manda eft. Scdcnim(inquiunt Monachi)nul- Pf.105.nbsp;lum extat in fcriptura fimile loquendi genusnbsp;huic. Ethitres vnumfunt^ ltem:£^o ejrpaterv-numfumus. amp;nihilominus myfterium Trinitatis eft veriffimum. Refpondeo. Trinitatisnbsp;quidem myfterium elle fingularc, efle veriffimum atque adorandum. Sed non proptereanbsp;nouamamp; alienam fignificatione aftingi ver-bo fubftantiuo in fuperioribus illis locis.Imbnbsp;nifi credant Monachi, Verbum illud mancrenbsp;Verè fubftantiuum: deficiunt igitur ad Arria-nos TO Ifsoimoi negantes. P.opofci (inquit Au- Contr.nbsp;guftinus aduerfus Arrianos) proferrent vbinbsp;lcgerint,vnum funt, diólum elfe de aliquibusnbsp;rebus quæ non ellciat vnius ciufdcra (ubftan-tiæ: neque protulerunt. Hxcille. Quarefan-ètiffimisillis verbisnihil eft cum Tranllub-ftantiacione commune.
A. ij.
-ocr page 308-i8o DE SAC5.AM. MANDVCAT.
|
Quartus crronquód iftud Cófequens Pon-tificiorura manifeltèrcpugnet cxprcffis verbis Apoltoli, quibiis nominatim facit mcntio-ncmpanis (vtalibi diximus) Plt;»»A,inquir,^«?nbsp;ß-an^tmut, nonne communia Corporif Chri^ii eß?nbsp;Item: Sic de Pane illo edahamp;c. Quare oppononbsp;falfiffimo illi Confequcnci hoc veriflimumnbsp;Theorema. Qmcquid répugnât exprelTo verbo Dei, falfum eft. Et quia falfa ex veriscolliginopolTunt (ira diôkantc Analytica difciplina ) ccrtè, Confc-ejuens illud quod eft falhflimum , nonpoteftnbsp;colligiexChrifti verbis quæfunt vetiflîma. Quintus error : Quod à feipfis vtriquc dif-fcntianr.Nam hæc verba de calice,HoeeßSan guù meus; quomodo ipfi fine tropo intelligâtînbsp;Etenim demonftratiuum, //«f,(ficenim con-uertunt ) neceflario ad caliccm refertur, vt fitnbsp;fenfus;Hic calix eft fanguis meus:quod nifi fi-gHratèaccipias,ecce tibinoua ipfius calicisnbsp;Tranirubftantiatio vclCôfubftantiatio. Rur-fus,apud Paulum hæc verba (vt illi ipfi inter.,nbsp;pretantur) Hic calix nouum T e^iamentum innbsp;meofangutne,ncmo vnquam nifi figuratc redènbsp;intelliget.Idem dico de his verbis PaulhP^w/nbsp;eß communia cgrparù.-Caltx eßcommunto fangui-wA.Atque,vt,fi fieri poflît,fccum ipfi Pontifi-cij côfcntiant, quandoquidé volunt accidentia panis amp; vini elle Signa.fi accidétia ilia vo-cantur vel panis, vel corpus (vt quum illi di-cunt,Corpus Chrifti frangi,quod plerique adnbsp;accidétia refcrût)quomodo id fiet line tropoî Quare adigamus ad incommodum fupe-rius ConfequenSjhoc modo. Si ex hoc loquendi generc Hoc eß corpfss meum, Tranlfubftantiatio fequitur: Ergo irî—nbsp;dem fequetur ex hisverbis Hoc eß feedusmeti,nbsp;de Circuhcifione,A’lt;rJt’aSi'.Et quod perincô-modèacciditTranffubftantiariis, hoc loquennbsp;di genus valdc conuenit cum his Pauli verbis:nbsp;Hic calix eß nouum Teilarnentum sn fanguinenbsp;meo. itidem ex his verbis,//ec eßtranßttu Dämmt de Agno pafchali amp; confimilia non paunbsp;ca, de quibus alio loco dillercmus. Deniquenbsp;rctorquéamus fuperiorem obicélionem cumnbsp;fuis circunftantiis. Si verba Chrifti conftanter ab Apoftolis amp; Euangcliftiscommemoratafunt(vtilli agno-feunt ôc merite») Ergo hæc Lucæ amp; Pauli ver-fa agt; Hic calix eß nouum T e Harne turn in fangum enbsp;meo, eundem plané Icnfum habet cû his Matrnbsp;thæi verbis://oc eßfangufjsmeus nouiT eHamennbsp;ti:Si. viciffîm verba Matthæi cum illis Pauli amp;nbsp;Lucæ vcrbis:amp; vi confequentis : quemadmo-dum in his nulla cll'c poteft Tranftubftantia-tio vel Confubftantiatio,irainMatthæiEuannbsp;geliftæ verbis nulla elFe poterit. Item : Si Chriftus locutus cum amiciffimis, in loco priuatOjin difcciru.inTcftaméto con-dendo,amp;; aliquid præcipiendo, aperte loquu-tuseft,amp; fine tropo (vt ifti dicuntinftiiscon-ic(fturis)Etgo Chriftus de Tranilubftantiatio-ne loquutus non cft,nequc de Rcali Inexiftennbsp;tia fiue Confubftantiatione. |
Confct|uentiapatct:qiua ilia duo commenta [/.iTve'icic. amp; ti'wiaf adeb difficilia funt 8c fcura,vt nc illis quidé fint cognita qui eapW'nbsp;gcnuerunt.Côtrà,fi Chrifti verba facilia lui’t'nbsp;ergo funt intelligenda modo Sacramental)»nbsp;quo nomen rci fignificatæ figno tribuitur.nbsp;Confequentiapatet: Quia illud facramcntalenbsp;loquendi genus eft facilè, amp; in omnibus Sa-cramentis obferuari folitum. QiiodfiinhoCnbsp;Sacramento Sc in hisChrifti verbis eft aliqu*“’nbsp;fingulare, quod in reliquis Sacramentis obl^nbsp;uatum non fit, (vt ifti volunt) profcótb verb*nbsp;Chrifti non erunt perfpicua. Nam vulgatun*nbsp;eft : Quodpræter morcm amp; ordincra accidit»nbsp;id nobis per feobfeuriusvideri. Itcm,Si Chriftus aperte locutus cft:ergo lo' cutus eftfiguratè. Tropû cnim fine figurai«'nbsp;tclligimus, non aliquid falfum aut comme«'nbsp;titium(ficutnónulli nobis perperaobieftant)nbsp;fed loquédi genus quo res de qua agitur amp;nbsp;cilius Sc fignificâtiùs exprimitur, ex ipfius re*nbsp;natura. Nâalioqui fifcrmonéChrifti,vtver';nbsp;ba fonât intenigas,nihil difficilius excogitaf*nbsp;poflit. Teftesfunt Capernaitæ his verbis,P)*'nbsp;rus eßhicfermo:quis poteß eu ^«//ire.-Quinetia«’nbsp;Pótificij, vtfcilicet poflînt hæc verba ChriH*nbsp;cxponcre,neceflario ad Miraculû:amp; Confu^’'nbsp;Ibntiatorcs ad rationena fupcrnaturaIé,inC«'nbsp;gnitâamp;incomprchenfibilcm,tanquam adf*'nbsp;cram anchora refugiunt : Sc vtriquc obiiei«”^nbsp;Omnipotétiam Dei,quæ in rebus facilibus^nbsp;petfpicuis vrgerinon folet. Atque etiamiil*nbsp;ipfi,vt perfpicua reddant hæc Chrifti verb*nbsp;CidicCyHiceßfanguis meus, dicût nominenbsp;/icif,contenta in calice fignificari:qualoc«ri^nbsp;né cife figuratam fatis eft manifcftij.Item:finbsp;difceiru, Chriftus apcité locutus eft ( vt alfi^'nbsp;mât)ergo verba Chrifti ad ifta cômenta rcfi)('nbsp;ri nô poirunt.Nâfi ea locum habétjChrift«^*'nbsp;gitur no difeeffit, quippe fub Accidétibusp^'nbsp;nis pcrpetuojvel in Pôtificio altari, vel infï'nbsp;xide, vcl realiter In,Cii,Sub pane delirefce«^' Sediam nobis ad Chrifti verba propiù**^quot; cedendum eft. Primùm oraniû profitemur, nosfacrof*«' ôta ilia verba ex animo reuercri:nec vllo «r®'nbsp;do de eorum veritate dubicarc.Nam credi««’^nbsp;in S. Domini Cœna, Chriftum nobis f««*’’nbsp;Corpus amp; Sanguinem, féqueadcbipfum(«^nbsp;quis nobis falso obiieiat, quod nos vetèM«'nbsp;nachis obiicimus.nos loco Rei,vfuro,bcne«'nbsp;cia amp; fruétum rcponcre) Chriftum, inq««*”’nbsp;iptum fefe vnà cum fuis donis ac meritis d«'nbsp;nare, vera fide per efficacitaté Spiritus S*«*^/nbsp;recipiendum in vitam æternam. Nequeta«’*nbsp;proptereapoirumus iftam interpretatio«“)*?nbsp;admitterc,qua ifti volunt,Chrifti verumnbsp;fentiale Corpus verè Sc realiter exiftercnbsp;Cum,Sub pane vcl Sub Accidentibus Pa«gt;J' Controuerfia igitur imprimis eft de laoàf tum Exhibitionis,tum Receptionis.lHi did*^nbsp;cllcntialc Chrifti Corpus Realiter præfen^ ’nbsp;terris amp; exiftés,In,Cum, Sub pane vel fub f/'nbsp;nis accidentibus exhiber! nobis Sc à nobis^fnbsp;mi ipfo Ore corporis noftri. Nos autemnbsp;mamuSjCorpus Chrifti verum Sc eirential^*\nbsp;ccclo cxiltcns nobis in terris exiftentibus . ?i nnbsp;t c |
C ORPORIS cxhibcriamp;anóbis Rccipi fide,per operantemnbsp;in animis noftris Spivicu m SanCturn,quandO'nbsp;quidcai ea vis eft Spiricus Sanóli, amp; ca Fidcinbsp;natura,v:nullispoffinr locorum intcruallisnbsp;iinpediri»
Vtigirur cuertamus fuperius Aduerfariorü conncxum,amp;ConfequeHS de Reali illa Inexi-ftentia Corporis Chritti, duo nobis videnturnbsp;elle præftanda. Primùm, rcfcllcnda eft co rumnbsp;intcrprctatio:Dcindc noftra firmiffimis ratio-nibus confirmanda.
Ifiorum interpretatione ftarc non pofte, vt probcmus,profcrimus hoc Theorema Thco-logicum ab omnibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;receptum:
Ji,, quippequod niratur TjanuaXo^attScriptura:: quia eft ô-mtvwç-c'î : ac proindc libiperpetuonbsp;tgt;ctcf. conftans amp;confcnt3nca.Tcrt.Æquum eft in-cir. certade certis, amp;obfeura de manifeftis præ-iuJicari,
Omnis Interpretatio quæ pugnat cum a-pertis Scripturæ locisamp;cum ipfa Fidci Ana-logia; ac proindc confliftacur grauiflimis in-commodis,eft rciicienda.Eft enim aô-soAoj-sr.
Iftorum interpretationem effe ciufmodi iam ante à nobis demonftratum eft,in cap.fu-periori proximo,quum corum crrorcs incomnbsp;modis vjgcrcmus: quorum fumma hîc paucisnbsp;vidccur elle rcpctcnda.
I. Ex iftorum interpretationibus fcquere-tur;Chrifti Corpus non eftc verum ac naturale Corpus;qLiippc quod limul eftetin cœlo,amp; in terrann loco,amp; in locis fiinul,contra natu-ram veri corporis.
i Sequcrctur, non tantum non elTc Cor-pus,fcd elle totum aliquod avXov amp; fimplicif-limcÔÀfti; oxoF ininfinitis locis limul.Nam có-ftat, C'nrifti Corpus vbicunque crt,ibi efte totum; alioqui eilet diuilum, aut pluraeftcnc corpora.
3 Sequeretur,Corpus Chrifti clFe varium acmultiplcx:adcóque libi ipficótrarium. Ef-letcnini limul in coelo Circiinfcriptum,amp;- vi-fibilc:Et inPanc vcl fub Panis accidentibusnbsp;Inuifibilc Sc Incircunfcriptum.Nam inane eft .nbsp;quod illi cxcipiunt,modum amp; rationcm iftiusnbsp;Inexiftcntiæ elle cœleftem Öc fpiritualem.Ete-nira,prætcrqu3m quod illud dtTi'fotTixûi dici-tur.Vcrum Corpus exiftcrc fpirirualiter.vt fi-quis dicat,Spiritum elle prxlcntcm Corpora-liter-.certè nec Panis ipfe, ncc cius Accidentianbsp;pollunt elle fubicélû J'wtjko'v Spiritualis illiusnbsp;Chrifti,de qua Chriftus dixit,nbsp;tph.j,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vflt;]He ad cofummMtotiernfeculi. Et Pau
lus dicit Chnflum eße in wo^ts-.Nulquam autem lcgas,vel Chriftum,vcl Chrifti Corpus eft'e Innbsp;Pane,vcl cum Pane, vcl fub ipfius Accidentibus ; led In nobis amp; nobifeura. Enimuero eanbsp;eftreturn fpiritualium natura,vt fint obicótanbsp;fidci noftræ, non oculorum : quorfum igiturnbsp;Kealisillapr^ientia corporis,fi Corpus Chrifti non videtur, amp; fi fenfus externos non mo-ucat!Dcniquc,quotics ifti dicûr,Corpus Chrinbsp;fti clic realiter prælens,finc præfcntia Corpo-rali,amp; Imcproprio exiftendi modortoties di-cuntPræfcntiam non præfcntiam Corporisnbsp;non corporis’.id quod conftarc poteft exipfo»
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18,
rum voCabulorum definitionc,
5 Sequeretur, Sanguincm Chrifti elfe fc-patandtim ab eius Corporc(vt iam alibi dixi-mus)quod abfic.Confcquentiapatcf.fic cnim Chriftus.- Hoc efifanguü mew ijmpro mnltis ef-fundmrin Remißionempeccatorum. Si ergo illcnbsp;iple Sanguis qui fufiis eft,R.ealiter cft prçfens:nbsp;certc eft à Corpore fcparatustalitcr enim fundi nonpotuit: alioqui etit Sanguis fufus amp;nbsp;nonfufus fimul.
Craifa eft,inquiunt,hæc cogitatio.Refpon-deo hune eft'e fruôlum craftæ illius interpre-tationis,quam proponunt : fie autem abfurda abfurdis ex legibus redè difterendi conuin-cenda elle. Abfit autem vt vel Corpus Chriftinbsp;exangue, vel Sanguincm Chrifti fine ipfiusnbsp;corpore cónftituamus. Chriftus cnim totusnbsp;cft,totûfquein æternum viucns.
4 Scqueretur,Memoriam efte rci Præfcn-^ ris ; Itcmquc rci præfcntis aduétum expeôlari.nbsp;Sic cnim Matthæus, Hoc facile in met memo-rMTW.Et Paulus.AïoWW Domini annnntiatii do- t-Coi.«,nbsp;neev-eniat. Atenim,inquiunt, finis non tollirnbsp;rci fubftantiâ. Sit ita fancft'ed nihilominus rcinbsp;memoria cum eiufdem rci præfcntià ftarc nónbsp;poteft:nc præfens tempus cum præterito con-^nbsp;fundatur.Rurfus,Agit Paulus de aduentu no-uiftîmo,inquiiit:quod amp; nosagnofcimus.-nccnbsp;vllum alium humanæ Chrifti naturæ aduentunbsp;cxpeólamus: quippeab Angelis cdoóti,Chii- Aft.nnbsp;fturo afpeótabilitcr venturum de cœlo,qucm-admodum afpcéhabiliter ad Cœlum afeendit:nbsp;ltcm,Chriftum ipfum audicnics : Si^MÎsvthii Matt.i4.’nbsp;dixertt:ecce hîc ChriiDa attthtcine credite.Si di-xervitvobisiecce in deferto efiine egredtminiieccenbsp;tn Conclambiis : ne crédité. SicHt enimfiilgnrexitnbsp;ab Oriente : apparetvfijue in Occidentem : itanbsp;etiam erit aduentt-ts Ftlij hominisà Petro admoniti,forc,vt cœlum capiat Cbriftumnbsp;vfquc ad tempus nouiflimæ inftaurationis’.denbsp;quo poftremo loco à nobis alibi aduerfusV-*nbsp;biquitarios difpuratû cft.Nam quod nonnul-li ex pontificiis malût intetpretari Ex-cipcrc,nc Corpus Chrifti in cœlo tantum eft'enbsp;videatur,plufquam puerile ell.-loquitur enimnbsp;Petrus de loco cœlefti in quem Chriftus rccc-ptus cft : non quod hîc, vel ibi, in cœlo Chri-ftum alligatum eft'e vclimus, vcl certü in cœ-lis locum ci aftîgncmus(de quibus rebus præ-ftat taccrc cuir. Scriptura,quàm curiofiùs dif-quircrc)fed quia cœlum ipfum,tâquam loçusnbsp;nobis aflîgnctur, vbi realiter exiftet amp; conti-nebitur humana ChrlftiNatura,i/yy«e adtem-porarHiitutionis omnium quæ Petri verba iftinbsp;prætcrmittunt. Prætcrea miror cur ifti nolintnbsp;Chrifti Corpus in cœlo contincri, quum nonnbsp;dubitét aftirmare,illud ipfum Corpus fub accidentibus Panis côtincri.Quidîcontinebiturnbsp;fub Panis fpecie,amp; non continebitur in cœloînbsp;En quo prorumpat Monachotum impudétia.
5 Sequeretur,Apoftolos manducallc Corpus paflibilc amp; mortale,fiTû ptiTo'v præcisè vr-geas; (Sic cnim Chriftus,C£irp?-« e^uodpro t/obis traditur; Sanguis i^uipro vobis fundiiur. Et Paulus,Corplt;« ^Modpro t/«^iiryrj*/.^jf«r,inquit)Nosnbsp;verb Corpus Chrifti glorificatum,lmmortalenbsp;A. iij.
-ocr page 310-Trofotii-tar quot;Vera interfre-tJtio ver-horamnbsp;Ci.rifii.
2.^1. D E S A C R A M.
amp; Iinpaffibilc manducare.Ex quo cfEcerctur, Cœnam Domini quam celebramusjefle valdenbsp;dillimilem ab eadomini Cœna qua Apoftolinbsp;participarunt,contra hçc expreflà Chrifti verba, Hocfactte., inquit. Nam quod illi refpon-dcnt, curiofum elle quærere, mortaléne Corpus,an immortalc Chriftus dcderit,vanum eilnbsp;diuerciculum, nequehoc modo obieóta incommoda diiïoluuntur.
6 Denique fequeretur,nó audiendos Scri-C0I.5. pturæ locos quibus iubemur Chriflum in cœ-Phil.3. lo contemplari:amp; vis ipfa Fidci iacêret,quan-doquidé non iam furium cuehererur fides,fed interram lub pancm aut fub Accidétiapanisnbsp;deprimcrctur. Quid, quódDeumipfum O-Mat.ff amp; mniprælenccm 8c Infinitum, amp; qui cœlum amp;nbsp;1.518. terram continet, non fub terrenis dementis,nbsp;Luc.». lcd in cœlo ipfo contcmplari imprimis , amp;nbsp;quærere iubcmur?
Ex his amp; plcrifquc aliis confimilibus in-commodis, cuiuis perfpicuii elfe poteft, ifto-rum interpretationem de Reali Incxiftentia pugnarc cum expreffis amp; clariffimis Scriptu-ræ locis,amp; i’naximis,grauiflirais,iifdemque i~nbsp;XtlisK incommodis confli6lari:adeó vt à Theonbsp;logis omnibus fit rciicienda.
Pretcrea,quemadmodum ilia ipfainterpre-tatio non cil «mAoj-o« fidein'ta ncc eft «raAoj/sc conrextui amp; illis verbis de quorum interprétanbsp;lionc agicur.Nara verbum Es T,quod ifti imprimis vrgent, neque fignificat Tranifubftan-tiarc,neque Confubllatiare, neque Ineifcjuc-queSubelfe,queraadmodum nouo quodamnbsp;modo illi verba hæc Chrilli intcrprctantur:a-dco vt quura ipfiTop/iToi' vrgcant,fuaipforumnbsp;verba pro Chrilli verbis fubllituanr. Porro i-piorum interpretatio non cóuenit cius rei na-turæ de qua agitur; quandoquidé ea ell natura Sacraméti, vt fides noilra ex rebus vifibili-bus commonefad:a,confirmataque furfum a-icendat ad return cœlcltiû contcmplationcm:nbsp;quum tarnen exiftorum interpretationefidcsnbsp;debeat rebus cxtcrnis,nempe Pani amp;vino velnbsp;panis vinique accidentibus adhærcfcerc.
Ex quibus omnibus faris conllat, iftorum interpretationem die rciiciendam, quum nccnbsp;fidei nec contextui fit«VaAo^oc,iScrepugnetnbsp;ipfius Sacramcntinaturæ.Iam ergo nobis ve-,, ra verborum Chrifti interpretatio inuefti-¦- gandaeft.
Primum autem fubfternamus hocTheore-ma Theologicum, pendens à fupcriore quod iam à nobis pofitum eft.
Omnis interpretatio Scriptura: ex locis confimilibus eiufiiem Scripturæ pctehda ell.
Huie Theoremati plerique omnes alfen-tiunturtu Veteres tû Recentiores Thcologi: quippe, quum dus veritas nitatur ipfius Scri-pturæ tntostAjîâftei, quemadmodum anteftixi-mus. Exhocigitur Thcorematenoftram di-Iputatióné ita dirigamus.Afiirmamus nufquanbsp;inScriptura repcriri fimile loquendi genus,nbsp;quod lit de duabus fimul naturis Scclfentiisnbsp;vel de ahcrius naturç nudis accidentibus propric amp; vofnrov intelligcndum. Fcrantillinbsp;‘rs-acjr fipoflint. Namquöd nonnulli autu-
MANDVCAT. '
mant, Enunriationem verborum Chrifti eft^ fingularem , amp; quæ non poffit aliter intelliginbsp;quam ipfi exponant : mera eft petitio princiquot;nbsp;pij, cui fi locus detur, nihil iam ab erroribu’nbsp;amp; commentitiis interpretationibus tutuni cf-fe poterir.amp; iam fuprà repudiauimusrefpon-fioncm de fingulari conuerfione ab iispro-pofitam quorum profcólo errorcs in hoedo-(ftrinæ capite,funt fingulares.
Hæc funt igitur Chrifti verba quæ ImptP misvrgeturabAduerfariis.Hoc est coR'nbsp;pvs MEVM. DePronomine,//or,iam id'nbsp;pra egimus aduerfus Pontificios. Qiiiavti®nbsp;Cófubftantiatorcs variant in expofirionehi*'nbsp;iulce Pronominis, ca de re aliquid nobisd*'nbsp;cendum eft. Nónulli nobis alfentiunturjPtO'nbsp;nomen hoc,ellc de pape intelligcndum:vcruninbsp;affirmant,non idem elle, HoceficarpM tneWKtnbsp;vt fl dicerctur,hiepaniseftCorpusmeu.Nani,nbsp;inquiunt, Panis fua clfcntia non eft Corpusnbsp;Chrifti. Sed hæc ratio valde friget, amp; nihil 3-liud quàm principium pctit:quafi verb necef-fe fir, quoties vfurpatur verbum Efi, toriesnbsp;elTentiam fignificari: quum potius identideu}nbsp;inScripruraSignis accomraodetur. Porto,bnbsp;//ff£-,de Pane intelligût,perindc eft igiturnbsp;atque, hie Panis, vel ex ipfis Grâmaticælcgi'nbsp;bus, quas illi nobis obiiciunt. Nam demon-ftratiua particula refolueda ell in id quoddu-monftratur, alioqui nunquam poffis reólè •ƒ’-pLujiuav. Conllat autem ex ipfa narratione E'nbsp;uangelica,Pancm fuilïeacceptum,fraótumnbsp;datum difeipulis, quum Chriftus illis diceret:nbsp;Hoc efi corptu tnettm : ex quo efticitur, Panen'nbsp;ip fis fuifte demoftratum. Quod fi dicas,Chf''nbsp;iti Corpus'fuiife demonftratumHta igitutu-runt refolueda verba Chrifti: Corpus roenn’’nbsp;eft Corpus meum. Ex quo Enuntiato vidcantnbsp;illi nunquid poflint colligcre ad fententiau'nbsp;fuam confirmandam. Alij igitur ex Confnb-ftantiatoribus malunt pronomine /foe vtrun*nbsp;que fuillé demonftratum:vnum ad fenfum,abnbsp;terum ad intellcólum. Verumcnimuerb idnbsp;pugnat ipfis Euangeliftarum verbis,in quibusnbsp;nulla Corporis mcntio,ncc demonftratio an-tcccifit. Eftetauteperabfurdum diccre,Cbfi'nbsp;ftum eftecilfe iuum Corpus to fUTcrnbsp;diccndo,amp;nihil demonftrando:deindc,fi du*’nbsp;hæc fimul demonftrarentur, quandoquideU*nbsp;funt plulquam roto gcnerediftcrentia,nemp®nbsp;Panis Sc Corpus Chrifti .-certe non Hoe ftnbsp;Htcc dicendum foret,nomine multitudinis*®-'nbsp;lioqui etveiyioiii, aut eftet Impanatio amp;nbsp;Hypoftatica Panis amp; Corporis Chrifthaut^ 'nbsp;fet aliquod totum,quod neque panis elfer,nC'nbsp;que corpus, fed aliquid ex pane amp; corpo^®nbsp;tompofirum, tanquam expartibus. Denilt;l’j*^nbsp;exiftorumfententia, itaverba Chrifti quot;nbsp;uenda elTcntrPanis amp; Corpus mcum,eftnbsp;pus meum:quo nefeio an quicquam dici p*”^nbsp;fit abfurdius.Quamobrem,ita iuadcnre,atqunbsp;adeb cogente rei veritate,ftatucdum eft * y.,nbsp;aliter refolui polie verba Chrifti, quàm*quot;.^nbsp;diceref.Hic Panis eft Corpus mcum:quue^*nbsp;dem enuntiatio,non eft loci Enuntiatio. b*nbsp;enim ita Chriftus enuntiat. Corpus
CORPORIS CHRISTI.
eftinhoc Pane, aiit Cum hoc Pane, aut Sub hoc Pane,aut fub huius Panis accidentibus:Eónbsp;cnim redeunc orancs iftorura interpretationnbsp;nes. Atqui hçc,vocabula,Panis,amp; Corpus,nonnbsp;locum icdfubftantiam fignificantpropriè, amp;nbsp;«Jto pnToi'. Ex quo cfEcitur, primam Subftan-tiam de prima Subftantia prædicari. Vtrunquenbsp;cnim erat rt/tJi fingulare certum, definitum,nbsp;extra mentem cxiftens:non autcin aliquod in -diuiduum vagum aut vage determinatum , vtnbsp;Pontificij fomniant. Subiiciamus igitut hocnbsp;feciindum Theorema Thcologicum ab omnibus iis ptebatum-.qui ratione öc ratiocinationnbsp;nepræditifunt.
Quotiefeunque prima fiibftantia de alia prima lubftantia prædicatur in Scriptura,ciufmo di enuntiatio eft figurata.(Primam autem fub-ftantiara dicimus amp; Indiiiiduum fingu-lare reuera amp;alt;ftu extra mentem cxiftens.)nbsp;Huiufccmodi Theorematis veritas latifli-mè patet,amp;: eft omnibus pcrfpiciia qui vel tantalum fiicrint ipfis -rfo:j-8 •îs-ttfJ'aaç primordiisnbsp;inltitutuNam ne ipfa quidern fecundaSubfta-tia,quæcftKttS-’ô'A«,potcft, nififiguratè de alianbsp;fecunda fubftantia prædicari, h genere différant. Quanto id igitur magis dicendum eft innbsp;hocEniitiato, vbi tam Subiedtum quam præ-dicatum cHtoiTsti Indiuiduurn extramentemnbsp;rcipfa exiftcns:amp; vnum ab altero longiffimc Öcnbsp;plufquam toto genere differt, nempe Panis amp;nbsp;Corpus Chrifti.-Scd cnim quia in capo Thco-logicoverfamuriprobemus Theorema noftrûnbsp;Induâione, commemorandis Scripturæ locisnbsp;hucfpeûantibus.
• Corio, eratChri^m.
•“«.I. nbsp;nbsp;£f« Agnus illeDei (quum Chriftum loanes
demonftraret : pcrindc cnim ell ac ft loannes dicerenhic eftagnus Dei.)
Offa h£cvniuerfa-,dornus Jfrael efi. loannes efi Elsas.nbsp;Egoßim fiella,nbsp;Egofum 'vitis vera.nbsp;Vos eUsstemplum Dei.
Isltfintfiella erratica. Et.cofimilia pcrmul-ta.Exquibus noftriTheorematis vcritaselu-cefeit: turn ex feientia petite dill'etCHdi: turn ex vfu loquendi Scripturæ, à qua, ecu vera arque vnica Cynofura, ft dcflcclamus, fieri nonnbsp;potcllquinincurramus in grauiffimos erro-lesiquéadmodu iftis cótigit,qui per Indiuiduanbsp;vaga vagari, quam in Scriptura pedem figerenbsp;maluerunt. Ecquis cnim patienter audiat, vclnbsp;pancm, vcl panis accidentia elle verc ipfumnbsp;Corpus Chrifti?
Nam quod quidam obiicercfolenr hæclo-quendigcneraihoceft Alfaticum,hoceft Rhc-•’^••dftiempc vinum.) Itemque, hoc eft Ignis, candente ferro-.vel vt alij(quibus magis au-rum placct)proferunt,Hoc ett aurura,dcmon-ftiato matfupio : ilia nc rcfponfionc quidcmnbsp;dignaflint; quippe quum nihil illis lit camnbsp;fandtiflimis Chrifti verbis commune. Hæce-1 nim loquendi genera deftgnant return craftarum terrenatumque coniumftionem , earum-que exiftentiam in fubiedtis conuenientibus,nbsp;amp; rf'txTiituf, quæ quidern coniundtio non efti-
285 citur ex illis verbis : fed verba fignificant con-iundtionem illam iam antea factam.Nccenimnbsp;vinum eft in poculo,cóquód dicitur, hoc clPenbsp;vinum : fed illud dicitur quod iam crar. At innbsp;verbis Chrifti,vos contenditis Corpus Chriftinbsp;efte in Pane vcl fub fpccie panis, vi vciborumnbsp;Chrifti. Atcnim ft veftra fimilitudo valcar,fc-queretur Cotpus Chrifti fuiftc in pane vcl iubnbsp;Accidetibus panis ante ipfa verba: ac ptoindcnbsp;non vi verborum Chrifti.Cæterùm,hoc fimi-Ic non conuenit cum eo quod dicitis, hancnbsp;Corporis Chrifti incxiftentiam eft’e fuperna-turalem amp; incomprehcnfibilcm. Qmd'quodnbsp;ctiamnum aliter vos ipft lentcntiam veftram e-uertitis ? Nam ex illis ipfis veftris fimilirudini-bus efhcio,Enuntiatum de quo difputamus,fi-guratum cfteiquia luperiorailla loquendi genera per Metonymiam vfurpantur. Rurfusinnbsp;Metonymia duo requiruntur, nempe Conti-ncns amp; contentum : quæ duo vera lint ncceftenbsp;eft ( non autem nud.a accidentia fine fubiedbo,nbsp;quas Metonymias Monachis rcliiiquimus ipftnbsp;rerum naturæ incognitas)atque, vobis itacó-cludcntibus,fequeretur: Corpus Chrifti reuera contincri amp; definiri In pane, vcl fub acci-dentibus Panis, ac proinde non clfc alibi .¦ vtnbsp;iamdocuimus,ex propria ftgnificationc verbinbsp;fmfizerijquum de corpore dicitur. Denique i-fta limilia non refpondent fententiæ Confub-ftantiatorum.Nullaeft cnim Metonymia quænbsp;vnquam eflicerc poftit hoc loquendi genus:nbsp;hoc eft vinum,id eft,vinum eft In,Cum,6e Subnbsp;hocpoculo.
Qbod autem nonnulli malunt cft'cSyncc-dochcn,incptiftimum eft.Nam vinum non eft pars poculi, nec poculum pars vini : ncc fontnbsp;limultanquarn partes totum aliquod confti-tucntes.Itcm Cœna D.non cftTotiim aliquodnbsp;compofttum ex pane amp; Corpore Chrifti tan-quam ex partibus totum euvoXor conftituentinbsp;bus. De ferro candente,fimilc ineptum eft.nbsp;Nam ilIc ignis in ferro, non eft fubftantia, fednbsp;Accidens in fubicófco. Accedit cnim amp; receditnbsp;citra fubiecti intcritum.Deinde longé vcriùsnbsp;dicitur,hoc eft ferrum, quàm,hoc eft ignis : ncnbsp;mihi dicendum fit, ea ratione ferrum ignitumnbsp;vocariignem ,quiafenfus exteriores itaaffi-ciuntur ab Accidente Ignis amp; eius opcratio-ne : quæ omnia ab iftis allata quam aliénanbsp;fint à T« amp; ab hoc argumento , facile in-tclligi poteft.
Sic etiam inftant ; quemadmodum in hoc verbo Remtteunfurttbtpeccata,Vlt;cmilYio pec-catorum non figuratur,lcd includitur realiternbsp;amp; cxhibetur: ita his verbis , Eloc efi Corpusnbsp;rnettm realiter includitur Corpus Chrifti.
Refpondeo, peccatorura temiftionem non inciudi tribus illis vocabulis (non cnini voca-bulis peccata temittuntur, led gratia Dei pernbsp;Iclum Chriftum, qui faétus eft propitiatio pronbsp;peccatis noftris, vt ait Apoftolus)[ieccxhibcri »•loen-’-.^auribus,fed ani mo credcntis,qui non vocabu-
la, fed rem vocabulis, fignihcatam vera ride apprchcndcnSjobtinetRemiftioncmpeccato-rum. Quid cnim fiquis tibi domum aut fundiinbsp;donauerit, cenlefne domurn ipfam aut fun-A. iiij.
^pocXI.
'oin.K.
«»Ai.
i$4 DE S AC R AM. MANDVCAT.
menta : quia res externæ per fe confiderabuH* tur duntaxat.ac proinde no erunt Signa.Naß'nbsp;fignum eft c«Tcvt amp; Sigillum. Eftigi-turreferendum adaliud, ncmpcadSignatuni)nbsp;quæ quidem ratio finevocabulisfiguratistc-étè intelligi non potcft.ltaquc qui dicit Sacramenta fine Tropo clTc intclligenda, iilc dicicnbsp;Sacramentum nó elle Sacramentum,quia tol-lit fignum, fine quo Sacraraétum non eft. Ian*nbsp;fatis confiât Tropos non elle in rebus, fedinnbsp;Vocabulis.Ex quibus cluccfcit noftri Theotc-raatis veritas.
Sediam percurramus ipfaSacramenta, Scripturam de Sacramétis agentem audiaitiUS.
In Circuncifione,fi Veteres verbum Circini' cidendtpuzè amp; fimplicitcrintcllexiircnt,nonpj(i.i''nbsp;fuillet Sacramentum. Sed admoncbanturillo jjJ'nbsp;exteriore figno,cor elfe circuncidédum: qiiodnbsp;fine tropo intelligi non poteft. Hue fpclt;ftan*I‘^inbsp;quæ fæpc occutrunt in Setiptura de corde cir-cuncidcndoiDepræputio cordisiDeincircun*nbsp;cifis corde auribiisiEt hçc prçelara apiid A-poftolum;£rfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi,\n(\u'ïz,ctrcuncifio tnpropd-
tulo in carne, non efi Ctrcunctßo ,fed Ctrcunaß^ cordis. Et quæ afferri poftùnt in illam fcntcii- 'nbsp;tiain. Atque hæe de Circuncifionc,quam fm^nbsp;tropo Veteres non intcllcxcrunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.j,:
Idem dico de Agno Palchali,Pauloipfolo- '' cupletiffimo interprète, hifee verbis : Paßkttnbsp;noiirumpro nobis facrificatum eßtnempe Chrtfitti-itasjue feïîum celebremus,nonfermento veterhnbsp;neefermento malttta ^fednonfermentatis panilgt;»-’ lt;nbsp;fincerttatis q}' 'veruatts. Similiter Io an nes id I*’'’'nbsp;quod de illo Agno fcriptum erat, os non con- j,nbsp;ßingetis ex eö,adChriftum retulit.Ex quo firAj ”nbsp;apud Apoftolum,Mofcs dicatur fide célébrai- 'nbsp;fe Pafcha,ne qui primogenitos perimebat,at-'nbsp;tingcrctlfraelitas. Eides igitur Mofis amp;:piorunbsp;Vctcrum nonfubftitit in Sacrificio amp; mandu-cationevifibili Agni pafchalisifcd iam tuinfi-de fpedabant, cum venturum quem loanncs lo*nbsp;præfcntcm demonftrauit, affirmauitque elfenbsp;Agnum ilium Dei, quipcccata Morte fua c-’T-piauit. Quinetiam Dominus ipfc Tic locuti'Snbsp;eft defanguine illius Agni: Eritvobis, inquifinbsp;S«^»«M(vt poftea explicat.)
In ahis Sacramentis veteris Teftamenti nd cro longior : hoc enim nobis débet futhc*;*“^nbsp;quod ait Paulus:noPiros eandem efcatni-^’^'nbsp;manducajfe, eundempotumjßiritualem btbijß-Eandem,inquam,nobifcum,ita cxponcntibi’Snbsp;plcrilque omnibus Vctcribus : non(vt quidamnbsp;exponunt) inter fe tantum. Id quodmanifeft*:nbsp;patettumex mente Apoltoli amp; fcriecontex-tus,tum ex nomine Chrifti, amp; ex verbo Bapd'nbsp;xXi/»illic vfurpatis : aeproptcrea Paulus vocatnbsp;elcam illam amp; potum ilium fpiritualcm.Qn^'nbsp;admodum in Ceena Domini, propofitis facn*nbsp;fymbolis, videlicet, Pane amp; Vino ,doccniuCnbsp;Chriftum elle perfcótiflimum animarum no-ftraruro alimenturoiita ilia ipfa dodtrina pro-poncbaturlfraclitisin Manna amp; in aqua qn^nbsp;ex Petra profluxit.Falluntur ergo qui aduciln*nbsp;nos fic difputant. Si omnes Ifraclitæ cibun*nbsp;fpiritualem ,hoc eft,Chriftum nianducauc-runt , inde fequi improbos etiam Chriftun*nbsp;mail'
dura includi realiter in vocabulo Donandi? Quid quod illi ipfi mutant fentcntiamîNam Iinbsp;huic obicôtionicrcdas,non iam dicendum e-rit CorpusChrifti elfeIn, Ciim, Sub panc,vclnbsp;fub accidentibus panis, fed efle In, Cura, amp;nbsp;Sub his verbis Hoc efiCorpus mewn'. Et quianbsp;verba non ore percipiuntur,fcd auribus, cua-nuit igitur Oralis ilia Manducatio, amp; iam di-céda crit Auralis.Quaniobrcmjita retorquea-mus hanc obiectioncm: Quemadmodum hæcnbsp;Luc verba Chrifti, refnittïïtnrttbipeccata^ Paralyticus auribus quidem pcrcepic, rem autem iliisnbsp;verbis fignificatara,ncmpc Rcmiffioncm pec-catorum animo amp; vera tide amplexus eft ( ha-huir enim rcmiffioncm pccca,torum,non quianbsp;Chriftum loquctcmaudiuit,fed quia in Chri-ftum loquentemcredidit) itain Cœna Domini,facra Symbola Corporis amp; Sanguinis Chrinbsp;fti ore quidem fumimus, fed rem facris iliisnbsp;Symbolis hgnificatam,hoc eft,Corpus amp; San-guincm Domini, non ore corporis, fed orc a-nimi, nempe vera fide manducamus amp; bibi-mus in vitara æternam.Atqucomnino propo-hta ilia fimilitudo aliéna eft ; Nam Remilfionbsp;noneftaliquid corporeum,nos verbdepræ-fentia corporis difputamus.
Sed aliud ctiamnum obiiciunt : In præcc-admhtan ptis tropos non elle admittcndos.Refpondco: primùm hæc verba Chrifti HoceltCorptts meïinbsp;quibus,cx iftorum lententia, manat vis rea-lis prælcntiæ Corporis Chrifti)non elle prçce-tiua, fedEnuntianua: nccahquis vnquam di-xerit.cx his foils '/eïbis-,Hcciptte,cûme(ltt-e,poi~nbsp;fe colligi realem illam præfentiani.Att|uehçcnbsp;noftra rcfponfio pofl'et fulHccreiVcrumcnim-ucto propiùs iddifpiciamus quod obiiciunt.nbsp;In præceptis,inquiunt,Tropos Scriptura nonnbsp;admittit. Itanevcrb? Qrad igitur hæc libi vo-iunt?
Matt.iff. Cauete afermento PharifiomwAnqaiz Chri-Deut IO. ftus;C«rc«Wi^/ff præputwm Cordts ¦z/e?/?'/:inquit vobisin iHSîuia. Solwtenodosnbsp;£1'4.58.' iiiiquitatis.Scmdtte cordanon veïltwenta , in-loel.i. quiunt Prophetæ. Expurgate vettia fermentumnbsp;i.Cor.5. utfitisnoua conCfierfio f\ncpi\z Paulus.
Matt.n. iugumfuperzios., inquit ille ipfe Chriftus. Adde quæ dicuntur de oculo erucndo, de ab-fcindenda dcxtra,dc tollenda crucc, amp; fcxccn-ta id genus. Sit.igitur prior hic error fuperio-ris obicâ:ionis,4*elt;ro^a^ti/4«,quod nos amp; copia amp; pondéré Cç-âmrev obruimiis. Alternbsp;error,quod Sacramenta confundunt cum midis præceptis. Etcnim Sacramenta, atqueimprimis Noui Teftamenti, funt ampliffima te_nbsp;Itimonia amp; figilla promillionura gratiæ Dei,nbsp;Remiflionis peccatotum amp; vitæ ætcrnæ.Qua-rc fnbiiciamus hoc tertium Theorema Thco-logieumcum duobus fuperioribusconucnies.
Nullum Sacramentumlinctropoplcnc cx-plicari amp; intelligi poteft.
Atque id nobis probandum eft, primiim, rationc, deinde Scripturæ locis. Ratio pctiturnbsp;ex natura amp; àogt;m Sacramcnti,quód vulgo dc-finitur eile rci facræ vitibilc fignuni. itaque, finbsp;vcrb.a in Sacramentis vfurpata nude amp; fimpli-citer tantiim intelligantur, non erunt Sacra-
1
-ocr page 313-CORPORIS CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xgj
|
manducarCjin Cœna D.quod tarnen nos vehementer negamus. Nam illis impofuit falfa in-terpretatio vocabuli Sfiritualis, quod intelli-gunt de ipfo Chrifto, quum tarnen Paulus ira appellct Mana amp; Aquam rupisinimirum qua-tenuserant venturi Chrifl:iSacramenta,nonnbsp;autem corporalia tantùm alimenta. Hue addenbsp;htb.8.5. ^.poftolus ad Hebræos copiofiffimèdif-¦oamp;c. Icruit de Veterum Sacramentorum amp; ccre-moniaruin vera fignificarione. Nee enim du-biumeuiquam elle poteft,quin fidelesIfraeli-tae vetera Saeramenta eclebrantes, animos abnbsp;rebus fignifquc vifibilibus ad res ipfas fignifi-catas traduxerint. Arque hæc de Saeramentisnbsp;veteris Teftamenti. laravt de noui Teftamenti Saeramentis a-gamus,Baptifmum non intclligimus fine Tro po : iquippc Paulum audientes aflSrmantem,nbsp;Cj! 3. QMtquot baptizjttifunt^eos Chrillum tndmjje : innbsp;mmem Chriiiifuijfe baptizatos : per haptifmumnbsp;cum Chrilio confepultes e^e.,amp;c. Quinetiam Pe-iPtt-j. triis ait »Wferuariper Bapttfmnm, nonnbsp;nbsp;nbsp;fordes curms abluuntur , fed tjno Chriilutn pro nobis à monuis ex citatum certa conßnentta ample^imur.nbsp;*‘’«•3. Id quod Chriftus Regenerationis vocabulonbsp;fatis expreffit. Qux quidem omnia fuperioranbsp;loquendi genera line Tropo intclligi non pof-fiint. Supereft S. Cœnæ Domini Saeramenrum, cuius verba, cxiis quæantè diximus, affirmo,nbsp;rcchc intclligi line tropo non pollc. Eft enimnbsp;Sacramentum ; nee vlla ratio aft'erri poflit curnbsp;violctur ipfa ratio amp; natura Sacramcnn.-nccnbsp;obfcruandusfit ille loquendi vlus quem vide-nius in reliquis Saeramentis obferuari.Namnbsp;quod ifti folent pro ws-as-ftid iplum de quonbsp;agimus,amp;quod inter nos controuerfum eftnbsp;adtvtCjiam antca inanem illam Principij pcti-lioncm eiccimus. Quid ? qui aiunt non licerenbsp;fioc Saeramenrum Cœnæ Domini ex aliorumnbsp;Sacramentorum natura amp;c ex vfu loquendinbsp;Scripturæ potiùs exponcre, quàm ex hunianisnbsp;lomniis amp; commentis : certe vcrillimc in illosnbsp;quadrat quod aliquis dixit,hanc elle non Icié-riam, fedlitigiofam ignorantiam. Audiamusnbsp;ergo Paulum ira vtrunque Sacramentum fan-âilfiinè Sc veriflimè coniungentem./« vno ßii-*•^«.11. ntu nos omnes invnum corpus baptiznti fumusifi-«e Judtt,fiue Cr£ci,ßue ferui,fiue ltbert:(:ß- omnesnbsp;invnum^iritumpotatifumus.Q^ïc It dari rationbsp;nonpoteftjcur in rebus fimillnnis, amp; quarumnbsp;idem eft obicctum,idem fundamentura, idemnbsp;finis,tanta diffimilitudo conftituaturzeur Tro-pum illi admittunt in Baptifmo,fi Coenamnbsp;Domini fine vllo tropo intelligendam ellenbsp;contendunt; Quod fi Tropum non admittuntnbsp;inBaptifmo(nam exiis nonnullos hueprope-modum acccdcre video) cenfent-ne verumnbsp;Chrifti Sanguinemaut Spiritum SanStumaninbsp;mas noftras Chrifti Sanguine abluentcm, ellenbsp;in Aqua, cum Aqua, velfub Aquaîfiid exifti-mantzeur ergo tantoperein CœnaDomininbsp;vrgent To^iiTot’,quandoquidem nufquam extatnbsp;hoc loquendi genus de Aqua, Hoc eftfanguisnbsp;Chriftizvcl,Hoc eft Spiritus S.Rurfus quorao-do Spiritus S.cft præfens In,Cum,Sub aqua in |
Rom.f. Epli.5. Col.i. G-al.j. Tit 5.amp;C* Baptifmo? num præfentiâ ellentiæ qua vbique eft, quia eft Deus ? fed quid hoc ad peculiarcnbsp;My fterium ? Num præfentiâ gratis? At Paulusnbsp;id non patitur. Seruuuitnos^ irsc^iCyperlauacru Tic.3.nbsp;Regenerationis; cèquot; Renouationis Spiritus S. ijuemnbsp;effudit in nos copiosi per leßsm Chriilum Seruato-rem nostrum, amp;c. In nos^ inquit, non in Acjuaniynbsp;quippe quum aqua non fit fubieótum, «TtET/aernbsp;præfentiæ gratiæ Spiritus S.Nec enim aqua rc-gcneratur,fed homincs.Ergo quemadmodumnbsp;Aquæ ablutio eft exterior, ita ablutio fangui-nis Chrifti per Spiritum S. eft interior. Redènbsp;enim loanncs ; Lauitnos àpeecatis noHrispernbsp;fangttinemfuum. Qui verb tantam diflimilitu-*nbsp;dincm inter Baptifmum amp; Cœnam Domininbsp;conftituuHt,proférant igituraliquamcaufam,nbsp;cur minus fit fpiritualircrRenafci,quam fpiri-tualiter nutririznemihi fitconfirmandû,quodnbsp;palfim extat inScripturaz arótiffimam Coniu-étionem cum Chrifto, adeóque vitam æternâznbsp;non minus Baptifmi, quàm Cœnæ Domini fi-ncm amp; vfum elfe. Verùm age, progrediamur ctiam vltcrius, amp; Sacramentum Cœnæ Domini fine Troponbsp;amp; figuratalocutione explicari amp; intclligi nonnbsp;pollc, probcmiiscx circunftantiisipfislocorum Scriptutæ,in quibus de hoc Myftcrio .igi-tur,qu3S circunftantias nos itafigillatim rc-ccnlcmus. I. Quum Chriftus (licet cxprefsc.non faciat mentioné Cœnæ D.)re ipfam qûæ nobis in S.nbsp;Cœna proponitur nobis explicarct amp; Capcr-naitæ fanótifsimam illam concioncm de Man-ducada Carne amp; de Bibendo Sanguine Chrifti perhorrefeerenr,quippe ipfa vocabula lini-plicitcr,propric amp; fine tropo intelligentes z tunbsp;Chriftus, Spiritus efilt;]ui viuificaty Caro nonpro^.nbsp;defi ^uidjuam : verba locjuor vobis Sptritusnbsp;funt (ß-vttafunt. Quæ quocunque tandem modo exponantur, certe nos abducunt à fimplicinbsp;propriique verborum fignificarione , quodnbsp;quidem line Tropo fieri non poteft. I. Quum Matthæus commémorât famfti huiufccMyfterij inftitutionem, ait Chriftiii-ta de Poculo dixiflc z Btbite ex hoc omnes, hoc eß-enimfanguis meus TH oui T eUametiyi^^Hodpro mulnbsp;tts effunditur in Remißtonem peccatorum. Lucasnbsp;autem amp; Paulus ita recitant verba Chrifti, ,,cor.n.nbsp;Htc caltx efi nouum Te^iamentum tn fanguinenbsp;meoy^uiprovobis effundttur. Mcyii illi omnesnbsp;rem vnam candcmqucdixeruntzquum dictatenbsp;S. S. nobis ilia fcriptis tradidcrint. Ex quo cf-ficitur , hæc duo iQS'utap.éit Sc æquipollcre.nbsp;Hoc eßfanguis meus Hout Teltamenci : Et, Hocnbsp;eß iHouum Teiiamentum infanguine meo, quodnbsp;fineTropo fieri,quis vnquam dixerit? Quodlinbsp;vinum non pofsit dici Nouum Teftamentum,nbsp;nifi Tropuà admittaturzbe Panis nulla aha ra-tionc dicitur Corpus, quàm ea qua vinum di-citurlanguis,cflicicur,in Chrifti verbistropum neceftarib fubeftc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-î^^ua. in- Sed antequam pergo rcliqua commémora- ter/reta-re, nobis refellenda eftnonnullorum interpre horum ratio, qua Pauli Sc Lucæ alioqui clarifsimisnbsp;verbis libenter velint tenebras oft'underc./«nbsp;fanguine meo, hoc eft iizujuiunt, Cum fanguine feilitur- Ioan.^lt; |
•gt;
tl
186- DE SAC RAM. ;
meo.Natn quod Matthæusamp;Marcus Græca Phrafi dixerunt, Hicefifanguis mens Noui Te-fiamenti.'LMCHi Si Paulus Hebraica phrafi dixenbsp;ru nt, Hocpoculum Nouum TeAamentum efl- innbsp;fanguine miofitoc eft,Cum fanguine meo.- Hçcnbsp;illi.Verumcnimucro in his'tetE)\s\Hocefifanguts mens Noui f eltamenti^caï dicant Phrafinnbsp;elle Gtæcâ non video, quum aperte ilia phra-Heî)^” extet apud Mofen nis'vet'ois ^ Eccefanguisnbsp;' ¦’* ƒ^Ez/erA: quæ verba fic Apoftolusinterpretatusnbsp;eft T«T0 a?/xaAd phrafin autemnbsp;Hebraicam quod attinet, fatcor litcram Bethnbsp;apud Hebrxos, vulgo exprimihis particulisnbsp;ln,amp;,Cum;fcd ita,vt fimplcx coniunólio nonnbsp;fitiritclligcnda, fed potiùs fignificcturcaufa,nbsp;ratio , modus,inftrumentum atque omninonbsp;e-uvaiTiflv rei alicuius. Sic cnim intclligcdi funtnbsp;Pfjl.jj. icquentes loci.-ZVow feruatur Rex in multo exer-Pliil.4. citu.Omniapofium in Chribîe ^ui me corroborattScnbsp;fexcenti loci confimilcs. Atque vt ad Pauli amp;nbsp;EpEefu. Lücæ verba de quibus difputatur, propius ac-
¦ cedamus :fic alibi Apoftolus,/«fAjîclt;îA izz/ri!«-guine ipfius feruabimur ab ira per ipfum. Propin-‘juifaât ePtis infanguine ChrtPii. Quod alibi i-Jem Äpoftolus dicit perfanguinem t cap-st.-^(,qucmadmodum etiam exponenda funt il-Kcb 1° quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^P ° °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conculcaritfanguinctn
' »»y»à/«erlt;ïfy^»ôfrÿ’elt;îfz«,ideft,pcrquem,vtillc ipie exponit poftca : vtfanbfificaret populumpernbsp;proprturnfangutnetnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? i/iis aîptt'bÿÇ.Sïc etiam
Zicli.9. iiitclligcndafunt quæ fequuntur. Seruaberis in foederis ,fiue, Teiiamenti : Lauit nos anbsp;peccatis no^ris in fanguine fuo.Redemibii nos Deenbsp;finguine tuo. Laueruntfiolas fuas ac de albarutnbsp;in fanguine Agniy Sc confirailia pcrmulta. Exnbsp;quibus facile intelligitut apud Paulum Sc Lucanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non exponendum elle, Cum
. fanguinc, quafi quædam incxiftentia fignifi cctur , vcl Concomitantia rcalis. Semcl enim paffus eft Chriftus, amp; femel cius fanguis fufusnbsp;eft.Et fttdus ipfum perpetuo durât: fancitumnbsp;autem eftfoedus Chriftifanguinc,quatenus il-Ic fanguis fufus eft ; ncc propterca nccelle eftnbsp;fufioncm ipfam femper clfe cum focderc : Ita-que Infanguineeft,pcr fanguincm:vt fit fen-lus : Hoc poculum eft nouum illud fœdusnbsp;quod pacilcor meo fanguine. Chriftus enimnbsp;ell Mediator noui fœderis line Tcftamenti:nbsp;quia fcipfumDco obtulit pro nobis. Et vt A-Hcb ? poftolus ait, ob id M.edtator nout Eeiiamentinbsp;eflt^tmorte intercedente ad redctnptionem earumnbsp;prsuaricationum t^ua fuerant fub prtore Eella-tnentOy vocatipromißione^ accipiant aterna hare-Ibid. dttatis. Item, Q^nto magis fanguts Chrillt cjuinbsp;per Spiritum sternumfeipfurn obtultt tnculpatumnbsp;Deo, purgabit confeienttam vellra a mortuis epe-rtbus adferuienduDeo viuo? Atque hæc de veranbsp;huius phrafis iuterpretatione, Porto , ncillanbsp;quidem interpretatio quam aftcrunt vllo modo fenrentiam ipforum adiuuat.Nam non vr-gemus tantum hanc particulam,In ; (quam ifti
• perperam cóuertunt in prxpohtionem Cum) fed totum hoc complcxum, Htc caltx eflNo-tiumEesiamentum tn Jangutne meo. Semper c-nim quçro,quinam Calix fit nouti Tcftamen-tu: an propriè Si tiß ‘TOfHToi', an verb figurate.
M AND VCAT.
E(rcpfopric,nó cxiftiino dióturos.'quiaotntt^^ omniü liiiguarij phrafcs cosdeficcrent. Qü?'nbsp;re rcliqiium eft, vt fit figuratum loquendinbsp;nns. Ecquis cnim dicat, Sanguincm, amp;focdtisnbsp;quod fanguine fancitum eft, elle vnum idem*nbsp;que realiter? ac non id potiùs adhibito Troponbsp;intclligendum efté?Etquia nos adHcbr^^^Q^nbsp;reuocantjveliin attente expendant quodMo'nbsp;fes de Circuncifione commémorât hisnbsp;\gt;\s-.Clt;infirmahe, inquit Dominus, FœdtMmcH^nbsp;intermeamp;tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tntirfernen tuum pofite,
ttbi Dem ef femint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paulo poft.-Ase'/
fœdm meurn ^uodohferuabitis ; Circnncidetnri^ -vobts omnis mafcnbet^ç^c.ïtcra'.Eritfœduinbsp;cum carne vêtira. Tu m fubiicit ; Et erftjinqui^’nbsp;frderis inter me (f' vos. Ecce tibi tU*nbsp;imprimis confidcranda. Vnum, quodnamf'Çnbsp;illud fœdus:nempe,vt firn tibi Deus amp; feiuin^nbsp;tuo.Sccundumnpfam Circuncifionem vocai*nbsp;fœdus:/û?^/«J meum in carne z/erZr^ï^inquir.Tef'nbsp;tium;cur Circuncifio voceturfœdusrncmp“^)nbsp;quia eft fignum fœderis ; Infignurnfœderii : if 'nbsp;quit. Non fignum iilud inane quale ifti nobi^nbsp;obiiciunt (infuum commentum, nonihuo-ftram fenrentiam difputantes ) fed quale dc-fcribit Paulus, vt fit fignum amp; figillum certijj-fimum. Sic enim Paulus, ^ccepitfignum Cirdf-cifiontsfigtUi luiîttiixfidei. Atque hæc de phta-fi Hcbraica : cuius opem fruftra imploraruiitjnbsp;vt noftrum illud argumentum fortiffimumnbsp;Pauli amp; Lucæ verbisdedult;ftum,noua quadai”nbsp;interpretatione declinarcnt. Denique (qu'®nbsp;Tcftamenti voeem nonnulli vrgenrjS.Doffli-ni Coena norzeontinet tantum ipfum feedusnbsp;quod Chtifti fanguinc fancitum cft:fed conti'nbsp;net etiam figna amp; figilla ipfius fœdcrisiacptO'nbsp;inde nihil minim eftfi Chriftus figuratis vet'nbsp;bis,non folùm in Teftamento,fedetiamit*nbsp;Sacramento condendo, Sacramentaliter lO'nbsp;quutus eft. Sed iam pergamus alias circiinft^'nbsp;lias recenfere, ex quibus manifeftum fiat,nbsp;ba Chrifti de quibus iam difputamus, dieb-gurateintelligcnda.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Paulus itarecitatverbaChrifti,’ corpus meum /juodprovobis fiangitur.Nit^di^^nbsp;ad fraftioncm panis rcfpiciens qua futnH’^nbsp;cruciatus dolorefque Chrifti exprimuntiif*nbsp;Confiâtautem Corpus Chrifti fraóldnó fii'*'nbsp;fc, ncc frangi potuilTe. Ita cnim fchptuni er^t' *nbsp;Non confiingetur vUum os ipfius : vt ait loanOt^’nbsp;poft Mofen.Quare hoc verbu Eragttur a Paumnbsp;vfurpatum, figurate intelligendum eft.nbsp;quod nonnulli ex Pontificiis refpondet. Cot'nbsp;pus Chrifti non potuille Frangi, prout in ctu-ce pendebat, fed Corpus Chrifti fubfpecio^nbsp;accidentibus panis verc contincri, vt alifif*nbsp;rationc ncmpeaccidentium,vere aftirraatipfnbsp;fir quod frangatur,inquiunt:Hoc, inquainjOOnbsp;ftram lentcntiam confirmât. Qupmodonbsp;fraótio Panis,vel, vt illi ridicule dicunr,nbsp;dentium panis, poteft dici fraótio Corpotisnbsp;Chrifti,nifi figuratè?Id quodilli etiam dicuot»nbsp;his vocabulis : Aligna ratione affirmari pv'nbsp;Porro ifti homines maximoperè refiliuntnbsp;mere Pauli, qui loquitur de Corpore Chrfih’
. quatenus crucifixiim fuit pro nobis
CORPORIS CHRISTI. ïiotó/rlt;w?ór, inquir. verba rcfpondcnc amp;prçbccmcncifuumCorpas?Sidat,ccquibus » hifee verbis Euangeliilariim '.QMd pro vohis verbis? nonne his verbis. Hoc efiCorpns fftenm', Ibid. if’ tr,tditi(r,ijnodpro vobiî darur,cjaæ ad ipfarn Chrifti-mortem referenda funt. lam qiiumnbsp;Chriftus S. Cœnam inftituens, Panem fregir,nbsp;non tune pafluseftpro nobis: quod miror abnbsp;iftis Pontificiis non aniniaduerfuni,qui toriesnbsp;luumMiifx Sactificium,Incruentum appel-lintjipfumquc volunt, fcilicct, ad S. Cœnamnbsp;referte. Mancat igitur quoddiximus, verbumnbsp;Franÿtur apud Paulum ita fuiifc vfurpatum,nbsp;vt fradio panis, fit fignum doloruia Chriftinbsp;quos ipfc in cruce pro nobis perpelFus eft : Acnbsp;propterea,itadictante return confequenria,nbsp;Panis eft fignum ipfius Corporis Chrifti,
'•Corn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolus de co qui indigne ad tantum myfterium accedit. Iudiciumflbiman~ ducat 'Cr btbtc, Quæ omnia vt reclè amp; àtaKÔyucnbsp;cxponantutjtropus cftnccellarió adhibendus. Hoc orationis complcxum;yl/.!?//^/«rlt;2Z‘;, fioce/lCorpus meum-, nili tropus adhibeatur,nbsp;intclligi non poteft. Nam ad oralem mandti-cationem reftringi non poteft vocabulumnbsp;Mandacandi, quandoquidem Manducarc, cftnbsp;cibum ori impofitum contercrcamp;in ventri-culuui demittere, Quod abfit vt de Corporenbsp;Chrifti dicatur.lmb ipfiMonachi illud referütnbsp;ad accidentia panis, quorum rationc Corpusnbsp;Chrifti dicatur atteri dentibus. Quodquidemnbsp;fine ttopo non poteft intclligi. Neevero audiendaeft hæc illorum diftin-Manducationem Corporis Chrifti elle myfticam quidem,fcd non figuratamific cnimnbsp;incurruntiuà'gt;vûiavTtAex:ta.Nos cnimdcvo-cabuhsôc c^èàTpMT« difputamus; illi de reiplanbsp;loquuntur. lam figurata locutio non tollit reinbsp;veritatem, led earn tacihùs explicat, amp; fempetnbsp;cft figura àrc ipfa diftinguenda. Iraque licetnbsp;Corporis Chrifti Manducatio figurarè dicatur, ramen tes hoc loquendi gcncre fignifica-ta,cft vcriirima,non autem figurata aut tropica, videlicet,arólilTima cum iplo Chrifto con-iunólio,vt alibi diximus. Quare ifti perpcramnbsp;faciût, quiMyfticLimopponant Figurato, quitnbsp;potiùs diuiua myftctia folcant vt plurimùm fi-gutatis verbis adumbrari, quippc quæ verbisnbsp;latis propriis exprimi non polîint. Pudeat autem Pontificios qui equum de Spi-rituali manducationc loquuntur, quæ fit in Cœna Domini per fidem , animo credentis,nbsp;camvocant Metaphoricam amp; merèfpiritua-Icmfumptionem Corporis Chrifti amp; fangui-nis ipfius: non fecundùm fc,fed fccundùm eo-rum cftcôtum : putà Iccundùm donum gratiæ.nbsp;l læc illi,copiosè à nobis in tuperiori Tradtatunbsp;rcfutati.V etùcnimuerb vnde illa fumptio Cornbsp;poris Chrifti, quæ fit in Cœna Domini per fidem 5c animo credentis,nifi quia Chriftus dac |
de quibus difputamus ? critnc figurata loqiiu-tio refpedu animi, amp; non erit refpedtu Corporis: vnde tantum difcrimen?vbi tanti dilcri-minis tc poTo'v î En hominum fomnia î Quod fi palàm quod fentiunt profcrant:certè negabur,nbsp;Chrifti Corpus pcrcipi vera fide 5c animonbsp;credentis: atquc ita impiecontradicentChri-n. iT 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• O • r rv- loan.if. Ito apud loannem concionanti, amp; iplam Ui-thodoxam Antiquitatem repudiabunt: led ré hanc confccimus in Tradlatu de Spiritualinbsp;manducatione. Quæquum ita fint, iam corû quæ diximus fumma facienda eft:5c,iaól:is fuperiorü Theo-rematum fundamentis, Conclulio noltra adnbsp;hunc modum extruéda. Quandoquidem Scri-pturæ loci funt ex ipfa Scriptura,5c locis con-Ïimilibus exponendi ( rcdlè enim Clemens A-lexandr.quçdcmonftrantur,conrirmandafuntnbsp;ex fimilibus fcripturis,inquit)nccpoirunt Singularia Indiuidua de aliis Singularibus Indi-uiduis nifi figuratè prædicari : 5c ca cltSacra-mentorum natura, vt fine tropo plané cxpli-cavi amp; intelligi nonpolIintiQuinetiammani-feftum cft, ex iplis Circunftantiis, Sacramen-tum Cœnæ Domini adhibito tropo elle intcl-ligendura : Confequitur, hæc Chrifti verba;nbsp;hoceflt Corpus meum;amp;c, hoe ejlfanguis meus-.nonnbsp;fimpliciter,vt fonant, fed figuratè,cxponendanbsp;elle : Siue Tropus in vno ex his vocabulis, fiucnbsp;in toto Complexo conftituatur. Quifnam igitur,inquics,tropus hïc cric ad-niittendus? Nempc idem qui in omnibus Sa-cramentis: videlicet,vt nomen rei Significarx ipfiSignotribuatur,vcl Signum à re fignaranbsp;denominetur ; idque potilfimùm duabus denbsp;caufis. Primiim, propter conuenientiam 5c li -militudinem Signi 5c Signati. Deinde , vt hacnbsp;ratione fides nollra magis magifquc confir-metur ; ccrtóque ftatuamus ex verbo Dei, nosnbsp;elle per fidem rei fignificatæ participes.Nee c-nira Sacramenta funt ligna nuda ( cuiufmodinbsp;funtinanes ftatuæ) fedfunt ctiam Sigilla veritatem ipfam in animis noftris obfignantia : vtnbsp;patet ex Paulo, qui Circuncifionem vocauitnbsp;«¦H/aaor 5c (Tippaj'ÎJ'ajVt alibi diximus. Quemad-modum igitur certus fum ac fentio me in S.nbsp;Domini Cœna Signa externa Corporis 5c Sannbsp;guinis Domini ore corpoteo accipere:ita ccr-to credo, me fpiritualiter 5c vera fide cfticaci-tate Spiritus S.veritatem illis Symbolisfignifi-catam , 5c ipfi fidei exhibitam pcrcipere. Arque hoc ita elFe, Paulus vno verbo declarauit,nbsp;quû diceret.C/jAce?» eut benedieimtis eflecommitnbsp;CAriffi.Atenim Chriftus dixe-rat,Caliccm elle Saiiguinem,quum tamé Paulus dicat,Caiicem cilecommunionem fanguii-nis. Ex quo pcrfpicuum cft ; Calicem vocarinbsp;fanguincm : eb quod fideles, hoc Sacramentonbsp;piè cclcbrando, funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5c vercparticipes Corporis 5c Sanguinis Chrifti, eo modo quo diximus. Hunc Tropum, quem ego Tropum Sacra-mentaiem appellate folco, in omnibus Sacra-mentis elle confiderandum, fubiedis aliquot Pxdog.1. Exfo/itia •virbrrumnbsp;Cltrifti. |
¦y
188 D E S A C R A M.
teftimoniis itaconfirmafniis.
CivcLincifio fignum Sc figillum fa;dcris,vo-cacurfœdus.
Agnus,Signum amp; /zvn^oerw'»' rranfitus Domini , quum primogenirosÆgyptiorum per-CLitcrctjVocacLir Tranfitus,P.itt'ha.
Petra,fignum Chriftigt;vocacur Chriflus,
Area, fignum Domini, vocatur Dominus, Rex gloria:,fortitudo Dei,Deus.
Terra Chanaan, fignum quictis, vocatur quies Domini.
Columba,fignum Spiritus S.vocacur Spiritus S.
Ex quibus amp; confimilibuslocis rcótè amp; có-ucnientcr dicimus, Pancm, Signum,SigiHum Sc p.gt;'«iJ.ilt;xuuciv Corporis Chrilti, vocari Chriftinbsp;Corpus,his cï}3ïs.,Hbc eß: Corpus meurn.
Sedquia nobis occurritur ànonnullis, qui locos à nobis induótos aliter cxponunt:paucisnbsp;forum interpretatio refclienda cll. Circunci-fio,inquiunt,nó fignificat fmdus,fcd eft ip(umnbsp;iœdus,quia Circuncilio non cfl: fine verbonbsp;promiflionis. Atqui id non cft nobifcum, fednbsp;cum Paulo litigate. Sic enim ille de Abralia-mo. ^ccepit Signum Circuncifionis. Et expreflisnbsp;verbis Dominus, qtium Circuncifionem un-ftitucrct. Circuncidetis carnem preputij vesiri-)^nbsp;hoc ent in fignum foederis inter me tß- vos\ Sc pau-Ib ante : Hoc efl fœdtts meum ijuod obfierun-bitis: Circiincidetur inter vos omnismafculus. Exnbsp;quibus raanifeftumeft, Circuncifionem ellenbsp;Signum fœderis,amp; proptcrca vocari fœdus. I-pfum autem fœdus Dominus commcmoraue-rat his \'cr'o 'w.Vtfim Deus tuus amp;fiemints tutpofinbsp;te. Quarc licet in Aólionc amp; celebrationc Sa-cramenti, verbum cum Signo coniungatur,nbsp;tarnen, tpod ad naturam attinct, fempcr Signum iplum à rcfignificata diftinguitur. Sicnbsp;Paulus diftinguebat Circuncifionem carnis,nbsp;quam dicit eile in propatulo, à cordis Circun-cifionc,quant alibi vocat Circuncifionem nonnbsp;manu faólam et;^«/pa«’9/»T0i'. E t, nc.longiùs ab-earaus,id fittis ell pcrfpicuum ex Domini verbis Circuncifionem inititucntis •. fœdus meumnbsp;ent in carne veHra.'Ùa.m verbum fœderis eile innbsp;carne, puto iltos non didturos. Sic etiam Sab -bathum erat fignum fœderis Dei:vt extat apudnbsp;Mofen Sc apud Prophetam:Slt;«^/’lt;ïrZ?lt;î rue a dedinbsp;eis^vt effentfignum inter me iQquot; inter eos ¦, ißr fciretnbsp;lt;juod ego fam Dominus fanctificans eos : ac proin-de Sabbatha vocantur fandla.
pergunt : Agnus Pafchalis ncc e-rat, nec fignificabat tranfitum Domini, fed Chriftum verum Dei Agnum.NecMofes dicitnbsp;quod Agnus fit Pafcha,hoc cft,tranfitus.- Hæcnbsp;illi.Qiiod attinct ad Moltn,hæc lunt eius ver-Exod.ii. \3Z'.Comedetis earnfeSltnantes:T'ranfitus Domininbsp;eflHam tranfiboper terram tÆjyptt nobie illayCrnbsp;percutiam omne pnmogenitum tn terra eÆgypti,nbsp;i^ßc. Etfanguis ille ertt vobis infignum in domibusnbsp;tn putbus eritis : cumcjuc fanguinem ilium videronbsp;prateribo vos, nec ent tn vobisplaga internectonis.nbsp;Ex quibus pcrfpicuum eft Agnum vocari crannbsp;fiturn a Mofc. Nam quod illi conantur verbanbsp;Mofis ita eiudcrc quaU dixerit,Elle,hoc cft,ia-lam imrainete Tranfitum Domini vei Angcli
Gcn.17.
Vio.ij.
ExoJ.14.
I.Cor 10.
Pf. 14. amp; 47-amp;73.
Pïal.ÿ^.
Hcb.3.amp;
4-Ioan. I.
Zoc» Sct'i-jtcurifvin Jicàeur Ànbsp;fibp. M-tterfiiria-rii inter-fretatitt-)ie-
De üteun cißuiie,nbsp;Rom,4.nbsp;Ccii.17.
Rora.i. Col.i.
Gen.17.
Exod.}!. tzec.io.nbsp;leuit.13.
De ylgna
M A N D V C A T.
percutientis,plufquarn ridiculum cft.Friniiia' enim nonconucnit cum phrafi Hebraica,q^®nbsp;fic fonat ad verbum, Tranfitus hoc Domino •nbsp;fic refoluenda eft: Hoc,eft»TranfitusDorniai’nbsp;cxillius linguæ proprietäre. Deindc,elfctia^'nbsp;tilis repctitio infequente verfu, vbiTranfit''^nbsp;Domini iamiam inftans dcfcribitur. Dei’itlquot;'^nbsp;fatis conftat Agnum ilium vocatum fuilh-’l’/'nbsp;lach fiuePafcha,adeó vt dubitari de nofiW^”' p.;nbsp;terptetatione non poSiz.Eollite vobisnbsp;amp; mablate Pafcha, Sacrificabis Pafcha Dogt;»i’'0nbsp;Deo tuo. Quumfilij veHri vobis dtxerint : Qfl.nbsp;nam esi hic cultus veHerr RePfondebitisnbsp;Pafcha Domini,^uiprateriitdomosfiliorum lfi^‘ _nbsp;in zÆgypto (juurn caderet tÆgyptios, ßf dotno‘nbsp;noHras Itberautt.Wxc Mofes ipfe nobis ratiO'nbsp;ncm reddens quamobrem Agnus ille vocat^'*nbsp;fucrit Tranfitus Domini. Nam data opera tOpnbsp;petit verbum Hebraicum /’^ze/7,quod tranlj'nbsp;refignificat :itavt qui dchacre dubitat,'**nbsp;nunquam Mofcnlegille vidcatur.Atcnini,!”'nbsp;quis, Agnus fignificabat Chriftum. Benenbsp;ras; led vnde tandem fic ratiocinatis : Ag””’”nbsp;non fignificaffc tranfitum, co quod Chrilfi”’’nbsp;fignificaucrit’Ego verb fic potniscolligo:nbsp;gnum,eb qubd tranfitum fignifioauerir,Chf''nbsp;ftum figmficafle.Quum enim IfraclitarunilO'nbsp;res Agni illius madtaci fanguinc oblincrétuOnbsp;ne Angelus tranfiens cospercuterct, ca rest/'nbsp;pus fuit illius Redemptionis pcrfcdliffi']’'^’nbsp;quant Chriftus, Agno illo adumbratus,clfi‘l‘’nbsp;fandhiflimo fuo fanguinc perfecir. Itaquf *’ ip'nbsp;Paulus: Pafcha noHrum immolatii efl, nepe
.• quandoquidem idem Agnus fuit, gnum tranfitus Domini,amp; typus Chrifti’f’''nbsp;turi, nec ea inter fe lunt opponenda, quifP^nbsp;quæ ardtilîimo vinculo coniungantur.nbsp;propter venturum Chriftum pij vctcrcslib'^'jj;,nbsp;rati funt. Sic enim Apoftolus, Perfidempof‘flnbsp;Pafcha,!^;' ejfufionem tllamfdngutnts : ne tfutpofi'nbsp;mebatprimogenita, ipfios tangeret. Nonnullinbsp;pontificiis nocdiucrticulum contmentifi’*’^’nbsp;Agnumilium fuille vocatum Pafcha tanqu^'”nbsp;nomine proprio, quemadmodurn Scipio fl'nbsp;catLis eft Africanus,idquc fine figura, intpriuf-Ridiculum : quafi verb Agnus quidamnbsp;vmeus amp; fingularis, qui ab exitu Ægypbnbsp;que ad tempora Chrifti durauerit : acnonp°”nbsp;tiùs finguli Agniinfaniiliis Ifraelitarumnbsp;dlati, Ita vocati fuerint, facræ illius Adtio“‘*nbsp;tempore. Itaque femper deuciiiendum eft^nbsp;rationent iplam propter quam Agnus illç'^^7 pcnbsp;cacusfit Tranfitus.Conftat autem cxMoftjH'nbsp;raelitasntyftcrium hoc célébrantes , comO’^'nbsp;moralle beneficium Domini,qui illosabnbsp;gelo pcrcutientc libcraucrit. Manet igiturW'nbsp;pcriusilludnoftrum argumentum. .
Deinde fic obiiciunt,PaulusnonIocutusd de Petra folida amp; manente, fed de Petra 4^’'nbsp;fequebatur, quæ erat Chriftus. Erat citin’ 1’“^'nbsp;tra fpiritualis,fpiritualeni aquam exhibés:”^'' 1nbsp;que fignificabat Petram fpintualem.nbsp;qui fimul perinique fuccenlcnt Augiill’P®nbsp;qubd Pauli locum ilium de Petra Cliriltum*'' ‘nbsp;gnificante intellexerit. Nos autem nouaift^'^’nbsp;intcrprctatioitem ita rciicimus. Pnmùm,nbsp;Utt-
I,
le
|
CORPORIS ucrtiintipfam ordinem Enuntiationis.Quum '•Cor,10, cnim Paulus dixcrir, Petra, eratChriiimX’Ax Henbsp;cnuutiant,Chiirtus erat Petra,quod no eft A.-poftolum intcrprctarijfed cius Enutiationeranbsp;præporterc comnuitare. Secundo, in hac ipfanbsp;illorum Enu ntiatio ne,erat P etrayVto-pus ncccllario confticuendus eft. Nec enimnbsp;ChriilusorTOjç,nomine propric intellecto,Petra elEnec ctiam dici poteft, Petra fpiritualis,nbsp;nifihguratè amp;pcrfimilitudincrn Pctræcor-porcæ;Ita,quum maxime volunt figuratas lo-cutioiKs declinarc,ad figuratas locutioncs re-uoluuntur. Porto, ex loci circûftantia fatis eftnbsp;perfpicuum, Paulum loqui de Petra ilia vndenbsp;inanarunt aquæ in deferto. Ibi cnim paucisnbsp;perçurrit illam de cxitu Ifraelitarum ex Ægy-pro hiftotiam, facitque mentionem nubis amp;nbsp;• maris ; tu fubiicit permulta quæ in deferto If-raelitiscótigerunt.Itaque licet ita Icgcremus,nbsp;Chriftus crat Petra,tame propter circunitan-tiam loci diccdum efl'et. Petram illam defertinbsp;dcdiireoccafionem Apoftolo,vt diceret,Chrinbsp;Hum effe Petram ; ac proinde vclis nolis, huenbsp;tibi fcrapcr redcundu eft, Petra ilia Chriftumnbsp;fuilTe adumbratii. Exempli caufa:Chriftus eftnbsp;bjB,t Aÿttis Det ejut tollitpeceata mu»di,[nquiz loan-ncs : Inde ego efficio, Agnum ilium legalem,nbsp;maftatum pro peccato, faille typum Chrifti:nbsp;‘¦^’'¦5. itemque, apud Paulum Chriftus dicitur Paf-cha noftrum : arque inde colligitur, Agnumnbsp;Pafchalcm typum Chrifti fuiire;Impcrite igi-lur ilti amp; aS»oXÓgt;amp;gt;{ tollunt typum, vt confti-tuant rctr. ipfam.Tcrtib quum cadem fit rationbsp;Potus amp; Cibi in illo Pauli contcxtu,amp; nomi-Cibi fpiritualis, Manna intelligatur,quodnbsp;fignum fuille Chrifti,omnes Thcologi faten-tur, certe illud ipfum de Petra deferti faten-dura cft.Qu^irtó,quum ibidem ait Apoftolus,nbsp;Ifraclitas luifl'c baptixatosin nube amp; mari:fe-quereturexillorum interpretatione, Paulumnbsp;non fuilTc locutum de vera nube ilia amp; de veto mari,quod tarnen fecus eft, vt contextus i-pfe fatis arguit. Atenim , inqtiiunt, Petra ilianbsp;deferti etat immobilis, amp; Paulus loquitur denbsp;ilia Petra quæ fequebatur Ifraclitas. Quid?nbsp;quafi verb nomine Petrç non intclligat ctiamnbsp;Paulus aquas illas quæ ex Petra proftuxerunr.nbsp;Nam bibcre Petram ne fando quidem audi-tum cft;6cPauIus dicit,Btltehagt;ttex PetrajVi ri-uosmanantes aPetra fignificcr. Dicitur au-tem Petra fccuta ifraclitas, co quod riuus quinbsp;inde manabat per deferta ilia locadcfluens,nbsp;Ifraclitasaliquandiu fccutus eft; id quod turnnbsp;ipfa ratio diólat, tum facile colligi poteft exnbsp;Pfalm.78. amp; ita dodlilEmi quique Theologinbsp;cenfuerunt. Certe Chriftum fuilTc Ifraclita-rum ducem fæpc Icgimus: fed Chriftum fecu-tumfuilTc Ifraclitas durum eft, nequiddilfi-mulé,loqucndigenus; acmalo ego Chriftumnbsp;audirc totics præcipicntem vt fc feqiiamur.nbsp;Prætcrca non fentiunt Aduerfarij fc hoc modo rctcxetc noua illam interpretatione quamnbsp;attulcrunt de Ilraelicis cande clcam fpiritua-1cm edentibus amp; cundem potum fpiritualcmnbsp;bibennbus: Inter fe, inquiebant, non nobif-cuin: hic verb volüt nomine Petræ ipfummet |
CHRISTI. Chriftum fuilTc nominatum. Quidquid igitur obiiciant Aduerfarij, manct firmu argumentum quod exfuperioribus locisScripturædc-Jrompfimus, ad confirmandam veramver-?orum Chrifti expofitionem. Noftra autemnbsp;læc interpretatio amp; fenrentia comprehendinbsp;poteft tribus fequentibusEnuntiatis. 1. Corpus Chrifti verè pro nobis tradi-tum, amp; Sanguis Chrifti pro nobis verè eftufus eft, vt Deo per Chriftum reconciliati, vitamnbsp;æternana adipifcamur.Facelîànt igitur omnesnbsp;Aduerfariorum obiedliones de Symbolico,nbsp;figurato,tropico Chrifti corporc vel Sanguine : quodipforum eft commentum , non noftra lententia. i. Corpus illud pro nobis traditum amp; San guisille pro nobis clFufus, nobis in S.Ccenanbsp;verè amp; fpiritualitcr exhibentur, à nobis fidenbsp;fyncera,amp;efficacitatc Spiritus S.percipicnda*nbsp;Cuius reipeto à lcóloribus vt pleniorcm ex-planationcm Icgant in Trablatu dcSpiritualinbsp;maducatione Corporis Chrifti,ne nobis mo-dum ilium imaginarium,fiue fuam de Imagi.-natione calumniam Aduerfarij opponant. 3. In S. Domini Cocna Panis iSc Vinum funt Signa,Antitypa,Eiguræ, Symbola,amp; ni-hilominus Sigilia vera amp; certiffima veri Corporis amp; Sanguinis Icfu Chrifti, à nobis fpiri -tualiter per hdem, opérante Spiritu S. perci-piendi. Pofthac igitur obicélioncsdcNudisnbsp;Signis.-aduerfus nos perperam pjopolitç,comnbsp;ticefcant. itidem paucis comprehendamus Confub-ftantiatorum refutationem propofito jpfo-rum Syllogifmo, quo vno illi fuamfenten-^ tiam compleftuntur. Verba Cœnæ ; Accipitc amp; Mandticate, de Maerfi* Corporali ablu amp; manduCationcIoquuntur. riarH Syt Atdceo quod accipi amp; manducari iubet hriilus, ipfc C hriftus dixit, Hoc eft corpusnbsp;meum. Ergo verum Chrifti corpus Realitetadeft amp; manducatur in Pane. Equidem multa in hoc Syllogifmo defide-^ ro,cx quibus quædam annotabö. Primus error eft; quod habcat 4,terminös, cófquc nullo inter fc vinculo cohærètes.Namnbsp;primus hic efto terminus, KerbaCœna, Acct-pile manducate. Secundus Terminus ( quinbsp;debuit clTeMaius extremum in Complcxionenbsp;repetendumjhic cf{,de Corpora/i ailu Man-ducatione loejuuntur. Tertius terminus:/^ ^uodnbsp;Chriiins dtxit, nempe, Hoc efi corpus meuntinbsp;Quartus terminus, Realtteradefiç^ manduca-tM tn Pane.Çi^ïc feruata Maiote Propofitio-nc,quæ debuit continere to p-îQv, fie dicédumnbsp;fuit ex ArtcdilTerendi, vt faltem quædam facies Syllogifmi nobis apparerct. ' Verba Cœnæ, Accipite amp; Manducate, de corporali aéku amp; manducatione loquuntur. At ea quæ Chriftus dixit, Hoc ell Corpus mcum,funt verba Cœnæ Accipite amp; mandu-^nbsp;catc. ErgOjEa quç Chriftus dixit (hoc cft Corpus tneumjde corporali aôtu amp;nianducarione loquuntur. Ecce tibi quônam cu.adat hic Syllo« B. j. |
i.Cor.ii. 150 D E S A C R A M. gifmusjin quo nec pes nec manus officiû facit. Secundus error cft:Petitio Principij in Ma-iorcpropoßtione, fiquidem vocabula Acci-piendi amp; Mandueandi velint rcftringcre ad CorporalemManducationem.Nos enirndu-pliccm Manducationem coniticuiinus: vnaranbsp;Signi,alteram Signati, hâcfpiritualem, illamnbsp;Cofporalem. Icaquc luarn rcpctunc,non au-tcm confirmant ftntentiam, Tcrtius erronqubd hæc verba qua: appofi-ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Realiter adefi in Pane : nufquam extant in PrjEmißisjadcb vt iarn non fit Complexio, fed cadauer Complcxionis, quum Comple-xionis anima à præmifljspendear. Quaitus crronquia exiftorumSyllogifmo horrendaincomoda confequunrur, atq^hocnbsp;irapriniis: Corpus Chrifti efl'e Corporali aótunbsp;manducandura : adco vt huius Syllogifmi ar-chitcbfis fit iam cum Capernaitis in gratiamnbsp;redeiindum. Q':virus error, quod hoc Syllogifrno retc-xan . iii'ts illas fupcriores diilinótioncs, de Ctc lefhi,Sacramétali amp; Supernaturali modo,quonbsp;Chrifti Corpus volunt realiter ellc,amp;: à nobisnbsp;manducari oralitcr In,Cum,Sub Pane. Nam,nbsp;quid fitaètus corporalis manducandi,fatis o-mnes norût:fed corporalem ilium aétum fierinbsp;modo cœlcfti amp; fupernaturali, an ab aliisin-telligi poffir,ncfcio;certc fareor à me intelliginbsp;no pofte. Etenimaótum corporalem mandu-candi,amp; oralem manducationem elle natura-lem,hucufquc inteiiexi.Quinetiam amp; hoc menbsp;ignorare fatcor, qui fiat, vt illi qui Corpusnbsp;Chrifti quærücin Panc,Cum Panc,Sub Pane,nbsp;vcl fub fpccie panis, ac proinde fubfiftunc innbsp;terris, nobis modum coeleftem, lupcrnatura-lem amp; myfticum rôties incu leent. Adigamusigituriftos ad incomodum. Nâ iftius Syllogifini veftigiis,ita concludere hce-ret: Dceo de quo Chiiftus dixit Accipitcamp;:nbsp;Manducate,dc co fic narrat Matthæus,Fre^tf,nbsp;inquit,(aîéi//z'y»e i///«p«/A.-Ergo CorpusChriftinbsp;fraóf rrm eft,ldque vera «ScCorporali fraótionc,nbsp;Nam deca Matthæus loquutuscft. A’lTvva^i'.nbsp;Corrigatur dcniqucSyllogifmus fuperior hocnbsp;modo,vt dicamuszQuemadmodum S.Domi-ni Cœna confiât duabus rebus, nempeSignonbsp;amp; Signato,ita duplicera elTe Pcrceptioiicm amp;nbsp;Manducacionem:vnam Signi,aircram Signa-ti.Signum accipi amp;Manducari Corporaliter:nbsp;Signatum vcrb,nempe Corpus amp;Sanguinemnbsp;Chrifti , accipi amp; manducari fpiritualicer,nbsp;nempe per fidera, efficacia Spiritus S. vt iamnbsp;fæpius dixirnus. ObIECTIO III. Qm mandiicatUerit Panem hunct^T’biberithoc ^scalumindigne treiu ent Corporis Sangumisnbsp;Domim. Yzem, indiciumßbimandncat bibitnbsp;nondifiernens Corpus Domini. Ergo inS.Cxnanbsp;Corpus ChnH: ejj'entiale extsiit realiter prstfensnbsp;IvyCnmtSub Pane^velSubfjjeciebisspanis^i^O-rabter Alanducatnr : tdi^itenon Jolnm a pus, ve-rumetiam ab impiis. Ratio efi, ^uiafinis non efii denbsp;fubsiantia Sacramenti ,fied ad Jdlntarem eius ni |
MAND V CAT. fum duntaxatrefertur ; falua ret fiub^îantM-^^ prepterea Irenaus dixit, EuchariEHam eotid^^nbsp;duabusrebus Derrena amp; Cœlelîi.Res ante’ff^nbsp;lelîis,efiipfiiim Corpus Chrilit. Quare ad inttfi\nbsp;tatem Sacramenti ,firuElus Sacramenti nonnbsp;ritur. TRlamvt luminis coî^yeta. efl tn corporenbsp;^«.vS, etiamficacus adflt,fednbsp;culo videntis : ita Corpus Chriili eflin Pane flnbsp;fub Accidentibus Panis.Sednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejnn dente csfpoenitente. Quinetiam nonnuHi vtU” tur hoc Sy\\o%z(mo-.Qutfquismanducatnbsp;Coenie, DQminica,is manducat Corpus Chrifininbsp;pij manducantpanem Cœna Dominica. Prf^^' •nbsp;p^ quoque manducant Corpus ChriHi. Pt fienbsp;Resfiuendofed Recipiendo, Chrilli Corpus ¦nbsp;ducant. Re s po Ns IO. Primiim, nihil hîchabent Pontificij non modo non fubleuet, vcrùm cjianonppnbsp;ne euertat Tranftubftantiationem : quano’’nbsp;qiiidem Paulus nominatim affirmât,nbsp;elle, amp;,panem manducari. Quatcrcniifl^^-ncm hie nominauit.Quarc omifto nucTr^” 'nbsp;fubftantiationis commento, aduerfus il'®nbsp;Realem Incxiftcntiam, quam vtriquevrg^'’^'nbsp;fermonem omnem conuertemus. Nego fupcrius Coniequcns:ncqueponi’*^jK animaducrterc,vndenam fibi fidem fiiciatnbsp;conclufio. Nam ego contra fic cocludoifif?nbsp;qui indigne manducat huncpanem,non^®gt;nbsp;ducat Corpus Chrifti. Ratio cft,quiain^iS*’^nbsp;manducans panem hunc, reus eft Corporis Nnbsp;SanguinisDominiiacproptercaiudiciun’l' ¦nbsp;manducat amp; bibit : intjuit Paulus. At is q jƒnbsp;maducar Corpus, fiuc, Carnem ChriftiA^^^nbsp;zittam aternam, inquit ipfe Chriftus. HaT®'*”nbsp;tern vehemeter repugnant, ludiciumflbtin^’^'nbsp;ducare;amp;c, habere vitam aternam. Mirornbsp;homines co audaciæprorumpcre,vt non®nbsp;bitent negate Conrradiótoriè idquodCh^nbsp;ftus affirmat:amp; nihilominus inculcate th'fquot;’,nbsp;Hæc funt cnim verba Chrifti .• Siquis ederd^'^nbsp;hocpaneviuei inaternum ( quum de fuoC®^nbsp;poreloqucrctur. ) Ifti autem fic dicunt iQi*'’nbsp;dam qui cdcrit ex hoc pane non viuctin^‘^‘'\nbsp;num. Atenim,inquis,vrgco verba Pauli:^ j-ertt Carports Domini : Audio : fed quum P®''nbsp;verba verbis Chrifti contradiólóriè opP“®*’’nbsp;hociam non vrgcre eft, fed pcrucrtcre. hpnbsp;verb non minus ilia ipfa Pauli verba vrg®^nbsp;Sed tuaddis. Reus ent Corporis, videh^nbsp;manducati. At ego dico,Corporis,non nr®.nbsp;ducati,fed fpretiatquc rciebti. Quûenimnbsp;ccr file Panis fit Signum amp;Sigillum Cotp^’^jnbsp;Chrifti : tjuodquidcm Corpus tibiprrrl®/^'nbsp;fpiritualitcr amp; vera fide manducandii : Sj 1nbsp;ncm hffiic fine vera Fide ( quæ pœnitentianbsp;bet indiuidua comitem)manducafti; cert®nbsp;digne hue pancm manducaltiiac proinde*'^nbsp;es ) quod Chrifti Corpus tibi oblatii I'P®“''nbsp;liter no manducaucris.Icaquc affirrnanin^’nbsp;hil extarcin Scriptura vnde poftint luaunbsp;conclufioncra tucri , quum nos fimiis ' .nbsp;multis Scripturæ locis ex quibus noftra |
CORPORIS
cónclufiö confirmctur:prxfcrrim his luciUcn-tiÄiir.is Chriffci verbis iam ante commemora-lofc.s. tis.I^jedittne^menrr-em^es“bibitmeuinfan^i-nem^hAhetvitamAternam, Et, N^fiederitis ca^-‘nemfib: hominis, biberttis eins fangninem non hnbebttis vitam in vobis. Quod h ifti reólè con-nedcrent hoc modo; Reus clt Corporis,ergonbsp;manducaiiit Corpus .• certe ncCcHc c(îct,hancnbsp;Vniucrfalcm propofirioncm cHc vcràm.Qui-cunque reus clt CorporisChrifti,roanducauifcnbsp;CorpusChrifti : quod faHîlTîmum cft.Nâ lü-dæi qui Chriftum CruCifixerunr, Rei funt Côtnbsp;gt;‘l«t 17 1'°''’’ Sanguinis Domini(fac cnim ilii, 3atn~nbsp;• ' gdseinsfnpernosi:^fuperliberosnoyiros}ncci2.~nbsp;wcnChvifti Corpus manducarunr. At nos,i-pfo Chrilto auftorc, ira reftiffime conncôti-musiManducauit Corpus Chrifti;crgo,habetnbsp;vitam ætcrnara.ContràzNon habet vitamzcr-go,non irunducauit carnem Chrilli,ncc bibitnbsp;«us lànguincm. Icaque Camp;ro ChrilU amp; ciusnbsp;Sanguis clîciltialitcr ore Corporis nonman-ducatur Scbibitur*. ncc Realiter exiftitin amp;nbsp;Sub fpccic Panis amp; vini.
Secundus error tosTrOjuiJoov à fuperiore manans. Kam illd perindc ratiocinancurj vt fi.nbsp;indignemanducans Panem hunc, nonpolîirnbsp;elle reus Corporis Domini, nifi iplum Corpus realiter exiftés ln,Cum,Sub Pane,vel fubnbsp;1’auisAccidétibus otaliter manducauerinquiinbsp;taincnfit reus Corporis co quod abutaturla-cro illo Signo Corporis. Na fi olim reus eratnbsp;lælæ .Maieliatis,qui ftatuam Imperaroris con-frcgcrat,aut ci illufcrar; quailro maior clt corum culpa, qui facro hod Pane aburuntur, ôfnbsp;landilïîinùm hoc Myàérium, quantum ini-plis eft prophanant î C^uod liquis diploma fuinbsp;Principisacccptum manu,in terram per con-renrptum abicccric, nonne isdiccturPrinci-pem ipfum conturr,cli'a afteciiïcî
Tenrus crtoi-.qubd reccdunt à verbis Apo-lloli;SiccnimPaulus;^^/ Df^CA-f^ERir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/dmiC,inc^aïz-.lù.i
autcm,Qui manducauerit Corpus .Chtirti,in-quiunc.Quod quidem eft fua verba pro Apo-ftoli verbis fubftitucrc. Paulus autcm fignifi-catiniuriam non Signó,led rei ipfi Significa-tx fieri.
Atcnim,inquiunr,fubiicir Paulus -. Eitm eiiii indigne manducat hunc Panem,i!idtct!im ftbtytannbsp;ducarcynon diiudicantem Corpus Eotnini. Corpus igitur ipfum ctiam ab impiis indigne fu-uacntibus manducatur.lmb veto quis non vider Paulum opponcrcludiciû , boe eft. Con-dcmnatiönëManducarioni CorporisChriftiînbsp;«luafidicar: Qui indigne Panem hüc maiidu-Catjiiccxiftimet le Corpus Chrifti manducatcnbsp;(fie cnim falutem amp; vitam- manducarct) fednbsp;fciatlc hbiindicium manducarc.ArqriêjVt adnbsp;•'cibum 7)i/«^/iC4»i;/zaccedamus,longc rriçliùsnbsp;atque vcriiis ica conneétetur. Non diiudicauïtnbsp;coipus DominijCrgo nonmaducauif.quàm flnbsp;dicasiNon diiud;cauit,crgo mâducauir.Ccdonbsp;«lira quid eft J^^.p/v«v,duudicarc, aut,difccr-r^erc Corpus DominiîNimirum habere ratio-’icm t .ti Myllerij quo Chriftns vult nos face-îe lui Corporis per fidera participes ; Sc aliter
C M R I S T L
de facro hoc epulo iudicare quàrii de iis cibis qui ad nutriendum'eorpus adhibétur.Ecquodnbsp;autcm cft inftrumcntum diiudicandiî nOnnénbsp;eft ipfa fides? itaque rclinquitur,vt qui ver.-.mnbsp;fidem non habcnt,illi nondiiudiccnt Corpusnbsp;Domini. lam autcm éonfccimus in lupcriodnbsp;traôtatu de Manducarione Spirituali, Chriftinbsp;Corpus raanducari vera fide : ex quo cfhciturjnbsp;illam ipfam fidcm elfe inftrumcntum amp; diiu-dicandi,ôc manducâdi Chrifti Corporis’.adcbnbsp;vt hxcfint ËonfeÔlaria.-Non diiudicauit Cor-püs,crgo nô mànducauit Corpus. Nam fi di-iudicauit, fidem veram habuirlfi fidcm veramnbsp;habuit,ergo mandLicauit:alîoqui diccrcs cumnbsp;fimv.1 habcrc veram fidé,Sc non habere. Diednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
autcmveramFidcm, quæ Pœnitenriamcon-iunôlam habet. Ojium cnim Chriftus de hoc myfterio diflerens dixilfet ^^uojdilm cjp; inter eosnbsp;^ui non crederent: pàulo pbft facit mcntioucinnbsp;iudæ prodicoris,qui quidem licct fidcm profi-tcrctur,t3mcn non credebar; quandoquidciAnbsp;verani fidcm non habebat huic myfterio con-uenientem. Quamobrem (vt ipfa Pauli verbanbsp;in Aducrlarios regeramus) fi in fantto Ccmccnbsp;Domini Myfterio Corpus Chrifti diiudican-quot;nbsp;dumcft(vt nàOnct Paulus)'ergo qui putanÉnbsp;Corpus Domini non minus manducari ordnbsp;Corporis,quàm factum ilium Panem qui no*nbsp;bis porrigitutiCorpusDomini nô diiudicanr,nbsp;quia no difeernunt inter cibutn Cor'poraléinnbsp;amp; Spiritualem, Naturale amp; Supecnaruralcm'^nbsp;inter Signum amp; Signatum : hoc eft, inter'pa^nbsp;ncm Signum Corporis,ipliim vcrum Chrinbsp;fti Corpus.
Quartus error ayvoia. tS«b e7-,-:^«.Kam quod Paulus metaphorice dixit, iftt vlurpac in propria fignificatiouc. Satis enim conftat. Indicium non pofte oralitet manducari; quando-quidem non eft corpus : amp;:,nquidcm propridnbsp;loquimur,Col;E res corporcæ oralitet mandu-cantur ; Deinde, nifi impropric loquimur , i- .nbsp;dem nonpotcft clPc liraul cibus amp; potus. Ac-qui de ludicio vtrunque Paulus aftirmauit hiSnbsp;verbis ; ludicittm fibi manducat er bibitdxoc eft,nbsp;reus eft mortis, quia vitam fibi oblacam fidenbsp;non rccepit,quum non diiudicarct CoipusD.
Quamobrejn colligamus incommoda loii-gè grauiftima quæ lequcrcntur , fl Indigne terfreta-manducantcspancm,vt loquitur Paulus,man duCarent Corpus Chrifti -, vt ira fupcrior Ob-icótio tam de manducarioneIndigné fumen- dûobrui-tium,quâm de Orali manducarione, atque de tut.nbsp;Rcali illa lnc:^iftcntia Corporis Chrifti fuanbsp;fponte corruat.
I. Primùmfcqucrctur, ftarenon polTc ilia Chrifti verba apud loannem ( fleut ante dixi-mus).^M» maducatmeam Car^iemnbsp;nbsp;bibit meum
Sanguineni habet vitam Atèrnam. Item '. in me loi«.«.’ manetytô“ ego in eOiEgo fum Panis vitAyhic e'(ipa-nis ^ui defeendit de coelo , vt qui ex eo manduca- •nbsp;uerit nonmoriatur. Q^memandiicauerityviuet '
amp; quæcunqucibi ik inloéis Con-fimilibus dicuntur in eandem fentenriam.
Obiiciunt, Chriftû apud loannem nô age-«c de Cœna Domini; fed tantum dcillaMan-ducatione Corporis Chrifti quæ fit fpiri'tualî.« B. i]lt;
-ocr page 320-c.vlt. DE SACRA Mi ter,ctiam extra Sacramétum. Quidifi generaliter Chriftus loquutuseft, quamobrem exci-pics,CŒnæ Domini SaCramentó, vbi fanótif-lima illa Chrifti concio de manducanda carnc ipfius qualoannes commémorât, nobispro-pemodum ante oculos pvoponitur? Q^amuisnbsp;enim tum Chriftus de fignis ipfis loquutusnbsp;non fuerit, tarnen cura pi's Maioribus agno-fciraus, Chriftum illic de Re Sacramenti dif-fcruiftc. Quxro enim , an Corpus Chrifti denbsp;Chryfo- t]uo ipfc dixit Qt^dpro vabis datur^ Sanguis quinbsp;fto.hom. pro vobis funditnr inremißionempeccatorum, fitnbsp;M tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caro,£k: fit il le ipfe Sanguis,dc quibus Cypr de apud loanncm dixit; Panis quem ego dabo pro Cœna mundt vita : Caro mea eß vere cibus, fanguisnbsp;Domini, meusvere eßpotus^ Eft-nc, inquam, idemnbsp;gt;quot; Corpusnec-nc.Si negätcirc,repugnant ipfiusnbsp;^^’*-*^t vctbis.Et abfitvtCorpusChrifti quodnbsp;loâ.côtr. ''t’um cft,fit multiplex amp;diucrfura.Si idem eftnbsp;aduerf. Corpus : ergo qui in Cœna Domini mandu-Leg. li. I. cant Corpus, habent vitam æternam ; 8c, vinbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confequentis, indigné manducantes panem, fiuc, impij accedentes ad menfam Domini, Corpus Chrifti non manducant. Enimueronbsp;hoc fine ingenti blafphemia dici non poteft:nbsp;Corpus Chrifti non pofte extra Sacramétumnbsp;manducari, nifi à Credentibus amp; Pœnitenti-bus: amp; in Sacramento pofte tam à piis amp; pœ-nitcntibusquàm abimpœnitentibus amp;impiisnbsp;manducari. Quqd cftdicerc : Corpus Chriftinbsp;extra Sacramentum, cfle tantum viuificum,nbsp;fed in Sacramento non item.Quid?num Sacranbsp;Domini Cœna eb infticuta eft , vt Corpusnbsp;Chrifti fiat minùs viuificum quàra fit extra Sanbsp;cramentum Cœnæ Domini î Abfit. Si dicantnbsp;elfe quidem idem Corpus,fcd extra Sacramertnbsp;tum Spiritualitcr tâtùm accipi amp; manducari:nbsp;at in Sacramento Oraliter elle manducandû;nbsp;Principium petunt. Hoc enim illud cft de quonbsp;quæritur. C^od fi Chriftus apud loannem denbsp;Orali Manducatioiic locutus non cft (iftis af-fentientibus) de tarnen locutus cft deçà Man-ducatione, qua fit vt in Chrifto mancamus,amp;nbsp;Chriftus in nobis mancar,'?é habcamus vitamnbsp;æternam : quorfiim igitur hæc commentitianbsp;Oralis manducatio veridc naturalis Corporisnbsp;Chrifti’ 2. Si improbi amp; impœnîtentcs (hoc eft indigné manducantes hunc panem , vt loquitur Paulus)poflent manducare Corpus Chtifti,fe-qucrctur Spiritum Chrifti 8c vim eius viuificanbsp;ab ipfo chrifti Corpore , adcóquc ab ipfonbsp;Chrifto diuelli pofte 8c tàv Xoj-or ( quem loan-nes vitam effe dixir ) ab illo ipfo Corpore fe-parari.A’lt;rJva^» dcblalphcmû. Confequentianbsp;patet. Nam qui indigne ad facram menfamnbsp;accedunt,iudiciumfibi manducât,iriquit Paunbsp;lus.Sic autem Chriftus: Ego/umpanis tileviui-feus, EzCaromea eßquarnego dabo promundinbsp;vtta : 8c alibi : Egofum via^ vtritAs amp; vita. Qtànbsp;habetfilium habetvttam. Sic igitur concluda -mus: Si Corpus Chrifti mâducatu’r ab Impiis,nbsp;ergo impij 8c Impœnitentes habent vitam : atnbsp;nó habent ; ergo vita à Chrifti Corpore lcpa_nbsp;rati;r:quia Corpus Chriftihabcntes(vtvoîût)nbsp;vitam non habent.Abfurdum 8c Iinpium. i.Ioan I. loanZ. Ioan.14, i.loan.$. |
MANDVCAT, 5. Si indigne manducMntespanem hunc Cof' pus Chrifti mandiicaicnrJcqncrccur:Manciu-carc,nOn iamcfic Manducare, fedRciiccrc.nbsp;propter oppofitione. Nam hæcduonbsp;fimul coniunguiicut Accipite Ma^iducathnbsp;inquic Chriftus, Et ipfa maducatio, eft percc-ptio.Sicut igitur fiquis Panem reiiciat,illePa-uem Manducare non dicetur ; Ita qui Corpusnbsp;Chrifti reiiciuntjilli dici non poflunt Corpusnbsp;Chrifti Manducarei Nam fi Mandiicarét,R*'nbsp;ciperentfti Recipcrcnt,ftmul etiam cum co C'nbsp;ius beneficia rcciperent, ex his Pauli verbis: .nbsp;^uipfoprio filiö nonpepercK fed pro nobii tradi^nbsp;ev,ifrOMODO CKM EOnbsp;JiîOBlS NOKt DON^Bir?nbsp;cum Corpore Chrifti omnia Chrifti beneficia tibi donantur» amp; ilia accipis ; habes igit^”’nbsp;Remiffioncm pcccatOrum: Sandificationciunbsp;amp; vitamacternam : id quod de ImprobisiH*’nbsp;dici non poteft. Nam quod ifli refpondentjrtiprobos illo* fentirc efficaciter SpirirumChriftiad iudiciugt;nbsp;valdc cftaKvpof-Si enim vfquam alibi,cerrei:*nbsp;hoefandiffimo myftcrio Spiritus Chriftic^nbsp;Spiritus vitæ,nonaurcm mortis. Deinde,fie»nbsp;pofte vt Spiritus Chrifti orc corporis,non aU-tem orc aiiinii pcrcipiatur,nifi nouam ThcOquot;nbsp;logiam inttoduxcriiit, difficiliiinè nobis cX'nbsp;plicabunt. Nâ quum Paulus de Spiritu Cbh'nbsp;fti loquerecur. Â/iy?r,inquir, Re-.u SpirttiiF^ijnbsp;fut in carda vêtira. En tibi,quo modo Spiritusnbsp;Chrifti tccipiatur,nempc Corde amp; Amnio. Sed enim fic inftant: vr Sol ccra liqucfacit» Sclutum indurat, ira Corpus Chriltiprora-*^nbsp;tione vel fidei vel increduhtaris vicam vcliu-dicium opcratur.Porro,Chriftus non eft MU-'nbsp;tum Seruator, fed etiani Iudex, vr feriptu eftnbsp;Pater omne indicium déditfilio^ ^c. Qii od ad b'nbsp;militudiné attinet, in mukis fallir, ra ex patt^nbsp;agcntis,quàm ex parte lubicdi patiétis.nbsp;Radius, fiue, calorSoIishîc comparatorcuU*nbsp;Chrifto. AtenimSoI amp; liquclâcit amp; indurat»nbsp;propter vnam candémque Solis proprictatc»nbsp;nempe calorc, adeb vt ita dicamustSol lique-fâcit Ceram, nempe calcfaciens :itcmqueSulnbsp;indurat lutum,itidé calcfaciens.Iraque dice«'nbsp;dum eilet ex hac fimilitudinc.- Chriftus Viui^'nbsp;car crcdétcs,quia cft Panis virtçitémquc Cbftnbsp;ftus iudicatincredulos amp; impœnitcntes,qui*nbsp;cft Panis vitç. quç pofterior ratio plané iiiept^nbsp;cft. Deinde Sol agit diuerlc in ccram amp; ÎRnbsp;tum, arque idem eflfieiens diuerfa ciFcdaftU'nbsp;fert,ncmpc propter diuerforum fubiedoru*^'nbsp;naturam,quam ipfcSol nó ingenerat.fcdnbsp;eft in ipfo patiente fubieclo,amp; cx eius natuf*nbsp;At qubd attinct ad credentes,longe aliud0®'nbsp;bis ftatuendum eft.Qu.um enim omilcs hott’*'nbsp;ncs natura fint tanquam lutum.ccrtc,nbsp;tes hoc habent à Spiritu Chrifti, vt credant^ .nbsp;fiant taquam cera, fiuc vt Propheta loquh^ 'nbsp;corumcor lapideumin cor carnis conuctt*nbsp;tur.Quöd fiiftis eorümque fimilitudini fidr*”nbsp;habeas, fequeretur, homines fuavi amp;natUt*nbsp;credere, non autem bencficio Chrifti, q” j’’'nbsp;tarnen Fides fit donum Dei, amp; ApoftoluS/*'nbsp;«at, nos credere potentiflima Sc efticacift’*’!' J (i t |
|
CORPORÎS Spiritus S.virturc. Sic igitur loge meliùs qua-drabit fimiiitudo.Q^cmadinodum ccra,acce-dcntccalorcSolis, liqucfit;amp; codé calore fo-lis rcccdentc,induracur;Ita accedence amp; rece-ptoChrifto viuifico, horaincs vicam habencî codémqueChrifto viuifico rccedcnte,hoc eft,nbsp;nu recepto ab liominibus, proptér incrcduli-lacem amp; impœniccntiam; illi homines incr.c-duliamp; impœnitcHtes iudicanruramp; moriutl-tur. lara ad illud quod obiiciunc deChriilojnbsp;nontâtùm Scruacore, fed etiam Indicé,facilisnbsp;clc refpoiifio. Non cnim in S. Cœna Chriftusnbsp;nobis proponiturtanquam index,fed câquamnbsp;Scruator,vt apparet ex his verbis,Csrpw quoAnbsp;pro vobis rraditur. Sanguin qui effundetur in Re-rfiißionem peccatoruvi. Itccn, Caro mea efiquamnbsp;egodabo pfo mundi vita.A.zcpdi Indicate amp; Rc-mictcre pcccata hic opponuncur. Perperamnbsp;crgoiftiargumcncantnr ab auCloricare Chri-fl:i,ad pcrcepcionem Corporis Chrifti, quænbsp;ncccllarib infère vicam amp; falucem.Icaque Pannbsp;lus de indigné mandncancc pancm hune, nonnbsp;dixit, Corpus Chriiti raanducac, fed iudiciumnbsp;Çibt manducat bibit. Similii»- Aliud ctiamnnm ümilc nobis opponunt in hunemodum. Sienc audicoruna infidcliû an-Mcuti rcsnonpercipinnc canenm fonum verbi præ-'^‘iniiur. Jæjjj J (çj etiam ré verbo prxdicato allacam:nbsp;idem videlicet verbum qnod piornm anresnbsp;percipiunt non ab ilia pocenria l,cparacum:icanbsp;etiam irapij in Cœna vefeentes,Corpus Chrifti orc füo accipiût, qnod pij ore (no accipiût.nbsp;Nam idem Euangelinm eft odor vitæ amp; mor-*Cor.i, tis,inq'jit l’aulus.Hæcilli. Refpondeo:in hocnbsp;fimili multa elfe vitiola.vc enim prætermitta-mus, non facis reÆè fimiliendiné duci à Qua-iicatc adSubltaciam (quod cfHcit,vc in mnltisnbsp;claudiccQccrtc manifefta cftfallacia in verbonbsp;Pcrcipicndi. Na in Euangelio prædicato,nonnbsp;vetbaipla ant vocabula proponuntur amp; otfe-runtur ad falutem , fed Chvillns ipfe cuin fuisnbsp;bcncficiis,Fateorigicur,improbos amp; incredanbsp;los pofte quidein percipetc Euangelinm,hocnbsp;eft, verbaipfa incclligere, amp; allequi fenfumnbsp;eotü quæ dicntur.Sed nó propterea recipinntnbsp;Chriftum ipfura,vei Euagclium : quoniara idnbsp;fine fide fieri nópoteft ; imopotiùs lua incre-dulitatc Chriftum amp; Euangelinm rciiciunr.nbsp;Aliud eft igitur rcciperc Chriftum ; alind per-cipcre fcnlum vocabulornm quibus Chriftusnbsp;præbeturamp;; exhibecur,arioqui fcq’ueretureii-loannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimul Infideiem amp; Credcntcm:A’lt;fu'- »aÇv.Itaqne loannes de iis qui Chriftum reii-ciebant,ait oculos eoruwifuiße exeicatos^ (ßquot; corda obdurata ne viderent ocults., nbsp;nbsp;corde tntellige- ’¦•*^01,4. wiZ'.'amp;PaulusiSz teilum eji Euangelinm nofirum, lisquipereuntteclumefl-fin quibusDeushuiusfe-euh excAcauit mentes, id èfi, infideltbus, rte irra.-diet eos lumen Euang fZz; .C^a m u is i gi t u r i n fi dc-les, fiueij qui pereunt, audire poffinc arquenbsp;incelligcrc amp; pcrcipere quid fit Euangelinm,nbsp;ca fide quam hiftoricam folcpins appeilare;nbsp;tarnen non recipinnt lueem Euangclij, quianbsp;non habent vcrain fidem tj.ua Chriftus ipfe re-cipitiit : alioqui non elfen: cieci,fed lumen E-iiangclij cos irradiarce, quod vcrunquefal- |
CMRISTI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15,^ fum eft ex Apoftoli verbis. lam aucetft fuprà admonuiraus,cx hac ipfa (rmilitudine labefa-dari Aduerfariorum fententiam de Rcali In-exiftentia amp; Orali manducatione.Naro,vt erenbsp;dainus,Chriftum tradidifte fuum Corpus pronbsp;nobis,quis diccrctnecelfe elfe vt ipfum Chrifti Corpus realiter exiftac In, Cum, Sub Sononbsp;vocabulorum,autip(is vocabulis que auribusnbsp;pcrcipimus? . Ad odorem quód artirter ; hæc funt Pauli verbaiCÄrzf// bonus odorfumus Deo in Us qui fer-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦' PauU de uantur^musqutpereunt:hiS qutdemodormor-fis ad mortem: Ulis vero odor vitlt;e. ad vitam : qui- tu eif moè bus verbis abfit yc Paulus dixeric, eos qui E- f«.nbsp;uangelium fide percipiunt, odorcm mortisnbsp;perciperc : fed ait fe elfe odoré mortis iis quinbsp;pereunt.-quandoqnidcm Euangelinm ab ipfonbsp;Pauio annuntiacum vera fide nonilmplcétun-tur. Aliud eft igicurMinifteriura Pauli, aliudnbsp;ipfe Chriftus ad vicam amp; faluté ab ipfo Paulonbsp;prædicatus.Hæc enitn pars eft Minifterij.-De-nuntiare Dei indicium iis qui non credunc,nbsp;fed præfraétè Euangelium reiiciunc: quibusnbsp;Paulus fit odor mortis pcraccidcns,vt loquunnbsp;tftV.Nam caufa mortis non in Paulo prædicannbsp;te fuit,fed in ipiis infidelibus. Denique fuperiorcs Similitudines répugnât Aduerfariorum fencentiæ, amp; euerrunt iftamnbsp;realé inexiftentiam Corpotis.Ncc enim Cor-pus Solis realiter cxiftic ln,Cum,Subluto,vcl miUtudi-eiusaccidencibusjvc lutu.m induretinccipfum ««•nbsp;corpus ex quo manat odor,cftinipfisnaribns:nbsp;adeb vc hoc vno iplorum argumento facilenbsp;corruat iftorum fententia. Sic etiamnum inftanc,Si foli vera fidepræ- obieBtoi diti manducaric Corpus Chrifti, ergo Corpus qu'odin-amp; Sanguis Chrifti funt in S.Cœna vi fidei ho- ‘redainatnbsp;minum,nóautem vi verborum Chriftiiatquenbsp;ita penes hommes eilet cfticere, vt Corpus ^uac fidenbsp;Chrifti fit præfens vel non ptæfcns. Atcnim Dei.nbsp;incrednlitas noftra fidem pei non euacuat,nbsp;inquit Paulus. Refpondeo; errorem effe ¦napd rèiTrlp^or, nec fatisaccurate illos did'erere, quilnftru-raétum opponant caufæ: quum taméilla duonbsp;côiunétilïima elfe oporteat ; vt cnim Chriftus ,nbsp;profua mifcricordia dat nobis fuum Corpusnbsp;amp; fanguinem : ita fides verbo ipfius inftruCfanbsp;confirmatâque^ eft Ratio, medium amp; inftru-mentum quo fanguinem Chrifti recipimus.nbsp;Arque,vt de Pauli loco rcfpondcamus, nó itanbsp;bene connecticur : Si incredulicas fidem Deinbsp;non cuacuat,crgo fides non eftinftrumcnturanbsp;Corporis Chrifti rccipiendi-.quemadmodumnbsp;non fcquituriSi quoiundâ cæcitas lumen Solis non obfcurat : propterea Solis lumé oculisnbsp;non vidcri.Porrb ipfa etiam fides qua Corpusnbsp;Chrifti pcrcipimcs nobis datur amp; ingcncra-tur in animisnoftris per Spiritum fanChum.nbsp;Alioquin exiftorii arguméto fequcrctur,Im-probos amp; ImpœnitétcsCœnara D. célébrantes, perciperc Corpus Chriftiad falutem : necnbsp;eis obclle fuam incredulitatem. aVamp; ànbsp;méte Pauli alienil(immii,qui doect, hdeles amp;nbsp;cleótos,nqn autem inÂdeles amp; repi'obos, fierinbsp;prômiffionuni Dei per Chriftum participes. B. iip |
DE SACRAM. MANDVGAT.
194
Hoc ctiam obiiciunt,vt Oralem Manduca-tionem Corporis Chrifti nobis, feilicet, pro-bent : Si fide tantû manducatur Corpus Chrifti,amp; Fides extraSacramentum haberi poteft; quorlum igirur Sacramcntû:aut quid ampliùsnbsp;in ipfo Sacramento percipirurî Refpondeo:nbsp;Sacramentum eo fuiireinftitutum, vt’maiornbsp;lit fides ab ipfis fignis exterioribus cdo(ftaamp;nbsp;confirmata : Et quamuis res eadem propona-tur;tum in prædicatione verbi,turn inipfo Sanbsp;cramento (cuius pars maxima eft ipfaverbinbsp;prædicatio) ramen eft dift'erentia fecundùmnbsp;plus ôc minus. Vt cnim qui habent perfpica-ciorcs oculos,rcm eandera, quæ fimul viden-da multis proponitur longefaciliùs ac meliusnbsp;pofluntintueri . Ita quo fides eft inftrüótior,-CÓ melius amp; efficaciùs Chriftum ipfum appre-hendit : qua de re pluribus egimusin traólatunbsp;de Manducatione Spirituali.Sed nos ita vicif-lim ab illis quçramus.Si ilia Oralis manduca-tio vcri'Corporis Chrifti (quam inculcant)nbsp;communis eft ram piisquam impiis indignénbsp;adSacram Menfam accedentibus ( vtilli iplinbsp;volunt)Ecquid igitur ampliùs pcrcipiunt pijnbsp;quàm impijî
V crum enimuerb fic rurfus obiiciunt:Finis Sacramenti non eftdeipfiusSacramentiSub-ftantia.Ergo Corpus Chrifti realiter In,Curn,nbsp;Sub Panc,vei eins Accidétibus præfens,fumi-tur ab impiis ctiam amp; impœnitentibus, licetnbsp;fruólumtanti myfterij non percipianr. Hæcnbsp;illi. Quod quàmverum fit, iamnobisdifpi-ciendum eft.
Si nomine Subflantiæ intelligunt Mate-riam ex qua Cœna Domini tanquam ex Partibus Intcgrantibuscoinponatur, fcrendi non funt. Nam S-Ccena non eft aliquod inujamp;iw,nbsp;fiueTotumaJkoXov/Aixot' amp;c Matcrialcifed eftnbsp;Diuinu Inftitutii amp; res rayftica. Nec cos iuu»-Aduerf. poteft Irenaeus, quum ait, Euchariftia con-hærcf.l. ftarc duab us rebus,terrena ôc cœlefti. Non e-4.C.34. nim verbo illo CONSTAT voluit intclli-'*erc,Partes ciufmodi Integrantes ex quibusnbsp;Totum aliquodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conficiatur. Nam
hoc effet aAeoXcT-or, amp; pugnaret cii ipfius Ire-næi verbis,qui loquitur de re terrena amp; coclc-fti:quærcsnon poffunt conftitucre vnii u-Ji-s-Xoi’,aut aliquod mwamp;tJsv tanquam partes Inte-grantcs,quum inter fe plus quàm toto gcncrc diffcrât.Scd loquitur Itcnæus de iis rebus quænbsp;nobis in hocmyftcrioamp;fanótiirimo Inftitutonbsp;proponuntur.Quod quidem Inftitutum à Tonbsp;to Matcriali amp; Integrali longiffimc differt,nbsp;Quanquam autein nolo hie copiosc diffcrcrenbsp;de Satramétis (hæc ènim res,nee eft noftri in-ftituti, amp; iongiorcm orationem adcóquc Tranbsp;ólatum defiderat) ramen vt ad hancrclpon-dcamus obicótioncm,ncce(Iccftaliquid dicc-De Sacrx re dc Sacramenti Dcfinitionc. Sacramentumnbsp;menttde- (quonominc hîc nó folum fignum intelligo,nbsp;finitiwe. facrii ipfum myfterium amp; Inftitutum Domini ) non eftaliquod fimplcxSubicdtum :acnbsp;proindc definiendum cftöit'Hyo'Q’mÄKjVt Philo fophi loquuntur.Nam quamuis eóftet dua-bus rebus, videlicctSigno amp; rcSignata, nonnbsp;tarnen exiftimandù eftSacramentum elle itmi-
tertiam quandam fubftatiam ex dus-bus fubftantiis cópofitam : vt Melicratutp yd hydromcli ex mclle amp; aqua cópofitum,quodnbsp;nec mcl eft nec aqua, fed aliquid tertiuni.nbsp;quo fit,vt fi quis ita Sacramentum definiat, vtnbsp;fit tantùm Compofitio vel Coniunólio Sig*^‘nbsp;cum re Significata, ille certé non rem mylh'nbsp;cam, fed rem plané Phy ficam definite vidcâ-tur. Atqui conftar,Sacramétum elle diuinunrnbsp;Inftitutum, acproptercanon poffeaccuratenbsp;definiri prætcrmillo fine » sewa : alioquinonnbsp;intelligcretur quid fit Sacramcntum:atqueitinbsp;effet definitio nó definiens. Ratio cft, ipfa h’'nbsp;ftituti natura,quæ tria potiffimùm requirirfftnbsp;redèintelligatur, quid fit Inftitutum :neinp’nbsp;vr cognofeamus, Quis inftitucrir: Quid ill®nbsp;Inftituto contineatur ; amp;, Quem in fincmnbsp;inftitutum. Itaque proponimus hoc Theort'nbsp;ma non in Thcologia tantùm,fed ctiatnWnbsp;plcrifqucaliis difeiplinis veriflîmum.
Nullum Inftitutum reâé definiri poteft» abfquementione finis illiuspropter quein-ftitutumeft. Etenim,Inftitutum, cftMcdiuiunbsp;tendes ad fincmaliquem.Medium autcm,niftnbsp;fine ad quem tendit intclleélo, intelligi nonnbsp;potcft.Iam,vtad ouæftioncm nobis propofit*nbsp;accedamus: quæritur inter nos, an finisquonbsp;Sacramentum Cœnæ Domini fpcótat,fit dei-pfius Sacramenti Subftâtia:hoc cft, dicere,Annbsp;Finis « »'»eica amp; propter quem inftitutum cft i'nbsp;pfum Sacramétum, veniat in illius gcnuinaninbsp;definitionem. Qipia verb nomen Sacramentinbsp;generalius cft, amp; ab ipfis ctiam Thcologis (nbsp;quibus nomen hoc impofitum cft Cœna; Domini) varié accipitur amp; definirur,prærtac vfntnbsp;parc ilia ipfa vocabula quæ cxtàt in Scriptura»nbsp;vt rcs hæc faciliùs intclligatur. Vocatur igitutnbsp;à Paulo Kvelt;«gt;tor cf aTVoV. lam quæro,an Cœninbsp;Dominica definiri poffit abfque mentionc finis,propter quem cft Cœna Dominica? Eqngt;-dem affirmo non polie: dicitur cniraCceninbsp;Dominica, hoc cft,ab ipfo Domino inftituta:nbsp;aeproindenifi inrelligatur quamobreinfti-tuta fit, affirmo, inquâ, quid fit Cœna Dominica à neminevnquâreôté intelligi polie:Id-que ex Theorematefuperiori. Itaque ficPau-lus Corinthios ab vfu Icgitimo Cœnæ Donii'nbsp;nicæaberrantes grauiffimé redarguens,nbsp;(?/?/)0f(inquit) Cœnam Dominica ma»nbsp;turn cos ad ipfam Inlliturionem tâti myfteti)nbsp;reuocauit.Perfpicuum cft autem cxipfainft*'nbsp;tutione Domini quônâ fpeélct, amp; qui fit ciu*nbsp;finis:ncmpc vt memoriâ Paffionis Chrifticc-Icbrantcs amp; annuntiantes mortem Donnninbsp;douce veniat, fimus Corporis pro nobis tra-diti,amp;fanguinispro nobis full,adcóquc iplmsnbsp;Chrifti participes,amp; vitâæternàhabeamus:e’tnbsp;hac fanôtiffima Chrifti concioneapudloaii-ncm:/’^«A ego dabo Caro me anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
go dabopro miindi'vita.Atc[ac hæc quæ dicimfS ipfi Aduerfarij agnofeuntin Baptifino,qm''’’nbsp;dicuntßaptifmum nó lignificarc, ^ed realiternbsp;cllcpcccatorum noftrorurn fcpulturam. fte»nbsp;Baptifmum non fignificare,fcd clfelanactumnbsp;Regcncrationis:Ita enim illi inquiiinr,adoer-fus noftram feutentiam difpurantcs.Sicigft^’'
CORPORIS CHRISTI
exeoruni «rc concludamus. Si Baptifmus eft realiter peccawiîum noitrorum fcpulturapernbsp;mortem Chrifti : amp; cft realiter lauacrum Rc-gcncrationis : profeóló finis Baptifmi cft de i-pfius Bapfifmi fubftantia.Nam amp; peccatorumnbsp;fcpultura,amp; rcgcncratio eft finis Baptifmi « t-cwtttamp;quia ratio diilimilitudinis reddi nonnbsp;potcftjfcquitur, Ccenam Dominicain elle c-pulum noitræ Viuificationis in Chrifto. Quxnbsp;quum ira finr,manifcftum cft,nec BaptifmHtn,nbsp;ncc Ccenam Dominicam abfque finevê«««nbsp;vel intclligi polî'e vel definiri .¦ vndc confeéta-f rium eftjftarc non pofle quod Aduerfarij no-bis obiiciunt, Finem Saçramenti nori efle denbsp;ipiius Saçramenti iubftantia. '
Ergo-nc,inquics,defiact effe Cœn* Dominai impius üi impœnitcns ad facram menfani accefferit ? Refpondco, quod ad inftitucuin i-plum attinctjcll'c Ccenam Dominicam,modo-exclus vetbo rite cclebrçturd'cd non elle Cœ-iiam Doonnicam illi indigné manducanti:nbsp;quin potiùs elfe Dominicæ Cœnç profanatio-iicm.Hinc apparct quçfit fcntcntia Auguftininbsp;CO tics Sacramcntiun à rc Saçramenti diftin-guentis'hoc cnim nobis liccatipjius Augufti-nicaufa dicerc, qucinifti, nihil talc promeri-tura,vexatcfoleric fuis feriptis, quod Rem Sa-cramenti, aliamfaciatab iplo Sacramento.)nbsp;Etenim ibi nomine Saçramenti externa lym-bolafquæ vulgo à Thcologis vocancur Sacra-menta, hoc dt, facta figna ) vel exteriorem a-ftionem Cœnæ Dominicæ intclligit.-quæ quûnbsp;diftinguit à Re Saçramenti, pente de doôlè,nbsp;hoeelt Auguftinianè,loquitur. Ac ne erres,nbsp;quum dixit Auguftinus-, amp; quum ipfi quoquenbsp;dicimus, in Cœna Domini Corpus amp; Sangui-nem Chrifti elfe rem Sacramenri intelligimusnbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpus amp; Sanguincm Chrifti adcôqueChri-
ƒ ftum ipfum viuihcum: ac proindc fpiritualcin noftti viuificationcin in Chrifto, clic rem Sa-crameuti. Illi haiftcnus definiunt reinSacra-menti, vt fit tantum rcalis cóiunótio Corporisnbsp;Chrifti cum Pane, amp; Sanguinis cum Vino.nbsp;Qimd fl ira cft, ô nos igitur miferos,fi propternbsp;Pancm amp; Vinum, ac non porius propter nosnbsp;factum hocMyftcrium inftitutum eftlVcrum-cnimuero nufquam Chriftum ira concionan-tem Icgimus, Ego fum in Ptrtie amp; Panis cft innbsp;inc:Aut fum fub Accidentibus Panis,amp; Acci-dentia panis funt in incifed ita potiùs; edttnbsp;Jneam Carnem (j* hibK ynenm Sangmnern ( inquit ) in me munet -,nbsp;nbsp;nbsp;ego in ee. Hæc cil igitur,
liæc inqua,cóiuni5lio intelligend3,hæc vrgéda eft potiùs quàin cxrcrnis fignis adhxrefccndù:nbsp;atquc his fanôlilTunis Chrifti verbis, quibusnbsp;hanc quxftioncin SbuTcyiat decîdit, amp; quæ nenbsp;inferotum quidem poteftates vnquam nobisnbsp;cripient, conftantilliinè crcdcnduin cft, S P1-RlTVS EST QVI VIVI FI C AT,eC'C.nbsp;Sed vt ad rem Saçramenti redeam, nonne Sail^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cramentum Cœnæ Dominicæ conftaredicis
Signo amp; tcSignataÆcquod igitur cft Signumî Panis, inquis. Ccdo igitur inihi Analogiam,nbsp;quç cil inter Signum amp; rem S'gnatam.Etenimnbsp;ex Saçramenti Ecclefiaftici natura, Analogianbsp;ilia ncccllaria cil : quæ fi non lif.iion cft igitur
.2-95
Signum,aeproinde non cft Sacramentum.Eft autem ridiculum quod nonnullidicunr. Analogiam in eo cire: quôd,qucmadmodum Corpus datur,itaaccipitur.Nos enira non de dan-di amp; accipiendi A6lioneamp; ritu loquimur,fcdnbsp;de ea rc quæ datur.Quanuis enim dare amp; acci-,nbsp;perefint relata: non tarnen omnis rclatio cftnbsp;arttAoj/ia Sacramcntalis, Error cft,rta%l to « ;to-jwJJoov.Iam quia Sacramcntalis Analogia debetnbsp;elle inter lignum amp; rem fignificatam,lequcrc-tur ex iftorum fcntcntia : Dare elfe figntim, amp;nbsp;Acciperc,clle ré fignificatam. Atcnim id quodnbsp;datur,accipitur, vi Rclationis.Pucrilc cft igitur illud lubterfugium. Cætcrùm fatis patet,nbsp;Nutcirc,eire Analogiam in Cœna Domini inter Signum amp; Signatum. Quemadmodum c- ;nbsp;nim Corpora no lira Pane amp; Vino nutriuntur:nbsp;itaChriftus fuo Corpore amp; Sanguine animosnbsp;noftros alit in vitani æternam. Ergo Corpusnbsp;Chrifti eft rcs fignificara fiuercsSaçramenti:nbsp;non(vtifti quidem exiftimant) quatcnuscllnbsp;Realiter prælcnsdc exiftens in Pane, vel ciimnbsp;Pane, vel fubPane, hue lub Accidentibu.sPa--nisifcd quatenus Chrifti Corpore animi noftrinbsp;nutriuntur: quandoquidem Analogia huiusnbsp;Saçramenti noncft conftituenda in rcali præ-fcntia,fed inipfo alimcnto,vt diélum cll.Nainnbsp;Panis non nutrit quatenus eft hîc vel illic præ-fcns,ncc quatenus cernitur,attreûatur,oii im-ponitur : lcd quatenus opérante facultarc na-turaliconcoquitur,amp; rcipfacum cqrporibusnbsp;vnitur.Sicigitur dicamus ex ipiius Analogi.enbsp;rcgula:Si Corpus Chrifti eilet realiter præfcnsnbsp;cum panc(vt volunr)amp; Oricorporisimpone-retur: certènon propterca cll'ct P., es Sacramennbsp;ri, quia vt Chrifti Corpore animus nofter nu-triatur:illud oreanimi,hoc cft,fidc manducarinbsp;nccclle cft,amp;ipfum Chriftum,opérante Spiri-tu Sanélo, vnum nobifeum fieri, fine tarnennbsp;naturarum vel confufionevcltransfufionc.Exnbsp;quibus omnibus cfficirur,impios indigné pa-nem manducantes , vt loquitur Paulus, amp; e»nbsp;teriori Aótioni Cœnæ Dominicæ communicantes , non acciperc rem Saçramenti : quia i-pforum animi non viuificantur Chrifti Cor-porc amp; Sanguine,nec illi accipiunt Corphs amp;nbsp;Sanguinem Cbrifti:qui3 fi accipctcnt,procul-dubio viuificarcntur.Nec confentancum cft.nbsp;Corpus Chrifti ex parte rem elfe Sacramenri,nbsp;amp; ex parte non clic. Quum verb illi negatenbsp;non poffinc,qu3muis lacer illc panis non ideonbsp;fumatur,vt corpus alat: cum tarnen elle fignü,nbsp;quatenusalit, alioqui non futurum fignum:nbsp;deelfet cnim Analogia : quid crit caufæ, cur i-dem de rc fignata non dicamus ? nempe Corpus Chrifti elfe rem lîgnatam propric, quatenus exillo Chriftus animos noftros viuificat.nbsp;Alioqui plus tribuis pani quàm Chrifti Cor-pori.Nam panis fcmpereftalimentum corpo-rale.-Corpus autem chrifti non femper cft ali -mentû fpirituale,fi tibi credimus. Eft quidemnbsp;alimcniu, (inquiunt nônulli ex iis qui Omni-præfentiara amp; Oralem manducationem tuen-tut)quia poleft nutrirc, amp; proculdubio nutri-rct animos, fi fide manducarerur, fpiritualinbsp;manducatione, quæ alia cft ab OraliMandq-B. liij.
cationeCorporisChrifti.Itaneccnfesî Atqui Panis noti eft fignum quia poteft nue-rire tantum , fed quia nutrit etiam aólti : nee enim hîcnbsp;confidcranda eft nuda quædam pomitia abnbsp;aótu feparata.Idcm fuprà diximus de aqua Ba-ÎiTifmi :nempc, licet propriè non dicatur ab- •nbsp;ucre fordes corporis, quafi in cum -finern in- 'nbsp;ftituta, eins tarnen faculratcm efic confidc-randam: non nudam pocentiam, fêd cam vimnbsp;i.Pet.j. quam exerit. Ex quo Petrus : Baptifmùi nosfer^nbsp;tiat^non abieElio fordiam f^wà.-inquit.Itaque vtnbsp;facultas abluendi fentiturin aqua Baptifmi;nbsp;itafacultas nutriendi fentiturin paneamp;Vüronbsp;quænobis in S. Cœna porriguntur. Ergo ( iranbsp;dîékantc analogiaSigni amp;Signati ) fi pcrcipi-tbr Corpus Chrifti,vis illius viaifica Icntiaturnbsp;necelTccft.Nec'Oralis manducatio Panis, fi-gnum cft Oralis ManduCationis Corporisnbsp;Chrifti(hoc enim fiquis dicar,illcfebriliquo-dam foranio'delirarc vidcatur) fed cft Signumnbsp;fpiritiiälis illius Manducationisquæ fit orc a-nimi, hoc cft fide. Arque hoc loco vide quàm Inbsp;parum tibi confies. Qmim cnim de rcali pro-pricratum communicatiorie difputas: ais Cornbsp;pus Chrifti effc viuificura, quod ilia proprie-tas fit ciRcahtercommunicatavi Vnionishy-poftaticæ,qua de re alibi à nobis difputatu eft.nbsp;Nunc aiitcm quid tibi vis, qui cxiftimes Cor- ¦nbsp;pus Chriftiica ab impiis manducari,vteorurnnbsp;rcfpcdlu non fit Aelu viuificu?Ccrtc ex tua ilia priori fententia, fic in teipfum ratioci nabot; Aut non eft Corpus Chrifti,aut eft Corpus Adlu viuificura.Et,fi manducatur Corpusnbsp;Chrifti, manducatur ergo Corpus viuificura,nbsp;quia vnio Hypoftatica eft Aólu. At impij non'nbsp;viuificantur:inrpij igicurnon mànducant Cornbsp;pus Chrifti. Quod fi qui Corpus Chrifti acci-p ill nt, vitara fpi ritualem accipiunr. At Impijnbsp;vitam fpiritualem non accipiunt : Non igiturnbsp;accipiunt Corpus Chrifti. Imb verb : (inqnis,nbsp;principium petcnsjaccipiunt Corpus Chrifti,nbsp;lcdOralitertantùm, nonautcmfpiritualitcr.nbsp;Ergo fi tibi crcdimus,Irapij accipiunt oraliternbsp;fpiritualem vitam,quam elle fpiritualiteraccinbsp;picndani hablcnusThcologi ccnfucrrit:quip-pe Tri’sUjUttTZi'sî'ç TTveUjUstT/jia 3'vgt;»p/ni'Têç : internbsp;quos, cofdémquepræftantiffimos, Auguftinûnbsp;numeramus, qui quum acutcamp;pcritèSacra-mentum à rcSacramenti diftingiierct(idquodnbsp;Stalij præftantiflimi quiqueVeteresfeccrût)nbsp;cauitfibiab horrendis illis racommodis , innbsp;quæ neccllc eft inçurrantij,qui quum fibi prçnbsp;clarè Signum cum Signato coniungcrc videa.nbsp;tur , vtrumque commifeent amp; conftindunt,nbsp;turn in aliis rebus, tu in co potilfimùm, qubdnbsp;Oralem Manducationcm non foli Signo, fednbsp;•etiam rci lignificatæ tribuunt. Quia verb quinbsp;Auguftinum reprehendunt, cum libenrer vc-Imi Irenæi flagcllis caftigarc, ideireb hæc Irenæi verba Auguft.fentcntiæ opponunt.Qipcmnbsp;admodura , inquit, qui cftàtcrrapanisperci-piens vocationcm Dci iam non communisnbsp;panis cft:fcd Euchariftia ex duabus rebus con-ftans Terrena amp; Coclefti, fie amp; Corpora no-ftra pcrcipientia Euchariftiam, iam non funtnbsp;corruptibilia,fpera rcfiirrcélionis habcntia.
Irenxits tum ^u-
CtinàUa. tur.nbsp;Contra
«•34.
DE SACRAM. MANDVCAT.
Ilæcircnæus : quæ,fciliccr,ifti opponulU Aii' guftini fcntcntiæ de Sactaincnto 8c rcS^cïi-nientisquiim tarnenIrcnæus vocabuIumSa^nbsp;cramenti ne vfurparit quidcm. At, inquiunr»nbsp;Sacramentutn Corporis Chrilli, 8c Eucbad-ftiafunt Synonyma. Refpondeo pro Augufti-nb( nain tametlî nondum de Vctcrum fcntcn-tia dilî’eriFnus,tarnen fuperior obiectio mead'nbsp;hortatnt Vt hîc aliquid dicain de Irenæi amp; Au-guftini fententia) Refpôdco,inquam, ilia duonbsp;vOCabula varie vfurparî gt; aC prôinde ex loCo-rum circunftantiis e{Ic de Maioruiïi noftto*nbsp;rum fententia iudicandum, Auguftino,Sacra-mentum cft facræ rei Signum : quæ definirionbsp;totius Antiquitatis calcule comprobataapudnbsp;Scholailicos etiam obtwfuir.Euchariftia apudnbsp;Irenxum- exterius quidcm Signum 8c SaCta-mchtum fignificat, lcd ita vt fimul etiam cou-itingatrcm Sacramenti, corum videlicetrc'nbsp;fpeâu qui vera fide fpii-itualiccr EucbariftiaUinbsp;percipiunt,hoc eft,communicant Cœnx Domini,5c Mortis ipfiii's rticmoriam cum gratia-rum aétione celebrant. Quinctiara Rem Cff-Icftem ita exponir, vt non fit realis quædam i-pfius rci Cœleftis coniunifio cum Signo,vclnbsp;in Signo,vcl lub Signe, fed potiùs eftèctumnbsp;fruôlus fanótiflimi huius Inîlituti : acproiiidenbsp;non dubitataffirmare, corpora noftra noia®nbsp;cfFe corruptibilia, quippc quælpcm Refurre-ftionis habeant.Quæ verba fi Auguftini Ceu'nbsp;fores attenderent, nunquarn profcdlo IrenSUnbsp;opponcrent Auguftino: ncccnirndubiumelbnbsp;quin deprompta fint ex hoc loannis loco: Qÿnbsp;edit me am carnemnbsp;nbsp;nbsp;hïbit trieumfanguinetn, bA'
bet vttam aternam^ cj ego excitabo ilium innoAif-fimo dte. Atquc hæc de verbis amp; fententia næi, cuiprxclaïc cum Auguftino conuenit-Qmim igitur Auguftini reprehenfores duosnbsp;iltos viros præftantiffimos inter fe committe-rc volucrint,nequeidpotucrint,iaraillos3n''nbsp;boshacinre coniunóli,ftïmos, iftisrepreheU'nbsp;foribus opponamus:in hunemodum.
Quicunque Euchariftiara percipiunt,ilh’O' tegrum Sacramentum Corporis amp; SanguloiSnbsp;Domini, câqueomnia quæ funt de hums S»'nbsp;cramenti fubftantia(vt irti loquuntur)amp;(vtlo-quitur Auguftinus)Sacraracntum,amp; Rem Sa-cramcnn percipiunt.
Illid cmum,quorum corpora iam nonfuui^ corruptibilia, quippefpcm refurreôkionisba-bentia,Euchariftiam percipiunt :(iuxta fente-tiam Irenæi, qui his verbis cos qui pcrcipiuu^nbsp;Euchariftiam defcripfir.)
Quarc: llli demum quorum corpora iaiquot; non lunr corrupribilia , quippc fpera reiurte-élionis habcntia Integrum Sacramentum Cofnbsp;poris amp;languinis Domini, caqueomniaqO^nbsp;funt de hums Sacramenti fubftantia(vt ifti^*’quot;nbsp;quuntur ) amp; ( vt loquitur Auguftinus) Sacra-rnenrum amp; rem Sacramenri rccipiunt. Et **nbsp;huius Conclulionis, Impij amp; impoenireutt^nbsp;quiadmcnfiim Domini indigne acccduntîgt;^nbsp;indigné manducanr panera hunc( vt loquito*'nbsp;P.iulus) non manducant Corpus ChrilH,nbsp;bibunt cius Sanguincm.’hoc eft:Rcm quidei’'nbsp;Euchariftiæ terrenara, lcd non ccElcftcm{qt'‘^'
-ocr page 325-|
CORPORIS admodum loquitur Irenæiis)amp;(vt Auguftinus loquitur)Sacramentum quidem, fed non remnbsp;Sacraraenti recipiunt. Ex quibuscfficitur,fi-netn,frudtura,eftcdtûmque Sacramenti elle denbsp;huius Sacramenti fubftantia,ficuti dcmonftrànbsp;turn eft. Hoc autem etiamnum facile pcrfpicinbsp;poteft ex alia fimilitudine,quaé eft in hoc my-fterio inter Signum amp; rem Sigriificatâmempènbsp;quatenusCorpus Chrifti Myfticum amp;ardtif-fima piorum coiundtio fimilitudine Pànis ex-iiCatao. primiturrita docente Apoftolo,his verbis,?^'nbsp;nii ^aem fangimus nonne commanio Corporisnbsp;Chrtiit efltijaontamvnuspanisyvnum corpus multinbsp;omnes vnius pants fitaus participes. HæcPaulus:quæ nonnulli inalienum fenfum ita detorquent, vt dicant $ Paulum hic non a-gere de Ipiricuali communione fiue ttotvwlÀnbsp;fit per fidem amp; quai eft piorum propria:nbsp;ed tantum de externa communione quæ fit innbsp;fraftionc, bcnediótione amp; fumptione Panis:nbsp;cuius fuæ fententiæ ratioiicm hancafferuntinbsp;quod Paulus dicat, Omnes ex codem panenbsp;participate: fatis autem conftetjimpios amp; im-pœnitentesnon elle participes fpiritualis cura.nbsp;Chrillo vnionis. Addunt amp; hanc rationcrainbsp;quod que m Paulus fie zizz N on pote ilis Menftnbsp;Domint participes efe amp; Aîenfa Damontoruminbsp;¦ nullam taciatmcntioncm fidei vel increduli-tatis. Vt igitur quiidolothytis vefeebarituriV-num corpus omnes crant:fic qui Panera facra-tum inMcnfa Domini manducabant, vnuninbsp;corpus cum illis étant quibufeum vcfccban-tunita tamen vt nomen Corporis in hoc Paulinbsp;loco ad cœtum externum Ecclefiæ referatur.nbsp;Hæc illi,de quorum interpretatione nunc nobis agendum eft : caque primùm refellenda,tunbsp;id illas Obicfliones refpondendum, quas illinbsp;noftrXjhoc eft,ab orthodoxis Theologis con-ftantcr reCeptæ interpretationi opponunt. Iftam igitur Aduerfarioruminterpretatio-nemtepudio tribus rationibus longe grauif-ƒ fimis, quasego figillatim recenfeo.Nimirum quia noft cft«Ktxogt;ó{ fidci-.Dcindc quia non eftnbsp;«('«Aoj-ot contextui.Denique quia eft Non elle fidei) inde apparct, quia nobis eripit dodtrinam vt Vcriflimam ita piorum omnium cum vctcrurn .turn Rccentioriinbsp;conlenfu receptara De CorpOtc Chrifti My-ftico : ctiamexternis Cœnæ Domini fymbolisnbsp;adumbratam. Quemadmodum enim ex muleis granis , virus idemque Panis conficitut • amp;cnbsp;yinum ex multis vuis exprimitur : ita ex piorunbsp;fandiftimo confenfu, amp; fpirituali eadémquenbsp;arftiöima coniünótiönc conftat Ecdefiâ quaênbsp;eftCorpus Chrifti Myfticum j quod qüidemnbsp;nos in lymbolo crederC ptofitemutjvidelicet)nbsp;EcclefiamCatholicam,San(ftorura commu-nionem. Hanc doclrinam certis Scripturç te-fthnoniis,ac præfertim hoc ipfo loco Pauli denbsp;JJ”# déco ftiiodilputamusconfirmàtarajàprimis vfquCnbsp;Ecclciiæ Chriftianætemporibus,omnesOr-‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftantillimè retinuerunu Qmcra- cxiftislvclintnc Spiritualem£cclcgt; » hoc eft Sanôtorum Communioncra perti-ncrc ad fincm nobis in Cœna Domini propo.»nbsp;quot;quot;ifrt fitum J de cam in hoc facto my fterio figni nca- |
Christi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;297 ri : necne ? Si tiunt? res confeóta eft : quàn Jo-quidcm*exSacrainentornm natura,neceiïe eft externa Symbola gercrc fimilitudinem eoruranbsp;qiiæ fignificantur : facile vt iam äpparear quidnbsp;fit horum verbofum ferifus apud Paulum,(jw-niam vntts pantsvnutn Corpus mwtifnmüs : arque inrclligamus pancm habere fimilicudinénbsp;Corporis myftici. Sin autem fupcriorem Do-ótrinam riegent de Spirituali Sandidrum com-muhione nobiUighificaca in Cœna Domini;nbsp;lie inftamus; Si Spiritualis rioftra cum Chriftdnbsp;coniundlio fignificatur in Cœna Domini (vtnbsp;antèànobis confirmatumeft,amp; illi ipfi norinbsp;negancefle finem,frud:um,effcdtumque huiusnbsp;Sacràmenti) certèfpiricualis eciam Sandorûinbsp;hoc eftjipfius Ecclcliæ corrirauniö fignificaturnbsp;in Sictätöcrito Cœriæ Domini ; quod à nobisnbsp;fufiùs explicatum in Tradiatu de Spiritualinbsp;Manducatione Chrifti Corporis,petoâ Icdto-ribusne grauenturlcgere-Coniungimur eniirinbsp;Chrifto tanquam Capiti,ac proinde (rerumnbsp;natura ita poftulante ) non pûtes coniungi cdnbsp;Capite j vt ex ed vicam haurias, quin fimul fisnbsp;membrum totius Corporis. StctifCorpMzinumnbsp;efi, inquit Paulus membra habetmulta,o~ i,Cor.i»;-ninia ver a membra Cofports vn'ttts malta epaumnbsp;fintyVniimfant Corpas.-ita Chrt^lnsiEtentmpernbsp;vfitimßnrttam nos ornnes tn vmim Corpus bapttzjt-tifamus,fiHe lud^hfiae Grsici, fine ferai, fiae libe-ri.Et omnes invnumjptrttum potattfum^u.V^xcnbsp;Paulus, SacramcncatcclefiæChriltianæ refe-rens ad ipfius Ecclcfiæ Spiritualem Coniun-dtionemÂ’ndc AriguftinusiFiantCorpusChri ï««».«*nbsp;fti, inquit j fi volunt viuere de Corpore Chri- quot;’’P-SJS.nbsp;fti.Sed nihil attinet plura coxnmcmôrarCiSa-tjsenim pcrfpicuuni eft,Communionem San- ¦nbsp;dfotum nobis iri Ccena Dominica proponi:nbsp;adco vt hoc myfteriii Veteres vulgo cómunio-néappellarinti Inde quóquc nacü eft Excom-municatioriis vocabulum,quura improbi,qutnbsp;nullis moaitis riullaquè Ecclcfiaftica reprehé-fione ad Pœnitçjjtiam adduci poflunt, ita cii_nbsp;ciunturex commuiiione vifibili Ecclcfiæ,ycnbsp;intelligant, quàndiu obftinati mahierint,fenbsp;in Sandlorum communione non éilè. Ex qui-bus omnibus cfficio, iftorutri interpretationcnbsp;quam rcdarguo,non ciïc«\i*Xo7of fidci. Secundo,aftirmamus illam ipfam interpre-tationemnon cife «taXe^oe cótcxtui.Primum autem omnium proferamus «ntAw«» loei denbsp;quo difpuramus. Paulus obiurgateos Corin- i Cor.io;nbsp;thiosquildolochytis vcfccbantur,adcóqucinnbsp;ipfo Idolcio cum Idololatris accumbcbant,idnbsp;Icilicet, inter Adiaphora numerantes. Affiv-ftiât autem Apoftolus hanc eflè partem cultusnbsp;Idóiórum jac propterca qui folennibus eiuf-itiodi Idölolatrarum conuiuiis intercrant,cosnbsp;efte Dæmoniorum participes. Hoc vt probet,nbsp;vtitut düobus potiffimùm argumentis: prius ànbsp;CocnaDotttirticai poftcrius à Icgalibus Sacri-ficiis y praefettimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defumptum eft, hoe modo. Quemadmodum in Cœna Dominica externa Symbola quæ parricipamusfunt nobis tanquam pignora dertiffima noftrç Có-iundlionis cum Chrifto , amp; eius Cómmunio-his quæ Eeclcfiag membra intet fè ardliflimè |
ijS DE S AC R AM. coniunguntnr : Ircnique, qncraadmodum 11-raclitæ -, pcratlo I’acrihcio, folcnne cpulum exnbsp;lege célébrantes, co ipfo teftabantur fc illiusnbsp;Sacrificij elfe participes : Similit^*^ ilia conui-uiaquæ inter fcagitant îdololatiæ in qiiibusnbsp;vcfciintur iis qnæ fuis idolis lacrificarunt, rednbsp;dunt cos dæmoniorum pai'cicipcs. Hæc ellnbsp;fententia huiusloci, vt cuiuis feriem contex-tns conlideranti pcripicuum elle potcft.Nuncnbsp;videamus quàni longé hinc rcfiliat fupcriovnbsp;lt; interpretatio de externo amp; vifibili cœtuEc-clehæ.
I. Primùiji, Apollolus,non fimplicitcr di-xit,Corpus:fcd quura antea dixillet Pane cjuem commanionern Corporis Christi t tnnbsp;fubiicit, nos elle vnum Corpus; elegantilîimènbsp;tranfituai facicns à Corporc amp; Sanguine Do-niiniadiplius Corpus mylliciim.-vr patetex fc-ric contcxtus.Item : hoc non clt Apoltolicuinnbsp;loqiicndi genus, vt Corpus (rwuee,fignihcct cx-teriorcm congregationem ; nccvfquam, vcinbsp;Paulum, velaiios Apollolos ita loqucnccs rc-pcrias’.ncc ita Scriptnra loquicur,qnod maximi ell momenti ad falfas interpretationcs rc-darguendas.
z. Item particula or/, quæ rationcra alTcrt: non potell illorwm interprecationi conucnirc.nbsp;Ncccnim panis quem Frangimtrs idcirco ellnbsp;communio Corporis Chrilli,quia multi in v-num locii conucnimus, vel quia fumusin coe-tu Ecclcliallico : fed potiits idcirco facri illinbsp;conuentus habentur, vt pancm Dominicumnbsp;frangentes , ipfius Ipomini Corpus partici-pemus.
3. Rurfiis : hæc llmul funt expendenda ; v-nus panis,vnum Corpus multi fumus.Nam v-nio Corporis debet relpondcre vnioni Panis. Sätis autcra conltar,multitudincm granorumnbsp;limul colleclorum non clTe panem , fed accr-uum.Vt autcra cxmultis granis vnus conficia-tur panis, loge aliud requiri, quàro lirapliceranbsp;granorum collcólioncm. Ex quo fit vt, fimilinbsp;ratione exterior fidelium congregatio nonnbsp;conllicuat vnum illud Corpus de quo fie Pau-lus:r/W«lt;fprfKA- vmim Corpus multi fitmusScé fpi-ritualis amp; aréliflima animorum potiùs quàmnbsp;corporum coniunclio requiratur.
- 4. Ad hæc iftoriiraJjnfcrpretatio ,amp; fententia pugnat cum ca ratione quam Paulus dU cit ab Ifraclitis vidlimas edentibus,quosaitnbsp;altaris,hoc eft,ipfius Sacrificij elle participes:nbsp;nempe ex præfcripto Legis.Nam facrum illudnbsp;conuiuium Sacrificij Eucharillici,quod tem-poribus Icgis cclcbrabatur, non definicbaturnbsp;cxreriori conuiuarum coctu ; led teftabacur,nbsp;conuiuas illosclle participes, ciusSacrificij,nbsp;quod ipforum nomine pcraólum Fuerat.
5. Ampliusillliinterprctacioni répugnât i-plius Pauli propofitum,cui duo illaargumcn-ta,tumex Cœna Doraini,tum ex conuiuiis Ic-galibus Eucharillicis pccita,(ubferuiunt;nem-pe, cos qui Idolothytis vclcebantur amp; intere-rantfolenibus Idololatrarii epulis, idolorura cultui dicatis, cHc, non Idolorura, quæ nihilnbsp;funt,led dæmonioruni participes.Num cnimnbsp;ilia dæmoniorum participatio adexteriorcm
MANDVCAT.
coerum rcllringebatur? nonne potiùs iJolo-*' træ reuera erant Dæmoniorum participes/**nbsp;ipfisDæmoniis animo coniunóli?
non videt, non tantum de rebus cxtcriiis,ly fimul de rcrum ipfarum cffcótis hïc agiinbsp;quæ alibi dicit Paulus; Quod confirtium*'nbsp;cuminiuPlitta? sjust communio luct cum teneb’’!^-t^U£ Concordia Christo cum Belial, tjunpaftp^^'*nbsp;cum inßdeli ? lt;JU£ confenfio temp to J)ei cHf^ß'nbsp;mutachris ? Nam vos Templum DeiePtist^’f'^'nbsp;propterfeparamini, impurum ne attingit(gt;nbsp;Paulus.
6. nbsp;Prætcrca j fi Paulus de Cœna Domini
diircrcns,non intclligat-veram tic SpinW'''I‘;'5 cum Chrifto coniunólionem; Itémquc arô'“’nbsp;mamillam fidci amp; charitatis communionf®nbsp;qua fideles inter fc deuinciuntunquo randeni)nbsp;obfccro cuadet Pauli ratiocinatio? vbi eritnbsp;(riuj6.gt;«a velnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfius Ratiocination'^'
Satis-ne apte duccrcrur argumentum ab riori Chrillianorum con«rc*ationc ad ilh'«
£? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;.. rt,
coniun6lioncm,qua EthniCijluisSacrihciiS'-'' conuiuiis celcbrandis,cum Dæmoniis,nôta'’'nbsp;corpore,quàm animo,copulabantur’
7. nbsp;Deniquc, oppofitio Mcnfæ Domin'nbsp;Menfæ Dæmoniorum fatis id euincir quocllt;l''nbsp;cimus.Nam fi Menfæ Dærooniorum participes, erant quoque Dæmoniorum fuo exinnnbsp;participes teerte illi demum dicendi fentMquot;-fam Domini participare , qui verè amp; ad laluquot;^nbsp;Chriftuni ipfum participant.Etcnim qui iquot;^*'nbsp;cium fibi manducant de bibuntjquomodotquot;'nbsp;clc opponçntur illis qui funt participesnbsp;raonioruraî Quemadmodum igirur fieri noquot;nbsp;poteftjVt quis limiil fit particeps Chrifti amp;nbsp;moniorumtita fieri ncquit vt idem fit finn'*nbsp;Menfæ Domini de Menfæ Dæmoniorumnbsp;ticcpis. itaque llatucndum cil, Pauli verbanbsp;communione Corporis Chrifti in hocloconbsp;quo difputaraus, cfl'c de Spirituali veritatenbsp;frudlu amp; fine huius Sacramenti : adcoque'1'^nbsp;vera membrorum Corporis inter fe denbsp;fiiô Capite coniunélionc intclligcnda: noƒnbsp;autem reftring'cndaad eorum exterioremen-grçgationcm qui Cœnam Dominicani ccl^'nbsp;brant,quemadmodum ifti volunt,quoruroiquot;'nbsp;terpretationem oieendimus non clic ipfi Ap'’'nbsp;ftolico conrextui araAoj^oy.
1. nbsp;Reftat Vf probemus hanc interpretatie'nbsp;nein elle aff-uç-jt-rov, hoc modo.Scqucretur,!'*'nbsp;ftisintcrpretibuscrcdas, contextum Paulii'^nbsp;elfe intclligendum‘.vnnm corpus multinbsp;hoccft,nos qui multi fumus fimul congreg*!*nbsp;(nam de multis illis loquitur,qui vnà Domi'’’|nbsp;cam Ccenam cclebrabânt ) lumus multi Ih'quot;'’'nbsp;congrcgatitquam àS'tKipQicti apagefis ab Ap^nbsp;ftolica,id eft,ab accurarillima ratiocination^’'nbsp;Ecquid cnim aliud crit in Attribute quàm’*’nbsp;Subicôlo, fi vocabulum Corporis figninequot;nbsp;tantùin exteriorem Chrillianorum congreg’’.nbsp;tionemrriecellc eft igitur hæc verba Pau U f/' _nbsp;•Corp^)',cllc Iignificantiora quàm vt ad extequot;*’nbsp;rem ilium cuetum rcllringantur.
2. nbsp;Item fi valcrct ilia interpretatio dem'nbsp;cxteriorccongrcgationc.Ergo horum vcrbquot;^nbsp;rura Pauli,pstnis^vnum Corpus multtß-^'^'^^^^
CORPORIS CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.
|
fia»» tînmes Zrii'M pants fnmstsparticipes ¦, hic eric fenfus ; Nos qui celebranius Cœnam Domininbsp;conftituimiis vnum cæcum cxtcrnû : eo quodnbsp;onincsfumus participes vnius panis, hoc ell,nbsp;c'o quod omnes celebramus Cœnam Domini,nbsp;quod eft «ru'sra^r. Sic enim potiùs dicendumnbsp;fllcc. Nos in vnum conucnire vt fanélifli-inum hoc myftcrium celebrcmus , non ramnbsp;corpore, quàm animo coniuncli. Multa alia,nbsp;coniitnilia occurrent iedtoribus, quocics at-ctttfuperiorem illain intcrprctationem cumnbsp;Apoltoli conccxcu conferre volent. Quare fu-perell vt vno verbo eorum Obicôtioaes di-luamus. Paulus,inquiunt,affîrmar,omnes eii eodem pane patticipatc.At Impij indigné accedentesnbsp;non funt participes fpiritualis vnionis cumnbsp;Chrifto. Re(pondeo;primùm Paulum no dicerefim-pliciterOmnes ; fed nos Omnes, ci n-acTt;/at-, quod de piis cum vera fide amp; pœni-tentiaad Menfam Domini accedentibus in-tclligendum eft;id quod Arciculus.-eZ, maxime indicar. Atquc hoc loquendi genus tam fæpe vfur-patum in Sacris literis,miror ab illis non ani-'•Cor.u. niaducrfum. Sic enim alibi Paulus. Nosotnnes per vnum jpiritum tn vnum Corpas baptiz^ttifa-inuf.EtQmnes vna potations potitt/finsus in vnumnbsp;ß’tritum : Item : SubUmis Hierufalcm libéra efiinbsp;tjui ejlmater omnium nasirùm. lté; donee euada-fnus omnes tn vnitatem fidei,(^ agnitiouisfihj Deinbsp;ïplier^nbsp;nbsp;nbsp;tJtrumperfeblum.Item;Qjupropriofilio nonpe- fercit,fedpro nobis omnibus tradtdit eurriiquomoda non etiam cum eo omnta nobis donabtt? ^uis tnten~nbsp;^oni.8. tabit crimen aduerfus Eletios Dei? Et reliquanbsp;plus quàm aurea,non ad impœnitentcs amp; hy-pocritas,fed ad fanftos clcótos pertinentia*nbsp;low.i. Exquo ht vt loanncs fie dicat de illis qui dc-l'ciucrant à vera Rcligione. E nobis egrejjifuntinbsp;fednon erant ex no bis ; Jîfuijfent ex nobis^nbsp;^ermanßJJentvtiijuenobijcumiamp;i conlimilia ple-raquc.tx quibus facilè intelligitur,Paulum iranbsp;loqui generaliter, vtipfius oratio ad pioslit,nbsp;non autem ad reprobös,referenda.Itaque le i-plt lüciura adiungit,his verbis;/’.î«w e^uemfia-^imiis.Enuspanisyvnii corpus multifumus.E^musnbsp;panis fimus participes,amp;iCi Siquis autem à nobis rationem quærar, quamobrem eaquæfunt Elcôtorum propria,nbsp;pallîm in Scriptwris tribuantur generaliter illis omnibus epi Chriftianam Reiigioncmnbsp;profitentur; neque tarnen ad hypocritas amp; re-probos pertineant; fie habeat.Prædicationemnbsp;Euangelij,Sacramcnca,caque adeb omnia quænbsp;ad pictacis fiudium rcferuntur,propter Elettosnbsp;elle infti[uta,cx quibus proprie confiât Eccle-fiaDci.Sed enim quia non nofirum efi diiudi-carc Eleôfos à reprobis, amp; charicas iubet nosnbsp;bene de illis omnibus iperare qui Religionemnbsp;Chrifiianam proficcncurieb fit vt Scriptura denbsp;• natura, v lu, fine, elFectifque turn Euangelicænbsp;prxdicationis tumSacramentorum, fæpenu-meto generaliter loquaturipcrindc ac h illi o-nines quibus Euangeliumprædicacuramp;facranbsp;niyficna adminifirantur, fruôlum tantarumnbsp;rcrum perciperent. Sic Chriftuis Prophetamnbsp;citans;£r»«fow«fu edobiiàDeo. Et alibi.-Sr/à^- loan.?.nbsp;latus fuero e terra omnes traham admeipfum.Et Efa.54.nbsp;Apofiolus; Gratias agirnus Deofemper de omni- jnbsp;bus V obis y Slt;.c.vtlt;juifiiamus ,fratres dilebti,vosnbsp;ejjè à Doo eleHos, Item, Eeipfumferuabis eosnbsp;^uite audierint. Et alij plcrique loci cófimilesj.nbsp;in quibus loquendi modus generalis non có-prebendit hypocritas amp; reprobos, lcd ad piosnbsp;homines amp;:fanôtos rcftringendns eftivt amp; hecnbsp;generalis Pauli (cntcnzia-.ConcluficDeus omnesnbsp;in contumacia, vt omnium mifereretur, S cd de hu-ius loci Apoftolici interpretatione fatis iamnbsp;multa.Rcliquas huius tertiæ Obicôtionis partes paucis iam abloluamus. |
Simile quod proferunt de luminc cuius cptp- Exmtitnr ¦ ¦yetav diciinc elfe in e^iÇai'«, etiam fi cæcus ad-fit;pra:ter quàm quod continet multa dillimil-lima ( quæ nunc non difeutio, ncc enim opusnbsp;eft) facile in eos retorqueri potefthoemodo.nbsp;Quemadmodum cçcus nullo modo paiticipaCnbsp;lumen, fedilli demum participant qui præditinbsp;funt videdi facultatciita impij amp; increduli indigné accedences ad Menfam Domini no participant Corpus Chrirti, cuius illi demum fidcnbsp;participes qui, vt oeulis, ita vera fide ipfumnbsp;percipiunt.Fidesautem Corpus Chrifti in cœ-io exificns,ita conccraplatur,vt puriffiinis eiusnbsp;radiis illuftraca, vim illius amp; w.spgt;entv perfen-tiatjiîôlque cum illo arctilïimé coniungac.Scdnbsp;de his haâienus. Supereft vt Syllogifmû ab Aduerfariis pro-pofitum excutiamus. Quifquis manducat pancm CcfinæDomi-nic;æ,is manducat Corpus Chrifti. Impij manducat pancm CœnæDominieæ: Ergo, Impij quoque manducaSt Corpus Chrifti. Maior propofitio continet dupliccm peti-tionem principij.Priniùm enim quçriturintcr nos;an impij facrum pancm Cœnæ Dominiere mandueantes, manductnr etiam Corpusnbsp;Chrifti ; hoc vt illi probent, fcilicet,affirmantnbsp;generaliter omnes mâducantes facrum iliumnbsp;PancnijCorpus etiam Chrifti màducareiquodnbsp;quidem non probandi fed petendi principijnbsp;genus,nô à Theologis modo j vcrùm etiam abnbsp;omnium difeiplinarum traflatoribusiampri-dem explofum eft.Aliter ctiamnuni Principiûnbsp;petuntiNam firoges illos, cur, omnes facrumnbsp;ilium pancm mandueantes,manducent quoque Corpus Chrifti;Rcfpondebût,quia Chri-fius dixif.jFZoceßCorpus meum\ quorum verbo-runi interpretatio quum inter nos conuro-uerfa fit, illi ex fua, non ex verborum Chriftinbsp;fentcntia,pcrpetub argumcntancur.Iam autem fæpé ànobis expheatum eft quibus nio-disjtuni facer illcpanis,tum ipfum Chriftinbsp;Corpus G(imcdatur!vidclieet,Panis Corpora-li, amp; Corpus Chrifti Spirirualimodo ; quodnbsp;quidem nihil opuseft hîc rcpetcrc.Minor propofitio debuit elfe reltriélior. Sed de hoc Syl-logifmo prineipium petente haélenus. iam e-inbsp;nim aliæ Aduerfariorum Obieétiones expen-dendæ funtj |
300 DE SACRAM. Obiîctio IIII.
Heb.7.amp; Nüuum Te^tufrtentum efiprAÏÎant 'tta Vetere-, inquitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ergo out T e^iaTnenü Sacra
mento, oportet ejfe pro^tantiora Sacramentts veteris Eeiiamenti. Itasjpte quum veteris Eeslamenti Sacramenta Resippts tantitmßgntficarint,, effici-turl^oui EeilamentiSacramentis, Remprofen-temßoceßCorp’ts Chri^tirealiter exhtheri.^lio-qm tnaior effet gloria Eeterts Een:amenti •. cP no-^ira Sacramenta eJfenthnperfeSliora^àS'wj'o.lâ’.
R E s p o N s I o.
Iftius Confcquentis çrrores ira reccnfco: Primus error,eft qiium air,Sacramcnta veterisnbsp;Tcftarucnti,tantùm fignificafle-.quod perindenbsp;cil: ac fi dicant fuiffe tantum Signa nuda ; acnbsp;proinde vctcres Ifra’clitas non fuiffe participes veritatis fignificatæ. Quod fi verum efler,nbsp;aótum eft igiturde Vctcrurn illornm falute.nbsp;Nam extra Chriftum ficipfius xeifutiav nullanbsp;eftfilus. Neque Maiorcs noftri potucrefalu-
tcmvnquam adipifcialiaratione,quàmChri- » ftibcnchcio. Et licet Chriftus nondum ipfonbsp;faólo Garnis extantis participarusfuerit, ramen ius infitionis inipfam carnemiam obti-nebant verafide,cui futura,funt præfcntia : lt;xnbsp;qux,vt nullis locorum fpatiis,ita nullis poteftnbsp;temporum intcruallis impediri. Ex quo fit, vtnbsp;dicatur Chriftus ^gnus eccifus ab originemundi.nbsp;Audiamus igitur quid Scriptura ftacuat de piisnbsp;maioribus':Licet hoc argumentum iam traóta-uerimus in (upcriori Traótatu.
Abraham vtdttdiem meum,lt;p gauifus efi, Abraham credtditDeo^cP ei imputât um efi adnbsp;iuAitiam. Et accepit Signum Ctrcuncißonisßgna-culum lu^itiaßaei ,)Vtßtpater omnium creden-tium.
Si eflis Christ, eîlis igiturfernen Abraha, cP h^redesfecundum promißionem,
Qm ex ßde funt benedicuntur cum illo fidele Abraham.Vndc Efaias de Chrifto venturo vernbsp;ba facicns , CorreElio no^ra pacisfitper eum, lt;pnbsp;liuore einsßanatifumus,,Dominus retecit in eum i-niquitates noAras, Licet enim hoc beneficiumnbsp;de quo locutus eft Propheta ad Gentes etiamnbsp;porrigatur, tarnen obleruadum cft,Ecclçfiamnbsp;Ilraelis loqui, aut Prophetam ipfius Eccleliænbsp;nomine : ita vt amp; Chriftus ipfe amp; beneficiumnbsp;Chriftiiam tumadlfraelitaspcrtinucrit.Iremnbsp;Paulus : Dico lefum Chri^umfutßis Aiini^rumnbsp;Circuneißonis ad confirmandaspromtßionespatru.nbsp;Conftar autem Sacramenta veteris Teftamen-ti fuifl'e ipfarum promiffionum pignora,acnbsp;proindc non nuda ligna,vt ifti volunt.Quis e-cnim co rum fuiffet vfusîquis fruólusï arquenbsp;hoc illud eft,quod difertis verbis teftatur Aponbsp;i.Cor.10. fiolus. Patres no^lri eandem efcam ßiritualemnbsp;manducauerunt,,cp omnes eundempotunt fi):ritua~nbsp;lem biberunt.Btbebant entm exfequentepetraßi-ritualty Petra autem erat Christus, quern locumnbsp;fupra iam vindicauimus à falfa quorundam innbsp;terprctationc,qui candem efeam intcripfos If-raelitas, non eandem nobilcum efeamexpo-nunt. Atque id co magis mirandum eft, quodnbsp;illiipfi,nominePetræ non fignum Chrifti,fcdnbsp;Chriftum ipfum intigihgant quem amp; nos par-
Apoc.ij.
Ioan.8.
Rom.4.
Ibid.
Eû.55.
Rom.15. amp;p.
MANDVCAT.
ticipamus. Adde particulam ab Apofto!*’ vfurpatam.Bibcbant, cnim,exfequcntcfpif''nbsp;tuali Petra, inquit. Itaque quum nominatin'nbsp;Chrifti mentionem faciat, qui eft animaruinnbsp;noftrarum alimentnm; fequitur,vt quumnbsp;teres fuerint,Apoftolo tefte,ipfius Chriftinbsp;ticipcs, cadem illi nobifeum efeam participé'nbsp;ucrint. Quid quod Paulus ftatim fubiicit l^'nbsp;tent emus Chrislumßcut quidam eorum tentarnt'^’nbsp;Si Ergo infidèles Ifraelitæamp; increduli Chi*'nbsp;ftuHi vere tentarunticur non viciflim ifraclitiKnbsp;fidèles Chriftum vere amp; vera fide participn-rût ? Elue fpcâat quod ait Apoftolus de Moft’nbsp;APaiores arbitratus diuitias probru ChriPlhnbsp;^Ægyptiorum thefauras :lntuebatur enim injP^'nbsp;mij largitionem. Atquiid Mofen per fidem^f*nbsp;cille ibidem Apoftolus affirmât.
Eadcm eft gratia , inquis, fed difcrimen eft in rcSignata.Quamobtem obfecro?tunegta-tiam Chrifti fine Chrifto ipfo, amp; Alimentuinnbsp;fine cibo conftdcrasî aut(quod vos aliquandoinbsp;vcl po'-ius nimium fepe nobis obiicitis)Sigp^nbsp;à re Signataplane diucllis.’Longe aliter Cht''nbsp;ftus nos docuit, quum nos iubet fuam carneiquot;nbsp;manducare, vt in fc maneamus amp; habeatnus lo'’’nbsp;vitam æternam. Ex tuis igitur verbis ita con*nbsp;cludo:Siin vtroque Teftamento cadetn C‘‘nbsp;nbsp;nbsp;'
Chrifti gratia: amp; in Nouo Teftamento Chhft* gratia illis demum confertur qui Chriftum i* ¦nbsp;pfum vera fide rccipiunt: Ergo idem de vete*’nbsp;Teftamento ftatuendumeft.Sed cur nonetsnbsp;refcllimus ex ipfa diftcrendi feientia ? Na*'’ ' !nbsp;vetera Sacramenta Chriftum fignificabao*nbsp;tantùm.-Et noftra Sacramenta Chriftum exh*'nbsp;bent (quemadmodum illitradunt)difFercnti*nbsp;non eft in rc,ledin rcimodo.Nafi Chriftus^'nbsp;gnincatus,rc differt à Chrifto cxhibito,lcqigt;*'nbsp;tur, aut duos die Chriftos, aut Chriftunial**'nbsp;iplo differrc,quod vtrunqucabfit.Chriftusn-nimeft turn exhibitionis, tumfignificationisnbsp;fundamentum.Quamobrem quum hoc fit S^*'nbsp;cramentorum proprium, vt doótrinamipfin’’'nbsp;obfigncnt:cfficitur,non aliam eft'e conftitu^**'nbsp;dam diffcrentiam inter Sacramenta vtriufqn*’nbsp;Tcftamenti,quam quæ in vtriufque Sacranie-ti doólrina conftitui folct.Quemadmodum *'nbsp;gitur in doélrina veteris Teftamenti propO'nbsp;nebatur Chriftus Rederaptor amp; Scruatot to-tius Eccleliæ,nondum tunc mundo exhibit*'®’nbsp;fed tandem fuo tempore cxhibcndus:ita iu Si*'nbsp;cramentis veteris Teftamenti proponeb^ti*'nbsp;Chriftus fuo tempore exhibendus, quum i”nbsp;noftris Sacramentis proponatur tandem fi*^’nbsp;tempore exhibitus. Quia veró(vt alibi cop***'nbsp;fiùs diximus)hæc eft vis fidci,vt res futuras.ab'nbsp;fences amp; rcmotiffimas, faciat præfcnrcs(Eft^'nbsp;nim fidcs, inquit Apoftolus, eorum qux fip^'nbsp;tEnturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;i eorum quæ non vident^
t'x»j.;^oc)idcirco pij Maiorcs noftri,quorum**' dem tantoperc commendat Apoftolus, fi*b 'nbsp;tere Teftamento Chriftum fuo tempore ta*’nbsp;dem exhibendum , tanquam præfenteronbsp;fide amplexi funt ; atque his fidei oculis Ab*'^nbsp;hamus vidit diem Chrifti,amp; gauilus cft,inft”nbsp;nbsp;nbsp;,
ipfe Chriftus.Denique quum ipfe Abraham” fucrit iuftificatus ex ride,vt paulb ante ex 1’**^^
J'
' CORPORIS
lo dixima?: ccrtè,aut luftificatio fidci eft fine Chrirto,(quod cfitTefo'iPo^of:) aut Abrahamusnbsp;Vera fideiuftificarus, vera itidem fide, non fi-gnificationcm Chriiti, fed Chriftum ipfumnbsp;amplexus en:.(qLiod efi opJo'J'ogoi'.) Sed iam a-lioserrotes fuperioris Obieótionis recenfea-mus.
Secundus error hie eft,quod non facisredtè citantlocum Apolloli, aeproinde nonreólènbsp;ex co concludunt.Nec cnim Apoftolus Sacra-menta cum Sacramentis: fed Teftamentumnbsp;ciiraTcftaméto comparat-Q^anquam autemnbsp;Veteris 5c Noui Teftamenti cadem eft Sub-ftantia,tamc.Apoftolus affirmât, Nouum Te-ftaraenrura cftepræftantius; nimirum quia innbsp;Nouo Teftamento impletx func promiffio-ncsfacbtin vecefe Teftamento Patribus,denbsp;Chrifto : ac proinde noftra conditio præftan-tior eft ; quandoquidem Veteres in Chriftumnbsp;credebaut, tandem aliquando in came mani-feftandii : at nós in Chriftum credimus,iam innbsp;carne manifeftatum, amp; nunC cœlefti glorianbsp;præfulgctem; adch vt cuius illi tantum radiosnbsp;fentiebant, nos eins luce clariffima perfunda-
mur. ltaque diferimen non eftinRcifubftan-tia, fed in rationc exhibitionis, quam elle ho-dicclariorem ßc prxftiutiorcmjabfir vt nege-
mus. Perperam igitut opponunc Aduerfarijnbsp;Subftanciam Exhibitioni’.quum potiusExhi-bitio Chrifti Vctcribus faftajCum ipfius Chri-fti exhibitione, qua nos hodic fruimur, com-paranda fucrit. Ex quo fit, vt incommodumnbsp;non bene affignent hoc modo. Alioquin, in-qniunt, maior eric gloria Veteris quam Nouinbsp;Teftamenti. Primum enim, dicendum potiusnbsp;fuit,candcm ftatui gloriam vtriufqueTcfta-menti. Deinde, ne hoc quidem cófequiturcxnbsp;varia rationc Exhibitionis,vt diótum eft.Pof-fumus igitur hie vfurpare philofophicu iftudnbsp;loquendi gcnus:pi!'rttiS^T«S nuSaine/
Tertius error eft in Connexi falficatc.SiSa-cramentaNouiTeftamenti Chriftum præfcn tem exhibent,inquiunt, Ergo Corpus Chriftinbsp;realiter exiftit prxfcnsIn,Cum, Sub Pane,autnbsp;Panis accidentibus, Scoralitcr nianducatur.nbsp;Nonfequitur. Neeenim Chriftus exhibeturnbsp;cotporali modopræfens, fed Spirituali ; ilianbsp;autem rcalis Inexiftentia qua incu leant,perti-net ad Corporalcm modum Exhibitionis , vtnbsp;iamante fæpiusànobis diótum eft: quandoquidem rcalis præfcntia Sc cxiftentia Corporis, non poteft elle nifi Corporalis : alioquinbsp;(quicquid tandem prætcxant ) conftituereturnbsp;Corpus non Corpus; Corporale amp; nonCor-porale:amp; præfcntia non præfentia. Qu^amuisnbsp;1 autem Corpus Chrifti in coelo exiftat, nobisnbsp;tarnen exhibctur,nó Corporali,fed Spiritualinbsp;prcfcntia-.ncc refpeftu nofttorum Corporumnbsp;quæ in tetris vcrfantur(nec cnim de cralfo cornbsp;porum contaétu agitur)fed fideinoftræ refpe-du, quæ virtute Spiritus S.fubueóta, fupra resnbsp;ittas rtiixas öemortalcs,Corpus Chrifti in Casio realiter cxifttns contcmplatur amp;percipit:nbsp;id quod copioliiis expofuimus in tuperiorenbsp;1 raclatu de Mauducationc Spirituali Cor-ƒ poiis Chrifti.
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ot
Quid aute hie obiiciant opcftcpretium eft confiderare. Paulus affirmât,inquiiit,hæcillis ,.Cor.i6.nbsp;acCidilFc in figura : Ergo quâtùm diftat vinbranbsp;à Corporc,tantum SacramentaVetcris amp; Noui Teftametiti inter fedifferunt. Rcfpondcojnbsp;primùm Pauli verba non efte adSacramentanbsp;Vetcrum reftringenda : fed elfe imprimis ac-commodanda hiftoriae quam cómcmorat.Sicnbsp;cnim PaulusiÂiæcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;typi noFlrifaerunti vt nt jbid.
concuftfcamut ret malas ßcut iUi concufiernntt Vbi velim attenté vocabulum iSlertri expendi.nbsp;Et paulb poft, hAC omnia typice eneniebant eù»nbsp;Deinde, viriosc ita concluditur : Si typi fue-runtjCrgo Veteres non habucrunr ipfarumnbsp;Return veritatem. Quis enim dubitat, ctiamnbsp;Noui Teftamenti Sacramenta vocari Antity-pa, quemadmodum Petrus de Baptifmo lo- i.Fet.j.nbsp;quutus eft? Abfit igitur vt Typi Vetcrum fuc-rint nudi typi fine veritatc. Nam ciufmodinbsp;Typos Deus vcraciffimus adcóque ipfa veritas non proponit.
Atchim,inquiunt, Veteres Doftorcstradi-dcrunt,Sacramenta Vetcrum in populo Ifrac- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
litico fuilfc figna Sacramentorum Ecclcfiæ Chiiftianac. Refpondco; hanc elfe Vetcrum c.3.nbsp;fentenriam ; Sacramenta Legalia ad Chriftumnbsp;ipfum fpedalfciac proinde,noftra Sacramenta in locum Vctcrii Sacrametorum fucccffillcnbsp;adcundem Chriftum fpciftantia. Itaque,quönbsp;Auguftinusdiccrct, Circuncifionem in figuranbsp;Baptifmi præccffiftc.vt id explicaret, protulitnbsp;quod ait Apoftolus,nos in Chrifto elle circu- Col..t,nbsp;cifos Circuncifionc non manu faifta, in expo-liationc corporis Garnis , in Circuncifioncnbsp;Chrifti, confcpultos ci per Baptifmum ; Sgt;CQ.nbsp;Nee enim Veteres Doótorcs Paulo contradi-xerunt,ncc cotradiccrc potucruntidaffirmannbsp;li quod nos affirmamus.P/^Ägt;lt;t no^lrumimmo-latum eß, nempe Chrism : itatjue fen:um agite-mw, non fermenta veteri, nee fermenta malitianbsp;(ß netjuitiüjfed non fermentatie panibue fincerita-tie ver^tatis. Item, 'Patres noPlri eand'em ef- j.Cor.joJnbsp;cam ßiritualem ederant (ß eundem potnm bibe-runt : Petra autemerat Chrtilus. Item,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt
vmbra rerum futurarum : at Corpus Chrtsii. In quo loco Paulus comparât legales ccremo-nias cum ipfoChrifto,non cum noftris Sacra-mcntis,vt nónulli ex Aduerfariis diditant. Sicnbsp;igitur male concludunt.Si Agnus vert- come-debatur, Ergo in Euchariftia Corpus Chriftinbsp;vcrè amp; oraliter comeditur. Num ngurateco-medebatur MannaîErgo nee Chrifti Corpus,nbsp;inquiunt.Nee cnim,vt iam dixi,Veterum Sa-etamenta fuerunt Signa noftroru futurorum,nbsp;fedfuctunt Signa Chrifti -venturi. Et qiiuranbsp;Chriftus de Manna amp; de fua Carne diftererctnbsp;apud loannem, non Manna cum Euchariftia,nbsp;fed cum ilia ipla Carne comparauit.Nequc idnbsp;ferti poteftjSacramétum eire,non Rci,fcd Sa-cramenti Sacramentum ; neprogrelfus fiatinnbsp;infinitum: amp; (vt aliquado vctcribus hæreticis Adu.}i«-obiiciebat lrcnæus)lempct typi typorum amp; i- ref.l.4.c.nbsp;magincs imaginum adinueniatut.At Signum Jt-non refertur ad Signjm,fcdad Rem fignifica-tam,vt cuiuispcrfpicuum eft: amp; rcétè Augu-ftinus cenfuit,ligna elle rcrum.Qupd ft Vete -
C. j.
-ocr page 330-301
DE SACRAM. MANDYCAT.
loân.ÿ. rum Sacramcnta fucrint noftrorum Signa, certè non in gratiain Ecclefiæ veteris, fed no_nbsp;ftri caufa, vetera ilia Sacraméta inftituta funt,nbsp;quod falfum eft. Adiiciunt,Corpus Chrifti no figuratc man ducari,eó quod Agnus amp; Manna non figuraté fed realiter Sc oraliter cdebatur.Quid?Non-nc Panis illc facer etiam realiter amp; oraliternbsp;inanducatur ; Quod ft Corpus Chrilli ira edi-tur vt Agnus Sc Manna cdebantur:ccrte Corporaliter cditur-.sf’eTJt'a^ii. Item : Sic liccret exnbsp;hoc argumento concluderciSi Agnus realiternbsp;non figuratc madabatur, Sc coqucbatur(hocnbsp;enim pars eratSacramenti, vt amp; immolatio)nbsp;antequam eo vefeerentur Ifraelitæ:crgo(abfitnbsp;verbo blafphcraia ) idem de Corpore Chrillinbsp;dicendum ell: Abfurdiflimurn Sc quod piç au-res réfugiant. Quod fi in hocConnexo, Man-ducare Chrifti Corpus, verbum, Manducadi,nbsp;non accipitur figurate fed propric,crgo Chrilli Corpus manducatur,vt rcliqui cibi ad corpus hoc fullentandum: htec enim eft proprianbsp;fignificatio verbi Manducadi. Et quia in veranbsp;ÖC propria Manducatione cibus non tantumnbsp;oriadmouetur,fed etiamteriturdetibus,amp; innbsp;ventriculum demittitur : no iam Oralis Man-ducatio tantum conllituenda fuerit,fcd etiamnbsp;Dentalis amp;Gutturalis:Non enim Chrillus dixit, Accipite Sc ori Imponitc, Sed, Acciptenbsp;AYlt;î?7z/«c/ïre,inquit.Ergo,nilî hguraté verbumnbsp;illud,Manducandi,accipias,tibi ad Capernai-tas difcedendu ell.Quibus abfurdiffimis com-tnentis opponimus hanc clarilfimam Sc ex-preffilfimarn Chrilli fententiam dcMandu-canda fua Carne : Verba, ijha loi^uor vobis Sptri-tMßtntvitafnnt. Sic igitur potiùs conne-élcndum cft; Si lignum oraliter manducatur.nbsp;Ergo Res Significata non oraliter manducatur , quia difcrimen adhibendum eft inter Signum Sc rem Signi. At,vt ifti Tolunt,Signumnbsp;exæquarctur cum Re Signata. Cæterû Agnusnbsp;Pafchalis non lignificabat Chrillum aliquan-do in Euchariftiaa Chriftianis comedendum,nbsp;fed potiùs Chrillum fuo tempore pro Rcdemnbsp;ptionc totius Ecclefiæ crucifigendum. Sic igitur Argumentum nobisobieólüre-torqucamus. SiSacramenra noftrafunt præ-ftantiora Sacramentis Veteris Tellamcnti, vt iftiobiiciunt, amp; ipli Veteres nonfublillcbantnbsp;in rebusterrenisSe afpeólabilibus,fcd vera fide ad Rem fignificatam afi’urgebant ; Ergo idnbsp;nobis hodie longé maiori ratione prællâdumnbsp;cft. Nequedebemus animos noftrositain resnbsp;terrenas demergcre, vt Chrifti Corpus In,nbsp;Cum, Sub Pane vel fub Panis Specie, quæra-mus. Item: Si Veteres fuêre participes Chrillinbsp;nondum in carnc exhibiti, Sc quum humananbsp;eiusNatura nondü Aólu Sc rcipfaexilieret (vtnbsp;anobisprobatum cft)cut igitur præcifévrge-tur Realis Inexiftétia Corporis cum Pane velnbsp;fub SpeciePanis, vt illara Efcam fpiritualemnbsp;hodie manducemus, Sc ilium potum fpiritua-lera bibamus’Si Veteres potuerunt Huma-nam Chrilli naturam quum nondum Aólu c-xilleict, fide pcrcipere .• cur non poterimusnbsp;Chrilli Corpus, Corporaliter tantùm Sc Lo- |
¦caliter à nobis diliunólum,fide pefeipere? Porrb lie aduerfus Pontificios concludi-mus : Si Manna fuit fimilitudo EucharilliXi quemadmodum exillimant : Ergo, quemad-modumManna reipfa edebatur, nonautemnbsp;fola eius Accidentia: idem quoque de Panenbsp;quod eft Symbolum Chrifti Corporis dicendum erit. Obiectio V. Vidi Spirintm S.defcenéleneem de Coelo, cum Signe prüfens ader at Spiritus S, ^^od ido'*nbsp;deßarii Chrilli dicendum efi. Et de linguis ignet(lt;nbsp;Et,, vi Confei^uentis, Corpus ChriSii efi in Pnbsp;cumpane,^fubpane, velfubfiecie Panis ; Etnbsp;forma Panis Corpus Chrii'ii dtcitur-nideri amp;nbsp;treSlarùnon in proprietate eJfentia,i^uemadmoâKtitnbsp;Spiritus SanStus, inproprietate efientiavifutnbsp;efi. Respo NSIO. Totum hoc Argumentum cft uKho gt;tFO{.Agitur cnim inter nos de Rcalinbsp;ftentiaamp; præfentia Corporis, non deRe«l‘nbsp;præfentia Spiritus lanóli. Agitur,inquan),in'nbsp;ter nos de Humana Chrifti natura,quam afty*nbsp;mamusnec Vbique, nccpluribus in locisü-mulelfc pofte. Hîc autem nobis opponiu’/nbsp;Spiritus fanólus quem fads conftat vbique d'nbsp;fe,quippcquum lit Deus. Secundus error. Qu^um variis modisintel-ligi foleat præfentia Spiritus fanóli, nemp*' Eftcntiæ amp; potellatis diuinæ, qua vbique elbnbsp;amp; omnia fouet ac continet : Item,Gratis,q“*nbsp;non vbique ell, fed tantùm in fidelibusiltéi”-que præfentia Pcculiaris , Spiritus fanóli i*’nbsp;Chrillo fccundum humanam ciusNaturaU’^i^^jinbsp;de qua fic loanncs : Deus non dedittlli Sptritit’''\(fnbsp;admenfuramiEt alibi: Explenitudine eius attt'nbsp;pimiss omnes, fuperior obicólio illos inodp^nbsp;confundit,amp; nullum rerinet.Nâ fi vclint,Sp\'nbsp;ritum faniftum præfcntem adfuiftc, præfcnt'*nbsp;Efl'cntiç Sc potellatis,id non conuenit cun’ tOnbsp;loco quem citant. Quprfum enim peculis^^nbsp;illud Columbæ Signum , fi agitur dcOnn’*'nbsp;præfentia Spiritus fanóli ? Num Chrillusef'^nbsp;cum omnibus rebus creatis exæquandusîAh-fit. Sin malint intelligere præfentiam gr^t*^nbsp;tunciliapræfentia non erit conllituendanbsp;in Signo, vel cum Signo,vcl fub Signo, fe^^nbsp;animo eius qui Spiritum fanólum tcdp'Vpnbsp;Vnde Paulus ; AitfitDeiu Spiritumfilij innbsp;noilra :Signam autem exteriusnon cll‘l'‘* .^nbsp;X6V huiufee præfentiæ. Denique fi locus uinbsp;nobis obieólus, exponendus cft de modo nnbsp;peculiar!, quo Spiritus fanólus diciturelft*nbsp;Chrillo (vt fuadet loci circunftantia) certe* 'nbsp;la præfentia Spiritus fanóli non poteltc^’’^nbsp;ftituiIn,Cum fub figno,alioqui non erirp‘nbsp;fentia pcculiaris ipli Chrillo.- nc mihi jnbsp;dum fit quod nunc dicebam, Signum excefnbsp;non elle capax eiufmodi præfentiæ. Tertius error,quum ab co quod fcincl tum,idque prætcr ordinem Sc per miracunbsp;faólü cft, argumentanturad id quodnbsp;riu eft in Ecclcfia, cuiufmodi cft Sacran^^ |
CORPORIS
CœnæDomini : ex hocChrifti præccpto,77ôr faciteA^m fiquam vim habeat fuperior obic-ûio, cettè id hccet propter rerum fimilitudi-netn. Nam hoc Aduerfariorum argumentumnbsp;duciturab cxcmpIo.Atqui resvaldcdiflîmilesnbsp;coniparantur : nempe Corpus Chrifti, cumnbsp;Spiritu Dei:Panis vcl Species Panis,cum Columba :amp; quod femel amp; miraculofè faótupinbsp;cd, cum co quod eft ordinarium in Ecclcha.nbsp;Quareopponimus hocThcorema.
A rebus extraordinariis ad res ordinarias, nccclfaria argumenta non ducutur.Debemusnbsp;cnim inillis ratiocinan
Quartus error,qubd non fans rede hie locus abiis exponicuKiSc cxlocis Scripturç malè intcllcdis bona Argumenta duci no polTunt:nbsp;an, p,gt;! nnÄuf hiyeii in-quit ille.Nam ilia fpccics Columbae quae tuncnbsp;apparuit,nó co fpedabat, vt fignificaret,Spi-ntum Sadum elle in illo exteriore Signo : fednbsp;potiiiscftc in Chrifto:ac propterea dicitur rc-fcdilfe fupcr Chriftummeque tunc ccepit Spi-litus Sandus efle in Chrifto,quum fignum il-InIoan. Spiritus Sandi apparuit.Rede cnim Au-Tuc .59, guftinus, hunclocum enarrans: Ifta,inquit,nbsp;quæ de fubftantia Dei quoquo modo,vt opusnbsp;crat fignificada,corporcis hominum fenfibusnbsp;ie intulcrunt atque traniierunt, ad horam di-uinitusfadafunt de creatura feruiéte, non denbsp;ipfadominance naturazquae in le manés,quodnbsp;vult mouet, amp; quod vult immutabilis mutât.nbsp;Hæc illciltaque quum Spiritus Sandus fit in-uifibilis, hæc vciba loannis. yidi/f)irituw de-fcendentem,hanc habent fenlum : loannem exnbsp;illo figno exteriore cognouiflc,plcnitudincrnnbsp;Spiritus Sandi in Chrifto amp;tavQfdyr^ habita-ic; quemadmodum loannes iplcteftatuseft,nbsp;cT’’ diccret Spintum Chrislo non datum eßenbsp;”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^drnenfuramNt cnim Paulus sdz^PIacuijJe Deoy
ontnu plenttudo Dettatii in Chri^o habitaret: lca,non dubium eft,quin Spiritus Sandus picnbsp;nilfimèin Chrifto habitarit.Chviftus cnim nonbsp;dona Spiritus tantum, fed Spititum ipfum:nbsp;noncalorcmtantiim ,lcd ignem ipfum: nonnbsp;tiuoscâtùm,fcdfontcm ipfum habuic : quem-^-hryfo- admodum dodiflimi quiqueThcologi ccn-i’,«^fuerunt.
lojn? Quintus error, eft Connexi falfitas.Ncc c-nim fcquitur : fi Columba vocatur Spiritus Sandus, propterea Spiritum Sanótum fuiflenbsp;Realiter cum Columba (de Omnipræfcntianbsp;Spiritus Sandi hîc non difputo,de qua paulbnbsp;ante egimus,fed vim Connexi tâtùm excutio.)nbsp;Ratio tftiquia oportcrct hanc propohtionemnbsp;efl'c veram. Quotiefcunqne vni rei ttibuiturnbsp;Nomen alterius, turn fignificari Realem Scnbsp;Effcntialem præfenciam amp; coniundionem v-ttiulquc rei: quod longe fecus eft;amp; fexcentacnbsp;Mç-aa^c in contrariarn partem afferri poftunt.nbsp;Nam conftat inter omncs,Signo paffim tribuinbsp;nonicRci fignificatxinSctiptura; amp; Signumnbsp;dcnominari à termino ad quem. At, quodnbsp;feiam, ne vnus quidem in Scriptura locus eft,nbsp;cxquofuamillam piopoficionemconfirmét.
’in.i, VIäc cnim verba loannis Aianut no^rtt contre-
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303
Bauerunt^de fermone Tjita,^c.QLà Vnionem hy-poftaticameffereferéda fatis eftperfpicuum. Neque minus perfpicuumcft,Panem amp; Corpus Chrifti non coniungi vnioncHypoftati-ca.Deniquc,(quadoquidem ifti to' pHTo'i- vrgercnbsp;fc fimulanr ) non idem eft loquendi genus innbsp;loco nobis obicdo,quod in inftitutione Cœnæ Domini. Nam non ita dicitur de Columba dcmonftrata,Hoc eft Spiritus Sandus.
lam quod illi fubiiciunt,Corpus Chrifti no vidcri nec artredari in proprictacc eflentiænbsp;fed in forma Panis : quemadmodum Spiritusnbsp;Sandus vifus eft in fqrma Columbæ : nulliusnbsp;eft momcntiiqaia Spiritus Sandus non eft vi-fus,ita poftulantc inuifibili Spiritus fandi natura, nec in proprietate eftentiæ Spiritus fandus videri poteft oculis corporis. Sed longénbsp;aliud de Chrifti Corpore dicendum eft, cuiusnbsp;ea eft natura vt fit vifibile amp; palpabilc:ita docente ipfo Chrifto , ContreÛate me i^videte. Luci4,nbsp;iSdam Spiritut caxnem ojfa non habet. Quam-obrem quoties vel Tranflubftantiatores velnbsp;Confubftantiatorcs nobis in hac quæftionenbsp;verfantibus obtrudent hæc vocabula, Inuifi -biliter amp;Infcnfibilitcr, totics illis opponc-mus veritatem HumanæNaturçIefu Chrifti,nbsp;certiffimis Scripturæ locis confirmatam : amp;:nbsp;extra omnem dubitationis alcatn apud piosnbsp;amp; orthodoxes omnes conftitutam.
lamfupcrius Argumentum ad incommo-dum adigamus hoc modo. Si prælentia Spiritus fandi qua Columb.a ilia fignificabat, fuit conftituenda in ipfo Columbæ figno ; feque-rctur,præfcntiam Spiritus fandi non fuifle innbsp;Chrifto, fed extra Chriftum.quod abfir. Namnbsp;Columba ilia non vifa eft in Chriftum ingre-di, nec vllus vnqua cxiftimauit, neceffe fuilfcnbsp;vt Spiritus fandus elTct, In,Cum vel Sub Columba, vt Spiritus fandus in Chrifto effet.nbsp;Item , fequeretur Spiritum fandum haberenbsp;motum localem partibus diuiduum.Sic cnimnbsp;loannes, Con^pexi Sptrttum defeendentem ^juafi (oan.t.nbsp;Colurnbam de Cœlo. Item ,fuper ^uem yidertinbsp;Spiritum defeendentem.A.’S^wa'fgv.
Sed ctiamnum retorqueamus locum obic-dum.Si loannes non dubitauit diccre,{c Spiritum fandum vidifle quum fignum Spiritus findi videret, quippe ex trito loquendi vfunbsp;nomen veritatis ipfi figno tribuensicrgo nihilnbsp;mirum vidcri debet, fi Chriftus Sacram Cœ-nara inftituens , Pancm fignura amp; figillumnbsp;Corporis appcllauit Corpus fuum.
Flatus Chfifti(hoc enim ctiam nobis obii- lojn.to. ciunt) fuit quidem fignû Spiritus fandi,qucmnbsp;Chriftus Apoftolis infpirauit, fed ptæfentianbsp;Spiritus landi fignificata illo figno, non alibi conftituenda eftquàm in Animis Apofto-lorum. Fuit enim præfentia Gratiæ,ex iis quænbsp;paulb ante diximus.
Idemdico de linguis quæ tanquam ignex vifx flint die Pcntccoftes, quæ fignificabantnbsp;dona ilia «vtu/jutTinet quibus animi A poftolo- ¦nbsp;rum perfufi funt ; ac propterea nonin linguisnbsp;igncis,fcd in Apoftolis ip lis, dona ilia conftituenda funt.Sic enim Chriftus.
C. ij.
-ocr page 332-|
304 DE SACRA M. Accit^ietisvirtutem Spirits SanlH,pà^^uam invosfuperuenerit. Ec Paulus. Huicdatur ferwo/àpientiaper Spinfitm: iUi ferwo fcienti£ fecuntimn euniem Spiritum, Item.- Habentes dona differentiafecHndhm grattam i^tta nobis data efi. Etplerique alij locinbsp;conlimilcs. Quamobrcni quiim fatis conftet,IinguasiE lasigneas fignificallc linguarum doniiquod.nbsp;Apotlolispcr miraculum concclEumeft. ( ficnbsp;cnim fuit inter fignum amp; rem fignificatam A-nalogia ) amp; hoc donum miniitic fucrit, vtl innbsp;fignojvclcum figno,fed in ipfisApoftolis,nbsp;confequitur perpcram inde conftitui realemnbsp;prseientiam amp; exiftentiam Corporis Chriftinbsp;in PanCjVcl fub fpccic Panis. ObIECTIO VI. Species viroram ei^uitum erant Angeli de . putbus Gen.xi.^ i.Reg.ó.tbsenimipfi Angeli e-rant:Similiter P anis eft Corpus,lt;jniaCorpas eft innbsp;Pane, vel (vt alij volant J Sab Panis Accidenti-bas;adde ^aa dejerpente cotnmemorantar Gen.^. Responsio. De Myfterio quod Maiorcs noftri confide-rarunt in tribus illis Angelis quiAbrahamo vifi funt,nihil attinct hîcquicquam dicerc:fa-tis enim fuperque nobis eft, quod iftud argumentum cftê^i» Ac5-«:fcqucntibus rationibus. Prima ratio,quia inter nos agitur de Sacra-mentis, non autem de variis illis formis quas Angeli allumpfcrunt, ita difponentc Deo, vtnbsp;cum hominibus vifibilitcr verfarentur. Namnbsp;aftumpta forma,non cftSacramentum naturænbsp;aflumentis: nccapud probatesauthotes me-mini me legere, Tres illos viros,quos Abrahânbsp;conuiuio cxcepiftc dicitur, fuifteSacramentanbsp;Angelorû, fed potiùs fuille Angelos humananbsp;form.a confpicuos. Quinetiam, difticile fueritnbsp;aflïgnare Analogiam humanæ forrnæ cû Angelica natura, id quod tarnen in Sacramentisnbsp;ncceilarium eft. Curauté illi Angeli humananbsp;forma airumpferint, vt cum Abraham amp; cumnbsp;Loth colloquerentur , ratio eft in promptu.nbsp;Quinn cnim natura Angeloiû fit Spirituahs,nbsp;fieri no poteftvt noftris fenfibus fubiiciatur.nbsp;itaque forma quædam fenfibilis aftiimpta eft.nbsp;At Sacramenta non co fpe(ftant,vt confulaturnbsp;externis fenfibus,led potiùs vt interior oculusnbsp;animi,nempe fides cófirractut.Non enim ac-cedimus ad Sanótam Cœnara,vt magis videa-musjfcd vtmagiscccdamusicxiis cnam rebusnbsp;cdoóti quæ noftrisfenfibusproponuntur. Secunda ratio ; quia in Sacramentis Signa fumuntur ex rebus naturalibus, adeóquc exnbsp;rerumnaturalium ordinc. Athumana illamnbsp;formam Angeli naturaliter non habebant, a-lioqui non fuifient Angeli, fed veri homines.nbsp;Porro forma ilia creata fucrat, non ordinc amp;nbsp;rationc naturali,fcd rairaculo. T ertia ratio:quia Sacramenta funt ordinaria in Ecclcfia. At formas illas exteriotesab |
MANDVCAT. Angelisalfumptas nemo nefeit fmire remex-traordinariam. Eadem dico de Equis amp; Curribus igneis !• Reg.ö. qiium ita Deus vellet Angelos redde-rc afpedabiles fcruo Elifæi, vt certus clfetdcnbsp;diuino prxfidio aduerfus Syrorum turinas-Ac, ne nobis plura addenda fint in illam fen -tentiam, cxiftimo fupcriorem Obicdlioncninbsp;fua fpontc collapfam clFe : quam etiaranumnbsp;ad incommodum adducimus,hoc modo. Si Corpus Chrifti in S.Cœnapræfcns elli*’ Pane, vel fub Accidentibus Panis(vtalij vo-lunt) quemadmodum Angeli præfcntcs crantnbsp;informa humana, amp;in equis, amp; curribusi-gneis : Ergo, Corpus Chrifti airumitforfflaninbsp;Panis, vt ab hominibus vidcri poflît : amp; quiinbsp;Sacramentum Cœnæ Domini eft ordinariuWnbsp;in Ecclcfiajidcirco Panis crit forma ordinarii*nbsp;Corporis Chrifti. A’/wa^i'. Rurfus,Q^u®nbsp;Corpus Chrifti habcat etiam fiiam forman’»nbsp;adcóquc vifibilcm,quia eft Corpus : fcquerc-tur, idem Corpus habere fimul duas formasnbsp;vifibilcs generc differentes. Abfurdilfirnum:nbsp;Haber cnim Chriftus fuam formam vifibikmnbsp;in qua videripoffir, fi videri vellet tnccilliai^nbsp;earn rem opus eft forma Panisifecus eft dcAH'nbsp;gclis, quorum natura non fubiicitur noftrisnbsp;fenfibus.Itcm,ex fuperiori comparatione ft-querctur: Si Corpus Chrifti eft realiter in Pa-nc,aut cum Pane,vel vtalij volunt, fubfpecifnbsp;Panis : tunc temporis non elle in cœlo : quodnbsp;abfit.Confequcntia patct.Nam quum Ang^Ünbsp;apparucrunt hominibus amp; præfcntcs fucruntnbsp;cum forma vel in forma quam alFumpferant,nbsp;turn non erant alibi, vt Veteres teftantur,nbsp;hoediferiminc probantes Deitatem SpirirU^nbsp;Sanóli, nempc quod fit vbique : Angeli vetonbsp;non item. Non enim Angeli funt vbiquc,necnbsp;pluribus in locis fimul, quandoquidero fi'nbsp;niuntur proprietäre fubftantiæ fuæ, vt Theo-logi docent, alioquin client Deus. A’d'wwS''.nbsp;Quamobrem ita rctorqueamus fupetius at'nbsp;gumentum. Si Angeli,qui funt fpiritualesef-fentiæ, non funt fimul in pluribus locis, i*^''nbsp;funt vbique, quanto minus id dicendumfi'-Chrifti Corpore,de quo fic ipfe Chriftus,nbsp;pate (ft videte, ejaoniam Spirttas carnem amp;nbsp;non habetyVtvidetis me habere. Quod attinet ad ferpentem Genef. j. ( enim nonnulli obiiciunt) Equidem velim*-Itud argumentum ab illis prætcrrniirum»*’*nbsp;hac prælertim quæftionc.- nequefura illudfi*'nbsp;fiùs induólurus , fatis cnim iftæc obieótionbsp;iis quæproximèdiximus refcllitur; hoc vniiit*nbsp;addam, tantùm abcllc, vt diabolus vidcri vo-lucrit : vt potiùs abufus fit fcrpcntc,ne digno-fccretur; atque ita faciliùs infidias muhe**nbsp;ftruerct: quemadmodum exitus comptob®'nbsp;uit. Quinetiam, ita permittente Deo,nbsp;per Dæmoniacos ore humano locurus el •nbsp;nemo vnquam dixit , ipfos Dæmonia£osnbsp;fuille ligna Diaboli. Quare , apagclis ift^’nbsp;obieétioncs , ab hac quæftionc grauifli**’?nbsp;alienillîmas, amp; rcdignilllma longe indigo**'nbsp;fimas. 0»' |
CORPORIS
ObIECTIO VII.
/p/r fy? ijMvenit per at^uam fanguinem. i. loA?i.\.QMbM verbu^Baptifmns Ccena Dotni-ni Mtelli^untur. Q^are in Cœna Domini, Sanguûnbsp;ChriSîi efirealuer pra/ins, ©“ Corpw etiam, vinbsp;ConfcjKentù.
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;305
bus rebus, nempe Si» no amp; Rc fignificata, id-que ex natura Sacramentorum.
Quartus error: quia licet illis nobifeum de ifta interpretatione conueniret, nihil tarnennbsp;cfficercnt. Semper enim diceremus. nomennbsp;Sanguinis tribui ipfius Sanguinis Signo,nem-pc vino, ex tropo Sacraincntali de quo nosnbsp;fuprà difleruimus. Certè , Auguftinus cenfet Vbi fup.nbsp;ilia tria effc Sacramenta, quoniam, inquit, fi-gnafunt retum,aliud exiltentia amp; aliud figni-ncantia. Q^d fi contradicant,ac vclint verba loannis fine tropo intelligere : nobis igi-tur explicent, quomodo fine trop» nominenbsp;Sanguinis S. Cœnam intelligant ; adeb vt exnbsp;ipforum lententia , Sanguis non tantum fi- ' 'nbsp;gnificet Corpus amp; Sanguinem, fed ctiam Panera ScCalicem. Verranne fimuslongiores, ''nbsp;retorquearaus fuperiorem obiedionem, hocnbsp;modo.
Si in hoc loannis loco Aqua fignificat Ba-ptifmura, amp; Sanguis Cœnam Domini, qux duo amp; Spiritus, telUtur de Chrifto-.öc hæc trianbsp;vnum funtÇinquit loannes)E.rgo quemadrao-dum verus Sanguis Chrifti non eft realiter innbsp;Aqua,vcl CÛ aqua, vcl fub aqua Baptifmi: itanbsp;vetum Corpus amp; verus Sanguis Chrifti nonnbsp;cftrealitcrinPanc Sc vino,vcl cum pane amp;vi-no,vcl fub pane Sc vino, velfub eorundé Ac-cidentibus. Confequentia fidem hbi facit esnbsp;ilia ipfa corura interpretatione Sc ex verb»nbsp;Tefllt;»«di.quod loanncs vfurpauit.Atque imprimis hsEC verba vtgeo : iw i/z/mw»Çvmtinquiinbsp;fentatur AquaBaptifmi: itaPane Sc Vino,fa-crisSignis in Cœna Domini propofttis, rc-præfentantur verum Corpus Sc verus Sanguis Chrifti,femel in cruce pro nobis effufus.nbsp;Atqueid nos docct Spiritus S. quiveritateranbsp;ipfara quam Sacramenta teftantur, in animisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftris obfignat. Quum autem in Sacramcn-
ti'a, idque imprimis meminit Corporis ? at qui tis Signa tcftcniur de v cricate : Sc ioannes bic dcCofpore nullum verbum. Rurfus, cur vi- dicat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefïm; necefte cft nomine
Sanguinis,Signumipamp;us Sanguinis intclligc-re: nift plane tollas naturam Sacrament otura.
Rîsponsio.
Iftud argumentum nihil plané efficit: cuius Confequentiara ita redarguo. Primus error:nbsp;quia dogma ftdei non eft allruendumcx locinbsp;alicuiusalioquidifficiliotis expofitionc: nifinbsp;iliaipfa expofitiofit «««X670Ç fidci. Scfiinulnbsp;Scripturæ teftimoniis eaidetiflimis eóprobe-tutiquod hie fadum non video. Si quo modonbsp;(inquit Auguftinus) ifta Sacraméti profundi-At/i™nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epiftola loannis legitur, exponi po
ij. teft fecûdùm Catholicam fidem, rcfpuendum non eft. Hæc autem loannis verba varié abnbsp;Eccleûafticis Dodotibusexpolitafunt. Qui-dain enim ea refer dr ad legales ablutiones, Scnbsp;ad Sanguinem facrificiorum fub vetetiTefta-mento, quibus iam pridem Deus teftabaturnbsp;futurum aduentum Chrifti. Alij exponunt denbsp;aqua 8c fanguine quæ de Chrifti latere fluxe-runt,quibus mors Chrifti, ac proindeHuma-nx eius naturæ veritas probata eft •. quod ple-tique Veteres pet alluhonem ad Sacramentanbsp;h«.Ko. ChiiftiahxRcligionistranftulcrut, quumdi-cetcnt,Sacraméta noftva è Chrifti latere pro-fluxiftc. Ex qua quidem allufionc non pntqnbsp;iftosvellcargumentari. Q^dft -------
huic interpretationi de veritatc Humanx poanncs.VttgitutverusSaguisChriftireprx-Chriftinaturxfubferibant: nxdifhcillimum f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fucrit, ex hoc loco loannis, dogma de Rcali , Inexiftcntia Corporis Chrifti in l’ane,vcl fubnbsp;accidentibus Panis ftabilitc.
Secundus crrorieb quod dum nomine San-juinisintelligunt Cœnam Domini,multis fe-fe implicant difhcultatibus. C^r enini non c-
—-J »stxjvav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a»'”---- * «
dcCofpore nullum verbum. Rurfus, cur vi-nutn non dixit potius quam Sanguinciquem-admodum nomine AquXjficutilli volût,Ba-ptifmum iignihcauifi Ad hxc quomodo iftud nbsp;nbsp;nbsp;figniftcatloncm v etbi T eftandi. Nam v c-
loquendi genus cxplicabunt^ V emt per atjiiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanguinem teftati de v cro Saguinc, nul-
»•
drÇangutnem : fl putant efte idem ac h diceret Us vnquarrirationibus probat!potuit: quan-loannesjChriftumBaptifmum 8c S.Cœnam quamhacin re fetib acvehementerPontift-inftituiftcimirumeftprofeOibSc planenouum eixTranffubftantiationis miniftriiampridem interprctattoriis genus. Quid porrb diikurt claborarunt. Nam plane altenum eft quod.nbsp;funtdcSpirituquemloancsait«t'roi»,iicft, nonnulh poft Lanfrancum’Tranftubftantta-!n vnum effc cum Aqua 8c Sanguined num id ûonisCatcllité,cx Auguftino piofcrunv.Chtr-dc S.Spiritus eftentia intelligent’, v ndc igitur Rum apudLucam hnxifte fe longius ire,8c ni- huc-i^.nbsp;iftacum Aqua8c Sanguine vnitaslan de donis hilominus manfiffc cumdilcipulis,vtitaprq--BviupaniitoK’. atillaiampridcm elle Aeftcrunt. hgutaret fe profc0.urum fupta omnes cœlos,nbsp;andcSpirituRcgencrationis’.at eins fedcs,nec neque ramen difcipulos defertnrum, ita vt h-in Aqua baptifmi ,nec in calice Cœnx Domi- ftionis fucrit v era figniftcatio*.hoc,inquam,nbsp;ni,fcd eft’inpiorumanimis conftituenda.Pof- plane ahenum eft ab hac noftra quxltione.nbsp;ftmtinhnita ciufmodiproferri,exquibusfa- Eacenimveram elle coniefîturam Auguftini conw.nbsp;eilè illifentiant, quam fit lubrica tuperior i- (quanquam,illis potirisaffentior, qui docent, nrtndae,nbsp;ptorumatgumentatio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oiriftum ca rarrone difcipulorum animos '¦'V
quot;1 errius ctrortquod intelligant Cœnam no- magis magilque rerum diuinarum ttudro in-tnine Sanguinis, Sc hunc exiftiment clleve- eendere volmlle) quid hoc ad Sacramen-tumChritli Sanguinem realiter prxfenterm tumCœnx Domini’. Porto Auguftinus lo-atque ita nobis proponant CccnamDomini quutus eft de diuerfis aetionibus Chrifti , 8c, nne cto Signo ,quum tarnen ilia conftet dua- voluit,vnam elle fignum alterius. At Corpusnbsp;C.. iq.
qwamhacin re fetib ac vehementerPonuft-cixT ranffubhantratronis mmift.rr iamçrràem
üoms CatcVhtéîCx Au» ntVmo çrofcrunv.Chrr-
ft.um açuàLucamhnxtfl.e Çe ïon»rùsue,Slt;, ni- '•uc.i^.
30^; nbsp;nbsp;lt; DE S A C R A M. MANDYCAT.
|
Chrifti eftvnû numero, amp;infcitè ducitur argumentum ab Aótionibus, numero pluribus Ätdiuerfis, ad Corpus Chplli quodcitvnumnbsp;idemque corpus, ac proptcrea non poteft ellenbsp;lignum amp;facramcncum lui iplius. Obiectio y 111. SiCorptu ChriFti pcrceptumm Cœna, Demini cenfm ctiam ipßscorporibw; ergo Corporaliternbsp;oraliter recipttnr. jintecedens patet ex verbisnbsp;Christ, loart. 6. editmeam Cametn bibitnbsp;meum Sangutnem habet vitam Afernam earn .Adu ha- ref. c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpora no sir a iam non e^e corraptibiliat 34. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipctn diefiirreblianis habentia. Responsio. Fallit Confequens ; Nam vt in hoc Sacramento duplex Cl bus proponitur.- nempe Cibus Corporalis,qui Panis cll,amp; Cibus animç, qui ell Chriftus: ita duplex vita confidcrandanbsp;clhnimirum vita hæc præfens^mortalis,cadu-ca; amp; vita fpiritualis interna. Corpus Chriljinbsp;in Cœna Dominica pcrccptum, non eft cibiil;nbsp;alens Corpus noftru corruptibile in hac mor-tali vita, alioqui eflet cibus Corporalis ; necnbsp;iam clTct Capernaitis fucccnfcndum : fed eftnbsp;cibus Spiritualis animam ipfam vegetans, caque præftans omnia, quæ ad totius hominisnbsp;Regcncrationcm amp; Sanftificationem pertinent. Nec enim regeneratio concluditur in fonbsp;lo animo,fed ab animo manat ad Corpus. Exnbsp;I. Cor. 6. quo fit vt Paulus dicat. Corpora no sir a eße memnbsp;bra Chris it tsmplarn Spiritas Sanbli, Prætercanbsp;futurum eft, vt ipfius Chrifti beneficio, Corpora noftra refurgant in vitam æternam, quænbsp;vita etiam Spiritualis dicitur: amp; ipfa Corporanbsp;i.Cor.ij. àPaulo vocanturfpiritualia. Hisigiturpofi-tis ita ftatuendura eft, beneficium Cœnæ Domini eóferre corpori.quia ab ipfo animo per-ceptum eft.-tantum abeft vt hac ratione perci-piatur ab animo, quod Oraliter percipiatur:nbsp;quemadmodum ifti exiftimant.Error eftnbsp;Tcp.» a'trtov «J; «»T/ot'.Debemus igitur dare ope-ram vt corporalia cum corporalibus,amp; fpiri-tualia cum fpirituahbus cóferamus nviofj-a-n-l.CoM. xa nrviupLitritisTf a'u3/aj4\3FTe{,inquiebat Apofto-lus. Satis autem conltat y Cotporalcm amp; ora-lem manducationcm peitincrcadcibumcor-amp;Mar.7.pQj.3jgqyQ noftra corpora fuftentatur in hacnbsp;moftali vira. Id quodetiamnum magis confirmarc licet ex ipfius Domini noftti verbis.nbsp;Cæterùm illarn efte fententiam Iren.æi fatisnbsp;pcrfpicuum eft, ex his verbis. Iam non funtnbsp;corruptibilia, fpem Refurreótionis habentia.nbsp;Nec enim negate voluit,Corpora noftrainnbsp;hac vita elfe corruptibilia, fed de vitaæternanbsp;locuttis ell ; ac promdc dixit,Corpora haberenbsp;fpem Refurreótionis : Cuius ratione dicir,Illanbsp;iam non elfe corruptibilia, quæ ramen naturanbsp;corruptibilia funt. Hue accedit quod ipfac-tiam corpora noftra,tum in Baptilmo,tum innbsp;S. Coena, pignora accipiant futuræ refurre-dionis de vitæ ætcrnæ. |
Obiectio ix. Eccf ego vobtfeum fitm vfcjue ad confiit»^^' tionemfecuh.Adatth.iZ. Ergo vernm ChrtsUnbsp;pus efiln-yCum^ Sabpanemelcontinetnrfab SP^'nbsp;eie Panis in Ettchartslia.Sic enimperpétua tiaarnbsp;cum efi. Responsio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Falfum amp; Ridiculum CofequcnsidC, , grauiusv-ft, manifeftè repugnans hisChd^^Hl'’nbsp;Verbis, Semperpauperes habebttis vobifeutthnbsp;autemnonfemperhabebitis. Quarc locuinnbsp;28. de Diuina gratis præfentia, non autemnbsp;rcali corporis præfentia intelligimus.Qupd**nbsp;velint ita ratiocinari: Chriftus eftprælcns*’'nbsp;tcrrisiergo etiam fccundùm humanü natural’*nbsp;amp; fccundùm exiftentiam corporis ( hocenii”nbsp;infett iuperiorobiedio, autnoeft obieftiu’)nbsp;videntjVt opinor,fe dclabi ad dogma Vbiq’**'nbsp;taris,cui iltud argumentadi genus,amp; hicnbsp;thæi locus nobis obiedus vulgo prçtcxi fol^’;nbsp;Ex quo magis magifquc petfpicitur quavc’”nbsp;fit quod à nobis in proximo fuperiori cap’’“^nbsp;didum cftiTranlfubltatiationem de Coniub'nbsp;ftantiationern fine dogmate Vbiquitatisftar^nbsp;non polfc .-adeb vt nimis morofi habendifi”’nbsp;Monachi qui libellis edirisVbiquitati fiiccci’'nbsp;fent,nifi forte id fimulato vultu faciât, vt aü^nbsp;plcraquc.Quia verb in Traólatu noftro denbsp;ritatehumanæ Naturæ Chrifti,hune Matthä’nbsp;locum traélauimus,non crimus inpræfcnfiînbsp;longiorcs.-fed locum nobis obicótumitai”nbsp;illos ipfos retorquebimus. Si Chriftus eft nobifeum vfque ad confun’quot; mationem feculi, qucmadmodii promifitnbsp;illapromiffio pertinet adveram prsfcntiauinbsp;Corporis Chrifti in Euchariftia,vt ifti volunt.nbsp;Ergo foli fideles funt participes præfentianbsp;Corporis in Euchariftia: atqueita cuertituri-ftorum commcntum,quo arfiraiant tarn probes quàm reprob os manducare Corpus Chr*nbsp;fti in Euchariftia, qua de re iam fuprà à nobisnbsp;difputatum cft. Confequentia patcc.Nam ill*nbsp;Chrifti promiflio ad pios amp;fideles,nô autéadnbsp;impœnicétes amp; reprobos pertinet. E' Onbsp;C ;^A/,inquir,quum fideles omnes in Apoft”nbsp;lorum perfona compcllaret; quemadmoduu*nbsp;pij Maiorcs ex ipfo Dei verbo redè inteliexe-runt. Rede enim Cyrillus locum hune expo- p» tnbsp;ncnsiMifit nobis, inquit,de cœlo Paraclctumnbsp;per quem nobifeum cft.Et alibiiChriftus cun’nbsp;Difeipulis cth non Corpore, virtutc tainen*'nbsp;Deitatis vnà femper amp; fuit de futurus cft. fte’ j/nbsp;Quum Deus de Homo verè fit Chriftus,opor- jnbsp;tuit Apoftolos intelligcrc,incft'abiliDeitathnbsp;poteftate vnà cum eis Icmpcr futurû, etiawl’nbsp;carne abeftet. Et Auguft. Chriftus,inquit,ab-1»nbsp;fens etiam præfcns clt.-nifi præfcns eilet, àno- quot;¦nbsp;bis ipiis tcncri nô poftet : fed tjuoniain vcriinrnbsp;eft quod aiticcce ego vobifeum fum vfque adnbsp;coniummationem fcculiide abiir,de hic cft;è5lt;enbsp;rcdiit,de nos non deferuit.Corpus enim iuufflnbsp;intulitcœlo : Maieftatcm nô abftulit inundo,nbsp;Ircm,Chrifto àifeedéte corporaliter, non lo-lùiq Spiritus S. fed de Pater de Filius illisaftiutnbsp;Spirituahter : Nam fi ab eis fie abfceftit Clui-ftus vt pro illojiion cum illo in eis efter Spiritus |
ff
CORPORIS CHRISTI. tusS.vbi efteius promiffio dicentis : Ecceicgonbsp;TJobifcMmßifn vfcjue aiI confnmmattonemfecnli;nbsp;'veniem ts a,ä emn', ego qt Pater, manßonem a-pKsi eumfaciemM,loan.i^.Scc.
Obiectio X.
nulle modo in pane tßquot; quot;vino vere prüfens efi,mtmme in pane iQ'vino z/ere percipiturf exem-pltgratiaßi^uis dtcat,AKrumpercipi inpane,çiiMnbsp;tnpane nonßt,fa!ßtm dicet }its(: ßChn^ns nullonbsp;tnodo »« pane vino verepraßens eß, Ergo nullenbsp;Modo verè percipitur tn pane vine : Et tarnennbsp;^uirealemïnexi^entiam negant, dtcuntßever'enbsp;perapere Corpus Christi in Eucharinia'.lide'mç^uenbsp;çonitituMt Jacramentalem coniunilionern in mu-tuaßgnorum Qf rerim ßgnißeatarum relationenbsp;habttadtne: ac promde coniunbltonent illam vecantnbsp;$ßulujnbsp;nbsp;nbsp;relatiuam. lAec eos iuuat,ijuod dicunt,
Ens E erumconuertu altoijutßec[uereturmenda-ciun effe verum:quia mendacturn eß alisjuod Ens» Item ßecjHeretur,ßguram rei,eße rem ipßam, quianbsp;ad rem tpßam reßertur.
Responsio.
Iftud argumentum non lædit noftram fen-tentiam,imó ne attingit quidem, eft enim Xogt;«.Veram præfcntiam intclligunt præfcntiânbsp;corporale : vt fçpc antea notauimus : quum il-lisnihil verum videri poffiE,quod non fit cor-poralc.Itaque concludunt : Si Corpus Chriftinbsp;non cxiftat realiter Sc cllentialitcr in pane,nbsp;non igitur in pane realiter dc cllcntialiter per-cipi.Atque id nobis,{cilicec,obiiciunt,tanquânbsp;grauifljmuni incommodum, ex quo putantnbsp;nos « avTwpst'ff^ dcprchendi. Atenim vtranquenbsp;illam negationcm non admittimus tantum,nbsp;fed earn etiam vrgemus amp; iiiculcamus. Iraquenbsp;nonnobifcumjfedcumfualarua vmbratili di-gladiantur. Eos de corporali præfcntiâ loqui,nbsp;avgumento eft, quod exempli loco proferuntnbsp;de Auri præfcntiâ ; ad quod fi velini alludcre,nbsp;facile dicam, Monachos intereadum rude arque impcritum vulgus occupant in vanisillisnbsp;accidentibus fine fubicdo,magnam in lua ilianbsp;Euchatiftia auri copiam reperilPe, cui taquamnbsp;fubiedo ardiflimc adhærelcunt : adeo vt mi-tum fit, iftos Monachos auri præfentiam innbsp;fuaEuchariftia negate. Vcrum,inquiunr,non-ne afiirmatis , VOS Chrifti Corpus in Euchari-ftiapctcipere ? Affirmamus quidem, nos in S.nbsp;Domini Ccena percipere Corpus Chrifti, fednbsp;finiuL exponimus modura huiufce perceptio-nis. Ifti verb nomine EuchariftitE intelliguntnbsp;panem amp; vinum tantiim. Quod fi Corpusnbsp;Chrifti
ctiam intelligunt,certè non latis rede dicitur Corpus in corpore percipi.Itaqucprænbsp;terrationem nimis cxiliter amp; ftridè uocabu-lumEüchariftiæ vfurpant.(Quidniautem?quûnbsp;Euchiriltiam in abditis Sc anguftis pixidum la-tebtis fe teuere profitcantur ) ncque id ex fen-tentiaVetcrum, quivocabuloillo vfifunr, vtnbsp;totam illam facra adioné quæ imprimis gra-tiis agendis continetur, fignificarent. Huiufcenbsp;autêfandiffimi myftcrij celebratione plane innbsp;tetris côcludi puto non diduros, qui fæpe nobis obiedant ca quæ Veteres proponunt denbsp;Cceleftialtati, cuius ctiam illi infuaMifl’afa-eiunt mentionem, quippe nihil rale cogitan-
tes. Quum igitur ifti nobis affihgurit caqiiaé non dicimuszhicerror (vtidab lurifconful-tis miituemur) ncMH tantum cft Iuris,fedctiamnbsp;faóki.Nos enim agimus de Chriftonbsp;non cum pane aut cum accidentibus panis,nbsp;fed cum animis noftris coniungendo. Etenimnbsp;Chriftus non ita compellauit pancm:Tu esnbsp;corpus mcum:Scd,difcipulos compcllailS Ac- Matt.iff;
7»f«?/z,inquit.Eta-pudIoanncm,ZV//îe^/mto carnemfilijlaominis biberitis einsfanguinem j non habebitis 'vituninbsp;invobis.lAota. 1ISI r' O BIS. Arque vt magisnbsp;fentianr fuura errorem to t»;nbsp;ita dicimusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Sacrum ilium panctn
verè nobis pcM'rigi ore corporis manducanduj amp; fimul Corpus Chri(ti,adcóquc Chriftum i-pfum verè nobis porrigi ore animi manduca-dum : hoc eft, fpiritualiter, cfficacirate Sandinbsp;Spiritus amp;vcra fide pcrcipienduro. Vtrobi-que eft veritas ,amp; vtraquemanducatio habetnbsp;fuam veritatem. IncptiJIimè aurcm ira conne-ditur: Si Corpus Chrifti fimul pcrcipirur: Ergo Corpus Chrifti eft verè amp; eircntialircr prç-fens in pane. Nam ( Vt fimilitudincpropofitainbsp;res fiat dilucidior)fi tibi rem abfenrem tradaranbsp;tradito pignore,feH arrhabonezeertè res fimulnbsp;cum pignore tradetur, fed tarnen non crit resnbsp;ipfaproptereain pignore,vel cum pignore,licet cum pignore tradatur:atque hie amp; o/x«nbsp;non funt confundenda, nec necefte eft, vr quainbsp;funt fimul tempore,lint ctiam fimul loco. Sednbsp;quia copiofiùshæcresà nobis expoficaeftinnbsp;Tradatu de Spirituali manducationc, peto ànbsp;ledoribuSjVt inde allumant plcniorem huiuf-cc rci tradationem*
Sed enim,inquiuntjSacramentalis coniun-dio Signiamp;rci fignificatæ vobis cfttantùm Sc Rclatiuazac proinde non eft vera co-iundio. Rcfpondco : fi ncgaiit relationcm amp;nbsp;habitudincm elle inter Signum amp; fignatum;nbsp;negant igitur fignumzquia fignum non eft ni-fi ahcuius rei fignatæ : Itémque negant Sacra-menrum, quod fine figno elle non poteft.De-nique, finegerrt Relata elfe fimul Xogt;« ,fre-quentiffimp Philofophorum thcatro cxplo-dcntur.Porrb ifti loqusntur de corporali, nosnbsp;dcSacraraentali coniundione loquimur.-fi-mulqucexponimus noftram fententiam itaa-perte vt nullus fuperfit calumniandi locus.-Nam quod illi dicunt Relatiuam coniundio-nemnon circveram, prodit cxeorum infeitiinbsp;iamfæpiusà nobis refutata, præfertim infu-periovi proximo Tradatu : quandoquidemnbsp;nullam aliam exiftimant elle coniunótionem^nbsp;prætercorporalem. Ar nominatim proponi-mus coniunSkioncmßicramentalem de quo vonbsp;cabulo iam fupra cgimus ad finem cap. j. Sednbsp;hoc ctiamnum addemus: Si Corpus Chriftinbsp;realiter amp; cflcntialitcr coniungeretur curnnbsp;panc,illa coniundio non clfct dicenda Sacra-mentalis,(cd corporalis. Nec cnim panis coniungeretur cum Corpore,rationcSacraracntijnbsp;amp;tanquamSignum cum refignata, Icdtan-quam respræfenscum re prælentc,ratione loci amp; contiguitatis. Exempli caufa : Siquis pater filium habcat præfcntem,Rclatioi patris adnbsp;C» iiij*
prium Enchari^isi maxima admiratiort^'' gnum,tanquamproprium EuchariHi£.Confi^tif'^^nbsp;eflfatfium.Ergo Antecedens.Probatiopetitttrt^ gt;•nbsp;ChrjfioPlomo, qui jape commendatmtracuhttnbtt' ÿi'’nbsp;iufice myÜerq. .Qtfinetiam, qui negant Enbsp;Planiiationem, oralem manducationem, tilt t'nbsp;tiam agnojeunt efie magnum myEleriutn innbsp;D.Ecqutd autem erit hie mir urn per fienbsp;ad credendumlElum hoefiuperat captumnoitti^^'nbsp;panem (jr vinum ejfiefigna çir figilia Corportt bnbsp;Sanguinis Chri^lii
Responsio.
Q^am multa vitiofaîprimus error in Theologia.-quumilli putantad co-ftitucndum Sacramentum Cœnæ D.neC^'*®nbsp;cire,vt myfterium aliquod contineatitanbsp;liare vt non fit commune cum aliorum Sact^'nbsp;mentorum myfteriis.Nam tametfi vnurnftuo*^nbsp;queSacramentum habet lignum pcculiateAnbsp;peculiarem Analogiam : tarnen omniumnbsp;eramentorû vna cademque eftfubftantianbsp;pc Chriftus : qui nobis ,tum in verbo, tum gt;¦’nbsp;Sacramentisproponitur vera fide participai*'nbsp;dus,vt vitam æternara adipifeamur. ,nbsp;Acfne mihi commcmoranda fint SacratH'*'nbsp;ta veteris Teftamcnti quæ omnia ad Chrift*'’’’nbsp;fpeótaftc, omnes Orthodoxi feeti Apoftoli*^'^nbsp;documentis conftanter agnofeunt ) Bapfi^^*”*nbsp;Sc Cœnæ D.vnum Chriftum cfteSubftantiai”nbsp;nemo Chriftianus vnquam negauit. latn^*''nbsp;tem fupra oftendimus,cap. 3. obieft.j. tani^*”nbsp;efteinter Baptifmum amp; S.Cœnam conuciii^*’nbsp;tiamadeóque leunirnlff. inreipfa: vt vnun*^'nbsp;ne altero intelligi non poffit: ita vt fignis ta“'nbsp;turn amp; fignorum Analogia différant. Etcii'^nbsp;in Baptilmo eft aqua amp; ablutionis Analog’^'nbsp;In S.Cœna eftpanis amp; vinum amp; AnalogiaH^inbsp;triraenti. Sed quotfum hæc omnia f nonu^’nbsp;vnum Chriftum nos dcducunt’VtrobiqucPynbsp;ponitur Chriftus pro nobis mottuus in ren** 'nbsp;lioncmpcccatorum Sc in vitam æternam-*'nbsp;Baptifmo,proponitur Sanguis Chriftiabliif'!nbsp;peccata.In S. Cœna proponitur idem SaHp .nbsp;fufuspro nobis in remiflionem peccatoru“’’nbsp;(inquiunt Euangcliftæ)Baptifmus fpiritual“^? !¦nbsp;Rcgencrationcm:S.Cœnafpiritualcnutrii“‘’'nbsp;tum proponit,atquc ita vt per quern fpih^“*^nbsp;liter rcnafcimur,per cundem fpiritualitctnbsp;triamur. Bapcifmus nobis proponic anS*’** j/nbsp;mam cum ipfo Chriftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con'“’M’
dioncm, quippe cum co plantatis amp;coa*^ feentibus conformatione mortis Scnbsp;(ftionisipfius,adeóque Chrifto ipfoifi^“'nbsp;S.Cœna nobis illam ipfam aróliflimaninbsp;iuniftioncm cxhibct, vtita vis Chrifti viui“nbsp;adnosdimanet, qua foucamurin vitaHiaHnbsp;nam.Eiulmcdi plcraquc proferri poftn”?nbsp;quibus intclligamus in Baptifmo amp;: in S-na nobis offerri rcmiftionem pcccatotu“’nbsp;falutcmin vno lelu Chriftonbsp;tore noftro, qui pro nobis mortuus Sc à 1“nbsp;ruis cxcitatus cft.Quaproptcr quod ilb“’“nbsp;de proprio myftcrio Cœnæ D. vt quidc**’nbsp;exponunt,merum cftfomnium.
Secundus error;Qu^od myfterium tuunt in Tranftubftantiacione dein a**-'®
filium non eft caufa huiiis præfcntiæ : ac pio-pterca ineptedicetur præfens : fed di-cctur corporaliter præfcn» quia corpora ipfa coniunguntur racioncloci,vt diximus.Exquonbsp;cfficiçur, Sacramcntalcm Coniuniftionem Si-gni amp; Sigiiati non pofte intelligi, nifi Kelati-uèamp;^»T/i£«;,idque cit ipftas Relationis natura.
Sed etiamnum obiiciunt, fequi cxnoftra fententia, figuram rei non differre à reipfa.nbsp;Quod longé fecus eft. Quamuis cnini fignumnbsp;à Chrifto inftitutum , non fit resfignificatanbsp;(quç vulgo figni veritas 3ppellatur)uihilomi-nus taiTicnverccftfignurn,quippcà Chriftonbsp;inftitutum,qui eft ipfa veritas.Habet cnim re-latio fuam vcritatcm;alioqui nullæppftent af-ferri falfæ relationcs. Ac(nc longé abeamus)nbsp;quum Pontificij dicunt nuda panis accidentia efte fignum Corporis Chrifti.cos fupra re-futauimus, amp; probauimus, ilia Accidentia nonbsp;pofte clTe fignum:quia decft Analogia,quæ eftnbsp;velutanima veri figni. Itaque,non omnesrc-lationes quæ proferuntur, funtveræ relationcs y fed veræ à falfis diiudicandæ funt. Atquenbsp;hocilludeft quod doótiftimi quique tûTheo-logijtum Philofophitradidcrunr : licet Ensnbsp;non vno modo dicatur : tarnen Ens amp; verumnbsp;conuertitvt in fupcriori Tratftatu de Spiritua-li manducationc diximus. Qu^anquam autemnbsp;quurn de hac re agcremus,ampliftrmum Theonbsp;logorum amp; Philofophoru Senatu citauimus:nbsp;nihilominus tarnen veriflîmû hoc deverieatenbsp;Theorema iftis rudioribus amp; à veritate alie-niffirnisMonachis difplicuit; qui inde, fcili-cetjColligunt, mendacium efte verunnquia eftnbsp;aliquod Ens , inquiunt. Imo verófinquit pri-. mus Philotophus^Tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft to p.11 av Sc ro d-
• XaA-scjcft ov.Item: Ens fignificat vcrum,amp; non Ens,falfutn.Itcm:falfum,eft,non Ens, Itcmmi-hil cft,nifi quarenus eft verum. Itcm-.vt quod-que cft,ita veritatis particeps cft:amp; conlimilianbsp;Kxeenta àdodisquibûfquc tum Veteribustûnbsp;ctiara Recentioribus Thcologis approbata.nbsp;Quo fit vt Plato rctftecenfuerrt, Sophifticennbsp;(ex qua tädem Monachi funt prognati)vcrfarinbsp;circa non Ens.Qu^orfum igitur hæc de menda-daciotvç-aojîî nonne qui redarguit mcndaciu,nbsp;negat id efte, quod efte diciturîSicnosTranl-fubftantiationcm,Confubftantiationcm,Có-comitanciara. Accidentia fine fubieóto, Corpus firaul in pluribus locis,amp; reliqua ciufmo-di dicimus efte mendacia : quia ilia omnia nihil funt prætcr Monachorum fomnia amp; fi-gmenta. Sed plura non addcnuis ne vidcamurnbsp;vagari extra metas noftri Inftituti.Quare ab i-ftorum Monachoru infeitia ptouoco ad pios,nbsp;doólos amp; præftanciflimos Theologes, in re-rum Theologicarum accurata traótarione ver-fatos : ne mihi fintidétidem aduerfusiftorumnbsp;ineptias gt; ipfa Tfot« primordia repe-tenda.
Obiectio XI.
Si in Cxna Domini Tranjfubftantiatio non eß-, nelt;jn,e realis Inexi^lentia Corporis GT Sanguinis ChrtsH,lt;^ Dtriufijue oralisperceptio; Ergo nullum efiin vfu EuchartHU mßslerium quodfit pro-
’oan.S, n ’ *gt;001.7. CORPORIS «iftcntia.Atqui SantSiflîmum hocSacramcn-tum Iiillitutu m fuit à Chrifto non propter pané, ncc ctiam propter ipfum Chrifti Corpus, fed propter nos : adcó vt myftcrium Cœnænbsp;Domini fit conftiruendum in aróliffima amp;nbsp;myfticaconiunctionc Chrifti nobifeum,cuiusnbsp;ca vis eft vt nos æternæ vitæ reddat participes.nbsp;Q2i*‘*^cnim Sacra mentum fit diuinum Infti-tutura,amp; finis propter queinfvt Schola loqui-tur)fit de ratione Infticuti,in quo fine acquic-feimus,Cette myfterium Cœnæ non eft confi-dcrandura extra fincm propter quem inftitu-tum eft.Itaque quutnipfe Chriftus myfteriumnbsp;hoc cnatraret apud lohanncm, eb nos fcnipcrnbsp;rcuocat nulla fadta Tranfl'ubftantiationis amp;nbsp;Rcalis inexiftentiæ mentionc..^t edit meatnnbsp;Citrnem (ÿ bibit tneum Sanguinem, in me manet^nbsp;0’tÿgt;ine9:SicntmifitMe viuens Pater, (jfegonbsp;vtuoperPatrem, ita etiam tpui ederit me, viuet i-pft‘juoi^iteperme,ij‘c. Et Paulus quum loquerenbsp;turdeatcana illaamp; incomprehenfibili con-iunftionc quæ nobis inrercedit cum Chrifto,nbsp;iii Myslertum hoc magnum efi, inquit. Quo fit vtnbsp;lo’rayft. quum Ambrofiusde Baptifmo verba facerct,nbsp;''“*^'3' ica loquatunvidcs aquam:amp; dubitas de my fte-rio’Aqua eft ergo qua caro mcrgitur,vt omnenbsp;abluaturpcccatum; fepelitur ilhc omne vitiii,nbsp;amp;c.Sic autemNazianzenus de Cœna Domininbsp;dillcrens, Sacrofanaura myftcrium in cœlosnbsp;per.,?“’ nostollens, inquit, amp; alibi vocat myfteriumnbsp;*quot;0'. nouæfalutis,nimirura nihil cogitans de Mudisnbsp;iJ'Cor. illisaccidentibus fincfubieao.Chryfoftorausnbsp;autem vtriufque Sacramenti myftcriumpau-cis verbis ita exprcflit.Illc quum Baptifmi la-uactum audit, fimpliciter aquam fibi efl'e pcr-fuadet.Ergo verb non fimpliciter video quodnbsp;video ; fed animæ per fpiritum purgationem.nbsp;Ille, lotutn mihi corpus dûtaxat : ego animaranbsp;amp; puram amp; fanftam faftam credidi, nec nonnbsp;fcpulturam, refurreaione, lanaificationcm,nbsp;h«Etcditatem,rcgnum coelorum,Spiritus fatie-tatem confidero. Non cnim aipeau iudiconbsp;quæ videntur; fed mentis oculis. Audio Corpus Chrifti aliter ego hoc,aliter incredulus acnbsp;cipit. increduli quamuis audiant tarnen nonnbsp;videntHtaudire, fideles auteni per Spititumnbsp;cxpcricntiamallcquuti, in abfeonditis virtutenbsp;intucntur.Hæc ille. vides igitur in hoc myftc-rio agi non dcTranirubftantiatione panis,fednbsp;potiùs de nobis eoniunais cum Chrifto, vt innbsp;candemimaginem ipfi transformcmur,inquitnbsp;Paulus. Atcnim,inquiunt, fi TranlFubfiantiatione amp; Realem Inexiftentiam excipias, quid eft hienbsp;mirum,aut difficile ad crcdcndiimîObfccroii-ta-nc audcntMonachi ( quid enim eft quodnbsp;non audeant ) amp; Scripturæ amp; rebus omnibusnbsp;facris illuderciScifcitcntur à fociis fuis Capcr-iiaitis, ccquidnam illis difficilè ad credendumnbsp;vifumfuerit,quum Chriftus de fuoCorporenbsp;manducando loqueretur. Percontétur,ccquidnbsp;caufæfiicrit quamobrem jlli durum hunc fer-moncm clFe dixennt. Nonne verba Chrifti denbsp;Cotporali be Orali manducationciplius corporis intellcxerunt 3 Num propterea Caper-naitx fuerc capaccs myfterij Cœnæ Domini? |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30igt; At Chriftus paucis verbis hoc myftcrium cx-plicanstt/er^.«^«;« lo/juort/obis ,Spiritit5funt(^ Ioan.5. i/itafunt, inquit. Quid porrb dcNicodcmo di-auri funt,cui fermo Chrifti dcRcgencrationcnbsp;adeb difficilis ad credendum vifuscftîErat-nc,nbsp;obfecro, in ea credendi facilitate conftitucn-dum Regcncrationis myftcriumîQubdfifemel hoc recipitur,id elfe myftcrium quoddif*nbsp;ficillime crcdatur,ccrtèMonachi noua quoti-die myfteria fabricabunt nouis erroribuside-tidera proponendis, quænec credere pofTu-mus nec debemus. Pcllantur ergo iftæ Mona-chales ineptiæ, quæ profcab fatis magno ar-gumento funt, monachos in fumma turn rerum , turn etiara vocabulorum ignorationcnbsp;verfari. Tertius error : qubd myftcrium cum mira-culo confundunt. Quanquam enim admiran-da funt omnia Dei opera,turn ca quæ in rebus naturalibus elucent, turn quæ fiant fupra rerum naturam, arque adeb ilia omnia quibusnbsp;noftra falusæternâquc vita continetur.-tarnennbsp;ilia propriè dicuntur miracula,quæita fiuntnbsp;fupra naturam vt fenfus noftrosamciant,nóf-que commoucant ad fidem Deo atqueobe-dientiam præftandam.Quare,Tranirubftanti»nbsp;tio amp; Inexiftentia realis non funt eiufmodinbsp;miracula.- quandoquidem externos fenfus minime afficiunt. Ecquænam funt igitur?Numnbsp;miracula fpiritualia;(hoc cnim reftat vt dicantnbsp;quippe quum illis idem fit miraculura quodnbsp;myftcrium,amp; hoc vnum contendant efle myftcrium in Cæna Domini. ) At illud fieri nonnbsp;poteftjcb qubd fpiritualia miracula fiunt in a-nimis noftris.Hæc autem vclTraniTubftantia-tio vcl Rcalis Inexiftentia eft extra animos no-ftros'.illis ipfis aircntientibus.Iam fi nccexternum eft,ncc Spirituale miraculum, ecquodnSnbsp;tandem critîScd de hac re plura alibi diximus. Quartus crroriqubd ifti myfterium fcrutan-tur in rcrum naturis cucrtcndis,qucm errorcm vt illis eripiaraus : profcrimus hoc Theologi-cum Theorema. Nihil quod cfta\T»^ult;nKoi'amp;ipfam naturam cuertit, poteft efle diuinum myftcrium. Rationbsp;eft/quia diuina myfteria funt vcriflima. Atetv-Ti^uijjaa funt fahilfima,quippe quae opponun-tur Deo Naturæ ipfius authori, amp;Contradi-btioncm implicant. Etenim diuina myfterianbsp;non tollunt rerum natura, led cam exornant.nbsp;Exempli caufa: Magnuyn eftptetattt myïieriumnbsp;(inquit Paulus)DemconsficntufaPba efitn car- , T/m.nbsp;ne iuitificatus efiin Spiritu, contfieblus efl ab An-gehs,pradtcatm eflGe/!tibm,fldes iUi habita eflinnbsp;rnundo, furfum receptus efl ingloriam. Quidiiam,nbsp;obfecro, hie dices elle avTiipuai««? Incarnationbsp;Verbi eft quidem longe fupra naturam huma-nam,fed non eft contra. Alioqui Chriftus nonnbsp;cflct©'!av.Sygt;lt;tilt;îri)ç.Quinctiam ipfa humana natura prçftantilfimis donis inde exornata cft:amp;,nbsp;naturam exornarc, non eft naturam tollere.nbsp;Rurfus, nec Angclorum ncc hominura natura euerfa eft hoc myftcrjo, quod Paulus dicitnbsp;die magnum, Nufquam aliccmnbsp;audias Paulum ira loquentem de Diuinismy-ftcriisjVt dicat magnum die myfterium, qubd |
Gatt.
310 Dt SACPvAM panis Subftantia in Subftanciam Corporis co-uertatur in S. Cœna : quod accidentia fubfi-ftanc fine fubieéto, quod idem Corpus fitfi-nnil in locis innumcrabilibus,amp;:qnç lune eiuf-modi, quæ profcótó Paulusnûquara agnouir,nbsp;imo nc nouit quidem.Quac'^ fi Monachi tan-topcrcdelcûanturmyltcriisillis quæ funt có-tra naturam, omittant igitur diuina myfierianbsp;8c fe conférant ad Manichæorum 8c Grxeo^nbsp;rum mylletia,quæ Auguftinus,Epiphanias 8cnbsp;alij maiorcs noftri doóliffimè refutarunt.
Quintus error, Pctitio principij : hue cnim redit corum ratiocinatio.Si non fit Tranflub-ftatiatio nullum erit myfterium in Cœna Do-rnini.Qnamobrernobfccro?qiionia(inquiunt)nbsp;Tranllubftantiatio eft myfterium Cœnæ D,nbsp;Atenim vobis probandurn eft, Tranlfubftan-tiationcm eftc;vt poftca difpiciaraus fit-ne ilia habenda inter myftcria ncc-ne. Nos enimnbsp;non negamus tâtùm t/ S3T:fed Sn vos auténbsp;pro ratione allumitis id quod eft in difquifitionbsp;nepofitum.
Non fuperat captum noftrum (inquiunt) panem amp; vinum elle figna amp; figilla Corporisnbsp;amp; Sanguinis Chrifti. Certe : fi lacra ilia fignanbsp;codem loco habcant quo Heéloris aut Achii-lis ftatuam. Sed noftri cum Chriftonbsp;W« arótiflimam coniunótionem facris illisnbsp;fymbolis obfignari : ita vt ab ipfo tanquam ànbsp;Capite vita ad nos tanquam ad ipfius myfticinbsp;Corporis membra diftundatur : ac proindcnbsp;poffimus cum Apoftolo exclamare; viuo,nonnbsp;ampliùs ego,fed viuit in me Chriftus.Hoc verb illud eft quod humanx intclligentix captûnbsp;fuperat, nec poteft nifi Spiritus S. bcncficio ànbsp;nobis vere apprehendi.Atque hoc ita elle, velnbsp;jpfiMonachi fans fuperque confirmant, quinbsp;orthodoxam hanc deS.Domini Cœnafentc-tiara,totiam annospropofitam, totiesincul-catam,totfirmiffimis vcriffimifqueargu métisnbsp;comprobatam, totScripturx locisclariffimenbsp;lucentem, nondum tarnen intclligere potue-runt.-adeb vt huiufee doélrinæ veritas ad hunenbsp;vfque diem eorum intclligentiam captumquenbsp;fupcrarit.
Proferunt Chryfoftomum, qui Cœnæ D. myfterium appcllauitmiraculum,nimirum eonbsp;Icnfu quo anté diximus, late fumpto miraculinbsp;vocabulo pro iisquæ mirando 8c incompre-benfibili modo Deus in aninris piorirm ope-ratur quotics vera fide fanbtilfirnum hoc myfterium celebrant ex ipfius Chrifti inftituto.nbsp;Ad pop. Id quod fatis perfpicuum eft ex ipfius Chryfo-Hoffl.si, ftomi verbis. Necefiarium eft, inquit. Myile-riorum difccrc miraculum,quid tandem fit,amp;nbsp;quarefit datum amp; quæ rei veritas, vnum Corpus fumus 8c membra ex came cius amp; ex olli-bus eius.Itcm'.Sanguis Chrifti animæ gencro-fitatem tabcfcerc non permittit, cam irrigansnbsp;iugiteramp; nutriens.Nani ex cibis quidcm langurs in nobis nafccns, nonftatim hoc efScitur,nbsp;fed aliud qurddam : hic autem non ita:fcd fta-tim animura irrigat 8c inagnam inducit quan-dani virtutem,amp;c.Hic eft lalus animarum no-ftrarurn, hoc abluituranima, hoc adorna.ur,nbsp;hocinflammatur,öcc.Ex hac menfafons afcé-
MANDVCAT.
dit Spirituales emittens fluuios. Multi ui huius fontis quos cmittit Paracletus amp;nbsp;lius Mediator noftrum aperiens afteiftuni.»^^;nbsp;Idem alibi, quum oratorio quodam loqu*^”nbsp;gencre huius myftcrij dignitatemnbsp;conareturac dicerct,turbam circunfulan’P,nbsp;tiofo illo fanguineintingi acrubcficri^audi'*nbsp;Pontificij qui præteriusfâfqucLaicos, vtvonbsp;Gant,vfu facri Calicis priuârunr) tum fubü*-*'^ p;/nbsp;Etiamne te inter mortales verfari atqucii’^*'.^, jjir'nbsp;ra confiftereccnfcs îan non potiùs cuclho'*^nbsp;in cœlos transferris? annon carnis cogitât'®'nbsp;nem omnem abiiciens nudo 3t]imo,mcntcP‘’'nbsp;ra, circunfpicis quæ in coelo funt ? Haec ChrYnbsp;foftomus de Sacramcntali fimul amp;Spifit®.nbsp;manducationc jta dilTcrens vt in hacMy^^^^’’nbsp;Diuiniprçftantiam conftituat.Sed quia drnbsp;terum fententia idonco loco diflcrcniusiquot;*’'nbsp;pergamus alias Obieótioncs dilloluerc.
Ob I E C T IO XII.
SiDempotefifacerevtidem cerpmßt inß'^ tus Jocts ßmul.-nihtl ob^tat qnominns ventmnbsp;ßi Corpus ßt re Aliter prajens existent i*'nbsp;chArihtA. At 'Detis id potefi. T^am ^uoddiui^^^'*^nbsp;fAohirn efi, fieri diuinitus potefi. Fatlum eflnbsp;ahquAndo vthumAnA Chriïli natura innbsp;fiensfitnulfuertt tn terra-, velpenes terram,nbsp;aere terra vietno ( im^uiunt Aionachi )nbsp;ç/uando ChriHius vifus efi Faulo , zitpatetnbsp;locis. Flouißime omnium vifus efic^ mtht, i.
15. lefus ijUt apparuit tibt in via ç/ua vend^^' Alt;ft. 22. Secjuenti noile aAans ei Dominti5 «nbsp;xit-'Confide Paule-,^c.Kâ..2.^.ConAat antenbsp;fiîitn in cœlo futurum vfcjue dum veneritnbsp;mortuos tudicaturus. Q^are turn tem^^^nbsp;Chri^ius fuitßrnul in cœlo tn terra, velf^''nbsp;terram.
Responsio.
Connexum illud fupetius negamus. Ett® cft »:To/gt;(^aF.Nccenirn Theologicèt®nbsp;cluditur ex fola poteftate Dci: fed ex volun''*'nbsp;te Deiipfius Verbo patefaéta, vt nos adfiquot;®‘’'|nbsp;fiiperioris capitis admonuimus. Quare n'®nbsp;efficitur hoc argumentandi gcnerc: Dciisp®'^nbsp;tcft hoc faccre: Ergo hoc facit.Sic cnim Cbt*quot;.nbsp;Chriftus,^«pafAf, inquitjZÄCÄO»nbsp;Patrem meum qui htcfifiatmthtplures quar»nbsp;decim legiines Angeloruml' henv. Pater^on^dnbsp;pnfibiltafiant ttbi.-transfer à me isîudpoculutn'A.nbsp;rùrn non quid ego veltm-fied quid r». En igitur dnbsp;quemadmodum nobis manendum fit intra *''nbsp;nes voluntatis Dei : potiùs quàm nos info*'nbsp;poteftatis Dci profundiflîmam abylfump*'^'nbsp;cipites demus.
Porto fi dicaSjDcum vclleTranftubftagt;t*'^ tioncm aut realem inexiftentiam fieri : ex *’nbsp;verbis: HocefiCorpus zzira?»:principium p®*A’nbsp;Et iam ante à nobis ciufmodi conclufio rrl®'nbsp;tara cft, quum ipla Chrifti verba, fiue Ipr'^*nbsp;vlum Scripturæ(extra quam vagari ThcülOçnbsp;non licet) fiue expendas vim ac naturam ip*^’nbsp;mm verboriim, ad ilia dogmata referri n®nbsp;polîînt, quemadmodum copiofiùsidoiicolnbsp;CO demonftrauimus. Vcrùm, inquis, hoCnbsp;fundamentum quonitimini,vt Tranlîublf''”,nbsp;tiationera iSc Realem inexiftentiam neg®*'^’nbsp;,rett''
CORPORIS CHRISTI.
ncmpé quod Deus non poffit facere , vt idem Corpus fit fimul in pluribus locis. Ain verb? Atnbsp;nos longé tticliùs exponimus noftram fentcn-tiamiquàm decurtatis illis tuis verbis. Affirmanbsp;musenimDcum nolle ilia veftra commenta.nbsp;Ptimùtniquia ilia repugnant naturæ Sacramé-ti.Dcus autera vult Cœnam Domini effe Sa-ctamentum; Dcinde(vt multa alia prætermit-tam)quiaeucrtuntHumanam naturam Chri-ftijCui centics millics centena millia Corpo-rum,amp; co ampliùs affingunt pro vno Corpore,quod Deus voluit amp; vult elFc verum amp; verènbsp;Inunanum Corpus : id quod certiffimis Scri-ptutae tcitinioniis freti, adeóquc vobis aflen-tientibus,clariffima voce profitemur. Quin-ctiam dicimus vos perperam amp; iniquiffimc fo-cete,qui exprcllx Dei voluntatijplius Dei O-mnipotentiam opponatis, amp; cam pertraherenbsp;vclitisad 'Contradióliones probandas. Arquenbsp;is fitfccundus error, in Thcologia longé gra-uilTitnus.
Tertius error; quodneiftud quidem argumentum , fl à nobis admittcretiir ( quod ablit) veftrailia dogmata adiuuarct.Ncc enirn(vt denbsp;Pontificiis agamus ) fequitur : Chrifti Corpusnbsp;poteft eile fimul in plutibus locis-.Ergo fubfta-tia panis in fubllantiam Corporis Chrifti connbsp;uettitut inEuchariftia: Hoc eft,hoc, inquam,nbsp;eft quod vrgemus, amp; cuius cxitum iiuhquaranbsp;Pontificij reperient, ctiam fi Ecclcfia Romana, tanquam cquusTroianus, nouas quotidienbsp;nouotum Monachorum cateruas,nouis argu-tiis Sc captionibus armatas,in orbem terrarumnbsp;profunderct(quöd abfir.) Quum cnim caufamnbsp;poftulainus/juamobrcm panis conuertatur innbsp;CorpusChrifti; turn illi profcrunt Corporisnbsp;Chrifti digiiitatcm-.Sc contendunt ipfum illudnbsp;Corpus pofte ftinul eft'e in pluribus locis.Qim-ft vcio de folo Chrifti Corpore fit quæftio, ac
non ctiam de panis fubftantia,quam illi volût in fubftantiam Corporis Chrifti coiierti. Probent nobis tantam panis dignitatem vt fiatnbsp;CorpusChrifti. Ncc cnim vobis hoc loco dif-ferenduin eft de dignitatc Corporis Chrifti,nbsp;cuius naturam euertitis, cui, quoad cius fierinbsp;poteft, veftro commento explicando illuditis.nbsp;Sed vobis agendum eftdeipfius Panis digni-tate Sc poteftate ; fiquidcm poteft panis fierinbsp;realiter ipfum Corpus Chrifti, vt Tranfl’ub-ftantiatorcs aiuntivelfi panis ipfum Chriftinbsp;Corpus in fe poteft realiter recipcrc , quae eftnbsp;Confubftantiatorum fententia. Nara , vt innbsp;Tranftubftantiationcm hæc dicamus:Ecquan-do auditum eft, fubftantiam vnam in alteramnbsp;fubftantiam conuerti fub prioris fubftantiænbsp;accidcntibiis dclitefcentem î Ecquænam vn-quamfuit fubftantiæ conucrfio fine nouç forms alfumptioneîltane rerum ordincm iplam-que naturam à Deo Optimo Maximo creatam
pctimctis,vt vcftra,fcilicet,Tranftubftantiatio de return ordine fublato amp; de euerfa naturanbsp;triumphura agat; V os miraculum in folo Chvinbsp;fti Cotpore Icrutamini ; at longé maius miraculum eftet in Panis fubftantia conftituendumnbsp;Cedb etiim,in hoc euuntiatoiPanis conuerti-tutin Corpus Chrifti; vbinam ftatuis efte mi-
311 raculunijin pane, an in Corpore? quis non vi-det in pane potiiis qua in Corporc ? Age ergo,nbsp;repone nobis egregiumillud tuu Theorema,nbsp;totaraque illam argumentationem quamfu-prà nobis obiecifti,atqueita dicas ; Quod ali-quando faófum eft diuinitus, id diuinitus fierinbsp;poteft. Fadum cftautemaliquaiido diuinitusnbsp;vt vna fubftantia in alteram plufquam totonbsp;generc differentem fubftantia conuerfa fit, fine nouæ forms affumptionejfinc matcrix ac-ceffionCjSc remanentibus cius fubftantiæ,qnænbsp;conuerfa eft, nudis amp; fine fubicófo accidenti-bus, fub quibus altera fubftantia dclitefcit, i-pfa luis veris ac propriis accidenribus actu de-ftituta.Ergo fieri poceft,vr panis fubftantia innbsp;fubftantiam Corporis Chrifti couertatur. Sic,nbsp;inquamitibi Monache Tranffubftantiator CÓ-cludendum eft ; amp; quia excmplis dcleótaris,nbsp;proferenda crunt exempk ciufmodi conucr-lionis: actum demum frequeti Pontificiorumnbsp;theatro , amp; Monachis omnibus applaudcnti-bus, ipfatibiTranflubftantiatio voce fua gra-tias aget,quód tam præclarc caufam fuam ege.nbsp;ris, Sc maximum ilium laborcm exantlaucris,nbsp;nondum adhuc ab vllis Monachis attentaturanbsp;Sed fl id non potes præftare,facile igitur v ides,nbsp;nullius momenti elle fuperiorcra illam tuainnbsp;conclufionem.
Quartus error ; quod ifthxc argumentatio répugnât Pontificiorum Sc Conlubftantiato-rura lententiæ.Nam fi ex co quod Chriftus po-tett elle pluribus in locis fimul ( vt volunt) fequitur Corpus Chrifti pofte eft'e in Euchari-ftia ; Ergo Corpus Chrifti eft in Euchariftia vtnbsp;in loco-.alioqui iftud argumentum non proce-cederet. Quod fi ita eft, ecquis igitur eft locusnbsp;Corporis Chrifti in Euchariftia? Si eft fub accinbsp;deiitibus Panis,vt Pontificij volunt,Sc in loconbsp;fubftantiæipfius panis;iplaigitur accidentianbsp;quendam locum habent ? vultis quantitatemnbsp;panis dimetientem tanquam præcipuum acci-dens remanerc; Ecquónam igitur in loco ? v-trùm accidentia funt in loco Corporis Chriftinbsp;an Corpus Chrifti eft in loco accidentium?nbsp;Quinetiam (vt realem Inexiftentiam fimul re-futemus)fi Corpus eft in loco;crgo locus com-menfuratur corpori-.quod fine quantitate corporis propria fieri non poteft. Itaque fi Panisnbsp;velaccidcntia eiusSc Corpus Chtifti funt fimul in vno eodemquc loco, amp; locus commé-furatur turn Corpori turn ctiam quantitati panbsp;nis dimetienti-.Ergo Corpus Chrifti eft ibi lo-caliter quod illi omnesnegant. Item, Ergo i-dem locus eft magnus amp; paruus fimul. Nemonbsp;cnim nefeit magnii eft'e diferimen inter quantitatem Corporis Chrifti amp; quantitatem pa-nis.Iam fi duç diuerfç t|uantitatcs non poftuncnbsp;eft’e fimulinvno eodemque loco(vt eft cuiuisnbsp;manifeftum ) amp; Corpus Chrifti eft in loco pa-nis( vt Pontificij volunt)ipfa igitur accidentianbsp;funt extra locum; quod fi ita cft,quomodo ergo videntur? Rutfus, Si Corpus Chrifti eft In,nbsp;Cum,Sub pane quomodo ell in loco?Sic cnimnbsp;non locus;fcd locafignificanrurcdquc inter lenbsp;oppofiia.ltcm,Quomodo eft In pane non lo-caliter,fi panis ell localitcr ; quod ip 11 Cólub-
-ocr page 340-JU
DE SACRAM. MANDVCAT.
|
ftantiatorcs agnofcunt.’Nirairum nicndacium nihil aliud c(l quam mendacium, quocunquenbsp;tandem pcnicillo dcpingatur. Quintus error, in praua expofitione loco-rum Scripturae quos citant. Paulus (inquiunt) vidicChriftum amp;audiuit vocem cxorccius,nbsp;quum ipfe Chriftus eilet in terra, aut penesnbsp;terram.Refpondeo,hæc verbaJn tetra,aut penes terram,liue in acre terræ vicino,elle tua nonbsp;Pauli verba. Et certècx hoc dubitandi potiùsnbsp;quàm diilcrendi gencre vix vnquam fieri pof-fint accurate dcmonllrationcs. At ego fine vl-ladubirationc affirmo , diuinæ illiuslucis radios quam Paulus in via vidit, c cœlo rcfullif-Aft.tff. fe.fic enim Paulus ipfe:/)« wez/^o,inquit,»«T/Mnbsp;vidiC OELIT f'’ Slncemnbsp;nbsp;nbsp;jplendorem SoUs Kamp;.-'i.i: fwerabut^circunfulßjje me-,amp;cc. «pave^tv.-Et alibi: jE«e«tr,inquit,w»lt;A» tterfacientt appropirt^juatinbsp;Damafeo^ cimtermertdtem') vt repente è cxlo cir-AÀ-?quot; cunfulferit me luxmitlta,(M twpttvS. Et Lucas. iterfaceret, inquit,efivt appropin-t^aaret Damafeo^ repenti circunfnlfit eum lux e cce/ogt;lt;TC TS«p«t»5. Hoc quidem cœlefte vifumnbsp;varié ab interpretibus exponi folet. quum aliinbsp;iCorn.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adidquod alibi dicit Paulus :ƒlt;• Aft.ix. raptumfutße in tertium vf^uecxlum ( vt amp; alias dicic te vidille Chriftum è* M-ç-âeet ) alij cxi{liment Chrillum vifum fuilL paulo in cœlonbsp;quemadmodum Stephano vifus etl : alij verbnbsp;mahnt intelligere, verba Pauli de Chritlo vi -fo,non qubd eius corpus viderit,fcd quia viditnbsp;cœlcitemillam luccmexipfius Chrilli inaie-ftate rcfulgentcm,amp; audiuit voeem Chritli adnbsp;fc cœlitusdelatam : quo fir,vt non dubitet af-firmare fe Chrillum vidifle.Quam interpreta-tionem ex eo confirmant, qubd quum Paulusnbsp;cœlellc hoc vifum commémorât, ait tautiimnbsp;fclucem illam fplcndilîiniam, vidille : non fi-Icntio præteriturus,fi facicm amp; Corpus Chri-fti vidillctidcindçnominatim tcllatur Paulus,nbsp;fc non vidilfe præ gloria illius lucis,quæ ipliusnbsp;oculos pcrllrinxcrat : tantum abcll vt Corpusnbsp;Chrilli videre potucrit. Atquc inde cóeludut,nbsp;nihil mirum elle,fi Chriftus dicaturapparuif-fe,quum fuæ maieflatis figna certiffima proponbsp;fuit:quemadmodum Chriftus Paulum allo-quens./^/firco, inquit,lt;jpplt;jr«j ttbt vt defignttrernnbsp;teminislrum acteïlem ytum eoruyn vtdiiii,nbsp;turn eorumint^utbtts tipparebo tibt. quod prote-élbdcipfius Corporis Chrilli confpcélu in-telligi non poteft.Sic,inqiiani, varie de hac vi-fionc difputari folet:aliis hanc,aliis illam feii-tentiam amplcélentibus, manente nihilomi-nusquod ait Paulus i. Cor. 15. fcChriftum vi-diHe,ad probandam ipfius Chrilli rcfuricclionbsp;ncm. Sed qui dixerit Chrillum ipfum in terranbsp;aut penes terrain fuillecum, quum Pauloap-paruit,præter ittos Monachos,inucntus ell nemo. Acmiror eosnontuillc abilla fententianbsp;reuocatos, laltem exprcllis hifee Pauli verbis.nbsp;Aft i(f. I^onfui rebellü, int^MttcœleiltvtfionttV^a^iui ott-qua:, videant ilticcquonain modocon-uenire poliint cum lua ilia dubitatione:In terra, aut penes terrain, liucin aère terræ vicino.nbsp;Idcmdicode voce Chrilli quam iuilledciatânbsp;ccclitus vei ex co apparet quodlolus Paulusnbsp;loqucntein Chriftuin audicrit. |
rant-, i nquit, lucem e^uidem conßgt;exerunt, (7 pauefaüi funt ^vocem nutemnon audteritniiquot;*^.nbsp;i^ut lo^uebaturmecum.Ei vtaliquid non diUi®nbsp;le proferamus de cœlefti voce. Hic ejlnbsp;meus dileüus in ^uo Accjuiefco : Sic petus narf^5nbsp;H anc vocem nos audtuimus e ex la delatam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ejfemus vnà cum eo inmonte faablo.\tcm,ÂcCi^^. rat à Deo Pâtre honorem ^^elonam voce butTnbsp;modt ad eum delata e magntfica gloria. Ridicquot;nbsp;nbsp;nbsp;j cil igitur quod nonnulli exnouis Moiiacl'“^ | tergiuerfandi caufaobiiciuntjChriftum lnbsp;fl i n aurcm locutuin fuilfe Paulo: c b qubdnbsp;li comités non dillinôlc intellexeruntnbsp;Paulo Dominus dixerit. Quis cnimnclcit^®'nbsp;luin Paulum verba Chrilli iiitellcxiHe,propt^nbsp;quem vox ilia cœleftis édita fueratîltaque d'*nbsp;verbis non tantum aurcs,fed ctiani, atquci*quot;'nbsp;primis, animus Pauli perculfus cil. Hocctp®nbsp;inconllantiffimc diccretur, vocem Chiift inbsp;litusfaólam fuilTe,amp; Chrillum in aurcmnbsp;lo locutuin cire.Ccrtè quum Chrifto precanPnbsp;vox è cœlo rclponditapudloannein:nondilt;;'' (nbsp;tur Pater i lie cœleftis in aurcm locutus,liccfgt;' Jnbsp;lij tonitru faélum cll'c :alij Angclum cû Chr*'nbsp;Ho colloquutum fuilfe dicerent. Dcniqucq'^''nbsp;vrgent hçc verba,»/; z/M,faciunt impcritèiN’*”nbsp;Paulus dicitur in via fuilfe quum ci Chrift^®nbsp;apparuit : non autem dicitur Chriftusnbsp;viaiid cjuod vclipfi pucri facile percipianf.S*-*^nbsp;enim , inquiunt, ex alio loco pater Chrifti*'’’nbsp;Paulo adllitille, ac ci dixilfc. Confide, amp;c. Alt;d'nbsp;2j.il^ç-a(.inquit.Relpondco locum iliumno”nbsp;elle dccorporali vifionc intelligcndum.SiCnbsp;nim Lucas, Se^uente nolle, inquit, adslamgt;inbsp;Dominus,dixtt, Confide Paule, amp;c. quod iraiUquot; |nbsp;tclligcndum cil vt quod alibi commemotatütnbsp;à Luca hifee verbis:D»xlt;t autem Dominusnbsp;per vtfionem Paulome time,fed lojuere.WsiC L^'nbsp;cas. Quarc vifa tlla diuinitus oblata eum*’^nbsp;quæ fenfibus externis obiiciuntur confundt’*’*nbsp;da non funr.Aftitit igitur Dominus Paulo nO'nbsp;ôlc,ncmpc per vilionem (A’ epa'/xaÇ;. Ac de 1®'nbsp;cis illis pcrperain intcllcélis hæc nobis di^l^nbsp;fint:qui fiinul hæc Veterum tcftimoiiia Ad'^^jfnbsp;uerfariis opponinius. Ambrofius Paulus quiit”nbsp;oculos peididillct, quomodo nifi in Spiritûnbsp;Chriftum videbatî Auguft. Membris adhiJ^p'J,nbsp;pofitisin terra Caput damans in Cœlo iiódi' ‘Cnbsp;cebat, quid perfequeris fideles mcos, fednbsp;me perlcquerisiltein,Caput de Cœdo proU’'^' fi'i jnbsp;bris clamat, inquictatur Corpus, amp; de Co'j*’ P*,*nbsp;intonat Chriltus : Saule,Saule quid me pcfl^'nbsp;querist vtqui non crcdidcrat rcfuigcnti,nbsp;tcin crcdcrct in cœlo fedcnti,amp;c. Sextus error:in falfa ipforum locorum q'’®^ f'fi obieôlant applicationc. Fac enim Chriltu^fj/nbsp;corporaliter in terris prælcntem, vifum fuih^nbsp;Paulo ( quod abfit vt conccdainus ) non pr‘’'nbsp;pterca Icqucretur, Corpus Chrillifuille ti»’*'nbsp;in pluribus locis iiinul;Scd hoc tantùm fcqiJ^'nbsp;retur : Chrillum fe illo temporis momen'®nbsp;corpoialitcrprælentcin cxhibuilic vbi tun’^''nbsp;rat Paulus.Nec défunt ex Veteribus qui exilhquot;nbsp;ment, hanc elle amp; forenaturam corporisnbsp;rioli, vtpunôlo tempons fcliftât vbicuuq';’^nbsp;yCllt' |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;513
modura à vobis cxcogitatu fuilTc video : quid pofthacfadluri fitis incertum ell, Nam ejuódnbsp;paulóaiitè dicebant modum ilium elle cxrra-ordinariumjnugari eft, non rcfpondcrc. Ta-metfi,fatcor, commenta ifta M,onachoiu nonnbsp;folum effe extraordinaria, led aliquid e'tiainnbsp;peins. Huric autem locum Vbiquitariispa.»nbsp;trocinari non pofte, confirmauimus inT^ra-lt;ftatu noftro de veritatc Humana: Naturxnbsp;Chrifti.Paucis igirur locos nobis obiectos re-torqueamus. -
SiChrifti Corpus eft in pluribus locisfi-mul,eó quod Paulus vidit Chriftum, amp; audi-uit voce eiuSjVC ifti volunt:Ergo,cx hoc exem-plo, no dicemus Chriftum fimul eft'e pluribus in locis, nifi vidcamns ipfum j amp; voceni ciusnbsp;audiaraus.Ec vi conlequentiSjCorpnsChriftinbsp;non eft verc præfens in Euchariftia In , Cum,nbsp;Subpanc, vel fub panis accidcntibus;quia ibinbsp;ncc videtur Chriltus , nee auditur fcnfibuSnbsp;corporels.
CORPORIS vclinadeo vt affirment,poft Rcfurreótioncm,nbsp;corpora noftra facilitate illam elle habitura, ]nbsp;quçtamc no crime fimul in pluribus locis. At, ]nbsp;inquiut,ChriftiisfuturLis eft in coelo, fecundd 1nbsp;humaiia naturam, vfquead nouiffimu diem. 1nbsp;Certe: ac proprerca fallum cftcommcntum' 1nbsp;Tran[liibftatiationis;itcmquc,falfura eft quodnbsp;hie dicht de Chrifto corporaliter præfente innbsp;via.Quam autem illi relpódent(vt paulo póftnbsp;audicmus)faótumid fuifte extraordinariè:cur,nbsp;oblecro, nó liccatidem ipfis rclpódcrcMiem-pc,ordinariè quidem effic in cœLo vfqueadnbsp;diemnouiffimum : fed cxtraordinaric fetunenbsp;Paulo ptæfentem corporaliter exhibuiire.En,nbsp;quid proficiant luis argutiis,qiia: ftatim in ncrnbsp;«urn crumpunt.Scd etiamnum aliter peccantnbsp;in fuperiorum locorum applicatiene.Quis c-nim non mirctur ex his Pauli verbis, -vliimo venbsp;roornntmn vtfus efietiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ê'^a^v j leatlav:
iftos veile concludcre verè Corporis Chrifti ptælcntiam, eâdémque ordinariam amp; perpe-iiiam inEuchariftia!ltcm:Corpus Chrifti elfenbsp;inEuchariftia, licet nó videatur, có quód ali-quado Chriftus Paulovifus eftïDenique Corpus Chrifti cft'c fimul in centenis locorü mil-libus,có quód dicitur Chriftus Paulo adftitif-fc.0 miriticaac plané nouam, noulfquc Mo-nachisdignam côçkrlionem / Verumenimue-ró, Monadic trahftubftantiator(vt hoe ctiamnbsp;loco tc incommodis obruamus) qnandoqui-dem exiftimas Corpus Chrifti fuift'c in terranbsp;aut pencs terram, turn quum Chriftus Paulonbsp;apparuit;dicfodes: quomodo iftud conucnitnbsp;cum tua ilia fuperiorc lentétia,Corpus Chrifti elictâtùm in cœlo amp;in fandillimo Sacramento? Ncc enim fuit in Sacramento, quumnbsp;Paulo vifus cft.Eft,inquis,ordinaric in Sacramento,amp; extraordinarie, vbi vult. Itanc tandem ?Ecquonam igirur modo eft in ccelo ? annbsp;oidinariè,an verb extraordinarie ? Qmd ? po-teft-neide Corpus effie ordinariè inphiribusnbsp;locis fimul? Quonam igitur cuafit veftra ilianbsp;Diftinclio,Supcrnaturalitcr,amp; Miraçulosè?!-tem; poteft-he modus cxiftedi ordinarius tamnbsp;fibi rcpugnarc,vt fit in cœlo,in vno loco,amp; innbsp;tetris,in locis innumerabilibusftmuhExplicanbsp;nobis,fl potesiccquonam modo Chriftus turnnbsp;fnctitin terra aut penes terram ; quemadmo-diim dubirando opinaris? An vi conuerfionisînbsp;Minime. Ncc enim dicitis ibi Euchariftiamnbsp;fuilPc. Anmotu locali?neid quidem. Nam a-gnofeitis Corpus Chrifti in codo permancrcnbsp;vlqucdum Chriftus veniat viuos amp; mortuosnbsp;iudicaturus.Quod fi motu locali Chriftus effet in terris, proculdubió in coelo eft'e define-rct,inquit Tliomas, cómcnto Traffiibftantia-tionis cxplicando,vcl potiiis implicando,fru-ftràti)ugt;TÙ’T//x!»pv,u.'^oç. Quid crgo?num vi O-mniprælentiæ amp; Vbiquitatis? At vos dogmanbsp;illud rciicitisiquu tame hoc veftro argumen-to vidcam vos, ncc opinantes, Vbiquitati pa-trocinari. Rctftècnim ita cócluditur ; Si Corpus Chrifti fuit rcipfa præfens in terris quumnbsp;Paulo apparuit,nequc id fadum eft, vel con-iicrlionc, velmotu locali; Ergo idfadii eft vinbsp;Vbiquitatis. Ncc enim haclcnus vllum alium
Obiectio xiiii
l^onmin'M efiah vno capiamp; conttner't ptura^ lt;^uàm vnum capi continert à plurihm. Ergo finbsp;locus vnuspotuit cap ere corpora dtaerfayCerte corpus vHum diuerfis tn locis ad'efiè potent, ^tcom-pertum efiteti-Scriptura locum vnnm continHiJfe dt~nbsp;»erfa corpora,nempe Corpus Chnsli obfieratamnbsp;ianuam,loan,ZQ.item:illud ipßtm Cr Corpus Ttr-ginis intemerattim.,cjuumnatus efiChrtFins.^ddinbsp;lapidem claufi fiepulchri Jldatth.i^, coelos in-corruptihiles a Christi Corpore penetratos Heb.^,nbsp;Adde sjuod ait Chri^us Adatth. 19. fadlius efienbsp;camelurn per foramen acus tranfire,^uam diuitetnnbsp;ingredi in regnum Dei.Ergo potefivirtute Dei fieri vt tdipfium Chri^i Corpus adfit p-nefens diuerfisnbsp;in locis:maxime ^uum non ab illis locis capified il--Ils infacramento rnirabiltter contineri afi'erarnust
R E s p o 14 s I o..
Hæc ipfa fundamenta vulgo fubfternunmr dogmati Omnipræfcntiæ fiue Vbiquitatis : aCnbsp;propterca quid de illis à nobis ditftum fucritnbsp;in libro noftro deVeritate Humanæ Naturaenbsp;Chrifti, peto à Ledoribus vti legere ne gra-ucntur.Nuncfatis crit redarguerefuperioremnbsp;Obictftioncm propofitis aliquot exprçcipuisnbsp;eins erroribus.
Primus error cft,praua locorum quosobji-ciunt interpretatio. Nara hæcverba loannis vendlefiusforibus elattfis, ita cxponunc,vt ft di-catur Icfus per ipfas ianuas claufas ipfo corponbsp;re pcnctrafle:quod longe fecus eft. Hoc enimnbsp;tâtùm fibi vult loannes: Ilium Chrifti aducn-tum ad Difcipulos fuilfc miraculofum, quumnbsp;ei fores humana ratione apertæ nó fuerinr, amp;nbsp;omniaimpediméta Corporis Chrifti turn cef-lerint,vt ad iuos acccdcrcr.Iraquc ftatim iub-iicit loannes,altafigna edidit lefits in di-fcipulorumfitorum consfieftu. Chryioft.refert adnbsp;fubtiliflimam naturam corporis glorioft. Innbsp;Ioan. hom.8(5. At luftinus Marr.îcum corporenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæft. 117. Idem Chryioftom,
refert ad miraculum. homif. p.dcRefurr. amp; melius,Epiph.ad tenuitate partium,hærel,10.
D. j.
I
514
DE SACK AM. MAND V CAT.
Idem dico de faxo monumeti,per quod Corpus ChriRi tranfiifie linefolurione continui^ vt illi voluntjEuangeliRæ non commémorât.nbsp;Neque ita redécoliigicur;AitMatthæus,An-gelum é cœ'o detcendiire,amp; lapidcm ab oRionbsp;dcuoluilfe; Ergo ChriRus rclurgespcnetrauitnbsp;per ipfum lapidem fine continui lolucionc.nbsp;Qunietiam non delunt qui cxiRiment ChriRum refurrcxiirc,quum ille terræmotus fadusnbsp;cR,amp; Angelus hpidcm monumenti dcuoluit:nbsp;atque id iibi videnrur colligcre cxnartationc;nbsp;Marei, Luex Sc Ioann is, qui conRantcr affirmant lapidem ilium fuiile deuolutum antc-quam mulicrcs ad monumentum acccffilfcnt,nbsp;adeb vt Matthxus ca ctiam commemorct quçnbsp;faóta funt paulo antcqiiam muliercsad ipfumnbsp;monumentumpcruenillcnr. Hæcilli; dequi-busnunc copiofiùs nondifputo. Nam ,vtvtnbsp;res gcRa cR, certé confiât cxitum ChriRi é fc-pulehro fuifi’e miraculofum. Porib afeenfio ChriRi in cœlum fuit etiam miraculola ; 3lt;; quod ait ApoRolus;nbsp;cœlos penetrajfe, ita expono vt id quodfæpé innbsp;Scriptura occurrit de cœlis apertis; qua de rcnbsp;noltrum non efi ourioliùs difquirere, nec exi-Rimare cum nonnullis nouæ Sc blafphemænbsp;jÇjsfdrc- Socictatis Monachis,Scripturam loqui Meta-teret fen- photicé: Et apcitionem cœlorum fuillctan-ferintde fccundum apparcntiam. Ac certé demi-tor iRos homines vcllcvideri rerum aliarumnbsp;fanei'ißi- omnium naturam conferuarc,vt vnam Chri-f'irgi fti naturam defiruant. ««¦y. Ter Q^od attinct ad partum fandiffimæ Virgi-‘car^clni Matris Domini: no memini vfquam me in Hier», facris literis legere modum natiuitatis ChriRinbsp;deeußed. fuilfc mitaculofumtquin potiùs contrariû colnbsp;iiirgm,amp; 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• cent. Hei-tiid zif- in Sywljtl. ^mbroß. de Inc-Denbsp;tninit.Sx-trä.c.6. etnbsp;in Luc. I. t. c.i. £gt; gt;« ltd Heb e. Z.lÓ'C. De egref-Ju Chrifii ex feful- .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__ chra,vide fiillivclinc curiofiùs aliquod hîcmiraculum Leon.Ef. fcrutari, faltcm eiutmodi miraculum conRi-tpod no euertat humanæ ChriRi natui-sàJ.Ser. rç vcritatcm,quamChriRus,vtaliismultisar-i.Hieron. gumentis, itafuanatiuitateapcrtiffimécom-In'Pßat. probauit. Nam ( Vt vno verbo ad locos nobisnbsp;c°'X^onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refpondeam ) profero Theorema- Zet ir, c.i. theologicum, quod videant illi num labefa-Concil. darepoffint. f'-wrmti. In diuinis miraculis nihil confiituendum t.i.sgt;~c. elt quod apertis Scriptiiiælocis, dipfiFideinbsp;analogiæ repugnet : ncc vlli ahj modi confii-tuedi funt prætcr cos quos Scriptura commémorât. RatioeR,quiamiracula diuina pendent à fumma Dei poteRatc, quæ captum in^nbsp;tclligcntiæ nofiræ longé fupcrat, ta que ad fi-dem noRram confirmandam, non euerten- ligi poteR ex verbis Lucre cap.z. v.2j. Er quod ifti diótitanc,nili fucric partus illius miraculo-fus,aIiquidpropccieadccrahiVirginitati Macris Domini,prorfusineptum cft.Quiira cnimnbsp;fatis conftcc, eammiraculofa acplané diuinanbsp;rationc Conccpill'c, hoc fatis cR ad alTcredamnbsp;ipfius Virginitarcm, camqueab omnibus bla-fphcmiis vindicanda. Quu aucem Monacho-rum ofticinæ Pontificiis Conciliis inllruétænbsp;fint, permirum mihi vifum cR, Monachosi-Rosnó id rcuocallc in memoriam quod cxratnbsp;in ciufmodi Cóciiiis. Noua ChriRi natiuitas,nbsp;inquiunc,quiaintaóta virginitas à viro.Quodnbsp;dam referenda font. |
Secundus error iamfuprànotarus, quodi fola Dei poteRatc argumentencur: adeóqucnbsp;contra iplius voluntatem pleniffimé nobis innbsp;Scriptura patefadham, de veritate Corporisnbsp;ChriRi. Tertius error : qnbd(vt ia alicubi dixiraus) miracula non func Racuenda in euertendis return elTcntiis. Etenim mirabilis cR Doramusnbsp;proprié in creandis fummaque prouidttia adquot;nbsp;miniRrandis rerum naturis Sc circnciis,dc veranbsp;doiRrina fuaconferuanda. Ar duo corporaiunbsp;vno loco iimul elTc no poflunt, quin ipforumnbsp;corporu cRencia tollatur : amp; veritas doRrinïnbsp;de ChriRi Corpore, exiRorum fententia, de-Rruatur.Nec enim potcR efl’e Corpusaótu ni-fi Circunferiptum , ncc circunferiptura fiu®nbsp;materia fua, quantitate ac propriis dimcnfio-nibus.Diuerfæ autem dimenfioncs Sc quantitates fimul in eodem loco elfe non polliint: a-lioqui diuerfum non cR diuerfum, aut iden'nbsp;non cR idem. Si duo corpora funt in vno(in'nbsp;quit Philofophus)ergojquotquot voles, quinnbsp;ratio differentiae reddi non poteR, Q^artus erronquîajfi daremus in illis rairS' cubs de ingrellu ChriRi ad difcipulos, de cxi-tu ipfius é fcpulchro,amp; de cœlis à ChriRi Cotnbsp;pore penetratiSjCuerti aliqua elfentiam^quotjnbsp;abfit)non ramen fcqucrccur,Corporis Chtd^*nbsp;effentiam amp; naturam efic cuertedam, fed hoCnbsp;potiiis de lanuis, de faxo. Sc de cœlis dicédu^nbsp;cirer. Quia ilia miracula fada funt propter 1-pfum ChriRum, cuius fi naturacuertas, quo-modo propter ipfum ChriRum fada erunt?nbsp;Exempli gratia, fammo Dei miraculo faduu’nbsp;eR, vt Ifraclitæ per medias aquas tranficrint'nbsp;Arque hoc rniraculum,quia propter ifra'élits^nbsp;fiebat, no immutauit eorum naturaimfed co-hibuit vim aquarum (vt anté didum efl) adeonbsp;vt non de Ifraclitis,fed de aquis : ncc propt^^nbsp;aquas, fed propter ifra'êlitas miraculü edituutnbsp;fit.Itaque li tum perempta fuifl'ct vlla cllenti*nbsp;(quod abfir vt dicamusjccrtè no Ifraclitaruif»nbsp;fed ipfius maris elfentia fiiilTetperépta.At^’^nbsp;hoc loco habco quod cu Monachis Tranllitl’'nbsp;Rantiariis cxpoRalcm, qui in illo fuo córaoU'nbsp;to,no patiuntur, efientid Corporis Chrift* ƒnbsp;vno fimul loco cu panis cficntia fcmancrci“'nbsp;démquenódubirat affirmare,Corpus Chi*‘jnbsp;cum lanuis Sc cû faxo monumeti in vno liiptJnbsp;loco fuiirc.Quæfo,quid tantû cómeruit ello”'nbsp;tia panis, vt détérioré loco clfc dcbcat qu^’’'nbsp;ianua;, vel laxi cll'entia? En,qüó euadât huu’^'nbsp;na fomnia,quû homincsàpuritate verbi Pt’jnbsp;defledcntcs,ipfi fibifuiscommentisilludm’'' Quintus error : quod iRa obiedio Cuis ve^quot; bisipfa fc refellit. Nam hæc verba,/«»''^'^'’^. Sc Penecrare, fignificat inotum locaR*”' ac proptcrea non pollunt ferre fcquenttnbsp;conclulionem de duobus corporibusiu'^*’nbsp;eodemque loco conRitutis. Cmumlngtc*nbsp;cR, erat-ne fimul ibi vndc ingrellus eit?nbsp;ergo ingrellus cR,(kc.Qtpinctiam verbumnbsp;nctrandinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;répugnât ci quod die'*. de folutioncconrinurnonfaóla. QRO'^ Ycrborüdc tem ipfatn paulb accuiatiusé |
CORPORIS
iidcrcnr,nnhi alPcncicntnr. Nam fi dicar,pun-do tcmpôris amp; (vt fcliola loquitur) in iwftâti, Chriltum ingrcflùm cil'c ad fuos, vcl exiiffe cnbsp;fepiilchroifecumipfi pugnabût ; quandoqui-dcm verba ilia ingrcdi, egredi, amp; penccrarc,nbsp;rnotiim localcra lignificant,qiu nô poteft fieri in inftanti : quia ad motum localem partesnbsp;tempons rcquirunrur, vt fit motusà terminonbsp;ad terroinura: quemadrnodumThomas ma-gnus illc TranU’ubftantiatGr facile agnouir.nbsp;Quod fl Chriltus nec ingrefius clt nec cgreifiisnbsp;in inrtanti:ingreirus eit igitur ôc cgrclFus^mo-tu locali, arque ica duo Corpora non fucruntnbsp;in codé loco fimul. Motus cnim localis fit denbsp;loco ad locum. Et certè ingrcll’us vel corelïusnbsp;Cçrporisfincrnotulocalbne cogitari quidenbsp;potclt.Atqueomninô qui dicit-,Corpus Chri -ïti tranfiinc,vcl per fores, vel per illud laxum:nbsp;illc neceirario fignificat amp; fores amp;faxûviamnbsp;tranfeunti corpori ceflilfe ; aut profeótó dicit,nbsp;tianfiillc amp;¦ non tranliiire fimul,quod cil «rn-ç«T/;tcr.Etenim quæro,an fores fucrint claufænbsp;ipfi Corpori Chrifti,nccnc;Si claufæmon igitur ttanliit. Si non claufæ, viam igitur cellc-runttranfeunti. Et quia iiti tantopcrc vrgentnbsp;Ti fiiTo» non præcifè cóeluditur ex verbis loannbsp;nis, Corpus Clirifti per ipfas ianuas tranfiuif-fetum quum claulx cirent. Sic cnim loanncsnbsp;oyquot; Jv.Hv it4ieAfïff|M15Jïi)»,inquit.
Sextus error; Inepea locorum quos citant applicatio.Namilli comparât modumingre-diendi cii modo cxiftendi. Qmim cnim Chri-ftusadfuosingrclluseft amp; ftetir in medio (inquit loanncs ) nonne erat v ill bi le ipfius Corpus,fuifque dimcnfionibus præditum? Cette:nbsp;amp; iplcChrirtus poftqua relurrcxit le præbuitnbsp;afpedabilé. Contredatc me i5c videte, inquitnbsp;Lucx4. iipudLucam. Quidautem fimilcrepcriasinnbsp;Ttanllubltantiationcjvcl in ilia Reali Corporis Cbrifti Incxillcntia? Non quæris quonamnbsp;modo ÿt qua via Corpus Chrilfi vcniac in locum lubftantiæ panis, vcl in Panem, vcl Subnbsp;l’anem(ncgas cnim cum Thoma localem motum Corporis Chrifti,alioquin, inqiiitTho-riias, fcqucrctur, quod in ccelo elle defilieret,nbsp;amp; non pollet fimul hoc Sacramentum agi nilinbsp;in vnoloco, quum vnus raotus localis no nifinbsp;ad vnuni tccminu finiacur)fcd concludis,Cor-pusChrifti die fub accidentibus Panis:vcl In,nbsp;Cum, Sub Pane. Cur igitur ibi no cltafpeda-bilcgt; Item: viiftiuscomparationis (fiqciidcmnbsp;eftcompatatio ) hoc tantum concluderent:nbsp;Chrifti Corpus clEc polFe fimul in duobus lo-cis: quemadrnodum duo corpora aliquandonbsp;fucrût in vno codemq; loco, li Illis credamus.nbsp;Quid autem duo loca ad innumcrabilia, nifinbsp;quod vtvobique veritas Corporis cuertitur?
Septimus error arTiipamt, quæeft in argu-mctiti conclufione.Ncgat cnim Corpus Chrifti capi in Sacrameto, amp; fimul aftirmant,illud ipfum Corpus in Sacramento Contineri, vclnbsp;(vt alij loquuntur) Incxiltcre. Qmd eft autemnbsp;iibiipfi contradiccrcjll hoc non eft? Atenim,nbsp;inquicsjcgo addo vocabulum,mirabilitcr,vclnbsp;lupernaturalitcr.Audio,de fatcor non hâc tannbsp;turn, led reliquas veftras contradictiones eirc
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jij
mirabiles , imbetiam contra ipfamnaturam: quum neqiie diuini verbi audoriras, nee ipfanbsp;vera Corporis Chrifti natura pollit vos à taranbsp;inepto dift'erendi generc rcuocare.
Odauus error in ipfa forraa connedendi.* Concludunt enim à Corpore ad locum : «Sc vi_nbsp;ciffim à loco ad Corpus, contra naturam amp;nbsp;loci amp; Corporis : in quo genere connedendinbsp;non acT/çpeip«oi’cjbialt;rîa:nec vlla eft vcl snwQ'l*nbsp;vellt;Tuuap«a ; ac proindc violantur omnes leges Analyticæ Demonftrationis amp; accurataenbsp;ratiocinationis.
Sunt plerique alij crrorcsàquibus reecn-fendis nunc fuperfcdco : vt fuperiorem obic-dione adigam ad incommodum hoc modo.
Si hçc propofitio,nó minus eft ab vno capi amp; contineri plura,quam vnuni capi amp; conti-ncrià pluribus,adTranirubftantiationcm vclnbsp;Coiifubftantiatioiicm pertinet: amp; verum eft.nbsp;Corpus Chrifti non capi ab illis locis in qui-buspracfensadcibquod vtrunquein fupcriorinbsp;obiedione continertir. Ergo idem argumentum fimul pertinet,amp; non pertinet ad Ttanf-fubftanciationcm amp; Conlubftantiationcm.nbsp;Item ; fl Corpus Chtifti non capituv ab illisnbsp;locis,vt volunt.Ergo infinitum cft.Atque hocnbsp;illud eft quod fæpc dixi,amp; quod fæpius diccn-dum eft:TranUhbUantiationemamp; Confub-ftantiationcm fiue Realem Incxiftentiamnbsp;Corporis Chrifti In,Cum, Sub Pane, fine dogmate Vbiquitatis ftare non pofle. Confe-quentia pater,exratione Infinitatis. Namfinbsp;Corpus Chrifti fucrit in centies centenis millibus locorum fimul, nee tarnen ab illis locisnbsp;innuroctabilibus capiatur. Ergo loca omnianbsp;fuperat.
Item : fi Corpus Chrifti fuit in codem loco cum obferata ianua vcl cum lapidefcpulchrinbsp;claufo,vt ais : Ergo fuit tempus quum Corpusnbsp;Chrifti nee in ccelo nee in terra circuferiptumnbsp;fucrit propriisdiméfionibus,amp; vi confcquen-tis fucrit plane infinitum. Cófequentia pater.nbsp;Nam quotics inftamus, Corpus Chrifti nonnbsp;polfc elle verum corpus fine luis dimenfioni-bus,refpondctis,Corpus illud elfe circunferi-ptuna,nempc in ccelo, licet in Euchariftia luisnbsp;dimcnfionibus non fit adu circunferiptum.nbsp;At loci à vobiscitatiin hacobieélioneillamnbsp;refponfionem vobis eripiunt. Nec cnim turnnbsp;Corpus Chrifti crar in cœlo, quum exiit è fe-pulchro, amp; ad fuos ingrclliis eft, nifi ad Ytw_nbsp;quitatem rcdcatis.Date igitur nobis locumV-bi tunc temporis Chrifti Corpus circunferiptum fucrit, amp; locale. Si tunc nufquam fuitnbsp;circunferiptum amp; locale,tunc igitur fuit infinitum : Si tunc, ergo nunc etiam. Nam quodnbsp;femel fuit infinitum, nunquam definit infinitum clle:alioquin infinitum non fuit.
Contineo mcàpluribus incommodis enu-merandis. Nam qui addût de Camclo per foramen acustranlcunte, non fatis pcritèratio-cinantur;quandoquidem,inThcologia,argu-mentaà Proucrbiali locutionenondiicutur. Elfe autem proucrbialcm locutionemoblcr-uatum eftabiisqui funt inEIebr.eorumlcri-ptis verfati. Quinctiam locus illc cos refellic.
516’
DE SACKA M.
Nam certum eft illis verbis Chriftum fignifi-care id quod fieri non poteft.- quod perCpicuu Mire IO.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marco,quum ait ; cjuam difficile ejivt cjui
confi.dunt opibus in Reÿium quot;Dei ingredianturfia-cdtits efirCamelii per far amen acus tranfire, ejuam de corpore dicitur., efl accident corporis, à corpett diuitemin regnnmDei ingredt. Loquitwr ergo ''nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- i
Chriftus de illis Diuitibus, qui opibus confi-dunt,quos in regnum Dei ingrcdi,non minus impollibile eft, quam Camclum per foramennbsp;acus tranare. Pollunt cjuidem diuitcs fcruarinbsp;fumma Dei turn potentia turn mifericordia,nbsp;fed ica ramen vt iain non opibus cófidant.Sednbsp;ad Chriftum vera fideamp; pcenitentia conuer-tanrur, Je tunc nulla eft difticultas. Nam, vtnbsp;Theologicè amp; verè dicituriDiuiccs opibus fi-détes, non poffe ingrcdi in regnum ccelotum:nbsp;amp;»Deum no poffeialute donate illos qui manét impij amp; impœnitentcs, quâdiu talcs funt;nbsp;ita,vcrè amp; Theologicè dicitur,Dcum no poffe non feruarc cos qui cum vera fide amp; pœninbsp;tentia ad Deum per Chriftum accedunt, quianbsp;non vult amp;non poteft libi Rcpugnarc.Et hocnbsp;nô polie, inquiunt Veteres, non cft infirmita-tis,fed Poteftatis. Quanquam, ridiculumeftnbsp;iftudConncxum Monachorum, qui foramennbsp;acus pro lolido corpore accipiunt.Nam fi da-rcmus(quod abfit)non elle proucrbialem lo-cutioncm, nihil tarnen aliud fequeretur, nilînbsp;camclum in partes lubtilillïmas elle redigen-dum,vt perforaméacus tranfircpolfet.Hinc,nbsp;per allulioncm Veteres cohortantur ad pœni-humilitatem amp;adfaftumilium de-
».ing j.i. ptimendum, quo Diuitcs vtplurimùminflati ïuntiVt ita ad regnum cœlorum perueniantnbsp;per Chriftum,quem Veteres nomine Acus in-tcllexerunt.Huc cciam referunt quod dicitur,nbsp;intrandum elfe per anguftam portam: quianbsp;cfczj'f in Chriftus (inquic Chryloftomus) eosrccipit,nbsp;Mutth. 0- (Icpofica mundi farcina, facti funt fubtilesnbsp;fer/Ho- fpiritualcs.Hæc illc.
mil-ii id. lam ita retorquco fupetiorem Obicôhio-ibid. Ho- ncm.
Si diuerfa corpora effe in eodem loco , amp; idem Corpus elle in pluribuslocis.parra lunt:nbsp;amp; nufquamlcgitur,imb necogitari quidemnbsp;poteft centics centena corporum millia di ebnbsp;ampliL!S,fuiire vcl elfe polie in vno eodémquenbsp;loco. Ergo ftare non poteft quod ifti dicunt,nbsp;Corpus Chrifti elle incenties centcnisloco-rum milhbus,amp; cb ampliùs.
Qùæ quum itafint, iftampropofitionem. Non minus eft ab vno capi amp; contineri plura,nbsp;quàra vnum capi amp;continerià pluribusicen-feo ita exponendam : vt dicamus, ilia duo effenbsp;æque falla de tum naturæ tum ipfi Dei verbonbsp;repugnantia: Nam ilia duo æque perimuntnbsp;Corporis Chrifti veritatê. Etitainpofterumnbsp;corrigenda erit: Non minus falfum eft ab vnonbsp;loco contineri plura corpora, quàm vnumnbsp;corpus à pluribus amp; diuerfis locis contineri.
MANDVCAT.
Q^arevtvnum corpus fit in multis locu fiacere potefl.
Maioreflperflicua ex Omnipotentia Den
Minor fie prob atur. Eßealicubi prafens,^uv^ diuerfiim ipfiçiue corpore ponerius. Ergo dtuin^nbsp;virtutepoflet coniiare verum ali^juod corptu,nbsp;t^ue tarnen vilt loco efle prafiens. Id finjuis neget, dfinbsp;negare audebit inpoteliate Dei futffie, fient ere A-Uit ab initio vniuerfum huncmundum,ita vnum d'nbsp;li^uod corpMs,puta, lignum vnum, autvnumldf*'nbsp;dem tanturnmodo creare. HoccertefiDeusfieefi'^nbsp;fet,veruni aliguod corpusfieciflettjuodnon habufinbsp;fet tarnen vllurn accident prafientia ad tjuem^UdJdnbsp;locum. lam c/ua ratio euident afferripotefl tputn»quot;nbsp;obrem nequeat,flne contradilllione,non mtilttpH«*'nbsp;to corpore , multtplicariaccident illudprafientisl’'nbsp;corporel Ergo mumpUcatioprafientianon eflmulti'nbsp;plicatio corporis,Dtcet,vnam prafientiarn ret^uiri'nbsp;re totum vnum corpus, adeb vtnonpofitt in eoderdnbsp;corpore alterafimul ponipræfientia. Reifondeoddnbsp;non pojfie a^uidemfien virtute Tdatura,fedpoflefieri virtute diuina.Profiero alitjuidnonprorfius abfi'nbsp;mile de relatione aejualùatis. Ham ex fientenu*nbsp;tjuorundarn non improbabili, in eodemfubielie lequot;nbsp;eus eflpluribus relationibus aqualitatis.
Item : In omni ContradiHione eflafifirmatio amp; negatio. ait i^ui dicit Corpus Chriiii effe firntiH’^nbsp;pluribus locis ,tlle tantum affrmat. Ifonidigitdfnbsp;inuoluit ContradtHionem,
Res P0 NS IO.
O B I EC T IO XI II I.
Qwct^uidnon tnnoliutnllo maào contradiRio-nem-^id. Demfacerepotefi.
CerpM vnmn e^'e mult is in losis nulle mede con-trudiiltotictn inuoluit.
¦ Mirificum ccrtè ratiocinandi genus : quo^ quidem ego ica cxcutio.
Ad cxplicandam Maiorera propofitioncoi! duo font obferuanda. Vnumiquum Theologinbsp;tradunt, Dcum non polFe quæ contradidio-ncin iinplicant, id non ira accipiendum cifónbsp;quaß infinitain Dei poteftatem vliis finibuJnbsp;tcrininate velint.(Sic cnim Deus non effet 0'nbsp;4-nnipotcns,quod abfit)fcd co loquendi gene-re diftinguût poteftatem ab infirmirate amp;ini'nbsp;potentia : quo etiam modo intclligendumnbsp;quod air Paulus, Dcum feipfum neaarcnongt;’nbsp;polie. Nam quu Ens..amp; Verum ardißlmcio-ter fe cohæreanciDeusautcm fic ipfum Ens'ï^'nbsp;ipfum Vcrum per fc,Et in Deo idem fit effenbsp;polie ( eft cnim Ens fimplicilllmum. ) ideirconbsp;fit vt quemadmodum in Effcntia Dei nihil eftnbsp;falfum,ita nihil fit falfuni in cius Poteftatcia^nbsp;proindc in canon fit contradidlio, quaifif**nbsp;îalfitate effe non poteftivt fuprà copiofiùs de-monftrauimus.
Alterum quod obferuandum diximuSjd^ quodiama nobis aliquotics cómcmoratu^nbsp;eft : in definiendis quæftionibus Theologie'^’nbsp;poteftatem Dei ab cius voluntatc nobis iphu®nbsp;verbo patcfa(fta,non elle feparandam. Atq^®nbsp;hæc dcMaioti pvopofitionc.
Minor propofitio,fi loquatur de ca prsffn tia Corporis quæ lit in pluribus ac diuerfis If'nbsp;cis fimul (alioqui extra ré vagatur) plane fall*nbsp;eft: Arque operæpretium eft vidctcquibuh’*nbsp;rationibus nouiMonachi ( ex quorii pciiunbsp;arte intima fuperius argumentû deprompW^^
|
CORPORIS eft) hanc propofitionem confirmare cnitacur.nbsp;Elle alien bi præfcns ( inquiunt) eft Accidensnbsp;corporis ipfo corpore pofterius:ac proinde exnbsp;natura amp; rationc Accidcntis,potcft fine inte-ritufubiefti nempe corporis, ab ipfofubic-ûoabcircâta vtpoflic efle verum corpus, ne_nbsp;que tarnen vlli loco eirepræfcnsmempe diui-navirtute. Ex quo elEcicur vt accidens præfennbsp;tiæ multiplicari poffitipfo corpore noil mul-tiplicato.Hæcillfivctercs errorcs nouis erro-ribus cumulantes: ex quibus aliquot qui craf-fiorcs vifi fiint ita redargue. Primus error eft,quód,ita vt proponitiir,ar-gumentum efte?« X£i'j,«,ncc ad quæftionem de qua inter nos agitur vllo modo pertincr. Ec-quis cnimnoftrûm vnquâ negauit, quin corpus poflit eftc multis in locisîQubd li negare-raus,facile nos profccto ifti Monachi conuin- ¦nbsp;ccrçnt, quippe qui ad Garamantas amp; Indosnbsp;vfquc identidem curfitent. Sed hoc eft in dif-quifitione pofitum:poflitnc corpus elle fimulnbsp;amp; codein tempore pluribus in locis, quamnbsp;particulam, S i m v l , dolóne an ignorantianbsp;prætcrmittanr, aliorum efto iudicium. Errornbsp;eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tl Secundus error, quod noftram fententiatn non cxplicét,ncqucid attinganr, in quo pofi-tus eft controuerfiæ ftatus. Etenim quum af-firmamus,corpus no pofte fimul effe pluribusnbsp;in locis; häc rationcni afterimus'.quo j naturale atque adeo verura amp; humanum corpus, fuanbsp;Materia præditum, veras partes habens extranbsp;partes amp; locale, hoc eft, Vno verbo, corpusnbsp;indiuidiiu aûu cxiitens propriis dimcnfioni-bus finiatunquæ ferre nullo modo poftunr,vt 'nbsp;corpus codem tempore fit in pluribusacdi-ucrlis locis. Hicenim locus primo cftconti-ncns terminus corporis,amp; ipli corpori locatonbsp;commenfuratur : quod eftc non poller,fi corpus idem eft'et in pluribus locis limul. Quare,nbsp;quemadmodum multi loci fimul elle nópof-funt,ita necidem corpus fimul in multis locis.nbsp;Quidautem obiiciunt Tranllubftanciarijï di-cunt præfcntiam amp; locum elfe accidens corporis pofterius ipfo corpore : fed hoc prxter-niiitunt, quodipfam quæftionem continet:nbsp;nempe corpus non pofte efte præfcns amp; realiter cxiftcrc, quin fit locale fiiifquc dimefioni-hiis circunferibatur : alioqui non futuru corpus, Atque hanc noftram relponfionem fatisnbsp;intelligur ij qui in «rfowa verfati funt:nbsp;Veruntamen rem ipfam paulo latius cxplice.nbsp;tnus. Inter Accidentia quas fubftantiam return veftiunt, alia lunt aliis ipfi lubftantiscnbsp;ptopiiiquiora.Omniumverb proximè ad fub-ftatiam accedit Quantitas:id quod ipfiTranf-fubftantkirij.tantum abeft vt negcnt,vt velintnbsp;quantitatem etiam locum fubftâtiæ obtinerenbsp;infuo illo Tranlfubrtantiationis commento.nbsp;Sic cnim tradunt, rcliqua panis accidentia innbsp;quantitate dimenfiuafundari : quippe quumnbsp;cos pudeat, accidentia conftituere iine-fubie-lt;fto. la elle præfcns vel hic vel alibnhoc certènbsp;ipfamfiibrtantiam corporis non continet.Sednbsp;corpus cflc præfcns alicubi : hoc verb ab ipfa |
CHRIS TL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Î7 corporis aótu exiftentis fubftâria non rccedit: ncc cnim poteft elfe corpus , qnin fitalicubilnbsp;ncc poteft Corpus alicufeî exiftcrc,quin fit ibinbsp;præleris.Sed ifti præfcntiam évnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per- peràm confidcrantiquafi hîc no agatur de hoc veto Corpore quod eft Indiuiduum fingularcnbsp;aóiu exiftens. R.urfus,quum aliquid dicaturnbsp;eife pofterius muleis modis, fateor, quü ipfaranbsp;eftcntiæ rationem cófidcras : quantitatem eftcnbsp;ipfafubftantia pofteriorem lt;px/«-«/;Scd fi fpcólcsnbsp;corpus,vt cft hoe corpus tÓ «TiTcprofcdfo qua-titas corporis aclu exiftentis non cfttcmporCnbsp;necAogt;«fiue definitione poftcrior ipfocor-pore.Quódfiifti Monachi qui fibi propè folisnbsp;vendicant feientiam atqueartem diflerédi, innbsp;memoriam reuocarent, in rebus creatis «o-lairnbsp;amp; To non idé eflemunquam in craftum hücnbsp;errorem proIabcrentur.Nam qui dicit corpusnbsp;humanum,illc non fimpliciter dicit Subftan-tiam,fcd dicit Subftantiara quantam:quia finenbsp;quantitate intclligi corpus humanum non ponbsp;tcft:nccQt^antitasCorporis, videlicet Longi-tudo,Latitudo,Profunditasin Concreto fub-ieóto poteft definiti fine Corpore ; Sc vieilli mnbsp;Corpus fine ilia quantitate definiri no poteft.nbsp;Item ; qui dicit corpus indiuiduum , ille dicitnbsp;corpus materia cóftansiquia Materia eftprin-cipiumlndiuiduationis: inqiiit Thomas. lainnbsp;omnisres Materiata eiufmodi quanritatibusnbsp;propriis JtaS’auTo menfuratur : amp; Localis cft.nbsp;Ex tpio apparet quam ifti fiillantur, qui putâtnbsp;Quantitatem elle aliquid cxtrinlcGum Sepa-^nbsp;rabile à Corpore.Nam id fine quo res definirinbsp;no poteft, quomodo erir aliquid extrinfccumnbsp;ab ipfa re feparabile? Itaque fiquisexiftimernbsp;quantitatem hoc corporc quod cftToVeTi pofteriorem elfe, ille cxiftiraar quantitatem ellenbsp;quâtitatc pofteriorem: quod fateor efle lefui-ticum difterêdi genus. Ex quibus cfficitur,to-tuillud quod allumunt fallifljmara cfle,ncm-pc,Eire alicubi præfcns, elfe accidéscorporis,nbsp;ipfo corpore pofterius: fiquidem loquatur denbsp;corpore acfu exiftentc, amp; de co quod eft pofterius tcmpoi c,de quibus noftra hæc inftitu-ra eft difputatio. Loquimur cnim deChriftinbsp;Corporc, quod quidem codem tempore eftcnbsp;præfens pluribus in locis pernegamus. Cætc-rùm non omnia accidentia funtciufmodi, vcnbsp;tollipoflint aprima fubftantia quæ eft to (PtT/,nbsp;hoc cnim vel illud corpus alfici quidc poteftnbsp;hoc vcl jllo colore, qui facile tollipoflât : fednbsp;fieri nó poteft quin corpus h.abcat tres dimennbsp;fiones quibus nniatur. Itaque non magisau-diendus eft fiquis dicat corpus efte amp; non effenbsp;in loco, quam fi'dicat corpus cflc amp; nó çfl'e innbsp;tempore : Item eftc fine materia fua. Atcnim,nbsp;inquiunt,nonnc Chriftus depofuit mortalira-tera amp; patibilitate quæ funt naturales corporis quaiitatesl Certè : fed nó propterca navuranbsp;ipfamcorporisabltulir, quadoquidem muta-tio qualitatis nonpcrimit naturam corporis:nbsp;fed corpus non poteft cxiftere ijifi fit quantu,nbsp;ncc eftc quantum, nifi propriis dimefionibusnbsp;circunfcribatur:atquc huiufmodi cfleCorpusnbsp;Chrifti glorificatum, fuprà cap.a.demonftra-uimus : Nam fublatis propriis dimenfiombu»nbsp;Igt;. iij. |
318
DE SACRAM. MANDVCAT.
Corporis, fequerctur ipfius Corporis partes non effe extra parces:ac proinde non efle par-tcs.'fedaliquid confiifum.QLiod fi non fuerintnbsp;Partes, Totumigiturnonerit:arqueitanonnbsp;erit Corpus : quandoquidem Corpus eft Totum conftans fuis partibus inter iediftinétis.
Tertius error,quôd pugnantiaproponanr. Quæro enim poflitnc fieri cxordinenatiirç vtnbsp;corpus cxiltar quod nulli loco fit præfens.Nc-gant illi amp;: id fieri autumant diuina virtutc.nbsp;Quod fi ita eft,q«orfurn igiturverbofum illudnbsp;vcltrum de Accidcxircargumcntum’Cur tan-toperc vrgetis Accidcnsiftud elle diuerfum ànbsp;corpore: amp; iplo corpore poftcriusî Nonnenbsp;hæc omnia haufta funt exipfisnaturæfonti-busîquî fit ergo vt id negetis ex ordine naturaenbsp;, ficii?aut fi id naturae rcpugnat:quæfo, cur ve-llrum arceflîtis argumentum ab ipfisnaturænbsp;pvincipiis : num opus ell extraordinaria Deinbsp;virtutc, vt accidens fit poftcriusfubllantia, amp;nbsp;poflit abclfe à fubieóto citra ipfius fubicótinbsp;intcritumï
Quartus error Titwo'/zSJoov.Sic enim illi : Deus poteft facere corpus fine loco : ergo, corpus potcfl elle fimul pluribusin locis.Sic,nbsp;ex negatione inferunt afnrmationem.Ncgan-tes enim locum de corpore,inde volunt infer-re corporis'!B-iJÄv5rap«ir)a».Item:fic ratiocinan-tur:Si poteft elfe corpus fine accidéte præfen-tiæ amp; loci : Ergo poteft elle præfcns pluribusnbsp;in locis fimul. Arcnim fi darcmus quod illinbsp;voiunt de fuo illo accidente (quod abfit)nihilnbsp;tarnen efficerent. Sic cnim potius concludcn-dum effet. Ergo poteft effe cum accidente prænbsp;fcntiæamp;loci : idque ex natura t« /luuitrSacnbsp;proindc totum illud; Ellepluribusinlocis fimul,ab ifto confequcntercfccädum eil. Nul-lo cnim vinculo cü Antécédente conneólitur,nbsp;Hæc eft enim natura præfcntiæ amp; loci,vt vnûnbsp;corpus fit præfcnsin vno loco,no autc in pluribus fimuhöc vnius corporis vnus fit locus,vtnbsp;antèdiótum eft. Non poteft eff'e aliquod cor-Cótr.E- pus(inquit Aug.)quod non minus fit in parte,nbsp;pift.Ma- quàm in toto, ncc'vllo modo poffit in loconbsp;mch.c.Ki. huius partisfimul habere aliam partem,fed a-liud hic,aliud alibi habens, per quælibct fpa-tia locorum diftantia amp; diuidua.Hæc illc.
Vrgcamus igitur incommodoiSi corpus effet fine accidente præfcntiæ amp; loci (id quod voll)nt)nu fquam elfer. Nam quod eft alicubi,nbsp;eft ibi præfcns, amp;, fiquidcm eft corpus, fi habet Vbi,cft igitur in loco:amp;,finon eft alicubi,nbsp;nulquam eft. Hine ifta loquendi genera. Lo-Pfal 57. eus eins non erit, locus non eft cognitus, nul-lus locus inuentus eft cis,hoc cft,nonfoerunr.nbsp;Dan.i. Scdidfufiùs etiamexVctcrum fententiado-poeui. cuimus in Traótaru de VeritateNaturæhumanbsp;næ Chrirti. itaque (fi iftis credimus,) Corpusnbsp;quod nufquam eft, ac proptcrcanon eft, poteft elle in pluribus locis fimul. Abfurdum amp;nbsp;et\T/(paT«oi'.Certc,quum Philofophusciufmonbsp;di portenta rcfeilcrct, affirmauit, fi infinitumnbsp;effet corpus,futurum,vt infinitum locum oc-cuparct. Adco exiftimauit, corpus fine loconbsp;exiliere non poffc.
Quintus error fupcriori confimilis. Si cor
pus,inquiunr, poteft effe fine Accidenteprs-fcntiæamp; loci:Ergo,nó multiplicato corpoQ multiplicari poteft accidens præfentixamp;nbsp;in corporc. Demus quod cftfalfiflimurniPf®'nbsp;fentiam amp; locum cll'c Accidentia feparabih*nbsp;à corpore reuera cxiftéte:hoc eft, vt eft corpi®nbsp;TcifeTi Singulare indiuiduum extra mentetnf'nbsp;xiftens : tarnen iftoru argumentum no procf'nbsp;dcrct.Id quod manifelle doceo in ca qualiwÇ^nbsp;quæ eft accidens feparabile à corporc india*'nbsp;duo. Nam licet hoc vcl illud corpus quoddtnbsp;róJ'iTi poffit effe fine albedineztamcn fi albu^nbsp;eft,affirmo albedincm illius corporis nopoA®nbsp;multiplicari corpore non multiplicato.Ra'*nbsp;ell quia albedo huius corporis noncltaliqUi“nbsp;vniuerfale amp; itaflox«, fed eftindiuidua albedo-'nbsp;ac prqindcin multis numero corporibus mulnbsp;tæ funt albedines non fpccie, fed numero Ji*nbsp;ucrfæ: qubd'filunt plures albedincsnumcfO,nbsp;neceff'ario multa erunt corporafubieóta.
Similiter fi funt multæ numero pcæfcnn^^ Corporis Chrifti(quod eft: verumTo/'trinbsp;nu Numero)ccrtc erunt multa Corpora ChO'nbsp;fti præfentia,numero diuerfa.A’/Ji-aSramp;hoC'nbsp;rendum. Poffunr,inquiunt,pluresalbcdino’nbsp;effe vniusSubieÓli numero,nonnaturali£orgt;nbsp;fed Omnipotentiâ Dei amp;fupra naturam.IW“^’nbsp;hoc non effet fuprà,fcd contra naturaro:quingt;nbsp;vnum, amp; plura fimul, *T’porinuoluunfnbsp;contradióhioncm , quam Deus potenter floHnbsp;potelhvt fæpciam diximus.
kcm:Si valctiftorum argumentum, ergo^^' hoc valebit: Tempus eft tantum Accidés cot'nbsp;poris aólu præfcntis, quod in Corporis defi'nbsp;nitioncra non v enit. Ergo idem corpus poteftnbsp;Aótu elfe præfcns diucrfis temponbusnbsp;amp; per confequcns,præfcns,prætcritum,amp;nbsp;turum tempus erit fimul. Nam corpuspt^'nbsp;fens non minus eft in tempore quàm inloco^nbsp;imb Tempus eft rcmotius Accidens à corporanbsp;quam fit Locus. R.es(inquit PhilofophusÏco’'nbsp;tjncnturàtempore, vt àloco continentutt*nbsp;quæ funt in loco.
Sicigitur intclligcndum eft, multiplient* quidem accidens præfcntiæ Corporis, fedn»nbsp;fimul; hoc eft codem tempore. Poteft enininbsp;corpus nunc effe prxfens in hoc loco,amp; paolonbsp;póft alibiiEt ita multiplicaturpræfciniavniii^nbsp;eiuldcmque corporis. Quanquam melius di'nbsp;cctur varia fiuc diuerfa, quàm multiplexpt^'nbsp;fentia.
Sextus error (ne fim longior enumcraud’^ huiufee arguméti erroribus, de quo illi metj'nbsp;to poflint diccre,quod perperàm affirmantd*:nbsp;corporc, videlicet,no multiplicato arguinC’'nbsp;to,errorcs multiplicari) error,inquam, lup*’'Znbsp;riorcs longé luperâs, quum ex falfa hypothlt;tftnbsp;ita argumentantur. Si Deus (inquiunt)nbsp;creaffet mundum, fed-- loco mûdi creaftétnbsp;aliquod corpus, putà lignum aut lapide,cettenbsp;fcciffctvnum corpus quod non habuiffet'’^nbsp;lum accidens prælcntiæ aut vllum locum-vcrc ligncum aut lapidcum argumciiturnb*'''nbsp;cine vos,noui Monachi nouorum argunieto;nbsp;rum architeóli, vcitram illam nutatemTtm’ 'nbsp;fubftantiationé fuftentatisî Sicoinccolunmn^nbsp;ligiieas
CORPORIS CHRISTI.
|
ligneas aut lapidcas illi fufFuIcicis ? Agé vcro none TranllijblHtiator, qui mundum vniuer-fum, bclla cua hypotheli in vnum lapidemnbsp;tranirubftantiaftizEcquid tandem effici porell,nbsp;cxifto argumentandi gencrc J Cedo mihi, Iftcnbsp;lapis immenfus, vcl iQud tuum lignum, eccu-iustandem naturæ fuilfetî nam adnoftrosla-pidesamp;ad noftra ligna quod attinet, habentnbsp;i’uas dimcnfioncs funt in loco. Alicubi Icgi-mus Arirtotclem mirar.tcm,qui fieri potuiflet,nbsp;vt Hefiodus, locum initio fine locaro fuifle,nbsp;cxiftimatit.-quàrn ,’obfecro, Monachos iftosnbsp;mirarctur de Philofophiæ cognitionc glo-riantes, Sc, corpus polFe verè cxifiercprælensnbsp;line locojcxiftimantcs? Cacterùm,quàm inful-fiim eft hoc argumentum, imb nc argumentûnbsp;qiiidcm. Si Deus nullum fecillct locum, nihilnbsp;hiillct in loco.Quid tum’MonacheTranff'ub-fta!itia''or(cui forte febricitanti delirium ciuf-inodi Chimxricum occurrebat.) Num ex conbsp;quod non fuit probas aliquid elle polfeNem-pc corpus elle pofic fimul in pluribuslocis fine contradiclione. Si Deus hanc naturam nonnbsp;crcaflct,ccdo,cx cuius naturæ legibus contradictio rcdargucretur? Sed præftat tuum illudnbsp;foninium in tcrctorqucre:atquc adeb tuiiinnbsp;ilium lapidem reiiccrein tuum caput , hocnbsp;modo. Si Deusfinquiunt ifti,fomnianres)non mu-dumfed vnum lapidemcrcafi'et,nullum ha-builfet accidens præfentiæ.Hoc fi verum eft: ergo ftare non poteft fuperius eorundem con-ncxum,quumita concluderent :Si corpuspo-tefteHetinc accidentepræfentiæ : Ergo poteftnbsp;elfepluribus in locis:cx quo fcqueretur,lapidénbsp;ilium polîe clic pluribus in locis,quum tarnennbsp;ex ftulta aut infana corum hypothefi nullus lonbsp;cusercatus diet. ItciiKcxhocdclirio hypochccicofcquitunSi fuiifctlapis, neque tarnen fuilfec præfens necnbsp;inloco.Ergo,nufquam fuifictrEt quia hæc hy-pothclislubferuitTranirubftantiacioni:cffici-tur, ita elle Tranflubftantiacioncm, vt nuf-quam lit. Item ; fi non mundus,fcd vnus lapis creatus circr,finc otdine,fine luce,fine pulchritudinc:nbsp;hoc ad probandum dogma Tranlfubftantia-tionis valcrct : eb fpeótante Monachorum ar-gumento (nequeid mirum,quum Sc TranHubnbsp;fiantiatio amp; hoc argumentum rerum naturamnbsp;cuertat, be tanquatn aliquod chaos,rerumquenbsp;omnium perturbacioncm inducat.)Ergo quianbsp;Deus non vnum lapidcm,fed vniuerfum mun-dum pulchcrrimum fuifquc partibus aptiffi-mè dillinétum creauit: idcirco dogma Tranf-fubftantiationis tarn procul eiicicndum cft,vtnbsp;inter homines nullum pofthac habcat Accidens præfcnciæ,dc quo tandiu ifti Monachi di-fputant : qui fortaflis exiftimant homines ellenbsp;in lapides aut ligna conucrfos,quibus tamab-furda argumenta, fine pudore, ante oculos pronbsp;ponant.ltcm ; Si quod implicat contradiótio-ncm ad poteftatern Dei referh non debct,vti-fti libcnccr quidem vclint, fed tarnen non au-dent negare : Ergo Chrifti Corpus non eft fimul in pluribus loeis. ConlcqiK-ntia patet.nbsp;Nam perindc eft ac fi dicant : corpus non eftenbsp;corpus.Eft cnim de eflentia veri corporis Adtunbsp;exiftentis vt fuis dimenfionibus circunferiba-tur. Audiantigitur Sc agnol'cant vocem Thorax fui magiftri rem hanc totam explicantisnbsp;hoc modo. Ad rcmotionem(inquit)cuiuflibccnbsp;principij eflentialis, fcquitur remotio ipfiusnbsp;rci. Si igitur Deus non poteft facerc rem fimulnbsp;efle amp; non eft'e ; nec ctiam poteft faccrc, quodnbsp;rei défit aliquid fuorum principiorum clfcn-tialium,ipfa rcmancnte.Hæc Thomas:Contr.nbsp;Gcntil.lib.a. cap,25.quum illam fuam filiolamnbsp;Tranft'ubftantiationcm imprudes, ac nihil talc cogitans iugularet.Sed hæc haótcnus. |
Nam qtibd attinet ad diucrlas relationcs æ-qualitatis,quasctiam in fubfidium vocarunt: nihil ad rem faciunt. Hoc cnim non modb nonbsp;Thcologicum, fed ctiam falfum eft in Philo-fophia, quæ didtat. Relata inter fc referri, vnanbsp;cademque rclationc:quod Philofophis copio-fiùs tradtandum rclinquimus. Porrb abfur-dum eft , Accidens accidentis conferre cumnbsp;veritate Corporis vere be adlu exiftentis: Et fienbsp;omnino mcram fallaciam Accidentis com-mitrunt.Atque hæc de rclationibtis æqualita-tis, quas hue per vim ac nefas noui ifti Monachi dctorfcrunt, ex ftntcntia(vt illi dicunt)nbsp;nonimptobabili, SOTStTmT/cw; ,fcilicet, argumentantes. Infummatifti loquunturdcclTcntia corpo-ris,quatcnus Corpus definitur.-qua ratione eft KüS-óXv. Nosautein difi'erimus de prima fub-ftantia quæ eft materiata.-nempe de corporcnbsp;fingulari amp; indiuiduo Aelu exiftentc,qiiod eftnbsp;Corpus Chrifti.Dcindc loquuntur de prçfcn-tia, quatenus eft accidens commune corpori-bus,amp; quod in corporis definitionem,non venir. Nos autem loquimur de præfcntia Sc exi-ftencia huius Corporis fingularis Adtu cxiftennbsp;tis, nempe Corporis Chrifti quod ifti affirmant realiter cxiftcre fub fpecie Panis. Atquinbsp;hociam non eft de Accidente difputare, quianbsp;præfentia huius corporis non eft Accidensnbsp;Corporis præfcntis ÔC Adtu hîc vel ibi in-exiftentis. Alioqui corpus pofl'ec cftcpræfcnsnbsp;fine præfcntia:Et præfentia Adtu,pollet diuel-li ab exiftentia Adiu,quod nc cogitari quidemnbsp;poteft. Quod poftremb afferunttContradidlionem conftare ex Affirmatione amp; Negatione ; Sc innbsp;hocEnuntiato: Corpus Chrifti eftin pluribusnbsp;locistnihil negari : plané ineptum eft.Eft cnimnbsp;iQS'ujua.p.itt ncgationistquandoquidem hçc Af-firmatio de fingulari indiuiduo, hoc eft, denbsp;Chrifti Corpore firnulin pluribus loeis cxi-ftente, continet negationera quæopponiturnbsp;Contradidtoric vcritati Corporis. Exemplinbsp;gratia: Siquis dicat,Pctrum Apoftolum fimulnbsp;fuilfc Antiochiæ Sc Romæ, illc Conrradidtio-nem inuoluet. Nam ex natufa veri Corporisnbsp;non potuit lirjnul Sc codem tempore elle Romæ qui erat Antiochiæ.Et vnum affirm3ns:al-terum ncccflarib negas Contradidtoric. Sic, finbsp;dicasjcundem fimul elfe homincm,amp; rationisnbsp;expertem : videberis tantùm affirmarc,fed tarnen ifta tua affirmatio continet D- iiij. |
510 DE S A C Pv A M.
NcgaHonem Conti'adidoriam.Natn fi cft homo,non cft igitnr rationis expcrs;amp;vici!Îîm fi cft rationis cxpcrs, non cft igitnr homo. Similiter,Si CorpusChrilli cil circunferiptummonnbsp;cftincircnnlcriptum : Se contra. Sed iam iftosnbsp;amandemus ad præccpta ipi^«reia.i amp; fequen-tem obieôlionem audiamus.
Obiectio X V,
Ctsrproprie CorpM-vnum nei^Heatinpluribiis locis afieffè fîmHl ? ‘vnum? Deasnbsp;ntu , iàincjue toti*f dt}ierßßigt;nii in locis. Annbsp;eflvnumfinirnrn^^ ereatnm?j4tfubFlantiarerumnbsp;finit arum non loco proprtè fed fuo genere atejuenbsp;differentiafinitur.vtfuam non atiarumrerumper-feilionem contmeat.ltem : Anima vnum ^uiddamnbsp;finitumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen tot a diuerfßimis in parti
build poffet diuina virtute in partibus etiam di-uulfisprffens effe ifublata tarnen informatione. I-tem: Angelus fjlcre fefs prafentem potejl differen-tibui in rebus fin vnaViUaque totum. Si hoefine re-pugnantia conuenire poteff Spiritui, cur non etiam eadem Dei virtute poßit accidere corpori, prafer-tim, modo prafentia, neque locali prorfus, nequenbsp;vfibtlfi
Re spoNsio.
Ecce tibi quædam errorum abylTus, ex qui-bus aliquöt dclibabo, vt ad cognofeedos alios via fit rudioribus patcfacla.
'Primus error A A«7re'ç cfttup'itEwc.Nam vnum corpus non poreft quideni elle pluribusnbsp;in locis fimul. S^d huius rei ratio proprie nonnbsp;eft,quia cft vnum finitum, crcacum,corpore£j.nbsp;Sed quum aftirmatio fit menfura ncgationis,linbsp;vclis facile pcrcipcre quamobrem vnum corpus non fit fimulin locis pliiribus ; videndumnbsp;cft quomodo corpus fitinloco.Eft enim loca-liter amp; circunfcripciuc,quiaterminaturloco,nbsp;amp; locus ei commenfuratur amp; cft localc:vt ante diétumeft; Exquoclficitur,vt nonpoffit cf-fc fimul in pluribus locis,quoniani tories cir-cunfcribcretur,quot elfcnr locarquod përindcnbsp;cft ac fi dicas,corpus circunicribi fimul amp; nonnbsp;circunferibi. Locus enim circunferibens Scnbsp;term'inans corpus, alia loca cxcludit. Nec au-dicndus fir,fiquis dicat,corpus aliter cllcin locis quam in loco.Q^modo igitur eft in loco?nbsp;Nempe ica vt ipfo locO terminerur.Quod fi i-dé dicas de pluribus locis: fequeretur ex duobus altcrum.-aut idem corpus habere fimul va-
¦ rias fibique répugnantes dimenfiones, limiil-que circunferibi amp; non circunfcribfiaut plura ilia loca elle vnum eundemquelocum.Vtrun-que falfillimum amp;
• Secundus error:Diilra£tio coniungendoru. Nam feparatim confidcrant vnum , Sc corpus.nbsp;Atqui ilia duo coniungenda lunt in hac quæ-ftionc. Eten'.m corpus répudiât amp; perhorre-feit iftani 7rcAuTap«a-/agt;',quia cft vnum corpus,nbsp;coniunólè,HOH diliunólè, quia eft vnû,amp; quianbsp;cft corpusiquandoquidcm multa corpora pof-funt fimul elle in pluribus locis. Vnum autemnbsp;corpus non potelt.
Tertius error : p.irdpant at atigt;.o yttot, Etc-nim, ne vrgcam corpus cum Deo Bcnediclo fine blafphemia comparari non pollc:ccrtt A-nimæ Sc Angcli natura pcrpcrani hue torque-
M A N D V C A T.
tur. Nam audiendus eft-Chriftus: Spifituscat-tient d offa non kabe'ffeutiùdetis me habere, iH' quit.lfti verb,Coipus Chtifti in fpiritualciuclnbsp;fentiam conucrtunr,ac proindc tolllint ipliu?nbsp;corporis veritarcm.
(partus érror.-Tapa 'tioù o/zai vpi/ai'.Nam clTe in loco dicirur multis modis. Primùm Deu*nbsp;dicitur cllc,non in diuerfis locis(vr ifti Mona-chi nimis exiliter*oquuntur)fed in omnibusnbsp;locis amp; vbiquc:quia omnia continet.Eft enimnbsp;infinitus,ac propterea vnus.Nam fi duo effentnbsp;infiniti, alter ab altcro finiretur, ac proindc»nbsp;non iam infiniti. Ailima dicitureirein corpore, tota in toto amp; finguliscitis partibu:! pfO'nbsp;pternaturam ipfiLisanimæ,quatenus cft forintnbsp;corporis,Idquc ex cotum iHCcrprctationc,qWnbsp;ita cenfent de anima. Angelus etiam habetnbsp;fiium.vbi, fed definitiuc, non autem localitct»nbsp;Corpus autem naturale dicitur elfe in loco,nbsp;circunferiptiue, vti diximus, co quod habetnbsp;tres illas dimenfiones Qiaanritatis ad confti-tuendum corpus neccfiarias.In fumma : Deusnbsp;omnia continet,amp; nufqu.-im continetur. Anima cft in corpore vt forma corporis : amp; ita iitnbsp;corporc continetur, vt non fit alibi, quandiunbsp;corpus viuit. Neque verum cft quod ifti dictir,nbsp;Animam eirctotamin diuerfifiimis partibus,nbsp;quum potiùs dicendum fir in partibus coniu-tftilfimis. Angelus autem ibi definitur vbi ed-nec verum cft quod ifti putant, Angclum 1^nbsp;præfcntem filiere in rebus diffcrcntibus: liquidem intclligant, elle fimul amp; codem tempore in diuerfis locis.Quum igitur,Ellc alicu-bi tam multis ac variis raodis dicatur, inepttnbsp;funtilli qui perinde de hac rc diircrant,acii'^'nbsp;no modo diccretur Sc in rebus longe dilfimd',nbsp;limis fimilitudinera quærant. Id cpiod ctiï'”nbsp;pcrfpicuum fit cxlequenti crrorc.
Quintus erroriquia quæcunquc'vclfimihi vel cxemplaproferunt ad probandam Coi'P^'nbsp;ûssfft'huTia.ficia.t nullo modopolluntpropod'nbsp;tæ quæftioni conuenire. Sic enim illi tradunt,nbsp;Corpus Chrilli elle, capi amp; contineri in cœi®nbsp;fuis diméfionibus definitum(ac proptcrca vehementer infultant iis quos illriptipcrludi-brium Vbiquitarios appellant ) atquc ibi elf'nbsp;viiibilc; amp; nihilominus idem CorpusChfid’nbsp;elle in Sacramento,hoc cft,in locis innuuietS'nbsp;bilibus iimul,fed ibi non capi,ncc habere pr°'nbsp;prias dim nfioncs aólu, nec elle vifibile,fed I'nbsp;bi elle per conuerlionein fiue /zf T«ir,'av. Age ej'nbsp;go,idem ollcndant in iis quæ proferunt “nbsp;Deo,de Anima,amp; de Angclo.Et,verc vt dies,nbsp;vel hæc vna ratio commentum iftudnbsp;præfcntiæ fatis fuperque rcdarguit,qubd i dcO*nbsp;Corpus velint aliter elfe in locis quàm ii’l°'nbsp;coiita vtciufdem Corporis præfcntiaptsefe)’'nbsp;tiæ répugner.
Sextus error: Petitio principij:Primùm,q”‘* dicunt animam ctiam in partibus diuullis H*’'nbsp;informationeprælcntem cllcpollc: quod it’“''nbsp;rumcftfomnium, acproinde nullam huiu‘nbsp;rei probationem atlcrunr. Deinde quuni rtitnbsp;fus ad Omnipotentiam Dei rccurrunt.Sip^’'nbsp;tell hoc conuenire fpiritui (inquiunt) eut 1’°’'nbsp;cadcmDei virtutc,corpori?Qbod ratiociné”.
il ij
CORPORIS CHRISTI.
|
di vel potiùs fomniandi genus fupràà nobis refutatum cft.Cæcerùm Deus Opt.Max.reruinnbsp;creator no penmic rcrum creatarum naruras,nbsp;quas potiùs vult fubfiftcre : idémque Deus fa-picntilîimus non perturbât rcrum ordinemnbsp;cuius ipfe auftor clt: itavt corpus fiat vel anima vel AngciuSj'Si viciffim,anima vel Angelusnbsp;fiat corpus.Iftam rerum perturbationem Deusnbsp;odit,amp; pij oinncs deteftantur. Septimus error in falfo Confequcntc.Ncc ciiim (equcrctur,fi verum eilet quod volunt denbsp;Anima amp;!Angclo ( quod abfit ) idem cciam denbsp;corpore dicendum elFctquia fubtilis animæ amp;nbsp;AngeliclTcntia cum natura corporis compa-randa non eft,quæ ncccirarió po{hilat,vt cor-,nbsp;pus fit quantum,amp; circunferibatur loco vt an.nbsp;rèdiótura eft. Puni. Pliilof. ficitur,vt 11 tibi fides habcatur,Chrifti Corpus U.K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. z- . *iC, Supcreft eorum ratio à definitione rcrum petita, quæ nunc paucis cxcuticnda eft. Sub-llantia return finitarum (inqiiiunt)propriè nonbsp;loco fed luo genere amp; difterentia finitur. A.tnbsp;nos de co finiendi modo non loquimur.Errornbsp;tuuseftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfinitio non eft Indiuiduotum fed vniuerfalium.Ex quo cf. niinquam amp; nufquam fuerit dcfinitum.Quin-etiam nuliquara potcris definite Corpus Locale,quin facias mentioncm quantitatisamp;ea^nbsp;rum diraenfionum quibus in loco circunferi-bitur.Itaquequum à definitione vniucrlalide-uenio ad ipfum Chvifti Corpus (quod quidemnbsp;verum ac naturale corpus cftjrum ego aliirraonbsp;Chrifti Corpus proprias habere dimenlioncsnbsp;quibus circnnfci ibacur amp; fit in vno loco,vt einbsp;dcfinitio corporisconucniat,amp; fir verum cornbsp;pus. Ifti verb boni, fciliccr,Philofophi, quumnbsp;loquuntur de fubftantia Corporis Chrifti, in-telligunt fubftantiam quæ eft «sS’oZts ac pro-indc definitur : non autem hanc fubftantiamnbsp;quçcftTc'J'tTijhoc eft,illud ipfum Chrifti Corpus de quo inter nos agitur, quod quia verumnbsp;eft corpus,ideo finitur loco amp; circunferibiturnbsp;ptopriisdimenfionibiis, vt fuprà didum eft.nbsp;Verùm,inquiunt, loquimur de modo finitio-nisiplius etiamindiuiduçfubftantiç corporis,nbsp;quæ finitur imprimis amp; limitatur pct illudnbsp;fubftantiæ genus amp; dilfcrentiam quibus con-ftituitur,amp; confequenter etiam per fuum gra-dum indiuidualem. Hæc illi : quos fic rcfello.nbsp;Indiuidua propriè non definiuntur, fed ipfaînbsp;fpccics : quod ifti intclligerent,nifi client camnbsp;crudi ac tudes philofophi : Ipfa aucern fpccieinbsp;dcfinitioaccommodaturlndiuiduis illius fpe-cici.Porró,liiTiitari genere amp; diftcretia,cft de-finiri co modo quo Species definiuntur. Idnbsp;quod perlpicuum eft ex vocabulo *poç,a Philo-lophis vlurpato. Cæterùm limitanda funt indiuidua ciuldem Ipccici etiam inter fe ; ira vtnbsp;fliil 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ht Paulus. Arque hæc limitatio no ''Up'''' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; differentia,in quibusconue- |
quot;¦ niuiif. Et hocpertinet ad gradum indiuidualé qucni vocant. Quibus cxpofitis,rclinquitur vtnbsp;quia Corpus Chrifti non poteft cxiftcre nifi innbsp;gradu illo Indiuiduali(eft enim TOiTeVijnon iamnbsp;lit fublifteiidum in Genere amp; Differentia,quçnbsp;fuut »jô- oA«, fed ca fpeélanda fint quæ necef-farió pertinent ad corpus indiuidiium avftinbsp;exiftens. Itaquc,quum loquimurdepræfcntianbsp;corporis aótu exiftentis.-ca profe6lo,finc loco,nbsp;nc cogitari quidem poteft. Nee enim hærendunbsp;eft in vocabulo corporis in genefe eófiderari,nbsp;fed ipfa etiam præfcntia corporis amp;illa quænbsp;funt de eins ratione,confidcranda funt.Quarcnbsp;quum Monachi ita difputanf.Subftantiam rcrum finitarum propriènon loco, fedGenerenbsp;amp; Differentia finiri : fallunt 'srapa Tàtî äfjLlt;pißo~nbsp;Ai'arin vocabulojîw'n. Nos enim de corporcnbsp;Indiuiduo finiendo, hoc eft, terminando, amp;cnbsp;circunfcribchdo loquimur. Illi aiitcm dif-ferunt de corpore finiendo, hoc eft , dcfinicn-do ex Genere amp; Differentia. Ifta ratiocinationbsp;eft fjS^,vS- /’».Inquit Philofophus. Quamobrem , ita paucis fupcriorcm com-parationcm in eos iplos retorqueamus.Quern admodum Angclusira habet fuum Vbi,vt nii-quam pluribus ac diuerfis locis, fimul præfcnsnbsp;adfit(non enim Angclorum eUcntia eft infini-ta:amp; ipfi Angcli diciintur mitti Hcbr.l.) Et a-nimaitain corporc continctur, vt nunquamnbsp;anima vna fit in pluribus corporibus : Ita verum amp;verè humaniim corpusnunquam fuir,nbsp;amp; nunquam erit in pluribus ac diuerfis locisnbsp;fimul.Sed hæc haèlenus.Nam ex noftris ad argumenta Aduerfariorum rcfponfionibiis fpe-10 cuiuis elle pcrfpicuum : nec verbo Dci,ncGnbsp;vllishumanis vcl argumentis vclargutiiscó-menta Tranflubftantiationis amp; Confubftan-tiationis ftarcpolfc, quippe quæ rum Verbonbsp;Dei, turn ipfi rcrum naturæ «tTiipaT/K»; répugnent ; quemadmodum à nobis dcmonltra-tum eft. CAPVT V. pop.Ant. Eteres paj/lm affirmant., Christum in Sacra Coenafe nobis imrntfeere,nbsp;lt;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦' pop.Ant. Sttum corpus tn nos contesnperare, hom.óx. Ipfa re nos tn etas carnem mifeeri, idem innbsp;Chrisiumper carnem Sangutne Mat. ho.nbsp;effe cognatam noilram.Eum ^utfedet ad dexiramnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| Patrisy nosirü manibae attreHari, ZVos alere pro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ pria Corpore: I^os ia re ali e^nam Angelt tremente s'vident. 'Pion eßerepagnandam licet fenfai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- rationi nolira abfurdam effe videatur, lt;jtna quot;verba Detfalfa ejfe nonpoffunt,fenfiuaittemnollerdece^nbsp;ptafacillimits eß.Os noilramßgt;iritttali igné irnple-ri^Lingaain hoc admirabilifanguine cruentarr. Item : Panemóquot; 'vinuminmyi'ierio perconfe- Aug.iil crationem Spiritus San[h,potentialiter carnem Pf.jj.nbsp;fanguinem creari :nbsp;nbsp;nbsp;cjnotidte pro misndi z/tta my- ftie'e intmolari ; vt ßcut dé Pquot;trgtne per Spiritam Sanüurn vera caro creata efl, ita per eundem eXnbsp;fabtlantia panis vini myPltc'e Corpus Christinbsp;confecretttr. Item : nosfidelt corde atcjtte ore Chri-ßamftifeipere. Chrilium fefnis manibus portaffe^nbsp;^c. PI OSfacratn Christi carnem^ pre tiofam eins fangainem tn benedtHtone viuifca accipere tnparte Cf vino.PI os accipere in Paneijaod pependttin InPfj^.nbsp;cruce'.i^ acc^ere in calice ^uodeffafam ejtété Chrinbsp;fli latere : Pies eins carnemfabpants forma tn Sa-crarrtente accipere or fangtttnem etasfabvinilfe- in fer, ad rdæontr; aduer.nbsp;leg.amp; Prophet, ].a. c.9. |
511 DE SACK AM. NcopHy, c'k potare. In •viflbiltbii-ifignacu’is res inuißbiles ho thechiz. rud. Epi-phan.Am brof. denbsp;myftc. Thcopli. in loan. amp; fuper p'Trere.j Mar. ! norari. Inpane effe efficaciam ad vinißcationem. In illo Sacramento Chri^iwn eße t)nia Corpus eflnbsp;ChrtFitflub vtra^ue flecie totwnfami ChriHum. Chrisium non dixiße, hoc eßflgura ßed hoc efl Corpus meum : ineßabäi enim operatione transfer-Man : licetpanis eß videatur.Panern tjnidem ap-- -,fed carnent eßeßectem pants (fl viniferua-rf invirmtemautem carnis (flfangttinistransele-rnentari,lt;flc. \tcm:Chrisliim colifitper altari.In altari Sanbum SanElorumreijuteßcereßtum eße,(flc. Responsio. JU 1-euit Primùm ,folum Dei verbum eft nienfura li.i.c.8. Fidci noftrærvmlibicopiofiùs à nobis demon- Nie. Nazianz. orat. denbsp;Gorg-I-fichiusnbsp;in Leuit. 1________ Concil. Ilratumcft, in Tradatu dc Vcrbo Dei fcvipto. Nie. Deinde Aduerfarij ceftimonia ilU Vctcrumnbsp;nonincclligunt exipforum Vctcrum fenten-tiamee ca fatis refteaccommodât fuo dogma-ti dc rcali Corporis Chrifti inexiftentia , In?nbsp;Cum , Sub pane amp;: vino, vel lub panis amp; vininbsp;accidcntibus.Quod vtrunquc ita explico. Cbrillus Ie nobis immifect, amp; nos in eius camera milcemur: intpiit Cbryfoft.boc cft,arnbsp;óhiirimè per fiidem amp; fpiritualiter nobifcumnbsp;coniungitut:ita vt fimuscxcarnceiusamp;exof-libus cius;inquit,cx Paulo Eph.5.Quarc loquitur de fpirituali coniunólioncamp; myltica:vt denbsp;Paulus. Alioqui non eft Orthodoxüm nos mi-Iccti realiter cum carne Chrifti.Itcm-.Chriftusnbsp;nos alit proprio Corpore (inquiiint Veteres)nbsp;nempequatenus Corpus ChrilU fpiritualiternbsp;amp;vcrafide pcrcipimus ; id quod à nobis ex-pofitum eft in Traâatu de Spiritual! raandu-catione Corporis Chrifti. Et quia res eft fidci,nbsp;idcirco nee fcnfusnoftcr,ncc humanarationbsp;audienda eft. Uli igitur omnes locinobisop-pofiti,funt intelligcndi de Spiritual! mandu-cationc Corporis Chrifti, non dc Oral! man-ducationc,qualcm comrninifcuntur,ij quibusnbsp;difplicct noftrade hoc fanótilEmo myftcrionbsp;fententia. Dicunt autem Veteres os noftrumnbsp;implcri igne fpirituali : amp; linguam fanguincnbsp;cruentari.Chriftum manibus noftris attreCla-rijChryl.ln Mat.hom.ji-T.2.Sanguis linguamnbsp;tuam coccincam ctFec1t.IdcmIb.hom.79.Do-minicam carnem lingua deguftauimus,amp;c.nbsp;quia dum vera fide Signa Cœiiæ Dominica;nbsp;pcrcipimus,proculdubio fimus rerum lignifi-cataru,hoc ell Corporis amp; Sanguinis Domininbsp;verè participes. Q^arcilla orania figuratèdi-cuntur. Nee eniin os noftrum propriè eft /u-T/Ki!» ignis fpirituaiis,hoc cnim(ad animum amp;nbsp;fidem pcrtinet)ncc lingua noftra proprie Chrinbsp;111 fanguinc crucntaturialioqui res li;rc non effet fpiritualis,led Corporalis: quod abfir.Imonbsp;hoc cucttitTranlhibllantiationcm :quiaipfcnbsp;fanguis vidcrctur , ipfa Corporis fuperficicsnbsp;attreólarctur,ac proindeipl.a panis accidcnti.anbsp;cuancfccrent. Illa igitur intelligcnda funt dcnbsp;fignis facris nomen return lignificatarum ha-bentibus: non autem aecipienda crallc vt verba fonant: nee id vnquam Vetetibus inmen-lem venit: qiu fixpe hyperbolicis ciulmodi lo-quendigcncribus vlilunt, vt nobis magis có-lucndarent fpiritualem manducationcm. Pa- |
MANDVCAT. ncm amp; vinum Carnem amp; Sanguincm crM^-dicunt Veteres; hoc eft facta ilia fyrabohj'* fanólillïmum hune vfura confecrari,vtjil'’nbsp;vera fide perceptis Carnem amp; Sanguine Chænbsp;fti, ipfuinque adco Chriftum participeinus»nbsp;quemadmodum pater exhocipfo loconobisnbsp;obieólo.In myfterio , inquit,pcr confcCratiOquot;nbsp;ncm: Item : ex fubftantia panis amp; vini Inbsp;Corpus Chrifti confecratur. Alio qui Corpu*nbsp;Chrifti in Cœna Dominica creari nonaiiW'nbsp;dicere Aduerfarij,licet ex fuis commenrisP^’quot;nbsp;tificij vidcri vclint fui Creatoris Crcarofcs.nbsp;Item;Chriftum fideli cordeatqucorclufcif*'nbsp;mus,nempe,ore,facra figna:fideli corde^Chn'nbsp;Hum fignificatum. Erhoc refcllir Monachf»nbsp;qui loco ipfius Chrifti fide à nobis pcrcipit^”'nbsp;dijfolam eins gratiam fubftituunt.ltcm-.thn-llus Ic portabat manibus fuis, hoe eft, fignu'quot;nbsp;fui Corporis : nempe facrum pancm :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I quod ad literam ( vt vulgb dicitur ) verba 1 Auguftini aecipienda fine : vt ille ipfc paol*’ Inbsp;poll ita cxponit:Ipfc feportabat quodaniniO' Inbsp;do,inquit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Nos Chrifti carnem in pane, vcl fub pa»’® fl forma acciperc dicunt Veteres: hoccft,fidcldnbsp;Ccenam Dominicain rite célébrantes noiH’’*'nbsp;nùs fpiritualiter vera fide manducare Carnlt;^*”nbsp;Chrifti, quàm orc corporis facrum ipfiuscat'nbsp;nis fy mboluro accipiunt. Er hoc loqiicndinbsp;nus, In pane, amp; Sub pane, amp; li qua limiliaoÇ'nbsp;currunt, idcirco à Veteribus vfurpantur, qtquot;*nbsp;in Cœna Domini Panis eft hgnum amp; ligillt''’'nbsp;Corporis Chrifti: ac proindc tanquam inlh“'nbsp;mentum exteriusquo vtitur Spiritusnbsp;(itainllitucnte Domino) vt nos intcriiis amnbsp;ciat fua virtutc,amp; viuihect Carne amp; Sangu’”'nbsp;Iclu Chrifti. Atque co Ipcdlat quod Vctct*'^nbsp;nobis obieóli, dicunt. In pane elfe cfticacbquot;’nbsp;ad viuificationcm.Similcsfunt hx locutiof”nbsp;quæ patlim apud Veteres occiirrunt.NosaC^*'nbsp;pere in Aqua rcmiftioncm pcccatorum,Ultgt;''' ftnbsp;amp; vitam,amp;(vt loquitur Auguftinus amp; Flict^' Fnbsp;nymiis,citante Lombardo)in BaptifinoTtH’*' fnbsp;tarera intcriùs hominem baptizarcifidenitfnbsp;aquis Baptifmi dari vcl nutriri.Sic intcllig^*''nbsp;dum,quod Ilidorus amp; Bertramus diciyit iSynbsp;rcrum vilibilium integumento, virtutenil^nbsp;gratiam diuinam intiis inuilibilircr faluté b“ ‘nbsp;hum opcrarudc quç fimilia occurrunt,noi''‘’nbsp;tclligcndade Real! Inexiftentia rcruniSig’’!nbsp;ficatarum,In,Curn, vel Sub Signis,velhgt;^^'nbsp;gnorum accidetibusifcd dc Spiritual! illap*’nbsp;Icntia amp; fruitionc,quam Spiritus Saneftusa'^^nbsp;mis noftris cxhibct,vera fidcintucndainnbsp;cipiendam : quemadmodum ram fæpeà”*’nbsp;expo lieu melt. panera transformari dixit Thophylaft'^^^^ Carnem ellc:nimirum tjuia quotqtiotnbsp;de facrum ilium pancm pcrcipiunt,liuntnbsp;nis Chrifti participes, cuius panis lignun’nbsp;ac ligillum , amp; idcirco nomen habetnbsp;vt antediótum cft.Vocabiilaautem Trau^nbsp;mandi amp; Traiifclcmcntandi,vt faieorelh’nbsp;riora, amp; quæ ne ipfi qiiidem Aduerlarij afnbsp;tiicri TO j)iT6\:(quomodo enim transt^^nbsp;tur panis, cuius forma exterior maner, |
CORPORIS CHRISTI.
this aflentieiitibusî Itctn:fi transformatur: ergo , vi vocabuli, manct materia panis, forma icccdcntc) itadicocx illis Realem Corporisnbsp;Chrilb ill terris,atque adco in pane,vel fub panis accidentibus prçicntiam inferri non polTc.nbsp;Quinetiani t am cell hæe Theophyiaóti \oca.-biuaPontificij fibi fuæqucTranilubftantiatio-ni vcndicant,tarnen non poffunt illis patroci-nari, fiquidem rede ex Theophyladi fenten-tia exponantur.Nam iftam mutationcm rcfc-10 ad vfum Panis,vt diótumeft fuo loco, no adnbsp;cius lübftantiam. Sacer cnimillc panis nonnbsp;nobisporiigitur vt corpus alat,fed vt fitin-Rrumentum animæ nuttiendæ .-quod Theo-pliyladtulcnfilleperfpicuum cil ex his ipfiusnbsp;verbis. Ill virtutcni catnis Sc Sanguinis tranf-clcmcntari,inquit. Nempc quia Panera iliumnbsp;cum fide amp; puenitentia ex inftituto Domininbsp;manducantes, amp; ex facro poculo bibentes.nbsp;Garnis amp; Sanguinis Chrifti virtutem in ani-misnollrisperl'entimiis; ex quo fit vt Thco-phylaftus proponat virtutem ipfam Garnisnbsp;amp; Sanguinis, cuius virtutis Signa ipfa nonnbsp;funt/wTizaifcd piorum animi,fidcinftrndi.
Dicunt Veteres, Chriftum coli fupcr altari, ibi fitiini eirc,amp;c. Quia Chrifti quern colimusnbsp;ligna ill facra menfa proponuntur. Sic cnimnbsp;Nazianz. in loco nobis obieólo; Sicubi quid-piam fignoruni prctiofi Corporis aut Sanguinis manus condiderat, inquir. Ne raihi profe-lenda fint quæ tories extant in Scriptura,nbsp;Deum habiiarcin monte Sionis,inter Cherubim,amp;c.
Supetiora Vetcrum teftimonia iraintellige-d3,non autem ad Realem quam Tranllubftan-tiatorcs Confubftantiatorcs conftituüt In-cxiftentiam Corporis Chrifti in terris in Pane, vclfub panis fpccic, detorquenda elle, paucisnbsp;demonllro hoc Connexo.
Si realis præfeiitia Corporis Chrifti,In,Cu, Sub panc,vcllub panis accidétibus ftatui nonnbsp;potcliquin cuertaturipfius Corporis Chriftinbsp;veritas; de veritatem Corporis Chrifti Veteresnbsp;Dotbores Orthodoxi omncs,V!öo conlenfu,nbsp;conftantetretinuerunt : certe Veteres Dotlo-tesRealem illam incxiftentiara, hue præfen-tiam Corporis Chrifti. In pane vcl lub Panisnbsp;Accidentibus nunquam probarunt. At iam innbsp;Trattatu noftro de Veritate Humana:Naturaenbsp;Chrifti, nobis conftitit Vetcrum fententia, denbsp;vetoChrifti Corpore fuifque dimeniionibusnbsp;citcunfcripto,conditionibùfquc amp; propricta-tibus veri Corporis pratdito : quam nihil a trinet repctete.G^are V eteres Do cborcs nunqua.nbsp;probarunt Realem illam Corporis cum pane,nbsp;vcl 1'ubpanis fpecic Incxiftentiara.
Quinctiam ex Vetcrum tcftinioniis nobis obietbs ctfici non pofte illam Realem Incxi-ftcntiamitadoceo.Hæcnon funt confetlaria:nbsp;Chriftus nos aht fuo Corpore.os noftrum im.nbsp;plctut igne fpirituali ; lingua noftra cruenta-tur Chrifti fanguineiPanis eft CaroiPanis tras-formatur de tranlelenientatur: Panis per con-fccrationcm creatar caro, amp;c. Ergo Corpusnbsp;Chnfti eft Realiter exiftens in pane,cum panenbsp;1'ub pa;ic,vcl fub panis accidentibus : hxc, in-
32-Î quam, nullo confequentix vinculo conne-dlunturiimb ncipfa quidem vocabula co acocnbsp;dunt. Item : ex hoc loqueiidi gcncrc ; Corpusnbsp;Chrifti in pane ,vel fuo panis forma accipi-ftius.- nonfequitur Corpus ipfum efte Realiternbsp;amp;: eflcntialiterin pane, vclfub pane, vcl fubnbsp;panis accidentibus. Nam multas cvs-aa-ftc exnbsp;ipfis Veteribus attulimus, amp; plurcs ctiam af-ferri poflunr. Addc quod, fi fit opus, ex ipfa c-tiam Scriptura feremus tvç-aenv. Nâ ex eo quodnbsp;dicitPaulus,Patres noftrosfuift'e baprizatosin ’-Cor.jo.nbsp;nube amp; in mari,amp; eandem fpirirualcm efcamnbsp;raanducafl'e,colligi non poteftSanguiné Chrinbsp;fti fuilTc turn Realiter exillcntem in nube amp; innbsp;mari: vcl Corpus Chrifti fuiftc realiter in Mana aut fub cius accidentibus. Item, ex co quodnbsp;dicebat Chriftus ludæis, eQsinScr'ipturis vitanbsp;æternam haberc,minimè fequitur vitam amp;tcr-nam elle Realiter præfcntcm in ipfis Scriptu-risrae loci alij conlimiles mihi commtniotan-di lint. Sed præftat quædam c.x ipfis Veteribusnbsp;dclibare quibus illi fuam nobis de hoc myfte-rio fentenciara cxplicabunt.
VETERVM DOCTORVM SENTENTIAE DEMYSTERIO inbsp;Cuenæ Domini aduerius dogma de
Reali inexiftétia Corporis Chnfti In, Cura, Sub Pane, vcl fub Panis accidentibus.
CAPVT VI.
Otvsamp; efusadeandemperti- C^'pr.de net rarionem quibus ficut cor- CceiuD.nbsp;porea nutritur fubftantia amp;: vi-uit : ita vita fpiritus hoc proprionbsp;alimento nutritur: amp; quodcfcanbsp;carni,hoc animæ fides eftiquod cibus corpori,nbsp;hoc verbum fpiritui,exccllcntiori virtuteper-agensxternalitcTquodagunt alimenta corpo-ralia teraporaliter. See.
Item : Hæc quotics agimus non dentes ad Ibidem, mordendum acuimus,fcd Panemfandumfin-cera fide frangimus Sc diftribuimus.
Dcdi: Dominus nofterin menfa,in qua vl- infcr.de timum cum Apoftolis parcicipauit cóuiuium, Chrif-propriis manibus pancm Sc vinuni, in cruccnbsp;verb manibus militum Corpus tradidit vulnc-randum.-vt in Apoftolis fccrctiùs impreft'a veritas finccra,Sc vera fincetitas cxponcrct Gcn-tibus quomodo panis Sc vihum caro eftet Scnbsp;fanguisiquibus rationibus caufie eftcStibuscbnbsp;uenirennSc diuerfa nomina vcl fpeciesad vnanbsp;reducerentur ellcntiam, Sc figniricantia Sc fi-gnificata cifdera vocabulis cenferentur.
Noftra Sc ipfius coniandionccraifcerper-fonas, nec vnitfubftantias,fcd aft'eStusconfo- nao. ciar,öc confœderat voluntates.
Q^ando Dominus Corpus fiium pancm VO- l.i.ep.tf.
-ocr page 352-Chryfo-fto.iiom. i4- adnbsp;Cor. Scnbsp;hom.« o.nbsp;ad Póp.nbsp;Ant. Ibidem. Chry'o- Ho.hom. lt;fr..id pop..Ant. (d. IilPf _ li.. Sein linncdcgtillamus, amp;c. qnæ lucfurn funt fapite PI.I33.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . P - ’ k. . , ld. in Pf. 144- Idem, In Matt, ho mil 7.amp; lb. hom. 50. Id.Invar. Mttt.loc. hom.ji. Id.in I. Cor.ho’ mil.^tf. ld.ad Co lol.hom. ld. de fa- crebro pciccpcrant confinnanic , ^c. Iptc ’cerdl.j. Hom 83. in Matt. Tn liturg. In laud. Greg.in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- , Ipit.Cç- Cncuti. Et TO/rac t»; trulupui; Signa falutis 110-f.ir. I.4.C.34. Amhr.dc off. I.4.C.nbsp;48- Sc innbsp;Pf.58. 32.4 DE SACR.AM. carde mulcorum granorumadunationecon-o efl:(iiï),populum noftrtim quem portabatin-dicac adunatiim. Et qiiaiido fanguinc.n ïuumnbsp;Viniim appellat, de botris arque acinis pliiri-mis exprcirum, acqiic in vnum coadlum, gvc-gem itcni noftrtim ngnificac,cornmixtionc a-dunatæ mulcirtidinis copulacn, amp;: inleparabi-Ic vnicatisSacrarncncinn. Qnptqnot huius Corporis participes effi-cimur, amp; qiiótquot fanguincin deguftamiis, cogitate debcmiis quod ilium fiirliira feden-rem qui ab Angelis adoraturhiicdcguftamus. Qmr lurium iunt,inqiiit Paulus,fapitc ; vbi Chriftus eftad dexteram Dci fedens, amp;c. A-feende igitur ad Cocli portas, imb cœli cœlo-.nbsp;rum,amp; tiincquæ dicimusintueberis. Quid llgnibcar panislCorpus Chrifti. Quotquot participes liuius Corporis cffici-mur,qiiorquot fanguHicm dtguftamiis,cogi-terniis qubd ilium furium iedente, qui ab Angelis adorattir incorruptibili vicinus virtuti vbi Chriltus cft. Irem : Chriftus faniftis fanóhanbsp;diftribuir. Item : poteftis lacrum illud caputnbsp;amplccti ii pura confcicntia,amp;:c.Itcm : qui replet mentem amp; non vcntrem.IterotMenfam i-ftam vide cuius gratia conftituta fit, lt;Sc'c. trc-mifee 5c vltràiniplum cœlum afeende , amp;.c.nbsp;., Item : Tranfiatus es in cœlum,amp;c.ltcm; nudonbsp;animo, mente pura, circunipicis qure in coelisnbsp;Iunt,amp;c. Accipite, comedite, hoc cft corpus rocum, amp;c.Quomodo turbati nonfucrunt.qtiumhocnbsp;audillèntîquia mulcaiam amp;-magnade hocan-tea dilleruit. Qiqaproptcr nee illud quod iarnnbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Are. Ipl'e quoque bibit txco , neauditis verbis iliis dicerent. Quid igitur ? Sanguinem bibimus, amp; Carnem comedimusîae ideb perturbarentur.nbsp;Narn amp; quando priùs de his verba fecit, multinbsp;folummodo propter verba fcandalum palllnbsp;funt. Ncigitur tune id quoqueaccideret, primus ipl'e hoe fecit,vt tranquillo animo,ad có-municationem myfteriorum induccret, SiC.nbsp;(hoe cft, nc turbarenttir, difcipuli quafi clientnbsp;iplum Chrilti Corpus oralitcr manducarurinbsp;aut cius languiné bibituri,Hæc enim eft Chry-lürtomilcncentia)Itcm : Quado Dominus hocnbsp;myfterium tradidir, Vinum tradidit,5e ia poftnbsp;Rcfuvreótioneni line myftctiisin limplicimé-fatvino vfuseft.Exgenimincait vitis,quæ cer-tè vinum non aquam producit. Bafilius amp;c Nazianzenus , vocant Panem amp; vinum S. Cœnæ avrlruTia liuc figna Corporisnbsp;ftræ. Irenæus.Eft altarc in cœlis : illuc cni-m pre-ces noftra: amp; oblationes noftræ dniguntur: de ad templum , quemadmodum ait loannes innbsp;Apocalypli.-Apcrtum efttemplum Dei,amp;ta-bcrnaculum.Eccc cnim,inquit,tabcrnaculumnbsp;Der in quo liabitabit cum hominibus. Hic Chriftus m imagine uftertur: illic verb in cœlo in vcritate,vbi apud Patrem pro nobisnbsp;tjiiaü Aduocatus iiitcrucnit. Afeende ergo, ô |
MA.NDVCAT. homo,in cœlum,amp; videbis ca quorum vnrbra hic.crat vclimago,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ante benediâionem vcrboriitn aliafpcciKÎ*-Horninatur,poft Confccrationé,Corpus Chri- ?' ftiverc-SIGNIFIC ATVR. Chriftus alTumpto Pane qui confortât cor hominis, veritatem Corporis luis rcpræftnro- gt;ƒnbsp;uir. Afeendamus cura Domino canactiluw jpnbsp;magnum,amp;c. Mandiicauit Mannaamp;Mafes amp;Aaronamp;A«f Phinccs amp; multi qui Domino p!acuçrunc,v^nbsp;mortuinon funt.Quarct Quia vifibilcnicibô”’nbsp;fpiritualitcr inreIlcxcrunt,fpirirualitcrcluric-runt, fpirirualiter guftaucrunr, vt fpiritiialitçrnbsp;fatiarentur.Nam amp; nos hodic accepimiisvili-bilcm cibum:fcd aliud cftSactamcntuni,ali'i‘^nbsp;cftvirtus Sacramenri. Sacerdotem fi requital uffnbsp;fupracœlos cft. Hoc eft manducarcillam efeam amp; ilium bi-berepotum ; in Chrifto manerc, amp; Chriftura infe ma.ncntem habere. Ac per hoc qui nonnbsp;nianct in Chrifto, At in quo non manct Chriftus : proculdubio née manducat fpiritualitetnbsp;carnem eins,née bibitciusfanguincra.-Iiccfnbsp;carnaliter A: vifibiliter premat dentibusSaernnbsp;mentum Corporis A: Sanguinis Chrifti.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ve quid paras dentes A: ventrem î Crcdcamp;' manducafti.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Verba quælocutus fum vobis,fpiritus cft,amp; vira (inquit Chriftus) fpirirualiterintclligir^nbsp;quodlocutuslum. Non hoc Corpus quodvi-detis manducaruri eftis. A: bibituri ilium fim-guincni quem fufuri funt qui me crucih-gent. Sacramentum aliquod vobis commcn-daui : Spiritualitcr intcllcdlum , viuificauirnbsp;'’‘^s,A:c. _ Q^idaliud funt corporalia quxque facra-p/ mcnta.nifi quædam quafi vilibili.a verbaïqui^ y.nbsp;fimilitudincm gerunt cariim rcrum quasfign*'nbsp;ficant,amp; quæ in verbo funt reconditæ. Non dubitauir Dominus diccrc: Hoc Corpus racura:quum Signum dater Corporis Non dicendum cum manducare Corpus p(i, ’ Chrifti, qui in Corpore non cft Chrifti. Iftide jnnbsp;quibiis Apoftolusair,Quoniam qui taliaagùr,nbsp;regnum Dei non polhdcbunt, Aie. non lunenbsp;diccndi raanducarc Corpus Chrifti; qiioniau’nbsp;ncc in membris coraputandi funt Chrifti. Nónbsp;pollunt limul elle amp; membra Chrifti,A.' nicni-bra merctricis.Dcniquc ipfc dieens:Qui man-ducat mcam carnem , Aie. oftendit quidnbsp;NON SACRAMENTO TENVS,nbsp;fed reuera Corpus Chrifti raanducarc, A' ei^isnbsp;Sanguinem bibcie:hoceft cnim in Chriftonbsp;raaiictCjVt in illo maneat A: Chriftus.Sicenünnbsp;hoc dixit,tanquara diccrcr:Qui in me nonniinbsp;net,A: in quo ego non manco,non fc dicatautnbsp;exiftimct raanducarc Corpus mcum,aut bibo'nbsp;rclangtiincra racum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,!' Milcrabilislcruitusanimæ,Signa pro rebns accipcrc, A:c. N..I1 raanducaucritis camera, A'C. inqnir Chriftus ; facinus Ac ftagitium vidctur iubert.nbsp;Figura elf ergo præcipicns Pallîoni Doniininbsp;elle coramumeandura, A.'vtiliter rccendm-duin |
If.;. îp-toi. CORPORIS ¦ datn in memoria, quod pro nobis caro cius ctucifixaSt vulncrata lit. Qu^i dilcordat àChrifto, nee Corpus cius manducat nee (anguincm bibitictiamlitantænbsp;KeiSactamentum ad indicium accipiar. SiSiTcramenta quandam fimilitudinem ca-rum rcrum quaruni Sacramenra lunt,non ha-bercnt,oiiinino Sacr.ameta non elfcnt. Ex hac atitem limilitudinc plcrunquc ctiam ipfarumnbsp;Keriim nomina accipiunt. Ergo fccundumnbsp;quendam inodum Sacramentum Corporisnbsp;Chrilli,Corpus Chrifti eft, Sacramentum Sannbsp;guinis, Sanguis Chrifti eft,amp;c. In Sacrametis,nbsp;• non quid lint, fed quid oiiendant, fempcr at-tcnditurquoniam ligna funt rcrum,aliud cxi-Iteiitiaamp;aliud lignihcantia. Signa quo ad res diuinas pertinent Sacra-mcntaappellantur. Qui non qu.ærunt Spiritum fandu in Chri-Hi Corpore, eins habent foris Sacramentum: ftdRcmipfam non tenent intus cuius eft il-ltidSacrainentiiro,S; idco libi indicium man-ducantb; bibunt, Nccnioueat qubd aliquado Res quæ figni-ficir, nomen cius Rci quam fignificataccipit. Sic cnim de Petra Chriftus, quia Significatnbsp;Chriftum, Tangit Chriftum qui credit in Chriftum, '^5 IceraiCum afeendit in caelum ab co non fepa-rimur: ficat iHe afeendit nee rcceffit à nobis,nbsp;fie amp; noscuin illo ibi iam fumus, ItennAfeennbsp;damns cum Chrifto interim corde, lequcmurnbsp;amp; corpore: Surfum corda dcbcmus habere adnbsp;Dominum, Jquot; huit. Sole:res quæfignificat cius rci nomine qua ^''7' fignificat nuncupari; be bine eft quod didumnbsp;cft,P;tra crat Chriftus, Non cnim dixit,Petranbsp;fignitreat Chriftum : fed tanquam hoc elfet:nbsp;quod vtiqucpcr fubftantiam no hoc crat, fednbsp;pcrfiguihcationcm. Accédant ad Icfum : non carne, fed corde: '“’’¦'¦îî- non corporis præicntiâ, led fidci potentia, fi-, cutilleCcnturio,amp;c. Noli parare fauces,fed conNon ergo quod luQm, vidctut,lcd quod crcditur pafcitiNosnontannbsp;gimns,crcdiraus, Vitacritvnicuique Corpus amp; Saguis Chri-ApJiîjii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod in Sacramento vilibilitet fumitur, in ipfa veritate Spiritualiccr mandiicctur,Spi-ritualittrbibatuc. In conuiuio Corporis amp; Sanguinis fii fi-guram difcipulisconimcndauicôe tradidic. De menfa dominica fuinirur quibuldam ad vitam, quibufdam ad exitium. Resverb i-pfa cuius ell Sacramentum, oaini homini adnbsp;vitam,nulli ad exitium,quictinque eins parti-ceps ftierit,amp;c. Ill quoÇhiiltus noiiinanctnbsp;procLildubionec manducat fpiritualitcr,licetnbsp;eatnaliter amp; vilibilitcr premat dentibus Sa-crainenti.im Corporisdc ianguinis Chrifti,fcdnbsp;niag!s tautæ rei Sactamentum ad indicium li'-bi manducat de bibit. nil manducabant panern Dominum:Iudas Pancm Domini contra Dominum,See. Secmo cavo fadhus crat, aeproiade in cau- 'nPt), /'•Min |
Bernarj, in fetto Theodo-rec.Dial, i,amp; 1. CHRISTI. fam vitæ 3ppetedns,amp; deuorandus anditu, amp; de Ref ruminandus intelleclu,amp; fide digerendus. Pane Corpus fuum appcIlatfadu.Marc.I.i.) Pancipium fuum Corpus tepvxfcntar.Et l.q..nbsp;Acceptu pané Scdiftributia dilcipulis,Corpusnbsp;fuu illu fecit; Hoc eil Corpus meum dicendo,nbsp;id eft figura Corporis mei.Pancni fuu Corpusnbsp;appellat, amp;c. Caro Chrifti hodic nobis, lednbsp;Spiritualitcr vrique non car'naliter c.xbibctur. Ioan.20.Noli me wngcrc,nondum cnim a-fcendiad Pattern meum. Quafi verb quuiam fç^ alccndcrit,nunc tangi ab ca vclic,aut polnt.Et ‘ erm is.nbsp;vtiqucpotcritifcd at-Fcélu,nómanu:voto,non lüp.Cäti;nbsp;oculo : fide,non fcnlibus. Tanges inanu fidci,nbsp;delidcrij digito, deuotionisaraplcxu : rangesnbsp;oculo mentis. Et Scrm.yb. Crcdere,inucnitlenbsp;eft. Norunt fideles Chriftum habitarc perfidem in cordibus fuis.Quid propitis eft? Num stK.^oTrùxpaj-iav rnyftcrium noftrum Cyrill.ad pronuntians, amp;irrcligiofeadcraftascogita-tiones vrges fidelium mentes) be huraanis co-gitationibus attentas ca traä:arc,qn.xfola,pu-ra amp; cxqiiifita fide accipiuntur. In myfteriorum iiiltitutionc Saluatorno-fter nomina commutauit,amp; Symbolo nomen Corporis dedit. Dominus accipicns fymbolum non dixit: lb. bate eft Dininiras mca ; fed, Hoc eft Corpusnbsp;meum, quia videlicet panis Corporis, amp; nonnbsp;Diuinitatis fymbolum amp; typus eft. Signa myit^ca poll Sànôîificationem non jg receduntà fubftantia naturæ. Caro Chrifti ôcfanguisjfidei amp; promiflio- ciera.A-nis alimentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lex.in.Pç ItemzQuodautem vintim circt,quodbcne- dag l.i. diólum eft,oftcndit, dicens.'Non bibam exfru h’.l-’-dtu vitis huius,amp;c. Superfcdco à pluribus teftimoniis Vetc-rum recenfcndis,quam rem plcriquc huius x-tatisDoftilîimi Thcologi accurate be féliciter præftitctunr. POrrb,quandoquidcrn nonnulli eixnouisi- ftis Monachis, quos leluitas appellitant,i-dentidem obiiciunt,cos quiTranllubftantia-tionem improbant, non latis inter Icconuc-nirc : pcto a Icótoribus, vt nobis liceat, ante-quam hunc Traólatum coucludamus, qux-dam adiungcrede Pontificiorum Dodorum concertationibus in.Tranifubft. qùæftione,nbsp;quod quidcm argumentum iam alias à nobi.snbsp;tradatum fuir.Sic cnim ifti Monachi qui tan-topcrc dillidhs dclcdantur, intelligent, nihilnbsp;ad cam rem fibi opus elfe extra iuam farai-liam vagari : quia latis habent in quo in po-fterumfe cxeiceant,ipfis fuorumDodorumnbsp;controucrfiis(fi fieri poffit)conciliandis. Hocnbsp;ergo Tranflubrtatiarorum inter fedeillofuonbsp;commento digladianfium thcatrum omnibusnbsp;hie conlpicicndum propono:vt magis magif-quepateat Tranflubftantiationis abfurditas;nbsp;ipfiautem récentes Monachi iamadmoncan-tur manum admouere luis potiùscurandis (linbsp;quo id modo liceat) quàm alienis vulncribirenbsp;cxulcerandis,. E. j. earn.A d-ucr. tudi Aduerf.nbsp;Mar.1.4. |
Pcntificioriim Doüorum contraria de Tranjfub-fiantiationefeatentu.
I.
QVærunt Scholaftici pontificij Dodorcs,
¦ ^trumvcrum Chtifti Corpus cjuodpro nobis crucifixum cft , in Euchariftia conten-tuin manducccur. AtHrm^nat autcm Loinbar-dus amp; Gratianus,in quorum fentcntiam Schonbsp;laftici frequentes eunt. Sed quum cis negotium fa'ccil'erc viderctur Auguftinus bis ver-bis ab illis iplts Docloribus citatis. llJotihocnbsp;Corpus cjuod'uidétis ma.tdiicaturi etiis riec bibi-tun eurnfianguinern r^tietnfinfurifiant i^ui fue cru-cifiigent:'ti(\iï''tï elt Lombardo amp;Gratiano aliéna pro Augultini verbis fubftitucrc, tiquenbsp;Auguftino tribucre.Ipfurn ^iiidem,(fi nôip/itmenbsp;Ipfiitn inwfibiliterrnon tpfium ziifiibiliterN erba aunbsp;tem Augullini fic habent. Sacramentwn ali-g und commendauivobis, Spirstualuer intelleblumnbsp;vittifiicabitvas,
Auguftini verbis acccdetc videntur qux Scholaftici tradiderunt de Corpore Chriftj innbsp;cœlo cxiftentc,extraSacramcntum Spirituali-ter manducâdo : quemadmodum pcrfpicuuranbsp;elt ex corum icriptis.
Sed luperiori iententiæ videtur Lombar-
InPf. 98. De cpfe.nbsp;d.i.Cin.nbsp;non hoc.
Tliomaî opHf.58gt;
C.15.
Aftefan.
par.i.J.4' dus rcn-.intiarc quiim ait ; Quatttorfmjjefiguras art.i.Bo- ƒ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦!' .r 1 ! t 1 ¦. I
nau. 4.d.
LiXltu^ Christi:Q2ia.m Icntcntiam Aftcfanus
In Sûma
T.par.1.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,¦!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
tit.8.ar.3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritualiserfùmitur Spirttualis ChriCit caro,
h. 4. fcn.
dill.ÿ.Dc
I coiiiec.
d.i. Ca.
de hac
qpidern.
De côfe.
d.a.Ca.
duplici
té r.
huius SacramentttSacrifiiciu MelchtfiedechsMan nasAgnum Pafichalem;^fianguinem quiprojbixit
amp; pletique alij fcquuntur.
Item ille ipfe Lombaidus amp; Gratianus: Sacramentaliter fiumitur proprium ChriPit Cor-
»
Sic duo propria corpora Chrifti conftiruitiv-num proprium, alterum fpirituale. Nifi forte Corpus Chrifti aliud faciat quàm fit ipfiusnbsp;Caro.
Sed imprimis incxplicabilccft quod extat apud Grarianum. Dupltciter intelligitur Caronbsp;Christi er Sanguis vel Spiritualis ilia at que di-uina de qua ipfe ait, Caro me avéré efibcibuscpnbsp;Sanguis vere efipotiu , lt;jquot;e. vel, Caro qua cruci-fiixa cfi CT Sanguis qui pro nultis efiufius efitnbsp;lancea.
Can hoc Idem : Caro eins efi qaam fiormd Panis oper-eft quod tamin Sacramento accipirntis, er Sanguis etus dicimus quemfiub Cinifiecie (grfdporepotamus: Caro vi-jbidcni. delicet Garnis,gr Sanguis Sacramentum efi Sanguinis. Carne gr Sanguine vtroque inuifibili fi-gnaturvifibile Dam. no s tri lefiu Chri'sîi corpusnbsp;palpabile, plenum gratia omniumvirtutum (fi di''nbsp;uina maieslate.Fixc illc.Quum autem cxplica-IC voluit Thomas rationem qua Chrifti caronbsp;dicatur operta in Sacramenro:amp; hanc rem a-liqua Irmilitudine adumbrate ; Species Panis,nbsp;inquit,e/?fignum Corporisficutinpasiillofiunt oc-cultata carnes.
Idem Gratianus. CcelePlispanis, qui Christi caro efi,/iio modo vocatur Corpus ChriPii, quumnbsp;reuera fit S acramentum Corporis Chrifiifih,^ .videlicet quod vifibilc , quod palpabile, mortale innbsp;bo cœlc- orucepofitum cfi.\\)i C,\oi[2\vocatur Christi Cor-pus,td ejfiSigttificat.
ibæ
Opuf.$8.
C.9^
Ibid.
GlolTa in Can. liocnbsp;tft !n ver
ftjj.
DE SACRAM. MANDVCAT.
IL
QVærunt Scholaftici PotiHcy vtrurn Colquot; .pusChrifti in Euchariftia contentû 0^*’nbsp;corporis fumarur, amp; in ventriculum denC'*'nbsp;tut: an vcrbfola fide ab animo percipi“^*'nbsp;beat.
Fide tantum percipiendum clTe hecini’^'^' re videntur.
Corpus ChrislifFidcyAdente ttpr hauPln Dlt; ris hominis fiumitttr.
QMd •vifibiUter in Sacramentofiumitur, is
veritate Spiritualitermanducatur bibitti'f- ,
Vt t^nid paras dentes nbsp;nbsp;nbsp;quot;ventrern, cri^^
Credere tn CbriSium efimanducarepanetn'^^' unm.
Chrijbifanguinem bibimus ere dentes.
/w i'do Sacramento ChriSiuS efi'tnon ergo corp«' Citt ralis eficafedJpiritualis.
Quum ad reuerendum altare cibis fiiritualibquot;^ fatiandus aficendis ,fiacrum Dei tui corpus fidtnbsp;jpice, mente eóntinge, cordrs manufujetpe.nbsp;Concil.Tolcr3.Pöp«/z,inquiunt,e9?Aï/^^f‘.'nbsp;rificata ad Chrtslt Corpses (gr Sanguinem pef^^'nbsp;piendum exhtbeant.
Sieporrb Caieranus. Fdlfifiimum efi Chri^i,corporaltterfiumi:quamam fipirituaUtti' ùnbsp;non percipiendo fed credendo dicunt Fheolagifi^'nbsp;mi in Eucharifiia.
Idem, Aîanducatio corporalis non Chrijbi Corpus ; quamuis conterat Sacrametitfi^^nbsp;Jpecies : fed Spiritualis rnanducatio qua per/iigt;*'nbsp;mamfit^ad Chrfilt carnem in Sacramento exfi^^'nbsp;tempertingit.
Alij verb contra dicunt,amp; cxiftimant Cof' pus Chrifti ore quidem fumi, fed non in ven-triculum dcfccndcrc. Sic enim Glolla apn^* ^(,.i’nbsp;Gratianum:^zlt;4igt;»ô/-ôj^e«i?x dentibus Attent«^'nbsp;tamcitb in ccelumrapiturCorpus Chrijbi. Ibi vi^’ «»¦pnbsp;contrarias amp; répugnantes opinioncs,prolh^nbsp;rccitatas.
- Durandus autcm. CorpusChrifii de oretrAigt;' fit fit ad Corsçs- tunc definttprafientia Corporalis^ [b,nbsp;manente fiirttuali.
Rurfus alij cxiftimar,Corpus Chrifti edat” ƒ in ventriculum dtfccndcre, modb tarnen ff*^' _nbsp;cics in ore non fucrit immurata.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Equot;’..
Alij poftremó cenlcnt, Corpus Chrifti o-mnino deiici in ventriculum:amp;.- ibi tandiu n’* '¦ j.t-nere quandju fpecics permanent. VidcGf^'| p-' tianum. in his vcrbis:S/y«?if per ebrtetatemifinbsp;charifiiam euomuerit. Quæ verba Scholaftici^ ,(.gt;nbsp;ne quàm fordidè cxagirant,diircrcntcs quan’* 5'nbsp;nus Corpus Chrifti cenfeatur elle lub acci‘b*’nbsp;tibuspervomitionem ciedtis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itih'
III.
QVærunt Scholaftici Pontificij: AnCof' ?'pus Chrifti frangatur amp; atteraturd^'”'nbsp;tibus ,nccne. Non frangi apparct exhisft“*^nbsp;Icquuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
ZVc« quando manducamus, partes de t!loßgt;^ jj,;'''
MV.f.
-ocr page 355-CORPORIS
J“' fiimente non confi:ijfitis.,non confi-acbssyfio/i dt-M llTin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipitiir.
itijatnt. . Mandneatio corporalis non mablicat Christ
¦w.5. Rurfus quidam exiftimant,riihil verè fran-frangicur fieri ftaèlionem (En mira-
Alij docenr,Corpus Chrifti frangi amp; nihi-lorainuscxiftcre non diuifum:alij malûc fub-ftantiam panis frangi(atquc itaTranilubftan-tiatio euanuit.)
Vulgô tarnen auótorirare Lombardi duóti opinancurpartitionem fieri in folis Acciden-tibus.
Contra verb,ipfum Chrilti Corpusfrangi amp; dcntibus arten verbis apettiflimis Papanbsp;Nicolaus amp; Synodus Romana Berengarionbsp;tiadidit in hiinc modum.
Conjiteor eandemfidem me tenere ^^uam Do-miniu pp- venerabills Papa I^tcolatts, lt;:p- haefan-blaSpnodtt! atiSloritate Euangelica çp- ^poïlolica tenendumeradidic,)nihllt;^iiefirmautt, Sct'ice/pa-r.emp-vinttmcjHA in altart pontintitr^ poft Confte-crationem nonfol'iim Sacramentttm,fted etiamve-ramCorptuDomintnosirilefiiChrisli efte, fte/inbsp;fialiter, nun fulum Sacramentum, fed tn verttatenbsp;manibtis facer datum traSlart, fi'angt çpr fideltamnbsp;Çievbi dentibus atteri. Huie decreco intevcedunt Ca-jî- ictanus,AitefanuSjGloila amp; plenqacalij Do-
*'*¦gt;»47.
nil.
Schoiatlici Pontificij vtrùmîm-Gvtii'' '^'^probi Corpus Chrilti manducenr : amp; figy. vulgo cxiitimanr inanducare, poll Loinbar-'¦i- dum lib.q,.fent.dill.9.öic.
Contra non manducare figjjificancca quæ fçquuntuv.
Ji difcprdat à Chrtslo non manducat carnem eiustnec btbit etusfangutnem,etfitanta ret Sacra-mentum adtudictumfiu£pgt;erdfttonls acceptt.
CiCKt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p‘if’1^ tft de quo lt;jtii manducat’i'iuet
(Ills, ' inaternum.
Qjft manducant eft bibunt Christumvitam ‘'Undue, manducant ft btbunt. Adde quod alibi à Scho-Pontihciis traditur, folos fideles acci-''H in Corpus Chrifti. Item: Spiritualem roan-fi'niniai. ducationcm quæ fit per fidem foils probisnbsp;N'.1.4. conucnirC.
^quot;4^ƒ Nonnulli fiC diftinguut : Siqiiisinfidelisnul-'•‘¦'l-i-art.
¦?•Aftcf. “'Hm.nbsp;J’l vbinbsp;‘'Ip.
''uunt ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •
Ciit.tit, Corptu^cjuamiiis conterat Sacramentalesjpecies. ^J'w.5. Rurfus quidam txiftimant,riihil verè fran-i^ 'Oftus gijçj taiKùm videri frailgi:amp; mirabili modonbsp;Hé j'irangicur fieri ftatlionem (En mira-7l'burl culaTraniTubllantiationis.)
‘quot;ut. 1.
l¦4Ccnt.
Rabban. de Sacr.nbsp;Euchar.
De Cófe. d.i.c.Pat»nbsp;lus.cap.nbsp;fanguis.
luÀê
lam habet mtentionem Ülud fafnendt tagt;ilt;jnam Sa cramentum alitjuod Ecclefia, np famitSacramen-fallt er y 'jutafumitvtfigmtm. int ent to efinecejj'a-riàtC' nece^fariüftt vtilLa tntentto dirigatarfècan-dmn/idem ^itx efiin t^^i/elinaltera : iS;“ oportetnbsp;^iiod faltemfumere intendat, tjttid altos crederenbsp;Asiimat-, licet tpfe non ere dat : fine t^aia credit efiènbsp;'VerumSacra^nentit?/i ', fitte ejuia cxisîimat altosnbsp;ere^/ere. ô pvæclaram tidcm amp; Tranlîùbftan-tiatiQuc digriiflimaai !
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î17
quærcnduraincœloian veto fubaccidentibus Panis.
Inccclo quærcndum efl’e.probat vctusilla Cypr.dô formula quam Pontificij in ftia Milla retinue- Ora.nbsp;runt Surftum corda. Adde haiic precationcmnbsp;Milïæ. Supplices te rogamtis Omntpstens Deus.,nbsp;iube haeperferftpermantu SanSli tdlngelfiinfub-Itme altare tuuriiy in conEfetlu diuina AEaieit atisnbsp;tu£. Itaque Lombardus air, Millatnnon rcólènbsp;dici nifi Angelus veniat, quemadnlodum Sa-cerdos precatur. Sedenim huiusprccationisnbsp;fenfus nondû plane conllat Dodloribus Pon-tificiis,vt viderc ell apud Gratianum tn Glofiinnbsp;Can.vtrum.ftmierb.perferre.De Confec.dift.z. Ecnbsp;apud DurandUm in ratton.l.r^.c.s^s^.
Hucl'pcdlac hæç Miliæ prccacio./^tquanuc Mi/pj. fteciegerimus.irerumveritate capiamus.
¦ Iftunquam cara Chrtflt mft de manti eins èfia-bliroi ara vbi Christus Pontife.v pro omnibus afii-ftit'iure acetpitur.
Christus fturfum ejt donee fteculum finiatttr. ft no eodemque momenta m cxltnn rapuur cor-poriChritticonfociand.'cs'.
Corpus Chriiti m lono loco effe oportet, veritas quid ßc auteln eius vbtque diftufa eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fangu«.
Contra VuIroexiftimantveru ChriftiCor- * pus Realiter prælcnscxifterelub Accidenti- hxrefis.nbsp;busPanis.Sicenira Caietaiius.TrMyii/ifi« Eu-chariftia:Sacramentum quod adoramustftiandu- y[j£nbsp;eatio Sacramentalis : Et APandttcatio Spiritualls.nbsp;Et Thomas. ÇorpusChristieft in vno loco., id eft, Opuf-sï.nbsp;in caelo,vifibilitcr informa humana.vericas aùcem c.13.nbsp;eins vbique, id efi, DtuinitM ft verum Corpus tn Scot.ianbsp;omniAltartSacramentalitereftlï^cÿcllc. fi potesnbsp;intellige confimilcsdiftinClioncsàDoèlori- -phömquot;.nbsp;bus Pontihciis propolitas. Corpus Chrilti cf- opufy?:nbsp;fe in Loco, fed non Ibcalitcr. Elfe Quantum, amp;c.nbsp;fed non per modum quantitatiS'.cllc in Euchanbsp;riftia cum corporis locum qui in cœlo elljfcd -non elfe pofitiQne;amp; eiufmodi pleraquc;
Vt
QVærunt Scholaftici Pontificij : An in Euchariftia Panis fubftantiä rcmaneàcnbsp;nec-ne.
Priw/ijinquit ScotVi6,opiniofuit^qubdfubftan- tn repot; tia Panis manettAHu opinio,qubdnon manetfub- d.x.amp; j.nbsp;ftantia Panis fie d vel annthilatur,vel refbluitur innbsp;materiamprimam. Alta, cju'od fiibPtanitapdnisnbsp;conuertitur in Corpus Christi, ftc. Dico quod licet fubbtantia panismaneret, non auferretvene-rationem, neque effet occafia Jdolalatria, ft quodnbsp;fiubslanda panis magis reprsfientat Corpus Chrifti quam accidentia tantumiquum maiorfit contie'-nientiafiibPtanEa adfiubitantiam, quam ad Accident.
Petrus de Alliaco. lÙe modus quipènit fiub- In4.feiK ftantiam panis remanere , nec répugnai ratuini,nbsp;nec authoritati Btblia ; imb eftfaefttor ad intelli-gendumft rationabilior^ftnoti ponit accidentianbsp;.fine fubtePto, quod eftvnum de dtfficiltbus quA htenbsp;ponuntur.
• - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3.ctinasPiipa..InSacéiimentoofferturaqua, DeCofé;
Z A Værunt Scholaftici Pontificij an quum vtnum ft panis qua in Typo CbriPti ienedicun- «î-^ Ca-^/Euchariftia lumitur, Corpus Chrilli lit tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nöoipóla
'E. ij.
V.
DE SACRAM. MANDVGAT. eß' Corpus Chriilf yfiue accidentiaßtAtibi iapa^ vt inßubieilofiuefineßubtcHo.iiipj malunf acci*nbsp;dentia fundari in aërc.Lombardus cenfet 1.4.nbsp;dift.12.elfe fine fubictfto. Cui fubferibit Thomas Opuf.59.amp;3.qu.79.Ita tarnen vtaccidennbsp;tia pollint hominem nutrite : atque ita rutfusnbsp;accidentiain fubltantiam conuertit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Quærunt ^tiam : An mures Euchariftiatn nbsp;nbsp;' Cóincdentes Corpus Chrifti etiam comedät. j Et affirmant multi, vt extat apud Gratianum 1nbsp;de Confec.dift.a.Can.qui bene non cuftodic- gt;nbsp;rit.amp; ibi Glolla,amp;c. hue accedit Thoni3S.3.gt;i- [nbsp;So.art.j. Alij contrariam opinionem tiicntur.nbsp;Sic enim apud Gratianum : Nemo ill amnbsp;liem manducat nifi quiadoraucrit.EtitaCCU'ji^^nbsp;fent Bonauentura, Altcfanus amp; alij plcriqu^*nbsp;Quidam hue red.eunt, vt dicant miraculo^mi'ï'nbsp;fubftantiam panisreuerci. Alij nouam njatc-tn^'nbsp;riaraercari , quos omnes confutatThouiîS.nbsp;Prærerea horrent quum vrgentur cxillisvrt;'^,-mibusquiin Euchariltia gignifolcntjValdt'jJj^nbsp;folliciti vndénam cxiftant illi vermes. dam ex aerccircunftantc. Alij quibus Trani-1 fubftantiatiö dilplicet, ex ipfa Panis lublla“'nbsp;tia.Thomas ex quantitate dimchfiua,3tqueidnbsp;per mitaculum fieri autumat-.quum potiùsininbsp;raculi loco habendum elfer j fi nalli inde vetmes gignerentur» w Sacra, ßtcrißciufn ßtü cotiirnendaret dtßcipulis ¦gt; nullt lac omne.'”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tant'um caltcemßub hocSAcrarnento Ca.Pa-nis. 318 tct.Sc Ca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^agisieweritatis verumßalutts noflr£ i tam'nm nbsp;nbsp;calicemßub hocSAcrArnento cognoßcAmits dediffe. QMmuii PaïiIsßt nbsp;CAliXyAltmentum efl Re- ßArreHionis. Qwmoda potefi ejwd pAtiis efi , ejße Corpus Chnsitli^UAnto mugü eftoperatorutsßerme Chrißinbsp;vtß'nt erunt tn nltud conuertAntur, Can. hoc Sacrtficium EcclefiA duobusconPlAt^SAcrAmèn-' ea quoJ gt;0 Àe Sar:ramenti:ficit[ChnPliperßona constatnbsp;diciiMus. Deo Cf homine : ejuum ipße Christus erus fitnbsp;Deus (^verus homo:t^uiaotnnls res illArum rerumnbsp;natur Am Cr veritAtem in ße continet ex quibusnbsp;conficituri Contrà, vulgo credunt fubftantiam Panis conuerti in fubltantiam Corporis Chrifti, vcnbsp;perfpicuum cft.Scd ejuibufnam vocabulis iftanbsp;conuerfio c.xprimacur,nondum inter eos connbsp;ftat.Sic enim extat in Can» qui mandueât. Pa~nbsp;In4.fciK. nis efiCorpus Clort^i.donttz fic Sdotus..^lt;eZs-Dift.n- bet tailspropeficio efifalfia'. Panis efiCorpus Chri^nbsp;fii : Panis fit Corpus Chriiii : tjquot; ita dicendum efiinbsp;De Pane fit Corpus Chrtlli. Qubdrarius Glof-fa improbat apud Gratianum in Can. quianbsp;Corpus in verbo conuertantur. dcConfecr.nbsp;dilt.l. Nec minus laborant Scholaftici Poiitificij Vt nobisjfcilicet, explicent quid fubilantia panbsp;nis fiatjöc quorfum cuolet. Quidam exiftimatnbsp;cam in nihilum redigi,à qua IcntentiaEcclc-Gl.in tit. fiam abhorrere Scotus ait. GlolTa tarnen apudnbsp;St inCa. Gratianum cam opinioncmampleóbitur. Nó ui-.quemadmodum difputat Lombardus.Tho mas affirmât fubftantiam Panis non redigi innbsp;. nihilum,qucm Scotus refellit viciffim à Caic-¦ tano refutatuSi Nonetiamfatis coiiftat irtterilloSiAnaqua etiam cum vino rranllübftantictarinSangui-ncm. Nonnulliaquam in nihilum redigunt»nbsp;Alijraalunt tranllubftantiare in Sanguinem.nbsp;All) putant conutrti in vitalem humorcranbsp;Chrifti. Timidior eit Durandus: Quis inquit,nbsp;audeat definite. Vide Gloflam in tit.de Conf.dilt.a.In Can» lion oportet. Ibidem. Et in Can. cum Mart hanbsp;paragr. verum : de cclebr.MilE Durand.I.4.C»nbsp;4.2. Atqui, ex corum doólrina, Aqua, eit lignum Ecclefiæ, amp;;,mixtio vini amp; aquæ,facra-nicntum eil Vnionis Chrifti amp; Eeelelîæ; vt panbsp;tet ex Concilio Tolet.U.c.i.amp;c. faciant igiturnbsp;Pontificij, vt faltcm cum ipfa fua doótrinanbsp;confcnriant. Thomas autem mauulc Aquam conuerti in vinam : amp; vinum in fanguinem, ex quo infertnbsp;paruro Aqmc admitcendum elle' vino in cclc-bratione Mill'æ- Nimiruni vcrcrur nenimianbsp;Aquæ copia vinum ordinc præpoftcroili A-quam conucrtatuf.quod Tranllubftantiatio-nis genus Rom. Ecclcfiæ laccrdotes ablquenbsp;hæreleos lufpicionc libenter refpuunt. Nondum etiam inter illos latis confiât, An diiUo'”^’ accidentia Panis amp;Vini fmt line fubicao innbsp;I. Euchariftia.Sic enim Scotus. ijuodibi fpecics. aefiiutqui purent in primain matcriam refol-inCa.fir .......-- miter. . Ext.de fum.Tri.nbsp;Thomasnbsp;î-'l 75-Cair.t. innbsp;cóment.nbsp;in Tho»nbsp;ibid. j.q-74-ait.8. |
VII. QVærünt Scholaftici Pontificij vtrumfpf* m^cies Panis fit Signum Corporis abfija“^nbsp;Sanguine.an verbincludcntis humorcsamp;lp^'^jii’nbsp;ritus, atque adeb ipfum Sanguinem. Thomasnbsp;affirmât, Sanguinem adeife Corpori per con- jnbsp;ncxioncm,cuius fententiam pcrmulti lequun- 1nbsp;tur. Verum Scotus hic fufpenfas habet ra«io-nes. Hlon efi,irtcpiitiCertum. pjamvtrun^''*^nbsp;potefißuilineri, tfi neutrum probart. En tibi e* l»^, |nbsp;gregiæ Pontificiorum Düä:orum dccilif''^ 'nbsp;nes. Hane eonnexionem amp; Concomitant^'^ Üdem Scholaftici nobis obtrudunt, quumnbsp;gitur de Communionc fub vtraque fpeCib'nbsp;quam folis Sacerdotibus conucnirc ConC'nbsp;lium Conftantienfe decrcuit,amp;id iampridc”nbsp;in Ecclefia Romana fuit fadlitatum. Cifi .nbsp;rori contradieunt fequentes Canones apU“p« ƒnbsp;Gratianum .,ComperimHs quod tjuidamnbsp;Corporis facti portione à Calice abÜineantfif^'fifnbsp;proculdubto-, cjuontam neßeio quaßupersiitioninbsp;centur adslnngi, aut integra SacramentAnbsp;ptant, aut ab tntegrU arceantuTi ^^oniamti^'^^Cnbsp;vnms eiußdemque Myilerlj fine grandi ßaefi^^ß''nbsp;non potefiperuenire. Sacerdotes qui Eucharisîia deßeruiunt (ß guinern Domini populls eius diutdunt. In CAlfnbsp;nobßcum vos eil isfimul ; hocßumimusfirnultnbsp;musfimul., qtuafimtilvtuünus. Vide Can.nbsp;paflus.Can.li non funt. Can.in Cœna.Ca'ynbsp;morem. Can. quum frangitur. Can. qui“nbsp;fanguis,DeConfccr.dift.2.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Et i n Milla, ^^tquot ex hac Altarls pattoneßacroßanttumfilq tut Corpus ßangn*’*nbsp;ßumtsßerimus omnt benedtilio.te reDleamüT’ |
|
CORPORIS VUL QVsruntSchoIaftici Pontifieij quibufna verbis Corpus Chrifti cófccretur. Nc-Mifli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faceffit illa MilFa: prccario, qua fic rogatSaccrdos, liJgt;t hicperferri per manuf ^ngeli tui J quod Gloffa ad Tranfl’ubttantiatiöncm refert : neenbsp;l.4.4ift.i} abhorrer Lombardus. Confiât autem, hancnbsp;prccationem in Milfa fubfcqui rccitationcranbsp;Glofliin norumverborum :HecefiCorpMmeum’.^iàiCbnbsp;vt quidam exiftiment propric in eoelo, autnbsp;wrb pro miniftcrio Angclorum fieri Confeera«*nbsp;tionem. Durâd.in Nonnulli dicunt Chriflum eonfccrairchoc verbo,Benedixic:vt alia tollatur repugnantia, **' nbsp;nbsp;nbsp;quum Chriilus dicatur frcgille Panem antc- quam ciuCmodi verba pronuntiarct; Sacerdo-tes autem priùs ca pronuntient quàm hoftiam ftangant.Thomas ait Euangeliftas non co or-dine rem rccitare quo gefla cft.Ita,fcilicet,no-dum non diflblucns,fed fecans. Nee parum cft difficultatis conftitucre quot verba præcisè requirantut ad formaranbsp;Confecrationis ; qua de re Lombardus libr. 4.nbsp;diftinóL8. Et Thomas Opufe. 59. Et j. quæü.nbsp;78.amp;C. •irepjf Scocus ad ignorantiam fuam tanquam ad pcifugium KCümt-.Efij im^iitfignorantia lickanbsp;tgnwxre ifHot verba pracifè re^utrantur adfor-mamCoTifecratw^ts : tdeo ^ui credit fefcire,erratanbsp;Et pauló antè.-Grtf« non hahent hancforrnam Co-fecrationis fangniniss?^ tarnen non negamtu ees covert CorpKi Chri^btvnde in multis difcordant ànbsp;nobu quantum ad Sanguinem ^aantum adnbsp;nrpw. Porro dcmonftratiuo HOC Scotus ait neque demonllrari Panem, neö Accidentianbsp;Panis, neque Corpus Chrifli, fed tantum ali-quod Ens ; aiioqui fermo non eifee opcrato-lius. Durandus exiftimat Hoe referendum ad CorpusChrifti. Et fadam fuiffe confecratio-nem per Verbum Benedixit : quam diffenfionénbsp;Hisètraólatamviderc lieerapud Thomam,j.nbsp;qu.yS.art.j. Sexcenta funt eiufmodi quæ nondum rc-Ccnfcojtantifper dum Noui Monachi operam dcderint^iftisfuoruni gregalium dilfenfioni-v. bus Gonciliandis : fi qua id arte amp; folertia fo-^^''gt;1, phifticaprxftaripoflit.Nam vtreólè Veteresnbsp;cenfucrunt : quum variæ fint amp; mulriplicesnbsp;^r^jj mcndacij viæ, vna tarnen cadémque firmifii-J'lil) ,’jf ma cft veritas, quam Auguftinus uimmara o-’'*¦*lt;*. mnium magiftram appellault. SVpereft vtex noftra methodo indicemus errotum foutes amp; -oyà'Sy cotumnbsp;dogmatuquæ à nobis in hocTheologico amp;nbsp;Scholaftico tradatu refutata funt. Atque vt idnbsp;fiat commodii'is,ftruabimus ilium ipfum ordi-ncm,qucm in Traffcatu de Spiritual! niandu-cationc fequuti furaus. I. Caput doôlrinæ de lefu Chrifto vete , quo falus noftra continetur, nonnbsp;rede ÖC cpô-oiPti'^aç retinent.Quandoquidem e-uettunt Humanx ipfius Naturx veritatern |
CHRISTI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51» I (quam poft illius Refurredionein pertnanfifl ie, omnes Orthodox! farentur, Sc nos a de rtfnbsp;cgimus in Traólatu, de veritate hum. nar.Iefunbsp;Chrifti)vt Realem Corporis Chrifti Incxiften-tiam in terris amp; InjCu(n,Sub Panc,vcl fub Pa-nis Accidentibus Sc oralem ipfius Corporisnbsp;Manducationcm ftabiliant. Atque vt id pcr-fuadcant*opponuntdiuinam cius Omnipo-tentiam veritati ipfius Corpoiisi Quinctiara ànbsp;rcd:a planaqueScripturarum via,diucrcunr adnbsp;fpinofas quafdam, intricatas amp; nunquam cx-plicabilesjDiftinófcioncs; quibus, fcihecr,effi-ciant; Corpus Chrifti variis refpedibus ellenbsp;verum fimul, amp; non verum Corpus. In iis autem Diftinólionibus ( ijuæ fuut nomine tenusnbsp;diftinótioncs) duo) iidemque grauiffimi erro-res admittuntur.Primùm enim Rcrum quibusnbsp;diftinguendis adhibentur, naturam tollunr.nbsp;Deinde nihil aliud continent quam inaneranbsp;Petitionem Principij amp; mcram àJ'oU^l»v:nbsp;quod ita doceo.Quæritur inter nos, An in Sacra DominiCœna, TranlTubftanciatio panisnbsp;in Corpus Chrifti, amp; Vini,in cius Sanguineninbsp;conftituenda fit.Pontificij affirmant : nos nc-gamus.Rationem affcrût,quôd Chriftus dixe-nf.Hoc eft Corpus menm^SCt Htc eftSaguis menfinbsp;Refpondemus , Tranirubftantiationem hisnbsp;Chrifti verbis fignificari non pofle» intern Pontifieij? Vtjfcilicec,probent hæc Chrifti verba fignificare Tranirubftantiationem:nbsp;Panis, inquiunt, conuertitur in Corpus, quianbsp;Chriftus dixit. Hoc eft Corpus meum. Quumnbsp;autem nos ftdei Analogiam vrgemus: Verita-tem Corporis Chrifti inculcaraus : horrendisnbsp;Incommodis Tranflubttantiationcm obrui-musiContradiólioncs inde eonfequentes digi-to demonftramus’.tum illi,nihil ptoptcrea ve*nbsp;rendum efle inquiunt : quandoquidem hoenbsp;myfteriura eft miraculofnm Sc lingulate, conbsp;quod Chriftus dixit, Hoc efl Corpus meum. Ita-que fuam illam Intcrprctationem verborumnbsp;Chrifti in difquifitione pofiram nunquamnbsp;confirmant,fed perpetub repetunr. 2. Ecclefiae Coniunólionem eum corpore amp; Sanguine lefu Chrifti non aliter eonfti-tuunt quàm per oralem Mandueationera : itanbsp;vt,fi iftis crcdaSjEcclefia, ore tcnus,eû Chriftonbsp;coniungatur. Spiritual! verb Manducarioninbsp;quæ fit Fide: amp;,vt illi lôquûtur,CharitatCjfo-la Chrifti beneficia tribuunt: non autem ve-ram ipfius Chrifti perceptionem, Chriftum ànbsp;fuis donis Sc Mcritis diuclléres:qucm etroreranbsp;in Traólatu de Spiritual! Manducationc con-futauimus. J. Spiritus S.vfttutcm amp; efficaeiam non a-gnofGunt:amp; quum fit vinculum arôliffimç no-ftræ cum Chrifto Coniuniftionis ; tarnen illi putant,nos cum Chrifto coniungi, non virtu-te Spiritus Samfti» fed Real! inexiftentia Corporis (Si Sanguinis Chrifti fub Signis Sc O-rali ipforum Manducationc Sc Pptu : ita vtnbsp;iam non fit Spiritualis, fed Corporalis Con-iunótio. 4. Fidci vim ac naturam inhocmyftcriö plane ignorant ( de qua eopiosè egimus in il-lo Traólatu de Spiritual! Manducationc )fo-E. iij. 'S! |
330 DE SACK. MAND la FidcHiftorica contentidmó ne fidé quidemnbsp;ipfam hiftoricain retinene; quæ nos itibcc cre-derCjChriftnm in cœlum afccndilTe:vndc turnnbsp;demum vencurus eft, quum vinos acraortuosnbsp;iudicabit; nnllâmque aliarain terris futuiatnnbsp;Humanæ ipiius naruræ præicnciani Realemnbsp;nohis proponit.Quinetiam ad percipiendumnbsp;Chrifti Corpus, Credere, nihil illis aliud eft,nbsp;quàm ipfotrini dogmati aflentiri. Ex quo fit,nbsp;vt,cxeorurnlentcntia. Corpus Chrifti in Cœ-na Domini pcrcipiatur, non veraFidc,fcd O-pcrc quodam Operato,vt vulgo Pontificij lo-quuncur. Hue Ipcôlat quod Ponrificij traduntnbsp;de illorum intentione qui ad Sacram Menfaninbsp;accedunt .• quam intentionem illi exponuntnbsp;implicitam quandain fidcm:qua(vtScholafti-cos loquences audiuimus)credunt alios credere : ex quo fit vt dicanr, eos qui indigne hunenbsp;panera manducant (vt loquitur Paulus) V ELLE manducatc Corpus Chrifti; ac proindenbsp;Chrifti Corpus manducarc;qui ramen,fi verènbsp;loquercntur,dicercnt,eos veile videri mandu-careCorpus Chrifti.Nam eiufmodiHypocri-tis fatis luperque cft exterior Religionis pro-felîio. Quamobrem ilia , vcl Intenrio vel Voluntas ( vtloquuntur ) fi fit fine Fide amp; Pœni-tcncia,ncc bona cft intentio,ncc bona voluntas : amp; propterca maximè falluntur qui ciuf-modi intentioni amp; voluntati nomen Fidci tri-buunt.Ita enim ftatuenduni eft, fallum elle,nbsp;cos veile manducare Corpus Chrifti, qui curanbsp;Chrifto coramunionem habere non expetunt.nbsp;Nam fi velint folo Ore manducarc,non autemnbsp;Animo , vt Pontifici; obieétantyccrtè Chri-ftum tciiciunt ; fed fi volunt Animo amp; Fidenbsp;manducare Corpus Chrifti iuxta eius promif-fionem in Verbo ipfius patefadam ; habenti-giturFidem amp; Pœnitentiam.Nos enim,dignènbsp;manducare metimur, non ex Manducantiumnbsp;Perfeôlione (cur enim manducarent?)fedlm-perfeôtionis vera cognitione amp; ferio fenfu:nbsp;quod quidem fine Fidc amp; Pcenitentia fieri ne-quit.Vt enim cibum corporalem clurientes,amp;nbsp;potum corporalem licientesfumimus, vrillanbsp;nobis profint adtuendam vitam : ita tum dc-mum verè pcrcipimus Corpus amp; Sanguinemnbsp;Chrifti, quum illud Corpus efurimus, amp; hti-mus ilium Sanguincm:hoceft,quum agnolci-iniis peccata noftra,Sc vera Fidc ad Dci miferi-cordiam amp;ad vitam nobis in Chrifto exhi-bitamrecurrimus. Exquibus perfpicuum cft,nbsp;Aduerfarios non intclligcre quidlltFidcsinnbsp;hoc myfterio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
5. Sacramenti naturam amp; finem peruer-tunt. Quum enim eo fpeótét vt nos furfum e-uehac ad Rcrum cœleftium mcditationem-.illi adipla ligna amp;ad tes Externas adhærcfcunr.nbsp;Subftantiam autera Sacramenti in Reali amp; ef-fentiali Coniuiiôtionc Signi amp; rci Signatæ
V C. C O R P. CHRIST.
Realique inexiftenria Rei amp; veritatis Signilî-caræ in ipfo amp; fub ipfo Signo conftiiuunt :i-pfûmque Sacramentum ex Re amp; Signo cora-ponunt,ranquamaliquodaitü9eT0t’,fiue,totuin fûvoXov ex Partibus Intcgranti-bus conflatum. Quorum omnium errorumnbsp;primaria caufa eft,quodin exponendis Chriftinbsp;verbis neglexerintpræclaram hanc Augultin'nbsp;fententiam,quæfirmiflîmè niritur verbo Dennbsp;nerape,LocosScripturæ difficiliorcs ita ellenbsp;exponendos, vt quod proponitur, aliisScn-pturælocis manifeftis non inueniatur elfeco-trarium.Ita fit,vt,quum illi ^o fmiv vrgeant,tanbsp;menipfâ verba itaperuertant,vt de fubicftonbsp;faciant prædicatum ôccontrà. Sic enim Chti-ftus; HocefiCorpHs jnetiw. At illi fie exponunt:nbsp;Corpus meum eft In, Cum,Sub pane ; vel luhnbsp;Panis Accidentibus. Quinctiam vocabulisil-lius Enuntiati aliénas amp; Gommentitiaslignifi-cationes affingunr.
Quæ quum ita fint : quum noftram,hoc efti Orthodoxæ Ecclefiæ fententiam exlocis Scripturæ firmiflimis amp;clariffimisconfirmaueri-inus, câmquecuidcntcm amp;ncccllàriam Apo-dcièticis ArgumentiscftccerimusiAduerfario-rum autem Icntentiam amp;Dogmata tasj-kt/x«.'nbsp;refutauerimus; ipforûmqucObiedtionescxa-perto Dei verbo dilîoluerimus ; manct noftrXnbsp;fententiæ veritas,antc piorum omnium oculosnbsp;in media Scripturæ luce conftituta : ncinp'nbsp;quoties S. Domini Cœna ex inftituto Chrilhnbsp;celebratur Panera amp; Vinum quæ nobis otenbsp;corporis luraenda proponuntur, cirentiamnbsp;fubftantiam fuam retinere , amp; nihilominusnbsp;fieri ligna amp; figilla certiffima veri Corporisnbsp;Sanguinis Icfu Chrifti Corporaliter in cfflonbsp;exiftentis : quæ quidem , videlicet, Corpus âinbsp;fanguis Chrifti animis noftris exhibentur vc-ra fide recipienda, îdque virtutc amp; efficaci*nbsp;Spiritus S. arôtillimam hanc amp; fpiritualé con-iunètionem efficientis iltémque, fieri lignanbsp;figilla fandtiffimæ communionis cura myfti'nbsp;co Corpore lefu Chrifti quod eft Ecclclia.
Faxit autem Pater ille cœleûis, perlcfutf Chriftum verenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro nobis itiot-
tuumamp;à mortuiscxcitarum, quîcum fpi^' tuali amp; arótilfima communioncconiunifti vitam cœleftem amp; æternam ab eo percipitnns»nbsp;vt faniftilTlmum Coenæ Domini myfteriunbnbsp;quo vera hæc amp; viuifica communio verilfin’Cnbsp;obfignatur amp; lancitur, ab humanis comnicO'nbsp;tis vindicet, amp; extinólis omnibus in Ecclch*nbsp;Chriftianadilfidiis, noftros animos verbinbsp;radiis illuftratos, amp; Chriftianæ pacis vincul'’,nbsp;deuin(ftos,ita difponat, vt adSacram ilia Mc”nbsp;fam ex Inftituto Chtifti,cum ea.qua decet,nbsp;ucrentia acccdcntes , Corpore amp; Sangui”®nbsp;Chrifti,adcóquc ipfo Chrifto vera fide,San^*’*nbsp;Spiritus cfficacitatc verèpcrfruamur.
LAVS DEO.
REfV-
REFVTATIO LIBELLI
qvem clavdivs de sainctes
MONACHVS EDIDIT CVM HAC infcriptione:
A M EN D o cr RI N AE CALVINIANAE amp; Bez^na de Cæna Domini.
K^nno
'^A.ÏCÏ.A-P.K'U. hanc poëcæ fen-tentiam clegâcernbsp;vfurpac Synefinsnbsp;Epifcopus, in canbsp;quam ad Auxcn-tium Gonfcripfitnbsp;cpiftola,Contcn-tiones amp; rixas innbsp;montera vel innbsp;fludlus fpumofi tnarisprocul efTe rclcgandas:quibus verbis (i-gnificarc voluit indignum fore fi diffidia,quæ 'clilli veræ rcligionis expertes exterminandanbsp;c(Tc iudicauerunt, apud Chriftianos quifyn-ectam Dci cognitionem præ fe ferunt, locumnbsp;aliquem potuerint inuenire. Atque vtinamnbsp;omnes ea qua par eflet fedulitate incum-bercnt,vtdcpolitisfiraultatibus,euulfisodio-tum aculcis, conuitiis perpetuo filcntio con-fcpultis, firmatadenique inter nos ex Dei ver-bo fanâa veréque Chriftiana coniunólionc,nbsp;longe à nobis diircnfioncs exularent. Verùmnbsp;iicfcio an aliquid eiufmodi fperarc poffimus,nbsp;boc præfcrtim tempore, quum fubinde exo-tiantut homines non minus fuæ quàm alio-tutnquictis iniraici, qui calumniis amp; contu-tocliisccuquibufdamfacibus fubieélis,nouanbsp;contentionum incendia pallrm excitare co-tiantur.Eius rci nobis exemplum nuper appâtait in co libello quem Claudius de Sainôtes,nbsp;Monachus quidam Benediôtinus ( ni fallor)nbsp;^aducrfusnoftrösedidit, tot probris conuitiif-qucrclpctfum , vtmirum lit ex Benediétinonbsp;tantam maledidorum copiam profluerepo-tuillë.Prætereà fe contentionis adeb cupidurtinbsp;cffcdcclarauitjVt etiara in rebus coniunftillr-tnisöcvt vinculo quodam ita Deiverboar-^tifl'imc colligatis, diffenfionem elle commi-nifcatut.Nam amp;c Gallicas ecclelîas ait inter fcnbsp;dirtidetc: amp; Caluinum Bezâmque de facronbsp;Cœnæ Domini myllerio fomniat contrarianbsp;amp; rcpugnantiadocuilTc.Id autem dumexpli-cac, ita hanc agit caufam, vt fimul perfonamnbsp;induatSc accutatorisamp; iudicis. Quumcnimnbsp;in ipfa libelli infcriptione profitetur adferrcnbsp;fe examen (vt loquitur ) dodrinæ CaluinianaCnbsp;amp; Bezanæ, videtur ex aceufatorum fubfclliisnbsp;in aliquod tribunal confcendilFe vnde fentennbsp;tiain pronuntiet.Qtia verb ratione lîbi ius ac-quifierit examinandi feripta doôliffimorumnbsp;hominum,ipfc viderit.Hoc certè non animadnbsp;uertit fe dum aliéna cxaminat»fua aliorum iu-diciis examinanda rcliquiflë , quiremipfamnbsp;non popular! trutina, lcd æquis ponderibusnbsp;expendent. Cæterùm iniftoeius libello exa-minando non multo labore opus cil» Quis c-nim primo afpcdtu procacitatem authorisnânbsp;animaduertat,qui non folùm Bezam profein-dit contumcliis,fcd ctiam adcbpetulantcr ci-neres amp; olfa Caluini cxagitat,vt viuis lîmul amp;nbsp;mortuis bellum indixillé videatur’Scdfanènbsp;longé fallitur liputidis calumniis quicquamnbsp;tanti viri gloriæ dernhi polie exiftimat. Eiusnbsp;enim nomen ( fremant licet ac difrurapanturnbsp;malcdici ) doôtilfimis feriptis illuftratum, amp;nbsp;præclarilfimis confecratum monumentis, vi-gebit memoria fempiterna. Itaque Caluininbsp;feripta non alium defenforem, non lumen a-lienum defiderantducent ipfa per fe, nec vllisnbsp;calumniarum nebulisôbfcurari, nec malcdi-€tis vllis obfolelcere vnquam potetunt. Naranbsp;in iis ipfa vcritasvocc clarilîîma fuam caufamnbsp;agit, amp; maledicorum omnium conatus arquenbsp;impetum vi fua propellit. Porto, vt inuaderenbsp;in mortui Icpulchrû immanitatis, ita Bezamnbsp;etiam in certarnen vocarc temeritatis fuir.nbsp;Qui enim totius fcholæ Sorbonicæ turmas,nbsp;quiEpifeoporum cohortes, qui doâorum Lunbsp;tetianorum acicm in campo illo Polîracenfinbsp;noncxtimuit,anpoteritvnius fagittarij telonbsp;inflexo obtufôquc commoucri ; Sed fottaHcnbsp;Monacho magniheum Tbcologi Lutetianinbsp;nomen animos addidit, idcóqucillud in titu-lo fui libelii præfixit, vt quum noU'et fibi remnbsp;elle cum furnmis Theologis, par illis elle fairem nomme videretur. Verùm quis nefeitpa-rum elle Thcologum quempiam nominarijnbsp;nifireipfaTheologum præftiterit ? Qj^id autem magis indignum Thcologo quara ca- |
551 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E S P O N
lumniando non dilTcrcndo, conuitiis non ra-tione difpucareîQuid porro tam abicétum at-qiie humilc quàm^llabas aucupando in ipfis vcrborum apicibus cauillari, atquc infidiasnbsp;tendcrc,quibus veritas fi fieri poteft opprima-tur? Nos verb hoc cfic Thcologi munus amp; exnbsp;facris Literis amp; ex piis maioribus didicimus,nbsp;rcs fanélas amp; diuinas fanôhc amp; Chriftianè tra-élare: interpretationes omnes exDei verbonbsp;dirigere: fidémque in animis noftris ex folanbsp;Dci veritate formate : opinioncs autem à verbo Dci aliénas ex eodem verbo notarc,rcfuta-rCjConuincerefira tarnen vtcum caufa potiusnbsp;quàm cuin homine decertetur. Q^i veto resnbsp;lacras apte fibi exponere videntur illota amp;nbsp;pctulanti oratione, illi non mihi in medionbsp;Theologiæ finu tanquam domeftici verfari,nbsp;fed in ipfius fines tanquam holies irrucrc videntur. Quarc an merito Monachus Thcologi nome afiumpleric, iudicium cfto penes cosnbsp;qui in ilium de quo agimus libellum incidc-iint.Verum fibi vifus cil aliquid nobis mêlions fpci fecillc reliquum, quum in libclli præ-fationc polliccretur fe propediem quatuor li-bros de Eucharillia editurum. Ncmpchuncnbsp;libellum tanquam cxcurforem amp; emilîàriumnbsp;praemittere voluit,vt maioris illius operis cx-pedtationem concitaret,nôfquc ad illud exci-piendum redderet paratiores.Q^bd fi(vt ell innbsp;veteri prouerbio) Iconem ex vnguibus agno-fcercpolTumus, mitum ni ingens aliquod ca-lumniæ contumeliæque monllrumalat,cuiusnbsp;vngues nobis in co libello côfpicicndos præ-buit, vbi vitam amp; feripta probatiffimorum amp;nbsp;dodliflîmorum hominum maledidlis laccratnbsp;atquc infeftatar. Attamcn ne quis cxillimctnbsp;cum temcrcamp; potius animi quodam impetunbsp;quàm ratione amp; confilio libellum fuum cmi-fiH'c, narracionem hanc infcritdc dodtoribusnbsp;Lutetianis , libclli editionem flagitantibus.nbsp;Nam quum hune libellum aliquot Thcolo-gis oftcntarctjhijfumma fcilicet operis dulcc-dinc illcdli,pullulant vt committat excuden-dum. Ille negate arque reludari.quod malletnbsp;opus integrum edi quàm hanc inde dcccrpinbsp;particulam. Inftantcontrà, rogant, vrgenr.nbsp;Quid plura? Monachus tandem l'ua voluntatenbsp;coadus, cclîrt bonorum confilio amp; iudicio,nbsp;hac tarnen lege(inquit) vt fit tanquam hillo-ria exCaluini feriptis coropilata: quod verbum ipfarei veritas ab inuito videtur extor-filfe. Vtenimqui bona aliéna compilant arque diripiunt, exiis qua: veris pollèiroribusnbsp;fucrant ornamenta, iam illi fccleris amp; turpi-tudinis notam contrahuntfita quæ præclarc ànbsp;Caluino feripta Monachus compilauit, amp; innbsp;fuam hanc nouam hiftoriam traduxit,tantamnbsp;ipfi inurunt ignominiam, quantam laudemnbsp;author! fuo compararunt. Sed quorfum ramnbsp;lepida Monachi narratio?Nempe vt intclli—nbsp;gant Lutetian! Theologi præclarè fecum a-âum ellejquod iftis fcholæ Sorbonicæ tara a-cerbis temporibus extiterit frater Claudiusnbsp;qui credo vulcuamp;alacr! fronte tantamiplîsnbsp;vim ingenij amp; confilij lui porrigit, vt antca-dis laboribus ftad! illi amp; débilitât!, dcinccps
S I o A D
in vnius Monachi robore animique niagnP tudincconquiefcant. Is igiturvt viriiim fu*'nbsp;rum pcriculum faciat,nollrarum Ecclcfianin*nbsp;confenfum aggreditur, cumque totisviribu^nbsp;difrumpere conrcndit.Miror autem magnuiquot;nbsp;ilium athletam Sorbonicum non fuilfe deter -ritum Milonis cuiufdam athletae forciflïmrnbsp;exemplo : qui(vt hilloriæ proditum eft)quuir'nbsp;arborera iniedis manibus difcerpcre conatC'nbsp;tur,ab eiufdcm arboris partibus arde inter 1'nbsp;cohærcntibus prchenlus atquc conftriâ“’’nbsp;pœnasdédit teracritatis. Quaeres documti’'nbsp;tum fuit fingularc,non modo nihil vitranbsp;tentandum clFc, verumetiam cauendiininbsp;rcs natura coniundas vnquam diuellercnbsp;dillrahcre nitamur.
Iam ergo tjuia tecum nobis res eft ( Lutetiane) amp; tc in hanc arenam cætcri dod® 'nbsp;res dcfcenderc voluerunt, in qua non tantu”*nbsp;Gencuenfem à qua te prorfus contemn! vider»nbsp;fed etiam Gallicas noftras Ecclcfias infok^'nbsp;ter laceflis, patiarc tuum libellum in nos cdi' .nbsp;turn à nobis quoque confutari. Etconlen^' 1nbsp;neum eft, vt qui inter nos difeordiï feini”*nbsp;difpergere conatus cs,à nobis ipfemutuoC*”'nbsp;fcnlu rcpellaris.
Tria autem mihi in hoc fcripto prxftano^ fufeipio. Primùm confirmabo fallumideß'nbsp;quod alTcruifti,noftras Ecclcfias in Cocnxnbsp;mini quæftione inter fc dilfidcrc : nulliulQ'’^nbsp;moment! elfe quod adfcripfilli ad iftius Wt”nbsp;dacij confirmationcm. Deinde ca omnianbsp;fiobis obiicis docebo in tuis dodoribustquot;’quot;nbsp;que dodrinaitahærerc, vttc tuis concilia“?'nbsp;dis vel emendandis operam date ptxftitef'f’nbsp;quàm noftris perpcram examinandis. Poftf'' |nbsp;mb refellam paucis Sc raodcftè ca conuk'nbsp;qua: tu in noftros non fatis modeftècoicc'*'’' ,
Arque vt ad id ingrediar quod à me pd'” i loco pofitum eft,non alij teftes excitandiI*’nbsp;nbsp;nbsp;|
ad confirmandam Ecclcfiarum noftt*’''’ coniundioncm quàm omnium oculi at4“.^nbsp;aurcs in quibus quotidie verfamur. Vniu^nbsp;Gallia fummo Dei ftiuore amp; Regis noftnF’nbsp;tatcaciuftitia,noftris coetibus diftindaco* 'nbsp;cct: vrbes, pagi, villæ,ipfædcniqucfanin.^nbsp;concionibus Euangclicis perfonant.nbsp;vnquam pratter tc viium in nobis vclnbsp;mum diflenfionis indicium fc rcpcrifleia^nbsp;uit? Ecquisetiam fucrit ingenioadeopt*^!^nbsp;qui fi oculos nullo fuffufos odio nccnbsp;aft'edu perftridos in noftras Ecclcfias connbsp;cerit,non carum fandam coniundionctn^^^nbsp;mirctur ? non ipfa Ecclcfiæ Difciplina gt;P‘^ynbsp;queordine moucatur?Si fidem fpcdcs»n^^^nbsp;mnes vna cademque fidci confclfi onenbsp;mur. Si ordinem intuearis, nollra: eodemnbsp;dine iifdemquc ritibus tanquam cotnpi’^fjnbsp;Ecclcfiaeaptilfimccohaercfcunt.Ec licet nOnbsp;coetus tanquam varij ac multiplices raininbsp;gc latcquc diftundantur, ab cademnbsp;ritatis radice vnus idemque dodrin«}'’nbsp;ad omnes pcrmanat.Nobis omnibus hiCnbsp;eft animus, hæc vna mens vt Dcum 4}.nbsp;ipfius verbo vénérantes,Regis noftri inainbsp;tc omni obedientia atejue honore
-ocr page 361-ÜLAVDIVM MONACHVM.
|
tes, nófquc intra fepca Icgurn ipfius conrin entes,quieti fub earum præfidio viuamus.Qnarc, mi Monache, nc tc amplius delcótcr ca quainnbsp;opinionis errore fingis EccleGarum noftrarumnbsp;dillcnfio, tuos hortarc pociùs, vt fc ad candenlnbsp;nobifcutn Euangclij veritarem recipiant, arque itaomnes qucmadmodiun mon cc Apo-Itolusidcm in fidci doótrina fentiamus. Vcrùm,audio quid obiicias. Allatum eft ad nos(inquis) exortam clfc Lugduni inter Cal-uiiiiftas de Cœna Domini contentionem.nbsp;Qnam ccdo?Ccepcrunt(ais)nonnulli Caluini-ilæab aliis dcfeótioncm facerc, authore Lo-doico AUniano Italo.Sed cur ram facile fidemnbsp;ciufmodinuntioadhibuifti? An quia(vt ait il-le) quodmiferi vokmthocfacilècredunc ? annbsp;Veto quia folent ijqulin eft'utiendis menda-ciis delcdanturjibentcr audirc mentienres?nbsp;lain fl nihil ptæccr auditum babes, infirmumnbsp;fané eft illius tux Ixtitix fundamentum. Sednbsp;addishoc ctiam conftare ex ea breui eonfu-tationequamaduerfus Alamani crrorcs, Mi-niftri Lugdunenfes fparfcrunt, præfixis ipfiusnbsp;Alamani ptopoficionibus. Quid audio, an i-deo Lugdunenfis Ecclefia à feipfa diffidctjnbsp;quod pctegrinum nouumque hominem tuanbsp;Commenta uberudentem non admilcric? quodnbsp;confutatit ? quod ciecent ? Vide quæfo, quàrnnbsp;potens lit quamque magnified vis vcriratis,qu çnbsp;tc noftruin confenfum calumniis appetétemnbsp;eiufdem teftinionium adcoluculcntum edcrenbsp;cocgit,vt mirum fit tc qui malcdicus aducrlusnbsp;noftvosprodieras,laudum nodlrarum prxeo’-nem cxtitill'e. Quod cnim potuit niaius etTcnbsp;coniuuétionis argumentum, quàra ci qtii dif-lidiummoliebatur coramunem omnium no-llrùm concordiam oppofuilfeî quàrn ipfumnbsp;hoftem fortiter rcpulitfc î quàm denique dif-fenfionis inicctain faeem lubito reftnnxifle?nbsp;At, inquis, fua propoluit Alamanus. Quid tü?nbsp;lateot fané irrepere voluillc. Sed adde umnesnbsp;viasitafoilfc obftruôtasjVt quâfc infinuarctnbsp;non repercrit. An ergo difeillu cft Ecclctia,nbsp;qubd cam difeindere, an eueri'a, quod cam e-ucrtcrefitconatus’quidîtu ctiam caluranias,nbsp;lu conuitia,tu contumelias propofuitfi : idcô-nc cenfes noftras Eeelefias ex fanions cuis feri-ptis labcm aliquam eoncraxitlcî diftat, mihinbsp;crede, St longitfimè diftat conatus ab eftcótu,nbsp;tunc præfcrtiin,quum aducrlus Dei veriratemnbsp;infurgit. itaque nc pofthac nobis obicctes A-lamanum , vt Ecclcfias noftras perturbaretnbsp;tempeftatem concitafle , quum ab ipfarumnbsp;Conlcnfu firmillimo tanquam aliquo Icopulonbsp;tonatus eius ftadus fucrit amp; cuerfiis. |
Equidcm,quum cgvcgiæ iftiustuçôbieôfiô-nis ranonem inco , miror maxime quid tibi in mentem vcncric Alamani confutationcm ira-probanci.Ncgatillc eommunicacioncm fub-llantii corporis Cbrifti, hue ipfum Chriftumnbsp;nobis exhibcri in Cœna, atque ca ratione fc ànbsp;vobis penitus abhorrcreproficccur.Nos verb'nbsp;eommunicacioncm fubllanciæ corporis ad-inittimus.Qm fit ergo vt caufam eius qui cumnbsp;vtnfqucpugnat amplcótaris, vt indcaliquidnbsp;inoleltiæ nobisaccerfas? hoecinc cltThc-olo-gumagefc ¦ boccine eft viam munireadpianinbsp;concordiam, ad quam ömncs contendere debemus? Nos vndique Dei minx terrent,vrgencnbsp;vndique calamirates qux Dcum nobis iratunlnbsp;annuntiant,quid nos adhuc ftupidi rorpemus?nbsp;cur non animos àfolitis amp; iriüeteratis viéiis adnbsp;vitam meliorem traducimus ? eut odia altdnbsp;mente repolira alimus perpétua recordatione»nbsp;Aude cnim diccre te hoc tuo feripto non de- 'nbsp;ditïe indicium animi fummo quodam aduer-fus nos odio exulccraci. Nobis ihAlamanumnbsp;pugna vobifeum cftcommunislæquiHsergdnbsp;tuerar te nobis adiungi fociura quàm adueiia-rium opponi. Quæ caufa cft igitut vt in expli-canda Alamani caufa longe tua cxcurrac amp;nbsp;exulter oratio ? Certè quum in hune locum in-cidi, mihi in mencem venir cius quod antedi-xcras(quam apte Lcélores iudicér) Çaluinuiunbsp;imitatum fuifte Labeonem : qui arbiter Nola-nisdeNcapoliranisdatuseftet,aliquantum a»nbsp;gri ab vtrifque erepti populo Roniano adiii-dicauit. Ego verô,Monachc,exiftimo te longenbsp;fuifte illo Labconciniquiorcm,qni non voca-tusjfcd te ipfum inferens amp; intrudcns,non arbiter fed litis fuafor, non aliquantum fed to-tamveritatis pofteftionem nobis eiipercvo-luifti. Excute quæfo omnes iftos fumos qui tenbsp;verum incueri non finunt, amp;, fi me audis, nenbsp;pofthac vnquam tuam opcram colloccs, huenbsp;id agas fcrio, fiuc finiulate,in approbandis aiitnbsp;defendendis iis qui non tantum n.obifcum,fcdnbsp;ctiam cum vobis ipfis pugnare videbuntur.nbsp;Illuccfcct aliquando ille dies quum difcullànbsp;errorum omnium caligine caquæ funt internbsp;noscontrouerfaj ex Dei verbocomponentur;nbsp;Nos interim caueamus nc noftra culpa ntfan-diilli errorcs quos hoc tempore Satan vbi-que diftundlt, aliquo modo in nos influcre-poftint. lam quod Alamani coiifiiratio co tibi minus arridet, quod (vrais) licetfubftanciæ nomen inculccmus, femper ramen adfidci ima-ginationcm rcuoluimur,amp;fubftantiæ à nobis, reraotæ vmbram tantum cogitatione fcbla-mur : nihil aliud hac ratione confirmas nifi tcnbsp;vim eftcAiimque fidei vel penitus ignorarenbsp;vclfiraulatè rccicere voluifle.Nam quid tibinbsp;fit fides ,ncfcio .• nobis certè fides à nuda com-prehenfione quàm plurimùm diftat, nihilquenbsp;commune habet cum ilia tua imamnationc.nbsp;Eides non vmbtani lomniorum hominum fe-ttaturjfedtotavetbi Dei luce perfufa eft: nonnbsp;in vana hominum cogitatione voliiat, led innbsp;Intimo cordis fenfu radices agit atq; propaga-turmon opinionis leuitate dubia voluitur,lednbsp;in Dei promiflione tirmilîimè recumbit. Itaque minime ad imaginationem reuoluimur,nbsp;nee vmbram fcftamur,quum certa fide in coe-lum vfque eueóli vera carne Chrifti fpiritiiali-tcr perfruimur, vt ca foucaniur in vitam æter-nam: quæ fententia qiium fit foie ipfo clarior,nbsp;quumtota fit haiifta ex fonte purilfinio verbinbsp;Dei, quum in ca nihil tortii, nihilambiguum,nbsp;nihil alienuiïi ab analogia fidei reperiri pof-fit, mirum eft fane cur à vobis tanta aiiinji confnbsp;icntionc vexetur. Affirmât noslumos vcndc~ |
RES PO NS I o AD
|
re, qimtn tarnen doólrina rioftra in apcrto Dei veibo tanquam in clariffima luce vcr-fctur. Ac vcrtra hac de re fcntcncia ( vt poft-ca vidcfaimus ) toe .erroruna roendacioruin-que tenebris obduóta cft, vt minime à vel trisnbsp;doftoribuSjHcduin ab aliis,conlpici arque có-prehendi poflit. Aio igiturjmidoótor,fumumnbsp;cos vendcre, non quibus illuxit lacra Dei veritas , fed potiùs-qui fabulas vcritatisloco fc-ôtantur quodtibi vfuucnilleaniniaduerti,cinnnbsp;in aliis lorisquamplurimis, tum ctiara co loco vbi canis Æfopici fabulam (lie cnim libel-lum tuum variis refertum mcndaciis fabulanbsp;decebat.) nobis tecitafii. Tu inquam in re taranbsp;graui» taraque feria,agens de facra coniniuni-cationc eavnis Chrifti, nondubitalli lîæilitu-dincm Canis aliquid carnium vorancis ineptâ,nbsp;profanam jhorvendimque vfurpareî Quas tesnbsp;agis Monacheî Line tandem res hæc tibi ido-nca Vila ett in qua fie ctiam luderes, vc factumnbsp;Cüsnæ myfterium Gani fruftulum carnisorenbsp;gcllanti confeircsîVosappéllo,Th,eologi Lu-tetiani, quibus hic mirificus dodtor libellumnbsp;hunc(vt aiQpcrcurrenduni dédit,vt veftrçap-ptobacionisauthoritate niteretuiiVôfne adebnbsp;pcrcurrenics ac piOpcrantcshiinclegiftis, vtnbsp;hune canem Æiopicum in vialatrantem nonnbsp;audicritisî non abigcndum curaucritisî non i-pfum canis dominum obiurgaucricis ram im,-pudentet rebusdiiiinîsobftrepentem’Tu vetonbsp;Monache, qui theologum te limul amp; biftori-cum agere profitens, cedo , vtrum hoc loco ¦nbsp;,præfticiftii Thcologumne, qui tam indignenbsp;theologiam tradas vt cam pene canibus la-ccrandamobiiciasîan hiltoricum,qui recitan-dis fabidis opéra infumisîqubd fi te ilia tanto-perè canis iimilicudo delcrifac, quid cil curnbsp;earn tibi ipfi non accommodas ? quis cnim tenbsp;cani vcnacico lïniilcmnondixcrit,quujm tanta auiditate in feriptis Caluini cxcutiis,amp; dc-fixis oGulis omnia perueftigas, omnia odova-ris, vc aliquid arripias quod in calüniam trahinbsp;poilit?Vcrùm quàm parum profcccric tuusillenbsp;labor,facileiudicabunt ledlores,qui melius Cenbsp;fyncerius feripta aliorum examinant» Namnbsp;quid eft ijiiquius quàm variorum locorum ri-uulûs confetlari, ionccin veto cius rci de quanbsp;agitur non videreî Cécics millies verbis quaranbsp;niaximè fieri pocuit cxpreffisamp; di'ucidis luamnbsp;Caluinus aperuit de Cœnæ myllerio fenten-tiam ; quorfura tu in rc tam plana de facili ali-quidconcorcum,amp;,vtaiunt, nodumin feirponbsp;quærisîQninetiamilliipfi loci vtcunqucàtenbsp;corrofi ac concifi adeo Line faciles,vc aliis ta-centibus tciplum confutarc videantur. Laquenbsp;hoc vno verbo dicam, te nihil minus quàm idnbsp;quod probandtim all'umpleras cfiecilfc» Hæenbsp;cnim elt piopoficio tibi confirmanda: Calui-nuin de Ccena: facramento puguanciaamp;; contraria ptotuliirc ; idqiie maxime quod modonbsp;aic,raodô negac nos lubftantiæ corporis Chri-fti elle participes. Ifoc vt doccas, varios locosnbsp;in medium adducis, quibus Caluinus mine denbsp;fubllanciacarnis Chrilli difierit,nuncdeipliusnbsp;cifeótu arque virtucc. Inde colligis Caluinumnbsp;àfcmetipfo longifliinè dillcnfifie» O acutumnbsp;hominem : quis cedb tibi concelTçrit euffi Hf'nbsp;gare carnis Chriili fubllantiam, qui ciusdotesnbsp;amp; fruélus eiiarrat ? Confiât cx,iis ipiis iocisnbsp;quos collegilli(amp; inaxicntqgt;ag. vbi feuten'nbsp;tiara fuam cxplicat apcrciihmè; CaluinunU''nbsp;firmarc veram fubllantiæ participationeff-Profer igitur aliquem locum vbi eainipfî'”nbsp;neger, ffîc autem hærcs -, amp; tantum conieöH'nbsp;l'isduccris.Concludis ramen ce in feriptis Cafnbsp;uini hanc çontrarietïitcm rcperillc, quodeot-poris Ghrifti pro nobis crucifix! participatin'nbsp;liera modo aftirmat cflé realem , amp; lubfttin-tialcm, modo fpiritualem. Sed fi nulla tl'nbsp;b-i maiot occurrebac contrarictas, non vid^®nbsp;cur inde fumpferis libellj conficiendi occali®'nbsp;ncm. Ha;c enirajini dodlor,fi rcra.propiusiH'nbsp;tuearis,apcè inter feconnccluntur: perceptif'nbsp;nera fubllantiæ Ghrifii realem ac veram,amp;t'a'nbsp;men elfe fpiritualem : quod vclà cuisdoCloti'nbsp;busdcbucrasdidicilfe. Tancùm cnim abefl'’^nbsp;rcali fpiritualem manducacionem oppûnantinbsp;vt vtranque ctiam GOniungantiamp; quidem pH'nbsp;tiftimùra quotics agunc de piorum mànduca'nbsp;tiônc.Sic cnim Caiccanus:Dicûc,inqiut,Thf^nbsp;logi corpus Chrilli funii in Eucharillianbsp;tualiter de eredendo. In hoc autem erras qnua '¦nbsp;vocabulo rcalis amp; fubfiantialis idem tibi 1'quot;nbsp;gnificare vidcntur,acfi carnalcm Caluinus di-xcritd'pirirualc idem quod vmbratilc dcphtiH-tafticum ,quod tarnen longe fecusefi. Vbitl“'nbsp;cnim veram amp; fpiritualem perceptioncninbsp;lus alï'erit, interim tarnen carnalcm Sc cralfai®nbsp;arque adeb imaginariam negat perception^”'nbsp;Hic autem, amp;ineacharcula quara ante aliquot annos aducrius fidei nofirç eonfellîonc”'nbsp;diuulgalli, quæris à nobis qui fieri polfit 'Cnbsp;nosin terra exiftentes corpori Chrilli quodi”nbsp;ccplo ell re ipfa comraunicemus?Sic ego vied'nbsp;fim re interrogabo,mi doclor,ccquonam i””'nbsp;do fieri exiftimctis vt,quemadinoduracfedi'nbsp;tis,panis fubllantia depcrcuntc,amp;remanent*-bus fobs panis accidentibus, vcruin corp”*nbsp;Chrilli pro nobis crucifixura, quod vifibil**‘^nbsp;ell in coelo, inuilibilitcr etiara iatcat fub p”^'nbsp;uulis illis panis accidentibus , ac vefito o/fnbsp;mandiicetur?Vos præfidenti voce refpondetb)nbsp;ilia omnia cffici lingulari Dei potentia Sc p*quot;fnbsp;ter ordinem naturæ.ltaquc idem refponfun’/nbsp;nobis,fi placet, habctote.Nam cum Ainbroi”^nbsp;exclaraamus,Quid hie ordinem naturæ req”*nbsp;ritisîld de quo agirurmyltcrium cfi,amp; nolh”®nbsp;fenfuslongéfupciat, quo fit vtpcrccptione*”nbsp;veri corporis in coelo remanencis alfer^*^’^^nbsp;fieri arcana fpiritus fanbli virtute,qua resloC*Snbsp;diftantes facile coniunguntur.Quid in hnc h*nbsp;tentia ablurdum adeotibi vidctur vtnos***'nbsp;numcris laccres contumeliisPSiadconfitn*”*’'nbsp;dam veilram fcntentiam,quæ tarnen cuniP^'nbsp;verbo tepugnat,non dubitatis ad Dei poteft^nbsp;tem recurrere: cur non illam ipfam poten 'nbsp;tem vfurpabimus in hac notlra fententii^^nbsp;amp; verbo Dei nititur,amp;: conuenit Sacranien*°nbsp;rum rationi?Deus,inquis,potcftcfticereVtC”nbsp;pus Chrilli limul mancat in eœlo vilibil**’’^^’nbsp;èlt; ad nos inuifibilitcr defeendat, atquc i”nbsp;noftrum iniieiatur. Atqui hoc Sc veritatinbsp;poil** |
|
poris amp;; fidci analogiæ répugnât. Nos autem all’cciinus Deum prællarc,pofte virtutc fui Spiritus vt corporis Chrifti in cœlo manentis h-mus fpiritualitcr per fidem participes : quanbsp;Icntciitiaamp;corpori fua naturaproprietafquenbsp;fcruatur, amp; omnia fidci analogiæ refpondent.nbsp;Quid quod illi ipli doólorcs fcholallici quo-Afiti'j. ticsdillerunt de manducationc tantum fpiri-Par. titali,docent corpus Chrifti ctiam in cœlo manbsp;’^^'^^’dlidelibus co tnodo pcrcipi polFc? Curnbsp;urit/' ‘¦'^0° tanquam in re noua (Sepenitusinau-Jiil. ditatragicèexclamas’Si tantum poteft fides vtnbsp;‘«.1. ctiani line Sacramento in cœlum ipfum afccn-dat vt Chrillo fruatur,an non idem potius prç-llabit quum ab ipfo ctiam Sacramento fultanbsp;nouas vires rccipietîAn cxiftimascbSacramé-tâ inlhtutaefte vt Chriftum c cœlefti gloria innbsp;tetram dcprinaant,ac non potius vtanimos nonbsp;llroscx infiinis terrenifque rebus ad cœlumnbsp;vfquc ecu quibufdam gradibus attollant î Tunbsp;Veto, quicorpus Chrilli fub panis accidenti-hus qtiærcndum eftcdoces, explica nobis ra-tionemquainde corpusChrilli vlque ad ani-mumnoltrum penctrer, amp; ab co verè perci-piatur. Nonne dices fide opus elle quæ Chriftinbsp;corpus apprehendat, amp;inaiiinii quah intima,nbsp;vifcerattanfmittat; Agnotees enim vt cxillimonbsp;hæc tui canonis verba ; Qutim ad reucrendam |
... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I - Zquot; -.Znbsp;hanc fententiam cohærcntem cum Verbo Dci,nbsp;càmqueagnofcc,vt vetaro,vr certam,vtabin-finitis quæftionum Sedubitationum fluôlibns,nbsp;quibus veftra tranflubllantiatio obruirur ,;inbsp;ucrfani, amp; tanquam in portu quodain tutilït-ino conftitutam. altitre cibis fjiirirnaUb Mfatiiindif nfiei-idis ¦, facrli i Jill,. Deituicorpia far/gumemßde reß’ice-,mentcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i '’“'-cor dgt;tge,cordismamtfi'/ctpe.Q23: qünmica fint,cc- i f“’- do.ctir non petciitfidcsainplecti corpus Chrinbsp;lliæqnt in ccclo mancns, arque in altavi pro-pofitum aut in os inicóturn? Si vim fidci nacu,-liinquc pcrpcndis,nullis illa locorum finibusnbsp;circunfcribi,nullis fpatiis tervninari,nullis in-rcruallisdifitingi poceft: fidem non temporisnbsp;viciflitudo interrumpit,non impcdit rerumnbsp;ablcntia. Res enim diftantcs coniungcre, ab-Icntcs vifü facillimè nobis rcprçfentarc poteft.nbsp;Itaquequum edoótafit à verbo Dei, corpusnbsp;Chrilti in cœlum fublatuni elfe, ibique vfqucnbsp;addictn nouiftlmum contincri, iam non répit humi,nee lub vaniselerncntorurn accidcn-tibiis dclitcfcit, fed crccla fanchi Spiritus vir-tntcin cœlum ipfum pénétrât, ibi commora-tur,ibihabitat,ibihçret atqî ex Chrilti corpore vitam hautit quam inanimos noftrosin-fn'idat.Q^am tem dum limilitudinibus ex Sole acfonte duôtis cxplicamus,tu,homo facctc,nbsp;niorc tuo iocaris,atque obiieis tiltulas à nobisnbsp;componi pet quas Chrilti caroad nosvlqucnbsp;dcHuat. Atqui non état iis fimilitudinibus il-hidendum quæ palfimin facris literis occur-runt.Refutanda potius état profana illa Tho-nix lintihtudo , cui quum magis placèrent canbsp;quæ ex piltorum lartorûmque oflicinis depro-muntur, quam tpuod defluit ex fonte,præclaranbsp;hac fiinilitudinc, Cœnæ myllerium exprelïît.-‘'»maç ipecies panis(,inquit)clt fignum corporis,ficutnbsp;'ï'lü.c. inpallillo lunt occultatæ carnes ; quo nihil i-l'tptius dici vnquam potuit, nihilabl'urdius,nbsp;nihil indignius.Quare,dehne tandem cauilla-rnlaccilat omiiis contentionis Gupiditas,lilcatnbsp;lualcdicendi libido, locum luum veritas internbsp;nos üühneat ; tpiin potius expendc nohram Sed iam longius progrclTa cft oratio quant inftitucram. Non enim de reipfa niihi hoc loco dilîercndum cft, quod nccipfé doétor Lu-tetianus fecit in fuolibcllo, fed tantum rcfcl-Icndafucrunt argumenta, quibus illenoftrantnbsp;le dilTenhonem confirmalï'e confidebat. Ita-que concludatur hic locus quem primo loconbsp;tra(ftan,dum lu(ccperam,nempc nollras Ecclc-fias nullis diftidiis inter fe difcrepare, ricqucnbsp;noftram doôtrinain quæcum tZaluini fcriptisnbsp;conuenit, aliquid repugnansaut coniranumnbsp;continerc. Iam ergo accedo ad Icciindum capurno-ftræ difputationisjin quo mihi confirmanduin cft ca omnia quæ Monachus nobis obiieit innbsp;iphus doôtrina amp; Thcologorum fcholaftico-lum fcriptis polie reperiri. Obiieit Monachus nos in Cœnæ lacramé-to nobis iphs non conftare, tergiuerfari, perplexe loqui,atque adeo contraria Ôc repugnan tia aftrrmarc ; quæ omnia fiilfa clic paucis do-cuimus.Ego verb dico Icholalticos doiftorcsnbsp;in hac ipfa Eucharilliæ quæftionc,in tanta va-rictatcacdillcnhonccllc conftitutos,adcôquCnbsp;inter fc confliébari.vt cui parti alîcnriaris,nulla rationc difpicias. Di'^e^ iplorum dotlrinaninbsp;elfe ambiguam , incxplicabilem, innumerisnbsp;quxftionum nodis illigatam, quæ controucr-fiis exeitandis potius, quàiu hdei connrman-dæ inferuiunt. Dico doftorcs Scholalticosnbsp;Theologiara ad inanem Philofophiam redi-gentes ( quam Tertullianus hærclelt;yn matremnbsp;mcricó nominauit) cam ab aperto Scripturænbsp;campoin horridaöc fpinofa argutiarumdu-mctacompuliH'c. Telles hint inhniti quæftionum libri, in quibus totlc difticultatibus in-uoluunt, vt fe fuo acuminc compungentes, i-pfas quællioncs implicate potius quam explicate videatur.Exillis igitur omnibus quædamnbsp;delibafte fufticiet in hac de qua agitur qucllio-nc : idque in Monachi noftri gratiamjqui quunbsp;fuum libcllum tripartito dillribucrit, placetnbsp;candem hanc felt;|ui diuifionemmcmpe vt primo loco agamus de ipla manducationc corponbsp;ris Chriftiitum de corporis præfcntia; poftte-mb de expoiitione horura vcrboriim Chrilli,nbsp;Hoceficorpits tpæ omnia quam facile,nbsp;quam apte , quam vere, quantbquc conlcnlunbsp;fcholallici traôtaucrint,operæprctium cft connbsp;liderare. Ergo vt de corporis Chrifti manducationc agamus: ptimb quærunt fcholallici vtrum verum Chrilli corpus quod pro nobis crucifixunbsp;ell,inEuchatiltia conreniii manducetui. AfHrnbsp;mant autem I.ombardus tx Gratianus in quo -rum Icntcntia fcholallici frequentes cunt.Scdnbsp;quum cis ncgotiu facelleie viderettii Augulli-nus his verbis, Nan hac corpus auod^tdens mâ-d’Acat-iiri eslii, nec bibituri ettm/angitine sjitnw iu-ß{rtrM?!rij r/ie cruedigent : vilum ell Lombar- |
^^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD
do amp; Gratiano rem totam explicate, adiedtis fiacramentum corporis (fijri^i, illiits videlicet quibufdam verbis quæ ipfi Auguftino attri-Luant. ipfiim quidem non ip/um, ipfum inuifi-
Aug. ia biliter^non ipfum vijibiliter.''(erba autem Augu-rfsS. ftini fie habent, Sacramenrum aliquod com- / mendaui vobis,fpiritualitcr intclledtum viui-ficabitvos.Quæ qiium animos noftvos a cralFanbsp;amp; cotporaliad fpiritualem manducationcranbsp;tta^ucant, noftram exprclFc confirmant fen-tentiam. Verùm fcholaltici, quibus fpiritualenbsp;nihil aliud eft quam Inuifibilc, alium ac planenbsp;contrariuni fentum fucrunt fccuti.Icaqucdua-biisillis duftionibus vifibiliter amp; inuilibiliternbsp;tanquam foflaamp; vallo fuara doctvinamcir-cunfeptara itamuniunt, vream nullis obic-étionibus patere arbitrcntur.Dura autem illosnbsp;planis Icripturæ verbis vrgemus, dum in cosnbsp;veritatem corporis Chrifti,dum eins in coelumnbsp;afeenfum tanquam tclafortiffima contorque-muKtefugiunt illi,amp;vt in arce tuti(fima,ira innbsp;ilia diftindtionc vfibihter Cr inuifibiliter lati-tantes,ibifuædcfenfioijis omniapræfidia có-ftituiint. Ipfam porró diftinctioncm tamob-feuram ateque imperuiam,toc interpretationunbsp;nebulis obuo!uunr,vi dum cam cxpoi«jnt,ipfinbsp;qaropè inuiiibilcs fiant. Hue tarnen redeunt vtnbsp;cralliftimam corporisChriftirnanducarioncmnbsp;fingant,hoc tantum excepto quod cam negantnbsp;vifibiliter fieri,nempe ab ipfo fenluoculorumnbsp;conuiifti.
Sed videamns quàm lint confiantes in ca fententia tjuæ aftirinat ipfum corpus quod pronbsp;nobis crucifixum eft, in Euchariftia conteturanbsp;manducari.Ccrtc videtur huic lentenriæ renû-tiarc Lo mbardus,quLi ait, Q^tuorfuijfefigurainbsp;hui’/aficramenti,facrifci'i Aieichifedec, manna,nbsp;agriu Pafchalem, (j/fanguinem quiprofluxit de latere C'trts'ii. Quam fententiam ainplciftitur A-ftefanus,amp; pleiiquc alij fcquiintur.Ex quo ap-parcr(nifi figuram cum tcipfa confundas que-,nbsp;admodiim illi faccrc folent) cum Chrifti fanguinem qui de ipiitis latere profluxit,aliutn i-plis videri ab co quern in Saevamento conten-- Lomb.4 turn pcrcipi cxiftimant. Nee minus aperte illenbsp;fen.d.9. ipfquot; Lomb.idcm aflererc videtur alio loco: Sanbsp;adde.de cramentaliter{iric'^mt')fumiturproprium Chrislinbsp;con^ d.2,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Spiritualiterfumiturlpiritualis Chrisli ca-
quidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptoprium corpus à fpivituali fecer-
Miflj. nir.Huc pertince tju.od in fua Milla prccari io-Icnc, Pquot;tquanuncfiectegerim'is,rerum veritate Sed nihil m.i'gis inexplicabile videtur fris verbis quæ apud Gratianum extant,nbsp;Duphetter mte'dtgiturcaro ChriPii Cs^fanguts, velnbsp;jptritualis i'.la atquediuina, de quaipfe ait, Caronbsp;meaver'e efcibrtscirfanguis meus verc efipotus,nbsp;SiC.JPel caro qusi cructfxa efi, (fifanguis qui pronbsp;Can hoc rnultis efiufts efilancea.'c.z à\w\oco,Caro etus e(lnbsp;^ir nil sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z
quamfiri/tapants opertatn tn facramento accipi-ni'ts Cf fanguts eitt-s quemfub vint jpecie «F fapore potam^ts, caro videlicet carnis, q- fariguis Sa-cramentum 0(1 fanguints. Carne Crfanguine v-troqt^e inuifibilt,fpirituali, tntelltgibtltfignaturvi-fbile Domtninoilri left Chrtiii corpus or palpa-bile, plenurngratia omnium vtrtut'i (y diiana mate si ate Ax.c.m , Cœlciiispams qut Chrtili caro efi,nbsp;fio modo vocatur corpus Chrtslt, quumreuerafit
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
vifibile, qHodpAlpabi'e, mnrktile-, in ertteepcß:inigt; vnquam explicaucric quàm hic noJusnbsp;fcholafticos cxcrcuic, dam vcl rcdtinii huiüSnbsp;dcncciitiæ fenfum a0cqui, vcl repugnantiad^^-clinare tludaerunc ? Hue tandem euaferuntvcnbsp;dicevent accidentia panis appcHari corpusnbsp;ChrüHjCo qiiod iplms corporis hnt fîgna,quxnbsp;Lombardi amp; Glodæ interpretatio apudfcho-lafticos obtinuit. Atqui non aduertuntcaim*nbsp;contextu eirc pvorfusalienam : Carne {inquit)nbsp;imttßbili fignatnr •zgt;ifthile Chri^ii carpns, Qauranbsp;atitem accidentia line vifibilia, dicendunifO'nbsp;tins fuilict carne viGbili,id cft accidentibusvi'nbsp;libilibus figniheari inuifibilcamp;latenscorpusnbsp;fub illisaccidcntibiis. Itaqac,mi Latetianedonbsp;«âor, ex tuoriim feriptis rem nouam ôcadi®'nbsp;randam colligo : id quod inuilibilceft, vidcri:nbsp;amp;quæ apcrtiinmè videntur, clTc inuilibilb^nbsp;quod quàm apte coliærcat,là ita vidcbiturjC.s-plicabis , atquc ita ex Æ’.opo , cuius fabubi*'nbsp;nuper decantabas,fies Oedipus. Quid li aüten’nbsp;bac fua incerpretatione nollram lententiaiquot;nbsp;fcliolalliciimprudentes confirmanteDiiwnbsp;nim aircrunt accidentia panis amp; vini vocar*nbsp;Corpus amp; fanguinem , quoniam corporis gt;'¦nbsp;languinis ligna funt ( fie enim Gloll’a, /(jn'nbsp;Chrtjh corpns,td efî--gt;fivp^ificat)i.-^gt;i[à. aliud iîbivO'nbsp;luntquàmlua repudiatain noftram diiccdti^nbsp;fentcntiamîNulla enim alia rarione noshxi'^'nbsp;ticos facramcntatiófque proclamant,nifinbsp;id ipfum quod nunc afferunt docemus : net”'nbsp;pc Sacramentis hoc circ proprium, vtfis'’^,’nbsp;rcrum carum quas fignincanr nominanbsp;tur.Cur ergo fe nobis adeb prarbentimpL^^'nbsp;biles? Si voluntaccidentia panis nguratè i’F'nbsp;pcllari poU'e corpus Chrifti ( cum quo rain'-’’'nbsp;nullam fimilitudinem habenej curnegantp^'nbsp;ncm ipfum vocari figurate corpus, quern cot'nbsp;pori Chrifti fignificando conftatapcilîiaièc‘’'nbsp;ucnirc ? Sed de eo fatis multa. lam cnimadnbsp;liam ipforum quæftioncm acccdcndum ,nbsp;Non minus eft pugnæ cotcncionis i»nbsp;cxplicanda difficultate : vtrum corpus Cbs*‘ *nbsp;in Euchariftia contcntum,ore corporisnbsp;tur, amp;in vcnrriculuin dciiciatur, an verbnbsp;fide ac folo animo pcrcipi debear.
Fide tantum percipiendum cftchtcci»quot;^*^^ re videntur:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^p.;
Corpiis Chrin:i-,fide,'niente,C^ hansïninti^tit^ p.' hemmesfamitnr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘’Ï'
Quod vijibiliterin Sacramento fumitnr-, nt tp Cquot;',; verträte.Ipiritualiter mandneatur bibittif- ^5'nbsp;b’quot;t cjtiid paras dentesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ventrem ere^‘
mandacasii-
Credere in Chrislum, efi mandneare , vitiam.
Chribîifaneuinem bibimtts credentes, 'N0 in:e pants efi qui vadit in corpus ,fi‘^p)'',,nbsp;vita aterna-cjut animanosirafiubbiantiam
In dlo Sacramenta Cbrtiius efi, non erngt;
Quum ad reuerendum altare cibisfiidt!tti‘'' Catiandus afeendts , (derurn Dei tut coivusji^^ ’ igt;’.
jptce, mente continge,cori:as rnanujfieipe.
nus autem : Falfifimum ç?(inquitj
Lom’0.4. feii.d.8.
De con. fer. d.i.nbsp;duplici-ter.
Cil ou id diciniiis,nbsp;Ibid.
C L A VDJ V Kt ’M Ö K A CH V Mgt;
Jli eorpuràliterfumi, lt;}uoniamßiritudltt'ei‘'amp;neti feretpiendo fed credendo dtcudt Theologicbrpus'nbsp;Chrisîifumtin Euchariaia.Etaiiolocoinbsp;corporalù non matîicat ChriPlinbsp;at^Hs,!juanHis conter at fderament aiesßectersßednbsp;furitualii mandueóüo-iyuapér animam ßt,adChrinbsp;^li etmem in Sacramento. exislentemßertingit.nbsp;Alij verb exiflimant corpus Chrifti ore'qui-dcni fumi, fed non in vcnrriculum deftende^-Clo.inc. rc.Sicenim Glofla apud Gratianum,^^«!?» ci-'«ib ini'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentibus attiritur,tam ato in coe-
ictrt. de ^tnrapiturcorpus Chriiti. Et co loco fuse opi-«nCd i. nioncs contrarias commémorât. Eodem auté in Ca. fcnfii Durandus 3.\z,Cerpus ChriPlt de oretranß^nbsp;pinV'''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deßnereprafentiam corpofalemi
buiand '^^’t^tientejpirituait, '’'biio. Sunt qui exiftiment corpus Chrifti dcfccn-'^^141. dcrcin ventriculum, modo tarnen fpedes in
Alij poftremo cefent corpus Chrifti omni-'7.ir.i, ' ‘1'^iici in ventrióukirn,amp; ibi tandiu manerc Ricliird. qnandiufpccics permanent,quam difputatio-’dift.9. iicmvidcre licet apud Gratianum in horuranbsp;cxpofitione : Silt;yuis per ebrietatemnbsp;£gt;icharisitam euomuerit, quem locum ffchola--n.i. Itici fané quàm fordidè exagitant, difterentesnbsp;quatenus corpus Chrifti cenfeatur efte fubnbsp;î’ù^^’-''i^ntibiis per vomitioncm eictlis,
Sed an etiam corpus Chrifti frangatur'iSc 'biityj fitntibusatteratur, fummadillenfioneab iif-''decöf, dem difputari folet.Non frangi apparet ex hisnbsp;ib. quæ fequuntur.
^'«nf yuando manducamus,partes de illofa-il.qui '
‘quot;«due. -d famente non ceneißus, non conßatbts, non di-in tifus,tnrequot;eraccipttur,
ManMcatto corporalis non maHicat ChriPli ’•Tt.i.cquot; ^'’'''^‘^^y^ftanuts conterat Sacrametalesßectes,(ßt^-1'^pud Quidam exiftiraant nihil verc frangi fednbsp;Foinb.I. täntum vidcri,frangi, amp; mirabili modo vbinbsp;nihil ftangitur fieri fradioncm. Alij verb do-’Ptjcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpus Chrifti frangi,tarnen cxiftcre non
lbid.5 «v ’^‘oifum. Alij,amp; mco quidcm ludicio , meliùs cxiltimant fubftantiam panis frangi, atque itanbsp;ttanfl'ubftantiationcm improbant. Vulgo ta-«¦4Lquot;'f’^î^uthoritatc Lombardi duéti, opinanturnbsp;^bifup, P^irtitionem fieri in folis accidentibus. Con-ttà verb Corpus Chrifti frangi amp; dentibus at-teti verbis apertiffimis Papa Nicolaus amp; fy-*^odus Romana Bcréga'rio eredendùm tradidit in hune mod'.im;
Confoeor eandem fidem me tenere tyuam Do-
'f ilaSynodusauthoritaté Euangelicaamp; Aposioltca t Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
• cr vtnum tyus in altariponuntur, poßconßecratio-/: I pus Dommt noslri lefu Christi eße, ißßenßualuer t knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filurn Sacramentmn fed in veritate manibus
A' facerdotum trablari, fi-angi, (ßßdelium dettbus at-V tert. Qnibus verbis perindc ac plagis quibiif-dam doctores irrctiti,nunc in hanc,nunc in il-lani fetuiitur partem, vt aliquod etfugium in-'.‘’KT.r oeoiaiK. Caictanus alios fequurus, æit Beren-¦ ¦ Kc.5, garium eiufmodi confeflioiiem edidiffe in dc-tcllaiionem fui erroris, vt feilicet ita magis fc
’?'«nC
’•¦lp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
*«reag ’”)«ƒ(ƒ(ƒ vtmrahilu Papa. Titcolaus cz hacfan-f ^aSynodas aathoritaté Euangelica amp; ^poïioltca ¦ tenendam tradidtt.,tnthïyuefrgt;natttt,fitlicetpanem
1 , wn nonfol'am[acrame»tarn.,fed ettam zermn cor-
ab^daliefiumcfleprofitereturHdcil, Beren- ” gatiUrnfölCumdixilRsnéfelfum/diccrct.Plcri- ,nbsp;nbsp;nbsp;,
que in h^id^SÖnRflïonern infürginit Gcis coni^ tumeliosâNam Artéfanus earn vócirt exccflï., fumih. r.quot;nbsp;uam, Glöfla vcrô'hyperbolicam^pfle'àit'amp; ve^ part. J jj.-.'nbsp;rîtâtem excedére, id eft ( fiquidcm Cföira alia '^‘•i7-ar.iCnbsp;itKerpretàffônc opus habet) iTfcntÏt'nni fuillcnbsp;Berengarium : quod'don tantLiltiK-B^VcngaTioj reng.nbsp;fed amp; Nicölao Papx atqiie adçô roti Synolt;lö^Ib.c.vtrSnbsp;fortaffis audaGiùs impingiT. ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;'fubfigu-
Tu verb, quid fcdcs’quid in noftris cxàmi--.dî’ nandis diutins irhmoraris'? tui contendunt ac’ ‘'J'’nbsp;tantùmnon digladiancur, iâmqùçadeb men-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
dacij cohtumcliainto'ntiit,cùr non pacificatof accurris?cur nó te mcdiumintevpöiiis? a'ri diili'nbsp;tius ferre potes vt qUod à Papa di^atum.quöd,nbsp;à fanéka amp; generali Synodo ( lt;|iiani' errare'.nbsp;non poifc dicitisjtradituin amp;r firmarnra, quodnbsp;deniquein.jpfos canohesVanquam iii veftruranbsp;facrarium relatuin eft, erroris alicuius adeó-que mendacij infiniulcciir? PræcCréafi vos ipßnbsp;veftraimpröbaucrftisiquidficicnt qui'à vclîtanbsp;fententia difiunguncùr ? Nam Jà irtrerprcratid»nbsp;quam verbis nôn .Bcrcngàrij fcdSyiiodiRo-nianæ ecu fiicum alicjucni alünitis, adeb ridi-culâeft,vt noh pàrûin etiam coniicllat camnbsp;quain vobis folis vendicatis interpfetandi au-thoritatcmiQuûm cnimilium canonemage-rc dicitis defraôHonequæ fit tahtùni in Sacramento J nonautem in ici veritate, idquidcmnbsp;non cft exponefc fed vei borum fenfum amp; vernbsp;ba ipfa inuertürc;.Sic eniin Synodus tradidit fnbsp;Berengario, amp; crédendam firmauit, Véram rnbsp;corp as DotntninôPirt I eßt Christ ßeißialiternbsp;ßilarnSacramentum ,fedin veritate manihuifa-’nbsp;cerdotam traPtari^frangt, ßde/inm dentibtts at-\.nbsp;ferï.Noùam ergo’,interpretationcm medicare,',nbsp;necanipliusfquod cuidoôtorcsfaciuht) fuc-cenCeas Berengario ; quandoquidem coaftusnbsp;diftatæ eiufmodi confeiîîoni fubfcripfic, quanbsp;dum polteà percùlfus rci abfurditatcreuoca-retjtcftiscft Lanfrancus arque ipfaRomana Lanfraiiinbsp;fedcSjquàm indignis modis fucrit aceeptus. aduerf.
Addam poltrcmo quæftioncm aliam non minori concentioneincervosagitatam,vtrumnbsp;etiam improbi corpus Chtifti manduccnt.Eosnbsp;non manducarcifta quæ fequuntùr figniHcat:
QyßdißcofdataChriiiofion man ducat carttern eius,nec bibit eins fanouinsm, etfitants, rei Sacra- “Îk'l“*nbsp;mentam ad iudictantju^ perdittoms accipit.
Christus pants eß, de lyno yut manducat viuet C Cliri-m atsrnum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftds ibid.
man due ant btbunt Chri^um,iiitani ma-ducantbthunt. Et alibi dicitur, folos fidclcs acciperc corpus Chrifti. Hue pertinent ij loci c. quianbsp;qui afferunt Chrifti corpus fide ac animo per- paffut,nbsp;cipi:dequibus etiam fuprà cgimus. Spiritua -lematitem manducationcm quæ pet Hdcmfit ”nbsp;attribuunt folis probisgt; dum aiunt folos fide- pj,_nbsp;les manducatefpiritualitcr corpus Chtiffi. 7,i7.3r.x.
Abhacfententia,quæ tarnen niultisamp;Iu-culentilfimis rationibusnintur, vul?,arisopi-nio recedic poft Loinbaidum,qui rem hancdi feutiens, frigide fane réfutât quæ in conrvaria mdn. Jcnbsp;partem adfercbaiittir. Itaque iifud mualuir, coni.d.t.nbsp;corpus Chrifti etiam improbis amp; fcelcratis Tho.op.
F. j.
-ocr page 366-.S.ÆSPONSIÔ AD , r
tr. Can. hominibus cpinmunjcari: ncqqfiid.-f^*''^™» etiara à. mutibus de btu.tis:4nimantir
¦ buSjVtpoftcadiçemu^coçnedi pojrciarcâtur.., Pet4 d.9 Sunt .autçtn qui dïftinólionem.cip.fipodi ad-q.i ar.4- hibeanç:^«
Aftef.ia terttiortevi^ illnd fumendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Açramentum-
^ufB. I. p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfumitfacramfni-aliier, lt;^uia
'nonfiimifItitentio'.fftneceftnria ^ne^i:', , ceftarinni intentft. dirigaturftenndiemfidam 'nbsp;^uaeft in ipfaveitgt;i atftra : fft oportetiçjuodfaltem-
. fumerc intenftat.i^Aod aUos credere Aî'timat, licet . ¦ ipfenon creßit.ft'-^^ crediteftevérumSacra-.....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦' mentum,fine, cjuia astimat ftlioscredere, C^m
autem aprè ifta connccïantur, nu.jçiincqqc vt quis velit fumerc iqSacramcnto quodin'Sa-cramento cira non credat, Doi^oris eft Lute-.nbsp;tiani'cxpticare,quum hoclocoFuerimus ctiamnbsp;Longiores .quàin,opQt;tcac. Ccrtè.fatis conftarcnbsp;arbifrôi;c.xiis quæ Qpra dixiinuSjquàin coinmode fcholaftici tradent de corporis Chriftinbsp;perccpriohc.Nunc qUxad fecundum locumnbsp;perrinent acçcdain,in quo videlicet oftendercnbsp;conftituimus quanta •diftcnliom,* fdh.olalfticinbsp;difputcnt dç præfen.tia corpo.ris.Chtifti in Sa-crameto.'Munc cnim no.siujognt ip.cœlo corpus Chrifti quærcrcinunc contçanoftros animos in terra deraergune, arque corpus Chrifti lub vacuis accidcntibus latcnsiniicftigan.».nbsp;dum proponunt. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦
Nos in cœlum euchere vidcHtut.ca quæ in mifla dccantari (oïenz ,fiirfnm corz/4 , quihusnbsp;verbis vfos fuifle vetcrcs in facto CoEnæ myfte
orat.Do- prianus. Eodc.m videntur etram ifta pertinere, ininic. Jnpplices te rogamus, omnipotens. Deus, tube hsicnbsp;Miffa. perferripermannsfanbli An^eliinfublimealtarenbsp;tuum,in confteftit diuinss maieSlatis,tu£.Cfss:.^C)-hardus expehdens, ait iniftam non pofte di,cinbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;‘ nifi Angelus veniat qucmadniodum lacerdos
Gio in c. prccatur.Kuiustamen preca'tionis fcnlusnon-vtrutn.in dum Dodtoribus fcholafticis planeconftar, vt videfe eft in glolfa apud Giatianum,amp; in.Dii-randi quæftionibus.?i.ddain amp; hoc Rabani dictum.
I^un'juam caro Christi nift de marin eins eß ivbiChriiîusponttfe.xproomnibusad-fftiit,iure accipitur.Sic porroapud Gtatianum
piiiatnr. Et alio loco : h^no eodémtjue momenta tn cœlum rapiturcorpori Chrisltfoctandus.Quœ. quunbsp;ira tint, rniror tjua fronte Monachus nobis il-hidat , quod Coenæ facturh myftcrium nonnbsp;concludiinus. in terra , fed cœlitus ctiam fierinbsp;crediiniis. Stimus enim freti verbis Apoftoli,nbsp;qui noftras cogitationes in cœlum attolli iu-bet: Ôcfequimurquodaliquandoàpiis Patri-bustraditum fuitniobis videlicet inCœnanonbsp;eft'cpropoiito panivinôtjuc adhærcfccndum,nbsp;fed in cœlefti ara Agnum pro nobis crucifi-xum elfe contcmplaiidum , cuius Icntcnti.snbsp;pcrmultos ex fcholafticis dodloribus habe-mus adftipulatores.
Vbifupr Verùm hanc rurfus dodtrinam improbant C.iiet. T. illi ipfi Do(ftorcs,quando docent non animosnbsp;î-t.i.c.i. noftios fideincœluni cuchcndos: fed potiusnbsp;panis vinique accidcntibus lubiieiendos clic,
ai.1.
Ï4ï(fi.
Cypr.de rio pcragcndo ccftis eftfiue Ruffinus fiuc C.y-,
fcrvi. de
conl'.d.i.
Durand.
in rar. 1.4 nbsp;nbsp;nbsp;tJun^ftarn caro Ch'äFii ntß de marin eins
c-44- ßnblmn a'i'a vbi Chfiïlns ponttfe.xpro ornnibns ad-porroapud Gtatianuni chariftiæ Alignflino ; Christusfurfurn eßdonecfeculnm
€ 17.
De conf. dift. i- amp;
P.iulii.s c. rjuid litnbsp;languis.nbsp;Col 5.
Oonc. Ntcen.
h4.c rationc, quia panis conuerritur in corpm Chrifti, quod la Euchariftia adaranduninbsp;que manducandunj efe v.olünt. Sic eiiiniCî-içtanus.-^., ,, ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''j
V T'J^Mfyntin 'Euchttri/tia-fßac^iirneiitnntiY fneramamp;ntAlts, Cquot;
c,mtio ßiruii^lis.quu.ra vidèrent huic fc'^' tqaciæ .magnum vulnusinfligi ab hisAugufti'nbsp;ni yçrbis,
Corpus- Chriß;f tu :‘ünb. l^a ejfe opartet, 'veri^‘*^ßf autem eius-vbes^ue 4gt;ffufa eß,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;((•'
. Thqmas-ita illura locum cludetcconatuf' ¦ înteütgendum eft., jnquit, corpus Cbntîi b.nbsp;vno loM,id eftftn cœlo vtftbsliterinforma |.,nbsp;t/eritoi autem eins vbiejne, id eft,dini»itas ij jnbsp;rii corpus ‘in omm altari facramencaluer eft. Qj}““nbsp;quid aliud cftquàm dacaopera de rcbuslcl*}’nbsp;i.oçar.i ,,amp;:.quaii quibufdamprslligiis verbnbsp;pfanoftris oculiscripcrcî Dum autcnidilp^''nbsp;tant quónam modo verum corpus ChrilHi’’nbsp;Sacramento contineri polîîc, rem ipfauinbsp;ambagibus inuoluunr, vt nuHa fit tara perfp*'nbsp;C.W ingcnij acies quæ ipforum lententi^*”nbsp;plane intucatur arque comprcliendactnbsp;çnim idem corpus clFeinccelo Vifibile,A'*'’i3?nbsp;Euchariftia iniiifibilc : çftein lo^tofed nonlo' yl'nbsp;calitcpiçire quantum fednon per modd qua*''nbsp;titatis; effe in Euchariftia cum côrporislocuquot;’ ''nbsp;qui in cœlo eft,fednon eirepofitioncraieftci*’nbsp;Euchariftia quancitatem corporis Chriftinbsp;cpncoinitantiara non per Tranilubftantiai“’'nbsp;ncm. Sed quid in eiulmodi nugis rccitaa«!*^nbsp;plus operæ impendaturî Quis enumcrctftb'nbsp;lafticorum lires, dum quærunt, An corp^J^nbsp;Chrifti poffitclicin Euchariftia fineptoptbnbsp;accidcntibus i Item quo paóto corpusnbsp;polîitclle fub accidcntibus panisirurlusa»nbsp;incœlo per modum fubftantiæ amp; in Euchari'nbsp;ftia per modu quancitatis? Deindean qu.'int’'nbsp;tari dimcnfiuæ panis detur id quod ad lubfts®'nbsp;nam panis pcrtinct î In qiiibus quxftionib*nbsp;tanquam in quodam Labyrintho incxtricîl’’'nbsp;li incerti vagantes, poftquam illos denbsp;rnentorum acumen «Sf ipla,ratio dehcit»t*‘’'’nbsp;dem v'ecurrunt ad miraculura,amp; ad Deipo“'';quot;’nbsp;ftatenl, quam fuis commentis iubentnbsp;re. Nunc enim volunt Dciiin pofte propria”'nbsp;corporis naturam cuertendo,corpus in pb”fnbsp;taima commutarc ; nunc rurfus ipfuroâttf*'nbsp;bucre nudis accidcntibus ca quæ foli lubft^*’'nbsp;tiæ conueniunt. Nec vllus vnquara haift^^b^nbsp;inter illos extitir qui Dcura.illa onrai^ft^,’''nbsp;fingunt vclle, cxipfius verbo comptobaucftf’nbsp;quum tarnen eius poteftas referri dcbcatadnbsp;pfius voluntarcm. Itaquc rniror quo pr“^°nbsp;Monachus obicccrit Caluino, quafi denib^.^nbsp;rctur nouus Deus ex machina ipfuni app’^“’)nbsp;fe qui de hocmyfterio ferret fentetiarajnbsp;longe aptiùs in fcholafticos hoc locandinbsp;retorqueri poflrr,qui ita de locô,dc p‘’ift*°‘^f’nbsp;de dimcnfionibus corporis Chrifti ltcureplt;nbsp;i iunt,ac fi iphiam non in terris fed in,lub*' ^’.nbsp;cœli verrice conftituti. illinc corpusnbsp;fuoarbitracu fub intimas elemenioriira ‘P
¦ 1 û* cies dcinittcrent.lain quid lefcrrc actira'f ‘nbsp;nihia quæiiii exagitant infux Tranilùbi
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riî»^'
CLAVDIVM MONACHVM. tiationis quæftioncîquàm ccdb res dilEciles, quàmpctplcxas, quàm non comprehenfibi-les nobis proponunt ? quàm prodigiofis amp;nbsp;obfcuris vocabulisexprimere hæc omnia co-iianturî Primùm enim fatis conftat non nifi poft longa cenamina, Tranllubftantiationis com-nicntumapudiilos.iocum habtiillc, quumetiânbsp;Scotitcinpote multi dodlorescontrariarnfcnnbsp;Scotusin tcntiamtutient.ur. Pn?wzï(inquit Scotus )opj-’'pwt.J. ljuodfubsiantia panümanetf atque eiusnbsp;rcipiobation.çs apcrtillimasfubinngit. Alla opinio, ijubd non manet fubilantia panis fiâ vel annihilâtur vel refoluitur in matèriamprimam, Atia,^Hodfiibslantia couertitur in corpus Chri fit, Sic. Quanquam autem re iam præiudicatanbsp;tune Scotus premcbatur, amp; Romana Ecclclianbsp;cxcmpluin ediderat in Bcrengario,quod Sco-to metum adfcrre poterat : atramen hanc iranbsp;quæftioncm traftat-, vt magis in earn opinio-nem quætranllubftantiationcm negat propé-vbi ^‘^’•‘^''^‘^^^tur.Siceniinille : 7)re-o,inquit,ywr/nbsp;liip,c].j. htet fùbslanttapanis maneret.,non auferretvene-ratKnem.,ne!jue effetoccafio idololatrts., t^-cjuodnbsp;fiibilantia panis magis reprafentat corpus ChrisUnbsp;^uàm accidentia tantum^lt;puum matorfit conueniennbsp;tiafiubilantit adfubsîantiam epudm ad accidensi,nbsp;amp;c.Poftca lubiungit,Z)ifo t^uodprobàbilts efio-'^inio^cjuod.nonmaneatfubiiantiapants.) SX-C.De-neo tgiturconclufioM ^uta Ecclejia re»er.Iniquiornbsp;fuit Thomas,qui quum Tranllubftantiatio-nem tanquatn hliolara ampletferctur, notaranbsp;hærcfcaismûrit iis omnibus qui in iplamin-furgebint. Obftant tarnen tranlFubllantiationi hçc quç conf. h’quuntun/wSrîcyrriwcÂW^inqtiit .Martinus Pa-•l't-Non pa ) offertur vinum (ÿ* aaua efi panis, aua in typonbsp;Christt benedtcunturi * l. in hcrarne 1 ’¦•cuni fedpanem tantum ifi calicem fub hoc Sacramento cogncficamus dediffe. fdiMnuispantsfit fi calix^alimentum efi refur’ relbonis. Pofi benedtPltonem corpus Christifignificatur. Sacrifictum Ecclefia duobus confiât, facramentonbsp;firefacTamenti,ficutChrtiiiperjona, constat ex Aid, QuMnmagiiier veritatis verumfalutisnoitra ’o.ibtd. fi^'fetum fuis commendaret difctpults, nulli lacnbsp;f.tuni ledoan^nanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..r«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/T/Z» bnc Çz^crzrrrtcwrn onintcri ’’’tniibi.nbsp;f-piiiis,nbsp;ibij,nbsp;C ijiiianbsp;rJHm,nbsp;'biâ. hoc '¦ft 'luod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominc, cjuumtpfe Chrfius vents fit Detis 'himus, fitierusfithomoii^uia omnts res l'iarumrerum na-' 'J nbsp;nbsp;nbsp;Sur am fi ventatemtnfe continet ex tjuibus confi tuur. Hic vide, Monachc, m quot anguftias te hæcvcibatuicanonis adigant.Nam Chrifti fi-inilitudo addudta fateri cogit luperefle fubftantiam panis. Deinde fl hæc propolitio vers eft,qucmadmodum tui doctores ailirmant,nbsp;de pane fiertcorpiis Chrifii, ctiincctur hoc cano-ne naturam amp; veritatem panis in Euchariftianbsp;remanerc,Huc accedat; Çfi^modo potefi cjuod panis efi effe corpus Chri-fli : (fiMnt'o magis operatorius efi'.ferma Chrifii, ¦r/r /i«f cjua erantfiin aliud clt;)uertantur?]Awc facilenbsp;colligi poteft Veteres conuerfionis verbumnbsp;non rctulilfe ad panis fubftantiam,fed tantumnbsp;ad vliim,quart- ait hic canon facramentum, amp;nbsp;pauf i'u elle iSc corpus Chrifti-.ejuæ verba ad ac- '^¦panir, 'bij, |
53^ cidenna rcftr!ngCL-cpuenk’,cfi,amp; viitihïanifc-ftam facir concextiii;addc ctiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w- c. quï detur panis efi, nbsp;nbsp;calix ijuod etiam acuJt renun- mand'üt. tiant ; e^uod aittfidespofiitlat rtfiruenda , 'Pants efi corpus Chrifii, calixfianguis. Vbi rurfus emergitnbsp;aliiid fcholafticorûcôcrariiî.Sic cnini Scorns. Scütusîànbsp;Quælibcc tails propolitio eft falfa, Pantsefi Gio.in c. 4i.cor-pus. in vcrb.co-uertutur.nbsp;de conf. d.i. Durand, in rat.lÀ'. c 41- Durand; vbil’upr. Gl.in tit. in ver. fanbsp;era. denbsp;conl.d.i.nbsp;amp;in c.n6nbsp;oportet,nbsp;ib. R irtnbsp;c.cuMarnbsp;tlia.§.ve-rü.de ce-lebr.mif;nbsp;Durand.nbsp;I.4.C.41.nbsp;Tbo.t.q.nbsp;74.ar.8'. corpus Chrifii,pants fit corpus Chrtfit: (fi da dicen-dumefi^ De pane fit corpus Chrifit: quod rurfus Gloftainiprobat apud Gratianum. Quarc, minbsp;do(ftor,cligccuius partis cftcnialis.Nullum e-nim locum rcconciliationi inter tros Doóto-res video fupexcflc.Dum etiam quærunt fcho-laftici quidnam frangàtur quum Euchariftianbsp;frangitur, apparct.ex Durando non defuiflenbsp;qui ailercrcnt lubftantiain panis poft confe-crationcm permancre camque frangi,qi!od amp;nbsp;alij quidam exiftimarunt in eaquæftioncdenbsp;qua poftca videbimus, quidnam comedantnbsp;muresEuchariftiam corrodenres. Illi enim donbsp;ótores rtfpbndcbant iubftantiam panis quænbsp;remanferat , à muribus exeftim eil'c} atque iftinbsp;ab aliorumopinionibusiongiftimcdiirant. Prætcrea fcholaftici inter ie controutrtunt} dum quæruntiAnaqua ctiam tianlTubftantie-tur. Quidam enim afterunt'tranftubftantiarinbsp;vna cum vino; Alij magis placet in nihilumnbsp;rcdigi..Q«ii!^lt;ïwj vero ex 'isitmant conuerti in vitalem humorem Chrifii. Timidior eft Durandus;nbsp;Qms., inquit,lt;î«zyèlt;îr de fin tret T h o it. a s a u t c m li -bl videturrem acu tetigiiredum zxtas^uam c'o-Herttinvinmn.,lt;^ vinutn tnfanguinemfi.^ quo in-fert parum aquæ in vino admilccndiim elle innbsp;celebratione Millæ. Scilicet vererurne nimianbsp;aquæ copia vinum ordinc præpoftero ina-quam conuertatur:quod rranft'ubftantiationisnbsp;genus Romanæ Ecclcliæ faccr'dotes ablquenbsp;hærcfcas fufpicionc libenter rcfpuunt. Porronbsp;in traniTubftantiatione liæc noua exoriturnbsp;quæftio:Quidnam fubftätia panis fiat:amp; quor-fum cuolct. Quidam cxiftimanr earn in nihilum redigi aqua I'cntcntiaEccleliamabhor-rcrcScotusait. Gloftatamcnapud Gratianumnbsp;videtur cam potius opinioncm ampiebli.Nonnbsp;defunt qui cxiftiment in primam materiam funt.ibi.nbsp;rcfolui,quemadmodum dilputat Lombardus. videdoc.nbsp;Thomas autem aftlvmat fubftantiam panis nonbsp;redigi in nihilum,amp; Scotus cui contrariafen-tentia probabilior videtur,acerrime refutatur jg Guti.nbsp;à Caietano.Iraquc lumraetorqticnturichola- trin. Ca.nbsp;fticidum volunt luis argumentis efticcrc,vt inc.cuninbsp;lubftantia panis non lit aliqiiid, neque tarnennbsp;nihil fit, quod quàm conuenicnter St apte di- Th.nbsp;caturMonachus examinabit. Age verb,quantum ctiam hæreant in panis accidentibus, vidcamus. Quærüt enim an accidentia fint fine fubicclo, an verb fectis.Scotus neutram fententiain rccipcrc videtur. T' e-netur,in(\a'n., ah omnibusfideltbus tjuod tbt eficornbsp;pus Chrtfii , fiite accidentia fint tbt lu pane vt innbsp;JubtePio yfiuefinefubtePlo. Alij verb noiium gc-nus architctturæinuehentcs, exiftiijTant acci- Tób. 1.4.nbsp;dentia fundariin acre. At Lombardus mauult fcn.d.ix.nbsp;accidentia elle line lubieblo cui lublcribit T'no. op;nbsp;Thoînasmouam tarnen accidentium qualira-tern induccns, dtim ait ca polie hominem nu- y g; g. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V. '1- Gl.iti tir. in ver.Sanbsp;crament,nbsp;de con.d.nbsp;X. amp; in e.nbsp;fpecies. in verb; in c. fir-rnicer. §. vna. ext. 5-q75 ar. 3-Caict. ill com. innbsp;Tlio.ibi.nbsp;ar.}. Scorns id report.d,nbsp;lo.q.r. A pud |
Î40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RESPONS IO AD
trirc acfi fubftantia panis fubciftt, «que ira rurfus accidentia in fubftantiam cranlfublbn-tiauit.
• Deinde nemo fatis cxplicauerit in quot la-chariftiam comedcntes corpus ctiam Chrifti comcdant:quodaffirmant multi,quemadmo-quæftio agitatur.Huc acccdcre videtur Thomas. Alij contrariamopinionemtuenturi Sicnbsp;cnim apud cundem Gratianumî
J^emo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnem rnunidcat niß
adorAuerit.'i-'^ ita CcnlentBonaucntura, Aftc-fanus amp; alij plcriquc. Quidam hue redeunt vt dicantmiraculose fubftantiam rcucrthalij ve-Ca. accef ro nouam matcriam creari : quos omnes con-ferunt.de futat Thomas, viciffim ipfc ab aliis confuran-eonf.d.i. dus. Rurfus quum vreentur ab illis vermibusnbsp;Bonau.4. _____nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__; r,. I___
d.ij. p.x. ‘Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__
4.i.ar.i.c minus laborant in dillolucnda hacquæftionc, Aftef. innbsp;fumm. I.nbsp;part. 1.4.nbsp;tiy.ar.a.nbsp;Tho.vbi
lup.
Apud T ho.3.q.nbsp;77.ar.Vnbsp;Dur.innbsp;rat. I.4.C. fct,li nulli inde vermes gignerentur.
41.
Tho.vbi fup.
De conf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indiiantdum quæruntan mures Eu-
di. c.qui chariftiiin comedcntes corpus ctiam Chrifti bene no corncdanttquodaffirmantmulti,qucniadmo-cuftodie dum extat apud Gratianummuo loco fuse liecnbsp;Tct,amp;ibi -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—
GI0.amp; in c. detra-hé ,C3uf.nbsp;l.q I. Th.
3.4.80.
ar.3.
Pet. 4. d. ij.ar.^.c.
Thonuf
op. $8. Ci
13-
qui ex corrupta Euchariftia gigni folcnt, non
» vndcnara cxiftant illi vermes.Quidam ex acrenbsp;circunftantc vermes effici fomniantj Alij quinbsp;tranllubftantiatiôncm improbant ex ipfa panis fubllantia : Thomas verb præclarc rem ex-pedit recurrens ad luam quantitatem dimcnli-uam cui attribuit ea omnia quæ fubftantiænbsp;panis propria funt, amp; miraculum hîc fcruta-tur:quum potius miraculi loco habendum ef*
Prætcrea difputant vtrum fpccies panis fit fignum corporis abfquc {anguine, an verb in-cludentis humorcs amp; fpiritus, atque adebi-pfura fanguinem.Plerique Thomain fequun-tur,qui fanguincm adelfepcr connexionemnbsp;afferinScotus autem hoc loco fufpeiifas habetnbsp;rationes:
Seotus in nbsp;nbsp;r/o« efii inquit, certum. iß am ytramijue potefi
reppr.d. ßisiineri neutrum prob art. En tibi, mi doólor, egregiæ doctorum vcftrorum decifioncs. Hacnbsp;autem concomitantiam fcholaftici nobis ob-trudunt dum agitur de communione fub v.*nbsp;traque fpecie,quam folis (acerdotibus conuc-nirc Concilium Conftantiæ comprobauitjnbsp;quod 5c iampridem in Romana Ecclefia fuitnbsp;favkitatum.Thomasetiam hac.tantùm rationenbsp;calicem non confecratum propinari laicisnbsp;monct ,vtos abluant ne quid forte corporisnbsp;Chrifti, dentibus adhærcfcat. Sed rurlus hancnbsp;fententiam apertilîimè impugnaiit ifti càno.unbsp;ncs apud Gratianum:
De coft. nbsp;nbsp;ComperintM juod ijuidamßtmpta tantummodo
d. 3. com corporisßacri portione^à calice corporisfacrati ab-penaïus. flineant, tjui proculdubio quoniam nefcio i^uaßt-perititione docentur aßringi^ aut integra facrarne-ta percipiant.,aut ab tntegris arcedtur. QMnta di-uißo vniw eiufdém^^ myilerijßbtgrandifacrtlegto Glibid. nonpotefiperuenire. Hune autem locum feho-laftici corrurapunt dum interpretantur de folis facerdotibus , amp; aperte refucantur apudnbsp;eundem Gratianum his verbis:
C S.icer. Sacerdoces qui EuchariFlidt. deferuittnt, fan-j.q.i. nbsp;nbsp;nbsp;guinem Domtnipopulis eitas diuidunt.
De con f ƒ« calice nobißtum vos eßis ßmul, boeßumimus did. 1. c. ßrualybibimusßmul, quiaßmulviuimus, Quibusnbsp;C^'inon coufentiunt raulta alia apud eundem. Hisaf-funt. fencitur fragmcutuin illud prccationis à vece-
ribus vfurpatre in cclcbrationc CœrtçDômiW quod extat adhucin Mifta,^w/y«9re.v/i4flt;lt;/'nbsp;tîtriï Ÿ^rticipatione facroßtnUurn ßlij tut corpi^ tto-ÓT fanguinemßumpfertmui j omnibeneäiclionen- ûnbsp;pleamur.Q^x precatio ctiam calice laicispor- H ;nbsp;rigit,amp; Millas in quibus nulla eftpopuli com-muiiicacio,funditus cuertit.
Quid enumerem alias non tätum tidicubsi J£t' v'crumctiam profanas fcholafticorum qu;Efh°nbsp;ncs? Dum enim exponuntihæc vebacanoniSi ,nbsp;l^'bipars éfi corporis^tbt eßtotwa : quxrunc annbsp;facramento pes Chrilti cum cius ore con-fundatur : fiquidcm hæc potiùs qureftio quam fnbsp;bl.ifphemianominanda eft.Quærunt ctiaæin’ lip*’,nbsp;cad.cnte hoftia cadit corpus Chrifti,amp; an tnö'nbsp;ucatur quoticsmouetur hottia,aliis affirnian- ’nbsp;tibus, aliis verb negantibusi Q^ omnia jjfi’nbsp;lia permulta ex ipforum libris pctat qui volet.nbsp;Nam ipfe horrefeo refercns,amp; ca quæ ànobi*nbsp;commcmoratafant abunde confirmant,fche^nbsp;lafticos fibi nonconftaredum tradantdeptf'nbsp;feutia corporis Chrifti in Euchariftia.
lam vidcamus quàm ctiam confliótcnttn' quotics cxponunc ilia Chrifti verba, Hocißnbsp;corp/ts meumJßlxc enim noftræ diuifionispât’nbsp;eft vltima) vbifimul difputant deEucharilfi'*nbsp;confccratione-.
Ac primum non fatis conftat inter cos,nii hæc verba fine ea ipfa quibus ChriftusconU'- ,nbsp;craucrit.Negotium cnim cis faceffit illaMhnnbsp;precatio, qua fic rogat facerdos ; Jube haept^'nbsp;ßrri permanus Angelt tui : quod Glofl'aad traf*nbsp;fubftantiationem refert :ncc abhorrer Loin'i,«* .nbsp;bardus. Conftat autem hane prccationeni innbsp;Milla fubfequi verba ilia,Hoc eft corpus mtn»nbsp;adeo vt tjuidam exiftiment, propric inccelo’nbsp;aut certè miniftcrio Angclorum fieri conft'nbsp;crationcm. Porto func qui dicant Chrilbmnbsp;confccrallehoc verbo Benedixit^ vt alia toll»'nbsp;tur repugnantia j quum Chriftus frcgilfedit^-tur pancm ahtequam ciufmodi vcrbaproniinnbsp;tiaret : contra verb facetdotes prius ea proiW'nbsp;tient verba quàm hoftiamfrangant.TboniJS ƒnbsp;nihil habens aliud quod diuinct,ait cuangdi'nbsp;ftasnoneo ordinercm rccitarc quo geftadbnbsp;Itaquc communis opinio vim confcciaiidint'nbsp;que adeb tranllubllanriandi illis verbis atd*'nbsp;buit.
Sednonparum eft difficultatis coHdiW^f'^ quot verba præeisè requirantur ad fornian’^,.'nbsp;confecrationis. Vulgb cxiftimant totidetn -,nbsp;quiri verba quot in Milfa adferibuntur. A*’) jh’nbsp;verb fccus.Nequc parumtorquenturinnbsp;cilianda Græca cum Latina Ecclcfia,quonisn’ fnbsp;Græci non cadem verba vfurpant in conK'nbsp;cracionc quæ Latini.Scotus ad ignorantin*”nbsp;fuam ranquamad pcifugium recurtit,f/?gt;*‘’'nbsp;quit, tgnurantialictta^ignorare i^uot verba re?'*'nbsp;ruMttrpr.tcis'e adformammtfecrattonis, tde»nbsp;creditjefctre-,errat.ï^t.^nvAotantl:-,
Gract »IW habent hanc forwam confect'aW’'^^ fanguinis^iQ' tarnen non negamus eos conßcerenbsp;pM Christt : vnde in multis dtfeordant a ’nbsp;cpiantum adfanguinem t^uantumadcorptit’ .¦nbsp;quibus apparct Scocum à Thoma difl'ide^h* j/*nbsp;ctiam per Caictanum adnotatur. Nec
fupr. cSacniunt dura quærunt an feorfum panis vi-«omne confccrentur,an verb coniunótc,ita-qae vix poffunt definire, amp; vnde incipiat, amp; ftotfum, dcfitiat tranflubftantiatlo, adeô Iphg'cpc-â:c. tita füit.Non m.inuscontendunt in expofitió^nbsp;Statut licptonominis-Hoc. Nam Scotus ait non dcùnbsp;* raonftrarc panera nec accidentia nequC ctiamnbsp;corpus Chrifti, fed tantum aliquoif çns,.alio-qui(inquit) fefmo non elfer opcratoriiîs, ôcinnbsp;7- tadem çft fententia Caietanus. Durandus au-Diu.ii, teraexiftimatprohomen, hoc, referendum adnbsp;uel.4.c. corpus'Chrifti, sifaiftam' fuilfc confecrario-''• nemper verbum , Benedixit : Qùæ.rcs fiifiùsnbsp;® 5 ‘1' traébtur à Thoma qui varias amp; contrarias o-pinionesadfcribit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i.
In eodem hxrcnt luto dura exponunt verbum,Eft. Nam vulgo illud exponunt per verbum tranlîùbilantiandi «Scconuertcndi : At-quein hoc v.crbp firmilîinlum trahlFubftau-tem nouafiï harie expofitionem magnificis verbis commtridattDuo fimulfignificari verbo £y?,ncmp'c^î amp;¦?/?. Qiiæ interpreratio latisnbsp;docct quafronte'fcbô'laitici verba fcript'üræànbsp;proptia fignificatione detorqueanr in alienunbsp;Icnlum. At intcrimdum rcligiofi habeti vo-lunt,exclamant nullum tropum 'in Chrifti ver-bisadmitrendum, ne quidderogetur ipforuriinbsp;vcritatijdurh ipfi nouo tropi gencrc verbofumnbsp;fcnlum penitùs inuçrtunt.
‘ Pofttcmb dum agïint de miniftrû tranflub-ftantiarionis,id eft,de faccrdotc,inmultis cô-trariis deprehcndiintur. Vulgb enim exifti-mant corpus Chrifti confecrari ctiam ab im-ptobillimo Scfceleratilîimo facerdote, arque Tlig j bac ptorumpit Thomas vt ctiam ad veneficianbsp;lt;441,10 ‘^onlecrari polie corpus Chrifti cenfear. Alijnbsp;veto exiftimant facerdotes adulteros, Sirno-niacoSjöc id genus non polfe conficcrc corpusnbsp;ton,!,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;banc fententiam inclinât Lom-
bardus.dumait Angelos non adcllcquanda ciufmodi facerdotes facrificant, quum tarnennbsp;fine Angelis confecratio fieri non poflit.Hancnbsp;autemfententiam iuuantifta quæfequuntur,nbsp;Sijuu Eptfiopdi perpecuniam ordmauent pfefy-teru7»proprij^adi^ pericxlo fubia.cebit:(^ qui or-difiatutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex bac ordifiationeproficter^ Q^i-
cmquefucros oriinesvendunt aM onuntyfacerdo-tes effe non poßknt : quomodo ergo quum in Cbriiîi torpore nonßnt,nrpus Chrisli tradere Vel acetpe-repoßint? Hac autem fententia, fiquidcm yeranbsp;t'ft, vixaliquem locuiïihodie relinqiiît traiil-lubltaiitiationi, ctiam inter cos ipfam am-plcifiintur.
Nec verb prætcrcundum eft quod ctiam ex-agitant. An ncceftè fit faccrdotiintcntioncm, aiunt,adhibere vt coiifcctct.Communis cftnbsp;opinio iincntionem elle ncccllariam, tjuem-“dmodurn Thomas amp; Scotusannotarunt, amp;nbsp;S otuç;„ Doftorcs Sorbonici proniulgauertint. Quodnbsp;‘'por.j. fi ita cft, amp; ipla tranftubftantiatio pendet ànbsp;mente facerdotis, quant Gcrtum fit nemininbsp;''’'boninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apertam amp; peruiam elfe polie; fe-
''l'to-* q^i'^tnrprofcCtb, aut nullamadhibendam elfe quot;’“'gin adotationcni Euchariftia; (quam tamen vr-''“¦’Hj. niaximè fcholaftici) aut adoratioucm ab'f-
tiationispræhfHum coltocanc. Caiécanus âu-
‘c
'•1i.c.fi.
SUh. •‘Uc.nbsp;I'iicun-lu:.
CLAVDtVM MONACHVM. 34t que fide fieri po (Te, quod ôin'ninô Êalfuni e(Enbsp;Cóltarenim dubios amp; perplexós hçrcre quoc-quot ab intentione faccrdoris dcpédcnt.Quo-tus enim nuifqucclt hodie facerdos quiipfanbsp;verba copiçcraOtia intclligat,ncdufn poflîc adnbsp;abftrufos illo's fcholafticocum receiïus pcne-trareîQuidïïverb facerdos verba conîccratio-nisore pronuntians, aliud voluat in animo?nbsp;(quod nçfcio a'n femper vfuueniâr)nônc tranf-fubftantiationîÿpcriit effeôlusrcur autem camnbsp;rem qïlUm tanri'^faciunt, amp;'ad quam propu-gnandam omnes intendunc neruos,voîunc abnbsp;hominis Icuiffimacogitationc dcpéndcix?
Scdbdcc hâilenus. Mihî cnira iam manum iniieif fti abfurditas : Sc fané vereor ne pluranbsp;ctiam i^uàm par fùcrat ex fcholafticorum ji-btis dcicripfcrim quum ea. vixaciip vix qui^nbsp;dem fine tçdiô atqüê horroic lègi pbffinr.Cer-tè quæ hîc adfcripfimus facis fupérquc probant quod aiTumpferamus comprobandum:nbsp;fcholaliicos Doôbores in Euchariftiæ qüçftio-nenon tantùin à Dei verbo, fed çriamàfeipfisnbsp;ira diilidcrc, vc cui parti te dedas nulla rationenbsp;poflisdriudicärc.
Supereft vt antequam fincm faciam, pauca rcfpondcaip ad ea conuitia quibus Monachusnbsp;fuum libcllum , vt hoc falccm nomine fuisnbsp;comrheudaret, afperfit. Venio igitur ad præ-clarum illud tuum examcipdodorLutttianc»nbsp;quod longé plusfcllisquàmmcllishabet,aenbsp;primùm quæro,quodnam œftrum teadeopu-pugerir, vt abieâopudorc, excullb mctu,ru-ptis modeftiæ habenis, tam longé vitra Icgumnbsp;Gallicarum metas proûlicris, vt nos omnesnbsp;appelles Caluiniftas : Miniftros autem vt im-putos,riebuloncs,bcftias,circulatorçs, rabbi-nos,negô'ria feditionis tradanccsgt;yrbcs occu-pantcs,coniuratos,amp; aliis id genus malediólisnbsp;Jaceflàs,qu£E ex plaultrOjVt aiunt,petita potiùsnbsp;quàm ex 'J'hcologiæ fchola deprompta ellenbsp;Videantut ? Qu^is enim te illis verbis dilicrerenbsp;exiftimet, ac non euomerc potiùs virus acer-bitatis tuæ ?Scd non cft quod à te nos adeonbsp;fpretos fuifle conqueramur, quum nihil mo-ratus Ediôlum ipfumRegium ^eo capite quonbsp;conuitia tam exprefse vetantur, non dubitaftinbsp;tot nos tâmquc atrocibus maleditrisinfccta-rià Verùmagè,nos omnes contçmpfcris, legesnbsp;Galljcaspro nihiloduxcris,quîfit vttcipfura 'nbsp;non rclpexcris,ncc tam grauc'm Theologi per-fonamquarn fufccpilti ,amp;cuiiis nomen taranbsp;iPagnihcc tibi (n tuo libello vendicasîQuinbsp;theologiæ lhidi.üfus vis habeti, cur non exnbsp;Dei verbo didicifti deppnendam clleomncmnbsp;malitiam cum omnibus inuidentiis amp; obtre-ûationibus, quum regni Dei harreditatem ndnbsp;fint pollefluri conuitiatores ? Qui maiorum i. Cot.Sinbsp;veltigiis iniiltenJuni, amp; vctciuni Patruni do-Ctrinam fequendam elletoticsinculcas.nihil-ne te raouit Chryloi'tomiauth^iitas»qui non Chryf innbsp;tantum obtredationera malorura omniumnbsp;fontem appellat, verumetiam porcis comparât homines maledjcos : qui fpreto virtuty; o-dore fuauiiîîino, in fpuiçillîmis conilitio-rum fordibus volutantur? Qui fcholaltici do-dorisinfigni.! capirc, humeris, ac ipia vultusnbsp;F. iij.
i.Pet i.t
lo.
PI.ioo.l. dé hom.nbsp;?i. ad pógt;nbsp;Anùüclit
34t
gvauitite prçfcrs.non mctninifti àfcholafticij doélonbus conuitium «quari cu ftirto, quumnbsp;pluris fit nomen «Sc fama quàm ipfae facultatcsnbsp;quaspoffidcmusïMiror cquideni,te,necdiui-naLcgc, nee maiorum authoritate, ijcciuotunbsp;doólorum ïnftitutis à maledicc,ndi;ftudio po-tuiiTe rcuocari. Miror etiam' te non oogitaiTcnbsp;quàm duræ fint partes conuitiatoris, amp; quàmnbsp;in lubrico difficillque loco verfemr. Cumquenbsp;familiaris-tuus QJ. Labco n.qbis dcclaraucrifnbsp;te Cicefoniana Icétionc dele{^ari,ccdó,nonnenbsp;aliqnando iiicidifti in naße ram illuftrcmgra-,nbsp;ucmqae fentcritiara, Carcre.debc^qmni vi^nbsp;tio qui in alium diccre paratus cP;?Nam qui fe-feadeb prxbct in vita aliénacuriofufn, fuamnbsp;ip/e vitam examinandam fhófquc mores cainnbsp;cxadè infoiciendos offert, vt ca qux mepdosènbsp;obiecit ,,{æpc in ipfuni vcrè ac mcrito rctor-qucantitr. Sed nc verere ( fentio enim’tc hoenbsp;loco commoucri atque cxpallcfccfc) noli iii-quam yercrisini do'ótor. Nó eninr inltitui de tçnbsp;agcre'fiucfüatüóruraquc mores ac vitam ex-pitcarc,holo mein vcffrotutnclaufttorum la-tebras finuofófquc rcccirus inferré;ncc,me aiiinbsp;thotc, id onerjs noftrum quifpiam vnqua fuGnbsp;cipier. Eà dcmuin præffas clt aC iufta defenfio,nbsp;qu3C non aduerfariortim virio nitiüur, fedfuonbsp;fe roborcac virtutc fnllencat. Quare liolo tuisnbsp;malediólisaliquid aliud oppoiietc prætcr vitçnbsp;noftræ,qua tot contumeliis dilaccras,ihtegri-taté. Præclàrè étchimàVctccibusdiôlûclt, vtnbsp;jgnem aqua, ita malcdióliim vitæ pucitaterca.nbsp;ftingui.Itaquc fie habe: Nos Caluinianoruranbsp;noméjomnino refpucre,quod falso nobistuusnbsp;libellus impofuir. Nullicnim fiint inter nOsnbsp;Zuingliani,nulli Caluiniani,Chri(tiani omnesnbsp;Tumus. Doccmiir cnimab Apoftolo Chriftümnbsp;«on eile diuifum, neque nobis vllius hominis, qualifeunque tandem fit, nomen in caufanbsp;religionis infcribcndum. Aghofeimus etiämnbsp;qtiodab AuguftißO tradituin eit, fçripta ho-ininu quantalibet fanótitate praepolleant,lógcnbsp;infra diüini verbi authoritatércliderc.Sic ergonbsp;tuæ rcligiohi propriû,in diuerfas Monachoiunbsp;familias diucrlaquc nomina Francifcanorû,Benbsp;nediótinorumsamp; id genus(quis cnim o nines c-nLitneraucrit?)diflccari, quorû omniiï poltquSnbsp;primi patères arque authores in preruptis mó-tiumiugis lógèabhominu focietatcfcorlumnbsp;habitar'unt , polteri deinde ex illis montibusnbsp;amp; fyluis ceu quidam torrentes dclapfi , lacosnbsp;capos agróVquc fertiles àtqueadeb medias vr-bes fua tandé copia inundates pènè obrucrüt.
Vobis ctiàlibcntcr eoncedimusRabbinoru nomen quod Miniflris Lugdiinéfibusnó fatisnbsp;prudenter obiccilti.Illi enim à Chrilto cdoôli,nbsp;viuumin coclomagiltrum agnolcunt,ncc'tan-rùra ludçorû Rabbinos deceltantur,hèd etiamnbsp;quotquoc eorum exemplo facras literasfuisnbsp;cômentis amp; Eilfis intcrpretationibus corriim-punr. Atvobis lummalausamp; præclariflimusnbsp;dignitaris gradus magiftri nomme decorari.nbsp;Sic enim Lôbardusapud vosMagiltri nominenbsp;intclligirur,amp;tui Lutetiani doótórcs Magiltrinbsp;noltri augufto amp; magnifico nomine lolétap-pcllari. Ergo habent ilÜ quod tibi iurc fuccé-F I
i.Cor.5.4
i.ij.
Auguft, ep.i9.
«.ESP, AD CLAVD;-WONACH.
feant, quum nobi^ magiftrx nomea attribuis* si.nos ejeeo fonte afperferis ex quoipfilu^nbsp;omn^ Ujades açfupçrbos tiçpiqs hauriût. Se»nbsp;ha,beant fane tiii (jodlorcs Rabbinoru Sc no'nbsp;men fuperciliûjSc ilia fc iaélçpt.in aula quÇnbsp;vario.difputanrium Ilrcpituplaufuquc pctcrc-pac:Tu verbjvnàcum tuo Rabbinoruin non»;nbsp;qetepudiatusànoftris.pailoribusdifccdcsjquinbsp;inalunt fua rauncri exequendo ferio arque cinbsp;animQ incumberejquàm exéplo vellro in va-na ciufmodi titulorû ymbra otiari amp;.lufitarr.nbsp;Eos auté impuros 3ppclIas,Monachc?,Tu Mo'nbsp;nachc impu.ritatis alios infimul4sîvbiuani)Cequot;nbsp;do, ftupta,,vbi adultcria, vbi turpitudinisvllunbsp;vclligium compcrifti?Scd bene habet quodi-pforum y.itam, quæ oiji^nid çcudi^.cxpofita eftnbsp;etian) yçftræ religionis feótaco^espuram inte*nbsp;granitjße cireconficcntur,fua,mque.hacin pat'nbsp;té yiccth çlQlçnt, quod non idem in fuis pallo-ribüs ac Monachis liccai auiinaducrtere. lamnbsp;non video, quamobré illo.s etiam infelices no-minarisjnili forcé fibi,ihfcirces.yidèturij quo*nbsp;Dauid beatos exiftimat,ncrapcquircliciaini*nbsp;pioru viuédi rationc, fc fotos legi Dci inucfti-gandæ arqueedifeenda: tradidcruc.Quodfin'nbsp;bi iidc quôs vulgus c:^iftimat feliecs vidcntur,nbsp;fruçrc tua felicitate. Nbsînccrim Augultinun»nbsp;au.dicmüs alfetcnte,nihil elfe miferius percun-quot;nbsp;rium felicitate. Denique vt tandem fincinfi'nbsp;ciâ, moneo, mi doôtor, ne nos vnquapofth?''nbsp;vel vtbesoccupare,vclfeditionéraoliri,vel«'nbsp;liquid eiufmodi attentaretrimineris.Eltenin»nbsp;aliquid vel cdidkis Regiis vcl certç tuo pudotinbsp;(fiquistibi fupcrc{l)tnbucndu.Agcnobifcuurnbsp;rationc fi potes,nó médaciis illis infignibusi“nbsp;qmbus deprehédi,tibi, vt video,iocus cil. No.'nbsp;Itra,qu3m profîtemur, dodrina, amp; ca oinuiinbsp;quç à nobis gerûtnr.fatis comprobanc à nobisnbsp;fecüdùm Deû, Chrillianilîimi Regis maidl^'nbsp;té Omni reuerétia obediétiaq; obferuari.nbsp;fit vt cos reiieiamus qui fefç à ciuili magilh^'nbsp;tu fubducenres f cuiufinodi funt Monachi^“nbsp;quotquot apud vos ccclcfialfici nomiiiantuOnbsp;iugû ipfius quantû in ipfis fuit cxculfcriit.Qul’nbsp;ties auté ad celcbrandâ Domini Cœna coniiC'nbsp;nimus,nihil monllri alimus,quemadmodunbsp;iâ facræ (nôllri nomen obiicis(cuius blafpb'-jnbsp;miç ce reum ago ad fummi iudicis tribunaljh“nbsp;ex Chrifti ptæcepco tancû myfterium quahctinbsp;potcllrcucrentiacclcbramus:nequcfolùinCO-hortamur ad obedientiam Régi noftropr^’nbsp;ftâdam, fed ctiâ alfiduis votis à Dco precainrquot;^nbsp;Ttipïius maieftatéexornet fanôla ac pcrptcU*nbsp;feTicitatc,Nccvcro pccùnias corradimus(qu^'nbsp;admodum mendose obiedas) fed liinpaup*^'nbsp;rû alimentü Ipontéaliquid erogamus, imitaOnbsp;poçiùs quàm conuitiari debucras.Eorû atirt'^nbsp;omnium non tantum homines, fed crianbsp;ipfc nobis citteftis, cuius fummum iudiciu'”nbsp;iS; irquitatem imploramus aduerfus tuas,N;Ilt;’'nbsp;nache,amp; aduerfus eorum omnium calunuii“'*^nbsp;qui facram iplius veritatem per noltruinl'ru^nbsp;confolfam cu’piunt.Scdct ille certè lummusi*'nbsp;ivternus iudex, qui vt maledida ac calumm^*nbsp;damnatjita vcritatisamp;innoccntiç perpétuai*nbsp;le propugnatorem ac vindiccm declarabd«nbsp;N I S,
-ocr page 371-343
CHRISTIANO LECTORI, S.
Trjla t^Vs eft ad nos liber Gregorij de'Valcntiaqucin ’ira infcripfit : Examc'n amp; Refutatie frmfuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï)ûeirinrt
CaltiiniHarum de Re Euchariiiicaxam irefgt;onßofie ad obie^iones SadeeliSiamp;c.Ç^^m. aucem Anronius Sadecl pro-poncrec Secundam Edirioncm vtriiifque Traftarnsnbsp;qiiemante annum edidir, turn deSpirituali tumdeSa-crainentali manducationc Cdfp.oris Ghrifti (vteâ rcfu*nbsp;caretquae poftpriflaain Edittonem àPontificiis propoü-ta flint, ad confirmandos errores de Tranfl’ubftanriario-nc) noninutil«futurum nobis vifum eft, licollatis vtrinqueargumentis,confi-ceremuslndicetn errorumqnos Monachusadraifit infuo iiloExamine,quodnbsp;maioricxpartcad Sadcelem rcprehcndendum adhibuit: vt inde apparcar, cosnbsp;qui tantum I'lbiaimnntjVtpro arbitrio,aliorum fcripta examinent, viciflîm efl’enbsp;abaliiscxaminandos. Hue nos eciam impulit iftius Monachi impudentia, quinbsp;loannemCaluinum felicifsimx memoriæ ,amp; TheodorumBczam, virosccle-bcrfimosamp;prxftantilïimos,qui dodifsimis Scriptis non tantum banc Scholamnbsp;fediplam etiam pofteritaeem iibi deuinxerunt : non veritus eft calumniis Sc ma*nbsp;lediftisinfcdari. Itaqucexiftimauimusnoftrasefl'epartes taptam liuiusMona-chi impudentiam,arque infeitiam ante omnium oculos proponerc.Qmnetiam.nbsp;conqueriturquodnonfuericàSadeelenominatus tümquum ipfius argumentanbsp;rcfutaret(Teftatus eft cnim Sadeel in fuis Theologieis amp; ScholafticisTraiftatio-nibus vclle fc dé rc ipfa agere, omilfis perfonis) Fuit igitur illi bac in parte quo-dammodo fatisfaciendum, vt faltcm à nobis in hoc noftro Indice nominaretur.nbsp;€urcnim Sadeel in Gregorium de V alentia certum librum ederet, qui fuperio-raaliorumMonacborum argumenta-tantum irtterpolauit? nili forte excipiasnbsp;nonum il lud Gregorij argumentum, petitû ex falfa hypothefi, vt probet Tranf-fubftantiationem :nempe,Si Deus non mundum fed vnum lapidem tantum.nbsp;crcauiiTenquod quidem adeô eft ridiculum, vt videri debeat Sadeel præclarè denbsp;Monaebo meritus, qui eum non nominarit. Sed age, quandoquidem tantopercnbsp;cupit nominari,atque etiam flagitaf.Ecce,tibi Chriftiane Leôtor,oft'erimus Indi-cemErrorum Gregory de ValenttAytyiionachi biaßhems Smtetatü-gt; Dodoris Ingolfta-dienûs, quos ex illius libro iam à nobis commemorato collegimus ; non omnesnbsp;quidena,fed craffiores, vt ex vnguibus Lconem ilium poflisfacile cognofcerc.nbsp;Quamuisautem breues aliquot refutationesadiunxerimus,tamen à te petimus,nbsp;vtcopiofiorem errorum illorum refutationem videas in Dodorum noftrorutnnbsp;fcriptis,qui hoc argumentum accurate tradarunt.Nobisenim imprimis propo-fitumfuit,errores iftius Monachi indicate. Q^anquam(vt aliquis dixitjeraflos e-».ufmodi errores indicate,refutare eft.Benè vale.
Geneuæ Cal. April. 1590. F. iiy.
544
INDEX ERR OR VMquot;
GREGOR II DE VALENTIÄ
MONA CHI BLASP'HEMÆ
;s o C I E T A T I s.
£0 L.1BRÔ ^EM INSCRIPSIT, EXAMEN PRAEClf^'^ z^Iysicrÿ'Dti£innACAtuiniHArtnn,amp;c,-gt;.
Confedusànonnullis Theologiæ amp;Philofophiæ GaftdHatis:amp;:ab D.Sadeelerecognitus. , .. . _ ¦gt; .
P RIM VS
Rioorivs àVa-Icntia Monachus noiiæ amp; blafphe-mæ focictatis quænbsp;facvo nomine Icfunbsp;abutitur ad infcri-ptionem fuæ fe-élæ, crrargiauiffi.nbsp;me quum cam do-ôlrinam quæ ex-
preflis Sacræ feripturæ tcftimoniisnincur.vo-cat My^erium dotlrinie Calninifl'arum .• Nâ Cal-uinusÔComncs Orthodoxi qui lingulari Dei mifevicordia ab cirorib.Ecclefiæ Romans di-fce(rcrûc,ncquaquâin doôlrina S.Cœnæ aliudnbsp;myftcriû propofucrûrqiiàm illudipfum quodnbsp;fcriptisEuangcliftaiu amp; Apoftolorû contine-rur,amp;' nominatim 6. cap. lohan. dearftiflîmanbsp;Chiilli nobifeum côiundionc, quæ fit perfidem cfficacia Spir.S.quâ coniunôÊoncm Paulus appellat my fterium his verbis, to jauç-we«»nbsp;jJi • ya.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, iya 'j Äiya eiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t c*-
^tAon'xvjEph.j. Quare id quod Monachus dicir elle opertmentH turpitudinis CAluimam, y amp;. fimi-lia cóuitia funt mera mendacia amp; meræ calû-niæ,quæ in eius capiic redundabunt,quia veritas victrix femper triumphu aget de medacio.
II.
Pag.i.amp;i Perpcram loquitur Monachus quum dicit noftros doctores losjui ßmilta Orthodaxis y fednbsp;dififntltafentirey^uemadniodïi Ait IretiAW deËquot;e-terib. H'trettcis. Nec enim Pontificij funt Orthodoxi , nccnoltri doctores, Hæretici. Citâtnbsp;autciTi quod dicit D.Sadcel, Chrillû nobis dart amp; orterri Cœnæmyftcrio cclcbrando,vbiadnbsp;iplam prædicationcm Euangelij ipfafymbolanbsp;acecdunt, atque id clarillSmc patere exipfisnbsp;Chrilti verbis : Accipitc, comedite Qi^ænbsp;quidem nullius momenti fucrinrfi Chriftusànbsp;credennbus accipi non poflit. Exquibus verbis Monachus vult oü.cndctc Sadeelem confen- '¦nbsp;tire cum Pontifeiii.Scà loquitur Sadcelde man-
ERROR.
ducationc Corporis Chrifti quæ fit fpiritwü' ter amp; per fidem. Poncifiefj verb dicuninbsp;Corpus Chrifti manducari Oraliter.Cætctûnïnbsp;Sadeel fuam fentenriam cxplicauit his verbidnbsp;Spiritualitcr, inquit, perfidem, efficacitat'’'^'nbsp;Spiritus in animis noltris fupra omncninbsp;ram opcraiicis.
Quæ verbaMonachus, data opera, præceriit, vt habcret aliquod opcriment®*quot;nbsp;fuæ turpitudinis. Quum igitur excerpufl'®^nbsp;verba quædam mutilata, loco integrsKP'^'^'’'nbsp;tiæ,calumniari cft,nonautem alicuiusfeP'*^”'nbsp;tiam recitarc.
III.
Monachus cademimpudenria .5ccallin’quot; vtitur ,.quumobiicitSadccli, ipfumlo^^[^’^nbsp;Pontificiisyco quod ita dixerittSifoluspani^® 'nbsp;tur inCoena Dominijnon eftigitur Sacram.^'®nbsp;turn, quippe quum in Sacramento duob^’nbsp;videlicet fignum 5c res fignificata.nbsp;purat autem Monachus: Ejje innbsp;idem elle ac, Delitefcere fub acùdenttbm Pynbsp;ffvini: quod tamCn fic eriam cllcc («’«¦‘'f“®?nbsp;Semper enim quæreretur, vbinam efteffgquot;'^'nbsp;lam hoc no poceft dici, fignum clfcnbsp;Sadeel autem in illo loco fumitnbsp;pro ipfo Domini Inftituto, amp; pro S.nbsp;Cœna quæ dicitur à veteribus Græcisnbsp;elt;or;à Latinis Sacramentum, Illic etianinbsp;' nit Sadeel quomodo Chriftus fir in Sacraitnbsp;to, nempe quia pcrcipitur à credentibuS) “ ,nbsp;nam Domini exipfius inftituto cclcbraniiquot;^^nbsp;pcrcipitur(inquam)fpiritualitcrperfidquot;^ .|inbsp;ficacirace Spiritus S. adebvt prælcntianbsp;non dcbcat conftitui fub accidenribus p®,nbsp;5cvini(vt Monachidocent in fuaTra”quot;nbsp;ftantiatione) fed in animis nofttis.nbsp;funt verba Sadeclis. Hæc verba,nbsp;cat me am camem btbit me urn
¦ tn me manetitf ego tn eoy necellarib iplius E Hi nobifeum præientiam inferunt :
Gregor, de
lo poft .-Quia in hac quæftioncpræfcntiam ex coniunftionc metimur,ea proculdubio eft ratio præfentiæ quæ eft ratio coniunôtionis. Sinbsp;quis igitur quærat ex nobis : quomodo Corpus Chrifti nobifeum ardlifllmè coniungatur^nbsp;hoc refponfum auferet .• coniungi fpirituali-tcr,quia id fit per fidem amp; efficacia Spiritus S'.nbsp;HïcSadcel. Qu^bdfificloquerentur Pontifi-cij,iiontoterrorcsamp; turbas in Chriftianumnbsp;orbeminuexiffent. Quarc Monachus pro totnbsp;fuit mendaeüs fubftituar hanc vnâ vcritatem,nbsp;vxdicat,Sadcclcm cpSalt;J'o$a«,Poncificios autemnbsp;iTifo/ô^ac loqui.
nii.
Q£od Doûores noftri dicunt Chriftum in Cœna Domini verè pcrcipi fpiritualiter orenbsp;fidei, non corporaliter ore cörporis,quum fitnbsp;cibus mentis non ventris) reprehéditur à Mo-nacho Valentino qui illudensait hocefle«/-tißiutum Caluintfltex doSlrinx myfierium : quafinbsp;'vero, inqiiit non pofittinfirumente etiam corporisnbsp;idperaptquodadfaluteea antmx imprimis perci~nbsp;puur? amp; citât ex Tertullianojde Refurr. earn.nbsp;Caro abluuur vt anima emaculetur Caro corporenbsp;fangume Chrtfii vefeitur vt anima de D eo jiigi-netur, inquit Tertullianus, quem Monachusnbsp;fummainiuriaafficit) quod eum velit fociumnbsp;fuietrotis fibi adiungerc. Nam Tertullianusnbsp;vocat fignum corporis, corpus : amp; fignumnbsp;fanguinis, fanguinem Chrifti : forma loqucn-diinSacramcntis vfitata, quemadmodum no-Itri Do dores itamanifefte dcmonftrarunt vtnbsp;omnes tenebræ Monachales non pollinr hanenbsp;lueem obfcurare. Ecce enim quod idem Tertullianus alibi dicit: Chriftus acceptum pa-ncmamp;. diftributum Difeipulis, corpusfuumnbsp;illuiHfecit,Hoc eft corpus meum,dicendo : idnbsp;eft, figura Corporis mei : Aduerf. Marc.hb.4.nbsp;Qmnetiam co in loco quem Monachus obic-cit,quum fimilitcr loquatur Tertullianus denbsp;Bapnlmo amp; de Cœna, fequitur j vt quemad-modura in Baptifmo caro abluitur aqua j quænbsp;eft fignum fanguinisinon autern abluitur ipfonbsp;fanguincChrifti,quo quidem animaabluitur:nbsp;itaetiam dicendum fit Carné noftram pcrci-pcrefacrafigna corporis amp; fanguinis Chrifti,nbsp;vtanimaàlcfu Chrifto veto Deo amp; veto ho-minc fuftentetur. Addit ctià TcrcullianusiCa-ro manusimpofitioncadûbratur, vt amp; animanbsp;Spititu illuminctur,inquit. Sei ta amp; lepida op.nbsp;pofitioncfuam fententiam aperiens, necon-fundat fignum cum re fignificata.Vult auté di-eerc Tertullianus , fore vt corpus facrisfignisnbsp;quodobfignatum amp;: confecratum Deo relùr-gat ad vitam æternam. Incpfè autem argumé-tatur Monachus quûdieir,Inftrumcnto etiamnbsp;corporis id pofte pcrcipi quod percipitur adnbsp;lalutem animæ j ac idco Corpus Chrifti poflênbsp;clic cibùm corporis. Quanquam cnim aquanbsp;Raptilmi inleruit lauacro animæ j vi inftitutijnbsp;quiaeft lignum amp; ligillum fanguinis Chrifti,nbsp;quo Spiritus S.abluit animas noftras: ramen finbsp;velitiiidcconcludcrc aquam Baptifmi »blue-re animam,Petrus ei contradicet.Sic cnim ait:nbsp;bJosferuat Baptifma,non c rnis depofitio fordiumnbsp;amp;c. i.Pet.j.C^aproptcr Valentinus Mona-
VALENTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345
chus nondiim did ici t diftingucrc to ncvalncv à caufa cfficicHte : quo fie, vt anibiguc loquaturnbsp;quum dicit ad falutcin animæ pcrcipi. Quid?nbsp;prædicatioEuangclij exterior nonne auribusnbsp;percipitur ad faliitem animæ? amp; tarnen fonusnbsp;lenfibilis non eft id quod feruat animam: nonnbsp;oportet igiturrerûnaturasconfundcrc. Semper cnim quæremus : An verum amp; cilentialenbsp;corpus Chriftifit fceundùm fc(vt loquuntur)nbsp;cibus mentis amp;cibus ventris. Confiât autemnbsp;ex aliis cius erroribus ipfum exiftimare, Chri-ftü accipi fecundùm fc oralitermon ipiritualiter amp;c animoefed tantum fecundùm donû gra-tiç.Quate hoctergiuerfari eft non ref pondère,nbsp;amp; fatis oftendit Monachus fc nondû intcliigc-rcquid fit myfterium,quodille per ludibriumnbsp;vocat altiffimummcmpe repens humi amp; totusnbsp;occupatus inaccidentibuslinefubiclt;fto,quodnbsp;vtrum my fterium in Cœna Domini ferutatur.
V.
Quum vellet Monachus Merhodum Sadec- Pag,4s lisimitari,conatuscft noftiarum Ecelcfiarumnbsp;fententiam proponcrc, vt cam conferretcuranbsp;Pontiheiorum fèntcntia. Sic igitur noftià cx-primit. Licet lt;rufji.a.TtKa',nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpus gjquot;
fangnis Chnfti finttantitmin cœlo, nonautem'uel cum pane qt z/tnoivelfubIpectebus pants amp; t^tninbsp;in Ettehartflix. Sacramento : tarnen duplici modonbsp;tn Euchariftix Sacramento vere percipi,ß^iritua-literfacramentaliter. Tum fubiicit : S^cr^-mentaliter percipitur non tpfum corpus Cr fnn-guis -ifedillorurnfigna. Vnde apparet quàm bona fide noftram fententiam rccitarit :viderc-mur enim di^re^ Corpus Chrifti quod eftlt;ra-de oómce^ui incoelo,verè pcrcipi innbsp;Cœna D.Sacramentalitcr, eb quod percipiturnbsp;non corpus, fed fignum : quum nos dicamusnbsp;veram peteeptionem ipfius Corporis Chriftinbsp;fieri, tantum fide amp; cfhcacia Spiritus fanóti.nbsp;Sententiam verb Pontificiorum ambiguis vo-cabulis proponit. Nam agens de Sacramcnta-li manducationc : JLlanducatur^ inquit,ylt;î£Tlt;a-mentaliterinonforum ^uia fignum tpjfius mcœlonbsp;exifièntis ore corporis manducaturfified ^utatpfenbsp;tjuoijue fubfianttaliter prxfens in SacramentOinbsp;tametfi modo inuifibili admirabili t/ere perdpi-tur ore corporis; non tjuidem ad naturale nutri-mentum corporis -, fed ad (pirituale aUrnentum a~nbsp;nimarum-. Sicut Baptijmus enam corpore fufiipi-tur^non adnaturalem corporis generationem ffednbsp;ad antmarum regenerationemjptritualem.Mm-ducatione autem ßintualt fumitur idem Cl»ifiusnbsp;^lâviSflt;o'7ro^ tn Euchartfita, tjuatenus ab eodemnbsp;etiam non ahfentefedfub^lantialtter prxfentegra~nbsp;tiamnbsp;nbsp;nbsp;aliraentumßnrituale percipit ammtu eius
qui confeientia pura fde nonfibla digne ipfum in Sacramento maiiducauit.V{3tc monachus Va-lentinusicuius verba propè omnia funt ambi-gua. Primùm non dicit quodnam fit fignumnbsp;ipfius ih cœlo cxiftétisidcindc ait,In cœlo exi-ftentis tacct id quod crédit, nempe potiùsnbsp;ipfum fub folis accidentibus delitefeerc. Præ-terea quû loquutus fit de corpore Chrirti,iionnbsp;repetir illud vocabulum : ^edtpfe quoque fubnbsp;fiantialiterprxfensiïna^it. Porrblibétiùs dicitinbsp;percipitur ore corporis-, quàm manducatitr^ Et
-ocr page 374-E R R Ó R É S
rc e-isfit animn vita perpetuafit/titas rntfttiSftit' itis vigore confortati ex huius mifiera pere^rattitH'nbsp;nisitmire in cæletlempxtriam pernenirenbsp;é'andern panem Angelorum, ejuem mod'ofinbßttfgt;inbsp;vtl'atnimbus edunty abfijuc •vllo velamieenbsp;caturi.Hxc illhV iJ'enttir igitiir intelligcrt Ij^*'nbsp;ritualem manducationcm, non de gratia,nbsp;/, deiplbChtiftopancfupcrfubftantialijamp;F^'nbsp;Monaclius nihil rcfpondct ad caquæSadeclj nc Angclorum/qucni illi vclatumedcvolui'i^nbsp;I ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
meti fctipiit.Addit pfi(lteica.,percipi ore corporit Chriftuni à fuo efteóiajquodefl:, aniraam iW' feruatum amp; fopc aSadcele conhitatumelt, acnbsp;demonltratum, orc corporis id pcrcipi, quod ;nbsp;nutrit corpus:amp; vicilhmiOreanimi idpercipinbsp;q u o d n a tr i t a n i tn Li m ; n o n au t é a tT3 ç-/: ee^i /xijd ia(y ¦'nbsp;vtMonachus vult. Nam oporteret cibûcor-.nbsp;poralcin pcrcipi animo, vt alcret corpus,fi di.fijnbsp;camus: Cibum fpirirualcm pcrcipicndum elfe •nbsp;corpore ad nutricndumanimum.Pcccatigitucnbsp;in rationc Relatorum. Nam qua rationc nutrit, eararionc dtcitur cibus. Itaqtie h Corpusnbsp;Chrifti nutrit animum amp; non corpus, vt Mo-nachus agnofcit:Ergo.eft cibus ainmi nöncor.nbsp;poris: amp;,quia manducatio ad cibum pertiner,nbsp;concludimus, non die manducationcm cor-poialem,amp; propterca non oralem. Subiicitnbsp;poftea cxemplumBipcifnii ad fuam fententianbsp;conhrmandam. Vbi ctiam occurritambisui-tas in his verbis,corporepercipttar. Nä hoc qui-dem verum eft,rationcclemcnti.i.aquæ,fcd a-qua fola non elt Baptifmus:quare Baptifmus amp;cnbsp;corporc percipicur,amp;: animo:qucmadmoduninbsp;Petrus hac de re diflerens mcntioné facit otóu«-»rm4)Ç conficientiAbona erga Deum.i^et.
3. Ampliùstagcns dcmanducationelpirituali, dicit Chrisium Sinivt^u-^av in. Eucharisîia fiuminbsp;cjitnteniis ammxsabtpfio in Eacharülta prlt;tfientenbsp;gratiam peraptt (y- jptrititale alimentU7n.Qm\3\iSnbsp;verbis hmul affirmât amp; negat, nosfpitituali-ter corpus Chrifti pcrcipere. ldcm cnim eftacnbsp;h ira dicerct : percipimus Corpus, quia perci-pinius gratiam; quum ita dicendum lit,Perci-pimus gratiam Chrifti, quia percipimus Corpus Chrifti.Nam Chriftus nondicittQui man-ducac vitam çternam, habet carne meam : lcd,nbsp;qui manducat carnem meam , habet vitam æ-ternam, inquit. Quarc, detrafta larua, cogiturnbsp;libéré fateri hanc elle fuam fcntcntiamilplumnbsp;Chrifti Corpus non manducari fpiritualiter.nbsp;Huncautem errorern Sadecl refutauit in Tra-éfatu de Spiricuali manducationc: quem Mo-nachus leuiccr attigit amp; quafi aliud agensiquænbsp;dam dcccrpit amp; mutilât, vt videri polfit Tra-éfatum ilium rcfutaire.Scd firmiffima Sadeclisnbsp;argumenta dtdilputationcm tum^tT etK-TiKLujnbsp;tum »ÄsfÄTixZai ne falutauit qiiidem.Pontihcijnbsp;autem non libi conftant in Ipirituali manducationc explicanda. Sic cnim Concilium Tri-dentinum dtxertt ChrtHumtnEuâjart-fiia exhibitumfinrittialiter tantum manducari (p'nbsp;non etiam Sacramentaliter, Anathema fit. Sell,13.nbsp;Htc ergo Pontiticij videntur dicere, Corpusnbsp;Chrifti ctiam comedi Ipiritualitcr, quemad-niodum ibidem dicunt his vcibistrquot;tpanemil-lumfiiperfiubslanualemfiuficiperepofiint, çp- n ve-
346
tarnen Chriftus dixit : Aecipite mandmeate.. . Manducarcautem,noii folùm cft orc pcrcipc-rc,fed ctiam dentibus contercre, amp; côminuc-rc;atquc in vcntriculura dcmitterc.. Li quo :nbsp;Monachi valdc hælîtant. Nam n'cfciunc quanbsp;rationcidad Corpus Chrifti réfcrant.Tcftis clbnbsp;Palinodia BeFengarij,qua de rc in luislcriptisonbsp;noftri doétores copiosè diiferucrunt. Q^n amp;
hacde rein traétatu de ManducationcSacra.:., folis acerdentibus , amp; îdcirco diftinguunt méti fcripfit.Addit prçtcrea,po?-«pi ore corporit Chriftum à fuo efte(31a,quodeft, aniinam ni*'nbsp;adaltmentumânimx.ld quod lupràànobis ob-.. trire.Monachus veto non lie loquitur,fed3**1nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r n . nos fpiritualiter Chrifti participes.lien
tenus eins gratiam percipimus.Chriftusautcn* non dicitQui nunducat meam gtaiiani,lcd»nbsp;qui manducat mcain carnem. Ifta autem t^'nbsp;Ihidio cft.inepi:id3ima.,^^re«w,inquit,j^nbsp;deni non ab/énteifiedprafiente fiub Aantialtter m 'nbsp;chari^ia, antmiu gratiam jpiritualt saltrnen-tum'percipit. Cur cnim ariimus fidclis noiip*’quot;: 1nbsp;terit particeps fieri Chrifti gratiæ ctia**’*'nbsp;Chriftus fit corporaliter in coelô cxiftciis?!-tcnnquarc nccclie cft vt corpus Chrifti dclitt-feat lub accidentibus panis,vt animus fide in- Inbsp;ftructus illud percipiat ? Nonne potelt fidesinnbsp;cœhim pctuenire,quum natura fua eoferat*'*’nbsp;perinde cft ac fi.ita dicerct : Percipimus fpiffinbsp;tualitcr gratiam Chrifti in animis noftns,^^'nbsp;alrmentura fpiritualc, quatenus Chriftus eftnbsp;in Euehariftia. Atqui itapotiùs dicendumdl*nbsp;Percipimus animo alimentum Ipiritiiale t)****'nbsp;tenus Chriftus cft in animisnoftris. Eftau**'**'nbsp;inanimis noftrispcr fidem vt ait PaulusEp^’*nbsp;j.Error liui tuâitnv propternbsp;malcaffignatain.
VL Monachusnondifputando fed calumui3**; f*.^'nbsp;do , ait nos dicere, Chritlamrealiterabfientet»^nbsp;Sacramento vere nihtlamintts in Sacramentopt^'nbsp;ciph Et diu multiimquc fudat vt rcfellat h****’’nbsp;commentum non noftram fcntcntiani. Iraq**'’nbsp;proponit hune fyllogifmum hypotheticu*'*'nbsp;Autperetpitur ChrtAnsfiecund'utn tpfiiis.nbsp;efiecbtm aut cttam fècunditmfie fiilamfiubiii^^'nbsp;tiam.Sedneiitro modo ex Sacramentartontrnfi'^'nbsp;tentia.Ergo inquit. Vcrumeniinvcro ****'nbsp;ftra fententia ita dilucidè à noftrisnbsp;ribus exprofita cft,vt nihil aliud de hocM*”’’.'nbsp;cho dicipoirit,nihmcntiri voluillciquodq**'**nbsp;Monachorum cft proprium,minus in hoC****’nbsp;nacho mirum videri debet. Contraria iis q*’-*'nbsp;nobis obiieit,copiosè à Sadcelc dcclarantur***nbsp;Tract. deSpir. nianduc. In refp.ad obiediO'nbsp;nem y.Sit igitur hic error calumnia dé ino**^'quot;nbsp;chalc mcndacium.
Vlh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
In eodem SyllogifmoiOpinarurMonacl'*’^ ChriEltim non pofie ejfi? ver'e prafientem innbsp;D. nifi corpus Chri 'siifit efienttaltterfitb accid^finbsp;tibtu pants OT etus Sangutsfiub accidenttbitt •nbsp;Nos verb dicirnus, ilium elfe prælcntcm***’''nbsp;mis noftris pet fidem. In me mancte amp; ^0°^nbsp;vobis, inquit Chriftus. Error Monachinbsp;'rioù ci(Aoivvu.ta.v duphcem, tum vocabuh,.S3lt;**‘‘nbsp;mtnti,amp; Eu6haiift:iç,rum vocabtili pra.’fe*it*Vnbsp;Accipit einm,SacramentLun bc Euchaiift’*’'’^’
-ocr page 375-GREGOR. DE VALENTI A.
U7
Ibid. pro folis fignis-Et nos per Sacramcntum Cœ-næ Domini,mtelligiinusfacram ipfam aólio-né, quam non rcftringithus ad excernos ritus^ led fimul piorum fidem eomprarhendimus, cfnbsp;ficacitcr in illis opérante SpirituS. Er inhocnbsp;fenfu vetercs Grçci,quiprimi vocabiilurti Eu-chariibiE adhoc myfteriutn fignificandd tran-ftulctunt,folent vocabulum illud intelligcrc:nbsp;fed Monachi Euchariftiam amp; fuam gratia-rum adioncm includunt Pyxide:amp; res amp;Vo-cabulaperuettentcs.
In eodeni Syllogifmo errat Monachusiira ftrucns Syllogifmuro Hypotbeticum,CZ?r«?«ïnbsp;pernpttur aut fecundUm ipfifu effeclmn^ atttfe-citndùmfe (^fuafnfub^antMmi Error eft In dif-lunâione.C^iâ à piis amp; credentibus Chriftusnbsp;ipfe percipitur, amp; fitnul cftcóta eins amp; bene-heia percipinntur: quod Sadeel plunbus verbis probauit in Trattat. de Spirit. manduc-Iidnbsp;quod Monachus diffimulat.Ghriftus enim v-trumque coniungit, Qm manducM me am car-ww,inquit, habeti/ttam atemam. Monachusnbsp;autem ita, fcilicct,egregiediflertt : Aut manducat carncm Chrifti, aut habet vitara æter-nam. Oportet igitur difiunCiiuaœ mutareinnbsp;copulatani.
In 9odcm Syllogifmo, Hæc vocabulafecan ittmfeicÇü^m fublbntiim vfurpantur àMo-nacho impcrite «JsoXcj'Wc» Primùm;S««/AZ-dxw/e Pcrfonani ipfam fignificat.Si quisaurenbsp;diceretPerfonam Chrifti,vcI,Chriftu ipfum,nbsp;adcóque totum Chriftum non elfe vbique,nbsp;1’crfonam diuellcret amp; pro vna Perfonaduasnbsp;conftitucrct : atque ita eilet relegandus ad vetercs hæreticosà piis maioribus noftris iurenbsp;condcmnatos.Quarc.diftributio amp;difiunlt;ftionbsp;qua: in hoc Syllogifmo «Vti) ƒ Jt« continetur,nbsp;eftvitiofa. Prætcrea,Subftantiam Chrifti rc-ftringete ad humanam naturam blafphemumnbsp;eft. Nam vctcres haeretici obtrudenresnbsp;«*.S^(*7roF, tanquara blafphemi reieéhi fucrûr,nbsp;quorum partes Monachus hie fufcipit, impionbsp;amp;blafphetnohoc loquendi gcncte.Sic igiturnbsp;debuitdiccre,-Chriftus fecundùm humanamnbsp;naturam aut eft præfens fub accidentibus pa-nis(quod fomniiim eft Pocificiorumjaut piæ-ft'ns eft in cœlo tantum, in quod afeendic, amp;nbsp;ex quo venturus eft vilibilitcr viuos amp; mor-tuos iudicaturusfquod teftimonium eft Ange-lorutn Alft, i.) Eodera errore dicit, Chriitamnbsp;rtaUter abfentetni, hoc eft, corporaliter : qualinbsp;l^es Chrifti) fit folum eius Corpus.Dolendumnbsp;eftThcologiam tradtari ab eiufmodi Scripto-tibus,quorum difficile eft diccrc raaior-ne fitnbsp;'nfeitia an mahtia,
In codera Syllogiimo, Alaiorproptgt;ßtis,iti-quit Monachus, certtßtma efl. amp; poftca j\4.mor fnbandaefl. id quod magis aCmagis oftenditnbsp;eius infcitia, qui ignorer quid fit Syllogifmusnbsp;typothcticus: In quo ncque maior neque mi-’^propofitio quæritur. Nam Maior propo-htio denominatur à maiori Terraino, amp; Mi |
nor à minori : qui quidem conneiftuntut Medio, atque his tribus confiât Syllogifmus ƒ«-»T«oç. At in Syllogifmo Hypothctico confi-derantur to t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro In eodem Syllog. Adeb inepte monachus Ibid, hunc Syllogifmum HypotlKticum propofuif,nbsp;vt TOnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contincat repugnatiam : nempe realiter abejfed Sacrameroy^^zierepercipi in Sacramento. itaquedebuit proponi otTotrftij-ixoc «Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc modo; Si Chriftus verè abeft aSacraniento,amp; verè percipitur in Sacramento: Ergo ide Chriftus eft fimul præfens amp; ab-fens.««TufaÇ»’. Tune nos eonnexum refellere-mus, amp; fententiam noftram exponercmus, amp; Monachum calumniæ amp; mendacij arguere-mus:vt ex fuperioribus paruit. ItaqueMona- 'nbsp;chus file eft malus Syllogifmorum archite,«;nbsp;dtus. XI i; Quum Monachus fimiam agcrcr,vclletqiK; imitari methodurn Sadcelis : ait fe -veile faamnbsp;ex omni parte efle conflicnant', amp; tamenbsp;non videmus vllum Syllogifmum Demonnbsp;ftrationis quem ctiam nufqua propofuit, lednbsp;tantum ararxfbaç-iKBs dilputanit. Solét autcinnbsp;qui accurate difterunt,tria imprimis fibi pro-poncre,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; /.üTiviquem ordi- ncra foletSadeclobferuarcin fiiisTraClatio-nibus Theologicis amp; Scholafticis.Primam il-lama’ncif'et^ir Monachus prætcrmifit, elquc fatis fuit vocabulum illud femel vlurpare.Sednbsp;non ita hunt perfpicuænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarc fatis teftatur MonachusfeDemonftrationcm pof-fc nominarcjfed non facerc,dc quo admoncre voluimus, ne cui fucum faeiat Monachalis o-ttentatio. XHI. Ait Monachus. ZVo« poflitmiu certo colligerc Pag ü-’i; exnarratione Inriitutionis haias myslerij, Chri-flndedtfle difcipalis alii^aidin ilLaCoena cjaodabnbsp;iis percipiendam ejfet folis animis non etiam orenbsp;corporis. Accipite^ins/wt, ntanducate-, Hocefinbsp;corpus meam ijaodpro -vobis traditar.Ham excu-tit vocabula, Hoct^uod vobis ore corports perci-ptendam do,efl.,nonfigura Corporis meifed Corpusnbsp;meùm. EtipfimetSadeehin fuo mafeoforte dor-mitantt vi maxima eruptfle videtur cjuod ait^Cor-poris fimtlitudtnem non fuiffe pro nobis tradttam.nbsp;Hæc monachus,fuo more calumnians Arper-uertens verba Sadcelis; qui dilfercns de Spiri—nbsp;tuali manducatione, affirmât nos cumveronbsp;Chrifti Corpore amp; fanguincadcóque cum i-pfo Chrifto per fidern ariftiflimè coniungi : iScnbsp;rcfcllit Pontiheios qui tradût Corpus Chriftinbsp;elfe fignum Corporis. Rurfus pcccat Mona-ehusmo more To'c»ap;^;ï^t)T8/z^o{.Nam in cx-pofitione verborû Chrifti tota pofita eft con-trouerfia. Obiieit etiam hoftris Doiftoribus,nbsp;aÜutiamfiïia^üititnpailtandafuafententta-.cpxoinbsp;ipfemet perpétrât. Aftutc cnimprætcrmittirnbsp;hæc Euangeliftæ verba, qiiæ ad Sacrum hocnbsp;inftitutum pertinent. Aceepit panem, fregir,nbsp;dcditquc difcipulis diccs,amp;C.Ex quo apparcr,nbsp;Chriftum demôftraftc panem amp; dcdillc difcipulis orc corporis manducandum tanqtià fignum amp; figillû fui Corporis quod pro nobi.s |
548 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ERROR ES
tradidit, ac propterea vocauit panem, fuum Corpus. Id quod tum alij plcrique, tu SadecInbsp;firobauit argumcncis firmiflimis, quænoftcrnbsp;lie Valentinus libérer amp; facilèpxætcruolauir.nbsp;Eadcm aftutia vtitur, quum loco vcibimaxdanbsp;care, quo Chriftus vfus eft, dicirperciperè. Vc-rctut enim ncquisfortèex ipfo quæratquidnbsp;fignificet matiducare.lgt;i3.tti fi fimpliciter figni-ficat orc pcrciperciErgo manducare, idem cftnbsp;ac Bibcrciquiaid quod bibimus,ore percipi-mus, O, non iam aftutiam fed ftultitiam Mo -rWchalcmf Sin autem verba Chrifti intelligé-da funt de veto amp; naturali ipfius Corpore cornbsp;poralitcr manducando,fiue,oralircr,vt malûtnbsp;diccrc, ad palliandam (vt loquuntur) impiamnbsp;fuam fententiamftequitur, verü Chrifti Corpus dcntibusconteri (ïecomminui ac in ven-triculum demitti. hoc enim fignificat verbumnbsp;manducare. Quaproptcrqûum dicunt,/^i5^/0|dnbsp;Chriïtw dedtt, non ej]e percipiendumfolie ammis:nbsp;fed etiam orecorporie, verum elfe poteft, modonbsp;rcftèintelligatur. nimirum, Sacra figna cflènbsp;pcrcipicndaorc corporis.Ipfum autem Chrifti Corpus ore animi, hoceft, tide percipiendum. Monachus verb vult candem rém fuminbsp;ôcoraliteriSc fpiritualiter. Nec vider in fuisnbsp;verbis clic contradiftioncra.Ccntics enim di-xit,ipfum Chrifti Corpus non percipi animo,nbsp;lcd gratiam Chrifti amp; eins clFcetum.Nunc ve-Pag 13 ’•° verum Corpus Chrifti pcrcipi,«»»/»/«’nbsp;animie,fed etiam ore corporie: quodloquendi gcnbsp;nus innuit, ipfum verum Corpus imprimis a-nimo pcrcipi. Et paulb pbft. ytnon folum orenbsp;corporis,fed etiam ore animt. hoc efi,fti?nma fidenbsp;reuerentia tantum hosfiitemfifeipiamus. C^bd finbsp;haec intelligit de gratia Chrifti : quærimus,nbsp;quomodo poffit Chrifti gratia quæcft fpiri-tLialis,ctiam pcrcipi orc corporis. Ampliùs.Sinbsp;cogitur conftitucrc duplicem perceptioncmnbsp;amp; manducationem, quomodo non lenritfcnbsp;ab ipfa ncccffitatc eb detrudi vt vnam mandunbsp;cationcm tribuat figno,hocéft,pani: alteramnbsp;manducationem hgnato , hoc cft Corporinbsp;Chrifti?Nonne ipfimct dicunr,fignum madu-cari 5c attcri'dentibus? quibus igitur verbisnbsp;præccpit Ghriftus manducationem figni, finbsp;verbum Manducandi de orali manducatio-ne,amp; particula. Hoc, de vero corpore Chriftinbsp;intelligatur? Idem Monachus quafi feipfumnbsp;rcuocans : Quibus verbis, inquit, tradita efihacnbsp;Caluini^lica f heologia, Chrtiium dedijfe fignanbsp;nuda, vt certosfaceretfe tunc etiam ipforum ant -mis prabere resfignificatas!Qm datfignum,non eonbsp;tpfo dat remfigntficatam. Hæc illc: nec mcminitnbsp;nuius fententiæ Chryfoftomi Homil. 85. Innbsp;Matth, (quam ilie tarn fæpc obicétat ) nernpenbsp;Dominum antta Apoftolos hacde rc crudi-tiillc. lohan. 6. cap. vbi teftatur fc vclle nobisnbsp;fuam carncm amp; fuu fanguincm darc;amp; fubii-cit; Verba qiiæ loquor vobis fpiritus funt amp;nbsp;vita funt. Creditne Gregorius à Vaientia hisnbsp;verbis Chrifti an fecus? An minùs credit Chrifto apud lohanncm concionanti, quam apudnbsp;Matthæum Sacram Cœnam inftituenri ? Crc_nbsp;ditnc,quodVcteres onincs credunt,Chriftumnbsp;apud lohanncm de llt;c Sacramenti dilleruif-
fe ; Quod ad nos attinet, crediinus Ghri/luf® vclle VC fuum Corpus fpiritualiter rt'andiicc*nbsp;mus : ex ipfius Chrifti vçrbis apud lohannçn'înbsp;hoc eft, VC cum ipfoarlt;3:iflimcamp; fpiricualitctnbsp;cóiungamuVjVcinde vitam hauriamiis. Qup“nbsp;aueem Ghriftus panem yocat fiium Corpiif»nbsp;hoc idco facie VC nobis magisac magis confitnbsp;met, fore, vt hoc figi*io '8c ligillo ranquaffl 3^'nbsp;rhabone dato amp;: accepto rem ipfam fignifit:3'nbsp;tarn aceipiamus. Sic traditione arrhabonis»nbsp;rci dominium amp; pollcftio traditur ctianH”nbsp;rebus terrenis : de quo non cogitauit Mon®'nbsp;chiis, lion dormitans in fuo Mufæo (eft cnif®nbsp;«M«(s5)f'^tlfuo Breuiario indormiens.
XIIIL
Ait Monachus, Inaudttttm ba^lenm (y gnitum ejfe toti Orthodoxs ^ntiquttattyChri^bU^nbsp;aliter ijuàm fecundum gratiam vniri cum arirnUtnbsp;nifi cjujimfafiivitur'vt emtentui realtterinnbsp;illtsßgnü-. Lcétor vidéac rcfutationéhuiusi^t'nbsp;rorisapud Sadcelem'in Traft, de Spir.
amp; ipfam Antiquitatem audiat fuis verbisfo' qucntéjamp;Monachi mcndaciû redargucntciH'nbsp;Cap.ô.Hæcautcm exceptio deChnftoCOH'nbsp;tento in facris iîgnis , verè cft Monachalisnbsp;digna Gregorio à Vaientia. Idem enimnbsp;fl dicerct Chriitii vniri cû animis noftris,qua'nbsp;tenus vnitur cum nudis accidçntibus panis-Ex quo eificitur, fi valet hæc Iimitatiô,aut accidentia panis cileanimû noftrü:aur,cftcina-nimisnoftris:vtrumquc ridiculû amp;Valcnti3‘’nbsp;digniftimum. Eo enim redit hocMonachal^nbsp;deïiriù : Chriftum cfle in animis noftris, qf'*nbsp;Chriftus eft extra animos noftros. Opraiclat*nbsp;fapicntiâ ValentinianamfQiiid porro dieetnbsp;manducationc indignorûîNum Chriftus vH*'nbsp;turcum animis ipl'orû?amp; tamen(vt volût P‘’*’nbsp;tificij)Chriftus fufeipitur ab illis vt contcntnsnbsp;realiter in facris illisfignis. lam fi vnitur Cbfnbsp;ftus cum corurn animis, quomodo igitur IH'nbsp;diciû fibimanducanc 8c bibuntîvtaitPauli'^'
XV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/'
Monachus citât nonullos Veteres quote*” jjij. fentétiam perucrtit,amp; crallè eortim verba i**'nbsp;tclligic : vc quumex Gregorio Nylfcnonbsp;colligere Cbrisit Corpia contemoerartnbsp;no^lrts vtfcertbas : horrendû amp; Valentino M®'nbsp;nacho digniflîmum. Videat Icftor interpre*^'nbsp;tionem fencentiæ Veceriî apud Sadeclcæ *nbsp;Sacram.Manduc. cap,5. amp; femper meminct**nbsp;Veteres in locis obicclis,corpo’.alcm mande'nbsp;cacionem figni tribuere fignato, amp; ex corp”'nbsp;ralivnionelignorum cum corporibusnofttif;nbsp;colligere fpiritualem coniunftionem Cfat**nbsp;cum animis noftris, ex qua vis manatad*p‘*nbsp;corpora virruté Chrifti fanftificata, amp;nbsp;tempore refurreftura in vitam ætemam.
XVL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J jii’
Monachus imponit irenæo 8c Iuftino,qee dixerint, corpora tiofira numrivero Corpotfnbsp;Chris'if.c^iiù illi loquancur de facris fignis: q”quot;^nbsp;quû earo noftra fide accedence pcrcipiat:*”nbsp;colligunt pij illi Veteres,nos fpiritualiter cenbsp;iungi cum Chrifto, 8c ipfam carnem noftra^nbsp;Dco conlecratam tandem luo tempore pci*'’^nbsp;turam vita æterna.Ecquideniw abfui diùs p^^j.
«
-ocr page 377-|
GREGOR. DE tcft vel 4:ci,vel cogitari,quàm corpora noftra nutririChrilliCorpore'Zvlbnachusfæpiusali-bi dixit corpora noitra no ii ntitriri ipfo Chri-âi Corpore:qiiia no eft alinrencuin Corporis.nbsp;Hie aat£ iibi ipfi répugnât amp; dctcrior eft ipfisnbsp;Capernaicis.C^um aucem conaturhanciuamnbsp;impudentiam tcgcrc,in aliam inciditnnirificènbsp;exponens verbum nutriri : hoc cft,inqint,£-,aronbsp;nasirarevera Corpiis Clrrifii percipitvt eins be-neficio confei^iiatnrfiio tempore immortalitatem çp-c»teniui]uafinutriaturAt3.cpic ex. Interpretatio-nc Monichi,nutrirc, eft quad nutrirc ; amp;,pcrnbsp;_ confequens,oralis,erir,quad oralis inanduca-lio:amp;Tranirubftantiario,quadTranIlubftan-tiatio:quæ eft Monachorû ¦tB-Aiipo^of/a.Quinc-tiâ præcerinittic ca quæ feqnûtur in côtexcu I-rcnæi, nempe locû Apoftoli ad Eph.c.5. quo-niâfuraus mébra corporis eius de carne eiusamp;nbsp;de offibus eius. Et hæc verbaluftini : Ex cibonbsp;languis,cavnéfq; noltrç per mutationé alûtiir:nbsp;Mouichus intellitrit de Tranfîùbftantiationenbsp;Onbsp;panisincorpusChrifti.Iuftinus verb loquiturnbsp;de mutationé cibi in alimétii vt ex co caro nonbsp;lira nutriatur-.ôc ideo métionem facit langui-nis.Senfusigitur verborum luftini planus eft.nbsp;Accepimus,inquit,cibûperpreces verbi Deinbsp;ab ip to Euchariftiam faiftu, effc carné amp; fan-guifiem lefu Chrifti. Hæc illc, Intelligcns pernbsp;cibuni facra dgna,quæ habcnc noiné carnis denbsp;ianguinis Chrifti. Ahoquin hie clfct fenius:nbsp;Accepimus Corpus amp; fanguinem Chrifti,dienbsp;carnem amp; Sanguine Chrifti. lea Gregorius ànbsp;Valcntiafolet petite sppZtoiwe/i'. Dolct autemnbsp;Monacho^ubd Tranllubftantiatio amp; oralisnbsp;maiiducatio euertitur his luftini verbis.idcir-co quæritoperimentum fuæ turpitudinis. XVII. commentitiumid 'Iquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ^uoddemyïlcrüs Chrisîiafi£ ReUgionts ita lt;flfcgt;‘itur,vtpernnllam communem notttiam voca-, inlorum ahtjuo faltem modo mente conetpinbsp;nbsp;nbsp;ex— plicanpi)ßit:(^ tale ejje dogt/ta dtt Corpore Qf fan-gpttne Christ, vereJccnnd:im fi peretptendo ab a-ntmopie commimicantis. lam fallaciâ Monachi in liocloqucndi ‘¦^ençte fecur.d'amje deiexwtisnbsp;quodilliidem cftac,corporaliter,ac d diccrc-niusvcrum Chrifti Corpus elle corporaliternbsp;in animis noftris. Atnosdicimus,cfte fpiritu.anbsp;liter in animis noftris, freti auclocitate Paulinbsp;quum aftirmat Chïiltura habitare per fidcinnbsp;incordibus noftris.Hæc fufècxplicantur aSa-dcelcinTraét.de fpirituali Manducationc, I-taque Monachus, more infanoriun, hiclaturnbsp;cumfuavmbra. Nam hoc ipfum aliquandonbsp;affirmât amp; rutfusaliquando negat vt ex fupc-rionbus vidimusiquum dicerct, corpta Christinbsp;non tantum oraltter fed ettam ore animi fafcijti.nbsp;Accommodet igiturfuiim Theorema in Ici-plum,non in nosquibus quum vultconui-tium diccre,fcipfum conuincit. XVIII. In codem Argumente : fallitur Monachus' qui nobis obiieit t^aàdfententia no^iraftinex-plicabilis quû cam Doétorcs noftri exponanrnbsp;amp; exprimât Scripturæ amp; ipdus Chrifti verbis.nbsp;Et in Iniiic fine Sadecl çitauic Scripturæ locos |
VALENTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349, circiter fexagintain Traét. dcmanduc.Spir.c. 2.Scd confodicndus eft Monachus fuo gladio.nbsp;Qu^ibus enim communibus vocabulorum nonbsp;tionibus explicari hæc vnquam poftintî Panisnbsp;fnbilantiam coaerti infubPiantiam Corporis Chri-fii : atejue it a T ranffHbsif.niiariy vt ex ténor formanbsp;panis rnaneat, exterior antemforma Corporis nonnbsp;appareat : Corpus Christi conttnen in ceelo amp; fi-mul contineri infexcentis millibus hosliis : ( vt lo-cjUHnttir)contineri [imul in loco^tÿr efe fmultn lads innutnerabtltbus : efe vtfibile, gj- nonpofe vt-deriy efe praditumfais dtmenfonibus , nectamennbsp;efe circunferiptum. Efe tottirn in tot a hofiia amp; innbsp;fingttlis eins partibus : Accidentia panis (f' vtninbsp;fiibfferefinefubietloipofe fine materia fiangùpof-fe natrtre: Corpus efe infanguine zif victfiirnfan-guinem in corpore concomttanter : amp; estera ciuf-modi pleraque plufquam Chimcrica, quorum communis notio nullo vnquam modonbsp;vcl à Monachis explicari vcl à rcliquis Ponti-ficiis mente concipi potuir. XIX. Ait Monachusy7/z/z7;r«i^i»er vitis t^palmitis., flirpis eif plantât adtficij fundament!t memb'ro-rtimnbsp;nbsp;nbsp;capitis,fonfiQffonfe, Domus Templt Inhabitationts (t^uas Sadeel infuo mufieo fecula-tur ) non expltcare nofirma de Spirttualt Chnfii nobfcum coniunHionefententiam : ijuia inter ple-rafjue res commemorataSt coniundio effecundimnbsp;effettumdî' influx um virtutis, autefi/ubfiantta-Itstaut per contiguitaternt autprfsnttam localem.nbsp;Sed Caluinifialinc^üiï^dicunt efe tjuandam ahamnbsp;coniunClionem arcanam fiihstantis, Chnfli fecun-diirn fie elt“ animi communie anti s.Wac illc.Scd,annbsp;ipd tam fubitô excidit quod modo dietbar denbsp;communibus vocabulorum notionibus esnbsp;quibus aliquo faltcm modo rcs explicari amp;nbsp;mente concipi polîit; Nos non Caluiniftæ lcdnbsp;Chriftiani vnum Chriltura audientes credi-mus,côiunlt;ftioncm Chrifti nobifeum, adum-brari quidem quibufdam fimilitudinibus, amp;nbsp;nihilominus clfcarcanam,i-nyfticam, incom-prehenfibilcm amp; ineftâbilcra,amp; cxclamamusnbsp;cum Paulo Myftcrium hoc magnum elfe, E-phet',5. Die nobis, imperitiffime Monachc , Cinbsp;limilitudines non funt rcs ipfæ, an proptcrcanbsp;non adumbrant amp; explicaut fuo modo, rcsnbsp;illas quibus adhibentur ; Quid porto intclli-gistuoillo inlluxu virrutisiVitistribmtncvi-gorem amp; alimentum palmiti alia rationenbsp;quàm per coniunCtioncm quæ eft vitis cuib •-palmite ? Quanuis igitur Chrifti nobifeumnbsp;coniumftio longiffimc fuperct humanaster-renâfque omnes coniumftioncs ( In me manetnbsp;(ÿegoïweu ,inquit Chriftus) nihilominustarnen frudum limilitudinis percipimus ex conbsp;quod quemadmodum neccllecft, pahnitcninbsp;vniri cum vite, vt ex ca alimentum liium hau-riar, quo careret fi non manerct in vite : qmanbsp;arclccret ( inquit Chriftus, loan.15, ) Sic ctiamnbsp;oportet nos elfe coniunétos cum ipfo Chri-fto,vt eius bcncficiis fruamur. Quum dicimus Chrifti coniunéHoncm no- pag.jg. bifeu, elle myftcrium : Monachirs hoc ita fibi G. j. |
350
vidctur lorninns coinmemum Vbitjuiflarum reptidiatii.nbsp;Qaænanicfthæc ratio confucandi ? Üicimusnbsp;eile myllcrium cum Paulo qui hocvocabulonbsp;vfus eft. mysleri^im hoc magnum e^t -, inquic , lo-c/Horautem de Chrtslo çÿ“ de Ecclejia. Aliud igi-tur eft verum myftcrium, aliiid comencitium.nbsp;Quo fit vt commentitium myftcrium Tranf-fubftantiationis r,cpudicmus , quia diciturnbsp;uuidcm myfterium,ft*d non eft.
XXI.
Sic ratiocinatur Monachus,/^«/jw no vni-tur alten ntfi per td, fecunditrn id ^uo altert conneStitur.Qyytirefiper fidem coniunguntur amminbsp;no^ri cum Chrtslo : ergo coniunguntitr fecnndiimnbsp;effeElum tantum amp; non fecundum fe^autfingendusnbsp;effet alius contuntlwnis nexus. Arque ira Mona-chus non intelligir quæ fint ctfecla Chrifti.nbsp;Nam obedicntia Chrifti, implctio Icgis, vni-cum cius lacrificium, amp;c. funt eftetfta Chrifti.nbsp;Deinde rcmiflio peccatorum, amp; vita æterna,nbsp;amp; alia cius beneficia nobis conceffa, funt e-tiam eftcóta Chrifti. Rurfus, fidcs eft cfFeótumnbsp;Chrifti in animis noftris opérante Spiritu fannbsp;étojvr perfidem remftfionem peccatorum amp;nbsp;vitam æternarn percipiamus. Hæc igitur nonnbsp;funt confundenda, nempc;Quæ Chriftus fecitnbsp;pro nobis, amp;, Quæ Chriftus facit in nobis, vtnbsp;vim eorum quæ fecit pro nobis fentiamus.nbsp;Dicimus nos coniungiSpiritualitcr cum ipfonbsp;Chrifto vt vitam quæ in Chrifto eft per fidemnbsp;rccipiamus.Iidemquc dicimus,Chriftum vir-tutc fui Spiritus emccre fidem in nobis pernbsp;quam polfiraus vitam quæ in Chrifto eft rcci-perc. Chriftus enim non tantum profertlü-cem, fed fimul dat oculos quibus lucem illamnbsp;videamus.Ergo Monachus luditnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vp-
ca.ïoü[i:Effecium.
XXII.
In eodem argumeto;grauitcr pcccat quum itadifterit de fidcamp;; effeólis Chrifti acfifolanbsp;effetfta Chrifti eflent obiedtum fidci noft:ræ,amp;nbsp;non etiam ipfe Chriftus. Sic enim conncdlit.nbsp;Stfide'vnimur cum ChriFlo : Ergo fecundum einsnbsp;efietla tantuntcum Chrtilo coniungimur.Viàes c-nim noftraapprehendit Chriftum 6ïa'r.S^amp;w9i'nbsp;pro nobis mortuum amp; excitatum à mortuis:nbsp;ÔC effedta Chrirti,abfquc ipfo Chrifto,inteIIi,nbsp;gi nonpoifunt.
XXIII.
In eodem argumeto; Exiftimat Monachus, vt cóiungamur cum Chrifto ipfo, oportere, vtnbsp;ft altus nexus prater effectus ffirituales, inquir.nbsp;quare fatetur fe nullam aliam cóiundlionem,nbsp;vcramamp; reale cum Chrifto agnofccre quamnbsp;coniuntftionem corpor31em,quç iam nullumnbsp;locumhabct,Chrifto in cœlumrccepto. iSlonnbsp;ampltusnouimus Chrisiumfecundumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in-
quit Paulus 2.Cor.5.Et Chriftus Ioan.6. Êquot;er-ba c/ua loepuorvobtsjpiritusfunt vitafunt.])rt^-terea quomodo pollet nexu corporali Chriftus coniungi cum animis noftris î nonne hoc eft rerum naturas cuertert?Quareretorquea-nius illudTheoremain Monachum. Si res v-nituralteri fecundum id quo altcri connedli-tur(vt vulr)dc nos fide çum Chrifto coniungi-
Pag.;».
Ibid.
Ibid.
BRRORES
mur (id quod non audet negate. ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
tualiter cum Chrifto coniungimur,qui» cftfpiritualis.
XXIIII.
Ego ilsios ita re^/lt;ï)g»(?,inquit MonachuSj^^ lam caufam effiicientem rffignantejuum diruntf^nbsp;coniunttione fieri ejficacitate Spirttusnbsp;^uidfit illud quo proximo formaliter Cbrunbsp;dr animus communicantis ita neÜatur^dycX’^^nbsp;Monachus//»S-é'aftdai’ «t aXXo j-Koç.Namnbsp;rem ita tractat quad verfarctur in rebusnbsp;ralibus in quibus imprimis quæriturnbsp;amp; forma. Imbipfi Phyfici multumnbsp;in inucnicndisamp; aflignandis propriis fotro'^nbsp;quæ contineant to tÎ «1-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; identidcni
guntur definite à pofteriori. Qmdigitut/^ cendum eric de rebus fpirituaIibus,Diæni5nbsp;myfticis?Quód fi Monachus petgat conC‘‘*nbsp;dcrc,non elle id credendum, cuius caufaf'^f^nbsp;mails accurata non profcratur ; Nihilnbsp;credit de myftcriis Rcligionis Chrifti^*’^'nbsp;Répugnât enim,eirc myftcrium,amp;,polE^^’^*nbsp;fam formalem fine formam accurate cogn®'nbsp;fci. Simyftcrium eft. Ergo eftabfeonditu*”'nbsp;Paulus autem ait,«ö/ in haevita cemere peffi‘'nbsp;culum dr per anigma, dr rognefeere ex parl^'^'nbsp;Cor.i^.fj' donum Dei efiinenarrabile. i.Co'i-')'nbsp;Hie verb Monachus imperitc loquitur decs'*nbsp;fis, quodpcrfpicuû eft ex ipfius ratiocinai*?'nbsp;ne : nee ea intelligir, quæ de caufisà Philo^^'nbsp;phis traduntur. Nempe, Confiderandun*nbsp;in qua feientia verfcris,vt cognofcaSjquçoa*”nbsp;fint caufæ affignandæ.Phy ficus imprimis C**”nbsp;fiderat Materiam amp; Formam : Politicus, !?**ƒnbsp;dlat caufam finalem lt;Sc cfficicnrem cumnbsp;lt;raii(i|T(o,;. Mathematicus materiam ncgl'g’^nbsp;amp; parum eft folicitus de final! caufa.Quid s'*'nbsp;tern de Theologis dicendum eft ’ numadh^’^nbsp;refeent raateriæ amp;formæ , vt Phyfici foh**!'nbsp;minime fane , fed imprimis cum final! cau'^nbsp;coniungent caufam cfificientcm, amp;nbsp;Tjee.Reótè enim tradunt PhilofophiiCirca/'nbsp;élioncm, nos rue maximè feire quum caula'?nbsp;efficientem fciuerimus.oStv«lt;r«;MSJonbsp;THîx/v»'ï7îaç, inquit primus Philol'ophusId’*?'nbsp;Refer hæc ad Theologiaquæ proponit Ch**'nbsp;Hum ©êav.^amp;):Tot',amp; quæ Chriftus fecit pc****’’nbsp;bis amp; quæ efficirin nobis vt falutem æterna*^nbsp;adipifearaur : amp; videbis in rebus Thcolog^nbsp;caufam finalem amp; efficientem nobis elle i**^'nbsp;primispropofitam, cii Ç/ç «ituc'jTioiç. Sedflquot;*^nbsp;Monachus ( vt coniicerc licet ex eius feripewnbsp;non habet ifta in fuo mufæo, fuadenius, v*nbsp;fibi comparer exaliorumufæis. Etdifcatl*^*'nbsp;Theorema Thcologicumà Sadeelepropo”'nbsp;tum. Diuinorum myfteriorura quæ innbsp;ptiiracontinentur explicationcm,ab ipfh. fet*'nbsp;ptura propofitam, pro ipforum caufafo*^***^nbsp;nabendam cfl'c. Exempli gratia : Qm mandi*'nbsp;cat mcam carnem amp; bibit meum länguin^^nbsp;ip memanet amp; ego in eo,inquit Chriftus,!^nbsp;quæ eó rcfcrûtur,annotata à Sadeele inTwC •nbsp;dcSpir.manduc. cap. 2. ) continent eaml*’nbsp;mam myfticæ amp; attftilîîmæ coniunôfi'’*’^nbsp;Chrifti nobifeum, cuius cosnitio ad falutcnbsp;nob'S
-ocr page 379-|
• GREGOR. DE iK)b;s ncccfTaria eft.Eft autcm fummopcrc ca-ucndum, nc in rebus Diuinis formales caulasnbsp;arbitratu noftro comminifeamur. XXV. Ibij, Monacliiis fuo more fc ipfum oppugnat,fi-biqiie repugnar. Nam fuprà contenrus crat communi vocabuloram notionc, quam neganbsp;batànoilris proferri poHemunc verb ncccfla-ribformam poltular,non concentus caufa cf-,hcicntclt;Sc virtutc Spiritus fancti innobiso-pcrantis. Vc cnim perpetub libi conftac veritas, itamendacium fibi conrradicir. Quare innbsp;Monachum quadrat quod ilIc Sadceli obiicitnbsp;in fcquenti proximo Errorc. XXVI. AitMonachus : Ttiïli funt ob imperitiam obniiturammendaci^ inconfiantes : Sivtfns notiernbsp;tempons momenta enm fiolts corpore coniungitnrnbsp;(m^HttSadee!) curfides non contangetnos CHtn i-pfo Chrisio , adeó'jne entn hnrnana ems natura innbsp;ckIo caHscata^Ex ejuibns ¦videtur tnt eiligere fiejtonnbsp;ftfifecunditm donagrati^ hanc Chrisii coniunElio-nem cum anima comtnnnicantis intelligere. Hæcnbsp;Monachusiqui aftuçè diflîmulauit, iimile hocnbsp;pctituraàSole ab Augullino hiillc deprom-ptum,cuius verba recitauit Sadecl.Videat igi-tur Auguftinum Epiit. 5. amp;t. de Genef. ad Lit.nbsp;lib.q..c.j4.Nequc' loquutuselt Sadeei decon-iimttione corporali, led (vr ita loquamur) denbsp;Viluali coniiinbtione: hsec cnim iunc verbanbsp;Sadeelis : Si vis naturalis hoc cincit vt corpusnbsp;lolistanto locorum intcruallo à nobis dilii—nbsp;tum, fit tarnen nobis præfens vilualitcr (ita c-nim dicanius,amp;c.) de Spir. manduc. cap.4. innbsp;refp.ad obicót.7.Quid?Mon3chus vidétne fo-1cm abfentem? nonnc (vt Philofophi docent)nbsp;fcnfusaihcituràfcnfiliobieelo? nonnc fol vi-dcturfccundùm fc? Iclus,vcl,Iadus oculi po-teftne fieri line ilia viluali cóiunótione ex quanbsp;Sadcelargumentatus ell? Expedat Monachusnbsp;vim Græci vocabuli p/%»quo Paulas vfus elt.nbsp;i.Cor.ij ac turn dehnet appctcrcAugulhnumnbsp;per latus Sadeelis. Hie error turn ab impcri-tja,tumamalitiaprofcdus eft, vtraque mo-nachali, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVII. Ait Monachus. Sptrttas S. non efinexus hu-ittfie comunli-ionis ifoliim e^ua efi Sptrittss S. Ergo erit nexus (juatenus vna cum Chrisio all^uern efinbsp;fedtum in animo communie antis opcratur, vt puta,nbsp;fidem,aut alujutd eiufmodt.Atipue ita efie 'clus Spinbsp;ritus S. Cf Chriiii GtattSfÜTns erit nexus. Ergonbsp;non ntfifecundiim efie^lumfuum Chrisius coman-^itur cum ammo communicantisCf Spiritus S./'e-cundmn fe non eß: proxtmus Cf formalis nextss;nbsp;Hæcille; nimirum pcccans in ratione caulænbsp;cJlicicntis ; vbi fuam infcitiam prodit. Quumnbsp;cnim Sadccicm redargucrer,qubd dixerii,hacnbsp;coniiinctioncm ftcri efticacirate Spiritus lan-ftijZVfl« wyiwre,inquit,fit caufia efij/ciensnbsp;illam comunciionem Cf eins nexum., sjuam caufamnbsp;folam .spagnant : fied^usiro i^utd fit ejuoformaliternbsp;ßathsiccomuniiio, etc. Nunc autem continubnbsp;hibiicit, Spiritum S.fecundumfe non ejfe proxi-tn:imCffcrmalemnexHm.Ezcp.K '\i3, de ctiicien-tc cauu facit formalem caufam. Eft autem a - |
VA LË NT I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;351 , liud,Ne(ftcns.a-liud,Nexus, Et rurfus,(jSpiritus S.cft hic nexus,quatenu'saliquem cft’cblum in animo operatur : Ergo i 11 e efteótus Spiritusnbsp;S. erit nexus (hoc eft caufa formalis, fie cnimnbsp;ille intclligir.) Arque italudito^ilt;iiw/xiet voc-a-buli efieclus. Quia vt iam diximusSpiritus S.nbsp;non lo.lùm facit hanc coniunótioncm fpiri-tualcmifcd ctiam facit Inftrumentû,Medium,nbsp;amp; Si'muiaiTitt huiufee cóiüótionis fpiritualis:nbsp;cuiufmodi eft fides. Quarcincpriftimècóclu-dit Monachusilndc fcqui,fidem die nexum amp;nbsp;formalem caulam cbiiintftionis.Excmpli cau-la; inftrumentum ædificantis nec eft ipfe.ædi-ficâs,ncc forma aidificijhed eiufmodi mmaiTittnbsp;fubiici folcnt EfScienti caufæ.Ipfa igittir con-iundlio eft id quod fit,amp; quod non poreft dienbsp;faólum fine fua forma,fibi fuxque naturæ connbsp;uenicnteifcd non eft Spiritus S.quia fit à Spi—nbsp;ritu S.ncc dt ipfa fidcs.-quia fit per fidem.Q^a-rehortamur iltum Monachum vt diligcntiùsnbsp;nauet operam naturis caufarum amp; iroucq-cditcendis. Alioqui non immeritb dice.nbsp;mus,Gregoiiuma Valcntia vocari Philofo-phum line caufa. XXVIII. Ibidem vtamp; fæpe alias.-abutiturhac parti-cn\a. Secunditm. Qhum cnim vult diccrenon Chriftumipfufxijfed Chrifti effeftum coniun-gi cum animis nolkns.Coniungitur,in':]uiz,Chrinbsp;jius Secundum effeSium.lta tranfitum facit àllt;c,nbsp;ad'modum Rci,quia parti,cula Secundum mo-ddifti déterminât. Si quærat ex nobis,quonanbsp;modo Chriftus cum animis noftris coniunga-tur:dicemus,modo Ipirituali : fed hoefempernbsp;niancr,Chrifturn iplum coniungi cum animisnbsp;noftris. Aut certe dicerctur conrradnftoric,nbsp;Chriftum ipfum coniungi amp; Chriftum ipfumnbsp;non coniungi.Dequo Leélores voluimusad-monitos, vc facilius dcccganc vcl impcriciaranbsp;Monachi.vcl fallacia, qui in ilia parcicula in-lidias pofucrit, vrpoflic alios fecum in erro-rem induccre. XXIX. Mirificum Syllogifmu protulit MonfUchus Pag.}/.' cumque tTmT/zor. (Nam quàm parùm fit felixnbsp;in Hypothcticis Syllogifmis ftruédis, ante vidimus) Hi figillatimconacur probarc, Maio-rem amp;Minoicm, vt ita vidcatur accuratiùsnbsp;lt;rvXXcgt;ifs£8j. Sed Maior propofitio continetnbsp;Minorem Terminum,non Maiorcm:amp; vicif-fim Minor propofitio continetMaiorcm Ternbsp;miniim. Itaque nec figura nec Modushuiiisnbsp;Syllogifmi ànobis intclligi pocuir: amp;forfitannbsp;eft vnu ex arcanis Tranftubttâciarionis.Formanbsp;Syllogifmi eft citx^modii.Omnes'v'erecommuni-cante's eo mode coniunguntur cum ChriEio i^uo fideles veteris Tefilamentivnitifiunt(exfiententianbsp;Caluinidiarum.) Sed'fideles veterisEeElamentinbsp;nonfueruntvniti cum Chrisio ntfi fiecundismfii-ritualem effeilum-: Ergo, Crc. Nouum eft certenbsp;artificium huius Syllogifmi amp; nouis Mona- ¦nbsp;chis (qui ft Icfuitas appdlitant) digniflimum.nbsp;Et tarnen ifte Valentinus non dubirauithoenbsp;fuo fcripto ad fe cuocarc Sadccicm, vt ex ipfonbsp;difeat Caictanum amp; Thoroam incerpretari,nbsp;Certe nifi maiorcs progrdlus fecerit turn in |
Ibid.
Ibid.
Ibid.
352. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E K R O R E S
Thcologisjtum in Philofophia, vix crcdimns futurum, vt Saóeel adnouum iftum Ludima-giftrura fc conférât.
XXX.
In codcm Syllogifmo. Errat Monachiis quum cxiftimat veteresfidelesfiib vetert Tefla-mento non fnififiefide coninnclos cum ipfi) Chriïîofnbsp;fedtantumfecundu'.meffecluNid.cä.z lcótor rcfn-tationé huius errors apud Sadeclem de fpiri-tuali mand'-icatioiic. cap.4. Refp.ad obieót.x.nbsp;amp;: de Sacram.manduc.cap.4. Refp.ad obicót.nbsp;2. amp;Expendat bos Scripturæ loco.s. Noliranbsp;vosignorare jfratres, patres noftros omnesnbsp;candem efeam Ipirituafera edilfe, amp; eundemnbsp;poturn fpiritualcm bibiilc. bibebant enim exnbsp;fcqueti fpirituali Petra. Petra verb erat Chri-ftus. i. Cor. IO. Abraham vidit diem menm 5cnbsp;gau'ilus cll.Ioan.S.In libro vitæ Agninaaótatinbsp;ab origine mundi. Apoc.i^.Iefus Chrilfus heli Si hodieidem eft amp; in fccula.Hcb.15.Per fide Moles maiorcs arbirratus eft diuitias pro-brum Cbrifti,quàm Ægyptiorum Thefauros.nbsp;Eleb.ii.Addcquodpij maiorcs noftri tradidc-runtjChriftum fuifte caput Ecclefiç etiam fubnbsp;veteriTcftaméto. Denique vidcatlcótor fua-uem illara amp; Icpidam allufioncm ab Augufti-no propofitam : lacob emittentis manum an-teqiiam nafccrctur : quæ quidcni manus con-iunâsa erat cumeapite ipiius lacob nondumnbsp;in lucem cdito,De Catechizand.Rudib.cap.j.nbsp;amp; cap.19. amp; confimilia, ex quibus facile iudi-cabit hune Monachum, ncc bonum elle Phi-lofophum amp; peffimum elle Theologum.
XXXI.
In codcm Syllogifmodmpriniis errat Mo-nachus,quôd vim naturâmque fidei nô intcl-ligat, quum putet camintcrcludi fpatio temporis. Sic cnira Apoftolus : Fides eftsA^r/^e-vOTj-amtjHcbr.II.Cuius erroris videie-futationem apud Sadcclem Tradf. de Spirit, manduc.Refp.ad obied. 4. Vàîdèautera du-bitanter loquitur Monachus quumaityêe««-dùmfiirititalerufidet autgraM efieUnm.
XXXII.
In codcm Syllogifmo.Monachus errat quû ait, Chri^htm nonfwtjfe vmtum ctimpambM Ve-teris T eïiamenti re tpfa fecundumfefed folttmfe-cunddiyn gratiam cuius Christ its tunc fuit caufanbsp;Jï'loralis, qucimnunc Christus per humanitatemnbsp;fuatn tanquamper InSirumentum diuinitatis, ef-fiedinmodum cuufzPhyficsi. Hæc illetcaufamnbsp;autem Moralem cxponit,ob cuius rcfpcdumnbsp;aliquidfiat. Id quod dicitur nimis iciuncamp;nbsp;, exiliterdeveteribus fidelibus fub veteri Tc-ftamcto,eporum fides rem futuiam ipfis præ-fentem rcddebatndqqc ex natuïa fidei:qua honbsp;die etiam fidelesfub nouo Teftamento participes fiuntChrifti amp; eins beneficiorum. Et fienbsp;modus caulæ Phylîcæ eft extra propofitum:nbsp;Atque adeo inhac rc, oportet diftindioncmnbsp;adhfbere, non vt inter moralem caufam,nbsp;Phyficam: fed vt inter Chriftum fecundumnbsp;camera exhibendum, amp;, eundem Chriftumnbsp;fecundum carnem fuo tempore exhibitum.nbsp;Et Monachus in hocipfo argumento cogiturnbsp;id agnofeere, quum ita loquitur. Fideles oltin
cum Chriito ventüro vnitifuèruïitfccunditinfi'^^'^'' tuaientfiidei gratis! effiePlum ^uemmerito?nbsp;fonts Christi futura perceperunt. Hæc Moni'nbsp;chus.Si autem Veteres coniundi fucrunt cuninbsp;effedis Paffionis Chrifti futuræ (vt file vult)nbsp;cur non etiam coniundi fucrunt cum ifl^’nbsp;Chrifto paft'uroî Nam paflio futura Chriftnbsp;Chriftuspalfurus, codem rccidunt: quatcntisnbsp;paflio Chrifti fine ipfo Chrifto intelligino)(nbsp;poteft. lam autem admonniraus iroptop'^“^nbsp;dici, fide les coniungi cutn efi^tlis XJhriFti :nbsp;Scriptura fic loquitur,vt dicat,fiddcsconiui’*nbsp;gicumChrifto,amp;fruieius mcritis acnbsp;ficiis.
XXXIII.
In codera Syllogifmo;Ait Chrifiumnofv atlufedfilum inpotentia temporibus veterisnbsp;fiamentt. Quod no dicitur Thcologice. Qui'f“nbsp;cnira oppofitio adus amp; porenri.-c latiflimcf^nbsp;teat, habenda eft ratio cius arguracntiqtiuJnbsp;tradatur.Sic cnira Philolophus: tsSlQ.nbsp;etfsa th; dvTK^dnuU!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ht tc' J'uoatTcv suât
¦VZ)In prim.Philof.Iib.ÿ. At ciii*quot; Chriftus promiflus in Icgc amp; Prophetis etatnbsp;omnino nafciturus.Quare qui dicit Chriftt'”’nbsp;temporibus veteris Tcftamenti fuifl'c tantùi’’nbsp;potcntiâ,ille perperam loquitur amp; «’deonbsp;Rede cniraPhilofophi diftinguut intcrTn'i«'^nbsp;Aov amp;T0 »Wjuljoov.Præterca Chriftus no clt bo-mo tâtû : fed Deus æternus: àxiyoenbsp;qui fadus eft caro inquit Ioanncs,cap.i.Q2,^'nbsp;requum Prophetæ loquuti funt dcadufO’^'*nbsp;Chrifti,amp; de iis rebus quas in humana natuWnbsp;præftare amp; implcrc debebat ad falutcm nob'^nbsp;comparandam, vfi funt verbis prætcriti tcu^'nbsp;poris,quafi loqucrcntur de rc iam fada. Vol'nbsp;neratus eft propter iniquitates noftras, amp;1'(nbsp;uore eius fanati fumuSjEfa.jj.quod idéamp;nbsp;verbis,poft Chriftum in carne exhibitum,nbsp;xitPetrus.i.Pet,2.Et(v': Monachus fuuronbsp;rem mcliùs percipiat) Abraham luftific^*'^’nbsp;eft fide, ( inquit Paulus Rom.4. ) qui eft par«:'-credentium ; amp; nos per eundem luftificamt''-per quenHlle luftificatus eft,ncrnpe per Ch)*'nbsp;ftû qui fadus eft nobis luftitia amp; Redempbonbsp;(inquit Paul. i. Cor.i. ) amp; verè luftificatus rHnbsp;Abrahara,nimirum,permeritumpairionis^nbsp;refurredionisfuturæ Chrifti.Et tarnen hum^'nbsp;na Chrifti natura nondum adu extabat. Erg®nbsp;Abraham fenfit verc adus fecundos humaquot;^nbsp;naturæ Chrifti ante iJlius adû primuintfinbsp;des ordinem temporum. I nunc curatuap^fnbsp;tentia, amp; agnofee, hoc efle myftcriumnbsp;non potentiara naturæ:Ratio cft:quia Vetof^nbsp;luftificati amp; feruari funt,amp; nos etiam iuft^'nbsp;camur amp;feruamurin Chrifto qui noneftbO'nbsp;mo tantum fed ©ear.^aiçTeç, verus Deus Sinbsp;rus homo.
XXXIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Syllogifmus J'm?;««'; itidemmirificus-cnira Valentinus. Quicunque vere digni^ ' ducauent Chri^lt Ccrpus,percipitgrattaninbsp;miftone Det ( loan.6.) (Juicunque dignenbsp;FuchariPtiam, eo ipfo comedit vere amp;nbsp;ettamcorporis modo diuino (ÿf mirabth,nbsp;Chritli:Frgo i^uicun^uedigne percipit
|
GREGOR. DE fiigt;tm,percipit ex certaChri^li promißione in ilia , '^fitEitchartiliiextcrno,gr4ti/im. HæcMona-chus. IiiiMinori propoticione eft putidaprin-c*pij pctitiojEis vcrbis.ore ettam corporis, Aliusnbsp;frtor no minus craflus:quia Medius terminusnbsp;non eft idem in Minori propolitionc qui fuitnbsp;in MaiorEfed longe latior.Quod quifaciunr,nbsp;ne nomen quidem Syllogifini norunt. Quarcnbsp;iftc Gregorius de Valcntia eft valde inualidusnbsp;in conheiendis Syllogifmis. 8c nobis videtgrnbsp;»d luum Breuiarium in pofterum relcganduS,nbsp;nc fuisillis fordibus præclarâ difrerendifeiennbsp;tiara contaminarc vidcatur.Quantum attinetnbsp;idproraiftioné Chrifti Ioan.6. ille ipfe Chri-ftusdifcrcis verbis explicauit modù illius mannbsp;ducationis de qua loquebatur.Vcrba,inquir,nbsp;quxloquor vobis Spiritus funt, amp; vitakmr.nbsp;Sed funt quidam ex vobis qui no credunt,amp;c.nbsp;Spiritus eft qui viuificat,amp;c.Ergo Chriftus lo-qiiutuscft,non deorali,fcd de fpiritualiman-dneatione fui Corporis.Et quia ibi nulla mennbsp;tio fit panis terrcni,quærendum eft alibi argunbsp;mentu pro ilia promiflione quam Monachusnbsp;accoramodat ad oralem mâducarioncni verinbsp;CorporisChriftifub folis accidentibus panis.nbsp;Sic igirur corrigatut iftc Syllogifmus Çcqvo-Adjooe j«!jo,fcd /x«' œu.Quifquis per hdé Spiritua-li manducationc manducat Coijpus Chrifti,isnbsp;pcrcipit effcótum huius promiilionis Chrifti,nbsp;Qui raâducat me.viuct propter mc,amp;c.Quif-quis verè amp; ex Inftituto Chrifti,Cœnç Domi-niex communicat, ille per fidem Spiritual!nbsp;manducationc, iHanducat Corpus Chrifti.nbsp;Qwre ; Qmfquis verc 5iex Inftituto Chriftinbsp;Cœnæ Dominicæ commuhicat,is petcipit ef-fetlum huius promiffionis Chri(ti:Qui manducat mc,viuct propter me,amp;c. Quæ quidemnbsp;omnia agnofeimus elfe vera ac proinde à Monbsp;nachalibus mendaciis alicniflima. XXXV. Ait Monachus : In verbis Chriiîi S. Cxnam uisiituentis nullam continert promißtonem de con-fere ndaff'atia. Qmd igitur hæc iibi volûrîCornbsp;pus quod pro vobis datur, epaod pro vobisfranbsp;gitur. Sanguis noui Teftameti qui pro multisnbsp;ertunditur inrcmiftioncm peccatorum,amp;quinbsp;pro vobis cffunditurîamp;c. Vorrb,E.ftne Tefta-mcntumfiuc feedus fine proiniftioncgratix?nbsp;Deinde, ft is qui indigne comedit hune panénbsp;Indicium fibi manducat(inquit Paulus i.Cor.nbsp;U.)nonne qui digne, hoc eft, cum vera tide amp;nbsp;pœaitcntia ad menfam Domini accedit, fib!nbsp;laliitem manducat:-Eritne comminatiomor-tis,amp; non ctit promifllo vitæî inquit,nbsp;}Aonichus.H£cverba,QMdpro vobis tradetur,nbsp;é',fangtiis efui pro vobis effundttnr, referuntur adnbsp;oblatwnem Corporis CT Sanguinis Chrisii fablamnbsp;Deo Patri,non ad oblationem ^ua hac eadem da-tafunt, Apostolis tn Cœna. Ridicula exceptio,nbsp;^ia ptoiniflio non eft in verbo Tradunturnbsp;limpliciienfcdinhoccomplcxo. Corpus tra-ditur pro vobis: Sanguis cttiinditur pro vobisnbsp;inrcmiirioncm peccatorum. Promittit igiturnbsp;Chriftus,adeóquc ccftatur,oblationé fui Corporis quæ Deo Patri faóta cftjcclfuram Difci-pulis (Sc omnibus verè credentibus, in vitam |
VA LE NT IA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J3 seternam.Qui pro nobis tradidit eü quomodo non etia eü co omnia nobis gratificabitur? in-quit Paulus Rom. 8. Agnofeat igitur Monachus in ipfo Chrifto pro nobis tradito.omnesnbsp;falutis promifliones, omnia Dei dona ac beneficia cótineri.Deniquc videat id quod extatnbsp;apudloan,6. (in quo vno loco t'ltu dicit pro-niiflione cótineri)amp; expédat hæc veiba.Panisnbsp;que ego dabo,caro inea eft,quâ ego dabo pronbsp;mundi Yita:amp; ilia conférât cû his verbisiCor-pus quod pro vobis traditur : Sanguis qui pronbsp;multis cftunditurin remitlioné peccatorum. XXXVI. Càlumniatur Monachus Sadeclem : quafi pag 4r, dixerit Corpits Chriili vtfnitexangue acc^i a no- 4i-4J-bis in Cœna Domini. Dixit Sadeel, hoc Icqui exnbsp;fomnio Pontificiorum,rum deTranlfubtlan-tiationctû de concomitantia, vtrunquefom-nium rcfcllés. Quid autem ipfe fcntiat,cxpli -cat his vcrbis.Nô cnim,inquit,vcl caro Chrifti ab eius fanguinc, vel caro amp; fanguis ab a-nima,vcl tota natura Humana à Deitate Chrinbsp;fUi, hec vis viuifica quæ eft in Chrifto ab ipfonbsp;Chrifto,nec cfficacia ab cflicacitcr agente,di-ucili debet ncc ctiâ potell. Hæc Sadeel Traôt.nbsp;deSpir.MandLic.cap.4.Refp.ad obicôt.i.Por-rb noftri Dodlorcs fatis clarè exponunt, euenbsp;Chriftus duo fignaihftitucrit, amp; cur feorfumnbsp;feccrit mentioncm Corporis amp; Sanguinis : vtnbsp;ira nobis proponcret mortem amp; palîioncmnbsp;fuam : quam hoc fanclillimum Sacramentumnbsp;célébrantes debcmusannunti3rc.(inquit Pau-lus.i.Cor.ii.)Error huic Monacholamiliaril-fimus:videIicet,Calumnia. XXXVII. Monachus fibi videturegicgièrefutarcno- Pag.4^‘ ftram fententiannhoc cuQàa.SiChriflus non efi ^^7-,nbsp;vere inpane vino:Ergo Christus in pane vino non verepercipiiur.lAxc omnia concedimus,nbsp;8c nihil proprerca dccedit noftræ fententiæ.nbsp;Dicimus quidem fideles Ccenam D. pic célébrantes , quum facra lignapercipiuntcorpo-ralitcr,rcm fignificatam timiil percipere nem-pc fpiritualitcr. Monachus autem exiftimat,nbsp;nos vocabulo fimul intclligerc coniunétioncnbsp;quandam localem amp; ctallam fignati cum fi-gno:amp; nefeit diftinguerc inter o/zâ 5c«jaoe.NeCnbsp;cnim neceffe eft quæ fimul funtTcmpore, eanbsp;fimul elfe Loco. Error in diólioneßmul malenbsp;intcllcóta. XXXVIll. Sic ùt’^onzcl'ius.ExcogitauitSadeelpulchra Pâg.4lt;. Äietaphyficäex tjfuapoßit imelligi, ülaetiam eße amp; 47-veramprafentiam prafentia non eß. Reble,nbsp;induit, tradunt Philofopht Ens çbr Kerum interfenbsp;conuerü,8cc. Qiüd igitur prohibet lyuominus itanbsp;concludatur:Omne medacium efiah^uod Ens:O-mne autem Ens eß Kerum:Ergo Omne mendaciunbsp;efiVerurn. Hæc Monachus:qui limul exponir,nbsp;Kerum eß Ens conuertt,lt;^uatenus, Kerum,fignifi-cat communißim^m çy tranßcendentem verita-tem cum Emc conuertttur ; Sic nobis fuamnbsp;infeitiam magisac magis dcclarans.Audiat i-giturpulchramillaMctaphyficam (vt loqui-tuijquam ue de facie vnquam nouic. Sic tnim G. hj. |
354
Ariftocelt’s imtç-av ù; r'^tvru etXiiamp;ei^ti, In prima Philof.lib.i. Item; nihil cllnifi qua-tcnuscftVcrum, EnsGgnificatVcrumamp;nonnbsp;Ens falfu'mjamp;c. lib.q 5. iScc. Arift.prim. Phil,nbsp;l.a.c.?,Leucippus amp; Democritus«3'».wâxxflvnbsp;VC 91/ tS ftn éiviti^anrtv. Et quurn dicit Mo.nbsp;nachus mendacium elle Ens: contradicit Ari-ftorcli dicenti tc 4*Wiroc elle to et ; amp; to' a’Xii-inbsp;elleÓv. Ibid, lib.6. Et pcrmulta ciufmodi.nbsp;Conftac cnim mendacium clFe, quum id nonnbsp;eft quod elfe dicitut. Keâè igitur aftirmauitnbsp;SadcclEns,dlt;,Verum intcrfecóuerti.Id quodnbsp;non tantum à Philofophis; fed aDoóliffimisnbsp;quibufquc i hcologis communi conlcnlü rc-ceptum eft. Et ad hanc rem Sadccl Orthodo-xæ AntiquicacisSenatum citauit,amp; imprimisnbsp;Auguftinum Hieronyhium, in Traót. denbsp;Spirit.manduc.c.4.rc(p.ad O^cû.y.Quid adnbsp;ilia omnia Monachus Valetinus? Nihil plané:nbsp;Vox faucibus hælît. Stultillimum antcin eftnbsp;quod ille comniinifcitur de Tranfcendentcnbsp;Veritate. Quanuisenim plcriqueScholafticinbsp;hoc vtantur vocabulo; tame ctiam ex illorumnbsp;ÏOTtentia id non dicitur Tranfeendens, quodnbsp;indiuiduum defignar. quo fenfu Philofophinbsp;dicunt amp; Theologi agnofeunt. Ens amp; Verumnbsp;couerti. Aljirmauit auteSadcclexauótoritatenbsp;Scripturx, Corpi^ Chrifti amp; ipfum Chriftumnbsp;¦S-eai'5/morot’ eile Spititualitcr prçfentcm fidei,nbsp;licet Humana Chrifti natura lit incœlopræ-fens corporalitcr:Et quum Aducrlarij, cuiul-modi funt Monachi,obiicercnt, fi Spirituali-tcr,Ergo non Verè,tunc protulit hanc 7-gt;«d/xàunbsp;de Ente amp; Veto. Ergo quae nos diciraus denbsp;Spiricuali præfcntia amp; de Spiritual! coniun-ftionccum Chrifto per fidem,funt Vcra,quianbsp;nitunturScripturæ Veritate. Quod ad lyllo-gifmu attinct quern pro mendacio propofuitnbsp;Monachus : ridcant Lcélorcs tanta infeitiam:nbsp;quum ftruatur fyllogifmus in quarta amp; nouanbsp;quadani figura: quam forte ifti noui Monachinbsp;rccèns conftruxerunt tanquam præclarum nonbsp;uæ fua: Socictatis nionim'cntum.
XXXIX.
Monachus redarguit quæ à noftris P0ÓI0-** tibus dicta funt de coniunôlioncligni amp; rci lignificatæ. Prdifentia Relatiua (j“ (xh,nbsp;non eß verapr^fentta ChriPlt in ipßnsßgnts. Hæcnbsp;ille: quali verb nos conftituamus Chrifti præ-fentiam in pane aut in vino, autfubvtriulqucnbsp;Accidentibus, quemadmodum Monachi fo-muiant.Dicimus cnim,Chriftum cft’cpræfcn-tem animis noftris per fidem. Sed ca quæ no-ftri dicunt dc^-T;K!)Coniunôlionc,cb fpcôlar,nbsp;vt intelligamus, ligna ilia nôellc inania,quianbsp;funt inftitutaà Chrifto vt fidesillis admimeu-lisadiuta , nos cum Chriftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con-
iungat : vt fæpc dictum eft, Ommbusautem Philofophiam traôlantibus(fi hune Monachûnbsp;cxcipias ) fatis notû elt Relata elle limulxilj/«.nbsp;Sacra autem ligna à Chrifto inftituta,cüc Re-13ta,ncmo adhuc dubitauit.Scd liiam fententiam quum noftri Doôtorcs fiifc explicarint,nbsp;nullus hîc fupcrcft calurnniandi locus. Qubdnbsp;h Relatio non haberct fuam vcritatcm:nuliæ
ERR ORES
igitur falfæ relationes alîîgnarî poirent.Ql!?“^ fecus cft.Nam(vc multa alia prætcrmittaw^^'nbsp;quum Pontificij dicunt,accidentia fiuefub'^'nbsp;fto, cite ligna Corporis amp; Sanguinis ClV*’ 'nbsp;Et rurfus,Corpus elle lignum Corporis,eg*'/'nbsp;giè à noftris rcfelluntur : obtrudentes frynbsp;Relationes pro veris.
Nißßt Ornlii mandttcatio tiatio:nullnm igifur erit myfierium qttodßtnbsp;proprittw Euchartslix, maxima admir^titt'^.nbsp;d^um. Qaid e»im erit hicmirum difflttlt^nbsp;credtndum^.I^am Chritiameße in cœloylt;^nbsp;ßgnameße in terra, hoc non ßtperat captar/ttfquot;'nbsp;flrum. Ùam ego vidiimaginem Caluiniintttt^^^nbsp;tempore t]uo fimul credidi fuiße ipßtmnbsp;in inferno. Hæc Monachus:non folùm inif“^'’nbsp;tus amp; ftultus,fcd ctiam furiofus.Audacilfit”“^’nbsp;impudcntilïîme, amp; mcndacilfime Monach^’nbsp;ccquonam iure fententiam tulifti de tantonbsp;ro ? quid tuæ iniprobiiati cum illius pi^ta^Çnbsp;commune clfepotell ? Deus ipfe ludcx cftnbsp;dctuisiftis malediôhis deque illo tuo furotfnbsp;iudicabit. Sed mirum non cil li Monachifr*}*nbsp;crcdantde Caluino, quum corum anifflos,'”nbsp;rebus propemodum omnibus,à veritate al^'nbsp;nillimos elfe videamus. Cæterùminhocli'®nbsp;connexo errat in rationc SacramentotuH’'nbsp;Putat cnim nccclîe elle S.Cœnam haberefoy'nbsp;fterium aliquod fibi proprium amp; non coo’'nbsp;munc cum Baptifmo. Vide eius refutation^’’nbsp;apud Sadeclcm in Traét.de Sacram. mandn^'nbsp;cap.j.Refp.adobicd.j.VnumquodqueSaC’^'nbsp;métum habet finira lignura pcculiarenbsp;prium, amp; propriarn analogiam fignoruæ:fr“nbsp;fubftantia eft vna amp; cadé. Nam omnia SaCf^'nbsp;menta fpedant adChriftum.Baptifmustcg^'nbsp;nerationé noftram in Chrifto nobis deefrf*’'nbsp;Samfta verb Cœna alimentum noltruminf®*nbsp;dem Chrifto oftendit. Vtrunque Sacrame”'nbsp;tum habet lignum exterius amp;analogiam fig”*nbsp;pcculiare. QuareMonachusiftcfalliturqi'biJnbsp;putet,aliquiddifficilius elfe ad crcdcnduinfrnbsp;lamäa Cœna quàm in Baptifmo. Illaom”**nbsp;funt dcliri.i Monachorum.Non minusnbsp;debatur Nicodemus Concione Chrifti denbsp;pti(mo,Iohan,j.quàm Capernaita: Concio”'nbsp;Chrifti de ipfius Corpore manduci'ido.Ioh!’”'nbsp;6. Prætcrca, eft grauilîimus crror,confti[0‘-’'^nbsp;myftcrium S.Cœnæin Tranfl'ubftantiation“^'nbsp;quum potiùs côftituendum lit in fpiritualinbsp;aréfillima coniundfionc Chrifti nobifo””*'nbsp;quod Paulus vocat magnum myfteriani. E'nbsp;phcl.j.Ergo myftcrium non eft in fignisfig”*'nbsp;hcantibus : fed in co quod per ilia ligna fig*”'nbsp;ficatur.Vcrùm(vt apparcr)fidesMonachinbsp;occupata fuit in Inferno, vt de cœlefti æylfr'nbsp;rio fpiritualis amp;viuificæ coniunôtioniscu”*nbsp;Chtiftojcogitaicnonpotucrir. gt;
X LI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j/
Monachus conatus cil rcfpondcrc ad obi^' ôlioncs S:»dcclis, Etquonjam in ciusrcfpo*^nbsp;lionibus tot funt ctrores,quot verba,nbsp;fumma nihil aliud côtinét, quàminanéif^”’nbsp;rum errorum rcpctitioncm,non figillatin'nbsp;cxci’'
-ocr page 383-GREGOR. DE txcuticmuszalioqui eilet nobis torus Monachinbsp;liber defcribendus. Quare pctimus à Leólori-bus vt Sadcelis argumenta cum huius Monachi refpoafionibus conférant, vt vanitas Mo-.nbsp;nachalium refponfionum magis elucefcar.Tanbsp;men percurtemus nonnullos errores Monachinbsp;male tcfpondentis;vt faciliùspoflînt Ledorcsnbsp;de rcliquis iudicare.
Ait Monachus, hominis materiam non e^e tmamneccinerem•.^^ ita répugnât manifeftisnbsp;Scriptutæ locis : Forraauit Deus hominem denbsp;limo flue de pulucreterræ. Gen.a. Sicut è lutonbsp;fotmaftimc. lob.io.amp;c. Addit Monachus,Zio-nufieni vecart terramproprie, lt;juta in tllum terranbsp;tonuerfa efl t^ualtcumjue demum conuerßone. Atnbsp;Sctipcutitcddit aliamrationem,quadebemusnbsp;elle contenti'.ncque difeurrereper qualefcun-qiic illas coniierfiones à Monacho ridiculenbsp;propofitas. Loci Scripturæ ncglcdll à Monacho hi funt.Donec reuertaris in terrain , ex canbsp;cnim fumptus es : quia puluis cs,amp; in pulu.erenbsp;rcacrtcris. Gen.j.Reuertatur puluis in terrainnbsp;fuam vnde crat. EccLii. amp;c. Ell autem ingensnbsp;ertoe amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Thcologia , dicerc,
tcttamfuillc conuerfara inhomincm-.quia A-niraa eft forma hominis in quamtena cóuer-ti non potuit. Et Mofes narrat feparatim for-mationcin corporis Adami, rum lubiicit : Et inlpirauit in faciem cius Ipiraculum vitæ, iScnbsp;faftus eft homo in animam viucntcin. Intole-randa eft igitur hæc hærcfis Monachi Valcnti-ni(qui tutu forte de Valentino vetcrc hærcticonbsp;fiio, plufquam tritauo cogitabat. ) Simulquenbsp;gtauilTirac errauit Albertus Hungerus Pro-cancellatius Ingollladicnlis Errorum Monachi approbator: qui debuit potiùs interrogatenbsp;Monachiim, ecquid fentiret de Animælm-mottalitatc.
XLH.
Falfum ^,inquit Monachus,Po«r^cw.(’ nolle ponem eßfatlum Corpus ChriFH : Audiat igiturnbsp;quid dicat Scotus, Panis,inquit, nec fuit Cor-pus,ncc eft, nec crit, i5cc. Panis nec fit, nec fa-élusclt,nccfict CorpusChrilli, amp;c. Hæcpo-icftconccdi.Dc pane vcl ex pane fit Corpusnbsp;Chrifti.Item panistranfiit in Corpus Chrilli.nbsp;Sed hæc nonellvcra; Panis mutatur in Corpus,amp;c.ln ^..Sentent. Diftin.ii. quæll.5.Scd i-IH noui Monachi qui fe folos putant Pontificios Do0lores,alioSiMonachos prç fe fallidiût.nbsp;Nosquidem amp; veteres amp; nouos Monachos renbsp;iicimus; fed tarnen quodartinet ad cruditionénbsp;amp; acumen ingenij : certe vnum Scotum plurisnbsp;facimus qiùin omnes illos nouos Monachos.nbsp;Sæpc noltcr hie Valentinus in aliis fuis refpó-fionibus idem facit, nec vcrcturncgareid di-ftuni elfe à Doéloribös Pontifieiis,quod a ve-tctibus illis Scholallicis diólum eft. Quern er-rorcm amp; faftum huius Monachi fans nobisnbsp;fuit femel hic indicatie.
XLIlI.
Quæ dicit Monachus De tjuantitatefupplen-tediuMttus matertampanisRxThomn'jDe acci~ dentibu r nudts /juovult ejjeßgna in hoe Sacramennbsp;to : Deflmornm analogta censiituenda in naturanbsp;ponts pu eflc defltc: óc confundes errores videat
’•to
VALENTI A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;355
Lclt;ftor reftitatos à Sadcelc in Traélatu de Sac. Mandiic. cap. 3. Nam ca quæ pro rcfponfioni- gt;nbsp;bus afFert Monachus non fûnt rcfponfioncs,nbsp;fed tantum inutiles ipforum ertorum Repeti-tioncs. Nifi fortè à nobis cxpeótent Lcftoresnbsp;vt refutemus quod dicit, Accidentia eJfeSacra-rnenta ^ßgna Corporis Sanguinis Chrtili,ijuianbsp;reprxfentantpanern vinum ejHxfaernnt nonnbsp;/ïwp/tóxy«»f,ImpcriteMonachc,nónc animadnbsp;uertis quod eo modo client figna amp; Sacramé-t.a panis amp; vini,amp; non Corporis amp; Sanguinis?nbsp;Nam fignum diciturad aliquid. Quare, fi rc-pracfentant pancm, funt igiturfignum panis.nbsp;Tergiuerfare quantum voles, non potcris ef-fugcre quin hue redcat tua dodlrina velpotiusnbsp;tua infcnia:Ncmpe Accidentia quæ fuperfuntnbsp;die figna panis amp; vini quæ eiredcfierunr : pa-nemautem amp; vinum quæ iamnonfunt,elfenbsp;figna Corporis amp; Sanguinis.Cætcrùm,Monachus obiicit, non ejfe necejfdrium vt A^ua Ba-^nbsp;ptifmi abluatctrpora.'fC’twxn ii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
quam Baptifmi non adhibcri ad corpora ab-lucnda : nihilominus tarnen habet facultarem ablucndi,amp; rciplaabluit quum corporibusnbsp;adhibetur. Quinctiam oblitus eft cius quodnbsp;antca,pag. fuilibrij.exTertulliano obiiccrcnbsp;volucrat. Careabluiturvtanima erhaculetur,it^nbsp;queitafe ipfum imprudens ipfo Tertullianonbsp;iudice refutauit. '
XLIIII.
,, Ait Monachus , vtthtm Petitionis Principij Pag.çy, in probanda tantum ejfe, non autem m re.Rondende cr defendendoj ac proptcrca reprehenditnbsp;Sadeclcm qui refutauit Pontificios afferentesnbsp;hanc rationcm diffimilitudinis inter Baptif-mum amp; S.Cœnam:quôd in B3ptifmo,non di-citur, hoc eft Sanguis meus : quemadmodumnbsp;inS.Cœna dicitur hoc cR Corpus mcumamp;nbsp;hoc ell fanguis meus. Id quod Sadcel dixit elfcnbsp;Pctitionem principij amp; mcrito. Sed Monachus non intcllcxit,ei qui ita refpondet vt nonnbsp;fimjilicitcr concédâtaut neget, fed fimul affc-rat «rç-aoii’, fiue rationcm luæ rclponfionis, in-çumbere onus probandi. Itaque Ariftor. facienbsp;tirentionem Syllogifmi ivç-atiw in z.prior. A-nal. Quum igitur Monachi pro ws-««-« autnbsp;pro rationc fuç rcfponlionis rcpctunt to' d’p-^^»cnempe id de quo difputatur,illi proculdu-bio Principiumpctunt. Sed hoc licet non fitnbsp;myftcriu,tarnen,vt ipfiusMonachi verbis vta-mur,ciuscaptumfuperat. Qimd fireliólo illonbsp;Monachali luto, fc confertet ad puriorcs fontes Arillotclicæ Doôlrinæ,meliùs ratiocinate,nbsp;tunatque intelligcret, quid fit towto' au^?cnbsp;amp; amp;UTa rtSàisjd.
XLV.
Ait Monachus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ^uapcPaulus,
Petra autem erat ChriPlus ) nonfuijfe ali^uod Sa-cratnentum.'Lt ita pugnat cum Orthodoxa An-tiquitatc. Sic cnim Augullinus in Ioan. Traól.,. 45. Illi pro magno Sacramento eiufdem Chri-Itibiberunt aquam ptoAucntcra de Petra. I-detn Traól. 26. Sacramenta illafuerunt, in li-gnis diuerfafuncjin re quæ lignificatui, parianbsp;lunt. Apoftolum audi ; Omneseandein efcainnbsp;fpitituaiem maducaueruntik omnes eundem
G. iiij.
-ocr page 384-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i E R R O R E S
potiim fpiritualcm bibcrunr. Aliud illi, aliud nos : fcdfpccic vifibili quidem, tarnen hoci-dcmfignificantcvcritatcfpirituali.Quomodonbsp;cnim cundem potum? Bibebaht,inquit,de Spinbsp;rituali fcqucntcpcrra. Petra autem crat Chri-ftus. Hæc Auguftinus. Chryfoftomus autemnbsp;locum Apoftolicura cnarrans in i. Cor. hom.nbsp;^3' Qn_cmadmodum Corpus Dominicum rna-ducas,ita illi Manna manducauerunt : amp; ficucnbsp;tu Sanguinem bibis,ita Sc illi aquam de Petranbsp;bibcrunr; quanuis fenfu percipcrentur ca quxnbsp;dabanturyfpiritualiter tarnen dabantur, nonnbsp;fecundùm naturæ confequentiam fed Iccun-dùm munerisgratiam, amp; cum corpore etiam,nbsp;animam in fide adducentem, nutriuit. Dcni-queTertullianus contra Marcion.Iib.5.Si Petra ilia Chriftus fuit,vtique Creatoris,cuius Scnbsp;populus. Cui rei figuram cxtranciSacramcntinbsp;intcrprccatur2amp; multaaliaconfimilia.
XLVI.
Pag.ff»- Ait Monachus : in his verbis hoaeft Corp/es meugt;n.,Demonilrattuum,hoCinö demoniirare pro-prt'e Chrislum,necpanem,nec Indiuidujtmvagum,nbsp;jedfubslantiam iltamlndtuiduurn determinatam,nbsp;contentantfuh fenfibiltbus accidentibus panis, id-^ue fecundum rationemfub^antia communem cf“nbsp;Jndtuiduam vage per ordtnem ad ilia accidentia:
JubFiantia,fecundum earn rationern,inprinci~ pio illius Enuntiattonis eflpanis, Qr infine,Corpusnbsp;ChriiT:i. Hæc Monachus. Dum autem illc eftnbsp;fuperftes, pctimusab co, vt fiquidem poftit,nbsp;nobis fua ilia implicata,intorra,inuoluta,aii7i-çstT«« verba cxplicct.- quia non putamus eanbsp;polTc ab alio quopiam cxplicari. Nobis igitutnbsp;exponat quomodo fubftantia Indiuidua, pof-fit elfe vaga fimul amp; detcrminata.-amp; polfit ellenbsp;fimul Communis amp; Indiuidua .•amp; quomodonbsp;aliquid poftit eft’c vagd determinatu , Rurfus:nbsp;quomodo fieri poftit, vt, Hoc,in principio E-nuntiationis demonftret pancm, non vt pané:nbsp;amp; in fine demonftret Corpus. Nam hæc cft lexnbsp;enuntiationis vt cius partes fcorfim aliquidnbsp;certum fignificent. Etcnim vera Enuntiationbsp;aftirmata,non facit aliquid eft'c,fed affirmât idnbsp;eft'e quod eft.Quarc nugatur Monachus quumnbsp;ait,Enuntiationcm Chrifti, efle tantum veramnbsp;in fine Enuntiationis. Imb li illi crcdas,Subie-ótumamp; Prædicatum funt cffcntialitcr idem,nbsp;nec taincn propofitio cft idcntica(vt agnofeit)nbsp;nec funt idem in principio cnuntiationis.Hçcnbsp;igitur redolent monftra Valcntinianadc qui-bus copiosè Ircnæus Sc Tertullianus; amp; quumnbsp;Monachus hæc fcribcrct, vagabatur extra or-dineni per Chimæricas fuas cogitationcs.
XLVII.
Pag.iJi. Ait Monachus, Hcadentia fine SuhieSlo nu-«i. trire. Hac ratione. Qwa experientiâ noturn cf il-lorum acctdenttumvjufieri nutrittonem çfl eorundem corrupttone ah^uid generart : cuiujmodi funt •vermes.Rurfusfide certfitme conilat accidentibusnbsp;illis non fubefle fubslantiam panis: nempe ijwanbsp;Chrii'tus dixtt hoc efl corpus meum.XmbpozzüSnbsp;cxperientiaconftar,nihil vnquam nutrirc finenbsp;materia, acproindeoportcrc materia adellc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itaque omnia accidentia non
fi nutrimentuin adfit. Quod verb de fide dicit, fuo more facit,vt Icctores fupra adnionuimus,
qui pro refponfione, fuamopinionfm rcp‘^' tat.Ncc vult tatncn hanc clTc petitioncin pf'”‘nbsp;cipij. Ad aliam cciair rtfponfioncm recurW^nbsp;ex ThoiT)a:i^lt;««W4r^zw m matertArn diningnbsp;tuteeonnentdex fic mulræ crunr ac variç Trani'nbsp;fubftantiationcs aiit Conucrfioncs fi Mo’’’'nbsp;chiscrcdamus:Primó:Pan4s rranlTubftantiat^nbsp;in Corpus, amp; vinum in fanguincm. Sccunrl^’nbsp;luxta Thomam: (vt alibi Sadecl annotauit)A-qua vinoadmixtatranllubftantiaturinvinuin-Tertio, Quantitas conucrtirur in materianrnbsp;panis.Qu^artb hæc matcriapcrmutaturin'’'^^'nbsp;rncs,amp;: clt;^tera id genus.Quocirca non eft qnonbsp;deinceps dicamus , Monacbos pugnarc pf®nbsp;TranllubftanriMione, fed pro Tranllubftï”'nbsp;tiationibus. Sen quid î Ifta quantitas eft-”®nbsp;quantitas Sc materia iimul : Subftanria liin^'‘nbsp;iSc accidens? Non-nc ridicula hæc comment*nbsp;Chriftianam Rcligioncmludibrio expontint^nbsp;Nonne hoc eft abuti Omnipatentia DciKQï*nbsp;de re vidc-Sadeclcin de Sacrament, manduc-^’nbsp;j.obieét.d. Porrb quibiis verbis ChriftijCn**'nbsp;uertitur quantitas in marcriamî Audiamiisnbsp;ligiofam fcilicct interpretationcm verboruinnbsp;Chrifti exMonachorum Cenzentia.Hocnbsp;puttneumÇnaiïa. cnim alia verba profcrunt pt®nbsp;fuis illisconueriionibus) id eft, Quantitasp*'nbsp;nis conuerritur inmatcriam panis. O miiet®*nbsp;mifcrc fafcinatos amp; miferrimè alios fafón*”'nbsp;tes, Sc dignilfimos qui fobs accidentibus ' t'nbsp;feantur.
XLVIII. . nbsp;nbsp;nbsp;*
Monaclnis reprehendit Sadcclcmjquoo*''' xerir,ln Cœna D.Panis viniquefaporcm^tgquot;nbsp;ftum temanere , ex quo efh'citur,fiibcllcpa‘’’5nbsp;amp; vini Subftantiam,quandoquidcm Sapot'''nbsp;ne fubftantia materiata elfe nonpotcli.nbsp;inquam verba Sadcclis redarguit Monacb^t’nbsp;inquicnseZVawwe/rfpörnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Prsdictf’^'
to Q^ulttatts t tjuod, eß' obieSlutnguilus ,ßciH vtfus (Çj- fonus auditus?\Azc illc; vehementer et'nbsp;ranj quôd non difeernat inter hæc duoiSt'P®’'nbsp;cft Accidcns,amp;,cft Accidentis fapor.Prxtcte^»nbsp;aliud eft,quum dicimus,dulcc,amarum,Sre'*;nbsp;liud,quum dicimus SaporempaniSjamp;Sapf’^'^nbsp;vini, amp;c. quia fieri non poteft vt fitSapot^'nbsp;guftus panis,quin fit fimul lubftantia amp;nbsp;riapanis. quia nonpoteftintclligi nec dchnif’nbsp;Sapor alicuius rei fine ipfius rci materiâ)^nbsp;pcrfpicuum eft ex definitione Saporis qu^P ’*ƒnbsp;lofophi proponunt. Sapor cft pallîo iaftntgt;nbsp;Humido aquco in ficco terreo immutatiuSp^*nbsp;ftus ex potentia ad aôlum.Et ad hoc argomen*nbsp;turn Sadcclis Monachi nihil vnquam reipP”'nbsp;derunt ; Nempe t Nihil pofte adu exiliere b”®nbsp;co quod ncccllarió in cius dcfinitioncin vei’b'nbsp;Ac neper omnipotentiam Deiquidcm:lt;l‘“*nbsp;id continet Contradictioncm, qua Deus p®'nbsp;tenter non poteft. Figura quidem exteriorp*'nbsp;nis,hæc,vclilla,vt,rotunda,quadtata,amp;c.in®'nbsp;tari poteft Pane rcmancntc:idcm etiam dee®'nbsp;lore,hoc,vcl illo panis,dici potclhScdSa^®^^nbsp;panis penitus fublato, panis non cft, nib
¦ nbsp;nbsp;nbsp;’ _ iUMgt;uuiauvv,d^uu,a.x«nfunCellb'
dem naturæ. Vidcat Monachus Atiftdib-*' Anima vbi agit dcS3porCjamp; confulatfoci®
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuuo*
fuiim Tolecum(qui cft longe doótior ifto Mo-nacho) amp; vidcat quid Toletus fcripferit in ilium Ariftotclis traólatü: vtpoftca melius fcri-bat dc hoe argumento,
XLIX.
Monachusreprehendie hæcSadcclis verba, pcrfpiciium cft, Accidentia illa quæ Pontiftcijnbsp;fola lupcrclTc txiftimant, non elle quafdaranbsp;niathcmaticas dclincationes, led elle corporanbsp;Eicamatcriam amp; Tti.'zrctd-» corporis natura-ibcnna, amp;cc. Inde Monachus ait concludinbsp;fofe Accidentia ejfe fubAantiM. Q mirum acumen hominis! Adeóne cftftupidus vt non per-*nbsp;cipiatSadcelcm vocarc Accidentia ex vfu lo-quendi Pontificio. vt dcrnonftrer,ab illis falsonbsp;nuda accidentia vocari,amp;fine fubicóto;quan-do,fatis confiât ex ipfis fenfibus, matcriamnbsp;fubclleaccidentibuspanis amp; vini. Itaque (in-quit Sadccl) fiquis exiftimat accidentia ma-tcriacófiarc, ille profcctoaccidcnsin Subfta-tiam commutauit,amp; fie cuanuit Monachi de-cipula.
Ait Monachus,^^«0rlt;?rfW 'vere frangi,(^uia. Cor^iis alijuodverefrangitnrpropterpororum de-terminatam dijj)ofittonem\qu£ dtjpoßtio manet innbsp;cittAntitateScà. non aducrtit,mancre etiain cor.nbsp;pus,habens illam pororum difpofitionem : acnbsp;proindenonfequi quod ille vult lolam quan-titatem frangi in Eucharifiia. Sed ipfinn Qua-tum ftangi. Aliter etiamnum errat in quæfiio-nc de Quantitate : quum ait, Sabn^antiam (voluit diccrc Quantitatem) Aitu dimetientem nonnbsp;pojfe ijuidem eßeßne fabïlantta menfurataßedpofnbsp;Je eße dimenfiitam (ß 7nenfHram aptimdine : etiamnbsp;JiAdafitbstantia per eam non menfuretnr : ßr danbsp;tn Encbartslia eße dimenßaam non Abba dirnen-Uentetn-. Contra: Si quantitas in Euchariftia(vtnbsp;vult Monachus)non cft Adtn dimetiens. Ergonbsp;nihil cft in Eucharifiia Actu mcn'uratum : acnbsp;proindc, nulla cft fuperficics Adtu: ex quo fe-quitur, fieri non pofte,vt Corpus Chrifti con-tincatur fub Accidentibus panis. Nam hocnbsp;loqiicndi genus, ncceflario infert fuperficicm.nbsp;Deinde: fica qux videnturin Eucharifiia nonnbsp;funt Adtu menfurata : Ergo nihil in Euchari-ftia Aiftufrangitur.Nam fiaólio line dimen-fionibusnon potcftincclligi. Prætcrca:Nifi i-ftefit plane cxcæcacus,vidct,ifia accidentia(vtnbsp;loquitur)h3bcrc fuas dimenfiones amp; fuam cx-teriorcmfiguram, quæline Quantitate Adlnnbsp;dinicnticntc efle non poteft. Rurfiis : fcquere-tur illa Accidcntia(vt loquitur)non eile inlo-co,fi non habcant luas dimenfiones AtSutquianbsp;locus cfivltiina fuperficics Continentis,inquitnbsp;Atift.Phyficdib.q.Quj) remitrimus nouumi-ftum Monachum amp; limul nouum Philofo-phum, vt fuain illam aptitudinem ad falso ra-tiocinandum fi fieri poteft corrigat. Locusnbsp;ambit amp; circunferibit exterius locatumcor-pus.ltcm: Locus amp; locatum non habent o-mnes dimenfiones æquales, fed funt æqualcsnbsp;fccundùm extenfioné: ita vt tuperficics con-cauacontinentis Sc conucxalocati, fint æquales. Atque ha’c dc fola Quantitaris Dimenliuænbsp;aptitudinc à Monacho inepçifiimc propofica.
LL
Air Monachus, Baßlinm exitiimaßi Iticem Pag.tfz. primigeniamfuiße Accidentßne Subieblo.Nide^iXnbsp;Lc(äorconfutationcrailliusErr©ris,amp; Expo-fitionem fententiæ Bafilij apudSadeelemvbinbsp;fuprajC.^.Arg.S.vbi nominatim cirât hæc verba Scoti, Creata eft lux, Gen.i.Lux eft corpusnbsp;luminofum, neque enim accidens creatura eftnbsp;abfque fubieólo,iiiquit Scotus in 2.fcnt.dift.i5.nbsp;qui tarnen non bene diftinxit inter lueem, de,nbsp;lumen.
lu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7q;
Monachus negatfnbsiantiam panis annihilari^ ^uia terminus conuerßonis non efißmphciter nonnbsp;ejßtfed eßefuhblanttale Corporis ChrAii,fid ijuaßnbsp;de nouoprodttblum, fed quafißtccedensfub îi anti anbsp;panis per habitudtnemfubfiantialem intima cuiuf-da coniunbitonisfitbblantia fnacum accidentibas,nbsp;ôcc.Hæc funt Chimçrica dclitda quæ ncc cxplinbsp;cari ncc intclligi poftunr.-dc ita Monachus,nbsp;quafi eftufo Sepiæ atramento, fperat clFugerc:nbsp;neque purat fe in errore deprehédi polie,!! error ipfc côprchcndi non polïit.Scd iain is errornbsp;cft longé grauiflimus, italoqui, vt intclliginbsp;nequeas:adcôque nolis intèlligi.Omnino huenbsp;redear nccclle cft : aliquid accidere Corporinbsp;Chrifti:quandoquidé lubftantia panis non annbsp;nihilatur. Ncc ilium cxcufat habitudo lubftâ-rialis qua tribuit Corpori Chrifti, vt luccedacnbsp;fubftâtiæ panis.Nec enim Corpus habet illamnbsp;habitudiné fiibftantialé:dc qui hoc dicit,mon-ftra loquituncft enim vcrû Corpus: de ifta habitudo nô cft de rationc Corporis, imb cicô-tradicit: vt centics à Sadcclc probatum cft. A-lioquin,aliquidcirct actu fine fua elFcntia.
LUI.
Ait Monachus alißtidpofe contierti inpra-exiAens.Prtmnm Diuina virtuteperhabitnainem Ti. fubsianttalem ( quam Monachus habet pro a-fylo A.ixnino'jDeMde-,exemplo nntrimenti infor^nbsp;mam vmentis conuerß. Quæ omniaSadccl refu-tauit.Primùm cnnn docuit,Diuina virturc nonbsp;elle abutendumin iis quæ contradidlioncmnbsp;implicant : vt fiquis dicat,aliquid conuertiinnbsp;præcxiltés.Nam fequcrcturjEllCjamp;jFieriiEire,nbsp;amp;,nô clfc:ldcm,amp;,Aliud,idcm clîc.ÂVT/ipcim.nbsp;Vna fubftantja non poteft fieri altera propternbsp;Contradiótioncm,Quod ait dc nutrimchto,idnbsp;omnium Phyficorum rifu dc fibilo explodi-tur. Ncc enim præexiftebat illc fanguis vel illa caro quæ fit per Nutrimcnticonuerfioncni:nbsp;licet fubcatcommunem formamvel fangui-nis vel carnis, propter aflimilationem, quæ fitnbsp;pcradditioncm. Alioqui 11 nutrimentum có-uertcrctur in fanguinem præcxiftentcm(quodnbsp;ne in mentem quidem venire poteft njfi deli-ranti) certè non augeretur fanguis,amp; corporanbsp;noftra non eftent in perpetuo fluxu,ficuti funr.nbsp;Eft igitur hie Monachus malus Phyficus dcnbsp;malus Medicus itaque Tranirubftantiationeninbsp;valde laborantem fanarc non potcrit.
LIIII.
Ait Monachus Futunim in refurrebiione mor- Pag- 74* tnorum^ vt animarationalisfuccedatfubstantiali-ter in eadem materia forma cinerumfen cadaneris.nbsp;Id quod dicitur, primùm ineptè : quia anima
-ocr page 386-hil taledicitScriptura,nccvtiturirto loquendi gcncrc.i^inctiam audiat Monachus Lombarnbsp;dû SenrcntiarûMagiftrunrlongc aliter hac denbsp;rc loquentem lib.q.fcnr.dift.qj.Crcdimusjin-quit, in iôtu oculi fururâ Rclurrcófioné, amp; innbsp;membra, fine fine vidtura,tanta vclocitatc rc-diriirü antiquiffimorûcadaucrum pulitcrcm.nbsp;Et citât Ambrofium qui dicit futurü,vc animanbsp;corpori rcddatur.Ergo,vcrum corpus erit,quianbsp;antca clict cinis:Corpus,inquam,ab anima in-•formatum. Itatjuc, nô anima(vt ifte perperamnbsp;loqnitiii;)ied corpus aniniatum,erit loco cinc-runi,in qiiosfucrat corpus dift’olutum.
LV.
p_j;, Quum Sadccl rcfellcret Concomitanriam ° qua Pontificij dicunt Sanguincm elfe in Cor-porc, dixir,ineptum elle illud vocabulum,conbsp;quod pars non dicitur comitari totum,fed ellenbsp;in loco.pdic,Valentinus Monachus rem transfert ad Grammaticos:quafiSadecl rcdargucritnbsp;hoc vocabulum hac tantum rationc,quod paruin latinura fit : atquc ita infurgit in Sadeelc.nbsp;Qjgidft ttbt virifim cbttcia,incpsit, t^nodtu etiamnbsp;vocabulo non magis lati;io,,dignarls alicubi dicercynbsp;Tenet Côfet^uentta. Hçc Monachus, malus pronbsp;feChö Grammaricus.Nam fi ca rcsintcrillos a-gcrctur,diccrcmus,pro Sadcclc,Ciceronem i-tafuiftc locucuin,lib.q de finib.cuius hçc verba tunt, His propofitis tenuit Cónfcqucntia,nbsp;inquit Cicero, jtaque, Monadic Valentine,nbsp;quia til non dignatis cum Cicerone loqui,pc-tiniiiSjà te,pro tua ilia Breuiarij latinitatc,vt,linbsp;forte in hoc Indice errorum tuorum cohficie-do, nobis, ncc opinaiitibus, alic.uid cxcidcritnbsp;quod cibiCiccronianum videaturme proptcr-ca vuituin,a lcgcndis,dc animum,ab agnolcc-dis tuis erioribus, vdis aucrterc. In quibus c-tiam annumcramus,quod dicis d^ionlytoiDi-ttinam httmanam natur am Chrillifefe in Eu-chartiiia fsafi comttari.\i.z iftud,tibi valdenbsp;P.ig.79- famiharc eft: quippc non accurate difputanti.
Pcrcundatc igittir qua: fit ratio VnionisHy-poftatiCiE.
P.ig.81.
Pag-8$-
558 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E R R o R E S
informât corpus. Deindea5»oXogt;-®c ; quia ni- ea media qux finir Cerra amp; cum Chriflianæf-; 'i ligioniscapitibus confentancaiEtcamciiia^nbsp;fc ïciicicnda quæ infiniris incommodis conW'nbsp;étanrur.RefpondcrMonachus Oralem»w?«*quot;nbsp;cationem veri Coruoris Chrisli nobù teslarinbsp;Chrin:t erga nos Charitaterntamp;c cirât ChryloH”nbsp;mum qiicm no intclligic(loqnitur cnirn CWnbsp;foftomns de fpirituali coniundioneqiixn®'nbsp;bis intcrccditcum CliiiH:o,amp; cuius finiusffi'nbsp;gisacmagis participes in Cœna D. ) nccf'-'nbsp;fppndet ad obieóhioncni.Seniperenimnbsp;Oralem iilammandiicationem confliclatit^'nbsp;incommodis,vt nunquam inde eracrgantP*’'nbsp;tificij.R.uifus,qinim Monachus vult expo»'-’^''nbsp;hæc Chryfoftomi verba,tderi,!'angh-^^''’*'.nbsp;dticartnbsp;nbsp;nbsp;défîtes carnifu£ infigi ita cxpoiiit)
acctdensyïiK^uiz, /^natenta intimefubefi^AW^^ cidentib'M. Proinde fateatur oportet, vocabquot;'nbsp;lum enraie accipi pro figno Carnis. Dicu^nbsp;ergo dentes inhgi carni quia infiguntin'nbsp;Carnis. Quuraigitur Chryfoftomus cü»'^'’_f Pinbsp;gat'hæc quatuorTangi, Mandueitf^^'^nbsp;Dewrz^^j-ren.-ipiiquedicant Corpus Chrisii”^'*nbsp;z/idert: fequicuv vt qua rationc Chrifti Cotp'’^nbsp;dicitur videri, Tangi amp; dentibus atteri :nbsp;tionc dicatiir oralitcr nianducari : hocHl/^^nbsp;tionc Signi,non ratione clïentiæ iplius Coi’f jj;nbsp;ris. Ita Monachus citauit Chry foftomuninbsp;refutatur. Sic Auguftinus ( qiicm criaiu^bquot;^nbsp;cit ) dixit nos recipere mediatorem Drinbsp;ininum fideli corde amp; orc:ncmpc,quiacof“ ’nbsp;ipfum Chriftum : amp; orc, iphus Chrifti I’Squot;nbsp;percipimus.
LVIII.
Miro loquendi généré ifte Monach”’’^ diftingu'.t, Corptss Chrilîi eflin£ncbari/f*‘*f^^nbsp;accident, modo Sacramentali :nbsp;nbsp;nbsp;efi inclt;f-°f,^
fe.,modo natural!, Sed modus Sacramcntslh^'^^ quirit vt fit rationc figni : ficut, modonbsp;nictali,videri,tangi,ÖC dentibus atteri die*'nbsp;Nec'Monachusintclligit quidfir, modusnbsp;cramcntalis, quia fi modus illc cilnbsp;ipfi Corpori ( vt cuincit Sadeel) certè,nbsp;clt,idem Corpus elle, naturalitcv in Ca-dO’^nbsp;contra nacuram,inEucharifiia.nbsp;tur alia etianinum difhcultas,cuiusMo*’*'/'.’,^nbsp;nunquam exitum reperiet; videlicet: A**jnbsp;corpusquod eft per accidensin vnaEt'e}’quot;nbsp;(lia (vt dicunt) pofiit clic realiter per aednbsp;in Icxcentis millibu.s aliis Euchariftiis-N***”^,|j;nbsp;nima dicitur clic in loco per accidens,nbsp;in corporelocato,fed non cftfiraulalibi-C.'^jnbsp;re iftud,elfe per accidens, noiiam habetnbsp;Monachosinrcrprctationé. Similiter,2**)
îoquunturjluo more repetit luam fuorùmquc chari£iaprseditum 'fiiis dtmenßonibus-^^ll^^Lpi fenteiitiam aliis vcrbis:amp;vimàrlt;rumentoi umnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------.j.ihvo
Sadcclis non attingit.-ld.quod Icétorcs etiam à nobis non admoniti,facile iudicabunr. Quæ-dam tarnen pcrcurreinusex quibusalia mchùsnbsp;dignofcaptur.Obiccit Sadccl-.quandoquidcmnbsp;Cœna I). co fpedat vt Corpus Chrifti fpiri-.tuahter elt; vera fide nianducanrcsjvitam a.’tcr-nam habcamus:non quideni reiiciendacftc o-iniiiaincdia(vt ifte Monachus-falsô exiftimat,nbsp;autvultab alhs cxiftiiuari) fed cligcnda elle.
LVI.
Monachus repetit fuam fuorûmque fenten-tiam ife Sacerdotis intenttone débita confecrandi-, epuam t'ii volant ejje necejfartam ad efpciendamnbsp;Tranjjitbsiantiationenr.^.nws erroris vide refu--tacioaeni apud Sadcelcm in Tradlatu de Sac.nbsp;Mand.cap.j.obietft.iq. 15,16.17.18.
LVII.
Monachus, vc refpondeat ad Obiciftioncs Sadcclis aducvfus realem, inexiftentiam Cor-poris amp; Sanguinis Chriftiin Euchariftia(vtifti '^tificios non negare tjuin Corpus Chriilip^''’.^tpi.nbsp;1 finiim-. Ml i-\ f 1 irï m r* rnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- /11 -1 f-.-, r*..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r..d.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___û___
taeft,quomodo ergo Corpus,quod ill*''‘’^quot;i,, contineri in vnaEtichariftia,fimul eritnbsp;tinebitur in aliis innumerabiljbus E**e‘‘^^.j,nbsp;ftiis.-Nami(vcpncamus)nonaccipiuncE*’ qjj,nbsp;ftiani tanquani aliquod vniiierlale:fed**’^'^i^,,,nbsp;gunt Euchaiiftiasplurc? viimcroinciu’’nbsp;aliara abfurditatcni incunât.Et rurlus.îgt;nbsp;pusïftpra-’ditum luis dnnenfionibus,tl*’nbsp;do igicur eft totum (ub quahbet partenbsp;Euchariftiæ,adcôquefubquibutlibet l’''‘||,,a'
|
GREGOR. DE innumerabilibusïNó dcbuit igitur Monachus infimulare niendacij SadcclcmrzyfZ efiignoran- , vel ca.lu7nnia^velmenâacium. Nihil horurn clt,Monache;fcd eft vefter error craffi-ffimus; qui Corporis Chrifti dinaenfiones, necnbsp;audctis atfirmarcjnec negate. LIX. hg,9j, AitMonachus,Christejje definitiue in 07nntbM locif finiM : C7 ««« ejfe determinate innbsp;aliijuo eornm,(^ affert exemplum Anima tjua con-tineturfub lt;^ualibetpane cerporis :nectAmen^ in-lt;]uit,jÜ4 ctrcanferibttar aat definitar.Ç^t^Ço Monadic, quis vnquam Phyftcus ira locutus eft,nbsp;Animam contineri fub qualibet parce corpo-risîHoc igicur loqucndi genus ex ruo Breuia-lioin Philofopliiam recënstranftulifti.Naranbsp;Animam die incorpore iSc in corporis parti-biis,vulgo dicitur. Scd Anima elle fub corpore amp; fob corporis parcibus,vel cciam,concine-ri fub qualibec parte, noua eft phrafis amp; pere-gtina, amp;fortatris ab Hifpanis lefuiris aducétanbsp;ex India Occidentali. Præcerea nonne Animanbsp;dctinicur ipfo corpore,amp; itadefinicur,vr qua-diu corpus viuit,non fir alibi?Ergo ex hoc iplonbsp;cxcmplo; Si Corpus Chrifti eft definiciue in v-na Euchariftia : non poterie fimul efte in alia.nbsp;Denique nonne fenrit Monachus, le euerccrenbsp;ipfam Corporis Chrifti veritatcm,quado confect Corpus Chrifti cum Anima’Sic autemnbsp;Chriftus; Spintnt canem ojfa non habet. Luc.nbsp;iq.Scdjquicquid dicat Chriftus,Monachi nonnbsp;vercnturaftcterc, Corpus Chrifti elle cocumnbsp;luh qualibec parte Euchariftiæ : arque ira denbsp;carne amp; oifibus faciunt fpiritum, amp; rcnuntiâcnbsp;vcritatiiphus Corporis. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LX. \){. Citât Monachus hxc verba Auguftini : ijua eß ii'ia vtrau Atjua, vt CnrpTti tangat ^cer ab-/«af.lnloann.Traót.go. Item loann.j.ZV^'y««-reriatusfueruex acjua Sptrita , T um fa bi ici c.nbsp;QMWjuairtynon efie^nidem A^jtiapnncipalis caa-Çtimterna ablunonis^vt etiatn D.Petms indicat.i.nbsp;Pet. j.fedfilitm wPirumentali^- Sed t^uemadniodtînbsp;bicmdrumentalùcaufavteffeilam habeatm aninbsp;wlt;t non perperam Corpori adhibetar, Ita ettamnbsp;Corpas Chrtili vtßiiritualtter anitnam ^Ar/.Erratnbsp;Monachus in rationc Caufæ inftrumentahs.nbsp;Ni 51'ntuxiTitt no funt vnius generis. Quedamnbsp;enim auinguntresipfas quæ hunt : id quod innbsp;Artificum inftrumencis, c« tc?? ttoidto/;, mani-felluin eft.Alia verb fccus:vt quum res externçnbsp;amp; corporales adhibenturad eftcóla Spiritua-fia. Sic AquaBapcifmi attingic Corpus amp; nonnbsp;attingic animurn(vt cuiuis perfpicuum eft.) Eftnbsp;famcninftrumencum abiutionis animæ, qua-tenus adhibcturad ligniticandum amp; oblignan-djin Chrifti fanguinem,quo Spiritus S. abluitnbsp;animas noftras.ltaque Auguftinus in loco nobis obietto : vndc,inquit, tanta virtus Aq læ,nbsp;iai(i,faeicntc verbo, non quia dicitur, fed quianbsp;*:teditur:Xam amp; in ipfo verbo aliud eft fonusnbsp;ti'anficns,aliud virtus manensihoc eft,verbumnbsp;fidci quod ptædicamus.Hec Auguftinus. Acquinbsp;'t valctet argumentum Monachi, amp; compa-ratio pctitacx Bapcif mo,oporteret,eciam corpora noftra tingi Chrifti ianguine : quodne- |
VALENTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;359 fcio, qui toraudet, audeatne diccre. Deinde incptillîmè CotpusChrifti conftituitur à Mo-nacho tanquam inftrumentalis caufa ipfiuf-met Corporis animas noftras viuificantis. Scdnbsp;figna ipfa externa conftituendafunt tanquamnbsp;TOjuaiTiee, quod quum Monachus ignorer, adnbsp;eos remittendus eft, qui rationem caufarumnbsp;accurate craótarunc. Denique,Monachus nititur euerccreRe- p^gjor. fponfioncs à Sadeelc propoiicasivt ad illud ar- amp; feq. adnbsp;gumentù quod non folushicMonaGhus(quan fi-vfque-quam hoc fibi tribuerc veile videtur) fed non-nullialij qui eumantecelferunc, obieccrant,nbsp;vt probarent Corpus Chrifti pofte efte pluribus inlocis fimul: fcilicct D. Paulum vidtffenbsp;ChrtPhtm tn terris dum in cœlis exiPieret: Et quianbsp;Monachus cafere tantum rcpctit quæ dixerat,nbsp;amp; eifatis eft turn hîc,tqm infequentibusiden-tidem dicereiSadeelern petcre principiu:quodnbsp;itentidem Sadeel Monacho obiicic; Idcitconbsp;fufSecre nobis vilum eft, in hoc Indice admo-nere Leótores, vt vtriufqueScripta diligenternbsp;conférant amp; examinent arque explorent •. non,nbsp;eo modo quo fecit hic Examinator, fed exigäcnbsp;ad verbum Deiiadhibita ratione rcótè amp; peri-tè diftcrendi. Speramus, nobis etiam tacenri-bus, eos comperturos multos amp; craftps erro-res qui feipfos fine Indice indicabunt ; Cuiuf-modi eft hic error. Christum ejfe ordinariè in cælo nbsp;nbsp;in Sacrame- xbi d- to. Extraordtnarieverb fuiffe alitjuando interris. Nunc quxrimus,quondam modo idem Corpusnbsp;poftit efte ordinariè in vno loco in coelo iSc innbsp;locis innumerabilibus in terris. Qubd nifi ficnbsp;extraordinarium Corpori, non videmusquidnbsp;vnquam poffit Extraordinariü appclIari.Rür-lus,inculcat fuam refponfionem de Omnipo-tentiamonintelligcns quid fit fupra naruram,nbsp;amp;,contra naruram.Et licet cxcipiat contradi- Pag.iii.nbsp;ólioncm(quod tarnen ægrè f3cit)tamen nó in-rclligit quid lit Contradnftio, amp; qnomodo fitnbsp;cognofeenda amp; redarguenda.- Nempc ex legibus naturæ.Vidcturaliquando verbis id agno-fccrcifed reipfa negat.Eft igitur ContradiClio,nbsp;quum duo fimul affirmantur, quorum vnuranbsp;tollit naturam alterius: vt-qiiumdicuntidemnbsp;Corpus elfe fimulin pluribus locisiitcm,vniusnbsp;ciufdemque corporis plurcs efl'e Aótu reales e-xiftentias amp; præfentias fimul,cafdémque internbsp;fe diuerfiftiraas;amp; extera ciufmodi complura. Amplius: E)ic[z,CorpusChriplinoncapidefi- p^g.jQ^, nittue ab Ulis locts in t^uibus eß ratione Sacramen-ti yfed definiri ab omnibus omntno locis in qmbusnbsp;ejt,^uum non Jit extra omnia ilia. Sic Corpusnbsp;Chrifti eftdefinitiuè jcp oa«, amp; non istnbsp;xaô-’ ix-aç-az amp;C ramen Monachus dixic,i/Z»lt;/nbsp;praditum eßefuis dimenfiombus infngults Eucha-rtPiiisßn ^uibus etiamJingulis conttnetur.Xza. Monacho continert, amp;t.jF.ffe extra^ idem cft. Amplius :ica récitât verba Sadeelis.£z/?i^ Pag.no.' pr.t:fens hic vel alibi, tpfam Corporis ftibfiantiamnbsp;non conttneat, tarnen non recedere, hoc, ^uod efiynbsp;Corpus eJfe alicubiyub tpfa Corporis fubsiantta.nbsp;Sic autem Sadcel fcriplinCerpw ejfeprafens ali-cubi, hoc verb ab ipfa Corporis frbPiantia non receditnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de mand. Sacram. cap.q.Refp. |
3lt;jO
E R R O R E S .
X-
ad argumentum lapidcuro.Loquitur enim Sa-dccl de Corpore Aótu præfcnte. impe-ritè admodum, Monachus obiicit, csmmmem ^enerica7nrat-ioneinprieiiicagt;»egt;^fi bi^ejje^c-cidensy non ^utem fnb^antiatn -, ne^jue neganiumnbsp;effe Accidens indtnidniCorporii.^on vidct Monachus, com qui dicic Corpus adu amp;vcièprç-fcnSjdiccrc fimul fubftantiam amp; accidens. Nänbsp;quemadmodum pixlcntia corporis line corpore , ira Corpus præfcns fine præfentia achtnbsp;elle non pocelh.Et ru tins,præfentia ilia corporis,non clt fine loco: fed habet hmm vbi : nonnbsp;vteft prædicamentura,fed vteft,hic locus.Scdnbsp;quorfum Monachus randiu difputat de Accidence prælcntiæ, quod vult elle iplo Corporenbsp;pollerius ? Refpondeac : Quiim dicic Corpusnbsp;Chrifti efle præfcns lub Accidentibus panisinnbsp;haCjVcl illaEuchariftia(vc loquitur)nonnein-tclligit cercum amp; fingularem locumrintcllgit-nc locum vc eft prædicamcntum Ybi? Deinde,nbsp;prælencia ilia Corporis fub Accidentibus ( vtnbsp;voluut ) c(l-nc aótu poftcrior ipfo Corporenbsp;quod præfcns eft? cur igitur dicit, panem con-uerti-in inftanri in Corpus prxdicum fuisdi-mtniionibusrVana funt,vaniffinia,inquä, ifianbsp;fubterfugia, amp;; laccbræMonachalcs, in qiias,nbsp;tanquam in tua clauftra fefe abdunt Monachi,nbsp;quum Icntiunt fe vrgeri ab ipfa vcricate,
Pig m. nbsp;nbsp;nbsp;Ampliùszait, Dsnm pojTe facere vt Corpr-ts
nonfit in tempore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid ica fit,vt non fit
in tempore, id æceinum eft. Hocaucem etta-¦9e3Xc7'Ci',imb amp; «rTdpaTiitoviquia Icqucrctur a-liqùid elfe faduin, quod fadtum non cficc. Na îîfadtum eft,non eft igitur æternum.
Dicit etiam po/fie ejfie Corpfte, Itcet eins partes per i^ttanutatem non extenderentnr, cjnan-i n qu i tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effet tnneCorpus orgametmt. At-
quinosdifputaniusdcHumano chrifti Cot-porc, epiod fi non eilet Organicuin, non eilet humanum Corpus. Quarc,diccrc Corpus hu-manuro,non Organicum,cltdicerejldcm Cornbsp;pus non idem Corpus.
Par.iij. Ampliùs di\c\t ^fieripoffè dtninitus ,vtplures numero albedines ipdiuidua, con^iitnantur in vnonbsp;eodemtjue corpore fimul.Çi^oà li ita eft , poceftnbsp;igitur Dcusfaccre Contradidlioncm eile veranbsp;contra vcritatem,amp; contra fencentiamTheo-logorum omnium. Variât quidem Monachusnbsp;loqucndi genus : led omnino res hue redit, vcnbsp;TJtuTij ÔC e T6por,fit idcm,Quare,nobis in tricnio-riam reuocauic id quod dicit Atiftoteles phy-fic.lib.i. C.2. de iliis veteribus,qui,quum ium-mopcrc timcrencnc iphs eucnirct vt res cæ-dem firaul dient vnum amp; plura; loqucndi genus transformabant, dicentes,hominem,non,nbsp;album eile, ied albere; non ambulantem efte,nbsp;fed ambulare,amp;;c.NosIgitur huic nouo Monanbsp;cho amp; nouo Philofopho cum veteribus Phi-lolophis erranti, veram Philolophiam lt;Se mc-liorem mencem opeamus.
Ampliùsiobftinatè pergic Monachus in dc-fendenda falla lila öc intanahypothcfi,i7De/o' aow mnndtiin creafi'et, ƒed vnum tantum lapidem:nbsp;tune lapis tile non futffet in loco ; amp;c libi viius eft fanbsp;cerc argumentum aurcumex lapidco,quumnbsp;poftea dixic tanquam ic corrigens, SiJ)eus;ien
tnundum ,fied alii^uot eolumttas aureas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
(ÿ-c. Sedprofedtb , hoc argumentum aiiremi’ non eft melius lapidco.Dicat cnimnbsp;an iftæ columnæ finirent fine cxtcriorefolff^nbsp;Nam columnas fine forma extcriorc,cogit^‘'^nbsp;non poiliiirius : nee certain corporis formai’nbsp;fine fupcrficic : nccfuperficicm corporis,^’'nbsp;loco.Præterca,non poilent cll'c plurcs tjuinnbsp;na coluranaabaliadiftingucrcturpropriic''nbsp;cunfcriptionc : Ad hæc.-aurum fpiircantcaU'nbsp;rcas coluinnas, videtur nccelle. Qu^ircnbsp;chum hune extra mundum vagantem,^^'P'^nbsp;fua Tranllubftantiationc(quara propediewnbsp;hoc mundo difccfluram elle præuidct)nbsp;mundum columnas quibusfuitcnrctiitjdii* '•nbsp;quærcntcm nos fapienter rclinquai'niis:amp;’'*'nbsp;diaraus quomodo de ciufmodi faills hypo'y''nbsp;fibus Toletus Socius Monachi locutus ht-Deus extracœlum,inquit,poircc de noiiocf^“'nbsp;re nouum corpus, amp; per confequens ,0®'’^!'’nbsp;locum.in q.Phyfic. c.a.quæft.i. Sic Arühl”^'nbsp;nitatein corporis réfutât prim. Phil, lib.«-*^-^’nbsp;Tü ài^iHcn elû/at, 'ara. amp; ce Quanildsa'*!''nbsp;Ccnicamus ab eiulmodi hypochelibus alicnd'nbsp;limis abftincndum cH'c, tarnen aniniid^^*'”’nbsp;mus ,Tolctumin lua hypothcll noluiil® C®*’'nbsp;ftitucre corpus fine loco, vtfccir hicnbsp;chus.Certc(vt nobis liceat ad falfas filas hyP*’nbsp;thefes alludcrc)dicitur in fabulis, lapid'-’^^/nbsp;quando fuilfe in homines conuerfos: ac n0‘nbsp;Valentinus , nouo fabulandi modo,nbsp;laomincs conucrtcrct in lapides,quod abhr.
Porrb Monachus, non line blafphewb’ * h cic Corpus vnum in rationevnitatis ctim . Inbsp;nediEio conuenire.,'juia Deusvnus efi.Q^ , »nbsp;giturctiam in rationecilenriæ,quoniaii’^'^j' Tnbsp;cft?O impudentiam ValentinianainîQü^'^^;nbsp;rnodum igiturDeus eft»nbsp;fenria, quæcunquc tandem ilia lit, cum j |nbsp;tia Dei comparari potclbita eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ I
dicitur vnus fupra id omne quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
tur:amp; nihil ci poteft conuenire in ratioi^p'^jj tatisiquia hæc ratio Diuinæ vnitatis, 5,nbsp;omnera noltram rationcm.Dcusdicituc'*nbsp;quia æcermis, quia infinicus, quialolçS)nbsp;Corpus dicitur vnum,no quia foluir^h'^^ ‘1^nbsp;lndiuidLium,quiaquantum,quianunic‘'“'^j[(,nbsp;ac proindc,Subicdtum cuiaccidit, vnu'”nbsp;Quapropter iftam conucnicnciaraàKD'’'’''^nbsp;blafphcmæ Socictacis propofitam aur'^^ P jnbsp;reiiciunc.-
Denique ait Monachusy;z^/?4/7rM«’ . duam Cor por is finiri amp; limttari imprintisp^J^^^^^ Jnbsp;flantiagenus amp; dijferentiam ç^uibus i fn;nbsp;confequenter pergradumfuum induitquot;’
amp; aceufae Sadcelem quod ipifum non i”^“^ jj xerit : qumetiam , vt minus intclligorory*^’^^^nbsp;græce explicate conacus ell tbi/ quot;1nbsp;T?ç f/zBi:. Inquit,non fatis fclicitcfnbsp;vocat?'»T(i’ totum hoc Complexumnbsp;dccl reprehenderat: nempe Subilantui”’^nbsp;fiuitarum nonproprt'e loco fed generenbsp;fintrt. Hoc enim Monachus dixerat,nbsp;dacl rcprchenderatiquiadifputatioell““'’nbsp;poris aefu cxiltencis circunlcriptione,4nbsp;cxiplis dimenfionibuscorporisiacpfP“’ j,,-
EPISTOLA.
inquit Thomas, Opufc. de Ente amp; Effent. Ira fiet, vt Corpus humanum Indiuiduû aftu cxi-ftensjfuis, non alienis dimenfionibus finiatur.nbsp;Sed hac de re plura diximus quàm Indici huicnbsp;noftro conueniat,quem breuiffimum efle vo-luimus.Itaque quàm bene fcilicet rcfpondcacnbsp;turn ad obieétioncs propofitas à Sadcele exnbsp;Veteribusdepróptas, tum ad Scholafticoruranbsp;Pontificiorumque conccrtationcs deTtanf-fubftâtiationis argumento, iudicent Leftoresnbsp;collatis locis à Sadcele citatis cum Monachinbsp;Refponfionibus,qué videbunt verfari in continua amp; nuda repetitione fuç fententiæ verbisnbsp;aliquantûimmutatis. Qt^od fi fetibereperre-xcrit, no dubitamus, quin breué hûc Errorumnbsp;fuorum indicem reddat locupletiorcm.
V 1 N c 1 T.
loco ambiente fuperficiem corporis. Quor-fum igitur iftud diucrticulum ,de Gcnereamp; diffcccncialNâpropriè definiuntur Tcinbsp;licet generalis dcfinitio accommodetur Indi-uiduis amp; Singularibus’.vt, quum hicPctrus,dinbsp;citiir Animal rationis particcps (quod ncfcionbsp;anhuicMonacho tarn male ratiocinati con-ucniatfecfidum gradum eins indiuidualem.)nbsp;Atqiiehuius definitionis gcnere amp; differentia,nbsp;conllantis, ca vis oft, vr finiat ac limiter huncnbsp;Pctrüiita vt Petrus fcparcturà Bruto animali:nbsp;fed nonproptcrea feparaturà Paulo amp; loan-nc, quibus ilia ipfa definitio itidem conuenit.nbsp;Ergo vt ptopriè iimitetur ac finiatur Indiui-duum, ad materiam aôEu exiftérem dcucnien-dutn eft, quæ eft principium Indiuiduationis,
gaspar lavrentivs
CHRISTIANO lectori, S.
Regorivs de Valencia,IngolftadienlîsMonachus, VC Indicem fuperiorcm rcdarguercc, librnm cmilic cumnbsp;hac infcriptionc : Reâargutio Infiitiarum amp; frauelum t^uibuinbsp;ntnnuUi Theologi amp; philofopht Geneuenfès/ubßdiarynbsp;Sadeelù, itémque Fortunatui Crelliut Haidelbergenßs -, eum li~nbsp;brum cauillAtifunt e/uo prxcipuum myPierium do^trirhe Caluini-flicæ exAminatum amp; conui^ttm eß. Redarguuntur iKfcitu ßuenbsp;Errores centum ßptem-.Mendacia centum amp; neuem: Dißtmu-lationestjuadraginta^uinifue:hac[uc hunc fuumlibruminnbsp;tri-icapitadiftribuit: quorum primum eft dclnfciciisamp; erroribus :alcerum denbsp;mcndaciisitertium de diffimulationibustlnfcitias errorcs ,diftimulationes amp;nbsp;Juendacia quorum ipfe reipfa conuiótus eft,falfô aliis aerribuens : in quibus nonnbsp;minus vana quàm vitiofa enumeratione vtitur, quæ nudis numeris numeranti-bus conftat,nô rebus numeratis : Errores enim in fuperiore Indice ipfi obiedos,nbsp;hoefuo feripto non diluit,fed nouis erroribus inficiciex quo fit vc in numeru infinitum crcfcantiquos etiam non enumerare (quis enim eos recenferet quü finenbsp;innumerabiles'îj) fed argumêtis hoc noftro fcripto refellere, nobiseft propofitu.
Quumautem Gregorij liber ifte ad nos peruenic, iam tunc vir llluftris D.Sa-dccl piac memoriæ, in eum morbum inciderat ex quo paulb poft ex hac vita ad fedes beatas commigrauitiquanto cum Ecclefiæ Dei, rcique liccrariæ detrim ennbsp;to, quantoque omnium bonorum dolore, quibufeum priuatum meura ludumnbsp;moEtorcraque coniungo, nunc pluribus non perfequemur. Hæc enim res vbe-rioremorationemrequirit,imô etiam iuftum tradatum poftulat.Quis ante vn-Quam tatum virum laude idonea afficiet? vere fane amp; merito quide de illo pof-iumusidaffirmarequodde Athanafio dixit olim Nazianzenus, Ipfum oninesnbsp;¦'^’ttutes fuo coplexu tenuilTe.Sed non patitur pr.æfens hoc noftrum inftitutu,vcnbsp;plura de hac re a^amus, quæ nos ad lacrymas potiusimpellir, grauemque amp; a-cerbu dolore retricat. Verum,vt quocbinftat abfolua,quu ille vir decûberet,ne-gotiu mihi dedit, vt ca quæ mihi deiftius Gregorij libro vidcretur, annotarcm:nbsp;quodquu pro virilipræftitiflem: fperabamfore vt ipfc tenue meû hoc fcriptumnbsp;tccognofceret,eiq;poftremamanu imponeretiquodquûipfc præftare non po-H. j.
-ocr page 390-V
EPI st ola.
tuifrctinihilominuçtamêdefcntentiaeorû quorûauéloritatê fequi debitijhanc Refponfionê mea fùperiori.Indici côiungere no dubitaui :idque nonnulloiur^nbsp;nieojpræfertim qiium Glariflimus ille vir hoc mihi in mâdatis dederic.Hocigi'nbsp;tur mcô fcripto iftam Gtcgorij Redargurionem hac ratione refellendam duxi-
Prima capuclibvi Gregotij, quodeitde Infcitiis Sc erroribus, accurate difcu-timus paginâfque in margine cicamus. Imprimis autcm traétacionem Decauf^ formali vnionis noflræ cum Chrifto inftituimus.
Quod autê ad rcliqua duo capita actinet, quæ funt de Medaciis amp; Diflîmub' tionibiis,quû in Indice fupcriore fatisrcfellâtur,côuitiisaut repctitionibuscet-tare nolumus,ne eu iftis rabulis infanire videamur. Argumeta verô quxin dup*nbsp;bus illis capitib.vcl iifdê,vcl comutatis verbis ifterepetit,ne hâc ciusnbsp;quamur,ad primû capiic reuocamus, ad quod ipfe etiapleraq; argumetanbsp;tulit.Cçtera verô quæ futiliter aduerfus Fortunatu Crelliû deblaterat,noftrare'nbsp;fpôfione no indigent. Porto Ledror obferuabir,argumenta quç in fuperioribu’nbsp;iftius craélacibus, ac prxfertim in eo libro que infchpfir. ExamenmyHerijnbsp;Caluinisiicx, aliquid pr.obabilitatis habere videbatur, fuiffein po/Ieriore editio*nbsp;ne traâatuum de Spiricuali Sacramêtali Maducatione,refutata. In fupcriorenbsp;aucem Indice craffillimi tantùm crrores,qui in libro Examinis iftiusappaf^'nbsp;banc,colleôli fucrunt,arque illi obicâ;i:vt fi quid ei frontis fuperefl'ct, ipfum fabnbsp;tem,pudcrec,quôd tam male malam caufam defendat.
Iraq; hic nofter Index erit cü i 11 o fuperiore, amp; vterq; eu traâ:atib.de Spiritual èc Sacramêtali Maduc.côiungendus: vtita Leétorplenè incelligar quid detotonbsp;hoçargumêtô ht ftatuendu,quo etfâ nomine illi hue noftrû laborc dedicarnus-
Quod ad DiiTimulationes attinCt, no opus eft vt pluribùs Leclorê doceâniuS iftû Monachuneq; hoc fuo fcripto,neqdùperioribus ab ipfo editis, quicquâ^''^nbsp;argumeta,qux funt magni momêti,reipôderc,tû in Indice fuperiore propob’^^’’nbsp;tu in prirais in traôtacibus Clarifs.viri D.Sadeelis pie defund:i,accuratè cxpl**^®'nbsp;ta : quæ quidem ifte,vcl prorfus omittit,vel ad rem refpôfionesfuas non dirig*^'nbsp;velpetitione principij centies repetita vtitur:aut fiditiisSd chimericishyP*’'nbsp;thefibus nititur,quibus argumentorum fuorum media conftituir.
Silcntio ante hîc prçterire nô poirum,hunclefuita,in Epiftola qua in hociblt;^ libro,llluftr.PrincipiFerdinando Archiduci Auftriæ,inlcribit,conqueri: 9”^^nbsp;ipfum Monachum nûcupemus,vult enim,vt amp; reliqui eins gregales blalphem’nbsp;norainisfeôtarij, Clericus dici amp; haberi.Quorfum? vt nimirû Jli à fc depcllanrnbsp;quantû poflunt, ea quæ de Monac-his à Veteribus tradita funt, ac imprimisnbsp;fentêtias,r//z?4,inquit zAïonachiiqui vacaren/olunt
Lib.z.de amp; Ungua. Re£lefacere nolant faite definatperuerse docere. Ite.Monachi debet abßinere mar-Mi- hofjacht vnibraculû mala dfeißinafecontegunt. Et Bernard txs.lSl^hilturpita tjualdof*nbsp;^st'm.6i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrhes amp; caßella dfcurrens.Publicepradicare Monacho non conuenit.Ite-.^dtdß^^^^
fitperbiafubpannû humilitatis?Magna abufio quum tanto fadio tunica cucuUdCOfß^^ procurantur. Item : Superbe loquentes-, ciuesfefaciunt Babylonifdrno flios tenebraruw 0“nbsp;henna,amp;ßmtlesfententia.Pzt faciunt iftorum lefuitarum mores amp; inftituta,vrp''‘^'nbsp;prer illas lèntentias maxime fint vocandi Monachi.
Sed vtad rêredeamus, fapientiilîmè monuit Auguft.
homines fieri indoeiks : necfemperejfe reßondendureßodentibus. Habita tarnen ratio’’® temporü amp;c perfonarû,vtilcsinterduetiâiùntrelpÔftones:acproindc tûclaCJC’’nbsp;du id quodidê Auguft.præcepit:Refpôdendum elle iftisinterdu,ne videatur*^nbsp;clamore,ficamp;rationevincere:ita eoru errores, vanitas amp;falfadoâ;rina,vcri’’’jnbsp;te amp;S firmisargumétis redarguenda eft,frangéda amp;: refelléda.Hucacceditq’'‘^fnbsp;quôlæpiùs ac diligcntiùs iftorû Monachorû erroresamp;: fophifmata excutiuo’ ’nbsp;eô magis veritasinnotefcir.rmï/#/e»iw,inquit Tertull.»zÂ/Zfr«^f/czy,z?^'’T^^nbsp;Haedecaufa uûc fecûdos Gregorij de Valentia errores refellcdos fulcepi’”' ^nbsp;Nec enim fefellit ilia coiedura quæ adhné fuperions Indicis pofita cft:ftirom^nbsp;vtifte in feribédo pergens breuê illû fuorû errorum indieem redderet locupnbsp;tiorem : quod eriam ilium reipià præftitifte ex iis quæ fcquuntur,manifeft’’nbsp;Deus iftis hbminibHS meliorem mentem tribuat:amp;; nos omnes fuo Spirirno ‘nbsp;nominisfuigloriamfalutcmque noftram dirjgar. Gencuæ, Cal.Mart.i5'^’'^'
-ocr page 391-3^5
-ü
INDEX SECVNDVS
eaeîkttko's ERRORVM gregorii de VALENTI A, BLASPHEMÆ SOCIE-tatis Monachi.
Jn quo agitur de ca. N 3 a. 'S ok'M.a.'li urn on Is nosirin cum Chrisio.
Aurore Gaspare Lavrenti o.
En EVENS ESpit-rrüwj Saiieeliit in-qait ifte Mona-chus lefuita,»» indice fuarZ caudla-tionu, negat acjuam Bapttfini ablnere a-}iimam,tjiita Petrusnbsp;I. epi.c.^.dicat.-Sal-iios ßicit Baptifma: nmcamisdepofitiofirdiurn-tamp;c.Itaenim refntare fe fMantyCfuod ego dtxerar», non effe abfiirdain., vtnbsp;torpM Chrfiipcrcipiatiir ore coiporis ttd Sptritua-loniiitnirione/fi ant/m •, cjuandocjuidem aqUA e-twnBapftfmi, non abfurd'eperciptmrcorpore, adnbsp;jlgt;iritit.ile,fia/itrn£ ahlationem. Hæc il le, fua dunraxat repctens, non argu-’’'“•‘iHa diilolucns, quibus in Indice fupcriore, ®’^f’4-(rcliqtia eniin iflc preccrraicciQhoc einsnbsp;‘’quot;f'riiir ifgiimcntumrefutatum cftxuius hi iunt crio-rcspiæcipui. f'f'quot;'- b In hac argumentatione, quam ifte cona-t»v inftkuetc à Similibus , nulla eft prorfus Tcrminoru[n,quos fumit,fnnilitudo, adeb vtnbsp;partes partibus non refpondeant, vt légitimanbsp;RüoXBS-ninî eliciatur. Perperam cnim Corpusnbsp;Chtilli cura Aqua Baptilmi confertur. 2. Hypothclinfallam ftatuiiincmpe, Aquâ Baptifrai abluere animam, quafi iplius Aquænbsp;clFcntiaad Anima, perueniat. Itaq-, non poteftnbsp;non elle falftlfima hæc Propolîtio,quarn indenbsp;colligif.Corpus Chrifti ore corporis percipi. J. Aliiis error ; qubd cadem tribuat Aquæ Baptifrai,quæ corpori Chrifti hint ttibucnda. Item; In ilia argumentationc, Monachus Spiritualem Aniraæ nutritioné ira proponit,nbsp;quad ab alio fiat qua à corpore Chrifti : vel innbsp;hæc falfilFiraa Sc abfurdiffima dogmata deuo-luitur, vt ftatiiat : Nihil in S.Cœna recipi» nilinbsp;corpus Chrifti, quod fit fuimctipfius amp;c fignunbsp;amp; inftruinentûiAquâ quoque in Baptifmo,fi-niiliter eiE fui Inftrumcntu,omniaque tu Interne tuai Externe præftare.Ex quibus,(vt alianbsp;milita hums argumetationis vitia prætermit-tani,)apparct ittum vigilando deliraftcjquumnbsp;exiftimauit hâc fuam argumentationem nonnbsp;ablurdam vidcri.Sed in tam grauiargumentonbsp;iiô debesprofetie quid tibi abfurdum,aut nónbsp;abfiirdian videatur, Gregori, fed ca duntaxat,nbsp;quæ ncceflarib ex S.Scriptura dcpromuntur. |
Corriganaus igitur huius Monachi abfurdiffima Scfalfiffimä argumcnrationcm.Quum de iis quæ fimilitcr fe habet, eâdémquc habetnbsp;Analogiä,fimiliaproƒfus fint ftatucndaiSignunbsp;Baptifmi,népe Aqua,cum Signis S.Cœnç,ne-pe Pane amp; vinoiRcs verb defignata amp; promifnbsp;fa ad falute in Baptifmo,cû Re promifta amp;defignata in S.Cœna, Modus denique amp; Inftru-mcntii corporcu Receptionis in vno Sacramcnbsp;to CÛ Inftrimaento amp; modo corporeo Receptionis in altero,rcótc cóferturiEx quibus quanbsp;optime fie colligitur. Sicut AquaBaptifmi,nbsp;quæ eft fignii amp; figillum,fenfibilitcrin corponbsp;re rccipitur, ciufque eflentia naturalis corpusnbsp;tingit : Promiffio verb ci annexa ad Animamnbsp;vfqucfidelium pcrucnit:Ita,PaHis Scvinuminnbsp;S.Cœna, funt figna amp; obfignacula, quoru cf-fentia fenfibilitercorporc percipituriRcs au-tem ad vita. Anima credentiumpcrcipirur.Nanbsp;fcótc Ambrofius dcSacram.l.5. c. 4. l^oniPienbsp;Pattis ^,inquit,^«i vadit tn corptis:fed Panis vita Aterna, qui Anima no Ar a fubAantiamfulcit.nbsp;Porrb Aqua Baptifmi non Renpuat ac viuifi-cat Animam : fed Sanguis Chrifti, opcrationcnbsp;Spir.S.ea abluit. Renouât ac viuificatiSic crianbsp;corpus Chrifti, nó ipfa fignaSacramentalia,nbsp;in S.Cœna alit Animam.Ergo ilia Signa Animam ipfam non attingunt cirentia fua quæ eftnbsp;corporalis; fed eaquæ in Anima fiunt,amp; quænbsp;ab Anima percipiuntur, in corpore obfignât.nbsp;Ira circuncilîo aliajuit in corde,alia in corponbsp;re.Dcut.jo.b.Col z.ii. Rom.2,29. Reétè igiturnbsp;hegatü eft in Indice fiipcriorc,Aquam Baptif-mi abluere Animamilicctveriffimum fit, Anima ablui in Baptilmo.Corpus enim Aquâ illânbsp;tingitunôc Anima Sanguine Chrifti abliiitur.nbsp;Aqua igitur Baptifmi pertinet adAnimæ ablunbsp;tionéjtanquâ Inftrumcntü amp; mediü externumnbsp;corporeum ad fuum finem internum amp; fpiri-tualem accômodatum.Ex his autem ctiam in-telligitur, eadem in S.Cœna, de Signis vifibi-libus amp; de corpore amp; Sanguine Chrifti, co-rùmque perceptione,nccellarib clîc ftatuéda. Gregorius tamé vt falfara Hypothcfin pro-bef.ncmpe,Aquam percipi ab Anima,amp; locü Gregor. Petri aducifus iliam fibi obiebtû diluatific ait.nbsp;Petrus ipfe ees redarguittn eo quodnegant,Aquanbsp;Baptifmi abluere Aiumas.Sic enim ait:Oüo Am- H. ij. |
|
TnxfAluttfaPtAfiunt, Óre, lts eos redargui: Chriflus lean.'^.dlis verbis. Niße^ttisrenatissfiterit ex xl-ejua-tió'c.Certe xlnim£ imprimis fiuntßilut per A-(j.itim c.tsjuc adeo per earnßiritualtter ablumtur. Acqui in iftis prirau cll fallacia, in co quód Promiflionem annexam in Baptiinio quæ aJnbsp;Aniniam pertince, cum ipfa Aquaconfandit:nbsp;ac lacica calumnia vticuï, quafi dicamiis nihilnbsp;cx SaCTamento ad Animam ipfam perucnirc.nbsp;Itaqucfallacia cil amp; dcceptio , à Diélo fecun-damquid,ad diótum fimplicirer. Pracerca locum ilium Petri oßo Animstfal-homonymiâ corrumpir. Nanby4z«zz/lt;^2,loquédi gcncrcin S.Scrip.viica-to, amp; cxphrafiHcbraica, ctiain Nouo Tcfta-menco paffim vfuip3ta,vtAä:.2.4f.amp;; j-ij-pio jpfo Hominc toto ponitur: ita vc apud Petru,nbsp;OÜo Animamp;ßmx. od;o Pcrfonæ.Ac ifteper Aninbsp;mam mcclligit parte illam hominis qua in illanbsp;luafallahypothciiintclligit. Simile fraudemnbsp;conimittic inhomonymia. Per Ai^tiiiyéŸ îii'a.-S?:quaiî Aqua ipla laluas fcceric odto iHas A-nimas:quum tarnen illis verbis lignificctur il-las PcrlonaSjin mediis illis diluuij Aquis,fuif-fcfcruacas,quum Area pcrillas vehcrctur.Sicnbsp;Paulus ait adumbratu fuilfe Baptifmu, quumnbsp;Ifraclitæ per Marc tranficrut d-it.xday»(,nbsp;inquit.I.Cor.io.Ipfe ecia Petrus Apoft.conti-nub Ktdditioné lirailitudinis cxplicat, quumnbsp;additiZSZo» carnis depofitiofardwiiAti. Aqua,licccnbsp;lit Inilrumentü quo Spir.S.vtitur,nó tame ef-ficacitatéSpir.S.in Anima noftra prçftat.Idconbsp;Chrinusjoan.j.ftatim fubiicit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi ex Spiritu^SpiruiiS efii^t. paulb pb\i.,ißpttßjjiis efi (inquit)je;z;fz*r ex Sptriti{,(^e.imllii facta nominbsp;nis aquæ métionc,ncmpc ne ad Signû externûnbsp;adhærefcamus. Sic ctiâ Petrus admoncc,ncBanbsp;ptifmi vim iph Aquæ tribuamv.s,quù no dicicnbsp;¦Aquam Baptilmi nosferuarc, lcd nonunatimnbsp;exceptionéaddit. Vnius enim ChriHi fanguisnbsp;cit zlnimç noftræ lauacrû.i.Pct.r.2.amp; i.Ioan.i.nbsp;8. Ephcf.i.y.Hcbr.p iq. Apocal. 1,5. Atjuaigi-tur mBaptif. cfltantu cius lauacri Ggnd Sc (i-gillum : CK quo docemur in Chrilti languinc,nbsp;morte ik Refurredtione fiducia noilrâ elle innbsp;iolidum reponèdâ,Rüm,j 25. A' 5.9.Col.1.20. Repetit Gregorius illud Auguitini tr.8o.in loan.zzzzz/e efii'siavirttisatjii£,vt corpus tâgat(finbsp;cor ablitat,'rjififMiente verbo? (fie. Lochs Ai* Sed Auguîtinus ipfc fcfe ab hoc errore li.-guair.iitl) berat,fltotaipflus oratio rcdlè expendatur, tLims fal habct.Quarc non ait,Mundi elUs pro-Jÿ'Jquot;X-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pedair,propter |
we Tjiedi- verbum quod locutus fum vobis : nili quia amp; tatur. in Aqua verbum mundat? Dctrahc verbum.nbsp;Quid eft Aqua nili Aqua? Accedit verbum adnbsp;clementum,amp;fic Sacramcntum,ctiam tanquanbsp;. ipfum vifibile verbum,amp;:c. vnde ifta tara vir-tus Aquæ, vt corpus tangar amp; cor abluat, niftnbsp;faciente vctbo,non quia dicitur, fed quia cre-ditur’Na bi in ipfo verbo aliud eft,Sacramcn-tum tranfiens,aliud virtus maricsihoc eft,vcr-bu fidci quod prædicamus, inquit,Apoft.lt;Slt;c,nbsp;vnde in Adtis Icgiraus: fide mundas corda co-rain,amp; in Epift. fuabeatus Petrus: fic amp; vos,nbsp;inquit, Bapiifma laluos facit: no carnis depo-fitiofordium,fcd cofeientiæ bonæuntcrrogî'nbsp;tio:hoceft verbum fidei quodprædicamiis;b‘'nbsp;ge Apoftolum,£ph.5.vt cam fandtificarct,in'nbsp;quit,mundans ca lauacro Aquæ in verbo,nbsp;totum fit per verbum, de quo Dominus ait:^nbsp;VOS mundi eftis propter verbum quodlocutusnbsp;fum vobis.Sicigitur Aug.feipfurn exponinV-bi diligenter obferuandæ funt hæphrafcs,/’'nbsp;dente verboAicmfiT otHtn hoc fitperverbitd^^^^’nbsp;Aliud efiSacramentumtranfienSyaltndvirtiis^^nbsp;nens. Ergo, Cor ablucrc,tribuitur Aqux,tai’.'nbsp;qua Sacramcntali inftrumeto:fed ablutio ipl*nbsp;tribuitur vcrbotyàfiweî/er^bbitrJitAugulfin’nbsp;Quod ft Aqua cor etiâ ablueret, quid lacetctnbsp;Spitit.S.Sc Chrifti fanguis?Aqu.a enimnbsp;pus tangerer amp; cot ablueret, hoc eft omni»nbsp;Baptilmopræftaret:acproindc Sacramcnttin'nbsp;Baptifmi ex. Aqu.a fola conftaret.Rcdtèigit'J^nbsp;idemAug.incp.Ioan.tr.6.Aqua,inquit,Satf^'nbsp;menti vilibilis cft:aqua Spiritus eft inuißbili?«nbsp;IftaabluitCorpus significat quod htnbsp;in Anima, Per illû Spiritu ipfa anima fagfi’^'nbsp;rur amp; mundatur. Quibus verbis profternitt*^nbsp;Monachi iftius pcruCrfa Argumentatio.nbsp;Lob.ex Aug.l.4.dift.4.Sine viftbili,inquit,fi''nbsp;uifibilis fandtihcatio eftepoteft amp; prodellt^'/nbsp;fibilis ante quæ fit Sacrameto tenus,line intJj'nbsp;fibili prodefle non potelV.quu ilia fit onuiis'*'nbsp;lius vtilitas. Simoni Mago vifibilis Baptiln’''.^nbsp;no profuit,quia inuifibilis no adfuit. HæciW»nbsp;Baptilmum Intcrndfadlum à Spir.S. ptt 1^'!'nbsp;guinem Chrifti,à Baptifmo Extcrno,quivih'nbsp;biliter per Aqua àPaftoribus Ecclcfiæad®*'nbsp;niftratur, amp; res ipfasSignaras à Signis vilil’'quot;nbsp;libus, redtè amp; appofitiflimè diftinguentes :nbsp;quibus accuratiùs de Sacr.Mad.amp; in Indictnbsp;periorc,art.4.amp;5.ad quæ, vt nccad locûTt'''nbsp;rull.iftc, ik nominatim ad hæc Tcrtull.vtt'’^’nbsp;caro mmus impofitione adnmbratur, vt finbsp;Spiritu z.'Z«zzzlt;zzefz/r,nihiI relpondct. Canfie. ite Iniirnmentali, inquit Valentint’^» tribuenda efioperatiofiametfi no ipfiexfe (finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. dpaliter.i.r^o,cx tuisipns vcrbis,nóInftrui”'-' to led caufæjcui infetuit,tribuitur princip^h'nbsp;ter operatio.Et præterea,quæ fit inllruniéta^nbsp;ifta facramentalium fignoru vis,fuit à Greg®',/nbsp;rio explicandû, nempead obfignanduinco'^''nbsp;porcamp; fignificandii méti quod intus pttt’lb'nbsp;Sp. fandlusper Chrifti fanguincm. Nec et’’*’’nbsp;confunddndii eft Inftrumentû,fine fit Sep^’'^'nbsp;turn fiue fit Cóiundlutn (vt loquunturinl^’’nbsp;lis)cum caufa fua efficiente vel finali. Et qf®'nbsp;tiefeunque operatio tribuiturinftrumeto:!':*nbsp;oratio eft refoludda, Aólioné feu operant”]''nbsp;tribui caufæ principal! cuius eft inftruinciJt”'nbsp;Inftrumcntum enim Agentis, non eftaget”nbsp;visamp; cfficacia:vt infra fufiùs cxplicatut. ,,nbsp;TAonne ChrisiusinsHtuerepottsit, inquitnbsp;gorius V^alcntintis, vt cibus fiirituAts ooifi' Ißf 'nbsp;c^uocjiiejiimcreturymhtlinsittitcndo de Ctbonbsp;rnliiVtfiumeretur animo i i^e^ne enimtto^'^\nbsp;MilscibumjptritMalem,exipfiarein.iturafni'gt;^^^.nbsp;efie corpore, vtnutriatanimatn :fidexChttp*nbsp;Jttttitione.imperit'e igitnr itli eoUigunt.-fimfifi^^^,nbsp;rt indice art. corpus Chrisli non eße pete^fnbsp;dures ore corporis,quoniamfit ctbus aiutti’- |
|
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GREGOR. DE i (Hxc ift'jhypothcfibus fiólitiis innitens,quod illi per.-juàin eft in fuis argumCntacionibtis fanbsp;mJi.’.re. Arno qnærirur quid Chriftus pQCue-ritinftiiucre, fed quid inftituerit : idqne cx S.nbsp;dempnftrandum : ex. qua difeimusnbsp;fuini corpoie. Ergo iftcnbsp;parce viciiiiu Pctirionis principij ad-mic:.t.'\j ficoltarct Chriltum inftituift'e Orale vtcifui corporis naruralis,orc corporis no-ftii,ini;iducacione, nullus ampliùs elfer locusnbsp;difputâtioni reliótus.Scd córrarium plane de-nwnlttauirexipfa Domini voluncate, qui nonbsp;vult hariiin rcru, vt nee fui veri Corporis,na-turaincucrtere. I.aquepcrpctuo firinu manctnbsp;hoc Argamccum: Q^icquid ad banc vita corpus nutiit jorecorporis fumicur ; amp; viciiîim: 1 Item, Qmequid Animam nutrit ad vitamfpi-ritiialein,noninftcumenco corporco,vc eft os corporisded inftrnmento Spirituali, tanru fu-Jiiicur; Hempc'fide,quæ eft tanqiia os Animæ.nbsp;Ephj li.iö.Nain qua ratione aliquid eft cibusnbsp;amp;alimonia,ea ratione etiam fuini neceirc eft.nbsp;Alioquieiictcituramp; Cbrifti inftitutû,5c illarunbsp;rcrûnatura;lté, nifi hoc diferimen ftatuatur,nbsp;tollitur quoque illoru ciboru ac etiâ vita: fpi-ritualis iS; corporcæ diferimen, Cóftat autemnbsp;Chrilli corpus eftc hominis cibu amp; aliraonianbsp;ad vita fpiritualé,nó ad vita corporea naturale. Ergo Inftrumento corporco non lumitur,nbsp;fed tantii fpiricuali. Ex Anima autem qu.e eftnbsp;corporisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; Hominis forma,ad i- pfuin quoque corpus credencis rcdiidat fpiri-tualisiila vita. Necefle eft igitur, vcillud anima percipiac, quod vita fpiriruaie profert, vt torus homo ad vit.a fpiricualé æternâ viui-ficetur.Exquibus etiâcoliigimus,Propofitio-nesîdegâces ex fuperiori aftirrnarione (quæ eftnbsp;Heganoiiismcfura) neceft'ario nafci,quagt;pro-pterTerminotu dircótaamp; fimplicc couerfio-né, reciprocamque coiafccutione, nulla cxcc-piione,velinftantia verâ, polfunr labefaótari:nbsp;nêpeiftas,Nihil quod rcipfa nutrit anima,orcnbsp;corporis nudoc.itur;amp;,Nihil quod nutrit cornbsp;pus ad hac vita, Anima pcrcipituriac viciflitn.nbsp;Âlonachus igitur ifte,vt nec tins grcgalcs,quanbsp;tiimuisomncs ncruos cótendanr,iiihil vnquanbsp;proferrepoterunc, quod hariim propofitionunbsp;indiirolubilem nexum amp; ncccflitatcin tollat:nbsp;nili fiuiul veritatem cticrtant rcrurn , amp; natu-ramRclatorura, qua: non ranrùm fccundùmnbsp;d;ci amp; norionaliterftcd rcipia,0c ko,^'iu'^' Ic-fc mutubconfcqutintur. t.rrn /’»re/Zjinquit iftc Icpidtis fophifta,«:/ lt;juod ad falater/i annm tnfittntd efi accipi corpore^vtA^uanbsp;haptißnt^ atcjue adeo etiamctbm cce'eslit, ejtti efinbsp;Chrisiicorpus.Simtiisnamt^iHeratiovtrobitjae efi.nbsp;caro ChriHi non nifi -vt in sir amentum dtui-nitatis numt antmAmficat acjaa^ut eiafdem infiranbsp;mentmn., animam ablait. Q^ancjaam efii^aidemnbsp;diferimen, tjaodcaro Chrisii efiinrtramentam di-ttinitaticonianbiitm:at]iiaverb feptn'atum. Sedvtnbsp;^quot;1 Chri Alalia baptijmi,'jiid efiInslriimentalis caafii Rege-anims., retieaccipitarcorpore:ita etiamnbsp;poretpitar corpore caro Chrisii,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi item Stjui bfiramentalis caafiLlumcionis anima. Hæc funt verba Gregorij, qiix lingula fin - |
VALENTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ÆJ gulos teterrimos errorcs cócincnr,fiquis fingu la velit cxcutcre:iliter qiios præcipuos iftos conbsp;memorabimus.Quis cnim omnes cnumcrer? ( I. Enftafis allata de Aqua baptifmi, nihil cfficitad labefactadum hoc noftrum firmiffi-mum argumetum : ncinpc,Chrifti corpus,feunbsp;Chrifti carncm, cfTe cibuni animæ cœlefté iknbsp;fpiritualcHiiac proinde modo coelefti amp; fpiri-tuali ab Anima manducanduni efrc,nó autcmnbsp;ore corporis : nec i 1 la Inftantia attingit argumentum: tum propter difcvcpâtiam tcrroiiio-rumitum quoniâ Aqua corpus noftrum tingitnbsp;fcnfibiliter,vifibilitcr,corporaliter,ncc ad A-nimâ Aquæ cfTcnria pertingit, vt ante diétuninbsp;eft.At corpus Chrifti neque vilibiJi ncque feilnbsp;fibili, neque corporal! modo in'iducari, nci-pfeValétinus quidé negarit,quod raméomni-nocrtmanducandum Animo, iuxta illud:^/nbsp;mMtdiicat meant carne,habet vttam:Q^ no man-dacat me am carnem,non habet ziitä, (ÿ'c. Ioan .6.nbsp;Itcm.-t/er^^ lo^itorvobis Spiritus tfivitafant, i. Qutim addit,Carne ChrtUi ejfe infiramen-tum Diainitati conianclü,Atptidvero Infiramentâ feparatitm: ipfe fc rcfellit, fuâmque Enftalinnbsp;tollit. Sequitur cnim ex co difcrinnnc,non o-porcercAquam baptilmi ad animam pertitni-re,vt anima abluatur:amp; tanicn nccellc clic, vtnbsp;corpus Chrifti ad animum perueniat, vt ex conbsp;nuttiatur.Non cnim Chriltus apud loanné dinbsp;cens.-^« mandacat med clt;î?7/ë.dicir,Qui mâdu-cat mcam Dcicatem,infeparabilitcr cum Natura Chrifti humana coniundam.Quod rcitè'nbsp;Aug.cp.de confccr. dift.2. locu illd cxplicans.nbsp;Chrifiw,fi\cpA\t.,determinat ^iiomodofitPanis,nonbsp;folamJecundùm verbitm,tjiio viannt omnia,fedfc~nbsp;cunddm Carnem afiamptampro mandivita. J. Eft etiâ 111 ifta côpaiatione craftillinius cr ror, nec iiiTlicologia ferendus:quôd Corpusnbsp;Chrifti dicatur ica eft'e Inftrumentu Deitatis,nbsp;amp;caufaillius Inltrumcncalis ad nutrieiidâ a-nimâ-.licut Aqua Baptifmi eft etiâ Inftrurncn-tum Deitatis lt;k Inftrumentalis caufa Kegcncnbsp;rationis. An vcrô,Gregori, hæc tua porcentanbsp;vcl ipfi tui gregalçs fcrencf An(iiiquam)Caronbsp;Chrifti fie nos nutrit ad vitâ, vt Aqua baptif-mi nos dicitur Regcncrare? Dcclaiandum eftnbsp;igitur quo fenfu Htimaiiitas Chrifti dicaturnbsp;interdum ab orthodoxis Theologis Inftru-nicntum Deitatis ad nos fcruaiidos. Primùm videlicet, quia hæc humaniras eft Dcirati filij hypoftaticè vnita:nô vt Neftoria-ni dicût,fcd prout a Damalccno amp; inter Scho ßidicatmnbsp;lafticos à Thoma potiiîimum cxplicaturiejuia infimme-deinde Filius Dei in ilia humanitacc fubiitpocnbsp;naspcccatis noftris débitas. Ita fit vt Pallionbsp;Chrifti ÖtRcfurrcctio nobis fit viuifica per hunbsp;maniraté. Tertio dcniti, quia nó nifi ciusHu-manicatis, à nobis per fide apprehenfæ, intcr-uentu, pollumus elle mébra Chrifti, vc per cünbsp;viuificcmur.Acncquc vcrboDci neque Sacra-mciitis quicquani iftorum tribuicur : vtpotenbsp;quæ tancii fint Infttumciita quibus Chriftusnbsp;nobis déclarât fuam vohiinatcm : qua rationenbsp;Paulus dixit:Qui plantar ëc qui rigacnihil eft. q. Ex iftaprætercaperuerlillimacollationc Aquæ bapcilmicû carne Chriftiinatura quoq; FI. iij. |
Tirror
Gre^-
^0catii/o
abutim ponicur. Gre'fQquot;
O
riîu.
INDEX II. ERRORVM
poftolus Rorn.8..^»az«o^/igt; mm ipfoncbifnonn' mnia dvnaret? quia nimirum vnii ab altcro di-uelli non magis potclt quàm cffcétuni à cauMnbsp;fua continente (vt Philofophi loquuntur) autnbsp;caufa continens à fuoeffcôtu, Hæcvcrolausnbsp;cuinciint vnicuin cllemoduin manducadiû-ue percipicndi iplum Chriiii Corpus, ncnip^nbsp;Spirituale, vt diôtum cftiacproindcparticubnbsp;Qt^tenus fruftra amp; infeienter ab iltoadhibi-tani,tâ imperito amp; inepto Philofopho,nbsp;cft malus amp; pcrucrlusThcologus.
Alius hic clt ctiâ error in co ßumfetunàHm ejfeèlu dicat ellenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•vnn
pcrctpdur Corptti Chrtsit, ac hc côfundit MoJp lumédi eu efteâo lumptionis.Na fumcrcCbßnbsp;Hum fccundû cHcdû, no eft modus fumptio.'nbsp;nis,fed iplius Sumptionis perpetuus ac need'nbsp;farius etfcôtus.Hçc cnim propofitiOjQuilq'’*^nbsp;percipit vel Manducat carné,Chrifli, pcrCip'Jnbsp;ctiâ cius gratia,amp; aliturad vitâætcrnanijnib**nbsp;aliud indicat quàm Chrillum tunc pcrcipi I'quot;;nbsp;cundu etfeôtû;amp;,Chriltumpcrcipercfccunlt;i‘*nbsp;cft'cdû, nihil aliud cil quàm eins gratia 5:nbsp;nclîcia pcrcipcre. At illis pfeudocheologiS)nbsp;mâducatio corporis ChriHi Spiritualis,nihynbsp;aliudcliquaChriltû fumcrc fccundûcrt'câH)nbsp;hoc cil cius beneficia, nó auté ipfuui ptrcipp'nbsp;rc.Quû tamé ncque Chrillus fecundufcablq»nbsp;ipfius bcncficiis, ncq. iplius beneficia ablejuenbsp;iplo pcrcipi pollinr. Et quidé neucrû vnqua®nbsp;aliter quâ fpititualiter,quia cibus eltaniu’^-7’empE«r,inquit b\.c,tpfitm Chriflicorptünbsp;tn Sacramento fabsiantialiter prüfens : twnnbsp;perfide cr charitate:amp;c paulô pÔ!l,^,7er .fj- chtr^-CM perfeïia Chrifia-mfecandumfe complectu»^'^'.nbsp;flicigituragnolcit Chrilti corpus fideid-fepiælcns, ôc iccundùm fcfpirrtualitcipcfC*'nbsp;puac proinde iccundùm cfteùhuni. Quodiio^nbsp;imprimis in hac quæftione vrgemus. Sed ra-men illc ne iic quidem prorfus cum factanbsp;ptura loquitur, Etlicnim Charitas nunqn^*”nbsp;cil fine veta fidc : ncc vera fides fine chatiw^'nbsp;vera (pcrfecla cnim ncquit elle dum iuniusû’nbsp;hac via) Scriptura ramen docet alianinbsp;proprictatem Fidei, aliam Charitatis.nbsp;mur cnim fidc Chrillum apiprehendere, a'»'nbsp;plciili Ôc^pcrcipcrc, qui fie ndc receptus ii 't*'nbsp;habicans charitatem in nobis créât.nbsp;ludjquLim Chrillus de hocmyllcrio loquif^’^'nbsp;funt tjHidam exvobis ejui non credunt:amp;~ adb'nbsp;phef. PerfidemChriÜMhabitat m cordibi^^nbsp;yZw.Charitas verb Chrillumamat qiicinnbsp;cognouit de apprchcndit,proximùuiquc pt?nbsp;pter Chrillum diligit. itaque Fidei ptopo'jnbsp;turn ellEuâgciium,Charitati vcrô,Lc.’lt;: q^°nbsp;in Theolügia nonoblcruatummaxiinisfif^'nbsp;ribus caulam præbuit.
In percepttone jptrttaalt,incp.m,daopi)jßu'if‘‘”' fiderart. yiiterti efialtcu cjmda ipfiitsnbsp;jpirttnalicer Chrifiumperciptt. Alteramnbsp;(jna cumperctptentis antmo Chrtfita citangit^^^'’nbsp;confidereturacliMperciptenti5,qaottcfi'Hntjit!jtnbsp;tttaltterChrijlMperctpttur.,perctpitarJeciidfP‘i^nbsp;fetlnm amp;fecitndamf 'e-, rpquot; ideoficandumnbsp;tfi:ta feimdamfe. St ancent coJtderi'titrl'iM-''^quot;'’nbsp;extra Sacramentum non nercirntisr Chrah Af-
^66
Sacramenti çucrtitunquafi videlicet in S.Cœ-na Domini,nihil nifi Caro, fiuc corpus Chriiii, pcrcipiatur.Quid fier igitur Speciebus illis Panis amp; Vini, quas tui iodalcs ctiam alleuc-rant elfe Signa corpore nollro percepta?Numnbsp;vnica etiam Aqua in Baptifmo pcicipitur?nbsp;quid fict Sanguine Chrilti per quern foluranbsp;Spiritus S.anirnas nollras abiuic?
FFcc ctiam illius 'tciba.,Poffepercipicorporey abfmdafunt.Nam vocabulum Poffe nó ponitnbsp;AAum. At hie quæritur quid Aâ:u vcic fiat,nbsp;non quid illc Poile fieri fomniet.
5. Vt Medium illud valcret, llatucndû effet hoc PronùtiaturaïQuicquid quouis modo Inllrumétuni dici potclt, codem etiam modonbsp;pcrcipi potclt. Quod abfurdum elle, ctiam i-pfi idiorx agnofciint : prætcrquam quod fallu m ctiam ell, turn propter Inllrumentorum,nbsp;trim propter Elhcicntium, Etlcóluum amp; rcci-pientium diucrlitatcm.
Argumentum igitur illius Monachi nullii elf. Corpus cnim Chrilti amp; Aqua ßaptifminbsp;toto gencre difcrcpantmcc codem modo dicinbsp;polïuntlnllrumcnta.Omitto ctiam homony-miamquæ ell in illis tctbis^AdfalatemanimAnbsp;i'i-,iittitam : fjua? aliter intelligenda elle, qutimnbsp;de Corporc Chrilli iV de came cius pcrcipicnnbsp;da,alitct quum de Aquabaptifmi agicur,cui-uis notum clt. In myftcrio, denique S.Cœnænbsp;Corpus Chrilli non confideratur vt Inltru-mentum,fcd vt rcsipfa promilla,ad quam Sa-crameuti Signa referuntur.
Chrisium tn Pucharifiiafami etiam ffiritualiter dixt, inquit illc, cjuatentu anini'.is dtgn'e communie antis a Christo tn EuchartPiia fabslatitialitcrnbsp;pr.fente graiiam cj- firitaale alimentum percipit.nbsp;N itm voce t'da (fitatenns tion caufam ..fed modamnbsp;vnmn^cjttQ ettamperctpitttr Corpus Chrts'ii,expli-caai fCilicetfecandam effectamyi^c.
Illc Icf.iita, vt eftugiat argumentationem, Artic.5.fupcrioris I ndicis,confugit ad voeem,nbsp;Q«4fe/i;«,nccfatis animaduertit, illam parti-calain aha omnia cxcluderc, prætcr id quodnbsp;r. Itaque philofophi, voce Quatenusnbsp;lt;S: fimilibus,vtuntur in præfcribcndis,hmitannbsp;dis fiuc dctcrminadis fubicólisivt propter cunnbsp;ditioncm feu limitationcm illam doccanc, a-liquod attributum conucnirc fubicólo ncccl-fino in quarto modo dicendi Perfc. Floc au-E.it.nbütum‘.gratiamChriiiifèa alimentumnbsp;fioicre. fff''‘Iturtle recipere ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, perpétua amp; ab'
foluta nccellitatc in fecundo modo diccndi Per Ic , coniicxum ell de coniunctum cumnbsp;Sumptionc leu manducationc Corporisnbsp;Chrilli. Nam Caro Chrilli manducata,cxnbsp;tciliinonio iplius Domini, Ioann. 6. cltcaiifanbsp;cótinens,inzve.:);«,formahs,immcdiata amp; lem-piterna illius crlcClus : nempe, Aliad vitam,amp;nbsp;habere vitam : vt paulo lunùs infra c.xpiicabi-mus.Ex hoc auté clticitur CorpusChrilli nunnbsp;quam fuim fecundum cticctiijvc ntc loquitur,nbsp;quin fecundum fc fumatur : ncc fecundum fc,nbsp;quin ctiâ fccundû clteélü: hoc ell niinquam innbsp;Sacramento Chrilti corpus ipfumniaducaii,nbsp;quin ctiâ eins gratia, mérita de beneficia per-cipiamus,ficutexprcilis verbis pronuntiat A-
.‘fi
GREGOR. DE
fecundiunfe ,fed fecundum ß)iritualem effeEhtnt. Sed in Sacramento, confiderando item imionem-,nbsp;percipitarjpiritnaliter lt;ƒfecundum effe^um, fè-cundum fefiteiul : vt non dà^lat loco ab animo com-manicantù.
fi- Hæc illc, non diftinguens, fed peruertens. ’’pwfiij Acptimùmquidcra Acadeniicorum more flu-ftnat,ncfciens vbi pedem figat,quura tam cre-' '¦ bro voces PolFc, poffibile amp; flmiles formulas
VALENTI A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3«7
poriscommunicate, fine ( vt iftc loquitur) fc-cundùm fe, non tantùm fccundùm gratiam ôc effeétum : quod nos conftantiHimè agnofei-mus.Sed illud corporaliter quod cilorali man-ducationc amp; contaftu corporalipercipcrc, S.nbsp;Scripturæ teftimoniis fteti, firmillîmè reiiei-mus:acipfum Chtiftî Corpus fccundùm le,nbsp;tuminEuangelij prædicationc,turo inSacra-mentis Spiritualitcr tantùm,h.c. Hde per opc-rationem Spiritus.S.fumi docemus.Itaquc diligenter funt in hac traétatione vocabulorumnbsp;RealttertSabsiantialiteri corporaliter.,Sacramen-taliter-iSpiritualiter^ ac conlimilium àTlieolo-gis vfurpatorum (ignificationes obfetuandx:nbsp;ne harum vocum homonymia dccipiat.Âeat/t-fffrigitur fignificat Rein ipfam verè pcrcipi,nbsp;cui æquipollcnt voces Subsîantiahter ô‘ EJfen-tialiter. Sic fideles, in legitimo vfu Sacramentinbsp;reôbè dicuntur Chvifti Corpus Realiter,fublla-tialiter vel elTentialitcr percipere: Sacra Signanbsp;ctiam realiter cfl’entialiter amp; fubftantialiternbsp;fumcrc.Scd quû corporaliter amp;c Spiritaaliter nio-dum pcrcipicndi dcfignét ; cettè Corporaliternbsp;tantùm Signa pcrcipiuntur: non ipfum Chri-fti CorpuSjVt diéium clt.
Quod ficorpor^/tferinterdum aliteraVete-ribus viurpatur, tune non modum pcrcipicndi dénotât, fed rem ipfam perceptam defi-gnat,idémque fignificaturquod vocibusrealiter amp; lubllantialiter. Vocabulorum tarnen pvopricras amp; fignificatio diligenter cft obfer-uanda,ne æepuiuocationcs imponanr.
Sacramcntalitcr verb Corpus Cbrilli man-ducave vcl percipevc,ed figna Corporis Chri-Iti comedere, vt accurate demonftratum ell: in Tract.Nobilifl. viti D. Sadeelis de Sacramen-tali Chtifti Corporis manducationc. Spitiruanbsp;liter autemcttmodus pcrcipicndi tesfalutifc-rasper fymbola ik figna Sacramenti obfigna-tas ; vt fufiùs de Spirituali Manducationc tra-étatu cxplicatum cft.
'D'iCïZ ïù.cfe non aliter lotjtü de Manducationc Spirtiuali tjudm conciliumTridcntinnm'. Sed alianbsp;nbsp;nbsp;'
illius Synodi verba citât, quàm quæ ipfi obie-ûafuerant in fuperiore Indice, Art.5.adqux non rcfpondct. Quod fi Sy nodus ilia libi con-tiadicit,cura:fitCardinalibus,Monachisamp;.cenbsp;teris civifmodi, quos iftefuos patres vocat,cô-tradiftiones illas rcconciliarc.Nobis cnim la-tiscdoftcndcrc, Synodum illam aliter quàmnbsp;ifte faciat ftatucre Chriftum ipfum Spirituali-ter ôc Sacramcntaïiter manducarr.amp;; inter pa-nem fuperfubftantialcm,Jk cftcébum illius Vains diftinguerc,quum ait,Vancm fupcrfubftà-tialem fufcipijCumque animæ vitam cfte,amp;c.
vfutpat, aux à certitudine demonftrationis procul abfunt.
Hæc autem diftin£lio,perpcram difiungens VnioncmàPciceptione,quara Aôtumpcrci- ,nbsp;pientis elfe dicit, facit Pcrceptioncm fine v-nione,amp;vnioncm cum Chrifto Spiritualemnbsp;fuie Peteeptione ; quuni tarnen ifta rcciprocenbsp;cohærcantivt fi liomo fpiritualiter Chrifti cornbsp;puspercipit,fpiritualiter ctiam cura eo vnia-turiik vieillira. Quiconque igitur fpiritualcmnbsp;perceptionem Chvifti, nue extra Saevamentû,nbsp;îiue ill Sacramento ,agnolcic, agnolcat etiamnbsp;ncccllatib,Chriftum ik fecundùm fc,amp;fccundùm cft'cctura pcrcipi: vtquivnum agnoteir,nbsp;altctum fine cxitiali errorc ncgarc non poffit.nbsp;Sed amp; abuteiis ifte vocabulo v nionis cû Chri-fto ^vt iiifià copiofiùs expheabitur) vtitur pe-titionc Priiicipij. Idem enim eft ac fi dicat, lu-mi inEuchariitia fccundùm le Corpus Chrifti , quoniani non diftat à communicante, vtpotc quod ni Euchariftia contiiicaturnbsp;amp; otalitcr maiiducctur , quod iftc, tanquaranbsp;vetum hoc loco prxfupponit, quum tarnennbsp;hocillud fit inter nos controuerfum. Nos e-nini aftetimus Perceptionem fecundum fc, amp; inbsp;fccundùm effeétura lemper ac ncccllario co- !nbsp;hærctc-.k tum in Sacramento,tum extra tacra-nicntuni fpititualitcr communicari id .jue fo-lisctcdcntibus.Ergonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monachus v-
iiioiienicam Chrifto à pcrccptionc Chrifti di-iicllit ; amp; Sacraiïiciitalem coniunôtionem à Spirituali diftingucre non iiouit. Vnionemnbsp;deiiiquc Corporis Chrifti ciini iplis fidçlibus,nbsp;amp; vnionemipfius cumSignis Sactamentali-bus ptauè comraifcet amp; confundit; rot crrorcsnbsp;iknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiiThcolügi.a ,paucillimis
illis verbis accumulans.
Subiieit ifte, Caliiinisla nolunt habere corpta Chrtîlifiib^antialiter prüfens in Sarramento-.ergonbsp;i’ilndnonacciptmt fecundum fe,co7tfiderandovnto- inbsp;nemitjHt efltnperceptionefed duntaxatfecundMnnbsp;f^ecb«»».ObfeCto,mi homo,nonne aftevitur abnbsp;Oïthodoxis, quos inuidiosè Calulniftas appel-1«, vctapræfentia Corporis Chrifti fubftan-1 tlalis, quum ex S. Scriptura docent Spiritua-i Icm ipfius Corporis NÎanducationera fecun-I dùmlc.ac proinde ipfius quoque beneficianbsp;1 pcrcipi ; An ica fide deftitutus es, vt Spiritua-I - Icm vnionem cura Corpore Chrifti, imagina-1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuera fieri putes;
Sedhic ctiam animaduertenda cft iftius fal-laciainvocc Subidantia!tteryC\^\x iùà falsb idem ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftateiuc corporaZzfcr.Namillud
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
'iSt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
1 nbsp;nbsp;'’'quot;'i di, wrpor.dircr verb modum pcrcipicndi dc.ignat
[ '“’»«i. adeb vt,Snbftantialitcr Chrifti Corpus perci-I '**• perc, idem fit quod cum V eta fubftantia cor-
fignificat çtopïiè tem ipi'am tyux pevcipiiur; cotporcuraï Porto c^tiuniChvifti Corpus t-av tJ r» »- r-» ,•*«» /A «•!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«• /-gt; gt; • » . . ..«. A 1 J , i-» * •.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ . f'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/•' •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I . . ._ _ : ' _ —
Accipimus quod veritas cogit Cregoriü da zz^c\\i\imxïZ-.cimmimtnoStritmpoff'e perfide Cor- feßio Grenbsp;pies Chrisii, etiamuttn cœlo exlstefis-^attjuc adeo gw»nbsp;-vt efi tpiot^ue extra Sacratnentufn mandneare.nbsp;Cur igitut alibi negat,Spititualcm cura Chvi-fti Corpore coinunéiioncm pofte fieri in Sacramento,aliter quàm pet indiftantiam ik nc-ill Sacramento Spitittialuer perctpituv,anuonnbsp;anima tüc per fidéillud petC}pit5tts,o cxiftiusnbsp;criamvcra conïeflionc, Anima notirapore'X
-ocr page 396-Pagead.
Aery'S- penoris art. 7. verba hæc funt : Piortim fidcra T^oyia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......
Grc^orii,
7’Ær»iM/iî Secundiinbsp;fe niaisnbsp;it 'tgt; iHi) V-' fur^Mur-
Ji^saliter
Corpo vaLiiernbsp;dijj'erunt.
INDEX IL ERRORVM
. nj 7\7egant Saâeeüci GeneOtenfiyynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
potheticum habere Adaiorsm vel Aiinorem. legentur Heidelhefgam, vt ex Fortunato Pnafi'nbsp;pho dtfcanthoc receptum efiy^uiin hoc efi dobb'’’'nbsp;Geneuenfibm,Cpc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Id verb quod facit Grcgorius,niinqu2ni cit FortunatusCrcllius.Quænam vetoha’C^nbsp;huius lefoitaftri lingiilaris fapientia amp; r'nbsp;doólrina,vt confiindac Syllogifmos hypotfo'nbsp;ticoscum CaregoncisrSyllogifmi quideo’^'nbsp;pothetici ab Ariftotcle in Analyticisph®^'nbsp;bus tripliccs traduiitur, itfi
Mt' av«'Xo5,/lt;i',qui etiä ab co vocantH'^^ dfie ^eaS1 quia facile reduci polfont adnbsp;Categoricos. Sed Syllogifmi hypotheefonbsp;«sroioTHTct exiildem Terminis nonnbsp;duci ad Categoricos. Quum autcin S)nbsp;gifmiis hypOthcricus Valennni nonnbsp;iis quidicunturK££T’ayffA3gt;/af, apparcrif^p,nbsp;impcritc in co quæfiuillc Maiorera aui ‘nbsp;norcm.
Confiât ixncpxyt. ifte, AriSlotelem nihil de lt;jj, gifmo hypotheticofcripfifi'e.’id.oc illud cil qtionbsp;cebamuSjiftum elle miferrimum ThcolOp'^jj-cundcnique philofophiæ, ac imprimis Jfnbsp;ticæ difciplinæ impcritiilîmum, acnbsp;perfcdlilllmumSophiftam.AriftorclcSjii’^l^ii/nbsp;nihil Icripfit de Syllogiimis hypothetich'^/nbsp;de verb amp;àquoiftadidiciftiî an ira tuinbsp;les defipiunt ? illos conlulasivt liqiiis teF^,|()nbsp;doctior Ariftotclis .ftnalytica Priorap^I^^^^jquot;nbsp;hunc errorem tibi eripiat, fi minus nohl^^jiitnbsp;habes. Tua ccrtèfcripta,Grcgoii,fidcngt;Pynbsp;tencquecxlimpidiffimis S.Scripturafc’’|',ii,'nbsp;dogmata Theologica haurirc ; nccnbsp;phiam alibi quàm in compendiis, vclh' |,|p’nbsp;tibus Sophiftis didicilic.Et in vtrifqiicnbsp;tc tantum ttirbidos confobtari, ac ntÿ'' /nbsp;frugibus tantdm glande vefei ftatuilic- yl'nbsp;Jpfi, iniY.iit-,refelluntfuitm my Sienanbsp;cumpag.irfaiindteis. Art.ii.fopcrioris t’’v'nbsp;falfa Gregorij lyllogizandi ratio coarSj^j?nbsp;tur amp; fornna cuiufdam illius SyllOp'^f^/nbsp;Syllogifmum Apagogicum«;ad'v»'»''ƒnbsp;cebatur corredâipfius infeitiâ. Arip^‘-’'^t/ Inbsp;quidem inlcitiam lilam fuam aguofci-'^.iii''* |nbsp;rum quum runefoeptam in co rcforin^^^p'nbsp;concludcndi rationem,miinmctanicnl||,|l)^nbsp;bamus fententiam hmus Icluitaftri,nhp^jf^nbsp;tim ibi explanacum eft.- quod indicatep^,ii‘.nbsp;Icdtores.Ccnticsautem demonftrafup’'’ p-,nbsp;fenfu amp;rnodo Chriftus dicaturpta’lo’^^i^^nbsp;Domini Ccena. itaque myftcrium, dlt;-' Jl i/nbsp;balbuticndo loquitur, nullum alicni ^^,,1nbsp;illud quod Apoftolus ad Eph.nbsp;uangeiij voc.auir,dc noitr.a coniunifti^'^-tif'^nbsp;Chrifto dilicrens.Sed myftcrium cEnbsp;fti, aliurn Chriftum proponcrc innbsp;tis quàm reuera lit ivtipleChriftcsp p.t^nbsp;Mac.aq.v.i4 15 aó-iy.ltcm a.Thelld'nbsp;: 5. Et miramur vos,vpium in iliosnbsp;tis non obitupefo'ere.RcCtc Igiturnbsp;de Tri.C.18.Chriftus nobis non alternbsp;rcrin vcritaie.amp; Teit ad lireret.nbsp;quit,Dominum in Lcdclia ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’[’'pii'h
Ipitio dicebanrmccaf'am Chrifti u gt;¦ ' )•
3(^8
per fïdcm Corpus Chrifti, ctiatn vtincœlo cxiftens, atqnc adcö in Sacramento manduca- jnbsp;rc, Necillam fcinrillam veritatis pofl’unt cx-tingucrc,ea quæipfcpoftcafubiicit,quumait,nbsp;Corpm tn Sdcrainento Corporaliter eJfeprafgns.)Ç^nbsp;Jîç maadurari, tam J'ub^antialiter tamIjiiritaali-ter.lylam corporaliier,cplt;.ûà aliud eft quàm loca-litcr: ac proindc vifib’.litcr,fcn(îbilircr,dimê-fiuè,amp;circiinfcriptiilè, nccalibi quàm in vnonbsp;loco? Itaqne ifte vcl renuntiatiis qiiæ dixerat,nbsp;amp; Scholafticis omnibus,qui negant Chriftinbsp;corpus Localiter elfe præfens in Sacramento:nbsp;vcltateatur oportet, nos per fidem in Sacramento,Chrilti Corpus reuera pcrcipcre.Snb-ftantialiter veto illi cft oralitcr amp; corporaliter (vrcxplicatum cil) arque ira vocabulorumnbsp;illorum genuinam lignihcationem amp; cxplica-tionem deprauat.
. lnepte.,utlt;jpiïiï^c,voliintfidemejfcremincln-fam comprehenfam in S(2cw/»eKf«.Indicis lu -
comprchcndimus. Calumniator ell igitur ifte voces detorquens. Nam ilia verba docent fidem requiri quæ eft in ipfis fidclibus , amp; quænbsp;fertur in ligna ipfa Sacramcnralia,vr in verbum limplex, Fidera autem minime elle dici-mus materiam aut rem inclulam inSacramé-to,('.d cdc inftrumentum recipiendæ rei Sacranbsp;mento defignacæ,ncmpe,corpori Chrifti amp; c-iuideiTi beneficiis. Ifteigitur non verba,mul-tb minus fententiam , illis verbis compre-henfara rcfpiciens,cumfua ipfius vmbralu-ófcatur,
Qpü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er, i n q U i r, tjuominas pa rticalamft-
enndam fs, potaertm ref erre ad Chritit Perfonam-, non 'vttanijue co nfder at am ,fed vt efi Id omo : Sicnbsp;aatem Perfona Chrtsii^non efi-uhitjae^neqae in Sanbsp;cramentoJabSlantialaer exfententia Caluimtla-rum^nd'iforte iamfint reconciliati cum VbiqaiSlis.nbsp;, . Nihil communeeft orthodoxis, quosiftcnbsp;conrumeliose Caluiniftasappellat, cum dogmate Vbiquitatis; led videant quicunque velnbsp;/juT^ciitv velnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;velnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpo
ris Chriiti conftituunr in S. Ccena, qiiomodo poilint Travra-kaj-iaç dogma elfugerc.ilia enimnbsp;omnia dogmata veram veri Corporis amp; Sanguinis Chrifti naturam euertunt iquod nos libs conftanrer obiicimus,amp; quod nullis vnquanbsp;diftinClionum latcbris dcuitabunr.
lllacriam loquendi formula quamiftcad-iicit ebnSiut realiterabef ejuam corporalitera-befi.non elt ferenda,vt dictum eft in fuper.ln-dicc,attic.8.amp;9. Corporaliteremm abeirc.non idem elle ac Pealiter oftendimus : quoniamnbsp;Realiter rem iplam,nempe Chriftum delignat:nbsp;Corporaliter vero.modum. Corporaliter igi tu rnbsp;Chriftus abelt, fed non Kealitcr, quod voca-bultim,vt amp; Sabsiantialtter, non ad fold Ciiri-Iti corpus, led ad toram Chrifti perfonam re-fertur.Nam alioqui verai client hæ ptopbfitio-nes, Chriftus eft Realiter vbique : öc, Chriftusnbsp;nóelt realiter vbiquc.QuarcmcIioreftdiftin-étio adhibenda,quam omnes Orthodox! rcti-ncnt.ncmpe, Chriftus lecundum luam Deira-tern eft vbique;amp; fecundum foam Humanitanbsp;tern non eft vbique.
VALENT 1 a:
*« Chrtsio manere illutn in fe manentem habere,
Controuerßa internos amp; Caluiniïtas fy?jinquit Di^'utSii Gïz^ot'\\X3,anfabaantialiterCorpas Chrisii:,-'^- futilîtnbsp;dacandam fit ore corporis , cjuod attinet ad ipfdiii Gre^osiUnbsp;realemfwnptionein : no antem quoad rnodumfium-ptionis^qui ejbalias irimànducationet^s' quo etiartinbsp;differs manducatio àpoiione.Tiamconuènitinternbsp;nos:corpus Christi non effe ore corporis manducan-dum modo ordinario manducationii.
Non cam cerccpotcris, Grcgoii,dirimerë controucrfiam, quam adco imperirc confti-tuis.Quis enimtibi dabiCjModam fumptionisnbsp;reipfa aliquid diuifum elle àSuraptione ipfaînbsp;Quisvnquam dixit, modum ædiHcandi amp;a-ftumipfum çdificandi,vciaôtum ipfum fumé-. di,amp; modum fumendi, ita eflc duo diftinôlajnbsp;vt vnum ab altero ptorfus difcvcpct,Sc fepare-turîNulla cit enim Manducatio Oralis quæ nonbsp;ficcorporca, ac proindc naturalisamp;ordina-ria.Qms cftigitut ifté modus cxtraotdinariuSinbsp;fl eft oralis amp; corporalis î Quicquid cnim orenbsp;corporis fumitur, ordinariè amp; naturalitcr fu-mitur amp; vifibiliteiiNam hæc verba Oralis Cornbsp;poralis rnodurn fumendi rationémqile mandu-candidcmonftranCi Icaquc fi ab ilfis quæras.nbsp;Quid manducas in S. Cœna^ diccnt Corpusnbsp;Chrifti. amp; ha£tenus quidcm reélè. Si addas.nbsp;Quomodo illud percipisî Statimaudiesab i-ftis,ore corporis.Ergo nonconucnit inter or-thodoxos inficiantcsjamp; illos illam oralem ma-, ducationem affirmantes.Deinde quara itti dunbsp;plicera faciunt oralem m'iducationem, vnamnbsp;videlicet ordinaiiam cætcrarum return , altc-rain verb Corporis Chrifti in Euchariftia cx-traordinariarn amp; Inuihbilcm, Orthodox! vcnbsp;impudemiffi mendacium répudiant. Docencnbsp;enim ex Dei verboffidclcs,Cntifti Corpus realiter in S. Ccßnamandacare , fed fpiritualiternbsp;per fidem, oie Animæ, nunquam autem ore’nbsp;corporis aut corporalitcrios verb corporis,Sxnbsp;ctamenta corporis Chrifti vifibilia,amp;,realiternbsp;amp; corporaliter ac ordinariè fumetciac ita corpus Chrifti facramétaliter percipere amp; cdcre.
Christus manducandnm ore corporis deditin C oena quicquid dedit, quod attinet ad oralem per-ceptionem^non quod adperceptionis modum, Gregoùi.nbsp;Hæcpropofitio prætcrquàm tpuod eftfalfa D“« rtsnbsp;inepta, petitioncm prlncipi) continet ; Eftnbsp;autem l'alfa,quianunquam exS.Scripcura po-tcrit dcraonftrari.Continctautempctitionemnbsp;principijiquia ponit quafi conceft'um id quod hm mMnbsp;inter nos maximè eft controuerfumificut à nonbsp;ftris accuratifliraè deraonftratum eft, quæ re-petitione non egent i Inepta denique eft Se ri-dicula, quæ leparationemadhibet inter Oralem perccptioncra amp; pcrceptionis modûiqua-fi aliqua actio hat fine modo proptioivt fuprànbsp;iam cxplanatum cfti amp; quah Oralis pciceptionbsp;non fil iple modus pcrcipicndi.
Cætcrùni, ChtiRus quidem dédit mandu-Candura amp; bibendum ejuiccyiid dédit,fed non orc corporis, vt ifti auiumant : fed ca demumnbsp;latione qua ilium panera dixit elle fuum Corpus,amp; illud vinum elle fuura fanguinem. Du-
GREGOR. DE
defignabant in aperto,aliam ïn feercto.
Calmntsîtca figtllorum obttrepttacula retudi ltb.ï.examt)iis cap.^.Scilicet inani ftrepitu ver-botiivanitatelefuitica; no aliter quàm quumnbsp;ibi pollicituseras te a7rolt;P«^/» dâturum,vbinbsp;niillaforma Syllogiftica apparuit. Argumen-tisfolidis amp; ex Dei verbo dcfumptis,Gregoti,nbsp;ad hærcfes refutandas, non iftiufraodi Thra-fonica fiuc Monachali amp; Icfuitica iaólantia o-pusclt.
Duoyjlt;«f,inquit,ï« Adanducatione alicuius rei^ P'nbsp;nbsp;nbsp;Altern»! eftspfia realis fumptio ore corporis, Alte-
, nbsp;nbsp;nbsp;Turn,modus fumptionis,ob quem etiam manducatio
dicitur,
Duplices hic MonachusThebas vidct,Sura-
,1 ptioiicmS: Modiim fumptionis difcernens amp; F tiij b'nor'inc K ft- nn ifr rX Çiimnrin (i nf* mn/-in i n m _
L. 1.^^^
Icpatans.Eft-nc verb Sumptio ßnemodo lum-pt'onisMmbfumptio alla tvaOralis, quida-iudeftquàmipfefumendi modus? Eaverbin bistiibusconliftit.dinpofitioneinoSjMaftica-tione,vtVeteresloquutifunt,fcu dentium At-ir!tionc,amp;;iiivcntriculum dcieclione,maximcnbsp;veto propter atttitioné dicitur Manducatio;nbsp;Cuiufmodl igitur eft manducatio , itactiamnbsp;eft fumptio : ac viciffim. Qtiift ‘-•ft ergo ilia di-ftraftione ineptius? Item inepte ad pelceptio-ncmoralem refert verbum Percipiendi, beadnbsp;pcrceptionis modum vocabulû anducandr,nbsp;quafi in hoc argumento Percipere cr Adandu-Ciire non idem lint. Quid enim aliud eft perci-pete feu fumcre orc corporeo, quàm Chriftinbsp;corpus manducarc, feu, vt cuidentius dicara,nbsp;Mafticare? Annon hæc tua phrafis Realisfium-pfio corporis, cum rem perccptam,tum modumnbsp;percipiendi dcfignat?CQlligimusigitur,nccef-latias effe propohtiones iftas. Quicquid otcnbsp;cotporco realiter pcrcipicur, corporaliter e-liam manducatur ; ac pvoinde attcritur, amp; innbsp;Ventrem deraitticur;auc,Vetcipcrc ore nó per-tinet ad Manducaiioncm, amp; manducate nonnbsp;eft manducarc. Item, cuiufmodi eft vnio,eiuf-modi eft fumptio amp;manducatio.Itaquc fv no-nymaöt hcf'tujoiu.S»^ ift^ omnia iunt in Theonbsp;p,(4^j^logia ; Manducarc, percipere Corpus Chrifti;
Chtifto vniri bc coniungi; ltem,Mandu-^quot;'uin carlo,Suraptio,Petccptio,!toi»avict,vnio,con-i«nàio,quæ.hoc defighant; SplritumS.Chri-'¦ fto capiti noftro nos adunare fftderaque no-ftraici ex eo ali ; ipfum amp; beneheia eius nobis comraunicari amp; applicari. Ifta autcin xoivm»»*nbsp;quamhdelesaChrifto capite percipiunc,loan.nbsp;6-dcnoiatur vocibus Metaphoricis à Gib is corporis defumptis, Edcndi,bibendi,mandudan-di camera amp;fangulnem Chtifti^Nlhil cniranbsp;eft vulgatius Meiaphorx, qua quæ funt fen-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum,intcllectui tribuuntuf.vt vldcre,audlrcj
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guftace, irabibete, fic etiam Manducarc, Ergo
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæ voces loan.6.0^1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• Q^credit in
ne : Quimanet inme,^ ego inipjo, docent, nos petvetam fidem Chrifti camera percipere,canbsp;per fidem manducarimos per fidcni efficacita-leSpiritus S.cum ea vniri bc coniungi,cirifqucnbsp;beneficia nobis applicari. tdincCypr.ferm.denbsp;CcenaDomlni. Aianfio nosira, inquit, in ipfio,nbsp;Manducatio. V.t Auguft.tt. ib.inloan. Hoc ...v-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..........
t,, mandiicare illam eficam tllurnpotum btberet plcx eft igiiur Mandudailo Sc porio ; vna qui«
f
-ocr page 398-370
dem externa Signorum corporalis.- altera Re-rum interna amp; fpiritualis. Dcdit enim corporaliter Scvilibilitcr pancm ôcvinum.Ergo iuf-litillacdi (Sc bibi corporalitcr.Non autem po-reft dici Chriftus lie dediife corpus (Sc faugui-ncm fuumiquia nec panis (Sc vinum,ncc,vt ifti loquuntur, corum fpccics, corporaliter funtnbsp;corpusamp; fanguis Chrifti,fed Saeramcntalitcr,nbsp;queiniam agitur de Sacramentis. Qua rationcnbsp;igifur panis amp; vinum, fine, vt ifti volunt, co-rum fpccies funt corpus amp; fanguis Chrifti, canbsp;rationc Chriftus dedit illa iTiaducanda:(Sc,quanbsp;rationc fraeftio panis,(Sc vini effufio eft corporis Chrifti pcrpefliojCiufqucfanguinisclFulio,nbsp;ea rationc panis eft ctiam Corpus Chrifti, (Scnbsp;vinum cius fanguis. Denique in Sacramentisnbsp;dux res præbentur duobus modis prorfusdi-uerfispcrcipicndæ,amp; duobus diuerfis obieclisnbsp;proponuntur: nempe panis amp; vinum corporinbsp;nortro. Corpus verb amp; fanguis Chrifti fpiri-tualirer non phyficc confiderata, Animx.
¦p^g.ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aïalitiofie, inquit liicfiormatnprofeßionis Be-
rengarij Sadeehet obticiunt.lJam Berengarins infi-fiis efifateri^sjubdChriFlicorpus dentibus fidehnm atteratur: mmirumynonfieenndum ßeßedßecnnditmnbsp;accidentiapanis, c^nibus ita intimefnbßt,acßHbeßnbsp;qiiauis aha fubsiantia panis qua atteritur. Dißi-mnlanttgttur reßonßonetnmeam.Gtc^otiüs vultnbsp;rormnla^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manducationcm illam (quod fortal-
fisillius (^p«oipaj/iac ipfum pudet)quali dentes infigantur quidem ligno,amp; accidentia illa dé-tibus attcrantur, non autem ipfa caro Chrifti,nbsp;Sc tarnen ex iis quæ dicit, neceft'ario fequirur,nbsp;nos no tantum ligno,fed ip 1 i carni ctiam dentes infigere, nófquc carncmChrifti dentibusnbsp;attercre-.quum dicat carnem Chrifti illis accidentibus intime fubeft'e;vt liquis hominem in-dutum vulnerct,dicatur tarnen non ipfnm hominem, fed ipfum pallium vulnerafte.Leiftornbsp;etiam iudicabit andillimulata fucrit eins rc-fpólio ex iis qua? à Clarilf. D.Sadcelc de man-due. Sacr. traCkata func,amp; quæ in Indice fupe-riori extant. Bcrengarij autem formula expreftis verbis habetiZVo« in Sacramento tantum:nbsp;hoc eft, fecundùm fe, non tantum fecundùmnbsp;accidentia panis : quam ablurditatcm amp; im-pietatem formulæ, nunquam iftc vcl alij acci-detibus iftisfuis tegét. Sed quid fibi vult quodnbsp;ifte ait,fubeft’e quandam aliam lubftantiajn panbsp;nis quæ atteraturînonne fuæ Tranftùbftantia-lioni ex parte tcnuntiat?amp; certè nunquam po-tetunt docerc, line mendacio,eôque abfurdif-limo , Accidentia panis dentibus atteri, linenbsp;vllalubftantia,amp; materia,velipiius Panis,vclnbsp;iplius Corporis ChriftiiHocditlu nefarium acnbsp;blafphemum : illud impolîibilc (Sc abfurdiim.nbsp;Nam vna qiiæque fubftantia fubeft, non qui-bufuis accidentibus, fed libi conucnientibus.nbsp;Subftantiæ verb Corporis Chrifti non conuc-niunt Accidentia illa Panis. Ergo inane eft i-ftius cftiigium.Deinde oftendat ifte nobis qui-nam,liuc tidelium lîucinhdclium-.poftint ipfanbsp;pains accidentia dentibus attererc.Si accidentibus iftiufmodi Müiiachi pafccrentur iamprinbsp;debi elle deliiftent.
lüis verbis, inquit ifte; Accipite mandnea-
(*
INDEX II. ERRO R VM
1 amp;c. ChriÜm pracepit manducatione?» Per^?iimc-«/^?wHo c, nonnudamfubsiattamcnf-paris demonFirauit,fedvtcontentam t'.lis accidt’^pnbsp;tibnsfeufignis.ltarjHe illa etiam Accidenta pegt;'‘^‘'nbsp;pi volnit ore Corporis^ amp;pag. 55. Subteilumhati^nbsp;Enuntiati, hoe eji corpus meum,id efl-pronomen H'nbsp;lnd demonFlratiuum Hoc idemßgntficat initio amp;nbsp;in fine prolationis Uhus enuntiatii videlicet finbFlS'nbsp;tiam content Am fiub fenfibilibtts accidentibnt fti'nbsp;nis.Sed hancfitbslAntiarn ß vlteriiisßecnnditmnbsp;gis determinAtam rationetn confideremus^ dteintntnbsp;initio prolationis ilhns ennntiAti ejfiepAnew,nbsp;fine corpus ChriFlißed tarnen has peculiares rnttO'nbsp;nes neejue inttio necjue infime pronomen Hotf^'nbsp;mahter dénotât : fed pra ingentj tar dit ate iFHbo^nbsp;non intelligttntiQj-c. (tf p.63.6^.Hisn^uamnegtinhnbsp;inquic Gregorius,eßel^tn-ticamficilicetitAvtidem ^ttodanteaftiitpanisp'^'nbsp;flea tn fing Enuntiationis verißime identieeßinbsp;retpfia corptes Chrislf.idemytnejuam-^Idë'titate tjHti'nbsp;dam, non reali,fed rationis (tj- conuenientiA eßen-tialis, (jualis efi interfubFiantias dtaerfarumfit'nbsp;cierum antgenerum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Hæciftc rnihs verborum inuolucris Sspf?' ftigiis proferens, à nobis ramen fubindecftli- Jnbsp;gitac vt verborum viicaca Sc communi notio' /nbsp;nc fcntcnciam noftram cxpliccmus. Scdpi*'»'*quot;nbsp;mum quæricur, An verbis Chrifti, accipite, iFnbsp;mandneate , Hoc eß corpus menm , fignihCC'nbsp;rur, Corpus amp; fanguincm cius Contincrinbsp;Incxifiere lub nudis accidentibus panis, quolt;*nbsp;falhffimum cfle,vtcftanoftris demonftratuiD,nbsp;facile quidem intclligunt ifti, fed præ ingrin)nbsp;prauitate recufant agnofecre. Verba hxcig*'nbsp;rur Gregorij pcruerfam pctitioncm Princip‘1nbsp;continent. Deinde quum ifti lie interpretan-tur pronomen Hoc,id eft fub his fisinis amp;acU'nbsp;dentibus eft corpus meum : nccellarioTropainbsp;à quo ramen fruftrà volunt vidcri alicni,cui’’'nbsp;que abfurdiffimum amp; alieniffimum conftDnbsp;ruunt.Iraque ncque to p»TÓr,nequcnbsp;verborum Chrifti rctinent, fedfenfum imp“^*'nbsp;mis corrumpunt, amp; verba ipfaperuertunc-’'''’nbsp;accuratius amp; fæpiùs noftri demonftrarunt'nbsp;Quum autem lit maior alEnitas inter fubftan'nbsp;tiam amp; fubftantiam, quam inter accidcusnbsp;fubftatiam, iftoruminterpretatio tropuniad-mittit alienilîiraum in pronominc Hoc.Vt^’nbsp;nomen enim //oc line tropo demóftrat ip^‘“’]nbsp;pancm : amp; corpusmenm, verum corpus Cbf“;nbsp;line tropo delignat.Quocirca tropus eft pot*“®nbsp;conltituendus in copula verbi EJi, id eft i**nbsp;tributionis modo quo prædicatum Corpot’®nbsp;dicitur de panis fubiedto. Pronomen aaien*nbsp;Hoc referri ad pancm euincitur hacration^'nbsp;Quancumque rem Euangcliftæ docent Ch**nbsp;Hum manibus accepille, bcnedixille, ftrg**‘nbsp;amp;c dcdifte dilcipulis fuis, de ea omnino Ch**'nbsp;ftus dixit, Accipite, cdite,hoc eft corpus me“’nbsp;amp; pronomen Hoc ad illa rcfertur. quonia**quot;^nbsp;nica eft Enuntiatio ewFAtqui veruu*nbsp;nem Chtiftum accepilfe, benedixilfc, freg*m’nbsp;amp; dcdifte dilcipulisfuis, Euangeliftxjde Tip“nbsp;poftolus,verbis expreftis docent.Ergo pro**“nbsp;men Hoc ad paneni refcrtur.SimiliterabcU'nbsp;quot;cliftis (5c Apoftolo aliud Enuntiatuni cou* (nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;til*'
-ocr page 399-|
tuitutjfuo indem fubicóto, amp; fuis veris attribuas feil prædicatis conllans : quando Euan-gclilhc amp; Apoftolus dicunt ; Chriflum acce-pillc vinum verum ex genimine vitis confeótü: '•l«odquidem cftlubicdtum à pane dinerfuiB.nbsp;amp; de ilio Viiio dicitut itidem, Chriftus id de-dÜlc,bencdixilIe;Ergo dc illo jpfo vino ctiamnbsp;bæc dicuntur, Btbtte ex eo omncs, hocefifanguisnbsp;BI out T eflatnenttyfiuetHoc efilBloutim T e~nbsp;fiaMentti ittmeoßifiouine. Ex bis autetn cfficitutnbsp;Argumentum adaniatino vinculo conncxum,nbsp;^uod difrunipit oranes iftorum omnium futi-^tsimaginationes de Indiuiduo vago:de Iden-fica propolitione in bis Ncrbis, hoc ejlcorpusnbsp;gt;ncKm:Si de tertio quodam,quod neque fit pa-iiis neque corpus, neque vinum neq; fanguis,nbsp;amp; fimilibus coramcntis,quæ Euangeliftarum,nbsp;Apoftolijipfiufque Domini verbis vim faciût.nbsp;Caque cuideiitiffiniè peruercunx. Nam fl dicant ifti,Cbriftum iam acceptum fuum Corpus de co dixiffciaccipitc,édité,cer-tè tcnuntiant omnibus fuis argumenris, quitus Chriftum conanturprobarc, vt iuum dogma dcTranlTubftantiatione ftabiliant,verbisnbsp;iftis,//fff eficorpusz«e«z»,pancni in ipfum corpus córautallc, vt fub fpecie panis exiftciis cô-tincrctur.Nam è contrario conllirucnduin cf-Ictillam tranlfubilantiationcrn amp; inexiften-tiam iam fuilî'c faftam, ante quàm ilia verba,nbsp;Hoc eficorpus rnewm^ pronunciarentur. Quitus igicur Chribi verbis ilia fucrit cliccta?nbsp;Nam ti patticulaHer, demonltrat ctiamcorporis Chrifti fubllantiam , vt contcntam il-îis fpccicbus iam crat confedha tranllubltan-tiatio. Si dicant illud vocabulum J/oc,nccde Pane dici,ncc de corpore Cbrifti,ted de tertio quo-damex vcroquc confcdlo , Ergo Cbriftus nccnbsp;panera ncccorpus fuum dédit,fed tertiû quid-dain,quod nequefit corpus neque panisiquodnbsp;cilablurdum; Aut ex corpore Cbrifti,amp; cxfpe-cie panis (borrendum diôtu)boc cft, exrênbsp;bianiraata 6e corpore Chrifti , fier vnumnbsp;vi^ig-ipSfiov 6c taiiquam vna Perfo-tia,quod monftrum dogmatisomnes pijauct-fantur. |
OEP'quot; autem iidem dicunt, bæc verba J^oc ‘fl corpus me um:\icnti cam Enuntiationcm ellenbsp;de Indiuiduo vagoinec cft ctiam Idética.Namnbsp;Enuntiatio Idcntica ca cft qua idem de feipfonbsp;dicitur, atque vnitas eft eflentialis formalis ôcnbsp;realis Terminorum illiusEnuntiationis: ira vtnbsp;ciusSubiciftum ôcprædicatum fint vnum acnbsp;idem cllcntiâ, numéro 6c definitio-ne,fiue vt loquuntur in fchol3,T!ï6cnbsp;na Xogt;«,Eirentialitcr,formaIitcr,6c rcaliter.I-inbsp;deb Enuntiatio Idcntica locum tantum habetnbsp;quum affirmatur ipfum elle ipfum: vt quumnbsp;dicitur,Deus eft Deus.Ego fum qui fum.Si igitur propofitio Idcntica haberet locum in bisnbsp;Chrifti verbis:Hoc eft corpus meum,Chriftusnbsp;dicerctdifeipulisfuis ,corpus hocmeum, cftnbsp;verum hoc corpus meum. Itaomnia quæ ibinbsp;extant de vno ac folo Chrifti corpore dicc-rentur : atque fie nullum eilet fignum vifi-bile. i*'quot; fcipfüs rcfcllunt, vt qui dicant pronomen,Hoc, fubÜsintiam non demonsirare.Sedvtcon-‘cntcimfub acctdentibus, autdefignare Indtutduünbsp;va^iijn'.necformiiUter denotare peculiaremratio-nempanis ç-;' corports Chrisii.Ha: funt enim prænbsp;claræjfcibcet, eorum explicationes.Nam hæcnbsp;iftius interpretatio dicit diras res defignari i-nitio Enuntiationis, 6c in fine vnam : nempenbsp;Corpus Chrifti : non cft igitur Idcntica. Idemnbsp;ftatuendum cft de Indiuiduo vago, quod qui-dem aliequid confufum, indeterminatum, in-dcfinitum,6cindiftin£tumproponit.At Chriftus non dabat Pancm ciufmodi : fed verumnbsp;Indiuiduum rôS'trt reipfa exiftens : 6c certènbsp;Chrifticorpus noneftaliquid vagum,inde-terininatum aut confufum, ncc ilia duo funtnbsp;aliqiia natura communis. Ergo illaEnunria-tiû C[mamp;'i,hoc efi corpus meum, ncquaquam cft Sed dicit iüc.Jdenticam t^uidem ejje B.niintia~ tionem, fedidentitatemnon efie realem, Hæc igitur cuerrunt quæ dixitinimirum pronome Hoc,nbsp;non aliud demonHrare in fine inirio Uhus Enun-tiationis ; neepoifunt (tare cum iftisipiius ver-bis : ƒ dern tjuod ante a fuit panis, poste a mfine E~nbsp;nunciationis effie ‘i/erifitme tÿquot; identtee corpus Chri-Hi : Nam illud Ideta initio Enuntiationis nonnbsp;eilet panis ncc corpus : ac proinde nihil defi-gnarct:tantùm abeft vt illud Idem fit fibi idemnbsp;6c fccum conucniensîSed confugit ifte ad Idennbsp;Matern rationis-, Atqui non cftidcntica Propofitio, fi Termini diuerfa rationc accipiantur,nbsp;aut rcs diuerfas dénotent : de quibus vnum i-démqucarticmari 6c dicinequeat. Hicautemnbsp;agitur de rebus quæ verè extra mentem cxiftiitnbsp;6c dc verisrerum cilcnciis, quarum vna dc alianbsp;prædicatur. Præicrca illud quod dicitur effe I-dem Ao'j-« hue rationc, definitionem rci defi-gnat, quæ conuertitur cum dcfinito,quæ plusnbsp;etiam eft quàm vnitas eftcntialisiadcb vt quæ-cunque lunt Idem rationc 6c definitio-nc,multo magis hnt ctiam idem numero Scnbsp;clfcntiâ. Quod autem ifte fubiungit elle Iden^nbsp;titatern conuenient'ta : hoc fi référât ad Analogiam quæ cft inter pancm 6c Chrifti corpus,nbsp;quia Signa debet habere conucnientiam,cuninbsp;re quam defignant, vt docct Auguftinus mul-tis in locis : itémque quod ficut panis cft lub-ftantia nutriens corpus noftrü ad hanc vitâ,itanbsp;Chrifti corpus alit animam noftram ad vitamnbsp;ætcrnam:relt;ftèidquidé: fedhocplanè cuertitnbsp;Tranffubftantiationcra. Quod verb ifte tan-dé addit de conuenientta interfubfiantitis diuerfa-'nbsp;rumfiecserurnautgenerum’.Ac fubftantiis primisnbsp;tantùm inter fe poteft intclligi : de quibus hîcnbsp;agitur. Ergo hîcSubftantia vna vera de alteranbsp;in hoc Chrifti Enuntiato dicitur ac prædicatur. Si denique fatcantur (vt vi veritatis cogun-tur)Chriftù dc pane que acceperat,dixillc.y4c-ciptte,comedite.ti) einde feorfim devino quod in poculo acccpcrat dixift'e accipite btbite ex hocnbsp;omnes, certè agnofeant quoque ncccllc cft, fleur hçc verba,//oc eficorpus wfîlt;,referûtur (cornbsp;fim ad pancm quem Chriftus dabat ; ira hæcnbsp;verba, HocefifanguisnoutEe^tamenti,amp;:c, te-ferri ctiam fcorlim ad vinü quod Chriftus bi- |
INDEX II. EKRORVM
vti verbo PercipiendiiVt fallaciam amp; tatem fui dogmatis tranfrautationc ilianbsp;bulorum peruerfa, occulter : conuidusnbsp;rum à natura amp; rationeManducationis:'^’^nbsp;Indice fupcriorc didum eft.
Efftcitur tantum, ex its t^ux Sadeelisfubfi^fi proférant pag.zó. fut indtas, non diPîare fi)nbsp;ah animo noStro, ejuwn non diSlent a Pnbsp;noPlro animatod^^c Monachusnbsp;non habet quid rcfpondcat ad ea quïnbsp;fup. Indicis funtpropolita. Namexhui^^’^nbsp;gumento fequitur, Ea quæ non diftant ànbsp;porc animato vniri cum animo. At /nbsp;devnione cura animis noftris qusefitp^.^ ’*' /nbsp;non per Accidens. Necagitur depercefn®*’nbsp;accidentium illorura, quæ non cil nifi ofquot;* ’nbsp;ac proinde non cil animi fiuc fpiritualis-Sed amp; ex iftius ratione fcqucrctut, Cib^nbsp;naturalem,quo vefeimur quotidic,propttfnbsp;diftantiam vniri etiam cura animo iioftrf’*nbsp;quia vnitur cum corpore animato. Rutfos“,nbsp;liccrct argumentari? Anima eft in cotpoteaf’'nbsp;mato: corpus animatum videtur: ergoaiu'”nbsp;videtur. Item,corpus animatum tangitut-'^'nbsp;go anima tangitur : amp; fexcenta ciumiodi»*’quot;nbsp;furdiffima. Imbfidarctur ( quod ablit) iplj*quot;' Inbsp;Chrifti Corpus elle in ore , amp; corpore iioftf.nbsp;percipi,nihil tarnen aliud fequçrctur,nili f“quot;nbsp;mam elfe in corpore oraliter pércipicncecof'nbsp;pus Chrifti: non autem animam ipfani cofp*^^nbsp;Chrifti pcrcipcrc.
Pergens poftea Monachus in fuis del'f“’’ ChriPli eorpK/jinquir, vntturcum Hnimisnbsp;rum per IndiPlantiam:fed non fttritualttercta»^nbsp;vniturfedfolitm Sacramentaliter.Çi^noJXinbsp;funt hæ verborum præftigiæ ? Chrifti Corp'*’nbsp;vnitûrne cum animis , amp; tatnen non fpiritoSquot;nbsp;liter.’vniri per Indiftantiam quamprofcrsifO'nbsp;ne eft corporaliter vniri? Corporaliter vctè’f'nbsp;niricft-nefpiritualitcr vniri? Num autem A**’nbsp;ma edit corpus Chrifti Sacramcntalitcr?N’*ï’nbsp;certè ederet ipfa quoque figna vifibibilia-Q^nbsp;bus igitur in locis tam abfutdam philofop’f’çnbsp;amp; falfam thcologiam dcdifccndamdidit** *'nbsp;Dicaipus igitur.- Corporeum os noftrumnbsp;cramehtalitcrederc Corpus Chrifti, quo'ff“:'nbsp;dit facra cius figna, quod poteft elTs hypoc^*'nbsp;ris amp; infidclibus cum piis amp; fidclibiis comf”nbsp;nc:led Animam folamSpiritualitercdcrcC'’*nbsp;pus Chrifti , ore fuo fidelibus folis propf'^’ 1nbsp;nempe fide. Itaque Infidèles nunquauiSpy*^ 'nbsp;tualitcr edunt corpus Chrifti, quandiu Iffnbsp;infidèles. Indiftantia autem nulla po telt qu*nbsp;in fpirituali perceptione Chrifti, quoniafff^nbsp;eus nunquam venir in definitioné deracio”^.nbsp;huius veriffimæ fpiritualis pcrceptioiiis .1nbsp;coniundionis.
Idemlrenæi verba fie intcrpretatuscrïf' Hutrtre,fit t}uaftnurrtre,(\\xtim. fuam intcrptef*nbsp;tioncm ita nunc défendit, Prohaui,in(\ow'^‘nbsp;nam lot^ut de ipfo Chrisii corpore : ^uumnbsp;cenfetcarnemnoftramnon propriè nutriri ipft^^nbsp;pore Chrifti,opertettllo modofententiam lrerft gt;’'^^
bendlira difcipulis dabat: v; nimirum panis Ge corpus Chdfti Sacraraencalicer,öc vinura,Sannbsp;gnis Chrifti Sacra,ncntalitertquod nihil aliudnbsp;cil qnàm id dicere quod Tertull. adu, Marci.1.nbsp;I. amp; 1.4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ane?» effeßguram Corporis Chri
fti’. amp; ld quod Arabrof. I. 4.dcSacr. Significare corpus Chriilhid quod Bafilius amp; Thcodorctusnbsp;dicunc clFc «ftitüttä corporis amp; fanguinisnbsp;Chrifti.Et luftinus Martyr.Prf«;« Chriilusno-his tradtdit in comme morationem Carports fui ; innbsp;ferm. rrttpcqveT. ad Græcos. Id quod deniquenbsp;Auguftinus dixit contra AdimantumiZVo« du-bitautt Dominus dicere f Hoc eft corpus me um,ejuunbsp;ftgnum daret corporis fut. Et Ep ill. aj. Secundumnbsp;tjuendammodum Sacramentum corporis ChriHiynbsp;corpus Chiisit eft. Sacramentum SanguinisSanguts Chrisft eft.Lt de co nC.difk. z. PanisfisAmodonbsp;vocatur corpus ChriPliftjuum reuera ftt Sacramentum corporis Chrisli.Sic igitur cuanefeit dogmanbsp;de Tranffubllantiatione Sc de Inexiftecia Rea-li:ac proindc de Orali manducationc corporisnbsp;Chrifti. Vidcant igitur omnes quaraabfurdanbsp;fit iftoruminterpretatio : 7Völt;’(id cft,inquiuiitnbsp;Monachijfubftantia corporis Chrifti,fine pro-priis fuis accidentibus amp; dimenfionibus : amp;nbsp;Accidentia Panis fine fubftantia ) eft corpusnbsp;meum.DicAnt autemian eodem modo mandu-centur Signa,quo mandiicatur corpus Chrifti.nbsp;Rurfus, Signa manduCantur, quatenus impo-nuntur ori, terunturdentibus, deiiciuntur innbsp;ventrem. Atirti volunt,Corpus manducarijVtnbsp;contentum illis accidentibus. Ergo fateanturnbsp;nccclfe eft : corpus Chrifti imponi ori, denti-bus vere atteri,amp; in ventrem dciici.En quo c-uadant : quid criminis ftatuant,amp; in quosab-furditatis laqucos fefc inuoluant, qui dogmanbsp;de TtanilubftantiationCjde rcali Inexiftcntia,nbsp;amp; de Orali manducatione corporis ipfiusnbsp;Chrifti ftatuunr. Addit iftehâccxplicationcmnbsp;ChriPtus etiam ilia accidentia nolutt ore corporisnbsp;percipi: ridiculam amp; ineptam. Etfi cnim panisnbsp;non fumitur orc ,fuis accidentibus deftitutus:nbsp;tarnen color certè amp; figura panis rotunda, nonbsp;ore fed vifu,vt amp; albedo pcrcipitur: fapor au-temguftu jiiccvllo iftorum nutrirur corpus.nbsp;Analogia autem fignorum in S. Domini Cœ-na polita eft in collatione viuificæ virtutis.quanbsp;mctaph.orico vocabulo Anima dicitur nutririnbsp;cum corporal! nutritionc quam ex pane corpus percipit.
Gre^orim Kddiv. ÄiirificiDialeSticifuntCaluiniPia i^uu ibhqut of concludunt ; Modus peretpiendt ChriSium eftnbsp;6 *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftfttrttualtsmodo
’ CaluiniPlico. At tu Grcgori, non mirificè fed incptiffimèaducrfum nos colligis, dura aliuranbsp;modum fpiritualem excogitate ftudes quamnbsp;fucrit aChriftopropofitus: necad locii loan-iiis tibi obicólum rcfpondcs. Oralem igiturnbsp;Chrifti corporis mâducationé, ex illo loannisnbsp;locbjfirmi.ftîraè ac veriflîmè rcpudiamus.Mo-dus autem pcrcipiendi Chriftum,etiam vt co-getis agnolcerCjcft fpiritualis: ergo non eft o-ralis, qu um modus oralis amp;manducatio ora- poret.nrtjrtioportettiiomoaojententtamtio''--, p.)nbsp;lis non fit Ipiritualis, ficut os corporis non eft terpretari ijuafum illam tnterpretatus. Hoc ig*nbsp;fpiritus.Obferuct etiamIcdoriftum répudia- dicit quidcm iftefeprobauilfc:fed ncqii^cnbsp;to vocabulo Manducandt A Chtiiio vfurpato, teprobauit, nec vnquam probabir.
-ocr page 401-GREGOR. DE VALENTIA.
371
Si'S. f«. ‘1 cuidcntiffimc probarum eft in fup.Indice Arr. i6. Ircnzum loqui de ipio pane facro amp; ligil-lo Corporis Chrifti, cui propterea tribuit i-pfum Corporis Chrifti nomen. Irenæuseniinnbsp;dixitcotpora noftra nutriri ipfo Chrilli corporc,non autcm quafi nutriri ; vt iftc lomniat.nbsp;Nccpotcftiniclligi hoc iftius Sgmentum; corpus Chriiti,quafi nurrirc noftrain carnem.-nec.nbsp;vnijuamquiiquam probatus aucbor italocu-tus eft. Prsccercacxpofitafuit Icntcntia irenæinbsp;ex co quodaddit ex cap.J. ad Eph. e/uemampt-to'm wembra de cartie ems de oßtb':es etM •.jaA.nbsp;quod iftc nihil rcfpdndct.Ergo panis amp; vinumnbsp;ftiS.Gœna^quxfunt Corporis nutriméta)funtnbsp;ligna amp; ligilîa nutrimcnti Animæ ad vitam æ-ternam, cuius nutrimcnti tandem aliquandonbsp;l'ic critirudlusjvt ctiam corpora noftra refur-gâtinvitam ætcvnarnnuxtaillud Chrifti:nbsp;elt;i‘ carnemrneamnbsp;nbsp;nbsp;bibd raeum fangninem iia-¦. l^etyuamAternarn:!^ ego exettabo i'ilnm in vlttmo Eat nunc ifte amp; deprauct, fi poteft,nbsp;Itcnæi fententiam, fuo illo loquendi gencccnbsp;^itußnutnre. Porto cautè ifte prstermifit quæ cx.Gregp-^ tioNilFcno fpnt ci obicôta. Art.15. fuperiorisnbsp;Iiidicis, Sélit cnim fc hoc fuo gladio iugulari. Nonminùs fententiam luftini carrumpit i(lc quàm Irenæi, vt diclû cft in fuperiori Indice art.iö.fic autcm nunc 3.ii,Scnf:ts verbo-fu/nnbsp;Jusiim efiy Ettchartsîiam, ejHum consi at ejft ait -t^uemcib'am ^fabilaMid tjuidem fttà caruern lefitnbsp;ttrùïj.Sic igitur ifti vocabulum Cibi apud lu-ftinum critlndiuiduum vagum.Semper cnimnbsp;quæretenrus quis illc fit cibus. At hæc yerbanbsp;luftini plana fuut, Exciboy ïms^mz^fanguts car~nbsp;’tpjueMsir£per:nt(ta!:onealuntar. Quibus fi-gnificitjfc loqui de facris fignis,pane de vino;nbsp;quorum hæc eft natura,vt corpus noftrum nunbsp;triant ;amp; propter analogiam, fintfigna amp; fi-p g'ilafpirirualis nutrimcnti animæ. non tAMa eßet isioniitpcittatfacile anttnad-^ uerterentnos^ tranßubiianttart, cifc. expltcarenbsp;'•quot;'Juri;. ^^^‘^‘^etepet'vßtatM nottoties.At tsii per nuUamnbsp;'yßtatamnotionetfi voctibnlt monts feu CotiMti-lltoi^s y ex^licare vllo modopaßnnt., ^uod.Chrisiinbsp;corpus vete fecnndumfc witaturcnm animis cotn-tnimKunttitm, ßfabsiantialiter non ft prßens innbsp;Siacramento. Ptimum ifta repugnanr iis qux iftc paulo^ ante diccbatniimirum: tiaspoße perctpere tpfumnbsp;Chrisit corpus extra Sacrarnenturn : Amrnatn no-ßrampoßeperfidem corpus Chrifii etiam vt in cce-lo exisiensy mandticare. }Axz enim funt ipfifli-twiinej rftius verba. Porto fi orthodoxotum, hoenbsp;iM, cft, Dodorum noftroru fcripta diligenteriftcnbsp;lcgilltt,3biftainiultationcabftinercc:led nonnbsp;intclligit ( quod amp; ei obicótum fuit in Indicenbsp;fupctioti, Att.iSJdogma fibiipfi contradido-ftorium Óc repugnans (cuiufmodi eft dogmanbsp;Tranllubftantiationis) nulla vocabulorû no-tione communi, ex S. quidem Dei verbo dc-piompta, pofte cxplicari. Nos verb in myftc-rio Cœnæ Domini cxplicando, vtiraur voca-hulisin S.Script. vfitatis; nempc coniundio-I'ls tpirimalis, fidei, cfticaciratis Spiritus §.nbsp;quanuis Myftctia,qux nc mete quidem com-.nbsp;prehendi pcifl'unt,nunquam fan’s pofiintà nobis verbis idoncis exprimi. |
Cedb verb quinam poffint ilia norioncin habere quæ repugnantiam in Icfe continent?nbsp;Hine ilia, corpus Chrifti incircunferiprumsnbsp;Manducatio oralis amp; corporalis, qux eft in-uifibilis amp; fpiritualis-.Pjinis fine iubftantia;amp;nbsp;fexcenta id genustPerinde enim ert,ac fi dicc-rcnticorpus non corpusipanis non panisiora-lis non oralis:vifibilisnon vifibilisjdcc, Eft.ctiam in verbis iftius fiiUacia , cum ca-lumnia coniunda, quum ait : fifi.bEtanttaltter' corptts Clortfiinonßtprsfens in Sacramenta.nbsp;Sacramenti vox interdum pro Signo vifibili:nbsp;interdumpro tota adione turn internarumnbsp;externa fumitur. Illo modo corpus Chrifti nonbsp;eft in figno localitcr amp; corporaliter, præfcns:nbsp;hoc modo eft realiter amp; fubftantialitcrin Sacramenti Icgitimo vfu præfcnsipræfcntiâfpi-ritualinon locali: quia præfentia fpiritualisnbsp;neque localitatcm, neque propinquum autnbsp;remotum litum, neque corpoream. coniun-dioncm.fpedat. Et quod iftc dicit de Vnioiienbsp;corporis Chrifti fecundum Iccum animis no-ft;ris,qiiatcnus eft iii Euchariftia præfcns, nulla vnquam vocabulorum notione cxplicabir*nbsp;Effet enim vnio corporis Chrifti cum corpore noftroiac proinde corporalis,nec effet propterea cum animis noftris vnio. Corporalisnbsp;cnim Vnio, non conftituit vnquam Vnioncninbsp;rcaLem fufiftantiarum cum anima, Sed de connbsp;iundionc noftra cum Chrifto plura ctiam infra diftercinus. Secandiimfcicziam ab ifto ambigue vfurpatur. In qnïSltgne de vnione ChriHi nobifeum, non^ txroi-niß ea effecla nbsp;nbsp;nbsp;C hr iß ns tn nob is facit miht corn- Grelt;^i memoraridafant, inquit Gregoriuf, A^tis enim obedtentia eiafmodt fneruntinfolo ChriElonbsp;non in nobis , nun efi nexits ciuo is cum animis no-fris vnitur. In Vnione noftra cum Chrifto,non tantiim beneficia. commcmoranda funt erfeda quæ Chriftus innbsp;nobis facitifcd imprimis oa funt nobis profc-renda , quæ Dominus noftcr Iclus Chriftusnbsp;præftititpro nobis, bccaquæ hint amp; fucruntnbsp;in illo folo,amp; quæ non funt in nobis : fed nobis imputantur , fine per imputationcm nobis donantur.Et hiceftpriraariuserror Pon-tificiorum,Anabaptiftarum amp; luftitiariorumnbsp;omnium in Atticulo de luftificatione, quodnbsp;fola beneficia cjuæ intr.a nos Crcanturconfi-derant : beneficia verb Chrifti nobis ad falutenbsp;adipilcenda Impurata exitiali erroreomitrar. Duplicia igitur beneficia in noftra cum Chrifto coniundione amp; vnione ad nos per-ueniunt. Primum ciusObcdientiaamp;Satisfa-dioab co pro nobis in cruce præltira, quanbsp;tû perfedè Legé diuinä pro nobis impleuit,tûnbsp;pœnas peccatis noftris débitas 1 uitiitê abfolu-tilfirna ipiius Sandimonia qua in co fiftimurnbsp;irrcprehéfibiles,amp; fandiffimi coiaDeo : quænbsp;tria,nomine luftitiç Chrifti amp; Meritorû Chrinbsp;ftiaborthodoxisThcologisCôprciiédûcur,qu(;nbsp;quidécrcdétib.Imputâtur,nec taméintra nosnbsp;fubicdiuè inhærér, fed noftra fiiit donationisnbsp;iuve,vc inhaclmputationepofita fit noftra co I. j. |
374 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX I I. ER R O R V M
ram Deo gratuica luftificatio amp; falus ; quo-^ niam viddicec Spiritus S. tu Chriftum iplum,nbsp;trim ilia ipiius bcnchciaamp;mérita nobis ap-piicct(quomodo enim cumjpfo nobis omnianbsp;non donaret ? ) fide in nobis creata, cuius hæcnbsp;vis eft VC Chriftum vna cum illis Meritis ap-prehcndamus,rccipiamus amp; ampleftamur,
Sed amp;aliaprxftaatiilîma Ghriftusfideap-ptehenius in nos cófcrc; nempe Mortificatio-nem veteris Adami,ßi noui hominis viuifica-tioncm, quæ beneficia (une in nobis, amp; vulgb Spiritus inh3bitanr!s,chaiitatis,faniiificacio-niSjiaftitiæ denique inhœrentis vocabulis de-fignantur:quæ quidera non funt caufæ luftifi-'nbsp;cationis noftræ coram Dcoifcd (unt eius con-lequencia,quibus nobis via ad illam æternamnbsp;felicitarcm fternitur,n'obis Legem Dei habennbsp;tibus pro fcopOjVt ex eius pjarltripto per bona operaambulcmus.
Hi’c verb dupiicia beneficia, Vt itnprimis noftra cum ipio Chrifto fpiritualis Si ardliffi-ma coniunfti© , tum|in Baptiftho, turn in S.nbsp;Cœna in nobis obfighantur Sc cbnfirmantiirinbsp;Nam ilia SacraiWenta obfignant in nobis,ma-gis magifquc nos redduntcertiores, luftitiamnbsp;illam St ilia Chrifti Merita nobis verèimpù-can, fiucpcr imputationem donari àd luftifi-cationem coram Deo amp; vitam aéternani adi-pilccndamzac fidem charitarcmque excitant;
Atifte, Bondum intelligcns quodnam fit diferimen luftitiæ, quæ eft per Legem , Sc luânbsp;ftitiæ quæ eft in Euangelio propolita, atquenbsp;adeb ignorans quænam fit noftra cum Chrifto Coniuiibtio Sc vnio fpiritualis, amp; quæ finenbsp;eius efteSha, perperam Scinfeienter nobis im-ponitiquum aic:«o.rputare aEü obedtentiiz Chrt-j'rt ejje iiexih/i tjtM Christum cuj-n animis naEiris v-nttur : quafi non centies à noftra audiuerit,nbsp;hunc nexum fieri fide per efficacitatem amp; c-nergiam Spiritus fanóti.nbsp;e;«, inquit ifte, e/f’ cBninnSlm nobifeumß-cunâwn fcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fol'nm perfnos effeElïu , nee ta-
}nen corporali nexn,fedp erin disE anti am cjiiA non eß-proprte ^utddam Corporale, quwn habeatetianbsp;lOcum tn-rebttspure ^ptritualibtu. Per IndtEian-tiam iqitar Corpus ChrtEli Jieiindam Je nobifetmtnbsp;vmtnr infacramento fßmnl perßdem altos Jpt-rmales eßcbtasyCr'c.
Qu^um agitur de vero Chrifti corpore,quod ifti voluut eftc præfens in ore communicatis,nbsp;nonne eit Indiftantia corporalis? Ar rebus fpi-ritualibus non conuenic, quarum præftntianbsp;non eft corporalis.Quum autem agitur dc ve-ro Chrifti corpore cum animis noftris con-iungendo , certe aliud fpeSlandum eftquamnbsp;Indiftantia corporalis, localis amp; eircunlcri-ptiua, quæ vt læpiùs dictum eft, non efticirnbsp;tvhÄ ß coniunótionem Ipiritualem. Subftantiæ au-fpiritualcs toto genere difterunt à corpo-exre te Chrifti amp; à coniuniftionc cum ipfo. Itaquenbsp;bits diuer Eultafis illa non pertinec ad hoc argumen-fumi- tumy3.cpioS'i,ô^iirittûigt; diltac. Ecvideaciftenbsp;nefaciatcum Vbiquiftis, qui talcs enftafes cnbsp;rebus dillimilibus lolcntproferrc. Nam quodnbsp;ait de Dcipræfentiapcrindiftantiam, Sc con-iunótionc fceundum fc neque tarnen corpo
rali ncxuiplanè eftalicnnm ab hac qiiæftioiid loquimur enim de veto Chrifti corpore,quodnbsp;quidem non eft Dcitas,nec fpiritualis cllentii-Ac proinde indiftantia in iilis diuerhiGnia,nbsp;iXcC vna eadémque dici debet. Indiftantia e-nim corporis noftri à corpore Chrifti’,corpo-ralis,localis Sc circunfcriptinajiiempefubfi-gnisfacramcntalibus, ab iftis ftatuitur. Indi'nbsp;ttantia verb Dcitatis,alia eft,nec répugnât cf-fentiæ diuinæifed Indiftantia corporis Chrilhnbsp;quam ifti proponunt euertit coniunélipncn^nbsp;fpiritualcm,atque adeb ipfam naturamVCHnbsp;dorpotis Chrifti.
Ait, i^ttod Paulus àicit uos iam non nojfi Cbct-fltttnfecnndiim carnern,z.Qoï.yintelligetidi(Ht(ƒquot; ße rnode .lAPpeEtabiliy t^uo alposioli illumanten^''nbsp;Verba Apoftoli Çanz.-AÈospoEihstfnc^^'nbsp;nèrn-no-uitnM fecundàtm car,iefn,^uodß eMintitjnbsp;utmtu fecunditm carnem-innne tarnen nonnbsp;riouimns.
''Ergo, exiftius intcrpretationefequcrctutqK*^ Pauluiîi neminem amplius nolle modo afp^'Cid'nbsp;ótabili,quod eftpenitus ridiculum. Sed ApO'nbsp;ftolus Garnis craffas cogitationes deChrift“nbsp;excludit, vt iple indicat ibi. verf. ó. PerfideP'fnbsp;inquit, incedtmtis non per aiJeEbtrn : ac fimU‘nbsp;Garnis Chrifti præfcntiam quara ifti pct E’quot;nbsp;diftantiam Localem ôc^Corporumalfigi«'’'*nbsp;planiflîrac cuertit.
Dicunt candidati Geneu. (inquitnoftcr Gt^'
^oCiasßepttgnareEjferr^Eierintn teßpoßefofJ^^^^'
demßecundi'on ßttam propriam rationern ßuntdb'
dita Cf incgmprehenßbilta Cf inenarrabilta :
men oportet ea ßaltern cognoßci per aliquas corrfiP^^
nes notiones 'vocabulorumii.Qor.z.iz.Scc.
Supra iam explicatum eft quid ftatuend^’’^ | eflet de iftius obietftione in eommunibusN^'
tipnibus.In Indice autem fuperiore agebfltuf I de accurata cognitione amp; intima rei naturk» Inbsp;ex qua caufa^formalis eft ftatuenda, vt quid 1'^ inbsp;Reinon tantum quid Nominis feiatur.nbsp;negamus quin S.Script.conuenientcr fiias^f 'nbsp;nines caufas proférât : fed ad formam ipls'quot;nbsp;buius myfterij accuratamque cognitionciui*^nbsp;hac vita nos non pofte perucnirc dicituu^;nbsp;quod amp; iftc agnolcit : quum ait myfteriacu^nbsp;inenarrabilia. Nequeramenminùsverun*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
quod air Paulus nos pro fidci menfura, ( telligcte quæ nobis donata funr.
lt;ßtt^iro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Ieluita,y«lt;«ßtcanßdfr^ßß ' (
malts CalniniPltca iïlitts *vnio3tis : falßam etiHdß Eheorema d Sadeele propoßtamiDttiinorit rdßß'.
Jieria per catßamßinalem CfeJJtcientem vt S. Cf^brtus altijit/ni non ßant caußafor/naltC^nbsp;eßjicientest'lttts eonceptionis. Annort efißHsrcPnbsp;catßaformalis rnyileriorum ^uado Seripturd cd'nbsp;non explicat?Cfc.DamnattgtturParrumnbsp;ctltorum laborcs. Pquot;bt tnßcrtpttura declaratardnbsp;rationem ßormalemvniortts duaritninaturarifdnbsp;GJortsioeJßeßecundumßubßsienttamySjuod tnß'''nbsp;ta Synodo Consiantinop.c.s^.Cr ’^¦deßnitur inbsp;nbsp;nbsp;‘ I
GREGOR. DE
•nnmrat'wforKalis Perfora, quodfcilicetfitritüa-railtt naturt indiutdna fiibß'antisi,fine ejuurnyPie-rtnmTrtnit. intelltginon-poteftin Script.fraditufi ^c.V erhaantem tlla Chrifli,Qui mandtic(it,^c.nbsp;in me manet,O' ego in eCition explicant e^ua formanbsp;li'modi). Expltcefit igitiirmihipercomwunema~nbsp;iitjuam mttonern, ration em formalem feu nexumnbsp;iUttu Vnioniffu.ttrjuod cjtium Caluintsia non pra-fiigt;it,manetfictitiitm iHorum myPlerium.
De cavsa for mal I conitindtionis noftræ cum Chrillo.
Antcquam dccaufa formali coniunftionis noftræ cum Chrillo dillcramus, aliqiiid dicennbsp;dumclldciftius obicélionc ,• vt oraiics quàmnbsp;incpta lit intelliganr.
Ac piimùm quidem omnes veri Theologi agnofcaiitjTcftimonia Scripture S.cxpreflil-£ma,omBino Axioniata cUc pcrfeélâquc Media quibus Demonftrationcs theologicæ connbsp;ftituiitur ; quorum alia pertinent ad Demon-fttationem nr. alia ad Demonftrationem Ji«-¦n,quæquidem Caufarn formalem proferunr.nbsp;Attamcn Myftcria Chriftiana non lune rae-tiendaexcaufis formalibusphyficis: fed ex v-nicaS.Scriptura,tum Quid tic rcs,tu per quid,nbsp;depromendum. Nemo, inquit Auguitinus denbsp;temp. let. 145. credat de Chrifto, mfi quod denbsp;fe voluit crcdiChriflus.
Secundo obteruandû eft ilium vrgcre cau-famformalemVnionis cumChrillo, vteam ftatuatin præfentialocali, id ellorali manda -Caîionc,amp; cónexu covporco. At nosdicimus,nbsp;Manducationem corporis Chrilli elle mylli-€amamp;fpiritualcm,quam ex S.Script.û-eowi'so-ç-adoclotcs nollri toties explicarunr, vt finenbsp;blafphcmiadici Caluinillica non poflit. Verba igitur Chrilli ; am manducat me am carnemnbsp;in me manett^ ego m eb,^c.non modónópof-luiit adindiltanciam amp; oralem Manducationem,quam ill! llatuu nt,refer ri ; veriiin c contrario coniundionem quam atl’erimus expri-munt.Chrillus«cnim his verbis aon dicit:Cor-pus feu caro mca ell in Euchariftia; vel Euchanbsp;riltia ell in corpore Chrilli : neque dicit,Cot-pusmcumcflinorc fumentis, vel osfumenrisnbsp;ell incorpore meo. Sed cxprcfscdicens Chri-ftuslc-ineo raancre,amp;.eum in ipfo mancrenbsp;qui manducat cius carncm,ollendit hac manducationem amp; connexionem elle coniundif-limas, amp; fpiritualium id ell credentium pro -prias. Non igitur oralem illamnianducatio-ncmvclperceptionem profcrtquam illilla-tuunt fieri per corporum clfentialcm conta-ftumSc indillantiam, quæ communis ell amp;nbsp;piisamp;iiupiis.
Tertib non ell inter nos contronerfum, an vetæ caufae formales Irntinihcologiatraden-dæ; nec an S.Scriptuta alias ctiam caufas pro-fcrativtrunquc cnim agnofeimus. Quod li illcnbsp;attétiùs traólatus nollrorum cuoluillet,agno-feerct veras caufas-omnes ab iplis ex S.Scri-pturadcpromi,ôc at iis perfpicuè tradf.ac dc-lineret huius myllcrij caufain formalem à nonbsp;bis tarn imperitc amp; infolcntcr efflagitare,nbsp;I loc autem alferimusjfic elle cradanda Thco-
VALENTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;375
logica , vt Philofophicas formulas inEccle-fiam non facile inuehamusiqua in re grauiter dlàScholalÿcis peccatum. Vult enim Spiritus S.a tjuibufuis etiam rudibus,fuum fermo-nem, ad eorum captum, vt exfacris litcris ap-parcr,accómodatum intelligi : quod ell ctiamnbsp;à vctullis patribus turn Græcis tum Latinisnbsp;accurate in his iplis amp; Trinitatis amp; hypolla-tic£ vnionis my llcriis diligenter obleruacum,nbsp;quum adhuc facra cxplicarcntur. Di-cimus prætcr ca in iis quæ ille hlc profert,nbsp;neque ab ilia Conllantinopolitana Synodo,nbsp;neque ab iis qty hypollaricam vnioncm ,ad-ucrlus Ncllorianos amp; Eutychianos orthodoxe definiucrunt, quicquam, li rem ipfam fpe-dcmus,didum,quodexipfisfacris Sevipturisnbsp;nondefumpferint.
Cæcerùm,hoc demum ell inter nollros do-dores amp; illos Monachos controucrfumi qui-namin Tradationibus theologMtis veras «St genuinas caufas turn formales turn ctiam rcli-quascxDeiverbo aflignent. Exempli gratia,nbsp;Illam caufarn formalem nollræ cum Chrillo *nbsp;coniundionis quam ilti tradunr , alferimusnbsp;necTheologicamelfe, necphilofophice, vcnbsp;parcllQnllitutam, EtThcologicarn quidemnbsp;non elfe, quoniam exS.Scripturanon llatui-rur, quæ minime docet coniundioncm my-fticam amp; fpiritualcm cum Chrillo ex oralinbsp;pcrceprionc, indillantia locali amp; nexu ctX’-porco fieri : philotophice verb legitime nonnbsp;inllituiiquia caufarn formalem rciquæ fit fpi-ritHalitcr in anirno,in rc dilhmillima quærir.nbsp;Et certè ille lefuita in hac obiedione indicatnbsp;fein Philofophia plane rudern , vt qui cxifti-mans his Chrilli verbis, Qydmanducatytjt'c.nbsp;non cxplicari coniuntlionis huius formamnbsp;amp; modum,ollendat formam fine caulam formalem à fe, in forma amp; figura externa quæri,nbsp;amp; conllitui. At ilia certè funt accidentia innbsp;quarto qualitatisgcnerc, inquibus nullavisnbsp;cllagendi pcrfc. Qmim aurcm agitur derernbsp;alicLiius forma, line caulaformali, oportet ij-1am ex iis quæ rem proximècliiciunt, ciufquenbsp;cllcnriam conllituunt,defumi.
Verumenimuerb cogit illc nospaulbfu-fiùs de coniundione nolira cum Chrillo , amp;: de ipfius caufa formali diHcrcre. Dicebate-nimNcbridius apud Augullinum cp, O-difle fe de rnagna quællione rclponfionemnbsp;breuera. Itaque nonnulla videnrur de hac renbsp;adiicienda, ad ca quæ rum in hoc, rum in fu-pcriore Indice, ac præfcrtim à Clarifs. viro D.nbsp;Sadccle in trad, de Spir. be Sacram. manduc.nbsp;demiJnllratafunt.
1. Ac primum quidem nobis venia dabur æqui Ledores,qubd iftorucalumniis amp; voci-bus obllrcperis coadi, in hoc thcologico^-gumento vocabulorum Philofophicorii, quænbsp;ipfi nobis obicdantjcxplicationé ex Philofophia paulb exquifitiùs proferamus: no vt my-lleria diuina rationi Philofophicæ lubiicia-mus aut ex illisilla mctiamur(tjuod abfit;) fednbsp;vtjillorum calumniis à nobis reniotis,vtcum-que rudioribus confulanius, quibus ilti Lo-
?
-ocr page 404-i-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX II. EKRORVM
|
godxdali poffcnt fucum facerc, quafi perice acinerito ilia nobis obiiciancià quibus nacinnbsp;parte non longe abianc alij nonnalli,qiii quunbsp;vident fallirs faas Ideas à noltris Ductoribusnbsp;orthodox ; rciici,aLifu tcniciario dicunt,ipfosnbsp;ex Thcologia caalas formales cxtcrininare.nbsp;Non igitur alicnam vidcri debet, quod ifta exnbsp;philolophicis placitis diltianius, vt veritatemnbsp;dodteinx conftantera, conllantcr adticrfus i-llorain importunas voces magis ac magis rc-tineanius. Notuin eft cK difputationibns Galcni, quart rum ipie difcrcpcc à Stoicorum fententiadenbsp;Caufa forinali,quain ilii vocabant nuaicltiiluj:nbsp;quit! contra Auerrots de hac cadem ftatuat:nbsp;quot quantæque fint de ilia inter medicos có-troucrlix. Aliter ctiâ earn tradit Plato, quemnbsp;Ariftocclespollca refellit. Aliter ctiam à Phy-ficis,aliterà Mathcinaticisconddcracurialitcrnbsp;etiam in fubîlantiis, aliter in accidenribus amp;nbsp;actionibus fpeölatur.Cur igicur illi tantopercnbsp;iis fucccnfent,qui in Thcologia tradcnda,ali-terquàm ipfi faciant formales Caufas cófide-rant, amp;c qui non à rc quidem ipfa ex S. litetisnbsp;deprompea, fed ab lis formulis abllincnr, quxnbsp;tot coiitrouertiis funt obnoxiæ? Satius eil igitur ipfa proferre facræ Scriptural teltimonia,nbsp;quæ myllcrium coniunólionis noitræ curanbsp;Chrifto, quæ lola fidepercipitur amp; dignofei-tur,planilfimè,amp;nocionc vocabulorum vfita-tilîima, déclarant : præfcrtim quuna Apofto-lus grauiflimc præceperic vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitc^ raus,eorum proprias qui turgent, vanâque feientia funt inflati.Peflimi funt igicur Theo-logi acque eciam vaniffimi Logodædali quinbsp;inipfo Formalis Caufæ vocabulo lie inhæ-reiiCjVt eo controuetfiam thcoloüicam tradu-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O Gant. Qmnetiam præftantüîimi quique Phi-lofophi docent, Vnamquamque Icientiani ha berefuas caufas,fuâqueprincipia amp; Axioma-*nbsp;ta, quæ non liceat ex alia Icicntùi depromere,nbsp;nec etiam in aliam transferreivndc amp; ait Thonbsp;masalicubi, ni^ifeuiuft^ue eße ÇcientU caußunbsp;ßiOi lÿgenM ipßi?n coNjiderare.Sïcat cnim vna-quæque feientia proprium fuura habet Sub-icclum, amp; attributa lua propria demonftran-daific ctiam caufæ, principia amp; media quibusnbsp;iliademonftrâcur,ineadera feientiacradun-tur amp; ex cadem deprornenda lune. Ccdô igitur,' cur ilti Caufam Formalem eoniunólionisnbsp;noftræ cum Chrifto, cuius myfterium ta magnum clic clamat Apoftolus, ex forma quæ innbsp;Phyficis çoniunftionibus ôe adtionibus con-fideratur metiri cogitant.’Verumtamcn quumnbsp;ilti non definant vociferari,vt Caufas Formales Coniunótionis cum Chrifto amp; I.uftifica-tionislîdei proferamus,aliquid illis ctiam re-fpondendum ert, vt ipli left indicio fuo pro-dere qui fine comperiantur. |
1. Caufa formalis non vno arque codé nio do in omnibus conlideratur, nec femper ca-dcmrationcfumicur. Aliter enim fpeélatur innbsp;Subftantiis,aliccrin demonftratione Accidennbsp;tium propriorum,amp; clFcóluum.Nam in Sub-ftantiis quæ funt ex materia amp; forma confti-tutæ, fpeétatur Caufa formalis quæ Informasnbsp;dicirur, amp; quæ conlideratur in primo modonbsp;Pcrfeiquæcft pars rci efl'entialis .Subiedonbsp;dans Elle, amp; ex qua Dcfinitioncs fubftantii-rym Elfcntiales depromuntur: vtquuiiiani-madicitur elfe forma amp; Caulà fornialisho-minis. Fixe autem Caufa formalisinhac no*nbsp;lira quæftione nullum habet locum, Nanin‘S'nbsp;que vnio lt;Sc Coniunçtio noftra cum Chrifto»nbsp;ncc luftificario noftra in Chrifto(quoiu Can-fa formalis hie quæritur) dénotant aliquodnbsp;Totums-upS-sÇi*, aut aliquodnbsp;Subftanciam aliquara ex duabus Subftantquot;’nbsp;cóflatam. Ncc cciam funt hie qualitates Chrt'nbsp;fti, quæin Chrifto funt tanquam inpropn®nbsp;fubiedo inhærcntcs, cxiftimâdæinuosteiphnbsp;transfundi. Nam vt non eft Subftantiaru^nbsp;Chriftiamp; noftræ mixtio ftatucndaificnccct**nbsp;Chrifti qualitatum cum noftris cftconfjft'^nbsp;amp; identitas cftentialis cxiftimandaiquod ftnbsp;nonnulli diligcntiùs expenderent, Eccleliä’nbsp;turbare definerent. j. Caufa formalis quxcönfidcratiirinE^' fedis fiuc propriis accidentibusdefuofubic'nbsp;lt;fto demonftrandis, propric dicirur Caufalofnbsp;raalisin fccundo modo «a^-’ai/^ iquandoVi'nbsp;delicee non fubftantiæ alicuius amp; fubiedi^O'nbsp;fticutionem, fed caufam per quam amp;proptffnbsp;quam aliquod Eftcótu, vel aliquodproprioo*nbsp;accidens cuipiam Subicélo tribui necelfarionbsp;demonftramus.Sicquxrimus qiiarcSoliaCCi'nbsp;dat vt patiacur ccliplln: quarc hdclcshabcantnbsp;pacem coram Dco-.quare morbi vel iugulationbsp;feparationem animæ à corpore adfcranc,nbsp;infinita ciufmodide quibus inftituunturdf'nbsp;inonftrationcs: quæ propric funt dehuiufof’nbsp;di Attriburisnon dcSubftantiisinftitutx. £1^nbsp;aucem nobis hoe dcmùm modo confidcrart'nbsp;da caufa hæc formalis in hac nobis propoftf*nbsp;quæftione. 4. Effcólafilleattributa, vclpropriaacci' dcnciaquæ demonfttantur,funtingencrcdo-plici. Alia cnim in fccundo modo Perfen*^'nbsp;celFarib in fuis propriis fubicétis pcrpctuôifl'nbsp;hærcnt, amp; in iis exiftant quandiu funt,nbsp;teinpore amp; reelprocè cohærcntiaiquippe 4^^nbsp;à lubicétorum fuorum forinali ratibne cô-ftant, adcovcfinc iis nccftarc, ncc definit*nbsp;queanc, quorum ctiam caufa formalis exip^*nbsp;lubiccli natura amp; ellcntia depromitur.EiOinnbsp;pli gratia. Habere tres dimenfioncs.conuen**nbsp;lubitantiæ matcriatx, ita vt fine ilia necdeh-nirince ftarc poffint: Sic ctiam par amp;iinp®^nbsp;Numero cóucniunt,amp; Rifibilitas horainii**'nbsp;buituricuiufmodi funt ctiam attributa qusK*nbsp;mathematicis demonftrantur. Alialuninbsp;éta liuc accidentia qux cxtrinfccus certis Iifo'nbsp;ieólis attribuuntur, amp; qux aliundeiisaduO'nbsp;niunt.'in quibus nimirum fubicdtum le habot»nbsp;non tanquam Agens, ex cuius-rationclotn*^'nbsp;li ilia proheifeantur, fed tanquam paticiis* t'nbsp;iufmodi funt dona beneficia quxgia**^*'*nbsp;aliquem conferunrur : mors amp; vulncranbsp;infliguntur, be quxeunque vulgb dieu****'*'nbsp;die in fieri. In hoc attributorum hue eftO'nbsp;ûiium gcncrc funt ilia de quibus ctiamnbsp;gimus : nempe Coniungi cum Chrifto, *’** ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chn^ |
GRESOR. DE VALENTIA. Chriftum pcrcipcrc fcciindùm fc amp; fccundùm cffeftum, qux nimiruin cxtrinfecus nobis ad-Mcniiinc. Hxc igitut cfFedtaamp; attributa nonnbsp;luiit ita vt fupchora dcinonftranda : ncc in i isnbsp;tft luniliter forma cjiixrcnda. 5' In illiscftcftis, attributis vel accidcnti-busquxcxtrinfecusalicui fubicóto aducniüt, ptimùm oportet fpcdlarc tum fubieóli rumnbsp;cfFcftus fiuc attriburi naturam. Deindefpe-élanda ell caufa pioximè agens cfficicns amp;nbsp;M8fgt;îâ.Tcrtiôfuncconlidcraada Inftrumen-taicaula efficiente inftituta,vt cffctfa illa prenbsp;ftet : Sic volcns Deus liberari populum faumnbsp;cxÆgyptOjMofen adhibuit : amp; bic virga vfusnbsp;cftadfcparandasaquas.Dcnicjuc confideran-daeftquædam condirio, modus amp; ratio, quanbsp;illud fubiedum determinatur fiuc limitaturnbsp;in quarto modo xaô’avÇ', vt fiat fubiedumnbsp;^»üTdto», hoe cll capaxad illa recipienda effe-fta amp; attributa qaæ cxtrinlecus aducniunt.nbsp;Ccitiffimum enira elf hoe Axioma, amp; in o-Wnibus fciétiis recepciffii'nü:Vn v m qv o d-QJE REClPtRE ID lt;i_VOD EI COMMV-1’ICATVR,PER modvm et condi-tionem co n V ENient em: alioquiquid-uisàquouis reeipcrctur, nullumqucclTctin-tcvfubieóta difcrimé. Quocirca debet elfe intet agentem ßcparicntem certalimitatio, connbsp;uenicntiaamp;proportio, Hæcautem conditionbsp;hic modus Recipiendi in multis attributis,nbsp;dicitur^receproin fchohs vocabulo)Caufa line qua non, amp; Inftruracntalis, turn in rebusnbsp;diuiiiis, turn ctiam in naturalibus : qua nimi-rum rccipitur amp; apprchenditur id quodex-ttinfccuspræbetur:quod etiam obferuandumnbsp;eft, nc quifquam in vocabulo caufælnfttu-mcntalis,controucrbam inanem moucat. 6. Quod ad Caufam formalem attinet, in ptimis obferuadum eft id quod docer Arifto-telesMctaph.j. quod etiam ibiàThomaan-notatur,nempc, In Alt;ftionibus Sc Gencratio-nibus fatis elle quum quis proponit caufamnbsp;efficientem ptoximam, qux co nomine Mc-taph.i.dicitur cnpgt;«{#;ac proinde in ca acquienbsp;feendum efle iubet, vt potc qua: demonftra-tionem perfeftam conftituat de veram rci caunbsp;fam tftoT/. Caiifaformalis ergo ( vt homonymias tol-lamus)in Attribiitorum fiuc Affeófionum, A-dionum, Efteftuum amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt loquun- tur philofophi, Denionftrationc perfeda, di-citurcaquæfatisfacit quæftioni Quarc, iiuc propter quid-.propter quam videlicet aliquodnbsp;cffcótum Subiecto tribuitur,amp; propter quamnbsp;aliquid in Adionibus neceflarib fiat vcl ha-beatur, quæ denique cum fuo eftctftu ell reci-procaamp; adæquata. ideb variis nominibusànbsp;Philofophis appcllatur : vt , muwT/Knnbsp;(quæ voxà Stoicis promanauit ) caufa amp; defi-nitio AîTcConiuncta-.cfficicns proxima,amp; li-milibus- , Ex his intclligitur quæ fit conftituenda vc-ra formalis Caula in iis doais amp; cffcótis de quibus hicagitur, ncmpe qux certis homini-buSjfumrao Dei beneficio,attribuuntur,ita vt |
377 Chriftum amp; fecundùm fe amp; feeundum ipfiusnbsp;gratiam amp; eftedum ad falutem æternam rc-cipiant : id eft tanti benefieij Caulam formalenbsp;elfe in operatione Agentis conftitucndam, innbsp;fubiedo verb ipfo nempe in homine dunta-xat conditioncm , amp; modum fiuc cauiara In-ftrumentalcm amp; vim recipiendi elfe Ipcdan-dam. Sic, fiquis det gratis pecuniam pauperi,nbsp;Caufa formalis crit quærcnda in donante : Innbsp;paupcre verb eft Caufa Infttumcntalis, fiucnbsp;Caufa fine qua non, amp; vis recipiendi : manusnbsp;nimirum apta ad recipiendum. Ita fi quis be-neficio afficit etiam inimicu fuu, no minimi-corecipicntc led in donante Caufa formalisnbsp;illius benefieij ftatuenda eft. -7. Quod autem attinet ad ilia inftrumenta quæ à caufis cfficicntibus adhibentur, medianbsp;funt ad opus He effedii peragendû, amp; propternbsp;aliud quidpiam inftituta ; nempe propter finenbsp;qui dicitur« f»««, qui eft eoru vfus,perfedio,nbsp;ratio formalis, «Sc vera «Aîti caufa, ac proindenbsp;ex ipfo fine lunt definienda.Vnde fatis perfpi-cuum eftinftruméta illaà caufa eflicientt*m-Ititui,amp;à caufa finali propter qua funt defini-ri ,adeb vtin illis nulla alia Caufa formalis,nbsp;præter finalem propter tquam funt, quæri de-bcat:quâdoquidé Caufa Finalis eft ca propternbsp;•qua omnia illa funt inftituta, amp; propter quanbsp;Adiones elfe dicûtur. Ergo caufa finalis in illis Demonftrationibus Caufam formale præ-bet,cuius hoc eft proprium vt propter quid Henbsp;quarc fint adiones demonftrer. Antequam autem ea quæ dida funt vltc-rius adpcælcntcmquæftioncm accoramoden tur, breuitet nobis videtur explicandum elle,nbsp;Qu^id fit Chriftum feeundum fe be fecundùmnbsp;gratia perciperc: cuius etfedus Caufamnbsp;liue Formalem tantopcre ifti efflagitanr. Rede enira monent Philofophi à nobis debcrenbsp;cognofei Quid fit rcs,priufquam cius Caufamnbsp;«AÓtj quæramus. I. Chriftum percipere fecundùm fcamp;fc-cundum eft’edum amp; gratiam eius(quod eft at-tributum flue eftedum cuius Caufa formalis hie cftproponcndajcftconiungi lt;Sc vniricumnbsp;Chrirto, ciufque beneficia percipere, turn innbsp;dodrina Euangelij annuntiara amp; per veramnbsp;fide recepta, turn in Sacramentis intègre per-ceptis : quod eft in Sacra Cœna Manducarenbsp;carncm Chrifti ciufqucfanguinem bibcreffi-cut totics cxplicatum eft) amp; in Baptilmo, In-fcri in Chriftum,8c ilium Inducrc dicitur.Ira-quetotum illud beneficium nobis donaturanbsp;vocatur in Sacra Scriptura Coniundio vel v-nio noftra cum Chrilto feu leo/rûiu'a, Applica-tiojPerceprio ac Participatio Chriftfemiquenbsp;mcritorurofinfltio denique amp; manducatio,vcnbsp;iam diximus. In Coniundionc flue Vmoncamp; cum Chrifto hæc funt obferuanda. i. Quid fit illud quod nobifeum coniungitur, fiucnbsp;quid in hac cóiüdione percipiamus. 2. Quid-nam fit quod illud efticit amp; wep? «,in quo nobis quærcnda eft Caufa formalis. j.Quodnaflcnbsp;in homine Inftrumentum,fiuc quis moduSjScnbsp;1. ilj. |
i
-ocr page 406-378 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN D;E X IL E R R O R V M
|
quæ Conditio qua homo fiat Capax ad tantum beneficium recipiendum. Ex quo conic-quuncurcfit'cóla cóiunólionis, ac limul modus amp;c ratio huius Coniunótionis ’inyfticæ.cogno-Icitur. 4. Iniltumenta externa tjnibus Caufanbsp;Eiheiens vcitur adiliud pcragendiim : dequi-bus lingulis breuiter agemus quantum hie locus poltuiat. Nam ifia, aiioqui longiorcmacnbsp;pcculiavcm trad.atum defidetant, z. Itaquc vt de primo illo quæfito again,di-co in nollracum Chrifto coniunólione, duas res nobis donari inter feperpetuó rcciprocasnbsp;, amp; arbliùs quàm omnes rnodi Ne-ccflitatis xaS’auS'tradantjindiilblubilitcr CÓ-nexasincmpcChriftum ipium totunr noftrumnbsp;fieri,itémque omnia ipiius mérita vnà cum conbsp;nobis donari amp; appheari, ac proinde vtraf-que res illasfcmperac ncceiïarió fimulpcrci-pi. Siccniin vnituç amp; coniungitur nobifeumnbsp;Chriitus fccûdùm ic, eflebtii ölt;gratiam faam,nbsp;hoc eit,fie nollcr fit Chriitus amp; mérita Chriitinbsp;nobis donantMr,vr nullo pabto vnumab altc-ro diuelli queat,non magis qua Sol à fua luce,nbsp;Iuminc,amp; calore,hoe cil non magis quaCau-lanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; Formalis à fuo eiicclu reci- proco amp; adtequato feparari; vciam iæpiùscx S.Scriptura piob.auimus,amp; nominatim hoc ànbsp;Nobiiifs. viro D.Sadcclc in Traél. de Spirit.,nbsp;manduc.demonttratum eft. Nam hi amp; confinn les loci hoc quod præcipuè eft in tota hacnbsp;coniunctionc obferuandum ncccilaribcuin-cunr,loannis,i.i2..^of5'»ef eifjn Mcepcrunt de~nbsp;dn eis hanc dignitaum vtFtlij. Deißerem. F'ttciinnbsp;habet ejuicHncjne Ftltwn habet.Q^i f/oti habet Fi-liHin Dei vit am non habet-, Rom.^, Qp^omodo catnnbsp;co nobis no otnnia donaretiloan.C.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;editmeam carnemç^ bibitmcHrn fangninem tnme manetóquot; ego in eo,ttem, habetvitamaterna/» minejuammonbsp;rietiir.Fiiß. ederttis came Filij hominis ö“ biberitisnbsp;einsÇangHinem non habetis vitam, Rom.^. Conai-uiÇicauitnos tnChrtsio. Ergo fepeem ilia Axio-mata amp; fimilia quæ in S.Scriptura traduntur,nbsp;omni demôftrationc raaiora, pcrfcctiflimè dcnbsp;abibluriiîimc, fine vlla limitationc autcxce-ptioncjdcmonftrant; Coniunôlioné cû Chri-ito iecundùm fe, temper amp; indiftolubiliter,nbsp;çoniunôtionem fecudùm cftcôtum amp;graciamnbsp;continerc, Idque turn in dodlrinaEuâgelij, tunbsp;in Sacramcncis légitimé vturpatis, adeo vt nonbsp;poiîit verè definiti, Quid fit Chritlura perci-perc fccundùm efteétum , nifi per propternbsp;perceptioné Chrifti fccundùm feiomnibus videlicet Terminis itaRcciprocisjVt mutua,ab-foluta , amp; fimplcx fit corum inter fe confccu-tio amp; ctxo/.âôiiffjç, amp; ita cohtrentibus indiilo-lubili ncxu, vt vnum tolli non polîît quin al-terum corruat amp; dcilruatur.Hæc enim perec-ptio cftillius cifcôtus caufa verè formalis innbsp;îccundü modo icaô a U'S'. Certc non poteft ilianbsp;quifquam negate,quin Côtradicloriè, amp; bla.-fphenic repugnet tcllimoniis illis ex S. Scri-pturacitatis, de Axiomatibusillis in Thcolo-gia irrefragabilibus, quod tamen fit ab iis qui,nbsp;nimirüm has propofitjones nefarias ex diametro répugnantes tuentur» Qmdain habtncnbsp;vitam, qui non habent Filium. Quidam Fil'jnbsp;Dci fiunt , qui Filium Dei non acceperuntnbsp;(quod ifti de veteribus Patri.archis diciint-)nbsp;I.tcip iftasiCum Chrifto non qmnia nobis do •nbsp;nantur : amp;, Quidam edunt camera Chrilli Sinbsp;bibunt ciustânguincm, qui tamen in co nonnbsp;manent, ncc vitam habent, fed morientutinnbsp;teternum. Et propofitioncs confimilcsnbsp;ifti (horrendum diótu) impiè, contra ilb Filijnbsp;Dci verba amp; promiffioncs , horainibus incul cant. |
Cæterùm Merita amp; beneficia Chriftidtfi' gnantur, quum dicimur vniri fccundùmnbsp;tiam amp; cffcclum : quorum quædara conlidlt;-’-ranturin Chrifto ipfo fitaidcinhærcntiaivtp'^nbsp;riras,(anCtimonia pcrfcôla,amp; vis ipfa innfflot'nbsp;talitaris. Quædara autera fiant quidcni Cbn-fti: fed eifubicbtiuc ampliùs non fuut inbæ’'nbsp;rentia, yt Obedientia ipfius,in fuis pro nobisnbsp;redimendis pcrpcffionibus,quæ pTætcricriint-pleniflîma denique Irapletiù Legisptoiiob*’nbsp;ab ipfo præftitaïquæ orania à Chrifto propretnbsp;nos fufccpca,no bis per imputationcm verè dnnbsp;nantur,hoc cft noftra fiuntipcrindc acfi nosi;nbsp;pfi fuilfcmus pro nobis iplis path ; Sc nosif'*nbsp;Legi Dei plcnillimè impletionc pcrfccFn,i'nbsp;pfiLis iuftitia Sc faraftimonia intcgcrrimaim'nbsp;bis donatis,præditi cftcmus,vt prorfusd'/«aM’‘nbsp;ScdaasiXai coram Deo fiftatnur, noniniiob'^nbsp;ipfis quidem , fed in Chrifto qui vera fideaf-prehenfus fit noftcr, adeó vt ipfe amp; nos vnuninbsp;myfticum fpiritualiter conftituamus. FFocc-tiampaóto nos luftificati coram Deo xtctnanbsp;lalute donamur. 3. lam agendum eft de Caufa forraali, cft dcCauta quæproximc iilud praifta^Mif?^'nbsp;ScelEcit, vt Chriftura ipfum vnà cuiuipfi^Jnbsp;mcritis pcrcipiamus, ac dcniquccura co vcmnbsp;lt;Sc fpiritualiter vniamur. Ifti igitur quibufeura nobis cft controucf* fia dcS.Cqena, Caufam formalem Vnion'^ b'nbsp;uc Coniunótionis noftræ cum Chrifto fecun-dùm fe,pcrucrfiflïmè in reali inexiftentia cot-po.ris amp; fanguinis Chrifti fub fignis Sacta-mejiti, in Indiftantia Locali, ncxu corpotcO’nbsp;amp; in contaótu lubftantiarum,Noftræ,nbsp;Sc Signorum conftitucntcs,dcprehcndimrutnbsp;Ciiufam formalem in re externa iStvifibilij^'’'nbsp;furdc.prorlus amp; aöeoXQgt;amp;){,.conftitucrc,nbsp;njqnem fiue Coniunótioncm noftrara cu*quot;nbsp;Chrifto fpititualcm Sc myfticam, in viiioiit*®nbsp;fine conjunólionem corpoream Sc Phyfic^*'’nbsp;transïoriparc,amp; dura illam ex hac metiuwr'*^’nbsp;Çoiiiuraftionem cum Chrifto fidelibusfobsnbsp;proprjara, cum infidelibus comunemfatt^'nbsp;vujoncm deniejucSacramctalem inldolol*'nbsp;tricum errorem transferre. Eft cnim Phyb*-'^nbsp;ynio fine Coniunóliojquura duo corporan’^nbsp;tubfe cótingunt, Localique Indiftantia coirnbsp;rcntjvcl cópinguntur. At coniunótio rayH'^’nbsp;Sc fpirituahs nihil horü deliderar, vtpotcqnanbsp;nçç locum fpectat ncc corforeum nexurnd’^nbsp;iiidiftàtiara: nee etiaip corpus Chrifti nib ip'nbsp;ripAahter Sc myfticè cófiderat amp; araplcdbri^'^nbsp;alibquinon fpiritualis amp; inyftica, fed corpo^ |
|
GREGOR. DE raljs,vifibilis, fcnfibilîfque coniunétio diccn-da foret,quod abfurdum elf,amp; ipfi natuiæ co-iunôbonisillius rcpugnar. Spiritus S.operatio, amp; /tjvnp.iç , cft Caufa proximc amp; efticacitcr tfficiens , quanbsp;Chtiftus ht nofter vnà cum ipfius nieririso-ranibus amp; bcncficiis.Ncc veto dicimus firnpli-citcrSpiritum S.cHe Caufam cvipy^irxi’ Ôc proxi niè clHcicntcm ( (ic eiiim caufaai cxtcrnamnbsp;noncfticientem internam amp;proximam proponbsp;ncrcraus,vtiftivoc;fcrantur);edcxpreirèaddi-inus, Operationen! cfficacitaccm amp; energiaranbsp;Spiritus S. Chrillum vnà cum ipfius Meritis,nbsp;turainPrædicationedûôtririæ Euangclij, tumnbsp;criam cfiicaciùs in Sacraraentis fidciium ani-inis rciplaapplicarc, totumqueillius coniun-âionisniylltrium præftarc-.ex quo criam dici-tur Spiritus amp; évspyéîv hoc eft efficaei-.nbsp;ter in tidclibus operans amp; agens. Gal. 5. i.nbsp;Tlicir.2,i3,i.Cor.ii.6. Eph.i.ip.Pro efiicacitaccnbsp;toborisipfius pet quem obfignamur,dcG. Quum auteni Spiritus S. v nà cum (ua opc-rationc ilia, difponac hominem vc corum ca-paxfiat,3ni!£Ótcnd.a fuut ifti,Spiritus S.opera-tioni ca qux in homine rcquiruncur,amp; ab codera Spiritu S. cfficiunCLir, vt homo Chrifium vnàcum ipfiusMeritis rccipiat : quoniam re-quiritur inter Agentcm amp; pacicntcni certanbsp;propotrioócconucnicntia, vt vnum cxaltcronbsp;necellatib ii)fetacur. t^im.,p'ninnqwdlt;^ite rçci-fit jundammiimcatur ^ermodwn conuenientem^.nbsp;vt diótura clEModum ergo hue rationcu),medium amp; infttuincntum in hoininc oportet ellenbsp;quo recipiac beneficia quæ cxtrinfecus in il-luQiconfcruntur. Cuiufmodi veto ell donurnnbsp;amp; operatio Spiritus S- ciufmodi etiam neceircnbsp;til medium, rationem fine inllrumentum einsnbsp;tecipiendi cxifterç.Dona autem quæ operations Spiritus S. honiini applicantut funrfpiri-tualia,ray(licaamp; fupcriiaturalia.ncmpe Chri-ftuslpititualitcr Ôc animo conlidcrandus vnànbsp;cum ipiius meritis, amp; operatio Spiritus S. quænbsp;clt interna fpiritualis.Ergo rnedi ura fiue In-fttumentum tecipiendi ilia dona, non poceftnbsp;cllenififpititualedc fupcrnaturalemetïipc Fides, quæ amp; ipfa per operationé ciufdéSp.S.innbsp;bominis anima creatur. Hune auteinraodum,nbsp;liuchancvim amp; rationem tecipiendi, Thço-logi fülcnt caufara Inftrumentalem amp; Inftru-mentum fupcrnatutalc,vocabulo receptiffimonbsp;nuncuparc.Nec funt morofiorcs nonnulli au-diêndiàquibus hoc improbatur, Fidesigiturnbsp;folainhominceftinftrumentum,fiue mediumnbsp;amp; vis tecipiendi Chriftum vnà cum ipfius menbsp;ritis.Idco Dominus Ioan.6. Manducationemnbsp;fuæ catnis proponens, verba, inquit,.^J^æ dixinbsp;vobu SffTttus amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt:fedfunt ejuidam ex vo-' tutjui noncredunt ;doecns nimirum hdc fola camera (nam manducari. Ex quo intelligiturnbsp;quofenfuorthodoxi dieant, Nos fola fidc.iu-llificari.Hdcs igitur fola in homine creata cô,-diiioncm amp; limitationcm prællat,qua fit vt hçnbsp;propolitiones Subconcranç fine verç.Quidamnbsp;hommes Chriftum tecipiunt : iuitificanrur amp;cnbsp;IcruanturiSc,Quidam homines Chriftum nonnbsp;icîipiunt. Item, tacic vt hæ line falfiffimæ, O- |
VALENTI a; 373 mues homines Chriftum percîpiiintiNuIîi honbsp;mines Chriftum. percipiunt.Nam in lapfu pri-mi hominis omnes amiferut naturalem amp; in-genitam conditipijcm , qua potuilj'ent quænbsp;fuut Dei ad falurem apprchcndctc. LimitatiOnbsp;igiturfubicóhishominibus addeda eft,in quarto modo dicendi per fc, ncccllaria : vt dilcri-men inter hominesconftituatur. Sicenimcó-ditiones amp;limitationcs fuis fubictftisfuntad-hibendæ, vt ilia fiant Accidétium cxtrinlecusnbsp;aduenientium S'tnTind, hoc cft illis rccipicndisnbsp;idonea. Sic, Soldiciturliqucfacereccram , amp;nbsp;indurarc lutum : fed nec indurate aut liqtiefa-cere lapidem , proprer illotum fubictftoruninbsp;patientium diuerfas limitationes amp; conditio-ncs.Dci veto verbum facrum docct fidem vni-cumelFein homine inftriinientum , fiue medium, quo tanquam fpirirtiali manu homonbsp;poflit Chriftum in dodrina Euangclij,amp; in Sanbsp;cramcnti.sanimisnoftris præbitum,pct Operationen! Spiritus S. fibi applicatfc, res fe-quentibus ac fimilibus Axiomatis compro-batur.i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antmafts /w«c(inqiiit)z/e^!e/? capax eorum cjuifuntSptritta Dei Roni.8 5; Quifecufidim carnernfi.it,'jU'£ earnisfuntfapiHtgt;nbsp;veto funtjecundum Sptrititm , Sptritusnbsp;funt:^ Eph'^ - P erfidem ÇhrEitts hab.ttitt tn çordEnbsp;bus noiïris^çp- i.Ioan.^. El os fcimus i^uod munet tnnbsp;nobisèfigt;irituquemdeditncbis;^^^ l..Cor.i.^.vos i-pfos tentate, annon cognofeitis {.efum .Qbrtshtm tnnbsp;•vobis ejfe^nifireprobi esïis-,^ H e„^. C briPlt participes faPltfumuSififiduciam adfinem vfque firmamnbsp;tenuerimus, ere. Ex iftis autem etiam cfticit-ucnbsp;os corporcum non elle Inftrumentüm quonbsp;Chriftus in Sacramento pcrcipiaturiac proin-de infidèles non percipere Chriftum,neque innbsp;Sacramcnto,nequc indoôtrinaEuàgclij.Nul-laeft cnim conuenientiaamp; proportioi.ficutinbsp;modo ex S.Scripturaaudiuimusftlt;cs autem il-IrS quæpcrOpcrationcm SpiritusS.applicah-tuf, Spiritus funt amp; vira funt, inquit Chriftus:nbsp;amp; lpiritualiter‘diiudieantur,inquic Paulusiat-que hocpaétocoïpusChrifti côfiderandû cftnbsp;ac pcrcipiciidum. Quanuis igitur Chriftus fcnbsp;fuàquc,quibufuis oftetat, tum in fimplici ver-bo,tum præcipuè in Sacramentis, non tamerinbsp;àquibufuis recipitur,qui3Dcus non in onini-tnbsp;buscfticit aiânii! amp;: vim tecipiendi: alioqui o-mnesqui aud-iunt dobtrinam Euangclij,lt;Sc quinbsp;vilibiliter ÓC CQiporeo nexy fibi Sacramentanbsp;3pplicaut,fctuaEentur. Solis igitur illi^.lipmir-nibus qui lunt terc.mdi, amp; in qtuarum eordi-biis SpiritusDeiad falueem op,eratur,Cliriftuânbsp;iiiEuangelij prædicationc amp; in .Sacramentisnbsp;applicatur, amp; ab illis folis nianducatur ôcnbsp;percipitur vi .amp; operatione ciufdcm Spiritusnbsp;Sancli. , Q^æquumira fint,quid tandem venit iftis in mcntc.m qui dicunt Fidé.ipl.am elle Caufaranbsp;formalem luftificationis noftræ fine Remif-fionis pçccatoruhi lt;in ejua cft imprimisabfo-lutio de lajus noftra pofita.î Etfi cnim Fidtsnbsp;eft gratuitum Dci donum, tarnen,hac alîertio-nc non in Chrifto ipfo , lcd in eo quod intranbsp;nos cft,ac proinde in viribus ficulneis,caufai-pfa luftificationis falutis conftiçuftiif » qua-1. iiij. |
jSo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX II. ERRORVM
litas videlicet in nobis inhxrens loco ipliiis Chrifti amp; obedientia; pro nobisptæftitæ, pronbsp;ipfa deniqueSpiritus S. opcrarione agente,nonbsp;ferendo crtorCjfubftituitur.At Chrifti mérita,nbsp;quæ funtipfa coram Deo perfedtanoftra lufti-tia,pcr Imputationem reuera nobis donantur,nbsp;noftraquevcrc fiunr, adeb vt nihil ram (itnoi-ftrum ; fides autem non in fefe fed in Chriftonbsp;luftiriam fnam quxrit.Necenim ipfa Deo fa-tisfecit, nee plenc luftitiam legis præftitit. A-lindautem eft ac longé diuerlum diccrc,Chfi-fti pet fidem apprchenfi mérita no lira fieri amp;nbsp;cenferi per imputationem : quàm dona ipliusnbsp;intra nos cxiftere, amp;in qualirates patibilcs innbsp;nobis euadcrc : vt nonnulli fe non intclligeli-rcsjdióhitant, quod lane non minus eft ridicu-lum, quàm fiquisgémam autaliquidciufmo-di ab amicodonarum,dicerctinexirtcrcinac-cipicntc, ita vt in illo inha-rcat tanquam pa-tibilis qualitas, aut aliter inhærcrc quàm iurenbsp;dominij.Dcniquc fides quantumuis excellcnsnbsp;fit donum Spiritus SanCh intra noscollatum,nbsp;noiatamcn poteft camvim habere quæ con-iundionem cum Chrifto efficiat,amp; ex fefe nosnbsp;coràm Deo iuftificct:quoniam ita Spiritus fannbsp;éti omnia in omnibus cnpjwrTo; operatio, öcnbsp;efticacia, ipfi fidc’i(quæ eft qualitas in homincnbsp;crcata)perniciofiflîmo errore, meritis Chriftinbsp;in ipfam fidenl tranflatis.affignarctur.Et Apo-ftolus vbique fatis docct fidem folam elfe verum Ipiritualcm modumjfiueinftrumcntalemnbsp;caufam,quum vritur his phrafibus: Perfidetn:nbsp;Exfide.-Jnfide.-ÿi. fimilibus ; nee dicit,Fides iu-ftificat: fedluHißcamur. PerFtdem Chrislitsnbsp;habitat in nobis : Corde Credirnus ad Itt^itiA:ntnbsp;See. i\.c demumita conftituendum eft Fidem,nbsp;quum non lit ctiam caufa cHicicns, nee mate-rialis, dicendam eile caufam Inftrumcntalcmnbsp;fine vim amp; facultatcm recipiédi, caufarnq^ fine qua donatio illa Chrifti amp;nieritorura i-pfiuspercipi nequeat. Falfaautecft hæcquo-rundamwra^tns: Quiequid eft internum innbsp;homincà Spiritu fancto eftcótum, id habendnnbsp;elle pro Caufa formali.Nam facta Scripturanbsp;docet diuerfum eftcadono iuftitiæ imputa-tæ amp; aliud bencficium,quodpcr Spiritu S.in-ira credentes per R.egcncrationcmcfticitur,amp;nbsp;Sanftificatio dicitur, amp; charitas, cuius obie-ótum eft,LexDci, vt ad cam totus homo fefenbsp;pro fuo modulo conformer. Charitas igiturnbsp;non potelt haberi pro Caula formali luftifica-tionis nollræaut coniunctionis cum Chrifto;nbsp;fed pro dono illam eonfcqucntezalioquiiufti-tia legis, intra nos llatuerctur quam Apofto-lus vbique ab hominc rcmoiict, vtin luftitianbsp;perEuangehum propofita,amp;in vno Chriftonbsp;per fidem apprehenfo fubicótiuè fita pacemnbsp;amp; falutem inueniamus.Eft autem Charitas diuerfum beneficium à Fide, vtpotc qua; habc.îrnbsp;obicâra amp;pvoprietates difterentes. Nam lidtinbsp;proprietas de (copus eft,vt Chriftum in Eiian-gelio propofitum appréhendât,amp; in eo lufti-
¦ tiam tuam in folidum quærat.Eft denique tanquam Ipintuahs manus, qux Chriftum ipfn'ft-que mérita fibi per Spiritum S. applicata per-cipit. At Charitas legem Dei fibi propomc; vt
fupra cxplicatum eft.Illa tarnen duo heiicfi'-' nempcverafides amp; Charitas fimulfuntftj'’^nbsp;pore in hominc cfl'eda amp; Infeparabilianbsp;ciproca,infcparabilcfque funt vtriufque^Pj-^,nbsp;rationes amp; proprietäres : nee minus intftnbsp;funt illa duo beneficia connexa, quàmilt;’'“nbsp;gentia amp; voluntas quxfunt anima:nbsp;biles potentiæ, quarum ramen diucrla: I';'nbsp;proprietäres diiicrfa obicóta. Arque duo inbsp;beneficia in intclligcntia amp; voluntate hom'nbsp;nisfimul funt pofita per Spiritum Sandunbsp;potentias illas animæ clFcntiales regcnct’*’nbsp;tcm.-amp; Charitas quidem Deumamatjqu'^'nbsp;Fides vt Pattern inChriftoScruatorc fuit^'”
Qu^od fi fides ipfa,cuius medio amp; inccru^ homo peteipit ea quæ funt Dei ad falutcn’,'’'nbsp;que pro donationis illius, nempc Chrifti'^'nbsp;pfius meritorum, neque huius vnionis nolO'nbsp;cum Chrifto caufa formali habenda cft:io'fnbsp;fuquo illamcaufam cxpofuimus.quidißft'’nbsp;qui pro Caufa formali noftræ cum Ch*'*^nbsp;coniunólionis, Oralem corporis Chriftinbsp;ducationem amp; eins Incxiftcntiam ac rtal'^'”nbsp;Indiftantiain fub fignis amp; intra fignaSa^’^’nbsp;menti coraminifcuntur? Nam in modocst“^^quot;nbsp;no,inrc externa amp; corporca, caufam ftatuu*’nbsp;internam pcrccptionis i'piritualis. .|‘
4. Denique ex iftis fuse cxplicatis colligi poteft quenam fittotiusAdionisdl'“^nbsp;qua Spiritus S. nos Chrifto coniuugitnbsp;la forrnalis : nempc, Donatio fiueprxbit'®*nbsp;pfius Chrifti vnà cum ipfius Meritis onin'b^nbsp;per vim,cncrgiam amp; opcrarioncro Spiritu* 'nbsp;faóta animæ noftr.æ, quæ vera fidepraditi’nbsp;iufdem Spiritus S.bcncficio, Chriftumnbsp;mcritis ipfius, tanquam manu fpiririiali,nbsp;pit,apprchcndit amp; fibiapplicat, eiufdcm^^jnbsp;ritus S.cfticacitare intus illud ctiani pcrag^i*nbsp;amp; efficacitcr præftante.Vndc rutfum intcll'?nbsp;tur; hunc modura rccipicndi, amp; huncnbsp;efte fpiritualem,myfticum amp; fupernatutaftnbsp;ac proinde noftram quoquccum Chtid®^^nbsp;Iccundùm fc, amp; fccundùm cft'cdumnbsp;ritualem vnioncm.Sic,quænamcirepoirgt;f^nbsp;pcrcipicndi figna in Sactamétis caulanbsp;lis, quàm ipfa (ignornm præbitio amp; jnbsp;per Paftores Ecciclîæ, per os corporcumiF^^nbsp;indiftantiam localcm return fcnlibilium,?nbsp;ada? acproinde corporca amp;c viiibilisnbsp;ptk),modfifquc amp; ratio illa coniungeiidi ''* ¦nbsp;bilis,eorporalisfenfibilisï Sic(vt ifttid»‘“lnbsp;bus fimilitudinibus illuftremus) fi Caulï*nbsp;malis quæratur polleffionis alicuius tci^nbsp;donatæ, ca cetre fucritipfa rcalis traditi‘’^j^nbsp;mutua acceptio:nec aliier in omnibus aCQ anbsp;rendi modis, à lurifconlulris traditis,^*^^;nbsp;formalis conlidcratur.Quumigiturnbsp;Chriftum, cius* luftitiam amp; mérita,nbsp;qua Chriftus amp; eins mérita noftra fiuutnbsp;vt loquitur Apoftolus : amp; quura fitnbsp;mutuam amp; realem rclationem inter
pacicntcm,id eft donatorem amp; 3ccipft’*’'jj;, ponit,Thcülogiccfimul 3c Phiiol'ophic^^^,^jnbsp;gnatur illiux Caula formalis, quum dh'Cjj,nbsp;eile ipfam rcrum illarum donationtm
*
-ocr page 409-|
GR Ë G OR. DE càtam per opcrationcm Spiritus S.amp;recipro-cara illarum pecceptioncm per fidei inftru-mcntum.ka ctiam Caufam formalcin Aôtio-nisillius,quumDcus gratuitâ bcneuoicntiânbsp;proprer Chrjftifilij fui luttitiam ôtracrituranbsp;luftiHcatimpium {vt ait Apoftolus ) dicimusnbsp;tlFc ipfani meritorù luftitiæ Chrifti per im-putatioiicni donationcra vera fide apprehen-tam : Quæ verba niiriirum dénotant id quodnbsp;habetur ex promiffione Euangclij, quævcvanbsp;cllCaufzfonr.alis propriccas-, ncmpequæ ef-ficicvthabcamusid quodproniiflào Deipro-ponitjVt à nobis eft dcclaratum. 5. Supctcft vt aliquid dicamus de Sigrtis amp; Sigillis lacris à Deo inftitutis, cuius caufæ ra-tioncrababtat innoftra cum Chrifto vnionc,nbsp;vt cb faciliùs intelligamus quænam fit ilia Sa-t'tamcntalis cuniuiiétio, qua figna ilia amp;resnbsp;illis defignatæ , corpus niniirum amp; fanguisnbsp;Chrifti, Sacrainentali fignificationc eopulan-tur. Primutn confiât,idque oinnes Thcologi a-guofcuntjSacramcntoruni figna amp; figilla elle noftræ cuïu Chrifto vnionis facralnftrumcn-Ucxtcrnadiuinitusinftituta,acproindeinillonbsp;royftcrio non aliaui caufam quàm inftrumcn-tilcobtinerc.Nam quarationc fignafiant In-ftrumenta, ita ctiam rem nobis repræfentannnbsp;Prætcrca deuaonftratum eft omnium Inftru-mcntorura,quæ à caufa efficiente adllibcntur,nbsp;petfctlioneiu, dcfinitioncm,v(um amp; Formalem caufam, à Finali caufa, à qua pendent^ amp;nbsp;ädquaminfolidum rcferuntur,fumioportcfc:nbsp;“idémque nullam Inftrumcntalcm caufamnbsp;Clic Caufam effieientem aut formalem effcdlusnbsp;illius cuiüs eft caufa Inftrumcntalis. Porro Si-giiorum hæc eft natura vt duo proponant,vnûnbsp;^eulibilc,altevum Intelligibilc; illud corpore,nbsp;hocautemmente, vt leite monct Auguftinusjnbsp;quia mentis non dentis cibus clfipefcipiendü,nbsp;îivcntc finquam ) fuo illo ad id idonco infttu-:*nbsp;incnto,nempe Fide prædita. Nam ficut res In-telligibilis quæ jn ds proponitur,lola fideli innbsp;telligcntia dignofeitur fie illi ioli à Spilitunbsp;hiei applicatur. Res enim Supcrnaturalis acnbsp;fpiritualicer proponta, noiinilî Inftrumcntonbsp;amp; modo fupcrnaturali amp; Spirituali pereipi ponbsp;fell, vt SpiritualiaSpirituahbus ; Corporca amp;nbsp;Vifibilia,Corpoïeis amp; Vifibilibus,refpondcât.nbsp;Itainprædicatione Euangclij cftfignum Aurnbsp;dibilejnempe Verbum exterius aurcs afficiens;nbsp;fed ICS illo verbo fignificaca amp; Intelligibilisnbsp;animo peteipitur : In Sacramento verb adeltnbsp;lignum vifibilc ac tangibilc, cui verbum an-nciftitur Audibile, quod Auguftinus doccns 2.nbsp;de doftr.Chri. 5c I.19. cont. Fault. Quid äliudnbsp;funt,inquit,Sacvamenta,iiifi quçdam vifibilianbsp;verba î Itaquc fenfus corporel magis afficiun-turin Sacramentis quàm in fimplici verbo : amp;nbsp;tes corum intelligibiles falutiferæ aniraam ponbsp;tcntiùs afticiunt , ac fidem ctficacius ad illasnbsp;percipiendas cxcitantxx quibus ctiam inteili—nbsp;gitut Orthodoxe dicendum effe ; Signa amp; fi-gilla lacra Cœnæ Domini rcipfa amp;: in foli-duranbsp;ad corpus de fanguincm Chrifti referriopor-U'tc. Gopulatio veto quæ intercedit inter ilia |
vA Lenti A. figna amp; rem fignatam ( quani ctiam rccchtcs theologi vocant Sacramcntalcm ) non alianbsp;elfe poteft quàm vnitas rationis, amp; rationisnbsp;quidem diuinæ:quia ilia feint Relata. At in Rc-latis illis eft propriè vnitas rationis,qüæ in bacnbsp;Vnione Sacramcntali, exprimitur vocabulônbsp;Sacramcnti,quum illud vocabtilû pro tota fa-cra Acliône ilia fumirur. Certa elt autem ilianbsp;vnitas rationis rclatiua, vt ligna ctiam à rcnbsp;quam defignant Dcnominatioiicm accipianr;nbsp;tanquam à Termino propter quem font initianbsp;tuta,amp;ad quem refcrûrur. ItaqucFinalis cailla in illis Signis potilîimr'ira eft fpcdlanda, vtnbsp;vnio Sacramentalis ex Caufa finali definiatur;nbsp;Docet ctiam Analytica difeiplina, Vnicateninbsp;quæ cfflorefcit inter relata, à termino à qudnbsp;ad terminum ad quem, caufam elle formalcninbsp;in quafit omnino acquiclcédumialiöqui pro-grclFus eilet in infinitum, amp; caufil caulæ fem-per quætcretur.Quum igitur ventum eft ad il-lam vnitatem, nihil elt vlteriris requirendum.nbsp;Vtinter ementem amp; vendentem vnitas elt quçnbsp;caufam formalem continet, diciturqucEm-ptio tinter accipientem amp;donantcm diciturnbsp;Donatio.Intcr lignum amp; fignatum diçitur A-ûiotinter pacifccntcs Paétumi Vt autem ilta faciliùs ctiam à quibufuis in.-telligântur, aliquid de Præfentia diçendû eft^ nevocabuli æquiuocatio minus attentisim-ponat. Vnio feu Cdniuiiôtio amp;Præfcntia funtdud rcciprocèconnexa,fic vt vnumnoilfit fincal-tcrojfcd pcrpctuoinfecundo modo iiecelfita*nbsp;tis per fe cohxreanttita tarnen vtex Vnione fitnbsp;huius præfcntiæ Caula formalis æftiraanda.nbsp;Quum autem vnio, ctiam in hoc argunicntoinbsp;non vno modo dic3tur,lcd pluribus,ipfis Ad-uerfariis ali'cnticntibuSj tot ctiam modis dice-tur Præfentia. Vnio igitur in hocargumentdnbsp;dicitur quædam Spintualis : nempe Corporisnbsp;Sc bcnenciorum Chrifti: quædamSacramentalis nempé fignorumamp; rcrum lignificatarû;nbsp;Ita ctiam pr.æfenriaalia fueritSpiritualistncm-pc in verbo Euangclij amp; in Sacranicntis : alianbsp;Sacramentalis : nempe fignificaciua de vilibi-lis,corporea atque fenfibilis.Atque ctiam aliinbsp;eft perceptio corporis amp; bcncficiorum Chrifti quæ elt fpiritualis,alia Sacramentalis llgnonbsp;rum quæ externa eft,fenfibihs,vifibilis amp; corporca. Nam cuiufmodi eft vnio i femper eiuf-modi eft prxfentil,5c eiufniodi etiam eft perceptio amp; percipiendi modus. 111a cnlm indif-folubili ncecflitateconneâuntur.Vnio Spiri—nbsp;tualis neceftàriô prælciitiam itidem Spiritualem præfiipponit, quæ præfentia toto gencrcnbsp;diftat à præfentia corporca,amp; locali perindi-ftantiam.Itaquepræfcsit!.a amp; indiftantia localis , perperam dicitur ab iftis Inuifibilis, tjuafinbsp;Inuilibilis fit idem ac fpiritualis. Nec poteftnbsp;indiftantia amp;prelcntia localis eadcrc in vnio-nem amp; præfcntiam fpiritualem, quæ omninonbsp;confiât e.x iis quæfunt non ex iisquænbsp;fuut êTspoj/ê»?. Sacramentalis autem vnio cil v-nitas rationis inter duo verèamp; realiter corre-latir a.Itaquc præfentia eins eft etiam rationisnbsp;non autem eft præfentia corporis Chrifti lo~ |
581 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX 11. E R R O R V M
|
calisamp; pcc incJiftantia;co namqueinodo vifi. bilis cirec amp; napuràlis : vcl præfcntia corporisnbsp;Chrifti CLim figno diccnda foret, fpiritualis,nbsp;qiiod cft abfiirdiflîmum. Etligitur Vnio Sacramcntalis cuiufniadi cfl prxfcntia:amp; hæc,vt elf Chriftipromiffio in in-llitutioneSacranienrorwm; Atqiii hæceftPa-tfionaliSjErgo vnio amp; præfencia cfl: Paôtiona-lis. Nihil autéà Chriilo promilFutn cfl: fignis,nbsp;û'd difcipulis ad q«os etiain pertinent vcibanbsp;IiiftitutionisChriflij'amp; quæ ad illos folos diri-‘giintur. Evgô fpcétandum quomodo Chriftusnbsp;lit nobifcuin coniundtusjiion cum iîgnis vifl-bilibus : quœ liintlnftrumenta ad excicandamnbsp;ÖC corrobovandâip fidem , amp;: ad promiflioncsnbsp;in hominc obfignadas comparaca. Quænâ eltnbsp;obfecro vnio inter ionum prædicationis Eua-gelij amp; rem promillam,nifllntelligibilisacfide apprehendenda? Eftne rcalis coniicxus foninbsp;cum te deiignata? nonne fonus doôtiinæ Euannbsp;gclij,amp;illa Sacra ligna rem eandem repræ-l'entant? Vnio igitûr Signicum re deiignatanbsp;non poteft elle nili prout lignum ad rem defi-gnatam comparatur. N3m(vt vnionum genera perfequamur) i. Accidentium reliquo-lumamp;fiibicôlorum vnio vnum acidem numéro inJiuiduum conftituir. 2. Vnitatesnbsp;autem Subiedotum liueSubftâtia: cum Sub-ftantia, funtaliquid continuum pernaturam,nbsp;ÜC aliquid ex vtrifque confiatum, yndc vnanbsp;perfona, vnumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; totum conftituitor ; amp; qux non diuiduuiitur loco. 3. Porrô corum quæ funt limplicilïiina v~nbsp;naeft definitio, vnapcrceptio, ôc vmfäniriid-cA«»pi'5,'.Quis autem,niii blalphemè dixerit v-nionem Sacramentalem elle ciufmodi ? nullanbsp;cfl: igirur alia Vnio Sacramcntalis conueniensnbsp;quàm vera Relatiua , non autem Subftantiarûnbsp;Connexio aut vnitasraut Localis præfentianbsp;vcl rcalis Inexiflentia vnius in altcro.Deniqucnbsp;Vnioncm flue copulationem Sacramentalemnbsp;elle aflerimus verè Rclatiuam , ôc ellenbsp;(hoc cfl:, quæ extra vfum Sacramenti non cfl)nbsp;ncccH’e cllentiarum contaôtum feu nexum denbsp;vnitionem.Non funt autem Rclatorum vnio-nes figmcnt3,quæomnia funt à nolhis docto-ribus amp; à Nobilifl.Sadcelc præfcrtim in traCl.nbsp;de Spirit.amp; Sacram.Matiducat.fequentibusarnbsp;gumentis accurate demonftrata. Horum primum efl fumptum à natura amp; veritate corporis Chrifti quhntumuis glorifi-cati; ciùfqueafccnfuincœlum,Slt;:eiufdcm re-ucrfionc de cœlis.Nam doétrina de Inexiften-tia reali amp; præfcntia corporali fub fignisnbsp;vcl in fignis Sacramenti neccirarib illos fldeinbsp;articules cucrcit, arque Vbiquiratem Corporis Chtiflijvel multitudincm Chrifli corpo-rum infert.vt docet Augull.cp. ad Dard. amp; denbsp;fide amp; Symb. amp; I.20. contra Faullum. Fieri e-tiam non potefl vt vnum Chrifli Corpus qua-tenus vnum, nr duoiSolius S. Trinitatis efl, vtnbsp;fît Vbitjue,quia non efl Corpus. Deinde Signorum inftitutio »Sc ratio iftud indicat,in quibus diligenter cauendum efl, nenbsp;ilia pro rebus dclîgnatis accipiainus,vt mon etnbsp;Auguftinus de dott. Chri. 2. Item hoc euincicnbsp;fignorum effentia, vfus, finis5c Sacraniffi'nbsp;torura natura. |
Tertio, quumVnio Sacranjcntab’sfittin-tùm Caufa Inftrnmentalis ad coniunâion^'’’ Spiritualem mçntinoflræ rcpræfentandaniy^'nbsp;obfignandam,cerrercs ipfa quæ vniturnobil-cum in Coniunôtione Spirituali nequaqO'””nbsp;cum iliis fignis vnitur : alioqui Sacramental’^nbsp;ctiani hæc Vnio elfer dicenda Spiritualis,nbsp;ipfa quoque ligna viuificaret. Et lignaipfî^^'nbsp;cramenralianon amplius client Inftrumenta»nbsp;fed ipfa forent caufa Efficies amp; formalis’q”'”^nbsp;cfl a^eoAc^/or amp; naturæSacramencorum,atq’^nbsp;Spiritus S.encrgiæ fideique proprietati om”*'nbsp;no tepugnans. Quanè), Coniunâio fiuc Vnio quxefti’”“^* matcriam,amp; fit per conraftum CorporeUiH)’'nbsp;dcôque indiftantiam in Adionibus rcquintinbsp;cralla efl »Sc Phyfica,ac proindc ab hocnbsp;rio prorfus remota: adcôquc infirma cftjVt’’”nbsp;quidem in rebas Phyficis vera Caufa form’ll’’nbsp;iniila Vnionc ftatuatnr. lmb ne inoBinib’’’nbsp;quidem natnralibus coniunôfionibusifts’”'^'nbsp;ftantia rcquiritur.Num cnim is delinitpat^nbsp;elfe,qui àhliiseftremotusî Annonfuntam”-’nbsp;inter fc haturali alFeótu coniunóti,quam””nbsp;corporîbus abfcntcsî Annonmaritusamp;v’”^’nbsp;vinculo coniugij funtaftridi,quantumnisl‘’'nbsp;corum interualhs difiuncli ? Cuius igitnrnbsp;mentiæ locorum intcruallis talcm côiunâ’®/nbsp;nem cum Chrifto definire vcl metiri?Qui^‘'‘’'nbsp;mui^e habet nexus corporcuscunj cóiumfl’®'nbsp;ne Spirituali?Abfit igitnr vtChriftum qui”*’’nbsp;vulr ad fc euchere, ad hæc loca rcuoccnquot;”'nbsp;Quanto meliùs vêtus hæc Chriflianorumnbsp;mula vfum Sacramenti doccv.Snbsp;be amas ad Dowiwiwz, neque fidem deSpiti’^^nbsp;Sànôli efficaciamfpatiis locorum coanflet”'^’’nbsp;vel ad Indiftantiam corporcam referamus.^**nbsp;non verb funt Spiritualia Spirirualibusnol”’nbsp;diiudicanda? Indiftantia igitur Localisnbsp;Xifis Corporeus nihil ad cos pertinet innbsp;cordibtuSpiritus fand:usopcratur.N3m ip‘*nbsp;Chrifti metnbraomnia,hocefl: clcóti de*¦.nbsp;omncsjfunt inter fc quàm coniunóhifïlmi’‘P'nbsp;nimirum vnum corpus myfticum conlliti”^^’nbsp;quod efl:Chrifti Ecclefia,cuius Chriftusnbsp;put.Quis autem nonagnolcit illam nicmbt'’'nbsp;ruminter fc vnitioncm, locorum interns*nbsp;non Ipcblarc, nec per Indiftantiam aurnbsp;connexumlubftantiarumficri.’Ergo nectirpSnbsp;indiftantiam,contadum velconncxum h*’-’*nbsp;tiarum, vnitio corporis de mcmbrorunici”quot;nbsp;capitc fuo lefu Chrifto. y Qujntb,Orthodoxa quoque dodlrina det” iuntfcionc Chrifti cum crtdentibus fatis *quot;nbsp;pérque demonftrans quænam fit Vnionbsp;mentalis, commentitiam iftorum Vnionc”’nbsp;uertit, quum ligna, rcs videlicet Inanim”^’nbsp;nequaquam lintillius coniunélionisfub’^nbsp;S'-tx.'tiKtt. Ideo verba Chrifli, Accipitc, £d’’^’nbsp;amp;iC. non ad ligna, fed ad difcipulos ipfos tcnbsp;runtur.Prælcns autem corpus ChriÂiin.nbsp;exhibetur,prout percipitur tâquam cibusnbsp;ritualis anhnæ adjiii.tam æternam, amp; pro”*nbsp;lideiobicóliiin: dc^præfcntia fidci oppo”quot;‘jj |
|
lb Apoftolo ci qux eft per fpecicm. Coniun-äio ctiam Spiricualis diligétereft àSacramç-Uli diftinguenda: amp; vtraqiieà Locali amp;c cor-porca Vnione. Nam coniundlio noftra cunj Chriilo, non aliter eft qiiàm noftra in illo Mä-lio:rtec diucrfa ratio nc nobifcum Chriftus'co-lungstiir qnàmin nobis mancc.. Vctum, tempus eft vt hanc rcfponftonis no-ftrs parrctn concludaniusjaddudtis aliquot Pa Uura tcftimoniis, quæ hanc Dodtrinam exS.nbsp;Scriptufadcpromptam, amp; a noftris Dodtori-l’itó pcrtfaiftatam co'ilfirma'nt^ Athanaf.ad Serap. Chriftus Ioan.6.dc Car-Spititu fuo locurus cft,amp; Spiritum à car-»cdifcriminauit, amp;c. Quot enim honiinibus corpus eius fuftcciftet ad cibutn , vt vniuerfinbsp;mundi alimonia fieret. Sed propccrea Afccn-iionisfuæin cœlum mcntionem facit, vt cos ànbsp;Corporaliintcllcdtuabfttahcrct,ac deinde car-netnfiuni, de qualoquutus crar, cibü è iupcr-niscœleftcni amp; fpiritualcrà alimoniam, amp; abnbsp;ipfüdonandamintelligcrcnt.Qnæ cnim locu-lus fum vobisjinquit,Spiritus elt amp;vit3.Quodnbsp;pctinde cftac fi dicerec : Corpus roeura quodnbsp;oftcnditur amp; datur pro mûdo, in cibum dabi-tur,vtfpititualitcr vnicuiquc tribuatur, amp; fiatnbsp;i'ogulis tutainenpræferuaciôque adRcfurre-ûionem vitæ æteinæ. Tcttul.dcRcf.carnis.Si carncm ait nihil prö ^'•'llcjCx materia didti dirigcdus elt fcnfus, amp;c.nbsp;Nam vtinSpiritu cosdifponcret,ftatum falu-fis præmüît, Spiritus eft qui viuificar, icr-lï'ocato fadtus cft,ptoinde in caufara vitre ap-pctcndusjamp;dcuorandus auditu,'5c ruminâdusnbsp;intellc(ftu,amp; fide digcrcndus. Bctn.ferm.dc S. Mart. Caro Chvifti adcftin Sacramento quatcnus fpirituàliccr cxhibctur.nbsp;Çytillus lib. q. amp; î. in loan. Ingreditur in liosnbsp;Cluiftusper hdcm amp; per Spititu S.inhabitat. Auguftinus tradt. 50. in loan. Alcendit in cœkim fecundùm corporis præfcntiam amp; nonnbsp;hic, ibifcdetaddextcram Patris , vcnturusnbsp;'ftiudcx,audiant amp; tcncanr.Rcfpondcs,qucmnbsp;‘coebo?Abfcnccn)? qubmodo in cœlum mandnbsp;’quot;ittam, vt ibi fedentem tcncam r fidcm mitrenbsp;^tcnuifti; parentes tui tenucrunc carne, tunbsp;fcne corde,quoniam Chviftlis abfcns ctiamnbsp;Ptæfcnscft,amp;c.Et fcrm.iqo.Abfentia Domininbsp;non cft abfcns,habeto fidcm amp; tccum cft. Ité^nbsp;®bfüit corpore dam tenebatur fidc. Idco Do-*ninusablcncauitfc corpore,amp;c. Idem de Ci-^h.Dcil,i5.amp; Tr.j5.in loan.Non dicen-'^“naefteum manducarc corpus Chrifti, quinbsp;in corpore non ert Chrifti. Ifti non funt dicen-Birnanducarc corpus Chrifti, quoniam necinnbsp;*l'6mbtis computandifunt Chrifti.Non pof-i^ot fimul elle membra Chrifti ,amp; membranbsp;”'orctticis. Denique ipCe dicens. Qui mandu-camera mcam,oftcndit quid ht nonSacra-niento tenus, fed reuera corpus Chiifti man-^ocarcamp;eiusfanguincm biberc,hoceft cnimnbsp;’'’Chriftomancre, vt amp; Chriftus in illo ma-quot;cit.Siccnim hoc dixit quafi dicerct. Qui innbsp;¦ne non nianct,amp;in quo ego non manco,nonnbsp;icdicat aut exiftimct maducarc^orpus tscum,nbsp;*nt bibcrc fanguincm meum. ^m;nc.339. Quinbsp;difco'rdat à Chrifto, ncc corpus eins maducatinbsp;nec fanguincm bibit, ctiamfi tanræ rci Sacra-rnentum ad iudicium fuæ præfumptionis quó-tidicaccipiat.Et lib.jj. contraFauftum.Accédant ad Icfum non carne fed corde : hon corporis ptæfcntia, fed fidci potentia : ficut illcnbsp;Centurio. Nos non tangimus,crcdimus,ferra.nbsp;j8.in Luc.fcr.5j.de verbis Dora. Qncmadrao-dum Chriftus in nobis hic, ita nos ibi in illonbsp;fumus.Chriftus caput noftrum furfiim in cœlonbsp;cft,amp; nos dcorfura. Eft autem illc in nobis bîcnbsp;amp; nos ibi in illo furfum. Nos autem fide, fpenbsp;amp; dücótionc fiimus cum Chrifto in cœlo,amp; i-pfe diuiniratc, bonitatc, amp;: vnitarc nobifeuninbsp;cft in terra.Ex loco i.loan.j. amp; i.loan.q.Scrm;nbsp;6o.de verbis Domini.N ifi corporaliter abiretnbsp;à nobis, femper eius corpus carnalitcr vidlt;^rc-mus.Non manu tangendo,fed corde crec^iturjnbsp;fide me ranges quum afeedcro ad Patrcra,amp;c.nbsp;Ep.qd.Crédite in abfcnté, fperäte venientera,nbsp;fed tarnen pcrmifcricordiam occultam fenti-te præfentcnl.Cyprianus de Ccena fcr.Manfionbsp;amp; Incorporatio noftra in ipfo eft manducatiónbsp;amp; potus , quo non corporal! fed ipiritualinbsp;tranfitione Chrifti ¥nimur,amp; corpus ipfius cf-ficimur. |
Atque de his halt;ftenus,quæcopioscfucfunc à doólotibus noftris iûorüm fufdis auribuànbsp;inçulcata. Vcllicat ifte quum non poteft diluere argumentum e.x Auguftihi verbis art.26. Indic.lup. depromptum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intuemtir orienteMy' inquit Aug.de Gen. ad lit. c. jq. Simitl-vno iüii tranfit no^terobtiitnit(^c. corpore£ lucis efl radi:-'^nbsp;ex ocidis noïiri-s emicans, er ta,m loxgè poßm tanta celeritate conSîringens, amp;e. QMdfi ocaloratnnbsp;carnaltum actes celeritate tantunipotejhqaidmentis aciest t^c. Ita ferm. (9q. dixit, Oculum nouijpenbsp;pafciluce-,amp;c ep. J.ad Volui. Q^imodo antmayin-quit, quaßtnt extra carneßtafenttti /jas: no ntßinnbsp;carneßita 'viitit?annon ab eins carne longißime ab-ßantßdera in ccelo l annon in coelo videt Solern ? annbsp;0“ tti cœlo vimtytjuia iß in coeloßentit? SunriftiuSnbsp;lefuitæ clàufi oculi,qui hæcamp; fiinilia, dicit fenbsp;non vidifte apud Auguftinura : Argumen-tUBu D.Sadcelis igituv fuit à comparatis. Si vi-fio naturalis amp; corporca in punólo ad Solernnbsp;vfqne pcrucnitifi corpus Solis eft præfens ocu-lis per cius radios illuftratis-.vt docct Augufti-husnnulto magis fides,quæ cft vifio fpiritualisnbsp;de fupernaturalis-, corpus Chrifti in cœlo exi-ftens appréhender,critque præfcntilîimum irradiante Spiritu S.Qiod idem Auguft.pcrfpi-cuèdocetfcrm.i52.amp;: i55.Tangit Chriftum,inquit, qui crédit ih Chriftum. Et Berhatduinbsp;fcrm.28.in Cant. Poteft tàiigi poftquam afeé-dit,fed aftc6tu,non inanu;fidc no fenfibus Tarfnbsp;ges manu fidci,deliderij digito,deuotionis aranbsp;plcxu, voto non oculo. Tanges oculo mentis.nbsp;Hæcilli. Qwmodo j inquit ifte, Égo de eßßciente caußa formalem facto, cjaumpotitts negem, caufam tlltiu^nbsp;contun^tonü efictentem,!/empe Spirttnm S .eße itsnbsp;formalem eitu contiuiüionis caaßam I mihi videti-tarCalHintfla infanire,cßc. Redarguimus iiiln-dicefupetiori tpuod no.bis imponasepjafi fcii- |
Jmferitia Gre^erii
SyllogiÇ-
mi brego ^^^MrcrntertnïirMn (ÿy M.inormMorem-tó'c.At-rii»
384 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX IL E.R*KORVM
tiamus nudè Spiritum S. elfe caufam cfficicn-tem, atquc ctiam ncxum coniunôHonis,téque abvna caufaad aliam dixiraus tranfilirc. Id Çrnbsp;nim quo quippiam ncftiturdiliingucdum cft,nbsp;tum ab iplo nexu,tum à modo neôtcndi,arquenbsp;adeb à rc tjux nectitur.Ludis autem homony-mia vocab. Caufæ efficientis; itidémque fepa-ras peruerse qüx nos coniungimus: nempenbsp;præbitionem Sêapplicationcm quæ fit opera-tionc Spiritus fanâri, amp; veram receptionemnbsp;pcreiufdcm Spiritus eflîcaciara,vt ftiprà expor,nbsp;litum cft.CertilIîmum autem crt.C^otiçfcun-que de Adlionibus agituf amp; caufa efficiens a-étu proxnhà proponitur,caufam formalemnbsp;tiam proponi.
lAonpoteJl' d'efendi à Caluini^is t^uod Chrin:i corptafecundurn fiia?» ßibsiantiam percipiatnr ànbsp;commH.mcantis Ani'/no,fedfolum effi5lntn.C.enzicsnbsp;conrrafium fuit demonltrarum ab orçhodoxisnbsp;doôtûribus, quosCaluinillas calumniosè vo-càSjUecid ig'norare potes,GrcgorijVelex rradf.nbsp;Nobilill. Sadeelis. Sed his verbisperapi corp;^nbsp;ChriAifecund'umfubtlatiarn, intclligit iftc,cor-poral'em contaftum iS: oralcni pcrccptionem:nbsp;falfum ctiam cil Chriftum pcrciptrahtùm fc-cundù'm-cffcctum, quum animo amp; fpirituali'nbsp;ter per fidem manducatur. Qpidni cnim fidesnbsp;ipfumquoque Chrifticorpus,amp; quidem imprimis appréhendât?Ludisctiam infulfaver-borum diltindtione Percipiendi Manduca-di.Erxtcrea particula Secundim non,percipiendi m,odum; vt iftcaitifed rem ipfarti per-'nbsp;ceptam defig'nat.De quibus omnibus fuo loconbsp;pluribus cgimus,quæ non funt hîc repetenda,nbsp;ObiicMfit mihi, inquit Gregorius , z»nbsp;qitodam Syllogißno meo dldaiorpropoßtio continentnbsp;ijiüpgUra rfieijÿUogifnüfait prima., modus Celaret:nbsp;nfiijaod Minorprimo loco efipofita :fed Adodamnbsp;haias Syllogifrni no intellexerant, tjnod facile credonbsp;pro ea opintone epaarn de iiloram Sadeelis era-ditione habeo, erc. Oblctuct Icóloc frontem i-ftorum,quibus non fatis cft falfas propofitio-nes luas, led ctiam carum peruerfam difpoll-tionem lyllogifticam quouis modo tueri. A-gedum ergo liccat iftis ex régula Lclbia difpu-tarc, quam quum crit libitü infleótanr. In prima figura fyllogiftica,Ccl3rcnt murcturin Canbsp;lcrent (cuiufmodi eft iftius Valentini fyllogif-mus, de quo in fuperiore Indice) Quarta figura ptoferatur. Conclufio medium terminumnbsp;rccipiat.Minor in prima figura fit ncgans.Hocnbsp;denique fit vnii ex arcanis Icfuiticis, vt omnianbsp;fint illis airuAÂogt;-iç-a,nô qilidcm in opibus cor-radendis, lcd in argumentationibus ftruendis,nbsp;vt incautos decipiant.
Errores Volant valde tmperitè,inquit Valétinus,C’Arlt; Gi-e^orii. fluTn vt hominem nonfaijfe tantiim caufam rnora-
’^tritam}gratiatyaamhabae^ rantf deles veteris Teilamenti.lSîamftam Chri-fias abtanon extititvt homo , ccrt'e nonpotait tancnbsp;aliter,t^uàm vt caafa moralis ef'e caufigratis^pro-pter mérita fatara. Nanevero ejuam atla existâtnbsp;Christas vt homo,caufa efigratiaperfaam hama-nitatem^ non modo moraliterfuo mcrito ,fed ettamnbsp;ipfamgratiam effciendo tn modam canfi Phyfic.e,
Hoceftiftorum palinariura argnmcntui”',, in quo tarnen præ cærcris fcfcqualcsfuntpf^'i?nbsp;dunt.Lutü fuit iftud sx. fordidiffiinis matïflæ é'^nbsp;gprvra poftremorurn fcholafticorunilacun’^f;nbsp;liaultuniSQupd ft voIui(ïi,.Gi:cgoi'i,lm’nbsp;uigmata iiitclligi,qnurn hïc non tantùio CW('nbsp;fto luum mcritiim, fedetiam aliafuturaiï'^’^','nbsp;ta comincmores, tibi certè cxponenduni H*',''nbsp;hate mérita futura quonamreferas,adnbsp;ftiimnc inçarnatum,3n ad qjeïcntcs.Itçni flquot;?nbsp;fît ifta moralis caù(a,qug ab liumaniti^ Ch'*'nbsp;fti non tantîim Jîllinguis,, vcrùm ctiaflinbsp;ras jn.yete-ris Telîamenti Patribus:amp; quidS'^'nbsp;tix.noipine fignifices.-quis fit deniqueiftet^’-fæ Ph.ylica paodus : iii quibus diuinandisj“^'^nbsp;penitius fcrutandis fotdibus, fi nos exifti®!®nbsp;vcjic operam vilain ponere,valdefallens.D*'nbsp;dicimus cnim, amp; qiiotidic difeimus exnbsp;Dei verbo non tantum fapere,fed ctiamio'l“’;nbsp;Et ccrtc illis tuis verbis quum mérita ChdlJ*nbsp;rpuocas ad caufam moralem amp; modura Pl’)'*'quot;nbsp;cæ caufæ, üc Pelagianam hærcfin refers,nbsp;ftitiam Pharifaicam ftabilis ; vtrunqucau®®nbsp;luftitiam Chrifticuertit, quæproponitip*'quot;^nbsp;Satisfaftioncm amp; obedicntiam.nobisadûl'*'nbsp;tem impu tari.Qn^bd fi hæc tua my fteria tibinbsp;fum fucritexcuterc, coges nos vieillirac®’'*’nbsp;apcrtiùs fophifticen banc tuani patefaç^*''nbsp;Cætcrùm nos ad hæc monftra tibi fie rclpó^“^'nbsp;mus,de quibus ctiam iji lupcr.Indiec attic.1-'nbsp;Sicut vnius Clitifti perfeûiffima obedie®**nbsp;nos amp; à morte redemptos, 'amp; ærerniE vit®nbsp;exipfo legis padto, tpiam pro nobis illcf^nbsp;nilîimc adimplcuit, adeptos fuilfe agno“''quot;nbsp;mus ; ita nullam prorfus in fanéhilfimort'quot;’'’nbsp;tiam hotninum operibus vllisjdignitatcraJ'*”'nbsp;ftituinius, quæ vcl minimum Dei bench®'“”nbsp;mereaturmee tarnen bene opérantes liorai*’nbsp;negamus eâdcrn Dei benignitarc,noncxdcnbsp;to, lcd propter Chriflum eui fc vcrècrcdi®nbsp;funt reipfa tcfi:ati,ætcrna vita eoronari.fnbsp;iô,Grcgori,vidcris in qua tandem fehob ®nbsp;écris, fublata ipftus humanitatis Chrilbnbsp;via. quam tu fane tum in veteris Tcltaincnt'nbsp;tribus omnibus,tum in noftro Baptilrao,''^nbsp;fimplicis verbi prædieatione tollis,conranbsp;polie vllam meritorum Cbvilli eororaii®^'''nbsp;tioncm,vt pote quæ non poflînt alibi qua® ,nbsp;ipla Chrifti humanitäre,amp; quidem lubi®'nbsp;eonliderari. Atenira, voeiferamini,hiiraalt;’nbsp;ilia tum aóhi non fubfiftebar.ConecdirauS'i^^nbsp;hoe ipfo gladio teipfum iugulas, Naranbsp;ctiam minusiuftitia illaiSe obcdientia^’nbsp;in Carne aótu adhucexifi:ebat,acprorad^ ¦nbsp;que eiusmeritum. Coha’rcnt cnimnbsp;rum ncxu planeindillolubili. Qçjidigi'nbsp;tribus illis prætcr inanilîîmas vmbiast^f,-^nbsp;ques? An dices fideles exeaula fottuali d®^nbsp;fçruari ? nonne omnts in Chrilto amp; in J-meritis lalurcm funtadepthMerita Chtquot;.nbsp;ne funt in iplius obedientia Üc morte.’nbsp;igirurilli dicunt Veteres participalleq'“nbsp;ilia mérita, fed non ipfuin Chrillum?qu®‘^^,|(nbsp;uellnnt meritum Chrilli ab ipftusnbsp;mortem ab ipftus humanirateînbsp;liter Äpoiloil^illosinejuiens ciindeiu®
GREGO'R, DE äieundem potum,atquc nos fumpfiftcitypicènbsp;quoquein maris tranlitu baptizatos.Et ne ve-ftroniorc appcllationes cibi amp; potusadfolanbsp;Clitilli beneiieia transféras, obftat Paulus cx-ptefsc feribens, autemilla ex quabibebantnbsp;erat Chriilas. Peruerse igitur dicis Chriftumnbsp;liomincin ( humanitatem Chrifti dicendumnbsp;fuit} fuilfc Veteribus tantum potentiâ. Nee i-gnoras hoe quod tueris dogma cxprelsè fuilïenbsp;tuniinlibrisaductfus Fauftum, rum alibi nonnbsp;lemel aductfus Manichæos ab Auguftino exnbsp;profclfo tcfutatuin; amp;idcm in loann.tcadlatunbsp;'6.3acramentailla{iïicpiii')fiuerunt tnfignis di-uerfia., fid inre que figtujicatur parta fiant, Qi”*!nbsp;ampliuSjGtcgoriîlliaiplà Chrifti obedicntia,nbsp;inqua ficum eftipfms mericum, an nunc exi-ftifraii nunc pendet Chriftus in cruce ? an fan-guis illenunc cifuiiditurîncquaquaminquies:nbsp;kd a(ftu cxtitit.Fatemurifed certe res ipfa cumnbsp;adionc prærcnit. Quæ auccm nondum fiie-runt,amp; quæ clTedeherunt,paria funt. Sangui-ncni autem ilium in cruce pro nobis cftulumnbsp;tu-nc rcalliiuiptum, amp; reipfa nunc in Chriftinbsp;corpore, vel in illo veftræ miflæ poculo ^étunbsp;exiliere vnquam probaueris?amp; taincn ille iplenbsp;languis cft, cuius communicatio in facra Cos-naoblignatur.Necréméré Dominus ipfe Cœ-nam inllituens verba temporis præfcncis vfur-pat,^Wi7provobisfi-angicar, de, Q^dprovobisnbsp;effi(nâitHr.’!gt;iâix\ rcéftiflimè Bernardus,Iongèa-liusquàm vos Monachus,in Epiphan.Domininbsp;lernionca. E'tdete,uxcpx\.t,quamfiitfiLdes oculata,nbsp;qaàm lynceos habeat ocalos : cognoficit DeiFiltumnbsp;litdantem : cognoficit in ligno pendentem : cognoficitnbsp;morientem. Recfè amp; ipfe verba præfcntisnbsp;temporis vfurpans. Nam vt ipli Deo pro-mittenti præfcnria funt omnia quæ promit-titdtafides in illas promilîïoncsincuens,liucnbsp;iam cxhibitas,fiue exhibendas,illas vt fibi prç-fcntilTimas fpiricualitcr inructur,amp; apprehen-fas animabus credentium applicat, adeb quidcm vtPaulut de futuris loquens, nostefte-tur iam cran Chrifto refurrexillc, amp;in coe-Icftibus collocatos, Ephef. 2.6. Et fatearis needle eft cum Apoftolo Hcbr. ii. i.Fidem rebus quæ fperantur,acproinde promilîîs necnbsp;tamen aôtu exiftcntibus,fu3m minime vanaranbsp;fubfiftcntiam, quod ad iplos credentes arri-iict,cribuere:niliforte minorera Fidei vim clfcnbsp;putasjin Dei vetitatem relpicienris , quàranbsp;naturalis noftræ inrclligentia’, quæ turn futu-ra,tum præterita fibi, quamuis non femper cûnbsp;fruéliijVcrè tamen amp; reipfa repræfentat.Quodnbsp;fitibi ifta non fufticiunt, at faltcm Augufti-num audi,qui loco pauló ante citato,7quot;«»c,in-quit, Chnilas venturas, mod'o Chrislus venit:nbsp;Venturas (fi venit,diuerfia verbafiunt : idem autemnbsp;Christas. EtBertranius, illo recentior, iiémpcnbsp;lub Catolo magno, ram verc ramen amp; orrho*-doxc vcltrum commentitium idolum oppu-gnans, quam impudcnccrà veltrum nonnul-hs, licet nullius hætefis fuo tempore accufarusnbsp;quidcm, inter hæreticos numeratus, Eandemnbsp;tamen , inquir, eficam fiarttualem manducafie,nbsp;Cr eandem potam fiiritualem bfitfije Patres no-
VALEMTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;385
ftros Paulus ajjeuerat. Quxrisfortajje, éjtiam tan~-dtm ? rumirum ipfam ejuam hodtepopulw creden-tsu7n in Ecclefia manducat bibtt. Non emm dt^ uerfa licetintelligi, e^uumvnus idemlt;^ueCIjrtslusnbsp;fit, qui eäquot; populum in defierto, tn nube in martnbsp;bapttzAtum,Jua carne pauit^fiuo fanguine tuncpo~nbsp;tauitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ecclefia nunc eredentium populum fini
corporis pane ,fianguinii vnda paficit aepotat. Ec mox idem. Afiw/, certl, incomprehenfibilenbsp;inxIlimabtle'iNondum hominem afiumpfierat,non~nbsp;dumpro fialute mundt mortem deguPlauerat, non-dumjanguinefiuo nos redemerat:iam noPiri Pa-tres in defierto per eficam filritualem^potümque in-~nbsp;uifibtlem -, eins corpus manducabant,nbsp;nbsp;nbsp;ei:ss fian~
guinetn btbebant 3 velut tePiis eXiPlit a4poPlolus c-lamans,Eandem eficamfiiritualem, :^Ci Ec moxnbsp;idcm.7ƒÿ^ namque qui nwte in Ecclefia omnipo-~nbsp;tenti virtute ,panem •vinum infiut corporis car-^nbsp;nem,amp;proprq crùoris 'vndam fiiritualtter conuer-tit-, ipfie tunc Alanna de caelo datum -, corpusfiuuminbsp;efi aquam de caelo profufiam, propriutn fimguinemnbsp;inuifibiliter operatus efi .Li de hoc cjuidcmha'nbsp;óteniis. Vbi rogandiis es Leótor, vc nobis ramnbsp;longam iftamad hoc argumentum refponfio-nem condones , minime cercè neceilariam^nbsp;nili nobis ciïet cum præfradisfophiftis negotium, quum vnico verbo potucrit osifti fo-phiftæ occludi. Petit cnim principium luonbsp;more, fuamillam pvælcnciam amp; coniunóHo-nem corporis Chnfti nobiieum corporalemnbsp;per iphus fubllanrix cum noiha contadumnbsp;amp; indillantiam fomnians ; quod fomnium
A certc- aóh'uaiem cxiftentiam cius corporis ne-ceflaribrequirit.TedjVt eft mere phantalbcum,nbsp;fiG etiara iitum ad inaniflimasjabulasabducit.nbsp;Spiritualis autem ilia pendens à veritate pro-mittentis Dei, nobis verbo Euangelij tcitata,nbsp;menti credentium præbira amp; inftrumentonbsp;fidei faóta perceptio amp; coniunólio, ad verumnbsp;non imaginarium corpus Chriftifertur,Pa-tribus quidcm promiffi,nobis autem luo tempore exhibiti.
Ifte dicit Iiifcitiam elTe fiejuis reprehendat Syllofi Syllogifmum quem ipfe propohiit pag. innbsp;fuo examine, in quo medius terminus non eftnbsp;idem in Maiorc qui in minore ; amp; qui Syllo-gifmus abunde fuit refurarus in luper. Indicenbsp;artic. 24. Erir pofthac ifti Ariftarcho ineptonbsp;noua ars difterendi confïeicnda, vc fyllogif-mosetauXXoT^ij'üç probet.
Negat inPlitutionem Sacramenti continere ix- £rror prefiarn promißienem. Narn h£C verba, inquir, Gre^ror.nbsp;quod pro vobis datur, frangitur, funditur, fiantnbsp;prafientis temporis^ Promißionem autem expreßenbsp;non fieri, ntfi per verbum de futuro. lllud verbnbsp;quam ridiculum eft. Continctur cnim pro-miffio in bis Chrifti verbis, Pro vobis. Item, In ti.nbsp;Eemtßionem peccatorum : quæ continent pro-miffionemde futuro, quia ad omneselcótosnbsp;pcrtinent.Scd de hac obicdfionc repetita plu-rain fup.lndicc Art.35.
27e^4«f,inquit Gïtlt;g^oï\as,inficitijfiimi:,E'erum Error quod cum Ente conuertttar, ejfie erurn comma- Gregor«.nbsp;nißtme fiumptum , vt efi qaoddam tranficendens,
K. j.
-ocr page 414-38«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX n. ERRORVM
|
ijM ad Grammatica fcholam admittafitttr., GfC. Ldam Theologii^ Phtlofophi, Cjnando dicuntnbsp;'uerum cum Ente conuerti ¦, de Ente^t^onfecundumnbsp;• aliquam rationemcertam or d.eterriiinatamifedfe-cund'.im camtimmÇiirnam rationem Ent is lo^mtn-tiir,^c.lta tHi veritatem falfa praJ'eiitia.Gahtini-fiicanon m Ente folum fundam, fcdveram effe di-cunt, ^Hiadn^juiuntynuiturScriptura veritatetfci -Arff.Hæc Valcntinus,icpctcns quæ dixerac ad-Xn™ T ucrfus Sideelem , amp; quæRierimc exprefsc re-«eri/ïf/tr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupciiori Indic. Arr.jp.Ex quibuscó- prob.atur rectè à nobis affirmari. era aliqnid ccrcii fiç;niÊcare,amp; cuai Ente cóuerti;adcó vtnbsp;Vcruni babcat racioncm EntiSjfalfum verbnbsp;non Entis. Vndc Thomas in Met. 1. a. Vnum-quodqucjficiitfc habet ad hoc quod fit : ita e-tiamfe habet ad hoc quod habeat vcritatcni.nbsp;Sed ifte Gtammaticulus tantum, nunquam li-bvo's Metaphyf.videtut Icgid'c vt nec Analyticnbsp;cæ : dciinat igitur verba laccre de iis quæ nonnbsp;intt Higic. Difcat Arfllotelemlib.Metaphyf.q..nbsp;amp; 5.amp; Thomam aperte docerc : Qijura conli-dcrantur partes Entis,Ens non fignificare comnbsp;munem Â; generalem notitiam, nec confide-rari prout Ens Icparatam quandam naturaranbsp;delignat,nec quatenus cÉtranfcendcns,autnbsp;genus aliquod commune : fed vt Ens eftfub-Itantia vclaccidens. Non cnim liîc agitur denbsp;Ente amp; de Veto, vrabltraólè conlidcratur innbsp;mente, fed de Ente amp; Veto extra mentern, vtnbsp;reipfa in rebus cxiftit. Cuiuimodi autem eftnbsp;Ens : ciufmodi eft etiam Verum quod cum conbsp;Conucrtirur.Tranfcendcntia verbipfare idemnbsp;funt inter fetratione, fine tantiim difeer-nuntur amp; diftin2:uuntur.EtillaTranfcendcn-ria , nc erres Gccgori, reipfa ad vnum Deumnbsp;pertinent, in quo vnoidem eft Eft’eac verumnbsp;elle, ÖC vnum ( Ifc, bonumeirc, magnum, amp;c.nbsp;Ergo quoduis Ensjliucfubftantia hue fit acci-dens,hoc habet,vt verum fit,quatenus eft Ens:nbsp;adeb vt Ens fundetur veritate, amp; veritas Enti-tate:quod Arift.in Analyt.prioribus ficexpri-mitiTonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfj-Gui TaT7eTa);E(rc amp; ve rum elle fimiliter poni : ficetiam falfum amp; fa'} OK.Et Auguft.Onmis Anima,inquit de gen.nbsp;ad lit.1.12.be Sold.1.2.co anima c,ft,qub vera a-nimaeft. Dcfinat igitur iftc ca quæ prorfusnbsp;funt ipfi incomperta carpere,amp; de iis loquinbsp;quæab aliquo alio male dclibauir. Cæterùmnbsp;vcrifiûmè illud fundatur in Ente quod funda-tur in S.Scriptura, extra quam nullum dogmanbsp;thcologicum verum eft. Eadem infeitiaprapediti ,\ncyiiz Gregorius, nnnagnofcnntfiguram-, (f'modatm cumfdamjylla-;nbsp;gifint met, i^uo aiebam Sadeelem^ojfepanter con-cludere hoc modo, Omne mend,acium efali^ttodnbsp;ens.omne ens eflverum.Ergo,omne mendactum eflnbsp;verum.f.gura hui;-ts flllogiflni eflprima,modiis,bar-bara, nifttjuodmtnorprapoftta eft, vtfapefit. At-qui iftud perindc eftacliGregorius totidemnbsp;verbis dicerct: Syllogiimushic meus, vt be isnbsp;quem ftriixi fuprà pagin. i8. eftnbsp;prortus,necin modo be figura; necin Baibaranbsp;in quo aiTüÀAoj-iç-aç plane concluditur fi mi-iiorpræponatur. Sed his uimirum vt noiiain |
Theologian!, ficnouam fas eft Iogiccnigt;gt;‘'‘'' Subdit leluita. Propofitio ilia. Omne citimeftEns, non efl falfa, vtitli autumantft^^nbsp;veriflima. Él am mendactum eft ejusdarnnbsp;contrariaveritati,!^ oratio eflquoddatn Ens.flnbsp;lojophus ante lt.6.didetaph.lo.^uit}irdefalftp^^nbsp;tn oratione vocali vel mentaitfalfa conftslifd“^nbsp;einon reflondet obiebdtue alicjuid tale, pmls t.nbsp;eamftgntficatur, at^ue ade'o vt ebiechueefts’* '' ' ƒ•nbsp;Hæcille; mcndacia de mcndacio profcrcns» /nbsp;fitlfum ac roendax dogma tueatur. Eantig'G lt;ƒ'nbsp;nunc qui dicunt Icfuttas non cxiniiè doótos,nbsp;dignos qui iuticnturi præfint, vt ab illisnbsp;dacij pattociniumfufdpcre,bc falfa dog'”^^-fophifticètucri difcant.Mendaciumnbsp;le Ens,tarn eft falfum quam falfum eft,nonnbsp;éll'c Ensiquod Pla^o in Sophifta,bc Arift^^'^^nbsp;librr^.'amp;p.Mctaphy.contra Antifthenen’^^inbsp;iusifte errorcmhic amplcblitur) copiohj“’nbsp;demonftrant, de quibus figillatini jnbsp;non attinet in re tarn perlpictta. Greglt;^'^nbsp;autem plancSophiftam agit,quum ait,G’'''^'nbsp;nem efle alttpttod ens trnendacium efle eratn*”nbsp;E.rgo mendactum ej]i alftuodEttslln quib^^nbsp;Orationem proEntelubftitucns: 4.nbsp;ponit.Nam oratio quatenus proferruv,‘^^^^lj^.nbsp;demaliquod ens:fed nos loquimur,nbsp;ipfa oratione vocali aut mcntali, fine d^^.‘nbsp;cigt;Alt;t5tTûgt; autnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatenus ''d^ profertur ore, aut cogitatiir mente, fed d^^’ quod obicóliuè illis débet refpondere. h*.nbsp;oratio falfa amp; mendax, quid aliud j'j|,nbsp;6v rcpræfcntat : vt potecui obiebtiue eftnbsp;vtille loquitur feic non inteJligens?N‘^^‘^,Anbsp;ribigitur ilia oratiodiciturnoncns, ,,^5nbsp;quia 11 rcprælentarct Ens,planè eilet vera-ipfæverb luntmenfuræ veritatis benbsp;non ipfa oratio fine vocalis fine mcntald^^inbsp;docet Ariftotclcsin Metaphy.ToXQ«'',''’'!.,nbsp;no fin or fiv to or ii) illud eft dhnS'ti'-cereTô/u»'Öl' It) aut to ot fihiflf illud eft 4“'nbsp;Alioqui nullum eft diferimen inter vcrii'''’^|_^nbsp;falfumrnecinter Ens, amp;non Ens.nbsp;fahum,lcuMcndacium dicitur duobusn’‘’^^|,nbsp;de Re,be tunc dicitiir non Ens:aut innbsp;mentali be vocali, h.c. in animo malèt^'^^^^nbsp;prehendente, be in oratione prauèiH^'^ .nbsp;gnantc. Ensictiam 5. Metap. dicitfir duonbsp;modis : vt eft lubftancia beaccidens: deionbsp;fignificat propofitionuru vcritatcin.SofO*nbsp;cc igitur ilte vnum modum profert, vtanbsp;oppognet. Mcndacium non eft ipfa j;nbsp;led orationis ¦sra5oç. Gregorius igituf ƒnbsp;Tcfpondet iis quæ ipfi obieclafunt iOnbsp;riori Indice, artic.38. ,1 .ft ' Tüegant ( inquit rurfum Gregorius ) impertt 'e,facram F-ucharisliam haberenbsp;aliquodJibt proprium qt non commune entnnbsp;pttfino,c}-c. nejiproprtualtijuodmyflerflfif^'.ipf fl -rtjti£,cimnes t 'atco tntelligant, myfteriiic-’''nbsp;Caluint^iica de vnione jpirttualt,efleftEtsl'’‘'‘r ftnbsp;dot^uidem tllavnio no eftproprtummyfls*quot;‘ft^ fl. Vnbsp;charislta, cjuum fiat extra Eld. I ft i, v t Mi d|jz |
|
GREGOR.. DE îiiblhntiationcm tiieantiir,pcculiarcmyfteriûnbsp;conftituuut in pane amp; vino (ignis S.Cœnç Sa-cranwalibus. Atqui non in (ignis fed in fideli-bus, quibufcum Chriftus vnitur, quærendumnbsp;«ft myilchutn quod Apoftokis nos docct, vtnbsp;l'uprà cxplicatiim àSad.in tra6t.dc Spir.nbsp;mand.dcmonftratû fuit.Iftc vcro merito fueritnbsp;dicédusfakó Sc impcritè prorfus rcfpondcre,nbsp;qui minorcm fruStum cfle in Baptifmo quàmnbsp;inS. Cœnaautumat, $c minus nos in eo fierinbsp;Chrifti ipfiulquc beneficiorum participes:nbsp;quafi minus fit Sacranicntum Infitionis quàmnbsp;Sactamentum Alimoniæ:Sc quafi minus fit in-ducrcChriftû,nafci,amp;inChri(loinferi,quàmnbsp;Cliriitum manducare, Sc ab co foueri amp; ali adnbsp;vitamfpititualem amp; ætcrnam.Condac autemnbsp;apudomnesTheologos, ilia Sacramcntaali-quid habcrc commune cum nudo vcrbo:vndcnbsp;fit vtAuguft.dcfiniat Sactamentum efle verbum vifibilc.Nam vtrobique cfl cadem rcs fi-gnificata,ncmpc Chriftus cum fuis Meritis, amp;nbsp;fidei rcs cadem offertur fumenda : fed eft modus diucrfus.Nam inverbo eftfignumaudibi-le: At in Sacramento eft verbum audibile( innbsp;verbo amp;inftitutione Sacramentali ) arque e-tiam vifibilc infignis vifibilibus. Sic quoquenbsp;vtrumque Sactamentum habet idem genusnbsp;tandemcaufam efticientem, candémque remnbsp;fignificatanufed vnum proponit Chtiftum la-uacrum,fub figno Aquæialtcrum proponitnbsp;Chtiftum cibumilub iigniscibi Scpotus.Ati-ftilocoiftiusdjftercntiçconftituunt Tranlïubnbsp;ftantiationem fignorum in Cœna Domini: amp;nbsp;iuBaptiimonc Confubftantiationcm quidtmnbsp;rclinquunt : vude in alium incidunr peruerfif-fimum crtorenij qubd minus tribuant Baptil-mo quàm Cœnæ. Merito itaque Hieronyrriusnbsp;ad Edibiara fcripfitiNos in ßaptifrao corporenbsp;fc fanguinc Chrifti vefei. Et Auguft. ait, Nosnbsp;per Baptifmum elfe participes Corporis amp;nbsp;fanguinisChrifti; ctiam antequam pancm e-damus Sc calicem bibamus. Et Hilar. de Trin.nbsp;1.8. conftituit candem Chrifti coniunôtioncmnbsp;Bobifeumin Baptifmo Sc Cœna Domini. Vult tueri Gregorius quod dixerat Homi-terra in homtnem tenaer-' [Aefl^uaRcuncjKe conuerfioHe:À.t quo fusé ift Indice fupcriorcart. ad qua i(te nihil hîc re-fpondct,fcdfuatantùm rcpetit.-Dcinde inLii-therumfe conuertit, eume^tit dicit tmpio amp; Eptett^ reoß/trttu reprehimlf^e Papa/n, ^uod defintnerienbsp;^ntmamejfe tmmortalemà rc ad calomniasnbsp;amp;lal(à crimina dclapfus gt; quum fuoserroresnbsp;'quot;lit, tutati non potcft.Sed crimen quod falsó Sc im-pudentcr de mortalitate anima: Luthero im-pingit,quomodo vcrèillud àloanne zj. Pon-*nbsp;tihcepüteritdcpcllercjqui eo nomine damnarnbsp;rus fuit a fchola Sotbonicaï hy- DtitinitM potefi ejjèptporfinehumi^ ^C^fitcaterreai^Hx, efl-faperii definite per ca»~nbsp;‘‘¦'flquot; finextrmfecamfiihieütHami^effitiente»K,lt;j»an~nbsp;t' r,,' do^Htdem nen eJtt'EM effènti^tntuna.Ü^atn etiamnbsp;f Otentla ^uitpidnt potefi dtntnitm éfiè nullofite ob-•eclo eietsiente aEiu,vt‘Z/ifMnullo exi^léntt colore:nbsp;tumetfinex-Mfit definttionis interpotentiamnbsp;nbsp;nbsp;ob- tedim fi 'jHidejn arü-tor^ttàm interftibstuntiAtn |
VALËNTIA. . faporem'.idçfHe propterea quotïtam obieïidnt fiott efiplane ^tiiddam Intimitfn potentix. Sed'hxciiHnbsp;non intelligent^nifidilioentiw levant Tôletnm^^c,nbsp;Tuam falfara hanc hypothcfin,Gregori,facilènbsp;intelligiraus, ncc in ca re opus eft vt diligen-tiùs Icgamus Toletum, vt ru vis.Nam à polTc,nbsp;ad elfe ) vt loquuntur J non bene concluditutj xiAtritnbsp;ncc J'uvaVci' poteft efle menfutat«!?) i fedeon-trà : quod faris intcliigunt quiconque veris acnbsp;certis nô falfis hypothefibus fuas argumenta-tioncs côftituunt.Saporé auté definiri iv, nxti^str—nbsp;feu per Additamentum fubftantiæ hu-midæ Sc terreæ, omnibus Philofophis notumnbsp;eft:nec aliter exifterc.Nam Sapor (ic definitutnbsp;per fuum fubic6tum,in quo eftipfiuscaufa intima Se formalis. Et fie funt definienda attri-butaPhy (ica,quorum caufafubicétiua non eftnbsp;cxtrinfeca,vt ifte Philofophaftcr lefuita impe-rite dicit, id quod Auguftinus exprcllè docet,nbsp;epift. 57. his verbis. Tolic,inquit,ipfa corporanbsp;qualitatibiis corporum,non erit vbi fint: Sc i-deb ncceflc eft vt non (int. Rcinancnt autemnbsp;fapores vini Sc panis in (ignis Sacramentalibusnbsp;(vt Sc color Sc rcliquæ qualitatcs)Ergo Sc ma- ’nbsp;teria illius Panis Sc vini,ex dementis conftitu-ta.Sapores enim non (une fimpiieiter in materia vt in fubicdojfed funt Sc exiftunt per mix,nbsp;tioncm elcmcntorum Sc primarum qualita-tuni, adeo vt fine iis non poftint fubfifterc. Innbsp;quoigitur funt {àporcs,in eo (ont primæ qua-litatcs naturales mixtæ, Sc materia ex dementis faófca.Non igitur vice veria valet argumentum. Si fubieóïum Sc materia fine faporibuSnbsp;cife poteft,illos quoque pode exifterc fine illonbsp;fuo fubieSfo à quo exiftentiam fuam habent.nbsp;Nam figura externa aut color panis Sc vini,nbsp;nequaquam funt Saporum fubieólum, quianbsp;accidciis phyfieum non cftaccidenris fubic-6tum,Sc folac fubftantiæ funt fubiedtaacci-dentium «TtHTina. Ac multb minus corpusnbsp;Chrifti eft corum (ubiedlum. Remanet igiturnbsp;Pànis Sc vini materia, quæ fitillorum fubie-élum, ctiam poll confecrationcm. Ifte autcragt;nbsp;vt famam doétrinæ abftrufioris aucupcpjrinbsp;quod Monaehis eft familiare, ait, Potentiarnnbsp;pofie effe nitllofito obièüo existente ejuoniAm Qre^,rAnbsp;obiethttnnon efiplanet^iiiddam intimumpotentia: de potetiznbsp;Tjfi-a enini potefi efie n»ilo exislente colore. At-que hæc cadem repetit pagin. ó^.quum ait,nbsp;licet in definitionem potenti£ non veniat obie~nbsp;Plum ( non minus lt;juam in definitionem ps^ionisnbsp;fiubiePlum ) tarnen dubitari non potefi quin pofietnbsp;diuinttut aPlu exisiere potentia fine tvllo obiepi»nbsp;fuo aPht exiPientCf vt vfiiesfine vllo colore vel cor~nbsp;pore lucido. Ex ifta autem liypothefi fiftitia nihil quidc quod ad quæftionem pertineat efficitur:fedinnbsp;ca prauè esmparatur obiedlum pocentiæ cumnbsp;aftedfionib®, quç funt in fuis fubieélispropriisnbsp;quandiu funt,vt eft fapot.iTwcix/x/tautc elfe nonnbsp;definit,quamuis no fcmpcrcxcrat fuam a6tio-ncm:ôc quandiu manctfubicdld ciuspropriiJ,nbsp;tandiu ilia manet.Sublato tame omni obieólo;nbsp;hoc eft fublataomni rationeporcntiarû,adcbnbsp;vt nunquam in a6tu venire poftinticcrtc ca ra~nbsp;tionc etiam illæ tolluncur. Nani vidédifacula K. ij. - |
388 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX II. tRRORVM
tas quæ nunquam quiequam vider, nec quic-quam videre vnquam poccft:non cft vifus.V c-rum ifte nefeit diftinguere inter viluin amp; vi-fioncra, nec inter facultatem Scipfiusadio-nemtfed ifta omnia(qui fuit Megaricorura fo-phiftaruin error) confundit Sc peruertit fidi-tia amp; falfa fua hypothefi.
Obiedumfuit Art.5o.fuper.Indicis. Accidentia quæ dicuntur elfe fincfubiedo,quæ ha bcnt.tamen fuas dimenfioncs, habere ctiainnbsp;fuam quantitatem: ac proindc propriam ma-tcriara rcmancrc in qua fubfiftunt s quoniamnbsp;alioqui nihil eftet adu in Euchariftia dimc-tiens, nihil menfuratum, nullaquc fuperficicsnbsp;adu, nihil adu frangcretur.ae tadem ilia Accidentia non elfcnt in loco, quia locus eft vl^“nbsp;tiina fuperficics continentis.Qwid ad hoc Valentinus ? Perfe qHidemß.ncpx\t,ex Ulis acciden-ttbiss, ijuit in Sacramento remanent fine fubfïan^nbsp;fione, (^c. relujutiver)) accidentia in locofuntpernbsp;quantitatem in qua funt, eßquot; a qua extendunturtnbsp;f^uatitn, At Quantitas quæ cft accidens, non poceft ef-
' ¦ nerßonem ntn frAextitiffè.vitpreiextit'itfonnitv^'nbsp;uentii : de hacloctttfußim. Sed tu præccrroittisnbsp;quædixifti lib. a. tuiexaminis pag.,75, qus’ii**nbsp;piæ memotiæD.Sad.refutata funt,ƒ^)rz»gt;^w»*'nbsp;trimenii in fonmm viuentü fetbfianttaliurnbsp;nerts, atejMc adeo fitbsianttamnHtrimemitn^nb'nbsp;fiantiam vinentisfemnditrnfarmam -, ‘jH'inbsp;forma efi pretext sie ns. Expone igitur nobis»nbsp;quomodo conuertitut nutrimcncuni in fß'nbsp;main viucnris ( quod taincri ineptiflînicnbsp;tur ; dicendum enim eft in materiam corpot*^nbsp;vinentis)nifi quatenus conuertitut nutrim^^”'nbsp;turn in fangüincm 5 ac deinde in carne»,nbsp;quare tua ilia rcfpôlio ridicula cft. Caroeiii*’^nbsp;amp; fanguis non funt viucntis forma, quajtu^^'nbsp;denium inciperent cius cireformajquu»^'nbsp;da funt nutriincncum : at que ira duplexnbsp;forma, vna quæ erat,altera quæ nafcicur,amp;“'nbsp;fetfemper in fieri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ß
Reprehendttnt me-, inquit ifte, ^tlodi;'' .Animjtm rationalem in martuorum Refnrrel^quot;nbsp;ßtccejfaram fubSlantialiter in eadem matedtifr’^'nbsp;ma etnerumfeu cadaueris, (fre. ejuia, in^ninti^gt;‘^nbsp;nma informât corptu.fozxast cincrisfeu cad-'i^*'^,nbsp;ris, vult fucccderc formain, nempe ani»-quot;”/nbsp;quafi einis feu cadaucr non fint Materia ifnbsp;poft Refurredionem Informânda.Atqnisj’’nbsp;ma non eft alceïius partis hominis, ac»^nbsp;minus cadaucris,lcd tocius compofiti,ne*®P^nbsp;hominis forma. Impcritc igitur ludic hoi^“’nbsp;nymià vocabuli forinæ. Aliter cniinAi’*'nbsp;dicicuc elfe forma hominis; alitcrdicitur^^.^^nbsp;pus amp;: eius partes in morte fuam fortn^*’’*nbsp;cincrcs feu puluercin mutaaiirc ; aliter pp'^*nbsp;remmutarurum fuam formam poft
ra. Qrns igitur patienter ferat formas elementorum, fiue reruin qua: eJr ‘nbsp;mentis coûftanc,tain ineptè amp; miictc co*’nbsp;dentem cum forma hominis, quæ intet**^^nbsp;masfolafepararuramp; reuera exiftit ?nbsp;men 70. dicit N os mentiri,fe no dixijfenbsp;futur am loco cinerum, fed loco formet cinetX'fnbsp;fuccedèt in eadem materia, amp; ita ineptenbsp;hon dixifle id quod hîc dicit, amp; quod ren**nbsp;tum cft,art.54.1up.Indicisinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj
Iftercpetit caquæ Illuftti viro obiecerat de 'toctdaüïo confejuentiet iifl j'''inbsp;tur vocabuluin coneomitatia. Atqui vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ /
cft infuperioti Indice non agitur de voCJ ^^^ io concomitantia, fed de ipfa re,quäabfut“ 1nbsp;mä eife amp; à vcraTheologia alienainnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
probauitiad quod ifte nihil rcfpódetilep j /«»Ta'Sseóiv à rcbus ipfis ad vocabula,ac conbsp;ferre ftuder argumenta. Dicit ergonosnbsp;cxiftimarc vocabulunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elfe fuo
ti u um,amp; phrafim illara tenet cofeejuenti^^’^^^ fé Ciceronianarn, am Ciceroni confe^ttefS (nbsp;ejuentis lib.e^.de fintb.effenome adtethui* lt;ƒ* ! ßnbsp;ticipiu.Scd 11 tantus eilet ifte GrammahC** ’ j;nbsp;negaret voe.eonfequentiae àLatinisvh* tnbsp;amp; Plinium dixillc: Altera fententranbsp;tenuit.EtColumclläivitcm tcnere,quûnbsp;egerit : ac Philofophis,qui non lunt ^,,7!nbsp;lorum ferui, vfitatam eile illam torrnonbsp;quidquid garriat dc
Gregorii. tia,fola ejuant 'ttM efi m loce,constitns trinet dimen-
lt;jnantitatem i^ i^uet fnnt ¦gt; t^dejHA extendumnr\ ht Quanticas quæ cil accidens, non poceft ef-na eß fine fg faporis amp; coloris îilius fubieAunnimo ipfâ,nbsp;ntJttria. r-,_____Dkv,';..., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hî,-
'¦ Quantitas naturalis amp; Phyfica (non cnim inc dcMathematicis abftradionibusagitur)nun«nbsp;quam exiftit fine fubftatiamatcriata. Na quannbsp;titas trinajn habet dimenfionem , per amp; propter materiatamfubrtantiam,in fecundo modo perfe, adebvt rcipfa definiri autcxiftcrcnbsp;non polfit quantitatis trina dimelio fine fub-ftätia eorporea feu matcrlata, quæ habet partes extra partes.Sed ifti Sophirtæ folcnt in hocnbsp;argumento côfundcrê,priinùm, corpus,quodnbsp;interdum pro fubftantia eorporea, interdum —....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
pro quantitate continua(quæ longitudinenb dioncm,vc redeat in membra fine fine vi*-latitudincinamp;profunditatcm habet, amp;quæ — • • • cft accidens corporc.æ fubftantiæ ) vfurpatur«nbsp;Item quantitatem Machematicam confun-dunt cum Phyfiöa, quæ non in mente, fed reuera amp; adu in fubftantiis cxiftit.Dcindc in vö-cabulo Loci infidias ftruunt, quafi hîcnon a-gatur de re locati,feu dc vno corpore quod v-nuai locum occupât, fed Locum liîc vfurpatnbsp;amp; eonfidcrant vt eft attributum vniuerfale o-mnium corpotum Naturaliuhi. At hîc agiturnbsp;devno corpore, amp; de circunferiptione, amp; dcnbsp;Materiata fubftanti.a quæ fit adu, amp; de acci-dentibus quæfunt adu. Sublata autem lub-.nbsp;ftantia,illa accidentia non polfuntadu exi-ftcre in loco.
DeSubftantiapanis annihilatarcmittit ad ea quæ dixit libro fecundo cap.i.fui examinis:nbsp;nos verbiplura viciffim ad caquæ refpondi-mus in Indice fuperiori ; vt iudicent ledores.nbsp;Cætetùm qoum iftc rurliis dicit Corpus Chrtfiinbsp;fuccederepani fub accidentibus tlli-aspanis 3 nonnbsp;poteft eftugcrc quin conftituat motura localem in tranlfubftantiationc,a quo ramen Thonbsp;mas amp; reliqui Scholaftici iraabhortcntjVt di-fertis verbis allerant:?»»« localt pofito,tranjfub-fianttationemnon pofie fieri, quot;f ollat igitur iftenbsp;Monachus fuccedendi verbum , vt illis fc réconcilier.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
/f/i,inquic Valentinus, ineptè tnihi obiiciunt, fangutnem ißquot; carnem qua fit per tuttrunentt con-.
-ocr page 417-r
GREGOR. DE
rtsniani intcrprctatione ambigua. Sed iftc vukconos dcducerc, VC videamur^Aew/^«v,nbsp;qui cll vnus ex fcopis Sophiftarum vt vidcan-lurvinccrc; ac iandem^:a rationc ab argu-mentitabdu’cant.
Porró,quöd irte alludcns ad vocabulu Mif-fajCommemoracacgmucnCdiu à quodam ab-fiirdohominc prolaciini, qui vc confirma'rcCj Millæ vocabulum ext are iii Scriprura, protu-lit quod Paulus dixit, S»«e per epiflolam fan-‘jUAmpernes wijjam, aflert profcótó argumentum , amp; Milla, amp; ipfo digniffimum,^ qui lie amp;nbsp;luæ Millæ, amp; fuis fociis illudit:atque extra o-kasineptèvagarur.
Reprehendimus Gregoriura in fuperiori ’jiMri/or Indice, att.kç quod dixerit, Dminam hum^-
fnitari. Rcfpondec nunc : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non intelligere-,i-
pfurn devtra^ite natura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta vt arnha fant
inter fevnttehyposiatte'e j ^uatnvtambapropter eamvnwnemfimt in Eacharißia.Qito ipfojefe in-nicem tn Eiicharitlia Qaaficomitanuir i (ß iEbtdnbsp;‘VocabulumQaaf Ciceroni effefamiliare. Sed nonbsp;de vocabulo i^aß ell inftituca obicct! Ojquafinbsp;nonfitLacinuiinfedcibi obieclum ell,Grcgönbsp;ii,pcriculofam clTe phrafinCow/Ci««^« in vmo-nehypollatica,quæ videtur inferreduas Per-fonas,amp; »apaa-i'av Nclloriana proponere dua-ium in Cbritlo Naturarum : lient ft duo am -bulcnt,quorum vnus altcvû comitetur. Quodnbsp;fl refers Comitandi vocabuluni,nonad ipiaranbsp;vnionem hypollacicam,fed ad id quod fequi-tur ex hac Vnione, vt propter earn dicatur ibinbsp;file hunianitas, vbi eft diuinitas in Euchari-ftii,nonoportuit adhibece particulam Qualijnbsp;quæ eft limilitudinis,vel iminin«endi,vci du-bitandijamp;quænunquainin rcinaturam pe-nctcat; ac proindc abfurda eft in hoc tuo argunbsp;memo. Deinde pcrlonalis vnio non cflicic, vtnbsp;vbicuaque eft Deltas,ibi fir eciam humanitas,nbsp;propter imparitdtem Naturarum,quia vna eftnbsp;vbiquc,akera elt in lotx). Qtja rationc ottho-doxi reftitaiitVbiquitarios obiicicntcsdilcer-pinatutas amp; feparari perfonarn, nifi vbiciin-que eft Deltas, ibi quoque conliituamus Hii-maiiitatetn. Valet quidein vt vbicunque litnbsp;humanitas,ibi fit Deitas^quamiiis Inhnitas v-niusNaturx non faciatvc vbicunque fit Deltas, dicendum fit ibi Humanitatem elle. Verum enitn eft Deum vbique elle Deum amp; ho-tninem,nontamen fecundum humanitatem.
Ait îeÇaici,Chryfi^omu»t dicereyDentex infi-^icamiChriilii ^nia infguntur ßäno carnistjui-demfedifavtßgno carnis tpfa carointime conim-ci, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A¦ itlioijtni iilquirj inept'e à Chryfoslomo hac
\^^''^'*'^ticutiovfurparetur.E.(i inera pctitio principij;
V etere's enim figutato il Vo dicendi gencre fi-gnific-irurit verain Corporis Chrifti Spirirua-Itm mandticationclii. Atqui vt id vcrc fiar, t'on ell neccfl’c Chrifti Cörpus adlu fubeffe ligno, vt ifti nugantur -. quia manducatiö Signinbsp;ntalis,non eft manducatio corporis Chriftinbsp;ore Aniniæ,quamuis fimul fiant àfidelibusinnbsp;Sacrament! vlu legicimo, hoc eft,C3m verènbsp;Corpus Chrifti daturfidcli menti fpiritualiter
^quot;jon’w
'^lt;'1 fn-Pi.
ƒ nam natur am Chrtslifefe tn Eucharisiia quaß colt
VALENTI A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58J
funiendum , quam ligna corpori præbentur corporaliter lumenda: mcdiance anima fru-dlusperccptionis redit ad corpus: nee fcqui-turipes nutrirur,ergo comedic.Qubd ad Chrynbsp;foftomû atrinet in illo ipfo loco ad pop. Ant.nbsp;horn, ói.ftatini fubiungit. Quqcquot,inquitinbsp;participes huius corporis cfhcimunquotquocnbsp;languincm dcgultamus, cogitcnius quod ilium furfunafedentem, qui ab Angelfs adl^ra-tur,incorruptibili vicinus virtutijhunc degu-ftamus. Hæc ille. Er profcóló ineptillima eftnbsp;hæc tatiocinatio.Dentes infigimusfigno,nonnbsp;autem ipli carni Chrifti,quia Caro Chrifti intime coniunóla eft cum ligno. Imo verbindenbsp;fcqueretur nos non figno tantum , fed iplinbsp;Carni dentes infigere vt luprà iani ifti obieci-nqus.
Repetitpoftea fuUm romniüfn.ynodprüfen- Pag.m. tia Corporis Chriili in Eucharißtaßt tjutddam ex- Uyfothe-trinfecunt.) corpori ChriSli fuis dimenßombuspra-dito:nbsp;nbsp;nbsp;ideo poßit dinimtits multiplicart, corpore
ChriElt non multtplicato. Falfam ac fitlitiam hanc hypothefin réfutât Articulus 58.fupeiio-ris Indicis, ad quæ ifte ne verbum quideni rc-fpondet. Quid enim aptè refponderet;Dcindenbsp;quorfum ifte luuni illud pojfe multipltcari in-culcat? Quaerirur enim inter nos,non an poRnbsp;lit ifta niultiplicatio ficri(quod tarnen nos a-liis hypöthcfibus ex lacra Scriptura dcfuin-ptis negamus ) led an vnquatn fadla fit amp; fiar.nbsp;Deinde quum Multaamp;Vrtum opponantur,nbsp;ifta nionachalis multiplicatio contradiblio-nem implicat.
phralin qua dixcrat A.nimam cöntincri fub quahbet parte corporis, repi-ehedimOs vcim-propriani. Ifte verb rurfus iroplorar patroci- Cantïnen-nium Ciceronis. Argumentum autem cft hu- lt;11 Grf^n-iufmodi: .Cicero vfurpat vocabulum Conti- ’¦'«^«6»-ncri pro Habere: ergo reólè dieitur Animanbsp;contineri fub qualibet Corporis parte. HæCnbsp;Grammaticulusfóphifta ridicule.Ad rem au-tem ipfam qubd âttinet abundè refponfumnbsp;eft in Indice fuperiore, Art.59.
Iftiobieólumclt: Si corpus Chrifti fit defi- quot;Pag. xp; nitiuè in vna EuChatiftia,vt diccbat,num po- 5^'nbsp;teftigitur efl'e definitiuèinalia.Et quia exem-plü Animx attulerat:dcmonftratü eftjitaAni-mâ efle definitiuè alicubi vt fimul nó fit alibi.nbsp;Diximus e,ti3 illud defini^u'e nó cóuenire Corpori Chrifti,quod quidem dicitur elle alicubinbsp;eitcûferiptiuè ; quod amp; Pótificij agnofeût, nenbsp;vidcatur Vbiquitarij:amp; illud fatis indicât ver-bo Côtinédi,quo vtüturin Euchariftia. Quidnbsp;nûc ad hæc Gregorius î E^ullam (iliquir) in tsUsnbsp;prorßu repugndtiam eße conici.Src Monachi ver-bis fe pâleur, nó argumétis folidis:ac cadé iftanbsp;repetit P.71.amp; ji.Sed vbi tandé ifta conuiôlio?
Subiicit:ZVo» comparamus corpits Chriiït cim anima in otnmbfis :fea in hoci yu'od ficut ipfa, nonnbsp;obilante illiut vnitate eflin toto ^tota in qualibetnbsp;nbsp;nbsp;^ar^ois
parte : adeoque inplurtb!tf,quaru nulla deßnitur: chyifiief-Ita corpusChrtfli eß tnpluribusparctbus Euchart fe in Eu-fita : QE^deßnttiiß in vna Euchariflia'fjt anitna efi doarisiia deßntttu'e mvno corpore : çp' extra vnamquamquenbsp;Euchariiiiam^atque in nulla deßnittue. A.naQ cll
K. lip
-ocr page 418-39«^
in iftis vcrborura inuolucris rcpugnantia’ cffe amp; non cd'c in Euchariftiis definitiuc? Porró,(inbsp;nondefinitiir in vnaquaquc.Euchariftia, quonbsp;modo igicut Continccuv? Nani plus eft Con-tineri. Deinde nulla hîc elle poceft conuenicnnbsp;tia auc limiiicudo ciira Anima. Anima cnininbsp;dicicur eft'e in toco Corporc, quia informât tonbsp;turn corpus vnum numero,Sed corpusChriftinbsp;non^nformac vnam Euchariftiam,ncdun! in-numcrabiles. llt;mlus:quomodo ilia fimilitu-do Animæ pluribus conucnic Etichariftiis?nbsp;Nam veilla limilicudo valcrcr, oporterçc Eu-chaiiftiam elle vnum aliquod continuum : amp;nbsp;vnam tantum Eucliariftiam.At ifti non tâtùmnbsp;habentinnumcrabiles hoftias, imb etiâ Millxnbsp;hoftiam in tres partes diuidunt, aucetiam innbsp;plurcs. Nam fi Corporis partem aliquam ) vtnbsp;mantim, arcliquo corpore fepares, tunc anima partem illamnon fequctur,fed deferet,manbsp;nens in reliquo corpore.Quod fi ifti ad myfti-cum corpus réfugiant, tum illam fuam man-ducattonem oralem abdicabunt, amp; Spiritualem cogentur faccri Chrifti manducationcm,nbsp;quâvnà Chrifti Corpus minime multiplica-rur, led totum à quolibet fideli verèlumitur,nbsp;quia fideles omnes in vnum corpus myfticurnnbsp;coalelcunt.Somniat igitur ifte quum res adebnbsp;dilfimiles comparare ftudet.
Repetit iftc locum Auguftini quem fupra expoluimus, hicaddit etiam. Inilrumentanonnbsp;attingimt effeebtm prtiicipalefn :fed In'sirurneKta-liter'iVtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efjiciimtjQ“ .vt vfnrpan
tar a caupi princtpaltplum Mtmgmt.Sed in rehtts naturabbsi-s ,naturaltter : m ejfetbbM jjiirituali-liiPrttme InrmimentaUter ^fupernaturaliter. Rcfe-tu In” renda funt hue qux luprà iam de hacre dixi-[humen- mils. Potrb Inftruincntum, amp; inftrumentali-tahter p.i rcf coiifundit. inftrumenta quæ lune corpo-, rcraattingunt duntaxat corporcam, fuânbsp;clîencià vel materiâifcd eadem,,non attinguntnbsp;lubftantiam fpiritualem : videlicet Animaniinbsp;vt quitangit corpus,nontangic animam.Scdnbsp;illud bbintmemnliter indicat fincm amp; vfum;nbsp;atqueco modo Inftrumenta Animamfidelisnbsp;alticiunt, qmsm anima indead fpiritualem acnbsp;veram Chnfti corporis manducationcm cuc-hitur : vt bonus dobtrinæ Euangelij aurcs atii-cit amp; fenfus corporcosifed fpecies demum in-telligibilis ad Ahimum pénétrât. Hinc Au-guft. Tr. 79. in loan. In ipfo vcrbo,inquit,a-liud eft lonus tranfiens, aliud virtus manens.nbsp;Ita anima id quod fibi proprium eft pcrcipit:nbsp;amp; corpus quod fibi conuenit. Incclligibilianbsp;videliceclncclleétuftenfibilia fenfu pevcipiunnbsp;tur. In rnftrumentis autem à Spiritu S. in Ba-ptilmo amp; Cœnaadhibicisjcft aliquid Intelli-gibilc ; alioqui non client Signa amp; figilla : eftnbsp;aliquid ctiam fcnfibile; alioqui nihil eilet cornbsp;porcura amp; vifibilc in iphs. Ergo non magisnbsp;recipicLir rcsintclligibilis à corpore,quàm resnbsp;feniibiiisamp; vifibihsab Animo.,
•pA'r.yt Q^’litum eft 111 fuperiori Indice Artic.60. quomodo idem corpus Chrifti polfitelîea-lt;ftu ordinariè in cœlo,amp; in locis innumerabi-libusin terra,nerape iiiEuchariftiaircfpondet
INDEX IL ERRORVM
. .1 ifte ordinari'e ijuidem,fijpebletnr lex ifilîiniWnbsp;diuina'.fed extraordinano modofijpecieturniUnrinbsp;carports.Sed hocMouachis probandiimfi]uoilnbsp;nunquanr potetunt tpria falfura) anChtilfinbsp;inftiturio fit, vt corpus ipfius fit eodeiii tempore in pluribus locis intiifibilitcrj bec. h.e. venbsp;deftruatur veritas veri corporis Chrifti. Nûsnbsp;enim afl'erimus hoc efte merum Monacho-rum commentum.
Impcritus ifte Clericus, negatContradi-i’-;, btionem cfltgquum duo fini ul de codcni aflir-raantur, quorum vnumalterius naturamtol-lir. Ignorât enim Ariftorelcmfubfincnilil’“nbsp;deinterpretatione docere,Propofitioiies3ft'’nbsp;matas, quæ ita opponuntur inter fc,vtvna alteram euertat, Contradidorias clic, quamH'’nbsp;non fit Negatio exprella, Sic ctiam contradi-tftio eft, quum idem de diiierfum de vnoeo-dcmquclndiuiduo fimul dicuntur, itavrV'nbsp;num immediate tollat alterum. Nainvt't'nbsp;rum eft hoc Axioma,nbsp;aAuflêçiIta ctiam in rebus omnibus locum 1’^'nbsp;bet ci correlpondens Axioma , 'sratnbsp;fripon Itaque contradibtoriæfuuc'l^^nbsp;Propofitiones; Petrus eft rnortuus RoniæiP’^fnbsp;trus eft rnortuus Antiochiæ, quæ quidcniid'^nbsp;æquiualent.Petrus eft rnortuus Romm. Pctn’®nbsp;noli eft rnortuus RomæiContradicloria q''®'nbsp;que funt ifta Enunriata de corpore jnbsp;(quodeft verum Indiuiduum,amp;vnum‘V'‘,“nbsp;aCtu exiftens finitum Sc Localc)CorpiisCh(*'nbsp;Iti eft in vnaEuchariftiaiCorpus Chrifti eft*'’nbsp;Cœlo fimul codemejue tempore lEteftq'^^^nbsp;que fimul codemque tempore idem cofp“'^nbsp;inEuchariftiisinnumcrabilibuSinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/,
Corpiss Chnsit., inquir,iftc,z;ö« deßnitff^’’^ c.tpitnr definttini ab Hits locis pagulisinnbsp;ejl^rattone Eiicharislbyfedbene ab omnibtisfi'^^\ gt;'nbsp;locis tndtuiduis in ejuibtu efi pr.efens, cjuandäf'^nbsp;dem eJi extrafinfulos^fed non extra omnes.nbsp;inquitifte, Corpus Chrisiiefiinont-mbns.nbsp;nitis in /juihns eji defnitme, non tarnen innbsp;idoram locoram de terminate,spaia non efl ex^^^nbsp;mnes tllos locos, efi tarnen extra tpaemlibetdeb'nbsp;minate.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fl-.
¦ Obfecro, Gregori, num iftas rcpiigiW”|’‘^ f. 1 amp;Principij pcririoncs proponis vocabu^^’^»''nbsp;rum communi notione, quam fæpiùs lol'quot;’’nbsp;nobis cxigerc? Ac primum quidemiudl^'.j”nbsp;Ledfcorcs, num redid negee iftc de Indimd^.^nbsp;omnibus locis, id quod de omnibus.fim'^^jnbsp;firmat: amp; quoinodo etiaiA ftare polfit cu®*.nbsp;lis id quod ifti dicunt, corpus Chrifti coiatJ^nbsp;neri in fingulisEuchariftiis, neque tanici’^.^nbsp;illis locis lingulis capi definitiuèlDeindc qAnbsp;orthodpxus tibi conccdet,corpus Chrilh^nbsp;in omnibus Euchariftiis, fiue in oiim-bus ,nbsp;cis finitis, in quibus illud dicis elle dchnft*“^i’nbsp;non tarnen determinate?.RurfuSjfinbsp;CJhrifti eftdefinitiue inillis pmpibusloC'!gt;nbsp;nitis in quibus eft, vt loqueris : nonne ibi .nbsp;eft determinate amp; circunfcriptiuè,quûnbsp;locus, fit idem acdeterminatus be cire'unb’^,)nbsp;ptusiQubd 11 rurfiis neges dehnitiue r i bi 1nbsp;elle ac detcrminatè.-certè definiriuè'pcif'-f'.
ich’*
-ocr page 419-GREGOR. DE VA LENT I A.
|
refers ad Chrifti corpus.Nam defimtiuè alicu-bicllc(nififignifiect dcterminatèjad folasfiib-Ihntias Ipiritualcs refertur. Si denique tuiim illuJ definitiuc refers ad definitionem locorûnbsp;inqaibusdicis Chriftum elle dcfiniciuè: certènbsp;tuncilladchnitio loci nihil aliiid pored con-cludcrcquàm Corpus Chrifti elle ibi finite,de-terminate amp; circunfcriptiuc, ac proinde vifi-bihtcr,corpotaliter,fenfibiiitcr. Decodern argumento addirillc pag. 70. amp; amp; quot;JiAn Enchargt;s~f(a ejuantitoi eß'AAn dtrnetiesnbsp;Amdentta fifie fubsiantia, nec de qunlicHni^uenbsp;quantitate hoc dixi, inquic ide, AZo/z enim nego,nbsp;Corpuj ChriAi in EuchartAia ejfe praditSfnbs dt-tnenfiondiiii quantttatink , cj- eJfe circunferiptumnbsp;fits dtmenjitnibusfed negonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn Eucha- ^‘’’npa rislta,aciudtine(iri fitbsta.niiam.'Eion. refpondes antem, Gregori, ad ea quæ tibi obieóla funt innbsp;fupcriorc Indice Art. 50. amp;: 58. Præterea Thoma iplb tefte Opufe. 32. Omnes dimcnfioncs,nbsp;ctiamillæquæ üicuncue indcterininatæ, funtnbsp;Accidentia quæ materiam fequuncur. Vbi igi-tiir nulla cd materia aftu exiftens, ibi nulla ellnbsp;dimcnlioaóluramp;vbi non ellvcræ matçriædi-menfioaóku,cette ibi nó eft materia. Nam cu-iulmodi ell materia adhu exiftens, eiulmodi e-tiamcll cius extenfio per partes, eiiifque veranbsp;dimcnfio.Quamobreni liin Signis lacris eftnbsp;c.xtenfio per partes,amp; vera dimenno achu verænbsp;materia’pains 3c vnii : Ergo vera ibi eft aClunbsp;materia panis 3c vini : ft ibi exilieret verumnbsp;Chrilli corpus naturale lt;Sc materialciid necel-faribcxtéderctur per veras veri corporis Chti-fti partes,acncecllario veram dimcnlioncm iTnbsp;Il vcrocorpori conuenientem haberer. Ergonbsp;fublatovno.tollitur dogma iftorum deTranl-liibllantiationc amp;: inexillentia, eadémque ra-tioncillius obiedliunculæ rclellunrur, Addit : Erafenttam in loco ejfe qmdd.im po ~ fienus corpore ; 3c fans illi efle vt firmitcr con-cludat ‘pofe ditttnitiufnbsEintiiim tndintdici corpora exislereftne tali pramp;fentta.Kt hîcagitur denbsp;co quod tcipfa fit aólu prçfens,non de co quodnbsp;idilomniantfieti poll'c; quorum comm endsnbsp;non fe Dei veritas fubiicic,quæ non patitur venbsp;ram reinaturam cuerd.Poiro mutât ctia quse-ftionein iftius refponfio. Quæritur enim annbsp;IcinpcrSc vbique conucniat veto Corpori vtnbsp;fit locale,quod nos aftcrimus veto corpori in-icparabiliter Sc rcciproeè conucnirciquia cornbsp;pus caulam formalem habet in fe dimenfionisnbsp;ÖC localitatis.Nec poteft hie confiderari corpus aut locus, vt genus aliquod logicmn,aut vtnbsp;aliquid abflraólc fum.ptum .• fed vt corpus ellnbsp;indiuiduum, Sc vt eius locus feu localitas, Scnbsp;citeunferiptio ell eius accidens indiuiduum:nbsp;Neciftad aptèdicitur locum non con 'sittHere ef-/cnrwwretcorporex’.Nara quum definitio eft'en-tialiscotporis,fiueHumanitatis Chrilli profe-rendaclh tunc cllcntiales partes ex quibus coital,in primo modo per fe,funt quidem profe-rendæ.Exqua ctiam definitione conlequiturnbsp;neccllario Chrilli corpus habere veras partesnbsp;extra pattes.Nam dimentio,localitas Sc circii-leriptio liuiL rcciprocx afteSlioncs feunbsp;vel atnibuta propria quæ inhærcnt perpe- |
tub funtque infita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni fubftantiæ corporeæ in fccüdo modo «x-S-’ « vÇ', Itaque rité in hac quæflione dcmonftramus ex natura veri corporis Chrifti: corpus Chrifti elle can-fam formalem in fecundo modo dicendi pcvnbsp;fe,dimenfionis,præfentiæSc localitatis ipliusnbsp;quæ ell aôlu:adcb vt ilia fint reciproca Sc per-pecub çoniunôla. Itaque ex præfcntia, locali-tatc Sc illius veris dirnenfionibus Corporis,nbsp;non colligimus elîentiam corporis: fed ex vera corporis cfl'cntià demonftramus illaattri-buta : vt doceamus Chriftum ilon elle Ibisnbsp;nempeSubfpcciebus PanisSc vini, vtiftidi-cunt. Non igirur hîc confideramus Locum li-ue potiùs Localitacem , vt cil accidens cxtdn-fteum, fed vtcft accidens proprium, recipro-cumSccongcnitum corpori Chrifti: de quOnbsp;Aug.ep. 57.Spatia locorum toile corporiblisinbsp;nufquà crunt,Scquia nufquâ crunt,nec erunr.nbsp;Qnum auiem corpus Chrifti fit vnicum,vnicanbsp;eftjCodem tcmporc,vera localis iplius prçlcn-tia,Hon plurcs. Nam toc funclpacia diuerfa; Scnbsp;tot locales præfentiæ diuerfæ,quot lune corpora: Sc viciftîm. Et quum conftet e.x Scriptu-ra,Chriftum fecundùin Humanitärem vetèa-fccndille fuprà ûmnes cœlos ; nec inde rcucr-furura, nifi vltimo die : meritb concludimusnbsp;nufquam alibi quàm in cœlis ipfum ab alccn-fionc fuilfc, Sc nunc elle Sc futurum ad vlrimûnbsp;vfque diem, nedum vt ficin cerris,Sc pluribusnbsp;quidem fimuHocis. ¦ SedSciftcdicicæquiuocèScfophifticè:/’«- quot;Prof il-fentiarn ïn loco ejfe quiddam posieritts corpore : qJ prefentiarn corporisfib Acctdenttbiis eJJepoAeno-rem ailu corporetquodprfeni eJiAAtim prins,po-fterius Sc limul dicuntur muleis modis.Ac corpus,Sc eius dimcnliü vel localitas qua præfensnbsp;dicitur, fineciuscircuiifcriptio,funt fimul rê-pore,fiiBul Aftu Sc leeundùm ordinem in Ef-ï'endo, Sc fimul local! ordine leeundùm natu-ram.Scd corpusdieitur elle priusNatura,qua-tenuscllcaufa præfentiæ. Sic Omnia proprianbsp;dicuntur efte pofteriora Naturâfuis fubicSlis:nbsp;quia fubieéla funt corum caufaifcd tarnen funtnbsp;fimul Ablu Sc Tempore :Sc vnum fdémquenbsp;numéro confticuunt.Qmncciam iftevt fuumnbsp;foranium probctjptolert fimile Ignisi^z,in-quit, ƒ/««/ ef calore praditui,nbsp;nbsp;nbsp;tœnen tta vtcii~. lor accidensJît naturapoAerius quant fubilantia ignis.ita Sc imperitè Sc fophilbcc confun-ditidijuod eft Pofterius nacurâ(vtexplicacuninbsp;cft) Sc hd quod cil prælens AcEu ac fimul tempore .Necenim fueric prælcntia Corpotis,finbsp;nô fit fimul corpus,Sc prælentia corporis.Hocnbsp;autem elle referendum ad tempus, ad ^t'w.Sc Sc locû ccniim,illi ipfiàgnofcunt,quum dicunt Chrifti corpus prædicum fuis diniëfio-nibus in Inülanti inpanem contierti,amp;fub accide-ttbus Panis extsiere ac conttnertiAaï.'ljStis cniranbsp;neccfl'arib de tempore dicitur. Et ramen iftenbsp;thralonicè Sc ridicule ( quid cnimæliud facerent illi lefuitæ qui à milite quodam gloriofonbsp;originem fuàm ducunt ) nosrepellit a Bacca-laurcatu. Atqcri Afinos potins, Arcadioos elfenbsp;oporccret,qui laurcaiftiacoronarcnrurjnifi lu-pta magiftrum fapianc. Et fanc. gloriofum. eftnbsp;K; liij. |
Gregafïi tnHuntijinbsp;ininilH.
3Ï»3«-
Hypocbe-
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------------ -- ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« i W ... ^ O
poßit pndiicere àli^uod corpus rjuod gorii.
INDEX II. E R R Ö R V M
amp; honorificumàtamprauisamp;impcritis Mo-nachis vitupetari.
Ncgat Gregorius verum elfe qiiod diftum cft Art.6o. fuperioris Indicis, Id quod non eftnbsp;in tcmporCjCircætcrnumiiSc profert tÆuume^nbsp;duratwnemßibsianttA Angelica', epus.-, inquit,«oz/nbsp;efl temporalis proprie,ßd mutterna,nec tarnen amp;ter~nbsp;»^iScdagitur hic,nonde finerciilcddc prin-cipio cxidcndi.Id cnini quod faólu cft amp; 'Crea-tum non eft extra tempus: amp; quæinitium ha-bent funt in tempore,amp; quæ non funt in tempore initium non habent.
Repetit ctiam falfas fuas hypothefes pro ar gumentis: amp; in iis cuoluendis multas paginasnbsp;itnb ferctotum libruin fuumimplctiNempe
'- • ¦ ¦ ®[ non menfuraretur tempore/ed auo.cjuod Deus paf-fitconsiituereplures albedtnes ßrnul in eodemcor-porCyDeum poße ere are lapidem anreum: vel duosnbsp;columnar aureas nuHo loco circunßeriptasy lÿ-c. Re'-^nbsp;feilant iiltcontradtÜionem, tß'c. Ifta verb quor-lum rcfcllercmus ? Nam eorum quæ non funtjnbsp;nulla eft dcmondratioiChimærica funt autemnbsp;ida,amp; delirantisfomnia) quibus fi immoratc-murnenipe cumillis avafi^us!ra.f fcCfcarcmur:nbsp;Rcfte autem doeetPhilofophi; Singularia extra mentempolira, amp; feipfis exiftentia elle rc-gulam amp;mcnfuram conceptuum limpliciumnbsp;vcroruimfcd falfos amp; chimæricos die illos có-ceptus orancs qui illis non nituntur. Abfit cr.nbsp;go vt in aula iftum perfequamur. Non mora-_ mut ctiam hanciftiusquædioncni.y4xzlt;/Âp//effnbsp;contradtEttonern creatuiramalipuamcjfefaRtamySß'nbsp;'gorii. tarnen eßifaclarn ab aterno: quam, inquit, nuncnbsp;prater/nitto donee Uli dtligertttusfiudeant : Atquinbsp;dudio nobis non opus eft, vt hæctua portcii--ta rcfellamusj amp; inlanos elfe demonftremusnbsp;ej^uotquot arbitrantur aliquid elfe ab æternonbsp;quod non fit Deus.Ncc opus cft fingulari qua -piatu amp; noua doiftrina, vt inanem hanc tuamnbsp;quxftioncm cdeoftendamusi acincommodisnbsp;obruamus. Sed nouimus Monachalem arro-gantiam amp; vanitatem quihistenebricolis,!-ncptis,amp; futilibus quæftionibus proponendisjnbsp;ac nunquam refoluendis, faraam dodrinæ a-pud impcritos quæritant.Et ecrtè,ex eiufmodinbsp;Scholadicorum quæftionibus, quas Quodli-hetarias vocantiperiit inter illos veraEuange-lij doiftrinai itaque nec lapidem ilium Sify-phium fabulofum volumus tecum verfare.-Co-lumnas ctiam ilias tuas aureas per nos tibi li-cebit cum Icfuiticis opibus extra Columnasnbsp;Elcrculis tranfportarc. De his igitur tuis nu-gis, foniniis amp; hypothcfibus fitlitiisfatis fu-pcrquci..
inqiiit Icfuitä,w»ßteatßa nee ratu dtutna vmtatü :ßed ßt prior ratio vnitatisnbsp;epuarn aternitatistindoEte is It dicunt Deumtdeo diet vnurn, tpuia efi at emus :fed eß vnus^nbsp;quatenus ejl tndiußus tn ratione diiiina eßentia.nbsp;Tu verb non tantum hæc dicis indoctè ,fcdnbsp;niodav*'‘ Etiara fycophanticè. Nam verba ilia, Deus eftnbsp;nit).nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnus,quia çccrnus,immenfus,foluB,amp;c.art.6o.
fuperioris Lidicis , non indicant Caulam ali-quamin his ; Attributis Dei Elfcntialibus, led Rcciprocationcm.Nam quum ifte dixillcticsr-
pus vnum in rations vnitatis cutn DeaccMi^^^’, rpuia Deus vnus ^.inccr alia ci obicdû cftiD'**nbsp;dici vnuin fupra id quod vnum dicitur,nbsp;dici vnum,quia æternus eft,quia irtfinitus,qi;'*nbsp;folus. Corpus aueem dici vnum, non quia 1®quot;nbsp;him, fed quia Indiuiduum. At ifte hsc off*'.'nbsp;tens,profett càufam vnitatis in Dco.AtquU’''nbsp;hil cli in DeO quod non fit DcusiÆccrnitaS''nbsp;nitas amp; reliquaattributa Dei ellcntialia, i®*’!nbsp;ipfe Deus ; ac propter ipfius indiuifibilcni hnbsp;fcntianijvnum Attributum Dei circntialc,n®‘'nbsp;potellcaufaalcerius dici fine blafphcæia.i^'’“nbsp;H.€tè Reciprocationis Identitas abvnoadj''nbsp;liud poteftdoceri.Et fic quidcmiftc,bt^è^|;'''nbsp;licet,obicótioni rcipondit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;.¦
/Æ(inquit rurluin Grcgorius)nM/iit!tvigt;‘‘'^ ajfueti absiraniionibus Metaphyficis.T^tim'i!^^nbsp;ratione cormnunißima tra'fcendcntenbsp;ornniAenüa cum Deoconacniunf.itaetisiint'i'^^'nbsp;done coTfirnunißima entis eß'entise. t nonnbsp;r-atione ejßenüit., vnitatis dtuinx, quodnbsp;i^ii non intelltgebant. Nihil opus cd abfttad'®^nbsp;liibusMetaphyhcis vt tuasnugasiiKclligaip“’nbsp;Logodædalciquaruin quàm hsimpetitusb''^nbsp;ex tuis feriptis indicas. Probauimus autd®^'nbsp;iutmodi Attributa Entis tribuenda cllcrcbu^'nbsp;quatenus funt fubdantiæ vcl Aceidentia.Si*^^nbsp;autem Commune opponitur proprio jita^®quot;nbsp;mnniffimiitn id dicitur quod quàm long'^*'nbsp;me abedà proprio. Quod li verum eft,Ensnbsp;Vnum amp; Verum communifllmcdici JcD®®’nbsp;confequetur ca minime omnium elfcpropij'^nbsp;Deo; fed Deo maxime cum rebus crcatisdlnbsp;communia :quæ cd: mauifcdiflîma blalph^'nbsp;mia.Attributa igitur illanonfic Deo actcba’nbsp;crcatis conucniunr,ncc pollunt dici dcDt®^nbsp;de illis Vniuocè,ncc communidimatatio*’'’nbsp;Eircntiædcddiçunturdc rebus crcatis taqua'*nbsp;dif’ latfiCi, »» tantiàm : quod qutim nom*’'nbsp;telligasj mirum noned quód lie te detidéd”®’nbsp;cunciis proponas : amp; ridicule tuum baccil**®'nbsp;reatumiubindcodcntcs.
Corpus vnum ,inquic Grcgorius,amp;i't'i”*?*’'^ ßianturn male didicerurtt,(^c.Ki turfushîcp®®' .f'nbsp;cas,Gtegori,quód tibi litincognita argumt*’'nbsp;ratio à mutua Ateributorû rcciprocationc.S*®?nbsp;igitur in fuperiore IndicciCorpusdici qub'quot;nbsp;num, quia Indiuiduum , quia quantuiniQ*quot;^nbsp;numcratum,quia fubiclt;Stum,amp;CiTu vetoj’®’*nbsp;intclligis haue pemondrationcm clTcnbsp;podcrioribus nimiruirt amp; nobis notiotib®^nbsp;defumptam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ti;
Stmateriaefiprinciptumtndiuiduationis,^'^'^' c*' ifte, non autem epuantttas : ergofubslantianbsp;duaperprinctpia fua fubilantiaUa tntrttificn ) ßnbsp;autemperdimenßones definttur.}Axc Icluit^n*^nbsp;him ineptiflimc.HoC-cnimilliobicchiit”*nbsp;Vt proprièlimitctur aefiniatur Indiaidoj’^ynbsp;elTe, quæ eft principium Indiuiduation’^’quot;'nbsp;quit Thomas. Vbi Itmttetur acfiniatM'i^^^^'^\nbsp;gnificat quodt:fererwzwffr/lt;r;non autemnbsp;lusdcfinitio cftcnciaIisindeprofcratur.Esq|^.^nbsp;apparet ilium obuia quæquc temcrèartiP**nbsp;le : amp; ca foleitiapræditum clfc,vc noni”*’''nbsp;gat quînam Linntari, hnin, aus detcfn’^^^^
Tformaltteri ' ad niaccriam aótu cxiRcnccm dcucnic»^^'“’'
,-T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;••nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;gt;..lt;
VA Lent IA.'
lem módutntquoniam non clfet ó’intiialis,fcd corporalis Sc vifibilis.Nam cuiufmodi eftprç-fentia, ità Sc modus Sc ratio præfcritiæ ; ac vi-ciflim. Et cuiufmodi cft pcrceptio corporisnbsp;Chtifti,eiufmodi ctiam cft cius piæfentia.Prç-fentia igitur Spiritnalis (vt fuprà demOnftratünbsp;cft ) ncqu:ft[uara locorum indiftâtiam fpcélat:nbsp;ncque localis ratio, indiftantia, aut inexiften-tia corporalis in ei us conftitutionem veniunt:nbsp;vtpote quæ ad præfcntiam corporalcm perti-ncant. (^d ergo’Certè præfentia cft vocabu-lum homonymum.Narn aliter dicitur de mé-tali, myftica, Sc Spirituali Præfentia, quæ fitnbsp;peroperationem Spiritus Sanéliialiter de Cornbsp;porali quæ fit per indiftantiam localcm,inexi-ftentiam Sc attadum.ldcircb dixit Chriftus,o-pHs eflvcbis vt abeam. Ita vt ilia præfentia pernbsp;liane fieri nequeat.
Valentinus præterca nobis impudenter af- cafotói fcigit quôd dicamus, Chr^FlMm efe tantum pra- o*»»nbsp;fentemincœlo.Hocenimnon Angelosfeâ Dmmo- ^‘^***^nbsp;nés ore Caluiniüarum dteere. Ab ifta blafphe-mia,cuius ipfc à tiobis conuiôlus eft,nôs vindi-Cant hæc fuperioris Indicis verba Art.9. Sub-ftantiam Chnfti rcftringerc ad humanam na-turaœ blafphcmum cft(vtirteMonachus illamnbsp;I reftringit in examine fuo pag. '6. Sc 7.) Sic igitur dicere te oportuit/îrcgori,Chrirtus fccû-dùm humanam naturam, aut eft præfens acci-detitibus panis(quod fomnium cft Pontificio-rum ) aut præfens eft in cœlo tantùuT, Scc.lftcnbsp;igitut voeem Chrifti,quaPcrfona ipfius deno-tatur, perperam cortfiindit cum vocibus quxnbsp;ad alteram ex natüris pertinent, quum voca-bula Abftrada Orthodoxe aliter vfurpcntucnbsp;quàm Concteta, quoties de Chrifti Periona,nbsp;Sc eius Naturisagitur. Pcriculofam ergo for-mtilam fVlct quoqUe ifte vfurpare quum aitnbsp;Chrisium^^ ChristSub^iantramrealiterabefe.nbsp;Monigitur dicimus Chriftum tantùm prçfen-tem in cœlo ex Aft.i. quæ tua verba funt.nottnbsp;, noftra,tu tarnen in nos odiofis nominibus,de-riuas,nihil intérim ad obieéta tefpondcns.
Agnofeit Gsc^onüsveteresfideles coniun^los ¦fuife mm Chriïlo,Jedperfidem ^femndum effe-ilum.l^^nQ(cïtmzm,fidetnnontntercludiffatio fücs vsnbsp;tét/^om.Atqui fl fides noAintcrcluditut (patio tèfore nSnbsp;temporis, miiltb minùs intcrcluditur Ipàtionbsp;loei,vtChriftusùï-ât.Beatiç[uimenonvideruntynbsp;tamén crédunt; Item , opm efi vobis vt ego a-. beam. Adde ptoprietatem fidei de qua Hcb.ii.
quæ cft hypoftafis Sc demonftratio feuargu^ mentum eorum quæ non vidcntur.Ergo con-iungi fccundùm cffeétumjiion poteft dici, niftnbsp;per pariicipationcm beneficij Sc meriti innbsp;etuce à Chrifto pro omnibus eleftis peraéti.nbsp;Mon igitur Veteres per fidem minùs vnitifue-
fe, quàm cum ipfius morte, alioqui Chrifti mors à Chrifti humanitatc fcpararctur.Sediftcnbsp;ignorât, quæ fit proprietas, vis Sc natura veræ
da vfurpat.
Q^d obiieit de corpore Chriftij^aod exan-gue percipiatitr ; fatis refutatum cft art .jô.fupe- Gregirij;
GREGOR. DE
diffcratadtfinitionc clTentiali return, qua de re iam plura dilleruimus.
Sirii nbsp;nbsp;Inleritiftc poftca permulta aftuerfus Fortu-
Çf“«. natum Crcllium ; quæ noftra rcQiohfione non hidigcntjVtfiipramonuimusiDeinderurfusinnbsp;le conuertens, alt : Geneaenfet male ip/îtf»nbsp;Urinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aionachumtfic tarnen rnalléfe norninari
'15'«.
quot;no-
i'ji« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
liiîi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacramentwii autem fecttnâum dAiunt
X»»,-
tpfdlare M.lt;!niichum,fic tarnen rnalléfe nominari gt; ^uam hxrtticttm Calmnin:am. FallerisiGregori,nbsp;hoecnimdt inter nos controuerrum.Affirmà-mus enim cos, quos malitiosè Caluiniftas ap-pcllas,OnEDdoxoscirc;amp; vni Chriftb nomciinbsp;dcdilTe:Monachos veióblafphemx focietatis,nbsp;tjuam kfuitieam appellant effe hæreticos amp;nbsp;Icâatios, quos potiùs oportuit à fuo auôtore,nbsp;Ignatianos vocari,ficut rcliqui Monachi dicû-tur,Francifcani, Dominicain, amp;c. Rcsigitütnbsp;cum re,ratio cum rationc,fcntentix cum fen-tentiis certent, ad verbum Dei omnia cxigan-tin;ac turn quinam fint hærctici mcrito diccn-dl,elucelcct.Nam hærctici non ob aliud funtnbsp;hærctici,inquit Auguftinus,dc Gen. ad lit.lib.nbsp;7.cap. nili qubd fikis falfas opinioncs con-ttàIctipturarura veritatem pcruicacitet alTc-tant.
In Sacramenta tjniiem, inquit ifte j Chrislat [tcmciHmfe ijuotjue Sptrttualttervnttttr cwn ani-
Z- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
yofw.Suptaprobauicx facraScriptura, iftos hominesdifeerpere qux funt, turn in Chrilto, 'nbsp;turn inctcdentibus nexuindiflolubili cóiun-ftiflimaamp; perpetuó rcciprocamempe.ChrilUnbsp;pctccptioncm turn fccundiim fc, turn fecun-dùm eft'eftum, hue fccundùm dona gratiæ ; amp;nbsp;quidem vttamque,tum in fimplici prçdicatio-ncEuangclij, turn in Sacramentis fieri, idqucnbsp;Spiritualitcr nonOralitcr: fed in Sacramentisnbsp;Spit.S.vtiprxtet vcrbum,anncxis verbo figil-hs vifibilibus, quibus cxcitata fides adolefcatnbsp;amp; conhttnetuf. vndc fiat vt arftior fit lUa cre-dentiumeumChrifto )tolt;»»»»ain Sacramento-rum vfu, quam in fimplici verbi auditione;nbsp;fumptionc videlicet fignorum, propter laera,nbsp;mylticara,ccrti(rimam,amp;: ctficaciffimam fighonbsp;turn amp; return fignlftcatatum relationcm, tpi-ïitualcm illam fumptioncra Chrifti amp; fccuil-diira fc amp; fccundùm effedum in animo ere dé-tium obhgnantc , non fecus ac facra ilia fignànbsp;¦vifibilia certb catnem illam Chriftipro nobisnbsp;tïaditam,Sc fanguincm pro nobis cft'ufum,nbsp;méti noftræ rcpræfcntant. Quû ante figna ilianbsp;non fint id quod funt,id eft Sacramcnta,ex eo-ruTO intcntlonc à quibus fumuntui\ fed ex Deinbsp;otdinationc ; quamuis indigne accedenteseanbsp;nonrcfcrailt ad vfum Sc fincm fuuramon pattienbsp;dcfinunt eft'e in fcfe,Sc qubd ad Dcum præbennbsp;tern attinct, Veta figilia corporis Chrifti -, Scnbsp;cotum manducatio Sacramentalis effe obfi-gnatiuamandueationisSpititualisiqua tarnen runt cum ipfa. Chrifti humanitatc fccundùmnbsp;illifcfcptiuant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -
At Gregorius cxiftiraat màgnam effe repu-gUaiitiam in co qubd dicamus præfentiam Spi ' ritualem Chrifti corporis v cram eft'e, qnoties fidei,qnamforfitanillis lais verbis,pro fpc nu-manducarur Chrifti corpus à hdelibns : Sc tarnen non eft'e corporalcm Inexiftcntiam, firicnbsp;prxfcntiamlocalem cum lignis.Atqni prqfcn-lia fphitualis non fit per corporalcm Sc loca- lioris Ittdicls. Omnes cnim fidèles ad corpus
-ocr page 422-594 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX’ II. ERRORVM
Chrifti, amp; ad morris eins fruétura percipien- ] dum, codem modo reuocantur : lcd corpusnbsp;exangue dicimns ad cxcludendam concomi-tantiam in fa cramento. Nam in iîmpliciver-bo, corpus amp;fanguis Chrilli Icmel amp;iïmulnbsp;præbentur, aevnica fidei fumptionc pcrci-piuntur. Ac in facramcnco,propon icur corpusnbsp;diftindtum à fanguinc rcfpcdtu fignorum,quçnbsp;non vna fumpeionc percipiuntur.
interdum deponunt lantum dicunt ijuod ^intiunt feil, nullam fe agnefeerenbsp;pra/intmm -veram calorie Chrt^lt ifißgnü illisnbsp;Eucharislicli. Hæc funt verba fupcrioïis in-dicis arcicul. 37. Dicinius fideles gt; quum facranbsp;figna pcrcipiunc corporaliter, rem fignifica-tam fimul percipcrc, nempefpiritualitcr. Klenbsp;verb fomniacnés vocabulo Simul incelligercnbsp;coniunéhionem quandam localem amp; crallamnbsp;fignaci cum figno, amp; nefeir diftingucre internbsp;é/zàamp;a/xa. Ncc enim ncccirccft, quæ fimulnbsp;funt tempore fimul etiam elle loco. Hæc ibi.nbsp;Quibus verbis fignificatur diferimen confti-tucndum elle inter præfentiam Spiritualem,nbsp;amp; præfcntiam,fcuindiftanciam localem. Haenbsp;cnim præfentiam corporis Chrilli cum fignisnbsp;facræ Cœiiæ ncgamusillti contra præfentiamnbsp;fpiritualcm per indillanciam locaicm fieri au-tumant, qu« fit illius pcrccptionis modus amp;nbsp;conditio. At fie ifti nacuram Sacramenci per-uertunt, præfcnciæ fpecic ilia quæ Spiritual!nbsp;noftræcum Chrifto coniunôlioni nullo modo conueniat. Deinde naturam fidei ( quæ eftnbsp;hypoftafis rcfum quæ fperantur amp; conuidionbsp;eorum quæ non cernuntur Heb.n.) imagina-riura aliquid elle, vtamp; fpiritualem noftramnbsp;cum ipfo Chriftoconiunôlioncm,cxitiali er-rore putant. Signis non tancùm fupcrfticiofè,nbsp;fed etiam Idololatcicèadhærefcunt,ca pro rebus fignificatis vfurpantes : ac denique veramnbsp;veri corporis Chrilli naturam tollunt, vt fæ-piusab Orthodoxis eft demonftratum. Hæcnbsp;funt quæ Gregorius Valentinus refpondetadnbsp;ca quæ in fuperiorc Indice propoûtafueranr.nbsp;Ex quibus Lcólor agnofeerepoteft, qua mul-ta prætermittat, tantum abeft vt ad ca quænbsp;beatiflîmæ memoriæD.Sadeelin fuisTraCla-tibus expofuit,refpondcac. Sedenim profeótbnbsp;fiquis illius errorcs omnes tollere cupercr,nbsp;Augiæftabulum repurgandum fufcipcrct.Af-
LAVS
fir'mattarnen, fed abfque rntionc, argunicnt^ fiia non faille à nobis rcfutaca.Scdnbsp;ni nudæ opponenda eft fimplcxnegacio. Ait»nbsp;nos eife iîmilcs Vbiquiftis in fingendis my^^'nbsp;riis : qubd Conconiitantiam quam propoimtnbsp;non rcfcllimHs:nequc (quod rei caput clljvynbsp;quam refutare potuerimus, Deum etiarapoi'nbsp;fe extra miindum creare vnicum aliquod rot-pus fine Omni loco : ficut etiam potuit tak it'nbsp;liquod corpus creare, vt putà, vnum taiitun’nbsp;lapidem, aut du as columnas aurcas quangonbsp;creauithune mundum^vcl aneequam mun-dumercaffet; nos malèipfumappclIatcMo-naebummos à baccalaurcatii rcpcllcndosaio*nbsp;loqui cum Cacholicis amp;diueifum fcntitcinoynbsp;fiôlitias fuas hypothefes decO quod fieri pofnbsp;fit,amp; tarnen non fit, nunqiiam polfe confiicn-rc. amp; rcliqua id genus , quibus ifte libriuquot;nbsp;fuum replet. At, vt quidam ex Veteribus tnt»;nbsp;nuit,amp; nos etiam ifti iam rcfpondimusitruknbsp;fos eiulmodi errorcs, bas nænias, ha:cdclgt;t*’ gt;nbsp;indicarcjtcfutarc eft.
ïtaque ledorem Cbriftianum obtcûafflUti vt quantum àpernieiofis erroribus libérât*’nbsp;quantûraque veriratem ampledi adfalutr*”nbsp;cupit diligenter iftos obferuct perpétuanbsp;Petitione principij, neque folidis vllis arg**'nbsp;mentis ex S.Scriptura depromptis, fed iild***’'nbsp;ctiamànoftris millics refutatis refponfiou*'nbsp;bus impudentiffime tradatus fuos impkt^'nbsp;quod in boc argumento,vcl ex iftiuslibriSif®nbsp;terit efl'e cuiuis manifellû qui tradbatus Cl-S*'nbsp;deelis deSpir. amp; Sacram. Manduc. pcrlegrtit'nbsp;quibus adiungi quoque pofiTunt tum prio^’nbsp;turn etiam hic polterior Index. Sic cnitti d**'nbsp;muni Lcôlor poterit facile , vtraque aiid***nbsp;parce, iudicarc quid in hacquæftioncficft**nbsp;tucndum.Nos quidem certè didtum illud A**'nbsp;gultini merito polfumus in ilium regetet**’nbsp;Redde verba mca amp; euanefcct calumnia tn**'nbsp;rcponc fuislocis vbi dixi, vt apparcat det^nbsp;tanta, quibus abs te fraudibus difputctut. Anbsp;tu potius, Gregori, prauas animi anticipât*’*nbsp;opinioncs tuas vince, amp;c tune demum vctit**-tem teuere potcris,qua vinceristpaterepoti**’nbsp;vt te veritas vincat volcntcm. Malum eu*?’nbsp;ehbomini, vt cum veritas vincat inuitum»nbsp;eut alicubi pic dixit idem Auguftinus,
ANTONIl SADEELIS
RESPONSIO
Ad Fidei(qiiam vocant)Profefrionem,a Monachis Burdegalenfibus editam in Aquitania,anno 15 8 5. vt elTct veræ Religionisnbsp;abÎLirandæ formula.
H IC non filum calumnix illorum CM:onachorttm,fid ingenm eîiam errores Pos^tißcijy breuiter-idilttcideßoUdeqttereftttantur-
THEODORVS GAVTERVS CHRISTIANO LECTORI, S.
HAb ES hîc, ChriftianeLcûor, fîncerètiW repræfentatam Monachorum Biirdcgalenfium Fidei (vt vacant) Prorcffionetn : quam illi cy fuoruninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, td ert PontiSciorum Sopliiftarum, voluminibus corialatiij
ante aliquot aniiosediderunt aduerfiis Eccleliam Reforniatam , impudentibus mendaciis opprimeiidara. Habcs ctiambrcuem,perrpicuam,folidamqueamp; oninibu« Chrilbanis parutilem adillas calomnias ReCponlioncmjàNo-biliflimoi Clariffiino viro D SadkcIS confcriptain, amp; magna corn voioptate ûuûôqueà pits viris cxccptam.nbsp;Cuiinlibritaiitam vtiütattm qiium ego non folùm ab omnibus prædicari audiuiflem , verùm eriim i, fe legendonbsp;wgnoiiiflemtEccleliævcrè Catholics pro teiiuitatc mea iiiuâdxftudioimpulfus, (quotencri.imô flagrare,quam-cunqueartem profitcatur,homo Clirilbanos dcbcc)cum è noftrate lingua in Latinam conuertcndomluicepi. Etfinbsp;autcmorationis GallicæfacundiirimiviiiD.Sadeelisnon affeûatani clegantiam cxpiimi à me non potutlïc fa'nbsp;Kor, nie taincn fidcliter amp; fine alFeélatione in ea veriatum efle affirmaïc verè poffuin. Sed amp; son pauca ad handnbsp;wfionem mcliorem cfficiendain pertinentia, mccara à Gafpare Lautentio, amico literis amp; humanitate egregienbsp;polito,comniunicata fuifle diflimulare non debeo. Qui hancetiam non exiguam opérant in hune librum coutu-iit,quàd l’atrum amp; Scholafticorum leftimonia ex eorundcmfcriptis fuo quoique loco accurate dcfcripl'erir,non-niill.ique adJideritqux ab aothorc norata tn eius codice Gallico reperit. Quæomma, Deus propag^ido Ftlij fuinbsp;Kegno faiit inferuiant,tu verô candide velis amp; Chnftianè compleûi. Vale.
ant. sadeel gallis, GLORIÆ dei
amp; lalutis lua: ftudiofis.
V A R T O abhiric anno Reßonßonemfi'ripß ad libellum/juendAm , Hulgatnmßtb nomme ütulo Profeßtonif fidet à Monachis Burdega-W lenfib'is contra Galltcoi Eccleßas Reformatai : tpninon contenti cahm-W »^‘^^^ff'^diffeinnoHram ConfeßionemFidetiCalamniatifnnt etiammal-'¦p\ ra tos noJtr£, Relioponis Dolores, praPlantißimosfane viros y ^puorumjcrtptanbsp;arrodere ac mordere facilins poterant,tpuàm dtgerere : ejitemadtnodmn innbsp;Prafitione admonuimns,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evpofnimns in ipfa Refonfione. Po-
I i'ieaveroyVtz/tdtAdonachalettsiai calumnioi yedttoi farfas in A~ qaitaniafvbi noiira Refonßi) illis oppoßtafntt) per totnm Regnum dif-fandi : put aai mei ejfe offcz'y noßramad tllaa Re.iporßonetn excudendamnbsp;deHuo ciirare:vtyejuoad eti-iißertpoteji,antidotum ae^uißt familiare acvenenum. Et ^uoniampleritjuenbsp;Ecclefia Romanazißfunt antehac eadem tslafcribendt rattone, ^uam Adonachi Bùrdegalenfespo-feafei^uutifunt : nempc, vt aceufent pracipuos DoElores F^cclefia Reformata ijuod fcnpfennt res fafasynbsp;altenasy abfardas, ac proinde i^ua ipforum docbrinanbsp;nbsp;nbsp;pie täte indigna effent : praterßtperiores futur as
Pefonfiones ad ea conuitiaybic Itber loco Epttomes cuiufdam turn Accufattonum titm Reßonßonum op-poßarmn efepotertt.EndefortaßefietyVt cjui adeo aquttatisfunt amanteSyVt reum inauditurn damnare nolint yposïhacvelint attente legere fertpta noilrorum Doctor um : quorum le^ho fatis eos ab omnibus catumnus (p-fatfis accufattonibus abfoiuetilnterillos qui iidiufinodi crimma Dotioribus nosiris impofue-runt ,pruicipcsfiint Claudius de X ainEiesy quidam nomincy Ignis ar dens, Gtlbercus de Coiffer y C/ alqnbsp;quida-nyquorumpars Latin'e,pars Galltcefcripferuntiqui perjuaderevellenty noslros Doüores ajferuißnbsp;fe opmones monstrofas, tmo quas ipftfcriptisfuis refutannt. Quodattinet ad CoipfierumCr eius craffumnbsp;voluoten y quod curauit excndi aduerfiu noslram riltgtonem, nomtnatim vero conrra loannts Caiuininbsp;fmptayfactie efiintelligere nouam Hit effeEheologiamy Q'tnhac eumrudemadmudum ejfe(jicut liquetnbsp;ex ipfi u citationibus locorum turn Scrtpturx turn Eeterum, ac mgenere ex tpßus argumentationum cßnbsp;fiiicloßnKK imperuia: _) adee vt a tempe date quadamy tanquam in terras inognitai, hue conteUits ejfc
-ocr page 424-^9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A. -
vide at À,¦, Et ^tiiatortajfe meliits in Uteris huinanioribfis verfatiss efi^ ei commemarabû tjuodtnun^^' proditnm fuit de imperito i^uodam piSiere, tjtti inpin^endo Hercule, nuncjuam vnltim eins autpftcif^nbsp;tüembra reprafentabattfedpingebattantumleenispellem,lt;^uam Hercules tantjuamtrepheumgep^^'nbsp;I ta Coifferuspro pingenda ad v»um neblf^ue reprafentadagenuina Caluini do^rina,fatis habtiitf^,nbsp;ponere eos err ores, i^uos doble Caluintss refutauit,nbsp;nbsp;nbsp;ejuos, horribilium monfirorum instar, fuisfe^^^^
peremit,tjui^ue hoc rebfeblu ei futurifunt in omne auumpraclara atque excellentißima trophaa, O' bus delendis imbecillior efl Cotffleri penicillus. Lebloris içûtur leuandi catifla breuem hlcCataloguni^^'nbsp;xamfalflarum accufcitionum,^^ notabo articulos huius ltbri,quibus tlla refutantur.
I. Ecclefl-i Gallics, Reformats non credant,vtpar efl,^U£ credendafunt de Myltetn tatisié' doceant,Tres Perfonas nonfubfislereperfletpfas.
l^ide Resfonflonemin flrticulo i.vbi oilenditur, noblras Eccleflas crederefuperhoc S.MyS^trio de eo in Dei verbo proponuntur,(fl ab omnibus orthodoxisVeteribus^agnitafuerunt, atque heriiMve^nbsp;feijuinmo ^ccicfatores,dum nos vulnerare conantur,telMm infuam sâelamreterflffeùta vtpecopifi'’'nbsp;tes condemnent eos 'yuifuntvelutprscipuscoiumna Ecclefla Romans.
z, QMd damnemM tj“ reiiciamus omnia vetera Concilia , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heodorus Besot fcripferit
prsfuijfe omnibus omnium statum Conciliis.Hscfunt Coifperiverba.
y ide RePfonflonem in Articula yÿ.Qmd ad T heod.Besotm attinet,dislinguitpia tÿ;' probata Coti^^ lia ab iis tpuibus ambitionis fliiritus,vel tgaorantia,aut certe malitiapotius,lt;^uàm Spiritus Dei,ptsfr'^'nbsp;f^od 1 eannes Caluinus conflenferit curn Arrianis, amp; aliter expofuerit aliquot Scriptarsnbsp;C/uam ÏCeteres, Arrianis hos ipflos locos opponentes.
y ide Resfonflonem in i. Articula.Caluinus autern non edidit in lucemfluos Commentarios ita let omnes interpretationesfluas haberipro Articulis Fideiifed incubuit ad Ecclefliam luuandarnpf^rnbsp;gularibus donis,i]us à Deo acceperat, omnes fuas Interpretationes exigens ad Analogiatn Fidei. ,nbsp;fl locos, ijuos putauit magis accommodates refutandis Arrianis, prstulit locis quibufdam à F'etcr^'''^j ^nbsp;furpatis,quibus resfonfltaripoffe crederet,nonpropterea coniungendus efl cum Arrianis fled contra,nbsp;candus hoslis illorum infenflflimus, quandoiyutdem valtdtfiima ad i'los oppugnandos arma deUpnbsp;voluit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
4- Quodloannes Caluinus,trablans de peccato originali,docuerit maximos errores acblafl^‘''‘'i; contra natur am hominis,Cp contra Deum Uhus Creatorem.Èt tarnen alibi dicunt Caluintim tacitt^^onbsp;flepeccatum originale.
i^ide Reflonflonem in Articulis ^8.39.45. ex tyuibus liyuet maximum efle diflcrimenenternatfr .^^. cfl corruptionem tius: Cf inter opus Det Creatoris çfl corruptionem Creaturs per peccatum fluperi^^’'nbsp;lt;i s'mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod Augustinus exprimere volens, dixit :lgt;lQnoààzDcü3^[o.\s. hominem
' I^^usEfan peccatorcm. Et alio tn loco. Quod dicic Apoftolus, natura amp;c fe fuiflc fient ße Trin. Natuta fcilicct vt cildcptauatapcccatomon vt vedfca creata ab initio. Non igitur Hit conttf'’^nbsp;iiix.it. fluntinnaturam,necblasfhemiin Creatorem, lt;yuiveredefleribunt fœditatem (flgrauitatentcorrafl .nbsp;tjusper Adamipeccatum interuenit. Hta verb accuflatio Cr cahimniaproflctflcitur abinflcitia infl'^'inbsp;Craffectata ab iis hominibus, tyuiflmiles flunt ijuibufldam caufldicis tmperttis Cj“peruicaedtusnbsp;^uum Sepuitas caufls demonPlratur,flatts efl fl dicant Ignorort/^/jNon litjuct.
5. nbsp;Quod loannes Caluinus, deStruens liberum Arbitrium, loejuatur de Deo vt de tyrannoi 0
crudelitatis inflmuletflverum efl homint deefleflacultatem faciendi boni ijuod nouerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-fl,
Vide refutationem eiuflmodi blaPfhemiarum, in Articulis 36.39.41.42.45. vbi oAenditurpe^fl rfl Deum Legeflua ab homine nihil exigere ejuod non tpfi ab eo debeatiir: licet homo ,fiid vnius cuf‘^ uÿnbsp;priuarit facilitate acpotentate obedtendt Deo , epuam tn primaflaa creatione accepcrat. lflame'''''‘Ciinbsp;paupertatis non libérât ab obltgatione prscedenti , prsflertim epuum debitor cutpa flua in P',^’'?'^nbsp;tnetdit.
6. nbsp;QuodCaluinus Deum conllituat authorem omnium noHrorumpeccatorum.
Cide Resfonflonem (fl refutationem istius impudentis calumnia, tn Articula 4. (Apraclarit^ flini in earn rernflententias'.^uibus docetur,Deum non deleclari malo,fled bono ipuod elicit exmah- fnbsp;boni author efl,non autempeccatorum ipus. homines committunt. Idrpuodtdem DaStorreprflent^^‘nbsp;fimilttudine,petita à die, cuius fit mentip inprincipto libri Genefleos. No n Deum fecillc j^,znbsp;lmp.cy. dictum elt,fzwy««rjquoniam fpeeies ipfas Deus fecit,non priuationes:fed Deus diuifitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joi'
cem amp;; tehebras. Aliud eft lux, aliud illæ priuationes lucis quas in contrariis tenebrisom' Z5c Trin.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam amp; vitiotum nofttorum non eft author Dcus, fed tamen otdinatot eft-
Z.4rt:.u., mortem non fecit,quia caufa mortis ipfe non fuit : fed tarnen per cius rettibutiof’^ ftiflima mors irrogata eft peccatori. Hacpius die DoStor ohm docuit: tpua tpfla eflCaluintfl’'^[^^iS'nbsp;vt clariflime in fuis hbris expoflutt.Quod lAi calumniatores perfl!exilfent,ntfi calumniandi hbid»nbsp;ret homines.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
7quot; QflydCaluinus dixeritomnia euenireneceflarib ex Fatoviolentiflimo.
l^ide ReFfonflionem in eodem tllo Articula 4. Et, epub apparent epuanta jitillius calumni^dfl tia,conflitle Insiitiitionem Chris'iianam Caluini hb.t. cap.l6fleA.8. C bi Caluinus diflertis verbtgt; 'nbsp;Fatum illud violentum,ipuodtAi calumniatores eiaffingunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-.pld
8. Quod Caluinus, agens deReprobatione , dtxerit Deum damnare idea tantiim tpuiaflw’’^^, Adamum lapfum efleper liberumflui ipflus arbitrium,necitem Diabolumiveriim caujam efle efnbsp;nem Dei,sjuireprobisflacultatemflalutts Gbtinendteflubducat,(fl viam damnationispraparet,Q
F ide Resfonflioncm adiflas horribiles cahimntas,in Articula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^.fltde e/iam^uodhut
-ocr page 425-E P I s T o L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Jgt;7
i/1 hifiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i^bi interaliahis tjuo^ue verbie vtltur: T^ec
tfittmindum nei^nis Porphyrij difcipnlns Det itt^itiarn ttapttnè arrodaty nobtt pro ea mhil res^ondenti-entm aßertmus nullotperire irnmerenteSy^atKitis. ejje beneßcentilt;amp; Det ^nod nonnjtlli Uberan-^ tiir^abund'epro tHniiraftda, ettttgloria, dibbim efi^^c. Vnde intelligere licet tjuàin alientttfit Calutnta ntnbsp;ttipinattonibus in ipfurn contePli^ ab iii ^ui eins verba in contrarinm einfdem menti fenfum detor/ynentfnbsp;ßlgt;“l»i:perfuadent veritatem non cognitum iri^rnodb Caluinus non intelligatnr.
dollnna de Eleciione ^uornndam^çp- Reprobations aliornm, itaperjpicne in Scriptnra declara-iftt-, vt., nbsp;nbsp;alterntram negent, fatis inde te^lentnrfuam autfoedißimam ignoranttam aut tntolerabilern
’o-i^uant, '^am EleElio fine Reprobations non efi Eleblio, lt;jmm vna alteram neceffarib inferat. Kerum ßtnanda eßnoHra curiofitas, cum reuerentia adorandum idsjuodrationisno^ira captumfuperat. £tnbsp;Coiffierus reliejuislongiorfuitinfalfis accufationibus Caluino impingendts hac in parce, dtfcer-pens etusfiripta,!^ ejuaipfi Itbetfragmina exhibens,nempefententiasdtjJ'etlas,imperfcPtas, decurtatas,nbsp;amp;calumnios 'e expoßtascnimirumßretus ebyc^uod hommes Eccleßa Romanaßcripta Caluini legere non au-dtmt:(ejnornmßola leElio ipßumprobeßempsr iuUßcabit} idetreopauca quadamßubiiciam ad hancremnbsp;dtis declarandam ^ui neejueunt aut non audent eins fcriptapenesJe habere,in prunes eins Insittutionemnbsp;(lbriiiianasn,m ^ua de hoc argumenta ntultis dijßeruit.
Puerunt omntbusßeculis peruerfa ejuorundam hominum ingsnia gt; sjuibus voluptas fuit opera Dei car-pere, (j- doclrinam, cjuam m verboßuo nobis propofuit, praßerttm de Eletlione ac Reprobations, repre-hendere:jtii horrendos blaPf hernias euomuerunt contra luEiitiam Dei,ejuod Scriptura doceat altos Ele~ ilos eße,altos Reprobos. Veteres DoElores Eccleßa tUis reßonderunt, alij aliter, alijßuccinUe, alij pluri-^us, vt ex ipfirumßcriptis lijuet. ScholaPiici Romani repellendis tsitufmodi blasfherniisfufßcere puta-^»ntobiellontniidam Praßeienttarn Dei, rjua Deus, prauidenseos ejut sdiutentes liberoßuo ^rbitrio nonnbsp;*i^leilerenturgratiam Dei,illos reprobet, reiieiat, damnet iuPle propter tpßorumpeccata, Caluinusnbsp;ißtrithoneres'ponßonemnon eße idoneam,multis de caußs, tyuas inßuisßcriptis expheat, (Jr auarumtr^nbsp;primarias afferemus.
Prima eß,^ubd de Prsßcientia Dei nonßt exiPlimandum vt depraßeUntia hominnmß Deo futurum a-P‘piiàipß reuelantejeb ejubd Praßeientia Deißt Praßeientia Altßimi (J;-Omnipotentis,acproinde mhtl P’‘t‘iidentis,juod,ßvelit, impedtre non poßit : aliojuißummaßua Celßtudtne tjr OmnipotentiaJjioltare-tnrynde colltgit,coniunaedam eße Prsßcientiam Dei cum ipßus Ordtnations,yuumficPrsßcientta etus,nbsp;piiomnibus imperat,dejue omnibus pro lusla ejr inßcrutabilißtta voluntate conPiitutt (ÿ- erdmat. Quadnbsp;ist probet Caluinus,osîendit Scripturam itaßolere lo^ui de Praßcientia Dei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.ii'.
Altera ratioijubd RePßonßo ScholaPticorum euertat EleEtionem (Jr ReprobanonemxjUitm vtramjue y defendere debeat,vtßtlégitima reßonßo.T^m aduerßus blasßhemos efiijuodprobentDeurn eße iuPium Aft.i. v.nbsp;dumaltoseligtt,ali3sreucit. QtßodßDeus eligtt eosejuosprauidetreble vßurosliberoipßorum Arbitrto, ^5^^^nbsp;flrgratiamipßus recepturos .• contra reprobat eos,yut,ßecundum etus Prafeientiam, abußurißunt libero t-^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
pforum Arbitrio, nbsp;rueblurigradam Deißeejuitur, hanc Eleblionem^ Reprobationem pendere non a
l)eo,fed ob horni'itbus,Perinde eßenim aeßi^uis diceret,Deum pr£uidere alios ipßum eleäuros,aliosve~ r'oreiebluros.Ade'o vtmutandaßst verba Scrtptura,Qrpro Eledisnbsp;nbsp;nbsp;RcprobisfvtiUaloquitur}dicen
/iipo^î^iae-Eligcnces (j- Repvobantes;^«« mhtl ahßurdius.Quapropter Augubitnus exponent hacverba DomintnoAri leßuChri^t, nonvosme elcgiftis, fed egovos clegi lyîc-^ir, Qutd ergo eramus niß iniqui perditilNeque enim larn credideramus in eum,vt eltgeret nos. Vtamß iarn credetes elegß,ele- ”nbsp;üos elegttxur ergo dKeret,non vos me elegtîlts, niß quia eius mißertcordia peauenit nos? H te certc vacatnbsp;tana tllorum ratioctnatio,qui praßetenttam Det defendant contra gratiiwt Deti^Jr ideo dtcuntnos eletlosnbsp;antemundiconslitutionem, quia prafciuitnos Deus futures bonos,nonnosfablurumbonos : non hoc dicitnbsp;menbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: (juomamßproptereanosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonosfiteuros nos ejfeprxjeüferar^
ßrnuletiamprefcißet,qu^d eumfuißemtis nospriiss elebluri.Hacfunt Augußtni verba.Quum ante Deus prauidetettam Reprobospermanfuros in fua cerrupttone c:ßperuerßttate,necvolütatemßuam ad Dei Le-^emfequendamtnflexurosinónneprauidetquoqueßenon MtshocgratificaturumlTota Ecclefia Romananbsp;eonfitetur, nee legiones omnes A/lonaehorum negare aufint, Eleblos non poße appellere voluntatemßuamnbsp;adbiinu!n,abßuegratia Dei,quam ideo vocat Prauenientem.Scriptura äfßrmatßdem eße donum Dei,nbsp;tlfquod eß abfquefide,peccatum eß .Cur igitur Deusprauidet fe gratiafiia prauenturum hos,nonautemnbsp;Mosldaturumfidem his,non autemi'.lis? Et quid obiiciemus illifententia Aposlolt, toties ab AuguPltnonbsp;«««•4 P«/4ffMOT/;«c«/rlt;ï?Æ.-Qnid babes quod non acceperis?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Cor.4.
Eertiaratio efi,qubd,quumPaulusnegotiumhabueritcum eiußmodiblaßhemisoppugnandis, hofque in Eptß.adRom. repulent, eius reßonßont firmiter harere debeamus, nec putemus nos eßefaptentiores,nbsp;Ó-meliores habere rationes ad lu'slittam Deipropugnandam,quami!le habuertt. Plamvbt dixttnon ef-fe inwsiitiamapudDeum, qut mifereacurcutusvelif.profertobtetlionem iilorum blaßhemorum de qui-bus loquiwiir.-CiEji adbuc fuccenfetînam voluntati illius quisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rßßndet.lmo verb,
n homo,tu quis es qui ex aduerfo refponfas Deo} Etaliquantbpbficonfideransprofundttatem huius »t^sleri;,inhas voces erumpit:O profundas diuitias rum fapicntiæ,rum cognitionis Dei ! quàm in- Rom.ii.nbsp;fcrucabilia Cunt eins indicia,amp; eius viæ impcrueftigabilcs/Qins enim cognouit mentera Domi-iiiîaut quis ci fuit à conlilio? Aut quis prior dedit ci,amp; reddeturei? qtc. Itaque Caluinusconcludttnbsp;infiiiendum eße resßonfiont Apoiioli ad aßerendam lusiitiam Dei aduerßus omnes blaßthemos^Jr ob-'nnr)nurantesfctlteet,ne qusramus rationem Supremavoluntatis Dei,quamhileßalttus,qua régula eßnbsp;Hin ns tusiiets (ß i£quitatts,quamiiis illam comprehendere nequeamusiiuxta tllud Baßlij, exponetis huncnbsp;Derßtul.'.'fi Pßalmi, Tua ludicia iunc tanqiiam magna aby lliis. Quemadmodum,inqiiit,cernere non
L. j.
-ocr page 426-598 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A. '
pOj/'nm:ufuiîdnK abyßi:ßcetiaincognitio iitdteiaritm.ßsr.nobls efiincomprehenßbilü.
- Jdxfnperioribus LeAoresfacileindicabuntfieri'iniitrMtnCitlttinoy^tiftmtsitfalso dicugt;itiT)e!tf»gt;tb^‘ lo tnfimalari Inia'siitiin: ^aam omnia eituverba^fpe^entaddefendeudiim IttiHtiam Dei(^aamfem^'^nbsp;cum omni ’n'amilitate adoraHitßdefendendumdnejiid.i -t^nge.'eMlidiortbas certioribns rationib'Mftjt^^^nbsp;fececinc Scaolaidicdhoc eß-, ad declafanelii t^abd(dtis iilafe ex fefe tueatf^y nec rationes àfapienini bnquot;nbsp;mana matnari egeatdd cjiiod nem» non factie exfr.ace dentibtts cognnfcet, cjtti modo tadicio prsditfüfifnbsp;cß velmediocriterin T heologiavrrfatits. Ipfeettam Lombar dus, Scholatiicoru pater ( t^uanuis alio^^*nbsp;Sen.Ub i. multis erroribtis irnbutMprofeculifuiighorantia)coaclgt;t^fuitl0fidareh4cAt^ußinifententid-.lnijwi»'^^'nbsp;PoßfetDeus-voluntate eorumvamp;rtercinbonum,ejtttaoTimipotens-sfiiPoßetreuera.Cur non fecit? Ounvurnbsp;Ittit. Cur no lUlt? Jpfc nouit.lSIondebemusplMfapereijuamoportet.ld^cilß.EtnottßimaefiT'beolfiß^nbsp;Eßiß.^o. Ifjuc jdu^usltnif ententiaiCur ad ildam atij pertineant alif nonperttneant,occttlta caufa eße potefdnmf^nbsp;nó potejb Itidàcia Det,licet occulta fint,mhilominus funt iudia,Q^a ipfa efi'infimmaJCaluinifentedu-¦ Satis nobisfit ad confolatione noslramySjiiodinanimis nosiris ex Spiritusfanfliteiïimonio certifi!f»*^nbsp;lefum ChriPlum mortuurn efiepro nobis, vt,vii(afideiooc beneficium apprehendentes,fiuamurfeliO?^‘nbsp;tjuampraparauitfuis eleStis: ttavt non fit curiofius tnr^uirendum cur fint Reprobi tejuurn fatisfitcog^quot;'nbsp;fcerc,Deum,fitmm'e bonum ßtquot; iuPlum,nihilnon iuPiifiimum tßf optimumfacere,
9- i^od Caluinus, agens dè Baptifino,dixeritpcccata non deleriper Baptifinum,fedduntaxttt»''’^ irnputari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Vtde refutationem in Articulis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^.vbi agitur de concupifcentia refiatepofiBaptifiniim,^i‘^
putata filiis Dei,tuxta diblum non tantum AuguPlini^fied etiam P.Lombardi Sententiarwn (fip^re aliud eft loi^ui de peccatis ingenere,(ßf de concupifc,eMia non ita cxtinbla Baptifmo, (juin habif^^nbsp;adnucin Regeneratis.Adde ^ubdnemoreÜiiudicij vntjuam ludicaturus fitCahiino tantam contrs^'nbsp;üionem excidipfe,vt dixertt peccata non deleri ^utdem,attamen non imputari.lAampeccatum nonnbsp;t'fal.3x. tatum,deleturn ejftuxta illud Dauidis:^c2.z\ quorum rcmillæ (une iniquitatcs, amp; quorumnbsp;ólafunrpeccara.Bcatusvircuinonimputaric Dominus pcccatum.
10. nbsp;Quod Caluinus fibi contradicat',dttm loquitur de prsofentia corporis Christi in S. Cœna.P’^ofi^’^'
ea quod modo dicatveritatem coniun^am effe cinnfignts: modo affirmetveritatem effe in coelisfiß''^'’'^' rb interris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ide RePfionfiionem in Articulis i.iq.iy.iS» vndepatefiet mens Caluini:nempe,qiiemadmodi gna nobis exhih entur corporaliter ór ex terne:fie ueritatem coeleslem,fignis repr£jentatajn,ncbis exogt;o^,nbsp;ri ftiritualiter eß interne .Idee propterea neceffeeft.tjt corpus Domininostri lefitChriftirelinquat^'^' 'nbsp;aut in cælo eß in terra fit eodem tempore: quum hac exhibitie interior eß ftiiritualis efficiaturvirtnt^nbsp;ritusfanPH,eß Fide quam hic in nobis generat. Atqui op eratio Spiritusfanbli eßeffeblum Fideiigt;nf^‘^nbsp;non poftunt locorum di^iantid,vt Caluinusfuse eß dilucide declaratin InFlit.Chrifl.lib.^.c.ip-
11. nbsp;QmdCaluinus dicat nos iufttficart per lmputationem,nonautem reuera.
y ide resjionfionemtn Artic.r^^.eß qß- Ft qaoniam inter alios Coiffierui itauti^on efttum adtttt^ dam,tum adproferendamveritatem,'vt ex Concilio 'F ridentino mult a exfcrtbatde IuPlificationcVgt;^^^^nbsp;efiquodpoftvariasß-plurimasambagesytandemhxc confiteatur.nempe, Primdmeßpracipuaiti noßnbsp;J ustificationis cauf am ejfe Deum M ifericordem, qui pro fol a bonitatefua,abfque vllo merito noßt'’’’'nbsp;lauat eß fanblificat in fanguine Filqfui:Iusiitiam,qua iuSlificamur,non efte e^entialem in nobis,nbsp;bis propriamifidper IuPtitiamDomini noslri lefu Christi, qua pro bonitate eß mifericordia Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
tatur nostra, nosnullo nostro merito vere (ß indubie expeccatonbus eß fihis ira fieri iustos (ß Qiupfi- per adopnonem,ac vita atema hare des. piaefuatverba Coiffieri : quihus indicatfe non rebl'e inteo^nbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concilium Lridentinum,autfua ipfius verba. Quapropter rogo Lectores,vt tnfuperiortbus
lis i^^.^s^:videant qua circa hoc argumentum proponi folent difficultates.
12. nbsp;Po 'strem'o quoniam Coiffierus, fcquens vestigia iampridem a Adonachis trita, vehementeffi lt;nbsp;Aet dum ait dtutfas efte noitras Ecclcfias,quinetiam Helueticas a Geneuenfi dtfiidereiadiiciensnbsp;intellexijfe Germanos interfe dijfentire 24. opiniontbus circa vnitmfidei Articulum : ReSpondet»^
fal film efte, eß no Piros confefiiones fidci iampridem excufas, etiam Gallici, necnon Plarmonian tie rum Confefiionum euulgatam,tpfos mendaaj arguere.Romano tgitur Fcclefiaproprium eft, vtintet*nbsp;fabtiones difcindatur, quot M onachorumfiebtas diuerfias habet, QT nouas quottdieparit. Ade'onbsp;did pofitt,Ecclefiam Romanam nunquam ejfe abfoluendam,qHbdfingults annis,menfibus,^
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui quidiilt accedat.ytautempoPihacCoifjierus nonfitneficiusvnionis inReligioneinter Fcclefi.'tt^A
ueticas,Geneuenfem,eßGallicas,eiusreiinfigneproducarnexemplum(necrecedam abhutus argumento) quo probetur qudm ilU EcclefiaJint vnita eß coalefcentes in Confefiionem Fidei, ßnbsp;cura interfe hanev'nionem eß cencordtam conferuent .N up er quum ft ärgere tiir rumor de exutgttgt;nbsp;uitate quadam circa lu 'siificationem'.pracipui Dotlores Ecclefiantrn Elelueticarum eß Feneueiißnbsp;uenerunt Berna,id magis magifque confirmacuri,quodin tpfarum Confefttone de hocdoblrinanbsp;tinetur.Et,collatisfententi!s,vno confenfu inter aha copiose acvere expofiicruntfummam eorurnft^^nbsp;clefix R eformat£,ßbicunque locorum fint,de lusitficacionis capite vnantmes ere dunt.
Quod vt certiusnouent Coiffieriis,necfie ipfe autalios paficat vana iita optnione,quodEcclej!^ C£, bi eluetica eß Geneuenfis dfiideant tn dotlrina Religionis , hicfiibitctam ea tpfa qua in eo d'nbsp;de lusiificattone ac Sanbiificatione declaratafiierunt.
Dclullificacionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
I. Certum eft in Ecclefia,omnes homines per Adami lapfHm,nafi:i non tant'um omnis integrit ¦¦ P pertes,eß ad nullam prorjits ver am vtrtutem idoneos,vefitm etiam co vino to tos oppletos,quodß^^ij^^^i
-ocr page 427-E P I S T O L A.
Dem Opt.Erîax.no n vtndicaf'e Aterna morteptinire.
1. Certurn efl etiarn illud,Deum pro ineffabili illa/ua honitate alterum hominem,fHum videlicet v-mcum iüum Filinm,perfinaltter ajfumendA noFira carni de^inatum,conFiituiJfe vnicnm eorum Redem-ftorem-^^uibus ah Aterno^ex totiw humant generis maffd deleiHsiAterna vita regnum prsparauerit.
autem idonetu ad feruandos eleäos ejfèt hicptoiTKç ^tdv^oitsaçyomni integrùate cumulatam ejfe if^fms earner» ßue humanitatem op ort uit : tum omnes e as poenas lucre, quibus omntum eleFlorurnnbsp;peccata expiarenturttttm perfecl'e totam legem implere^vt iifdem aterna vitA tus acijuireretur.
4lt; Et hsctHa efi lustitia^ per Prophetas vetert populo diuinitus promifßiy nobis tandem in Euan-^elto exhibita, i^ua Dei Chriiîi luiîitia co^omtnatur. Dei ejuidem, non cjuod Deo infit(hsx enim eß Deusipfe,\^ Eßentialis eius luilittaprorfits àMnùvtnotJfedptirtim c^uod Deoßt,no ab vllis hominumnbsp;rntruis,partir» ^tiod felapoßit apudDei tribunalftibßslere. Chrißi vero eadem luilitiaeße dicitur^nbsp;cjwniiam Chrtsît humanitatißili tnefi,vtSuhieElo,amp;quoniam ill am infolo ChriElo quarunt inueniuntnbsp;Elelh.
5. Htiius itiUitis tros proprièfitntpartes.Equot;na,quam definite licet,Q^alitatem illam,qua Christi hu-manttasplenfitme !ii}-,abfique menfura ( vtloquitur loannes ) fuit integerrima, omnt Sanbhtate repleta. ailterampartemvocamus,Omnes illasperpefiiones, quas Chriiluspro noiîris pecoatis ab ipfio conceptusnbsp;tempere,fecundum carnemfubiit,ad mortem vfque crucis,faElus pro nobis v.lt;s.nd^a. Dertia deniqae parsnbsp;hiùtis luilitiAvocaturtllaperfieStfiima v7raKoi,qua in tUis ipfisperpefiionibus tumpriorem legis tabulantnbsp;cumulattßime impleuit,fattus Patri obedtens vfque adillam cruets mortem,tum quiddam ettarn ampliusnbsp;qaed ai alteram legis tabulam prAElttit.; quam lex ipfa fagitet ,fud ipfius anima pro fuis ipfius inimioisnbsp;reeoncihandts oblatà.
Hicaùtem omnia quum pilitts ille Dei, non fui certe,fed elechrum caufafubisrit expleuerttt ntquinu'üus reifit indigent, quatenus Deus efl,cjr fecundum carnem quoque Deo Patri accepttfiimusnbsp;tirgloria cœlesti dtgnifiimus ab ipfo fuo exortu extitertr,racionem altquam inueniri oporcuit,qtia turn ipfenbsp;mprimt5,tumfuperiora omma eleüis cormnunicarentur.
7. nbsp;Doc illud efiInEirumentum quodFtdemvocamustdonurnvidelicetSpiritusfanFli,ff)irituinoilranbsp;tei'iimoniurnprabentiSfVt certurn induhitatum aßenfumprailemus Euangelio,ç-r Deumpropter Chri-fiiim F iliumfuum non tantum nobis peccata condonare, ne per ea morti adtudtcemur,fed ôr aterna vtt,onbsp;coronarnCbrtili Ftlisfiti obedientia promeritam, nobis donaturum credamus : quo fitdentque vtinhacnbsp;quoque vita pacem habentes in confcientiis no 'sîris,ipfum vt benigntfitmum Patremfine hafitatione inuo~nbsp;cemus.
8. Qua quKin itafe habeant,(^fuperiora omnia,à quibuspendêre vniue’cfam noFiramfalutemdixi^nbsp;mus,extra nos fint propriè, vtpote tn vnico Christo à nobis perfidem apprehenfi confideranda amp; confie ~nbsp;quenda, effiettur tlla nobis commumeari non per Infufionem aliqiiam vt So phis la fomntant,fed perrne-ramlmputationem, eademprotfus reciproca ratione,quavictum illud omne c;ir teterrima tlla omnia quanbsp;nobis tißuntjfaüaßnt Chrtstt,non vt ei inhArentia,non vt in tpfum infufa , fed vt ipßper imputationemnbsp;impofita : nempe vt tta fitnobis Chriiius luFiitia, quemadmodumfatius efipro nobts peccatum (nempenbsp;per Imputationem. J
9' Qjßd igiturfides Ola Eie thrum propria, dicitur imputari ad luFUtiam , non ßc accipiendum efi quafivel tpfafides, velquicqutd(vtmodo dicemusßfidem confequitur,ßntillius lusiitia Dei tir Chrifiinbsp;partes,velforma aut etiam initiurnfed quoniam efi ex Euangelij pablo vnictim illud tnHrumentiim,pernbsp;quod Chriilum tpfum cum omnibus ipfius benefietts apprehenfum nobis appltcamus.
10. Dtquehtnequoque confequitur, verbum luftihcari in hocquidem argumentominimeßcintelli-gendum quafiiusiitia tlla ChriFti in nos tnfundaturtfed ita declarari,quod, ChriFlo ipfo cumfua luFih tia d nobts perfide apprehenfi,tum ab omnibus peccatis morte abfoluamur, tum aterna vita tn eodemnbsp;Christo vno per vnum eundem Christum dignipronunttemur.Stn vero latioreßgntficatione,que'mad-niodumlustitianomendiciturtarn de tllaperfetlißtma,quA vnico fecundum carnemC hristo fubiettiuenbsp;ineß,i;i;‘ßla nobis perfidem imputata nostras confcientiaspacificatapudDeitribunal : qudmde SanEH-täte intranos altero Dei donocollatai^ inchoata :ßc quoque luSitficatio tampro huiiisquamprotlliusnbsp;benefici-gratuita in Chrtstoperfidem apprehenfo collattone fumaturitum luFtificattonis appeilatione tat»nbsp;i'.lius imputais luiiiti.e ßr perfeEtfiim£,quam tnehoata in nobis SanElificattoms beneficium,comprehen~nbsp;dl non dtjfitemurfed diligentem accurat am adhtbendam catitionem dicifaus,ne vnum cum altera con-fundatur, qt vtperfonam prtus ordtne nouerimus, propter ChriFiutn cf tn vno Chrtiio perfidem apprehenfo,placere er acceptât» Deo eß'e,qu(uualterumposterius illud Regenerattonts donum confequatur.
Defanólificatjone.
' !• Q^niamper Dei gratiam liberati fumus à poena corrupttoni Qquot; eiufdem fuEbbus débita, non vt peccata peccatis cumulemusfed contra vt vere ad Deum conuerßnouam prorfus tn ipfo vitam viuamus:nbsp;(hocautenitantum abefivtpraEtare ipfiper nospoßimus,vt è ctmtrario cotifirnus a natura peccato ma-eipMt)propterea per eandern Det Opt. Adax. mifiericordiam, alterum in eodem Chrtsto cf per eundemnbsp;Chriitum fide apprehenßtmCnon iam tant.im vt insirumento,fed tanquam bonorum omnium operitmfan-ff acradiceJbeneficium,tttdem meregratuitum,cF;r »ulhprorfus praparationt acceptnmferendumpcrct-pi/n!ts:quofitvtab illa corruptionisnaturatyrannide aßerti, veile (Erfacere qua Deifunt,prograttarc-nouatianis menfura inctpiamusnd quodfanEhficationis appellationefignificatur.
i. Eß autem hoc beneficium à fuperiore tlLo nunquamfeparandumfed tndtßolubtli nexu cu Hlo fetn-per contungendum,accuratè tarnen diEttnguendum,duahusprafertim de caufis:F'na,quod tufiißcatio illa tota fit extra nos, er perfolam imputationem »ofira.Santhficatio veroßt donum internum cj qualiias L. jj.
-ocr page 428-4'00 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O t A.
'»'iita ifib’a ipfis erede^’esper Spirii-nm SdnElnm creata, /juafit vt expollutii fanElifia'tntti. iH/t luFütia Chrifli mdentibm imputata-, fit numeris omnibm abfi»lutißima, tdeó^ue apadnbsp;tribunalfialafinbfi^enSf conficienttM noflras pacificetii^a vero luiHtiie,fine SanElitatig inhiVentis tin-bis in fit £ fpecies, plane fit manca',nbsp;nbsp;nbsp;infdn^bfiitnis etiam ejuibttfuis remtfiionempeccatornw t^uottdte
p^itantibits, dttntax at inchoat a -, tenante etiatn dtleElo Hio dificipnlo : Si dixerinius nos pcccatum non haberc,mcndaccs (umus.
3. nbsp;Hinc ilia perpétua Spiritus nondum plane viSloris, eè'camis nondum plane domita luSla, intjH^^nbsp;fanSlifiimis etiam homintbusfiapenurnero euenit non cjuidem zitpenitus debellentufyfiedtarnengrauifint^nbsp;vulnerentur^Spiritus fianSlt done interdum ad tempus ita in ipfis confiopitOy vt nifipo^ea per Dei mifin'nbsp;cordiarn-velutirediuiuus emergeret,penitusprofitgatus çp- extinStus videripofiit.
4. nbsp;Hsc citm ita ejje doceantplurimorumfortifiimorum cjuoc^ue athletarum exempla, i^perptttionbsp;experientia in fingulis teHetur,efijicitttr noÜra conficientiapacem minime isiius in nobis inchoats nous»'nbsp;bedientis beneficia tantjuamfiundamento caufia inniti. Clamat enim Dauid, iSIe tntres tn tudictutpnbsp;cumfieruo tuo : Paulus vbitjue afièuerat^ab ilia imputata Chrt^li luliitia omniafiemelopera,etiamfinbsp;demfiubfiet]Hentia,excludi.
5. nbsp;Fulciritamen ilia SanSlificatione çfi ipfius fiu'clibus conficientiarum noPlrarum pacem Qtfitlafi^nbsp;expetlattonem,tanquam certis noPlragratuita ifoamp;tetM eß adepts in ChriPlo luPiificationis teHtbu^,tni'nbsp;nime negandum efi.lmofedulo funt homines admonendt,ne pœnttentiam vitsapeccatorum remtfitonefe'nbsp;parent, tßfiepe vox ilia Petri inculcanda, monentis vt bonis operibus vocationem ß eleplionem nolltatinbsp;fiintra nos ntmirum) firmant efficerefiudeamus. Sunt enim fivt ait Paulus) Filfi Dei ^ui Spiritu Det S'nbsp;guntur:ß(vt inepuit loannes) per hoc manifiePlifiunt Filip Dei ßfilij diaboli, ipuod ^uifiejuis non exetefinbsp;luFlitiam non efi ex Deo. Sed longe aliud efi ^usrere,ciuanam re Filij Dei fiamus ß lusltfiicemnr,nbsp;vndefiue ex ^uo nos efie adoptatos,ß in Chrislo iuPltficatos cognoficamus.
6. nbsp;Huius Sanplitatis acRenouationis, vt ßfiuperioris beneficijgratuits luPhficationis, fiindamn^'nbsp;turn eficredentium cum Chrislo coniunPlto, vtrinijue aduerfius plurimosgrautfiimos errores accurate, inbsp;guident non vno modo,explicanda.FJcutiepuam enimfiue contunplionis,fiue concorporationisfiue vntt'e'nbsp;nis voces ita fiunt accipiends, tpuafi vel efientiale ipuipptam ChriPii in nos traiiciatur, vel lt;puafinbsp;altspua ChrisUfiemetipfiam innos diffundat: lt;puod vtrumque monPirofiim ejl, ß ab iFlo Spiritualifigt;^‘''nbsp;mtfitmo, ß verè magno adorabilipoti 'us quàmfcrutabilimyFierio penitus remotum. Sed in luPHficatiee^^nbsp;tpuidem intelltgendum efi ere dent es cum Chrislo vnum fieri, qitatenus apud Deum habentur tpuafitnbsp;lt;puiddam fingulare, ChriPlo cum ilia fiua luPlitta fie cum ipfisperfidem communicato, acfi Fcclefita e^tfnbsp;ipfie ChrtSius,ß Christus effetipfia Fcclefia,Pasrefiuosita tn tdofiuo Filio contemplante,acfiipfigt;netpee'nbsp;fiitiffent perfieß infiefie ea omnia epus vnd cum ipfio Christo Ulis imputât. JnfianPltficatione vero longtte^nbsp;efiprogredtendum,lt;pttatenus videltcetvnitio ilia eJicsiip),nTiKi,ßnouarum minime otiofiartim epualitattfi'^nbsp;per Spiritumfianblumintraipfioscredentes fiue eleplos ,prout ß ^uamenfiura Domino libuit, effeUn-t-
I ß^oJpeSlatvitis ßpalmitumparabolatcapitis ß membrorumJimtlttudo,ß ilia deiri
poslolo in Epislola ad Fphefios copiase expheata.
Qui fcquuntur,fupcnora obfignaiunt.
lohanucs GujUdmus StugckiuSjTigurinuSjS.ThcologiæProfe/Tor. lohanneslacobus Grynæus,Bafilienfis Ecclefiæ Miniltcr.nbsp;lohannes Iellcrus,Scholæ Schaffufianæ Profeffor. .nbsp;Theodorus Bcza,Gcncucnfis Ecclcfiæ Minifter.nbsp;AbrahatnusMufculuSjEcclefixBcrnenfis Minifter.
lohannes Crallus,lohannes Hallerus,Ecclcfiæ Bernenfis Miniftri. Chriltianus Amporc in Benienh Gymnafio Profeft’or.
Subferipferunt etiam ordineomnes Decani CJaftium,tumHchieticætum Gallicx lingviae,qu^ funt in ditione magnificæ amp; præpocencis Reip. Bernenfis. Et vnà cum illis Antonius Fay usnbsp;lohannes Baptifta Rotanus,Miniftri Ecclcfiæ Geneuenfis.
Item fubferipferunt:
lohannes Bouius.tSc lohannïsMcrula,Ecclcfiæ Laufanenfis Miniftri : amp; Claudius Albf-riusjProfcllor Philofophiæ.
A(âa funt hæc Bernxjij. Aprilis.i 588.
Quodficriptumfuse exponitur ac declaratur in hutus ReFfonfionis ^rticiilis 4^. ß r^e^.ejuos ideop^' iegi a Lecloribuspetimus. J^apropter Cotffierus ß etusfitntles detneepsperfuafium habeant'^ejirttenbsp;clefias vnitifiimas eJJ'e, ß fiepui Ulas perturb are conabuntiir, proponendis nouts optnionibusnoUrs C®nbsp;fefiioni Fidetrepugnantibus ,fore Deo iuuante vtnofirs Ecclefisfiempereis fiefie opponant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
fieiungantur ßfieparenturperturbatores,nthilominus tarnen inter nospropterea neepuaquam ditffi’P^
PRÆ'
-ocr page 429-PRÆFATIO.
Ihil cflimbecilliusmcndacio,vrprçclarcaitChryfo(lomus:quiï nihil (it potcntius veriratc, cjiiain nicrito Auguftinus viéloriani Ec-cicfiæ vocar. Qnod faris probatuf Veteris hiftoriæ monumcntis,nbsp;quibiis videmus munduni nihil non mouentetn pro Rcligionc,fal-(a quidein ftabilienda, vcraautem planeopprimcnda ,'cflicere ta- dectuit.nbsp;men non poruillequin mcndacium decegerecur, ócvcritaspatefie-rcr. Mcndacium autcm,quuni dctegitur, vincitur:amp; veritas vincit,nbsp;quando cognofeitor. Imbccillitasilliusfatisindicatur,quum niû-dus illi fulcicndo vires omnes expromit, nec fulcire tarnen poteft.nbsp;Roburhuiusclarèccrnitur, eoquod nullis mûdi viribus vinei po-tucrit. lmb, qui authoritatem mendacio conciliare volunt,vcrita-
tis fpccicm illi prætexcrc coguntur; amp; qui veriratem oppugnare ftudent, mcndacij nomen illi imponant: fie tellificantes,Vincerc,propriû elïe vcritatistVinci auté,mendacij.Ita error,idolo-12tria,amp; fupcrftitiojVt fefc infinucnt,nomé Ecclcfiæ fu(Furâtur:amp; vt à vera Ecclcfia homines a-uettantur, nomé hærcfcosjfallîtati amp; errori proptiû,veræ Ecclefiæ inditur.Quamobré Crude-litasamp;Calarrinja omnibusfcculis duo brachia fuêrc , ad impugnandâ amp; atiligenda Ecclcfiamnbsp;compavata-.qvæ ab illis vinei non potuit,quod altéra patientia lupcraiit,altéra propulfarit Deinbsp;vetho,quod cft veritas, telle hoc codé verbo.Iditafc habere lingulæ ætatcsdocucrunttfcdciusnbsp;ici probatio nôiongiùs3rccirenda,quàm ab çtatc nollratnccin prçfentia loquerour deiis.quç Iosb-iâ.nbsp;in plcrilqne Regnis, Prouinciis, amp; Rcbufpublicis Chrilliani orbis,lcptuagintaabhincannis, Pfal.iu».nbsp;contig( runt,quandoquidé nobis hocPlt;cgno né cgredicntibus,quinqueamp; vigintiannorû memoria (atis muita exépia luppeditar,quibus videât ô«.’ cognofeant qui oculos amp; mente habent,nbsp;quàmid,qr.od dicirnus,veruht.Rcrum tarnen prætcritarum experientiaprohibere non potuir,nbsp;quomiuu-- confpiratio amp; factioncs Papæ.quç nirais altas in hoc Regno radices cgerunc,nos innbsp;hc'lla ciuiiia rurlus coniccerint.vndc iapiens conliliû amp; prudentia nollrorû Regû nos antçhacnbsp;læpc rctraxcrat.Et mirû eft,tot Francigenas hoc téporc magis probalFe rnorbû,aduenarû con-l'iiis im!nill-jm,quàm remédia domc(tica,quorù vfus ta nobis profuit,quàm contemptus huicnbsp;Hegno perniciolus elle iâca;pit.?ittamc,Papæ fautores amp; adminillri,in primis verb Monachinbsp;prçcipui eii.sfatcllitcs(quibus religio no cil côturbarc ac cucrtcrc omnia regna amp; rcfp.Pôtifi-cià’lcdis hrmandæ c3u!3)cômoucri nô potucrütaut cômifcrationc,proptcr calamitaté publica,autroctu,propter formidabilia Dei iudicia,quorum Icnfimus amp; quotidie fentimus eflcéla.nbsp;Côtrà,i!li ip» funt qui nô modb gladiû,innos dillriôlü,fuis artibusamp; côlpirationibuscxacuc-iint.vetuiu ctiâ oppugnareconâtur nolltâ Rcligionem amp; doblrinam fuiscalûniisihoccft, noli'a vciitaté luis médaciis. Cuius ici fidé faciût libelli Abiurationis, quos in diucrfis huiusRc-giiilücis,nominatira Burdcgala:,euulgarût:conantcs pcifuaderc nos clîchæteticos, àfuis verbnbsp;partibus veram Ecciciiâllare.Nos autcm,vcfurori armato iullam defenfioné nollram opponi-nuisjion modb muniti authoritatc Ediclorû Maicllaris Rcgiæ, quæ 13ncita,iurata Sc promul-gata lunt ritu folénnfed præcipuè protedi clypeo Dei,qui Deus elt cxcrcituû : ad cuius iullitianbsp;abcrulniodi violentiade opprcfsioncprouocamus) ita calumniis Monachorû vifumcllnuncnbsp;opponcrcbancRtsroHsioNEM,idqucex iulî'u amp; mandatoScrenifsimi NauarræRegis, vcnbsp;oiteiidamus nolliam Rcligioné verè fu Ici ri de fullincri ab co qui Deus cil vcritatis,ac propter-ca non polie ab humanis mcndaciis concuti:t|uum(vtfupràdiximus)imbccillitaslit mcndacij,nbsp;^irtusautem amp; robur veritatisihomincs ctiam nihil pofsinr aduerfus cum qui omniapoteft.
Prinnim, habe uns de quo iure conqueramur, quû videapiusillos Monachosæqucin nobis condemnandis audaces elle , ac lî nolira caufa dilceptata fuilictinpio amp; Icgicimo quodainnbsp;Cof.ciho,part;bus aducifains æcpualircr auditis, rationibusiulla lance ex verbo Dei pondera-tgt;s,nob;Iquc exprtfijs huius vtrbi tellimoniis conuictis.Sed tantum abell vt ita nobifeum aga-tntjvt cKiùs nos ebdemuatos audiamus,quàm de acculationelégitima verbum vllum accipia-^‘iis.Ln mill beam iuris dieendi rationem,quapronunciatur priùs quàm dies dicatur.
Noilta Coiifelho fîdci iam pridem in publicû édita ell, cuius fundamenta eopiosc multisli-biis euulgatis dcclarantunqucmadmodu voce ctiâ propolita lucre, quotiefeunque ilia propo-•icieiuniaut rogati fuimus’.quod ctiamnûfaccre parati lumus.Nolira Côfeffio Fidci rciicit lu-dæuni.detellatur Tuicâ,damnat omnes ha,’rcticos:nihil habet contrariu verbo Dei, nihil quod fcpugnct veicribus Eecleiix Chrillianæ Symbolis,nihil quod cófcntiac cü hxrefibus,quas turnnbsp;'ctulta Concilia,tura leges Imperiales,in cam rélatæ, condénatint. Nolira Confefsio fidcia- ,nbsp;Snolcitvntcum Dcum,népc,Patrem Film Si Spiritûlanélüthabct vnicum IcfumChrillumpronbsp;nolltqSeruatore,Mediatore, Se Redéptorciadmittit vnicam verâ amp; Catholica Ecclcfiam,cu-bisIctus Chrillus fit caput: rccinet illius S.Sacramenta, inllitutaà lefu Chrilto, promulgatabcnbsp;adininiitratata ab Apollolis.In lumma,nolira Cbfcfsio fidci nô tollit Ecclcfia,fed tollit erroregnbsp;coriiiptelas, Eceleria; puritatis inimicas. Vbinam igitur ilia hærcfis, cuius nos coinuôlos efiç
L. iij.
-ocr page 430-4oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R Æ F A T I O.
JEphef.Z.
za.
Ire.adu.
Iixr.lih-i.
chrj.hom io'um, pcniri
clxmitant MonachiîQuoiure fefe vocantEcclcfiam, nobis verbbærcticorumnomenimp^*' nunc, nifi quod ornaméta noftra (ibi apcarc,amp; fua fadicate ac deformirate nos dedccorarcvf-lintPEcclcfiafuft'ulcaeftScriptisProphetarum amp; Apoftoloruni:vt docctScripti/ra,amp;nbsp;nortri agnoucrunc. Hærefis ert quando obrtinate inReligionc crediturnon credendum,!quot;'^nbsp;non Crediturcredendum. Nemo altcrutrius nosaccufare meritb poteftmon fumus ergo hxf*'nbsp;tici.Recipimus cum omni reuerentiaquicquid continetur in Scriptis Prophetarum amp; Apoi'fnbsp;:ufquc hrs fundatiiumus. Ergo fumus Ecclcfia. Ac certc quis nos damnarcpolW.nbsp;, 49 jn quin illos accuftt ? Si dicimur credere quod non credendum eft, Prophetæ igituramp;: Apo»®*nbsp;Matt, nimiùm multa fcripferut. Sin dicimur non credere quod eft credendum, Prophetæ ergo amp;nbsp;poftoli nimis pauca Icripferunt : vtrumque autem derogat authoritati S.Scripturæ, iiquidcninbsp;Hieronin ^'’^rfeélio cllc non poteft vbi nimiumaut parum extat. Atquilefus Chriftus fuos Apollolos”'nbsp;• Mkht'l”. omnem veritatem dcduxicSando fuo Spiritu,(vtipfcmecait)quoduce fcriptis mandariiiitdo-cu. (ftrinam Euangclij,quæ penes nos eft. Iraquedicimus cum Tcrtulliano, vt rirècredaturEnan-..iug.ch. gclio,primum credendum eiEc quod nihil fit præccrea credendum.
Ergo Monachi laruam dctrahanc (quod nuntjuamfaccrcporcrunc, quin Monachifnior®' nuntient)vt ingenue confitcantur,amp; dicant,propterca fe odio habere Ecclcfiam Reforinaram,nbsp;Ioan. j^. qnbd vel iplum Reformationis nomen fitipfisexofum : quod vitium diligcrc virtutenme-Deprtefc. qucat:qubd tenebræ lueem ferre non poflint.' quod fine Papæ mancipia, Cardinalium fcruijE'nbsp;lgt;a:ref. pifcoporum mcrccdc conduéti, authoritatem Papæ authoritati verbi diuini longé præfercntcgt;nbsp;Videncur libi magnum quid præftare dum fuam Profeftioncm Fidci hæréticis nominandis '^'-'nbsp;fcrciuntjamp;lubinde vocanc Arrianos, Pelagianos,Manichæos, Gnofticos,amp; confimiles alios»nbsp;quibufeum nosimpudenter commifccnr,non alia de caufa nifi quod confufione omninoamp;’’^^nbsp;bique dcleótantur.Ncc minus abfurdèfefe comparant cum vcceri Eeelefia, quæ condemn^'“nbsp;hærcticos.Qj^modo enim hos ilia condemnauitîAdhibuit remédia Conciliorum fan(rtèamp;nbsp;gitimè conuocatorum,in quibus veritas expofita amp; confirmata,hærcfis confutata fuir, idejufnbsp;vcrboDei.Hocpabtoimpcricifuerunccdocti, pcruicaccsvcroconuiôti, Ecquid fimilc contWnbsp;nos fadlum eft? Ratio,qua nobilcum aftum fuiE,fatis teftatur neque illos Ecclefiam, iicqucnosnbsp;elle hærcticos.Et iamfi taceremus, hæcpro nobis verba facerct : quódquc illi nobis condcæ'nbsp;lundis moliti funt,id nos iurtificar.
Coniuratio,quæ anno fuperiorcs 1585. procedere cœpit armata aduerfus Regem rcgiæ Principes,fuit illorum Concilium.Ccntiirioncs amp; duces exercitusilloruin,fiicrLintLC'nbsp;gati.Primi confcftus habiri funt in Campania amp; Burgundia-.conclufio verb perabta propc E®,'nbsp;tetiam, ex viginti mille hominum armatorum authoritatc,conduôtorum ad Rcgcm,ilbt^,'’’’nbsp;cogcndum,vt fuum Pacis cdiótum refigcrct. En Concilium, quod nos condemnauit,cuiusin'nbsp;diótio ctiamnum durat.Illorum dccifioncs enfibusdiftriélis fiunt.Canones,funt torment!Ec 'nbsp;lica.Demolitio vrbium,populatio,vaftatio,amp; ruina milcri huius vniucrfi Regni, fuut illpr®*!'nbsp;Syllogifmi amp; argumenta.Rclcgatio,career,direptio bonorum,funt illorum CatechifmitE'i'®'nbsp;dimcnta.Abrogatio Ednrti Pacis,eftcontcxtusfacræ illorum Scripturæ, Etquoniâ vetusCoO'nbsp;cilium Nicenumedidit Confefiioncm Fidci,illiidfuperarchacin parte Monachi voluct®*’'’nbsp;Nam pro illa vna,ifti Monachi vno hoe anno in Gallia plures confcflloncs emiferüt,nbsp;nes natæ funt ex cgregio illo Coticilio Militari tam folennitcr celcbrato.Solcbant antes l'O®nbsp;2{j)ta. exprobrare,Proteftantium elfe multas Confcffioncs fidcimiinc autem in hoe Regno reporit^^nbsp;apud homines Ecclcfiæ Reformats vnica Confclfio fidci, apud Romanenfes verb plutiiP^J^.nbsp;pcriuntur cditæ:amp; crcdibilc eft, fuam vnicuique Parœciæ tandem fururam : vt fint potiùs®nbsp;Confufioncsquàm Confeffioncs. In prælcnria non agemus decontradiótionibus, qu'E^'^'nbsp;fcatentthoc cnim mcrcturpcculiarcm tradatum: contenti crimus rcfpondcre ArticuHs*1^'’^nbsp;Monachi Burdcgalcnfcs cuulgarunt, conantes caputeftet're fupracætcros, amp; maiusnbsp;liicpræftare,quàmipforumfodalcspræftiterint. Propterca ipforu Abiurario fidcinbsp;fcllioncm vocant)non folum crroribus,omnibus Monachis communibus,plena eft, fednbsp;refertaimpudentilfimis calumniisaducrlus plcrolquc dodos amp; præftanrcs viros,vt ’nbsp;Caluinum,Petrum Märtyrern , amp;Theodorum Bczam : quorum corrumpunt fcripta,nbsp;fententias,adulterant verba,cogentes alios vt intent illos ea dixiffc quæ non dixerunt, at^.Pnbsp;pcram dixillc, quod redèpicque dixcrunt.In fumma, volunt alios iurarc fesqueacipl’*^P ’nbsp;pcruerfos amp; calumniatorcs forc.Et, tjub fuam impmdentiam congeminenr, Articulo -v-O»*’nbsp;AbiurationiSjCxptellè iubent cos,quos abiurarc cogunt,iurarc fe quos habcant libros cen‘nbsp;nota inuftosjid eft conferiptos ab iis dodoribus quos cali^nniantur,eos in ipforum niam'^nbsp;pofiturOs,polliccntcs adhibito iurciurando fe libros ciufmodinanquam pofthac Icdutoj-^ cnbsp;ad fecure calumniandum amp; liccntcrmentiendum,ita vt non dcprchendantur,acconimolt;i^^.jnbsp;fimacftratio.Verum fi conluli libros nolunt,amp; fidem habcri fimpiicifuxorationi volunijfti^^nbsp;opus eft indicate locos?Nifi timent fua mcndacia detegi, cur in acculationis fiiæ veritateP’nbsp;quiri prohibentîQu^id eft notate locos,quos non liccat confulcre? nonne eft altcrum aci^Pnbsp;Icipfum verb condemnare? O feliccm eorum memoriam , quorum fcripra tantam vimnbsp;vt qui illaoppugnarc volunt,corum conlpcdum ferre nequeant ; amp; dccorantur vecordia’nbsp;rum qui ipfa dcdccorarc ftudent!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Adhæc,tcgcrec31umnias prauextu iurifiurandi, cuius fandus amp; inuiolabilis vfus cfed® quid eft nifi Dei nomine abutiïNön ipfi amp; ij,qui ipfoium iuftu iucant,intreniifciit dam j.
-ocr page 431-PRÆEATIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403
de haccomminationc,2Vfl« habehitinnocentem 'Dominiis eum ,(jui nomen eins in vanumi/fur^aue- Exo. 10. w.’Non afficiuntur haeProphetæ (enrentia, Ad aledtElioveniet aâ âomnm itirantis in nomine Deinbsp;mendacueri' Non ipfis in tnécem venir huius dichi Danidis, Dens oceidet irnpiumfanguinarium., ‘nbsp;omnclijee hoslesfuos cjuifcelerate in ilium lotjuuntur, iurant pernomen eins in vanum? Qnod fi, quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
abutuntur figno Principis, vcEaltum quid conHrmcnr, ij iuftc pnniuntur: quid cxpcclenriiti Monachi Abiuratores,quiDei nomen ad conciliandana authoricarem non inodo eiroribus fuçnbsp;Rcligionis,fed etiana inapudentiæ fuaraiaa calutaaniaiuiaa,adlaibenc;Confcicntianoxia linguananbsp;noxiam rcddit,inquit Auguftinus.Itaque erroresiftius AbiurationisMonachalis,fatis produncnbsp;quaconlcicntia illi ducatur,amp; quis hue cos zelusitnpulerit. GallicaConfcffio Fidci ante ocu-losvniulcuiufque(maxinao onaniuiaa Monachoruna cum dolorc)obuerfatur, amp;crcdimus qua:nbsp;in t.a continciatur,vt cxprclFo Dei verbo fundaca amp; innixa. Hie igitur inhltere ill os oporcuit, flnbsp;cjuidem de hxrclilapsaccufant amp; condemnant : hanc Confeflioncna taincnnon audcntnifilc-ui[trc3rpcrc:amp; magnana partem iuoruna Anachenaatum amp; Abiurationum exonérant aceuo-munt ill Lutlacrum,Caluinum,Thcodorum Bczam, aliólquc Doóhorcs : quaii verb fidcs noftranbsp;honiinibiis nircrctur:quafi etiana iurallenaus credere promifcuèamp;indifcriminatinaijs omnibus qua: in illorum fcriptisrcperiantur.Quinto autem noitrae Confcinonis Fidci Articnlo contra tellamur, Quortum igitur hos præftances viros proférant, quos condemnent? Gerte declarant fcmcliùsfcire caluniniandi quam docendi arcciaa : amp; pro Confcflione fidei Confcflionemnbsp;nialitiæfuæncc opinantes ediderunt. Multos vetcrcsDoóhores Aneiquitas nob.is conamendacnbsp;propter præclata,qua; reliqucrunt,fcripta:nulli tarnen velpauciflimi repcricnttir,iri qupruni li-bris nihil fit reptehendenduna. Laudanaus quod Origencs rede fcriplit, vitupcräialu'rautcninbsp;quod contrarium verbo Dci fcriplit. Sequimur Tercullianum in plcrifqueipfius Trädatibus,nbsp;rclinquimus autem quum defledit ad laærefin Montani amp; nouæ Prophetiæ. Cyf ri'anûiaâ ÿm-ncsadmirantur in magna ipfiuslibroruna parte, fed deferunt vbi vult hærcticos rçbaptizari.nbsp;Quid pluribus opus eii’Iuftinus Martyr inclinauit ad partes Chilialtarum.Hicronyrhus in qui-buldam ab Augulhino fuit rcprelacnfus ; amp; Auguftinus fe iple in fuis Rctradàtionütttlitî|tis rc-prthendit.-nec omncs,fortaflc,crrorcs fuos rctradaurt.Quis ramen cxTheologis magnötum jl-lorum viroruiai memonæ non habcat honortm? Q^od attinct ad Dodorcs Scholafticos, (quosnbsp;illi Monachi nacliùs nolle debent, vt fuos Magiftros amp; Præccptorcs ) alij alijs rcprchCndendisnbsp;*l-'lcftanturtantùm.Ita Occam cum Scoto,Reales cum NoniinaIibus,Thonaiftæ cum Scotilhisnbsp;btlloiniplacabilipugnanr. QuindifputariononitaprideexortaRomxinterCaietanum,Ca-thatinuni, Sotum, amp; alios,nondii ell deHnita.Et,vt in Galliam noftram rcuertamur, Facultasnbsp;ThcolugicaPatihcnfis in quibufdam articulis condemnauit Pctrum Lombardü,patrcm Scho-hllicotuin, amp; Centura: typis editæ funt vnà cum ipluis libro Sententiarum. Niipcr Icfuitæ cœ-pctunt male traólaie Gratianum compilatorera Decretorum, vt non fatis fibi fauentem. Per-niittimusiraque iudicandum iftis Monachis (aut aliismcliorciudicio præditis) ficrrorcs co-runi,quosipti pro fuis Doóhoribus agnolcunt, hgillatimnotarc vcllcmus, quàm magnum vo-binicn conheiendum elfer, loco cxigui huius libelli, quern cuulgarunt ifti poftquamcorrafe-tnut quicquidpotucrunt exlibris nolhrorum Dodorum, vt, hos calumniando,probrum in to-tam Ecclcliam Reformatam effundcrent. Sed illis contigit quod aitBafilius , contumcliamamp;nbsp;calumniam rccidcrein caput calumniatoris-.vt fperamns darum fore ex noftrisad ipforum ca- **nbsp;luniiiias rcfponlionibus. Quærant cnim homines quafeunque vclint argutias amp; tergiuerfatio-ties,tandem tarnen oportet Augulhini fententiam verarn compcriri, Qmdacuturä non obtun-ditur fcuto veritacis?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sertn. 14^
Cættrùm,fiuc ex malitia true ex alia quapiam ratione, fuos Articulos tanta obfciiritatc con-lcriptttunt,vt Ænigmata potiùs, quàm profeffio Fidci, elfe vidcantur ad diuinandum, quàm crcdcndum,magispropolita. Qmsenim intelligat quod Articulo xiv.dicunt, nos iuftificatinbsp;Ptoprièactormalitcr per gratiam Dci, intcrueniente libero Arbitrio , quodpræucnitur àSp.nbsp;btitto abfquc noftra adionc: amp; acccptis viribus diuinis fefe præparat Iponte ad gratiam iufti-ucantem,quæ confillit in gratia informanteîQuishoc intclligat,inquam,lîmiliàque multa,quçnbsp;pi noftfis Relponlionibus notauimus? Quum autem fuos Articulos quibuslibct obtrudant,vcnbsp;uieosiment,qLioroodo nonfoliim mulicrcs amp;illitcrati, fed ctiam literati hxc loquendigenets percqicnûQmd iurabunt, niii fe non intelligereamp; nefeire quid Monachi dicant amp;quidû-uivclint.-ld quod vclipli Monachi iurare, fecuri à periurio,facile poUînt.
Inprimis autem produntquàmipforumperturbatiocftufalit dimmoderata, quum iurare/» co«-•l'ios iubent fore vt penitus amp; inuiolabiliter Concilium Tridentinum ferucnr,quodnolhri Rc- c/»/* Ri-'Sadmittcrc,^: Curiæ Parlamenti approbarc adhucnolueruntiquo fatis oftendunt quàm fuitnbsp;uni fcihcct Maielhatis regiæ fubditi, ciufquc honoris ac Rcgni amplitudinis cupidi. Quodnbsp;'pctamusaliquando cognitum iri Galliæ, ira vt cam pœniteat (vtinam in terapore) tara lautenbsp;indulgenter louiHcinnumerabilcm multitudinem hominum, non modo inutilium, vcrùinnbsp;itiam perniciolorura,adeôquc ingratorum,vt in Gallia nutriti nihil aliud quàm de Galliapcr-'^'ida,Italia:amplificanda: caufa,cogitent:vt adiuuentEpilcopum Romanum in fubiieiendisnbsp;’P'iiisaiithotitati amp; arbitrio omnibus Regnis amp;Principatibus;tclhc recenti Sixti v.indigniffi-’iiofadoaducrlüs ScrcnilfimumHenricumRegcrf)Nauarræ,amp;iliuftriflîmumHcnricuni Bor-oiiiuniPrincipem Condcnftm, vtrumque pietatc,virtutc, acforritudinc præftantisfimum,amp;:nbsp;*^'rarrriationis Ecclefiæ ItudiofiHimum Principem. Attjuc ica Epifcopus Romanus non fioltinx
L. üij*
X
-ocr page 432-404 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R Æ F A11 O.
Statum Regis illiiis,fed præcipuas ctiam hiMus Regni leges attcnrauitîconatus fulcrum amp;fon-damentum cotius Status eucrtcrc, amp; in co tantum fibi vfurparc in res temporales, quantuir-*'’ fpirituales fibi fupcriores Papæ vlurparunr.
PorrOjVt iultam habemus occafioncm conquerendi deMonachis, qui per fuatn Fidei Ab-* iurationem de nobis triumpharc voluctint ante congreflumhta habemus quod conqiicraniut de ludice Maiorc apudCadurcos,qui ante aliquot dies cmifit libellum, quo gratias agitMi'^'nbsp;ftati regix, quod Pacis ediûum rcfcidçrit:Tum citât quicquidhincinde congcrcrcpotuit»cnbsp;laudibus Ecclcfiæ Catholicæ,amp; condemnationibus olim contra hærcticos propofitis. VcruWinbsp;fiincaufis ordinariis tam malus cft iudex,quàm in hac,cui leie cxtraordinarièimmilcuit:amp;IU'nbsp;ris æque iropcritus,ac nouus Theologusmon foli de eins iniuftitia iuftè conqucrcmur.Non vf-ncrat ipfi in métem vt ageret Régi gratias, tum quum cius Maieftas Pacis ediólum promiilgJ^'nbsp;iufsit, cuius beneficie aliqua pace in hoc Regno vfi fumus. Nunc autcm,quum Edido rdcillonbsp;tranquillitas publica violata eft, amp; Gallia penetota infanguinc fuo imraerfa, iftcIudcxMi-ior prodit,ac exulcabudus Orationem Panegyrica proferr, qua teftetur gaudiij fuum,iu'llt;! natu,nbsp;quod omnia confufa amp; perdita vidcat.Quod certe minimû eft in ludiceMaiorc judiciu.Rcs.u-eft indigrii(Iima,ridercin mediis populi fui cinetibus, amp; faltare ad patriæ fuæ tumulû. Noilquot;'nbsp;niorabimur eins orationi figillatim enuclcandæ, ne,Yt ille oidine fuo cgrclliis eft, fic noftfo^'nbsp;grcdividcamur.Hanc operam Iurifconfultisrelinquimus,fiquis ex cis ilium velitadfuuniB»^'nbsp;tolum rcducercjhac lege ne vnquam polthac ab co difeedat, nifi iuftiore de caufa : ncc focalenbsp;mutet in cucullum,ad agendam Monachorum caufam,nifi fe omnibus dcridcnduin propiiquot;*''nbsp;velit.Hoc modo ilium monebimusj vt mcmincrit veteris amp; præclaræ illius formulæ Athenitquot;'nbsp;fis fori,ncmpe,Ambas partes æqualiter audiendas eifc. Reuoluat itcrura cos locos oranesqu“’nbsp;contra nos proferre voluit:diligentius Icgat feripta Vctcrum,amp; comperiet eos qui laudantnbsp;clefiam Çatholicam loqui de vera Ecclefia,verbo Dci fundata, non autem de larua aut dcnu'nbsp;do titulo Ecclefiæ,quæ nomine tenus fit Ecclcfia,quod quidem nomen errorum amp; fupeifti'’®quot;nbsp;Zide c» quarumhbet velamen. Comperiet in veteri Ecclcfia neminem pronunriatum ynqquot;^“^nbsp;fuifl'ohæreticum, nifiexpreflis Scriptura^cllimoniis conuiâum. Comperiet veterem
Theod.lih. Conciliotum fuille,vt in medium profcrrentur (acra Biblia, qiiæ ante omnium oculos fen’P'’^ I. c. 7. amp; obuerfarentur. Audict orationem à Conftantino habitara in Concilio Niceno, obtellaiquot;/'”nbsp;vnu.mquenque ad deponédam omne iracundi animi acerbitatem, amp; ad difficultatcs propolit^nbsp;t^eTrMt iiuthorhate Scripturæ dilfoluendas. Difcet ab Hilario, hærcticos elfecorrigendos tcllimo^'!^nbsp;Euangclij amp;feriptis Apoftolorum.Ab Hieronymo,iugulandam elfe hærefin acuto gladioS^f*'nbsp;itn ïerem. pturæ.Ab Anaftafio,lapidandos elfe hærcticos tellimoniisS.Scripturæ.Lcgctapud Saluianu^’jnbsp;veterem Epifeopum Maffiliæ, Ecclefiam omnibus aliis cœtibusco cxccllentiorcm elfc.qquot;'’,nbsp;fulciatur Scripturç fundamcnto,quum aliæ congregationcs,vetcribus fuis moribus,co”jnbsp;Cont-^r». iuctudine amp; Traditionibus tantum nitantur.Et,Hc longiorcsfimu$,lcgctapud Bcrnardiun,quot;®nbsp;or.i. iam primùm dcclamari aduerfusabuiusamp; corruptelasEcclcfiæ Roroanæ, quæpropccrea‘’°jnbsp;Lib-i de mclior, fed deterior in dies cuafit.Et, vrilium ludiccm Maiorem fublcuernus,hîc rccirabiiquot;'nbsp;verba : Etnunc-, inquit, e^uodgrauiw eft, ipftChriftumperfteijnunturcjKtab eovitr^nbsp;'pLt^s^er. Chriftiani dicttntur. Amici tui o Detts proximi aduerftiim te fteterut. Conturafte vtdeturnbsp;ï inCa.nt. ueffitMpopuli Chriftiattià minimo vft^ue adtnaximumz aplantapedis vf^ue adverticemnbsp;fe-rm.y}. tas:egreftd eftiniquitoi a fteniortbut iudtctbusvicariis tuis i^ut videnturregere popu/um tuum,(jt.ft^^'nbsp;heu Domine Deus,cjutaipftftuntinperftecutionetHaprimic^ui'videturin EcclcftatuaprimatumdtUft^^^nbsp;principatumgerere,crc. Multifuntnoftristemporibus Antichrifti, (^c. HæcconqucrcbatufB*-nardus deÉcclcfia Romana, quam tarnen in pretio habebar.Quid igitur nunc faccrct,finbsp;roam cius deprauationem ccrncrct? Nonne conduplicarct querelas, pro eo quod ilteli’“nbsp;lætam amp; hilarem orationem fibi habendam eile putauit, exquo bellis ciuilibus Gallia dcop^nbsp;ardcc,à Papa ciufquc fedatoribus inflammatis? Et quis ifte index,qui luCïum publicum innbsp;tiæ argumentum afiumpfitîScd neplura dicamus de ilto ludice (quem in hac caufa vtminj .nbsp;idoncum reeufamus) ad extremum monenduselt, quod prærcr alia omnia hoc ctiam pd*”^^nbsp;dillêrat,dum,vt probet hcercticos ex hoc Regno cxtcrminandos,ait Nicephorum ImpcrafOinbsp;Græcum fidem dcdillc Manichæis amp; Attinganis hærcticis,vt fccurè in ipfius Regnonbsp;quo faótuni fucrit, vt conuerfati cum Chrillianis luam hærclin abiurarint. Longillimcnbsp;que diftant,rctincrc hærcticos piisadmonitionibusconuertendos, Sc cxpcllcrcbonosvim^nbsp;horum operà conuertaris.
Nos autem,quandoquidem impctimurviolentiis, calumniis,amp; omnis generis opprclü®*'^, bus,confugimusadDei potentiam infinitam, veritatem infallibilcm,Iuftitiam ccicilfiui*quot;’?nbsp;æquilfimamJupplicantçsilli ex tota mente totôque corde vt fclc olîcndat vindicern factonbsp;ôlæ Veritatis fuæ,corùmqucqui ci innituntur: vt vitam noftram à crudclitarc, innoccnti*nbsp;calumniishominumtucatur.vciis, quifinecaufa inimicos amp;hoftilcs innos geruntanijquot;^^nbsp;quum falutis ipforum percupidi fimus,oculos aperire velit:vt corda corum tangar, qub p'^cnbsp;communes fentiant,amp; has ctiam luas elfe intclhganr,fiquidcm funr communes : ne fintnbsp;roentaruinæpatriæfuæ, quæ,quum eosalucrit atque educarir, ab cishodie petit vtfevio'nbsp;fubicuent ceu matrem, non autem vexent tanquam hoftcnr.hortatur ctiam, vt fccum cognnbsp;quàm démens il le fir,qui,vt inimicum vlcifcatiir,tciebrat naucm quæ ambos vchitiQuù o'”nbsp;busacerbitatibus mitigacis^ik ignénnferabilium horum bcliotum txtinclo,viuainusi»lquot;’^j.
-ocr page 433-P R. Æ F A T I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405
€oncordiaamp; tranq'iilIitatc,feriiicntesDco, amp;incumbcnccs vnanimiter inconfcruationcm amp; profpcram vniuctii hnius Rcgni ftacutu.
Pûitrcmôjhic nobishortandifunr ij,qui ab Ecclefia Reformata,déficiunt amp; diucrttint,iftis Monaehalibus Abiurationibus fubfcripturi : vt fibi ob oculós proponât huiiilniodi Vcterumnbsp;f':ntcntiatn;falfum iufiarandum præcipitiam clTe periculofiffininm,vndc non cjuû velis pcdemnbsp;rcferas.Siquosmalitiaeb inducit,quumfint excorumnumero,quiTcmpori,nonDco,crc- fofl.Ser.nbsp;quorum hdesnonlongior cftquàm terrcnaipforûcommodaferunt:allcuamento kint ?“•nbsp;noftræEcclcfiæ,quum vtilefit bono grano vtpuluisamp;im^nunditiæ cxcernantur,ficut fcicc di-xit Cyprianus.Sin infirmitatclabuntur,(vt exiftimamus) apud Deum eam 3gnolcant,ncc in canbsp;libiblandiantur, fed coninngentes fuas lachryrnas cum noftris pro ipfis, fulpircnt ad cum quinbsp;raifericor Jia compleditur refipifccntcs,amp; fua indicia in obduratos ac obftinatos cxprornit.Si-qui funt quibus inllruClionc fit opus,quorum oculos calumniæ iftorura Monachoru pevfttin-xeriiu.illis exbibemus banc Rcfponfioncm,quam inipforum gratiam confcripfunus,cupicn-tcSjVtjfaucntcac bcncdicenteDco,nofter labor, quantulufeunque fit,prodeirc pofln omnibus,nbsp;amp; pcculiariter iis quos hæc poltrema tempeftas abripuic,vt viuo Sanóli Spiritus taóiu ad Deumnbsp;amp;fcipfosrcdeanc. Qi^niam autem inpræientia nollri præcipui inllicuti non cil feriam illisnbsp;admonitionem fuper ipforum lapfii proponcrc,eos rogamus amp; hortamur in nomine Dci(quinbsp;cosinEcclefiam luam colligercdignatuserat) vtinafliduis precibus amp; verbi diuiniledtioncnbsp;verfcinut,quô bac ratione crigantur atque roborentur.Sunt etiam prçclari Traólatus Vcterumnbsp;ipfius quoque Cypriani, qui excitent cos quosperfécutioncs ad labendum impulerant:amp; no-Itris temporibus pij quidam ferui Dei illorum cxcmplum fequuti funt. C^ibus igicur finis la-pfusdifolicct, continenterlegant eiufmodi libros,vcinde fruÂùm percipianr. Quia verb nonnbsp;omnesnabent libres Cypriani, nec omiies Latinam linguam itrtclligunc qua ilb Icripci lunt:nbsp;nobis vifum eft,ad huius Præfationis conclulionem, lenrentiasaliquot çxhoc vcteic Doéborcnbsp;adducctchis temporibus accoramodatas, amp; iisprofiituras qui fuorum deliâorum Icnfu tan-guntnr.
Q^idhoclocofaciainCiiiquit Cypriant}dile£hßimi fiatreiJachry?nUmagû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbù optts efi ad
exprimendum dolorem.quo corpons m^îripiaga deflenda efif populi alu^aando timnefofi mtiJttplex lamentanda lailara efl. Habenda efi ratio vcritatis^ necfie mentern debet fenfitmperfecutionis tnfe-fiittenebrofacaJioo cacafie^ vt nihtlretnaiferit Imcis amp; lnmtnisyvnds dininapraceptaperfptct poßint: Sinbsp;claiiscanfacognofciittr^r^rnedelavulnertitniienitur^DomtnHs probarifamltamfaagt;n-volHttyi^c.Necnbsp;ßtlterofenconuerfiadDomimtimoremfHrnM,vthanccorreptionemnosirdprobationé/fijae dittmapa-tumir^yfortiterfitbiretnHi. Adprimafiatim verba mmantts mimicimaxtm'U fiatmmniirn'ermpdemnbsp;fitam fiodtdit, çÿ-c. Adoraaerant eos t^iios feeerunt digiti eoram, (^-c. Alibi vox anditur è coelo prxmo-^nbsp;nens ^uid Dei feruosfacere conneniat, çÿ- dicens. Ext de eapopulus metu^ne particepsfis deliSlorttm e -it^-'DißimiilandafiMrcs veritat non efi^necvulneris no^rimateria efièaufareticenda.Dccepit multotnbsp;patrnnmijfiii am'orcamp;c’amec ad reesdendamparatiant expediti efiepotiterunt i^uosfacultatesfua ve^.nbsp;hucompedei lioaiieru/itfi'dafuertintremanentibiis vincnla^illA catena cjuibus\^ virtus retardata efi,^nbsp;fidesprefa, Annens vinbta, dr animapraclufa vtferpenti terramfecundtim Deijintentiam-deuorantijnbsp;prada q- cibasfièrent, epm terreslnbta cupidütatibns inharerent. Secjui autem Chriïium e^itomodo pof-fit/it.^uipatrimonij vmcüle detinentur? Aut i^uomodo cœlumpetunt ^ adjiiblimia dr alta confcendunttnbsp;terrenis cupidLitibus degrauaniur ? pofiiderefe credunt, ^ut pottus poflidentiir cenfM/utjeruiynecnbsp;adpecumamfiuam domini fied magif pecunia mancipati. Hoetempuc, hot homines Apôsiolui dénotât i.Tim.tf;nbsp;dicens:(duivoluntdiuitesfieri inciaunt in tentationem dr mufcipulamydr defideria multa inutiUa dr-no.nbsp;centïa, Padtx enim omnium malorum eficupiditas, tjuamejtiidam appetencesinferueruntfe dolonhtanbsp;‘tnultis.QMdamper tormentafuperatifitnt-,fietitmensfiabtlis-,fedcaro tncoUuSlatione deferuitj^c.Nucnbsp;Veto quavulnera oslendere vitlipofiunt? qua tormenta membroruntt vbifides non cpngrefifa ceciditfied-longrefiionemperfiidiapraucniti'I^ec exeufiat opprefijum necefiitas crimimstvbi crtmen efivolüntatis.l^ ecnbsp;bocidea dico vipratrum caufias onerem.fiedvt magts fiatres adprecemfatisfiaSlionîs iniîigem.Q^nbsp;tanteni blandimentis adulantibus palpatfièccandi foihitem fubminiïlratmec comprimit dèliSia tllejfid^nbsp;'/Oitrit.Sic oportet dquot; Deifiacerdotem non obfiequiis deciptentibusfiallere-tfedrèmedtisJètluiartbsamp;'p'roHE'^nbsp;dtrt.HacCyprianus atate fita loquebatur lapfitsydquot; complures eiufmodifententiaspropohebutiVtöituidonbsp;fuorumpeccatorumfenfueos afficeret.,d’ nd Dei mifericordiam eoardentius 'appetendamca;cttqrpf.,,rp
Iiaquc qui in bacperfecutione purum Deicultum deferuerur^t,illifib*q’fis applictnta^ijip-nitioncs Cypriani : amp; vt fua imbecillitatc lapfi funt, fie à Dco pétant rcluigendi vires :*vt,'prQ iniuis,quæà Icfu Cbrifto aduerfus veritatis Euangelicæ abnegatores proriûtiântuf,fenti'cndis,'nbsp;audiant potiùs felic.cm banc fententiam ;Qmfqiiis confitebitur me coràm hominibiUteobfiSt^llor e-S'^ttntcoramTatremeoquiefiin cœlis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-‘‘t
None excutiamus formulam Abiurationis à Monachis conftrudam, quam hîc infc4;enidam ad verbum curauimus,prout imprcilà fuit Burdegalæ apud S.Millangiuni,TypographunTRc^nbsp;,giuin,anno ijSs-quemadraodum ex eius editione comprobari potçlt.
' J U Jl... Ij
.cn.HtT
' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' j Cx
-ocr page 434-eorvm
|
QJ/ Æ H o C C T A E facrofanära Trinitate.Ar-ticulo j. De Omnipo-tentia Dei, amp; quinam melius earn agnonbsp;fcant in my-fterio S. Cœ- De veritate corporis lefu Chrifti. ij. xxvij.amp;xxviij. DeScriptura facra, comprehendentc quiequid ad falutem eft necefla-rium. De traditionibus humanis. ij.Sc xlviij. De potentia amp;: voluntate Dei. De expoütione horum verborum, Hoe eft corpus meum. De Prouidentia Dei, turn boni tum malirefpetftu. De vnione duarum naturarum in v-nam Perfonam, qui eft lefus Chri-ftus. De fanda amp; ineffabili Incarnatione lefu Chrifti. DeConceptione Virginis Mariae, fei-licet an fuerit concepta in peccato Originali. Dc humanitäre lefu ChriftijS^quomo-dofitviuifica. De fimilicudinc amp; differentia Veteris amp; Noui Teftamenti. De noftra Redemptione per lefum Chriftum,pairum pro nobis,non fo-lum in corpore fuo, verum etiam innbsp;anima.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vij. Defrudu ad nos redeunte ex morte amp; Paflione lefu Chrifti. |
I B R O T R T V R. De Baptifmo, quem IoannesBap^’^^ adrainiftrauir. De infantibus Chriftianorum gt; rientibus antequam baptizari p*’*nbsp;fint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘J' De Baptifmo, amp; materia ac ius. Defrudibuseius. De Chrifmare.nbsp;De Confcflione auriculari.nbsp;De S.Cœna. De Tranfl'ubftantiatione. De facrificio Miflæ. xxii')' x'O-xiO-xii'j'nbsp;xii'J'nbsp;xiilj'nbsp;xv- De Euchariftia dclata ad ægrotos. De communione fub vtraquelpcc^’ XV). De Sacramento inclufo in cibor“’’ xvij. De Concomitanria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvquot;)' De Confirmacione , Sacrament® clefiæRomanæ. De OrdinibusjSacramentoEccl.R®*”' XX. Delmpofitione manuum. De Matrimonio, Sacramento Ecd^; Rom. De extrema Vnâ:ione, SacraineP^^ Eccl.Rom. DePœnitentiæ Sacramento j iuxW^.. clef.Rom. De limbo amp; defcenfu Chrifti ros. De Vbiquitariis , quos MonacW ®P. pugnant amp; propiignant Deftaru animarum fidelium, q*’* funóti funt fubVetetc . ïc(il De dotibus quibus humanitas * Chrifti ornata eft. De libris Scripturx facræ. xxx. ... De Fide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiii.xxxiü)-’“’^’, pecc'f' |
INDEX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4G7
|
De certitudine fidcliura,quoad jpfo-rumEledionem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiij. De przfentia corporis lefu Chri-fti ) amp; VC fpiritualis elTe poific. XXXV. Depcccatis mortalibus amp; venialibus. XXXV]. Decücupifcentia reftantcin fidelibus. xxxvj.fc xxxix. Deftatu Adami ante lapfum. xxxVij. De peccato Originalijamp;eius effedis. xxxviij, Dciuftitiafidelium. xl.amp;xUiij. DcLegc Dciôcillius impletione. xlj. Sixlij. DcIuftificationeFidei. xl.xlj.xlij.xliij. amp;xliiij. De bonis operibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xl.xlj.amp;xlij. De meritis operum- viij. xliiij- Sc xlv. De gratia Dei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliiij. Devons. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvij. |
Defeftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlix.. De gradibusMatrimoniji xlix. De precibus coii'ceptis alia quàm vulgar! lingua De Minifterio Écclefiaftico, Sc yoca.-tionePaftorumEcclellæ. Ij-Delndulgentiis. De Cœlibatu Presbyterorum. liij-De Conciliis eorumque authoritatc. liij.lv. DcInterceflîoneSanâ:orum. Ivij. Deprccibiispro düfunä^is. Ivij.nbsp;DePercgrinationibuSjferculis feu fe-retris,amp;;reliquiis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviij. Dcldolis vellmaginibus. lix. De EcclefiaGatholica. Ix.lxj.Ixij.amp;snbsp;Ixiij. De Papa, Pfeudoepifeopo Romano, lx.amp; Ixiij. De fucceflione Paftorum Ecclcfiae. Ixj. |
FINIS INDICIS.
PROFESSIO FIDEL
|
Rof E s S I o fideiChriftia-næ, iuxta la-crolaiidbumnbsp;Dei verbumnbsp;lanamque in-tellisentiamnbsp;Eccleliæ Ca-iholicæ: propofita ex authoritatcnbsp;Reuercndiflimi Patris in Deo,Domini Antonij de Sanlac, Archiepi-Icopi Burdegalenfis, Primatis A-quitaniæ vtiolenni ritu edatur abnbsp;vnoquoque corum, quipœnitcn-tesrogant abfolutionem Ecclefia-fticam, quo in vnitatem Ecclefiænbsp;Catholicæ per communioncm Ec-cleliæ Romana: reftituantur ; abiu-rantes amp; renuntiantes omnibus er-roribus, hærefibus amp; impietatibusnbsp;turn Auguftana: Confeflionis,tumnbsp;ReformationisAnglicçjtum etiam'nbsp;Eccleliarum Reformationem præ-tendentium, amp;aliarum quarumli-bet hærefeum. Adeb vt nemo re-rnbsp;conciliatus cenleatur,qui non fub-Icripferit fe ingenue Sc expreiscnbsp;cum hac Profeflione confentire. |
4oS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLV'S PRIMVS.
Xjetitd-^ Cii^ß-teoro/e, corde credo vnnm Deunt Ef-indi^lin- ^p^-t9. Hilar. rttufagt;iPd.o.‘Credahiiu diuinas ferfintu effefingula-li ^.deTri rei e.xislente.t ex diuina ejjèntia cumproprietate ni». .Aug. tncommunicabili. Itaejue Pater eß'verics Dette ànbsp;0'petfe tnecjueefiFilitiS, necSpirttuefanPim- 'nbsp;nie li.7. c, Fdim etiarnefiverus Dette f^fe,atno}tafé‘.'namnbsp;I etbi. aternogetutus efi ex ejfentia Patrie., lumen denbsp;Li.tSent. liirnine : eciamfinec Paterfity ne^ueSpirttuefan^nbsp;'. L^txe. 'Porro Sptrttuefitt'tdlue'efiDetteperße yproce~nbsp;Patrcy!^ FtltOyDeus de Deoy ^uanute neenbsp;Hilar, de Faterßt y necFilitte. Q^propterinuocoßm'ultrçenbsp;Symd.nbsp;nbsp;nbsp;illaeperfonae,vt quaßm vntte Dette. Inuoco etiam E'set.de ru/iamtjuarique dtilinileyUtverumDeumperfedd ^liard ’lib cfiybaJeëtern infe ejßentiam DiuinamyCitmproprie-.deTrin. tttt^ perfonali aut inc imunicabili. Contra, de-teHorDtd^oj yTurcae, Jldanichaoty SabeHianosynbsp;Atnanosy Funotnaosy AdacedonianoSy cateréf^ttenbsp;omnee Frinitarios cuiujmn^ue nominie.y c[uife-ette de Deo credunt quàm modo cum Ecdefia ftimnbsp;confeßite. Speciatim abiuro çy anathematiz.o communem Ann \\C6. FidemPr.ttendentiu?a Reformationem, ejui affir-•• mant Perfonae ditiinae fitbßiiere in Ejfentia y (irnbsp;¦ Perfonam prepriè eße Proprietatem refidentem or-J quot; dn Fittiina eßeniia : ac propterea sxtilimantnbsp;ha'ficprecationem, SanôtaTriniras, vnus Deus»nbsp;niifercre nobis, redolere barbariemynec acceptantnbsp;cjfe debere'. Qutdicunty T/ofezflConlubftantialcnbsp;Luther conbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfcjue harefi : Qm aßerunty F ilium tra lacob. habere eßentiam à Pâtre , ac protnde eße Lathum. Deum d fe y non Deumde Deo yvtdifertëfcribttnbsp;Cal li.'i.c. Caluintu gt; cum Sabelüanis çÿ- Arrtanie confen'^ 4quot; C.Z2.' Gen.I. ló,nbsp;10,111.10- 30- Jn Cafeß. CalLib.i. Inß cll, feas Ef. '/'J'nbsp;i-ad Pol. Responsio. MonachijProfelIîonis iftius, anr potiùs, Ab-iuracionis Fidci authorcs,à manifelhflima ca-lumnia funt cxorfi,vc ipforura feripeum notas impudentiæ fuæ pcrfpicuas tjuah fronte ipfanbsp;gerertt. Kos eniin accufaiit erroris circa præ-cipinmi Chriltianæ Religionis caput. Quodnbsp;vt probénr, citant articuluin 6. Gallicæ Con-feirionis Fidci : tjuanuis ibi difcrtis verbis ap-probemus quodhac dercà VeteribusConci-Lis fuit dcfinituni.vt Dei verbô conlentancû.nbsp;ItaquCjVt côuincantur, noftraminnoccnriamnbsp;cum ipforiirn aceufationc conferemus, inlcr-to fexto illo articulo, quem notarunt, amp; adnbsp;verbum cxprclfo : vt facile quiuis agnofeet,nbsp;quum iainpridcm Gallica Confeflio Fidci ex -eufa fuerit, pérque vniucrfum hoc Regnumnbsp;eüulgata. Vnde peripicuum erit, qui menda-cium totis viribus defendendum iuratifufce-pcrunt,eos nihil aliud poile quàiii hoftili animo veritatem perlequi, amp; huius ftudiofos ca-luraniari. Nos aceufant quod dicamus Petfo-nas Diuinas lubfiftcrein EH'cntia. Sicautemnbsp;habet fextus iHc Confeffionis noftræ Arti-eulus: “ FFæcScriprura Sacra nos docet, in ilia fola “ amp; fimplici Elléntia Diuina,quain fumuscon-“ fcfsijtrcs clic Pcrfonas,Patrcn),Filiuni,ôc Spi-“ rhum Sariólum;Patrem,pvimam caufam,prinnbsp;gt;j cipiumamp; origincm rcrum omnium :Filium,nbsp;5) eius Verbum amp; Sapientiam æternam ; Spiri- |
tum fahôlum, cius virtntem, potcntiauutqiilt;; effic3citatcm:Filium,abæterno gcnituaiàlh-tre t Spiritum fanftum, ab æterno proceden-tem ex vtroque : Tres Perfonas non confuftónbsp;fed dillihótas, non tarnen diuifas,fed ciufdemnbsp;Eirentiæ,Ætcrnitatis, Potentiæ amp; aaqualicatis.nbsp;Iraqüt approbamus quodhac de re à veten-'nbsp;bus Conciliisdefinitum fuit, ac deteftarauro-mncs.féótas amp; hærefcs, repudiatas ànbsp;Doéioribus, vt Hilario,Athanaho,Ambrofionbsp;amp;Cycillo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. Fiaótenus Articulus illc Gallicx Confefsio-niïFidci, quantum ad Trinitatem pertiner, ficutex illius editionc patet, «Sc ex archctypisnbsp;obfignatis à Principibus proceribufqucReli-gionem Reformatam in hoe Regno profiten-tibuSiamp; à Doótoribus, verbi diuini Minitod,nbsp;alilfquc munere aliquo in Ecclcfiis Gall'Cisnbsp;fungentibus. Porrb articulus illc nihil conti*nbsp;net affine aceufationi Mon3chorui-n,quinbsp;liter faltem dcbebanc rccitare verba noftc’'nbsp;Confefsionis Fidci,Gquidem earn carperecf'nbsp;picbant.Vcrùm ex co iacis indicarunt,quiSp''nbsp;ritus ipfos ad fabricandam iftam,non Fidci,ƒnbsp;vocanr,fcd Calumniæ Profefsioné,inipulet*'’ In diuina auteinEirehtia, tres elfe Petfoo^^ quumdicimuSjfcquimur Verbum Deinbsp;lia Concilia,omncfque etiam orthodoxesqtt*nbsp;de hoe facrofanólo Myllerio fcripfcrunth'^nbsp;quotum numero fi fuilfcnt ifti Calumnisp^®'nbsp;feifores, Articulus illc Gallicz Cófcfsioni^^*'nbsp;dci ncquaquam ipfis difplicerc potuillet-quoniam res ipfa per feadeb clara cft vtloH'nbsp;giorem orationem non polluier, fatis critft^'nbsp;ccnfuilfc quofdam ex vetetibus Doótotihc^nbsp;qui idem loquendi genus nobifcuni vfurp^'nbsp;runt: quos tarnen nemini adhuc reprehcinl^f'nbsp;vifum eft, proptereaque deuoucre ,qucintt“'nbsp;modum faciunt ifti Profellores Monachi. Bafilttts. Ego verb id quod dicitur in fot^’^ A; Dci eile, æqualc ei quod eftinfubftantia”nbsp;eirc,alIcro.îtcm.Hçcproprietatumnatura“^ gt;nbsp;vt in identitare fubllantiæ dillinclionemnbsp;llendant, vnitatem tarnen fubftantiæ rnio*^^nbsp;diftrahanr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- _ y Cyrill.iß- Anaß. Quot hypollafcs fiucpcrif l»... nae funt inDeitatcîTrcs,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ’ Athanaf. Trinitasin vnafubftaHti3,nond* uif3,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Fi Gregoritte.Fres hypoftafés aut Perfon« na natura amp; Dcitate,Scc. AuguH, Perfona in natura Deitatis. Inexpugnabili rationc veritatis cognofe^^j Irf' ( amp; lùbllantiæ vnitatem. In Confeß. luÜinian. Imper. Qu^um in -Dei eilet Phil.a. Verbi fublillentiamin Dci eile ollcndit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ni - quot; Epiphanias. Pater, Filius, Spiritus Deitatc.ItcmTrinitas in vna DcitatCjTrif”nbsp;invnitatc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Petrue Lombardtte. vna eil Eflentia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ß'. Græciairiar vocantin quanon eftaliudß' aliud Filius, Sic. Idem etiam fcquitut apfh^, F’’nbsp;batque hocVctcrum loqucndi genus,nbsp;natur.3 Dci. Vtqquot;^ ilquot;quot;' tF',nbsp;rnbsp;f' .».lUllk Wi.lk.lLlJ v — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit '¦^it' cogimur in Dcitate Perfonarum Triuit^^ amp;fubfl:antiævnitatcm, In Confeß. luiiinian. Imper. Qi^um in iß |
|
A B I V R A T. El . Vrq'.ic aJ tcrcpo'.a noftra accedamus, in ir.Tioril'iis ülis Bîbliis, Anruerpuïanno 1572.nbsp;,!iquot;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS: auôtoritarc Do£toruni amp; iiKjiniircriini Ecclefiæ Romanæ cxcu(îs,in di-ftionsrijs inncxis næc verba leguntur,?'res li-tcn-itrcs k-tposisißs m vna •ie-ice àemon^lrans. Ita-que Monachi Burdcgaicnlcs qua ratione in ;;rati3m rcdcaiic citm vniucrla rcliquoruiiinbsp;Mojuchonun , leluitarmn amp; Inqniiitoruninbsp;Hil(i.ino;uni carenu, in pofteruni cogitenr,nbsp;depüStaconfcï'sionisGaliicaruni Eccleiiaruinnbsp;Reiormatarum corrigeiidæ lufeepta pro-uincia. agaturdeloqncndi gencre, latib coni^.ai apnd Veteres orthodo'xos vtrun-qiic hoc io^jiicndi gcnu's occurrcrc ; J’erfonasnbsp;‘lit in Elk-nria ; lŸjEflcnriam effe in'Pcrfonis.nbsp;Sed ilialuqucndi genera funr meiiora amp; ton-ucnicnriora,quæ rnagis accomrnodata iunt adnbsp;rem de qda agitur cxplicahdam. Itaque Scho-lalb’ci nialunt diccrCjPcrfonas elle amp; fubfiftc-rc jiEllcntiajquàm clîentiam in P'crfonis. ¦ Inmimeri exranr loci confimilcs in vcrcrnhi Doftorum feriptis ; quibusagnofeunt Trini-lt;7,, tatem in Vnitatc , amp; Vnitatem in Trinitatc;nbsp;nempe,Trinitaté Perfonarumin vnitarcEf-fentiæ , vnitatem Eflentiæ in Trinitatc Pèr-fonarum. Vndcparer, loqùcndi genus illiusnbsp;Avriciili nohræ confellîoni's riiinirflc nounmnbsp;iquot;in. eiie,(cd omnibus fcculismm loquendo turnnbsp;lcribendo viurpatum ab iis qui de Trinitatcnbsp;l'AAt. conueniénterVerbo Dci traftarunt.Q2Onbsp;r A' lîi'etiam Patres fxpc pröp'órtnnr fimihtudinênbsp;us. ’'^bna; 5: iplîus propïictatum, non ad expriunbsp;¦‘'Iji:,.-. ntendam fed adumbiandàm hancdodrinàm, amp; vt (ini’uit Augiiftinus ) ali'quo modo id di- B- cartir,qm53 non poreft : quum hoc myftc-riuni fiiprrct omne ingenij huinani captum,amp; adoiati cum rcucrentia potiùs dcbcat, quàninbsp;nimiacuriohtatc pcrueftigari. Eft quod nobisnbsp;iiacin parte proponamus excmplum Elilarij;nbsp;(nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui ad reprimciidas quarllioncs-f updr incotn- v!/? r^'hcnfibih Ttinitarccuriofè agitadas, hc rc-Ipondebat : Ego ncfcio,non rcquiroifedcon-fiifi,,,, lolabor mctaraeniarchangcli'nefciuntjartgcli nonaudiucnint, fcculanôn teneur, Prophetanbsp;non feniit, Apoftolus non interrogauit, Filiùànbsp;ipltnon cdfditXeli'ct crgo'dQlbrqucrclartim'.nbsp;Hæc olim pins illcDoçtoï-.ln^ümma viderintnbsp;ifti Monachi, vclintnc hue v'fque vefitatë àb-iurare, vt iicgciit, fn fola amp; fimplici'Efl'entianbsp;Dei rtt'. i’ertunas cîle.tïoc cniâi h falfiflimuninbsp;oit, lïecï'llàriô vcriflîmus eft holtet Articulus,nbsp;extfguia de contvadidtoriis quant in fua feho-b ditccre debucrunt. Ex fnpcrioribus ihdicarc cuiuis merite'amp; cohfâcnria ptedito licet,an Monachi ifti,Ab-iuratores de Anathéatizator'es veritâ'tis, qul-qucnospcrirriûonc'm Prijtendcntes vocitant,nbsp;Caulam vliam priett'ridere valcàrit, Çurillûmnbsp;C.àllicicorifcihonis’ Fideiartiçulum'iabiplisnbsp;notati.ic.i/e't'ioris infinriulent. Vndc'produht,nbsp;quania pertutbatione ipfotum oculi caligér,nbsp;quilibi vidcdntui vtóerc'i'n'Cailica Confeftio-nequod';n'e,i non extaf , hou vidcant autemnbsp;inicrjpus Veterum id quod clatill3mèamp; to- |
RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;402 ties in iis repctitunvt fie fideni facianrfipfos ca vcl nunquara legilR',vcl inter Icgendum dca-Jiiscogitaire.Quum igitur. Verbum diuinunrnbsp;fequenres, priicarum Syuodorumacpiorumnbsp;Maiorum noftrorum veftigiis infiftamus,cftnbsp;quod hic ifti Monachi aut noua non eile nö-ftram Religionem (vt didlitant) aut vetufta-tem ipfis nouam cft’c fatcantur. Præterca cum ipforum mendacio coniun-ûa eft inlcitia,caque in hocargumento foedif-fima.Narn vt co magis nos Trinitatis Perfona-rum veritatis negatæinfimulenc,obiiciuncà noftris vfurparuin clFc verbumy»A/^e«z//,qua-fi veritati huius dodtrinæ contrariuni elFct,nbsp;quum potiùs hanc illuftret. Propterea pleri-que viri doôtiftîmi hoc fcculo, latine fcriben-knbsp;tcsjvtunrur hac \ocefitbßfiere,'it ad veritatemnbsp;Perfonarum Trinitatis alFcrcndam aptiflïma.nbsp;Quum enim dicunc,in Efténtia diùina trdinbsp;pcifonasiubli.rterc,inrelliguritinDeo'trdscircnbsp;Pcrlbnas vcrc fubfiftert'cds, non qüæ fiht accidentia, (quæ nulla in Üdô eft’e poinint)aut'riiunbsp;dæ imaginatiôncs fine mentis fimulachrà:hxcnbsp;cnim reuera rion fubfiftiint. Quare'fé’cündamnbsp;Trinitatis Perfônam vôcarcfolent|, V'erbumnbsp;aut Scrmbncm fubfiftcritcmj ipfoi etia'm Graeco vocabulo,Ao3-‘’«''ylt;7‘»'A“''ofgt;illult;l'figriifiqân-te, vtentes. Ifti autem Monachi .Calurània;nbsp;Profefloresconclùdéfe'conaritur, cos qui'fienbsp;loquantur,ricgarc veritaté Pc'rfondihtógt;qh«tmnbsp;tarnen potiùs hoc loqùcndi gencre tuerituinbsp;amp; confirmant : quum notiffimum fit,Latinosnbsp;hîc vocarc Perfonam, quæ Gtæcis hypqftafis;nbsp;îd eft,Subfiftentia,dicitur. Adcb vrqufdicutitnbsp;în ElFcntia Diuina tres perfona« fubfiftefenbsp;fie loquahtur vt vocis /’eiyó^iefignifitariÓfiacnbsp;cla'rior. Siquiscnithdiccrcr, Perfonarir nonnbsp;fubfiftcrcjisdicêrct P'crlonam no cfté Pctfb4-riam, amp; aliquid abfquefubfiftentialubfiftércnbsp;Quod fi blafphemia éft, diccrc Pertonas Trî-inbsp;nitatis fubfifterc extra elFcnriam Dci, cur iftisnbsp;Moriachis adeo improbatur hoc loqùcndi'ge-nus , Subfiftcrè in ElTcntiaj.^At cnirripræftatnbsp;cosadipfiuri^óftóïé'Thómam,dciriccpsrei 'nbsp;Ôîùs erudichdos, qtiâfl nianii dcdùccre. Sic tivefl. 4.nbsp;Criîrri illc, T resnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit yßiriißihßßentei tnßntinatwa.. .Itciri. Ex hoapfo tjuódhabei eße ßsbßßehs in naturayPerßanain 'T)e'o ' dicRnbsp;raraliifquc fimili'buÿ.Verùrn fi iftisMonachiSnbsp;de'h'ac VOCCCÛ üs qui càfurit vfi, difbcptâtc li-bcat,non dcciùc,crcdo,qui ipfis reipondèilTih Haétenui dcfcxto illo noftræ confcffib'riS Fidei atticulo,qucm Monachi Abi’ù'|atorés stpnbsp;dultcratunTcaluirihiapt'ar. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 'J' Sd Luthcro amp; Cdluiho afEngünt,riobis ÙS ip vniuc'rfum accufaïis, in co tfùpli-»nbsp;ccm malitiam ptodurit.Pvimum enim perlua-dcre volunt noftram Religionem inrifti Lü-thcro amp; Caluino, q^iattifhuis licet fcmper exknbsp;pôfuerimusamp; ptofcifi fucrimus, ipfö ctiam'nbsp;qulhto Gallicæ Confefsionis articiÏló^ fidcinnbsp;hoftram dùntaxâc,omninô,amp; txprcfsèfunda-tanj elle in verbó Dei, piout in facris fcriptisnbsp;cóihprehéditur^iullaq'Ué tenus ab authoritatrinbsp;RÜminîipehdcré:quod;i(tpropriiiinRqinaris^nbsp;Eccleiiç felinqtiitîlUïj'qùçiohsFuiscoiiûriéti.si’nbsp;M; b |
1
-ocr page 438-410 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÂRTICVLVS I.
ànoftroram Magiftrorum (quosvocant) de-cifionibus corroboratis,innititur.
Deinde non dubitant adulterate fcripta Caluini, aliudque pro alio fupponcrc, Idqucnbsp;nobis omnibus quafi aftirmantibusadfcribc-re. Quod côimpudentiùs faótitant, quod Ar-ticulo 31. fuæ abiurationis ( de quo infrà agc-tur) abiurantCs cogunt interpoiito iureiuran-do polliceri fe non lebluros quos prohibitosnbsp;librosvocant,qualiavolunt elTcfcripta Lu-theri amp; Caluini, aliaque fimilia : ninnrum nenbsp;fua mcndacia detegantur. Qme licet ipfi 110-ucrint, aliis tarnen nota efle nolunr. Q^nuisnbsp;autem non teneamur nifi de Gallica Confef-lionc refponderc, amp; fcripta Caluini ( quem •nbsp;pra:cipue ifti appetunt) fatis fe ipfa tueantur,nbsp;quod fatis.lucis habcant ad difcuticndasca-lumniarurnamp; falfarum ctiminationum tene- .... -----
btas.-quædam tarnen fubiiciemus,quó faciliùs precationis, quum femper turn orc tun» iRorumimpudcntiadctegacur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
Ad hunç modum verba Caluini récitant: Vcrfonaproprièeft proprictas refidens ordh
Wgt; H
(1 fpcéku Filij amp; Spiritus fandi, amp; quotnO“”nbsp;hochomen Filio conueniar. Simulctia® ,,,nbsp;fcét à fuo Dodore Thoma, hîc voeemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’*;
pÿ fignificare ordinem originis. InfiifflU’^’ 1 damnare velint hoc loquendi genus, vrtnbsp;Dei fultum amp; in Ecclcfia Chriftiana vfitatu'”’nbsp;nempc,Prima, fccunda lt;5e tertia perfona Pnbsp;nitatis : amp; , fi aflirmarcaufint Filium prinauunbsp;elle perfonam , vcl Spiritum faiiôbumnbsp;dam,cos negamus elle Chriftianos:quounbsp;negent ordinem hîc clFe, eos aflirmainuS u®nbsp;elle homincs,vt qui vfum rationis amilcriur'^nbsp;Aceufant etiam Caluinum quod banc R”nbsp;manæ Ecclefiæ prceationcm,nbsp;untis Deus., tmferere nobis, exiftimarit redu’nbsp;barbariem, nec placcre deberc. Q^o magis snbsp;magis fuum calumniandi animuin produ”^'nbsp;Caluinus enim non loquitur de fenfu ift*”’nbsp;lgt;rl-pris docucrit, prccandurn elle vlium De“’”’nbsp;tribus Perfonis, amp; tres Perfonasin vnoD'’‘’jnbsp;Quin etiam in ilia Epilt.ad Polonos,qU3W?nbsp;ne in diuina EH'entia : arque notant primura marginem citant, raonet cos nederebusPnbsp;iibïum Inflitutionis Chtiftianæ,cap.i5.feôt.6. pcruacaneis quættioncm moucant, roodbhnbsp;Contra hæc ipfiffima funt cius verba:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘
Perioham voco fubûftentiara in Dci elTen-tia,quæ ad alios relata,proprietatc incomnru-ïiicabili diftinguitur. Subliftentiæ nomine a-liud quiddam intclligi volumus quàm cllcn-tiam. Si enim Scrmo fimpliciter ell'ct Deus, interea non haberet aliquid proprium,perpe-ram dixillet Ipannes fuilFe femper apud Demnbsp;Ét pauló pbft,Neque verb mihi difplicet Tcr-tulliaoi definitio, modo dextre fumatur : eilenbsp;quandanl in Deo dilpofitionem vei œcono-miam, quæ de elFentiæ vnitatc nihil mutet.nbsp;Hæc Caluinus. Vndcpatcc,iftos Monachosnbsp;impudcntiilimosefle calumniatorcs, qui verba illius mutent, detruncent amp; rranfponantnbsp;pro arbitraru fuo, tribuentes Caluino id quodnbsp;hîc ex Tertulliano citât, idque ca lege amp; con-ditionc vt eius verba dextrèintclligantur. Atnbsp;iftiProfelforcs Calumnix, qui ignorant quo-modo dçxrtè quîil^ià intclligi oportcàt, nonnbsp;aufi Tertullianum reprehendere, coniiciunçnbsp;in Caluinum non ipjiusaut Tertulliani, fednbsp;fuamipforum culpam^ in co pofitam quodnbsp;perperamid intelligant, quod, rcétèintclle-àum,nonpcrpcram' dicitur.Vocé enim Ordi-nis fiin hoc arguraento damnent, id turpiflî-mæ cft infeitiæ, quum très Perfonæ ne nomi-nari quidépoflînt,quin cxcellcntiffiinus ordonbsp;ftatim appareafmépc quum nominaturPater,nbsp;Matth.i» Filius,amp; Spiritus fauctus ; vt iplc Çhriftus lo-quutus ell,i$e luo cx.émplo loqui nos doçuir,!-taqj in noTninai,rdis Perfonis Trinitatis, Chri-Âiani Aune ordi.né feruant, vt non dicanç/Spi-ritus fanlt;îtus,Filius amp; Patcr,vel, Pater, Spiritus fanlt;3tus,amp; Fihus:fcd,vti diximus,P3ter,Fi-liuSjScSpiritusfanclus. VbifiMoiiachinullunbsp;ordincm agnofçunt, ira probant merara fuo-rum ingeniorum confufionem. Quarc,vtre-ôliùs polthac edoccahtur ,,çqs ad luam Scho-lam. ablégamus, ilagnsaHicicndosàfuo Ma-giilro Sententiarum Pcfro Lombardo, à quonbsp;dücebûtur quomodb fater |jt principium rc'
quod dixerat de Tribus Pcrfonis in vnaEiî'-'V tia firmum ac integrum manear. Vcrùm^*'nbsp;Itimat, illam precationem:nbsp;unns Deus, mtÇerere nobis docentibusQ*^^nbsp;prccantibus magis conuenirc. Q£pd ectti“’'nbsp;eft:quadoquidcm non ad arbitriuin nolHi*'”*nbsp;fcdadcxemplum nobis in verbo Deiptop“’'nbsp;fitum formandæ font noftræ prcccs. propt^'nbsp;ca Caluinus non vt aliis præfcribat,ftJ *ƒ.nbsp;ipfius caufa inquic iilud precandi genusnbsp;minime placcrc. Adde, folœcifmuro autnbsp;barifmum in illis verbis elïc:quatn lire Gran’'nbsp;maticis relinquim us deGidendam,il font*-’nbsp;nachi hoG negerttj Porto fi nos tanquaiu b^nbsp;rcticos damncntjCb quod fingula fuaruni I-fnbsp;taniarum verba non probcmus, prouocatu^nbsp;adeosquorum maioreft pictas,doÄrina,nbsp;ihgenium.
NosinpcrfonaquoqucLutheri dcuourn.’ quem calumniantur quad exofam babuunbsp;vocem Co?y»^lt;««h'«/f.quanquam concrariunbsp;fatis ex eius fcriptis cluecat. Sed non caternbsp;tione, quoddocet oportere vt Fidesnoftta’’nbsp;quidem à voGabuUs, fed à rebus per vo^b^jnbsp;iignibcatispcndcat. Sic HieronymusbiQnbsp;iidem non in foliis verborum,fedmnbsp;tionisfitam cllcradcovt Arrianinbsp;eem O|Uo««9v,id clb,confubllatialem, odiiE’nbsp;veram autem Trinitatis doétrinam appr°nbsp;feat,pro hæreticis habiti amp; damnati nou'nbsp;fcnt.Crcdimus cnjni rebiis,non verbis.Nenbsp;nefeit Ecclcfiam Chriftianam longo temP^nbsp;fe extitifle priùsquàra introducerccur Anbsp;cabulum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quinetiam Veteres re •• 1
tur Ecclcfiam coaótam faille vti certisqui h dam vocibus ad cxplicandum hoc /'nbsp;vtdolis de fubterfugiis hærcticorumoeeut^.nbsp;rctur.iraquc Monachi, nifi malcdiceregr^^^ ,ƒnbsp;uifient,nbn ita de Luihcró loquuti elleur.nbsp;fcrùm, fatis darum eft quàm nob’.s accepnbsp;vox. Conßtbfiantiaiei quoticfcunquc cauU'
ABIVRAT. ET RESPONS.
|
Nobis ctiaoi cxprobrant id quod ipfi fo-niniant didiim à Calui-po,Filium non habere cllcntiam à Patrc : ac proinde Dcumcfl'e cknbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefc , nonauten) Deura de Deo. Vt autein ante «„ ij’ omnium ora detcgamus itnpudentiam ifto-runi Monachorum , hue ipfa Caluini verba proFcrctnus. Notant 5, libium Inftitutionisnbsp;»1'1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^hrilhaiiæ,licet quatuor (int dutaxatzid qüod ^'in.Deifacile adfcribiinus , qui ni-(.1. miùm cis eft fanhliaris. Ecce igitur quid Cal-uinus (tcfutans nouos Arrianos, qui foli Patri cllentiam Diuinain tribuunt)r. lib. cap. xiij.nbsp;fift.xxiij. hac de re fcribat. Quifquis eflentia-tunià Patte Filiuin eile dicit, à feipfo negacnbsp;clic.Réclamât aurcni Spiritus lanctus, iliumnbsp;Ichouah nominans : (id cil, cum qui proprianbsp;virtute amp;àfeip(o cll.)Iam lidcmustotam ef-fentiam elle in folo Pâtre, vel fierpartibilisnbsp;vcl cripieturFiliozatqueitafpoliatusfua cllcn-tia,titularis folùm erit Deus. Et paulopoil,nbsp;Notam aliquani difcrctionis elle oportet, in-quit , ne Pater lit Filius. Qui in Ellentia camnbsp;ponunt,manifcllè in nihilum rcdigiint veramnbsp;Chrilli dcitatcmzquçlinc ellentia elle non po-tcll,amp;qiiidcm tota.Non dift'eret certc Paternbsp;àFilio,nili proprium aliquid habeat infc quodnbsp;Filio commune non lît.Quidiam reperientinnbsp;quo cum dillinguant î Si m ellentia cil dilcrc-tiü,rcfpondcantan non cum Filio cam com-nitinicaucrir. Hæc ipfiirima Caluini verba, quæ pudo-tem incutcrent illis Monachis, nili coniuraf-Icnt in veritatem impudenribus mendaciis oppugnandam. Vbinam cnim negat Filiuranbsp;cllcDcum de Deo gt; num voculam hac de rcnbsp;ptotulir. Nilîtantùm ipli cæcutirent, quantum alios cxcçcarc conantur,nonnc cernèrentnbsp;àC.aluinoibi non fieri rnentionem Kdationisnbsp;Pcrlonarum ,fcd ipfius ElFcntim Diuinæ fim-plicitcr, quam noui Arriani tentant criperenbsp;Filioæterno Dei î Et, quo digito contrcdlettlrnbsp;improbitas iltius cakimniæ, Caluinus, Latinenbsp;Icribcns,lie hune locum reddidit(vt paulo ante rctulimus)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejjèutiatnm à PâtreFi- |
Imm dicitàfe'tjtfi negatejJe.Qwe voces a fe tpfo Gallicc reddi poUiint à/e vel ^erfe, Noftrinbsp;Monachi in hoc fuæ profcllionis articulonbsp;vtuntur pofteriore incerpretatione , quuninbsp;aiunt ,Filiurn elle verum Deum per fc, nonnbsp;autemà fe, quod fit ab æterno genitusex cl-lentiaPatris.Quod omnino id iplum eft quodnbsp;Caluinus docuit.lta codem orc improbant amp;nbsp;approbant, iurant abiurântqucid quod Caluinus de hoc argumento fcriplir. Nam Filiusnbsp;atcrnusDeicllverus Deus æternus, ac proindeDeus à fc,vcl(vc illi loquuntur)pcr fc,quôdnbsp;ad ipfiim clFentiam attinct.Nonautem à fe,Crue per fc,quôd ad Filiationem; quum lit Filmsnbsp;Pattis, qui verus cil Deus. Itaque cil verusnbsp;Deus de veto Deo, vraçnouit amp;dcfimuitSv-nodus Nicena.Quoniamautero elt Filius,ideonbsp;confubllantialis elt Patti: amp; quiacontubllan-tialis, idcirco verus Deus cil à feipfo, vt Paternbsp;Deus cllàfcipfo;alioc|ui Filius non eilet eiul-dem æternitatis cum Pâtre, quum æternitas fitnbsp;3 Iciplà dantaxat, litquc ipfa Del ellentia. Nihil fuperioribus adiieiemus ad illullrandamnbsp;Caluini amp;Luthcri de Trinitatis doélrinafen-tentiamzipforura cnim feripta ad hoeperido-nca funt, præfertim id quod fcripfit Caluinusnbsp;aduerfus Scructura , cxuftum Gencuæ, quodnbsp;inter alia negaret veritaté Perfonæ Filtj æter-ni Dci. Prætermittcmus ctiam dodla feriptanbsp;hominum Ecclcfiæ reformatæ contra nouosnbsp;Arrianos.Hoc duntaxat adiieiemus,iltos Mo-nachos calumniatorcs maximam impietatemnbsp;cum exttema malitia coniunôlara proderc,cônbsp;quod pro oppugnandis rcccntioribus hæreti-cis Antitrinitariis, aduerfus co.s côfpirét,quorum labores Deus impediendo hærefis illiusnbsp;progrcllùi féliciter oppofuir. Eccui ergo per-luadcant, feabhorrere vcncnuni, quumanti-pharmacum proponCntibus adeo inimicosnbsp;fcfc patcfaciant ? Haólenus refponlum cflo illis calumniis , propofitis ab iltis Monachisnbsp;Abiuratoribus vcrædodlrinæ ,amp; alicnorumnbsp;feriptorum corruptoribus : no quôdputcmusnbsp;feriptis Lutheri amp; Caluini (deqmbus paulonbsp;antc)opus clLc nollra dcfenfione,qucmadmo -dumiam dixAnus.Vcrùm hçc edilieruimus,nônbsp;tam vt illos dcfcnderemus,quàm vt impuden-tiam illorum calumniatorum detegeremus:nbsp;qui non contentifuo iurciurando amp;racnda-cio,aliosquoquc cedem adigere volunttvtpo-te qui fint ex corum numéro , de quibus Au-gultinus, quos puderet nili plané client impudentes. Vidcamus iam an ipfi non vtantur vocibus impropriis in hocargumento, atqucica cam,nbsp;cuius nos accufantjculpam admitrant. Primùm inquiunt, Perfonas Trinitatis ciFc fmgularcszquodgenusloquendi obfcutiim cilnbsp;amp; ambiguum, imb ciufmodi vt multos erro-rcs parère pollit.Namfvt aiunt Thcologi)vni-tas eft in Ellentia, pluralitas in Perfonis. No-tiim autem eft fingularitaccm de pluralitatcmnbsp;fibi mutubopponi. Itaque fi intclligant, trèsnbsp;Perfonas lîmul ellè fingulares,fignificationcninbsp;vocabuli cucrtuntzfin dcvnaquaque Perfonanbsp;intelligat,vnaeirctantùm videatur.Proptcrcanbsp;Veteres hanc voeem repudiarunt, quû de hocnbsp;Myfterio agcrent.Sic cnim Hilarius,In Trini-tate non eft Singularitas,ncc multipljcitas vcl Lih. 7. denbsp;Solitudo. Atquc id Petrus Lombardus ifto-rum Magiltcr exprcllis verbis tradit. Adhæcquæfubiiciunt,magisetiamimpro- ‘ pria funt amp; periculolazncmpehæc vcrba,£xlt;-fientesexdiiiinaFffentia.^idnïmiï cnim con-ftituere quatuor : fcilicct, très Perfonas de Ef-fentiam ex qua tres Perlonæ exiltanr. Ita pronbsp;Trinitate Quaternitas ftatuerctur. Debebancnbsp;igitur iftius diéli Augultini mcminillc : T resnbsp;perßmas einfdem ejjèntt£ , vel tres perfonas vnarnnbsp;Fj/èntiaw dicimtts: tres autem Perfiaas ex eadem 1^-7nbsp;Au^ultinusmc Ellen- , „nbsp;tiaviûcaturellematcria Pcrlonarunnvt liqmsnbsp;dicat, très ftatuas exiliere, vel, confedas elle Qßibi,f(ianbsp;ex codé auro: quemadmodû idé authoribidé cibi-riio.nbsp;loquitur.Quod loquendi genus fequuti funt Fift.iÿ.c.nbsp;eriam Scholaftici. Id quod hic non animad-nerterunt noftri Monachi.Nimis igitur audaxnbsp;illorû fuir inlcitia,quod reprehendere voluc- M. ij. |
Gcn.17'1-He.n 19 1. Thcff.
Z.ï’i.
tuf»firiptis tuw z-iua-z ece traditum z’t inqzdt Paidtu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ I
IntelUgo omnipotentiam infinitis 'modii effe wia-iorem cjitam vt expi tmere öquot; ^omprehendere 'èd-learn. Ita/jtte detePior veterts (S' recentiores hst-reticos, ^uifidem impugnnrttnt., eo ^nod eitst opera répugnant natura. Q^madmodtm ¦ faStit'auitnbsp;M. arcton cHtn Sadducats Epicttreis neganiibusnbsp;RefarreElionem corporis. Sic Neslorius negauit,nbsp;daas natteras ., non confußtsinvnione j conslituerenbsp;vnam Perfinam duntaxat. T'alesfunt Petrasnbsp;P'quot;ermili!SS.,Caluinus Bexattnegantes corpus pof-
Tcrt.in Mare.nbsp;Matt, 11.nbsp;19.nbsp;Cont. E-phef.nbsp;Cyril.innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
«».ithem. fe inIpatio nbsp;nbsp;nbsp;loco eße cjuetn non occapet, autpojße
permit, eße in duobm locts.
ReSPONSIO.
VidcnturMonachi Abiwratovespudore ftiç rs.Voßia- Tian/Ribftanciationis lam priiniini aftici.Hçcnbsp;cniin difputatio dccorpore pluqbus fimul innbsp;locis præfenti,pcrtinec ad lequcntem de Tr'if-(ubftaiAtiatione Ariiculum. Verum hucclàmnbsp;fubmHerunr vc errorem fuum potentiæ Deinbsp;prært.xcü occultent, li poflint. In vna quoquenbsp;voce fuas Traditiones Habilite conantur, denbsp;quibtis tam pancisamp; extra rem agiinr, vr vixnbsp;de-iis locuci videantur. Quanuis autem Petrum Märtyrern, loanné Caluinum amp; Theo-doi'um Bezam duntaxat nominatiraadorian-tur(quorum libri fua ipiorum defenhonefatisnbsp;tuti lunt, vt fuprà diximus ) ramen proprereanbsp;quôd Eccielia Reformata rciieie ipforum turnnbsp;Tranllubftantiationern turn Traditi0ncs,quasnbsp;tacite hoc Articulo conftabilire voliint: ideonbsp;ad noftri dcfcniioncm tjuredam hue addu-cemus.
Dicunr fe'fundare fidem fuara friper Omni. potentiam Dei, iuxra lacrofanôlunr cius Ver-bum,tum feriptis turn viua voce tradirum. !dnbsp;quod ambiguë diôliim elf: (îcut etiain vniuer-fa ipforum Profeflio featet captionibusamp;am-bagibus,Pi;ofeffione erroris tjuàm vera amp; fyn-cera Confeflionc Fidei dignioribus.
Ptiniùm,quandoquidcniobic(3:um amp; régula noftræ fidei elt verbum Dei, quo iele Deus patefacit,qiiantum nobis expeditieft qiiód fidem noftram in illo verbo Rabiliamus,docente, Dcum non modö eife oninipotcntera, lednbsp;ctiam perfeótè bonum, (apientem , veracem,nbsp;iiillum,mifericordcm,amp; iimilia: quorum co-gnitio amp; cerritudo ad ialutem noRtam cR ne-ceH’aria. Proindc quum agitur de Rabiliendanbsp;fide noRra,non cR quód in abyilum infinitainnbsp;omnipotentiæDei præcipitesferamuriat lub -fiRendum nobis cR in iis limitibus cognitio -nis quos verbo fuo circunfcribcre Deo libuit.nbsp;itaque confidcranda cius potentia vna cumnbsp;eiufdem volunrate,vcritate,iuRitia,gratia,de-nique cum iisomnibusquæiplius Verbo no-Luc.i. dcclarantur. Quaproptcr Angelus diccb.rtnbsp;S. Virgini, nullum verbum impolhbiie eflenbsp;apud Deumiid cR qiiicquid dixerit Deus,id einbsp;non elle impóllibile. iRorum igirur Mona-
rint loquntitHiem cörum qui Sc rediiis amp; ma- chbrum Confeffio hïc manca ell. gispropriè,qii6rh ipfi,hacde re fcripferunt; ' Alia ambiguitasamp;captio in bis verbis later,nbsp;ArticVl VS n..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iùxta facrofanblum eitfs Vquot;er bum tamfi'tiptis turn
Credo Deum noiirum eße omnipotentem; in'cftio vitiavoce traditum.’^ttm dâ intelliganr verbum fidem rneam coltoco iuxta fitdrofanEhtm TCerbum Dei viua voce traditiini,amp; ad fahiteni no-Rram neceRarium,fcriptis-'quoqucfuiirc mandatum , hoe verum cR.^in autem intclligaiicnbsp;(vtfolent, quotraditiones humanasprobent)nbsp;quoddamclïe Verbum Dei, viua voce tradi-tum ad falutem noRram neccflarium,qtio(imnbsp;fàcris Scripruris minimccomprehcndatiir:cr-ror cR repugnans dignitati,pcrfcdjoni,amp;au-thoritati Scriptiiræ lacræ : error,inqiiatn, Va-lcntinianorum,Papiæ,mulcorumqucvcterum ,nbsp;hæreticorum, vt tcRantur Irenæus, Tertullianus , Eufebius, amp; alij. Qu^i error miiltisScri-pturæ tcRimoniis refutatur, cxquibiis quï-dam ad confirmandam noRram dt)(Riinaui,amp;-'nbsp;ipiorum errorem rcfiitandum rccenfcbiæus- jat'nbsp;Totafcriptura duiinitus efi insfirata, amp;nbsp;ad dotbrind^ad redargtetionem,ad corret}totier/gt;,tidnbsp;inslitutionem syisa efiin tnslttia'.vtperfeebtsfit ro-Mo Dci^ad omne opits bonwnperfecle tnsltiiilas.nbsp;nbsp;nbsp;j
xid legem lt;ƒ iidtesltmonittm. Quodfinon di-xertntiuxtaverbttw hoe,non ertteismatHtniaUX’ Vif urn eßrnthi,omnta altè repetita penitu^ton-feXjuuto,ordine de eis ad tefcribere,pr.tslarttdn'gt;‘‘nbsp;Eheophtle, Kt agnofsas earurn rerum vtnfnttrnnbsp;tjuas atidttione acceptPli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,..
Muit a etiam alia fign a ediditlefusmdifi'?’^' lorumfuorum consftetlu, tjua nonfuntfcriptunbsp;libro.tiac autemfcrtptafuntvt credatis Jefinndnbsp;fe Chrislumfiltum Dei^S“ vtcredentes,vitajndgt;t'nbsp;beatisper nomen etus.
A puer o facr.is Ut er as no'sli.,;^u£ tepojfintfi' pientem reddere tnfalute,per fide rn tjua efiinl'd^^'nbsp;fiolefi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,ƒ)('¦
Kt tn nobisdifcatïs .,fupra idçiuodfirip(’*’'^^d nonfapere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . f'i''’'
Quo pcrtinct etiam id quod toticsiu ptura repetitur, LegeDci(id eR eins verfi^'”^nbsp;eile pcrleótam, rcólam,iuRam, veratn,l^F.'‘’?^nbsp;tiam hominibus conferentem , vt qi’^^nbsp;pientia atqiie intclligcntia fidclium,bcatosnbsp;ficiens eos qui in ca meditantur:amp;nbsp;ta quæ veteres Doótores fcripfêrc feq^^^”/'^'nbsp;/re»i««r,ApoRoli Euangcliumprmco*’*’nbsp;runt, poRea verb per Dei voluntacctnnbsp;pturis nobis rr3didcrunr,fundamcnruJ»^nbsp;lumnam fidei noRræ futurum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ,j, ß
E ertullianus,B.\iicx hçreticis quç cum D nbsp;nbsp;P'
cis fapiunt, vt de Scripturis folis quadh'^ ' fuas fiRant,amp; Race non potcrunr.
Item,Nobis curiolitate opus ChriRum lefum , nee inquifitionc pollnbsp;gelium.Quum credimus, nihil clflidera^^^^^nbsp;vitra crederedroc enim primùm credimquot;^’nbsp;elle quod vitra credere debeamus. • juisnbsp;At'nanafius.fSadaedunz lanéfa:nbsp;infpiratæ Scripturæ ad veritatis iiid'*-'*nbsp;nein.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Hilaritts, Bene habet vt iis quï fcrgt;P^^ ,,i contenti fimus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipCt-e “..
Bafiltus, Si omne quod ex fide non d . catum eR ; Fides autem exauditu, aiidb‘‘ ..nbsp;tem per verbum Dei ; line dubio, quum 4 , jnbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 441-ABJURAT. ET RESPONS.
|
fluidextra diuinam Scripturâm fit,cx fide non ur,idpcccatum eft. gt;» iHitl,. nbsp;nbsp;Htenn^mus, Ecclcfia non eft egrefla de fini- bus fuis,id eft de Scripturis fanótis. Item.-Quæ abfquc auftotitate Sc teftimoniis Scriptura-rumquafitraditionc Apoftolica fpontecon-n(. ' fingunthæretici ,pcrcutit gladius Dei, Item:nbsp;Quod de Scripturis auftoritatem non habet,nbsp;cadem facilitate contcronitur , qua proba- fcripta, '' ’¦ manifeltum eft quod non habet Spiritum fan-ótura. Si quis fcquitur difta Chrifti, Spiritumnbsp;landutn habet. Pluribus rcccnfcndis non eft opus : nam in promptu eft indicate,quandoquidem Prophenbsp;tæ amp; Aportoli in mandatis habucrunt fcriptisnbsp;tradere doiftrinam ab ipfis annuntiatam (turnnbsp;vtfubueniatur igiiorantiae huinanæ ,tum vtnbsp;occurratur obliuioni, corrupcionibus, aliif-que incommodis quæ diuturnitas temporisnbsp;Iccutn atFcrt)fuóquc munere fidcliter funt de-funâi,ad confcribcndamScriptutiira aftlantcnbsp;Hi gubetnante ipfos Spiritu (an(fto,ad faluceranbsp;amp; çdificationcm Ecclcfiç:quandoquidcm,in-quamjhæccerriirimafunt,iftud quoque ccr-tilfiihum elle, nihil eos prætermihlle quod adnbsp;doólrinim amp; falutcm noftram facercc, idquenbsp;tidcliflimc confcriplift'e. Obtenduiit locum quendamjquem ad mar-J.J, ginem huius Articuh notantzquod Paulus ad rhclialoniccnfcs, ‘Tenetefiatres-, inquit,nbsp;tiifa doUmam ejuam edo£h e^lisfiue perfermo-ntn, fine per episiolam noîiram. Vnde colligcrenbsp;volunt, Paulum non fcripfillc quicquid ad la-lutcmnoftraeftneccirarium. Quæ conclufionbsp;vcrccftMonachalis,idertpcffima. Non eft e-nini à rationc alicnii,Theftalonicëfes didicilFcnbsp;eandem doótrinam Euangclicam turn ex viuanbsp;vocc Pauli, turn ex epiftolis, vt manifefte ap-paret ex co loco,quern nobis obiiciunr,vbi le-'ki, guutut hçc vcrba:^?2ww z/îctwîk« jY«,inquic,M»nbsp;lt;iuum adhuc ejfetn apud. voithoc dtxijfs vobis^So-Icbac itaque Apoftoli rcdigerc in memoriaranbsp;i.l'jL rpidolas eandem Doétrinam, quam viuanbsp;itt, ' voce docuillent, vtcxpluriniislocisconltat. AdhïCjfi iftiMonachi paniculam difiunfti-uanl,ƒ«c, itaaccipiant quafi Paulus non fcri-pferit omnia documenta adfalutem noftram necellatia-. fcquerctur ctiam,imó potiùs(pro-pterverborum ordincm)Paulum nondocuif-ft viuavoce quicquidadfaluté eft neceftariu.nbsp;Sic maxima iniuria fieret diligentiæ huiusnbsp;finfti Apoftoli, quam in exequendo munerenbsp;fuo adhibuit. Et contrarium ctiam ex ipfiusnbsp;icriptisapparet. Infupcr, cui pcrfuadebunt,finbsp;Paulus non feripferit ad Thcflaloniccnfesdenbsp;omnibus Articulis Rcligionis Chriftianæ, inde confequi, cos nee in aliis Pauli fcriptis,necnbsp;gt;n tcliqua Scriptura facra reperiri? In fumma,Monachis Traditionariisquatuor difficultatcs opponimus, exquibuslefe haftcnuseuoluere non potucrunt, vtquc fc e_nbsp;quot;oluant nunquam futurum aftirmamus. |
Prima eft,Qui certi rcddamur,quas vocant Apoftolicas traditioncs, fuifle viua .voce abnbsp;Apoftolis tradit^.Voluntenim vt cadem cer-titudinc fidei ct^damus tam verboquod di-cunt viua v(acefuitretradicum,quàm verbo innbsp;Scripturacomprehenfo. Obiiciunt,quofdaninbsp;cxVetcribus itafcripfiirc:vndeconcludimus, ,gt;nbsp;eos ergo eandem dignitatem Scauthoritatem g_,j, 'nbsp;Vetcrum illorum fcriptis, quàmScripturæ fa- i.Tiin.f.nbsp;cræ tribucrc. Q£od vetbo Dei amp; veterura «?•nbsp;Dodtorum fententiæ, ipfifque adeôEcclefiænbsp;Romanæ Dccrctis aduerfatur. 'M,. »•n.x. ‘'t. Altera difficultas : Quod inter Veteres non conuenit in his ipfis Traditionibus recenfen -dis: quum alij aliasdamncnt,vel hue vfque vtnbsp;Ecclefia Romana hodic improbet magnaranbsp;partem corum quæ nonnulli Veteres fcripfe-runt fuilTe viua voce ab Apoftolis tradira.nbsp;Quod comprobarc, vt amp; fequentes duas ratio-ncs,parati lumus. Tertia difficultas: Q^od iftæ Traditioncs Apoftolicæ, quas Monachi iadlanr, Scriptura:nbsp;facræaducrfcntur: vt ncccifefitf fiiftiscredi-mus) Apoftoli^ fcribentibus Spiritum adfuiffcnbsp;contrarium ci qui loquentibus ipfis adcrat.nbsp;Qu.e blafphemia eft Monachalis, quum Spiritus fandtusqui deduxit Apoftolosinomncmnbsp;veritatem(aitChriftus)fibi ipfccontrariuscf- loan.«?,nbsp;fe ncqueat. Quarta difficultas: Quod in vetuftis hifto-riisrepcrianturillorum nomina, quiintrodu-xerunc maiorem partem corum quæ Roma-nenfes referunt ad Traditioncs amp; viua voeem Apoftolorum:adcó vtinducant Apoftolos viua voce loquentes odlingcntis annis amp; ara-pliùs poft ipforum obituin. Hæc pluribus pctfequi vifum cft,proprerca quod omnes fuperftitiones, ceremoniç amp; co-menta Ecclcfiæ Romanæ nitantur, vt funda-mento , Traditionibus iftis a’jça'ipo/î, quas A-poftolicas appcllitant: vt cundti intclligancnbsp;quale fit reliquum ædificium, quum adeo in-ualidum fit fundamentum.Quod certèMona-chi ifti Abiuratores fatis indicarunt,quum denbsp;hac re verbum vnum aut altcrura duntaxat fe-cerint, idque obiter ,atquc adeo aliud argumentum tradlantes:fcilicet agentes de Omni-potentia Dei ; fub cuius pallio boni ifti Rcligionis amatorcs fuos omnes errorcstcgcrc amp;nbsp;occultare conantur. Verum quiOmnipottnsnbsp;cft,idem ctiam omni no verax eft. Accedamus iam ad ca quæ de Articule O-mnipoftetiæ Dei ifti reprehendunt inl.Calui-nojin P.Martyre amp;c. Th.Bczarquos fine pudo-re coniungunt cum Marcione, Sadducæis, E-picuræis, He Neftorianis : quibufeum præftan-tiffimi illi viri nihil vnquam commune ha-buerunr. Sed hie quoque Monachi fuum Ingenium retinent, conuertentes, quantum in ipfis cft,veritatcm diuinam in mendacium:nbsp;fiiaquc vitia nota omnibus, præterquam ipfis,nbsp;in alios coniicicntcs.lllos igitur accufant ne-gatæ omnipotentiæ Dei : co quod, inquiunt,nbsp;negét corpus pofte in fpatio amp; loco elle quernnbsp;non occuper, aut pofte pluribus fimulin locisnbsp;eft'e: id eft,quod non fcquantur errorem Mar-M. rij. |
414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A R T IC V L V S I Lquot;,
|
cio nis, corpus phantafticum Icfu Chrifto tri-bucntis, qucmadmodum nunc faciunt Mo-nachi. Primùm vidcndum cft quo fenfu ficI.Cal-uinus Si. viri illi loqUuû fine. Non cnitn de Geometria aut Phyfica fcripferunrjvc fimpli-citer agerent de natura,proprietatibus Si qua-litatibus corpotis.Scripferunt de rebus Tlico-logicis; crant eniin Theologi.Agiturdc Corpore Domini noftri lefu Chriili, VeriEcclc-ßx Redemptoris , veriqueMediatoris Dei Sinbsp;hominiirn,acproindc veriDci veriquc hominis, qualem eum vcraEcclefi.! femper credi-dit, confefià cft agnouit, arque in æternumnbsp;agiiofcet. Qucmadmodum autem , quatenusnbsp;cft verus Deus,non poteft creari,finiri,dimcn-fione circunferibi aut loco corii:kieri : fedæ-ternus eftjinfinitus, incomprehenfibilis, in o-nibusjpcr omnia fuprâque omnia;dcniquc habet quîcquid ad veritatem Elfcntia: Dei perti-nere dicimusfita criam,quatenus eft verus homo, non poteft eius natura humana non ellenbsp;creata , finita,diraenfione circunferipta , amp;nbsp;(quod ad corpus attinct)comprchcnfa »Si contenta certo loco Si fpatiotdeniquc ncquit elfenbsp;humana natura fine proprietatibus ad veritatem naturæ humanæ pertinentibus. Monachi Abiuratorcs reclamant : Deum omnipotentem cH'cjacpcoinde Corpus Iciiinbsp;Chiifti, quatenus corpus, codem tempore tarnen rcipfa prælens elfe in cœlis amp; in terris,nbsp;vbicunque Icilicet Mifiificatur, neenon innbsp;omnibus fuorum templorum ciboriis. Adnbsp;hæc rcfpondemus, cos abuti Omnipotentianbsp;Dei, dum cam ad fui crrorisconfirmationeninbsp;pertrahunt.Quod duabus Vationibus breuiternbsp;'dcclarabimus. Prima, régula eft certiffima omniumque Thcologorum confenfu rcccpta , Voluntatinbsp;Dei perfpicuè amp; apertè declaratæ Potentiara.nbsp;ciufdcm non elle opponendam.Deus enim fi-bi ipfe non répugnât. Et credendum eft, remnbsp;eirc;quandoquidcm Deus vult vrilla fit,quan-uis polîît efticcre vt non fit.Ita, quanquamnbsp;Deus plures mundos conderepoterat, credi-inus camencondidillc vniim duntaxac, quodnbsp;vnum tantùm conderc voluerit.Quibus con-Mflcb.c. ueni-enter Auguftmus inquir, Deum verè dicinbsp;tfm^rer onmipotentem , quod pollic quicquid vclit,nbsp;' ncc cneàhiis ipfius voluntatis impediri queat. Poriô voluit Deus, vt icfus Chriftus verum haberet corpus , quo verus effet homo. Etnbsp;quanquam gloriofa ipfiusllt;cfurrectionc,qua-litatcs corporis mortalis mutata: lùnt in qua-litates.corporis immortalis ; nihilominus tarnen DeusA/iilr, vt hoc.corpus immortalc amp;nbsp;glorificatunijlit veruaa corpus : alioqui nollctnbsp;vt ellçt corpusinô vult enim faifiratem.Quumnbsp;igitur natura vericorporis polluier, vtha-beat fua,s dimcnfioncs, luam quantitatem acnbsp;fupcrbciçm:, Vtquc eo loco , in quo litum cft,nbsp;comprehendatur confequitur vclle Deum vtnbsp;corpus Jefu Chrifti liabcat ifta omnia. E con-.nbsp;trario, effeeodem tempore diuerfis A: innii-mcrisinlocis, nullo occupacoloco, coiiiienitnbsp;non modo naturæ fpiriruaii , vcrùni ctiaianbsp;foil naturæ Diuinæ.V ndc concludi mus,Deumnbsp;nolle vt Corpus Icfu Chrifti ira le habcatiiionnbsp;vult enim vt hoc corpus lit Deus. |
Altera ratio,altera eft régula ex verbo Dç» deprompta. Si à Vcceribuspropofita,abiplisnbsp;ctiam Dodoribiis Scholafticis vfurpatauiiiW'nbsp;rum,Nullam elle contradiftioncm in Dco : eS-'nbsp;quicquid implicat contradiélioncm, non clicnbsp;poccntiæ,fed iiHpotentiæ.Nam inDconoiinbsp;cftita amp; Non,inquit Paulus.Et alibi,nbsp;dus ffianety \no^ßx.yfet^ßim negarenbsp;autem Augull. Magna illius verbinbsp;cft,non polie mcntiri : quia non poteftnbsp;lie,eft Si non,fed eft cft,non non.Itcm,Poten-ter hoc non poteft ; ncc cft infirmitas ifta, fi'“ Jnbsp;firmitasiquia no poteft falfa elle veritas. Item, ^,^7nbsp;In Dei finu non ell contradiólio. Et alio loeo^nbsp;Ncc poteftas cius minuitur, quura djeitüft^^nbsp;Mori fallique non polie. Sic enim hocnbsp;poteft, vt potiùs fi pollet, ininoris eilet vtiqo^-poteftatis. Reâ:è quippc omnipotens dicitui:nbsp;qui tarnen mori amp;:fallinonpoccft.Diciti’rlt;-’'nbsp;nim Omnipotens faciendo quod vuit,noqP“'nbsp;tiendo quod non vult:quoû fi ci acciderct,nt“ p,' ¦nbsp;quaquam effet Omnipotens. Item: Oænip“'p'**'nbsp;tens cft ad facienda omnia quæfaccrcvoiuc-rit.Nam ego dico quanta non pollit.Non 1’“'nbsp;t cft ni O ri, n O n P c reft P c ccarc, n on P O tcft ni“'’quot;,nbsp;tiri, non poteft falli. Tanta non poteft,nbsp;pollet non eilet omnipotens. Exhis intclligimus, Monachospe.ftiia’“^? Omnipotentia Dei loqui, dicenres Deun’^'^'nbsp;ficcre polie vt corpus Icfu Chrifti codera te“’-porche diuerlis amp; innumeris inlocis, nul*“nbsp;occupato loco.Sic enfm id conftituuntinhni'nbsp;turn , proiiidéque Deum. Deus autemnbsp;non poteft Deum fccundarium : id quodnbsp;non potcnciæ,fcd impotentiæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;,f/ Eadcm eft Scholafticorum fcntentia,vtpi“'(illt; ribus locisdocet Thomas,cuius hæcfünfnbsp;nbsp;nbsp;* ba: Voluntas Dei non poteft elle corura fccundùm lefe funt impollibilia. Impolfih'ftnbsp;cft eum vclle ca quç voluntati cius répugnant-Si fie impollibilc eft eum vclle e.a que luntn”'nbsp;polhbilia fimpliciter. Huiufmodl funt canbsp;in Icipfis repugnantiam habent. Non pnftnbsp;igitur Deus vclle aliquid quod répugnât ran“,nbsp;ni cutis,in quantum huiufmodi. Sicut raii““'nbsp;hominis in quantum homo cft, répugnât 1-^“nbsp;irrationale t ira rationi entis, in quantnranbsp;huiulmodi, répugnât quod aliquidnbsp;cnsamp;non cns. Non poteft igitur Deus''^nbsp;quod aftirmatio amp; negatio finr limul ver甓nbsp;autem includitur in omni per fc iropolnnbsp;quod ad Icipfum repugnantia habetnbsp;turn Contradiólionéimplicar.Voluntasig’nbsp;Del non poteft per le elle impoflibiliû:nbsp;diuinam voluntatem pollunt cadercnbsp;cundùm fc funt impollibilia : nccpolluntnbsp;ilia bona, ergo ncc volita à Dco. Itera:lt;£ . uisl/^“ I |
AB î VRAT. ET RESPO'gt;NS.
|
ûîs Deus (it omnipotens, aliqna tarnen dicitur nonpollc. Dcusigitiir,cui pofétia paffïua nonnbsp;compctit, mutari non poteft:ncc deficcrc,amp;c.nbsp;Neque vinei,pocnitcrc, quiim hæc omniaim-perfedionem amp; defedum fonenr. Rurfus, o-portet quód Deus dicatur non poflc quiequidnbsp;cftcontra rationem Entis inquantiim eftens,nbsp;vel fafti tntis, inquantum cft fatftum. Contranbsp;rationem entis ante eft, quod Entis rationemnbsp;tüllit ; tolliturautem ratio entis per fuum op-pofitura.Hoc igitur Deus non poteft,vt faciatnbsp;fimulvnum öeidem elle amp; non elle ; quod eftnbsp;Contradidoria eile fimuhnec ilia poteft Face-re,quæ non poteft veile. Hæc Thomæ Doóloris Scholaftici verba: quæ fane memoria tenere deberent iftiMo-nachijVt boni Client difcipuli.Itaqs iuxta Tho inædodrinâdicamus, ficut Deus cfficere poteft vt homo fit vel non lit: nó autcm,vt limulnbsp;fit amp; non fit:(hoe enim effet non poffe:eönbsp;quod altcrum nccellarib veruin eft, altcrû fal-fuirnat Deus nihil poteft falh : eft enim omni-potens, fallum aucé cft impotentix:) hc Deuninbsp;cfficcrcpoffevt corpus lit vel non lir, non au-tcni vt lit amp; non lit limul.Præcerca,continua-tiscxcniplisThomæ, adiiciarniis,vr Dcus,quûnbsp;dlicit hominem,non poteftfaccre quin hic fitnbsp;rationiscapax(quoniam capacem elle rationisnbsp;clt dclinitio hominisifublata autem delinitio- ¦'ctollitur definitum : adcó vt Deus cfticetet hominem 5c non hominem, id quod implicatnbsp;*-°ntradidionem : Deus verb libi ipfe contra-’^iccrenon poteft) ita etiam Deum.quum effi-citcorpus, id cfticcre non poffe fine materia,nbsp;Quantitate ôcdimcnlioiiibus fuisprædita. Exnbsp;^isenirn conftat delinitio corporis : vt qui di-'^itcorpus carcrequantitate, is dicaçcorpusnbsp;elle corpus : id quod iinplicar coixradi-^'Onem,quæ in Deo effenonpoteft. Poftre-’’’OiVt Thomas doect, Dcum facere non poftenbsp;''t oppofitafimul fint in codetn fubiea:o(aho-H“'nunampliùs effent oppofica) ficdicimtis,nbsp;^orpusChnfti non pofte hnitum amp; inlinirumnbsp;fl^^jdimcnlioucm habere amp; dimcnlione care-’^^cllt vilibilc Ócinuifibile,amp;c. quæ prorfusnbsp;‘'‘^‘¦’ellarió Tranirubftantiationcm lequuntur. Ex fuperioribus intelligitur,I.Caluinurn,P. Märtyrern 5c Th. Bezam, dicentes Corpus Ic-‘iiChtifti non pofte reipla prxfens effe codemnbsp;J'tnpore pluribus in locis, dignè decenterquenbsp;*°quutos elle de Potentia Dei : fignificantes,nbsp;^'um impotentem effe non pofte. Queroad-•''odum enim'corpus nequit elle corpus linenbsp;quantitate ac diméfionc, 5c abfquc fuperheie:nbsp;'cnequeinloco elle poteft quem pro rationenbsp;“æ naturæ non occupet : alioqui in loco eiletnbsp;Uon eilet in loco, haberct amp; nó haberet lu-P’^rlicicm. Ita neque pluribus in locis limul amp;nbsp;^odcm tempore elle poteft : careret enim fuisnbsp;'hicnlionibus5cquantitate, id eft non am-rhuseilet corpus: adeo vt neccile eilet,aut pinnbsp;Sc diueifos locos vnum effe locum, aut v-^Uni corpus effe plura corpora , 5c vnafiiper-'¦*^‘01 plurcs elle luperlicicsiquç manifefta ellnbsp;^'^ntradiétio. At contradiólio eft impotentiæ.nbsp;(vtidiximus) Deus autem impotens effe nc-qnit : eftenim omnipotens. In fumma,quumnbsp;Monachi Spiritum habcant contradiiftionisnbsp;(vtapparet,) ommfque contradidlio arguacnbsp;impotentiam ( vt edodli funt à fuis Magiltris,nbsp;fed id obliuionitradiderut,)fatis indicant fuisnbsp;verbis autextreinam cum perfrióta fronce ma-litiam,autcertèmaximam impocentiam öc in-firmitatem cerebri. Cum huiufmodi homini-bus (inquit Philofophus ) non eft difputandu,nbsp;fed fana mens illis optanda. Verùra in eoruranbsp;gtatiara, qui dedita opera Veritatem non op-pugnant, lubiiciemus quofdam turn ex Scri-ptura facia, rum ex veteribus Doótoribus lo-cos,quibus pcrfpicuum (iat,Corpus Icfu Chrinbsp;fti elle verum corpus, ac proindc locum occu-parc pro ratione luæ naturæ, nee pofte pluribus ac diucrlisin locis limul eftctquadercitc-rum infra agemus. |
lefnm cTKcifixnm.^on efihtc:fMmxit eni/nproiic dtxit. enite 'uidete locum nbt tacebatnbsp;Dotntnw, t^c. Jlcce pr^eit vobte in Galiltiam, illicnbsp;eutn •videbttii. V'ldete mantts meafc^ pedes meos : nam e^o Luc.i^. ipfe fum : contre^latc tne videte : namf/tritttsnbsp;carnem ojfa non habet prout me con^lncuis'nbsp;habere. Etfabbtm ef^duniipfe benediceret eisydifiunbitu ibid, ab eisfurfumferebatttrin cœ'um. oportet Cnanpe IefumChribium)cœlo Act.}. capi vfjue ad tempora reblttiitionis,cf c. Exiui a PatreyZf veni in rnandumàternm relin- loha^. t^uo mitndam,^ proßcifcor ad Patrem, Proficifcorparatitrnsvobislocumyi^c.ifritrfnm Ioh.14. ¦veniam cb“ ajftmam vos ad meipfam, vtvbtfnmnbsp;ego,^vûsfitis. Sidixerintvobis iEcceiii deferto eftne egredi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. mtni.EccetnconclattibnSine crédité. Qm transformabit corpus nosirum httmile, vt Philip.}. conforme fiat corporifao gloriofi,pro efficacitate ^ttanbsp;potejl etiam fabitcere fibi omnia. Quibus verbis Paulus nosdocet, conlide-randam effe potentiam Dei, non ita vt dt-ftruatur veritas Corporis Itfu Chrifti ,‘fed po-tiiisvt confirmetur. Nullus enim eft adcó 1-gnarus,qui putet corpora noftra poft vltimam refurreóhioncm pluribus ac diuerlis fimul innbsp;lociselle collocanda, Plurima funtaliaScri-pturæ teftimonia hue pertinentia, iuxta quænbsp;Veteres de hoc argumtnto protulerunt quænbsp;fequuntur. .-Noliitaque dubitareibinunc cffchominem Chriltum Iefum,vnde venturusnbsp;cft,mcmoiTtérquc rccolc ócfideliter tene Chrinbsp;ftianam confeftioncm quoniam refurrexit ànbsp;morcuis,afcendit in cœlum,fcdctad dexteramnbsp;Patris, necaliunde quam inde venturus eft adnbsp;viuos mortuófequc iudicandos: Et lie venturusnbsp;cft angelica voce ilia teftante,quemadmodumnbsp;vifuseft ire incœlum,id cft in eademcarnisnbsp;forma atque fubftantia, cui profeóló imnior_nbsp;talitatem dedit,naturam non abltulit. Secundum hanc formam non putandus eft vbiqiic |
diffiifus.Caucndutn eft enim, ne ica Diuinita-tem aftruarausHoaiinis, vt verirrtem corpo-, ris aufecainus.
ltem:yn3. perfona Deus amp; homo cft,amp;v-trumque ett vnus Chriftus lefus, vbiqae per id quod Deus eft, in cœlo auté per id quod Ho-mo ; Item Spatia locorum toile corporibus,/nbsp;nufquam ctunc,-amp; quia nufquam crunc,ncc e- 'nbsp;runt. Tolle ipfa corpora qualitatibuseorpo-rum,non erit vbi fuit:amp; idco necelFe eft vt nonnbsp;fint.
J»Zo«n. £z4Zi^»;^fOT;HomofccundùmcorpusinIo-co eft,amp; de loco rnigrat:amp; quum ad alium locum venerit,inco loco vnde venjt,noneft: Deus autem implet omnia,amp;c.
proprietatibws corporis,
quot;Pitectfi*. ipfumquoque Corpus fimul tollitur amp;eua-nefcit,vtpotc à quo nullo modo feparan,ac nc cogitatione quidam diftrahi pofltnt.
IÎ t bidl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diuiniras fi elfct Corpus, ef-
de Trinit. fct omnino in loco,amp; raagnitudine amp; quanti-tate:amp; fi caderct in cam quanutas,non effugc-rct circunfctiptioncm.
Ditil I. nbsp;nbsp;nbsp;Theodor. Corpus manens in propria natura
amp; men(ura,vnitur Deo fecundum viuificatio-nem. Non enim Chrifti copulatio cum Corpore mutât naturam Corporis,amp;e.
fymb. Hteronymw ; Afccndic adcoelum , fedet ad bttmaf, dexteram Dei Pattis, manente ca natura car-/ nis, in qua natus amp; paftus eft, in qua etiam rc-furrexit; non enim exinanitaeft Humanitatisnbsp;fubftantia,fed glorificata.
De erthtt. nbsp;nbsp;DaMaJceiîw;Düx naturae in Chrifto poft V-
fide,(ib.i. nioncm vere eædcm funt amp; illarum Natura-rum proprietäres. Scruat enim vtraque natura naturalem fuam proprietärem.
X^ecitante Concilium Chalcedonenfe .-Profitemur Icfum D^map:. Chtiftum Dominum in duabus Naturis in-‘¦°*’fti(c,immutabiliter,indiuifc,infcparabili-‘ ¦ ter,Naturarumdirt'crentia nullo modo fubla-ta propter Vnionem, fed poriiis fcruata proprietäre vtriufq;Naturæ. Endecifionem Oe-cumcnici Cócilij, cui Monachi ifti Abiurato-rcs contradicunt.Ac proindc anathematizan-turipfi, qui alios anathematizandos fufeipiiit.nbsp;Verùmomiflis corum anathematibusamp;ma-lediólionibus, claudemus hunc Articuliipro-pofitis duabus quæftionibus,quibus refpon-dcant quum ipfis per otium licebit.
Primùm quærimus,quandoquidé damnant Vbiquitavios, affirmantes Corpus Icfu Chriftinbsp;efl'cvbiquc (vt continetur infra in Articulonbsp;XX V iii.de quo fuoloco agenius) quærimus,nbsp;inquam, quid fint refponfuri Vbiquitariis, adnbsp;fuam opinionem probandam obiicientibusnbsp;quoqueomnipotentiam Dei. Refpódeant ergo, Poffit nccnc Deus efficerc vt corpus Chti-lli fit vbique. Quod li non poffit, confirmantnbsp;noflram refponlionem, ad quam redcant nc-celfe eft,vt noftris rationibus vtantur.Sin poffit,cur igitur illos damnant, quum ipfi idemi-ftud argumentum vfurpcnt?Si Monachi ob-tendant verbum Dei, idem faólitant Vbiqui-tarij.Si dicant Vbiquitarios perpcram intclli-gere quos citarc folcnt locos, idem de Mona-
chis dicimus. Vndcfequitur, hîcininimèJiC-putandum clFe de omnipotentiaDei, Icddc genuino locorum Scripturæ fenfu ; atqueicanbsp;hanc obieólioncm Omnipotentiæ Dci,nie-rum elle Monachorum conuiélæconfcicntisnbsp;fubtcrfugium:qu.i oppofitas fuis errotibus dit-fifultatcs quum foluerc nequeunt, fatis habetnbsp;refpondcre Deum efle omnipotentem.
Deinde quærimus , Quare in MyflcrioS-Cœnæ nobis opponant omnipotentiam Deb quum hic nos melius quàm ipfi, potentialnbsp;Dei agnofcamus. Alferunt enim fubftantiai*nbsp;corporis amp;¦ fanguinis lefu Chrifti fiibellcl’pc-ciebus amp; accidentibus Panis de Vini: vthocnbsp;modo corpus amp; fanguincm cius fumctepoiri-mus.Quod vt pcrfuadcant,producunt Omni-potentiam Dei.Nos vcrôcrcdimus,ànobisfufnbsp;mi corpus amp; fanguincm Icfu Chrifti, prout innbsp;Verbofuoinftituit: vtproptcrcaminiraène-celFe fit cius Corpus pluribus elfe fimul in lo-cis, aut alibi quàm in cœlo, vbi cum elfe rotanbsp;Scriptura facra tcft3Cur.Quapgt;roptcr amp; nosO-mnipotentiam Dei proponimus. Nunciud*-cent Lcólorcs, vtri Omnipotentiam Dei tc-triùsagnofcant, ipfine qui hanc veritati corporis Chrifti euericndæ adhibent contra fX-prcH’am Dei voluntatcm,inYerbo ipfius coW-prehcnfam,contr.4quc fententiam Patruro no-ftrorum(vt iam ante diximus) an nos, quicon-fideramus potentiam Dei cum ipfius volunta-teconiuiiékam. Quum enim Deus vclicvtfn'nbsp;mamus corpus Icfu Chrifti, vclitquc vthecnbsp;corpus fit verum amp; naturale corpus hunia-nunijVelit etiam vt,quatcnus verumeft corpus, fit in cœlo : «redimus, quia vclir,idcunrnbsp;polie: Si quemadmodum cius voluntascon-tradiólione cater, cius quoque potentiam in-'nbsp;peditt non polie.
Ar TIC V I y s iii.
E contrario , ere do Deum veile i^uicijuid pojfe ^utet^uid velit, tmo c^^multa
Etfacere res fimplictterprout eas dteit,^!^«^^^«^ tandem dtfficultas aut tmpoßibilita^ ohïhipe î;*'nbsp;deatur.
Responsio.
Noftrum non eft præfcribere Deo rationed implcndi atque efficiendi ca quæ Vetbo fannbsp;patefecit. NâAbrahæ fides laudatur propter;nbsp;ca quod certo crediderit Deum perficere pot;nbsp;fe quæ ipfi promiferat. Quemadmodum alib*nbsp;dicituriDcura pollcomnia faccrefupraeaqnÇnbsp;petimus aut mente concipimus. Contra,nbsp;credulitas Ifraelitarû damnatur, quod faiiCmnbsp;Ilraelis circiifcribere tentarinr, v t habet Plot'nbsp;nius.Vcrùm, vtiam in fupctiorc Articulodi'nbsp;ximus, no debet fides nollra vagari pct vain*’nbsp;fpeculationcs corum quæ poffit Dcusprs'“^^nbsp;illaquælc veiledcclarauiti Q^nquamcni'”nbsp;Deus lefum Chriftum ftiparc potcrat ph'*^*' .M'''nbsp;bus quàm duodeejm legionibus Angejorunbnbsp;ne à ludæis comprchcndci ctur : credimus tarnen Icfum Chriftum Hi ill c comprehenfum)'-''quot;'nbsp;p alii'I®
paffum cfTc mortem pro nobis, iuxta Scriptu-* ' ras. Proptcrca ipfc Chriltus, in prccibus ad Dcum Patrem,omnia quidcm ei poflibilia cf-fcagnofcit,vcrùmpcnitus eiusvoluntati in-hærct,lt;juû air, Patermt^ßnonpoteflhocpoculurnnbsp;ibif' A nc '^tK bib a 'ft tpfiim,fiar voluntai tua.Q^nbsp;locus notatu fané dignus elt. Cærcrùm Magi -'''•lii ftiiiftorum Monachorum, id ell ipfi Schola-fliei, non tarn incondite hac de re loquuntur:nbsp;fed inquiunt, Deum nihil polTc nili.quod ve-litlaccrc, aut velit poll'c faccre : nciplius Voluntas ab ipfius Potentia diuellatur.Quamob-temdebemns potius fpeólarc potenciam Deinbsp;iniisqui facit,qnàm in iis quæ nonfacithmhnbsp;tantes cxeniplum S. Virginis, quæ fie in fuonbsp;içji Caiitico,yl/4^Â/^«,inqutr,z?îf«lt;/w e^itpotens il-le^cHMs Sanbluffi efl notnen.,Sgt;cc.
Qnod adiiciunt, Dcum tes faccrc fimplici-ter prout cas dicit, luo more loquuntur, id eft ambigue amp;captiofc. Neceffe quidem omni-noeft, illud impleri qnod Deus dixit : fed icanbsp;læplendnm eft vti ipfe vult amp; intclligit, nonnbsp;pro humano intclletln arque arbitratn ; alio-quinoiiDiuinum, fed humanum cft verbum,nbsp;txempli gratia;fi intelligcnda eftent quæinnbsp;VetboDci proferuntur, limpliciter amp; planénbsp;vtpronuntiantur,fequeretur, Deo cflcaurcs,nbsp;ttianus.oculos, amp; formam corporcam, fiqui-déhisvocibusScriptura vtitur-.quas fi Mona- ;nbsp;chi accipiant x* p«S'r,ablcgandi funt ad vc-tctesillosliætccicos, quos Anihcopomorphi-tasvocabant. Itcm-.lefus Chriftus clict vitis,nbsp;via, paftot, porta, Sc fimilia qnæ in Scripturanbsp;deillo prxdicantur-.oporccrct quoquccarncmnbsp;nodram crucifigi,amp;: nos tenafci:fic cnira Scri-ptuta loquitur. Eevead fignaamp; Sacramentanbsp;veuiamus, fetiptum eft. Petram delerti fuiffenbsp;Chriftum, Agnum fuifte tranlitum Domini,nbsp;f^icituretiâ calix elle languis Chrifti ; cire fœ-dusinfanguinc.Chrifti;dcnique,elle cÔmuni-catio in fanguine Chrifti. Monachi verb no-llriægtccrcdancifta proue enuntiantur. Ptæ-tcrealcqucrctur, lefum Chriftd elle vcrûpa-néihoctiiim dicit:Et fideles viium elle pancm,nbsp;fie eniin locutus cft Paulus, itaque præftat au-fcultare Auguftino docciiti,non femper intcl-'’’•l’fZr. bgendaelle verba )£*'S'piTiiv. Cauendü eft,in-
J. quit, ne figuratam locutioncm ad litcram ac-’• cipias. Item,Mifcrabilis cft animæ fcruitus,fi-gna pro rebus accip'^rc, Sc fupra creaturam corporcam oculuni mentis ad hauriendum æ-tcriium lumen Icuarc non polie.Et paulo poft,nbsp;quùSacramenta Noui teftamenti cura Sacra-tticnris Veteris tcftaméti confert, fie loquitur;nbsp;Paucafigna promultis cadcmqucfaôtufacil-linia,amp; intclledu auguftiftinià,5ê obferuatio-nccafti(lima,iple Dominus öc Apoftolica tta-didit d'.fciplina ; ficuti eft Baptifmi facramen-tuin, ôc cclcbrario Corporis amp; languinis Do-niinnquæ vniifquilejue quutn percipit quo re-ferantut imbutus agnofcit, vt ea non carnalinbsp;feruitutc,fcd Ipivitali potlùs libcrtate venerc-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Vtautcm litcram Icqui amp; Signa pro rebus
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatiisfignificantur accipcve,feruilisinfirmi'
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ita inutiliicr Signa iiitcrprctavi m.alè
' ' A vagantiserroriscft. Et alibi , Si Sacramenta
AB I VRAT. ET respons. ' nbsp;nbsp;'417
ejuandarn fimilitudinem carum rcrum qaa-rum Sacramenta lunt, non haberent, omnino Sacramentanon circnr.Exhac autem fimiliiu-diiie plc,r.unquc etiamipfarum rcrum nomina accipiunt : ficutergo fccundum quendarnnbsp;modum Sacranicntum Chrifti corporis cftnbsp;Chrifti corpus: Sacramentum fanguinis Chrifti , fanguis Chrifti eft: ita facramentiim fi-,nbsp;dei, fides cft. Et quoniam iiti Abiuratorcs,nbsp;quamuis non aperte enuntient, volunt tarnen,nbsp;fidemadhiberi fuæ ,Tranllubftantiationi,quianbsp;dixerit Chriftus,Horç/?c»rp«rw2c«?w : quæ ver Anbsp;ba 'fi pnTo'v accipiunt : ad ifta refpondcrnus,,nbsp;nos credere amp;agnolcere omni cum reuerentianbsp;veritatem verborum léfii Chrifti. Contrà,,re-iicerc aedeteftari falfam ipforum interpréta-tionem atque intelligentiam. Vt autemobnbsp;mnium oculos ptoponamus id tpiod rcs cft, Z/Z, i. c.9.nbsp;fundamenti loco fubfterncmus régula quan- /-s c-dampiorum noftrorum Maiorum,quæ vetbonbsp;Dei cxprclTè nititunnempe, Interpretationcmnbsp;alicuiusloci Seripturæ,repi,ignâteni aliisloeis refurcar.nbsp;claris amp; exprclfis,atque adeô ipfi Analogiç fi- c^rr.reU-dei,plane reiieiendam elle. Nam ccrcilhmura 'quot;»i-difi.nbsp;eftSeripturam fibi fimilem elle, vt quæ cotanbsp;promanct exSpiritu Dei, qui libi ipfeaduer-, tari amp; contradiccre non poceft. Atqui fi hæcnbsp;verba Chrifti, Hoc eß corpus meum, ica incclli-gantur vcTranllub llantiatio locum habcat,amp;nbsp;panis ac vinumelfe delinâc, quantum ad ipforum lubftanciam attinet, ac lub accideixibusnbsp;panis amp; vinificrcipfa præfens verum corpusnbsp;amp; verus fanguis Chrifti ; dtiorum altcrum fe_.nbsp;querctur, quæ expreiriffimè tarnen pluiimis.nbsp;Scripeuræ locisdamnantar.
Primùm fequerctur,Corpus Chrifti non ef-fe verum amp; naturale corpus humanum,contra idquodin vetbo Dei dcclaratur. Nam veruranbsp;corpus codera tempore non poteft elle in cœ-lo amp;inicrtis,necin locisinnumcris, vt Monanbsp;chi diftitant,quorum crrorcmiamin fuperio»nbsp;re Articulo refutauiraus.
Deinde fequerctur, pancm qui datur in S. Ccena,non elle verura panera, elfet enim abl-que fubftantia: quod manifefte .qetbis Scri-pturæaducrfatur. Nam Macthæus, Marcus,denbsp;Lucas difcrcis verbis teftantur, Chriftum ac- Luc.ix?'nbsp;cepifte panera, fregifte amp; dcdilfe fuis difeipu-lis. Paulus autem fie ait, QMtiefiam^ne ederins. i.Cor.io.nbsp;panem hune ¦, poculiim hoc biberitis ^mortemnbsp;Domini annuntiAtbitis 'ußjuecjuo venerit: amp;vo-cat panera in co loco nó femel. Capitc autemnbsp;fuperiori, Punis ^uemßungimus, inquit, nonnenbsp;cof/trnunio corporis Chrtiii eß ? Poculum vetö Mitt.is.nbsp;Chtiftus ipfe voeat genimen viris, id eft verum vinum,non autem accidentia vini dunta-xat. Commirtamus ergo inter fc iftosMona-chos Abiuratorcs ;,f ejuandoquidem non fati-gantur vcritarc diuina luis mendaciis oppu-gnanda,huiüftjue ftudiofis violenter amp;. ctude-htcr inlcdandis. ) Intiuiunr, Dcum rcs faccrcnbsp;limpliciter prout cas loquitur ( id cft aaSi'L«nbsp;fiiTor) ac proinde faccrc vt panis delinac eilenbsp;panis.E contrario,cxhac ipforura régulaafte-rcrc cft , pancni mancrc verum panem ; ilt;c e.,nbsp;nim vocatur à Sçriptura : amp; ipfi lurant luhoç
1
-ocr page 446-Articulo, Dciim res faccrc fimpliciter prout C2S loquitur. Præclarè certc diótum eft, infci-tiatn cæcam cirexoniunóta autcm malitiâ,du-pliciter cçcamzcôquc hoc grauius amp;miGrius,nbsp;quód qui cæcus cil fe ipfe data opera excæ-cauit.
lamoftendamus, vthaec verba lefu Chrifti, quæn^'iâ'finèv accipi voluut Monachi, fpiri-tuali non autem craflb amp; carnali modo ( vtnbsp;concipiunt ifl:i)intclligi oporteat.
Ipfe Chriltus expouit quomodo inteliigi dcbeat hoc loqucndi genus, Coincdercear-ncra amp; bibcrc languincin Panis quemnbsp;ïoan.if.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj}-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnanài
vita. Pagnahant ergo ladAtaltj aduerfits altos di~ centes -, Qaotnodopoteft btcnobis carnemfuam da^nbsp;renbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neÇcamurVzx paulo pb{ï,Sctensaatem le.,
fas apudfe dtfcipulosfuos de hoctnttrmurare, dtxit eis , H oc vos ojfendttQuid fi igttur conPpiceretifnbsp;Ftlium homints afcendentem eo vbi erat prifts?nbsp;Spiritus efi i^ui viutficat, caro non prodefisjtiic..nbsp;lt;jHam : verba cjua ego loi^uorvobis, fitrittufiant efinbsp;vttafiant. Sed fiant /^aidarn ex vobis ai noncre~nbsp;dant.
T)e Dull. luxca quæ Auguftinus proponit fequcntia, adcxplicationcm veiborum Chrifti.Si præcc-ptiua locutio,inquit, flagitium autfaciuusvi-dctur iuberc,aut vtilitatem aut beneficcntianrnbsp;- vetare, figurata cft. Nifi manducaueritis, in-quit, carncmFilij hominis amp; fanguinem bi_nbsp;bcritis, non habcbitis vitam in vobis ; facinusnbsp;vcl flagitium videtur iubere. Figura eft ergo,nbsp;præcipicns paflîoni dominicæcommunican-dum amp; fuauitcr atque vtihter rccondcndumnbsp;in memoria, quod pro nobis caro ciuscrucifi-xaamp;vulncrata fit. Item, Non dubitauit Do-mii^asdicctc Hoceficorpastneant, quumdarccnbsp;flguram corporis fui.
Qjjidiam dicant noftri Abiuratores, cum fimplici lua intelligcntia, quam vt Fidci Avti-culum in fuam Profeflionem retulcrunt? Au-diamus prçccrea quid alio loco in eandem fennbsp;Z» Pf.9S, tentiam dicat Auguftinus: Illcautcm inftruxicnbsp;cos, amp; ait illis, Spiritus eft qui viuificat, caronbsp;autem nihil prodeft. verba quæ locutus fumnbsp;vobis fpiritus eft amp; vita.-fpiritalitcr intelligitenbsp;quod locutiis fum. Non hoc corpus quod vi-detis manducaturi eftis amp; bibituri ilium fanguinem quem fufuri funt,qui crucifigcnt.Sa-cramentum aliquod commendaui vobis, fpi-ritaliterintelleôlum viuificabit vosiccfi nccef-fc eftillud vifibiliter cclcbrarc,oportet tarnennbsp;inuifibilitcr inteliigi : hoc eft fpiritalitcr, vt i-pfemet paulo ante locutus erat.
Sufficient hæctcftimonia, quodiftudargu-mentum longiùs pcrfcqui nolimusidc quo tarnen nonnihil dicendum fuit,ad fallacias Mo-nachorum Abiuratorum decegédas : qui fuum errorem TtanlFtjbrtantiationis introduccrenbsp;fub Articulo Potentiæ Dei ftuduerunt : cxifti-mantcs,non credi omnipotentia Dci,nifl ipfo-rü arbitratuloca Scripturæ incclligantur.Nosnbsp;autcm contra afl'erimus, quia Deus eftomni-poccn5,ideoVcrbü cius contradidionccarcre.nbsp;Omnisenimconrradiótio eft impotentiæ,vtnbsp;fupradocuit hos Auguftinus.Icaquefacrofan-
dalefu Chrifti Domini noftri verba neepof’ fe nee debere vllo fcnlu accipi, qui Cü'po“’nbsp;ipfius veritati dcroget, quæ exprciriflb«“quot;'nbsp;certiflïmo Scripturæ nititur fundameiito.
Ar TIC V I V s 111 j.
Credo Deam clementifiimarn ifi iiiFißi»»^^' Proinde t^Uct committantar peccata ,nonnbsp;ex ipfias decreto efiordinatione.ltatjue dettpof 1*'nbsp;Pbrtnam Adanichaora tfiCalaini,!jiit cenfitntneetfinbsp;fitatempeccandi, tjaa reprobi tenetur., pendefenbsp;ordinatione Dei, Fateor e^aidê nihil boninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.g.
fieri non interaeniente Detvolnntate .•boninntni’'^ ipfiefacit tmalnm aatern vt fiiatpennittere z'idt.
R E s P o N s I o.
Quqniam mens amp; fcopus Monaeboru Ab-iuratoruni is cft vt cóicóta? in CaluinuniipiO' rum calumniç ictus in nos omnes recidaupro-ptereahîcrecitabimus verba ArticuLviij.G^*'nbsp;licæ ConfcflïonisFidci,dcProuidcntia
Crèdimus , Deum res omnes non niodo crcaflc,verùm ctiamgubcrnare amp; regere,dd'nbsp;ponendo amp; ordinando pro voluntatis fuæif'nbsp;bitrio quicquidin mundo accidit. Nonquounbsp;author lit mali,aut huius cu Ipa poflit einbsp;tariiquum eius voluntas lit régulafupteinae'^nbsp;certiflïma omnisæqui amp; rcéti.Vcniin adniJW'nbsp;bili rationc diabolis lt;Se improbis lie vtirur,vtnbsp;in bonum conuertat malum ab cis patratuubnbsp;cuiiifcjue culpa tenentur. Arque ira diunnbsp;fitemur nihil fine Dei prouidétia fieri, hun’d'^,nbsp;lime adoramus 3rcana,nobis occultatajnh-'^^nbsp;fupra caprum noftrum non inquirentes. Sednbsp;potiùs advfum noftrum adhibemus idqriod ,nbsp;Scriptura facra nobis patcfacit,quótrauquibc^nbsp;amp; tutó agannisiquandoquidem Dcus,cui‘-^'quot;',inbsp;«fta lubdi ta fu n t, pro no bis eu ra paterna vigf*nbsp;lat,ita vt nc pilus quidem cx capitc nollro abl-que eius v oluntate cadat; frænatis diabolisnbsp;iniprobis, ncquidfincipiius venia nobisnO'nbsp;ccant.
Hæc de Prouidentia Dei credimuscXiph*'® Verbo, cui docirina hæc exprcfsèinnititur,nbsp;deóquc perlpicuc, vt illiMonachi,quantn*”'nbsp;uisimpudentes, eamaperte damnareinini‘”‘^nbsp;fintauli. Itaque hoe vnum in prælcntianbsp;dendum eft, an verèifti Profellorcs dicanbnbsp;Peccata non accidere cx dccrcto èk ordinär'“'nbsp;ne Dei.
Si intclliganr, Dcum authoré non elfep““' catorum, quæ .*ib hominibus cominittiinr''bnbsp;vcrè dicunt.Scd nee propriè,ncc taris clareiconbsp;quód dccretum. amp; ordinario Dei ad rcsoin''^nbsp;turn bonasrum malas cxtcndacur,quainuis‘quot;nbsp;ucrfa rationc. Alioqui rransfugienduin elhrnbsp;partesManichæorum,qui duo principi'Tb“'nbsp;gebat,vnum bonü,31tcrummaliïiautdicequot; ’nbsp;fortuitó amp; calu malum accidere. Qu^ainuis'quot;!'nbsp;tem Deus non fit author pcccati (qiujcnquot;quot;nbsp;perfcótè bonus, nihil non bonü Èiccreporr' ,nbsp;nee peccaturn eft res creara, led reicreati’nbsp;fciftus) nihilominustaméex malobonu'p ' ,nbsp;cit,vtluccm ex tenebris clicuit jqualilquot;*'“'*»*'^nbsp;coëreens diabolos amp; improbos,clique adnbsp;nbsp;nbsp;»¦
luntatem luam cxeqiicndam vtcnsiqux
J |. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'MUU rxu^UItlllU^ »'**•'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**V»
Hæc funç magna opera Domini,exit-, ƒ’ (jüilitain oiiincs voluntatcs eins, amp; tam fa-
ABIVRAT. ET RESPONS, hioiiiftïcft, fiuccxcidium fuormn hoftiurn,nbsp;fiiicfalutemfidclium fj cciet. Exempli grariainbsp;proponamusopusnoiiræKedemptionis, de
lt;t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus in Adis Apoitolicis,
C^«7w,inquiti iieÎMtro confilio amp; pronk Tertia Da âeditiim ijuma acccptjfetis y mamhusnbsp;fieleratiscrna^ßxum iiiteremtflis. Deusigiturnbsp;non fuit author peccatt. Iiideoru!,Ti,(ed n illo-rumpcccato bonum inçltimabile amp; incom-prthenfibilc clicuit, nempe Redemptionemnbsp;Ecclciiæ ad quara pcrhcicndara adhibuit pec-catnm Iudæorum,tanq'.)am inllrumentum:li-cctillorum nec cogitario nec voluntas talisnbsp;fiierit.NamjVt ait AugiU'tinus, Deus de iis quinbsp;faciunt quæ non vult, facit ipfe qua: vult. Exnbsp;*'{’41.1. quo Doäorc quædam loca ad fuperiorumnbsp;dcclarationcm profercraus:
Deusvtitur cordibiis ttiam malorum ad laudcraatqueadiumétuin bonorum. Sievfusnbsp;cllluda tradentc Chriftum : fic vfus eft ludæisnbsp;ctucifigcntibus Chriftum. Et quanta inde bona prællitir populis crediturisîqui Ôi ipfo diabolo vtitut peftîmo J fed optime ad cxerccn-dam amp;probandanjpietatcrn bonorum. Hæcnbsp;hint Augüftini verba illud argumentum ibinbsp;copiosc tradaritis j quem locum ft diligenternbsp;Icgiflcnt^ftiNionaclu, forta.ffe à vituperandanbsp;noftiadc Irac rc dodrina fibi tempçrafl'cnt.nbsp;Atqueidem Auguftinus alibi de re cadem ficnbsp;quihtain omnes voluntatcs eins, amp; tarn |a-pient« exquifita vt quiim Angelica éc huma-,nbsp;lu ercatura pcccaftct) id eft,non quod illc,fednbsp;quod voluit ipfa fcciflet, ctiam per eandemnbsp;etcaturæ voluntatem , qua faótum eft quodnbsp;creator noluir,implcrct ipfe quod voluitbene vtens amp; malis tanquam furomc bonus, adnbsp;éotum damnationem quos iuftè prædcftina-uitadpœnam ,amp; ad corum falutcm quos benigne prædeftinauit ad gratiam. Quantumnbsp;cnimad iplos attinet, quod Deus noluitfcce-tunt : quantum verb ad omnipotentiam Dcinbsp;niillomodo id cffieerc valucrunt. Hoc qulppenbsp;ipfo quod contra voluntatem Deifeeexut, dcnbsp;ipfisfacia eft voliintas eins. Propterca nam-qut magna opera Dei exquifita jn oipnes vo-luntatti cius, vt mifo ä: incffabili modo noiinbsp;fiat prçtcr eius voluntatem quod ctiam contra cius fit voluntatem ; quia non fieret,fi nonnbsp;fincret:ncc vtique Nolens finit, fed Volens.nbsp;Nccfincrct bonus fieri male, nifi omnipotensnbsp;Zuctiam dc malo poftet faecrc bcnc,amp;c./rf7» alt-n.i 11’^ l’i id«fl.Pcccatorcs,amp; Angcli amp; homines nihilnbsp;' *7.nbsp;nbsp;nbsp;agunt,quo impediantur opera Domini exqui-
fitain omnes voluntatcs cius. Quoniamqui ptouidciitcratque omnipotenter fua cuiquenbsp;difttibuit,non iôlùm bonis, vcrùm ctiam malis bene vti nouit.
Exquibus ornnihus colligimuSjquanuiS de-CtetumÖc ordinatto Dci non fit eftedrixpec-catijDcum tarnen dcCrcto fuo amp; ordtnationc honum facerc, quod ex peccato elicit amp; exnbsp;eodem decrcto amp; ordinationc, pcccato amp; pecnbsp;i.r *-äf°ribusaöfuamgloriam vti.
'* Locus, quem ex Epift. ad Timoth. citant, contra ipfos läcit.Pauhis cnim eo loco inquic,
419
D ettmvfIle vt omnes homines fertieniuri nbsp;nbsp;nbsp;ai
cognitionem veritAi is perneniant. Quod noftri Monachi proferunt vt probent peccata nonnbsp;acciderc ex decrcto amp; ordinationc Dci. Vndenbsp;c'bnfcquerctur, ( fiappofitècitarent) verbumnbsp;^e//f,qiio vtitur Apoftolus, fignificare decre-tüm lt;5c ordin.ationcm Dei. Atqui intelliguncnbsp;verha Pauli dcomnibus hominibusin gene-rcicx quo cßiccrctur,proculdubib omnes homines feruandös cfleicb quod tale elFet df-crctum amp; ordinatio Dci, quæinfringi nequit.nbsp;EnqubprogrcdianturMonachi.Qubdadex-politioncm huius loci attinetjamp; quomodonbsp;optimede omni hominum gencrc intclliga- Them, innbsp;tur, confulc Auguftinum, atque ipfos ctiam i.Sent.nbsp;Scholafticos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difl.^6.
Addunt diftinólionem perm^ionis Scvolun^ snM tatts^èc ZiVimmhü hommalive fierinon interue-mente Deivolnntate : t^uia honumipfefaciatima-lumautemvtßat pertnitterevelit. Qiæ diftin-dio, fi propiùs in(piciatur,euettct id quodnbsp;initib dixerunt.
Primùm non audent cxcludcrc volunta-, tem àpcrmiftîone,quura dicant.DewwJt/eZZfnbsp;permittere. Sie Auguftinus hac de rc agens,nbsp;Nonfit,inquir, prætcr eius voluntatem,quod odLMtinbsp;ctiam contra eius fit voluntatem.- quia non Mf.ioo»nbsp;fieret, fi non fincrct : nec vtique nolens finit,nbsp;fed volens.
Et Hieronymus. Dicam quiequam fine rc fieri, Ô Domine Deus, amp; te nolente tantum innbsp;pofte impium? Hoc fentirc blafphcmumcft. .nbsp;Quum itaque tu fis vniuerfitatis reftor amp;nbsp;dominus, tu neeelfe eft facias quod fine tenbsp;fieri non poteft. Hæcilli. Quum igiturDeusnbsp;velit permittere malum,vt fatentur:fcqui-tur, bai)C voluntatem die non pofte ablquenbsp;decrcto amp; ordinationc : eft enim voluntasnbsp;AltiftTimi. Nec ad rem facit qubd Permiffio-ncm proferunt. Semper enim quæram ande-crcucrit fc permifturum. Quæram ctiam annbsp;non id accidat ex ipfius Prouidcntia. (alioquinbsp;fertuna in raundum intromitterctur , iuxtanbsp;errorem EthnicOrum ) itaque ncceflàrib re*nbsp;deuridumeft ad decretiim amp; ordinationcmnbsp;Dei, femper iuftiffimam quamuis cius cau-fa nobis fit incognita. Nec enim ( inquiunEnbsp;patres noftri ) quærenda eft caufa huius vö-luntatis: vtpote qua nihil fit fuperius. Suonbsp;igitur decreto amp; ordinationc Deus bonuranbsp;facit, amp; vt malum fiat permittit, Idquc innbsp;fuam gloriam.Ncc propterca author eft mali,nbsp;fed boni, quod iuxta fuam ordinationcm exnbsp;malo elicit.
Quod obiiciunt Cahiino, (quem pro folita fua impudcnti.a cum Manichæis coniungunt)nbsp;id ex calumniandi cupiditatc manat. Eo enimnbsp;loco i qu cm citant, Calujnus proponit obie-blionem rcprb.borum, ordinationcm Dci accu fantinm, qubd dicant fc euadcrcnon poflenbsp;ncccftitatem pcccandi, quum haec proficifea-tur exotdinatione amp; voluntate Dci. Adqu®nbsp;refpondet Caluinus, cos minime proptercanbsp;cxculabilcgt;tftc,cb qubd Dci ordinatio ne-queat efle non iuftiflirna : amp; priepofterc ipfo
* qifi ad quijeicndam îuædamnatiôni
Tj'
oti)gincm,in recondita diuini confilij adyta oculos intendant, quum pociùs conlcicntianbsp;corruptionis fux anici debeant, quæ veraeftnbsp;ipfotum rcicdioniscaufa,quçque Deo impu-tarinon poteft. Hæcille co loco. Cæccru fcri-ptis fuis lemper docuit, quanuis homo à pec-cando abftinere fefc nequeat, nili hanc gratianbsp;ci iargiatur Deus: hominem ramen non pec-catc neceftario, id eft coadc,fcd pcccave vo-luntatiè.Itaque dodrina à Caluino propofitanbsp;tarn lon^eabcft ab iftoru Monachorum cri'nbsp;minatione, quàm procul ipIi à linccritatc amp;nbsp;candoteabfunt. Ar TIC VL vs V. . . Credo in Domina nofirum leßtm Chrifium Fi-lodn. io. diw/t Dei vnicum(confabfiantialem Patri Spi~ I. PiaL ’ ritMifiwEio ^ incarnatum ex fubfiantia perpétuanbsp;10?'. lt;3. 'Fir^tnif Jidaria, opérante Spirttu Sanblo. Itatjuenbsp;Luc. I.31- detefior Caluinum i interponentem optu Spiritusnbsp;Efa-714. f‘^^^i^dieam^conceptionem fanblificandam’. ^uodnbsp;Cut ttb.z. tarnen Scripturafacra virtuti tncarnandi adferi-bit, Abhorreo ettamBezAtn,lt;^uivnionemFerbinbsp;dtuini vnam cutn anima, alteram cum corpore fia-Smide/.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_________:ll.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J...r.,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nT- lijftifi, '¦ .^oriayvnionemperfonahumana, antequamF'er~ nem,candemque fandificer,quuni Cyriir,n 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ -/liÄk D ei credo vnitum effe tnj Lu.i.35. 43- I0I1.1.14. 10.5.2.8. X7.- ¦' loap.Ä’.nbsp;5i-54.$7.nbsp;•Si-Cyrtl.e-fifi-ixnbsp;ctncU- adnbsp;quot;Neflcr. Cal.lt;if . Jie^a in loan.f. cc lt;(nbsp;cenbsp;(Cnbsp;lt;(nbsp;ccnbsp;ccnbsp;ccnbsp;ccnbsp;ccnbsp;ccnbsp;ccnbsp;ccnbsp;cc tuit. Deteflor i^uoepue illos i^ui introduc'ut,cum Ne-¦ bunivnitumfueritnatura, humana:lt;]uem Filium •jfeparabtliter natura humane. Ac propterea Credo adoro duat naturaenbsp;in vnaperfina fubfifientes : Preinde humanitatentnbsp;Domini noflrivereejfe'vtuificam infipe, propter e-xyienüam dtuinam, Tjnde tneffab titter exiftit innbsp;verbo diutno.Etpropterea abiuro ^eftortum, Cal-^nbsp;uinum,Beijim,'çèy Pramp;tendentes,a i^utb us til a precise fiatUiturptHifica,proptervnionemcum erbojnbsp;non autem'prim'o cr propriè propter exiilentiamnbsp;' diuinam, lt;]ua loipupletaturperverbum dtuinuminnbsp;vnioneperfonalicumilla natura humàna. Rîsfpo Nsio. Quod ctedimpsde incarnatione Icfu Chri-fti, copiosè cxplicatur x v. Articulo nofttæ Confelhonis hdeijhis verbis : Cicdimus,in v-na Pcrfona,hepc Iclu Chrifto duas naturas vê-rè ac infcparabilitcr efl'e coniundas amp; vnitas,nbsp;vnaquaq; tarnen natura fuâ diftînda propric-tätem rctinétei; adeo vt quemadmodû in hacnbsp;; coniundione natura'diuiha, retenta fua prolnbsp;priecatejicmaniîtincrcata, infinita amp; omnianbsp;implenshca natura' humana permanferit fihi-inbsp;ta., formanplt;ditncnlîoncs amp; propricUteirinbsp;fuara retincns.Imo quamuis lefns Ghriftus rc-inbsp;tiltgepscorpus fuurïiimmortalit'atre donarifjnbsp;Vcïitat^tarnen fuæ naruræ non Ipoliauir. Etnbsp;ita eum in làia dimiiffatc fpcdamu$, vt liiima-nitatc non fpoliemus. In quibus vcrbîsqüùhinbsp;ifti Mon«ifhi,Prô£cllores éalamriiæ, nihil âr-rodendum Inuenillcnt, fatis habuerunt pro-inbsp;Gul alladatc'fcripta^Galuini iîdquci:.4m per.*nbsp;plcxèôc ambigpc, vt vix intclligarurquicrve-lint. Primà'IioMre'Câluinum vid4ntur aü'cu-farC'j'velquGdnogaUérit refum'EJariftû ftiill'énbsp;incarnatu rtixrx fubltantia VîrgiriisMarîejôpc-ranfc'Spirituifandô, vcl quôd lignificàtft, ali-tjuidiniptiriftnlî'c'in hac cöhceptionc’', rvfpe-*nbsp;du 'lefu Chrifti; qîidd po ftcà eîui per föndi fi-catipnéSpirituS sâdidportucrir. VcrùnapAb.-digiofæ iltó opiniöncs tam longé à fcrrpt-isnbsp;Caluini abfunt, vt de his acciifari à neroin ,nbsp;poffit, quin cadem operafe ipfc omniiudiC“’nbsp;amp;rationccaptum ciiecoarguar. |
Porrófiiftt Monachi intfliigant,Scriptquot; ram artribiierc amp; adferibere opcri Spit]'quot;’nbsp;fanóli Incarnationcm dunraxat, non auteUquot;^nbsp;ótificationem Virginis Mariæ,quantumnbsp;celle crac vt humanicas Icfu Chrifti abomquot;‘nbsp;labe immu nis elîcc : verbo Dci amp; inde haunbsp;Paernm doôtrinæ aduerfântur. Quaproptttr, ,nbsp;tails eft iftorum fententia, Caluinus non cun’nbsp;ipfis profefto confentit, quum eo loco, 4quot;^® [ƒ•nbsp;aHriotarunt,ait Iclùm Chriftum fuiirdau^“nbsp;catum à-Spiritu fanôto,vt eins gencrationbsp;grà amp; fine labe cirer, qualis erac ante Adquot;nbsp;pfum. Hæcillc.Rario, quam adfcrunr,nbsp;iplospugnat, nempe, Scripturam adlcrmnbsp;Â: attribuerc Spiritus lanóti opcri virtutemiquot;nbsp;carnandi;amp; annotant hæcapud Lucam v^rnbsp;Angcii,Sp»r»f«rfa/tilmfuperueniet in te,nbsp;tm Ainßimi inumbrabtt te -; propterea tdnbsp;^nodnafcetHrextefanâum,vlt;icabiturFflflt;*’ .nbsp;^lani præterQUâm cjuôd Hullâ cft fepuß^^ _nbsp;in co vt Spiritus fandus efficiat Incarn3'‘‘’quot; ...... fccum optime conuehiat; nos Angeii verba eô ducunt. Norninafb lt;nim Spgt;‘* .nbsp;fando, loquitur nominatim dè vircutc A“'nbsp;fimi, turn fubiungit : Proptereanbsp;nafeetur ex te fanElutn,'vocdbitur Fili!ts Det-rquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i viderc eft,Iefum Chriftum nattim ebt^ubd Spiritus fandusftiperiiencrit it’ 'nbsp;giricm Mariam',amp; virtus Altiffimî camnbsp;bravit.Haec cnim verba, Sanëhim , quibus vfus cft j^ftgchis , dîljg^*”'5 notâdafuiit. Itaque Anguftlnus'rribuitnbsp;Deijquod natura hufhaha Icfu Chrilhfquot;’‘Jjfll‘nbsp;peGcato carberit.Et AiftbrofibsVSpir'tquot;^^'?,nbsp;meneem eiusabomni pcccacüabc purih^^nbsp;Et Aiigu-ft. Supcrucniéns-Spiritus S'’”nbsp;nem,fandificauic cam,ôpcfrfno cfticicnslt;tnbsp;pus fanduin ex quo nafccrctur t)ei Filins- pf’nbsp;Çypriànus: Adcft SpiritoSS. vc amp; Concep'’^nbsp;VÎrgirife fahdificeturS: partus. ÀdhïC lp’nbsp;peflimi ifti difeipuli didata fùi Magifthnbsp;per obliuioAï tradiint,qùm fæpius cog’quot;? .nbsp;éisin m'cmôriam reduCcre) p. Lôinbardn^'ç si^.nbsp;fórüm' Dodbr amp; Magifter,Licct crgo,intl‘’^jJ ’nbsp;cadem carô fi'C'eius qbæ- cft riôftra,nbsp;ira fada èft in vtero licüt noftra^Éftnbsp;dificàta ih vtero, amp; nata'finc pcccato.nbsp;ipfe in ilia Vnquam peccaruit.'Hæc! ilhusnbsp;quæ'nuiïc ifti Nlonachiabjurant : quinbsp;üihnrn'CoITiheantcSjfuurh Magifttumnbsp;elqiie, ingrari, in luis anàchcmatibusnbsp;imprecantür.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;(jj, Sin Monacbi velinr,-fanditatcm v in qua conceptus Ôç natus çft , jndc P^*^ r,iiinbsp;quôd-'di'canc Virgincm Âïariam'nouW'^jji,)nbsp;ori^irialip'eccato conccptjim (qua JcfC jnbsp;acfiter digladiati funr,pra;fc'rtininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/ J ic Franciïcanî. Vide Thpriiahl Aquirïatn^jjj-^.j qtiod hic ciiiä ex Bernardo ad Lugduu^^^ßjnbsp;fcribcntç, feftum eins concCptionisnbsp;c’clcb’i‘aih^iJhi,licct in qmbufdamlocis£nbsp;uofiónctrt agbrerur:) id omni profit's |
ABIVRAT. ET RESPONS.
4it
niïiito caret rum in hoe Lucæ, tum in alio quouis Scripturæloco, quanuis Cócilio Trieft. dentiao ita vifum fit, iuxta cóftitutioncs Sixci nullis fubterfugiis cludi amp; obfeutari poffit. Pervnum hominem {ync^aix.) peccatum in mnn-àmn introiit, acperpeccatum mon : ira m om-nes homines morttranfiit, in quo omnes hominesnbsp;feecaritnt. Item, Per vniw ojfenfam reMies venitnbsp;tnomnes homines ad condemnationem. Itaquenbsp;Augullinus iftud cxponcns: Apoltolus,in-quit, fatisindxat ex Adam ncmiiieni nacum,nbsp;Illi) damnationc dctincri: amp; nennnem niii innbsp;Chtifto renatum à damnatione libcrari./tez/?.nbsp;Pec Mediatorem quilolus fine peccato natusnbsp;clljVixitamp;occifus eft, reconciliari nos opor-tcbac Dco./fm.Peccatum tarn magnum vt innbsp;vno homine otiginalitcr,3tquc, vtitadixc-rim,radicalitet totum genus humanum dam-’'quot;t narecar,nó foluitur ac diluicur nifi per vnuinnbsp;Mediatorem Dei amp; hominum homine Chri-frio.' ftum Icfiim,qui foluspotuit ica nafei, vt eio-pus non eflet renafci: Er alibi : Caro virgiifisnbsp;etiamfi de pcccati propagationc venir, no ta- r*n* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 11 lanctitasconceptionis Icfu Chrifti eo eilet originah peccato coucepta, idem de Virginenbsp;ipfaciLifquc auis atqueacauis dicerc licerer,nbsp;sdeovc tandem nullum originale peccatumnbsp;incius Ilirperepcriretur. Quod prætcr iftosnbsp;Moiiachosncmo dieereaudear. Ntn ignoramus fuiflequi indubiumvo-carint an Virgo Maria peecarit necne; veren-tes lie li ptccauiftet,lnnc perfeótio lelu Chri-‘fi labvtn aliquam contrahcrct. Sed quemad-, ’''odum illam lionotamus atquo obferuamusnbsp;'’ngulan gratia à Deo exornatam, amp; internbsp;^ulittcs benednäam, vt quæ fit mater noftrinbsp;^edetïiptQfis, veriDei vcrlque hominis c itanbsp;1-ac.inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaipVa fapicntiorcs vidcri , quae in ‘quot;0 cantico Dcum ?«^nouit fcruarorem luum. is qui non pc^cauit, non eget feruato-1’toptcrea codem cantico gratias agit denbsp;quot;iiplcta promiffionc Patribusf'ada, de.Re-J'pptionc Eccleliaidâtis confirmans amp;.pro~nbsp;*;icldem bentfieij fore participé. Re-ƒ I 'S'tM AuguiliniAS-, Aût hodic qui non crc-Carncmhabuille Chtiftura,quia St par-Virginis deftruuut. Theodoro Beiamp;a : tarn plané amp; copiofè ^’'Poluit quid fentiret de vnione pcd'onalinbsp;'‘Wu nacurariiinvnicaPcrfona, IcfuChri-J^iin ipfaetiamad Jacobu Andream tefpoUTnbsp;vt nihil Monachireperitcnc quod.re-rJ^htii4j;tenr^(i Calumniani tantum abiuraf-quantum veram Religioncm abiurant.nbsp;ad quæftionero de qua infeientev verbanbsp;J. ^tiunt, ipfos ad fuum Magifttum Senten-^fuiHjadiij.lib. diftinók.v. rcmittimiis,vtnbsp;jMhac de re icribat, eo loco Icgant. Dicuntnbsp;natural qua in vna Perfinanbsp;unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^•^^nanitatem Domininqiri vnttßcam eße, propter extftentiam di-^^‘¦^hvnde exi'siit ineßabtliter m ÿ'erbo diuino. ^tabillis xcquirimus vt magis propricio- 7/'). wvi4»t.4w iklt;A «liuilj XAL) 1Uamp;Llt;X VUUILUUUUUÖ ?JALi iiij. Contra hic locus Pauli adcö claruscft,vt «ii loj. iif quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iwluilui dc cinunui uiu viiuui Mediatorem Dei amp; hominum homine Chri-frio. ftum Icfiim,qui foluspotuit ica nafei, vt eio-pus non diet renafci: Et alibi : Caro virgiiiis etiamfi de pcccati propagationc venit, no ta-Cæcerùm,nbsp;Cijj ' filanélitasconceptionis Icfu Chrifti eó effetnbsp;S7. referenda , quod lanéta Virgo fiiiH'et abfquc |
6t, quantur. Dicitenim Scriptura, ànobisado-rari Perfonam lefu Chrifti.Ipfi adcó,quos annotant,loci iftud cos doccre dcbucruntmcm-pe locus hie ex Luca, ynde hocmihi, vt veniat Luc.i,nbsp;mater Domini mei ad we?Ex lohanc, EtßeSaui-musgloriam eius^vt vnigeniti d Patre,pleni^atianbsp;tr^veritatis. Quibuslocis agitur de Perfona.nbsp;Nam Chriftiaiiè dicimus fanûam Virginemnbsp;effe mattem Deimonautcm.circ matrem Di-uinitacis, aut Dcitatis. Icaquc ftatuenda eftnbsp;diftérétia inter concrctum amp; Abftraólum (vcnbsp;loquuntur inScholis) quumetiam Ecclcfianbsp;Romana hæc in frequenci vfu habcat,z/»«w»nbsp;Deurn adorabis, Admodij etiam ambigue dicunt,Prö»«z/e hu-manitatemDomini nofiri verein fefe viuißcam ejfe propter exißentiam diuinam^vride extfiit m-effabilitennf^erbo Diuino. Et nihil caufaefub-erat cut nos cum hæretico Neftorio con-iungerent.NamfDeo gratia) credimus de hocnbsp;Myfterio quod ex verbo Dei credenduth eft,nbsp;planiiifquc quam ipfi cxplicamus, vt vidcrcnbsp;eft in Gallicç ConfcIIionis fidci artic.xiiij.xv.nbsp;Aiuntigiturconfcqui,humanitäre Icfu Chrifti clfi^in Icfc verc viuificam. Nos verb qua:-rimuSquodnam fit iftud confequens. Quurnnbsp;enim diccrc non audcanr, fe humanitatem,nbsp;ipfius caufa.fcd propter diuinitatefvc diiftitat)nbsp;cui Pcrfonalitcr coniumfta fit, adorare; fe-,nbsp;quitur,vcl ex ipfotum vçrbis,illam humanamnbsp;naturam effe viuificam propterdiuinitatem,nbsp;cui ilia vnita fit. Itaque ifti Monachi nefciuncnbsp;quidconcludant, nec qua de caufa conclu-dant.Si enim intclligant,humanitatem elfe innbsp;feipfa viuificam, id eft, ex le,fibiipfi contra-dicuntifiquidem poftea affirmant,illara fuiffcnbsp;hocmuncreditatamiid cft,hocà Verboacce-piffe. Adhæc,fiexiftiinentVerbum ita hancnbsp;virtu tern conculilTe, vt cam non amplius ha-beat,nec ipfum fitviuificum: certe ipfi.s hæ-reticis funt pciorcs. Sin intclligant. Verbumnbsp;nos per humanitatem viuificarc,quam fibiv-nionc Pcrfonali adiunxerit:id ipfum eft quodnbsp;pos afferimus.Hæcenim fimilitudo apud no-ftros Doiftorcs reperitur : Quemadmodum innbsp;fonte fcaturigo aquq ita fundum tcnqt,vp era-,nbsp;tcrem feu conceptaculura aquaiinpleat , amp;nbsp;hinc affatim aqua hauriauirfita etix, licet verbum diuinû vera fitac prima fcaturigo cau-faque noftra: vitæfvt Dauid inquitjScaturigi-^PTal.^tfjinbsp;nem vitæ elle in Deo ) ramen vnio Perfonalisnbsp;fecitjVt vita quæ propriè à Verbo diuino pro-manar,fit in hunianitatc lefu Chrifti: ex quanbsp;^dnos vfque defluat. Sic in ifta hunianitatcnbsp;implctum fuit quicquid ad vitam amp; falutemnbsp;requiritur. Aiunt etiam ab vnionc.Perlona-U naturamhumanam exiftentiâdiuinâ locu-pletari : qui modus loquendi oblcurus eft acnbsp;niaximi pcriculi, ideoquepublicæ amp; apertænbsp;confelTioni fidci minimècongruens. Namfinbsp;intclligant iftam cxiftentiam diuinamitavcnbsp;natura huniana cuafcrit Eftcntia diuina, autnbsp;inicproprictatcsdiuiuitatis rcccpcrit,id vnonbsp;verbo lignificatct illam Fadam elle Dcum:nbsp;quæ eft blafphcmia. Nihil enim poteftfierinbsp;Deus: quum uotiùsDcusisfit quioniniafa-N.j. • |
42-1
ARTICVLVS V.
ciatjYt Creator,non Yt res creata. llle autem error tetrior foret hærcfi Eutychiana, ab vni-iicrfa Scriprura damnata, nominatimveró ànbsp;Concilio Chalccdoncnfi, quod in lupcriori-busiam citauinius ad confirmandam Corporis IcfuChrifti veritatcm,amp; adhuccogimurnbsp;hoe loco rcpercrcjingeniis iltorum Mona-chorum (fi fieri pofl)t)infculpendum , quibusnbsp;fatis ellvctbo tenus Vetera concilia laudalle,nbsp;Çmc. nulla ex cis percepta vtilitate. Definiraus, in-CiaUcd. quit, CóciliumChalced. cllentialeiTi natura-5gt; rum differentiam fcruari, 5c duas naturas poftnbsp;ij vnionem verè cafdem elle amp; illariim natura-les proprietäres. Scruat enim vtraquenaturanbsp;}gt; fuam naturalem proprictatem immutabilem.
En quid iftijd Concilium aduetfus hæreticum Eutychem definierif, neenon aduerfus hosnbsp;Monachos, liquidem his vocibus Exiftentiænbsp;diuinæ, intelligant Ellcntiam diuinam cumnbsp;eius proprictatibus. At li inde frgnificent,nbsp;Humanam naturam,quam Verbum diuinumnbsp;aifumpfit , fuftineri ab ipfo Verbo vnitatenbsp;Pcrfonali,aclocuplcrataeiredotibus, (quantum hümanæ naturæ conditio ferre poteft)nbsp;quas mente comprehendere nequeamus : iftanbsp;expofitio vera fuerit, glollâque melior ipfonbsp;contextu : amp; nihil caufæ fuberit cur nos abiu-ient(vti loquuntur) quâdoquidem hocipfuranbsp;credimus, adcôque clariùs,quàm ip(i,explica-mus. Nam fi dicant ,cxiftcntiam pcrfonalcranbsp;non dift'erre ab ellentia natural!, Eurychianinbsp;euaferunt : fin dicant, difterre, cft qubekoobisnbsp;concédant exiftentiam Perfonalem nihil con-
Ioan.5.
ferre naturæ humanæ, quo naturæ eius veritas abolcatur,amp; cumdiuinitate cohfundatur.
Difeutiamus iam quos annotant locos ex Euangelio fecundùm loannem. Primus fum-ptus cft ex capitc quinto,his verbis, Sicut Pater habet quot;vitafa infei^o, fie dédit dquot; Filio haberènbsp;vitarn innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et autharitatem dédit ei iudtcinnt
'etiam exercendi , quatennf Filim haminis ejK Qi^m locum fie Auguftinusexponit. Sicut,nbsp;în loan, jnquit, Pater habet vitam in femetipfo:fic de-Traéf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habcrc vita infemctipfo. Cui dédit
habcrc vita in femctipfo, amp; poteftatem dédit ei amp; iudiciüfaccrc.Iam fiiftiMonachi oculosnbsp;habét, qüàm logcab ipforumexpofitionc hiÇnbsp;Doôtor abfit, profcélo vidcnr.Scd ne vltcriusnbsp;in huius loci intcrprctationc progrediamur,nbsp;fatis fticrit ti dixerimus, ibi agi de Perfona innbsp;cocreto,zc proinde nihil cû locû ab ipfis faccre.nbsp;Prçtctca fi vocé Filj^ ad naturâ humanâ reftrinnbsp;gât,hîc locus eorü propolito rcpugnat.Scquenbsp;rétur cnim, Patte dare naturæ humanæ.Dicûtnbsp;autCjhoc ipfam habcrc propter fuacxiftétiâinnbsp;Verbo diuino.Ac certc Perfona Parris nó fuitnbsp;incarnata, fedperfona Filij, qui idcirco ditatnbsp;naturâ humanâ,quâ fibiPcrfonalitcr vniuir.I-taq} hic locus plané ipforûopinionédeftruir.
Alter locus lumptus eft ex vj. loannis, his verbis, E^ofur» Panis vtntßcusy ^ui e cœlo de-fcendufi ejuts ederit ex hocpane^vtnet in icternumynbsp;Pams ^uem ego dabo, caro ntea efi, lt;]uam egonbsp;dabopro mnndt vita. Itcm.^z edit carne weâ,(^nbsp;bibit menmfanguine,habet vua aterna. lté.- Stentnbsp;ÿufttme vitttns tUe P at er^Q“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftf Patrem;
it a etiame^ui ederit me,viuetip/è
me.ltè: Spiritw eß tjuiviuificat, cam nonfroibi' ijuic(jnam : verba tjna ego lo/^wr vobit,nbsp;fttnt (jx quot;^itafHnt, Hi funcloci qiios ad raargm“^nbsp;ixjtant. Kelponfionem autem nullamnbsp;reponemus prætetcam quana hîc locus nobisnbsp;fup P éditât.Nam fi purent naturam humanæ'”nbsp;lefu Chrifti è cœlo delcédiflc, ad prifcosillo’nbsp;hæreticos abeant.At fi cogantur id inttlliS*^^nbsp;de Filio æterno Dei,qui co vfque fcfc dcrnilif»nbsp;vt naturam noftram volucrit airumerc:h)Cr''nbsp;fpon fionem noftram habent : nempe, vjt’î”nbsp;noftram primo amp;propriè,itaqucptæcilè('‘'nbsp;quidem huiufmodi vocabulis deleôlant''f).nbsp;natura diuina procedcrc,nobifquecoronu'’’^nbsp;cari per Filij Dei manifeftationcm in carnC)';nbsp;accipi à nobis iis modis, quos verbo fuonbsp;tuit. Qmergo editcius carncmamp;bihit^'ï'^nbsp;fanguinem, habet vita æternam: quia is I“*nbsp;coelo dclcendit, cft Panis viuificus, Scnbsp;fuamdedit pro mundi vita. Item: quia*’ 5''*nbsp;eum edit, propter eum viuit : amp; quianbsp;viuificat ; vt ibidifertis verbis dicitur. ,nbsp;quód ibidcm,Plt;j»w Dei, inquir, isefl^u* 'nbsp;defcendit,nbsp;nbsp;dat vitam mando. Q^d A^Sr
nus exponens, ait : Spiritus eft qui *gt;“**’*^ji Spiritus enim membra corporis viuificat-^'nbsp;autem Spiritum Chrifti.non habet, is 0°”? .nbsp;eius. Hæcille. itaque gratiamhabenrU^* .nbsp;Monachis, quod nobis in manus tradid^f*nbsp;locos ad ipforum cuertedam opinionci”'’nbsp;accommodatos. Et miramur eosnonadiJ“^.nbsp;tiflc quod in Concilio Ephefino fuit dennbsp;tum, Carnem lefa Chrtßiejfevtuificam,nbsp;fitcaroyerbiomniaviaficatitis.N..nbsp;tino Concilio itaoccupanturatqueescf''nbsp;tur, vt de mclioribus Conciliis non
Reliquum cft vt paucisoftcndamus»'^^f-,j huius Articuli non improprictatc folù*”’nbsp;amp; hærefi referta eirc.
Primum vocabulû Exifiendi, ûum elle ex aliqua materia, emergereß*^^^nbsp;duci amp; procederc ex rc quapiam , vt 30'5nbsp;thoritate Auguftini declarauimns, fub Jfnbsp;primi Articuli.Itaquc iftud dici non „0:nbsp;natura humana,eam exiliere in verbonbsp;dici,inquam,non poteftabfque manift*^?nbsp;cabuli corruptione : nccabfquc hærcli,^*^nbsp;ter defendatur.
Prætcrca affirmant, humanitatcfO Chrifti exiliere in Verbo diuinonbsp;diuina : quod nequeunt referre (nbsp;Mis impropriè loquantur} nifi cbvcdi^^^,nbsp;hamanitas fuftineri amp;fubliftcre innbsp;nitate Perfonali. Ipfi tarnen ftatuuntnbsp;men inter vnionem cum Verbo Scnbsp;tiam diuinam:licct côdem hxc rccidant-‘^j(,nbsp;definiturus Vnionem humanitatisnbsp;bo, is dieet Verbàm humanitärem ali^* pinbsp;acfuftincrc vnione Perfonali.nbsp;his duabus vocibus exprimunt, Alltii^|nbsp;Alfumpto. Itaquc qui vnumdicit, lo' «nbsp;q'ioque dielt. Ilti autem Monachinbsp;CO ponunt Vnionem, fccundo ƒ*’ /(knbsp;tiam diuinam. Vndcinfiniti etrorfs »*nbsp;que cqnlequuntur.
Addc quod aflerunt, humanitatera Icfu Chriftilocupletacam clTc exiftenciâ diuinâ pernbsp;Verbumdiuinum in vnionc Pcrfonali^Ex quonbsp;efficitur, naturam humanam effe in vnioncnbsp;Pcrfonali antecxillentiam ; quæ ell contradi-ûio. Confcqucrctur item ,illam cxiftcntiainnbsp;e(Tc inter dona collata naturæ hunianæ Icfunbsp;Chriftiîitaquc cxiflcntia eflet duntaxat acci-dens amp; locuplcfatiotquæ eft non folùnr hærc-fis, lcd fœdilîima infeitia, confunderc exiften-tiamenm qualitatc; quuin oporreat qualita-tem in CO elfe qiiod exiftir. Denique, quicun-qnc vcl tantillum in hoc argamento verfaeinbsp;flint, nobilcuin frcilè agnofeenr, bcllos illosnbsp;Profcllbrcs reuera fuo feripto cdidifl'eamplânbsp;amp; apertam fuæinfcitiæ Profcllîonem, vcl turnnbsp;qnum aiiidiùs aÜos docendos fufeeperunt.nbsp;Articvlvs v i-
Credo Dominum nnfirum nobisprAdicaffe Euan JP’Hjd EetereTeilarnento, Quapropter detesior do?lri-Cor, *' — 1 ¦ - d -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T* . J
''»l.St '
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjiLexnoua., dtn:tncta eßentialiter à
• gt;i‘imIudA'gt;rum,PfeudapholorHm,ô‘ PrAtenden-tmm, tjut docent EetM P^onum Te^amentnm differre duntaxatfide., mandatis^ aat modo ea de-darandi,
Responsio.
Vidcinus hic qua de caufaMonachiidenti-dein noftrain Rcligionem appcllcnc nouam: ncmpe,proptcrcaquôd Euangcliuin ipiiscftnbsp;Lex noua, imo adeo noua vt hoc feripro ina-Sismaji! que déclarent earn nondtira nihpro-eiiladinodiimà fc fuillc falutatain. Hicagcrenbsp;voluntdeconuenicntiaamp; differentia Veterisnbsp;amp;NouiTeffamcnti,nobifqucin hoc Articulonbsp;errorcm impingere, amp; propterea affingerenbsp;rimcqnidipfislibct ac fomniarunt, quum ve.nbsp;ram Itntcntiam noltram cxhibcrc amp; in medium adduccrc deberenr. Hæc caula cft curnbsp;nullum locum annotent, vndcfua verba de-promplctint, eo quod fatis habcant affirma Ifcnbsp;idquod iplislubitum fuit. Cuiushæcfumma;nbsp;nullam allain à nobis differentiam (latui internbsp;Vêtus ôcNouuin Tcffainentum, præter fidem,nbsp;mandata,amp; difpenfationcm ea dcclarandi ; Senbsp;veto credere, hanc nouam Lcgem Euangelijnbsp;r^lfcntiiliter diftingui à Vetere Teffamento.nbsp;Hæcfunc verba nollrorum Monachorum. Sicnbsp;mitein nos loqucntes reperiat nemo. Qijódfinbsp;ira loqueremur , diceremus idem quod iffi.nbsp;Nam 11 Euangelium -diffinftum clt eJfentiaUternbsp;(vtloquuntur, ) Icquitur, nonnudain elle di-ftinélioncin, lcd manifcftum diferimen internbsp;'ttumque Teffamentum ,adeô vt Elï'entia v-nius,nonfit altertust/ndcfcqueretur dilTcrcn-riam elTc amp;:fidci amp; mandatorum. Vbi cnim e-ritcllenria^aut potiùs fubltantia turn Veterisnbsp;rumNoiiiTcftamcnti, fi amp; credenda amp; facicnnbsp;dîcxeis tollantut ? itaque rnirum non eff finbsp;’’nn intclligant quæ hac de re dicimus, quumnbsp;'pillion intclligant quæ dicunt. Portofiabii-^nrmus quid de limilitudine amp; diferepantianbsp;ac Noiii Tcffamenti credamus , ficutnbsp;^^l’t'tnr in Gall'icæ Confeffionisfidei Articu-'^lixiij.his verbis:
Credimus omnes figuras Legts dcfiilTcad-1) quot;cntu Domini noftri lefu Chriffi. Quanuis
ABÎVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;413
autem Ceræmoniarum vfus fublatus fît,fub- “ ftantia tarnen amp; veritas nobis remanfir in per- “nbsp;fona cius, in quo omnccomplcmcnttim con- “nbsp;fiftit. Cætcrùra Legis amp; Prophetarum is vfus “nbsp;clEc nobis dcbcc,vc cos cùm ad vitam noftram “nbsp;regendâ, turn ad nos in promiflionibus Euan- “nbsp;gelij confirmandosadhibcamus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“
Hoc cuidentiffimis amp; exprefliflîmis Scri-pturæ teftimoniis iunititur. Quû cnim Patres* noltri fub Vereri Teffamento cundem, qucninbsp;nos, coluerint Deum, amp; eandem falutem Ipc-rarint, idqueper cundem Redemptorem tacnbsp;efficiant partem Ecclefiæ verè Catholicæfcunbsp;vniucrfalis, (quemadmodum Scripturafacranbsp;docct,amp; vetercs Ecclefiæ ChriftianæDodorcsnbsp;crediderunt,amp; vna voce confelli funt:) quæri-mus exiftis Monachis,cur non debcamus credere eandem efl'ein vtroqucTcffamenro fub-ftantiam, amp; vbinam reperiant hanc differentiam effcntialcm, quam diffinâioncm, abufinbsp;vocabulo,appellant ? Cerrèfi Abrahamus pa-ter eft credentium, fivid.it dicm lefu Chrifti g_,inbsp;amp; gauifus cft'iSi Ethnici,cognitioncm Dci per loan’s.nbsp;Euangelium confequuti, infiti funtin veramnbsp;oleam Veccris Ecclefiæ Ifracliticæ ( vt ait Pau- Rom.ii.nbsp;lus) amp; fi prifei illi Patres fub Lege cundem ci- i Cor.io.nbsp;bum fpiritualem comederunr, amp; cundem po-tum fpiritualem biberunr, bibentes exfequennbsp;te fpirituali Petra,Petra veto erat Chriltus (vcnbsp;Paulus teftatur) fi Euangelium proiniirum fuitnbsp;per Prophetas in facris Scripturis; h credendonbsp;Mofi, creditur lefu Chrifto (vtipfe ecbat) finbsp;Paulus nihil dixit præter cat]uçMofcs amp;Pro- loan.j.’-phetæ ventura prçdixerant (vt iplcprofitctur)nbsp;fiPtophetæ Spiritu Chrifti prophetarunt ( vt Aft.ttf,nbsp;inquitPetrus) denique, nehm longior, fi Ti-motheus didiceratà pucro facras litcras,quænbsp;eum poterant fapientem reddere infalutc pernbsp;fidem quæ eft in lefu Chrifto : fi, inquam, hæcnbsp;omnia ccctiffima funt,vt ex ipfifiimo Dei ver-bo defumpta : concludere eft, nosde hoc Do-étrinæcapitc in noftra ConfcHionc comple-xos elfe ea cjuæ oportuit ; è contrario, noftrosnbsp;Monachos Abiuratorcs,dum dcvtriufqucTc-ftamenti differentia loqui voluut,quid vtrum-que fit ignorare. Itaque cogimur adhuc eosadnbsp;Scholamablcgare, vtfentcntiarnfuiMagiftrinbsp;audiant, his verbis vrentis de fidelibus qui fubnbsp;Vcccri Teftamento fucrunt; Cuius,inquit,ho-minis eiufdémque Dci faluberrima fideeriamnbsp;iufti illi failli faéti funt, quipriufqiiam veniretnbsp;in carni-,crcdidcrunt in catnem vcnturum.Ea-dem enim eft fide.s Ck illorum amp; noftra.Augu-ftinus quoeque ait; Qui Chriftuui nalcédi tempore præicrunt : tarnen iplc eft caput corporisnbsp;Ecclefiæ; ilhque omnes eidcmcorpori cuiusnbsp;caput iple cft,cohælerunr credendo. Itcw : Ec-cletiæ membracrant ctiam illi fancli.quamuisnbsp;inhac vitafuerint antequam fecundü cainemnbsp;Dominus nalceretur. ht Hicronymus:Vetcrisnbsp;amp; Noui Tcftaméti omnes fideles ædilïcatifu-per fundamentum Apoftolorum amp; Prophe-tarum,amp;c. Verè in Chrifto omnes vous panisnbsp;furnns. Et qnomodo nos friper Prophetas fun-dati fumas : ira Patriarchæ in Apoitolorii fun- .nbsp;daininc conftitcrunt.Sic Scluftinus Martyr aitnbsp;N. ij.
de liat.ö» ^’•4t.c.44nbsp;ïf.89nbsp;5- CSr-denbsp;Catech.nbsp;rndlc.i.
4i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICV LVS VII.
Legem clîc Euangelium prxdiftum t ôc Euan-gelium cfTeLegam , h. e. Vetus Teftamentum implctum.
Produnt etiam mitam impudentiam, dum noscum ludxis coniungunt : quorum erroresnbsp;longe melii^ à Dodoribus Ecclcfiæ Reformanbsp;tæ, quàm à Monachis, refutati adhuc fuerunt.nbsp;Denique, vt apparcat vtri propiùs ad ludæosnbsp;accédant,conhderentur facrificium externumnbsp;reale amp; aduale Ecclefiae Romanac, altaria,nbsp;lampades, thuribulum, veftes Sacerdotum (vtnbsp;vocantur ) infinitâque alia ex prifeis illis lu-dæorum ceremoniis fumpta, quæ aduento le -fu Chrifti fuerunt abolira. Et confidimus,facile iudicatum iri ex ceremoniis Ecclcfiæ Ro-manæ, eos quàm proximèpoflunt ad ludaicasnbsp;vmbras acccdere,quôd ipfis lux Euangclii dif-pliccat.
Et quoniam nos cum Pfeudapoftolis quoque coniungunt,ludaicas ecremonias in vfum reuocantibus : fiqua ipfis videndi facultas fu -peteft, videre pofliint,id ad fc,non ad nos per-,nbsp;tinerc,qui reiieimus quicquid in Ecclcfia Ro-tnana tum exludaifmo tum ex Paganifmo re-ftat ; adeôquc deteftamur Pfeudapoftolos, vt,nbsp;iuxta veram Apoftolorum dodrinam, ex totonbsp;corde damnemus Primatum fedis Romanæ,nbsp;cuius Epifeopus fefe falsb Pétri fuccelPorernnbsp;nuncupat : cui nec in dodrina nec in vira ma-gis fimilis cft quàm tenebræ luci font fimilcs.nbsp;Nam (vt recentis liicmoriæ probationem,cæ-teris omiflîs,commcmorcm) pro co quod pe-ï.Pet.1. trus iubet vt Regibus parcamus, amp; cuiuis or-
• dinationi humanæfubiiciamur,Sixtus v.feic Epifeopum vniucrfalem appcllans, aufuscftnbsp;promulgate Bullam contra regem Nauarræ,nbsp;amp; Principem Condæum, quos fujs dignitati-bus fpoliaret(fi poflct,)vt antecum Gregoriusnbsp;X11 i.fecerat aduerfus Reginam Angliæ,debi-ta ci obedientia fubditos ipfius foluens. Iftinbsp;funt Pfeudapoftoli,quibufcum nihil commune habemus ; amp; feire velimus an hi Monachinbsp;ProfcfloresPontificis fuiauthoritatem hac innbsp;parte tueri velint. Ipforum bono ,optandumnbsp;foret vtlongiùs abcifenc ab ctroreludæorumnbsp;amp; à Pfeudapoftolis (quibufeum nos iniuriânbsp;coniungunt) ac ( vt ad eorum loquendi genusnbsp;reucrtamur)ab illis non folùrn diftindi,lcd ef-fentialitcr amp; omnino fcparati eflent : quod e-ueniet,quum pro oppugnanda vtritatc Euan-gclica,fefc hiiic libenter fubmittenr.nbsp;ArTICVLVS VII.
Ef.53 9.10 Credo DominumnoÜrwn nosredemtjfepermor-vtfibiïer»',amp; naturalem,Jub Pontio Pila-
Li.c.18. ‘tbmro prettam tllud tnutjibile confiElum à Cal.l.x c. Gusnotis Pratendentibas , de Anima Domininbsp;is.fcift no^iridamnata in hoemundo adtempitSi in da~nbsp;lo.n.amp;in biefusifalittts conSittnta.
Responsio.
ad^Hcb. immorabimur in amplificanda per-5.amp;inCa ftidæ frontis amp; plus quàm Monachaliimpu-techif. dentia iftorum Monachorum, qui nobis im-Do.10. pingunt blafphemias ab ipfifmct confidas, nôfquc fuis fordibus coinquinarc conantur.nbsp;Nihil exConfeflione Gallica annotant,con-cenci cuomcrc luos fœtorcs in lohanncm Cal-
uinutn, quem inducunt proferentem blafph^^ mias, quæ nunquam illi in mentem venetu«''nbsp;id eft,quem fingunt ipforum more loquutu*^’nbsp;Ecce autem quid de hac doftrina tradi^f^^'nbsp;Icfum Chriftum, ad opus noftraeRcdemptia'nbsp;nisimplcndüm, palFum efle non modöin*^nbsp;corpore,fed ctiam inanima:cö quod.vtpcfi^^nbsp;£tus non dimidius rcdemptor,animarumç9^nbsp;accorporum Hicrit rcdemptoncuiusvibiCiP .nbsp;(vt inquit Pctru5)fanati fumus. Proptereap'*'!'nbsp;gnaflecum pocenria infcrorum,quamcxp^nbsp;^naueritjita vt mortis amp; pafljonis eiusnbsp;a damnationc çtcrna,cui obnoxij eramus,länbsp;liberati fimus. Hxcfumma corum,qiiæ‘^‘^'' cjlfnbsp;argumento Caluinus doccr. Et nequis pquot;^ liJ’'nbsp;(vt ifti Monachi imaginantur)illudnbsp;dignitaci Icfu Chrilh derogate, his verbis*'^nbsp;cxplicans,Atitur, Ncque rame innuimusnbsp;fuill'e vnquam fuo Chriito vel aduerf^n'“.^nbsp;veliratum. Quomodo enim dilcótonbsp;quo animus cius acquieuit, irafecretuf-’nbsp;quo modo Chriftus patrem aliis fuaintcf^nbsp;fione plaearct,quem infenfum habet« ip‘^nbsp;bi ? Hxc ille. kaque fi iJli Monachinbsp;commendaifent rcgiilam hanc totiesnbsp;Auguftinum repetitam,ftatucnduninbsp;crimen inter id quod Perfonæ Chrifhnbsp;nir,iSc id quod in noftraperfona prxftitd:nbsp;talïc àtamnefandis blafphemiis fibinbsp;raflent. PorröCaluinus, vtconfirmâtnbsp;dixit, profert teltimonia Scriptors ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
atque cuidentiflima: vt quum Icfus P ;gt; antma,m fuam trtÜem tjfe'vfque adnbsp;quod Lucas ait, ^uodejfet fudornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijt
fangwnii- defeendentes m terrarn : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J|z
yingelui i cxlo comhorans enm. Item lt;äum eft ab Efaia, Quod mor/^os nostrosnbsp;rit.,ç^ dol«res nofiros igt;atttlart[;lt;}ttad£^d»‘i^‘^hi.nbsp;rit percajfM à Dea affUntu ; tjuod ^nilnbsp;^bti fuerit propter defet~hones noilriu, 0“nbsp;ob inicjMtates no Hr as: :juod casiigatio p:tlt;^^nbsp;impoßta etfuerit::jnodDornifiuspipernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
cent ini/^uttatein omntam noSirumSiX q^°^ lo quoque dicitur, Chrtftnfnredemijjeno^^jPnbsp;ledtüione Legistjaamfaldus efipro nobd»^^nbsp;idto : Sgt;c fimilia, quæ Caluinus attulit 3^nbsp;fuif.additis teftimoniis ex Ambroho,nbsp;Hilario,^lfque argumentis peridonc*^ ^1 01'nbsp;cludendaora iftorum Monachorumƒ'ƒ’nbsp;niatorum,fiquid ad hoc eflicicndunilatisnbsp;dum rcperjii poffet. Nihil igitut bab‘ i,inbsp;commune cum Gnofticis ( quos iftiMquot;’” j|liJnbsp;impcritèGucnotosvocant) needenbsp;inuifibili dilputamus,abilhs Monachisnbsp;ébo ; nihil enim apud Irenxum, de G*’*’ J/nbsp;loqucntcm,rcpcritureö fpedans. Soonbsp;mas,cum Paulo,lefum Chtiflum eflenbsp;iioftræRedemptioniszdc in fcoclo eire,q‘'^(^ii’'nbsp;naturam cius humanam attinct,non aufnbsp;uiflbiliter infinitis in locis, vt ilti Mou^‘’nbsp;dunt,aut aliis fairem pcriuadere conaU^nbsp;ccrcc Cum gemitu dicimus,falfos 1^°^,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/'
res fuis difeipulis reddidilfe Icfum i''' i' adeb inuihbilem, vteum tenuiflime /nbsp;cognofcant.De Gnofticis autem qi)*'nbsp;Gnoftici,inquit,etiam Imagines qualdam^^pi
!
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41;
dem dcpiiçjs, quafdara aurem amp; de rclîqua materia fabricatas liabent, dicentes formamnbsp;Clirifti fadamà P)laco,illo in tempore quonbsp;fiiitlefuscum hominibus, amp; has coronantamp;nbsp;proponunt, amp;c. Indiccnt ergo noftri Mona-chi,nihi!nt Ecclclia Romana, amp;norninacimnbsp;Icluitz hic commune habcant cum Gnofticis,nbsp;quos nobis concordes præltare conantiir. Vélum iftosGiicnotos cum fuis ineptiisnbsp;dimittamns.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
lt;î.
''fil
ArtICVLVS VIII.
Cz'eJû,perfiirram i'àarn mortem redemptafttijfe peccjtatoKit mundt, nec EleÜorti/n dnntaxat. Etnbsp;(xetiMivittim hiinrire tioudfcjue ad hene agendum varet y ad merendam jariffactendam : finenbsp;^uo benefiao ad/anUa opera tneptifkmtts. baguenbsp;abttiro ornnes hArefies Origeniiiarum ç^Pratendennbsp;tiutnyhii aduerfantes.
Responsio.
agendum, quæ veluti rcnoueiltur amp; corrobo-rentur morte lefu Chrifti .-hæc rieC apte nec idoilcè dicuntur. Nam Icfus Chriftus ait, abfi- loan.$.nbsp;gîte fie nihil nos agerepofi'e. quem locû Monachinbsp;contra fcipfosnotant. Et Paulus docet,i.Cor.j.-neos non ejfie ex nobtfipfis ad cogitandum guic-guam^velut ex nohifipfis : fiedguodtdonei fiumitSynbsp;id ex Zgt;eonbsp;nbsp;nbsp;Quo pertinct quod Scriptura di-
cit, nos mortuos efie in offenfis nbsp;nbsp;peccatis noîlrisy EpJi.j,.
regenerari autern viutficari per Chrtbum:amp;c fi-milia:quæfatisôftendunt,nullas elfe vires no-Ihasadbene agendum quod adnaturam no-fttam attinct.
Quod fubiungunt de merendo amp;fiatisfiacien-do f aduerfatur verbo Dei, imb contradiébo-nem manifertam implicat,quarcnus loquentes de morte Iclu Chrifti faciunt mentionem noftri meriti.
Origeucs nimium tribuebat viribus huma-niSjVtetiam faititant illi Monachi : quapro-pter abiuramus amp; deteftamur horû omnium crrorcs. Etcrcdimtis, quamuis morspreciofanbsp;Chrilli maxime fuHiciat redimendis rotins
niundi pcccaris ,amp; beneficium cius oiferatur omnibus per prædicarioncm Euangelij (idnbsp;'¦bin.t, qiiod loannes inloco ab iihisannotaco clarènbsp;lgt;gnificar,amp; Auguitinus exponit de Ecclefia v-niucrfal: per vniuerfum mundum ditfufa;) fo-lostamcn ElcftosDci cfticaciam quot;i; virtutemnbsp;ciiisfentirc, itaquelclus Chrilhis diccbat ,ƒ?nbsp;tffufiaim fianguinem fiutmpro multia tnremtfito-nempeccatoritm. Alioqui, quum fiuótus mortisnbsp;IcluGhtifti faluslit hommum, fcqueretur,o-nincs homines nullo difcnniine fcruvi^nn iri:nbsp;iit- Kz^o^ElettorumcSct fuperflua. Pcrpcrainnbsp;ergo loquuntur Monachi , quum aiunc pernbsp;mortem Icfu Ghrilli fuillé redempta rotinsnbsp;mundi peccata.Hic enim loquendi modus in-fert frudum amp; cfteanm PaUionis lefu Chri-
Primùm, Scriptura docet, nos fieruari gratia perfidem ( vt inquit Paulus ) tdgue non ex nobts: Ibid.nbsp;Dei donum efi. Non ex operibus, ne guisglortetur.nbsp;Nam ipfiius fiumus opus, conditi tn Chnfiio lefiu adnbsp;opera bona, gua praparauitDeusz/t in eis ver- 'nbsp;fiaremur. Et alibi, Ei gui operatur, inquir,vzercej Rom.4.nbsp;non irnputatur exgratiafied ex dcbito.bi:-,ßfifi)dJi Rom.iKnbsp;pergratiam, non tarn ex operibus : alioguingrattanbsp;iam nonefigratia.Sin ex opertbtisßam non efi-gra-tiatalioguin opus iamnon efiopus. Et antèzSttpen- Roni.s’.nbsp;diapeccafimors:donum aittem Dei efi vita aternanbsp;in Chrtbo lefiu Domino noflro. Plaiftenus de me-ritis. Satisfaccreautem propcccatis, vni Icfunbsp;Chrifto, vt proprium, tribuitur: quetnadmo-dum ait Paulus, eumfiemetipfium dedtjfie vtejfiet .nbsp;pretium nofiraredemptionisüxYtiü^QXiiWiüiixn-quit,yë ventlfieTJt daret animam fiuam inredem-pliantspretiumpro multisiamp;c hmilcsalij loci. Ita—nbsp;que quum Scriptura dicit, nos clPeiuftificatosnbsp;aur iuftos, aut facerc iuftitiam (vt in prima E-piftol. Iohannis, capit.j. ab illis notata) id ni- °*”'’'nbsp;hil commune habet cum merito. Talcs'cnim
)ti,qucmadmodum docet Paulus inquiens, «oj h.ibere redemptwnem in Ie/uChrddo:amp;i, vt expo-iiat,quid fit habere redemptionem, addit, re-nußumempeccatorurn- Etlocusquem Monachinbsp;annotant, non loquitur quemadmodumipfinbsp;loquuntur;(cdaitduntaxat ,Icfum Chrillumnbsp;ellepropitiationé pro pcccatis vniuerlimun-di. Id cil, ex omni hommum genere amp; quauisnbsp;nationc, atquecxvniucrfo rpundo quicunquenbsp;veta fide adeum confugientjhabituros pecca-torumfuorum remilîionem pereum.ld iplumnbsp;paiily ante loannes dxerat, Siconfiteamur pec-catanoslra'tfidelis efics“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtremittat nobis
peceata noiira, purget nos ah omni tntguttate, ItaqucMonachi aperte repugnant his verbisnbsp;IcfuChrilU, quæapud loannem extant, Nonnbsp;rogopn mundo, fed pro its g nos mihi dedtß't : namnbsp;tui fint. Item, Non pro its folum rogo, fed ettamnbsp;pro tlhsgui per fiermonem eorum credtturifiunt innbsp;me. Crcdimus igitur verbis lefu ChrilH, amp;c cr-rotem Monachorum cis contrarium abiura
mus.
Qiuid dicunt, nos ex morte Chrifti fumcre nouas vires ad bene agendum iquoniam iltænbsp;voces, lie collocatæ, fignificant nos ex nobisnbsp;¦ plis præditos elle nonnullis viribus ad bene
fumus per Dei mifcricoidiam, qui, nobis no-ftras oft’cnfas amp; imperfeiftioncs remittens, nobis imputât iuftitiam Domini noftri Iclu Chrifti; vti dicitur in Epitt.adRomanos,per R-om-s-vnius ohedienttam multos confiituttim tri itifios : Scnbsp;alibi inquit , lefium Chrifium mortuum efie pro Ephef.ç.nbsp;Ecclefia,vt eamfianldifiicaret^Q- fifieretnon h ab entern rnaculam aut rugam. Vcrùm de his i nfrà co-piofiùs agendum crir.
Deinde,vcrba Monachorum manifeftâcon tradiétionem côtinent. Nam fi lefus Chriftusnbsp;moriens, nobis meritus cft vitam æternam, amp;nbsp;fatisfecit pro pcccatis noftris (quod ne ipùnbsp;quidem Monachi ncgai c aulint ) id no eb per-tmetvt ipli mercamuramp;fatisfaciamus. Namnbsp;perinde eilet vt fiquis diceret,pro nobis ali-quem loluift'cea conditione vt ipli loiuamus.nbsp;Âbiuramusigitur omîtesiftos crrorcs, amp; in v-niucrlum quicquid quoquomodo derogaedenbsp;dignitatc,cxccllcntia de perlebEionc Mortis amp;nbsp;Palfionis Iclu Chrifti, frubtuûmquc bc benefi-ciorum,qux inde pcvcipimus.
ArTICVLVS IX.
Credofieptem fiacramenta habere ex i'l.t ttffica-ciam fianütficandt autgratiam confierendi in eos gut tnerediilttatis aut peccati nuU.Mm óbncwntnbsp;N. hj.
Cal.în In-fiit. Hb.jf, c l'i.Sell,nbsp;x8.
In confeJJ'. amp; ^fol.nbsp;^ntbur.
ifnpedi'nef’tlifn. Ita^u-c libinro diElrinam Prxtcn-dentutm, (jtt^ dfto duntaxat Sacramenta admitti:-:
Cahitni, qui tria tantum recipit, ProtePian-:iitm,quiquatmrl^olum approbat^eorumque effica-citatet/i nei^am.
, RF. SPOHS I O.
Qj^um Sacramcnra (înt taquam figîlla,cjui-bus nobis contirmcnriir Dci promiïfioncsdc jp(iijsgiatiaamp; vita æccrnain Icfu Chrirto, fe-quitiir ad vnû Dcuni corû inftitntiouem pcr-rinctc: vt piincipis cft de lîgillis in fua ditionenbsp;conftitiicre. Agnoicimiis aiitcm duo duncaxatnbsp;vniucili’ Ecclcfiæ Chriftianæ cominunia ,3Cnbsp;proindc qiiæ dicancur propric amp;fimpliciternbsp;Sacvaincnta Ecclefiæ, (vc habetur in Gallicænbsp;ConfcflîonisFidei Articulo xxxv.) ncmpenbsp;Baptirmum,difertis verbis icx viii.cap.Mat-thæi inftitutum, amp; Cœiiam Doniini, inlhunanbsp;XXV i.cap.einfdcnr Euangelij.-quod rcpctiturnbsp;in prioreEpift.ad Corinthios, cap.xi. Qiian-iiis ca'voxjatiorcljgnificatione tumpta,intcr-dum inaponatur fanéhs Inftitutis, verbo Deinbsp;fundatis. Is eft. Confelîionis Auguftanæ fcnlus,nbsp;vt intclligcre cftex illorum fcriptis, quieamnbsp;initib compofucrunt, Verùm à noftris Mona-chis non intelligitur, amp; videturab cis nunquanbsp;faille lecla.Eani enina fie in margine fui Arti-culi notant, Confe/sio Ausburgenßs pro Aitgu-fiana. igitur eani intelligercnf, quum nomen eins Latinum ignorent, iraque illiMo-nachi (quiexoculorinn caliginelaborant, amp;nbsp;tria anr quatuor pro duobus vident ) acculantnbsp;Caluinum «ScP'rotcftantcs, quod cosnonJe-gerint aut non intclliganr.Caluinus,duo dun-chr. taxatcfledifertis verbis ait. His duobus (in-lib-Sr-c 18. contenta fit Chriftiana Ecclcfiamec mo-tertium ad præfensadmittat,nbsp;’ aut agnofeat, fed ne appetat quidem , aut cx-pectet, ad confuinmationem vlque fcculi. Etnbsp;alibi,Irapofitionem manuum,inquit, quaEc-clefix miniftri in fuum munus initianrur, vtnbsp;non inuitus patiorvocari Sacramentum, itanbsp;inter ordinaria Sacraincnta non numéro.{læcnbsp;Caluinus. Quapropter non cllexiftimandum,nbsp;fanïtas quafuis obfcruationcs,Vcrbo Dei fun-datas, numerandas elle intcrSacramcnta Ec-clcfiæ, dequibusagimus: ideftinRitutas clicnbsp;in vfum totius Eccleliæ. Itaquc abiuramusnbsp;quod bis fubiiciunt Monachi extra Verbumnbsp;Dennempe, numcriMn iftum fcptcHarium, quinbsp;iiS.eZerfo- ne in veterum quidem Doôtorura fcriptis rc-zTcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^” contràproponcrc nobis folét duo
lt;gt;ƒ ' Sacramcnra quæ diximus, vt itidem faciunt Protcllantes ; acopientes vocabulum Sacrament! in propria fua amp; naturali fignificationc.
Improbamus quoque genus loquendi, quo Monachi vtunrurquumaiunt,ex morte Chri-Iti Sacramcnra habere cflicacitatcm fandhifi-candiautgratiam confciendi iis qui impedi-mentum incrcdulitatis aut peccati nonobii-ciunt.Pro eo quod diccrc dcbuilIcnt,Spiritumnbsp;fanclum nobis apphcarc virtutem arque efii.nbsp;cacitatem mortis Icfu Chrilli per Verbû Deinbsp;iS: per Sacraméta huicadiuncla, quibus viiturnbsp;tanqiiam inlfrunicntis,vtnosverèinlcrar cor-pori icfu Chrilli per hdem, quam idem Spiri
tus in noftris cordibiis format,vti SxrrîptuM facra docct. Alioqui gratia Dei alligarcturli-gnis extcrnis.Quqd minime fieri deberedocctnbsp;Pctru.S,fic de Baptifimo loqucns,;Vô//ê’'«.if,«lt;'» t'nbsp;H quidem quo carnûferdes abiiauntur,nbsp;Z)t bona conßientia D^um interroget, perrtfiuTi-clionem lefu Chrisii.
Locus autem, quem pro fe citare Monachi volucrunr, ipforum opinioncm cuertir .• nem-pe quodinquit PAü'ins,Chriftumfemettpfnm^^'nbsp;pofutjfe pro p.cclefia,vt eam fanShficaretinbsp;tam lauacro aqua per'verbum : vtßsieret eotaß*nbsp;glorioßarn,ldcc.^\ his igitur vidcmuSjSacttincH'nbsp;ra elfe inftrumenta duntaxat gratia’ Dci,*'‘‘'nbsp;banc ab illis conferri.fed à Icfu Chrifto, qui Ç-ius participes nos per fuum Spiritumnbsp;Nam Icfus Chriftus is eft qui fandtificar,il***'nbsp;que Ecclefiam fiftit fibi gloriofam,vt airl’*^^ -j-jt.tnbsp;lus, Vt alibi quoque, Non ex openbusnbsp;quit, quafeamm nos, ßed exßua mtßericordiitf^^'nbsp;uauit nos per lauacrum regenerationis,lt;^ ren^^^quot;nbsp;tionem Spirit/^ fanAi. luxta quæ lie Augufti*’^® ƒ(••nbsp;hoc doctrinæ caput cxponitiDomintis,ill'll’? (i'lnbsp;inuifibili gratia per Spiritum S.fandlilicat»''^^nbsp;eft eriam torus frudtusetiam vilibilium Sm-rir^nbsp;mentorum.Nam line ifta fandtificationci'’'’*nbsp;fibilisgratiæ, vifibilia Sactamentanbsp;flint? amp;c. Item: Nihil quippe prohiitSin’“nbsp;Mago vifibilisBaptifmus,cui randtihcatic”*J^nbsp;uilibilis defuit:amp;c.Et paulo polt.ProindcCO.nbsp;ligitur inuifibilcm fandlificationcin jnbsp;dam affuifl’c, atque profuilfc fine vilibiEnbsp;Sacramentis, quæ pro remporum diiicrb'^^^inbsp;mutata funt. Vifibilem verb fanclificatio*’nbsp;quæ fieret per vilibilia Sacramenta,nbsp;inuifibili pofteadelle,non pofteprodellc-^^^,,nbsp;tarnen ideo Sacramentum vilibilccontcn”’ .nbsp;dum eft. Nam contemptor eius inuilibib^^.nbsp;fandtificari nullo modopoteft. Hxcnbsp;Cyprianus doccr, remillîoné pcccatoruO’nbsp;tam per Sacramcnra, propriam clicSp'Vpnbsp;fandlo : penes que folum hæcfit poteftas.Pnbsp;cant igitur ifti Monachi difcriméinternbsp;clKcienté amp; huius inftrumentum. Vudc'CCL^^nbsp;intclligere polTunt no fufticere id quolt;l‘^‘‘'^,nbsp;no elfe obiieiendû incrcdulitatis impclt;fi‘^,,(nbsp;tum. Prætcrea cnimaccipicnda eftoblata .nbsp;nbsp;_
gratia; quod abfquc fide non poteft fier J- ‘^„1 Çf libi vult Auguftinus,à Petro LóbardoilNLf^i'?'nbsp;Monachorum magiftro cicatus:Vetbo,ia0^ijjnbsp;baptifma confecraturtdetrahe verbumnbsp;eft Aqua nifi aqiia?acccdit verbum adnbsp;turn amp; fit Sacramentum. Vndc cltnbsp;virrus aque,vt corpus tangat amp;: corabloac»nbsp;faciente verbomó quiadicitur, fednbsp;tur? In quæ verba Thomas ait, Hominco’nbsp;quærcrcfakitcm inSacramentis, tanquaO^.^^^jiiquot;nbsp;iplis led in Deo per ipla : illud oltcndit caunbsp;crticicntem,hoc verbeaufam inftrumenra^^j^jnbsp;Qnbd ii per Non incrcdulum elle, intelbë ,,nbsp;Habere verarn fidem, nouum ell loqucnc'’nbsp;nus. Vt ctiam quoddicunt de non obfic'^’’nbsp;pcccati impedimcnto, nifi melius expoJ’^ ..nbsp;dcfcndi non poteft. Nafiomni pcccatonbsp;remus, profcdftb Sacramcnca nobisiioi’cnbsp;ncccftarl3:amp; ad hsc accedimus non vt la*’' (
ABIVRAT. ET RESPONS.
vtægri,qub lefu Chrifti bcncficio fanemur. Impœnitcntia quidem amp; rcrum landarumnbsp;conterapeus impedit frudum Sacramétorum:nbsp;iâqncMonacfii dicerc debucranttpro co qnbdnbsp;tatB generaliter loquentes, fibi ipfi contradi-cunt. Qnomodo enim Sacramenta gratiamnbsp;confertent hominibus omni pcccato carenti-bus,amp;quomodo illi homines à pcccato pur-gati efl'ent abfquc Dei gratia ? Itaqueabiura-mus etiamhoc loco Monachorum errorera amp;nbsp;infeitiam.
Articvlvs X.
Crezlo Bapt^mos Domint no sir i,D. loannis, i.n. , âisîindes cjfenüaliter, contra ludeos, Do-‘’ 'O- nMt'sias,An(dgt;aptisias,çir Pratendentes»nbsp;ht s î O N s 10.
Sg7.' ’ Hîc Monachi nullum attingunt Articulumi qui iiiGallica Fidci confeflîone extet : led lo-quuntut de Baptifmo loannis data opera vtnbsp;aceufent Caluinum,quod aliter expofuerit Ba-ptifiTium loannis quàm Veteres: nec confidc-rantjfiquis Veterum hac de rc fcripta perferu-tctur,non vnam ôé candem reperturnm expo-litionem. Imù Augtiftinus ( qui fæpiùs Ôc co-pioliùsquàmcxtcri de hisagit ) diuersèinter-J duin loquitur. Ait enim, idquc fæpiùs, rcmif-f'oncm peccatorum non fiiifle in Baptifmonbsp;‘¦'lt;10, loannis ; alicubi tarnen dicit, fiquisallcreretnbsp;cos, quos Paulus Ephefî baptizandos curauitnbsp;(qui baptizati fucrant Baptifmo loannis) am-pliotcmfandificationem per Baptifmum lefunbsp;Ehrifti acccpilFc,fc nô pcrtinacitcr contra pu-gnaturuni. Veteres hæretici, qui Baptifmumnbsp;ttetabât in caufa fuerunt,cur Auguftinus adeonbsp;bbotatit in conllitucnda difterentia inter Ba-ptifntum Icfu Chrifti amp; Baptifmum loannis.
'¦ '7. Abutebantur enim co quod in Adis Apofto-*'oiscommcmoratur,aliquos qui fe baptizatos ^^ptiftno loannis diccrent, fuilîc baptizatosnbsp;nomine Icfu Chrifti.Caluinus autem exifti-’'lans facile huic loco refponderi polie,vt nonnbsp;^ît nccertc tantam ftatnere difterentiam internbsp;^ttumque Baptifmum,luam Icntétiam in hæcnbsp;^cripfit,atque eiufmodi rationibus corrobo-»¦ïuit, vt noltri Monaefii hîc cum eo congredinbsp;^onaufint. Acccrtèin non minores difticul-ritcsincurrctcnt,quàm facile quicquid hac denbsp;^oCaluinasdocuit,vno verbo abiurant:quôdnbsp;'ft condcmnarc verbo duntaxatgt;non autemnbsp;ritionc.
Sufliciet igitur in præfentia affirmare, opi-’’ionem Caluini non fpedare cb vtimminua-fnr exccllctia Baptifmi,quo baptizamuncon-adciusamplificationem pcrtinerc; fiqui-exilllus verbis patct,hac rationeBaptil-’^um norttum fuifte confecratum in petfona t fifu Chrifti,à loaniic baptizati.Cætcrùm nonnbsp;.vtrumqueBaptifmû protlus vnumnbsp;'‘*•7 ^'eundem clFciaiit Baptifmum loannisadhuûnbsp;P'tdurarc,quumdefiocitaloquatur; loanncsnbsp;°^ptizabatmcum qui vcnturuscrat-.Apoftolinbsp;'oni qui iam fc cxhibucrat.Quod nô ablu-¦tàCyptiani verbis, quum inquit, Veniebatnbsp;Ehtiftus ad Baptifmum, non egens lauacro,innbsp;ßuopeccatum non erat,fed vt Sacraméto da-*^''nrpcrcnnis audüîitas,d tanti virtutem o-
42-7 péris nulla pcrfonarum acceptio commcnda-rct ; quoniâ remiflîo pcccatonim line per Ba-pcifmû,huepcr alia Sacramcncadonctur,proprie Spiritus S.efl:,ôcipfi loli huins cfficientiænbsp;priuilegiuni manct. ilt;eni ipfam Spiritus lan-dus format amp;cfficir,amp;.'c. Infumma, animad-ucrtatur, qucmadmodum Apoftoli baptiza-runt in nomine PatriSiFilij, amp; Spiritus (andi;nbsp;ficin Baprifmo Ioannis,quum Icliim Cbri-ftum baptizauitjextitifi'e manifcftam dcclara-tionem Trinitatis ; qiiiim Patere cœlo loquc-tcturjFilius in terris baptizarctur,Spiritus fan-dusfuperipfiim,colun)bçforniâ vcniret.Ad-hæc, Yt Apolloli baptizarùt aqua in rclipifcé-tiam amp; rcmifiîoné peccatorum : ita loanntmnbsp;baptizafi'c ctiara aqua in re/îpifcétiam amp; peccatorum remilfionem. Dcniquc, vt loanncsnbsp;frudum amp; effedum fui Baptifmi referebat adnbsp;efficaciara amp; virtutem Icfu Chrifii : fie Icfumnbsp;Chriftum ipfam clTc virtutemamp;fi,ibilantiamnbsp;noftriBaptifmifvri iupcriorc Arriculo fuit dc-claratum.)Attendatur ctiani,nufquamlcgi di-l'cipulos loannis, poft ipfius morttm, Cfiriftonbsp;fefç dedetes rebaptizatos fuifteab Apoftolis:nbsp;cófidimus darum fore nihil eße a Caluinonbsp;bac dere dilt;ft:um,quod Monacbi abiurare de-bcantjVtfaciut.Etvtad Augultinura rtuerta- De rrin.nbsp;mur,ipfeaonofcitàIciuChrifto,quum bapti-zarctur, præfiguratam cftèEcclciiam , in quanbsp;baptizati accipiuntprçcipuèSpirifü fanefum.
Videamus nunc reôicnc dicant,Baptifmum Domini nolti: amp; baptiimum îoannis eile di-ftindos eftcntiahter. lam oftêdimus in Artic,nbsp;vi.huncloqucndi modum ineptum tlle;quodnbsp;repeterc hic cogimur, limûlquc adiiccrc, iftosnbsp;Klonachos qui Caluinumlubprætextu Vctc-rum rcprchcndcreconancur, nô cum Veceri-bus confcntirc,ncc cumipfis etiam Scholafti-cis.Nam Cyprianus ait, Baptifmum, inftitti - ser deBanbsp;turn à Cfirifto, clic perfedionem crus quod ftif.chr.nbsp;loannisBaptifmoeratincfioatum.Auguftinus De naft.nbsp;docct, in Baptifmo Ioannis fpem rcmilfionisnbsp;peccatorum fuille, cftcôtum autem in Baptii- ’nbsp;mo noftro inclle. lam quærimus.an ics pcife-daamp; numeris omnibus abfoluta,diftinda fitnbsp;autpotiùs dift'erat ellentialitcr à fuo princi-pio? Item,an effedus fpci clfcntialitcr difteratnbsp;ab ipfa fpe quando agitur de cadera rc fpera-tal-Quod fiita cfict,oportcret vc rcs eadem lia-beret duas eflentias, diftindf as, aut potiùs differentes inter fc. Vt autem de hoc argumentonbsp;magis proprfê loquamiir, ficloqui debemusnbsp;exDei verbo ; vtrumtjuc Baptiimum habcrcnbsp;non folùm idem lignum,nempe aquamifed ücnbsp;tandem fubltantianijcundem fine amp; feopum,nbsp;nempe Iclum Chriftum agnumDei,qui tollitnbsp;pcccata mundi, vt nobis ialutis fruirioncmnbsp;conférât. Adde etiam quôd ipfe Thomas,nbsp;hanc quæftioncm tradans, quamuis fenten-tiam corum fcquai-ur,qui magnum diiciimennbsp;inter vtrumque Baptiimum Itaïucbanr,tarnennbsp;fie ait,Multiplex fuit Baptifmi inftirutio.Primo quantum ad matcriam inBapviImo Chri-fti.Sccundo quantum ad ncccftitatis dcclara-tionera.Ioan.j.vbi dixitiNifi quis renatus tue-rit,amp;c.Tertib quantum ad vfum qiiando mifit
N iiij.
Matt.xS.'-
Mitt.3.
Adi.
M.irc.i.
Lnc.3. Matt (13.nbsp;loanj.
4x8
dilcipia!os,Matr. lo.'Quartb quantum ad eftî-caciamin Chrißi pallionc. Quinto quantum ad cius diuulgarioncm ingentes poßrefurre-ôfionem. Matth, vit. En quid ca de redixeritnbsp;Magißcr noßrorura Monachorum , cui vt re-concilicnrur viderint ipfi.Thomas cnim excr-çititiorcrarin Philofophia quàm vt cxißima-rct ncccßit3tcm,vfum,eßicaciam,amp; publica-tionem conßitucrc dißerentiam eßentialem.nbsp;Idem alio loco miiltum laborat ineoexpo-nendo quod inquit Damafeenus, loanncmnbsp;purgaßeSpirituperaquam.
Quod ad varios Baptilmosautabknioncs Legales attiiict, de quibus in Ep. ad Hebrsos:nbsp;id non valdc huic loco congruit.Totidcm ramen crant figurs IcluChrißi, vt ibi teßaturnbsp;Apoßolus. Adcb vt ncc hocrcfpedtu negarinbsp;poßkjlefura Chrißum fuißc fubßantiam pri-îcarum illarum ceremoniarum , vtfubßantianbsp;eßnoflroruni Sacramentorum.
Nihil igitur caufs fuit cur nos coniunge-rcntcum liidsis,Don,atißis,amp;cum ipfis ctiam Anabaptißis:quorum erroribus Doótorcs Ec-cleiiç Reformat? fefefortiter oppofuerunr,b£nbsp;fuis fcciptis acritcr oppugnarunr,intcrca dumnbsp;Monachi, lacertis ad altaria complicatis, tarnnbsp;pcrtinaciccr vcntatidefendédsactutandç rc-ßitarent, quàm promptè amp; diligéter cam im-pugnantjciufque fcftatorcscalumniantur.
Articvlvs XI.
Credo Bapttfnmm in aqua ordtnarie necejjariii
diß.z.q.z
Ioî.î.).ï.
^ng-har, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—
46.C »n fe adfaltttem, ipßs etiaminfantibiis. Etdeteïlor litg.ef.zi. Aianich^os , Pelagianos cß ^nabaptiila« ctannbsp;^tgt;-c-\De Pr^tendentibits, wi contra fentiunt.
CQC* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;
Z tct/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E S P O K S I o.
jjMÄ. Noftii Monachi Profclî'orcs rcpctuntfuas ambigiücarcs,quas in hocfcripto profitcntur.nbsp;is.feciz^ Quæiinins cnim quid perhæc verbainrclli-ganr^Baptifniiun in aqua ordinarièncceirariûnbsp;elfe ad falutcm,ipfis ctiam inÄntibus.Si incel-ligantjinftiturioncm Baptifmi faäam à Chri-Ito, eße, amp; fore, ad fcculi cofummationé v(q;,nbsp;ncccßariam Eccleiiæ Chriitianæ, amp; infantesnbsp;Chriftianorunioportcre baprizari,itaquoqucnbsp;credimiis, vc conßac ex Gallicæ Confeflionisnbsp;Articulo XXXV. Sin alligarevclint noßram fa-Ititcm (igno vifibili-aqiiæ,non autem gratis amp;nbsp;mifericordiæ Dei in Icfu Chrifto,itaquefigni-ficare veiinr,infantes ChriftianorLini,qui,prç-ueniente morte, baprizari ncqueunt, damna-rizcnrdicunt.ordinaric’hoc cnim vocabulumnbsp;oßendit, præcisèillud non cfl’eVicccßariurn.nbsp;Auguftinus quidem iltudcredidit,vtexlocisnbsp;ab iplis annotatis Sc cx aliis plurimis pater.nbsp;Nos verb ingennè fatemar, non earn elle no-ftram fencentiam. Sic cnim maxima fit iniurianbsp;gratis Dci amp; virtutifœdcrisiplius, qtio Deusnbsp;polliccturfe fore Dciim fidelium, amp; ipforumnbsp;ibboJis, atqiic extenturum faam mii'ericor-diamad millegenerationes vfqiic,vti ipfeinnbsp;ïzod.io. fua Lege inquit. Atqui liberi Chrißianoriimnbsp;comprchendiintarinfœdcrc:proptcrca Pau-J.Cor.7. \üsi.\ieosfanEtoseffe, vcllifolus pater aut mater, Chrißianus clFct. Quanuis enim ,pro natura noßra corrupra,irs filij nafeamur,tarnennbsp;difeernenda eß gratia Dci à corruptionc na-
ARTICVLVS XI.
tursnoßrs. Ac certè Augußinus ipkeonb-tenir fibi diflicillimum elfe foluercqueh-ViC opinioncm confequuntur incommoda: quorum aliquot rcccnfet, quibus amp; alianbsp;adiiccrc. Qus ctenim confeientis crux p^'nbsp;rentibus fucrir, prsfertim matribus, liq'ao^'nbsp;pfu aut alio calu infantes mors antcuercentnbsp;priufquam Baptifmo offerri potucrincîquO'nbsp;tics cis in mentem rccurrct, fibi liberos dienbsp;damnaros?quos ipfc fcpius fua incuria ant cabnbsp;pa in damnationcm coniccerint ? Adhsccufnbsp;infans culpam alienam luct ? Ipfe Auguftinesnbsp;non cxcludit à regno ccelorum adultos liddes ,4,/nbsp;qui habent fidem amp; conuerfionem cordis,in- n ¦nbsp;quit, fi forte ad cclebrandum rayftcriuniB^'nbsp;ptilmi in angußiis temporum fuccutri n“*’nbsp;potcß.Idcm ctiam Bernardus fentir. Quid indem diccmus de infantibus ante oâauùdieffl)nbsp;tempore Circuncifionis, morienribns? n«*’’nbsp;infcrcmus,eos fuilfedamnatos? quuniDonii-nus denuntians fore vt omnis mas incircunci'nbsp;fusexluo populo cxtcrminctur, addat hain;nbsp;caufam. Queniam, .ifœdM rneumicß^^', C'®'nbsp;Vt fignificaret, id intelligcndum dcilJis qn*nbsp;malitiose Circuncifioncm contemnerenunu'*nbsp;liccbat enim ante diem oefauum circnncidgt;nbsp;re,ita vt Lcxnoninfringerttur.Quan) obcan-fam vetußos quidam Scholaßieus, cui nonitbnbsp;Hugoni de S. Victorio, aßeruit, iißantnlo’nbsp;m^rientesanre oólauumdiem, amp; qui circlin'nbsp;cidi nonpoß’cnt, nihilominus fuillé l'cruatos.nbsp;Quod videtur delumpiiß'e ex doblioribusH®^'nbsp;brsisexportentibus hoc Circuncifionisargumentum , amp; hanc qusßionem eo modo, ‘J®*®’nbsp;illc, definicntibtis. Q^is ergo dicat, gratiaoanbsp;minorcm elfe fubNouo Teß.irncnto,nbsp;fub Vctcrefucrit ? Improbatus fuit Lôbardns»nbsp;qui aliter fenferir, à Parifienfibus. Deifiß*'^’nbsp;li Monachi hîc fequanturfententiamnbsp;ßini, cur non eundem in co etiam feqnm’®®'^nbsp;quod 3ircruit,cœnam Domini nollri coiiini®*' ^,r‘nbsp;nicandam eße infantibus, vtfcrucnturivtolin’nbsp;ctiam confuetum erat in Ecclefia,cb qiibdK'nbsp;fus Chrißus dicat, mß carofua edaturô'f^*'''nbsp;guis fuus btbatur , non haberi vitam lui®’nbsp;Quod fieis licet hîc ab Augußino difcc^^f*”nbsp;quidni amp; nobis liccat in ifla difputationc,p‘^'nbsp;fertim tot rationibus cogcntibus,3b codti”nbsp;Augußino dißentire?
Idque inferuiet, vt rcfpondeatur.ad loannis ab Klis Monachis annotarum, vbi d®'nbsp;citur,^»f ex aaua^ßdraunon efinatsunbsp;nonpoße in regnum Dei introirc. Nam Ii bçcnbsp;ba intclligcnda funt de infantibus, q'*!’’°''nbsp;f lia culpa,fed morte prsucnicntCjBaptiim'®‘nbsp;rcciperc non potucrint.-quidni fimilcdcb“^nbsp;na Domini dicatur?
Si dicantfid quod eß)opus eße vt Sacr^® rum Coens fumpturifeiplos,vtmonccPn®’ inbsp;lus, probent : infantes autem fcipfos p«nbsp;tem probate non poßcicur non itideinnbsp;loannis inrclligunt de iis qui baptizari qi’®“nbsp;poflînt,contcmnunt tarnen acreiiciuntli’'''f‘’nbsp;fanôtum ißud Sacramentumilmb curnon^^'|^nbsp;diunr fuum Magißrum Sententiarum, qi”nbsp;cet infantes côdcmner,ficat amp; alios.? bc n»”nbsp;hull'
-ocr page 457-ABIVRAT. ET ,'•’’clocutn cxponitrlllud intelligcndum eß, ^*’quit, deiisqui polTuntamp;contcmnunt ba-ptizarL NoftriMonachiconiungunt nos cum Ana-^âpciftis;amp; notant locum Caluini(quem non ’'ominant ) vbi ipte Anabaptiftas réfutât quinbsp;loco illo loannis abufi dicunt,dilFetcnduin efonbsp;lepucrorum Baptifmura quoufqucfmt capa-*nbsp;C« regencrationis fpiritualis per fidcra amp; pce-mtciinam. Caluinus igitur illos rcfellcns » aliter certè l'une locum exponit quàm plerique Veteres:nbsp;cxiftiinas, illic no agi de inftitutione Baptifmi,nbsp;fed de regeneratione fpirituali faftaaSpiritunbsp;Sanûo in noftris cordibus per predicationemnbsp;Euangclij : amp; voce intelligi virtutera amp;nbsp;cfticaciam Spiritus fanóti: vti loanncs Baptiftanbsp;dicebat,/ffrevfCi»'ii?«f baptizaret a^ua igni:nbsp;per«^«ew fignificans virtutem' Spiritus fanóti.nbsp;fftaCaluini expohtio non eft Articulus hdei;nbsp;fed eiufmodi tame cft,vt nihil contincat quodnbsp;tepugnet analogiæ fidei:itaquc non poteftnbsp;iif 0^ 'Ute anathemati addici à Monachis, iuxta ca-noncm Auguftini, de variis Scripturæ inter-wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquentis. Et quum ftuduerint 'flt; Kfpondercrationibus,quas exipfo contextu. yicit Caluinus, compcrient cius fcncentiam,nbsp;‘ua firmiorifiindamcnto innitj,amp; validioremnbsp;'fff quam purent. Porto fiue hic locus {ex iij.nbsp;wp.Ioannis)intelligaturdc Inihtutione Ba-prifmi, fumpta voce pro aqua matcriali,nbsp;cuius hie vfus eft; fiuc intclligatur de fola effi-weia interioreSpiritusfanlt;3:i;fiue eo loco pernbsp;Regnum Dei intelligatur Ecclclîa,in quant a-uitus per Baptifmum pater,nihil eft cur gratianbsp;exteriori alligari dcbear,contra ver-8*; f Patrum noftrorum fcntentiam,vcnbsp;9'hJ»r, “P’’* Articule ix.dcclarauimus. Dcfinant ergo Monachi coniungere nos cû prifeis hærcticis {qui non reâ:è fenriebant denbsp;'¦ peccato originali amp; gratia Dei,arqueadcönbsp;Baptifraifubftantiam Miniftro alligabantjautnbsp;cum Anabaptiftis, quos noitri Dodorcs ,nonnbsp;Monachi, refutarût. Ipfos potiùs pudeat quodnbsp;fxpe rebaptizarint pueros,inEcclcfia Reformata biptizatos iuxta inftitutionem Chrifti:nbsp;vt hac in parte fe Anabaptiftas effe prodcrét.nbsp;ArTICVLVS XI 1. Ctnfitnr m^eriatn t^rfermam Sacramentornni', Mati.x». mEcclefiavfitatamtuxtaordtnatioftem Det,adeonbsp;Klj (17* nfceßariM vtßne hii nonfint Sneramenta. ‘tnathemattzj) Calninnmf^ Betjtmfijuifiert-Efifl. Baptfinttrn pojfie adniintiiran nlto nb ^lt;11)1. lujuorcy Eucharisliam confiecrart fofie alw ele -mentit ^uam pane tritkto vino ex vite prodit-ff» .• Sacramenta non rtejnirerefiacrofianüa ver-ha^tjuthus vtifielet Ecclefia.nbsp;Responsio. Monachividcntur primo intuitu renuntia-re veile tot additamentis,quibus Baptifmus amp; S. Cœna iani diu coinquinatafoerunt, amp; innbsp;diesmagisin ipiorum Eccleüacoinquinltur.nbsp;Dicunt cnini niatcriamamp; formam Sacramen-torum à Deo inditutam adcó ncccHariam elle,nbsp;vt ablquc ca non hiit Sacramenta. Quod vtnbsp;probent citant cap. xxviij. Matthæi, quodad |
RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’413 Baptifmum : amp; cap. xxvj. eiufdem Euangelij, quod ad Cœnam attinet. Ex qiiibus locis ap-paret * refpeótu quidem Baptilmi, poft prædi-cationem Euangelij nullam cflealiam matc-riam præter aquam, necaliam formam quàmnbsp;baptizandi in iJomine Patris , FtHj, Qf Spirit/^nbsp;fiantli.Cœnx verb habita ratione,materiaranbsp;eifepanem amp; vinum, inftituta figna huius Sa-crofan(óli Myftcrij, 3: formam elTe rccitatio-ncm inftitutionis huius Sacramenti prxfcti-ptæ à Icfu ChriftojCum ipfius mortis coraine-morationetvt hæc omnia illo Matthæi loconbsp;Gontinentur, amp; topiofiùs in Epift. ad Corin-thios declarantur.Qimd quum ita fe habcatiScnbsp;perfpicuum fit mareriam amp; formam fimul date rci,ex his compofitee, vt vcrc fit : quid ergonbsp;profunt in Baptifmo,Exorci(mus, Cofecrationbsp;aquæ,Cercus,Sal,Sputum,Oleum,Vcftis can-dida,Nolx,amp; alia infinita,fine quibus facrificinbsp;non adminiftrant Baptifma in Ecclefia Roma-na.^Et quum omnes norint,Baptifm.'i,admini-ftratum in Ecclefia Reformata, habere illauinbsp;matcriam amp; formam , à Deo inftitutam loconbsp;ab ipfifmet annotato, cur id côdcranantînuninbsp;ipforum additamenta font ex fobftanti.a Baptilmi : Non dicent. Tota cnim rcifobltantianbsp;in forma amp; materia confiftit.Quiid igitur’numnbsp;ad Baptilmi ornatum additamenta ilia perti-nentînum igitur font prudentiores Icfu Chri-fto,qui inllituitBaptilmum tanta cum fimpli-citatc ac puritatc, quique melius nouit, quàmnbsp;omnes fimul homincs,quæilli conueniant ot-nzmmzit HominislteètpaÜ:ionern{\n(Jpà\t Pau- Gal.},nbsp;lus )authoritate confirmatam nemo abrogat,ant a~nbsp;liejutdetfiuperaddit.Qüx. ergoifta arrogantia,nbsp;adiiecre inftitutioni iclu chrilliîldcm dici-mus de Cœna Domini , quæ ipforum addita-mentis non folùm confpurcata,fcd etiam plané euerfa fuit: vtluo loco oftendemus. Atta-menboni iftiordinationis Dei oblcruatoresnbsp;finuilat veile fe prxfcripto verbi eins infiftere. Quód ad iplorum inCaluinum amp; Bezam anathcma(quod, iuxta Pfalmi fentcntiam, cis Pfal.io?inbsp;non nifi in bcnedióiionem apud Deum cede-rc pollitjfatis notum cft nunquam in his duo-bus Sacramentis illos aliam conftituilTcniatc-riam prçtcteamquamipfc Chriftus cóftituir.nbsp;Et hsEC calumnia Monachorum nimis cft im-pudens. ld tarnen non obftat, quominus, fe-cundiim qult;jftioncspropofitas,Doótorcs pof-fint difputarc quid niagis cógrucns videatur,nbsp;fi forte accidcrcnt propofitæ circunftàtiæ.Vr,nbsp;fi aquaita dcficetet,vt habcri non polîct.ltcm-ficubi cllcmuSjVbi nec frumentum,ncc vinumnbsp;clfet .• quid tunc fieri conucnircr. Haec aurcmnbsp;non proponuntur taaiquam Fidei Articuli,fcdnbsp;vt ea quae in difputationem cadunt. Putamusnbsp;aurcm iftis Monachisfore pcrdifticile fenten-tiam aut confilium ab illis doftis viris daturanbsp;cnerterc.Sed quid ifti quaeruntfeftucam in o-cnlis alicnis, quum in luis intégras trabes ha-bcant ? Baptifmus fatftus in fanguine(vt dicht)nbsp;nonne à tota Ecclefia Romana approbatur.-Annon ohm difputatum foit labulonc loco a-quæ baptizarc liccrct.'' ód an qui ioco eilet ba- cefh. amp;nbsp;ptizatus, vcrc baptizatus eilet ? Libri Schola- |
450
fticorum nonne ciufmodi quæftionibus func ^¦diß.6. leferti; Verùm nihil aliud regerendû iltis Mo-nachis prçter id quod ipfimec in fuperiori Ar-ticulo fcripfcriinr,quu dicerent Baptifmum innbsp;aqua, ordinaric ncccllàriû elfe ad iàluté. Curnbsp;lie loquuti flint,nifi rationc habita eorum qutcnbsp;cxttaordinarièaccidercpoffuntîSibi ipfis ergonbsp;fcfcconcilicnt.Cætcrû no co deucnimus,Dconbsp;gratia, nee nobis opus eft, noftra caufa, vt hasnbsp;difputationes extraordinarias exqu iramus.nbsp;In iis enim locis fiimus, vbi res ad Sacraracn-torumEcclefiæ celcbrationcm nccclfariç nonnbsp;dchciunt.Licctfnc quid diffimtilcmus)Mona-chi ifti Abiuratorcs ca nos chariratc cojnplc-ctantur, vt vclint nos non extra hoc Regnumnbsp;duntaxat elTc,lcd etiam vitra nouas terras,vbinbsp;nee aqua, nee panis, nee vintim, nee aliæ vitænbsp;«ommoditates vllç rcperircnrur.Nos verb ab-iuramus iplbrum malcuolcntiam adiierfuranbsp;nos:contrà,cis optamus veram Dei cognitio-neni amp; àfuiserroribus rcfipifccntiam.
Qubdad verba arrinct, quibus vtiturEc-clelia; fihaïc vera cft Ecclelia lefu Chrifti,qua: audiat voeem fui Sponli morigcra,non requi-rit in eelebratione Sacramentorum alia verbanbsp;fubftantialia , præter ilia quæ ex ordinationcnbsp;Dciiniplius verbo continentur. Qubd li Ec-celcna Romana alia quçdam verba addat,camnbsp;ablegabimiis ad Cenfuram iftorû Monacho-rum,qui in principio huius Articuli clicncrûtnbsp;ex duobus Scripturæ locis raateriamamp; for-mam vtriufquc huius Sacramentitvtfuprà vidimus; qui etiam viderintpofsintnetucri Ba-ptifma à mulicribus adminiliratum in fua Ec-clefia : amp; Baptifma C3mpanarura,adhibitis fi_nbsp;deiulî'oribiiSjamp;impofitionenomtniSjidqucinnbsp;nomine Patris,Filij,amp;Spiritus fanch,Dei nomine in vanum vfurpato,nbsp;ARTICVLVS XIII.
Credoi^uemad/nodmn tn Bapttfino gratia dtui-na datHrtnregeneratwnemytta daritnChrtfina-te ad fortùfidtnem, in confeßtone ( àpœniten-I tefaiia apud Presbyterurn ) dan in ahfulutwnern. Ita^ue abniro onatiattos er Pramp;tetidentes, ^ni
Epb.5.x5.
Luc.14.
49. loan. 10,
11.
jimhr.àe impugnant vtrmjquefitpenorii Sacramentibene-petn.Ll.c. ßcium.
1.7.
Tbeod.Z.j. de fxb.nbsp;hter.c.6.
Responsio.
SiMonachi hîc loqui volant de fua confir-manonc,extra rem diucllunc hune Articulura à decimo nono fcqucnre,vbi apertè de fua Cô-firmacionc verba faciût.Sin Joejuantur de Vn-ctionc, ab ipfis Baptifmo adhibit3,fccum ipfinbsp;non confentiuntji quidem ad finem huius Ar-ticulidicût Chrilmaamp; Confirmacioncm duonbsp;elle Sacramenta titâque pro {cptcm,quæ pro-fitentur,Sacramcntaoóto rcpcriantur.Srn Vn-ébionem fuam référant ad Baptilmum, feque-tur, quandoquidem volunt hoc Chrifrna ellenbsp;S3Cramentum,duo elleSacramenta in Baptif-motquum haôtcnus pro vnico Sacramento lienbsp;habitus.Quocirca ab illis quærimos,an Olcu,nbsp;quod Bapnfmo adiecerünt, lit Baptiimi annbsp;Confirmationis ? Si lie Baptiimi, cur diicrtisnbsp;verbis hîc ea feparant, vnain Baptifmo, alteram Chrifrnati virtutem tribiicntesrSin Con-firmationisjcur igiturtradicurinip'orum Ec-
R T I C'V LiV S XIII.
clcfia, prætendcnte fefc Catholicam, Confir-mationem nunquâ rcitcrari,non magis quani Baptifma? A: interca dum in luis concrariew-tibus refarciendis laborabunt, vno vctbqnsnbsp;opponemus, non magis nobis probari ipioï**nbsp;Chrilma,fcu vnbtioncm Baptilmo adhibitan’nbsp;quàm Chtifma ipforum cônrmationis,dc qi'*nbsp;infrà qiioque verba faciemus.Probacionisgt^'nbsp;tia,commcmorabimus id quod i.im ante di*'nbsp;mus: nempc,vnius clTe Dei conftitucrcSactquot;'nbsp;mentain Ecclefia quandöquidé flint tanqquot;quot;quot;’nbsp;figilla verbo eins appofita. Profereniusnbsp;quodipfimctarticiilo xij. dixcrunt. EccWiaquot;’nbsp;vti materia amp; forma Sacramentoriiinnbsp;dùm Ordinationcm Dei : annotantes loC'^nbsp;Scripturæ hue pertinentes. Atqui intotaSfquot;^nbsp;ptiira nulla fit nicntio huius ChrifmatiSjabnbsp;excogirati quod inter Sacramenta Eccb''jnbsp;Chriftianæ reponerent. Nam quod attint'nbsp;locos turn hîc tum adarticulum x 1 x.nbsp;videntur de induftria to.s vellc dcli:dt'rr‘l'^'.nbsp;bus fcriptum luumlegcndumobtriidunu^^nbsp;certe, ad probationcm (iiiChrifmatisb'''*’'^^nbsp;tant 24.caput Lucæ, vbi diciiur,fore vt Apnbsp;ftoli induantur virtute cxaltoiquafiolic'^.^jnbsp;dam in coelo client, vndc hoc oleum adnbsp;deflucrct.Hîc cniraagitur de materia vil'b' ’nbsp;fine qua vel iph aiunt hoc Chrifnia e*id‘'j^nbsp;non pofte. Atqui lelusChriftusibi loq’'‘'quot;'fnbsp;vifibili defeenfu Spiritus lanCti fuper Ap°'nbsp;los , non de vllo olco hue vniftionee*''-^**^*nbsp;amp; corporali.
Citant Veteres. Nos quotjuc fatemut Iquot;' morcm vetuftum eft'e. Veteres enim Eccb'nbsp;Chriftianæ Paftores plus .æquo feie voluc'^jnbsp;turn ludæis tu Ethnicis accommodate :nbsp;cxiftiniarcnt cos ad Euangclium citiùs anbsp;bill tn iri quibufdara ceremoniis,iftq''*'^l,|,[nbsp;vtrofque iamiliaribus, quàm fi adhairclcerenbsp;puræ limplicitatijà Iclu Chrilto in fti t utÇnbsp;eius Verbo comprchenlæ. Vnde inulta;t^|,^nbsp;moniæ in Ecclcfiani irrepferunt. Atnbsp;tia declarauitjDeum no bcnedixiftchuic*'“ jjnbsp;lilio ; tandem enim homines, omiflolpif’'''^^nbsp;Dei ciiltii,cxteriora prorfusamplcxifuntd*’'nbsp;cb vfque prolapfa eft Ecclelia Romana'ƒnbsp;pud earn campanæ adhibitis fidciullori'’nbsp;baptizentur,vtifupràiâdiximus.-vtprçtt'quot;” {nbsp;tanius inhnitos alios abulus, qui hacin p'^^^nbsp;cómittuntur. Iraq; quü de Ecclcfia riforn’nbsp;daagitur,3fcendéduni cft adprimunilon'‘^|]^nbsp;amp; originem puritatis, quam ad luum jnbsp;adhiberi Deus conftituit : nec immotaquot;''nbsp;corruptionibus aducntitiis,quancunibbt'nbsp;tiiftis. Vt cnimjnquiunt Veteres, lelusEnbsp;ftus non dixit,'{ecftfiC«wyilt;e/«^î/«ewgt;ft‘' jpfnbsp;P'entatem. Et Cyprianus,quum agcict denbsp;mando quopiam capite ad Dei cultuninbsp;hafticum perrincntv,idcm ait quod nosnbsp;titur fimilitudinc à fonte pcrcanales ali4^^.^nbsp;deriuato : vt dicar, liquid intcrtuibernbsp;riimpat aquæ liuxum, nullum melius repnbsp;pofte remedium,quàm li rcôtaadipfam 1^^nbsp;tigincm adcatur.Cçterùm quorolim inanbsp;niftrando baptilmo oblcruabantur,q'’a;P‘ pnbsp;ta,optimis de caulis, omifta fucrunt?
-ocr page 459-Kanus ait, ori cius qui baptizarctur,lac amp; mel i l'Î^Co ’PP'”’* lolitaiHieronymus teftificatur, fua æ- 1nbsp;tatcinotcm fuilFe vtendiinBaptifmo lade amp; :nbsp;’•ifi.c, vinoiCyprianus(autquifquis huiuslibri fir inbsp;iuthor)artjrmat,pedum abiurioncrndie, quo jnbsp;eclebraretur, inEcclefia vfurpata fuif- ;nbsp;ftnj; 'ff ,ad imitationem eins quod lefus Chnrtusnbsp;fcccrat:amp; addit, id à Chtifto in Eccicfia fua innbsp;sternum fuille inftitutum. Hoc tamcn hodienbsp;non obfetuatur. Si ergo Eccicfia Romana fi-bi ipfa permilit abolitionem veterum ifta-ruinconfuctudinum ( quod quidem nonre-prchcndimus)curmale agant qui alia addita-mentarcfccent,quorum nullum inSetipturanbsp;teftiraonium cxtet,amp; ex quibustot incommoda nata fint ? Qi^doquidem igitur nitimurnbsp;Ht cxprcllo Dei vetbo, audader vtemur hac fen-rentia Auguitini ; Contra iftam veritatis tamnbsp;clatam tubam, quis homo fobriæ vigilantifq;nbsp;iidci voces v lias admittat humanas?
Ncc magis probamus hanc ipforum diftri-butionem,Baptifmo rcgencrationem, Chrif-mati cortoborationem tribucntium.Rcgcni-ti cnim in Baptifmo per virtutem Spiritus fanfti per cundem quoqj Spiritum corrobo-tamut,vt ambulcmus in obedientia amp; timorcnbsp;Dei;quo nos ctiam prædicatio Euangclij co-hortatur. Itaque tantum abeft vt fcparandafitnbsp;cortobotatio à rcgencratione, vt contra turnnbsp;verenoitegeneratos efle declaremus , quumnbsp;fitmiamp;conftantesDeum colimus.
Locus quem notant ex Epift. ad Ephefios, ipforum opinionem funditus cuertit, amp; no-itram dottrmam confirmat./e/Ä« Chrifius(in-quitApoft olus) femenpßimexpofuitpro Eccle-earn fanblificaret purgation lauacro aquanbsp;per verbum .• vtßjieret earnfibi glortofam Eccle-Çumynon babentem maculam^aut rugam^aut quic-qttam eiufinodt ¦,fedvt eßet fonda cp^-mculpata.nbsp;Hæc ille. Quid autem amplius defideretur, vtnbsp;quisbaptizctui aefandificctur ficuti cóuenitïnbsp;Nulla tarnen hîcolci aut Chrifmatis fitmen-tio:it'dBaptifmifolius,cuius ctiam materianbsp;Kttcna öt res exterior nominatim exprimi-tut,fcilicctaqua. Idem Aportolos,adBaptiGnbsp;J. munialludens,his vcibis vtitur, Lauacro regt--' reranonu (p- renouatione Spintiu fandi’. ncm-1 pc, vtfandtjicMi ipßusgratia , hitredes efficia-[ ^ ^tu,^ inurvttiiternit. Et Petrus dcclarat fidci con-ltantiam,fpem, amp; charitatem eile efteda Re-gcnctationis.Ergo Monachi tam fcriptisfuis,nbsp;quara vita ptodunt fe ignorarc quid fit Rego-lictatio,
Supcreft vtagamus de Confeffionc, quam vocant Sacramcntum.amp; in quadicut gratiamnbsp;diuinam dari in abfolutionemnnodo à pocni-tente fiat apudPresbyterumtid eft(in fumma)nbsp;modo lit confcllio auricularis. Primum au-itin quærimus,cut Cunfeffio fit Sacramétum,nbsp;dr quomodo cumfua ipforum dodrinacon-fcm.iaiit,nadentc,Pœnitétiam clleSacvaratn-tum,cuius pais litduntaxat Confefi'io.Pro fo-lut'.ont hums nodi nihil ahud proferût quàmnbsp;locum jçripturæ,perperâ applicatum,amp; fcti’nbsp;H^^fiqnot Vecetum,malèab iphs intcllcda.nbsp;¦ Locus ille Scripturæ addudjus clt ex Iqhannc,
ABIVRAT. ET RESPONS.
cap. XX. vbi Euangclifta hæc verba Icfu Chti-fti, fnos diCcipulos alloqucncis, rccitac, Steut mißt me Pater, tta óquot; rntno voi,. Et cjunmnbsp;h-itc dixijfet, afflauit dtxit eie, jiccipiie Sptri-turnfanitum, Si tjHoramrerntfiritie peccataf re-gt;-mtttnntnr eis : fi quorum retinuerttis, retenta e~nbsp;runt. Exhis Icfu Chrifti verbis Monachi vo-lüt probarc fuain Cófcflïoncm auricularem.nbsp;Vcrùm bine probant, fc aut oculis carcre, autnbsp;alios cxiftimarc cæcos. Cuinam ciiim perfua-deant, quum Icfus Chriftus tnitteret luos A-poltolos, vtvniucrfoavundo clarèdc aperte,nbsp;imóquafifuperteda ip fa, Euangcliuni præ-dicatenc ( vt alibi dicitur )-iddebere aut polfcnbsp;de auriculari Confeffione fntclligi îNotandanbsp;funt igitur ifta Icfu Chrilti verba,quuraaitnbsp;Adttto VOS : vt hoc munus amp; authoritas remit’ Matt.»anbsp;tendi peccata cóiungatur Miniftcrio Euan- 'nbsp;gelijîiuxta id quod Paulus,inquit,Dfwre««-altauitnos ßbtper lef um Chriitum dedit^mi-»tüerium reconciliattonis, nempe quia Deus erMnbsp;in Chrilio mundum recondliansßbi, non impu-tando eispeccataipßrum tpofultquein nobisfer-monem hunc reconciliationis .• itaque legattonenbsp;fungimurnomine Chriiti^velutDeo vos hortan-tepernos.Hzc Paulus, vt doceat peccatotes rc-concilianDco»amp; peccatorum rcmiflioncmnbsp;obtincrc per Minifterium prçdicationis Euâ-gelij, beneficium eins apprchcndcntcs per fi- *’nbsp;dem, non autemperconfcflionem auricuU-tcnijVt MonachiexilUmant.Et nufquam innbsp;verbo Dei ncc mandatum ncc cxemplum re-pcriatur, de recéfcndis pcccatis in aurcm hominis, ad veniam obtinendam. Omnia mandata amp; exeropla,in co comprehenfa, nos po-tiùs ad confitendum ipfi Deo inuitant, vt abnbsp;ipfo veniam impetremusjvt dicebat Dauid:nbsp;J)ixi, confitebor contra me tranjgreßionem me am Waf}^nbsp;jDowjiwo .• tuprotinus remißilt mtquttatem peccatinbsp;met. Et Propheta Ofeas fic prifcain Ecclcfiam Of *4»nbsp;hortabatur,Tollße vobtfeum verba, conuer-timint ad Dominum : ej- diette ei, Omnem aufernbsp;iniquitatem. Vtetiam Publicanus precabaturnbsp;percutiens pedus i\x\irtf.DewypropKtus efiomi- Lue. i8inbsp;fcjpecMforj.Et Iphannes W-,StcotfieamKrpec- i-Ioan.i,nbsp;cata neiira,fidelis eß lt;è- iuilut vt ea nobis rtmtt-tat, purget nos ab omni iniquitate ; amp; fimilcsnbsp;alij loci. Imb tâtùm abeft vt fandi viri voluc-rint fc obftridos enumcradis fuis pcccatis, vtnbsp;contra Dauid in hæc verba cruperit, Deltüa pralo^nbsp;quis intelligit ? ab occultù meisrepurgatne. Ne-riim Monachi noftri conantur pctfuaderc fenbsp;diligentiotes amp; magis meraotes cil'c quàmnbsp;Dauid fuerit. Porto non crimus longiorcs, vtnbsp;ofiendamus quantacum Dei contumclia hxcnbsp;auricularis Confefiio coniunda fit : quando-quidem is vnus eft qui peccata rcmittitiatqucnbsp;vt ne declatemws ip quantam gehennam denbsp;cruçcm apimi incidant i),qui hac confeffioncnbsp;aunculati defungi vclini ficuci iubétur; alióf-que tecenfeamus innumcçabilcs abufus amp;: in^nbsp;comoda inde amp; ohm nata de quotidic nafccn-tiaÇquæ omniaiampridem à DodoribusEx-cleiiæ Keformatç copiofifsimc fuerunt expli-cata;)in prçfcntia fatis cfi,fi dicamus Confef-fipnem auriçulftrern merymefic coramentm^
-ocr page 460-In Pfal. 101.
Ju Pfal.
432- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XIIII.
humanum(vtipfictiam Canoniftæ alPerunt) tatibus mcis. /reffj,-Agnofco iniquitatenifJf^' ƒ nccfolumvcrboDcideftitutam,fcdetiamci ’ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r quot;
plane contrariam.
Cçcernm,li hçc cirec Sacramcntum,vbinam igitur fignnm externum ? Nam Sacramentumnbsp;abfq; figno, eft Sacramentum fincSacramen-to,vcl iuxta definitione,apud ipfos rcccptam:nbsp;quod Sacramentum fitrei facræ fignuro. Annbsp;dicent efte afflatum Icfu Chrifti,dc quo loan-nesinillo loco ab ipfis adduólo’At niniisper-fpicuum eft, fuiftc hgnumSpiritus fanóli col-iati in Apoftolos ad prædicandum Euangc-lium cum authoritatc,cflic3cia amp; virtutc.Nccnbsp;co quoqueinlua Cofeffione vxuntur.Vbi ergo erit Sacramentu illud (igno carcns?li quodnbsp;exScriptura deiumant,cur locum non citant?nbsp;flipfimet confinxcrunt,ipfum quoqucSacra-mentura commenti funt. Detcrius eft quodnbsp;dicunt, gratiam Dei dari in abfolutionem pernbsp;iltam Confellionem auricularem : quu tarnennbsp;Sacrificusnûquam abfoluac, quinfatisfaótio-ncmamp;pœnam confeflis imponat. Vbi igiturnbsp;gratia amp; remillio,fi fit farisfaótio? vbi abfolu-tio,li fit poena ’ En igitur intolerabilcm iniu-riam Chnfto f'aótam, qui (vt ait Paulus) wo/’«'nbsp;i TÎta 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luïittia , San^itßcatto Reäemptio.
' ‘ Producunt Veteres ad confirmandam banc 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuarn Confeflionem:fed immcritb, quum da
rum fit nunquani latam fuifte legem de ifta auriculari Confcflioneantekinoccnnumin.nbsp;qui prim us de ca dccrctu promulgauit. Veteres fæpe qgideracminerunt Confcflionis,fcdnbsp;cius quæ publice fieret coram Ecclcfia, ci re-concilianda qui aliquod publicum crimen amp;nbsp;magniapudvniuerfam Ecclefiam ofFendicu-li, admififlct: vt hæc difciplina vel aduerfusnbsp;Imperatorcm Thcodofium, aetatc Ambrofij,nbsp;fuit obicruata. Haétenus rclpófum efto ad locos Veteium,cx quibusaliquot fententias dc-fcribemus, quo meliusintelligamus quid cre-diderint de confeflione pcccatoru,amp;: quomo-doamp;apudquosà Chriltianis fieri oporteat.
Chryfoftomusergo fiede confeifione lo-tlomil.4. quituriDic tu pcccata tua prior,vt iuftificeris. Curigitur, te quæfo,pudcfcis Sc etubefeisdi-cercpeccata tua? Cauc cnim homini dixeris,nbsp;ne tibi opprobret. Ncqj enim confetuo con-fiteris,vt in publicum proférât,fed ei qui Dominus cft,ci qui tui curam gcrit,ei qui humanus eft, ci qui medicus ell oftendis vulnera.nbsp;In Genenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus nolter, vt nihil aliud rc-
ho.io. ’ quirat,admiiro pcceato,quàm vt errata confi-tcamur,ncc in eadem recidamus. Item-.Qar ve-fer-dtcof. rerisdomino indicate, quod veritus non cs amp; fanit. iplo prçlcntccommittcre’Niniuita’ confiten-turamp; viuut,amp;c.FiIij Ifrael quotics fc peccafl'cnbsp;fatcntur,dc hoftium manibus liberantur,amp;c.nbsp;confitemini, inquit, domino quia bonus eft,nbsp;amp;C.Sicamp; Auguitinus iubet vt adDcum quinbsp;nos nouit nos pateiaciamus, Confeflione ilianbsp;ipfi acceptam clle./w?j : Cófeflïo pcccatorumnbsp;Medico vulnus oftendit.Et idco videamus vbinbsp;cóficeatur Domino in toto corde. Idem mo-nctvtfi viplimus vt Deus nobis ignoicat, fa-teamur déliólum noltrum vt cum Dauidc di-ceramp;poflimus, Auertc faciem tuam ab iniqui-
Sc id quodlohanncs dixitiSi confiteaniur catanoftraifidclis elide iuftus vrrcmittitnonbsp;bis pcccata noftra. Ipfe Lombardos ficloqUinbsp;tur. Eftetiam pœnitentia bonorumamp;hu®'nbsp;lium fidelium,pcnèquotidiana:in qua Vnbsp;ra tundimus : dicentes, Dimitte nobis3®'nbsp;noftra. Ipfa décréta Pontificum RomaiiotUnbsp;agnofeunt Pcccata remittifola cordis iigt;'^nbsp;tione.Etglofl'ator addit fatendumeflepec^^nbsp;ta remittilola Dei gratia, non auteffl Înbsp;contritione, auc oris confeflione. Sicnbsp;genre doólrina Vercrura. Infun!niia,fin':P' 1nbsp;turbationc Icgantur probatilfimi Dow® |nbsp;Ycteres ( reliólis certis Monachoruffl lib^'’nbsp;qui illis falso actribuuntur) amp; conlidimusnbsp;re vt nihil inueniatur, quo auricularis 'nbsp;feflio comprobetur.
A R T I C V L V S XIIII.. ,
Credo in fanüo SAcramenta Altari! inejfe verurn corpusnbsp;nbsp;nbsp;naturalefn
mtni no^lri per Diuinam TranJfuhfiantMtit^^, recipi à nobis corporaliter ßtritMldtf- jnbsp;confiteor primat» efie vertun fiamficintit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Ç'
fupplendumautrepetendumvnKum dl“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtgt;',
tifimumfacrificium Crucisfied vt aÜu
ad Deum fiupremè colendum, vtq^ ,, lt; particulanterfruamurfialute acqutfita ff'i' *^i‘'nbsp;num no^irum.Credo fieri veram oblationt^‘1'*^^^nbsp;do Dominus nofler offertur.-non vt denuonbsp;autfiat noua redemptio pro nobis : fednbsp;quod talis offeratur fub coniütione,nbsp;tulit in remifitonernpeccatorunj,vt in cruetnbsp;turfemel pro nobis.Quapropter abiuranbsp;pietates calummasV'alentini.,Maróigt;ni^f ^^,nbsp;nichai, tÆrq, Beren^arq, Caluini,nbsp;Ôquot; Prote^iantium corura hoc S.SacrifictUt^ '^33-cuifrequenter me interfuturumpollicear^nbsp;crtficiotparticipaturum ante, vt efi Sacruf'^’'nbsp;ReSPONSIO. _ .011
Ad probandam Tranirubftantiafi^'^fcJ qua EccîefiaRomana non modo corrup*'’ 5,nbsp;etiam funditùs euertit tum fiicranien'^’^^ji-Cœnæ,tum naturæ humanæ Icfu Chr*^* ..çbi ,nbsp;tatcmiMonachi citât xxvj. caputnbsp;dicirur lefus accepifie panern : qiiuiu fienbsp;^tjfetfregtjfe dedtffe dtfctpulis, dixlt;/r’^^yi(nbsp;cipite ,comedite: hoc eficorptss meut»,nbsp;colligunr, veru Corpus amp; naturalcw ^efl'nbsp;ncmiefu Chrifti præfentcra ineireSa^'^^lpjjh-'nbsp;to,quod vocant Altarisjldquepcrnbsp;ftantiationem. Quoniam autemnbsp;abfurda confequi vidét, pro omninbsp;ne obiiciunt Omnipotentiam Dci:pi‘’r^t(i'nbsp;iam tacite amp; reipfa propofueruntnbsp;culum fuprà, duobus Articulis, fec0‘l°p,.0igt;’nbsp;tio , fub titulo Potentiæ DeiidicenteS) ^0'nbsp;cfficerc poflcjVt verum corpus eodcifl i ((/nbsp;rc fit præfcns in plunbuslocis,nbsp;fimpheiter vt cas loquitur, quxcunqi * pb*'nbsp;fibilitas appareat.Qupd erat(in luniU’^’/^jii^^;nbsp;lire Tranfl'ubftantiationem tacim ‘Inbsp;Q^od iis in locis deteximus, amp; cadei^ ,nbsp;clarè oftendimus, tum verbo Dei, ii“*nbsp;rum Doólorum, amp; ipforum ctiani Scnbsp;corum,id eft Magiltrorum horum^l“* jpi'
ABIVRAT ET RESPONS, riim fcciim tarnen diflldcntium) teftimoniis,nbsp;corpuj lefu Chrifti non pofte reipfa præfcnsnbsp;p!uribusamp;: variislociscodemtcmpo-
J_t:amp;O'îiiiipotcntiam Dei lïoc ferre non pof-'t.Poilea probauimus,omnes Scriptura: locos »011 femper To p^Tov circinrclligendos : idnbsp;^ftiHonlecundùm litcram-.fed habendam ellenbsp;ritioiicm cÇ^ro/ffÇjfenfus, Analogiæ amp; circun-ftuntiariimlocorumillorum. Peculiariterau-nim locos ad Sacramenta.à Dcoin fua Ecclc-luinftituta,nomin3tim pcrtinentes,iion pol-fetumi nee intelligi iuxta lircram,propter Sa-ctamentorum naturam : in quibus non vnaninbsp;rein fitnplicitct fpcélamus,fed duas,nempc Signa externa amp; vifibilia,amp; tes cœleftes amp; inui-libilcs per ilia fignificatas. Dcmonftrauimusnbsp;qiioquc, verba Icfu Chrifti lumpta ex cap.nbsp;xxvj.Mattha:i(quæiam proferuntj non pellenbsp;elici cxTranirubftantiationisfenluiDchis,in-quam, omnibus copiosèdilîcruimus. Se ferl-tentiamnoftram cxprcflîs Scripturæ,adcôquenbsp;VctcriiiiiEcclcfiæ doélorum teftimoniis con-fitmanimtis.Quobreuioresin hac rclponfio-nefuturifumus: rogantcsLccforem vt lupe-tiorafibiin mcnteni reuocct,ncrcpctitie'nenbsp;opus lit -, fatis critfifummam obiter attinga-mus, Dicimiisigitur,verbisIcfu Chrifti nihilnbsp;'lie commune cum Tranftubltantiationc : •'icnbsp;ordinc rationes quafdam recenf-bimus , vtnbsp;qninoftram doctrinam damnare lolcnt, quûnbsp;cam non cognolcanr, indicate qiieanr,nos dûnbsp;franirubllanciationcm negamus, non pro-ptcrca tarnen negate veritatem Sacrament),nbsp;nee derogate quicqnam lacrofanélis lelunbsp;Lhrifti verbis, fed contra iis lingularcni rcuc-rcntiamtribucrc.
Priniùm,nuUa vocula cftin verbis Chrifti, *ina: fignificct vllam Tranlîubftantiationem.nbsp;luiert quidemifiac eß corpîss rnemnSci hoc ver -bum ejffe, non fignificat Tranßibstar.tta're, idnbsp;lt;¦‘11 mutate allquam fubftantiam in aliam : fednbsp;vfutpatum in vulgar! neC fign rata lignificatio-»'»lignificat tern non auternjifr/.¦ namnbsp;quum fit, no nd urn eft; amp;ii eilet j non fierctinbsp;Quæro igitut ab iftis Monachis , cuius vi fiatnbsp;Tranirubftantiatiö?Nifi virtutc vdlborum Icfu Chrifti, quomodo ergo ? Si virtute verbo-nim,vbinam ifta vcrbalCitant Hoc efi corpus neunf. amp; inquiunt, hoe elle reipfa vtrumnbsp;cotpus.Quod fl ita elletjoporterct ergo Trâf-fubllantiationcm præceffillciNon ehiiH dicit,nbsp;paiiem tranHiibftantiatum elfe in fuum cor-pus,aut,fad:um elle fuum cotpus,autjConuer-fuiii efteinfuum cotpus,aut limile quid aliud.nbsp;Sed dicir, ißifuum corpw. Quæ fané difticnltaSnbsp;tanta vifacft Scholafticis,vt nunquam ca fenbsp;cuoliicre potucrint,vt vidcre cftin ipforumnbsp;fcripris.
Altera ratio: (dcqua fupra Articulo iii.) SiTranirublVantiatio eilet pahis in corpus,fient affirmant, Euangclifta non vfus eilet vocenbsp;parus;ncc Paulus totics vocalïet panem^veïnbsp;poftconfcciationcm(vt loquuntur.) Atqui E-uangclifta hic récitât, lefum Chrifinm acceptenbsp;panern^ße^ßi ded'tßefuss difcipulütiÿ' dtxijfe.,nbsp;.deaptte^edueßoe eficorpus rneum,amp;zc. Quando
435 igiturfada eft TranlKibftantiatîo panis? nonnbsp;faóla cft quandoacccpit,quando frcgit,qiian-do dédit, vocatiir enimplt;??wab Euangclifta:nbsp;ncc quando Icfus dixir,clîc fuum corpus,propter modo allatam rationcm.Si ergo Enange-lifta loqùutus cft abfqucfigura, crat vcrus panis: ac proinde Tranffubftantiatio ftarcnonnbsp;potcft. Si figuratè loquutus cft in voce panif.:nbsp;quidnidicamus Icfum Chriftum figuratèlo-quutum cftein vocccorpor/iîquod magis vcri-fimilequàm illud.
Tértia rano:Si virtutc vcrborum Icfu Chri-rti mutarur fubftantia panis,rautarcnrur quo-que accidcntià panis : quod non fit. Nam verba Icfu Chrifti ciufmodi funt : hoc efi tneum corpus. Et Euangclifta inquir, eum accepi/fepa-nern,ßegiße-,(ß dedtjfe dtfctpulisdA quod non in-tclligitur de fola fubftantia panis,icd ctiam denbsp;ipfius accidentibus,vt de colore,quantitate,amp;nbsp;fimilibus.Qmd igitur fignificat vocabulû hoc^nbsp;quo vfus cft Chriftns?éftnc intclligcndum denbsp;corpore? nullaigitur Tranßubftantiario nccnbsp;mutatio, fi Chriftus dixit de fuo corpore, eftenbsp;fuum corpus. An intclügitur de pane quemnbsp;Icfus Chriftusfrcgçrat,amp; fuis difeipulisdabar?nbsp;intclligitur ergo tam de accidentibus qu àm denbsp;fubftantia.Panis cnim non fueratfraôtusabf-queaccidentibus. Adhæc pronomen demon-liratiuum/gt;oc, priùsindicat accidentia quàmnbsp;fubftantiam, ncc indicatfubftantiam nili pernbsp;accidcntia.ltaquc fi virtute horum vcrborum,nbsp;fubftantia panis mutanda cft in fubftantiamnbsp;corporis Chrifti,câàem certè virtutc accidentia panis mutabuntur in accidentia corporisnbsp;Chrifti : id quod non fit. Videtur enfin panis,nbsp;non autem corpus Chrifti.
Quarta ratio, ex fuperiore Confequens : Si virtutc vcrborum Iclu Chrifti,Tranirubftan-tiatio ficret, amp; verum corpus Chrifti reipfa innbsp;terris præfcns eflet, panis mutarusefletin to-tum corpus,id cft in corpus præditum fuisac-cidcntibus,vt colorc,magnitudinc amp; quantitate. Nam Chriftus non ait,hoc cft fubftantianbsp;niei corporis abfquc fuis accidentibus. Sednbsp;ait, hoc eß'corpus mown tjitodprovobts daturim-quit Lucas) ^»olt;/provo^Zr^4«^;f«r(inquit Paulus.) Erat igitur corpus vifibilc, palpabile,ha-bens fuam quantitatem aliâque accidentianbsp;congruentia; quum fola fubftantia corporisnbsp;Chrifti abfquc fuis accidentibus non fucritnbsp;crucifixa, ncc potucrit ctiam : nam dimcnfio-ncs amp; Localitasprorfus crant ncceftàriæ. Tarnen non videmus hic in terris corpus Itfunbsp;Chrifti, ncc vllum eins accidens à nobis con-fpicitur,autfcntitur.Vbinam igitur extant?annbsp;infubftantia cofporisChrifti ejuicftincœlo,nbsp;nonautem in fubftantiacorporis Chrifti, quinbsp;cftin tcrris?iunt igitur duo corpora.Nam corpus indiuiduum ( vt lotjuuntur in Scholis) v-num numéro, non poreft eile fine amp; cura ca-dem re fimul. Et hinc fcqueretur,magnum cf-fediferimen inter corpus quod cft in coelo, amp;nbsp;corpus quodiftidicunt latere fub accidentibus panis. Atqui,Efte vnum amp; ideni,ac difter-re,implic3t conrradidioncm ,qu;ccfte nonnbsp;potcft in verbis Chrifti, nee ex cis elici .• eo
O. i.-
454
ARTICV L VS XIIIL
|
qucd contradidio fit falfitatis ôcitHpotcnciæ, vc tertio Articulo diximus , ex confenfu o-niuin doótorum, ipforum ctiani Scholaûico-lam.Si di cant, accidentia corporis Chrifii æ-què præfcntia elle «ac fubftantiain iptanijCon-trarium manifeftè apparet. Corpus enimnbsp;Chrilli ncc confpicitur, née fcntitur,ncc qna-titatem, dimenfionenî,amp; figuram habet.Etnbsp;qui diceret eandem lubftantiam inagnamScnbsp;paruam cire,habcrc,ôc non habcrc dinicnfio-ncrnjisdiccrct.eandcmfubllantùm habcrcamp;nbsp;non habere accidentia propria. Quinta ratio:Si eilet Tranirubfiantiatio, elTct quotjueconuerfio panisin corpus Chri-lliifcd hoc llare non potell. Quando enim rcsnbsp;aliqua inaliam mutatur,m3tcna manet amp; fornbsp;ma mutatur. Atejui materia panis nullo modonbsp;cft in corpore Chrilli, eb qubdperfcétum litnbsp;in fcle, amp; itaglorificatum, vtnulhim addita-mentum accipiathn quo amp;ipfiMonachi no-bifeum confentiunt.Prreterca,nihil potell cô-uerti aut niutari in rctnpræexillcntcm, id cilnbsp;quæ realiter fit ante mutationem aut conuer^nbsp;fionem , vt funt indiuidua, quæ vocantur. E-xcmpli gratia.-quum Icfus Chrillus miitauit a-quam in vinurn,boc vinum non crat ante: fednbsp;Elle fuum accepit per mutationem illam.Id i-pfum dicendum clldevirgaMofismutata innbsp;fcrpcntem.At corpus Chrilli ellantc ipforumnbsp;TranlfubllantiationeiTizvndcfequitur,paneranbsp;non polie mutariin corpus illud.Nam dicerc,nbsp;id per acccflioncra fieri, vtquum alimenturanbsp;conucrtiturincarncm hominis, hocplanèa-lienum cUct: tum qubd alia fit caro inde faólanbsp;(vt propric loquamur) tura ctiani qubd Chrilli corpus nullam accellîoncm adraitterenbsp;qucat.Hæc difticulcas adegit'Scholallicos vtnbsp;dicercnt,nô clic mutationem inaliud,fcdlub-llantiam panis abitc(at quo, ncfciunt)(Sr in c-ius locum lubllantiam corporis Chrilli fucce-lnlib.4,. dcrc. Cui opinioni Thomas Aquinas,paternbsp;Scnt.diß. nutritiusTranllubltantiationis,totis viribusnbsp;8-egt;c. refiftit, qubd dicat id fieri non polîcabfquenbsp;motu locali, id cil, it a vt non fiat loci vnius innbsp;alium mutatio.Id tyuod fieri nequit in hoc Sacramento, in quo yolunt corpus Chrilli Infinitis in locis elfe ynp raomento. Conlideratnbsp;ctiam,hancfucceiripncm fubllantiæ in locumnbsp;altcrius euertere funditus Tranllùhllantiatio-nem, quura hoc vocabulum prçrfijs necclla-rib inférât conuerfionera ac mutationem. |
Sexta ratio : Qubd panis rctincat quicquid proprium ell fubllantiæ , non. accidcntibusnbsp;duntaxat.Primùm, panis lapitpancm,vinumnbsp;fapit vinum. Ncc iuuat dicerc faporem elfenbsp;accidens.Satiscnim notum eft,proçcderepro-priè à fubllantia : ira vt fapor panis non profitnbsp;eifeatur ab albedine, £otunditatc,magn.itudi-nc, aut alio accidente panis: fed proficilcaturnbsp;à fua natura, materia,amp; lubllantia. Præterca,nbsp;hic panis quem dicunt Tranllubllanti3ii,prç-ditusell facultate nutriendi, vinum quoque:nbsp;(vtSacrifici docente cxpcricntiafatcntur.)At-qui accidentia non nutriunt. Dtnique idemnbsp;ific panis purrcfcit,amp; conlumitur à vcrmibusnbsp;(vt nemo ncfcit,amp; fuis ipfius dccrctis Ecclcfianbsp;Romana fatetur, ) id quod abfque fubllantiinbsp;amp; materia fieri nequit.Hîc exprimi nonpo(lgt;tnbsp;labor amp; anxictas Scholallicorum in foluendisnbsp;iftjs difficultatibus , aliis aliud fubterfugiu®nbsp;quærcntibuSjVtincandcra fententiam coniiï'nbsp;nirenunquam potucrint,ficut cxipforuæfo*'nbsp;pris intclligcre ell. Adebvt illi omncs,amp;’anbsp;primis Thomas,fimilesci videantur,quinbsp;luto emetgere voicn$,qub magisconnitcff;nbsp;tur , cb altiusfcfe immcrgcrct : quo fit vt quinbsp;honprorfusabcofunt alicni, propter mul®nbsp;ipfius eximiafcripta, mifericordiâ crgaeui«nbsp;commoueantur, dum ira ncquicquamfudaU;nbsp;tem confpicantur. Verùm peena corum , q®nbsp;ad oppugnandam veritatem cruditione abu-tuntur,' ciufmodi eil, vt miiltum moucanr,®*nbsp;hilpromoueanr. Septima ratio : Qqpd fi Tranlîùbftantiîb® locum haberet, Sacramentum Cœnæ delink'nbsp;i'et. Sacramentum cnimrcólè intclliginequicnbsp;abfque his tribus:ncmpeSigno,Refignific3W»nbsp;amp; Analotîiafcu conuenientia inter ilia ambo-Signa huius Sacramenti funt panis amp;c vinuimnbsp;Rcs fignificata, ell corpus amp; fanguis Icfu Cbt*'nbsp;lli:Analogiaaut conucnicntia ell facultasuu-triendi. Nimirum, qubd vt panisamp;vinurof^'nbsp;cultatcm habent nutricndinollra corporanbsp;bencdiclione amp; ordinationc Dei : ira ft®“*nbsp;Corpus amp; fanguis Icfu Chrifti vim liabcntiiU'nbsp;triendi amp; fuftentandi animas noltrasad vi®'”nbsp;ætcrnam.Quod dicimus,tam dare inSenpf^'nbsp;racxponitur,vt neMonachi quidemidneguf^ ,nbsp;aufint.Ncc improbabunt fententiam Augu^^*'nbsp;ni, dicentis , fiSacramenta nihil fimilclwb«'nbsp;rent cum iis rebus quarum funt Sactamcn®’nbsp;non fore ampliùs Sacramenta. Atquifinbsp;llantia auferatur pani, priuatur lacultateul’'nbsp;triédi:itaqucabolcrur Analogia interllgui’'''nbsp;amp; rem fignatannvnde fcquitur abolitio Sac®'nbsp;iTieti,quod abfque ilia llare non potcll: qui®'nbsp;cuidentiffimum lir,fubllantiaraalcrc,nonau-tem accidentia. Nam dicerc, fubllantiam 1®'nbsp;nis,quæ nulla fit ampliùs,inferuire huic Ai®.^nbsp;logiæ,idcm ell ac fi dicercs rem elfe di lnbsp;fe limuhnimiaque fit infcitiajfi dicatur,vfnbsp;llantia panis, quæ non ell ampliùs, habuit W'nbsp;cultatcm nutriendi: lie corpus Chrillinbsp;animas. Q^niam quærcnda cll Analog®nbsp;rebus prælentibus, non in prætcritis.nbsp;non iam diet,fed fuilfct fignum:id quoddnbsp;uerterc Sacramentum. In,lumn5,3,Monachi deftruunt hæctriajp ncm,corpus,(Stanalogiam inter panennS: cofnbsp;p.us.Primùip,ex.jpforum fcntcntia,panisj’.nbsp;cilampliùs, liquidem fubllantiapanisubcnbsp;Corpus ctiani ChrilL (fiilliscreditur)nonnbsp;verum corpus: liquidera id fpoli^ntnbsp;tatc,dimenfionc,üfque rcbus,line quibns(^nbsp;pus clic non potcll ( vt copiosè^prà Ar*:’nbsp;,Io rii.dcclarauimus.)Tolluntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jigt; giam quæ cil facultas nutriendi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„1 ximus,En,fruólusTyanllubllantiationis,q^ condemnamus , rciieimus , amp;nbsp;vtpotc quænos priuet verirate huiusS-llcrij, cui reuerentiam exhibemus iux®nbsp;verbum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j |
lambieuiter perftringatnus contradiókio-• *s iftorum Monachorum, quas hic ipforum Articulus implicat. Dicunt , vcrum corpus ;nbsp;amp; naturalem fanguincin præfcnrcm clFe innbsp;boc fando Sacramento. Præfentia autem vc-n 5c naturalis corporis rcquirit neceflario, vtnbsp;fitinlococum fuisdimenlionibus amp;fua fu-petficie, Rcquirit ctiam, vt corpus vifibilc fitnbsp;contreôtabilc. Nam lefus Chriftus, quumnbsp;^fllctoftcndcrc fc præfcntcm clic in vcroamp;nbsp;¦laturali luo corpore,fie aiebat, conti-eüate menbsp;ôquot; vttiete : nam jptrittts carnem çj- ojfa non habet.
Q^tiniiis igitur, corpus sitnc in Sacra-¦l'cnto localitcr, néene. Si localitcr, non po-«ftpluribus fimul in locis cllctnimis enim cuidens clict contradndio. Si non lociîiter,nbsp;nonigituthicpræfcns reipfa incxiltir.
Ratio eft, quod præfcntia corporis non poffit cflcabfquc localitate: alioqui non effetnbsp;prælentia corporalis, fed fpirituaiis. Hic ipü-metdicunt,eflefanguinem naturalemtacpro-inde cft amp; naturale corpus, cuius præfcntiainbsp;tealis non poteft elle alla quàm naturalis, ÖCnbsp;Proinde localis. Vtinam Monachis libcrctnbsp;n^cconfidetateabfque animi pciturbationc,nbsp;amp;apud (cinctipfos hâc Arobrofij fentenriamnbsp;n'pütarc ; Omnis creatura ( inquit ) circun-fcrjpcactt,ideft, terminata intra certosfuænbsp;Wturæ liniire^. Vnde probat diuinitatcm Spi-lanéti-.cb qqbd non fit citcunfcrrptus,nbsp;d vbiqiic. Ex quo icquitur, quandoquidcnanbsp;^'^tpus Icfu Chrifti eft creatura, oportere nc-^cilariôvt vbipræfcns eftrealiter,ibidem fitnbsp;circunfcriptumatquc terminarum,ideft, ibinbsp;fit localitcr. Quod ipfi ctiam Scholaftici fate-tnbsp;t'coguntur, quum aiunt, corpus Chrifti coni-tincri in Sacrameto. Quid enim boc fibi vult,nbsp;(nrpiuconttnerP. Non localitcr inquiunt. Nosnbsp;^cróquxrimus, an corpus Chrifti fit extra ac-fidentia panis, ex ipforum doôlrina. Ncgant;nbsp;txcepto cœlo , vbi eft in forma vifibili. Quodnbsp;fiitarcsfc habet, qui fieri poteft vtrfon fitnbsp;heaitter lub acciJentibus 2 contincri fob fu-ptificic panis, nonne cft lecaUter clïc î iïdnbsp;fiæcifiibi continetur,ibi cft etiam circun-fitriptum (Sefinitum. qui ergo poteft innume-tîbilibiisfitnul in locis cflè’idcnim efteon-t'ncri,amp; non contincri fimul. Nec cftquodnbsp;^lonachi nolhi hîc obtendant potétiam Dei:nbsp;’plis ciiitn hoc vélum cripuimus fuprà in j.nbsp;Atticulo,duas nominatim ob caufas. V na cft,nbsp;'Jt’odnunquam opponendafit potentia Deinbsp;t^rptclîæipfiusvoluntati. Deus autem expref-fiflimèdcclarauit, vellc fevt corpus Chriftinbsp;fit vcrum ÓC naturale corpus, ac proinde ha-bcaifuas dinienliones, nec pîuribus fimul fitnbsp;’n locis. Altcta, quicquid impheat contra-diftionem, non elle potentiæ Dçi, fed impo-tentiæ. Atqui, elle vcrum corpus, amp; elle pln-fibusamp; diuetlisin locis codem tempore, implicat conttadithonem ; fie enim priuatur fuanbsp;lt;lUïntitatcamp; dimcnfionibus,finc quibus corpus elle nnicum, fed ne mente o/iidem com-ptchcndi poteft. Itaqueabiurdiflîmè faciuntnbsp;Monachi, qui pocentiam Dei ad deftruen-tlas return natuias adhibcre vclmt, quam po-
H.
'f
ABIVRi^m ET RESPONS 455 tiùsadmirari amp; fufpicerein earum crcationcnbsp;amp; conferuatione debemus.Profcûb obliuio-nimandarunt reguJam Thomæ, (cuius nec rhomânnbsp;ipfeconftanter meminit) Non elle quærcn-ti. 4.Sw!rênbsp;dum miraculurn in co quod contradiôlionem.nbsp;implicat. Nam per miraculurn fieri non poteft,inquit,vt animal rationalere morralenónbsp;fit homo. Itaque, relida natura amp; fubftantianbsp;panis, ncc ablata corpori Icfu Chrifti naturanbsp;amp; propricr.TXc veri corporis, humilliraèado-ramus potentiam Dei, qui in hoc S. Sacramento facit vt verèfruamur corpore amp; fan-guinelcfu Chrifti,quonutriamur amp; viuifi-ccmurinæternum.
Atcnim quoniam ifti Monachi deuouent cos omnes, qui Tranlîubftantiationem ipfo-rum indubitatc non recipiunt, paucis de-monftrabimus, quàm ipfi Magiftri ( ex quorum fontibus ifti hauferunt ) parum fibi-conftent, quâmque hacin parte alij ab àliiÿnbsp;diffentianr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri
Primùm , Scholaftici incerti funr, vtrum- i panis conuertatur incorpusianfubftancia panis abeuntefuccedat in ciuslocum fubftantia•nbsp;corporisChriftiivtiamantèattigiraus. .1
Patet etiam , Tranlîubftantiationem nciii habitam fuiffe in Eeelefia pro articule fidei,nbsp;nifipoft Concilium Laterancnfc, anno du-centefiroo fupra miliefimum : vt confiât exnbsp;Tradatu de Sacramento (Bettranio presby-tero authorc)quiinferiptus eft rcgi Carolo.nbsp;Poftèà opinionc iftius ITanffubftantiationiS'nbsp;in Ecclelia glifccpte, Berengarius Archidia-conus Andegauenfis,eius impugnator,citatu8i'nbsp;fuit Romam ad Concilium Latcranenfe : vbinbsp;eo ad paiinodià adado, hæc opinio inter Articules fidei repofita fuit. Paulb poft autemnbsp;candem pugnam repetiuit cum capitali hoftc.nbsp;Dodore quodam Lanfranco, qui in ilium c-didic fcripca,etiamnum cxtantia.Et hçc difpti-tatio diupcrdurauic, amp;cb vfque vt pleriqucnbsp;Scholaftici Tranffubftâtiationi affentiri nol-lcnt,ficutIoannesDuns, Scotus vulgo didus,nbsp;tcûatur his verbis : prima opinio, inquir, fuit difl. n.^.nbsp;quod fubftantia panis maneat: (amp;firmiflimas »-î*nbsp;rationes adiieit) altera opinio, quod fubftâtianbsp;panis non maneat, fed aut in ni hilum rediga-tur,aut in materiam primam refoluatur.Tcr-tia opinio, quod fubftantia panis in corpusnbsp;Chrifti conuertatur. Poftca addit : Dico quodnbsp;licet fubftantia panismaneret,non auferrecnbsp;venerationem, nequeeffet occafio Idolola-ttiæ,amp; quod fubftantia panis magis reprçfen-tat corpus Chrifti quàm Accidentia tantum,nbsp;quum maior fit conuenientia fubftantiæ adnbsp;fubftantiam quàm ad accidens. S'ed, ne moie-ftusEcclcfiæ Roraanæ elîcr, aut potiusneEc-clcfia Romana ipfum moleftia afficeret, vtnbsp;Berengarium, pofteafubiungit; Teneo con-clufionem quod non maneat fubftantia panis,nbsp;quia Ecclcfia tenet. Alius Dodor, cui nomennbsp;De Alliaco, Cardinalis Cameracenfis, de tri- mnbsp;bus illis opinionibusloquens,fic ait: llle mo-dus qui ponit fubftantiam panis remanerc,nbsp;ncc répugnât ration!, necauthoritatiBibliæ,nbsp;imb elt facilior adintclligendum,amp;c. Audia-
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O. ij.
clt;
43^
mus iam quid ipForum Décréta ftatuerint In s-Ctn-no SacramentooiFertur vinum 5caqua amp; panis,nbsp;‘¦Næ typo Chrifti benedicûtur.IteraïQuumnbsp;sTAm. magiftcr veritatis verum falutis noftræ facri-ficium fuis commendaret,nulli l*c fed panemnbsp;Can. (»m tantum amp; calicem fub hoe Sacramento co-omne. gnofcamus dediHe.Itcm.Quamuis panis fit amp;nbsp;Cm. Bk , alimentum cft reiurrcótionis. Item.
’ Sacrificium Ecclefis conftat diiobus Sacramento ôcreSactamenti. Plurima funreraf-modi in ipforuin dccrccis, quæ fubftantiam panis remanere teftancur.
Scholaftici quoque multura laborant in eo exponendo, fcilicet quo paóto de Tranflub-/nïlt;spo«. ftantiatione fineerrore fermo habcatur. Sco_nbsp;diß, 11.5.4 tus cnimaiTéritfalfas efl'e has enuntiationcs:nbsp;Pané efle Corpus Chrifti.Itcm,Pancm faólumnbsp;eflc Corpus Chrifti : Sed dicendum efle ex Pa-neCorpusChrifti faólum circ.Conttà,Gloflànbsp;^uia tor- Dccicti hoc poftremum pcrperàra diciaffir-t’*er!con~ ^at. Cui Thomasairentituriqui amp;ipfe pror-Mertütur, fus conderariat hoe loquendi genus, Panis fiçnbsp;de ciftcr. corpus Chrifti : id quod tarnen iptorum Dc-exprefsè tradunt,Panem bcncdidioncnbsp;«^ï4c£ a^-ccptafaiäumeircCorpus Chrifti.
tiaomnÏt, Iccm,Scholaftïci quærunt, Qui,d frangatur, de cifecr. quum hottia ftangitur.Multi putanr,fubftan-tiam panis frangi , eb quód nihil verè franginbsp;mT**” i” ahfquc materia poflit.Id quod à Durando re-citatur.Alij cxiftiriianr,foia accidentia trangi.nbsp;diftin. u.. Nonnülli dixcrunt,nihil reuerafrangi, licetnbsp;Tbtnt.o- videatur, idque miraculo fieri. Sed Nicolausnbsp;f »[9.0.7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcflimè omnium'inquit, verura corpus
^n. Evo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrifti frangi.Qu^ opinio fregit plane ac
Jeren^jr. dilaccrauir huius Sacramenti veritatem. dtcóf.Do. . Enigitur quidipforum Decrctisconcinea-'nbsp;„ tur.intmpe. Ego Berengarius confiteor can-,, demfidem mctèncrc quam Dominus amp; vt-„ ncrabilis Papa Nicolaus amp; hæc Sanéta Syno-5, dus,audoritate Euangelicaöc Apoftolicate-jj nendaratradidit,raihique firmauit.Scilicetnbsp;jgt; panem amp; vinum quæ in altari ponuntur, poftnbsp;« confecrationem nó folum Sacramentum, fcdnbsp;ïgt; etiam verum corpus Icfu Chrifti Domini no-•»gt; flti effc,amp; Sen/itAliterynon. folia Sacramentum,nbsp;9gt; fcdin veritate manibusSacerdotum tradari,nbsp;5gt; fcangi amp; fidelium dentibus .atteri. Hæc ipfi-flima verbaCanonis, quem tame omnes ipfo-rum Dodores reiiciunt.
Clo intit. Quærunt etiam Scholaftici, an aqua in Cade Cofecr. lice vino admifta tranfliibftantietur.Alij affir-m jyiatit-alij negant, voluntque in nihilum redi-»fomt,in gi.Sunt qui putanf, conucrti in humorcm vi-Cæ». cam talem Chrifti.Durâduscçtcris timidioriQms, Martha, inquit, hac dcredecidercaufit î Thomas remnbsp;cxpcditjVt dicat aquam conucrti in vinum,nbsp;ra'à.l./it.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ianguinem.Vndecolligit,pauxil-
c.Ai.T'bo. lumaquævino admifeendum cfl'c. Vidcturc-3.5»74. mm bonus hic Doctortimuiflc,ne, multaa-.^rt.S. qua admifta,vinum contraria tranflubftantia-tioncconucrtcreturinaquam:id quod Sacri-fici Romani fedulo cauent, tranflubftantia-tionis hac in parte mimici.
/«refozt, Dlfputant item, an accidentia fiibicdo ca-.iiyWn-io. reant.Scotusita, Fideics tcnent,inquit,corpus Chrifti ibi efléjfiucaccidctia fint in panc,tan-
C-iiicsin lua tucnariiuaiæpe gencrtinu*,^^^-queinterdum confumant. Alij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jƒ,
i'
ARTICVLVS XIIII.
quatn in fubiecEto, fine -fubiefl-ocareant. A’*! p» dicunr,accidcnria panis aère, vr fundatnt”''’’ jt-niti(qui noniis eftçdificandimodusjTho®’’“'nbsp;vero alïcric, fubieôfco carere:fcd fimulnbsp;qualiratem accidétibus tribuit,vt çqueacif^nbsp;panis iubftâtia nutrite valeant. Arque ira p(®nbsp;feftb accidentia in fubftantiâ tnutare conatuf»nbsp;vt pro vna duas trâirubftantiationcs habean[•nbsp;Præccrca quærunt, quid mures cotncd’j' ‘‘nbsp;quum edunt quodfuo Ciborio feruatur. AUnbsp;hue vfque blafphemant, vt dicant,abeisf‘’ ,,;inbsp;medi ipfum Chrilti corpus. Alij negant.nbsp;qui purent fubltantiam panis reuetti.Reli'l“’’''^nbsp;nouam materiam, àrauribus deglutienda®’''^nbsp;creari dicunt. Deniq; plurimùminl'uaTra j.;nbsp;fubftantiationc à rauribus tutanda âC dcK*’'nbsp;denda fudant.
Non minus laborant difputantes vndevt^ mes in fua Euchariftiafæpe gencrentur, fquot;'quot;nbsp;acre nafci,alij cxfubftantiapanis (quant wp*’nbsp;fam reuocare conantur.jThomas in quantitynbsp;tepanis hæret,cui eal'dern atquc fublb'’'''nbsp;proprietäres tribuit:poftreinó inquit,id gt;quot;*nbsp;culo fieri:quum potius maximum forcenbsp;culunijfi nulli vermes generaventur.
Quærunt ainpliùs, an fpecies panis pus abfque fanguine, an contrà. Scotus c?nbsp;giè fcilicct hunc nodum foluit. Incertum, ' ,nbsp;quit.Vtrunquc enim defcndi,amp; neutrum P‘|.^nbsp;bati poteftiEn explic3tioncs,feunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
cationes Scholalhcortim .• ex quibus filenda,' quod alTerunt Tran(rubrtanciatfo‘’'jnbsp;fieri non poiFe, nifi Sacrificus Intctiouemnbsp;beat con(ccrandi,(vtloquuntur.)nbsp;totaamente hominis pendcat, aliisin“-*’?nbsp;tâ : ira vt ilatucrc ncqucanr, luaronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ¦
ftantiationem fadam efle, quod Sactme tentionem ignorent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t,
Verùm omittamus alias dubitationt^^J^ contrarictatcsScholaHicorum fupernbsp;gumento, vt tanquam indice demonjit“^nbsp;iftosMonachos Profeirorcs manifcKc rc^^j^nbsp;marc decifioni fuorum Scholafticorum,nbsp;in hoc Art.aiunt, àfecomedi verumnbsp;rale corpus Chrifti tum realiter tumnbsp;liter. Lombardus cnim pater Scholaftilt;:° ynbsp;citât ex Hieronymo fcnccntiarn,in q^*'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
canda vehementer angitur; Caro amp; Chrifti,inquit, bifariam intelligenda:'^nbsp;crucifixa amp; fcpulca,amp; fanguis etfufos^^^^nbsp;diuina,de qua dicit,Mro mea eß‘'vere nlgt;nbsp;nifi hihAtis meum fiAnguinem, non hAvtquot;nbsp;tAminvobis, IdemLombardusnonnbsp;borat quomodo Tranflubftantiationi^nbsp;liet hancprccationcmMiftaticam,î/^^*^^jj(jnbsp;fpecie germns'rerwn veritAte captAminnbsp;Lomb,ardus per camera fpintualemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
virrutem amp; efficacitatem carnislelu vt remiflioncra peccatorum, amp; fimni* •nbsp;fentétia cftPapç Gregorij, vr innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,i'
betur. Quapropter ifti Monachi Abi imprudenter abiurarunt doólrinamnbsp;fticorum, quum hîc dicunt ie icciP^ jpj.nbsp;amp; naturale corpus Chrifti corporalitet^^p^.,nbsp;rituahter. Vtque appareat, ab ipfis ef*®
-ocr page 465-crctisEfciefiæRomanæ eos dcfcil'ccre, vnuni rrcitabimns, ex quo fe cuolucrc non porc-riint:I)'ipliclrcr,inquit Canon . inrclligiturnbsp;Caro clirifti fanguis : vcl fpiritualis illanbsp;l'à/tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait, Caro meavere
eficibuj amp; fanguis meus vcrc eft porus;vcl Caroca cftquæ crucifixa lt;ft,amp; fanguis quinbsp;fflilitiîcffufuscft lancca.amp; quæ fcquuntur innbsp;illo Canonc. Quornodo aurem hinefefe ex-plicare valcant Monach'i Abiurarotes, iplinbsp;yidcrinr.Nam fi vclint perfuadcrc, corpus naturale Chrilti, reipfa melle in anima: (imulnbsp;iicganr, animam eile animatn, amp; corpus elfenbsp;corpus.'qnandoquidem nihil in anima nonnbsp;Ipintualc inelTe poteft. Propterca Paulus aitnbsp;Cbrisfun habttarein eordibtts noiiris perfider».nbsp;Et ipfc Chriftus, exponens vetitatem huiusnbsp;Sacrirucnti, ait Spiriturn ejfie enm ^ui viuificat:nbsp;quodScholalticos cocgit, vt fatcrcntur acci-pi corpus Chrilti fpiritualitcr : teile Caieta-
Str. de Can.l).
'’m. 5.
.1
i,' ’ ao, ficloqucnte, Manducatio corporalis non inaflicat Chrlfti corpus , quamuis conteratnbsp;'*',»14 Sacranicntalcs fpccics, amp;c. Corpus Chrillinbsp;corporaliter non fumitur , fed credendo amp;nbsp;^P*’‘ifualiter : ex cófcnfu omnium Thcologo-’«m. Hincillud in ipforum Canone: Quumnbsp;’‘quot;’'•i-ü. quot;«“«enduro altarc cibis fpiritualibus fa-tiandus afeendis, facrum Dei tui corpus cor-fufeipe, Quinctiam Thomas, Afte-™os,Bon3uentura, aliiqucaffirmant, extranbsp;Sacramentum à fidelibus rccipi corpus Chri-fti » ctiamfi non in terris fed in cœlis vetfetur.nbsp;Monacbi ergo ¦videant quid ad illa rclpon-polTint.
EtquoniamMonachihumiinrcbusvifibi-hhus inhærcnt, fub quibus corpus amp; fangui-Xic. tiem Chrilti quærunt:mirum eil non puduiffc
f«nis verbis vetet nos in panem amp; vinura Jptentos eile. Vnde mos illeprifeus ,quem in
corda .In Milla quoqueextat hxcjnc-
'17 *ius;CarncmChrilti non rccipinihipfms lelu Chrilli fummiSacerdotis manu, qui pro no-
Eîpæfvntcntia in ipforum Decretis Icgitur, h^oscöiungi cum Corpore Icfu Chrilli quodnbsp;«ft in cœlo, eo ipfo momento quo videtur innbsp;'quot;hari : tanta eil vnio Ecclefiae in Icfu Chrillo,nbsp;Hæc Papa: quæ rede intelleda hos Mona-«hos öc plctofque alios ab illo errore reuoca-quot;«potuilfent. Longiufeuli in hac difputatio-’’efuimus, cb quod hie præcipuc Monachinbsp;'^osadotiri folcnt,vbi tamendcbiliffimofun-ftï'ncntonituntur. Quocirca nobis vifum eftnbsp;’Ptorumquællionesamp;: inconftantes folutio-quot;'cs nollro idiomate ante noltratium omniumnbsp;’feillos poncre : vt intelligant, nee lcuitatenbsp;. ’'«cpttuicaciànosàTranliubllantiatione fc-««Æile, quæ exprello Dei verbo, -Se veterisnbsp;-ccli'liæ cohfenlui répugnât, née à luis au-ihoribus terri amp; detendi poteft. Veteres lo-qnuntiir quidem de conuerlione aut rautatio-fed de mutatione vlus,non autera fub-‘aiHia;. Qi^niadraodum hxclcliærefotmatæ
t*.
lt;h ’ r ------------------------- -- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£
Concilium Niccnum citare : quum di-verbis vetet nos in panem amp; vinura »i.j,, 'ntentos eile. Vnde mos illeprifcus ,qucra innbsp;Milla tetinuerunt, quum iubent atcolli,nbsp;corda. InMiti'a quoqueextat hxc pre-catio, Jub^ bic pcrfigt;'ri amp;c. Hine ait Rabba-“'*’¦'17 *ius;Carncm Chrilti non rccipi nihipfms kiunbsp;^‘‘^ntiiuininiiacerdocis manu, qiu pro noli J“quot;* “’S eft in coelefti alrari. Arquchæc Gregorii
A B 1 V R A T. ET RESPONS. 4^ dodores fuis feriptis fæpifllmè demonftra-runr. Attulimus autera luprà , Artic, üj, etnbsp;Augullino tcllimonia,quibus nos corn Verè-ribus confentire ollcndimus : qùibus addercnbsp;cil quod Cyprianusinquit ; Hæcquoriesagi-mus,non dentes ad mordendum acuiraus, lcdnbsp;fîdclînccra panem fanclum frangimus amp; par-nmur. Itcm:dcdit Dominus noltcr Apollolisnbsp;in menïapropriis manibus-Panem amp; Vinum:nbsp;In cruce verb manibus militum corpus rradi-dit vulncrandum, vt exponeret gentibusquornodo llgnificantia amp;' lignificata cifdcm vo-cabulis cenl’crcntur. Et Cyrillus expróffis ver-bisait :Hæc non nifî fide rang! polFc. Atha-nafius lie etiam doect Chrillum de Carne amp; h.nbsp;Ipiritu fuo loquutum elle Sec. vt difeeremusnbsp;caquæ loqucrcrur j non çamaHacITefed fpi-ritualia ; quot cnim hominibus corpus ciusnbsp;fufFccilfet ad cibu,ra ? propterca afcenfionisnbsp;fuæin cœlum mçntionçm.fçcit ,,vt cosà cor-porali intcllcdu abllrahcrcr. Sic. Qaæ locu-tus fum vobisjinquitjfpirituscft Se vitajQjiodnbsp;perinde cil ac fi diceret, Corpus meum in ci-bumdabiturvt fpiritualitçr vnicuiq; tribua-tûramp;c. Née aliter de hoc pryUerio loquiturnbsp;Tertullianus: Panem cœïcllcm dicens in eau-farn vitæappetcndum,amp;dcuorandum audi- «r»nbsp;tur, amp; ruminâdum intcllcdu amp; fidçdigcrcn-dum. Hisadiicerc eft quæ/à Theodorcto 6cnbsp;abaliistradantur :vtcopiosè exponunt tra- /ndû/ig,nbsp;datus àDodoribusEcclefiæ Reformatæhacnbsp;de rc conferipti : intquibus amp; ipfa Chriûi yerba clariffimc cxplicanturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doçctut, elfe 1,9,
quendi modumSacramcntalera » quo nomen rei lîgnatædatutfigno. Vt circuncifio voça-tur fœdus : Petra, Chriftus : Agnus, tranfitus: i.Cor4oinbsp;Calix, fœdus in tanguine Chrilti : Panis,com- Exod.u.nbsp;rnunio corporis Chrilti; fi^ia. Quæ, ex- ’•Co*'-«-pofitio fumptaeft ex Auguftimdpift. ad Bo-nifacium. Se quæftionibus in j^ÿiticum, vbinbsp;fie ait, Sacramenta etiam ipfafum rcrum no-mina accipcre.Item iSolet rcs quæfignificatnbsp;cius rci nomine quara fignificat nuncupapi:nbsp;amp; excmplum profert , qubd Petra voeeturnbsp;Chtillus. Ad hæc, SacramentaSigna funt:nbsp;item Sigillaetiam,per quæ fidèles re figni-ficata potiuntur. Denique, Sacramenta eon-fifterc ncqueunt abfque figno amp; figura, neunbsp;verba Sacramentalia hifi figurata elfe pof-funr. Ncc propterca non acci^imusidquodnbsp;nobis per ca rcpræfcntatur amp; otfcrtur,Ytiiatnnbsp;diximui. Scdlongioreoratione omiffajfpc-tamus contentos fore ledorcs iis quæ hoC loco propofuimus, amp; facile intclleduros nihilnbsp;de hoc Sacramento à nobis doceri aut no'-uum, aut irreligiofura, aut ( vt Monachi lo-quuntur)hæreticum:quum hoc facrofanduranbsp;niyllcrium nobis maximo fit folatio : quodnbsp;propterca honotaraus Se cum rcuctcnuxaonbsp;humilitatc débita cclebramus.
Ycniamus iam ad vocabulum Sacrifie!) Mif* fatici,dc quo noftri Monachi. Et quoniamnbsp;nullum tclliraonium verbis fuis probandisnbsp;annotant, breuis quoque rcfponfio fufticietinbsp;quum fuis ipforum didis fat is refclii polîînc.nbsp;Priraùm inquiunt ^Millutn elle Sacrificiutanbsp;O. ii|. •
-ocr page 466-amp;Sacramentum : id quod non quadrat.Nani Cuinonfitquntidienecefi^,qnemadm!idisftii^‘^ Saçrificîum ofierr, ec Sacramentum recipir. pontifictbxs,priHSpropeccatispropriisvidittiif^Tnbsp;At inM.iira,Sacrificium piæccdic ,quo ofterri fierre,deindepropeecatispopuli:idenifnfieci!fef^^*nbsp;Chtifium dicuiit; Sacramentum veto fcqui- ejuumfiemetipfam obtulit.
tuf, quando Sacvifiçus lefiim Chrifium reci-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttluncfemelin'csnfMmmationefeculoruv),,Ai*'f
pit. Fîîc autem quæiîmus, cur oficrac ante- bolendum peccatum, per immolationemfm quam receperit , amp; quo paöo iftud fccum patefaPius ejfiçf c. Chrilîui femeloblatiuvtJt»^'nbsp;confentiat? Adde quo'djVt fit Sacramcncuni ex torurn peccata tolleret.nbsp;inftituto Chrifti, oporteac iiitcrcirc commu-Matt.îS, nionem. Sic enini Chrifius, edite^bi-bite ex eo omnes. Atquiin Milîà nt'.lla cfi com-munioivnus cnim conicdit amp;bibir,nempenbsp;Sacrificus : vnus auftm non cfiîcit comrou-nionem.Chrifius veto nonamp;\tymtueminicome~nbsp;t-Cor.io,' dentem amp; bib entern fed iiiqaiz,eomedite, bibitey^nbsp;in mei memoriam:NZ ctiam difertis verbis Paulus docct. Sacrificus pronuntiatquidcmipfanbsp;vëtba,fed ad panera amp; calicem,non autem adnbsp;populüin. Illudcretenim dicens 4c«pife ,nifinbsp;darct. Ac raeritb tjuis mirctur,quöd tam aperte hïc violent veteres Canones,quibus Sacra-Ciin.in(» mento communicareotnnes'ïubentur. Milfanbsp;ntt. ergo Sacramentum elfe ncquit, propter iamnbsp;C4λ. ß allatas rationes, vtnouis opus nófitad dccla-^rat'jt f^i’idtiradifcrimcnjrepugnantiam SidnlS-t-inter Cœnam Domini,amp; Miflàm Ec-
clcfiæ Romanæ intercedit.
Sibi quoque ipfi conrradicunt, qiiiim ad foam excûfationem fubiiciunt, id fieri non adnbsp;¦ fùpplcndum amp; rcpetédum'facrificiumCrucis,nbsp;fed ad illud proferendû aôtu: id quod eft affir-tiiarc Sr negate idé fimul. Q£id tft cnim aélunbsp;proferre, nifi Faccre? Si facrificium Crucis fo-lum cfi amp; vnicum, Sacrifici ergo id nequeuntnbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;- prófefteadu.ScdjVrirtiMonachi loquuntur,
proferre aétu, nec attinger'e, idc valéf.Sr ficut anïfflo CÔmp.lcduntur, res fit actu fineatfiioanbsp;\ ¦gt; , nc.En cgrcgi^-ifcilicet Miiræ patronos.nbsp;:s.nbsp;nbsp;nbsp;. ¦'Adiiciuiit^^Hàm contradii^^lionem,dicentcs
fieri veram ónrationem quando Chriftus of-feituri non VPdenuo mofiarur, aut noua pro fiobis fiat redemptio : fed cb cjuod talis ofiéra-nir,S: fub ca conditione qua icfe obtulit in rc-Hi!flioncmpcccatorura,vr femel pro nobis innbsp;Crucemoreretur. Hæcilli. Qiwdfi offeruntnbsp;Chriftum* talera,amp; fiib cà conditione quafefenbsp;obtulit, caqi coditio erat vtmortrctur(vt cla-turij éft^oft'erunt ergo fub ca coditione vt mo-riatur.ltcm fi offerunt talé,oft'eront igiturpafnbsp;fioni amp; morti obnoxiuin.Item,fi offerunt fubnbsp;• ca conditione qua fefe obtulit,offerunt igiturnbsp;in vnicam rcdemptioiiem generis humant.nbsp;HæC ramen omnia affirtnando negant. Qu,a-ptoprer ifios Monachos contradiccntcs cumnbsp;ipfoium cótradióliönibus abiuramus, amp; ver-bo Dei firmi adhærcfcimus, cui manifeftè Scnbsp;difertis verbis cófradicunt(quanuis videri no-lintjfibiipfis contradiccntcs,quum potiiis fuisnbsp;erronbus contradicei-c,eó(quc emendate de-bcrent, Ecce igitur vt Scriptura loquitur denbsp;I, vnico Sacrificio,ab vnico Sacerdote radio:nbsp;lefts Chriiiiisingrefi!4s efi in ipfum ccel:im,vtnbsp;apparent nunc tn confie tin Dei pro ncbis.-nonitfe-pe ofieratfemetipfim-,tfic,
• hanbltficati/iimusperoblatiofiemfemelfattam corporis lefu Christi.
Christus -vnapro peccatis oblata i/'ihlimAi p(tuum fedet aa dexter am Dei ; ldnbsp;expehtar/s dunecirdmici ipßtts ,fcal‘elhit.’)p(‘^''‘'’^nbsp;eiiss fiant, C nie a enim ob lat tone eonfiecraiiit»'^^’^'nbsp;petitum eos ^aifanhtificantiir.
itionvtofieratfemetipjiimfiepe ,fictttPlt;»^^‘f^^ tngreditnr in fiacrarium qmtannù ctim fianÿ^’'^nbsp;dlteno. Et in aliisconfinu'libuslocisicx quitusnbsp;patetjChfilium cffcvnicumSaccrdottw'’“'nbsp;uiTeftaméti,àptifcisSaccrdotibusfubnbsp;figuratinn : ac projAdenon poflc nifiàfcnitt'nbsp;ipfo ofFcrri, quum natura huius fanfti SäCf‘*nbsp;ncij ciufmodi fit, vr hoftia ScSaccrdosfint'''nbsp;num. Confiât ctiam hocfacrificium elle vbgt;-cum, nec iterari vnquatn polTe.Chtiitus tuiiquot;nbsp;non potcrat nifi fcmelmori. Scripturaautt®nbsp;ait,Chrirtum femctipfumobruliirc,quai”^®nbsp;in cruce pro nobis efi mortuus. Dcniquc^P'nbsp;parer, vittutéifiius Sacrificij eflcpcrpituan’’nbsp;ac proindc rcitcratione non cife renouâ^iart*nbsp;Pcrfcótio illius Sacrificij in cruce perafifi'^*'nbsp;pfum quoqueinfert.Vbi diligenter aduttn”-dum, hoc commentitium Sacrificii»^nbsp;ic incognitum elFc vniuerfic Scripturæ,nbsp;abvllovnquam Prophetaaut Apoftolo*]’^'nbsp;moratumît Apoftoli docentes quxiautinu’^ ,j;nbsp;Chrifiianis hodic fupcrfinr,nunquani ÿ,,'nbsp;cij Mific»neminerunt,fcd facrificiorum^P^''};'-tualium, qui finit nofiræ regencrationis h'*' r«’quot;nbsp;lt;fius:vtDci laudandi, glorificädi, (Scfiroiliu'-U'nbsp;Ac Paulus nominatini inquit, id ejfera!gt;lt;gt;^‘^^‘nbsp;facrificinm i^uod Deo debemns ; nec oblitus cllu^nbsp;facrificij MilEæ, fi de co numero fi!ilt;fit,iu’lt;’nbsp;principale arque tîhgulare,fi Eeelefix RoiuU'nbsp;næ credimus. Notandum quoque,facrifiuiuu’nbsp;realeefienon poficquin hofii.a miitatiou^’’*nbsp;accipiat. Quid cnim aliud fignificatnbsp;dura reale? Atqui corpus Chrifiinon po'^nbsp;rautationein ampliùs accipere : proinde n®®nbsp;ampliùs aôtù amp; rcipfa facrificari poteft.
Item,Sacrifie! facrificant in memorial fu Chrifti, nempe ipfius Paffionis,Rc^^quot;'fj'nbsp;ôtionis, amp; Afccnfionisfvtaiuntinnbsp;precationc,cuius initiu,i/»^fnbsp;nbsp;nbsp;memoreSj^ •/
Non ergo idem cfi facrificium cuni eo cui lefus Chrirtus fuit author, neque talcO'“'nbsp;cadem conditione. Nam lefus Chrifttis nnbsp;fcfe obtulit in raemoriam fuæ refurre(figt;o’’.Jnbsp;quurn memoria nonfitrerupfuturarutn,nbsp;prætcritarum. Adhæc ipfum etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.
Tridcntinum tradit, facrificium Mifiæ ‘‘‘î , brari ad virtutem facrificij ialutarisa Cns ''nbsp;faCli applicâdam,inrcmiinonépecc3to' 'nbsp;Si efi applicatio facrificij Chrifii, quot’’°.nbsp;idem efi illud ipfum facrificium? Si cfinbsp;ciiim Cümemoratiuum,quo paólo cftRnbsp;Memoria rei num ipia res cfi ? Si efinbsp;fiia vc ipfi inquiuntjcft ergo Aólio
ABIVR AT. E ' îcptoindeCommemoratio. ^eniquc vt dc-monlhcmusprcccs qux concipluntur in MiC-Unon congru ere cum dodeina Ecclefia: Ro-*'’lt;7 *quot;“'’æ’’^«othîc recenfebimus:nbsp;ÿiwcz* ’gitur clemenriffimc Pater, per lefumnbsp;filium tuum Dominum noftrumnbsp;‘’Tt. fiipplicfs rogamus ac petimus vti accepta ha-'quot;¦ec. bcas amp; bcnedicas hæc dona,hæc müncta,hæcnbsp;finfti (àcrificia illibata,imprimis quæ tibi of-fctimiis pio Ecclefia tua,amp;c.
quot;¦ w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domine preccs populi tui cû
il'’' oblationibushoftiarum.
Item.Hortias quas tibi pro animabus famu-lorumfamularùmquc tuarum tibi ofterimus. ltcm.Hisfacrificiis,Domine,placatusfufchnbsp;peaniinam famulætuæ.
hem. Propitiate quæfumus Domine ani-niii famuli tui pro qua placationis hoftias tibi ’’fterimut.
hem.Saluiis noftræ facrificia,5;c.
Ex quibus precibus patet, non agi in Mifla quot;'vnofacriftcio fed de pluribus. Contràta-*’^cn in alia precatione dicunt.
Pro aniniabus famuloru famularumq; tua-holba, Domine ,fufcipc benignus obla-hoc facrificio fi'ngulari, vinculis horre-ï^onis cxuii viiatnwereâtur xccrnaiTit En ’»ctificiüßn^Mlare oppofitum pluribus lacri-in numero plurali: Iraq; Miil'a libiipfanbsp;’’S. '’PPol'ta.ExcutiamusSi alias ipforum ptcccs:nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qj^ana oblationem,tn Deus quæfumus bc-
’’^diclan!,adfcriptam,ratam,racionabilcm ac-^'¦'piabileniquc facere digncris vt nobis Cor-Slt; Sanguis fiat filij tui, amp;C.
Ptoindc nondum eft corpus S- fanguisiita-H'^rqiiærimus quid offerant./^ew-’
^upraquæ, propitio ac fereno vultu refpi-digncris amp; accepta habere, ficut accepta ’aberc dignjj^jj cs muncrapueri tui iufti A-°'^lamp;facnficium Patriarchs noftri-Abrahæ.
SiipiotumSacrificiu eft corpus lefu Chri-bCtir ptecantur vt fandiftectur? Annon Icfus Ehrifiusfatis pdrfefanduscft? Praeterea curnbsp;P'-'tunr,vt corpus Chrifti, quod à fe oïlerri di-fit Deo gratum, vt facrificia Abelis denbsp;^btahamiïNonnc intolcrabilc eft, quód Sa-'¦hficisejinttaquam Mcdiatorcs apudDeumnbsp;f^^Chrifto intercedere? Raque fi eftfactifi-^’^01 reale (vc aiunt Monachi)quo verü Chii-'Corpus Deo otieratur,tcgcre nequeunt mi-’^^sablurdnatcs Sc contradidioncs,qua: vel exnbsp;P^'^cibusipforum confequuntur.nbsp;k ]”^^’‘’’quot;’^r‘-'ucimus fidû iliud facrificiumnbsp;fillài,obfcqucntes rationes;
1 hj' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus ncquit rc ipfa amp;adu
/'^'•hrari quin moriatur, vt fert ipfum voca-^“'“’^Scriptura teftarur. Atquilcfus CHri-(y' ii;, ^“iftnul mortuus eftpro no'ftrispcccatis, Sc ff^uolhaluftificationc rcfurrcxir,ncc poteftnbsp;^quot;'l'bùs mori, vt PauîuS allt-rit Sc omneinbsp;confitentur. Quöniam facrificiumnbsp;ii 'i. ^-fitilli eit farisfaótio pro peccatis noftris ; 5Cnbsp;fit“''- Chriltüs femel pto hisfatisfecit, quumnbsp;1' ' liç, '^obis m cruce eft mortuus, ficut fcripiumnbsp;'“'l '¦'^•Ql'uniam lefus Chritlus clifolusSacerdosnbsp;''uni 'i'cP.amcnci, vt docet Apoftolus, omnif-
Tim.i.
Hcb.j.
'* Hcb.io.
¦ i.Tim.*»
vt Paulus afl’erit omntS
T R E S P O N S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;439
quefanfla antiquirasagnofcit. Qiwniâ Icfus Chriftusnon poccft facrificari niii à fcmcti- ’nbsp;pfo, quü ipfc fülus fit amp; Saccrdosamp; vióiimajnbsp;vt habetur in fcriptura amp; à Patribiis noftris c-dodifumus. Quoniani nemo potcil clîe fa- Heb ji,nbsp;cerdos noui Tcllamcnti quin idem fit media- amp; lo.nbsp;tor,quód vnilefu Chrittocompctit,iuxtado-drinam ^xpoflpli. Quoniam facriftciiim quonbsp;femetipfum Chrifius obtulit incruce,inte- loan.ta,nbsp;gruni eft amp; perftdum, quod nee debcat nec Heb. «jnbsp;poflic itcrari, quum pcipetuam virtutem Óc Si.7.nbsp;cfiicacitatcm habtac.Qnoniam Senptura no-bisproponit Chrillum lainin gloria confii- Heb.y«nbsp;lutum , non qui fefc continenter facrificct,nbsp;fedqui’ allidué pro nobis inteiccdat. Et (nenbsp;iongiotcs in hoc argumento fimus) quoniamnbsp;Sacrificium commentitium Mifîæ,inucntumnbsp;efthumanum verbo Dci deftitutum , vniconbsp;Icfu Chriih facrificio repugnans amp; contra-rium, fruétus mortis CSe paflionis eins abolens.nbsp;Veteris legis vmbras ad obfcurandam Euau-gelij lucem rcuocans, prædicationcm verbinbsp;Dci ( quam in Cœna Domini rcfonarc oportet,licuti ab ipfo præceptum eft)in geftus mu-tot,inanes,fuperltitiofos, 8c mimicos conucr- *•nbsp;tens: lacrofandam Ccenanj in idololatriamnbsp;profanam transferens; homincfque fruducxnbsp;hoc lando Sacramento percipietîdo pri-uans'; quod quidem Chriftus inttituir, vtfcfcnbsp;brterat ac det nobis , pro co quod Sacrificinbsp;Ëcclefiæ Romanæ eum oftetre amp; facrificarcnbsp;Deo Patri volunt.
Neque eft quód citent Veteres,qui fæpc Domini Cœnâ appellarint Sacrificium.Nam,nbsp;prætcrquàm quod Mifiç nihil rei eft cum Cœ^nbsp;hàDomini, Veteres tam dilucidè feie cxpli-eucrunt, vt nimiæfuctitinfcitiæin tam plan»nbsp;via offendere. Qu,od vtLedorjbus innotc-fdar,aliquotfententias, huepertinétes, cxil-lis Dodoribus rccitabimus:
TertuHianm. Argumenta figurata (h.c.Icx ccrcraohialis) fignificabanthominem quon- j^ard-tS.nbsp;dam pcccatorcm verbo mox Dei emacula- 4,nbsp;turn offcrrc debere munus Deo apud téplum,nbsp;Órarionem feiheet amp; gratiarum adionem a-p.ud Ecclefiam per Chviftum lefum catholi-cum Sacerdotcm./reffj.Sacrificamus fed quo-modo Deus præcepit,puraprcce.
/renæw.Ett ergo altare incœlis; illuc enim pieces amp; oblationcs uoftræ dirigûtur, quem-admodum loanncs in Apocalypfi ait c.xi. 54.
Iitfiinus Martyr, Supplicationcs limul amp; gratiarum adiones quæàdignis peragunturnbsp;lolas perfedas elfe, dc Deo charas vidimasnbsp;ipfcquoque aftirmaucrim :Has vcrbfolasfa-cereChriftiani didicerunr.
Jfew.Madamns hoUiam laudis,Dco , proces finccraslibamus, amp; flagrantem operura bonorum odorem facrificanius;
Baßliti'SnA in hoc feculorum fine appro-bata eft hoftia femel oblata in abolicionem peccari. Agnus enim Dei abftulit peccarumnbsp;mundi, feipfum oft'erens oblationem 8c ho-ftiam in odorem fuauitatis./rez/nvnam requi-rit hoftiam, nimiru vt quiltpiele conciliet dcnbsp;öftcratDco, feipfum fiftens Deo in hottiain
-ocr page 468-44°
viucntem per rationale obfcqniuru, immo-lans Dco lacrificium laiidacionis :/rew ; vna cxpi.itio pcccati,niniiriira fanguis illcprola-lute mufidi cftuins.
Deus à nobis folum facrifi-cium rcquirit,cor contritum amp; laudis facrifi-cium amp; nouam in Chtifto creaturam.
Chryfifiamit.!:. Incœlis habcmus facrarium: ' in cœlis iacerdotcmiin cœlis, holtiam; T.ilianbsp;nos ctiam oft'eramus Sacrificiaquæin illo Sa-diiariopoiruntoftcrri.Non iam pecudes, vclnbsp;boucstoinniahæclohita (unt,(Sr pro cisintro-dudiim cftrationabilcobfcqiiium. Qm,d autem cil rationabilc obfcquium? quæ perani-mam Ât Iccundum fpiritum oft’cruntur. Spiritus eft,inquit, Deus: ik cos qui adorant cum,nbsp;in fpirituSe veritate oportet adorarc. Qiiic-quid no indiget corporc; quicquid no indigcçnbsp;inftrnmentis, neque locis in quibus eft pontifex: vt eft nianfuetudo, temperantia, miferi-cordia,amp;c.HæC igitur olfcramiis./dew: Quodnbsp;tuuin altariumîmcs tua fpiritualis. Quod Ipi-ritiiale tuum facrificium ? omnisbona opera-tio.Q^od tcmplum tuum?mundum cor.
jinihroßiu. Nonne altarc eft cœlefte fides noftra, in quo offerimus quotidie prccationcsnbsp;noftraSjamp;c.Acccäamus, inquit, Apoftolus cunbsp;veto corde amp; plefiitudinc fidci,amp;c. quia nihilnbsp;eft vifibilehorum neque facerdos , neque fa-crificium,ncque Altarc,amp;c. Itcmiipfum fem-per offerimus, magis autem recordationcmnbsp;Sacrificij operamur.
. , ____ Augufiinus, lefus Chriftus eft Sacerdos, Sa-
fej.Diac. ctificium amp; Tcmplum. lefus Chriftus morte fua qnippe vno veto Sacrificio pro no-tdsoblato,quicquid culparum crat, purgauit,nbsp;aDoIciiitjCxtinxit. J de: Imponim us in ata Sa-crificium, quando Dcum laudamus. At verbnbsp;Sacerdotem fi requir3s,fupcr cœlos eft; interpellât pro tc, qui in terra mortuus eft pro te.nbsp;/rm.HabemusSacerdotemincœlis, qui pronbsp;nobis interpella Patrem. Intrauit cnim innbsp;fanda fandorum in interiora vcli, quo nonnbsp;intrauit Sacerdos.in figura,nifi femel in anno,nbsp;ficut amp; Dominusjn toto tempore femel obla-tuseft.lpfeobtulit fe,ipfeSaccrdos,ipfe vidi-ma, amp; intrauit in fanda fandorum femel, amp;nbsp;iam non morictur, nec mors ci vitra domina-bitur. Securi fimus,quia hab emus Sacerdotem,ibi amp; offcratnushóftiam,vidcamus quodnbsp;lacrificium debcmus offerre, quia holocauftisnbsp;nondclcdatur Deusnofter, ficutaudiftisinnbsp;Pfalmo, fed ibifequitur amp;oftcnditquidofi'c-rat:SacrificininDco fpirituscótribulatus,cornbsp;humiliatum amp; contritum Deus non fpernir.nbsp;Scm.de Item : Duplex à nobis Sacrificiii qiLTrit Deus,nbsp;temp 157. vn,um vt limnscartocorpore, aliudvt mundo'nbsp;corde elfe dcbcamus.Eccc quid Vcteresde Sa-crificiis Chriftianiscrcdidcrinr, nempefpiri-tiialia elle duntaxat, non autem externa vclnbsp;realia fmcablualia, vt ifti Monachi loqimn-tur.Pioptcrea vctcrcs Patres Ccenani Domininbsp;vocaruiit Sacrificium , quod in ca fit commc-moratio facrificij lelu Chcifti : acproindcSa-cvificium eft laudis.Adde quod ibidê nos offc-rimiis Dc«,vt ci conft'crcniur,qiii eft rationa-
Inbljg. 'grand.
In ifpiß. Ad lîebr.
(igt; n.
llr.m.de jfiiriinnbsp;jiinbie.
2n tf.ad Ilebr.e.ÿ,nbsp;^10.
T)if:dead
c.1. De Tri-nit i 4.(.
InPfal.
î’4-
ïn.Pûl. 150. ¦
A.RTICVLVS Xlin.
lis nofter cultus,de quo P.'iulus. Deniqiie pf’ pccrca quod antiquitus in cclebratioiieC“'’ ¦ (jti' 'nbsp;Domini clccnwlynæ in paiipcrcs conK^fnbsp;banturzquæ omnia dicuntutSacritician'*,'* j,?nbsp;cris literis. Qnamobvem Chryfoitomusdi’'''’nbsp;orterre nos quidem , fed in Commemotat'®nbsp;nem mortis ciiis./lt;if»2:SiChrillusIclusiiô‘^^^J^ùnbsp;inorruus,facrificiura quod ofFcrirausctiiw^®), j,/ 'nbsp;fîgnum ôlt; fymbolumî Et Ambro(ius,No*’‘’ tiquot;nbsp;inqnit,quotidic oftcriinusî oft'erimus quid'-'*”’nbsp;fcdrecocdationcm facientes mortis t'ius,^'nbsp;na bæccll hoftia, non multæ. Qiiomüdo ''nbsp;cft amp;. non multæ? quia fcmcIobLuacllin***nbsp;dka fanôtqrum. Hoc autem Sacpticiuinnbsp;plarilliuscft, amp;:c. Hocautem quodnbsp;mus in commemorationem fit ciusquodnbsp;lt;âum eft.Hoc cnim facitc, inquit,in nicifO*”nbsp;rncmorationcra. Ipfijtu fempet oiFcti*”nbsp;mâgis autem tccordarionemSacrificij ff*nbsp;mur. Auguftinus verb lie loquitur tNou*’®nbsp;Sacramento Chriftus immolatur’Sicu**®^ ,nbsp;cramenta quandam fimilitudincra carun*nbsp;runi quarum Sacramcntafunt,nonhabfr®’ ’nbsp;omnino Sacramenta non elTent.Ex hacs*’^“^nbsp;fimilitudine plcrumquc ctiam ipfarum f**nbsp;nomina accipiunt. Idem. Sactificiutnnbsp;viniEcclcfiaofFcrrenoncefl'at. In illonbsp;Sacrificio gratiarura aftio atquccoi»*”®!^^,nbsp;ratio c(t carnis Chrifti quam pro nobisnbsp;lit, amp; fanguis quem pronobiseifudit. I”’nbsp;Facrificiis veteris Tcltamcnti prænuntii'’’'^^nbsp;filiusDci pro impiis occidcndus:infi°‘'^^(( „nbsp;tempro impiis annuntiatur occifus,nbsp;Apoltolo, amp;c./JfW.Sacrificium ƒ,nbsp;tum Chrifti pervidimas promittcbatuf v J..'nbsp;paflionc Chrifti pcripfam vcritatcmi”‘^^(,^nbsp;batur tpollafccnfum Chrifti pernbsp;tummcmoriæcelcbratur. Sic amp; Eulcbji’nbsp;cit, Memoriaro magni illius facriheij ®nbsp;brantes.Quibusadiicipoftunt alij locü*’nbsp;ti cxiifdcm 'Veteribus fuper hoc arguU’”*’^^,,,nbsp;Necproficiunt quicquam Monachi, di®”” pi,nbsp;fe frequentare MilTam tanqiiam factifi®’nbsp;participate autem tanquam SacramcntU*”^|pnbsp;cuti loquunturn'dquc promitti volunt,nbsp;ramen partieipatio fit iblius Sacrifici gt;nbsp;lus edit bibitque, aliis æque huiuscoi”nbsp;nionis,atq,ucipfius oblationis, quaninbsp;fpcôhatoribus. Si dicût,cos fpirituaIitcrP^ppnbsp;ciparcjCur igitur initib dixerunr,cos p|i(nbsp;poraliter tum fpiritualiter participa**^’nbsp;Tranirubftantiatio vt corpus Chriftinbsp;fpiritualiter tantùm î vbi verbumnbsp;pit, vt al ium pro nobis Cœnæ coniin*i*’*^jprnbsp;tem contcmplcraur ? Profedb ficutnbsp;museoquodab aliodeglutitur,nbsp;ipfi comedimus ; ira oportet vt hoc jpfi'nbsp;diimSacramentum participemus, 1*^nbsp;mctillud fumamus, nonautem alius P'nbsp;bis. Quodigiturdicitur àMonachistfP J^jiinbsp;verbo Dei amp; vfiii Eeelefiæ dura non*’”nbsp;puritatem retinuit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Jtaque, vthunc Articulum concfij ” ,k ifti Abiuratorcs Monachinos immet*^ , j-o,nbsp;iungûtciim ¦Valcntinis,Marcione,Ma*’’|j.jj|iinbsp;qiiibulciini nihilnobis cftcommiinc.ft'^tnbsp;h
-ocr page 469-*'Cor.ii. i«.
l“c.n.
1*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..........
Prttendentesi
ABI VRAT. ET RESPONS.
procul ab cis diftamus quàmifti Monachi à veritate funt remoti.-vt facile ex noftra re-fponfionc iudicare licet iudicium fuum Dcinbsp;vetbo dirigere Volcntib-is.
ArtICVLVS XV.
Con^teoi-jhoc Sacramenttm ad aprotantei per-tinere,(^ tos omnes ,c}Htb-is ’Dominosaut Bc-c!eßtt,au[ fua ipfiyzim incapaettat eo non interdi-xii.Pnpterea detefior Prsitendentes, sjui abfqoe fcriptura,!^ contra z/fum zoniuerfa veterts Ecclefitinbsp;eo sgrotos abfentes priuant.
ArtICVXVS XVI.
Confiteor comrnKnionem ßtb ambabiss ßgt;ecie~ biunoteßevmcuiijoe neceßariam,fieriijue inte-tonos Domini nofiri lefo Chri-jh ettij^oe be-neficiontm si^ui fub portione vnius ßteciei atsjoenbsp;fob ambabos, contra opinionem loannts Hos Bo-hemty^ Prstendentium,
Articvlvs XVII.
Confiteor Dominum nofirum eJfe in fanPbo Sa^ cramento extra vfum contra Anthropomorphitas
Articvlvs x v i i i.
Confiteor,fob alterafitecierum Sacramentaliuy ^«i» imo fitb vnacjuae^ue earum parte ejje intégré to--ß- lefum Chrtßum per Concomitantianr.nbsp;adoretur. Ita^ue deteßorpfle-Î1V, ¦ fiorianot Caluinum contrafentifntes.
Res PO NS IO.
Q^and 'quidem TranlTubftantiationcm tuettimus,præcipuum huius Articuli amp; quo-lundam fequentium fundamenrum: ifti per fcnbsp;uicnt , vtiniis diu immorari nobis necelTcnbsp;noii Pt.Ifti Monachi nos dcteftantunquoniâ,nbsp;inqiiiunt,Sacramento S. Cœnæ pnuamus æ-grotosamp;abCcnres: idque præccr Dci verbumnbsp;öevfjm veterisEcclefiæ fieri queruntur.
Ridicule aiunt,à nobis eo priuari abfentes. Nam pcrdifhcile fit Sacramenta iis admini-ftrarc qui femetipfos per abfentiam eo primant. in fumma autem damnamus priuatumnbsp;vfum huius Sacraméti, amp; àffirmamus cius abnbsp;vno tantum fumpti non vfum elle, fed abu-fum atque profanationem. Dixit enim Chri-^us,facite hoc: Sc inftituit ac cclebrauit Cœnanbsp;in cœtufuotum difcipulorura: quibusSacta-uicnrumdiftributum fuit,qucmadmodum E-uangcliftx narrant.Nominatim autem Paulusnbsp;fie ait, Panis i^uem frangimus nonne communianbsp;t^rportsChrtfitefi? quontam vnus panis, vnumnbsp;corpus multifumus : nam omnes vmits panisßmusnbsp;{gt;ariictpes. Idco hoc Sacramétum àVeteribusnbsp;vocabatur Communio,vt multos ci communicate oftenderent, Accedithis mandatum,nbsp;I ’’Corn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus: ^uotie/cun^ ederttis pa-
''em hune, poculum hoc btbcruis, mortem Do-^*mannunttabuis.}Aocau.Km.,\-üiv in ccetu,fic-nnonpoteft.
Nobis obiiciunt (adeb funtdementes) vn-^ecinium caput priorisEpiftolæPauli ad Co. tinihios-.co qubdibi iubcacur t^mßjue fie probatenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cœnæ Domini communiccr.
Vetùm licet vnufquifque priuacimfefepro-Ibartdebeatan'equâadmenfam Domini accédât,non ideotamé cfticicur vnumquemque pnuatim Cœnam fumcrc debcrc. Totidem
441 enîm Cœnis opus ciFcc, quot fuut homines innbsp;Ecclefia. Er vtnemo non videat velatos fuif-feiftorum Monachorum oculos, quandofi-mularunc legere locum Panlnccce eius verba.-VnuJtjuiÇcjue propriarn cœnampraoccHpat in z/e-feendo ; amp; ait, non ejfe rio7»imc(trn Coenam e-dere.zc propter huncabufum à Corinthiis có-miflum in celcbranda Domini Cœna, multosnbsp;morbos .quitus nonpauci interirent, à Deonbsp;ipfisimmiiros faille.
Ad extremum addir, cjnum eonuenitisad ve-feendam, alitualinm expeElate. Quidigitur hic locushaber, quo doccamur, Sacramétum pri-uatim ægroto domi decumbenti deferendum?nbsp;ægrotabant nonnulli apud Corinthios.quunxnbsp;ad cos Paulus hanc cpiftolam fcrïberct : nihi*nbsp;lominus tarnen priuatas cœnas prohiber, vt vidimus. Pro nobis igitur contra fe hune locumnbsp;Monachi protulcrunt ; vnde appareret, quodnbsp;hac in parte obfci uarnüs,id prætcr Scripturamnbsp;minime fieri,ücuti nobis obieólant.
Vfus autem Veteris Ecclefia: non conftan-ter idem pcrmahfit : Multas cnim mutarione« cius fuilTeleârib antiquæ hiftoriæ docet, Acnbsp;certè quum iam inde a Pauli sfetate Corinthij ànbsp;prima amp; puralcfuChriftiinftitutionedecli-*nbsp;narent, non cil qubd mircmùr fi procedentcnbsp;tempore ab eadem longiùs recellura fucrit.nbsp;Variisin locisoliin vnul'quifque partem Sacrament! feruatam , domu'm fuam ferebat, denbsp;qua ante alios cibos ederct. Sacrifie! Ecplefiaenbsp;Romanæ iftud non paterentur.- qui hoc pecu-liare ius fuis ciboriis vendicent; vt ne contre-darionem quidem aliis perraittere fuftmeant.nbsp;Quibufdam etiam inlocis Cœnam quotidienbsp;c^brabant:amp; celebrationis tempore Diaco-ni earn ad ægrotantes defetebant, vt viiâ ean-démque communio'nera teltarencur. Pofteanbsp;frequens ilia communicatio paulatim refrixit:nbsp;quo faótum ell vt alio à celebrationis tempore Cœna ad ægrotos deferretur. Nccdubiutnnbsp;eftquinpauculas cœtus vnà cumægrotis Cœ-næallatæ coramunicaret. Quant|uara autetanbsp;iftum morem vetbo Dei niti dicerc nolumus,nbsp;is tarnen nihil commune habuit cum morenbsp;Papifticotcuius co progrelfus eft abufus,vt Sa*nbsp;crifici ciboria fua circunferentes, mâducatio-nem in adorationem conucrtcrint: itavt Sa-craiaentum pcruerterint atque aboleuerinr.nbsp;Itaqneiure illis exprobratepofiumusidquodnbsp;nobis hîc iniuria obiiciunt,ipfos à Scriptura Scnbsp;veteris Ecclefiæ more ad fua inuéta defeiuifle,nbsp;Nam all'eruant pane tranirubftantiatum(vt fa-bulantur) quem ad ægrotantes poftea déférât;nbsp;nee attendant verbis Icfu Chtifti,dicentis,4c-ctpu(yedtte,hoc eficorpm meum^nt innuat,fe no- Matth»nbsp;bis corpus fuum dare, nobis, inquam, vera fi-de illud accipientibus : non autem ciborio,nbsp;fubicéto tant! thefauri minime capaci.In fumlnbsp;ma,ipfimct fatentur non elle diucllenda Chri-fti verba : nec vnquam confccrant abfquc hisnbsp;verbis,4c«prre,e^/jzf.Ad quæ ab cis quxrimus,nbsp;quando fuas hoftias alfcruandas confccrant,nbsp;quo oratiqncm conuertant, dicentes, acctpiteinbsp;edite'ii.t quis horum verboru IcnLuseire queatjnbsp;Itaqs peflimè Monachi, Atticulo xvij. loqui^
44t ARTIC XV. XVI. XVIÎ. XÎII.
|
tur,quum aîunt, tyorninum nofl-nim elfe in Sacra-fnentoextrA'vflim.'i^ime'^x.z3i vfum nullum eft Sacramcntum, quum Sacramcntû in vfu con-fiRat,vt ex cius inftitutione côftat.Nam Chri-ftus inquiebat iis qui turn huic Sacramentonbsp;communicàbant,hoc cfle corpus fuum;amp; hæcnbsp;Chrifti verba fequuntur id quod EuangeliRanbsp;narrat,nempe e«?» accepiffepanem, fregi^e, de-eitjft: poftea iuffillc vt ne fieret. Et Paulus ait,nbsp;panis^ntmfrangimMe,ncc dicit, quem in cibo-rio aireruamus.Ipfimet citant xxij. caput Lu-X.ucu.1. caîjverf.xiiij. VbidiciturChriftus dtfcubutjfenbsp;cum difciptdis^ itâquc cis lanôlum Sacramétumnbsp;diftribuiffe. Quo plane euertitur ipforum do-^trina, quam tarnen fie maxime ftabilire co-Iiantur. Arque (vt veritas aperiatur) liæcalTer-uatioincaufa fuitcur populum calice priua-rint-.nam cité» acorcm vinum contraxilfet, amp;nbsp;«rotem TranlTubftantiationis nimis detexif-fct. itaque ifti Monachi concinnè hos articules connexuerunt; fedfalfbnoscum Anthro-pomorphitis confociant; quibufcum maximum habet ipficonfortium, præfcrtim in fuanbsp;‘ï'rinitatis imagine, qua Patri corpus amp;bar-bam promilPam tribuunt : in quo veteres hæ-ieticos, de quibus loquuntur, non modo imi-t3tifunt,verùm ctiam longé fupcraruni: quorum ctiam temporibus nondum ifti Romanænbsp;Ecclefiæ crrorcs nati eranr. Monachi dicunt, cominunioncm fub dua-busfpcciebus noneffe vnîcuiq; neccflàriam: locos autem Scripeuræ adid confirmandumnbsp;nullos ànnorarut.Nulii emm cxrant.Scd contra,fi nccefte cft obtemperare Chrifto, amp; Sa -cramentum ex cius ordinationc celcbvarcmc-cclFe quoqüc cft vtrumt]ue fignum amp; Sacra-métum fumere:quum Chrift'us dixerit, hoefa-lÿ. ’ citf.Atqui dédit vtrumque fignum. Item por-Ibid. rigens caliccm dixir, bibite de eo omnesAtzm,^nbsp;Warc.14. omneibtbertintiirtcpiitMarcus. Et Paulus, Z^-i.Cor. n.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita edatde i.Cor.io. heepane^f^ bibat de hoc calice.'è.t alibi, Poculam benediblionis cui benedtcimta, nonne communianbsp;fanguinis ChriPli cÆ^Quanta: igitur arrogantixnbsp;cftdiuellcrc quæ Deustam expreffe coiiiun-xit.’Si ipfis licet dicere vfum calicis vnicuiqucnbsp;neccllarium in hocSacrameto non cftc,quid-ni aliis liceat idipfum de facro pane dicere?nbsp;Curenim ifteneceflarius cft, niii proprereanbsp;quôd eft à Chrifto inftitutus î nonne idem caliccm pariterinftituitîfruftrânelcfus Chriftusnbsp;hæcduo fignaimpcrauit, quo fignificaret, vtnbsp;integrum dc abfolutum noftrum alimcntumnbsp;cxcibopotûquc confia^ ficplcnam amp; perfe-élam nutricationem nobis in ipfo conftarc?nbsp;Panis num poteft elleSacramcntum fangui-nis?Si cft,quid igitur altcrum fignum prodeftînbsp;Tota Ecclcfia Romana haue Auguftini fen-tentiam approbat: Accédât Verbum ad ele-mentum,amp; fietSacramcntum.Ncceirc cft igitur verbum adiungi. Atqui non,dicitur de pa-ncyhoceficorpui/neum amp; memfanguls. In lura-ana,ûc fœdè dilaccratur facra inftitutio Chri-âijCuiauthorcsamp;fautorcstanti criminis ra-•tioncra tandem aliquando funt reddituri. |
Proferunt fuam Concomitantiam. At ego ab eis quæro, num Icfiis Chriftus, quura Iio».nbsp;Sacramcntum inftitucret,minùs,quàm ipibnbsp;corporis amp; fanguinis concomitantiam intd-ligcretî Num proprerea à duobusfignisptO'nbsp;ponendis abftinuitîEcclefia Romana num U'nbsp;picntior,cautior,amp; prudentior co, qui omnesnbsp;fapienciæamp; prudentiæ thefauros complcâi-tur? Acccdithuc,quôd Chriftus vult vt in S-Cœna confideremus fanguinem fuuniàcofnbsp;pore fcparatum, non autem in iftaconcomi'nbsp;tantia,à Monachis adduci folita. Vult cnim vtnbsp;nobis ob oculos ponamus fuam mortem, 4'^nbsp;fanguis ipfius eftùfus fuit.ltaqucporrigcnscî'nbsp;licem inquit, Araire ex eoomnes. Hic entmelgt;nbsp;fanguie meus noui Tefiamenti ¦, tjui pro vobü ej'nbsp;funditurin rem^wnem peccatorum. Vnde con-cludendum,fi concomitantia corporisnbsp;guinis morti Icfu Chrifti conu cni.rc non pot*’^nbsp;(nam Efl'e in corpore, amp; effundi ex cotpoff»nbsp;funt contrariajôc Sacramcntum nos ad conn'nbsp;derationem mortisicfu Chrifti ,prxlcrtitn anbsp;fanguinis ipfius cfFufioncm deducat (idqu°nbsp;negarinon poteft) concludcndum,inqualt;n»nbsp;iftam concomitantiam inftitutioniCfinltiâ”'nbsp;ueriari. Qupdconfiderationccbdigniusnbsp;quod exptefte dicat Chii[lus/ângugt;»e^n/Hgt;‘^'’nbsp;fuijje effufum in remißionem noflrorum peceat^''nbsp;rum.ßne (jua effußone (inquit Apoftolas)nbsp;ta remittineijueunt. Et Chriftus pcrhocSact^'nbsp;mentum vult nos de remiffione peccatotn*^nbsp;noftrorum certiores redderc. Eft igitur qnonbsp;nobis ob oculos perperuo obucrfctutcdnl“’nbsp;huiuspretiofi fanguinis, fiquidem hocSact*'nbsp;mentum,prout dccct,celebrate voluæus. Poriô ifti Monachi, qui plcno orepios*' -mines deuouent, de hoc argumento iiou*” femiapertis labris loquiaudét.Cur cnim ain”^nbsp;duntaxar,eûw?w««w»fwz non ejfenecejfarnP^'^^*.nbsp;cuique ßtb duabies ßeciebtts? Loquenduninbsp;apertiùs, amp; dicendum, Ecclcfiara Romananbsp;intcrdixifl'e Laicis ( quos appellant) comuquot;’'nbsp;nionc fub ambabus lpecicbus,amp; mifcrasc®’’^nbsp;fciétiashaccofolatione priuare voluilfc-^ 'nbsp;tegendum erat intrépide aufum illud intfnbsp;randumcontra verbum Dei adeb exptffin*’nbsp;contra naturara Sacrament! , contranbsp;vniucrfæ veteris Ecclefiæ , adcôqucnbsp;fua Décréta amp; Canones, quinctiam coi’tnbsp;Miiræ ipfiusformulas,quamhîcabiuranc,nnbsp;ampliùs pro Sacrificio nec pro Sacrament® /nbsp;gnofeunr. Nam in ipforum Canonibusn^^r^^nbsp;extant: Comperinms quodquidam, fump^.J^lt;nbsp;tantummodb Corporis facri portioncànbsp;ce facrati cruoris abftineant,qui proculdno' ’nbsp;quoniam nefeio qua fupcrftitione Jnbsp;aftringi, aut integra Saeramenra percip'^nbsp;autabintegris arccantur:quia diuilio vnin^nbsp;iufdémq; myftcrij fine grandi facrilcg’® “^^,5nbsp;poteft eife. Item', l’eraèta cófceratioue,om‘’ ƒnbsp;communicent, qui nolucrit catcat Ecclcnnbsp;cisliminibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Et in aliis plurimis confimilibus'.q®’ adiieiemus prcccs Sacrificorum dumnbsp;expediunt, qui nec præftantnec intcW'S^nbsp;quæ demurmurant. Quamoblationcra, tu Deus, in |
s.
ABIVRAT. ET RÈSPONS.
Æi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afctiptam, ratam, ra- '
tionabilcin acccptabilémque faccre di^cris 1 vtnobisCorpus amp; fanguis fiar dilcótilnrni fi- 'nbsp;*•'!)«,ïi ‘'inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t quotquot cx hac altariï parcici- i
1‘'gt;i P^J’one factofanftü filij tui corpus 4: fangui-néfumpfcritnusjon^ni bcnediótione coeletti amp; e'^®''^icplcan)ur.HæcSacrificus:quanuisfo-lus acccpcrit. Qnæ prccatio eft fragmentumnbsp;Mtum ptcçum quibus olim in cclebrationcnbsp;Cœnx pto gratiarum aCtionc poft commu-nionciu vtebantur. Ec Deus voluit vt hae rcli—nbsp;^uiæin\iiflaip(orü remancrent, quibus con-uinccrentur.Quaproptcr ifti Monachi debue-funt potiiis de iua Milla cogitate, quara denbsp;Neftotio, prifcohærctico, coniungendo cumnbsp;Caluino,proptctea quod iptorum Concomi-tuntiamrciicit.Caluinus cnim nonidcirco di-quot;tllitPerfonam Chrifti, vtNcftorius : fed re-ftuiu vfum Coenæ Domini lefu Chrifti often-'I'tjcuittiamiftiMonachi idem exprobraret,nbsp;l'ai,(lcrent,eóquód inftituens hoc Sacramen-fepatatim dixerit, hoc efl corpw mewn.,nbsp;flflwnts mem. Dicit etiam, c.cciptte, édité:nbsp;uon autetn, alium accipientem adorâtes con-^^'Bplaniini. Adoramus igitur Chriftum,cdennbsp;quot;^^seiuscarncm,amp; bibentes eius fanguincm:nbsp;adoramus (inquain) nonfub dementis corru-phoniobnoxiis, fed in fpiritu amp; veritatc, vtnbsp;'abcmur. Itaque idololairix meritoaccufarinbsp;pollutnus.Viderint Monachi an idem ccfnbsp;conlcicntia proftccri poffint.nbsp;Pofttemó,quiadicunt,totumChriftum elTcnbsp;altera fpccieruin, imo fub vnaquaque ca-*gt;iinparte, quum cius quot|ue Dminicatemnbsp;'^Ornptthendantjab ipfis quçrirnus,anDiuini-’äsChtifti fubfit illis fpeciebus Çvti loquun-^Ut)fccundutn eius prxfcnriam diuluam,lccunnbsp;'lquot;niquatncft vbique At omnia-fuftiuct. Si di-id nihil ad rem facict ; xqueemm eft ali-“’ilgt;lt;]uidem omnia replet uCoominet»Sin,nonnbsp;lltam præfentiain,fcdipfiu5 giatitj prçlcntiarhnbsp;(''tTheologi loquuntur) intclligi velint, hoCnbsp;’'On eft proprium pam , ltd ad folos hdclcsnbsp;Ptttinet,vtdocctScriptura. Itaque hæcpræ-^’’BtiaDiuinitaris Chrifti nihil ad fpccies, denbsp;^ibusMonachi pettinet. Qu-od ft dixerint,nbsp;^'uinitatcra Chrifti elle cum ipfius humani-per Concomitantiam, lunt hærctici,vtnbsp;^'ftoiius amp; fimiles*:
Ptætctca ckcuf. Subvnae]uaque carum par-habitafcilicct traólionis qua in Milla vlur* P^nt, ratione. Hie admoneraus Ledtores, fra-^ioncm iftain nihil-habci-e tohimunc cum eanbsp;^’'t]uaEuangclirta,diccns, /?ƒ«?« Chrisiutn ac-'^^fftpanewdrfrtgifli-} n'cecum ea quæ ih pri-b-’iEccltliahiit'in vfuij'quum in ftufta panisnbsp;ffil'gcrctur, vtiUa ftdclibuscommunicamp;tibusnbsp;^'lltibuercntut. Vt-'otiam Chriftus ffegiopanenbsp;’^‘flribucndumfiisililpipulisjpoftea dixit,nbsp;zwMzX.AtE’CclcliaRomana putat,pa-’’’’iti nondum faille tranflubftantiatum quan-'^0 Chtiftas eumA-egit, fed-quum dixit, hoc eflnbsp;mew». Proinde nonlcbnfentiuntcumnbsp;^•ntillo, quaiidoquidcmiilluaMilïâ hoftiamnbsp;poll lecitata verba Sacramcntdlia frangunt.nbsp;^liærinxis igitur cuius vircutc hac fradionc
445 vtantur.Non frangunt vtaliis diftribuant.Solus cnim Sacrificus déglutir tres illas partes, innbsp;quas hoftiam frcgir.Adde quod in diftriburio-nc ad populunijfraélionem omitrunt. Videantnbsp;igitur quid caufæpofl'int fado fuo prætcxcre,nbsp;quum Chriftus dicar,Z)ör^z«zc.Noscnim alle-ueramus,fraôtuni panemnoudillribucrc, iJnbsp;eirefraétionem plané ludibrio haberc: vr darum eft cx tertimoniis Scriptüræ : pamsptemnbsp;yr4»^»?»?lt;T,inquit Paulus,zzo««e eflcotnmiinto cor-ports Chrt^ft^ Qwriiamvntts Partis yvmtm ebrpus ’nbsp;nbsp;nbsp;' '
multiflurnttstnam omnes vnius panis fimtis participes. Porto cur opOrtet Sacrificum corpus Chrifti non femel, fed partibus, iifquc tribus,nbsp;fumcrc’quod mandatum, quod verbum,quodnbsp;cxcmplum ea dercin fcriptura habetur? Nonnbsp;enini hie quærimus quid poft fuam Tranftub-ftantiationcm frangant, óc an fola accideiiiianbsp;fine materia frangantur: qua de refupra cgi-mus, amp; luorurn Dodotum implicationcsau-cRuimus. Floc tantum ledorcs moiicbimus,nbsp;hancMiffaticam fradioucni elle fragmentumnbsp;eius quod olim in Ecclclia fieri coiilueuerar,nbsp;pollipfius panis fraótioncm amp; diftributioncmnbsp;cx inftititro Chrifti. At certi in Milla extantnbsp;pluriina ciufmodi fragmenta conluta cumnbsp;noLiis additamentis Ecclefur Romauie , quxnbsp;hocpaóto abolcuit veram cclcbracionem hu-iusS.Sacramcnti,quum Milfatot fruftulis litnbsp;intcrpolata,vt primus pannus vix agnolcatur.
Ar TIC V L vs XIX.
Confiteor gratiam Spiritus fian^i nobis confern EfaiS’, ad Christiane bellandum, ^aando tn flonte vnofi- ' loan. i.nbsp;murflacro Chrifl/iate, adhtbttts flacrisverbis afilo^^'^^'^^nbsp;Epijeopo pronuntiatidts , adminiPirante flantbm p^b.nbsp;Sacramentum Confiirmationts. Itatjue abniro o- F,igt;fc.gt;nd-HatianoSyDonatittai.ii:^ Pratendentes, qtuflacram M-adsp.nbsp;Chrifmafuntexecrati.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RES PONS IO.
Monachi vt fuam Confirmationcm pro- c.io.Vrj.' bcnt,citac x x v i.caput Efaiç,fcd per errorem: Theod denbsp;ibi cnim nulla vndionis fit mentio. Etfortaf-fe notare voluerunt caput ixi. vbi hate verbanbsp;extant, Spiritus Domintfiipermt, eb ^ubd vnxe- £(_,nbsp;ritme : ad annuntianditm manfltetts mtfiittne., lÿ r.nbsp;Qui locus propriè eft de Chrifto intdligédus,nbsp;vt ipfc apiid Lucam cxponic-Ncc ibi agiturde £„04nbsp;vndione externa, led de intcriote : ideft, denbsp;donis amp; bcneficiisSpirituslandi,3bundantif-fimè plcnillîméquc mChriftuni eftufis. Pro-ptcrea Apoft.ad Hcbr.eitat hæccx Pfal.x l v;nbsp;Deus , Deus tuus, gt;vnxit te oleo latitia pr.e con-yôm^«.rz«îx.‘amp; Chrilio applicat. Legit-urqui-dem in Euangclio Chriftus baptizatus fuillenbsp;aqua in lordanc t ftd nufquam Icgitiir viidusnbsp;fuille hoc Chrifmatc Cbnhimationis, quodnbsp;Monachi ifti cx Scriptura, in alienuni fenfuranbsp;detorta, totis viribus frultrà cxtorqueic co-nantur. Tandem citant quod in prima Epift.
diciiut : 'E'osvnclio'iiemhabetts aSptritu ,jojn fanüo profeiiam ÿ (tpnaPits omnta. item .,f'^nblio ibid.nbsp;^udmofos accepisiis aispta, maner in vobisy nccnbsp;necffli hab sets' vt t^utfituam doceat vos : ver'amnbsp;fleut èadem vnblio .docet ivns de omptbus, tjua d'”nbsp;verax efl (ÿ- non mendaxt flcut docuit vos, rna-nebttistn eofamp;ia. Qnæ verba non pollunt intcH
x.Cor.i.
Ad.io,
44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XX.
ligidc Chrifmatc Papillico. Significant cnirn exprefsè ac nominatim donum amp; efficacita-tc Spiritus fanâi, qui in cordibus noftris ccr-titudinem fidei infculpitiquemadmodumeonbsp;loco diciturhçcvnCtio clFeàSanôto,t'k: omnianbsp;docerc. Quod etiam ex bis ad Corinth, Paulinbsp;verbis colligcre ctiz Quinos confirmât vobifietimnbsp;in Cbrisium,Qr i^ut vnxitnos,Deus efi’.-Q^i ettnmnbsp;obfignauit nos, dediesjue arrhabonem Spiritus innbsp;cordibus noitris. En vera noftra Confirinatio J-taque locus ex loanc adduétus nihil ad Chrif-«naiftoruniMonachorûfâcir. Hocautem généré loquendi Ioanncsamp; Paulus alludcrc vo-luerunt ad prifeas Legis ccremonias, quo teranbsp;porc Reges Sc Sacerdotes vnôtione externa amp;nbsp;vifibili confecrabantur,quæ figura eratplenænbsp;ôc perfeda: gratiæ, in D. N, lelu Chrirto futu-ræ,vt nomé Chrisii, id cft VndVi, fan's dcclarar,nbsp;Ptoptcrca Apoftoli fie prccabantur,Heroz/ernbsp;Ôf Pontius Pilatus coaSh fiunt aduerfits fiantbimnbsp;F ilium tuum lefium f^uem zmxi^ii. Et alibi Petrusnbsp;inquit, Deurn viixifie lefium ChriPlum Sptritu acnbsp;virtute. itaque veritas huius antiquæ ccremo-niæ adimplcta fuit in Chrifto ; cuius frurftumnbsp;quoque per Spiritus ipûus fanûificationemnbsp;fenrimus. Quamobrem Petrus in fua Epiftolànbsp;inquit fideles ejfiegenus eleSlumregalefiacerdo-tium .,gentem fianllam çfipopulum i^uemfibi Deusnbsp;vt proprium vendtcat.
Hanc igiturrationcm opponamus Chrif-mati amp; Confirmationijfalsô interSacramen-ta relatæ à Monachis. Si loci ab ipfis citati in-telligcndi funt de vmftionc fpirituali, id cft de donis amp;bcncficiis Spiritus famfti (vtoftendi-mus, nccipfi negate aufint ) amp; ifta vndtio fpi-rirualis figurara fuit fub Lege per vnclioncmnbsp;materiale atque cxtcrnamiindc lcquitur,Chri-ftianosnon debcie in vfum rcuocarc vmftio-nem materialem : qubd ira vctercs vmbræ Legis rcpctcrcncur,amp; càdéopcrâaducntuiGhri-Iti amp; lu ci Euangelicæ renuntiarerur.Quqd cx-prclIilTimè à Paulo vetatur. Itaque optime di-citurab Augurtino,Cbriftum mucallc vnblio-nem carnalem in fpirirualcm.
Porto licet Veteres de Vmftionc loquuti fint,nonefttarnen qubd putemusfuiirciftudnbsp;Monachale Sacramentum Côfirmationis; fednbsp;eratvhólio in adnainiftrando Baprifmo tuncnbsp;adhibcri folita, vt fupiàdiximus. Quod nccnbsp;probate nee fequi nobis licet, vt dióluni cft.nbsp;Hoc ramen alienitlimura prat ab hodiernanbsp;EcclefiæRom. dodtrina de Sacramento Con-firmationiSjVt voçant. Arque vt tanquam digit! contatftu deprehendatur quàm hac in par-ybe, wj. teaVeteribus diferepent: tjuando Schoiafticinbsp;Sen.D.7. diftingucre volunt Vnólioncm Baptifmi denbsp;Î-3- Confirmationis, dicuntin Baptifmo vertieemnbsp;vngi, quo dcclarctur Chriftianos die regalenbsp;i.Pct.i, facerdocium,dcquo Petrusnn Confirmationenbsp;verb vngifrontcm,qub fignificctur, Chriltia-num pro huius dignitatis dcfcnfionedimicarcnbsp;dcberc.Vetercs contrà,quum de Vnótionc Baptifmi loquuntur, hancrationcm proferût, vtnbsp;Chriitianus præparct fead luól:andrim,amp;pu-gnandum enm Diabolo (alludcntes ad prifcosnbsp;illos Athletas qui ante lublam vngebantiir)
adcóqiic Auguftinus ait,Baptifrnum ei^ initî^ inlignis cuiuldam à Deo Chriftianisd^ti?'nbsp;fub cius fignispugncnt.Hlcnbsp;éler Impcratoris mei. De ifto charactcrcniih-’^.nbsp;tibiisfuis, vt huncimprimcrcin cis quojeon-gregabant caftn's eins, præccpit dicens;/«^^*nbsp;ptizateger.tes in nomine Patris F Hijnbsp;S.Ec panlopbft: Nefcis, inquit, qiiiadtlb'^’^nbsp;de charaóTcrc damnatiir, de quo milirans l'O'nbsp;noratui' ? Ne ampliùs ccgo Monachi tantop-'nbsp;fcVctcrum authöntatem iaólcnt, qua faai”nbsp;Confirmationem rucaiitur, quæconfirmé'*®'nbsp;ne amp; ^.obarionc indigetaliâab eaquainl’®^nbsp;Monachi adducunr.
Satis autem oftendunt iii quanta iucotnw®' daamp; ablurda incurrant quibus otdinaiioD'^'nbsp;non lufïîcit, quum dcipiius cultu agitunj^'^'nbsp;quirunt cnim nominatim vi Epifeopus t'®quot;'nbsp;firmationem adminirtrer,nonaliuscpcf®’quot;'nbsp;tunt tarnen Laicis,iniè ipfis muliciibus,vt bs'nbsp;ptizent:neepudet ipfosfcribctejCo»»“”“nbsp;tionem digniorcm ede Baptifmo.
Nos autem omiffis omnibus humanis'*’' uentis, quæ nihil quàm obfcuraiitnbsp;eukus diuini, adhæit'lciniiis inftitutioni u-‘nbsp;ptil'mi, qualis nobis in feriptis Apolt®l',*’’5nbsp;pfoponitur: amp; libentcraufculràmushuicb'^ Pnbsp;prianifentcntiæ, non elPe attendendujuquot;nbsp;ante nos feccrint homines,fed quid lefust 'nbsp;dus,fuperior omnibus, ftcctit amp; fieri iulk*'*^’nbsp;Qubdad pucros attinet, quum pcra-ratei” ‘nbsp;cet, omnino danda cft opéra, vt tuæ prinatinbsp;tumpubhcèex Dci verbo inftituantui'dt'®*nbsp;tcchizentur: atqucmorcm ilium obferua»“' 'nbsp;vtintclligant quamobrem baptizatifi’®'“''’nbsp;amp; mature fleôtantujc ad pbedientiam ei P'^nbsp;ftandam,in cuius pominç Baptifmum reeefnbsp;runt. Hic modus longe vetultioreilCo”nbsp;marione Monachali, amp; Verbo Dei vt fi'”nbsp;mento nititur,ncc potcft.non adEcclclr^'^nbsp;ficationem plurimùm conferre*
Cölof.x.
Ont. ad-uerfditd.
Ar TIC V t vs XX.
ConfiteorOrdines effie Sacramentum in ^uo variis gradibus gratia Dei accipituh (i‘nbsp;exercenda diutnitus ofijicia tn EcclefitaChrdb*’^^'^nbsp;vt committuMur vntcuii^ue fiunbitont titm ‘j, rnbsp;ioribus turn in Minonbus Ordtnibus.nbsp;det eflor Pr£tendentesylt;^uttts reitciutihnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iquot;.
C.rhunu t fifiCdetn faletur C ^ry^ynpnldt
t !gt;¦ 4'*'
Caluinus eofdcmfatetur ejje Sacrawentii’
R E s P O (N s i.o,
Aduerfus loannem Galuinum iftifiquot;’®*'^ lumqias repetunt, vt fuprà Artic.l x-1®®®?nbsp;Vbi corum impudentiam conuiciniusnbsp;Caluini verbis,quæ annocarant. Purrb ncquot;*nbsp;vocabulojfcddere dilputamus. Probau””nbsp;ineo Articula-duo taiitum elle Sacraff®”®’nbsp;vniuerfæ Eccleliæ Chtiftianænbsp;quibus vtitur Dtusad nos de fua gratiaanbsp;lotcminD-.N-'Icfu Chrifto certiorestc®nbsp;dos.Idquod.Uina,Dei verbo tum Vetcrui”nbsp;ftimonio probauimus.Caluinus autetnnbsp;tus eftinterdum non de Ordinibus (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i,;
ABIVRAT. ET RESPONS.
445
|
nachi ifti aSngunc ) fed de Impofitioncnia-nuum,v(itata vel Apoft. temporibus, ineli-gedis Écclcfiæ Pafl:oribus,quani ceremoniam non imptobat,modo fupcrllirionecarcat.Scdnbsp;idomne nihil ad propoiînim iftorum Mona-chotiim attinet, quum nnlla particula veræ amp;nbsp;légitimât Eledionis Ecclefisfticæ (, verbo Delnbsp;deferiptz) in Romana Eeelefia rclida fit. Hîcnbsp;aiircmnotandam, Veteres demuncribusEc-clcfufticis loqiicntes,conftituill'e diferimé in -teramp;3^«po58a’iai'.Illa compledeb«-tutexamen vitx amp; raorum,atq; Ecciefiæ con-fenfum amp; cetera omnia ad legitimam creatio-liera pcninentia.Hçceratirnpoficio manuuna,nbsp;quum quis,legitime cledus amp; probatus,mu-ncri confccratctur, pro co fufis ad Deum pre-cibus.quibus adiungebatur Impofitio manuûnbsp;àPaftotibiisEcciefiæ, qua ccrcraonia incelli-geret, fe confecratiim elfe Dco, vt fidcii mu-ncrisfiii cxccutioni omnia poltponcrcf.vnâqtnbsp;ctiam publicis Ecciefiæ precious Deo com-inendabatur. Propterca fie Auguftinus, Quidnbsp;aliud eft manuum Impofitio,quàm pro illonbsp;1WÆ- liominc prccanofamp; hæcin ipforum Canonesnbsp;fucrc relata. Hæc fuut quæ de ca re colligû'turnbsp;tum ex Apoftolorù exemplis.tum ex vfu vccc-tisEcclchæ,quandiu hîcnonnullam puritæ-tera rctiniiic, pro co abufu , qui poftea partimnbsp;exambitione, partim ex ignorantia natus cft.nbsp;Quid ergo proficiunt Monacbi proferendonbsp;vctcic iho Ecciefiæ more imjiofitionis manuum,quum nihilhabcant corum quæ prçce-dcreneceirccftî vbi examen vitæ amp;morum?nbsp;vbi approbatio amp; confenfus Ecciefiæ? vbi de-nique oinnia,quæ ad veterem illam Chiroto-niam pertinent? His deficicntibusiquorfumnbsp;Inipolitio manuùm ? Id perinde cil ac fi qnisnbsp;ædificium à redo inchoaretjantciada funda-tnenta,*c à fe domiim belle çdificatam elEe ia-darct.Porrô Eeelefia Reformata non damnatnbsp;rcftumamp; Icgitimum hums ccremoniæ vfiimnbsp;ill Eledione Ecclcfiartica : fed reiieit abufusnbsp;qui haCquoque in parte in Ecelcliam Roma-nam fuerunt inrtodudn Chrifma verb,quo ctiam in fuis Ordinibus vtuntut, cft extra Euangelij dodrinam atquenbsp;oniucprimitiuæ Ecciefiæ exemplum*Qii^a denbsp;rt iarn in fuperiori Articulo verba fecimusinbsp;Veteres quidem iam déclinantes à puritatenbsp;Apoftolica, inuexerant in Bâptifmum certaranbsp;quandam vndionem (vti fuo loco didum cft)nbsp;'dque notât Auguftinus contra Petilianum*nbsp;loco à Monachis dcfignaco, falsb exiftimanti-hus ciim defuis Ordinibus loqui.Scd Chrit-ma Otdinum lortgo pbft tempore excogita-tum fuit.Etiamfi nihil aliud reprehendi poffer,quanta eft arrogantia, veile ad Ecclcfiafti-ca löuiiia homines digniùs cligere : quàm fc-cetint Chriftus amp; ipiius Apoftoli.^nu m quos e-Icgctunt, Paftores amp; Diaconos Apoltoli vn-Xcrunt? Paulus præfcribit norma Eledionum,nbsp;IcribcnsadTimotheum ßcTicum, acipfius e-tiam Impofitionis manuum mencionem facit,num Chrifmatis viquarn meminit ? Itaquenbsp;(liquid in co pcccamus) nobis veniam dabuutnbsp;Muiiachi,qubd plus quàm Apoftoli'fapcrenbsp;nolimus, rclida Ecciefiæ Romanæ ciufmodinbsp;fapientiâ, id eft ignorantiffima amp; intolcrabilinbsp;audacia in corrumpenda cultus diuini puritate per humana commenta. |
Adiiciemus pauca quædam ad Monachalcs contradidiones patefaciendas. DicuntOrdi-nes elleSacramentum integrum. Primùm cuius ignorantiæ eft, Ordiné vocare Sacramcn-tum?Ordo in hoc argumcnto,cft gradus amp; officium Ecclefiarticum : vt Magifter Sententia-rum definite cogitur. Quis ergo ynquam Cxnbsp;vllofprçtcrquam ex Eeelefia Romana)audniir,nbsp;muncra Ecciefiæ Chriftianæ efl'e Sacramenta?nbsp;Legimus officium Aaronis fiiilFc anrequam fi-guram.quæ Chriftum repræfcntaret.Quid ergo nobis hodieper munus Ecclefiafticum do-cendi figuratur, vel fignificatur? Num regredinbsp;nos oportet ad prifeas ilias Veteris Teftamentinbsp;figuras, vtlefum Chriftum nondumaducnifienbsp;dicamus : vt facit Eeelefia Romana, quæ pro-pterea antiquara illam Aaronis vndionem iunbsp;vfum propofito Chtifmarc reuocauit? Si ergonbsp;'munus fignum non eft,non eft Sacramentum,nbsp;nifi vocabulo abuti velimus: vt nonnunquaranbsp;Auguftinus fumit voeem Sacramenti pro îàcronbsp;munere,ficuti patét ex loco contra Donatiftas,nbsp;à Monachis indicato.At quum Sacramentumnbsp;in propria fignificatione vfurpat ; fie air. Ver--bum addatur ad elemcntum,amp; fierSacramen-tum.Si Monaehi ad exeufandUra ineptum lo-quendi genus EcciefiæRomàne,dicantfeSa-cramétum vôcàrc cerçmoniam,ex qua homines in fuis Ordinibus aurgradibus Ecclefiafti-cis conftituunt, requirimus Scripturæ locum,nbsp;quo id confirmenneb quod vnius Dei fit eendere amp; inftitucre Sacramenta, vt alibi diximus;nbsp;Adhæc,quumin omnibus iplorumniuncri-bus amp; ordinibus variæ amp; difcrepates ccremoniæ oblerucntur,intclligere velimus quamob-rem Ordincs fimul integrum Sacramentumnbsp;couficcrc dicant. Confitcantur ergo id quodnbsp;verum cft,amp; ingenue dieant,fe in fuis Ordinibus fabricafte feptem Sacramenta, quæcumnbsp;aliisfcx,efficiant trcdccim.Atqucitanondumnbsp;probe didicerunr ordinate fuos Ordines, amp;nbsp;numerate Sacramenta fuæ Ecciefiæ. Nifi nobis credere volunt, audiant fuum Magiftruranbsp;Sententiarum.qui hîc quidctia non multb do-dior difeipulis, Ordincs vocat SaeramcntJ,i nnbsp;numero plurali, quum ait,Dicuntur hi Ordi-nes Sacramenta.-quia in corum perccptioncnbsp;res facra,id eft gratia confcrtur,quani figurantnbsp;ea que ibi geruntur.Hçc iile:itâquc hoc Sacra-mentum diftecat,quod ifti Monachi integrumnbsp;putabantjVt hoc Articulo propofucrunt. Po-ftremb, fi vera oft ipforum Magiftri dodrina,nbsp;vt res fignificata fit gratia, be fignum fit ipfanbsp;ccrcraonia adhibita,vt inquitiquum otdoautnbsp;gradus Ecclefiaftictis non fit gratia, ncccere-monia, eft quod fatcanttir Ordincm non ellenbsp;Sacramentum. Ar T 1 c V L V s XXI. Corifiteor Matrimonium e^e uerntn Sacrarnen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ji, inm , qw) vir muiter Icnttnnit conMocatt con- / ' nbsp;nbsp;nbsp;' cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mar.19 umgnntiir a. Sacrtjico tnfeparabibterfdomttigra- j.Coi 7 tMjpectalt,vt/i!néïe/»i'Mers dtfficitltattbits ma- 7.11. |
44*^
trtinon^ âefinjgt qiisant. ¦ Itai^ue deteslor eos rjni t'lud dijjo'uiintyiititünpsdtMity autfan^iumSacra-mentiim ejje negant.
R. E 5 P p N S I O.
Miramur quamobrem hoc Sacramcntiim Matrimonij,quod vocant,S3craiiicnto(vt vo-lüc) Ordinum ftacim adiunxcrinc, ac tarn pro-pc illadüo collocaiint : qiium, iuxtaipforumnbsp;doôtrinamjiæcdiio fine Sacraracnea dffûç-aTa:nbsp;quoiuni vnup lollic altcrum,adco vt fimulnbsp;elle nequeant. Arceuc enim à Matrimonionbsp;quos ad fuos.Ordincs admittiint, vtàrc illisnbsp;prorfus indigna. En igitur contradidioncninbsp;fclciam oftcrentê in ipforum DoâriaiaSacramentaria : quandoquidem fi Matrimoniumnbsp;cft: Sacramcntuni,débet eins elle nariirç vt cumnbsp;aliis poiïîtconliiterc.Dum aùteni expedsmusnbsp;quid hic ftatuant, dicinïus jà'nobis agnolcinbsp;Matrimonium pro lanótifiinia inftitutioncnbsp;Dei. Sed , nifi voce Sacramenti niniiùm abutinbsp;placet, nulla caufa eft cur hoc nomen Matri-monio tribuatur. Deus enim non vult Matrimonio tanquam obfignaculo nosfua:grati.ænbsp;certes reddered'ed iniUcutio eius declaratur innbsp;ij. cap. Genefeos, amp; vfus legitimus paflim innbsp;Scriptura exponitur.Monachi notant locumnbsp;ex Ep.ad Ephefios, vbi vetus Interpits vocem.nbsp;jj-uç-retiv verrit Saciamétum,quum aut vocemnbsp;Græcârctincre,aut arcanum vettere debuifter,nbsp;qiiæ propria eft illius vocis fignificatio.ltaquenbsp;fingcndum non crat nouuiii Sacramenturanbsp;propter locum impropric conuerfum. Addenbsp;quod ca non fuit mens Interpretisiqui amp; in a-liis lociseàdem interpretatione eft vfus , necnbsp;proptcrea noua fabricate Sacramenta voluit.nbsp;Vcinhac eadem Epiftola,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0-
bisfacramentufn voluntatishæc Apofto-lusjocoab ipfis citato, ait, hoc Jidyslerwm ejfe in leßi Chrisio lÿ- in Ecclefia.My^ierium hocma-gnurn ej% inquit ; Lo^uor autem de Chrisio denbsp;Ecclefia. Hæc eins verba. Verum quidem.çftnbsp;Cantic.i. vnitatem Chrifti amp; Ecclefiæ comparari fæpenbsp;cum matrimonio tatfi tocidem Sacramentanbsp;conftituenda client quot eiulmodi fimilitudi-nes occurrunt, infinitus eilet SacramentorpAnnbsp;numerus : quum tarnen Auguftinusdicat,hæcnbsp;pauca elfe in Ecclelia Chriltiana.
Videntur autem Monachi aliud quiddam fpcä:are,addentcs, coniuges accipere gratiaranbsp;fpecialem. Si propttrea Sacramentum vocét,nbsp;quætimus vbinam fit lignum externum huiusnbsp;gratiç;quum ablquc ligno Sacramentunr ftarenbsp;neqpvat.Poftremo,quandoquidem vir bonus,nbsp;ad ciuilemunus vocatus, certuseirede gratianbsp;Deiobtinéda debet,eandémqj hduciam habere omiies debemus, ad quamcunquc tandear-tem amp; negotium voccmur : num idcirco roti-dera Sacramenta in Ecclefia conftituenda funcnbsp;quot artes amp; vocatioires funt in hoc mundo?nbsp;ARTICVLVS XXII.
Confiteor extrema,m nEHonem verum effe Sa~-crarnentum in remifionem reliqutarum fieccari, adminii^iratum sigrotts inpericulo vits, coniiitutis.nbsp;Protn de deteiior Prxtendcntes, hoc im^ttgna-rnntiCPi Caluinum, lt;ytti ait non nifi temporale effenbsp;Sacramentum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Eph.i.
îpliî-
i.Sis:. i.Cor.ii.nbsp;Apoc II.
Efiß 118. de docir.nbsp;Chr.lib.ynbsp;c.9.
iac.5.14. «î-
CaU-4 c.
(ägt; in Harm.
ARTICVLVS XXI.XXII.
R ES PON S IO.
Ad probandam extremam fuam Vnftion^’® profetunt ex Epift. lacobi hæcnbsp;tar lattis inter VOS?accerfatpresbyteros Eccltfi'^nbsp;crentpro eo^ vngentes earn oleo in nomine Poi/iOii'nbsp;Ex quibus verbis fuum Sacramentumcxpfgt;'nbsp;increconantur : fed quid confequaturnonit'nbsp;tendunt : Et oratiofidetfisraabie laborantenhi'^'nbsp;getyue earn Egt;omtnHs, Vndc apparet lacobui^nbsp;co loco loqui de vfitato in Ecclefia illistf'p'nbsp;poribus more vngendi oleo ægrotos, quo h'nbsp;narentur.-proptcreainquit fore vtDomin'’®nbsp;ægrotantem erigar. Tunc enim donum la»-*'nbsp;tionis vigebat in Ecclefia, vt amp; pieraqueah*nbsp;dona cdcndi miracula, licut Paulus teftatutinnbsp;Epiftola ad Corinth.Et fiepe Apoftoli vrebn' 'nbsp;tur certis quibufdam fignis,ad fubleuanJ*”’nbsp;afgrotorum fidem, vt faciliùs miracula rccipc'nbsp;rent.-ita fiçpc vtcbanturimpolitionemaiiuun''nbsp;amp; vndionc olci.Dcifta vnótione fie Marcus, M'nbsp;loquens de Apoftolis, Dstmoma malta eiid^'nbsp;bant, vngebantejue oleo maltosagrotos,13'nbsp;bant eos. Quod dilucidt- locum lacobic.spn'nbsp;nit.Porrb defiit in Ecclefia donum illud fin*'nbsp;tionis,fiuc propter ingratirudincni hoiiiinuin,nbsp;fiuequod facra doctrina lit iam laris conhr-mata,adeó vt miraculis non ampliùs egcat,line quod folamptimitiuamEcclelianico,nbsp;amp;multis aliismiraculis, proftabilicndisEc-clefiæ Chriftianæ prirnordiis,( v t Veteres Do-dores cxiftimarunt)dignari Deus voluerit.I- c'nbsp;taquedidum lacobi trahinonpotcllin«'””']’'^nbsp;plum , nifi amp; in Sacramentum conucrt.it'quot;’ “nbsp;Impolitio manuum fuper ægrotos,quod *'j(,nbsp;pud Marcum àïcisiMT^efiEgrotcsmanustm^''’^^^nbsp;Cr bene habebunt.Nt omittamus plurima alianbsp;ligna amp; applicationes exteriores quibusldn*nbsp;Chriftusamp; Apoftoli in edendis miraculisfin^nbsp;vli.
Qu,ód ad fanitatem animi applicarcvolnn^ quod lacobus de fianitate corporis ait, itaq”^nbsp;lignum olei ad hunc vfum adhibere, iftudclnbsp;Sacraméta pro libidine tingcre,quæcxnbsp;Dei inftitutionefiunt depromenda. Accctn'’nbsp;fi ab cis qaæratur,num oleum commmune’S*'nbsp;cramentu.m fit in ifta extrema vn(ftione,tRg*'nbsp;bunt. Multis enim arcanis ad hoc conficien-d.um opus cft.Tuncigitur cuaditSactamcm*’’nbsp;quando eft confccracum,vti loquuntur.Vbi*'nbsp;gitur in Scriptura tcftimonium iliiusconK'nbsp;crationis?Icem,quandoquidemin extrema'1''nbsp;dione non conlccrant fed applicant oleui”’nbsp;hiiic efticitur extremam vnchoneiii no»/*-Sacramentum,vel ex ipforum rcgulis.Qun''nbsp;dicant vnélionem elle Sacramentum,nbsp;tern oleii, Sac.amcnti marcriam,idipmninbsp;aqtia Baptifmi dicattir. Namablutio alia ^“;kInbsp;quam aqua. At Auguftinus, Verbum(mq''*'n''nbsp;accedat ad elemenrum amp;fietSacr3mciitun’'i'nbsp;Quod Scholafticis frequenter cftinorc.
In fumma, nccelle eft aut ipforum Vneb nem elle ablque oJep, aut li vndio cltSaC’*nbsp;mentum, oleum quoqiie elleSacramcntn”’’nbsp;Neutru autem cxScripturaprobarc vnqn*nbsp;potcrunr.
Aitint, lacobum vtllc, vtoretiirpron-o
-ocr page 475-ÀBlVRÂt. ÉT RESPONS;
447
perari pojfe adeóque abolere ac deiergere omnes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
noilrasfordes immundttiO/S.
Articvlvs XXv; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ï“.
Confiteor S. Sacramental Baptifimt, Confirma-tionù Ordinum propter tpforam tn^itutto-nem yperfeSlionem ç^efifieüum non ejfie retteran-da.Et tjuificiensprudènfi^ue retterati eum^aniter peccare.
Responsio.
Hicagunc de Sacramento Pcenitentiæ , ôA in Articulo xiij. fupcriore egcrunt de Sacramento Confcflïonis,nullûmquc Scripeurç lo-»nbsp;cum indicarunt,quo probarent Confeflloncirinbsp;amp; Pœnitentiam, vnum vcl duo elli^ Sacramé-ta.Itaqile rcmittimus iftos ad ea qus fupràànbsp;nobis propofita amp;c idoneis rationibus fuercnbsp;confirmata.'vnius Dei eile inllituere Sacra-menta:amp; docerinos ex Scripcuraquicquidnbsp;Deus ad falutcm noftram infticucrit.Quod adnbsp;rcitcrationcm Sacramentorum quæipfi comment! funtjde ea non laboramus: quu id quodnbsp;non eftjiterari nequeat. Cûsnæ verb facrofan-élæ vfum in Ecclclia ordinariû approbamus;nbsp;modb ab Inftitutionc lefu Chrilti pcndcat.
DcMatrimonio autem ante diiléruimus,e-r iufque reitcratione probamus, non tanquaittnbsp;Sacramcntijfed tanquam infticuti diuini cumnbsp;ad TMveyodaif, turn adprohibendas fcowatio- ,nbsp;nes fœdâlque libidines: amp;,in vniuerfum.pro-ptcrea quod Deus mulierem creauir, qua; viro Cen.^nbsp;futuracirct adiumento. Porro Monachorumnbsp;doótrina hbi aperte hoc loco ipfa contradicit.nbsp;Nara Scclefia Roraana nonadmittit Sacrifi-cum qui bisraaritus,feu bigam us fuerit,vt vo-catur.Si nulla in hac matnmonij reitcrationenbsp;culpa hæret, cur reiiciunt cum qui bis matri-monium inieric î Non cnim reiiciunt eos quinbsp;ipforumPœnitentiam, ant Euchariftiam, aucnbsp;extrenaam Vndionem iterarint.Sin culpa hæret , cur hanc permittunt, amp; pro Articulo fideinbsp;vcnditant?ltaqucoptimcagant,h arrogantemnbsp;fuam pcrfcókioncm,vt amp; Donaciftarû öc Ana-baptiilarum,quos hîcnominant, deteftentur,nbsp;Nos autem vttorumque arrogantiara dam-namus.
Quod ad Pœnitentiam Caluini, ( vt ifti lo-quuntur ) id ell; ad dodrinam cius fupct hoc argumento, attinct ( quae certè non eft Pœni-tentia iftorum Monachorum, nihllquc cumnbsp;cis,ncc dodrina.nec eftedu,commune habet)nbsp;amp; quod ci affingunt J dixifte nihil aliud ellenbsp;Pœnitentiam quam Baptifini memoiia«m:fcfcnbsp;tales produnt quales antca, nempe impudentes caluisniatorcs : quum potiùsjdePœniten-tia loquentes, pœnitcreipfosfupctioruni ca-lumniarura oportuerit. Nanquara cnim idnbsp;Caluinusdixit:ncc ipfi locum vllum citât. Dixit quidern, vt certi limus perpetuo de rcmif-fionc peccatOrum,nobis ad mcmoriamBa-ptifmi eflerccurrcndum.EtdePœnitcntiae- EîdeAntnbsp;git ex difertis Scripturæ verbis,docens,cam innbsp;nobis per Spiritum fandumingenerari,quan^ *’nbsp;do nos vera fide d'onar,qua fit vt nobis ipfis ita
» acquicfcamus.Id quod alte in cordibtis noftris
® • î»ifiptecata commifierify remittentur ei, Vc-1 ^^^ftncdiftudtribuitiir oration! fidei: dicit fideifieruahit laborante. Quod à la-“oodiciturnominatim, proptorea qubdfæ-^'.11 morbi accidunt ob certa peccata ànbsp;’.5°oiscon,jni(Ia,vtinquitPaulus:quorumnosnbsp;velit admonitos:ita vt fæpc fuos hac oc-'¦^fiotic ad fc cuoccc-Porrb lacobus vult vt o-f'^'^tproægrotOjVt isimpctrata àDco pecca-fuorum vcnia,cxhaclanitatem confie-itaque vuic vt libéré pcccatorum fiatnbsp;, vt CO atdentius pro corum remifi-’'’«cptcccsfundantunatque ita fianitasrccu-P'fftur.Q^d darum eftexipfiislacobi ver-Natn dcægroto ait ,fipeccata commifierit.nbsp;^f’juiccrtumcftjànobis affiduc multapeC-Verum mentio fit de peccatis, propternbsp;H“æægrotus fiibi conficius eft fie à Deo vifitari.nbsp;[unima,nihil hie locus pro extremavndio-“'^iftorum Möilachorum facit. ApoftoluSc-loquitur de fianitatc corporis.ipfi verb denbsp;’^nitatc aninft, imb de reliquiis pcccatorum^nbsp;®‘^fihic£lcrationibusreddedisagerccur. ApOnbsp;‘‘olus loquitur de dono miraculorum in pri-Ecclefiani collato, quo hodiecarcmus:nbsp;'pl'verb de re, quavri volant ovdinarium eftenbsp;quot;lEcclcliaChtiftianaSacramcntum.Apofto-loquitur de oleocómuni, quo ægroti vrigenbsp;•’^«tur in nomine Domini,vtconiialeficcrcnt:nbsp;'pl' Verb de olco confiecratoftnhnitis fiuperfti-honibusadhibitis,vcl co vfique vt ei aurcs au-*^lt;læfalutationi fiuæ tribuât, quûflcxisgeni-he illud alloquuntur, AtiefianSlstm oletttn.nbsp;^‘^nique Apoftolus loquitur de cœtu eoruranbsp;^'*1 in Ecclcfia munus gerebant, amp; vnàpronbsp;^gfoti bona valctudine prccabanrur : cx-h'^nia verb vnâio iftorum Monachorumin-cd duntaxat eeremoniarum cumulus, ànbsp;Sîcritico congeftus, cum infini lis crucibus,nbsp;l^^pofitis ægroto,- fieu potiùs moribundo. Pernbsp;liæc itet lefta fieri in Paradifiam perfiuadcrenbsp;imperitis,qui illis rebus externis fia-'quot;*•4« ''^^™fi'amaffigunt.Iraquc Thomas rede ait,nbsp;‘1-5.4, Baptifimi amp; Euchariftiæ extare innbsp;Sctiptura .-alibrum verb Sacramentorum, a-dcóque extretnæ iftius vndionis, nequaquam.nbsp;Lcûorcs ergo iudicent num iure deteftenturnbsp;fosMonachi, amp; annon potiùs ipfiorum errô-tes deteftari deb'eàmus, imb magnæ eoruranbsp;partis malitiam,qui contra conficientiam fiuosnbsp;dcfendcntcs , vernatem m inîuftrtianbsp;detincanx, v t Paulus inquit.
Artic VL VS x x i ib
ConfiteorSaeramenta PaénitentU-,Matrimonijy EnchansÏUjC^ Extrema VnEtionis tnterdtimpofi-fe reiterart,non obfiaam tmperfieEtienem atitgrattanbsp;feu beneficij collati ÿfied tantdm propter notlraninbsp;iraperfeebonem (fquot; condttionem.' Ita^ue deteilornbsp;arrogantem perfietitonem confiéiam à DonattEHînbsp;amp; Anabapttslis ¦, ejut memortam duhtaxatreite-rant^vt Pœnitentiam Calmni^r^tta non nifi Baptifimi memoria efi.
Articvevs xïiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------------------------; ------ »
Vtconfiteor Baptifimum non pojfie retterarï: itd dilpliccamus, vtin Dei milcricordia penitus i(f'CalntnHm^:^iticenfientptt-
P’ r*
'''*'i«n. àetfslorïouiniamitn ..............
'’i^t-rttatim Bapafint pcrduriïrey’gt;/fc vllatnacidafii- irnpveflum,gignit verum laa na, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç
44?
arnorcm,ac noflri ipforum mortiScationeiu, qua; eftcótis cxtcrnisad ædificacioneni proxi-morura fefe prodit. Dcniquc, docet, vt vcrènbsp;quisrcfipifcacjcffe quod rnorrcm amp; refurre-ftionem lefu Chrifti verèparricipcr.Hçcfuni-raa doôtrinæ Caluini, quam aperte verbo Deinbsp;cófirmat, pro eo quodMonachipœnitcnriaranbsp;hominis in fuis ipiius mcritis amp; larisfadlioni-bus confl:ituunt:atqucitaconfcientias in perpétua faluris fuç dubitationecoJlocant: quumnbsp;nemo hoc iibi fumerc amp; polliceriaufir,ieido-neè contritum amp; omnia pcccataiua confef-fum eße amp; pro eis perfede fatisfeciilc.
Quod ad puritatcin Bapti.fmi perpetuam, (vt inquiüt Caluinum doccre,amp;: locû notant)nbsp;en Caluini verba; Puritas Chrilti in Baptifmonbsp;nobis oblata cft:ca femper vigcr,nuilis raacu-lisopprimitur: fed omnes noftrasfordesob-ruit amp;extcrgit.Hæcillc: qui poftca admonet,nbsp;non hincpeccandi in futurum licentiam capcandam eße , quum hoc beneficium iistan-rùro conferatur quiiub peccacisfuisfatigaci amp;nbsp;oppreßj gemunt, fhe igitur Mon'achi(omiironbsp;Caluino)viderint nü quid puritati lefu Chriflinbsp;obiiccrevaleant. Et, vtin poftcriimrediùs c-rudianrur-,mcditcnrurhæc Scripeurç teßimo-nia, vrintclliganc quæ fit virtus amp; efticacitasnbsp;Baptifmi,cuius memoriam amp; frueW ad finemnbsp;vitæ nofiræ perdurarc oportcat.
7V0J, cjttimortm^eccato.,i]ttomodo adhuc •vtnermts'in eo ? An ignoratis, nos ejuotejnot bapti-zjittfumtts in Chriilum lefum, in mortem eins ef]enbsp;baptiszatos Î Sepulti igiturÇumns vna, mm eo pernbsp;Baptifinum in mortem : vt fimt excitât ns efiChri-flits e.y: mortttis ingloriam Patrisfltn O' nos^tsa,nbsp;vtta ambitlemns.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ,
Item : Si cum eoplan^ati coaluimits conferma-tione mortis einsynimirum etiam refitrreSlionis con-formatione coalefcemns.
QnicnnçiHe in Chrtslo baptizrtti eilisyChrin:nm indntslis.
Confspulticum eo perBaptifmum ypertjuem e-tiam cum eo refurrextïiisyperfidem Dei efficaciter agentisy^c.
Chrii'itss dtlexit Ecdefiatfl femetipfum expofuit pro euyVt 'eiifanShficaretypofi'^udearn purgaflet la-uucro ac^UAper 'verbuivtflderet eäfibigloriafam^nbsp;id efi Ecclefidnon habeme maculamytiut rugdyMitnbsp;lt;]utcejuam eiufmodtyfed vt efietfancla (fl in,culputa.
Deus nosferuautt non ex operibus tuflis i^uit fe-certmus nos y fed. ex fua mifericordia, per lauacrum regenernttonisycfl renouuttOnern Spiritus S.
Cut corresfondet Baptijmusy^ui nosfieruat.
Per vnum finritum nos omnes in corpus baptizsttifumus.
Si ergo Baptifmus eft Sacramentum mor-tificationis amp; regencrationis,vt noua vita am-bulemus, annon eius fruótus æquare vitæ fpa-tiumdebet? St per BaptilmuinferimurChri-ftojuum vt ad momentum, non autem conci-nenter,cxipfo vitam hauriamusjficuc infitura ex trunco cut fuit infixüîSi induimusChrißumnbsp;per Baptifmumjnum'ftatim exuenduseß, neenbsp;potiùs copertotam vitam tegendi (umus, vtnbsp;l'ecurè nos Dco üHamus indutos puritatcamp;nbsp;iultitia lefu Chriih?Si lefus Chrjltus purgac
7.010.6.
Ibid.
OaLj.
Col 1.
Epb.5.
Tit.j.
ARTIC VLVS XXVI.
Ecclefiam fitam lauacroBaptifmi, quanti®' macirlatam fibi fiftat,nónnefru(4um ciuspe^'nbsp;durarc oportet vfque ad plcnam confu®n'^'nbsp;tionem amp;perfcélioncm Ecclefiæ?Si nultah'nbsp;lus tribuitur Baptifmo y annon nccciîc cft v®'nbsp;tuteni ciiisperpetuari vfqucad compleint'*-tum falutis nolfræ, quæ eft vira æternaîSiF“:^nbsp;Baptifmujn cuinChriflo coaîuimusâecorpO'nbsp;riipfiusinfitifuimus,annoninpcrpctuuni!-gt;'|j„'nbsp;ergo commumonem bahernus cum eo, (nbsp;loanncs) fianguis eiuspurgntnos ab omnipettiiti'nbsp;Sanguis enim,qùo in Baptifmo abluti fuirniis,nbsp;idem nos perpetuô lauat, vrpotcquibthn'nbsp;guis noui Teßamcnti cfFufus.pro.reniifï®'*'nbsp;noftrorum pcccatorum. Baptifaïus autW’nbsp;ccrtiflifnum eß pignus ißius fœderis:atqiic*fjnbsp;fæpcin memoriam nobis rcuocandusdl»^“nbsp;pcccatorum noßrorum rcmiflionis fiduen®nbsp;roagismagifqucmentibus noßrisconfinn^ii'nbsp;dam. Et, fi fruclus Circuncihonis fub Lege 3“nbsp;vniuerfam veterumPatrum vitame.stciidC'nbsp;batur ( vei feriptum cfl) quanto raagis hod®nbsp;Baptifmus ? Et, ne longiùs hæcpcricqiianinbnbsp;fi Monachi cogitarent quid in his Artitvlisnbsp;dicanr,minùsà verohuius docfrinæfinirai’'nbsp;errarent. Nam poßquam dixerunt fi® co®-mentitia Sacramenta pofi'e reiterari, addont»nbsp;non quidem propter corum imperfeôfien';®’nbsp;autgratiæ, fine bcncficij pcreacoliati : q®«'nbsp;ctiam pcrfcótionem tribuunc Sacram^^n'”nbsp;non rciterandis. Vnde concludcndumio^^'nbsp;tiam amp; beneficium in Baptifmo colficuiHtnbsp;quum non opus habcat rcicerationc,p«p^‘^‘^'^nbsp;durarc : quæ ipfa eft Caluini doôlriua, exift®'nbsp;rum Monachoruin hac de re non cogicantm®nbsp;verbis colligenda. lidem Articulo xiH-fiP”nbsp;dicebant,fui Baptifmi Chtifmadari adeot®'nbsp;borationem, aç propterca eins cffeóhuni pct'nbsp;petuû eße oportere, fiquidcm indecorti® d gt;nbsp;viribus nos in medio curfu defici : ne prof*;^“’.'nbsp;mus formulam ipforum Baptifmi,quafia®'''nbsp;fores pro infantulo refpondcnt,quôddi3bonbsp;huiufquc operibus renuncicend quod ad^”nbsp;pus adminißrationis Baptifmi rellringinbsp;poteßjfed pucro grandiori commemorarinbsp;celfe cß:vt de fuo Bapcifino cogicans,fi'nda®nbsp;cius peromnem vitam pcrfentiat.Quj.n'^'’'’'^nbsp;fidciulforcs refpondent, quod Syrabolunbsp;fiolorum, ac proinde reniiflioné pcccacoci^ j.nbsp;ctedat. Quod incelligitur non de otigb’^^nbsp;tantum , fed amp;d« omnibus peccatis po® j/nbsp;pcifmum commiflis^ nobifque perCho®nbsp;remilfiSjVC inEpiß.Ioanncsinquir. .
En igitur vt contra Caluinum amp; pro Cs ‘ no fimul Monachi depugnent. Adeùvtnonbsp;in memoriam reducant præclararo illamnbsp;næi fcntcntiam,dicencis,Probationcninbsp;amp;c contradiétioni minime obnoxiafflcloAnbsp;ex diâis aduerfariorum elicitur.
ARTICVLVS XXVI.
Credo Spiritttm Domini noPtri, (jttem in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,.
Patris depofutt, poft mortem deftendift lt;lt;“ * L rosy ad liberandas htnc animas y pro diftretto^[^^.fftnbsp;mifericordia , iu'siitia (fl faptentia.nbsp;impietatem Caluini (fl hutusfocioruniyftfi^ Ijt/ift'nbsp;rate afferunt defeenfium Domim
-ocr page 477-Jf vetrni-^i poEtribut confinant : Et imptsdsnter èicntffatresno'tfui^e in caresrg^vi aitS.Petrns.
R E s P O N s I O.
M ilri ex Veteribus defeenfum Chriftiad inferosfdc quoin Svmboîo Apoftolico)retu-Ictiiiit ad dcl'cenfum realem animç lefu Chri-fti:iü q'iodfa’pcülos in ma.ximas difficulratesnbsp;coniccit [iroptcrabfurda ex ea opinionecon-f'^tjuciitia.Qùas vt fo'uerc tërarint,nihiloma-gbtimcn' vr ingenue dicain ) Lcétores eis ienbsp;!7. rxpcôitcpcfturit. Confulatuv quod tVngufti-ir.i.sad Dirdanuro fcripfit, vr concilier realinbsp;d'devnftuad i.uft-riin id quod Chriftus laironinbsp;meemn erts in ParadrJi-.SC'tets.ô 'ï- inbsp;ïillécomperiemur. Eiufmodi difficultatesin inbsp;taufifii'.Tuntcaralijex Veteribus huncartCnbsp;culii de defeenfu ad infetos in recitando Sy ra-b.bolo Apoltolico omilerint. Sciédum fané cft,nbsp;inqiiic ( '.yurianus, qubd in Ecclcfiæ Roinanænbsp;Si« fymbolu non habetur addirum,nbsp;urtmia : lcd neqtie in Ecclefiis Orientis habe-turhiefermo : vis tatnen verbi cadem videturnbsp;clh iiico quod l’cpultus dicitnr. Et Ambro-fins ; Caro erat in moniimento, virrus opéra-batur c cœlo. Chvyfoftomus in prima fuanbsp;cxpoficionc Symboli, fie récitât ; Crucifixus,nbsp;mortuusamp; fepultus, tertia die refurrexit exnbsp;mottuis.Iiraltéra cxpofitione ciuldenrSym-b ili, Deleenfus ad inferos meminit, feu cumnbsp;refertad vittutem miracula edendi, qua præ-ditusChriftusmultos mortuos fuicitabat, vtnbsp;dicitut X X V ir.capite Matthæi.lHi autem quinbsp;olirn hune articulum omittebant, his Paulinbsp;'^r.q. Verbis nitcbantur, Eradtdt vohts inprimtsquod
Mr.epera’'n,Ckridum iiideltcet mortitum eJJ'cpro feccatis noflris yfecundum Scriptu''as : Et fepitl-umfitiifi , ÿ- excitatum tertio die ^feoundumnbsp;ScriptKi-a/,
(llu!)d.rdnosattiner,cxiis qnxfuprà, Artic. vii.txpaluimuSiCblligerc elf,nos hune ArtCnbsp;cahuntctinere,qiianuis aliter cjuàm àVctcii-bus.quosh'rclcquuntur Monachi,à nobisin-ï'-'lhgarur.Qœjm cnim videamus, iplos Veterts diilkult3^bus,fuamintcrpretationem co-'V'itantibus, Icfe commode euoluerc non pof- ,nbsp;b;,mahnmus ei adhærelccre quod htmum ex-ptedéque Seriptutà fundatufo eft,quàmpronbsp;hdei Articulo habccc id quod nonniodbVer-Dei non ptobari poteft, fed ctiam maxima
'^bfuvdi tecum trahit.
Dici, ¦iusigiiur(quantum attinctad ftaturn ^quot;'•rnitum iftoruin quitub Veteri Tcftamcn-vira füllt defunfti)animascorum qui in fidenbsp;'hiTiJc ventuti, nempe Domini noftri lefunbsp;^ brifti ,d^.(;eft^;runc, a'oundèteniifte fruftumnbsp;hit,, ’quot;°'‘t’.söcpaftiomsetus. Quodfacile eftcoUi-ö'^tecxto quod aptid lohancm dicitur,^iZgt;r4-vidijji diem Itfii Chrijïi gamfum ejTe.
' w lacoVi prohtetur, moricns,Ď expeutauijje
1 1''quot;'H. Inimmt. z\ddc quç Apoltolusad bleb. '^3'iisloi.iscopiosè di'detit, O’i-ç fuit ctiamnbsp;quot;’»r. hni.'ci i;.; ahorum Veteturn opinio. Contranbsp;iiindelium damnatio cö magisconfit-'''aiafu.r^epfiid ftdi fideles tanta hcncdicfionenbsp;potiti, Q^id vt heret, ccicmus opus non
ABÎVP.AT. ET RESPONS. 449
ftlifÏc, imó neqi.ic confcntaiieuni fuilTc.vr anima Icfü Chci/ii ad inferos reipfa defcendercr. Nam quodad dam.'iarosaccincc,nuin oporte-bat vt anima ïefu Chri (li ad cos adirer,denun-tiatnra.cos Paiiionis fuæ bencficij non efienbsp;participes? Qnpd auren, ad ’oeatorura animas,nbsp;qnibiis Ja'rirja rnorrcicfu Chrifti acccÆc, hocnbsp;diuina eins vircutefaclum eft',quadonaamp; beneficia fua coraraunicar ; iieur Scriprura terta-riir. Qiïódfi Abrahaniiis ( vti diximus) tantonbsp;teniporcantc nariuicarem Chrifti,ianifenficnbsp;frudfl iphus adtienrus, acgauiftis cft ( id quodnbsp;fieri non porutr nifi potentlà dittinâin eo opérante) quis ncgauerit ilium hanceandem po-tentiani vcl Cxfticaciùs fenfift’epoftquam Chri-ftus fanguinem ftiuro pro Ecclctiç redemptio-ne eftadir? Si fides Centurionis cantopcrcin Matth.tjnbsp;Enangelio laudatur, quod credidcric Icfumnbsp;Chriftum potuiftc feruufuum fanare etiamfinbsp;doraura fuam non venircticur dicamus opor-ruiftc vt anima Icfu Chrifti reipfa ad animasnbsp;Vctcrum fidclium adirer, quo Paffionis fuænbsp;fiuólum illis affatim percipiendum imperti-rtcurgt;Matthæus commémorât, quurn lefus Mattarinbsp;emififtet Spirituro,ftatirn monumenta apertanbsp;fuiftc, amp; multa corpora faniftorum furrexifle.nbsp;Num iftud defeefuanimijChriftipotiusqiiàninbsp;ciusvirtutc diuina cftcótum fuit? Ad hæc, vcnbsp;abrnrdiflimum eft ablegate Chrifti animamnbsp;ad damnatorum fedcs(vc faciunc iftiMonachi,nbsp;hoc ipfum ramen Caluino fuptà Articulo vij.nbsp;alEngentcs ) itafalfiftimum eft, fiquis dicar,nbsp;animas Vctcrum bcatoru apud inferos fuifle.nbsp;Nam (vt inquit Auguftinus)vocabulum ƒ«ƒer- •^dDirdinbsp;ni feu Jnferornm in bonam partem in Scriptu- 5^'nbsp;ra nufqtiam fumitur;innucns,co non pofte fi-gnificari fedcs bcatotum : idque ilium in hacnbsp;quæftionc tantopere torquet.
Sed nihil clatius verbisipfius Chrifti de Lazaro, cuius anima in finum Abrahx afportata tucK. fuit ante paflionem amp; mortem cius : vt reci-tantur in Euangclio ; memento te bona ttta reee-fgt;i]fe in vita taa , ©“ Latiflrnmfintilttermalamuncnbsp;aKtern hie folatio ƒruitur, tu vero cruciaris. Et ad
¦ hic omr.ia, inter nos vos hiatus ineens confii-tutus eflyS^cJ^ri igitur maxima locorum inter-capedo-.quorum quicftdamnatorum,vocatur Infernus : qui verb bcatorum eft,dicitur Sinusnbsp;Abrahæ : in quem Yetcrunxbeatorum animænbsp;colligebantur,id etiam ChryCoftomo amp; Au-guftino docentibus.
Quinetiamferiptum cft,diuitcm,quum cf-
fee in inferno, fublatisoculisvidrftcLazarum deMtm.l. intpiicte conftitutum;id quod nonpatitur,vt 4.c.i5.is.nbsp;dicatur anima Chrifti dclcendiflc ad fmumnbsp;Abrahæ,nifi forteMonachi vclint defeendinbsp;furfum,amp;afcer.di deotfum. Innitimut igitucnbsp;exprefl'o Dei verbo, Cui difertis verbis ipli co-trfidicunr : nempe quurn larroni Chriftus ait,nbsp;hotiieKemm eris in^araiiifi.Qüoé nili de ipfiusnbsp;anima ptopriè intclligi ncquit. Corpus euitnnbsp;fuit in fepulchro ,Diuinitas verbeft vbique.nbsp;Chriftus autem hgniftcabac,fc,mutata condi^nbsp;tionc,pïo perpeftîonihusfuis paulbpbft bca-titudine feuiturum; itaque illud inteliigédumnbsp;de iphus anima ; vt ciiam idem paulb pbft ini’. lij.
-ocr page 478-li/id.
f.ü.6e.
Dei.l.ïg,
i.Pet.3.
450 ARTIC. XXVL XXVII. XXVIII.
t:^üK,Pafer,depono JpiritKm ?nenrn in muntu tnM:
^num hdcc dixi,Jfet,exjpfraHit.Si ergo verurn clTet quod ajunr Monachi, oportcret vt Dc-ponereanimanil'uam in manus Dei,fignifi-carct Dcfccndcrc ad inferos : amp;Inferi fignifi-carcut Paradifum : quas omnes cxpofitioncsnbsp;fimiléfque relinquinius Monachisjvcipfisfamiliäres amp;c congruentes.
Vidcamus iam quibus Scripturæ locis ipfo-rum opinio nitatur. Annotant locum Zacha-riæ,vbi fie ait,iuxta Veterem interpretem : T« ^noi]He in fanguine Tefiamenü tui emififii vinÜosnbsp;tKos de lacn ¦, in^no ?ion efiatjua. Monachi hacnbsp;voce /4c» (eaputeo intclligunt inferos,per vin-ßoj autem intelligunt animas Patrum, à lefunbsp;Chrifio inde ctniiras. Sedex ipfis quærimus,nbsp;cur ergo idétidem hæc verba cantent,/« inferno non efi rede/aptio. Quo ctiam refertur quodnbsp;inquit Efaias, de infelicibusSc damnatislo-quens,èor«»» vermemnon interitnrum, necignemnbsp;extinElum iri. Qui igitur erant apud inreros,nbsp;quo paóto inde libcrati fuerc’Quapropter hóenbsp;locum deberent potiùs intclligere co modonbsp;quo Hieronymus,dicens, lefum Chriftum fuonbsp;fanguine liberafl’c nos à pcenis fcinpiternis:nbsp;idclt, impediuiire quominus dcfcendcrcmusnbsp;ad inferos. Quemadmodum amp; Auguftinus,nbsp;Propheta,inquit,in fpiritu prophenç ioquensnbsp;Rc'riilfione peccatoruper Chriitifangui-nemiTu quoque,inquit,in fanguine teftametinbsp;tui emififti vinótos tuos de lacu,in quo non cftnbsp;aqua.Mihividecur per lacum fignificare hu-manæ mifcriae ficcam profunditatem,vbi nonnbsp;funt fluenta iuftitiæ,fcd iniquitatis lutum,amp;c.nbsp;Hicigiturlocus èmanibus Monachorumabnbsp;Auguftino Sc Hieronymo exculfus cft. Vbinbsp;hoe ctiam notandum eft, exponétes hunc Za-chariæ locum de animabus vererum Patrum,nbsp;quas apud inferos fuilfc dicüt,ipfos fuam opi-nionem cuertcreimprudentes.Nominatim c-nim Prophetainquit,hancliberationcra feunbsp;emiflionem de qua loquitur,fadam fuifté ftn-gtiineT ef?4»ïe»ft:nonautcmait, dcfcenfu realinbsp;auimæ Chrifti,lcd tantum,vinä:os fenfilic frustum fanguinis Tcftamcnti. Quópertinctidnbsp;quod modó diximusiadeb vt vel hic locus,nbsp;quo à Monachis modo cxponitur,ipioru opi-nionem eucrtat,noftram verb conftabiliat.
Alium adducunt ex priore Petri epift.cuius hæc funt verba : leßu Chriflm morttficatm Ruiden» carne^vtuifcatw autem SpiritnJn hienbsp;^ni tn careere erantjpirittbM, ventenspr^dteauit;nbsp;ifnt incrednliftterantaltoitnindoy^tiando expebîn-bant Dei pattentia tn diebi^s iSloe, ejuwn fabrica~-retur Aveadn qUA pAAci,id efioblo Animt fnluifA-clAfiintperA^ttAm. Hxc Petri verba ex vulgatanbsp;verfione : vndcifti Monachi defcenlum realem aninaæ Chriiti ad inferos exprimcre voluut. En mirificam cxpolitionem huius loei:nbsp;Animam Icfu Chrifti dciccndillé ad inferosnbsp;ad prçdicandum iis qui ibi vinóti erant.Qu^ódnbsp;ncipfi quidëMonachi credunt : quum icianr,nbsp;aut lare faltcm debeant, locum pnrdicandinbsp;Euangclij ïn terns,non autem apud infcros eile. Altera conlequitur maxima ablurditas:nbsp;nempc, anima Chriiti extraxiilc ex inieris co-
rura tâtùm animas, qui teporibusNoachi’’’^ morigeri Sc rebelles fucranr. Adeovt Eccld'^nbsp;Romana vehementer haótcnus fucrithalh'*''nbsp;nata,quæ crcdiderit Adamum,Sethum,NoJfnbsp;chumjAbrahamu Sc alios famftos Patresnbsp;ex inferis extraSfos per hunc anima: Chf'^_nbsp;defeenfum : quod tarnen cft fallum, iuxtanbsp;locü , qui non nifi illorum meminitquinbsp;Noachi rebelles fucrüt.Poftrcmbfi voce,nbsp;rir«,intclliguntanimam Icfu Chriiti, di'-'*nbsp;nobis qiiomodo Chriftus viuificatusnbsp;nimä fua ante fuam refurrcólioné. Innbsp;fi noui ifti Profelfores, pro eo quodtotifS’nbsp;iurant Sc anathemati dénouent Thcod.ßc^^^nbsp;ciufque feripta, in eis huius loci cxpofioo^^^^nbsp;legillcnt, intellcxiirent tandcm,comniode‘‘^^^nbsp;poni pofte de teporibusNoachi, quutn^ ?nbsp;chus, iuftiiiæ præco, (vt vocatur in Serif'“nbsp;hominibus fux ætatis annuntiabatnbsp;Dei per diluuiü cxcrcédum, idquepridi^’nbsp;Spiritü Chrifti, qui, vel antequam ina«“^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
rcturin carne,fempcrSpiritufuodiuino Sc rexit Eccleliam , ficut ipfi etianinbsp;Doótores docucrunt. Chriftus ighufnbsp;fuo ScMinifterio Noachi quondamnbsp;uit iis quorum fpiritusnunc verfanturh’^^ynbsp;cere, id cft petpetiuntur peenas incrudd^^|„(P'nbsp;Sc côcumaciç fux debitas.Monachi erg^jnbsp;vcnia,aut aliter,ne dubitent confulcte^’'l^p.nbsp;tionem Theodori Bezç,eiufquc ration^sf^jpnbsp;derate : vt difcant, damnatis apud infero^nbsp;ófcis, reótam ad Paradifum viamnbsp;Ea nobisverbo Dcicommonftratur,”*’”nbsp;tem inuentis humanis,in quorumnbsp;ponimus Articulum de reali dcfccnlnnbsp;Chrifti ad inferos, quem Monachi innbsp;tiaftabilire conati, nonpotuerur. Qiquot;’«prnbsp;auté Caluinus exponat quod habeturnbsp;bolo Apoftolico de Chrifti dcfcenfunbsp;feros,vide in fuperiore Articulo fepti'”'’’
A R T I c V L V s. X X V ‘ Credo Dominum no^rum tertio die refr^nbsp;locupletAturn reuerA dtutn» t^uAlttAttb»^^^nbsp;tatA tAmen corpord humAnt veritAte.Jtt^^^^ Jjilnbsp;fior Eutichetem CAluinurn.
itA Ajferuit gloriAm refurretlionii ¦, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ^jl'
CArnis obfeurAUertt : CAluinus Autern Gquot; nus fic Ajferunt verttAtem cArnis -, vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ '' ;
tenttAtnglortA corporum beAtorurm idv K'. Afferunt Equot; trginem ApertAtafuiJfe‘nbsp;more ult Ar um muiter um pArtentiunt :nbsp;monumenti amotumfutßii vt corpusnbsp;refurgeret.-Cf Apert Amjittfe ianuAmt 7^'^nbsp;dtfcipulos Domtnus no id er intruret»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p
Articvlvs xxV
Credo, Dominum no^um,vt refitttt^^’E^i^iit gt;' non iterum moriturus^ßeprimum eX h»’'nbsp;fcendifi in cœlum mutAto loco't'bi^^i'‘^i-'.nbsp;fulis beAtisproprio pecitliAritEt ex e»nbsp;fAbili venturum ud iudicAndutn mortnot ifinbsp;ProptereA AnAthemAtiz.o b’i'Atendeniefdt^^ fit¦nbsp;AniniASfAnElorumP Atrutfi PeAt^uffjt -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
fonem Domini, Abiuro itnpictAtem tychetis,, tyiti volunt humAnitAteninbsp;ordtnArte vbi'-jus eJfe.Contrù rcnu.ii^'^ '
loin. 7,
ABIVRAT. ET RESPONS.
e^iori-o negant humanifatem 1 elfe ppJJe.proHt ipß !ibe[,pluribtt^s in locis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
K. E s 1' O N s 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Qtiandoquidcm conGtcntur,diuinas quali- i tatcs,quibus hunianiras Chrilli locuplerata jnbsp;fuir,nô murafï'c veritatem Corporis humani, inbsp;cft quüd abiuratis erroribus Eurychetis, quinbsp;veritatem Corporis Chrilli tollebat,vnà quo- 1nbsp;queabiurct fuam TranlTubllantiationemlquç ;nbsp;.'ibolctac dellruit veritatem corporis huma- 1nbsp;ni,) volcotcs vt Corpus Chrilli fit pluribus G- 1nbsp;ßiulacdiucrßs in locis. Qn^od ctiam in artic.nbsp;xxviij.rcpetunr. Nos autemcopiosè hune er-rorcnirelutauimus fuprà in Arc.ij.iij.amp; iiij.amp;nbsp;Leftotem rogamus vt mcmincrit corum quxnbsp;illicexpofuimus.
Calumniantur Caluinum morefuo. Loquitur cnim de qualitatibus, potencia,amp;: gloria cotporum bcatorum,Gcuc dehis Scriptura agit, lui autem deliri oftenduntur quod veritas diuinafomniishumanis præleratur. Nonnbsp;iiiiurià vocamus deliros, liquidem vt ollen-dant à Caiuino dellrui potentiam corporisnbsp;gloriofi,proferunt natiuitatem Icfu Chtifti:nbsp;quail lamindc ab ipfa natiuitatc gloriofumnbsp;corpushabuerit, contraScripeurara omnéf-que Vctcrcs. Non enim potuillet moriiquumnbsp;l’crpciiioui non obnoxium, amp; Immortalcmnbsp;elle,lint qiialitates corpori gloriofo nccelfa-rioconuciiicntcs. Quapropter lohannesdcnbsp;Iclu Chtillo in terris prædicante inquit, cumnbsp;nondiim gloriGcatum fuilfe.
Denatiuitate Chrilli: non ignoramusmul-toscxVctcribus ipGs ctedidilfc faôlam fuiGc mitaculo. Sunt cciam Vctcrcs qui Cûntrà fen-''‘’“'‘^•*’’4tiibusell Cyprianus, vt multi quoq;nbsp;ttccntiorcsThcologiiproptcrcaquod Lucasnbsp;Luc. 1. nominatiin applicat S.Virgini verba Legis denbsp;Guit,II, fanélificatioue primogctnti.QuiaautemScriptura non ait, lefum Chrillum miraculo na-tum clic, amp; virginitatem in conceptionc con-fidcrari : fatis nobis cil credcrc lelum Chriftûnbsp;conceptum ex Spiritu lanólo in vtero Virginis, informatum amp; nutritû fuilîe in Virginc,nbsp;atqucnatumcx Virginc,quum pariendi tem-p-'S aducuit, ( vt inquit Euangclilla ) amp; mammam Virginis luxillc, quam credimus bcatif-fimam clic , quomodo loquunturElizabethanbsp;amp; ca cxpopulo,qua: Icfu Chrillo dixit, Bentusnbsp;vter-^ ejii 't [c portanit, ej- -vbera ßtxisii.nbsp;Eadem fuit Caluini Gdes,qui verb3,quibus illinbsp;impudentesMonachi vtuntur,non vlurpauit.
Quod ad lapidera fepulchriattinet, Calui-nus nihil dccidit de modo,fatis habens dicere, omnia obllacula cellilfe corpori Iclu Chriftinbsp;rcliugcntis.- hue lapis ab Angelo admirabilinbsp;modo fuctit dcuolucus(Gcut exprefse ait Mat-thæus)fiuealio modo nobis incognito. Nam,nbsp;vt inquit Auguftinus, G raodum quæris, nonnbsp;Si. tft miraculum. Nec certc ipforura Papa Léonbsp;.1 Roftra fententia longé abcll.
Augullinus idem inquit de Chrilli ingref-lu ad difcipiilos obicratis foribus : vt amp; Hila-'¦us S: liiltinusMartyr.- nempe Chrillum pla-l’e.i.dmiiabili modo aditum Gbi patefecillc in tubiculum,claulis ioribus. Acipla Græca vox
45Ï xen^sio-MfVaP, qua vtirurlohanncs,non fignifi-car præcisc, quum ingrcdiiscft Chhftus, ninenbsp;claufam faille ianuam gt; fed anrea fuilîe clau-faniiquum Gt non prçfencis,fedprætcriti tem-pons parricipium; vcnoruntlinguæillius velnbsp;mediocriter perici.
Mirecur aliquiscur ifti Monachi hæc per-quirant.Sed fatis ipG caiifam dcclaranr, quutn aiunt corpus elle polie duobus in locis eodenxnbsp;temporend eft, Yndccunquenacndicant cen-toncs ad fulcicndam fuam Tranlïubftâciatio-ncm:conantcs,quanrum in feeft,fubrncreve-ricatem Cbrifti ad fomnia fua extruenda. Ita-que paucis docendum cft, quæ raodb attule-runt,nihil iplorum propofitum adiuuare.
Piimùin facentur quç fuprà diôfa funt,faôla fuiffe miraculo (atqucctiam lohannes corn- loan.tolnbsp;memorat, lefum pleraq-,alia edidille figna,innbsp;qiiibus hune ingrelîuin admirabilcm enume-rar.) Vnde concludimus, mhil ex illis miracu-lis inferendunr elle quod cótradiótionemini-plicec. lam enim ante proculimus rcgulara exnbsp;•verbo Dei amp; Vetcribus dodloribus, atqjadconbsp;ab ipGs irtorum dottoribus Scholafticis pro-pofitam, in contradiôtione nullum clFc mira-culum diLiinum : co quod miraculum Gt veri-tatis,at côtradiétio, racndacij : miraculum,Gcnbsp;potentiæ, at contradiftio impotentiæ. Adebnbsp;vt Thomas alhrmct, Gcri nullo mira.culo pof-fc, vt animal rationale mortale non Gt homo,nbsp;vtiam diximus. Et Augultinus inquit, mira-cula naturam non tollere. Atqui, pluribus innbsp;locis Gmul corpus conftitucre,çft id fua materia aeproinde quantitate fua ac dimenûoni-bus priuare.Ergo hoc perinde eft,ac Non corpus dicere. Nam quemadmodum qui dicac,nbsp;Spirïtum præditum elle quantitate öc dimen-Gone corporca , isdicat, Spiritum elfe amp; nonnbsp;elfe Gmuhica Monachi, volétcs vtCorpusca-rcat quantitate ac dimenGone corporca,volûcnbsp;corpus elle non corpus. Profeóló miraculaiftanbsp;contradidlionis non funt Dci,fcd impotenriç,nbsp;vt iam diétum cft. Quod verum elfe compro-batur in i(lis Monachis,qui quum nulla ratio.,nbsp;ncfuamTranirubllantiationem tueriqueant,nbsp;fatis habent G dicant, cam Gcri miraculotquænbsp;certèrefponlio eftimpotcntiæ.
Prætcrca quæ hoc articulo nobis obiiciunt miracula,iplorum doôhrinam fundituseuer-»nbsp;tunt.Nâ ab ipGs quærimus,num corpusChri-fti quum natus cR, cH’ct codera tempore in y-tero S.Virginis,amp; cxtrà:num,quum refurrexienbsp;cius corpus in fcpulchro dcextrafepulchrurnnbsp;verfarctur;num,quungt; ingrclTus eil ad fuos di-fcipulosjcius corpus intra amp;c extra cubiculuranbsp;Gmul cHet.Nequaquâ cerrè. Id cnim eilet na-fei amp; non nafci:relurgcreamp; non refutgeredn-trarc amp;; extra verfari (quod cftMonachalc ratiocina nd i genus. ) Volunr tamcnpcrfuadcre,nbsp;corpus Chiilli codera tempore incœloamp;innbsp;ipforura altari clic , ac reperiri lub fpccicbusnbsp;panis ik vini, Sc in cœlo exiliere, vbiiamellenbsp;Scriptura tellatur.
Adha.’c,fcquci erur elfe in ipforura Tranl-
¦ nbsp;fubllâtiarionemotunilocâlera. Quôdractuit
¦ nbsp;Thomas de mirihcc deteltatur,vt luprà oltcn-
P. iiii.
I« II.
9’.
^ß.H7
4SI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XXîX.
|
ditßuszncc injuria. Nam fi localis fir motus, Tranlïubftfliitiatio nulla eft ; amp; neceftariónbsp;quantitas amp;; dimenfio corpori concedenda;nbsp;vnde fcqueretur, idem corpus non pofte eo-dem tempore infinita loca amp; diucrfifïimaperçu rrere.Quod quiim præuidercc Thomas,ma-gnus ills patronus Tranirubftanciationis, cx-preftïftiinèprohibuit vllum motum iocalcmnbsp;ïcu loei mucationem hue admitti.Exempla tarnen fuprà memorata,atqucargumcntü Mo-nachorum noshuctrahunt, qui itadeftruuncnbsp;quod extructtim volnnt. Porto (quod maxime iftis aduerfacur} hoe etiam concciro, nempc Corpus Chrifti pene-traiFc lapidem fepulchri amp; ianuas ciaufas,abf-que iolutionccontinuijVt loqtiuntun eciamfi,nbsp;inquam, hocverum eft'ct(quod non eft) nonnbsp;fcquereturtarnen Corpus Chrifti diuerfisinnbsp;locis fimul elfe pofte. Apgelicnim codé modo apparcre poft’untjnemo tarnen dixit vnquânbsp;cos diuerfis hmulin locis efté,Contra,vniuer-fa Theologia docee, Angelos in loco eifc Dc-finitiuè.Excmpli gratiat^um Angelus appa-ruit Petro in carcerc, claufæ crane fores : nonnbsp;ideo tarnen dicemushunc Angelum fuilfe alibi codem tempore. Sed qtium eduxit Petrum,nbsp;dicitur porta fponte aperta ftiiire,non ad præ-bendum exicum Angelo, cuius natura eft fpi-ritalis,fed propter Petrum. Itaque quicquidnbsp;aiuntjid ad corporis Chrifti veritatem tollcn-dam pertinct duntaxat. Non enim idcirco fe-qtiercrur, corpus pluribus fimul in locis effe:nbsp;eft igitur arsumentum ad euertendum coin-paratum,(upcr quod nihil ædiheari poteft- Vc concludamus, ab cis pctimus vt confi-derent, quàm ipfis aduerfentur ca quæpro-duxerunt, exempla. Non enim quxritur quo-modo corpus Chrifti intret fub fpccics,fcd quopaólo hîcfit præfens. Atqui Chrifttis na-tusjcgrcft'us rnonumencojingreftbsadftios di-fcipulosjcrat vifibilisamp;concrccfabilis.Iplc c-nim dicit fuis difeipulis, contreÜate me vi~nbsp;àete :nMn jfiiriens tarnemz^ ojfa nonhiibetAts.-que fequcrctur exiftis cxempiis,corpus Chrifti ft præfens eilet ad altare, oculis corporcisnbsp;videri. Quod tarnen non fit.Atfi comparantnbsp;eins præientiam ad id quod dicitur Chriftusnbsp;ingreftus ad fuos difcipulos,eft quod loquendinbsp;genusmutent, nccampliùs diiputcnt depræ-lentia corporis Chrifti, fed de ipfius ingreft'u.nbsp;Nam ingredi in aliqué locum,non eft Ibidemnbsp;præfentem eiîe.EIæcfunt quæ adiftos Articu-los refpondemus, quibtis Xlonachi oppugna-re Caliiirium conantes fefc ipli iinpugnarunr,nbsp;Qtiantumad Brentium amp; Eutychem atti-net, laudamtis profeftionem Monachoruro,nbsp;quod nolinrillotum erroribus adhærcrc. Sednbsp;nobis tlolet, poft abiuraram r.im folennitcrnbsp;Vbiquitarern, eos tarnen ad earn ftatim relabi.nbsp;Idem cifcnim, Corpus innumerisin locis co-dem tempore eile, amp; vbiqtie cftc. Nihil enimnbsp;eodem temporepluribiis in locis eft'epoteit,nbsp;preetcr Dctim: Sc Deus eft vbique. Qu_od fiisènbsp;iiiprà Articulo ij, declarauimus : amp; quid ea denbsp;re Veteres'noftti Patres feniiant audiiiimus.nbsp;liaqucMonachi redeatin gratiam cum Bren-tio EutychcrCjSc dextras eisdent vt fuis 1°'nbsp;ciis, ccique abiurarc definant. Alioqui if')^nbsp;exprobrabimus diélumillud, luraui lingua,nbsp;menteminiuratam gcro. Ac certeTranllub-ftatiatorcs amp; vbiquitarij omnes hicconfuunbsp;ciunt,nciTq’)cin deftruendaveritate corpo'^nbsp;lefu Chrifti. Nee iuuar Monachos,qiiôd(iiôdnbsp;Brentium credere corpus Chrifti ordinarienbsp;vbiquetllc. Namfitoiiit veritatem corporisnbsp;Ordinarie,Monachi autein eandem tolluntex*nbsp;traordinaritdc miraculo : nullum eft in rtuiii'nbsp;crimen, fed in modo duntaxar. Nam vtrobi-que veritas corporis abolctiir, flue ordinarie,nbsp;hue extraordinaric. |
Qubdnegant Monachi Vctcrum beatiti'-dineantc Chrifti afeenfione, eosreniittiiniï^ ad ea quæ xvj.cap.Euangelij fecundumLuean)nbsp;de Lazaro commtmorantur, cuius animaalnbsp;portatafuit in fiiium Abrahæantcafccniio-nem Chrifti. LazjirKiA^lt;\w^nu»cJoUtioffii^nbsp;Et lefus Chriftus latroncm ficaft’atur,/'quot;'nbsp;die mecK7/t erisin Paradtfi, luxta quæ AuguH*'nbsp;nusiEadcm fidcs eft amp; noftra amp; illoriim,qoo- ,ji’nbsp;niam hoc illi crcdidcrunt futurum, quod nosnbsp;credimus fadum. Si ergo amp; illi per gratiamnbsp;Domini Icfu faluos fc fieri crcdiderunt,niaiii-fclfum eft, quod hæc gratia fecit antiquoscti^nbsp;viucre ex fide dec. quot;Vcrùm quandoquidcniu'^*'nbsp;Abrahamo,ncclcfu Chrifto credunt,nosab-iuramusacdeteftamur ipfbrum incrcdtilm'nbsp;tern atque errorem:amp; credimus quaniiis bca-titudo'Vctcrum lefu Chrifti rcfurrecfioiieti:nbsp;in coelum afeenfione creucrir, nonpropter^'^nbsp;non anteafuillc: fiquidem Paradifusnonclft|ojni 'nbsp;potuit non bcatitudinis amp; quictis locus. A R. I 1 C V 1 V S XXIX. Credo Damnum nefirum plemifmjfe fâenM indeaÇnainc-rrnc.tionc-, mhÜÿj tgnornljé.Pnftef-ea detejhr aletmianos (^iti dtcnntnr Gnenoti,) Lucnbsp;^rrianos,IgnùtnosjBiicerafn.)Ca!uinnm amp;nbsp;Pr£tendentesy ignorantiarn ei tnbucrttnt, ceU'nbsp;ira dignitatem Gjquot; ofjicinm diuina ipjiatperfiti^-Res ponsio. Quod credimus de Perfona Icfii ChriftiéV veritare vtriufque naturæ,dequcharum vnio-,,,nbsp;ne pcrfonali, fusé in noftra fidei Confelfionc, yiu'nbsp;Artic.xiiij.amp;: xv.côrinetur,cuius quidciu Gil-licæ Confeftlonis hæcfunt verba. Arr.xiij. Credimusquicquid ad falutem noftiam re-quiritur, nobisin vno dcmiim illo Icfii Cb“-ito ofterri Sc cômunicari, vt qui, quiim nobis up,pi feruandis fit datus,fimul etiam fit nobisfaclus «phi 'nbsp;fapientiâjiuftitiajfanétificatio, Se rcdeiupiioi “nbsp;adeo vt quicunqucabeo dcclinar, miiericor-diæ PatriSjid cft vnico rcftigio noftro, reiiun- “ jj.iinbsp;tiet.Et Att.xiiij.Credimus lefum Chnlluni la- “,i;1 ¦nbsp;pientiam amp;: Filium æternum Patris, nattiram “:gt;•nbsp;noftra allumpfiffc, ira vt vna fit Perfona Deusnbsp;amp;Hômo:FIomo, inquam, Anima amp; Cor- “j'. tnbsp;pore palî)bilis,nobifque per omnia, excepto “jjnbsp;pcccatOjfimilis; vtpotc cuiusCaiolitvctèlc- “gt;C'nbsp;incn Abrahæ amp; Dauidis, qu.âuis arean.i amp; (gt;'- “'C,nbsp;comprehcnfibili Spiritus S. virtiite fiicrit luonbsp;tempore in vtero beatæillius Virginis conce-pia. Ac proiiide jlias omnes haireics quibusnbsp;olim torbatæ lunt Ecclefiæ,vt illi vcritati contrarias |
K. *' ” ^’'®**sdcteflamur.Et Art.x•v.Crcdirausinv-kât.i.” “'*f^‘^émqiiePerfona, quæ eftiefus Chriftus, ij, » Ÿcre inlcpsrabilitcr duas illas Naturas fienbsp;kl. )) cfTeconiunchas ,vt ctiam fint vnttæ,: manentenbsp;'’lui ” ''Paquaque illarum Naturarum in fuanbsp;1^ ¦ » diftinóta Pro^rictate:ita vt quemadmodum innbsp;'hnt.” ^^^coniundionc diuina, Verbi'Natura pro-')¦amp; » phctatesfua«fecincns, raanfinlncrcata, Inft-)) nitaamp;otnniarcplcns:hc ctiam Natura huma-” 'wnunfetitmanfuraque htin çternum,finita,nbsp;)) fuamillam naturalem formam,dimcnfioncm,nbsp;J) «qucïdeô proprietatern habens, cui nimirûnbsp;)i ''ctitatcm Humanæ Naturæ non àdcracritrc-), furtcûio Si glorihcatio , hue aftumptio adnbsp;» dexteram Patcis.Itaqi ûc Chriftum conlidera-), fflusinfuaÔeitatc, vt ipfum fuaHumanitatenbsp;» nonfpolicnius. Hæc in Gallica Confcftionc,nbsp;in quibus ilti Monachi nihil reprehenfionenbsp;dignum rcpcrcrunttitaque prætcrire hune ar-ticuluni iure noftro polîcmus.V.erùm quia ca-luinniautur Caluinum , exponentera locumnbsp;quendam Euangclij fecundùm Lucam : per-fuadcrc conantes, cum ignoranriam aliquamnbsp;l’erlonæ Chrifti attrib ucre; nobis vifiun cft ,nbsp;hucptofcrtefcntcntiam huius viri, cuius mc-raonabcatilîîma nobis cft proprer fingularénbsp;pictatem,amp;admivabilcm iplius erudicioncm:nbsp;illisautem candem ob caulam molcftiffima.
. Ptimùni feiendum cft, nô hic agi de anima, fuæ ellcntiæ ratione,crefcat nccncmcc de aliisnbsp;qiiælliünibus, magis cnriofis qiiàm vtilibus.nbsp;Sed quod de anima dilfercrntispro defenhonenbsp;Caluini, accipiédum erit de anima in fuo corpore cófiderata, cuius forma eft, amp;.in quo fuasnbsp;lacultatcscxcrit.Rcfpódemus igitur pro Cal-uino, ci nihil die commune cum Veteribusnbsp;hætcticis,quos doólie fcripns luis refutauit,nbsp;quotics tulit occafio: quinetiam cos qui ablo-hitcncgabant lefum Chriftum omnia fcire.nbsp;Vcrùmhoc non obftat quominus difcetnerenbsp;oportcatfecundùm quam duarum Chrifti na-turatum fermo habeatunquæ régula ab omnibusturn prifcis tumreccniioribus Thcologisnbsp;rcccptaeft.Exempli gratia,ccrtiirimum eft ie-fum Chriftum elle Æternum , ncc minus verum cft Icfum Chriftum Natum elle ex Virgi-ne,quumtcmporum complcmenrû aduenit.nbsp;Vtrunque de cadem Perfona dicitur : priusnbsp;quidern fecundùm naturadiuinam, polteriusnbsp;fecundùm humanam naturam.luxta quam di-ftinàioncm Caluinus ait hæc verba Lucæ,nbsp;Puerulus crefeebat (fj' corroborabatur Spiritu:nbsp;Item, lefus profictebatfaptentia fij-jtatura aegra-tiaapud 7)e«)w,intclligenda elfe non de naturanbsp;diuina, fed de humana natura Iclu Chrifti.nbsp;Quid in CO reprehenfione dignumeftî Certènbsp;Augullinusliccthac de venon vno modo lo-quatur, alicubi tarnen hune locum refett adnbsp;hum.|nam naturam amp; animam lefu Chrifti,nbsp;Scholaltici alhrmarunt, animam Icfu Chriftinbsp;iamindc àfua conceptionc omnia feinifte quçnbsp;Deus leit, amp; acccpille plenitudincm à conceptionc, vt ciplcnn« cofertc nô potucrit :nô innbsp;le profccillc gratia amp; fapientia,fed in aliis,quinbsp;de dus lapientia (5c gratia prohciebanf.imh innbsp;iplo vtetoViigillis ïamfuilieperfectum cL nu-
hij.7.
ï-UC.t.
'quot;hmb.
'’•'2*14.
ABTVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455
mcris omnibus abfolutu hominem, Hoe non dosuit Caluiniis, plus fidci adhibens verbisnbsp;Apoftoli ad Hcb,diccntis,/c/«w» Chrisiumfutf- Heb.;.nbsp;ƒ? Tiobii per omnia.Çimilem , excepta peccato : amp; amp; 4.
(quod alibi dicitui')/êlt;j(yzlt;z« extnanttjfe ajjïm- Phjl.x, rptaferm forma. Adde fuperiora illaLucæ ver-b3,quçamp;uftraLombardus obfcurare conarur.nbsp;Num igitur idco Caluinus pronunciandus cftnbsp;hærccicus.'’Idem dodlor Petrus Lombardus citât fententiam Ambrol)), fLgt;æ rcclaraantem,nbsp;quantumuis licet ei colorem inducere, hilqucnbsp;verbis Ambrofij ex Efaia recitatis feleexpc-direnitatur, anteepuam puerfciat reprobare malum., Qf eitlere bontim,çp^c. Sed qui oculis tiC iu-dicio præditi funt,ij facile quod res eft cogno-feunt. Num ergo Ainbrolius fucrit hæreticusînbsp;Hæc funt Ambrohj verba, £r7fy';«(inquit Lucas ) profiele bat fapientianbsp;nbsp;nbsp;atateac gratia apuii
Deurn homines, Quomodo prohcicbat Sa-pientia Dci.’Doceac re ordo vcrborum,profe-diisellactansamp; fapicntiæ, fed Humanxcfh Idco ætatem ante præmilît, vt fecundum Hominem crederes didluui. Ætas cnim noiiDi-uinitacis fed Corporis ell. Ergo li prohcicbatnbsp;æcatc Hominis, prohcicbat lapicmiaHomi-nis,amp;c. Senfus prohcicbat humanus, fenfumnbsp;ergo fufeepit humanum. Et vt feiamusquianbsp;fecundum hornincm loquebatur,prçmihc,di-ccns, Puer autem crefcebat,(p-c. Et puer nomennbsp;noltræ ætatis cft: ncc confortari virtus poteratnbsp;Dci,nccctcfcercDcus, nccplcnitudo Diuini-tatis implcri. Nam quomodo implcbatur,quinbsp;vt omnia implcrct, defeendit? Sed verendunxnbsp;cft, inquam, ne fi geminam fapientiam Chri-fto tribuimus, Chriftum diuidamus.Nunquidnbsp;quum dicimus, quia animam rationale amp; in-telleólu^ noftri capaeem fulcepit, diuidimusnbsp;cumîNoh cnim ipfc Deus Verbum,pro animanbsp;rationali amp; intclleôkus capaci in Çarne luanbsp;fuir, fed animam rationale, amp; ipfam humanâ,nbsp;amp; eiufdcrn fubftantiç cuius noltrç funt animç,nbsp;amp;carncin noltræ limilem ciufdémque cuiusnbsp;caro noftra cft fubftâtiç fufeipiens Deus Verbum, pcrfeótus ctiam Homo luit, amp;c. Non e-nim Chriftum diuido quum Garnis cius Diui-nitatifque diftinguo fubftantiam, fed vnumnbsp;Chriftû cum Pâtre amp; Spiritu Dei prçdieo,iScc.nbsp;HçcAmbrohus hac de rccrcdidit amp;docuit.nbsp;Atquc(nediutiùsin Veterum fententia cxpli-candaimmoremur) Irenæuscitans hæc loan-his verba, Non opiu erat vt ^uifquam et tesiure-tur de homine, ipfie enim fciebati^uid effet tn homi- Joan^.nbsp;«c.-ea refert ad naturam diuinamlcfu Chiifti.
Monachi inquiunt Icfum Chriftum nihil iam inde à fua conceptionc ignoralle.Id quodnbsp;confefl'us cft Caluinus. Nâ lefus Chriltusiarnnbsp;inde à conceptionc fua cft verus Deus ac vêtus homo. Ac h hoc tribuant nacuræeiushu-manæ, exponant igitur nobis quarc Chriftus,nbsp;tjuum interris vcrlarctur, dixeric, necApgelosnbsp;nec F ilium ipfum nojfe horam vltimi diei,\ii Him-ma perraittimus ludicandum iis qui Verbumnbsp;Dei reuerenter legunt,an hæcScholalticorumnbsp;expohtio latisfaccrcdcbcat.Pr/cra//#rc?'^cZ’4fnbsp;Cr corroborabatur Sptritu. Item : lefits proficie-bat Japie!itia-amp; ftaiura, vel,amp;;ate, ac gpratm
De (KMA
Doîw.pe. c.7-Luc.7-
454
apud Deum or homines : (inquit Lucas. ) id eft, iuxtaScholafticos, Icfus cfheiebat vt alij pro-ficcrent-.vcl, videbatur lefus proficcre fapientia. Quid veroînum videbatur duntaxat proficcre ætatc,fiuc ftatura corporca?nara hæc duonbsp;coniunguntur» amp; Ambrofius iftam rationemnbsp;vrgct.Annoncnimillud verèfiebat? Num pernbsp;illufioncm , oculos hominum falicntcm? Iamnbsp;fuper huiufmodi expofitioncs fidem quifquenbsp;fuam ftabiliat. E cócrario caret abfurditate idnbsp;quod à Caluino dicitur, lefum Chriftum huenbsp;vfque fefe abiicerc voluilfe pro adimplcndanbsp;lalute noftra, vt naturam noftram ciufque in-firmitates,abfquepcccato tamen,a(rumpferit:nbsp;itavt diuinitas operata fit in humanitatc,amp;nbsp;proætatis progreiruearnilluftrarit,idque tarnen,præaliis hominibus,cxccllcntiffimè. Ipfenbsp;inysent. etiamThomas fatetur, confeienriam anima;nbsp;Chrifti creuilTc cognitionejfed certitudi-
‘ ¦ nc cxperientiændcm tarnen ait,animam Chri-fti iam inde ab ipfius conccptionc fuilfe glori-ficatam, corpus ante poft rcfurrcdioncm. De huiufmodi abfurditatibus iudiCent omnes.nbsp;Scholaftici quidem non negant in gcncrc,in-firmitates quafda fuilîê in anima Chrifti, abf-que peccato tarnen : nempe,vt contriftarcturjnbsp;amp; dolorem fentiret,quoniam anima fentit pernbsp;corpus. Qui ergo iam tunc glorificata erat?nbsp;Præcerca, curdubitat addere quod inquit Lu-^nbsp;cas.? Nam fi anima fentit per corpus,nónnc v-titur, ad naturales fundioncs obeundas, corporis apta difpofitioneZAtqui pcrfpicuum eft,nbsp;cam difpofitioncm non primo dieperfici: vtnbsp;progreftuscognitionis in pucris fatis declarat.nbsp;Hoc etiam patet : ch quod nufquam legimusnbsp;Deum dotibusfuis fingularibus humanitäremnbsp;Chrifti illuftralfe ante duodccimum annum;nbsp;tunc autem cœpit dona ilia indicate, amp; in eonbsp;quiddainclfe quod naturam humana fupera-rct. Quum verb munus fuum cxequi aggrede-retur,tunc Deus in illo plenitudincm gratiarunbsp;Spiritus fui,qui fuper cum form.a Golumbç de-feendit, clariftimè manifeftauit. Hac modera-tione non fcruata,tandcm eft deuentum ad fabulas de infantia Chrifti libris etiam comen-dandas,quæ vel i p fis Ecclefiæ Romanx Decre-tis danantur. Quod fi verùm eftet quod Scho-laftici dicunt,fequerctur,animam Chrifti fuif-fe infirmiorcm in perfeda ætatc , quàm quumnbsp;Matt ig ^dhuc elfet in vtcro Virginis : quo quidé tempore certum eft animam Chrifti triftitia ca-ruill'e, quam poftca fenfit, vt ipfe teftatus eft,nbsp;Sequerctur ctiam, fi anima Chrifti omnia iamnbsp;inde à conccptionc nouerat, cam non ratioci-natam eile : ac proindc no faille vera animamnbsp;humanam ; ac tandem labcrcmur in hxrcfimnbsp;vel Apollinaris, Diuinitatem locoanimæ innbsp;Chrifto ftatuentis, vci Monothclitarum , nonnbsp;diftinguentium voluntatem Verbi àvolunta-tcnaturæ humanæ lefu Chrifti.
itaque quod ait CalHinus,non répugnât di-gnitati lelu Chriftiy nec verbis Angcli ad S. I.uc.1.nbsp;nbsp;nbsp;Virgincm, (juod nafietur ex te Santlum, vocabi-
tttrFilius Dei : {vt Monachi ci falfo obiiciuntj quemadmodum nee contra fuam dignitatemnbsp;fefe exitianiuit,amp; na-turaro noftram affumpfir^
ARTICVLVS XXX.
atqucadeó mortem ad falutcm nobis acqi’’quot; rendam pcrpciïus eft. Q^od nee ipfiusnbsp;aduerfatur, vt dicant Monachi(reucra de tcu-biincognita verba facientes) quumeiuso®'nbsp;cij elïctgercreinfirmitates noftras,amp;(vtllt;’'nbsp;quuntur Theologi) pœnam pcccatoruniD®'nbsp;ftrorum fine cuIpa.Qups profcrunt locos, ni'nbsp;hil ipfos iuuant. Locus Elaise fie habet, P*nbsp;dieturvirga deradice lejfciamp;flosderadictf*^nbsp;afiendet. Etretjuiefietfiipereum Spiritus Dofd-ni, ß)iritusfapienti£nbsp;nbsp;nbsp;inteüeSlus, Jpsritus tenfil
fortitudinü, Jpi/ritus fcientiie pietatis Quod eredimus dióbum efle de lefuChrift“»nbsp;amp;ad muneris ipfius executionem pertinetKnbsp;ficut poftea adiicitur, tudicabu pepulos rinbsp;tia,amp;cc. id quod quadrat cum eo quod alibi a®nbsp;codem Propheta dicitur, Spiritus Domi/}sfi*!gt;‘^nbsp;mt vnxume O' mißtvt eudngelizjiretnnbsp;Chriftus cxponir.Q^^’ *'*'nbsp;hil repugnant verbis Lucæ, Puerulus lt[^nbsp;crefeebat^ cor rob or ab atur SpirttUi Namvtro-bur corporis ad cuangelizandum amp; prædicannbsp;dum erat ncGeiï'arium,fic opus erat, vt in puc-ritia corroborarctur Spiritu.vt ait Lucas. Ic^'nbsp;que quod inquit Propheta non obftat iisnbsp;pertinent ad progrelTura ætatis,fecundùinvf'nbsp;ritatem naturæ humanæ, huiûfqucpropcif'^'nbsp;tes naturales.
Alter locas fumptus eft ex loarinc, dicente, ,j4« Sermo tie carofalus efl : amp; commoratus e/^ritonbsp;«Wj f amp; flelautrnus gloriam etus^gloriarntnijtii*''*nbsp;vt vnigeniti egreßi à Pâtre) plenusgratis aevtn'nbsp;tatts. Quæ verba nihil iuuant opinioxiem^l*’'nbsp;nachorum. Nam minime dubitamusquin 1^'nbsp;fus Chriftus plcnus fit gloriæ,gratix ac verita-tis. At fi iftud reftringcre vclint ad naturalf-ius humanam, cique iam abipfa conceptio”^nbsp;accommodate, manifefto verbis loannis,*^®nbsp;Perfona loquentis, aduerfantur. Praetercadicant nobis, an Icfus Chriftus ante fuani nati-uitatem potuerit fpedariab liominrbjjs,amp;ilt;’''nbsp;ter homines verfatus fit, vt Euangelifta commémorât, loquens non de tempore cóccpiiO'nbsp;nis, fed de arapla manifeftatione lelu Chnn'»nbsp;Idque difertis verbis.Infumraa,Caluinus cre-didit amp; docuit, lefum Chriftum plenum*^**®nbsp;omni fapientia amp; feientia: (nâ verus eft Deas»nbsp;verè pcrfcârus atqj adco ipla perfedio) q”**’'nbsp;ctiamnaturameius humanam fuiileatquee-tiamnum eflclocuplctatam fapientiaamp;laien-tia perfcdéôc quantum veritas iftiusnbsp;ciulque limites potuerunt amp; poiluntfcrrc»''^nbsp;vera natura humana mancat.Qupniamnbsp;naturæ humanæ non potuit à diuinitaco a -forberi, amp; perfedio creaturæ nequit eftfnbsp;perfedio creatoris.
Ar I 1C V I V s »XX.
Credo (^adrnitto in numerum Scriptorurn^* Monicorum ijuacun^ue Ecclefla ChrtfltaMnbsp;rif, publicauit per Innocentiurn primttttfynbsp;Zfw«»», S. Gelafittm-, S. AuguPiinwnnbsp;Concilia tertio CarthaginenfiyElorentinonbsp;dentitio. Et profiteor me in poflerumnonfi^gt;^^pj'}ljnbsp;rum Canonemrecentiorum ludaorum,nbsp;tarum^ Manichaorum Seuerianortim,nbsp;rum Prateflanriutn f PratendcntiitfUi '
-ocr page 483-feÜAnvntm cuiufcttnjne nommis.,nec eorian verfio-fitt,fedvuli’Ma/n dttntaxat.
ArTICVLVS XXXI.
Ltbrt, t^Htbas credo expreße,funt Genefis, Exo-dutß^euinoM-ß^itmerty Deuteronomium : Uber lMdtcMm:Ruth ; /^uatitor Itbri Kegum : duo Paruli-fomenon, tant^uam fupplementa dtuinorum Chro-nicoritfn ; vntts Efdr^ : vnus T^ehemim, tjui dtciturnbsp;fecutidm Efdra:T obioftludith, Efiherßobgt;,centumnbsp;(ƒ tjitimjuaguita Pfalmi Dauidi adfiriptt,Prouer-biA^Eccleßitsles^CanttcaSAlomonisßtberSapten-utgt;,Ecclefiiislic!-u,EfaiM,Ieremtïit^huius Lamen-tittKnes.,Buruch,Ezxchtel,Dantel^Ofe£ts,loeliA~nbsp;MotfAbdtMflonai^ Ad.icheiti,Kahum^ Habacuc,nbsp;EfiphontMt xlggeut, Zacltanoi, MalachtM,, duonbsp;hbrt Machabitvrutn y iuxta tpforum membranbsp;partes,vttnvulgagt;t edtttone continentur. Simtliternbsp;miofeijuentibus libris^ e^ui funt quatuorEuange-lishe, S.Matthaut, E.MarcM-, S.Lucm, S.loan-tiei'. Acla S.Aposio/orum ; Eptiivlji S.PaultfVnanbsp;ad Romanos^ dm ad Connthios, vna ad G alar as,nbsp;vna ad Ephefios,v'ia ad Philippenfes,vna ad Co-loffi/ifei, duit ad Thejfalonicenfes, dm ad Ttrno-theuifi difiipulum, vna ad T itum dtfcipuium, vnanbsp;adPbilemonem d’fcipulumyamp; vnaad Hebraos:nbsp;Epühli Catholica, vnaS.laccbi, dm S.Petrt,^nbsp;tresS.loannis : Apocalypfisfeu Reueiatto S.Ioan-nis Euangelisis., vt in vulgata eddionc contine-tur, piavtuur J'a/tEia Ecclefia Catholica zr Romana.
Artic VLVs xxxii.
Pnteiior promitto me depofiturum in manias tH(U ^uofeunque libros prohibitos cr cenforia no-tatKuiigt;is,^uißntpenesme.,nullomibtreferuatOinbsp;iurans tn praße,itia me posihac nec leclurum,nec a-piidme habiturum lib ram vilumprohibitum àfan-da Ecclefia Romaria^aut a prajidibus Eccleßa 'sii-(is, ant à d^iEiortb ',is Eheologic ¦. facultatif commuanbsp;nicantib’.u cumpradiila S.Eccleßa. xityuepromit-tome nec faimltarttate necfauore profetpauturumnbsp;hofiesi^ hareticos aut damnatos apradicia S. Ecclefia Romana.
Restonsio.
Dcclaratum eft in GallicaConfeflioneFi-dci quoslibros pro Canonicishabeamus,(nê-pe Articulo iij.) quifunt ij dequibus dubitare nefaseit J quin diótari fuenntà Spintu fanclo,nbsp;lY. amp;adScripturani pertincant,quam Paulus di-uinitusinfpiratam vocat. DclibrisNoui Tc-ftamenti non eft eoncroucrlla,fcdde Icriprisnbsp;Veteris Tcftamenti; quod Canonieos librosnbsp;ab Apocryphis (vt vulgo vocantur) difeerna-inus : qui ramen in prctio fuerunt apud Chri-ftianosjCÙin propter elegantes amp; inügnes Icn-tcntias.quibus eorum aliqui funt afperii ; tunanbsp;propter hiftorias qualdam nicmorabilcs,qua-rum cognitio vtilis Eccicliæ elle poteft. Id di-fplicet .vlonachis,ac propter ca vocant qos no-uosludæosjiubcntque vt ftemus quorundamnbsp;Pontihcumdccrctis,adeoquc Auguftini ipfiusnbsp;catalogo.
Si quis caufam quærat ob quam Ecclefia f Romana tantopcre folicita fit de authoritatenbsp;ttibuenda libtis Apocryphis, incelligenduinnbsp;®ft*lt;^*gt;onab ea Hen qubd aduerfiis idololatrianbsp;pticclataqucdani inlibris SapientiçÖ; Baruch
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455
proponantur:(vcllenc entnr Monaclri eiufmo-di fcntentiasoblitcratas cfl'e.JSed rctincrecu-pit locum quendam ex libro Iccundo Macha*-bæorum, perperarn conuerlo, acetiamnum perperam intelleóto ; quo fuura Purgatoriumnbsp;tueatur, cuius in libris Canonicis nullam fierinbsp;mentionem animaduerterit.
Vtigiturad ea refpondeamus, qiiæ nobis obiiciuntdefuisPontificibusamp; Cócilio Car-thaginenfi, (nam Concilium Tridentinum re-eentius eft amp; minus probatum quàmvtcitatinbsp;mercatur:) cis animus fuit reeenfcrc libros,nbsp;qui in Ecclefia ledionc publica ellènt digni:nbsp;(propterea quod tantacorruptio inualerat, vtnbsp;omne genus hOmeliarum indiftimftè legere-tut) non quôdomncs æquo iure cenferent, ôcnbsp;adfidem confirmandam pari .authoritate ad-hiberent.Quod vtcomprobcmus,profercmusnbsp;verba Cypriani.aut Rutfini,ex Symbol! expo- cypr.innbsp;fitionc, Enumeratis'euim iifdem libris Vete- e.if.Sym-înbsp;ris Tcftamentij qui in Galbca Confeillone rc-cenfentur J Hæcîunr, inquit, quæ Pâtres inrranbsp;Canonem conclufcrunriamp; exquibus fidei no-ftræ airertioncsconftare voluefunt. Sciendumnbsp;ramen eftquodamp; alij libn func qui non funt cji-m.ttenbsp;Canonici,ledEcclcfiafticiàmaioubusappel-lati funtiid eftSapienria,quæ diciturSolomo-nis,amp;alia Sapicncia quæ dicitur filijSytach,nbsp;ièce. Eiufdcmvero ordinis libellus elt Tobiæ,'nbsp;amp;c Judith amp; Macbabæoruin libii, amp;c. Qi^iæ o-mniainEcclefiis legi quidc voluerunt non tarnen proferri ad auClontaccnr ex his fidei con-firmandam.Hæc CyprianusiquiaddirJ’ua æta-te legi folitû publiée in Ecclefia,librum qucii-dam qui vocabatur Ether PaPloria , qui pofteanbsp;cxprclsè dânatus amp; prohibitus fuit, vt ex quo-dam Decrcto patct.Prætcrca Hieronymus(qui Can. pan-fcculo fuo optime omnium libros Veteris Tc-ftamenti intelligcbat)hac de re loques,ait Ec-elcfiam legere quidem Macchabæorü libros,nbsp;icd cos pro Canonicis Seripturis non recipcre.nbsp;Et vt adrpfum Auguftinuni accedamus, Apo-eryphos quidem inter Canonicos cnuinerat:nbsp;fed vocem, Canonicos, latiore lignificationenbsp;furnit pro libris, quos in Ecclefia legere lice—nbsp;ret : non qubd candem omnibus authontatemnbsp;tribui vellet,vt int eiliger c eft ex ipfius verbis,nbsp;locoàMonachisindicato'.Diuinarum Icriptu- .Aug denbsp;rarum lolertillîmus indagator, inquit, tcne_ ''nbsp;bit hune modum in Scnpturis Canonicis vt 'nbsp;cas quæ ab omnibus accipiuntur Ecclefiis ca-tholicis, præponat eis quas qi,iædam non acci-piunt ; in eis verb quæ non accipiuntur ab o-mnibus præponat que grauiorts plurélque ae-cipiunt. Et alibi. Et hanc quidem Scnpturam,nbsp;inquit, quæ appellatur Macchabæorum , nonnbsp;habent ludæi lient Legcinj Prophetas 6: Pfal-mos, quibus Dominus tcftiinoniuni perhibcrnbsp;tanquam teftibus fuis ; diccns, oporiebat im-pleri omnia quæ fcripta funt in Lege amp;; Pro-phetis amp; Plairais de me.Scd recepra cft ab Ecclefia nó inntiliter 11 lohne legatur vel audiatur, maxime propter lilos Macchabæos quinbsp;pro lege Dei martyres a peiiecntoribus per-peflr funt. Hæc funt Auguftini verbaiquo ma-gis miramur impudentem ignoramum ilto-
In lib. Sa
pieni»
tlobi. ehr»
Zgt;x.c«3«
Cjt.G.iîtd» k-L
45lt;î
rum Motaachorum , qui vocant Canonem li-brorum Veteris Tcllamenti, qualcm cum ve • leri Ecclcfia rccipimus, vocant, inquam, Ca-noncni rccentiorum ludæorum.Q^afi ncceflenbsp;non fuerit accipcrc à vetcri Ecciclia Ifracliti-canumerum librorum Canonicorum, expref-fè ctiam hoe approbantc kfu Chrifto: vt dixitnbsp;Augurtinus, eos à Domino fuilfc approbatosnbsp;tanquam fuos tciles. Impcritiffimè ergo iftinbsp;Monachi Iiidæos recentiores hïc nominant,nbsp;pro co quód debucrunt vocare Canonem librorum veteris Ecclefiæfub vetcri Teftamcn-to, quos Icfus Chfiftus, tanquam fuos telles,nbsp;Jnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;approbauit.Ac certè idemAuguftinus alicubi
cót.Fxufi. dixit non minus eleganter quàm vcrè, ludæo-Jiianich. gentem effe fcriniariam Chrillianorum, baiulantem Legem amp; Prophetas ad teftimo-in»i/:c.e^ ^bim aflertionis Ecclefiæ.Idcm. Codieem pornbsp;rat ludæus vnde credat Chrillianus. Librarijnbsp;noftri faâi funt, quomodo folent fcrui poltnbsp;dominos ferre codices, vt illi porrando defi-ciant,illi legendo proficiant. ludæi, inquit, innbsp;lib ris luflragatorcs, in cordibus holles, in co-dicibus telles. Profeftó non Ime caufa Deusnbsp;conleruat adhuc Iudaicaingentem:nempc(o-millïs rationibusahis,quæproferri poirent)vtnbsp;Veritas èk certitudo veteris Tcllamenti ob o-culos vnitifcuiufquc ponatur,ad refutandosnbsp;omnes Atheos amp; Dei contcmptoi cs , quibusnbsp;mundus hodic refettus cft, ne exceptis quidemnbsp;Monachis,quantumiiis licet fc extra mundiimnbsp;clTc glorienciir.
EU amp; alia Monachalis ignorantia in co , quód vclint ex fuisConciliisauthoritatc conciliate libris veteris Tcllamenti. Dicantergonbsp;an prifca Ecclefia iftaelitica non fuerit admi-niltrata dutlu Spiritus Dei,ita vt libi'os Cano-. nicos Scripturæ agnouerit atque admifcrit?nbsp;Negate non aufint. Vnde colligimus quos fuonbsp;leculo non .agnütiit pró Canonicis, eos nonnbsp;faille canonicosiac pioinde ncc eile hodic.Nanbsp;Spiritus Dei non fecum iple pugnat;amp;quianbsp;principio non fuere canonici, illi eiulmodi c-uadere progrcllu temporis nequeunt. Dillin-guimiis autem inter liidæos,qui Chrillum re-iecerunt,amp; inter veram EccleliamDei fub vetcri Teftamento conilitutam.HxcrefpondilIènbsp;fulhciet: vt neccire non habeamus adducerenbsp;Bide rationes, fufitis ab Elieronymo expofitas : cu -iulmodieft ifta, archetypum iltorum libro-Apoccyphorum non Hcbraicc rcpeiiri,nbsp;chabæorü aliæquc in hanc fcntentiam explicatie.
z/ott menti Q^od ad vulgatam interpretationem atti-«ir- nctjcui foli adhçrefcerc volunt,aliis abiuratis;
ad cumulandam ipforum ignorantiamidper-tinct.Naîii prætcrquam quód ij qui linguas tc-nent.facilè aduerciint plurimos crrorcs in Vulgata ilia Editioncjà ratione alienum cil ctiam, imo blalphcnium,tribucrc maiorcmauthorî-tarcm interpreti quàm iplî archetypo, quemnbsp;aftlatu ccrtôqac duôtu Spiritus Dei lcriptumnbsp;Efi.ioS. fcimus. Augullinus amp; Hieronymus longé a-JnïoÆt). literfentiunt, qui liiadent vt archetypi turnnbsp;di^a chrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græci diligenter infpicianttir;
z.ic io. ' mcliorcmamp; ccrtiorcm intelligentiam lo-iiifTOfi.dt corum Scripeuræ confequanuir. Si ell, inquit
ARTICVLVS XXXIII.
Augullinus, excmplariumamp; codicuinvarie-’M tas, præccdens lingua, vndc illud interpréta-turn e(k,confulatur.
Poltremo, quum volunt iurari ne Icgantut ,1^^ libri, quos cenforia nota inullos dicunt: fate- fnbsp;mur certè hune articulura maxime oinniuWnbsp;faccread fuorum errorum tuitionem,nbsp;authores fumus vt cum in primis fuæ Miff^nbsp;cautelis reponant. Q^ndoquidem cxcotun'nbsp;funt numéro,qui tenebras magis quàm liiccmnbsp;amant,(vt aiebat Chriftus)amp;lux eacliqua:o-mniamanifellareddit ( vt inquit Paulus:}nu- tf ’nbsp;runi non eft fi libros illos damn3nr,quibus lu*nbsp;crrorcs dcteôli damnantur.Itaque libri Ecck'nbsp;fiæ Reformata: coinj^randi non étant cum 1*'nbsp;brisEthnicorum,continentibus rescutiofas»nbsp;de quibus in Aélis Apollolicis, loco abipn® Ad'nbsp;indicato. Nam ciulraodilibri exulantàiiolhquot;’nbsp;Ecclelîa, amp;: apud iplos commorantur,adeo-que in Cœnobiis Monachorum, qui illos tan*nbsp;diligenter feruanr, quàm impie ac fcclcratcnbsp;comburendos curarunt amp; quotidie eu***quot;'nbsp;non folùm libros qui fanôlam doClriuanianbsp;Deum cognofeendum amp; eolendum con**'nbsp;nenr, fed ipfa etiam Biblia, quibus facrob**'nbsp;étum Dci verbum comprehenditur. Inter**quot;nbsp;boni illi Abiuratorcs eo maiorcm libi lun*quot;quot;'nbsp;licentiam mentiendi amp;calumniandi,aftingfquot;'nbsp;tes loanni Caluinoamp;Theodoronbsp;vniucrfum toti Ecclefiæ Reformatx ea de *)quot;'nbsp;bus nunquam cogitarunt. Atque adeb *quot;'nbsp;dcmences,vt locos ex corum librispetiros*’quot;nbsp;tent, quos tamen euolui amp; Icgi non pariantquot;quot;nbsp;Cur enim amp;quorfum,obfecro,illos aiino^quot;”''nbsp;Nos verb contràexillimamus. Cupimusequot;quot;’^nbsp;vt omîtes legant feriptum iltorumnbsp;rum ; amp; vnumqucmquchortamur,vtilludnbsp;dulô expendat, quo mcliùs cognofeat van**quot;nbsp;tem amp; vilitatem corum quæ in co contin*tquot;nbsp;tur: nec nobis difplicct quód publicand**’nbsp;bris fuam ignoranciam doôlrinæque luæ*quot;nbsp;taten) publicent.
A R T 1C VL vs XXXIII.
Confiteor, Fidem,ßne tjua Deoplaceren’)’'!/^^^ furnits, ejfe donum ipfiMgratta, illutmMH! ^****', *'nbsp;tut unimam ad intelligentiam confelt;^uenda»gt;y^^nbsp;(^ue intelligentiam corroborons, vt certinbsp;de myd’ieriis dtuinis a Deo ^atefatlis :nbsp;fides formotur à fanEla afebiione volurititt!^”^.nbsp;a Spiritu S.^ choritate perficitur.Proptereddnbsp;rofductam parttcularem Pratendentturn,nbsp;roganter conaturcerttor fieri de fuaBle^l^^'^'’.nbsp;fuoperfeuerantia in gratia, órfulute partKi^nbsp;tn arcana Dei iudteta intputrens,feipfamnbsp;CZ fcrutans cor hugt;hanum,ld‘pue contra So'ipbonbsp;R E s p o N s I o.
Qu.id fentiamus de Fide, de origine, prietatcatque eft'cókis illius, fuse explicn^quot;nbsp;GallicaConfellionc Fidei, à xviij.artie***quot; ,nbsp;xxiij. Gallica Confellio fic habet : Cred**'! «',,, ¦nbsp;nos fola Fide iullitiæ Chrilli participe^ i‘,,gt;nbsp;ri, licut fcriptum ell, ipfum palluni eßenbsp;quirendæ nobisfaluci,vt quicunquccrcu*nbsp;in cum non pereat. Hoc autem idco li* 'nbsp;ptomilfioncs vitæ, nobis in iplo oblata’,*'^|_ ‘‘nbsp;vfiii noltro applicancuij óc nobis
\
-ocr page 485-'ABIVPvAT. ET RESPONS.
,, ficaccSjOinuTi cas aniplcdimur,nihil ambigé-i'“''„ tes ncbisobuctura, de quibus oie Dei certio-« resliujüs. Itaqucluftitia qiiarn Fide obtine-n. 1) inus,pédet à gratuitis pronHffion!hiis,qiubus iiQs alfdiligi Deus declarar, amp; tcftificacur.nbsp;Et Arnc.xx). Credimus nos arcana S. Spiritusnbsp;), gratia,donari fidci lurainc,quæfit gracuitumnbsp;)i Dei donum, amp; iis vnis proprium quibus Deonbsp;)) libuit illiid tribuerc, vt non habeat fideles denbsp;5) quo in I'eipfis glovicntur, quum pocius duplonbsp;E'Jii.lintobligatiorcs,quod ceteris prçfcrancur,lcdnbsp;,, amp; illudcredimus rident clcttis dari non,vc fe-mcl taiitùm in reétam viani introducantiir:nbsp;j 'quot;')) quinpotiùs in ca ad extremum vfquc pergat,nbsp;iCot.i.b quiaiicutàDeo initium cft,ic3 eft ctiam com-'• » plcmcntum. Et Artic, xxij, Credimus nos quinbsp;natura ferui fumus peccati,hac cadem fide in-
» tcrcedtntcregcnerari in nouam vitam.RcCi-pimusautem per fidcin bane fandtc viuendi *7, 5gt; gratiam, dum promilljoncm illam Euangcli-cam ampleótimur,quóddaturus fit nobis Do-ƒ J’ 11 minus Spiritum S.Tantùm abeft igitur, vt be-iPjji 11 ne de fa net c viuendi ftudium fides extinguatjnbsp;r 11 vt illiid ctiam augeat, amp; inflammet in nobis,nbsp;1.11 Vilde bona opera neccllarió confcqiiuntur.
11 Cætctiim , quamuis Deus vt nos plcne lernet, i,„’j^i regencrct nos amp; ad fandtam vitam former;nbsp;!• J j.ii tarnenprofitcmurbonaopcra quç duce ipliusnbsp;J) 11 Spiritu edimus non rcfpici à Deo, vt per canbsp;,''’i°ii liillificctnur, aut filij Dei cenfcrijmercamur,
11 quoniam perpétua dubitationc amp;; trepidatio-hiiij 1) fluduaremus, nifi vnicaSatisfaamp;onc ilia J- iijiiteiemui per quam nos omninoxæ lefusnbsp;i“''7.ii Cliriftus cxemit. Atque hæcin Coufclfionenbsp;J Galiica.At iftiMonacni hicprcponunt genusnbsp;Fi.., qiæddamdefinitionis, vt doccant quid fit Fi-des.’idq; tam obfeure, vt definitio ipfa minusnbsp;Clara tie co quod definirc volunt. Recenfebi-mus aliquot cxpræcipuis ipforumerioribus,nbsp;quo faciliùs reliqui cognofcantur.
Prinium non definiunt quod in fide praeci-paumeftmernpe fiducia promilfionum Dei in Cliriiro, quas vnufquifque fidclis amplcdEiturnbsp;fibiqiapplicatperfidem quain iniplb Spiritus lanchis ingenerat, Porto ifta rides ca eft exnbsp;’I'lin. quanosiuftificari Paulus docettin quam fen-tcntiam profett Scripturæ teftimonium denbsp;Abtahamo, quod crediderit. Deo, amp; hoc illinbsp;pio luititia fucrit imputatum. Nara vera fidcsnbsp;non tolàm in gcncrc credit myfteria diuina ànbsp;Deo tcuclata(vt loquuntur ifti Monachi ) fednbsp;caquoqueadaptatridelibus,vtfruótum pcr-Cipiant. Exempli gratia, Nó fatis eft fi eredamnbsp;lefum Chriftum venilfein mundum, mortemnbsp;pcrpcllum clle,rcfur£cxifieamp; in ccelum alccn-dille : hæc cnim fidcs hiftorica non me fcrua-bit.Scd cognitioni adiungéda eft fiducia, quanbsp;eredam Icfum Chriftum veniffe in mundum,nbsp;niottuLim cUcjrcfurrcxillc amp; in c'œlv.m al'ccn-dillc pro me, quarenus ira mihi falutein amp; vi-fy tain ætcrnamacquiriuit.Fj/«« Dei Mexitmsnbsp;I'Vls.i ‘^‘^dtdt!fem€tin('um^romcy\n(\'s\x. Paulus. Eanbsp;'Gill. I I'dcs eft,de qua Habacuc, f ex fide viuet.,nbsp;'4. J. qUcC ‘.entcntia fæpc à Paulo pioponitur.
! bccLinduscrror Monacboiumin co vci'fa-tut quod dicantjF ideTn fi/rmari afaxelii affecito-
4.59 tievohmtatii mot a à Spiritu ßinSlo .ïdxc cniinnbsp;verba prçrcr quàm quód niniis genetalia funr,nbsp;non aptafunt dcclalandiE naturæfidci veræ,nbsp;quæ fita eft in cognitionc amp; fiducia , vt dixi-inusicx quibus fandlus aftcótus vcl charitas cr-gaDcuni proficilcitnr.QuodThotii‘’S aliqua-tenus intcllexit,quum aitjFidcmcIlc in cogninbsp;tionc pofit.am,vittutes autem alias inafies^lio-ne. Piætcrca non fatis eft dixille, voluntatemnbsp;moucri à Spiritu lanéto.Nam voluntas nofttanbsp;non eft inlEar materiæ ex qua fidcs gcnerctur:nbsp;fedFidcs eft donum Dcitvt inquit Paulus,dart nobis vt credamtis : amp;( hæc fidcs gencratur à Philip, i,nbsp;Spiritu fandto, in nobis reformante inccllcótunbsp;amp;. voluntatem ad imprimendara fidem,pernbsp;quam grati amp; accepti Deo fumus.Et nomina- Matt. te.nbsp;tim docet Scriptura, fidem eile rcuclationcmnbsp;Spiritus fanéliivt fie inteliigamus,cam non exnbsp;nobis natci nec totam,ncc ex partetfed aliunde man.are, vt Pàulus teftatur inquiens, Df«.fnbsp;deivobisSptrttumfapienüiti^reuelatioriispera- Ephef igt;nbsp;pnitioxetti ipfiiis : iUitimnatis ocults mentis veSlra:nbsp;vt faatis ^iiaßcfpes iüavocationis ipßiis. Pro-pterea ipfi etiam Scholaftici, quanuis hancnbsp;Doôtrinæ partem corruperint, tarnen fidemnbsp;vocant vn'tuccm infufara dcThcologicara.Sicnbsp;cnira Thomas ait, virtutes Thcologicas itanbsp;vocari quôd à Deo folo in no^bis creentur.nbsp;Monachi ifti propèidipfura defignare voluc-runr, loquentes de dono gratiæ Dei amp; de il-luminationediuinatatipforum orationis fériés non congruit cum principio.
Tertius error eft, qubd aftirmant, fidem à «haritatc abfolui.Nam fi fides formatur à Spiritu fandtOjilluminantc intcllcârum amp; moué-te voluntatem (vt ipfi loquuntur ncfcientcsnbsp;quid dicant) num ita formatur vt non abfol-uatur,id cft perficiatur quantum requititur vcnbsp;vera fit fidcs ? Quid eft.rcm formaram elfe ? an js j.Sfciw.nbsp;nódum in luaSclroladidicerunt, formamda-re elle rci?Itaq-, Thomas, licet paru perfpicaxnbsp;fuit in hocargumcntOjCogitur ramen ica lo-quiiTemporc quidcm,inquir, orancs virtutesnbsp;funt fimuliquia fimul diuinicus infudûtur, fednbsp;fccundùtn naturam ordo virtutum penfandusnbsp;eft ex adibus, amp; idco fides prior eft omnibusnbsp;aliis virtutibus fccundùm naturam. Hæc illc:nbsp;quæ diligenter funt notanda. Itaquequnm innbsp;definitionc natura rei fpcótctur, Monachi nónbsp;debent confunderc chatitatem cum fidc.Nonnbsp;fumus nefeij Scholafticos conftitucrc fidé in-formera amp; formata,quia dicit Paulus,«« Chri~nbsp;fio Jeßii necjue circHCißonern c^wcquamvalere., ne-ç/iie pr£putinrn,fed ßdemper charttatem agentem.nbsp;Atcnini iînproprièloepiuntur, fi velint,pro-ptereà quod fidcs amp; charitas copulanturin a-gédo, vH.ini eircformam altcrius. Nam ellen-tia amp; natura rei priùs conlidcranda cft quàmnbsp;ipfius eft'cdum. Ifti Monachi igitur cumfuisnbsp;magiftris (Se coiidilcipulis hic pugnantes dc-prehenduntur,fiquidcra aiunr, ridera forniarinbsp;afanôla afiedionc voluntatisniotæ à Spiritunbsp;landQ,amp;abfüluiàcharitatc. Scholaftici antepent.di^nbsp;inquiunt, fidem elle matrem omnium virtu- 2}.nbsp;tunijtpiæ oiiiiics inform.'it,rine qua nulla veranbsp;vittas eit. Hue accedir, quod landus affcdiis
Q^-
-ocr page 486-458
voluntatis non pótcft cönfiftcre abfquc di-lcólionc crga Dcuin, quæ prima eit ac præ-eipua pars charitatis. Deniquc, fi ditfccunt Sc diftinguiintnr inter fe Fidcs, Spes,amp; Charitasnbsp;(vt omncs concédant,ctiamfi rationc eftcólusnbsp;nalla intercédât feparatio)amp;4Ü ipli etia Scho-laftici has tres virtutes appellant Theologicasnbsp;amp; infufas, præccr rationcm vna vircns altetiusnbsp;virtutis formaconftituitur; prælertim cùni a-gitur de illarnm definitione iJc natura defcii-bcnda.
Qiiamobrem nön dilïimnlabimus, non fo-lùm MonachoSjfed ctia Seholallicos iploruni rtaagiftros (quibufcum in loqucndi generepa-fnm cwueniuntjVti vidinius)non egilPcdeFi-dc (leut par erat : quoniam in ea alteram tantum eius partem Ipcclarunt, nempe Cogni-tionemrakeram verb,tämq; præcipuam.præ-termifcrunt,nimirum Fiduciam : adeo vt haecnbsp;omiffio in graues errores Scholallicos eo-pfäi.i.ji. riimquc feótatorcs induxerit. Nobis ergo obnbsp;i7-5lt;s.lt;3cc. oculos proponamns quod totics in Pl'almisnbsp;dicitur dc Fiducia fideliumi quo mchùscerti-Ephef. 3. tudofidei ipforum deelaretut, Præfcrtim mc-minerimus difti Paulini,lt;w Christo lefu nos habere Itbertatem QT aditnm camfiducia i per fidemnbsp;ipfius.Ha.c autem præditi fumus fiducia quan-do ctedimus,non tantum in gcnerc,Chriftumnbsp;eile mortuum, fed etiam pro nobis mortuumnbsp;eile, perfentiétesapplicatuni hoc beneficiumnbsp;nobis ipfis per operationem amp; efficacitatemnbsp;Spiritus fanóti. Qiumobrcm alibi Paulus in-Kora. 4. quit,/70j credere in Deumper Chrtiium traditumnbsp;propter offenfas nofiras, amp; excitatum propter itt-Gal. X. sltfiicationem noHri. Et ad Galatas, Ktuo-, in-quic, perfidem Ftlij Dei., ^ui me dt!exit-,amp;tradi-ditfiemettpfitm pro me. Hæc igitur Fides ea cltnbsp;per quam Spiritus fandus nobis adaptat amp;nbsp;applicat clfedum promiflionum Euangelij.nbsp;Heb. IO, Qnapropter Apollolus ad Hcbrxos.DjrepAo-nemfidcultatiim veilrarum :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumgaudio
accepiPàstvt lt;^uifciretis vos habere apud vos po-tioremfubfl'antiam tn cœlis.,(f çiuaperrnaneat.Fle igitur abijcite fiduciam vesiram^sjua magnam habet pramt) retnbutiongmi Quum enim Deus no-bis dederit Ftltumjuum ( vt iplc ait ) vt ipuifcjuisnbsp;credit in cum nonpereae fed habeat vitam ater-nam: Icqu i tu r, Fl dem eil e infir u m entu m a p-prehendens amp; accipiens id quod nobis datur,nbsp;liquidem noltra falus inde manat quod filiusnbsp;vnigcnirus Pacris, nobis datus, accipiatur; vcnbsp;hæc reetptio fit modus amp; ratio obtinendæ fa-lutis,quæ nullaclFc police, fi Chriltus amp;ciusnbsp;Merita ofterrentur tantum non ctiam accipe-:nbsp;rentur.Rccipiuntur autem,quando recipientinbsp;applieantur turn Chriftus turn eins Merita^nbsp;itaqueis qui ilia rccipit,falutcm adipifcitut;nbsp;VC fufiùs exponenduni eric Articuhs xliij,nbsp;xliiij. infra.
Horutn infeitia in caufa ell cur ifli Mona-chi abiurent fidueiam paftieularem,pcrquam fideles de elcdionc lua certi itddiitur. C^uinnbsp;enim Fidcm fumant duntaxaepro cognicionenbsp;Myfleriorum dininorum, quæ vera tile cte-duntin gcncreincc delccndant ad illam ccr-utudintm dc fidu6iam,quam SpiritusDci itn-^
ARTICVLVS XIII.
priniit cordi vniiifcuiufqiie fidcliuiri : non ell fi Ignorent fiduciam part’cularei^ 'nbsp;liorum Dei. Longé aliter ?xmbrolius ƒnbsp;nobisrradidic ilium, inquit: Nihil cll jBj'''fnbsp;qiiodnegari poll’e nobis vercamur, nihu“‘,,,nbsp;in quo de inunificentiæ diuinæ pcrleuciantunbsp;diftidcredebcamus,cuius fuit tam dillturns'-’nbsp;fugis vbertaSjVtprimo prxdellinatct,dein^'’nbsp;vocarer, amp; iullihcarcc amp; hos clarincaret. fonbsp;tcrit deftrerc quos tantis btneficiis (iiisvlqü'-ad praimiaproiccutus c(l?Incertot benehiunbsp;Dei num meruendæ hint aliquie accufatonlnbsp;inlidix ? dec. Poterie illetc damnare quern rC'nbsp;deruit à morte, pro quo (e obtulir ? cuius *1'nbsp;tarn fux mortis mcrcedcm elle cognoleihHçCnbsp;Ambrofius,
Non animaducrtunc etiara ifti Monach* contradiélionem in quam prolabiitur. Dic“^nbsp;ers\\r\tgratiam DeiiConferendo FtdemyCornbuJ'^'nbsp;re intelieäum ad certitudtnem Adyileriorinnnbsp;utnorum inducendami Si ergo ccrcitudincinnbsp;neralem nobis afferr, quidni particularcmahnbsp;fcratîprçfcrcim qu^madlicianr,ƒz/fWrfnbsp;afietbsfiormari. Vbi crit afFcdtus,nifi fidolis fihinbsp;particulaiitcr applicet promillioncs gm««'nbsp;les ? Num ctedet cetto amp; cum alicótu jnbsp;Chrillum mortuum elle,at non pronbsp;fiam elPe, at fc ex ca non elle? pcccaioruffif^'nbsp;hrillionem s fed non fuorum ? rcfurrcflioi’f'^nbsp;carnis forein vitam a-ttrnam,at nonfusiQl)^nbsp;fuot hxc monftca?quæ ell ilia væcotdia?nbsp;mamus igitur nullam elle certitudincinnbsp;atFcdu,quin fitctiam particularisccttitult;l®'nbsp;amp; dubitarionera parricularc rollereafïoótoo’*nbsp;Itaqueilb ertoriPfcudocatholicoruni,lo‘’“’nbsp;fequentesopponimus.
luiitficatt ex fide, pacem habemtu erga per Dominum nosirum lefum Chri.^hsK'.pt’'nbsp;etiam fide h.ibuimus hunc adtturn tngratiaf'i tnbsp;per ejuatnfi'atniis,^ gloriamurftb ffe glorienbsp;^ccepiilis ffiritum adoptionis per ^uegt;^nbsp;mamus Abba, td efi Pater. Qut tpfe Spintxr H'nbsp;fiatur vna cum Spiritu noilro no's effe fihotnbsp;Quodfifilij,etiam hare desfumus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
t vahdam ccnfolationern habeamut nos curfim eb corripuunus vtffemprcpofitamobtino‘'‘'nbsp;mus, Qgtam velut anima anchoramhabetnusi^'nbsp;tamac firmam,nbsp;nbsp;nbsp;ingredientem vfjuesn o’
funt i/itra velum.
Quis intentabit crimina aduerfts eleblos Deus ts efi yui lupiificat, tfic.Mthsperfurfi'^nbsp;neyue mortem^ necjue vttamt netjue Angelosnbsp;lt;]HeprinctpatuSytiei^ue poeefiates, ncquenbsp;navite futuray aet^uefubltmttatem, ne^ueprofnfi'nbsp;dttatem, nequevllam rem aliam creatarnpolfino^nbsp;feparare à ch ar date Det^ ejua efi tn Chrsito Itfinbsp;nbsp;nbsp;i
Domino noflro.
Bencdtcltis Deus^^ ^ui nos eldgtt in Chriilo tistd tabla mundtfundamenta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
Qut nos confirmatvobifeum in Chribisitn 0' ‘I’' vnxit nos., Deus efi.-Qut etiam obfignauttnoSynbsp;dttque arrhahonem Spiritus tn cordtbus nofifU-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C
Eamus igitur cun fiducia ad thronuns tix,çfic.
.1'
In cjuo etiampobleatjuamcredidislis, efits Spiritsi tlio promtfiionis fanbto:lt;jtit
-ocr page 487-s,
ABIVRÀT. ET RESPONS:
dam inlibertatem vindice-ipfi.is.
gt;oi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ domai fa a prAefo-.caiiis do-
iT çî'jj'*''quot;*’ '‘0^ t fofidaciam fpetn illam de ejna 4('-I.5 ßtiem vfoejue fmam tenaerimns.
vtPau-f bitarc nolic de eledtione illorum, qui le ^’^piHîEuangclium vera fide tcllcntur. Ac-aanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q'Jod non aduertant animum
fcntentiam Lombardi,(quanuis non ^’^^xpoiiardoclrinam iiilbficationis^dicen-incnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcum, efie, Adhærere Deo amp;
A . Ofporari mcrabris cius.Per hanc fidem iu-(^Wi impium , vt deinde ipfa fides incipiat Ij \dilci^io,)(;in opcrari.Hçc ille. Hoc autemnbsp;non poteft quin fis cercus tuæ lalutis. Acnbsp;aut verè cred-muslefum Chriltum pronbsp;nismortuiun elfe, aut non credimus. Quinbsp;flint Chritti,amp;indigni funcnbsp;Q^j crcdunt,ifti igi-iunt de fiia falute. Nam qui verè cre-,‘^^Iefum Chcilturn pro I’e ipfis mortuumnbsp;^[.quot;¦‘ibcntvitamætcrnam, vtait Scriptura.nbsp;nifi adfit nobis hçc fiducia amp; certicu-Vç'i^^ntaanxietatc nofiras confeienriasnbsp;j^, ” nccclfe ell, quum perpétua dubitatio-(|. ’§fittur,acproinde metu deformidine iu-’'•’i'liuHiiaducrfumnos? Paulus autem inlynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos habere pace erga Deum, ( vt
dictum eft ) fiquidem certilTimum eft ’tationcin in re tanti momenti, ab extre-dictate feparari non polfe. Dubitationbsp;\ tu ^nntraria eft Fidci : vt qui vnam confti-necelfarib tollat.Adhæc, Dauidnbsp;S ta™ P’^onuntiâs bcacum,cui rcmilla lunt pec-lj(j/'inod Paulus appiicaciultirixquam pernbsp;‘^‘^111 Cliriliumobtinen)us)clatèoftcndit,
J., ^tticcrtitudiné ncceilariam eft'e confeien-^„^• Alioqui félicitas elfer infelix, ftlictm, .^fincfclicitatisfcnfu: amp; manifefta contra-(j ’¦^'Oilcntirc felicitatcm,amp;.' de ca dubitare annbsp;y^^^niadepturus. Non igitiir fine caufa Ia_nbsp;^nusdubitationem amp;diifidcntiam compa-^'’^uttiHuCtu maris qui veneis agitatur amp; la-’tur. Taliseft fides iftorum Monachorum,nbsp;( in fuara cohdemnationem nilinbsp;J? 'pifcant^fidiiciam falutis à fidclibus in Do-'no noftro lefu Chrifto collocatam.nbsp;orróifti obiiciunt: Pnmùm,nos elfe arro-ftoi certos nos elle debcrcdicamus denbsp;r ‘fa Eicdlione, pcrfeucrantia Sc lalutc. Rc-cQtidemuSjfi cóltitucremus noftram cledkio-pcrleiicrâtîam amp; falutcm in noftris rae-f ’^queinadmodum ipfi faciunt) nos reueranbsp;in '^''*’f°gantillimos.Noftracnim fiducia nonnbsp;f^^isliMidaca eft,fed in Domino noftro Ic-^^j'^firifto,qui nobis datut Scruator,amp; quemnbsp;^ofolcimus Scadmittimus, idq;per fi-quam Spiritus ipfius noftris eordibusnbsp;Pfiuiit amp; infculpit. Qmim igitiir Spiritusnbsp;lit humilitacis non auté arcogantia: Spi-1 ^?bltiMonachi non tam in nos contume-ç?''lunt, quàminDci Spititum blafphcmi.nbsp;'%nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc Iohannis verba animum
’*' ly ‘'öftere Itduló de'oemus:lt;9«zcredtt in Filiam ^i^'aoiiiesimioniamtnfeipjoe bßiiinon credit
45^
Deofnendiicem eu/fi feciti^iiia Mh creäidit teiit- t-lozn. t 7nonio, ^uodteSlifcai'n.! efiDem de Ftliofuo. Efinbsp;aiitern hoc teilwicamtrn, »empe, ^aod vit um Ater-na.m de dit ncbis Deiu ; amp; (jac vita in Ftlio ei;tenbsp;efl. Si ergo iiti ivlonachi humilitati lt;iucuc,noiinbsp;crcdcfcHmiitcircrtimönio Dci, rclinquimus ;nbsp;arrogantem iftam , infidclcm, Sc yetc Mona- lt;nbsp;chalcin humilitatein. Audiant igiturifti Am-brolnim.Præfiitnc, inquir, non deoperationenbsp;tua, ltd de Chrilli gratia. Gratia enim faluatinbsp;elHs, Apoftülnsait. Non ergo hîc arrogancia ¦nbsp;cltjfed Hde's. Andiant etiam AugnüinumiNec ’nbsp;tarnen triam , inqiiic, in ipfis bonis qui te velnbsp;præccdut vel comitancur ad Dominum, l'pcmnbsp;tnam collocatedebes,quia ntein tcipfo debts quâcLimcunq; profeceris, fed in illo qui tenbsp;amp; illos iuftificando talcs facit.Sccurus es enimnbsp;de Dco qubd non mutatur. Hæc iili verè fideles amp;humiles.
Obiiciunt etiamnum, nos in arcana Dei indicia tncjuirerc, nos ipfos iadicantes fcrutantes f tdcjue contra firtçturam. ifta refpon-demus,nos credere id quod nobis rcuclatuc in Euagelio,quo falutisnoftrç myftcriû nobisnbsp;patefit; quodeertè nobisfcinper eifet occul-tum,nifi rctcgcrctur.Qtiemadmodum noeensnbsp;aliquis vinólus, venia à Principe fuo donatus,nbsp;bacfibi nuntiata,nouit tunc qiiidprincepsinnbsp;fuoConfilio ftatucrit, bac quidemin parte:nbsp;necpotcftaccufari aut arrogantiæ, libcralita-tem Principis amplexus (quanuis ea fc indignum agnofccrct ) aut audaciæ quafi in arcanum Principis confilium iuquifiuiiret. Côtrà,nbsp;repudiata ca giatiaiamp; Principis fuiliberalita-teindubium vocata, merito haberetur nonnbsp;folùm arrogans, fed etiam falutis fuæ hoftis.
Idem in hacrc de qua agimtis dicenduimeft. Veniacnimnobis oft'erturin lefu Chrifto,vcnbsp;morte acterna,cui natura obnoxij fumus,libe-rcmur.Quoddicunt, nosànebis ipfis iudjea-ri, nólque corda noftra Icrutari : iam facis fu-pérque declarauimus ,fiduciam noftram nonnbsp;nobis ipfis aucaliq.ua perfcótione, quam innbsp;eordibus nollris fentiamtis, verum fola Dcinbsp;pcriefum Chriftum gratia niti : cuius Chriftinbsp;puritasamp; abfoluta numeris omnibus perfe-diodelct dclióta amp; impcrfcäiones, quibusnbsp;nos laboramus, ita vt in iis nobis ipfi difpli-ceamusjcorumque remiffionem amp; veniam af-fiduepvcccmur.
Cætcrùm, foediflimam produnt infcitiani illi Monachi,exiftimantcs nefas elle cor fuumnbsp;fcrtitari; quum ècótrarioiubeamurnos ipfosnbsp;ferió5c diligcnterprobarc,vt,cognitisimper^nbsp;fedionibus noftris, ad Dei mifericordiacon-fugiamus. Nec vetamur fcntircin nobis fide,nbsp;quadonamurà Deo , fed contra hoc cxprcl'sènbsp;nobisiniungitur,vcccll3tur Paulusad Corin-thios , osIpfos,inqaiZftentateannon foristnfi- i.Cor.ij^nbsp;de, Vos ipfos probate , annon agnojcitis vofmetip-foos, videlicet lefoim Chrijtnrn in vobis efo'e'i nifi i. Cor. 11,nbsp;reprobi efois. Et alibi idem Apollohis lubet vtnbsp;fcquit jue proberanecquamad facrolaiidlam ’¦nbsp;incnlam Domini acccdat.Hoc autem non cltnbsp;fcrutari corda,ficut dicitur Dens foins eße forh-tator cordittm. Primùm cnim non lufcipimuE
lis Sàcr.
Z.î.c.4.
Decatech, rnd. c.
^60 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTIC VL VS XXXIIII.
aliorum corda fcrutanda: dvinde nee noftra ipforum fcrutamur lt;juomodolgt;c-us fcrinatnr.nbsp;Vcrnni quidern eft neminem fcireea quæ funtnbsp;hominis, nifi fpiritum hominis qui eit in conbsp;(vc ait Paulus) Deus tarnen melius noftra corda nouit quam nofmctipfi»acqgt;iseft qui,fcru-tando corda noftrâ, facit, vt hxc ipii Icrutc-mur,amp; qux in eis infunt cognoCcamus, qiiiqinbsp;t.Cor.i, (vtaliquando dicebat Auguftinus) nos nobisnbsp;ipfis monftrat. Propterca hoc codem loconbsp;Paulus inquit, wer acceptée Sptritum qui eflexnbsp;Deo:vrfcia7nns qu£ Deus eß' nobb pratificatw.nbsp;Itaq; ifti Monachi,dum nos arrogantiæ accu-fareftudent, fuam ipforum accufarunt 8c dc-texerunt hypocrifin ac errorem, adcóqj aper-tc,yt,ad cum cognofeendum,corda amp; mentesnbsp;ipforum ferutari necefle non habcamus.nbsp;Rom IO Ar.ticvi.vs xxxiiii.nbsp;,7.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;Cofißteor, Fidem habere pro obiebloomfjemdi-
Htnarn veritatern, edrnque fufientari verbo Deiy yfinf imperautis -, fine minitan-cA-pe(i.i, tis,fiue ignoficentis. Itaque deteilor Calumum afi-fierentemmtnis Dei concutifidem vntuerfiu/nnbsp;fanblumDei verbum earnflabtlire nonpofie.nbsp;R E s PONS IO.
Quoniam loanncs Caluinusalia defenfio-ne non eget quàm fuis ipfius fcriptis(vt fçpius »am diximusjlätis habebimus hîc fidclitcr verba dus rccitarc, vt omnes vidcant Monacha-lem iftorum calumniatorum malitiam.
Caluinus ergo agens de Fide, non de nuda ifta cognitionc, quæ eft Monachorum fidesnbsp;(de qua in fuperiore Articulo, vbi erroremnbsp;ipfofum refutauimus ) led de fide in Icfumnbsp;Rom IO Ciriftum, dc qua loquitur Paulus,diccns,ecr-de credt ad tifittiam, ore aut em fiert coufeßionemnbsp;adfia/ueem:a^cns,incpizm,dc hac fide,id eft,denbsp;vera Fide, vtitur his verbis, loco à Monachisnbsp;notato.
Chrißi^t Stdquoniam necad voccra Dei quamlibet ‘ cor hominis in fidé erigitur,inquircdum ad-huc eft quidpropric fidesin verbo refpiciar.nbsp;Vo-xDei crat ad Adam ,Mortcmoricris.Voxnbsp;Dei ad Cain,Sanguisfratristui clamatad mcnbsp;dc tcrraifcd quæ mini per fc,nifi fidem quatc-faccrequeant,tantum abeft vt ftabilicndç fintnbsp;idoneæ.Nonncgamusinterim quin fidci officium fit vcritati Dei fubfcvibcrc quotics amp;cnbsp;quiequid amp; quocunque modo loquitur: fednbsp;quacrimus modo quid in verbo Domini repenbsp;riat fidcs quo nitatur amp; rccumbat.Hçc Caluinus, fatis dare mentem fuam exponens, 8cnbsp;manifeltè Monachos iftos calummæ 8c men-daeij conuinccns. Obiedumaiitcm Fidci eftnbsp;Chriftuseiulque beneficia, vt fufius dcclara-bimus in lequcntibus Atticulis xliij.xliiij.nbsp;AR-TICVLVS XXXV.
Heh. I. j. nbsp;nbsp;Creßo Ftdemfiequi veritatem operurn Dei, ea
coguoficere acrecipereinon auternßacere.ltaicredtt creattonem mundt-, refiurreclionem, amp; inearnatio-nem^tufißicattuue/n-, Eucharièliamfimtlidque my-fteriatquaaquamjateor^eam efièparctalem (ÿ »e-i Tim X cefidriafn caufatn propter quam cogupficuatur y ad-17.18. * tmniïi'rantiir ly rectputficur adfialutou.iJiiaJncb -C-itJeEtt rem abiuro ht^refi-fi Hymenamp;iycß 1 hileitc^ Caltti-w ni,qut du'ÎUyfideh’i facere vt res^qu^t reipfa abfi/ity
nthHominttt fint prafcntetttSf^ nbsp;nbsp;nbsp;reuera
fint loco.fi'multarnen verefint^no mutate loco-, niarn creduntur:dtcimus enirn nefas efienbsp;rcyjiifiDeui tn fua Fcclefia id ipfium expreßi
Responsio. , Irti abiuraaoresconanturpcriuadere,U^nbsp;uinum cxiftimalle corpus Icfu Chrifti(4'’*’nbsp;fanèfignificantin hoc Articulo, quanuisgnbsp;neralitcr loquantur ) die in cœlis amp;innbsp;corporaliter,abfquc murationc lociiqi'^y .nbsp;fet in ipforum crrorcs labi, quos diligéfi^quot;jnbsp;ac doctiffimè refutauit, rarùm abeft vtci^snbsp;hcrcre volucrit. Dixit qiiidcm, perfideW^ ƒ„*nbsp;reipia participes fieri corporis Icfu Chf’ ’nbsp;quod in ccelis dhpropterea quod fidcs i^Pnbsp;d.ri ncquit diftantiâ locorum : amp; in fi'® ''nbsp;ttitutione inquit, Fidem apprehendctcnbsp;mens nokra non cóprchendit : quoniain^P’nbsp;ritus vnit res quæ locisdifiunôtæ funt. 'nbsp;nclógiusprogrediamurin defenfionemnbsp;uini ( qua nihil indiget ) amp; vt Hymenxun’*nbsp;Philetum relinquamus cum iltis Monac ’nbsp;hue ab cis fine rarione vocatosicn quid igt;’R.nbsp;iica Confeffione Fidei hac dc re, Artic. .lt;*¦'‘'’1 *’nbsp;contineaturiCredimus Deum, turn in ‘‘nbsp;turn in Baptifmo, dare nobis rcipfa,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j *’
cfficaciter id quod inibi figuraf.acproind'^, ƒ fignis coniungimus veripolfcffioncinaC’f^^j*“nbsp;tioncm eius iei,quæibi nobisoffertur.nbsp;affirmamus eos qui ad facram méfetn ‘‘nbsp;ni puram fidem, tanquam vasnbsp;quoddamatfcrûtjvcrèrccipcrc quodibiI'Snbsp;telhficantur:ncmpe Corpus amp; Sanguinc'^j^j '*nbsp;fu Chrifti, quæ non funt minus cibusacf“' . '*nbsp;animæ,quàm panis amp; vinum funt corporis i‘nbsp;bus.Hæc illic.Monachi auré fumuntrrif?*nbsp;Realiter pro Carualiteramp; corporaliternbsp;autem accipimuspro -vere, nc vidcainufnbsp;veritate 8c dfcóVu conftitucrcimaginatio'’ ¦nbsp;aut nudam cogitationem, vt dcclaracuC|^nbsp;culo xxxvj.GallicæConfeffionis. jnbsp;alferimus no oportcre vt Corpuslefu^^^^^nbsp;ccœlû migrer vr ipfo per fidem fruamii''-amp;efficacitate Spiritus fanóti. Qurcnbsp;realior cft(vt ira dicam)amp; vciior,quod ofnbsp;tionc Spiritus fa ndi fiat. Si cnim ad lole Çnbsp;fpicicndunijnecclfe noneft vt autSolnbsp;dat in tcrr3s,auitoculusnofter afeendat u'.nbsp;lumilcd oculus nofter illuftratus à radiisnbsp;ribus,porrigit co vfque vifum,eumqud^ Ij.^nbsp;amp; vere intuctur,nihil prohibétc locoriu^i.^^jnbsp;ftantiaipotiore ratione cerninuisnbsp;8c per fidem corpus Icfu Chftlti in cu:lis‘'^|jjnbsp;ftitutum, quod hoc modo piætensnbsp;noftræ Fdci,amp; quo fruimur fpirituali^f’^nbsp;uis corporaliter fit in coelis, nos ante c° gt;nbsp;raliterlimus interris. Quodfimalintanbsp;Auguftino quàm à nobis audirc, ficillenbsp;militudincvfus cft;Quomodo,inquit,i’^[)j|)nbsp;quæ funt extra catnem fuam Icntu? Aquot;*’ $ i'',/nbsp;cœlo videt Solem?An 8c in emlo viuitift*^nbsp;in cœlo fentit î Et alibi dc hac renbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,
ait : Accédant ad lelum non carncjli-d c non corporis præfcntiâ, fed fidci feU'nbsp;illc Centurio. £t alibi.Qncm tenehuiAnbsp;temiQuymodo in cœliim maniini
fcdcntem teneam ; Fidé mitte amp; teniiifti, Cæterùm intclligcnda eft vox,r«^fiue,^flt;ï-'^«•inhicquæftionc, fecundum naturam Scnbsp;P'^oprictaté rei de qua fermo habetur. Quumnbsp;*Sgt;tut dcpræfentia reali amp; co^orali Corpo-’’¦slcfuChriftiJd nufquam clTepotett nih innbsp;lt;;œlo.NaiB veri corporis natura,quale eft cor-Pj'sChriftijid requirit, nec patiturvt corpusnbsp;’ƒ reipfaamp; corporaliter præsés diuerfis in lo-eodctn tcmpore:vt fuprà affcruimus atquenbsp;Pfobauimus.Quodfi quçratur quomodo Cornbsp;Puslefu Chrifti fit prüfens animç noftræ: quûnbsp;’'’itninoftra fit naturæ fpiritualis, aeproindenbsp;•'^¦niraecapacis ad corpus corporaliter rcci-P'^ndum ( alioqui non efter amplius anima:)nbsp;'¦ettè prorfus neceflario dicendum eft j talcmnbsp;^^*¦1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q’'’^hualem duntaxat.Quem-
^dmodum etiam Apoftolus zitjeßim Chriftum '*'• 4, ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordibus noîlrtsperfideM: amp; fie illud
Veterçs , amp;ipie Auguftinusita
^5.°’'P“5‘'°*’po'^i côiungatur,facile refpon-' ^itutjciurmodi coniunólionem efle corpo-’*æm:fed coniiinftio Corporis Chrifti cum ’¦quot;manoftra, nequit elle corporalis ; alioquinbsp;Porteret animam noftram efle corpus-.itaqjnbsp;'¦ufinodiconiundio eft fpiritualis: ncc pro-P'^tea définit efle realisamp;veratimo cb verier,nbsp;H^Mhic nonagiturde opéré naturaî, fed denbsp;'’bcacitate amp; virtute Spiritus fanûi, cuius o-P^anon veriffima efle non pofl'unt, quâtun-confidcrandumnbsp;’» hoc facrofanfto my ftcrio,quâi.iis corpus amp;nbsp;^•iguis k(u Chrifti nobis proponantur ad re-'¦'^tdationem Sc çonfiderationem mords eiusnbsp;'otunique omnium quæ in fua natura pro no-'^atcdemptioncadimpleuit.-nihilominusta-acccdcrc nos oporterc ad ipfam vita: no-1 Ck ^'¦^turiginem, quæ eft diuina virtus lefunbsp;quot;s. f ’pfc inquitjdc hoc Myfterio verbanbsp;^cicns, Spmtns efitjuiviuificat. Scimus autemnbsp;'uinitatcm nulle loco includi.Sed vt eft vbi-omniacontinct, itain fidelibus pecu-‘•h o'atia inhabitat, quam Theologivocantnbsp;quæproculdubio maximamnbsp;'ll habet tum quum fideles communicantnbsp;fide Sacramento facrofanôtæ Cœnæ. Vtnbsp;lit quod Ecclefia Romana docet, in hocnbsp;^ctaméto eflequoquc Diuinitaté lefu Chri-h cdperConcomitantiam, propter Corpusnbsp;de te fuprà egimus.)Quidni potiùs dicût,nbsp;f. '“’nitatem lefu Chrifti,quæ nunquam dclc-huinanitatem,(licet humanitas non fit vbi-jT'^îquum fit prælcns anime noftrç, verc hancnbsp;corporis amp; fanguinis eius,nbsp;hc vitam çternam confequamur ? Mona-'¦ ’dicunt, hdem nôfacercjfcd cognofeete denbsp;caufam partialemnbsp;*‘)-’ccirarià, cur Euchariftia amp; eiufmodi my-'^'¦**cognofcâtur,adminiftréturamp;rcGipian-J’i^adfalutcm: (quæ funtipforum verba.) Fa-J’utur ergo nobitcura, fidé efle caufam par-.'4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ftuæ vox valdc impropria eft) aut po-
^¦'sinitrumétum, quod Spiritus Dei adhibet J, ‘^^Ihciendum vt Corpuslefu Chrifti fit præ-aiiimæ noftræ,ab eâqucacçipiatur, icavt
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4tfi
propterea necelfe non fit,præfcns efle corporaliter in terris. Nam fortafle non exiftimant Spiritum fanélum amp;c fidem poiFe impediri ànbsp;diftantia locorum, fiq^uidem rcnçtquidfit fides. At veremur, nc,vt in hoc Sacrameto pro-ponunt Pancm non pané,amp; Corpus non cot-pustfic loquâtur de Fide non fid e, fed fimpli-ciamp;nuda imagitione,in ccrebro volitante,nbsp;fine bail amp; fundamento. Verùm fifcipfiau-diunt, dicunt imprudentesidipfum quoddi-cimus.
Voluerunteitarequod dicitur inEpift. ad Flebræos, perfidem à tiobit intelligi confruEhm Hcb.n.j;nbsp;fnijfe mundum z/erboDei: id quod vcrû eft. Sednbsp;huius capitis principium infpicere debent,vbinbsp;videant confirmationem fentétiæ Caluini,nbsp;fui autem erroris refutationem. (inquitnbsp;Apoftolus) illud efi^Hodfacit vt extent ^u^jpe-rantur , ejuod demonjtrat i^ua non videntur.nbsp;Deindeprofert fidem Vctcrura,amp; ipfius Mo-fis,qui probrum Chrifti arbitratus eft maioresnbsp;eflè diuitias, quàm Ægyptiorum theßuros.nbsp;Negcnt igitur noftriMonachi(fi aufint)Iefumnbsp;Chriftum fuifle ptæfcntem fidei Mofis, quan-uis longifliino poft tempore lefus Chriftusnbsp;mundo petefaclus fucrit ; atque exponant nobis ienfum horum Apoftoli verborum, fidemnbsp;ejfefy-bfijlentiam rerum jperatarmn. Item decla- loan.a.nbsp;rent quibi’.s oeulis Abrahamus videritdiemnbsp;lefu Chrifti,quo gauifusfit:amp; quo ore vetcresnbsp;Patres fub vetcri T eftaméto comederint cundem cibum fpiritualem,eundcmque potum . ,nbsp;fpirituale bibetint, quem nos, vt inquit Pau-lus amp; exponit Auguftinus. Infupcr difeant vtnbsp;intelligedum fitidquod loannesinfua Apo- Apocij.nbsp;calypli ait, nempe lefum Chri^iumfuijfe maila-tum tarn inde à iacHt mudifundamentis.
Poftremb dicunc,ncfas efle credere,rcs,quaî reuera loco fcparâtur,fimul efle verè non mu-tato loco : nifi hoc Deus in Ecclefia fuaex-prefle dicat. Quonia ante Deus dixit Ecclefiænbsp;•quicquid ad cius falutcm eftneceflarium, amp;nbsp;(vt inquit Auguftinus) quod abfquepericulonbsp;ignorarinonpoteft,idclariffimcin Scriptu- remj,.i,.enbsp;ra continctur : commonftrent nobis, vbinam vU.nbsp;Deus exprefsedixctit,in Cœna Dominica pa-wem pcrdcrc fuam fubftantiam gt; accidentibusnbsp;manentibus: hanc fubftantiam panis conuertinbsp;in corpus Chtifti : hoc corpus l^c fua quantitate,dim enfionibus aliilque accidentibus ca-rcre: idem corpus codera terapotc innumcrisnbsp;in locis terrarum efle:aliaque fimilia:quç tantum abeft vt exprefse dibta fuerint, vt potiùsnbsp;contraria exprefse dixerit Dominus. Item, finbsp;nolunt rcs,vereloco feparatas,fimul efle rcip-fa:CLirigitur fas efle volunt vt res cadem fit innbsp;locis diftantibus amp; feparatis , vtefle corpusnbsp;Chtifti fingunt î aut proférant aliquam ratio-nem, quæ inter hæc duo dilcriraen ftatuat, innbsp;quibus candem rationcm cernimus ; non ta-tionem vctitatis,fed rationcm abfurditatis denbsp;hac rcprofcrenti
Denique, vt illis expofuimus fententiam Caluini in ho c Articulo, viciflim ab ipfis pc-timusexpofitionem precationis cuiufdam in ro^an»»,'nbsp;Miflà vfurpatç,cuiushçcfunt vcrba:Supplices
-ocr page 490-iQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XXXVI. tc rogamus omnipotens Dcus,iubebxc perFerri per mantis fanóli Angeli tni in fublime altarc tuum in confpcólu diuin.T Maicflatisnbsp;tuæ.Explicent nobiS qiiç fint ilia,in cœlum abnbsp;Angelo perfcrcnda:amp; an rcipfa amp; vcrcpeifc-rantur:amp; quomodo quum adfinraltari alionbsp;tamen pcrferantur,ac reuera in cœlis amp; in terris paritcr olFcrantur: amp; an perfcrantur abf-ijuemotu locali: amp;: quomodo res in ifto motunbsp;Cètw.Pa» locum mutant nonmutet locum. Adbæcabnbsp;//«.c-tn. jiiis pctimus expofirionem illoium Cano-num, (qui Dccrctis ipforum concinentur , amp;nbsp;decong' quos iam ante illis oppofuimus ) vbi dicitur,nbsp;dift-x. qui coniungendus eft corpori lefu Chrifti, num, (qui Dccrctis ipforum concinentur , amp; qui coniungendus eft corpori lefu Chrifti,nbsp;in pcrceptionc Euchariftiæ , cum hoc ipfonbsp;monicnto abripi in cœlum vfque, vbi ex manu lefu Chrifti carnern amp; fanguincm ipfiusnbsp;accipiar. De his ergo cogitent, amp; inter fenbsp;fuas controuerfias Componere ftiidcant, po-tiùs quàm hinc inde corraderc fragmenta amp;nbsp;frurtula exfcriptis Caluini: quæ calumniarinbsp;rnalunt, quàm dare operam vt ea rcólè intclli-gant : 5c quæ faciliùs mördcre quàm digererenbsp;Valciiti ARticvIvs XXXV I. Confiteorpeccata eße dilîinSla,pro tranfgreÇio-'• ne, vt aliafint Mortalia (verbi caufa, cupiditas » abfque capiditate confenfn.Itaque dete^or do- Eccl. 19. Matr.5. Pr'oucr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alta Venialia. vt motus aà fcortadttm, a4.(î. abflt;^ue cupiditate confenfu.Itaque dctesior do-PGlm.31. ^rinam Pramp;tendentium, qm dicuntpeccata omnitt 6.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. Cul, li. t, c'S.facî^nbsp;5^- eleHorttm eße venialia, omnia aittem peccata re-f proborum ejfe mortatia. Responsio. Monachi eâdem de re loquuntnr hic amp; in Artic. XXXIX.licet corum dodlrinafibiipfanbsp;rcpugnctiquia Concupifeentiam hic mortalenbsp;peccatum elle cenfent : illic autcm,ncgat peccatum clfejfiquisproprièloquatur. Itaqueil-lorum obferuanda eft coritradiólio amp; refut.in-di flint errores. Sed quoniam pro fuo morenbsp;ftominatim Caluinum impetunt , non aliisnbsp;tjuàm ipfius Caluini verbis, ex loco ab ipfisnbsp;notaro clcfumptis,funt rcfellendi. Habeant filij Dei, inquit, onincpeccatum iifeli-sf - mortale clfciquia ell aduerfusDci voluntatemnbsp;rebcllio, quæ cius iram ncccflario prouocat:nbsp;quia eft Legis præiiarieatio, in quam cdiólumnbsp;ell finecxccptione Dei iudicium : Sanólorumnbsp;delidla venialia efic,non ex fuapte natura, fednbsp;tpiia ex Dei mifcricordia venia confequuntur. Hæc illeiquæ fufticiunt ori occludcndo iftis calumniatoribiis, qui non foliim imperfeélasnbsp;claufulas récitant eorum quæ reprehenderenbsp;voll!nt, led ctiam in alium lenfum, quàm di-óla fint,detorqucnt. Qiibd ad peccatoru diftinólioncm ab iftis prolatam, in Venialia amp; Mortalia, cam, quonbsp;fenlu ab ipfis intclligitur,approbate non pof-fumiis.Qrianuis cnim Scriptura doccat quoddam cllepcccatuni,quodpcculiaritcr voccrurnbsp;peccatum ad moriem ; nimirum peccatum innbsp;Spirituni faiiclum, cuius nominatim fit mcn-11 no in Euangclioitamédüccmiir ctiam,omnianbsp;‘ peccata,in te cófidcrara, mcrcri morté(qi]an-qiiam peccata nonfunt æquali3,ncceorumnbsp;æquales pœiiæ)ac proptcrcancccfic elle,ad |
falutem noftram, vt ilia nobis ex Deimilb’' cordia rcmittantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Qnod.vtintclligatur, notandura Lcgcin implcndain non iiifticic abftincrc®nbsp;iis quæ ipfa prohibet,fcd prœtcrea præliarc*’nbsp;porcctea qaæimpcrat : ita eos imniorig'^f'”nbsp;effe Lcgi -, non folùm qui faciunc ca quxp^'’nbsp;hibctjfcd etiain qui non præftâc ea quæiul^*’''nbsp;Ratio cft, quod eadem fit Lex, idémqucl-^'nbsp;gilîator, qui mandatis amp;,vctitisfuispari.'nilt;’j',gt;nbsp;bedicntiani ptæltari vclit.Quaproptcrnbsp;debitam Dco obcdicntiani nobis coranif”nbsp;das, poRquam dixit cum bcatum clic quin”,nbsp;incedit via impioriim,cótinuó fubiieit,nbsp;adiiccrc animum Lcgi Dei, in câquc uicnbsp;noôte meditari, vt ci conuenientes frud”nbsp;profcrat.Ec alibi,/«^c «J4/«w,inquit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d'' num. Porro loannes ait, quïfquis comniittitf‘^' catumtcum ini^uitiitem facere,nbsp;tranjjrcßionem Legis. Vndei'equitur, nanbsp;vocant peccata venialia , aduerfiis Lçg'’nbsp;committiiquod nec ipfi negât, quumipia''”^nbsp;cant peccata. Prætcrca Iacobusinquit,?''’vnbsp;fendent in vno mandata eiim omnibusnbsp;Nunc ergo audiamusfentenriam con^^^ 1^,nbsp;gis tranlgrellores pronuntiatam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P”” Apoftolo rceitaram: Execrahilis non manferit in »nm feriptafitnt in Itbro Legis vtfaàat (Utnbsp;Amma qua igeccauerit.,morietKrinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3«'* beulens mortis,peccatMm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j; Stipendiapectatt,mors:ôi fimilia colligimiis, fi peccata lance iuftitia:nbsp;txpendantur, quanuis alia aliis grauiof” *nbsp;tarnen nulla efiepiarua feu leuia, quuiflnbsp;is qui Maximus cil, imb Æternus,nbsp;aeproindepuenam inftè débita peccatojnbsp;îcternam. Et quoniam exempli gratia 1''**’nbsp;ebi felegeruntpcccatum feortationisjnbsp;ter Venialia peccata numerant inotûadlnbsp;tationcm,qui fit (vt vojunt) abfquenbsp;te amp; confenfu: rcfpondcanr an ciiifino^’.^jiilnbsp;tus adiicrfctur Legi,nécnc. Nifinbsp;Lcgi,non cft peccatum : ipfi tamennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc vocant. Sin aduerfetur , mereturergof mortem æternam , iuxta fcntcntiam ï””nbsp;Legis tranfgrcfiorcslatam. Verumenimvero (inquicntillij «fQ’? elljiicqi cupiditas amp; confenfus: idnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, prohibetur.Duo refpódcmusiprinièii’, d y p' Deus in Lege dicitjZVo» concnptfces.no^'':,^gCnbsp;natdunraxat cupiditatem cum coiilci’l”j-|it)nbsp;cnim iam in alns mandatis eoinpfcl’”’’^,pf} (rPnbsp;fuit,fi Chrilli ipfius expofirionemnbsp;fed ctiam damnat primos illos motusnbsp;corruptione amp; peruerfitate naturxnbsp;nafeuntur: telle Paulo,dicentc,nbsp;pifeere adnerfusfiintîiy'vtnon quaettnquenbsp;nbsp;nbsp;piJ' mits.,eadcmfaciamus. Et alibi,pofiq^^^lill“^ uit,hoc mandatû, NonconcnptfiesiÜsi^^nbsp;clariorcm fuæimpetfeôlionisnbsp;hæc verba , Comperio volenti mthifacsgt;^^ fnbsp;hâc legem impoßtam eße., quad mthi mahsinbsp;ceat.DeleSlor entrn 1-ege Deiqnod adbn^nbsp;hominem ; fed video aliam legem in mininbsp;rebellantsns legi mentis meamp;y\f t^apiiungt;n gt; |
ttmme lefi peccati, cjua eß^tnmetnbrü meis. Et fault) poil: Trempe igitur tpfe ego tnente cjuidemnbsp;[eruiaDei,carne vero legipeccati. Hisvet-bisl’âulusclarèoftcndit, nonfoiùm bos motus (dr quibus Monachi) fed ctiam tâtditatcmnbsp;uatuti nol'træ amp; impedimenta quxin nobisnbsp;inefl’e cxperimur.quominus promptara amp; in-tcgrain obedientiam , câmquc debitam, Deonbsp;ptæftcmus, vocari peccata amp; dânari hoc fundamento, ZVo» concuptfees. Nec verifimile eff,nbsp;Paulum CO loco agcrc de pcccandi eupiditatcnbsp;C’inivolûtatis confenfu,quumdicat,fe voiuif-fclaccrcbonum,amp; dclcétari Lege Dci, quodnbsp;adinteriorcnihominem; quandoquidem cer-tiflinium cft, cupiditatem cumeonfenfu vo-luntatisjbcnè vcl male agendi fimul, elfe nonnbsp;polIc.Adde quod concupifccntia fine cupidi-tate non cxift.it,amp; motusqualisànortris Mo-nachis deferibitur, fcilicet,qui earcat omninbsp;eupiditatc amp; affcébu, nunquam effepoteff ; idnbsp;quod faiis ipfa vox motm fignificat.Scd viden-tutMonachi deffituti fenfu quura monentur.
Profedo fi motus cft origo pcccatorum niottaliuni,à ratione alienum cft negare hunenbsp;ipfumniotumeffe peccatum mortale: quumnbsp;ut quidam eft'edus natiuæ noftræ corruptio-nis,pcr quam mors in mundum cft ingrcllà.
Deinde rtfpondcnius,non latis elle fi abfti-ncatur à rebus prohibitis;nam præftandæ funt tes impcratæ,ficut diximus.Deus autem impe-tatjVtiplum amemus ex toto cordc, tota anima amp; mente, Vt inquiticfus Chriftus. Vndenbsp;Auguftinus fie ait: Quum cft adhuc aliquidnbsp;carnalis Concupifccntia: non omnimodo exnbsp;tota anima dihgitur Deus. Non cnira caro fi-»C anima concupifcit,quanuiscaro concupi-' ¦ fccre dicatur,quia catnalitcr anima concupi-IcitAc.Cut nô præcipcretur homini ifta per-fodio,quamuis cam in hac vira nemo habcat?nbsp;Non cnim rcaècurtitur,fi quo currendum eftnbsp;‘l'^lciatur.Hæc iilc.Quum igitur ifti motus(dcnbsp;qnibusMonachi)occupent, nifi totâ aniraamnbsp;Ât tncntcm,falté eius partem, ne penitus Deonbsp;âdliærcfcat • fcquitur,eis nos impediri quo-tninus Deum diligamus prout iubemur : acnbsp;proinde totidem effe tranfgrclTiones Legis,nbsp;quarum ftipendium fit mors,vt ex fententianbsp;niprà recitata intellcximiis. Quamobré fie Aunbsp;gultinus; Adhoc,inquic,dtxic Lex, ZV» concu-f'' vt nos in hoc morboiacerc inueniétes,nbsp;medicinamgtatiæ quæreremus, amp;: ineo præ-'«j ccptolcircmus,amp; quo debcamus in hac mor-talitatcproficiendo conari,amp; qubpoflit ano-^'sin ilia immorralitatc pcrucniri, nifi cnimnbsp;qnandoque pcrficicndum elfct, nunquam iu-licndum effet.
Itaquccogimnrdcplorarcpcrniciofam in-‘'^itiamiltorum hominum, qui fua dodrina l^t'cum peccaro contegendo inducunt ,quümnbsp;t'ullis remediis fatis queat reprimi. Perindenbsp;tînt eftaede arbore vires atque alimentumnbsp;^luisiadicibus fumcnte,inqua radices quænbsp;exiliorcs videntur, cæ priores fuccum è terranbsp;ttahunt, quem ad truncum raittant.Itapriminbsp;tnotui pcccaci,qui infpccicm tantuli funt, hinbsp;t^Raxiiné nuiriunt Si augentin nobis peccata.
»l.
gt;•
I»,.,..
( ' ‘i*’
ABI VRAT. ET RESPONS. 443
Proinde fi triincuni amp; ramos cxarcfccrcciip;-muSjConcmnr primas radices cxfcindcrc : nec imitcmiir iftosMonachos qui blando ifto nomine pcccati Vcnialis, videntur veile rcfecarenbsp;pcccatiim,(cd(vt dicamus id tjuod rcscft)cul-tro plumbeo, non anttîn gladio,qui à Verb©nbsp;diuino in hune finem poi rigitur.
Fatemur , Veterts vibs elfe hoc vocahulo, Venïalc. fed non in ci.m (enlum quo iîli illudnbsp;vfurpantmcc vtid coHigant qued ifti inde cO'nbsp;nantur cliccrc.Appcllabanc cnim peccata Ve-nialia,peccata non publice neque cum Eccle-fiæ oftcdiculo commilla, de quibus,iuxca yc~nbsp;terem Ecclefiafticam Dilciplinam, palàm Ec-clefiæ fatisfacere oporcerct. At minime nega-bant, canaturâluâmereri morte, cxiufto Dcinbsp;iudicio; nihilominus tarnen iis non imputari,nbsp;qui, vera hdc ad lelu Chrifii fanguinem con-fugientes,eorum veniam à Dco preCantur.nbsp;Quod ex his Auguttini verbis clariùs pater, ... jnbsp;quum ait: Eftpœnitentia bonorum amp; numi-lium fidelium quotidiana,in quà pcétora tun-dimus dicentes : Dimitte nobis débita noftra.nbsp;Q^æ fi coileûa contra nos fucrintfita nos gra-uabunt amp; oppriment fient vnû aliquod grande peccatû.lt;^id cnim intereftad naufragiû,nbsp;vtrum vno grandi fiuâu nauis operiatur amp;nbsp;obruatur, an paulatimfubrepes aqiiainfcn-tinâ amp; per negligentia dcrchda impleat na-uem atquc fubmergatîHæc ille:fignificâspcc-cata, exigua in fpccicm, eb efl'e pcriculofiora,nbsp;quod minus animaduerti folcant. Hæc igiturnbsp;de peccatis fentimustquæ omnia natura quidénbsp;lua merentur morté, fed venialianobisfiuntnbsp;ex Dci ignofeentis mifcricordia. Qi^ doôtri-natam procul àcalumniis Monachalibus remota cft,quàraaltèomnesiftorù obiedioncsnbsp;cxupcrat,nrmiffimo amp; tutiffimo fundamentonbsp;innixa, nempe verbo Dci,cuius gratia elucet,nbsp;non quidem in pcccatorum cxtcnuationc {vtnbsp;Monachi docent) fed in vera coni agnitiqne.
Articvlvs
Confiteor jldamurncreatitrnfuijfefana fanEla- Conaie ^ue anima-, eiiifmodicorpore,(piopofetnonpec- Coloff.j.nbsp;care-,fi^aidern vellet,acpotutfe cwn ijs donis dwi-nü ad faintem peruenire. Itatjne anathematizßnbsp;Calutnumferib entern, etiatnfi homo iti fna integri-tate permafijt^ , eiw conduionetn mhilomintts Call.i. e.nbsp;futfe humtliorem ^uam vt ad Deum peruenirenbsp;pofet.
Responsio.
Si æqu'è arduum amp; difficile clfct calumnia-ri ratam aliquam virtutem, quam earn imita-rijifti Monachi ratiùsCaluinum inorchabc-rent, Inter nos conucnic,Adamum condjtum fuiffe innoeentçm rcbl:um,cx quarcólirudi-ne culpa fua deciderit, Qimrsü igitur ifti Ab-iuratores difputant de rebus futuris, nifi Adamus peccaffet? QuidArticulum fidei confti-luuntin patticula conditionali,de reneepræ-tcrita,ncc præientc,neque vnquam futura?It3-qucprætctmitrercmusiftam fidem malccon-ditä, nouifque iftisProfeff’oribus fidei dignil-fimam,nec de ea pluribus ageremus, nififubnbsp;huius Articuli prætextu fcripta Caluinicalü-niandi occafioncm captaffent. Conatur cniranbsp;Q:. i»i.
-ocr page 492-lnf!gt;Chr. ftêl.I. Hcb.1. 4Q perfuadere,cum æquè ac ipfos imperitè locu-tum cfle de rationibus quibus Adamus ad fa-lurcm pcrueniirecjiquidem in fua integritatc permanfiflet. Q^fi,pecc3to carens,eâdê, quanbsp;nos,!alutc indiguificc. Cerrc digni funt, quosnbsp;fuus Magifter Sentcntiatû flagvis afficiat, quinbsp;5ent.o. {cduló cauet ne italoquatur;fcdinquit, Ada-munijnillpeccallet, in ampliorcm tandem amp;nbsp;meliorem ftacum fuilFc transferendum.Calui-nus ergo loco ab ipfis citato fugic quæftionemnbsp;omnem curiofam de Adamo,fi forte in lua in-tegntateperfcucra(lct,{rcliólis eiufmodi quç-ftionibus Magdtro Sententiarura amp; Contem-platiuis Doótoribus)fcd, vt amplificet gratianbsp;Dei humano generi, vnico Filio iphus innbsp;mundum miffo qui naturam noftram induc-tetjCollatam, ait, hacratione nos propiùs adnbsp;Deum accederc,quàm fi Adamus non peccaf-fet:có quód,Mcdiatorc noftro carens, nunquanbsp;tantam coniundioné cum naturadiuina con-fecutus efièt, quantani nos per lefutn Chriftûnbsp;coniequimur , qui naturam noftram vnionenbsp;Pcrfonali fibi adiunxit. Talem autem fuiflenbsp;Caluini métem facile intelligitur ex his ipfiusnbsp;verbis. Deplorata certèrcs erat, nifî Maieftasipfa Dei ad nos defccnderct. quando afeendere no-fttum non erat.Ita Filium Dei fieri nobis Immanuel oportuitjid cft nobifeü Deum; amp; bacnbsp;quidem lcge»vt mutua coniunótione cius di-uinitas amp; hominum natura inter fe coalefcc-rent;alioqui nec Lacis propinqua vicinitas,nccnbsp;affinitas fatis firma, vnde nobis fpes fieretnbsp;Deumnobifcum habitarc. Tantum erat internbsp;noftrasfordes amp; fummam Dei mandicié dif-fidium.Qu,anuis ab omni labe integer ftetif-fet homo, humilior tarnen erat eins conditionbsp;quam vt ad Deum penetraret. Qiljd ergo exi-tiali ruina in mortem amp; inferos demerfus,fcc-datus tot maculiSjCorruptione fuafœtidus,de-niqueobrucusomni malcdiâioneî Hæc funtnbsp;verba Caluini iuxta editionem Gallicam.Innbsp;Latinaautem hæ voces inferuntur, Sine Aie-diafore-.c^ax fignificant, Mediatore noftro ca-rentem ilium ad eum coniunótionis gradumnbsp;non afeenfurum fuiirc,ad quern natura noftranbsp;.alcendit beneficio vnionis illius, qua in Pcr-fona lefu Chrifti Diuinitati vnitur.Nam propria fignificatio v octiïmïi, penetrandi feu per-«ewwzi«i?,diligcnterponderanda. Senfus igiturnbsp;Caluiui lucidilfimus eft amp; maximè confenta-ncus verbis Apoftoli ad Hebræos, quum ait,nbsp;Fdium iztertrnm Det, non ylngelos, fed j4brahanbsp;fernen tn Tjnionefn Perfonalem afumpfifje.Çiv^ ra-tione natura noftra longe propiùs ad Deumnbsp;acceflit quàm natura Angelica, quanuis bea-tiftima. Verùm ifti Monachi,quibus calum-niandi auidicas perftrinxit oculos, cernercnbsp;non potucrunt rem fans ramen per fe claram,nbsp;amp; putarunt hæc verba penetrate feu Pcrueni-ad Dcum(quibus vtitur Caluinus) fignificarenbsp;Peruenirc ad falutem;ac li Adamus, in fua in-tegritateperftans,alienus fuiiletaDco amp;àfa-lutc fua proc. 11 reinotus; id eft, peccator amp;nbsp;non peccacor fimul(fatisenim iiotum eft quidnbsp;inferat hæc vox,S4//*f,J quæ abfurditas eft ram |
ARTICVLVS XXXVII. dignaiftis Monachis quàm à mente Callquot;”* alienaiqui nihil aliud fibi voluit, quàm huiquot;*'nbsp;lemconditionem hominis,vel in prima créa*nbsp;tione cófidcrati, opponere akiffimæ Dei M”'nbsp;ieftati. Qu^od fi ifti Monachi toties Scriptquot;'nbsp;ram facram legcrcnc,quotics fortafle fuabif-uiaria(qùæ vocant)legunt,præcl3ras iftasfequot;'nbsp;tentias apud lobum legillent: Eceet]mfiriiiMgt;lt;nbsp;eiynonfint flabiles ,(^in Angelisfuis repentnbsp;uitatem. Qi^nto magis in its t^ui habitant donit^nbsp;Item, Ecce interfanElos eins nemo tmtnit’nbsp;tabilis, calinon funt mundiinconE^eEutt'^'nbsp;aliafquc fimiles. Cætcrùm , vt intclliga***^nbsp;quid Caluinus crcdiderit de integritate Ai*”'nbsp;nii,deque ea exccllentia in qua fuit condquot;quot;^nbsp;rogamus Leótores vt confulant x v.caf**'nbsp;prirailibri Inftitutionis ipfius: vbi plusd?'nbsp;ôtrinæ reperturi funt quàm in irritis amp; f*^*'nbsp;culisiftorum Monachorum Anathcmatiquot;**nbsp;amp; calumniis, quibus vcritatisluccmniiqquot;”**Jnbsp;delebunt, fed Lunam tafitùm allatrabuquot;bnbsp;de canibus vulgo dicitur. Nam calumniquot;”nbsp;nihil quàm fibi amp; ahis aurcs obtundent* ARTICVLVS xxxvni. Credo,per peccatum aEbtale primi homtnftj'‘s^ fe transfufunt deriuatum Originalenbsp;in omnes origine natur alt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecultafitt’^P’'^^ •vniijUtcHe , nafeenda natur aliter : nifi Dem 'noluertt exirnere. Eloepeccato reddin''nbsp;nimtet Deiyprtuamur lufittia ortginalhdt‘nbsp;fi admalttm aeper nos inepti adfanile operttquot;nbsp;efficimur. Itaque egemtis Bapttfnotpernbsp;catu Originale proprie remittitur homtnirt^^i^^^nbsp;rato. Q^apropter deteilor Pelagianos,nbsp;negarunt eä“ extenuarunt. DeteElor itemnbsp;dentes^ ejui cotra, illud exaggerant (S' ai^etltnbsp;Ortgentslis, in magnum detrimentum (^ tond*^ ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z» •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r~tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. t.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' liamefficactßtmttgratianoPirtMedtiitol'iS' R £ S P O N S 1 O. .. . pf Dcoriginali peccato loquentes ftib'’^* hac exceptionem:«»yî,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alti^uet» 'volneriteximere. Quoniam autem de naturali modo nafeendi, hæc excepti*^ ,nbsp;cum non habet. Generalis cnim fP'*nbsp;fuit à Paulo pronuntiata,his verbis:/’^''*'^^^^,nbsp;hominempoccatum in mundum introitt,acnbsp;cdtum mors : çf ita, tn omnes homines morsnbsp;inquo omnes peccarunt. quibus Icfusnbsp;comprehendi non potuit, eo quodnbsp;non fuerit ordinario cæterorum honiin“nbsp;rc,fcd fupcrnatiiralitcr,virtute Spiritusnbsp;Iraque hæc exceptio non modo inutiü^nbsp;fed ctiam erronca. Quädo cnim voluiit^^^^^^nbsp;cxvcrbo eiuspatet, alia voluntas iHinbsp;ria nequaquam eft mente fingcda.Vetui^’nbsp;ftri Monachi, non aperte quidem dic/J'’Jjjfi/nbsp;volunt tarnen S. Virginem matrem lelt*nbsp;fti fuilFe cóccpcam abfqiic originalip^^^^j^znbsp;Quem errorem , iam ante Articulonbsp;turn rclegant Lcótores rogamus. Quódboni ifti peccati patroni n^s fant,propterea quód peccatu Origi*''^‘^*’i,^ifnbsp;exaggeremus, fic teftantur Ie nondum ‘nbsp;fe quam pcccatum Deo difpliccat,nbsp;femiapcrtotatiim oreloqui vcliiir,ptti^‘,|^.,r |
ABIVRAT. ET RESPONS. ^‘Ifciiticutes à Paulo, quiapud fefe gemcns,nbsp;rcliquiasnatiux noftræ corruptionis innbsp;‘^P’^tfcntifcercc, Æfyêrcgo/jowîo , inquiv, ejttisnbsp;fdpict ex ifo corpore mortis ? Boniiftiviri li-“‘^¦’tctillum rcprchcndercnt, vt nimis exag-S^Tantem id quod ipGs leuiffimum videtur.
''ctójdc peccato original! fccûdùm Seri-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Awv|UiBriMij V\gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 IL (111nbsp;nbsp;111
Theologorum fententiam. Si ergo hoc pcc-Wtum omnes homines damnationc mortis æt'^rnæinuoluit ; Gerticit vt nafcaraut omnesnbsp;“^æfilij; G pcrilludomncs hominesmoriun-^“tin Adamo: li caufa clt cur i nt eiliger! a car-’quot;sfitmorsifi eft origo opcrû carnisiquæ funt,nbsp;^‘^ultciium jfcortatio jimpuriras, protcruxa,nbsp;*'^ololattia,vcncamp;cium,ininiieitiæ,lis,æmula-tgt;ones,iræ,contcntiones,diflidia,hærcfes, in-“idiæ,cædes,amp; his Gmilia, Geut non vno loconbsp;Diulus doccticoncludimus cum his Apoftolinbsp;ad Romanos, epowrf vtomneos ebtu-} équot; obnoxiusfat totus mundus condemna'nbsp;Dd; adeo vt opotteat iftis etiam Mona-^^is,adulatoribus amp; peccati fauroribus,os oc-cludi in ipforum confuGoncm amp; gloriamnbsp;Tintdm enim abeft vtcura Origeniftisnbsp;'^oiifentiamus, aut doélrina noftra gratiamnbsp;dctcrat amp; contumclia afficiat, vt contranbsp;qui) magis exageramus pcccatum originale,nbsp;to magis adir.ircmur amp; cclcbremus benefl-ciumDomininoftri Iclu Chrifti,non foluinnbsp;’'Onimputantis nobis reliduam illiusculpam,nbsp;b'd etiam fingulari roifericordia amp; pretioGnbsp;^quot;nguinis fui cftufi mcriro omnia pcccata no-Ileitis,llcuti inquitloannes; vt impleaturnbsp;. - .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ i
i’^‘itiafn^erabnndanit.
ArticVi,vs xxxix. ^o’^ßteoTf concupifeentiam ejfe malum -, impe^fe^nbsp;ihone/,), vittnm çÿ* oblit^aum feu lauum ^utd istnbsp;‘'fpeiitu fenfualt contra domtntum animanbsp;nbsp;nbsp;Le~
itm Deni^ua concupi/centiat pofregenerattonem., gß-pf-gprici nificonfenfuspar-.. ^‘^fpertoris anima intercedat.Quapropter abiuronbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pratendentium , tn praiitdicittm
'ïfi‘'‘'''quot;‘ltie àedecus elJicactsgratia uurnini no-‘’’‘t^enfrmationem regràpeccati'^eam alfe-
'quot;ni;.
loiji^ S^’^ntem id quod ipGs leuiffimum videtur. i'Osverb,depeccato original!fccûdùm Scri-pturam facram loquimur, iuxta præftâtiumnbsp;, ^'8,
^’51,J,
Paulus J pcceat^?/i ahnndaaUf ibi
'!?“•
’’«ill 7
^ttfnpertoris anima intercedat.Q^apropter abwro '4quot;'*' Pratendentium t tjUi m praiudictutnnbsp;dedecus efficacisgratia Domini no-tticonfrmationem regnipeccati^eam affe-^^titefe propnè pcccatum infddtbus amp;que acinnbsp;‘Pfit nfdeltbus :fbi nihilominus falfo perfuaden-hanc concupfeentiam, ^uaproprte fetpecca-tugt;n Ivti volunt) non haberi amplius pro peccatonbsp;‘gt;p!gt;d verum iudicium Dei.
Risponsio.
Admonuimus Articulo x xx v i.Mona-‘•'hos non bene feipfos audire in his duobus Atticulis: quonii illic verba facientes de mo-hbutad pcccatd,non accedenceconfcnfu,hosnbsp;'’ocabant p/ccata vcnialiajnunc verb religio-’'idiicunt velpeccarafolrim nominate. Turnnbsp;äbiurant noftram doélrina, quod non id cre-‘liniusquod dicunc fe credere; non animad-’'ovttntcs,nos,ob coniraditliones.quibus co-rum verba inter fe confliélantur,nonpollccûnbsp;'1’liscoiifcntire quin cis contradicamus. Lene quidtmen,t|uödfibi coniradicantnd enimnbsp;f 11 iplis per quam familiare, Rd grauilllraumnbsp;id tit, qnbd verbo Dei répugnent. Quod
4^) perfpicuum crir, G mcminenmus corum quænbsp;modo traétaca funt de concupifcentia,in At-ticulo X X X V 1. deque peccato originali,nbsp;proximo pvarccdcnti Articulo.
Duplicitor conGdcrant Concupifcontiamj ncmpc, antciSc poil Regcticrationcm. Er vi-dcnrur,ex fuæ orationis teric,cam, quæ Regc-nerationom præcedic, vocare malum,imper-fcdioncm, vicium,obliqiiuin amp; hcuum quid.'nbsp;totidcm verbis vtcnrcs,non ad exaggcrandumnbsp;( t]uod nobis fuperiori Articulo cxprobra-bant) led ad imminiiendum pcccatum,quantum in iplis cil. Vr fuum obliquum amp; læuumnbsp;probent proferunt ad margincm feptimuranbsp;caput Epillolæ ad Romanos, aiieniflimè ptonbsp;luo more : prælcrtim G de hominibus nonnbsp;regoncratis loquantur. ibienim Paulus agirnbsp;de concupifccntia reGdua poil regeneratio-ncm , vt manifcftilfimè patct ex hiG:c verbis;nbsp;Deleüornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lege Dei lt;jtiod ndinteriorem
hominem : Sed video alia?n legem in rnembrie mets rebeUantem legi mentù meit, capttuuinnbsp;reddentem me legi peccAti',c^u.t efiin membrisnbsp;meis. Et alibi, Caro, in quit, concuptfcu aduer-fai JpiritHmtjptritfu autem aduerfitf carnem : h^cnbsp;autem inter fe oppofita funt, vt non tjuacun^uenbsp;volueritü^eademfactatü^-xttz rem igitur proferunt locum Pauli,quaGde concupiGtentiisnbsp;hominum non regencratorum loquetetur.nbsp;Peffimè ctiam aguntjdumeonantur obtegerenbsp;amp; leuare concupifeentiam nan regencratorum, cam obliquum aut Ixuum quid appellantes. Nam Paulus cos mendaeij dare co-argu*r,dum w^intelligentiam larnU ejfe mortemquot;,nbsp;nos mortHos elfe in peccatis ante regenerationemtnbsp;aliaquc huepertinentia : qux declarant milo-rum hominis ftatum ante regencrationeni,nbsp;mancipij Satan®,fubicóli iugo peccati amp; fer-uituti mortiszdenique tabs quales defcribun-tur homines focundùm naturam luam corru-ptam.Et nihil attinetdicerc concupilccntiam Rom.j.nbsp;efleinitium peccati. Nam quemadmodum innbsp;maximo amp; ardcntiGimo igne fcintilla nullanbsp;apparct: Gc in natura vitiofa hominis ante re-gcncrationem ne concupifeentiam dfe cxi-guam quandafcintillam arbitremur,vt quæ litnbsp;potius velutifornax longé latéquc fuas flam-mas difFundcs,quæ loris magnæ non eflentni-fl intus magnum eflot incendium. Qmadc renbsp;iamin fuperiori Articulo cgiraus,quum denbsp;natura peccati originalis tradareraus.
Si,adueifus contextum huius Articuli amp; fc-riem fuæ orationis,voliint vt id quod obliquu amp; Icuum appellant,Gt ca concupifccntia quanbsp;poft rtgenerationem rcllaticurigitut aflirmatnbsp;concupifeentiam effe vitium,rnalum,obliqufinbsp;amp; læuum quid; Gmul tarnen negant elle proprié peccatum’Vitium, malum, amp; defletlio à ,nbsp;f ‘ znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i.loan.
bono,nounepropricloquendo pcccatum cltî Num raagis proprié loquatur qrtàrn loannes,nbsp;quum air, pcccatum eile «»c/zi'ar, id clt quodnbsp;Legi aducrlatiir?
Quod de animæ dominio aiûr, ambiguutn eft.Et quanquam Veteres ita interdd loquun-tur,hoc tamcn nimis Philofophiam Moralem Ethnicorû redolct ;quum certum Gi oni-
-ocr page 494-4(;tr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AR.TICVLVS XXXIX.
VS
nes aniinæ partes füilTc corriiptas Sc inftétas loan,5. peccato.Qnocircalefus Chriftiisinqnic,nbsp;Kom.3. ^jatnm eft ex carnciid carneifi e[fe:ej:tod ex Sptritn^nbsp;Spiritum.'Ez Paulus vitiofam nacuram noftramnbsp;condemnans 3.\Z.,intelligentiarn ccirnis wimici-tiam efi aduerfm Deum ; ('bi vfurpat vocé ^po-Kipta,quæ fignificatafFcctioncm ab incelligen-tia amp; racionc rcélam amp; gubcrnacam- Opoi cccnbsp;crgofacukarcsomncsanimæ noftræ regcnc-rati J ficue vox Rcgcncrationis indicatzcumnbsp;Spiritus fanófcus nobis dominatur,nolque in-ducit amp; inflcólic ad obedientiam Deo præ-llandam.Qu^oddqcet Paulus,quum ai(,fiSpi~nbsp;ritu, aSiiones corporis ntorttficemus ,fore vt 'vma-mMÄtcmy Si Spiritus eins cjni excitanit lef nm dnbsp;mortuis,habitat in vobis^is ejui excitauit Chrifi.imnbsp;ex mortuis,viuißcabtt etiam rnortdlia corpora ve-^om.f. ßrfaper inhabitantem eins Spiritum in vobis.-h em,
Mancipati efiis iuftitiA : quibus multi alij cou-ßmiles füllt loci.Ncc dubium eft, inter infir-initates,quæ in regenitis fupcritint, plcraf-qucadintellcdum amp; rationem proprié per-tincre : vt funt inclinacio ad dubitandum,dif-fidentia, murmurationes aduerfus Dcuin,amp; ßmilia.
Vt probent concupifccntiam non elfe pec-catum port regenerationem, producunt cun-dem locum Epiftolæ ad Romanos, qucir, ad initium fui Arciculi citaucrant,vt oftenderencnbsp;concupifccntiam malum elfe ac vitium : adconbsp;vt hunc locum ad rem eanderx aflirmandamnbsp;amp; negandani adhibcant. Nam quod malumnbsp;cft.amp; vitium,id proprie vocari debet peccatu:nbsp;amp; iam ante Articulo x x x v i. probauimusnbsp;concupifccntiam ertepcccatunizidque ex hocnbsp;ipfo Pauli loco quem citant, vbi Apoltolusnbsp;exprelfcmeminit huiuspræcepti Legis,TVo«nbsp;Rom./. cöcnpifcesSi.1 vt proprie loqui difcamus à Pau-lo , en eins verba;,^oz/fiidfacio quod ego nolo^nbsp;no ampUiis ego tdperpétra, fed peccatu quod in menbsp;habitat,idperpétrât, itaque quod apud Veteresnbsp;interdum Icgitur, concupifccntiam port Rc-gcncrationem reftantem non effcpeccatuminbsp;ha accipiendum cfhpropterca tpiod ex Deinbsp;amp;(onc. gratia nonimputetur. Nam, vtinquit Augu-Zfi.i.c. xy. ftinus,In cisquiregencranturinChrifto, quûnbsp;rcmiflionem aceipiunt prorfus omnium pec-catorujVtiquc necelTccrt, vt rcarus ctia huius,nbsp;licet adhuc manentis ccncupifcentia; remirta-tur,vt in peccatu non imputetgr.Hoc eil enimnbsp;non habere peccatu, Reum non cflepcccati.nbsp;ItcmiDimittitur concupifccntia carnis in Ba-prifmo,non vt Ron fitzfed vt in pcccatum nonnbsp;imputetur. Manet in corpore mortis huiusnbsp;carnalis concupifccntia. Hæcflle, Porto irtinbsp;loan.ij. Monachi mcminiirc deberét expofitionis Dodorum in Chrirti verba Petro dicentis, cumnbsp;qui lotus eft,non opus habere nih vt pedes lauer,quæintcrprctantur de infirmitatibus quænbsp;în i P lis regcncratis,quandiu in hac vira dcgùr,nbsp;femper manét.Vnde duo eolligimus : primùranbsp;ciufmodi infirmitatesopus habere ablutionc,nbsp;ac proindefordes elfe,id ert pcccata, quando-quidem pcccatum crtanimçinquinaracntum.nbsp;Deinde, has'quoquc (ordes lauandas elle à le-fu Cbrirto,vt fuorum Apoftolorum pedes ipfc
lauit. Adeo vt omnia pccc.it.a, tum ante n'™ port regenerationem,lauentu'r amp; remittantutnbsp;folo Merito Domini nortri lefu (fiirifti. Sednbsp;forte irti Monachi plus dabunt loci verbisnbsp;Augurtini quàm nollris. Itaque audiant ifnbsp;lum verba Chrirti exponenrem : Quidhatresnbsp;mci,quid puiatis,niii quia homoin lanclonbsp;quidem Baptifmo totus abhiitur,non pr.eiernbsp;pcdcs.fed torus omnino? Vcruntamciiquumnbsp;in rebus humanis poftea viuitur, vriqueterranbsp;calcatur,ipn igitur humani artcólus, (incquibus in hac mortalitatc nonviuitur quali pc*nbsp;desfunt : amp; fic atHcimur, vt fi ciixcrimiis quianbsp;pcccatum non habcmusjiiofipiosdccipiannns.nbsp;Quotidic igitur pedes lauat nobis, qui iutet'nbsp;pcilatpro nobis; Sc quotidienosopushaberenbsp;vt pedes lauemus, id eft, viasfpiritaliumgrd-fuum dirigamus, in ipfa orationc domini«nbsp;confitcmur,quum dicimus: dimitte nobis débita noftraiSi enim confiteamur, (icutferiptunbsp;crt, pcccata noftra, profeótó illc qui lauitpc-desdifcipulorum fuorum, (idclisdciudusquinbsp;dimittat nobis pcccata noftra, amp; mundet nasnbsp;ab omni iniquitate, amp;c. Quod idem Augu*nbsp;ftinus explicait lib.de contincntia,c.if.Hæ‘'‘ 'nbsp;le :qui magis propriè de infirmitatibus pounbsp;regenerationem rcftantibus loqui noucraf)nbsp;quàra ifti Monachitquoshortamur vt prpca-lumniandis impudenter viris bonis(vcfohuOnbsp;difeant potiùs fallam dotftrinam fuaniablquonbsp;pudorc rctraûare , vt Scripturx doirtrinamnbsp;amplcdlantur.
Vtipforum impudcntcni calumniandi roO' rem probemus, adducimus id quod adhnemnbsp;huius Arciculi dicunt,Nos fcihcct diccrccoU'nbsp;cupifccnriam cft'e propriè peccatum tain inb--dclibusquàm inipfisinfidchbus. QusuoaUPnbsp;fefta eft calumnia: cuius libi confeij nonau'*nbsp;lune vllum cirarc locum, qui ad fuam accub'nbsp;tioncm coroprobandam vcl in fpccicni bO'-rct.Addc quodnobisaftingunc contradidiO'nbsp;ncmiquafi diceremus,concupifccntiam regO'nbsp;ncratorum efl’e pcccatum æqucac infideliubnbsp;concupifccntiam,quæ tarnen regcncratis*’®*’nbsp;imputetur. Si ergo infidclibusimputatuu'nbsp;certum ert)quoniodo diceremus cam regeOO'nbsp;ratis æquèacinfidclibus conucnirctReli”^'''nbsp;mus hiiiufmodi contraditftioncs irtisnbsp;chis,quibu(Gum rchabcrc nolumus. Au'hnbsp;autcmnosfalfopcrfuadcre conari hancoo“^nbsp;cupifeentiam non ampliusccnferi pcccarinbsp;apuddiuinum indicium. Id quodnbsp;taipforum (chola docct, iiixta AugulliuUi^jj.nbsp;centcm , Licet rcmaneat concupilccntia Pnbsp;baptifmum,non tamc rcgnat ficut ance.nnbsp;Portbaptifmum concupiïccntia nonrenu'nbsp;in rcatum, quia non imputatur inpecratnbsp;Hæc iili.Itaque (i oportet pcccatumnbsp;mittatur:amp; poft rcmiflioné noncllenbsp;nonquidem lui ref'pcébu, fed quia cidp‘\nbsp;imputatur in condemnationennfequin“-bis minime ftabiliri regnum pcccati, ‘'’'lAfi-tibus hocabolcri abinfinita gr.rtia iS-'nbsp;cordia Dci ; nec côtraditftioné aut repugnbsp;tiani vilain verbis noftris cxrare, (td h'*' ,,inbsp;amp;i. eoidcicntia cgerc illos ejui praiicr rat'
ABIVRAT. et RESPONS;
nos rdargunhtjFalfóquc hac in parte caluni-niantut.
ARTICVIVS XL.
‘^'S- Conßiecr, iujiitiam fideliwa ßmilam hic ejïè
eamDeni ànoSîrafrAgtltta-
Ki^y^' t( extii^ft, oHiinuii camparata cum iufiitia Defiant
j'*Ut. An^elorum^ant xidamiinfiatu innocenÜA,aut
1. lieatorum in cftlo conßitutorum ,fit irnpeffelt'a.
Quapnpter dettßor Proiefi^antesPrxtendentes
AnabMÜfiM, finpenrei P)enm hic exigere à
4^^
nctn in noftris operibus conftiruanr. Quan-qiiaraenim fideles bona opera faciût, non iii bis ramen iufticiam fuam collocanc, fed info-la Dei mifericordia inqnc fuoruni pcccatoninbsp;rcmiffionepcrlefumChriftum. Hue acccdicnbsp;quodidem Apoltolus alio loco ait; Qtmrne-rfvn Legis vnpoteutia nihilpoßet in cÀrne, Deus Roiiiié.nbsp;fw) ipßus Ftlio sntjfo conferntato carni peccato ob~nbsp;noxi£, tdjue pro perça to} conder/iriaUii peccaturnnbsp;in cArne. Fquot;t tlludius Legis conmlenStir in m'bisnbsp;(jui nonßecud.unt e-arnem tgt;icedimits,Jed fecunditiinnbsp;SpirituM.ln lumma,cpi(E ad Roin.amp;ad Gai;nbsp;nihil alièd docent : vr per Legem cognitis iisnbsp;quæ Dco dcbtmus, noltrâque inopia mife-ria agnita,ad vnam confugiamus gratiam einsnbsp;t^uierut inChrifio mnndurn réconciliansßbi-,non i-Cosßnbsp;imputando eis peccara tpforutn, vc inquit Apo-ftolus.C^od Âuguftinus ita expotlens^ lufti- Deßir.nbsp;tia,inquit, Dei line Lege cft, quam Deuspernbsp;Spiritû gratia: credcnci confère line adiutoiionbsp;Legis, hoc cft non adiutiis à Lege. Quando-quidem per Legern oftehdic infirmitaté fuam,nbsp;vt ad cius mifericordiam per fide confugiensjnbsp;fanctur. Item : Qi^iôd ôperum Lex Ihinando ib.caf.ij,nbsp;imperat, hoc Fideilcxcredcndoimpecraramp;c.nbsp;Lege opcium dicic DcuS,faC quod iubco : Lege FideidiciturDePjda quod iubes.Idco idemnbsp;Auguftinus lolebat præclaras huiufmodi pre- conf.l.ïlt;i,nbsp;CCS ad Deum fundere: Da quod iubes, amp; lubc ««f-is.nbsp;qnod vis. Propterca alibi veriftimè negat idnbsp;quod ifti Monachi falciffimè affirmant : nem-pe,IulHtiam fidcliumefleinhoc raundo per-feâamihifquc vtitur verbis tTemporibus hu-ius vitæ laboriofæ atquc ætumnolæ,quum itanbsp;fit nemo iuftus vt pcrfeôtunj fc audeacdiccre,nbsp;fideliter atteftaiitc Apoûolo amp; dicente, Non phii.j.nbsp;quiaiam acceperim, aut etiam pcrfcélus fim;
Et alibi’.Nox fanékoram cft, Si dixcrimus quia nb.defe^ pcccacû non habemuSjHofipfosfeducimustR'C. mer.i.c.nbsp;Non ex quahorà quifque baptizatur omnis 7-vctusinfirmitascius ablumicurjledrenouacionbsp;incipit à rcmiffione pcccatorum Ôcc. Qui denbsp;dicindicm adhue renouatur, nondum lotusnbsp;cft renouatns: A: inquâcum nondum eft reno-
Cont.z. Virtus,qu nunc cft in hominc iufto, pcrÈclanbsp;haftenus nominatur, vt adeiuspcrfcôkioncmnbsp;pertincat ipfius Impcrfciâionis amp;in veritâtenbsp;cognitio fc in humilitate confeffio. Idcoquenbsp;Apoftolus amp; imperfcôtum amp; pcrfcûum le di-cit.Impcrfcétum, fcilicct cogitando quantumnbsp;illi ad iuftitiam défit. Perfeétum autem ,quôdnbsp;amp; luamimperleétioncm confiteri nonctube-fcit,amp; vt perueniat bene proccdit.Sic amp; Afrt-brolms dicitiSalutcm per Dominum noftrumnbsp;Icfum Chnftum in co dcclarari, quod ipfe foins fitluftusirehquosomnes ex Adamo oriun-dos cortuptos die naturali labe. Flæc illiiqui-bus adhærcfcerc poriusdebemus quàm conh-ftx iftoruiïi Mönachovum luftitiXjejui eó^urflnbsp;imperfediores quöd putét fe in hac vira per^nbsp;fcótos die.Et certc quoniodo luftiiianoltrarnnbsp;hic pertcétam die volunt(de pertedione vitajnbsp;noftcæ, dum in terris verfamuv ,ii!äpcrfeclio-nem accipicntcs)quum ipfa côfcicntia(eoruninbsp;nempe qui eâ ianguncur))in^ulis koris teftiffii
iuftitia, fidelibus in Chrifto
Meritum Chrifti perfettf“
l;' perfedain, prout earn Deus à noLirafragtbta-ff fXJ’Jf, ciUiinui} campnrata mm iußitta Dei.,aHt An^eloruM^aut oAdàmiinfiatu tnnocenÜA, autnbsp;1. beatorum in eoelo Corßitutorum ,ßt irnperfebla.nbsp;Çuapropter dettßor Procédantes., Prxtendentes
t • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
mhis iufiûiams^uè perfeLlam exaclam ac tn calit.
R E s P O N s 1 b»
Thcologi voeem luftitiæ aceipinnt aliter «luàm Vhilofophi Morales. Nam lcriptura la-etaduplicem tantum iuftitiam proponit,exnbsp;bege vnam,alteram ex Fide. Vt luftitiarn Legis côfequamur, hanc pcrfeÂè ac intégré nulla vcl minima omifla particulaimplcri à no-bis opottetialioqui Lexeos 'omnes cxccraturnbsp;qui non manfetint in omnibus quæ Icciptanbsp;füllt inlibro Lcgis,vt faciant caicitante Paulonbsp;^'tücutctenomioivnde concludit,^«»^^«*’^^*'’’'nbsp;oftT'bta LeßißinßxA. eft qui per Lcgcm iuftifi-^ati volût,yîi/' execratione eße', propterca quodnbsp;iiiius mandataimplere amp; perficcrc nequeant.nbsp;l^ilitia autetn qux cft ex fidc, ca à Dominonbsp;Icfu Chrifto proficifeitor , quinobisnbsp;P'^lt;^catatcmictit,nôlquepcrfeôta lua iuftitianbsp;quim nobis imputat.Si ergo Monachinbsp;‘•^quetentur de iuftitia»fidelibus in Chriftonbsp;^'Polita,hanc conccdcrcmus dfe pcrlcftamnbsp;P'^ptetca quod Meritum Chrifti pcrfctkumnbsp;ciûGquc iuftitia pcrfcéliffima , ncque nobisnbsp;pitte ltd intègre amp; pcrfcótè imputatur.Ita-' Wt inquit Paulus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex fide pacem
‘^bcrniit erga /)f((??j;imo ita(ficutalio loco ait) ^^tîenio aceufare nos poßtt, auum Deus is fit ^uinbsp;^inifti Monachi loqiiantur deiuftitia quænbsp;d Lege, de qua iplos loqui patctcxjocisnbsp;5'J^s ad margincm citarunttipiorum doétrinanbsp;ƒ11 cft amp; pctiiiciofiffima, loçis lequentibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;
“S iliam cuettentibus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;învetuftate eft.fcc./re»^^^
.^'•nefihomo iußus in terra, epuifaciat bonum uatus,inia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
1 ‘ nbsp;nbsp;nbsp;^upotefidicere^ Mundum efi cor meum,pu~ 1
l''hl ‘‘^^ß'^‘*p‘tcato'i 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i/elis 0 Deus i Domine
l '^^‘^fxbfifiot gt; Feruni apiid te dementia eil ,amp; Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antbitles tn ius cum fieruo tuo : nullus tnim
^orarnte iuilus efi.
1 operiéus Leois nulla caro iu^lificabittir in l''q
I t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufiißcetur
^li^oluentcontendere cum to, nonpote-
I ^‘d‘ß’onderez'num pro mille. n ()¦ * ‘xslificare me voluero, os meum cond,emna-I hi« 'ne.
. ^‘uiturfieriatioi excliifdcil.Ferauamle-'gt;perttM: non timo perleoew fidei. iimilibtil”
’quot;'quot;Usbes.
rƒtrptfjijjigityr aiuntMonachi,iuftitiam Lie elle pcrtcclam,prout earn Deus ànbsp;'^'hi iinbtcfticacc exigitjfi iftam pcrfettio-
i.
Ephef. î.
14quot;
s ent dift-zi.
5
ARTICVLVS XL.
ta non id exigere quod ab Adamo exegü:'!''^ error eft ninns certè conlpicuus.Nainnbsp;tuendum ert diicrimcn interid quoditd^*-'nbsp;bctur,amp; id quod hberalitcr condonaiur.nbsp;igitur Deus non cxigat à nobis id quodaPnbsp;damo exegitf noune fumus ctcaturæ Pei,nbsp;amp; Adamusîannon fucccllimus Adau!O,''t‘^nbsp;fill),progenies amp; porteri-Quis viiquaiueynbsp;manic, debitum inopiâ dcbicoris dccrclec^'-Eciamli hærcdcsnon fumus bcnclieioruiquot;';nbsp;diuitiarum prærtâtium, quas Adainuspii'quot;'*nbsp;pib acccpitft'uaqucipfins culpa pcrdid’t :nbsp;idco non fuccedtmusin eiusinopiau’^'^ .nbsp;debitam Deo obcdienciam,fiquideinnbsp;naturam fuccedimus. Annon cnim DeuS'“nbsp;Lege à nobis portulat cxigitquc vt ipP^'^pnbsp;toto corde, viribus amp; mente diligamusîQ^'“nbsp;amplitis ab Adamo cxigcbatïQuód lîiftudm*'nbsp;nùs prærtare valeraus,num idco niinùs pw*^'nbsp;rctcncmurîSi diçant, Deum nobis rcn'‘if(^'((’nbsp;optimèdicuntiat Rcmilfio infert nccelhr‘®nbsp;debitum :nam id quod non dcbctur,QO*’P‘’nbsp;teft remicti neque condonari.
Itaque dum nos deteftantur Si cuM An*' baptiftis coniungunt, fcipfosdccelbbihs’*”'nbsp;pudenti fua calumnia produnnquum 1°^’nbsp;(ftorcs Ecclcfiæ Reformatæ euettcniicA”’'nbsp;baptiftarum errores,nominatim dephanf^nbsp;ca amp; imaginaria iplorum perfeiftionc: 4^*nbsp;ror communis eftillis quoquenbsp;hoc Articuloindicaruntjamp;patetctiaflinbsp;fa ipforum doiftrina de opcribusnbsp;toriis Si votis Monafticis,quæ vclipli b5o‘.nbsp;uinæ anteponuntjin alcrore fciliccc pctft( ‘nbsp;nisgradu ilia coliocantcs:amp; adeb ftup'*^'*'!''’nbsp;vt non fcnciant, le, dum hac in partenbsp;ptiftas deteftantur,fcipfosdctcftari.
Pöftrcmöjhocloquendi genus_ micrendum cft,Deum exigere iuftitiaH'^lnbsp;tis cœleftibus, quibus Deus coiifcrt cun’!’nbsp;felicitatis ,ad quam in hoc mundo vef^'nbsp;afpirabantztpiiquc in cœlo non client,nbsp;feifta lefu Chrifti iuftitia fuillcnc indu'i-
Extra rem funt loci, quos citant : n^’*-citartent fi genus loquendi Scripturæ xillcnqquæ vocarclolct luftos cosqnigt;^nbsp;amp; fandtitati ftudere confpiciuntur,3t4'''nbsp;teftatam faciunt iurtihcationernluaip/’^f^ii],nbsp;ergafemilcricordiam,fcqucinipfinshnnbsp;numerum cooptatos probat.nbsp;lignificat, corum opéra perfetfæ elle H*nbsp;Etipfa etiam vox Perfeétionis, inSefpnbsp;quum tribuiturhominibus, delignatnbsp;tatcni Si fiuceritatcm,ac opponicurbyP^^irtnbsp;tantum abeft vt inde credenduni lit nOnbsp;perfeiftos in hoc mundo extarc, quun’ .nbsp;iubcanturdicere, remtfte nobis offe'ß^.nbsp;Q^odita elfe velipfi,quos citant,lodnbsp;clarant. Ezechias inc^uitÇe ambula]ß*quot;^^^^(co ,nbsp;te cordétjue tntegro. Non fuit j„qü)t’nbsp;perfeiftus : nam paulo póft idem iph'nbsp;Deum proieeße pofl tergum o^nntanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
Dauid inquit, Deum eße cbipeurnjuißm^^^^^o tem eosquijuntretlo corde : qiialis ip}''Pnbsp;erat ,proprcreaquc iuftitiam caiiia’ jp-Deum commémorât ; non ideo taiO'-
4lt;;8
cccur nos cite nvCcros pcccatorcs, talclqnc qnalcs paffiin inScripcuradcfcvibinaur?Si quanbsp;igitur iftis inert confeientix pavcicula, hancnbsp;audiaHt,nobis contra ipfos patrocinaniein.
Prsccercain erroeem fœdilfimnm labuncur, couftitucnccs iuftitiam noftranr in fanditatenbsp;vitæ nortræ, quandoquidetn oportet vt iufti-tia bona opera præcedat y tantum abeft vt pernbsp;ifta iufti cuadamus. Qupmodo enini Demnnbsp;diligimus (quæ radix ert bonorum omniumnbsp;I loan opcrum ) nili quatenus nos prior dilexit? ( rt-cuti doect loannes) amp; quo patto nos diligcrenbsp;queat iniuftos, ipfe qui iutnmè luftus non po-teft iniquitatcra amp; iniuftitiam non odillc-Aunbsp;non necefle ert vc nos in fuo Filio rcfpiciat,cii-ius iuftitia amp; mérita nos Deo rcconcilicnrJnbsp;Profcótó quemadmodum arbor non poteftnbsp;proferre bonos fruótus,nifi prias bona lit : lienbsp;nemoiuftiriæ Fruftus, non priùs iuftificatus,nbsp;cderepoceft.Idcb Apoftolus ad Ephclros,ZVö»nbsp;ex operibnsfirnati fnmxsy inquit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DetÇttmtis
optii,cödtti in Chnjh lefa ad opera bona, paratiit Deus vtin eis verfaremur. Quod itidemnbsp;limilifudine vitis docemur, dicente Chriftojnbsp;oportcre vt in fc mancamus, liquidem fruclûnbsp;loanaj. cupimus.-ficut palmes manet in vitc,vn-defuccum amp; alimentum haurit. Porrb nonnbsp;poirurausinfcri amp; vniri lefu Chrifto, nib pernbsp;Fide per quâiuftificamur,ideft,céfcmuriufti,nbsp;vt infra copiosc cxplicabimus, Perpera ergonbsp;intcllexerunt vocem luftiriæ, quum agitur denbsp;fidelium iuftitia, quoru landiificatio à lufti-de/iW. ficationcpromanat, non contra: de (vt Vete-cferib. c. dixcrunt )bona opera lequuntur iuftifi-catum, non præccdnnt iuftiticandum. Qu^in-ctiam exifta voce FideUitmid intcliigere dc-bucrant ,ft de ea fcdulb cogitaft'enr. Nam, vtnbsp;proprie amp;cx Scriptura,nonautcn} exMo-nachorum more loquamur,Iuftitia tidclmmnbsp;eftiuftitia perfidem,de qua Apoftolus in c-De Sfir. piftola ad Romanos copiosc diirérit : ûc e-
Ht. c. tiam exponente Auguftino: Sic intelligendû cft, mquit, faftorcs Legis iuftificabuntur, vtnbsp;feiamus aliter eos non clic faôtores Legis nilrnbsp;iuftificenturzvr non luftificatio faétoribus accédât, fed faóforcs Legis luftificatio præcedat.nbsp;Etiam antèaudiuimus verba Magiftri Séten-tiarunijdicentis, impium per fidem iuftificari,nbsp;vtpolfca fides ilia incipiat operari perdile-tlioneni. Ad hæc, iltud ipforum loquendi genus non fatis aperte cxplicaturjfxrecr^ à noßranbsp;fraÿldate : Deusenim ànobisexigit id quodnbsp;iphdcbemus: amp;ignolcens nortræ fragilitati,nbsp;nobis débita condonat. Male igitur cxiftimâi,nbsp;minus nos debere Deo, quia linius fragiles;nbsp;quum noltra fragilitas nihil de noftris de bit isnbsp;diminuât, fed potiùs augeat obligationé quanbsp;obftritrti lumusidu Chrifto, qui ludicio Deinbsp;pro nobis facisfecit. Quod non reifte intclic-Cturn ànouis irtis Profelloribusfqui videnturnbsp;nullam aliam cognofccre iultiiiâ prætcr camnbsp;quam inPhilolophia Morali Ethnicorum au-thorum Icgcrunijin caula crt,ciir, conftitura’nbsp;ehrtcrcntiaintcr iullitiam Adami, Beatorumnbsp;cœlcitium, dcfidcîiû qui hîcadiiuc vciiantur,nbsp;indv Gùlhgcre velint Deum à nobis in hac vi-
abivrAt. et respons. ^“5fuit,vt fatis indicant grauilfima,quç com 'll' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;precctur à Domino , «e /'^'‘'’*wgt;;«47«/’«/er,fuæiniuftitiæ fibi cofeius. ^^uotnagis patcat hoc vocabulum lubltio-ad iudiciura ex operibus faólum referri,nbsp;*ta vt nullam apud Deum perfeótioncm deno-Itel 7. f‘^bSalomo inquit,^/»^^«??» efie tufium qui tn fuanbsp;pereat. Alibi e'tiam dicitur, tuElttiafuanbsp;^i|. non Itberatum in luElum quo diepeccauerit. NositaquciScripturam fccuci,diftinguimus inter Sandificationcm Sc Iuftificationem(quanbsp;de rc infra fufiùs ) Sc agnofeimus , quum merènbsp;iniufti 5c impuri fimus, nulla aliam Deo gra-tam amp; acceptara iuftitiâ confequi poire,quàmnbsp;lefu Chrilli iulhtiam, quæ integra Sc pcrfcófanbsp;cftnobifque donatut amp; imputatur per gratianbsp;Dei ,acque apptcheditur fide,à Spiritu fanóto,nbsp;nos régénérante acfandificante, in nobis in-fculpta.Nihilominus confitemat i noftra fan-öificationcm, propter vitiofitatem Sc. corru-ptionera in noftra natura reftantem, nondumnbsp;ablolutam elle, fed impcrfeólam inhac vita:nbsp;quum tarnen,dudu Sc confirmatione Spiritusnbsp;ian(ii,ad cam petfcótioncm magis magifqucnbsp;L afpircmus, tandem aliquando dbtinendam,nbsp;quando vtait Paulus ) liberati erimus ex iftonbsp;corpore mortis,in vita ccclcftcm æternâraqucnbsp;colfcéb. Huius autem impcrfeótionis duasnbsp;caufas profcremus. Prior eft, quod non facia-tnusbonum quodtenenturatqueetiam vel-lent Regcniti faccrc(qucmadmodum ait ideriinbsp;‘k Apollolus.) Poftcrior, quod bonum ipfulii,nbsp;quodefticacia Sc virtute Spiritus fandi faci-ttius,fcmper tarnen imperfeääoncm Sc naturænbsp;noftrætatditatcm redoleat.Ita omnem noftrænbsp;iuftitiæ 8c fanftificationiSjimo falucis,fpem innbsp;vnicaDci mifeticordia colldcamus, Deo rto-llti raiferente in gratiam lefu Chrifti Seruato-ris noftti, qui nobis fablus efiiufiitta yfanclifica-tu (^reden^tio (vti fcriptiim eft) cuius meritonbsp;ac beneficio pcrfcSfani pêccatorûm noftro-tum rctnilîîonem oBtinemus. Quamobremnbsp;cumDàuidc concludimus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejfevirum titiui remifia funttniquitates.ii:^ cui non iniputabit Donunus pèceatum. ArticYlvs xli. Erei.0, mandate Dei non poj/i fanÜe ir/^leri viriius natura feti Legis. Itacjue anathemattsj)nbsp;Juiitotf Ethnicos, PelngianoSt ijui contr'dnbsp;finferunt. M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ArticylvS xliI. *7.10, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^quot;^0 ttidem^fideles^sjuos prauenit ntotus Spt~ ritus fanbit i ijuii^ue locupletati funt nouis uirtbus infufit Ithero Arbttrio turn itifiificati in fide pernbsp;libéré,facile (^intégré lÙa Deinbsp;fnandata. i^aproptér detefior omnes PelagianoS'^nbsp;Pretefiantesnbsp;nbsp;nbsp;Pratendentes, quis in praiudteium sntrgts, (jr efficacitatisgratia regenerationis Chrt-fiianitajferuntillanon aliterpojfi impleri, quam naturaltterfaut imputatiue,nbsp;RîS POKs lO. Adluftificationis dotfrinam aditupSr fu-pctiorcm Articulum patcfaóto, incipiuht aV ertoribus Iudxorum,Ethnicorum Sc Pclagia-noruni condenmandis:a quibus vt reuera tamnbsp;procul abefi'enr, quam cos abiurando abclle |
4^3* vi jcrj voluntjoptandum förcr. Vciiïrii ex fcricnbsp;huius difputationis facile intelligc'cur 'cxiguûnbsp;inter ipfos omncsinccrccderehac jn parce dif-crimeni Ac ccrtè loei, quos hic contra nos exnbsp;Matthæo, epiftola loannis amp; Plalmis citantjnbsp;iidem olim Augullino oppofiti fueruht ab hç-rctico CeleiliOjPelagij focio,qui airercbat iu-ftitiani hominis hacin vita pcifeftam cife, aCnbsp;polie nos implcre mandata Dei libère,facile lt;Scnbsp;integrerquod difertis verbis illi Monachi opi-nantur. Quæautem deobicélionibusCelcftijnbsp;amp; refponiiónibus Auguftini dicimus,ea vide-IC cft in libro iplius de Perfeôtione lullitixnbsp;contra Ccleftium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rum.y, Porto hoc loqiiendi genus intolcrabile eft, quum dicunr, nonpoilc nos fanôlè impiéténbsp;mandata Dei viribus naturæ amp; Lfgis. Namnbsp;abfolutèdicertdum,nullomodo polie nos Deinbsp;mandataimplcre viribus naturæ. Apparucrûcnbsp;quidem in ipfis infîdelibus quædain virtutisnbsp;lineamcnta’.vt temperantiæ in quibiifdara , amp;nbsp;iultitiæ in aliis. Sed diltinguenda ell facroiàn-ôta DeiLcx àPhilofophiaMoraliDnl'ctiptisnbsp;Arillocclis, Ciceronis amp; fimilium tomprehé-fa.Hie autetn dicere licet (magno noftro cumnbsp;dolore) Scholafticos horum librorum leótio-ni ita incubuilTcjVt inde in Doçtrinam rum fi-deijtum bonorum operum,corruptelam inue-xcrinri Adco vt (quemadmodum exipforümnbsp;fcriptis patet)fæpius Ethica Arjllotelis, quamnbsp;Mofem in Lege explicanda, aut Icfum Chri-Hum in Euangelio exponendo citent, Mirumnbsp;elligitur, iftos Monachos ita abiurarc Ethni-cos,in quorum verba Scholaftici iurant in fuisnbsp;difputationibus.quibufqucfirmiùsquàm ver-bo DeiadhærefcuntjVt norüt oranes qui ipfo-rum Scholas frequcntarunt.Vcrùm noftri Monbsp;nachi figuratè loquebantur, quæ Monachalisnbsp;figura hypocrifis appcllatur. Propiùs difoiciamus quod Gabiunguntde nouis viribus libero Arbitrio infufis. His verbis tribuunc libero Arbitrio ncfcioquas vires,nbsp;quibus noftram luftificationem ipli adiuuc-mus. ld quod fequentibus, ilfque cxpreflis,nbsp;Scripturæ tcHimoniis aducrfatiir: Amen amen duo vohtSi veniet tempus nunc loan.f. efi^ ^uum mortui audientvoeeïn Ftlij Deinbsp;audterintviuent. F'os mortuos inpeccatis (^praputiocarnisve- Col.i. firacum eo viuificautt, condonatis vobis omnibusnbsp;pecedtis. Deus diues efimifericordiatproptermul- Eph.x. tam charitatcmfuam ijua dtlexitnos^Etiam ^uumnbsp;per offenfas fHortui ejfemus, vna viuificauit nos pernbsp;ChrtÜum^ctausgratia eElis feruati. Intelligentiacarnisimors efi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.8 N»/» ^uisfùerttgenitus denuoynonpotefividere return Det, Auferam cor lapideum de carne eorum^t^r bo sis cor carneum : Sc. conumilibus aliis locis.nbsp;Vnde appar Ct, quemadmodu cadauer vi propria excitari non poteft : lie neque hominem'nbsp;vlla virtute poliere ad fuam iplius luftificario-nem amp; ftegencrationcm adiuuadam: quod Scnbsp;ipfum vocabulum Regencrationisfatisindi-cattcer qitbd cxcludir ( quum de falute noftranbsp;R. j. |
£pli.l. ¦Rom-)*nbsp;Rom lt;.
Gal î.
Rom.7.
470 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A R TI C V L.
igitnr quot;) quicquid eft prions noftrx genera-tionis. Itaque ChriUtu ( iuquit loanncs) dédit, vtfilij Dstßertnt, ib qui credunt in nomennbsp;etus'.qui non exfanguine^neque ex libidine carniiynbsp;neque ex libidtne viri,fed ex Deogenitifunt. Iftinbsp;cciam Monachi in hoc ArciCulo vfurpant vo-cein Regencrationis’.quæ fufficcrcc ipfis coar-gucndisjliiiuc lligerciitquid dicant,amp; fignifi-cacioncni vocabtilorun-! quibijs vcuncur.
Nec proprit quoque ab illis dicicur,fideles 'indiiica'ri in fide per gratia; pro co quod Seti-ptura apercé dicic, eos iuftificari fide vcl ex fide Sc gratia,tell per fidem amp; gratiamico quodnbsp;qucinadmodum gratia eft prçcipua caufa no-Itræ lurtificarionisjtic fides fitinftrumcntuninbsp;feu rnodiis rccipitndæamp; apprehcndcndælu-ftitix Chrifti, quæ nobis datur (Sc oiFcrtur,pernbsp;cam iulHficandis.Dcbcnt igitur Monachi cof-rigereluitm loqucndigcilus,phrafim autemnbsp;Scripturæ imitari:quæctl ciufmodi:
(jratiaeilbferuattpeffidem. luFiitia efi ex Deo peffidetfi.nbsp;Colligirnfu igitur^fide tu^ltficari hominem.nbsp;luFltficati tgiturexfide ,pacem habemtti erga
DeumperDommumno^trumlefiutn Chrt^um.
Ftdepurgatb cordtbtu eorum^ Itaque re-ôtiùs Magi der Sententiarnm, quàm iftiipfius difeipuli,in quadani Sententia fua dixit.-Dici-mur quoque amp;: aliter per mortem Chrifti iu-ftificari, quiapcr fidem mortis eins àpeccatisnbsp;raundamur. Vndc Apoftolus, luditia Dei eftnbsp;per fidem Icfu Chridi.
Fœdiiîîraè etiamerrant,dum affirmant,fideles libéré, facile amp; intégréimplcrc Dei mä-data. Q^nuis enim Spiritus Dei nobis infpi-rct, qiiicquid bonæ voluntatis ad Deum coledum animis noftris ineft:lcmpcr ramen diftin-guendum eft inter Spiritus Dei opus,quod in nobis efficit,amp; inter tarditäteni,vel potiùs rc-pugnailtiara, qux in natura noftra fupcreft,nbsp;impediens quominus ita prompte vt dccct,adnbsp;obedientiam Deö pfæftandam aggrediamur.nbsp;Qiwd Pauli qnàfti noftris verbis dcclararcnbsp;mal urn us:
Caro concupifeit aduerfus fitiritum fiiritm au-tern aduerfiu carne.h^cautë inter fe oppofitafiint, •nt non quacunque volueritby eademfiactatis.
Deleil'or Lege Dei quod ad interio'rem ho?ni-nem : Sedt/ideo altam legem tn membris meb re~ bellantem legi mentis met, capttnum redden.,nbsp;tern me legipeccatt, qua efi tn membru meb. Atz-fierego homo : qubme eripiet ex itlo corpore mor-rzr.Ecce vt Paulus hac de re loquatur:ita vt pudorc crubcfccre debeant ifti Monachi (liquidnbsp;adhuc pudorisipfis rcliquu eft) qui tain prodine ducant,quod Paulus tam arduutn amp; difficile iudicauinquique purée fieri libéré (Sc facile quod fanctus Apoftolus cum magno cer-tamine amp; negotio coniunctum eft’econfitc-tur; adeo vt tuæ infirmiratiscaufà ingemifear,nbsp;Monachis contra confidentia amp; arrogantia c-xultantibus. Cuius quidem rei liæc caufaeft,nbsp;quod huiufmodi homines nunquam in aciemnbsp;defccnd'itjin quam defeenditin haevita Paii-lus:ac proindc qux fine huius certaminis diffi-cultaccs ignorent, Porroiam fusèegiiuusdc dtfitte à me
. XLI. XLir.
hoc argumento in Artic.56A' mus quod hiciftidjeunr,nempenbsp;plcrc intégré feu penitus Dei mandata : 4^nbsp;vt in Artic.4o.rclcgant,lcâ:ores rogaxus^nbsp;Q^abd fubfincm nobis obiiciunt,nbsp;ccremus nopoft'cDei mandata aliter in'Pnbsp;quàm naturaliterautimputatiuè,inipt’‘’‘'‘.'||j^nbsp;mentiuntur , nobis imponentes quodnbsp;memdsmandataDcinaturalitcrimpletiPnbsp;fe,quum hancopinioncmimpugnetnus,''^'^^ •nbsp;ex ifta difpuratione apparuit. Necdicimunbsp;tiam, à nobis mandata Dei impleri impt’i^nbsp;ué (hoc cnim contradiiftioncm inferret, q)’®|nbsp;iampridem iftis Monachis,vt prop*^*®æ’^\jJnbsp;Cucullo ipfo magis familiare, rdiquinius) ‘nbsp;Credimus cù Paulo, ciûfque dolt;ärinamft‘’'^^ ƒnbsp;dicimus,ez qui non operaturfied credit innbsp;iuFlificat impium, imputarifidemfiuamp’^^'‘quot;'.^f^^nbsp;rz4:qnx funtipfa verba Apoftoli:quciigt;nbsp;Monachi in noftris perfonis deteftantur.*^nbsp;verb iftos in fuis erroribus deteftamur^
Citant verba Chrifti,dicentisjiow^quot;'^'”**^ ‘ Unumapicem nequaquam prateriturwnnbsp;¦vfique ium omnia faëlafuerint. At non co)mnbsp;rant quid fuperiorc vcrficulo, licet ab ip**^''nbsp;rato contincatur:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,
nifie vt dtfifioluam LegemÿoutProphetas:non'^ vt dtfiàluam.fied vt tmpleam. Ingens igfttir Jnbsp;Chriftum amp; nos diferimen intercedit.l**'^nbsp;nim impleuit Legem de Prophcras,per''’B^nbsp;opus noftri Redemptionis, in Legenbsp;¦phetis prxdidlum ac promilfummos vcroc*nbsp;rei fruótum percipimus fide , quam Sp”^^'nbsp;Dei in cordibus noftris imprimit. Quan^'Jnbsp;autem ad ipfam Legern aetinct,etfi ciusnbsp;duftio fublata eft,tamen eiufdemfubftantis'-verus vfus manet, quam nimirum mediten'nbsp;amp; ad dirigendam vitara noftram adhibt^nbsp;mils.
Proferunt quoque id quod dicitur, qtt’jr ‘ fecerit docuerit mandata Deiy hunernnfiquot;*quot;^nbsp;vocatum iriin regno coebrum. Nos verórnin**?*'nbsp;ncgamus,fideles,à Spiriru Dei gubernatos,nbsp;cere mandata Dei, quatenus ad eius obedi^*’quot;nbsp;tiam, pro diuina gratia ipfiscollata,afpft’”'^nbsp;(5c contenduntinon proptcrcaramenfetl'^*'nbsp;tur,eos ilia intégré feu perfeifté implere : ttnbsp;Paulo (vno cxiisqui fcccrunc dcdocuerf”^''nbsp;ingcnué fatente quam in fe fentirct imp^^fnbsp;dioncm,vt modb audiiiimus. NihiloinH’-''nbsp;defedus nortri rcmittuntur nobis Meritop';^nbsp;fcctx iuftitix Icfu Chrifti, vt alibi dixiraus-he putemus quoties in Scriptura occutn'nbsp;hxc vetba.yfaceremandata Dei,petkà\o'^^nbsp;quandam fignificari: hoc etiam loquédigtquot;nbsp;videmus de ipfis quoque infidclibus vlmp^^'’nbsp;' vt quum Paulus ait, Qentesqua Legemnen«',nbsp;bent.,natura qua Legbjuntfaceretamp;e. fiqni ^^’1nbsp;fimiles loci extant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .
Rciiqui duo loci,quos producunr,feipfi^’^ plicant.Nam Chriltasdicensjfuumiuginiifnbsp;fe facile (5c onusfuum lcuc,rationcin fup^’-'^nbsp;ribus vcrliculis rcddic;Fc«zre^zfwe,inq‘'*f’nbsp;rnnes qutfiatigatt éïib aneratt, ego fiactdfrgt;nbsp;requteficatb. Lolltte iugum meum fiupcr vos-gt;nbsp;’ quod mitts firn ói' hinmlts
ABIVRAT. ET RESPONS.
mulnietù requiem atiimahm vefirù. Ex quibus intclIiginnis^quôdiugumChrirti facile fit amp;nbsp;Icyc, hoc non lîianare à noftris vinbus, fed abnbsp;fwsgratiaquiillud ccruicibüs nottris.impo-¦’¦b.atqueita oqus fuura nobis quot;eftandum de-^it,vt noilrum fuperfe afiumpieric, amp; Hac ra-tioiiC omnia peccata amp; impcrfcótioncs no-fttîs cfufo pro nobis fanguinc fuo deleucnt.nbsp;^cniqucjhæcfacilitasnoncx noftro roborcjnbsp;fi'd cx ipfms gratia nafeijenr, nobis fuam iufti-tiam nqn dclifta qoAra inipntantis. Qnapto-• pteridtm dcnuqciatjfore vt perpecuo oncic-inut amp;: fatigemur, donee ipfc nos fubleuct,at-^ucicarcquié amimabus noftris inucnianius:nbsp;flon quidem in nobis. ipfis ( vt putant xVlpna-chi) icd in ipfius bonitate ac mifcricofdia.nbsp;loanncs itidem ait, hancejfe charuatem Det j vt.nbsp;»iitndata eiw ftrHemui,nbsp;nbsp;nbsp;tnAndAtA eius non effe
continuo fnbiunges, Qj^ntam t^HtcufiuA AAtAm tji ex Dso iVincit mnndufn , eßvir .nbsp;Glorianbsp;nbsp;nbsp;viettmunAum y nempe fides noßra. Sic
igitut loanncs feipfcçxplicat, fasiiftaté man-ditotura tribuens fidci': quæ tecipit iuftitiam Chtiftijilmiilquc remiffionem noltrbriim pec-catorum. f*Ion cnimfinccanfa idçin Apofto-Ins hæc dicebat, Si dtxertmns nes peccatum^ nan,nbsp;habere, nofipfios ffilimittnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veritas in. nobu non
tfi Siconßteawur çe.ccata.nofi'ra, fide lis fins vtremtttat nobis fecc.ifia nojfra, ißptercet nosnbsp;‘gt;botmiiniciHttatei Itcmt^Mdfitnlucetneedi-
, fiem ipfie efi in luce, cornmuntonem habemus turneo tautuam, ß fianpuis le/u Chrijli Filij êtus'nbsp;pxreat ttes ab omhi peccato. Hæc ipfa lö'ahnisnbsp;''ciba: quæfententia êft claravoce aducriusnbsp;'¦¦forenj idorum Monachorùin pronuntiatalnbsp;quuin loquatur de lidclibus iiicedentibus in
, nihilotninus tarnen (anguine Chrifti ab Omni peccato in dies rnagismagifquepurgan-dis. Qiioniam autem ( vt m principio huiusnbsp;Atticuli monuimus J Pclagiani cofdem hosnbsp;'ï? locos Auguftino obiiciebani, amp; id quodinnbsp;Pfaimo dicitur de iis qui funt immaculati innbsp;Via: hue proferemus ipfius Auguftiili rcfpon-fioncm,qua noftram Gonficmemus; lain olim,nbsp;inquit, contra fuperbos clamatum eft, Beatusnbsp;cm lion imputauit Dominus peccatum. Nonnbsp;'nim imputât bis qui fidcliter dicunt, Dimit-te nobisdébita noftra. Item : ingredi (me macula dicitur non qui iatn perfectus crt, ïed quinbsp;^d ipfam pcrfeólionein irreprehcnlibilitcrnbsp;cutrit.Vbi Pclagiani lifdem argumciitis vtun-tut quibus iftl Monàchi. Hoc etiam ibi Cele-ftiusPclagianus inter alia obïicicbat teftimo-nia quibus oftendebat ,Non eftcgraiiiapiæ-cepta ; lugumChrifit fiuaue efi'e ß cuts onus leuCinbsp;Refpondet Auguftinus-His auditis teftimoniisnbsp;ædihccmuradgratiam, quam non intclliguntnbsp;qui ignorantes Del iuftitiam dc fuam volentesnbsp;coiilhtucrcjiuftitiæ Dci non ClihC fubieftijamp;c.nbsp;l^cniq ,c horiamur iftos Profcllores, vt confi-dcräniquos nobis obiiciunt locos, amp;aufcul-«nbsp;tantes lis ip iis tcltibus, quos pro nobis contranbsp;leadd.icüc,puJcat iplos tcqui errorem Öivfur-pare arguméta Pejagij, ac difeât potiùs agno-Icvte ôe conhteri nobifcum, perfeclioncm ho-niiiiislt;,hruftannnvcmi(j;Qii;jpfm.jpç,j-(.^fQ_
rum confirtcrc.Hæc enim Auguftini,dchomi- Coer duab neregenerato amp; exfideiuftificato,præcLira Ôcnbsp;obferuationc digniffima. Qiiid eft, inquit,nbsp;Vtrtasin infirmitateperficitttTyniü quia in iftonbsp;loco infirmitatis haétcnufcpérfcétio poteft c[- onbsp;fc virtutis, vt in ipfa infirmitatc pvætcncc cla-tio reprimaturîQuæ vtiqueinfirniitasimmor-talitatcfuturàfanabitur, amp;c. Ex quo faAuinnbsp;cft,virtutem quæ nunc eft in hommeiufto,nbsp;perfedam hadenus nominari, vt âd cius per-fcôtionempertinent etiam ipfius impcrftôlio-nisamp; in veritate cögnitiö,amp; in humilitare connbsp;fe(Eo. Tune enim eft fecundùm hancinfirmi-
Z.Î.C.7.
Cyrill.
5.
tatempro fuo modulo pcife£taifta paruaiii-ftitia, quando etiam quid fibi défit intclligit. Idtoque Apoftolus St impcrfcdlumamp; perfe-étum fediciE.îroperfetlum,fcilicct cogitandonbsp;quantum illi ad Iuftitiam défit, cuius plenitü-dinem adhucefuritamp; fitit. PerfcÓtum autemnbsp;quod amp; fuam imperfeûioné côfiteri nô erii-befeit amp; vtperueniac bene proccdit.Hæc ille^
ArtICVLVS XLIIli
Confiteor, Dominum nosirum lefium Chrislum, ad cuiùs imaginem iuïiificamur, tuîium eßfie iusli- ß,nbsp;tia informante , non.autem Imputatiua, Etabiuro Lhc.c.s..nbsp;Bucerttm ß Pratendentesyin hoc Articula^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in laa.
ArTICVLVS XLIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bX,;«.
Confteorygratiam DeieJfinon modo faslorem diuintimySiuo Deétéypro infinita bdnitate tß ineffa-fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aOcî/îiI.lo»
bilifua mifericordiaynosgratuttoprojeijuuurvltra t-j. cooperationem ß ordinem naturalem, (contra im~nbsp;pietatemPelàgi] efß dico , hànc gratiam effe nonnbsp;tantum rePftePlum juendam, ejuo Deus nobisigno-featßfaueatin contemplationem fidei, ß deuotinbsp;erga lefium Chrilium D. N. animi : fied etiam efienbsp;motum Spiritus fianSli infiftfium in nos, noudficyue ßnbsp;diuinas viresyijualitates ß ornamentaformantem,nbsp;e^uibusfirmaliter iuslificamur yidonehyue ad benenbsp;agendum ß pretnerendant huiusgratia opem red-âimur. QMprepterdeteilor Pelagiumß'Praten-dentes, ho fies effiicacis gratia Iß oui TePlamenti,nbsp;tantopere à S. Paulo cornhiendata , conllantérejuenbsp;defenfie ab Ecclejîa Contra Ebionitas ß Pfieudapo-fiolosyß à SiAugufitno contra Pelagianos,cjui eam
Pf.jS.il. Rom s.5.nbsp;fC 93.17•nbsp;lï.
loan.i.i/. Rom. 4.
Gai.3.
Aét.ij.
volueruntrePPringere adcooperationem naturalem note. 37, Deiy ß adfiolam remtßionempeccatorum, aut ad amp;degranbsp;fiauorem tjuéndam externum, cjua Pratendentes uaChri[i»nbsp;Relatiua ß Imputatiua vacant, Pelagtant autemnbsp;nominabant concurrentiam Dei naturalem: impu-gnantes energtamfiiendida gratia Euangeltcxytjiia fapA alnbsp;fianSlificamur, renouamur, ß adiuuamurad bene Gal.jipif.nbsp;agendum^vtdifiert'e refiert S.Augtfitinus,
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leuit-Can,
Responsio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.^.
ïftud argumentum Moaachorum tam inc-ptum eft, vt ad rudimenta Alphabetiea fuæ Scholæ relcgari mérea(ntur. Hæc cnim fummanbsp;eft præclaræ ipforum ratiocinationis; Apo-ftolus inquit nos debere conformes fieri Ie(unbsp;Chrifti imagini : oportet igitur nos ad Imaginem Chrifti luftifieari. Atqui lelusClnillusnbsp;iuftus eft luftitia informante, non auceni ini-putatiua (inqniuntA vndecolligunt, nos nonnbsp;iuftificariiuttiria imputatiua, quemadiiiodumnbsp;R-. ü.
Rom.s.
A R T1 C V L V S
ipfi loqiiuntnr,vt autem rios loqui'mur,impu-tata, turn quura fidc apprehendimus Icium Chriftum, mortuum propter no'ftra peccata,nbsp;Rom 4 excitatum propter iuftificationcm noftri,nbsp;vt ait Paulus.
Vt graiiiflimi erroreshuius Argumenti pa-tcfiant,primum dicimus, fi il lu d locum habe-rvt,câdcm conclufionc res falfiflimas affirma-daSjverilîimâs autem negandas cile.'Hoc enim iuxta ipforum argumentum diccre liccrct: 1nbsp;Quandoquidem oportet nos iuftificàri àd i-maginem lefu Clîrifti, amp; iuftitia Chrifti non 'nbsp;aliunde quàm ab ipfo profeda eft ( crat cniranbsp;nonfolùra homo, fed ctiam verus Deus,acnbsp;proindc origo amp;fons omnis petfedionis Scnbsp;luftitiæ) proptcrca iuftitia noftra non aliundenbsp;quàm à nobis ipfis manatiiion à Chrirtö,fcd ànbsp;perfedione natùræ noftræ. Itcm,dicédum effet, quernadmodum innocétia amp; puritâs Icfunbsp;Chrifti perfeda fuit inde à prima eiüs concc-tnbsp;ptione,fic calera elfe noftrâoportcr'cEt, quê-adinodura Chriftus impleuit offlne iuftitianijnbsp;non fua caufa,quum ipfe ca non cgercr,fic id-ipfum de nobis clleftatuendum. Quæ niôftranbsp;errorum vcl cogitando horrorcm mcutiunr.nbsp;Ecce tarnen ratiocinandi genus quo Monachinbsp;ifti vtuhtur. Vefùm nifi generis humani hoftisnbsp;ipfos Scripturam Icgentesoculisorbaret,facile in codera,quem citant,loco contrariumnbsp;fuo propofito aduerterent. Hisenim vcrbisinbsp;co loco Paulus vticur: Qms Deusprsjciuit-teof-dem pr^deiîtnattit, t'f cotiformes fiant ima^ininbsp;Ftltj fut : vt ü fit prtmogenitM intar multos fira-tres.ifMs vffo prade^itnauft, eosettam vocauit;nbsp;cjuos vocauit.^ eos etiatn iutltficattitji^uos autentnbsp;tujlificatttteos etiaglorificauit. Ex quibus verbisnbsp;conftat, in quo fita fit hçc Côformitas, de quanbsp;loquicur:népe,fitâ cfté in partielpatiopc Chrinbsp;fti gloriæ,vltimô die in nobis pcrficiédç, quinbsp;penitus peruenerimus amp; euaferinius ad men-furam ftaturç adulti Chrifti,amp; corpora noftranbsp;facbafucrint gloriofo eius cotpori côformia,nbsp;vt alibi dicitur.Itaqucqui hinc côcludût,nosnbsp;ad itnaginem Chrifti iuftificari, plané hûc locum cucrtût;(nec certé fie loquitur Scriptura)nbsp;Simul cnim concludendum foret, nos ad einsnbsp;irnagincm vocandos elle-: quum tarnen notil-firaum fit, Icfum Chriftum nec vocacum necnbsp;iuftificatumfuilfe quernadmodum nos voca-mur arque iuftificaraur.Côtrà vocaniur amp;iu-ftificamurêius virtutc. Quodfic ab Augufti-jio cxponitur:Eam, inquit,iuftificationem A-poftoiusdicit,quaChriftusiuftificatimpium,nbsp;i.£ i4. qtiam non imitadam propoluit, lcd lolus hocnbsp;potcft,amp;c.Nara funt Sc fuerunt multi lufti Scnbsp;imitandijiuftusautem Si luftificans nemej nifinbsp;Chriftus. H^C illc.Monachi ergo huic dodri-næ concilient id ejuod dicunt: nempe, nosadnbsp;iniagincin Iclu Chrifti iuftificari.
Præccrca citât quod apud loanncm dicitur, loac.f. Jefum Chridu n plenwn ejfe gratta ac verttatis)nbsp;ex plenitudme tpfius nos omnes acceptj'fe, q-gratiamprogratta.FÎwd vcrilliraé dicitur. Ve-rùm hoc non obftat, quorainus fit iltud ipfiusnbsp;gratiæ eftedum, quando fcilicet nobis fuâ iuftitiam gratis imputât, quo apudDeum iufti-
XLIII. XLIIII.
ficcmur,ciqucgrati Scaccepti hacrationquot;^' . nius.Ac ccrtc Auguft.löcutn huncloannis«-poriés inquir ; De plcnitudinc mifericordisc- *•nbsp;ius, dc bonitaris eins abundànria accepimu^?nbsp;Q^id Î Kcriiiflioncm pcdc'atórtifri vt laltifi«-reraur ex fidc. Et inkipcrqüid? Grariampronbsp;gratia,id clt,pro hac gracia in qiia dx tideviu?nbsp;mus, rcccpruti fumus aHam, Quidtamenii’l'nbsp;gratiamkVc.
' Ad difigendam viratti noftram prop®quot;'’’' quidcm nobis dcb'cmtrs tk'cmplum Döininnbsp;noftrilcfu Chrifti .•nimirilni,quihuSintcbiiS||j^|^^nbsp;vult vtnos ipftîm inittemur, (prout Script“’^^nbsp;docct;) vcrùm hoc nó refcrcur ad iulhfic^t’°'nbsp;ncm fidclfurta, qua rcconcillantur Deo pcff'.'nbsp;dem in Icfutri Chriftfl, amp;* de qua totics loq““'nbsp;tür ApoftolüSjduta äitinosiü’ibficurißdt^i'^^^^'nbsp;fercur ad fanftimoniam virar fidclium,nbsp;tamàSpiritu fando, cuiûfqueDominusnbsp;eftxcgula amp;-cxcmplum, atqufc adco fcatung^;nbsp;Hæc Sandimonia {quæ éciarn ïültirianbsp;amp; Charitas vocatur) ira inchóatur amp; ptOp^'.nbsp;ditur in hac vita,vt non nifilnvira steriisf^nbsp;ficiatur atquc abfolualür : vt Sóriptuta
amp; Veteres Éccléfiæ'Dodötes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
lültifiatrijinquit Augiiïtittus, qbàtti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;()?¦'
nunc cfurirc Sc fitire deb'ebaus vt ca aliqu«^^^ ,j.ii faturcmür. Tune critplena luftitia quand®nbsp;rit plena fanit3S.Tüncaütcplenaquando®® Jlt;nbsp;videbimus ficuti eft. Çtnamobré iftinbsp;nihil aptiUS fibi rcfelledisproduccrcpof®*^^ ,nbsp;Nam ii iulHficatio fidelium in vitæ ip*®^nbsp;fandimonia confiftit(vt ifti inquiüt)nbsp;fandimonia nonpoCeftnifi poftmort®'®Lnbsp;perfcda(vt Scripeura docct , amp; noftrinbsp;t.cftantur,ipfaquc adco experientiä Sinbsp;tià noftrâ conuincimur)eonfequcrctur,fi®nbsp;non nifi poft mortem iuftificari. HoefeÇ®^^,nbsp;tutjinquara, ex verbis iftorum Monacli®^'^(,snbsp;qui docent in hoc Abiurationis Articulé’, jjj-iuftificari adimaginem lefu Chrifti.nbsp;ftitia Icfu Chrifti fuir éftqucin ipfop®fnbsp;(quod nemo Chriftianus negate aufir) ®*'P,jznbsp;inde neceftè foret, in nobis ipfis,ad ilJiU®*nbsp;gincm iuftificandis, perfedam incll’cnbsp;Si fandimoniam ; id eft, exutos cil'ehoci^^^;,nbsp;tali corporc, vt in vita bcata plcrienbsp;Deo coniungetemur. Et certe Pelagiusf^nbsp;tocidem verbis ca dicebatquæ iftinbsp;qua de re Aug.de Grat.Chrilti.lib.i.C.î.d^^j^^jznbsp;Ne igitur incidamus iii errorcmnbsp;rum,amp; inplagas,quasnobis fub verbis®® ^(znbsp;ris amp; ambiguis tendunt, rogo Ledorcs»nbsp;tenté confidcrenr, quamuisfidelesnbsp;Deo non poftint, neefide apprehenderc^ »;nbsp;in Chrifto iuftitiam, quin ament iufti^'^ ^jznbsp;iandimoniam vitæ: ramen dilFcrrc Re® (znbsp;liationcm ab lita Sandimonia.Haud jpf»nbsp;cócilianturDco, quodfandimoniæft® . j^i'nbsp;(quLim Kcconciliatio indicct præceftnnbsp;micitiam inter Deum amp; homines, ßjii'®nbsp;citia nataiit expeccato, (anditati iS.quot;'® (.0^nbsp;cótrario) fed poemsftudent landinio»'-’'’gt;j,|znbsp;pterca quod funt teconciliati DcO. Nd |^jznbsp;icm cum Deo reconciliatio includitinj“nbsp;Ibficacionc, de qua nunc difpu.tamus:-®
Ep^.*.
Ebil.j.
4.
quot;m.j,
'‘a).!.
ABIVRAT. ET RESPONS.
Dfo rcca nciliari ncqucamus, quin Deus nos ^iligatjdioccnim vox Rccóciliationisinfcrt:)nbsp;Deusautem diligcre non poted id quod iniu-l^umcfl;quijodioprofequaturomncm iniüdi-tiamamp;iniquitatem ,-vt inquit Dauid, amp; ïamnbsp;^wcollendimus. Oportet c'rgö vthos diligatnbsp;in Icfu Clirido , cuius morte reconciPtamur Deo,nbsp;(aitPaulus)^ttum DeihominumßtM.edia-for,imo pretium nostra Redemptionis. Sequiturnbsp;turn nosrccöciliari Dco, quum nos mi- :nbsp;niuièintucturin co quod cx nobis proficifei- jnbsp;tur,vbimcruni cftpcccatum; fed in Filio fuö,nbsp;quot;iquoinfolidum ediuditia.Vnummodólo-Wmadhocilludradnm ex Paulo proferemus:nbsp;''àiq, ^eusreconciliauit»osßbidnepaiZytterleßumChri-fîtm, dedlt^ite nobis miniPlerium reconctliationis: 'nbsp;Nempe ^uia Pens erat in Christo mundum recon- 'nbsp;cilians fibi,no» imputando eis peccata tpßorurmpo-fuit^ue M nobis ferrnonem hune réconciUationis.nbsp;Ita^He nomine Chritii legatione fungimur, vélutnbsp;Leo vosprecanteper nos’.orant'ts Chritti nominé’,nbsp;ttconaltamini Deo. Fecit enim vt qui non nouitnbsp;feccatum, pro nobis peccatum eßet,vtnos effcere-^uriuslitia Deiin eo.ln hoc eximio loco trianbsp;potidimùm docemur. Primùm,nos rccôcilia-ti Deo per vnum lefora Chridum ; Deindenbsp;hancRcconciliationem ficfieri,vt nodra pec-Cata nobis non imputentur, amp; ludicia Chridinbsp;nobisimputeturnd quod iignificat,qnum air^nbsp;”’1 eße tuslttiam Det in left Chnita :Tcrtiôjnbsp;Deumordinaire amp; indituillc Miniderium E-nangeli j,vt fide rccipicntes Chri dum,illic no -fiiscum omnibus bonis cuis exhibitum, vcrcnbsp;Dco rtcociliclnuti Brcuitcr,id ipfom ed quodnbsp;'licimus.luditiam Icfu Chvidi,fidc apptehen-(am,nobisimputari, vt iudificemur :luxta idnbsp;F quod Paulus inquit, lustijicatos ex fidenospa-tein habere erga Deumper lefumChrii'iUm Do-tntiunn nostrum. Et certè , in quo nodra con-dientiaacquicfccrc poflit,vt coram Deo con-i'ftat,\ erga eum pacem habcat, nid in ludi-tia ChtiftiiVel de fànôtiffinais loquamur.Numnbsp;ifti proptiæ iuditiæinnitentur, ex qua veramnbsp;huius pacis ergaDeum fuauitarcm amp; dulcedi-nem animo peteipiant? Paulus cogiians de rc-liquiispcccatiinfe reftantibus,amp; continenternbsp;nppugnatldis 5 exelamat le miferum elfe; Etatnbsp;¦gitur neceffe vt alibi quàm in fe caufam quiet's cônfcicntiæ , pacis erga Deum, luditix 8cnbsp;(alutis fuç quçrcrct: qua inuenit in luditia le-(uChtilti, id cd in merito Mortis amp; perpef-fioni3cius,atquein Obedientia quam pro nö-(^isDco præditit.Non t^ubd fideles iudificarinbsp;ndc pol1int,quin dmul diligant cum à quo iu-fi'ficantur,amp; ad eiuà obcdicntiam,prodiuinanbsp;gtitia 1 plis collata,connitantur; vcrùm nó iu-'fificaniur propter hune erga Deum antorcm,-ncc proprer hoe obediendi eiirs mandatis du-diuin ; quum potiùs propterca Deum ament,nbsp;quod ptrfuafom habeant feabco in ip dus Fino amari ; ac promde in codemiudiheati : a-1 noqui non amarentur ; ficuti foprà diximus.-iHæc ipia cd Pauli dodrina, dicentis, Chantasnbsp;1'^htChrisliconstrtngirnos:f^ tqui hocSiatuertmus,nbsp;ßimtu pro omnibus mortuus fuit,nem!)e omnesnbsp;l'“ße n.ortuos, qF t'.lnmproomoubus monuum eße.
vt lt;jni vinunt fpOiihac nonßbivMatit^fedei lt;^ui pro ipßs rnortMHi eß (ß refurrexit. Quibiis docccnbsp;Àpoftolus, fanótimoiiiam promanare cx conbsp;qiiôd cerci fimus Chrißum pro nobis ede mornbsp;tuurn. Credere auccm ,amp; pertuaium. baberenbsp;Chriftum morcunm ciTeamp; reiurrexiHe nöftranbsp;caiifa : nihil aliud cd quàm fide apprchcndcrcnbsp;luftitiam Icfu Chrifti, per quam iuftificamnr: Roni.4;nbsp;ficut alibi fcviptutn cft, Christum traditH?» e]Jenbsp;in mortem propter offenfae rion:ra-s, excitatumnbsp;propter inïîificatiomm wJ/n.Itaquc dicimiis no-ftram cum Dco rcconciliariOncm . nollrâmq;nbsp;lultificatioiiem indiiiiduô ncxu copiilatainnbsp;effe cum Regciicracipnc fiucSanólihcatiónenbsp;vitæ : non idco tarnen conclu di po (le, aut hæcnbsp;duo rem candem cilc, aiit lùllihcationem, denbsp;quadilTcrimus, àlandiitatc vicæ noftcæprofi-eifei.
Propter iflàrh àdcb ardtam coniuhctioncin Veteres doótórcs interdum finit complcxi fubnbsp;luftificatioiie quicquid ad Regenerationennbsp;Sanóliraoniam vitte fidchû pcrtinct.NccPau-lus dubitat diccre, ejnos Deusiuflijicattity ab eo^nbsp;ejßglortficatos-.ópio tàincn non cxcludit fandli-tatcni hdcliuni,amp; quicquid pertinct ad curriculum pcrcurtendum,donee ad gloria,in cœ-lo iplis paratâ,pcrueniant: fedfatis liabec co-mcmorarc lullificàtioncin , co quod extera,nbsp;quæ ad datum amp; officium'hdelium fpçdtanr,nbsp;indc ncceirarib conieqiiancur.Sic intelligcndinbsp;funt idi loci;^/ menm credit.,habetzgt;itam aternbsp;nam. Item, ferrnonem meum audit, creditnbsp;ei ^ui mißt me , habet vttàm aternarn , ig/ tttcon- Mait.iS.'nbsp;demnâtioncm non veniet : tranßait a morte in vi~nbsp;tam. Item, Q^i credet 1^ baptilt;.atnsßterit,isßer-«4^/t«r.amp;cönfnnilcsloci,qui non fignificanr,nbsp;eos, quiprædicationi Euangclicæ crcdunt,adnbsp;falutem peruenire podc,ctiamd Deum amp; pro-xirnos fuo? minime diligantiiicqucad iudi-tiam 8c fanôtitatem afpircnt:(queinadnioduninbsp;hæretici quidam olim cxidimavunt,non poilcnbsp;damnari homines, dummodo cognofccrentnbsp;Chridum,amp;baptizaci cdenr,quæcunqutpcc-cata cômitccrcnttquos rcfucauic Augudinus.) Emhir.)!:nbsp;Vcrùm , quoniam arrior erga Deum amp; proxi- ^7.nbsp;mos nodros,ac reformatio vitæ nodra:,necef-fî-rib confequicur fidcmcorum quivcrècvc-dunc promilfionib'us Euangclij lidcirco Icfusnbsp;Chridus præcipuè Credendi mentionem fecit. Attamcn Credere nó fignificat amarc Dennbsp;amp; fuum proximura : amp;, Amarc Deum ac pro-ximum iunm,non fignincac Crcdcrc.Pidcs c-nim propvietatcfuam habet,amp; Charitas quô-que luam: 8c intéparabilis coniunótio veriuf-que nó confondit didintfasipfarurn propric-tates, amp; didincfa muncra amp; obicófa Vtriufqs.
Sic alibi dicitur, nbsp;nbsp;nbsp;ddigitpriximum, impie- Kom.i}.
üit Legem : nó vt ci^udatiir prior Tabula Le-gis,pra:cipua hûius pVvs.Sed hocdicitur pró-ptereaquód verus erga proximos amor eón-itmófus cd nafciturqucexamorC quo Deum profequirùuf.quâdoquidem,vt rite proximosnbsp;nodrosdiligamus, hi font amandi pïópter a-morem amp; dileéliorrcm erga Deum, nó autemnbsp;ob carnalem amp; vitiofoni qucnd'am affc'óïum.nbsp;Per hoe cognoßcimttf ( inqirit loannes ) hos dili-
R. li}.
474 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AR Tie VL. XTIil. XLIIII.
Rom.8. î.Pet.j. gerefiUos Deti^tiumKos Dea^n di'igitnuf.Et vt ad Fidcm amp; Chacitatern redeamus, Fidci feopusnbsp;amp;obieôtum cftChriftusin Euangelio obla-tus,amp; eius pioprietas eft cum fibi applicarenbsp;amp; apprehendere vnà cum ipHiis Mcriris omni*nbsp;bus. Charitatis verb obicéium cftLcx Dei, vcnbsp;ad eius normam cota vita noftra componatuc.nbsp;Quemadmodum autem lumen flamihæ nonnbsp;cû ipfius calot) ncc calot eft ipfius lumen gt; e-tiamfi neutrum à flamma fcparari poflît : ncq)nbsp;flamma lucec quod lit calid3,ncc calcfacicnbsp;qubd luccatjVttoque fuam proprictatem reti-ncncc-.ita fcl'c habet inter fe Fides amp; Charitas,nbsp;quamuis nulla fimilitudo fatis apta fit repræ-fentando idoneè h me mylterio. Dchis vifum cftpaulb fufiùs diflcrcre, vt quid voce lu^ificatiotJts in hoc arguttiento in-telligamus à nemine ignorerur. Hæc tarnennbsp;ipfa vox luüißcatto varias habet fignificatio-nes(intcrdum enira fignificat teftimonium amp;nbsp;approbationem Iuftitiæ,amp; fimilia. )Scd affir-mamus, quum agitur de luftificatione fidc-lium per ndem,id referendum elle non ad no-ftrara fanélimoniam, vcrùm ad noftram cumnbsp;Deo Recôciliationcm, amp;adpeccatotumno-ftrorum Remiflionem per lefum Chtiftum,nbsp;cuius, ad earn rem, luftitia nobis imputatur.nbsp;Quod manifeftum eft ex hifee Pauli verbissnbsp;intentabit crimen aduerfiu eleê^tes Deiinbsp;ï)eM is efi tjui iusiificat, i^s efitjui condemnet?nbsp;Chrilius is efi lt;}Hi mortuns imo vero etinmnbsp;extttatus efi :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etinrn efi ad dexteram Dei ^ui etiampoilulatpronebis. Hoc loco videmus, lu-ftificationcm,dequaloquimur,opponi Accu-fationi amp; Condemnationiide collocari ac co-ftitui in Morte amp; Refurrcólionc Icfu Chrifti, non autem in Sandlitate vitte fidclium.Nam finbsp;iuftificatio fcqucrctur Sanûitaté vitæ, quot-fum Paulus Accufandi amp; Condemnandi mé-tionem fiicerct? Ccrtcaccufantur amp; eondem-nantur pccGatores,non autem iufti. Nec Paulus refpondens profertfanófcitatem viræElc-cforum,ncqucair,ipfosafuafanólitatc iuftifi-cari, fed à Dcosamp; fubiungit caufam luftifica-tionis ipforum : nempe Mortem amp; Refurre-dionem noftri apudDeum Mediatoris: quinbsp;non iuftorum fed iniuftorum gratia morcuusnbsp;eft i ipfelupins (inqult Petrus }proiniuilis, quinbsp;per fe amp; in fc ipfis poterat iurc accufari amp; di-uino iudicio condemnari.Iuftificanturtamcnnbsp;amp; abfoluuntur, ptoptcrea quod quæ Chri ftusnbsp;fccitjhaecillisimputetur,fidcatBplc6tentibuslt;nbsp;Arque hæc de vocabulo luftificationis in hocjnbsp;quod tra(ftamus,argumento. Confidimus autem, qui non præfraôti veritatis hoftes erunt,nbsp;eos corifelfuros fic credere nos amp; loqui vtnbsp;Scripturadocet. |
Etquoniam noftriThcologi fepenumcro vocabulum Samftificationis vfurpanr, de conbsp;paucafubiiciemus,quó iftis Monachisde finii-libus calumniadi occafio tollarur. Itaque noftri Theologi cxScriptura facradocenr,quodnbsp;Spiritusfandiis,qui in nobis Fidcm procréât,nbsp;qua apprehendamus ÓcamplcótamurM emunbsp;Mortis amp; perpclfionis Iclu Chrifti, ipfiufqucnbsp;Iwftitiaro, quænobisimputcturvtgratis lulti-ficemur Dcóque rccócilicmuf. idem Sph*'-'’’’nbsp;inqua,nos faiuftificct, id eft Rcgcnetetin'’®^nbsp;uitatera vitæ, efficicns vt nobis ipfis renunu^nbsp;mus,in cordibus nofttis accedens amotcnicnbsp;ga Deum amp;proximos,incitanfquc (pro grat*^nbsp;nobis à Deo collata) amp; in dies pronioue*’^ *nbsp;fanótitatem amp; luftitiam, ad qua Fili)nbsp;cantur. Quæ,licet in nobis in hac vitaincn®.nbsp;tut tantum, tarnen, vti iam diximus, pen^quot;*nbsp;in vita çterna implcbitur,amp; numeris offlii'*’“nbsp;abfoluetur. Ecce quid Theologi noltrivonbsp;Samftificationis intelligantsquodfanccogtu*nbsp;cumiis quæ ScripturadocetdeSandita'^^ rJ*nbsp;dcliunijbonifquc amp; fandis operibus,plt;^t i'nbsp;ipfis ambulandum eft,3d metam fibi jï'nbsp;tamcontcndcntes.Hçcipfa voxSlt;ï»illt;^^'^^ ,inbsp;mitur ctiâ in Scriptura pro Purificareamp;P“nbsp;gatesvt quum dicitur,Hcb.j).fanguiiicn''‘*nbsp;rorumde hircorum faniltficaffènbsp;Item, SanÜtficatifumtußaepiiz ApoftolusHnbsp;Vi.peroblattonesn corporis lefts Chrisltfefgt;gt;‘ snbsp;Elam. Item,/e/i« vtfantiificaretnbsp;pritsmfanguinetn ypaßiss efi extraportaM-milibus in locis. Hoe fenfu Voxnbsp;giiificat lauarc Öc purgarc j ac refettutnbsp;miffionem noftrorüpeccatorum, quacn*’’'nbsp;fàndimonia vitæfidelium confiinâi Ipfaetiam y/ox Regeneratioitis rcfcruntur vocabula j quæ in Scriptureƒƒnbsp;quibiifquc fæpc vtuntur Theologi,redt**’' .nbsp;ligcndafunt. Primùm cnim figniiicantnbsp;Dei erga nos fauorcmiquo nos àpoteftat“:nbsp;nebrarum libcratos tranftulit in legnuU’ (rnbsp;fuædilcdionis (vt loquitur Pauluspnbsp;filiis fecit vtefiemus DeiFilij. Adhaiif^'v^i,,nbsp;ficationem potiffimùm referendi funt 1**^nbsp;tes loci : QuotijMoteMn acceperuntfiedst^*^nbsp;di^nstatem vtfilij Deifierentinempeiigt;1’*' .fnbsp;dfsnt in nomen eittstQia non exfanguintsf’^rnbsp;Itbtdtne carnisi netjue ex Isbsdsne virhfi^nbsp;peniti fnnt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. lt;/ji * Beneds^M Detssffi Pater Domini Chiiiit, sjus ex mtslta fua mifericordist nos tn Jpem viisamper refurrettionem Itfinbsp;exmorttiis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Is ejttia voluit fpre^enuit nosfermone vtefiemus prtmttsatjuadamfitarumcrean^fnbsp;amp; confimilesloci. Hæc etiam voxnbsp;tionis. Sc aliæ quæ hue referunturjacop'^^^ijcxnbsp;gcneratim pto ftatu amp; toto cutfu vitxnbsp;nientis fidclibus, qui,geniti cxDco,C*'^.^0i,nbsp;perpetuo debent in picrate amp; fandii’}®nbsp;quoad pcrfctlum eomplcmctum innbsp;na obtincant. In hunc fenfum præcip'^'^.nbsp;piendi lyrtt amp; intelligcndi fequcntcslo^’'^^ gt; Kos (juifesjuuti e^ltsme^in regeneratilt;»‘ ifi' fedent Filttu botninis tn throno^lori£fi‘^Jnbsp;tts etiam j vos , in^uam, fupernbsp;dm, (fic, Sujuis efi in Chrillo noua creaturafij prs:terterunt.,eccenouafailafnntomni(‘'nbsp;tern omntafitnt ex Deo lt;jut reconctliaii-^ inbsp;perjefum Chrtsium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi Ettamfi externus homo nosier corrn'nfi terrtus tarnen renouatur ^uottdie. xlmbulate tnnouitate vtta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ' |
VR.AT. Et RESPONS.
• ¦ !... y.ae illiid fermonüfince- ' -t-wtpe^-tJudadolcfcatis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
'pi-,•liais tnfiis ana fecerimtu nos, fed 1 ¦¦^^tfertcordta feruauk nosperlauacrumre- Inbsp;renotiationem Spiritus fanSti. ]nbsp;i loc loco vox regenerationis fignificat præci- inbsp;put hanc Dei gratiam , qua miferam vitæ no- ]nbsp;fttæ eonditionem infeliccm amp; beatam mutât: 1nbsp;vtindicatvox/4«4crf.-alioqui hxcfibimutub lt;nbsp;eontradicerent, noil ex operibus iloftris nos ]nbsp;fttuari,amp;pet ndftram fanditatem vitx nos inbsp;f'^ruavi. Nam Scrtiari per noftram vitæ fandi- !
¦»11 ”^ogt;iiam,eft, Seruari ex operibus, vt fufiùs ctiâ «plicabimus. Addit tarnen Apoftolus.Æf»ô- inbsp;^uvmnn SpiritusfanSti, ad fignificandum, nos, inbsp;pollquam fadi fumus Filij Dei, non folùmnbsp;luutarc eonditionem ( quum ex iras filiis cua- inbsp;ferimus filij Dei, amp; ex morte tranficrirous adnbsp;''itam) fed ctiam mutari ac reformari in noi»-tîtem vitae per Spiricumfandum. Atquchæcnbsp;fignificationc vocabulortim : quö resipfænbsp;clitius intclligantur,vocibüs redè Sc propriènbsp;intcllcûis.
hm cnuclcandum, quid intelligant perifta ftüiMm tnformantem , quam lefu Chrifto tri-ouunt.Solcnt cnim Monachi fub vocibus ob-ü.iJ. amp; ambiguis fuos crrorcs occultarc.Ma-l'h”’ o'ftcrScholaeipforum Petrus Lombardus, a-de virtutibus, à qtiibus animam iriformarinbsp;^icit,hifeeverbisvtitur: Vnde apparetverènbsp;quia charitas cft Spiritus fandus, quæ animænbsp;qualitatcs informât Sc fandificat,vt cis animanbsp;iufortnetur amp; fandificetur. Hæc ille. Et per-(picuumcft, hune hominem mirum in modûnbsp;iniftoDodtinæ capitc explicando laboralTc:nbsp;idcbvt poft multas quæftiones propofitas di-cat (hæc enim funt cius verba,) Horum autemnbsp;iudicium diligcntis ledoris relinquo examininbsp;alia properans.Hæc ille.Fortc ctiam noftrisnbsp;Monachis, qubd ad alium Articulû properx-ient, fatis pet otium nonlicuit fuam mentemnbsp;spctirc.Nihilominus tamen(nc ab ipforû voce recedamus ) non fatis animo informatâ feunbsp;petfpcdam fui Magiftri fententiam habuc-tuiit: quandoquidem Spiritui fando tribuitnbsp;i'irtutem infotmandi qualitatcs animæ.
Ptætctcadicunt in Atticulo xliiij. motufri Spiritus farifti infufura in nos, formare qualities,quibus formaliter iuftificamur : Sc Arti-lt;^«10 XL Ÿ.aiuntjriôs iuftificari propriè amp; for-malitcr per gratiam Dei, intetuenientç Libe-tô Atbitrio. Hic autc alîerunt luftitiam Chrifti clic iuformantem.Quis ex iftis loquutioni-bus difcrcpâtibusjobfcuris amp; implicitis quic-quam certi clicerc polfitîCcrtè fi per luftitiamnbsp;It^fu Chrifti Informäntem, ißtelligunt, illiusnbsp;luftitiam elfe forfïiam luftitiæ quam in nobisnbsp;•neflevolunt: oportet igiturvt ipfamct illiusnbsp;luftitia quæinco fubicdiuèinhærct, in nobisnbsp;tcipfaintit,vt fit noftræ luftitiæ forma.Hic autem quærimus ab ipfis amp; ab ipforum fodahbusnbsp;omnibus,quid fier ilia fententia,tories in ipfo-mm ctiam difputationibusïnculcâta : nempe,nbsp;îottnam non egredi fuum fubiedumîQuî he-tipotcftvt ipla Chrifti iuftitia in nobis quo-
475 que reuera infir, amp; qualitas (vt vulgo dicitur)nbsp;indiuidua pluribus amp; diuerfis in fubiedis exi-ftat? In genere quidem dicere licet, pictatcm,nbsp;fidem, virrutcm , Sc fimilia extitilFc in Paulo,nbsp;Petro, aliifque fidclibus;at nemo,nifi infanus,nbsp;dixit vnquam, pictatcm Petri fuifie ipfammccnbsp;pietatem Pauli ; vt ncc Paulus iuftificatus fuirnbsp;fide Petro propria, verum fuâ. Et quantum adnbsp;Chriftum attinct,qualitatcs amp; dona habitua-lia(quæ vocant) ei inhærcntia,non magis for-.nbsp;mahter in nobis incHc poUùntjquàrn nos noilnbsp;fumus Chriftui ipfc;
AdhaeCjin argumcntoj quod iam tradamus, confideranda eft luftitia Chrifti,non quatenusnbsp;ipfcjVt qui fit Deus, ipfa eft iuftitia, fed quatenus eft Mediator Dei amp;hominum : vt Paulusnbsp;Ait,tumfaEbtmejfenohtiluilitiam.PerïblüAitii _nbsp;noftri Mediatoris 8c Rcdemptoris in eo po-fita eft quod omnia impleuerit quæ adlufti-tiam, vitam amp; falutcm noftrart liint necefla-ria. Nam Vitafua implcuit Legem,Morte ex-tinxit pceCatttiii, Refurredione vicit mortemnbsp;Sc inferos ; qu± omnia ad luftitiam Sc falutemnbsp;nobis eomparandam erant ncceflaria.Qupd finbsp;ergo luftitia Chrifti fine his rebus fpedarinbsp;nonpoteft, confequeretur, quo rcipfa nobisnbsp;ineflet Icfu Chrifti luftitia , nos rcipfa implc-uiffe Legem,fatisfeci(Te iudicio Dei, extinxifl’enbsp;pcccatum ; dertique, mortuos amp; excitatos elfenbsp;vt noiipfos feruaremus: quae totidem elfcntnbsp;blafphemiæ, quot verba. Eii quo fcratur illudnbsp;Formaliter noftrorum Monachorurn ; quibuànbsp;reuera hæc qualitas Monachalis inhæret,vtnbsp;meridaccs fint formaliter. Ampliùs dico.-E-tiarafieonfideremus Regencranonem amp; fan-ditatem fidelibus inhærenccra, cos tamen hocnbsp;intuitu iuftificari formaliter non polie. Rationbsp;eft,quod nihil foi maliter exiftere queat, quirtnbsp;perfede habeat quçcuque ad ipfius definitio-nem requituntur;amp; ipfa vox,ƒ)r»Jlt;^,fatis iddc-.,nbsp;çlarar, vtifti Monachi in fua Schola difeerenbsp;debuerunt : nam forma rei infère huius perfe-dionem. luftitiæ auiern definitie compledi-tur perfedam impletionem omnium manda-torum, quum i^utfijuü effeKtieritinvfto, omnibutnbsp;teneatar.iZïi lacobus. lam videamus quid Seri-ptura dicat. ï^onefihomotjninonfeccet. Item,nbsp;Si dixerimus nos peccatum non habere, nofipfes j jfnbsp;fatlimus, verkas m nobis non efi. Adde quódnbsp;fideles omncs, quotquoc in tetris verfantur,nbsp;iubcntur pcrtotam vitam dicerc,Remkteno- Matth.tf.nbsp;bisoffenfae nosiras ; Sc quod Propheta inquir,nbsp;pannns menfiruau omnes nitiitta nejira.
Si ergo qui irt vno otfendit, tenctur omnibus, nec vllushorainum cft qui non oftendat, qui-que per fcipfum ad Tribunal Dci confiftercnbsp;valeÂt (vt inquit Dauid ) quomodo igiturinnbsp;nobis formaliter iuftificemut 5 Num dicamus,nbsp;Formaliter iuftificari, fignificare reum elle, Scnbsp;fontem teneri, de mandata Dci violalîe. Numnbsp;formaliter iuftificari polfimus iuftitiâ inchôa-ta tantum Sc imperkdâîQuqdfiita eller, li-mul iufti amp; iniuiti elfcmus. Scriptura quidemnbsp;fideles vocat iuftosdc fandos,non vt fignificctnbsp;cos præditos elle luftitia quadam perfe(da,qua
R. iiij.
i.Pet.i. Rom.8. Hcb.p. In Cantic. icr.ii. Ephef.i. 47lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A R T I C V L. fotinalitcr ii'iftificcntnr, vt ifti Monachi lo-qniin:iir;fcd quia priraum Merita leiii Chrifti iplis iirptitentur ; deinde, ad vitæ fanólitatcinnbsp;afpirent. Et qgt;ianquam multæ in eisreliquxnbsp;fine impcrfeótioncs, non cis tamcn imputantur , fed peccata omnia rcmittuntur, iiixta id.nbsp;Iloan.i. qnQJ fciiptum eft,5/confiteamurpeccatanofira,nbsp;fide lis efi çfi itislus vt remitt at nobis peccata nofira, Cfpitrgetnos ab omni imquitate. Item , Sinbsp;I.Ioan 1. pcccauertt, aduocatum apud Patrem habe-mus lefiitrn Christum iuslum : Cf tpfie efipropitiatto pro peccatis nosiris. Item, FJecHs adfiaallifica-tionem Spiritus, per obedientiam asßerfionemnbsp;fianguinis lefiu Chrisii. Et alibi, Quis efi qui condemn ettC hrishis IS efi quimortusis efi,tm'o vefo quinbsp;etiam excitatus efi : qui etiam efl ad dextera Dei,nbsp;qui etiam pofittlat pro nobis. Item, ChfiUus tn-^efiiis efi tn cœlum vt apparent nunc in consfieShinbsp;Deipro nobis. Qnibiis locispatet, ffuótum In-tcrceffionis Icfii Chrifti, amp; Applicationem i-phus Mortis amp; luftitiæ nobis nccellariam elfenbsp;non folùm quum incipiraus credere,fed etiamnbsp;toto vitæ noftræ curfu: quo nos ipfi noftraquenbsp;bona opera , à Spiritii Dei in nobis opérantenbsp;promanantia, Deo fint grata amp; accepta, licetnbsp;plnrimisimpcrfeólionibus laboremus. Hfccdocet Scriptura pro lultiria ilia informante amp; formaliter nobis inhirente, quam Monachi cóiinxerunt,lorlgè diihdentes à prç-clata ilia Bernardi fentcnt]a,(ic lefum Chriftunbsp;orantisiQmffpiis pro peccatis cópunclus efu-ritamp;lititluftitiam, credat in tequi inftificasnbsp;impium,amp;c. Qui. iuftificati à peccatis defide-rant fanélimomâ line qua nemo vidcbit Dcu,nbsp;andiantte clamatcm;San£ti cftotc,amp;c. Qjri’™nbsp;defcccrit virtus mea fcio quid faciam : Paiîîonbsp;tua vltimu refugium : Caliceni falutariS acci-piara, (See. Illumina Domine, ocuiosmeos,(Scnbsp;fapiens ium. Delióla iuuentutis nicæ (Sc Igno-rantias mcas nemcmincris,(Sc lultusfum.De-dueme Domine in via tua,(Sc fandtus ium.nbsp;Vcrunt^mennifi intefpellet fanguis tuns pronbsp;mCjfaluus non fum.Hçc ille.Et Auguft.Mcns,nbsp;int]uir , nepcccetà Chrifto rcge regatur. Sinbsp;peccauerit, ab codcin Chvifto Sacerdote cx-pictm.F'drro vt Monachis relinquamus luumnbsp;loquendigenus nimisphilofophicum,ncccinbsp;diutius immoremur, dicimuscum Scriptura,nbsp;nos iuftiticari non quidem noftra ipforum Innbsp;ftitia,ied luftitia Icfu chrifti nobis imputata:nbsp;vt cxtcftimoniisfequentibus confiât: Gratia efitsfieruati per jidem , tdque non ex vobis : Dei donum efi. Non ex operibus, ncquisglo-rietur.Namipfiut fiumus opus, conditt tnChrtslo lefiu ad opera bona, qua praparautt Deus vt in eisnbsp;verfidrernnr.L'x. quibus verbis intclligimus,pri-mùm, nihil elle ex nobis quod pr.ecedat lu-ftihcationem noftram, quum etiam per hancnbsp;crecmur in Chrifio : nihil autem fuam ipliusnbsp;crcatlonéiuuare poteft. Deinde, bona nofiranbsp;opera frudus elle (Sc eft'eda noftrt^lufiilicatio-nismam crcatio prçcedat oportet bona opera.nbsp;Atqiiicreamurin Chrifio, quando per eumnbsp;iufiihcamur. Quod manifefiè qùoqueex fe-qucntibuslocis cognofcctur. |
XLIL XLIII. luTiißcati exfide^pacem habemtu erga DeU’ß Deus er at in Chrtiïo mii-iiâ.im recanciliMisfA'^nbsp;non impHtando cis peccata tpfirutn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-;' Colligimus igitur fide insiificari hominet» dgt;J t^ne opcribus Legis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(;ƒ„¦ Nnilwn antem per Lege iu^ificariaptidDtui^ manifiefium efi:fi^uidem iiisT:M ex fide viuet.nbsp;antesn non efi ex fide,fie d ^uifiecertt ea, homoynbsp;in ipfis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p’ Finis Legis efi C'nrtfius,adiitfiitiam ciiiuit est-demi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfi ^dlaudemgloriofia fu.i gratia, quancs effecit fibigratas tn Ulo dtleclo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qP QMtt^not ex operibus Legisfiknt,finh exetratx^' tiefiunt. Scriptmn efi enirn , Execrabdisnbsp;non manfierit in omnibus^ qua ficriptafiunt ttinbsp;Legis,vtfiaciat ea.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I/ Qutfiernauit nos, vocanit vocatione non ex operibus nofiris,fedex/kopropofiito,lt;3‘fi'^'nbsp;tia, qua data qnidem efinohis inChfifio lefiaiitinbsp;tempora fiecularta, Si Llbraham éxaperibtts iufiificatus fait ¦, het quad glorie tur,at non apud Deum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Scripturadicit? Cfedidit autem abraham impntatum efi ei pro iufiitia. Atqui et qutnbsp;tur,merces non tmputatur ex gratia fiedexdet^nbsp;to : Ei ver'o qut non operatur, Jed credit ttinbsp;qui iufiificat imptum, imputaturfides fiua p’'quot;quot;*nbsp;fill I a.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjji, Sicutperinobedientiamvnius horninisjpK^'^^’^' res confittutifiunt multi, it a per vntus obedutiti^'^’nbsp;iufiiconßituentur multi. Ad declarandam tuHittarnfiuamprafiefdtt'’ pore:vtfiitipfie iiislusyçfi iuslificans ewti ßd eß('^ ¦ «tj, Iuslificatigratis, eiusgratia, per redemptmtK Jli' fiablam tn lefiu ChrtHo. Quis tntentabtt crimina aduerfius eleclos Deus is efiqui lusitficat. Quit efiqui candettt»^^'nbsp;Chrisltss is efi qui mor tuns efi, qui etiamnbsp;efi,qiti etiam efiaddextramDei,qHietiamp^^^'nbsp;latpro nobis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«j. ZVatumfit vobis,fiatfes annuntiari vobis fionem peccatorum per islum: Et ab oninibtts e ÿ*''nbsp;bus per Legem ALofis ahfiolui nonp'otudltsnbsp;huncquemuis quicredatfiuslifilcari. Fecitvt qut non nouitpeccaturn ,pro nobisp(^' catum ejfiet, vt nos efificeremur iustitianbsp;(notate has voces In Eo.J luslifiicatt eiMS fianguine,feruabimurnuncW^ ' no!quot; to magis per eum ab tra. iusiificatigratis, eiissgratia,perredefnptilt;»’^''* gi’''’ fiaclam tn lefiu ChriFio.-Qgsem propofiutt Detts vt ynbsp;fietplacamentumperfidem infianguine ipfiu^' In hoc efichantas non queid dilexertmus Den'fi fiedquodtpfie dilexeritnos,^}' mifiertt Fthtimfiiutttnbsp;•vt efietpropitiatto pro peccatis noitris. Chn'slus nos re demit ah execratione Legisyit^ p'fonobtsfiallus efiexecratto. Dauid pronuntiat heatum eum homtnent tKt Deus ttnputat lusiittam abfique opertbus. Et compertar in eo non hab ens me am ttffiiftttttt'i P ‘ nempe qua efiex Lege,fied eam quaperpdei^llnbsp;Chriiit, id efi iuittciamqiia efi ex Deoperfidte'nbsp;amp; ex pliiriniis conhtnili-bus locis» Vnde'co inbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iijiiiii-S amp; |
ABIVRAT. ET RESPONS.
^«¦ï.
ternum cantabo,nunquid luftitias meas? Domine mcmorabortuæluftitiæfolius. Ipfa eft enim amp; mca. Nempc faótus cs mihi tu Iuftitianbsp;à Deo. Nunquid mihi verendum eft ne nonnbsp;vna ambobus fufficiat’Non eftipallium breue.nbsp;Et Bafilius: Ea demum perferfta amp; omnimodanbsp;cftgloriatioin Dco,quando neque piroptcrnbsp;fiiam ipfius luftitiam quis cxtollitur,fcd agno-feit fc vera quide deftirui Iuftitia, vcrùm Iolanbsp;in Chriftum fide iuftificatum cfl'c.Proptercanbsp;Auguftinus tones opponit Pelagianis falutemnbsp;infantiura j quimoriuntur antequam pcræta-tem ratione vtantiir.Qu,ç erii m ni erita,nifi im-putationc, habere poÜîntî Quód quidem argumentum Thomam ipfutn perculit.
Et vt huiils dbôtrinæ veritas quafi digitlt;5 tangatur, refpondcant Monachi, annon Re-miffio peccatorum primum fit amp; præcipuumnbsp;caput nóftraÉ luftificationis, imb quod hancnbsp;includat î iuxta fententiam Pauli, teftimonionbsp;Dauidis confirmatam..Si negate non audent, pi'al.ji.nbsp;dicant ergo num oporteat vrnoftriira ipforiinbsp;fanguincm profundamus, qub nobis pcccatanbsp;noftra rcmittaturiaut potiùs,iium eftufio fan-guinis lefu Chrifti nobis minime imputctui?nbsp;Quid enim hoc fibi \\i\t,IéftimChrtiîumprot»- 'nbsp;/tjfe peccatnnoiîra in corpore fno fuper lignum:di-fdplinampacis no Hr stfnper euw poßcam ejfcy li-uore eius nosfanariyni(ïyeïuamp; Mortem de Paifio-nctn nobis pro iuftitia imputdri?
Dixi luftitiam. noftram ncceflarib in pec-caterum Rcmiffione includi, iuxta illud Au-guftini •• Iuftitia noftra in hac vita potiùs Re-milfionc peccatorum conftat,quàm perfeblio-nc Mirtutiim.Teftis eft oratio rotins ciuitatis
gimus,quum bona noftra opera nequeat prç-, cederendem (nam quod fit abfq^fide cfl; pee-Citum,vtilcriptuFn cft ) aciuftificemurper fi-dcni in Icfum Ch nrt:ura,cócludimus(inquam) nosreddi iuftos,tnm qiiia nobis non impUté-tut peccata noftra, rum quod obcdiencia ócnbsp;luilicia Chrifti nobis imputetur.
Quod faciliùs percipictur cx fimilitudinê . Débitons alicuiiis ad lumniaiilopiarcdaóti,nbsp;cuius ZS alienum alter diffbluerit, ea lege, vtnbsp;debitor hoc bcncficidtn ampleóleretur. Qua-quam enim iftc dubitor nihil de fiio foluerit,.nbsp;Urnen vifolutas proipfo pccuniæ planèlibe-,nbsp;r«ur à creditote, niodb hanc foluttonem accepter , amp; in fui grariam fadtam clFe agnofcatnbsp;amp; apprchcndat.Siniilitcr,quia Chriftus foluicnbsp;pro nobis,id eft peregit quiequid ad luftifica^nbsp;tionénoftri pertinebat amp;rcquirebatur,implc-u Lege : iudicióquc diuino noftra caufa latif-fecit, st nos Deo réconcilier, ca lege vt ipfuranbsp;fide araplcdamur (quemadmodum fuprà innbsp;lociscitatis vidimus)fcquitur nos verè iuftifi-cari luftitiâ Chrifti,quam fideamplcdlimur.
Hæc fimilitudo extatiriScripturädifertis 'vcrbis,non raodô vbi peccata appcllantur de-.nbsp;^«a,fcd ctiain in hacPauli fententia: r'osmor-tMs tn feccatis prlt;eputio carnts -veilra, cum eonbsp;'^tnificantt, condonatts vobts omnibnf peccatisi acnbsp;deleto ejuod àduerfum nos erat chiro^apho. Eti-pfahzc verbanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; Redempeio,tozïcs in
Script'jrainculcata, nos co ducunt. Hacft-iftilitudinc tes ipfa nobis quaii ob oculos rc-Prælcntatiir.Q^û cniin conucnicntia intercédât nccciratib inter folutioné amp; delctûchi-rographum: eôcludendum cft,tpuemadmodu llt;:fus Lhriftus nofter Mediator amp; vas apudnbsp;Dtu,lddiciodiuino pro nobis latisfccir,quianbsp;’^'crafua gratia amp; libcralitatc conftituitlcienbsp;dcbitoictn,non quod in fc aut ex fc ipfc tene-gt;nbsp;f'^tut,(nain mortuus eft ipfciuftuspro iniu^nbsp;, ficuti fcriptiun eft) fed quoniam pcccatanbsp;»oftraci,tartqua vadi noftro,fucrut imputata;nbsp;bactii nos folutos efle amp; liberos erga Deuminbsp;*'on quodipfi aut in nobis aut cx nobis foluc-bnius,fed quoniam folutio faóta petlciumnbsp;Fhtiftum,id eft eius mors amp; PalFiOjCius Obc-dienna amp; Merita nobis tribuurttur atq; imputantur. Hoe auté beneficium recipitur amp;ap-ptehenditur fidc,quum verc credimus amp; per-’nafum habemus Icfum Chriftum non modonbsp;quot;lortuura amp; exciiatu c(rc,fcd etiätn mortumnnbsp;3tquc excitatum elFe pro nobis.
iuftitia crgoChtifti noftra eft, quia nobis dacur per imputationemrfed non conftat opc-fibus noftrisitune cnim non Chrifti fed noftranbsp;'^oin Iuftitia. Hue fpeciat Paulus,quum ait,)î-tn eum tusitficM tmpiuffi, tmpKtari pronbsp;ante vidimus. Itaquc(vt Augu-ft'nus inquit lanrcquam gratia luftificetutvtnbsp;'uftuscfticiatur,impius quid eft nifi impius?nbsp;paulb pbft ,lpfa eft Iuftitia ex fide qua cre-dirtius nos iuftificari,hoc eft iuftos fieri gratianbsp;ï'ci per lefum ChriftumDominum nofttum,nbsp;bj, . ''t’nucniamur inillo non habentes nofttamnbsp;'''lit*'’ fttiæ cx Lege cftifed cam quæ eft pernbsp;WiT.i Chrilti.Et Bernaidus fic loquiturtln æ-
De Ciutè.
D.l-i9.c:
i7-
Dei, quæ peregrinatur in terris. Per omnia ' quippe membra fua clamatad DeuniiDimittcnbsp;nobis débita noftra.Ncc pro cis effieax eft hçcnbsp;oratio, quorum fides fine opcribus mortuanbsp;eft, fed pro eis quorum fidcs per dilcblio-ncm opcratur, omnia Mandata Eióta depu-tantur, quando quicquid non fit ignofeitur.nbsp;Quod vt Icrftorcs attente confiderentrogoteftnbsp;enim nodi quæftionis præfciftis folutio ; adnbsp;camque rem fcquentes rationes diligenter expendant.
Primùm,/«I?i/w-4fioopponitur Condemna-tioni'.'rt fuprà ortédimus,citatis hifee Apoftoii verbis,-.^« mtentabtt criminaaduerfuseleÜos Roni.Â,nbsp;Dei ? Deus ts eß qut tu^ificat. Q^is ejt ^iti con-demnet^ChriHus ts efi 9»« mortuus efiyiiicAa hâcnbsp;candem fententiam idem Apoftolus alibi opponit minifterium luftitiæ minifterio Cou-demnationis,comparata Lege cum Euâgelio.nbsp;Sequitur ergo, quum Deus nos iuftificaqcumnbsp;in nobis merum Condemnaiionis argumen tum cernerc, tantum abeft vt Iuftitia aut fan-Âitate nobis inhærcnte iuftificemur. Adcb vtnbsp;luftifieatio noftra fit noftra Abfolutio.ltaquc,nbsp;temiflis nobis pcccatisnoftrisjccnfcmur apudnbsp;Deum quafi non efiemus ampliùs peccacorcs.nbsp;At peccatorcm non eirc,cft,luftum ejfc: habi ta ratione arguinenti quod tradtamus.Idcirconbsp;Paulus non dubitat concludcrc,cos pro iuftisnbsp;haberi,quibus pcccata nô iniputàtur. Daiud.,nbsp;inquit, pronuntttttbeatum earnhominc^cut Deus Rtnn.4'.
-ocr page 506-47» AR.TICVL. XLIII.. XLIIII.
abftjMe operib:is f dtcens : Beati ^naru/n remijfefitnt iniquttates -, dr (juormn obte-èlafuntŸ^ccata.Beatttt vtr ctti non imputâtDo?ni-nttipeccittum.'^nàc ncccllai'iofcqüirur, Nonnbsp;imputarepeccaturn, eirejlmpurareiuftitiam!nbsp;alioqui claudicaret Apoftoli aigumcntum.nbsp;HÎC igitur videmus primùnij lulliciam impu-taii;deindc,impinaiiab{qiieopcnbusnoilris.nbsp;Itaqucluftitiailoftra ^fandtitasinharrcnsjoc-quaquam nobis impuratur(nam iultitiano-Itranon poirctelTcabfque noftris operibus.)nbsp;Obcdicntia igitur amp; Merita IcfuChrifti ilianbsp;flint quæ nobis imputantur: nihilque contranbsp;dici poteft, nifi à tergiuerfantibus. Quamob-DcZæoâ tem hæc Ambroiij laudatiffimacRfentcntia:nbsp;amp;bLt.' Venir Dominus lcius qui noftras paffiöttcsnbsp;mt.lib.i. cruci fuæ affigerer, pcccata doharct in cuius 'nbsp;naorte iuftificati fumus. Etpaulópoït’: Illüd-mihi prodeft quod non iuftificamur ex opétî-bus Lcgisinon habeo vndeme ia€teni;amp; itleo-gloriaborin Chriilö. Non gloriabor quiaiu-;nbsp;ftusfumjed glOriabor quia rédcmprus'fum,nbsp;Gloriabor, non quia vacuus peccati tum : fednbsp;quia mihi remilla funtpcccata.Non gloriabornbsp;quia profui,neque quia profuit qüifquamifednbsp;quia pro mcâpud Patré Aduocatus eft Chri-ltus,fcd quia {JTO meChriftilanguis effutusnbsp;clt. Item, Ex prxfcripro Legis omnes conuin-tuntur, amp; ex operibus Legis nemo iuftifica-tur,id eft quia per Legem peccatu cognofeitut-fed culpa non rclaxarunvidebatur Lex nocuif-fe quæ omnes fcccrat peccatores : fed venicnsnbsp;Dominus lefus pcccatum quod nemo potcracnbsp;euitarc, donauit, amp; chirographumnoftrumnbsp;fui fanguinis cffiifionedcleuit gt; amp;c. Ecce A-gnus Dei qui tollit peccata mnndi.Et ideo he-ino glorittur in operibus,quia nemo faäisnbsp;fuis iurtificatur,fcd qui iuftus eft donatum habet,quia per lauacrum iuftificatus eft.Fidcs eftnbsp;qu^ libérât perfanguinem Chrifti'jquia beatris i 11c cui pcccätuiri remittitur, amp; venia do-natur. • ¦ . u
Præterea, fi Chriftus deleret tantum peCca-t3,ncc iuftitiam fimul imputaret : fcqoererur, fion plenc cum pro nobis Deo fatisfeciflè.nbsp;Nara deuinóti amp; obligati fumus Deo nonnbsp;modo iis fugiendis quæmalafunt,fedetiaranbsp;iis prærtandis,quæ bona:amp; tenemur Lege im-plcrc.Quod quum facerc ncqueamus,hoc no-ftrâcaulâChriftuspræftitit.Hæc autcni Legisnbsp;implctio,pcr Chriltum,nobis,quafi à nobisi-pfis profeda, imputatur, qua libereraur apudnbsp;Dei iudicium,iuftificati amp; acccpti Deo in fuonbsp;ipfius diledo , vt inquit Paulus. Proptercanbsp;Mju ^briftus dicebar,tmplendam ejfe omnem iit-Mättli.'s. fl^iam. \tcm,feventfjèvtt7npleretBegem.'£.iz-Aft.ij. lio iu loco , Ab omnibus 'n /juibas per Legemnbsp;Adoßs abfolui non potuillis, per huneabj'oluitnrnbsp;Rom IO. çiuijèjtiis tn eum credit Atem, ChrtHns ßnts efiLe-Gal.4. gistn iuHitiitm cnims credenti. Item, ChrilittsfA-bltu Legt obnoxins : Vt eos t^ui Legi erant obnoxij,nbsp;Ivlatt.$. redimeret. Et alibi, Vnus apex mandatorum Legis non prateribit vfcjuedHrn ornniafatiafint. Etnbsp;Rom.3. Paulus,^« Legem,\m\wt,inanem reddtmuspernbsp;fidem? Abfitnmi) Legemfiabtli)ni‘U:n.cmpc,cp,LoA.nbsp;lido rccipimus Chriftura : qui Legem noltra
caufa iriipleuit. Nam quemadmodem peetJ' tum cftTranlgrcffio Legis,iic leifliciafvtpt'’quot;nbsp;prie loquamur)cil Legis Impletioiqiia:nbsp;necin nobis neeper nos exiftat, qiurciKi-iutnbsp;in Chrifto. Idcirco Augu!l:iniis,inqtiit:oninönbsp;qui per Ghriftura luftificati, Iufti,noninh’jf^nbsp;led in illo. Item : De plenirudinc cius milcri'nbsp;cordiæ, de abundantia bonitatis cius accept-1/nbsp;mus.QuidjRcmiffionempeccatorunivtiulh'nbsp;ficaremur ex.fidc.Idem Aug.Iußitia,inquit,dtnbsp;non peccarc. Sic amp; Bernardus: Nonpeccat'.c^nbsp;Dei luftitia eft : Hominis verb Iuftitia,in(liiby'/nbsp;gentia Dei eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ’ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Propterca quoque Dauid, vcnianiluitlt' ,,, litti Orans,z«ff,inquit,Do?»i»f,e/^tiit^'nbsp;i/tis(ior;i»«(r.-fignificans,fc iuftum habitiira itH'nbsp;jxid Dcum ex fola ciusgratia amp; mifcricocdb' 1nbsp;nonautem quodipfcabfoluta amp;perfccbilbnbsp;puritatc præditus cllcr.Sic cnim idem aÜl’*’nbsp;lie 'M'ifiides , mepmz ,tn indicium cimfier»of*’‘''\^'^nbsp;tjuia nulltts viuens cor am te iuSlificabitur. E.’tnbsp;cercè loco Paulus profcrtluftificarionciii t’-^quot;nbsp;dei,aduerfusfalfam eorum opinioncin i]iti t'nbsp;operibus iuftrficari homines voluut.nbsp;cebat Chryfoftomus: O mifeticordiænbsp;tudinem/O bonitatis cxccllcntiam,''Q!l'P^'''nbsp;c-aui^quando confitetur peccata amp; veniäp^'nbsp;tit,accipit pofthaclccuritatcm, repente^’’“nbsp;ftus apparct.Et quo clarè hoc difcas,audinbsp;phetam dicentem : Ehe tu prior iniquit^'*’^nbsp;tuas,vc iuftificeris.Hæcillc.
-Eandem etiam ob caufam Scripturalet'’*”^quot; Chriftum appellat 7«i/w,quum dcmetttfnbsp;Mortis amp; Paffionis cius loquitur,nbsp;inquit loannes, aduocatum apudPatrenhm“^^nbsp;ChriHum tuilum: Etipfie efipropitiationbsp;«r «a/Zrà.Quibus vcrbisclarcöftendit:!^nbsp;tiam lefu Chrifti computari in rcnnflio’'^^jnbsp;pcccatorü.Et folct etiam Scriptura lub ‘nbsp;amp; llt;cfurtcÖ:ionc Chrifti comprchciidt’f“^nbsp;mnia quæ pro falute noftra implcuit.
Præterea Paulus docet.nos Deo rcconO ‘ ri per mortem amp; perpeffionem ItfuC^'rnbsp;quod fieri non poteft itavt non in ipfoh’\^nbsp;cemunquemadmodum ex bis ApolloUnbsp;difdimus : luPiificatinunc eiusfiangutnefii^^*^nbsp;mttrper eum ab traiNamfiquum tntmicinbsp;reconciliati futmus Deo per mortemnbsp;mult'o. magts reconciliati fieriiabttnur p^^
Hic vidcmus,primum,cx hoc loquet’“^ tiere, iulltficari einsfiangmne, remiffion*^'*^nbsp;catorum noftrorum non pofte abfqutl^nbsp;catione noftra confiftcrc:dcindc exnbsp;nc Pauli, intclligimus idé elfe,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfi
Hi fianguine, nbsp;nbsp;Reconciliari Deo per taortO^
ChrLtt. Ac certè (vt iam ante dióluni ‘•¦‘y poftumus reconciliari,quin Deus nos di^nbsp;atqui iniuftitiam diligerc non potclbvunbsp;quitur, ab co nos diligi in Chrifto, qui Pnbsp;dam illi noftra caulaobcdicntiainpt'fft
Diligenter amp; illud obleruâdum,qit° lus ad Galatas, ChriHus nos redemit,nbsp;execrationc Legis, dum pro nobis faiblinbsp;cratio,amp;lt;.C.f^t tn Gentibus bcneditttonbsp;tet in ChriHo Iefiu,amp;i.cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51-
ABÏVRAT. ÊT RESPONS.
Siquis roget, Quæ fit ifta execratio, idem 1 Apoftolusfie tcfpondct, Execrabilis ejitifijuis ’nbsp;»onmanfirit inomr:ib:ts feripta funt in Itbro Jnbsp;Lt^isyvtfaciate^.Quo igitur paclo ifta cxecra-fio tolli poftît , nifi Lege pcrfeólè impletaînbsp;Qüaproptcr fi Chriftus eripuit nos ab execra-tioncLegis,hancigiturperfedèimpleuit. Sinbsp;îbeadem nos redtmit, pro nobis ergb débitanbsp;noftrapetfoIuit.Nam red^ mptio conftare abf-^uefolutioncnon poteft, Quod fi pro nobisnbsp;loluit,oportet ergo, vt, quod pro nobis redi-jnendij ab cxecratione Legis præftitit, id no-“is ttibuatur atque imputetur. Alioqui hçcnbsp;^cdciiiptio refpedu noftri eilet inutilis, neenbsp;^cdemptio cftet, nee eflcmus redépti ab cxc-^fïtionc Legis, contrà quAm dicat Paulus. Ad-hæc nonpoilumus liberariab exccr3tionc,ni(inbsp;“lt;;nediéb, id eft à Deo dileéti, vt in lefu Chfi-‘‘owlutcm confequamur,iuxta promiftionemnbsp;Atrahç fadatn. Nihil enim eft intermediumnbsp;”'tct benedidionem amp; maledidioncm feunbsp;'’^ecrationcm:fiquidem,Non amplius cxecra-elTe Dco,eft,Bencdicià Dco.Dcus autemnbsp;'ncdicetciniuftitie non poteftntaque benefit nobis inChrifto,qucmadmodu ait Apo-olus. Cófedariura eft vt dicamus, non poftenbsp;*'°sàpcccitis noftris per eorura remilTioneranbsp;*°folui, amp; à malcdidione liberati gt; qiun vnanbsp;“'gt;'edicamut amp; iuftificemur à Dco.Atqui nc-negate aufit, nobis rcmilïa elle peccatanbsp;*''’ftra,imputara nobis lefu Chtifti morteiergonbsp;'•nncludendu m, iuftificari nos apudDeum, conbsp;^^'od nobis lel'u Chrifti luftitiam arque obe-''^ntiatn imputer,quam fide amplcdimur.
. Pofttemó diligenter cófideranda hçc Pauli Ç’i *'^^nnianos verba: ßjetjiievttlludijuodtntrotitnbsp;ijutpeccatiußta efi bcneficiisminam rea-offenfa tntrotit ai condemna-SJ ^'onern yuoi autem grattficatur Deus, iaturexnbsp;’^»l^istfenfis adtufiificattoner». Hic duo obfer-luftificationem opponi Con-^quot;'^»ationi ( vt lam ante vidimus ) ita vt curanbsp;^'^fiptiiradiccrc nobis liceat, nos iuftificari ànbsp;'’'ndis noftris Merito Icfu Chrifti : id quodnbsp;' ^'^nnifiiuftitiçimpmationc fieri poteft. Dc-, magnum efle ftatuendum dilcrimen in-Adamum amp; Icfum Chriftuni,tccundùm canbsp;ibi Apoftolus fuse edift’erit. Ita cnim abnbsp;, datnoad nos manat noftra condemnatio, vtnbsp;’’’nobiscaufa tainen hçrcat,amp;à nobis ipfisnbsp;’^’''ftat, itiiuftitiâquc fit noftra : quod in natiuanbsp;’'nfttacorruptioncinfit. At luftificatio noftranbsp;'’'trinfecus ad nos(non à nobis) manat; nimi-à Chrifto , per quern luftificamur, quumnbsp;'quot;isrntt.tanobisimputantur.Hçc autem Im-rj^^itio lingulate eft Dei donumteftenim ap-P 'Catio Mortis ac rcfurtedionislefu Ghriftijnbsp;argumentum à Contrariis fumptum,nbsp;'c non valet ad ptobandum noftrç luftifica-'onis caulam nobis inelle, quemadmodumnbsp;incft noftrç Condemnationis caufa^nbsp;quot;m in id genus argumentis omnia inter fenbsp;Pane congruant atque exadilfimè refpon-^ant ncccft’c eft; id quod hic locû non habet,nbsp;Apoftoli verba bieatus de Do»«zgt;afatisnbsp;aiant, Keatus eft à nobis, Donum autem
4^-^ aliunde.Et Augiiftinus hunc locum exponcns: Defecainbsp;Nóeft, inquit, aliqiialuftitia praeter Chriftuni fä»nbsp;ficut aliqua funt peccata ptætcr Adam. remiß.i4inbsp;Mirumcfttara cxofumciïe iftisMonachisnbsp;vocabulum Imputattonù, qui noftia lullitiamnbsp;perludibrium Imputatittam appellant : quumnbsp;ipforum Papa fuis Indulgentiis difthbuac ( vcnbsp;ait ) mérita amp; opéra Sanôtorum , quæ Supere-rogationis vocat, diftribuat ( inquam) in cosnbsp;qui pecuniam rependant ; mérita Sanôtorumnbsp;cis injputari fignificans. Nolunt tarnen iihvtnbsp;dicamusjluftitiam amp; mérita Ghrifti nobis im-putari: plurifque fuas blafphemias amp; delirianbsp;faciunt,quàm doótiinam in vetbo Dei expeef-fècôprehcnfam.Ncc facile refponderc polfintnbsp;vel fiio Magiftro Petro Lombardo, dicenti, Sent.(.i. ¦nbsp;hanc Yocem ƒ«ƒ?» dupliei modo intelligi; namnbsp;fignificare aut eum qui lit innocens, aut eumnbsp;quiin virtutibusiefe exercear. Nonpoilumusnbsp;autciuftifieati jquia cxcrccmurin virtutibus,nbsp;quum Paulus etiam dieat,à Deo iuftificari im-pium : quemadmodum iam ante expofuimiis.nbsp;Sequitur ergo,nos, iuftificatos, clic innocétes:nbsp;id eyiod fieri abfquc imputatione nequeat:nbsp;quandoquidem fumus pcccatores Sc in nobisnbsp;ipfis damnati. Adeo vt Setiptura, dum inquitnbsp;peccatMnnon irnputart, fimul etiam dicatinno- Rom.4inbsp;centiam imputari : quad ad luperius illad re-uoluitur,quum diceremusjRcmillione pecca-torum includi Imputationem lullitiæ, de quanbsp;in Scriptura agitur. Quam (i infpcxerunt iftinbsp;Manaehi,in eaid,quod lâdicimus, proculdu-bio animaduertcrùt,aur,dum infpicercnt,lelenbsp;cæcutilîc produnf.qui illic hæc vetba ta çlaia,nbsp;vt,qui ea non vidcat,cæcus fit, minime tarnennbsp;vidcrint : hâlitta imputautr abfque openbM. Vt ibld-imputttKr etiam ipfis tuitttta: iis nimirum cji» cre-Aunt in eum 9«» excitauit lefium Dominum no-ftrum a tnortuis, Traiitum in mortem propter offenfas noftras, amp; excitatum propter iuiitficatto-nem noflri, Quemadmodum ctiam cxponicnbsp;Auguftinusjhis verbis, lullitia Dei, inquit A- DeSftr.nbsp;poltolus, manifefta eft: non dixitj lufticia ho-rainis,fcd IuftitiaDci,non qua Deus iuftus eft,nbsp;fed qua induit hominem, quii iuftificauit im-pium,amp;c. Et Apoftolus adiungit diccnst lufti-tia Dei per fidcm Ielu Chrifti, hoe eft, pct fi-dem qua creditor in Icfum Chriftum. Et pau-1Ö póft; Sicintslligcndum eft Faótorcs Legisnbsp;i iuftifieabuntur, vf feiamusaliter cos non elfenbsp;1 faótores Legis nifi luftifieentur, vt non lultifi-i catio fatloribus accedaxiled latlores Legis iu-ftificatio præccdat ,amp;c. Aut certè itadiélumnbsp;eft, luftificabuntHr, ac ß diceretur lufti habe-buntur, lufti deputabuntur. Et Bernardus:Af- if’-wO'nbsp;fignaia eft homini aliéna luftitia qui caruicnbsp;fua,amp;c.Satisfacfcio vnius omnibus imputatut;nbsp;Sicut omnium peccata ille vnuspottauit, amp;c.nbsp;Satisfecit ergo caput pro merobris, Colofl. x.nbsp;An peeeatüm in fcminc peccaxoris, amp;. non iu-ftitia in Chrifti fanguineî Sicut in Adam o_nbsp;mnes moriuntur,ita ôe in Chrifto omnes viui-ficabücurnlli per carnem attinco, amp; per fidcmnbsp;huic, amp;c. luitum me dixerim,fed ilhus iufticiâ.nbsp;Quænam ipfaî Finis Legis Chtiftus ad lufti-tiam Omni creidenti,deniejue qui faétus eft no--
-ocr page 508-Serm. ad militetnbsp;templinbsp;cap.a.
Ssrm. Si. «I, Caneic.
Ê.om.4,
IbiJ.
Eph.i.
n-'
Dcut-i».
480 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVL. XLIII. XLIIII.
bis luftitia i Dèo Patre. Quæ ergo mihi iufti-tiafaótaeft,meanon eftï Si mea traduóla culpa curnonamp;raca induira iuftitia;amp; fanc mihinbsp;I tucior donata quàm innata. Et idem alibi.
Qi^omodomors hominis illiuspro altero va-luLt.’quia amp;iuftuscrac. Mors in ChrilH morte fugatur amp; Chrifti iulhtia nobis ImpvtA-T V R.Idcm.Vbi requies nifi in vulncribus fal-uatoris? in asternum cintabotnunquid iuftitiasnbsp;measïDominc mcmorabortuæiulhtiæ folius:nbsp;ipfa eil enim amp; mca. Nempe fadus es mihi tunbsp;iuftitia à Deo. Nunquid mihi verendum ncnbsp;nonvna ambobus fulficiat? Non eft palliumnbsp;brcuequod non polfit operire duos. Iuftitianbsp;tua Iuftitia in æternum, amp; me amp; te pariter o-periet largiter larga amp; çterna Iuftitia.In me o-perit multitudincm pcccatorum,amp;c. Quid nónbsp;boni in petra? In petra exaltacus,in pecra fecu-rus» in petra firmitcr fto, amp;c. In coelis petrà,innbsp;ilia firmitas ac fecuritas eft ac requies. Ex hisnbsp;igitur Auguftini amp; Bernardi aureis fententiisnbsp;ac limilibus difcac ifti quid fit Chrifti iuftitiamnbsp;nobis ad falutem imputari. Addequæ toriesnbsp;in Scriptura inculcantur, nos iuftificari»«/i^nbsp;Christo J Ôc. per leßim Chrtiîum. Ncc dicitur « Innbsp;nobiSy aut, Fernos^ vt doceamur luftificationisnbsp;noitrxcaufam extra nos quærendam efte.
Q^od ü iuftificamur per ea quæ alter præ-ftitit, nempc, Icfus Chriftus,ergo neceilarib fcquitur,ea nobis imputari. Vnde tarnen nonnbsp;prohiberaut quominus frmftumpcrcipiamus,nbsp;ctiamfi cÄufa extra nospofita fit.Qup id etiamnbsp;refertur quod à Paulo dieitur:£» ^ui non opera-titr^fedcreditineumi^Hiiutlificatimpiumytmpit-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;________
taturfidesfuapro iuFlttia. Q£od idem plané eft ftinus) fed qua creditur:amp; illud quod |,()C cum eo quod alio loco dicitur, nos tuFiißcari illa confpicitur. Quod manifeftè dcc^^j\pö'nbsp;perfidem inlefium ChriFtnm^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratta nos fier-
uanperfidetnyid^ue non ex nobis.nam Dei donum efi. T^on exoperib’Mynequisglorietur. Quomo-doenim fides in Chriftum, mortuum atquenbsp;cxcitatumnofträcaulaj nobis pro iuftitia im-putari dicitutlNónne propter obiednm fideijnbsp;nempe Chriftum, quem fides apprehendit, innbsp;quo iuftitiam noftrarn repofitainucnifilpfuranbsp;Credere, quatenus eft Opus, num meretur vtnbsp;iuftificemur ? Æquitas amp; perfeóta Iuftitia Dei,nbsp;cui plenè fatisfacere tenemur, num id ferrenbsp;poffît? Nonigitur Aótio, fine opus fideino-ftræjideft noftrum Credere, nosiuftificat, fednbsp;is in quem Gredimus.Etcnim nominatim Seti-ptura dicit,non ex operibusnoftris nos iuftifi-cari:ae proinde excludunturnoftræ Aftioiies,nbsp;ne earum dignitati caulara noftræ iuftifica-tionisadferibamus.
Cæterùm hæc vox operam, non modo de ex-ternis, fed etiam, imb præcipuè, de intcriori-busopcribusintelligédacft. Ac fane opus externum ex interiori animæ opcre Dcusmeti-tur, fleuri Paulus monet-.Ftnismandati^int^ait) efi^charitas exptiro corde, Cr conficientia bona, Crnbsp;fide nonfitmulata. Propterca fie dicebat Mofes,nbsp;Fion propter iu^litiam tuarn qf aijuttatem cordis tin tngre der is ¦, •vtpofiideas terras earum gen-tiftm .-id eft in terra piomiflàm,quæ vitæ .æter-næ typus erat. Quum igitur dicimur iuftificari
fide,nomine Fidei is eft intelligendat, apprehcditur,nerapc, Icfus Chriftus, adnbsp;fides nortra refpicit, inquit Auguftinus.QH®'*nbsp;fie declaraturà Paulo : ^aex ^e efi'in'^^'^*^nbsp;^Ufd dieftt Prope te verbum efi in ore tuo j,?nbsp;corde ttio. Hoc efl verbum Hind fideinbsp;camtu. Hempe , ^uod fi confiejfins fiueris orenbsp;Domtnum lefium, Cr credtderts in corde tn»nbsp;Hens earn excitauit à mortnisfieruaberis.^'^ 4quot;''nbsp;busintelligimus, Icfum Chriftum i» Eua»'nbsp;gelio propoflrum ,cire obicârura Fidci. ’nbsp;de fequiturjuftificari fide in lefumnbsp;clfc, Iuftificari per Icfum Chriftum,nbsp;atque apprehenfum fide. Quomodonbsp;Scriptura loqui folct. Nam quoddicitUft^^^nbsp;fiernariperfidem, Cr à Deopufificarinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^i
pfrƒ^e»^,id nonfignificat', nosabopcff rtoftræ feruariaut putificari: quumvri*'“’;nbsp;Seruaror,cuius fanguis purgat nosnbsp;ptccato:fed illud flbi vult,nosferuari f ßjjsnbsp;ficariper Icfum Chriftum, quemnbsp;mcritis,iifque omnibus quæ rtoftiifer^^nbsp;purificandi câula præftitit,fidc apprth‘''^.“|jj.nbsp;Spcfftamusitaque in fide proprictatcni *nbsp;cultatcm amplcdendi amp; accipiendi i“nbsp;nobis in Icfu Chriftö offertur, ac cl*nbsp;Scriptura tribuit fidei id quod proprit*nbsp;Icfu Chtifto.Ideo Theolögi noftrinbsp;fidem Inftrumento; non quódflcinH^J jjij'lnbsp;fabrilignarij,aut trullæ cæmcntari), *‘^^^0’nbsp;fit inftar manus aut oculi,amp; flmiliû • 4“^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;¦
fides eft medium per quod recipin**** prehedimus id quod nobis offertur innbsp;Fides non eft id quod creditur ( inquK
Ilia confpicitur. Quod manifeftè ‘1^*' 4 loquendi genus, Ftde velperfidem:cfi°jnbsp;ftolus doçct quum ait, Nos Chrislntrtd^nbsp;execratione Legis, amp;c. Vt in Genttbmnbsp;^braha extet tn Chrt^o Jefiii, Cnbsp;illnm Spirittim accipiamns perfidem.nbsp;hæc vctbifAcctpiamtts perfidem feufidi‘nbsp;dem, Conclufit Sertptura omnia figt;f^ rnbsp;vtpromiflio ex fide lefiu ChriFii daretnrnbsp;bus. Fidcsergo medium eft per quodnbsp;nbsp;nbsp;jili;
mus beneficia Domini noftri lefi* PrætereaScripturadicit,Deumnobb plti'nbsp;Filium fuum ; noftram luftificationemnbsp;tern eft'eDei dona in Chrifto, imonbsp;cius gratia proficifeantur. lam quæro, ƒnbsp;aceipiendum fit quoddatur, quo eiush“ Jfi*nbsp;percipiâmus. Nulloautem alio modonbsp;Fide, apprehendi Iuftitiaamp; falus innbsp;poteft. Quod ipfe Chriftus dcclarat,q**‘‘nbsp;V erb a cfua tradtdiili mthh tradidt eis :nbsp;ceperunti C trtre norunt me a te exfutfii^^nbsp;deruntme ate mtflitmeffe. En quomoo®nbsp;piamus verba Chrifti : nimitum, in •''nbsp;dendo.Itcm, fifimte/uotettmaccepernnt^ ƒnbsp;hancdignttatemvtfihj Deifiterent inbsp;credunt tn nomen etus. Ergo Chriftus ¦'‘¦ .(jc*'fnbsp;fide. Atque alibi Apoftolus de noftraif .frnbsp;tioncperfidem in Chriftum agens,nbsp;dundantem illam gratiaminquit, (7nbsp;nbsp;nbsp;. V
fittist accipiunti in vita regnabunt pet vgt; iffii
, Gaitdeo cernens foliditatem Ftdei. Sieurigitnr Accepiïîù 'nbsp;Irfit/n Dotwmm.ii'a ineo incedite .1-'¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) ^mptnM de Deo fermoaern ijtiern aud:ilig !
^'^^'‘^u,exeepffiis non vtfemwnern horninum, fed ; ’Aquot;«f efiyer'e )vtDetfeimonem, ejui etiam a,gù innbsp;lt;jut erediM. Et alio loco, Siqnif vobnnbsp;^''^geUzjuierit prster id ^nod accepsfiis a,na-'^‘»gt;4 «îo.Viderint igitur Monachinum aliusnbsp;“tädlixc rteipienda modus quàm fides. Nosnbsp;‘l“'dcm nullum alium in ócriptura inuc-¦'iituis,
Qupd ad Vctcres attinct, in iis præclahiTi-*^as iegiiuus icntcntias, quibus diäum no-lltum confirmatutjfttquc ad cas quas iaro pro-tulimushæ poffunt addi.'Sic cnim Chrylofto-'M. musîHanciuftitiarn Apollolus vocat, nimi-lumuuæcxfidccft, proptetca quodomnino ( ’•‘1144 '^^'^^wpcina gratia lit, neclaboribus,fed Dcinbsp;Vni, 'ionoiuttificamut, amp;c. Quid enim Lexvultînbsp;hominem iultum facerc, fed non poteftmcroonbsp;liquidem illam impleuit. Ncque alias licctinnbsp;L^ge Idftificati,nifi cuin qui cunôtaadimplc-uttn.ldvcroadhucnemini faûura cft poiTi-hile.Intercidit ergo iuftitia illa.Scd die nobis,nbsp;0 Paule,alteram quoque luftitiam quæ ex gratia cft. Quæ cft igicur ifta , ôc in quo conliftit,?nbsp;Audi quamdaté cam ddcribat. Poftea quàmnbsp;*nitnillàpcrftiinxit,deinccps amp; ad iftâiranfit,nbsp;’htens. Si confellus fucris orc tuo Dominumnbsp;lefum amp; credideris in cordc tuo faluus crisnbsp;!cc.Et Ambrofiüs fie loquitur.Illc iuftificatucnbsp;‘'’Z 'l^iprccatum proprium confitetur. Et alibi.
Venu Dominus Icfus qui noftras paflîoncs cruci fuæ aftigetet, peceata donarct ; in cuiusnbsp;‘•Il Morte iuftificati fumus./rew», Lex os omniumnbsp;S'lt;{4 P°tuit obftruere,non potuit mentem conucr-^tj. idco vlcimum rcmedium poftrcmæ illiusnbsp;ciuitatis debebaturin quo elfct refugium falu- inbsp;tare, vt mors Principis Sacerdotum ab omni inbsp;tios liberarct mortis formidinc arque exuerctnbsp;ttittu. Qmsillc cft mil de quo ledum eft Eceenbsp;Agnus Deijamp;c. Item^ Ideo Deus fufeepit car-tieinvtmalcdidurocarnis pcccatricis abole-ttf.öcfaftus cftpro nobis malcdiftum vtbe-nedidio abforberct maledidionc, Integritasnbsp;ptccatura,indulgentia fententum, vita mortem. Sufeepit cnim amp; mortem vtimplcrcturnbsp;flt;mtcntia,facisfieret ludicato per malcdiduranbsp;citnis pcccatricis vfque ad mortem. Nihil er -go factum elt centra fententiam Dei, quumnbsp;fit diuinæ conditio impleta fentctitias.Malcdi-ftum enim vfque ad mortem poll mortem au-l,Pflt;tcmgrjjia.item, Dimill'a funr tibi pcccata,nbsp;1«nbsp;nbsp;nbsp;lion per hircotum fanguinem,lcd per hoftiam
hii corporis.ltcm, Nemo glorietur callum fe habere cor, qucroadinodum Salomon dixit,nbsp;fed qui gloriatur, in Domino glorietur, quinbsp;fanctisluis cor mundum create dignatus eft,nbsp;imm.iculatuni facetc lullificatio.nibiis fuis,nbsp;tine luftificationes, audiili dicentcm:Dknbsp;’’'¦•lonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mjhjiceris. Ergoquiiniqui.»
tates (uas dic'.t,luftificatur. Er Auguftinus: 'i^inincst. edendo lullificati, deinccpslultcnbsp;‘\n», ''tt'err incipiunt.ltcm : lob iiieiirc confpicic-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus
.j
.1
A B I V R A T. E T R E S P O N S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48,
lu/briam auæ dtex Lege damna amp; ftercora cxiftimauit.
Hoc facile intelligi poteft ex fimilitudine, in Scriprura piopolita, 6: iamance à nobisnbsp;allata.Siquis cnim alterius æsalienum libera-liter vclic di lloluerc, c-a lege, vr debitor hocnbsp;beneficium accipiat acque ampleótatur, ccr-tuin eft debitorem tunc libcratum elle, quumnbsp;folutionem pro fcfàélim ^ratani amp; acceptamnbsp;habct.Nos itidem abfoluiniur de iuftificamurnbsp;apud ludicium Dei , quum accipimus am-plcârimurSatisfaélioncm, àlefu Chrifto no-ftrâ causa prxftitam. Accipiendi autem modus eft Fides;neuipc,quando,crcdimus, certi-quccliicacia Spiritus lanCtireddimur, Icfurnnbsp;Chriftumraortuum ac excitai ü elle pro nobis.
Non igitur fidci noftræ opus nos luftificat, fed isquirecipitiir amp; apprchenditurfidc, vtinbsp;iamdiximus. Imo tantum abeftvt opus fideinbsp;noftrte nos iuftificet,vt potius affici debeamusnbsp;fenfu ipfius infirmitatis , amp; petereà Deo vrnbsp;nollras impcrfcóliones nobis côdonct,fuam-quenobisgratiamaugeat,exemplo illorumnbsp;qui lanótilliraè precàti lupt,his verbis, Credo,nbsp;i)9Wine,veriimfucmrretncreditlttAttmen..Item, {Aatth.s.nbsp;y4uge «flM'Et Chrirtus fuos'tcprchcn- Luc.ix.nbsp;dit de cxig^ia fide. Petrus co niagisimmcrgi- Matt. 14.nbsp;tut,quo magis lua fides diminmtur.Pfaftcs fa-tetur paruin abfiiiflc quin nutatint pedes fui,nbsp;quum profperitatem impiorum cerncret.De-niqucjuon fine caufa Paulus Deum precaturnbsp;pro EphefiisjVt eis det Spiritum fapicniix,rc- Ephef. 1,nbsp;uelationis amp; cognitionisuió qubd eflent ignanbsp;ri aut infidèles,ted quia,quoad viucrenr, ne-cclfe habcrent augeri perpétua fide amp; donisnbsp;quae Deus fuis communicat. Sic Deus tegir,nbsp;corroborât amp; promouct fuos,quoufque tan-I dem plané in eis fini opus pcrfeccrit : id quodnbsp;rum contingcr, quum cos felicitate in vita x-terna camalaaeiif.Exparte co^»ofcimies,in(juit i-Cor. 15.nbsp;Paulus, pofl^uàrnautem adueneruijuod perfe-Sium efl, tunc ^uod ex parte efl- aholebitur. i^ut»nbsp;eflem nifans,vt tnfant lo^uebar, vt tnfans cogtta-barn ; pofltjuam autemfi^lw fum vir,aholeui. epuanbsp;infantts erant,
Itaque in fidelibus haeefunt obferuada,Ini-tium,Progrc{rus,0i Pcrfc(ftio,qute feilicet poft hanevitam litfiitura. Et quanquamdicerc licet, mentem humanam comparatione rcriirnnbsp;materialium, elle fimplicem amp; indiuifam,nbsp;câraq;totâcognolccre id quod ab ipla cog-nofcatur,tame hæc plurimùin diifcrunt.fiquisnbsp;dicat,Totam mentem cognofccic,amp; Menttinnbsp;cognofccre omnia. Nam humanæmentis na-tuta non obftat quominus Deus ipfiaugeacnbsp;dotes cœleftesac diuinas quibus iliam orna-ucrit, nec quominus hic lit progrcilus amp;i in- ,nbsp;crementuni.ld quoque ccrilitur in lis fcicniiisnbsp;amp; ambus , quas labore homines comparant»nbsp;Licet enim tota mcnscomprehendat rudimc-ta Iciciitiæ aiicuius, hanc tarnen totaui piimbnbsp;non coinpiehendit.Quinetiâ in eadem icicn-tiaalij,quam alij,maiotes faciunt progvellus.nbsp;Memo igitur Apoftolusad Pinlippcnfcs,nbsp;GrattM ago Deo, ingt;~p.iit,fHperveflrttn tuange-1 ito partfcipattone, a prnno dte'^fljne adhoctem~nbsp;S« j«
-ocr page 510-lac.i.
Rom.i.
i.Reg.8.
Ron).4.
ARTICVL. XLIIÏ. XLIÎIl.
ditum in mortem propter cf tnfas ntflra», û tatum propter mfifeationem noft'i.nbsp;iultificcmur, non cil quod ipfimctnbsp;moriamur,amp; tertia die rcfurgamüs.Il.rd'nbsp;à'Chrifto prællita fucre. Sécl dl quod ilnbsp;bis imputemur apud Dcuin,quo /rdAun’^nbsp;percipià'miis.Nolltàenïm causaihanbsp;Quod Paulus'lignificatidum ait,nbsp;pro nobis Filio fuo-, cum eo omma nobtsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,jj^
nam lefuni ChriUum fide polfideiiteS)f°^j^^ denius quoque ipfiùsmciita;nciiipe,qH‘rnbsp;qucno'lræ falutisgratia prællitic aciii’p'^^j^/'nbsp;Et quia induimusChriflui’ii(vtidcriinbsp;las alibi inquit)hiiic fit,vr Dcus,qi’O'P*'.^nbsp;amp; accepti finius,minimè nos in nobisjp**nbsp;Ipiciatjfed in lefu Chrilto, ijttinbsp;inquit Propheta) spuîqHe nobis faiilu^nbsp;quemadmodum ait Paulus.
Scholaltici fatcntur,Iefum Chriltuni i’“' eire pro nobis vitamætcrnam, amp; faótuU’nbsp;'obedientem Deo pro nobis, amp;nbsp;pœnas tulille.Illud autem quî fierinbsp;putacionepolTit?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,
Porrb id non prohiber quominusb®”*!,! pera facctc dcbcamusiquandoquidcnbsp;nbsp;nbsp;jjo-
cfFccta ncccllaria noltræ per fidcin iulh““' his,pro rationc nobis datæ à Deonbsp;rùm hoc conllantilïiniè tenendum elfiu®nbsp;na opera facerc no vt iulti fimus,fcdpt®P j,!nbsp;eaquodiullificati fumus, vt iatn antenbsp;inculcauiHius.Quod Auguftiiius fibivquot;nbsp;aitjNuiiane igitur funt mérita lultoru«’'nbsp;plané,qui.a iulti funtifed vt iulti fièrent,'”nbsp;ranon fucrunt.lufti cnim facti funt,lt;i”‘’*''[ibi'nbsp;ftificati funt,gratis per gratiamnbsp;Nec quia rcdlifunt,fed vt refli fiiitcordr’fi,,, gt;nbsp;rendit iultiriam fuam qua iullificatitnp* jjJnbsp;Ite,Merita honpræccdunt' iultificaiitin'”’nbsp;fequuntürlullificatum»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,jii'
lath nobis excutiendum ell id qoO» llificarionc Fidci Ipli tracFunr.
Multa verba congeruHt, co tandfgt;” „jj. bcntcs,vt dicant nos iultificari formal'^nbsp;Inùni dicunt, gratiam Dei elfe fauoren’ j,i)nbsp;hum cxgracuita bonitacc Dciprætcrôfnbsp;amp;c cooperationem naturalem, edntquot;nbsp;gium .Quodfignificat,ipfosnonal’^*P .[j-tcliigi,quutiique fint Pelagiani,Pel^S’^nbsp;mcnincogitantes dänare. Sequutinbsp;giltruni Sentcntiarum,dicurit Libcruinnbsp;trium cooperari gratis ad Jioltrani fii , ^Ijnbsp;tioncm. Gur cnim hic àpponuiitnbsp;coopicrationis naturaiis?Nam oportet .}/nbsp;aliquid quod ci cobpcretur.Si ergo n®' (Jfnbsp;tura coopcratur,quorfum dicunt prxtnbsp;dineni ôe cooperationem naturalem? juoi'nbsp;ctiam vtuntur liac vocc^r.i/«lt;A.? QpV Jib'nbsp;cooperatut , renuhtient igitur i'^fi'^ xittij’nbsp;prolerunt de coopcrationc Liberi ƒnbsp;Verùm fólét hæretici lub inuolucronbsp;ritate vctborum tegtte luasliæreles,“quot;nbsp;lunt necaudcnt fuos errorcs pioioqtquot;' ^jjenbsp;Addunt Ie credere, grafiahi Deinbsp;duntaxat rclpc€liim,quo Dcusnobhnbsp;faucar in cuiittmplationem Erdei t ^pi-eiga-Domiiiii iioltrum Itliini chrifitquot; jj,!,
482.,
pus ; perfiiiifurn habens hec ipfum fore vt /jtsi coe-pit mvobis opus bonum,perfciat vpjue ad diet/i Ießi Chns'ii. proptcrta lacobns, Qmne mùnitsnbsp;ba^iHsn, inquic, lÿ' omne donuwperfetl-um effs-pcrnè, defiéndens à Patre iHtninurn, aptsd e^uemnbsp;non ejb tranfinutatio -, aut cofiuerfionis obiimbra-tto. Quibus mininiè fignificaï, dona Dei, quænbsp;ipiiuj. tçl'pedu perfeda lunt, cll'ccjuoque pcr-fcólaiu iiobis.Nam cxpciictia facisfupérquenbsp;nos imperfeétionis noftræ conuincit.Sed præ-terquàm quod Perfcólio iæpc in Scripcuta (ii-nuturprointegritatc, oppofita hypociifi,Ia-cobus hgnihcat Dciim tandem in fuis opusnbsp;fiiuni perficctc,co quod fibi fcmper conitec,nbsp;Rom.n. nccmutationilitobnoxius. Quemadmodumnbsp;amp; alibi dicitur, Dei vocational ac dona dienbsp;PfaLijS. a/xtTa/zt’z.«5.1tcni,Deum non omittcreoperanbsp;manunm fiiarum. Vt igicur malum à nobisnbsp;prohcifcitt,r,ficquicquidboni habcmus manat à Patre luminum, qui tandem fuadonainnbsp;luisElectisperficir. Quod lacobus indicac,nbsp;fubiungens)//, lt;juiavoltitt, pro^ennit nos ferma-ne verst SÜSS, vt effenau pnmtthx ijUidam fuarnmnbsp;freatHrarum. Gerte intans genitus nonllatimnbsp;,j . viradultuseuaditjfcdcftquodvfquc ad æta-tem perfedam defeat, itaque Paülus vult vtnbsp;prorfus adolcfcamus in cum per omnia quinbsp;Eflicf.4. eft caput, népc Chriftus:Z)o«ef euadamwam-ves inquit, tnvnitatemfdei es“ agnitionis Filijnbsp;DetfinvirwnperfePlum^ad menfisram fiaturxa-d»ltt ebriflt,
Coneludsmusigiturfupcriora : Non öpus amp; perfedionem fadei noltræ nos luftificarenbsp;(nedumvt operibus Legis aut lullitia Slt; l'an^nbsp;étirooniavitæ,nobis inhairentc, iultificcmur:)nbsp;fed Dominum noftrum Icfum Chrillü , cuiusnbsp;fide apprehenfi obcdientiajamp; facrificium irinbsp;crucc pro nobis peradum j nobis in luftitiamnbsp;imputatur.Dcniquc veritas dodrinæ noltrænbsp;facilè perfpicitur, fi modo attendamus diferi-men inter hçcScripturç loquehdi gcncrà,^^»nbsp;Legern pritfiantiU^hfcabuntHrtDeminus condem-nat imptuKif iuflum antem M^ltficat : Si. fimilianbsp;quæ defignant Iüfliciam,vbi fit amp; qualis fif.acnbsp;plurimùin diferepantabhac formula,nbsp;nonoperatsir-tfed credtt in enm tjui tnftificat trn-ptHMiimpHtaturfides /uapro tuftitta .-quæfigni-fieat Imputationem lultitiæ. Hoc diferimennbsp;fi diligenter confidcrctur, facile eft animad-li.ertcrc diferimen lullitiæ inhærcntis(quamnbsp;vocant) amp; luftieiæ lmputatæ,dcquanos lo-quimur.
In lumma, oportet vt Iultificcmur vel nó-ftrâvcllcfu Chrifti iuftitia. Nollrâ iultificari non pollumus quin tota Scripeura deleatur.nbsp;Ergo iultificandi lumus JultitiâChrifti.Atquinbsp;lultitia Chrilli fieri nofiranonpotclt 111(1 pernbsp;imputationera. Neccflârio igitur rcdcuiidumnbsp;clt ad lulticiam Chrilti impuratam credenti-bus,qui hac racioneiullificantur apudDcuin.nbsp;Quod lutidillimc dcclaratura Pauio, hisvct-bis, fertptum efiantempropter brahamumnbsp;filam y cjKOÀ hoc nnputatnm. jucrit et pro tufittta.nbsp;Sedetiom propter nos^fjuibiisfuturum ejt vttniptt-tetar, tts nunirnm sjiit crednnt tn earn ejut exci-taint lefum Lominam nofirmnàmortists fFra-
ABIVRAT. et lËS^ONS. f^Kcfpondcimij cos cum vmbra fua pagna-præter ipfos illud 3icat : quodnbsp;Qu k**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;protuliflcntjiï reótè verba,
Ihq/l intcllexiirent. Verùin iftiuf-g ' domines fonitu vcrborum nullius figni-(ç qux ad rem faciar, folcnc elTe con-'‘‘Olijs enira vnquatn diccrcr,graciam Dei ipp f'^P'ftü.quo Deus nobis ignbfcatîquumnbsp;^lu * F*'** fit ei quç nobis ignofcitîRcfpcdusnbsp;1 nt res aliqua, num rem illam facit ? num
Icgcrunt in Gallica Cönfcfllonc Fidci, tiorcmittcre peccata in contempla-Q nofttæ Fidei amp; dcuoti animi erga Chri-Confeffio ab Articulonbsp;tn Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copiosè hac de re agi-
z ) num illie quicquam verbis iftbrum Mo-j ƒ notum aftinc rcperiatur.Qpôd fi illud cre-ftnius.luftificanonem ex opcribus credere-lis”^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operc noltræ Fidci amp; eharita-
L tf Chriltuin. At ita rclabcrcmur in erro-Romanæ proprium.Et certc hçc ^'?c. P *luntMagirtri Sententiarum verba:Qiuimnbsp;t^icitur Fidcs mercri luftificàtionem amp;:
^^’âPetadum fidci nlc*.qucmnccopiii*i»v..»*u»uxai.v.x'.^»«..—nbsp;Jip cxDci cxprelTo verbo aiTcrimuSjiuftificâ-‘Itinen.,c;J X,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_____
1'
• «xawa 114V1.Vamp;A lUihUlvaitvr«jVila WV /»niïtcrnam, ex ratione dilt;äum accipitufjnbsp;ftç'^ F”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi‘^'^*t”^’^^^tirilla. HBcmagt-
'tillciqucmnccopinantcsabiuranCiNosau-cxDci cxprelTo verbo alTcrimuSjiuftificâ-n P” Fidem,non autem huius vircurc aut quem errorem Auguftinus condem-^nbsp;merito quidem (quomodo enim vninbsp;/'^taxat virtus nos iuftifieare polTct, quumnbsp;^‘fitii vniucrfalcm obedientiam requiratl)nbsp;'rwnFidcs nosiuftificat, cô quod accipiatnbsp;ƒtjucappréhendât luftitiam Chrifti,nobisinnbsp;PfædicationeEuangclij oblatam,vtiiam antenbsp;Qucmadniodura igitur minus, dariSnbsp;J, tliutum accipicns, ipfa non ditat, fed thc-quot;ttus;^^ O8,capienscibum nonalit,fcd cibus;nbsp;Fidcs vel cius opus aut adio non iu-'ficit( vt propric loquamur) fed luftitia Icfunbsp;J-ntilh per fidem apprehenfa ca eft ex qua iu_nbsp;^‘ficamur. Dicimur tarnen luftificari fide,nbsp;'I'^utti tribuitur ctfedus ipfi inftrumento acnbsp;’’'Odo apprchendcndi.iuxta morcm loquendinbsp;tantum Scripturæ, vcrùm etiam vulgatænbsp;’*'tft homines loquutionisi Extat in Aâ:is A-pftolicis loquendi genus, ad hunc locum il-’^fttandum aecommodatum,quuni Petrus aitnbsp;^^’gt;*tnlefu ChrisJtßtnaJfe claudurnillumperFi-idem dedifi tUi inte^tatern iß^amtnbsp;Exinde aiût,hanc gratiam clFe motum Spi-^'tus fanfti inftifum in nGs,amp; formantem no-ac diuinas vires,qualitatcs ornamentalnbsp;H^'ibus formaliter iuftificemur, atque redda-^Pt idonci ad bene agendum , 8e promeren-^’dminiculb iltius gratiæ. Qu,ainnbsp;bauferunt ex cœno Scholaftico-'4, 'Pm,quod ifti magis mag'ifque turbant.
Hie rogafflus Lcóïorcs, vt abfurditates amp; '¦Pptradiciioncs,quibusfcfcimplicant Mona-'PijConfidcrarc vclint. Nam (in fumma)pcr-Mctftacfi diccrent gratiam Dcinosiuftifi-reddat idoncos ad nos ipfos iu-’Jincindos nortris mcritis : id eft,Icfum Chri-'htm nos rcdcmiire ca legeamp; conditionc vti-pfi ;:ustcdimctcnius;iiirtificaflc, modo ipfi ex
4§3 nobis iuftificcmiirndquc ad lios ex ipfius gratia promanare,dummodomcrcamur, Annonnbsp;hoe eftpedibus concn Icare gratiam Icfu Chri-fti? q^uam iamcn impudensiftorum os fimulatnbsp;fubfinem huius Arriculi commendare atquenbsp;cxtollcrc.Cætcrum nöcXpbnunt quæ fint iio-uré iftæ qualitàres:fintrte virtutes,ari Fidcs,autnbsp;aliud quid:contcnti tam viiiuerfali amp; obteuronbsp;loquendi gertcrej vt nemo intelligat quid vc-lint.Ipfos igitur pudcac,quód de luftificationènbsp;in hoe Articulo xliiij. tra^antesinenomina-runt quidem fidé,per qua tarnen nos iuftificatinbsp;Scriptura difertis verbis docct: fed demófti»-re volucrunt, infidclitati nihil elle communenbsp;cum fidc.Propiùs etia infpiciatur opinio Pcli-gij,amp; nihil reipfa inter huiuS amp; Monachoruainbsp;fententia difcrimirtis interelle colnpcrictur.nbsp;Hic enim tribuebat Dei gratiam ipfi Dei do-no ad naturam cotroborandam collato, quonbsp;ipfa fe hac ratione iuftificaret. Quæ breuis cftnbsp;fiimma ReligioniS nOftrorum Monachorum:nbsp;quifufpicioncra Pelagianifmi fatis vitare fibinbsp;videntur duiii aliaih clfcfiiäm epiniöncm fi-mulant. Verum hïc profcóto idem contingitnbsp;quod cerninaus vfuuenirc inter Monachos,nbsp;ptacfettim Mendicantcsiqui quidc infpcciemnbsp;diircntiunr,variiscoloribus iJc veftimentisdi-ftinóti, fed tarnen ad mendicandum confen-tiunt.
lamijiforü verba propiùs rcèognofsamus: Dicunt gratiam Dei clFc raotum Spiritus fan-di in nos infufum.Nolumus hic rcccnfcrc varias fignificationes huius vocis^r^irw.Nam o-mnia Dei dona appcllâtur^rzrftxD«. Sed quiï ¦nbsp;hïcagatur de GratiaiuftilicantCj dilpicicndunbsp;quomodo in hoe argumcïito voxGratiæin-telligi dcbeat.Itaqiie rogamus Lcólores vt fu-pràallatos locos diligctcr cxpcnd3nt,quo ve-ram huius vocisin hocargumento fignifica-tionem pcrcipiant,vt quum dicitur,
GrdtiaeFiitfentattferfidemßdquenonex vo- Eph.i, èisiDei donum efi.FIon ex operibuftne/juiiglone-tur. Item, Ei ^ui opératur, meree/ non imputaturnbsp;exgratia/ed éH debito : Et vero lt;jui non operatur^nbsp;fed credit in eum tjui iuFHficat impium, imputaturnbsp;fidesfua pr» iuFtitia.
Imputabiturnobisilt;juicredimtu ineum^ui ex-eitautt lefum ChriFlum Dominum noFlrum à mor-iuisy traditfi in mortem propter offenfoi noilras, txcitatum prof ter iuFiificatienem noidri.
!^odfipergratiam^on tam ex opertbits: alio-^uingratta iam non eflgratia.Stn ex operibusfiam non efigratià;alioijuin opus,iamnon efiopus.
luFitficaiigratis, id eft eius gratia, perredem-ptionemfaFtam inJe/uChfiFio. Alijquoquc fi-miles loci diligenter confidcrenturzex quibus pcrfpicitur,gratiam Dei,qua iuftificamurjcflcnbsp;infinitam amp; incomprchenfibilem mifericor*nbsp;diam Dei erga nos, oppofitam omnibus nic-ritisamp; operibus hominum ,in quibus(quodnbsp;ad ipfosattinetjmera eft perditionis caufa: vtnbsp;milcriebrdia in miferia cluccat« Denique voxnbsp;Gratiæ dcclarat falutcm noftram elfe gratui-tam. Hand igitur reftringenda eft gratia adnbsp;motum Spiritus Dei infufum in nos(vt illi lo-quutur; )id cnim propriu eft fidci quam Spiri-S, if
-ocr page 512-XLIILXLIin.
nis «Sc gratiis irrigar, non inchoat tantùni,ft^^ ctiain continuât fuum opus in nobis doiitco-j,j;nbsp;mninopcrfeccrit:iuxtahuncScripturçlo£u®»4i,nbsp;De um operari in nobis veile er faeere pronbsp;tuitafuabeneuûlentta,ï:.t alibi,Dmnbsp;perfletatvos inomnt epere bono, adprsiîaitii^’’*nbsp;ipfiits voluntatem^effîctens in vobis i^uod acteiHi*’^nbsp;fit in consflectu fuo per i efiurn Christum. Et a el Tl- '¦ •'nbsp;motheiïm„Eraclarum depofitumfiruaper Spif*'nbsp;tumfdnSlum e^ui tnhabitattn Internbsp;autem Spiritus fanóhi, amp; riuos ex hac Iw'**'nbsp;rigine promanantes, Eides prima ordiuc co‘'nbsp;locandaeft,quæ Dei donum cil, idque pri'fjtnbsp;Itantiffimum : vt Paulus inquit, noscredertfl^nbsp;efflcacitatefortis roboris Dei. Idem etiam Ap®'nbsp;ilolus alio loco ait, charitatsm Dei effufio^Tnbsp;in cordibus noitrisper Spiritum fdntium ejutnbsp;efi nobis : id cil , Spiritum fanóluni cthclt;^^'^nbsp;vt credamus, amp; pcrfuafum habcamus nos*nbsp;Dco diligi in Chrillo iplîus filio dilcôto.
Renouatio vitæ nollræ,inquit Augullin^^! inchoatur à fide,quum ineum credaturq^*nbsp;iullificat impium. Quod vcl ipfi Seholalb*-'*nbsp;minime ignorarunt. Sic enim ThomaSjf“^'^^’nbsp;inquit J Spes «Sc Charitas limulfunt temp“’'“^'nbsp;fed Fides prima cllordmc: vt iani ante d**''nbsp;i«us.
Et quöniam Spiritus fanólus opus finin’ nobis indioat per fidetn,Thcologi tumnbsp;res turn Rccetiores Fidem vocantinterdüM^,nbsp;trem amp; radicera bonoiu opcrum, atqucw’Jjnbsp;comparant, ex quo bona opera fluat : cô ,nbsp;fons ordinc præcedattiuum.Non quod vd’*^nbsp;Fidem exfcgenerate bona opcrafqueniadn’'^^nbsp;dum Philolophi Morales dixerunc,nbsp;bonas,leu virtuti conucnicntcs,pronian3rrnbsp;habitu virtutis.)Sic cnim fieret iniuriaSp’^!^nbsp;tui fanélo, qui propric fons eft atquenbsp;go bonorum opcrum. Iraquc Spiritus qu’^-ficit vt ctedamus in Dcum, idem quoqu“-’nbsp;cit vt Deum amcmus, vtin Dcum fperci”nbsp;amp; operatur in nobis aóliones Rcgcncratit”*nbsp;Mottificationis, Viuificationis «kfanClitHj^^^'nbsp;per fuam cfficaciam S; vittutem : vt c.tP*”nbsp;I'upra audiuimusiqui de alibi in hanccandlt;nbsp;fententiam dixit^nonarnptius viuerefied^^quot;nbsp;fiumsnfeviuere.Et vttam tjuamnuncvMobi^*nbsp;ne,inc^nit,viuoperfidemEtl^ Dei,^uiddexdgt;'‘’nbsp;^tradidufemettpfium pro me; fignificans i”nbsp;in media hac corporal! vita prxditoscH^nbsp;ta fpirituali in Cnrilto, qui in nobis viti’*^*'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
inhabitat per fidem, qua in ipfum crcdiif Alibi Apolloluslic alloquiturHcbrços:P*^nbsp;pacts author perfleiat vos tn omnt operenbsp;prasiandam ipfius voluntatem, efflctens innbsp;tjuodacceptumfit inconsflectufiuoperlefitm^'nbsp;fium : cut fitglorta tnfie cut afiecnlorutn. Et auonbsp;co in eandeni Icntcntiam air, Drumefflcf'^*nbsp;veltmus ef factamus, pro gratutta fua be)t‘ ƒnbsp;lentia . Dauid autcmlicprccatur, ƒnbsp;me à facie tua ^nec Spirtmmtuumfantlw'i^nbsp;auferas. Et Paulus admonct Thcllalonicr”|] rnbsp;ne exttnguantSpiritum.inaumcri. funt loCiƒnbsp;limiles. Quodipfi ctiain Monachi incogit*^^nbsp;tes fatcntur,quum demotu Spiritus la”'' ’nbsp;quuntur.
i.Io.in.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,, nobis, «Sc nos vicilîîm in ipfo
«J- ____________f -.. r,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..„k;_______k-k.\„.
GjI.x,
Eph.j.
löel.i. Aßt.
Ioan.7.
loan.4,
Sj.ç.ffA. in Ioan.
^duerf.
484 ARTICVLVS tusDci innobiscrcat.qub iuftiriam Cliriftinbsp;ïpprchcndamus.Vcrùm akiùs afccndcrc dcbc-mus,amp; fcrió ac fcdulb cogifare Dcura nos fnanbsp;gratia fcruaiTc rum quutn nobisFilium fuumnbsp;dcdit,morcuiimatquc «citatum pro nobis,nbsp;imo, pro nobis (inquani ) inimicis fuis, vt airnbsp;Paulus : quo manifeftiùs apparcat cius gracia.nbsp;Scruat itidcm nos Deus fua gratia, quum nobis applicat bcnchciu Icfu Chrifti, quura nosnbsp;fuo Spirituilluftrat, quum per hunc in nobisnbsp;verani tidem créât, quæ beneficia nobis pernbsp;ChriRum collataaccipiat. Deniquc, miferi-cordia Dei,eft fonsrgratix autem £ic dona Deinbsp;hinc promanantia iunt riui.
Porto hocloqucndi genus, Infußtm innos^ diligenter expendendum, ita vc non multùmnbsp;imraoremur Scho'aflicorurn traftationi denbsp;virtutibus Thcologicis,quas in nos infufas cl -le dicunt.
Verè atqueatiîhilfimè cóiunóti fumus Cbri-» mancamus : ipfc viuat in nobis,arque habiternbsp;in cordibus noltris per fidem (ficuti Scriptutanbsp;docct:)non ideo tarnen Chrillus in nos reipfanbsp;jnfufus cft,nec luftitia quç ipli inhçrct.In hocnbsp;cnim myfterio Thcologi femper nicmincruntnbsp;Coniunélionis ik. Conformitatis, non autemnbsp;Transhuionisaut confulionis fubftannæhu-iùfquc indiuiduarû qualitatum.Q^mobremnbsp;quüagitiir dedonis Dci amp; gratiis qoas nobisnbsp;impertit, diligenter obferuandum quatcniisnbsp;dicantur in hosinfufæ.Q^od apud loelcradi-citut de donis Spiritus fanCti: Effundam^inc^uicnbsp;Dominus, Spmtum mewnfuper omnem carnem,nbsp;Petrus hoc tum impletum fuilfcdicic, quumnbsp;Apoftoli miracula edendi facultatem à Spiri-tu fanûo acceperunt: quæ dona inter virtutesnbsp;amp;: qualiratcs otdinarias,quibus Dci fill j orna-tur,non font reccnfcnda.His ramé donati fue-runt,||.poltoli,non vt in eis includercntur,lednbsp;vt dilFundcrcntur per vniuerlum orbé,qucm-admodiim dixerat Chriftus, Qut credttin me-tnbsp;fient dixtt Scriptura ^flnmina ae/ux. viu^t fluent exnbsp;ventre eins.H oc autem dixtt de Sptritu ^uetn ac-repturi eranteredentes in eum.tiondumetum eratnbsp;Spiritus fian^lus, ^ma lefns nondum eratfiorifica-tr«. Eftundit etiam Deus in fuos fideles donanbsp;ordinaria Spiritus fui,vt Paulus teftarur,quufunbsp;ait, Bonttas.Deinosfieruauit, non ex operibnsiu-ftisflecersmus nos.,fed exfua mtfencordiapernbsp;lauacrurn regenerattonis renouationis reno-uattonem Sptritus fantb'.ijucm effudtt in nos copio-se per lefiurn Chrtsittmferttatorem nostrum. Qu^onbsp;docemur,dona Spiritus fanóti inefle fidcltbusnbsp;proptetca qubd Spiritus fanéli cfîicacia amp;nbsp;virtute in his ilia gencrentur,idque aftatim amp;nbsp;copiosc, inquit Paulus. Qu,o peninet id quodnbsp;IclusChriftus Samaritanæillidicebat, À'.juanbsp;ilia sjuarn ego dabo et ,fiet tn eofons aquafdlientisnbsp;in vitam aternam:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiC voce,.iy«.e,
Spiritutn fanôhum eft'ufum in nos copiosè, quemadmbdum inquit Apoftolus. Et Augu-ftinus exponens hoc Donum,ait elle Spuitumnbsp;fandunijVt de Ircnætis, Ambrolius Ôc Hiero-c Ac certè, idem Spiritus qui in nobisnbsp;operatur, nôfquc abundè amp; copiosc luis do-
,1
Adiiciunr,hunctnotum Spiritus fanóti for-'i'arcnouasamp; diuinas vires, qualitatcs, amp; or-'laiBcnta. Hæ voces nouarainvirium, redolent ^onachifmum.Præfupponunt enim vires na-fgt;Jralcs,quçtamcnin noftra luftificationenonnbsp;^^'’^patantur.Hæc enim verba Pauli diligen-ftr cxpendcnda,f^i'/?w adhuc eßem:es.inimici,,\n.-^^'^'^,feeonei'aaSifnimai Deopermortem Ftlij eins.nbsp;hacjucnierairiimicitia Rcconciliatione præ-, tdmeruc rcconciliamur perChriftum,nbsp;quuni in ipfo luftificamur.Vude lcquitur,antenbsp;'aftificationem omnes naturæ noftre vires ni-^gt;1 alnid poHc quam male agcrc.
Ntquisautem abutatur voccQaalitatis ^'niilibusjhac de re breuiter Lc£torcm admo-fentétia Tcrtulliani ab vniuer-f^Antiquitatclaudata amp; receprafuir, quadi-^’ftPhilofophos elTe Patriarchas hæreticorû.nbsp;quod tollere vfum Philofophiç volucrit:nbsp;(quiprofcao maximus ell.) Abufum tarnen re-Icind.re voluit, Ac certc, vt iam autenotaui-‘quot;osjcft quod fatcamurSchólafticos,dum plusnbsp;æquo Philofophiæ Moral! Ethnicorura dc-l^uent,in plucimos crrorcs prolapfos efle,no-Wiuatimquantum ad Liberum Arbitrium amp;nbsp;luftilicationcm attinet.Qjum igitur Scriptu-Ea. fit notnaaoranis vcritatisamp;æquitatisnbsp;husadfalutcm noltram pcrtmcntibus,Philo-lophiaexScriptura metiend.i eft, non co'ntrà.nbsp;li'cillâpræftantillimi quique Thcologi vfur-P'irunt,qui vocabulis qiiibuldam cxPhilofo-phla pcf.c’.s vlï quidem funt,fed ita vtiis mini-‘'^‘•'^Ihgarcmuiuqjum vcllent verbarcbus,n5nbsp;res verbis infcruirc. Quod amp; Augufti-nusnioiiuitquum aduerfarij iplius abutercii-ft'viilo vocabulo Qualitatisivc amp; ifti faciunr.nbsp;Exempli gratia, Th.ologi dicunt Fide aliafq;nbsp;'*ittutcsin iiobisaSpirirufancto genitas, elfenbsp;Q2,’Etates. Vcrùm id non intcihgunt quem-admoduna Philofophi, qui loqucnies de fuisnbsp;vittiitibus Moralibus,has dicunt elfe qualitatcs óe habitus ertbris aclionibus prçccdenti-busadquifitostiSc attioncs virtuti conucnicn-tes maaare à qualitate amp; habitu virtu cis nobisnbsp;inhaircntis. NamThcologi docent, Fidem, amp;nbsp;esteras virtutes fpiritualcs, elle qualitatcs lu-pcrnaturalcs, datas nobis à Deo: ac proptereanbsp;necpolio ncc debercad Categorias Ariftotclisnbsp;dirigi, vt quæ intra limites naturalis ratioci-tiatioiiis concludancur, qua quidem formentnbsp;ac inllitaant. Sed Thcologi, qui vitra naturænbsp;tctminospermeant,aiunt Spiritum Dei, quinbsp;^'rtutes in nobis format, fouet, arque auget,nbsp;producerequoque ac dirigcrc acfioiics virtu-tis. Et quoniam in tris Acfionibus vittutis,nbsp;quibtis Chriltiam douant ur,pleraq’uc lunt ob-llicula, propter pcccati rcliquias in nobis re- .nbsp;ftanres: necelfe eft vt Spiritus Dei nos iniftonbsp;Ccrtainine corroborée, de viCtoriam non no-'nbsp;lira f.d lua virtutc nobis alfcrat. Quæ omnianbsp;ignoratunt Philofophi Moralcs.Tn Philofo-pb-ia -juidem Ars bene dillcrendi non dilfentitnbsp;cum us quæ in prælentia dicimus:docct enim,nbsp;vt tut dr cum tationedillcrattir,lcqucndacllcnbsp;iieceliirio'-rincipia eius feientiæ, in quaver-lam'u,nd e'lquc dnpucationé die dirigendam.
. ‘‘’“quot;Jus,nac (ic re orciiitcr bcctorcm aamo-
'’^^’Qius.Hæc fentétia Tcrtulliani ab vniuer-f .....
s,
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;485
Concludamus ergo,virturcs fîdcliû cfTe quali-rarcs (upcrnacuralcs, acccnfas in nobis amp; co-fcrnatas àSpiritu fanélo,fine coinsgratiaéc operatione cxtingoantur ncccfl'ct^um vllinnnbsp;forciantur.Quopcrtinetidquodinqnit Apo-flolus ad Their. exiinguite Sptritum : vc iain ’nbsp;ante diximus. Ill; Monaehi fimulantcandcmnbsp;eflefententiam ftiam,quiim dininarum quali-tatummcntioneni faciuiitded tandé niatinam
» partem hard qualicacum,quasdiuinas vocanr,nbsp;humanis viribus naturalibus tribuunr.
Porto fœda eft infeitia : luftificacionem in Chrifto vocate Qnalitatem in nobis inhçren-tcm.Hæc enim verba ƒ« ChriHo,iozies in Scri-ptura rcpetira,contrarium indicant: quando-qutdcm,Eirc in Chrifto,amp; Eire in nobis,internbsp;fe plurimùm àJï?îctünz.Ktcomperiartn Chrtsio, pj,;jnbsp;inquit Pàulus, non habensmeam ia^itiam^nem-pe epas. efi ex Lege,fed earn pas, efiperßdern Chri-fii. Certè ft Deus nös âmat in fuo Filio,amp; propter Filiumfuum,conlequirurcaufam amorisnbsp;quo Deus nos prölequitur,cftc extra nos,licetnbsp;eiusfruótum in nobis lentiamus. Quod optime intellexit Augdftinus, qud ait, videte duo Ser.o.dsnbsp;in his Apoftoli verbis , Chriftus peccatd, amp;c.nbsp;luftitia Dei,non noftra : in ipfo, non in nobisnbsp;amp;c.Ircm-.Nonpores eirciuftus,nilîconuerté-do tc ad quandam luftitiam manentem, à quanbsp;li i.cccdis Iniuftus cs:ad quam ft accedis, lultusnbsp;cs. Vbi eft ergo ifta luftitia? Qiiærcs in tetra?nbsp;Abftt.Rcfpiccergo,tianfccnde:Vade illuc,ibinbsp;inueniesfontein Iuftitiæ,vbi eft Ions vitç,amp;c.nbsp;Opus erat I'ariguine Itifti ad delcnduinchiro-graphuinpcccatorum.Hæc ibi Augullinus.
Peftiincautem ratiocinarctur, qui dicerer, res omncs,quæcunq; nobis vtilcs lunt,amp; quænbsp;ad nos pertinent, ftuc quæ font rcipfa noftræ,nbsp;circquaIitatesinnobis,Saccrdotiuinamp; Inter-ceffio Chrifti funt noftræ amp; ad nos pettinenr,nbsp;nobifquc adeo lunt vtilcs amp; ncccftàriç, vt o -mnisfalus noftra in eis fita lit : ilia tarnen funtnbsp;in Chrifto , non autein in nobis.Amor, quonbsp;Deus nos in Chrifto profcquitur,non eft qua-litas in nobis, is tarnen cftfbns noftræ falutis.nbsp;Fideles per fidetn obtinent promiflioncs Dei;nbsp;non idcircotamcndicimus,omnesDcipro-niiftioneseircqualitates in nobis. Fide redetn-pti fumus:Fidc lcruamur:Fide pollidcmus vi-tam çrcrnamtFide fedemus in cœlis perChri-ftumthæc ramen non funt qualitatcsnobis in-hætentcs amp;: informatæ. Nobis qui dem hæcnbsp;dantur amp; noftra lunt, quatenus fruftiim pcr-eipitnus.- Verdm quæcunquefuntnoftra,nonnbsp;funt qualitatcs in nobis. lefus Chriftus nobisnbsp;daturamp;rnofter eft: non eft ramen qualitasinnbsp;nobis’.ncc elfentia ciusconfufa eft cum noftra,nbsp;liée tranfula in noftram:vt fupradiximus.
Deniquc(vt aliquaftinilitudinefcntciitiarn noltram illufttcmus) ft Rex quifpiam diligatnbsp;liberos cuiulda fui minillri,cuius priidentiamnbsp;forticudinç|n amp; fimiles virtutes, exequendisnbsp;regiis madatis aptas, pcrfpcxcrir, quarum habita rationc liberos iplius bcneficiis affieiat.-dicemus virtutes amp; mérita paterna prodcllcnbsp;libcrisjamp;caufam huius amoris amp; beneficétiænbsp;nonclïeinliberis,fcd in corum patte, ttiamfinbsp;S. iij.
-ocr page 514-J
|
48Æ ARTICVLVS frnóturn ipfi pcrcipiant.Similitcr,fi queranius vbinam lit noft.ræ iuftificationis caufa,hanc innbsp;lefu Chiifto,non in nobis,rcpcricinus:qui tarnen Hoc modo pcrcipimus vitam, quam nobis ChriftiisaCquifiuit, qui VC hancnobisac-qnircrct,qinnn eflet verus Dcus,formam icruinbsp;almmplit,inquit Panins. Addiint,his dininis viribus amp; qiialitatibus nos inftiîîcari fotinalitcr.Quod nihil aliud eftnbsp;qn'iin obicnritacc ^ambages verborü rclabi.nbsp;Acfeirc vclim, qnaconicientiahos Arciculosnbsp;obitudac, in quos iuretur: obtrudât, inquam,nbsp;no lolnin idiocis amp; imperitisifed ctiâ doötiori-busiex qiiibüs pauci aut nulli funt,qui cos in-telligant.Ipfniict nobis exponant quid fit Formaliter inftiftcati. Si iumât/jraij/zffrpro verCfnbsp;id nó ncgamusfi'ed ipforû loquurio improprianbsp;cft. Ma (fiquis proprièloquatui^quu forma fitnbsp;pcrfcctio rei, fequicur, vc formaliter iuftifice-mtiroportcrc omnes partes ad perfedtâ iufti-tiain neceirariasincirein nobis. Atqui h^c forma! is amp; pcrfeóha iuftitia nobis in hac vita inef-ie nequit, vt fupra allatis rationibus probaui-nius.ïtaq; nó nifi in cœlo iultificaremur. Cer-tè ifti non audcnt vei vocc ejj'entialiter cura O-fiandro,quanuis cura co reipla confcntiant. Prcrcrca,:ibi ipli contradicunc,adiicienrcs, nos idoncos reddi ad bencagcndum amp; pro-mcrcndum opeiftius gratîæ.Nam fiiftc motus Spiritus fanóti, qucra voluut ede gratiatnnbsp;iuftificantem, nosiuftificatformaliter: quor-fiim addunt ab co nos ad bene agendum acnbsp;promercnduni idoncosreddi?aptitudo rci a-licius faciendæ num cft pcrfcä^um eins com-plementuin’Quoraodo perfeftionem cum in-choatione amp;; initio component arque conci *nbsp;Roni-ii. liabut? Quorfum etiam verbum msrendfi Paulus opponit Gratiam amp;c Meriturn,itavtfe niu-tuo deftruant: vte.^proxime fupcrioribus lo-Cis allatis intcllcximus. Qpii ergo gratia gcnc-rct racrittira ( vtiftiaiunr) quum ilia hoede-ftruar,inquit Pa.ilus?Annon fic apertC pugnatnbsp;efim hoc fanifto Apoftolo, amp; laciofanttumnbsp;Dei verbum rcipuentes ftabilire fua comméranbsp;Conantur ? Si oculos liabcrent, nonne etiamnbsp;animaduertcrent fecuni ipfos conliftcrc nonnbsp;poil'c? Nam fi gratiaformatiftas diuinas viresnbsp;amp;qiialicatcs;quibusiuftificcmur(vtinquiunt)nbsp;gratia igitur nos luftificat formalirer per i-ftiufmodiqualitatcs.Quqmodo ergo nos red-dit idoneos ad bene agendum amp; cum ipfapro-mcrend..ra.?Si omnia facie fine nobis,quo pa-lt;ftoahquidpræ!lamus vnàcum ipfii’ücniquc,nbsp;vbi magnitice de gratia Dei deque viribus di-uinis q las in nobis ilia format locuti lunt,nbsp;imö ira vt totam luttiiicationcra noftram vi.nbsp;deantur veile gratiæ Dei adicribcre , illiconbsp;mutant diifta, éc ex gratia integra dimidiatainnbsp;conficiunt, cuius fiipplcmcntum in nobis litnbsp;quærendum. Interim fine pudore verba faciur,nbsp;de conCLirreniia naturali Pclagianorum deque Ebionitartira errore,'nomen folùm con'nbsp;demnantes, rem verb ipfam retinentes. Namnbsp;quod ad reUtMnm impMAtiunm 'xWixà autincenbsp;de quo cemetè garriunc, nemo nos illo tamnbsp;incondite be co mo do vtentes rcpericr. Dici- |
XLULXLIIIl. mus quidcnnufticiara noftram referri ad n’'-' ritum Icfii Chrifti, cuius nobis luftitia imp'''nbsp;tatur. Ipfi verb qui conferunt amp; imputant O'nbsp;mniafibiipfis,qub iuftificentur,ncqucuntconbsp;prchendcre nedum guftare hanc doélrina^’;nbsp;InScriptura tarnen extat verbumnbsp;aliaque quibus vtimuriat niifquam in ca icptgt;nbsp;riarur ifta infarrnuns tnformutii^ÿnbsp;funnaliterfiitlit, quam Monachi ipfi form^it't’hnbsp;amp; ex fuis clauftris protulerunt.C^antùin P9 'nbsp;tinct ad fauorcm extra nos ( vt loquuntur)nbsp;externum, fatemur fauorcm amp; gratiamnbsp;vere in nobis eluccrctum quiiin per earn pt'^*nbsp;cata nobis remittuncur,amp; luftitia Chrifti nf'nbsp;bisimputatur, feu per imputationcin nobisnbsp;donatur,pcrindcacfi ipfimet fubiilfcmus qu?nbsp;pro nobis Chriftus eft pcrpcfl'us, ipftquc nf'nbsp;plcuilfcmus legem quam noftra caufa illenn'nbsp;plcuit. itaque quiiqms negat imputationeO’nbsp;Iiiftitiæ, negat ctiam id quotd Paulus afiirroat-nempe,Icfum Chriftum pallum eireatquei'”'nbsp;plcuillc Legem pro nobis. Qu^ii enim lit p^'nbsp;pelfus quod pari dcbcremus,lt;Sc fecerir qtnvM'nbsp;ccrerencbamurjquomodo frui hoc benebel'^nbsp;nifi per imputationem polfimus ? Porrôn‘’”,i)'|^.nbsp;negamus,quin gratia amp; Spiritus Dei fit in n^'nbsp;bis, fiqiiidcm cius participes fumus,quemii“'nbsp;modum Scriptura facra teftatur. In fumma,vt tcrgiueriationcs omnesptÇ^' damns,ÓC nouas ac prodigiofasipforiimnbsp;tioncs tollamus, fcquenres rationes conli“^^''nbsp;randan Primiim , nccelfe eft veram elfe vtrainqf'^ hanc fcntentianijvc ex Spiritu Dei profedtuiU'nbsp;vnam Pauli, diecntis, nos mfi/ficatosnbsp;cem habere erga Deum : alteram DaiiidiS,pt‘^' pi'/nbsp;canris Deum nc fccuminiusambtilct,pro/’ff'''nbsp;ea lt;^iiod nalhfs Tjwens coram JDeonbsp;Confiât autem Dauidem loqui dciuftmabo'nbsp;mini inhæfentc, per quam euadariuftihÇ't'^,^nbsp;formaliter ( iicuti loquuntur noftri Monad’l»nbsp;Damde negante id in nobis ellc.)Ergoncct'fnbsp;farib lequitur, Paulum non agere dciftaiulh'nbsp;tia. Quænam igitur iuftiti.i facie vt paccnibJ'nbsp;beamus erga Deum,id eft Deum nobis placa-amp; rcconciliat?Num hæ qualitatcs amp; oinaiH''nbsp;ta,quibus ad bene agendum rcddirauridopt*'nbsp;vt Monachi noftri fomniarunr. Qmd? Deuib»nbsp;lumme iuftum, nrunplacarer aptitudo ad bf-quot;nbsp;nc agendum? Scriptura longe aliter loquitur-vt quu Prophetainquit,^/^/^7/z»ÄWpacts'iyn* tnbsp;elfefiiper lefnm Chrisium : quii Paulus a/Hrni^t»nbsp;iefum Chrtsbum ejjepacem nosÏramttjttipaccff'f^nbsp;fanguinemcruetsfecerit : amp; finiilia. Addc quUnbsp;nunquam pacati crimus confeientiis, h ''***nbsp;bus iis innitamur quas in nobis leiirianiur^nbsp;Semper enim Confcicntia n®s coarguctpt’i-jnbsp;catorum, deliiftorum, atque iropcrleó'tioi’ir^nbsp;n0ftrarum,vti lam ante diblum efi.Quam°nbsp;rem extra nos ipfos quærcnda eftcauia iio^nbsp;pacis crgaDcuimqucroadmodum iiiqmtN 4nbsp;ïusyiostub'hficatos exfidepacetn haberenbsp;per Domifiu/nnoHrum Icjitm ChrtslutndA^^nbsp;nosgratos Deo effet tnffo dtletloAzcmdnbsp;dererfecuhsfuccedenrtbxsffmrnas opcsj unbsp;ffa erga nos benigtittate tn Chrislo leff- |
hiqueaudcmas,amp; meritb quidem,affinna-rc, qui iicgaatiuftificationé noftram elfe gra-tuitani, per Chrifti iuftitiam nobis imputaca amp;ipptchcnfam fide,cosnegateDcum (ummenbsp;luflutn amp; futnmc mifericordem : quum hæcnbsp;duo niifquam nifi in Chrifto vnà confiftercnbsp;lt;iucant,habita noftrx luftificationis ratio ne.
Pon oft .quenti Articulo de ipforum con-tiadiftioneagcnius, qubd ibi alferant hominem pet gratiam informantem prrparariad luaniipfiusiuftihcationeiii.Nunc breuitcr cx-pcnd.inius facræ Scripturx locos quibus abu-tuntur.
Vt probent, gratiam Dei, qu.a iuftificamur, tllcmotiiin Spiritus fancti in nos infufum, exnbsp;Phhiio iuxta veterem Interprctationem hæcnbsp;verba citant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me;'a,m:fiericordta enupraue-
'»Wme.Vndcintclligcre debuilïcnt hune inte-riotem Spiritus fanôti mocurn,cire effeétum i-pfius mifcricordix , nos bac ratione præue-oicntisjdiitti facit vt feriô fentu afficiamur iu-ftitiæ per rcmiffionc peceatorum noftrorum Idquod Auguftinus hc déclarâtnbsp;'• 'xponenshune eundcmpfalmum ; De mc,in-tiuit,nihilomninopræfuma. Quid cuira attu-libonivt ttici milerercris, bc me luftifieares?nbsp;C^idin me inuenifti, nifi fola peccata ? Tuumnbsp;nihil aliud nih natura quam creafti, cæteranbsp;mala inca quæ dcleuiftii Non ergo priorad tenbsp;cxfuttexi, lcd tu ad me excitandura veniftianbsp;^‘tinmifiericordia d'aprauenietme, Antequamnbsp;aliquid boni ego faciâ, mifcricordia eins præ-uenier me. Quidhîc refpondebit infelixpcla-giusftirc Auguftinusiquem fecuti dicerc itidénbsp;poHumus, Quid hic refpondcbunt miferi iftinbsp;Monachi, noui Pelagiani, qui hune locum innbsp;fiium dedecus amp; confufioncm citatuntî
Proferunt quoque hune locum ex Epift. ad ^otainos'.Spei non pudefiacit, c^uod chantas Deinbsp;fiit in cordibas noslris per Sptritum flanSlumnbsp;^^^iatusefi:nobis. Quçe verba ftgnificant, Deinbsp;Spiritutn imprimere amp; infculpcre innobis fi-duciam amp; certitudincm amoris Dei erga nos;nbsp;batio autem fequenti verlu fubiungiturraem-Pt, ijHod Chrisîus mortuM fit pro nobis. Apofto-^nsvct'o non loquitur ibi de prineipioamp; iii-îhoatione noftræ luftificationis, led de certi-tudincquaconfidimus nos iuftificatos elFc innbsp;Chtiilo. Idcirco iiiquit, Spem fide lis non pude~nbsp;ficere neijue confundere. Hoc igitur nihil perti-•ict ad propofitumMonachorum, qui hic vo-lunt dcfctiberc prima lincamcnta amp; initiuitinbsp;’’'¦oftræ luftificationis. Euertit potiùs Formalem rpfotum iuftificationchi, quandoquidemnbsp;^duciafidclium pofita eft tantum in hac ccr-fitudinc,fcdiligi à Deo in lefu ChriftoixAtquinbsp;hiftifiratio vacillaiis de incerta ( qualé finguntnbsp;*fti ?.lonachi) contraria eft fiduciæ,dc quanbsp;Paiihis agit.
ÇGpprobcncSpiritura Deiformare in no-s bis nouas de diuinas vires, qualitatcs amp; orna-mctita, proferunt hæc verba ex Pialmo; Ni/tnbsp;J^otntnus auxilio mthi futflet , breui apud inferosnbsp;hahttalj et anima méa. Si dicebam : Lapfus eflpesnbsp;tgt;teti!:blt;imtastuao Domine meflis'ientabat. QtuEnbsp;d'iCtiiitüt non de eOtpi incipiat motumintu-
Abi VRAT. ET RESPONS. w film habere, quoiufLificctur, fed de régénéra-to,ira ramé tentationibus agitato, vt fitcatur,nbsp;nifiDeus ipfum furtentairct, lapfui tim fuiiïc.nbsp;Quod manifeftèconfucariftorum errorcm, denbsp;formali iulHficationcamp;fuo mcrito. Nóenimnbsp;Daiiidem fuftenrauit iuiliti.i (tia formalis, fednbsp;auxilium vnicum Dei. Præclariis certè hic locus ell ad declarandiim , fidehs regeneratosnbsp;perpetub indigere nouo fuhfidio glatiæ Dei,nbsp;quo fuftentencurinFidc,Sc diuino ciiltu.Sicutnbsp;alibi idem PfaltcsDcum prccatur,vt fuos gref-fusdirigat.
Ad probandiim nos formaliter inftificari amp; idoneosad bene agendum reddi, notant hæc ,nbsp;verba ex Euangelio: Lex data efl perÀïofen,nbsp;gratia (^veritasperlefutn Chrislumextitit. Sednbsp;quod dicunt quodque prObarc voliinr, ram adnbsp;rem facir,tamquc affine eft amp; coniicniens hiiicnbsp;loco j quam ipforum cucullus cum diadematenbsp;Imperiali congruit. Ibi cnim agitur de colla-tione Veteris amp; Noui Tcftamenri, diciturquenbsp;Icfus impleuiftc quod proniilliim fuerat.nbsp;Quandoquidem igitur gratia pci Chriltumnbsp;cxtitit, tribuenda non eft noftra iullitiano-ftris meritis.
Proferunt etiamquartum caput Epiftol. ad Rom. amp; j. epift. äd Gal. 15. Aftoriim Apo-ftolicorum ,non defignatistpfis verbis. Nihilnbsp;cnim poterant inde cliceve prattcrquàm fuinbsp;erroris refutationem, Vt exfententiisfequen-tibusapparct :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operatur,fed creditin Roih.4;
enm msiiflcat impiatn, trnpatatur fidesfinapro itt^litta-
Abraham credidit Deo : ^nod imptitatsm efl ei ibid. ' pro iu^iitia.
Qw ex fide flint,beaedienntur cumfideli Abra- Cal.j. ham.
Pergratiatft Domini lefliChri^ticredimus nos Ail.ii; flsrnatumiri.
Deuspurgauit noFlra corda fide. Hæfunr ,in fumma, probationes, quibus Monachi luainnbsp;caufam tucri conantur. Sedquoniam verbumnbsp;Dei perpetub amp; vbique verax eft, nihil co ad-iuuatur mendacium. Concludamusergo ipfisnbsp;Auguftirii verbis; Qftbd multi perçût,pereun-tiura eft in er it urn j quod multi laluantur, fal- fll.imf.'nbsp;uantis eft donum ; vt cnim reus damnetur, in- an 1. coanbsp;Gulpabilis Dei Iuftitia:vt autem reus iuftificc-tur, ineftabilis Dei gratia eft. Et alibi idem re-fert luftifieationcm noftram ad peccattmjranbsp;noftrorum Remiffionem. Et alibi:Si Chriltusnbsp;non gratis iTiortuus eft, in illoiolo iuftificaturnbsp;impiiis, cui credentiin eumqui iuftificat im-pium,dcputacur fidesad iufticiam.Hæc ille.
Quod ad vocabulum iftud Relatiuugt;n,io.m-natum à Monachis : he fatis indicant te m hoc argumento nec res nee verba intelligere.Namnbsp;fl non audent id ncgare quod Pauhisaffirmat,nbsp;nempc, Dcum elle qui' iuftificat, eft quod fa-' tcantur Relationem efte inter Dcum iullifi-cantem amp; Fideles iuftiheatos: ni fl forte relc-gari vclintadScholæluæ Alphabetum. Pix-tcrea,h credunr (quod fane tot.a Scripruia do-cct) lefum Chriltum mortuum elle propternbsp;peccata noftra amp; excitatum propter luftihca-tioncra noftriniositiftificari fanguineChriftijnbsp;S. iiij.
-ocr page 516-48S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XLV.
|
amp; in eo iuftos ccnfcri,amp;: per cum iuftificari.I-tem,nosiuftificarifide: nobis imputari fidem ad iuftiriam, amp; fidei obieótü cirdefum Chri-ftuni, amp; obedientiam jquam Deo pro nobisnbsp;præftitit : denique, fi lultiria nobis impnraturnbsp;abfqueoperibusjfi donum dl Dei grariæ amp;li-bcralicatis nieræ : fi credunr» lefùm Chriftumnbsp;1'atisfeciilc pro noflris pcccatis,delcto in criicenbsp;chirographoi nobis contrario : amp; nifi pofluntnbsp;ignorarc delctum chirographnrn referri ad fo-lucionê; fi,inquam,hæcomnia vcraeireagno-fcuist,dii'cat ergo elle hïc Relationcm, nee in-ftificacionem noftr'i intclligipoireabfque In-ftitia amp; obedientia pcrfeóla quam lelus Chri-ftusDconoftrà caula piæflicir. QUjamobremnbsp;falluntur nollriMonachi,exiltimanccsnos cri-bucreiioltram lullificationem Relation! cui-dam imaginariæ, qiiuin illain fulciamus amp;fu-perfttuainiis Cbrillo cjm nohls faÜm eft à Deonbsp;Üapie}2tia.,lnsiitta,Santtificatto lt;Q- Rcdemptio. Rogamus leétorcs vt boni con(iil3nt,quód lu'bficationis Gapiit fiifiiis quàm cætcra Reli-gionis noltræ capita tractancrimus. Eftenimnbsp;dodlrina pcrnccellaria, amp; quæ maxime ad fa-lutem noltram pertinet. AR TIC VL VS XLV. cZczxfn'ç rimyCiim Simone Ad ago, óA detentnt energtamgra lyOin. re-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. vpinionem pro verafide introdneant, cum zÆtio, quot;Théo. l.Je fob,ha.rc^ rtt. ^ug.bier. JLpifh.co' gt; fhun. Credo nos iu^ificari propriè ac formaliter per i.Cor.ff.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imenteniente Ltberali Arbitrio, ^uod z'ach I prauenit Spiritus fanblus fine abltone no Ara, dlud. Ioan.i5 5'. nouis vtribusfupernè donans,fine tjuibus ineptumnbsp;Rom. 5.5.nbsp;nbsp;nbsp;adfalute, Sed accept is his-viribus diuinisfponte Ro.4-7. fefipraparat adgratiamiuAifcantem,tju£eonfi-Ro 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;informante, in remißione peccatortim, Ioan 3 7' renonattone veteris hg'/ninis,tn ope Spiritus fan-fipoc.ii. m 5 nbsp;nbsp;nbsp;fefeprtparat homo adpropriamiusitßca- iL tioncm,non eam merendo. Et auxtliogratia coope^ I. Ioan. 3. fa itis, operatisrfanbiè, vt augeatitr luAtficatio tn^nbsp;t9.zo.z1.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^deovt tales abttones hominis tn fide per 1-10.417 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e, 110.3.1.3. grattant regeneratam ,proprte Jint rnentorta vtta •Xog- Up. izterna,CA tudtetum DetfuAinere vale aut. Itatjuenbsp;4IÎ 47.detesior Adanichaos çp- Pratendentes, spuinegantnbsp;Arbttriitm,tmpHgna'nt effeactam merito- ttdi, cum PfeudanoAolts Qf Pelagianis, vtflultam . cognomine Atheo, pradicantes iubiitiam Imputa-tiuam cum OrigentAis. Responsio. NuncMonachi,pro virili conanturcuerte-re luftificationcm gratuitam, cxcollentes li-tr aglao- berum Arbitrium.Et quoniam luilificatio Fidei tarn dilucidè in Scripturaproponitur, vt primo aipediu ccrnatur,ofFundiint obfenrita-tem vcrborum,ranquam fumum dccaligincm,nbsp;vt illam infufeent. Nibilominus tarnen locinbsp;dc hoc capitc in verbo Dei propoliti, clarinbsp;funt,fplcndidi,amp;perfacilcs ad intclligcndnm,nbsp;Monachis verb mera obfeuritas amp; tenerorte propriiv remanent. |
Poriohæc fumma eft eortim quæ ex hoc Articulo amp;c illorum mente col-ligi poll'unt : Liberum Arbitrium intcruenircnbsp;nolFtæ Iuftificationi:quod,prR’ueniétc St corroborante Spiritu fandlo jlponte fepræparetnbsp;»d gratiara lullificancem , amp; opegratix coo-perantisfaugear luftificationcm incho3ti®gt;nbsp;bonis operibusfaélis in fidcjSt mcritofuo^*'nbsp;gnisvita ætcrnacvt vcl indicium Deinbsp;fuftinerc poftint. Quod nihil aliud eft,nbsp;Hominem aliquidde fuo conferre adptinc*'nbsp;pium fuæ luftificationis: deinde vitaiiiït’^Rnbsp;nam mcreri tandem fuis operibus apud iuftibnbsp;fimum indicium Dei. ¦Vcfalfitashums Articuli,quantumuisinn‘' cati,detcgatur,primnm profcremusquid Sen-ptura doccat de Libero Arbitrio,ncæpc^)'^^nbsp;Intelle6tnamp; Voluntate hominis,óct^uaRil-lud fit ante luftificationcm amp; RcgcncratiO'nbsp;nem explicabimns; num luftificationcm no'nbsp;ftram iuuarcpoflit. Deinde dilpicicmusnuinnbsp;polt luftificationcm noltram,polfimusmcf^''nbsp;vitam æternam amp; fuftincreindiciumDcfinbsp;ilti diennt. Intcllcdum hominis Scriptura docctfpr»' fertim quum agitur- de vita ætetna) clic cX'nbsp;cum, donee illuminctur àSpiritu fanftoevt facile eft iudicarc ex feqncntibus tcftiinoniis: . CunAa cogitatio cordis humant tntentu efitt^ malum omni tempore.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit Senfus Cp cogitatio humant cordis in pronafunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp;. lAullus eft intelligent -. Antmalis homo non eftcapax eorum put Spiritus Dei. Cogitatio feu intelligentia carnis,eftmi)rs, Quodgeniturn eft ex carne,caro efl-.lt;ft pito^ft'nbsp;nitum eft ex Spiritu,figt;iritus eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Nifi puis fuerttgenitus dcnttb, nonpoteft‘v 'gt;^‘''‘ * ' regnum Dei. Qui non ex fanguine, nepue ex libidtne nepue ex libtdtne viri,fed e.x Deogenitifisnt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi' tip on puod tdonetfimus ex nobtfipfits adcogi«^”'. dum putepuam, velut ex nobiftpfisfedpuodnbsp;fumus,id ex Deo eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-jj, Ltberautt nos àpoteAate tenebrarumactf^' fbtltttnregnumFtlpfibidtleAi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^jt.c Vtpradtcem capttuis dtmtfiionem, cf-csth ftu recuperationem. Cogitationem hab ent es ohfcuratam, (7 abdi^'' natam à vita Dei propter ignorantiam pnlt;^nbsp;ipfis,ex obduratione cordis eorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ In lumine tuo videbimus lumen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jiuC ' Caro amp; fanguis hamp;c non rete.vit tibi, fed ____-„té peC- IC'''quot; Homo non poteftrecipere putepuam nifi ei datum e cœlo,nbsp;meus (put eff in caelts. TA on dédit vobis Dominus cor intelligent. Dabo eis cor, vt feiant me, put a ego fannbsp;minus. Da pust.funt Dei nemo nouit nifi Spiritus Dei. N obis Deus ea reuelattttperSptritum fttun,nbsp;lAemo noutt Patrem mfi Etltus, c? citieifquot;]i^^nbsp;voluerit Fthus retegere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„I,,; Renouarifiirttu mentis veAra. amp; ex locis. Qupdaiitem ad Volunratcm huniaiwin^*'’ rinctjhæc in Scriprura docenrur: Prauum eft cor homints (ƒ• infcrutabtle, puis r’quot; gnofeetilludtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ... Conuerfati fitnau ohm in ctipiditattbns noAra ,facieiites ausi carniac cogit.ititntbss t'.it ' ib'R, |
lgt;itnt:er4mH/quenMMrafily irx-iVt etiam reli^tù. Dtponere tjuoâ priifinam conHerfationemnbsp;attiitet, veteremilbon homtnem^ ijtti deceptricil»unbsp;ciiptiu4tgt;igt;gt;u ctrrnmptiitr.
’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effenuu tnetarne, affe^dones peccatornni
fer Legern exti^entet vigehanttn metnbrts noLiriss Ijj ndfruclumferendum rnertt.
l.. J . quot;t ..
^cli II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firtbant eam.
•*«15,
Depouere tjuod std priflinam contterfationem j attiitet, veteremilhon hor/unens, qui deceptricibus 1nbsp;cKptdttatibtu ccrrumpitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
\ ’ per Legern extilentes vigehant in membris noilris\
»
Indam Legem meant vifeeribtu eorurn t amp; in sinferamcorlapideum tie carne eorum,nbsp;nbsp;nbsp;da
te eù cercameum.
Citius cor Dominus adaperutt, vt attenderet ea tjttt duebanturd Paulo.
Herne petefiventre ad me, «»ƒ Pater qui mißt rtutraxeru turn. Sunt amp; alij plcrique confimi-Icsloci.
Quum igitur ante fidem, pro naturæ noftraé cottuptioncjintcllcdus hominuni ctecus fit amp;nbsp;tenebtis obdudus,quo minus res falutares di-gnofecre valcanctSc voluntas peruerfa, obdu-rata, amp; corrupta ab affedionibus naturalibusnbsp;in mfii dominantibus : fequitur j nihil haberenbsp;inlc homines nec à fe, quo iuucntur ad fefein-clinandos, difponendos, conuettendos amp; in-ducendos incognitioncm Dei.Proptcrca dicitnbsp;Setiptura, nos mortuos elfe in corruptioncnbsp;noftta natiua; itaejuc regenerandos clfc amp;c connbsp;dciidosinicfu Chrifto. Quse dotrtrina extirpâtnbsp;amp; funditus cuertit quicquid infeitia Monachalis ptopofuit in commendationem Libertnbsp;Avbitti), cui öppónimus id quod lefus Cbri-ftus inquit : ß)ußquis comratttü peccatum , feruusnbsp;tfipeccati. St vos Filius in libertatem vindtearit,nbsp;quot;i/ere hheri eritts. Et quod Paulus ait, nosferuosnbsp;e]fepeccati,fitlli obtemperamus : amp; alibi, Pquot;hi eßnbsp;Det lpiritHs,ibi ejfe libertatem.
haque quod dicitur à MonachisjSeripturte *ducrlatut:nempe,Libcrum Arbitriunijaccc-ptisvitibusdiuinis,Aponte fefe præparareadnbsp;gtatiara iurtificantcm:quum tribuenda fit Spi-titui Dei mutatio, prjeparatio, amp; difpofitionbsp;nofttæ voluntatis à male àd boilumconuer-tcndæ,amp;quicquid boni inert in hac muratio-nc:non autem voluntati ipfi.EtChryfoftomuSnbsp;fic loquitur : Vt qui purpurcam tingunr,priusnbsp;sliiscoloribuspraeparantiltaDeus animi £oli-citudinem præparaf.dcindc gvatiam infunditinbsp;^anquam cnim,fecûdùm naturalem volcn-di facultatcm,volótas eft liber.i. homo tarnen,nbsp;in natura fuacönfidetatus,dcleótatur malo, amp;nbsp;iiocappétit taiitopere (non coaótè quidem,nbsp;hocenimimpoflibile,fedlibcntifl'imè) vt ciusnbsp;'^oluntas tota fcruiat amp; mancipctur peccato.nbsp;hique nceeffe eft vt Spiritus fauchi vis lt;Sc efti-^•icu nos boni cogiiitionc inrtruat,cihciatqucnbsp;''t hoc vclimus.Q^od Libero Arbitrio,tanco-Petcab iftis Moiijchis commendato, nec innbsp;'ütuniiicccx parte tribui poteft. ELvccnimnbsp;iç,, ^iBlivoxafliducnoftras aurcs perfonarc dc-°'^tyPß^idhabesquodnon rfreepew.? Quamob-‘^cm 11 Lazarus moituusfe ipfc minime præpanbsp;tauit aut iuuit ad rclurgenduin : amp; fi oculi, ànbsp;Chrifto illuminati,non potucruntfefe præpà-citc aut iuuarc hac in parte: fed tarn ilia refur-fcctio quant hæc illurainatio fuit pure ac lim-phtiiei opus gratia; Icfu Chrifti : idem eftdi-
M.1.
*^.1.
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48^1
cendum de intclleólu amp; voJuncàtc hominis: prælcrtim quû adeö express locis fuprà oltcrtnbsp;dcrimusjiios ancegratiam Dei moiruosac cx~nbsp;coselTc, amp;¦ ah eadem gratia è moicuiscxcita-tos, regeneratos , viuificatos arque illumina-tos fuillc,vt loquitur Sctiptura.Acccrtè lî Liberum Arbitrium feipfum præparat) hoc firnbsp;vêlante vel port fidcm.Si ante fidemjtunc homo nihil quam peccare potert, vt Scripturanbsp;docct.Scfeautem ad bene agendum præpaia-rciuon eft peccatum. Sin port fidemj tunc homo iuftificatus eft, vt inquit Paulus. Ecquodnbsp;ergo tempus amp; quislöcuS eft iftius pra’pava-tionis Monachalis? Vt igitur euanefcathocnbsp;lomnium Præparationis, quo Monachi deci-piunt homines male reuera præparatos, amp; innbsp;errorem prudentes amp; feientes inductos:aodia-mushæc Auguftini vcrba;Voluntasncc libera £/,»'. 144.nbsp;diccndacft,quandiu eft vincétibusamp;vincien-tibus eupiditatibusfubdita.Et alibi:Laboraiftnbsp;homines inuçn«^w noftià voluntatc quidnbsp;boni fit noftrum, quod nobis non fit ex Deo,nbsp;amp; quomodo polfic inueniri, ignoto. Exceptonbsp;enim quod Apoftolus ait, quum de bonis ho-miiium loqucretur. Qtitdemm habes igwdmn ‘nbsp;acceptait. Siautem amp;acccpifti j quid gloriarisnbsp;quart non acccpciis : Et paulo jpolh Nifi obti-ncamus non lolùmvoluntatis avbitcium quodnbsp;hue afque illuc liberum Heditur, atque in iisnbsp;naturalibus bonis crt,quibus amp;niale v ti malusnbsp;poteft-.fed eciam vohmtaeem bonam, quæ iamnbsp;nieis bonis eft quorum elle vfus non potertnbsp;malus,nirt ex Deo nobis elle non pofl ci nefeionbsp;quemadmodum defendamus quod didum eft.nbsp;Quid enim habes quod non acccpifti?amp;c.Re_nbsp;Hat igitur vt bonam habcamus voluntatem exnbsp;Deo: alioqui nefeio quum ab co luftificamurjnbsp;quo alio muncre ipfius gaudcre dcbcainus ; amp;nbsp;hinc fcriptum arbitror. Paraturvolittasd Dt~ Rnthtriainbsp;mtno. Ecidem alibi :Libcro Arbitrio male v-tens homo amp;c fe perdidit amp; ipfum. Sicut enimnbsp;quifeocciditjVtiqucviuendo fe occiditrted Icnbsp;occidendo non viuit,ncc feipfum poteft telu-fcitarc quum occidcrit: Ita quum Libero pec-caretur Arbitrio vidore peccato j amillum ertnbsp;amp; Liberum arbitrium : à quo cliim quis deui-dus eft, amp; huie fetuus addiólus eft, Jiddir. Sednbsp;iftaLibertas ad bcncfacicndum vnde crit hoffnbsp;miniaddido amp; vcndito,nifi redimat illc cuiusnbsp;ilia vox eft ; Si vos fiHits ItberiMerit titrnvefe /»- ioaii.8.nbsp;hert eritist Hxc Auguftinus. In feripris qui-dem vetcrumincerdum inucnias, aDeo adip-uari noftram voluntatem. Non idco tarnennbsp;exirtimandum ineftc aliquid voluntati nofttç,nbsp;quod feipfum iuuct vt bonum velit. Nam rtnbsp;vel inter homines ita loquiniiir vt dicamusnbsp;nosopealicuius adiutos fuillc, ctiamfi nullanbsp;tc nobis iprt opiculati fuerinius:quiinto maio-ri rationc fic intelligenda eft opitulatio, nonnbsp;hotnihum, led Dei erga homines ? Proindcnbsp;Deus nos adiuuat,nos rtgenerando,iuftifican-do, amp; feruando ; amp; nihilominus. noftra rege-neiatioj iurtificatio, de iaius eft opus iolnis' -gratiæ amp;bonitatis ipfius. Veteres loquuti fuutnbsp;.etjam.de Libero Arbitrio: ita tame vt hac voce inteiligcrentfaeuhatem naturalem Yokn-
-ocr page 518-Dekrat, flf iib. arnbsp;bit.
UegrJit.
tir'Ub.agt;i~
bit.amp;a- rum Arbitrium, hoc ell voluntatcm non elle iiii.
Rom.g.
i-Cor.j,
i-Cor.jx^
liCor.ij,
ARTICVLVS XLV.
eßßiritttsvtuifieus.
nos confirmât vobifeunt in Chrillum,lt;f ' vnxttnos. Deus efi. Qui etiam ohfignauit nos,nbsp;dttque arrhabonem Spiritus in cordibus nolirisgt;nbsp;Polieaquam credidiltis Fuangelio, obfignsSi rnbsp;eliis Spiritu illo promtßionisfanPiotQM efi aimise^nbsp;haredttatis noPtra, dum in libertatem vindtet'^'^fnbsp;ad lattdemgloria ipfius.
Dommus iUumtnet oculos mentis veSlri gt; feiatis qua fitfies ilia vocationis ipfius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Ineandem imaginem transfirmamurexgl^'' ingloriam,ficut à Dominifiirttu.
Det vobis vt corroboremini fortiterin interiort if hominewt tnhabitet ChriSltu perfidem in cordibK^nbsp;vePlrts,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ibPl
Ei qui infinita eum redundantia potefi facerefupra ea quapetimiu,aut mentenbsp;pro VI ilia agente in nobis, fit gloria in Eecleßtt^^nbsp;lefumChrtsium,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jj,
FruHus SpiritusfituS efi in omni bonitotefi^'^ fiitia veritate.
S t viuimus Spiritu,fiiritu etiam ineedangt;ttS‘ T^e trtHitia sfificite Spiritism iliumnbsp;Dei, per quern obfignati ePiis in diem reden^^nbsp;nis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifi
Corroboremini per Dtminum, forte ipß'^ . bur.
Ei qui potefi VOS flabilire, fecHndum£i*^iß liummeum,fitgloria,(Iret‘
Qm caeptt in vobis bonwn opus, perfieiet Vjlquot; ad diem lefu ChriPli.
I^on definwnus pro vobis orare petere pleaminiomnt agnttione voluntatis eins, eumquot;^.nbsp;fapientianbsp;nbsp;nbsp;intelltgentia fiirituali : vt incedn^^t^
cut Domino dignum efi, vtper omuiaplaceM»^’ a mntepere bono fiuHum proferentes,
Deus author pads fanPlificetvostotes:o^, teger v^er fiirttus anima elr corpus f»nbsp;pate in aduentum Domini noPlri lefu Chril^J ,nbsp;uentur. Ftdelts efiqui vocauitves,qui
yt fie abundetis pervirtutem Spiritutffi’^^f Deusis efiqui efficitin vobis cf vtvelslt;*^^nbsp;efficiatis.
A Domino diriguntur greffus viri,(ir'V** gtata efi ei. Quum ruit, non corruittDominu^ *
Dominus inchnet corda noPira adfe, vt lemus in vniuerfis viis eius,nbsp;nbsp;nbsp;cuPîothutuUt
Inclina cor metsm in tePlimonia tua :
losmeos,ne vide ont vanitatem, etr viuiß^'^
via tua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.tir
Doce me vtperficiam voluntatem tuanh1*'‘ es Deus meus : tuifque Spiritus bonus deib*tnbsp;per terramplanam.
Cor mundum créa mihi Deus, Hum tntra me tnnoua:rePîitue mthi fatittust^rnbsp;ristut'.cjr fiiritu princtpalifulct me.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çf'
Innumcrabiles alij extant loci eoHei” élantcsjucmpc vt doccamur, quemadi^^nbsp;gratia Dciincipit opus fuUmin nobis, * (,(1)nbsp;continuarc amp; perficcrc, vt(ficuhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi'i**
qui gloriatur,glonetut in Domino,ea“'’ A fiducia cum Dauidedicanius, Dominé’nbsp;det pro me : Demine tua benigmtas fif^? ƒƒ
4J©
di,qu« non libéra cffc nô potelhalioquin non eiter Volûtasjfi cogeretunliquidem opponun-tur Coaââo amp; Volunras.Nam Cogi cil Nolle.nbsp;Quod facile percipietur ex his Bernardi ver-bis.-Aliud cil vclle:aliud vellc bonum.VclIc liquidem incft nobis ex Libero Arbitrio, nonnbsp;ctiampolFc quæ volumus. Non dico vcllebo-numaut veile malumzfcd tantum vclle: Vellcnbsp;etenira Bonum » profcólus eft: Veile Malumnbsp;defcólus.Vdlc vció fimpliciter ipfum eft quodnbsp;vel proficit vel dcficit.Porro ipfum vclle vt effet, gratia creans fecit: vt proficiat faluans gratia facit, vcdeficiat ipfum ledçiicit. Liberumnbsp;Arbitrium nös facit volcntcs:fcd ex gratia nobis eft bonum vellc. Item. Libcrtatem diccrenbsp;polfumusa Neccfljtatecb quod NecclTariuranbsp;vitTcturcire Contrahum Voluntario. Solusnbsp;Chhrtus libcrtatem fibi vcndicat à pcccato.Innbsp;lapfu amilla eft ex toto à peccati libertate,nbsp;quoniam non potcll non pcccarc.Ncmo pro-indeputetideo diilum Liberum Arbitriumnbsp;quod aequa inter bonum amp; malum poteftatenbsp;aut facultatc verfetur : quum cadere quide petnbsp;fc potucrit,non autem refurgere, nifi per Domini Spiritum.Hacc ille, Doólrh^autcm hæcnbsp;Bernardi ex Auguftino defumpra at, qui cx-prellis verbis ait, Gratiamnon tollere Libe-fublatam,fcd eorum excufacioncm tollere quinbsp;nolunt fcirc:quorum Ignorantia cxculari nonnbsp;poteft, Sicdicit Prophetam diccre yfaciamvtnbsp;Eïceh 3lt;r fAciatis ; quibus verbis non tollitur voluntas i-pfa,fed à maloin bonura à Deo immutatur.
Quae vt redius incclligantur,iam videamus quails lit intelledus amp; voluntas noftra, poft-quam Deus nos fide illuminauit, amp; gratia fuanbsp;regencrauit.Scriptura igitur docct,Deii poft-quam Spititu fuo nos donauit, duius efficacianbsp;veram fidem in nobis imprimit, non defcrerenbsp;nos à nobis ipfis regendos, quia inpnllinamnbsp;miferiam ftatim rclabcremur : fed ipfum nosnbsp;ditigerc,erigcre,duccrè,fuftcntarc,amp; robora-tc magis magifque per candem gratiam, cun-demque Spiricum in nobis habitantem:vt pernbsp;viam bonorum operum incedentes, amp; in fan -dimonia ac iuftitia pergentes, pcrucniamusnbsp;tandem ad pcrfeólam illam felicitatcm cœlc-ftem,ad quam aljpiramus in terris commoran-tes. Id quod ex Icquentibus locis facile eft in-tclligcre;
t.Cor.ij. nbsp;nbsp;nbsp;Gratia Deifttrn id quod fum ; ^gratia eiui er.-
ga r/te non fuit tnanii, fed ampltut quam tUi omnes Itthoraui ; non ego tarnen ^fed gratia Det qua me-turn efi.
St Spirttut eiuf qui excitauit lefum a martuis habitatinvobie^is qut excitamt ChrtHum ex mor-tuts, viuificabit etiarn mortalta corpora veltrapernbsp;inhabitantem eitss Sptritum in vobis.
jdn nefcitü vos ejfe templum Dei, Sptritum Dei habitare in vobis?
Praclartm depofitum ferua per Sptritum fan-Hum qui tnhabitat tn nobis.
l!^emó dscere potefi lefum Chriltum Dominttm, nißper SptritumfanHum.
Fallus eß prior homo Adam animal viuens.po-fierior autem Adam(nempe lefts Chnslusjfatltts
gt;!eci)pfr^ mantiumtuarum omitte!.
(inaniobrcm dctcltamur iltoriim Mona-choruni dó'dtvinim qaum dicunt-.Pcr gratiam Cfopcrintcm à nobis opera fieri quaepropriènbsp;merentar vicam ætcrnam.Nam fi Deus nobisnbsp;voluntaté fiiain apcririlî corda noilra in fiiuinnbsp;obffquiiK-n inclinatifi efficit in nobis vt amp; ve-linius amp; faci'amus;fi nos crigic labantesifi coranbsp;roboritpcvft'uetaccs; vbinam igitnr noftrpiqnbsp;menfuinrepcriatur? Ócus yult gtaciam fuaminbsp;cscollerc, nosferuandb: ïlli verb deprimerenbsp;volant, feipfosglorificando, Quis dubitac,adnbsp;Mercnduin oporccrc Legem inipiere ? Namnbsp;quioftenJitinvno,omnibus tenetur, intjuicnbsp;hcobas.Keusautcm omnium, equid mercturînbsp;-C quishominum totani Legem implcatî5»
^4.^ /^^j'^^ff^biquitDauid. Quocirca Paulus do-cct, in horaincregenerato concupifcere aiuetfis Sfm[im;hjic , inqnic, inter fe
intirtorcin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.* fid videonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege/n in
^CftihriS
¦ lavuudi.iveus autem omnium, quid meretut? qiiishoininum totam Legem implcatîS»nbsp;ioipittatei obferuare velie b Deiu ï)omine nui*'nbsp;t I f'n « .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. —nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. —nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
cet, in homine regcncrato carnem concnpifiere o^pft'aßint. Et alibi : DeleSlor Lege Dei tpuodnbsp;ad Mteruretn homiattn i/ed video altam legetn innbsp;^embrutneis rebiUiintem legi mentit meAr tp}“nbsp;^a^tiuum reddenteJA'me legipercatt, efi innbsp;»leinbri,- meis. Vndt apparet, vcl in ipfis boni'snbsp;opcribus naltris dehdcfarl fempcr aliquid,nbsp;qubd débita bonitate eârà'ant, vfqueadco vtnbsp;ftiain Petrus dicaför ducCndus elle quoducinbsp;hollet; ligftificato eius raartÿrio,ôpcve tarnennbsp;oniIlium cxccllétiflimo. icaque non fine cau-b Ptopheta inquit omne's iùsîttiiis noilrM eßfenbsp;'’’^iiarpnnnimeniîritatie. Qnanquam cnim pu-fonifi^tquod à SpirituÖei procedit,^fempcrnbsp;tîincnadmixta noftrà Impuriratc id coiiiqui-pstniis.Qu3proptcr,rcieótafalfa Monacha-hdoiftnnade Operû merito,profitemur nosnbsp;'0 perpetuum veile adhçrcfccre faoç illi amp;c ne-^âcidoétrinæ Paulbita diccritis, No« exoperi-^‘ttinsiitu t^utfecerimnt not, fedexfita mtferi-feruMiitnos per lanacrum regenerationittnbsp;0quot; tenouationem Spiritus fanbîi : tjuern effudit innbsp;ccpies'e per lefum Chrtfium feruatorem ne-ipßm gratia y betredes efßce-’'tmurfecundumppem vtta aterna. Item, Quodßnbsp;, non iam ex opertbus : alio^uin gra-^«n,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wto non 'eflgratta. Sin ex operibus, tatn non eß
’ ?P‘^tta:alio^Min opus iam non eß opus. Itcha: Zr operatuyimerees non imputatur ex gratia^ feànbsp;debtto. Item: Gratia eiîisferuati perßdem.t'd-jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non exv 'obts : Dei donum eß. l^on ex operi-
netjuisglorietur. Item : Stipendia peccatß : donum autem Dei eßvita isterna tn Chrißonbsp;^ßaüomtnonoßro. Laborent igiturifti Mona-quantum vclint,nunquam ramé conciliaient luuin Merituni illis Scripturæ locis,tam'nbsp;l’isiiis Sx exprclfis vt döäirinam Mcriti nonnbsp;E|, ''^lùm ex corde, fed ciùs nonien ctiam ex orenbsp;i(, ''i.'^'iccrc dcbcant omnes vin boni.’ Tantumnbsp;abeft vt iftud inScriptura rCpcriatur, vtnbsp;'hetiam 111 cainuenias quod prorlus répugnâtnbsp;vuertit illud quod Menti nomine figni-hoatut.
toqiiidcm vfi funtVeteres: qiia occafione hfvepi.g’bcclefiaRomanainfecit hommes vc-''^'00 iallç ütius opinionis Mcriti.Verùm Mo-nolui .Tunt ateendeve epo Icnfu hoc no-
hin,
ABI VRAT. ET RESPON S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^1
men à Veteribus vfurparctnr. Nam Aieritnrn^ ^ugu.dt loquentibiis ant feribenbus de hocarginucu- Téf.firm.nbsp;to vccuftis Docloribus, nihil elt aliud quamnbsp;bonnra opus bc Deo acceptum.Et folcnt ver-biJ meren inmcrc pro Beneagere amp; Deo gi’a~nbsp;turn cfreificuc ipl'e Vcctis int.Tpresca, ij. epilEnbsp;ad Hebr. vfurpauit,adiignificandinn f/lneerenbsp;Deo: is enim eft ienfas Grçcæ vociSj quam in-terpreracio Syriaca p.,cr p/acere conucrcir. Ecnbsp;(ânèVeteres faris apcrucrunc mentqmfnara:nbsp;videlicet, bona opera noflira efl'c dona Dei,nbsp;gratis ab..co collata de gratis tcmunerâda.Au- -Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iQ/tn»
gultmus C-sponens hçc verba loannis,^r^rrt4z« Trad.^. pro^rntin, ait,nos promereri Deumpcr fidem:nbsp;id eft, nos ei gratos clFe. Hanc autem ciPc ciusnbsp;fententia, pacec ex co quod iubiicitiEt qui di-gni non eramus quibus peccata dirairtcrctur,nbsp;ex co quia tantum donum indigni accepimusnbsp;Gratia vocatur. Qmd eft gratia? Gratis data.nbsp;Quid eft Gratia? Gratis donaca non reddita.nbsp;Si 11 bi dcbcbaturimerçcs reddita eft,non gratia donata. Ec pauló poft : Sed quia ipfa hdesnbsp;gratia eft, amp; vita æterna gratia eft pro gratia.nbsp;Item alibi: Si gratia^ vtique nullis raeritis red--dita,led gratinta bonitatc donata.Quq mérita F-fnbsp;lua iaótaturus eft liberacus,cui fi digna fuis menbsp;ritis tedderentur non eftctnifi damnatus. O-pcra bona fiunt ab homine, fides autem fit innbsp;homine, fine qua ilia non fiant ab vllo homi-nc.Ifti liberi ar bi t r ij dcfcnforcs,imo dcccpto-rps quia inflatorcSjCSc inilatorcs quiaprxfum-ptorcs,nonaducrfum nos,fed aduetlus Euan-^elium loquuntur.amp;c. QuxrimusautemMe-»nbsp;ritum mifericordiæ, necinuenimus,quia nullum eft, lie gratiaeuacuetur, fi non gratis do-natur,fcd meritis redditur. Deus cot.onat mu-ncrafua. Sicut ab initio fi'dei mifericordiamnbsp;cofcquuti fumus,non quia fideles criinus, fednbsp;vt elicmus.Sic in fine quod erit in vita çternainbsp;coronabit nos,ficut fcriptum çlïytn Mfferatio.nbsp;ne A/zyênc-ordw.Nó itaquefruftra Deo can-tatur. Et mifericordia eius præuenict me: amp;nbsp;Mifericordia eius fubfctquetur me. idæcille.nbsp;Denique frequentes iunt apud Auguftinu hu- Dekrat.nbsp;iufmodifcntentiæiDonafua coronat Deus,nbsp;non mérita tua : Metitä hoftra funt Dei dona: *nbsp;Illefacit vt velimus bonum:amp;:c. Atque, inter /ƒ4’nbsp;alia,fie Deum precatur, fumptaoccalione ex c»nf.i.9 fnbsp;co Pfalmo quern cxplicabat:0per4r«4«ailt;m4-rum,Do7mne,ne deJptctM. Nondico, Domine ƒ*ƒnbsp;nedefpiciasopera manuum mearum, non menbsp;iadto de opctibus nicis.Exquifiui quidem do- 1^7.nbsp;minum, amp; non fum deceptus, fed ramen nonnbsp;commendo opera manuum mearum. Timconbsp;nc quum infpcxcris,inucnias plura peccatanbsp;quam mérita. Hoc lolnm rogo, hoc dico, hocnbsp;impccrafc deiidcro, Opera manuii tuarum nenbsp;delpicias.Opus tuu in me vide,non mcu.Naninbsp;meum fi vidcris,dânas:tuû fi videris, coronas:nbsp;quia amp; qiiçcûque funt bona opera mca, abs tenbsp;imhi iunr,i5c ideo tua magis,qii.l rnta iunt. Audio qinppe ab Apoftolo trio , Gratin jalni pacitnbsp;eßtsperpidetn^c^ hoetto cx'vubtsyfed Dei donb. ejl:nbsp;no ex cperib.tieforte ejnis extoHatnr, A c. Ergo li-uc in Co quod homines iuinusifiue e.x co quodnbsp;ex noftra impietate mutati Aiulhficati fumus,
-ocr page 520-491- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XLV.
Pül.j.-j. Auguftiniexemplü,quilibenter abftinc« Kftr. 1.1, £.1. Domine opera manuum tuarum nc dcfpicias. Hæcpiusille doctor, fatis exponciis quid intelligcrct nomine merttt, quo cum cætcrisnbsp;Veteribus vfuseft, non profpicientibusfalfosnbsp;doctores hoe nomine olim abofurosad con-ftabiliendam doótrinam, Ecclcfix Dei perni-ciofam.Proptcrca hodie nolumus hac voce v-ti,quam bonis operibustribuamus.-vr qui vi-dcamus quot amp; quata mala pepercrir freque-tiorillius vfus. Qu^ainre Icqunnur ipfius e- I I, bat vóeibus inabufumfrequétioré detortis. Huic'dodtrinæ lueem ttiam alFerre poteft Bernardus, qui doect copiosc,Noftra operanbsp;nonmereri vitam ætcrnam,fvdid nobis eile In^n- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fiunt.s. cx mcra amp;gratuitagratia.IcemzSpiiitum Dei M»riie _____2.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« .11........... noftrum,nofttü fpiritum illanon ttc.ftrm.i oplt;:rari.Et Chyfoftomus fic loquitur in hi-cnbsp;intpift. Apoftoli verba. Stipendiapeccatf, murs -.grAttAnbsp;ttd antem Dei^vita itemA in Chrtslo leftt domtno no-./^‘’•P^Ccatiftipcdiaquum nominaffet, de bo-’ nis verba faciens noncundcmleruauit ordi- gigncrc in nobis Rciipifccnciam, illuminarc 1 opcrari.Et Chyfoftomus fic loquitur in hi-c ncmmcquc cnim dixit, mcrccs reCtc taClorum vcftrorum:fcd,gratia autem Dei. Oftêdens il-losfuomartehbcratosnonelle, neq e quodnbsp;debitum eilet accepiire,nec id quod datum fills eft, elle aut rctriburioncm, aut lemuneta-tionc laborum,fed omnia gratia obueniilc,öcnbsp;qubd ea per filiii dedcrit,amp;c.H?c ilh.Qu^ç etiânbsp;proderunt ad euertédum cumulum deteftan-di erroris iftorura Monachorum,quum aiuntinbsp;bona opera noftra non folùm elle mcntoria,nbsp;Pfal 145. fed poll'equoquediuinum judicium fuftincrc. Eos igitur condemnet Dauid, fic orans, iVc Ambnlesini^ CHmferttotuo:nullAsenim viuensnbsp;coram te ittHus efi. Eosconfundat Auguftinusnbsp;rum fuperiore ilia precationc,qu3m modo rc-citauimus,tum alia no minus digna quç com-memorctur; Propter nomen tuum, Domine,nbsp;viuificabis rae.No nobis Domine,non nobis.nbsp;In Pfal. fed nomini tuo da gloria.Proptcr nomc tuumnbsp;142'. Domine, viuificabis me in luftitia tua, non innbsp;mea.No quia ego merui,fcd quia tu milcieris.nbsp;Nam 11 meu oftenderé mcritu,nihil abs te me.nbsp;lerer nififupplicium. Et fane, li vera dicerentnbsp;Rom.g. Monachi,quorlum Chiiftus pro nobis in-tercederet, inquit Paulus î itaque non poflii-Heb.4. accufari, nec condemnan apud luftura Dei iudicium.Is cft(vtalibi dicitur)pr;r quern i.loan. 1. fidenter audemus fiftete nos throiio gratiæ;nbsp;Heb. 9- is eft propitiatio pro peccatis noftris.: qui pronbsp;nobis comparer in conlpedu Dei ; qui nosnbsp;purgatab omni peccato p6t fanguincm fuum:nbsp;dcnique is eft, in cuius Maieftatem de thro-num infurgunrifti Monachi,cuinihilominusnbsp;fubieótifunt ,apud ilium tandem aliquandonbsp;comparituri. Optamus autem vt Deus hocnbsp;bencficiii cislargiatur, vt agnicis fuis errori-bus,di depofita arrogante confidentia fuo-rum opcrum, confugiant penitus ad graciaranbsp;Domini noftri Icln Chrilb, qui folus pro nobis iudicium Dei fuftincie pocuit. Keliquum clt vt crafiioics quafdam rccite-mus contradictiones iitius Arciculi,nc omnibus recenleiidis diutiùs immoteraur. |
Prima contradictio, quod aiunt, nospf®' prie amp;, formaliter luftificari pcrgratiani D‘'’nbsp;interuenientelibero Atbitrio.Nam prid^'P'nbsp;ponunt \\ocLiberttm fiue(vtincptcloquütüt)nbsp;Liberale Arbisrutrnt antecedere iuftification^nbsp;Atquiantequam iuftificemur, ferai luna’S'-mancipia peccati. Vbi igitur ea libertas,p^®'nbsp;ptcr qua tam fuperbo, qaàm illud elt, vtin*-niirie debcamus ? quum ipfe etiani ’nbsp;Sentcntiariim cogatur fatcri,nullamnbsp;ucra libertattm elle, quam immunitatc’quot;’nbsp;coaCtionc ; co qupd homo vohmtatiè neC lO'nbsp;uitusptcccr. Annohigitur fcruumfit p“'*“nbsp;quàmliberum Arbitrium? Amplius dico: P°nbsp;ipfarnetiam Rcgencrationcm Paulusnbsp;tur fe vidcre aliam legem in membris fui*nbsp;bellantcm legi mentis fuse, quæ ipfum reddanbsp;capttHum legi peccati, quæ eft in ipfius me*”'nbsp;bnstioquesde rcliquiis naciuæ nofti«nbsp;ptionis, impediétibus quo minus Deonbsp;ptum acintegrum cultum amp; obfequiump^'nbsp;Itcmus prout tenemur. Vbinam igicutco'ynbsp;cabimus Liberum iftud Arbitrium gt;finbsp;ci locus in natura noftra nec ante nccpolH“'nbsp;ftificationem amp; Regeneratipnem relimi'ii“’''nbsp;Q^bd fi non eft,quomodomofttænbsp;ni interucniet? Nulla ergo nobis eft h'’quot;nbsp;præter cam quæ in Dei gratia conffiht- Altera cóntradidio,quod inquiunt, D® ' rum Arbitrium intcruenire fine adion^nbsp;ftra.Q^rimusenim quid fignificetwf^^’’^nbsp;rel Nam interucnirc, eft, facerc, faccre®“'^nbsp;no caret aóhionc. Ipforu'm Magiftct iw 'nbsp;rum Atbitiiumdehnic,vt fir facultasnbsp;Quomodo igitur fefe præparct facultas nnbsp;agendo? Si iniclligant, Spiritum fanttai’’^^'nbsp;formate noftrumintellcCtum He volunW^*^*”’nbsp;ineptiflîmèlpquuntur; quafi quisdiccictAnbsp;intcruenire noltræiuftiGcationi quun)i^‘'v/nbsp;camur. Nam Interucnirc alicui benefici®nbsp;fercdo,de Accipiente non dicitur,fcdnbsp;fis,rationibus,amp;inftrumentis,pctquçben’'nbsp;cium confercur. Quamobrem, quife^u'^^*^nbsp;riant de Gratia, mhiladfucanduiu 3nbsp;ipforum facit. Intclligunt enim liberumnbsp;Arbitrium à fcipfo eiiâadiuuari, ne iuftm*'.nbsp;tio procedat ex Iola Dei gratia : id quodnbsp;fupérquc fignificant vocabuljs tnteruemt’'^nbsp;nouarum'vtrMm^cpiiti alias virespræfiifP®”'^.. Tcttia contradidio, quod dicunt,a nbsp;nbsp;nbsp;r fando prçueniri liberum Atbitriuui,amp; ominus liberum Arbitrium feipfumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p, rare. Quid cnini præltat Spiritus præucniendo illud præparct? Numnbsp;fanótusfilud præuenit ira vt nihilnbsp;Sin agit, annon illud faltcm rattiiq“*nbsp;voluut hancpræparationcm primanbsp;antecedere? V erum vt imagmantur quonbsp;Interucnirc abfquc adionc : lie ctiam ,nbsp;giit quoddam Prçuenire abfquc vlla entnbsp;nc.Voluant libros Vererum,Olt;: rcpcriciUnbsp;Scntcntiam intinitis locis inculcatamiyo^.^^^nbsp;ratem præparari a Domino.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ni iltud loqacndi genus. Liberum Aihib*^ ineptum die ad bene agendam,3nie4oa ,^nbsp;Spiiitu fando præucniaiur ? pro eo |
AB i VRAT. ET RESPONS;
cendum fit, elfe ïr.ahcipium peccati, corru-ptum,perditü, propenfum ad malum, amp; ciuf-inodi vt ncc coonofcere, ncc cligere,ncc vdlc bonumpoflit’En præclarum fcilicet Liberumnbsp;Arbitrium , quod ofFcndere Monachi tanto-prtc mctuunt, eb forte qubd fuerit ergp ipfosnbsp;adcè liberale , vt magnam infcitiæ amp; corru-ptionisfuæ partem cis impcrtiucrir.
Quarta contradidio : qubd dicant,gratiarn iuftihcantcm Confifterc in gratia informante,nbsp;inrcmiflîonepeccatoram,inrenocatione ve-tttis hominis,amp; in ope Spiritus fanótijqua fe-feprxparat homo ad fuam ipiïus iuftificatio-ncm abfquc roerito.Et nihilominus,adiutus ànbsp;gratia cooperante,augct iuftificationcm fuamnbsp;inchoatam ; adcô vt ciufmodi opera faófca abnbsp;bominc tegencratö per fidcm, mereantut vUnbsp;tam atrcrnam.
Hïcifti alTcrunt.merâ certè crrorü Si cön-ttadidionü farraginé. Quodpcrinde eftaclï diccrétjhominéfefepræpararc vt iuftificctur.nbsp;quo fc prçparet ad fe iuftificandu.Spiritus fan-ftus(iuxta ipfotum doftrina) pratucnit liberdnbsp;Atbitriu,idcfthominem prçditü libero Ar-bitrio ( licet de hoe ita loquantur vt loqui vi-deantur de petfona quada feparara ) ift ud autênbsp;liberum Arbittiû,id eft,homo,præparat fc pernbsp;fuiim liberum Arbitrium ad gratia iuftifican-rcra. Deinde ope Spiritus fanóli idem homonbsp;fcfcpræparat adfe iuftificandû. Denique, pernbsp;gtatiam coopcrantem fe ipfciuftificat fuiso-pcribusmeritoriis, quæ dicunt polie fuftincrenbsp;Dciiudicium. Nonne videnturilli Monachinbsp;vcllc hie nobis depingere fuorii ingeniorumnbsp;bgmcntajôc dcliramenta quorundam mclan-rholicoru narratepotius quam dchnitionemnbsp;Thcologicam affetre ? Prçterca fi gratia iufti-ficans confiftit in quatuor illis partibus, quasnbsp;eiiumctant, præfcrtim autem in ope Spiritusnbsp;fanfti:quare dicunt,hac ope homine fefc præ-pararcad propriam iuftifteationé? Hoc cnimnbsp;ell lullificatione habere amp;c non habcreiquumnbsp;fpcm Spiritus fanfti ftatuant partem luftifi-tationis. Cur etiam gratiam cooperäntem iftinbsp;ptxparationi fubiiciunt amp; poftponunt tan-tùm;Siquidem homine fefe præparante per liberum Arbitrium,adiutum a gratia Dci(vtdi-twnt,)iniftactiain præparationcincft gratianbsp;coopcrans.
Quintacontradiclio-.qubd loquatur de lu-llificationc inchoata, amp; nihilominusall’cuc-rent nos iuftificari formaliter, vt in iupcrioti Articulo vidimus,hie quoque mentionefaólanbsp;gratiæ informantiSiPræterea dicût,opera no-lltaiudicioDei fuftinendo aeferendo elîepa-tia.Rüganius igitur,an gratia iuftificâs amp; gratia informans dux fintgratiæ, quarum vnainnbsp;îtltcriconfiftat? lté, an ex parte iuftificemur?nbsp;quum luftificatio non intcgra,Iuftificatio nônbsp;ht.Nolunt autem luftitiam lefu Chrifti nobisnbsp;irnputari., fed volunt in nohis ipfis formaliternbsp;amp; propriè luftitiam inelfe atque inhærcrc;nbsp;^nd: formaliter Sc propriè concludimus, o-porttre vt abfolutè ac pcrfcéfè iufti fimus,nbsp;q»o iuftificemur. Quod quumin hoc mundonbsp;heri iicqucat, fequeretur, fideles nunquam in
49$ terris iuftificari. Verùm Paulus infinitis in lo-cis illos mcndacij coarguit, quum ait, nos ii{- Roni.$.nbsp;fiificatos haben fticem erga De um: corde créât adnbsp;iunitiam, ore autem confeßtonem fieri adfaliitem'.
Prope te verbum ^,inquit, in ore tuo (^in corde Rom.üo;-tuo. Hoc efi verbum i'iuâfidei :^uodpr^dicamus. Hempe lt;juod fi confeßue fueris ore tuo Dominumnbsp;lefium , credideris in cordetuo t^uoâ Deus eumnbsp;excitauità mortuis ,fieruaberis. Quibus verbisnbsp;Paulus non dilFcrt iuftificationcm noftram innbsp;altcrum mundum : verùm deipfo inftanri loquitur, quo fidelis perfidem recipit meritumnbsp;lefuChrifti,fibi per Euâgelij prædicationcmnbsp;oblati.Quemadmodum latro i lie accepit hancnbsp;lefu Chrifti voeem, Hodie mecum erts in para- Luc.ij-lt;lgt;yô.Iftorum igitur prarcipuus error in co ver-fâtur,qubd non reftè diftinguant inter luftifi-cationem amp; luftitiam, id cil Sanôtimoniam,nbsp;quæ cft fruôfus amp; cfteélû luftificationis. Præ-tereanon contradiétionecaret, quod dicunt,nbsp;opera faóta ad augendam Iuftificationcm in-choatam, poft'efcrrcac fuftincrciudiciûDei.nbsp;Oportet cnim vtis pcrfeblus fit,qui hoefufti-neat. lmb ne ipfi quidem Angcli purifunt i-pfius oculis,vti feriptum cft.ld autem quodnbsp;inchoatum cft,non cftpcrfe(ft,um,qiia de re fienbsp;Auguftinus.Ergo,inquit,in veritatetua exau-di mein tua iuftitia : no in mea, vt inueniarinnbsp;illo non habens mcam luftitiam,quç cft,ex Lc-ge,fcd cam quæ ex fide. Ad nie cnim quum rc-fpicio, nihil aliud meum quàm peccatum in_-uenio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in tudtcium cumfieruo tuo , amp;ç.,
t^uoniam non iuïiificabitur coram te omnis viuens. Omnis viuens iuftificare forte poteft le coramnbsp;fc,non coram tciquoniodo corani fc?libi pla-cens, tibi difplicens. Coram te autem non iu-ftificabitur omnis viuens.Noli ergo intrarenbsp;mccû in indicium Domine Deus meus, quan-tumlibet mihi reétus videar, producis tu denbsp;thefauro tuoregulam, coapras me ad cam amp;nbsp;prauus inuenior. Ne inercs igitur in indiciumnbsp;cum feruo tuo.
Sexta contradictio: qubd teibuant falutem óperibus meritoriis hominis rcgencrati pernbsp;Fidem.Nam Fides amp; Meritum operumnonnbsp;polTunt vnà confiftere, vt iam antè probaui-mus, nominatim ex hi s Pauli expreflis verbis:nbsp;Si per opera,iam non efi-gratia. Atqui Fides ex fo - Rom.nbsp;la Dei gratia crt,quod nec ipiî Monachi negate aufint. Itaqueab cis quærimus, num homonbsp;regenerari poflît ablqucFidc. Ncgant. Vndenbsp;colligimus, quum homo rcgencrati nequeatnbsp;Fide, abfque vera Fidc,amp; vbi eft vera fidcs,ibinbsp;fit iuftificario ( tota id docente Scriptura)nbsp;confequi hominem non polie regenerarinbsp;quin iuftificctur; pro co quod volunt ifti Mo nachi vt Rcgencratio fit tantum initium luftificationis.
In lumma,cx co nafeitur ipforû crror,qubd nonintclligât,id quod iam dixumisSe copio-sè expofuimus,nempe diftingucndum elle inter Iuftificationcm amp; Sanètiricationcm.Tantum cnim abeft vtbona opéra faciamus quibus iuftificemur i vt ca facerc bonagratâquenbsp;Dco nequeamus antequam iuflificati fimus;nbsp;quandoquidem fiint fruélus noftræ Iiiftifica-
T. J.
-ocr page 522-49
ARTICVLVS XLV.
|
tionis, ficilt alias diximus, fcquuti Paulum amp; Maiorcs nortros, pios illos Veteres Doótorcs.nbsp;EpH.t. Nam Apoftolus docct,»ojgratiafernartperß-D‘peec. ^gjfj. til^nenon exnohif. Deidonttgt;n inquic,nbsp;Mer.tié.i. ex opertbi^ti netjusi glorietur. TSlam wßufßu-mus optu , conditi in Christo leßt ad opera bona,nbsp;laPf.iojinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Detts vt in eisverfaremttr.Ciw^à fie ab Auguftino exponitur: Earn luftificacio-nem Apollolus dicit,qna Chrilhis iuftificat impium,quam nonimitanJam nonpropo-ti.^.Sent. blit,fed folus hoc potc(tItem,Nemo luitc vi-c, uit nifi iullificatus.Poftrcmó,ortendamus con-tradidlionem,quaiiti Monachi cum fuo Ma-giftro Sencentiarum pugiianr.Hæc cnim illenbsp;’’ de luftificationc: Per hanefidem iullificacu'fnbsp;impius, vt deinde ipfa fidcs incipiac per dilc-étionem operari. Item , Liberum Arbitriumnbsp;nunc per Legem carnis ad bonum impeditiir,nbsp;amp; ad maiirm inftigattir, vt non pofiit vellc amp;:nbsp;pcrficerc bonum,nili pergratiam liberetur amp;nbsp;adiuuctur. Liberias ergo àpeccato amp; à mife-ria per gratiam elt. Ifti verb Monachi nihil denbsp;.ifta liberatione,nc quo præiudicio libertatemnbsp;liberi fui Arbitrij lædant.-contcnti dicere,ad-iutum agratia fcfepræparare. Ipforum verbnbsp;Magiftcr dicit, liberari, vt(inquit) vclit bond:nbsp;ÔC adiuuari, vt bonum faciac. Nam, vt inquitnbsp;Apoitolus, non eft volentis veile, neqtie cur-1 111.1,2»»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' C“ i ‘ t' rentis-currcre , id clt, operan : led milcrcntis Dei,qui opcratur in nobis veile Sc opcrari bo-naicuius gratia non aduocat hominis voluntas vel opcratio,fcd ipfa gratia voluntate prç-uenit præparando vt vein bonum,amp;: præpara-tam adiuuat vt perficiat.Hæcipfa funtMagi-ftri Sententiarum verbaiqui licet reccllcritabnbsp;Euangelij purirate in omnibus pene quæ denbsp;hoc argumento tradat, melius tarnen in eonbsp;verfaturquàm ifti',nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ lam vidcamus locos ab iftis citatos,vt hunc articulum hniamus. Et hxceratis nonnulU-.fednbsp;i.Corz.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;esiis-,fedfanbhßcaü eiltsßed ittHtßcatt eftis in nomine Domint lefiu ç^per Sptriturn Det noFirt., inquit Paulus. Vndeconcludut Monachi, nosnbsp;pvopric ac foemalittr luftihcaii pergratiamnbsp;Dei.Quod ii m fc res habct,ell igitur quod fa-tcantur, nohra formalem iuftinani ficam elfenbsp;in rcmiflione noltrorum peccatorum: De hacnbsp;cnim ibi agit : nec vulr fignificarc, cos iulfifi-eari bonis fuis operibusifiquidé cos reprehen-dit ob dchcla quæ tunc cóniittebant.^^ostniu-rtamfacttis, inquir, er damno affxtttsßd/^ueßa-tres.Eàco vi hic locus maxime faciat ad euer-tendam formalem iftâiu(t]hC3tioncm,aMo-nachispropolirani.Adde quodai^eoj-/«/^/«-fiipcatos M nomme Dorntnt je/«. Quod ncceiîa-rio iiilert imputationem iuititiæ,quam tarnennbsp;Monachi tons viribus reiiciunt. Vt déclarent Liberum Arbitrium præueni-ri à Spiritu fanclo, ablque adione no(lra,hæc Zâcfi.j. verbaZachanæcitant,Connertimmi adme^m-quit Doniinus, er conuertarad-vos. Qm locusnbsp;lïobisioler ab aliisMonachisobiici,vt contiànbsp;probent, nos aliquatenus præuenirc gratiamnbsp;Deiiid quod verura elle videatur ex hoc loco,nbsp;nifi vocabulum conuertendt rcdèintclhgerc-tur;nirairum,quôdDcusfc conuertat ad nos, |
dumefficit vt fentiamns frudiimnodrariint precum : nos autem ad Deum conuerraniufinbsp;quum veraFide ac rcfipifcétia mifcricordiin'nbsp;ipfius implorauimus. Quæ duo non à nobiSnbsp;led à Dci gratia proraan3nr,ficut alibi dicitur.nbsp;Conuerte me,Domtne,(i‘ ego eonuertar.lH^-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itf i'’ locus nihil ad ipforum propolitum facit. Proferunt ctiam quod apud loaniiera dici-tur,Stneme nthilpoeesttsfacere:Sc quod Paulus in quit, nos idoneos non ejfe exnobtstpfis aieo^'nbsp;tandurn eputcejtiamy vetutex nobifipßs :fednbsp;donei fitmtis, td ex Deo effè. Qm duo loci con-iundi clarè réfutant opinionû Monachorum«nbsp;Nam Chrilfus fimilitudine palmitis, fucïumnbsp;ex virclugentis, déclarât oportercvcvitaæ}!nbsp;ipfo hauriamus, quod non modöabfqueipl^»nbsp;fedetiam nili per ipfum bcncagerciieq^“-’^'nbsp;mus. Et Paulus oftendit, à Deo nos præucnit'nbsp;nô folùm vt quodammodo inchoet,fcd cm®nbsp;vt plane perheiat bonum in nobis ; fiquidc®nbsp;fimplex quçdam incceptio non cftilln/jt«**»’’**nbsp;fiue idoncitas amp; lufhcicncia ex Deo,denbsp;git Apoftolus. Quo probent, gratiam iuftificantem conli-ftere in gratia informante,adducunthuocl“' cum PauliiSperwo«pudefdcitf^u'odeharitdsnbsp;effttfafit tneordibns noCiris per Sptritnt/gt;fdgt;dt»^nbsp;^ut datns eß nobis. Vcrùm Paulus hîc noss agitnbsp;de co quod iuftificat hominem,fed de eo qi®nbsp;ex noftra iuftificatione proficifeitur. Sic em®nbsp;ait, InHificati igitur ex fide^pacemnbsp;Deum per Domtnum noslru defum Chrtdlttt^ •'nbsp;t^uem ettarnfide habuimits hunc adittannbsp;hancper ^uamfiamtts, Crgloriamurfubnbsp;Der.Hæcilleiquibus plané abolctur erröt’“,nbsp;mailsiftiusiuftitiæ.Qu,uni cnim Spiritesnbsp;infculpcns in noftris cordibus cettitudi”t®nbsp;noftræ luftificationis per lelum Chrift“®jnbsp;confirmât confeientiis noftris, diliginbsp;Dco,amp; vnà cfticit vt cum redamemus:nbsp;noftra non cft polita in eo quod Deum ip^‘ *nbsp;ligamus (ac fi quoddam eftet merituæ)’““!''*’nbsp;acquiclccrcmus-.quum fan’s lupérqjhacet®nbsp;in parte noftras impcrfcôlioncs fentireatq”nbsp;agnolccrc dcbcamus) vcrùm in co quod vnbsp;nosdiligatin Filio fuo Domino noftro: q“°nbsp;cft fiduciæ noftræ fundamentum. Citât qnoque quod Paulus ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^*”* Dauidpronunttat heatum eum hotnine, cm imputât iudlittam abf^ue opertbus, dfce/it,nbsp;tjuorumrenujfitßinttnic/uttateSyStc. Quod ptnbsp;fus aduetfatur formali luftificationinbsp;Monachorum,amp; ad verbum noftraæde lnbsp;ficationeper Imputationem fadadoeltunbsp;confirmat.Idem ftatuendum cft deloco -fit.}«nbsp;ex cpift.ad Titum citant,vbi dicitur,nbsp;feruajfie non ex operibus tuiits ^u.efieceritnmnbsp;fed ex fisa mtfiertcordta',per lauacrttrnnbsp;tionie^Crfcnouattonem Spiritusfianbtttamp;c.tnbsp;ftificatt ipfius gratia yhxredes efificeretnutfinbsp;dumfietnvttet aterna. Qui locus diruit op’^^^^nbsp;nom forraalis iftius iulfitiæ «Siao,nbsp;doccat,cos, qui, fide apprcheiifo L'h’ Cu p,,jnbsp;baptizantur, feruari : non autem,g”'”““’,nbsp;in CO verlan vtnos difponatadlaluteiunbsp;bus noftris confequendam , ficut iû* » |
ABIVRAT. ET RESPONS.
^'^'’'^*ciuranr,veram fidctn ciurantes. Q^odpvofcruntcx Paulo diccntCjDfwzwywnbsp;J^Mur corda, nolfe ^uis fit fienfius Spiritus ; ^uianbsp;J^^^ttditm Deunt tuterpellatprofitnSlis,nihil adnbsp;’Ploruminfticutum facit, imó plané aduerfa-Loquitur enim dc vitæ ærcrnæ dclîderio,nbsp;flagramus ex fpei noitræccrcirudine. Etnbsp;quot;^cccttitudo non nitituraliquaiuftitia,quamnbsp;nobis indie fentiamus. Subiicit enim,nbsp;^’‘temabttcrunina aduerfius eleclos Dei?Deus is eftnbsp;^'‘tiustificat. ^MS eftcjuicondemnet? Chrt^lus tsnbsp;^uintortuus eft y tnu verb ejui etiam excitatusnbsp;tjui etiam eft ad dexteram Dei^ijui etiam po-ytdu pro nobis.En quod fiduciæ noûræ funda-tticntum elTc velit Paulus,repudiata præpara-tione voluntariaad gratiam iuftificantem,quçnbsp;confiflat in gratia formante,gratia coopérante» aliifque ineptiis iftorum Monachorum,nbsp;quifuam falfitatera probe occultamfore pu-t’nt,flmodb earn tcgantamp; inuoluant voca-1’nlisobfcutis, ambiguis, intortis amp; quæ in-telligi nequeant necab iis qui in ca iurantjiiccnbsp;*^nsàquibusad hoc iuramentu adiguntur.nbsp;Vt oltendant, nos fanéte opcrari,quo iufti-ficatio inchoata augcatur, atferunt locum exnbsp;'¦lojii.j. loannis Epift.exercet iuilittam, iuslus eft,nbsp;fituttlle(nempeChriftus) iuiiuseft.Nndc con-cludimus contrarium fcntcntiæMonachorû.nbsp;Nam fl iufti fumus, ficut lefus Chriftusiuftusnbsp;eft,ergoiuftitia noftra non eft dimidiata autnbsp;inchoata.Si enim id dicat de luftitia Icfu Chrinbsp;ftt,cxccrabili blafphemiaobligantur. Necelfenbsp;eft igitur,vt luftitia cius nobisimputctur,qubnbsp;finnis iufti ficut ipfc luftus eft. Adhæc,cxcrcerenbsp;InftitiatH 8c facere bona opera, excraplo Icfunbsp;Chrifti teftimonium eft nos à Deo iuftifica-toseircamp; gratos habcriin ipfius Filio.Nam,nbsp;'’tiatn probauimus, oportet vt quis iuftusfitnbsp;antequam faciat opera luftitiæ. Itaque luftifi-catio noftra,eft origo noftrorum bonorum o-Pctum, quibus Deus nos ornat,remitt ens nobis nofttas imperfe(ftiones,amp; nos cum noftrisnbsp;opcribiis acceptos habens, non propter no-ftramvcloperum noftrorum dignitatem, fednbsp;propter Filium fuum,cuiusiuftitia iuftifica-¦'Ep.i». mur. Quamobrem Auguftinus longe ab iftisnbsp;diftidet,ira locum ilium loannis exponenstlu-ftilumus ficut amp; ipfe iuftus eft,fcd ipfe in ipfanbsp;incommutabili perpetuitate : Nos iufti cre-dendo in quem non videmus, vt aliquando vi-deamus.
*P«c.n. Adducunt quod extat in Apocalypfi: nutet, noce at adhuc :nbsp;nbsp;nbsp;t]Uifi)rdiduseft,fordefcat
adhuf.ç^ ^ui iusius eft,tustificeturQuibus verbis loannes fignificat,vt improbi perleuc-rant in fuaimprobitatc aefordibus, ita virosnbsp;bonos dcberc in gratia Dci pergentes, fuamnbsp;iultificationé bonis amp;fan€tis operibus tefta-ri.Quanuiscrgoapud Dcum mera gratiaiu-ftiflcemur in Domino noftto lefu Chrifto, o-portet tarnen vt iuftiticemur etiam apud homines,id eft vt homines ex bonis operibus no-ftnsintdligant nos luftihcatos amp; acceptos ef-fe apud Dcmn. Er hoc verbum luUtficandtnbsp;candem habet fignificationcm in Epiftola la-cobi.Talcm autem elle fententiam loannis,
fans pater ex oppofitione luftificationis pro-borum amp; Iniuftitiæ improborum,nempe,ma-lorum operum ipforum corumque impurita-tis,ficut manifeftè déclarât loannes,iubiiciés, fore vt Deus reddatvnicuiq; prout opusipfiusnbsp;crit. Atqucvttollat omnem opinionem infti-tiæ amp; meriti operum,hæc fubdit, Qmfitit,ve~nbsp;niat:amp; t^ui vult,accipiat aejuam vitamp;gratts. 17.
Prçterea volunt probarc,opera hominis re-generati mereri vitam çternam, ex his Epifto-Içloannis verbis, Perhoccognoficimusnos exve- i.ioan.j. ritate efte, coram ip/b Jicura reddemus cordanbsp;noPlra. Ndm fi nos condemnet cor noPlrum,poten-tior eft Deus corde noPtro, nouit omnia.St cor no-ftrum nos non condemnet ,fidnciamhabe?nus apudnbsp;Zgt;f«w.Rcfpondemus,nc voculam quidem hîcnbsp;extare de commétitio Merito Monachorum:nbsp;led loannem defignare, cftè nobis fracrcs no-ftros non lingua, fed opère amp; veritate arquenbsp;ex animo diligendos ,vtinquitfuperiore ver-ficulo;proptetcaqucnos hortarijvi corda noftra perferutemur: quoniam Deovelintimænbsp;cogitationes noftræ expofiræ funt amp; apertæ:nbsp;vt, fi hypocrifin occultcmus, minime dubite-rauseamà Dcoperfpici.Contra, fi nobis ipfinbsp;confeij fimus finceri erga fracrcs noftros amo-lis, huiulmodi conlcicntia certiflimiteftimo-nij amp; argument! loco nobis futuraeft, quodnbsp;veritatis cognitioncm rite pcrccpcrimus.FIçcnbsp;mens loannis, quæ nihil opinionem Monachorum iuuar.Nam Mereri aliud eft quàm te-ttimonium præbere nobis magis acmagis innbsp;veritate fidei noftræ confirmandis.Quinctiamnbsp;vtdoceat quo fulçro apud Dcum nitatur noftra fecuritas, ftatim liibncôtit, Hoc eft etus ‘nbsp;mandatum vt credamus nomtnt Ftlij etus lefitnbsp;Chri^i, tp- dtligarnus alij alios,fiicutmandauit nobis. Item, P er hoc cognofeimus ipfum in nobis habi - ’ •nbsp;tare,ijKod de Spiritufiuo de dit nobis.
Poftremb, vt probent intolcrabilem hune errorem, opera noftra paria elle iudicio Deinbsp;fuftincndo,hçc verba ex codem loannc profe-runtjPer hoc expie ta efi charitos in nobis,vtfidu-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ciam habeamus tn die iudicij : ijubd cjuahs ille eft, taies nosfumus inhoemundo. Rcfpondcmus,nbsp;loannem non fignificare nos hîc præditos cf-fe perfediene quæ fit æqualis pcifcdioni i-pfiusDci. Scimus enim iltud impoflîbile elfe,nbsp;quinetiam Monachi fuprànegarunt in Atti-culo xl.At inquit,amorem quo Deus nos pro-fequitur, nosfecuros tcddtrein ditm iudicij,nbsp;cundemque amorem perfpicuè cognofei exnbsp;beneficiis fpiritualibus,quç nobis ex gratia fuanbsp;impertitrin quib*s primo lococenlenda eftnbsp;Fides, quæ facit vr Deus in nobis habiter, amp;nbsp;nos in Deo habitemus. Per hoccognofeimus, nos ibid.v.ivnbsp;in eo habttare, inquit, lt;^ubd de Sptrttufito déditnbsp;nobts. Item , Cognouimus Qquot; lt;tredtdtmus charita-tem,^uam habet Deus in nobts. Hoc igitur ciicr-tit Mentum : liquidem bona opera noftra exnbsp;Spiritufando promanant. Itaquc paulo pbftnbsp;fubdit, «or priordtlextt.^on poteft au-tern nos diligere niii in Fifio fuo. Quandiu c-nim nos in nobis ipfis rclpicit, vt lummc iu-ftuseft,fic iniquiratem non odilfcnon poteft,nbsp;vt inquir Dauid.Hæc fiimma eft doólnna: no-
T. q.
.v.ty
496
ftræ de luftîtia Chrifti,nobis imputata, in cu-ius gratiain Deus nos amat amp; pro filiis fuis a-^nofcit. Etfanè,inChri(lo manifetlè cerni-mus , Deum fumme iuftum ac fummè miferi-cordem clle.Quod codem loco loanncsfigni-V ficat,his vctbK,Perhocpatefatïa eficharitas Dei in nobis, tpuod F Uturn iliumfuum vnigenitum mifitnbsp;Derts in snundum vt viiiamusper eum.
Adiiciuntjin cundcmfinem,quod in cadeni
, Epiftola ài\.C\x.VLV.PerhoccoïnoÇriimisnosdilio'ère j.loân.5. ƒ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
flios Del, (puumnos Deum ailigimus, tfimandata' etusferuamus.HF.cèfienimeharitas Dei,vtmandat a eiHsferuernus ; (fi mandata^ eiusgrâUta nonnbsp;funt. ludicent Lcdlores an vlia litéra co lôconbsp;fit,quæ fpcétct 4d dcliramcntum iftorum Mo-nachorum , quo âlTerunt bona opéra nollranbsp;polie ferre amp; fulhncre indicium Dei. Cæte-’nbsp;rùm, vt intclligamti^ qiiatenus mandata Deinbsp;iiobis facilia Irnt, âudiamus quid contiiienternbsp;ftib i i ci ati^oziw?», i n quit,yMrc^«rd natum efi exnbsp;Deo,vincit muridsm : fi hac efi victoria pua vintnbsp;mundum, nempefidesnoltra. En igitUr vt mun-dus vincatuc, ficut docet loannes ; cuius tclH-rrioniuHi Monachos etiam cumipforum men-daciis de erroribus vincir.
Itaqueid quod expoluimiis tàm dé doclri-na noltra quàm de errote Monachorum, fatis dcclarabit nihdi faciendos clfeManichæ^um,nbsp;Simonem Maguni,Pfcudapoftolos iamp;! Pelagia-nos,ad quos amandamusiltosMonachos,9nanbsp;cum fuo ÆtiOjCognomine Athcoioptahtes vtnbsp;ip!i conuertantur, errores autera ipforuin a-boleantur.
Articvlvs X l V I.
Credo hune mundum fi Purgatorium eße loca CaSiigaüoms temporalis Pœmtenttbus : Paradi-fum autem fi Inferos, loca remunerationis aterna,nbsp;¦ Itatpue detesîor Origetiillàs, Pelagtanos, zÆria-.. nos, fi Pr£tendentes,:pui contrafentiunt'.nam Ori-'gentSta introducunt Itferos temporales: Pelagtani
Pratendentes negant vHum efi'e Purgatorium pofi mortem.
Res PONS 10.
Profiremurjn Gallica Confeflionc Fidei, Articiiloxvij. nullâaliama nobis agnofei ab-lutioiicm amp; purgationem noftrorum pecca-
lo xxiiij.eiufdem Confeflionis,cen(cmus Purgatorium cxcogitatum clFe ad illndendos ac decipiendos homincsdicut reuera expcrientianbsp;doenit, in igne huius fornacis præcipuas opesnbsp;Eccicfiç Romanç fuille conHatas.Primùm autem pioferemiis cclhmoiiiaScripturæ, quibusnbsp;nollra Doélrina de purgationc peccatorumnbsp;nollrorum fnndata elt : deinde breuiter illo~nbsp;mm Monachorum errorem refutabimus.
Beati epuorum remiffafunt intentâtes : fi ipuo-rum teStafuntpeccata. Beatus vtr cui non imputât Dominus peccatum.
Liuore etus fanattfumus ;fi impofuii ei Dominus inuputtatem omnium nolirum.
Vrac a oblattone confecrauit in perpetuum eos ipuifantbficantur.
Hic efi Agnus tile Dei qui toUit ' peccatum mifîdi.
Ibid.v.J.
i. Cor.3.
ii. 13.14.
15-19.
Mut’n. 5.
Matt i5. rramp;ienaemes^cjm m7tlTa.jenllnr^^.l^aln^J^^-
i,6. 'geMÏlx, introducunt Inferos temporales: Pelagtani maginantnr dnplicem Paradtfnm , zÆriant ÖPnbsp;n
^ug.de fecc^mer»nbsp;LVC.Z6,
Lïb. hy
f'g.c.lt;i amp; jer li^.de
Icfum Chriltumnraquc, Arricu-
53-
Pfal.31,
Heb.10.
loan.i.
ARTICVLVS XLVL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
' 1.1«*^ «« left chrisiipurgaf nos ab omnipe^-to. Si confteamnrpeccata nostra if delis eiTénbsp;fins vt remittat nobis peccata nosira, amp; pargetnbsp;ab omni iniepuitate.
Purgations peccatorum noliroram perfeipfi”* faéla.
In quo habemus redemptionem perfangnitt^ ipfius, rerntf ionem, inpuami peccatorum ex dudttnbsp;tpfiusgratia. quot;
In cjuo habemus redemptionem per fangmt’^^ ipfius,id efi remfiionem peccatoruwti ' ¦
Nulla condemnatii) Hi-' aui funtinChrift lefu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
Qui lâuiérunt folas fuas , de de alb ar'unt in fit'' gutne agni.
- Chrillus fimetipfum expofuit pro Ecclefa : ft jpl' faintlificareti poUpuam earn pnrgafet launatnbsp;aepua perverbutn :vtfiller et ¦e'a'mfibtglertofin’'nbsp;Ecclefiàm tion hab entern maculam 'aut rugam-
Ei ptti dtlexttnos tfi Itiuit dpeccatts nesEuptt pp fanguinem etusifitglorta Q- roburtn/eculafieah'nbsp;rum. ' '
Beati epui Domini 'caufdmortuifunt:tpaontfiDf reepHiefcurtt à labonbusfuis , opera eorwn/e-tpuunturr eos.
Deleuivtnubeminipuitatestuas, (f puafne-bulampcccatatua.
Quaretur tnojuitas Ifrael,Qquot; non erif.dtpett^t^ l(gt;gt; ^»»1 Iuda,Q‘ non inuemetur.puoniam propttiasetonbsp;eorurn inipuitatibus.
Eauabts meiQ-ero candidtor niue.
Sifuertnt peccata i/eslra vt cocanumiftsf nnt dealbahuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ¦fifJ’
lefus Christus deditfemetipfurn redemptii»'^ prettum pro eputbufuis. Quibus conüinil« ex-tant alij plerique loci. Vndc concludin’“^nbsp;non alia rc pollenos purgan quam languintnbsp;Iclu Chrifti.Qtnnenain,quum moricnrcscrc'nbsp;dant,aut non credant inChriltnm:ccrtèlicre'nbsp;dantjiuftificantur amp; habent pacem eigaDeütnbsp;inquit Paulins : proinde nihil rei cftiplise“®nbsp;Purgatorio. Nili credant, Monachi ctiam eo^ ^ui)nbsp;cxcludunt afuo Purgatorio.Adhæc,quù Pa“;nbsp;lus agit de llatu rnortuoruni, amp;quot; deviuorû ot-ficio,nullam mentionem facit illius l’urg;»“'nbsp;rij,ncc præfcribit viuis, vt pro mortuis oreiit,nbsp;amp; ßmilialcd nos rcuocarad fpem Refutt^'nbsp;éfionisiatque adeb loqucns de vlcimo die»”’;nbsp;quit, eos qui tune fupcrcrunt viui, raptumnbsp;lîmulin nubeSjin occurfum Domini.nbsp;nullum eftPurgatoriuiniltorum caula,'.]“’*^*’nbsp;aliorum caula eilet? Adde qubd volunt Mo”“nbsp;chi, Purgatorium elle locum pœnæ tempor“'nbsp;lis.Scriptura autemin hac vita rncludit leso-^^,nbsp;mnes temporales. Quod Augulhntisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
bis cxprelîjt.- Hic mundus(inquit)onini3 r“*”' poralia rranleuncia concludit. league mer”nbsp;dicimus, conimétuni Puigatorij extinxilhnbsp;Ecclelia Romana præcipu. m ex Articulis”“nbsp;llræ Fidei,qui cft de Rctnilîîoncpeccatoru”’^nbsp;amp;magnani hominum partem priuallclo ’nbsp;folâque conlolationcconlcientiæ,nbsp;gitur cogicatione diuini ludicij. Quodq’”nbsp;authores amp; architedi Purgatonj aniniadr”'^^nbsp;titlent,amp; petlualïllenc,pœnas Purgatvrij,nbsp;pecunia,polie mitigari atque brcuiaii:hie^‘|^^
-ocr page 525-tione magnam totius Chriftiani orbis bono-tum partem ad fetraduxerunt. Nec huius rei opus cil vllam prabationem alferre, quuminnbsp;' omnium oculisïit pofita. Sed hoc longe gra-uius cil, qiibd plerique id videntes, viderc ramen noliiit.
Porto, vtad verba iftorum Monachorura veniamus, crcdunt(vtinquiuntjPurg3toïiumnbsp;clTe locum caftigationis temporalis pœniten-tibusconllitutx.Hîc quxrimus,quomodo hicnbsp;Articulus confentiat cum p.rxçedcnti,in quonbsp;dicunt,fideles fiormaliter iuftificari; vel eo vf-quCjVtiplorum opera meritoria poftînt fufti-ncreiuaicium Dci. Nunc auteni voluni,Fidèles cum fua formali iuftitiaallàri in i?urgato-tio, vtcaftigentut. Siccinc ergo laftincnc Dcinbsp;indicium ; Ve tùm lie habcto,(id quod Monachi præpudoreXcilicct iplîs ingenito, vt nocûnbsp;clljdiccrc non audc'ntjfi. Monachis numercturnbsp;pecunia, Sc conferantur ptouentus, dominia,nbsp;amp; polTcirioncs, ab eis initigatum iri illara ca-ftigationcm. Propterca vulgatum cil illud inter Pôtificios: Vt ex Purgatorio animæ extra-hâniutjSacetdotcs ad cantandum clleinducé-dos.Et lanè iamptidein ifti cantillant ac ridét,nbsp;jementibusac plorantibus aliis : amp; in mediisnbsp;luis dcliciis ludibrio habenteorum fimplici-tatem quosipfi adpaupericmScinopiam rc-dcgcrunt.
Cxtcrùm , quum omnis calligatio corre-â:ioniscaüfà,qux fcqui debcatjindigatur: di-ciciftiMonacln vbi repercrint, cotr.çàionem ° f ¦_____________1____________1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_____
here. Hicluclx amp; certamini loçus eft(inquie-’’ini.i.
â:ioniscaiifà,qLiæ fcqiii dfbear,iaHigatur: di-ciciftiMonaclù vbi repercnnc, coti;lt;;ctionem öietnendatioiicin inalccro mundo Içcuni ha,-batChryfoftomus) in altéra vita cft locus co-ronç amp; prçmi).lcaL|ue li Purgatortura confti-tutura elt ad caftigandum, oporcct ergo vc il-ludfit in hoc mundo.Nam extra hucmundumnbsp;homines nequeunt ampliùs calligari,fiqui-deracotrigi non ampliùs polFunt. Non pro-grediemur longiùsiu huius rei tradlationem,nbsp;quod in ea nullam difficultatem videamus.nbsp;Qwd fl tarnen fufiorem feemonem Lcéloresnbsp;dciidetcnt, cos togamus vt legant Dodlorumnbsp;EcclcfieKeformaiç copiofa de hoc argumen-toferipta.
Expendamus iam locos à Monachis detor-tosadfnumPurgatoriumàvero amp;gcnuinoi-pforum (^enfn : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^uisßtpendtjicet fnper
fufidamentum hoc, jiKrttin, argentum,lapidss pre-tufes,ltgtia, fœnam,fiipulafn : cauifijne opm mani-ftsluwfiet, inquit Paulus. Dies entrn declarabtt: na.m pengnern retegetur : ci}-camfciue opus lt;]ualenbsp;ft. Ignisprobabit. Stratus opus manebttijuodfu-peridi/icauerit, mercedem accipiet :fi cuius opusnbsp;txunumfuerßdamnumfaciet : ipfe veroferuabi-tur,ita tarnen yt per ignem.
Refpondemus cum AmbroGo.ibf agi de iis qui Euangeliu pi£cdicant,quos admonct Pan-lus,vt imitcntur prudentes architcä:os,qui ia-dis fitmisfundamentis, nihil exædincât quodnbsp;hisrepugnet. Àtquileius Chriftuseftfunda-nicntum prxdicationis Enangclij,vnde fequi-tur, nullam proponendam nec admittendamnbsp;elTc doftrina qux Domino noftro lefu Chri-ftorcpugnct.Quamobrem admittcndum non
'quot;¦•Cor.
ABI VR-AT, ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497
cÆ. ifttid Purgatorium propo(icu,m à Mona.-chisjfimulantibusramen veile ferctinerefun-damentum,ncmpc lefum Chrillum: led lalso: fiquidem, quantum in ipGs eR , euertuut fru-«fturaPaffionis amp; Mortis eins, vtcolligcrc eilnbsp;exlocis quos modo recitauimus, ad piobaii-dam noftram Doótrinam de Purgationeno-ftrorura peccatorum. Etvt Monachi intclli-gant»huic loco Pauli nihil elle commune cumnbsp;ipforum Purgatorio , aliquot rationes ad hoenbsp;breuirer exponemus.
I. , Paulus vtiturvocabuloï^»«,pcrhmili-tudinein feu allcgoriam; lient ctiam torus ille locusaUegoricus eft.M.on3chi veto per ignemnbsp;Purgatorij intelligunt verum ignem. Ita lon-gilfimè inter fc dirferüt illi ignes.Namii ignisnbsp;Purgatorij is eft de quo agit Vaulus , ergoiftenbsp;ignis,cftallegoricus tantumiqui minus giatusnbsp;cll'ct Monachisnnalunt enim res ipfas S' pn-T6V fumere, telle auro , argento, de lapidibusnbsp;prctiolis,quos ipfisluuin Purgatoriû peperiç.
I 1. Paulus inquit, ligna, loenum deftipu-1amab ignc,dequoagit,exuftum iri.Monachi autem voluut,non folùm mareriain,lcd ctiamnbsp;opcratios coniiciin ignem Purgatorij.
111. Paulus yultvt omnia experianrur hue ignem : Monachi verb nolunt bona opera lednbsp;maladuntaxat ab hoc igneprobari.Paulus ramen dicit» ab igne probandum elle non tantum lignum,fœnum amp;ftipulam,lt;'ed ctiam au-rura, argentum amp; lapides pretiofçs. Adeb vcnbsp;iatis mirari ncquearaMonachorum argume-'^ationem ex hoc loco lumpjam. Nam quumnbsp;proprium auri Sc argtnti lit,ignem ferre ita vcnbsp;non confumantur: è contrario, lignum,fœnu,nbsp;amp; ftipula llatim igne abfumantur ; Monachinbsp;pcrfuadercaliis volnqt, pcccata,qua; comparant ligno, fœno, amp;liipulæ, diu conlillere innbsp;igne Purgatorij:bonaa.utcra opera,auro amp; argento comp3raca,in co conlillere non polfe.
1111. Paulusaic,huncignem,dequoagic, reddicurû cuiufqncopus, manifclluni : at Purgatorium Monachocuma,bfcpnditum eft innbsp;centto terrx(vt inquiunt,)proinde ncquit ma-nifeftum reddere cuiutque opus, fiquidem i-pfum nequaquam eft manifcllum:amp;certe dif-hcultcr repcriatur id quod non cft.
In fumma.quandoquidc Paulus.agit dç igne allcgorico,vt vidimus:quU nihil in iplius verbis inlic quod referatut ad Pu.rgatoriu : quumnbsp;nominatim ibi loquatur de co quod fit in hopnbsp;mûdo(licutapparecexfcqucntibus-.nu'd-usfe-ipfumfeducat,Mvt\a'\i.,filt;jiiisjibividetureßefapiösnbsp;intervosinhocfeculo, jbultusfiiit,ytfi4C/~apiens: J.nbsp;concludimusjvcritatc huius lociPaulini nihilnbsp;habere commune cum mcndacio purgatorij.nbsp;Citant aliam fimilitudinem ex Euangcho,nbsp;vbi Chriftus iubet vnum.jucmque quampri-muin reconciliari ad icrfario l'uo,nc ab co cb-iiciatur in cultodium : Amen duo tibi (inquit Mitthy.nbsp;lelus Chrillus } netfuatjuam exibts liiincv/jue-du/n reddideris oltimu/n ^uadrantem.
Refpondemus cum Chryfoilomo ,amp; Hie- In Maa. ronymOjibi mentionem fieri verx cuftodiçdcnbsp;inter nos vfitarx; vt neccile nb in banc vocemnbsp;allcgoricèadPurgaionum transferre, vt Mo-
T. II,.
-ocr page 526-498 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS XLVn.
nachi docent. Quod manifcftiffîmè cernitur boloabfquedubitationevllaperibir. apudLucam,idipfumcommcmorantem, his 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
verbis, Dum abis cum aduerfario tao ad Magi-ßratum-tda operam in vta vt Isbereris ab eo.Cçtc-rùm fi velint aduerfarium noftrum elfe diabo-lum,amp; Dcumiudicem,amp;Purgatorium carcc- faâionis cfFeôlus.Hîcvicaautamittitutauttc* rem(iuxta ipforum allcgoriam) lequetur, nosnbsp;rcconciliandos elle diabolo.-Itcm,lacisfacicn’nbsp;dum elle diabolo,non autem Deomam tànsfitnbsp;aduerfario,nô iudici:Item,làrisfacicndum elfenbsp;pro omnibus peccatis noftris: dicitur cnim,'z/yfnbsp;^uedum reddsderss yltimum i^uadrantem .• ( idnbsp;quod tarnen EcclefiaRomananon intclligit:nbsp;nam venialia tantùmpeccata in Purgatoriumnbsp;detrudir. ) Denique confcquctur(præter ipforum opinioncmjqubd elfe in Purgatorio,nonnbsp;fit latisfaccre Dco. Nemo enim foluit aduer-lario, vt pcrmancat in carccre : amp; oporret vtnbsp;folutio aliunde fiat. Adde quod career non debet eile loco pœn£E,quemadmodum ipli lurif-confulti agnoucrunr.
Poftremb, conantur aliquot fentenrias ex Vcteribuscorradcrcjquafiiam tuncnundina-tio Purgatorij in vfu fuilT'et. Vcrùm, præter-quam qubd verbum Dei eft régula noftrç Fidci,amp;, vt etiam ifti ex PauIo citarur,fœnum amp;nbsp;ftipula, ideft deliria hominum, fupcrædificâ-danonfunt fiipertara prctiofumfundamen-turoiij qui Veterum feripta legunt,fatis fciuntnbsp;tune dilputari folitû,propter verba Petri feri-bentisde côflagranone mundi in vltimo die.»nbsp;An futura fit extremo illo diequædam purga-tio pet ignem peragenda,quam homines fub-cant. Nonnulli hoc cxiftimarunt, vt probabi-lem opinioncm, non autem vt Articulum Fi-dci.Qua de rc fie Auguftinus,Hoc,inquit,nonnbsp;'' eft incrcdibile, amp; fciri aut ignorari licet. Et a-lio loco, Forfitan,inquit,id verum eft.Satis o-ftendens quantùra diftarctabiftisMonachis,nbsp;quibusPurgatorium cxpræcipuis eit ipforumnbsp;rcligionis Articulisivt profeólö cft vna ex pri-mariis columnis ipforum Ecclcfiç,quæ nititu'rnbsp;infinitis fundationibus ( quas vocantjàmo-rientibus inftitutis,quç reuera oftendunt Mo-nachos hçc ccrtiùs amp;c mcliusintellexiffe quàmnbsp;Auguftinum, in fuum quidem commodum,nbsp;totius autem Chriltiani orbis maximum de-trimentum.
Verùm fi libeat audire Veteres, agentes ex verbo Dei de vora Rcmiffione pcccatorumnbsp;noltrorum; certècontraria iis, quæ Monachinbsp;de fuo Purgatorio tradunt, ab illis audiemus.nbsp;Sic enim illi:
Enchir.ad -.sduoustsnui. Hîc eft etiam q^uam pofeimus i«Hr c. rcmilîio, vbi eft omnis remimo pcccatorum.nbsp;nv- /ze?w,Sufcipicndo pœnam amp; non fufeipiendo
QuîsaudetncgareChriftianuSjiuftumfi morte præoccupatus fuent in refrigerio futurû;Qui-
Chry/oi^omus ; Vbi v enia ibi nullum lupp *' jr cium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Cyprianus: Qu_ando ifthinc cxceffum W^nt, nullus iam locus pœnitentiæ eft, nullus lans- „or.
Enchïr. c-lt;58. c ^9.
de ciu. D l. II. c.nbsp;xo.
Dc cdlpaiïj, amp; ciilpam dcleuit amp; pœnam. Item. . 4 rt* ... „zT.. fö r. 1-. .1... 1. o ¦ 1. H.. 1 ..n G ..vtrr A
tcfra- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, _
M.f.tncl. libcc hoe dixcrit.quis homo fanæ fidci rciiftc-^a.c.14. diim putabivï/«w,Si dixerit,fi homo in impie-
Zïe fewjj. t32.
dum putabitî/rew.Si dixerit,fi homo in impie-rate fucrit defundusjin pœnas iniquis débitas iturum : huic pcrfpicuæ veritati quis fideliumnbsp;contradicit? Aez/î.Ncmo fc dccipiat fratres.nbsp;Duo enim loca funt,amp; tertius nô eft vllis. Quinbsp;cum Chrifto regnare non mcrucrir, cum dia-
nctur.
Nazianz,}Ä\c etenim nobis eft promptaæ''(^*^ dcla.Poft autera claufa cft oranis médecin«w-’ '
Bafilitu-Tiocct tempus huius vita:paniten- p tie tepus clïc,amp;,vbi de hacvita migraucrinu^’^’j,nbsp;omnem nobis benefaciendi facultatera pfï*^'nbsp;fam elle.
AmbroflmMoïs tranfitus vniucrforuindUii^d»-' opus eit vt conrtanter tranfeas, TranfituriU^nbsp;à cofrupi ione ad incorruptioncm,à mort«!*'nbsp;täte ad immoitalitatcm, à penurbationfnbsp;tianqmllitatem.Non igitur nomen tefflof'^nbsp;oftchdatjfed boni tranlitus beneficia dclcól^^'nbsp;Item y Intrépide pergamus ad redemptof“^'”nbsp;noftrum lefinn : intrépide pergamus ad illn^nbsp;fanólorum coctum, iuftorumque conuentui”'nbsp;Ibimus enim adillos noftrçfideiprçccptorf^’nbsp;vt ctiam fi opera détint,fides opituletur,d‘-'l^‘’'nbsp;dat hxreditas. Ibimusamp; vbi ImumfuuntAquot;nbsp;braham landliis expandir. Dominus cric !ƒ’nbsp;Ib.mus eb vbi feruulis fuis Dominus Ic‘^nbsp;manfiones parauit: vt vbiillccftjamp;nosfin’^^'nbsp;Sic enim voiuit, amp;c. Locus apudpatreö’*^ ’nbsp;via Chnftus eft,amp;-c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
5erz/lt;jr«/ilt;5.impoflibileeft peccata etiam*^ uiora dilui, Ä; cum cis faluari nifi perlcii^'”nbsp;Chriftum èc à lefu ( hrifto.
Petrus Lombardtts{yt ctiam inter fpinas C'^'j fas colligamus)tic ctiam de hac renbsp;reólè fidci intuitu in ilium relpicimus,quipf‘’nbsp;nobis pcpcdit in ligno, à vinculis diabolil*^nbsp;uimar,id eft,à pcccatis:amp;ira a diabolonbsp;mur,vtnecpod hancvitamin nobisinucn*^nbsp;quod puniat.Morce quippe fua vno vcrifli*®^nbsp;lacrificio quicquid culparura erat ChriftusC’^nbsp;tinxit.Hæc illc verc.
Itaque debemus anteponcrc hanC vericatc*^' cscteris omnibus eius mendaciis, amp; delifi**nbsp;iftorum Monachorum,qui tam acriteramp;p^*;nbsp;tinacitcr pro fuo Purgatorio propugnanCjn'’nbsp;qubd curent quid agatur in altcro round »nbsp;fed quia folicici func de fuis rebus in fioci*:'nbsp;culo.
Articvlvs xlvii.
Confiteor,ChrtPlianttm loaspletatum ritus Dei,pojfe legttttne t/otafiicerenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j//'*
gratiam Des. Ita^ue anathematixji Joust/sa»»^ Prxtendentes., ^ui in hac parte repugnant vtoHfjnbsp;Dcclejia verbs Dei.
Res p oNs IO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ¦
Monachi,quadam confideratione prohiP ti, nonauli luntin hoc Articulo aperteag^nbsp;de vous Monafticis : licet hæc ranto innbsp;habcant,tantælt;juc perfeétioniselfenbsp;vt e.numcratis nouem Angelorum ordiniPnbsp;pro decimo ordinc Angelico ipfi cpcenle^^ƒ^^nbsp;pctent.Hîc tarnen content!fnnt dicerein onbsp;ncre, Chriftianum, ornatum amp; locupl^^®^^nbsp;donis Spiritus Dei,poflc vota legitimènun^^
I, •
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45-»
nibus ipfos fatigemus. Ibidem etiam legent expofitionem loei ex Epift. ad ThelT. quem,il- ».TlefA.nbsp;lie produótum,hïcineulcantMonachi,amp; qui-dem alienïflimè à propofico. Illic enim cona-banturperfuadeve, fuas traditioncs eUc Apo-ftolieas;hïc verbtoquuntur gcncralius deTra-ditionibus Eeclcliafticis, id eft iis quas Eecle-lîaRomana recepit atquc approbauic.Nos au-tem nô exilHmamus,eos cam hebeces elTc, autnbsp;putarc alios adeo ftupidos , vc eredant hæe abnbsp;Apollolisfiüflein(iicuta,fal,(pucum, ehrifma,nbsp;quoin baptizando veuntur: Item, aquam be-nedi(5tam(quam voeant:)luminaria,amp;alias fi-milcs nugas, de quibus Paulus nunquam co-gicauic. Icaquemagnaminiuriam faciunt.illinbsp;loco quem ex Apoitolo eitaiK , dumeo taranbsp;indigne abutuntur.Verùm loci,propriè appli-candi Traditionibus Ecclefiæ Romanæ, binbsp;funt:
Fru^ra me colunt, docentes dotlrtnns ^tufunt mandat A hominwn.
Quare tranfgredimini mandatam Dejpertra- ibid. «»»e/w venranH
Cattete a fermenta Pharifaontm nbsp;nbsp;Sadducao- Matt.i«.
rumdd efl ab eoram doilrina tradttionibus.
Hominis licetpaélionem authontate confirma- GaI.j. tamnemoabrogatiosttali^uideifiifieraddu.
î^tdete ne^uis vos depradetar per philofophiam C0I.1. inanem deceptionem-fecundiim traditionem ho-minum.
Si martui cum CfiriHo^ liberi esits ab elementis Ibid. mttnditijuidvtviiientes in màndotritibus onerarni-ni, He attigeris, nerjaegiiitaris., neque contrebla-rislQua omnia ipfo z‘fu pereunt,pr£firipta ex man-datisnbsp;nbsp;nbsp;doürnns homtnum : cjus. raüonem i^utdem
habentfapientia in cultayoluntario fnmmifiione animi:^ in eo e/uod corpori non pareant.
SpiritM autam dtfert'e dicit fore vt posteriori- i.Tim.4. bus temporibus defcifcantçfuidam à fide ^Jpiriti-bus deceptoribus attendentes ac dattrinis dama-niorum y per hypocrifinfalfiloc/uorum, quorum con-feientia cauterto refebla eflz prohibentium centra-,nbsp;here tnatrtmonium , tubentntm abSlinere à ctbisnbsp;quos Deuscreauit ad parttetpandum cumgratia-'nbsp;rum atîione.
Vntu efi Legfiator qui potefi^ feruare per-dere.
Pafeite Dei gregem, nonvt dominantes cleris: amp; alij ciufdem fencentiæ:quorum doôlrina facit veimprobemus traditioncs Eccleiiafticas,nbsp;de quibus iftiMonachi loquuntur. NamEc-clefiæ non demandata fuit ptouineia conden-di amp; conftituendi pro fuo arbitrio culcum di-uinum : fed iniunâum amp; mandatum, vt obfe-quatur præccpcis,in verbo Dei comprehenfis.nbsp;Idcireo voeacurSponfa Chrifti: non vt impe-rct,fed vt cum omni rcuerentia fponfo fuo monbsp;rem gerat. Dcnique,fola experientia cos con-uincere deberet : quum Ecclefia Romana op-primatur illiufmodi traditionibus: vr iara co-niberi ncqueat,poftquam in cam licentiam lî-bi habenas laxauit. Porto foedis contrarictari-bus iftæ traditioncs Ecclefiaftieæ inter fepu-gnanr.Prifci enim quafdam habebant, quibusnbsp;reccnciorcscarent; de alij alias damnarunt, vtnbsp;Icgcntibus ipforum libres patcf.vt fine cóera- ‘
pare, Sed quoniam voti amp; vouendi vocabulum Riiikifariam furni poteft, hoc tacum dicemus:nbsp;Chnlliiiiijm, donisSpiritu Dei locupletatum,nbsp;nullum viiquam votum nuncupaturum cótranbsp;Verbum Dei, nee fupcrftitiosè, nee raerendinbsp;Caufa; itaque tenipctaxurum à voris Monalti-cisalilfqQcinHnitiSjvficacis'in Ecclclia Romana, inquapluiimi, maxime Monachi,ncglcótonbsp;voto cuminuni amp; vniucrfali, quodin Baptif-mo voucrunt (de pure colendo Deo j'quotidicnbsp;quæiuac nouas rationes Dei pro fuoarbitra-Ç'I. til colendi. Quaù Deus hac re delcótarccur,nbsp;quam adcó èxpiellc tnVerbo fuo damnat. Ica-In que fiMonachi omnesfuis laruis nudarentur,
heileapparctee, potiffimum ipforum votum dTevtalanturotiofi: quodvocùmnimis pro-ffto expient.
'’,415 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftini fenrentia:
¦ Quifquis bcnccogigt;-at quid voueat Domino, ^ijuxvata rcddacjfeipfumvoueat, ieipfuranbsp;4,^ '¦'¦‘^‘^^t-.hoccxigiturjhocdeberur. Idernabbi:nbsp;lonaTisintcrtogatis mc quid debeatis hodienbsp;'oucre amp; rcddcrc.SuHC enim qui vouent aliusnbsp;olcuii), alius etram ad iuminaria noótis, aliusnbsp;''t non 'mbat vmum,alius vc ieiunia certo tem-Potefaciat,alius vt carnes non Comedat. Nonnbsp;^'k illud votum oprimum. Hoc Deus digit:nbsp;‘pod t !mc dl animam tuam, offeras, raori-Uict;s,cogitadonibus cailis, operibus frunbsp;auertendo a malo, amp; conuertendo adnbsp;“nnuin.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in mentem locus quidam ex
¦tlinis citandus, qui fie habet,
‘^Siornmo. Qmbus verbis Pfaltes nonper-’ftfbai honniubus fui fecuJi ( ctiamfi vota P*-s cirent pædagogiæ Legis) facultatcmnbsp;^°^endi quicquid ipfis liberet, fed tantum eanbsp;h nuncupandi qux verbo Dei cxprefsèni-^‘^ntutiin prnnis autcm, publicara amp;folen-gtatiarum aólioncm ad Dcum, de qua fitnbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'quot;‘^0 Plalmo qucm citant, amp; in aliis
^f'i^que ; vt quiim dicitur, Sacrifica Deo lau-perfolue Hlttfiimovotatua. Infumma, ptobiinus omnia vota,quæcunquc in Ver-nullum fundamétum habene fibi con-quç fupcrftitiosè amp; cum opinionenbsp;'^'^'ti nuncupantur.Si louinianuscredidit fi-
¦ ' dicim .is,non potuit iurepro hærctico hac ( P^hchaberi,
p Art 1C VI VS xiviii.
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FccIefiaSiicas, turn in do-
Sacramentisy turn in moribust uulgo ^^olefiatanquam conformesfanblo Deinbsp;7i,|^ quot;•‘^‘funtS.ChrifmafmpofitiàwanuumyHquanbsp;mfacrificio Euangelico tbenedtbtioa-'gt;i orucis, profefiio, abiuratto, fiionforesnbsp;fnntlia, qua fere ommnofunt tn vfunbsp;EcclefiisJtaque tn hocArttculo de-oalumntas Keligwnis Peforma-pretendentis.
Ç, Responsio.
verba feccrunt de gt;hit' ‘'^'honibus,in ipfoftacim Articuli ij.nbsp;V'fh°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcpetcnius rationes quibus ilios
Vf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatisnobis crit rogarcLcólorcs,
nee loco fibi rcprxfcntcntinc repctitio-
.Aili-*htt!tr ep.
119.
5«® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i . A K TIG V L V S XLIX.
diófciones potiijs lt;^uàrn traditiones nuncupan-dæ. Ac cenc Auguftinus olim qu.ærebatur, quod ciufmodi traditiorics pluris hcrér,quàmnbsp;verbum DeizHoc nimis doleo,quia multa quçnbsp;in diuinis libtis filuberriiiia ptçccpta funt mi,-hits cufaritur, ôc tarn miilris præfumptionibusnbsp;fie plena funt omriia, Arc. Iplam Rcligibrieip,nbsp;qriam panciffimis amp; manifeftiftimis cclcbra-tionum facramentis rri'ifericordia Dei elle li-beram voluit,feruilibus oncribus premuntj vtnbsp;tolcrabiliorfit condrtio ludæorum, qui Icga-libus farcinis, non humanis præfumptiombusnbsp;fubiiciuntur.Hæc illc.Er fine fallus horainumnbsp;eóprogrell'us e‘il hac in parte, quia deHe.xc-runtab höc mandato, quod antes rioftrasafii-Prou 30 tluè pcrlonare debet, addasqiücqitamver-
• bis tHi'is, tie arguarii eß i/iueniaris rnendax. Hæc vilum eftdcTraditionibus commëtitiis, quasnbsp;Monachi Ecclcliafti'cas vocant, ad fup'enoranbsp;adiicere. Nam quod ad Auguftiniim amp; Chry-loftomum atiinet ( quos ifti nobis obiiciunt,)nbsp;rncnsipforum non luit vt agerent deaqua^lu-ftrali, ic fimilibuS ineptiis, fed de obferuatio-nibus Ecclcfiallicis , fundatis verbo Dei, A: innbsp;Ecclcfia femper reccptis.
Articvlvs X l 1 X .
Conßteor Sabbathum,aut F estum, leiuniunt eß' Matrimoniiun ejfe luris dtuini ,quamtis tempus,nbsp;forma, amp; gradtis non expreße determinentùr innbsp;»T rr-.t! ---------- Z- _//•...........Z . -.
poralibris Ketens ‘Fesiamenti. Propteréa Deus
Caful. fcriberetdtemféittacteium; celebrandi,eßgradus
t6.
He.15,17
Exo.io.
910.
Leuit.!.3.
jg Tlt;louo Tesiarnento, ßrnttf/jtte exempti legibns tem-6. poralibrii Ketens ‘resiamenti. Propteréa Deas .Au^uf. permißtpotestati Eccleߣ,vt determtnaret (Knbsp;ad caful. ßertberet dtemfütt ac tetam; celebrandt,çKg'''adttsnbsp;Luc.io. ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bititißnodiprießcriptis contra-
uéniatyDearefislat. ItatjueabtaroManichxos Call^.c. AdontaKtiîas, Encratislas, vrErianos Praten-dentes, ^ttt arroganter aaßßint vitaperarenbsp;nbsp;nbsp;mu-
Eccleßa,nonainsiitMio:'te,forfnula, óquot; dotlnna biß. etcLe.
c.\7. .aH^.hier.~nbsp;iï-55-
tare fesià,ieiunta, nbsp;nbsp;gradin matrtmonij, insittatos
Apoc.l. Col.i.
Responsio.
Sabbathum ira cft iuris diuini,vt magna ex parte ad ccrcmonias Legis pertineat ; quarumnbsp;îubftantia nobis in Chvifto remanfit. Iraquenbsp;temporibus Apo'dôlicis illedics mutatüsfuicnbsp;in diemproximè Icquentcm , qui dies eft Dominicas , vt ex co manifeilum cft quôd loan-ncs in z^pocalypïr cônicmorar. Paulus ad Co-loflcnfcs, îJeijuts vos damnet, inquit, ob c.ibamnbsp;vtl petam res^ebia diet fesît, ant notttluntj,nbsp;'attt Sabbathoraw : fnnt vmbra rentm fitid-rarnm, at eorpitt éfiChruii. (^od tarnen uiini-mè prohibée, quominus, ordinisEcclefiafticinbsp;Caulà, certi quidam dies conftituantur audicnnbsp;do verbo Dei,habcudis precibus, amp; iis deniqjnbsp;peragendis quæ ad Rcligionem Chriltianamnbsp;cxercendara pertinent : dummodo nullum inde imponatur iugum côfcicntiis,amp; à ceremo-niis ac fuperllitionc caueatur.E.x quo fit vt rc-pudiemus •multiludinem Ftttotum Ecclefiænbsp;Romana:,cxcogitatorum vt ad Sanélos defun-clos transferaturlionos vniChrifto proprius:nbsp;ne fit opus prolixa rccitationc idololatriæamp;nbsp;luxus»quibus infuisfeltis cclebrandis vtuntur:nbsp;de quibus Gerfon, vnus ex iplorum Doôtori-bus, in fua quadam Epifiolà non potelt quin
conqueratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Porró quod diximus de non iiuoonti'^ confcicntiisiugo, amp; tollcnda omni fup'-tHnbsp;'tioncjjdipfum quoqtje requirimus dck'iuw^’nbsp;'vtfit Iciunifi vete Cliriftianum ; cuius vtiu«nbsp;’legitimum vfum hon minus laudamus, quäl'’nbsp;'vituperamus eiüs abufum,qu: in EccltlnK“'nbsp;maria vigct, vbi mera fupctfiitio iie opquot;”!*nbsp;mcriti regnat. Hue tandem vêtus Iciuriÿ cirt'gt;nbsp;tçmpôfibus amp; diebus ob/cruandi conluctu ƒnbsp;homines induxir. Qupd excmplo nobis hodinbsp;cfTc débet, neprobemus quicquida Vetenbunbsp;ctiam hàc in partefatâitatû fuit: licetalio‘lquot;‘nbsp;remotiffimum'Ât'à cumulo fuperftitioquot;’'^^nbsp;ËcçlefiæRomanæ: quænô minus fcuctè''’’''nbsp;' carnis amp;quôrundàm aliorum ciboruni b’nbsp;ta tcmporaprôhibet,quàm fiadhuciu k“’“nbsp;mo verfaremur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Qpantû attinet a'd gradus Matrimoiiijélj^j verat Lex Domini,hoc non referenduiu^'.^^jnbsp;ccrcmonias Legales, neepro fimphcinbsp;habendum, aut tanquam temporalisnbsp;lex veteris Tellamenti cenfcnduiii (vt jp'nbsp;naebi opinanrur)fed agnofeendum P jjl-pcndicc Legis Moralis.Na qui prohibuit’p,.nbsp;tcrium amp; fcortationë,idcm ctiâprolub^ j-ceflum.Et fane Dominus id ctiam quouj’nbsp;¦ rain nobis inferiptum ell ac infitum,e'(Fnbsp;voluit tum quam certos gradusàn)3tt'*’’jj(tinbsp;coniundionc prohibuit, Illudigitutq'^^jjinbsp;Monachi dicuc falfifiimu cft,ncnipc,lt;li”’‘l,(3-matrimonij eft iuris Diuini, ramen, qquot;''‘Siiinbsp;dus mattiiT onij non difcrtc dctcrmi'”‘’wenbsp;Nouo Tcftamcnto,idcirco Dcum c°’ jipO'nbsp;Ecelcfiæ de illis definiendi amp; pra’fcribei’“^i,nbsp;teftatem. Nam décréta de gradibusptci,nbsp;Lege Dei,non mutataaut abrogatanbsp;NouumTcltam'ëtum: itaqucperdur3Ht^‘^|,j.nbsp;femperque pcrdurabunt.TahbuseniiuPnbsp;bitionibus naturam Deus quafi loquci}f''jj|inbsp;prcnit.Qupd ifti Monachi,Atticul.lüj- ïi'”nbsp;tl, imptudcntcr fatentur, dum roatriiquot;'’ ^,9nbsp;ad naturam rcfcrunt.Vndc fcquitur nil”nbsp;in illud elle Pontifici. Qriamobrcm 1’quot;'*nbsp;condcmnat Corinthium ilium inccftuif^j^oquot;nbsp;condit nouam quandam Legernnbsp;uum Teftamcntum pertincacfed plane‘Y,|inbsp;tur cxprclfum Dei verbu mjipfiimqucf’ pi,nbsp;præfcriptum,ira omnibus hominibusii'‘^p7.;nbsp;vtvel Ethnici hoe violate cxhotrcfcant'.^ p-l^nbsp;guftinus agens de hisgradibus prohibit^’^jcnbsp;perte iftos Monachos codcmua^quuiu ,prnbsp;Talia in legcprohibitafunt, quæ etian'nbsp;pore noui Tcftamcnti, remota veccrui’^^jjj.inbsp;brarum obferuationc,fine dubio culloo’nbsp;liint. Qmim ergo ifti Monachi fireantnhjtnbsp;trimonium eft'e juris diuini, nulla Jiquot;nbsp;quamobremhæc poteftas concedattunbsp;fiæ,*t de gradibus prohibitis deccriian¦nbsp;mè quum agitur de obligand.! coni“'*nbsp;Nam quod ad Magiftratus aLitlioricatenLj^jHnbsp;net, mmirum, an politiægwtia 4^‘j.nbsp;perfonis coniugio intcrdicerepolht,a*’nbsp;'quæftio,ncc ad ilium Articuluiu peitin^^j^/nbsp;rroferunt quod apod Lucam
VOS aiidtt, me audit : qui vos reiteit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z
AB I VRAT. ET RESPONS. 501
TJamtH quidem bene gratis agis , fed a/ii-ts non edificatar. Item : Si eôdem cenueniattota Ecclefanbsp;omnes lingnis locjnantnr , ingredtantar auietnnbsp;idipt£velinfidelesy nonne dicentvosft^rere ? Item;nbsp;^Md fi non fit tnterpreSytaceat in Ecclefia Cejni lo-e^tiitnr Itngua : ) fibüpfi 'verb loijuatnr Deo.
îdHfbræos,O^reZ/ff ducib-n veilris,ç^ ohfecun-^eevntlant enim ipfipro animabM veflris.Q^-ft illi loci facercat poceftatem Ecclciiæadii-cicndi verbo Dci qiiicquid libeat. At illic agi-tut de bonis Éaftoribus amp;Miniltris Eccleliæ, Hui fungantes fuis muneribus audiendi funtnbsp;itaneij obedientia præftetot .-non ipforum- Quum igitur Monachi dicant hæc verba nonnbsp;qurdemcaufa, (cdquoniam annuntiant vcrbtî - exprefsè aduetfari mori vfitato in Ecclefia Ronbsp;l^binoiiautemfuasinuentiones amp;c0rnrncn.?: mana (ybi cultus «Sé feruitium , quod vocant,nbsp;I, tî-Itiûue Chrillus mittens fuosiApoftolos, ; pcragiturLacinc,.adm'ixtisGræcisiÿeHebrai-
Püm non. propcerea.'aiu,dituc quod Paftorcs lolt;iuantur, fed quod aiuiuhtient. verbum Dei:nbsp;licut alio loco dicitu r, qiùdjDeits per tpfo.nbsp;Wefw. Quum erginbsp;fquot; ¦ - ¦ .nbsp;nnt.preier illos quiin Legt Dei continentu.r, ’nbsp;intoltrabilis fuit Epilcoporum Romanorurajnbsp;sttogantia, quicam authoricatem fibi vCndi-carinuEt ipforum incóllantiahanc in partem,nbsp;lïtisttitatacft quo fpiritu illi ducereiitur^Nânbsp;Ptincipibfeptem eric gradiis prohibit! i.deiit-, dead quatuor ventura eft , vt ex difpiKMione,nbsp;r'^i' quadamThomæincclligcrelicet: vbiintera-gt;
• *11, vt quartum gradum piobLallignatum elle oftcndac,quacuocclemcata:citac.En prxclaras,nbsp;rationes fcilicct, ob quas.iùgum imponaxurnbsp;conlciciitiis. Verùra homines, fi raodó aperire.nbsp;otulüs vcllcnt, ftatim vidèrent præcipuaranbsp;caufamiftarum proliibitionum elle, vt,liccn-tiæobtincndj; caufa, nunieretur Pioncificipe-.nbsp;tuiiia, dequaillcmagislohcitus eft , quàm de;nbsp;’I'Qinodc natural!.vllo, iure. (Quod vtruoque,nbsp;tacætatc,fab Gregorio xiij.fuit violatum,in-eeftis napriis, quæ ram diierte in verbo Defnbsp;ptohi'jcntur,i Papal! indulgcnciaconceflis.nbsp;iftosetgo Monachos pudeac cicarc hæc vetba.nbsp;Lfa Chtifti,^2 vos audit.,me aadit'.qut vos re.it~.nbsp;(v.,nt reiicit: quum Papx eo procelferint, Vt.nbsp;qui cosaudiat,non audiat Daminum,fcdgt;con-*taria lis quæ.in verbo Dei continentur.
Qt^mobrem nihil eft nobis commune cum MaiiicbæisjEncratiftis aliifquehærcticis, amp;nbsp;eonbdiinus, qui Ecclefiam Romanam propenbsp;ôtattentéintucbitur, fore vtis eóperiat ipfamnbsp;potiùsib illishçrefibus non proculeire teaio,nbsp;*äni arque alicnam.
VIUUCU5 mictKiis LuosiiZipoitoios, ; pcyagHur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, aunïixns urircis clt; nvuidi-
'*• ^gt;»t(,.\n(^üxt^Qni!jia ijuemandauivcbis. Deus cis:,vocibiis, çùiuineptf; proUcis, tnnuiullo-
modo iiitclledlis, ) funt ex corum numero .de quitus Efaias hæc.aic .,1^a cfni dteitis m^ilurn bo-Qsex-' numnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonuQirrta.lnfn: ponentes tenebrAs'ucetn^
__ Apoftoli iiou.oseoijiàirir, i^,lHcemtenebriM :p,àftente{; nmarwn. m dulce guinnaùs gradus proliibitos non conftitue-? dttlçe in amantm. U-cucia eniui nec meneem,nbsp;¦ necoculüs,nec guftup) jiabcnt. Acipfisdoler,nbsp;quôdcæceri omnesiu tanta ftupiditacc,in qu^nbsp;iph,minimè,vçrj[ençu-f..Nenio ccrtè,qqi modonbsp;præditüs fit jqdtcioi non déplorât,wntam cæ-cicacem , qqantaifta efi, quum aitcrâncfeiiiucnbsp;quid dicant,alccri aufculcantcs nihilint.cjli-¦nbsp;gunt : ica vt.quçmadpipdum illi inmi lune lo-quentcsjita fit furdi fint audiences. Quum igi-tur Apoftoli verba fine adeb exprclla,;atio(iéf-que tam euidcnces quàm quod cuidcnriflîmfijnbsp;ifti Monachi certèrcni ciciùs cxpedirenr,fi ici-,nbsp;bcrcntjimpohto iureiurando, delen jn poltç-rum hüccapuç xiiij.ppift. ad Corinthios, finenbsp;vllo rcfpcàu inqU9:d,ç his rcbus:agitui;quo -niam ibi damnatut mos maens iploium S.Ec-clefiæ-jVt vocant.
Verùin eciamfi Apoftolus de bis nunquara loquutus elîct, annô ipfa tes fatis per le loqui-tLir?qupd amp; Auguibnus alicubi monet. Non-ne precandum bit cuni fide ? Num fides fit abf-que intelligcnciaî C^omodo ex animo quidnbsp;pecas, nifi inteiligas quod petis ? Si bonum eftnbsp;id,quod dicunt.cur noluc mcclligi? Sin mincis,nbsp;çur ergo id dicunt ? Num fine caufa Deus linguarum donum conculit Apoltolis aliilquenbsp;Dodtoribus quibufdam Eccleliæ illoiiirem-porum? Annon vt homines eruditi amp; iiilbrutinbsp;in cognitionc Dei,diiccrent luo quilque idio-matc Deumprecati; Qçmd 11 lingua vna prxnbsp;cæccris ad hoc rct|uircretur, eut Latina ebgc-rcturî Vtendüpotiùs eilet Synaca, qualoquu-tum feimus Chriltum quum diûacet Oratio-nem Dominicam, nolque fie precari iubercr.nbsp;Non legimus tarnen Græcos precatos elle Sy-riacè,3utHcbraicc,aut Latine: velLatinos,nbsp;Græcè. Cur crgooportcat reliquas omnesna-tionesLatine precari? Quisnon vider, iftudànbsp;fumma Epifcopi Romani ambicionc profe-ôtum elle, qui lie dPminatum in oinnn orbisnbsp;Ecclelias libi artogat ?Preces iSe Licurgiæ Ec-clcllatum Græcarum, verbis non Latinisfcdnbsp;Græcis lunt concepeæ : quas qui propcerta re-prehendcrctjiiemo adhuc repertus cil. .A.dhucnbsp;tarnen illi Monachi funtadeö bruti, vc citentnbsp;Concilium Laodicenû, cuius dcciiîoncs Græ-cè habcncur,non Latine, nifi inceipretatioiiisnbsp;beneficio.
Adhæc, falso citant hoc Concilium. Sic e-nim habet : Non licet in Ecclelia cancre pfal -mos ab idiotis (h. e., priuatis) conipoiitos : m-
Be c.ite-Mf- rutL c.V-dec,
Articvlvs l.
Confieor^CHltiitn dtninum pubbee tdiomate L,a-‘J. f‘no Ecclefia perabiufa.,no?i repugnare dfcipltna f^tcitodi,relate, a Paalo fed congraere cum tis cjntnbsp;deeafc.'ibit adCorinthios.lta^jne renuntto Arria-^bd‘rttendentibas,alilfiue vetaslis gt;3“ recentiori-feclariis, tenaerant adhuc obferuantnbsp;'^^ntrarwm in fais caetih^ts ^ftperbia lt;0“ ignoranttanbsp;^'rnpitlfi,
Re s PO N 51 O.
Ifti Monachi tanta lunt impudentià, vt ve-lintiutari, Paulum non dixille id quûd dixit.
Apoftoli NCt.\)Oi-.lgt;ltfiperlingad, finijicantem fermonem edtderitts, i^tiomodonbsp;^nteliieetar ij^aod dicitur ? eritù emmmaerernlo-?«Wet.Item; Si benedixeris fiirtta ^is ejuiim-plei locutn idiote, ^iiotnodo diSlartss efi Amen adnbsp;^‘lamgratiarnm ailtoneml nam quid dicasnefcit.
Cm lt;^9. (C
((
19.
Eph.4.
II.II.
^ug.in tfgt; fund.
, loan.xs.
502. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS LI.
hilque legere prætcr Canonicos. Hæc iftius Concilij determiBario circa hune articulum.nbsp;Deinde récitât qulnafint libri Canonici : quinbsp;funt iidem quos Gallica Confcfiîo recenfet.nbsp;Et excludit cxCanonc cofdem libres Apocryphes qui à nobis renciuntur,quumhac de rcnbsp;ramen fupràifti Monachi nosreprehenderint:nbsp;vt ad Articulnm xxx.diximus. Itaque vel inlî-gnem nialitiam vel craflîlîimam infeitiara 'nbsp;produntifti Monachi,dumvelperperam in- turn iri,nos411amproviribusimitati.a'f'^jffnbsp;tclligunt Canoncm ilium Concilij Laodice^ ' Verbum Dei legitime annuntiari nonnbsp;ni, vel ram malitiosècorrumpunt : vt patet ex ' 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• -Lr^.,^.or
contexru Græco huiùs ipfius Concilij.
Porto nemo nefcit, propagatione Imperij Romani propagatam quoque fuiirc linguænbsp;Latinænotitiam. Nihil tarnen proptercacau-fæcft quamobrem in Ecclefiam publicæin-troducantur prcces,quæ à populo non intclli-gantur:nefitobiiciendiim,RomæetiamLatili‘nbsp;namlinguam mutatam fuific: vt (ibi ipfa reri-nerc non potuerit, quod aliis omnibus conforte voluit.
Poftremó, quandoquidem egregij ifti La--tini volunt in confefto elle, verba Pauli con- ' fentire cummore in Ecclcfia Romana obfer-uato, eft igitur quod rationcm huius confenfus proponant, declarandam iis quos itirarcnbsp;cogunt.Sed,fortalle,qùod iftos Articules Gal-lict- conlcribcrcnt, veriti funt iniuriam fàccrcnbsp;Latinitati Ecclefiæ Romanæ.
ArTIC VI V s L I.
îoan 10 Confiteor,DominKmneilrHminfiitHiJfeordtnernt 18,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; tnifiionem perpetuam ordmartam infita Ec~
Rom.10. clefia. Proptereadete^or Jidantchaos, ProtePlan-
Pratendentes^i^ui ab/fiie exprejfo Equot;erboylt;d^ mafiifeiîa promtfiione Dei, introduxernnt nouasnbsp;Prophetas çf- Apo^olos.
Responsio.
Confiât exXX, cap. loannis, citato à Mona--chis, lefum Chriftum mifiirc fuos Apoftolos vt pet vniucrfum orbem prædicarent. Quaenbsp;miffio fi ipfis eft ordinaria, oltendunt fc ignares elle extra 01 dinem. Et fane Pontifex,qui fcnbsp;Apoftolorumfucccirorcm iaâ:at,molertilîîmènbsp;Roma cxccdctct vt orbem prædicando pera-grarct.Scd tantum abeft vt ipfe,aut ipfius Cardinales , Archiepifcopi, Epifcopi, amp; Parochinbsp;vbique prçdiccnt,vtnufquam prædiccnt.Pau-f lus in loco ex Epift.adEphef. tccirar vocatio-ncs quas Deus in lua Ecclcfia conftituit,vt pernbsp;casinftituctetur. Deditipfe altos qutdem xipo~nbsp;fiolos ( inquit ) altos vero Prophetas : altos awemnbsp;Euangelisias : altos autem, PaPlores dothres.nbsp;^d coagrnentationem fantlorum, ad opus mini-fierij, ad adificationem^tnciuam, corporis Chrislt.nbsp;Quarum vocationum aliæ pertinebantadia-cienda prima EcclcfiæChnftianæfundamcn-ta : Pallorcs autem amp; Doôlorcs inftituti fuc-runt qui in Ecclcfia tanquam ordinarij elfcnr.
Rora.10. Fatemur ctiamcum Paulo, neminem deberc prædicandi munus fufcipcrc nifi de légitimanbsp;vocationc fuacertusfir. Sed in illis omnibusnbsp;locis nihil nee contra nos neepro Ecclcfia Ronbsp;mana facit.
Nó inrroducimus nouos Prophetas amp; Apoftolos ( vt autumant ifti Monachi) fed in no-
ftris Ecclefiis habcmus Paftores amp; D® iuxta cam vocationcm dc qua Paulusnbsp;phcfios agit.-clcâos co modo,quin’nbsp;Dei prçfcribitur,amp; fua niuncra obeunt^snbsp;uenienter cidcm Verbo, pro gratia ipi'^ jJnbsp;collata.Lcgatur, quod fcriptum cftin tPnbsp;Timorheum amp; Titum,expcnd3turnbsp;xisEcclcfiae primitiuc, commemorata»nbsp;in Aókis Apoftolicis; turn fperamus CO^’P^'j^nbsp;rum iri,nos411am pro viribusimirari.Si
v ciuuui icgnitiic annujnilt;»ii abique aüthoritatc Epifcopi, abfquc^,nbsp;bus »b co collaris, abfque contaûu,vnt gt;nbsp;tenfutaamp; rafura ( quærali vocationinbsp;liæltatuunt Monachi)iftud nobis exverbunbsp;comprobent.Q^qd adhuc non potucruPh^j^nbsp;vriquam poterunt. Si purent cciam, fof*®nbsp;externam Eccleiîæ perpetub candenip'^f*^^^nbsp;note doberc, nee polie contingcrc, .vr, q“*nbsp;ciipcilt muncrum Eccleliafl:icorumlolt;^®’F jnbsp;nefas co peruchcrint,folumquc notncunbsp;effeóïu gerant, “VtitaEcclciLx ordinciu^^*nbsp;rant; nimis diuturnaamp;perniciofacxpcf'J^nbsp;corum quæin Ecclclia Romana iampr*^*^nbsp;â:irantur, fatis eos mendaeij coarguit. Si^nbsp;dant,eiufmodi donPuftone in Ecclcfia regnbsp;tc, Dcum non polfc, quando ipii libct,i“5nbsp;excitare apta,prout ipliusProuidcntii''*'nbsp;fit,ad reftituendum ordinem cucrlun),^P;nbsp;claraatquc cximiaEcclcfiæ ornamcntaiSi)'nbsp;quam,dicant Dcum hæc nonpolfcjautnonbsp;blafphcmi funr aduerfuseius Ornnipo^^^?nbsp;cotumcliam faciunt eius bonitati, amp; coniwnbsp;tiflimæ ipfius promiffionum veritati :nbsp;exempla qua: manifcftiflîma extantnbsp;ra de corruptclis ac perrurbationc EccK**^nbsp;•tque ciufdem inftauratione : negant ca vnbsp;prædicuntur inEuangeliode maxiniisin vnbsp;clefia exoriturismutationibus.Quæoffinisnbsp;Irùs cdifleremus ad poftremos iltius Proftgt;''‘^^nbsp;nisabiurationis Fidei Articules. Itaqu^“quot;*^nbsp;ueant Monachi fallantur, cxiftimanres vo^nbsp;tionis formam,quç in Ecclcfia Romananbsp;efl'e vocationcm ordinariam. Nam, vt pf°P'nbsp;loquamur, nihil eft in Ecclcfia ordinarii' ’nbsp;quod aduerfetur ordini,qucm Deus inftiU'’^nbsp;Et quo ill lift rior fiat veritas corum qus jnbsp;cimus.Monachi in medium proférant,H 4quot;^^nbsp;in Ecclclia Romana veftigium rcmaiifctit^Fnbsp;rum quæin verbo Dei requirunturadconnbsp;tuendam legitimam vocationcm aliquam''nbsp;clefiafticam. Vbi Elciftio ? vbi Examennbsp;ftrinæ? morum approbatie ? confenfus Ec^ ƒnbsp;fiç.’Dcfcetidamus ad ipforum Canones.An*nbsp;debunrnegate,fc,ex fuis Lcgibus,quas ipb’Pnbsp;probarunt amp; ratas habucrunt,cxcidillc oo'”^ ƒnbsp;Icgitiniæ vocationis iure? Siilli quip'^*;“.’’,^,'nbsp;autfauore Principum perneniunt ad Epi'^Fnbsp;patum,non funtEpifcopi,amp; carcntiurcinnbsp;tuendialiosEpilcopos,vt dilertè contintnbsp;in veteribus Canonibus: Si Epifcopus clig’ ’nbsp;poteft abique Synodo, Hi fi aliter elecH uquot;nbsp;cftclcôtio, Siilliqui vendunt deemuntOf^nbsp;nés, nequeunt elfe Prelbytcri, vt lidemnbsp;nés ftatuunt: Si fchifmatici ius nulltimnbsp;in Ecclcfia ( vt iidem Canones dccernunt)j^^
genius Papa ramen, damnatus fchifmatis in ^oncilioBal'ilienri, nihilominus perrnanfitinnbsp;iubcius authoriurepôtificcs, Epi-j'':opi)8rPrcfbyterialt;JhucldCCcdunr:Si,inqiia,nbsp;¦'scomnia verafunt; fi talcs func ipforumLe-Canones (quod negate non aufint ) quisnbsp;Epifcopus vel Ptelby ter in tota EccIefiaRo-'^^naltgitinum vocationeni habcatî
Etvtcommemoremusfolum prinratum E-pilcepiKpniani ( ex cuius anthoritatc cætctæ onines ipforum vocàtiones pendent :) quutnnbsp;¦lit priniatus fit vfurpatio repugnans expref-lo Deivcrbo (ücuc Pcocetlantcs, vc in vni-¦¦ttfuin dicam, Ecclefiæ Reformatx hominesnbsp;H^iiptit luis comprobarunt : qna de rc nos ali—nbsp;^¦¦id infta in Arcic. l x. diâ:nri fiimus) Icqui-¦utiipforum vocationcs elfe illegitimas, amp;c innbsp;¦pfosquadrate quod falfo de nobis dicùtmem-pt)igt;t Ecclefiam Romanam totidem introdu-•¦¦noiios Pfcudapoftolos, quot inca Pontifias eliguntur. Cætcrùm, hic non quærimus ànbsp;{''lonachis ex qua vocatione doccant, vcl iuxtanbsp;¦piotuin Profefiîones vota Monallica : no -“¦musenimiam illis tantum negoriumexhi-¦’’¦ttaiccobiicicniusjvfqueadGtegorij priminbsp;¦ttnpota Monaehos non fuillê in clerum Ro-•¦lani Ecclefiæ cooptatos, vt ex Gregorij ver-l’isapparct,quiait Ordinem Ecclehalhcum,nbsp;^rcgulam Monalheam fibi inuicemobftare:nbsp;¦pfosamâdamus modo ad locum Pauli (quemnbsp;¦¦ontranos rcdècitare fibi vifi funt) vbi fe v-¦¦^cura fuo Pontihee amp; vniuerfo eiusClcronbsp;^ondemnari audiant.bîamquum Paulus,rcci-ordinem quem illi Monachi affirmât de-“tre perpetuum circamp; otdinarium in Ecclc-Ih, loquatur tantum de Apoftolis, Prophetis,nbsp;fitEuangelillis (quos in Ecclefiæ Chrillianænbsp;pniuotdiis faille non ignoramus ) quibus ad-¦icitfolos Paftorcs amp;Doôtoics:concludimus,nbsp;Poiitificcm,Cardinales, Archiepifcopos,amp; v-niucrfasillascateruas Monachorum (quibusnbsp;plutitnaterratum loca plena (unc)nullo^modonbsp;pertincread ordinem, qui ordinarius clFeinnbsp;Eccleiia debet. Paulus enim nullam iftorumnbsp;¦J'cntioncm facit, dum agit de iis quos Chri -’tus iuftituit ad coagmentationem Sâôtorum,nbsp;^‘lopiisniinill:erij,adædificationem Ecclefiæ,nbsp;^¦^¦’tintcgram ems perfeCtionem amp;i. complc-quot;¦entuni.vt Paulus ait. Quod autem ad Pafto-
Si Doétorcs ateinet, quum Epifeopi amp; Pa~ '°chi nihil aliud quàm fcipfos prouenribusnbsp;¦uoruni Epifeoparuum amp; Paroeciarum paleât,nbsp;•¦Ifisdüccndis inepti fint, amp; ipfi docerinolint:nbsp;dicimus , illosnon comprehendi in numéronbsp;^’¦¦llotum amp; Doéforum , de quibus Paulus,nbsp;hucilhMonachi, ab co condemnandi,nbsp;•^¦¦ecâtunt.
«A.
Articvlvs lu.
*¦ lï. Co^gor^ vfaifi Indulgentiarwn, o/nibus remït~ t,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporales, ^u£ relitjUA erantpofim-
(^graeutraw remißtonem culpa dbquot; plt;£fia a-~ •'¦i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conformes ScrtptarA, ßae conferantur ex
‘^‘nbornate Clantum Ecclefiasitcarum gt; fine per ''¦4' cotnmutaàonem boni altcitms ciim alto bono, fiittenbsp;liitpenfationem Ehefianri Ecclefiiiistici : nam
ABIVRAT. ET RESPONS. 503
virtus ^efficaciatllornm omnium manataDomi-no no^iro lefu Chri^o, Itacjue abturo Elouatiasws, , Protestantes,(ßquot; PrAtendentes,e}ui contràfentmnt.
R E s P o N s I O.
Diftinélio Monachalis , Pœnæ Si Culpæ, commentum fuit aptiffimum ad Indulgentia-rum doéfrinam fabricandam ; id cil, ad corra»nbsp;dendamhac rationc maximam pecuniæ vim.nbsp;Namfifingulas Ecclefiæ Romanæ paiticulasnbsp;infpicias amp;quicquid Ipcdtat adReligionis i-pforum cxcrcitium, comperies nihil iHic fie®nbsp;abfquc pccuniaifed ca lege, vt qui Ecclefiafti-ci vocaiitur,fibiomnia fumant, nihil auté do-nent. Nihilominusramen illi Monachi volütnbsp;vt omnes iuramento adhibito profitcantur,nbsp;hæc omnia cum Scriptura optime congruerc.nbsp;Qu,ód fi intelligant, iuuin ilium morcm con-fotmem efle huicScripturædiôko , Tcmplumnbsp;Dei pollutum ac profanatum faille à vendi-toribus amp; emptoribus, non adniodüm côtra-dicemus ; quanquam illæ mcrccsminùsfalla-ces cirent mcrcibus iltoiü Mon.ichorum. Sednbsp;quoniam perfuaderc vulgo voluut, fua méda-cia confentire cum veritate Dei ; prorfus remnbsp;aliter fc habcrc,nobis cil demonitrandum.
Primùm concludant,antequàm probarinr, poil integram amp; gracuitam reniiffionetn Culpæ amp; Pœnæ ætcrnæ , fupcrefl'c pœnas temporales. Cuius rci nullam rationem proferun!.,:(Slt;.nbsp;multô minus citant locum vllum,quem tantænbsp;abfurditati prætexâr. itaque hæc corum aa-tiA-Xoj-iç-oç conclufio paucis cil à nobis refutanda.
Supràaudiuimus,quuni ageremusdePur-gatorio,cxprella Scripturæ loca,cx quibus appâter lefum Chriltü elle veram, folam amp;. per-fedlam remiffionem nollrorum peccatorum; ira vt nulla fit condemnatto tii ^ui funt tn Chrtsionbsp;Pefu : nulla reSîet aceufatio contra EleSlos Dei:nbsp;(atqui nulla ell légitima pœna fincaccufatio-ne ac condcmnationc : ) ißoStra peccata deletanbsp;fint tanquam nubes : In imum mare proieSla : In-fiarniuii dealbatatDeus'vbi nobis codonamtpeccata noSira, non ampliùs eornm meminerit:St con- ‘nbsp;fiteamur peccata noitra, fanguis ChriSii nos pur- 'nbsp;get ab omni inicjuitatc, ßr peccata nebis tgnofiat: ,nbsp;amp; fimilia.Vndc colligendum,quod,dum peccata condonat, non ïolùm Culpam lcd ctiamnbsp;Pœnam tollat: quum nec mente coiicipi pof-fit quid fit pœna pcccati, fine eiufdcm culpa.nbsp;Itaque aceufarent Deum iniuiliriæ, quod pœnam exigeret, nulla culpa præccdente. Nainnbsp;pœna iulla elfe ncquit,nifi habita rationc cul-pæ;ita,culpa fublata,pœna eilet iniulla. Atquinbsp;Deus cil iullus amp; vcraxiMonachi autem men-daccs amp; blafphcmi, quatenus Dei iullitiam amp;nbsp;gratiam negant. Iullitiam quidem, dum volâtnbsp;vt pœnam abfque culpainfligat : Gratiam, cbnbsp;quodpurent, condonatis peccatis, ab eoreti-ncri ac refetuari pœnam.Noltra autem pccca-tavoeâtur Dcbita,in.ipfaetiara Orationc Dominica : vt intclligamus, Deum non ïam am-pliusànobiscxigerc fatisfadlioné, pofiquamnbsp;nobis peccata remifit. Hoc enim eilet Remit-tere acRctinere fimul. Qme contradictio tamnbsp;aliéna cil à Dei natura, quam Ecclefiæ Romanæ Doôlotibus propria Sc familiaris.
^mbr. l. I. de fatn.'nbsp;c-7‘
Marrii.x. Luc.19.nbsp;loau.x.
Efc44.
Mich.7. Efi.nbsp;Pfqlyr.
I. loan. I.. amp; Z.
Apoc.3.
Senn, de lapjts.
504 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ARTIC VL VS LL
-J
Aiunt .Deuraætcrnam quidempœnam re-' Riictci-c,non autem tcmporalem.Vbi primùmnbsp;fibi ipfi contradicunt, dum inquiunt,pœnasnbsp;temporales rcltarc poftintégram amp;gratuitarnnbsp;femiHionem culpæ. Nam fi rcmifiio integranbsp;cft.cur crgo répétât pœnam tcmporalemîHçcnbsp;pœna nonne proficifeitur à culpa, vt iufla fitnbsp;pœna? Atqui rcmiffio culpæ integra cft(vt ve^nbsp;rèdicunc) proindcpœna temporalis repeti nonbsp;porefi. Præterea, fi remifiîo efi gratuita (vt af- lt;nbsp;firmant) vndehæc pœna temporalis, quæadnbsp;pcccatorum noltrorum fatisradionem pen-denda fupereftî Infumma, pcrindccftacfidi-ccrcnr,quód omnia Deus nobis remittat,modo partem ipfi foluamus.
Eft amp; alia córra«didio in ipforum dodrirta, Dicebant enim in Art.xxxvj.quæda peccata ef-feMortalia, quædâ Venialia: per Venialia intelligentes ca quæ no merentur morte æterna,nbsp;ac proindcpœnas téporales duntaxat merentur. Q^od li'ita clt, quomodo fieri poterie vtnbsp;culpa peccatorû vcnialiû rcmittatur, non auténbsp;pœna? quû culpa iftiuiinodi pcccatorum nihilnbsp;aliud inférât, quàm pœnas temporales, ficutinbsp;aiunt. Notum cftautem, culpam pcccatorumnbsp;omnium à Chrifto tolli, vt inquit loannes:nbsp;I. loan r. Sangùis leßt Cbrißt purgatnos ab omnipeccatotçp'nbsp;amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ipfe efi propitiatio pro peccatis noilris : nee pro no-
ßrüforum,fed etiam pro totitis mundipeccatts.-ncc ifti in hoc Articulo contrarium allerunr. No-hisigitur exponat, qui fiatvt culpa vcnialiumnbsp;pcccatorum remittatur,fi pœna retineatur.
Scd quid opus efi ca prolixa orationcï Quæ dcmentia,autpotiusblafphcmia,dicercChri-ftum parem elle dclendis pœnis æternis,intcr-cà taiàcn non delete temporales î Qui mai*isnbsp;I Pet I enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minus ptæftetîQuum Petrus amp;
Eia.53. Elaias dicunt, Icfimi Chriftum tuhlîc peccata noftra, id eft nonculpam, fed pœnam, num a- nos cortigat , « nos corngit vt nos him--Rom.si^Sliq-va fubincelligitur exceptio? Quum Paulus . Deus,inquitCbryfoftomus,pœnamin’ponitjpfinbsp;'aicjfore vt Deus,dato nobisFilio luo,cumco nonquali répétâtpœnampeccatisnoltrisi^'^,nbsp;¦'omnia nobis grafrficctur, num excepitremif-fionem pœnarum temporalium? Audiamusi-Zîe x/trA hanefententiam Auguftini,tantoperea-CoOT. fer. P'-’d veros Theoiogos Cclebtatam ‘.lefmChrt-37- ßm ßußepit pænam tuam , non fufcepit culpamnbsp;tuarn. Stqctptendo pœnam, (ÿquot; nonfufcipiendo culpam , «ÿ- culpam deleuitamp;pœnam. Q^od quumnbsp;vcllec Magifter fentcnciarum proferre , dixir,nbsp;Simplam illc accepit vetuftatem, id cft pœnæ,nbsp;vt noitrara duplam confumerct, id eft pœnæ
amp; culpæ.
Cæterùm, quis patienter audiat Monachos dicércs, Dcum rctinere pœnam temporalem,nbsp;quam Pontifex remittat amp; condoner, fuis In-dulgcnriis?Certè,fi Deus cam retinct,non vultnbsp;igicur vt rcmittatut.Quprfum igiturindulgcnnbsp;tiæ Ponrificis? NónncdiciturChrift us haberenbsp;dauern Dauidis:ita vt co apcriétc,ncmo clau-dar:amp; co claudéte, nemo apcriat? num res vllanbsp;creata cxtat,quæ Condcmnet,Dco abfoluentc?nbsp;aur abfoluatjDco condemnante? Itaque opti-mè Cyprianus, deremilîîonc peccacorum lo-quens.-Veniam pcccatis, quæ in ipfumcom-mifta funt,foltis poteftillelargiri qui peccaranbsp;noftraporrauit , qui pro nobis doluit, quem
D^us rradidit pro pcccatis noftris.Flonw D^o ciï’e non potcftniaionnecrcmittereautdoi’'’'nbsp;relndnlgcntiafua fcruuspoteft,quodindo'nbsp;njinum delido grauiorc commiirani cft; nfnbsp;adhuc lapfo amp; hoe accedat ad crinien lïnc-fciat elle prædilt;âtim. Malediótus homo qn‘. inbsp;Ipem habet iu hominc.Harcille.
Monachi,non tam vt fcipfos, quàm vt dccipiant, cx eo oecafionem arripiunc,quódnbsp;ctiamfi Deus nobis peccata có do tier, nóprO'nbsp;pterca tamé definamus fubire posnas cempO'nbsp;rales.'id cft,calamirates, vitæ hu]us'r;oinitcj:rtnbsp;funt raorbi,dolores,ærunihæ,penuria:,amp;lî™*'nbsp;lia ; arqs adcó ip fa mors, cui cciam fideles funtnbsp;obnoxij. AddCjàDeo caftigatosftiiireDaui“nbsp;dem, Ifraelitas, amp;plcrofquc alios fideles. Vn-dc colligunt, Dcum pœnas noftroruni pcccî- Inbsp;torum à nobis adhuc cxigcrc,qua: lint tempo- Inbsp;rales. Verum nefeiunr diftinguere incerp®' »nbsp;nam peccati, amp; caftigationc corredionis gratia inflidam, aut probarioncm fidci amp;c.xeiegt;nbsp;liumvirtutis: de quibuscaftigationibus,pfO'nbsp;bationibus,amp; cxcrciriis Scriptura hæc dorer
f œlix vir ejnem tUy ô Domine rjuem in Lége tua, inilituerii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piï.quot;
Vttlißimurn mihi fuit ç/uod in rAiferiam deitßlt;*^ fum^vt dtfeerem décréta tuainbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi(*''
Dem caLÜgat quern dtligiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H'’’
Dem nos cailigat adeommodutn participesßmmfanttimoniaipßM.
Beatus vir qui tolérât tentationem ; quont^ I'*' quumprobatus erit,acctptet coronam vtts,-
Vt exploratie fidei veüra multo pretioftsn-^' ploratione auri, f quod périt,nbsp;nbsp;nbsp;tarnenperitH’^ '
exploratur } compertatur vobis eße laadt ff ria.Lt fimilibus locis. ld quod verbis Vctcrtiionbsp;Dodorum malumus.quàm noftris, cxpoiiete-Dominus, in quit Cyprianus, nos calhgat, vtnbsp;nos cortigat, amp; nos Commit: vt nos ferucr
-----.-J.-.„.J-----p,, bitam, fcdvtnoscorrigat. Sic ctiam Augumnbsp;nus.Labores hominis,antenbsp;fupplicia pcccatorura,poft Rcmiflioné aute^nbsp;certamina cxcrcitationéfquciuftoruni. QoÇOnbsp;ad Dauidem attinct, idé Augult.ait, flagi”^.'’'nbsp;facinûCque ci rcmiffum fuillc,amp; taincn coniv-cuta quæ Deus fuerat comminatus, vt iionbsp;miliaretur à fiho, amp; pietas cius in ilia humtnbsp;tare cxcrccrctur arque probarctur. Hæcnbsp;rcstcx Verbo Dei,amp; contraMonachorû ton’nbsp;nientum.Qiumobrcm,quum pœnisteinpot'^nbsp;libus non afticiantur hdcles, niiî vt croeiide'’^nbsp;tur amp; corrigantur in pollcruro, aut vt ndes^^nbsp;pforu cxplorctnr arque excrceatur; quuniqnbsp;in Purgatorio (præcipuolndulgenriarui”nbsp;pilticarum fundamétoj nihil caruin rerun’nbsp;cum habeat:indc fcquirur, mcruin clic défit* ’nbsp;applicarc ilHufmodi Indulgcntias ariim^nbsp;fidclium niortuorum. Quantûadhanc vitnbsp;pertinet, ipfa docct experientia, l’ontinbsp;nonpoHehiis Indulgenriis qucnqiiainfinbsp;rcàmorbo aut aliis pœnis téporalibus. gt;”nbsp;to vet o minus à morte tutari. Nam ti’’*’nbsp;thorirare polieret, libi ante omnesta.'”’nbsp;Indulgcntiam conferret. Itaque, q’-ai ‘
Li. ^.fent. D-i^.c.il-iud.
ABI VRAT. ET RESPONS.
dcmîndiilgcntiçnccinhacvita,nec pofthanc vitara locum habcnt, iftotum Monachoruinnbsp;acuininialium locumjillis inucftigandum,te-liiiquimus.
Porto, vt iis qui ignorant, fcire tarnen cu-piuntvndcortaüt hæc vox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftud
f aperumiis,paucis piitnam eius originem per-l„^*'Miringi;mus. Ex Vctcrum Icctione cognofci-mus, tone temporis Difciplinam Ecclehalli-W. in caml’euctiflimè futile obferuatâ. Nam quem-admodum peccara impecu quodam inunda-bantjita conati fuut hac rationc illa cocrccre I, atquerepvimere. lllisigitur,qui cxcommu-nicati cuperent reconciliari Ecclclîæ ciùfquenbsp;(,j'-‘’paccm confequi(fic enim loquebantut)præfi-: ;„,nicbatur certum tempus, quofefccorarn totanbsp;^'«1» Eccleiia humiliter lillerent sum lacrymis, ve-ftclugubviamp;aliisritihus. Turn rcótorcs Ec-ckTiæ, vbi ex iftis externis teftimoniis per-\ ’ Ipcxill'untpcenitcntiatn excommunicatoriim,nbsp;quos pœnitentes vocabant, folebantnbsp;numero tempus illispræfcriptum contrahere,nbsp;V'outcxpedireædihcationi EccleHæ amp; falutinbsp;Pænittniium iudicabanctldque nomine m-niincupabanr.
Nolimus quidem iftos omnes veteres ritus plané approbate: dicere tarnen poUùmus, In-‘l^'lgcntias Pontificum nihilbabcre commu-nccuin veteri illa Disciplina, quumfubeo-nomine remptotius contrariam intro,nbsp;‘^^xetint. Tuncenim de viuis arque ædifica-'¦oncEccIefiæagcbatur: Pontifices verb In-jlulgcntias ad mortuos traduxerunt, quo pa-‘iui facercnt,turn ex eo,tum ex aliis argumen-veterem Difciplinam efl'e mortuam.
Vidcamus iam Sertpruræ locos , quos ifti Woitacfii obtendunt.Vroponunt tripiicem v-feu potiùs abufum fuarum Indulgcntia-f^^na.pnmuscôfiititin potcitaccclauium. Al-cômutatione boni cum alio bono.Ter-''us, indifpéfationc thefauri Ecclefialtici. Hîcnbsp;°'caspro Theologis elletrapezitas cum cal-'¦‘^lis ôr calamo fcdences.
H,,J , Vt igicut fuarum clauium poteftatem pro-quot; nbsp;nbsp;nbsp;, duplicem locum ex Matthæo citant,
^'6« li/tbo claues regni cœlor^tn: nbsp;nbsp;ejutequiâ Itga-
^'^gt;111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligatuni in cœlis :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^wcs/Mii
'^^'’‘^^trmnterra^eritfelutum »«crsamp;.Item, ^rnen ^obts^aniCKnqtie hgaHerttu in terra.,erunt li-coelo.
^cfpondcmuSjillicagideMiniftcrioEuan-b^‘'co,(iuevtannuntictur verbum Dei,fine vt /'cpeculiariter applicetur per obicruationé
'lciplinç£ccltfiafticç.Huccnimfempcr re-% cft, Icfum Chriftum cum elfe qui gc-claué, qua vel aperiat vel claudat pro fan-ƒ voluntate fua, vt feriptum cftin Apocaly-’^’tqiiecum qui captiuos verbo fuo ligat, vt l’Sc iitquit. Verùm mifit Apollolos, arque c-’®^num vetosPallotes mittitin Ecclefiam,nbsp;prædicatione Euâgelij aperiant cœlos fi~nbsp;ƒ 'bus Sc pœnitcntibus:claudantautem,infi-, j^^^l'bus arque obtlinatis.Qriod Paulus his ver-txponit : Deut odorem nontt/e,fna manifefiuntnbsp;per nos Omni inloco. Ghrtilt bona fra-^'’t^afnmns Deo, in bs lt;^i feruantnr ^^tn ij!
^uiperennt; hii tjnidem, odor mortis ad mortem: tllü verb odor vita ad vstam.nbsp;nbsp;nbsp;ad hac ^uis ido-
HCHs^ Item.- Deas nobisdedit Aiintfleriura recon- a. Cor. j. ctltattonü-.tJempe ejuia Deas erat in Chrtfio mun-dum reconctliansßbt.,nontTnputando ets peccatanbsp;ipfirum ; pofutt^^ue in nobis fermonem hunc re-conctliationts. Itac/ue nomine Chrsîii legationenbsp;fangimur fVelut Deo vos hortanteper nos. Qui-bus clariifime explicat Paulus quid fit potc-llas Clauium Ecclefiæ: ita vt nullomodo con«nbsp;gruantcum fera Indulgcntiarum Pontificia-rum , quicquid raoliantur amp; quameunquenbsp;tandem in partem verlcnt hos locosmifi quisnbsp;dicat, Monachosclaudcre cœlos, de aperirènbsp;inferos lis qui petrinaciter ipforum erroresnbsp;fcólantur.
Alter abufus Indulgcntiarum eft comrau-tatio illa (quam vocant) boni cum alio bono. Citant autem locum Pauli, vbi agens de Co-rinthio illo incefto, quern inilcrat tradi Sata-næ,quiquepoftcanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Snffiett iiltnfmo- i.Cor.z,
dt homtni, inquit, i^ia obturgatio àplaribaspro-fecta. Kt i contrario potiM vos es condonetisy eùmejue confolemini.}A3iC Paulus, itaque mirumnbsp;eft quomodo noui ifti commutatores aufi finenbsp;tarn impudenter mutate amp;c conucrtcre verbanbsp;Pauli in Icnfum plane concrarium. Nam quidnbsp;boni habet,Tradi Satanæ’Si mifer iftepccca-tor præuenit tantum malum verâ refipifeen-tiâ, dicendum eft futile in ipfo mutattoncm,nbsp;vnde poftea pœnæ abolitio cófcquuta fir, Deinbsp;iniftricordiailli condonantc. Sed quid limilenbsp;habentlndulgentiæ Pontificts? Quamobreninbsp;(vt cxplicemus mercesiltorum Monachorum,nbsp;quarum cxiguura duntaxat fpecimc hfe exhi.,nbsp;bercaudenc)iftacommutatio boni cum alionbsp;bono,hue fpectat, vt détur Sacrificis,pro pœ-nistemporalibuspcrpcticndis in Purgatorionbsp;(vt aiunt) dcntur,inquam, arccs, reditus.pro-uentus,aurum, argentum :vt fundentui Mill^nbsp;anniucifariæ : denique vt omnia rua bona velnbsp;magnam partem commutes cum cantu Milla,nbsp;rum, cum fono campaharum, cum fumo tæ-darumtbreuiter, vtaërem cum auro commu.,nbsp;tes : quæ commutatio admodum eft daranolanbsp;iis qui acrem tantum accipiunt inremuncra-tioncm diuitiarum quas Clero Romano tri-buunt , vt geni indulgcar, libcreturipfenbsp;a pœnistéporalibustquasilli, trifti commuta-tionc, rclinquunt fuis liberis amp; hsrcdibus,nbsp;quos iftiufmodi prodigcntiaad inopiam redi-gunt. Verùm,ne fingulis Monachorum, ipfo-iiimquefcftatorum, commemorandisabufi-bus infiftaraus(quod perinde eirct ac ft quis innbsp;abylfo natarc vellet) patet, in 1 umma, muta-tioncm feu conuerfionem Corfiithij, de quonbsp;Paulus, primo ac præcipuè faótara fuilfc innbsp;ipfius perfona:.atquefaótam fantlis amp; leriisnbsp;admonitionibus ex dodrina amp; Miniftetio E-uangelico dclumptis :nec ilium fuille in Pur-gatorio, vbi pœnas quafdam temporalespa-rcrcturtacproindeiftud exemplumtam appo«nbsp;fitèapplicari Indulgentiis Ponufieiis, quamnbsp;fiquis Romain Corinthi quxrcret.
Tertius abufus lndulgcntiarum,cftdifpen,-fatio thcfauri Ecclefialtici. Quo thclauro non
V.j.
-ocr page 534-56Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTIC VL VS LU. Lin.
fignificantur Jiuitix CIcri Pontificij autMo-nachorum ;hiinc cnim thefaiiriim in fc vnos difpcnlanc.Sccl qiiemadmoduni liipcr fomnianbsp;amp; imaginationcs fuas cxtiuxcrunt Purgatorium, vt ampluin aliquodædificiiim-, cum iisnbsp;quæ ci cedunt: ficfabricari tunr arcam imagi-nariam,in quam ( vc aiunt ) rccondant operanbsp;Supcrcrogationis ; nempe , quum quispluranbsp;præftitit rcôtiûfque Dcum coliiit quàin de-buitie.K quibus operibus, admifto languinenbsp;Martyrum , conapolucrunt hune Thtdaurutnnbsp;Ecclctiæ.Hîc non imroorabinnir, vt demon-inbsp;ftremus acrociratem erroristum ch’ca operanbsp;Supcrcrogationis ( habita rationenolh'orumnbsp;pcccatorum amp; imperfcftionuin , dcquibusnbsp;biprà cgimus) turn circa ianguinein Martyrum , quo impie abutuntur , dum ci tribuuntnbsp;quod proprium eft lelu Chrifto : audiertmsnbsp;tantum ex quo Scripturæ loco nitantur hunenbsp;Thefaurum Ecclchalticum crucre.
I. Cor. 4- Proferunt hos loco.s Pauli : De nohis reputet homo vt de mintllrU Chrisïiy dijpenfator^b'nnbsp;i. Cor.j. myfleriornrn Dei.\tcm‘, Dem feett vt tdonetjî-mm mtmflri noiti Tefiamenti , non ItterA, fed
Rclpôdcmus, Monachos, dum volunt hos locos ad fuasindulgentias accommodate,ellenbsp;pcfllmos amp; ineptilhmos verbi diuini dilpcn-l'atores, cuius nec literam nec l'enlùrn intelli-gunc.Ncc dubium cil quin Dcus,qui iulhis cilnbsp;verbi lui vindex, ab eis aliquando rationesnbsp;tantæ tâmque lôanifeftæ profanarionis exi-gat.Quis cnim eft tam cæcus, qu,i non vidcat,nbsp;ibi agi de Minifterio noui Teftamcnti, nempe,de prædicationcEuangelij, per quam arcana amp; mylfcria cognitionis Dci ac noftrænbsp;falutis(Scriptura tefte) nobis deteguntar arque difpenlantur? Adhuc tarnen adeo funtnbsp;impudentcs,vcdicant, virtutem amp; cfficaciamnbsp;fuorum fomniorum manarc à Domino no-ftro Icfù Chrifto iturpiter ira abutentes Nomine illo, ad quod oportet vt onine genu fcnbsp;rtiilip. i. fleôtac cœlcftium ac terreftrium amp; lubtcrra-ncorum.inquit Paulus.
Locus autem , quemex Ambrofio citant, nihil ipfos iuuatjfcd contra : nam Ambrolîusnbsp;Dipan.li reprehendit Nouatianos , propterea q^iodnbsp;damnarent pœnitentiam pubîicaæiqui fie loquitur , Perpeti flentium lacrymas non po-teftis, Nonferunt oculi vcftti vilia veftimen-tfi'rum, illuLiicm fordidatorm. Hæc Ambro-fius, refpicicns ad inorcrn lui fcculi, obfcrua-tum ab lis qui pœnitentiam publicam agerencnbsp;coram tota Ecclclia,quam publica oft’enfa læ-fillenc, vt initio huius Articuli attigimus, vbinbsp;ctiâ diximus Indulgentias Pontificis nihii habere commune cü vcteredifciplinaEcclefiiri.
Sed, vthuic lcrmoiii finem imponamus, pofiumus vno vevbo cuerterc ipforum Induùnbsp;gcntias, ex iisipfis locis quos ipli adduxerunt.nbsp;- Dieuntin principio hums Articuh,fuas In-dulgcntias nihil aliud cficquàm pœnas temporales poft integram amp; gratuuam pcccaro-rum tcmiifionem. Atqui turn Claues datçMi-niltcrio Euangclico in Ecclcfia, cum potefta-tt ligandi füiuendi,tumobiurgatio Corm-
thij illius incefti,propofita ex verbö quedifpenfatio arcanorum Dci pcrputi^'ynbsp;tionem Euangclij ; hæc omnia (inquam)nbsp;étant ad integram amp; gratuitam reæiüic”^nbsp;pcccatorum,in primis ctilpæ coruin.Ergop;nbsp;teftasifta Ciauium, ifta commutationbsp;penfatio, ab iplisin medium adduéla, *’*nbsp;pertinet ad ipforum Indulgctias.Propriè'l“’^nbsp;déni Indulgentias vocant, iuxta fignifiw^'*’nbsp;nem nominis : quod ira habenæ laxcntprnbsp;minibus,vt in omnia vicia ruant,dumnbsp;Pontificis erga fc indulgentiam,modô ipi'**nbsp;ciflim erga ilium prodigosfcprællcnt.
AkTICVLVS lui.
Confiteor S .Aintrimonium honorabile tfi nbsp;nbsp;](¦
quafiittperfonat^nnllo tnterpofito impedifaeixnl'jï, confianguifittatu, antprofiefitonis., aut r,nbsp;autrebgionts, autferuitatis^ autpromißiontif^'’.nbsp;alten, ant offing, nec alta caufa interKblx x fOnbsp;V el àpoteRaiefnperiori.Et ^Memaibnodxntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fy
boT'actanos,Èncratittu-,Manichxos,ó' fialfa opintone religionü damnarnntnbsp;tiiim tn qmràbm perfonis : ita abinronbsp;A'icolMas^ loninianos, (ÿ- Pratendentes^p-* 'nbsp;ommbns permifernnt abfjue diferetione xXii.nbsp;exceptionttmfnpra rnemorataritmyejitasnbsp;raito^reli^to, qt nattira omnes homines dotittf'*’'^'nbsp;fipedaltter abhorreo cotnnientittam Mnttbnoxxnbsp;Presbjteroriim,A'ionachornm,ReUgiofiirwigt;ffi‘'‘nbsp;rutn epm vnàfiibt trtbmtntnomerf ADniiEotxfXfi^nbsp;nini Euangely -,nbsp;nbsp;nbsp;vna ferâimt mundo per
reiniQmbm Mtrnfiris Euangeltcts caitttxsP’ xa eflyvt cjua deceatperfe'ütonem S' exctileXX'’nbsp;PidtniSirt Chi'isitant.
Responsio.
Scopus iftorum Monachorum in hoc A'“^ culo eft,vt damnent Matrimonium inter p^nbsp;louas Clcri Ecciefiæ Romanæ, intérqnt^^^^jnbsp;nachos amp; Moniales. Nec contenunbsp;Rüiigionis fuæ Plcudocathohcç,ltdaclnbsp;liamReformatam vlquc piogrefli,daingt;’'nbsp;Matrimonium verorum Miniltrorumnbsp;lioruiii Ecclcliæ. Qn.omam autem locusj|(inbsp;pift.ad Hebr. vbi dieitur matnmoniumnbsp;quoluis clfchonorabilcjlcntctia clt darep*nbsp;nuntiataaduerfus ipforum opinioncm,pr“’^nbsp;conantur illumiuttrprctari, adicéloprf*' jnbsp;exceptipnum catalo.go . Itaquc pro conbsp;dicitur ab Apoltolo, Matrtmontum ejfinbsp;reibile tnter cjuofuts , illi demoiiHraienbsp;Matrimoium non elfe honorabile inter qtinbsp;uis.Nam, pro iftorum Monachorumnbsp;di more contradiccteScripturxnbsp;tariScripturam. Excutiamusigitur quasp*nbsp;ponuiit exccptiones.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-j.
hxcipiunr confanguinitatcmidc qua pra Art 1C.xlix.vbi refurauimus additan’^nbsp;ta Ecclefiæ Romana-, vt lugu imponcret eunbsp;fcicntiis, pra;ter id quod in Lege Deinbsp;nctur. Porro proponenda non luitnbsp;ptiü ; quum Apoliohis loquatur denbsp;Icgitimÿ inito: quod alioqui non eilet founbsp;bium. idem ftacuendum deimpotcnti.i,'-promillivne contraria pracedente,Cé iin- jnbsp;gitimè.Nec yolumus hicdifputarc,
Magiftratus ciuilis de his rebus ftatuere po (fit politiægratia,dum ad Confciehtiam nó pro-tendatur.ltaque fupereft vt intclligamus , annbsp;ipfotutnProfeifio, quam vocant, amp; Sacerdo-tium Pontificium légitima fint Matrimonijnbsp;impedimenta.
Primùni improbamus Sacerdotium ipfo-rum cura Profcflïonibus, quarum tot genera funt quot Monachi. Et tantum abeftvt contendere velinius,taléfne profeflïonesfint con-nubijcapaccs, nécneivt alferamus, has ne elfenbsp;quidem debere. Difputatio autem de connubio rei quæ non ert,eiret verè Monachalis difputatio. Ncc volumusctiam hïc repetcre idnbsp;quod alibi diximus,ipiosfibi turpiter contra-dicerc, dum fuis Prclbyteris interdicunt Ma-thraonio , quod efi Sacramentum ipforuranbsp;Ecclefiæ.
Quöd ad Pauli locum attinet, ab i ft is citatum pro fuiï caufæ dcfenfioneihæc eins verba, de ïiduis quæ ohm eligebantur ad miniftran-durapaupctibus-.f^jz/ziiï allegaturnon minoran-nisfexagtnta, tjuamp;fuertt vnius viri vxordn operi~nbsp;bui bitns idoneo tesitmento ornata : filiberos edu-CMtt, ßftt hof it alts, f fan^iorum pedes lauit ,finbsp;^fiidisfbuentt,fomne bonurn opus efi aßiduenbsp;/édata. Porrbiuntares viduas reeufa: poPlc/uam e-nim lafciiiire easperint aduerfus Chrtsïum,nube~nbsp;te voltutt : ex eo damnanda ^uod primam fdemnbsp;tetecerint.
Hæc Paulus. Vndcintclligimus,Apofl:olura nullaianftiratcm viduitati tribucrc,nec damnare Coiinubium (quum hoe verbum perdurer , Vü« efhonum hominem effèfolum : faciamusnbsp;tiaâiHtortumfmtlefbi. ) Sed rationem haberenbsp;muiieris, quod tune temporis in vfu erat, mi-niftrandi paupcribus : quod obiri commodenbsp;non poterat à muliere viro fubieóta ; eö quödnbsp;ncccftc fuilKt vt officium fuum vel erga pau-peres'^cuialfiduè vacate tenereturj vel erganbsp;Hiavituni amp; faniiliam fuam præftandamdefe—nbsp;rctet. Propterca Paulus ptæfcripfit, ne viduænbsp;ante fexagehmum annum ad id muncris alle—nbsp;getentur : non tantum quöd excclïillcnt ætatcnbsp;Connubio apta, fed criam quia tune de earumnbsp;virtutcac fuificiétiacertius indicium fieri potent. Vetumenimuerö (inquiunt) Apoltolusnbsp;damnat viduas iuniores, quæ vellent nubere.nbsp;idquidemfatemur,nó quod vitiura elfet Nu-l’ctc, fubiicit enim, t^elim igituriunioresnube-te, Itberos gignere, domum adminiPirare, nullamnbsp;occafiotiem aare aduerfario ad maledicedum. lamnbsp;entninonnulla defl€xerunt,fequut£ Satanam. Sednbsp;tas dinar quöd lafciuiifent aduerfus Chriftumnbsp;amp; dcHcxilfent ad fcquendum Satanam : ita vtnbsp;ptimi fidem, id eft rcligionem Chriftianam,nbsp;defcrerent.Quod tam perfpicuèab co dicitur,nbsp;vt mirum fit non fuiffe iftis Monachis perfpe-^ti’m.Hanccnim rationem afFcrt,cur cas con-dcinncc: ^uodprimamfidem reiecerint,xnc\n\t.nbsp;ratione autem alienum eft,referre hanc Primam fidem ad promidïonem de miniftrandonbsp;paupcribus ( quam Monachi appellat votum)nbsp;quum Prima fides ca lit quam profeflæ crantnbsp;luoBaptifniondcóque vocatur Prima. Paulusnbsp;'rgo, ad occurrendnm omnibus illis inçom-
ABIVRAT. ET RESPONS.
modisjvecat digi viduas, quæ tniniftrent pau-peribus minores fexagintaannis.
lam Lcdorcs iudicent quàm fpceiofum fir, fupcrcxemplum viduarum,quæ paupcribusnbsp;olim miniftrabant, proptercaquc à connubionbsp;abrtincre deberenr,fundare perbellum fcilicetnbsp;rllud votum côtinentiæ Presbyterorum, Mo-nachorum amp; monialium : fundare, inquam,nbsp;fupcr exemplum mulierum, regulam infinitisnbsp;virisrfundare fupcr exéplum mulierum, pau-peribus miniftrantium, regulam iis horoini-bus qui nihil miniftrenr paupcribus,fed diui-tcsad pauperiemrediganc :quiquc magna eXnbsp;parte nuncupant votum paupcrtatis vt alan-tur; vt fic ipfis miniftrctur,ac non vtmini-ftrcnf.fuper exemplum viduarum fundarc votum virginitatis:deniquc,exeroplo viduarumnbsp;fexagenariarum, includcre pucllas dccennes,nbsp;imo quinqucnncs vel fexennes,quç nunquamnbsp;nuberent. Hoe tarnen proomni ratione iftinbsp;Monachi protulerunr,qub magisproderent ànbsp;fe ignorari quid fit ratio. Quoniam autem nenbsp;ipfa quidem fuarum turpitudinum experien-tia,quibus vniuerfus otbjsinfeólus cft,ab ipfisnbsp;impetrare poteft vt cernât amp; agnofcant quodnbsp;cernitur amp; cognofcitur à reliquis omnibusnbsp;quantas fordes illa matrimonij intcrdiârionbsp;inuexcrit; cos millos faciamus. Icaquc,quun^nbsp;nos abiurentjcó qubd Matrimonium permit-taturinEcclcfia Reformata, negledis exce-ptionibus quasipfipræter verbum Dei con-nnxerunt(amp; nihilominus tanta funt impu-dcntia,vt dicant,eas à Scriptura,rationc, reli-lt;^ione,amp; natura diótaras elfe^abiuramus vicif-limprohibitionem matrimonij ab ipfis pro-pofitanjjomnéfque hinc confequutasturpi-tudines,contraScripturam,rationcm,religio-nem,8c naturam;expcd:antes dum fenfu diui-ni iudicij cognofcant quod cx Dei vcfbo no-lunt agnofcere.
Spectatim ahhorrentt inquiuntjÄf^ffr^ow»^ tor um cjHt Çefe vacant 2^iniSlros diuini E uang enbsp;ferttiunt niundo per tnulierem : tjuthutnbsp;jidtnißris Euangeltcii'caUuasannexaefitVtcjita,nbsp;deceat perfeStionem O' excellentiam Aiini^lrinbsp;Chrtfitani.
Adquætcfpondcmus, Miniftrosamp; Patto-res Ecclefiæ Reformatæ elfe reuera Minillros diuini Euangelij, amp; Miniftros Chrillianos, amp;nbsp;nihilominus, qui volunt, ducerc vxores, neenbsp;propterca mundo fcruire, nihilque admitterenbsp;contrarium caftitati Chriftianx , vr calum-niantur ifti Monachi.
Proferunt locum Pauli ex epift. ad Corin-thios: V'elimvos abfyuefolicitudine eße. Qui cit~ lebs efi, curat ea lt;juafunt Domini, quornodo pla~nbsp;citurusft Domino. At ^ui duxit vxoremycuratnbsp;ea tjU£funt mundi,, tpuomodo placiturus ft vxori.nbsp;Sedquum Paulus ibi nonmagisagat de Mi-niftris Ecclefiæ, qua de cæteris:fequeretur, exnbsp;cóelufioneiftorum Monachorum, nemini li-cere vxorem ducerc, Paulus autc refpiciebatnbsp;ad frequetes amp; ordinarias Ecclefiæ pcrfequu-tiones,quæ illis téporibusgralïàbâtur ritaquenbsp;dat hoe cófilium, reótius faóturos qui donumnbsp;coatineutiæ haberent, fi à connubio abftii^.nbsp;Y. ij.
. C«r. Zlt;
ps
rent, quo maiori-libertäre vtercntur ; præfcr-tim habita racionc circunftantiæ temporis. Ibid v.7. Hæ*- ftmt enim eins verba,
ibid.v.
liT.
Ibid. V.
18.
tim habita rationc circunftantiæ temporis.
ARTICVLVS Lin.
brinmy compofitum-, bene pr£jïe , ejut Itberos co/itineat mnbsp;curn omnthonesiate. l^arnfi^nis proprunbsp;pr^effè nefcit ijuornodo Eccleßam Det eml’ionbsp;Item -.Oportee Diaconos effe teone^os Ipß'nbsp;rmnnjxores ttidera hone^as : non caluwntofnnbsp;brios ,fidas in omnibiu, (^c. Et alibi, Etco/iili-tuas oppidatim presbyteros ißeut ego dbi m/trid^'nbsp;ui: St tjuis eßinculpatus, vmui vxoris viri bbertinbsp;haltens ßdf les, non obnoxios criminis hixns gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Et alio loco .• Annon habemus poeesiatet/ifi''»' rem vxorem circunducendi, vt Qy relied -dpifiupnbsp;li,amp;fratres Dcmini,e^ Cephas'! Qnamobrenii'nbsp;dem Apollolus profpicicnsmalacLiéturînbsp;cletiiE y (1C ait, Sptrteus aute^n dißert'e diettfrß^^nbsp;poßenoribus temportbus deßcißeant ^uida/'idfidiinbsp;ßtrittbus deceptoribus attendentes ac dotifoitlnbsp;damaniorum, per hypocrißn ßalßloejuorwoiiji^'^’nbsp;rum conßeientta cauterio reßeila ejl : prohdeßnbsp;tium contrahere Alatrimomumy See, Klon.iC^'nbsp;ergo rclinquimns doctrinam illamPi^^’“^nbsp;cam , quam Paulus ore proprio damiiaiiic^nbsp;fcquimur doctrinam ceieltcm,amp; vcraccii’d'jnbsp;cutinverbo Deiconcinetur, AcptocoqU“nbsp;iitiMonachi initirià nos cumTaciaiiiSjE'’*’.^^,nbsp;titis amp; Manichæis cóiunxerunt; inte iplos 1nbsp;iliorù hærcticorum vcxilla relegamus,ts^f^*'nbsp;(is Pauli verbis innixi.Ncc pro iplisnbsp;facit diïcrimcn quod itatuunr inter (c iSnbsp;res hçrcticos,qui Matrimoniumimpr^’l-^,^''^''nbsp;eo qupd liii coniugium inter qualms ,nbsp;plané improbaicnr,quali tes eilet petnbsp;Ecclelia autem Romana certis quibuldâP^nbsp;fonis duntaxat eius vlu interdicat, vt \nbsp;tens de Monachis.lftaexcufatio,inqiiaif)”^nbsp;lius clt ponderis. Plurcs enim polliintiitt^*’nbsp;dem culpam labi, itâque cidem rcprtheii“nbsp;fubiiei. Necij probant MatrimonimH)^'^*^^^nbsp;lud damnant in códitione, vocatione,nbsp;fonis,quas excellétiflimas cefenr.nbsp;qui propiùs iufpiciet verba Pauli, camp^^^nbsp;aptiùsquadrareinEcclcliamRomau^)ƒ!'nbsp;in Eiicratiftas amp; Tacianos.NamprætcïE.'P^^nbsp;crilin cuius mcncionem facit ( quænbsp;parsed Eccleliæ Rümanæ,vt hdcinnbsp;Monachi, neprobationcslôgiùslint rnbsp;dæ^ difcrtè vtitur in hoc loco * er bis ƒ rr'/jt
' amp; tubendi. Quod paruni cóuenitbat nbsp;nbsp;nbsp;ly,
illishærcticis,q. od eiat genus quoddai’’ nachoru tpii ab aliis (ecreti nullânbsp;vclauthoritatem in tcclefia obtinebiU'^'.^j^nbsp;autem longèaptiùsconutint Ro.m.nbsp;bus, Archicpilcopis atque Epilcopis.qt'* |yjnbsp;têtes autlioritare,ab ipuîs v lut para,nbsp;amp;i Clero Matrimonio interdixcrunt.Iit jjnbsp;quum Eccleliæ Roniaiiæ Doêtoresnbsp;damnando Presbyterorum côiugionunbsp;nare rem ipfam in (éfe,fed v(ùm dutaxat-deceguiit luam infcitiara.C^um cninnnbsp;raonium ht Inltitutio,(ea Ordmatio,iio^J.|.^nbsp;tcd fine v(u cóiiderari. Q_iod ilti iiitclbS^^.^pinbsp;mil prima Scholæ fuæ rudimcntanbsp;tradidilïènt. Itaepue perinde cil vt linbsp;Mattimonium, vel ipforum Prcsbytcinbsp;habita ratione, elfe bonain ordinatieH^i^^^f,nbsp;fcfcjfcd male agere Presbyteros fi iHa
donum habet ex Deo:altus ejuidem ita , altus autem ita.'^z inlequentibus, Exii'iimo hoebonum eße propter itßantem neeeßitatem^ bonum hocytn-cjwamy eße homini ita eße. Item tSiz’trgo nupßeritynbsp;non peceauit : fed ajßtciione in carne habiturifuntnbsp;Ibid V 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hutußmodiy egovero vobis parco. Item;
quot;vehm autetn tios abßjue folicitudine eße. Fate-mur igitur, hoc Pauli conlilium ab omnibus in vqiLietfum (equendum elfe, quibus id con-ueniat ex Apoftolifententia:qui proptcrca tarnen neminem cogcre voluit,vt ibidem difer-Ibid.v.3$. tis verbis leftatur, Hoc autem dtco ttefiro com-rnodo : non z/t latjueum vobis tmictam : pro eonbsp;quod Eccleha Romana tanrum aufa cft,vtnbsp;cölcicntiis laqueum iniicerct amp; iugum hac innbsp;parte inippnerct. Itaque rttorquendusefthicnbsp;locus in cosàepuibus eit citatus; ac dicendum,nbsp;quandoquidem Paulus non legem tulit,fednbsp;conliiium dcdit,pcculiariter relpiciens adeir-cunftantias tcmporis,yt ij quibus donum con-tincntiæDeuscontuliifetjhoc vterentur po-tieis quam de cóhubio cogitarent, rclidla iplisnbsp;nihilominuslibertate connubij vcl vfurpan-di vel omittendi, nitllo ipforum confcieiitiisnbsp;inieêtü laqueo : idcirco Miniftros Euangelijnbsp;hanc eandem, quam cæteros, habere liberta-tem : quum Paulus generatim loquatur, nccnbsp;regulam peculiarcm Miuidris Eccleliçponar.
Citant etiamquod idem Apollolus inquit in epift.ad Titura,loqucns de Paltorc Ecclefiçnbsp;T»t. I. verbis, Epßcopum oportet eße hoppttaletn,nbsp;bonorum amantem, temperantem, tußutriy pturuynbsp;continentem. Vndc ifti concludere volunt, ca-ftitatcmelfc decoram amp; conucnientem per-fetftioni atque excellentiç Minidri Chriftiani.
Ad ea refpondentes fatemur,caftitatem an-ncxamcllc debere,ncc folùm decentem eile ( vt ifti loquuntur) verum etiam plane requi-ri in omnibus Chriltianis : inter quos Miniftrinbsp;Euangclici ita fplenderc virtutibus amp; fanófi-moniadebent, vt aliis prælucere poffint. Scdnbsp;quum ifti Monachi adeo lint impudentes, vtnbsp;opponant Caftitatem Matrimonio (quæ tarnenbsp;clt huius prçcipuus ornatus ac virtus,Apotto-lo voca.nicConiugiumcubile tmpollutum} colli-gimuseos ignorare quid lit Caftitas lt;Sc quidnbsp;ConiugiLiiTi. Ec lane hoc (atis declarant dumnbsp;inquiunr,maritum fctuire ir.irdo per vxorem.-vndc lce|ucrctur, cum non tcruire Deo, fiqui-dem duobus Dommis tara contraiiis„uemonbsp;feruire potell. Abiuramus ergo amp; detelfamurnbsp;iftasblafpheraias Monachales aduerlus Ma-triraonium, quod iacrolanctum cll Det llatu-tum, ipfiusore propolitii aclcfu chrilli præ-Genef.inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^^fcltamur etiam ipfo-
loaii.i. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syriciu, qui ad Epitcopos Fhlpa-
nos tcribeiis, vocat Matrimonium (ordes de poilutioneni Canns. Itaque iltis deteftandisnbsp;atqi execrandis verbis opponimus cxprcllumnbsp;Dei verbum, t|uo vfus MatrimonijMimftrisnbsp;Euangclij permittitur;
i.Tim. 3. Oportet ( inquit Paulus) Eptfeopum irrepre-henfum eße, vnms vxorisvirumy viotlantem,fo-
ABIVRAT. ET RBSPQNS.
Hiciudicctquiuis., an hoc loquédi genus dc-findiprobanucnecnc dcbcatab iis quiintcl-ligunt quid fit Oïdinatio, fine Inllitutio, amp; cognofeunt definitionem buius nominis,cla-irquc vident Monachos dicentesMatrimo-uiumellc bonum amp; non bonum fimul.
Porto non ignoramus, Veteres plutimùm, itni) nitniùtn Ç diccrc audemus ) Virginitati acnbsp;Cœlibatui dctulillc.Ratio hçc craf.quôd,qué-adniodum homines, nondum plane dépoliranbsp;Polygamia amp; feortatione Ethnica (adeo ipfisnbsp;hniiliari, vt Apoftoli in Concilio Hicrofoly-niitano,cam difertèprohibuerint,vt commémorât Lucas) valde addidli crant omnibusli-bidinum genetibusùta qui fedulo ab his abfti-netcveilent,extremum maxime contrariuin.nbsp;rligerciit,ab ipfo ctiam coiiiugioabftincntes,.nbsp;quo manifcftiùs fuara temperantiam oftende-renr. Ifti ergo pro Angelis fufpicicbantur,ra-tionc habita fordium amp; turpitudinum, nimisnbsp;inillofcculo confttetarum. Arque, vt hominesnbsp;libcntcradlpitancadca quæinmaxitno pretionbsp;amp; commendatione haberi vident , mundusnbsp;btcui affluxit iftiufmodi hominibus,qui vitamnbsp;gt;n virginitacc ac continentia degendam profi-tcbintur, iV quotum breuiffimi tempons fuitnbsp;continentia,vtexpetientia docuit. Itaquccó-fiilantur libri Veterum, vbi Monachiiltorumnbsp;tcniporum de!cribuntur,amp; comperictur Mornbsp;nachos Ecclefiæ Romanç nihil veteribus Mo-tgt;achis,prætet nonien,fimilc habuilI'c.Hæc tauten tanta afteCtatio Virgimtatis amp; Cceliba-fus (cui Deus tandem maledixit, vt videmusnbsp;lgt;odic,ipfosetiam Monachos fuacontcientianbsp;coiviiucencc ) ita in vfu fuit apud Veteres vtnbsp;nuiltit fcculisnon adhibuerinc extrema illamnbsp;Iructitatem quæ poftca obrinuit : led liceret i*nbsp;plgt;s ctiam Vu gi ni bus, quas Sacras voca bât nu-Dctepotiùs quam vtin periculum turpitudi-iiis conimittendæ incurrerent. Sic cniraCy-ptianus uibet vt nubant.Quöd ad Prelby tero-turn Mattimonium attinet, exvetultis hilto-riis pater,longo ab Apoftolis tempore illud innbsp;vlu funic : quinctiam in Concilio Niceno,nbsp;qtibdtunctcmporis de prohibendis à Coniu-Prefbyteris agerctur, cóftitutum fuifle ncnbsp;P'ohibefcntur ; vt narrat hiftoria Tnpertita.nbsp;(i^^Ett/.^'rfebius quoque citât Clement cm,vt probet,nbsp;'¦'¦io.àiiiaiotibusnoftrisconfutaios fuilfe hæreti-•‘•’SiMatrimoni) inimicos,commemorans A.-poftoi»5, atque adcoipium Pctru,vxorcm du-^dlr.Et récitât hiftoriam de Petri vxore, quænbsp;’’’irtyrium fubiit pro nomine lefu Chrifti, i-plstii hortante marito ad conftanriarErgo iamnbsp;^'I'dcant ifti Monachi didtirare Iele ab illis té-potibusiió deflexiffe : quum irnprobentquodnbsp;'¦'dtbctriinüab Apoftolico Concilium Chri-f^'^nutn approbauit.Ne fit opuscomraemo-'»repoftellioncm , quam Ecclcfia Græcanicanbsp;''ic rttinuit.Iraque in gratiam iftorum Mona-'^lioruro, concludemus hune Articulum vndenbsp;I *pfii!Kcperunt, nempe hoe Apoftoli ‘ad He-^fæosloco yHonorabile efiinter quoßais contu-cubile impollutum'.fcortatores autem tÿf a-damnabit Deut .-multb magis cos quinbsp;iilliuc grauiùs peccant.
A R T I C V L V s III II.
ConfiteorySS. Synodos Concilia régi à Spiri- /0.14 as. tufanilotfi legitime cengregata juerint tEccleßanbsp;Romana üs ç/ua cam ea commttnionem hahent-,nbsp;confenttentibM.ltà^ue deteilorprimiim Conciliumnbsp;Carthaginienfecb“ Concilium ^rnmnenfe^ decern Concilia Arrianorum, camp;terâi^iie omnia ejui-bus Ecclefia Romana tjHA commanioncmcumnbsp;ea habent,non confenferant.
Credo pramemorata Concilia probe expendif- Pf8a.f. fefenfum ScripturAfacra, fidehter definiße denbsp;Doltrina moribm , à veris Chrillianis ampde-tiendis. Atejue ita tnemtni licere ^priuatim tjubnbsp;prAtexta ScripturA, aat aliter y contrapronuntiaquot;nbsp;te. fi^utd aat mutandam Mit obfcitrum eßnbsp;in eo yuod infallo tpfo at/pae in expenentia con-ftsitt y credo eiufdem Exclefia eße iiiud explicare-,nbsp;deque eo reSßondere, non autem citiufqitampriua-tiyacmulto minas eorumquiab Eccleßafegrega~nbsp;tifunt. Itaque deteslamnr arrogantiam PrAten-dentium y qui reprehendnnt, cenfurà notant y autnbsp;reiictunt ad libitum y deßnitionem eorundem tllo~nbsp;rum Conciliorumypecultari fua expoßtione Scri-pturA y atque intelligentia, axttculorumßdei Çhri-fitanA.
Responsio.
lam agitur de Conci liis Ecclefiæ, Sc eoran-dem authoritate. Illi Monachi vol«nt,vim Conciliorum pendcre à eonfcnfu amp;c authoritate Ecclefiæ Roiiianr tnojauicmreiicimusnbsp;iftam authoritateni Ppntificiam, amp; quicquidnbsp;hincpende:, yt commentum aduerfusDeumnbsp;cxcogitatum:amp;: alfirinamusquofiibctconué-tus horainum qui fefe Eccltiiafticos vocitant,nbsp;non propterea tarnen vera elle Côcilia: qiiumnbsp;nec quadringcnti illi Ptophctægt;quibus fçfe v-nus Micheasoppofuit,nec Sacerdotes,Scribænbsp;ac Pharilæi,adcondcinnandum lefiim Chri-ftum congrcgatijdebeaiit appellari vera Concilia,aut pro tahbus agnolci.E contrario,di-cimus.oronia vera amp; légitima Concilia,id e(t,nbsp;fanôtos Si folenncsconiientus verorum Pallo-rum amp; reôtoriim Ecclefiæ, nihil pofTcnec de-bere concludcre,decidcre ac dcterininare,nifinbsp;iuxta verbû Dei-quod perpetuo übi propone-redebét prorcgula,vtitaccrti reddanturfeinnbsp;Chrifti nomine ciîe congregates , cumquein Matt-iï.nbsp;medioip(’orum,Spiritusfui prçfentiaamp; duôtunbsp;adclTc. Quod vt piobenms, proferinius Concilium Apoftolorû,prjmiiiTi Concilium Chri Aô-sj.nbsp;ftianum, habitum Hicrofolymæ, in quo exnbsp;v erbo Dci citato res fuit difceptata atque définira. En verum typum Icgitimorum omniumnbsp;Conciliorum Ecclcliæ. Adcb vt quæ bine ab-crrant,aut aliam normam iSc exemplar fequû-tur,habenda fint pro f.ilfisamp; illcgitimis Con-ciliis. Quemadmodum autemlegitimaCon-cilia, funt conuenrus Icgitimorum ac piorumnbsp;Paltorum, ad arccndoslupos(vt dicunt dete-res)ita illcgitima Concilia,! tint conuentus lu-potum, ad dcuoi^ndasoucs, amp; ouile difper-»nbsp;gendum.
Illis confencanei funt loci, quos exioanne ifti citant: Ego rogabo PatremyCr altum Confola- ,nbsp;toretn dabit vobis y vt maneat vobifettm tn Ater~
'd. lij.
ARTIC VLVS mil. LV.
num : nempe Spiritum ilium veriiatis i^uem mm~ dufnon pote[trecifiere,lt;^uia non videt eum-tnecnbsp;Ioan itf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item .• Q^m venerit tile ncmye
Spiritus veritatis, deducet vos in omnem verita-tem^Zrc. Ex quibiis verbis inrclligimus,Spiri-tum Deirexiirc oraamp; animos Apoilolorura, qui nos docuerunt omnem vcritaccm in Scri-ptura facra, dii3:.ua à S pi rim fancto, ficuc abnbsp;codcm Spiritu dcdudb illi fiicranc in omnemnbsp;vcritacein:adco vt debearausipforum doctri-nxadhxrevc, ipforumqueimitari c.vempliim,nbsp;pro fua quifquc vocationc ac inunere.C^aTO-obrem improbamus amp; reiicimus omnia, ilianbsp;Concilia, in quibus errorcs Arrianorum, Eu-tychianorum , amp;aliorum hxrccicorumfucrcnbsp;dcfcnli acque approbaci : reiicimus , inquatn,nbsp;non id relpicicnccs,an iis Ecclclia Romana in-tcriuerit,necnc,ibiquee«m gradum obcinue-ric nccnc quern (ibi arrogabac : fed habira ra-\ tione verbi Dei, damnantis quod ilia Concilia approbariint.
Q^emadmodum nec probamus definitio-ncm Concilij Carthaginiéfis,habiti ærate Cyprian i, ad eosrebaptizandos qui ab liærccicis fiicranc bapcizati:itaqued'’tc/lamur illos Mo-nachos cum ipforum fcél3toribus,qui non du-bitanceosrebaptizarequiin Eccleliis Refor-matis fucrunt baptizati,fub co præccxcu quodnbsp;illis nomen hxrecicorum iinpinganc,cam fal-sô,quàm ipfi vere func hairctici.
Porto hîc Monachos illos admoiiitos vcli-i'w.Ger- musdeiniuria quam faciunc Ecclelix Galli-pw.Oc. cjnx(qu£e femper renuit, Concilium fupcrius cll'c Poncificcjdura, agentes dcConciliis, ma-nifeftè præfcrunc Ecclcfiam Romanam aliisnbsp;qux cornmunioncm cum ca habenc: qiium,nbsp;iuxta Proteftationem Ecclefise Gallicanç,aliænbsp;omnes EcclctiXjin Concilium coadæ, debeâcnbsp;rum de Pontificc turn de vniuerla Romananbsp;Ecclefia iudicare.Vcrum Monachi,qui lingu-lis horis regioncm,vt commcaiices bellux,nbsp;commutant,de co parum folicici,adfolam Po-tihcisampliHcationem rcfpc.xerunt,quâ vnamnbsp;procurant quicquid tandem incommodi amp;nbsp;dettimenti Gallia indcaccipiat.
Quoniamautem loci,quos cicarunt,nullam Ecclelîç Rornanæ mentioné faciunt, nihilquenbsp;ab iftisexverbo Dei profercur,quo hæcautho-ritas confirmetur quam die peculiarcm illinbsp;Ecclcfiæ voluntihîe iongiorcs non erimus, vbinbsp;lt;iixcrimus,quum exlocis ab iplis citatis liquide apparcat, authoricatem amp; vim Concilio-rom penderc à Spiritu ycritati^ : confequi,nihil hic elle quod cum EccleûaRomana com-inunicari oportcat,quandoquidcm tranluerianbsp;lapitLir à Spiritu erroris amp; nieadacijjCui contrarius ell Spiritus veritatis.j
In fcquente Articulo progrediûturlongiùs, vtdicantjCôçilia probata ab Ecclclia Romana tâ probècxpcndiilc atque examinalle Setinbsp;pt Jræ Icnlum , vt hdclitcr dchuietint de Do-cttina amp; raoribus:ita vt nemini priuato liceatnbsp;coträ pronuntiatc,ne lubipliusScripture qiii-dêprætcxtu. Et liquid vidtaturoblcurii.q-odnbsp;fit htóli óc experientue , id explicate deque conbsp;reipondcre ad caudem Ecclcliam pcrcinerc.
Pro quibus omnibus, qux complcóltiiituro-mnes colunas quibus Ecclclia Roinaiia iniii-titur,locû vnumcxpfalitys citant,vbidicitut, verttatem Dei ejfe in congregcitione Santloritm.^'^'nbsp;Non qtixriiTius,an Plaltcscum locti iiitclligatnbsp;potius dccœlo,quàm de tcrra.Scimus enim,vcnbsp;vt lir,vcritatem Dei elfe in ipfius Ecclclia,atq;nbsp;ita VC veritas fit nota ccrriflima, qua veta Ec-clelia cognofcatur iScàfalfadifcccnatur.Adi-'ènbsp;VC Augullinus,hunc locü exponens,amp;acconi-modansiis qui pure Euangeiiu annuntian[,di'nbsp;caciTocû quicquid prædicanc ex tcnbsp;ell,ôc idco fccuti prxdicant.Norunt enim qu«nbsp;prædicant quia non pollintde ptxdicatoctu-befccre.Itaque iuxta præclarum illû pfalmiflÇnbsp;locum,amp; Augullini in eandem Icntcntiacon'nbsp;ficernur veram Eccleliam clfc coiigrcgati®'nbsp;nem SanéloruiTi,vbi puraprædicatioEuang^'nbsp;lij refonat : amp; eadem racione ceneniLis,Ecci^,'nbsp;ham Romanam non elfe iHam Sauólorumd'nbsp;gregationem, de qua in pfalmo agitur,nbsp;pura prxdicatio Euangejij Eine cxiilet.nbsp;vetbanoftta cirent oblcuritacc, feufadinbsp;experientiæ (vc ilti Monachi loquücur.jN^'”nbsp;optandum eirct, iplorum criorcsdcdeptai'*'nbsp;Clones minus palpabilcs Sc cralfas elle, q''^‘”nbsp;lincrcipfa. Nec vtimur peculiari intcrpi^^'*'nbsp;tione(vc nobis caluniniosè ohiiciunt.yOiP^''’nbsp;enim nollcæ intcrpretacioncs nicuntut no/’Vnbsp;liqua voluncace aut animi affecdu peeuHa'’’nbsp;ledipfa facra Scripcura, qua: veraellrationbsp;Pecco propolita ) peculiares iiiterprccariobnbsp;vitandi : id quod vel ipforum DeCteta^c'’*’nbsp;fcunt. Quum enim peeiimus Reformatio*’^.^nbsp;Ecclcfiæ, aduerfus abufus, fupcrllitioncS)-^'nbsp;dololatriam Eccleliæ Romanx,nonpol’‘'‘’'’[jjnbsp;iure aceufari quafi vel ambitio aut volopnbsp;vel auariciacó nosadegeric. Contrà,nbsp;eaiifa, quam ambicio, auariria amp; dclitix,p‘ ,nbsp;ft-rripoccll, quamobrem Ecclcfia Roipo'nbsp;reformatione ibho rrcac.Hxc igitutnbsp;fuo ipfiLis com modo : nos verb, ncquaq^.^i^nbsp;qui in votis noftris fpedamus cancùmgl®nbsp;Dei,a-dificacioncm Eccleliæ, amp; nollraiPnbsp;tcm:vc tcllanturigucs, gladij,nbsp;licatis genus, qux annis ab hinclcptuOc^^^^nbsp;t'afli fumus, atque cciamnum patiniuf » *j^jj,nbsp;ientibus amp; conlpirantibus in nosnbsp;tarn paCisamp;publicx huius Rcgni quiet’®nbsp;ftibus , quam veræ rcformationis EoCnbsp;inimicis. Ita bellum iplis ell loconbsp;vulncra loco decifionum, Qualianbsp;profctlb fatemur proficilci ex authotj^^^^nbsp;pontificis amp; cotiim qui cum co coiTin'’*^/^fnbsp;ncm habent(vi loquuntur ilii Moiiachbr^jznbsp;nos dicimus)qui cum co confpiracion'S^^Jnbsp;itirationis focictatcra inicruc.Ncqueoltnbsp;nobis exprobtent, qiiali piiuatusaliqo'^^jpnbsp;ipforum Ecclefixopponcrcc_( vt in ec'nbsp;culo continctur.)Nam illi ide oppoPOi-^^j,,jnbsp;gna,Principatus,Relpubiicç,m3ioi pohj,j^,iznbsp;Chriltiani, no« feparataab Ecclclia, d _nbsp;tiuntur illi Monachi ,icd vera niciiiO^jj-Eccleliætac proinde qux ferre non pdnbsp;mination.'m Epifcopi Romani ,nbsp;contra \ erbum Det, contra CACiiiph'H’^'^j^z
ABIYRAT. ET RESPONS.
ftolotum.cótra vfum primitiuæEcdefiæ,con-triauthoritatcm Magiftratus, præfcrtim Im-pcratorum,Rcgum amp; Principum, quosille magismagifqueconculcarcac pclfundare co-iiatur. Sub cuius dominatione omnia abufus,nbsp;«tcorum,amp; corruptclac genera afleruntur, dc-foiduntur,arquepropiignantur : tantum abeftnbsp;vtaliqua reformatio ab ea parte cxpedtâda fitnbsp;aut fpcranda.Et,vt ad Concilium rcuertamur,nbsp;cœlum amp; tetra teftantur, quanta fedulitate acnbsp;inftantia Principes amp; Magnates, veræ Refor-mationis Ecdefix cupidi,pcr fexaginta annos,nbsp;amp; co implius, illud expetierint atque poftula-fiiif.tnodociret rcótumamp;lcgitimum Concilium,quod non ab vno aliquo hominc aut Se-^epcndcrcf.fcó quod cóftarct ex viris idoacisinbsp;piis,atque cruditis, qui ex verbo Dei agerentnbsp;ftatuetent, atque de remediis, reformationinbsp;Ecclcliæ accóniodatis,profpiccrcnt.Scd Pontifex amp; coniurati nulla alia Concilia admit-tunt, quàm ea, in quibus pats aduerfaria iudi-cct,ac vbi reus fecundum le pronuntiet : ficutnbsp;pilamfecct untin Concilio Conftanticnfi,vbinbsp;loanncin Hus comburi curarunt, quum aliternbsp;argumenta, ab co aductfus errores ipfotumnbsp;ptopofita jfolucrc non poft'ent. En quemad-moduin probe Icilicct ac fidclitcr Ecclelia Ronbsp;ma.iafcnfum Setiptutæ cxaminct, vt ifti Monachi in hoc Articulo aiunt. Vcrùm, hoc eftnbsp;Exponcre hominesignibus, non autem ExpO-ncteSctipturam. Quanquam autem Concilijnbsp;Trid?ntim cœtus vilusefttantæ perfidiæ pudorc fmlfcalKctus: experientia tarnen fatis donbsp;cuit, ipfos ad grauiora amp; atrociora patrandanbsp;ftmpctcfl'eparatos.
Q^bdaitirmant,non licerc fefc Conciliis epponcrc fub prxtextu Setipturx, cos rclega-miisiddidtum illud A.ugiiftini,apud virOs dodos adeb celcbre,quum difputat aduerfus hx-tcticum quendam Arrianum, nomineMaxi-niinumiConcilium Arimincnfead fuum erto-temprobandum adhibentem. Nunc,inquicnbsp;„ Augiiftinus, nccegoNicxnum,nec tudebesnbsp;„ Atiniincnlctaquam prxiudicaturus proferrenbsp;t, Concilium. Ncecgo hums auótoritatc, nectunbsp;„ illiusdctineris. Scripturarum auftoritatibuS;,nbsp;„vtriufquc communibus teftibus : rescum re,nbsp;i, caufa cum caufa,ratio cum ratione concerter.nbsp;Hæc Auguftinus : qui Lydiura lapidem nonnbsp;tnttucbat,à quo ifti Monachi abhorrent;
Alt 1 1 c V L y s LVi.
J frote^orme non communicaturum neijue con^ errorthus Patriarcharum Coltilantino-'oe- po/uanorum, tjuifalso afieruntfub nomine Ecclefianbsp;quot;¦Si-lirecanicaj licetplersyue Gractnon ajfentiantur)nbsp;(hquot; docent B. Spmtum fanHum non procedere à Ft-luifedafolo PatreiQui ex communicant,cu Mon-tanoytertiai auttfuartos nuptiat:Qui tenent S.Pa-tten noilrum Paparn nonprafidereEcclefiavni-uefaljnifiiure Ecclefiasltco : QMneminifecularinbsp;penmttuntvtfungatur officio Presbyteri, ntfifun-lotur etiam officio marttt, virgine tantum duPtav-xtre -.Qui rebaptiiiant eos jut à Latinis fueruntnbsp;iapttzatiprtmo, Qw cenfentcum Judais, ieiunarenbsp;per SMatha-. Q^tadragefima non magis Ucerenbsp;ftifliebus Pomtnicis:Q}ti dicunt cum ludniti
5« mandatum de ahßinende af anguine ef cafiiefiiffo-cata y ejfe perpetuum : Qui docent Dominum no~nbsp;firu celebrajfe Pafchatertto die Martü-,corra Le~nbsp;gem Atofis: Qut aiunt^ pucharii^iam non ejfe confier andam nißtn pane fermentato : Qui denegantnbsp;fanHam communionem muliertb:tf-,propter Imparität em naturalem menfium , aut propter panundinbsp;tempuSfijuo in vita etiam dfcrimuie tlla verfantur.nbsp;Propter t^uot errores confiteor eos Jlulte dfeefito-nemfecijfe ab Ecclefia Catholicainon kancab tpßs.nbsp;Quamobrtm légitima Epifeoporum fuccefito tarnnbsp;multis annis apud ipfos interitt, non autem in Ecclefia Cathohea, vt obtendit falso CaluinM cumnbsp;fuu fociie.Qtja Ecclefia Catholtca parata efi eos adnbsp;fit recipere cp- denuo fibi adiungere^ vt non femelnbsp;fecit ) t^uum voluerint deponere fuos errores ¦,ficutnbsp;feceruni aly omnes Cbrtsiiani orb is Patrtarcha.
R E S I* O NSlO.
Vifum eft iftis Monachis Ecclcfias Grxeas hacdifputàcione comprchcdeic, quum id nonnbsp;ica ncccirariuin diet: liquidem in hoc Regnonbsp;facis negorij ptæfcns argumentum cis exhibet:nbsp;tantum abeft vcdebcanc in Orientem cxcur-tcrc,vbi nouoshoftes aggrediantur. Nosecr-tè Græcorum non niagis quàm Latinoturanbsp;eorruptelas amp; errores approbamus:neque hacnbsp;de re longiori orationc vri volumus.Hoc modo dicemus, vt credimus Græcos, vbi deftexe-runt à verbo Dei, amp; à vetcrum Paftorum fuo-turn documenfis,errate tu in Articulo de Tri-nitare, circa Pertonam Spiritus fanfti, tum innbsp;quibufdam aliis Aiticulis(non eo quód Ecclc-fia Romana iftud dicatjed quia illi Dei verbo .nbsp;aduerfentur :) ira fcire nos, à Monachis pluti-ma in Græcis reprehendi quæ lont admoduranbsp;laudabilia. Exempli gratia,profcremus caputjnbsp;quo damnant Poncihcis pnmatum arque do-minatum in omnes Eccleliasicuinunquam illinbsp;fefe fubieccrunt, nequccx diuino, ncquccjtnbsp;Ecclcfiaftico iure, vt illi Monachi locjuuntur.nbsp;Nee obliuifcemur, quod ab iftis fuirpræter-miflum, illos necTranirubftantiationcm, neenbsp;Purgatorium, qnomodo ab Ecclefia Romananbsp;traditur, nee prohibitionem coniugij Prclby-tetorü,nee Statuas creftas, aut fimiTia, agnof.nbsp;cere:licet proptetca multis erröribus ac fuper-ftitionibus noncateant. Quantum attinetadnbsp;panem fermentatura, quo in fuaCommiini.o-neilli vtuntur,nifi Monachi aliud habet quodnbsp;in co reprehendant, fatius iplis fuilfet fi de conbsp;nullum verbum feciircnt.Siccnim oftenduntnbsp;vfum panis fermentati in Cœna,dîc antiquif-fimum: qui etiam nulla faris idpnea rationcnbsp;improbati poteft. Nos certè co vtimur in hocnbsp;Regno : quanquam nolunius damnarc vfutanbsp;panis non fermentati, qui à.nobis in rebu«nbsp;«t’ifiMipopo»« ccnfctur,modó omnis ab co lupcr-ftitiofubmoucatut. Chriftus quidem vluscftnbsp;pane non fermentato, propter feftum Palch*nbsp;ac Legis cetcmoniam,quçtunctcmporis nullum fermentum intota ludxa ferre potcrat.nbsp;Sed hac ccrcmonia fublata fuit amp; abolitànbsp;morteac rcfurrcólione Chrifti,lubftantia autem fpiritualis nobis rcmanlit,vt Apoftolus jnbsp;ad Corinthios rnquit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
V. iiij.-
Gen.48, PfiSi.io.nbsp;Apoc.i.
i.6.Z7 18.
Lucï3. Pliü.t.nbsp;i.Cor.$.nbsp;i.Tlic-fT.
4..amp;C.
511 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS LVII.
'Porrocx lila Monachorum prolixa narra-tionecolligimus, quód fi Ecclcfiæ Græcanicæ, plantatæac irrigatæ ab ipfis Apoftolis ,locu-plctatætanüts donis diiutüs, ornatæ tot Epi-Icopis amp; Paftoribiis doftilfimis, honoratæ rannbsp;tc/numcro Marryrum:quód iî,inqiiam,in masquas corruprelas amp; crrores lunt prolaplæ, vtnbsp;jfti illis exprobianr(q'.ii alicnos crrorcsclarif-ßmc cernunr,ad fuos verb cæcuriiint;) minimnbsp;videri nondebcrCjH Ecclefia Romana iridem,nbsp;imó grauiùs,erraucrir. Nullum enim priuile-gium libi proprium amp; pcculiarc prærcndercnbsp;porelt, quo ab omni crrorcrurafitibcurexpc.nbsp;rienria (aris fupérquc docer. Er,fi Eccleiiænbsp;Græcanicæ» cxcidcrtinr iurclcgirimætucccC-^.
concludimiis, excadcm, imb poriorc rarione, iftam quam prærcndunt lcgitimam Epilcopo-rum (ucccffionem iamdudum in Ecclcha Romana cxrinótam cfle. Iraquefallunrur Mona-cbi, exiftimanrcs Caluinum nominadc Ecclc-fiara Cacholicam , quum de Romana Ecclelianbsp;loqucrctur , Óc manifcftisac nccelEariis ratio-nibus óftendcrer,vcra cam amp; legirima fuccef-fionc cavcrcivt qui probè didicillèt,Ecclciïamnbsp;Romanam non ede Catholicam. Sed fuiîùs denbsp;fùtccffionc Eccleliadica ad poftrcmos Articu-lós diilcrcmus.
ArTICVLVS LVII.
, Crede,.Sas^hst ittm in cœlii verfantes, precari pro nobii in vntneïfwn fingHlariter:eófijue oran-dos ejfe, nee omittendof precesç^ eleemojym^pronbsp;Ef 37.5$. defunäi^.; nam alioi^ain non retineremw ornmnonbsp;commanionem SanEloram. Q^mobrem reiicio er-; rares S’addaeacrttm^EpicuraornmyMamchiamp;orttm^nbsp;Eitncmaoriim..y'igtlanttaiioram.,ylrrianorMm-,iÆ-nanfirumt 1 arcarmn Pratendentiwn, qui contra fentianr.
¦gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Res r o NS 10. ,
Tria cômpieétunrurinhoc Arriculo :pri-mùm,Sànttos, iam in coelis vcrlantcs, preeari pro nobisamp;vniucriim amp; (ingulatim-.alterum,nbsp;illds eile omndos:rcrtium,non omitrendasef-fc orarioncs amp; eiecmofynas pro dcfunótis : idnbsp;ell nihil efle prætcrmitrcndura vndequotidienbsp;Mo'nachi amp;Sacnfici afFarim miffihccnr-.nequenbsp;ede quód dando-magisdefarigeris, quam Mo-naehi aceipiendo amp;'Cantando defatiganrur.
Qriódad primü caput attinet, non cd: quód Curioliùs inquiramus in datum hdelium quosnbsp;Deus cx hoe miido ad fc rccepit: liquidé con-Fc'nros ede nös oportet iis qua: hac de reScri-ptnra doect ; qme quidcin curiolirati noftrænbsp;Apoc.14. cancclloscirCundarcdcbet.HTC autcmdocet,nbsp;eos qui in Domino moriuntur,bcatos ede: rc-quieicere à fuis laboribus : ede inparadifo cdnbsp;R'fu Ghriito, fnicntts vita æterna óc felicicaccnbsp;inenarrabili ac inccgt;mprchcnfibili,dum expe-élant bcaram morruornrcfurrcétioiicm. Hæcnbsp;iuntdn lummajquc de ca rcScnprurç déclarât.nbsp;• Sed Monachi, noh co contenti, aiunt San-ftos pio nobts precati non lolùm vniuethni,nbsp;fcdetiam lingulatim pro vnoquoque.Id.quodnbsp;.r hen non po'tcd , nili illis tribuatur cógmtionbsp;rérum omnium turn generalis tufinguians, id
ed,vno vcrbo,nifi Dei'ficentiir. Nilifortel'' tentiam fequanrurFrancifcani cuiufdanb”nbsp;itiine Bcnedióti, qui abhinc'biennio cut'’nbsp;Lugduni excudi librum, cui titulü feeïGnbsp;ma Peccatorum;qiicm Virgin! Mariç‘h‘^î jnbsp;tam indigne quàmimpudcnrer : amp;Icripdt^^.^nbsp;Virginem cpidolam,affirmans dcfiindosp“nbsp;fcad nos fcnbcrc amp; nos viciflïm ad illos.Nnbsp;nàchnsccrrè dignidimus cui rcipfa amp; vcrcnbsp;mnia fui D. Francifci digmata inuraiitut-defintigitur Monachi, an iduddcliramcui'*nbsp;ad vfum fuum adhibcrcvclinr.Nam quodi^nbsp;tinct ad fpeculum ncfcio quod comment'^”’’nbsp;Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q f
in quo volunt nihil non dctcélum eJle^ præfentatum Sanóiisifait hoc fomniuni ali^quot;nbsp;culum edincœlis, quod creaturasDcific'^^'nbsp;fruitio accontéplatio Dei rcddit aiiimasbc’'nbsp;tidimas, non lacit autem Dcum.Id quodnbsp;pforum DoótoribusScholadicis quidam»/'^'nbsp;nomen Occam, rcóhc agnouit, quumfienbsp;ret : Creatura non habet in Deo elfe rclucc*^ gt; ¦nbsp;ncc repræfcntatiuum in ElFentiaficutinfp^'nbsp;culo, dent aliquiimaginanrurfalfè.
Et pauló pod died Angelos multa ignora^*-» amp; nihiloniinus videre Dcum.
Adhæc,quum, cx iplorum ctiam confefl'^’' HC,San0ti rcshumanascognolccrcncquca;’'’nbsp;nifi Deo cognirioncm ipfis fuggcrenteit““**nbsp;infeitiæ amp; doliditatis fucrit, cxidimare, ànbsp;lignificari Sanótis quód illos precerour vt 'nbsp;pfum pro nobis precentur ? quin redaptt*quot;'nbsp;cifcimur adDeum, cam renentes viamqu**'’nbsp;nobis ipfc ad hocindituit? Quanquara «utc'quot;nbsp;Sanóti non ignorant elle cccleliain in terris»'''nbsp;iûfque falutem optant ( quum infinicis uiod'^nbsp;gloriam Dei dcfiderent} amp; exoptant etianinbsp;dræ Rederaptionis amp; libcrationis cuinultquot;” nsi»'nbsp;(quod votum Paulus tribuit omnibus rebusnbsp;ereatis in gcnere)nihilominus,quód Monat''nbsp;illis tribuunt pcculiarcra cogiiitioncm rcruiquot;nbsp;huius mundi, répugnât manifcdè iis quae baquot; j;;’nbsp;de rcScripturatradit:r'i«f«r(?j,inquit Sapifquot;’’nbsp;fciunt fe ejje monttiros , rnortsti. autemnbsp;uerunt amplt-M, ^mor qaoque odiumnbsp;(^inuidia ßmul perterunt, nec habentpartes»nbsp;kocfeculo, in opere quodfitbfolegernur. It'-quot;’'nbsp;jdhrahamnefituttnos-, necIfiaelnos cognigt;utt[^^'nbsp;quit Efaias.jitaquc Holda prophetilla inonu't ^51»nbsp;lofiamrcgcmde future pod eius mortcH'^'nbsp;rofolymæ^c ludææ cxcidioiquódDcus ci paquot;'nbsp;cere condituidet,ncquid cxillis midriisCO'nbsp;gnofccrct. Pro eo quod humiliatut es coramD^'nbsp;mmo, tdcirco te coiltgam ad patrestitos,c^eo^‘'nbsp;gêris ad fepulcbrum.tuutn in pace gt; vt non ¦z/w/f•*!''nbsp;oculi tut 'omnia mala qua tntroduäufus fumf^'nbsp;perlocumisium. Sic Efaias, quum intellcxiiR'nbsp;Prædiôlioncm de eodcm Hicrololyæx cxU'nbsp;dio , optât vt hoc pod mortem fuaiii cucnia'»nbsp;ne lingulas mifcrias cognolcat. Et fane ij‘¦1quot;*nbsp;iiiiüfmodi cognittonem particularcintfibv'quot;nbsp;beatis ammabus : eis diminutionem klicicaquot;^nbsp;potius quàœ acceflionem optant. Nam quuo'nbsp;ea ht.Ecplcfiæcond.tio in hocmundOjVicou-tinenicr agtrutur, quumque totac tantisalU*'nbsp;(äiomb js.conHidctur : quid opus cd partit'quot;'
fionis Epifcoporum ( vrilliMonachi dicunt:) . ius Monachi fcbricirantis. Nullum cnimlp'^^ pvimX i^rifirirpranrinpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nïVütn r'nrgt;lic zin#-!
•»
ABIVRAT. £T RESPOKS. btinotitia batum rerumiis, quosDcus, iamnbsp;iftisccrtaininibus iiberatos, requie donaûit?nbsp;ƒ«(», Talis cft fentétia Auguftini amp; talia argumen-
Wpertinentia : Efaias propheta dicit. Tu 'senim pater nofter ; quia Abrabam nos ne-iciuit,amp; Iftacl noncognouit nos. Si tanti Pa-diitchs quid erga populüexbis procreatumnbsp;*o'^tctut,ignorauerunr,quibus Deo credenti-°^spoptilusipfe deillorum ftirpe prorniilusnbsp;^li,q‘iomodo mortui viuorum rebusatquca-’^ibuscognofccndisadiuuandifque mifeétur’nbsp;Quoitiodo dicimus eisfuifle confultum , quinbsp;ôbitrunt antequam venirent mala ? Quid eftnbsp;'tgoquod piiflîmo Régi lofiæ pro magnonbsp;^tiicficio promific Dcus,quód elFet ante mo-. igt;tiirus,nc videtcc mala ventura?amp;c. Ibi ergonbsp;funt fpititus defunólorura vbi nó vident quæ-cunqueagunturaut ciicniütinifta vita homi-^ibus.quoniodoin pace requiefcant,!! interbunt raiferiç viuorum,ficut huic lofiçpromif-butn cft ,vbimala vlla nec patiendo nec com-Piticndo fuftincantjliberati ab omnibus mans quæ patiendo amp; compatiendo, quum hicnbsp;'Wtrctitjfuftinebant? Hac ca de re Auguft.
Nunc Monachi vlrenus progrcfli dicunt Sanâos elle precandos. Ad quæ rcfpôdcmus,nbsp;ptecationé Sc inuocationcm partem elfe eul-'usvniDeo dcbiti,imô præcipuamiac proin-'^'^neepofle nccdcbcre vlli ctcaturæ tribui,nbsp;b’ttces qiiidem mutuæ, quas ali j pro ali is fun-'bnius, neçeflitatibus noftris mutub cognitis,nbsp;pioficifcuBttitcx officio charitacis, nunquamnbsp;'i|,f Chtiftianos prxtcrmittendoiquum Pau-ctiâfæpenumero petierit ab Ecclefiis, vtnbsp;ptofcDcumprecarcntur,quô magis acmagisnbsp;bleuit) lïiuneris fui functioni beiiedicentcmnbsp;P'^tfcntifcctet. Vetùm,vti modo diximus, iftanbsp;lt;:omniunicatio definit cum iis, quos ex hocnbsp;•nundoad quietc amp; bearitudinem Deus col-b^oit.Si ergo Sanäi precandi nobis elfent, o-pnrcctet quoque vc nos audiréc, amp; corda no-^bacognofeerent, qub nos exaudirenc amp; denbsp;Piccuni noftrarü integritatc iudicarent. Alio-T'icnim frufttà illos precatemur. Acide quodjnbsp;^niimfintSpiritiis,aliter audirc non poftent:nbsp;bcut Cyprianusait, Deum, vt quiiitSpititusjnbsp;indice vocem animæ potiùs quàm corporis,nbsp;¦^lqui Scriptura doect, vnû Deum cognofee-JeCordahoininûbc lcrutari. Quodipfi etiamnbsp;'loiiachifupra, Att.xxxiij.cicarunt,nunc au-i ^‘^^nioblitifunt.Hacdereloctcxprcffi extant.nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T U nojiifoliti cor omniumßltontni homtnum.
, Homo videt ea qua oculi-s^utentyDominus au-îA intuetur cor. \ ƒ Dem noutt abfcondita cordis.nbsp;I.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus iufiusfcrucutur corda cd“ fenes.
tj, Omnta cordaferutatur Dominus, nbsp;nbsp;vniuerßM
’gt;‘entin/n cogttattoaes tncedigti:.
'’gt;1.^ T des Domine qui ludtcas tuFie, ^robas renes cordareuelauicaufammeam.
'*'17 Prauum eß corhomtnis infcrutabile, quis co-ÿ^ofeet idud ? Ego Dominus[crutans cor, nbsp;nbsp;pro-
^‘ini renes, qui do vntcuique iuxta niam fuam-, iuxta fruclum admuenctonum fuarum. Qm-busalij pleriquc loci adiungi pollùiit: prçtcr-fim die, vbi Paulus de precibus lidclium âgés,
i‘3
fcrutattir for^/4, inquit, fcit quid deßderet R.om.'S.
Spiritm. Itaque fi Sanóli beati vident amp; fcru-tantur corda noftra amp; cogitationcs (quod ne-céffeeiretjVtnos exaudirerit) iride fcqueretur^ cos efle Deum : vii iatn diximus, quum agcre-musde Spcculo illo imaginario, in quo Mo-nachi volût omnia reprçfcntari Sanólis.Qné-admodum etiam idem Speculum iiidemap-plicar,pcrquod hominum cörda cognolcanr,nbsp;quia Papa quidam dixerit, liioscerncre eumnbsp;quicernit omnia. Vcrùm iftud atgumer.rumnbsp;Pontificium incptiffimum eH.Nani li indc Ic-quitur, Sanftos omnia vidcre, fcquetur etiamnbsp;eos poll'e omnia : quod videât eutti qui omnianbsp;poteft.ltcm, elfe infinitos amp;: vbique ;quia vidcant eum qui eft infinitus amp; vbique.-Itcm, ef-fe æternqs,quoiiiam videanc Ætctnura.Dcni-que, elfe omnia, amp; clTc Deum, quod videancnbsp;cum qui eft omnia amp; Dcus.Qiiæ totidem funcnbsp;blafphcmiæ,Ponciftcibus Sc Monachis dignç,nbsp;verùmSanôtis beads indignilîîmæ , quorumnbsp;omnis fœlicitasin eo iita eft vt Deum glorift-cent potiùs qiiàm gloriam eius ad fe traducâr.nbsp;Quid etiam diccmus de Angelis,qui cum fem-per vident à quo omnia vidcntur i nee tarnennbsp;feiunt horam vltimi diei,tefte Icfu CliriftoîEtnbsp;dodocille feholafticus üccâ iiocvfus eftar-giimcnto (vt diximus) quuni hac de re agensnbsp;refutaret opinionem Papæ Gregorij. Qi^idnbsp;itemftatuemus de aniniabus Martyruin , lo-gantibus quoufque Doniinus difteratfui fin-guinis vltionéjvc in Apocalypfi dieitur?Certè Apoe, rfnbsp;confpeäus amp;eontcmplatiogloriæ Dei, quanbsp;Sancfi fruuntur , refpondctcaptuinaturçhu-mançihique ilia ad cam pcrfeCiio'ncm irnplca-lur, vt plemtudo cumiplorum mcniuracon.-gruat. Nam li Drum penitusoc perfefte com-prehenderent, Deus non eftet infinitus amp;in-comprehcnlibilis. icaqueelt quoddiftercntianbsp;intercédât inter glorificantcm amp; glorificatos,nbsp;inter cum qui gloria implet amp; eos qui glorianbsp;implentur./^tdebimiu eutnßcuctnbsp;nes: non ideo tarnen eriniuS id quod life eft.nbsp;Monaebiautemita argumentantur, vt fiquisnbsp;ex co quod phiala plena eilet aqua manna,nbsp;eoneludcret cam idcirco' contincre yniucr-fam aquara maris, ae, iriftar maris, longe la..nbsp;téque diftiifam elle'. Qua; ablurditates maxime decent cos quia vcritate diuina ad huma-na commenta dcriccftunt. Sic igituripforumnbsp;argumentum in iplos clt rtiorquendum.nbsp;Qmim fandfi videanc Deum ficuci clt, videntnbsp;igicur in illo hançipiius voluntaeem , quaranbsp;verbo fuo nobis dcclarauit, nempe, nefidu-ciam noftram in vlla re creata confticuamusynbsp;nec alium quæramus Mediarorcm Dei amp; ho-minum , quàmvnicum lefum Chriftûmt fpe-remus precibus noftris iinpecraturos aliundenbsp;qiiàm ab ipfo fauorcm amp; cfticaciannne aiiumnbsp;quenquam inuocemus præter iplum, quumnbsp;lnuocatio,faôtaSpiritu, ad (olius Dci cuitumnbsp;proprièpertineac.Sandti.inquanijha'G videntnbsp;in Deo, idebque bis feie conformant. Talemnbsp;autem elfe Dei voluacatem conftac ex locisnbsp;qui fequuntut:
hiHoca, ifis in die tribulntiantf : CT eru^un nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pûi.jo.
5»4
honorißcabii- me.
Soph,ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t inuocent omnes nomen Domini fer-
uiantei.
i.Tim.x. Efivnus Deus vnns Aîedintor Dei ho-minum,nempe lefus ChriÜw.
Ioan. 14. nbsp;nbsp;^Mctjuidpettentis in nomine meo^ hocfaciam:
vtglorificeturPaterinFilto. Sii^uidpetieritts in nomine meoyegofaciam.
Ibidem. tJemoventt ad Patrem nifiperme.
Ioan. is. jimen amen dico vobu y ejuacanquepetieritie d Patre meo in nomine meoydabit vobis.
P e.ii. Kmt^ueperipßtm habemtis adittsm per’vnnm Ephef 5 Spiritism ad Patrem.
In ipfo habemus libertatem ö“ t^ditum cumfi-^ Heb. 7. ducia,perfidem ipßus.
Seruareprorßus potefi eos i^ui per ipßum accédant ad Deism,fempervinens vt interpellet pro Heb.4.
on habemus Pontißcem qui non poßit 'aßßci fenßu inßrmitatum nofirarum^fedtentatum in omnibus ßimiliteryahßquepeccato. Accedamus igiturnbsp;cumßducia ad thronum gratia, vt confequamurnbsp;mißericordiam ^gratiam inueniamus ad oppor-
Hcb S
Talem habemus Pontißcem qui confedit ad dextram throni maiePiatis tllius calefiis.SanPbsa-rq Minifier y ac veri tllius tabemaculi quodßxitnbsp;Dominusytfi non homo.
l^on entmin manußaplum facrarium ingrefius efi Chrifius-fed in tpfum coelum, vt apparent nuncnbsp;in confitepbs Dei pro nobis.
i.Iaan.1. ß^odßquispeccauerity aduocatumapud Patrem habemusylefum Chrifium iufium. Et ipfe efi propitiatio pro peccatis nofiris.
Rom. S. ChriPlus is efi qui mortuus efiy imo vero etiam qui excitatus efi; qui etiam efi addextram Deiynbsp;qut etiam poPfulatpro nobis. Ex his aliifque fi-milibus locis,duo quçdam difcimus:primum,nbsp;omnem vim amp; cfticaciam noftrarum precumnbsp;abvno Icfu Chriftopédere.-aeproinde, huncnbsp;folum agnofeendum elle pro Aduocato amp;nbsp;Intercefiorenoftro ad Deum.Alterum,eft ratio propter qua à Chrifto preccs noftrae red-dantur cftieaccs;nempe,quöd fit mortuus, excitatus , amp; euedus in coelum nofträ causa, vtnbsp;maximusnoftet Pontifex, Vnde colligedum,nbsp;quemadmodum folus ipfe pro nobis mortuusnbsp;eft, folum etiamipfura vimtribuerenoftrisnbsp;precibuSjVt Deo fint gratæ amp; acceptæ.
Cur verb ifti,non contóti Icfu Chrifto, tam difette in Scriptura defignato Interccfiorenbsp;noftro, alios quærût de quibus Scriptura nul-X lam mentionem faciat? num hic, qui perfc-dus eftjfociis indiget? Si excipiant, fcindi-gnos cflé qui ad iplum Chriftum adcant,pro-ptcr fua delida amp; crimina,loanncs ad hoe re-fpondet ,lefum Chriftum mortuum clTe pronbsp;Ioa.iï.15. peccatisnoftris.An putamus tantum clfcSan-dorura erganos amorem, quantus illiuseftnbsp;qui pro nobis fanguinem fuum amp; vitam pro-fudit?AnnonJs eft qui vocat non iuftos amp; di-Matth.n gnos, fed eos qui fatigati funt amp; onctati pcc-catorum fuorum pondère? Certè ftolida eftnbsp;oratio,fiquis dicat,non andere Medico fefenbsp;ofterre proptcrea quod nimis grauis ht fuusnbsp;morbus: quumfeufus noftri malt ad implo-
ARTICVLVS LVn.
randutn Mcdicum nos adigerc potius debwf' Itaquc oprimè Augufl:inus,exponensnbsp;ba Iohannis,Habemus Aduocatuni:Nódi’‘’.'’nbsp;habecis,ncc mc habens dixit,nec ipfum Cbfi'nbsp;ftnm habetis dixit,fed amp; Chriftumpofuiii’®”nbsp;fe:amp; habemus dixit, nó habctis.Maluitfff®nbsp;nere in numero peccatorum,vt haberet /nbsp;catum. Et alibi.Hoc dicit Saluator tuus : N®’nbsp;cft quó eas nifi ad me, non eft qua cas nifi ;nbsp;mc.Iccm Parmenianus pofuit EpifcopuniM^'ynbsp;diatorem inter populum amp; Deum. Quisnbsp;ferret bonorum arque fidelium Chriftiî®®*nbsp;rum î quis fient Apottolum Chnftiócno® *'nbsp;cut Antichriftum intuereturîln omnibusot*'nbsp;tionibusfuis de vnoMediatore fecurilïnf^.,nbsp;vnus pro omnibus interpellat:amp; vnus vetib^i’ inbsp;eft Mediator. Et Chtyf. Nullus ptecuni c^^^nbsp;ótus nifi quas Dominus Deo patri comwc“* 'nbsp;Dicimus igitur,cx verbo Dei, nccpolK ƒnbsp;dcberc nospteces nofirasdirigercad Saoe*nbsp;defunólos, eó quod illorum acnoltrinbsp;cómunicatio morte fublata fir, illiqucrcsbi^nbsp;ius vitae cognofeerc ncqueant,multo nH®nbsp;animos amp; atfedushominumjproindencc^^^nbsp;rum preccs.AddCjEcclefiam Ronianani’^',nbsp;vt inuocentur Sandi, innixam eortim mc®nbsp;acinterceflionc, ficut omnesipfiuspre'-'^rjj)nbsp;runt : quae elt horrenda blafphcmia in I®nbsp;Chriftum.qui Intcrceffionis non magiJ 9nbsp;Sacerdotij (cuius necelFarium cfFeduinnbsp;terceflio ) focios habere poffir. Qu^afnnbsp;precatio abfquc fide, fit peccatum, vt * ? j. H«”nbsp;quiduis quodabfquefide,fiat,ficut ait P*® .
amp; precatio difeepcans,nihilimpetrareq®^ telle lacobo : quumquefidcsnulloaliOiq®^^ »nbsp;Verbo Dei, niti poffit fundamento {nbsp;Apoftolus)quum noniubeamurinuocat®nbsp;dos dcfundos,aut Deum precariperin®Lnbsp;intcrcelfionem amp; racritum, fedconttà“*nbsp;tilfimè iniungatur nobis vt oremus D®®nbsp;nomine Icfu Chrifti, daci nobis aPatt®*' pnbsp;Her fit Mediator, Aduoeatus atquenbsp;for:fequitur,dodrinam de Intercclfie®®nbsp;dorumin Ecclefiam nequaquam elfc®®nbsp;tendam, vt quae dcroget MaieftatiD®’^^nbsp;cio Domini nollri Icfu Chrifti. . j,;-lam expendendi funtij Scripturenbsp;bus opinionem fuam Monachi ftabil**^®nbsp;aantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ((z f
Profcrunt hæc verba Iacobi,deliberis Cf phi : Inuocetur fuper eos nomen mewnnbsp;cjuo^ue Patrummeorum ^brahamf^ gt;j.nbsp;quomodo hunc locum intelliguntïSi cngt;nbsp;tclligat de Inuocationc, qualis fuerit in®nbsp;fus,lacobum optarc,vt,poft obitumnbsp;uocetur ipfe pro liberis lofephiPQu®’’“^ /jznbsp;ritinuocari? amp; cur tantum pro liberisnbsp;phi? En fideles amp; cgregios {cilicesnbsp;Interprètes ! Nimirum co quódnóint®nbsp;loquendi genus fitcraruin literarum, n^^ljznbsp;ad loci circunftantiara applicent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aj!’
ficauitlacobus,quanquam lofcphilm elfcntin Ægypto, nihilominusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lji®?
ipfius ellerccipiédoszvt cócigit amp;Manafte codem loco fucrut qn^ '*nbsp;lacobi, duafque tribus in Ifrael; cóftit®^jj
-ocr page 543-AB I VRAT. ET RESPONS.
|
Qüod ids à dóno lacobi manauit : nam alio-qui lolcphus VIÙ cum fuis vnicam duntaxat confeauct tribum. Adhæc, Ephraim amp; Ma-”gt;i’‘C,quum ex Abrahami,Ilaaci,amp; lacobi li-'nbsp;berorum numero elfcntjcrant etiam compre-hcliintcedete ,amp;parcicipcs promiffionis Deinbsp;lii(, J Abrahamo eiufque poftcris faciæ : cuius fun- Jînientiimcrac Icfus Chriftus, vcS. Virgo in ^1.4. fuo Cantico docet. Extat apud Efaiam confi-milcloquendi genus,quura dicitur, mme ma~nbsp;’fnnnMcartfiipervxorem. Quod fi rcferatur adnbsp;prcccs, nunqiiam alij quàm Deo tribuitur,nbsp;cuius Nomen muocatMrfupernoSi'vt inquit Scn-f tara : ncmpc, quod ipfum inuoccmus at quenbsp;iinplorcmus in omnibus noftrfs neceffitari-busjomncmqucfiduciam inipfo prorfuscol-loccmus.lllum autem locum Gencfcos,fic in-tclligcndum efl'e apjgt;atct ex eb quod rci exitusnbsp;isfutii! proutmodo expofuimus : nee accident vnquam in populo D-'i id quod ilti intclli-gunt.Nufquam cniiii repcrias,prccibus inuo-catos Lille Abrahamum, Ilaacum, amp; laco-buin,iKc pro liberis lofephi, nee pro aliis vl-liihcmiiiibus. Quamobrempræ pudorc cru-brl'ccrc dcbcccnt ij qui fe Clinlhanos vocant;nbsp;quuinlilis temporibus, quibus vmbræ Legisnbsp;vigcbanti amp; lefus Chriltus Mcdiaror ac incer-C-lior noller nondum reipla cxhibitus erar,nbsp;quot;emotarnen repcriaturqui precatus fit Abra-bamuni,lfaacum,amp; iacobu, aur Patriarchasjnbsp;vel Prophetas d.functos; fedomnes hdelcs adnbsp;Dcum pct vnuni Melfiam adierint. Nunc autem poll aniplam adeb Iclu Chrifti manife-llationem, poll eius ram exprcllum mandatum vt ill luo Nomine prcccmur,poll tarn cla-taniproniillionem, prices noltras non forenbsp;inancs;nuc,iiiquam,plcrique homines, Chri-Ihanum nomen eitcunferentes, Chnllo nonnbsp;coiittnti ad Sandlos dcfunótos confugiunr:nbsp;Quorum peiinultos ipli ex luo Icnfu lanCli-ncarunt, qiilquc forralfc apud inferos cru-ciantuti Afferunt ctidm id quod dicitur in Pfalmo, Propter DattUferHum tnnrn , r.onauertas factemnbsp;Chruhtui. Id ell, vt Deus vellet Solomonemnbsp;perciperc fruclum promilfionis fàélç Dauidi.-l’Cutproxiniè fequenti verfu fubiicirur, hisnbsp;, J urauit Dornin its Dautdt veritatem ¦, ”on frusiabitur ettrn : De fruttu ventris tni po-«ümfitperfedemtuam. Non ellautem quod hie Lbliltamus in perfona Dauidis, led coniide-tadiiscll Dauid vt typusamp; figura Domini 110-ftri Icfu Chiilti i vti Scriptura docet omnelq; , orthodox! Theolosi a^nofeunt : iuxra illud .j 'i'ij. Proplic[æ,G’er//JWjirfyii«lt;»z?» Danidigermen in- ' ß’titiUc alibi, Serjtmut Domino Deo fno-, çi;- Da-tidt re^tfno ejuemfnfeitabo ets. Quibiis alij qua-plurimi loei conlimilcs extant.Vcrùm in hanc dilputationein non longiùs nobis progre-dieiidum,quandoquidem Petrus ipfe inter-pretatusell de Iclu Chrifto cundem locum,nbsp;j quern illi nobisobiiciimt : licuti Lucas in A-' ills Apollolicis commemorat. Ac eerte Chri-I^^^hcll quem Deus in folio Dauidis partisnbsp;hiicollocauit : vt regnet inxtcrnum, vt Angelus ad S. Virgincm aitlt; |
Idem refpondemus ad id quod ex Efaiaad-ducunt, vbi Dominus Protegam, inquit, pite- pfal.jy; rofolymam vt falnem earn propter me , (ÿ- pro^nbsp;pterDnuid feruum meHm. Nam promiiîîonesnbsp;parricularcs faélæ in gratiam Hictol'olymæ,nbsp;rcferendæfuntad Eccïcfiam,cuius ilia typusnbsp;crar,vti Scriptura docct,dum illo nomineEc-clefiam appellat:ita vt hæc fccûdi Pfalmi ver- 2,nbsp;ba. Ego conPlitni regem menmßtper Sion mon-temmenmfanSlnm,n'onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exponantur inPùl.s. de Icfu Chrillo, figurato per Dauidem , (X de Ecclcfia, figurata per Icrufalem. Cætcrùm exnbsp;promiffionibuspcculiaritcrfa élis Abrahamo,nbsp;ifaacojlacotao amp; Dauidi,quarum Icfus Chri-llus Dominus noltcr eit fundamentum, adebnbsp;noncolligi potell Intcrceflio fanblorum, vtnbsp;eonrrà,illæ nos ad vnum lelum Chriltum re-uoccnt.Prilcos autein Veteris Tcllamenti Patres fic inrcllcxille conllat ex eo qubd nun-quam Dauidem , nec Abrahamum , utc aliosnbsp;lint prccati, quauis commemorarent f^'pe Deinbsp;promiiriortcs fiiblas in gratiam torius Ecclc-liæ.Ac mii'um eil 4 illos Monachos fuilfcadebnbsp;fubtiles, vtintcllcxerinr vetullos illos Patresnbsp;rem , quam nunquam feccrint, facere tarnennbsp;dcbuille : licet hos Scripturæ locos continen-tcr ob oculos haberent. Sed nec ipli Monacliinbsp;nominatim prccantur Dauidem in fuis Leta-niis,nccmentionem'Abrahami, Ifaaci, amp; lacobi faciiitiiiifi parce admodum.-iibi ipfis nc-quaquä applitantes co.s locos, in quibus San-äorumlntercellionem llabiliunt.Q^bd fi igi-tur illistcmporibusi quibusproriiiliioncs nominatim fabh^jerant Abfähamo,lfaaco,Iaco-bo, amp; Dauidi, hostarnen nemo exVeteribusnbsp;illis Patribus inuocabat: quanto minus hodienbsp;precandi funt Sabli defunbli, fiqiiidem omnesnbsp;promiffiones plane amp; exprefse referuncur adnbsp;vnum lefum Chrjltum, in quo (cimus easve-ritatem adeptas elfe atque implecas? Hæc verba quoque ex Apocalypfi produ-^P°c-cunt : SiqHts vteent cuß-odieritadßnemvftjue Opera mea, dabo eipoteflatem in Gentes. Ei regetnbsp;eas virq^a ferre a : amp; tanquam vafa fiibtlia conte -rentur., fient (g;- ego accepi a Pâtre meo. Et dabo etnbsp;fiellammatutinam. Sed iltud argumentum val-dc nouum elljntcrcclîioncni Sanbtorum col-ligerc veile cxeo qubd iplorum inimici con-tctcntur.Haudcnim vnum amp; idem ell Vince-rc fuos inimicos,amp; Inuocari feu orari à fuis a-micis : nifi forte liti Monachi velint eos,quinbsp;Sanâosprecantur,eHcillorum inimicosrlicutnbsp;reuera in Scriptura videmus, eximios Dei fer-uos, præfertim autem Apollolos, amp;t Angelos, Ablai.Stnbsp;molcllilîimc tùlillc, quâdo vcl minimmftiho- ^pocKfinbsp;norem,quo minuereturautobfcurareturglo- jeu.nbsp;fia Dei,ipfis exhibcrc nonnulli vcllér. Ac ccr-tum ell fore vt illi reuera conterant luos ini-micosjhoc cil in die ludicij coram Dco iniur-gât aduerfus cos qui partinaciteriplis tribue-re conrendunt id quod ad l’olâ Maieitaté Deinbsp;amp; ad officium vniusChrilli pertinet. Nâ nonnbsp;finccaufa Augulliiius tam dib-rtè declarauit,nbsp;Chnftiànosnullum Religiolum culrii mor-tuis exhibere. Non fit, inquic , nobis Religionbsp;humanoriimoperum eulius^Nô lu n'obis Re-i |
Jiß.ä^z.et
48.
Apoc.y.
De -U er a
J{eU^.c.iZ
ARTICVLVS LVII. ligio cultus hominutn mortuorum.-quia fi piènbsp;vixcrant,non fie habcncur vt talcs quærât honores. Q^od autem ad hûc Apoealypfeos I9-cum attinct,Ioannc« nihil aliud fibi vult, nifinbsp;•'futurum vt.fideles qui conftantcr pcrfeuc-raucrint in Fide amp; cultu Dci , fiant tandem'nbsp;participes viôloriæ lehr Chritti, cui foli pro^nbsp;prie conuenit geilare virga ferream, qua fuosnbsp;PfaliD. 1.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inimicos conterat : ficut in fecundo
Pfalmo prædicitui'jdc ab omnibus Theologis intelligitur.In quamfcntentiam hæc verba,innbsp;Apoc.3. lequenti capite Apoealypfeos, lubiiciuntur,nbsp;vicerit, daba ei federe mecuj» in thrano meo,
or ego nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedea cti Pâtre meo in throno etns.
Qupd fi ifti Monachi inde colligcre velinr, Sanôtos debere Chtillo cripcrcidquodciusnbsp;officio iit proprium : vt hoc paéto ilios huiusnbsp;tocios,licut conantuFjita efficiantnpfis oppo-nimus id quod feriptum c{l,£^o ttÆternM, in-ejiiit Domintu, glonam menm altert non dabo.nbsp;Quibus locis docemur, beatos gloriæ amp; fcli—nbsp;citatis Icfu Chrifti participes ficn,nempc pronbsp;fua fortc,amp; pro gradu Creaturæ ad Creatorenbsp;relatæ.Id quod codera libro dcclaraiur,quumnbsp;dicitur, Ornnem creatnram adorantew clafnare^nbsp;Sejforithroni j4gno benedicho^t^ honor,(:^glo-ria-tCr robur, tnfeculafeculorum. Quâobté Sandhi nunquâ crunt Dcus,nec Mediatores Dei amp;nbsp;hominû,vr inquit Paulus:^'//«^ Deus v-I. Tim.3. nns Mediator Dei hominMm,lefiss Chrifius.
Poilremô agunt de ptccatioiiibus ac clce-mofynis pro dcfunóhis:quasnolunt omitti, vt difertè in fuo Articulo dicuntmempe, ob fuûnbsp;priuatû cmolumcnturn.Sed rairum eft, quodnbsp;hîc ipfiomiferintcitandos Scripjuræ locos.nbsp;Vnde iudicaraus, eos prorfus his elfe dcllitu-tos .• quum ne vnum quidem corrumpendumnbsp;ac dctorqucndum(vt folentjproferre aufi fint.nbsp;Ideo breuiores hiccrimus,præfertim quû fu-prà, dum fomniura ipforum de Purgatorionbsp;refutaremus,abundèdemonftrauc.rimus duonbsp;tantum loca effe poft liane vitam, Paradifumnbsp;bcatis. Inferos damnatis : amp;, Ablato pcccatonbsp;, auferri pœnam pcccati : ficuti expreffis verbisnbsp;, docuit Auguftinus, amp;hâc vitam efie tempus,nbsp;quo clccmofynas, taliâque charitatis officia,nbsp;excrccri oporteat.
Porrô,alienu.m eft à ratione, precari pro iis quorum vel augere bcatitudincm,vel.minue-¦rc pœnas nequcamus.ltaque hucetiam reuo-cabimus rcgulam illam,iam à nobis antèpro-politam contra Prccationc amp; Intcrceffioncmnbsp;Sanâ:oruni:ncmpç,Oranéprecationem,abf-queFidefadhâ, cllcpcccatumniec Fidem ellenbsp;poftèmifi ex verbo Dei, quodvera eft illiusnbsp;régula amp; menfura. Ex quo efficitur, quû men-tioirtius imaginariæ prccationis pro defun-xlis nulla fiat 111 verbo Dci, cam nccpolie necnbsp;debere in Fidelis orc vcriari.Scd en prçclaramnbsp;fcilicct, addudham ab iftis rationcm tum In-tercelîionis Sandlorum, tum Prccationis pronbsp;defunclis:Alioqui,inquiunt,non retineremusnbsp;omninocommunionem Sandhorum.
Quod ad Intcrccflioncm Sandhorum attinet hæc ratio vanum eft cftugium tantùm.- Volûtnbsp;•çnini ill os inuocari,non vt ica coleructur no-
ftraCumiis communio, led vtilli perlas rita vira tribuâtnoftrisprccibus: id quod K'nbsp;fu Chrifti dignitati palàm derogat, ficutantenbsp;oftendimus. Cæterùm curaliternbsp;communioncm retinere non poiruinus? Ai*'nbsp;non Apoftoli Saniftorum communioncmnbsp;tincbant,qui tamen nunquamncc mortije’nbsp;nec pro morcuis prccati funt?Num fiudioûonbsp;rcs eftiscommunionis Sandhorum, quàmi^'nbsp;poftoliiqui nihil aliud cxpccitis, necprociif*nbsp;tis,quàm diffipationcm Sâdtorum amp;:ruini*’’^nbsp;Ecclefiæ Icfu Chrifti, veftriscôfpiratioui^^nbsp;Mirum, quanta hoininû fuperftitio, amp; tl“^nbsp;fub humilitatis palliofit arrogans. Apo*'®nbsp;fæpe mentioncm deffindhorum fcceruntil’i’'*'.nbsp;lus in prinais de his difertè agit,vt doccat Tnenbsp;falonicenlcs quàm patienter amp; æquo anii®'’nbsp;morte fuorum fratrum ferre dcbcant:dc4^®'nbsp;rum ftatu tradhat quatum feire opus eft. 1**'^'nbsp;rim deifta Intcrccffionc, déq;prccationtp*nbsp;mortuis ne verbum qqidcm.Num quid’o*'nbsp;feitis quod Paulus ncfcicrit ? Ibi tainéP'***nbsp;docct communioncm Sandhorum no» t®nbsp;necaboleri morte; cuiusrei caufam nt”*nbsp;tuit prccarionem deffindhorum pronbsp;nolhrä pro deffindhis : fed profert potiosnbsp;rcfurredhionis,amp; vnitionem noftram i»nbsp;fto.Et Apoftolus ad Hebræo.s, del cri bésnbsp;munionem Sandhorum, ^cce^tslis,nbsp;ciuitatem Detviui, Hterufalem cxlefemnbsp;riadas Angeloramt conttentttm eoneio^^^^?nbsp;mogenitorum lt;juiconfcriptifantin coilis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
cem vniuerforum Demn , (ÿ- JpirittK confecratorum'.nbsp;nbsp;nbsp;adnoui Teslamenti M‘^*
rem lefam ^^fangainem asperfionis raloqaentemqaamlor^aeretarfmgvÀsnbsp;gnificans, eos qui vera Euangclij cogntcjo^.^nbsp;præditi funt,per hanc vniri amp; coniungi IPnbsp;tibusipfis bcatorum, eiuldcm Fideinbsp;amplcdhentcseundcm Deum, amp; eundemnbsp;uatorem, candem quoque falutemnbsp;reditatem obtinentes, qua bcari dcfunt^’Pnbsp;tiuntur, amp; ad quam Fidclcs in hoe n*quot;nbsp;adfpirant. Tantùm autemabelhvt ^P jjfoSnbsp;dicat, Sandhos iftius communionis vi»°nbsp;elle mediatores,vt contrà,nos omncstf”’ ,,inbsp;uentes turn mortuos fub cüdemnbsp;Icffim Chriftum cogat, qui folusnbsp;fuum pro nobis omnibus eiffidic.nbsp;nobis elleprccâdum pro mortuis, qui if*nbsp;gatorio cruciantur ( vt noui ifti Comm^^znbsp;tores lomniarunt.) Nullam enim alia®nbsp;lium,in terris dcgentium,cum defunffist^ p,nbsp;munionem proponit, quàm cum bcatis‘'^[jjnbsp;coelo felicitate æternafruentibus. Dich**^nbsp;alibi, Deamrecollegtfeomnia inChrilWi*”’^^^,nbsp;in cceltsfantytum ijuiamp; tn terra. Et alio loconbsp;dentes, inquit Paulu s,y?r«4rc vnitatetn afnbsp;per vinculum pacts vnum efi corpusnbsp;ritus, ficut óf vocati ePlis tn vnamfient tionbsp;nis veilra : Vnus Dorntnw, vnafides, 'vnifnbsp;ptifma : Knus Deus óf Pater omnium,nbsp;per omnia óf omnia óf tn omnibit^¦nbsp;Eccecjuæ fit communioSandhorum ’jLjptS»nbsp;vnus idem Deus, eadem religio,nbsp;eadem falus : denique, vnum corpus
Ecclefîx fub vno capite lefu Chrifto,vti Scriptura docet.Huin s autem communionis San-ëlorum effedaclTe non poffunr eadem Omni tcrtiporcamp;ergaomties.Paulus enim,quum innbsp;hoc mundo munus fuum obiret, petebat vtnbsp;pro fr orarctur;amp; hæc oratio crat affedum cô-niunionisfandorumëNûc,quum requiefrui-‘¦^ini.4. tut, perado fuo curfu , ( vt ipfc inquit) fiquisnbsp;peculiarctet pro eo precaretur,ridiculus eflet,nbsp;^uamuiscentics comraunionem Sandorumnbsp;obiiccret.Idem dicirousdeeleemofyna confe-rcndâ,dc vifitatione ægrorum amp; Captiuorutn,nbsp;aliifquechatitJtis exercitiis,quç fieri à Sandisnbsp;bcatisampliùs ncqueunt.Nec inde tarnen có-cludcndum, nullam ampliùs nobis commu-nionem cum illis intercedere,Nam fi comrnu-nionem habemus cum fidelibus , à nobis innbsp;hoc tnundo locorura longiffimo intcruallonbsp;dilïïtis, amp; quos nunquam vidimus nec priua-tim cognouimus; fi,inquam,cum his coniun-ftifumus pervnionem Fidei,quo vinculo innbsp;mutuam communioncm eoHigamur, ( vt in-«l'ait Ioanncs.)niultô magis amp; potiorc rationenbsp;communioncm habemus cum Sandisdefuna.nbsp;^hs,quanuis cos non vidcamus,neciam poffi—nbsp;¦aruscrgaiplos, nec ipfi poflinterga nos exer-ccrc pcculiaria ctiantatis officia. In mortuosnbsp;autem cleemofy nas erogaro,quæ il los iuaent,nbsp;nulla cum charitate id videtur elfe coniundü.nbsp;Charitas enim poftulat vt elccmofynas ero-gemus pauperibus,oum quibus in haC vitanbsp;Communioncm habemus. Id quod nihil fimi-Ithabet cum opinionc iftorum Monachorû,nbsp;^uijdum hune errorem defendunt, maioremnbsp;''luentium quàm mortuorum rationcra ha .nbsp;hcnt,vt iam antè diximus.
Citant Auguftinum, cuius ætarc prccespro ’^«tfunftisiam in vfu crant.ld quidem fatcmiir;nbsp;^frùtn non dubitamus 3diicere,id line ratio-«10 fieri folitum : amp;, fi præùidillct graues hincnbsp;•’xicituroserrores, his illum pro virilifinflenbsp;obftiturum : fed quum tam longé profpicerenbsp;gt;ionpo(ret,confuctudini ceffilFe.Et fané vide-'^'Vuifleillum hac de-refatisincertù,quuranbsp;omnia,curatio funcris,conditio-lepul-'turæ,nompaexcquiarura, magis viuortim fo-latia hint,quàm fubfidia mortuorum, ôcc. Etnbsp;^hbi. Pro valde bonis, gratiarü adiones funt:nbsp;Pto non valde malis,propiti3tioncs funt .• pronbsp;^'^'Idcmalis, ctfi nulla funt adiuméta mortuo-¦^om, qualefcunqj viuorum côlolationcs font:nbsp;«loibus autem profunt, ad hoc profunt, vt fitnbsp;plena remi(fio,aut certc tolcrabilior fiat dam-^xtio. Hæcillc.Viderintigitur ifti Monachi,nbsp;idnc tueri hodie velint : amp; , annon i'd fit illudnbsp;¦pfiim quod lacobus in prccibus improbar,nbsp;lt;l«um cam incertitudincra comparât ftudifinbsp;’pîtino, à vciitis agitato arque iadato.Item,nbsp;în dcccat pro daimnatis precari, nempepronbsp;pt'ccatorum ipforum remiftionc, vel vt tolcrabilior fitipforum damnatio: an bona fitnbsp;hæctatie confolandi viuos,fiquidcm aduerfa-'urconfolationi quam Paulus ad Thellaloni-C'tnfcs proponit. Item, quis elle poflit iftiusnbsp;prccatiomsfcnius: VtDeus defundos libérernbsp;ƒ mortca:tcrtia :id cft,vt gratiæ Dco agantar,
jher.7S‘
fop. -Antioch-
'm.
ABIVRAT. ET RESPOhtS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;517
quia ifti mortui iam in Paradifo vcrfcntur.Alij Veteres minus incerta de his tradiderunt: hocnbsp;diceteSjGratias agi Deo de beatitudine,quamnbsp;dcfunftis cótulit. Q£oniâ,inquit Epiphariius,nbsp;mortui credunturviuerecum Deo, óë fideles,nbsp;inhac vitafuperftitcsjfic reftanturfpem fuarn,nbsp;fore vt ÔC ipii perada fiia pcregrinationeadnbsp;candcm quictem perueniant. Quid hymni fi-gnificant,iiiquitChryfcftomus? Nonne glo- 'nbsp;rificamus Dcum, amp; illi gratias agimus j quia hom.70.nbsp;iam coronauit defiinótum, abfoknt à labori-bus,amp; ab incertitudincfublatum penes fc ve-tiiïet 5 Nonne hymni propterea Nonne pro-ptcrea pialmodiæ ? Hæe omnia funt gaudcn-tium. HæciDoôIoris huius vetba, longiffimè ànbsp;Monachorum opinioncremota.Nam fundi-tus cuertunt Purgatoriumiciiius tantum habita ratione Poncificij pro defunótisprccantur.nbsp;Idem Chryfollomus récitât hune vcrficulumnbsp;Pfalmi^qoiinfunenbusicancbxtur,C’o»«errerenbsp;anima me a tn reejaiem tuam-.ifwa Dominits bene-fecitft^/.Quçm verficulum Sacrifie! decantantnbsp;hadie in exequiis defunôtorum :amp;nihilomi-nusputant fie precari lelcpro ânimaquæinnbsp;ipi'orum Purgatorio detineatur i quafi in medio igné,qualem Monachi deicribunr, anima *nbsp;rcquicfccrcr.Verùm Deus voluit cos luisipfo-rum ecremoniis redargui.
QL[antùm ad Augulbnum pcrriner,quan-quam pott obirum matris,pro ea prcccs quaf-darnfudit,dum eam (ibianreoculospropone-ret quafi comparentem coram Dci iudiciomo putabat tarnen cam in cruciatibus verfari. Sicnbsp;enim prccabaturiNc intres cû ea in iudicium*nbsp;Supcrexülter mifericordia indicium,quoniaranbsp;eioqiiiatua vera fiinr,amp; promiülli raifericor-diam mifcricord;bus;quod vt client tudediftinbsp;eis,qui mifercberis cui mifertus cris, amp;mifc-ricordiam tua præftabjs cui miiericors fucris.nbsp;Et credo iam fcccris quod te rogOjfed volun--tariaoris mei approba Domine, amp;c. Non re*nbsp;fpondebitilla nihil l'edcbere,ncconuinc3tucnbsp;ab aceufatore callido; fed rcfpondtbit dimillânbsp;débita fua ab eo cui nemo redder quod pronbsp;nobis non dekens,reddidit. HæciHc. Signifi-canspeccata matris luæ dclcta cllcfanguijuenbsp;IcfuChriftii
Non ell igittir quod arnictur quifquam Ve-teri ifta conluetudinc precandi promortuis: quæ nullo nixa rationisfundamento intro.du-da, optima^tationc colli debet, pr§^?ter abu-fus qui exifto commenrti promanarût. Quodnbsp;fi EcclcfiaRomana hicreludetnr, dieat ergonbsp;eparc non retinuerit veterem hune moreranbsp;precandi pro VirgincMaria, pro Patriarchis,nbsp;Prophetis, Apofiolis amp;Martyribiis, vfitaturtinbsp;in Ecclcfia:vtviderc cftin Veterum Liturgiisjnbsp;Itaque iurc damnari non polfumus,!! ad puri-tateni in Scriptura facra comprehenfam adhérentes, refeindimus quæ Veteres imprudé-tet obreperein Ecclcfiam fiuerunt: quæ étantnbsp;(ne quid dilfimulcmus)reliquiæ veteris Paga-nilmi,qui tot ramos,quot hodie vidcmus,ne-1 quaquam protulillct , fi radices eius omnesnbsp;penitus euulfæ amp; refedæ fuillent. Noltri vetonbsp;, Monachi, qui nos impudenrer cum Tuversnbsp;X. j.
!
-ocr page 546-Contra Manich‘
518 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVLVS LVnr.
coiiiungunt, hac de re accuratius cogitare de-berent.
Artic VI V J tviii.
II.
1 Cor ft Confiteor ,conuentui PeregrinMioms aife-quot; fuJehra, Feretra, (jr Pe’liijMias Sanilontm-, omni-^mhftr. but fe cults ohferuatiis, ejfe religiofits nbsp;nbsp;nbsp;conf en-
tancAS verboDei,ijuioperatur'vbfvelit-,^uate-nus veltt., ejuomodo Qr tjuando velit. league Ahtn'‘ ro quiccjuid dtcutur a ludiis^EthnictSif^igiluntia-nis y amp; Prätendenttbus, ad hune Articulam oppu -gnandum.
R I s P O N s I O.
Hic Articulas fuperioris cft appendix,amp; lo-cupletilîîma probatio corum qiiç diximus.né-pc,quum defleftimusà verbo Dti,ne( vt in graues errorcs, amp; quotidic magis ac ma-gis ingrauetcc«ntcs,,quando pro emendationenbsp;defentionem corum iiifcipimus, prolabamur.nbsp;AbuiusPcrcgrinati0num,fcpulclaror(jm,fcrc-trorum , amp; rcliquiarum , adeô pcrfpicuus cft,nbsp;vt oculis omnium hominum iniuriam facia-mus,fi hæcampliùs deregere vclimus.Tamen,nbsp;vt graciticcmur Monachis Burdcgalenfibus,nbsp;iftorum Abiurationis Articulorum authori-bus, ipfis repræfcutabimus particiilam fanôtinbsp;Sudarij(vt vocant)de qua Cadurci ipforum vieilli gloriantur. Iri horum Procclîionali ex-tant hæ preces, quas decantareïoient » SanPlenbsp;Sudari,orapro nobis.ïzcm,Sudarium Chrtfii,lihe-ret nos à pesienbsp;nbsp;nbsp;a morte trtslt. Nam bonis i(lis
viris optatior elt vita.iucunda.quàm mots tri— ftis. Etin Abbatia Fonfcnfi,ciufdem- regionis,nbsp;iaólant Monachi fe habere Mappam,qua vfusnbsp;elt Chtiftus dura cclcbrarct Cœnam. Iraquenbsp;fie prccanturioriîpro nobtsfanlltßtma Det Mappa.Çiü3.{c3,o\iÇcctQ,\ào\o[2.tïv.£ (unt iftæînumnbsp;quid limilc ap.ud Evhnicos exritit? Ledlorcs i-taque iudicent quo fupecitino homines per-ducat ac pertrahat : fupcrlticio, inquam, natanbsp;. ex ipforum ignQrantia,nutrita à Sacriamp;orumnbsp;auaritia, cducata, aucia amp; fupra.modum am-plihcata à commentis Monachorum. Internbsp;quæ cónicnta nieritó recciifcre pollumus Pe-reg,rinationes iftas amp; conuétus,quos fçpe Ma-gillrarus ciuilis' prohiberqcoaiàus.fiiic, propter innumeraquç in eis luxuriöse.dt.dillolutènbsp;hcri folent. Ncque hic attinet copimqpiorarenbsp;' vetultatem.Qi^anquam cnimuiQ cpneendo denbsp;veritate Miraculorum quæ; Vçsçr«;? édita fuif-fe referunt ad fepulchra Martyrunbvt, Et.hnicinbsp;quot;qui tune inter Chnllianos rcliquiiCrai,«,lîcadnbsp;Chriftianilmura allicerentuf.ccrcc iidern Vci-tcrcs femper docucrunt luæ.ætatis homines,nbsp;caucrent ne quod vniuscit Dcj a-dipfos-Mar-tyrcs transfcrrenr,amp; ne miracula.no bis inipo-ncrenc. Sic ciiim Auguft. Senpturastanta au-étoi iiate hrmatas rclpuitisuni.racula.non façi-tisiquælifaccrc.cisjeciam ipfainvobis cauer.c-raiis per inltrucntcm.nos dommuin, amp;; dicen-tem, E.xurgent multtpfeudoprophe'fiiy amp;tc,- VlquCnbsp;adeo nihil crçdi voluit aduerfus eonfitmatamnbsp;Icripturartim auftoritatcnii HæCille'. Et quianbsp;• in defunctorum cura, iam tuiiÆ aindusnai’cc-bantur, hos illi reformarc conati iunt. Quodnbsp;perHcerclîin ipfo primordio non potuerunr,nbsp;quid nunc faccrent in hac inundatjonc Ecclje-
fiam Romanafn obriiente ? Hodie non fei'*' inuocantur Sandi à Pontificiis, verùm tc!’./nbsp;vnicuiqucSandto proprium quoddirnoW*;,nbsp;tribuitur. Alius alium morbum fanat.N^nbsp;eft refpub. nulla ciuitas,nulla familianbsp;mus, quæ nonhabeatSanótumqucndan’ *nbsp;peculiarera, tanquara rutclarcm Deiiniquot; »nbsp;terea, diuerfa loca, cidem San«3:oconlclt;^f .nbsp;foas qiiæquc habent peculiares propriet^nbsp;vt iam non Sanófcos precari dicendi lintnbsp;ficij, fedloca San€lis dicata, amp;c olîa Si”nbsp;rum ,aut quælibet olfa , quæ Sanôlorui””nbsp;vocitant. Satis enim fiipcrqucnotinbsp;hîc comittuntur, abufus. Adhæc, parti””nbsp;celle elle . ifta locoram affignatio contradicitiisq”^nbsp;præcedence Articulo dicebant,ncmpf»^,nbsp;dos res omnestum vniuerfalcs tuni ih’c •.nbsp;res cognofccre .Nam fi hoc vcruin elkt, ,nbsp;gitur hîc potiùsquàra illiccoucnicndionbsp;Homines , nificum voluptatcfibiipl‘°‘'^^i,,nbsp;crucrent, nonne cernèrent hancdiucrlita^nbsp;locorum.àfolaSacrificorum amp; Monich”^nbsp;auaritia cxcogitatam elle, per quamnbsp;per canalem in fiium piftrinumfvt vulgonbsp;tur)aquara dcriucntfHanc ob caufim ytnbsp;inter le acerrimè litigant de fuis Rcliqu*^^^,cnbsp;tandem ad cos conciliandos oporteitnbsp;quatuor capita,amp;duodccim brachii:to^‘“^-,fnbsp;que crura vni cidemque corporitrib”of‘^'^j£jnbsp;illi produnt, fc ignem culinæ, quàmnbsp;M.arryrum,zelo maiorc profequi. .
Hîc igiturnon eft quod obneiatur tas. Licet enim ïam tum Jocumnbsp;uentumiftud humanum,nunctan)cnlo”pnbsp;liud cuafititeftc Auguftino,quum airgt;nbsp;men nos cifdcm martyribus,tcmpli/”^‘^f j[iinbsp;cia,facra,amp; facrificiaconllituimus:nbsp;•non ipli,fed Deus corum nobis ellD””^'nbsp;noramus fané memorias corum tanqui”’nbsp;âoruHi hominum Dei, qui vfquc ad ytnbsp;fuorum corporumpto veritate ccrtar^.^i,}nbsp;innotefeeret vera religio, faills rflgt;o*°?Ll-fiótifqueconuiófis.Pöll addit:Quod*d ‘^r jjnbsp;chra Martyrum tune temporis ’ jvfnbsp;fpeétailc vtgratiæ Deo agereiitur dota”' ^jiiinbsp;ttotiis, quibus illos.coronauerar, vH”nbsp;ad.yirtutem illorurn imitandam £,111nbsp;non auccm vt illos, raulro minus illof“..j^yO'nbsp;,amp; cincrcs prccarcntur.SoIius cniin D”'nbsp;candi mcminit.Tandem concludit,”””nbsp;¦b^itos fuillc honores diuinosnbsp;proindc ncc preces, vt fit à Moniob’^'^^jj«nbsp;preçatio, fada Spiritu, eft cultus amp; n°nbsp;^uinuSyÇK.hibicus ci ad que ilia d.iriggt;^”'‘i^plii'nbsp;•Mo.nachi negate non pollünt. vl‘'nbsp;.mqs plane approbate ilia primordia, gt;nbsp;tara temporibus Auguftini ; quandoH^^i^jc^nbsp;tanta incommoda exilhs :jjd«'’nbsp;€ftta.-Nec dubium eft, û hæc illonbsp;quin dilig,cntiùs eis impediendis pro •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Qu^bdCnim iam tunc abufus hicadun j,iii^,|/-tur, addit. Quidam epulasfuas(adn’^j‘^j-£,ff oblequia ) dtlerunt, quod quiden’ ijt”'' fnbsp;bus ( Jiriftianis non rit.Et alibih” ƒ Ltii'.’’nbsp;Nuilo modo aliqiiid olferimus venbsp;martyti, vclcuiquamfanôta:aniiTgt;‘^’ ^,1.'”’
quam Angelo :amp; quifquis inhunc errovem ; (lclabitur,coinpicur per l'anam doótrinain,h- inbsp;ucvtcocrigatur (iuc vt caueafnr.Ipli enim tän- lt;nbsp;ftivclhomines vel Angcli exhiberi (ibinolür. 1nbsp;Apparuit hoc in Paulo amp; Barnaba, amp;c. appa- inbsp;luitA: in Angelis heut in Apocalyphlcgimus, inbsp;amp;c. Et vbi egit dc iis quæ temulenter amp; luxuriöse ad (cpulchra Martyrum committcren-tut, Aliud cft,inquic,qnod doccmas,aliud quçnbsp;fiiftincmus;aliud quod præcipcrciubemuf,a-liudquod emendate præcipimur, amp;c donee e-niendtmus, tolerate compellimur. Hæc ille.nbsp;Proinde non fine eaufa talia reiici mus, quan-doquidem nullæadmonitiones £Si reprehen-fioncsvcterum Paftorum prohibete potucrutnbsp;idololattiasjcxillisptincipiis ( quibus nimisnbsp;indullctant, emendationcra frultra fperantes)nbsp;cnatas. Ac cettè, cóhdcrata hominum ad ido-lolatiiam amp;fupcrltitionem propcniione,ma-iormetuendi quam fperandicaulaluberat.
Nuncautcnidiiudiccmus,an Petrus,qui rc-uctcntiamimmodicamCornelii ferre nópo-tuif. amp; Paulus, qui dirupit pallium fuum,Ly-caonibusipfum adorarc volcntibusiapproba-rcpoflent inhnitam hominum multitudincm rngciiua proftratam in templis, ipfotum no-minibus confcciatis :atqueadeb ipfotum olTanbsp;amp;cinctes honorantem: quxfibi, dum viue-lont,exhiber! nunquam permififlent. Tantonbsp;hbentius his exemplis vtimiir, qubd Augufti-nus,loco modo citato,eapropöfuetit; vtin-telligimus, Vctcrum leopum nunquam fuiflenbsp;vt memotiæ Martyrum exhibèrent vel minimum cultuni ex iis qui hodie i I lis exhibcntur.
¦giS Si igitur regi Ezechiæ laudi datum eft; qubd fctpentcm æneum, exprefto Dei raandato cre-ftum confrcgerit,qubd illo populus ad idolo-latriim abutcrctur;potior.i ratione hodie tol-Icndi füllt abufus, in Eccleham introduóli fubnbsp;prxtextumcmoriæ Mattyrura; quorum nullanbsp;txccllcntiota expeti poifunt monumenta amp;Cnbsp;ieliqQiæ,quàmipforum,præfertim Apoftolo-lum fcripta ; ficut ipfe ctiam Pettus tignihcat,nbsp;vellcfehuiufmodi reliquiasEcclefiçinftrucn-'*’¦ dx ac docendæ relinqucre ; dum ait, fe ad eosnbsp;ßndwsefcnbere :vtvoS') ialt;Yi\i,fitbigt;jdepofiexi-tum meum poflitif horum menttonernfacere. HæCnbsp;dodtinalongé cftcertior quàm doéfrina Mo-nachotum, qui aiunt ipfa etiaim ferctra amp; fc-pulchtaeffe teligiofauta déclarâtes iis,qui finenbsp;petturbatione iudicenr, Religioncm iplorumnbsp;lampridcm mottuam ac fcpultam clfe,ac pro-indc non alibi quàm in feretris ikfepulcbrisnbsp;elfe quærendam. Vidtntur eriam verbum Deinbsp;aperte ludihc3ri,quum ad fuas Rcliquias pro-1 ‘¦'iot.n, bandas bxcvi tba P.auli adducunt, Ô.wiw hacnbsp;' tffdt vntis ille idem Spirits, dis'inbnens pri-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iliafingiiUsficutvtiit.Nnic colligunt,i-
‘ plorutn tercula pcregrinationcs amp; reliquias Conformes amp; confentaneas elle vevbo Dei, o-1 pctantis vbi, quatenus, per quem, equomodo,nbsp;^quando vclit.Hæciplorum vetba. Atenimnbsp;'I’fotutn fetcula amp; peiegnnatio ncs nihil co m-munc habent cum loco Pauli, loquentis denbsp;unis Spiritus Dei,quæ extiaordinaiiè ac mi-racalosè primis lilas tcmporibas adEccleûæ
ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;519
ædificatioucm edebantur , amp; quidcin non à mortuis, fed à viuis. Agit enimin illo cap.nbsp;de virtutibus, donis lanationum , diucrlisnbsp;linguis , Prophetiis fimilibufqne donis fpi-ritualibus. Si ergo iftis Monachis hunc locum referre libeat ad Sanólos detunólos,vt di-canr,illos habere donum lanandi’.cft qubd autnbsp;iili habeant ctiam donum linguarû,amp; in hauenbsp;vitam reuertantut vt Ecclcham labore luo æ-dificenf.aut Monachi tribuanc illorum fercu-lis amp; lepulchris loqucndi amp; prophctandi fa-cultatem.Nosautem iudicamus devoluntatenbsp;Dei non ex hominum arbitrio, fed ex iis quænbsp;ipfe in verbo fuo nobis patefecit : vbi nulla fitnbsp;mentio nccfctculorum nec Reliquiarum.Niftnbsp;quod dilertédicitur, nemiiii cognicum fiiillenbsp;Mohs Icptilchrunr.qub fcilicet omnis adimc- Dcut.34,nbsp;retiir populo llraëlitico idololatriç occahohi-cuc docliffimiThcologi intcllexerunr.
Articvlvs lix.
Confiteor, Imagines Cbrilttanas non efie Idnla, earumvfumconformemeffe SanHisSertptuns: pfa,1,9,19nbsp;ac propterea renuntto omntbiis errortbus liid^eorlt, Syn- igi-Adarewnuarum, Adantchdiorum^ Xena, Praten- cenAnti-dentium, altorum^ue omnium Imagtnes confi'in-'nbsp;gentium.
Responsio.
Magnoperc dcploranda res eft:,abolitas pec Euangclij prædicationem Iniiagincs Ethmeo-rum, quibusEccleba per quingcntos, amp; am-plius,ai)noscaruit,tandem prçtcxtu Chtiltia-: ns rcligionis fuilfe rcuocatas amp; tcpofitasabnbsp;iis qui fefe Chriftianosöc Apoltolorum fuc-ceirotesvocant. Sedmagis ctiam dcploranda,nbsp;qubd reperiantur hodie qui huncabufum tanta pcrtinacia defendant. Qnid enim dicas denbsp;iftisMonachis fuas Imagines voeâtibus Chri-O',nbsp;ftianas î atque adeb perfuadere* conantibus,nbsp;fuaslmagincsnon cfl'c Idola; vt no folum res,nbsp;fed ipfa etiam verba corrumpant? Nam Ido_nbsp;lum Graecum eft,Imago verb Latinum nome:nbsp;amp; vtruraque pro ciufdem rci lignific.itionenbsp;accipitur: vt norunt quivcl tantillum iiiv-traque lingua vetfati funt. Itaque ifti Monachi , fl Idololattæ hnt Græcè, vix Chriftianinbsp;Latine vel Gallicè elle poflint : nili fortaftenbsp;Chriftiani fint quemadmodum ipfi fuas imagines dicunt elle Chriftianas-.iuxta Iciitcntiamnbsp;in Ptalmo latam , Simulachrisfimilesfiant, ^ui Pfal.iipnbsp;faciuntea,^ omneS ^ui confidant ai eis.
Itaque,vt confriiiganius iftas Imagines verbo Der.dicamus,primùm,quum agitur decul-tu Dei, nefas elle iinroducere Imagines iiiEc-clefiam , fine expreflo verbi Dei fundament o. Deinde, quü expreffiftimè ac planiflniiè Imagines verboDei prohibeantur, intolerabilcmnbsp;fuifle atrogantiam corum qui boe genus co-Icndi Dei toiitsa csprcll’am eius voluntatem,nbsp;conttaque mortm A.poftolorum amp; vetcristo-tiusEcclefiæ,inucxcrunt,Scqueniesaiitenilo- /nbsp;cos adducemus , quo feiiieiitix noftræ veritasnbsp;magiseluccat',nbsp;ï^on facies ttbi fc!{!pttle,ne!}ue ornnemfimtlitu- ExoA.i i».nbsp;dinem, c/ua efi- in cælo defuper, amp;nbsp;deorfum^nec eormn (^uji fitnt in a^iiisfitb terra.nbsp;Nsn adorabis taitieqite coles,
X. ij.
-ocr page 548-ARTICVLVS LIX.
Ic.Induahus tabuIis,inquir,Dec'fm verbaibi-pra , quædccem fenfus funt. Dicir, Nonlunc tibi Dij all) prærer me. Primum verbum hocnbsp;.eft.Et fubiecit fecundum,Non facies tibi vilainnbsp;fimilirudinem co rum quæ funt, amp;c. Inrcriiunbsp;aurem non definunt ifti Monachi coniungercnbsp;nos impudenter, hoc eft Monachalitcr, cun'nbsp;Manichæis aliifque vctcribus haercticisiquiuquot;nbsp;ipfi potiùs deberent lugere amp; pœnitentiaalh-ci', coqubdioeij fint audacis arrogantie Manbsp;niehçorum,exSeripturafacr3 quiequiddifph-ccrctdclcntium.
Ne Imagines etiam ficexcufcntjdiccnit-’ cas àfe minime adorari tanquam Deuin.Pf®'nbsp;hibemur enim inclinarc nos ante illas: dchrcnbsp;duo, Inclinarefe,Sgt;c. eas co/erc,paritervctantut'nbsp;Itaque Dominus,quum diceret Eiiæ,cllè in h'nbsp;racle qui veram dodrinam conferuarciit,nbsp;fertè inquit, eosnon incuruaßegenua antenbsp;An verb putant ifti, Ethnicos pcrfuafiim h'*'nbsp;builfe, Imagines fuorum DeorunifuillcD'^®’nbsp;ipfos,aucimaginem louis fuilfe ipfum louc'quot;’nbsp;Sat enim conftat ex verbis fcriba; illiusnbsp;fini, de quo in Adis Apoftoiicis,Ethnicobfinbsp;tuide difcrimen inter Dianam, ipicuiidenn’’nbsp;amp; ciufdem fimulachrum. Addcqusdicnnt” !’nbsp;ab Auguftino,recen(cnte excufationesEih”}^nbsp;corum illoru111, qui aids acutioves fibinbsp;tur ; Ne quiiquam dicat,inquit,quu irrila-rfnbsp;tint fimulachra: non hoc vihbilccolo,fcd*“'^nbsp;men quod infenfibiliter habitat. Videntutnnnbsp;tem fibi purgations efle Religionisqui dn^nbsp;ncc fimulachrum nec dæmoniû colo, fedf^^nbsp;. effigiem corporalem cius rei fignuni intuc ’nbsp;quam colere debeo. Hæcfunt illoruidoM _nbsp;trarû verba , ab Auguftino rccitatafimnl/'^Jnbsp;. refutata : qui cos quantumuis licet faiftn i”nbsp;cxcufantes,nihilominus damnat,cà qquot;®, ,nbsp;¦¦ tarint gloriam Dei incorruptibilisincftg’^^nbsp;hominis corruptibilis, qubdque adoratii’^nbsp;coluerintcrcaturam,dcrchólo CreatorciV' Hnbsp;quitur Paulus ad Romanos. Et fané, fi M®quot;,nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -I.-nJÎl'
- nes : cur igitur ante illas genibus flexis co” ftunt Î curdefixisin imaginem oculis,deninbsp;murant prccationem Dominicainnbsp;candelas accenfas appontint imaginibus’Qnbsp;re dcofculanrur Imagines, more prifeon”^^^nbsp;dololatrarum ? quibus dicebat (vt aitnbsp;ta) Vitulosofculamint. Quum etiä fnebn^*^nbsp;fitjofculum fuiile atque elfe adojationisnbsp;Cur etiam fumptuofis veftibusillæinln” lt;nbsp;ftis induiinriir ? Quarc fufeipitur centumnbsp;liarium iter ad vifendam imaginem,nbsp;turn fint vel dorai vel in vicinia confim'^ij-,nbsp;quifinvt vctuftiffiniæ, nigcrriiiiæ, acfiiquot;’^nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipolleautPnn^;
qubd fintreliquisperitioresdcxpcriéti» , ion præditæîCur etiâ in Proceffionibus Wnbsp;vocant ) circungeftantur ? nonnenbsp;ipfæambularenequeât? ficut habcturinlnbsp;mo. Adhçc,quo nomine vocabitur In'^'S'^pj^nbsp;quam Sacrifici amp; Monachi aftinguntnbsp;trijcum canitie,pallio,bc corona iinpeti« cnbsp;ne fupcrftitio,aut idoiolatria,vcl facnbsp;Mifcrinc ifti amp;obftinati femper oblpfde
Deut,».
Habac.i.
i.Cor.io. Ibid.nbsp;i.Ioan.y,
5X0'
Deut.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cusîodite igitar foHicit'e animaivSilras.
(on -vidifUi' aliijtiamßmüttudinern in die rjua loejuMHS eß vobis DomiriM in Horeb de medio t-gnii ; _)i^e forte deceptifaciattsvobtsfculptam ji-Leuit XIÎnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imagmern.
Hon facietis vohts idolttm fculgtile gt; nec ti~ tulof ertgetis -, nec inßgnem lapidern ponetis in ter-ya veslra,vt adoretts eam. Ego enimfum Dominusnbsp;Detu 'veïier.
Dtßtpate aras earnm, iß conßingitefiatuasdu-cos igne combunte,(ß idola commintiite'.dißifrdtte nomma earum de locis illis.Hortfacietis ita Domino Deo ve^lro.
Caue ne retenir as ceremonias earam,dicens,Si-cut colnertint Gentes lEla, deosßios, ita ego co-larn.Hon faciesßrniliter Domino Deo tao.
y a sjai dicit ligno., Expergßcere ; Surge, lapidi tacenti. nunquid ipfe docere poterit l Ecce,iiie co-cpertus eßauro c? argentoz^ omnisßiritus non eßnbsp;tnvtfceribas eins.
loij.
i^d prodeßßculptile, c/uiafculpßti!lud fiSlor ßtus conflatile amp; itfiaginemjalfam'i
ler.io.
P unter inßpientes tß fatui probabuntundoSlri-
na vamtatis eorum lignum eß.
Deut.itf.
Hon plantabts lucitm ß omnem arborem iuxta alt are Domini Det tiii. H ec facies tibiattjue con-fiituesfiatuamtcfua oditDominus Deus tuus.
He idoiolatra eElüte,ßcut tjuidam eorum.
DileSti met fugtte ab idololatna. Etliolt,cauete vobis ab idolts.
Hæc amp; fcxcentaalia loca Scripturæ,aperte ollcnduni, Deum abominari Imagines. Necnbsp;quiequam prodeft quodifti dicunt Idola eilenbsp;Ethnica, Imagines autem Chriftianas. Vtiturnbsp;cnim Scriptura vocabulis, quæ Idolum, Imaginera fculptara , imaginem piótam, deniquenbsp;quodlibet iimulachruxn,quod proponatur co-lendura,(lgnihcant.
Necplus proficiunt, quum dicunt, Deum condemnafle Imagines Echnicorum, non autem fuasipforum. Nam Dominus non folùmnbsp;vetat adorari louera , aut Mercurium, aut co-rum Imagines : fed ctiam prohiber populura chi amp; ipfotum fedatores non adorantnbsp;fuum imitari Ethnicos hac in parte, amp; crigerenbsp;prohiber Imagines m fui cultum quum air.nbsp;Hon facies ßrniliter Domino Deotuo. Nondicit,nbsp;Ioui,aut Mercurio : fed de feipfo loquitur, »Scnbsp;denuntiat nolle fecultui fuo imagines admi-icm,ijuiahocodtt. Quinetiam quum Mofcsil-lis commemorabat, nullam fimilitudincm cisnbsp;vifameffe quando Deus Legem in Horeb i-pßsdaret, ne fcilicetillam imaginera facerét:nbsp;tunc non agebatur de DiisEthnicoruin. Verum fignificarc voluit Mofes, Denin voluillenbsp;adiracre populo occalîoncm omnem facien-dæ ImaginiSjtpa iplum colcrcnt.Alioqui pri-mum amp; fecundum præccptum, vnum dunca- limç quæque, virtutc maximanbsp;xat mandatum conftituercnt.Q^CKiadmodumnbsp;ctiam tanta fuit Ecclefiæ Romanae audacia, vtnbsp;fuftulerit acdeleuerit fecundum præceptum,nbsp;n quodipforum Imagines difertc damnaret.Fa-^et.Teft. cinusprofedohorrendumamp;:intolerabile,cu-f.7. iufque authores ac fautorcs apud iuftum Deinbsp;tribunal rationem funt reddituri. Arque,yrnbsp;hoc ctiam addamus, Auguftinus numcrat fc-ciindum prreceptum, Noirfacies tibi fculpti-
-ocr page 549-äd clariiTiinamillain voccm Dci per Prophe-tani clamantisCut me aßunilabitii, inejuit Do-wwwfEcquid etiam dicemus dc monftrofis 8c infamibusillisimaginibus, quas boni ifti ad-uocati non minùs quam alias defendant ? E-quus Georgi) adoratur vnàcamfao domino.nbsp;Poreus part cipar candelas æque ac ipfe Antonius. Leo honoratur cum Marco ; Vitulusnbsp;cumLuca; Bos amp; atinus cum Virginis Mari»nbsp;amp;lofcphi imaginibus.Deniqueapudillos o-ninia beftiis plena fpnr. Et ( quod longe gra-ttius) diabolus vnà cum Michaele fpcótatur c-icftusjiicc minus ille quàm iftc ab illis mifcrisnbsp;adotatur.Itc nunc,amp; fubtilibus veftris dillin-üionibus vcftras imagines defendite : aut po-tiùs pudtatvospudonsvcftri.Et fcmclialtcmnbsp;dcliaclefu Chrilti fententia cogitatCjtzero/lt;«-ildranref adorare Spirit» verträte.
Nam fi pofthac dicatis , polt vcltrum Papain, Imagines elfe libros idiocarum,fatisce-iellctvoscxtrcinaignotanriapopuli hincena-ta.Dcus vult vt idiotæ amp; ignati fermoneac prædicationc doceantur,non vt illis Imaginesnbsp;niutæo£Ferantur,quædoccrc non poH'unt: vtnbsp;tnodócxProphetaaudiuimns.
Audiamus iam locaScripturæ, quibusifti , abutuntiir. Vt cnim cueantur Imagines, quasnbsp;“^gt;5. Chrillianas vocir,profccunt Cherubinos,quinbsp;vttumque latus Propitiatorij tegebant gt;tem^nbsp;poribus Mofisiid ell, figuras qnæ nunquam ànbsp;populo confpicicbantur, tanrùin abeft vt cisnbsp;abutcteturiquum notiffimum fit ex Legc,Pro-pitiatorium luclufum fuifielocoilli qui San-ûal'anctorum nuncupabatur, in qaem nemonbsp;''nquamprætcr Pontificcro maximum ingre-diebatur, idque femel quotannis nec pluries.nbsp;Populus igicur,quum audirec ex Leôtione Legis, Propitiatonum tettuni cllealis duorumnbsp;Lberubimihinc docebatur,primùm,Maiefta-tftn Dci cfl'cincomprchcnfibilem , ne vllaranbsp;'*us figurani aut imagincm,ne oogitarionenbsp;quidem, fibi repræfentarét. Deinde doecban-'“r »feadhuecontiucri fub vmbris Legis, ex-pcdtantcsamplamèk clatam raanifeftarionemnbsp;^'f^’Cbrifti, verr ProphctæEcdclîæ : vt Apo-ftolus âdHcb.fatis apertè déclarât. Nunc igi-tttr,quutntcuelatus fit Chriftus,amp; vetetes Leg’s figurædefierint,atquc(vt Paulus ait) con-^'•’’^plemurrcteôla facie Dominumicuius in-feitiæ ell, rcduceteac reponcre ob oeulosrcsnbsp;ÿæ ad ccremonias amp; pædagogiam Veterisnbsp;^^llamcnti pertinebanc : quibiis doceamutnbsp;^inemadmodûgeretcnos fubNouo poltam-platnlekiChriiti manifeftationem debeamus?nbsp;St'dhocpræftat verbis Auguftini quam noftrisnbsp;n ^^darare.Nam de Propiiiatorio ôe de Cheru-It” Propitiitorio,inqult, effent duonbsp;\.,’^^^‘;r.;bui, quodmagnum elt facramentum.
' '^^runtaincn quia lex à quotas proficicntc ”°oexonmi parte completwtv,ptopitiatoriumnbsp;'lldeiuper. Ad hoc cnim opus ell,vc propitiusnbsp;”Deus,(Sc ideo defuper ponitur, quia liiper-*^*altat tnifericordia ludicio. Duo veto Che-^“biinpeniiis fuisobumbtantpropitiatorium,nbsp;vclando,qtioniam myitcriai-*’bi luntznempc lex 8c manna, amp; virga Aa-
'’eb.5,
' ABIVRAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5x1
ron.Er inuicetn fe attendunt,quîa confonanr, -duo quippe ibiteftamenta figuranrur. Exliisnbsp;Augullini verbis clariùs adhuc intclligere cit,nbsp;quàm exigua eum rationis fpecie coniuiidumnbsp;fit reuocare invfum cxemplum Chcrubino-rum, ad tegendum non Propitiatorium (iuxtanbsp;Legeni,) fedabufum Imaginum introduótumnbsp;in Ecclefiam contra Icgcrn amp; expreffam verbi diiiiniprohibitionem.Adeb vt polt Efaiam Efaxf.nbsp;diccrcliccat,cire velum quo teguntur natio-nesjdonccid Deusprçdicationc Euangelij de-trahat.
Obtendunt ctiam hocEfaiæ vaticinium:/?? Efa ip. die nia erit altare Domini tn medto terra lt;iÆ2y-pti,(-r tttultts Domini Mxta terminum eins. Qu a finbsp;Prophetahis verbis prxdixiffct imaginesEc-clefiæ Romanæ. Qtio nihil magis ridiciilum.nbsp;Nam præterquàm qubd hoc vaticinium ,fi adnbsp;imagines pertinuillet, implcri oportuiffet rc-potibus Apoftolorum amp; primitiuæ Ecclefiæ,nbsp;quibus imagines apud Chriftianos credasnbsp;fuiffc nûquam auditum cftzaccedit hocabfur-dum,quôd ne apud Ægyptios quidem Imagines vt in Ecclefia Romana extitiffe probare facile poffint. Locus autem Elaiæ làt eft pcrfpi-cuusiquoniam agens dc Euangelij prædicatio-ne,quæ perfonare deberet in Ægypto,cam de-fignat fub figura cultus in Lege confucti.Ira-que loquitur de altari, quod tuncin vfu crat:nbsp;non de Imaginibus, vtilli Monachi putanr.nbsp;Propterçainfuperiore verficulo air,yiire z/ri»nbsp;Itngua Cha'iaam-. id cft,rcci-piatur doàrina quæ in Ecclefia Dci traditur;nbsp;cb qubd Ifraëlitæ, qui tune agebant in terranbsp;Chanaam, effent Ecclefia Domini. Et Zacharias eodem fenfu inquit, Ægyptum 8c cætcrasnbsp;nationcs celcbratuias effe fcitum Tabernacu-lorum. Caeterùm 'ton tumult ndcipptncMnfi- Zach.ff-gnis, qua vtitiir Propheta, non fignificat Ima-ginem,led figniim amp; notamfutur» illorumnbsp;cum veris Ilraclitis in cadem religionccon-iunélionis.ldco mentionem facit hniitum Æ-gypti, vbi eiufmodi cippi crigi iolebant. Etnbsp;adiieit hæc verba,tÿquot; erittnßgnum (p- tn tellimo-nium Domino exerettuum tn terra tÆgyptt. Mc-ritb igitur Ecclefiæ Reformiræ. homines hisnbsp;temporibus tanquam in media Ægypto in-ftauratunt purum Dei eultum,amp; palàm teftacinbsp;funt profellîone fua exteriore, ieper Dci gra-tîam liberatos elle ab omni liiperftitione amp;i-dololatria.Verùm iiti Monachi inlococitan-do errarunt;amp; debucrunt potiùs fibi vfurparenbsp;quod dicitur in eodem capite,ab ipfis notato,nbsp;fimulachra fÆgypti commotum tri à facte Domini. ECis.v.inbsp;Quod ctiam fimulachris Ecclcli» Roman»nbsp;accidet,quum Deus voluerit. Nec ca tuebiturnbsp;altcrum ConciliumNicenum, ab itlis Mona-chis iablatura, non minùs cerrèperniciofum,nbsp;quàm pjimum ytile fuir vniueriæ reipubhcçnbsp;Chiiltianæ. Aç fané çtimina ingentiaeoiumnbsp;qui illud procurarunt, mept» rationes in lilonbsp;propofit»,ô( grauilIimaDci indicia indccon-fequuta, fatis fupérque demonltramnt quantum fidei illiufmodiConciliolit adhibcnduin.nbsp;Quoniam autem magis ddcélantur Conciles quàm verboDei, iionnihil deférre debiic-X. ijj.
-ocr page 550-»•
Ck.El'll,, ninr Concllio Elibertiiiö,quo(iforrirerfcfe oppofiiit lis, qtïi iam turn in Ecclcfiam Imagines introducercconabantur.Dcbueruntctiamnbsp;aliqüam rationemhabeve Epipbanij,quicon-fregif Imaginera Crncifixi in templi vtftibulonbsp;poiitam,quód dicerct rera eiïe indi^ham Chri-ftianis; Qjicmadmoduiri etiam Örigencs feitenbsp;dixit.Imagines Chriftianorura cilèipfos Chri-ftianos. EtL.tóVanriiisaftivraac, vbiciinqiie li-mulachrnm lit religionis gratia , ibi nullamnbsp;elle rcligioncm.Ne dicenduin (Ir, Conciliumnbsp;habitumFrancofurtijlub Carolo MagiaOjnonnbsp;approbdlle fecundum Concilium Micenum,nbsp;fub Impcratiicclrenehabiturajamp; àMonachisnbsp;citatum:contvà,prohibuilîe ne honor Imagi-nibus defcratur, ne vertiantur, nccandelæ ac-eenfx fuliittis cis ofl'crantiir, neqdis ante il-las gcnif fleftat au'e caput detegat. Habitumnbsp;autem fuit hoc concilium annó 79J.nbsp;Artiovlvs lx.
Criäofanilam Fcelefiam, z ifibilem ,• Catholi-cam., yiposioliramyperz/niuerf'nm orbem ßtr», mA in fide moribus communtonern habetnbsp;mm Ecclefiia Romana,cütui'noiier S.P.Papa primus ejt ßtpremus t^ffictarius in Adtniiierio tpno-dnbsp;thPittUiV Dominus no it er lefus ChrtHus. Qitapro^nbsp;pter deteiior i^uofuiscónuentus ,'eommunwnesnbsp;dosirinas répugnantes ipuoi^uo modo fiantlis I'dtusnbsp;Pccleßamp; definittonibus.
Responsio.
Licet illiMonachi Abiuratores in fupcrio-ribus; Articulis fatis demonftrarint quam i’ft-conlîdcrafè 8c temercomnia ptoponahf.nunc tarnen lion finereófa qiiadara eonlidcrationenbsp;htincarticulum De Ecclelia,eoniungunr præ-tedenti Aniculo de Iraaginib.Vt emm omill'anbsp;doCfrinaEuangclij, ab Apoftolis annuntiata,nbsp;8c fabguineridelm IcfuChrilh Martyru obti-^nbsp;gnatajcofiCenn hint Imaginibus:ira loia;m'Ec-clcfix i tri agi né ha ben t, amiffa cl us lirb Ita nda,nbsp;Triaigitur hiciltoriim Articulas eöplcditur.nbsp;ï. Elle bcclcllam quandain Sanclam vili-bilem,Catholicam, Ap'oltolieam,per vniuer-fum orbem diftufàm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
2. Illam Ecelcliâ in'Fidc amp; rrioribus com-inuniOneinhabcrccum Ecclelia Romapa, Pàpain-efle primum iSc fupremû otheia-'rium' Eccléliæ in Minlftcr-io inllituto àD. N.nbsp;lefa Ghrilio.Hæcantein tria capita diligenternbsp;funt à nobis’cicuticndà. ' lt;
Qu^bd ad primum âttinctj ante omnia in-tclligendus elt lérifus amp; lignificatio vocabu-lorurn. Hæc enim fenrentia Hilanj vcriflima cft: A Verbis adfenlum, àlëïflu ad rarionem,ànbsp;rariorit-ad veriràtvm àccedit'uEHçc igitur vbxnbsp;Ecclefia, hgnificàc'congregationcm amp; multi-rudinem hdelium : quæ comparatür corpori,nbsp;curas caprit cflChriltus : domui, cuius ftinda-inentum cft Chriftusi fponlæ, cuiusIponfusnbsp;cftChriftus, Iraquè Ecclelia proptic lîgniticatnbsp;Eleétos; quandoquidera alij nulli elie polluntnbsp;née corpus, nec domus, nec Iponla Chrifti.nbsp;Queriiadmodiim ctiam ApoftolLis iïiquit, tu-turn corpus'ChrtEii incrementum'eiipe'i^ex eopernbsp;charitatém : Af ChrtPium fancitficare fibi-pccle-fi.imàEriofam ; Et nos efie eius domum,fiadfi.nem
EpTi.$.
Col.i.
I. Cor II
I.Cor.3.
^Ktic'vi.v's -LX.
vffiiteperfieueremus. Adde qiiod in Apocahp'’ dicitur pinciuitatem defeendentem e cœ'o fjEnbsp;turum nemineo'n epui non fit ficriptus in bbronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tî^
Agni. Quûd vel ifti Monachi nihil talccogi- H'’,, tantes confitentur, quum Eccielîam vocaiif lt;nbsp;SunbJantf 'ni x ta S y m bol u i» : q u bd El ogi 11 m ScHnbsp;prura Eleiftfs tribuit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if'
Vox, Catho/ica, id cil Vniucrfalis, non rr-pcritiirin Scriptura. Scd.ad lîgnihcaiidam tO' p.' ram Eccleham, Scriptura limplicitcr ,nbsp;voce Ecclefiisi, 8c nonnunquam illam nomi'’C 1-'nbsp;Plierufialem -comprchcndit. Vz Paulus,qu»»’ p»nbsp;iit ifiubUmem Hterufialèin hberarn efie,^tnnbsp;mater omnium noslrùm. Et videtur fumplü'''’nbsp;hùC loquendi genus ex prifeis illis Proph«isnbsp;prrèfertim autem ex Elaia ; qui loqiiensdcEt-clcfià vniucrlali ,¦ in qaatn non folùm Ind'-’'’nbsp;verùm ctianl Ethflici cranrcolligcndi,nbsp;iriquir,///«w;7z«r(f leriifialem,ip)-'vocabcnsnbsp;Domtni,(p- SionSitnbhIfieaelis.Ez alibi,Siiff pi'nbsp;mur os tuos I erufialcm , conibttuimihdes itot»nbsp;tota noble inperpetuum non tucebunt. Hncp'*''nbsp;tinct locus Apocalypùs vbi fit nicnrionbsp;élæ Hierufalcm defeendenris è cœloiftioH-gnificarui- Ecclefia vniucrfahs perftôleco'”'nbsp;pleta. Et Apöftolus ad Hebræos, conuctu'nsnbsp;orationcm ad eos qui Euangelio veratiilc''-'quot; .j,,;nbsp;cepto filetant inliti Ecclcfix vniuetùii,nbsp;cefiiblfs , inquit, ad montem Eton, (g-tiuiuiU'*nbsp;Det vint y Elierufialem cœlesîem, amp;c.nbsp;autem Maiores ( præcipuè poftqiiaranbsp;uangclij prædicatioiicm Ecclefia, qnænbsp;in genre Ilraèlitica inclula erat, per totum ot'nbsp;bc'ni dilFufa fuit ) quo melius id cxprinict^nbnbsp;vfi funr voce Catholtca y hoc cil VniucHa^’®’nbsp;quæ corapleaitur omnes fideles tlcaosin«!“nbsp;principio mundiad fincm vfquc. Iraqnc«®“nbsp;àbs ré crit li hoc abiplis Veteribus audiannis»nbsp;àqüibns Ctiam hxc vox, Càthobca, ad nos vfjinbsp;Cmahauit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, p’
¦* Elugusiinus. Corpus huius capitis Ecclc*'^^* ‘ eft, non quæ hoc loco-cft, fed quæ hocloco bnbsp;përtotum orbem terrarum ; nec iHa qos hol'nbsp;tempore fed ab ipl'o Abel vfquc ad cos qo'n^'nbsp;fcicuri fu-ntjvfq; m finem,amp; crcditurinif'quot;^''nbsp;ftuHi,totuspopulus Sandtorum ad viiam C'“*'nbsp;tatem pertincntium’,.qüæ ciuitas corpus 0nbsp;Chrifti cui caput cft Chfiftus. Etaltbt-put cft, nos membra fumus: rora Ecclch^“^’'’^nbsp;vbiquedirtiifa cft, corpus iplius efteniusb 'nbsp;pfe caput. Non folùm autem fideles q«’quot;’®nbsp;lunt, lcd amp; qui facrunt ante nos, Sc qoi}’ ,nbsp;nos futtiri funt vfquc in fincm fcculi, owncs
¦'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inIcCi’
corpus cius pertinent curas corporis ip‘ .fie pur eft, qui alccndit in cœlum. Et )d‘''nbsp;Cœleftis Hierufalcm ciucs funcoinncsla»^^^nbsp;ficati hommes qui fucrut,amp; qui funt, A' ‘F’' if tnbsp;turi funt./ifez?z,Omnes qui ab initio Cnbsp;runt iufti,caput Chriftum habcnf.vt clfec’rnbsp;totius caput ciiri'tatis Hierufalcm, oin”'nbsp;connumeratis fidelibus ab initio-vfqooi'’
- Cyprianus. Ecclelia nunquam a Chrifti fcedit, de i j funt Ecclefia qui in domonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf
-Màn-enc./dem alibi, d du Ite •la Chrifti : incorrupra cft amp;pudica: '‘’’quot;^j,j|ii
-ocr page 551-AB I V R AT. £ TRESPONS.
¦numnouit, vnius cubiculi fânôlitatcm callo pudorecuflodit. Hæc nos Deolcruat, hæc fi-lios Regno quos gcncrauit allignat.
Ecclcha Catholica Veteris amp; Noiii Tcllanrenti vnam allcrit prouidcntiani,nbsp;ntcdiihnguit in tempore quos conditionefo-ciauit. Omnes ædihcati lumns fuperfunda-¦nentum Apodoloruni amp; prophetarum, continente nos angular! lapide Icfu Chrillo Domino nollro. Idem. Ipfa Ecclefia quæ cfl fan-dorum omnium congtegatio, pro æterna hbinbsp;inDomino llabihtate,coiumna amp; fundamen-tunidicitur vetitatis.
Epnhanint. vnacll coluraba mca, perfcdla naci, hoc ell, ipfa lantla fponfa catholica Ecclelia.
C'irfuslomm. Dcfponfaui, inquit Ecclefia, Iponi'.im cœleftem per Icgcm per prop betas,nbsp;alten le non potell Ecclefia adiungerc.Et^fiZ'i.
I Corj^. Pial no.
‘t.
EccUiiafft Tabcrnaculum à Bco rixiim, non übhoniinc: ab vnoloco in aliuni Higic, ftdnbsp;¦'on i pictate ad impietatcm fugit.
Ambrofiuf,h.pol\.olas oinneiu Ecclcfiam di-‘^cns, fdinmatitn totuni comprchendic quod i'icœlocft amp; in terra.
Kcrnardia.Licdii Dci fnnt Ecciclia Dci. Ac-
, vtincelliganms quid fi-gniticcr hoc vocabiiluni Cathsltca.
Ecclefu nuncupatur quoque Apoftolica: 4uodnoinen initio vlurpatum fuitad lignïh-cindas Ecclehas in qinbus Apoitoli diaciusnbsp;cômoran fiinc; vtidcirco vocarentur Ecclefiænbsp;Apoàolicæ.Püttca hoc nomen,^poiloltca^àd-ieCtumfuir ampiioris dcclarationis grada hu-bis vocis, Ecciefi.t Cathohca.-^-Y-io iîgnificarcrur,nbsp;vetain Eccleiiam ellcillann quæ plané indo-ftrina Apoilolorum fnndata lirtvtqne hoepa-fto rtiiecrentur quicunque fibi faiso nomennbsp;Ecciciiæ vcndicarét. id quod ex bis Ecrrullia-niverbis inteliigere cil. Tot ac tantæ Ecclc-ûæ•• ’.na ell ilia ab Apoltolis prima, ex qua o-’’'nesEcclehx matrices ab Apotlolis, Apoftolinbsp;ïChriflo.Acperhoc Apollolica; Eccieha; dc-putainar,vtfobolcs Apoftolicarum. t-cclcfia-‘^um.Sicomncsprimæ,amp; omnes Apoltolicae,nbsp;dum vnam omnes probant vnitatem. Item. Exnbsp;¦'pcrlonis non probamiis hdcin,led ex fide per-lonas./dew.lpfa doétriiia cornm cumApollo-bcacomparata ex diuerfiratede conttarictatenbsp;luaptonuntiabit, neque Apolloliabcinusau-ftotis elle neque Apollolici: quia lient Apo-lloli nondiucria inter ledocuiiicnt : tea amp; A-pollolicinon contraria Apoltoiis edidiilent,nbsp;'iiti illi qui ab Apotlolis dclcinctiint, amp;c aliternbsp;piîdicauerunt.Adhibco fiipcr bæcipfarû do-’^•binarumrecognitioncm quæ tunefnb Apo-l^o’.isfucrunt ab iifdem Apollolis dcinonllra-tæ. Item. Ego funi hæres Apollolorum, inqnitnbsp;Eeclclia iSicut caucrnnr Tcllanicnto fno, iranbsp;tento. Vndeautern extranei amp; inimici Apo-ftoliy hæretici , nifi ex diiierlitate dodlrina:nbsp;QUam vnufquifque fiioarbitrio , adnerfus A'nbsp;pultolos aut protulit ant recepitîEn ergo quidnbsp;Maiüres noilii deEcclefia Catholica amp; Apo-°‘ica ctediderint, quidque potilfimum his
Cont.l'ic. quot;Petil l.z.nbsp;C.103.nbsp;Col.i.
gt;•
’'f'r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_______________
^Iiichæcexvctevibiis, irn.k’____I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II
n;
S^3 vocibusintellcxerinr.Vnde facile cil iudicarc,nbsp;quombdo Ecclelîa diffula fit per vniucrfumnbsp;orbem. Non quod oportcat Ecclelîani, vt fitnbsp;Catholica amp; Apollolica, à toto mundo recipinbsp;(Chriilus cnim rcgnabit in mcdio luorûini-niicotum ad vltimum dicm vlque, fient Paulus poll Dauidcm ait)aut niaiorem’mundi partem complcóli ( quam ne Apollolorum quidénbsp;amp;c Martyrum tcmporibus complcxa cil, qui-bus maximcflorcbat:amp; hodic vidennis, maxi-mo cum nollro dolore, maximam mtindi partem refertam elle ctroribus,non modo Maho-mcticis, fedetiam pleiil'qnealiis.) Seddici-mus, Ecclelwm idco per vniucrlum orbe dil-fufam elfe, quod non ampliùs ad vnum quen-dam populum rcllringatur, vt ohm: verum,nbsp;lublato locorum amp; pcrlonarnm dilcrimine,nbsp;Euangelium pure annuntictur vbi, qnando,dcnbsp;qnomodo Dco libet. Eandcm rationem afiertnbsp;Aiiguflinus , his verbis. Ecclelia Dci viui co-lumna amp; ficmamcntnm vcritatis, toto orbenbsp;terrarnm difirifa propter Euangelium quodnbsp;prædicatur, lient dicit Apotlolus: lu omuinbsp;creatura quæ Inb cœlo cil. Quibns ille vêtusnbsp;Doôlor nos docet,fi vclimus Eccleham Dei innbsp;terris reperire, euildam elle vbi Euangeliumnbsp;Chrillipureannuntictur, nonauccmvbi ira-ditiones amp; mandata,id efi l’omma ôc menda-ciahominum publicantur,dcfcnduntur,amp; au-ôloritatcm habent, quæ ,heet alîiduè per vni-uerl'um orbem ditlula, non ptopterca tameunbsp;Eccleham Catholicam conllituunt.
Videamus iam num rcólc illi Monachi di-xcrint, Eccleham Catholic.am elle vilibilcm. Nam fi Ecclefia Catholica fignihcat veros fideles amp; elc£los, qui fuerunt, qui lunt, quiquenbsp;futun funt,oportcrcc litos Monachos miro cf-fc ocnlorum acumine amp; pcrlpicacitatc h ccr-ncre polTcnt Eccleham Catholicam, prout ànbsp;vctcnbusSymbolis propofiraôcà Maioribusnbsp;nollris agnita fuit.Dicant crgo,an Apoltoli amp;nbsp;Martyres, qui funt in cœlis, ad Ecclcfiam Catholicam pertincant nécnc. Quod fi negate nônbsp;aahnt,qnibus igicur oculis i 11 os vident?an fin-gent nouum aliquod l'pcculû in terris, in quonbsp;Sanclos,qui funt incœlis, cerncrcpolîimus:nbsp;qucmadmodnm quoddam confinxcrunt innbsp;cœlis, per quod Sanélos ca , quæ in tertis gc-runtur,ccrnercfabulanturî An dicét duas ellenbsp;Catholicas, contra hgnihcationcm vocis, amp;nbsp;doôlrinâ Symbol! Concihj N;ccni,vbi dilcrtènbsp;dicitur: Credo vnâ fanétâ, Catholica amp; Apo-ftolicâ Ecclcli'i?NccelIarioigitur cûnltitnendunbsp;cfl dilcrimcn inter Ecclcliani Catholica,amp;:Ec-clefiam vihbilé.NaEcclcliæ vihbilcslnnt par-ticnlares: vt étant, Apollolojûætatc, Ecclelianbsp;Cotimhiornm, Epbcliorum, Philippcnfinra,nbsp;amp; confimilcs aliæ. Talcs igitur Eccleh.c hintnbsp;particulates, Ôc vtfibilcs; atqne in hrs polluntnbsp;amp; lolent elle hypoctitæ amp; reprobi, non perti-nentesad hanc Ecclcfiam Catholicam, quamnbsp;inSyrobolo confitemury^i«c7.ïw, amp; de qua Vc.nbsp;têtes ctiâ fie loqnntifunt qncmadmodüaudi-uimus. Vndc nata cil hæc Icnrcntia: plcrofquenbsp;elle inEccleha, qui non funt de Ecclcl'a;Sc,\ti 10.7 ^3.
X, hij.
-ocr page 552-52-4
ARTICVLVS LX.
Ioann« dicebat, e nobis eoreßi funt.feâ»on er»nt i.foan.i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itaque hie llylus, vlnatus in Ecclcfia
Romana, qiium noininant Ecclcham Catho-licam Apoftolicam Romanam,tanicrairus eft quàinvulgatus. Non magis cnim fccum con-fcntit,(^uàni fiquis,generale He particularc,vi-fibilc amp;c inuifibile, idem elle dicercr. Q^o fa-drum eft vt ifti Monachi non aufi fint fie loqninbsp;in fuis Articulis. Verùm fugieiiccs abfutdita-tern vocabuli in rei abfurditatera incidcrunt.
Nam, VC ad feenndum caput iftins Arciculi accedamus,airerunt Ecclefiara Catholicam innbsp;Fideac moribus communionem habere cumnbsp;Ecclclla Romana : ica vr, ex ipforû vei bis,Ec-clcfia Romana fit norma amp; régula Ecclcfiænbsp;Catholic®. Quod non indigniflimum modb,nbsp;fed ctiam eft ablurdilfimum. Ac certe, annonnbsp;hoc eft lubiicerc Ecclcfiam Dci(quæ eft fpon-fa letu Chrifti) voluntati amp; detecminationinbsp;certorum quorundam hominiim qui Romænbsp;viuanc ? Ifta Ecclefia Romana, quam vocant,nbsp;éftnc ex membns Ecclcfiæ, an non; Si non eft,nbsp;ergo non eft Ecclefia,fed conucnticnlum infi-deliumiqiium fit extra Ecclcfiam qua in Sym-bolo conficcmur. Si dicant membrum eirc,o-porcct igitur vt membrura fubiiciatur corpo-ri, amp; particulate gcneraliincc iinitadi funt iftinbsp;Monachi, qui faciunt vt cutrus boucs trahat,nbsp;ficuti vernaculofercur prouerbio. Icaqifi Ecclefia Romana probare vuic fc vera Ecclcfiamnbsp;elfe, eft quod probet fe cótnunioncm haberenbsp;cum veraEccieiia.quæ eft Ecclefia Catholica:nbsp;non contra, vt ifti Monachi putât:qui,dû iftosnbsp;Articulos fabticarentur, non mcmincruntfenbsp;in Gallia vcrfariiquum Theologi Gallici fem-MliAcen per afleructint, Concilium fupra Papam elle.nbsp;^j-Gcr- Præterca, vtcognofcacur Ecclefia Catholica,nbsp;id eft vera Iponfa amp; corpus lefu Chrifti, accc-dendtim eft ad verbum Dei, quæ eft veluti a-nima Ecclcfiæ. Nam quun» Ecclefia fit multi-ludo fideiiura,qui fic voccnturpropterFidemnbsp;fuam,Fidcsatitcm non poflit efi'e nifi ex verbonbsp;Dei; fequitur, hoc verbum efl’e veram notamnbsp;dignofeendæ veræEeelefiç àfalfa.Et quoniamnbsp;hoc caput præcipuæcftconfiderationisinhocnbsp;argumento,fcquentes locos proponeinus,qui-bus plane illuftretur:
eilis hof^ites intjuilini , fed concilies fanEtorum, acdomeÜici DenSHper^îritldtnbsp;fiiper fundamentmn yipoiiolurum ac Prophefa-rum,emtu tmus angularis lapis efl ipfe Chrtsinsnbsp;lefisiln !]ito toium lt;i.dificnim congraentercoagmen-tatumyCrefcitvtfitteinplumfantlum Domino. Innbsp;tjuo cf -vos vna (tdificamtni vt fitis hahitaculum'nbsp;Dei per Sptrttum.
¦ ’•Tiin.j. nbsp;nbsp;Ctnoris ijuomodo oporteac indomo Dei verfarij
eß Ecclefia Dei vint, columna fiabilimen-
tum verttatis.
WeS.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefts Chrtsins^ vtfilins^ domuifuxpraefi : cuius
domus fitmusnos f^Hi fiductam fiem illam de lt;juagloriamur.) adlinem vfijuefirmam tenuerimiu.nbsp;i^apropterficut dicitSpiritus i'ie fantlus, liodienbsp;fivocem eius audieritis Iße obdurate corda ve-Jbra-tamp;c.
’¦•Pet-i. uld Çfuem accedenteSffpui efi lapis viuus,ab ho-
minibus cjuidetn reprobatusyapud Dettm vero eit‘ Ilus acpretiofus : Ipfi cjuot^ue, velutivtui lapideitnbsp;adtficemini, domus fiiritualis ¦, fteerdotium fais-Hum, ad offerendum ffirituales holîias, acceptanbsp;Deo per lefumChrifium.
t veritatem feîtantes cum charitate,pnrfiilt; adolefcamus tn eiim per omnia ^ui efi capufinbsp;nempe Chrillus: Ex çiuo totum corpus tongrntn-ter coagmentatum , (ß compallum per omiusnbsp;fuppeditatas commiffuras ., incrementum a-pttyamp;cc.
GPlendit rnihi vrbem magnam, fiinIlamiU/tm‘ Hierufàlem, defeendentem e coelo à Deo, (ÿr. ßnbsp;mur us vrbis habebat fundamenta duodecim,gt;'‘nbsp;^uibus erant duodecim nomma jdpofiolorumAÿ»'nbsp;Ptefior ille bonus,çf agnofeo eues ineSSinbsp;(fi agnofeor a meis. uiltas etiam eues haheo tjH*nbsp;non funt ex haccaula : illas ^uoejue oportet me a/i-ducere.nam vocem me am audientfietque vmu» O'nbsp;uile (fi vnus paflor.
Quum igitur exhis Scripturæ teftimoniis appatcat , Ecclefiam Dei fuperfttuâani ciRnbsp;lupcr dodrinam Apoftolorum amp; Pioph«»'nbsp;rum, ac proinde elfe columnam amp; firroanu’i’-tumveritatis:amp;, vt fimus domusD«»nbsp;ciusECclcfia,nobis perfcueranduin elleino-bcdicntia Verbo eius præftanda igt;inbsp;CO collocanda; amp; fequendam elfe veritato”»nbsp;fiquidem ad corpqs Icfu Chrifti pcrniiet' v®-lumusiamp;audicndani vocem cius, flouesipynbsp;elle optamus : lequitur,qub difcernatutEeci 'nbsp;fiaCatholica abomnibus cœtibus,quifi“nbsp;fibi nomen Ecclcfiæ tribuunt, acccdciilt;l^'®nbsp;cfî'ead veram probationem amp; notamnbsp;nempe verbum Dei. Et ita cflc, fans deebf’*’nbsp;nomina impofita Ecclcfiæ.Nam hæcnonp*’nbsp;tcftelFe corpus Chrifti, amp; ex co vitamnbsp;rc,nifiilli vniatunnon potcftclIèdotnusD';’’nbsp;fundata amp; exædificata in Chrifto,niflnbsp;illofuo fundamento nitatur; nonpoteil*^nbsp;fponfa Chrifti, nifi vero amp; indilïolnbilinbsp;eum illo coniungarur.Dcniquc non pof^* .nbsp;fc ouile Chrifti, nifi eius dudui fcftnbsp;tat.Atqui noftra vnio cumChrifto,ôth'**nbsp;reclinatioac erga euin ©bedientia tlbnbsp;poceft nifi per verbum amp; Spiritum ipi“*^nbsp;go neccffatibacccdédum cftad verbumnbsp;quo Ecclcfiam Catholicam agnofcamu^’nbsp;falla Eeelefiç fpccie dccipiamur: qu®nbsp;nbsp;nbsp;jjtC
dubib nobis imponcret, fi contenu qualem fefe Ecclefia Romana ialt;ftct,nep‘nbsp;remus cognolcere qualis reuera fit.nbsp;Paulus admonebat Ecclcfias,vt fâllbsnbsp;ftoios à veris difcerncrentieb qubdnbsp;transformetur in Angcluui lucis.ltaqrij *nbsp;Apoftolus,adGalatas,£rMz«/î',inquit,gt;’'»^^nbsp;è coelo euâgelizjetvobis prater id ^uod vobi^ ‘nbsp;gelii!jiut,anathema ePio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ijll’ ,
Eandem autcm fuilfc Maiorum noftf doótrinam, fatis confiât ex his Augui^’^’^jjoH fi' \nbsp;bis,qui dilfcrcns de vera Ecclefia, licâi^ * j,nbsp;audiamus, hæc dico : hæc dicis: fcdaudinbsp;Hæc dicit Dominus.Sunt certè libri P‘’'j|j,iiS'nbsp;ci, quorum aubloritati vtrique coiifi’'’^nbsp;Ibi quæramus Ecclcfiam,ibi dilcutiam'’^
|
AB IV RAT. E quot; iirarfi. F.tpaufohuroanisdo-cunifatis, fed diainis oraculis fandlam Eccle-fiain -Lcmonftrati. Item. In Scriptuiis Canoni-cistcclenara requiramus. Item. Nec Carholi-cisEpilcopisconfcntiendum e(l, üc jbi forte falluntur, vt contra Canonicas Dci feripturasnbsp;aliquid fcntiant./ü/m.In Scripturis didiciniusnbsp;Chrift .:ra, in Scripturis didicimus Ecclefiain.nbsp;Hasfenpturas comtnuniter habemus: quarcnbsp;nonineis amp; Chriftumamp;Ecclcfiair. conimu-iiitcrtctincmus? Ecce Scripturæ communes,nbsp;eccevbinouimusChriftum,ccce vbinouimusnbsp;Ecclefiam. Non quifque noftrum innbsp;lulhtia fua,fcd in Sctipturis diuinis quærit Ec-Stnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra infidiofoserrores Deus voluit poncre firmamenturn in Scripturis, contra quas nullus audet loqui, qui quoquonbsp;. modo fc vult videri Cliriftianum. H ’¦ Ambnfiits. Eides imprimis Ecclefiæ qm^-rciida mandatur. Ita fiqua cftEcclclia quæfi-dein tefpuat , nec Apoftolicx prædicationis fundamenta poflîdcat, nequam labempcrfi-diæ polTit afpcrgercjdcferciida eft. Item. Petranbsp;tu.a chnftus eil , fundamentum Ecclefiæ fi:- In Hierot^mi-ei. Ecclefia Chriili non eft egrelEa de finibus fuis ,id eft, de Scriptuiis fanóris.nbsp;Idim. Ego cupio intrarc in domum tuamöfnbsp;volo intiarc per viam tuam rcdam. Qt^eftnbsp;autcm illa via î Lcótio fcripturarü, hoe elt Pernbsp;Sctipturas tuas ingrcdi cupio in Eccleliamnbsp;tuam./tf?M.Ecclcfia contiftu in dogmatum vc-titatc.Ecclefia ibi eft,vbi Eides vera eft, Ecclc-'quot;'•’i»,, ''‘^^^ifliccratjvbi verafidcscrat. \rtf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Orthodoxa Ecclciïa rcótè le gens amp; cxaüc litcras cxaminans, feipfam inæ-dificauit fupcr petram. CbryfislomM. Ecclefia eft Hierufaleni,cuius fundamenta pofita in Script iiris famftis. Leet autem tot locorum luce defticuere-mutjfupcreiret tarnen ratio.quæ velimpctitif-^imoscommoueret.Quiim cnimoporteatEc-clefiam pcrpetuodutarc,iuxta illud, Egofum fijne ad, conftmmationëfecult, ilia igi-tur cognofeenda eft ex indicio cerco ac imrau-tabili, Proinde non hærcndum teniporibus,nbsp;locisautperfonistquod hæc omnia fintobno-xia quotidianæ mutationi. Vetùm adeunduranbsp;ell ad vetbd Dci, quod dicitur manere in ater-nnin : uno verbum Euangelicurn, nobis annuntia-'«w,inquit Petrus. Vndc colligimus, verbumnbsp;Dei die menfurara amp; regulam,ex qua nicticn-lt;11, ditigenda amp; cognofeenda eit Ecclefia , annbsp;Vera lit. E contrario, fi Monachisiftis cicdi-Oius, dicenduni erit Eccleliam Romanam ellenbsp;quoqucexfeipfamcnfuram : quum omniumnbsp;Ecclefiarum fit mcnfuratid quod fieri non po-teft.Nam, vt ait Tertullianus, nemo del'cipfonbsp;teftatur. Quamobrem, dum ifti Monachi vo-lunt concluderCjEcclefiam Romanara clleve-fïni Eccleliam,quia fit Ecclefia Romana, ccr-'ehoc ratiocinandi genus nimis alienum eft ànbsp;rationc, imo ineptifiimum amp; ndiculum,id eftnbsp;verè Monachale. Quod ad Fideiac morum communioncm cum Ecclefia Romana attinetjdc qua iftiMo- |
r RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.5 nachitfic indicant fe peffimos cfTe Theologes, quocunque tandem feniu accipiaiit vocem,nbsp;Mommy fine pro confuetudine (quod impro-prie diccreturj fiuc pro conuerfatione amp; vita.nbsp;Etcnim nec confuetudincs, ncc mores ilhusnbsp;Ecclefiæ, polTunt efte régula Ecclefiæ Catho-licæ. Nec alij Monachi hunc erroré tueri vcl_nbsp;lent.Sed qui Articulosiftius Profelfionis con-flarunt,aliquid fortalle repcrcrunt in moribusnbsp;EcclefiæRomaiiæ,quod iplis priuatimarri-dcat. Nos verb fcliciflimos ilioscenfcmus,quinbsp;nihil cum ea, qualis quidem eft hodie, nec innbsp;fideiiecin moribuscommune habent. Etnequisputet, ho.dic primùm Eccleliam Romanam hoirendisdeprauationibtiscorru-pta elle, legatut quid Bernardus hac de re fuisnbsp;temporibus fcriplerir, vtin noftra Præfationenbsp;diximus. Qu^ibus adiicicmus ctiam quod de 77,nbsp;Prælatis illius Ecclefiæ dicebat.Dc bonis fpó*nbsp;fæ exubcrat illis hæc rerum aftluentia, vcftiumnbsp;fplendor,amp;c. Inde eft quod ilia pauper amp; nu-da relinquitnr,facie mileranda, inculta, hifpi-da,cxangui. Hoc non eft ornarc Iponfam, lednbsp;fpoliareinon eftcuftodirc, fed pcrderctnon eftnbsp;defendercjfcd exponcrc: non ertinftitucre,fcdnbsp;profticuercjamp;c.Deuorantplebem meam,pec-catapopuli mei comedunt,pcccatorum pretianbsp;cxiguntjamp;c.Qucni mihi dabis de numero pre-pofitorum qui non plus inuigilct fubdicoruranbsp;vacuandis marfupiis, quam vitiis extirpandis?nbsp;Leuiora loquimur,amp;c. Sunt vcnditores fpon-fæ,amp;c.Scd non audiunt nos,amp;c.Parum eft no-ftris vigilibus quod non fcruanr nos, nifi amp;nbsp;perdant. Sic Bernardus Ecclefiam Romanamnbsp;viuis fuis coloribus depingebat. Acccdamusadtertium caput huius Articii-lijvbiaiunt ifti Monachi fanclum luum pattern Papam efl'e primum amp; fupremum Otfi-ciarium Ecclefiæ Catholicæ inMiniftcrio in-ftituto à D. N. lefu Chrifto. Hic Monachi ifti no fâ magnificc de Papa fuo loquuntur,quàmnbsp;alij folcnt,dumilium vocant caput de fundamentum Ecclefiæ : fed contenti lunt ilium vo-care officiarium feu mtntslrum. Et fortafte rc-prehendencur à lefuitis (qui præcipui amp; iuratinbsp;fuut Papæ fatellites)eo quod no lans dixcrint.nbsp;Sed quum adiiciunt prtmumi;^fitpremum y licet chordam hanc leuitcr tantum atcingcrenbsp;aufi fint .facile tarnen intelligitur voluifte cosnbsp;hac ratione Papæ priraatum ftabilire, laranbsp;pridem refuratum tot doótiftimisfciiptis, vtnbsp;non opus fit longam hlc .1 nobis eadereora-tionem texi. Nee ipfi etiam vllam ciusratio-ncmaifcrunt,neque locum vllum Scriptrirænbsp;notant qui pertineat ad eum, quem præten-dunt,Primacum, hoe eft, ad Principatum,Regnum, amp; Imperium Epifcopi Romani:antnbsp;potiùs,ad iniuftameiusdominationcm, quamnbsp;pro viribus vlurpauic in Imperatores, Reges,nbsp;de Principes terræ.^ftlciet oppoiiere illile-quentes locos: Scitts Principes Gentium in eas dominari, Gt Mstt xo. magnifuntyltcentia vtt tn e^^jinquit Chtiftusnbsp;ad fuos Apoftolos : veritmnon tta ertt wtervos;nbsp;fed^uicumjuevoluerit tntert,'0S magims Jiert yfttnbsp;'Riester mvnjhr. |
Ylâtt.iS. Rendite e/tii» fnntCxft^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(S’ qnAfnnC
T)eiy Deo.
Preshyteras, efui intervos fiint, precor ego vnà presbyter.,actePHs afflicïtonum Chrisliyat^^ne idemnbsp;gloria natefacienda conforSyPafiite Deigregtm (jninbsp;pelles voi efiycuram Hints agentes non coabte,/ed li-b enter mon tarpit er aff ebl antes lacrarhyfed promptenbsp;animo.Netjae vi djimtnantes clerisyfed vt cjai fittsnbsp;exemplartaÿregis. Etcyaam apparaerit Hie Pa 'slo-ram prsneeps, reportabitis immarcefctbilem Hlamnbsp;glorta coronam.
Sabtebli ePiote cuiats hamana ordinationi, (inquit ipfc Pccrus )propter Dominam :fiaeregi, vt e^utfitperemtneaf.fiue praßdibas yVt guiper earnnbsp;mittantar.
Argentum aurum non effmihi, (ait PctruSj à Papaimprobatus, ) i^uodautem habso, hoc tt-btdo.
Profebtidocete omnesgentes ( inquit Cbriftiis ad iuos Apoilolos) bapttzjtntes eos in nominenbsp;Patris Filij amp; Spiritus Sanbli. Docentes eosnbsp;fetaare omnia cjaa mandaai vebis.
Ex his locis conftat, Miniftros Ecclcfiæ Chnftianæ nullum habcvc principatum aurnbsp;dominium,nequc aliosin alios, ncqueomnt'snbsp;limul aut corum aliquem in toiamEcclcfiam.nbsp;Adco VC qucmadmodum Apoftoli , quibusnbsp;Deus initio vfus ell ad iacienda Ecclelîæ Chri-llianæ fundamenta,alij in alios nullum obti-gTsT' primatum (quo ctiain iphs Chriftusnbsp;x. Car.ii.
i.Petr.j.
I.Pet 1.
A (ft.3.
interdixerac: tellantequoque Paulo fuam cum aliis Apoftolis æqualitatem) ita inter Pafto-res ordinarios Ecclelîæ, Epilcopus aut Pallornbsp;aliquis non polîîciurcâbi vendicarcdomina-tionem aut principatum in alium Paftotemnbsp;Ecclcfiæ.
Quanqiiam autcm dillinólio dignitatum Ecclefiafticarum nimis citococpit in Ecdciia,nbsp;quum tam horribilem confufioncm fccumnbsp;aducxerit; nihilomiiius ipli etiam Vetei'csid,nbsp;quod iam dicinwsjveruin elle agnoucrunt. Sicnbsp;enim illi:
Cyprianiis. Epifcôpatus vnus ell,cuius à fin-gulis in lolidum pats cenctur.Vnitatcm firmi-tcr tenere amp; vindicarc deb‘emus,maximc Epi— Icopi, qui in Ecclcfia præfidemus, vt Epilco-patum quoquc ipfumvnum atqucindiuilumnbsp;prob emus,
7«py:44. Augullinus.'E.cCG Roma,ccce Carthago,cc-ce aliæ amp; aliæ ciuicates filiæ regurn funt,amp; de-letlaucrunt regem fuum in honore iplius , amp; ex omnibus he vna quædam Regina, de quanbsp;dicitur,^i.tóir« Regina a dextristttts.
Ebieronymus. Vbicunque fueiic Epifeopus, g-r'iitm. flue Romæ hue Eugubij, liucConftantinopo-li,line Rhegij, hue Aiexandriæ, hue Tanis, e-iiildcm merici,eiufdcm ell Sacerdotij.
Vidcmus itaquc falhlTimura elTc quod illi Monachi dicunt,Papam,id cll, Epifeoph Ro-manura, clfcprimum amp;;fuprcmû oHiciariumnbsp;inMiniftcrio infticuro à lefu Chrillo Domino noftio : quum hie primacus ac principatusnbsp;vcl ab ipfo chrillo dil'cHc lit inrcrdiótus, amp;ànbsp;Petro ira damnatus, vt Pallorcs Ecclelîæ nollenbsp;aliud Caput amp; alium principcm Pallorcm a-griofcerc quàm Icfum Chrillum: qucmadmo
He ^nit, Ecclef.
dum expreffis verbis no« docuir. AccertC)'' teres Epilcopi lemper Epifeopos (Ït'nbsp;vocarunt fuoscollcgas,amp; fociosamp;h^trfSC Vnbsp;quanuisiam temporibusCocilij NiceniiP|^^^nbsp;fcopi plus æijuoambitiolî client: tunc tai”nbsp;conllitutum fuic,vt tres Patriarchæ,nii^^jnbsp;Anciochentis,Alexandrinus,amp;Romanus,bnbsp;quifqu« limites amp; terminos dillindos acufnbsp;ratos obtincrent. Adco vt Epifeopusnbsp;nus nusquam in illos principatum habiU’f^nbsp;Qi^bd h vera Ecclelia die non potcll qu'”*nbsp;pæ primatum agnofcar cique lubiiciaciir»nbsp;quceerur omnes C|iriltianos Orientales,^nbsp;quæcunquc illicadeo florentes exritcruntEnbsp;clefiæ, nunquam fuilîévcrasEcclelîas,fi‘l‘''nbsp;dem Papæ nunquamfubicdlç fucrune.Aoi’’ ’nbsp;quum Epifeopus Conllantinopolitanus,a‘’nbsp;tens auóloritate fuæ ciuitatis, præcipui”''nbsp;Impcrij fcdis, vellet fibiallumcicnonioiic^jfnbsp;fcopi vntaerfalis, id ell omnium mundi .rnbsp;harum Principis: Gregorius tunc Ron’’”nbsp;Epi fcopiis illi fefe oppofuittnon ita \ r dici'^nbsp;quod iphus fuccelTbres aperte poftc.anbsp;ncmpcjillud ad vnum Epifeopum Ro”””*' j .nbsp;pertiiiere. Contrà alfirmat, illud pcttiiinf**nbsp;Antichrillü,quód ca dignitas vni Iclù C*’”nbsp;fit propria quicllcaput Ecclelîæ, '**|i’dnbsp;mo line blaljihcmia polfit libi vindicate”nbsp;Dome Epilcopi vniucrfalis. Sc membraEnbsp;Hi omnia libi lubiicerc. Hæc fententianbsp;Papæ: vt illi Monachi vidcant quantu”’nbsp;authoritati tribuere vchne: vt etiamnbsp;rurqua ratione fefe expédiant exCano”' anbsp;amp; Decretis Ecclcfiæ Romanæ , qua: 1””nbsp;quunrur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
Primæ fcdis ( inquit decretum ) non appelletur princeps laccrdotumnbsp;musSacerdos,auraliquid eiufmodiih'd^^i^nbsp;rum primæ Icdis epifeopus : Vniuerfalisnbsp;neccciam Romanus Pontifex appelletur-de Pdagius omnibus cpifcopis :nbsp;Romanus Pontifex vniucrfalis cll ‘quot;’PP^nbsp;dus./rc»s.Nullos Parriarcharum vniuei'U ‘ ƒnbsp;tis vocabulo vnquam vtatur; quialivo^fnbsp;triarcha vniucrfalis dicitur, Patriarchat”nbsp;men cæieris derogatur: fcdabhehocàhnbsp;bus hoc fibi veile quempiam abtipere.nbsp;Gregorius Eulogio patriarchæ Alexaiidr^^^^jnbsp;Ececin præfatione cpiltolæquâ admc’1 jjnbsp;quiprohibui direxillis, fuperbæappelb^'nbsp;verbutTi vniLurfalem me Papam diCcnS’nbsp;primere curallis : quod peco mihi dtiR’nbsp;famflitas veltra vitra non faciat, quianbsp;fubtrahicur,quodaltcri plus quam ratio •nbsp;præbctur. Nec honorem eile deputonbsp;Tlatres meos honorem fuum perderenbsp;fco. Metis nanque eit honor fratrum *””*’^,,1,1nbsp;¦ folidus vigor, l une ego honoratusfui”nbsp;lîngiiiis quibufqj honor debitus non nc» jjznbsp;Si mc vniuerLalcm Papam veltra fanftl”^ ,jznbsp;cit, negat fc hoc eile quod mc fateturnbsp;fumiiedabhthoc, recédant vcibaquæ''(nbsp;tem inflant amp; charitatem vulucraiit.nbsp;Pontiheum Rotnanorum décréta. Exd ^^j^znbsp;ctiam euidens eft Epilcopuni Romandnbsp;uifle Pacriarchain Alexaiidrinum non j_jij
-ocr page 555-ABIVRAT. ET RESPONS.
'æ'Papatn quàm ipfc eflct.Quod non cb dici-I vt apptobemus Primatum aut Patriar-’^'^rti,qui tandem in fummum Papatum dc-b’^icrauft-.fcd vt öftendamus fulminandam cG ‘¦’iiibitionem Paparum fuis iptorum Cano-’fibus: pro eo quodifti Monachi cis alfcntan-^“tptovirili, conantes fub nomine, offictari^,nbsp;^fii'Culuni introducetc horrendam Tyranni-‘‘hquamPapamagis ac magis exerecre niti-Qonfolùm in populos, fed in ipfos ctiamnbsp;^'¦'gcsöcprincipes; idque ex rcccnti memotianbsp;Appâtait jVtiainantè diximus, quum Pfeuda-poftolos Articulo v t.condcmnarcmus.Volu-‘^usenira omnibus notura circ,amp; raonumen-pofteritatem trâfmitti. Q^od anno mil-hiimoquingeijtcfimo oélogelimo quinto,S»-v.hbiarrogans nomen Epilcopi Roma-''^Uâdi fua bulla expofucrir prçdæ Regnum,nbsp;Statuai,agtos, omniâque bona turn prælentianbsp;^'^itifututa Sei eniffimi Henri ci Iccundi, Re-amp;'sNauarr:ç,(qui nunc Dei gratia Rex elf crianbsp;^alliæChtilüanilRmus ) itidenaque bona o-'quot;iiiaHcnrici Principis (SondenCis : vtriufqucnbsp;‘'hiicipis Chrillianillîmi amp; virtutibus orna-''IHttii-.ptonuntians eos cxcidilPc fuis domi-quot;’is,bonis,honoribus,dignitatibus amp; præfcn-''^usamp;futurisiac turn ipfos turn ipforum po-^'^tosclfc illorû incapaccfc Palàra,hac catio-’'hinuadens in omnia iura diuina amp; humana,nbsp;’tque ideo in ipfam Regis authoritatem amp;nbsp;Pjiuilegiaquæ Ecclcfia Gallicana fibiaduct-^ämbitionem Papale adhuc relcruauit. Sednbsp;^^cdcreplura non dicemus,habita inllitutinbsp;''oftri taiionc : fperanres toc tantofque lurif-'“'’nlültos Gallos non prætcricuros lîlentionbsp;’’^ititin j huic Regno pouderis amp; moinenti.nbsp;Enboaiim Ccilicet Officiarium de miniftrû,nbsp;H^ilccptra amp; diadematafim» pedibus lubiice-‘’^conjtur. Lama itaque detrahcnda,amp; mge-’’“èdiccndumid quod rcs ell: Papam veile ponbsp;’'ftatcmôc imperium habere inconfeientias,nbsp;'tRcligionem,quarn vclit.cóftituat, amp; ilmulnbsp;''’p«fünas,càCqucpræcipuæ dignitaris, deni-in tes ipfarum : id «Â, V'io v erbo, in ani-corpora amp;bona. Quoniam autem hicnbsp;principatus eft vnius Dei, metito poilumusnbsp;' ’flittuate Papam elle cum , de quo Apoilolus:nbsp;^fptquifcfc opponit amp; eftert aduerlus quiç-'lüiddicitur Deus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t;'
Qùm pudenda funt igitur iftorum Mo-*^5cl»jtum verba.? quumdicunt, Papjimclîç •“prcmiim Officiarium in Minifterio inllitutonbsp;*hlu Chrifto : quum potiùs dicerc deberent,nbsp;'^niciPc vlurpatorem dominatio.nis, pvinci-P’tns,amp; inipctij.præter fasiûfquc, ad cuerten-Muiillccium inftituiù a D, N. Icfu Chri-'‘l'Ecquod tnim eftMinifteriumin Euairgc-¦o loltitiitumrLogatUf eiusinftitutio,dc com-Pêtitturdenique, Minifterium Euangeficumnbsp;^d bïc duo capita tedite-.quælunt,pura prçdi-.tuangeh), amp; légitima Sacramentorumnbsp;^diiiinutratio.Hoc munus ptiimùm demanda-ftiin tait Apoùoijis, per v-mùerfum otbem di-deinde commillûm Palloribus ordina-'hs Ecclelîæ, vnicuiquc erga fuum. gregern. Etnbsp;Mtnillcriû, diguiras e^uidé cil iirEcclelia, non
52-7 autcm principatus,3ut dominacio: necpoteftnbsp;cxcedcrc limites verbo Dei fibipræfcriptos.
Qmd autcm Pgpa præftat eorû quæ ad Mi-niderium Euangclicum pertinent?an iaólabit fe Apoftolû ? Verum prætcrquàm quodApó-ftolatus ad tempus tantum fuit conftitutus,nbsp;Apoftoli oi'bcm peragrabant, vtvbiqucan-,nbsp;nuntiarent Euangeliurn;Papa vcró.nó mouccnbsp;fe fuo locOjVultquc omnts homines ad (c cqnnbsp;uenire. An fe paftort-m oidinarium Ecclciixnbsp;vocabit’Vcrùm Pallorcs Cedent in cathedra vtnbsp;doccant: Papa verb fedet in cathedra vt iropc-ret vniuerfo i-nudo,amp; indc,tanquam exThro-no, fulmina chartacca vibrer in cos qui illisnbsp;adhuc terrentur. Quærimus igiturquodnamnbsp;fit iltud Minifterium, amp; vbinam à Chnfto tn-ftitutum ? Videmus Miniltcrium qiiidem pal-ceodi amp; docendi mandari Palloribus Ecclc-fialticis : fed officium regnandi, amp; impcrandi,nbsp;fobs Regibus, Principibus amp; Magillratibusnbsp;concedi ; in quorum feeptrum EpiCcopus Romanns libenter commutauir pedum : vt expe-ricntiatellatur. Quod fi igitur Papa ell olfi-ciarius in Minillerio, certè aut orticiarius line,nbsp;officio,aut feruus ell. Imperat tarnen vel ma-ximis Imperatoribus quanquam fc feruuninbsp;fcruorum vocet. Breuiter,Cedes ilia ira ett mennbsp;dacij Cedes, vt Papa ncc nominale Cc pollitnbsp;quin mentiatur.
Adhæc, rogamus an hie Principatus Papas tndc proficifeatur quod fit Epilcopus Romanns,an non’Qubd liindc proriciCc,itur,conCc-quitut præcipaum ptincipatum amp; dignitatemnbsp;exiliere in Ecclelia Romana, no antem in pcr-fona Papa:. Quod Minillcrij genus prorCusin-cognicum ell doôlrinæ Euâgclicaa. Chiilius c-aim perConas tantum,nwnauttun Ecclefias to-tas, conftituitin minillerio Ecclcfia; : licut ap-paret ex locisquibus Mmillcriiim Enangcli-cum initituitur. Nam Paulus non dicitChti- _nbsp;ftura dediilc vrbes ,aut Ecclefias : fed Apollolos,Prophetas,Euangeliltas, óc Doclores. Sinnbsp;aliunde Principatus Papæ proficiCcitur, quàmnbsp;ex co quod fit Epifcopus Romanæ Ecclelîæ,nbsp;cur ergo ifti Monachi nominatira huiusEc-cleCiæ mcminerunt,quum diccrcnt EcclcCiamnbsp;Caiholicam communicateEcciclii Romanç;nbsp;Sed de ipCorum Canones id difertis verbis cx-primunt , nempc quöd Primatus tribuanturnbsp;Sedibus:atqbeadeo ipCi pollea dicluti Cunt, innbsp;Conclufionc fuorumArticulornm,viucnduranbsp;elfe in obedientia Ecclehx Romanæ, quainnbsp;matrem aliarum Eccleliarum vocant. En igitur illos Into immerCos vndc nunquamemergent,fi quidcm coganturollendcrc (qucmiid-modiin! hoc Articulo inCe recepcrunt) quoddam clTeMinifterium , non perConarum, fednbsp;Ecclcnarum ,,imo Ecclelîæ eiuCmodi qnæ litnbsp;fupcrior atque impciet omnibus mundi Ec-clctiis: ccillud Minifterium inllitutum tuilicnbsp;_'HefuCbvrtto. Quantum ad Papam aicinct,nbsp;s.quomôdo fit Epilcopus totius Ecclelîæ? Numnbsp;Roma eft totus mundus aut omnes Ecclcfiænbsp;mundi? SiEcclefia Romana eft_fineEptlco-po, ergo nçneft Ecclcfia : vtipfi ctiam Monachi docent. Quod liPapaclt eius Epilcopus,
5x8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARTICVlVS LX.
quomodo eft Epifcopus particularis vnius Ec-clcfïæ, amp; Epifcopus generalisomniu? Infum- ' ma,oporcecvt ifti Monachi rcrraftétfotidumnbsp;hoe mcndacinmiftius fuiArrict,li,quiim dixc-runt Papam efl'e fupremum officiariuin Ecclc-fiæ Catholicæ in Minifterio inititino à lefunbsp;Chrifto.Coarguunturenim mcndacij tamcx-prelTo Dei vcrbo, quàm omnibus hiftoriisnbsp;quibusdcfcribuntur Paparuin adhancfupre-mam porcftatem pcrucniendi artes: quam ipfinbsp;iaótant feobtinere cxdono prifcorum Impe-Ctn Con ’¦^torum : vt in fuis Decrerisrncmoriæprodi-(îantïnut. lt;i^runt, his verbis, quibus ipli Romani Papænbsp;Dift.^s. faciunt Impcratôrem loqucntcin : Condanti-„ nus Imperator quarta die fui baptifmi priui-,, Icgium Romanæ Ecclcfiæ Pontifici contulir,nbsp;,, vtin toto orbe Pontifices vel facerdotes iranbsp;,, hunehabcantcaput ficut indicésRcgé. Vtilenbsp;„ iudieanms vnà cum omnibi« noftrisfatrapisnbsp;„ dcinvniuerfo fenatu amp; cüôto populo vtpon-„ tifices ipfius Principis Apoftolorum in terrisnbsp;,, principatus potcftatcin ampliùs quàm terrençnbsp;,, imperialis nolhæ fereniratismànfiietudo ha-JJ bere videtur conceilàm à nobis noilróque im-jj perio obtincant. 'Eribuentesei poteftarem amp;nbsp;JJ honorificentiam imperialem,at que decernen-jj tcsfancimus,vtprincipatumtencattam fripernbsp;J, quatuor fedes, Alexandrinam, Antiochenam,nbsp;„ Hicrofolymitanam , Conrtantinopolitanam,nbsp;jj quàm etiâ fuper omnes in vniuerlo orbeter-„ rarum Ecclefias Dei. En dccrerum(vrcunq-, fitnbsp;fuppofititium)quod prætcndit Papa rtabilien--dofuo primatui: quod noneft dccretum.Iefunbsp;Chrifti, vt dicunt ifti Monachi, blaipheman-tes aduerfus verbum amp; facram inftitutioocmnbsp;Domini noflri lefu Chrifti.
Porro vt feiant vnde profeélafint nomina primâtus amp; Principatus fuæ Ecclefiæ , cos re-rnittimus ad fcholam fui Magiftri Petri Loili-bardi, à quo, de Archiepifcopis, Primatibus,nbsp;amp; Metropolitanis Eccleliæ Romanæ loquen-te,fcquentiahecaudi3nt:Horum difcretio,in-quitjà Gentilibus infrodudra videtunqui fuosnbsp;flamincs, alios fimpliciter flamines, alios Ar-chiflamincs alios protoflamines appellabanr.nbsp;Sacerdotes cnim gentilium flaminesdicebân-tur, amp;c. Hæcille, arquecadem de illis dixeratnbsp;Papa Cleincns:e]ui fie loquitur: Inciuitatibusnbsp;in quibus apud Ethnicos primi Flamincs crât,nbsp;Primates vcl Patriarchspofiti funr:deindc vbinbsp;Archiflamincs erant,ibi Archicpifcopi.His o-rtinibus prælatus cft Pontifex Romaiius. Ennbsp;vera certè origo Flicrarchiæ Pontificiæ , amp;nbsp;nominum amp; rei ipfius: quam definant Monachi quærere in vcrbo Dei, omni ambitioni amp;nbsp;arrogantiæ aduerfauti.
Loci tres Scripturæ,quospcrfund:oricifti notarunt,fuperfunt expendendi.
Eph4. Citant locum ex epift. ad Ephef. ChriHiu dédit altos (^aident Apoilolos : altos vero,Prophi‘--tas'.altos autem EaangeltPias : altos auterntPalleres doElores. Ad coaotnentationem janPlora^nbsp;ad op'os minüslertj , ad xdtficationem corporisnbsp;ClmAt.
Rcfpondemus,nullu illic verbum efle quo-d
pro Ecclefia Romana faciat. lÉi enim agiter de diuerfis gradi bus,quibus vulr vti Dcris tu'^nbsp;ad iacienda Ecclefiæ fundamenta fiib No“’nbsp;Tcftamcnto,tum adeontinuandam ciùsædin-cationcm ad mundi finem vfqj. Ne autcwhi“nbsp;di'utiùs immoremur, quandoquidem Moo^nbsp;chi ex co loco oftendere ncqueunt Papâ oNi'nbsp;nere hune primatum amp; principatum in rotan'nbsp;Ecclefiam:nec Paulus ctiam loquitur de pr'”'nbsp;cipatu aut dominio,fed potiùs dcopetc Mi“*'nbsp;fterij:cfficitur,eos citafte hune locum nullanbsp;tionisfpccic.’'Prætcrea, qunmiam indcàpd'nbsp;mitiua Ecclelîa careamus Apoftolis, Propl^'nbsp;tis amp; Euangeliltis ( neque ctiam funt qui iP'nbsp;nominibus nunc vocentur)fcd habearous taænbsp;rùm Paftores amp;Doôl:orcs:Papa autemnccP“'nbsp;ftor,nec Doôlorfit : nam nequepafeit, ne«)““nbsp;docet:concludimusnullum ci locum rcliult;]'“nbsp;in illo Apoftoli loco: ac proindenon elle“'nbsp;numéro corum qui ædificant Ecclelîam,lede'nbsp;inimicornm potiùs numcro,qui Ecclcfiam“*'nbsp;rucre amp; funditus euertere conantur.
Profanant ctiam locum quondam Gen“' fcosjvbi Dominus ficAbrahamura alle«]“’nbsp;tur, Ornnern terrât» ejuamconßitcis-, tihtdaltonbsp;fètninttHO'sfijne in fempiternum. Qusocibai“nbsp;telligUHtur de terra Chanaan, Abrahamen-'“’nbsp;pfius liberis promüfa.-quemadmodu reuera fnbsp;raclitæ in hanc introdutfi fucrut à lofua?'“*’?nbsp;era hiftoria tcftarur.Scd vidcnturifti Mo“”'
• ludibrio habere Scripturam, dum tuntur. Quum autem terra Chanaan no“nbsp;totus mundus,ncc Papa fit Abrahamus ne“nbsp;men Abrahami(falrcm fpirituale, nifi ad“'’'nbsp;liorem frugem cóucrtatur)fatis habemusnbsp;ex manibus excuterc hunclocum .•admon“’’nbsp;tes vt dcinccps Scripturam Sacram m^’nbsp;tradent renerentia : amp; difcant ctiam,nbsp;promiflionis, Abrabamo fads, pcrtinereg^^nbsp;ncraliter ad omnes fideles, quemadmod“nbsp;Paulus declarauir. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ j
Poftremb proferunt Pfalm um, vbi h“”quot; f” bentur: In locütn patram tnoramnbsp;filip i t^iioSprincipes tn omni terra conPlitaes-rùm quum in hoc Pfalmo agatur de coni’e^^nbsp;fpirituali lefu Ghrifti amp; cius Ecclefianbsp;üenit inter Thcologos) amp; Ecclefianbsp;omnium noftrûm ( vt feriptum cft)idin“’^|^nbsp;gendum de omnibus fidelibus tegnatutisnbsp;Chriftö ciófquc Ecclefia : iuxta id qliod al. |jnbsp;iö amp; in Apecalypfi dicitur. Alioquin gt;’nbsp;Paps filij lunt Icfu Chrifti amp; ciusnbsp;qusrimus igiturvbinam fit EcclefiaCamnbsp;caj in quam volunt fuuin imperium jJ(j,nbsp;re? Oporterct cnim vt cirent Reges M1“nbsp;domini Sf fcrui fimul. Non ignorarous Anbsp;ftinum voluiirehuncJocum allegoricèaR,^nbsp;carc'Epifcopis : at ifti Monachi nihil aC’^pnbsp;modatius ad cocrcédum Papam amp; intra inbsp;tes vxbis Romans continendum alferr“nbsp;terant. Auguftinus cnim loquitur tanto ,^nbsp;EpifCopis in geriete : - quos dicit fuccclhnbsp;poftolis:nullum locum nec prsrogatiua^^^^nbsp;linquens Epilcopo Romano,quam nci'nbsp;aliis tribuat : qui fie loquitunNunquidn’^^^i
ABIVRAT. ET RESPONS.
cum fempev clFc potucrunt Apoftoli ? Ergo illoratn ablcellu deferta eft Ecclclia? Ablic,nbsp;Pt» pitnhus tuis natifitnt tibifilß Quid eft pronbsp;pitnbus tuis nati laut tibi fill j?Patres miffi funtnbsp;Apoftoli,pro Apoftolis fillj nati funt tibi, có-ftitutifunt Epileopi.Hodic enini Epifcopi quinbsp;lunt per totum mundum, vndenati funt? Ipfanbsp;Ecclclia patres illos appellat,ipfa illos genuir,nbsp;amp; ipfa illos confticuit in fedi bus Patrum.HæCnbsp;Auoulliuus, alltgohcè hone locum traftans:nbsp;vtlignihcaret,qiiod fuptrcftjiodiein Eccleßanbsp;ex fuccclfione Apollolorum, non alibi quæ-tendutn elle quàm in vocationcamp; minifterionbsp;Paftorum ordinariorum Ecclefiæ: non autemnbsp;ingradu fuperiore Papatus.Qmiicriam paulbnbsp;ante meminit Ecclefiæ Romanæ, Carthagi-iiieiii’.s, amp;alioruin locorum, nulla peculiar!nbsp;niciitioncfaófa iftius primatusPapaiis,dc quonbsp;nollh Monachi. Attigimus autem verum amp;nbsp;ovnuinum fenfum huius loci, vc à doiStis Theonbsp;logis fuit intcllcótus : adeó vtilli Monachi nihil quàm in fuam perniciein proférant hos locos, duin itaeos ad fui dicti confirmacionemnbsp;detorquent.Quod tarnen adducunt,tum dcnbsp;Abrahamo, turn ex Pfalte, claiè detcgit iplo-nini ment cm de primatu Papæ : nempe quodnbsp;omnibus moJis fiudeant dominationem, amp;cnbsp;ptincipatum in vniuerfum ter;arum orbcm einbsp;Pfj compararc. Sed lefus Chriftus verus fponfusnbsp;‘w?.» ^‘^ckliæ, gladio verbi fui armatus, amans iu-llitiæamp;oloriuiquitatis(vL in codcni illo Plal-modicitur) relfituet luam Eccleliam, amp; cosnbsp;pudefaciet qui inipfius gloriam confpiranr»nbsp;vt libi vendicent quod ad vnam eius diuinaranbsp;I,, Atgloriofam maiellatcm pcrtinct.Quod con-''«(/quot;i'j '•^‘•dcTnus Augi!U:.verbis,ficloquentcEccleßa
' 'ndu;cntis.Ego,inquit Ecclcfia,fifponfafum, harrhas accepi,iipretio illius fanguiuis re-dcinpta fum, audio vocem fponli : dc voeemnbsp;imici fponfi tune audio, fi fponlo mco detnbsp;gloriam, non fibi. Quibus verbis Auguftinusnbsp;vult llitucre difcrimen inter Ecclefiæ vetosnbsp;Pittores öcfalfosiqualis elf Papa,qui fub præ-texiuamiciciæ infponfum, hunedctrirbareexnbsp;luo throno,amp; omnem in ipnus Iponfam, Ec-clcfiam,autboritatem fibi lumerc conatur.E-'ufmodi mimici eb funt détériorés,qubd amicus amp; Ivmos fimulcnt.
Jhr.n.
‘^^fidifrne Regum Ifiraelis ,aut ali^juorum Sacer-
Articvlvs lxi.
Confiteor Ecclcßam habmße ßemper publice ac Dollores aut ProphetM , nihtl obstantenbsp;^tfiihone Regum Ißraelis, aut alit^uorum Sacer-'ïiß Kegum luda:!jHi dubiores tuitißunt ma~nbsp;''‘fisic(id'iue perßueeeßtonem immedtatamjve-ßßanbla Dotlrina, ac'egitirna ad-
'fiesicpid'iue perßueeeßtonem immedtatamjve-
^^uiiirjy^tionis Sacramentorum: non prohibiti a PE.-'utionibus ß erroribus, de cjuibus vilioriam
Anna ß Caiapha ad D.N. lefium Christum, hoc ad Apustolos eorùmtjue ßueeeßoresvß-
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^P'^opter , futura defeclio 4 Deo, fiet ab
^^'Ur/nsto ß hareticis euts administris, non ab ^ßdefia Catholica , ld eß, non a communijuceeß-fi«ne (J- coß'eßtone fidei tn ordtnartts PaAoribwnbsp;gt;? dotleribits. i^amsbrem detesior Guenotos,
^ *1» tl 'quot;‘^p‘quot;''lt;ïnlt;Kr, ijuQaâ Ecclefin tranjlatufutt .i lndxi^
^^4. ._ //lt;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• /^' . L J I-V *T t rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Aianichlt;toSyMontaniFtas,DofjatiElaf Qr Praten-dentes, qni voluerunt tntroducere Eccle/iam tn-uißbilem ^ttandocjue-tôquot;fugitinarn,pro ipforum li-hsdtne., lt;^u!(]ue fluduerutconfundere Statum popu-li vbi refidet diuerßtas cum Statu Eccleßx Jßae -lis vbireßdet imitas ; cjui inturia tribuerunt la-pßum erroresfalfirum Prophetarur» amp; -Apofio-lorum extraordinariorum legtltmts Pasioribus nbsp;nbsp;nbsp;££$4,7.
ordinartis DoSloribus t^uos Deitspro ßtabonttate ^9. regitßne errore.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icrfj'v;
A R T I C Y L V S L X I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg.
Confiteorßchtßnata,tjua interuenerunt Eccleßa-t pertinutße tantian ad Perßnas EleShones, nonnbsp;ad F idem, aubloritatem, ofßcium, Itatjue nihilnbsp;inde fuit demtnutum de vnitate çjf effenrtalt inte-gritate Eccleßa tjua reßdet in Eide communinbsp;profeßione ßdeltum. ^uapropter deteslor Pratende ntes^cjui conantur excußare fuas hareßes (ß dißt-dia circa ßdemex iisfchtßmatist^uaadßolaspey\nbsp;fonas ßeSlarunt.
Articvlvs 1 X I I I.
Confiteor Deum conßeruare fuam E-cclefiatn per Pallores., Epißopos doilores: Qf ^uoties contin-gttvtcontendaturdeperßonanoElriS.P.Papa,aut ¦nbsp;propter aliquodPchifma vel hare fin aut dubiam do- „ , ,1’.nbsp;¦ CI ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.11.15.14
ttrinam ^nihtlofninus earn manere integram'inter memoratos Pasiores.Elarn conßeruatio Eccleßa (ÿ*nbsp;Fideißub ßumma praßdentia noslrt S. P. Papa,nbsp;eß locupletißtrnum ornarnentum cfi- ßumma pee~nbsp;fellto,quo breuiiis tj- magis atithentic'efimanturnbsp;dißtdia (ßturba de Eide, er vtregatur Eccleßa.nbsp;Propterea abiuro omnes errores filouatianorum,nbsp;Pratendentium omniumque altorum ipui aduer-ßanturhuicArticulo.
CONCLVSIO.
Po^remo , ^uoniam Religio pratendens Refir-mationem inter Protestantes Germanos, (ß inter Sacrament ar tos Pratendentes, iß' inter Regtslasnbsp;ß Puritanos Anglos, continetplurimos alios errores, hareßes, ß tmpietates, lt;juas longutn ß tadio-ßum eßet ordtne recenßere:
Protestor generaliter ß particulariterme tarn eos abiurare , deteïlari ß ai. athematizare omnesnbsp;ßimul,me denuo totum ß penitusßubitciens Eccle-ßis, Catholica, in communione ß obedienttaßanSlAnbsp;Eccleßa Romana,matris aharum E.ccleßarum;
Promittens ß iurans ore ß cordeperßanctam Trinitatem ParadifiypértjHefiacrofiantla Euange-Ita Domini nostri leßu Chrtslt, rne permanfuritmnbsp;C Deo iuuante dperrelnjuamvttammeaminvnt-tate illiusßanSta E.ccleßa Catholica,Apostoltcæ ßnbsp;Romana: ß obßeruaturum plane acinuiolabilitcrnbsp;^Hodtdafl'atuit tenendum eße ac credendum, tan-^uam ex attthoritate Euangeltca ß traditione A -poïtolica ; ß nominatim ^^uodnouißtme definitiimnbsp;ß deerctumfiuit inßanlio ßgenerali Concilto Eri-denttno. Et,ß( ^uod abßt} tjuauis occaßione dß-ceßtonemfiecero ab ista vnione, incurrens crtwennbsp;perturti;^perfidi,ßtbmttte me rigori ßßeueritatinbsp;Canonum Eccleßasttcorum,
Responsio,
His tribus Articulis Monachi cradätidcm 3rgLinicntuni,ncir.pc de SucccflicncHcclcha-flica : vndc probate volüt fuam Ecclciianr eilenbsp;veram «x Caiholicam Ecciefiani.Qupmobrciünbsp;duo i.piæd.aiii propouunt : vimm, haue lutccf-Y. j.
I-
DedoCÏ.
Chr^ib.-^. cnf.-vlt.
ibid.
In hom IJ.
Cot.Crefc.
am4..b.
Dc b.tpt. cont.Don.
;jo ARTICVLVS L XI.LXn.LXill.
fioncm perpetuam efle oporrcrc, amp; femper fuiilc in Ecclcfia: altcrum,ipfornm Eccleliamnbsp;cam eile, in tjua hæc fiicccfllo continuata fitnbsp;inde à tcmporibiTs Apoftoloruni ad hune vl-quedicm.
Vtigitur cbfaciliùs hoc argnmcntnm cx-. plicetur, amp; ob ôctilos omnium ponatnrfalla-cia iftorum Monachorum, amp; in vniucrfum o-mnium Doélorum EcclelîæRomanæ, qui i'ub vna Succeffionis larua conanrur fuos omnes 'nbsp;crrorcs regere : eft quod intclligamus quid fitnbsp;Succeffio Ecclelîafiica.
Primùro,hîc repetemus id quod in fuperio-rc Articulo dixiinus de differentia veræ Eccle-fiæCathohcæ,amp; veræ Ecclcfiæ Particularis.
Etenim Catbolica, cft vniucrfa multitudo cleétorum Dei. Particularis autem,eft corum,.nbsp;qui profirentur veram Rciigioncm, cœtus, in thf’licam,id eft,rHultirudinem clccforiini Dci,nbsp;quo, per Miniltros ad banc rem vocatos, veranbsp;rcligiopurèdocerur, amp; Sacramenta légitime ¦nbsp;admimitrant'.n-. Catholica eft inuifibilis : nonnbsp;quod cletfti,qui in terris verfantur, finrinuilî-biles, quarenuslunt homines : fed proprcrcanbsp;Eccleliam eleclorum vocamus inaifibilem,nbsp;turn quod elcólio Dci amp; fides aliorü non pla-.
i.Tim.i. ne nobis perfpcÔta fit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim fuosno-
mt, inquit Paulus ) tum etiam quod Ecclefia C.athobea coraprebendat omnes cleótos quinbsp;lu nr,qui fucriUjN’ qui futuri funt.Ecclcha particularis cft vilibihs , quód contincatur certisnbsp;locis amp; tcmporibus : non quia eleólio amp; fidesnbsp;fidelium, qui fefe ei coniungiitifit vifibilis:fednbsp;quia horum cœtus amp; quæ hîc peragunturexnbsp;Dei mandato,fint vifibilia;amp;hæc particularisnbsp;Ecclcfia bonos amp; malos, elcólos amp; reprobosnbsp;admittit, modo extcriorcmprofellioncm ob-leruent,qtiç rcquiritur vt quis cenfeatur elfe exnbsp;Ecclefia vifibili amp; particiilari.Höc confirma-iiimus cxprello verbo Dei, amp; teilimonio ro-tius Antiquitatisiita vt nihil adiicerefit opus,nbsp;iiili,maiovis rlluftrationis gratia,libcat adbucnbsp;audire pcculiarircr quid Auguftinus doccatnbsp;turnde Ecclefia Catholicaamp; intiifibili,tum denbsp;particulari amp; vifibiti:Diabolus,inquir,cftipfcnbsp;caput impiorqm,qui funteins quodam modonbsp;corpus, ituri'cum ill'o in fuppliciuni ærtrnumnbsp;ignis: lient Chriftus caput eft£eciefiæ,quæ cftnbsp;corpus eiusfuturum cum illo jn regno Ót gloria fempiterna, amp;c. Ite?n. Corpus Diaboli eftnbsp;nó folùm in cis qui manifcltüfimè foris lunt:nbsp;lcd in fis etiam qui quumadipfum pcrtirieât,nbsp;ad tempus tarnen mifccntur Ecclcfiæ. Et alibi.nbsp;Hæc ciuitas magna (Apoc.i6.)omnis omninonbsp;popuiusintelligirur-quilquis cft fiib cœlo,quinbsp;fier in trcs,3c quum Ecclcfua diuifa fueiit, quünbsp;fint Gentiles pars vna,amp; omnes bæietici amp; fi-cti Caiholici pars altera : Ecclefia Catholicanbsp;rertia.Nec propter malos qui videnrurnbsp;elle intus delcrcdi lunt boni qui verè funr intus.7rcz/2. Daninati in corpore Cbrifti nó finir,nbsp;quod cft Ecclefia, quomamnon poteft Chriftus habere membra dänata.Omnia ifta mon-ftra ablir omnino vt'in niembris illius colum-bæ vnicæ computentiir./r«w.Nó ttmerè dico,nbsp;alios ita elle yi domo Dei, vt ipfi etiam lintnbsp;eadtni domus Dei,quæ dicirur ædificari lupcr
pctrâ,qnæ vnicacoIiuTiba appcllatiir,q’iefpó-Ikpulcnra (ïncmacuh,amp;hortuscócluliis,fons fi^nacuS,amp;c.Dc hac domo dicirur, Domine lÜ-Icxi decorem domus ruæ, amp;c. Et bean qui ha-bitâr in domo rua.Hæc domus triricnin enamnbsp;dioitur. Hrc domus ettin valïsaiireis«Sclapi-dibus preriofis amp;lignis imputribilibus.Hæenbsp;tpiippe in bonis'fidclibus cft amp;fanólis Dunbsp;leruis vbique difperfis. Alios autem ita cóllatnbsp;dicicirein domo , vrnon pertincaiicadcoiu-pagé domus,(ed fidut palca dicirur in frunicn-tis.Ecaliis conlimilibus plcrilquclocis. Adtonbsp;vt comparer impröbos , qui fuut in Ecckïiis *nbsp;vifibilibus, cum pranis humoribus,quiquidcnbsp;ffmr in corpore,non autem ex corpore: quuui !nbsp;his eicótis melius habcar corpus,
itaque manifeftiflimum eli, Ecclcfiam Ca* difl'errc '2 eoetibus vibbibbus, qui etiani voca-tur Ecclcfur Dci,proptcr cleôtosrqucniadiiiO'nbsp;dum Paulus dicebat ,ƒ?ornnia.ßtüinere‘nbsp;eleidos:amp;b alibi,ƒ? .Apoiiolum ejjenbsp;eleEhrum Dei.^t ex bac difrcrentia naicitutal'nbsp;tcra: ncmpc,indcàprincipio mûJi fempert!^'nbsp;tirilÏ'ein terris,vbicunque tandem fuciinMN’nbsp;etiam extituroselle vlquead cófummatioingt;’'nbsp;leculi clcótosUei. Nam ptrirencquitEtcb'**'*nbsp;Dei. Verùm hocdici non potelt de Eccbl'*^nbsp;particularibus amp; vitibilibus, quxeertisk’^''nbsp;iunt collcftæ. Mas enim videmusmagnisnquot;nbsp;rifquc mutationibusobnoxias.In ætatcAp'’'nbsp;llolorum Ecclcfia Horuit Hicrofolymis,nbsp;autem mera cft folitudo. Idcnidiccrcli'^^^^.nbsp;Ecclelïa Corinthiorum, GalatarunijEpht*“^'nbsp;rum, amp;dcaliisconhmilibus, quarumtui”'”nbsp;facrislitcris,turn in hiftoriaamp;fcriprisnbsp;rum ht mcntio.Qipas ornnes Ecclelias veteiinbsp;ciraus non elle ampbùs. Adha’C,vi Ecclcl”'/nbsp;leâorum petite non potcll : heveradoCtri'’quot;nbsp;ad falutem nccelEaria extingui nó potcH-b*'”'nbsp;abfquehac elïet,non pollemusconiiderati-'nbsp;le£tos amp; veros fidèles, qui funt membranbsp;poris lefu Chrilb: x tqui nequeant elle vennbsp;d.elcs abfq; fide;quæ non cft line vera doCn' .nbsp;neceftaria qd ialutcm,lcopum ad quem fidr '¦nbsp;adfpiranr. At id dici non poteft de Ei^r^knbsp;parricularibusïvt quç compofitæ lint ex bunbsp;lt;amp; mails. Onemadmodum autcin hcilèDnbsp;murin malû, amp;in corruptionem turn dotnbsp;næ, turn morum : ita fæpe fit, vt improbot”nbsp;numerus vlqueadtó crelcac, vt bonos taiiu^ijnbsp;exuperet : iSlt; bac rationeapcriaturianiia”nbsp;modo vitiis, (ed etiâinfinitis corrupteliseA^nbsp;doótrinani âc Rcligionis capita.Sic Paulusc'. C'nbsp;-portulabat cum Galatis, quod, receprà''r^nbsp;dodlrinâ Euangclijjbrcui poft tempore ad r'nbsp;rorcs Pfeudapoftolorum dcHcxillent.QH?”
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I • r ’i JJi*’
qu:wn aucem omnes corruprclæ,inbccb inrroduétæ, nccquanritatenecqualitate''nbsp;pares amp; fimiies: fæpius ramen accidir,vt ct“’^nbsp;res, qui initio exigui videbantur, crelcv”nbsp;progrellù tempons, in cam magnirudinc”^^.^nbsp;numerum tandem euadanr, vt illi cœtus'' ^^^nbsp;biles, qui vocabantur Ecclefiæ,nil feièp'-''nbsp;nonié rctineant.Cuius rci cxcmpla nobisnbsp;pedicanr pleratquc Orientales teclelia:,q
A B I V R A T. ET RESPONS.
|
Arrianorurn erröte fufccpro, quafi póccm fe-cccunt Mahomeci in Chriftianum orbem in-troduccudo,maxitnis amp;continuis cuni bonorum omnium geniitibus. His ita expoficis, facile intelligemus quid fit Succeflio Eccleiiaftica. Na quod attincc adnbsp;Ecclfliam cleftorura, ha:c certepcrpetuo durait iamdiximusrvcra quoque doótrina perdurât,fine qua eleótoruin Ecclefia elfe non po-tcft:amp; hac tatione Succeflio,vel pöciiis,Cóci-nuacio veræ dodtrinæ,perdurât in mundo,pecnbsp;quos,quomodo öe vbi Deo libct. Nam Ecclefia clcttorum nullomodo alligata eft aut aftri-ftavellocis velperfonis: quum eleätio Deinbsp;fupra omnia nulllque rei fubiefta fit. Et ccttènbsp;hæcconfcruatioEcclefiç Dei 8c Religio-nis, luinmopcrc nos incitare debet vt inileri-cordiam,f3pienciam,amp; potcntiam incoinpre-hcntibilé Dei adocemus. Propterca quöd Ec-clelia,quænoncft ex mundo,conferuatur tarnen in mundo, idquc inuito mundo. Et, vtinbsp;Maioicsnoftti dixerunt,crcfcit amp; fruftus editnbsp;intcttis,in coelis radicata. Falluncuritaque ij,nbsp;quiputant nö eile Ecclefiam Catholicam, mirnbsp;tamoculis fuis metiantur: vt noftri Monachinbsp;quiillam etiä includuntnon folùm intra moe-niavtbis,aut potiùs,ruinç R,omanç,fed cciamnbsp;in Conclaui Cardinalium, arque adeà in pet-lona Papæ ipforum. Quodnon modo naturænbsp;ÎC dignitati Ecclcfiæ,fed ctiatri honon, quinbsp;Dcodebetur, plane répugnât. Nam id non eitnbsp;adotare Deum, veile rcltringereiptiusmiferi-corJum, regere lapicntiam,'amp; metiri potcntiam,qiiæ eit intinit3;noncflctautem,fi liml-l'Busfiumaniscircufcribcrctnr.En igitur quidnbsp;fitluceefTio Si conrinuatiu pcrpetuaEcclcfiænbsp;Catholicæ, id eft cleCloru Dei, fimulquc verænbsp;Rclig ionis Si doôtrinæ:quod his Domini fto-1^]^ ftriltiu Chrifti verbis doctniur, quiitn ait,'nbsp;' port/u inferornm nugt;ißt^eratitraf Ecclejiarn adtji-fupernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ftlwrn Det vutentis. Et ' quuinmandarctfuis Apoltolis,vt profcifti dotèrent dmiitt gentes ea omnia fcruare quæ i-pfisptæccptrat,adiicicns folcnnerti hanepro-tmllioncm ,-ecce^enovobifciimfnm omnibusdte~ buszpjtte adconpimrnationemfeenU. Q^æ verbanbsp;Wto. lie Auguftinus expohitdd quod eis dixit: Eoeenbsp;egó voblfcum fum vlqüe in confummacio-ncmfcculi,vmuerfæ Ecclehæpromrfic.quæa-liisRioriehtibusaliisnafcentibush c vlqueinnbsp;feculi conlümmationem futura eft. Ibidein.nbsp;Qjpdautemvobisdico, omnibus dico, vigi-btu qiiibus omnibus dicit,nili cieótis amp; dilc-*ftis uis ad corpus citis pertinennbus,quod eftnbsp;ïcclcfiaïEt,omnes gentes promillæfunt, nonnbsp;oiniies hommes omnium gcntium.Creditita-qne omnis gens in omnibus quf eleóti funt. |
Sed longe lecus iudicandum eft de Ecclefiis ’ifibihbuS,quæneceirariô coniunélæ funt cir-tunltaiiliis temporum,locoritm amp;pcrfona-runiiac pi'oinde,vf iam diximus,funt obnoxiænbsp;roolcis mutationibus. Vt igitur intclligamusnbsp;quoaiodo hic confidcranda fit Succeflio Éc-cleliaftica, varius' eafum ftatus diftingucndusnbsp;'IhNani Ecclcfiæ vifibil'csaut integrum amp; ve-ftatum habent ,'obtincntcs doétrinæpu-ritatem,verum v!um Sacramentorum aclcgi-timam vocationem amp; funólioncm Paftorumnbsp;Ecclefiafticörüiaut ftatum corruptum habent.nbsp;Qinim igitur ftatusEcclefiarum vihbilium eftnbsp;integer: tunc,quandiu hæc integritas durabit,nbsp;fimul etiam fucccflio veræ do(ftrinçamp; ordina-ria fucceffio Paftorum in cis durabunt.lcaquenbsp;homines debent hiscoetibiis ltlcadiungerc,v~nbsp;b.i doccancur amp; foucantur in cognitione ac o -bedientia Dei. Seft quüni Parus Ecclciiæ cor-ruptuseft,confiderandum quoulcjuc pertin-gat corruptio. Nam hinc faciendum eft indicium de validitatc (vt ita dicamjaut inualidi-tate Succeffionis Ecclefiafticæ,illius habiia ra-tioric.SiitaqueEcclefiæretincntes veruni fundamentum , nihilominus fupcrædificant lœ-nuHi amp; ft!pulam(inquit Paulus)id eft,errores, j. Cor-iî«nbsp;non conucnientcsfundamcnto, licet hoc noirnbsp;tollarit nec cuertant; tiiin cxcmplo Pauli,dan-da eft opéra vt Ecclcfiç ab ciulmodicorrtipte-liscxpurgentur, amp;in priftinum fplendoremnbsp;amp; integtitatem rtftituantur. Quôd ficorra-ptioi nonlolùm cœptaeftaut piomota,fed adnbsp;cumulum etfiim peruenit, ita vt ht cuerlumnbsp;fundamentum «Se paiietes coiruerint, id eft^nbsp;partes omnes ncCellariô pertinentes ad verumnbsp;èklcgitimum ftatum Ecclefiarum vifibilium,nbsp;eorruptæ fintituih vera SucCeiîiO tam Docfii-hæ, quàm Paftorum, lublataeft, amp; titularisnbsp;tantùm Suceeilio luperclt, donec placeat Deonbsp;illaserigcrepio rationcamp;modo quem aptumnbsp;amp; conuenientem nouciit,amp;; ad cam rem exci-tnbsp;tauefit. Eiufmodi aiitem inftaurationecôtin-gentc,noftrum eft officium, vt id bencficij,nobis oblati,.acCipiamus,amp; oculos aperiamus .ad-lucem nos illufttaniem, non aurem de indu-ftria cUudanius, noftra malitia bonitati Deinbsp;oppofita. Si Romanenfes eo bcncficio ira vfi eirent, non ia miferiis verlaremur,in qui bus iani pri-dem hæremus: nec tanta languinisinnocentis’nbsp;copiafuiiretcrfuffiivndeira Dei magismagif-que piouocata fuit, quæ res in terras eftuditnbsp;horrenda «Se terribilia ludieia ipfius,quæ vidc-mnsaclentimus. Porto quod diximus de corruptelis in Ec-clelias vilibilcsinuediis, licet lola expcrientia id fatis fupérque coniprobct,tarnen rcôlius-adhije intelligetur, fi de co, quid Scriprura amp;nbsp;Maiofès noftri docuctint atque agnoucrint,-audiamus; vt hinc dilcamus quantum deferrinbsp;oportcatSucceffioni vifibili arque exteriori,nbsp;quura de Doôtrina Oc noftra falutc agitur; Dtxeramfure vt domus tua domus putris tui miniiiraretinconF^etiu meo, vfijue t»Jsmptternu.nbsp;Fbunc autem dtctt Dominus, xibfit hoe à me : Jednbsp;t^uicunt^ue honorijicauerttme,'rjortjicabo euin : ^utnbsp;uutemcontemnuntmeyerunttÿ^iobtles. Futtam domui hutcinqua tnuocuttcm ejb no-men meumfamp; tn ^uu vos hubetis Jiductam: i# loCo (juem dedt vobis putnbus veïiru,Jicittf eci St-lo:^proiiciam vos àjucte mea,c^c. Leiuti, cjut longe receJJ'erunt d me in errors Ji- Ezec^a, liorumIfraely ci!quot; erruusrunt dmepojt idcluj'un.,nbsp;portabuntiiit^uiMtemJ'uam. Et non appr;;ptnr^'uu-bunt ad rnervt facerdottó fungantar miht. y ij; |
552-
ttifcicnttam repnU^iif repe'damtp tKefa-cerdotto futi^aris mtht .-^noniaf» ebhta es Le«is Dei tui,obltwfcarfiligru7n tuorwnyC^c. Et entßcutnbsp;popitlus.,ßcfacerdos ; z/ißtaboßipef eum ziias e-it-ts^ö' ceeitattones eins reddam tu.
El iß Dominus exercititum relisjnißet nobis fe -men, '(^uaßSodogt;nafuißefnns , cjiiaß Gomorrha ßmiles eßemus, yhidite verbum Domini principesnbsp;Scdomsriimtpercipieeaunbuslegem Deiveïinpo-p III ns Gomorrha.
Defccitgandiiim cordis noEtri, propter montem Sion,tjiiia dis^enit.-vnlpes ambitlauernnt in eo.D Hnbsp;autem Domine igt;i £ternum perma/iebis,ßjlin'/n tunnbsp;ingeneratione cd!'gt -erationem.
Dominus dtßtpabit tegt;ram.,(dr nudahit earn^ ö“ afßigttfaciem eitis ¦) disßerget habitatores eius,nbsp;ßt erttßcittpopulus.ßcßicerdos.
Ego noui,poßdißtßiim meum luposgrauesnon parcentesgregiyi'ngreßiiroseßeinz'os .• E.t exvobß-tpßs exorititros ejui lo/juanturperuerßa, vt dißcipu-lospoflße abEirahant.
lllud autemßcito y lore vt exfremis diebtts in-fient tempora molesta. E^runt entmhominesfiiii a-mantes.,auart.,glori(ß.fiuperbi,nialedtci,parentib:is i7n7nQrigeri,iitgiati.,impuriPmrnites,minime amantes bonoritm.,prod:tvri’S, temerarij.,inßtti,volupta-tuni amantes potins ojiiam Det habentes fiormamnbsp;pietati/ßed cjuivm eins abnegarint.
Erii tempus cjunmfianarn doElnnam non tole'cçi-bunttfied aunbus prurientes, tpßßbtprofitus cupi^ ditatibus eoaccru.ibunt doElorcs : Et à- verttatenbsp;ejuidem aures auertent,adßibulas vero conuerten-tur.
Dos eEiisßal terrs, : lt;^uodßfitl infiatuatus fuerit, ^uofiaheturlad nihtl valet ampltits mßvt abiicia-turforM,cdr conculcetur a t^uibufiuis.
llon adueniet dies i'le quin venerit defecho prtifSiCß reteclus fuerit homo tlleficeleratusßlitisnbsp;perditionisfifie opponetis efferent aduerf ts cßiic-ejuiA dicttiir Deus, aut mimen : adeo vt ui templonbsp;Del tanquam Deus fiedeat ,pra fie fierens fie effenbsp;Dciim,tiic.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Prout faUum eß in diebtts Eh 'è, ita erit ctiam dtcbus Eilij hominis, amp;c, Sirntliter etiamvt acci ¦nbsp;dit in dich US Lot^ßEC.
Eilius homi.us, qmm venerit, num reperturtts efißdem in terra?
.Admirant vniuerfia terrafiequuta efibeEliam. cifc.Datum efi ei bellum gerere cutn Santlis ßr eosnbsp;vincere : cD data eft ei poteslas in omnem tribwn,nbsp;ßf linguam cD gentem. Itaqiie adorabunt eatn 0 -mnes tncols. terra, quorum nonfiuntficrtpta nominanbsp;in Itbro vitst adgnt.
Dtdi aliam beEliam aficendentem 'e terra, ha-bentem cornua t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;
draco.
l.rat mulier iHa amiEla purpura ßr cocco,ßr itt-aurata auro cD laptdibus prctioßs ßf margaritis, habens inßonte fiua nomen ficriptum, AdyEterium,nbsp;Babylon magna , materficortattonwn ßr abomina-tionum terrs,. Et vidi mulierem tllam ebriamfian-guine fianttorum cjfianguine martyruymlefiu ,S;c.nbsp;AEulier quam vidisli efi vrbs iHa magna qus habet regnum fiuper reges terrs.
Ex tjuibus aliiCquc fimilibus locis patet,ve_ ntatcniamp; proniillioiivs Dci nonalli^atas elfe
Ofe.4.
£fi I.
TLren. ï.
£fa.t4.
Aft.to.
i.Tim.4.
i.Thefï-
Luc.17.
Luc.18.
Apoc.15.
Ibid.
Apoc.i/'
ARTîCVLVS LX1.LXII.LXII1.
fucceiïîoni pcifonali Paftorum Ecciefiafti'^’’' ruin;quumEccl(.‘{iæ vihbilcsfinr obnojiiç';*’^'nbsp;riiptioni, imo à fuis ipfariini EpiCcopis «ïc !’•*'nbsp;ftoiibus aliquando corrumpancur : inqpiW®nbsp;runc implctiir illud Chrifti ,y4ZfZflnbsp;Quod pvædidlum fuie euenturum non obit*''nbsp;ns quibufdamEcclcfiis vifibilibus, icJpW'-*'nbsp;puis tancóq; carum numero,vt corrnptiovn*nbsp;ucrfalis per totum orbem grallari vidcrcti'f’nbsp;elc(3:istanien,qucmadmodum Deo libereep”'nbsp;tcrea conferuandis. Et tantùni abeftvtnbsp;veræ Pvcligionis debucricab Ecclcfia Romaquot;’nbsp;rctincri,vt contra futara fueritprimarianbsp;errorumöt corrupeeiarutn Ecclefia’;vtvanC''nbsp;nia in cam rem fatis aperte fignificant: qaii’“’nbsp;Roma quafi in tabula depingitur, lient esp®'nbsp;fucrunt Veteres,atquecxpcricntianimisCüi»'nbsp;probauit.
lam audienda Vetcrum fenrentia, non diHentit ab co quod ex Verbo Deiinj\'nbsp;Icximus de corruptione Eccleliaruin vilibgt;'nbsp;lium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j,;
Bafiihus. Malta admitiic amp; verficolotia mina verbi Eccleliaab ildips fubinduótaqtiip’nbsp;ritatem Sacramentorum contaminant, ‘nbsp;gmata impietatis diircminanc, ad cxcvenin^^nbsp;ammarum perniciem amp;corruptelain.nbsp;Ecclefia mcriró dici potell boe. Quoinodonbsp;da ctl mcrctrixciuitas fidelis Sionï . («nbsp;ChryfiEiomus. Quum vidcritis ha'tclii’nbsp;piam quæ cit cxercirus Antichriftij llani'^'”nbsp;locis fandis Ecclcfiæ , inillo tcinporcq^,'nbsp;ludæa funtjfugiant ad montes ; id clt quinbsp;. in Chriftianitatc conférant fc ad Scripninbsp;tempore boe ex quo obtinuit hærclîsilb^nbsp;clefias , nulla poteft elfeprobatio versC^nbsp;ftianitatis, neque refugium potellnbsp;llianormp aliud, volentium cognoluef'-'Unbsp;vcrwatcm,nilîScripturædiuiuæ. , ,nbsp;EJatj'anzfnus. Snccdlio hdei,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
j-Èaç propriè Succelfio cxiftimandacll. b'*'ƒ qui eandé fidei dodrinam profitctur,.eiu‘nbsp;quoque tbrqni particeps cil : qui auccnicunbsp;tratiam fidem amplcditur, aduerfariasquu^^nbsp;in throno cenferi debet. I3'pSfi figt;'nbsp;iuc.^sngt;r:Ta «Tf drTi'Eo^ornbsp;hcc quidçm nomen,ill^ verb rem ipfaniA;'nbsp;ntatem habet SuccclïioniSjaAW'S^aanX^''
v.|wat. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rC'
Ambrofiius. Eides Ecclefiæ imprimis ƒ da mandatur.SiquaclEEccieliaquçhd^''’’.nbsp;fpuat,ncc Apollolicæ prædicatiohis fuunbsp;menta poffidcar,dcferçnda eft.
/z/ir.’w. Ecclciia fient Lunadefedushsu'-''’(gt; duofiimiliaodgntfied loquebaturvt ortus frequentes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Augu'sltnits. Quifqucnoftrûm inScfip'''jj diuinis quærit Ecclefiam , amp; vt proinib^ j^nbsp;reddi,çonfpicir. Ibt. Ipfa cftquæ aliqu’nbsp;obfcuratur fie ranquam obnubilarurnbsp;dine fcandaïorum,lt;5cc./Z’;rZc?w.llIi quinbsp;mi fucrunt, ilc verba hxrcticorum iid'nbsp;intclligctepotiicrunr,pauciquideinju^ ,|inbsp;paranone cætcrorum, fed tarnen etiau’^jj,nbsp;q^uidam pro fide, fortitcr cxfilabanr, 4“' .(nbsp;toto orbe laruabant. Ac ficÉcctcli.anbsp;omnes genres crefeit, infrurnenris doniu^|j.
-ocr page 561-ABIVRAT. ET RESPONS.
conferuata ed./^ews. Eccleha cftfol, amp; luna,amp;: ftcllç,amp;c.Quando folobfcurabicur,amp; luna nonbsp;dibit lumen fuum , amp; ftellæ cadent de cælo:nbsp;Ecclcfianouapparebit, impiis tuncpcrfccu-'Vlt;o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitra modum fæuicntibus./^/ew.Q^-
niam abundabit iniquitas amp; rcfrigclcct chari-t finibastcrræ, in hiseft, de quibus Icquitur di-
filiius «rif.
¦lt;1.
vitra modum fæuicntibus./^/ew.Q^-niam abundabit iniquitas amp; rcfrigcfcct chari-tasmukorum. Sedilia Eccleha quæclamat à finibastcrræ, in hiseft, de quibus Icquitur di- -cens, Qm Mtemperfeueraueritvfque in finern,hic
Athanaßm^ Apud nos feruatur ille puerulus i quando Herodes intcrficcrc fatagebat. Item, ]nbsp;Quænunc Eccleha libéré Chriflum adorat? Si Inbsp;ilicübi pij vt Propheta abfcondcndi,amp; c. 'nbsp;Bjfw«j7»i«.Qu^icquidregiædomui didumnbsp;cftjintclligant epifcopi, locilque eorum prcfgt;-liytctiatquediaconi amp; omnis ordo Eccleha-fticusiquod h feccrint quæ præcepra funr,obti-ncantlibi traditam à Domino dignitatem.Sinnbsp;autcni facerc nolucrint atquc coiitcmfcrinf, 'nbsp;ipfitcdigant Ecclefiam inlolltudincm. Itetà,nbsp;l’oITumus hæc de Eccleliæ prineipibus intelli -qui dignè nô regunt ones Domini, quodnbsp;'^lisaöicdis atque damnatis faluetur popiilusnbsp;*His ttaditus qui digni cxtiterint.
HæcfuitlententiaVetcrum, demutationi-°us amp; cotruptione Eccleharum Vihbiliumgt; ’¦utnidtnonitionevt ab cis fecedatur. Qm ta-confidüt, ciufmodi corrupnones ac inuta-'’oncs nó impcdimento fotc quominus veranbsp;^'ligio cóleruciur per eosquos Deus voluc-^fab iftiufmodi corruptelis immunes tutari»nbsp;. bxfuperioribus colligimus,M.onachos ab-’utatorcsin hoe argumcnto dupiicitcr amp; gra-quot;'ffimc quidé pcccallc, vt alios crrorcs omit-‘inius.Primum in co qubdaiunt Miniftcriuranbsp;*^J^clef)afticum debuifle lcmpcr durarepubli-^'•‘^fuccelTiuè in Ecclefiis vihbilibus: atqnenbsp;'fndoctrina Apoftolorum continuari. Deindenbsp;Huû afhrinât,Ecclefiam Romana, nominatimnbsp;’Idea téporibus Apollolorû femper habuilfcnbsp;’tquectiamnum habere iftam publicara fuc-^'“Àîonem Miniltcrij Ecclchaltici ;ac proitidenbsp;’^mkatuendum elfe de aliisomnibusEccle-.Jjs»quæ ciitnilia habent communioncm, vtnbsp;jui loquuntur,vt nos autem loquimur.quæ il -dubiiciûtur.Quodattinet ad prius illud pec-^^'uni,ipforum error copiosè ïam fii t conru-‘îtuiamp;r difettisScripturç teftiraoniis,amp; corn»nbsp;f^uni Antiquitatis confenfu , ilhs tellimoniisnbsp;^ûftiitînco : quum prorfus indignum fit,vellenbsp;''*rtitasdiuina,quæ cft immutabihs,pendcatnbsp;‘fi^bushumanis, adcb inconllantibus iSé mu-^nhoiiiobnoxils.
^unc, heet rcfutatioprimi erroris fatisregtet altcrunnaliquid tarnen nominatim adii-'¦¦lt;iinus,vt oftendamus, ctiamfi publicum amp; ’^Xtctius Minifterium perpetuum ell'coporte-quod falfum elle lupràcomprobauimus)nbsp;’‘1 t-racn non perpetuum faille in Ecclehanbsp;*^oniana.
teferemus hîc querimonias iam pri-^uicditas 111 Minillros Ecclcliç Romanç,qui gt; '’^P‘*^hatim ac attollcre potuerunt, fuprao-’^iirs alias Ecclciias le efferte conati funt: quanbsp;Veteres,vt Hieronymus,Auguftinus,Ber
''''î..
533 nardus amp; alij funt conqueftinantùm rögamusnbsp;Ledores, amp; in nomine Domini hoi tannii, vcnbsp;diligenter cxpcndantquæ in hoc caput pccu-liariter diduri fumus : vt iudiccnt iurene Mo-nachi alTeratjEcclefiam Romanam amp; ccteras,nbsp;quas illafibifubiecit,retinuiilc veram Succcf-lioncm Ecclc(iall:icam,amp; (vt loquütur} piibli-cam amp; ordinariam Sncccflioncm turn Pafto-ru turn faudæ Dodrinae, inde ab ApoRolis adnbsp;hunc vfq; diem. Quid cnim h'lc figinhcat Suc-ccflio ordinariaînonnc dodtinæ cótinuationénbsp;pct Miniftctium Paftorû, qui légitimé vocatinbsp;fuum munus fidelitcrobeantî ecquidaliudlà-ciliuscfl, quàm periculum faccve anEcclelianbsp;Romana taléSuccclîioné habcatîlaélant hanenbsp;Succeffioné ad feinde à tcmpovibiis ApoRo-lorû perneniirc.ApcriamuscrgolibroSjVolua-mus fcripta Apollolorû, illic vidcamus intli-tutioné Sacramcntorù, otdinemEcclcliæ, vocations Miniftrorû,rationes cos eligédi,dcni-que quicquid ad Minirtcriû Eccleliafticû pcr-tinct. HiCpcdé rcferunt Monachi, amp; hoc examen reculant: quia volunt nos contcntos ellenbsp;eb qubd perpctuo habuerint Epifcopos. Cer- 'nbsp;tè,lî Succcffio Ecclefiaftica, de qua dilléritnus,nbsp;Succeffio ell nominum duntaxat amp;titulorum,nbsp;viccrunt. Sin clivera Suecclîio turn doclrinænbsp;Apoftolorum, turn ordinis Eccleliaftici ab eisnbsp;conllicuti,non oportet Gontentum elle nomi-nibus,fed adres ipfas, nominibuslignificatas,nbsp;dcueniendum ell. Si itaque Eccleha Romananbsp;nihil reuera habet corum quæ fuerunt inEc-clefia tempoiibus Apoltolorum : amp; Eccleha,nbsp;quæ fuit ætatc Apoftolorum,nihilaut minimum hab ait corum quæ funt in Eccleha Ro-mana;vbinara crit ifta Succeflio?
Ecenim ætate Apoftolorum Paftorcs cligc-bantur qualcs Paulus in luis Epiftolis confti-tuit, adhibito vitæac morum examine, cuin cofenfu amp; approbationc Ecclcharum quibusnbsp;dcftinarentur î amp; munere fuo fungebantur*nbsp;prout in Verbo Dei præfcribicur. Horuin nihil prorfus cerncre ell in Eccleha Romana (vtnbsp;iam diximus arque probauimus fuprà in Artic. Li.)Siquidcm notilfimunicft,aut Principes confcrrc Epifcopatus ex audoritatc Papæ:nbsp;aut illos qui ctlctius cxcurrunt Romani , cosnbsp;reportarc: vt oronc illorum examen amp; idonci-tas in cclcriore curfu , amp; maiorc crogatioiicnbsp;verfetur. Ita vt minime ht mitandum , h pernbsp;cclcres equos fadi Epifcopi,]euitcr ac perfun-doriedefungantur. Et, nobis dchac rc taetn-tibus, nihilominus vniücrfus orbis vo'cifcra-bitur, hodie in creandis Epifeopis Eccleliænbsp;Romanæ nullum examen dodrinæ, nullamnbsp;morum approbatiotiem, nullum populi con-fenfum adhibeti.
Quod attinet ad venditioncs amp;permur3-tioncs Parceciarum, Epifcopatuum, aliorûm-quebencheiorum ( quæ vocant ) omnes ,licct oculosclaudant, cas cerncrecogunrnr. Adcbnbsp;vtdicas elle nundinas mcrcatorûvcndeiitium,nbsp;diltrahcniium, pcrmutantiuni,negotiantiuin,
¦ nbsp;modo infigne gérât bclluæ ilhus, dequa in A- Apoc.ij.
¦ nbsp;pocalyph.Plurahtas Beiiehcioru in vna (Sê ea-dem perfona omnibus nota eft,modô nomine
y. 11,4
-ocr page 562-ARTIC. LX I. LX H. LXIIL
|
tenus fubrogetur aliquis, qui vulgo vocatuc CitFîodinos, étlqj aut coquus plcrunquc auc famulus alius domcfticus.Populi audiunt nomi-nari Epifcopos, quû ab illis,crogandi in iftos,nbsp;rcditus exiguncur. Aliter cos ncc vident necnbsp;audiunt vfquatn in ipforum Bcneficiis,fic vo-catis, no propter bonum quod illic ifti faciât,nbsp;fed propter bona quæinde pcrcipiant. Itaquenbsp;dicinius verUTime, nihil in Ecclefia Roinananbsp;hodie obferuari eorum quç inftituta Se obfer-uata fucrunt ab Apoftolis circa Minillcriumnbsp;Ecclcllafticum. Vidcainus iam, num ratio dignitatum Ec-clcfiailicarum Romanæ Ecclcfiæ, locum ha-bucrit in Ecclefia çtatc Apoltolorum. Hic viderons Papam qualcmadviuû depinximusin Articulo iuperiore. Ac fepe duo amp; tres de pri-roatuinter fecontenderunt. Videmus multosnbsp;Cardinales, Archiepifcopos,Epifcopos, auli-cos : in quibuson)nibus(ne nccellc habeaniusnbsp;enucleate figillatim Parochos , Vicarios , amp;nbsp;fexcentos Sacvificulos voûtantes,vnàcü myr-meciaMonachoruin hucilluc difeurrentium)nbsp;nulla apparct (pccics Miniftcrij Eccleliallici:nbsp;fed potiùs faciès Monarchiæcuiufdam aut Ba-bylonicæ aut Perlicæ cum prifeis carum Sa-trapisjomne an-ibitionis,arrogantiç,vanitatisgt;nbsp;amp; luxuviæ genus confcôlantibus.(Plutadicercnbsp;nolumus. )Et tarnen iüîMonachiimpudenternbsp;iaftant habere fc Succeflionem Eccleliafticamnbsp;inde ab Apoftolorum tcniporibus. Quod ßnbsp;ncc puritas temporum Apoftolorum vllatc-nus apud ipfos exeat, nee iplorum fordes exti-tilEetemporibus Apoftolorum probari poffit:nbsp;quomodo ftarc queat continua hate Succeflioînbsp;Certè eit quod agnofcantamp; confitcantur i-pforum Succeflionem fie accipiendam ellenbsp;vt dicimus noólem lucccdere diei, tenebrasnbsp;Iuci,tyrannum vero monarchae, vfurpatoremnbsp;Icgitimo domino, Sc malum bono. Quæ eftnbsp;niutatio potiùs quàin fucceffio : nullaquc alianbsp;eft in Ecclefia Romana quam erroris amp; mailnbsp;indies magis ac magis ingrauefeentis conti-nuacio. Quomodo igitur aufi funt ifti Monachi di-ccre, ipforum Ecclcfiam fempcr habuifle publice aciuccefliuc veros Paltoresindcab Apoftolis ad ipfos vfque î Apoftolorum tempori-bus ordo amp; gradus Epifcoporum Prelbytcris fuperior non extabat: minus etiam Archiepi-fcoporum Epifeopis, amp; Patriarcharum Ar-chiepifeopis : mininieauttm Papæ, qui fuperior eilet Patriarchis.Hæc omnia,inquam,tuenbsp;nulla étant. Item , Apoftolorum temporibusnbsp;Paftorcs ordinarij Ecclefiæ nunquam vocatinbsp;Si conftituti fucrunt abfquc eleftione. Sed innbsp;Ecclefia Romana nû vllus Epifeopus aut Pa-rochus conlenriente populo eligitur’Si itaquenbsp;Paftor Ecclefiallicus elle non poteft abfqj vo-cationc(clt cnim munus Si ofticium)fi eiufmo-divocatio ftarc non poteft abfejuc clciftioncnbsp;(vt omnia Apoftolorum fcriptadocet)fi nulla eft elcótio in Ecclefia Romana, ad confti-tuendos ipiorum Epilcopos Sc Parochos (vtnbsp;nemo nefeit ncc videt) vbinani eftigiturpu-blica ifta Epifcoporum fucceffio, de qua tan-toperc gloriantur ; num fucceffiofucritj'nc®nbsp;quod non eft 5 Si ipforum Epifeopi Icgitiu’enbsp;non funt \ ocati nec conftituti,nd aliter quài«nbsp;nomine fint EpifcopiîConfiteantur ergo nul*nbsp;lam aliam habere fc Eccleliafticamfuccelln’*nbsp;nero,quam Titularcm,vti modódixiintis. |
Ex 1 His apparct etiam,falfiffimè cos diccre, fuos Paftores efte ordinarios Paftorcs. Qi’nbsp;cnim fignificat Ordinariumî fi pro rc conluc-ta id fumant ,non loquuntur theologicèi*nbsp;corrumpunt non modo rcs,fcd etia ipfanbsp;Et in hoc fenfufatemur ipforum Epifcopos Xnbsp;horumcorruptiones,acinfinitosctrores,ip*'^nbsp;elle ordinarios,id eft confuctosiac dicimus,ennbsp;Cypriano,malam amp; vitiofam confiietiidine.’*nbsp;nihil aliud elle quàm inuctetatum erroré. Vf'nbsp;riim quum propriè Ordinarium dcriuctutanbsp;ordinc,amp; id vocemus ordinarium quod ex^'nbsp;dîne præfcripto obferuatur: cfticitur,Epih'n'nbsp;pos amp; Paftorcs Ecclefiæ Romanç non elfenbsp;polie ctiam elle ordinarios Paftorcs Eccicli®'nbsp;quum fucrint conftituti prætcr Si contra om*'nbsp;nein ab Apoftolis præfcriptuni.Adha'C,qoigt;‘^*nbsp;Canones comprobati ab Ecclefia Romand’'-in Décréta ipforum rclati,rcquirât vt Epù*^®nbsp;pi amp;Parochi cligantur adhibitoexaminé’nbsp;fuis muneribus reuera fungantur, vbinaninbsp;perietur ifta tantopcrc ab ipfis iadatanbsp;fio , quandoquidem fuos ipforum Caiio*'nbsp;plané violant? Nam Epifeopi amp; Parochinbsp;bent ipfi prædicarc,nô prædicant tanicn.K“nbsp;fus,Monachorum non cft vocatio prçdicai'nbsp;iuxta eofdcm Canones Se Décréta, folinbsp;ifti in Ecclefia Romana prædicant. , . Vt ietot rantifquedith'cultatibuscxpctl’^ Pontificij.hoc vnum habent quod oppon^”,’nbsp;nempe continuam fucccflioncm fuorufflff*nbsp;feoporû, quos ira ordinc numeranrvtfuaf'inbsp;corollarum globulosfolent(acccrtc,lucce* * *nbsp;quâ ia(ftant,rcnui filo pendet)amp; exiftimât hnbsp;pareil probalfcEcclcfiam fuâcllcvcramfnbsp;clcfia,fi rccenfuerintcatalogù öenumerümnbsp;rum Epifcoporu.Sed vt inanem iftâ conhdfnbsp;tiâ illis dettahamus, cft quodconlidcrciufnbsp;fariâ hæc,qua de agimiis,SuccelIîo:quéadn’®nbsp;dû cxfupcriorib.colligi facile pot elt.Eft*^'’nbsp;Succeflio do(ftrinæ(quæpotius cftdice'da cnbsp;tinuatio dolt;ftrinæ}ôc Succeffio pcrfonafslnbsp;ftotû.qui ailj aliis publicè luccedûunccannbsp;altcfi alligara cft necelfario. Vetbi gratia,ƒ! .jnbsp;Dominus dixit Eiiç,fupcrcflcinlfrae-lleptf’’f^nbsp;lia virorü,id eftingenténumcrû,qLnnôilt;’ ,nbsp;uafl'cnt genua ante Baal,illi proculdubibn^nbsp;bâtfucceffionéamp;côtinuationéverç doâf’nbsp;vt fatis ex ipfius Domini verbis cóftat.Ptop'^^^nbsp;ca Ambr.affirmat,apud cos vcriratefuiiß^nbsp;rebanttamé publica fucceffionepallorû.t 'nbsp;cnim nófuillet conqueftus lelolüincis .nbsp;cólercDcü,fi quidc Ecclefia fepténbsp;lchominum fuilfet publica.Vndcintcllig'j^^.^nbsp;fucceffioné doôlrinæ fepararinbsp;amp; perfonali fucceflione Paftorum.Conttnbsp;Monachi ctiam iurarüt Articulo l ƒnbsp;fionem légitima Epifcoporum deliilfei'f^^ijnbsp;clefiis Græcanicis, quas de pluribusnbsp;acculatunt. Apud cas tarnen |
|
blicifacceîTîoedfuitq refemper. Concludi-rnusitaqiieexipfisctiam iftorum Monaclio-riim vetbis, publicam idam amp; pcrfonalé Suc-Cflîionem elle polfc abfqueSuccellîone Do-ûrine, Ampliusdico ; Arrianis occupatibus tcclclias Orientis, interea tarnen apud cosnbsp;perfp'ciiaui fiiilTc publicam amp; pcrfonalemnbsp;Succcflioncm Epifeoporum vera dodlrina dc-ftitutam-.amp;nihilominus Succellionem verænbsp;Doftrinæ concinuatam fui lie in Oriente, ni-inirum in fidelibus,qui deteftantes amp; fugicn-tesEpifeopos Arrianos pcrfeucrabant in vc-l/ÿ , raRvligioiie. Q^d fuprà didicimus ex tefti-’ ‘ inonio Augutiini, affirm.intis veram Eccle-fiâm fuilleconfcruatam in viris piis, qui erantnbsp;inftarpauci Itumcnci fub multa palca.Qucm-adinodum eciam Athanafius, dfc illistempori-busagens,comparabatveram doôlrinam ô£nbsp;buiusobfcruatorcscuminfantulo lefu Chri-ftoin Ægypto lacitancc. Qnumigitur vcradodtrina elfe queatfine publicaôepcrfonali fuccelîione, Sehæcfuc-cclliopcrfonalisabfque vera doétrina : atquenbsp;etiam quum publica fucccllîo plané corruptanbsp;fil, tune nihilominus vera Dci Ecclefia con-feruari polîit abfque afpeôtabili de confpicuonbsp;ftatu ( quæ oniiiia poft Setipeuram loquimutjnbsp;ciimVctuftate,iftisquoque Monachis eon-fentiencibus) concludere licec,quicquid Mo-nichi de ipforum fautores ac locij proponuntnbsp;de publica fuccelîione Epifcoporum,mctacf-le folia de frondes, quibus pudenda Eccleliænbsp;Roraanæ teganc; nili oftendant habere lelue-cclTionem de coniinuationé eiufdcm Dodtri-nsquæab Apoftolis prædicata fuit de relictanbsp;polh'titati cum concinuacionc S. Minifterij,nbsp;lt;qualc ab illis fuit inftitutum.ProptereaMaio-les noftri, quumopponerent piilcis hærctiCiSnbsp;fucceflionem Ecclefiafticim, imprimis vrge-M«,. bant veritatéDoCtrinæ: quam Irenæus etiamnbsp;vocatptincipalem fucceflionem.Oportet,in-qiiit,cis qui in Ecclefia funt presbyccris obau-dire,his qui Succcflioncm habencab Apofto-bs,qi.ucu Epifeopatus fiucccflione chatifmanbsp;vcritatiscertum fecüdumplacitum patrisac-cepcrunt.Rcliquos veto quiabliftuta princi-palifncceflione,de quocunque loco colligunTnbsp;tur,fufpcctos habere, velquali hærcticos denbsp;malæ fentcntiæ./rew. Ab omnibus igitur tali-busabhftere oporcct,adhærere veto lus qui denbsp;Apoftolorura Doótrinam cuitodnmt. Augu-ffinusaiitcm femper teftatus eft d». profeuus,nbsp;veram Eccleliam probandam elle exprcllisnbsp;Scripturætcftimoniis, vt iam vidimus.Sedes,nbsp;iiiquiebat ille,ipfas Apottoloiû (ac notacon-'raMonachorum fententiam qui vnam tan-l'im ScJtm Apoftolorum agnoicunt, cum innbsp;l’lutali numéro dixiflcSelt;lei ipfus Aposiolortt)nbsp;Mceaiitfontatis muniuir, de ncclcfiâperpau-Ciotes piedoôtos de verefpiritales viros inui-rationis armauic. Et alibi idem fie lo-Tenenc bccienæ Apoftolico laborcnbsp;faiidatæ eum quanta cura iibi prædiiftuni ht,nbsp;Siquisvobis euàgehza,.erit prçter quam quodnbsp;^cccpilhs,anathema nc.Quyrniam in Scriptu-lanttis manileitè Eceiena cosinofeitur. Itt. |
RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;535 Rcmotis omnibus talibus,Ecc!efîâm fuanj dc-monllrcnt fipoHunt,non in fcrmonibus amp; ru-möribus, non in Conciliis luorum Epifcopo-rum,nonin literis quorumlibct difputatorum, non in fignisamp; prodigiis failacibus, cpnactianbsp;contra iftavcrbo Domini præparari amp; caucinbsp;rcdditi fumus;fcd in præfcnpto Legis,Scc.hocnbsp;cft in omnibus Canönicis l'anétorü iibrorumnbsp;aiiftoritatibiis. Vtriim ipfi Eccleliam teneanr,nbsp;non nili diuinariini Scripturarü Canonicis li-bris ofltendant. Haecfiinr noltvæcaufæ documenta,hæc fundamenta,lixc fitmamenta.Nccnbsp;nos propterca dicimus nobis credere opotte-re quod in Ecclcba Chiiiti fumus, quia iplamnbsp;commendarunt innumerabiles nollrçcomu-nionis Epifcopi,aut quia Conciliis noitrovumnbsp;prædicataeft, amp;c. Sic Augullinuspropugna-bat Ecclcliam arinis Eccleliæ : qua: funt Sacra:nbsp;literæzomiHà fpccieSucceffionis pcrfonalis:vcnbsp;ecrtè idem alibi dicit,quaniiis opponcrct Ma-nichæis fuccellionem vilibilem amp; alia donanbsp;quæ tunc in Ecelelia extabant,ramen, li ccrto 'nbsp;probarc polTciit ftareab iplis veritatem , bancnbsp;præferendam elfe reliquis omnibus. Gregorius verb Nazianzenus hac de re lie loquitur;nbsp;(quod iarfi fupràcitauimus dignuquodiltisnbsp;inculcctur,} Pictatis,iuquit, propiiè SuccelTio ’nbsp;cxiftimada eft. Nam qui candem fideidoólri-nam profiteturjcmfdem quoque throni parti-ceps elt. Qm autem contrariam fidem ample-Ctitur,aduerfarius quoque in chrono cenferinbsp;debet. Atque hçc qiudem nomê,illa verb remnbsp;ipfam amp; vericaté habet luccelîîonis. Niii quisnbsp;fottalLe itaSuccelloré dicat, qiicmadmodumnbsp;morbum lanitati, amp; tenebras luci, de tempe-ftatein tranquillicati,dc dementiam prudentlynbsp;fucecdere dicimus. Itaque Monachijorai^fa Suecellionc fua ti-tularijlludeant deinceps quærendçm Scriptu-ra veritati, de difcant ca prçferre omnibus fuis mendaciis amp; inuencis. Alioqui fempcr regere-mus, ipforum Eccleliam fimilcm elfc eorun-dem Tranirubftantiationi. Solaenim habentnbsp;Ecclchæ accidentia fine proprio lt;Se veto illiusnbsp;fubiedo. Nosautem , quum reformanda fuitnbsp;Eeelelîa, amp; inltaurandus ordo exrcrnus de vi-libiiisintcrruptus, nobispropolùimus datumnbsp;Eccleliæ Apollohcæ, quam maxime fieri pof-fet à nobis imitandum : corum exemplo , qui,nbsp;domain inrtauratuii,typum eius non qualis e-rat quum ruina minaiç,tur, led quajis primùranbsp;excrudafuit, fibi proponunt. Icaquefugimusnbsp;Ihllicidia,trabes piitiidas, parietes inclinaios,nbsp;id eit vetetes corruptclas, vndc ingens l'uecnbsp;ruina Eccleliæ Komanæaccidit. Supcrclt vt excuriamus ea quæ iiti his Arti-culisad lui dtfenhontm proleumt. Piimumadcrutjin ccclclia, tub Vetere Te-ftamento,lcmper cxritille pubhcam lucceliio-nemPaliorum aut Piophetarum,eciamiiKe-ges llrael de aliquot Sacerdoces ac reges iuda delciueiinc.Qimd vc probet, citant S.Scriptu-ram,dicentcm, quum detem tribusdnteiho- t,. Parai,nbsp;nem Iccerunt à regno luda. Sacerdoces ee Le- n-B-is.nbsp;uitas, qui eranc in vnmerfo Ifracl, ciâiiuilit adnbsp;ludâamp; lerufaiem fub Koboamum. lté , pium |
|
ARTIC. LX I. |
LX H. LXIII. |
regem lofaphat exhorratum elTc populum, vc crederent Deo amp; Prophecis eins. Irem, poftnbsp;i.Par.iI. defectionem rcgisIoæ,Deum Piophctas mi-t$-7 iv .IC fifte ad populum Ifracl,qui illis aufculcareuo-33UO-B. leiit. Itcm,Prophrtam quendam milîumfuiflcnbsp;regem Amaziam.Itern,Domiuü loquueumnbsp;regi Manaflæ,qui obtemperarc illi noluir.nbsp;Item,régnante Sedfchia,DominLi mifiirefuosnbsp;nuntios amp; Prophetas adpopulum Iuda,vrànbsp;fuis abomin.indis aclionibusauocarecur, lednbsp;hune noluiflcillis parcre,imó reieciile.
Ad quæ rclpoiadcmus, primum, difcrimcn eile inter Suceelfionem vitibilc Miniftcrij,fubnbsp;Lcgc,amp;: fub Euangelio conlidcrati. Nam, fubnbsp;vctcreTeftameutOjiftafucccffio carnalis erat,nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in vna tantum ftirpcamp; tribu conftituta,né-
pc in Lcuitica .Verum, fub nouo Teftamento, lila non à gcnerc amp;ftirpc,fcd ab eleclioncnbsp;pender,
Pra’tcrea , refpetftu veteris Teftamenti, ifti Monachi obliti luntScholaftica præccpta dcnbsp;Induólione rité conficienda : nec inanimumnbsp;induxerunr, vt probetur publicü Miuiftcriumnbsp;fccundùm Dei verbù cxtitifte perpetuó in Ec-clclia,non latis eile fi oftendatur extitilTe tem-poribus Koboami, amp; lofaphati: aut fidicant,nbsp;Dcum mililfe Prophetas temporibus loæ, A-nraziæ,Manalfis,amp;Sedechiç. Nófcquitur,in-quam , ex illis omnibus, Minifteriû publicumnbsp;amp; ordinariû cxtitifte femper in prifcailla Ec-clefia. Hæc enim contrà opponimus:primùm,nbsp;id quod dicitur dc Ifraeiiris tempore ludicum:nbsp;DumferufitDomMumy z^feruteruntBaahi:^ A~nbsp;fiharotho.Iratûfcjue Dominta contra îfiael^tradi-dtteos in manm dtriptehttatn:(^ vehementer afßi-Blifunt.Sufcitamt^ue Domim-ts indices /^ui Itbera-renteos d.evaAantiKmmanibtis:Sed neceosaudi~
re voliierimt,fornicantes cnm dits alienis, adorantes eoj. Adeb vt non fine eau fa dicatur alibi, i.Chr.ij. fyanfiße multos dies in Ifrael abß^ue vera Deo^ (ÿnbsp;ahf-jnefacerdote^ abßjue dobtore,(^ abßjue ßege.nbsp;Adhæc(ne fimuslongiorcsinpcrlequcnda hi-ftoria Ifraclitarum, amp; rccenlcndis horrendisnbsp;idololatriis, quibus publicè addiCli fucruntnbsp;fub magna Regum parte) Achaz Rexiuda,palam interrupit Dei cultum, qui ordinariè acnbsp;publicè in tcmplo Hierofolymitanopcrage-t.Chr.18 batur.Hæccnim funtScripturæ vctba:^cZ,.«ie,nbsp;dtreptts omnibus vafis domus Dei.,at!^ue confrabltSinbsp;claufit ianuas templi Dei: ç^f 'ecttfibi altartain v-niu»rßs angulù lerufalem. Vbinam igitur cracnbsp;tune temporisMinifterium publicum Hicro-folymis’quum iplum etiam templum clau-fum eilet ,amp; Vrias Sacerdos idololatra æquènbsp;ac ipfius Princcps,ficut narrat hiftoriaî Audia-Eiech 8 quoque Ezcchielem , de profanationenbsp;rempli Hicrololymitani tune vigcnte, com-memorantem in oltio rempli fuifte idolumnbsp;zeli ad prouocandam æmulationcm , amp; alianbsp;plurima adidololatriam pertincncia. Conli-deremus rcprchcnfioncs Prophetarum aducr-fus Sacerdotes: vt quura leremias 3.iz-,Sacerdo -Icr.i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixeruntß''^bt efiDomintntiÿ tenentes Le
gem nefeieruntme : (ß Paiîoresprauaricatifunt in me: Propheta prophetauerutin Baalditl Efaias,nbsp;Eß.18. Sacerdos Propheta errauerunt.h.c confimiies
alij loci. Et vel fola captiuitas Babylonia tis oftcnditpublicum amp; ordinariuinMii''*^^'nbsp;rium Ecclcliafticum tune fuilfcinterruptuni-Tcmplo enim Hicrofolymitano diruto,Anbsp;populo captiuo Babylonem abduétojdd“^'nbsp;runt Sacrificia Lege confticuta, quæpræcip“*nbsp;pars erat Miniftcrij Eccleliaftici fub verer--Tcftamcnto.Adcô vc leremias conqucrciisdi'y^,;;.nbsp;cerct, obliuioni tradidit Dominus in Swiftin'*^'nbsp;tatem e^fabbathum : (ÿ- in opprobrium m biii'nbsp;gnationemfurorisßti regemamp;facerdoteml^’^^'^'^nbsp;eft etiam,temporibus Antiochi tcmplurnHiÇ*nbsp;rofolymitanum profanacum fuifte,amp;cxcrci-tium publicum acordinariunnQ^cligioiiisu*-terruptum.Ettunc quum virtutc ac diligentianbsp;Macchabæotu templum fuie repurgatum, ft’*nbsp;ftumad perpetuam einsrci memoriamiuA''nbsp;tuerunt: quod ærate lefu Chrifti,dum in rerrisnbsp;ver(aretur,adhuc celcbrabatur,vt ex Eusngr-lio fecundùm loanncm conftar.
Dicunt ifti,Dcum minfte IlTacIitisProphe-tas, qui illos delinquentes reprehenderentj'-'^ ad rclipifccntiam adhortarentur.AtProplu'ftnbsp;non lunt recéfendi inter ordinariosMinito*’*nbsp;Eccleliç : quunï cos Deus extraordinariè eXC*'nbsp;caret, hoc eft, extra ordinem publicum Mnquot;?nbsp;fterij conftituci in famiJia Leui.Ncc obleru-if*nbsp;poteft fucccftio ordinaria in veceribus 1’*^^'nbsp;phetis: quum aliquoticsetiam dicaturnbsp;Domini luiire prctiofus,ncc v ifto fuiireniä”* pii'nbsp;fefta. Et in Plalmo ftc fideles conqucrunti**^'nbsp;Bigna no sir a non videmus^iam non efi Prophtt^Anbsp;nemo feit vfi^uetjuo.Xn. fumma, tantùmnbsp;vt ,quod ex Prophetis citant,adipfocuni***'nbsp;ftitucumfaciat, vt contràid oftcndatDeu'”'^’nbsp;ti mediis extrsordinariis ad refticuendu'”^nbsp;Ecclcfiæ ordinem interruptum : quemad®®nbsp;dura etiam in Apocalypft fit nientio duO'nbsp;rum Prophetarum quos Deus poftrcinbnbsp;temporibus ad inftaurandam HcclcliatncJtCi-tarct.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
lu hoc verb prçcipuè funt impudétcs,q't‘’^ aiunt, Doétores palàm amp; fucceffione im®^^nbsp;diata defendifte vcritaccmdo(ftrinç,quouiqi‘nbsp;Ecclcfia tranflata fuerit à ludæis, lub Anu^)* (.*¦¦nbsp;Caiapha,adD. N. lefum Chriftuni.Eté®*)’nbsp;(præcer ea quæ iamantèdiximus) ipfeCbb'nbsp;ftus cos mcndacij coarguic, dum reprcliciwnbsp;corruptiones amp; traditioncs Scribarum 1 *’nbsp;rifæorû. Quemadmodum etiam hoefatis 0°'nbsp;turn eft, Eccicfiam ludæorum tunctemp”'nbsp;fuifte mirécorruptam,cùm in dolt;ftcina,àl®nbsp;rifæis amp; Sadducæis, turn etiam in Minift®'^nbsp;Teftccoipfo quod proferunt ipfidenbsp;CaiaphaivndclacispatcCjtuncfuifteduosPo'’^nbsp;tifices maximos,idquc contra expreftam utnbsp;nationem Dci. Vcrùra hoc ofticium tuncr®_nbsp;vcnalcmcc in llatii miferi huius populi patsnbsp;la erat integra. Quod etiam roanifefte pffnbsp;dcrunt,quum Sacerdotes amp; Seniorespup|'nbsp;congregati rationem inicrunt interficiedinbsp;lu Chnfti : nec defticcrunt quoadhicrit cruQnbsp;fixus.-vt hæc Prophetia implerctur, Lupb^lnbsp;reprobauerunt adificantes, fabius efiincapu^‘‘' finbsp;guliAAi ergo Mouachi,qui patrocimumnbsp;de Caiaphæfufeeperunt, prodeâc in
ABIVRAT. ET RESPOINS.’/ 537
|
vinos doccant qucmadmódii boni hi Doóbo-tcsamp; Paftorcs, Annas amp; Caiaphas, dcfende-fintà tucacifint fanóham doótrinam, quando lcliiinChnllum condeinnaiunr.Vclintne igi-turiacri dccilioné belli illius Concilij ludæo-ruin iSi Annas amp; Caiaphas comprehendun-turinpiorum EcclefiçMiniilrorumlucceffio-nc,t3ntopcicabiftis Monachis commcndata;nbsp;ncccJc tft etgovt fencenciam ab illis contranbsp;Itfum Cliriftum latam approbéc ( quod abiic.)nbsp;Sininiuimè comprehenduntur inSucccflïo-ne,oportet igicur vt irti ncgcnt id quod rcme-rcaflirmarunt,nimirum,idam Succelïïonemnbsp;publicamamp;ordinariam verorum amp; pioriimnbsp;Doüurum femper cótinuatam fuiirein prifcanbsp;ludæornm Ecclclia:hquidcm légitima fuccef-lio verorum Docborum pollulabat, vt Saccr-dotcsöc Seniores ludarovun) cum omni reuc-rtntiacxcipcrenteum qui in Lege amp; Prophc-tisfacrat promillns,ac non reiiccvenr, vt fece-iiint.Ettamcn in vniuerfali illo cóucntu,contra Icfum Chriftum habito, nemo repcrcus ellnbsp;^tiifcfctara impia: condemnacioni oppone-f'-'t-In (urama(vt agnofcatur id quod rcs cft)cnnbsp;¦'oftros Monaclios abiuratores confidentes etim Sacerdotibus Sc Seniotibus populi lu-diici,vt hodie lefumChriftum denub in ipfius tiienibiis condemncnt,amp; milerasconlcicntiasnbsp;advcram Rcligionem abnegandani adigant:nbsp;ïd'^ucra ctiain tincin couflaii lujit.jfti Articu-liabiurationis : iSc fatcmur.ingenuè, Annænbsp;CaiaphxfuccetTioncrn hacquide.m in parte adnbsp;iplüs vfqtie pcruenifi'e. Vunam verb (luxta ex-hortationeni Pauli) Icfu Ghcilli conftantiamnbsp;'ïnj ^ftnnitaceixur, quot impictatem öc crudeli-tatera Annæ Sc Caiapbæimitantur. Interim nos acculant, quod Scatum populi IfiaëltticicûStatu Ecclefiç cófundamus.Qua-finófatis fiipcrquG-olJenderimus,in quocunqjnbsp;Statu politico Sc ciüili populos vcrfatus fit,fi-ue fub ludicibus.fiûc ùib Regibus,tui-n paccScnbsp;in otiOjtumbcllo dc in-cebus a3uerfis,fepeac-cidillc vt publicum .Miniftcriiim innumcrisnbsp;eotruptilis inquinarctur. Iraquc nondubita-nrusquinvintas fit in Ecclefia; hoceft , quinnbsp;,, eadem Doûrina fuerit fitquc côfcruata in Ec-clclia (v ni tas cnim eft in vera tide,ficut Paulusnbsp;düCüit:)fedncgamusEccLcliam Dci amp; vcraiunbsp;lioclriuam alligari publico Minillerio: vt ra-tionibiis Sc cxeniplis fupràdocuimus. Ex quitus etiam daninamus id qiied proponütjUcm-pe,Doftores ordinarios 1 vt loquuntur ) réginbsp;^Deoiiiic errore. Nam ex fuperioribus con-' ®titium clatèapparet': quum potiuscrrores amp;nbsp;®‘gt;ftuptioncs.in Eccicûam ingrellæ (inr ordi-nnwruin Paltorum culpâ. Si ptobationemnbsp;'p'aras : qiibd ad vêtus Tellamentum atiiner,nbsp;^iltoria fidé cius vci facit, cum reprchcnfioni-•^nsquiein IcriptisPropheticis côtinenturdenbsp;•^tranbus Saccrdotum Sc Paltorum ; legantucnbsp;qnxapiid Efaiam, lcremiam, Ez-cc'iielem, O-'^'«nafiolqpc Prophetas de bac te fcripta ex-p *ant,amp;: vcrufimum compcnccur idqooddici-1^'13. nais.piæcaïuem lunt illorum verba, Prophetanbsp;fii'tnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peUnrt fùnt : in à.imo tnea tnuent /nalnTfi eorumjait Dotnmn-s. Sacerdoces cétempfe- |
runt legem 7netvn i nbsp;nbsp;nbsp;poîlüer^cnt fatiPluaria mea: E^ee. ï/ interfanSlum nbsp;prpphanumnonhaèiternntdt^îan- ttam.l''itpaPlortbus Ifrael,ejuifetpfospaßunt. Dt-jperf^funt oues rjjes. , eb cju 'od tiers ejfetpaPior: iSr erraueruntgreges met sn cuntits msntibßs, £r pic-rifque aliis confimilibus locis.Quiid ad Etcle-fiam Chriltianam attinct: prêter prldidio-nes Apoftoloruni,cxpcrKntia nirniscontpro-bauit fallam elle banc opinionem , Dodoicsnbsp;ordinarios erraxe non poire. Ac ccrtc, hoc linbsp;verum clîetjnon alio arguiucnto opus eilet adnbsp;probandum Doctores Ecclefia-Romanæ nonnbsp;elle doôlorcs ordinarios: quandoquidera eo-rum doôtrina tot crroribuslcater. Vetùm audiamus quod ex Elaiaproferrinr, Efa.59. vt fuam opinioné contirmct : Hocfœdusmeumnbsp;cum eis-, dtcit Domtntts, Spirtciu meus cjui ejlin te^nbsp;amp; ¦verba me a t^u£ pofut ni ore tuoi non recèdent denbsp;ore tuo,(^ de ore feminis tutydicit DornitiM'^ umodonbsp;Cf vfcjue in femptternum. Refpondemus cum Hicronymo, banc pro-iniflîoncm ad Elcôtospcrtintre,acproiiidead cam Ecclefiam , de qua ante cgimus ; quæ eftnbsp;vera Ecclefia Dei,corpus, fponla amp; verus grexnbsp;IckiChrifti, Quum igitur illic non agatur denbsp;Succeffione pcrlbiiali,fed de fuccefijone amp;cô-tinuatione vcræDoôlrinæ (dicit cnim, verbanbsp;rnea^^à clt,mca doôtrina,quam ctiam côiungicnbsp;cum Spiritu Dei:) necetiain illic propriè agatur de Minifterio cxtcrioii,publico, arque or-dinarioiEfaias cnim loquiturin gencrc de veto feminc'.hoc clt,de veris fidelibus:confcqni-tur hune locum Elaiaiapplicandum efle,nonnbsp;Minilleriü cxteriori bc publico, fed omnibusnbsp;veris fidelibus, qui ad lelu Chrilti corpus pertinent, Et certè Paulus citât hune locum,vt o-ftcndateleôlosDeiIudæos cognitionisEuan- lt;nbsp;gehj fore participcs:7'otus Jßrael,inc]W,ßerua- Rom ir.nbsp;bttur: ficutfertpeurnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eniet ex Stonslle libera tor^ auertet tutptetotes a lacob. Ht hociUis à mefœduStQuurn abPiulero peccata ipforitm.izcm,nbsp;ißon abtectt D.eus populum fuum ^uem pritco-^woÂtr.Tum profert quod didtini elt Eliædcnbsp;‘feptem milhbus virorum qui nôflcxcranr genu imagini Baal. Hic ergo agitur non lolùranbsp;de Paftoribus Ecclclût (de quibus etiam intel-ligenda ellhæc Prophetia, dum in puraEuan-gili)doedrina pcrfeueianr )itd;in vniuerfuntnbsp;tjuoque de omnibus veris hdclibus,qin vu tu-tt'acefticacitate S.Spiritus ducüturôc conl’er-uantur in vera verbi Dei cognitione, ad ipfo-ruml.alutem ncccllaria.Alioqiii,dicendiim effet lefum Chiillum fuifie rtdemptorem Pa-Itorum Ecclcfiæ duntaxat, amp; nomen Sionis,nbsp;quæ elt Ecclefia,ad lolos Pallores pcrtincre.nbsp;Ita client Paltores fine gregt, bc Pafioresfuinbsp;ipforum(epiodcertè optimè quadrat in Palto-rcs Ecclcfiæ Romanæ,)Dicendum ctiam elfer,nbsp;folos Paltoresà fuis peccatis rcfipifccr.c: hocnbsp;elt,vno vcrbo,iolos Paltores ftruatum iri. Nânbsp;Propheta generatim loquitur dcrcdemptisbCnbsp;peccatorum luorum remifiionem conlecutis.nbsp;lltam verb fallam mterpretationem relinqui-musiltis Monachis,q-u Ecclefiam allivant hionbsp;Papæjluis Epilcopis, DoCT:oribus,prifoytcns,nbsp;bc Monachis: cxillimates iiuBâpolie in mun- |
S.om.9, Gal.}.nbsp;amp;4.
O»L4-
558 ARTICVLVS LXI.LXII.LXÎII.
do Ecclefiam eflè, nifi fit ( vc ita loquar ) Mi-trata, Cucullatatôtque diucrfisamidibus va-riegata,quot funt genera Monachorum in Pa-patu. Nos autem, quum Eûias agat de fœdere Dci, extra quod non elt falusiagat cri am de iisnbsp;quorumlefusChriftuscil redemptor, qulquenbsp;vera fide ad ilium conuertunturiconcludimusnbsp;referendum elfe hune locum ad fpiritualcfeme Ecclefiæ, qui lunt veri fideles amp; eicófi Dei;nbsp;vt Paulus folet exponere nomen yêzzfi«« in c-piftolis ad Romanos amp; ad Galatas.
Repetunt etiam ex Plalmo hæc verba,/« locum patr um tuorum fiiccedent ttbt fiH^ : de qui-bus Ïupràegimus,Articulo l x.Arollcndimus, Pfaltcnloqui in gcnerc de omnibus fidelibus:nbsp;quandoquidem agit de coniugio lefii Chriftinbsp;amp; cius Ecclefiæ.-quæ ell mater omnium no-ttrùm,telle Paulo.itaque hic nihil ad fuperio-ra adiicieraus, petentes à Icdoribus vt illa connbsp;luiere vclint.
Cætctùm, quoniam fentiunt fc premi præ-i.Thef.i. diiflione illa Pauli, in cpift.ad Thcll. de futura dcfciâionc ; conantiir quoquo paefo cffugerc!nbsp;amp; dicunt, banc dcfcâiioncm fore Antichrifiinbsp;de hæreticorum, non autem Ecclefiæ Catho-licæ,hoccft, nonincomniuni fucceflîoneamp;nbsp;confclfione fidei apud ordinarios Paftoresdenbsp;Dodorcs.
Vcrùm noua eft hæc difputandi ratio, contendere defedionem non ab illis fedum iri qui fuccelîionem fidei feruabunt.Quqd perin-de eft ac fi dicerent, dcfcdionem non futuramnbsp;iilorum qui non deficient. Nos ctiam confitc-mur vetos fideles non commilîuros dcfcdionem. Semper itaque manet quæftio. An vetanbsp;fi.iccelîîo dodrinæ Apollolicæ perpétua elfenbsp;dcbcat in minifterio ordinario amp; publico,nbsp;1 Paulusauxcmnonloquiturdccernsquibuf-dam hçteticis, ab Ecclefia ciieiendis, fed dec- ¦nbsp;iufmodi dcfedione,qua fieret vt Antichrilhis nrifcricordiæ inde permaguum igncninbsp;plum Dei ab hacdefcdioncopprimi : id quodnbsp;lignificat verbumfedefidt. Qu^od quum intcl-ïbid.v.4. iigi non polfit de Ecclclia Eledorum , ncccf-farió intclligcndum eft de Ecclefia exteriorenbsp;devifibili. EtalibidicitïCX mediisPaftoribusnbsp;A(a:io ordinariis exorituros vetæ Dodrinç corth-ptores. Sic criam Veteres acccpcrunt hçc Iclunbsp;Chrirti v-erba.-^«zw viderttü ahominattotiem d-la,mva.?lMncern. quA dttla amp;fl à Daniele Prophe-ta, poß(am in loco fanilo (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le^t antmaduertat) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
tune cjHi in luâtafitertnt^fugtant in montes.: Jd eft r Siccine Ornant primitiuam Ecclefiam, ƒ» (inquitChryloftomus) Cfitiftiani fugiant adnbsp;H«)».49. Scripturaslanólas, co quod tune non aliter a-gnofci potcrit verus Chrilbanifnius quàm pernbsp;Scripturàs..
Monachi itaque, duni hos accufant quafi introduxilfcmus Ecclefiam quandâfugitiuamnbsp;ac inuilibilem (vc loquuntut) accuiant ipfumnbsp;Chriftum, vtentem verbohoe inloco. Acculant itidem Prophctiam Ioannis,iunbsp;Apocalypti hæc profèrent« -.muher (id eft,Ec-‘ citfia,quemadmodum Veteres ctiam cxpoluc-runt )fugittn fohtudinem, vit habet locum para-tum à Deo vttlltc pafcant earn dtebus mille du-^c«r«yèx(^«»r«.Inieliigimus ante hanc lugam,
non tam corporalcm (quam minime ti'*'” damnat Chriftus, quum loco èc rciDporC'''‘i’nbsp;ex rationc fiifcipitur)quàm fpiritualem :nbsp;pe quando pij fiigiunt idololatiias, errorsnbsp;fupcrftitioncs, amp; accurrunt ad verbumnbsp;areem Ecclefiæ: quemadmodumHieronyi”*’’nbsp;præclarèdixit, his verbis. Ecclefia Chrifti^J,^nbsp;habitat bene, amp; in toto orbe Eccleßaspoj^nbsp;dens,fpirirus vnitatc coniunóbacft:^“^^nbsp;vrbes Legis, Prophetarum, Euangclijamp;Ap®'nbsp;ftoloriim : non ell cgrelfa definibus Cuis,idtnbsp;deScripturisfanólis. itaque iuxta hocnbsp;Hicronymi, fideles laudabilitcr ac foelie«'*nbsp;fugiunt,quum fugientes ab idololama(v( fj?'nbsp;cipit Paulus ) rccipiunt fc intra limites Eet**'nbsp;fiæ,quod eft verbum Dei.
Porto ifti Monachi perperam admoilnquot;’' Donatirtas accufant, quód volucrint inttoJ»'nbsp;cercEcclefiam inuilibilem amp;fiigitiuam;qu‘'‘''nbsp;c contrario Ecclefiam alligarcnt Afiic« inbsp;alibi effe pernegantes. Q^osideo AugulWnbsp;doótèrcfutauit. Monachi aut^grauiùs etia«’'nbsp;num pcccant,quàm pcccannt Donaiiftæ:^'’'’’nbsp;includunt Ecclefiam Catholicamnbsp;vrbis Romæ, Nee intelligimus quaniobtc*quot;nbsp;coniungant noscum ManichxiSjMontanill*^nbsp;Donatiftis,aliiCque verenbus hærcticis :nbsp;hotum hærcles æque dctcficmiirac tciicb’”'*nbsp;errorcs Ecclefiæ Ronunæ.
• Quodattinct adEcclefiam vifibilcm,'^'^'*' ïuprà egimus. Neque negaraus fub teiU’b^nbsp;Pontificiis, ctiam denfiflimis, dclicuil^ P*®’nbsp;virosqui conCcruarint vcraiii Dodrinânbsp;Deo vifum eft.Qua de rc gracias illi agiin“^’’^fnbsp;de eo quoque quod talcs perfonæ,nbsp;cfictus fuetint ad tempus inuifibilcs amp; i”®®'nbsp;gnitæ Pontifie! arque cius fatclliribus, Qt“*^nbsp;enim diii fucrint inftar fcintillarum moins®,nbsp;neribus conreôbarùm , tandem Parer oO’”**nbsp;in tcmplo Dci federet. Oportet igitur tem- dit, quimagnæ parti;Euîopæ p°ælucct p'f*nbsp;prædicationeEuangcljjtvndccxcitatçlon'®nbsp;temporibus in fini tæ,Ecclefiæ, quæ Papfi*”.®'*nbsp;deteftantur, .l^inuitis Monachis font »»ƒ¦'’*nbsp;. les. Ac certè quantumuis præ Ce fêtant, 1^*^'nbsp;prehendcreEcdefias quas vocant inuilib'*.®'nbsp;ex. animo tarnen optant vt noüræEccleO«*'®nbsp;rcucta inuiûbiles.Cætcrùm,quidipfos ,nbsp;vt fecretas (5e occultas Ecclclias condcinot®'nbsp;Eône honore afliciunt Apofiolos, quialiq“!^nbsp;ticspræmctu ludæoru fefe claufostenucnquot;’’ ,nbsp;r.lcrti-
».»•vvaaav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aa x»v va *¦ »«««¦•gt; y jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' l'f!
qucfecrcto côuocatani-durannbüsliruisP®^’ fcquutionibus ? An itacommouenturmills’nbsp;cotdia erga fidèles quos Arrianfimus inji/nbsp;lientc vigens crudelicer perlcquebaturl q“'’ 'nbsp;quefuprà turn ex Augullino tumex Atlü*’'*''nbsp;ho audiuimus abfconditos fuific ad vitand***”nbsp;furorcm hæreticorum, qui tune tempops*’'-cupabant fedes, nomina amp;c titulosEpü^*’?®.nbsp;iuu,amp; Miniltcrij publie! in Ecclefia ?nbsp;errores Ecclefiæ Komanæ nunquâ itâ mnbsp;do regnarunt, quinaliqui fempet ciscoJifi*'nbsp;¦dixcrintivt exhfitoriæ Iciiione liqiief, o'‘'nbsp;Monachi ignorant : fcdlibi videnturlaifi^‘'^nbsp;Ipondilic, quum dixcruut,cos qui iliis
ABIVIiAT. ET RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555^
îi vt teprehenderent huncerrorem Pontificiumnbsp;(licet ifti Monachi, qui forte aftici pudore in-cipiiint, de co no’ti nih femiapertis labiisfarinbsp;aulifint) nimiruin Papamefle caput Ecclefixnbsp;Catholiex. Quoniam autem.I'xpe contigit, .nbsp;propter ambitionemhumanain, (qux eft maxima ilia rota quæ vniuerlum Papatuni mo-uct)vt duo tréfvePapxelcóli fuerint, content,inbsp;dentes inter fc,amp; alter altcruni excommuni--cantes, vel co vfque, vt totarii Italian! in fan-guincm immergèrent; hîcquæntum eft curexnbsp;Ecclclia Catholica monftruni horrendumnbsp;conficerent : quum ilia, qnx viiuro eftcorpus,nbsp;triainterdum capita habueric. Sed ecce em-plaftrum, quod ifti Monachi huic vulncti im-ponunt, Schifmata Paparum non pertinuilfenbsp;ad fidem, authoriratem , amp; ofticium : fed tantum ad perfonas amp; eledboncs. Certe nihil du-Jnbsp;bitamus Papas amp; Antipapas non inipullos;nbsp;fuille zelo Fidci, vt do Piimatu conccrtarcnt:nbsp;vt ctiam certiffimi.fumus cos tarn acritc-r pû-_,nbsp;gnalfc pro eleólionc,, pro authoiitatcilc^pro;nbsp;ofticio : quanquam id ifti Monachi ncgant._nbsp;Vtcunqnc fit, negate non poirunt.fuqç.cHio-,nbsp;ncm luam ordinariam fuille iiitcrruptain,-Nam fi Minifterium eins atqtie lucccfliq.feitjnbsp;vt vnus tantum fit Papa, qui lit pnmiisamp;fii-.nbsp;premus Officiariusfeu miniftcr in Ecclclia Caynbsp;tholica {vtin prxeedenti Atticulo nobis per-.,nbsp;fuadcrevolucrunt) vbi ergo crat ifta.fuççcf-fio,quiim clFcntdiio tréfve 1’apx, fuos qo.ifquenbsp;fautores amp; fiuftionem habentes ? Num diuifionbsp;poteft elle fuccellio amp; continuatio ordiqaria.nbsp;vnionisî en igitur iplorum iuccclfio tories in-terrupta, quoties fchifmata in ipforum E,cl:le,.nbsp;lia concitantur. Quod fi ita fe res habct,Dcuranbsp;regere Paftores ordinarios ablque errorenbsp;(quemadmodum proponunt, amp; luranr, amp; iu-rariimperant tanquam fidci Articulum) v.n-deergo Antipapx? quis eos créât îquis digit?nbsp;num vllum eft febifma quod errore careat?nbsp;Hicautem error vnde manat, nifi ex iisquosnbsp;Monachi vocant ordinarios PaltorcsEccleliç?nbsp;Vbinatn verb niaior elle pollit error, quàm v-,nbsp;bi agicut de capite ( vt loquuntur allj ) Öc ( vtnbsp;ifti dicunt) de pvimó ac fuprcnio Ofticiarionbsp;Ecclcfix Catholiex ? Prçtcrea , quid dnfturinbsp;funt de Eugenio , quem Bafilicnfe Conciliumnbsp;pronuntiauit Schifmaticum ? vti lam diximus:nbsp;amp; nihilorainus Sedem obcinuit, ex eóquc dc-feenderunt Papçad hànc vfque dicm : qui o.,nbsp;mnes funt progenies illius Schifmatici. Vbinanbsp;eft igitur ilia ordinaria fuccclfio ? Non loqui-mur iam de luccelfionc légitima ex ordinenbsp;prçfcripto in Verbo Dei ; loquimur de lucccf-lionePapaMiuxta iplorum Traditioncs, Concilia, Canones,Décréta, que difertis verbisnbsp;ftatuunt, Schifmatscis nullum elle ius inEc-clefia : amp; qui conllituunturà lchifmaticis, eos ”7.'**^*nbsp;catere vocatione. An accufabunt Concilmninbsp;Bafilicnic, quod ca omnia habebat, que iplinbsp;requirunt ad Icgitimum Concilium,Óc ad dh-ciendum nc illud pollit errate? Quo fe vereent?nbsp;fi concutrant ad Concilium, vt cius authori-tatem defendant ; damnant fuos Papas amp; vni-ucrlum eorurn Clerum, hoc eft, poltcritaceiu
po^i!cr'Jnt,nronannitos faille hæreticos;q'ia-11 vcra client ilia iudicia, quæ fcruntiir ab ipfis sJiitriatiis.
Rcpcuint quo que illad Pauli adEphcfios, I^cum dcdtjje alfos ^uiAem, yîpoiiolos .¦ alios veronbsp;^’’oçhetas: altos autem Euauovlillas ; altos au-Pastores Dolores : ad coagrneittafionemnbsp;falhrnm, ai op:ss rntni^ieTij ,¦ ad adificationernnbsp;(‘quot;'l’ortsCmsli. Quali verb lie probarent con-tinuamlucccflioncm, qaain præcendunt.Hacnbsp;’^’^reaiitcin luprà egimus, amp; ex eodcni loconbsp;’^ocuiniiis,quuin Apoftolus loquaturde Pa-^oribus amp;: Doüonbus datis per lefamChii'nbsp;liuniad Ecclcilæ ædificationem , nccircunfc-''^rour quouis ventodoûrinæ {vr ibi dicicur:)nbsp;'¦Mcqui, Paltores amp; Dodtores Ecclefiæ Ro-j^^næ lion elfe exeorum numéro, de quibusnbsp;°'iuitur Paulus.Satis cniin cxipforum corru-apparct (de quibus fuprà copiosc dillc-non elfe datos à Cbrilto : fed iplos fc-‘'¦'''iSeirilieamp; quotidie ingereredignitatibusnbsp;^'^’^icliaüicis, qaarum nomina piæfe feront,nbsp;^proucntu^aufevütjOmilIa muneris fnnôtio-*''-Qucmadmodum ctiam Monachifele inge-ad prædicandum, non foiùin præter vo-'¦’'gt;oncra,fed ctiam contra canones amp; Decrc-^^fcclcliæ R.omanæ;vti lupra dixitnus.E con-Dm dédit, datquc veros Palioresamp;nbsp;‘ ’lillros Ecclelias tum per ordinem Icgici-queiT) iiiiiituit ad eorum ordinariam c-^'^loiicmamp; vocacioncm, dum ftacus exteriornbsp;. . ^tlciiæ integer elf ; tum per alia media, quænbsp;P‘gt; libenc, quando exterior Ecclelijc ordo e-Museft.
- ^^amobrem dicimus,amp; mcritb quidem, Ch.'i!luin,ad initaurationem lux Ec-'¦‘’^l'æidcdilfc VViclefum, loannem Hus,Hie-î^'^yraum Pragenfera,Luthcrum,Zuinglium,nbsp;‘^'^'rum,Oecolampadium, He alios, quos cx-'^‘.'»uit ad colligcnda qux P^ipa difpcrlit.Qipo-îî'^ni autem ilU ctiam erant Doctores amp; Pa-ï'ürcsordinarii Ecclefia:» bnb ex vocatione amp;nbsp;.^^btuitonc Ecciclix Romanx, ingentis eftnbsp;gt;udvmix quod nobis exprobrant nos nonnbsp;’*l»erc oidinariam Ecclciix fucceffioncm:nbsp;Reformatio noftrard Ecclcfiarutn cœ-lit ab iis,quos ifti Monachi non aulint ne-^’fcvocationcm habuill'e luxta approbatio-“’mipliusetiam EcclciixRominx.Itaque ft-Jl'^'dineftboni in SuccelTione ordinaria Pa-’^Pini Ecclciix Romanx,hoc habuernnt pti-
j. J’lollriDodlorcs ; qui ctiam quod vitrofum i^'htcicccrunt, dum puram Euangclij doótri-’^'^luntamplexi. Vcrùm ifti Monachi con-^‘'ere nolunt , illos fuam vocationcra reti-ƒ lift, to quod fefe abEcclcfia Romana fc-^.''fc^tini. Q^od pcrindc eft vt fidicerent,Ec-’^liatn Romanam elle vera Ecclcfiam, quodnbsp;lucctllionem habcat ; amp; fucccflioncmnbsp;veram, quod ab Ecclclia Romana appro-: hoc ell, veram elle Eccleliam, co quodnbsp;J'lpfi placcat.lta pucti,non autem Theologi,nbsp;^ö'iipentantur.
(, fionaiittit ctiam excufarc fchilmata Eccle-Romanx, q.joniam noftri Dolt;ftorc$ hoc ¦S'-gt;mcnto inter alia quamplutima vli liint,
54«
ARTIC VL VS LXLLXII.LXÎII.
Ine TO. Matth, ÔL fiiccefrionem Eugcnij Schifmatici. Sin Papis fuis fuccunant, authorixacem Goncüio-riimtollunt. Dumautemfupci his délibéra-bunt: quoniam cxcipiunt fidem, quält hanc Pap®inuiolatc fcrualfenc, contrariumpaucisnbsp;crt nobis probandum. HÎC non repctcmns ipforum crrores cxpref-fo vevbo Dci aducrfantes ; dc quibus luprà co-piosc diUcruinnis : fed agcmiis tantiini de iis erroribus, quos norninatim damnant Concilia quæ ipli approbarunt. Papa Liberins fuit Arrianus. Papa Honorios fuit Eunomianiis. Papa Anaftafills lequutus cllerrorem Pbo-tinianoruin. Papa Marceliinus fuit Idololatra, Papa loanncs x x i i.damnacus fuit à Thco-logis Parilienfibus, quod ncgaretimmortali-tatem animarum : ne Papiiram loannatn inter Papas cnumcrcmus, quo tempore Paparusadnbsp;colum amp; fufura dcuolutus eil : quod Dodforesnbsp;Papiltici conancur delcrc ex. hominum memoria ,adeö vtaulinrillud cxvetcribus hilto-riis,qUum recuduntur, cxpügcrcrnc ctiam rc-ccnfeamtis infinitas corruptclas amp;; abomina-tiones,quibus referræ lunt liillori®. Nam quaenbsp;aXhilimus,lutHciunt,vt ollcndatiius Papas po-fuiile ac pollc ercarc, amp; (quod grauius elf ; Id-queex iuüo Dci iudicio aduerfiis hominumnbsp;ingraritudinem/n crrorcminducercinnumc-rabilcs homines : de quibus reddiderunt amp;nbsp;feddeht rationem Deo, cuius Throno eos liftinbsp;oporcet.Verùm nifi ilfi Monachi contenti lintnbsp;ris qu® diximus, aut fi nos lufpedlos habcant;nbsp;ädducemüs Doftortm quendam Seholalli-cum, magni apudipfos nominis, nempe Do-tforem Ly4anHm,qui exprcflisverbis ait,Multos Papas inucncos fuilfe Apolfatas, C®tcriim,quuni aiunt,Prçtendentcs conari excutare Ilias hæreles amp; dilfidia circa fide,ob-icetis tantum iis rebus qu® lolas perfonas connbsp;tigerunt : h®c nollra Refpólio contra telfabi-tur, amp; reCfe iudicanti vnicuique ptobabit, ànbsp;nobis accufari ipforum hæreles »errores, di-fceinonem amp; feparationem à vera dodfrinanbsp;vcróque Minillcrio Eccleliaftico : amp; damnarinbsp;cxfenccntia lata in Dci verbo ; quod nos fatisnbsp;tuctur aduerfus hxrelin amp; dillidium, quando-quidem Gallica Confeirio fidei co luîiulta ni-titur: quö fit vt plané coniundfi ac vniti limusnbsp;ver® Ecclefi® Domini noflri lefu Chrilti, abnbsp;iplo Sc ipiius Apollolisconftitut®. Tandem, Articulo x x in.vidcnturilli Monachi veile rctradlarc quod ante dixerüt de di-gnitate, authoritateóc ofticioPap®. Alferunt enim,quum de perfona Pap® difceptatur proprer Ichilraajiærelin, aut dubiain docfrinam,nbsp;nihilominus intégra manerc Ecclefiam intetnbsp;ordinarios Paftores, à quibuscóleruatur. Vn-de colligimus,primuin, Papaspofl'e h®rcticosnbsp;cllcjac propterea errarc polie circa fidétSc pro-indealiosjiliisinferiores, iuxiaotdinc aut po-tiitsin Ecclclu Romana obrinentem.nbsp;Deinde colligimus, Papam non elfe ex ordi-nariis Palloribus Ecclcli®, amp; Eccltliä integranbsp;eile abftjuc illopolle : epi® omnia ab illis Mo- |
nachis proponuntur amp; proniintiantur : qquot;' '' tiamdicunt, præemincntiain Pap® eil-mentum amp; locuplctationcm ex abuudru!!'nbsp;vitimam pctfcdlioncm,quó breui ecaeti'xnH*nbsp;cè finiantur tutb® fidei, amp; regatur hii'CN-Vndc concludimus, quum h®c pricniin^'*'^’nbsp;Papalis fit ex abiindanti,cam non eile necelir-riam in Ecclcfia : vt ctiam reuera dl abundan-tiadiuitiarinluxuSjambitionis.vaniratiSiVoW'nbsp;ptatis, Ecclcli® paupericm infciens, iioncaoinbsp;locupletationem dequaloquuntur.Qutini^'''nbsp;tem Dominus nofter probe jiitcilcxctirqui“nbsp;expédiât amp; conducat Ecclefi®, vt locuph'^'nbsp;tur,vt pcrficiatur,vt turbæomnesàfidcf®“'nbsp;ucantur, vt i 11 a regaturnec mcntioneiii vlbronbsp;vnquam fcccrit illius fnprem® fedis vtlptx‘-inincnti® Papç;fequitur,Papatum clicnicrumnbsp;humanum inuentum, ac non ordiiiatioiicninbsp;Dciiquam conclulionern ex iplis iltortiænbsp;nachorum verbiscolligimus: quibusvix®rf‘nbsp;Papa gratiam habebit dc iis qu® hic dixcruiK-At Deus voluit vt inter tot mendaci.1,nbsp;hos Articulos referferiit, ahqua vcritatisl*'*'’nbsp;tilla cmicarct:quain tc Deus fumnianipon»'nbsp;tiam fuam declatat, quum cfHcit vt nicndae;’nbsp;interdum veriquid proferre adueriusle'p*°’nbsp;cogantur.Quidam ctiam doClorSchobH*^'quot;’ cogente veritate his verbis vfus eft : Si »'y fubucrtcrctur vt Sodoma, fummus Poiiiil'^'* (C ,¦nbsp;tus poifetEcclcliam Romanam dimittcrc. ' Deniqiic in fuaConcliilione condcni”'’ Proteftantes amp; Anglos: öc quod puritas'P'nbsp;fordcat, propterea vocant eos Puritanos]!’^nbsp;cogitant,hac enuincrationc admodtimà 1'^*’ inbsp;curtari alas Ecclefi® fu® Catholic®.nbsp;omnesOrientis Ecclefi® cam ncgliguiit ('Vfnbsp;pfi fupràdixcrunt) fi magna pars Gcriiiai^*^.’nbsp;Hclueti®, amp; regionum vicinarum: SiA'’»*’nbsp;Scoti,amp; plcriquc ex Gallis aperte rciiciuncnbsp;lores, abufus, iScCorruptclas Ecclefi®nbsp;n® : amp; fi innumeri alij cas apud fc detefc'’'nbsp;nondeterriri opprellionibus amp; fxiiitiisiS'''nbsp;hodiefunt loi® column® ilims Papalispt*'quot;'*nbsp;parus : quid cauf® cil cur iatäent fcnbsp;elfe Catholicam , ctiamfi intclligant nuf’nbsp;Catholic®, qucmadmoduin faciunt .’Nos’*'',nbsp;tem ,fuos iplis crrores, hærefis, (Scimpi“^''^-rclinquimus,atqucadh®rcrnus verxEc*:*^^. ‘,nbsp;in verbo Dei fundatæ.EttiuoniamConCd'nbsp;Tridcntinuni, pro refornianda Ecclcli^nbsp;mana , nihil quam confirmauit cius errof^® ''nbsp;abulus: cius Dccilioncs pro nullisnbsp;pro eo quod Monachi dicunt, cas recifi^”nbsp;cHc tanquam ab authoritatc Euangefi^^.)j,nbsp;traditione Apollolica.Ç^® cllhorrcndae'^^i^nbsp;tolcrabilis blalphcmiaiimö repugnansii-**-! jnbsp;in luperiorc Artic. l v.dixcrunr, pollc »1'4''^nbsp;reprehendi in fuisConciliis. Accedit hiSnbsp;teruin perpétua feiitencia,pr®cedciitiaCf*’nbsp;lia corrigi polfc à fcqucntibus. Quodhci‘||^nbsp;porter ex verbo Dei,quod régula eilnbsp;Conciliorum.ac promdehis luperiiis.nbsp;ctiam in Concilio Tridentino iiiaiiifelb*''nbsp;riafaóla fit gradui quem noltii regesnbsp;Ciliis tcnerc lolcntzhac quoejue pecufi-*'’,^.;nbsp;caufanon cxiitimamus eos,qui veti finit |
RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541
nomen in vanum alTumatnr, aut ipfc dedeco-rctur amp; ofFendatur: fed vt cius gloria defenda-tur amp; affcratur,ac noftrorum proximonim x~ dificationi amp; vtilitati confulatur.Porrô opta-muSjVt tamij, qui in iftos Articulos iurarc iu-bcnc.quàm ij,qui iurant,à fuis pcccatis refipi-feant : lt;Sc Deura precamur , vt cos viuo Icnfunbsp;Spiritus fui aflîciat, quo abiuratis quibufuis I-dololacriis,crrorib'.js,fuperfticionibus,amp; faliisnbsp;doôbrinisjfcfein pofterum Dei veræ noticiæ acnbsp;puro cultui confccrcnt amp; totos pcnitûfqucnbsp;tradant.
AB I VRAT. BT
«tehonoris amp; dignitatis Regiç ftudiofi,amp; Rfgni ipfius authoritacis amatores, haberenbsp;polie hoc Concilium pro valido amp;lcgitimo.nbsp;iUquciftiMonachi ncc polUinc, needebentnbsp;iutetum diuino tum humano,cfficere vc Concilium Tridentinum approbetur ab iis,quibusnbsp;luraraentum extorquent : qui née periuri nccnbsp;petfidi erunt, fed potiùs amp; Dco Se Régi amp; pa-ttix fideles, quum ianóte amp; voluntariè renun-tiabunt iurainentis amp; promilfionibus,3b iphsnbsp;iniuftè extortisj fiquidem iuramentum fuit ànbsp;Deo petniillum amp; conftitutum gt; non vt ipfius
.1
O.
i!
P.
G 1
PASTORVM ECCLE.
E
VOCATIONE
SIÆ REFORMAT Æ.
Âduerftts eos,^ui in hoc tantum capiteJ*e ab ^ccltfia Reformata dijfentire preßtentur. libro de DifeipUna Ecclefiaïtica.
|
Vandoqvidem funt hodic no'n-nulli, qui præci-? puam partem Di-n. fciplina Ecclefia-fticæ eucrtcrc co-nantur,teieôlis iis,nbsp;quibus ex officionbsp;incûbit ipfius Di-__ iciplinæ admini-ftrîtio,aducrfus cos nunc nobis difputandum tft- Hoc quidem ipfa rci veritas ab illis obti-nuit,veramarque expreflo Dei verbofunda-furn elle cam Doótrinam, quam Ecclcfiaeno-ji^ fttæ amplcxæ funt; fed affirmant Miniftros ef-fc apud nos légitima vocationc deftitutos:nbsp;non habcant perpetuam ac vilibilcm abnbsp;\iiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ud hæc vfquc tempora lucccffio- f -tfv : cimque folis Pontifiais attribuunt, ac ptopterca nobis illos in hac quidem quxftio-'''quot;f. ne (i)Icnt anteferre. Haceft igitur ratio,qua nituntnt ij qui Pa-ftotumnoihorum vocationcm in dubium rc- oocant, eut quum fuerit à nollris Doôtoribus copiosc rcfponfum (hoc enim caput,vt plera-^ne alia ; inter nos amp; Pontificios controuct-Inm til) non nccellarium elle putauimus huenbsp;1111 omnia adduccrc, quæ tot feriptis, iifquenbsp;iloiâiirimis , fuse funt ab aliis pertraftita; |
fed aliquid tantum diccrc,quod ad hoc no- aMuer-ftrum inftitutum aeçommodatum effe vi- pri» fm-dcatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bStd^for X Quum autem nobis in hac quæfiionc fit negotium cum illis hominibus qui Dodtrinæ ^a^oari.nbsp;innoftris Ecclefiis traditæ confentiunt, hoc hocnbsp;yno excepto quod nobis Miniltros eripere vnoMp-conantur : mihi venir in mentem veteris illius «» ««-Apoloai, quo Demolthenes Alexandrum ali-quando rcfutauittnempcperpcram tedus tni- ßeiisad^nbsp;ri cum grege hac condicione,figregis euftodes iun^unt.nbsp;fuerint fublati: Ira mihi videnturi huftrà Do- i frttßrinbsp;ótrinam approbate,qui tollunt illius docendænbsp;ac promulgandæ rationcm ,cnifi forte expe-dant àPontificiis cius Dodrinæ prædicatio- jîtorüvquot;-nem,quamilli ore,feriptis,« ladto,flammis,o- cationsintnbsp;mni denique cruciatuum genere infeftantur. frobant. dPrimùm ergo negamus hoc polienoltris quot; Paftoribusrectèobiici, « quod legitime voca-ti non lint: quandoquidem illi quotidic vo- tio àvonnbsp;cantur amp;/cliguntur viâ ordinaria, amp; CO mo-do qui verbo Dei præfcripriis elt : atquc ab iis eVurte doBvinanbsp;ftrendica.^nbsp;inbsp;r'tficiu n9nbsp;exfecitin^nbsp;cœtibus recipiuntur-.^quos manifcltis fignis amp; argumentis confiât elfe veras Ecclefias. Ha- matarMn bent enim veram fidei dodrinam, habent pu_ Ecclefia-ru 'Paßo~nbsp;rts légitimé 1)001(11. t J^aiiot-^niavocantur eo modo tjui verbo De.nbsp;frxfcriftnt eß. f Katio i,. ^ia eligttntur,recilgt;inrit»r affroban*nbsp;tur à veris Dei Ecclefiis , quee eligendoriim Vaflorum itu hubtnt,nbsp;g /{^eformaise Ecclefise fiunt rerte Dei Ecclefix. ’T..! J. |
notavene lË.cclefi£.
Ioan IO.
542, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E L E G i T I M A
ram facramentorum adminiflrationcm , ha-bent rcélam fynccramqucDiilihi lîominis In-
' uocationem, obfcruant rcligfôsè difeiplinam àChrifto amp; Apoftolis iullitura'm: cfcnique amp;nbsp;charitatis officiis, amp; inuiéla Malrtyi'um con-ftantia amp; totius vitx rcformàtiôrte fénantilrinbsp;fcfe à fùmràa Dcrmifericordiâ'rri 'numcfaninbsp;fidelium elTé cooptatos , taiTéplfltïi'membtanbsp;Ecclcfiæ vnmcrlæ;tcftantur,inqttrfn, fc'eirc’cxnbsp;Chrilli oi.iibus,quum, fcicôlïs htiin.-triis rtadi-tionibus ,-vnam Chriftî veri padOris vóeemnbsp;audire velint. Qmim ergo toc tantifqtrc argu-nicnris conftet , Reformatas Ecciclias elle veras Dci Ecclcfias(quod etiamagnofeuntij quinbsp;hacin parte nobilcum diirentiûc) cûmqucEc-clclia lus habcat ciigcndi pa(lorcs{qnod nemonbsp;ignorât, nili fimul ignoxct quid lit Eccleûa)nbsp;qiiid rijndcm caulætrit,cuf eós'Paltorcs repu-dicmus,quos veræ Dci-Ecelcfix, iuxca ipïiusnbsp;verbum,S: elegerun: amp;approbarunr?Si eniranbsp;Ecclclîæ Dci funt, qurc illos'clegcrunt, amp; pro mus vim iftius obicôliânis.nbsp;vcrisPaftoribusagnqucrunttSijplicxprælcri-prisEuangclicisluiic elcôtirSifidelircr lt; ’nbsp;fub furiguntur (quodne Aduerfarij quiàcm’nbsp;ncgaucrintij iain cuiras facilè,p?£tipicuup elfe,nbsp;poçF[t,null4r^t/ônc Padlorcs n^ftros ab iis re-*nbsp;net, quialiôqni iDoclCinæ fe nofttæfrfbfcri---plillc prohtentur.
At enim, inquiunr,aonliabént eontinuara fuccclîîoncmraon ergo funt legitime inftituti.nbsp;Nam qui hac nollra ætatc primi Refotmatrénbsp;Ecclcliæ Doélorcs cxtitcrrait,non fuerunt vo-cati ab Romana Ecclcfia , fed.pçtiiùs ab ^a re-
1 gXinerc pcrculli. Ex quo efticitur, vtquotqiiotnbsp;pollca ab iis fluxcrrait, non habcant legiti-math vocationem. . •.'e-
Priniùm,mihi licetjfi-venm,iftam obicftio-nem rcpellere hac cxccpcionc, quod oiAnino indigna ht, quæproponaturab’ii^i quinobil-cum inDoóltina conléntiunt. Hoccertéob-
nis Ecclcùanici,ne dîcani elTc prrcipuam.Ti-bi igitur neceffarib fatendum cft, Minülch'''” ß quoque infrauratum elR*. Immo non porintnbsp;Ecclciîa reftitui, nifi rcftituroMinillerio,(lt;lfnbsp;fôlma'Ecclehx vifibilis lo’quor ) quia nonnbsp;'r3tiône,l]iiàtr! prxdication'e Euangelij, velin-ftaürarfEöclcfia, rcl inllauràta potclVconl-t'^'^nbsp;Xfsri. (^id cnim?' Dcusmé rcnafceiirem Éccllt;^'nbsp;fiarrr Jtanquam foctum irt luccm eduxerit, nf-¦que frmtrl cxcitauetit q'uHnitricrsin(laT('''f‘^“nbsp;Apohoto loquahliïfjvbcra Diuini vtrbiJlt;i'|i 'nbsp;‘l'noùcrcnt ék Etféfefiàm alcrcnt; fouercniiCiJ;''nbsp;carentpura Eaangclij prædicatioiic.’ergoquot;’nbsp;lt;•. quancudquc partem te difputando conuctt^'
ris, eô tarnen femper redigeris, vt, vcl inflaurairc hoc tempore Eccleliam,id cft,nilt;^'nbsp;ridiclucere tibi negandum lit: vtl fatendu»''.’ ;nbsp;legitimum fimul Miniftcrij ordinein clic Vnbsp;ftitutuin. Vcrùm ne nodum fccatc
ne nodum fccatc verbum,S: elegerun: amp;approbarunr?Si enira quàhilolucrevidcaniur, iam propiùsinlp'*-'’ K,nbsp;Ecclcfiæ Dci funt, qiræ illos'clegcrunt, amp; pro mus vim iftius obicôliânis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j '. ’
itcivii- , . Qÿi præcisè aclimplicitcrpronuntiaPf’ oificio'^ ^regitimamvocati'oncm Minilterij nccclbf'^'^nbsp;(.((ç continuam , nécvllo modo iiiteru'P'^' .nbsp;_fncceflioncm: illi Qnèarripcrc mihi vidc»'^nbsp;^lafi fucL|urc,id qaod nec verum,nbsp;4Tile cftyli^uidem «m ipfamdiligcncith^^nbsp;derent. Q^id enim li rogemus ex quo cîP |.nbsp;-^fj^tufi .loco hancadcogcnciâlêrnnbsp;fitioncm deprompferint ? In ilia accuram 'nbsp;drferiptione, qiiam fecit Apoltolus,nbsp;Epifcoporum munerc dillercrcc,nbsp;¦'el^ verbum de ilia continua fuccclfi^^^^’.^jcnbsp;ergo paticmutaduerlârios non rantùnianbsp;verbis Apoltoli, fed addercaliquid,nbsp;munus amp; vocationem Epifeopi nc§lt;-‘»'nbsp;¦pofle rationc confillvrc?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;é'y
Deinde ( quod maxime rem caußnilt;l“^^|[j, r'',, tinct)qui Icgitimam Miniftcrij voC3tio‘’'‘jj|j,nbsp;gant ordinariæ,continuæ ac viiibih 'nbsp;ni, illi etiam limul ailigant tccleiia tcn’Pnbsp;bus.locisacpcrfonisiquodquàmfalD'’’ ^^.,1)nbsp;¦ cilè norunt ij,qui naturam amp;condit“’j^^jznbsp;Ecclcfiç perfpeôtarn habcnt.Qui cniniXnbsp;diocriter in lacris literis funt yerfatbn*^’®^^!!!nbsp;rant, poltChrillum Dominumnbsp;noftrum in carne exhibitum , EcclcP^’^^jt-antcain Abrahamifainilia côchif3,^T|.,]lJ^nbsp;dam quali parictibusconcen[a,conipf‘^^'jrnbsp;quefuerat,i3m in vniiicrlum orbemnbsp;teque fuillc diKufam. firgo Ecclelîànbsp;genti attriôla cil, nec ab vllisperlonbpnbsp;nec in vllo terrarû loco certain aliq'^^‘’’’[pii'' ,,nbsp;fibilem fedem habet hxam, atquepetp^^ (t- .nbsp;Arque vtinâ non rot cxempla nobisl^PJfjji'J.nbsp;rent quibus id verum elIeiaiT)pridcinip^||,(;|.‘'^ ,nbsp;cxperienna nimiscomprobauit:quiquot;”.^^j,p'.'nbsp;tociùfqucOriencisEcclefiæ,quxabif*'* (jP' •'nbsp;ftolis planratæ amp;irrigata: diunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
dé à Mahomcticisblafphcmiisalfhct^^^ prellæ propemodü cxaruerunt.Eig^^*,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i’
rant Aduerlarij continua fiæ, eins formam externam atqi'P' _nbsp;quç delixaalicubi,immotaq; p¦nbsp;potiùs adoremus lummudc inip‘-’*'‘’‘‘ ”
Obitclio. Frimasnbsp;t-cclefia.-rû K.efor-matarumnbsp;faslores iedi,amp;nullonOnanathcma(ura,amp;fulmivumnbsp;¦uocatQS a ........c_______
J^mana £,ccUßiinbsp;nófuifi.
\ejfonfio. Usée obie-flia niconnbsp;wnit iis,nbsp;^ui fe nobis inüo- iiciant Pontihcij,quibusnobifcuro clïnondcnbsp;îirina. tonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...
fentire frofiten-ttir.
Minifies rium^utnbsp;^CAteraj^
_. L WB «i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.4 V« * B A«
‘tßin^v*ii- non cogat rci maiiifeftiflinia vetitas idconfi-fat».
' vna rc,aut altera, nequc detprininis : fed pro-pcmodiiin dé tota polîéflioiie cótentio ;' quem veto Dominus ex Pótificiis tenebris, in Euan-gclij luctnltraduxit, cum bac obieótione vti,nbsp;perquam indignum elt.Ccdb enim.iiónbe no-b'ifcunragnofcis Ecclcfiæ Romançcortuptio-ncFn?agnöfco,'inquis;rurfus quæro,an non il-lic intcrcætcr.a,adéôquein primis, Minilleriunbsp;quoque Ecclefiafticum corruptum cft’Hîc no.nbsp;1Ó mihi rcfpondcas, fatis cnim resipfa loqui-
- ‘rtir , amp; nemo clt vcl cxipfis Pontibeiis, quem teri. Cut ergo nos rcuocas ad Romanam vo-c.icionem? Tu,inquam,qui piiram Dcicogni-tionem iaélas,aiifus es hoc ex ore tuofvc vêtusnbsp;illud Ennranum vfurpé) nobis obiieerc, quôdnbsp;putain Ecclchaftici Nlinilicrij rcfotmationcmnbsp;non ex fecc Pontificia hauriainiis. Immo verbnbsp;bine collige, reftitutum eile inter noslegiti-mnm vfutn Minifterij, quôdàPontificiis cor-riiptclislit vindicatuiii. Eateris Eccleliam ellenbsp;apiid nos lumnio Dci beneficio inllauratam.nbsp;AtquiMinifterium non cil minima pats oïdi-
-ocr page 571-VOC'ATÏONE MINIS't.
Dei confiliiim.qm Ecciefiam tor tann'fq; mu-JfriL* '^''onibuscxpofitara-cflc voluit. Longe fane •litnieliùs Chryîbftomus qui ’ EcVlefiæ, qùæ innbsp;tetris late excrefeirarq; propagatür^^adiccrànbsp;nonintcrrisjfcdincœlo querendam cilcjnonnbsp;'•’’X'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrè,quà’.n eleganter affirmauif.
»Ul, ’ Hlcprofeótónon difputanduin » fed do-’’'ifiiim totôqucpcftore ingemïfccndum eft, quumtoteucriàs Ecclefiasin mefnôn'am rc-uocamus, quæaliquando fummisacpratftan-tiifimis Dei donis fticrant exornatæ. Si enim
'*!»lt;((, tudcraplurimis fanôtifsimiiquc lacrymis fuit ptofccutus:Quanto nos magis dolerc-rquumnbsp;u”' eft.qiiôd non vnius vrbis,non vnius Prouini-
Ciæ,non vnius regni arque inipcrij, fed totinis ptopcniodum Aliæ,totius Africse amp; màgnænbsp;PartisEuropç Ecclefiæ ab horrendis blafphe-™iis,erroribus, idololacriis, tanquam AflyriiSnbsp;3C Babyloniis irrumpenn bus, expugnaiæ» ex*nbsp;bia:,ôi: quodammodo in puluercni rcdaétçnbsp;fiiit.-ltaquc Ecclcfia ex totius propcorbispof^nbsp;hiPiOne dcpuh'a,in paruo prædiolo rciicta cft.nbsp;Q^id dico rclida ? Imnrà verb ne il lie qui-’letn ab hoftibus rclinquiturtfcd perperuis af-^'btionibus iaófcar^, nunc dolis de ambuscir-^unucfa,nunccrudelicacc ac furore hoirnnuninbsp;^îccrata, cum precibus amp; patientia, Rcdcm-ptorcmfuuni decœlo veniutum expedar.
Srd, neabihnifuco noftro longiùs recédât °t»tio,ex bac tanta rerum vici(fitudine,ex tot,nbsp;'tfquc triUiHirais exem plis colligi tn us, tccle-fîain non polie vllis, vcl locotum,vel tempo-tum,vtl pcrfonaruincircunftantns alltgari.nbsp;?''9 Atquc vt ab rerum præfcntiü ilatu,ad præ -ttriiatum mvmoriam fcrnionem traducamus;nbsp;''bijCedb, crat vilibilis externaque forma Ec-I tlcliac liraclis, quum Eliæ conqucrenti fe iô_nbsp;I'tWillicrcliduin elfe, qui Deum coleret, tc-fpoiidit Dorninus, fepte inillia liominum ad-hucfupcrelle,qui non flexerantgenua coramnbsp;B»al. Inquibus veritatemfaille teftatiir Am-lïtofius. Deinde quum Chrilius in inundd ve-¦t. wt,vt Mediatóris officio fungcrerur,quænamnbsp;'^tat Ecclcliæ facies? Erâtne ex vifibili Sacerdo-tuni fuccelfione metienda? Poltremo, quumnbsp;’'¦ ChriHus veniet viuos amp; mortuos iudicatu-tus,quæuam externa facies Ecclclîçfutura eftgt;nbsp;tîuandoquidem ille ipfe ptædixit fe tune vixnbsp;ti^perturuin fidemin terra:qucmadmodum e-tUmnouilfimusille dies cum diebus No’ê amp;nbsp;Lothcomparatur.Ex quibus omnibus pei lpi-^uuincft,quum vifibilisamp; cxretnusEcclciixnbsp;aitiis tot mutationibus fubieCfus fit, eos per-P^tatn facere , qui Ecciefiam alligant con-^tnuçacperpetuç Epifeopotum Succefsioni.
Qj_inctiâ illi ipfi Pontiheij, quorü fc parti-’’“s Aduerfatij in hac quidé quæftione adiun-B'tnt,fatcnturapud Artianos Ecciefiam non “tille,quos tarnen habuilîè vifibilé Epifeopo-tutn fuccefsionem dubium no cft; Quid, qiibdnbsp;^on dubitant rciiccre Græcorum Ecclefias?
oftquam enim Ecclcfiæ CatholiCæ nomen in 'otutn feholis fæpiùs intonuic, tinn illi ftatimnbsp;tubiiçiunt, banc Ecclcfiâ Catholicam elle Ro-‘’'»lûacLacinam.Ncmpc, vt, hisnotis appo'^
'•e„
'I.'-
S' ;wgt;
^4^ fitis,Græcos cxcludant;arqucit4.boAi illi vffi,nbsp;quafi Pendopes telam rctcxeritcs,tollunt vnonbsp;verbo ea omnia,qüç anjrè alIerùerant.Quid e-nîm iôdonftanrius ineptius dici poteft, Ec-¦dcfiàm elfe CafRôhcam,id cft, vniuerfalc, ca.nbsp;lege ac códitioiic’jVt vnius ciuirâtîs mœnfous,nbsp;ceu vinculis.iTligata cocludârutîSed alius fof-tafle dabiturdcnacrc'fufiLis difpurândi locus.nbsp;Nûc hoc dem um quçro , quum tâti fit apud il-los continua Epifeoporum fcrics arque fuC-ccflîo,quara in Græcarum Eeelefiarum rcli-ftretnias vnius vrbisHicrololymæ cincrcs amp; xjuiis ab ipfis Apoftolorû temporibus haôie-nus perdufalle luanifcftuni cft; cur igirur Grç-cc's adeb faftidiofè rciiciùnc,ncc au'guftum il-ludamp; magnificum E'cclcfiç Catho'icç nomcrtnbsp;ad illos vlquc cxrcndi polie pariunturîSi cnininbsp;Epilcoporum perpétua Succcïfio nöfa eft cer-tiilima Ecclcliæ,reuoccnr igitur Græcos,apuAnbsp;quos iHam elfe ncmini dubiurn eft.Sin minus,nbsp;certè importuni ;unt, qui illam à nobis ramnbsp;pr3;cifèlolcancflâgitare,ac prçlcrtim quû,Deinbsp;bcnefi'cio , ih noftris EcfclefiiS multas acccr-tifl'imas Ecclcfiæ notas (vriam a'ntèdixi) vF-dercpolfinr , nifi màllcnt oculos ad banc lu’-Cem tlariftimam claufos habere.
Quiim igirur conftetjamp;Ecclcfiàm fine Vifibili ac pcrlonalf fuccelfione, amp; rurfus perfo-nalero fucceffioné fine Ecclefia aliquando ex-titillc, atfirmamus, Aduerfiarios qui à nobis ra præcifèac nc'céllàrib pctfonalem illam fuc-^nbsp;ceflionem requif oriT,eHc iniquilfimos.
Qui vcrb-àrtbbis diilentiunr, hispôriffimu tatioinbus rtitutlcur, qtibd ab initió mundinbsp;femper extirefit, amp; vfquc ad nouifsimû dieranbsp;femper in terris futura lit Ecclefi.a. Quem locum amplificant addubtis Dei proinilnonibusnbsp;de perpétua Eccleliæ confei'uatione,cuiufnio-difuntiftæ: Chnftum fuisaftuturum vlqueadnbsp;cofumtnarionem fcculi, ebfqucà Spiritu Deinbsp;femper elfe dirigendosiPortas ioterOmm norlnbsp;fuperaturas Ecclefiain:fore vt pOrcæliicrofo-lymç femper paccâr,amp; fi quç finit fimilcsprô-mifsiones ad fempitcrham Ecclcfiæ glbriariinbsp;pertiilcntes;
Rcfpbndemiis cum Auguftirib ëitifmodi promifsiones de perpetuo Ecclcfiæ ftàfu pro-priead Ecciefiam Eletlôrdm pertihefe. QuI-tuni verb attinerad lingulas vifibiléfque Ec-ck‘fiasjaffirmamus(poftcùdem Auguftinum, .ßnbsp;improboscum palea,amp;fidclesCu triticocó- 'nbsp;parantem)fenipcr paleam mixtam elle tritico.nbsp;Qiabd fi aliquaildo Contigerir,vt nihil propc-niodum'quam palea noltris oculis apparear^nbsp;veranTtanicnEcclcfiâ,non in palca,fed ingra-nis delitcfcere. Nó igitur nógamus quinfemper futura fit Ecclefia, fed codé modo iifdcm-queexterriis ornamentis femper relticcnteminbsp;arqucomnlbuscólpicuam fore Ecclcfiâ,eum-demque cius temper, vcl fuillc, vcl futurii cirenbsp;ftatum pernegamus.Nec verb idcirco Ecclefianbsp;non eft,quia maxima hominum pars eam norinbsp;vidcf.netiue fpiritualibus caret ornamétis, cÔnbsp;qubd fit aliqwahdo exterioïc forma deftiruta.nbsp;Atq;, vtdc prbmiftîonibus Dei agamus,quo-tics Dominus proniifit fe Abrahami, amp; ipliusnbsp;föminis Deum fore, fc in mediis Ifraëlitis haï
Z. ij.
M»tt. loan. If.nbsp;Matt. If.nbsp;bta.fo.
De cittit. D tn.Q,nbsp;66.
DE Légitima 544 bitaturumife fore perpetuum tfraëlitics Eç-clcfiac cuftodemî. Quanti porro funtillaquæ 'PÇnl.ïii,. tories occurriuit:Sioncm ciTe Dci fedé amp; re-yyiz.«. quiem fempitcrnam ? nomen Dei in tcmplonbsp;Hicrofolymitano fcmper extiturum : oculosnbsp;Dei fcmper illic futuros? Quidmulta? Innu-inerabilcs funt loci, in qiiibus Dominus te-ftarur Ifraélitis fe illorum elfe Deum,amp;: fe illisnbsp;perpctuo affiJtururc.Ecquis tarnen inde con-clodac fcmper cundem Ecçlcfiæ Ifra'cliticç vi-fibilcm ftatum fuiire?imô fæpe accidit^vt nul-^.cfcr.iR. la inter Ifra'clitas extarct vcræEcclcfiæ facies:nbsp;x.Zt'xnbsp;nbsp;nbsp;Quod quia paulô pollfufiùsexpliclcuri fumus contenci crimus vno cxcmplo.Nam tempore Regis Acbas pollutum ac claufum fuit tem-plum Dei,amp;idola paffim publice conftituta.nbsp;Ipfedeniquc Sacerdos Vrias fanótü Dei cultûnbsp;inalicnos plané amp; impios ritus commutauir.nbsp;Ibi nulla publicaEcclcfiçfacies:nullavcrçEc-clcfiæ ornameta. Sed num propcerea in ludçanbsp;Eü.s.nbsp;nbsp;nbsp;exfinûâ fuifle Ecclelîâ diccmus?Ncgat Efaias» qui miferrimis illis temporibus à Domino cxcicatus i Eleôtorum fidem præclaris cohor-tationibus fulciebatJ teftatur cnimfc difei-pulos habuifle,inter quos Icgem Domini ob-Xfa.h Îîgnauit. Arque vt eundemEfaiam inculcc-mus: Q£Um fumma vocis çontcntionc cxcla-maret, Hicrofolymam è fideli in mcrctriccmnbsp;degenerafle: numerat contumeliofus in ec-clefiam illic expreiTo Dei verbo conftitutamînbsp;Minime verb, fed falfamà vera Ecclcliadi-ftinguebat, quum diccret fernen piorum ni-hilominus fupcrelTc. Hæc omnia ( inquiunt)nbsp;ad vetus teftamentum pertinebant: qualî verbnbsp;Deus nonajquè fucrit verax in Veteri teßa-mento, arque in Nouo:aut vtrobique non fitnbsp;eadem promiffionum fubftantia : quo fit, vtnbsp;Veteres, illas promiflîoncsidétidem adChri-Ini.cap, ftianam Ecclefiam accommodent. Mcliùsi-Efa- gitur Bafilius, qui ex illo Eiaiæ loco ira con-*nbsp;dudit :Multa admiteit amp; vcrficoloria fcminanbsp;verbi Ecclefia, ab iftis lubindubta , quipuri-tatcmSacramcntorum contaminant, amp; dogmata impictatis dilfeminant ad extremamnbsp;.. animarum perniciem ; de tali Ecclciia mericbnbsp;dici hoc poteft : Quomodo faóta effc racrctrixnbsp;ciuitas fidelis Sion î Hæc Bafilius de vifibilinbsp;Ecclefia dilfercbat, cuius corruptio nonim-pcditquo minus Deus fuam El^dorum ec-clefiam conferuet. Itaque, vt ad promiffio-nes Ifraélitis fadas redeamus , quærit Pau-Rom.j, lus ; Num Deus populum ilium fuum peni-amp; n. tus rcieccrit, cuiuç fuit adoptio, gloria, fœ-dera, legis conftitutio, cultus amp;promi£fio-nes : quum fiæri non poflît vt cxciderit fermonbsp;Dei : refpondet Deum non abieciire populum fuuiB, quem præcognouit; amp; propofi-to hoc diuino ad Eliarn rcfponfo , R.eli!]u/inbsp;ject mihifeptem milltavirornw,nbsp;nbsp;nbsp;nonflexerunt genu idolo ^lt;Z4/.5lt;e,inquic,j27' hoctempore^refer-uatio fecundum eleütonemgratuitam facia eß. Ex quibus efficitur, licet vniucrfapropcmodumnbsp;Ecclefiaaliquando plane corrupta elfe vidca-tur,non ramen propterea Ecclefia deleri,qu£Cnbsp;inElcdorum feminc tandiudclitcfcir, duranbsp;ftdmirando Dei eonfilio rurfus in lueem pro- |
dear, aberronbusamp; corruprclis répûrgâW. Quamobrem perperani.faciunr,qui generalnbsp;, illas Dei promiflioncs reftringunt adnbsp;fiam Romanam,quafi nulla alia vntjuampolquot;nbsp;,fit elfe Ecclefia,quàmRomana:ita vrnonâjp'nbsp;pliùs fint generales promiflioncs, fed adeoip'nbsp;çialcs, vt vnius vifibilis Ecclefi® proprianbsp;^quod nemo no vider quàm fit ablùrdu. Qi’”'nbsp;etiam vd, nobis tacentibus, ills ipfspr®*”“'nbsp;fiones nobis obiedæ fatispronuntiant,Ecc* 'nbsp;fiara Romanam non cfl’c veram Ecclcfiant- gt;*nbsp;cnim Deus fcmper adelt yers Ecclefis:fi Ici«'nbsp;per câ tuetur,amp; fpiritu veritatis dirigit:linbsp;quant inferorû ports fuperaturs lunt:fidr*’‘'nbsp;que (emper patet fidelibus ad cam ingrcHquot;^’.'nbsp;fi,inquam,iila omnia ad verâ Eceleliamnbsp;ncnt,efticitur profedb,'Romanam nonbsp;ram Ecclefiam ,vc pote qus verbum .nbsp;traditionibuscorrupcrit,Spiritû veritatis r'nbsp;cent, amp; ab ingénu lupcrltitionumnbsp;tanquam abinferorum portis fupcratah’fnbsp;arque exclufa vcritatcjhumanis comnicff’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, mendaciis fores apcruerit. At enim, inquiunt, prccatus eft Chrift® fides Pctri dcficcret. Ccrtè:nccenimbp*^jjnbsp;cius paulb poil futurû ignorabat. V erùi^ ƒ ^^,5nbsp;hoc ad Ecclefiam Romanam ?nifinbsp;hoc ipfi cum Petto conuenire qiibdnbsp;ncgauerittvtinâ verb Petri lacrymas acnbsp;feentiara imicetur, vt tandem ad Don’”’pjinbsp;conuerfa , hominibus,non iam à v“®nbsp;cultu abduccndisjfcd potiùsinpuranbsp;que doéhina conrirmandis diligcntctnbsp;dear. Q»bd fi hoc argumentumnbsp;longiori refponfione, dicerem, fideif ”nbsp;fuifle donum pcrfonale, itavt nulloh’^^^^j,,nbsp;alios tranfmitn dcbcattquçrercronbsp;dem Scripturs fundamentis nitaturiH’nbsp;cathedra , quam Pontificij Roins cnbsp;tuunt, cique hifee poflremistemporibi’’nbsp;tanti ,'humana omnia prsfidianbsp;tu fuflulciunr : proferrem cxcclientiff’^^^jnbsp;illam Chrifti precationcm , qus extatnbsp;lohanneai, non rantùni pro Apofl^^S’nbsp;pro iis omnibus , qui percorum fer^nbsp;étant in Chriftum credituri; ac rogatenbnbsp;huius prccationis fruélns ad alios qu^nbsp;cleólos pcrtincat. Quodfi eb Chriltu*’’ Ejjnbsp;dafle cxiftimant, vt vifibiles Ecclclisa lpnbsp;Apoftolis inllitutç nunquam labefaólarJ^^nbsp;fint,poftulaTcm vt nobis vctcrcsnbsp;délias rcprsfcntarcnr: Hsc gt; inquam, ®nbsp;prcmcrcm , nifi fatis cflcr perfpicuum» 4nbsp;ineptè illi à fide Pctri ad fidem Ecckn^nbsp;mans raciocincntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo' Nihilo mcliusadfusfentcntiscofirtK , ncmtrahunt, quod Chrillus Apoftoh*nbsp;bat, vrbem ßtpra montempefitamnbsp;eaZf/rrEQuanquam enim vcriflimum cl gt; fjj;,nbsp;ftolorum prsdicationcm inllar lucisnbsp;ras j per vniuerfum cerrarum orbctn rnbsp;fe,ipla tarnen cxpericntia docuit,quàtnnbsp;fit quod ait Chriftus apud lohannem,nbsp;potttis renebras, lt;jaam lucemnbsp;pudiata Euangclij luce,ipfi feinnbsp;humans rraditionistenebrasimnic |
‘1.5,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOCATI ONE-MINIS T.
• quod aiûr,ex hoc præccpro Chri-
¦ gt; JicEcclefis,cs^\iû fcinp.er locum habere de. , fcqui vifibiîé Ecdcfiâfuis omnibus par-‘-'onnantemnunquâein-dcfurura, nul_nbsp;•ahonem ii^ct.Nam ab co quod fieri dc-((id'cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videturcon-
H. Jludcrc.C^d enim nónnclcx de facrificiis of-ftfiuis iatafub vetcri Tcftameto,fcmpcr vi-^que adChriftum exhibitum’collat ta-cnfacnficia aJiquotics fuiirciatcrmiira,ac annos,quu ludçinbsp;pui Babylomos cxularcnt.Ità eriam præcc-Hum Chnfti de difciplina in Ecclefia obfer-Krri ƒ ?quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corruptaque, fed in ftacc
c la locum habet. Vigec certèperpctub i' P^prçccptu, fed eius obferuatio aliquandonbsp;flnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rariùs contingcret) honji-
’titcrmittitur.
. ætctùin quum Aduerfarij feScripruræ te-'•noniis, arque exemphs efl'e deftitutos fen-it)iatnrcfugiuntadvcterum aliquot Do-enim .’inquiunt: tan”^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuccciljoncjquam
’ Augullinus, Irenæus, amp; iqucalij Dûûorcs Ecclefiætitifecerunt,nbsp;fanone,tanquam admota fortiflîma ma-omnia argumenta arquenbsp;h æ lucttcrint ? Premunt jgùut amp; vrgentnbsp;iTLf vcrba:£^lt;i»^, inquit, anginesnbsp;enoltiAnt orAinem Epifeepo^nbsp;ß^ruM. Et paulb póft inducit Ecclefiaitanbsp;H^iticis fetipturam corrumpen-s: kiM enis?^ua»sla amp; vnde veniftisl c,niâ in
y fontes meostTAnf-
lt;ito L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»^»»»poßidea.priorpojii-
originesfinnas ab ipfis anthortbns,aHo-^lgt;»tres. Egofum hares Afofiolornm ; fiaaca-
Multa funt alia ciufmodi, J**® aduerfatij nobis obiiciunt ad ftabilicn-''Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucceflîone fententiam.
Quia veto hoc praecipuum cftillorumAr-accuratiùs il-lonfidcrarc, 8c. intends oculis omnes eius rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognofcanius quidnam ex co
^^/««fequipoffit.
J ^pnmùm fi vclim agere meo iure,requi-locum, quo Vctcrû i-
A /‘^'^^‘Iciiturauthoritas.Eam enim Icgem t uu Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis indixitjVt quicÂ-
K ƒ '*^icm fit,qui dogma aliquod proponat, ^'¦’bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud hauferit ex facratu li-
in hanc fententiam cçteri Qii.-immerito fané,nbsp;4USc nptura fit fola noftrç fidei ac rcbgionisnbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lore poftula-
Qiii, f?quot;’ itaadviuum refccarenolumus, ne Pu^n ” K,quot;' ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P”“®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. qoàm
Uïquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veteres nunc à nobis
fu dficcdcnt,(ed 0xpendemus,quo fen-inhnem illi continuam hæreticis obiecerint.
^Us H-'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'ceat Pontifi-
^ucccihone glonari.His omntbus dif-
cufiis.huicobiedionirefpQnfijm erit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Tcrtul]ianus,inquis,Auguftinus,amp;aIjj.plc-riquecontinuam Ëcclefiæfuccelfioncni hçrc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ot-
n’cis obicceruntiFatcor.Scd fimuladdo,fortes illos acftreriuos veritatis athietas longé fornbsp;doribus armisinftrudosfuiire,quibushçrcti-corumfalfa amp;impia dogmata iuguiarint. Si «TÎionfn»nbsp;enim hocfolûjfucccffionistcluminhçrcticosnbsp;contorfiflent, fuillét profcdlè obtufius, quàmnbsp;vt eo magnas hoftiü ftrages cdcrc potuilfcnt.
Qind ergo’ Quû haererici errores fuos arque horrédas blafphemiasin mediû proponcrenr,nbsp;Scripturç Canonicæ libres alios reiiccrent,a-lios fuis additamentis corrumperenr, quine-dam fuafcdptapro librisCanonicisobtrude- ^ug^wn:nbsp;rent,atquc intérim libi nomen Ecclefiæ Apo- Ecc.fund.nbsp;ftûiicç non minùsfaJsô,quàmimpudenterar-togarent; Ecee, hærcticis obftiterunt boni acnbsp;vignantes Ecclefiæ Paftores,ac pdmùm ex Dcinbsp;verbo refutarunt peruerfa hærcticorum dogmata, docucrûntquc nihil talc ab Apoftolisnbsp;fuifte traditum :quorû feripta dodtrinamaucnbsp;ndclis Dci Ecelefia amplcxa eft,illi foli adhæ-tcr,illam fcquitur,amp; ab eius finibus nunquamnbsp;diuclh nec diftrahi poteft. Deinde ipfumEc-Clchæ nome bac ipfa ratione ab hæreticis tan-quam ab iniuftis pofl'eftoribus, abftulerunr.nbsp;Longe erquot;ô falluntur, qui exiftimant Veteresnbsp;loqui de folaEpifcoporum fucceffione.quumnbsp;potius agant de ipfius doddnæ fucceflîonc.âcnbsp;eiusfidei,quamprimiEpifeopiab Apoftolisnbsp;accepram atquchauftam adpoftcros côtinuanbsp;ferie ttansfudcrût. Ex quibus manifcftum cft, «iT» âenbsp;quantum interuallum intericâum fucrit inter fgt;*ra do~nbsp;vetcresOrthodoxosÂthçredcos. Namhærc-dci nouaamp;aliéna,atqiadeóipfiApoftoloruninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
Doârinæ amp; facris Hteris .contraria profère-bant,atqueira cum fidei,tum etiam Epifeopô- ’vtraijue rum continua ab Apoftolis fiicceffione étant f^ocefiia-dertituti.Orthodoxi côtràjôc fidei ab Apofto-lis tradicæ,amp; piorum Epifeoporum fuccefljo-ne freti crant. Nihil igitur mirum, fi ciulmodi viramjutnbsp;fucceflionem hcrcticis obiecerint, modo me- habtiat.nbsp;minerimus, vim illius arguméti nô in Epifeo-porum nomine acfcricjfcd in ipfa hdc elfe po-lîtamtita vt fidei Succeffio fit inftar animæ,nbsp;quæEpifcoporumSucceflioni,tanquamcor- *ƒ’’nbsp;pori, vires ac robur infundat. Ex quo intelli. Xnbsp;gitur, fi continua Epifcoporum ferics vera fi_nbsp;Qci lucceflioncjceu anima,deftituatur,camia- ^*‘ocefti»nbsp;^cnihilaliudquàmcadauctin- “j’?’’«»'nbsp;utile fupereflè Earn veterum Doftorum effe ÏX,nbsp;mentemfacilé nobis aflentictur, quieorudif- ,i„X-putationis ordincm attenté confiderarit. Necnbsp;cnimftatim ad Epifcoporum fedem profiliûr,nbsp;fed pnmum docent, apud hætcticos hdei Suc-™ effe, atque id cfficiunt certis,nbsp;Scripturæ teftimoniis : poftq uam niiutad~nbsp;id obtinuerunc tum in hoc Succcftionis Epi- quot;quot;fquot;nbsp;feopotum campo longé exultant, eotumque *''’**?*nbsp;ordinem acfericm tanquam fuæ viitoriæ in-ignm oftentant. Deniquefirem propiùs in-ipicias, facile animadueru s, iftam Epifeopo.nbsp;tum Succeïlioncm non tam perrincre ad pug~nbsp;nan^uàm ad vidoriammcc tam ciié ems quinbsp;maffleum hoftecouferat, quam ems qui par-2^ ‘M-
s.
54lt;S
tadc hofte viAotiattiumphumagat. Nenos - igiturftantcs,atmatos,pugnantcs conférantnbsp;. Pontificij cum iaccntc,profirato, ac iugulatonbsp;Marcione, vcl Valentino, amp; ctctcris ciufmodinbsp;inóftris,qux pos toto pcólorc cxhorrefcimus.nbsp;Practerca quûhærctici fuas doiärinasad Apo-ftolos authores pafsim referrent (vt confiât cxnbsp;Tertcll.Irenæo,amp; aliis plcrifqiie Doóloribus)nbsp;Operæprctiumfuit illis oponcre Ecclcfias abnbsp;Apofiolisfundatas, dc earum in Apollolicanbsp;doclrina confiantiam.
Ergo,fi qui hodic vclint Vctcrcs in hacSuc-cefsione proponenda imitari, primùm do-.......ceât apud fc elle veræ amp; Apofiolicç fidci fiic-ceßio\ii cellîohé: ac tum deinde, fi vidcbitur, longuiii deeß fuotum Epifcoporum catalongum rcccn-rx ßdeinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
juceeßtQ. rafiißtii)nbsp;fentcntlienbsp;DoUorünbsp;tini nobisnbsp;obiiciuii-rar, ab i*'-iis iofisnbsp;Dociori^nbsp;igt;»sftlt~nbsp;ra.
Tertuitia nifonttn-tia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___
Pefrafi. bus vcrbis apertifsirac fignificat fe dc Succef-hone do(firiii;r aloriAri.Audi.imiis criam.nii.'p
t
De frafc, hter.nbsp;J-ib-i.nbsp;t.r,.
gt;*-iianda, f.fifiopo-Tum ftic-
JH arc.1-4
.. DE LEGITIMA
corum fcntcntiam aftringÙnf.audiantTff'^j lianum affirijiantctn: Nenfidemexferfinihr ,/nbsp;exßde-perfoj^Mprobari dehere.
Arque,vt ad alios Dodtores progrediartiquot;^ Cyprianu? plurimùm ciufmodiSucccflîo'’'^lt;/''’nbsp;rorumendauit, amp; hoc potiffimùm arictel*nbsp;uatiaflorû crrorcs expugnauit: fed fatis dw/nbsp;rat fe de ca Ecclcfia loqui,quæ àferiptisfi}jnbsp;gelicis non rccedic.^«f/if, inc^üitfradiu^r.J’'^nbsp;à, corporCidiHifionem lncû vnitus non cafgt;t :nbsp;Eccleßa luce Dominiperfnfaper orbemnbsp;dios fiiosporrigit^vnum ramen lumen efir‘jgt;^^nbsp;bi^ue diffHndttMr,nec vnftae carDorisnbsp;Scc.Adulterari non poteftfponfa Chrtlit,nbsp;pta efi pudtca:vnam dor.utin nouitvniu! (“nbsp;It.ffan^iratemcaftopndore cu^odif.ln^-^nbsp;fitanus videri non potefi., ejui nonpermanetiß.nbsp;uangelif er fidet veritatedcAxz illc; Repon^^ ’ » jnbsp;tv.r nobis Fabianos,Cornelios, amp; ipûn’ ‘nbsp;cathcdram,id eit, Apoilolicam doétnna'’’’j^^nbsp;enim-Mofiscathedram Chriftusincelk*','nbsp;étrinam Sc lcgcm à Mofe traditâ) tum do’’nbsp;fiplaccr,Cyptiani patrocinio gloricntuf-
Auguihnusauté,quiamp; Manichæis jÇjg.lL'j natii'hsfæpèhanc, de qua agimns, Jö-' /'nbsp;né oppoluit,aperte docuit fe de eanbsp;qui,quç Dodrinçpuritaccm ab i'*'inbsp;ceptam confiante! retinct.lt;y?,inq'quot;f’nbsp;tervera,pia,(^ caila, inrrmfeertsfui vir^nbsp;te ornata,nonforinfecits mendaciofalle^(^^''‘Lfj, fnbsp;colorata:Sc alibi; E.cclefiaCathobcaTngt;^lt;fnbsp;fiianorum verißi^naitp/um Deurnpurtßinf^^nbsp;cailtßim'e colendumpradtcat^nullamnobi^ fliH’’’nbsp;tnram adorandam tnducens. cùi fentirenbsp;Idem .• Eccleßa Catholica expuonarinbsp;harefes omnes de illa exterunt tam^uamß^'nbsp;inntilia de we preetfa: Ipfa autemƒnbsp;cefita^m vi’-ejuayin chartcatefitaipomnbsp;non vtneenteam.ldzm :Tenent Eccleß.t'^F^^ßnbsp;lorum laborefundata.,cum quantanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
üumßCf Stlt;}uis vobis EuageUzauentpr-tt^ '.ili *' cjuod accepißii,anathema /Zr.Ecciviiainnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)gt;•'*
pfo Dci verbo fundatam elfe, atqucex ^^({js vcrbodigno(ccndam,idem Augufii'’'J^^^/rnbsp;eft bis 'vcidoi^ilnfcripturisfanEUs (mquij)nbsp;ßam recjutramus.i,i portea,ZVez«o mthtnbsp;dixit Donatus.,aHt EarmenianWr^uta vtnbsp;Itcts Eptßopii confentiendnrn :ßcubi falt^*nbsp;contra canonicasfcripturacalr^uidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^.l
diantqui Catholicorutn nomen c^tjvcfua comméta,actraditioncsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ß)-
contrarias hoc,non tam folido,quàm If nomine, ecu fuco amp; pigmcntisnbsp;commendenr) Idem alibi.£fee Senpf^ rnbsp;nes f ccce vbi nouimtts Cbprifium., ecce t/v* ßiltnbsp;Eccleßam.Er. alto loco,ffoZa humanbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tffX'
fed diuinis oraculisfanllä Eccleßam . Ex quibus omnibus perfpicuunbsp;cul abfit Augufiinus ab Aducrfarior^nbsp;tia,qui fiiccefsionctn vifibilcm prop*’nbsp;quam ccrtiflîmü fideiacreligionisIuOnbsp;tum:quû illc tantum exifiimaueritnbsp;tilem ad animos hominü prçpar«”“® ßnbsp;dóIquCjVthis quafi »radibusnbsp;tatis cognitionem alccndant,tantum^j^pPinbsp;ca fit opponenda veritati.Scd pr«ß’‘ (ii’’*
ccantiahocinijh illo omi(Ib,hoc vnü vrgeant, in illos proeuldubio quadrabit,quod dicilo-letjtriuniphum ante vidoriam ccciniire.
Hçc auté vt pianiùs intclligi pofsinp, fiftant fc in hac noftra difpiitatione iiii Veteres , quinbsp;nobis ab Aduerfariis opponuntur, atqj ab iisnbsp;audiamus, qua rationc,amp; quibus (vt ita dicä)nbsp;iacertis hoc SuccclTionis tclü inha‘rcticos vi-brarintirgb fic apud Tcrtullianum exejamasnbsp;Ecclcfianobis obiiCiebatur,S«zw,inquit, haresnbsp;.Apoßolorurn^ßcut cauerunt teßamento .,ßcut fideinbsp;commiferunt,ßcutadiurauerunt, ita teneo, Qui-fionc dodlrinre gloriari. Audiamus ctiam,quænbsp;idc, atquein codctraókatude hac rc difierat.nbsp;2Vff^;f,iiiquir,«iZ?»7exnoßro arbitrso tndulgere lt~nbsp;cetyfed nec eligere ^uod alr^uis de arbntrro fuo in~nbsp;duxerit,Apoiiolos Domini habemus authores,^uinbsp;nec tpß^uicqud ex fuo arbiti'ioycjuod inducerentt e-legeruntfed acceptam à Chrtfio difetplinafideltternbsp;nationtbus aßi^nauerunt, Itatjue ettarnß Angelitsnbsp;de ctelis aliter euangelizAret^ anathema dicereturnbsp;à »ebis. Idem : Ipß hareticorum dollnna cumnbsp;Apoßolica cemparata , ex diuerßtate lt;y' con-tranetatefuapronutiabtt, ne^uc Apoßoltaheutusnbsp;authoris eße^na^ue Aposlolicr. i^tiia ßcut Apoiiolinbsp;non diuerfa inter fe docidßent, tta Apofiohetnbsp;710 cotraria Apnfiolis edtdijßnty niß Uli cjm ab A-poflolisßefciueruntyßquot; altterpradicaucrunt. Etnbsp;paulb poll St hac ita fe hab ent, vt veritas nobisnbsp;adiudiceturf cfutcunpie tn ea régula incedimusynbsp;(juam Eccleßa ab Apoßolis, Apoßolt à Chrtiloynbsp;Chnßus à Deo tradidut constasratiopropoßttno-/Zri,amp;C.Dcindc fubiicit,f’'«df lt;J«rezz» extraneiernbsp;inimiti Apoßolis liareticiymßex dtuerßtate doSlri-n£,c]uam vnufyuißjue defuo arbitrio aduerfus A-poßolosjaut protitht, att! rectpit'illlicigitur (ß fcrDnbsp;pturarum,^^ expoßttonum adult eratio deputandanbsp;eß^vbi diuerßtas tfiuentt.'trdoclrina.lzcn'i.-Percur-re E.ccleßas apud ^uai ipfa adhuccathedra Apo^nbsp;Etolorum pr.tßdentur,finantes vocem rß reprajen~nbsp;tantesfactemvniufcutußjue, amp;c. iremque agensnbsp;de vins Apoltohcis. ^ui tamendtic^it^cum A-poslolis perfeuerarint.Sic illc fuccclforcs Apo-fiolorum interpretatur. Et alibi '.Ideß venuSfnbsp;lt;]uod prius :idprius,qHod ab tnitiosidab intttonbsp;^Hodab Apoßolis. Plura rccenfere non eft o-pus. Exhis cnimfacisappar6t,quænam fit canbsp;Dtfraß. Si'icccffio,quam Veteres tot laudibus cxtulc-har- ruht. Qui veràadpcrfonarum Sutecisidfacm
« '
VOCATIONE MINIST,
fententiam fuis verbis explicet Au-?uftinus.Sicenim iamp;c.-.Nemonoflrudicatfeiam '»iientffi veritatem : ßc earn qusramtss quaßi abv-‘^'ß)ienefiiatHr,liCC.E't omdtam hancfaptentîamnbsp;^utontn EcclefiaCatholtca eße noncredttü,multanbsp;fi»talia qua in eiusgremio me iiflißime teneant,nbsp;Iftatot ôc tanta vincula rede hominemnbsp;tenrnt credente in Catholica Ecclcfia.ctiamfinbsp;j, ptoptet intcliigentix noltrx tarditatem, veinbsp;vitimeticum,veritas nondum fe apertiffimenbsp;olltdat, amp;ic. Apud vos Cö düanichatjfola perß~nbsp;»‘itzcrttatispoiitcttatio,qu£ qutdemfitam mani-fifiamigt;nßratur,vt in dubium ventre non poßd,nbsp;f^spDKenda efl ommbm tllü rebus, qutbus in Ca- .nbsp;fholuateneor.hixc Augullini verba plané Cuntnbsp;ïurta,vtquæ doceât vel Icgitimam fucceffio-neciEpifcoporum, cæterâque externa Ecclc-fiæotnanicnta nunquam elle manifefts veri-tatiopponenda : quanto igitur mipùs corru-ptilîîmam Pôtificiorum fucccffiohcm,amp; quænbsp;nomme tenus fucceffio dicenda cft?Scd redeonbsp;^“g^ftinurn. Sola eii,incpiit,authortcas,qMJtnbsp;lt;^^tngt;niiuetfltltos,vt ad fapienttamfeilinent, ip-c.nbsp;efi deflerandufti abipfo Deo authoritatemnbsp;dojnagt;n conilitutam, qua velutgradu certo inni-^tntesMto'lamurad Deum. piac autemfepofltanbsp;tMuine, qutm fyncerâ intelltgcre fluids efl dtffictl-^‘^‘igt;o,JMpltcuernos mouet,parttm miracults,par-^^^flquentiummultdudme. Nthtlhorum eil ne-'-‘Ij-iriumßiptenti; quis negati Sed td nunc agdur,.nbsp;'^fflieniet eflè poßtfnus,id eii,adharere veritati.nbsp;S», qui inconeeßa prjtfumit,re!U eil : quantonbsp;^lt;t,tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corrumpat traditione eius,cuites fedem
^•^P'’'!’(nudiat Komanus Pôtifex)lccm,poft-’a ' S'^atn recéfuit catalogum Epifeoporum Ro-f'Aiq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit, traddorperillatepo-
^ßitbrepfißet, nihilpratudtc.-iret Eccclefiavtcer‘ ‘‘'fi^ßespdehs non tn homme, fed in Domino col-‘’fa-’«.H.æcigicnv Auguliinus, amp; quodatûnctnbsp;^‘^HpileopoturaRom. catalogum quem ali—nbsp;3UandoVctcrcs.reccnfcnt, quura Rom. Epi-. ^posalio ordine Augultinus,quàm Ircnxusnbsp;^^'quid de aliis dicâ)reccnfucrit,fatis magnonbsp;'^îtgumécopios illos Àlaiores non ad illamnbsp;^pifeoporû feriem, Ecclefiâ vnquâ aftringercnbsp;Doélorcsaudiaraus.
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chzy^oamp;omzM.Quuvtderdishare-
'¦i fin impiarn,qus esl exercd-^is Antiçhrifli,flantem
quot;î hetifanclis Ecclefl£,tunc qtd in ludaafitnt,fu-^4». ilßttaimQntes,tdefi,qutfunttnChrtfliandate, ad ècrdturas .• quia ex qtto obtinud ha—nbsp;lilas Ecclefias, nuUa probatiopotefl eße -veranbsp;^^^‘fiiandatü, neflie rßugiu Chrtsïianorüaltud,nbsp;’’^denttum cognofcére fidei veritatem,niß Scriptu-Chryfoftomusxui quis non mi-Aon fuccurrilfc præclarum illud Succef-'quot;^nis argumcntû,quo vno Pontificij vtuntucnbsp;I ^4tcclelîæ fuæ confirmationcm? Antea,in-'l'^it Chryfoftomus, multismodü oflendebaturnbsp;1^* tßet Ecclefia Chrifli, nuncautem nttUomodonbsp;^’’S'‘''flttur,nifl per Scripturas. Ergo dicendumnbsp;*'^gt;vclChrylôftomum non tara pcrfpicacesnbsp;®culos habuill’t quàm Pontificios(quura exnbsp;'’cccflionc nonftatim dignouerit Ecclcfiâ)nbsp;^1 illam fucceffionem,quam ialt;âant,non ellenbsp;cctiatn Ecclcfiæ notam amp; probati'
547
Irensus autcm poftquam Roniauoram E- iftnti pifcoporum catalogû zcccnCan:hac^inciait,or~f^quot;*quot;”’*gt;nbsp;dinatione ßtcceßione tCa^Mieîî ab ApofioUsnbsp;traduit), -veritaspracontzatio, peraenitvfijMenbsp;ad nos. Et efiplemfisma hscofien/iovnam t:^ ean-^nbsp;demviHtßcatricemfidem ejjè, t^ttain Ecdeßaabnbsp;Apofiolts vfytie nueßc ciferuatanbsp;nbsp;nbsp;tradita in ve
rdate. Er poitca, ZÇon oportet apnd alios tjuarere •veritateM,^uam factie efl ab Eccleflafamere,lt;jna Cap.^'.nbsp;Apoflolt,lt;jitafi in depoßtonntn diues ,plenfßi)ne innbsp;eacontnlertnt o»gt;nianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnntverdatfl, vtomnd
^utcncine veldßunatex ea pottim vda.Tidem alio loco-.Hancpradicaiionetni^ttiiacceperdtfrrhancnbsp;ßdem( ^uernadmodit pradtxdnw J Excleßanbsp;dem tnvntHerßamorbem dtßimtnata, dtligenternbsp;cuflodd,qtcaßvnam domurn tnhabdans, (flßmi-Ider credittbs,lt;juaß vnam andnarn habens, corfo-ndterhacpradtcat,nbsp;nbsp;nbsp;docet,(fltradd,cifiaßvnum
poßidens os .Sed mhil eft apertius iis lt;^ua: ab eo-dem Irenæo traduntur alibi his vcrbis.£w,m-quit, ^tii tn Excleßafugt;it,presbyterd obaudire o-portes, hü ^uifneeeßionera habent Apoflolü,ßcHt oßendtmtts, qut cum Epifiopatttsfuceeßione, cha-rtßmaveritatü, certiern ,JecKndttm placitttmpatrünbsp;acceperiint:relit]HOsvero -jni abßslttnt dprincipa~nbsp;Itfuceeßtonefitsfgt;en:os habere. Notafucceffionénbsp;dodlnnxcflcprincipalcm fucceffionem Irc-næOjà qua dilccdcntcs haereticos Coroparacnbsp;cum Nadab Óc Abiu ignemalienum offeren-tibus.Leui. lO.illi tarnen fucceffionem habe-bant,vt qui client Aaronis filij. Sed non valet'nbsp;perfonahs fucceffio,vbi tccediturà veritatenbsp;dodli-inx. Et pawib pblt, Adharere oponethisnbsp;(fl ApoflolontTn,ßcntpriiidixtr/tns, doEirinamnbsp;CH^odtftnt, (fl (juttm presbyteri ordtne fernanemnbsp;famttn er conuerfationemßne oflenßtpraßant, ad-tnformationem amp; correiltonem relt^uorttmtamp;c ali-bi;j4p«d (jitos edi ea ejua eil ab Aposiolts fuceeß-ßo, er td t^Hod esl ßanitm irreprobabtle fermonis.nbsp;constat. Idem iib.^.Oportet,inciüd,confugereadnbsp;Eccleßd, (fl etissßnu educari,nbsp;nbsp;nbsp;Dornintcisfcri-
ptarts enutrtrt : plat atm eil enim Eccltßa paradis-fastn hoc mundo : Ab ojnni ürgo-ltgno paradtß manducabts, idefl,ab omni fcrtptura Domtnica,nbsp;amp;c. Qux omnia idem alio loco vno verbonbsp;complexoseft, quuradixit, Euangeliutn eilenbsp;columnamamp;firmamentumEcclelix.
Addcie cciam quod aitHierouymus,fc cu-pctc pcr.Scripiuras fanétas ingredi in Ecclefiä-^^^'”**” Dei. Citaréex codem elcgantiffimu ilium lo- in -ppd-s-cum, vbi Catholica Ecclcfiaita defevibittEe-^”'’^’«^*’-cleßa, inquit, Chrifli in toto orbe Eccleßas poßi-dens /ptrdus vndafe cenittnila efl,syr habet vrbes,nbsp;legis, Prophetarum, Eaattgely er Apoflolorumnbsp;Non eil egreßa deßntbuf fuis, td eil, d^ertpturisnbsp;fanilis. HxCjinquam,omnia,atque etiam plu-racongercrem,liquid difficultatis reshxe ha.- jntnii*nbsp;berc viderctur. Sed nelógioreslimus,conclu*nbsp;demus hacclegâtiffima Nazianzeni fentétia:nbsp;Pietatü,in.ciüiz,Stxceßio, proprd fuceeßto exißt-màda efl :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ui eandëfdet dotlrind profitettsr^
ettifdë ejuoque throtit partxeps eflz qui aute etntra\ nam fide ampleibtur , aduerfarius, ettâ in throne^nbsp;cenferi debet.-Atque hacqutdë nomë,illa yero reinnbsp;ipft^n veritatemhabet Suceeßionü.. HæC illc:nbsp;onem. ¦ Ex quibus omnibqs intclligitur,legitifni Suc-
Z. iiij.
'.4t
|
ceffioiK'in nuaquamà Doclrinæ finibus elfe diuellcndam. Quid auté fl.nobis pctcrc liccat vel ab ipHs Pontificiis nolhac fcncentiæ confirmationcm?nbsp;Qup cniin aliquâdo ex illis qinchtû eft, qiiam-obre negent Succelîîoncm fuille apud primosnbsp;Ecclefiarum noftrarum üoôhores, quostaménbsp;ordinaries Ecclclîç Paftorcs ac Dociorcs fiiiLnbsp;Icconftater : tum iÙi rcfpondcrunt virosiliosnbsp;Omni iure fucceffionis excidiilc quod ab Ecclenbsp;üx Rom.dodrina dcfccillcnt. Iraq-, ïam vcl i-plîs aircntictibijs côcludimus,nullius mométinbsp;Succcfljoné clUsnifi fiiniil adiît doôh'inç fuc-ccirio-Ex quo cfficicur,vt quû Pontificij ab A-poibolorüm doclriiia defciucrint.non polîîncnbsp;de Apoftolica fiicccflîonc gloriari ; niii forcénbsp;dixeris poncificios co modo Apoftolis fuccel-liirc,quo tenebræ luci fuccedere dicuntur, Tira ecn-' Qil.arc,vt Cummanl faciam corum quç à un-fidcmndtt bis cxpofita lune : tria mihi videntur elfe con-ad intelii fidcfaiida ad intelligédam eorû Veterum fen-^‘^'’‘^m^d'e ^^”âm,qui£tclclix Cacholicæ Succcflîonctn Ecclefiie commcndarunt. Primùni, eos non de l'oia E-fuceeßia- pifcopotum , fcd potiùs de Apoftolicæ amp; or-nefernen- [hodoxæ fidcifucccflioncagerc. Deinde, eamnbsp;Succcffionc atetibucre ei Ecclefiæ, quæ Chri-fti fponfa eft, quæ folâ ipfius vocem agnolcit,nbsp;quæ Doôtrinam ab Apoltolis traditam, ccunbsp;pretiofifliinum thefaurû in iuis manibus de-politum fideliteraefedulo cuftodit,quç deni-que ex façris literis dignofei facillimè potelhnbsp;Poftrcmbipfàm Epifeoporum Succcffioncmnbsp;üi externum ordinc Ec^lcfiæ ita ab illis Vete-libus cornmendari, nowtci vllo modo ipfamnbsp;Ecclàiara fubiiciant,non vt Ecclcfiamifti extern® fpeciei,amp;formæ,quafi quibuldâ necef-fitatis vinculis aftringât: fed vt illius cofidcra-tionCjVelinhdelesiplialliciâturad dodrinamnbsp;Eccleliæ rccipiendam;w ipfafide 'valetioresfa-CdMfa ffi(vtendu eftcninj Auguftiui verbis)^«o^lt;rre-dunt intelltfont : non hominibm fed tpfo Deonbsp;tntrtnfecus mentem tllorum frmante at^uenbsp;w^wte.Quemadmodu enitn externaædificij a-lieuiuselegantia amp; fplendida faciès,décora-que, amp; aptaparnumcompofitiomouctocu-los,amp; nos adingrediendû attrahit, vt interio-rcm ornatû incrofpiciamus : Ita non dubiû, eftnbsp;animos hominum iplb Ecclehæ-ordine,extcr-.naq; pulchritudine commoueri,vtea qualinbsp;ianua patcfada,in Ecclefiam fe rc(lpianr,c3mnbsp;oculis animi colluftrótjintcriorem cius orna-•’ tum, cœleftes diuitias, rcconditos thefaurosnbsp;adffiirentur, denique in ca fibi federn optentnbsp;firmam arque perpetuam clic conftitutam. Hæcigicurfuit Veterum Icntentia, quavcl ^netndi- PontiSciorum caufam lubleuari, vclnoftramnbsp;iitrfiJr'e inclinaripoifenonvidco.Ecquod eft cnim i-ttresfdt itud argVimcntü; Veteres fucccllîoné Ecclcfiænbsp;ff.cccjrtt- janquamlibi propnâ eommendanmt,licet i-gt;ie tnbue pojihfecus idCm facere.Vctcrcs certc,tà-ïüctfi næuîs non carucrunt,præcipua tame ca-*nbsp;(lie-piti- pira Hdei-ac religionis ab Apóltclis craditænbsp;fcrislice- k'fuarunc, amp; pró dodrirtTpuriratc aducrlusnbsp;iiihumcrabiliùm hærctic'ô'rü imj^ns féliciter pngïïarûtmccdum lïtnæi, vel Tcr'tnlliâTii,nbsp;vel AuguUini-Tcraponb'uséxortùs erat inter |
Epifcopos,qui teEpifeoporum Epilcoput iadarct, qui fe caput Ecclefiæ Cachoiic®(®^‘nbsp;blafphcmo) appcllarct, qui libi nôtantùinnbsp;pilcopos,fcd eciâ ipfas totius propc orbisnbsp;clcfias fubiiccret, qui extinda Euangclij luce,nbsp;humanarum traditionû tenebras oÜundcttbnbsp;qui puritatem dodrinx cucrtcrec,facramrBt»nbsp;coirumperctjfœdiflimam idololattiamia^'quot;nbsp;herct',nouahdci dogmata fabricatet,iuS“‘’'nbsp;in viuorü ac mortuorù animas arrog«rci:D^'nbsp;niquc(quis cnim omnia recenfeat?) qui dil^'nbsp;plinatn Eccleliæ in Tyrânidcm omnium loquot;;nbsp;gc maxima fçuiffimâmq} conucrtcrcc. LoPp^’nbsp;lógc,ióqó3,boni illi patres aberât ab hactn^'nbsp;lorum abyllo, in quam poftca ChrilbanuoJ'nbsp;bem hominum perhdia amp; ambitio dcmcrlit;nbsp;Illis igitur liccbatjftatc adhuc Ecclclia, p'®’-''nbsp;Epifeoporum catalogum in mediü proferre,nbsp;Succeliionem iidei iadarc,fu3softétarediui'nbsp;tias,lua ornamenta cclcbrarc.Nuncvetè,4®'*(ii;*’,nbsp;ncc hdei,ncc vera Epifeoporum fucceflio,”'^’^,:'nbsp;vera Ecclclia lit apud Pótificios,quis eos ƒ-mittat quafi falfam hçrcdiratcm aliensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 cetnerc?An pollunt vnquara priora illa leCó in menioriam rcuocarc, quin ipfarecord^^“’nbsp;quali morfuquodam dolore inferat ? annbsp;pudore ( fiquis pudor circpotell iittanW*'”'nbsp;pudcnria) polfunt vcl ipfapiorum Epifc®P®'nbsp;rü nomina vfurparc?amp; quiaTertulIianinbsp;ante à nobis cxpofita folcnt fæpius obieft^“*^’nbsp;agèjTertullianum ipfum illis vicilfimrcg^’’nbsp;mus, vr cum eopotiùs quânobifcum fibi^^nbsp;elfe fennant. Ergo qui tot alia confinxer®”f’f(^'jnbsp;fingantTcrtullianum rcuixilfcjamp;inRon'?”’*;/nbsp;Ecclcfia tanquara in aliéna Republic! h®'P''nbsp;tem vcrfatijPontificü coronas, pompam,®nbsp;natum, delicias, voluptatéfque conlpicri'1nbsp;modó id cius oculi ferre pollcnt) tunip®*'Pj'nbsp;reas Cardinalium cohortes, gregaliuniPp .'rnbsp;coporiim rurmas, nó in CathcdtisEcclel*®'nbsp;cis fédérés, fed per aulas regum acprincip®'^nbsp;voûtantes intueri.Deinde ab idlis fublimi®'*nbsp;bus ad inferiora defeéderc: vidcrc innun'^.^nbsp;biles monachorii familias,cótrariisnbsp;gibus,ritibus,caltu,amp;nó minus animogt;‘l‘*’nbsp;vcftedilfidentc$,eófq;in Pontificioruni ’nbsp;rerum ciufmodi fertiliac fctaciflimo, wq®*nbsp;houa quotidic «’vToçuTae amp; vepres nafci ƒ•_nbsp;gc latcq; fcrperc,quod vel ipfi Icfuirç nudi®*^nbsp;certius exorti, amp; aliis Monachis fruftràtt®nbsp;mâci bus, crump entes ac per totam prop® *'nbsp;ropa pullulates, amp; in ipamp; iam India jjnbsp;tes, abundé confirmant. Lopgum elfer C»’' ¦nbsp;omniacommemorarcifcd quideenfesnbsp;habirurum elfc Tcrtulli3num,fi huncEc^*'nbsp;Roman® ftatum ccrncret?quàîn,cedô,ingt;fnbsp;rctur? quàm obftapcfccretîquanta voch c®nbsp;tcntioncEcclefiam inducerer eadeinipft*,nbsp;ba vfurpantem, quæ nobis antca falsonbsp;uerfariis obieda funt : ejHsf^uandonbsp;de vemflisi epuid in meo agaisy non wi^nbsp;Ô Pontificijffuam meam clt;lt;editisivafatis,exni‘ ,nbsp;juit Itcenttaf) Äionachifantes me os tranfttf^nbsp;Sttm'hms Apoflolorum :ftcittcaueruttefsi!tgt;‘'^^^^nbsp;jicut f'deicurntferitnt feut adturauerunt)nbsp;Alattnifica veto vox, èk Ecclcfiæ notnin®*' . |
|
VOC ATIONE ii»na! Scdjobfccro, nurii audercnt Pontificij cadcœ hscc verba vfurparc? Eripiunt illis bancnbsp;otationcm humanæ traditiones,Pontificumnbsp;primuus, placit«,ac décréta : idola in templisnbsp;wcûaimortuorum inuocationes, precationesnbsp;pro (itfüótis,atqiomninonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quib. L. tota propcniodumconftat PontificiorumEc-clclia: qusE tarnen omnia Apoftoli, ne'locum vnquani in Ecciefia baberent, teftamento ca-uciuntifidcicommifcrun^adiuraucrunr.Quisnbsp;igitutnonvidet quafiTcrtullianicis tormen-nsfummüillud Succeflionis caftcllum labcfa-öiri in quo Pontifieij omnia fuæ rcligionisnbsp;præfidia collocarût? verum quid ego vnû Tcr-tullianuro coinmcmoro, ac non potiùs cxcitonbsp;totam ipfam vctuftatcm ? vt vna voce amp; exhi-bitis tabulis ncget Pohti Scios (ibi hçredes fuc-erfsilîc,proficcatûrqiiefenon irtos hæfcdcs a*nbsp;?nofccrc, non ptóbarc,non cos propriam ad-JUillc,fcd alienam hçreditatcm inuaiüre,expi-lailc ,i5i: locuplcnfsirois oniametis ab ApoftO’-reliquille.Tu-ncPccri hæ-füccciror,qui tara difsimilicudineà petronbsp;ngetis ? 111e non in vna aliqua vrbe fcdemnbsp;llbi fixa,fed vt Apoitolus,muka locaperagra-y *t omnes Ciarifti iugoiubiiccrcc: 1 u innbsp;‘À*' ’tbe,fublimique in lolio refidcns, inde o-'quot;’'‘^'gétesac populos tuo iago fubiicere co-“îris.llleCotnelium ad pedes accedere rionnbsp;^Itpailos. Tn vcl ipfos reges ac principes adnbsp;Misofcukim adegifti.Ille pura Euâgclij præ-'^'catione ac diuims inftirutis fundauit si. cx~nbsp;*5“ait Ecclcfiam ; Tu tuis mandacis,non Chri-non tuam, fed Chiilli Ëcclcfiam addicerenbsp;propemodum perfcciiti,nbsp;^^3“'^nam igitur ore te diutius Perri hçredcmnbsp;^lucccfloré elle iaftabisî Sed nefeio quomo-|.°’gcnsdc Ecclefiæamp; Epifcoporum fuccef-'’°nc,qua(ifjy^jj„„^ fequens in ingens acla-pbiiiiuin Humen fum dclapfus, dura incidi innbsp;“îfnioncm ertorum amp; corruprelaruro, quibusnbsp;‘^’t«RonianaEcclcfi3-Qu?re,nclongiùsex-flpas diffluat oratio,ad id reuocâda eft vn-^'ilt;i'grcflîfumus,vt cóeludamus:Veteres qui-’*'= 'nctiib ac fuo iure de vera Ecclefiæ Epifeo-Pnruniquc fuccefsione faille gloriatos, quan-’’’luidcro illo tune ornameto præfulgebanr,nbsp;multisaliis fpiritualibus diuitiis abunda-’nt-.Pontiiiciosautcm non magis polfc camnbsp;^^¦^Ifioncm vcditarc, quàm lî Irus Crœfi di-^*'*3siaétarct. Necvnquam nobis perfuade-^ntRomanamEcclcfiam ad Apoftolicam amp;nbsp;j^^'^'^niEcclefiam tâquam ad luam originemnbsp;^''ftirpcm.elTc rcfercndamtnili priùs doceant,nbsp;furculos amp; men-'ramos gigni amp; crcfccre potuilTe. |91i°rfnni igitur,inquisjipfiEpifcoporûti-X**' fi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiæ nomen rôties à Ponti- p''’*’^^pctitum ? Fatcor certc ipfa rcrû fanôtif-apud Pontificios remanfilfe, tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frutäus proferrenô poffunt, co- ^'î**'*' tj**'quondam Adamus,obtege-'*'*inf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contendo nihil inde prælidij caufæ polfccomparari.Quid enim a-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia nomina docere polfînt,quàra '^ntiheios, quû veræ Ecclefiæ lolidam amp; ex- |
MINISt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54# prelfam effigiemnonteneant, vmbraraQtùm amp;imaginibusdcIeôlari?Ac,neilIiconqucran-tut fe procul à fiiis finibusabduci, quæramusnbsp;in lila ipfà vrbe Roma fimilitudiné , qua fàci- tx, doit-liùsfentehtîàm noftramcxplicemus.Illicenim iur, kj»-tametfi auguftû Sc magnincutn Romsenomcnbsp;haélenuS rcmanfit, amp; commemorantur ctia'mnbsp;quædam vetufta nomina,vt Capit'oliji Caropi Ecélt-Martij,amp; id genus,quæ ad floreniéRomæfta- ftxnami.nbsp;turn olim pcrtincbant:Immó ctiam ipfum Pó-tificis nomen retentum cft, amp; à veteri âd no-uam idololatriam traduólum : quamquàm c-tiam ibi extant quædam iilius veteris ciuitatisnbsp;rudera; Qu’Starnenadco denies amp;iudicij expert fuerir, vt vclexillisnominibus, vcl ex iisnbsp;antiquæ vrbis iam ipfa vetuflatc exefis, fituqïnbsp;obduólis vcftigiis, aiideat hanc Romam cumnbsp;illa omnium ciuitatum præltantiHimacompa-rare’ Quæ enim vtriufquealiapollit elfe fimi- litudo,quàmfipræfcnccs ruinçcum olim ft^n- ï’odjÇc«, teædificio conferantur? Ergo , vt illud vfur- 5^ rnbsp;pem, quod in quodam elegantiHimo Epi-grammate dicitur ,deeo qui Roroam in me- minx,nbsp;dia Romaquærit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi euerf» Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn Romu ml reperit me^a;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n affirmb, vtcûque acerrimis oculis omnià pet- i^aeifitt uertigcsinibrl tarnen própemodum Efeclcliç in mtrinm-Ecclelia Romana poile reperiri. Et certènoii “tinnbsp;polfunbquin doleara vieem ipforum famaifsi- f^tnnt.nbsp;inotum noininumj quibus video Pontificiosnbsp;ta turpiter abutb duhi cain mediis fuistrium-phis oilcntant. VrenimvetcresRomani Im- gt;ni„4ài'inbsp;peratores.quum de cuerfis excifisque ciuitati- Ro-bustriumphareritjfolcbantillaruin ciuitatumnbsp;imagines in fuis triumphis circûferre;Ita dico, oUmpx-Pontificios, quû de expugnata, euerfâque Efc- etx Tipïinbsp;clefiatriumphumagunt,Ecclefiæ nomen, de ,nbsp;Epifcoporum titulos, tanquam imagines pro-ferrczquæflint certènon ftâtis,fcd euerfæ Ec-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- clefiæjüon gloriofainfignia,fcd luétuofamo- ßtnt. numenta. Dico fanôla hæc nomina à fuisScnbsp;propriitfedibus in aliéna loca fuillc abrepra,nbsp;non minus quàm olim fanótifsima teniplinbsp;vafa, cxcifa vrbc, inccnfóque tcmplo fucruntnbsp;Hierofolyma Babyloncm tranfportata. Dico , iamiam inltare fumma Dei vlcifccnrisnbsp;iudicia, quibus iuftifsiroas pœnasrcpetat abnbsp;iis qui fanôla ilia nomina ( vt olim rvgcs Ba-bylonij facra rempli vafa)per vim OcCupa-runt, profanarunt, iudibrio expofuerunt, amp;nbsp;illis ad fuum luxum, ac delicias quotidie abu- oanxti-tuntur. Verùm audiamus quid illi nobis obii- fiù tom-ciant. Aiiint enim nos elle DonatiftaruUi lî- f*txntttnbsp;miles,qui dicebant Ecclefiam Catholicam de-fecifl'e, arque hune locum multis Auguftininbsp;amp; aliorum. Veterum teftimoniis mire ampli-crep.nbsp;ficant. Nosautemvno vetbo calumniam il-lârcfellemus. C^uum enim Donatiftç Càtho-licorum doétrinam fe probate diccrent, «Sc innbsp;omnibus propc dodrinæ capitibus cum or-thodoxis conuenire:inhocvno potifsimùtnnbsp;difsidcbât,qubd negarent apud cos Ecclefiamnbsp;elfe polie, qui tot viriorü fordjbus client con-,nbsp;taminati.Nosautemnon tara pontificiorumnbsp;vitâ,moréfq; difeutirous, quàinreiicimusdo«nbsp;ôlrinâjvt Apoftolicis feriptis conttariani : ne« |
Î5O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGITIMA
exiftimamus, Rate doftrîna.licere ab Ecclcfia difcederc,propter moruin eocruptioné.Dcin-
* de affirmamus Ecclcfiam petire iiiiquam pof-fe,liçct aliquando vihbile.n cius faciem hobis g . g hominumimprobitaseripiat. Ncque notlræ
' fcntentiæaducrfatur Auguhinus, qui,ptopo-fitâChrifti parabola, femper diftinguitinter granum amp;palcam,amp;: infolis granisEcclehainnbsp;propriècóftitucndam elfe center. Ouinetiamnbsp;in ilia dilputationc cotra Donatiftas, fæpc affirmât Ecclefiam Cathoiicam probâdam ellenbsp;De-vwK. cxprclIisSctipturælocis;^«'«?»,inquir,.Oo?74-'nbsp;iaZ. s.iS. r.cclifiafgt;i teneant^ non nißdintnari, Scriptu-rarîi Canonicis'bbris cfiendant.ti^icfunt raitß no-^ir£ âocuMe}it(i,h£cfnnda7fienta,hjiCjirigt;ianicnt,t.nbsp;Ofer.bre. hiPcillc. Atquc, Vt nominatim de Jvliniftroiû
c.^- clcftioncagamus : Orthodoxi profirebantur, modo Donatiftæ ad veram amp; Apoitolicâ do-ilrinain redirent, fe non improbaturos ipfo-rum Epil'copos :^'r^/7re^7^gt;fri?;;^(inqult Augu-ftinus) ijtiod tn CIS Cathoitanon C'nrptiiinnrn con-fccriitionem-Jed hurnanu:-» deteFtarenturerrcrsm.nbsp;iraquequi nos totiescum Donatiltis comparant,nos(h modo poftînt) errorisconuincant,nbsp;idquc prçclaris illis Auguftini documctis,lunnbsp;darnentis,firmamcntis:hoc cft, expreffisScri-pturæ teftimoniis, potiùs quàm Chriftianamnbsp;Iniuct. Paftorum noltrorum confccrationé int'cclcn-tnr.Cur autetn ab illisdifccirerimus.rationemnbsp;pro nobis reddat Ambrohus his Verbis :fidesynbsp;inquir, Eccleßi in prt/nis lt;^u,e.re7idit mandatnr: innbsp;f^nafiChnfiits hubttatorfit, hand dnbii legenda,nbsp;amp;z c. Sedfi efi Ecclcfia fide?» reïpnat: necnbsp;^pofioltc£ prjidicationisfundament a peßideat,nenbsp;epnam labernperfidupefitt afiergere, defiereda efi.nbsp;EIçc Ambrohus. Qmâobrcmdefinanc tandemnbsp;nos fchifmaticos appcilarc: quandoquidemnbsp;fcliifma dici debet quum à vera Ecclciia de abnbsp;Apoftolica doctrina receditur, nô autcquuninbsp;aberronbusad veritatem reditur. Nec cnimnbsp;Apoc. i8. loanncs hortatur ad fchifma Eiciédum, quumnbsp;fidclcsadmonct vt ex Babylonica corruptio-nc di('cédant.
Sed vt aliquando à rcrtim abulu adrerum vfum orationcm traducamus, quærcnt for-talfea nobis Aduerfarij, quü allcramns Pon-„ tificios ifta,de qua agimuSjSuccellioneabuti,nbsp;Ecquisigirnr illms rctlusatlegitimus vins el-Sucerßio- fcd^bcatîEIuic quæftioni vt fatisfaciaraus, innbsp;n« Effia memoria rcuocâdum ell quod iain antè dixi-porwî» mus, neminem hoc crrorcduci oportere, vtnbsp;exiftimet Ecclehæ ftatum eundem perperubnbsp;. manerCjqucm tot viciflîtudinibtis ac mutatio-Eccleßx expûhtum chcprobauimus,amp; pluribusnbsp;piti mut adduôlis rationibus pollet illuftrari. Multa e-tismuta- niminfacris literis occurrunt huiusrci argu-Mtnbw meta,fed ex infinira fylua quædam tantum de-cidcmus,quæ ad hoc noftrum inftitutum per-ccrte ita elle cofirmatnbsp;tiiexfrrf- fanôla Azariæ prophetæ ad regem Aliam co-sifiitefcri hortatio,quû ait, multosquidé dicsprætcriif-ftura la- q^jbus lltaëlifæ fuetant fine veto Deo, finenbsp;Toew i..facrificatorc,finedodorc,finclegc:fcd cos rôties Deum inucnilfc, quoties eum per pœni-a.Chr. i$»tentiam quæfiuerunt. Deinde nunc compara-
•tur Ecclcfia eu vite frugifera, cuius late dift'ufi
palmitcs tcrram ipfatn têgere vidcatur;Nii’’^f,ii'* contrà dicitur elle fitnilis ci vincç, quam jnbsp;8c fcrx fylucftres dcpafccntcs pcnitus valt* knbsp;runt: Aliquando dicitur Ecdcfiacircinftat*,''nbsp;boris ramos longé cxplicantis, atque porrigt'nbsp;tis: Aliquando vcrô fignificacur nominenbsp;boris,qua:, aduentantc hj cmc, deculfis totonbsp;omnino vidctur exaruiiîe, quum tarne viffl’^nbsp;fubftantiam inrus coiledlam j conclusarnq^^jk,nbsp;rctincat. Quodamp;Exciliùsincclligetut,liq^'^'^/nbsp;paulofufiùs pcrfcqiutur cam liniilitudinea’inbsp;qua video Ambroimmfuitre dclcdatum,lt;itonbsp;Eccicnam cum Lunacôparabat, Vtfninito,gt;nbsp;non propria,fcd(vt quidam clicebat)luceiuc^nbsp;aliéna,quandoquidcmà Solis radiis accto*nbsp;totam indc fuâliicem accipir:ita Eccleiijl'’nbsp;cet,non iuo, fed Chriftifuigorc amp; iuninjitj'nbsp;ius donbus ac bcncficiisillullt3ta:amp; qiicnift'nbsp;niodum non temper Luna pleno otbelui”^'’nbsp;fuum nobisoftcntai: lcdaliquandoiranbsp;fcitjVt nobis ilia nonampliùs fupcrellevidf*'nbsp;tur,ncc tarnen vnquam proptcrcatadiisSofnbsp;dellituitur, quâiiis bumanisitnlibiisfccus’Fnbsp;pareatilca Ecclefia non fcmper plenum fol^^nbsp;rem cmittic, lcd aliquando ita oblcuiatuf)nbsp;nofttis oculis non pat cat ; amp; nihilominusf^^^nbsp;turn clteamfempercircjfcmpérqueàfuoS'' ’nbsp;id cft,à Clirirto illummari.
Qipôd iîquiï. répétât veterom temp mcinoriam, facile videbit lempcrvatiuuit^pnbsp;clclix llatu , amp; varias cius viciliîiuùiuvi-'”
Acprimùm quum narrat MolcSjEnost^^”^ pore , homines cœpillc inuocarcnomcnquot;nbsp;mini,hue ita hûc locum cum vctcribusin^jnbsp;prctcris ; hue inrelligas, vt quidam doi^hlltonbsp;ccnfuctunt, tunc homines cœpillc vocadrnbsp;nomine, fcmpercxhoc locohccbitcoH'pnbsp;tunc tempons ctiltumDomini fuilleinlb^^jnbsp;tum,c5c Ecclchæfacicm clarilfiraèeniruilf^',^^nbsp;pohcà impieias adcó grall'ata eft, vtinuto^^^jnbsp;terras diluuio ,Ecclclia in Noe gt;*’nbsp;miniisquamin area conclufa fucrit.nbsp;fummafuic temporum caligo,donccturb'^«nbsp;Abrahamo,(cuius maiorcs idolacolutr3’'''j^nbsp;ineiuspollensluxit Ecclelia. Poltquanbsp;inÆgyptum vencum eft,tunGEcclciiçK*'’,|^^(nbsp;lulæ Ægypnaca fcruitutc,qi)ah cineribushß^nbsp;multosannos obruræ, rändern MofisH^*^nbsp;excitatæ, in maximasHammascruperuHt' inbsp;terra Ch3naan(hçcenim propcranspei't:^nbsp;toriesEcclehæ ftatus mutatus tft,vtnbsp;cultus,amp;idololatria,altcrnishbiinuiceti^^.|,pnbsp;tide fucccdcrc viderentur. In regno jpdnbsp;vidctur Ecclcfia quah plcno orbe refuihu^-k^ÿnbsp;poftca, oftùfis idololatriae tcncbris,fep^nbsp;lumen quodammodo extinélum vilurn*^ 'nbsp;ponb mihimultadicédafinit denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
deeem rribubus ab reliquis duabus, üi^i (t à veta Dei rcligionc diuultîs.’Qind coniip r j 'nbsp;rem ludeorum idololarriam atqiic adebJp ^K(jnbsp;Tcmpli profanationcm ? An Hktofol)'nbsp;àBabyloniis cxpugnat3m,IudçôlqueinC^tj;)nbsp;uitatem abduiâos fuhùs enarrabo? qui'”nbsp;tune fuit mifera Ecclehæ conditio? *nbsp;verb fub Zorobabclc nouns quidam jçisnbsp;xit Ecclehæ,qiiû reuerhs ex captiuiracC)
-Ecy,'
JIJVI. rak»**- P v/ jlnuBinesfûiæ*
VOCATIONE MINTST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;551
extitcrit, amp;ab ilHs ad torum Eccleft,« corpus dimanarittSi depreflo atque aba}ito:Deiculcanbsp;idololatria eredatSi verus Sacramentorum v-fus in vanas ccrcraonias ac fuperftiriones com-mutatusrSi Ecclcfiæ Difciplifï^ in ambitio-fum principatum amp;Tyranidefti conuerfa ftic*nbsp;rif.Tunc vera Icgitiir.amque Succeffionem fi-mul etiâillic extinétam elle dicendû eft.fQuisnbsp;cnim,fiquidc proprièloqui velit,morruâ Dó^nbsp;ârinâ, amp; veto Mwiiftcriofiiblato, Minifterijnbsp;vim,amp; verâ lùcccffioncm adhuc viucre Sc rc-Jpirare vnquâ dixerir?}amp;jfi quilinr, qui Pafto-res,qui Epifeopi nominérur,ccM'û ordineni acnbsp;ferié à Domino improbati,qui profualnmmanbsp;deimperueftigabih fapicntia,folet,quando vi-fum fuerit.extraordinariis modis verumprdi-nem Ecclcliæ t!eftituere;Solcr,inquani’,ex*:ita~'nbsp;rc,îdque.prçtcc folitani amp;vulgatam rationcm,nbsp;certos homin-cs ad id coparatos amp; iriHruófos,
«traâa vtbe, inftaurato ’templo cultus Dei foiticftitutus.Scd cdee,rurfusille nirorEccle-ftXjftatitninfqualoréconucrfuseft, vera.do-ftrina à variis fcótis Sc impiis homi nutn com-tnentis miferècörrupta.Hinc Pharifaeiirrum-pebint, illinc vrgebant Sadduc^i, amp; aliundenbsp;îliîfahi Doûores irruebant.-InÈerim Ecclefianbsp;ïd himmas angüftias'rcdaräa, vix habebat vbinbsp;pedetn ponerct.THnc Chridusredernptoramp;nbsp;wRiutator Ecclehae in terras venir, Ecclcliamnbsp;qtiafi à mortuis excitatam in vicam reftituit»cinbsp;nouim quandaip faciem dedit, eamqoe omninbsp;bcndiftionû gencrc comulauit.Et quanquamnbsp;ahrotemporc muhte fiepe ncbulæ inecruene-tum, tarnen aliquosfcmper radios cmitit,do-ncc tandem fadta eft ilia generalisgt;lt;TOir«»f«*inbsp;qu im futura prædixcrar Apoftolusnunc enininbsp;«ÂernaEcclefiæ lucepenitus cxtinóta,fola vi-fihilis quidem Ecclchæ vmbra, atquenomennbsp;renianfw.quod non eft opus nucpluribus pcr-fequi-.iam enim antea de hac rc aliquid à nobisnbsp;dithim eft, Sc nolo meo,communique piorûnbsp;oinniiim vulncri,nianusûepiiisaffetre.
Cæterùm Auguftinus rem hanc totam vo~ cs. ^rnsexprimercj/iyä ejtEcclefia,incp.x\t,t]tia alilt;-
'quot;quot;u tif^dmefcMclaloram, cjnandopeccatores intedttnt fiaoittent inobfcuta Inna recios corde,nbsp;amp;c.Et pïulo póft, ƒ//»^uitunefirmfipnifiterant,nbsp;(fl' verbithamp;rettcorutn tnßdtofia, intelli^ere' pottie-
'M.
juindo obfcuratur, ^5' pancjHMn abmbtljit^r muir-
'^CIjn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t» obfinra btna reäos corde,
amp;c. Fr n^tnlX nX^l« f//^ tuyir fitf'nini.'tii ÜieTHfiK
^'‘^fpaitci ijHtAe)». M cofnparMtofie C£teroritm,fed t*”Un ettum ipß ijnidam pro fidefordter exultibde,nbsp;'P**dam toto odgt;e lAUtribantiacfiic Ecclefia,^ne,pernbsp;*^esgtntescrefictt,injrutnentif dotmvKts confiir-»•ifaejK
Qu.''lt;i fi Augnftino Chryfoftomunj adjun-’‘tthjtcs fiet eciain planiot:
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j----------. fitorurn
J‘lt;]fens,occafionernpr£biitt dtßidw: Sicc^ circafi^ ^‘'»,Eptfcopt relin^uetttes co):ßlia.ßentorum,Apo-fiolornrn Prophetarnm-gt;amp;je‘iuentes confiUa codi-^I'seormißurum conßulerc:'Uti oportere Epifi:opumnbsp;’^‘•tteinfiert,^ inhotf Italern, tj- timorem Dei nonnbsp;^‘•iere amp; talta sjMidam ^aa moueantplatt-fitfn^dederunt occaßonem Diabolo practfionumfa-ille.
Quorfum igiturtam multa? nempe vtin-'%ƒ' f’^iligainus qiiü tot taiiræq^ occurrantEcclelîç %ii, * ’’»ntationcsjita nobis Itacucndû ciîe,vt quâdiunbsp;Dominus nobis pro fumma fua iniCericordianbsp;Eccleliii exhiber purilfima Chridi luce prçful-8«ntcm,amp; fuo ornatu ac pulchritudine,id ejt,nbsp;putitatc doclrinæ , fyncera Sacratnentorumnbsp;*lt;laiiniltrationc, amp; redlo difeiplinæ vfu deco-'¦»tam,tunc ordinariara Ecclcliç,p'adorurnqucnbsp;SiicccTioncm plutimi nobis eile façiendam;nbsp;•lec fcrcnóos,li qui,fprcto Ecclehç ordine,fel enbsp;quot;•mere inférant amp; intrudant in Ecclcfiafticasnbsp;Einaioncs,vcl alicnos ccetus colligant,quibusnbsp;'^'ucllatur lanCla Ecclcfias coniiinCtio: nec elEenbsp;propter fcandala ab Ecclclîçcomniunionere-'-dcdum.Qnod fcroper videmus faille ab Ec-'•‘^liatradiiùôcobleruacû,quandiiialiquidpanbsp;rctinuit. Si verótota(qLiantumappaie-Ecclclia corrapta fuerit, arque adtó ipfiusnbsp;corruptionis origo de fons in iplis Paftovibus
'quot;if;
diuetent confilta fentoritm,çlr cositaneurùmfitot
quorum animos accendit vebcmétiÜimo.pie«- • tatis zelo ,8c quorum os implct ianétilhmo ¦quot;nbsp;fuo verbo cum oroni efticacia di virtute-Necnbsp;tantum eximios illos viros , .tanquam lumen^nbsp;clarilîimum exhiber : lcd ctiam aperrtoculos.,,nbsp;bominum,vt camluccm oblacamintucantur, gt;•nbsp;nbsp;nbsp;lt;
amp; emergentes cx.tcnebris, eos.lcquantur qui ' ¦ ' lueem præfcruru, atqueita rurfusordo EccIca.nbsp;liæjquiintcrruptusfucrat,in(lauratur: dé tunenbsp;ille à nobiseoJvndus eft, dcordinariaPafto;.nbsp;ftorum vocario diÜgehtcr ohlcruanda., z, 'nbsp;Si quis huius rci coufirmationem reqAiiret,nbsp;multa excmpla mukafquc rationes fu'ppediia- p,r,Mmnbsp;bit Sctiptura,.qU0E rollet ompem dubitaci.onÿ, frapternbsp;Primùipj quanuis ordinaria Succeßjp'-adep bommiintnbsp;commédataeilet in Ifraelitica Eclt;lclia,vrM.i-nifteriura EccleMlticum , quafi hxrcditarijO fi,conpT-iure,à parencibusad hbcrosjCitDci verbp dç-ferretur-.aliquando tamê vidcmugt; illic propternbsp;pcccatafuccelîjonem,fxiiirciiotç.rruptâ.Quum. t;nbsp;cnim Ophni amp; Phinees, Heli Sacerdotis riliij,nbsp;omni vitiorum generj dediti client,eoruinquenbsp;nbsp;nbsp;quot;
ram elFufamlicentiâ alcret nimiapatrisindul-gétia.cam obcaufam'Dominusprouwitiatfè fublaturum elle earn SacerdütijSuçÇcilionem,nbsp;quæ diu in Heli familia pç/manlerac. Dixerd, j.s^ni.inbsp;(inquit Dominus Heli facerlt;loii)j«irenbsp;tut patrie domm coratnme perpetnb, tnced€ret,Jed lt;-abfit vt factam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honore profietjuar eos ejut mi
honoreprofieejuentar, nbsp;nbsp;cjM me contemnnnt, igno-
minta affictentnr, ecce dies ventent, cjutbiisJitcct-dam brachium tuum brachium patrts tut, 8c quæ Icquuntur : turn fubiicn,pyctmZ’o mthtfia-cerdotem fidelem, qui utxta cor meum,^^ iuxta a~nbsp;nimwnmeurn agat. Hæcauté Dei comminatio nReg-t*nbsp;cfteótum habuitjinaximcSoloinonis tempore,nbsp;quum faccrdotium ab Heli famihafublatumnbsp;fuit, cui tarnen lacfa erat peipetuæ Succcllio-nis promiflio.
Præterca quû decem tpbus llracliticæ, au- . Vr^.x; ihore Ici'oboamOjà veto Det c«ltu rteedetes, t-Kegis.nbsp;quibufiiis idololatrns corruptæ client : Mnci-tur ad eos Elias Ptopheta, vt illosad verâ rcli-giouem fanôtiHima cohottatione reuocarct.nbsp;Elias,inquam, mitticur,qui tauyeu non erat exnbsp;Sacerdotü ordine, lcd pratter ordinc cxcjtatusnbsp;' . à Dco gt; ad ànnûtiandum ipnus verbum lliae-
-ocr page 580-ÎSI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de LEGITIMA
Iiti$,atquc ctiamad fâcrificandum inoculis tociuspopuli,qucmadmodum narrat hiÜoria.nbsp;Expcndamus etiam quid contigerit Silo, vbinbsp;Dominus præfentiæ fuæ tcftimonium collo-caucrat,ncmpc propter populi fcelcra,fublatânbsp;inde area fœdcris,nihil praeter vaftitatem foli-tudincmque rcmanfifl'e. Quum autem ludacinbsp;fibi vana fpc blandirentur, amp; nomen tcinplinbsp;identidem iaâ:antcs,Diuinum intcrca cultumnbsp;¦alienis ritibus corrumperent bincrepantur ànbsp;Ier7.nbsp;nbsp;nbsp;Domino per lercmiamjhis yjcibisrf lt;ïfM/»,in-
(^üit^huicdomutfufer ijuaminnaiaturnomen meïi^ (ÿ- ejHA confiditts j huiclgco tjuem vobis dedt acnbsp;maionbninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»^HemadntoditM.feci Silo^ç^ ves
reticiam à facie mea.^i^ omnia tandem cxitus comprobauit.
'Pantificii igitur quærimus à Pontificiis,nuro pof-pcculiarcm aliquam promifiio--vt inui» oem ciulmodi Succcinonis,qualem habebant Uta. mn Iuda:i,cùm deTcplo tum ctiam deSacerdotio.nbsp;tteatafud Qi^pd fi ea promifljonc fint dcftituti:quo ran-poftulat vt fanftainuiolaraq; apud cosnbsp;/rer« fUcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ i -z, zt’
«ƒ«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Succcil3O,quatumiibct
«»»j^Mwerfint corrupti 5d fcateant infinitis crroribus, loribM quum Dominus ludæos proptcripforum pec-feattane. ^ata, amp; fuæ prxfcntiæ teftimonio., amp; publiconbsp;luocultu priuauerit? SiDeus'defcruit vetusil-lud templum,quod tanto fauore,tantifqj pro-miflionibus exotnaranfi rciccir vetercs Saccr-dotes,quos fuæ præfcntiæ tclfimonio toriesnbsp;decopucrat'.fi lucccirioncs ordinarias, eâfqucnbsp;exprefsc fuoverbofundatasjinterrupit-pro-pterhominum pcccata, num cedo alligabit,nbsp;aut Ecclefia alligatam efle patictur Pontificio-rum Epiicoporu Succeffioni, qui amp; pcculiarinbsp;promifTionc funr dcltituti, amp;innumcriscor-^iptcIisatquc-crroribusabundantïHxc verbanbsp;ZfäitrmZ« *eertè, amp; quæ iam antca de pontificiorû erro-fiudiode ribus difta funt, nobis extorquct ipfâ rci veri-«zzorM/«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ycl dctrcôtandijVelmalediccdi ftu-
lôquimur(à quo profitemur noÿ elfe peni-Zoj«»»)»»-. tus alfenos) fed,‘Vt fimplicitcr rc,ira vr c(t, de-feribamus. Neque id iacimus fincgcmituac dolore*.fed Etclefiæ Romanæ corruptioncmnbsp;deploranius vnaenm pcrmultis ctiam ex iis,nbsp;qui in ipfius verba iuraucrunr.
Cæterùm non omittendum cft, quod Do-minus per Ezechielcm denuntiat Lcuitis ac fa-ccrdonbus,qui non oblhtctâc idololatriç po-puli, fed in eiufdcm fccleris (bcictaté vnà ab-rcpci fuerant:Zc«lt;i!«,inquir Dominus, me am contra ülos, cr iaent intcjuitatemfuam,ne--ç/He accèdent ad me, vt mthi facerdoüo funganturynbsp;vtijue adeant vllafacra me a- Ego antem eos ordi-naho^ /jmfcraentmibtuttt domae tn toto ipfittsfer-ttttto : (ÿ- tn omnibui (jua debent in eaperagt. Ebnbsp;Ipeélac ctiam ilia increpatio, quæ extac apudnbsp;ore.4.nbsp;nbsp;Ofeam aduerius Sacerdotes Uraelis; Quando-
i^ttidemyinc^uit-, taftetiam repuli^i, reprobauic' ttam ego te^ ne facerdotio mt-hifangarii, (pquot; lt;]uia 0 -blitus es Legis Dei tut, obltufcar (p- ego fltontmnbsp;tnaramygloriam eoram in ignommtam commatabot.nbsp;quodpoltrcmum eôdiligentiùsobferuandumnbsp;clt, quod nominatim ad Succcflioucm pcrci-ncat.Hîccrgo paululum iubfillant aduerfarij,nbsp;dcnobifcutn videant Pontificiâ fuccclfioncm
àb his duobus Prophctis,ccu grau iflî mis ted*' busjClfe côui^tam.Si cnira Sacerdotes Ilracliquot;nbsp;ticj,quiS3cerdotium ad fuos hærcditarioiuttnbsp;rranfmittcbant ex Legis præfcripco, exau'®'nbsp;ranrur,ôc illo iure fuççc^onis prluantuijil^“nbsp;abcrtaniem populurn in viamnon rcduxcW'»nbsp;fedilh fc adiunxcrant foeiosinidolorumc“''nbsp;ïü'.quantb maioriracion^c dicemus Pontifie^’*nbsp;iuteSucccllîonis excidifiesqui nonmodèno®nbsp;populüab crrorc reuoicaruntjfcd cciarocrto*nbsp;lisauthorcs extiterunt: qui nofecutifunt p®'nbsp;puium in vanis fuis fupcrfticionibus, fed 4®®*nbsp;populus in turpiflîmis illisçrroribuslecut®’nbsp;eft:qui pro fuis idolis»îanquâ pro arisamp;f®®’^nbsp;pugnacilEmc deceetâtequi denique crtïnti p®^nbsp;pulo-,nön tantum cotiîitcs,(cd etiam duces,n®nbsp;adfucrunt tantum,fed etiam præfucrunt?£»®'nbsp;nuiic Aduerfartj, amp;,fi poffint,iusSucccflio®‘*nbsp;æeftituant Pontiheiis, quodillis Ezechiel»nbsp;fiifque vcrbisapcrtilfimjsabftulcruiit. ^ijfnbsp;Sed quid pluribus de hac re contendinius-’nbsp;qua!) verb locupletior nobis fit quxrcdus a®’’nbsp;thor, quam Chriftus ipfe,qui quum Ecclelui®nbsp;ab infinitis crroribus Sc corruptionibus,ad ft*nbsp;rum puriffimu traduxit, vndc tandem £uiuphcnbsp;Apsoftolosinum ex numero Saccrdotuinïn®®’nbsp;Ictuauir ordinariam Sucpelîîonem inEccM'inbsp;-rcformationc.’Nonncpotiùs vidcmus Apoft®'nbsp;los fuilfc prætcrordincm excitâtes?.
- Qi^arc maneat hoccertiflimis rationibusnf' matum , exprcfsifque Scripturæ cellin’®®“*nbsp;tcxemplifquc ita obuallacum,vc refeindi noU®nbsp;modo poflîf. Tune Deum vti extraordinariinbsp;rationc ad Ecclefiam inftaurandam, quum i®*nbsp;videtur omninocorruific.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yZ
lamcjuidde iis temporibus dicendumeft’ quibus homines rcliólis Deimandatis,!’®®”'nbsp;nas traditiones fccuti funt? qui propcmodui®»»’*'nbsp;fine puritatc doétrinæ,finc légitimaSaccaniC'nbsp;torum adminiftratione, fine reôlo rfunbsp;fiafticæ Difeiplinæ vixcrunt:(fi hoc viuctc tft»nbsp;abea vitaquæfola vitæ nomine dignaeft»’''nbsp;cedere)Nonne fatis eft argumeti ad agnoi®®quot;'nbsp;da irati Dei aduerfus nos ludicia, quû propt®* pi*nbsp;peccata noftra permiferit lume illud exting®'’ df/nbsp;quod nobis debebat in vita modcrandip®*'nbsp;Jtetub præluccre ? Quis igitur iurc mirari po*'nbsp;fit, fi in tanta rcrum perturbationc, Deus, ip“nbsp;in ipfa prima mundi conformationeiud’®;“' d'nbsp;cem in raediis tenebris, ordinem in confuh®'nbsp;ne , amp; fumma in tanta deformitatc puldiut®.nbsp;dinem exoriri, qui vocat ea quæ non lunt, 4®*nbsp;poteftcxlapidibus cxcitarcfilios Abrahai”®’nbsp;Iilc,inqua,ciüus fumma cft atqiic infinit* p®'nbsp;tcnria,incxhaufta bonitas,incóprchcnfum c®nbsp;filium,conrtantiffima veritas,imperucllig*®’nbsp;lis lapienti3,aliquosprçtcr ordinem .nbsp;qui,vcra Euangeiij prçdicationc,Eccleh3ihnbsp;ordinem inftauratent, Öc qucmadmoduin P.®nbsp;tificij Ecclefiam quodainmodo exEcclefi**®)nbsp;ftulerant, ita illi Ecclefiam Ecclcfiæ redder^®-Ergo idem,quod olim diluuij tépore contig' ’nbsp;dicamusaccidilfctvt enim tuc,aquis terrainnbsp;niucrlam occupant ibus,Ecclclia nó conipienbsp;quidem, fed in area dclitclccns, vndisioct*®*’nbsp;fed non obruta:fluótuas,tednon denieilp»®®’nbsp;ietu*t*
fetuataeft,donee tandem foras amp; in luce pro-diitdtapoftquam diu dcliruic Ecclclia,hLima-niicrtoribuspropemodum obruca, cam Dominus, amp; quando voluit,amp; quibus modis vo-lait,in lueem hoc tempore rcuöcauit;
’j'f!!, Vcrùm obiiciüt aducrfaiij,ab aduéril Cllri-ftindllasainpliùs,necfuille,nec fore vocatio-ncscxttaotdmariasad rcftituédam Ecclciiam.
•¦1,,'^’ autcin petimus ilHus fententiæ aliquam cóhimationem.Habcmus cnim ccrta Scriptu-ix«cmpla,quibus rtitimur,amp; quoiü vfum fe-qucnduiii elle affirmamus, nili aliquid illi exnbsp;Scriptura proférant, quod nos ab eorû exem-ploniinvfü polficauocare. Deinde vt progrc- 'nbsp;diamar vltctius,citamus ceftem Ioannem,quinbsp;in Apocalyph agens de generali corruptionc inbsp;Ectleiiæ quæfutuvaerat,prædicic Deum cxci-telles, qui prophetée aduerfus Eeele- :nbsp;lix corruptores amp; bclliain afccndcntcm ex a- •nbsp;byiTo:amp; Angelos cuâgelizaturos incolis terrç gt;nbsp;vtvniDeogloriamtribuant,rcicélisBabylo-niciscrronbus’.quibus tîgnihcarc voluit,Dcû,nbsp;vlurum elle extraordinaria rationc in inllau-tandaEcclelia, nimirum excitatis quibufdainnbsp;f'inäishoiuinibus,qui,pura Euangelij prædi-. catione,rcftituendx Ecclcfir hdeliccr incum-bcrcnt.Profcrimus etiam locuplccilfimum il-l'lilApollolitcftimonium,qui pollquam prç-dixit hitdram elle generalemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lub-
mngit forc,vt filiuro ilium pcrditionis Domi-nusconticiat Spiriru oris fui.Elcgans lanè lo-eus, amp; qui, fl reâè expendatur, totam haiic Slt;.x S'^æ^'onem definit. Ex eo cnim duo ilia eon-iequuntur,in quorum rraîtarione Jampridemnbsp;vctüraiir;Vnum,in generali ilia Ecclelîæ corruptionc fucccirioncm vifibiiem nullam fu-petell'e , vc^S-airiaç nomen liquide» confirmât,quod fuccclîîoni contratium ell.Altcrumnbsp;iuftaurandam elle Ecclefiam pura Euangclijnbsp;prædicationc , vtapparet exhisverbis:nbsp;Dvnùntu canßeiet Spirittt orisfui,Cüias praedica-tionistationcm extraordinariam fore,vcl iplanbsp;''ctbafatis indicant.Nonenimait,impium ilium a fcipfo conficiendum elle, fed a Spiritunbsp;dns Doniiiii,qui proculdubio opponitur bla-fplictniis,quas cuomit «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loqui
tur Paulus. Sic igîtur breutter remtóeam hac COnclufione definiamus. Is qui fefc Chriftonbsp;oppofuit, amp; Ecclefiam,' quantum iri ipfo fuitjnbsp;fibifuis traditionibus ac dccrctis ttïancipauit,'nbsp;Conficiendus cftà'Spiritu oris Dei,id eft,à pu-tiverbi Dei præ'drcatione : Conftac autèm il-lam non elle apud eum, qui Ecclcfiam cotru-pit,ncc cnim eilet £mK.eifjS^a( ; Aliunde igiturnbsp;Tynccra Euangelij prædicatio debuit exoriri;nbsp;Ncc verb potell cllcprædicatio , riiü lint quinbsp;prædicent, qui doceant, qui crrorcsconuin-tant,vctitatcm atlerant,EcClefiam deniqut exnbsp;Dei verbo rcftituam. Ex his igitur efticimus,’nbsp;Vetos Düólorcs ac Paltores luillcà Dominonbsp;præter ordincm folitum cxcitàndos,' vt ira cô-ficiantur errorcs amp; blafphemiæ àlpitituorisnbsp;Chrilli, non a Spiritu oris Antichrilli. Quodnbsp;çnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ha elle facile intelliget,qui rem ipfampropiùs
infpcxcïit.'Nam ipfum Dei verbum,ipfaE iâ-gtlijprxdicatio fecum infert Minifteriiim Ec-
Obic£îià-f-'ocatio^ nes excrÀnbsp;ordina*nbsp;rias e^enbsp;nûrAculo
amp;l6.
i.Cör.'i. 5
VOCATiONE MINIST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^5
clefialticum. Quid cnim intclligis nomine tlinmai Spiritus oris Dei ? an vt è niibibus, vcl c.x ipfonbsp;cœlo Deum loquenrem audiarnus î Minimenbsp;verb. Sed Apolloius iignificat Deum fufeira-turum elfe pros Euangelij præconcs,qui vtnbsp;ftrióló enfc, ira verbo Dei propolito, hollemnbsp;Chrilli,ciufquc blafphemias conficiant.His i-gitur expreffis Scripturæ locis,cxtvaordinariçnbsp;vocationes nituntur.
Vcrùm hîc nobis occurriturab Aducrlariis hac ratione, quôd cxtraordinâriæ vocationesnbsp;fint mivacultscorifivm3ndç,qua; ipllsauthori-tâtem concilicnticos verb qui noltrarum Ec-cleliarum fundamentaiecerunc,nu!lamiracu- conprnutnnbsp;la edidille; Non igitur fieri polie vt eorum ex- das.nbsp;traordinaria fucrit à Dco vocatio. .
Antequam aliud rclpondeci, libênret quæ-rercmab aducrlariis,quid rändern dnduri lint ad hac Chrilli IcntcntiamiNatio mala amp; adul-terina fignû rcquirit.Et ad illud Pauli diôlum;nbsp;ludæi fignû quætunt.Si cnim,vcl eo ipfo tein- înbsp;porc quo donum miraculorum vigebat ihEc-clcfia,damnanturij qui adillaadhærcfcebant:nbsp;quantb miniis fcrendi funt, qui hoc temporenbsp;flagitar miracula,quum ilia docendorû homi-num ratio iampridem cellàuerit,quemadmo - ,nbsp;dumipfi ctiam vctcrcs agnoucruntîMirorau- piàTAijnbsp;tem, quû nosaduerfarij tories eum Donatillisnbsp;comparcut(quâfalsb id quidem, ramante di-élûeftjhoc cosnôanimaduertcre,qubdquumnbsp;Donatilla: miraculis fuam Icntentiam probate vellcnt.fucrint grauitcr ab Augultino refu-tati, qui potiùs illos in Scripturarû arena per-trahebatilpfi verb à nobis miracula cxigât,licet apcrtillimis Scripturæ locis doôlrinâno-llram confirmcraus.Vtri ergq potiùs videnturnbsp;Donatillasreferrc?Crcdant igitur Augullino,nbsp;quem illi eum Donatillis manus conlercntcmnbsp;nobis lolêt obiicerc.S«ee»iz/?iî//c«^l: £rcZe/?»rz«
¦ J II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• zrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dehnst.
inquit, aemanstrent,jtpoj]u»t,no/t tn cmci-lus Epijcoporu/» fuorum, statt mßgnis çp- praätßis ßMacibtts s^iS'i'Aettatn contrAist.i,verba Douttninbsp;prxparatlnbsp;nbsp;nbsp;cauti reddut fumas :fed sa prafiriplo
legisßn Praphetard pradttiM,w Pfalmorsm canti-basdn ipfîas Pailorssvoctbas, ia EuangeliHarum prttdscationsbsfs laboribas, hoc cil,«// omntbasnbsp;CAnonicts fantiard librurd auihuraattbtistï^tp: illc.nbsp;Quia veto placet A duerfariis,nullas elle pof- »-fe vocationes extraordinartas line miraculis,nbsp;doceant igitur quçnam alia fuciint ab Abdia,nbsp;Nahum de plurimis aliis vcteribus Prophetis tianesmi-à Dco extraordmariè vocatis cditirmiracula, racuf cSnbsp;præter eorum quæaimunciarunc vetitaté.At-e)uc,vt Chrylüllomi verba v furpcmuSjEr^'wzl Xtóè 'nbsp;mirAcidwa edsdit loannes Bapiista, tfui tat ,• taa- elt;gt; recnr~nbsp;tdßne ctttttSites erndsstttl uam EuangeliPiA testa- rendu efl.'nbsp;tareum tuhtl miratulose egife ».dicuis, losinaes '•nbsp;quidem nullam fignurn fecit. Qipis tarnen p.ro-
gt; pterca loanius vçcationem nrmùsaàtamtinl- so.iq. licdixcrif:
Prætcreaquû vetatDominushaberi fidem rsatioi.. pfeudoprophetarum niiracuhs,qmbus homi- Veut.13,nbsp;nés auurccbantà jV cro Dei cultmlaws rude nosnbsp;docet quatcnuSjßc quomodo miraculis vten-dum lit.Quarc quû olim multi cxiittnnt VjCrinbsp;l’rophetæ line miraculis,tHulrbitchifalli Pro-Aa f
-ocr page 582-J^ÆtfO }. 1 T11 elf.
il.
5S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E L E G IT I I J \
phctx cnm miraculis,cx co facilepei fpici po-ttft,niiraCLiIa non elle ncccirariani noram co-rum qui à Domino prætei ordincm excitatur. Quid quod Apoftoluscrrotcs Anrichrilli cumnbsp;iignis acniiraculisfLiruros,cosautcm non alianbsp;ratione,quàm fpiritu oris Domini conficien-doscfl'cpiædixit?
4.
Mitt./.
Cæterùra quû Chriftus hanc nobis rcgulara prçhniuerir,qua polîîmns falfos à veris doâ:o-ribus dilcerncrc,nempc cosàfuisftuclibus elfe dignofccndos:cur eâ nô contenti,alias præ-tcrearcmcrè,amp; pro arbitrio,cófingamus? Ira-que iudicetur,tum dePôtiHciis, cura ctiam denbsp;noftris Pafloiibus,ex doétrina, quæ verus cftnbsp;fruôlus,3tquc ctiam,fi placet,vtrorûmquevitanbsp;in difquifitionem vocetur. Quod fi fiat, certbnbsp;fpcramtis,Dco fauentc,nos facile in bac caufanbsp;forefuperiores'.vt amp;c pofteanobisadhucfufiùsnbsp;dicendum ciit,
Poftrtmb quia nobis miraculaflagitant,ipfi fibi iniLiriam faccrc videntur, quuin nos po-tiùs ad Scripturæ probationem aicellerc dc-berent. Num cnim alios libros,num alia feri-pta, quàm Legis, quàm Prophetarum, quàmnbsp;Apoftolorum ptoferimus? £gt;^o,inquit Augu-ftinus, res citm re,caufa cum caufa^ ratio cum ra-tione decertet. Annon ctiam illi cofdem libiosnbsp;agnofcuntîSi igitur doôtrinam nolham ex fa-cris literis fpcôtatam probatâmque conftitc-rit elfe veram,quo tandem ore pollulabunr,vtnbsp;illamiraculis confirmetur’Nam fi Apoilolo-rum doôlrina noftra eft, cur non ctiam Apo-fiolorum miracula noftra crunt, quæ à Do-éftina diuclli nullo modo hcc debent necnbsp;poflunt ? Sin autem contendunt doârinamnbsp;quamprofitemur, elle falfam, cur non igiturnbsp;cam falfitatis conuincunt produisis Chriftinbsp;amp; Apoftolotum tabulis , quas rcucremur, amp;cnbsp;quibusnos addiétos,noftraHiquc caufam cuninbsp;omni reucrentia lubieôfam elfe volumus?nbsp;2V0ZZ audiamui ( inquit Auguftinus) Haedtco,nbsp;ZzÆÎ dtcÛ!.,Sed audiatnus : H ac dint Dotninus :iwmnbsp;addit:5««£ cert'e Ithrt Domintciyijuorum authort-tati vtrt^ue confentimus, vtrit^ue credimus., vtri^jnbsp;ferutmusz ibi t^uîramus F.cclefiam^tht dtfcuttarn’Mnbsp;caufamnoiiramy\jt.c. ille,dum bonitatc caufæ,nbsp;tanquam fortillimisarmis inftru(ftus,aduer-farios inarenam Scapertum Scripturæ cam-pum prouocabat,neque ad miraculoruitrpro-bationem , tanquam ad latibulum refu-
Mc«Zor» Atque vtinam qui tantum miraculorûdcfii-hoc derium prç fc fetûcjoculos aperianc ad tantam tfitipore luccm,quam bis tcraporibus Dominus accen-mirandjsnbsp;wM ocu niodis, quot denique miraculis vfus cft in rc-bs ad ea ftituenda doclrinçpiiritartsamp;collapfaEccle-iwKïiKiit fiainftauranda,ac reform3nda:quibus,inquâ,nbsp;h.tbere- miraculis Dominus fui verbi prxcones cxcica-'uodiema uit,côfitniauit,in mediis periculis côferuau it,nbsp;Del mira exipfis mortis faucibus fæpilfimè faiuos e-cai.i,tjtne ripuit : quorum ctiam laborcs tanto fauorc denbsp;tnmflau- bencdiclione , ac tam prolperis fuccefiibiisnbsp;^lâ pr°^ecutus eft,vt quamplurimi cuafennt nouinbsp;rijiimie- quodammodo homines, dum ex lupetftitio-lucsnt. num,amp; idololatriæ tenebris, in puræ religio -
nis iucem edudi funt: quos pcrquàffl cft ex inquinaiilfimæ vitçfordibus, cxgurg'^^^nbsp;libidiiiiiui aevoluptatum emergences,nbsp;portum tuti(fimum,actranquililfinuim,iw^nbsp;làncfimoniæ, virtutifqueftudiumanitnüspnbsp;puliftc.Ptæclarc autem monctChryfoftoinu^tJ^'nbsp;nunc quû externa miracula fieri defierunt,nbsp;tæ innocentiam monimque integritatem H’’'nbsp;raculoruni loco nobis clic debere, 5», inqU'^’nbsp;ex auaritia in Uberalttatem tranßerisnbsp;mancam manum recuperaiUzSt theatraltbusnbsp;jpretis reliÜtfq^cœtus EccleßasiicospeiteriitcU^fnbsp;dicantt pedt incolumttatem refittutiH : St oeü'nbsp;tuos ab altenaforma à rnerttricio asfeblurt’^^nbsp;caiteris, cszcumie tllutninasit : St dtaboltcosnbsp;dejfexeris^Ôf eorum loco ßirituales Pfalmosnbsp;'cerisyiam leçiueris, cjuum ante a mutiunbsp;funt maxima tntracula^ haefigna extmiafijU^frnbsp;ctemus,praclari enmus tlluilres.,^ ¦vttatnt^^'^.nbsp;nam confei^uemur. Hæcille.-quibus veraW ceft‘^nbsp;cdendorum hoc tempore miraculorum ratiO'nbsp;ncm nobis tradidit. Illis aurcm plcrifquet«*'nbsp;raculis (abfit verbo inuidia) pollumuslunii”'’nbsp;Dei beneficio profiter! noftrasEccltliasn*^”nbsp;eflepenitusdeftitutas.
Sed 11 nc hæc quidem Aduerfariisfatb*^ ciant,ptoferam ego miracula,quæ qui non^ï'nbsp;tendit, cum prolcdó non crcdidcrim, vel H'nbsp;racliticis tutó per medias vndastranfcuntibi*®’^/nbsp;vel aquisex rupe miraculosè profluentib^’^r'',nbsp;velaliis ciuimodi miraculis vnquam potuil'nbsp;commoueri.NamfimulatqueprirnihuiusH'’' ftF.nbsp;ftræ Reformationis ,quafi radijoborulùi’^’f^*nbsp;quot cedó impedimenta oppofita,quot nuP^ 'Vnbsp;vndiquccolletlæ,quot tempeftatesnbsp;fucrunt ab Ëuangclij boftibus, vtnafctntf*”j/^nbsp;illam luceni extinguercnt’quanto conatufquot;'^/nbsp;theri principiis obftitcrunt,dum omnesiu'''^^nbsp;num Monarchæ ac Principes, in plcbeiugt;’’^[i‘'^nbsp;potentiflïmiamp;quibufuisarmorumgcncrib''^nbsp;inftrudiflïmi, in nudum, incrmcm,amp; o'’]”'nbsp;humano robore præfidiôquc dcftitutuni)'’’'nbsp;furgercrcnt,ita vt ipfapotétiacuniinfitniK'quot;nbsp;cerrate vidercturrC^id Zuingliun),Occolal’’'nbsp;padium, Caluinum, amp; plcrofqucalios cón’J''nbsp;morem,qui ctiam purç dodrinæ lucem noP'nbsp;prætulcrût’Ecquid confilij amp; dolbccquidliP'nbsp;uitiçamp;t crudclitatisprçtcimilTum cft,ad reu'*'nbsp;fceiitis Ëuangclij primordia conuelléd3,S-’nbsp;primos eins adieus obftrucdosïTriftiflïuquot;^'nbsp;funeftilfimis fiammistota p'ropcmodüEurop*j.^i(p^nbsp;coiiuxitttotapiorum ianguincredundauu-*“nbsp;tcrea vidimus fandiffimos Euangclice vérité' i',nbsp;ris aft'ci tores acpropugnacorcs,in mediis igquot;*nbsp;bus, flammis ipfis illuftriores, tormentis 1°^'nbsp;tiorcs, pcrfecucoribusfuperiotesividiuiüS,quot;’'nbsp;quarn, illos fæuiendo vidos : noftros ^ut^''’nbsp;patiendo,vidores extitilfe ; ita vt merite» p®'nbsp;fimns hæc Tertulliam verba tanquam pf®'nbsp;pria 'tcn.diïcamp;ïe-.ijuoties mettmuryplures efßitAgt;A'^nbsp;fernen efifanguts Chrtiltanorum. Etcerrenbsp;dem docuit, qua manu nos Ëuangclij bo*nbsp;interficiendo demetebant, càdcmlcmcmPnbsp;fcciirc,vnde Ecclefiarum noftrarumfeges’^nbsp;berrima furrcxit.Quis igitur hçc tantanbsp;virtutis miraculanonfufeipiatî quis nóil
T)e vult.
colliixit:totapiorum languincredundauiH”' //ó
________; J;____„ cl: ai____ i-_______I:__../ritâ'
Mtnattciita confidcratioiie moueatur? Quis UiiisnoftrçEuangclicç reforraationis Dcum inbsp;authorcraamp;.' pioccdtorcm elle non agnolcat,nbsp;quinicdiis adeb iniirmisvfus, vócc, calamo, inbsp;'^oarta,fanguinc, tanqiiam forcüIîmiS niachi-’’‘Siininuniciirinaam Poncificiorum arcein in-^lIitiEtadhuc Aduerfarij nuracula polhila-I’UMiquostot premunt amp; vrgentdiuins vir-'utis miracula Hoc lane hbi dióhiiin purent,nbsp;4uod Auguftinus admdranda Dei opera Celestins, ?/lt;ec,inquit, lt;jJiinonvidet,CAsm : ejni vi-gt;‘ec laudat, in^ratiu ; ejni latidänti relutiatttrynbsp;''gt;fan:u (ÿZ.Qj^od li bçcçcas,vcl cçca,vel ingra-tiivcl mentis expcrs,tanC3na vndique circtifu-*¦11» luce,lilt afpiccrenon dignctiirj aut conc-'nrextingucre; earn profectö ( lie enirnforenbsp;Wiifido) pofteticas intuebicur , amp; adniirandanbsp;opera qua: hil'ce noltris te-Hiponbiis ex-tncrunt,abobliuionc vindicabit. Mirabicurnbsp;Martvrum nollrorumfortitudinerh: prædica^nbsp;Sic Dei vircutem inillorum patientia rclucen-t'w.celcbtabit coruni in media morte,de jplanbsp;’notte,viótoriam.confcrLiabit hoc perpetuumnbsp;ôiiiinæmi(ericordiæ,potenciæ,amp; glori.r mo-•tiincauiin ,in quo omnes videanc,amp; quosnbsp;^(^usad allercndam fuam vcricaccm elcgeric,nbsp;quantis hollibus oppofuctit,ïc quot vidto-t'iscoronaiic. Sed feiitio me lam longiiis ellenbsp;ptoucètmn duin me fratrum amor, amp; iiniictænbsp;“oiltotum Marcyrum conllautiæ gratiffimanbsp;^'•'cotditio pertraxit in fevmoncm longiorem.nbsp;St'd de tantis rebus minus dici à me nonnbsp;Quate ( redeundum elf enim adpro-Sflt;. P°'’tum.) trultra Aducrlarij à nobis miraculanbsp;njgitint, quum noftra dodfrina exprctlb Deinbsp;''tiboiiitatur,cxquo fpedlanda amp; ludicandanbsp;'^11)11011 ex iniracuhs. Sed ji tautoperc iniracu-niduciintur, ecce inSnita miracuia, quibusnbsp;quot;iiætate DominiisEccleliam lltuamp;fqualo-^‘•'I’ontiircio deforraatam atepue confepultamnbsp;t^tcnebrisinlucem rcuocauit.Qipod n tantumnbsp;Suiterulgorein oculis,velodio luifulis,vel ma-Stii peiittiófiscernere non pollunt, cerre vclnbsp;Soc vnani nobis erit maximum ac inligne mi-ticulum,quod 1111 in media luce vetlantes,óe. i-S pSiDtiadniiranda opera manibuspropemo-
f5)8cpalpantes nonfentirc,amp;pra:lcncesabel-
Vt ergo 1'ummam faciam'hs corumquæà ''iv'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ihnt, quû tot errorcs ia à niul-
''*¦ Ssfæculis.in Ecclefiâ irtcpfcrint(vt omnes co b'tnturfateri)ik,quado id accidit, lolcat Deusnbsp;vocationeextraordiriaria äd rellitucndamnbsp;Scclefuni; Pollremb quum Spiritus Domininbsp;ptrsdixetit, non tantuin generalem hanc Ec-'^^l'iiçcortuptionenifuturainded ctiatn Deunïnbsp;'^citatutum tellcs,qui puram verbi Domimcinbsp;Ptxdicationcm oppouant erroribiis hr Eccle-Siniinueclis, ita vt lioniinum ( qui amorcmnbsp;^'^ritatisfuaperfidianonreceperunt,qiiem3d-*quot;od mi loquitur Paulus)blalplicniic niit tan-''^nia Ipiritu otis Domini conheiendæ: iatisnbsp;^niihrniacum eile exilfimamus quod a nobisnbsp;E^*’Ft’bruu) eftividelicet eos quorum opcramnbsp;oi.unusptimùm adhibrnt ad noltras Eccie-
Si
jquot;*opeia luamuuo|7i.M|^*-u4u-!,Wii '*^tn tradintes, tarnen, amp; videntes non vide-
VOCATIONEMINIST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5Î5
Has colligcndas , vcreamp; legitime ftiiirevoca-tos ad illius muncris funótioné : ac potuille ex Dei verbo amp; veteris Ecclefia; cxemplis, rclH-tucre verum ilium ordincm, quo nunc Mini-ftri apud nos cliguntur.
Sedcurfumus longiores in h'uiusquæftio- ¦ nis cxpoGtioncîLucet cnini ipfa per fc,amp;,no- rUab^yfi ¦nbsp;bisctiam taccntibus,fatisfuara vcritatcin pro-dit.Quid enini opus fpit tot Scripturç locos c-uoluerc, quü resadeö lit in proniptu, vt earn ’nbsp;vcl ipfc communis ftnfus,amp; ratio definite,vi-deatur?.Quotus ciiiin quifque elf,qui,vcl ipfonbsp;naturæ lenlu diclante,non fiicilè iudicct, qininbsp;Ecclefia non poliit nili puta Euangclij pi\edi-catione reformari, fi quando contigent cor-ruptionisEeclcliæ amp; cirorum,quiih eapullu-lanc,caufam amp; quafi fiirpcin eile defixam in i-pfis Palforibusttunc hon eile cxpetlandam abnbsp;iis qui Ecclcliam déformât,Eeelefiç reforma-tionemî Num (quod negat Chriftus) vt Satannbsp;Satanani expcllahNum vtEcclefiæ cotrupto-rcs ciiciahr, quod vtraque manu prehefum, i-pfo ctiani orc ac dentibus mordicus tetinercnbsp;conantur î Num vt pugnent aducrlus errorcs,nbsp;quos illi tam libi defendendos elle,quam nice-ilia,exiitimanft Num vt ea vitia damnent,qua:nbsp;in numerum virtutum rcfcrurit, amp; quibus fo-tiédis eufâdiligcntilîimâ incumbuntîQuoticsnbsp;vidimus quum plcrique ex Pótificiis doctori- Do£îari.nbsp;bus fc Reforniatis Ecclcliis adiuhxcrunr, cos à A’e-Pontificiis reieótos,damnatos,amp; indignis mo-dis acceptos fuilfo? Qi^id ergo, inquis, operæ-pretiû elf faccrcîN^mpc quod fieri toi11 in co a^f^eri amp;nbsp;inlfauiado ædificio, quod oninino collapfiini cmdelitcrnbsp;elf.Nam fi non folùm tectum iSc patietes cot-rucriiit,fed ctiam ipfum, quo ædificiii niteba-tur,conuulfum lit euerlumquefundanicnruni, -^pßßmie-idqiie caulani ruinæ præbueric : quis adcó ex- re -velincnbsp;pers amp; ignarus fucrit architeCfus, vt fupet ve- i^cdeßxnbsp;tens illius fundaniéti ruinas collituat ædiheâ-dum potiùs,quàm nouuni fundaniétum faniis ^edißciinbsp;iaciatiSimiliter quû palfotcsjin quorum con-lfantia,dc intcgritatc quodamniodo recumbitnbsp;Ecclcfiælfatus, criint omnino coirupti, tunenbsp;erit neccllàtiuni, illis relief is, akos à Dominonbsp;cxcitari, vt ita ædificium ab iplis fundamentisnbsp;ad fummum vfquepetducatut.Quæ quû veranbsp;fint,vt font vcritilraa,clHcitur,niillarationeànbsp;Poiitificiis Iperandani clic Pontificiorum re-formatioiieni.nili forte,vei ædificium à ruina,nbsp;vcl luccni a tentbris expeâarcdcbeas, vcl abnbsp;iplo morbo petere incdicinam. Atquc in tuni-1113 ( Vt lue locus non noltris, lcd Chrilti po-tiùs verbisconcludaturfoninibusarguinentisnbsp;Aduetlaviotum banc vnarii oppono Chtillinbsp;fciiicntiam ; Si fal infatuatus fuerit, inqiiit, ad Matt.5.nbsp;nihil valet amphùs, niii vt abiiciarv.rforas.nbsp;Quia veto per ludibriuni nos cxtraordiiiario.snbsp;Miniltros appellitât ,ica nobis llatuédum elf;nbsp;Extraordiiiariû dici duobus mOd,s; A.ur cnimnbsp;de iis intelligitur,qui ita ab ordine v ero ac le-gitimodifcedunt, vt ûvdiné iplum violet:at-tpic hoc moiio , quü Pontificii ab Apofiohcisnbsp;inlfitutis, amp; à præfcnpto in facris lncris ordi-nc dcfeccrint,lunt proculdubio extraordina-vij,dlt;in ipfum urdinë iniunoh. Aiu.,ex’,r,iOxdi'nbsp;A a. ij.
-ocr page 584-Liber
Spenfari Doclariinbsp;Sorbonitinbsp;^refuta-
tltr.
w b
I»
Obiebb.u
ï(ej],Mifto. clclKt Romanæ doóliinaticfcceriiiit. ïmó ve-
E2CC.44-
Ad.io.
LEGITIMA narium dicitur, quû à more folito,coque cor-rupro ita rcccditur,vt ad verura ordincm,quinbsp;interruptus fucrat,redcatur:quodquidcm pri-mis noitris DoôEoribus vfu veniirc agnofei-mus.
Elæc fane vel curiofis fufficercnrifcd vt Ad-uerfariis gratificemur, ac præfcrtim Doélori cuidam Sorbonico,quiEuam cum Bucero dif-putarionem confcripfit, iam progrediamurnbsp;vlteriùs, amp; aliquid etiam dicamus de ordina-ria vocationc.
Siquid boni fuir in fucceflionc, vocationc, ordinarione Ecciefiæ, tûc quù primos nolirosnbsp;DoôEores Dominus cxcitauic,id totum in illisnbsp;fuiiïcjlï dixerimus, quid contrà obiieient Po-tificijiNû enim ccdô,vel Iudau,velTurcæ,vcInbsp;Barbatiac prophani homines,de reformandanbsp;Ecclcfia primi verba fccêre,ac non potiùs virinbsp;grauiffimi, doôtilîîmiqucEcciefiæ Paliores amp;nbsp;DoCforcs, qualcs fuerunt Vviclcfus, loannesnbsp;EIuSjLutherus, Zuinglius, Occolampadius,nbsp;Caluinus,Bucerus,amp; pleriquc alij,exquorumnbsp;fontibus, Ecciefiæ Gcrm3nicæ,f-Iclucticæ,Sa-baudicç,Gallicç amp; innumerabilcs aliç profln-xcrunrîVerùm,inquiunc,cxcidcrunc illi omninbsp;iure vocationis amp; fucce(lionis,cô quod ab Ec-
1 r 5-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T \
ro præclarilîîmè cum illis aôtum cil,qui Pon-tificiorum crroribus reniintiantcs, ad Euan-gelicam veritatem,Spiritu fanélo ducc,rc_ dierunt.Qniimautcm ex iis quæantèdilputa-tafunt, atqueadeo ex vererum Dodorum te-ftimoniis apcvtè conlbterit verain elle de-inura cam ac Icgitimam Ecciefiæ fuccelîio-ncni , quæ conltancer rctinet doôtrinam ànbsp;Chriltodc Apoltoiis craditamjabfurdifTîmiimnbsp;certè fuerit id opponcre legitiroæ fucceflioni,nbsp;quod vnicum cli légitima’ fucceflîonis funda-mcnniin.
Quod fi paucilfimi illi cxLeuitis (qui alio-rum Sacerdotum crroribus amp;idololacriç non confcHferant)(oli lusSacerdotij obtinuerunt,nbsp;vtextat apud Ezcchiclcm Prophetam , cæte-ris omnibus exclu fis .• quis ergo non potiùsnbsp;cxiftirnarit ius vocationis , fucccffionilquenbsp;pênes primos noftrosDodoresfaille, quàmnbsp;penes cos, qui in fuis crroribus oblfinati per-manferunt?
Itaque quum huic argumento Dodor ille Sorbonicus diftidcrer,aliud etiâ comminifei-tur , atque obiieit, primos noliros Dodtorcs,nbsp;fuilîe quidcm Prefbytctos,fed non Epilcopos:nbsp;itaque non potuilî'e alios Ecciefiæ Doôtorcsnbsp;conrtitucrc,quum foliEpifcopi iusordinandinbsp;habeant : idque (inquit) non tantum humano 'nbsp;inftituto, fed etiam verbo Dei.Quæfentcntianbsp;quàm fitfalla iam vidcndum cft.
Patet ex verbo Dei Epifeopum amp; Prefbyte-rurafejui quidcm Eccléliarn doceat) reipfa atque munerc cüdem clle:atqucita variis nomi-nibus,rero eandem faille lignificatà. Sic enim Paulus ad TitumiHuiüs ici caufa,inquit,reli-qui tcin Creta, vccôllituasoppidatimPrcf-byteros,fient tibi mandauiiSiquis cltinculpa-tns, amp;c. Oportet enim Epifeopum ineulpatiinbsp;cile,ôlt;c.ldcm Apollolusad Prclbyccros Ephe-
hos ; Actenditc vos ipfos amp; totuingrcgfi'’'® qiio vosSpiritu.sS.confticiiitEpifcoposad|’''nbsp;fccndam Ecclcham Dei.Ec in Epiftola ad Plquot;.nbsp;Itppenfcs, Salutat fanótos qni cranc PliilipP”nbsp;vnà cum Epifcopis Hi Diacohis. ExquibusO'nbsp;mnibus (aris patere arbttror, Paulocundcj’nbsp;fuilîe E,pifcopû qui Prcfbytcr elïccaddoccndinbsp;Ecclenam inlticutus.Deindc qiiuni Apofto^“’nbsp;agir dcmuneribus Ecclcfiafticisin EpiHola^“nbsp;EphchoSjPallorcs quidcm rcccnfccA: Dod'’'nbsp;rcs, nuîliitn auccin iuperiorcm graddEpü'^'^'nbsp;pis aflîgnat-.imb ne merainit quidcm illius“'^;nbsp;minis , adeb vt nccefle fit eos nomine paitof’nbsp;comprehendi: qnod quidcm Prcfbytci'iscoi’'nbsp;uenircpacet ex C3p.’o.Act.amp; exi.Pct.5.ncab)nbsp;Ipci mihi commemorandi finhRefpondetaa-tem Sorbonicus, nomiinim quidcm clic,b'“nbsp;non muncrum confiifioncm. Veriimcninui^'nbsp;ro quando Prefbyteri vocantnr Epitcopi, ibnbsp;agicur non de no minibus ac titulis,fcd deipPnbsp;muneris fumStionc. Quum enim Paulushot'nbsp;tacLir Prcibyteros Ephefios ad fiiura muna»nbsp;legitime obeundum , banc addit rationfiquot;»nbsp;quod illos Spiritus fantlus côrtitucritnbsp;pos : non igitur ait cos vocari tancùin,icdd'‘nbsp;conftitutüs Epifcopos.Ex quo efiieitur rot tC'nbsp;liera tune luille Epilcopos Ephefi, quotettgt;quot;fnbsp;Prefbyteri Sc Pailores Ecciefiæ, adeo vtpb”''nbsp;iaceat ilia rcfponfio de fola nominum coi’f*''nbsp;fionc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jP?
Sed obiieit quod ait Paulus ad Timorliu’quot;'’ AlantM -, inquit, ne eut ctto imponita : addit'1'*^nbsp;mandatum illud Pauli adTitu de conllitt“'*’.'nbsp;dis in Creta Prcfbyteris:vtrunqiicautcniEp‘'nbsp;feopum fuifîeatquc ea rationciusoidina*’“'nbsp;habuiffecontendir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
Primùm auté nemini dubium clîoarbirrof ¦ quin nomine;ç«p-amp;e(n'aç, amp; impofitionbot;'''nbsp;nuum,tota ipfa fignificetur Eletbo.Ncc ci’quot;®nbsp;volait Paulus cçterisomnib. omifiis quçH“quot;nbsp;ledioné ritèperagendâpcrtmét, Timothciquot;quot;nbsp;de Cola manuu impofitionc cogitarc:alio4quot;’’'nbsp;quoifum ea,quæ in eligendo EpifeopOreqoinbsp;lûturtam aceuratc,paulo ante dcfcnpibîÇCquot;nbsp;tè non folas Timothei manus, fed öe ocu’O,nbsp;amp; aurcs,arque imprimis acerrimum iudiciquot;quot;’nbsp;rcquircbat,vc illi demum Ecciefiæ prçficctc’^nbsp;tur,qui ad tantum rnunus,quoadciusticriP].nbsp;tefijidonei client.Elcólionum ccró cun”quot;nbsp;Timotheo incubuific ne ipfequidcm dot^^nbsp;Sorbonicus dixilTct, qui exfrequéti vetci'Onbsp;èlione didicetat, olim Antillitesnbsp;aliter fuilfe elccEos, quàm iudiciotociuscnbsp;amp; vniuerfæplebiscôfenlu,adeôvtmcnionbsp;cerepolfimiis in vnius iimothcinbsp;feefos omnes Ecclcfiafticos eiîc fuioflici)^nbsp;monefaélos.Quis enim vnquam ftrat hoCnbsp;cludédi genusrPaulus Timotheo P’æ^^’P’'’^nbsp;eui cito manus imponac, nemo igiturpt'Cnbsp;Timotheû illichabuit ius ordinationis.ÇE|,^nbsp;In ilia ipfa Epillolaiubetuf Timotheus Uquot;nbsp;düélrinam proponcrc,fabulas reiicertsab^^^^nbsp;dere lcâ:ioni,cxhorcacioni,do£trinæ,dcO‘!nbsp;eiufmodi,nû igitur illa omnia libinbsp;theus védicauit î nonne ctiâ pertinebâtanbsp;Prclbyteros,quos Paulus ipfcrcllaturla
VOCATIONE MINIS T.
fetiTionc amp; dodrina ’ vnus igitur Timo-Jbcüscotnpellacur,vt in eo tanquam in fpecu-'“cætetiEcclcfia: Paftores fui muneris ratio-“'w poflint intueri.
QilPdautemTimothcumEpifcöpüEphcfi-'''^’nDoflor appcllauit, (co quidéienlu, quo ^oaiéEpifcopi intelligit)nullo profeetb Scri-Ptiirætcfiimonio cofirmari porefi: qninetiamnbsp;'^'îaifcfiè répugnât his Pauli verbis,Rogauite^nbsp;*’’4uit,t;f maneres Epheß, cfiü profictfeerertnnbsp;¦^•«¦fdoz««w(i.Tim.i.)ex quo intelligitur,Ti-'poihcûtantummodo ad aliquod tépus,man-EphcfijVt illic omnia cóponerct atque di-dgeret ex Apofioli præccptis,qucmadmodû i-phhiftoriçfcrics cuincit.Si cnim Timotheusnbsp;rcmalît Ephefi,quû Paulus in Macedonia pro-ficilccrctur: vt ait ipfe Paulus; Confiât auté exnbsp;Lara, Paulû, peragrataMacedoniaperadrlq-,nbsp;gt;11 Grçcia tribus méfibus,prolecturû inAfiam,nbsp;Timoiheum comitéallumpfilfc,hinc certc'pa-trbitTiinothcum Ephefinon diu fuific com-inoratü.-Paulurn auté ira la?pe vluni fuillc Ti-moihci, atque ctiam Titi opéra, tara certû efinbsp;quam quodcertiirimura,fi modo Lucæ,amp; iphnbsp;Panlo tideshabcatur.Qubd fi Timotheus fuc-ritillarum omnium EcclcfiarûEpilcopus,adnbsp;qiias ab Apofiolo mifi'us fuit,nç varium nobisnbsp;ac multi pli c é Epifcoprl confinges.Scquetur c-iiim de Corinthio rû, amp; Ph ili pp enfiûnbsp;nbsp;nbsp;T hef-
filoniccn(ium,5c Ephcfiorumfne plurcs rccé-IcaiKjEpilcopiim fuilfe. Quü auté Timotheus paulö polt Ephefo ad multas alias Ecclefiasnbsp;ptofettus tuent (vt parce tum exLuca, turn exnbsp;ipiiusPauliEpiftolis) quatre, num dilccdentenbsp;Timotheo,hoc fimul præceptû intcricrit, ne-mini temere manus elfe imponédasrQois porto abhntc Timotheo eos ordinabat,qui pro-pemodü quotidie in illis locis étant ad Ecclc-fiæ mi ni fie ri ri voeandi?num ^^ezpo^rm'atu apudnbsp;Ephefios intcrmortuaiacebatîQuidplutaîipfanbsp;cette Epifeopatus natura non patitur , vt qujsnbsp;varias vrbes atque prouincias peragret ( qiié-adniodûTimotheus faciebat ) quû potius hocnbsp;potiffimùm incombât Epifeopo ac Paftoti Ec-clciîr, vt vnigregi aftriôlus vnà cum fuis reli-dcanquod ctiâ Pofterioves Pontificum Syno-dijiikem vcrbo,ad hune vlejoe dicm agnouc-runt. Atque hoc vnura argumentum plane c-uertit commentum illud de Timothei Epilco-patu.Qmd veto fi rogcm,cut paulus,Ephefio-rumPtelbyteris conuOcatis, in grauilliraa ilianbsp;cohortatione nunquam vnius eorum Epilco-pi mcmincric,nunquam cura fua orationeap-pcllarit,qucm tarnen (fiquidcm Pôtificiiscrc-das;non tantum in prirais, vecuractiam vnumnbsp;propemodûadraonitum opottuitîSed oranesnbsp;Prclbyteros fimul côpcllas,z/flj',inquit,5^2nt«^nbsp;faner ts consittuit E.pifcopos aâ pafeenâa Eccleflâ,nbsp;Quid,qubdTTmotheus tum crat vnusexnbsp;''‘¦lo, Pauli comitibus,vttcfiatur Lucas? Ecquandonbsp;'1nbsp;nbsp;nbsp;potiùs eluccrc debuit,ille fplendot Epilcopa-
tiisEphefini,quàm quû Paulus tam piè de Ec-clcûçfalute dificrcbat,amp; tain lanótè Prefeétos omncscohovtabatur ad incercludcndara Inpisnbsp;viam,ahoquincotumgrcgem dilfipaturis’ve-' rùm huic difputationi Paulusiptcmodiiiin’
57 ponic,quum expreîîîs verbis Timotheu vocacnbsp;Euangeliftam ( qui gradus tantum ad aliqiiodnbsp;tempus in Eccleiïa locum habuicjaliosauternnbsp;fuifl’e Euangcliftas ab ordinariis Écclefiæ Pa-ftoribus apcttè docet Apoftolus in Epift.ad E- jnbsp;phefios.None igitui',iam inquies,Timotheusnbsp;fuit Paftor amp; DoctorîCcrtè : fed Eeclciiarumnbsp;Doftoi'j no peculiariter vnius Ecclefiæ. Atquenbsp;hocEuangcliftarum munus in primordiis Ec-clefiæ neceflarium quidem, icd taincn fuit te-porariumzadeb vt perpcfam faciant qui Timonbsp;thei excmplum adhibétad Primatum Epiieo-palem quem illi in perpetuum in Ecclclia elfenbsp;voluntjconfirmandum.
His igiturperfpcdis manifcllLÎ elTc arbitrer longe falli doôtore Sorbonicû, dûnbsp;Prcfbytcris denegat, tanquam Epifeoporumnbsp;propriam,eô qubd Timotheus apud Ephefiosnbsp;manus imponebat iis qui ad Ecclcfiafiica manera vocabantur.In quo arguméto duos erro-rcsanimaducrtimus.Primùmenim non fequi-tur,quod dcTimothco affirmatur,dc Prclby-teris Ephcfiiiisncgari,qui eciam non idco minus doceredebuerunt, quod iubcatur Timotheus letâioni, exhortatiühi, doôtrinæqucat-tédere. Atqi vtnominatim agamus de manuunbsp;impofitionc,confiât cum fiiilfc veterisEccle-fiæmotcrn,vt à pluribus manus imponcrétur.nbsp;Sic viris illis fepté,quos primos Diaconos ap-pellamus,non vnusex Apofiolis,ftd Apofiolinbsp;manus impofucrût, quemadmodu narrat Lu- Aft.«-.nbsp;cas.Sic etîam Paulo amp; Barnabximpofitç funtnbsp;manus ab iis,qui Antiochenam Écclcfiam ad-rainifirabant. Sic denique Timotheo non râ-tùm Paulus,fed ctiässjoea-oVTseov,id efi,Ptcfby-tcrorum cactus manus impofuit. Hoc enim tonbsp;rajoiitbUTee^ot’ fignificarc patet ex zz. cap. Lucæ,nbsp;amp;CX aliquot Vetcribus. Sed fi mauis nomennbsp;tS '!0fgt;tirCuri(,i\s intelligerc ipfum munus Prel-bytcri,nihilominus caufam obrinebo: fcque-tur enim ad Prclbyteri munuspevtinere ctianinbsp;vt manus imponac,cu id Timochco Prclbyte-ro licucrit.Scd hoc omnino ponendura eft extra omnem difpurarionis aleam, manus olimnbsp;impofitas fuilEeà pluribus ; quo fit,vt pcruer-fumfucrit ifiud ratiocinandi gcnus;Si Timotheus manus impofuit, ergo folus impofuit,nbsp;cxclufisPrelbyteris.Pofica vcro,crefcetcPrcf-byccroru numero , vnus ex illis clecEus eft quinbsp;cæterorum nomine manus ordinandisimpo-ncret.Hincluperior Epifcoporu dignitas,quinbsp;tandem non prclbyteros lantùin , fed potétif-fimos qnoque Principes,Reges,atq; ipi'oslm-pcratorcs,non tantum luis manibus,(ed ctiamnbsp;(ne Romanos Epifeopos obliuifcamur) pedi-bus lubiccerunt.Sit igitur hie prior error Sor-bonicæcôcltiiionis. Alter ell,quod ctiamfi da-rcmus,Timothcû inter Epheliosfolùni manusnbsp;impoluilic, quadiu quidc apud illos comora- •nbsp;tus efi, no tame propterea fequcrctur faôlû idnbsp;elle co qubd Epifeopus, fed potiiis epuod Eua-gclifia fucrir,é abfentt'Apofiolu q lodamodonbsp;rcpræfcntarit. Verùrn ii abkp contécionis fin -dio rem iplam intucamur,facilc vidcbimusjinnbsp;vniusTimothei pcifona,omnes Ecclcfia.'pi-ç-fcctoï fui ofiicij admonerijVt ante diximusinbsp;A a. ijj;
SS8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE LEGITIMA
ßfc;fc/.4- nbsp;nbsp;nbsp;Atenim, inqisit Sorbonicus, ira Veteres de
Timotheo,atq; ctia de fummo illo Epifeopo-rû gradu ccnfucrunt,dânatis Ætianis,qui Epi-K'#”’/ feopos cü Prefbyteris cxæquabat.Primùm no-lo excipere quod ait Ambrofius^Tirnotheum ' 5' idcirco Epifeopum fuiiîe,quia inter Prelbyte-ros primus erat. Hoc tantum dicojfruftra nosnbsp;humanæ traditionis puteosfodcic, quum a-perti Gnt Scripturæ fontes,ex quibus tota hæcnbsp;quæftio faciledefinitur, vtantca diótum eft:nbsp;fed qui Veteres citant in hac caufa,audiant vi-ciffim quid olim hac de realiqui cxVeteribusnbsp;tradiderint.
tgt;amp;.c.45. Irenaus agens de veris ac legitimis Prcslby-teris : Qui cum Epifiopatus fiuccefiione, inquir, charifima veritatis certumficun^Mmplacitum Pa-^»•4-«-44 trisacceperunt.Ez paulo poI^-.Tales Presbyterosnbsp;nutrit Eeclefia de quibus efi Propheta ait, Dabonbsp;principes tuos inpace,efi Epificopos tuos in iufiitia:nbsp;Ecce , eofdcm vocat Epifcopos quos anteanbsp;Prelbyteros appcllauit, amp; Prelbyteris tribuitnbsp;Epifeopatum,
in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofius.Prz/z/wz» Presbyteri Epfiopi appel-
Hpbef. labantur, vt recedente vnofiequens etfiuccederet.
Denique aqud zÆgyptum Presbytericonfignantfi prafiens non fit Epifiopus.Sed quia cœperuntfie-quentes Presbyteri indigni inueniri adprimatusnbsp;tenendos,immutata efiratio,prolfiicicnte Concilio,nbsp;•vtnon ordofidmeritum crearet.ldcm ; Epificopusnbsp;efi primus Presbyter,amp;cc.
In r Tiw» Hieronymus, Apud Veteres,iidem Epificopi fi 3.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Presbyterifuerunt,qutailludn9mendignitattsefi,
•ad Ocea- bocatatis.îdcm'.^pofiolusperfiieue doce-t eofdem num. — -nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
JE,ua~
.«'S
Ambrofius.Prz/z/wz» Presbytcri, Epifiopi appel-lahantnr-i vtreceàentevnoifiquens etfinccederet. pri^fins 'fionfit E.fipcopns.Sed quia cœpefantfc-qaentes Presbyteri indigni tnueniri adprimatMnbsp;tenendos ßrammata efiratio,profi)icicnte Concilio,nbsp;•vtnon ordofidmeritMm trMW.Idcni ; Epifiopttsnbsp;eft primus Presbyter^amp;cc.
Presbyter!fuerunt^quia iUud nomen dignitatts efi-, efie PreshyteroSy quos Epifiopos, çlrc. Q^odautemnbsp;poslea vmts eleblus efi,qui CAterisprlt;tponereturßnnbsp;fihifinatis remediumfabhim efi,ne vnufquifque adnbsp;fi trabens Chriïii Ecclefiamrt{mperet,amp;:c.ldcm.nbsp;Presbyter idem efi qui Epificopus. Et antequamnbsp;Diaboli inPtinHiufiudia in Religionefierent,çfi dicer etur in popuhs : EgofimPaulij ego Apolloy egonbsp;autem Cepha^communi Presbyterorum confilio Ec-clefiagubernabanturfpo^lea tntoto orbe decreturmnbsp;efl,vt vnus de Presbyteris eleblus fuperponereturnbsp;cs.teris,adquem omnü Exclefia cura pertineret^^finbsp;fichifimatum fimina tollerentar , (ßc, Sicut ergonbsp;Presbyterifiiunt fi ex Ecclefia conjuetudine ei quinbsp;fibiprapofitusfuertti efiefubieblosiita Epfiopino-uerint fi magis confiuetudine, quam disfijitionisnbsp;Domtnicit veritate Presbyteris effe maiores,eß’c.
Anguftinus; Quanquam fiecundum honorum vocabula, qua iam Exclefia vfus obtintiit-, Eptfico-patusPresbyteria maiorfit, tamenmultts inrebusnbsp;^ugusltnus Elieronymo^minor efi, amp;c. Idem : Innbsp;ailexandna, lÿrpertotam tÆgyptum,fi défit E-pificopus , confiecrat Presbyter. Verbum autemnbsp;confecrandi vfurpatum fuifïc ad ordinatio-nera fignificandammanifeltumeft exipfis Ve-teribus.
Hec amp;pleraque fimilia Vererumteftimonia apudfemcditentur amp; expendanc Aduerfarij,nbsp;quandoquidem pluris faciunc authoritaté Vc-terum,quàm ipfos pianos Scripcurçlocos.Scdnbsp;cur tandiu de hac rc difputamus,ac non potiùsnbsp;ipfam return naturam audimus,vt ca nobisnbsp;TOO verbo totam banc quçftionem explicct.’Si
In i.cap. »d-Tit.
dicatio commiira,(î Baptifmiadminiftra Cœnæ Dominiez celebrâdiE munuscre Knbsp;cft, fiElebtiones EccIefiafticæPrelbyt^fO'^^jjj^nbsp;iudicio faciendç funt:Ecquid erit caufç»lt;î‘'*nbsp;obrem nonpoflïnt Eleôtura fanâisnbsp;amp; manuum impohtione Deo côlccratcîScnbsp;enim aliud cft eiufmodi confecratio,quanirnbsp;tins Eleôtionis perfebtio î Si ergoPrclbyt^[^nbsp;rum opéra in cætcris Elcólionis Eccleimnbsp;partibns, iifquc longe difficilioribuSjtcq'^hnbsp;tur,cur,cùm ad ordinationcm,tanqu3ni anbsp;ttigium , ventum eft, turn illi quafi in'^S'’’nbsp;prorfus inutiles,manum operi admouctcp*nbsp;hibcâtur?Paulum fæpcaudimusEuangeWnbsp;prædicationcm,quç ad Prcfbytcrorumnbsp;pertinetj verbis magnificis extollcntcWjfvnbsp;hbi ius prædicandi vendicantem, cut non’nbsp;potiùs fummum hoc ius ordinationisnbsp;dium proponit’Mirum autem qui fiat,vtlt;]''nbsp;tics agitur de Prelbytcrorum authoritaténbsp;rcnda,hæc Hieronymi verba identidemnbsp;cent Pontificij ( qux vtinam rciftèinteW nbsp;.Ad quorum preccs,\ncp.dx,corpus fifiangdPl'nbsp;fii conficitur, atque interim ius erdinadi tpfii ‘nbsp;byteri denegent. Obfecro,vtrum mainsnbsp;nus iroponcre, an, Chrifti corpus,A ftt’S''’ anbsp;precibusconficcrc ƒ itaquequi Prclbyt^fnbsp;::^espB-5-(eiq. excludunt, illi profctftb virn atnbsp;turamipfius.:(^apo5e(r/«ç,amp; quid fitipûn’1nbsp;byteri munus penitus ignorant.
Q^^re,vt aliquando à Doôtore Sotbn”', difeedamus, cxiis,quæ à nobis dilpotata*nbsp;manifeftum clleconfidimuSjrciftèoliniD'.nbsp;ccrum dixifl’c.-Siquid boni fucrit in vocat’‘’jj^nbsp;amp; fucceftione Ecclefiæ,tum, quûprimi”®nbsp;Doôlorcsin medium prodierunt, idnbsp;pudillos extitiiremcquemirandumjfiD^ji,^nbsp;ris Sorbonici cum D.Buccro difputantisd’nbsp;ta infirmâque argumenta,non potuerint tnbsp;tùm virum à fententia dimoucrc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjz
Nunc autem ampliùs etiam à nobis cendum cft:Siqua fit Paftorum Succeffif ^nbsp;neceftària vt illi volunt, earn potiùs apo“nbsp;flores noftros , quàm apud Pontificios Pnbsp;reperiri.Quamobrcm, inquisPquiafiqu’*^^,^nbsp;ccflIoeiretncccir3ria,eamprocuJdubio''‘^’nbsp;amp; Icgitimam efle, non autem fidani ,a«‘nbsp;bratam, amp; folo nomme ac titulo cond’*”'^,,nbsp;dicendum cft. At in hac re de qua agimOYnbsp;erit vera fucccftîo,fi tantum nomini,tittd jj,)nbsp;perfonis, fed h muneri fuccedatur.nbsp;hîc agitur de patrimonio, acfundoqninbsp;hærcditario cuipia ob ucniat : lcd de inon^nbsp;coque longe præftantiflimo ac diflicillgt;*’’^^|t,nbsp;cuius funélio exprefloDei verbo fondât'’jpnbsp;Ex quibusintclligitur,neminem inreponnbsp;ci Epifcopo fucccdcre, qui non fit Epi^^fP^jj;nbsp;alioqui non eilet officij, fed rantùm non’*^^/nbsp;atque itajfalfa amp; adumbrata Succefooino^ g,nbsp;tem de vera ac légitima dilputamns.Iainnbsp;quis litEpifcopus, non fatis eft ïî appt* jj).nbsp;Epifcopus,nili etiam limul id habeatnbsp;lo nomine fignificatur: aut ccrtc nobis p^^^^nbsp;na amp;larualocoverivultuscxhibebirur:dt
minatim Paulus vocat Epilcopatum,opt'?('^(,, énim Prelbyteris facrofanda Euangclij præ- intclligaraus,vbi non fuciic opus,ibi hp^'^^nu
-ocr page 587-patumnoncfle. Viâete(inquic Hieronymus) : ijiài dixerit:bonum op^ dejiderat ; non digni- ;nbsp;tMm : Si antem dei^£^o opere filant as^exit di~nbsp;^nita^em, ato corrait tarrii in Siloa^nbsp;nbsp;nbsp;exceifi ce- '
dri fuimneferimtur, ere^a certitx fiangitur-, c)gfiui extento collo, ^infnblirne tendens internbsp;nnntKndoi volacres compatatur. Hæcillc. Con-cludamusigitur,cos nccEpifcopos, necEpi-fcoporum iucceiFores effe polie, apud quosnbsp;non tepcrituv opus amp; funólio Epifcopatus. 'nbsp;Siquis autem roget, quidnam requiraturabnbsp;Epifcopo: Rel'pondcmiis ex Paulo, primumnbsp;vticgitimèvocetur, deinde vc rite ofticio fun-gatur. lam ergo pallorcs Pontificios cum no-lltis Paftoribus conferamus, vt ex illacolla-tionc nianifellum fiat,quinam verius dici pof-fint habere hxc duo, quæ Epifcopo necelïarianbsp;lunt,ncmpc legitimam vocationem,Scfide-llt;^nimunerisRinö:ioneni.
!)ƒ Quantum ad vocationem attinct,quum or-dinariam ac perpetuum fuccclfionem tanto-iaftent PontiBcij (vt ante vidiraus)corum ^bjïiigitut vocatio exigenda cft, amp; dirigendaadnbsp;ovdinarias, quac verbonbsp;D^-’i præfcriptæ funt: videlicet vt antequam E-P’^copitflcpoflint, fcrióprobctiir corumdo-JiPw, ftnna,probenturrnorcs;vt fi cóftitcrit cos elEenbsp;purado£trina,fanö:is moribus,amp; aptosad do-ctndum,tum eligantur,admittantur, amp; appronbsp;bentuv communi Eccleliarum conlcnfu ,qui-lius iili ptxBcicndi funt. Hxc devocationc.nbsp;Quantum vero fpcólatad fundtionem mune-iis, ncccflc clt vt purâ verbi Dei prxdicationcnbsp;fuumgregem inftituant in pietatis dodtrina,nbsp;lactamcnta adminiftrent exChtifti inftituto,nbsp;•uoncant, arguant, confolcntur, amp; viriorumnbsp;ac fcandalorum fordes abllergant fpiritualinbsp;Mdifeiplinâ.
’‘fpfo ¦ Hic,telles citamus oculos omnium, adeoqj Rui rcligionem Romanam profitétur,nbsp;’'»ie- 4“' 'idcntjSacctdotiorumjatqj, vt illi vocant,nbsp;Bcncficiorii permutationes, amp; nundinas quo-tidianas,vident quibus gradibus ad Sacerdo-‘1 Botum tlnonos afcendatur, vident numcratisnbsp;Sc expcnfis,non luffvagiis,fcd pecuniis confta-rePontificias clcdlioncstdeniq^ vident quantanbsp;Icihcct cura amp; diligentia fungantur Epifco-¦'’''ti-P'^™n’^I’^^orum munere,t|ui magniBcis c-S ‘ufrtiodi titulis gloriantur : amp;; quantopere,vclnbsp;'’’fwiji. defua, velde gregis falute fint loliciti : dicantnbsp;'o’tur illi,num PontiBcij Epilcopi, amp; fuo no-*'’ini,8i verbi Dei prxfcriptis rclpondeant.-annbsp;^ctó in corum numero cenfendi fint, quosnbsp;•'*17, Ctcgorius dicebat habere potius nomen ho-*’ons,quàm effedtura virtutis;amp;quos aliquan-Bernardus conqucrebaturtcmercad digni-^^ïtsEcclcfiafticascurrerc,quafi tune quilquenbsp;^’Uecurisvidturus fit, vbi ad curas pernencrit.nbsp;Pontificiorum vocatio hac breui con-cluiioncfacile concidet. Nullaenim vnquam'nbsp;otdinaria vocatio,vclfuit,vel crit fine clcdlio-’’c,n!fi vnalitura,ScScripturam ipfam,amp;vetc-’^esomneshiftorias deleueris. At nuila ell clc^
1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontificios, fed fc potiùs intrudunt
I idEcclefiallicas dignicates, (hoe enim, quan-'V'^minuitum,ipla vei veritas cogit dicere) ’Sc
VOCATIONE MINIST.
admillïs cquisproperanr,currunt,aduolant vt pos» 'P^fgt; adprxdam,ficad facerdotiarapiéda;amp; in hoenbsp;vno elucet fumma ipforum diligentia. Indenbsp;confequitur, illicnec fine cledlione vocatio- ele-nem, necfincvocatione SuccellionemMini- eiionevó-fterij vllam clFe poll'e.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^‘’’¦0 =
Exaltera partefedulóac feuere inquiratur in nollrarum Ecclefiarum Paftorcs,difcutiatur puccefsianbsp;corum cledliojamp;ipfiusmuncrisfundlio vefli- M'mißc-giis omjiibus indagetur : non dubitamus,quin r^^eJ]e fanbsp;facile conllet, illosapud noseligi ex legibusnbsp;Apollolicis ( qui locus pollca in quarto Tra-dlatu fufiiis à nobis eric cxplicandus) amp;,quan- c!eß^ Vxnbsp;turn Dominus cócedir,animo connici de i’uin- ftoribns.nbsp;molaborecontendere,vt omncs faimunerisnbsp;partes diligenter cxpieant,quû Euangelij piæ-dicatione, amp; adminillratione Sacramcncoru,nbsp;turn ctiam admonitionibus amp; public is, pri-uatis, amp; ipfa Ecclefiæ Difciplinx obferuatio-nc.Q^od tarnen line inuidia didlum vclinnaf-qucvtina in dies magis ac raagis proficiat in iisnbsp;cxequendis t|uæ ad tantum munus pettinenr.
Qmd tandem igitur in Epifeopis Pontificiis Eedepè rcperias, ex quo indices veram Minillerij Ec- A'/quot;’''quot;-*nbsp;clcfiallici fucceflioné apud illos potiùs, quàmnbsp;apud nollros Pallores relidere ? llfi lefe intru- surcef-dunt,hi légitimé vocantur:Illititulo,hi niunc- pan;, flintnbsp;ri fucccllcriintillli honores ambiunt, hi oncra frfitrèdinbsp;fufcipiunf.Illi Epifcopatus inanem tantû vm-bram fedlantur, hi veram Epifcopatus admi-niftrationem, Hc quafi folidum cius corpus retinene : Illi nominis vlurpatorcs, hi rei ipfiusnbsp;veri poffeiroresillli in alienum irrucrunt,hi innbsp;fuum locum immigrarunt: Illi dicuntuc, hinbsp;funt Pallotcs, amp; ca quæ pallorum funt Bdeli-ter exequunrur:Illi,ordinc prxpoftero, voluntnbsp;elle Pallorcs vt pafcantur:hi verb fçpilîimè extrema quxque patiuntur,vt palcànt gregeranbsp;Domini puris concionibus, vt errantes redu-cant ad ouilc Chrilli, vt languentes confirment,confolcntur amp; renciant.Itaquc fi illi dc-mùm veri Epifeoporum Succelïbrcs cenfendinbsp;funt,quifuccedunt non vano nomini,fcd mu-ncri(vt iamantc diximus) coiilequitur nollrosnbsp;potiùsPallorcs,quàm Pontificios Epifeoposnbsp;habendos elfe pro veris Epilcoporum fuccef-foribus.
Hîc autem lcdlores rogamus, vt non tatùm Cumfard Apollolos amp;Euangeliftas, verumetiam pios tio Tantinbsp;illos veterum Ecclefiarum Epifeopos fibi ante A'«”'«'quot;nbsp;oculos ponant,quorum officia amp; Iludia eluxe-runt in ædificanda Chrilli Ecclcfia.Rcuoccncnbsp;1 inmemoriam primos illos Romanos Epifeopos, qui puram Euaiigclij dodlrinam, amp; fan-dlis concionibus ptomulgarunt, amp; ipfo tandem fanguinc oblignarunt. Intucantur animo Cypriani fummam in cxetpicndo fuo mu-ncrc diligentiam, fandlifsimam in omnibusnbsp;vitæpartibus integritatem , forrifsimâ in ob-cunda morte pro Chrifti confefsione, con-llantiam. Contcmplcntur Alexandrum,Atha-nafium, amp; plctofquc alios llrcn.uos ac fortesnbsp;Ecclefiç duces,qui Arianam hærcfim ac innu-fncrabilcs alios errorcs,amp; Icriptis de voce pro-fligarunt.Poflrcrab ûrfinitam hominum mul-titudinem ad Gregorij,Chryfollomi,Âugulli-A a. iiij.
-ocr page 588-ni catbcdram accurrentcm, amp; vndiquc cir-cunfuUm , atqnc abipforum orc pcndcnccm fibi adhiic vidcrc vidcantiir.Contrà verb con-lidcrcnc qiiidiam indcàmnltisfcculisfccerincnbsp;EpilcopiPontibcij, qui fc illoriim (uccclîorcsnbsp;appcHitantjquidve ad hue faâ:itcnr,vcl potiùs,nbsp;quid non faciant,cùm vix vnus ex millibus,vi-derit cum gregem, ciii fc piæfednm clic dicir,nbsp;nedum apud ilium rcfidcar,niuncris obeundinbsp;gratia ; tum diiudiccnt quantum illi defpationbsp;curriculôque veterum Epifeoporum dcHcxc-rint, amp; ab eoruni fandtiflîrnis laboribus dcla-pli ad otium ( plura dicerc reformidat oratio}nbsp;non omnem modo fuccum ac languincm , fednbsp;ctiam colorcm Se fpecicm veteris Eceîefiæ pe-nitus amilcrint.Q^^cmfquc igituraudebüt Ad-ueffarij rcrum lacrarum corrtiptionem con-iùngcrectim vererum Epifeoporum inregri-tatc, amp; tanquam meretrieem in matronarumnbsp;cœtLim addueerc?
-enct Qp^tiïuisauté noftra fententia non tot,tan-rasione rifquc rationibus nitcretur,hoc vnum fatis fu-conutlli- pérque eilet argumentum, quod omnes quot-quot lunt Eeeleliic Romana; Epifeopi, à Ro-f//zcMr«îM Pontificis fontibus dcriuanttir, amp; ex co quot;MMti'; ins luæ vocationis amp; clcclionis hauriunr.nbsp;quia de- At iltc Pontificiiis Plimart]s,amp;vci'bo Dei eonnbsp;fendetab ttariLis cl'i,amp;iplis vctcribiisEpilcopisincogni-tus,ncc vnquam loetim in Eeelclia habuir.velnbsp;e’Hi MW? hecleliam iplam oceupauit, qiiandiunbsp;ippni(l;d vcriEecleliæ Epifeopi fupcrfucrunt. Etccrtènbsp;i-'ocxtione qui nupcr à nobis miraeuia poftulabant, nunenbsp;nobis aliquid monliri amp; prodisii limileob-tum abeft 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
•vteama- ^'^'^dunt, oum voluiit bpileoporum vocatio-liisintfer ne’in ratam ôtlegitimam elïcdebcre,quoniam tM. rota dependet à Romani Pontifieis authorita-tc, qui tarnen ipfeomni prorfus voeationede-ftitutuseft, vt fufiùsin nolhorum Dodloriimnbsp;libris cxpolîtum tii:, vbiexprofelfo hæequæ-ftio traôiatur.
Qüinctiam fi ad Veteres canoncs, quibtis 7?otißcto- jQjæ Pontificiorum fcholæ perfonant illorumnbsp;riifn vocanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
tionë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocano exigacur, vixvnuscrit,acne
ippt 7gt;on vix qmdcm, qui point fuam vocationcm aile-tificiade- rerc, tantum abeih vt iure libi vendieenteon-mtadam tinuam fucccflîonem. Et hoc ipfis præfcntibus Cauôauiü hpilcopis, à nollris Paltoribtis, firrnas htiinfccnbsp;'Poißia- rci probationes vitro addueerc paratis, ali-cenp- quando fuit obiedtum.
vrgo peruenimus ad htiitis Tradtarus mjuccfj conclulioncm, quam elt;ro priufquam penitusnbsp;cÂtio cor- ^ibioliia, hue amp; Dimnas Sc humanas leges »onnbsp;ruit, a le- uocabo, vr eoneurranr, amp; cóiunéfis viribus innbsp;gibt!!Di- Pócificiam Suecellioncm impetum facientes,nbsp;cam nobis ftindicus cuertant. Nam li ille Pa-ftornoncftqui aliundequam pcroftium,idnbsp;elf,per Chriilum ingrcditur in caulam ouiiim,nbsp;Vt ipfc Chriltus docuir:fi,vt quis fit Epifeopus:nbsp;eumncccHc elf légitimé probari, ehgi amp;abnbsp;E-cclclia rccipijVt verbo Dejprçfchptum clt:finbsp;Epileopatus elf opus, quemadroodum Paulusnbsp;dcfiniuit; fi qui paltorcs funtjdebent palccrcnbsp;gregem, non turpitcr afi’cdfanres lucrum, fednbsp;pretmpto animo,nee vt dominantes eleris, fed
wnts.ià-lium.nis Idbefnnbsp;SîatA.nbsp;lo.Ill.IO.
l.Tim.3.
i.Pet5.
D E L E G IT IM A
vt cxcplaria gregis, vt Petrus admoniiit : fi in Eeelclia loquitur, débet ipfa Dei cloqu'.*nbsp;proferre,vt idem Apoltoluspraicepit: fiPfd'nbsp;byteros TMH/apoISAct amp; légitima Ecelcfix tk-dtionc inllitucndos elfe Paulus amp;Batnîb^*^.'nbsp;cxcmplo fuo docucrunt.-ccquidjccdo, locik'nbsp;pcrerit’Epifcoporû Pontificiorû Vocationi)'-'^nbsp;Succefsioni?Rurfus,fi,qui alicnis cultibusp®' pquot;’nbsp;luuntur, non polîiint elfeEpifeopi, vtlantEnbsp;tradidit Cyprianus; 11 Epifeopus non elf,nbsp;præclîe cupit, non prodelfc, vt cenfuit Ano^'quot; ,nbsp;llintis : fi Epifeopus mortuus elf, c cuius orcnbsp;nullus lonuscxitjid elf, qui nonprædicatvt't'iinbsp;bum Dei,vt aliquando dixit Gregoriiis(libeu-ter cnim pnetcrco SaccrdotcsPontilîcios‘]U''^|,.nbsp;non tara ali is quàm libi canut:} fi,qui pecunHnbsp;aut fauorc principum adEpifeopatumpetue-,/,nbsp;niunr,Epifcopi nonfunt, nechabentiusinlfi'*-’’}nbsp;tuendi alios Epifeopos, vt vctcrcsCanonestonbsp;tuerunr.-li tandem hucrcs rcdiit,vtEpiltOpi- i./nbsp;tus facerdotia iam non Imt Ecelefix iiiuue-ra,id elf,officia: led Principum munera, idnbsp;donà,li Epilcopus cligi nonpotelfablqueS)'nbsp;nodo,amp; vbi fecus faéf uin fuerir,talisinllicuuunbsp;nullius fit momcntirlî qui facros (vt vocitjo^' ^,,1nbsp;dines vcl vcndunt,vcl cmiint, Saccrdotesnoi'E*'nbsp;font, vt vcteribusCanonibus fancitiiniclbbnbsp;vt iidem Canoncsdefiniunt, fehifmaticinih**nbsp;prorfus habent iuris in Eeclefia ; fi Papanbsp;nius fehifmatis danatus,nilnlominusperniai''nbsp;fit in Pap3tu,amp; ab eo ceeteri polfea Pontifie“’nbsp;Epifeopi amp;Saccrdotesprofluxcrunt;fi,in‘l‘'''!nbsp;hxeomniaagnofcunt, tradnne, probant,vdnbsp;certc improbare nonaudenr ipfi RomaneE’;'nbsp;elefiæ piqpugnatorcs, ecquis vnquam fi'ld'nbsp;jfiat caufamPontificiæfuccelfioniSjquænbsp;Pontificiorum legibus ac decrctis dauinatj*nbsp;elf? aut quis cos aliéné tegat elypeo, quHtm 1“^nbsp;gladio ipfi im’ulant?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß
Aiidiamus igitur iplam venratem, quam* quodammodo vocenotfrum huncTraitamum;,;*“nbsp;concludit,amp;: totam quæifioncm definies,pr°'nbsp;nuntiat : Quii in Epifcopis Pontitieiis nilui lunbsp;corum quæ ad veram Epifcoporû vocation^'nbsp;amp;munuspcrtinét, fed in ipfis omnia illinbsp;tioniamp; muncri contraria reperiantur: eosanbsp;nobis no elfe pro veris ac Icgitimis Epifiop®'nbsp;rum Succelloribus agnofcêdosiid auté pudusnbsp;noltrarii Ecclefiarum Paltoribus ciretribue”'nbsp;dum, in quorum vocationcacmiincfcobbf'nbsp;uanturca qineipfi vocationi conucniunt,'^nbsp;rciiciuntur ahena atquc contraria: Cumq^’'quot;nbsp;vilibilisSucccffio in Eeclefia fucrit permub'^^nbsp;annos inrerrupta, v tante diôtiim elf: ad eusnbsp;qui DoCtrinæac Difciplinæpuritatem, fiae'”}’nbsp;lira a:tate,in Eeclefiaprimi relfitucrunt,S-d]Uinbsp;bus deinccps^noltri Palloresfucceirerûr,T'dgt;nbsp;Itim Icgitimæ Succcllîonis multb potiuspe'd’nbsp;ncre, quàm ad cos qui Succeifionis iplins v*-rumamp;àDeo inllitutum ordincni interiup'-runt,arque adeb quotidie interrumpunr.
Eiæc habuimus,quæ,ad obictfioncs Adu^^^ lariorum, inhac de Paltorum vocation^'*-Succelîîonc,refpondcrcmus.
LAVS DEO.
-ocr page 589-SOPHISMATA
ftvrriani monachi ex eorvm sodalitate Qjyr sA-CROSANCTO lESV NOMINE A D 's y,Æ •nbsp;fedæinfcnptionemabutuntur: - quot;V ,
co LLECr A EX EIVS LJ3RO DE E C C L'E S 1 A .ET Ordinaùonihtti zMinisirorum Ecclefia^aduerßn capita di-Jputationis Lipfica.
Quitus fingulis fubicfta eft perfpicua amp; vera Solutio cx præccptis rede amp; Theologicc difpucandi petita.
hTvTtICI S Fi M O et POTENTISSIMO
PRINCIPIjAC D. DOMINO WILL EL MO Landgrauio HafTix^Comiti in Katzenelnbogen, Dietz,nbsp;Zigenhaim,amp;Nidda,amp;c.Domino fuonbsp;clcmentiflimo.
\ X 'M. inmanibushaberemFrancifciTLirrianile-fuitaftri cuiufdam librLnn,De Eccleiia amp;ordina-tionibus Miniftrorum EecleEæ, Illuftriflime Prin-ceps, Einorem amp; benenolentiam C.V. mihi dcCuIit vir doctifliniLis ac celeberrimus ( ciinisingeniiimnbsp;atque eruditionem fingularem non fine cauia piu-nmi facis) qiium ad nos ex aula C.V.rediiflet.Quaninbsp;lantain erga me Pnncipis Illuftrilfimi clementiam ac benignitatemnbsp;non tantum apud me colere, fed etiam prædicare, amp; quibus modis po-tero pcrpctLib celebrare decreunne mihi obiici poflit, quod vetus Poetanbsp;’^iierehatLir,‘®'aAa£xlt;sC'j^f/ xdeaç, df/.vd/novigS'.ißQ^Tü'i, It^que exiftimauiobla-efle mihiargumentum,quo teftari poflem earn obferuantiamadnbsp;'^uam nie libi C. V. perpetub deuinxit. Qanim cnim Turrianus illo fuonbsp;Icriptö non iolhm omnes purioris Ecelehç Miniftros aciiter iiliedletur,nbsp;ltd ctiam llluftrils. Germanix Principes qui veritatem Euangelicamnbsp;profitentur,multislocisMonachaliimpudentiäperf!:ringat: iion potuinbsp;nbftincre, quin hoc libcllo communem pioruni omnium caulam dc-fcndcns, eahmul diluetem quæ ille temere amp; impudenter ( qui Mona-¦nbsp;chorum huius ieculi mos eft^Iiluftriis.Principibus obiecit.Qmid tarnennbsp;niciim infbtutum non in cam partem accipivelim,quafi nciciam,quàmnbsp;abtindet Germaniavirisdotlisô: acribus Euangelij propugnatoribus.
Z
-ocr page 590-P R Æ F A T I O.
atqiie omnidilciplinai'um gcircrc exctiltis.Nec fum adeo meæ.tcnuK'^'' tis ignarus, vt vnus vel audeam, vel audere debeam virorum præftantH'nbsp;limorum caLi(lt;;m {uicipefè-friomilinLis quàm fi tyro quidam ad Acnil'nbsp;1cm tuendum in medium ptôdiret.Occurritenim illud^^pTïA^“« K°'a,xe(/«A-Âcûv/M^ay àir^Mi-.aï cia lt;p4”’ôlt;'dri. Dcinde non dubito quin lllnftrifs-Principcsnbsp;iamptidem auresiuas iftiulmodi Monaclialibus declamationibiisoC'nbsp;cluferint, quas aliquandô pfæftat vir.tùte ôbfèrére atque fdentio, quan^nbsp;multis verbis refeilcre. Re^lè liquidem Cjiryloftqpus.pbtrec^t^torcsnbsp;appellauit privvones nofti-æ patientiæ. Queç oiiinia'quailquiim Mei'ill’'nbsp;ma, non mq tarnen ab inftituto reuocarc pötucrunt-. imb potiiis Ipçratnnbsp;lioc meum fymbolum ße banc operam,quantulacunque lit, non iiigr^^'nbsp;tam foré V.C,nec eruditiiïimis mibiqué plurimum obfcruancîisEcclc-fiarum Germaniæ Doéloribus.Eb cnim-lpcéLauîmûs,vt hoc libcllo nonnbsp;tam T Lirrianum rçbitare,quàm docliflimis,amp; clarilïimis'Gqrmaniçnbsp;éboribus Turrianum refùtantibus,fublcribcre videremur. Hucethn^nbsp;acccdit, quod ille identidem inculcat, Ecclefias quai ex Lutheriradiernbsp;lurrexer tint non inter le. coliærere.nec communi Rclimonis vinculonbsp;y
ell'c colli gatas, fed perpetuis diflenfionibus laborarc atque conflióbarj' adebvt bene Iperare iubeat Pontificios,quum boftes parùmjnRr^‘^nbsp;ebiunébos habeant. Ateriim hic nofter libelhls erit tcllis quàm c, oniun-élis viribus omnes nolbra;beclcliccin Potiheios erroresimpctûlaciaiy»nbsp;ne libi ifti Monaebi amp; Monaebis nequiorcs leluaftri, fillà quadani lp‘-’nbsp;vicloriæ blandiàntur. Praiterca quum ante aliquot annosbociplunin*”'nbsp;gumentum de légitima Paftorum noftrorum vocatione tradaiicbobnbsp;exiftimauime mini alieniim ab officio Eiéburum, li nouumhuncIiO'-ftem idein'ce.f‘Cameib inftauraiitem exciperem , ne forte meo lilentionbsp;quibufdam videar Icutnm ad tèrguin reicciffe. Quodautem bicagninnbsp;Icbolallice c.um,Turriano, in eaula eft dilputatio Lipfiæhabita,aduef'nbsp;lus quam ille fycophantaleluitafterfuLimbbrum edidit. Ita igittirvnnbsp;lum eft cum eq dilPercre , vt Ii prcelcns in Lipfenli Academia lifterctuf-Neque moror ineptos quoldam homines, qui præceptareélè dilpnWænbsp;dl à Pllilólopbis tradita iiphimT^ÓTrovluperbè amp; lt;i'uTamp;çi'c’-iiciLint. NampræclarèNazianzenus in landein BafilipNon idcirco con-temnenda eft eruditio, inquit, qubditaquibuldam videatur:quinpO;nbsp;tills inlulli atque præpoftefi habendi hint qui hoc cxiftimant,onmcfnbsp;quelui limilts effe optarint, vt priuata eorum ignorantia communisnbsp;ignorantixtenebris obtegatur, ne quiiquam iplbrum infeitiam protb’^nbsp;amp; coarguat.Hoc igitur meum conlilium,li,vt confido,C.V.probaucrnjnbsp;ßchoc munulculumbenigncaccipcre dignetur, cum line in pofteron^nbsp;adeiulmodi ccrtaminalubeundnalacriorem redder,, turn verb libi efonbsp;uincliffiimum, iioLiobenehcio aclauore pro lua bngulari benigniny^nbsp;ornabit:eui ego meum omne ftudium,oblcquium amp; perpetuain oblcf'nbsp;tiantiam oftcro. Dominus C. V. liio Spiritu perpetub regat, Illuftriffio^^nbsp;Princeps,- amp; in verapietatis dodtrina magismagifquc conbrmec,nbsp;incoluraem Eccleliæ feliciftimè conleruet.
-ocr page 591-F. TVRRIANI SOPHISMATA. £xMufæo noftro, die fexta Martij, M. D. LX X V11.
5^3
Illuftriß.C.V.
Obfequentiflinius,amp; obferuantiffimus, .
A. S A D E E L/
toc/ BX sritrs rrRxiAnrs ¦Aecmi::-Uturadtterfu4 Ordinationcî/juafiunt in Eccleßü ProîeïiAntium.
I. nbsp;nbsp;nbsp;Matth.ig.
II. nbsp;nbsp;Matth.iô.
III. lohan.zo.
IV. Aâ.io.amp;ii.
V. nbsp;nbsp;nbsp;i.Petr.j.,
VI. Ezcch.34.
VII. •i.Côrinth.12»
VIII. Hcbr.10.
IX. nbsp;Efa.59.
X. nbsp;nbsp;nbsp;Matth.xS.
XI. nbsp;Efa.i.
XII. i.Tim.4,5.A(St.ï3.Tit.i.
SVMMA TOTIVS D IS P V T A T I O N I S.
, '»««éI/zSÎùo» T urrianiOrdinationes Protect an-tjje irrttasynulloficÿ' mere Laicas.
p-iQf aßitmptum adhniux Propoßeionie co»-Y^^Knem ; PemAmun Ponttficem eße caput viß-^‘^tfibdis Eccleßit .• Et fub eo captte continuA7n dehere ordwartam Epifcoporum ßucceßio-”(»1.
Omnet /e^itima ordbiationes nituntur ordinA~ r 'iA Epifcoporumßtcceßione ,ßtb vßbilitotius Ec-cleßa cApite Pontißce Romano.
TtfulLt autemProteHantium ordmationes tales ßunt:
Q^are nulht ProteSlatitium ordinationes fitnt légitima, fedi ex ratione conßei^uentis irrita, nulla,nbsp;mere Laica.
^tnplexura cft eiufniodi.
SrPE R lORlS SOPH ƒ S M Ar IS SOL^TIONEM fetjuentia capita fuie t^ua^locis traHabuntur,
VT Medium affamptom à Turciattotol- ca,vifibilis dici paffit.
Conttk-.Expieflis Sctipturæ lociseuinccn-^'itticftjCbnftum erte vnicumE-Cclefix caputi
lt;^ui aliud fecundarium Eccleftæ vniuerfae '^^put conftituunt,cos non tantum inTheolo-, verumetiam aperte
LocotumaUquot Sctipturæ àTuttiano de-P'matotum, vcrusac gcnuinus fcnlus ex ipfa ^’^dptuta ptofcrendus.
, Mç^uc vt veritas dftucefcat,expliCandxfunl 'Mlt;'»vg44| quæ fæpe occurrunt in haC Difputa-''one.
Ipfum Ecclcfix nomen exponendum , amp; /^crndutn cft,t|uid Eccleha catholica à ftngu*nbsp;pattvculattbus Eccleftis différât,nbsp;ûffcutiendum, num rcftè Ecclefiacatboli-
lamr,docendum eft, Rom. Epifcopum Explicandum nomenSuccefljonis;ytirofoa-quot;Ott eile caput viftbilc Ecclefiæ amp; Primatum twiT«? ab wojwlt;r»i, amp; adumbrata ac titularis tan-^ons.Pontificis non Sctipturç teftimoniis,fed turn fucceflio, à vera Icgitimaquc fucccffione •'quot;nianistantum inftitutis confirmati.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difccrnatur. Item fucccirio doÂtinæ à fucccf-fioneMinifteriali diftingucnda.
Proponcndæ font variæ mutationes quibtis Ecclcfix ftatus vifibilis cftobnoxius, amp;ipfanbsp;Ecclcfix fubftantia ab cxtctiori amp; vifibili forma diftingucnda.
Quærendum , rcéténe dici pofsit ordina-ria fuccefsio , t^uando ordo Ecclcfix colla-pfus eft.
Q^o paûo dicendæ fint cxtraprdinatiæ vo-cationcs ex quibus ordo collapfus inftau-raiur.
QUjidnam dici pofsit ordinarium, quldv.e extraordinarium faille irviis qui Ecclcliamnbsp;bacætatecx præfcriptis Apoftolicisreforma-runt.
Confirmandum eft , Epifcopum eundem
-ocr page 592-T V RR lANI
plane cfTc cum Prelbytero iufe diuind , adco; VC non minus Prcfbyccri quàni Epifeopi iusnbsp;ordinandi habcanc.
Pontificios d^'Ecclcfia catholica per vili-ueiliim terrarum orbcmdift'uhfalfogloriari.
N.e ipfosquidem Poncificiös habere ordi-nariam Succefsioncm, led foiùm fuccefsio-nis limulachcnm »in ordinatioiiibus Ecclclia-flicis, fine ordinandi formam, hue iplius Mi-nillerij FunCtionem fpeótes.-adeo vc Turriani Medium non modo falfum lieve quod Fallisnbsp;principiis nitacur,tcd ctiam incptum,qnum fit
commune , amp; Facile în-Sôphiftæcapurrctoï-
quetipolsir.
-, .li^cucrloTurriani Argumente, amp; dilculli Sophitliccs nebula, fubllirucndacltvcraamp;ii-perta hæC âvTÎ^aatç.
Omnes ordinationcs quæ legibusamp;pK-fcriptis Apoftolicis arque cxprcfioDci verbo nituncurlhnc Icgirimæ. At ordinationcsquxnbsp;fiunt in Ecclefia Reformata lune ciulin'^“!''nbsp;Qu a re Ecclefiæ reformatac ordinationcs luiifnbsp;Icgitimæ ; ratione eonfcquentisjratx,'“^'nbsp;ra.',amp; merèEccleliafticæ.
L O C V S PR IM V S MA T TU
.O'-'i.j'-i,
I c Ecclefiç,fi aiicctii Ëccle-fiam non audi'efit, fit tibi lieue Ethnicus amp; Publicanus,ô^c.Vbîeriini func duo
.j[)
vel tres congregati in nomine meo, ibi Fum in medio eorum. — -----
Sqphjsma Tv rquot; r i ,a ' i J Eccleßa efl cœtiu çÿy congregatto fideltum ^jui innbsp;tibri Tur nomine Doynmi congregatifunt: illiverp demum innbsp;TiMi; nomi'ae Domini congregantur qui afl Eptßopojitonbsp;congregantur, atque it a vt Eccleflä quit vnu Ca-tholiça eß',, I-'r^poflto eius-, nempe Pontiflci-.Ro-mano adhareant. Quod quum de Proteflaniiumnbsp;Eccleflis dici nan poflit, efflctiur, eui non eflfle t/erasnbsp;Eccleflas,nbsp;nbsp;nbsp;ordtnationes qua in tflisfldiptf non ejfle
Eccleflasiicas.
SOLVTIO SVPERIORIS Sophifmatis.
T....d.....e T_J Oc Argumentum Turriani duélum ab ’¦quot;« Ecclefiæ Dcfiinrio'ne primo loco rccen-lt;nbsp;fill, Vc ita verum huiufee difpurarionisfunda^i^nbsp;mentum fubfterni pollit.Definit autem Ecclc-fiam, fidelium coctum öflt;ougrcgatióneiti fa-^nbsp;dâ.ab Epilcopo fub vno.yalibili capite,ne-mpenbsp;. Pontifice Romano : ex tpio infert lUiltras Ec-clefias, qiUun co modo non lint cûngccgatæ,inbsp;non elle veras .EcclcfiaseRefpondep, vo.cabu-
; fiU’reóte definiri poirnii.Itae}uenora;en Eccle-iienit) afacns icnpcoribus. varie t'olec vfiirpa-ri.Priraùm enim lignificat co.ngiegationrm e^ leclorum Defi vt É.Tim, j.,Ecelpfia eft Domusnbsp;Dcijcolumna amp; Itabiliiheufuinvpritacis.Epb,nbsp;5, Ecclciiam non habeincra maculam.aut ru-rnbsp;gamlt;Et pâulô póft, Myflcriuoi hoc maginimnbsp;efttde Chrifto amp; de EcclefialEi i.cap. Ecclefianbsp;eft corpus Chrifti, tompfinientum eiijs quinbsp;omnia implet in omnibus : amp; fi quiiuni locinbsp;conlimjlcs/ Deinde Ecçleiiæ nomen tribuiturnbsp;fingulisamp;particulacibus Eccieliis , inquibusnbsp;ordo Eccieuaftjcus ex Dei verbo inftitutus eft:nbsp;euiulmodifuit Eccieiia Corinthiorum, Ephe-fi©Tunr,Th-eiralonicenfium,amp;c.ejuibus lingu-
Fund.tme turn dißmnbsp;tAiiorii-j.
Fccleße definitionbsp;rt Tu'rr,nbsp;{rofoßsa.
Homony- lofum 0|iaavuf*i«» ctle rertiouendam'priufquam nua. zmea ilU’feóte definiri poirtnc.Itaquenora;en Eccle-b»u Ei- hæ ( quatcnusquidcm.hiHÇ difpurat;^!!! con-ileß,S,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ( Tl nrn ri c va rïp 1 ri) pr-V11 H'nn _
lis tribuit nomen Ecclefix’ Paulus. polcente loquendi. yfu,,nomen Ecclefia’nbsp;finite vfiirpatura , fignificat ynamquan^nbsp;Ecclefiis parricularibus : vt i.Cor.io. afi, ¦nbsp;lie fcaildalo ludæis amp; Græcis, amp;Ecclefia.nbsp;Elæc de nomine Ecclefiæ. Riirfus dicti‘’’.
- lisjSjttau'wxarï dieitur.—Nunc enim coniicU'^ iii', li^el^iäjsi'^t i.Tim;öt.q..iNünciisoinififi‘'^^[ J.’))*nbsp;Rcligioncm Chriftianam profitentur ’nbsp;Cor.y.amp;c.Poftremo Congrcgatioifisvo‘'j(,|,)ii*,nbsp;liim'habet ctiam ö/xorvßctr,, quaiidoqf' „i.Çnbsp;modó ipfos congregatos , modó adi*’’ ƒ,nbsp;congtegahtis fignificat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acfi‘gt;
Ita igitur dilcuffisHomOnymiis, j t'c,Turrianc, quam Ecclcfiam hocin '‘’‘'^^51’^;nbsp;finiasiclecborûmncîÀc loqucrisdc£ccfi''’^,|i)quot;nbsp;Epifcopis, Apoftolorunilucccftóribüs,''nbsp;iplis Apoftoliscongrcgata : conftaraucc'^j;^ ynbsp;poftolos non folos eleótos congregairc,llt;^d‘'nbsp;¦mul-ctiam-multos hypowiras qui adeftnbsp;nem Dei non pcttintbant..Naninbsp;'prædicario fimilisfuit fagenæ iadta: ’“’’^qii-amp;quæcxomni genere congregauK,''fi (j,nbsp;Itat-ex-Ghrifti verbisjMatth.ij. Ergcruoquot;nbsp;nis Ecclcfiam elc(3:orum,3lioquidefiwFi‘’^-^^nbsp;Jatior definito,qu od vetant eæ regulæ, ¦” ‘lpnbsp;runj cognitioncöc vfu videri cupis fi”l’L|).'nbsp;verfatus , qui tertio quoquç yçrbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
tes in aren^m difputationis preiuocas. ergo.' aliquamnc particularem Ecclnbsp;nis:- id veró negas, quiim iaidcHnjcv.l^H^j^^jCnbsp;Rcftat igitur vteani dchnitioncninbsp;v-ofiitris, quæ vtticuiqueexpanicularjfi''^j,ijnbsp;clcliis conucniat. Hoc igitur primùhi ’^l'-l ,'jfnbsp;in'tua dcfinitionc quod non addidefis, înbsp;.vrilbili Ecelciia loqin,. vt omnisnbsp;tollcrctur. Tu verb ( vt ex Icrie Indus di Ifinbsp;fionis patebit) data opcrû ita loquutu^nbsp;ap.)Otie5 ca quæ lunt Eicbioruin tccleli^ 1^^^nbsp;pria,cura Ecclefia vilibiliconfundcrcs, i“'nbsp;•poftesdub vélo diuaii'v/xiix«.lacère.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj;
i Ais.prætereàhanc çongiegationciT dclium, quæ diclio non minus ctiamnbsp;plicanda. lara enim luprànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir'''
niiione Ecclefiæ yinbiii^, fidèles intel‘s
•A
,,ê
if
t
s OP H ISM AT A.
foloselcftos, fed eos omnes qui veram Rcli- 1 gioncm ptofitentur. At vera religio poftulatnbsp;puritatem doftrinæ, fynceram Sacramento-luniadminittrationem, rcótam inuocationcmnbsp;nominis Dei, amp; extera ciufmodi quæ funt adnbsp;veram teligionem conftituendam necellaria.nbsp;Extjuoefficituriis omnibus deficientibus ,iiónbsp;polie dici Ecclefiam.-quia ciufmodi congrega-tio non erit fidclium congregatio, id eft, co-roraqui profitentur veram tcligionem , vt di-^nbsp;ximus.lta facile concludimusfaltum elle quodnbsp;^quot;^^fiodixifti, Ecclefiam fuilTc ante Prophetical, '¦^'0 amp; Apoftolicam doótrinam, id eft,antenbsp;verbum Dei ab hominibus receptum. Namfinbsp;Ecclcfia eft congregatio fidclium,amp; fideles di-cinon polfunt abfque fide, neque fides poteftnbsp;abfqac vetbo Dei confiftere,confcquitur verbum Dei elfe priùs Ecclcfia. Quod fi ad legesnbsp;t’^ftedifputandi refpexifles, vidillcs Ecclefiamnbsp;tffetri ad verbum Dei, tanquam tonbsp;’ïy’: TS (b«'«tçi))lt;;hoc autem elfe prius illo.
Sequitur porro in tuadefinitione, fideles in Chrifti nomine congregandos, ex hocnbsp;^Mthæi loco cap. îS.Siduo ex vobis confen-J ft^tintjamp;c. Et ï.Corint.5. vobis Se mco Spiritunbsp;congtegatis. Verùm Chriftus illic loquitur denbsp;'pficùm animorum tùm corporum coniun-^'onc,acpræfettim de coetu Ecclcfiaftico.cu-ftuftum promittit fore præftantilîimum.
St-'dquum Ecclefiaftici cœtus non femper ac ’ogucthabeantur(non eiiiin idparitur huma-’læ infirmitatis ratio) quæro num proptercanbsp;Ecclcfia,idcft, fidclium congregatio elfe défi-’'ât-minimèfanè : video igitur teperperam fi-dffiura congregationem, id cft, cœrum , ad a-^uraipfum congtegationis rcftring-crc, ttoiti-’”cuin«ir(ot confundentem :atque ica longénbsp;f'^WitcàfufccptaEcclcfiç definitione. Illic e-*''oiCbxiftus proponit,nonQi^d faciatEc-î^loHam, fed,Qmd ipfa Ecclefia faciat,quandanbsp;’¦i ipfius nomine congregatur ad offerendasnbsp;ptrees, amp; ad cxerccndam Ecclcfiæ difcipli-l ’’im.Quarccuahæc fallaciain congregatio-’'ij vocabiilo latitans fnic nobis digito cora-j'ii, J. '’^onfttanda,necuiquam imponat.
,?liK Poftrcmb dicis eos dcmum congrcgariin
Hoinine Chrifti quos Epiicopus congregauc-Sm ita,vt Eccleiiæ, quæ vnaCathoiica bi, ' præpofito cius adhæreanf.horûmqueef-amp;:dici Ecclefiam.Atqui,Turrianc,cft «wa-^lt;^'''4*'”d^'fi*ffcndolongèmaxima, petere veramnbsp;«chnitioncin ex rebus externis, vt abinftru-*^fntalicaufa, nempe ab Epifeopis Ecclcfiamnbsp;lt;:ongtegantibus, non autem ab ipfa rei defini-^æfubftantia. Interim ram fecurc illud pro-^'*ntia3,quàm fi expreifum aliquem Scripturenbsp;'^cum totidem verbis récitâtes: hoc tarnennbsp;ptæpoftcrc dicitur cos congregari in Chriftinbsp;•^ûniinc qui ab Epifeopo congregantiir, quumnbsp;^^ipotiùs dicendum fit, cos dcmum rite amp; le-S'timt ab Epifeopis, id cft, ab Ecclcfiæ Mini-ttis congregari, qui in nomine Chrifti co‘n-^tegantur : vtquod minus dignumeft, àdi-ô'ï'^^Cjamp;inftrumcntumab artificependeat.
locum Matthæi quemci-*' cap. 18. O^cunque Ugaueritisin terrnm^c-
5^1
runt ligata in cælo^amp;cc. Quibus dcdit Chriftus m«»« poteiUtem, ciicicndiexEcclefia, inqiiis, eif-dem dedit quoque poccftatem congregandinbsp;Ecclcfiam vt ratio conlequcntiæ pollulac.nbsp;Rcfpondeo, ptimùm hoc incptum cflc, initianbsp;Eccleiiæ qnærerc indoólrina Excoaimunica- *nbsp;tionis, quæ tum dcmum locum habet, quuranbsp;Ecclefia iam confiât fuis omnibus partibus.nbsp;Verùm de his Chrilti verbis, amp;de tota hacnbsp;quæftione fortalfis alias.Nunc tantum hoc di-co,te perperam omit tere cam «m'ô-êw qua:nbsp;eft in contextu, nempe ligandi amp; foluendijnbsp;aliam inucheret^sj xógt;a. Ita igitur argumentum ex Chrifti verbis nedkendum eft. Ad quorum officium pertinct cxconimunicare,ad cosnbsp;etiam fpedtat raunus reconciliandi amp; reci-piendi cxcommuiricatos poft rcfipifcentiam.nbsp;Quorlum autem hoc adhancnoftram difpu-tationcth î Ipfum certè meridiem obfeuras 'nbsp;tuis tenebris. Nemo cnim negat Ecclefiamnbsp;Chriftianam fuiffc primùm ab Apoftolis con-gregandam : quamuis id non fequaturex tubnbsp;argumenco, fed ex his verbis : Ite, prædicatc.nbsp;Matth. 28. Quum autem dicas Ecclcham eff'enbsp;tjuoque ab Epifeopis congtegandam, quærônbsp;ccquónam padto Epilcopus congreget Eccle-fiiim? Simunus Epifcopihocloquendigcnerenbsp;comprehendis , non latis proptie loqueris:nbsp;quandoquidem Epifeopi munus eft , non tarnnbsp;Congregate Eccleliam , quam earn congrega-tam,alere,fouere, conhrmare, amp;eaoranianbsp;præftarcquærcccnfer Apoftolus, inEpiftolisnbsp;adTimotheum amp; adTitum. Verum maluiftinbsp;ita loqui, nempe vt infidias ftrucres in illonbsp;congregandi vocabuló : quas vt detegamus,nbsp;nobis cxplica quid tibi veiis, quum ais Ecclcfiam cógrcgari ab Epifeopo. An id fieri quumnbsp;primùm illic confticuitur Ecclefia vbi nortc-rat?vcrùmidpugnatcûlocisàte citatis. Namnbsp;Chriftus loquitur de ordinariis Ecclcfiæ cœci-bus,vt ante didlum cft:amp; de Pauli verbis i.Co-rinth. 5. nullus eft, nc iplis quidem fophiftis,nbsp;dubitandi locus.-alloquitur cnim Corinth, inter quos ordo Eccleiiæ ianipridem fucratin-ftitutus. Quinctiam tantum abcftvt Epifeopinbsp;dicantur ptopriè Ecclefiascongrcgarc, vt,eosnbsp;potiusdicat Paulus in iplis iicclelus conftitu-, tos. A cl.20. Attendîtes mquit,^ze^f m in cjuo vosnbsp;. Spiritusfanilus consUtuit F.ptfivpos adpnfcendnmnbsp;Ecclefiam Deilnoa. autem,ad congtegandam.)nbsp;Neque fane leuis eft error in Theologia, nonnbsp;diftinguerc inter Apoftolos de ordinaries Ec-clefiæ Paftotes, vt patet Ephefq.. Qu^od ti hocnbsp;eongregadi vocabuio, quanquaraimpropric,nbsp;ca tarnen omnia intclligis quç ad munus Epif-Copi pertinent, ergo deueniendum eft ad pu-ram Euangclij prædicationem amp; admimltra-tioncm Sacramentorum (vt fuprà dieebamus)nbsp;quæ Omnia officio Epifeopi çontinentur.
Igitur aduerfus Turrianum ex iplius fonda- rumani, men'to concludamus. Apoftoliamp;eorumfuc-cefforcs Ecclefiam Congreganint amp; congre ifß»»re~nbsp;gant in Chrifti nomine iSe hoc eft illisnbsp;ç-oF. At Pontifex Romanus, lie quotquot ex c-ius radice furgunt Epilcopi, non rnodbnonnbsp;congregant Ecclefiam in Chrifti nomine, fc^'
«¦
l!
F. T V R R I A N I
|
cam potiiis diffipant, amp; à Chrifto abftrahunr, VC cam fibi luilquc commcntis addicant.Ergonbsp;Pontifex amp; ciitsEpifcopi non (nut Apollolo-rum ibccelforcs: amp; Ecclcfia ab iis congregara,nbsp;non elfc vera Ecc!e(ia,fcd potins in cos quadratnbsp;quod ait ChriitusMacth. n. wn con^regatnbsp;mecu/nippargit. Ex his quoque fcqnicur fophiftam Turria-num non IcuirerenaiPe, quum in initio libri ƒƒ dial hcclcham non priiis fuiilc, quam Aa-f-t ante I'on pontifcx laótus ctlct, atquc adcb nonfuillenbsp;ytarmtem priLis appcllacani Eccleham,cxcap.8.Leuitici.nbsp;fummnn) cnnn debuit hærcre in Græco vocabulo,nbsp;venire ad auroj^aipov Hcbraicum : ibi enimnbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inucniffet vocäbulak^altiegnadah {quæ Græ- ci per nomen cHitXixrja; interpretati fiint) longé anrea fuille vlurpata : vt Exod.ia.iÄ.iy, amp;Ci Qua: quidcin vocabula ponuntur ctianiin eonbsp;Tmria~ ioco Lcuitici qucm citauiczadeb vt quum vc!-Kutpeiues IccTurrianus è porcu Ioluere,in ipfo portanbsp;esojwîïÆ nauem fregidc vidcatur.Sic enim pugnatamp;nbsp;cum ipio Hebraico conrextu, amp; cum doctifli-mis quibaique, qui quum ætates Ecclclia: de-Iciibunc, foicnt ab Adamo incipere, vt fecitnbsp;Augullinus quæft. fupcrludic.49. ne dicam c-tiam perperam ipfam Eccicilæ fubifantiam,nbsp;cum cius extcriorc forma, fuiilc hocpaôtoànbsp;Turriano confufam. iJmitatia Supcreft intua definitione limiracio , fine Tif/riani. qua ncgas vllam Ecclcfiara elle poilc : arquenbsp;ita congccgantiir, inquis, vt Eeelelîæ quæ vninbsp;Catholica ell, amp; præpofito cius adhæreanr.nbsp;Hicmencionem facis vnius Ecclelîæ catholi-in ptæpohti cius. Nos autem vnius Eccle-te'uigendu fiæcathohcæ nominc intclligimus, inuihbi-Icm clcttovum Eccieliarn , cuius caput eftnbsp;Rcciefix ChiiltUs 1 amp; ftcci fumus ccrciffirnis Scripturænbsp;cutMicx- rcilimoniis. Cololhi. Ephefq.. amp;5.amp;C. Et, hnbsp;quidem proprit loqui volumus,tunc démuninbsp;abfoluca amp; perfeCfa enr Ecclcfia catholica,nbsp;quum Chriftus venier vinos amp;mortuos iudi-caturus. Tu verb contra Scripturam incclligisnbsp;viiuin aliquodcorpus vifibilcjcx o r.nibus Ec-clcfiisvifibilibus compofitum, cuius caput firnbsp;catlnd.pt Petrus in fucccirorc l iio, id eft, Pontifice Ro •nbsp;uipbiLii. mano. Atque ita, Turriane , non iam nobif-cum,fed cum ip '^arcrum natura difputas.Namnbsp;omnium particulatium amp; vifibihum Ecclc-liarum , viffbilem congregationcm efle vn-quam , vcl fmlic, velin hac vita elfe polfc , nenbsp;fando quidcm audirum eft. Définis Eccleliamnbsp;fidelium congregationcm zicaque li (tas tuænbsp;dchnitioni, non potcrir clTc Ecclcfia vifibilis,nbsp;quin congregario quoque fit vifibilismcc Ecclcfia catholica vilibihs Ecclcfia , quin einsnbsp;cógregatio fit ctia vifibilis. Dices omnes par-ticularcs Ecclefias efte vifibiles, atque indefe-qui vifibiiequoqi die illivna Eccleliam Ca-tholicaiTi,quæ exomnibus conflatur.Ego verbnbsp;libenter hoc à tc percontari vehm,cx qua tandem vcl Philofophiæ vcl DialcCticcs penu dc-prompieris,Tax«A oZ« aliis quam mentis ocu-lis vidcri polie? licet enim partictilarcs omnesnbsp;Ecclcfiæ fint vifibiles, quotics tarnen à nobisnbsp;reducunturad vnam Ecclcfiam,propter candenbsp;fidfm,eadcm Sacrament3,amp;; cætcra ciufmodi;nbsp;illud««3-’oX«non iam oculis, fed fola mentisnbsp;cogitationc pcrcipitur. Arquevt idraagisii’;nbsp;telligas, cedb: Cur omnes Ecclefias vnam clhnbsp;dicis? nónnequia omnes, iiquidcmiuntvetînbsp;Eccîefiæ, ciufdem fidci atque Rcligionisat-ótiflimo vinculo continentur? Ergo omiiiim'nbsp;Ecclcfiarum vnitas non magis vidcri poteft,nbsp;quam fidcs atque religio. Et rcalis totius Ecclcfiæ cat holicæ congregatio vifibilis, in no-uiflimura dicm difteréda eft. Iraque quum Ecclcfiæ omnes dicuntur vna Ecclcfia, non id fitnbsp;quod virus quidam cœrus rcipfa ex ipfis omnibus Eccleliis componatur(quod ncTuriiamisnbsp;quidem vnquam vidit, nifi per fomniiim)h'dnbsp;vna dicitur,propter vnitarcm do(ftrinæamp;rcli-gionis. Quo fic,vt dum concludit Carholicaninbsp;Eccleliam elfe vifibilem, quia omnesEcclclizc ƒ,lt;¦nbsp;flint vna cadcmqucEcclclia, fiillatnbsp;aiTior,«ç ettnav. Quo magis mirorfophilfi'ri0-nrnia propemodum fuæ caufæpræfidi3,iiil'ocnbsp;vue fophilmate,ranquam inarcenrunitillimjinbsp;coliocaH'czncmpc, quum Ecclcfiacatholicalitnbsp;vifibilis, cam neccllarib caput vifibileliabcrc,nbsp;vt caput fuocorpori refpondear. Hoc antti” yif’'nbsp;arripit tanquam clauam flcrculcam ad dcbel-landa Ecclcfiarum Proteftantiiim amp;ConhT |
fioniftarum(fiG enim loquitur) monftra zsipaXa z Hinciftæveibotumampullæ,P‘°f‘^' ,nbsp;ftantium Doctores omnes ftiiH'c à Tiirriai'fnbsp;fralt;ft;os,rciiiólos,amp;ad a^avfai'compulfos. Bo- ‘quot;f-*nbsp;na verba Turrianc, ac vide nc in tc qtiadrctf¦gt;nbsp;quod air Dauid de co qui efflat inluosadticr-farios,tanquam cos folo flaru proftraturuSiAt-cnim vt vidcas nondum nosadaV®''*''’'nbsp;ótos elfe, ita hoc tuum argumentum innbsp;caput rctorqucmus.Si Pontifex Romanns Qtquot;*nbsp;fit vifibilis, no poteft elle caput inui 11 bilbB*?'nbsp;clcfiæ, vt caput corpori rclpondcat z Eccld’^nbsp;autem Catholica eft inuifibiiis, quia Cathob'nbsp;ca,(vt ante denionftrarunr eft.) SequiturPo”'nbsp;tifieem Romanum non pofic elle caput Eccb'nbsp;fiæ Cat holicæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y -, Ex his igitur omnibus cfEcitur, dcfinitl°’’‘'£'‘'''' Ecclcfiæ à Turriano propofita'm, cllcfvt Ph*'nbsp;lofophoriim verbis vtar) (fojjvopS^luunbsp;fjiii, id eft plane fsip/s-zuZui'. Quarelubltituanitisnbsp;veram Ecclcfiæ vifibilis definirioncranbsp;conficiamus, non ex fola inftrurncntali can ƒnbsp;(quod fecit Turrianus,dum torushæfitin/bnbsp;niftris Eccleliam congrcgantibusjfcd proftranbsp;mus caquæfuntfeiwiT«Ecclcfiæ, ncpedodt’'nbsp;nam amp; Sacrarncnta, qu.æ vt anima corporijb-'*nbsp;Ecclcfiæ vitaminfundlint, amp; earn conleiuant-vr i ra to' t; êwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclcfiæ vere cxprimatiir.Ec- j. cicfia Chrilti vifibilis ell cœtus bominum uangclium Chrifti profitentium, in qtionbsp;Aliniltrosad hoc vocatos, Euangclij j)nbsp;purètraditur, amp; Sacrarncnta cx Dei verboanbsp;miniftrantur. Hæc definitio limplexnbsp;pertè nititur verbo Dci,qucrnadmodufflC^nbsp;ric totiusdifputationismanifcftumcrit. fini opponam.us fallæ Turriani conclu ¦ ni veram 'intmS'etiniKltjij cóclufionem.QE'nbsp;in Ecclcfia noitraex verbo Dei rcformataA^nbsp;Euangclij doólrina pure tradatur, S'aÇf'hnbsp;monta per Miniftros ad id vocatos lynt-^'nbsp;adn”' |
SOPHISM AT A. âfp.iniftrenrur: fequitur ex fuperiori defini-iioat,nôftrâ Eccleliam eft'e C.hrifti Ecclciia;nbsp;iSe ex ratione confcqu nns, Paftores uoftrosnbsp;eileverosaclcficimos EcclefiçMiniflros.
Tu es Petrus,amp;fupcr hanc petram æditicabo Eccleliam mcam, amp;c.
So PH I s M A T A TVRRIANI.
Super Petmm fle à petra tranflate diPhim, pro . pfcrprrnttatefnfldei etits, (ß propeer authoritatemnbsp;frnandt tn tpfla t'/aflde fratres. Luc. 22. Chrtßusnbsp;fllt;igt;r,tt!ufle Lcc/eflamjuarn perpetus itdtflcatnrum:nbsp;»am IS ejtfe.flis verbs, adtfleabo ,fitturi temporis,nbsp;fitundum tdioma Sertptura fanciit., ita^ue fltngulanbsp;^«¦lefii,taMtuam partes, debent adhstrere vntuer~nbsp;fl f-cclefl.i,acproinde eum habere Pontifleern, cjuinbsp;Ecclefli vntuerfle Pontifex, is autetn efl Ro-»gt;Miu tontßex Petriflucceflor.
Solvtio Svperioris fophifmatis.
alienum fenfum de-
1 torquet Turrianus.Nam Ecclefia ædifi-'‘'111, '•^‘^eftluper cam petra quam Simon Petrus eft, id eft fupcr hlium Dei viuentis,nbsp;I.*'’' ’’°’’2urcmfupcr ipfumPetruro,vt exlequen-tibus ratioiiibus patebit. Prima ratio ; quianbsp;’’gt;/locuplehffimus fenten-quot;'¦x,. tiæ Chrifti, non fine ratione Petram à Petronbsp;i'’'quot;*« ’'‘'linxit, nomine amp; perfona mutatis ; non e-'1‘Xitfupcr tepetrum, ledluper hancPe-Sv'Tp?«®-iTfi*,quod ad præccdcntemnbsp;Confeflionem ncceftai'i6referendum cft,nifinbsp;'quot;'»h, P'iucipfa verba, amp;, ipfam orationisItrucfu-tiiT) Cbcrtcre volumus; tpaod Turrianus vidc-nolle faccre , qui tarn accurate verbumnbsp;'^turi temporis, ædificabo, cxpendit. Secun-ratio, quia txpreifus eft locus apud Pau-‘¦‘H, quo ÖC noftr.1 confirmatur, dcTurriani
'i'“’
^1: i'.itur intetpretatio i. Cor. 3. fltndamen-
’*• lu.ft i.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. a -........
I
iiv^uit, alwd nano Dotejl poncre prater
Jivdpvßtu/fi eß, lt;^nod efl Icfl:^ Chrfl‘'igt;- Hæc lllc veto iTiaunus dilputatov, amp; quinbsp;Liplicas difputationcs contra ius fà(quénbsp;'''oiinCciiloriani arripuic,vidctur nonia-aniniaduertille vim propohtionis vni-’-Siccr ncgantis. Quare vt ipli potiusnbsp;^quot;‘‘iuna nocacio inurauir,ita dicamus. Tur-'’'“quot;¦as de alitjuo aliiimat, quod de omni-Paulus ; cigo Tuviiaims Paulonbsp;^‘'urtaôicit. At Paulus aillante Spuitu CZhvi-'11 louuuius elt. Tuiiiaiius i'i'-tut loouiturnbsp;n*’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
•u uiit ipiiiin Antichiiiti. Teitia ratio,qit’.a ‘-e p.opoUtio, Lcclel.am .ediLcaiaiu elle
5^7 fupcr Petrum non eft aVa'Acj-oc fdci. None-nim porert Eccltfia ædificari niiipcr fidem,nbsp;quam vel in Petrum, vcl in vllam crcatiiramnbsp;vecumberc , (inc blaiphenria diet non po-teft. lam expendamus racioncma Tuirianonbsp;propofitam. Nomen Petri,inquit, fuit indi-turn Petro propter fidci cius firmita[cm,pronbsp;qua Dominus rogauir ne deficeret.cap.zi. a-pud Lucam. Vcriim ii tempora dillingucrcr, Ttirr.re-‘nbsp;non lie argumentarctur. Chrilhis cnimprc-'nbsp;catLis elt pio fide Petri, fiib ipfum morrisnbsp;tcmpus,amp;longe poft hac nomims impofitio-nem, de quo dnputamustaccaula fuo cft'eiSlunbsp;poilerior elle no pocelh dixit autem Chrifttis,nbsp;Tu es Petrus,no, tu cris Petrusiquo fit vt prüfens caufa quærenda lit, non longe poft futu-ra,nimir«m ipfa fidei coniclîio, quam Petrusnbsp;cdideratcollegarum omnium nomine,quænbsp;eft firmiffimum illud fundamentum Eccle-fiæ, quod conuelli nunquam poteft. Atque vtnbsp;videat Turrianus quam parùm nos hæc ratio moucat, ex ilia precationc Chritti dici—nbsp;musargui, fidem Petri faille infirmam,quarnnbsp;quiira Chriftus propcniudii corruituram vi-,nbsp;derer, pro ca rogauit, nc deficeret : at fi fuif-fet inftar Petræ lolidiffimæ {quemadmodumnbsp;Turrianusexiftimatinfua ctymologia) certènbsp;non erat timendum ne deficeret. Qlja-mob-remeam precationcm, Chrifti pro Petro qua:nbsp;extat apud Lucam, Turrianus non in luæ, fednbsp;innoftræ fententiæ fubfidium vocauit. Hue timiechrinbsp;accedit quod Petrus vocatus eft Satanas ab ßifropenbsp;ipfo Chrifto, paulo poft liunc fcrmoncni ha-bitum de ædificanda Ecclelia fupcr petram; ’nbsp;ex quo fcquitur Pctrum non fuilleillam petram, quia oportet cam elle firmiffimam , in-concullam amp; immutabilcm : qua raiionc nomen Petræ à Chrifto vlurpatum elt. Cæierùranbsp;fl Petrus eft fundamentum Ecclelîæ propternbsp;firmitatem fuæ fidci, ergo rarionccaufæpro- 'nbsp;pter quam , ipfa firmitas fidei Petri, eric potius Ecclefiæ fundamentum. At hoc faliumnbsp;eft, quia fidclis quifque ex fua fide, non exnbsp;aliéna viuit. HabacuC 2. neque Chriftianii-dcocrcdunt,quia Petrusconftantcr credidit:nbsp;fed quia Spiritus Dei in illis opcratur vt cre-danc, vciaquc fide amplctlantur Chtiftumnbsp;FiliuniDei viuentis ; atque ita fupcr petramnbsp;ædificentur. Sed cur non potiusiftumdifpu-tatotem rcftlhmus ab ipla rectè difputandinbsp;fcicntia? Nam fidei conftantiam amp; fitmita-tem quæcunquc tandem in Petro fuerit, dicc-mus qualitatem in Petro fuiflc.Quilquis ergonbsp;dixeric fideles fupcr fidem Petri,id eft,lubftan-tiam luperwo/oT«St amp; accidcns fundari,ilienbsp;cerce irequentiffimo philofophorum thcatronbsp;explodccur.Addit aliam racionem Turrianus,nbsp;nempe Pctrum didtum fuilfc petram propternbsp;authoritatem firmandi iratres in fide, ex conbsp;quod fcribitur codem cap.22.apud Lucam; Etnbsp;tu aliquaiido conuerfus conhrma francs tuos.nbsp;Non enim quærendum eil»TU|Uoi' nominis Petri extra circuriftantiam hums loci Matihæi,nbsp;de quo diiputamiis; atque vtiam monunnus,nbsp;ipiaiemporum ratio protlus obftat, ne locusnbsp;ß b. ij.
-ocr page 596-568
Lucs cnin hocMatthæi loco iiingatur.Poftre-mó nolo pluribus oilcndcrc quàni incptü fue-rit diccre Pctrum ca rationc didtumfuillc pe-tra/juia dcbiiit fratrcs fuos connrmaccxjuan-doqiiideni ita potius dicendum fuiCjPctrü de-buillc confirmare ftios fratrcs, quiapctra fuit. Eft ergo fallacia to' (zn air tan. Agc verb,nbsp;¦quiaJXurriainis vidcii ctia voluit iurilpcritus,nbsp;illpni etiain rtfcllamusipforü lurilconftilrorünbsp;authoritatc.Si enim Ecclefia çdificata eft lupernbsp;firmitaté fidci Petri,cófcquitui' Pontifices Romanos fruftta iaólarc Peeri rucceffioncni,quianbsp;conftat ex lutilconfultorutn refponfis donanbsp;!tij„ pcrfonalia(cuiufmodifuit firmitasfideiPetii^nbsp;adalios iure iucceflïonisuontranfire : quain-uis Papa Symmachus, parum iuris vel diuininbsp;Æf/ velciuiHS pemus, duent Perrum perennemnbsp;riistranf- ineritoruip. dotcni cum hxreditare innocen-ntiferit, tix tranfmifiHc ad pofteros:hçc ciiini funt einsnbsp;vctbaiLan.Nó nos.diftinól.qo. Vcrùm enim-yfn Kccle veto vt accuratiùs iftatua difcutiatur incer-_/7z xdifi-exta fitnbsp;ftper Pe
trum-
\An Pe-irui ent ^ottjnbsp;rituulesnbsp;flitibitsnbsp;foUebut
rosiranf- ineritoruip. dotent cum hærcditarc innocen-tix tranfmifiH’e ad pofteros:hçc cnini funt eins vctbaiLan.Nó nos.diftinól.qo. Vcrùm enim-
pretatio, quxro Turriane, quidna interlit inter has duas propoUtiones'.Chriftus ædificauit fuam Eccleham fuperPetrum:ôc Petrus ædifi-cauit Ecclcfiam fuper Chriftum. Alteram im-pudentcr affirmas,alteram cum pudorenegate non potes.Rccurrisfcilicct ad Petri raini-fterium cuius rationc dicatur Ecclelîæfun-damentûquüdamp;alij Pontificij vulgoficiunt.nbsp;Ergo vel miniftcrium Petri idem eft quod Petrus ipfc,aut Petri fidcs (quod eft làliiffimum:)nbsp;aut iple tibi non conftas (quod eft veriffimû;)nbsp;lam fi Pettus eft fundambnturti ptoptcr fuuranbsp;minifterium,idem quoque de cæteris Apofto-lis dicendum encmullum enim aliud Petri mi-nifteriura quàm Apoftolatum Scriptura con-mcmorac.Atque vi de Apoftolorum minifte-rio 3gamus,fi verum eft quod ait Gratianus innbsp;fuis Decretts (aliquaudb enim verum dicit} exnbsp;ipfa Scriptura fenfum veritätis elfe capiendù,nbsp;Can.RelatüjDiftin.jy. Audiamus igitur Paulum ita de hac ipfa re, id eft, deidificationenbsp;£cclefiæ,amp; de minifteriô Apoftolico dilfcren-tem,Ephrf.z.Superftruâti,inquir,(uperfunda-rnentutn Apoftolorum amp; Prophctarum,cuiusnbsp;imus angularis lapis eftipfe Icfus Chriftus.nbsp;Hic dubium non cft,quin nomine fundamen-tidoftrinam Apoftolorum amp; Prophetatumnbsp;incelligat, nifi quis plane velit Pauli contex-tum peruertere. Atqui dixit Apoftolos,numero rnuhirttdinis, nonàutcrn aliquem inter Apolloios eximium ,qui cæteris in hocnbsp;fundamcnco præponatur : deinde illis omnibus Chriftum fubftrauittanquara angularemnbsp;lapidera, quo vno doôtrina Prophctica amp;¦ A-poftolicanititur.Quis ergo nonmircturTur-rianumin Eccicliæ ædificatione confideran-da, fuillc iplb Paulo pctipicaciorem.-écquosnbsp;cnim oculos habuit Paulus (ii quidem vera eftnbsp;Tcirriani lentétia)qui Petrù fuper quem ædi-hcatacftEcclelia non peri’pexciitî tantù lapidera arque inter lelitpios adebpromincnLcmnbsp;noiianimaduettcrii?deniq;Ecclefiæ Catholi-ce hindaracntû,quod Turrianus tories incul-cat elfe v.:hbi!c, uon videntrirao nePecrum
S7-0t fitndtt-mcnto,nbsp;fHiniße-Tiàli.
F. TVRRIANI
quidem nominaticritî veruntamen trihi telicebit, difpurator acutiffime, Pauluailt;î“^nbsp;per Spiritum Dei profeflùs eftfc pcritunic gt;¦nbsp;archicedum,tibituifquc Icluiftis atquc î“'®nbsp;omnibus pôtificiis,vanifqj eorû difputationi-bus antfferre.Is cnim Ecclcfianbsp;élrina ædificauit; vosauté humaniscomnicn'nbsp;tis Ecclefiâ,quoad cius fieri potuit, qtutùnbsp;Inbita machina labefaélatis. Profcranius ctunbsp;quodait loannes Apoc.n.vbi edificatâEtcK'nbsp;liant dtferibens propolita vrbis lintilitudinc.nbsp;murusjinquitjvrbis nabebat fundaméca duo-dccira,inquibus erât duodeciin noniimnbsp;ftolorum Agni.Hîc ctiâ nihil x-tT*nbsp;Petro diótum cft,fcd omnes Apoftoli çquoit*'K‘^j.nbsp;re ccnfcntur.Quid verb dices Paulo quu fan-1nbsp;de gloriatur,fc nihilo inferiorem fuille fu»-mis Apoftolis,acne Petro quidé? Quid, quonbsp;teftatur fc plerilquc in locis ita prædicalle n'nbsp;uangelium, vt luper alienum fundaiiientu®nbsp;non ædificaretur.De fundamento minifter*®nbsp;(quemadmodutn dicere foletis) Apoftolûnbsp;qui manifcftum eft. Qui fit ergo vt obliuilc*'nbsp;turfe fuper Pétri minifterialc fundafflcnt^*’^nbsp;çdificallcîRurfus idem ait Corinthioscllel^^*nbsp;ædificationê(atquc ita exponit quodaitnbsp;ttusfcEccleliara ædificaturû) amp; nihilotni'’®?nbsp;affirmât fe fundamentum illiusEcclefia-'i*''*’* 'nbsp;fe.Ex quibus omnibus efficitur, Pctruiu nu^nbsp;polfe dici fundamentû minifterialc Ecu^ ’nbsp;vniuèrfæ.Sed cur diutius de hac re clifputo?^*nbsp;pendatur ipfuth niiniftcrtj vocabulum jnbsp;cilepatebitTe'-^suiTot Turrianiexnbsp;liis.Nec cuira riaturapatitur, vtideiitnbsp;nifter ædificationis amp; fundamentunt,nbsp;cura opificc confundatur. At Pettus fi**'*nbsp;nus ex architedis Ecclcfia; Catholiex »nbsp;poteftigiturclic ipfius fundanicntum,«!*nbsp;tionc qua fuit architedus,id cft,miniltff ¦nbsp;de confedarium eft, ipfum non polfe dicinbsp;niftcrialc fundamentum Ecclclix vitin^fnbsp;quia fundaraentum amp; fundator, opus amp; jnbsp;fcx,nonpollùntdevno eodémque dici.nbsp;forte ifti tranlfubftantiatorcs, nouanbsp;Ücinaudita/z.tTa/zopçâa'a, architedum domnbsp;in ipfius ædificij fundamentum conuerf®,^^nbsp;Quamobtem ipfa Chrifti verba diligcrtc^,^nbsp;crant confiderandaTurriano ;non en’”’nbsp;xit,per Petrum ædificabo,fed, fuperhauCnbsp;tram ædificabo , inquit, Ecclcfiamnbsp;itafirmiffimum Ecclcfiæ fundamciitucn’^^nbsp;cil, veram fidem amp; dodrinæ puritace^'nbsp;pertedenotarct. itaque quum loaiiu«*”nbsp;pocalypli dixit, nomina duodccimnbsp;lorum infcripta fuilfe duodccim EccleliÇnbsp;damcntis,nomme fundamenti intellex''^nbsp;drinam à duodccim Apoftolisannuutù'^^
Scd iain porrb audiamus quànifcHcu pi?y. hoe Matthæi loco Turrianiis vcrfccur,xnbsp;cabo , inquit,id clt, perpetub ædificabonbsp;cundùm idioma Scripeuræ. Primùm hocnbsp;apcrtiùs dcclatandum, nec ennit pcrpc^nbsp;dificanda cll Ecclefia , Cuius abloluifthn’^^i-faftigium ahquandó cxpedamus. Sednbsp;refeit ad Ecclcfiam peregrin?.nteiit m
-ocr page 597-(«i necefle eft) fequctur prpfefto, Ecclcfiam »on ædificari fupcr Pctrum, tanquam mini-ftctialc fundamencumrquia quum Petrus nonnbsp;, potucrit efTe perpetiio in terris, eius quoquenbsp;“nniftetium non potuit cfTe perpetinim. Atnbsp;Chriltus dixit, ædificabo,id eft, exponentenbsp;Turriano, femper ædificabo Ecclcfiam fupecnbsp;^*»cP«ram;quó fit vt hæc pctra, Petrus ellenbsp;»onpotfit. Refpondci,Petrumnópctfequi-in terris, fed in fucceflbrenbsp;fuo, videlicet Romano Pontificc. Atcnim,nbsp;,^’1», Tutrianc, hoc non eft argumentati ex hocnbsp;1,*’ it, Matthæi loco, vbi de fucccilbre Petri ne ver-bum quidem. Siecnim Chriftus Petrum no-®inatim compellans : Ego tibi dico, tu csnbsp;Petrus,amp; fuper hanc petram ædificabo Ec-(^lefiam ineam. Tu verb, qiiafi debitum cxi-S’s,foiesidentidem flagiiarc,vt locum ali-Hnein Scripturæ proferamus, quo noftrarumnbsp;Pcclcfiarum fucceifio eonfirmetur ; nófque,nbsp;»is,iure manu confertos vocas (hancenimnbsp;''eterem litigatorum formulam, tu difputa-'or«elt;ç-wi; vfurpafti ) ego viciffim poftulo,nbsp;locum aliquem proféras de ifta Petri fuc-^effione, quam tui Pontifices fibi vendicant.nbsp;enini fe gerant pro hæredc ( fi titulumnbsp;fpecies) cedb tabulas , quo quidem poftulatonbsp;»dlum aliudæquius elfe poifit. Ecquidenimnbsp;Potiùs in vniuerfa fidei doiftrina planis, express amp; dilucidis verbis cxplicandum foitnbsp;4n»tn hoc dogma dc Petri fucceftore, cui finbsp;Pontificiis credas , ncccllario adhærere dc-beant particularcs omnes Ecclefiæ, alioquinnbsp;»edefiæ nomineindignæ?Hîc verb vide quàmnbsp;J's iniquus rcrum æftimator. Hæc cnim ver-“iquæfcquunrur apud Matthæum,Tibi dabo claucs regni ccelorum, amp;c. quia non adnbsp;Petrum reftnngimus , fed aftirmamus hoci-Pb fuille cum cætcris Apoftolis commune,nbsp;folctiscxclamarc,fummam fieri Petro iniu-^»®)dum quodvni Petro didtura eft, ada-bos quoque Apoftolos extenditur : ac rumnbsp;''egetis hæc verba,Tibi dico, item, TucsPe-^^0» J item, Super hanc Petram, vt nos ad v-»utn Pctrum reftringatis; at interim nonve-feniini hæc ipfa verba ad omnes Romanosnbsp;^pifeopos extendere. Obfccro num Fabia-‘’oni,Cotnclium,amp; vctercs illos Romanos E-pifeopos (pudet enim huius feculi non iamnbsp;^pilcopos, fed Pontifices recenferc) cum lo-»»nne, Matthæo, lacobo, amp; reliquis Apofto-gt;t,aufis,non tantum comparare,fed etiamnbsp;^ngèanteferrc? Cuius enim pudoris cft,id ne-S»rc Apoftolis,iilquc prælcncibu$,quod E-pifeopis longe pbft futuris tribuere non du-b'tas; Cætetùm ipfa te rei veritas coget, vt A-poftolis omnibus claues regni ccelorum da-^»sefle fatearis, atque ita locum huncMat-'bæimon minus ad reliquos Apoftolos, quàmnbsp;pertincre. Vt enim omit^amo-’‘•'»V *’'»es Apoftolos à Chrifto interrogatos, orenbsp;%(ƒ»gt;us Petri refpondilfef quod Veteres agno-»ftunt ) neque proferam ca quæ fequunturnbsp;’pud Matthæmn , quando Chriftus interdi-
SOPHISMATA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sffsgt;
xit Difeipulis, Vt nemini dicerent ipfumeirc lefum Chriftum : hoc tarnen fatis fuperquenbsp;efle debet , quod in Chrifti verbis nihil fitnbsp;quo cæteri Apoftoli cxcludantur. Imbpotiùsnbsp;quod Petro didfum fuerat numero fingulari,nbsp;Quicquid ligaucris in terra , amp;c. id poftea rc-petitur numero multitudinis capit.iS. Q^æ-cunque, inquit, ligauentisin terra, erunr li*^nbsp;gata in coclo. Deinde (quod reéfè Lutherusnbsp;obferuauit) Chriftus tibi dabo dixit per futurum tempus.vidcamusigitur quando dede-rir,nempe lohan.ao. Sicuemifit meparer,in-qtiit,itaamp; ego mitto vostaccipite Spiritumnbsp;Sandtum : fi quorum remiferitis peccata re-mittuntur cis; quibus verbis exponitur figu-rata locutio ligandi amp; foluendi. Ecceigtturnbsp;vbi danturclaucs cœlovum non vni Petro, fidnbsp;omnibus Apoftolis firnul. Ex quo ctianinbsp;fadturn eft,vt Petrus non aliis Apoftolisim-perâritjfed-æquccum aliis Ecclcfiam admi-niftrâtit, vt confiât ex Adtis Apoftolicis. Ita,nbsp;Turriane, hoevno aricte corruit illatuatur-ris Babylonica , quæ fummam rerum diui-narum amp; hum^arum perturbarionem in-uexir, Qjaod vt fentias, ita paucis compte- depAmnbsp;hendo ; Apud Macthæuin Chriftus ait: Tibi xdmini-dabo, non aueem Tibi do : at apud lohanncmnbsp;Chriftus omnes fimul Apoftolos corapeliar,nbsp;omnibus aftlat Spirirura fandtum, amp; omnibus fimul Apoftolis dar poceftatem foluendinbsp;amp; ligandi,id eft, remittendi, aut retinendinbsp;peccata :nihilquc hie Petro nominatim , fednbsp;vna omnibus amp; æqua poteftas tribui tut.nbsp;Quamobrem,Turriane,tuo raorcpcccasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rwrUnf
TO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quum hoc connexum propotiis:
Chriftus dixic Petro , Dabo cibi claues regni ccelorum.Ergo (oli Petro dedit. Nam proferonbsp;tfç-stojv cxapertilTîmo Iohannis loco. Atquenbsp;?t ad fundamentum minifteriale rcdcamus,nbsp;quum in hoc loco Iohannis, Chriftus non v-numPctrum, led alios etiara Apoftolos mi-nifterio Apoftolico plene confecrarit,omncf-que fuerint Spiritu fandto afflati, atque eodemnbsp;modo amp; ritu, iifdem denique verbis fandtiffi-moilli miniftcrio confecrati, cflicitur, nihilnbsp;elPc caufic quamobrem Petrum potiùs quàmnbsp;alios Apoftolos dicamus fuifle minifterialenbsp;totius Ecclefiæ fundamentum. Quoniam au-tem , vt veritas eft fimplex amp; perpetub fibinbsp;conftans,ita raendaciafefe mutuocollidunt:nbsp;videamus aliara quoque repugnantiam Tur-rianicæ difputationis. Quid cnim fi rogem dcnbsp;quanam Ecclcfia Chriftus loquatur? nempcnbsp;refpondebit de ca quam portæinferorum nonnbsp;fiipcrabunt , quemadraodum hic alfirmatnbsp;Chriftus. At verb non polfe fupcrari ab infe-rorum portis eft elcdtoium proprium (Eccle-fias cnim vifibilcs polfe deficerc triftilfiraisnbsp;exemplis nimis eft manifcftum.jTu verb,Tur- fA^.179,nbsp;rianc, faccris elcdlos nobis eile inuilibilcs, Scnbsp;elcdtórum Ecclcfiam elle inuilibilern. Rutfiisnbsp;centics alhrmas Pctrum Sc eius lucceftorcmnbsp;eft'e amp; caput amp; fundamentum vilibile El^lc-fiæ vifibilis. Quarc ex tuis præmilfis colligonbsp;ß b. lij.
Turrlxn. rifutaturnbsp;ex If [onbsp;twtexttt.
|
' ncc Perrui-n, nec eins fuccclTorcm, quicunqiïé ' randcm'fic, vcl efte, vcl ftiifle, vcl elfe poftenbsp;fundamentum'eins Ecclefiat dé. qua Chriftus'nbsp;f ijicÿ’c Matthahi'm locurirs 'eft. Cæccrùin ad'nbsp;tædium vfque Bonifacium inculcas Germa--Dum Tm niÆ ( vt loquctis) Apoftolnm , eb quôd Ger-'nbsp;manitas' Eeelefias fuper fundamentum Pc-fediatur ædificauctir,'ca que RofrtanisPontificibusnbsp;gt;ro«fy «nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem Proteftanriiim Ec-: Eocie . ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1 fias,funm délias fidenter amp; temcrc pronuntias nullas vemißce, elle , poftquam à Poncifice Romano dcfciue.nbsp;«ibiz runt. Si ita eft,conlcquitür, Chriftumnonnbsp;^aZneXrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclclia 'fupct Rom.-Pon- ‘ tificem ædificanda, quum loquatui’deEccle-fia quæ nunqtiam poftlt à fuoiundamento di-uclli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Ex iis qiiæantèdifpurata funt, efficiturPe-defunda ”’*'dfteritim idem plane fuifte cum alio-»wfMto mi Apoftolorum nainifterio, amp; falfiffimum nifieriati, elle qiiodTufrianus poftaliosRom. Pontifi-cis tlîTspaiWiç-a; propofuir de C'acholicâ Ec-clefiaftiper vnum Petrum amp; cius fuccefforemnbsp;; ædificanda. Nunc ipfum ctiamfucccftbris vo-cabnlum difcuricndum eft. SvcceJjo- Primùm igitur hoc in quæftionem vöco, ¦tû yocii- potuciintne Apoitoli in munere Apoftolatusnbsp;hulîi dif habcrc fucceftorcs. PotuiftcaffirniacTurria-autem, quuni hac vna'bali Rom; tut') remque ita nobis cxplicat ,'Vt Petro qui-ftolis Epifeopi , feptuaginca veto dil'cipulis PrcfbyterifuccelTcriçt. Elîctibi parco,Tur-riarié, needumte meo iurc cOgo, vtex hifeenbsp;tuis verbis concludas, non modo te tuofquenbsp;grcgalcs Icfuitas nitdius tertius exortos, fed acnbsp;liosetiam monachos longé vobis natumaio-res, Omni caférc fuccefljone, quum neminemnbsp;veftVûm reperiam in hoc ipfo Cacalogo-fuc-ceftionis, quemipfcrccenfuifti : nondum, in^nbsp;quam, te verbis quibus dignus es rcfutOjquemnbsp;nulla'fuccéffione fretum,non tarnen puduitnbsp;- Paftorum lioftrorum fuccélîioncm examtare. ‘ßolhia^'rcgniim Poncificiüm fùlcia-bmrint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, dem Rotnanus Pontifex, cætcns àuceni Apo-rej. .6 lefuicas nouas fe- (iaytos, f^^nudius tertius e- tUcet de 4'-^^ rc fórtalfis alûs. Nûc redcaàd id quod fucaeßionbsp;ne d^l^u-'nbsp;tare. Jttench. 7'urr. affirmas de Apoflolorum fucccffioribusjVbi te peccantemdeprehendo to etTtf^üi ,Toxit-TaTi Aêjo^z^ûv.lSlam ordinarij Ècckffiæ Pallo-res, qui pure docent EuangcJium amp; fideles i-pfiqui doôlrinam ApoftolicaTu reririent, dicinbsp;¦ qüidcni pollunt Apollolorum fuccellores: lcdnbsp;KrtT« T/: nos aurcrà de Apoftolatus natura dil-putamus , quem alio loco habendum elle,nbsp;cjuàm ovdinariura Ecclefiæ miuifterium do'-cet Paulus ad Ephef.^^. amp;i.Corinth.i2. Itaquenbsp;jpfis Apollolis in Apoftolatus raunere luc-celïum non fuille ita colligamus. Conftatex Turrianc, aut vtloqui foies, eoniiinees,nbsp;in ^faflo. jptura doo potiffimum in Apoftolatu fpc -nere pf-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnum, Apoftolos non vlli genti, ccjjum no vrbi.pi'ouinciæ, vcl regno fuiUealligatos, ncc fu:t^po~ corum munus aliis quam vniucrli terraruiv. orbis fin:b us circunlcriptum..- lie Matth.28. Profcóli, docete omn'cs genres,amp;c. Altertirn,nbsp;Apoftolos non ordinario modo , neque pernbsp;hoininum minifteriura , fed ei/j. sus ab ipfo |
Domino eleftos fuifte.Galat.i.Non ab homi' nibüs, ihquit, nequeper hominem, amp;c. Siii’nbsp;hisduobus nôn fuit fucccirum Apoftolis, didnbsp;nullosefté Apoftolorum fucçeftbrcs in Apo-ftolarus minifterio. Arque vt de priori aga-inus ; Apoftoli quorurnfuir oroncsgenres dü-cere , ordinarios E'cclcfiæAliniftros, id ell, E-pifeopos vd Preffiyteros conftituerunt,nbsp;conlb.tucndos curârunt, idque xàT’èxüAiidihnbsp;inquit Lucas Arft.iq. Et iésttà i!rijAlt;v,inquit Pa‘*;nbsp;luslTit.i. Non igitur vt Epifeopi dcPrclbycctinbsp;emnes genres doccrent, fed cum tantum grC'nbsp;gCm cui præficicbantur, adeo vt EpifcopatuSnbsp;longo interuallo diftcrat ab Apoftolatu-Quamobrem quum hodie nulli lintadquosnbsp;fpcéiet hoc mandatum : Profcóli,docete0-nmes genres; fcquitur Apoftolatus minilh'nbsp;rium non fuifte ad nos vfque fucceffionepfo-pagatum. Atcnim Turrianus profert Roman.nbsp;Ponrifieem, qui Petro, amp; Epifeopos, quk^'nbsp;tens Apoftolis fuccellérint.Quantum ad£p’'nbsp;fcoposattinct, confccimris ex verboDei forum vnumqucmquc elle non omnium Ecélf'nbsp;liarum amp; gentium,-fedeettæ alicuius Ecclduunbsp;Partorem ; amp; nemo fanènifi plané fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ¦gt;oç, Apoftolatum cum Epifeopatu confude- /' ' rit. Romanns autem Pontifex quorandem lU-i’l'nbsp;reiibi Apoftolatum vcndic.u? Q£ia,inquisé'^nbsp;-Romanæ fedis Epifeopus. At ea rationc'quot;’*nbsp;tantùm Ecclcliæ præfectus eft, alioqui non eunbsp;-Epilcopus. Elæc autem répugnant, vnitau-tùm Ecclefiæ, amp; omrubaslimul Ecclcfiispt^'nbsp;feôtum elle. Ex qnibus efficitur, RonianU®nbsp;Pontificem falsb libi Apoftolatum vcndiu^r'nbsp;rc,eô qubd fit Roman. Epilcopus. Quidfi^finbsp;car, quia Pctri fucceftbr eft? At ne Petri qo'-'dem luccelljoncrn alia rarione fibi tribuif»nbsp;quàm proprer Ecclcfiam Romanam.nbsp;igitur ratione Pontifex Romanos Apofto^';nbsp;tus officium fibi arrogat. lam de poftctiof*nbsp;agendum eft ,(ncmpe de modo elcôtionis. P*'nbsp;lt;co igitur duîtsùiç eligi amp; vocari à Deonbsp;prædicandum Euangelium , elfenbsp;niftcrio Apoftolatus. Hoc enitn argun'fquot;^*’nbsp;firmiflîrao probat Paulus feefte Apoftolo*”'nbsp;capir. I. ad Galat. Pontifex autem ab honquot;'nbsp;nibus eiigirnc (at quibus modis î quanbsp;quibus artibusî) neque quidcni adEuang*^'nbsp;lium omnibus gentibus piædicanduin.nbsp;eftigitur Apoftolus,dcproindc non focC*^nbsp;lor Pctri in Apoftolatu. Sic enim Chrilh’^-'nbsp;profeéti , docete omnes genres. Rouiaquot;quot;^nbsp;autem Pontifex, fedetin lublimi folio,nbsp;lâmque docct gentem, ncduni omnes. QUInbsp;bus i^itur rationibus nobis pciluadebi^nbsp;_ ,111‘^‘”?lt;^;nbsp;elle Pctri fucceftorem? lam attendenbsp;-quorfum ciiadat præciara ilia tua luccelquot;nbsp;nis defcriptio. Non ignoras, luccefiotfquot;’’ƒ *nbsp;quatenus fuccellor eft, non plus habere 1quot;nbsp;ris quàm habuerit is in cuius locum fucf‘^‘, ’nbsp;Hoc cnim difeere potuifti ab lurilconlquot;quot;*’’’nbsp;quibus citandis video re valde delctftari.nbsp;quijlitibi credimus, Romanus Pontifex 1 „J» |
SOPHISMATA. Epifcopi ApoRoIis fucctlleyunr. Hoc fi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•¦t, nonpoteft igitur Roinanus Pontifex Pbs habere iuris in Epifeopos, qu àm Petrus •rb'-ierit in Apoftolos.-narn co te adigit ipfiusnbsp;^°'^n-,'xi neceiffitas. Quare dicendum eft exnbsp;'’rgt;cttioargumento,in creandisEpifeopisau-^hotititem Romani Pontificis non eile requi- : Epifcopos à Romano Pontifice non ^ricandos, non inflituciKlos,non confirman-oietfe ; quia Petrus neque vocauit,ncc infti-’'^'r,ncqiic confirmauit Apollolos in muncre autem cur Pontificij tantopere de '^ti fucccllbrc eontendant. C^ali vcro fi Pe-'•»gt;'* o'* fucceffum fuetit, necelfc fit Epifcop 'Ü/J, lt;’¦ »um (¦¦111.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eile Petri Iucccflorem,quain'par- J's,tiia, Turnanc, amp; commilitonum argunientario claudicaiiir. Ecenim ßnbsp;facit polleirorcm lx)næ fidei ( vc ad fa-^’’’Harcs tuos lurifconfuitos redeam ) exhibenbsp;’b'tar tabulas iftiusfucccflionis.Pctras,irK|uisnbsp;^^omædocuit. Primùra poftulovtiftudctiamnbsp;probes tabuliscxhibitis.Profcrs feriptaVete-’¦“niiqui Petrum Romæ docuillc, ilt;:illic mar-J^riocoronatLins faille tradiderun.r.Egavciogt;nbsp;“triane, pofeo iuris diaini tabulas, quæ fi tenbsp;quot; ¦'ciunt, öc ad bumanas tabulas rccurris, fa-Romanum elfe humantnbsp;poiitiui iuris,non aurem Diuini.Qoidarém-'sntiniornenti, vt fine qua ( lITurrianumnbsp;’¦•xlimus)non pofiic Ecclefiafubßlterc,nonnbsp;‘^O'iSrmari, amp; lucere expreißs, plants,amp; ecr-''ffiniis Scripiurx teftimoniisî At rantùma-M vt vHus extet de hac re locus in Scriptura,nbsp;''r nevelbgitin^ quidem vllum apparcatimonbsp;potiiismultæ fint (Sc grauiflîmæ conicdttiræ innbsp;’l'ïm pavtem.Scd,vt ilhid prætcream,ccquod'nbsp;*rit ilhid concludendi genus ? Petrus Komænbsp;Romæ docuit, Romæ pro Chrifti nomine mortem adiit: ergo fuit Komanus Epifco-quotquot ab eo tempore extirerunsnbsp;Romani Epifcopi dicendi funt Petri fuccclTo-l'i Ul Apoltolatu,atqueadcó(vtPontificij vo-m Apoftolatus priniaru. Difcutiamiisnbsp;''*01 huiusconclufionis.Si Petrus fuit Epifco-Pus Romanns, quatenus Apoftolus, ergo cæ_nbsp;Apoltoli fuetunt quoque Romani Epi-Ropi: li non quatenus Apoltolus,ergo Ponti-fex non illi luccedit in Apollolatuifi quatenusnbsp;^Apoftolusfuit,amp; Romæ docuit,arquee-rUiîi Romæ palTus cft.Paulus ergo fuit Roma-Epifeopus, amp; potiori iurc quàm Petrus,nbsp;’luia exprello Dei mandato Romæ docuit,nbsp;Mtiod de Petro non legimus, nedicam Pau-¦'•n faille itdr’ i'^oybtù Apolfolum gentiumnbsp;’’uminatum. Hoc veto nondum vrgeo, reôté-¦wPetrus dicatur vnius vrbis Epifeopus, quinbsp;id docendas omnes genres mill'us ell,tantùmnbsp;^uiusconclufionis Pontificiæ vim expendo.nbsp;' Mec ctiam obiicio quod Veteres dixerunt,nbsp;Pîulum cum Petro fundalTe Eeelefiam Ro-*rranam,illainquarn, omnia prætermitto, vtnbsp;d’tim ex illis Pontificiorum præmiffis fcqui,nbsp;Epifcopum Hicroiolymitanum ftiilTc Pétrinbsp;fuccefiorcnnqnia Petrus Hicrofoîymædoçuif.nbsp;Idem dico de Antiochia, idem de omnibus,nbsp;locis in quibus Petrum docuilic, non huma-nis ( quemadmodum Turrianus ) fed Diuinianbsp;fcriptis,atquc documentis aircruimus ; nequenbsp;video quamobrem es ciiiitates.quæ funr priores tempore, debcant eile iure amp; autho-ritate pollcriores acque hoc Turrianus, quinbsp;voluit videri lurifcoufulcus debuit obfer- |
uarc. Quoniara autem vercres doäorcs citauir, tanquam fuæ fententiæ fulïragatorts, nos vi-eiffim aliquot etiam Veteres hune Matthçi lo- **nbsp;unttutianbsp;cum exponcntcsaudiamus, Sic igitur Chryfollomus in Matthæum ho- fl's,!«»., mil.55.. Super banc petram,idcftd*rqi‘ngt;ii’P‘^‘^nbsp;fidem confcllionis '6^ TUT^tç-ct tmc o/zoAtj-lac»nbsp;Idem in Pfalm, ja. Statuit pedesnoltros lupetnbsp;petram,idcft,fuper fidcmifidcsenim inChri -ttumiure dicirur petra quæfrangrnonpotell.nbsp;îdcirco quum Petrus cam cxpofuillet, amp; di-xilTct, tu es ChriftushliusDei vi:ui,ipfclub-iunxir,TucsPctrus,amp;fuper hanc petram ædi-ficabo Eeelefiam’racam. Augultinus autemnbsp;contra lud-PagamiSc Artian.QmiroDominusnbsp;Chriftus , inquit , difcipulos mrerrogaret,nbsp;quem diccrent elle Eilium homims,rcfporide-runt talijEliam ,alij Icrcmiam ,aut vnusnexnbsp;Prophetis. Etillc; vtquid fulpicaraini montes,amp;c.Pfalra.67.hunc cognouit Petrus dices.nbsp;Tu cs Chriftusfilius Dci-jignoiuit montem, amp;nbsp;afeeadit in montetn, tcllimonium dixit veri-,nbsp;tati, amp; diledtus eil à veritate :.fuptft petramnbsp;fundatuscll Petrus , vt mortem fufeipcrct ii-lum amando,qucm ternegaueta!; timçado.1-dem, de verbo Domini fermone yigefimonbsp;primo, Petrus in Apoftolorum otdi.nc primus; in Chrilti amore promptifijmus, fæpçnbsp;vnusrefpondic pro omnibus. Et Domino in-terrogante amp; dicentc,Yosautcro quem me eC-fe dicitis? refpondit Petrus,tu es ChriftusFilius Dei viuirvnuspro multis dedit refpoa-fum, vnitas in multis, Tune Dominus an, Etnbsp;ego dico tibi-.tu cs PcEros,Simon quippe antenbsp;vocabatur: hoc autem nomen ei vt Petrusap-pellarcturà Domino impofitum eft, amp; hoc VSnbsp;ca figura fignificaret Eeelefiam ; quia cnitanbsp;Chriftus petra, Petrus,populus Ghriftiauus.nbsp;Petra enim principale nomen eft, idco Petrusnbsp;à Petra, non Petra à Petro, quomodo non ànbsp;Chriftiauo Chriftus , fed à Chrillo Chriftia^nbsp;n us vacatur. Tu cs ergo, inquit, Pctrus3amp; fu-rnbsp;per hanc Petram quam confclfus es , fopernbsp;bane Petram quam cognouifti, dicens : Tu csnbsp;Chriftus Filius Dei viui ,ædifiçabo Eeelefiamnbsp;mcam : luper me ædificabo Eeelefiam nicam,nbsp;fuper me ædificabo te, non me fuper te. Namnbsp;volentes homines ædificarc fuper hominesnbsp;dicebant, Ego quidem fum Pauli, ego autemnbsp;Apollo, ego verb Cephæ ( ipfc cil petrus) amp;nbsp;alij qui nolcbant ædiricari fuper petrum, lcdnbsp;fuper Petram diccbant*Ego autem fum Cbri-fti, amp;c. Idem in loanncm Traét. izq-Snpernbsp;hanc,inquit,Petram quam conblVuscsadr-li b. iiij. |
Tum/in. icci Cypr.nbsp;dtprtuas:nbsp;fed frit-fira. ficabo Ecclefiam meamtPetca enim crat Chri-ftiis fuper quod fundamentum, ipfcædifica-tus eft Pctrus.-fundamentum quippe aliud nemo poceft ponerc, praeter quod pofitutneft, quod eft Chriftus Icfus. Ecclefia ergo qu^nbsp;fundatur in Chrilto claucsregni coeloiu ab conbsp;acccpir. Hæc illc, Sed vidcre vidcor Turriandnbsp;arripicntern id quod Auguftinus dixit Petrum fuille Apoftoiorum primum : nec cciamnbsp;dubito, quin nioxobiiciar, fuo more, mcci-talle dccLirtatam Augultini fcntcntiani, quinbsp;in codem loco dicit Petrum Ecclcliæ figu-ram pottairc, Apoltolatus principatum te-wMren nuiflé.Ac cgo contra ex his verbis expono fen-dum tentiam Veterum, qui magnificè de Petro lo-quod ve~ quuti flint. Nam quoties dtcunt eum fuillenbsp;ter?/ dt- piiixium Apodolorum xopvifa'iQf, primatum amp;nbsp;^'Pétrit*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuiire, aut aliquid eiufmodi, |
tnatu. loquuntur de primatu ordinis, non autem de primatu potellatis. Sic enim Augultinus, Petrus in Apoftoiorum ordine primus. Q^uranbsp;autem Turrianus, amp; ciuscommilitones primatum Petri colligant ex his verbis Chrifti,nbsp;Super hanc Petram , amp;c. Augultinus autemnbsp;perneget ilia verba ad Petrum pcrtincre,ac ni-nilominuseum vocet Apoftoiorum primum,nbsp;necclfarioex Auguftino concludcndum eft,nbsp;primatum Pctai non niti hocMatthæi loco amp;nbsp;ex confequenti Petrum non fuill'e primum,nbsp;co qubd fundamentum fucrit Ecclcfiæ, fednbsp;(vt Auguftini verba rcpctam)qubd fucrit pri -mus ordine inter Apoftolos : hæc inquam,nbsp;fuitVeterum fcntcntia, qui de primatu, vclnbsp;principatu Petri loquutifunt.Addam poftre-mb Cyprianura iibro De vnitate Ecclc/îæ,velnbsp;fimp. prælat.ita loquentem : hoc erant vti-que amp; cæteri Apoftoli quod fait Petrus, parinbsp;confortio præditi, amp; honoris amp; poteftatis:nbsp;fed exordium ab vnitate proheifeitur, vt vnanbsp;Chrilli Ecclelîa, amp; cathedra vna monftretur.nbsp;HæCille.Tùrrianusautem poll lacobum Pa-y melium ex codice cardinahs Holij, addit hæcnbsp;verba(primatusPetrodatur)acpræponit par-culam,£k, quod tarnen non fecit Pamelius ; atnbsp;nos alia omnia édita cxemplatia quæ conllan-ter retinent cam Icélioncm quam citauimus,nbsp;malumusfequi, ne mihi Gratianusfitprofe-rendus , qui locum hunc Cypriani citans, codem nobifeum modo videtur IcgilTc, nec habet ilia verba quæ Pamelius amp; 1'urrianus ad-didcrunt, vt viderc licet. Canon, loquitur 2z|.nbsp;quæft. I. Ac valde nnror iftos Pontiheios fal-tem decrctis Pontificiis non ftarc. Ccrtefaci-Iccftiudicarc il’a verba primum io marginenbsp;adferipta, in contextum deinde obrcplîHc innbsp;vnoautaltcro codice manuferipto. Sic enimnbsp;ait Pamelius fcriptum fuilfc in codicc illiusnbsp;Cardinalis (hicPetro pTimatusdatur.) Quin-ctiam quum ilia interfcruntur verbis Cypriani , nemo non videt contextum non iamnbsp;fuo mote fluercjlcd interrumpi. Vcrumcnim.:nbsp;ucro nc de variis leftionibus decertemus,nbsp;mihifatis eft quod ex Cypriano conllct, primatum Petri, non elle primatum poteftatis.nbsp;Sic enim ille”, Caeteri Apoftoli eraiit,nbsp;pari confortio præditi, honoris amp;nbsp;vnde fequitur, primatum ilium Petti iUi‘nbsp;tantum ordinis,ad vnitatem Ecclcftx dcinff'nbsp;ftrandam : idquecx Veterum illorum lentefnbsp;tia. Atque vt Cyprianus ipfe obftruat os Po”'nbsp;tificiis hunc Matthæi locum ad fuuro Po”'*'nbsp;ficein reftringentibus : attendantur canbsp;ftatira fubiicitiEpifcopatus, inquir,vnust ’nbsp;cuius à fingulis infolidum pars tenetur. ttW'Qjnbsp;bro j.cpift.ó. Chriftus,inquit,Epifcopi ho”*’' ^',1nbsp;rem , amp; Ecclcliæ fuæ rationem dilponcnsdi-cit Petro, Tu es Petrus , amp;fupcr hincpctwifnbsp;ædificabo Ecclefiam mcam. HæcCypriai’^'(^^i^nbsp;Qn^bd liqui ex Veteribus probations fidci “Jquot; „nbsp;xcrint Ecclefiam in Petro fundatatn fuilft»quot;'nbsp;lud intclligendum eft, non de Petri perlbt”’^^nbsp;fed dedobfrina abipfo Petro annuntJ3ta,'l^’^pj^nbsp;nobis vnum Chriltum proponir.Tu veto ft®'nbsp;fers cciam Roman.aliquot Epifeopos,!*!^'’”nbsp;alias Ecclcfias principatum arrog-intes gt;nbsp;Clcmcntem, Anaclctum, amp;c. quorumnbsp;que fcripta etiamfi tibi alfcutircr nounbsp;nec afferrem varias lentefti^^nbsp;dehuius Clementis fcriptis qux extant ttpquot;nbsp;Gratianurn diftinClionc ig. ncque rtfutate'”nbsp;ipfum Clcmcntem fua fcripta inter fcriptt’^^*nbsp;Canonicas recenfentem in canonibus Af®'nbsp;Itolorum, ad finem, tarnen aftirmarepolltf'.’nbsp;illorum omniTim teftimonium in fua f’“nbsp;non elle admittendum.Rcdè enim Tcrtolh^nbsp;hbs. Nemo, inquit, nbi profclfor,amp; teftiscl gt;nbsp;aduerfus Marcion. lib. 5. Deinde ipfa iigt;‘nbsp;veftrotum fcripta non lacis inter fe co.hættO''nbsp;quaudoquidem conftat ex Gregorio, Pctr‘'‘J}l'J,nbsp;non antéfuilic cætcrisprçpofituni,qaànif*nbsp;lapfum refipuifl'et. Can. confideranduniN','nbsp;ftinbt. 50. Atque ita manifeftis verbis hi’'nbsp;Matthæi loco renunciat, qui longé Petrinbsp;pfum antcccftic. Porrb , Veteres denbsp;Apoftoiorum numero multicudinisnbsp;funt, non autem de fola Petti fedc, qiieni;'nbsp;modum citât Gratianus ex Auguftino,nbsp;palam eft. diftinbt. ii. Præterea ipfisnbsp;rum deerttis inrerdibtum eft,ncquis prinC‘Fnbsp;Sacerdotum, vel fummus Sacerdos, vtl ''jï jnbsp;uerfalis,autaliquid eiufmodi appellctùr/Y^^quot;nbsp;tantum primæ fed is Epifcopus.Canon. pf*‘]’‘nbsp;fcdis,amp; fcquenti diftindt. 99. vbi nominat**^nbsp;vetat Canon.ncipfe Romanus Pontifex Vu*'nbsp;uerfalisappcllcttlf.Quinetiam Romani P‘’'’__nbsp;tifices ptocurarunt vt Imperatoriis cdiblbAnbsp;tcris Ecclcfiis præferrcntur, vt coftatnbsp;hiftoria, amp; ex Gratiano diftind.96. ƒnbsp;Adcb vt iam dubitati non polht, quinP^’^nbsp;matus Romanus fit huma ni iuris; quod atg^’.nbsp;mentum alij fusé amp; ftobtilfimc petfcqtt^'f^nbsp;funt.Itaque nihilattinct plura nuncdehaC^.^^,,* ,nbsp;dicere.Sed quum Tcrtulhanum ais,voca^nbsp;RomanumEpifeopum fummumPontihee ƒ (Af*nbsp;amp; Epifeopum Epifcoportim,fallisnbsp;jua TWÇ Àt^taç. lllud enim obiicit fettuHian^ /j,/inbsp;peiTudibrium, vt ambitioncm Epilcopi bnbsp;mani perftnngat. |
y’'!- Qaed autemfexrum Canonem Niccnçfy-noil tiudeie voluifti cx particula , ejua ‘‘'pjiafignificari, id verbnbsp;rainasctiam eft quàm Sophifticiim : licet an-M tf IC Paniclius idem tentautrit : dtlcc verbànbsp;Graniniaticis quid e’wodii'dift'ctataJjsT/. Cæ-trtùin quis non facilè peifpiciat fimilitudi-11cm £lt; cxemplum , non autem cauiamefti-ciciitcm proponijhabcat, ( inquit Canon, c-tiatn ipfc) Pamelio ettante) Epilcupus Alexaii-lt;l‘iiius,Lybix,amp; Pentapolis potcftatem,quo-'üani amp; Romano Epiieopo hæceft conlue-t'Jdo. HÎC iritis'll non caufam efticientcm fi-öaincat-jlcd rationem fimilitudinis, nempenbsp;fiinili iure vtatur Epifcopus Alexandri-nusjitemque Antiochcnus.quo Jlt;om3nus vtinbsp;confueuit. Iinb, Turrianc , audi Pontificianbsp;tua decteta Sc illis fidem abroga fi velis : ficnbsp;tnim Gratianus citât illud ftatutum Nicc-*gt;uin in Canon.mos antiquus. diftinób.65. AIc-^andtintis, inquit, Epifcopus hornm omniumnbsp;^ibcat poteftatem: quoniam quidem amp; Rojano Epifeopo parilis eft mos : fimilitctnbsp;quot;iatn amp; aptid Antiochiara amp; cætcras pro-quot;’'icias honor fuus feructur vnicuique £c-Hxc illc. Vbi diótio parilis in rantasnbsp;^’’guftias redigit gloiratorcm , vt nominçnbsp;Romani, Conftantinopolitanum intclligar,nbsp;' ^^0 nihil eft futilius. Quia verb loties incul-illud tçTftJo', agnofeeex fcquentibus locisnbsp;partieulam fignificarc occafionem,fimi-‘fudinem, cxeraplum,amp;c. eiufmodiivt Lucsnbsp;'jilutn eft Lucç conferibere liiftoriam Euart-quoniam multi aggreffifuntcandemnbsp;,’frationctncomponerc. Item Adlor.ij.Pau-^^ conuertit fe ad «’cntcs, quoniam ludæinbsp;''.'iOtbant Euangelium. Item i. Cor.15.quo-per hominem morsfpêr hominem quo-1“' tefurreeftio mortuorum, amp; fimiha plera-iii quibus vfurpatur diiäio s At tunbsp;Stegiccaufarum fciutator, non animaducr-'I'litti inepte caufam efficientem in hoc ca-/'quot;c Icruteris. Quxrfam cnim viiquam elfi-caula effedtum tarn alienum genucrit?nbsp;jj^Potiusconcludcndumfuit ex tua fenten-Epilcopus Romanus ha-dj- ^^Phiicipatü inomncsEcclehas,?ilcxan-“'«niamp; Antiochenü Epifcopum ipfi quo-fubiici.endum eile, quum tarnen illc ca-1^'icenus, tres i 11 os Epifcopos fuis finibuçnbsp;pJWes eile iubcat ; quo fit vt mentionemnbsp;lh'''v P'-i^il^giorum feruandorum Ecclchisnbsp;®l'is prouinciis, tantùm abelt vt dicat om-eflevni Epifeopo Romano ad-quum ait, häc cfic Epi—nbsp;Po Romano eonluctudinem, latis indi-pr etiam prirn.«um qiicra tum in iuanbsp;^’^uincia Rom. Epilcopus habebat, niti lo-(jj^'-r'nfuetudinc (quam diébioncra ridiculenbsp;^^Oips poteftatem Ipiritualem ) amp; propter-j^blc liumani iuris; nain fi verbo Deifun-eßet, certe id non erat prætcrmittcn-i^^quot;'gt;ptæletiirain decifione ov noUali.At quenbsp;Synodi dicretumadlo-quot;¦fpedabat; nec enim pij iili pa-
SOPHISMATA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575
tres tyrannidem in EccJcfiam inuchcrc, fed rantùin fchifmaticis obuiam irc vbiuerunr,
Fruftra etiam conaris dcclinare vetus Afvi-canæ Synodi decrctuni,ncqui illic EccU-fiadico iudiciü damnati elTcnt gt; mare traiiee-rent : amp; vc duos parieces cadem fidelia deal-baresjtam hoe quam Cartaginenfe dccretum ad folas appellaciones rcftrinxiili ,-ïdque Lieaein:.nbsp;modóncccdc non hc cas adPontifieem llt;o-manum deferri. Qua limitationc vetnsnbsp;liidftaturum eludis. Profersautem cx Aure-lio lurilconluko , olim non licuillè àptæfe-étis Præcovio prouocarc ad impcratorem, jj.nbsp;cujus ramen fanimx potcltati nihil deroga-bacur. Verùin , vc omitcam quàm parum hoe De»«rcnbsp;cxemplum ad rem faciat,te cx Aurelio tuonbsp;rcfello,qui ccltacur id quidem lieuilic, fednbsp;poftea (vteius verbis vtar) publiée fcncentianbsp;principali Icdia, appellandi facultatcm fuiflcnbsp;intcrdiólam. Atqui Turtiane,haG in eaufanbsp;eonrrarium prorfus euenit : nam quum initio locum non haberent ciufmodi appclla-tiones,pollea fencétiaPontificali promulga-ta fancied eft, vc ex omnibus Ecclcliisad EC'nbsp;cleüam Romanaappcllarecur. SiccnimGc-lahus Papa, citante Gratiano, can. cunótaj.nbsp;quçftione tcrcia.Saerofanä:a,inquic, Romananbsp;Ecclclia,fas de omnibus habet iudicandi,ne-que cuiquaro de eins licet iudicarc iudicioinbsp;fiquidcmad illam de qualibet mundi parte,nbsp;appcliandum elbab illa autem nemo eft appellate permiffus. Hæc bonusillcferuus fer-uorum Pei.Vndc ctheirur Pontifices non mo,-dbnon fententia {jublieè proniulgata, facultatcm ad fc ptomouendi inccrdixilfe,verume-tiam cb femper quantum in ipfis fuit, omnianbsp;reuocafle , aettaxiire, rapuille , adeb vt luonbsp;thrononon lolùm pra.’fcctos prætotio (quorum meminit Turrianus) fed quod longe eftnbsp;indignius, iplos ctiam fummos impcratorcsnbsp;fubieccrinr. Nonigitur interdidta luit pro-uocatioad Ecçlcfiam Romana abipfaRom.nbsp;Ecclefia, aut ab eius Epifeopo ita iubencc, iednbsp;à plurimis Epifcopis Africanis ita ftacucn-tibus, amp; id quidem inuico Epifeopo Romano. Atque in primis notanda eft ratio qua vêtus illud dccretum nitebatur., ita loquentcnbsp;Cypriano lib. i. cp.3. Singulis, inquit, pafto-ribus portiogregis eftadferipta, quamregaenbsp;vnufquifquedc gubernct, racionem fuiadtusnbsp;Domino rcddicurus. itaqueoportet cos qui-bus prætumus , non circurocurlare , nec E-pifcoporum concordiara cohærentem iuanbsp;iubdola amp; fallaci tcmcritace collidere, amp;c.nbsp;Atque vt vno verbo tranligam : fi Veteresnbsp;muïiùm tribucrunt Ecclefiæ Romanæ , nonnbsp;tantiim propter Imperij federn illie eonfti-tutam , ied ctiam propter fpiritualcs dotes, Kom«».«-,nbsp;qmbus tum cxccllebat, aflirmo illa omnianbsp;ad vos nihil hodic pcrtinere. Nihilo mtliùsnbsp;foluis quod obiicitur de Petri cathedra ex quot;nbsp;vrbe AntiochiaRomam ttanliata ; atquehic Det.dnf-eft nodus,Turrianc, quem hactenus tuiPon-tificii iolucrencquiueiuntmee tu,quanquamnbsp;taa luöicioaeuti.Emus di(piic.icoiylt;iiiiud pro-
-ocr page 602-574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ETVRRIANI
fers, quàm veterem illam cramben totics'amp; ad naufeam vfquc repetitam deMarccllo Epi-feopo Romano (quicnnq'ic tandem is facile)nbsp;qui fCripiitad x'Vnriochcnfes, cathedram Petri, voiente Dco, Antiochia Romani tranfla-tam fuilfe.Nos vero Rom. iftiimEpifeopum,nbsp;amp;infuacaufa,amp;citra verbum Deiloquen-tcm,'amp; ius alienum, parte non audita, amp; abf-• que præccdcnte iudicio, authoritatc propria,nbsp;libitr'.buentem,audirenódebcmus;imó com-naentum illud vel dccollocata, vcl de traiilla-la Pétri cathedra, aperte répugnât minillcrionbsp;Apoltohco,cuius hoc propriu ert,vtantc dixinbsp;non huic vel illi ciuitati alligari,fcd ditiundinbsp;per vniuerfum terrarum orbcmiita prçcipicn-tc Domino, Profcóli, doccte omnes gentes:nbsp;quibus verbis Chrillus ipfePetri,adcôqueo-mniurn Apoilolorum cathedram,non Antio-chiæ, neque Romæ, fed in omnium gentiumnbsp;oculis, arque auribus collocauit. Hanc néenbsp;Antiocheni fibi vendicarc , nctpic Romaninbsp;ad fcrapcrc vnquani iure potuctunt. Quam-obrem Romanæ fedis Primatum, ipiorù Ro-rnanum Pontificü tclhimonio probate veile,nbsp;nugati potius eit, quàm verè difputarc. Atquenbsp;jffe -va- Vtidverboatlirmatur,itaetiam verbonegan-riiufediH dum elt. Sunt cnim cmfmodi commenta folanbsp;r^^g^tioneiugulanda.Sed tarnen ex his veltrisnbsp;'Potificei, Turrianc, eeo alitiuid feriumcollieo:nbsp;earu fin- °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,, •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° r •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u-i
tentiam qigt;um lus Diuinum ut unmutabile , vcltra-lefeliit, rum aucem fediura ordo fit murabilis , cum iuris Diuini non elfe. Nam prima fedes fuitnbsp;primùrn Antiochæ,deinde Romæ,vt vos qui-dem contendiris,fccunda verb fedes aliquan-do Alexandriæ, deindepodea Conllantino-poli collocata: arque idem dici poteft de qui-Can.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bufdam aliiSjVt patet ex can.renouantes., dift.
fi'gt;4uit, intclligi quód Alexandrina
’ Ecclelia defecunda facta lit tcrtia,amp; Antio-chena detcrtiafitquarta,nifi forte quis duas contendat elfe fccundas : hæcillc. Egrcsiamnbsp;profcóto dccifioncrn,amp; dignam quç in Ponri-ficia décréta referretudAtenim quid mifcra ilia Antiochena commilit,quarc ex primo loconbsp;deturbata nunc in tertium, nunc in quartumnbsp;tarn indigné rcieóta fueritîQuis non videt varies iHos vcitcarum tedium gradus,non aliisnbsp;quàm ambitionis humante columnis fuifienbsp;futtultos? Reliât igitur vt Romanns ptincipa-tus no lit diuini luris, fed pofitiui, aut nullius,nbsp;potius, quum in tanta iniuria nullum ius, vclnbsp;qiiæri debcar, vel point vnquam inueniri. Sitnbsp;Cmdufto. iam igitur huius loci finis, amp; concludamusnbsp;hæc verba Chpilhi luille perperam detorta adnbsp;Pnmatum Romaiium conlirrnandum. Tu esnbsp;Pctnis, amp;: fuper hanc petram ædiheabo Ec-cleliam mcani.
Summet Atque vt lummam faciam eo'rum quæ à dilputata funt, probauimus hæc verbanbsp;4 non ad peirum, led ad filium Dei viuciitisnbsp;ZtozAwo elle referenda, quern Petrus confcllusclt, amp;nbsp;fuper quern viiacum reliquis Apollolis Ec-cleliaiTi ædiricauit puiiilima Euangehj prædi-catione. Hoc, inquaui, probauimus e.v ipfiusnbsp;loci circunUantiiS, ex ipio loq iendigcncre,
ex aliis Scripturæ locis de cadem re dilKrtn-tibusjCx ipfa fidci analogititdcniq;exv'creruin Dodorum fentétia, qui cum ScriptiiraloW-ti funt.Deindenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctfcciinus,Tur;
riani expofitionem amp; fcntentiain,pritnùraelfe verbo Dei Gontrariam, deinde fibiipluilt;^ refutauimus vulgatam illam fcntentianinbsp;Miniltcriali fundamento Petri,eiulquc fuc-cefiione, explicatâ tum Miniftcrij, tum ctiäiquot;nbsp;tuccelfio'nis natura. Arque ollcndimus d'”nbsp;fui fie naruram Apoftolacus(qui luit munusi”nbsp;Ecclefia cxrraordinari um Sc temporale ) 'tnbsp;cum ordinarij Ecclclîæ Mi ni ftri tuccederenbsp;non poifint, amp; fi polfint, non Romanum E'nbsp;pifcopum potiùs quàm AntiochcniiniiHquot;^'nbsp;rofolymitanûgt;amp;pcrmultosalios,potuiirc''‘''nbsp;quam de Petri fucccflione gloriari.
Itaque fuperiori Sophilmati veram oppono. Chriltus apudMatthxuninbsp;promifit le çdificaturum Ecclefiam tu per camnbsp;petram,quamPetrus, non humanavlla rauO'nbsp;ne, fed Spiritu Dci rcuelanrc,confeirusd’nbsp;nempc Chriltum eile filium Dci viuentis.nbsp;qui nollra Ecclefia cam ipfara fideiconfem®'nbsp;nein ampleólitur,amp; conllanter retinctjVCt“'^nbsp;Chriftumab idolo Chrifti difeernensnbsp;doólrinam Apofiolicam itä fufeipit vt'nbsp;ab ca vna pendere, reiedis hoininuro^^pnbsp;mentis. Nollra igitur Ecclefiavera cltnbsp;fia,ab ipfo Chrillo per veru m Euagclijnbsp;fterium ædificata.Et, ex ratione coiilcqt*^^*’'.nbsp;quum Ecclefia Romana nó iam fuperpet^^ ’nbsp;quam confclfus eil Petrus, fcdliiper huO’anbsp;commcnta,cuiufmodi eil Pontificispri“”®^^.’nbsp;fundatafit, non clivera Chrifti Ecclcß*^'’ 'nbsp;pfo Chrillo ædificata.
LOevS III. IOHANNIS^’-
Pafee ones meas,amp;c.
Sophisma
Hm e/lz/is ameuli prommims, tu ta.p.'i , z/t Chri^us Petriun iajfcrit peifcti'tnbsp;cunejue eues fuas ¦, tdefi, Ecclefietmnbsp;Quare cönfsejttens vt ßqusßnt ejU-itiinbsp;atrarn pafeendt nonpenifient,nitc onesnbsp;Chrtliißint. ïta^ne duces ff'egis cor.feßmsiisnbsp;gufletna,nbsp;nbsp;nbsp;Antuerpienßs, CZ Heinens, ü
lium non pertinent eid oues Cbrill pitßit noluntd Petro inßuccejßore eins, aCnbsp;extra Eccleßanißint.
S O L V T I O S V P F. R 1 0 K. 1 S Sophifinatis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 i'i
OV V M poft lapfum confirmandiis
Petrus , nc vel iple, vel reliqui ftül; ue infill,., Milllft-rio lX d noftohcünbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u
re dubitareul, eo factum eit v: triiu’, t.J‘“
i’ä'
CZer.I^o-
Expoßtio^ nis a Turnbsp;riano piónbsp;pößi.i; re*nbsp;futacii).
SOPHISMATÀ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57j
Cyprianus hunc loannislocnm cxponensde vnir.EccIc/ïx:Pafl:orcs,inqii!r,funcoinncs,fednbsp;grcxynus ollcndicur, qui ab Apoftolis omnibus , vnanimi confcniionc pafcatur. Quod Hnbsp;forte Turrianum cleti Romani authoritascó-moucat, cum audiac ira fcribcntcin ad Clc-runa Carthaginienfem apud Cyprianum in ‘nbsp;cpitt.dciccclïu Cyp. Chriftus, inquir, Simoni 'nbsp;fic dixit, Diligis me ? refpondit, diiigo ; ait cijnbsp;Pafce oues mcas; hoe verbum faclum ex aólunbsp;ipfo quo cclfit cognofcimus, amp; cætcri Difci-p.uli limilitcr feccrunt. i'Vtquc hæc quidem dcnbsp;huius loei expofitionc.
Turrianusautem ad vnum Petram, eiulque fucceirorcm Roraanum Pontiheem fuo morenbsp;rcllringic hoe præecptum Chrifti; Pafecouesnbsp;racas. Atq; vcideffieiaeprofèrearticuiûGræ- _nbsp;earn eum pronominc, euius ait tanta elfe vim,nbsp;vr omnes oucsChrilti ügnifieet, arque adeonbsp;quotquot vnquam futuræfunt ;quas quû Petrus pafecrc iubeatur,nequc id tara perfeprç-(larc polîitjVtpote iampridcin évita fublatus,nbsp;rclfat vt in fuo lueccllore , nempe Pontifieenbsp;Romano pafeat omnes oucs Chrilti,id cft,rc-Snum in omnes Ecclcfias exerccat.Sic T urria-nus hbi videtur præelarèratioeinari.Ego vetonbsp;agnofeo argumentum Thomç ex hb.aducrfusnbsp;crrorcs Grtec.Std ida expolîtio vel Thoma:nbsp;vel Turriani,atqgt; adeb Pontiheiorû omniumnbsp;nec iplîs contextus verbis, nec huius loci cir-cunftantiæ,necaliis Scripturæ locis confenta-nca cil, imb nciplî quidem rerû naturæ. Quisnbsp;cnim vnqua cxiltimauerit vnu Pecrum omnes «ai»«.nbsp;Chrifti oucspafecrc potuilIcîCæccrùm refeirenbsp;vclim ex Turriano quamobré hæc verba, ExciraMnbsp;fie ouesmeM,ad Pôtiheem Romaiiû longe po- ßxntMlo-ftca cxotituribpociùs quàm ad Ioanncm,Mat-thæum rcliquôiquc Apoftolos difigantur,nbsp;quos non minus fiiilfc ouium Chrifti paftorcsnbsp;quàm Petrum,fupràconfccimus. Ergo perpe-ram ita exponit Turrianus ; pafee oucs meas,nbsp;ideft,Tufolus pafee: primùm quidem pcrtc-ipfum,quandiu luperftes fueris, deinde per v-num tuum fuccclTorcm nempe Pontiticeninbsp;Romannm. Quæ quidem expolîtio non contenta cftiplîus contextus finibus, fed (Icfuita-rum more ) longé latéque cxcurrit arque dif-funditur. Iraq; corruit vcl fola gt;Î7ôpae«. Nihilnbsp;enim hic de primatu Pétri, nihil pritiatim denbsp;vno Pétri fucceirore, nihil de Romano Pon-tificc videmus, ncq; tu ctiaminifi tibi fortallisnbsp;idem contigerit quod illi, qui lîbi duplictsnbsp;Thebas viderc videbatur.Quin potiùs (î vehmnbsp;vrgcrc hæc verba :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile euertam
tuum illud commentum de Pentiheia fuccef-fione. Amor enim Pctri erga Chriftiim fuit donum perfonale,non minus quàm eins hdes,nbsp;nec tranlîre ad fucceftorem nin yß)fiigt;j.v!nv vn - xtrisnbsp;quam poteft. Deinde nouatn plané in bac fafceadLnbsp;épidern qiiæftionc, fignificationem aliîngisnbsp;verbq pafeendi , dum co lignihcari putasnbsp;fummum Pctri in vniuerlam bcclefiam prin-cipatum. Fateor quidem aliquando ad po-teftatem ayToKf£tToelt;ïZugt;' referri, nimirû quumnbsp;de Dco dicitur: vt Pfalm.Bo.f-arcor ctiara verbum illud aliepando ctiam tribui iplîs !?egi-
^oi^i ) trina Perri confeftîo fuerit oppolîta, Wm trina quoque muncris Apoftoli«^ confir-’'iitioiic.ltaquc verbo pafeendi Chriftus apiîdnbsp;loaniicm in illo loco lignificauir, quicquid innbsp;docfiida Ecclcfia Petrus,tanquam Aportolus,nbsp;ptæilarc debuit. Nam tamctli omnes Eccleliænbsp;Miniftripalcunt oucs Chrifti. i. Pet. 5. longénbsp;fiincn cxccllcntiori modo Apoftoli dicunturnbsp;''•quot;pif ^'^Çlcfiara pauilfe, Chriftus igituriubet Pctrtînbsp;palccreoues fuas,id cft,fungi Apoftolico mu-ncrcjlicetciusfe indignum fœdailla abnega-rionereddidiiret.Simul etiam prædicit Chriftus tore vt non tantum Petrus Ecclefiam doerat, fed ctiam ccclcftem doéirinam luo fan-guiiic tandem obligncr.Exquibuscftîcitur ni-ftilhic eximium collatum fuiile in Petrum,nbsp;quodcætcris quoque ApoftoLs non conueni-I, trt.Quod ita elle confirmant fuperiora Chriftinbsp;loan.cap.ao.SîC«/ rnfismepaicr,isanbsp;y C'Wfoaior.Etapud M.atthçuracap.28.Preyè!;l/,nbsp;doceieojnnesgentes : quibus exponitur verbumnbsp;palccndi hic vlurpatumtadde Ephef. 2. Super-fiperfundifncntittn Aposlolorutn. Et Eph.
4' Dédit altos ejuidem Apol^olos amp;c. Et /Vél. 2, llrantperdurantes i/idoilrt/ta Aposioloru'n. Quinbsp;Omnes loci Sc fiqui fuut conlimiles , Sc depa-ftendis ouibus Chriftiintclligendi funr,amp; nonbsp;de vno Sc altcro.fed dc omnibus Apoftolis di-cuntar.Ex quo fit vt Paulum fuum Apoftola-tuinaircrcns proférât docendi, id eftpalcendtnbsp;oiunus,lîbià Domino impolîtum, vt Rom.i.nbsp;Prrqiiemacccpimus gratiamSc Apoftolatumnbsp;idobedienti.am fidci inter omnes genres. Etnbsp;paulo poft.Græcis Sc Barbaris, fapientibus Scnbsp;'ufipientibus debitor fumtitaque promptaeftnbsp;gt;oea facultas vobis quoque qui Romæ eftis c-dangehzarc.Et r.Cor.ÿ.Sigillum Apoftolatusnbsp;quot;’.rivoscllisin Domino. Arque,vt ad verbumnbsp;Pilcmdi redeamus, ftatim iilicfubiicit P.iu-lus;QuiS)inquif,pafcic gregem,Sc cxlaétcgrc-gis non edit? Ex quibus pcrfpicuum cft omnesnbsp;Apoftolos pauiile gregem Chrifti, Sc ad cosnbsp;4-. , '’’’lues præecptum de pafeendis Chrifti oui-id non tantum doétilîî-
'^iquique vetetes tradidêrc, fed ctiam hunc loannis locum ad omnes Ecclefîæ paftorcsnbsp;iccoramodaucrunt. Sic cnim Auguftinus innbsp;loinnem, î'raét. lij. hune locum cxplicans:nbsp;''rdditur,inquit,trinæ negationi,trina confef-ftoinc minus amorc lingua feruiat quàm rimo-fi-Et paulo pbft,Qm hoc animo pafeunt oucsnbsp;Chrilti vt fuas elle veimi non Chrifti, le con-'lincuntur amare non Chriftuin .• contra hosnbsp;vigilat tories inculcataifta vo.x Chrifti:nbsp;Pafce oucs mcas,Scc.Non ergo ii.is,fed iplumnbsp;anicmus, Sc inpalccndis ouibus cius ,'ca quæ’nbsp;funt cius,noncaqua: 'unt noftra quæramus.I-ftrm Auguftinus ui lib. de Paftor. Multi crantnbsp;Apoftoli,Sc vnidicitur,pafeebues meas: Ini-plo Petro vnitatem commendauit, Scc. iplénbsp;rrgo paleit vnus in lus,Sc hi 111 vno, Scc. Ideninbsp;drvetb. Deun.fcrm.62. Commcndàbat PetrOnbsp;Chriftusagnos (nos, qui pafeebat Sc Pecrum.nbsp;brgofratres cum obedientia audite oues vosnbsp;'^ft'-'Cht^i,qi.iiaSc nos cum timoré auditnus,nbsp;¦‘¦quot;i' pifce oires meas,-hæc Auguftinus. Sieporrb
57« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. TVRRIANI
|
bus, vt Pfal. 78. Inde stoi/zSJJk Xaax apud Poc-tam. Sedhocad miniftros Ecclcfiæ transferri deberc, ncgat ipfe Petrus. i.Pctr.5. his verbis:nbsp;Pafcite, inquit, gregem, non vt dominantesnbsp;clcris.Neque me mouet quod ex hoc Petri loco obiicis vnicuique Paftori commendarinbsp;quidem fuum gregem, in hoc autem elucercnbsp;primatum Petri, quod omnium fimul Eccle-fiarum curam geflerit: hoC cnim fecit Petrusnbsp;vt Apoftolus, non vt primus Apoftolus, quonbsp;fit VC Paulus affirmet fibi maximam omniumnbsp;Ecclefiarum curam incumbere: agracn illud,nbsp;inquic,in me qiiotidicconfurgit, ncmpefoli-citudo de omnibus Ecclefiis.a.Cor.ii.Quod finbsp;Petrus dióto cap.j. feprelbyterorum «¦u/z-ayts’-ßürtftov appellauit, not) dominum, aut princi-pem,quanto minusius illud fibi in Apoftolosnbsp;ipfos arrogafict? arti- HiC autemjfcilicet,promis argumentum ex tuli Grx- quadam arte, amp;linguæ Grecæ peritiâ,nbsp;ci inhit uófquc COCOS ad vim vnius articuli Græci re-¦uerbit, uocas. Nihil te loci circunllancia, nihil alijnbsp;’rct 'ayo- Scripturæ loci confimilcs mouenci ipfam dc-tetlctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerum nacuram quantumlibet recla- mantem non audis, fed hûc vnum articulû vr-ges Ta -sifiôSctTct /zts, i.inquis, oues omnes quaf-cunquc,atqj adeo quotquot dicuntur oues(fic cnimloqueris) Atcnim quum ica dicitÇhri-ftus : Oues men vocem 7nea,m auâùmtAQ^w.XQÀ.-dem articuluspriefigitur,ncquc tarnen verumnbsp;eft cos omnes qui dicûfur oues Chrifti vocemnbsp;eius audircjcùmque fequi. Nam hypocritænbsp;dicuntur quidem oues, fed tarnen, fi propricnbsp;loquimur, nec audjunt Chriftum, nec iplumnbsp;fequuntur. Acque , vt ad articulum Græcumnbsp;rcdcamus,quo vno nititur tua ifthæcinter-pretatio, tantifper dum noua Grammaticesnbsp;præcepta nobis conficias,non credemus hanenbsp;elle vim articulorum apud Græcos, vt fine in-ftar notæ vniucrfalis, fed pociùs, vcl vtrem i-p!am demonftrent, vel i/utipaTiKâf augeanc, velnbsp;difeernant, vcl eciam orationem tantum illu-Ihenctadco vt fiilso ira concludatut:præponi-turarciculus: ergo hæc propofitioelf vniuer-falis, vtpatec exfequentibus cxemplisRom.nbsp;îî.Prophetas tuos occiderunt^Tiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«-«(non omnes tarnen ) Ioan. I. Sui eumnonrece^erunt^ cl ’t'Jici, quotijuot autem receperunt.,2ic. (non igi-tur omnes non receperunt ) Kom. 10. inuentusnbsp;fum a non ^uarentibus z*ae(non tarnen omnibus.)nbsp;Rom.li.Si«/^ obtigitgentibus^zz non omnibus)nbsp;lgt;IaturalibiM ramis non pcpercir ( quibufdam tarnen) I. Thefl.i. ludai ChriPlumocciderunt^yioanbsp;omnes quidem ) Et lexccnta eiufmodi in qui-bus articulus appofitus eft, ncque tarnen pro.-pterea incelligenda funt vniucrfaliter. Atquenbsp;vtà Grammatices finibus diuellamur ,nonnenbsp;te ftrenuum videlicet difputatoremars peritcnbsp;difputandi docuit : Propofitioncs indefinitasnbsp;non elle paffim nec réméré cum vniueriali-bus conmndcndas, fed ex circunllancia «Sepronbsp;ratione fubicéli diiudieandas ? Qj£id enim ii-quis vni cuipiam cxferuispræcipcat vtfuamnbsp;familiam curec atque adminiftrec , an illudnbsp;propecrea reliquos feruos ab ofticio reuoca-bichta igitur ftatuamusibæe Chrifti verba. |
Pafee oues mcas, non vniucrfalcra ouiumâê' gregationem,fcd corum qualitatem fignin^^’'nbsp;rc, qui étant adducendi ad Euangelij cog«*'nbsp;tionem. Eft cnim articulus in hoc loconbsp;nKCi non Colleâ:iuus,qucmadmodunicbiu'nbsp;mas. Bis igitur à te in hac argutnentatioi’‘^j/^nbsp;peccacumcft. Primùm quidem tonbsp;TW« quum ex articule vuiucrfalemnbsp;pofitioncm collcgifti( vt modum impew”'^*nbsp;taceàm.) Deinde ctiam (S)%:Toe7r((/x^oi',qu“’’’nbsp;ita perperam concludis,Petrus iubeturpai^^'nbsp;re Oues Chrifti,ergo folusznamfcroî'i'ç-«!’”'^“;nbsp;reliquis Apoftolis. Vide igitur quantum tib*nbsp;Iargiar,facappofitam efle notam vniucrfal'^’’’ jnbsp;tarnen nihilo magis eificiesid quodvis.N'‘'f'Jynbsp;cnim nouum eft rem vnam multis infoliduninbsp;committi. Efaias miftus eft ad vniucrfosIU'nbsp;deeos, atque üfdem temporibus Oleasnbsp;ipfos ludæos munuspropncticum obiiC'Ap°'ÿ^nbsp;ftolis omnibus ita dixit (A\mi\.»iyEritismd}it‘''^f,nbsp;fl-es vfejue ad vltimas ttrrasy Aiä.i. Et aliquanto^i^'l'nbsp;poft it.a Paulum aftatur Ananias ; Eris et te/lanbsp;apud omnes homines, A6t. amp; 21.- Et quamuisnbsp;Paulus fiepe fe Gentium Apoftolum profited'nbsp;tur, nemo tarnen haótcnus, qui modonbsp;fuerit , aliquid proptcrca reliquis Apoftol*’nbsp;dctraxic.Quia verb in häc quæftioncfæpchu-das Cyprianum,eùmque grauiffiroum autho-rem appellaSjin fpem venio,te hæc illius ver*nbsp;ba agnicurum. EpifcopatuS, inqint,lil’-V nit. Ecclcf. vnus eft,cuiusà finguli« iu“’ll'nbsp;dum pars tenetur.Eccc tibi folutio tui SophH-matis, Turrianc, non iam à nobis, fed ab gt;P .nbsp;Cypriano,prodult;fta. Si enim finguliEpi^bop*nbsp;Vnius Epitcopatus partem ita tenent, vti'nbsp;pfum Epifcopatum infolidum tcncant,qii'‘‘nbsp;ert indiuifus:fcquitur,explodendam eile tuaWnbsp;hanc Gonclufionem:Solum Petrum Chriftinbsp;mnes ouespafccrc, quiaChriftusdixit:paR®nbsp;oues meas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Quaraobrem quum perperam verbaChii* fti exponas, quum ineptè de aliis Apofto^^nbsp;neges quod de Petro aftirmatur : deniqucnbsp;quum falso addasin tua expofitione, quodi**nbsp;ipfo contextu noncontinctur, nempe de Petri fucceflione, quam Romano pontifici tribuis : concludimus totum tuum iftud argumentum efte plane fophifticura, ac nulliusnbsp;momcnti,adeó vt vel fola negationetctelhnbsp;potucrit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yrîiP Retorqueamus igitur tuum argunicntiiiu hoc modo, Petrus iubecur pafccrc oues Chri-fti, fiquidcm ipfum amat. pafeunturautem 0-ues ChriftipuraEuangelij prædicationc, f/U'nbsp;ecraqueSacramentorum adminiftratione jaUnbsp;cætcris aliis rebus præftandis,quæ ad Mii’ift^'nbsp;lium Euangelicum pertinent, quas quidemnbsp;Petrus fideliffimè cxccutus eft. At EpifepPnbsp;Romani nihil talc iampridcmfcceruutjiey»nbsp;Paftoris pedo in Regium iceptruniconiicrlo,nbsp;ipfi fe pafeunt, non oues Chrifti, imo ipfas°'nbsp;ucs, amp; quotquot purum Euangeliutn pro 'nbsp;tentur,id eft, Chriftum ipfum in luis membrenbsp;nonoderunt tantùm, fed ctiamgladiisot nauws infcótantur.Ergo Romani Ponti^ccsnonnbsp;iunt Petri fucceflores, nec enim Chriftu”'nbsp;— ...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amai’fi |
|
amant, nee eiusoues pafeunt, quod vtrunque Pettus. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n u*;. : lO'GVs Illi. AC,'T.io.amp;;j;, Exprfust,Petrus omnia.expoftiic eis ordine,diccns, Ego cram in ciuicatcnbsp;loppe precans-. de viftim ih' mentis ex-ceifu vidi,nempedefccn(ies-vas quod-^atn-ceu linteùm magnum, quatuornbsp;extremis demifliim è carlo, amp;: ad menbsp;vfque venir,amp;c. So P H I S M ,A T V R R I A N I. atiigTaate ß-ccl?-[‘¦vn cMhoîic.'ir/i,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlotlnna cju,i- Eitxnge!:(ir,ttfi ligatnr ; qns.e}:tiiiegt;fi cjitMn gt;t' i^ang'lin ah tntüts fnts le^t iti Ecclefia corfie-^gt;^'-ty^wndicitnr^l»itiitinjiinia-Euafigcl:fecngt;i-MiHhxKai^'A'icirciirn.^MCM/hÇS' Ivha/inein.nbsp;iuncin imgmate hUm lit/teibeaco Pe-pretcepu Dominits , fne vllo lt;e.ttigmatenbsp;f«ndu ApaEvliipracepitiqiiHcn dtxit, Euntes do-‘¦'tf 'jtn tesge.ntes., Li icettui autesn ¦uemtvfsjtie ad,nbsp;, vt dicitur. exprefe ia coûtextn, vnde ef-r^^urea/ii Eccltfiatn non ventt per ob.edten-‘‘•Wivfjue ad Petrn,-n tn:frccejfartd,ts eiM , nonnbsp;panem Ecclefji cathoiiCti. SoLVTIO SyPquot;ERIORIS Sophilmatis. ‘ HOc Argumentum eft allegoricum. Italic videndum ell quatenus eiufniodi ’’jii. ^fftUiiiciita valere debcant. Libenter audionbsp;^¦iZ- H'Cfoiiymum docentem:Alh*gorias elle, nonnbsp;'^xlcgcnfts Yoluntatc,fed cxfcribcntis autho-'¦'¦ate intclligcndas.ln 4.cap.ad Galaras. Duonbsp;^“ntigiturpotiftimùmin Allcgorjis Ipeólan-^iivnum, vein Scripeura fundamentum ex-pteTui-nhabcant, altcrum , vt limus contentinbsp;ipplicatibnc, quam nobis Scripcuta ipfanbsp;1^^‘Ppedirat, neque per remoras amp; aliénasin-^‘•¦'¦pretationes vagemur. Quu autem Turiia-’’useanonobferuaueritjidconihilpoccitcon-'^'‘‘detc, quanuis clamet fua hæc argumentanbsp;'Ile ÄslnAta,!!!: vcritatcm altringerc. Quodnbsp;l'l^iium natjiam nobis de hoc Petri vilo dil-''^fenduin eft. 'ft. Pnaiùm omnium quum Petrus ipfevcibi? 4iUm apcrtiftimis iilud vitum expoluent,nbsp;eft h.ec, vcl mfeitia, vcl impudcnna,nbsp;^'''''‘^’’'¦‘P^’diato, noLiam prorlus cC aiicnan;nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vifum illuft l^i^tto cælitus oblatum fignificauit gentes elle Cîpiccs'Euangtlicæ prædicationis,nequc iamnbsp;5^riini commercium elfe fugiédum. Sic cnimnbsp;'l’ic Dei Spiritus cxpofuit, quemadmodumnbsp;“'‘trat Luc3s:Petro,inquit, cogitate de vilio-“^dixitciSpirirus : cccctres viti quærunt.ic,nbsp;'“‘¦gens itaque dcfccnde amp; proficifccrc cuninbsp;quot;“b nihil ambkés,amp;c. Petrus ctiam intdlcxitnbsp;vifioncm iftam l'pcclarc ficut teftatus cilnbsp;-orntlio his verbis, olteudiç mihi Deus nénbsp;'ffnipolhirumaut impurum hominem di-‘ftu.Et paulb pblt, in vcritatc,inquit,com-r'“o, Deam non accipcrepcifonâ.poltrcmb |
SpPHISMATA.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577 .fideles ex cirenneifione co J cm ctiam .iho4o . vifionernintellcxcrunt, tcftcLiica bis,nbsp;. inqiiit, auditiSjqiucuerunt amp; glorificaiicruncnbsp;Denro dicentes : nempc ctiam gcntibns Deusnbsp;dcdir rchpifcétiaiv adviram.Q^uPA autern ij-ludipfummumis reliqujs Apoftuilis iocum-bcicc,non aiiteiy-fo^i.Petro (quod iScTavria-nus.agnofcit, quuni aiç, Id quod blt;'ato Petronbsp;præçepit Doniiiius in ænigmateiüiiis lintei,nbsp;pollea fine vlio ænigmate landlis Apoitolisnbsp;iniunttd fiiilîe,q'juni Chrillus eos iulfir ir.ç adnbsp;texendum lintcuin,id e(t,inqint Tuçti»ous,adnbsp;«MdiédanrEcclefiam inftar lintei, quiun dixit,nbsp;cunteçjdocçtc onnics genccs)tfiieitur,vel iplonbsp;Tui-rianoail'enticnte,Apt çertè lib.i noncon-ftante, hoc yifum ad Petri principatu accom-modari non poile, quanto verb ininiis ad tç-xendura lintcum Romani Pontificis,id ell, adnbsp;eins regniim in Ecclefia itabiliendum ? Hæcnbsp;iuntigitur iplalucc clariora,fiquidem Tur-rianus oculos haberct. Verumenitnuerb içanbsp;fudacin fingulis,hifius vifionisparcibjs aile-goricc difeutientus ; ita lintei ccelitp^-dcmillxnbsp;rcxturarnjformam, quatuor cxtrcmpcuriq-sè rraólat, vt propcinodam iinteum ipiunr v—nbsp;traque manu prehen^ere, totilque viribus ra-pere vidcatur, vt illud ad fuuqi Ponrjficeranbsp;qpouis modo detqrqueat. Quid fi autem ex te quæram, Tmrrianc, quamobrem ea vifionis interpretatiq quaninbsp;Petrus ipfe in medium attulit adeb tibi nonnbsp;fatisfecerit , vt malpens alienam prorfusamp;nbsp;’ Inbsp;cine eftlumma illaPctri authoritas quam fin- Pctrum vocas Apollolorum principem,fum-mum Ecclcfiæ doólorcm, denit|ue ipiius Ec-clcfiæ caput amp; fundamentum , ii tua côm-rntnta fantliffimæ eius interpretationi do-btrinæquc non dubitas anteferre? Audiamus enim mirificam bane tuam interpretatio-nem: lintcum venje vl'quc ad Petrum, id eft Exfoßt!»nbsp;(excommentario Turrianicu) omnes debentnbsp;eft'e fubdiri Petro amp; Pontifitibus Romanis T unia.-ntu totaw Eccleßtijanbsp;'Petranbsp;fubiicier ,nbsp;inept3.m interpretationem obtrudfirc ? hæc^ ft ta”»«»nbsp;cine eftfumma illaPctri authoritas quam fin-gulis propè paginisinculcafti? ecquonam orc X«r«o«nbsp;Pctrum vocas Apollolorum principem,fum- ßtbücit^nbsp;mum Ecclcfiæ doólorcm, denit|ue ipiius Ecclcfiæ caput amp; fundamentum , fi tua côm-rticnta fantliftimæ eius interpretationi do-blrinæquc non dubitas anteferre? Audiamusnbsp;enim mirificam hane tuam interpretationem: lintcum venje vfquc ad Pctrum, id eft F-xfoßt!»nbsp;(excommentario Turrianicu) omnesdebentnbsp;eft'e fubdiri Petro amp; Pontifitibus Romanisnbsp;eius fucccllonbus. Quod certe ell mere aVo-Zt«j/sTi', aut eo ctiam aiiquid peius. Traduirenbsp;philofophi Sophiftarum argumenta elle p.nnbsp;cvltt quidem , led tarnen ipaivr'pSjust. : at iftudnbsp;tuum, Turrianc,eft c»ovTav, pn'^tq-HiC enim non modb nonneruosar-gumenti, fed iiullum ctiam argumenti colo-rem, nullam fpeciera animaduerto, licet vimnbsp;huius connexi magnopere commendcs. Cæ-terùm plane nugaris quum quatuor illius lintei extrema, quæ yetus incerpres conuertit,nbsp;initia, tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ad tuam Eccleliam ^ccoramo lasjin qua Illa fæpedecantantur : f-niriurn lancliEuangçhj feeddum Matthæum, ,.fc.,ntene amp;c. Ego vcrbfiapotiusintcrprcfor: vos hoc inieiumnbsp;vocabulura inicij.temper rcpetcrc, quando-£-quidem ad initium Euangeiij tanqua'm ad r-plum limen adhærcfcitis,ncque vultis ingredi *'nbsp;in pienam Euangehj cognnloncm. Sedvradnbsp;vifum Petri redeam : miror protcblb qui fierinbsp;poruirvt Auguitinus tosani fi.ic vilioncm ac-ctiratift'imèac propemudücuriosè pcttraCläs,nbsp;Cc. J. |
nullanique cius vcl minimam cius partem in-taólara rclinqucns , tarnen ad iftud acumen Turriani peruenirc non potuerit. Nam tan-ïùm abcll vt hunc locum ad primatum Petrinbsp;xefcrat, ant ad Petrum ipfum reftringat.vt po-tins dicat ad vniuerfam Ecclefiam pcrtincre,nbsp;cuius hie Petrus tantum perfonam geflerit.nbsp;«juinquag.hom.hom.45. Age porró(vt alia e-tiara expendamus) qui tantopere dclcdarisnbsp;Græcis didionibus cnuclcandis, amp;, quali lo-lus Athenasnauigaueris,foies identidcm a-lios ad leges Grammaticas reuocare, quae-nam vnquam lex Grammatica tibi permutâtnbsp;. ita didioncra interpretari, vt non innbsp;vno Petro fubfiftat, fed in infinitum ad einsnbsp;omnes fucccllores extendatur ? Qmnctiamnbsp;ß allcgoricc ctiam tecum agerc libeat , fa-cilliraum fuerit tuam illam interpretano-nem ac totum tuum argumentum refellere.nbsp;Quum enim illaanimalia lintco inclufafigni-ficatint non iam colicdam Chriftianorumnbsp;Ecclefiam, fed cos folos qiiibus nondum E-uangclijveritasilluxerat,(Jc (vt inquit Bafi-lius in 14. capitc Efaix ) qui varicgacis pecca-terummaculisafperfi, conciliandi erant fi-dei noftræ,confcquctur (fiquideni vis hancnbsp;vifioncm Romano Ponrifici accommodate,nbsp;amp;prxfcriptis verbis ex hac vifioneargumen- Item ex diSlitnt txpifti» Titrruninbsp;in 'Pmti-feem rt- tari ) non cius elle munus imperium exerce-eer^nt- jg jn Chtiftianos , fed potius Euangeliumnbsp;prædicarc Turcis, amp; id genus inhdelibus,nbsp;eofquc cùm alhduis concionibus, turn vitaenbsp;ftndimoniâ ad ChriftianamRcligionem ad-duccrcudquc non per aliquot cmillarios ( ncnbsp;tumihi Icfuitas fortè commémorés) fed pernbsp;feipfum praeftarc dcberc, quia linteum venirnbsp;vfque ad Petrum : ac turn vrgebo tuum illudnbsp;amp; profcram ipfius Petri alfiducconcio-nantis cxcmplum. Qupm autem vidcam tuosnbsp;Pontifices valdc alienos ab hoc fufeipiendonbsp;munerc, inde colligo, linteum iftud de quo a-gimus, ad ipfos vfque nondum perueniirc.nbsp;lam ergo mccum,Turrianc,confidcra,quantonbsp;intcrualle diftentRomani Pontificesab hocnbsp;lintco,amp; abcxemplo Petri.Is enimgenres (vtnbsp;ais amp; rede quidem) verbi Dei gladio mada-uit, dum easabimpurilhmo idolorum cultunbsp;ad puriffimum Euangclij lumen traduxit:nbsp;Pontifices vero, innumerabilcs prope homines Euangelij cognitionem ampicxos, camnbsp;ipfam ob caufam, tanquam innocentes vi-dimas,ab hinc annos feptuaginta madarcnbsp;non dcftitcrunt. Am'?«- Atquchæcderuaillaallcgorica expofitio-nc,cui veram hac axh'iptta-ii' oppono. Linteum coelitus demilium ad Petrû vlqucfuit lignumnbsp;Ecclcfia: Catholicæ.quæ dodrina Sc ptçccptisnbsp;Euangcliorum ligatur, nonminùsquam lin-tcum illud quatuor extremis rcuindum erat:nbsp;(itaTurriano cxponcnte.jAt Romanus prin-cipatus non luit dcmilFus c cælo,fcd ex terre-na potentia,igt;lt;: humana ambitionc furrcxit,amp;nbsp;vigctin ca Ecclcfia, qux non dodrina,ncqucnbsp;prxeeptis Euangcliorum ligatur, fed potiusnbsp;humanis'decrctis , atque iuftitutis, deniquenbsp;humanis viribus vndique rcuinda eft. Qualenbsp;neque Romanus principarus,nequcnbsp;Ecclcfia quicquam habet communecum gt;nbsp;gno lintci quod Petro ollenfum eft.nbsp;vetè nomen Ecclcfiæ catholic« fibi tribui*« |
Lo CVS V. I. PtTR. J« appararcturarcain quanbsp;ex, id eft, odo animx feruatxiuntnbsp;aquam, cui nuc correfpondenscxc^”nbsp;plar Baptifmi nos quoque feruat, (^nbsp;carnis depolitio fordium,fcdconlcgt;^nbsp;tia£ bonæ interrogatio in DcuiP)P^nbsp;refurredionem Icfu Chrifti. SOPHISMA T Y R R 1 A ” ƒ ynbsp;debet ejje ßmilts fomu tuninbsp;(fie emm a»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vêtus interpret redtbaifj'’^^^ autem î^s'èfuit figura Ecclcfia Catholia, area dtuerfiat habuit manfiones, ^uasfiepi’^^^nbsp;tnterpretet ntdot vocaruntfiedfingulttnbsp;bttmàifiant in ipfia ilia Catholtca Ecclefitanbsp;èb. Kt tgitur erant i» area filijnbsp;ram caput vxortsfiua : rurfiut horumnbsp;erant, caßut eratpater üJoëtjui totprocrtoitbnbsp;ac loca eis cum eorum vxortbus in areanbsp;rat.ficfingulas Ecclefiat Epficopi tenent^»*nbsp;capitaJunt, (p- horum caput ejttnfiuccefi^'“^ anbsp;Petrus Euangeltcui bJoë , vt veWnbsp;er at filierum, i^ui vxores ejuot^ue habeban^nbsp;autem Eptficopt Romani in eadem areanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ efiiytn Ecclefia,perpetua fierie,/uccejfierant. SoLVTio SvperjoM’ J ESophifmatis. , fynbsp;C CEautem aliud argumentutn*^'^nbsp;nihilo fortius fupcriori.Is’^nbsp;coiirecimus.allcgorias non aliter condi*nbsp;niiiquatcnus ab ipfa Sctiptura,nont*^J^,zXnbsp;propofitiEjfcd ctiam expontæ funt.Qu^’pnbsp;tem Petrus in hoc loco nihil dicat de fu® Fnbsp;matu,nihil cria de fuis illis fucccfibtibu^‘1 j,.nbsp;femperTurnanus in ore habet,hincfih^^ffj»nbsp;nè laceat totura hoc argumentumnbsp;cum.Inftat tarnen Tu trianus, amp;nbsp;elefiam cum area Noe cóparafïc, adeb ''J anbsp;non fit probabiiis coniedura,inquit, ft“nbsp;veritas. Equidem non dubito de veritafj ,|j^nbsp;dodrinæ quam tradat Petrus, n6qgt;*v (cdnbsp;villis vnquam Chriftianus dubitaucti*»^^i,.nbsp;nihil propterca accedit caufic Tuttianbnbsp;doquidé longilfimc diftat Petri veritas »nbsp;nam mcndaciis. Qma verb vultnbsp;PuzTiKUi difputarc, opcræprctium eft ^(iinbsp;pfam accuratiùs cólidcrarc, vt videatnu^nbsp;lîocciùsaigumentum vcritatcm(vt Jnbsp;lülct)aftringat. Priraum, fi prsfenpt'^ ^^^inbsp;agedum eft, nego iliic Ecclefiam ànbsp;area Noe comparari, ncc fatis fibi cóft»^ Znbsp;rianusquum ait Baptifmum eflenbsp;mæ cum area: lie enim nonEcclefiam ^^ii’nbsp;ptifmum cum area comparat.Ccttcnbsp;Petrus dixit odo animas fuifle in area ^7/nbsp;aquam Icruatas, turn lubiicit:cui,nbsp;TiTV'o-oFBaptifmusnoslcruat.ltanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1 fi.r ne nominctur quidem, Sc Petrus |
SOPHÎSMAT A.
Ecclefia craclet fed de Baptifmo,vereor vr pof-li' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex hoc loco probari,Ecclefiam
cllcttyTiTUTcv arcæNo'é(id ell, corrclpon lens r'cnipiaf.ficcnim melius cxpriinirur vis Græ-o vocabuli)^ne vrgram rclatiuum S quod adnbsp;liiûiriJftiTû«' referti no potefL Itaque, Turrianc,nbsp;ex his Petri verbis poteris per menbsp;conticere de Baptifmo, 5c prxclaris cius efte-ûis-.fcd non video qui pofiîs ira longe excur-rcic,vt facis,iii huius fimilitudinisapplicatio-, JîCjfiquideni Petrum dueem fequi vtlis. Citas
Augullinumin lib.de vnit. Ecclefiæ , fed illc
''¦'A
’’O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘*“* ***nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 ILU lliv 1
planète t£darguit,quum proficetur fc nolfecx ' hücPe loco argumcntari,nifi quatcnusciusnbsp;txprtiù vetba lerre pollunt, adeô vt non au-fusfit ex lue atcæ fimilitudine probate,Ecclc- inbsp;liam fiiiiîe ex omnibus hominum generibusnbsp;coiigtegandain aduerfus Donatiftas. Itaquénbsp;rreunit ad alias probationcs. Tu veto longenbsp;fcilîce;Auguftinoaudacior,fic cônrcndis:Ba-
Sflii ^ylloj’ll^rim inftitucres,Baptifmuscft: a’pTiTv-w ’«»arcæNoé (vtait Petrus) Baprifmus autem ni in Ecclefia.Ergo Ecclefiaedipfiusarcæct*-¦ffii'^TOf.tcprofedtc) vel tota Icfuitarum feho-h cxfibilaret. At enim Veteres fæpcnumcronbsp;Eancfirailitudinem vfurparunr.Fateor,atquenbsp;addo,uou vna tantum , fed variis rationibus;
' iwnc,-,t ofiendant malos cum bonisinEccle-lii tilccoiumixtos:nunc,vt doceant extra Ec-clcliatn,lalutem non cilemunc denique vt affirment iadariquidemEcclefiam variis pro-ccllis,nunquam tamefubmergi polfc-Polfent St aliæ huius fimilitudinis rationes afferrimecnbsp;obfto quia eam præclarè inducant Thcologinbsp;proinCiituti fui rationetfcddioc contendo, a-liud elfe rem fimilitudine illuftrarc,vt faciliùsnbsp;deceas,aliud autemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumentari,
qnoil tc hîc facere gloriaris,fed falsó. V crùm, 'i hue di[limulcm,quæro,num Petrus aliquidnbsp;tradat quod »el tatiHum accedat ad tuara al-Icäoticaui expoiitioncm,vcl potius quod nonnbsp;I ri euertat; Petrus enim arTiTu^cv libcrationisnbsp;Noe ilatuit in Baptifmo , non in eo quidemnbsp;vifibili extcriori,fcdinfpiritualinbsp;in cius e!feótis(vt patet ex his Petri verbis, Nónbsp;Cirn:sdepo;itiofordium,ócc.)cu verb «i-titu -’tsrarcæponis in Ecclefia vifibili,amp;in eiusnbsp;Epifcopis, Sc ficlongiffimo inreruallo à Petri
I fintentia diffides. Quanto melius Nazianze-'iiisiqui corruptclas Epifeoporum defenbens, \''' fi aicam Noe quxrcre exclamauit. Carm. adnbsp;Epilcop.nimirum non in externa Epifeoporunbsp;larua anirurrcf arcæ Noë confiitucs.Quis au-tcrtirilum tcncat,qui teita diirerentcm audi-“^fi^;Queniadmodum,inquis,Noe fuit caput
' ' fe« . hbcrorum,i:a de Petrus amp; eius fuccef-fired viiibile caput Ecclefiæ; quinetiam ad-tres filios Noë repræfcntailë Epifcop ôs, amp; filiotuiuNoë vxoresjrcpræfcntaHc particula-‘^«Ecclclias,quatum Epifcopi funt capita. A-lt;:ntum fane difptitandi gcnus,amp; plane ùboJ'«-¦'-Tuir. Verura enimucrb vnum omifilH, Tur-“auc, quod valdcad rem tuam facere videba-turmeuipe Romanam Ecclefiam, (quam exnbsp;^'¦•afitnifitiidine vxorNoërcpræsétauit) vcllc
¦•’1». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.‘¦•r'uguitinoauaacior,ticconrcnuistna-
S(i) Plæus elt in Ecclcfia.inquis. Certc, led fi ira
w îrs»arcæNoë (vt
’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r-
h cxfibilaret. At enim Veteres fæpcnumcro /¦’’tun. hanc(imilirndinrin vrnmariinc.Farenr.aroue
‘^4.
579' cætcrasornncs lupctctnincrc,qncmadmodn!unbsp;vxorNoc inter lu as nnrus excdîtbat. Qnodnbsp;ii ica eft, no larisreólè dicitis in vcftris Dtcrc-tiSjEcclcfiam Romanam clî’c matrem rcliqua-rum EccIcfiaruiTijCan.nondecer.diftin.iz.quiinbsp;cam porinsEcclcfiarumnonercam dicerede-beatis. Qt^amobiequum nobis contumcliofcnbsp;obiicis, nos clEc proterno illi filio Innilcs, quinbsp;patrem Noachum Indibrio habuit, fatisindi-cas te non cllè tui rncmoré,qui rres illosNoa- ^,ater, exnbsp;chi filios cum Epil'copis cuiscomparafti.quosnbsp;quidemtuo illo lale afpcrgcre dcbebas.Scd eftnbsp;etiam aliud quod tibi grauitcr. faccenfeantnbsp;Pontificij.Nam in tua allcgorica deferiprio-nePontificem quidcinNoacho, amp; Epifcopos'c^n,/-tribusNoachi filiis fimilcsfacis:Archicpifco- nani-vxinbsp;pis verb amp; Patriarchis nullum in area locumnbsp;rcliquifti. Obfecro, eófnc cx area in aquas dj- -luuij deturbafti? quinetiam illos ipfos Cardi-nales in area tua non repcrio,nifi forte lateancnbsp;in quibufdam brutorum animalium nidis,nbsp;quos vocas. Prxterea occurrit ctiaaliud valdenbsp;abfurdum in hoc tuo idolo aXAttj.eeexûT; vt c-nim Pontif.Rom.créai luos Epifeopos amp; Cardinales,ira viciflim olim ab Epifcopis,nuncànbsp;foils Cardinalibus cteacur,quodncfGio(nifinbsp;luccurras)qua ratione poffic vnquam Noachinbsp;filiis conucnire. Nâ eos à patre Noacho pro- ^efellKnbsp;genitos quidelegimus;atpacrem fuiircvnquanbsp;à libcrisprogenitum,inaudicû elf. Quid etiam Ainrtyit^nbsp;facies luftino Martyri authori vetullilfimoinbsp;qui locu hunc Petri cxplicans'in Thryph. do-cet Chriftu fuilfc repræfentdtum in Noacho,nbsp;co qubd Chriftus principium fuit alterius generis regenerati ab ipfo per aqua.Qmd?quödnbsp;fi area fuit typus Ecclefiæ, necclfe elt vt Noenbsp;non tantum liberorura, fed etiam ipfius arcsnbsp;fueric caput, liquidem Pontifex Romanus eltnbsp;caput Eccleliæ vniuerfæ, quemadmodum di-fpLitas? Denique (vt vidcas quam parùm fibi Sibi nannbsp;conftet tuaallegotia) nuncEcclefiarum lingunbsp;larum a’vTiTvis-ov conitituis in filiis No'c,amp; co- ''nbsp;rum vxoribus,nunc in i 1 lis nidis quibus varianbsp;animalium genera concludebatur.Quid?Noënbsp;fuitne caput illorum animalium? negas: eft e-nim pcrabfurdum. Concludam igitur ex liacnbsp;tua allegoria Romanum Pontifieem non eflenbsp;caput Ecclcfiarû.Enimueto,Turrianc,quumnbsp;te iftam Allcgoriam tracfantem video,grega-IcfquctuosMonachos , in illisarcæ nidis in-cludentera, mihi in mentem venir cius quodnbsp;aliquando Chryloftonius diccbac : Eccleliamnbsp;elle area Noe longe præftantio'rcm ; quando-quidem hîc immûda animalia Icmper cademnbsp;rcmanferunt:atin Ecclefia, immundi homines mundi redduntur pctEuangclij prædica-tioncm. itaque tc tuófque Icfuitasadhortotnbsp;(quos ego inter immunda animalia recenfeo)nbsp;vt abiettis errorum luperllitioniiraquc fordi-bus,at que percepta Euangelij puritatc,cx im-mûdis,munda tandem animalia cuadatis.HxCnbsp;fit igitur refutatio huius Allegoria;a Turria-no propofitæ : cui ego veram de perfpicuamnbsp;banc Allcgoriamoppono.
Quemadmodum diluuij tempore, quuma-qua: vniucrfam rerrani inundantes,ipla etiam
-ocr page 608-|
lumma montium cacnminafuperarenr,Noë cum rota fainilia in aicç larcbris Jciituic, donee noiio lalùtiscxorco die,rurfi)sin lucctnnbsp;p.rodiit : ita Pontificiis erroribus longe laté-qiic per vniucrfiitn terrarum orbem ditFußs,nbsp;qiium Romani Pontifices fummos Lnperato-res, ad pedis oiciihim adaótos,tanqiiam fum-ma montium cacumina, horrenda quadamnbsp;inundatione obruerent, turn Ecclcfia Dei vc-iut in area Noë conclula, in tenebris dclituit,nbsp;donee tandem hifce nouilfimis temporibusnbsp;exorto prtEdicationis Eiiangelicx fulgore, ènbsp;fqualorc He tenebris emerfit ,amp; aliquot pij acnbsp;vcrèChriftiani principes, iam non oppreflinbsp;Pontifieiis erroribus, fublato capite,lucemnbsp;35C* Euangelij clariflimam confpexerunt quosnbsp;dum co nomine flagellât Turrianus, non iamnbsp;in homines, fedinipfumDeumlucis autho-rem illud malcdicentiæ virus fuum euomit,nbsp;totum otbcm, fipoflit, nouo fupcrflitionumnbsp;diluuio libenteriubmcrfurus. LOevS VI. EZ E C H. 34. Ecce ego iudicabo inter ouem amp; o-uem,amp; inter arietem amp; arietem. 50- SOPHISMA TvRRIANI. p-ji.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopai vocat arietei, tAncjuam dn^sresgre^ git-, ebtees ^uifc/uegregùfut,vt funt arieta dnces ouiitrn. Ergo confet^Hens necejfario eflyfecnn-dum rationem ac naturAtn^ Hbs non minus opus eß-ft Pafioribus, sjuamgregi outum., id efi,UtctSy tmonbsp;etiam magis.,ne tjui altorum duces ßtnt,ipfi errent^nbsp;(ÿ alios in erroremrnittant. Petrus autem pofinbsp;eum Romanus Pontifex eius fuccefforj efipaElora-rietmabd efit Epifcopus Epifcoporum. SOLVTIO SVPERIORÏS Sophifmatis. NO N magnamfortaflegratiam à Pontificiis iniit Turrianus,qui tories à brutis rnr.alle- animantibus petüt Ecclcfia: Romanæ confir--’orif»«. mationem. Nosautérepetere cogimur quodnbsp;iam ante monuimus,fimilitudinesquas Deinbsp;Spiritus in facris literis vfurpat,nunquam eflenbsp;in alienum Icnfum detorquendas, vt cnim a-quæ dum alueo cótincntur, vtiles: dum autemnbsp;extra ripas diffluunt, non tantum inutiles fednbsp;etiam fæpenumcro periculofæfunc; ita etiamnbsp;lifacraslimilitudincs exproprie loco dedu-«flas, in alienum fenlum conuerteris,non ob-feruaca iplarum fimilitudinum ratione, ne-gleélo fine, fpretilque locorum circunftan-tiis,ccrcènon iamcashmilitudincs vocabo,nbsp;led fimilitudinum deprauationes. Arque vtnbsp;rKrr;.ïnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ezechiclis aAAi)gt;tjp(a» acccdamus: nus fdcra Propheta non lolos Sacerdoces amp; Leuitas,fed run,ßmi- vniucrfum etiam populi corpus grauilfiraanbsp;litudutunt haç obiurgatione comprehendit. Itaqucpa-nomine tam lacerdotes quàm Magi- ¦Expoßtio foci ex €'nbsp;ins c/rennnbsp;ßcinsiA etnbsp;jcr ter.tianbsp;rcieïinn. jlratusincelligir, reliquosautem fignificaco-uium,ariecum amp; hircorum nominibus. Quia veró non tâcùm inter pares erat dillen fio, iédnbsp;etiam qui potentiores crér, opprimebat alios,nbsp;nó nnnüs qnàm tuin hirci petüc cornu arictes, |
vtcos extrudant: idcirco Dominus per Pro-phetam denuntiat fe illorum omnium iudicc fututum,tranflato fermone à Paftoribusad O'nbsp;ues.id cfl:,àPræfcéti.s,ad populum.Hçc ell fen-tentia huius loci,quemadmodum vel ipfi He-bræi doólores exponunt,quos Hietonynwsnbsp;doótiflimi quique recentiores propemodun* ,nbsp;hîc fequuntur. At Turrianus arictes exponitnbsp;Epifeopos amp; hircosprincipcsiatqueitapbne^^-^nbsp;difeedit ab Ezcchiele,qui non ariccum,fcd Pa-Itorum nomine vetercs facerdotes intcllcxit-Eftetiamprorfusineptum Epifeopos cum a*nbsp;rietibus compararc (nifi forte Turrianus a®nbsp;bicorne Epifcoporum raitraalluferit) quan-doquidem arietes non gregem pafeunt, led iHnbsp;grege ipfo pafcunturtell autem Epifeopotu®nbsp;munus,pafcere Ecclefiam Dei, vtantediclu®nbsp;eft. Poftremoquumpaflimin ScripturaEp*'nbsp;fcopi vclPrcibyteri vocétur Paftorcs,non de*nbsp;buit Turrianus (prælettim argumenrandonbsp;difpurando) ab hoc vfitato loquendi genet'nbsp;reccdcre, amp; ipfos Paftorcs, in arictes conu^'yf^nbsp;tere, quod certc monftri fimile videti ponit'i*'^nbsp;Verùm audiamus quàm belle locum hunc'^'«'nbsp;ponat. Arictes,inquit,funt duces ouium,dtt' lt;’’¦nbsp;pifeopi duces quifquc gregisfui. Vtigittt'*'nbsp;rictes habent opus ducc,ita Epifcopi pontin-cc à quo ipfi regantur. Satin fanus cs, Tutt*’'nbsp;ne,qui ita ludas in re feria’cequis cnim Pa***?nbsp;tarn ignarus vnquam ac rudis fuit rci PaUf^^nbsp;tiæ VC curam ouium ariccibus commifetit-^'^ __nbsp;ne tcram tcmpus:qunmica raciocinarisopffnbsp;tere efle aliquem , qui iudicet inter aricte^nbsp;fimul profersRomanum Pontificem :. yXnbsp;te Dominus ipfe apud Prophccam hisnbsp;ludicabojinquitjinter ouem amp; ouem,iot'^ *nbsp;rietes amp; hircos. Ergo Deus ipfe libi P^f'nbsp;iudicSdildcpofcit. Tu verb bonus fcilit:''*’’^nbsp;terpres Ezechielis ficexponis: iudicabonbsp;quit Dominus,id eft, iudicabit Pontifexnbsp;manus : atque ita tuo more grauitet p'“quot;nbsp;lt;s^^roi7i-óf^or,Scqiiod eft longenbsp;nebrasfquantum in te eft) oftundis clarimnbsp;vaticinio de Chriftoiad quern locum hno^nbsp;zechielis pii omnes doótorcs cùm Vecer'^ pXynbsp;recentiores retulerunt.Vc igitur melius inf^^nbsp;ligasquifna fit ille fummus Epifeoporntf^j,)nbsp;pifGopus,audi quid dicat Petrus EpifcoP’\,nbsp;Prelby tens:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apparuertt ille Paborittfhf,^ cepsjid eft Chtutcts^reportabitisimmarcefd’ glorta corona, Audi quemadmodii loqo^tt*^^,nbsp;poftolusad HebræoSjdum nif^Deumpaci^’nbsp;gnum ilium ouium Paforem Dominumnbsp;fum à mortuisreduxife. Audideniquenbsp;firmer Cyprianus,vbi doeet, fingulis 1’^* Hnbsp;bus portioncm gregis adfcriptaincllcjflp^znbsp;rcgac vnufquifquc rationem fui aßns jnbsp;mino reddicurus. Quæ omnia li tenbsp;raouent, faltem moucanc ipfa Pontifico’Pp^p^nbsp;Creta diftincf.jÿ. quibus interdicitur, n' 1nbsp;manus quidein pontifex vniucrfalisnbsp;lecur» Cæterùm quid tibi vis dum adnbsp;tiam Pontificem iudicare interhircos, (nbsp;ipfos Reges amp; Magiftratusî Numnbsp;Pontifices de ciuilibus omnibuscatilisi- jnbsp;gnofcanc amp; iudiffent, tandem igitur |
SOPHJSMATA.
ineptahæctua argumentatio U)),, trlocoEzcchiclis.Atenim ne fineauthorclo-videaris,ciras Clementis libros de confti- 'nbsp;*ƒ'quot;«(lt; tu.Apoft.HÎC no difputo vel de nomineCle-mentis, velde authoritatc Sc fideeorumli-btotiim, quotûfragmétistuusiftc liber,per- inbsp;indetefertuseft, vtlilibrosillosdefcribendos inbsp;fufccpilfcs.Scd quicunque tandem fit illorum inbsp;libroTum author, non redecitauit locum E- inbsp;zechiclis hoc modo; ludicabo inter arietes Sc gt;nbsp;urictestquu italegendumfitcx Hebraeocon-trxtuiludicabo inter arietes Sc hircos , quod inbsp;poftca Hieronymum citansagnofeis. Atquenbsp;•rtfrigettuum illud argumentum paraboli- 1nbsp;Wni.Q^neriam tuns Clemens, licet magrtus 1nbsp;Pontihci) principatus airertor,nihil tamen ta- Inbsp;bptofett quale tu lomnias : fed hoc tantiim.- 1nbsp;Deum foreiudicem no Epifeoporum modo,nbsp;f^detiam laicorum.Qux icnienciavcra qui-detncll, fed non fatis apte ex iliis Prophetie inbsp;vetbiselicitur. Mitoc autem cur non pociusnbsp;Vi«, Augaibiramcitaueris , quilibrum integrumnbsp;du Valonbus compofuit in hoc jq.. caput E-xtchiclis: vbietiam multa de Petro comme-motar.adeo vt coniiciitc laptunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Au-
guftiniim ptxtcrmifiire. Q^^rc, vt tibi grati-heer, fabneiam quod oblitus es in tuo libro 'nftterc. An forte, inquit Auguftinus, quianbsp;•''odonon inuenitur Petrusfiam enim alTum-ptuseft in requiem Apoftolorum Sc Marty-eft cui dicat Iccurus Dominus ouiû,nbsp;l'ifccouesmcasî Itaquærit Auguftinus: cuinbsp;Turrianus continuo refponderct Pettu adhucnbsp;^gt;Uetc,ôc elfe vifibilcm in Romano Pontificc.nbsp;Sîd longe aliter Auguftinus hinc quxftio-quot;'«ifoluit. SiccnimaliqnantbpbftiQuæfuncnbsp;®ucsnicx voeem inearn ajdiunt,inq'ait Chri-Hicinuenio omnes Paftores bonos in v-’'uPaftotc ; non cnim verè Paftores boni de-funt,fcdinvno func Multi funt, qui diuilînbsp;^'^tihicvnus prædicatur, quia vnitascom-nienditur.ltcm, omnesboni Paftores ia vno.nbsp;^tiat, vnmn funtiilli pafeunt, Chrillus pafeit.nbsp;l'ion cnim vocem fuam dicunt amici fponli,nbsp;[’^d gaudio gaudent propter vocem fponli:nbsp;’dein ctgo iple pafeit,quum iplî pafeunt,Sc di-'^itego pafco,quia in illis vox ipfius, in illisnbsp;*^»ntas iplîus.Nam 2)C iplum petrum cui cornnbsp;’’itndiuitoucs fuas,quafi alter alteri vnum fe-^OtnficercvolebatjVt fie ei oues commenda-’¦*5, vt clfct illc( nempe Chriftus ) caput, illenbsp;(ntmpe Petrus ) figuram corporis portaret, idnbsp;*ftgt;EcclcfijE,Ô£ tanquam fponfus fponfa ef-ftntduo in carne vna. Item, ctiam quum ipfcnbsp;Ptttrus crat,Sc quumadhuc ipfi Apoftoli erautnbsp;’n hac carne, St in hac vita, tunc ait ille vnus,nbsp;’n quo vno omnes vnumihabeo alias ones quqnbsp;non lunt de hoc ouili, oportet me Sc eas ad-duccrc,vt fit vnus grex,0c vnus Pallor. Sint er-omnes in partore vno, Sc dicant vocemnbsp;Moris vnam,quam audiant oues, Sc fequan-’nrpaftorcmfuum j Sc non ilium, aut ilium,nbsp;’’^dvnum,Scomnes in illo vnam vocem di-^ntjdiuctfas voces non habeant. Hæc Augu-Ihnus: quibus vnum Chriftum Ecclcfiæ ca-’nolicx paftotera agnofcit, non quchi vnus
S8i Epifcopus inter alios KaT’«’^s;^-ào'repræfentctnbsp;(quod vult Turrianus) fed inquo omnesEc-clefiæ PaftoresjVnum fint.Quód li quçras vbi-nam vox Chrifti Ecclcfi« catholicæ Partonsnbsp;audiatur, ira refpondet Auguftinus,.-pafcamnbsp;eas, inquit, fuper montes Kraelis. Conftitiiicnbsp;montes Ifracl auchores Scripturarum diuina-rum : ibi pafeite, vt fccure paicatis quiequidnbsp;inde audieritis, hoc vobis bene fapiat : quiequid extra ert, refpuite,ne crrctis in nebula.nbsp;Audite v.oeem Paltovis: colligitc vos ad montes Scripturæ fanftæzibi funt delicix cordisnbsp;vertri : ibi nihil venenofum, nihil alienum, v-berrima pafcua iunt : vos tantum fanç venire,nbsp;fané patciraini:amp; ççrcra plufqnam 3uica,qui-bus ndelis ille pailor fuum gregem adhoita-bacur ad audieiidam Chriili fummi Partonsnbsp;vocem, in Sactis litcris refonantem. I nunc»nbsp;Turriane, cum tuis Cicmentinis conllitutio-nibus,atquc interim dum tcabdcs in tenebri-cofos bibliothecarum reccHus, vtillic obfeu-ris amp; rancidis fragmencis famcin, fi pollis, expleas: nos in Scripturarum.mohtibûs editis,nbsp;confpicuis, Seance oculos omnium poficis,nbsp;verfabiinur,8lt;: corum puriilimisac luauiffimisnbsp;alt mentis tefeirti, inpafcuisillisvberrimisilF-quiclcemus.
lam ex hoc Ezcchiclis loco, quern Tiirria- aVtA nusPancihei Sc Epifeopis accommodauic, itanbsp;nosargumentemur, non ex Allegoriis longenbsp;pecitis,fcd ex ipfius propheex plains Sc expref.nbsp;lis verbis. Dominus grauiilimam fencentiamnbsp;tuiit in paftores llracliticos, co quod leipfosnbsp;non gregem paniirenc, pingue comediflent,nbsp;quodcrartum erat, roaftaflent, debiles oucsnbsp;non conforcairent.ægrOcas non fanalfentjCon-ffactas non obligaifent,pcrditas non quæfiuif-fenc; quin in dutitia Sc fæuitia dominati ellentnbsp;cis. HjEcaucem omnia reite quadrant in Pon-tificem Sc cius Epifeopos, adco vc Turrianus,nbsp;quamuis nihil talc cogitans,relt;rt:è ramen huncnbsp;locum iprts accommodauerit. Nam non gregem, fed feipfi pafeunt, pingue comedunc,nbsp;quod cralTum eft maitanc, debiles oucs nonnbsp;confortant,ægrocas non fananc,cófvailas nonnbsp;obliganc, perditas non quærunt, quin potiùsnbsp;induritia Sc fæuitia cis dominantur. Quarenbsp;Deus qui femper fui fimilis eft, iudicabit internbsp;falfos iftos Paftores, Sc aflliStam vexacamqitcnbsp;Ecclcfiam. Item, Dominus denuntiatapud E-zechiclcm fotc,vc grex luus,id eft Ecclciia, rc-colligatur Sc inftaurctur, exaiithoratis Sc rcie-StisfallisillisPaftoribus. Sic enim ille, faciaranbsp;cos celTare, inquit, nc vitra pafeât oucs,nequcnbsp;Paftores pafcant vitra feipfos, fed ctiptam o-ucs meas ex ore eorura, neque crunt cis in ci-gt;-bum. Ergo nihil mirum fi Pontificiis Epifeopis reicitis , alios Dominus cxcitârit ad Eccle-ftara inftaurandam: ita vt iam non polIitTur-rianus Epifeoporum fuorum fuccelfionemnbsp;nobis obiicere. Item, prædixit Paulus lupos TtrtU.nbsp;graues ex ipfts Epifeopis exorituros, Scingre- Aft.io,nbsp;gem Ghtiftt ingrelluros qui ipti gregi non par-
• nbsp;Gercnt.ltaque li Dominusiudicabit inter oucs
• nbsp;Sc oucs, inter oucs Sc Partorcs, quanto magis
inter.sues Sc lupos? pQrtvemo(nc Tuiriani in-
Cc. lij.
R TVUIANI terprerationem aftmino repudiate videamur)nbsp;fi in loco Ezcchiclis arietes iignificant Epifco-postanquara duces ouium, quemadmodutnnbsp;poft Clemenrem authorem fuum cenfet Tur-rianus; Dominus autetn dicit fe iudicaturumnbsp;inter arietes,id eft,Epifcopos,nccvlIum fupe-rioremprætcrfc illisaflignat: confequitur nihil loei Archicpifcopis,neque Patnarchis,nccnbsp;ipfi Romano Pontihei rcliólum elfe. L O C V S VII. i.Cor.ix. Muka quidem membra funtjvnum verocorpus: non poteftautem oculusnbsp;dicere manui,non eft mihi opus te : autnbsp;rurfum caput pedibus, non eft mihi vonbsp;bis opus: imo muko potius qua: viden-tur membra corporis infirmilfima eile,nbsp;ncccflariaftint:amp; quæputamus membra corporis maxime cfl’e inhonefta,iisnbsp;honorem ampliorem circumponi-mus. SOPHISMA TvRRIANI. HACAnalogia adEccleßam vnamCatholicam pertinet:erga omnino necejfe ejivtin corpore vtßhi-¦ li my si tco C hriîii,lt;^uod efi Ecclefitt vna Catholicainbsp;captitfit item vifibiletantvacabit ilia pars parabe-lA analogic A El on potefi dicere caput pedtbust nonnbsp;ePiis mtht necejfart] ; cpquot;fi hacpars vacat, vacabitnbsp;ijuocjtte illut tlon potefi oculus dicere manui-, operanbsp;tua non indtgeo. Nuntjuid enim oculoSi manus,pe-desvifibiles mysîicos habet ChriH'US in Ecclefia,nbsp;(p“ caput myEiicum vifibile non habefi authabebit,nbsp;vnum corpus mysltcum vifibile ,ijuod efiEcclefianbsp;gt;ona Cathalica -, amp; tion habebttvnum caput vifibt-le fie d multa, i^uifiunt multi Epficopi capita Eccle-fi-arum,'^ fi fi 'nbsp;fe ipfi magis ac magis re^pondendo refellant, ^co-atrguant. |
I . nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;--J-----------epift. ad Rom. candem lim'h'^, qMfijuefusüEespmdeantProteslantes^quo dinem vfurpauit quum cos ad fantlïæ*^./^j' '' ........cordiam adhortaretur:per^r4«4?w^«'lt;^quot;'^. ta efidncyaïz^edico cuiulsverfantiintervotttitl' ; piatfupra quam oportet fiapere ,fed fapMtnbsp;brtetatem, prout cutque Deus ptrtttus eßnbsp;ram fidei. Quemadmodutn ensm in quot;vnonbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' iat‘‘^ SOLVTIO SVPERIORIS Sophifmatis.nbsp;difpiitationetn quatuor continuis capi'’“^nbsp;abfoluit. Opponit igitur huic morbo,nbsp;diircnfiones neceiranofuboricbanriirjit'^’.nbsp;fimamEcclcfiarconiundionemjquaninbsp;mit cicganti corporis humani firnilitp“'nbsp;Q^emadmodum enim licet alia mcmbt»®nbsp;nobiliora ac præftantiora videantut, o*”nbsp;tarnen communi vinculo contincntunamp;^’rnbsp;arôtècohærcnt, vt alia fine aliis ellenonf®nbsp;fint, quin corpus ipfum perimatur:ita qU^”nbsp;in Ecclcfia quidam fint fpiritualibusilh®nbsp;illultriores, quia ramen cum rclivnbsp;membris vnum idémque corpus efficiunG^nbsp;debent alios negligere, quafi fineillispO’’’nbsp;in Ecclcfiæ corpore fubfiftcre: quodquiofnbsp;non vnoautaltero membro confiât, le“nbsp;omnibus membris ac parcibus aptenbsp;cohærentibus. Rurfus qui minus cxccllunf’nbsp;debent tarnen animos abiiccte quadnbsp;pus Eccleliæ ideo non perri néant, quod donbsp;^fiu/jianiioTç non æque vt alij pra’diti fiut.r*nbsp;modo Paulus vtrifque confultum volufiid^'nbsp;alios ab arrogantia rcuocar, alios vindiO^ ƒ'nbsp;contemptu :amp;omnes in vno codcmquolt;nbsp;cleiiæ corpore coniungit. Hæcefifeuf';’’'^^***nbsp;huius loci,qucmadmodum facile eft coH'S^ ƒquot;nbsp;exferieamp; circunftantiis totius difpuiat'‘’‘’^jnbsp;Apoftoli. Sic enim ille;Huic,inquit,datofpnbsp;Spiritum fermo fapientiæ, alij vetonbsp;gnicionis per cundem Spiritum, alij vefbo.nbsp;per eundem Spiritum, alij veto donanbsp;num, alij faculratcs virtutum , alij Propho' ’nbsp;alij' difci-ctiones fpirituum, alij verb goo^nbsp;linguarum: fed omnia hæcefticitvnusi^nbsp;que Spiritus, amp;c, Ircm:Æmulamininbsp;potior3, Iccm çap.14. quandoquideinSph'^^nbsp;ainbicis (id efl dona fpiritualia) ad aediti^'*^’nbsp;nem Ecclefiç quærite vt exccllatis.ldem 0quot;nbsp;Apoftolusincnbsp;membra,Habentes autem dtuerfa donanbsp;qua nobis data e,^,(^c.Ex quibus onmibusnbsp;cernitur Apofiobum ineum fineinqucOinbsp;hanc corporis fimilitudiiicm Corinthiisp’nbsp;pofuille. Nec verb aliter cenfet Chryl®nbsp;mus : fic enim hunc locum cxplicans ho*”nbsp;19. in I. ad Corinth. Boms,inquit, polft'hnbsp;alij quidem minoribus,alij maioubuSjfi’dnbsp;ximehnguarum , quod eis fimultatiscaulonbsp;€tum crt,nonfuaptc natura, fed accipion'*''¦nbsp;ftulritfa. Qui enim maioribus cranep^'O'*nbsp;contra cos qui minora dona acccpcracm*nbsp;batur:hi rurfusdolcbant,amp; inuidia in mäi® ¦ Q VoniamTurrianus in hocArgumento multa membrahabemus,mernbravero in primis exultât, dum Proteftantesad dem non h ab ent abhonem : itamulti'onumt'^'^'l.nbsp;relpondcndum prouocat:vtfcipfi tefponden- fiumus in Chrislo, fingulatim autem afi dojinquir, magis coarguant, accuratiùs nobis crit craélandus hic locus Apofioli, qui vidcturnbsp;nefeio quos fpiritusTurriano addidific.Primunbsp;^ghur genuinum eins fenfum inueftigemus. Corinthij multis fpititualibus donis exor-nati, multis quoque vitiis laborabant : amp; hoc impinmis,quód ilhsipfis donis àSpiritu Dei adnbsp;aedificationcm Eccleliæ collatis, ad vanam o-fientationem abuterentur. Quum autem illfnbsp;qui donis fpititualibus exccllerc videbantur,nbsp;alios præ fefaftidirent, tanto fiiidio pleriqucnbsp;ad fpiritualia charilmata, atque imprimis adnbsp;linguarum donum adipifeendum rapicban-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, • tur.quafi fine illis non client inter Chrifiianos ferebâtur. Quû igitur lethalls hinc rccenfcndi : ncgleóta interim charitate, iifquc. rcrur,amp;inter cos chatitas lolucretur,ho^’^nbsp;porthabitis, quæ maximead Ecclefiæædifica- maximd, vtcoscorrigat. Eucncrat ciiin’nbsp;tioncm pertinebant. Huicvitiovt inedeatur cria Romæ,fed rcmilfiris, quamobréinfnbsp;Paulus, præftantilfimamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aQiep-etTut Rom.id tagitjócc. ltéHcm’-kq- •15 yevA tf.v-fußt to lO' ci» • oi‘ (^c.Ex quibus onmibiis 1^^*^ |
SOPHISMATA.
quod nô codé omnes fpiritus ornaméto pollens, fed tnunus aliud alius habet, corpuseftis, corpus verb quû fitis vnu quoque eftis, nihil—nbsp;que in co quod corpus eftis differtis inter vos.nbsp;lilud igitur fratres nos ctiam rcpctcmus,o-rancm inuidiam proculcemus, neque gratianbsp;maioripollcnribusinuideamusynequetenuio-ribiis infultcmus. Hæc Chryfoftomus. Sic au-tem Ambrofius in hunc locum,Docct,inquit,nbsp;nullius pcrfonam,quafi defpefticontemnen-dara, necalicuius quafi perfcbla fit præferen-dam, neque gloriam quæ foli Deo debetur,nbsp;hominibus tribucndam.Hoc propter fupradi-ftain caii fam,quia Corinthij in aliquibus glo-riabantur, aliquos verb velut contemptibilcsnbsp;^[’'’¦ntbanr. Hæc illc. Quaraobrem cxiis quænbsp;dixinius.pcrfpicuum elle poteft quorfum Pau-lushancfimilitudinem vlurparit.Iam prodeatnbsp;SophifmaTurriani.Refcrtur,inquit,hæcfimi-litcido ad Ecclefiam Catholicam :Ergo necef-fatiuincll, vnumaliquod extare tonus Eccle-hæcaput,cui polTit conucnirc quod dicit Pau-lusinon poteft diecre caput pedibus, non eftisnbsp;mihi nccclï'arij.Chriftus quidem eft caput,feJnbsp;fuper omnia ell inuifibile: At oportet vifibilisnbsp;corporis caput elfe vifibile, vel ipfa patuta itanbsp;dictante. Quare Pontifex Romanns erit caputnbsp;myltici corporis Chrifti, id eft, Ecclefiæ Ca-tholicæ.Hæc eft fumma totius Sophilmatisiinnbsp;fir, qi'otrescrrores potiffimùm dcprchcndo,quos
Iigillatim dilcutiam.
Primus errorhic eft, quod dura argumen-’''‘»I,, pctis ab ca limilitudine qua Paulus vfus contines intra fines ipfius fimilitii^nbsp;jStä. dinis,ncc Apoftoli Isopum rctiiics,fcd proculnbsp;^'•1' cxcurris,amp; quam longiffimc teSophilliccsau-co rapcris, quafi te nunquam ve-poffit allequi atque prchéderc. Verume-Wnyi. niniuerb quodfuprà monuimus dcallegori-cis argumcntis,hic ctiam locum habere debet,nbsp;i^'quot;^‘-ncmpc fiquis velit bèroJ'wKTDsà; argumentarinbsp;(quod eflThcologi propriu, quandoquidemnbsp;niti dtbet certis öc veris, ac proindé firmiifi-mis Rindamcntis} fiquis ctiam velit aduerla-rios tcuincerc,(qubdtefaccre fæpius iaólas,nbsp;Turriaiie)eum non ab aliqua allegoriæ vcl fi-niilitudiiiis parte debere argumentari, led abnbsp;ipfa rcdditione fimilitudinis qu^expriraitutnbsp;in coiitcxtu. Atqui nihil tale facis, fed ipfiusnbsp;Pauli fententia à tergo rclibka, oraillo Icopo,nbsp;fpteta fimilitudinis rcdditione quam Paulusnbsp;apertilfimèptopofuit, tu nobis, Icilicet, iijfi-diasin vno fimilitudinis vocabulo collocafti,nbsp;bx quo fit vt non tantùm frigeat, verumetiamnbsp;pianè mortua aç fine vitibus, tuailla iaceatnbsp;'quot;?'J ’’'oUrnentatio. Quodqujafortalfe non fentis,nbsp;'H„, dcdiicarn ad ca quæ proculdubio abfurdanbsp;dices , fl Icincl illud argutnentandi genusnbsp;’¦^'-ipi^rrir. fac cnira te itaargumetariiSi quianbsp;'num eft caput in humano corpore, vnumnbsp;quoque hominem totiusEçclefiæcaputvifi-hilcelkoportcat,ergo fimiliratione, quum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Paulus mentionem fâciar, oculi, auris,raanus' uerfationis vr« ct honeltas,nihil eft quod à no ^.1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-»«-y ltr»*
funticonfccp
5^: lis comparenruriduos item,qui cum auribus,nbsp;amp;ficdeinc€ps donee Catholicam Ecclefiamnbsp;ex nouera hominibus coraponas, nempe exnbsp;vno capire amp; oéto membris. Addes amp; hoc a-liud fi vclis : Quæ membra fùnt inhoneftiora,nbsp;inquic Paulus,iis honorera ampliorcm cir-cumponimus. Atqui hodic,quia omnia nouanbsp;placent, cô fit, vt vulgus Pontificiorum am-pliorcs honores lefuitis déférât quàm aliisnbsp;Monachis, licet inuitis de inuidentibus. Ergonbsp;lefuitæ funt reliquis Monachis inhoneftiores.nbsp;Quid tibi viderur de illis argumentis, Turria-neî câneintcrgt;i?7BJ'«xT/Ha recenfebis ? video tenbsp;negarezquarcnobis ctiam,fiplacet,idem lice-bit facere jn præclara ilia rua argumentatio-ne-Quum enim arguroenteris extra propoli--turn Pauli, ex vna tantùm fimilirudinis partenbsp;quara petperam in ahenura fenfum detor-ques; argumentis,inquam, ex fimilirudine^nbsp;non ex ca fimilitudinis redditionc quam pro-ponit Paulus : reliât vt illud tuum argumentum frequentiHimolapientum theatro cxplo-dacur;e(l cnira /arraipoetitdv, amp; propterea nihilnbsp;eoncludit. Long»è certè rolerabilior fuit Gra-tianus,qui ex Gregorio hanc fimrlitudinctnnbsp;Pauli inco$accommodauit,qui non vno con-Fenti,pliiribuslelconerantfacerdotiis;in can.nbsp;finguîa, diftinôt. 89. Q^od decrecum quanti ànbsp;vobis fiat,rcs ipfa loquitur.
Secundus error tui Sophifmatis eft in a- Secuifdit^
vocabuli Capitis. Sic enim inftas, nomen capitis adRomanura Pontificcm re-ferendum, aliqqui vacabit, inquis, ilia pars buUcafi^.nbsp;parabolæ analogicæ. Non poteft dicerc caput »«.nbsp;pedibus, non eltis mihi necellarij. Q^afi vetonbsp;nulla poffit elle a’v£tÄisgt;ta capitis extra Pontifi-cem R.omanum.Quanquam autenonomnesnbsp;fimilitudipum partes curiofiùs difeutiendjînbsp;funt,præfertim inSacris litcris,tarnen fi quæ-rasà nobis,ad quolnam Paulus in hoc loco fi- /sÇnbsp;militudincm capitis referat.Egovicilîîm quç- tcUigAtnbsp;ram abs te, quofnam inrelligat pedum nomi-ne. Nonne infimos quofque, amp; minimèintctnbsp;alios excellentes î Atqui opponuntur hïçpp- j;xcircitnnbsp;des capiti,adcô vt, ratione ai-TiS-eyçwç ita po- fiamianbsp;ftulante, nccefte fit capitis fimilitudinem adnbsp;eos referre qui omnium prællantillimi vide-bantur ;quafi dicat Apollolus , eos qui donisnbsp;fpiritualibtis abundaLlnt, non debere aliosnbsp;abiieere tapquam inutiles.Sed malo id Chry-foftomiveibis,quàm meisexpopete.Non po-tcll oculusmanui diccre, mhiltll mihiteo-pus?aut rutfum caput pedibus, nihilcltmihinbsp;vobis opus. Poftquam , inquit, ipuidiam te-nuiorum repreflit, triftitiamque exemit, innbsp;qua elfe propter maiora aliorura dona vide-bantur,nunc eorum ctiara faólum deficit, quinbsp;dona fcilicet maiora cœperant. Hæc ilie. Necnbsp;alicnumeftquodait Ambrofius in hunclocü:nbsp;Caput, inquit,non eget, nequefaciès, ncquenbsp;manus,vt iis addatur per quod decorenturfitanbsp;amp; fratribus in quibus ftudium peritiæ amp; con?
»I.IJUUU.IU uivmi, UVUIl, dULid, LlJCliUO UVL14L1UU1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llu 11.-x.i *
pedis, quæomnia membra tantùm bina bisaddatur.Atenim,inquis,hæcPauhdoélri-juctur in vniucrfa Ecclcfiadtios 'na ad vniuerlamEccleiiâ pertinct.Fartor qui- Tnyriani. Uniùpi homines elle oporterç, qui cum oçu- de, led allirmo ita elle generalem vt etiâ pofln
fiij-
-ocr page 612-584
ad Corinthiornm Ecclefiam accommodari, alioqai fruftra Corinthiisprxponcrctur. Agcnbsp;mine , amp; accommoda ad Pauli propoficumnbsp;tuam illara parabolam analogicara de Petronbsp;tociusEccieiiXjVt inquis,vifibili capicc.Quidïnbsp;Petrufne inter Corinchios verfabatur, ita vtnbsp;periculum elTct , nc caput diccret pcdibus,nbsp;Non cltismihi ntctHarij? fnit-ne Petrus ad-monendus neinferiora Eccleliç menibradcf-picerct?Qnis igituruon facile vidcat in ipfanbsp;Cotinthiorum Ecclcfia inueniendos ede ali-quosquicum bumani corpotis caj)iteconfc-Turrian. rantur’Qubd f‘ alfcntirijCciptum tuis vernbsp;fuuver- bis vrgebo, vt te magis ac magis(vtenduin eihnbsp;bif vrgt enim tuis vcrbis)rcfcllas atque çoarguas: namnbsp;**’'• fi hæc pars vacat, Non potelt diccre caput pe-dibus non cftmihi vobis opus : vacabit qno-que lila,Non potelt diccre oculus manui opera tua non indigeo. Addam etiam, alias quo-que huius fimilitudinis partes elle vacatuias.nbsp;Nam liquoddiciturde capitc,nonporc!tEc-clelîæ Corinthiorum coouenire,cur ca potiùsnbsp;quæde oculis,auribus,amp;aliis membrisdicun-tur? Icaque Turrianc, vt,non nos, fed teipluinnbsp;potiùs, rtfpondendo magis ac magisfefclla-miis, laru cuolucnda efl î/xavu/jiia dictionis ca-j)t -vocit- pitis-.in qua latet tui fophifmatis fallacia-Qiiianbsp;bnlncipt- caput proptiède ipuojjtâç vfurpatum nontan-tùmtenettotiuscorporis gubcrnaculum,fednbsp;etiam corpus ipfum alit amp; fouet, atque ab conbsp;vita ad alia membra dimanat, ideo faólum eftnbsp;Cfcrl/ïw Chriftus dicatur caput Ecclcfiæ vniucrfæ:nbsp;tapit Ee- Q'io (inquit Paulus Ephcf.q..) tocum corpusnbsp;tlefitev- congruentcrcoagmentatum amp;compai3:upernbsp;niuej'ftc. omnes fuppeditatas cómilTuras ex vi intus a~nbsp;gente pro méfura vniufcuinlque mébri incre-mcntu capit corpori conueniens ad lui ipliiisnbsp;cxtruólioné per charitaté. Itê. Eph.j. Chriftusnbsp;eft caput Ecclehç,(Slt;:ipfc eft feruator corporis.nbsp;Exquibus Apoftoli verbismanifcftû eft noménbsp;capitisin Theologiafoli Chrifto cóuenire re-fpcótu totius Ecclcliæ, quia perteétiflimere-fpondetcapiti naturali,vti diximus.Aliquadonbsp;etiâ nomen capitis non ira propriè vlurpatû,nbsp;ad cos transfcrcur qui videtur elle ptimi,quiqinbsp;inter alios cminéticuiufmodi erantilli qui rôties apud Ifracliras vocabantur familiariî capita. Quje fignificatio familiaris eft didtioninbsp;Hcbtaicæ.Â5yc-»;vndcEfaias c.i.propofita corporis humani fimilitudine,vt iniferüludæo-rum ftatû deferiberet^ ait,tQtum caput elle lâ-guidum.Quo nomine non vnuni aut alterum,nbsp;fed omnespopiili prçtclt;3;osintelligit,vt etiamnbsp;cap. 9. Excindet Dominus, inquit, de Ilraclenbsp;caput amp; caudam. Senior amp; authoritatc fufpi-cicndiis is eft caput.Hxc Efaias.Ex quibus in-tclligitur fimilirudinem capitis fæpein Sacrisnbsp;literisad eosreferti cpii inter alios cxccllunt:nbsp;**quo fenfu locum Pauli Chryfoftomus expo-yjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft. Scio tamen quofdam
fitif ad ex vctcribus nomencapitcs in hoc Apoftoli Minime- loco ad Ecclclîç Paftotcs accommodare,quodnbsp;rinnt Ec- Ambrolius fccit, fcd quàmparûindccaufanbsp;tle^aflict,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fil bleuet ur,ex ipfo Ambrolîocogno-
lncap.it. fcamus.No poteft diccre caput pedibus,noe-%c»r. llis mihi neceftarij, id eft,inquit, raaior gtadu
F. TVRRIANI
amp; dignitate non poteft fine îllo qui hiiniiî'® eft, quia clt, quod humilis poteft, quod lubÜ-mis non poteft, quia ferrum poteft quod no'*nbsp;poteft aurum. Et paulb póft. Pofuit, inq^’’^'nbsp;Deus quofdam in Ecclefia, primùm Apod°'nbsp;los, (See. Caput in Ecclefia Apoftolosnbsp;qui legati Cnrifti funt, ficut dicit idem AP'nbsp;ftolus; Pro quolcgationefungimur :nbsp;Epifcopi,amp;c.Eccc vidcSjTutrianCjfimalisnO'nbsp;men capitis intciljgere dcgraduEcclciîallF-’'nbsp;miniftcrij, non tibi efle in vno quopisni lio-minc fubfiftendum, fed ipfura EcclcCixniMquot;nbsp;fterium comprehendendum elle,qucmadnio'nbsp;duin fecit Ambrofius,qui non viiumPccnldixit elfe caput ( vt illePapa qui Ccphanicap^nbsp;intcrprctatiis eft,cuius tamen caulainiuepW'nbsp;fimctuerivoluiltiyfedomnesfimulApuftolos«nbsp;Rurfus nonvnum Petrifucceftoremnbsp;num Epifeopum caput elle djcit,fed oainfsl*'^nbsp;mill Epilcopos,id eft, iplum minifteriumf^'uinbsp;cleiiafticu. Quod etiam confirmatiirpraicl^f^nbsp;hac Cypciani Icntetia quam iani antenbsp;tiescoraemorauimus : Epifeopatus,inquit)'''nbsp;nus eft, cuius à fingulis in folidum patsnbsp;tur. Tu verb nulla vnitatc potes apprchentl^'nbsp;te,nifiin vno hominçjeôqucpontificcRou’’'nbsp;no,quu potiùs confideranda fucrit in iplo^*''nbsp;cleiiæ mir.iftcrio. Etcerte fi hxc verba r^tt’nbsp;ad fupc t (oré fimilitudine,aut maiica erit fit”*'nbsp;litiid.nis rcdditio(quodabiità P-iuloaccufS'nbsp;tifiime fcribcnte) aut nomen capitis rcfpóJt^nbsp;bit non vni fed muitis, quû Paulus nuinttî?*^nbsp;multitudinis vfurpantiprimum, inquit,nbsp;Apoft.deiiide Prop betas,amp;c, Q^id autemi’nbsp;tuainterpretatio cogatide quoqinobifcuiT^/nbsp;potiùs t« docftiffimis Vctcribuscoclud^fci^'p/nbsp;cnim nomécapitis in hac fimilitudine ellea/.nbsp;ferendli ad caput ahquod vifibiicEccleto?’^nbsp;pars hæc fimilitudinis vacet, vt inquis. Si*'^nbsp;eft,Turrianc, vbinaigitur collocabisoculo’*:nbsp;aurcs nifi in capite î Aiqui licet ab ilhsnbsp;reliquuGorpus guberncrur, ipfa taincintffnbsp;diftinifta funt,de ea Paulus in hac fiinilitudu’^nbsp;manifeftè diftinxit.Quocirca ex tua arguui^Rnbsp;tatione fcquitur,caput vifibilc Ecclefi« *gt;ótnbsp;fe conftituendûin vno hominc fed innbsp;Vtramuis igitur expofirionem eligas,nbsp;caufa cades.Nam fi membrorum dirfcrenti^nbsp;cum Chryfoftonio,dcvariis Spiritus fandfidnbsp;nis inteiligas nomen capitis fignificabitfnbsp;qui inter alios donis-»fW/z«Ti)ec/t cxcelleba'’ ' ^,1*nbsp;Sin mails gradus Eccicfiafticos fuifienbsp;brorura fimilitudine adumbratos; feq^^'^nbsp;nomen capitis ad plures fimul pcrtincre,q‘'^'nbsp;doquidem oculi amp; aurcs à capite feparafin^nbsp;pofiiint. Quinetiam , vt Pontificiis dectet’’’nbsp;id eft, tuis tclis tcipfum confodiam, quid ft igt;'nbsp;fpondebis Calixto Papæ , qui apud GtatMnbsp;num affirmât Romanam Ecclcfiam elfenbsp;putEcclcfiæ vniuerfic?Si enim tota Ecefii'^nbsp;Romana eft caput, cur tu mihi totics vu^nbsp;hominem,vnum Pontificem,vnum Petrii*’^nbsp;ceftbrem inculcas ? Porró fi caput Ecclefr^y*nbsp;tibilc nullum poteft elle nifi rarione fuc^'^^”*^nbsp;nis Petri ( quemadmodum dfiputas )nbsp;fanus dixerit Romanam Ecclciîarnnbsp;pett*
-ocr page 613-SOPHISMATA.
l’êtreiucce(fiirc(runc cnim non cfictfucccffio P‘'rlon»lis)quouiodo dici poteft Romana Ec- (nbsp;caput Ecclcfiæ vniuerfæ? Rcfpondcat 'nbsp;Tuirianus fuo Papæ,qub fc ipfc amp; fuos,magis inbsp;äcmagis, refpondendo refcllac amp; coarguat. gt;nbsp;Sequitur tertius error tuæ argumentatio- ¦nbsp;»is. Quod caconclufio quam infers,ncmpcnbsp;Pontificem Romanum elfe caput vniuerfænbsp;Ecclefix, eft plane«Tipclt;ro^oc. Quoties enimnbsp;, Scriptura dilfcrit de capite Ecclcfiæ,nunquam jnbsp;»liudnominat,quàm vnum Chriftum : ficE-¦pl’.i. Eumconftituit caput fuper omnia ipfinbsp;Ecclcfiæ, quæ eft corpus ipfius, amp;c. Idem adnbsp;CololEi. Ephcf.5.amp;c. Quarefummoperc vi-. Und»lunt ilia loquendi genera, quæmanifc-ftc contradicunt expreffis Scripturæ fenten-tiiSjKoc cnim eft iTtpoit'iJ'siratfXw, vt ait Pau-lus.Atq; vt id magis pcrfpicias, profcro quodnbsp;»it Paulus Ephcf,4.vbi enumerans gradus Ec-clcfiafticos ( vt in hoc loco quern tradtamus)nbsp;Dcdit,inquit, alios quidem Apoftolos, aliosnbsp;Ptophetas, amp;c.ad coagmentationem fanbto-ftim, ad opus Minifteri), ad ædificationcmnbsp;Corporis Chrifti, donee adol-cfcamus in eumnbsp;per omnia qui eft capur,ncmpe Chtiftus.Itemnbsp;»dRom. 12. Vt in vno corpore multa mcm-l^tahabeinus, membra verb omnia candemnbsp;’’onhabent aiftioncm. Ita multi vnum corpusnbsp;foinus in Chrifto. Item, in hoc loco de quonbsp;twndiudifputamus, Sicut, inquit,corpus v-’'•uiii cftjfic membra habet multa, omnia verbnbsp;‘Ï'enibracorporis vnius multa quu fint, vnumnbsp;lunt corpus: ita amp; Chriftus. AudisTurriane?nbsp;h»amp;Chriftus, inquit, id eft, itaamp; Ecclefia,nbsp;^niuscaput Chriftus eft : fic enim totum cor-pnsabipfo capite denominauir. Qini ergo innbsp;^»cfimilitudinequam nobis obiicis, Paulusnbsp;’’oluctit aliud Ecclcfiæ caput præter vnumnbsp;Chriftum alfignarc, qui fit vt tu,qui non po-’Ci animum induccre fimilitudincm capitisnbsp;^ic »liter Hare pofte nifi de vno intclligaturnbsp;fit caput totius Ecclcfiæ, non ipfum igiturnbsp;Êhtiftum iutclligas'ïPaulus cnim dicit Corin-ihioscftemembtacorporis Chrifti:non dixit,nbsp;ï*ctri,aut eius fuccelîbris, fed de vno Chriftonbsp;'nentionem fecit. Tûne Paulo pcritior autnbsp;’cntior’num ignorauit Paulus elfctne Chti-fius vifibilis an inuifibilis? Annon potuita-*'gt;tnaducrtcre «Tonrov illud quod ais nccefla-fihfcqni,nifi Petrus tanquam vifibilc caputnbsp;’ntetponatut inter Chriftum amp;Ecclefiam ? Sinbsp;I’i'alipotiùsquàmtuo iudicio ftetifles,Turfite, proculdubio idem caput Ecclcfiæ catholics cum Paulo nominafles, nempc Chri-finm. Itaquc quod nobis falfb obiiCis in tenbsp;'«c quadrat, quum ais nos conftituerc cor-lt;jj^ pnsEcclcliæ TroXt/Kiipax», ; nos enim vnico Ec-' clciiæ capite nempc Chrifto contenti lumus.nbsp;^osautem duo capita Ecclcfiæ conftituicis,v-•'nm vifibilc, altcrum inuifibilc,adeb vt quotes inter vos Antipapæ furrexerint, totiesve-‘hiEcclcfia, adminimum,triccps fucrit. Sednbsp;ytad Paulum rcdca,finomcn capitis vfurpatiinbsp;”^ipfius fimilitudine neceftarib reftringis adnbsp;J»put Ecclefke catholics , fummæ profeótbnbsp;Olt impudentiç,aliud caput proponci'c quant
5^5 Chriffcum à Paulo in hocipfo loco noniina-tum. Qiium cnim Ecclcfiam vocauit corpusnbsp;Chrifti, ncccfl’ccft Chiiltum clTc caput huiusnbsp;corporiSjidfftjEcclefiæ.Scd video fciupulum r« klinbsp;quite male habet. Veteris enimvchæc Paulinbsp;verba. Caput non poteft dicerepedibus, nonnbsp;eft tnihi vobis opus, rede poflint Chrilto co- „nbsp;uenirc. Sed tc illo metu libérât Paulus, quum 4»«,nbsp;alibi dicit Eccleßam eße corpw Chrüii, amp; com-plementTi eiw,i]iii ommaimplee »« omrtibHs,Qcibà.
11 malis fequi veteréinterpretem qui to £pheC:, pcü^ pafliuè expofuit, Adimpletut,iuculcn-tioretiamnum ent nofttæ fententiæ coiihi-matio. Quanuis ergo Chriftus,quatenus cltnbsp;ternus ilienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; ipla perfcótio, non habeat
opus V Ill’s hominibus (fic cnim implet omnia, amp; impleri non poteft) tarnen quatenus Chri-ftuseft caput Ecclefiç, habet opus corpore amp;cnbsp;membris,vt fit caput. Hæc enim adco inter fcnbsp;relata funt,vt non poffit elle caput fine corpore,cuius fit caput.Tu veto, mi difputator, quinbsp;inDialcókicis videricupisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sitfteb.
frsipn^tv aAX«v,incidifti in ».•hÀtIim Ion-gè maximam, düm fumma genera xaTUT-o©««* confundisnempeSubftantiam cum Rclatio-nc.Seddehis haôtenus.Cçterùm,quid tibi venir inmentem quum ita concludis iSi pedesnbsp;vifibilesmyfticos habet Chriftus in Ecclefia,nbsp;habebitigituramp; caput my fticû vifibilc : quonbsp;certè nihil vnquam ineptiùs dici potuit,nihil-queacutodifputatorcindignius. NaifteSyl-logifmus eft plane a?ra(7*vT5lt;,quum caput fitnbsp;henbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«syot Tc.nec referri poffit ad caput, fed ad fibilt ca-
corpusj non cnim reótèdicitur caput capitis, fed caput cotpotis.Hoc reverb in primismo-uet, quod vifibilis corporis, vihbile quoqj caput eiredcbcat,atque hie tragicè exclamas,eosnbsp;omnes monftra in Ecclcfiam inuehere,quinbsp;monftrofis tuis erroribus non fubferibunt. Turritc-Atqui fi teipfe intelligcrcs, facile deprehen-dercsfallaciam tui Sophifmatis; Q£id enim^“^”/^'nbsp;tibi vis ,quum dicis, pedes myfticos,amp; caput ‘nbsp;myfticum? Nonne ita déclaras tc loqui de Ec-I clefiæ corpore quod non humanis fenfibusnbsp;• pcrcipi, non humana ratione comprehendi,nbsp;fedfolis fidci oculis intclligi poteft’iam au-tera fupta demonftraui, catholicae Ecclefiænbsp;corpus fub Chrifto capite elfcinuifibile, quGnbsp;pcrtincatadfoloseledos,non autemad hy-pocricas, quorii Chriftus non eft caput: nequenbsp;répétaquæ illic à nobis dióla funt.Hoc vnumnbsp;dica,fatisconftareex hoc loco quófna Paulusnbsp;intelligat quu difputat de myftico Chrifti cor-porc,orancs,inquit, per vnû Spiritü, in vnumnbsp;corpusbaptizati lumus,amp;omncs vnapotioncnbsp;potati iumus in vnum Spiritum.Eft igiturde-ueniendum adSpiritum fanäum vt,in coca-tholicæ Ecclcfiæ coinpadum amp; cohxres corpus icperiamus. Homines quidemipfi lunt a-Ipcfta biles, fed hoc nobis non eft pcruitim v-trum hie vcl ille ad corpus Chrifti verc perri-ncat.Na, vt inquit Auguft. muhi vidcturellenbsp;incorpore quilunt extra corpus.Quocirca innbsp;Symbolo poftquam prolefii fumus nos Ec-clefiam catholicam credere, ftatini lubiici-mus laniloruin communioncm jp^-'ceatorum
586 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. TVRRIANI
rcmifrionc,amp; vitam çtcrnamiquçquatuor ne-xu indifîblubili inter le coherent,licct ca Tur-ïianus dmellere arque diilrahetc conctur.Ita-epictametfi Chriftus nunc cft inuifibili?, no-ftris (ciliccr oculis corporels,cft tarnen Vifibi-lis oculis fidei ( quæ lola ctiam poteftEccle-Jîam catholicam intucii) doncc aliqriâdo perfecte bratilîimo eins conipcótu perfruamur. Sed eft .aliud quod valdc miremurin Turria-num. Non enim contentus Chriftocapitein-uifibili,aliud proponit quod fit vifibilc,ncm-pe Petrum. Atqui non minus cfthodic Petrusnbsp;Vetitant inuifibilis qriàm Chriftus. RcfpondetTurria-nus,Petruin eljc vifibilem in fuis fucccU'ori-. bus. Obfecro, cur igitur nontantundem fal-
tem Cnvilto tnbuit quantum Petto? Cur non Zhzzm' dicit Chriftum reddiquodammoJo vifibilemnbsp;nus non ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . - . -
tantnnde f/ibtsitnbsp;Chrijîonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;-
quantum velutDeo per nos exhortante. Vndc Ambro-¦Pftro,ne- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
•vifiislis in fssis le-
Z. Cor. 5. In 1. isd.
Cor. n.
ra, vt viram corporiinfundat, illiid foncat, amp; rcliquis mcmbris paciencibus , finiul ctiainnbsp;patiatur. Atquc Romanus Pontifex putimnbsp;Euangelij dod.tiinam,cx qua vitam haurit Ec-clelîa, quantum in ipfocft, è medio lellit.finbsp;quæahorum membronim lunt propriaadlcnbsp;vnum trahit, Ecclcfiæ membra diueJlicacli-ceratidcnique veris Ecclefic Chriftiaiiçmcin-bris omnipœnarum gcncrc cscruciandb lt;ic-leóEatur.Quarc(nequid grauiùs dicanijponii'nbsp;fex Romanusnon cil caput Ecclcliæ.
tem Chrifto tribuit quantum Petto? Cur non Inbsp;in fuis lcgatis,ac miniftris Ecclefiarticis? Sic e-nimillc:Qui vos audit, meaudit.Et Paulus,nbsp;NomineChriftilegationc fungimur,intuit,nbsp;fiuSjEpifcopus,inquit, habet perfonam Chri-fti,amp; vicarius Domini eft. Qu^um ergo tanto-pci'c delcttcris rebus vilibilibiis,Turriane,o-culos in cos coniicc per quos fc Chriftus,quo-dammodo prxbet hominibus alpcótabilcm,nbsp;id cftjvcros ac fideles Ecclcfiæ doctores, quo-tics rcótè olEciofunguntur.Atque vtinam ni-hilmoratusfragmcntum illud Conitantino-lolunni politanuirdquod Grçcc rccitafti)Augultinumnbsp;Conflàti- potiusconfuluiircsita locum hune Pauli tra-fiop.çMcn» Clâtem,vt nos fcmperadChriftum caput vni-titauit cLim Ecclefiç deducat.Sic enim in Epiilola adnbsp;citans hune locum Epiltolæ adnbsp;Corinthios: Illæ diuifioncs donationum, in-ntts. quit, diélæ funt iieut membrorum in corpo-
LOeVS VIII
Lex vmbram obeinens fururoruffl bonorunijnóipfam imaginem rcruni)nbsp;iis hoftiis quas lingulis annis calHci»nbsp;aflidue oftcrunt,nunquam poteft^c-ccdencesl'anóti£care,amp;:c.
r'.
cum Ecclefiç deducat.Sic enim in Epiilola ad
quit, diélæfunt iieut membrorum in corpore, quia non idem valent aures quod oculi,ac-queita membra cætcra diueriis ofticiis con-corditcr diilributa: quæ tarnen quum fani fu-mus, vna,ncquc diucifa,necalibi maioreali-Tain ua f'ibîorc, fed quum fint iplà difparia, com-IjuÏh.ij. muni amp; parili falutc congaudent. Huius corporis caput eü Chriftus , amp;c. Idem de Chrilli præfentiacum fua Ecclcfiadiircrcns. Quauis,nbsp;inquit,Chrifius fedeat in cœlo,tarnen compa-tiens membris laborantibus (quia caputcllnbsp;, membrorum amp; vniuerficorporis)quando,in-quit,vni ex minimis mois non feciitis nec mihi ieciftis . lam cel te crat in cœlo quado Paulum ex pcrfecutorc fecit prædicatorcm : namnbsp;X mifcrtuscius, amp; incorporans eum vniuerfonbsp;corpori fuo dixit de cœlo c Saule Saule, quidnbsp;me perfcquerisîCertciam incœlofum,tarnennbsp;in iplis membris meis adhucego pcrfecutio-ncin patior,amp;c.Et paulo poit : Caput in cœlonbsp;ctt, nos hic laboremus amp; inuicem onera no-ftra portemus: quo enim iuit caput , cætcranbsp;Coihlu- membraitura iunr. Hæc Auguttinus : ex qui-ƒ-). bus facile pcrfpici potelt, Chriftum licct no-bis inuilibilcm, l'emper tarnen præfentem Ec-cleiiæ taiiquam myiticum ciputmyftico corpori adefi'e,amp; lanctifllmam hanc arôiUfimam-que cqniunCtionem nullis polie locorum
r/{ ^tipcrelt vt hune Pauli locum in Ttirrianum hoc modo retoiqueamus. Ea clt capitis natu-
SOPHISMA T Ml R I A Ni. mbram^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habebat Lexfifturofitin
norum, non ipßim inm^nem TeTum. In notto turTefiamento nonfunt vmbrie ,fed imagmtstd-r-Mnrerum qut apert£ s:^ßue vllo ani^mattmce!»nbsp;fstnt. hni^He tn imagtmbKs acmyftertts fpfirttntnbsp;rurnquAtn cœlo reuelatafanlè cernHnntrffolm^nbsp;Dstti inplerein F.ccleßnnoua i/eteres vrnbfdiffnbsp;typos, r»de necejjc eßvs fca Clsriftusnbsp;^ue z/rnbrant thfoni Dauid nunc tmpledtjVttun ilnbsp;cœlo tantum ßed tn tpßt E.ccleßa innbsp;regnet. Quare i^uumregnet in terra aenonpii^nbsp;confespuens neceffartoejl vt aliejuetn(ito loco co/ijh'nbsp;tuerttyin ijuem regnum illud tranaulertt,e/nifgt;ty^''nbsp;nam fuam gerat ¦^ac fitamferatimagtnetn^ b ißnbsp;fummus Pontifex Petri fuccejfor, Rexnbsp;Its Ecclefia^ç^ imago Regis Chriflu^uiincahc»*''nbsp;feendit. Incite regnißtntualif prsßdc(nbsp;Eccltfiafmpletur quod dixtt uinaelusLucs^'H*'nbsp;bit lUi Deus federn Dauidpatris einsnbsp;in domo lacob tn aternum, g/ reenicjUtnbsp;rttfinis.
SOLVTIO SVPERIORIS' Sophifmatis.
NOVO quodam argumcntaiidigcncf'’ ex vna negatione multas aftirniation«»nbsp;nectasquidem fatis libi conftantes collrj’^nbsp;Turrianus, qui ex hoc loco peflnnèiiitelh'd®nbsp;non poruit nifi pelfimc argumentati.nbsp;mus igicur verum fenium huius loci quc'«nbsp;T.'urrianusdcprauauit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Apoitolus perfequens inftitutam coinfi»' , rationem Legis amp; Euangelij.amp;alludcnsadf^nbsp;illud cxéplar quod oótauo cap.dixerat ode”'nbsp;fum fuille Moli in roontc,opponitnbsp;gis,-iùo sIbo»«Euâgclij. Per vmbram Legisi”'nbsp;teiligit legales ccrcmonias,eV ca veteris ffd^'nbsp;menti rudimenta , quæ venturum Cliriih””nbsp;adumbrabant. At nomine tiÎç eixlmfnbsp;cxprcllàm formam Chrifti, id eft, t-hrdh'”’nbsp;jpliiiii
SOPHISM ATA. i,, Ç cius beneficia, qux nobis per Euan-ij^'’S‘’'lgt;uraconferuntur.Hanc eflefententiam A-poltoli docctipfiuslocicircunftantiaScnbsp;!¦ in;, ®‘®’«.Sic ctiam idem Apoftolus cap.g. Legemnbsp;''‘‘iiti, vocauit : amp; codem loquédi gcncre Pau-lus vtitiir cap.x.ad Cololf. Q^ßtnt'vmbrafu-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor^MS’^efl'Chrtsii .• qui locus hunc de
4^0igiinus exponit. Q^re quu in h's duobus locis eadem dodrina traófetur, amp; fetipta Apoltohca fcqum non pugnent, fequitur ilianbsp;^cibaad ColoH.his verbis de quibusdifputa-nias rclpondere: adeb vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isfayfaeirurf
idem fignificet quod to' 3 -ra^a , tv Xe/Çquot;«. Ex ‘1'^‘biis erticitur Chriftum elle, vel corpus, velnbsp;' «ptcllam imaginera eorûquæLex olim ad-'(11,^ “'nbtabat.Nccobftat vocabulüwWi’«?, quodnbsp;'l^'i'^'ni vt vfurpari foIctàScriptura, fæpei-dem lignificat quod rcsipfa.Chriftus enim di-'•'iturtilc»»««)»T5ô't5. Etnihilominus ipfe eftnbsp;)ƒ’• benedidus Deus in fccula,vt ait Paülus. Item
Ebtiftus dicitur accepifle formara ferui, nc-4uetamen id obftat, quominus cum verè ho-niinem ellccrcdamus. Ab hoc loquendi gc-nerc nôrcccflît Lombardus quum ait, imagi-ticm aliquando di ci fccunda clfcntiaenec alic-nûclf quod vulgbdicitnusaliquid reprçfenta-’¦1) non tantum quù cius limilitudo proponi-*nr,fed ctiam quum tesipf^ prxlens liftitur.I-'^que planus eft locus amp; adeô apenus vt in co f»*liaciaTurriani latere non polîît. Quid au-¦'fiiii;. tlt;^ni bonus iftcThcologus:Lcx,inquit, nó ha-buit cxprcllàm rcrum imagincm.Ergo neceflenbsp;Chriftiimaginé excarcinregno Pon-tificio.Mitum certc rahocinandi gcnus,quodnbsp;»men ne pluribus exagite, hoc cercè primùmnbsp;»bturdumeft, quum Apoftolus deccrenioniisnbsp;hgalibus dillcrat, ac præfcrtim de vidimisnbsp;quotannis ofl'crendis, fermonem ad regnumnbsp;Clitillittansfcrre; deinde hoc eft abfutdius,nbsp;nouura Teftamentum in terris concluderc.nbsp;Pofttemb hoc omnium abfurdiftimum, eft,nbsp;J , locovctborumApofloli,alia plané fublutuc-tc.itavt iain non ex Apofloli, fed ex fuis ver-’*»14' bisTurtianus argumcntctur.Hçc enira nô di-cit Apoftolus ; In nouo Teftamento elfe ima-1^“ •' gilles carum return quæ in cœlo reuclata facienbsp;cciniuitur? ncc etiara vera cfl ilia propohtio.nbsp;Nam in nouo Teftamento funt amp; exhibcnturnbsp;rcsipfæ, quas hîc quidc videinus (inquit Pau-^ns)pcrfpeculu amp; per æniginatac in cœlo, co-”'5' lim cernemus. Eft igitur difterétiaraon in rc-busiplisquævidcntur, fed in modo videndi.nbsp;Quaniobré quum Turrianus hxc tria confti-tuat,vmbrâ Legis, imagiiicm noui Teftamctinbsp;lesiplas, prolert fuam, non autem citât A-poftoli fcntcntiam,qui duobus membriscon«nbsp;'entus fut. Siquidé cxprclla rcrum imago, ai-bil aliud eft Apoltolo, quâ res ipfx. Nec eniranbsp;legales ceremonix fucrunt vmbrçimaginum,nbsp;led vmbtæ rcrum,quia carû corpus fuit Chri-ftwjvt ait Paulus : Chriftus autem eft rcs ipla,nbsp;non imago rci. Hucetiam fpedat quod dici-rutRonocap. ad Hebrxos, veteresceremo-ni.is tuiftc cxemplaria corum quæ font in cœ -l's. Quis igitur lerat hanc Turriani conclu-lioiitm : Nouum teftamentum,id eft dodri-
naEuangclij,nobis ad viiium exhiber ea quorum «-iciiïj^a^ict» tantum Lexproponcba? ,in-quit Apoltolas;oportetigitur(inquitTurria-nus) imaginé rtgiii Chrilh in tcgno Pótificio cxtarc. Annonipfe fencis,Turriane, tuum er-rorcm rènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Hunc ctiam alium
crrorcin auimadiicrtito,nempe quumaflumis idquodcll in qiixlbone poïitum. Pcrncga-mus cnim rcgnumillud Pontificium nitino-uo tcitamentojidelldoótrina Euagelicaamp; A-poltolicis prxccptis: amp; in hoe cardine flatusnbsp;totius dil'putaiionis vcrtitur:tu vctópvoponisnbsp;illud canquamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exquibuscuiuis
perfpicuum eilcpoceft nihil tibi,ncquc regno Pontificio cum hoe Apofloli loco elle cómu-ne.Hoc enim fibi vult Apoftolustquoties ocu-los in Euangeliuni coniicimus, tones nos vi-uani expreflamque rcruni carü forma, liuercsnbsp;ipfasintueri, qiiç in Lcgcfuerantiincis tâtùmnbsp;crafliofibus adubratæ. Itaqj Apoftolus argumentum diicic à veteri LegeadChriftû:cu vc- mttt abnbsp;ró ab vmbra legis ad Regnum PontificiutntScnbsp;fienó iam vmbrâfed cralfiflimas tenebrasof-fiindisEuangelicæ luci. Nam dum Apoftolusnbsp;nobis cxplicat quxna fit hæc «initit lafa-yiatl-Tft,v,vnii Chriftum proponit, in quo clariflimcnbsp;relucent ea quç patribus fuerant fub vclo pro-polita. Vt cnimalibi dicitatnbsp;eognittonis tn facie lefk Chrifii. Si quæras igituc ’nbsp;quænam fuent vmbra Legis : profert Apofto-lus hoftias fingulis annis oblatas.Rurfus firo-ges vbi fit exprclfa ilia forma rerum , ita fub-iicit:Chriftus,inquir, pro peccatis vna obUtanbsp;viftima in perpetuum fedet addextram Dei,amp;nbsp;vnicaoblationc confecrauirin perpetuum cosnbsp;qui fandificantur.Hæc Apoftolusitu verb fer- 'Ptntifttnbsp;monem transfers ad imaginera tegni Chriftinbsp;qtiam in regno Pontificio conftituis. ^tqui,nbsp;Turriane,tantumabeftvtvllaroChriftiima- nnbsp;ginemin Pontifice Romano agnofcamus, vcnbsp;eum potiùs cum Paulo dicamus eftcipfi Chri-flonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. Their 2. adeb vt nequeo-iw»
fit neque axuV regni Chrifti, fed rés plane regno Chrifti contraria. Quare vel tibi renun-» tiandumeft huic loco quem protulifti, vel finbsp;ilium fequcris, nulla alia ftatuenda eft vkia return forma prxtet vnum Chriftum, nobis innbsp;Euangelio exhibitû: hic cnim Apoftolus con-•quiclcit.Hxc nobis dida fint de huius loci in-terpretatione.Vcrum(fac fcio)ifta non fatisfa-cient Turriano, vtpote lefuitæiquod fedario-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
rum genus audio valde imaginibus deledari, adeb vt imaginera Chrifti(qucmadmodum il- bMdcle-li finguntjfecum circumferantjcanique fuisli- flamuKnbsp;bris folcant præfigerc, quod ctiam in fuoli-bro curiosc obferuauit Turtianus.Quinetiara ƒƒ **”„”*nbsp;contra cxprcfiiflîmum Dei intcrdiélum, Exo. rianumnbsp;20. amp;c. aufus eftin hoc ipfo libro aflirmarca- lefaitamnbsp;dorandas efle imagines, amp; honoremac vcnc- '*'* /quot;'if*nbsp;tationcm prototypiab honore amp; vencratio-ne imaginis feparari non poHc.-modbaddaturnbsp;qtiafi verb plebs coram imaginibusnbsp;C^ftatuis prouoluta, hanc diftinCtioncm velnbsp;curct, vel Ctiam intelhgere poftit veianc fitannbsp;faifazfed de hac realus.r.rgo vt Tutriano ima-giaum amatori, propugnatoii, piötori aliqua
£ltn4gt;, ZxrfM.
Turrituif Alitnifii-
)
-ocr page 616-588 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. TVRK'IANI
-ip. re gratificcmur:demus aliquas efle in nouo ^«»Æw^Jeftamenro imagines. Ecquafnam? inqnics,nbsp;fint mix- HçmpcipfamEuangelij dodrinam, amp;praifH-?gt;-' cationcm, atone ca omnia quæex verboDcinbsp;fianidito. ad prædieationcm Euangelic.am pertinent.nbsp;Sic ehim Paulus ad Galat.J. cap. or ,ƒ!-fcinauit ne obfet^tteremini veritati -, quibus ob ocu-loe Jefns Chrtsltts finitefiterat depi^us infer lt;veinbsp;cruc^xHSiffi'c.'L^ quo cfHcitur, Euangelij prx-. dicationem elle jnftar prællantiffimæ ciiiuf-. dam piôluræ ,qu£E Chriftum amp; ipiius benelf-cianobis ita ad vinpm exprimit, vt iplis ptQ-pemodum oculis fubiicerc vidquot;atur,Açqiie i^tnbsp;da-regno Chriftiagamusji rogesquçnafueritnbsp;eiusvmbra, toadregni Dauidis memoriarc-uocaboifcd li poltulas tibi dari erzora vS lapay-./ixaToçinEuangclio,amp;in nouo Teftamentojnbsp;tibi proferam Chriftum ipfum affirmancemnbsp;Matt, 18. fibi pote^atem âatam ejfie in cœlo (fi' innbsp;terra.Item quodaic Apoftolus. Oportere Chri-finm reÿtare vfejue cjw omnes mimtees fabtecerttnbsp;pedibns eine, ÔC pleraque Emilia quiV paffimnbsp;occurrunt,amp; nobis exprefl'am regni Chriftinbsp;formam amp; «xo'»a, non corporis, fed fidei ocu-lis confpiciendam clarillimè proponunt. Tnnbsp;verb vel ex eopotcras axupoy huius tuæ argu-mentationis cognofcere,quód li regni Chriftinbsp;imaginera ftaruis in regno aliquo vilibil],iaranbsp;ad vmbras.veteris Teltamcnti rcgrcderis, §lt;:nbsp;cxortæluci Euangcliva:renuntias.Quinetia,çnnbsp;quum ctafli ludæi vmbræ adhærclcentes, ter-renum Nfefljæ regnum etiam ab »phs Chjiftinbsp;temporibuscófingant, amp; ab illo errore Chrj-Duflex ftus difertis verbis fæpè fuos reuocauerit;numnbsp;fxraia- crit confcntancum, iplius regnum»vifibih aft-•fifmnsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .
Turrix-lii.
quot;Prior ,in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
wcabulo tificio id eft, lueem in tenebris,quçris:ego vc-«aofoï. rómoï«inipfo Chrifto,amp;inEuangelij pi$' dicationc efte ex ipfo Euangclio araimo.
Pofierior, Alter paralogiftuus cftindióhione Regni. vocx- Quâdoquidem regnum Dei dicitur opttat Jjuwe.nbsp;Autcnimlignifi^catfummä ôc auroxfaTSfinit^i'nbsp;^otmo- porcftatcm Dei^in omnes res creatas, arque a_nbsp;tilt regni dco ftiipfos homiiicsivr Pfal.pj.amp; 96. Tim. iS.nbsp;Pei äica- amp;c.aut bcatiffimara illara requiem æternâm-que vitam nobis in coelo rçpofitam.vt ji.Tim.nbsp;4. aut ipfam Euangelij prædicationem, pernbsp;ejuam nobis ad æteenum iftud regnum patetnbsp;accelfus, vt Matth.ij. Rurfus regnum Chriftinbsp;duobus modis cólidcratutjvcl quatenus Chri-ftusrcgnacinfuis cleótis, fui Spiritus efticaciànbsp;.amp; virtuce : vel quatenus imperium in ipfos c-tiam improboscxeicct,prolummaluaiufti-tia amp; poteftatc. Hi duo modi ncçellario di-ftingucndi funt.nequc confu ndi dt b ent, aho~nbsp;quin errores maximi conlequcntur.Nunc nobis cxplica quid intclligas nomine rcgniChij-fti, quum ais oportere aliquam eiusimagiiicninbsp;cxiftcre in terns idque m Romano rcgijn : ftcnbsp;î-nca;.!. eijim vocas Pontiheatuni Romanum. Citasnbsp;hec verba apud Lucara, Regnabitin do»w laci bnbsp;intnernam. Ergo video teloquide co rrgnpnbsp;quod Chriftus cxeicct in elcCtos,quorum Ec-.elcliampcr domum lacob lignihcari, laris eft
manifeftum. Nam Ecclefia qnæinæternuft' tura eft,ex fobs eledtis conftar:bypocritæ''ff‘’nbsp;licet ad teropus in Ecclefta elfe vide.anrur,tannbsp;dem ramen dcEcclclia deiiciendifant. 1’!”nbsp;quum regnum illud Romanum in Ecd'‘nbsp;vifibili conllituas,in quareprobi mixti
• cum cleóris,quos qnidemîplcfâterisellcinC'nbsp;fibilcs, çfticitur rcgisiim PoncificiiiranonC'nbsp;imaginem cius regni de quo loquitur Ano*-
¦‘lus apud Lucam. Arque,vt reipicrcÊllisd'; -gcro tibi tuum illud argumentum de inrag*'nbsp;(iiibiis, in,qiio dicisimagincm cadem eilt* CUi’*nbsp;prototyponbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ar ex iis qux modod'’''
• conftar regnum Pontiheium non efl'c iden'nbsp;Cum regno Chrifti , ac ne ^fT/xeïc qiiideo’-Quare illud,huius imago efle non potcH-
Q^od aurcm addis oportere vt Chrüh'^^ ƒ liqucni iuo loco conftiruerit per queninbsp;.quura per fenon regnet in te ris;hoc veroenbsp;plané afleoAflj/a».Qiiomodo cnim in luis rcgna'fnbsp;Chriftus? annon vittute fui Ipiritus opérant^nbsp;-per Euangelij prædicationem î Inde cnim i’?'’nbsp;præftantiilima huius regni clfeôta, aptidE^*^nbsp;ium,/«y?ifM, pax^aaudtum per Spintiitnfiquot;^^'’’'nbsp;,Quæ orania Chiiftus pcrfcamp; foins prdh^,nbsp;.Quum i^itur regnum.Chtifti fpirituafenbsp;.perpctiio iplius fpirituali præfcntia ftusii'“ 'nbsp;(queadmodum ipfe promiiirhisverbisnbsp;(¦vobipca/nfum v/ijue ad confammattonetnnbsp;non tanùtm ablurdura eft, fed etiambhlp*’'quot;nbsp;mnnijdiçcte regnanti Chrifto tanqua»’^*’'nbsp;fenti ahqueni in terris fubftituédum elle-Audi ennn quid dicat Ambrofius qui ca iph'î^,'nbsp;ûansquæexLuca cit.afti:Cœlum,inquit,ill’'’nbsp;cc,lcfus illic.cftncrrâ intuere, lefus adelb bf'nbsp;diequumloquormccum cft,eriiin Armci’*-*'nbsp;iiunc loquitur Chnftianus, Icfus adelt: ni'”“’nbsp;cnimdicit Dominum Icfum, nifi innbsp;fanCto.Farcor quidem homines adhiberi^nbsp;prædicandum Euangelium, amp;ad cæteraob^nbsp;cunda quçad minifteriura Euangclicunip''f'nbsp;tinent, quos idciico Paulus ait elfe kg:“'®*nbsp;Chrifti : fed ramen illc folus regnar, 1 olus a”'-mos noftros ftcôtic, folus in conlcicntiisn®'nbsp;ftris dominatur.-ncqucçonfur.dcndum eftnbsp;tçrnura minifterium cum interiorid-'lph''®^'nbsp;li Chrifti regnov Ita igitur Itaruamus :nbsp;Euangelij miniftros, legatos quidem û'f’nbsp;dici polie,amp;iplius regniMiniftros, lednbsp;vifibilc aliquod eoruin regnum conllim“’ ,nbsp;dum, vt fmt «zo'veç regni Chrifti, iain non clnbsp;.argumentum difputantis ,fed deliriumnbsp;niantis.Hçc verb Perri verba nobis Turriaiquot;)^/i*nbsp;impudens lubiccir. LicetChrtfiuM nitKnbsp;ceraatis-, tarnen credentes exit Itatisganditnbsp;btli ^gloriofo. i.Pctr.j. Ecce igitur, quortiua®nbsp;corporalis Chrifti abftntia non inipedit pi^^nbsp;datum hoc clfcdum regni Chrilti, neu'p^nbsp;incftabilc gaudium, quo anima’nolita'P^nbsp;funduntur, vbi lemcl oculos fidei in ipiumnbsp;fixiinus. bicerct autem Petrus (.(iquidem ''®^^nbsp;nobis narraretTurrianiis) fc Chrifti ablei’i'^l^l^'nbsp;præfentiam fupplerc,amp; rcgnuininnbsp;vifibili cxercere. Scdabiit vt illud dic.at : Etanbsp;enim mcmor huiusprarccpti à Chrifto tta ’nbsp;Regesgenttum doftnnantnr^zios autem
'i
quo regno in terris conftituto veile cxpnme-reîHicüt igitur prior tuus paralogifmus in vocemproç, quam tu quidem in regno Pon-
Aleer paralogilnius cftin dióhionc R^gni.
sophismata.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj,
plane rcpndiatam efte conquer.itui-, aliquim ergo rcriim præteritarum iinagincni in reguonbsp;Pontificio (quando ita Turriaiius poftulat)nbsp;agnofeamus.
Viiîbile Dauidis regnum in Iiidæ3,fnitvm- Atr,'-bra amp; typus regni Chrifti in E-Cclefia, vtcon- (Palt;nc ftat ex verbis AngeliiLuc.i.àTurriano citatis. ffifrirr.nbsp;vt ancem prilcis illis temporibus, Imperato-res Romani ludreara occuparunt, amp; terreniînbsp;Dauidis,regnum adfetranftulcrunt, arque e-tiam Præfeélus Romaniis ex fede iudiciali pernbsp;vim amp; nefas vfurpata,Chriftura vcrumDaui-dem condcmnauir,amp;in crucé cgif.ita nouif-fimis temporibus Romani Pontifices Eccle- Zarria-fiim, quantum in ipfisfuit, occuparunt, rc-gnûmquc Chrifti ad fe transferre voluerunt,nbsp;ôc ex ilia fede quam pr.-etcr ius fâfque vfurpâ-runt,puram Euangclij doófrinam amp; eius pro-fe(rorcs,id eft, Chriftû ipfum, quotidle dam- »««nor»nbsp;nant, amp; modis omnibus cxcruciâdoS curant,nbsp;Queraadmodum igitur Romani Impcrato-les in ludæa.regnantes,non fucrunt imagonbsp;regni Chrifti in Ecclefia regnantis -. ita neque ad-viuinbsp;Pontifices elfe poflunt. Quarc dicendum eft «xprimitnbsp;potius, Romanos illoslmperatores ludæamnbsp;opprimentcs,fuilTe vmbram amp; ty para crus ex-preflæ imaginis quant in Pontificibus Roma-nis Ecclefiamópprimétibus,intuemat-Qupd Dauidünbsp;ctiam amp;Romanorumnomen,Çc ipfa lmperijnbsp;Romanifedesaperteindicat,adçbnbsp;nus non dubiraucric Pontifteum Ptimatumnbsp;regnum Romanotum appellate.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.opprejpit
, fuit.J.ra
QuoGtctiam vr Prcfbyrrros moncat, ne dominium in clcros exerccanr, cxpcclanrcs adZ ncntiim Chrifti PaRoiiim principis; tantumnbsp;aocftvripfi rcgnarc dcbcantad regnü Chri-ftilignificandum.
Poftnmóhocloqucndigcnus rcpctituma ] ,^'u Turriano, Chiilluni regiium fuum vel in Ec- .nbsp;N“» clcliam, vel in Pontiheem Romanurn cran-'-'¦«I,'' blafphemia non caret ; Nam, inquicnbsp;1’iukis,«porter eum regnare vpjttenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orrmes ini-
¦'«1 mtempibieccritpedibtif ei:u : tune autem tradet ,patri cjiiHtn aboleuerit ornne im-
I 4,j’' feriu7/i,p!)te/ratem virtittem ,i.C.Qr.i^.
1 % Qiniic vt finem faciamus ex iis quæ ante I ptopofita lunt, confedtum elfe arbitramur,nbsp;I *lt;(/»/;, 1'rincipatum Pontificium nv.llo modo effe fi-I milem regno Chrifti, quod Chriftus ipfe pro-I jT*«! R'flus cll non elle ex hoe mundo.loan.i8.De-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gncigitiit,Turtianc, regiam illam, autetiam
I nbsp;nbsp;nbsp;plulquam regiam Pontiticum maieftaté,ter-
Iicnum Cplendorcm,faftnm, pompam, illccc-' 1 %«, bias, dclictas (alia prætcrmirto, qtiidem ligt; I'!*• bcns)dcUnc, inquam, ilia omnia cum regnonbsp;I '' Cbndi , tanquam tenebras cum lucccom^nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patarc.Nam Sion,id eft, vera Ecclcfia agnof-
I citChjiftum fuum regem, iuftum, Seruato-ƒ 1 L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ “•'^nfiiecum finquit Zacharias) Sc cuiu5
1 tegnum nouexterno rerii humanarum fplcn-1L date, fed intcriori luce in pioruin animis rc-l nbsp;nbsp;nbsp;bilgct.Tunc autem vcrc fplcndidum,magni-
l bcum ÖC auguftiflimum apparebit, quum dc-1 bcllatishoftibus,amp; imprimis Antichrifto de-I turbato, Chriftus venier cum gloria viuosac
I ^'''Ortuosludicaturus.
1 tadem quoque ratione fublatum eft aliud
I nbsp;nbsp;Sopbifiua'Yuïnanldura air Pontiamp;ccm Ro-
1 nbsp;nbsp;nbsp;Wianutn elle imaginem Sacerdoti) Chrifti,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aarófuit vmbra illius.Nara
\ Apo'ilolus ad Hebrxos vmbram Aaronis ad \ vnuin Chriftum referr, ncque patiturvtpoftnbsp;I Cbtiftum ah') fummi Sacerdorcs diet pofl'int.nbsp;I Ji haque vtvegnum Chtlft' iu Euangclio tan-VtiJ^ ' quaruinfpcculo nos bdei ocullslrrtuemurntanbsp;V nrftloipCo fpeculo ChriftiSacerdotiurn con-\nbsp;nbsp;nbsp;Utaplamur.Aiqnc vt vno vetho dicam,quum
\ totum hoc argumentum Turriani falfa relata l(, provcrls nobis obttudat,Sclcgales vmbrasnbsp;nonproxiineadChriftumfcdad Pontiheemnbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanurn rcfcrat , fequitur ipCum cffe alic-
\ 0'1(1 ’^'ftrmuTO,non tantrim aTheo\ogia,fcd ctiam A \ '1 tcùc diVputandr feientia, tanquam It* f oi'nbsp;ZASij^^Gtiç-iKcv.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J______________________J
'A'' ' h^ÿ^^luperioribus omnibus erroribushae pam fftonfam/îtàmhHiupnodi fuceeßione Epifeo-'A' ’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'^htatem opponamus. hdoceft ponmvßjue adpncmfeculifecumailigauit^Qji,^“
LOGVS IX. ESA1Æ:.59. Hocfœàusmeumcum eis dielt Dominus-.Spiritus meus qui eft in te. Sinbsp;verba mea quxpofuiinoretuo,non.nbsp;difeedentab oretuo 5iab orefeminisnbsp;tui, ab ore feminis feminis tui, dicitnbsp;Dominus,ex.nuncamp;infeculum/ icnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
So P H1 SMA. TVK.B.lA.râr. ».
De cion^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnw prophf tÄt.SeiTjcrt
enim Chrimvocat ylpanolos, fernen autemfemir t ntivocat ApofiolorMtnfuccefores.Ergo Adwrttlwi-dn?» coz^eznii7J*ii4Wi Ghriftr doElnnatn ç^fer-mones eins^necejfartae^l feettniam Euangelmmnbsp;ordtnrtn4ƒ^^cceƒjio ^poHoloYiiw.Non-ÂMrc»B alli-gamta Ecclefiatn adcertAi perfon/u in otdinanAnbsp;fuccepione conHitMai, fed potiitr ChrtHits F,ccle-
re qui hutKpnodt Älli^dttonem ordrnmxfwceejito-nis à ChnslornattMt^OT, CT obfignattonem lÿ; ewHodwr« integrs, fdei ac dottrinA »lerejptria?»nbsp;quot; •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.r;
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Sol V r to s v T r. K.io K ts , •nbsp;nbsp;nbsp;. . ,
.-x-r nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; Tofien««
- U. ,o . Sophilmaus. - an : -------------..........jA Dmormimus Inttlo dhputattoms no^
Qttorum f^^fttx Atg'umen.tumaÛhrrvpt'umù.Tutt'ra- «««{,•, oe. '«trcusfupctans. Efgo tegraum Pouuhcmm no , dnobus poùStmrim mcTObrrs cotiftatet fv.«cßh-3-à cas tes quq'm cœ-nbsp;nbsp;onotum oùus hht de RomamV onùhâs m x- wü--
loucTutttanus ïrrucdaEcckhaptmctpatur poheuusverbdc’quot;*quot;*?* wr tma-rnem Voratthetatu \ rrobls ordmiAai Epltcopoimta Çuccaftmnc
i
trourqcftamcnt’1 propttum, vt contlncat cx-Yteftaturtuagrnern catum return quæ rn cœlls
'^’^^¦-faftrrrnante'ïuttiano,') Atquitantrima- unj.uw.w.. ....vj,. - j._.....
htÇtvtîcgnumVontrhc'rumhtrrv.ago exprefta rtccMfat,ChrwlMWi accttpit. ^'^^nrCbrrftr.,vt potrùsht rlVr plané cottarrum,nbsp;qttràuq\i\àcmtconumC,hrrftr cœlefte 2lt; fpr-’ ‘taalt eft., regnum autemP ont'rhcrum terre.
Soplùlmatls.
5ÿC
inano Pontihci adhxrcfccnrc. Egimiisaurcm de Piimatu Roinani Vôtificis amp; aliquor Scri-pturæ locos dçclarauiinus, qnos Turrianusnbsp;liiOrv.m Sophilmatiim tcncbiis iniiokicrar.nbsp;Quarc (uptreft vt pofterius hoc mciiibrum,nbsp;dcordinaria Epiieoporum iucccßione, per-SHOTW4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis difpiita-
fociliùs incclbgi poOint, diccnduni cft dejut: paucis in qmbus dillcntiamus, vc ira feqiicnsnbsp;eeßime. difpuracio iub vnum afpcftum proponacur.
. hiquiitu 'Punimus vnum fantum luccclijonis geoiis dße/aia- agi-jefcit,ncmpc fucccflîoncm ordinariam E-pifeoporum. Nosaueem duplicem fucceffio-nem conlideramiis, quarum vna, eâquepra:-cipua eft fucccllîo doôtrinæ ; alteraclt, Mini-ftcrij Ecclefiailici fuccciîîo.Turrianus purita-tem doôlrinæ amp; ipfam Ecclcfiam aliigac or-dinariæ fucccflîoni,aut (vt mauult ioqui)dicitnbsp;Chrillum fccum Ecclefiam alligafTe ordinarianbsp;Epifcopbrum fucceffione. At nosnequedo-ûrinæ puritatem, née ipfam Ecclefiam ordi-nariæfucccflioni elfealligandijex ipfius Chri-ftiverbo afTctimus. Turrianusin Epifeopo-rum fucccflîonc folo nomine amp; externa ordi-uatione contentus cft.~Nosvcrô in Minifte-riali fucceflîonj, Minifterij fubftantiam , vir-tutenv, amp;!;vt ita dicam) vitam, id eft, officiumnbsp;amp; Minifterium ipfum requirimus. Deniquenbsp;Turrianus ordinariam amp; vifibilem Epifeopo-rum fucceffiofiem nunquam interrumpi, innbsp;Eeelefia contendit.Nos contrà,amp; polFe inter-rumpi,amp; tuiKi extraordinariis raodis ad ordi-nem ipfum elfe redeundura, affirmamus. Hæcnbsp;funt igituf inter noscontrouerfa quæfequcn-ti difputationeagitabûntur. 5h:d qU'emadmo-dumtj.quînauîgan?,ne forte abcrrent,fibi fo-Icnt ,Cy nofuram proponcrezita ne nos Sophi-fticæ tcinpcftates abripiant, nobis ob oculosnbsp;p.roponcmus veram defînitionem fucceffio-Deßnitianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta totum huius difputationiscur-
fttcceßio- fum dirigemuS. Primùm ergo ( vt homony-Hîias valere iubeamus)loquimur non defundi dijßuta- jyf hærcditatisyftd deMinifteriali fucceffio»-ne,qu3: fine Miniftvrio intelliginon poteft ,Scnbsp;eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defihienda. Quarc qüam E-
pilcopatumÈaulus vocet prasclarum opus,fc-quitur, nceEpifcopos,nec Epifeoporum iuc-î.Tiin.î. ccffioncmline prxclato illoo-pere eftepofte. Definiamus igrtux cam demum elle veramnbsp;amp;lcgitimam Epifeopotumac Paftorum Ec-clvfiae fucccifioncm, quum veri Epifeopi acnbsp;Paftorcs Eccicliæ légitimé amp; ex ordinc præ-feripto in verbo Def j alij abfs fucccdcntcs,nbsp;præclarura opus fui'Mintftcrij excquuntur.nbsp;Qua'quum ita fint, amp;Epifeopi Ponnficij nihil eortimpræftcnt quÆ ad Minifterium Épi -feopatus. pertinent (quod non tantum argu-mentisjlcd ctiam ipfofcnlu manifeftèdcprc-henditifr)cfficitur vi ipfius definitioniSyinEc-. clclia Romana fucceffionem Epiieoporumnbsp;polie,Veruntamen ncTurriahum ar-ßnitione ct'te'pstius ab aditu dilpütandi, quàm cumnbsp;fiiccëfiio- ipfodilputarc vcllevideamur, larri nobis hicnbsp;, lödisElaiarquem citauitexpendenduseft.
ProphenarPa ulus eftoptimus inter- ; (i gfaiie-. pfet u.cap.ad Rom.vbi locum hune Eùiæ ex- 1
wr.
K T V R RI A N I.
ponit de ludæis ad Chriftianam rcligioquot;“^’ tandem adducendis. Pendet cnim Icnttait'“nbsp;proxi me fuperiori vcrf.,^'^ez;lt;efnbsp;tor^Slt;. auertet imptetàtes à Licobnbsp;contextu Hebraieo) Ad eos yz/if'”(nbsp;Ciito tn lacob.'ïavci lfc]üivü.r:Ethncfxdm ß-quot;nbsp;Ai eis,Spirt[us mens ^utfnperte efly(ßnbsp;cßi£^fljia M ore itio^ab ore tfto non difeede»t » énbsp;Atqs Ita exponit Hicr.ncmpc de cleftis lu i-zd'nbsp;Euangelicæpædicationi credituris. Sed lt;lnbsp;nondubito quin excellcns hçc promib*® j»*nbsp;hdelcsctiam qui cxGcntibus credidetuntnbsp;cominodari pofsitjfacile patiar hçc Elu'? *nbsp;nbsp;nbsp;(ƒ
ba porrigi ad Ecclefiam vniuerfam.SuuC ‘ pendamus argumentum quod inde TurrUnbsp;nus dcpromplit. Hæc verba, inquit,dicuu „,»1nbsp;deChrifto amp; Apoftolis eius. Scæcnnbsp;Chrifti fignificat Apoftolos, quorum lu^nbsp;forcsfunt fernenfeminiSjVtautcmnondinbsp;dant verba Chrifti ab ore feminis, ncccu-id fieri per continuam Epifeoporutnnbsp;fioncm.Hoc eft argumentum Turrianb vnbsp;quantum valeatvidcamus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
Sionis ilium liberatoré effe Icfum Chr**^
Dominutn Sc Seruatorcm noftiü cum orthodoxis omnibus agnofeimus,nbsp;ipfi ludæi coguntur hune verfum denbsp;interpretari.Sic enimÆgt;t^^i Abrahâill^*!^nbsp;Hcbrçi fapientem nominanttHiCjinqui^^fnbsp;Meffias.Scd ca quæ fcquûtur incôtextu:nbsp;ba meaquæ poluiin orc tuojôcc. variesnbsp;terpretibus exponuntur. Nam alijnbsp;elle apoftrophen ad populum,nbsp;bræisfamiliariffima. Alij referunt ad Elnbsp;Prophetam. Alij denique ad Chriftumnbsp;ilium Mefliara promilium in lege amp;nbsp;lis. Veruntamen id nunc ego non accsr’^l'^nbsp;difcutio,qtinm in illo argumentonoo^^^jjjnbsp;mur. Harum igitur omnium interprerst’^^i,,nbsp;vtram velit eligat Turrianiis, femper .nbsp;dibit fumma huius Prophetiæ ; nuuqüSi^nbsp;vt verbum Dci difcedat ab Eeelefia»nbsp;quam Ecclefiam efte Spiritu Deinbsp;Quam fcntcntiam ego libenter atnpl^^nbsp;fcd idquanquam veriffimum ,negotât”‘^'Jf(,nbsp;Turriani conclufionem vllo modoper^*’’.fi,{nbsp;his rationibus. Primùm cnimEfaiasloG, jpnbsp;dcipfiusdodrinæ fucceffione vt exprds^^f,:, 1^''nbsp;, cit,f^erAzî,inquit,?welt;z,amp;c.Dcindefiqigt;h^j,iir^/nbsp;naciùscontédatfcrmoncm Efaiæ pol^ iic’’’//nbsp;accommodariad minifterialem fiicccfl’*’,nbsp;propter hçc vctba-.^xpo^i tn orenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*$'*
fugcic nô poterit quin fateatur ciufn’O'Jßjr^ ƒ celïîonem elle verornniEcclcfiç Paltoi^nbsp;ccffionem,quandoquidem nominatin’ 1nbsp;tus Dei coniungitur cum iplius vetlX’’nbsp;cnim, Efaias; Et Spiritus meus ^wfupcfnbsp;non difceâet ab ore tuo qtnbsp;nbsp;nbsp;ore femtnis
vcl vna ratio excluderet Pontificiam fioncm,quum ab Epiieoporum Eeclcl’-*nbsp;manæ,amp; Spiritus Dei de crus verbum /nbsp;dem dilccllcrit. Prçtctea vidédumeftq’*'^^,,-fint ij quibulcum fanôkiffimû hoc j, gt;•nbsp;rraétum eft. Qui rcdeiint, inquitEnbsp;tranfgteffionibus. Et Paulus interpresnbsp;Hoc,inquit,àmefcedus,quûabftulerop^^^^,,)
-ocr page 619-S O P H I S M A T A. corum:5f idHicronvmum in cam tententiamnbsp;imp'jlit.vtde fobs cledtis locum huncintclli-gat. Quod fi verum cft(vt eftveritfimum) er-ru Turrianusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quum ex ca
promilfionc quæ ad Catholic.am electorum Ecclefiam pertinet, argumentatur ad vifibi-lera,localem,pcrfonalem,amp; cotinuam Ecclc-fiauim fucceffionem. Qiiid dico Ecclcfiarum?nbsp;imó viiiusEcclcfiæRomanæ,dum vnius vrbisnbsp;niœnibus i^quicquid tandem prætcxat} Eccle-fiim Catholicam circuiifcribit. Ac nc quisnbsp;promilTioncm hanc reftringat ad vifibilemnbsp;Eeclcfiæ facicin , rcclamat ipfum vocabukimnbsp;Spiritus ab Efaia vfurpatum. Sic enim ille;nbsp;Spiritus meus qui eft in te, amp; verba mca quænbsp;poluiiuorctuo nunquam difccdent ab orcnbsp;tuo,amp;c. Coniungit efficaciamSpirirusfanólinbsp;turn verbo Dei in hac promiffionc. Quæfo i-gitur abs tc, Turriane, num hypocritæ amp;im-probi, licet audiant verbum Dei, extern«nbsp;ptædieationi intcrlint,fruantur hac præcla-UprouiillionCjA: Spiritus faniSi virtute intc-fiotciu perlentiant. Quod fi negas ( vt ctiamnbsp;fsJl'u.Ti eft) efficitur hanc Efaiæ Prophetiamnbsp;t'onclle externa Eeclcfiæ facie definiendam.nbsp;Nam rtiamfi defit ad tempus ordinaria Pafto-'umfucccirio , ctiamfi aliquandiu obfcurcturnbsp;Eeclcfiæ facies, non propterea dicendum e-fit ipfam Elcclorum Ecclefiam j de qua lo-T'hutElaias,clTcvcl Spiritu Dei, vel ipfiusnbsp;''crbodellitutam.
fi'*'* QtlPd vt magis fiat perfpicuum, amp;(. clarius it E’’^'P*clt;^tc poffinuis quid fibi velit Efaias,trianbsp;lunt in hoc loco potiffimùm confidetanda.nbsp;Vnu,quid fignificet verbum Difccdcndi. Se-'^unduiii quid noinipc Seminis intelligatur.nbsp;Tertium, quidlibi velit torum hoc comple-Verba mca non difcedcnt ab ore tuo, amp;nbsp;orc feminis tui.Quibus cxpofitis,fua fpon-tuum argumentum cuanefeet.
^'^rbum HcbræumA/*yê/»hîcpofitum di
Saia difccdcdopriorcm locum rclinquimus, Egnificat ctiam plané rclinquere, vt 1er. ij.nbsp;Arbor frmftifcra dicitur nunquam difccdere ànbsp;fiudufaciendo,non quod omnibus anni par-^'Eustodem modo frutftum amp;æquè conlpi-^'rumedat, fed quia vis fruitificandi fempevnbsp;quot;’fiiuis radicibusinliærct. Poifent mulraalianbsp;'Wtnplacongcrijfcd vnum profcram «oàAw»nbsp;**’’$101' aXAaFjCX quo facile ludicabimus quidnbsp;Scripturanobis fignificet difccdcndi vo-^*EiilV öi quoulquecxeoargumctari liccat.nbsp;^'^igittir lacob prophetas apud Mofcm,Gcn.nbsp;“I?' AZa» difcedet feeptrum à luda y CT Legiflaternbsp;^etns pedtltui, donccveniatSüu^ id cft,Mcffiasnbsp;ponitur verbum Sur ciufdemnbsp;'ö^ificationis cum hoc verbo quo vtiturE-^'^s,adcb vt Pataphraftes Chaldæus vtrum-locum exprimât per idem verbum, nem-Et ipli Icptuaginta interprètes,nbsp;ctiam verbum iiivtroque loco vfurpa-videlicet to eeXti-o-uv. Age iiunc, Turria-J?boftt,idc nobis feeptrum ludæ vifibile,con-P’Ciium amp; continua illufttiquc fucccffioncnbsp;incaptruitate Babylunica,turnquum
omncsItidTÎ tyrannîco iîlo îngo premcban-tur. Deinde poft redirum ex ilia captiiiitatc, quLim Afrnonæi(qui non crant orinndi ex tribu l'.id.T ) regiam poteftatem ad le t-ranftule-rür.profcrt etiatnnobis vifibilcm feeptri luc-ceffionem in ilia tribu.Qiiod fi non potcs,nonnbsp;iitn ergo nobifciim difputa, fed in Sanôtumnbsp;iiluiTi Patriarchs îaeobu tui Sophifmatis gla-diû diftringe.Quære ex illo quîna fieri potuit,nbsp;vttunc non difeeftèrir feeptrum à ludjjCjuuninbsp;nulla extiterit vifibilis amp;c continua feeptri fuc-ceffio. Nenipc dicenduin eft, conferuatasfuil-feillius feeptri reliquias in truncolfaijiicctinnbsp;fpcciem penirus e.xharuifte vidcrcrur. Et certènbsp;Chriftus tanquam fiireulus prodiens ex illonbsp;trunco (vt ait EUias cap.ii. ) illud eft’e vcrifli-muni comprobauir.Nunc, Turrian'’,animad-ucrcis crroreni tuæ conclufionis : Nunquananbsp;dilcedet verbum Dei ab orc Ecclefix,crgOnbsp;fempcr crit in Ecclefia codem modo, fempecnbsp;eadem erit Eeclcfiæ facies, fempcr idem ericnbsp;ftatus Euâgelitæ prædicarionis: denique fempcr eadem ent vilibilis amp; ordinaria Miniftro-rum Ecclefiç fuccefsio.Quodperindeeft vtfi-qiiisita ratiocinecur iNunquam ante Chriftinbsp;aduentum difccdere debuit feeptrumà luda:nbsp;ergo nulla potuit intcrcederc vifibilis illiusnbsp;feeptri interrupcioiquod tamélonge iecus eft.nbsp;Itaque fi quis comparer florentiflimum regninbsp;Iudaiciftarum,qualisfuitDauidis, amp; Solo-monistemporibus, cum exilio Babyionico,nbsp;aut cum iis teroponbus quæ poftca fubfecut*nbsp;funt ,illc maximum quidem perfpicit returnnbsp;dilfimilitudinem , fed ramen veram fempcrnbsp;fuifle lacobi Prophetiam agnofect. Similinbsp;ratione dicimus , licet ad tempus interru-pta fuerit ordinaria, vifibilis amp; légitima Pa-rtotumfuccefllo, fempcr tarnen bane Efaixnbsp;Prophetiam veriffimam permanfiife. Nee e-nimaliquid propterea elle definit quod hocnbsp;vel illo modo non fit ; neque debent qui alio-rum difputationes ex3gitant(quod Turrianusnbsp;in Lipfenfem Academiam auius eft)ita perpe- HetStVÙnbsp;ram TO oVde To'tiraio»’ confundere. Atque hæc r»rr.nbsp;nobis didtafint de verbo illo Difccdcndi.
lam difpiciamus quid Efaias fibi velit no- Siddum mine feminis. Turrianus exponit fernen de ‘fotabuliinbsp;foils Apoftolis amp;Epifcopis.ScdtefelIitur ex- J.'””?''nbsp;preffis contextus verbis .• inquit DcuSj^oc ‘‘*A**’’nbsp;meumfaedns cunt illis üangarn amp;c.Pcr illos to-tam Ecclefiam intelligit. Et certc fi de foJisnbsp;Ecclefiæ Paftoribus intelligcndum fit, ergenbsp;adû eft de reliquorum omnium falutc : quan-doquidé extra feed us Dei fpes falutis elle nulla poceft. Deinde qinim fernen Apoftolorum t. Cor.‘4nbsp;folosEpi(coposaite(re,manifcftc pugnatcu G»ht.’4.nbsp;Paulo qui te cos in Domino genuifte profite- PEihp*»nbsp;tur,quos inftituit ,amp; ad Chnttianam religio-ncm adduxit. Quinctia fi propric loqui volu-mus,illidemufunrhlij amp;fcmcn Apoftolorû»nbsp;qui verc amp; ex ammo dotfvinam Apoftolicainnbsp;amplexi lunc.Ex quo fit,vt dicat Paulus fc Calatas iterû parturire.quû à vera dactrinadefei-uifi'ent. Etgóne omnes Euagcliüprtedicabüc,nbsp;quum Efaias affirmer verbum Dei no difeef-furwm ab pre feminis Apoftolici i Refpódeo,
D d. ij.
'quot;-'Me. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vc ludicum 6. vcrfui8. Ec
V n,,:. vr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.
’fi
|
Elaiam non agcredc fola prædic.3tionc,icc! de confcflîone veræ fidei, quæ ornniura fideliumnbsp;Rom. JO. propria. Nam ,ini:[uit Paulas,Cor^e cre^/~nbsp;turad iuftitiam,ore aute7i2 cotifeßio fit ad fialatem.nbsp;Maiicbût igicur Ecclefiaftic) gradris ddlinchi,nbsp;licet Efaiæ Prophetia generaliter ad vniucr-Ti^omen 1^'^’ Ecclefiam pertineat. Qipôd lî aliquid am-Sfwin« plius à nobis reqilirat Tuirianus t]uô probe-a(/orlt;i(„4 vocabuium Seminis, quoties de proraif-''dîbiliacnbsp;fucctÇs^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiriw^î* clcCtoiû IcnniŸc gcci- iiem re- picndu: aà fcqucnccs locos actfiidat. Gen.i-j. fir'tn^en- Ero Défis tuus fieminis tud.aiùc expofitioncmnbsp;dim non pauli ad Rom.4.amp;ad f-al.J. Item ; Elaiæ I. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dojninns exercùaim fiobis relte^uifiet fitnen, fiatlifiuifiemasvtSodorna,(fi Gomorrhaj7mtlesfia~ ^ifutfiemMS'.2.ààc expoficioné Pauli ab Kom.9.nbsp;Item Deut.30. Dominw cfrcuncidet corti.amç^nbsp;fieminis tui:amp;c plcraejuc fimilia,quç lacis docentnbsp;fernen piotum non elfe ad fpecicm aliquamnbsp;exteriorem rcltringcndum, quiim fpiricualenbsp;(1C, amp; fpiritualibii» oculis contcmplandum.nbsp;Cætetùin quia Semen feminis cxponis de Epi-feopis ab Apoftolis inditutis , quorum etiamnbsp;fernen debuit elle perpetuum, proper igiturnbsp;nobis,fi potes (atque vtinam poffis ) fernen E-pifcoporum quos Apoftoli inftituerunt An-tiochiæ,Ephefi,Coiinthi,amp;(vrpabcis dicam)nbsp;in totius propemodum Onentis Ecclelns,nbsp;vbi ordinaria fucceffio, fummo totius orbisnbsp;Chrifiiani malo,iamptide interrupta eSi.Quünbsp;autera Græças Ecclefias habeatispro chi jnanbsp;ticiSjCo quüd non agnofeunt Romantm.Pon-tificem : quid ergoillis tefpondeas, Turriauc,nbsp;ita extua interpretatione argumcnrantibus:nbsp;Sc DeiSpiritu amp; eius verbo, non polie delli-tui, quia funt.fcmcn feminis: cos autern quinbsp;Spitilu amp; verbo Dci nitdtur, perperam fchif-^nbsp;maus accufari.VidesIgitur quid pofiir confe-quijdum rcfiringis.nomen fcminisad ordina-nam Epifcoporum fucceffionem. Atque (vtnbsp;qiiodrcscftdicamj videmini profecto in rebus feriis iocari veile, quado longuiii veftro-rum Epifcoporum catalogum Contexitis^ vtnbsp;itaprobetis iegitimam Ep’fcoporum fuccefunbsp;fioneiri apud vos elfe. Nam fimibtdr facitisnbsp;vt fi nobis rogantibus vt verum.hominis cör- , pus, quod neruis, oflibus, iSc càrnc confier, ymi/feïo exhibcatis,vosaridum aliquem ffî-.8Ze7oi- in mc-TM*» ffi, diumproferatis. Yt enim ia?atxf?« apparctnbsp;Ke)-lt;f/»(c- quidcm contin«a:îgt;lfium fecissjded quam hu-cefiionis mana jnduftri3,noil acté vis ipfi'naturç com -pofuit : ira profedo lougum ilium vcfiroruirtnbsp;Epifcoporum oidinem p.ofi multos iam an-noSjiiOnipfa Eeclefiæ vircus compegic, nonnbsp;IcgitiniaiaCulcas Ecclefiæ formaint,ied hu-inbsp;mana tantum; induftria colligauit. Atque ddnbsp;vocabulo Semiois haótcnus.' . Nunc aliöuid etjädicamusde totoeóplexo-tr.m ora- oratioMS.puminaspromittic nunqùa iorcVt titni-i com fuus SpiriCüS, öcfuavetba difcedat ab orc Ec-flextrn. clefixtaiqjhrcecTürrianus colligit nunquâ vi-Itbiié Pafio;ra atq; ordinarii fucceflionem in-’nbsp;l^efcUi- tcrnipi pofi'F; Piofcramusigitut firoilcs pro-mifsiones,atqîadco clarcamp; exprefi^è'loquet csnbsp;Serif fit- dcoidinaTialuccéfsione, qua? ramé wé impe- |
diucrunt quo minus vifibilis amp; ordinariafuCquot; ceflîo hierit interrupta.Pf. 68.de Sionisraoü’(,j(i«*nbsp;te : Dominus perpeta'o habitahittn eo, 2. Chr.fl.nbsp;de tcmplo Hicrofolymitano : Nomennbsp;erit in Ierafialem perpetiio , ponam nomen mentfnbsp;perpetfio in hac dorno (fi' tn Hierufialemnbsp;ciegi pra omnibsts tribubas Ifrael. 1, Chronic. 7’nbsp;Elegi fiitKtlificaitimthihancdomum,titnotnii^igt;''''\^nbsp;metsm fit tUic per petite. Contra 2. Reg.zj.zr^fW!'nbsp;nabor ciuitatein isiam cjaam elegeram nemp^J^^^’nbsp;Hierufialem , 0/ dornum dedtxeramnbsp;meum erit tllic, Sic. Rurfus. j.Sam. 2.nbsp;facerdotc : cwzzr/ro decreueram lt;jit'od domissi''fi'^‘nbsp;Ó- domus pains tut incederet coram meperpH'*'’''nbsp;fied abfiîtd me, tputn potius honore affictameoi^'**nbsp;me honore profie^uentur : at ipui meconteii»iingt;binbsp;ignominta affictentur.Eis. bis 3i aliisconliwil*'nbsp;bus locis elHcitur apertilîimas promilTion^nbsp;devihbili fucceflîone, amp;dccxtctnoEccld!^nbsp;fiatu polfe pcccatis hominuin intcrruiO'nbsp;pi. Dices id euenilfc tempotibusnbsp;Teftamenti, quod quidem agnofeo ,nbsp;ardiùs neétam argumentum hoc modo.nbsp;qiium adhuc legales ecremoniæ amp; vilib*^nbsp;veteris Eeclefiæ clemcnta locum haberch^’nbsp;quum adhuc vigeret localis,vifibilis,amp; f , jnbsp;nalis fuccclîio, quû denique vniuerlaEc^'^nbsp;vains populi finibus contincretur,nihilo‘*nbsp;nustamêipfafuccelfionis promifliofuio'^ .nbsp;per intelligenda,cum haccondicionc,n^’’’^^nbsp;quandiu Ilraclitæ inftiturum illum ordi'’nbsp;fandècôlercnt,amp;; Legcm Dcj obfcruaf‘^*’5/nbsp;qua etiam quum defccerunt fecutaeft vih ^j^nbsp;fis fuccefiîonis interruptio. Si, inqu^*”’nbsp;omni.à fub Icgalibus vmbris locunr habnbsp;rc, quid,obfecro,nobis pofircmis hifccnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^[1 poribus dicendum eft , quando cxalratus eft fuper omnes montes, adfl'’^ pb» ----------------J--- -........ ...U.....,- nbsp;.nbsp;nqn ynasi Jtidæorum populus, fednbsp;puli confluant,amp; quango fideles nonnbsp;vel ilîicadorant,fcd in Spiritu amp; vcriist'^^nbsp;qüis vnqiiäm ferat Ecclefiam per vniu*^^nbsp;terrarumorbem drdulam ad vifibilei^y^P^nbsp;ealcm pctfonalémque fuccelEoncm Ep’ -pfnbsp;por-um ita afinngi, vt qualefcunquef^‘'.j^0jnbsp;Epifeopi' , quibufcunque tandemnbsp;featcant, qvidquid credant, faciant,nbsp;tarnen penes illos folos, Ecclelianbsp;maneat, amp; catenis plufquam ferreisnbsp;Acquevt hon tantum prQferamuscaq^’'''jii’nbsp;vcteriTefiamento conrigerunc,aliquid ^^,111nbsp;ex nöuo Tefiamento dcprohiamus.nbsp;Paulus 2. cap.ad Thcir. prædicitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ J’ ç'aKrjarquum Ancichriftus i bit in tcmplo Dci, nonne fatis apertènbsp;cat verçfuGCcflîomsamp; leginmi ordinis 'jjcnbsp;ruptionemPnon enim rnagis ftarc potelénbsp;dio cumfnccelTionejquàm ClirifiuscO’’ jii'nbsp;ticlirifiônbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rede igitur ita co*^j.•^lz damCxPaulo: futura fuit dciediQy^fl^^J^* tura quoque füit fuCceffionis interrup'^'lj^ji*nbsp;Paulus non loquitur de particular! ƒnbsp;defedionehuiusvclillius Ecclelia. A*'' ÿ_i'nbsp;Tor «l’Tzieè/tt^oi'feirutum intemplonbsp;ins aduenttim futurum cum omninbsp;vt -damnencuv pmnes qui aoi» |
''fntati,Scc.Exquo fit vt generalis interruptio tucccllionis ordinariç ab Apoftolo prçdi catur. Obnititur quidem Turriantis quantumnbsp;poteft, amp; clariftimum hunc locum fuis s-oipij--^‘quot;''^*P‘^'^c''^’^tmquam fepiæatraméto, vtitanbsp;''«/C eflugere, fedfruftrà. Ait emm Pauluranbsp;¦' IV hie non intcllcxill'e Pontifices Romanos,quianbsp;'num tantum hgnificat:plures autem fticruntnbsp;Romani Pontihccs. Ar oportet mendaeem ef-hmcmorcm,Turrianc,alioquin eius menda-'%«,/hfacillimcdctcguntur.Tu verbin lupcriorinbsp;dilputationevnoquoq; verbo inculcabas vminbsp;elle caput viflbile tcclchæ, népc Petrû in fuonbsp;fucccliore: amp;; in hoc argumero tibi plaçait i-pfuro vnitatis vocabulu, amp; Pontificem potiùsnbsp;tjuàm Pontifices vfurpare.Quarc vel nobis ta-CetihiiSjtc ipfc,Turriane, refutafti. Quid quodnbsp;( Pótihcia dccrcta(vt iam antcdiximus)vnaEc-Mo. clcfiam Romanam vntimquePontificem Ro-^*''i!-manum tones Ecclefiarumomniû caput con-llitdunt? quid, quod VOS vnam tones ledemnbsp;Apoftolicain decatatisiQuinetiam quum Pau-luidicat lain tunc myftcrium iniquitatis pcr-ä^i, noluit certead viium hominem Prophe-hamluam rcftringcrc.Quod h nc hæc quidemnbsp;hbi latisfaciant, profeiam ex ipfo conrextunbsp;quod te tefcllat, de ( vt ruis verbis vtar) eriamnbsp;iiiuitu rcuiiicat. Sic enim Paulus: Tanciim in-q'rit,qui tenet nûc,tcncat donee e medio lublanbsp;fwfuerit,amp; tunc rttegeturiropius illc,ekc.Dunbsp;'^icit s xxTiij/av, de vno quidem homine vide-'utloqui,fedipfatemporumratio necellaribnbsp;'^oghvt multos intelligamus eundem locumnbsp;occupantes. Nec enim dices vnum hominemnbsp;^t’ætatePanJi ad finem vfqtie mundi ( illuc c-niiTi refers Pauli Prophetiam) vitam producc-tevnquain polfc. Sed cccc aliud ctiam eftii-' *’¦ g'uracaptas,amp;: ais Pontificem non fe cxtolle-tc adiietfiis Deum , quod Antichriftus faCtu-fustft, quumfepotiùs vocct leruumfcruorunbsp;’*'‘r Dei.Atiainhocgarrite eft,non (9®(^s«amp;tq.Namnbsp;''biiobfccto, ttius Pótifex fc fcruum fcruortimnbsp;f^c'ilolet inferibere ? annon in fuis diplomaticus pkilquam Itnpctatoriis î at illic non fer-quot;umagit,fed dominumquum omnesfibifi-•Icm adhibcntes ad obcdicntiam fuis cdiótisnbsp;anathcma-loiii fulininibus illico perituros? Aliud poftre-^Oo comininifccris , nempc priùs tollcndumnbsp;’nipfdiinentum quim reueletur Antichriftus.nbsp;Hoc autein impedimcntum elle, quód non-I 'lom Euangclium prædicatum fuerit in vni-Qd, 'JO'la terra. Hic tibi non obiiciam quod aitnbsp;. i' l’iulus, Euangclium in totura mundum pcr-uciiille; ncqiie profcram ilium vcrlum Daui-'1'scitatumaPaulo, amp;ab omnibus Veteribusnbsp;^ccoiinnodatum Apoftolorura prædicario-oi:lnpn-inem terrain exiuit fonus eorum,amp; innbsp;fiquot;csotbis terræ, verba corum. Deniquenonnbsp;opponain tibi qliæ tories Auguftinus difputa-
quot; ocrliüii orbcm ditrufa; nccvrgcbo quod Vete-illud iinpediincntum exponunt longè ali-lcngè melius quàra facias, dum intelli-li, bOat de Iinperio Romano, cuius tuns Ponti-R'-ptæcipuam fcdcin occupauit ; hoc tantum
gt;1.... f—---------o......\--
“K aducrfüs Donatiftas de Ecclcfia per vni-. ft, pf»rf. ___I___1 lC* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ------ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, « T-
'¦•¦lijj'ttr, Jlt;lon
dico, te qui ram accuratus es Græcorum voca-bulorum fcrutator ( vt nobis fuprà dcclarafti) non potuilFe ignovare, qiiod air Paulus o xart-non pollc intclligi de Euangclio non-dum per vniuerlum orbcm prædicato-.adeo vtnbsp;longè rcótiiisVeteres hoc verbum cxpofucrintnbsp;de Romano Imperacorc. V crumeniinuero,nbsp;Turriane,dumctiam atque etiam fudabisinnbsp;hoe Apoftolico tclo de corpore tui Pontific.snbsp;reu ellendo , mihi in præfentiafaris trit, quodnbsp;exhaeProphetia Pauli,hueiam implctalue-rit, hue aliquando implcnda lit, hue iam im-pleri coEperit, nondum ramen plenc eutneritnbsp;(lie enim varie difpurari folet, qua de re nonnbsp;eft noftriinllituti prohxiùs agcre) manifcltumnbsp;fiat,aliquando vihbilem Ecclelia: ftacurn in-tcrrumpi pollc,quod amp; '^ç-ariuç vocabidumnbsp;indicat, amp; ipla tonus contextus ciicunllantianbsp;aperte docct. Quamobrem maner tirmumnbsp;quod ante diximus : ex verbis Efaiæ qua; nobisnbsp;obiecitTurrianus,pcrpcram colligi luccellio-ncm ordinariam Epilcoporum non pollc vn-quam interrumpi; liquidem dcvcralegitin a-que fuccelfioneintclligamus.Sic igicur paucisnbsp;tibi refponfum clto: primùm illampiomilfio-ncmeft'e 1'piritualcm, amp; qua; ad lolos eledos Summa-pcrtineat,ncque propriè ik piiuanm de Paito-ribus aut eorum lucccHionc,led potiùs de luc-ceflione dodlrinæ elle intelligendau). Deinde,nbsp;licet hoc tibi daremus, vt Elaiam de vihbili amp;nbsp;ordinaria fucceffione Paftorum Ecclcliæ in^nbsp;telligeret,femper tarnen incllc haue condirio-nem , videlicet quandiu vihbilcs Ecclcliæ Legem Dci obferuabunt, amp; colent Icgitimumnbsp;ordinem ex Dci verbo inftitucura. In fumma;nbsp;interire quidem Ecclcham non poll'e ( quia c-lcóti non pctcunr)lcd pollc Eccleliæfaciem adnbsp;tempus obfcurari,amp; (vticremiæ hmilitudi-nemvfurpcm)aurum Ecclcliæ,id ell,non Pon-'tificum diuitias, fed iphus Ecclcliæ puritatem,nbsp;ordinem , fplcndorem confpicuum pollc fitunbsp;amp; fqualore ira obduci,vc quiduis potius quàranbsp;aurum elle videatur.
Supcrcftvr inTurrianum itaargumentum fuum rcgcramusicacll veræ amp; Icgitimç fucccl-ceffionis cum doiftrinæ, tum Miniftcrij pro-batio, quod fpuitus Dei amp; iphus verba iiun-quam recèdent ab ore Paltorum amp; Miniilro-rumEcclcfiæ, quemadmodum docct Efaias,nbsp;(interpreteTurriano.)At SpiritusDci,ikipfiusnbsp;verbaiampridem rcccilcrùtab orc Epilcoporum Ecclcliæ Romanæmcqucdici poceft,verba Dei elle in ore Romani Ponrihcis,non tantum quia no aniuintiat verbum Dci, led ctiamnbsp;quia 1'ua potiùs mandata, cdicta, décréta, pla-cita,noncxEpifcopaii cathedra fancliscon-cionibus perfonante, led è folio plufquam regio anathematurn fulmimbus vndique per-ctepante, iubet promulgari. Qiiarc vera fuc-ccliio tarn doétrinæ quàin Miniftcrij, non eftnbsp;penes Romanam Eccltham.
Item apud Efaiam Semen intcliigi debet de Apoftolis, amp; Semen feminis de Epilcopis A-poltolorum fuccelloribos ( inquit Turrianus.)'nbsp;Atqui folet pareutum vnltus in liberiscxtarc',nbsp;iSe ( vt præelavè fcriplic Balilius ) libcri foleiitnbsp;Dd. iij.
Atri-
ipatC'H friof.
594 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. TVRRIANI agnofei Cx fimilitudinc parentum in ipfis confpicua. At in Pontificiis Epifeopis nullamnbsp;Apoftolorum efttgiem , nullam vmbeamdi-gnofeimus. Q^amobrem non funt fesicn Ic-minis, amp;, itadiófantcconfequentia Turriani,nbsp;non funt Apoftolorum fucccllorcs. mtt. Fl] 1.OCNS X. MATTH. XXVIII. Profedicrgo doccte omnesgenres,nbsp;baptizances eos in nomine Patnsamp; Fi-lij amp; Spiritus fanéli : docentes cos ler-uare omnia quç mandaui vobis:amp; eccenbsp;ego vobifeum fum omnibus diebus vf-i]Lic ad confummationcm fcculi. So P H 1 S M A T,V R R I A N I. ioj.104. 10$. fttperiorern Prophetiam Efiis pertinet cjtioA DomtrtHs att in Ettangelio Euntes ergo docete o-mnesgentes, ^c. Et ecce ego vohifcuin fim vfiuenbsp;ad confirnmattonem fecalt. Qttoraodo entra curnnbsp;aipoEtolit ejHttarn à vita reeeßerant adhuernanetnbsp;vfiue ad confummationcm fecult nifi epaia vwantnbsp;ylpostolt tn fits ficcejfortbtts t Qm entra bos an-dtttnt-, Aposiolos andtant, per harte ordinartaranbsp;ficeeßtonem Dorntntts iraplet promtßionern fiamnbsp;rnanendt in Ecclefia earn flpoSiolis vfiae ad con-fimrnationem fecali, fernper efi cam ApoSlolisnbsp;docendoßraptit^ndo tÿ-presaicando pereoram fic-eefiores. Sicenirn Chrisias, Ecce ego vobifearafimnbsp;vf^ue ad confirarnationem fecali : vobtfearn -, tn-cpaam,fim tnsiituendoy baptizlt;tndo, doclrinamnbsp;mandatoramtradendo. Hacaatem epuumnonfa-ctat Dominas vifbUtter, necejfe efiper Aitniilrosnbsp;faciat,ijai epaarn fint mortales, confieipuens efivtnbsp;prornittat htc fiaceeßtonern ordmariam ttcarii or-dinationis Aitriislrorurn,^tiifiant Epifiopi. l^^arenbsp;ipat habent rniniüros non fiaccedentes a4postolisnbsp;fiaceeßtone vicaris, ordtnattonis, bi Cbrt^iam nonnbsp;babent earn illistpfis manentern vfi^te ad confiam-mattonem fecali. Solvtio svperioris Sophilmatis. Dunfrx- TJIc duobus inodis à Turriano pcccatur: eifiti erto Primùm enim proroiflioneni præfentiænbsp;res Z»/- chiiiti ad folos Miniftros Eccleïîæ reftringit,nbsp;quæ ramen pcitinct ad Ecclefiam vniuerfam.nbsp;hacnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0nbsp;nbsp;nbsp;. r X -nbsp;nbsp;nbsp;‘.inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o wentAch' neo ”1 Deinde ipfos Miniftros amp; Epifeopos Apoftolorum fuccefibres definit cos elfe tantùm , qui prdinariam habent luccelîîonem vicariâordinationcquum tarnen Chriftus in hoc loconbsp;longe aliam notam iisapponat,ncmpc doecn-di feruave ca omnia quæ maiidauit. Quaquainnbsp;autein in lociproximè fuperioris cxplicationenbsp;hie errorTiirriani fuit profligatus,tamcn pgt;au'nbsp;cis agenius devera huius loci quem exMat-thço citauit intcrpretationc. Chriftum non fobs Ecclcfiæ Paftoribus, fed fanólis omnibus , id eft, ton Eccleliæ fenbsp;perpetuo aftutuium promittcrc, iàcilc ex ipfanbsp;loci circunllatia colligi poteft.Sic enim Chri- ex-fefitio loei JUxeth. J. £j: circanbsp;ßnntia Ionbsp;oi- |
ftus, Docctc, inquit, omnes gentes fcroareo-mnia quæ mandaui vobis : amp; ecce egovobi -cum fum, amp;c. Nemo non videt ex coiitcxtus feric,amp; ex ipfa copula, poftrema verba W”’*nbsp;eos qui docebunt, quàm ad cos qui doccbuijnbsp;ruramp; credent Euangclicæ prædicacioni) «nbsp;referenda ; non minus quàm Chriftus apunbsp;lobannem tcftatur,fc non tantùm tum pm^'nbsp;poftolis precari, fed pro iis ctiam oninm“nbsp;qui per fermonem corum cirent creditquot;’' jjiZnbsp;Prçtcrca ca clt natura hdei amp; ca Baptifminbsp;tusvt Chriftum nobis præfcntem exhibe^'nbsp;Hincea loquendi genera apud Pauluni:^nbsp;per Baßttfmut» cura Christo plaatatosnbsp;Item :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tri Chriito hap/ta.'iti frnth finrn indatjfe. Item : Chrijtarn in fits per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lij*' finmhahttare. Et ciulmodi permulta. Qll°pj feruntut ctiam promiffionesde fpgt;btu^quot;J^nbsp;præfentia cum Ecclcfia perpetuönbsp;modo Veteres locum huncMatthæiiufdi^ ƒnbsp;runt. Sic enim Chryfoftomus : Non cum Xnbsp;folùm, inquir, fc futurum dicir, fed amp;cmu^nbsp;mnibusquipollillósluntcrcdituri. gt;nbsp;vfque ad fcculi confummationcm perm^u Xnbsp;ri crant Apoftoli, fed fideli bus loquiturnbsp;vnicorpori. Sic ctiam Balilius,nbsp;Cyprianus,amp; pleriquc omnes locumbu”‘',nbsp;tellcxcrunt. Ita igitur fubdudum p;**ƒnbsp;mentum Sophifmatis.Nunc eiusfmgulasF^j|nbsp;tcsdifcutiamus. Chriftus , inquit, fcmpr^nbsp;cura Apollolis doccndo , baptizaurloamp;P ƒnbsp;dicando : Ergo fempcr cft cum eorumnbsp;foribus, qui ipfis vicatia ordinationenbsp;dunt. Primùm hocnimiscxiliteramp;iei‘'*’jnbsp;citur, Chriftum ddelle Apoftolisnbsp;baptizando. Quafi veto tune tantùmnbsp;adlit fuæ Eccleliæ quura habentur coiicionbsp;vei quum Sacramcnta cclebrantur. manca eft bæc limitatio quam addit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ria ordinationc. Nam rccincndaeft doótrinx fucccffio, line qua vicaria ill*o'nbsp;natiototicsàTurriano commcnilat3,uunbsp;ell momenti. Eft igitur ineptiftimuroom’'^nbsp;re Doólrinam , cuius nominatira me'’nbsp;Chriftus , amp; folam vicariam ordinatiu'’nbsp;obcruderc, cuius Chriftus nullam hiem’’* 'nbsp;nem fecit, itaque Turriani expolitioi't'’’^^nbsp;pfamvrgebo hoc modo; vobilcum fu*” :nbsp;cendo ca feruarc quæ mandaui vobis^l'C^j, fo'/nbsp;Turrianus exponit.) Exquocfficitur.vt'J’l j Z/nbsp;bulcum Chriftus non eft doccndo, id e‘ ’nbsp;non Chrilti doólrinam,fed humana „pnbsp;ta docent amp; prædicant, fuccclfores Ap”“nbsp;rum efienon poftint, licet centies *’**'^‘^*’1 „j-cariam ordinationem.Nec verum eftnbsp;tat Turrianus, iftam ordinarioncnbsp;riam appellat, ellecertam notamfocce gt;nbsp;Apollolicæinam (vtinfinita alia pr*’’’“ f.nbsp;tan))quû Paulus EphclinosEpifeopos vquot;nbsp;by tcros compcllans,ZVo»;,exnbsp;ros qw loquantarperaerfi vt Dtfiipulosp^rl^onbsp;firahant. Certè illi habebunt vicatiam^^^i^^nbsp;otdinationcm , neque tarneneruntAp”nbsp;rum fuccellorcs.Primùm igitur jfi?'nbsp;ba nobis,11 potes, Epifeopos Pontibc.'osnbsp;que ipfum Pontiticem rcclè ac leg’’*'” 1' |
M. ’'*r.
¦ SOPHISMATA.
ratos elfe ( fie cnim Chriftus, euntes docetc) deinde pure Euangelium doccre, Sacramen-ta ita vti præfcriptum cft adminiftrarc,amp; ca o-mniaprçftarc quæ Chriftus mandauit,tucnbsp;^(txTiicûf cftcceris Chrifti promilfioné ad illosnbsp;Ptrcinetc. Tu verb ilia omnia prætcrmittis,amp;nbsp;hoc vnum vrges,Chriftum femper adfuturumnbsp;Apoftolis,doccndo amp; baptizando:amp; hinc cf-ficis nccclfc cHe vt femper etiam futuri fintnbsp;quiverbum Dei prædicent, qui baptizent amp;nbsp;doceant feruanda elle quæ Chriftus manda-uit. Verùmquid illud adpontificios Epifeo-posïdcbcs igitur ante omnia probarc illos docetc quæ Chriftus mandauit efl'e feruanda,autnbsp;cettè hune locum iis perperam accommodas,nbsp;f»».r». Atque vt videas quàm parum apte ratiocine-ris-.li tibi credimus hune locum Matthæiin-terptctauti,ebnosdeducettua argumentatio,nbsp;vt dicamus femper futuros elfe ahquos qui o-mnesgenres doceant, id cft, fymper futurumnbsp;Apoftolorum cœtum amp; ordinem in Ecclefianbsp;(nam Apoftolorum proprium fuit omnesgé-tes doccre vt ante diôlum cft ) at illud elle fal-fiftimum non tantiim ratio^lcd etiam experié*nbsp;^ojîi» tiaconfirmât. Q^mobre'm pcijctub quidemnbsp;verbum Dei in Ecclefia, quiaChri-ftus aderit Ecclefiæ vfque ad confummatio-fHc nein fcciili ; fed quemadmodum ipfius Eccle-*quot;'¦ fiæ llatus exterior «Sc vifibilis non femper eftnbsp;idem : ita non femper eodem cxtetiori modonbsp;iplura Dei verbum in Ecclefia docctur.Q^an-din cnim fteterit ordo legitimus Ecclcfiæ,tan-dincette Paftorcs vt Ecclefiam doceant ordinaria fucceflioncpropagabuntunfcd 11 Eccle-fiæ ordo collapfus.Sc exterior Ecclefiæ facièsnbsp;deformata fucrir,tunc Dominus extraordina-iiis modisjik fui vctbi dobkrinam confer uabitjnbsp;amp; quum ipfi videbirur, Gollapfum ordinemnbsp;reftituct. Eft igitur error tô n\i-niinè fcrcndus,quum ita concludis ; Erit fem-pet in Ecclefia veræ doôltinæ fuccclTio , ergonbsp;id ncccftàtib fict pervicariam ordinatiortem,nbsp;amp; pet fuccclfioné ordinariam Epifeoporu Ec-clcliæ Romanæ.Nam antecedens quidépro-bari poteft ex Matthæi loco, amp; ex perpétuanbsp;Chrifti cû fuis præfcntia : led conlequens eftnbsp;plane ÎTepo7.tvt«,amp; aliunde itiueólum , nequenbsp;quicquâ habens cûloco Matthæi comnvunc.nbsp;Deinde tuo,id eft, Sophiftarü, more, vt nobisnbsp;imponasàre ipfa,ad rei modum tranfis,qucmnbsp;cù rc ipfactTrdjiTtvTfflr confundis.Verùm fac menbsp;non ita fummo iurctecum agere, certè tuamnbsp;conlcquentiam vcl ipfi Epilcopi Pontificij re-fellunt,quia eotum doûnna non eftvcra,ncqjnbsp;cum mandatis Chrifti, amp; cum Apoftolorumnbsp;prædicationé corûmquefcriptis conueniens.nbsp;Audi igitur quemadmodû nobis potiùs liccatnbsp;argumentari.Epifcopi Pontificij nonretinuc-riint dodrinæ puritatem, Si tarnen vicaria or-dinationé amp; luccclfionem ordinariam(falrcmnbsp;nominetcniisjretinucrunt. At non potuit pente doftrinæ puritas in Ecclefia ex antcccdétenbsp;tiio-.crgo nticeîreeftdoôtrinç puritaté alio modo quam vicaria iftorûEpilcoporumordina-tione fuille in Ecclefia conferuatâ. Sed rurfusnbsp;inllas amp; contendis alligationé ordinariæ fuc-
'59^ ceffionisaChrifto c{rcinftituta,amp; D.Andrcam ^nchri-có quöd id ncgct bcllum doólorcm per Judi-briü appcllas.Q£id fi dicaai non clïc boni do-óVoris,imb ne doótoris qaidcmjrotics princi- erd'muria.nbsp;pium peccre, amp; quod femel opinionis errore fucceßi»-confinxent,tanqua oraculü Rindcrc?iani cnim ”«•nbsp;planü fccimiis.tiium illud Ibmnium nullu habere in verbis Chrifbi fundamentü. Nee cnimnbsp;ex illisfcqiiirurEcclcGanialligari Chriftopefnbsp;vicaria otdinanoné,aut per ordinana (uccei-fionem Epifcoporü: fed potiiis per ipfiiis do-ârinæpuritateni, quæ Eccieüam ciim Chriltonbsp;arcliffimovinculocóinngitiNeq; lequitur cos chrifinfnbsp;omnes qui vicaria habcncordinationcm , eilenbsp;Apoftolorum fucceiïores,vtiam anredifputanbsp;uimus.Tuvcró belle difpucaror,nobis explica ceßi'gt;nenbsp;quid tibi velis nomine alligationis.Nä Ecclc- doHrina.nbsp;lia aliis rebus quàm verbo Dci alligari, auc a_nbsp;liunde quant ab eo pcndêrc,ab ipfo Dei verhbnbsp;didicimus ik conftanter crediinus. Otiomodonbsp;igitur ftabic tun tftud loqucndi genus; A1 liga -tio ordinariæ fucceflionis î NimiiLi,inquis,adnbsp;obfignacionéik conferuationé integrçîidci amp;nbsp;doótrina: necellariacft ordinaria fucccllio.Aunbsp;dio.-verùm quistc illud docuit, aut vnde périsnbsp;tantum nccelTitatis vinculum? intopotiùsvclnbsp;eo maxime purum eft atque vcrinimuni Deinbsp;vcrbû»quôd ab hominibus naturâ corruptisnbsp;mendacibus non pendeat. Quocirca Thella-loniccnfiû fides côntcndarur quod Apoftolicâ ’• Thcfi.nbsp;prædicationé receperint, non tanquâ ferm®-ncra hominû, fed tanquam verbù Dei. Arquenbsp;vt paucis tua ifta fententia profligetur, afferonbsp;duplicem îiç-»tnv ex qua manifeftura cft pu-ritaté Doftrinæ non elfe alligaram ordinariænbsp;fucceffioni. Nam in Ecclelia liraclisintcrru-ptafuit ordinatiaSacerdotû luccellto, amp;ta- i.Regn.nbsp;men illic Ecclefia dclitefccbac,id ert, fidelium i.Reg iv-cœtus,qui non flexerant genua idolo Baal, amp;nbsp;doétrinç puritaté retinebant.Côtrà verô,Hie-rofolymæ régnante Achaz,durabat quidc cx^nbsp;terior amp; vifibilis fucceffio Saccrdoiû gt; ft'd ni-hilominus Ecclefia craflîllimis crtonbus fuitnbsp;propemodum obruta j quum remplum Dei ßne fuc-claufum circt,amp; Vrias Sacetdos,iubente rege, «yîbnenbsp;cultum Dei publicè profanarct« Item Hicro- ƒnbsp;folymæ vigebat ordinaria fuccclïio, amp; tarnennbsp;dodrina crat corruptiffima , turn quû illi ipli liipnefttnbsp;Sacerdotes Chriftum in crucem luftulcrunt. ritatedo-ExquibuscfEcitur,amp; puritatem doôlrinæ liiie ^’''”‘*^1*nbsp;fucceffione vilibih amp;: ordinaria , èk tui‘füs C- .nbsp;iufmodi lucccffioncm fine puritate doôlrinænbsp;elfe polie. Arqucfvt ratio conlcquentis pollu-lat)altcrâaltcri non clTcneceftariö alligatam.
Sed facetus ctiamnum videri voluilti cjuum ita cauillaris : Si reliquiæquas lempcr in Ee-clefia remanfilfe diciinus, iucrunt inuilibiles,nbsp;faille igitur fpiritus, carnem amp; oll'a non ha-bentes. Quid fi dicam : Turrianc fpiritualesnbsp;illas Ecclcliæ rcliquias long« anteponendasnbsp;elfe Ecclcfiæ vifibili amp; confpicuæ, quæ exter-no fplendore luccat,auro gemmifquc præful-gcatjdenique carnem amp; ollà habc3t,ate|uc intérim fit Spiritu deftituta 'rHoc verb lolinsnbsp;Dei protedoris tk vindicis Ècclcûæ bonitatinbsp;amp; fummæcrga nos inileiicordiæ acceptumnbsp;Dd, iîijj
i.Reg.ilt;gt;
x.Chr.x8
‘Puritat daSirime
Ciiuillum Tiirrianinbsp;de Teli-ijniis Ec-clefiee. re~nbsp;futitUTi
5?^
rcfcrimus, cîqac imroorrales gracias aginius tjuód Ponrificiistcnebris tam longe latcqi dif-fulisjvoliicrittantulasillasrcliquias vobis clFcnbsp;iiiaifibilcs, vt ad aliquot tempus vcllros igncsnbsp;amp; gladios latcrcntjicd tandé aliquando vobisnbsp;fruftta obnitentibiis vilibilcs faétæ ilint, iSe exnbsp;iilalcmcntcaliqnandiiirtnebrisobruta (urrc-xit amplillima icgcs, noniam inuifibilis, fednbsp;quam vos inuiti,oculis dolentibus, vidiltis, amp;nbsp;quoridie videtis in vniucrfi tcrrarum orbisnbsp;?wquot;c innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clariflitnèpvodcimtc.ltaqucquia
dbi vtdctis magnificèci'iumphai'c dû itanobis nem ïur- infultas, amp;(. quiïriSjVbinaii) tandiu noilra Ec-clcûa dclitucrit.Ego viciilim à te quæro vbi-tandiuna gentiû Ecclelia Aportolica,id c!t,qualcmnbsp;fia-deiitHe Apoitoli inltitucrunc, pet muica annorum ic-ru,re/j,an CLila delituctit. Quæto ccquônam fcpulchronbsp;f«' fuerit côfepulta vécus ilia ordinatio quam pijnbsp;Cnn. quo- n^aiorcs obieruabanc in ciïgendis amp; ordinan-«Mw.iiiyî. ßcclefie miniftns.Quçro quonam abietinenbsp;Can.»»/-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liæt-' inftituca, iampridéex oculis vc-
Itu.amp;Cn- llris (ublata:finc Clericorum côfilio amp; popu-»nor^i/na- ü tcftimonio acconfenl'u, ncmincab Epiieo-*(ludiiT' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polEe. Epifeopum non abfquc Sy-
' ¦ nodo Êpilcoporum eligciidum elfe, idquc to-ganteClcto de atceltanteacconfentiente po-Cancleri. pulo; Eos qui pecunia Yclfauotc principûad
Epifcopatum pefucniuntjEpifcopos non clic: .-i.diß.6}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vllum ordinandi habere. lampridem
Can. qui- Saccrdotalem oidincm occidill'c, quando ad facruin ordinem nemo perucnit tine dono:nbsp;quxfi.ï. (quod flens dicebat Gregorius) Schifmaticosnbsp;tan.gra.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habccc ius in Ecclefiafed cxcommii-
, . ilicatos elfe, di ordinacionesab cxcommuni-catis fadlas, elle nullas(quum tarnen ab Eugc-
F. TVRRIANI
pcllatis : vbi certa verborum formula ptæ-fcribitur in Prelbytcris ordinandis. Qiiid-tiine qui nuper noftræ Ecclciiæ rcliqiiiis deli- „.-.IK!’ tc(ccntibusilludcbas,nuncEcclcfiani Catbo- Sii-quot;'*nbsp;licam eo redigis, vt in vna libri pagina pcrc-grino fermonc exarata, delitefcere vidcatut.nbsp;Atquinon curamus de illo Dialogonbsp;Ki^Orticialis amp; Archidiaconi, quem nobis re-citafli: illç,inquam,togatæfabuIænosrîômO- to)-'''nbsp;ucnf.rern enim ipfam derraéla larua intuc-mur,atquc aflirmamus veflras ordinationesnbsp;non eas efl'e quas Apofloli inftitueriint,amp; qugt;-bus via ell vécus ilc Apollolica Ecclefia.Itcni-que aflirmamus vcltrosEpilcopos,linomennbsp;cxcipia$,niiiil cum vetcribus Epilcopis habere communeiadco vt perperam in rebusdilfi-millimis ius Icgitiniæ fucccllionis qiiætatiir,nbsp;in qua non tantum cÇ.oioTH^jfcd ctiani propc-modum ayTOT«^ elfe nccclle ell.
ïam VC progrediar vlterius, tpuuni totiesre-peticis veftram Eccleliam eile CacholicaiU) dico,Turriane, nihil vosprætcrmcrum lom-nium narrare. Ac mihi profeClo vidcniini il-lius pifcatoris fimilts, cjui apud Thcocritun*nbsp;famein fuain aureis foainiispafccbat, olim (tcnbsp;citante ) conquercbatur Innoccntitis Pontifexnbsp;quod plcrique traditioiies Ecclclix flomairenbsp;non obferuarent, quid nunc ergo faccrc dc-beanc Pontifices Romani; nam vbi cltilla Ec-cletia Catholica in qua illi principatiim exet-cent? Primùm, omnes Græcas Ecclclias fatcrisnbsp;iplcnon agnofeerc Primatum Romani Pof'-tificis. Idem tibi dicendum ell de Eccleli’snbsp;quotquot fparfæ funt per Afiain Sc Africani-In Europa verb nollra,magnam vides Germania: amp;Htluetiæ partem tuo Pontifici tcnim-tiafl'c. Er id tibi fuit caufa feribendi tuumli-bru de Otdinationibus, quern nunc dilcutio.nbsp;A‘c nemihi fincaliæ regionesEuropxoratio-nc pcragrandæ,aflirmo nullû cirercgnum,n«lnbsp;la gentcm(ncc Italian! quidem ipfam cxcipio) lianas mit^na. pars Pontificnl ilium Principe-turn, vcTpalam lionreiiciat, vel (liperve-flros ignes amp; gladios id non licetJapuJ le nonnbsp;’dóteftetur. Quaremitorteadcó^ veritaris'-'*^nbsp;tuiipfius obiicuni faille, vt alicubi inruoli-1^nbsp;bro ita feripferis : Quod rcliquæ EcclcliX) u’)
¦ qciis,pcr cunclurrt Occidentem vident, vos nonbsp;ita multi in Germania cum Caluinianis,nbsp;iam penc intetitu, adiuuantc Deo, cœperont»nbsp;non videtis. At, Turrianc, dura improbttibinbsp;tuifquecrudclitatê gratularis,tua ccrtèillh.rlt;*nbsp;gtatulatio fuit ilia ipta crudelirate crudeliot.nbsp;Quinetia no tepuduit hæc Aggæi verba cita-re,Vnufquilque in gladio ad ftatré luii,vt indenbsp;probes tuû Pontifieem iurcin Euangelij pro-felforcs fçuirc polï'e.Quid.fldcircóne in toonbsp;fcripfilti nosa vobis,velimus,nolimus,fiatt-snbsp;appellari vt in nollrû caput Prophccia Agg^’-’inbsp;iiTipictc vidtamtni ? Atqui loquitur Aggæosnbsp;de ipfis Ecclefia; hollibus (quod miror ànbsp;non firille aninidduerlum) quos tandem pra'-dicit mutnis vulnéribusincerituros.Ergö nonnbsp;poteras melius damnare tuum Pontihceiu
tnam.diß. ßcclefle minilIris.Quçto quonam abietine Can.»»/, præclara hæc inflituca, iampridé ex oculis vc-liu.amp;Ca- llris (ublata:flnc Clericorum cófilio amp; popu-ƒ_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ r. . r
tinne Cita. fludii.C.nbsp;ebitiim.nbsp;dijl.6t- j
(
C.vnta. Ca.ftcro- jnbsp;rä.diß.Si
(
biifdam.t.
4
Cgt;in, 2rA ¦ ö
cunqueyXe
Lib.Sent. iiioRomano PontinceSchifmatisdamnato E-ii,.dift.t.lt;j. pifcoporü veflrorum deinceps fuccefllo pró-. fluxerit.)Eos demum pro Epilcopisagnolccri-dos elle qui póttionem gregislïbi afcripta rc-
• gunt, qui (anótis amp; aflïduis concionibus pó-pulutn libi ertditü inïlitunnc.Qui deniq-, populo non tantum vctbo,fed ctiam exemplo amp; vitæ fanôtimüniapræluccnt.Illa,inquâ,omnianbsp;vel Poiicificiis dccrecis toties cclebrata, Tur-tianCjin Romaiia Ecclefia iampridem iloii vi-demus; fed ca videmus potnis qùæ fune pns il-lis, inftitiitis plané contraria. Tu vetöperindenbsp;aefi nobis oculos conhxcris, impudenter affirmas, quæcunqucolimâb Ecclefia Cathoii-ca obferuata funt,ca oinliià in tua Ecclefia re-periri ; acque ita ncni iam iationibus, fed ab i-pio icnlii redarguendus es.Vidcbius enitn vè-llras ordinationes,nunquani fint'nuinmis,raid fine fauorc Ptincipum fieri : videmus perpétuas veflrorum Sacerdotiorum nundinas*.nbsp;videmus denique quibusgradibtisad veftra ilia faceidotia pcruenitc foleaVi'i. Aein vtflris 'nbsp;otdinationibus, neque doólïinaqncquc mo'iunbsp;examen , neque confenfiim pópuli videm.tis.nbsp;Veftros Epilcopos iii fuis Diœcefibus nemo 'nbsp;¦p .f- vider ptæfenccs,nctno audit concioiiantcs. Acnbsp;le.veil^- ne pluraconfedet, ate Turtianepoflulo, vtnbsp;tn.ile-.ii- nobis rcptæfenccs CatboliCam Ecclefia quamnbsp;her cita- ApofloloruiTi amp; piotum maiórum tcmpoti-Xnl) »ff fcimus cxtitiirc.ProfcrsJlciliccCjlibrum il-Pontific.ile vei Rituale ap-
¦ qUàm dura ilium, damp;m te, tuólque onnies loyales lefuitas inter holies Ecclerix reccnliJ*-
Ih-
SOPHISMATA.
fli.Vtinam verb pacem potius optâtes,amp; faii-ftatotius orbis Chriftiani concordiam,quam nos à Deo Opt.Max.totis animis dcprccamur,nbsp;amp; omni ftudio totifque viribus procuramus.nbsp;Quamobrera definite tandem fanguincm iio-ftrum pofcere,noftro iampridem fanguinc,ni-fi protfus eftis infatiabilcs, plufquam fatiati.nbsp;Sed (redeundum cd cnim. adpropofitd^quumnbsp;vniuerfus propemodû orbis,Pontificiuni prinnbsp;cipatum,vcl protfus ignorer, vel cerce execre-lur, ( id quod innumerabilcs homines in diesnbsp;magis magifque faciunr,eie facicnt,adiuuantenbsp;Deo,tantum abell vt illi iam penè interitumnbsp;cœpcrint,qucmadmodum iibi falsóperfuafitnbsp;Turïianus)confequitur Eccleliam Romanamnbsp;nulla rationcCatbolicam dici polTeiac proin-de frulita de Catholicæ Eccleiiæ iucccffioncnbsp;gloriari: cuius rci eonfirmationem Turrianusnbsp;‘*•'lt;gt;0. '’‘'0 Matth.loco quern nunc tradlauimus pc-tetc voluit, fed quàm inepte, confido ex fupc-tiori difpiutatioue omnibus cfl'e manifeftum.nbsp;Rcliquum eft vthunc Maiihæi locuni in i-Q plenaTurrianumita conuertamus.nbsp;fjtij - Exhis Chrifti verbis quae apud Matthaeum
«tant.Ecce vobifcum fum vfque adconfum-fnationem feculi ,probatur Ecclefîæ Catho-liiæamp; Epifcoporum qui Apoftobs fuccedunt petpetuaoc icgirima fucceffio ( nadifpuran-tcTuTriano.)At Romani Pontifices, amp; Epi-Icopi Pontificij fuas traditiones proponunt,nbsp;ncque docent ca fcruatc quæ Chriftus man-daait. Quatc quum Chriftus promiferit fuamnbsp;ptæfcntiam illi Ecclchte quæ docébitur fer-u«e qui ipic mandauitifcquitur Ecclefiç CsM-diolicæ,amp; Epifcoporum Apoftolis fucccden-dum veram amp; Icgitimatn fucccftioncm , adnbsp;Roniaiiatn Ecclefiam minime pertinert.
L O C V S XL ES A I Æ I.
Præficiam indices tuosficutprius, Si confiUarios tuos ficut ab initio.
SpPHISMA T V R R I A N I. ludMcum eß interpreta^'i profnißis htc ladaisnbsp;^pofi captfuuatem Babylonicarny Zorobahe-1«’», Efdram, Tiehetatam, amp; altoi ( teste beatonbsp;Hieronj/nieJ eß^jtie locus tfttelltgendns de ^po^ia~nbsp;de iès per ApoÜelos Bccleßu prapaßnnbsp;ß»t.Reltnejnuur erg« vt ludtcespromtfertt Ecclejltnbsp;prtHS Judices tllißßeicliticinbsp;P‘'P’*li') ijuinon perlenemßecuU ne^ueperfußragianbsp;populi, nec tlltus 'Mstgttïratus authorttate creurnbsp;gß-inhbro ludicu/n., Hemnbsp;fi'fcttabet eos, (ß erat cum eis-, cß liberabatpopn-
Sic beatm ^uoyue Baßlim in Com^ Efaia tntellexit, Eptfcopi autem fitritiudi-^ccleßarutn, ß Presbyterißint Epßopi coh-
SV PE R IO R IS Sophifmatis.
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anagogica,vt fide faciant.dc-
lyl^ere fiiti claris amp; expttffis teftimoniisj
H» ' I'
597 docHlTimi q'iiquc interprctcï tradidcrLint,amp;nbsp;qnorics veteris Teftamenti promidjoncs adnbsp;noiiumTeftamentuin transRruncnr, non ellenbsp;vocabiila fingula præcifè vrgenda, modóipfanbsp;rei fubftantia retincatur. Hocan Turrianus rnbsp;præltifcrir nunc non quæro,quum nt ponus a aii-^nbsp;fuis accufandiis quod hunc Elaiæ locum non ucrfiturnbsp;tarn aduerfus fententiam noftram obiicere, Tum»-quàm in noftræ fcntentiæcôfirrnationern ad-iiccre vidcatur, vtpatebic ex ipfius loci inter-pretatione. Quanquatii aurcin huius P-Phe.-—nbsp;tiæ radij quidam cmicuerunt in libcracioncnbsp;ludæorum , eoruinque reditu ex Babylonicanbsp;feruitutc,rc0fc tarnen doótorcs ChriUiani plenum huiuspromiffionis eH’eftum refetunt adnbsp;fpiritualcm Ecclclix liberarionem.amp; inftau-rationcm,quam Chrilius nobis cxhibitusplc-niffimc perfecit. Quemadmodum igitur nonnbsp;func audicndi ludæi qui locum Efaiæad terre-ram liberationem reftringunt: itanolimiisnbsp;aflentiri qui liberationem amp; reditum ex B?»-byloniaplane.cxcluduntab hac promifliQiie.nbsp;Nonenim nne caufa Chryloftomus hunc lo.- jnt.nbsp;cum cxplicans:Afceufum,iuquit,huc,reditumnbsp;corum denuntiat,lublatis videlicet èmedio iisnbsp;qui incurabili xgrirudinciaborarant. Reli-quam infupcr Ujcdelæ fpeciemaddrt, nempcnbsp;adminiltrationcm feu præfcdluram probato-rum Pnnc'P'Ura, cepiam conliliarioruna.nbsp;qui boni fint.Hæc Chryfoflomus,
Necidpjanc ne^at Hieronymus (quod tarnen Turrianus videtur ygnihcare)fed captura aliam expoiitionciij piaitert. Itaquefi velisarnbsp;nalogicc referre hahc Prophetiam ad Chriftinbsp;tempora,dices futuram per Chriftum fuilTenbsp;veram Ecclefiæ liberationem amp; inttauratio*.nbsp;né,cuius rcditus ex Babylonia: amp; llatu,s iftaë-liticæReipublicæ tuncquodammodoinftau^nbsp;ratus, fiiit quædam vclun imago atque prielu-dium. Sed quia id nobis, nucpropolicum nonnbsp;efi fufius perfcqui, videamus quodnam bincnbsp;argumentum Trirrianusdcpiompferit. Hæc, Tnrriafünbsp;inquit, intclligendafuntde Apoftolis,Ä! eo •nbsp;rum fuccefloribiiszita vtludiccsfint Epifcopi,nbsp;confiliarij Presbyteri, de quibus loquiturnbsp;Efaias.DcmUs fane ita exponendum die huncnbsp;locmquidhocobfccro ad Pótificiórumfuc-ccflîoné ? imb quid magis illi cótrariura pro-ferri pofTitî quales cnim Indices amp; cóftUariosnbsp;promittit Dominusfe fufeitaturumad Eccle-fiam inftaurandam’nónne vcrosaclegitiinos,nbsp;amp; qui probe fuo munerefungantutîHoc cçr-tè negari non poteft: quum futuros illos iudi-CCS Dominus comparer cum argento purilli-mo, amp; cos opponat corruptis ôc fcclcratis iUnbsp;lis iudicibus à quibus,tanquam à capite, cor-ruptio ju lotum corpus dimanârat , vt iupe-riora Elaiç verba dcclarant.Probet igitur nobis Turrianus Epifcoposamp; Presbytcros Ec-clcfiæ Romana; eflc veros lcgitimófque Pa-ftorcs , amp; rccâè fidelirérque obire fuum mu-nusac turn demum ipfi per nos hcebit bancnbsp;Efaiæ Prophetiam ad cos accommodate,Sednbsp;fl ab illis, tanquam à capite fuperlHtionum, Scnbsp;'errorum colluuics defluxitin totum Ecckfi^nbsp;Romanq corpus,Se fi fworiara potius Sc plura-
-ocr page 626-|
bum referunt quàm a«rum:fatcaturigitur cos elfe potiùs iis ludicibus fimilcs,quos Efaiasnbsp;paulù antè grauilfima rcprehcniionc inlcéla-tns cll.Cæterùm quo magisconfideroTurria-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicum argumentum,CÓ magis miror militera 7'Hrriwii idum Poiitificium, gladiutn nobis porrigerc, retorque- qub fuam fententiam iugulcmus. Nara li illinbsp;r*»»quot;. deraura funt Eeelefiarum principes ôf confi-liarij quos Dominus fufcitauit:amp; rurlus,cxnbsp;Turrianica expofitione principes E.pifcopi,nbsp;confiliarij verb fint Presbyteri: profeftó nihilnbsp;video loci Romano Ponrifici fupcrefictquumnbsp;potiùs efficiatur ex argumento Turriani,Pon-tifieem Romaniim à Deo non cllefufcitatum,nbsp;qui tantum Epifeopos SePresbytcros fufeita-tiit. Prxterca no animaducrtithoc cxcmplumnbsp;ludicum Ilraeiis,qtiod ipfe profert, penitus c-uertcrc quicquid hadtenus difputauit de ordinaria luccclîionc,quam in illis iudicibusfuil-fe nemo,qui modo illorum hiftoriam legerit,nbsp;vnquam cxiftimabir. Quin amp; verbum fufei-tandi Paris indicat indices illos non ordinarianbsp;quadam fijccclllone (vt poltca fub Rcglbus)nbsp;fed extraordinaria rationc fuilfe à Domino adnbsp;Ecclefiælibcrationem excitatosme mihi Ge-dconis,Simfonis, amp; reliquorum hilloriamnbsp;Pe commemorate necefiefit. Pollremb (vtca-ihorhate lii^niari tandem definat Turrianus) quod di-amp;populi cimusPalloresabipfo Ecclcfiaftico cœrueli-eonfenfu gcndos iSc otdinandos elle quidem , fed cumnbsp;tn eieSlio populj tcllimonio amp; confenfu, amp; ( quoties idnbsp;^*'-‘'^)^C‘^^dente Chrilliani Magiftratus autho-ritatemon eft ita accipiendum quafi cxillimc-mus iusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elfe penes Magiftratum: fedhoctantum requirimus,quodApoftolo-rum fcripta quódque vetcres hiftoriæ teftan-turolim fuille in Ecclefia obferuatum. Quin amp; ipfis decretis Pontificiis, (aut per impru-dcntiam,aut ita cogère rei v critate,ccrtè fum- tbo. c:in. ^dria-nits. ctin.nbsp;inSvnoda ma Dci ptouidentia adfcrip.tis) apcrtè confiâtnbsp;egt;c. difl.. tantum populi tcllimonfum Sc confen--ium acccffilîe, quum Epifcopi eligcbâtur, lednbsp;etiamipfos Pontifices olim tuilfcab Impera-toribus confirmandos. Quid porto fibi vultnbsp;iilud concludendi genus? Dominus fufcitabitnbsp;ludiccs fient priùs. Ergo Epifcopi amp; Presby-tcri,ncquc per legem fcculi, necjuc per fuffra-gia populi,nec vllius Magiftratus aiuhoritârenbsp;crcandi funt, fed ficut feriptû cil in lib. ludic,nbsp;Deus fufeitabat eos. Hîc non vider Turtianusnbsp;conlcqui ex hoc argumento nulla elfe adhi-benda media, ac ne ordinationem quidé Ec-cicfialticamin Epifeopis c!igcdis:fcd cosfem-per elle à Dco line vlla hominum opéra amp;nbsp;d/j-teoDi excitandos.Quod quia vcl ipfc Turria-nus videtxjuàm lit abfurdum , ergoiam hocnbsp;fuum, minus ctiam quàm fophillicum argu-mçnrum valere iiibeat. Quia veto fibi hac innbsp;rc Balilium quoqueadiungerc voluit, côclu-dahius egregia hac Bafihj ad Ecclcfiallicosnbsp;Çgt;»clu/!a. præfcéloscohoitacione. Ne,inquit,vn»lquil-que noltium feipfum cxiltimcc quafi Prin-ceps fit, led qualiconfiliariusfit datusinpo-j'uli lalutem. Ha’C ille, quæ vtinam Romanosnbsp;Epifeopos ab ambiendo in omnes Eeelefiasnbsp;principatu auocarc potuilîènt! diß.. tantum populi tcftimonfum amp; confen- “3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e,,^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_______r:_.-r___-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____ |
Sed iam Turriano duce,ludicum cxcmplüi^ perfequamur, vt ex eo noftrani fenitnti^®nbsp;confirmemus. Quemadmodura olimnbsp;ftatus Ifracliticæ politiæ cuerfus elFct, Don»'nbsp;nusprætcr ordinem ludiccs excit.-ibat,quibo*nbsp;ipfeaderar, amp; per cos miferum ilium poP»'nbsp;lum in libcrratein all’crebat, fimilitct(quot;tn‘’*'nbsp;exemplum ad fpiritualcm Ecclcfiæltatui»)''’nbsp;Turriano pollulantc,rcfcrarnus)quuroppc^^'nbsp;tishominum vcrusamp; legitimus Ecekfis It’’nbsp;tus,Pontificiis erroribus, tanquam Moab»'?’.nbsp;Chananæis amp; Philiftinisin Ecclefialate gt’*'nbsp;fantibus, cucrlus eiler ; Deus mifertiisfusnbsp;clcfix qiiam pretiofo Chrifti fanguine rfJ'''nbsp;mir,pr,-ïtcr ordinem, fpirirualcs quoldani D'nbsp;dices cxcit3uir,id eft,pios iSedodos virusnbsp;fuo Spiritu aftlauit, quibus adfuit, quonin’'nbsp;qucinfinitislaboribuspro fumma fuanbsp;ricordia bcncdixit, adeb vt corum opctipkfnbsp;rifquc in locis,abicßäfupcrftitionumfcof'^’nbsp;doclrinaspuritas,tanquam aurum cnitucf'^’nbsp;amp; veras Ecclefia; llarus antcacolJapfi»»^''nbsp;nuo fuerit inftauratus. 4'jÂ^ T tfnothens fuit ordinatMs per ifnpcßii^'’^”’nbsp;nbsp;nbsp;„c »Mim ri'^srpiffl^urfpiis, id eflcætus £plt;fi‘'P^’''*^^,,, ilt;** f LCCVS XII. I. TIM. 4. ET ij.Adilc i.Tim.5.EtTit.i. Ne ncgiigito donum quod in quoddatum efttibiadprophctanui^nbsp;cumimpofitione manuû Presbyt^' Quum ieiunaflenc amp; precatic»^^ ’ amp; impofu^Tent ei manus, dimiic*^nbsp;eos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Manus cito ne cui imponito j nc^ communicaiopeccatisalienis. Reliqui te in Creta vt qux funt corrigas, amp; conftituas oppw^^*nbsp;Presbyteros. SoPHISMA TVRRIAHn | T imothensfmt ordinatMs per impcfttiont’i’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nwitn rSoffpieCuTtpiis, id efleatus EpifiopofU Thecph.lte»i Pattlm quHm Presbyter ejfeltnbsp;t:iicht£ eteoiutfuiniß ordmatus Eptfiopfti-igttnrIoci5,(ß'ex Epifl-. adTim.t^nbsp;Epifnporum ejfe ordtnare Epifiepos àquot;nbsp;ros.Q^re tywm non ßnt Epißopt apud Pnttp'nbsp;tesyfetpuitur ipforum ordinattones nd eße SOLVTIO SvPERioRl’ . Sophifmatis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ta N D E M in locum valdcluhtio'''^jj(«^^$* coniecit Turrianus,dum hoc argii*”‘^j^nbsp;rum in medium adduxit. Nam fi exeonbsp;latur, vnara profeftb lituram Pupcrion fnbsp;omnibus argumentis induxerit. Atnbsp;caufam obtineret (abhraucem vtnbsp;manebunt nihilominus fupetlores I''“,/,nbsp;rcfponfioncs. I lie eft igitur caufæ j,ixnbsp;cearpe Presbyteris ordinate Ecclefia:nbsp;ftros Paftotes: quod fi vsiura elfe |
fttcciir, jam rcdaiguctUr Turrianus ah iplo fuo argumcnto, nvtjuc poteiit ordinationt'snbsp;Protcflantiutn improhaie : quia Vviclcfum,nbsp;lohânrni Hiis,Lutlicruni,Zuinglium amp;aliosnbsp;qïofdamviiospræftancin'inios,qui nobis hil-ccpollrcmis tcmporibiis Euangelicani facemnbsp;prxtuk-runticonftar fuiilc Prcsby teros, nee idnbsp;ftiamntgacTurriaiius. Exquo cHicictur illo-tuni ordinationes nó polïe dici nullas amp; mc- jnbsp;tè laicas. Scd !i ins ordinandi non habcantnbsp;Prcsbyteri (quod obiicic Turrianus)fcmpcrnbsp;Unicn firmuui mancbirquodànobis.rcfpon-tiinicftprobatum : intantisEcclcEæ tcnebrisnbsp;bruin iunrmasillos virosdonis cgregiis in-Ihiiâüspræctr ordincni excKaIle,vc órdiuetnnbsp;ipluinindaurarcnt.
Acqu; vt hoe argumentum expedigrhus, duc nobis præftanda iunt.Primùm cnim pro-Un.dum clt, iurc diuino (quo kgitimæ ordi-n«:ontsniti debent ) non minus Presbyterosnbsp;qwni Epilcopos liahcrc ius ordinandi. Dein-dcaliquid ttiain divendura crit de o-rdinarianbsp;cwraordinaria vocatione, vt faciliùs difpi-ciamus quattnus primos nofttoshuius ætatisnbsp;doctores vocaiiontm vcl ordinariam vel ex-tt'toiduiariam habuilîc diet potîîc.
1-’'^' Epitecpos amp;i Presbyteros coidem eile iure Inne tiianifeltuni o-ft, quod Prcsbyterinbsp;‘h, '^Epifcopi vocabuläad rem oandem iignifi-9”da tanquam fynony ma in Sacris litcris v-k/-’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pii.r.Reliqui te in Creta vt con-r
Ihiuas Presbyteros,Öcc.Oport et enim Epifco-ponieileiiiculpatuin,amp;c.i.Pcc.5. Presbyteros coinpel]ans,Pafcitc,inquit,gregcm qui penesnbsp;''Osciljtwia-itc-wâ»?«, Att.go, Paulus Presbyte-tosEpheùrios adhortans, Attendite,inquit,nbsp;¦lt;osiplos,iSc totü gregem in quo Spiritus landais vos «onftituit Epifcopos ad pafcendajmnbsp;Ecclcliam Dei. Ad Philip, i. Paulus falurat ó-wnes fandos qui crât Philippis vns.cum Epi-feopis Diaconis. Ex quibus pofterioribosnbsp;locis inauifeltuin ell, plûtes olim fuilPe vniusnbsp;''this Epi^opos, nempc totidera quot Pres-,nbsp;^’yteros;Quum ramen inter Pontificios vnanbsp;'rbs non alat duosEpifcopos,nó magis quamnbsp;stborvniduoserythacos. QuinetiamEphef.nbsp;4' rbiPaulus rccenCct pvxcipua Ecclcliac mu-«¦•ïa,Paflorcs üêDodores nominac,ccrtè nonnbsp;oinilhirus cximium illuni Epifcoporum ordi-’*•^111 ik gfadura, fiquidem tune inter Presby-tt'tos cmincbant. Nam Turriaaius nó änderetnbsp;Ptesbyteris Parochis denegare Paltoris no-tQcn, quum (vt ipfi Pontifacij loquuntur) cu-tiiuainmarum habeant. Ergo,ü veraellTur-tuiufcntencia,dcbuic Paulus inter Paftoresnbsp;diltingiicrequcmadinodum diftinxit Apollolos ab Euangelidisibc Euangeliltas ab ordina-tiis 1’aïtoribus. Nam ornncsiUi quidem erantnbsp;Pallores, fed quia ecrtisgradibus ditt’crcbanr,nbsp;ideirco Paulus alios ab ahis diftinxir, idemnbsp;Eioculdubib fadurus in Epifcopis,li corumnbsp;jocatio abaliorum Presbyterorum gradu di-llinda elRc. Quamobrem li quis diligenter adnbsp;Iwnc Pauli loeuin attcuderit, amp; circunltan-ti-raloci noeguerit, non dubitoquin facilenbsp;«’•^bis ailcntiatut. Hue acçedic quod idem A-
so P HI S M AT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5J)S
polio lus Presbyteros comrritndans Eecîefiis I.Tim.5.Qui bene præiunt Prcsbytçri.inquir,nbsp;dll plici honore digni habentur, maxime quinbsp;laborantin lerinone amp; dodrina. Num obie-cro luperiorcm illurri Epilcopacus gradû hîcnbsp;omiliirct Apollolus brune locum in Ecclefunbsp;habuilict ? ha igitur exhoc Ptnili locoargu-métemuriQuum Paulus eos dclcribir qui funtnbsp;interPresbyterosprællantiffirni,dicit cosla-borarein fermone amp; dodrina. At Prcsbyterinbsp;æquèpoirunt laborarc in fcrmoneamp; dodri-na ac Epifeopi ( quod quidem Turrianus nonnbsp;negabic,qui liece nó lit Epilcopus, libi tarnen Hier, ninbsp;vidtturegregiamoperam naiiarein fcribcn-do amp; docendo ) nihil ergo habet Epifcopusnbsp;quo Prcsbytcriim anteeellar.
Sed audiamus quid contrà Turrianus obii- Obiedia ciatiPaulus, inquit, Timothco gratiam faillenbsp;datam ait,cumimpoficioncmanuumPrcsby-terij , id ell, cœrus Epifcoporum, quiaTheo-phyladus ait t» Tojoer^uTep/oi' fignifacare rîiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
ç-oÂtnîif y^a.èÂ^a^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc Turrianus: qua
inre.nonilli conuenit cum aliis quibufdam feholallicis Dodoribusqui antè aliquot an- ßjnbsp;nos in hanc ipfam arena nobifcû lcriptis edi- auißcet.nbsp;tisdolcéderût: imo Turrianus ipli agnoicirfe 'orfitfßu'nbsp;nuntiû rcmittere priori luçfcncctiç qua.expli- 7«plt;ogt;'nbsp;cauitinlibi de Elierarchicis ordinationibus: nfud'P-^'-népc q.ubdPresbytcriû apud Paulum bgnifi-caiKirit ipfum munus amp; gradum Prcsbyteri.nbsp;Sed,vt ilîüd omittam, non video quamobicinnbsp;Theophyladi verba ad folos Epilcopos nc_nbsp;eeflàrib reilring.endafint,quum polïint etiaranbsp;redè Presbyteriiconuenire, vt qui fint Apo-ftolicæ gratiæ,fuQ modo,participes.Cactctùmnbsp;longé pluris facio Lucam,qui cap.za.lnftori®nbsp;Euangelicæ,7o 7j-pelt;réüTtezor vfurpat pro eoruinnbsp;omnium conlelfu qui præcrant Eccicfire Hic-rofülymitans.Presbyterosautem efle, prrefe-dos Écclefiatlicos nemo negauerit. Prærereanbsp;quia nó videt lt;a^e«'13cT!e««»nbsp;pur dici, non auté TÙr ’é^s-jtô^rar.Scd quianbsp;Turrianus maxime ducitur authoritare Romani Epifeopi, proferamus ergo Corneliumnbsp;Romanum Epifeopum (nempe tellem aducc-fus Turrianum longé grauiffimum) Presbyterium pro Presbytcrorum confcllu vfurpâtem;nbsp;Siccnim illcad Cyprianû fcripfit apudeun-dem Cyprianum li.j.ep.ii.Omni,inquir,adu,nbsp;ad mc pcrlato, placuit côtrahi Prçsbytcrium.nbsp;Adfucrunt ctiam Epifeopi quinque,amp;CiQuidnbsp;aisTurrianeî tùneaudeas Romano Epifeoponbsp;aduerfati? at ille nominatim Presbyterium abnbsp;illis quinque Epifeopis diftinxit :adebvt iamnbsp;nobis Scrrptuia duce, amp; alfentiente ipfo Romano Epifcopo,conciudcrc liceat: Presbyte-riumcfleca:tûamp; confeflum Presbyterorum,nbsp;nonautem Epifcoporûquales intelligit Turrianus. Hoc autem nornen Latine exprimensnbsp;Hieronymus ( quod ipfi Pontificij in fua décréta rctulcrüt)dixic Senatum Ecclcfiafticum,nbsp;Quç qiium ita fint,reftat vt hune Pauli locumnbsp;noftrx fententiæ proprium védicemus, quernnbsp;Turrianus nobis tanquam iuftis poflellotibusnbsp;cripere conatuseft.ha igitur dicamus: Quumnbsp;presbyterium fit Presbyterorum cectus ( vt
Locut in
Tm.rttet
6 e©
F. TVRRIANI
|
probarumeft) amp; Paulus tcftctur ordinatum fuillcTimothenm àPrcsbytcrio: confeqiiiturnbsp;Presbyreros habevc ins ordinandi, idquc ex-prcffo Dei verbo,quicquidpoRcaab liomini-bus fucricconfticucum. ExiisautcrnquæadTinaotheumÔL: TitLira ad Tiui'. Apoftolus, perpcram colligit Turria-Tic. J-us Epifcopalcm dignitatem. Nam cos nonnbsp;fuilEc Epifcopos vel hinc apparct, quod nun-quam certis fedibus alligari, fed peregrina-tionum Pauli focij fuehnr,amp; pront res Eccle-fiæ poftulabant modó ad hanc,modó ad illamnbsp;Ecclcfiam miffi fint. Hoe autem alienum elfenbsp;ab Epilcopatu vel ipfi Pontificij fatis agno-fcunt. IdcircoquæcunqucadTimotheum amp;nbsp;Titum fcripfic Paulus de ordinandis Mini-ftris,autdeaccu(ationibus in cosaudiendis,nbsp;non funtad corumperfonas rcllringcndaifcdnbsp;fub corum perCona Paulus omnes Eccicfiænbsp;Prxfcótos voluit oHicij fui admonere. Fatcornbsp;tarnen Timothenm (ScTitum eminuille internbsp;ordinariosEcclefiæMiniitros non tanquamnbsp;Epilcapos,fedtanquamEuangclift3s(vtcol-ligcrelicct.2. Timoth.4.)quigraduscrat qui-Tæ?. îÿa fuperior Epifcopis vel Prcsbyteris,id eft,nbsp;ordinariis Paltoribus (vt ante vidimus ex 4.nbsp;cap. ad Ephef.) led tantum ad tempus, quodnbsp;• quidem amp; ipfa experientia latis doect, amp; do-ótores noftri multis rationibus confirmartmt.nbsp;Nolim autem prætcrmittcre quam parum fi-bi confier Tutrianus, dum vocat Titum Ar-chicpifcopum Cretenfem : nam ex co fcque-rctur,ordinationcs3 folis Archicpifcopis elfenbsp;faciendas, contra fententiam iphus Turriani.nbsp;Vetumcnimucto illa nomina Archiepifcopi,nbsp;Can-decre Archiptesbyteri, Archiducoui,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id üs-Difi. cft,primæEccle(iætemporibus nonfucrunr, ii.roZ.4r- fed ea,longe polteahominum fallus amp;ambi-inuexit, Vt facile colligi potelt cx. ipfo Lomnbsp;quem Pótificij Magillrum appellat. Sicnbsp;tnagifler, enim ille de Archicpifcopis, Primatibus amp;nbsp;¦veriß'tma Mcttopolitanis dilferens: Horum, înquit, di-^rcbtefi ferctio à Gentilibus introducla videtur, quinbsp;fimpliciter Flamincs, aliosnbsp;Archifljmaines, alios Protoflamines appella-moiogid bant.Hæc ille SentcntiaruroMagificr.nbsp;attuLit. Venio nunc ad altcrum locum nobis obic-De loco. incuius cnarratione Turrianus aper-té prodidit quam fit fynccrus amp; fidclis Scriptunbsp;’’E raruminterpres. £w;t,inquit Lucas,««nbsp;fia Afitiocheua ejutdam Propherx amp; Doüores,nbsp;r^rria“inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuirianus? Prophetas, inquit, vocat ref«M»«r Epifcopos,amp;: doctores Presbyteros.Lucas autem fubiungit ordiiiationcm Pauli amp; Barna-ZMr.Piîz» bæqui erat ex Prcsbytetisliuc DoCloribus, vt intelligamus cosex Pr.csbytcris ordinatos clEcnbsp;Epifcopps. Tuanc hacc verba agnofeis, Tur-^terum'fA ri3nc?Pauium jgitur præfiantiflîmum ilium M Apoftolum, à Deo non ab hominibus neque Treihy- per honiincs vocatum , ÔC iam tuncpermul*nbsp;rm jtjii- rosannosApollohrnunercfungcnterPjtu no-feoptiin. misjcfuita feilicet derurbavis e.x Apolloliconbsp;gradu, vtvum intuorumPresbytcrorumclal-1cm rciiciasî Niger ergo «^Lucius, amp; Ma-nahem ( quorum mctninit Lucas) crant Epi-fcopi Paulo fuperiorcs, êi ipfc Paulus erat ¦ |
tantum presbyter ordinsriu.sEcckfixAntiO' chenæ. Obfccro qira: hæc irnpudentia ca.nbsp;nonTurrianum Icfuit3m,non omnes Icfuit*'nbsp;cos fodales, nonTheodoricum.Colonienic’” j-,. ¦nbsp;inquilitoré hærcticæ prauitatis ( vt loquitur.,nbsp;nee tarnen infignis huius erroris amp; praiiitn’^nbsp;corrcdlorcm , fed totius libri approbaioteniinbsp;denique non ipfinn Pontificcra pudete huiusnbsp;Turrianicæ,non cxpofitionis led deprauatio-nisf faltem Sophiltam ageres, Turriane ,noRnbsp;autem iniuriam etiam ipfis Apoftolis faccres,nbsp;dum cos conuertis in ordinaries vnius Ecclf-fiæ Presbyreros, qui fint etiam ipfis Epilcopisnbsp;infcriores.Cæccrùra vide quàm hæctuacxp)’'nbsp;fitio licet plané aôeo'xojoç,parum tarnen adiU'nbsp;uettuam fententiam. Vis cnim Prophetasnbsp;pud Lucamfuill'e Epifeopos. Atqui illiPr‘’'quot;J,lt;nbsp;phecç étant ordinarij Pafiores Ecclcfiç Antic* F ƒnbsp;chenæ vt confiât ex verbo A«Ti!pgt;«Hllicvfnt-pato, cuius propriam fignificationcrn.tuqtj*nbsp;toriesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, non ignoras : Pontificij veto Epilcopi (vtiam ante didum cft ) eiufdé vrbi® plurcs efle nonpofl'unt,imo potius multas ƒ 'nbsp;bcs finguli luisfedibus fubiiciunt. RcÂatigfnbsp;tur vt illi Epifeopi quos dicisfuilîein Ecclhgt;*nbsp;Antiochena, idem fuerint cum iis qiiosPtts*nbsp;byteros appcllamus. Affero amp;aliamprcb^'nbsp;tionem ex i.adCor.c.^.vbi Paulus ait in CC'nbsp;tinthiorum Ecclefia plurcs fuiilc proph*^^-''’'nbsp;Si ergo Prophetæ étant Epifeopi(quemadmo-dum cxiftimas) fcquitur multos fuille Epife®'nbsp;pos eiufdcm ECclcfiæ eofdémquc ordinationnbsp;ECclcfiæ pafiores. Exquorurfus efficitiitco**nbsp;dem fuifl'c tue Epifeopos cum Presbyteris £0-clefiæ Doóloribus. Hoc autem ipfumoonüfnbsp;mat vis amp; natura ipfiusotdinationis. Qi'd*^'nbsp;nim aliud efi ordinatio quàm eius cófecrationbsp;qui cligitur ad Ecclefiafticum Minillefion’.rnbsp;adhibita tnaniium impofitionc, taquanifyo’' ,4/nbsp;bolo, turn publicæprccationis,tüctiaroipn^’.i‘^nbsp;confecrationis’ Si ergo Presbytcri ius habei*'’quot;''nbsp;praedicandi amp; baptizandr, adeb ctiain cligÇ”'nbsp;di Pafiores Ecclefiafiicos {quandiii difciph'’^nbsp;in Ecclefia locum habuit) cur tâquamindig”*nbsp;reiicicntur à manuum impofitionc? Vctefcsnbsp;autem argumentatos ftiifl'c à Baptifnio ad 0*'nbsp;dinationem patet ex Magiftro Scnt.lib.4.d'‘nbsp;25. Nihil igitur caufæ reperias quaniobtc'**nbsp;Presbytcri lus ordinandi non habcant. Q”*”'nbsp;ctiam miror tc hocipfum in pótificiis dec*”'nbsp;tis non animaducrtifl'c. Sic cnim fcriptom^’'poquot;';nbsp;in Can.Prcsbytcr.Dift.aj.Prcsbyterquuino*' fnbsp;dinatur Epifeopo cum bendicenre,amp; uian»**'nbsp;fuper caput eins tenente,ctiam oinnesPrcsby*nbsp;teri qui præfentes funt manusfuasiuxta nia-nus Epilcopi fuper caput illius teneat. E* Q”'*nbsp;bus verbis colligitur Presbyreros non ohnbsp;fuiireiure^^ape^-io’/«« cxclulos. Dicct Tuttianbsp;nus in hoc Canone fieri mentioncm Eph””'nbsp;pi benedicentis : quod quidem fateor, 6:nbsp;tunc Prcsbytcros fuiflc lubieótos Epifeoph^’^nbsp;ipfa ratione temporum fatis intelhgo : finnbsp;iilequondam ex veftigio pcdis Herculis»*”nbsp;tius corporis llatum amp; proceritatera collig”.nbsp;batata dico , ex hoc tenui fragmento col Janbsp;poflequanta olim in otdinationibus Ec”nbsp;fialhc*’ |
SOpyîISMATA. fiafticis fücrit presbyterorum authoritas.
'(•o tongum verb catalognm veterum rccen-fes ,vc nobis probes Epifeopos elle Presbyte-/' fis fuperiorcs,amp; identidem repetis Clcrnenci-nas illasconfticutionCS nomen Apoiloloruni ementitas. Pau ci s rcfpondco : fuperioré ülumnbsp;Epifcopocum graduin vetuftiffimü quidem,nbsp;fed tarnen huroanum inftitutum elle, qno pijnbsp;maiorcs Schifniaticis occurrerc volucrunt.Etnbsp;41'anquam fortallis habita temporû illorunrnbsp;eitioncjtemcdiuro illud nonfuitinucüc, cx-peritntia tainé docuit,bonos illos Pactes dumnbsp;lt; i'aiybdim vitarc cupercnc, in Scy llam inei-‘lillc.Namquæ fubfccuta cft Epifcoporûam-lgt;i'io,non minus cxitialis fuir Eccleliæ, quàranbsp;illalchitmata:,k(verèvtd!câ} hoc fuit Ichif-ma omnium pernicioiiflimum , quum ab E-puritacc à veradoctrina diuortiumnbsp;t..tumcft,dc Spiritualis EcclcHæ dtfciplinanbsp;fuiî 111 rcgiain auchoritaccm terrenâmque po-coinmnrata. Quamobrcro.Turrianejnbsp;veterem Epifcoporum ordrncm tonesnbsp;’¦me.lcas, tlum nob'.s Cornelium.Pabianum,nbsp;typnanum, Sé ahos ciufraodi pios amp; fanélosnbsp;tpUtopos commémoras, tu plané resdiffi-quot;'iies conjungercconaris.qnandoquidein cuinbsp;tpdcopi, p;æ[crhoc Epucopi nomen, nihilnbsp;'‘i'ûeincum illis vcceribus commune. Abfitnbsp;â'itcni vcquicqiiam de piorum Epilcoporumnbsp;'’ircutc l't; probitate decraclum vclimus : hocnbsp;^nimtantùm agimus vt luperiotcm EpileO-Foruingradum,non iurediuino fundatumcl-
gt; cx Scriptuia connrmemus. Concludamus Jÿt’jr, quum (uperior ilia dignitas Epiieopa-hüinanis rantùm inllitutisaireratur, tancûnbsp;'lie humani iuris.contrà quum exprcllis Scri-ptiitæ teftimoniis p.-iteat Apoibolorû tempo-fi^’us Epifeopos fuilîc cuni Prcsbyteris exæ-4*atos: inre üiuino poteftatem ordinadi nonnbsp;‘quot;'nus Prcsbyteris quàra Epifcojiis côucnirc.
f^idauccra H ab illis ipns Veteribus peta-
Di/i.H. Ont. innbsp;Aînxtin.
m - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
‘quot;^sicncentia: noftræconhrniationcni? Sic.e-% lin; Hicl.Apud Vetercsjinq«ir,iclcm Epiico-P' Prcsbytcvi fucrunr,fjL»ia iliud noiucn di-ijnitatis cd, æf^tis. Idé:Apollokis pcrfpi-doctt (.oidcin tile Presbyctros quos Epif-1^'. '^opos. Q^dauce poftea vnus cle«y;us eft qui ^ttcris pia’ponerccurjin fchifmans tcincdiumnbsp;J!!,, eft.ldem: Antcquani Diaboli inftiniftunbsp;?i.^'Mia.nreligione Herent, diccrctur in po-'¦ P^^lis : Ego fuin Pauli, ego Apollo, ego aueemnbsp;^lt;^phæ : e'ómuni Presbyterorum conlilio gu-“^''ii.'ibâcür:poftca in toco otbe deerctuni eftjnbsp;'’iviius de Ptcsbytcris eiedus fupcrponerc-cæctfis, ad queni omnis Ecclcliaa cura per-Ichifinatuni feinina tollerencur. Si-^nbsp;p‘t ergo Presbyten feiunt fe cxEcclcliæ con-/'^tudincei qui fibi prçpoütusfucric eile lub*nbsp;’’¦'ftosntaEpilcopi noucrùuie inagi« confuc-rnbsp;Minequàrti diipoHtionis Uotnin.ieæ vericatenbsp;'•’ftè maiorcs. Sic ctiam AnibroÉnbsp;^‘Wùm Epil'copi Presbyteri appellabantur,nbsp;''^tt'ccdcntc vno fequens ci fucccdcrct: deni-^nbsp;^“'^apudÆgyptum PrcsbycericonHgnanc, finbsp;t'ælcns non fit Epifeopus : lcd quia cœperuntnbsp;‘‘luentts Prcsbyteriindigniiaucniri ad Pri-
matus tenendos, immurata eft ratio ptôfpi-ciente Concilio,vr non ordo fed meritû crea-rcc,amp;c.Idem:Epifcopus eft primus Presbyter, amp;c.Sicporrô Auguft. Quanquam fccnndùm int. Jinbsp;honorii vocabulaquæiam Ecclefiæ vfusob-e Tim.i^nbsp;tinuit, Epifeoparus Prcsbytcrio maior fit, ta- ^9-men muleis in rebus Auguftinus Hieronymonbsp;minor cft. Sic quoqne Grarianiisex Ilidoro,nbsp;Apud Veteres iidem £pifcopiamp; Presbyteri Can.cZcrènbsp;fueruntiquç verba etiam citarLombardus.Acnbsp;nepkires locos accumulera, conekidam hocnbsp;præclaro veto Gregorij Nazianzeni: Vtinam, S'«”cZgt;4.nbsp;inquit, nulla cHct throni prærogatiuaInuncnbsp;autem dextrum hoclatusöc finiftrum amp; me-diû,fublimior amp; inferior fedes,amp; ilia præcun-di \ el codem gradu incedédi innecia confue-tudo, nos in multas partes eófregerunr. Ex hisnbsp;igitur beconfimilibus Iccis planum faótü eftjnbsp;Epifeopos hnmanoiureamp; decteto atqucEc-elcine conluecudine Sc vfti (his enim omnibusnbsp;vocabulis Veteres vtutur ') Prcsbyteris cllcfu-periorcs. Quæto ergo,Turriane,antequam ilia Epifeopi amp; Presbyteri diftinótio introdu-dia eilet, inueniuraquc clRc illud fchifmatisnbsp;remcdium,anccquam decretum diet (ira pro-Ipicicnte Concilio) vt virus ex Prcsbyteriscte-teris fupeiponetctumuraj inquam,quum Ec-cleliac comrauiri conciko Presbyterorumgu-bernabantur,necdum ilia honorum vocabulanbsp;Ecclcfiæ vfus obcinocrat,qiiæro,num ordina-tioiKS qua: rum fiebant, dicchdæ lint nullæ,nbsp;irriræ,ac mere laicæ, qucraadnrodii de noftrisnbsp;ordinationibus loqui foies. Quod li pergis,nbsp;contendc igitur cum Hieron.amp; ciufmodi Veteribus , atque illis fcutum illud tuü Clemcn-tinü quantullbet opponitoiat nos interim ccr-ys amp; Hrmis teftimoniis Scripturte freti.noftrasnbsp;ordination.s veras ac légitimas cflediceraus.
Supereft, qubd nos poftcriori loco traóta- i Dï «gt;•lt;lt;? turos pronrilimus, vt aliquid etiani dicamus »arianbsp;de ordinaria amp; txtraordinatia vocacioncjamp; v- »¦'‘tr^ordinbsp;tra cenfenda fit eortinr vocatio,qui primi no-fttis teroporibusEcclcfiam reforraarunt.Ordi-nariumduobus modis intelligirur. Autenimnbsp;idfignificatquod Icgitimum ordinem fcqui-tur,amp;: ab co pédet:Aut id quodin more cft po-fitum, atque ipfo vfn amp; conluctudinc nitrrur,
Sæpe enira in legitimi ordinis perturbatio-nc,quçdâ ctiâ ordinis eiiigies leruari folct.Ita- ^nfrinà quefi.proprièloqui volumuSjEcclefiçRonoa- Dociomnbsp;nçeäcciusEpilcoporû fucceffionó potcftdici^P^^f*“®nbsp;otdinaria,quiaab ordinc,quéinfticucrüEApo-ftok difccifit; iioftrorü auté Paftorü vocatio rint vocanbsp;nó poreft dici nó ordinaria,fi ordinem Ipeéle- tianemor~nbsp;musab Apoftolisinftitutü, licctàrecepto vlunbsp;Ecclefiç Romanç dcfciucrit. Nampræclarèànbsp;corrupto ac violato ordine rcccditur, vt ad .nbsp;integrii Se ycrû ordinem redeatur. Sed finbsp;ordinem accipimus pro vnlgito more Scnbsp;vlu,toncGéfebinrus primosilios Ecclefiç Rc-formatæMiniftros vocationcm exnaordina-riâ habuille.Et certc,quâuis Dominus nó om-nino neglcxerit obfcura illa yeftigia Ecclcfiæ,nbsp;quç.pontificiis remàfcrût(narelôrmatorcsEc-cleiiç nobis excitauit ex ordinePrcsbyccrorûamp;nbsp;Dodorii Ecclefiç,vt ante dictii eft)plurima ta-t e. j.
-ocr page 630-F. TVRR. SOP'HISMATA.
|
**¦ mé in EccIeGis noftris inftauiadis prater moré folitû cxcitcrunr.Nâ(vt alia prçcetmitcâ)'noc fuit non tantùra cxtraordinarium, fed pianènbsp;miraculosû, quodincrafsifsimis illis tcnebnsnbsp;Deus viris illis praeluxerit, adeo vt errorcs Ec-clcliae Romans perceperint, côfque expuronbsp;Dei verbo repurgandos elFe cenfuetint, arquenbsp;ab ipfius diuini verbi foncibus puritatem cùmnbsp;in Doéteina tumin Sacramentis ôc legicimamnbsp;Ecclcfiathcç rarionem hauriédam elle docue-iint,amp; ex ipfo Dei verbo côfirmarint. Ica Dominus non cantùm abilerfir illas fuperftitionûnbsp;fordes amp; corruptclas quç pro ratione tempo-rum obreplerant in ordinariam eorum voez-tionem, fed cam cria inagis ac ma^is fanótifi-cauit,ac longe prçltanriorem rcddidic, vt co-rum laborcs non ad vnam tantum Ecclcfiamnbsp;aut gentem pcrtincrent,fcd longé iatéque pernbsp;vniuerfum cerrarum orbem diftundcrenrur.Etnbsp;loan.K. quemadmodû Lazarus in fepulchro crat tantum nomine Lazarus, ac reuera cadauer qua-triduanum ùie fcetidura,vcrùm acccdcntc verbo Dei, amp; vocantc Chrifto,ftatim vita rediir,nbsp;adcbvtrcamp; nomine Lazarus in lucem pro-dicrit : ita primoruin illorum Doétorum fuc-cefsio amp; vocatio,quç per fe quidem erat niot-tua, amp; vocationis potins cadauer,quàm vep^nbsp;vocatio propter COI ruptioncsPontificias, vocantc Chrifto amp; Spiritum fuum infundentc,nbsp;ccepit reuiaifcere amp;obire proprias funétionbsp;ncs,atque adeo loge nobiliorcs, Ita faduin eftnbsp;vtin Euangelicis ac reformatis Eeelefiis in-ftauratus fuerit legitimus ordo Eccleliæ, exnbsp;quo Paftùrcs ordinarij inter nos corinua fuc-cclEonc propagantur.Quç quum ita ünc,con«nbsp;cludimus, fiquid boni fit in ilia côrinui amp; or-dinaria fuccefsione quam Pontiheij iaétant,nbsp;totum id in primoruin illorum vocatione cx-titifle.Contrà,quicquidmali,corrupnonis,amp;nbsp;fupetftitionis eltin ilia fucceffione, fublatumnbsp;id totumac delctum fuifle fummâ Dei mileri-cordià, qui tantam lucem in eorum mentibusnbsp;accendit, vt facile potueritciulmodi tenebrasnbsp;difcuterc.Scd de his hadenus. Quamobremex iis quæà nobis dilputata funtjfocilèpotcftintelligi,Turhani lenten-tiam de ordinatione à folis Epifeopis faciédanbsp;(quofundaméto imprimis ordinariaEpifeo-potum Pontificiorü fucceffio nitebatur) nullis Scripturæ locis confirmari : amp; quos nobisnbsp;obiieit Turrianus cos ab ipfo fuilTc corruptosnbsp;amp;inalienum fenfum detortos,quemadmo-dumexipforum locorum circunllantiis ma-nifeftè probauimus.Rcliquum eftigitur vt itanbsp;aduerfusTurrianum argumentemur. Presbytcri,fi non humanis decrctis, at certè Apollolicis inftirutis habent ius ordinandinbsp;(quod fuperiori difputaiione confccimus.) Illi veto qui hac state Ecclefiâ priini reformâ-rnnt,crant presbyteri (quod agnofeit Turria-nus.)Quarcpritni illi Dodores quos à Domino excitâtes pij ac fideles agnouerunt pro veris Dodoribiis gt; poiuciunt in Ecclcfia Reformata Miniftros ac Paftores ordinate: îdqoenbsp;iure diuino ci’.i humanæconftitutiones dcio-gare nihil poITunt. |
Hscfitig.tur atnjnipaXaium totius difpU' A** ration)s. Turriano fuit propoficü,noftrotun’nbsp;Paftoruin ordjnationcs euertere hoc itg“'nbsp;incnto, qiüd non nitantur ordinatia EccU-fis Romans fucceilîone fub authoritatenbsp;principatu Romani Pontificis, à quoipbnbsp;Ecclensfucccffio diuelli non poflît. NosaU'nbsp;tem vt hoc argumentum folucrcmusduo ptÇ-cipuaeius membra difcuffiinus, nempe R“'nbsp;mani Pontificis Principatum ; Er ordinarii!”nbsp;Eccleiis fucccffioncm. Quod attinetadR”'nbsp;mannin Pontificem , demonftrauinius eui”nbsp;non eile caput Ecclcfis,quum id fibi ClidU^’nbsp;tanqi am proprium vendicet: Petrum vcfnbsp;nulhnn ius in rcliquos Apoftolos habui«^’nbsp;nullumque in Ecclcfia Catholica principenbsp;tum:amp; fi habuiirer, ad fucccirorein cranfm”'nbsp;tere non potuiire:amp; fi potuiiret,nonadRo”^'^'nbsp;num potiùs Epifcopum, quàm ad Antioc”^'nbsp;num, Hicrololymitanum, aut aliiimnbsp;caruin Ecclefiarum in quibus aliquando Inbsp;trus docuit:amp; fi ad Romanü potiùs,non pf^nbsp;ptcrca ad Pôtifices,quum,ncqucRom3nÇ‘'nbsp;défis Epifcopi, nee Epifcoporumnbsp;rü veri fucccllores finr,imó ncEpifcopl 4”'nbsp;Qiiantihn verbfpedat adfucccfsioncm,nbsp;dnhnó'tioncm adhibuimus, vt quädiuqüinbsp;fteterit,amp; confpicuus fucrit ordonbsp;Ecclcfis, tandiu nobiscolcnda fitvifibn'^^^nbsp;ordiqaria Paftorum lucccfsio. At illonbsp;dincimerrupto amp; collapfo,diximus Jnnbsp;ter ordinem,vei potiùs prçter morem 1° ‘'|jznbsp;quado amp; quibus modis volucrir, verumnbsp;gitimum ordinem Ecclefiæ inftauratc,p':^nbsp;quos ad illud opus fua impcrucftig3b)Igt;^‘’jj^nbsp;filio delegcrit, amp; excitarit : nec iplam E*'“' tjjnbsp;fiam vllis cfi?perfonis,locis,temporibuS)”nbsp;deniq; vifibili forms alligandaimatqucnbsp;dimus non ad ccetus vifibiles amp;adnbsp;res Ecclciias, fed ad elcdoiü Catholicanbsp;fiam ptomifsioné de perpetuo llatu p^f^'^-jiznbsp;Quinetiamaddidimus inepte faccrcnbsp;num amp; oinncseiuscomrailitones,dum”nbsp;ciunt nos plané elfe omni fuccefsione ,)znbsp;toszquandoquidcm confiât, ipfisnbsp;tictibus,primos huius ^tatisEcclcfiç remnbsp;tsDodores habuiffe illam fuccefsionc”’^znbsp;vocationcm,quam Pontificij tantoper^^nbsp;mendant. Q^o loco refutauimus .ç^o'nbsp;Turriani «^';^sjpo-S'ta-ioeç, quaad folosEp*nbsp;pos pertinerc amp; ordinationcs ab iis f” ’ ^fznbsp;cicndas elfe, côtra cxprelfum Dei verbt””’jznbsp;firmabat. His igitur ita pertradatis, ren*’“pynbsp;tur falfum elfe quodpropofuit Turrianj*’’ j^znbsp;ftorû noftrorum ordinationcs elfe nulü* ’nbsp;riras, amp; mcrélaicas.Arque ita dicendu^^r)r-tiùscas elle veras, légitimasverenbsp;fiafticas, vt quç non humanis inftitut*®nbsp;firmiflimo verbi Dei fundamento, ôfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| ma veritate nitantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I |
LAVS DEO.
-ocr page 631-AD OMNIA R.EPETITA
F. TVRRIANI MONÀCHI lESVITÆ SOPHISMATA DE ECCLESIA ET OR- ,nbsp;dinationibus Miniftrorum Ecclefiæ,nbsp;RefpönEó;
^ut rtftäuntur omnts tum ReJJ^onfiones^um Öbie^iohes a 'Turriänopropoßtx in libirö I)é-. fenßonis So^hißftatum,quem nieperperamyDefettßonf fnlocorumnbsp;Script urlt;eiinßrifßt.
qua adiuriftus cfl: INDEX e’aetTIKö's Repentioniim 8c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tiirriani coJ-
Icftus ex tertio eius libro quem Ai^i^Aorjiiue Bipartitum infctiplir,
™ic Indidi annexa eft brcuis amp; folida Rcfutatio libclli quem Turrianus poftrcmum cdi^-dit cum hac infcriptione : E'^ tTiciic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adueßus tertioA catii'latia/ws SÀde.elis Lutherani,
quo Indiccm ilium conatus clt refellerc.
Additifunc Centum Flofculi Turfianic® difputaeiönis.
ÎLLVSTR1SSIMO E T POTEN T I S SI M O PRINCIPI AC D. DOMINO VVILLELMO LAND-grauio Hafliæ,Comiti in Katzenelnbogen,Dietz,Zigen-haina amp; Nidda,amp;c.Donaino fuo Cle-mentilTimo.
Ih i-L eftloqnaciusvanicatCjinquijAüguftinus.-quçnon nbsp;nbsp;ci,ùt,
ideô poceft quod veritas, quia li voluenr, plusetiam cla-marepoteft quàm veritas. Hane Auguftini fentcntiam clTevcrjnirnamïPrincepsIlluftriifimc,V'.CGHicudo,cùtnnbsp;exaliis Monachis Euangclicx veritaci Joquaciilîmâ va-
Ä nirate iampridcm obftrepcncibus, turn ex hoe Sophifta
F, Turrianoporeft facile cognolcere. (^ium enim duo-decim ScriprurçlocosàTurriano corruptos,ab eius ca-j* pcionibus Sgt;é Sophifmatqm fillaciis,brem quodam libel-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;-- — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tl i* au w o WWnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liu niMk kf *1*
''^ante cresannosvindicafl'einus;eeee,poil triéncsmcdicatjoncs(fcjlicct vt an-J^oruiïi numero jloeorum numerus refponderet) tres tantum locos nobis repo-quot;'tadque tantaloquacitate,vt cuiusantea ülentium mitabamur,eius nuncpro-loquacitartm cogamiir miraci: qiia certè nobis abundè fuperiora illa Au-^'^‘'iini verba confirmaüit :Nihil eiïe lot^uacius vanitate. Ac iPti fortaflïs vertus ''^Homencus occurrcbanA’^ovToi d'jio/riïyUimyxmop'n v^^cS-ct/adcircó qui rebusnbsp;vacuus,plenus verbom m pro dire voluit, ne inani s plane pro dire videretur.nbsp;pUonon idemilli quodobm Angiiffinocontigit:qui rogatusàLaurentio vtnbsp;‘“lt;^obreuiter magna dicercriturullius itapetitionifatisfecit, vtres maximas La^tr.c.z.nbsp;^'^^’^iiîimafque vnolibeilofuérircompiexus.Turrianusauretn non b,reuitcr,fednbsp;'N’J^cilTimè: non magna, fed pafüa aut nuîla potiùs in medium attulit, non ve-fed vaniratis argumenta. Ex quo furfus illain Augiiflini fuperiorem ien-comprobauit : Vanitatem non'idem pofle arque veritatem, licec poifit
‘ ^setiatnclamarequàm veritas. Nam (inquic Tertullianus ) virtus vericatisex- a/J/u, E e. ij.
-ocr page 632-lt;^04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A.
In Efiß. ï’ Dei/icat.
In Sf iß. t)edica.t,
In loxn. homil 18.
pcdita,paucis gaudet:at medacip multa funt neeeffaria.Nos antem, Illuftriflîn'® Princcps 5 noftram hanc fccunciam Sophifmat’um Turriani, eiufq; vaniratislo'nbsp;quaciffimx Rcfatatione ofieriraus V. C. quae fuperiorem noftrum libelluwail'nbsp;uerfus eiufde Turriani Sop hif mata confcrip tu à nobis accipcre dignata eft. AtQ’nbsp;id confido V.C.quç eft eius huinanicas clem^nria,ingrarû nonfore.quçfin^’'nbsp;grauabjtur fccundam liane Turriani Refutationeni perlegerc,atqgt;, quodà V-ûnbsp;Turrianus poft(ilauit(quani ab eo îatam cÔdicionem non repudio ) caufaiiicuninbsp;eau (a,rem eu re,rationes cum rationibiis, argumenta eu m argu métis, tefteseuiDnbsp;teftibus conferré : addo etiani (quod fiefcio an Turrianus etiam velit) oniniaa*^nbsp;Scripturx làcrae regulam exigerc ; np dubiro quin ftatim V.C.difcufla Sophifea'nbsp;turn caligiûe, veritateth ipiam nragisac niagis videat in clariftîma luce conftitquot;'nbsp;tä. Ncc enim motor quod rile mihi .obiecit ex Prologo Plautina: Comcediadl*^nbsp;enim Turrianumfabulamincœptantcm Prologusille Plauci decuit)metemerlt;tnbsp;ad hanc difputatione profiluiftc, Sc regiones ouilis Petri determinaft'e, perin^^^nbsp;aeft ci rci finitor effem fadus : quu inftituti mei rationem fatjs copiose V. C-CX-pofucrim in fuperioris mei libelliPrsfatione. Nec pluris facio quod iftc, no mHnbsp;les,vtcftapudComicum, fçd Monacliusgloriofus,Thrafbhicaoft'entatione»!«-'nbsp;prçftitifte iadauit,dum inanifpc voraret vidoriçgloria,m,quam fpetquot;tftnbsp;difputationereportatiiriim.Nâ ego non mcis,fed veriratis viribusitafrerusftquot;quot;’nbsp;vt in ipfius veritatis ludicio totus acquiefc5,qua nihil efle potentius Chryftftquot;'nbsp;mus aftirmauir.Quinctiam tanta eft V.C.tn facrarum liceraru ledioneaftiduft^^’nbsp;tantâq;return Theologicaru cognitio,quibus veftræaurestritæfunt(nôatitciquot;nbsp;prùrichtcs.-vtifte calumniator Icurriliter obiedauit^vt fine noftrisfetiptis,nullquot;nbsp;negotio, Monachorum omnium, nedum vnius Turriani cotorraSophiftnawS-'nbsp;omnes fallaciarum infidias, non deprehcndcre tantum,verumctiam redarguett:nbsp;poffit. Quo fitvt mirari fatisnon poftim fummam Turriani tementatem)«!quot;’’nbsp;exhaufto pudore, verbofam illam fuam ac futilem praefationcm auftis fitnbsp;ferre, Veftr.Celftrud. Sc, quod longe ftultiflîmum hiic,eam ab Euangdicapro*nbsp;fcftionedehortari,vt,fcilicct,Pontificioscrroresampledarur. EtenimjVtoinft'nbsp;tarn qux plane inepta hint atqueetiam virulenta in ilia prxfaKone(quaE,fatft:iO’nbsp;VeftraCelfitud.pro fua prudentia facile ncglexit^ eccuiusfuit impudentix,vorn F-fiß. Demonftrationcm Euchdis amp; eruditiflimi illius pulueris feientiam quidcquot;’nbsp;autem literarum cognitionem detrahereun quaVcftraCdnbsp;fttud. imprimis ita excellit, vtadprxclarum hoc ftudiumrcliquos huiusxtatisnbsp;Principes exemplo fuo exciiarc videarur ?Hic veto bonus, fcilicer, Theologusnbsp;affirmât,facillimum efledefidei capitibus, deque noftra cum Poncificiiscoii'nbsp;abfque Theologix feientia,indicate : ac profert locum exEquot;quot;quot;'nbsp;z. gelio L.ucæ:vbi Chriftusadmonct,vt per nos ipfos lires lubortas diriniamuspo'nbsp;tiùs, quàm expedemus dum furarao iure nobifcum agatur : vndecolligit,fed'nbsp;lenos return humanarum excmplis edodos pofte de hifce controuerfiisnbsp;dem pertinentibusiudicium facere.Quo quidem argumento tanfoperedeledquot;'nbsp;tuseft, vtin fua præfationcdccurratam hanc fentenriam decies,aureoanipliquot;^’nbsp;Luc.ii. (nempe vt paginam implcret ) decantatam repetietit. autem
q?ft vobisipfis non iudicatis?id autem Rhetorice dilatans,quærit à Veftra Cclfitquot;^' num iuranoua ftnium regundorumdefcribi, nomenantiquiffimxfamilixiquot;quot;'nbsp;tari,libi débita tributa negari in fua ditione pateretur ? Qux quum ego Icgcrciquot;’nbsp;mihi audire vifusfum Veftr. Celfitud. ex eodem Euangelio Luex hxc verbquot;'quot;nbsp;furpantcm,quibusTurrianum refutaret:£xzgt;re/«örerWzfö,yfmz?r^«4«». Sien'^’nbsp;qui vel noua iura ftnium regundorum defcribcrct, vgl nomen antiquiiftniX'quot;'nbsp;nnlix mutaret, vcl tributa denegarct, non cflet fetendus : quanto minùsfetequot;'nbsp;dus fuit Romanns Pontifex ’ qui Ecclefiam ( de qua ftc aliquando Hieroii/tquot;quot;’’nbsp;Non egrefta eft de finibus fuisjhoc eft,de Scripturis fandis) non Scripturxfec“'^nbsp;terminis, led humanarum Traditionum ac luxcupiditatis finibus dcfcripftquot;9“’nbsp;non tantùm noua Pontificum, Archiepifeoporum, Primatum, Cardinaliiquot;quot;’'’^nbsp;pleraquc eiufmodi nomina,led res plane nouas, noua commenta, nouas doquot;quot;nbsp;nandi artcs,nouam denique Tyrannidem inuexir,pro vetere,turn dodiiquot;quot;’^^!’”nbsp;dilei-
-ocr page 633-E P I s T o L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^05
^ifc’plina quam Appftoli Ècclcfiæ cradiderunc : poftremo, qui honorem amp; cul-^nafoh Deo debitum Sgt;c ipfara gioriam Chnài propriam non dubitauit ad Ie
Arque ira,Illuftrillim e Princeps, vel ipfiusTurriani machina, qua in-'’'äifTimam veftræforcitudinisarcem tentarcaufuseft,caftellumPontifieisRo-^anifacilèlabefaiftari poffit. Nam quod nobis obiicic veterem illam ac ranci- Éfifi-^aænouitatisaccufationcm ,nouam ccrterefponfionem nonde(iderat:quum ^tiineptam ciufmodi obiedionem plusmillies iam fit a noftris refponfum amp;nbsp;’¦’iprttnis hac præclara Tcrculhani Icntentia. Id verius efle,quod prius ; id prius, 4 «f-9'^lt;’dabinitio:idabinitiojquodab Apoftolis. Qtrare,quum ,repudiatis homi-^uincommentis, folam veritatem doiftrinæProphcticae amp; Apoftoliexrccipia-*®us:nan potcftfidei noftrx Confeflio videri noua nili quibus fcripta ipfaPro-Pheticaamp; Apoftolicanoua funt. Necid tempus confiderandum eftquofideinbsp;Confeiliocxhibetur(quandoquidem Petrus iubetnos femper efl'e paratosad ,pet.j.nbsp;^‘Icndamfideiac fpei noftrae profeftionem ) fed fola Confeftionislidei ventasnbsp;‘peftandaeft. Neccerte Turrianus nobis Tertullianipræfcriptiones oppone- inr.f!ß-^fïjfiTertullianum iplutn audiretaffirmantem (haecenim funtillius verba) ne-’Einern pofte aduerfus veritatem præfcribere ; hærefes non tam nouitate, quàm oevirs-^critatceftcreuincendas'.denique hoc efl’e hæreticorum proprium,vt fuas quae- '^eiand.nbsp;Clones de fûlis Scripturisfiftere nonpoflînt. Quum igitur Tertullianus aduer- ßfrefur.nbsp;^us Valentinum,Marcionem amp;: alios eiulmodi veteres hatrericos præfcribit, qui cam.nbsp;^Scripturas ipfas negabant, amp; traditiones quafdam non fcriptas obrrudebantnbsp;(^^libiis hxrericis opponit fucceflionem Apoftoheæ doólrina:, ab ipfis Apofto-'orum tcmporibus ad ilia vfque tempora propagat^)noftram non lædir, fed po-^*usadiuuat fententiam, qui)in quxftione fidei ,folis Scripruris contenti, tradi-honesomnes repudiamus,aliundequam ex fcriptis Propheticis amp;Apoftoli-^hinuedas. Aeprofedoquum Ponrihei) toties antiquitatem inculcant,mi-^'videnturilliusGracchiperflmiles,quiquum effudifl'etasrarium (inquit fum-^I’sOrator) verbis tarnen xrariHm defendebat. Iftienim verbis antiquitatemnbsp;^‘•‘fendunr, qui verac antiquitatis diuitias, hoc eft, Apoftolicæ dodrinæ di fei-Pl'nxpuritatem eft'uderunt, Sed aliam etiamnura accufationem profcrtTiir- inEfiß.nbsp;f'^nusincmpe quod in fola fint Germania, qui dodrinam Euangclicampxofi-^^3ntur:necilli quiiem fatis inter fe confentientes. Nimirum condonandum *nbsp;aulico ifti Monacho, cui per ftrepitum aulx Pontificiae, in qua Romæ verfa-)non licuerit audire qux palfim circunferunturde propagatione amp; proceflunbsp;^oftrjcjhoc eft, Euangelicx doi^irinae per vniuerfum terrarum orbemudque tan-^^confenfu , vt vbicurtque lint noftræ Ecclefix, Pontificum primatum (de quonbsp;’^'’ftra hxc inftituta eft difputatio) vno ore, iifdem animis,vcrbis ac fcriptis dam-’’Wciiciant, refellant, deteftentut, denique, perhorrefcanr. V eru mcnimucronbsp;Wdübi vult impunis ifte calumniator, dum mutuas nobis diflcnfionesobii-’•’cnsjfcftucam (vt ait Scriptura) quatfrit in aliorum oculis, amp; in fuis trabem nonnbsp;®’^'maduertit?Ac ne mihi commemorandæ fintinfinitæMonachorum,cùm innbsp;^oribus, turn in dodrina difeordiæ, vnus Turrianus fatis magno eft argumen-*ogt;qoàm bene,fcilicer,Pontific)j inter fe confentiant : qui non folum à Lombar-'J^Scholafticorum magiftro defeifeit, Thonlam Arigelicum dodorcm repu-p*ît,Gratianum Decretorum Pontificahumamanuenlem flagellar,nouas amp; rc-‘’4^iisMonalt;liisincognitas fententias obtrudit(qux omnia inaqifeftafient exnbsp;^^cnoftraRefponfione)fed etiamipfeàfedifl'entiens,perpetuis conrradidio-p'busconflidatur : adeo vt seftu dilputationismodo in hanc raptus, modo in il nka con.nbsp;'‘nircicduslententiam,nontam differcrc,quam perpétua quadamiadari tern-Peftatevideatur. Atque vt pauca profcramusex quibus de aliisomnibusiudi- nb.nbsp;^'ntn haberi polCt ; nunc ait me locum Matth. 16. non putare ad Eledorum Ec- p“'
I nbsp;nbsp;nbsp;pcfiam pertinere;atque id mihigratulatunnunc contra, agnofeit me locum il-
^mteferreadEcclefiarn elcdorutrt; ac proindefuam gratulationem reuocat.
Une affirmât fidem Petri jfuper quam dicit Ecclefiam efl’e ædificatam, elle fi-etn, quaPetrus ercdidit : nunc ait fidem' lilain, elle dodrinam quam profefl’ui
£ e. iij.
-ocr page 634-6c(ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIST OLA.
cß'Pccriis, amp;quam Ecclefia profitctur amp;prsedicat.Item ,E'ccIefiam
tam fuperPccrum:contra, Petruin eße fuper Ecclcfiam ,amp; Ecclefiam eliclub
P.t^.i7. nbsp;’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Az..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i --(..n
'P'ii-»-
-pÆ,j.r5lt;Ç.
J^7‘
pag.fS.
«lt;7-
In Eftli.
Pcdic-
Pa^ t6à.
Petro. Item , Apoßolosnonfuißea Petro vocandos, necconfirmandosinluo munere : contra, in vnoPecro fuiße autoritärem approbandi Pauli prædicapO'nbsp;nem. Item,cleäorum Ecclcfiam eße inuifibilem:contra,ele£torum Ecclelut^nbsp;elfevißbilcm. Item,Ecclcfiam Catholicam eß'evnmn corpus vißbilc, lic^nbsp;eiuspartes non fint in vno loco congregatac: contra,formara vnius Ecclel'^nbsp;Catholicxcße, vt eßBa,fyllaba ; nonautem vtB amp;c A,literæ feparatx. Den*'nbsp;que,ne plunbusrcccnièndis moleftusfim,aitme negatevlloseße inEccU“^nbsp;fuccefl’orcs Apoftolorum:contragt;alio in loco mc reprchcndic,quodcumor'nbsp;dinariis Paßoribus faciam ctiam Laicos( vt loquitur ) Apoß:olorum fucccflo'nbsp;res:vbinoniatis fuit Turriano Sophißam agcre,nißfe falfarium quoquept^’'nbsp;derer. Deleuit enim quodadfcripferam ,x«ia-n:quojoquendi genereinfchoH^nbsp;triro,ßgnificabam, non plane, fed quodammodo amp;c aliqua rationc, fidelesip^^^nbsp;pofle dici Apoftolorutnfucceß'ores : nempe quatenus Apoftolicam doK^tinai^nbsp;- - - . . . „
inKfifi. rt^tincnt. Nolo ctiam practermittcre quod ille imprimis vrgct apud vcftram PedicJit.
v^^-
Celfitud. nempe nos eße miraculis deßitutos,quibus tarnen Ponrificij abuO' dant: quum prxfertimà noßris Ecclefiis dæmones non expcllantur. Nosautcn'nbsp;quiade miraculorum donoplurafuoloco diximus,hoctanttimaddemus:Tuf'nbsp;rianumrera ipfam non redâviâreputare,qui negetanoßris Ecclefiis exptU*nbsp;dxmoncs:quandoquidemfarisconßat,in Germania,Heluetia, Anglianbsp;tis aliis in Regnis ac Prouinciis,fimulatque pura Euangelij pr:edicario,hifcepO'nbsp;ßremis temporibus, exortaeß, innumerabiles Francilcanorum , DominicanO'nbsp;rum, Benedidinorum, Carmelitarum (nondum nati erant cacodxmonesifiil^'nbsp;luitae) amp; reliquorum Monacbotum, hoc eß, immundorum fpirituum caterua^nbsp;ab Ecclefiis Rcformatis procul eiedas fußfe. Necvllam caufam videoquafli'nbsp;obrem Turrianusiadet Pontificia miracula : nifi forte alludat ad caqu2fo‘l^'nbsp;lesipfius apud Indos, in nouo illo terrarum orbe, edere fe gloriantur. Sed,nbsp;longum eß iter ad illa miracula lefuitica , negamus Pontificios eße veru^^nbsp;(srvi^/LfstTiKa illodono præditosznec alia Monachorum agnofeimus miwcuU»nbsp;quam impuriflimae dodrinx,amp; vitae corruptiflimxmonßraac portcntalvtb^’*'nbsp;Euripidxum propter Turrianum Grxculum vfurpemus) ap’pW,
/jJ.-mvQçiô fit vt non aliorum tantum Monachorum, fed fuam ctiamTuf' Tifwx- rianusprofligatam impudentiam fuperarit, quum Lutheri foclicem memoria^nbsp;celcberrimum non fuitveritus putidiflimis calumniisamp;anilibu^ynbsp;niitror' o*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» z» inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h-*
bulisapud Veßram Celfitud.profcinderezore quidem amp; calamo Turrianicon* gt^’d*^^'S:fcd indigniflimis,quxlllußrißimi Principisauribus amp;oculisprop‘’'nbsp;dedifa^. nerentur. Arque hæfiint rationes,hæcpræclara,fcilicet,argumenta,quibusii’’'nbsp;pudensMonachus V.Celfitud.tentare voluit, vtearn auerteret abEuangd’*'^nbsp;profeflione. QuaredumrogatV.Celfitiid.vtfiquiseamab audiendoTurria’’*’nbsp;dehortetuntum id in memoriam reuocct, quod aliquando Chrißus dixitnbsp;Vadefoßffie,Satani{(\\.\2.inïc-,h. velitPontificem Petri effe fucccfi'orem,pcr*’^^nbsp;id quidem licet)certc imprudens Monachus V.Celfitud. didauit acconimou^'nbsp;tifsimam rotins fuac Epißolae Dedicatoriae Refutationem, quavosvni Chf‘nbsp;flo adhaerefcentes ißum fatanam procul à vobis valere iubeatis.Mihi vero Pn^'nbsp;ceps Illußrifsime, nihil opus eß V. Celfitud. ad fidci ac pietatb conßanti^*^’^nbsp;cohortan : cuiusexemplo non modo Principes, verumetiam plebeij hotri*’nbsp;pafsimadEuangelicaedodrinae fludium incenduntur. Hoe vnum nobisoptj“^nbsp;dum eßzvrin hocpraeclaro pietatis curfu, Deus Optim.Maxim. V.Celfitudnbsp;diu conferuet incolumem,piis hominibus, tum exemplo, rum autoritatcacnbsp;uore, aliifque optimisrationibus, profuturam :ac tandem xternæfelicitatie*nbsp;ciarparticipem.
DominusCelfitud. V. perpetuóguberner fuo Spiritu,amp; quibusornauitp' taris, dodrinae, virtutrfque donis, iifdem magis magifquc locupletct, adnbsp;gelicae vcritacis progreß'umamp; sedificationera Orthodoxx ac verè Catho
-ocr page 635-EPISTOLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffcy
ïcclcfisc ; qux, (vt futurae difputationis fummam vno verbo V.Celfitud. propo-«3nius)rcicdis Pontificiis erroribus,v no Chrifto nititur, tanquam fundamcnto: ''niChrifto fubieda cft, tanquam Capiti: vnum deniquePaftorcm agnofcit le-Chriftum Paftorum omnium Principem, cuius folius vocem.audit, amp; alic-iïosomnesfalfófquepaftorcsamp; doétores fugit ,acproinde RomanumPontifi-fcni atque cius facellites Monachos gt; Monachorumque nequiJÏÏmos lefuitasnbsp;aucrfacur.
ExMufxonoftrodicduodecimaAugufti. clo. Io. ixxx,
Illvstris s.C. V.
Obfequentifsimus amp; obferuaiTtifsimus
Antonivs Sadeel.
SVMMA POSTERIORIS
DISPVTATIONIS.
|
V V M Turriano propofitum effetnbsp;probate Protcftannbsp;tium Ordinatio-nes cffc irritas,nul-las ac mere laicasnbsp;(hæc enim funt c-ius verba ) id vtef-ficcret in luperio-ti difputatione,ad-hibucrat hoc argumentum .Eas demum effe légitimas ordi-nationcs, qua: nituntur ordinaria Epifcopo-lum fuccvffionc fub vifibili totius Ecclcfiçca-pite Pontilicc Romano. Qi£od qiium dePro-tcllantium ordinationibus dici non poffer,nbsp;inde fcqui cas non effe légitimas,Hiiius aiitcmnbsp;atgumcniijduæ potiffimum étant partes : vna,nbsp;de Romani Ponnficis priniaru : Altera, de or-dniaria Epitcoporum fucceffione. Advttiuf-que conhtmationem attulerat duodecira lotos Scnpturæ, qiios figillatim cxcuflîmus innbsp;CO libcllü.qucni aduerfus cius Sophifmata ante tres annus cdidimus.Eccc autetn poft triutnnbsp;annorum lilenuum, pugnapa inftauratTur-tiiiMB, atque ex duodccim iilisnbsp;cis tres tantum inbsp;licet, qu Scripturæ lo-lobis propofuit, reliquosfei- q urn crit camraodum, pctfcquutuvus. led non |
In hoe igitur libro potiffîmùm agitdePonti-fice Romano,quem Petri fuccefforcm,ac pro-pterea Ecclefiæ Catholicæ Paftorem, Óc caput cffe,multis quidem vcrbis,nullisautcm ratio-nibus affirmât, vt fpero ex hac noftra dilputa-tionefore manifeiturn. Quiavero tribus illisnbsp;locis nihil eft cum Romano Pontificc com-muncjöc ad eum,nili per vim ac nefas,trahi nónbsp;poffunt (quippe quorum verus fenfus dotftorunbsp;nolirorum Icriptis luculétiffmns iam ptidcranbsp;ante omnium oculos vcrlatut) in hoe potiffi-mùm laborat Turrianus, vt vetitatcinuoluatnbsp;fophifticisquibufdam fallaciis veræPhilofo-phiæ nomen ac titulum ementitis. Hinefitvtnbsp;lógè fçpius in hoe libro,quant in fupetioribusnbsp;Ariftotelcm appellct, Ariftotelcm tdentidemnbsp;inculect, amp; nos modo ad Phyfica, modo adnbsp;Mctaphyhca Ariftotclis, nunectiam ad ciusnbsp;Politica rciiocet : idque tanta animi cótentio-ne,vtnoniam Aportolicum,fed Ariftotcli-cü aliquod Ecclefiæ Catholicæ caput præftce-re veile vidcatur. Quo magis mirot,quid huicnbsp;Sophittæ in inentem vencric, vt quotjes Ariftotclis meminic(mcminit autem fçpiffimè)ro-ties dicat fc mcum Ariftotelcm citare.Atcnimnbsp;in meo hbello Ariftotelcm nc norainaucraiTinbsp;uidcm,tantùm abcft( quod ifte faccre voluit,nbsp;potuitjvt Ariftotelcm in haccaufa pi-E c. üij. |
fie. lie 9-rat.lii.l. .Acad,nbsp;t^uaß.ii.
Z Tliidem.nbsp;.Acad.nbsp;^Heefl.U.\.nbsp;[)ioÿ.
J
.Arift.
lt;708 AD REPET. TVRR. SOPHIS.
ironiitn adoptarc voluerim. Enimucrb licet ftc Monacho patiar captiuum duci,atqucc Ariftocelis ingeniumadmirer, amp;; eosaudiam veraPhiiofophia, fcucx fuapofTcffioticdtic-libentiffimè,qiiifummis AriftotelemlaudibUï . dum trahi in Monachorum caïlra, vtqiiiluXnbsp;cxtiilcrunt(vt qui mentis jacie vim rcrum, na- philofophiæad hune vfqucdiemfuit,fitdein-turamque viderit, qui flumen orat-ionis au- cepsmancipiutnSôphiftarum?Imôpotiùsluinbsp;réuni ftiderit, quifocrit inPhiiofophiapropè lausAriftotcii mancat, Turrianus autemSo-fingulans,qui abundantia quadâingenij.præ-. .Iphifta 8c calumniator, hoccft,talis, qualiseft,nbsp;llitcrir, deniq; qui fucrit ip/ÄOTOKöTaTcc, fü^sT»-xuTMTsc,aJT(9Âo7/z4)TaToi;)abfic tarnen,abfit in-quam, vtThcologicas traôVationcs ex Arifto-. relis,vclex vllius Philofophi penu depromen-das elfe cenleam,que pornis vni vetbo Dei no-bjs ill facris literis cxhibito lunt.addiccn'dæ, Jnbsp;quemadmodum in difputatione de Verbonbsp;Dei fcripco aducrlus humanastraditipneSj'aiVinbsp;no fupcriorc fuit à nobis copioliùs explicatd.nbsp;Quamobrero, hac quidcminparte,bisàTur-riaiio ptccacum ell.
Primùm dam Ariftotelcrti identidem citan-do videtur quæltioncs Theologicas exprin-cipiis Philolophicis vellcdefinite,quod ne-que Thcologia pacitur , ncc ipfa ctiam ad-miV't Phiiofophia,quæiubec.vnumqucmquc adhibctc cius Icientix prinçipia, in qua ver-fatur,potins,quàin(yc Philofophicis verbis v-tar ) faijdCititetv eèç kKAo Deinde quodnbsp;veram Philolophiam inSophiftieen coniier-titiamp; quæ rede ac præclarc ab Ariûotclenbsp;diôba funt, detotqiiet ad corum confirmatio-nem,quæ ptrpeiam ab ipfo, 8c incptillîmè di-cuntur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. habeat :Afodivlostn its
Arque vt id oftendam , quiamihi qirtedarb foYmaeJfenttalts Ecclefijc ^peüoltcd. dicenda erunt, quæ ad Philolophiatp pertinent, fadfum mtuin in cam pattern accipi no-lim, quafi exiftimem Phiiofophia cumThcologia confundendâ.aut quællioncs Thcologi-cas elle ad Philofophorum placita rcuocan-das. Nam Rcligionis amp; fidei capita ex folisnbsp;Scripturis doccnda,difcenda,ac defini endaef-fe credo 8c àffirmo : Philofophiam autem , finbsp;Scriptutæ fubfcruiat, non ncgligendam; fi répugner, non audiendam : vt (quemadmodumnbsp;Z)e ff/ar. Tertullianus diccbat)ita fimus difeipuli Natunbsp;ear». ræ,vt Ptophetiæ crcdaintis,
Itaque quuni allruo amp; arfirmo noftram fen-tentiam, vtortantum planisamp;cxprcffisScri-pturç teftimoniis,quç lunt certiffima ac rutil-fima veritatis fundaraenta : qiium veto diriio ac refello Turriani fententiam,qtiæprælcr-rim Sophilhcis argumentis nititur,cum cogornbsp;ctiam ex vevæ Philofophiæ legibus eins erto-rcs amp; fallacias tcdargucrc, (^od vt mihi innbsp;hac difputatione faccreliccat,conccdi poltu-lo à doôfillîmis Tlicologis, à quibus ipla sdebnbsp;phiiofophia hanc petit vcniam , vt fibi hceatnbsp;in hoc thearrum Theologicumpaulifperin-gredi, amp; Turriantim arguths fophifticis, tan-quam fpinis ac vcpribusobfcptum, inde quafi extenca manu nudum extraherc, eiûfquc Futiles 8c inanes captiunculas ante omniumnbsp;oculosconftituerc. Arque vtid faciliùsimpc-ttarepoflim, fecitipfcTurrianus, qui quotiesnbsp;Ariftotclem , rôties metim Anfiotclem ap-pcllauit. Merimneigitur Ariftottlcn)(quan-doquidem ita loquitur Turrianus) ab hoc ho-
ab omnibus habcatur.
Vt autem quæ poftca dicentur, Ficiliùsin-telligi polfiijt^antequamad fingularesTurrpquot; ni turn obiéamp;idiics, turn rcfponfioncsacceifi,nbsp;opcræprctiuni e(f fummam totitis difputatio'nbsp;nis proponerc,amp; tamvocabula,quant rcsipfisnbsp;diligenter excuterc, quibus intelledis, caquïnbsp;poif^a fcquentur aut nullam habcbunt,autc-xiguam difficultatcm. Quamobrem quia nosnbsp;T urrianus qiium fcntentiari'i pondère iiô pol-fet,p,aginarun) numéro obriicrevoliut,acpfO'nbsp;iilde hbrû edidit propè fcfquipcdalem,Thm-fonicis ampullis inflatum,lt;ït(v t aliquaiidoN^'nbsp;zianzenusloquutuseftjmagnumnbsp;lt;S)o«gt;iu««n:idcircô nos huiiisdcfeniionisTurrwnbsp;nicæ tti'a'Xvini'itaconfeciinuSjVt dctraiâisco'’'nbsp;uitiis, remôiâqucinaui loquacirate, quodlu-perfuîr id totum comprehenfum fit tiibusfyhnbsp;logifmis fequentibus.
I. nbsp;Quic^Htd eß' ferma eßentialis Eccleße.^'nbsp;poïloltcdytd perpetuum eße debet in Ecclefianbsp;fiolicai.
EEec diEfoßtio Eccleße, vt Ecdeßa
......tumprtnetpff'^dr
¦ nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiußnodi dtEfoßtto Ecclefict iriEccIfj'^
¦ nbsp;nbsp;sAf^sioltca perpétua eß debet tzÿ't'v* conß‘ji*^'‘''
¦ nbsp;tiA.)Tfiium eß caput vtßbtle tottm Ecclefit C^'nbsp;tholica y nempe Ponttfex Romanus Petn
II. nbsp;Omne corpus vtßbi/e vnum capfitvgt;ß^'‘^nbsp;habeatneeeß'e eß.
ExcleßaCatioolica eß corpus vifibile., ,
Qt^are Ecdeßa Catholtca vnum caput habeat neeeße eß,nempe Romamtm Pontißctquot;*¦*nbsp;trifuceeßorem.
in. Conihtuto ßuepofitofine Eccleßi^^^^^^ ad lUum finem referumurteße e^uoejue neeeße eßnbsp;Sanüorum conßtmmatto eßßnts Ecclefid connbsp;tutus.
Quare poßta confummationefandorurUt^^ adfandorurn confumtnattonem refertintur.,eßenbsp;ijue neeeßum eß.
Porro, hxc funt qux, ad fandorum tionem referuntur: ApodoU, Propheta,nbsp;lidaßadoressß Dodores,^ut otnnesfunt,ß’'nbsp;nent infuceeßonbusfuis, ß inter xlpodolos V’nbsp;fttpercjuem perpetuo adificatur Eccleßavfß^^^^^nbsp;corßurnmattonem fandorum, cuißngulariteC *nbsp;fimt daues regni ccelorurn : ß- ejutßtgulatienbsp;beturpaßere om-nes oues Chrtdt : fsnbsp;Petrus manens in fuceeßure fuo Pontffeenbsp;mano.
EÇçg tibi corû omnium fumma qu® rianus propofuit, in quibus nullit'’'F-1,nbsp;pt verbum clt,inquo nonfublitaliqu’*^ 'nbsp;laciæ , amp; captionis. Itaque ne
AN TO H S AD EEL. RESPONS. 609
|
gt;ftiponant,fubiiciam aliquot óbfcruarioncs, quiriim opcatque diiétci , qûiuis facile poflîcnbsp;tres i'.ios f ipcriorcs fyllogiirnos redarguere. Ad JitroliiL-ndû primum fyllogifmum quatuor nobiî intclligenda funnPrimum,quid fie forma elTcnrialiSjôf an exterier diCpofuio pof-fit elfe forma cflcntialis. Secundum, quid fit Ecclefia Apoftolici, amp;• quænîfncrit exterior dtfpoficio, amp; forma Ec-^nbsp;riefijc Chriftianæ remporibus Apoftolorum. Terri um,an ilia exterior difpoficio amp; form^'-Ecclefiæ ÂpolloHcæ rcmanlcrit. Quartum,an ca forma cxteriorEcclcfiç,quç-videcur elle magis ordinaria, polîît aliquando interrumpi. Atque,vt de pimo agamus, forma ciTentia-lista dicitur,quæ dat elle rei,per qnam res vc-tècognofci potcft,quæ eft to n «i'(i),amp;(vt ita loqiumur)rci quiddirasrdenique qua fublata,nbsp;tem iplara tolli necelfe eft, Q^iamuis aucemnbsp;fublliiitiæ verè ac propriè elîé dicautur , ta-¦ticii ipfa quoque accidentia fuo modo dicun-tur cltc,quatcnus in lubieôtis exiftunt.Ex quonbsp;fir,vt nontantùm in fubftâtiis,vcriim ctiam innbsp;•CCidcntibus forma cftcntialispolfit quodam-tnodo confideraririra tarnen vt fubltanriarumnbsp;forma ellentialisfit interior,Â: mentis ocnlisnbsp;prrlpiciatur.Accidentiumautem quorundamnbsp;forma fit ciufroodi,vt quauuis fignificct ipfo-tuin accidentium ellentiam , non alia tarnen,nbsp;quàm extetiov Scvifibilis eft'cpofiît. Exemplinbsp;Cîufajhomojfubftantia cft,itaquc hominis for*nbsp;ttiacircntialis non eftexterior,nempevclma-gnitudojvcl albedo, vel ipfa vultus,atqne.orisnbsp;compofitio : fed interior,nempe anima,quæ finbsp;ablit.ltomo elle definit,licet adjliquod tépusnbsp;exterior ilia forma pollît aliquaqcnus rcmane-rc, non iam in homme, fed in cAdaucrc, At innbsp;fiipctioribus illis Accidcncibus forma cli'en-tialis exterior cft, adcoqueilla ipta accidentianbsp;nihil aliud funr, quàm forma exterior, qiicm-sdmoduin pcrfpicuè tradunt Philofophi : vtnbsp;quiliinendicitÇhocenim vticurexempio Tur-tiinus ) non certain fubltanriam delignat, (ednbsp;fignificat Accidcnsjhoc eft,ccttam formam amp;nbsp;dilpoiitionem in fubieôlo aliquo. Qnibus in-tellciftis , facile cft cognolccre formant cl-Ittirialein Ecclcfiæ non elle ex rebus externisnbsp;nicticndani, fine de Ecclefia Ifraëlitica, fiuc denbsp;Chriftiana loquaris, nam vna eft eadcmquenbsp;Ecclefia, quantum attinec ad formamellctt-tialcm. At olim diólam fuilTe Ifra'cliticam, nunc lutem diciChriftianam,Accidétiafunt Eccle-fiæ, non ipiiLis Eccleliæ cllëntia. Ex quo elfici-tut.cum qui dicit exteriorem Ecclefiçformamnbsp;elle formam cllentialem Eccleiiæ, perindc lo-qui,acfidiccrct Innen velianuam elleformamnbsp;eik'ntialem ligni aut lapidis,a ut alicuius ciuf-modi inatcriç.Arque Itæccft prçclaraTurria-ni l’hilofophia, qui toties Ariftotclem incul-eauitiisenim formaeftentiaiem Ecclefiç Chri-Itiana: exteriorem elle opinatur, nosinterio-reiti cllccredimiis. Secundo videndum cft quo fenfu dicaturEc-clclia Apoftolica.Licct ciuin hoc nomen non |
extet in facris litcriç, ramen aliquotics à Vetc-ribusvltirpatur,ncG tarnen femper codé fenlu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Nain Ecclefia Apoftolicaapud Veteres aliqui-do fignificat Eccledîam Cltriftianam quæ ni- Synodi tittir Apoftolornin doftrina; italoqui folétnbsp;Patres in vctuûiffin)isfyinbolis,quûdicuntlc Synod.nbsp;CTtàerc Ecclefiam-Gâtholicam Apoftolicain,nbsp;ac videnturadeùm Ipcnm i'cfpcxiHë,vbi Apo- ’nbsp;ftolus dicit fidelés elfe fupcrftruéfos fiipcr.fiin-dainenrum Apoftolofum,amp;' Aôf.a. Erantper^nbsp;durantes in doctrina Apoflulorurn.^amp;s Ecclaliatnnbsp;Chriftianam vulgô dicimusiTurrianus atitcninbsp;renouatam iniîfitàt«,nec fatis apto-vocabulo,nbsp;Dicuntur etiam numéro miilcicudiuis Êccle-fiæ Apoftolicç,in qoibus Apoftoli doçuerunr,nbsp;i5c quæ dodrinam àbeis traditam fernarunt:nbsp;fonantes Apoftoloruin vocem(inquit Tertullianus) amp; repræfentantcs faciem vniufcuinl-que. Itcm,quæabillis ptopagatæfunt vnjtatenbsp;doôtrinæ. Tot ac fantæ Eccleliæ , inquit', vnanbsp;eft illa ab Apoltolis prima, ex qua omîtes : lienbsp;omncsprimçamp;bmncs Apoftoltcçdum vaaninbsp;omîtes probant vnitatcm.Itcm: vnde extraneïnbsp;amp; inimici Apoftolis amp; liærctici,tiifi ex diuer-fitatc doôlrinæ, quant vnulquilque de fuo at-bitrio aduerfus Apoftolos aut protulit, autnbsp;recepir? lllic igitur amp;Scripturarum amp;: expofi-tionuin adulteratio depucanda eft, vbi diucr-fitas inuenirur dodlrinæ. In hac autcni figni-ficatione: quæ doôlriitanitac.fident lefpicit,nbsp;forma ellentialis Ecclcfiæ Apoftolicæ noreex-terior cft, fed interior. Nam quemadmoduninbsp;fubvcterc Teftamento fideles çx Propiicticanbsp;doCkriiiacrcdidcrant in Chriftum fuo tempore exhibendum: ita iüb itouo Teftamento fii.nbsp;deles ex Apoftolica dotftrina crcduntin Chriftum fuo tempore exhibitum. Quare,idem cftnbsp;Chriltus, eadem doôlrina, eadem fides, fi fpc-.nbsp;descfleittiainttemporutn auccinamp; difpofitio-nis varieras, amp; rcliqua ciufniodi accidentia,nbsp;formam ellentialé Ecclefiç non murarunr,quonbsp;fit vt Paulus dicat, huangcliuin fuilfc proniil-. Rom.t.nbsp;funt in lcgcamp; Propltetis, amp; alibi profitetur lenbsp;nihil dixifte extratea quæ Mofes, «Se Prophetænbsp;futura prædixerunt. Præclarè igit.ur Augiifti-nustomnes,inquit, qui ab initio feculi fueruiitnbsp;iufti,caput Chriftum habent.Ilium cnim ven-turum elle crcdiderunr, quent nos vcnille iamnbsp;credimixs,amp; in cius fide amp; ipfi nati funt.Jn cuius amp; nos, vt amp; cllct ipfe torius caput ciuitatisnbsp;Hicrufalcm omnibus connumeiatis fidclibusnbsp;abinitio vfquc lit finem. H.ecille: quibusex-prclîit quod aliquando dixerai lullinus Martyr , legem elle Euangelium ptænuntiatumnbsp;ÖC vicillim Euangelium elle Icgeiti coirplc- tam. Alio ctiaui modo Ecclefia Apoftolica ap.id Veteres vlurpaturproco liatu Eccicljç,qui fuitnbsp;Apoitoloru temporibustvt nos vuigo primiti-uarn Ecclefia dicimus.Arque ita nonfignifica-tur quid fit Ecclefia, fed qualistucrir, ac pro-iitde non agitur de clleiitiali, lcd de exteriorinbsp;forma Ecclcfiæ. Exempli gratia : fiquis le-lci-re veiit qualis fuerit Ecclefia Chiiftiana pri-leis illis Apoilolortyti temporibus, colligctnbsp;ex feriptis Apoltolicis ea omnia quæ ad il- |
6-10' AD'REPLET. TYRR. SOPKIS.
latn rem fàcerc vilt;dcbuntur,præfcrtim ex libro Eph.4- Lucæjde Aétis.Aportolicis. Addc hune Paulinbsp;loeum, Dedtt altos guident Apostolos, alios ¦nbsp;Prophetas y ohof Euanoeltilas, -altos Pastoresnbsp;i. Cor.it. Dolores,nbsp;nbsp;nbsp;alio in loco » Alfot conslttutt l)eiu
in Ecclefia,prim 'um Apo^tolost detnde Prophetas, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tertio Dotiores z Detnde potentates, deinde dona
fanationttm, opttulationes ^gubernattones^ genera linguarKmyt:i;^c.E\xz igicur omnia fignihcanc.|nbsp;non ipfam eircntiam Ecclefiæ Chriltianæ:nbsp;fed modum, rationem , amp; ipfa indrumcinanbsp;primùm adhibita ad Chrillianam Eccleliamnbsp;cotligcndana : adde ctiam chanlinata extraor-dinaria,amp; præftanciffima jlla donorum orna-menta, quibus turn oportuit Ecckhain exccl-lcrc,vt Gentes in cam cooptarcncnr.Quæ quunbsp;ita (inc,facile cuiuis perfpicuû clFe potcit quatnnbsp;T urrianus dum vulc alios faUcre,lógc ipfc fal-lacur,vt qui cxirtimet illam cxcernam fotmam,nbsp;amp; cumftacum Ecclelîæ, qui fuie Apoftolorumnbsp;temporibus jcllc formam jcflcntialem Ecclc-fiae Chrillianae. Natr. llitaeflct/quandoqui-dem forma cilentialis cltipfa rei quidditasje-queretur, (i quis ita togarct : Quid eft Ecclcßanbsp;Chriftianaîita reipondendum elfe: Sunt Apo-ftoli,Prophctæ,Euangclifta:, Paftorcs,Dodo-res, poteftates, dona fanationum, genera linguarum , amp;c. Quod quàm abfurduin (it, petto vel ipfumTurrianumiamagnofcerc. Neenbsp;enim Ecclefta in lolis Dodoribus confiftit.
Tertio, quærendumeftanillaipfa exterior forma, quæ luxit in Ecclcfiæ Chiiftianæpri-mordiis, femper remanferit, qucn.admodumnbsp;Turrianus exiftimat , co fcilicct aigumentonbsp;diltttus,qnôd ciufmodi difpofitio Ecclefiç Chrinbsp;ftianæ fuerir iplïus forma cllentialis : At idnbsp;quàm falfum fit, paulo ante dcmonftrauirnus.nbsp;Quare quum ipfa ratio,turn vfus amp; expcnétia,nbsp;fans docuic initia Euangelicæ prædicationisnbsp;inulta eximia amp; fingulana habere debuiftc,vcnbsp;ita commodiùs Eccieliæ Chrilnanæ fundamé-ta iaccrentur: quibus conlticuris,tum aliâ fbr-mam’ cxüctiorcm Ecclefix fubfequutam elfe»nbsp;Nam vttaceam qiiae ftatuta funi ab Apoftolisnbsp;rt infirmitati ludæorum inferuirent, quæ iamnbsp;pridem obfoleuerunt, ccrtc paulatim ipti Aponbsp;ftoli è viuisfublaci funr,nequc diu rcinanfeiutnbsp;Euangcliftæ, ôr ipfaprophctiæ, linguarum amp;nbsp;miraculorurn don3,qualia fucrunt pnmis il 1 isnbsp;temporibus in Ecclelia , paulo póft c(Ie defic-runr. Manferunt aliquandiu veri paftores amp;nbsp;Dodorcsifedffatcndum cftcnimjpoft Apofto-lorum mortem, canquam fub occafum clarif-fimoriim fydcrum,diftutæiunt vmbræ,quænbsp;paulatim ita crcucrüc,longé laréque dilpcrlæ,nbsp;vt tandem vniucrfus propé terrarum orbis innbsp;Pontificiis erroribtiSjianqua in craftiilima node multos annos verfatus lit, donee hifce po-ftremisremponbus reduda Euangclij luceclanbsp;fiffima Eeclciiç quoque facies longe pulchriornbsp;apparuiti Sed, quia poftremum hocdifplicetnbsp;Turrianofci't enim eorum fimilis,qui dieuuturnbsp;in Euangelio potiùs tenebras dilcxille, quàmnbsp;lucenijCoquod eöriini opera funtmala)idcir-có fibi perfuadet illam ipfam formam exte-tiorem Eeclcfiæ, quæfuit Apofto^orum tera-
poribus,femper rcmanfi:Tc,atqu? ctiam hodie inaticrc in Ecckfta Komanaiamp;t exiftimat fcili-cetPqntificem »Cardinales prelbyteros, Cit-dinalcs diaconos, Patriarchas, Primates, Ar-chiepifcopos, Çhorepifeopos, Parochos, At-chidiaconos, Ehaconos, minutos Prelbyterosnbsp;amp; facrificulos(rah piget rcliquoscommcuio-rarc)illos,inquam,omnes Turrianus exiftimatnbsp;ell’e ApoftoloSjProphetasÆuangcliftaSiPafto-rcj amp; Dodores; Nimirüfimiliterfacicns, vtfinbsp;qiiis node intempefta amp; obfcurilfima vocife-rans affirmarec fc Solem mcridianum fuisocu*nbsp;lis intucri, cuiufmodi hominibus phatniaconbsp;potiùs quàm difputationc opus cft.Nam,vt in-quit illc,T«T4)» î'se(nt,quam fententiamnbsp;in nos alicubi conicdam , fibi Turrianusfer-üare amp; accomraodare debuit.
Quartö,quandoquidem cotiftat cxfiipcrio-ribus, cxtcricrrein Ecclcfiæ formam temporibus Apoftolicis multa lingularia habuifle, proprer certas illorum temporum cireunftan-tias,quæ quidem poftca dciictuntiipfarerumnbsp;natura ita poftulancei quæripoceftan ilia forma exterior, t|uam Apoftoli fuis feriptis, tan*nbsp;quam Eccleliæ ordinariam inftituerunc (öi cuinbsp;nihil eft cum Pontificiiserroribus comnninf)nbsp;fit etiam mutationi obnoxiaian veibita fitEc-clefiæ nccelTaria, vt ab ca diuclli nuilomotlonbsp;poffit. Hocautem facile poteft definiri ipri-raùm veteris Ifraelitarura Ecclcfiæ exemplojnbsp;in qua Circuncifionis vfusper annosquadra-ginta fuit intcrruptüSjCemplum Hicrofolymi-tanum fub idololatris regibus aliqiiâdo clau-fum, atque etiam idololatnä pollutum, deni-que templo cxufto,amp; populo apudßabyld-nios exulantc, iiotum eft vidimas, facrificia»nbsp;oblationes, amp; cætcra ciufmodi, quæadcul-tum Dei legalem pcrtinebant,e(Tedcfiifte,do-nec poft annos feptuaginta populuscxcapti-uitatc rediit. Quarc quum Ecclefia Ifraclitica,nbsp;amp; Ecclefia Chriftiana litvna numero, Ütilbnbsp;non fuerit ad extenorem formam quantumu*^nbsp;licet ordinariam alligataidcmdc quuniipi‘ A-poftoli fiepe multa prædixerint de vafiisEe-clefiçChriftiançmutarionibus,amp;eanon pol-fint intclligi de iplius Ecclcfiæ eireiitia,quiP'nbsp;pe quam certum eft firmiffimam permanen'nbsp;(pcrtinct cnim ad Eledos, vt pacebit ex hac difputationc. ) Rclinquitur vt aceipiamus diil-modimutationcsde exteriore Ecclefiç fotim*nbsp;Poftremb ipfa loquitur experientia, fi tempo-lum ac rerü diffimilitudine eöfideremus. Numnbsp;in feriptis Apoftolicis nihil reperics de Ar-chicpifco.pis, de Pnmatibus, dc Cardinalibnsnbsp;fdc quibus paulo ante} nihil de funiinoaliq'j'®nbsp;Pontificc,qui in omnes Ecclcfias imperium U'*nbsp;beat, nihil de Monachorum cateruis iampnnbsp;demnatis, quotidie nafccnribus,.amp; (uiü DeUSnbsp;malum hoc aucrtat,)idcntidem nalcituris.
Ex quibus omnibus pcrlpicuuraeft, fiam ad nullam extcriorcçn formam, quacuii-que tandem lila fir, afttingendam ita elfe,nbsp;plane negetur elfe Ecclefia, quoticsforma i *nbsp;non cxtabir,qua de re fufius traótauimus innbsp;cisScript.ordincp.amp;io.
lam excutio piimum Syllogifmû,collee
fxTurriani difputatione: Maior propofitio habet infidias in vocabulo Ecclefiæ Apoftoli-«ç: nam Apoftolicæ nomine, intclligit eä dif-poßtionc extcnorem, quæ primùm appamitnbsp;in Ecclcfia Chriftiana, Cfc quû ca difpontio fitnbsp;îccidcns, (vtdiximus) non potcft elle formanbsp;fffentialis Ecclcfiæ Chriftianæ.kaqj Turria-nus nouo modo, amp; Philofophis incognito,nbsp;»gt;ifcetamp; côfundit formam ellcntialc rei curanbsp;forma cxtcriorcaccidentis inrc ipfa:vt,fiquisnbsp;liracn ita dcfiniat l.imen efllignumßcßm, cxi-ftimct fc formacllenrialcm ligni propofuifle,nbsp;quumtantùm cxtcriorem formapropolucrit.
Minorpropoiitio in multis pcccar.Primus «ror, quod formam illam cxceriorcm Ecclc-fiæjquæfuit Apoltolorum temporibus, quûnbsp;multis decauliscxtraordinariafuerit, cxiîti-nii't fuiilc ordinariam. Secund as error, quodnbsp;puiet cxtcriorem formam ordinariâcffcfor-¦Tiam elkntialé tcciclîæ.Tci tius error, quodnbsp;locofoimæiilius extcriotis,quæ fuit ApoRo-fotumtemporibus, nouamillc formam fup-pnnit, quum nobis proferr luuin Pontificemnbsp;î^oniaiium, fuis Cardinalibus, Aichitpiùo-pis,amp;; teliquis ciufmodi cohortibusitpcû vn-lt;ilt;qucmunitum,vt ita fciiicct,nobis formanbsp;tcclcliæ Apoftoiicæ rcpræfentet. Ita igiturnbsp;*ucrhs duabus præmiffis propofitionibus lt;uanbsp;fpontcïuit Complcxioaicque vira vllâhabetnbsp;'llud confequcns, tum de capitc vifibili totiusnbsp;Ecclciiæ,tum de ipfo Pontihce Romano, lamnbsp;»dltcundum fyilogifmum progrcdiamur.
Secundi Syllogtßnißolucio,
Ad folutionem ftcundi Syllogifmi fc-qucniia nobis erunt coniideranda, brimum:an eadcm fitanalogiainThcoIo-o'^^isiatquein rebus Phyficis amp; naturalibus.
Secundum; quo i'cnfu nomen Eccleiiæ Ca-’nolicacà Vctctibus vfurpatum ht.
Tcrtiunnquopaófo hcclclia dicaturvifibi-hiitqucinuifibilis,
Quartumian rcclefia Catholica habeat ra-ffoiiem Generis,an Totius.
Quintum: an Eccicha Catholica dici poflit vifibilis.
Scxturaiari caput Ecclefiæ Carholicæ vifi-“hcdici pollit, amp; faiifne redtcac Thcologice homo dicatur caput Ecclchæ Dei.
Primùm igitur videamusquatcnus analo-à rebus naturalibus dcdutta valere dcbeat *0 traftationibus Thcologicis. Quum cniranbsp;^lt;:tiptura folcatres drainas verbis humanisnbsp;P^oponcrc,diligcnter,caucnduni elfe monuitnbsp;figna pro rebus accipiamus,quamnbsp;^'ferrimäicruitutc eflcdixit, quandoquidemnbsp;V'iquit Chryfoftorausjin reium drainarü fcr-’’^oiic, verba lunt rebus inferiora.Ex quo fir,vtnbsp;•^‘»rgumcntajquae nituntur analogia rerü na-‘“*^aliura,nifi certis quoque cxprefsifque Scri-Pkrælocisfulcianrur, nullum inThcologianbsp;°cûhabere dcbeant,nc res humanascum di-“*nis exæquarc videamur. Atq;,vt in rem præ-^iptctn vcniamuSjScriptura fæpe vöcat Eccle-»gt;corpus,non fignificationc naturali Sc prop'll«,fed mctaphoticacnépe propter quandaranbsp;*’'^ogiam. Scdqusenam lichæc analog» ex
ANTON. SADEEL. RESTONS. lt;r«
eadcm Scriptura diccndii cft,ncquc in analogia Phylica fubfiftedum. Quare prætermiflîs illis,quç nó funt huius inftitucijpoifum Theo-logice cócludcrc,quandoquidem Eccicha vo-catur corpus,nccehc elfe vt Eccleha corpus a-liquod habeat.Vndc id cfficio ? num ex Phyh-ca analogia tantum ? Minime .* fed ex ilia iplanbsp;Scriptura, quæ non folùm dicit Ecclef»m eflenbsp;corpus, veructiam addit, Eife corpus Chrifti,nbsp;Sc viciflîm, Chriftû elfe caput huius corporis,nbsp;Quarc quü ht relario inter caput amp; corpus,amp; 4. amp; 5,nbsp;Scriptura doceatChriilû elle caput huius cor- CoLj. Stnbsp;poris,ncmpe Ecclelia;, cerre qui comminifei-tur alios terminos huius relationis, pratter cosnbsp;qui ponuntur in Scriptura, cum affirmo extranbsp;Thcolügiâ vagari, amp; elfe a’AtJxoj-or, impium,nbsp;blafphcmum.Et quemadmodum hquis roget,nbsp;quodnâ ht'corpus ChrilU, quatenus Chrillusnbsp;cft caput,nihil aliud rcfpódere poifis,quâJic-clehamiita hquis roget quodnam ht caput Ec-clehæ, nullû aliud ex Tncologia proferre po-tcris,quam Chriftû ipfum. Id ftatuit Scriptura,fuadet ratio,diôtar ipfc verus difterédi modus: denique id vident omnes amp; agnofeuntnbsp;prçter Romanum Pontificé,iL'Romani Pon-titicisaflentatorcs,quifuntillius corpus,amp;il-le vicilïim corù caput:adt b vt iam rnirum nonnbsp;ht cxcapire amp;;corponsanalogia, h Pontifexnbsp;fuos i 1 los aflentatorcs alat amp; foueat, vt vicif-hm ab illis fuftetetur.Itaq; nó puduit Turria-num omittcrc plana acdihicidam Scripturasnbsp;fententiam de capite Ecclchæ, vt alia nouamnbsp;amp; commentiriam obtrudetet. Sednos Augu-ftinum potiùs audiamusde capite Ecclchæ, exnbsp;verbo Dci ita diirercntem : Congregantur amp;-deles in vnû corpus,!nquit, cuius vnum caputnbsp;cftChriftus. Talis congregatio ædificatioeft:nbsp;rempli Dei,talem congvcgationcm non gene-rario carnalis,fcdTegcneratio Ijpiritualis facit.nbsp;AtTurrianus vrget Phyheam analogiam,per-indeac h de crafto quodam ôc phyheo corpore loqucretur.-quod quàm inepte faciat, panels demôftrandùelt. Scriptura quû agit de ar-dillîma illa coniumäione, quæ Ecclchæcuranbsp;Chriftointcrccdit, varias adhibet hmilitudi-nes ad myftcriû,illud cxplicandû.Eç petunturnbsp;à vitc,abinhtionc,ià coniugio ,ab ædificio ,ànbsp;corpore, à grege, Sc hquæ funt conhmilts. Innbsp;quibus omnibus diligéter animaduertendumnbsp;cft, ne ex hngularum hmilitudinum analogianbsp;extra Scripturæ terminos rariocinemur.
Atque vt de corporis fimilitudine agamtis, Ecclehamodb comparatur cum Toto quâti-tatis côtinuæ, vt quum dicitur corpus Cnrifti;nbsp;modo cum Toto qiiatitatis diferetæ, vt quumnbsp;vocatur, grex, cuius Chnftus cft verus Paftor.nbsp;Hic mirum quid faciat Turrianus cum fua a-nalogiaphyhca. Nam illudiVehcmétcr repu- ' 'nbsp;gnat idcm,Totum elle hmul côtinuum Sc di-feretum. Nimirum fpeôtâdæ funt vniufcuiuf-que hmilitudinis circunftantiæ, amp;/analogianbsp;noil ex rebus naturalibus,fcd ex iplo Dei verbo petenda. Itaque, licet centres rcclamet a-•nalogia phyhca,tamcn omnes pi j agnofeût amp;nbsp;credunt Chriftum non tantum elfe caput totius £cclehæ,fcd ctiam huiu« Sc iUius panicu-
-ocr page 640-quot;^11
laris Ecclefiæ, videlicet Eledorum qui font in hac vcl in iliaEcclcfia: adeoque huius amp; il-i.Cor.II. liuselecti.Chriftus eft ornnis viti capur,in-quir Paulus. Necobftat qubd Chriftus in terris nobilcum non verfetur , neque iam fit no-bis vifibilis. Ncc cnim propccrca ab Ecclefianbsp;feparatur, cùm cius Maicltas (inquit Augufti-nus)vbique dilFufa fit: amp; alibi, ^/^embraChri-fti hiC funt, caput furfum , inquit, afeenditurnbsp;¦'ad caput,defeediturad membra,Ócc.Nó enimnbsp;agimus de Phylico, lcd de Myftico corpore:nbsp;qucrnadinodum Veteres loquuti lunt.-quodnbsp;yellolum vocabulum dcbuit Turrianum abnbsp;haçargumérationc reuocare. Nâlimyfticumnbsp;eftcorpus, nonigiturcenfendum cxanalogianbsp;'nacuralis corporis:amp; rurfus, qui myfticum di-xcrunt, ccrtcinuifibile corpus fignificare vo-quot;luerunt.Non igitur pugnat inThcologia corporis vifibilis inuihbile elfe caput, vt vicilfimnbsp;nonpugnat vifibilis capitis corpus nondumnbsp;viderr, vtalicubi docjit Augufiinus lus ver-•-quot;bis. Quod cil capuc î Ipfe Chriftus. Corpusnbsp;quod cit ; Ipla Ecelcfia. Vidcbanr ergo difci-.puli caput,amp; corpus non videbant.Poftre-n.Ô , fi vaicret hoc argumentum analogi-cum jfcqueictur vjfibilis corporis caput nonnbsp;jroilccllc i;i,uii)b:lc,ac propccrca Chriftum,nbsp;quacenus nobisvft inuinbihs, non elle caputnbsp;piorumgt;qciandiutunc in tcrris(tunccnim lunenbsp;vftlbiicsjquodabfit vtvcl cogitemus.Quarc finbsp;dtbemus ex return naturalium analogia,duccnbsp;5ciiprura,argunicntari,ita dicamus.Qucmad-mbdû naturale corpus non habet duo capita,nbsp;y’num vifibiicjôC alccruminuilibileiita Ecclefia quæ habet vnum caput, nobis quidem nûcnbsp;ihuifibilc, fed tarnen prælcns potentia amp; vir-'turcjiicmpc Chriftum , non potcfthabcrcal-teriim illud caput vilîbile ,de quoiam pridemnbsp;tfifputat Turrianus. Atquchæc quidem de co,nbsp;quod ptimùm confiderandum elfe diximus.
Secundo vidcamus,quofenfu nomé Eccle-fiæCaçholicæ vfurpteur. Acprimùm conftat vocabulum (Zatholica non extare in facris li-tçrïs, in quibus tüta Ecclclialignificari foletnbsp;nomme Ecclcfiæ-fimphcitcr, Sed Vctcrcs nomen illud introduxerùt, dc per Ecclttfiatn Ça-thoîi'càm fignificarum vniucrlam el’edorumnbsp;Eccicfiam, quç coepif ab initio mundi,amp; ab-fol'ietar die illo , quum Chriftus Veniet viuosnbsp;ac moredos iudieatdrus.Sic’in Sy.mbolo Apoll olorum, CredoßinEläm Ecclejiam Catholica'/n,nbsp;deinde,SMior/igt;».ewrMejio»e0iC.Et inSymbblonbsp;MiçeïnVna.fanclâ,Catholica amp; Apoltolicamnbsp;Eçcïerjâ.Qùu lancÉara dicit, amp;: siuc 110 poffit ànbsp;llmclorû 'cómdn\óhc fcparari, ncccftàrib E-Icdiorum Ecclcliâfignificat •amp; vfdéiur patresnbsp;îlli ad locum illtim AportoiicumalIàHçtc vo-;
: lu life de Elfcrufalcm quæ furfum eft,'de quçeft maïcf omnium noftifim ,inquit paulus.Eloçnbsp;âùtc' Vetcres fenfiirc, inanifeitû fit ex fequen--InPf.90. tïbus. Expçctàmus iudicéviuorüamp;moituo-e»w.x. rum'finquit'Au'g.h.c.caput Ecclciiae. Corpusnbsp;^Pf.6r. Eùiq^^-^'pitis Ecclcfia eft, no quçhoc Ipco eft,nbsp;fed quç hoc Iqco Si per tûtum orbe rerrarum:nbsp;ncc'hla t]ùç hocftcmpore;fed àb ipfo Abcl,vf-que ad cos qui nafçïturi funt vftjue in finem.
De Ttrh quot;I.
S er.a.
.01 .n:
Gal. 4.
AD repet. TVR. SOPHÎS.
amp;c credituri in Chriftura , totus populüs ôtorum ad vnam ciuiratem pcrtincntium-^“?nbsp;ciuitas corpus eft Chrifti, cui caputnbsp;ftus.Idcin.Ecclelîa cR populus Dci pernbsp;gcntcs, quod cft corpus cius, adiuncti« amp;nbsp;numcratis omnibus Sandlis, qui etiamantt^'jjiJ.nbsp;ius aducnrù in hocfcculo vixcrunt.ldcm.C®'nbsp;IcftisHierufalem ciucsfunt omncstwêtihcat'nbsp;homines, qui fuerunt, qui funt,amp;fututifont-Idcm.Ipfa cft Ecclefia,quç intra fagenain Dominicain cum aliis pilcibus natat,à qiii^'Oj’nbsp;cordc fempcr amp; inoribus (cparatur,atquctliDnbsp;cedir,vt cxhibcatur viro fuo gloriofa,non habens maculatn neque rugam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£,(/
Cypri.anus autem, Et fi fupcrb.l,inquit»S-'fp;'’ côtuinax rnultitudo obaudircnolentiûdifcOquot;nbsp;dat.Ecclclia tarnen à Chrifto non rcccdir. [ji--Domine ad quein ibimus ? verba virææfotnifp-habeSjamp;c.Significans Eccicfiam quæin Chti-. ftû credac, amp; quç femel id, quod cognoucric,nbsp;tencat, nunquam ab eo oinnino dilccdere,«!^'nbsp;cos elle Eccicfiâ,qui in domo De; permanfdt»nbsp;Plautationcm vcroplantata à Deo parrcnoi’nbsp;elfe, quos videmus ,non frumciiri ïhibilitof'nbsp;folidarijteel tanquam paleas diflîpantisiuiwjquot;nbsp;ci fpiritu ventilari : de tjuibusloauntsinEp*'nbsp;ftolafuadicic. Ex nobis cxicrunr,fed nonh®-runt ex nobis: Si cnim fuilfent ex nobis,loild-fenr y tique nobifcû.Idcm.Adulrerarinôpof*^'^nbsp;fpoula (Jhriltijincorrupia eft amp; pudicajvuao’nbsp;donuini nouit,.vnius cubilisfanditatein wnbsp;ftp pu.dorecuftodit : hæc nos Dco feruar, hïtnbsp;filios rcgno,quosgcnctauit,aftign3r.
, SicpoirôEIicronyinus:Ecclefi3,iiuji)it,qûÇ/»;d' eft fandorum omnium congrcgatio,pro^tofnbsp;na fibrin Domino ftabilitate,columna,'.'it Ion-dÿmcntqm dieitur veriratis. Idem.Ecclciia’^ni*nbsp;parens omnium Chriftianorum. Etaiibinbsp;délia Catholica veteris amp; nouiTeftamcnti,nbsp;vnam alTcrit. prouidentiam, ncc dilhnguiró'öji-temp-ore quosconditionc fociauit.Onmtsï'nbsp;dificati fumus liipcrhindainentum Apollulo-rum amp; Prophetarum,dec.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Elue fpetlant hæc verba Chryfoftorni/^oƒƒ(«'¦' Ecclcfia:üfculecur mc,inquit,ofculootislni-Defponlata funi cœlefti Iponfoperlegcrn 1-%'nbsp;ProphctaSjdcc.Ecclefia alccri viro non inile’t-tut : dinftum defiderat, Chriftum cxpciisbnbsp;defidcrio cius common cupit,dcc.
Denique in candcmfentcntiam Ambrolais (nemihi hnt omnes commctnoi-andilOnui'-’ionbsp;Eccicfiam dices Apoftolus,fummatiin,inqUir,nbsp;tocum comprclîcdit quod in cœlo cftamp;i»nbsp;ra, vt in nouum hominem membra cius eft'nbsp;çiantut, dum confitentur hune elfe pet quO'®nbsp;iaifti à Dcofunt. Subiiciunturenimilliqool*nbsp;çapiti membra, ex quo trahant originenbyfnbsp;orania in omnibus adimpleat. Idem: Ecclcbanbsp;eft mater omnium viucntium, domus lp*“'nbsp;tualis,ciuitas qu^e yiuet in æccrnum,quiâ mo-rinefetr.
Ex quitus omnibus «Sc plcrifque lociscon-fimilibusjfnanifcftum eft Veteres nomm'Ec-clcfiæ Cathoheæ intellexiirc omnium EREb?' rum congregationem, tandem aJiquandodinbsp;nouiflîm'o abfoluendam»a4cb vrexip^or®«®nbsp;¦¦ ¦ ¦
-ocr page 641-r
y«erum fcntentia Eccicfiam Carholicam ita “tfinitepoflimus : Vt fit multkudo omniü E-æâotuinDçi,qui funtjqui fucrüt»amp; qui futu-f'ûintnouiflimo die plané çongrcgâda. Neenbsp;’ctó futn nefcius,alias etia fignificationes hu-‘“snominis aliquoties apud Veteres occurre-(nam aliquando per Ecclefiam Catholica,nbsp;*ntelligurttomricsEeclefias Orthodoxas,pernbsp;''niucrfiim terrarum orbem difpetfas,aliquâ-'io hinc Vel illâm Ecclefiam orthodoxam: fæ -pt: «iam lïngulos homines orthodoxos Ca-‘^olicos appellant, denique Concilia Oecu-iibi nomé Eeclefiæ Catholicx tribue-ftlolcnt) led illa fuperior fignificatio eftpro-Pf'a,Stcum Scriptura conueniens, vt patetnbsp;^*11» quæ ante diüafunt. At Turrianus,vtnbsp;rtliqui Poiitificij,nomine Ecclefiae Catho-‘‘ciliguificatQmncs illas Eeclefias qucRo-^’ini pontificisiugofubieétç funt:ex quibus,.nbsp;'’^‘tüquodâ modo cógregatis , cfficiatur vnûnbsp;•¦orpus vilibilc, quod vni capjti vilibili, nem-P'^Koinano Pontifici fubiaccat.Atque ita ex-’•Indj'rab EccleüaCatholica, oraties Eeclefiasnbsp;^‘»iitinomen profitcntcs.quotqiiot funt re-tuin in Aiia, turn in Afiiea ( ham illænbsp;^'^lU.Pontil.non agnolcunc) icémque omnesnbsp;^’•tleiiai Euangeiieam rerotmationem am-P‘^)tis,ac.iam per totam fiuropam , fummonbsp;bcnçfiçio longé laccquepropagatas, quænbsp;^oin.PontiE tyjçannidcm, corde, ore,de 1 cri—nbsp;pfiî, quantum in iplis elt, deteltantur. Arquenbsp;^ede nomine Eeclefiæ Catholicæ.
hra hoc tertium nobis expediédû cft,quo-paâo iCcïcîïzvtfibUis, itémque, tnuifibt-Mieipolfit. Pios omnes,ex qmbus confiât ^':clefi4,quandiu interns verfantur, elle vifi-qui negatct,illc non mentisfolùm.fed e-'ficotporisoculiscaptus efle viderctur. Qü?nbsp;vt fiigcant loci Turriani, quos tâtopere ca-^'lUtoiille infuis libris afiéctauit, de fpiriti-Carné de otla non habéiibus,itcmqi de hisnbsp;''’^¦'bis^pud Eucara-.Vocem quidem audiétes,nbsp;’'‘'ninicai autem videntcs.Pios cnim de cleclosnbsp;''fcalpcdlab;les,quatenus homines funttdumnbsp;''obisprofiacTuirianus, vtiturin rené dubianbsp;^'^*hbus non necellarns. Vciùm enimucro Ec-9'^hainDei definiteac mctivi humanis lenfi-quot;Sidc in carne atqueollibus hærcre,chiriiigûnbsp;'*1 agctc,nonTheologura. Nos igitur totamnbsp;’Pl»tii Ecclefiam Dei, qnæ cft corpus amp; fponlanbsp;^briih quæ in Symbolo Catholica dicitur, denbsp;H'iïtn Paulus dixit omnium nofinîm elle ma-'''•¦'u.clcttotum ECclcfiam elle ex vetbo Deinbsp;'îtuinius, ac propterca inuilibilétqiiæ quidénbsp;^''lïiprchendit electos omnes,qui fuerunt,quinbsp;^•itjamp;qui futurifunt vlqiad confummatio-iccufi.Ncquc bcatos illoslpiritus, qui iamnbsp;*^ccpti font in cœlcfiero quietem, ab Ecclelîanbsp;^tholica fepatamus (qiiod Turrianus facitnbsp;^®»tra ipfa Thcologiæ rudimcnta)fcd Eleôtosnbsp;''‘Unes aliirmamus, fine fint in via, fiuc in pa-'fia(vt loquûtur Scholaftici) ad vnâ Eccicfiamnbsp;î^ttem omnium elle referendos. Hic autemnbsp;''nuslcilicctThcologus,Pacriarchas,Prophenbsp;Apofiolos, Martyres, deipfam virginemnbsp;*^'iparam rcliquôfquc fpiiitus iam bcatos ab
ANTON. SADEEL RESPOlMS. si)
Ecclefia Catholica excludir. alioqui, aut dtias conftituct Catholicas ( quod fieri non poteft,nbsp;amp;Symbolum agnofcitvnam Catholica Eccicfiam ) aùt fâteatur neceffé cft vnam Catholica efle inuifibilem'j licet^ij de elefti in terninbsp;yerfantcsfintvifibiles.Hçc igitur Ecclefia cftnbsp;hobisinuifibilis,rion tantùro quia Eleftio Dcînbsp;eft îiîuifibilisfvt Turrianus exiftimat ) fed quianbsp;maxima pars Ele(ftorum,humanisfenfibus nônbsp;patet, nec crit vifibilis Ecclefia Catholica ante diem nouiifimumiquç fi nunC vifibilis ciFet,nbsp;nô fatis proprié diccretiir in Symbolo, Credonbsp;Ecclefiam Catholicam. Nô cnim vifibilia cre-duntur, fedinuifibilia, fiquidem Thcologicènbsp;loqui volumus.Ex quibus cflicitur T utrianumnbsp;dilpiitantem de Ecclefia Catholica Vifibili,nbsp;aut non credere, quod ipfe in Symbolo confi-tetur : aut fi credit, aliud dicere quàm credat,nbsp;quod vulgofolcntaftentatorcs. Vilibilera autem Ecclefiam dicimus, hac vcl illam particu-larcm Ecclefiam, cuiufmodi fuit Corinthiorû,nbsp;Ephefiortim, Theft'aloniccfium Ecclefia, quasnbsp;quidem omnes Eeclefias particulates vifibil,esnbsp;appellamus,nó tantum quia homines, ex quibus confiant,funt vifibiles : fed propter ipi'umnbsp;ordincm amp; formam exteriorem Ecclcfiæ: quxnbsp;quidem formam facit vt Ecclefia fit vifibilis?nbsp;Nec cnim exiftimandum eft illa feptem ho-minum millia, quænon flcxcrant genua coram Baal, licet ca non videtet Elias,pröptetcanbsp;fuiftcinuifibilia( vrgcrct cnim Turrianus eos ‘ '2'nbsp;camera amp; olîa habere, qui genua habetent)nbsp;fed tarnen non étant in Ecclefia vifibili, hocnbsp;cil habente formam, ordincm, ac facicm vjfi-bilem , quuni tamen cirencpars Eeclefiæ Catholics. Itaque non eft negandum multosnbsp;clcófos de fuillc, de cfl'e polie extra ipfam Eccicfiam vilibilcm, qui nihilominus ad Ecclefiam inuifibilem pertinent. Porrb Eeclefiænbsp;particulates mixtælunt quidem exEleótisdC'nbsp;Rcprobisjfed non dicuntur Ecclcfiç, nifi propter Elcótos : Sc ipfa Ecclefia Chnlti fponfanbsp;àRcprobiscotdcfeparatur, inquit Augufti-nus. Quemadmodum cnim accruusfrumcn-ti(vt rcs hæctcrrenis fimilitudinibus adum-bretur) licet admixtas habeat palcas,non tamen pilcæ, fed frumenti aceruus dicitur, quianbsp;propter frumentum accruus eft : hmilitcr do-lium vinijlicethabeatadmixtam fcccm,nonnbsp;tamenfccis,fed vinidolium appellatur, quianbsp;propter vinum dolium eft : ita Ecclcfia pro-pter Elcótos dicitur Ecclefia. Atquc , vt adnbsp;iimilia Euangclica reuertamur ,agram ilium,nbsp;in quo zizania finiul cum tritico appatuerunt,nbsp;nemo vnquam zizaniorura agrum appellaf-fet, fed agrum tritici, cuius gratia ager illenbsp;cultus fuit. Itaque Chriftus parabolam illam exponens, Mtttetf , filiiu horninitnbsp;angelos ßtos , qui colUgent ex ipjius regno o~nbsp;muta ojfendicula , eos qui faciunt intquita-'nbsp;tem. Ex quibus pcrfpicuum eft reprobos adnbsp;tempus elfe in regno Chrifti,nempe in ciusnbsp;Ecclefia, ncque tamen elfe de regnoillo : aAnbsp;dco vt, licet fint in regno , tarnen non dicatuifnbsp;regnum propter Reprobos, fed propter E-Icctos, in quibus Chriftus regnat luo fpiriiu.
F f. j.
-ocr page 642-^14
Itaque Panlus, Ownia fuHineo , inquit, propter EleSoi. s. Timotb. 2. amp; alibi Paulm , inquit , ^po^lolus lefn ChriPii fecundum fidem Elederw/i Dei. Tit.i.Hinc fit,vtipfisEcclc-bis particularibus ea tribuantur, quæ funtnbsp;Eledorum propria. Priinùni quia propter E-|clt;^osfunt Ecclcfiæ, vt idictum elE Deindenbsp;quia nos iubet charitas bene de fritribus iu-dicare. Sic Paulus Corinthios vocat fanótifi-Ephefios, Philippenfes, Colollcn-° fesfanÓtos falutat,amp; aliqu.anto poft, hidutîm-t Theft Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa»üt, O' dileüt, vifeenbus
i.Pet I ’ miferMtonum, Et ad Thcllalo. Soewrex, inquir,.. 'vePiram eleiltonem à Deo. Et Petrus cos , adnbsp;quos fcribit, cleitos vocat : atque omnino fex-,»nbsp;centa lunt liuiufcc rei cxempla. Quainobrcm gt;nbsp;hæcnobis dióta fint de Eccicfia,tujn inuifibi-‘litum vifibili,nc pofthacTurrianusfuo morenbsp;ponat iniidias in vocabulis, vt ira fuiscalum-niis denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanqnani nebulis oftufisres
alioqui ciariisiinas obfcuritateinuoluat.
Quarto qiiærcndum eft, habeitne Ecclcfia Çatholica rationé Generis an Totius. Na bacnbsp;de rc inultis difpiuac Turrianus, amp; identidemnbsp;4riftotclcn) appcllat,vt aliquid forte præfidijnbsp;à Philoiophiç prçccptis accipiat. Atennn fi di-.nbsp;camus,licet Elcefi fine homincs,taincn Ecclc-fiatn elle aliquid fupra leges Phyficascôftitu-tumiac proindcncc Generis,nec Totius Phy-fici rationem baberc: ccrtèvno vevbo prçcifanbsp;hæc quæftio fiierit,arque ita nullius momentinbsp;tota hæcPhilofophix, quafi Icuis armaturaînbsp;cxcurfio denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui tantopere Sophi-
âa notier jncubuit. Sed ne ficfortalfe exifti-niet nobis bac in parte aducrlariam elle Pbi-lofophiam , atque ca ratione rudionbusirn-ponat, cogimur ctiani aliquid de bac re dif-Içrcre. Qmun Turrianus aduerfus Lipficn-fem Àcademiam ante oÔtoannos difputaret,
Philofophorum, atque imprimis Arifto-telis doôlrinam identidem , ac Tbralonicè cbullirct : ego in bbello raeo luperiorc v-numtantùrn veibuin dixeram de Vr.iuerfali:nbsp;vtuquid métis bomini fuperelletilli in nicii-tem rcuocarem epiod tones Ariftotelestradir,nbsp;To xaamp;’ôcvniuci fait non elfe aliquid verènbsp;extramentem iubliftens,vt luntprimæ fub-ftantiæ : atejuc italenrirct qui Ariftotclis pa-njocinio vtebatur, fe Ariftotclico gladio lu-gulari cuni ilia fuaCatbolica Ecclelia vifibili,nbsp;pro qua tanta animi contcntionc decertabat.nbsp;N/ni quiim Ecclefia: definitionem inueftiga-rct,debuit cette adipfumxayoA« côtendere,nbsp;(quandoe|uidempmnesdcfinitiones funt xaamp;'nbsp;d'à« ) prætcrmiins accidcntibus ac cæteris rebus, tjuæ temporis causâtribuuntur.Hinc vc-Tn.T’fcj-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portas Cafpias apcruilîem, crupit
lop.lib.7. profufailla Turtiani difputatio lOtpi T« Xltâ’’ eAcv,nomine quidem Pbilofophica, fed reipfanbsp;plané fopbrftica amp; fallax,ficuti fpcro,quû lingulas eius refpôfioncs amp; obicélioncsexcutie-inus, facile patefaclû iri. Vt igitur paucis remnbsp;ipfam eóprebendamus; Solus Deus res omnesnbsp;Hi fingulas præfences,prçtcritas,amp; futuras per-uidet df cognofeit : homines auté qui longilEnbsp;fimè abfunt à pcrfeóho illo cognofcédi modo,
AD’.REPET. tvrr. sophis.
rcs fingulas fciunt amp; cognofcüntper vniuei' falia, quæ idcirco inftituta funt,vt eorumbe-ncficio ih diuiduorü cognitionc babcre pofnbsp;fimus,Tum cnim rc«ftè intclligam quidfithicnbsp;homo, quum intellcxero quid fit homonbsp;«’asu. Vniuerfalia autempropricdiûafuntgc-nera amp; fpecics,fcd quum inter Totnm,amp;Vni-Ucrfalepropriè diéfum, magna fitaffinitas,i-deo amp; vniucrfale dici poteft Tótuni, quialbbnbsp;fc multa cópleditur : ita tarnen vt Totû latin»nbsp;patcat,quàm VniU;erfale. E ft cnim to xaS-’e**»nbsp;inqnit Ariftot.0'Aoi'Ti,quem locum citauitq“*'nbsp;dem Turrianiis,fcd non intcilcxit. Omneig'quot;nbsp;turxsiA’cÄ« dici poteft Totû earationc,qU3®nbsp;dixi ;‘fcd nonvicilfimomnetotum dici poteftnbsp;KaA’ fA», quod ramen opinatiiseftTurrianU»’nbsp;Nam totû continuumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dici no poteft-
neecnim quifquavnquam domum CathoH-cam dixerit, aut corpus Catholica ,fcdtotan» domû potiùs, amp; totû corpus. Totuniauté ft*'nbsp;fererum quantifaris,vt grcx,fi fortecollcft***”nbsp;fucrit exaliis totis eiufde generis limulagg*^'nbsp;gatis, vt qui ex multis gregibus fit grexvi’'**’;nbsp;turn illudTotû Vniucrfale quodantodoft*J*nbsp;poteft,nonquide quatenus cftatftuhoevo* 'nbsp;lud totû Tclt;f8T»(rcpUgnat cnim ide elle ‘rtft'*’'’nbsp;Sc Kaamp;’ oÀ« ) fed qiiatcnus opcrationc nit**®'nbsp;ad præccdcntiaregrcdicntis confidcran)**»^*nbsp;tota, quorir aggregationc Totû illud co»ft^''nbsp;Ex quibus clucelcit to xtamp;‘ oA^ elfcinnbsp;non auté vilibilcaut vllis corporis fenbb''^nbsp;fubicélum, quemadmodum ccfetTurii***’^^*nbsp;nouamamp; Pbilcfop'jis omnibus incogo’^^*nbsp;TBxaô'ô'Aevcognitionem introduccs.SiC';'’'nbsp;tradunt Pbilolophi fenfum elfe fingulai**’^’nbsp;Intcllcólum Vniuetfalium ; Vniucrlalcnocnbsp;lubftantiam primam: Nó elleToJ'iTdAuc'*'nbsp;elle,aut pofterius elle; Nó elfe extra ineni^-ciufmodi picraque fcitu dignillima, qus 4“^^nbsp;dem omnós Philofophi ita amplecluiitut’nbsp;qui de iis dubitaucrit, ciim è Philofopb*’“^*’nbsp;choto tollcndü eflé exiftimét. Vt igitu»*!'’nbsp;Itioné propofitâ definiamus : Ex iisqu*nbsp;antèà nobis diéla funt de nomine Ecclri*®nbsp;tholicæ, fatis manifeftû elfe arbittot: E'-'' ùnbsp;Catbolicâ neque Gcncris,ncqj Totiusnbsp;fophici habere rationé. Nâquia Ecclelia‘-1^.jnbsp;tenus pios amp; clcôlosfignificar, non cft**l’‘lnbsp;in mete tâtùm adumbratû ac volitâs,ftft/^Jnbsp;cft,ôc lubliftit extra menté.Idcirco **“’’,nbsp;gcnus,vel fpccies.Qmd igitur,eltnc TotU-tè,fcd Totu Theologicû nô Phy hcû,idqinbsp;le demóftrari poteft bac rationc,quôdnu*nbsp;totû Phyficû eft Quâtitatis Côtiniiç,amp;Pjnbsp;tæ fimul. At Ecclelia habet limul racronft jnbsp;tins vcriuftji Quâtitatis.Vocatur enimCo r^^nbsp;amp; Grcx,cuius rci nullû cxemplum extaf **’ ,nbsp;rum natura.Quamobrem non fine caiili/'^p,nbsp;iorcs noftri Ecclelia corpus Chrilti myd'“'nbsp;appcllatunt. Et de hoc quidem haiftenus-Hincfuafponte emergit eius rci deb*’' |j,nbsp;quæ loco quinto propofitâ cft:népc;Annbsp;fia Çatholica fit vifibilis. Primùm €111***’^^,nbsp;Ecclefia Cathohea ( vti diétum eft) Eb'ft®nbsp;miresComprehcndit,adcôqucbeatosin®nbsp;ritus, qui ram ad cceleftera patriâpcruc*’^^^
-ocr page 643-AKTOR S A D E E L RESPONS. ffi;
''•¦'.iOiiOii âücrqaàni jneptum fit eiufmodi iccbliim coiiftituerc vifibiicm. Deinde hæcnbsp;t-' io nobis latis fupérque eile debet. Qaodnbsp;n liuiTi Totum, quod firauihabet rationcnxnbsp;'’/J^atitatjs Continuæ amp; Difcretae, fit vifibile.nbsp;H-tc-enimtcpugnataliquid fimul vidcriCó-ritam amp; Difcretunijirajinquam,repugnant vtnbsp;t'ullo fophifmatu vinculo,nullis artibus Tur-rianicis cópingi vnqnâ poffînt.Et quia huiusnbsp;fcculicanccllisTurrianuscircunfcnbit Ecclesnbsp;l'ara Catholicam(quod quàm falfum fit iâ fe-pf à nobis diétû eft) affirm o ne hoc quidé fen-Ecclefiam Cathoheâ elle vifibilcin.Quid c-quot;ira aliud ent Eccleua Catholica iuxta métemnbsp;Turtiani,quàm aggregatie omnium Ecclcfia-tura vifibiliutn ? Itaque quemadmoduin ipfænbsp;particulates Ecclefiæ funt vifibiles, ira ilia ag-Strgatio omnium vifibilium Ecclefiarum eftnbsp;¦nuifibilisjfit cnim fola mentis operatione. A-boqui fi adu vifibilis elFetjiam definerent elfenbsp;Ecclcfia: particulates, quæ quidé fimul aggre-gatæ,non iam plûtes vifibileseflent, fed vnànbsp;quot;fibilis,ncc plûtes particulates client,fed vna
Ecclefianempe Totû To/err. ac propterea *'on Catholicum,nifi (vt ante didum eft) agi-tationetuenns, uempe quatenus mens regre-Htretur,amp; côlidcraret otnneS Ecclefias,amp; To-tapræccdentia ex quorum compbfitione To-turaillud Catholicum collaret. Exempli cau-b; Proponantur decem aeerui feorfim col-locatiaedilfiti, poffis quidcm mentis opéranbsp;^onficere vnum aceruum Catholicum ex illisnbsp;’ccruisomnibus 1 verùm hæcaggregatio nonnbsp;adu, amp; te ipfa, fed cogitationc tantum,acnbsp;ptoptereanonerit vifibilis. Qu6d fi reuera amp;nbsp;fimul in vnum colligas decem aceruos,nbsp;'quot;radices non iam elfe decem aceruos, fed v-''utnaceruum vilibilem ex omnibus illis col-bftû.Ex quibus intelligi porclt,quandiu par-hCularesEcclcliæ erunt vihbiles.vt particular's» Catholicara Ecclefiam non elfe vifibilem:nbsp;^vicilTimjCÙm Ecclefia Catholica,hoc dl,ta-ctit vifibilis, turn particulares Ecclefias lïonnbsp;hituras vifibiles vt particulares. itaquenbsp;Catholica Ecclefia, ne eo quidem fen'u quonbsp;^nrrianiis loquitur vifibilis eft, ac ne id qui-'^'ralicet per Philotophiain,cuius auxiliumnbsp;quot;^nrhanus implorauit.
pollremb quætcndamcft,redcne mo mortalis, quicüquc tandem fit,
oexto amp; ^'catut ho
'îput Ecclefiæ Dei ; vt ira faciliùs intelligi poflit quanta fit huius propolitionis falfitas,nbsp;'l''æ affirmât vnum elfe vifibile caput Ecclcfiçnbsp;Catholicæ , neropc Vontificera Romanum.nbsp;^quot;m nufquam inScriptura, fiue de tota Ec-'¦blia, fiue de particularibus Ecclefiisagatur,nbsp;quot;oracii capitis Ecclefiæ vlli alij quàm Chriftonbsp;rfibuatur, mira elt Pôtificiorum infolctia, qui,nbsp;H^odChtilli ptoptium cit,homini mortali(5lt;,nbsp;S^îli homini) tribuant.Nec veto fum ôblitusnbsp;S^odTurrianus in hbrisluperioribus cxcogi-r^uit, amp; ahquoties in fua Defenfione rcpeiiit:nbsp;r'oininem dici caput Ecclefiæ apud Paulum innbsp;’•*d Corinth, cap.ii. his verbis, iSlMnijuid caputnbsp;^‘efldicere pedti/My non e^is gt;nthinecejfarij:cp.yxnbsp;’Onusillc Pontificisfatellcs, ad fuuin Ponti-
ficem accommodauit, nimirumlonge diÄans ab Auguftino.qui hunc etiam locum ad Chri-ftum Ecclefiæ caput retulit. Verùm enimiicrb £p;^.ç7,nbsp;finomine pedum Monachos intclligat Tur-rianus, co quod in corporc ilio Pontificionbsp;funt omnium infimi (ac turn ego minutosnbsp;iftos lefuitas inter pedis articulos reponcrem)nbsp;fatcorPapam non pofte diccre iftis pedibus,nbsp;Nonertismihi neceftarij, quandoquidem illinbsp;propemodum foli,tum fcripris,tum declama-iionibus, vtrifque veroimpudentiffirois, tre-mulum illud ac iam nutans caput, quoad eiusnbsp;fieri poteft,fuftcntanr. Sed totum hoc Turria-ni argumentum copiofiùs refutauimus in li—nbsp;bcllo noftto, in loco Scripturæ, otdine ft'pti-mo, adeö vt quæ illic ditla funt, non hic vi-dcantur elfe repctenda. Manet igitur quodnbsp;propofuimus,neminem mortalium vocari caput Ecclefiæ in Scriptura : addo etiam neminem vocari fponfum Ecclefiæ prætet Chri-ftum.Miniftri quidem Ecclefiarum dicunturnbsp;Ecclefiarum Paltorcs, communicato cum illi5nbsp;noraine,quod imprimis Chtifto conuenit.fcdnbsp;itatimen,vtfolui Chriftus dicatur vnusPa-ftor vnius ouilis, de Pailorum princeps, ipfonbsp;etiam Petro affirmante, tantum abcftvtali-quid de Chrifti dignitate detraólum ve-hti
Gut autem quædam Chrifti nomina cum hominibus communicentur , quædam verbnbsp;minimè ; cum multæ aliæ rationes afferrinbsp;polfunt, tum hæc imprimis, quod ea nomina*nbsp;quæ propric ad miniftcrium refeiutur, poflincnbsp;quidem hominibus tribui ( fuo ramen modo,nbsp;amp;itetTlt;»T/) area nomina quæ fignificant ar-dliflimam illam Chrifti amp; Eccleliæ coniun-ólionem, cuius béneficio virtus falutifcra amp;nbsp;viuifica manat à Chrifto ad Ecclefiam (vtnbsp;Capitis amp; Sponfi nomina) neque poflint, nc~nbsp;que debeant ad vUos homines transferri.nbsp;Quamobrem ii quos inter Veteres forcalfcnbsp;rcpcrias nomen capitis Miniftris Ecclefiæ tri—nbsp;buentes, mcminefis eos turn fine Scriptura,nbsp;impropricamp;abufîuè loquiiitavt ex illo lo-quendi generenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non debuerit Tur-
rianus argumentari. Quinctiam mirum eft cum non vidcre,nehac quidem præpofter»nbsp;argumentatione caufam fuam vUo modofub-Icuari. Nam Û rogarem quonam modo intclligat Catholicam Ecclefiam (qualcm fcilicccnbsp;ille contra Seripturam nobis defcribit)efte vifibilem i Nempe refpondcret, vifibilcin elle,nbsp;quiaomnes particulares Ecclefiæ funtvifibi-les. Cur igitur , fuo faltem argumenro duóluS*nbsp;non concludit, vnum caput vilibilc Ecclefiænbsp;Catholicæ, elfe in Particularibus ipfis Ec-clcfiis vifibile , videlicet fingula Ecclefiarum capita (vt loquitur) hoc eft, fingulos Ec-clefiarum Paftorcs. Vt enim (ita ratiocinantenbsp;Turriano ) oinnes Ecclefiæ particulares iimulnbsp;aggregatæ vnam Catholicam viiibilem con-ftituiit ; ita omnia fingularum Ecclefiarum capita limul aggregata, vnû caput viiibile con-llituûf.vt ita mancat analogia t« xaô’oA«, amp; fitnbsp;corporis Catholici caput Catholicum. Eccenbsp;quo tandem procedat argumentum Turriani-F f. ij.
-ocr page 644-cum: ncc vlterius, hoc eft.ad Pontificcai Ro-manum extendi potcft: alioqui periret analo-gia inter corpus iSf caput, quacnecciTàrio po-ftulatjVtqua rationecorpus vifibiledicitur, cadcrn caput vifibilccflé cenfcatur.Atque hæcnbsp;tit fimf. fhitCyptiani fentcntia deMiniftrisEcclcfia-fticis(fi nomen capitis tollas) quum diccrct E-pifcopatum cfle vnum,cuiusàlingufis in foli-dum pars tenetunqutin Cypriani locum vt amp;nbsp;multos alios Turrianus corrupit, vt infrà fuonbsp;loco vidcbimus.Vcrùm miro quodam amp; inex-plicabili modo Turrianus nobis proponit Ro-roanum Pontificem caput Eccleliç Catholicç,nbsp;ic Romans fimul, quæ ell: particularis Ecclc-fia (fiquidcm eft Ecclefia) vt ita idem caput fimul fit Catholicum amp; Particulate, omirifi-camTurriani Philofophiam!
Quibus omnibus txpofitisiam cxcutio fe-cundum Syllogifmum ex Turriani Difputa-tionc colleétum.
Maior propofitio valet in phyficis amp; natu-ralibus corporibus. At Ecclcfia Catholica non eft corpus phylicum de naturale, ex quo fit vtnbsp;hoc Theorema ad prsfentem Difputationemnbsp;accommodari propriè non pofllt : nam eft a-lienum amp; tTtpajtii't.
Minor propofitio featet multis erroribus. Primus error, quod vrgeat nomen Catholicsnbsp;Ecclcfiæ, amp; in vocabulo, Catholics, vim fusnbsp;argumétationis conftituat:quod tarnen voca-bulum nufquam extat in Scriptura : arque itanbsp;vult apodcirfticè argumétariinTheologia cx-traScripturam: quod fieri nonpoteft.Scciidusnbsp;error, quod dum vultfequi Veteres qui voca-bulum illud vfurparunt,à nobiliflimorum V e-tcrum,adcóque ab ipfius Symboli vetuftifliminbsp;fententia rccedar,vbi nomen Ecclefis Catholics vniuerfam Elcóhorum Ecclcfiam fignifi-cat,acproindeinuifibilcm: illcautcmCatho-licam Ecclefiam vifibilem elle affirmer. Ter-tius error in homonymia diólionis Inuiubilis.nbsp;Quartus error,quod Ecclefii Catholicam cir-cunferibat huius feculi finibus, atque ita indcnbsp;Prophetasamp; Apoftolos cxcludat.Qinntus cr-; ior,quôd nondiftinguat qua ratione Ecclefisnbsp;particulates dicantur vifibiles. Exiftimat cnimnbsp;ideo fieri tantum, quod homines iph fint vifi-biles,quum tame potiùs vifibiles dicantur propter fotmam extetiorera,amp;oidinem Ecclefia*nbsp;fticura. Sextus error in Philofophia (cuius o-pcravti voluit ad fuam fententiam explican-dam ) quod ftatuat t« effie vilibile, amp;nbsp;confundat «»3-’ oA« cum co quod diciturnbsp;t/,arque adeo non intclligat quomodo Eccle-fia Catholica habcat rationem Totius.
Itaque nullam vim habet complexio, qus etiam peculiarem habet hunc errorcm : quodnbsp;vltcrius progrediatur quàm prsmillspropo-fitioncs:acdeueniat ad Romanum vfquc Ponnbsp;tifieem: atque ita redarguenda eft,non folùmnbsp;ex regulis petite difputandi, fed etiam ex ipfanbsp;Scriptura, qus non patitur vt homo mortalisnbsp;caput Ecclefis dicatur.
Tertij Syllogifmi folutio.
Ad Syllogifmi tcrtij folutioncm hsc crût nobis cxplicanda^
AD RBPET. TVRR. SOP HIS.
Primùm;de fine,amp; de iis qus ad fine refciu-tur,amp; quomodo nccelîe fit ilia feinpercire. Sccundum:quis fit Ecclefiç finis,nbsp;ca qus ad cum nncra referuntur.
Tertium:An e3,quçadfincm referuntur,n^' celfe fitcadem elfe amp;pcrmancrevfquedunH“nbsp;finem peruentum fir.
Quartum:Anfatis rcótè dicatur aliquid fuccelfioncm amp; ordinationem vicariaraidci®nbsp;clfcjiSc pcrmanerc.
QE.ffitum:An fupcr Petrum Ecclefialit prt' pctuósdificanda,amp; an fingularitcr Petro dits fint claues regni CŒlorû,amp; fingularitcr iufnbsp;fus fit Petrus pafeere ones Chrifti.
Quia nos hoc etiam loco Turrianiis ad Philofophiam rcuocat, vel ad Sophifticenpotius nomine ac fpccie Philofophis cxornatam|dj'nbsp;tcgcrida eft eius fallacia, propofitis iis quit**nbsp;finc,amp; de mediis ad finem tendentibusPhd®'nbsp;fophi tradidcruntiPrimùm igitur licetnbsp;/[«if, varie adftiodum vfurpari foleatiin hac tarn cn qusftioncjduas tantum eius lignificatiO'nbsp;ncs proférant, qus ad rem prsfentem ptr'*'nbsp;nent.Prior figniheatio hsc eft, vt finis vocahi*'nbsp;lo,aliquado perfeftio intelligatur:quunbsp;res abloluta eft,amp; confiât fuis omnibusnbsp;bus,amp; eft terminus fiue vltimii in quo défini^’nbsp;^e'feffjï.Nam cxtreniû eft vniufcuiufq; finh)“’'nbsp;quit Philofophus: talcautceftid, adquodp^nbsp;motum itur,amp; nonid,à quo fit profedio-N*nbsp;perfeda funt, inquit ille,quç propriumnbsp;nabent, in quibus nulla pars eius magnicu^'nbsp;nis,quæ fccundùm naturam competiGdd“*Jnbsp;ratur. Et rurfus : qus perfeda funt ex eo q“quot;nbsp;finem habent, perfeda funt amp; dicuntur.nbsp;in Phyficis forma ipfa dicitur finis generaU^'nbsp;nis:amp; in arrificialibus opus ipfum abfolutu'^nbsp;finem operationis vulgo appellamus. Arq^nbsp;hæc quidem prior eft fignificatio vocabm*..nbsp;nis. Pofterior autem lignificatio cil ciulm^ .jnbsp;vt finis fignificet caufam, cuius gratiaalitj^*nbsp;quemadmodum Philofophi dt^nbsp;niunt.Atqueduas hafcefignificationcsinnbsp;ftinôlas clic oporter,vc qui cas confudetit,'’nbsp;nccelîe fit in magna return ignorationtf^^nbsp;petuo verfari, amp; de fine difputantes fmt*’,'nbsp;vagari 3c errate,quemadmodum fecit Tuff'*^nbsp;nus, vt ex fequentibus patebit. Porróca,qquot;nbsp;fpedant ad perfedionem amp; abfolutioi’^ .nbsp;cuiufquc rci, funt in fieri(fic cnim Philolop^j,nbsp;loquuntur) qncmadmodumipfe finis, hoC^’nbsp;perfcdio elt in elfe , ita vt tc adT’*’nbsp;tendat atque rcRratur. Media quoqucadc®nbsp;fam finalem pcrtincntia,funt omnesnbsp;ncs,qus ex ipfius finis natura adhibencufy^^nbsp;cum nobiscompararcpolfimus.Exquib^jnbsp;eile perfpicitur quemadmodum intclligt“‘ii^nbsp;fit quod dicitur:Si finis eft,ea qu.oquc elR 4nbsp;ad hnem referuntur : nempe vtfert »atiif?^^nbsp;ratio tum finis,tum corum,qus ad finemnbsp;dant.Nec cnim neccllc eft illa ipfa media^^^^nbsp;Icmper eile amp; permanere ernbsp;in fieri,vfque dum ad finem peruentum 1gt;^- jnbsp;verum eft, femper elle quædam medianbsp;finem refetantur donee finem ipfum jjpnbsp;funus. Exempli gratia ; Proponatur
-ocr page 645-Finis propter quem xdificatur domus 'ft habitädi cómoditas:ar finis feu extremumnbsp;¦pfiiisdomus eftid, in quo definit ædificatio.nbsp;ta veto,que ad finem hunctendunt,funr, ini-tium ædmeaudi amp; progrcffüs, vt quü iaciiin-'Uf fundaméca,edificatur pariercs,amp; ira dein-«psquoiifq; cxçdificata fit domus. Hîcvide-'’l'Jsquç ad finem tcndüt,non femperilla ipfanbsp;'¦'ftciöc permanerc in fieri. Nam fi fern per fun-ftamcnca iaeerentur, nunquamædificarcnturnbsp;parictcs; amp; quiperpctiio in parictibus fubfi-ftcrctjiiunquâis ad teftûperucnirct.Sic cnimnbsp;düCcnt Philofophi motum elle diuiduuminnbsp;partes,ita vt partes fint poft partes. Quare,vtinbsp;dixiraus,licet verü fir,cft'e media quæ ad finemnbsp;irferûtur,tarné faltum cft,i lia ipfa media fem-per eadê clîe,atque permancre -jra 11-liaincm, quæexterna adhibenrur, vt inftru-¦¦centa,^!: ea quæ medi.a eflicientia appcllari-gt;'‘ir,varia quoque fiint ex fuperiori ratioue, amp;nbsp;pro variisrerura iplarum circunftanriis varianbsp;’ütmutabilia.Acde primo quidem haôtcnus.
Secundû, vt ea quæ in gencrc dicta funt ad rtni prælentem accôrnodentur,difpiciendumnbsp;eltquis fit Eccleiiæ finis, amp; quæna ad eum finem referantur.Ex iis,que ante explicata funt,nbsp;perlpicuum cft fine Eccleiiæ dici duobus mo-diS.Vno modo finisEcclefiçdiGiruris ad quemnbsp;ipla Ecclcfia tédit, hoc cft, extrcnnim illud amp;;nbsp;vltiraum bonorum adquod pij omnes ercôtisnbsp;'nteiitilque animis contendunt, vt ineovnonbsp;ïcquiefeant: qui Deus cftfin cuius eonfpcôtu,nbsp;fiiquit Pfaltes,eitgaudiorutn focietas, nempenbsp;-a cœltftis hæreditas, quæ nec perire poteft,nbsp;fi^iaiebanc Auguftini Icntentiam rcc1:c Lom-bardusScnolaftiéorû parer amplexus cft : Nosnbsp;rdiquisrebus vti,vt vno Deo perfruamur.Scd
’ri
1J V tXJ V J'fila cœltftis hæreditas, quæ nec perire poteft,nbsp;'OiA nec côraaiiuari,ncc marcefcerc.vt ait Petrus;
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-O ¦
bardusScnolaftiéorû parer am plexus cft : Nos . --
decofinenunc nobis (ermo non eft. Alccro igituV modo finis Eccleiiæ dicitur,ipla Eccle-fisperfectio amp; abfoluta confuiumatio, quumnbsp;nempe fuis omnibuspanibus coit3bit.Q2.umnbsp;i'itcm de vniiicrfa amp; rota Eccleiiadilicramrts,nbsp;certuni eft turn démunipertettam fore, luil-ri'Jcnumeris omnibus conftantem Ecclciiam,nbsp;rjuiim 'v.,hriftus nouillîmo die in gloria appa-febit,' quaudo congrcgabjutiir tlcôti à tjua-tiior ventis,à cœlorum extrcmo,ad eorum extremum ,¦ vt ait Chrillus apud Marthæum : acnbsp;I tuin demumomnes cuademus in vnitatem fi-i,amp; agiiitionisfilij Dei in virum perfeôtumnbsp;''¦n. ndmeiifuram ilartiræadulti Chiiiti, quemad-niodum docet Paulus.Quod vt nobis ioannesnbsp;întc oculos ponat, dclcribit Hicrulalcm cœ-leilcni fuis omnibus ornamentis inllruétam,nbsp;poftqiiam primum cœiura déprima terra ab-¦ ri mit.
Ex quo fit,vt niîrari fatisiïô poflîm,quam-nbrtiii Turrianus coiifummationem Santfto-riim non in futuro leculo conltituat, fed præ-E'iitis vitæfimbüs incltidatrquo nihil dici po-tuit ineptius ik rhcologô in'dignius : nili forte qiwuide Koniana tccleiia agerct, quam file Koniævidct quotidic luxb de ônlni deli-'larmii generc ni hac vit.a diftlueiïtem, nonnbsp;'nitiniarit cam ad futuram Sanctorum coiï-
ANTON. SADEEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triy
fummationem, de qua Paulus Ioqnirur,pcrti-ncre. At nos agimus de tora Clirifti Ecclcfia, quæEledtorum eft, ac propterca plcnam einsnbsp;confummationcm die nouiiîimo futuram ex-pcôtamus, ad eâmque votis omnibusalpira-mus. lam fi quis quær3r,quænam atl hune Ec-clcfiæ finem,hoc cftperfectioncm referantur,nbsp;ita habeat ; Ecclefiam ( vt fæpe dictum cftjnbsp;non elfe dcfinicndani ex rebus vcl Phyficis,nbsp;vcl artificialibus; fed ill is tantiiin pofte adum-brari.
iraque quemadmodum in rébus rerrenis, fieri tendit ad elle, ita dicere licebir,nbsp;Eccleiiæ Catholicæ referri amp; fpedtarc ad Ton-reqfita vt eins initium amp; progrcft'us ea fine quçnbsp;âd finem amp; conlummationem iplîus referan-turtquæ quidem,quia lunt varia(ira poltulan-tcrcrum natura) ira quoque varia funt exter-ha inftrumcnta, amp; elticicntia mediaperquænbsp;Ecclcfia ad luam illani perfebtionem adduci-tur, pro varia teniporum aliarumquc circun-ftantiarum rationc. Porto, quæinini lint ilia extefna , cùm exaliisScripturælocis, tumnbsp;(quiaTurrianus agit tantiim deEcclcfianbuinbsp;Tcrtamenti)exhis potiftimùm inrclligi poteft; Eph-4''nbsp;Chri^as dedtt altos ^poilolos, alios vero Prophe-tM, altos antem Ettattgeltiias, alias Pasiorenbsp;Doi.lores ad confttMmationem Satt^torum^ ad optt-s r-Cor-r^-miiJiïlerii j ad adtficattonem corporis Chrisii, (^c.nbsp;Item : Âlios t^tttdem consltttttt Deas t» Eccleßa,nbsp;primum p}poliolos,dci/tdc ProphetMitemo Doctores , deinde potePiates, deinde dona fanatto'nwn'inbsp;opitulattones , gubernationes , genera lingua-rum^(^c. quæomnia nonabiurdèfortaftè 110-tiiine Miniltcrij Ecclefialtici fignificari pof-fint.
Tertio videndum cft,an ilia externa media,; nempe quæ ad Mimftcrium Ecclclialticuninbsp;pertincnt,ncccirc lit femper eadem clic deper-mancre in Ecclcfia. Cuius rci definitio clucc-feit ex iis quæ antè à nobis traCtata funt. Quunbsp;cnim inititiEcclcfiç ab eins progrcH'u, niultisnbsp;ac variis circunllantiis ditFerat,nihil mirum finbsp;alia fucrit ratio Miniftcrii Ecclefialtici in Ec-clcliæ primordiis quàni in progrcllu.Atque vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
taceainus de Ecclclia quæ luit temporibus vc-tcrisTcrtamcnti (quâprimùni oraculis, deinde lege feripta Deus infticuit adhibitis Sacer-dotibus Lcuiticis ordinatiis,amp;,quoticsita vi-fum eft,Prophetisctianiprætcrürdincm cxci-tatis) ccrtc nemo non vider in primordiis Ec-clcliæ Chrillianæ aliam rationeni Minillcrii Ecclefialtici cxtitillc quàmantca, quü nimirûnbsp;tune iplarci circunltantia fingularé quandamnbsp;Miinlterij rationcin poftularct. Eô pertinernbsp;quod Chriftus iplcdoctrinam Euangelij pro-pofiiit amp; duodecini Apoftolos clcgir, quos amp;nbsp;irumcdiarè ab le vocatos de cxtraordinariisnbsp;fanôtiSpiritus donisdenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inltruótos
ac munitos pcrvniucrlum terrarû orbe milit, Euangelicâ doStrinâ promulgaturos.Primai-gitur rlla formaMiniitcrij Euangehei omni-no decuir prima Euâgelicæ prædicationis fiin-daméta.Huc refero quæ Paulus dixic de Apo-Itoiis, Prophctis,Euangeliftis:itemque de mi-raculôrum donis tjuæ accellerant adprimamnbsp;F f. il).
-ocr page 646-Cl? AD RE PET. T VK R. S O PHI S.
illam Eiiangclij prædicanoncm, vt ea ratione attériores homines redderêc amp; adrecipiédamnbsp;Chrifti doûrinani paratiorcs. Icaqiic non irn-incriîô loânesira defevibit Hicruialcm cœle-Apoe. XI. muras vrbis habcat fundamenta duo-dccim,inquibussûc duodccim nomina Apo-ftolorum Âgni. Ar quæ (ubiieit Paulus de Pa-ftoribus, amp;; Doôloribus, ea ad Ecclelîæ pro-grcllum pcrtincrc tum ordo amp; circunftaniianbsp;verborum Pauli in Epilhad Ephc.tiun ipfa cx-perientia comprobauit. Ira igicur Itacuanius,nbsp;Apoftolos, Piophctas, Euangcliltas, Paftorcsnbsp;amp; Doûorcs retevri qiiidcm ad côfummatio-nem ECclellæ, fed vnuintjucmque pro rationenbsp;téporum amp; ordinis ædificationis Ecclelîæ. Acnbsp;proindc non necellc elfe vt femper fuerint amp;nbsp;line Apoftoli,Propheræ, ELiâgcliftæ,quianoanbsp;femper rundatur Êccleiia, neq; femper fubfi-ftic in fuis rnitiis. Qi^ocirca vidcmus ipfa mi-racula, ciiiulmodi fuit Ptophetiæ amp; linguarunbsp;donû,arque alia eiufmodi, iampridem in ec-Z9? ciuie. déliadeliiirc.Nâ(ine]aicAuguftinuslQ£ifquisnbsp;adhucprodigia, vt credat, inquirif.magnù cft
' ipfepiodigium,ejui mundû crcdcntc non crédit. Itaque cqnltiruris iam rcclefus Apoltoli præfecerunt Paftorcs,quos vtplurimùm Epi-ïcopos vei Presbyteros appellarûr,in quorumnbsp;ctiain numcrûpleriquccx. Vcrcribus Doéfo-rcs cos retulerunt quorû mentionêfecit Apc-ftolus.Nequelanè vfquain legimus Apoftolosnbsp;clcgillc aliüs Apoftolos,aut inpofteru eligcn-dos præccpiflc(obftabat enim ôc certus ac prç-finitus Appftoloiii numerus,amp; corum imme-diata vocatio corn aliis propriis attnbutis A~nbsp;poftolatus, dcquibusalioin locoloquuti lu-niusjied quoijcsordiiuriuin Ecclcfiç minifte-riuni infticucrunr,tories Epifeopos,Presbyteros, amp;: O'aconosnonunarunt,nulladcaii!s A-poltolisordinandis inétionefada. Sîc Paulusnbsp;fDiaconis eli-i.Pct.y? gendis. Sic Petrus Presbyteros adpræftâdumnbsp;Aôl. 14. orficitim cohortatur.Sicdcniqi Paulus amp;Bac-nabas per fingulas Eeeleftas Presbyteros crea-runr. Porto huius Miniftenj Eccleiîaftici adnbsp;progrellum Eeelelîa’ pcitinétis non virus fem-per tuit,vcl ent ftatus ; quod de Apoltoli præ-di.xerunr,amp; ipfa tandem experientia niniis tc-ftata eft. Hue illa referenda fuut. Entternnitsnbsp;^;Mmfanam dot-irmam non tolerabnnftfid aitribitsnbsp;x.Turi.4. pruriences ipfijîbtprofnts cupiditatibas concenta-bitnt dotiores, çj- az eritate ijiitdem aures auerietjnbsp;adfubulAcvero conuertenMr. hcn\, Alatiipofidi-x.Tini.4. fceifum mewn lnposgrattes non parcentesgregi in-grejjuros ejjè tn vost ex vobijtpfis exoruiiros^sji»nbsp;loejnantnrperaerfa vt difctpitlos pojbjè abürahat.nbsp;i-The. x Item, aduentetdies Chrifit rjuin venerttde-fet'bo prtuSf retecbtsjttertt hotno t!le fceleratasnbsp;Jiliusille perdtttonis fe/e opponent ejpei ons ad-uerfus cjHicqnid dtettur Dens aut nutnen : adeonbsp;vttn tetnplo Det tantçiuam Detx J'edcatprxßfe-rensfe ejje Deurn : loci conlimiles: qua de renbsp;in libello noltro egimus in locis Scripturalnbsp;ordinc lO.Itaqucconcb.idamus,quanuisnbsp;femper vfque ad confummationem fcculi fti-turi lintqui doófrinam Euangeiij doccant, jdnbsp;tarnen non iemper eodeiir modo,nec cadem
exreriorc forma futurum elTc.Nam amp;piibliw amp;priuatim,liberèiSlt;: fub cruce Euangeliumnbsp;doceri poteft,
Qu^arto quærendum eftiAn reftcdicatuH* liquid per fucceflioncm aut vicariain ordina-tioncm idem cfleautpermancre. Nam liaccdlnbsp;arx amp; turrisillaTurriani,in quant omné Pon- ,,nbsp;tificiam gazam coniecit. Sic cnim illenobisnbsp;rem c.xplicat,vt quia Apoftoli morteimpedifq^j.nbsp;bantur pcrmanerc,idcirco permancantin fno-ccfloribus, atqiic ita vt Petro Romanus Pontifex, reliquis Apoftolis Archiepifcopi, lt;1“*nbsp;funt Epifcopi maioresiProphetisEpifcopinn-norcs,£uangc!iftis Diaconi,PaftoribusPano-chi, Doóforibus Prclbyteri fucccdantvicaf'Jnbsp;ordinatione.
Agè vetö cxpcndamns an hoc loqucndigC' nus implicct contradidioncni (vt vulgödic'*nbsp;tur.) Aliquid idem elfe Scmancre per luccef-fionem,aut vifcariam ordinationcm. Attjiicidnbsp;certè dcprchcndcnt vel ij, qui vix dum ptoculnbsp;ipfam artem dillcrcndi falutarnnr. Quid cnimnbsp;aliud Succeflio fignificat, quàm cum non elftnbsp;ampliùSjCui fuccediturrEcquis porro lenfo*‘dlnbsp;vicariæ ordinationis,nifialiqucor ordinatninnbsp;eft’e in locum amp; vieem altcrius? Quarc, q»*nbsp;dicit Pctriun in Pontifice Romano foccel-fore die amp; mancrc: Ôc Apoftolos inEpifeopisnbsp;fuccclloribus, isperfedfb dicit aliqiiid liæolnbsp;abcllcamp; adclle. Nam li fucceditur Apoftolbinbsp;abfunt igitur Apoftoli: fi Apoftoli Inc funtö^nbsp;mancnr, non igitur Apoftolisfucccditur.ln^-prum igitur hoc eft, amp; fecum pugnas loqU''”'nbsp;di genus (nifi hyperbolicè intelligatur) Apo-ftoios elle amp; manere in Eeelelîa, qux vcrlardnbsp;in terris. Addo, neque hoc ferenduin elle» **'nbsp;quisdicat Paftorcs amp; Dodoreseos, quip^*'nbsp;mi fuerunr ab Apoftolis inftitutijcH’e ini’**nbsp;ftoribus amp; Doótoribus qui nuncluntiff'^’?*nbsp;dicendutn potiùs ipfum Miniftcritim oiftgt;nbsp;hoc eft,cum ordinem,quern Apoftoli inftfto'-runt. Neque iuuatTurrianum ineptè dcR*^'nbsp;lacis fentientcni Sophilticus ille laqticus qoco'nbsp;tories reponittii eft Minillcriurn,cft igiturqquot;*nbsp;nriniftrat. Nam intclligo non huius vel ill*^^nbsp;led publicum Ecclelîæ Miniftcrium, qua den-plurafuo loco dicemus. Ex quo inteiligi P®*nbsp;telt, liquidem vera eilet Turriani fententiainbsp;cam ita enuntiandam elle. Apoftolatumnbsp;Eccleha elle amp; manere exercenduin ab bo-minibus vicariaordinationc in iplo Apod®'nbsp;latu fucccdcntibus. Dicct fortallcTutrianOSnbsp;fc id omnino veile, at que intelligerc: fed hnbsp;eft, rurlum fcquiturlallum elle quod affarm^f-Epifeoposliue maiorcsline niinores,Apollo-lisluccederc. Ita enim dicédum clletilequennbsp;tes Apoftolos prioribus Apoftolis fuctedc-rc, vt Paftorcs Paftoribus, hue Epifcopi fp*'nbsp;fcopis , vel Prelbytcri Prelbyteils luccedet'-dicuntur nomine nonmutato. Atquinbsp;vnquam ex Pontificiis co impudcntiæpfOf“'nbsp;pit, ac ne Turrianus quidem , vrdiccret Ap°'nbsp;ftolos Apoftolis fuccederc : fed Apoltolorui”nbsp;ciicunt Epifcoposcllc luccellorcs: quodftf^’’nbsp;dum elt,quatcnus veri Epilcopi line Prelfl^^nbsp;ri Euan^clicam dodrinam ab Apollohi’'”’
A N TO H SA DEE nnntiaram itn,vtdccct,annuntiant (quod ccr-tèad Poucificios Epifcopos non pcrtinct ) nccnbsp;tamcn proptcrea Apoftolis in Apoftolico niu-ncre Giccedunt.
Totiinigitur quæftionemabfoluamus hac rationcconcluiionis; Si Apoltoli non polTuntnbsp;#llc, amp; mancrc in Ecclefia, quin lit amp; mancatnbsp;Apoftolatus: amp; qui Epifcopatum excrcétnonnbsp;«ercent Apotlolatum ( diffère cnim Apoftolatus propricfumptus,ab Epifcopatii,vt parcenbsp;cxhisverbis Apoftoli diflerentis de oidina-riis Ecclefiæpaitoribus,Sïy«zj Eptfcopatumde-inquit, l.Tim.j.) Ceteè quum Epifeopinbsp;Apoltolaeum non exerceant-.fequieur Apolto-laeumper Epilcoporum fucceffionem in Ec-ckfiielleamp; mancre non poHc. Quamobremnbsp;quu'.n Turrianus nobis proponae cofdcin ii-mulabclfc amp;mancre,duodccim Apollo'osinnbsp;Epifeopis innumciabilibus, æqualcs in maio-tibusüc minoribus; opeemus ifti viro mentisnbsp;faniratem : qui, vt alios fallcret, ip le fi bi vanisnbsp;aepropè febnlibusfomniis illudi pallus elt.
Reliant ea, quæ de Petro Tuerianus atiir-niatcx tribus Scripturæ locis deprauatis, vt infracopioliùs dicendum crie. Eafunthuiul-modi, Super Petrum perpetub ædihcandamnbsp;Ecclcfiain ; Petro lingulariter datas elfe cla-Uesregui cœlorum ; denique Petrum fingu-lariter iulliimcire Pafeere oucs Chrifti. Hicnbsp;noil difputo de vera locorum expofitionc.nbsp;Nam id à nobis liet fuo loco, amp; hîc oltenden-dalunt potius quàm impriraenda vulnera {vtnbsp;illud Tettullianicum viurpemus ) fed tantumnbsp;quæro,quænam vis amp; quis fenl'us cirepoflicnbsp;vcrborumTurtiani:illa,inquam, loquédi genera nunc difcutio : vt ita patcar, ca quæTur-*nbsp;tianusdicit. Hare non polie, quippe non cumnbsp;vcibo Dei tantum ,fcd I'ecim ipfa etiampu-gnantia. Ait igitur in Petro Eccicliam elfenbsp;perpetub ædificandam ,quod ego contendonbsp;fallum clTcjiion modb quia impium, amp; à ver-bo Dei alieiium eft, adtóque Chriltum fpo-liat lua gloria, ÖC Ecclcfiæ falutem labefaótatnbsp;(quæ quidem omnia nondum vrgeo) fede-tiara quod per fe Hare non poflit, amp; lit ab i-pla ctiam huniana rationc alienum : arque itanbsp;omnes vidcant Turrianum, gigantum more.nbsp;Cum Deo Sc cum return natura ipla bdlû gelere voluillc. Nec proptcrea, hocdifputandinbsp;inodo,adniitto, quæ dicit Turnanus ( quem-adraoduui illefibi falsb perfuadet ) fed variosnbsp;eras errores excutio Sc patefacioiquia vt veritas habetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita médacium habet 3L'
«M’|ivlt;f'î;quæ omnia in accuratani difputatio-nem venire debent. Qiiamobrcm itaTurria-tius cxiHiraet, cum, qui faifa tcfellit, falfa non probate. Sc qui varios ertores redarguit, nullinbsp;ex ihrs crrotibus allentiri.
At,vt id quod nobis propolitum eft , expe-diamus. Silupet Petrum ædiiicatur Ecclclia; Petrus cH igitur Ecclefiæ fundaiTicntum. Etnbsp;furlus, 11 fundamentura eft, per ic igitur nia-neat nccellc eft ; alioqui fundamencum nonnbsp;eil fundamentum : dirtcrt cniiii ædificatio ànbsp;iuiidamcnto, quia hoc vbi femel iaÄumeftnbsp;hio loco ,ipfum petfemancchllaautem con-
L. R E S P O N S.
tinuattir vfque dum ad faftigiurti pel-uenrtiin fit, ac tum cclTat xdificatio, hoc eft, afliio ædi-ficandi , quum iplum ædificium pcrfcótumnbsp;eft.
Quarecontihuatio in fundamentonon eft, fed in ædificationc ipfa,alioqui fcqucrcrur to-tum ædificium elfe fundamentum ; amp; hæc eftnbsp;natura corporis continui,in quo partes omnesnbsp;continuantur amp; cohærenr, non autc vna pars,nbsp;ncnipc hæc vel illaiquce fi continuarctur,ccrtenbsp;pars illa totum eilet : quo nihil vnquamdicinbsp;vel cogitari poceft inepti ùs.
Ex quo fit,vt,fi Petrus eft fundamcnrum,Pc-. trus igitur perfe mancatdi verb Petrus per tenbsp;non mancat, non lit igitur Petrus fundamentum. Nam vt aliæ partes ædificij manent innbsp;fundamento quo nituntur, ita fundamentumnbsp;per fe maner, aut conllitucndum crit fun-damenti fundamencum. Quamobrem quumnbsp;Turrianus totics inculcat, Ecclcfiam perpetub ædificandam fuper Petrum, fc ipi'e nonnbsp;audit, neque poteft pereipcrehinc non fcquinbsp;l?ontificium ptinciparum. Aliud elt enim Ec-clefia perpetub ædiheari, aliud perpetub fun-dari,quodpoftrcmum,li verum cllct,Pctrusi-giturfokis eilet tota Ecclefia, quia totum ædi-ficiü nihil aliud eilet quàm fundaimn ü,qiiodnbsp;vel iplacogitatio refpuit, lam quod addit Turnbsp;tianus Petrum elfe Sc mancre in fuccclloribusnbsp;vicaria ordinarione cóftitutis,ncgat plane Petrum eircfundaraentum,quod quidem ellenónbsp;poteft, nifi per femancat, vtdixiinus. Qród linbsp;mancat Petrus per vicatiam ordinationë, ergo non iamipfc Pcrrus,lcd vicariaordinationbsp;crit Ecclefiæ fundamentum. Eric enimfianda-mentum Pctri,quia per cam manct Petrus. Atnbsp;ipfa luccellionis Sc vicariæ ordinationis voca-bula manifeftb pugnant cii natura fundamé-ti,quodinpcrpctuofluxu Sc mutationeeH'e nónbsp;poteftjfine qua tamcn non eft fuccelïio ncc vicaria ordinatio. Ecce igitur quàm præclarè denbsp;Ecclefia meritus fit Turrianus, quam facit putris alicuiusædificij fimillimâ,cuiusfundamë-tum dccimo quoque anno,aut minoreetiamnbsp;temporis fpatio lit rcnouandum,nempc quo-fics mortuo pontifiec Romano (iardinaksi-ftius fundamcnti fabricatovcs ahum Pontifi-cem fubftituüt paulb poll ctiam (quemadmo-dum illi Sc vokint Sc Iperantjintctiturun^iarq;nbsp;itade folo ciufmodi fundamento cogitant,denbsp;reliquaçdificationeparunifolkciti.Atquchçcnbsp;de Turriani verbis mépris, pugnantibus, a'o-u-s-«To«,quibus tamé conatus elt præbcrc le mi-rificum equendam, non Ecckfiæ Dei,fed Pon-tificiæ Tyrannidis, hoe eft, Babylonicx turnsnbsp;jjChiteólum.
Sequitur aliud locjuedi genus,quo dicit Petto fingularitcr datas elleclaucs, Sc Petrd lingulariter iullum elle paiccre oucs c hrifti.ln quibus nunc tantum expedo vocabulii (lingu-lariter ) vt videamus quam ex co apte ratioci-nctur.ld alicuiJbignUnter tribui diGitur,quodnbsp;illiipli vni Sc eidem numero ac proinde lolinbsp;tribuitur; id verb vniuerlaliter attribut diet —nbsp;lur,quod omnib. eiuldé generis aut IptCici cb-FE in;.
-ocr page 648-/ito
AD REP ET. T VRR. SOPHIS,
|
ucnit. Nam fingularia opponi vniucrfalibus non potuit Turrianas ignorarc, qui in camponbsp;il!o Pliilolophico tocics cxuitar. Atquum egonbsp;verba Chrifti apud Matcbæum «Sc loannc con-fidcro,vidco quidem Pettum nominacim comnbsp;pcllari:led limul facile incelligo aliud elle no-minatim coropellarc,aliud eidem aliquid fin-gularirer tribuere. Quæ dum Turrianus con-funditpiçillc mihi nóminusviderur indoClus,nbsp;tuni Grammaticus, lû Dialeâ:icus,quàm pau-ló antèvilus cllimpcritusarchitcófus. Porro,nbsp;quod lógè grauius eli,ita loquitur magnusiltcnbsp;difpuratotjVt fi illi credas,i'i non ht ei ampliiisnbsp;crcdtndum: Nam h verum clt Petro lïngulari-ter datas elle ciaues,auc Petrum fingularitcrnbsp;iiiifurn clic pafccrc ones Chrillj, fcquiturfal-lum clic quod affirmât Turrianus, Romanisnbsp;Pontiheibus datas elle claues,amp; eos iuberi pafccrc oucs Chrilti: quandoquidcm Petrus nonnbsp;clt idem numero cum Pontificibus. Chriftusnbsp;autena (îugularitcr dédit Pctro(inquit Turrianus) nô igituretiam dédit Petri fuccellbribus,nbsp;quia tue dedillet Petro communiter cum liic-celToribus.At fingularitcr dédit Petro,ita affirmante atquc adeo centits repetente Turriano:nbsp;quareccnctcs quoque ex codem Turriano connbsp;cludâ, nihil hic elle, quod ad Petri iuccclîbresnbsp;pertineat. Necenim eum iuuat tories decâtatanbsp;liiccelîio iSc vicaria ordinatio,qua: locum nonnbsp;habet in iis quæ funteadem numero,quæ quidem nullam fuccclîioné vcl vicariam ordina-tionem agnofcunt.Pohta cnim tuccellionc,i-dem numero tollarurnecclîcelLQuod autemnbsp;fingularitcr tribuitiir,id foli «Se cidem numeronbsp;tribuitur, quianec vniuerfalitcrautpluialiternbsp;tribuitur Ex quo cHîcirur,ii Petro amp; Pctri fuc-cclloribus datæ finit claucs regni cœlorum,nbsp;Petro fingularitcr non elle datas : cth Petrus amp;nbsp;Pctri fuccellorcs iulîi finit pafccrc oucs Chri-lli, Petrum fingularitcr non clfciuirum. Hocnbsp;eiiimloqucndi genus Petrus «Sc Pctri fuccclîo-rcscollecfioiicm fignificat, quæ pugnat cumnbsp;to,quod diciturfingulare.Scd tjuia quæ perfpinbsp;cua lunt longa elfe non dtbcnt(inquit illc)iamnbsp;hæc qiiædio ad exitum perdudta fit« Atqucexnbsp;lis, quæ ante à nobis cxculîa de cxplicatalunr,nbsp;tcrtiuni Syllügifminn Turrianicum hoc modo dillohiarnus. Maiorpropofitio faÜax c(l,primLim o.uamp;vuuia» in vocabiiloJints: ita cnim proponi-turtvt fl de caufa finah agcrcrjquum tamé agarnbsp;de pcrfcéfionc, quæ clt ici perheiendæ finis,amp;nbsp;vltimus terminus, vt diâum ell. Deinde verbum effe infidiis non caret. Nam quanuis fem-pcrfint quæ ad fincm referantur, tarnen nonnbsp;nccclle cil illaipfà elle atqiic eadem pcrmanc-recoTa gt;n’6camp;sq,quod vult rurrianiis, quocun-que modo vocabuliim finis accipiat. Minor propofitio ita intclhgcnda cft : San-florum conlummationcm nouilli.no diefu-turam,ilium fineni clle:hoc cft cam pcrteCtio-ncni,ad quam initia «Sc progrcllus Ecclefiç ten-dunt. Sed Turrianus conlumroarionem San-étoru includit in hac vita,atq5itaiuxtalenlum eins minor ilia propofitio clt plancfTêpcæc§o;. |
itaque nullam vim habet ipla complcxio, quæ multos ctiam alios errorcsadmitht-P*^*quot;nbsp;mus error, quôd pluraconcludat, qnàrnptæ-milfæconrineanr. Secundus error,quôd'i“*’nbsp;reótè aflignet ca , quæ ad pcrfeólioneni Eccle-fiæ rcfcruntur. Nee cnim propoiiit initia amp;nbsp;progrelTus ædificationis Eccleliæ quæ luntwnbsp;•IB jû'fcôj. Terrills erfor, quod locum Pauli adnbsp;Ephefios deprauans exiltimct ilium ordincni,nbsp;cuius mcminit Paulus, dcbcrc elle in EcclelMnbsp;perpetuum. Quattus error, quód à Petro adnbsp;Pontifices Romanos,amp; ab Apoftolisad Epd'nbsp;copos digredicnsfomniet Pctruni inPontih-cc Romano, amp; ApoltolosinEpdcqpisperpe-tuo elfe amp; niapcrctncmpe.quos fimiJi foiniuonbsp;ill is lucceirorcsaflignauir.Quintus.crronquddnbsp;ilia ipfa loqiicndi genera à Turriano vlurpitanbsp;contradidhionem impliccnt, dum liunilpf-mint amp; tollunt fucceffioncm atque vicaruMnbsp;ordinationtm, quemadmodum fuis qiiæqtte^nbsp;locis à nobis notata lunt. Quæ quurn ita lint dill'olutis tiibus SyHo* gifmis, ac proinde cuerfi Turriani Icnteiithtnbsp;quæ tota inillis Syllogilmis contincmr: nosnbsp;vicillimtrcs Syllogifmos veros «Sc cerros,atque omni Turrianica cxccptioiie maiorcs,tubus illis fupctioribus opponamiis. I. Nullum acctdeTis Eccleߣ ijnod ad rem foimam erdmef»’ ad alieiued tempat nec({'nbsp;fartum pertinet,deégt;et perpetu'o permanere, Hac disßßtio Eccleßji, vt EeeiefiaChriïli^i'’'' initio hab tret ^posiolos ipßtts Chrtiüana Eecltfi^nbsp;fundatorçs ^ fntt aeodens Eccleßa., adextedort/»nbsp;formant ordtnem ad aln^uod temptu neeejfari»’'^nbsp;perrt7dens, ' Qkirc, einfinodi dnfeßtio Eccleßa non debft perpétua man ere. I li Nullum corptts quod nunc faits meneisocH' liscermtitracßde credituryclr habet caput incofl^’nbsp;potefi habere caputvffibtle tn terris. Ecclefia Catholtca efi corpus quod nunc fd^t mentù ocults cernittir aefide creditHr,(ir habet co^nbsp;put in ccelis. Qitarey Eccleßa Catholica nonpoteflhabere tit' put vifibile in terris. III. Nthtl quod ad initia Eccleßa Chritho^^ prapriè ßectautt debet martere tn Ecclefia ihnnbsp;Jtiana vfque ad ipfius confummMtonem, netpetS‘^nbsp;necperfuccefitonem aut vicariam ordtnattone’n. ^posioltfPrcpheta., Q“ Eitangclitla, dequibgt;tt Paultts locutus efi, ad tnttia Ecclefia. Chritt'itquot;^nbsp;preprie fieHarunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Quare ylposioli, Propheta amp; Euangelilht,, « qutbus Paulus locutus ejf non debent manegenbsp;E.cc!efia vfque ad tpfi'ta confummatiotiern, neepttnbsp;fc^ftiec perfuccefitonem aut vtcartarn ordinationett^'nbsp;Hi tres Syllogifmi fiint verillimi,i!lcmtunttJfnbsp;ccrtilfimis Thcologiæ principiis : quoru co*’nbsp;rrariiira vcl am'ipaffj; quu tribus lupetioupenbsp;Syllogifmis contincatur,quibusl iirrianilei’quot;nbsp;tentia cxprclla elhfcquitur trcsillosfuperiote'Snbsp;Syllogilmosfallose.UeiSceôtijAsgt;ii(. Sed vt ea,quæ a; c» twit« diximuSjfacilio^*’ omnibus intclligi polhnt : iam lingulasT*'*nbsp;riani turn rclponnoncstum obicdliones,ip***nbsp;Turriani vcibis( quoad cius fieri potuicT**nbsp;prclias,diligenter expendamus. |
ANTON. SADEEL. RESPONS.
lt;gt;2.1
Responsio et OBIECTIONES tvr. RIANI AD PRIOREM A. SaDEELIS DIS-putationem,De loco Primo ex Matth.i8.Gap.
Die EGciefiæ,amp;c.
«T V R RIAN vs.
gt;4 M. definitionem proponere volui, 'lUAvnicuicjueexparticularifitts Ec-clefiù conueniat. Curtgitur reprehennbsp;dis,fite hominymia non impediuitnbsp;i^uomintts tnte'digeres cjtiui Ecclefix.nbsp;definitunemproponere voluertm?
Refvtatio.
QV V M F.Turrianus libros fuos fupcrid-rcs infcripfilTct dcEcclefiaiEt in illis dc-nnitionc Eccleuç ptopofiiiiretifpc aliqua affer tc videbatur, forc,vt ijui aduerlusLipUenfemnbsp;Acidemia fcriberct,traólacioné fuam inftitue-
cxlcgibus rede amp; accurate dilEercndi, quæ lt;ioccnt,res cas,de quibus tradatur.eire impri-tnis definiedas, vt intclligatur id de quo difpiinbsp;litur.Scd quù Eeelefiç vocabulü dicatur mul-iismodis,amp; definitioab cô propofita nori vi-^cretur libroruni infcriprioili rcfpódcre ; Po-ftulauijVt difeuffis homonynriis nobis cxplicanbsp;tctjccquam illc Ecclcûâ definiuilfet. Q^çqui-deinportularió qiianuis iuftiffima, iftiramertnbsp;Tüttiano(cui quç iuftafunt placercilonlolét)nbsp;adeo difplicuitjVt hinc factcevolucrit fux de-fcnlionisinitium. Ar vcrô,Turtianc,mc quodnbsp;«quum fuit poltulalfe, vcl hinc appareciquodnbsp;ncidmonitusquidem, Eccicfiam dequatra-ftiSjdehnieriS. Nam quum amp; iti libris tuis fu-pciioribus, amp;c in hac tua turque Ponrificis de-îcnfionc, dcEcclclia Catholicatradationeninbsp;fufeeperis: iz vnam Ecclefiam Catholicâ præ-diecs i vnam vrgeas ; conllat tamen ex his tuisnbsp;verbis,te Etclcliam Catholicam minimèdefi-
Rirc.Sicnini(vt agnoCcis) eam definitioné Ec-clcfiæ proponcre voluifti.quç vnicuiq-, ex pat-ticularibus Ecclehis côueniat, ccriè tua ifthae delinitio noneftdefinitio Eccleiiæ Catholicç:nbsp;ïlioqui fequeretur vnamquamquc gk Ecclciusnbsp;patticularibus elfe Catholicam Ecclefiam: fi-quidem verutn eftquod doctHrimi tradidcrut,nbsp;cuidefinitio conuenit, cidcm dchnitû conue-nirc.Nec veto internos hoccôtroucrlum eftinbsp;an vnaquæquc ex particularibus Ecclefiis fitnbsp;vifibilis;fcd,an Ecelcfia Catholjca viiibilisdi-ci polTuiquod polterius quum affirmes, ea tibinbsp;fuit proponenda dcfinitio, qtiæ non vniulcu-iulque ex particularibusEcclefiis,fcd elfct Ec-clcfiæ Catholicæ propria:nc de Vniuerfali tradis,amp; particularc definicns, f icilè tuam pro-dercs in rébus traótandis impcritam negligen-tiamiatque efficcres,vt hic tuas liber non cau-fætuçdefenfiojfed errons aceufatio elfe vide-rctur. Ecee igitur, Francifce, de quid ab initionbsp;faccre debuevis,amp; quid non fcCeris r quemad -inodum ee iam fcmrve exiftimo.' Atquc iftud
quidem peccandi genus ( quandoquidé idcrt-tidem repetis meGrateis fummopere dclcda-ri) Grçci vocant 'ixei a/x«f7«r«i'.Huius au-tem difputationisfauftum nobis, tibi verb in-fauftiflîmum elfe initium hinc cuiuis pcrfpi-cuuin cflcpotelbquod vt Ecclefiam Catholicam nobis demonitrares,voluifti ab hisChri-fti verbis initium faccre in quibus duorum aut triuttr mentionem facit: Kht fiunt duo vel tres Matt.iS.nbsp;congrégation nomine meo, tllicfum in medto eorum,nbsp;inquit Chriftus. I nunc Turrianc, öc aude negate vfquam elfe Eccicfiam, nifi vbi apparccnbsp;exterior ilia Catholicæ Eeclefiæ facies, quamnbsp;nobis in tuo libro dcpinxifti.
Tvrria ti.Intenecefiario defideratur^uod 11-Ù me inaniterre^uiris. lia^ttuvelis tollere homo-nyniiam,^MareEcclefid lt;jua in coeHs efipratermtfi-fiilijUam lodnes vidtt deficendente è coelo y4pec.li. ad ijHiim accejjirnus per commuuionemfiantlorum,nbsp;tjuam in Symbolo confitemur.,ficitt Paulus tn Eptfi-inbsp;ad Heb. Accefiiilis, intjHit,adSionmonte,Sgt;t.c.Etnbsp;Col.l.ijui dtgnos nos fecit in partem furtisfanclorumnbsp;in lumine.Sortemfanüoru vocatbeatitudtnemfan-ilorHm,cp- B/Wttfinum,lumen,
Praterrnifiilt etiamvariat rationes DLfiofitio- -pagy. nis E.cclefiiin lege Hatura ,tn lege Adofis, innbsp;Etiangelto.
Pratermifiili ejuotjue Ecclefiam,^ua à Propheta niagna Ecclefia vocatur^tjutnuncfecundum Apo-fiolicamtradiiionem CatholiCa dicitur Pfal.^j^.Co-fitebor tibi in Ecc.lefia tnagnaide yua Cypnanus innbsp;lib.de vnit.Ecclefiji'. ex tllo loco loannis'. Eritvnuinbsp;grex vnus Pailor.
Porr'o pratermifilli Ecclefiam perfe^iorum ex Adethodto:de lt;^ua z.Cor. it.desfondivot vni viro,nbsp;virginem cailamexhtbere Chritio : verumhuiuf-modt Ecclefiafacil'e potutt à te prateriri.
Dicituri}uoc}He,Ecclefia clericorum,^ Ecclefia Vitgii». Laicorum ex do^trtna Clementts hb.S.cap.i.
Dtcitun^uocjue Ecclefia malignantium Pfal.l.
Sa d EEt.Dixi me agerc de Eeclefiæ vocabu Id quatenus quids huicDifputationi cóuenir*nbsp;(hæc enim mca funr Verba)ncqucvolui vagarinbsp;extra orbcm Dilputationis, quod dignuni re-prehcnfione non fuit^Nam quæ dicis à me prç-termiflaiaut no prætermifia funt,au certe prç-termitti debucrunt. Atque id,vt magis pateat,’nbsp;tirasobicétioiiesfigillarim excutiam. Ecclefia:nbsp;quæ in cœlis eft, non prætèrmifi, qtiu dixi Ecclefiam fignificare congregationem Eleótorünbsp;Dei, in quorum numero nili felices ac bcatosnbsp;illos fpnitusreccnfcs, qui in coelis vcrlantiir,nbsp;dignuses ccrte,qucm vrbs Roma amp; ipfa Poti-tificis aula lampridéalucrir pro terrena ipftus'
Cal.4.
étz AD REP ET. TVRPv. SOPHIS, felicitate toto aniini impetu dccertanté. Quianbsp;verö identidera mihi obiicis me non intcllige-re quid dicatn: at que bellis huiulmodi loqus-di formtilis repetendis in immenfum tuus illenbsp;liber excfcuit : amabo te, vidcamus, num ipl'cnbsp;quid diccres iiitellcxcris, quum citafti locumnbsp;ad Hebrxos. Vc enim diccres Eccicliam piorunbsp;in terris verfantiura leparariab clcóhis qui iamnbsp;fruunttir cœlefti vira:profcrs Apollolum aflir-mantem pios Hebræos ad Hierufalem cœle-ftem acccifiire. Ex quo manifeftum cll Elcólosnbsp;tum in bac, tum in fiitura vita conftitutos, adnbsp;vnam Hierufalem cœlcllem perrinere, quamnbsp;idcirco Paulus, ad Galatas, matrem omniumnbsp;noftrûm appcllauit. Eó ctiam fpectat locus adnbsp;Col. quem non nollræ, fed tuæ fententiæ ob-iccifti: Vbi tamé malè exponis vocabulum lu-cis,dcBaptifmo,quû opponaturpotiùs iisquçnbsp;podeade tenebtis dicuntur.Varias auté difpo-litioncs Ecclcfiæin legem naturæ,inlcgeMo-fis,amp; inEuangelio non adiceittum quot id nônbsp;pevtincreradexplicacioné vocabuli ( aliud ellnbsp;enim de rcipfa traólare : aliud rei nomen cx-poncrc)tum quia quæcunque tandé fucrit Ec-clcli.E difpofitio, femper ibi nomen Eccleliaenbsp;exponendum fuit vno ex iis modis, quos pro-tuli.Iraque quantü video,mira eft tua,Turria-ncjinlcitia : qui non intcllcxeris, vt me redar-gueres, demonftrandum fuilfe, Ecclefiaantenbsp;Legcm,fub Lege, Se fub Euangclio non figni-ficalfe vel congregationem EledorüDei: velnbsp;particularem aliquam Ecclcfiam , vel indefinite vnamquamquc ex particularibus Ecclc-fiis ! quæ funt variæ acceptionesnominis Ec-clefiæ à me propolîtæ. Qm»d addis de Ecclefianbsp;magnaexPfalmojj.inalicnum fenfum detor«nbsp;tu ell, nempe tuo more : que affirmarc pofluinnbsp;nullü Serpturæ locû in hoc libro citalle, quinnbsp;eû deprauâris: quemadmodum ipfaprogicUjonbsp;doccbit.Conhtcbor tibi in Ecclefia magna,in-quit Pfaltcs,hoccft,infrequentiflîmo Lcclefilt;jnbsp;Cœtu.Vt ftatim fubiicit:In populo valido,fiuenbsp;multo laudabo te.Et quiatuâ IinguçHcbraicçnbsp;imperitiam agnofeis, adcôque tibî propemo-dum laudi ducis, pag. tui libri jq.. debebas cosnbsp;confulcrc qui Hcbraicè fciunt,v t hune tibi locû exponerent pociùs,quàminquircrc de raconbsp;nominc(cuius tre/xov quilpiâ excogitauit vt tenbsp;deludcret)atque ita vidcrcs,nomen Eeelefiç fi-jgnificare aClum ipfum congregationismempenbsp;cclcberrimum piorum coctum, in quo Pfaltesnbsp;profitetur fc Dei gloriam,Se immenfa eius beneficia pleno orc prædicaturum. Atque id,minbsp;homo, nihil ad hancquxftioncm pertinct : innbsp;qua non agimus de Ecclefia, quatenus ell adunbsp;hæc vcl ilia congregatio Ecclcfiallica,qùæ (tali m dimillaconcione elk- definitfied de ea Ecclefia quæ mancr,ncque rellringitur ad aftumnbsp;ipfum congregatioms : nc tot nobis facias Ec^nbsp;clefias, quot erunt adu Ecclefiallicæ congre-garioncs. Dices fortalFc locum ilium extendinbsp;allegorice ad Ecclefiam Chtiftianamequc fumnbsp;nefeius Veteres librum Pfalmorum vulgbadnbsp;nouiffimaEuangclij tempora accommodarc:nbsp;fed ex illis allcgoriis firmuni aliquod argumé-tum deduct potle, id'verb pernego ; qua de re
nos Auguflinus admonitos voluit: cuius fen-tentiam Lyranus Scholaflicus amplexus ipfc Thomas fymbolicam Thcologia dixit nonbsp;cife argumentatiua. Quis, inquit Augultinus,nbsp;non irapudentiffimcnitaturaliquidinallcgo- {» tnbsp;riapofitum pro feinterpretari nifi habcat amp; £ƒ'/nbsp;manifefia teltimonia,quoru lumine illuftrcn-turoblcura? quinetiam licet AuguftinushunCnbsp;locum allegorice exponat,cum tame refertadnbsp;Ecclcfiam Eledorum : in graui populo lauda-bo te, quem,inquir, ventus tentationisnolU-fett. In his Deus laudatur : nam in palea bla-fphematur fempcr.Hæc illc.
Addis, hanc Ecclefiam magnam (nctnpt^’^ falfa rua ilia interpretatione) fecundùni Af®'nbsp;ftolicâ traditioncm,Catholicam dici.Decf’'nbsp;ditionibus egimus innoftra Difputationeplt;:nbsp;Veebo Dei Icripto. Catholicæ verb Ecclefia®nbsp;fignificationé in Summahuiufee DifputaViO'nbsp;nis excufiimus. Itaque affirmo nobililEnbsp;que Veteres amp; ipfa imprimis SymbolaReb'nbsp;gio nis Chriftianæ, nomine EcclcfiæCatholi'nbsp;cæ fignificare cógregationem Eledorum D“’nbsp;quamvocant landam,amp;in quo vigetSandO'nbsp;turn communio. Si quorû igitur VetcruraaU'nbsp;ihoritate duccns,eos imprimis fcqui debe^»nbsp;qubd nomine CatholicæEcclcfiæ,congreg*'nbsp;none elcdoru fignificatunt.HancautcECcb'nbsp;fiç fignificationë quû adfcripfcrimtmalèntee^nbsp;impentè rcdargms-.quu te pociùs ipfa rei vcd'nbsp;tas conuidum teneat,qui nomen Ecclefiçp'nbsp;tholicæ rcltringis ad cos qui interris verlad'nbsp;tut, contrat plain veritatem : contra vctcru*’’nbsp;dodorum tellimonia : denique contra ipfd^nbsp;Pontificiorum fidem: qui, miruni fi tc diutiuSnbsp;ferre polfint, Dei param virginem,ApoftoloSinbsp;Martyres amp; reliquos Sandos in coelis agentes»nbsp;ab Ecclefia Catholica cxcIudcntcra.Ncctcid'nbsp;uat Cypriani locus extra propofitûcitatus,ib*nbsp;entra Ecclcfiam Catholica ne nominat quide-Tu verb tarn oblitus es,te nondu de re ipfajfi**nbsp;tantùm de vocabuli fignificationë difputaf^'nbsp;vnam autem Ecclcfiam agnofcimusitiöpluf^’nbsp;propter fidei amp; Religionis vnitatem: nópt^'nbsp;pter ilium ynum Pontificem Romanum,®nbsp;quo femper loqueris,amp; de quo nunqiiam Q'nbsp;prianus cogitauit: cui fi credas, adumell“nbsp;Romani Pbtificis principatu: vtinfrànobis*“nbsp;liùs dicendû erit, quum hæc verba Chrifti clt;'nbsp;poncmus:Pafccoues mcas:(locoScripturç,o^nbsp;dine j.) vbi etia docebim’,hçc verba apiid 1**^nbsp;né'.Erit vnus grex amp; vnus paltor,de folo Cbf*'nbsp;(lo vnius gregis vno paftore,cllc intclligcnd^'
De Ecclefia petfediorû amp; imperfedioed^ me ( vt ais ) pr^termilfa me firaul amp; acculas *¦nbsp;abfoluiszin quo polteriorc vt te adiuué,hoC'^'nbsp;num addara, mini nô fùilfe propofituni easO'nbsp;mnes nominis Ecclefiæ fignificatiorcsrccc**nbsp;fetc,quç apud varios anthores reperiri pollu”f’nbsp;fed tantùm quç extât infacrisliteris.Cçccrui”’nbsp;quû Methodiusloquatut de Ecclcliispani^**,nbsp;latibus, in quibus alij lunt aliis prouediof''^^nbsp;nô video quamobre hancfignihcationéa*”nbsp;prætermillàm dicas,quifaciü deEcclefifi paf^nbsp;ticularibus mentioné. Locum autéadCor***^nbsp;thios pcrpcràra ad perfediore# reftringistqn-a^
I
-ocr page 651-ANTON. 5ADEEL.- RESPONS.
Paulus totara Corinthiorum Ec-conipeIlans:Pri£p4r4«lt;jinquit,voj:y«üx ^'otTo^vtvtrgtnei'npurMmtfifl'am.^efnpeChririoinbsp;^'’irwinitatem opponit corrupris mentibusnbsp;*^lcifcentibusà puritaCe Euangelij, vt fe-V'tur in contextu:vcrf.j. amp;c 4. Atquc id nonnbsp;^folos pcrfeäiores pcrrinctded ad pios amp; fi-'^fsoranes,quofcunquetandem pro^reflusnbsp;^flüdei doärina fcccnnr. Nàm fi non funt exnbsp;'®mni numero, qui piiritatcm doôfcrinæ reri-diciiturfponia Chrifti, certe non füntnbsp;EcclcfiaDei : falfum cft igitur, Sc tuum eftnbsp;fomincntum, folos perfcótiorcs vocari virgi-’'«Dfponfam Chriiii :quumillud nomen adnbsp;’^ara piorum Ecclefiam pcrtineat : vt docentnbsp;Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;telles aduerfus
tlt;^pioduxitti.Ambrotius aurem virgifiü voca-'’¦i bulum refert ad doôlrinç puricatera, vt amp; hçc ^ini, *«8.1 loannisin Apocalypfi; Virgines enimnbsp;funt:amp; Chryfoftoinus hunclocum exponens,nbsp;''nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virgo cd.
AisEcclcliaradici quoquetum Clcricoru, tum Laicorum,ex cuoClementc:vbi cuo morenbsp;nugitis, amp;ccpustcris inutilibusac fuperfluisnbsp;'‘•‘tiinoniis Vetcruin proferendis: nempe vti-•»hbritui farraginem quouis tandem modonbsp;conippucrcs.Paucisrefpondeo: primùm Cle-f'cos ÔC Laicos concincti in particularibuS Ecnbsp;‘^ItfiiSjquarü ego memini, licet ciufmodi no-tiiina non probem:deinde me non pluris face-rctui Ck-metis amp; reliquorum ciulmodi Mo-*1^110 r um fomnia,quàm tua deliria: ne poft-^c(tibi enim parco) tantoperedefpdes Sc e-Ubores in eiulmodi nugis,vcl Græcè vcl Lati-‘^¦rccitandis.
Polhcmo prefers Ecclcliam malignantiam quam fatcor mc prçtermilîflc, de Ecclefia Dcinbsp;'^¦'icttnie.Tü verojdetuatuorumque Mona-cboru Eccleiia dilfercns Ecclelia malignan-tuim pretermittere noluifli nec ctia debuifti.
'! lo, T VRR.
flttanda umifisii, /^nod frequenter ßgnificat eum ‘]itgt;Mui»lat'e D et leges feruut. Luc 11.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;put as
t'ielts feruns (Ir prueiensy Sc C.
i AD.Quuin dico fidtlis nomine modoEle-üosfignihcari, modo generalitereos omnes qui CbtilhauamReligioncm profitenrurtnonnbsp;Prstetmili earn lignihcationem, quæ cft apudnbsp;Lucam : quippc quum ad ElcCtos pcrtineat.nbsp;Atque ita pcrfpicuum eft , tenon cogitallcnbsp;quid fcribcrcs,modo multa fcribcrcs.
'J'' T V R R, Perperarn extititnas locuni Pauli, i: quot;¦ T^un.^.EccIeßa eïl âornus Det,columna i^funda-t^ntum verttatts eße tntelltgendum de Eccleßanbsp;f-ltclorum qu£ tnutßbilis efi.llJarn de Eccleßa vLnbsp;I fdnltdiliutn eße probo htsrattonibus. i. t fcias^nbsp;quomodooporteattetn Eccleßa conuerfari.
^^‘ßu ^itur in qua Cbnßeruandutn ei erat cum ^»tfaenttaneeeßdrio vifibtlts erat.
5 An.Iä hoc lumis probandu,locos eos quos ciuui de Elcótorü Eccleiia, eile perperam ci-'«oszneead Eledotum Ecclefiam pertinere.nbsp;Ac primû agis de his Pauli verbis : Ecclefia eftnbsp;‘NoniusDei,columnar firmamentum verira-'u»quæ diets, non de Elcdorum Ecclefia, fednbsp;vifibili Ecclefia accipicnda circ.Quid fit E-
ledorum Ecclefia,amp; quomodo fit inuifibilis' explicatum cft infuriima huiufee Difputatio-nis,quo fit vthîcno rcpetâ.Tu vcró,Francifcenbsp;fi rudimentaThcolôgiætcneres,facile fcircsnbsp;cam Ecclefiam quæ cft domus Dei, efle Ecclc-fiäm Eleélorum, in quibus folis Deus habitatnbsp;perfpiritum fuumfvtdocctScriptlira) né au-temin reprobis amp; hypocritis. Eft cniro Deusnbsp;amp; Pacer eorum in quibus habitat, inquit Puro-pheta, Sc poft Prophetam ApoftoluszEt alibi:nbsp;Chriftus,inquit;vtfilius domui fuçprxçft:cu- lereni.j/nbsp;iusdomusfumusnos: fi fiduciâamp; fperriillan) aCor.ö«nbsp;de qua gloriamur, ad finem vfquefirmam te- Hcb.j.nbsp;nnerimus.Porrb nccrcftènccThcologicéop-ponis vifibilcm Ecclefiam Elcdlorum Eccle-fiç: quandoquidem vifibilis rCclefia côftat e-riam,amp; imprimis exElcdis tanqüani digniftî-mis:amp; propter qtios(vt antè diximus) Ç.çlt;;lefianbsp;vocatur : addo ctidm propter cos Ecclefiæ tribui, vt fi domus Dei, columnaamp; firmajpenrnbsp;tum veriratis. Nam,obfccro te, tribuifnc Kocnbsp;tam præclarum Ecclefiæ clogium reprobisnbsp;hypocritisîat répugnât, elfe hypocrj'tâ, ôc eft’enbsp;coiumnam amp; firmamcntumverimis:nifi forte exiftimas inconftantiam , amp; conftantiam:nbsp;mendacium Sc veriratem cadem elfe. Qùod finbsp;nô tribuis hypocritis Sc reprobis: reftat vc folis Eleétis tribuendû fit : quemadmodû criamnbsp;Veteres intellcxerunt. Nam Chryfoft. locumnbsp;exponit de ipfa vetitate, quæfit columna Sc aieron.nbsp;firmamcntum.Idcm Hicfonymus.Auguftinus ibid.nbsp;autem: Ipfa eft,inquic, prædeftinatacolumnanbsp;amp;fitmaracntum veritatis:adcôque Thomasnbsp;ipfe, quanquam maximusdignitatisPôtifiçiæ adTim.nbsp;patronus,vcrba hçc Apolloli refertad ea quç £«,3.nbsp;dicuntur Ro.S.Quos prçdcftinauit,cos voca-uitiquos vocauitjCos ctiam raftificauit, amp;c.Ecnbsp;loan.17.vt amp; ipli in nobis fint vnû,quç omnianbsp;de cleólis dicücur. Atenim audiamus ruam ob-icélioné : Loquitur,inquis, de Eccléfia in quanbsp;verfandum crac Timotheo. Ergo de Ecclcfianbsp;vifibili.Qmd? tu ncpræftantiflîmum hoc elo-gium Ecclefiæ, ad cas Eeelefias reftiingesinnbsp;quibusTimotheus verfatus eft’Atillçiampri-dem interierunt. Ignorafnc ea, quçin gcncrcnbsp;de Ecclcfia Dci dicuntur,ad hanc vcladillamnbsp;Ecclcfiâ pofte accommodari? Nonne portb a-nimaduertis Pauli fententiara elle generalem?nbsp;Sicigitur habeto : quia particulates Ecclefiænbsp;habent Elcólos, hinc fieri, vt clogia totius E-ledorum Ecclefiæ de fingulis particularibusnbsp;Ecclefiis dicantur : non qui.a funt vifibiles ( vtnbsp;tu exiftimas) fed quia illæ vifibiles Ecclefiænbsp;Elcélos habent, propterquosetiamEcclefiænbsp;dicuntur.Sic dicûtur Hcbræi illi,ad quos feri- Hcb.ix.'nbsp;pfit Apoftolus,acccflîlîead Hierufalem cœIc-ltem,amp; myriadas Angelorum, conuentum Scnbsp;concioncm, liuc Ecclefiam primogenitorum,nbsp;quiconfcriptilLintincœlis:hoccft,adEccIc- gpj|ç. g.-fiam Eleâiorum.Sic dicuntur Ephefii côciuesnbsp;fanôlorû,amp; domcftici Dci.Sic Coriuthij fan- x.Cor.i2nbsp;ftiheati: fie Philippenfes, Coloftcnfcs, Thef- Philip.i.nbsp;faloniccnfes dicuntur fanâi :denique fie illi,nbsp;ad quos fcribebac Petrus , dicuntur clçûi, pg'“'*nbsp;vt antè diximus. Quæ quidem omnia vifibili-bus Ecclcfiiô tribuuntut: Sc nihilominus funt
y
-ocr page 652-lt;14 AD .REPET. TVRR. SOPHIS.
Elcûoiû propria. Vt cnim dc vit« dici potcft, cam prokrrc viniim ad vitam hominis tuen-dam accommodatum,neque id umcu ad ari-dos ac dcmortuos palmicts, fed ad fo.os fru-giferoscrit rcferédum:ita qnódhïcdicitur denbsp;Ecclcfiaamp; mulcaalia confimilia, ira dicun-tur de Ecclcfiis vifibilibus, vt adfolos Elc_nbsp;dtos,nonauté ad_rcprobosamp; hypocritas',pcr-fn tineac. Rede cnim Hieronym. Nihil inrcrelt,nbsp;inejuit, de corpore quid dicatur an mcnibris:nbsp;quü amp; corpus diuidatur in membra, amp; mébranbsp;ßnt corporis.Quamobré duo tibi fucrut con-lîdcranda,Turriane, quæ te ab hoc inepto có-«ludcndi gcncre rcuocarct.Vnù,hypocricas lienbsp;reprobos propriè non elle partes conficieutes;nbsp;£ed,vt ira dicam,deficiétcs,vcl potiùs elle partes fi/tarvpu( : quâdo Ecclcfiæ vifibilcs dicuturnbsp;toftarcex Elcóiis amp;rcprobis. Altcrû, neini-pfis qufdàl veris partibus totû fuum vert côlli-tucjïtibusftsrc polie tua raciocinationem. Eanbsp;cft cnim naturaTonuSjVt dcToto ctiam dica-tur,quodtamc vni cius parti tatùm côucnit:vtnbsp;qüû dicinnis hominem intclligerc fapere:nbsp;qûod âd fois animum non aute ad corpus rc-fcïlï debet.Perperam igirur ira cócludis.Si denbsp;vifibilibus Ecclehis dici potcll cas elfe, domûnbsp;Deijtôhinâce hnnamcntûycritatis; ergo hocnbsp;cldgiu non cft Elcólorü proprium,quâdoejui-dehi Ecçlcfiæ vifibiles côftant ex Elesftis amp; rc-probis'.quod ctiâ minus cft quàra fi ira diccrcs,nbsp;ïi (fehomihe dici potcft cû elle difciplinç ca-pacennergo hoc attributum nô cft aniroi pro-priû ; quâdoquidem homo cóftat ex animo amp;nbsp;corpore.Ergo tu nócausa pro caufafumis, Scnbsp;partill ptópri3lt;ara'9it in Toto ipfo confundisivtnbsp;tuoserrorcs cxpræccptis Tpoircu wst/iT««« re_nbsp;darguam. At nos ita cócludamus.Si elle domûnbsp;DcijColûnâiSc firmametû veritatisab Eccltfianbsp;fcpàràti nô potcft. Ergo Romana Ecciefia nónbsp;vercdicitur Eccltfia; quia ncc domus Dei eft;nbsp;nee eft cohimnaóc firmamentû vcritatis.Et hçcnbsp;eft veranota, ex qua difccinédæ fuut Ecclefiænbsp;vifibilcs, non ante ex Pontificû amp;Epifcopo-rû catcnailongaqi ilia fiicccllionc nobis toticsnbsp;obicdhaàTurrianü,qiiçproEdô videturfimi'nbsp;lis precatoriisglobulis quibus vtunturPótifi-cijjlongo quidem,at tenui filo pendentibus.
T V R R .Primus gradus efiviuere in Eccltfia vi-fibili fiecund 'u/n mandata Domini, ^uod efifieri in area tricicnm^ non paleas, Qfc. î^omodo priorenbsp;an tece dente grada tjtti in Ecciefia vifibili poni-tiir relt^o , de pofieriore fee^ttente qui in Ecciefia intsfibtlt collocatar ^Apofiolus poterat cam rattone menunifie,nbsp;Fxclefiia vifitbilis dicitar colamna ^fiindamen-tum veritatispropterfidern ^aam corde er ore t/i-Jib Hi profite tar èquot; pradicat-./jasi fides ita fir mat Ec-clefiam ere dent ium, vtporta tnferi nunquam ad-uerjies earn praaaleant.
JJon ob altam caajdm meminit hie ^polïolas de Ecçlefia colamna ej-Jandamento veritatts, nifinbsp;vtTimothenm admoneretde adificatione Ecciefianbsp;fitperPetramfaciayVtfi^aando ootu eJJet,lt;Jr de a-itcjao dogmate certam habere veUetfadiret Petramnbsp;fllam,exemplo ipfias Paalt.
S A J9 .Poftcrioicm gràdu collocas in æterna
vita. Priorem autem ita nobis delcribitPr^' musgraduS eft ,inquis, viuercin Ecclcfia**’nbsp;fibili fecundum mandata Domini,quodnbsp;fieri in area triticum, non paleas. Atque ita»nbsp;mi Francifce,tuæi3m fentetiç rcnuncias.N»®nbsp;efl'e triticum amp; non paleas,Eledorum cftpfo*nbsp;{»rium.Itaquc ex tc ipfo conclude,locum PaO'nbsp;i etiam de Ecclefiis vifibilibus intcllcdun),^nbsp;Eleótos pcrtinerc-.quod ctiamnum roagiscoo-firmas quum fubiicis : Ecciefia diet column«®nbsp;veritatis propter fidem » quæ ita firmarEcek'nbsp;fiam credennum,vt inferorum portæaduçtlu’nbsp;cam non præualeant: quod fans vides adnbsp;Elci^oscftc referendum. lam quodaddis“nbsp;Timothco admonito, vt ad Petrum rccott*'nbsp;ret ; hoc verb eft iocari, addo ctiam fomniaf^’nbsp;fingere, comminifei, nugari deniquc,nona^'nbsp;tern Thcologicc dillercte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
T V R R. Galat, z. ^aividebanturcolant/iitjl^’ Jltfi colamnas Eleclorum dicerevolatfietinlt;gt;»p‘nbsp;dixtjjet qui videbantar , nam eos nemo prttdnbsp;Deam «ÿ* cai volaertt reuelare videt, concludenbsp;go, xintoni, ficat ijli ApoPiolt in Ecciefianbsp;coluna ejje videbantar ^fic Ecciefia ejaam dicit finbsp;pofiohis eße colamndvcritatis,tntelltgendaeJP^Vnbsp;fibitc EcclefiiaTn.Ciintulit ttat^tie Paulas canbsp;Petro Gr lodne /juividebätar coldnx effi'f“^^^nbsp;Petro ejaide fecanda locum çj- dignitatefftide^ *nbsp;ÇIUO d Domino pofittts faeratn^aod no obfeartf^^^nbsp;ficaHit:^uii earn locautt Media,amp;Cephasvigt;eitgt;*nbsp;co:italii.,tnaua,vt ab eo firmaretur,ejui erat artnbsp;vocatas Cephas.l^ecellinteiligendafaiffetndo^^nbsp;bo aut in lodne.,aut m vtrii^He^^autoraMt 'nbsp;di Paulipradicationefied tn Petro tantitmnbsp;fecit adhtbttis duubiu exprimariisjdpoßolunbsp;fiiium : (juemmorem ab xipoßulis traditumfi^'^nbsp;Pctifex Romanus,vt tn matortbus caufis innbsp;C^rdtnaltii decernat : t^uodfi aliis altrertaie^^^J^nbsp;càntradicitur Ponttfict^tamen cum omnhG'nbsp;libenti reuerentiaficut Paulus Petro,lt;fr tjtudett*nbsp;bett contradixityVtde Tertull.lib.j^. cotra
S A o.Quid audio,Turrianc,ha:ccinlt;^‘^^^j ilia lingua; Græcæ cognitio , quam tantopj’^^nbsp;oftéras? Participium lt;rozcv»Teçin illo Pni’l* ..nbsp;co tunc ad tenfum corporis externumnbsp;fti;Et quia me totics ad mcam Academi«*”nbsp;uocas, ego vicilfim tc ad tui Academi«®nbsp;uocarcm ; fed audio te ex Acadcmicofa^.nbsp;peripatetieü, qui rclidfa fede tua Hifp^ni ’nbsp;Romanis iampridem deambularionibi*’nbsp;Icótaris.Vcruntamé mca Academia,nbsp;ties appcllas.iubct tcadirc Romand itlu^*:Ajnbsp;IcgiumNeophytorum, cuius infra memU’*nbsp;quü nobis tui Pontificis laudes mirificc P‘ .nbsp;dicarcs ; vt ibi difeas fignificationcm P^nbsp;cipijcToitoC»«?. Videri, igitur,apud Pal’*nbsp;nonrefertur ad oculoscorporis,fed*d ofnbsp;nioncm de cxiftimationem. Videbantur,quot;nbsp;eft,habcbatur, alioqui fetjucrcturautibrinbsp;fuiifc inane aliquod lpcftrum;aut rcipf«nbsp;ftolosfuillccolumnas,fiquidcm columnÇnbsp;debantut. Atque id, Turrianc,tuisnbsp;rclinquimus : in quibus non vnamnbsp;rum doóltinam,fed folas Apoftolorumnbsp;habetis : atque ita,feilicet, vifibilesnbsp;rctinetis. Quid porrb tibi vis,q«tt® jjj.
ƒ(¦
r.
IJ.
ANTON. SADEEL RESPONS.
Agnijatem ex eo colligis, quod Paulus cum otdium locauerir.ncpe inter lacobû amp; loan-•Ktn’Sic enim Paulus : lacobus,inquit,amp;Cc-pbas,amp; loanncs.Vndcnam obfecro vos lelui-’gt;ftci,qui perpetuo errantes ad vltimas vfquenbsp;trrrascxciirritis, nobis nouam hanc Dialc(fti-trn attuliftis? An ex iilis Indiæ populis , quosnbsp;tDihi tories obiccifti, amp; apud quos veftra mi-nculaedcrc folctis, quibus vos in Europa na-ti,nôdû tatnenEuropam dignati eftismifi fortenbsp;pro tniraculis habeâtur veftra ilia ratiocinan-dimonftra, quibus vosPontificiû primatû$f-fërere folctis. Cuiufmodi fuit hoc cóeludendinbsp;gtnusTuriianicü; Petrus numeratur inter la-cobiiamp; loannê, amp; vocatur Cephas : ergo Petrus eftpvinceps amp; Caput Ecclcfiæ Catholieç.nbsp;Scilicet lacobus amp; loannea(quos tu cum Car-ffinalibus cóparas) erat legati nó iam à latere,nbsp;latenbus,quü haberct Petrii in loco mc-•I'ocollocatum.Tu verb Sophifta,fic habeto:nbsp;blfaclfe ilia omnia quæ addis de tuo, contranbsp;Pauli ,tu verba,turn fententiâ, qui nominatimnbsp;inula cpirtola,amp;in pofter.ad Cor.ca.la.profi-teturfenonelfc vclPetro,vclvllis Apoltolisnbsp;¦nfcrioréitantùm abeft vt firmadus fueritaPe-tto,vttii foninias, ôcab eo pcticrit prædica-tionis (ua. confirmationc.Vr de Auguftino ta-ccam,qiii dixit alicubi omnes Apoftolos fuif-^tcolüiias. Cui aff'entiens Hieronym. Inftrui-tfut,inquit,tam Apoftolos omnes, quam cre-'ivntes,quàn) ipfam quoq; Ecclefia : columnanbsp;’n fcripturis appcllari : Óc nihil intcreffe denbsp;corpore quiddicaturan mébris-.quum amp; corpus diuidatur in mébra,amp; mébrafint corpo-t's.Hæc Hicron.Tcrtull.autem falsó citas,quinbsp;’n illo loco nullä Petri mentione nominatimnbsp;fielt,led generaliter loquitur de Apoftolis.
s'l'’. TVRR .Cant.^.Ecclefiamdeferibensfirmita-!¦ tfw Ifionß-. crura ewsinqutf. columna marmorea, l^fundatußintßiper b/tfes aureas. Et quiafuntnbsp;»t carne vna:intelligere debemus crura Eccle -fi* tßi ctlumnas fundatas fuper bafes aureas, quanbsp;f^nipcant firrmtatem in Eccleßa non vtrtutis pro-/nn* , fed cornmunicata :fed, quare Scripturanonnbsp;°J[a,fed crura vfurpauit ? primitm propter reShtmnbsp;^prmum,vndefides orthodoxadtei fiolet:Dein-^fquia oportet adfidem orthodoxamvenire eum,nbsp;l'uvelitfiert membrum jfionfia Chri^i,quitqui-^^eflvtfitbilis,vt confiât cap.cantici Cantico-^'’^ficutvftta cocetnea labia tua,^ eloquitt tuumnbsp;^'dee.^arefiEcclefiafiofa Chrtfii os habet çf-la-quad ore loquitur omnes vbtque audierutnbsp;audiunt, id efi Euangelium pradicatum in vni-creatura quafub coelo eiltnon efiigitur inuifi-‘^*’'^uouiodo emm Ecclefiam audiet ntfiloquen-quomodo loquitur (p- pradicatfinon videturnbsp;l'Icare ? Nunqutdfic audttur fiicutficriptum eil.nbsp;üs,qui Paulum comitabätur audientes quidemnbsp;, neminem autemvtdentes ? autvtpopulusnbsp;tum loquentem,qui erat in caligine nonviaebatinbsp;Imonon aliter Chrifium nuncloquentemnbsp;fionfa Eeclefia. Çntra igitur myfii-^fibi amputarunt Protefiantes,nbsp;nbsp;nbsp;tanquam noui
columnas Eeclefiafiua,qu£ pars eratCa-*^*,eutrterunt. Omnta dilatathus ad oninia
occurrimuifVt cAlumni as Antonij effugiam''U-
s AD.13 m nos adoritur argumento allegori-coquod depromit exCantico Solotnonis in hüc modum.Ecclefia fpófa Chrifti habet my-ftica crura tanquam columnas marmoreas fu-pcr bafesaurcas, quibiis colünis firmitas Ec-clcfiæ fignificatur ; hæc verb fpófa eft vifibilis,nbsp;quii habet labia amp; loquitur.Ergo firmitas ilianbsp;ad Ecclefiam vifibilepertinet:acproindc verba ilia Pauli fuperiora;Ecclcfia eft columna amp;cnbsp;firmamétum vcriratis: cxponéda funt de vifi-biliEcclcfia. Quisnon miretur acumen hocnbsp;tuum,Turriane,quoteipfum pungis,amp; quidenbsp;vitro laborans,vbi nihil opus eft. Firmitatetnnbsp;Ecclcfiæ agnofcimus,eamque Chrifto acceptanbsp;referimus: licet id male colligas ex verbis So-lomonis. Cóftatquidem fponfum amp;l^onfamnbsp;eife duos in carne vna, fed propterca cruranbsp;fpófi ede crura fpôfçjiie fando quidé audituninbsp;eft, adeó vt frigcat hac in parte tua allegotia.nbsp;Porto Elcftosin Ecclefiis particulatibus elfcnbsp;vifibiles,nuquam negauimus. Itaque nihil at-tinebat proponere Ecclefiam loqui : vt indenbsp;probares Ecclefiam elle vifibilem: quæ qui-dcm ratio nihil poruit quam rifum cxcitarc,nbsp;Neque quid tu inde cfficias, vidcmus. Ecquisnbsp;enim vnquam præter te, dubitauit Ecclefiamnbsp;dici fponfam Chrifti propter folos Elccfos?nbsp;Audi Paulum ita de hacrediirercnfem:Jlt;fewj-Z'r^jinquitjy«?»«/ corporis eius ex carne ettts exnbsp;oßthns eius : propterea ierelincjuet homo patremnbsp;ac matrem, adharehtt vxon fua :nbsp;nbsp;nbsp;erunt duo
in carne vna. Adyflerium hoc magnum eß: ego autem dico in Chrtsio in Ecclejta. Hæc Paulus. Ex quibuselucefcit, quam aróta fit fpiri-tualis ilia côiundio,quç inter Chriftu fpófumnbsp;amp;c Ecclefiafponfam intercedit : ita vt vere di-cerc pofsimus vitä,iuftitiam,fan(äitatem, rtic-ritadeniqiomnia fponfi infpófam Ecclefiamnbsp;elle collata.Hoc autem ad reprobostrâsferre,nbsp;quis vnquam poffit fine ingenci blafphcmia?nbsp;Chriftumne elle arólifsimè eu hypocritis con-iunótura ? Hypocritafve ede omniû metitorunbsp;Chrifti participes? Abfit hoc vela tc, Turria-nc,qui nihil tale cogitans, affirmas ramen haCnbsp;fpófam effe folos Eledos.Sic enim ratiocina-risrCrura fpófi,hoc eft,te interprété, firmita-tem fponfi elfe fpôfæ firmitatem, non vittutcnbsp;propria, fed virtutecommunicata. Sic igiturnbsp;differentem Turrianu faciamus.Nulli reprobinbsp;amp; hypocritæ habent firmitaté à Chrifto com-municatam:Ecclefia Chrifti fponfa,dc qua loquitur Solomo, habet firmicatcm à Chriftonbsp;communicatam.Quare,Ecclefia Chrifti fpon-fa,de qua loquitur Solomo, nó eft intelligen-da de reprobis amp; hypocritisiac proindc de Ib-lis Elcdis intelligenda eft. Atque id clarifsimcnbsp;patet ex eodem Cacico, cum multis aliis locisnbsp;turn ex fequentibus. Tota, inc^ait^pulchra es a~ Cantk.nbsp;mica mea,^ macula nonefiin te. Item horttunbsp;conclufus iforór mea ifonfa. Item : Egofitm Di~nbsp;leSlimei : DileSut meus mihi efi proprius. I- ,nbsp;tern ; Kna efteolumba mea,perfeBa mea : qua eßnbsp;ilia quaproditquafi aurora, pulchra vt Luna,elf'nbsp;£la vtSol,SiC multaaliain eandera fententiam.nbsp;ËX quibus manifeftum eft Ecclefiam à Solo-
G g. j.
An REPET.. TVR B. SO.PHIS,
Sufer
Cat. hom, 9^.
.5 1
inone defçripta,eirc Eleftoiû Ecelcfia, quem-» .admo4i4,etiâ Vcccrcs.cenfLicrunc.Sic cnim O-ƒ» CMC. .rigcncSjintcrprcteHierony.hocCâricij cxplarnbsp;hom.1. jians.Hæci omnia, inqnic., noli fopis quæierç:
Jîoli extra cos qui prçdicationcEuâgtjij falua-ji fun^Ghriftü fpôfum.inçc.llige,EtclelIâ fpô-fani fine niacula Sc ruga, dcüpja lcriptû cfl, vt Vroêm in .cxhibcrct libi glorio(â,amp;'c, Iple auté Hjcron.nbsp;Citnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hûç (pôûjm,inquir,ad qué fpôfa fcftinac,Pau-
Jus quu cuVptihcémaximû dieitjica de co icri-bitquaü.qrnnôin cœlis iir;fed pertraiîerit o-imiicÿ cœlos,amp; illuc, quoq;.cû hçç lua pcrfcôta /pólaicélciurjimó illuc, adliæiései amp; côiun-•éta, coulccndcritielt cnim faóla cum co vousnbsp;Spiritus.Ice,aducite Ecclcliâ cœtu omniüSan-ttôrû. Hçc.crgo quail omniü vna pcrlonalo-,quitur,lt;!kc,Ec Epiphanius.Col.ûba rnca,ptrfc-Conchurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft.ipia laólaipólaCathol,ca Ec-
iÇlçlîajiÇolüba quid^piopccrmaiiictudiné; in-noccnciam aç virç puritaté:pcrfe€la verb quia , .pciicétâ ex. Di-o acccpic gratia, ac feientiâ abnbsp;jpfo laluatorc per Spirirû ùu.dü.Quin Bcrnarnbsp;•dusaliuqui magiiLis RomanæfcdiS laudator,nbsp;.ita^liquâdolocu liûc Solomonis cxplanabat.nbsp;•¦QÈ® ^pr)n(a,inquic,(Sc quisell fpontus;Hicnbsp;Egt;cus noitcrcibbe )lla,li audeo diccrc, noslu-inuSjCÛ rcliqua quidé multitudinc captiuoiii,nbsp;quos ipie nouit.lpla eldcnim Ecclcliâ Eleôto-rum:dc quibus Paulus:ümnia,inquit,propternbsp;ElcClüs.Quid cil (pôla,niJi congregano iulto-ïuî Et alibi: Inucncrûr me vigiles. Nó dubiumnbsp;eit, inquit, quin voce omnium Eledorum iftanbsp;dicâtur,amp; iplî Ecclcliâ funt : amp; plcraquc congt;nbsp;limilia.t^ia vcrb,Turrianc ,tu fpolam Chri-üi Pontihcis Epilcopis addidam clic iubes;nbsp;audiiplum Bernardum ira iHos nobis deferi-’¦y€T‘
bentcnr.cjucm dabis,inquir, de numero præ-. poiltoiû,qiii non plus inuigilct fubditorû va-cuâdis marlupiis quàmvitiiscxtirpâdis.- Pro-ptcrcarelinquamMtos nôinuétorcs fpôfç.led , \ cnditorcsthxc illc. Q;nd verb tibi facierous,nbsp;miFrâcilcc, tam infeliciccrin liaccoliinarumnbsp;âliegoria verfanti? Vis cruracum colùnis com-paiata ligiiificare ftrinitaté, itémqj incc'Hiirn,nbsp;.cb qubd ad Eccleliara veuicnduni litîquç qui-demmno quodam niouo à te dida lunt, cuinbsp;.firmiter ftarc amp;; incedere idem vidëtur, amp; rur-fus cxiftimas-.Ecclcliam liaberccrLira,nô qui-¦ Ous ipfa ingrcdiatur, lcd quibusalij ad ipiamnbsp;Ecclcliam veniant. Præcctca, qua;ro çx te, curnbsp;tanjbperclabores, vt efliciaS fponlain Chriltinbsp;-^lîcvbibilein.Nain li tibinon vidcturabfui'-dynijVtChrillus inuilibilis litfponlus vilibl-. lis Ecclcliâ; : cur tantopere vrges tuam analb-giam Pbylicam, qua dicis corporis vrlibilisnbsp;caput viÉbilc clic dcberc. Qubd liforte obii-cias tuurn Pôncifrcem eflclponfum vilibileninbsp;: vifibUis Eççleyæ CatJro.Jicç,cc reum blalplic-.x .zjsM-s . miicpcragam.Nain çtiaipfiçôfidcramus Ppii-trheem etiç legitrmû de,verum Patloré hcclç-Kpmanæ(quod ab.it vt dicamQsjnulquaiinnbsp;.farjicur-'Scriptura tribuit nomcnfponli Eccle-^i^jU.viiiaic'eii, cjuàrnÇhrilto. Miiiiftrosautemnbsp;- -Xocatilponliamicos.Poltrcmb vidcquancùmnbsp;..ßViPifieSPs haq.limiiitudiiie colûnaru amp; çru--élii^iP^u.lHSinJioc loco de quo d}lputas,çolu-
.r
innam vcrita’tis dixrr numero fingulati.Tu aJ-didillicxloco Cantici duas Columnasamp;ctu-ra totidem.Denique ex Epillolaad Galat, iw-bis tres columnasobicciltirlacobum,Petrum de loanncm qui videbantur elfe coluiniiæ:iunbsp;fit vrfi pergas inilla cruruinbc coliimiiarumnbsp;fimilitudinc,amp; ilia crura tuæ Ecclefiç accom-jnodes,iam miruin non (it,fi PontificiotûEc'-clefia claudicct, cui tu modo vnû, modo duo»nbsp;nunc ctiara tria crura attribuas. Vcrunicniro-ucrb ne plané à nobis repudiatus dilctdas»nbsp;demus hoc tibi : verba Solomonis quuin ait»nbsp;columnas illas elfe fuper baies aiircas, ablquonbsp;vllomyltico fenfu, Ecclcliâ: Pontiliciæ con-ucnirc:quç non luper verba Dci,fed luper liu-manam potentiam ôc fuper ampliirimasdim-tias variis arribus hinc indc côparatas amp;t'or-rafas tâquam fuper bafeas aurcas, fundataclbnbsp;atquc hoc quidem modo vos Poutificij dili'nbsp;gciitiirimc omnia veflra dilatatis. Cur.uittmnbsp;dicas Protcllantcs fibi crura myllica ainpu'nbsp;taffe non video, quoi um dodrinaita Deibt-neficio proccdtcjvt vos de lantoprofedatan-tique cclcritate conqucri foltatis. Dcni^aanbsp;quum coscum Samfonccomparas,noniia'fnbsp;dccctrcmcxponis. Ncc cnimSamfon tempi'nbsp;Dei fed tcmpli ido'orum columnas cufttit:nbsp;quod Protcllantcs fcccrunt, be qnotidX 'anbsp;ciuiir , non fuis viribus, fed finnma veririb-’-quot;'nbsp;Samfonis vircute in emus morte lira cftim^'^*nbsp;de omnibus hoftibus vidoria.
r V It It .Çhiare vna jpcif.i Chri^i, amp; fnixta ex Eleilts reprabis exnbsp;lib.^.âe dobin.i^hnß'iaKit.ca.^'i,. tnnbsp;fi/n jjteciB/li,vthibernacula Cedar.,Can!ii:.i'V-trmncjnefe ejje dtxit propeer vnitasetn eeMpoTJte^t)nbsp;bonornmiQ- malornm. £t patdo aneènbsp;non funt dicendi ej/e in corpore Chrißi :nbsp;eins videantur ejje Ecclcßa: eie.njnamvnin'ti’^''^nbsp;trorurncjne corpus propter ternporaletn cu/iegt;aiXti“'nbsp;new idr commnnionew Sacrawentornm. bJsc dquot;nbsp;gnfiinus. Ita^ue f^uitScriptnra F-cclepMii £ied'^nbsp;rinn c-r reproboramtanepuawvnitm corpusnbsp;Jam Chrijeifaciat ; (Jr jponfa Chrßt wort no» t”'!nbsp;fiticouferjiiens neceßario efl^vt Eccleßavißbib^'“'nbsp;terriiwpi id efimori non pcßit. Et Eleclonannbsp;cleßa, non potefi conßßere., mji in comwuntonc ’nbsp;bill Sacratnencornm perwaneant,
* SAD. Vnam eile fpunfun Chrilti verim' inum eit : cam autcni eile mixcam exEleètii'^nbsp;RcprobiSjlallifsiiuum; vt paulb ante di.vim^^’nbsp;Locum autem Auguftini ita nobis obübs,nbsp;non fronte folùm , fed ocufis cnam carcfcvi-dcaris.Quäuis,inquit,hypocrir.Epropccrtf'’''nbsp;. poralc commixtioncm, bc çominunionéi'^quot;nbsp;. cramcncorum videätur clfeiiiEcclefianbsp;Jtijtanquamvnum fit vrroruinque corpus: b'nbsp;men non.lunt dicendr elfe in corpore Cl'tf
, Is eft feiilus verborum Augultini : qua’ o* , intclligiSjVt li afiirmarcr EJedprum Ü rcp’-_“''nbsp;borumcilc vnum corpus iquod tarnennbsp;tiirnnc negat ; bç qma locum ÂugQllini ,nbsp;citalti,amp; peiùs intellc^lti.'iios verba Augu ’nbsp;ni apponamus. Reprehendens igitut 1“quot;^nbsp;nium,, qui bipartitura corpus Chrilti dA^''* ’j.,nbsp;Non ita,inquit,debuit appcllurimon
s
Cant.Serquot;
77'
ANT. SADEEL RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;17 fuum, fibiqucperpctubconftarezhinc amp;ciid iudicamusjiurcne an iniuria,tu inTheologo-rum numero cenfearis. Herà Domini corpus eft,quod cum illo no c-iitinætetnum:feddiccndum fuit,de corporc Domini vero atque pcrmixto:auc veto, atqiienbsp;fimiilato : vel quidahud. Quia non folum innbsp;stternunt, verumetiam nunc hypocntænonnbsp;cum illo cfic dicendi funriquanuis in cius cficnbsp;vidcantur Ecclefia. Quæ régula leótorcm vi-gilantem requirit : quando Scriptura quumnbsp;ad alios iam loquatur, tanquam ad cos ipfosnbsp;adquos loquebatur, vidttur loqui, vel dei-plis, quum de aliis iam loquatur, tanquantnbsp;vnum lit vtrumque corpus, propter tempo.»nbsp;lalcm commixtioncm amp; communiontm Sa-ctainentorum. Plæc Auguflinus. Turrianusnbsp;autem vt torn m que fieri plie : fid dum vtrumque dixit Auguftinus, manifefteduo corpora conftituit , quorum vnum eft Chrifti,ncni-pcveru corpus, ahcrum eft Antichrifti, ncm-pc fiimulatuin corpus :cui, miTurrianc, finbsp;tuum Pontificcm tanquam caput imponetenbsp;»olueris, turn Itabebis nos hac in parte conduites. Hanc autem Ticonij régulant fiin-tclligcrcs : non dubitares ad fiolos Elcclosnbsp;pcttinere: qjod videturdici de tota tcclefianbsp;I,J permixta. (.^od fi iicnunc quideni Augu-Sr/'lliimm iuteiiigis:apcnai ipfic tibi fiuatit len-tciitiam alio in loco Ins verbis : Malos,inquir,nbsp;nequaquam pertincre ad lanctam Eccltliamnbsp;Dei,quanuisintus elle vidt3ntur,tx boca-pcrtiiTimc apparcr , quiailti tunt auati, raptures, ôcc. Illa autem columba vnica, pudi-ca,iX caita, fiponfia fine macula amp; ruga,hortus conclufius, fions fignatus,amp; cætera quænbsp;de lila fiuniliter diCta finit.quod non intelhgi-tutniii 111 bonis amp; fianclis, amp;iuftis ,5iC. Necnbsp;veto opus cft alias c.xpoiitiones loci Soiomo-nispiûftire,coruni pr.flcitim qui fiuficam Ec-1,^ cltiiatii Ipeciofiam exiftintant dici propter c-¦»nj“ iaspœiiitentiam.vt Oiigciies: aut propter af-flictiones, amp; Ipecicni extemani coiittmpt.tmnbsp;Nj. abieclaittquc, vt Eernaidus interpretatus eft. Hoc tnim finis eft, quod Auguftiiius, quern pto tecitafti, contra te pronuntiauit : ac pro-pterca iiullius lit mom.enti conicquciis iliudnbsp;quod ad fiiiem attcxuifti. T V R R. Gratulcrtihi Antoni, (ÿ- ÿ-Atias ago DtOi^uod locum Euangely Aiarrh.16. de Ecclefianbsp;fiiperhane Petram adtpeata^nortput^i ad Eccle -/wfl Elellorumperttnere: alioqui admn.xijjes euranbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a/iif /quatuor lode quos citafii. 1' 'n. Gratalatue fum tibi ^uod hunc locum Matth A it Ecclefia E.lecbgt;rum inutfibilt accipiendwn efienbsp;”tnputautfies,fiedfefellfif opinionem meam^reue-tmia efigratulatto. Sad. HÎC amp; ingenium tuum,amp; vim rua; difputationis,paucis verbis tanquam in tabula nobis depingtre voluilti. Ais, negas:gratu-liris,nön graiularisiVidêndo non vides:óc Io-quendo non cogitas quid loquaris:amp; quodnbsp;*ua mana ficriplifti, altera deles: fic nimiruinnbsp;lefuitæ,^j'«xTZE«{difputant. Quia veroo-fottccThcologuin ift diircccndo fetnper elfe |
T V R R. Locum ad Ephef. Ecclefiam non ha~ X. bentemmaculam necjue rugam al fa interpréta-tione deprauadi, ^uafi non ad Ecclefiam vifibi-lem pertinent ,fied ad Ecclefiatn Eledorum. Namnbsp;fi cum Augudtno e-xiïiimae id futurum in coelePlinbsp;gtona tnonpertinebit iamhic locue ad Ecclefiamnbsp;Eledorum., qua tn terr if etl. St in terra tmpleri idnbsp;extdimaf ; necejfie efimqculam or rugam acciperenbsp;pro hit peccatti qua loannes peccata ad mortemnbsp;•vocat, atque ita locus hie ad Ecclefiam vtfihilemnbsp;pertirebitihicfiePlati. Corinth.^.vcrfic.n.i.Ttm.nbsp;5 •verfitc.i^.Ciemens hbro z. cap.^^. c? cateraquanbsp;ad du^irtnam Excommuntcattonu pertinent. Ergonbsp;Apoiiolui fatis clari oslendtt ^futfi'e priue Eccle-fiammaculafam rugisexaratanuhocefiElePiienbsp;fA Reprobispritntficuè condantcmifaiemur Ecclefiam tusiorum vere proprie ejfi Chrtslifionfinbsp;Ecclefiam Qr corpus: (ir hancab ea dthgi'^iniustosnbsp;'Voronon fic effie Ecclefiam Chrtsli,fed membranbsp;eins mortua cz ei o,di SA D.Perperamamp; iiicptè concludis:fi futurum cft in cuelcfti glona, vt Ecclefia fit fine macula aiit ruga, idcirto locum ApoftoÜ adnbsp;cleótorum in terris agentium Ecclcfiam nonnbsp;pcrtincre.- quafi veró non pertincatad Elc-ÛOS itahiC Chriflum ainplcdivera fide, vcnbsp;femper contendantadiummuin illudlanóti-tatis glotiæ faftigium , ad quod tandemnbsp;folutis corporis vinculis , adeótjuc in ipfanbsp;morruotunircfurrtdione peruenicnr.Ló (pc-lt;äat hoc loquendi genus, vc earn fibi filteret , inquit, glotiofam : quod ad futuram acnbsp;beatiflimam illam vitam nobis in ccelis rc-pofitanj referendum eft ; qucinadmodum Srnbsp;verba Pauli detnonftranr,amp; ipli Veteres pro-batiorcsinrclligunt.Necfatis video quamob-rem Auguftinumhïcrcicceris,atquefisobli' 57,nbsp;tus huiusdiltiuóhonis, quam adhibent Scho- Ori^. âinbsp;iaftici in hac quæftione :ncmpc Ecclefiam cf-fchïcimmaculatam per gratiam , amp; in futu-rofeculopergloriam.QuodRecenciorcs do- hom .1. typr. aj ótiffimiira ficiliusexphcanc: In hac vita in- Ih.tf.f. cboatam eile fanóticatem Eccleûæun futu-ra,elTc plai.cperficiendam. At tu mauis Ec-elefiam elle in tetris glotiofam fine macula amp; ruga. Atqucvcid efficias, m.aculam amp;ru-c4p $.«4 gam exponis de peccatis ad mortem , pro Epbtf.nbsp;quibus togarc non debcmus : fed funt cx-communicatione punicnda. Turn excutrisinnbsp;locos alic^uot, vbi traditur Excommunica-tionis doCtrina: nempc ( vt illud à Tertul-, hano mutuemur ) nihil ad Andromachen,nbsp;Nec te iuuat inanis illc cuus labor in fcrutan-da vocabulorum Græcorum ctymologiainc-mo cnim prætcr tc ignorât in corpore ctiamnbsp;formofo , poft’e cfic maculant aut rugam,nbsp;quæ longe diftac à turpitudineac deformita-tc. Paulus autem perfequens cant fponfas fi«nbsp;Biilitudincm quampropofucrat, dicit huiu» -tnbsp;fponfæ, netepe Ecclclise, pulchritudinctp âçnbsp;Gg.ij. lt; ¦ |
A-
«18 AD. REPET. TYRR. SOPHIS.
gloria,m tantâ futuram efle, vt ne macula qui-dem aut ruga,aut aliquid eiufmodi appareat, quodpoftremum expenderenoluifti. Quam-obrcminultismodispeccas inhac tua inter-prçtationç.primùm,quôd macula amp; rugâ tan-quam peccata grauilfima opponas Icuioribusnbsp;pcccatis. Paulus cnim macula opponit perfe-étæ fa.nôtitati amp; gloriæ.Deindc,quod non ad-uertasad câ quæ fubiicit Paulus:fcd, inquit, vtnbsp;eftet fanôla amp;inculpata;a'/ji«/jioc,ineuius Græ-ci vocabuli Etymologia, videbis num aliquidnbsp;ferutari polfis, Præterea,tuainccrprcratio fallu ni continet, nempe non elTe rogandum pronbsp;iis,qui eiufmodi habent maculam aut rugam,nbsp;hoc eft, peccata Excomunicatione pleétenda.nbsp;Nam Excommunicatip eft gladius non hoftisnbsp;perimcntis,fcd medici lan3ntis,vt Veteresdi-xcrunr.Etillcinceftus Corinthius quem obii-ciSjfuit reconciliatus Ecclcfiæ, i. Cor.i.Tibinbsp;verb fi crcd.imus folapeccata in Spititum fan-Üum crunt cocïccnda Excommunicationc:nbsp;arque omnino locum cxEpiftola loannis denbsp;pæccato ad morte corrupilti, de quo nos alias,nbsp;ne tuo more extra propofitum digrediamur.nbsp;Denique, non vides tuum commencum fpôtenbsp;fua ruere,qqû dicis Ecclefiam non habere ma-cfilam aut rugam, quia eiicidtur fceleratiffiminbsp;fex Ecclefia per cxcômunicdtioncm. Sic cnimnbsp;contendoili vfquead fine ttiundivfuscxcora-ffiiunicationis debet vigerc in Ecclefia (quem-admo Juin contendis quando ex hoc Matthæinbsp;loco,vbi Excommunicatio fancita eft,colligisnbsp;Ecclefiç vifibilis ftatüperpetuum) inde fequi,nbsp;femper futuram elfe in Ecclefia maculam autnbsp;rugam,vtpotéquam Excommunicatio deter-gac. Atqui Paulus loquitur de ilia Ecclefia quçnbsp;nô habet maculam aut rugam : Ergo loquiturnbsp;de ca Ecclefia quç nô habet opus remedio Ex-communicationis. Ex quo cfficitur, Paulu ibinbsp;agerc de illo ftatu ad quem Ecclefia tandem innbsp;futuro feculo peruentuta cft. Qui.d quod pag.nbsp;libri tui 29. exponis Ecclefiam maculatam denbsp;rugis cxaratam,de Ecclefia cômuni ex iuftis denbsp;pcccatoribusjcx eleôtis amp; teprobis promifeuènbsp;côftanteîQuod fi ita cft : quandoquidé omnesnbsp;Ecclefiç particularesacprôinde vifibilcs,conynbsp;ftant ex Eleótis amp;c reprobis: côfequitur locumnbsp;Pauli non elfe de vilîbili b us Ecclcfiis intelli-gendum, fed de inuifibiii Eledorum Ecclclîâ.nbsp;Eft autemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod fiibiicis, improbûs
elfe membra Chrifti ruortfia amp; ci ôdiofa. Eô-
. quot; nbsp;nbsp;quod cft cnim caput, cuifuà membra odiofa
fintîae nelongcabeamus,audi Paulumin hoc Ephe. y. jpfo loco ira ratiocinantc.ZV«.?/«nbsp;carttem dâio habuit. Qfiate quum tu itadi,nbsp;ftinguis.- Ecclefiam iuitorum efle proprié amp;nbsp;vetè Ecclefiam amp; corpus Chrifti ; inde lequji-tur, vel te alfentiente, me proprié Ôc vere denbsp;Ecclefialoc’utum efle; Contra,te impropriènbsp;amp; falsô mes fçntcntiæ contradi'ccre.
T y R R. Apofloltu lo^uatur hic de ea Eccleßa ^uaperBaptißnumtnundßta eß^Q-pernbsp;lt; ^‘apiißnum regetterat^ hxc autem Eccleßa vißbilisnbsp;tlfiergotoeus B^ulinonpertinetadEcclcßam Ele-Êlórumi ^watttfilus Dette 'z/idet ', cjuibus poßtisße~nbsp;quitür ßanc Eccleßam vißbiletn intetrumpi non
p«jfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interrumpipojfet re^eHeratio j
ferBapttfinftm,ContraZiichariA Ij. Eritfwp^-tens domui Datiid. Siohiicias BaptifinnTnbtftd-corum ^ui extra Eccleßamfunt 'vernmtaniegt;iilt;t‘ ptifrnum ejfe.ireßgt;ondeo:eum tjui baptizAtUt ^fttn-per inßde Ecclefii» Catholica baptizjtri :ß»t Ea-ptißrnus à Catholicoißue ab haretico ijui eß extrinbsp;Ecdeßam,7nimflretur:at!jue ita EccleßaCatholicinbsp;‘vißbtlis eß,i^u£ eumgeneratper Baptifrnnrn, tAn-louant mater Chnilißonßa.
Sad, Ecce, addis aliquodetiam argutncn-tiimprætcr fuperiorem Erymologiam voca-bulorû maculæ Hc riigx: hoc auté cft ciuffflo-di.Paulus loquitur de Ecclefia quæ per BaptÜ-muni mundata elt, amp; per Baptifmumrcgcne-rat;crgo loquitur de Ecclefia vifibili.Relpon-deo : clcôfos elfe vifibilcsin Ecclcfiis particu-laribus, vt fæpc diclum cft: fed non propterea fcqui, ea quæ fubiicit Paulus de pcrfrûa Ec-elefiæ gloria amp;: (andtitarCjefledc Ecclcfiisvili-bilibus intclligédafinquibiisita baptizâturc-lelt;q:i,vc tandem lui Baptilmi friidEuin pleniffi' ç,nbsp;mein futura vita pcrcipiant : ficenimPauliWnbsp;Vtßßeret ea7nßbtglorteßarn,tic.c, Ecce finis ;Cii'nbsp;ius Baptifmus eft inirium.Tu verb pollulasnc-ceflariOjVt ibi fit finis,vbi oft initium. Deniq;nbsp;quod tuo more,hoc cft,extra propofituni,col-ligiszEcclelîam vifibilcra non polfe interturo»nbsp;pi, quia Baptifmus interrumpi non poteft,nbsp;loco Zachariç.non fatis relt;ftècôcluditur,qu^nbsp;Baptifmus poteft feruari amp; retincri, licet ali-quando non adfint ca omuia, quæ ad conlH-tuendum ordinem exteriorem Ecclefiç rcqui-runtur. Porto aliud cft interrumpi,aliud plané tolli. Nam in IfrachticaEcclefi3,Circun-cifiü(cuifucce(fit Baptifmus) annos circitccnbsp;quadraginta interrupta cft, fed non proptei«nbsp;fublata.Locus autem Zachariæ nóeft rcltrin-gendus ad exteriorem Baptifrai formamjtdnbsp;intelligcndus de tota Euangclij prædicationf»nbsp;amp;: imprimis de lis omnibus, quæ pertinent adnbsp;gratuitam peccatorum noftrorû remiflîof«'”'nbsp;vt perfpicipoteft exfimili loco apudloclemnbsp;•capij. quçmadmodû ctiamagnouit Hieronymus. Acq; huncfonrem,iuxtaProphetiamZa-chaiiæ, Apoftoli nobis aperucrunt, queintuinbsp;Pontifices luis Indulgentris, SarisfaóbonibuSnbsp;Purgarorioamp; confimilibuscommcntis,ob-ftrucre iampridem icnt3runt,atqucid etiau*nbsp;hodic omnibus viribus molluntur.Quod p«'nbsp;ftremb dicis de Baptifmo hærcticarû: pugnatnbsp;cum iis quæinfuperioribus libris fcripletas.nbsp;quum tu duplici mcndacio affirmâtes, amp; no‘nbsp;elle hærcticos,amp; nullum apud nos elfe Baptil-mum. Nuncfortalfeàtuis caftigatus (videb^nbsp;ris cnim Stephani Romani Epifc.fcntentiat«-liôtâ,ad partes Cypriani traniircjagnofcisnbsp;ptifmum etiam ab hæreticis rainiftrari.Atq^«nbsp;ita plané èriercis tuum illud fupetius afgi*'nbsp;raentumde Succeffione, quàm vis niti exte-riore Baptifmi forma,Verum,inquis, Ecclc 13nbsp;Catholica générât cum qui baptizatur. Qü?nbsp;fi ita cft : amp; Ecclefia Catholica nonpotelt enbsp;extra particulates fuas Écclefias,innbsp;Baptifmum générât.: fequitur aut Eccle la^^nbsp;Catholicam non generate in Ecclcfiis
lol««*-’’
ANTON. SADEEL. RE SPONS.
b»tum,aut fi generat, hærcticorum Ecclcfiàs j tllcqooquc partes Ecclcfiæ Catholicæ, quain gt;nbsp;tudtfcribis.Nos autcm,Dcp gratia,ncc hærc-rici luimis , amp; Bâptifmum nabemus, non exnbsp;Pontificiis additaraentis ,led ex pürà Chriftinbsp;gt;oftitutioneminift:ratum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i
JJ T v R R. CttM etiam ex eoiem cap. Äiyniß'e- ,
’¦«w hoema^nufn est de Chri^o- Eccleßa.) ejuod | e- eleLlerurà Ecclefiamperttnere affirmas ,fiednbsp;^'UtardeeadetnEcc/efiia.ide^uafinpra,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Sad.MoIIi brachio locû hune Pauli tradllt;i-fli,nc tcofttndcret.V crùmenimutrb quum lu-bijine hoc n.yftcriû noftræ cum Çhnlto con-¦lindiüiiis admiretur Paulus , fans déclarât, üntam elle illam coniundionc, vt ncque co-£itationc percipi, ncq; vll.s verbis fatis dighisnbsp;«primi qucar.E.\ quocfficirur, coniunclionénbsp;¦llam cum lolis ElcClis intcrcedcre : quando-S'iiitm reprobi nô poftunt dici vna caro curnnbsp;Ehrilto abiq; blal pheraia, quam rame te nonnbsp;y puduit in hoc iibro fæpiùs repetcrc.Lôgc me-’iïU, ‘æîCyprianus. Qnû,inquit, Apoftolusdicitnbsp;beramentum iftud magnum eft: Chrifti pati-'et atqucEcclefiæ vnitarc, indiuiduis nexibusnbsp;’«p. ^''hærmtein, fandla fua vocctcftatui :Er Hic-^'iitiponymus colligit ex hoc loco , Chriftum Ec-cieliam de l'uo latere fabricatû elfe : Et Chry-lotloinusîChriftus, inquit, ad fponfam venir,nbsp;amp;faólus eft inSpjritum vnû:quiadhæret Do-lîiino vnuscft Spiritus. Sed cur non te rciiin-ftis manibüs pertraho ad tuum magiftrumnbsp;Lombardü, vt te pœnis, quibus dignus es, ca-' Itigetftic enim ille:Mattiraonium,inquit, ex-picllam amp; pîcnam tenet figuram coniunélio-*iis Chrifti ce Ecclcfiæ, figurât enim illam v-nionenâ Chrifti de Ecclcfiæ quæ eft in chaiita-it.Hæc Lombardus, quæ,tü videris, pofsintnenbsp;ad aliam, quàm ad Eleclorum Ecclcfiam péri
\ i6. T v R R. Citas derâ'jisc Eph. t.Écclefiia eficort f“s Clmfiti^complémentametus qatomma imp/etnbsp;•notmibus. Male interpretarissrXxfovixivov e/uinbsp;gt;tgt;gt;plet;eji-enim verbum Patiendt,lt;ÿ Scripiuratrt-l»ut captti ^uod eft mernbrorum corporis : tdtjuenbsp;j‘^tt» patnacœlefii. Potut non excurrere hue :fied
JC. adiuuare vulur.
N on pofiiim fiatss mtrari te ita oficitantem halln-^nsartyZt^iiHm ylposiohss dtxerttfiaper omnern b-cclcfiam,tufittper Eccle.fisatn Ele£lorum interpre-terts. Annon Eherufialetn caelesiis efi Ecclefia ? I~nbsp;ttmronde probas Ecclefiam vifibtlem, efi in-fitgena, bonosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malos ptfices colligent is, non
^ffefigt;onjamChrifit prcbaytti Ecclefiam Eleclorum tfie omnem Ecclefiam,o cacamnbsp;nbsp;nbsp;tmptarn temeri-
't-ît tüZeizdSrc Augustinus .-Scripturat minuit, de veto Chriilt corpore çy de firnulato ; fiue de permixtanbsp;Ecclefia loquitur tanejuam vnum fit vtrorurncjuenbsp;ferpus, c^c.vna jpon/a Cr non duplex, de DoÜt^nbsp;Chr.ltb.^ .cap.^i.Deinde diets me non defintre Ec-tlefiam EleCtorum: alto^tsi, intjuis, Definitio erttnbsp;Ituior Definito:stt debui^tfic dicere^ alioqui Defi-tutto non erit aipualts Definito.
Sa D.Non eftmca interpretatio,fed dodif-fittiotuiq huius ætatis interpretum , quorum fetiptis Icgendis loge ptoficetes mehùs,quàmnbsp;Iqualidisillis^ obirtiis Monachorum rha-
itfZÿ pfodiis ex Bibliotheca Vaticana depromptis,nbsp;qnibus tuuin libruminfarciremaluifti. Legonbsp;igiturapud Apoftolum., Chriftum impure o-mnià in omnibus: non irnpleri-.Sii ira adtiuclegit Syrus iiifcrpres noui Telia menti. Nee no-,nbsp;num eft verbum illud fub Media voce clFc a-€liuècxponcndum:ficcnim aliquis dixit -wä»-pÎÂtM pro lt;i»XKpv»:amp; ii^Äiipeixrafji^QiiT^ulpii, Quod in ^{ii~nbsp;fl vera gcnuinaqoc ell ilia interpretatio , qüænbsp;efl: a\ttXogt;oç non tantum fidci, fed ctiam con-texrui: nihil video CsUtCx quamobrem dodtif-fim'orum hominum interpretationem bane,nbsp;quam ego fecutusfum,ramfaftidioséreiicia5knbsp;Primùm enim , nihil continet quod non fitnbsp;Scripturç confenrancum.Dcindc ira congruicnbsp;cum feric amp; verbis ipfius contextus, vt aliuninbsp;fcnfum,nifi vim contextui faciasifequi no pof-fis.Ecclcfia, inquit, eft;edrpus Chriftinbsp;ptiifjLa.v cFivrfôjŒ-Xiipt!/«^« : complcrrjen-tum eius qui implct omnia in omnibus: quodnbsp;fl exponas paffiuc: nefcio lacifnc conucnictccnbsp;dicaSjChriilum implcri omnia:cuius loçutio«nbsp;nis poft,ulo mihi fimilc dariin Scriptura.Nartlnbsp;quod citas ex câpite tertio,tibi plane aduerla-tur: Vt implcà'mini, inquit ,in umntni plcni-tudinem Dci.Vbipltnitudo Dei dicitur, noiinbsp;qua Deus implçtur,fed qua implct: aded vt fi-mili rationcin hocloco dicendum (it,qui implct,non qui implcrur.Dcindc fi diciturChri-ftus implcri in perfona Ecclefiæ(vt d:cis,amp; iranbsp;exponunt vulgb qui paflîuè Icgunt) fequirurnbsp;Ecclcfiam elle fui ipfius compltmérum, quodnbsp;abfit;hôc cnira actipit à Chtifto. Atq; bmnirnbsp;ho, fi paftîuc interpretaris, quæro qiufnâ im-plcat:quidquid cnim impletur, ab aliquoim-plctur.Hic mihi Chriftum rcfpondeas ncccf-teeft, vndc cfticiojlempcrhucrcdcundum cf-fe dénia; Chriftum implerc omnia in omnibus. Miror aiucmcurtibi difpliceat hæc interpretatio ,qiiæ fenfum Apoftoli nobiscla-nflimeproponit. Eft cnim lucundiftima hxcnbsp;corredlionis fpecics , qüum Eccltlia dicitur adnbsp;Chriftum imnlcrc,qui tarnen complet omnia «“f-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ? 1 ¦ ,1 • , n»
in omnibus,nc ria dctrahatur.Quinetiâquum ita Ôe Ambro-fins légat,amp; Auguftihus,ncmpcfcvip/f/ adliuè,nbsp;necefte eft vt non meum ctiorcm,fed tuamnbsp;ipfc negligentiaredarguas. Quarc(vt tua verba tibi regeram, Turrianc ) poteras non huenbsp;cxcurrerc: nec enim Ictlori tua opera hoc innbsp;lôco opus fuit.Scd pergamus ad tuarii admira-tionem.Non poftumiiriquis,latismirariteit*nbsp;ofeitantê hallucinari ! vt quû ApOÏlolus dixe-rit fuper omne Ecclcfiam,tu fuper eledlornmnbsp;inuilibilé Ecclcfiam intcrpretctis. Define verb mirari,mi homo:nec cnim in hoc loco potui hallucinari, qui Apoftoli verba fequutusnbsp;fumiSic enim Paulus de Chijfto:/tgt;/îlt;w,fo»rï»- -f»»f capHf. UTTip Tÿ o«»Xi)lt;ri*, hoc elt, lupetnbsp;omnia ipfi Ecclcfiæ: nempe, vt intclligamusnbsp;Chriftum ita elfe Ecclefiæ caput, vt iplc lupranbsp;omnia longe emineat.Tuâ potiùs mirare craf-fam illam vcl negligentiam , vcl imperitiam,nbsp;qui Græca hæc verbatam male interpretatusnbsp;fis,quum tarnen Grxculushaberi vclis, quinbsp;tnifellas paginas Græcisthapfodiis recitandisnbsp;Gg. iij*
Lphef.
e quid proptcrca de Chrifti glo-
fia AD REPET. TV RR. S OPHl S.
|
idcntidem oncras.Ncc cnim poruifti ignorare ita conftantcrlcgi in omnibus codicibus: fednbsp;vetereminterpreeem Latinum maluifti fcquinbsp;paucis mutatis(lîc enim ille:fupraorancin Éc-clefiam)atquc ita non ex Pauli,lcd ex illius in-t-erpretis verbis in meargumentari.Qvnd diconbsp;argumentari :imô verb tragiccamp;^Turrianicènbsp;exclamarcm cæcam, inquis, amp; impiamteme-.nbsp;ric.irem!Bonavcrba,quæfo,acpotiùs nobisnbsp;explica ecquofnam oculos habueris, qui trianbsp;ilia Græca vocabula non videris: cuius hocnbsp;pietatisjcuiusprudcntiæfucrit veterem inter-ptetem ipfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anteferre. ‘Quineciam, li PmIus -srâs-av lcripfilTct, non ; mcliùs tarnen ócrcétiiis dicerctunfuper tocam Eccle-1 Corn Deniquenufquam negàuiquin hæc velnbsp;De doéfr. vilibilis Eccleüa,dicatur fpôfa Chrifti fuonbsp;c/jr. tó.3. modomempepropter clcdos, qui func in ilia - Ecclcfia; quemadmodum dicebat Paulus de Corinthiorum Ecclcfia : amp; hue fpcôtac régula ilia Ticonij, quam Auguftinus propoluicnbsp;de permixca Ecclcfia:amp; quam mihi paulbante obiccifti, locum Augufiini non intclligcns.nbsp;Malta enim videnrur dici de tota Ecclcfianbsp;permixta,qua: tarnen ad folos Eleébos pertinent. Qmim autem dicimusindchnitè, Eccle-fiam elleIponfam Chridi : turn afiirmo, nomine Ecclefiæ fignifieari vWiueifam Eleôto-lum Ecclclîam :qua de re iara antè à nobisnbsp;milita dicta funr. Quod attinetad locum Au-gulîini:iam patefcci tuam hac in teinfcitiam,nbsp;qui Itruôturam verborum Auguftini non in-tcllexeris, fed amp; hocaddam, inihi,fi velim.li-;nbsp;cerc optimo iure cxclamarc : cæca amp; impiamnbsp;Turriani temeritatem , qui Chrifio veto Ec-clchç capiti corpus non verum,lcd lîmulatumnbsp;aßinxcnr,temerc turgenscarnis fuæ fcnfii(vtnbsp;ha:c Pauli verba in eum merirb accommode-“ ¦ mus)ncqucobtincnscaput e.xquototuin cor-pus per coinmilfuras amp; compages fuppedita-tum amp; compactum augefeit Dei augrnento.nbsp;lam quod maluifti me diccrc: Definitionemnbsp;non elle æqualcm dclinito, ôc incpcum clt amp;nbsp;ndiculum.Nani inxquaic dicicur quod eftautnbsp;mains aut minuszrcCtc verb dixi,fi Eleétotumnbsp;Ecclcliam defînias, tuam Definitionenj ellenbsp;latiorcm dchnito,plnrcs cnim continet quàmnbsp;EleCtos. Nam tua dclinitio complcditur c-tiam reprobosadmixtosiac proinde latior elfer definito,nempe EccibfiàEleôtorum,fiqui-dem cam definites. XIIII- '^^^^•ObiicitAntoninfmedixiffeEccleßar» 7’a^.40. fuße ante Prophetica/n amp;xipoftolicam duUmam:nbsp;4’-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ÿ* Ita exponu-, ante recepti ab hominibia verbum Dei.Sede^o dtxi ante Prophettammon autem ante verbum Det^t^uod lattùs paret quàm Prophetia. Dictt etiam xintomus msnfuram ejfe prioremnbsp;menfurato : rntrorfi xlcademtam tuam tn/ettix tutnbsp;non pudeat : Eradit tuas Arifloteles^ Relata ejfenbsp;naturaß’nul,Ltcet,inqun, non tn omntbus vtdeturnbsp;ejfe verum firnul ejje naturUiVt infcibtlt cjr feientia.nbsp;Erras ettam quum dteis verbum Dei ejj'e mßuramnbsp;Eccleßt.Nam verbum Dei fignificat locutionemnbsp;Deii qua ejt emanatio Dei ad creaturam, habitude media inter émanant emi^yVt it a dicam-te-manatiim. Q^areßverbum Det efimenfura Ec-cleßt ianquam menfurati t neceffe eß vt fitnbsp;natura cam menfurante (j}- menfurato ^quorur/ieitnbsp;habitude intermedia. |
Sa D. Nomine ProphcticædodrinxThco-logiintclligunt toram doctrinam amp;omncn' exhibitionem verbi Dei fub vetcreTcftamt”'nbsp;to.Pcrfpicuus eft loens in Epilt.ad Hcb.M“*' ”nbsp;tifariam, inquit, multifque modisDcusoliinnbsp;locutus patribusperProphetas, amp;c. Nenbsp;igitur fed tcipluni'.accufa, qui nonfatisrfâînbsp;locutusifir. Sed eccc, mcad Philofophiam rauocas,»-dcóque ad iplasCategOrias : qui dixerim M*' «rfcr elfe prius quàm /ZÉ'tfuTiJv: quandoquitln”»nbsp;inquis,Relata funt natura fimul,cx Ariftotc-Ic. Deinde quali pedem rcfcrcns, licet ( inqi*'^nbsp;Ariftotcles) non in omnibus videtiir elk vc'nbsp;rum, vt fint fimul naturatvt in Icibili amp; leien-tia. Ita igitur manifcllum facis : Turriaiu'»nbsp;longe aliud elle, Ariltotclem citarc vel legere, quàm Ariltotclem intclligerc : queni lun-tciligcrcs, facile videres his po.Qrcnvs verbisnbsp;quæ ex Arifiotclc fubiccifti, illud ipfinti al'nbsp;firmari quod dixi, amp; quod ru me reprehend'-'’nbsp;negas. Quarc Academia mca me iiilfit nonnbsp;fubfiftcre in Categoriis, fed côliilere philok-phum in libris de prima philolophia de R^'nbsp;latorumnaturadilfcrcntcm. Vbi quuæ aih'^n*nbsp;gnalîct tria Relatorum genera,nempe pcrnii' /•ƒ•nbsp;merum : per potentiam: amp; vt menlurabik fanbsp;menfuram: lubiieit hocpolh'cmuinà duootisnbsp;aliis difierre, quod ill.a iint ad aliquidcoipknbsp;quod linr,qubd de hoepoftremo dici non po-telt : clt cnimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trfc? aAXo. Quorum ver borum hic clt fenfus : Relata tertij generis ff-tione quidcm elle fimul,fed non narurâ. id cuius clt feientia fuit antequam clfet en”nbsp;Icicntia.Et hodic mulca funt fcibilia,quorumnbsp;tarnen nondum clt vlia feientia. Arque vt*“ -Categorias rcucrcamur ( quandoquideinnbsp;iubcs) fi illas aliquando didicilfcs, niinqu*’’’nbsp;tibiiltadubiratioincidiircc. Sic cnim PhilO'nbsp;fophus;lt;raicéi Ttlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xt â/O-O. TM tputiei Trl'elç-ai' aZ.iiôs; ’é^.tTr'irieit «Tt «4 dcntur,!nquit,ca quçad aliquid dicunturennbsp;fimul noturâ : arque id quidcm in picrmuh”nbsp;verum clt, in nonnullis autem , talfutn-1nbsp;paulbpbllprofert exemplum feibilisnbsp;tiæ, vt doccat vnuni elle naturâ priusalceto.nbsp;Xi ßi ï^ç-nxi'i' inquit, ®ƒl3T^ƒ5v dv xîifnbsp;ç-ifatiii'tj). 'Videri polfie, inquit, fcibilcph^'*nbsp;feientia,quæ verba citalii quidcm,fed noni^'nbsp;tcllcxifti.Elt cnim loquendi genus Ariltoreh'nbsp;cum,quo affirmât, non autem obiieiendo nt'nbsp;g3t,vt tu male opinatus es. Arque id fatis p**^^nbsp;ex fcqucntibusjvbi probar,etiam noncxilkpnbsp;te fcicntia,eirc tarnen fcibile. Tu verb tin'nbsp;gnus cs, qui nihil talc cogitans, aduerfus^,'nbsp;nttorclcm difputas , amp; ais,fcibile nonnbsp;prius naturâ quàm icientiam ; quia feient’*nbsp;cil cum fcibili, fi non aétu atporcntiâjinq*’’*'nbsp;Atcnim , mi homo, nulla diciintur clk**'nbsp;mul potcntiâin Philofophia. confulc Arifi^’'nbsp;lelcm in capitulonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇZ« T«gt;. amp;in^. libr. primæ Philofophiæ.QlL® quura non intclligasmiror te in arenas ffquot; |
ANTON. SADEEh RESPON?. philofopilicam dcfcenJilTc. Scd de hac rc ha-ûenus. Audiamus autem quid piæterea obiieias; N’empe veibum Demon elfe m.cnfuram Ec-clefiæ,quia verbum Dei eft emanatio Dei adnbsp;ttc3turam,inquis.Scilicet non.inrclligis quidnbsp;lit verbum Dei. Qjjum cnim dicimus verbumnbsp;l^eicireracnfuram Ecclefiç : per verbum Deinbsp;•ion iignificamus cmanacionem illam de quanbsp;loqueris, non iutcUigens profedtb quid dicas.nbsp;Scd(ignificamilsdodrinani illam» quamSpi-tiiusfandus honiinibus exhibuit. Nam ilia c-’«n ¦ tninatio quam profers, eft tcmpoianea, ira vtnbsp;taraintclljgis. Verbum autem Dei manexinnbsp;ætctnum, inquit iplum Dei vcrbû,iioc eft,nbsp;Setiptura facta. ¦ nbsp;nbsp;nbsp;T v r r . Dteis Âoeeri in hoc loco Euangeli^ non ^nidfaciat Eccleßamafid lt;juidifgt;fA h^clefiafactat. Pcuba^uod diets, tie Parme-inaniu a^iud Angiiiinium dteerg cZ aon probarenbsp;^'le^rts ; necjue rePlrinxi conpregattonetn ad a-(ntm ipfum congregattonü, i^mtM Ecclefiam deß-vfusfiu/t et iam vocabalo c œtus,nbsp;Niliii erat caufæ quâobrem me cumnbsp;Patrncniano comparâtes.Nam propof u pau-cis lenfum /t.iufqueloci, ex quo cmergit co-ritw quæjJii^j eoniitmatio. Illeigiturcenfcn-’l'is eft diccre amp; probate, qui locotû Scriptu-rælucc clariffimâ in mcdiûpropoiiit, c.xquitus folispetenda cÛ quæftionum Theologi-*1111 (^itûptobatio.Sic igitur CbriftustDicEccle-üæjfi Ecclcfiam nonaudietit,5lt;C.Q^ibus ver-l’isdixi iignificari non cirentiam Ecclpfiæ,fednbsp;•ciioncm Ecclefiæ iatn conftitutæ. Sicapudnbsp;P*tilû;Vobis,inquir,amp; meo fpiiitu congrega-^¦Sciufmodi hominé iradere Satanæ, i\ c.Hçcnbsp;'ctb.a funt deipfa Ecclefiç aclionc intelligcn-’lî.Ncccnim hic vides quidnam coftiruat Ec-clefiatn, fed potiùs quidnam Eccicfia viftbilisnbsp;’»niconftituta de coilansfuis partibus faciat:nbsp;*'i‘Tiirùni qtium exercer Ecclclialticam difei-plinâ. Itaqucreôlèobieci tcrcftnngcrc fide-liunicôgrcgationcm,id eft, cœturn, adadlumnbsp;’pliim congrcgationis.Nectc iuuat quod cœ-‘'tindicasiqiua ille cœtus EccleUæjdc quolo-quuntur loci à te citaci, ad aiftû ipîum côgrc-S^tionis referturiqui quidem adus tandiu du-^*t,quandiu cœtus Ecclclîafticus babetur.-imonbsp;f'tipleita exponis bis verbis,pa.libri tui qi.E-ÇOjinquis, hoc verbo congtegationis fie vlusnbsp;lutn,vtconfuetudo familiaris quotidiani fer-’’’onis vticunvt quum dicimus,ille non fuit innbsp;îongregationc. Itaque tcipfum debebas, nonnbsp;teprehendete, qui non potuit aliter ludi-de tua fcntentia, quàm ex locis iis quosnbsp;ptofers ad fententiæ tuæ coiïfirmationemie^uinbsp;intclligédi fint de ea côgregatione Ec-clefiæin quaexcrectur ipfius Ecclciiæ dilci-plina, perperam inde colligis tiiam illâ eften-'Jilem Ecclefiæ dcfinitioncmiqua dicis Ecclc-**îin clTc congregationemiJe cœtum hdclium,nbsp;Epifeopus congregauit, amp;g. Ex quibusnbsp;®'''‘nibus colligo ,tcipl'um efl'c Parmenianonbsp;‘^’’•Icm ( quod tarnen mihi fine caufa obicci-'nbsp;qui tua tuorûmquc Epifeoporum amp; Mo-*'*cborum fomnia, clariftimis Setiptutx tc-ftimoniis anteponis. Nam (vr Auguftini ver-bis vtar) quum Ticomus proferret diuini Te-ftamenti tonitrua, hoc eft,apertos Scripiuræ contmf,nbsp;locos iParmcni.anus opponebat narrationés p^rni.ti.nbsp;confacerdotuhi fuorum ( inquit Auguftinus) i-oi.nbsp;quod idem fâcit Turtianusaduerfus Sadcelenanbsp;dii'putans. |
T V R R. Definitio Eccleßam ex ipßarei /iab~ X r l fiantiaßd efl., ex dißoßtione Ecclefis. noiti Tesla-menti^ciuâi di'poßtio eßfbrtna eius t^^-fubfidtia.Efinbsp;lt;3uidernßibßa/itia Ealcßivnns Sptritu-ffideico-lentiumDeuw.z.Cor.s^.habentes enndemßtritHtanbsp;ßdei-, aliatatnéfuit diißoßtio Eccleßs.in legeNa-t-tKramp;^alia in lege vete^'e^alia in lege nord Teßame-tt.Eccleßd emvinoM Eeflamesi ita dt^cßrit Chri-fittSyVe daret eißem ^poPlolfts aity^jaoßdä ejitidemnbsp;Aßosiolos,quojdäante Prophetasy altos aitteni E~nbsp;Hangelißasy altos ante PaJloresyQp Dotlure’s ad c'o-ßtmmattonettt Saneiomtnytÿ-cJtaaue neeeß'e eßeß-ßs nunc tn Eccleßa alios tjui Apoitolis vtearia or-dmattoneßaccedant yalt^s tjkt Prophetis, alios ^ttinbsp;EuaageltsitSyahost^ui Pa'sturibks »ƒ¦ ejut Dollort-bus.ylt;jHtaßernpcr adificatttrcorpM ChriHi. (Xmnesnbsp;ijiiidcw Epi/coptfiintßteeeßores ApoPiolorttttf. ßednbsp;tnaiores Eptßopt tnatorißr^ne Prophetie priasßacce-duntytnm intnores.Hamp;c dißoßtto ad ejjenitant Ec-'cleß.tpertinei'.tjfis. t^iiidem E-ccleßa eadetn numero quot;Eng-i-iznbsp;aprinctpio perma'Xt : (ß huc dtjjnßttcfatit, z’tßtnbsp;noti ijutde EccleßtiytiH t tarn ante erat,ßed Plcctcßanbsp;HO Ul 7' ePtarneti ßue Ecbleßa renouât a. H ac igiturnbsp;dißoßtio extrema eß Eccleßsßtnpttctter,non enimnbsp;conflituit Eccleßamßmplicitertain^tiam Dißtren-tia vndeßurniturßorfnaßed corßirtut Eccleßam A-poßfilicamyßcutdißojitto lignt in Janua, forma eßnbsp;ItminiSyVt ait tuns Artßotoles li.^.d.e prima Philo-ßphia.Qus qitid'e dißcßtio externa eßltgnCylt;juodnbsp;prius eratßed non Imtim.lmo eßßibßantia eiusyli-men enun eß,incjuitFhilßuphuSyltgnumßcßtii.ld- P4J.4}.nbsp;circa tn Epißcopo, ^ui non ßlres externa Elccleßsti 445nbsp;ßedintimayCÓtineturDißer'etia vltimaye^usi eßjor-tna (ßßubfiantia Eccleßa noUi(,ßcut dtxit Cyprian.nbsp;Eccleßam deßniens : Eccleßa eß plebsßdelutm E~nbsp;pißcopoßuo Catholtcoßcilicet adhxrens,id eßytalemnbsp;habens dißoßßonem, t uius dtßoßticgt;tis cijput eßnbsp;Epißopus ^ui earn inße poteHatern continet. Sad. De forma cftentiali,amp; déforma externa fuse à nobis tradafum eft in lulnmahu-' iufee dilputationis : nunc tantùm paucis tuosnbsp;erroresperftringam. Miwirneft tbteinlcitiænbsp;prolaplum , ncc.tilteab vno ex tuis fodalibusnbsp;quibufeum hac de re cómunicafti fuftetatumnbsp;fuiftejVt formam cllcnriahm Ecclefiæincxte-riorc difpofitionc ac forma collocarcs,quojunbsp;tu quidem iplc aliquid abfurdius cogitate po-tuilti. Acvidcin quotte laqueos induas. Visnbsp;ECclefiam veteris amp; nouiTcftamenti eile v-nam numero,amp; ramen habere diuerfas aedif-' ferentes formas cllentialcs : quod in Philofo-phia non iam erratum, fed icchis aliquod dcnbsp;riagitium putandum eft. Deinde , fr definisnbsp;Ecclefiam Catholicam , cuius Chriftus caputnbsp;cft,amp; quæ vna eft, qon duplex aut triplexzcer-tè Ecclcfia veteris Tertamcnti non debet aliéna elle à tua definitione : nam pertinet ad Catholicam Ecclefiam, quam idcirco Epipha- ,nbsp;nius ptincipiura omniû appcllauit.Sic Abri- ,„***;*ƒnbsp;Gj. iiij. |
hamus dicitiir omnium credentcntiurn pater, Kom. 4. adeóqiie omnium noftrüm,jnquit Paulus,'Sinbsp;alibi:ChriHus,inquit,cft pax noilra, qui vtra-quefecit vnum amp; intergerini parictis fcptiirtinbsp;(oluit. Ne mihi plèriquc alij loei cónlimiltjinbsp;rcccnfcndi finr.Pr.Ttcfea nó animaduertis ÈC-clcfiam, turn Ifraëliticam, turn Chhftiaham,nbsp;habuiile varias formas cxtcriorcSjVt in füm-ma difputationis diétum til. Nee porró reâénbsp;Ctnfes, cam difpofitioné cuius meminit Paulus Eph.4.elle, aut eile dcbcrc in Ecclcfia per-petuam : quum ca fucrit Ecclcfiæ ChriftianSnbsp;primordiis accommodata, vt patet vcl ex nomine Apoftolorum,quos nó dicicis vos habc-rc,fcd corum Succcilorcs tantùm,vtais,quumnbsp;nobis obrrudis tuos Epifcopos maiorcs öc mi»nbsp;norcs.At fi ApoUoli erat forma cirentialisEc--clcfiæ, cos ipfos mancre oportuic , Ecclcfianbsp;Chrifliana manentc. At non manfctunc : nonnbsp;igiturcrant forma clîcntialisEcclcfiæ. Tu vC--ro fucccfiorcs nobis prftponis ) atque ita per^nbsp;gis confirmatc'de quo tarne non iam ampliiisnbsp;dubicamus, præfcrtini poftquâlcgimus tuam'nbsp;hancdcfcnfionc) tibi cum Philolophia,quamnbsp;ollcntas nihil eile commune.Quxna cnim vn-quä fuit vcl crit forma efientiaiis alicuiusrei,nbsp;qure non per le,fed per aliud mancar in re ipia.nbsp;E'cquis a’«juo animo patintur monllratua illanbsp;Indica,quæ tum in Theologia, tum in Philo-fopliia noua,quotidie nobis profers? vt de p.iinbsp;India dicamus, quod olim de Aphrica dióluninbsp;«ccepiraus. Quinctiam fi tc iplum in cófiliumnbsp;adhibercs, nunquam id dicereSi Nam quumnbsp;nobis de Apollolis loqueris, vnum cximiumnbsp;conftituis,ncmpc Petrum, quem visfuificA-poftolorum principcm, vt profcllus es in iplanbsp;libri tui infcriptionc,Rcliquos verb Apoilo-los çqualcs haetcnu.s feciitnquid poflca faólu-rus fis,ncfcio,tu ipfe vidcris.Iam fiSucccllorcsnbsp;debet iis refpódtrc quibuslucccdût,cur tu manbsp;iorcs amp; minores Epilcopos facis Apoftolorûnbsp;fiicctlîôrcs, quû Apoltoios rnaiores dé minores ne iplc qmdem conftituas,vno Petro cxcc-pto,cÇiusiiieccfiionem vni Romano Pontin-ci aillgnas ? Vides igirur ex lôga ilia tua ratio-cinatione côfequi, in ipfa Ecclcfia Chriftiananbsp;f.nirc varias formas cxteriotesmifi fortafle malus amp; minus,idem tibi plane elle videâtur: autnbsp;Epifcopos iHos maiorcs, amp; minores negas adnbsp;Ecclcfiam Chriliianam pcrtinere.Atq; vt for-mamillam dcquatâdiu,amp;tam inepte diipu-tasjiion iam nos,fed ipli tui Dodorcs tibi dc-Sent /i.4. pingantjvidc quid Lóbardus,quid Grarianus,nbsp;4quot; plcriquc alij (cripferint de vcftris Archiepi-fcopis,PrimatibusôéMetropolitanis,amp; vndenbsp;‘ ' origincm duxerint. Ncmpc,ab cxcmplo Gen-tilium.-vt notaui in loco S,cripturæ,ordinc ix.nbsp;Age porró, vndç tandem haufilti bellum hocnbsp;loquendi genus? formam de qua loqueris ellenbsp;exteriorem amp; intima Eccleliç, quod fine con-tràdiÔiioncdici non potcll : adcôquc redolccnbsp;Mercuriû illûPalFonis cuius Philofophi mc-mincrûr.At cnim citas ex Ariltorclc limcn ef-fe lignû fie fitum: arque ita non dillinguis inter torroam exteriorem,qua: eft Accidens,amp;nbsp;lubiciftum ipftim Accidétis.Nam forma limi-
AËgt; RËPÈT. TVRR. SÔPIÎÏS.
his 3Cciditligno:Sr qui limcn définir,nöl’ finit fubiedü nempe lignum, fed definit t®nbsp;tum Accidens in (ubicfto.Quid verb Ecdynbsp;Chriftianæcôrfimunccftcùm hocruóliif^nbsp;quo quidc rci,dc qua inter nos agitur,vef*f.^nbsp;tern ab ipfa fi polies libcntcr cxcliidcrcs.P'nbsp;tc Eccleliam Apoftolicam definite. Cedo,“nbsp;fiiiifnctanturn Apoftolicam, ancriamEccnbsp;fiamfimul?fi vtrumqucfimul, qiiorfumig’^^nbsp;cxcmplum mi limiriis?Qu^i cnim dicitligi’^*.nbsp;fie fitum, ’defi'ilit forma amp;difpofirionclig'’’,’nbsp;fed non lignû 1 ac proindc ex hoc exemplinbsp;dcfinircs Eccleliam,(cd tantum hancEcclt*‘‘nbsp;difpofitionem deformam exteriorem:adc^^nbsp;qui mihiinitio obicccrisnomennbsp;miliari tuoPiauto fabularû fcriptorc, fath“'nbsp;pfe déclaras tc peflimum elfe finit ore, quinbsp;elefiam ta mafè dcfinias.Cçtcrùm quumnbsp;n i s fo t m a*n o n fir aft ri óta h u i c vcl i 111 fu bielt;^^nbsp;(potelt cnim elfe non minus in lapidenbsp;quam iii lignô)quæro ex te, bone Philofophc,nbsp;qui dcfinitionc tiiçEcclcfiçab Ariftotclispr*'nbsp;ma Philofophiaarcclfcrc voluilli.nû Apoll^'nbsp;lica illa difpofitio de qua loqueris, pollitô^’'nbsp;ih alio fubicâo quam in Eeelefia.Ex quo lit'’^nbsp;tùû ifttid Jimcjb tV hæc janna AËiltotclicsà'^nbsp;produda extra huiufee difputationisCardii’^’nbsp;vertatur-.nceiam tccxaudiatipfa Philofoph*^nbsp;àtc pcllnntacccrfita. Acnc Itóloribusmolt^'nbsp;ftus (îm iis réperendis quæ in Siimma diffu^^'nbsp;quot;tionis cxplicaîafunr,hoc vnum addänuSi*'^'nbsp;rum cftquod dicis in Epifeopo contincriinffnbsp;mam formaEcclefiærclinqmlur ellcinEp*^nbsp;fcopo conquicfccndum, vt pcrfeiftam Ecd^'nbsp;fiam cum fua fornia EHtnriali habcamus-A^nbsp;proindetuumPbtificem Romanum minin’*^nbsp;pcrtincrc ad formam eircnrialem £cclcfia::ni'nbsp;li forte cum aliis Omnibus Epifcopis EeJ^'nbsp;fiam ex tua dcfinitionc congrcg3ntibiis,sq‘'® j f»'nbsp;iurc elfe cenfeatur. Venio ad locum Cyptii'’* 'nbsp;quern nee bene ciras amp; male intelligis, du'’”^,f/nbsp;cum tuis additaihcntis more tuo obfeut^^'nbsp;Sic cnim Cyprianus grauilfimaobiurgatio'’^nbsp;Schifmaticum Piipianu caftigans:Etfi,inqulÇ’nbsp;cótumaxac fuperba obaudirc noJcntiûnbsp;titudo difccdatiEcclefia famcn a Chtiftonbsp;recedit; amp; illi fimt Ecclefia, plebs faccrdcittnbsp;adunataamp;paftori fuogrex adhærcnsihæcil'^’nbsp;Tu veröde tuoaddidiltbEpifcopofeiliCcrf^'nbsp;tholico : forte vt exponcres Cyprianuni:'''nbsp;potiusvt ambiguo luderes atque iroponct*^^nbsp;rudioribus qui nomine Catholici Epift^’f!nbsp;Papani intclhgunt. Plana eft autcm Cypt'^*'*nbsp;iententia : Eos deraum cenfendos elfe denbsp;clefia,qui fpretis rcicófifqi fchifmaticis, vcf'’nbsp;luoPaftori adhærcnr,atqueita vt à Ch^nbsp;non recédant. Quid verb id tuum Pontihetfl^nbsp;adiuuat, quem feqiii non polfumus, qui»/*nbsp;Chrifto rcccdamus?falleris autcm dum c-bH*nbsp;mas hac eile definitionem circntialcmnbsp;fiæà Cypriano propofitam. Nam loquiturnbsp;Ecclefia iam exiftcnre amp; præclarc conlho’/?'nbsp;cuius hoc eft attributu, adhærcrc veris acpigt;®nbsp;fuis Paftoribas intra verbi Dei finesmaiieu^jnbsp;bus. Quarcdoect Cyprianus nópropricqu*nbsp;fit Ecclcfia, fed qualis fit Ecclefia, ita vt
-ocr page 661-conflituta, amp; loquitur de fua Ecclcfia, ®^pcCarthaginenfi,quç Pupiani Ôc aliorutnnbsp;‘^ilmaticorum partes non fcqucbatur fednbsp;fuoPaftori, hoe eft, ipfi Cypriano, iuxtanbsp;Dei verbum adhærebat.
bj, Tv R. R. Dtctt Antonins it a potiùs dieendnm 'I5 ^S^ftos demum rite legittrne no Epifcopisy id efinbsp;ƒd) Eccleßi mimftris cogregariyt^nt in nomi)ie Chri~nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ggg fiotfßtmo nd non notwn
^tfiendt.-tUe ab a^ualttsr obfcuro tn obfcnru. Aden-eß (juod aii me omittere eam anttthefin ^!^incigt;niextu,nempe Ligandi Solnendt :fic e-’‘^odixt : Qw effent quibns hanc poteAatem ex~nbsp;toinnMnicandt daret^fiatim doCMitfiibinngens;A •nbsp;'quot;gt;tn dico vobis-, ijuacnmejtts Itgaiterttis, ô'c- Ste-^^'0 non dedtßetpotesiatem conitocandi CZ congre -[^dt Ecclefiam i^uotnodo habere poffent Eccle-^‘¦aa1mde eitcerent?
S A D. Dicis te à notiflîino incipere maluif-l^ncmpeab Epiicopo : cuius noinécquidem liîeor elfe aoriirimuinfted te tuofqueEpilco,nbsp;poiucfcirc,3ut nolle fcirc,quæ vis üchuic vo~nbsp;t'ôtnoininiiubicôta, ipfa experiécia lansdc-»'onilrat.Verùm ex his tuis verbis colligo, tenbsp;vetam dchuiédi racioncm nefcirc. Licec enimnbsp;« Jlæ J'im lint logé ditficihovcs cffettis : indcnbsp;Uiacii vtra dchnitio perenda eft.Itaqj congrc-gitc in nomine Chtiliî, id eft, iuxta eiusver-hiim,cftcaufa, curveri Paftorcs Ecclcfiæ rc-âecongicgarcEccleham dicantur. Idautcmnbsp;quod dicis lalfum eft, nedum pollit effecaulanbsp;J'in.Ncc enimfequituv:Epifcopus côgtegat,nbsp;«goin nomme Chrifti congregat, vt patet,nbsp;Act.îo.ver.p.pacet etiâ ex tuis Epifcopis iatn-pndera non hommes, fed hominum bonaamp;nbsp;hculrates congvegâttbus amp; ad fe rapieniibus.nbsp;Dixi porto te omittere illam antithehm, quænbsp;«tin èoiitcxtu, nempe quum Ecclefiam definis,alioqui fl lilde argurntutarcris, tu tantumnbsp;dill'-reresde hominibustum cxcômunicâdis,nbsp;tumadpacé Ecclefiæ admittcndis. huceniinnbsp;fptâat Antithcfis quæ eft in contextu. Sedtunbsp;0-*! nec commiinionis,ncc Excommunications vetam doôtrinam, vfûmquc legitimû vn-e,’iam nofti,longé aliter ratiocinaris hoc rao-ooiSi Epiîe'opus elicit ex Ecclefia,ergo Ecele-I nam congttgat.Qjod dico non elfe confcéla-*ium: multi enim cxEcclefiaciiciunt qui Ec-clcliara illam nô congregarunt : Imo hoc fuitnbsp;Apoftolorû propriüEcclcliâ congregate,quasnbsp;Epifcopi fiuc Paftorcs Eccleiîaftici pofteanbsp;louèrent fuo muncrciita vt decet exercendo:nbsp;vt in iiollra lolutioue diximus.Verùm,dicis tenbsp;verbum congregandi non referre ad primamnbsp;tonrtitutionem Ecciefiæ,fcd te ira vfutpare vtnbsp;*pud Paulum:vobis,inquit, congregatis.Ergonbsp;refers ad aiftus iplos fingulares congregatio-nis, fx quibus non fuit dcfinienda Ecclefia,nbsp;quam oportet iam exiftere, antequam illosa-ttus producativt pater vel ex hoc Matthxi loco quem citafti ; Die Ecclefiæ, inquit, quibusnbsp;verùisfignificat Eccleliam elle cóftitutam. Etnbsp;tulcilicct egregiusfinitor(Mcgaricorumillo-rum limilis , qui videbantur dicefe turn demum elfe oculatum hominem quum videtet:nbsp;quos Arillotcles reprehendic iibro9..piini«
A N T. S ADEEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;3}^
Philofophiæ) definis Ecclefiam ex forma in-* tima amp; elFentiali Eeclefiæ, vt ais, nempe exa-dibusljngulatibus,qui tibi'videnturformamnbsp;circntialenrEcclefiç coufticuere.Quod perin-de eft ac fi diceres hominem elle definiendumnbsp;ex CO quod n«nc niouctut,nunc cogitât, nuncnbsp;difputat amp; raciocinatur: quod quàm ineptumnbsp;fit,non audeofané diçcretcvidcre,quitamnbsp;milita alia manifeftifljma non videas.
T V R R .Dedtfiifficettnuttns, effe Epiffeoponim XZJiA con^egare Eccleffas tn Chrtfiinornine : at Prote-ßantesnonkabent Epifcûpos-,ergononhabent Ec~nbsp;çlefiatnffc entmfcripjiffi: Aposi oli (ß eortm ßtccef-forfs Ecclefiam congregarunt eß congregant innbsp;Chnflinomtneießc.
Sa D.Somniatua narras non meamfenten-tiara. Ego enim ex tcipfo in teipfum, fum ar-gumentatus,nô vt tibialiquid darem acCon- fngApe: cederem : fed vt tibi auferrem potius aç detra-hcrem falfam illam perfonam Pontificiæfuc-ccllionis,cwiiis inani fuco vos rudiorura ocu-los pcrlrringeie folctis. Repère quæ fcripfi innbsp;locisScripturæ oidin,\9.io.amp; u.Vtintclligasnbsp;me non agcrc dctuis,ftd de vêtis Epifcopis.
T V R R. Qa ifij^Anteniyejuiô te constttmtitidi- j jç cem Pontijicts Romaia iQquot; omnittnt Eptficopornmnbsp;EcdefiA Catholtca. Njltte, int^ttit, tadtcare eßnbsp;non tadicamtni. îndtcare, argaere , increparefio- 51.nbsp;lis Epifcopis conaestitint. Quodfi Latherit eß Adi~nbsp;ntfiros Protefiasitiam utdtcamus ^feenndum Sert-pturam facimus.i. Corinth. Si conueniatvni-neifa Ecclefia in vnmn^ eß omnesprophetent: ia-tret autem e^ais tnfidelu vel idiota : conuincitttrnbsp;ab omnibtis dtiadicatur ab omnibus, ^bd autetanbsp;eos maledtctis infedtamuryhocitemfecudamScri-pturamfactmtsSyßApoffolorurn exemplo:'vt quumnbsp;Paulus dtxit tn Elymam^Plene omni dola: eß Stephanus oocat 1 udaos homictdas eß proditores eße.nbsp;Profequi enim. benedtlhontbus eos, qui nos infe-dlanturyjon eos qui Reltgionem.,praceptum efi. lu- Vag-fia conuitiafunt,quti pro defeiffionefidei iaciutur.
S A d.Nó noftrâjfed Dei lummi iudicis fen-tentiam ex ipfius verbo petitam pronuntia-mustficenimo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quo Paulus lo- i.The.i;
qQitur,cftincerficieduslpiritu oris Chrifti.Dii autem vis Epifcopos(ac prçfertim tuum Pon-tificem)iudic3re poflc,amp; no iudicari,non i^aranbsp;difputasjfcd adularis,vt faciebat illc apud tuunbsp;Plaucum,^«e»jc^4zwö»e/’lt;ïf,vtciusvcrbisvtar. l» w»ü*nbsp;Miror autem tuâimpudcntiâ,quum in re ipfa,nbsp;turn incoargumentoquodptofers, corrum-pendo locum Pauli, vt alfcntationi tuæ fidemnbsp;facias, (Scnosfcilicct cum infidelibus dc idioi- Twi-rian»nbsp;ris cóparestConuincitur, inquis,ab omnibus,nbsp;hoc eft,intcrpicteTurriano,à fobs Epifcopis,nbsp;qui ius habet iudicadi, hçcenim funt tua ver-ba:iudicare,arguere,increparc,foiis Epifcopisnbsp;conucniut. Ac Paulus loquitur de efiicaejjattfnbsp;verbi Dei, non peregrina amp; ignora lingua rc-citati(vt apud vos fieri folet, qui linguis perje-grinis amp; cxoticisvtctes,læpectiâfubmurmu-rantesfacraveftraredditis,fcilicct/xur«‘tt'r»p«, -quod Paganorum elle propriü dick Ambro- ’nbsp;fiusjfcd ka propofiti, vt ctiä ab idiotis intelli-gi poffit. C^o fit vt vcrc alhciatur aSudito per- C»r.i4»nbsp;ccptóqucDci vcrbo.NiniituinÇinquit Jiieia-
-ocr page 662-*
^^34
nymus) dodrina eorum confeientias pulfan-te. Hoc verb, Turrianc, qnidadpropo/îtum tuum, amp; ad ilia veftrorum Epifcoporû tribu-nalia, vnde Chrifti dodrinam, amp; Chriftumi-pfiim quotidie ccndeirnant, eius iudiciumnbsp;grauiffimum iph aliquando fubititri.’Quam-obrcm(vt ad iocum Apoftoii quem obiieis al-ludam) nihil mirum cf,h tu inliddis amp; idiotanbsp;(quâtunmislicctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Chrilti verâEc-
clcfiam noningrcdienSjfedimpctum facien-s Gonuir.ceris ab omnibus amp; diiudicaris abo-ƒgt;' mnibiis : vt in te quadret quod mihifalso ob-iecifti, inlipientia tua omnibus elle pacefada.nbsp;Quod tarnen fubiicis,ltbcnter agnolco: nem-pc, vos Monaehos,qui nullas alias nih denta-tas Chartas exaratis, malediccndi amp; conuitiâ-di liccntiâ, vobisiamptidern veltroiurc ven-dicarc. At dum veftræ malcdiccntiç exemplurnnbsp;Apoftolorum prætcxitis; hoc veto non iâno-bis cit malcdicere,fed Apollolisiplis,quorumnbsp;fadis egregiis lt;k à Spiritu Dei profedis, nihilnbsp;cil communecum Monaçhorum,non tancùmnbsp;conuitiisjfcd furoribus etiam(quoties id licet)nbsp;fummâque in fandosaepios hominescrude-, litatc.
XX. T V R R. Dicis Pontificem Romanum Eccle-fiam dtfitparey Dic^ tu bone jlntorfivellrum Eua-y* . gelium peruenttne ad omneslAt Ecdefia Catheli-capercanäum orbe.»propagata efi^acefue etiàgra tnlamur genttbus, (fi- papalis Indorïi ^u'odpentenbsp;nerit ad eos Euangelium t ficut tn vniuerfo mundonbsp;efi. Credifte Antoni ¦, vos habere atgt;ud Indos quinbsp;congregent Ecclefiam Lutheri ad audtendu Euxn-geliwn eius, Elaaiga illuc cum merce ilia dogmati-ca.tui Eaangeltj : (fi experierii an frigeat tbt tuumnbsp;Euangeltum^an caleat.
Sad, Tandem mead Indos ablegas: credo quodhîc tibi aliquantulum lim molcllus. Ecnbsp;neicio quos Ipintus Indi (quorum nominenbsp;Americanos , amp; icmotifliraos quofque populos inreliigere ioletis ) vobis kfuitis aliquotnbsp;abhiuc annis atculcrunc, qui de vcilris ad re-motilîîmas illas genres profedionibus, librosnbsp;ctiam cdatisivt ira Icilic.c magis magifquc cc-ftemini vcllrum itudium erga Romanum Ponnbsp;titîccm,t]ucm quum præuideacis,vrgétc Euan-gclij ventace, propedicm ex hoc terrarum orbe expulium ici, mature de holpitio cogitatis,nbsp;ac nouum illimundum conquiritis , in quo,nbsp;vcitiâ operà, vctlrilquc arcibus, dominctur.nbsp;Verumenimuerô quia oportet mendacem elfenbsp;memorem , non pollum fatis rairari quid tibinbsp;- inmentem vcncnt,vt me ad Indosamanda-rcs , qui in fuperioribus tuis feriptis, dein tuanbsp;ad Illuftrilîiniü Principcm Landgrauium Epi-ftola, me ad Bonifacium reuoccs, que honorisnbsp;caufa Germaniae Apoilolum appellas. At hicnbsp;¦ Gcrmaniæ Apodolus nullos elle credidiepo-- pulos,qui Polù Antardicum viderenn Qijin-ctiam quum Ycrgiliusquidam,tum inMathc-maticis aliquantu exetc.tatus de Antipodibusnbsp;verba fecillec, rdquc Bonitacius Papæ tenun-iiallcr, audiquemadmodum Papa Stephanus .
. J. aduerfus cum lùlminarjc (commémorante A-uentino in Boiorum Ann'alib.) er^^tlium-, in-
lum.
AD REPET. TVRR SOPHIS.
Dei (fi ab Ecdeßa depelîito ,facefdBtio incigt;n(^'^ ahdtcato,fiillam perueßdm detlrindfHeritciftJl*^*nbsp;Hæc Ronianus Pontifex, niinirû vix ac )gt;' ''nbsp;quidem Turrianu toleraturus, qui fficadloji'nbsp;ginquifTimos iliospopulos .nibet prohcilc^*nbsp;At cnim liquid hoc ad caufaxn de qua agin’'^^*nbsp;pertincrctiproferrc poUemus pios aliquot vhnbsp;ros, qniin Amcricailla rcniotiflinia,pu»^'nbsp;uangehj doûiinani amp; ptofeflifunt, amp;luo t'nbsp;tiain languine oblîgnaïunt. MHorautctiiqi“nbsp;inter vos conucnirepuiîîc: quuintunfges 'i-los elFc apud Indos qui noftram Religion^'’'nbsp;profitcantur; amp; fodalestui feriptis editis coii'nbsp;quciâtiir cxfuisplcrofquc cum merce illal*^*nbsp;Pontificia,népe cuni juiaginibus, tcliquüs^ ^|fnbsp;coniîmilibus nugisad Indos aduétantQSjfuiu^.p/nbsp;ànoftrisCi’fosamp;in mare comedos,vtpaic^^y;,Znbsp;ex tuorum fodaiium Epidohs; in quibusinr^Jnbsp;infinita propè mendacia,hocvnuiii veriiincl-|/.nbsp;le repcii,quod narrant iîbi fuilie à iiollris ob-iedum , propriuni lefuitarum «o-a'S-st pauci*nbsp;hiîce vcrbis'cxpiicâtibus. O veceraroreslefiuthnbsp;per 1/0ffiat c/hodikim confirent vniuerji inortdc^nbsp;atqne confientiantyfitblatifijue difiorditi actHt/ml-tibus, traij ailla oinues pace atlt;]ae otio peifruamin!nbsp;'uefirufcslere non modo G er mania (gt;• Callm,nbsp;rtimetia 3rafilia,at(jHe ade'o toto terr ara orbefi'^“nbsp;lia doitrina difianditar. Hæc illi. Quainobten'»nbsp;rni Francïl'ce, inepia hxc fuit tuapollulauo,nbsp;duninie ad indos nauigare vüluiili,quuinf-iufniodi prohctioiié iodales tui libi maxinu*nbsp;laudi ducercl'olcant,quâ ego illis pracrepea™nbsp;nolim.Tuâ veto, qui tàdni Roœa; in otionbsp;fans apmi Cardinalcm ilium tuum, igi.iauianinbsp;purgarcpotins dcbuilii,quum Iblitisoe vlita-tisRoniæ dcliciisfrui inalis quàm date ope-ram nouisapud Indos miraciiiistabricaiiilinnbsp;TVRR. Dieu Sophiitarn T'arrtanît non Itmttfnbsp;errajfe,^aii dixtt Ecclefiâtiofnifie appedatà^fi'*]'nbsp;(]aam ßiaron Potifiexpailtts efiet, nec enuu debiHinbsp;hareremGracovocabalo^fedveniread an(ofi’gt;'nbsp;phum ElebraiCHtlt;;^c.Ego, Atitoni, i/ttudtcü,ninnbsp;V ent ad auto^raphit Ei ebraicunn.ijv.ia n ec H ebrai-ce fitCy necjtte mihi hoc loco Elebraice jCire o^m t-rM:no efiobferaatia meafied CyrüU éiierofiluMt*nbsp;nttCHias anttijutcate neglextiitidr ^ubd longe fi*“nbsp;iwte efi-,authorttatemj'anblorhm xipofiohnwnrt'nbsp;pudiafii, Extlfimabam Al intfiros Protefianttïi nonnbsp;ignorare, e^uam dntina efietJèpruagtnta Interprt'nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
tam ex Elebraica tranflatio. Gontemnere Septiia-ginta fi^’EIebraicmn prafirre^nthil aitnd efiyju.i/ti afientart ludats. Quidam authorvalde eruditiefnbsp;notaait a4.posiolos (fi Eaangeliliios ^utnijuafiiinbsp;EJaia teihmonia, non ex atttographo HeoraicOinbsp;fed ex interpretatione Septuagintaprodttxifie^nbsp;s A Ä'. Tuam Hebraicatum literarum igno-rantiam, quam præ te fers, fatis video : atqucnbsp;etiâ,quandoita vis,facilèpatior,niodôiiciiii-hi tuailihæc infcitiafraudi fit. Hæc cnim cil,nbsp;vt grauillima, itainiulhlfimalimul, dLÎæP*^'nbsp;dcntilîima accufatio,me,quia te adauTÔjç«?”nbsp;Hebraicum reuocaui,proptcrc3 antiquitatcninbsp;, -ncgiexilfe, Sc Apoftolorura auchoritatem te-pudialle. Num enim obfccro, qui tuafopbÜ-raatarcdarguit,is veiantiquitatem ucghgK,nbsp;lt;]piït^PhilofophMm(fifacerd!)sJitnefcio)(itlt;mpl9 vçl ^uod loge grauiuscll(vcjcdc dich) auco-
-ocr page 663-‘'•f-h
l. LailMilU VIUU IllViUllVU, U*li;eLU 11 CI v u*. 7 Hebraicum quotics opus efi
.*«T.''S-.A.DEEL. RESTONS,
neatem Apoftolotnm 'repudilt ? Gert^ q-uiim ce hie littras HebraicnS ftägclIStem Vrddré;, re-' 'nbsp;nocaui in mcmoriam’qux aliquandó-pópu-Ia- 1nbsp;•’lt;».« c”tuusSimcninsHifpanus Câ-rdinàîîS fctipfeC inbsp;'•bl. rit,vt Latinæihoc-eft.Rômanæ Ecclelîé gtati-i 1
’»Caretnr:wfrt/lt;7rrf4wzgt;,inquir, (ÿ* lt; ' frptuaginta Interpretum edttionem, nos Latinam jnbsp;t.mllatitinem velut inter Synagogamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orienta- 1
Inn F.cclefiagt;npoßutm!ts,tanpuam duos hindi^ in-de latnuics, medium autem lefum, hot eß,Romi!i- i nnmßue Latinam Eccleß,im cotlocantes.E{xc Si- 1nbsp;I’leniiis, quibus bonus ille Cardinalis Icfum .nbsp;Ciitilfo in EcclehaRoman.a crucifixebar. Tunbsp;verb paiiloxquiot interpretationi po. mulranbsp;toiuinemoras ad Grçcam illam incerpretatio-nem contirrnandam , quali ea res inter nos a-5anii-,aut quad ego 70. Interprètes reprchein-4lt;rrm, qiiii tc vnii reprehend!,qui argirméta-’''s'i!s,non cxeo uuod fetipferunt feptilagintanbsp;tiuretcsifedex o quod non fcriplcruntme-y.’ qaianon roties vlurparunt'vocabuium Im-’'¦uTiiii quories voluifti.Ergo torunr hoc tauranbsp;lit-»ûiftpT-!)» , vr parmuha alia in fcriptis ruisnbsp;f'du itdpfpra -j^eprcov.Tibs enim fatis eft cita-rc,qi;icqipd tandé cites. Verutamen à te pro-811 ca : Ü s 11 o c- V n fl d i c â A p o ft o 1 o s 11 a ft I i 11 c V fo snbsp;iiitcrprer.n ionc Gnec.r, quæ vulgo ad leptiia-ginta ilioù mterpretes rcfoi ri folet,vt fc ad iplanbsp;vetba non aftrinxerinr, quaderc didcyo. in-icrprctatione vide Hicronymumicui fi credcr
h‘'egt;[. fo)''i:nitcs.Nec inca rc longé diftat adHicto-nymo Auguftinus^, alioqui iepttiagiilta intvr-precibus imprimis addiétus.Vtrùm quid opus lt;11 pluribusi-Tu ipfc nobis co nomine Pontift.nbsp;ecm iniriticè commendas , quod RomæCollegium Ncophytorum inftituerit,vbi Hcbrai-« linguæ cognitio craditur, vt Ncophyti po_nbsp;flea bené cruditi ( agnofcis credo tua verbanbsp;pag. libti tui 185.) Chriftum ludads ex lege amp;nbsp;IX Ihophctjs demonftrent. lamigitoraccuranbsp;tuum Pótihccm quod antiquitatem ncgligar,nbsp;q.i6d Apoftolorum autboriiaté répudier, de-Jiiquc quod intcrprctatioiicm Septuaginta planbsp;lie leiiciac.
Atque hæc quidem de tua ignorantia nobis dicta fint. Porro quum ipfc fatearis in va-•tus Ecclefiæ formis defcnbcndis Ecclcfiam fHiireinlegcNatutæ (vt loqueris) Certé apercénbsp;¦cctracfos tupcriorcm filum tuum errore quumnbsp;diccrcs Ecclefiam ab Aarone Pontifice init-dunihabuillci
T v R R .Diets me EccleßaßibElantiam cum e-ius exierioreforma cotfandere, fed tupotiiis tecum planas, puum lopuerts deMiierßs atatibtes EAcbe-¦ßt: nam varte, atatesfunt tottdemßrMa ptsa ad ti-lamvnamEcdefiam ab Adamo ctepiàm aceeße-tunt; puare neeeße eßtotidemßectes gt;conElituäntynbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jta jit vt lila forma exterior, pua tibi apparet,Md.-
Pt tue. etfit,(;ßfubLiantia eitu. E.cclefia pua ah. Ada»i foipit, fubiiantia pntdem ö“ numero vnaeß'vfpuenbsp;sid cenfummationemfeculiperpetub contirtu'anda,nbsp;ferma eß, vt ante a dtxi, fdes Deum. co-b»ttu/fi,fed huius vnit» Detießx. varia fuerujiisii-if.efitieties. , •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
c;.ÜAJ?^P.c fprmatyira cflcnciali /tum exterio»
ri, fan's fupeêqut'à nobis ante difpiitatum eft. . Tu verb bonus fciiicct formarum inticftiga-'nbsp;tor,ex variisætatibus, varias eftentialcs formasnbsp;conrtituis,quæ,intiuis,totidcm fpecies conlli-tuaiir. Ira^iitibi credimiis,puer non crit ciuf-derti fpcciei cuius eft adolefcens: amp; rurlum fc-ncx à viro fpecicdifcrepabitrScquia vir eft homo, adolefcenccs amp;’fenes non crunt homines.nbsp;Nunquamne, mifer , diftingucs varias fpeciesnbsp;difpolirionis alicuiiis rci ab eiufdcm rci vna,amp;:nbsp;eiientiali forma’Difcc igiturTurriane.eiusrcinbsp;quæ vna eft numero,non polie elfe plui es formas cfl'entiales:adcó vt Turrianusipfe,amp; qufinbsp;foie adolefcens,amp; quiim eft fencx,fcmper ha-beat vnam formam cfrencialem,nifi quis fortenbsp;neger ilium elle hominem. Ac,ne ceipfefallas,nbsp;quum dieo,vt tuo Ponriticiinferuias, te in varias formas comierrercmon loquor devera amp;nbsp;cftenciali forma, fed de fallacibus illis formis,nbsp;qnas airentatorcsinduunt propter offam,vcnbsp;dixit Plautus in tua Comoedia Pyrgopoly-nice , aut li mauis Pyrgopolymorpho Milicenbsp;gloriofo.
T V R R. 'Damns, Antoni, Eccleßam tjuamâe~ xxiiï. ßai^ntisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e(fe,vteßextramintern
non ejfe,acprotnde non cßeficziißbilem,/i/i viderit ignorare -rinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o A k r? ipfa no»ßeparari à ßngula-
rib ijaod ttt-is Artiîoreles lib.l.dc anim/tfignipi-caMt,^juîi dtxic,vnwerfale antnibil ejfe,aittpofie-rim efße ‘.ßigitnr nonfiparatiir aßngnlanbw, ag~ qregatto onmittm fingttbtrinm erir ^neddam totumnbsp;ßenßbtle ,coniians'ex ßngttlaYtbus omnibusnbsp;fitnt eins partesßenßbtles’.vt exernplt 'canftt, homo^nbsp;-qtsod eßs-i^oK^s, reipßa nonßeparatur àpingnlart-btss homimbns, (juoriitn omnium vniuerfns numerus vbtcun'jueßnt totutn t^uoddam efl,^uod vo-carifolet Integrale, conslans ex omnibus ßngu-la^ibus homtnibus, tam^uampartibusfuis. Conce~nbsp;def/tetsiosßigulares homines vbicum^ueßnt, vh~nbsp;ßb'des eße, sßr totum illud ex idlis ßngularibus tn-tegratum, tion eße 'vtßbtle ? At dtcts-, nemo vn-epuami/idtt talern cts'um omnium höminum tottusnbsp;rnundi ; an ideo non enttoißbilis?pari ratione, ne'cnbsp;figt;gt;gAares hominesßuntvißbiles, efmamemo O'-mnesßngulares vidtt. At tu dits omnes ßngularetsnbsp;hommes eße inßbiles, t^uißunt tllud totum,ßue po^nbsp;ttùstlJud omne exipßs conPlans:magis enim conue-nit in Quantitate dtßcreta to wi» cjuam tJ »Keyupubnbsp;te vertus, Antonißßc ennn de Eccleßa etiam dtci~nbsp;mus TO ii!itöo'Ä«,rapy4 nbßeiungi a^ßngularibus Ec-cteßis, puas conf terts vißbdes eße. QuaYum 6-mrmm gt;vniueßa multttudo totum puoddam eßcon-fians ex ßngularibus Eccteßis teinpiiampartibusnbsp;'ßtis, puod totumßmtle efinontuerfali » vt'Antilot.nbsp;tradtt, Itb, 5. prima philofephia. Itaptie, pua erantnbsp;ßngularta .vniuerßalis in mente ,ßunt in re partes .....
I tottus. Percontor ergo te,natura humana puatenùs communtseßvtßectes,potejlneividertextramen^nbsp;ttm? minime neßiondebis. At eadem in ¦atomo cer-nitur,ß!nttturitrablatur'.ad eundem modttmdicen-dum eßEcvltßam communentipuatenuscommu--nts eß,fil'um ocülts mentis-'vidêri : puatenus uerpnbsp;ßroprtetatibus a€a^Mo7(,puas'indtutdua»tes vacatnbsp;afficitur,iamßub ai'fettmn cadtt^nepue retpfa à ßtr-gulartbtts Ecclefiis fepararipotefl^puaruttti/niuerr-
fa multitudo, SAoTui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß'^CathoIica Ec-
flefia nominatur. Q^mToV^ confineratur cum propriif differentiis nationis loei, rempo'-ts, e^-c.nbsp;Tatjc ejt Ecclefia,non communis-, in mente fo-Inm efiytjuatenus communts efiifed hic.
Sk -d. Tandem aliquado poft mulros erro-res, ad hunc portuni appulifti, vt agnoftas to' x«3-’oXoti non elfe extramcntem,acpropicréanbsp;non effe vifibile:fedhïc mitificanobis diftin-üioncpropoais, ncpextt'amp;’aXow vt cftieaô’oÀoy,nbsp;elle inuifibile,fed vteft teipfa,eirc vifibile.nbsp;quia reipfa no feparatur à fingularibus. Namnbsp;Atiftotelcs dixit(inquit)r^»»«f aut nihil ef-fe^autpeilerins eJfeMirù fane diftingucndi genus; fi intelligeres quid fit Ariftoteli ,posleritttnbsp;ejfciiyit Ariltocclcm non citâtes, aut aliamnbsp;diftinókioncni proferres. Nam illud eft poftc-lius Ariftotcli,quod neque videri,ncq; tangi,nbsp;nec vllis corporis fennbus percipi poreft.nbsp;Tfco»). de Quamobrem vniuerfalc,aut nihil cft,aut ciuf-modi eft. Sic enim Thomas, melius Ariftotc-»» »fufe. Jem intelligcns,r’ninerfdlefïne^aityautnthtl efi-,nbsp;ant po^lerius,ejuoniam talts vninerfalitas in re ni-htl efi.'IüNCto ita diftinguis, vniHerfale -.vt eflnbsp;vntuerfale ynon vtderiyfed tarnen vidert retpfa-.nbsp;quod perinde cft,ac fi àïCi.s-.E'niuerfale efle dno-bm modis.-vno^vtyniuerfale, hoc eft, vt loquitur Philofophus, 'vtposleri}is;jiltero^ reipfa.nbsp;Nónnc hic vides amp; fcncis te à tuo, velàmconbsp;potius(vt dicere foies) Ariftotelc iugulari,quinbsp;vno tantum modo Vniuerfale elfe affirmat:amp;nbsp;alterû cuum ilium modum ait, nihil elfe. Autnbsp;nihil eflitntpuitiaut efl poiîeriut.Ed autem pofte-tiùs quura eft vt vniuerfale, népc fccûda Sub-ftantia ; fupereft igitur vt alio modo nihil fit-Attuquidem itanobis Ariftotclem exponis:nbsp;Vniuerfale nihil cftihoc eft, vniuerfale reueranbsp;eft : quia reuera nonfeparatur à fingularibus.nbsp;Audi,mi homo,û Vniuerfale reipfa non feparatur à fingularibus, ergo non eft Vniuerfale;nbsp;quia Vniuerfale elle nô poteft,nifi per abftra-ôtionenià fingularibus. Reôlè enim Boétiusnbsp;dixit. E’muerfale dum tntelli^itur ,fingulare dum ,nbsp;fentitur : alioqui fingulare cfl'ct vniuerfale,,nbsp;quod quàm aprè amp; crudité dicatur,amabo te,nbsp;-difee ab iis fodalibus tuis, qui funt te dotftio-resin Philofophia. Qcua verb infummano-ftt-ï difputacionishacde re copiofiùs trada-uimus, nuncpaucis tuos errores conimcmo-labo.Quo me igitur vcttam,Turriane,(fic e-nim de me valdè folicitus,fcilicct, exclamas)nbsp;Inmilitt dum tibi vidcris(vt ad tuum Plautum reuerca-^hriofi mur)legioncs diftlare fpiritu: qub me vertara,nbsp;inquâ.aut vndeinitiumfaciam vtrecenfearanbsp;PyrMlie-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Zi«ice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errores,quoru numerus memoria obruit?
rurriani Primus igitur hic fit tuus error : quod quû di-Cimadia. cis Vniuerfale reipfa non fcparari à fingularibus , amp; ambiguo ludis amp; impropriè loqueris: quum ita dieendum fit potiùs.Singularia reipfa quidem eire,quta funt primæ Subftâtiæ: atnbsp;Vniuerfale non alibi elfe quàm in mente, quænbsp;ipfuiB contemplatur.Alioqui fi reipfa nonfe-paratut Vniuerlalc à fingularibus,certc vicif-iim fingalaria rc ipfa non feparanttir ab Vni-uerfaliata vt eadem ratione finguiaria fint in-uifibili« in Yniuerfali,qua Y niuerfaic cric vi-
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
fibile in fingularibus,adeôque nullû erit Vßi' uerfale, quod nô fit totum difçretumiatquei'nbsp;ta non admodû opus erit 1 .aregoria Sublta**'nbsp;tiæ-.quia Genera amp; Species ad Quatitatem te-fcrcntur,fitibi credimus.Alius crrortuus,qu“nbsp;dicis omnium fingularium aggtegationé «ff'’nbsp;quoddam totû fcnfibilc conftans ex fingulaU-bus omnibus, quæ funt eiuspartes fcnlibiks-Nam vt fi Animal, non nccelfe eft elfeaggr«'nbsp;gationem fcnfibilcm eorum omnium, qu2nbsp;animali contincntut:idc dico de hominci««^nbsp;«A«. Licet enim indiuidua fint fcnfibiliapro*nbsp;pter matcriâ,tamé Vniuerfale nô eft fcnfibilc»nbsp;quia eft materiæ cxpcrs.Tcrtius error tuus:tbnbsp;quod in tuo cxemplo confiindis fpecicmeu®nbsp;toto intcgrali,quod fadum nô oportuit:qui*nbsp;Vniuerfale totum eft,neiTipc oXa; ox«r quôd f‘nbsp;que participatur totum ab illis de quibus prÇ*nbsp;dicatur in Quid. At Tori intégral! niillo modo id cóuenitjiiec enim pes vel manusdicitirfnbsp;corpus,quuni tarnen de omnibus fingularibusnbsp;hominibus homo dicarur. Quod fi velis eófi-ccre totuintcgiatum ex omnibus hominibus,nbsp;quod fit re ipfa totum amp; vifibilc,ncccilè eftO'nbsp;nines homincs,nó per fomnium, vt facis,fednbsp;reipfa limul de vnà côgregari,alioqui TotiUfnbsp;integrale non erit: quod quidem hôindimjl-fis ac fcparatis, fed m côiundis pärtibus cofl-fiftit.Qmnctiam licet omnes homines cógt^'nbsp;gaies,noii ramen cfficctes vnum hominemnbsp;illis omnibus hominib.vt ita cognofcasqu»”*nbsp;infeliciter in hoe argumcntajierfcris.Namo-mnesEcclefiæ congregatæ, eificerent quide’”nbsp;vnam Ecclefiam,fed omnes homifiescongf'^'nbsp;gati non efficerent vnü homiiienlltaquc nU'nbsp;gæ funt,nieræ inquam nugæ quç di cis omni®»nbsp;amp; quæ nobis in memoria reuocant móltrl'”nbsp;illud Cabalifticum amp; Rabbinicumde mag^^^nbsp;quodam honiine, qui omnes homines cópf^'nbsp;hendit; itémquedc magna quadam aui cï®'nbsp;mnibus ambus cópofita, quæ expanfis alis^'nbsp;clipfin etticiat. Ad ifta dcljria quàm propè aC'nbsp;cédas ex co pater, quod affirmas omnium hOquot;nbsp;minum cœtum,qucm nemo vnquâ haden^nbsp;viditjcflcnihilomtnus vifibile amp; elfenbsp;Quartus error dum dicisTc-»«, magiscôuen*'nbsp;rc 111 Quâtitate difcrcta, quàm«'*xo»quodi“nbsp;ratione diircrédiquafalfum fit, vel ipfisaJn'nbsp;Icfcentibus notum cfi. Siquidem Omne di^*'nbsp;tur de Gencre amp; Spccie:amp; Totum de Toto »'nbsp;ue fit continuæ , üue Difcrctæ Quantität*^'nbsp;Nam hæc Enuntiatio : Oranis homo viuit,®'nbsp;liudfignificat,quàmhæc: Totus homo viu*^’nbsp;Itémque fi dicas omne gregem ( quodnbsp;de eft ac fi dicas omnes gteges, inquiunt P® 'nbsp;lofophi)aliud dixetis,quàm fi Totumgreg^*”nbsp;dicercs. Nam illic eft ««âo'xev, hîc eft Totuin,nbsp;Quintus error,quod velis multitudincnbsp;Ecclefiarum Patticularium, effe totumnbsp;quoddam Difcrctæ Quantitaris vifibile,nbsp;reipfa non vnà congregenturtquod eft dice^^*nbsp;cfic Totum amp;nô Totum: quia non fuifie*'^®”nbsp;rum multitudo, vt fit aliquod earuro Totm^’nbsp;fed oportet res illas firn ul reuera ôcnbsp;cfic coniundlas.vt Totum integratum vif* *nbsp;conftituM. Êxcmpli gratiâanag*i*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj.
-ocr page 665-ANTON. SADEEL RESPONS, milieu multitudo inlt;îcrm3ni3,GalIia,Hifpa-fli*gt;amp;c.Scd vt ex illis militibuscoraponaturnbsp;'nus cxcrcitus,nccclle cft,non tantii elfe mili-tum multitudintm, vcnietiam raultitudincmnbsp;militum in vnum exeteitum couenire, Ecquisnbsp;cnim duxadeo démens fucrit, vtiadetfema-^tim habere cxcrcitum , eo quod magna fitnbsp;'bique militum multitudorDiccrescnim eosnbsp;in vnum cxcrcitum cHè congregandos: polfisnbsp;tarnen operàmentisTotûaliquod tibi adumbrate, quod reuera non crit, acproptcrcaeritnbsp;iouifibileivt quû animus omnesECclcfias particulates in vnâ Ecclefiam colligit, quam fuisnbsp;Untùmoculisintuctur. Sextus error qtiandonbsp;pcrpcrain citas Ariftotclc in lib.5.primæ Phi-loCNcc emiti illc diCit,Tom ejfe jirntle ninfr-w. led potiùs, Kiiiuerfale eJfe vti^uoddanbsp;T«t«.-hac videlicet rationc,quia inferiora có-tinet.Laiiùsigitur patet Totn,quàm Vniuer-filenta vt licet vetcdicamus : OMnevntuerfaltnbsp;fjejhatle Toil, nó tarnen vicillini dicédum litj,
Tt ii.'w ej]fji:.‘nleyiiiHerJaUr. adt óque lögt minus ita tibiargumétandum fucrit : fi ali-euomodo Vniuerlale fimile cft Toci; ergo ell ’iiquod totum fimile vntucrfali, quod oculisnbsp;eoipoiis v.dtri polfit.urao veto,lieft fimile v-muttlali, H, liQc certè nó erir,quod lit vilibili,quandoquidé \'niuerlale,vifibilc nó eft.Sc-Pntiius error eft, quû aislingularia Vniuerfa^-Iii quod eft in mente, fieri in re partes cotius.nbsp;Nam vttiatit,in repartes Totius, oportetTo-tii'.n reipla coftitunaLoqui It quum dicis in re,nbsp;luhilubud dicis, quàm quod mete tibi de animo dtpitigis.ipfis certè vocabulis abutetis. lanbsp;vittipfatx omnibus Ecclcfiis vnarn colligasnbsp;Icclelii vifibilé, oportet teipla omnes Eccle-ins in vnani Ecclefiam , ecu in totum vuu ag-grej^aii. Qms autem non vidctciijlmodi ag-grtgationcm, non reipfa, fed anirni tamû co-g'tationc ficti.-Odauus crror,quod lentias Ec-cltluin Cathoheâ(vt cómunem dicis) quatc-nusCatholica elfino vidcri,fed quatenuspro-prictatibuscfiç-iicoî;, inquis, (malimnbsp;tp'is Indiuiduantes vocant, afticitur , vidcri;nbsp;qctadinodu natura hum3na,vtfpecics,nóccr--'mur ,ltd m atomo cernitur amp; lentitur. Hæcnbsp;'“ijinquam, ira ft cum cófiigunt,vtmutuisfenbsp;'ulncribus cófodiant- Nam quum natura hu-Piaiu videtur,nó tune cft aliquid Kctó’oA«, fednbsp;indiuiduum,vt agnofcis-Tuvero hoe feiliectnbsp;^ïtmplQ tiieis non tantum fingulas Ec-^leliaselle vifibilcs,fed etiam vnam Ecclefiamnbsp;f iiliolicâ: quod perinde cft,acli dicetes, na-ii'taui humana non tantü elle vilibilcm, quianbsp;'les indiuidua funt vifibilia,fed etiam quia rinbsp;cÄ« naturç humanç vidcri poteft.Dcindenbsp;n^tuta humana nó definitur ex indiuiduis ; atnbsp;Jotuin integratum,cuiufmodi vis clIeEcclc-l'atn Catholicâ, non potcll définir! abfq; fuisnbsp;P’ttibus. Deniqi in hoc fimili tu vis prius elfenbsp;^ïtnolicî,deinde particulatesEcclclîas, quins Catholica Ecclefia indiuiduatur(vt tuumnbsp;’''ibiitn vlurpcm) Atqui fi Ecclefia Catholicanbsp;' ‘¦ôgtegatio particularium: certc particula-
Ecclciix funt prius.Nunquàmntjobfccro, **iiclligcs ÖC animaducttesjte nó loqui fimpli-
citer de Ecclefia, fed de Catholic« Ecclefia? quam tu modo cû Gcnere, modô cum Specienbsp;cópara s,modo etiam cum Toto, amp; ilia omnianbsp;tibi vn û idcmquc funt. Die porrb nobis, bone vir, quacnani funt iftæ proprietäres indiui-duantes Ecclciiam Cacholicam,qu«s tu nobisnbsp;cómemoras? Quiim dicisEcclefiam cetpi tantum méte,quarcnus cû commnnistfed elle extra mentem quatenus eü lTçc,nempe cum pfo-priis diftcrentiisnationis, loci amp; cófimilib,us;nbsp;nonne diçis,nihil rale cooitäs,Ecclcfian),qua-tenuseft Catholica , cerni tantum mente, acnbsp;propte,rca inuifibilem: fed quarcnusclt parti-cularis,cllê vifibilé ’ alioqui none TClt;reTlt;^nbsp;xot JflX« pugnant inter le ? porcftne cllèaliquidnbsp;vniucrfalc amp; hmul vcftitü propriis dilFcren-tiis nationis, loei amp; temporis? ô inonûrum innbsp;vltimasrciras,adcóqucin cxrremara Indiamnbsp;deportandum, vt illic Barbaras genres docCatnbsp;tam rcótè rariocinari’ Ecquis vnquam aiidiuicnbsp;aliquid habere proprietäresindiuiduas ,quinnbsp;fit indiuiduüPquis potró, vel cogitate quidemnbsp;pollït, idem elle Catholicum amp; indiuiduum,nbsp;nih Catholici vocabulu plane euertat ? Scruanbsp;igitur tibi Indicam iftam Philofophiam,Tur-nanc,qua tu vis indiuidua veltita fuis propric-tatiBusiJ6/ç-ua7c,clIe Catholica vifibilia.Nam?nbsp;vt de noftris taccam, non exiftimo vllum ellenbsp;velex tuis fodalibus, qui ciufmodi Philofo-phiam rccipiat, qua ramen tantopere gloriaris , vt vano cius Iplendore amp; fiico fophiftico,nbsp;fperes te polie nobis illndcrc, nó minus quàm in muieenbsp;familiaris ille tuus apud Plautü,volcbat iplcn-dore clypei oculorum præftingucrc aciem jn fi***nbsp;nbsp;nbsp;,
acieholtibus. Poftrcmô(iamenimtædcttam prolixi cata!ogi)vide quotfum cuadat tuadif- TurrUninbsp;pntatio. Vis CatholicamEcclefiainrcipfanó Csmirrfw.nbsp;polie feparari à fmgulis Ecclefiistita igitur lla-tuito ex ipla tua ratiocinatione.CaputCatho-licum vilibile.Ecclefiç Catholicç vifibilis, nónbsp;polie reipfa feparari àlingulis Ecclefiis : acnbsp;proindc nullum aliud elle caput vilibilc Ec-clclîæCatholicæ,quàm linguios lingularumnbsp;Ecclefiarum paltores,lt;S:(vtlotjuutuscltCy-.prianus) vnu elle Epifeopatum, cuius à lïngu-lis in folidum pars tenctur : ex. quo faftum cft,nbsp;vt idem Cyprianus non Epifeopum vnum,nbsp;fed multos Epilcopos dixcrtt in Ecclefia Catholica praEclIc, idquc feribens ad Epjfcopuranbsp;Romanûiatque ita euanuit tuus Pontifex Romanns, de quo profedo male meritus es, quinbsp;hancde cius primatuquæûioné inÛauraris,dcnbsp;quâtiim in te fuit cxacetbaucris,inillius caputnbsp;tandem redituram. Sed quia fæpe repetis, menbsp;odio Pontificis Romani loqui,ac proptere*nbsp;tibi fulpcctus vidcor, faltem expende Vetc-rum fcntentiam,quoties de vnitate diflerunt*nbsp;quam in vnojcodémquc Spiritus ôefidei vin-, culo conllirucntes, fatis docent, cam elfein-uifibilcm,tantum abcû, vt eam ab vno bomi-nc vilibili pcndctc velinr. Sicenim Auguûi-nus exponens hæc loannis verba zt/f/i/wr Dii loaDn.)^,nbsp;^ut erant dijperfi congre^aret i» vnum: Non in v-num diftumcûjinquit, aliquem corporalcmnbsp;locû,quum de tali vocatione Gctium Prophe-ta pr^dixcritzôc adotabunt cum vnufquifqi de
H h. j.
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
•xxini. fuo loco omncs infulae Gentium. Sed congregate in vnum didum cft, in vnû Spiritura, amp; in vnum corpus,cuiiis vnû caput eft Chriftus,nbsp;Taliscongrcgatioædïficatio eft TcmpliDci,nbsp;talcm congregationem non gencratio carna-lisjfedrégencratto fpiritualis facit. Habitati-taque in {ingulisDeus tanquâ in templis fuis,nbsp;amp;in omnibus fimul in vnum côgregatis, tan-quam in templo fuo. Hæc Auguftinus. Qu^ianbsp;verb rôties oberuditis Ecciefiam Catholicamnbsp;Roman3m,ac Romanam Ecciefiam vultis ef-fc Ecclcfiarum omniû tcginam,audi quemad-modum idem Auguftinus RomanâEcciefiamnbsp;cum ahis Eeelefiis æquo iurc ccnfcatmullâm-que aliam velit efte Ecclcfiarum rcginam,prç-tcr'omnium Eledorum Ecclefiâ. Namexpo-riciïsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;téfilia Regnm. Ecce, inquir,Roma,ecce Carthago, ecce alie amp; aliæ ciuifatcs nliæ regum funt, amp; dcleftauerût regem fuum in honore ipfius : amp; ex omnibus fitnbsp;vna quædam rcgiua.Ec paulô polt: Aftitic reCnbsp;gina à dextris tuis,amp; quç à finiftris,inquit, nônbsp;regina; ftabir cnim quçdâ amp; à finiftris, ciii di-,nbsp;cctutivadc in igncætcrnum. A dexterisautemnbsp;ltabic,cui dicctunVenitcbencdiôkiPatiismei,nbsp;peteipite regnum, quod vobis paratum cft abnbsp;initi'crmundi.Hæc Auguftinus. Quum autem,nbsp;mi Francifce,nolis Ecciefiam illam tuam Romanam, de Elcéforum Ecclcfia intelligi: ve-ritus,nc propterea fiat inuifibiiis,cuius tu cô-fpectu amp; fulgore nimis dcle(ftaris,fupcreftigi-tur,vt fit ilia, quant Auguftinus dùiràfim-ttris circfclfutam ; nifi tu Icnténtiam teuoces. TVRR. An Eccleliarîi vnitatc non magn deri^oJJe,ijudf!de-,anMH religione: Dicamm igitnrnbsp;Ecciejini^uatn dcfcribn Lucas no fmjjè vifibticmtnbsp;ijHta fnuUttudinis credenm erat corvnwnycuveronbsp;omißfltfacramentu Ba^tifw'.ijuare indicanws bacnbsp;ratto!.ëcontra Antontu.-Baptifmnsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vmis eß', facit nouas creatur.Uyex quibus cogregatur Ec-tlejia Catholtca,^ ijui eflfigt'lîifidei,igua vna efi, eJtSacrarnentu vißbile,ca reliijua dtffoßtio'ne Ec-deßaris noui T eßa/ncti:igitur etia ex hac parte fide i propter S acramentu fidet vifibtle, sjuodefl Ba-ptßniu vnitasEcclefiaru vßbtln efidn vnitate do-drinaEudgelica cottneturvmtasfidei,cßSacra?ne-torèt, ißr ton ts dfipofittonis à Chrifio confiituta, crr. |
S A D. Ecclcfia qui deferibit Lucas erat vi-hbilis.Nô cnim erat co modo Catholica,quo nobis Ecciefiam Catholicam dcfcripfift:: ne-quenegamus ,quin Ecclcfia Catholicafuturanbsp;lit vifibilisircuera aliquando congreganda: vtnbsp;tûc reuera Ecclciia Hicrofolymitana fuit corpus vnû vifibile.Huius tarnen Ecclefiæ,quan-uis vifibilis, côfcnfus videbatur, non propricnbsp;quidem,fcd per crfecla; quod Lucas fignifica-¦ uitjquum dixit omniù cor vnum fuille.Nam finbsp;conlenfusclt volütatum côiun6tio,amp; voluntas in ammo vcrlatur,certè qui dicit fc côfen-fum âlitcr vidcrc quàm per efteôfa, ille fc animos videtcpolfegloriatur, quod non homi-ni tribuendutn ltc,nefcio an in quæftioncranbsp;rcuoccs,amp; num exiftimes reuera hcclcfiç Hie-lofolynjitanæ 6c omniû fidelium, qui turn il-lie crant^ vnû cor tantum fuillê naturale 6c vi-libiie. Baptifmura non omifi, vt ais, quaudo-quidemmemini vnitatis dolt;ftrinçamp; religio-nis nifi forte cefes Baptifmumad religioncmnbsp;non pcrtinere.Scd iam operæprctiû cft auditenbsp;rationem,quant induciscotra Antoniuni.Ba-ptifmus cft vifibilis : eft autem Sacramentuntnbsp;fidci,qux vna cfttvnitas igitur Ecclefiarû vifibilis elt.Iam audi quid Antonius dicat aducr-fus hane à te induftam rationc. Ait igitur pri-Htû te non diftinguercintcrBapnfniû,vtdici-tur vnus Baptifhius in Ecclcfia,6c Baptifmuninbsp;vt cft attio:niniirû,quum Baptifmusin Ecclc-fia adminifttatur.Hoceitim modo Baptifmusnbsp;quidem cft viiibilis,lcdnô cft vnus Baptifæus,nbsp;vetùm fiint iiinumcrabiles. Quumautévnusnbsp;Baptifmus dicitur,nôn dcbcmushçrcrein fin-gulisadionibus baptizandi, neqiicfiibfifiet'nbsp;in iis,quætuinnoftris oeulis obiiciuntur,fednbsp;vim vntusin Ecclcfia Baptifnti, folitis mentisnbsp;oeulis côtéplari.His oeulis videmus, quod ait ,ƒ,lt;!¦nbsp;Petrus,Baptifniû nosleruare, non depofitio-nem lordiû cavnis,ledconfcicnciçboiiçinttr-rogationéapud Deuin. lifdé criant mentiso- £phe- nbsp;culis cernimus, quod Paulusdocct de vnitatenbsp;Ecclefiæjde qua nûc nobis fermo eftiStuden-ces,inquit, feruare vnitaeem Spiritus per vinculum pacis.Vnum cft corpus6c viiusfpinr“^»nbsp;fient 6c vocati eftis in vnantfpem vocatioinsnbsp;veftræivnus Dominus,vna fidcs,vnumßaptfi- tnbsp;ma, vnus Deus 6c Pater omnium, quinbsp;omnia,6c in omnibus vobis.Hçc Patilus.Ernbsp;vctcrcs de vna Ecclcfia,6c de vnitate Eccftl''’’nbsp;loquuti funtiPaulum ante, 6c cuni Paulo i“quot;nbsp;Veteres fequimauult Antonius, quaTuff'“'nbsp;nicisfomniisadhærerc. Præterca dicit Anio*nbsp;niustuam induäram rationem elfenbsp;ç-or, tantum abelt vt demonftrct.Perperamc-nim itaconcluditur. SiSacrantctuni vnitatisnbsp;fideieft vifibilc: cigo ipfahdci vnitascft vili;nbsp;bilis. Atq; adeô affirmât Antonius,te innbsp;farcrum Theologicarumignoratione vcrlu’*^nbsp;qui nefeire videaris, quid lit Sacramétunt- fnbsp;enim rci facræ 6c inuifibiiis vifibile lignû:'''^ gt;nbsp;vttradit pater Scholaftieorum Lôbardus,!’’'nbsp;iiifibilis gratiæ vifibilis forma.-Ex qiiofit*^*!.’nbsp;toto tuo iibro quâtumuis licet longo6c üfi'nbsp;fo,vix vllum rcperiaturargumentuntvelcf^nbsp;fius vcl ineptius. Sic igitur Antonius mnbsp;ôfamàte rationem in tcipfiim reducie,'-^nbsp;tuû caput regerit. Si Eaptilmus cft facratfnbsp;turn fidei : lides igitur cft inuilibilis :nbsp;Baptifmus cftfacramentum vnitatisnbsp;rum propter vnani fidem, igitur (vt tnm^nbsp;mis verbis rcpctâ)ctiam ex hac partenbsp;pter factamençum fidei vifibilc, quod clnbsp;ptifinus,vnitas Ecclefiarû eft inuilibilis.Rnbsp;cft ncccfiaria: quia facraniétum vifibilcnbsp;tur ad id, quod inuifibile cft, alioquinbsp;facraraentum.Arque hxc de inuifibilinbsp;Ecclefiæ,6c de vifibili 6c cralîa igiiorâtia ,nbsp;fiani, qui fi rede intelligerct, quæ po*nbsp;dicit de vnitate doôfrinxEuangelicæ,n‘^f_ pnbsp;dm aduerfus dodrinâEuangelicâ difp^^ T V R U .An tdeo non ent vtjibiEs thohea ex omnibw Ecdefitsconÿ^t^^ttt,']'*nbsp;fttntvno in loco ornnes cOngregatdannottJnbsp;Vt qui in loco quopiamfunifibt Eceltfititti^ |
ANTON. SADEEL RESPONS.
^tßonde,.,4ntoni, vtvno exemple itnperitia. tuam '^fdarguam conutneam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à
^rfare Auguslo, vt defcriberetur vnitterßts orbisy I, quid htcßotitßcatvniuerßts orbtsl nonnenbsp;''»dtttudinem omntum etnitatnm ? nonne vtßbtlisnbsp;orbis vnitterßtiytjai deßnnptus eß? eratne pro-f^treavniuerßtuorbtshabitatns vnoin loco? curnbsp;non idem cogitM de vniuerßa Eccleßa, tjuodnbsp;^tudtettde vntuerfi orbe?vt tgiturtlla deßni-pffo vna fuirCnon entm dtxit deferiptiones)nbsp;nbsp;nbsp;vi-
fiblltS fi4tt : in tabitlis entmfada eß^iSr exparttcu-^*rtbus deßripttonibus tanepuam parttb’is conßa-^eußtnßngulis cmitattbsis Catholicis fad.i ßtne 'ie/èrtpttones vtßbiles baptizatorum ex e/mbsunbsp;^tnïlatvna E-ccleßa Catholtca, Dices, Antonißn-ÿdares tllas deßrtpttones congregari potuiße in eif-dem tabults,ita vt facile concédas, tum vnam de-ßrtptitnem vniuerß orbis ex omntbus in eifdemnbsp;‘bitlis fHiße congregatdmßed sjuidß inßngulis ci-ttUMibus deferiptiones illt remanebant, an minusnbsp;verum ejfettjued Lucas dixtt? Qui ineitnt interfe
¦ Cs, ßeietatem, nißconueniant in eodem loco, non di-^tntur eße vntus vtßbtlis congregattonis?
Sa d.Eccc autcin, vniuerfum orbem in mc excitât T urrianusjVt mede fententia depcllat:nbsp;fed bene habet qubd argumentum Turria-ni eft tantum «rx/aj-pa^/ito» amp; irAair/aarftr^tc.V-niuerfijs orbis, inquit, ediéto Cælaris Augu-fti defcriptus cft:oibis eft vifibilis-.fuit vna dc-fctiptio vitibilis exparticuLiribusdcfcriptio-nibustanquampartibus conftans: ergo idemnbsp;dicendum eft de Ecclelia Catholica. Mirumnbsp;i«nc ratioeinandi genus. Arenimj Turriane,nbsp;teprifenta mihi haue vnam deferiptionemnbsp;Compofitamex fingulis omnibus deferiptio-nibus,ac tum non cömutabimus vnum verbü,nbsp;quin eadelcriptio fit vna amp; vilibilis. Tu verbnbsp;nanobisoccurris,nimirum noftram refpon-fionem prxfcntiens. Quid hin fingulisciuita-nbusdeferiptiones remanebant; inquis. Egonbsp;tontrà, quid fi non rcmanebant?obfecro,quidnbsp;caufæ hakes quamobvem dubitarc poftisfin-julas illas dclcriptioncs fimul fui Ile collcdlas;nbsp;Vuv cnim id Caelar iuftcrat, nifi vt omnium,nbsp;tum ciuitatum, tum familiarum numerus amp;nbsp;futnma,atqueadebres totaad iplum Cælaremnbsp;tefetrcturîRcduc in memoriara,quid ioab fe-Ccrit quam ad numerandum torius Ifraelis po-pulummiftus eft, amp; quid ad Dauidem Vernicht, actum cefiabit tuailla dubitatio. Sed cutnbsp;Tantacircuitionevfus cs,quum res polfit vnonbsp;verbo expediri, ctiam fine Tabulis Cæfarcisnbsp;iamptidcni fane obliteratis ac dclctis : Propone tibi tabulas gcographicas particulares,vnänbsp;E'iropæ,altéra Afiæ, tcrciam Aphricæ, amp;(quianbsp;tu extremis Indis dclciftaris) quartam cfi'am, finbsp;placet, Amcricæ, vcl Indiæ. Dicefne quatuornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;
illâst.abulas vifibilcs, efte vnam totiusorbis, clcfiafilcclotumeftinuifibitis,licetcletti non tabul'atn vifibilcra?Non opinof.Ex altera par- fint in eodem koco congieglti-.ita E.ccle(ia cate propone tibi vnam tabulam geographiCam tholica conftans ex omnibus Ecclcliis patticu-totius oibis,quatuor ilLas tabulascomprehen- laVibus,licet ipft pianiculares non iint in codenbsp;dentem ; h'ic,nonnc vides hanc démuni tabula - loco congrtgatæ.,cft'vifibilis.Iam exponc no-Tllc vnamgeneralede vifibilcm ? Ergo,ini ho- bi$,Turtianv,etquodn.am fit hoc ratiocinandinbsp;TtiOjqucm exitum habcat argumentum illud genus, itóaquo tandem medigt; vismanct adnbsp;t’-iuirieiaj^aipiïo'v vides Î aut fi videre nolis,æquinbsp;^tcandidi Icûorcsfacilc vident. Sed quia tlbi
6^9 va 1deplaçait hçcargiimétatio,qua tibi vide-ris fubtilitcr pcccrc exlimilirudinc dcfcriptio-nis,nos viciinmtibi hoctuû fimilcita rcpona-mus. Qiictnadmodii in vna cadémque tabulanbsp;geographica, riobis rcpræfcntamns lingulasnbsp;partes vniucrfi tcrrarû orbis fub vno al'pcéVnnbsp;propoficas, alioqui diucrfas ac diflitas: ira o-mncs Ecclclias particulates in mente, taquaranbsp;in tabula nobis depingimus, 8c in vnam Ec-clefiam Catholicain Colligimus, no reuera,lcdnbsp;ipfius mentis opcrationc, quamaggregationénbsp;U quis viûbilcm dixerit, is période iKrciet, ac linbsp;tabulam mundi geogriphicam contendevetnbsp;clFe, non piéturam orbis cerrarum , fed orbcitinbsp;iplum viiibilcm: quod qui cxiiHnicc neminemnbsp;elfe puto,li vnum Tuttianum cxccpcris.
Nihilo accommodacius eft alterum lîmile, quod ducis ab iis qui focieraté incunt.Scmpernbsp;cnira ludis hotnonymiis,quilsus non im'mcii-tb aliquisdixit muudum elle plenum: vt facilenbsp;eft videre vcl in tuis feriptis, quæ funt bonio-nyrniisamp; fallaciis referta.Societas igitur,vt eftnbsp;vcl conrradtUs vcl fœdus, loge diltac à focio-rum congregatione,qiiam ego nego pofte rc-(ftè dici viübilem, ni il focij tint, reuera con-grcgati.Quomodoautem abfcntcs focictatemnbsp;ineant, nili fc quodammodo præfenrcs fiftant,nbsp;tu videris : nos enim hic de ineunda locietaccnbsp;nonagimus. Sed fortaffe voluifti alludere adnbsp;vcftram illara focictatem quam vos fociera-tera Icfu, falso amp; cum blafphemia dicitis, nosnbsp;auccm (ocictacc aduerfus lclum,re(ftè ac verènbsp;dicimus,quippcquæ Icfu Chrifti regnumdcnbsp;lueem Euangelicâ fuis tenebris obfcurarc co-matutjfcd fruftrà. Nam,vt illc dixit,fortiffimanbsp;'eft veritas, quæ magisic magis cmcrgciis ci-tiùs,quàm putati6,tôtam illam vcftram focie-tàtcm è medio tollet, ac redder plane inuifi-bilcm,
T V KK.Tu àtcii congregationemtotitts £ccîe~ xxf’i. y»x Catholicit ej/i congregattontm eleilorum,nbsp;'ßtgt;}t-ne eleüt vh» toiejnqne loco cor^egatt l ergonbsp;ßcMt etêHit etfinonßtnt congregntivno tn locoi’-a7nenbsp;eérum Eccleßa vna congregatio innißbiUs dtcuur:nbsp;ßc Eccleßa vna catholica, etß Ecdeß^ ex ^nibntnbsp;contât'non funtvno tn loco congregatït, dtctmrta-'men y q;quot; efi vna ex omntbfts congregatio vtßbtlis.nbsp;'Disiinguendum eß Toturn conttnunni à Toto dif-creti. ^anfitatienam tHudneceße cfl, vt partesnbsp;ßuat jtnnes habeät in eodem loco : at nonßc Totitntnbsp;dtfereta Q^ntitatis. Eccleßa angdtnrperappoß-ttonent Eccleßi. ad E-ccleßam., AÜ.i. appoßta Jaritnbsp;antm.t circa tria mtHtat ^c. lt;}Hod auteui aageticrnbsp;'per i^poßtionem part» ad parrent^totùrn ^noddatnnbsp;ßt-ex ijutbns partibiafaiduni eß.
Sad. Argumentaiis ab Eccicfia inuifibili ad vihbilemEcclcfiam, iioc modo. Sicur E®-
fint in eodem koco congi ej'ati-.ita Ecclelia ca-laiibus,licet ipft pUnicularcs non iint in code biSjTurtianéjCCquodnam fit hoc t.sciociiiandinbsp;conclufionCfn. Nara ego tc deprehendo i|uæ-'renrem fimilfc in rebus cóttatiis de repugnan-
Hh. 1).^
,«40 AD REPET. TjVRR. SOPHIS.
|
tibus.Ex eo cnim qnod Ecclcfia cjctäppim dl ~ ïniii(ibilis,vis probaic Catb.olicani Ecilebamnbsp;dïlt;yifibilcm.Ho.c prinium fcren4Lina npp dl,nbsp;quódfcparas elcdorum EcçlcGam abEcclcfianbsp;cathol!ca,quæ propric clcótprum dl,vt, fuptànbsp;diximns amp; probainmns,cùiii cx.Sciiptuia,tumnbsp;cxvctuftifllmisfynibolis.arqnc criani ex Vetc-rum feviptis.Deinde infiilsè'hxc diciintufictrinbsp;elcdinon func congregati yno in locoiquianbsp;hæc dt vna ratio inter alias , cur dicatur Ec-cldïa cletloriun die inuiiibilis y quia ( vr luonbsp;loco dictum dtja.lij clecli luntin tcrris,Alij innbsp;,cœlo,vt taceain, de clcótis nafcitnriç.Ergo ad-'hibéda fuitparticula caufalisjlioc n;üdo:Qiiianbsp;non funt congregaci vno in Ipç.o, Nn.qc palpanbsp;craffitiem tui argumentiihuc cnim yijadic prç-clara hæc tua ratiocini^tio, Quemadajo'duinnbsp;'eleiSornm Eccîçfia ell inuihbil,LS , quiatleclinbsp;non Lnnt congr^aci vno in loco; ita Ecçl.dianbsp;CaÆolica dl vilVbilis, Heet Ecçldiæparticti-larcs, ex quibusconllat y non (int in vnoloconbsp;congregatæ. l’rpFctlö, qui ita epneludunt laborantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Addis denique Jillin- gnendunr elle Totum continuum à tPtp di-icrctæ Quàntitatis, amp; hoc pollcjiu^ Eccldiæ tribuis. Hoc lî ita ell, mi Homo ,’çqnfçqnitnrnbsp;• Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttiuin PotHificem non pofte çffç ca put Eccldiæ CathoHcæ : quia caput âicitur in jotp contiimp, non autcm.in toto difciçtænbsp;'Quantitatis. Rurfus,’fi inde pedem refers,ôcnbsp;mauis EccldiamCathplicam elle totum continuum, ex yerbis tuis te iudico , fçruencquâ,nbsp;qui dixerismccçirc çirc y vt tPrum continuumnbsp;Habcac-partesin épdem loco. Ex qup çfficiturnbsp;Ecclcfiam CathoHcam non polTc elfe tôtutnnbsp;• nliinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, A f continuum vilibile jtjuin nabeat luasomnes partes ni vno loco. Nunc igitur,mi Francifee,nbsp;(vt bclla ilia rua verba repetamus amp;; tibi accô-inodemus)quô te vertcsîSi Ecclcfia CathoHcanbsp;dt totum,aut dl continuum put difçrptum,exnbsp;¦ tua ratipcinatione. Si'continiium, necçllc dtnbsp;“ igitiir vt Habcat partes in vno loco : vt ais. Afnbsp;non Habet.Si difcrctum, Papa igjtur nonnbsp;caput Eccldiæ CathoHcæ ’, quia çaput non çltnbsp;inToto dii'crctOi refcrturcnim çaputad corpus :amp; corpus elt totum continuum. Expédies hunenodum quum liçèbit. Nam quodnbsp;Tubiieis ex2. Aftorum tuam fententiam eue,r-tir, nedum (labiliat :quia illud Totum reueranbsp;congregatum fuit,quod vbi faélum erit de Ec-cldia CathoHca, turn fatebimyr eam cHe viü-bilem. XXf'ii. Tvrr. Sed expediiifxuf nos conc’ußonem ^7- noîirA argnmentAtionis planilts : Omnes ß.ccl(ߣnbsp;ßntxgt;tßbtles:oinnes EccleßAßtnt vna Ecclcfia Ca-tholica:vtia igimr E.ccleßa Cachoitcà eßtvtßbili^. |
Sad. Tandeip aliquandoSyUogifmü for-mafti,qué ego vnicum S'otx.Ttx.ài in ^oto hoc Hr bro tuo reperio, Nimirû tpuû pro vno Romano pontihcc, difputares,què vis'eile ynum caput vifibilc EcclefiçCathoHcç.vnus Hicamp; (in,-gulans SyJlogifmusà tcformatus, tuam hàncnbsp;difputationem decebat. itaque tanquam poilnbsp;multos alios conatus,nunclummopeic cmtês,nbsp;nos expe.cliarnns,\acpi\Syplanius etnelnßontrnnu*nbsp;fisii.argwftcntatimis. Nos quoqiie viciffim pre-hendamus parûper ifluni palmarem Syllngil-mû,vt videamus, quàm fis bonus Syllogifmo-rum architcdlus. Qiiàm bene concludaturexnbsp;fingularibus colleélis ad vniuerfaleiquia per-fpicere non potes in tuoSyllogifmo,laltcinnbsp;hoc pcrfpicc,quem.drctuo fimillimù dubiw*nbsp;re non potes. Osnnes hominesfuntnbsp;mortales.Omn€S hominesfunt vrnts homonbsp;^ßtare vnus homo Kub’ÖKvyeflvtßbilis(j ?nortalgt;gt;'nbsp;En tibi tua conclufio , cuius nos rccenfeaindnbsp;aliquot errores ex permulris. Primùm,nbsp;casin Maiori propolîtionc, quia principiüi”nbsp;petis. Quærituran Ecclcfia CathoHcahtnbsp;libilis. Vt id probes, Jumis omnes EccleftM tß^nbsp;vtßbiles : At qui vniuerfale loquitur, nihilnbsp;cipit, ac proindc in Maiorc propolîtionc d*'nbsp;ccns»?zi«er Exc'eßas, Catholrcam ctianidic*s-lu Minori propofitionc bis idem repetitor*nbsp;Nam fl omnes Eccldiæ finie vna EcefifiaC®'nbsp;thoHca, de viciffim qui CathoHcam dicit ,lt;’'nbsp;mues Eccldîas dicit, certc perinde cilach dhnbsp;xas,omncsEcclcfias elle omnes Eccldias-fi*;*''nbsp;fallacia efl in figura didionis in verbo hquot;’.'nbsp;ftantiuo; quia aho mod,o dicûtur Eccldut^’'nbsp;vifi'pilcs, quàm dicanturdlc vna Catbolid'nbsp;Nam in hoc pollcriorc enunciato vtrbû,l/’nbsp;fignifiçat componerc amp; conllituere : vt H“*nbsp;cas omnes Eccldîas conftiruerc vnam Cad’”nbsp;Jicamzalioqui Icnlus circtjVnamquamqu'-’^nbsp;clefiam elle Catholicamiquod tu non visiDînbsp;terea fi affirmas vnam aciorâ Ecclefiam 'nbsp;tholicam conltitui,amp; componi ex viiîbd’jnbsp;Ecclcfiis,falfumaffirmas:cxcludisenimElt;^^nbsp;fiasqUæfuerunt, ac propterea iam nônbsp;fibilcsfitéinque cxcludis Eccldîas fiitnrasinbsp;nondum funt, quæ tarnen omnes ad catb^’nbsp;cam Ecclcfiam pertinent., Dcniqucpccc-rd^.^nbsp;,dlin forma: quiaiile Syllogifmiis ‘-°quot; jjj-^»gt;0nbsp;¦vniuerlàliter in tcrciafigur.i: nifi fortècxnbsp;dia nouailla dequarta mundiparte, qua^nbsp;-figuram fodalcs rui ad te miferint. • Tibi veto impofuit vocabulum,f^^^'’; debebas cogitate ex Ecclcfia catholica,nbsp;niucrfaH,non poficconfici Syllogifmun’nbsp;jicularckxijvbi CathoUca fit fubiedum. tnbsp;4o autem non impediat vnitas, quin Aj'nbsp;tio fit vniucrfjilis, difce ex iis, qui hocnbsp;mentum tradarunt; nec cnim hoc cft, veinbsp;ïtri muncris, vcl inftituti. Atquc omnh'nbsp;tuurn argumentum cuoluas,eric ciufinO“ ‘nbsp;Omnes EccleßafuM vtßbiles. Omnes E^ccleßffunt omnes Eccleßi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj . Quarcyvna EccleßaCathohcaefl vtßdgt;ß^ ’ .cltjümnc^Ecclcfiæ finit vifibiles. _ Quamobtemita tuumfalfura,incpDgt; ««¦eXZo'jis'fl'' Syllogifmum corrigamugt;gt;nbsp;ôtnines Eccleßs. particularesßntrvtßbtlt^’nbsp;Omnes ßccleß^ ; parttculares pertintX^nbsp;nam Çatholtcam Ecclcfiam. - gt; Qg^rcy alilt;jiiidlt;}iiodpemnet ad vnam licam Ecclcßameflvtßbilc. Sic.valcrct argumciitatio .-led tu pediuilli (vt loqueris) amp; nobis apcrt*nbsp;dcmonftralli, te dîc ex corura numcf^,’^j^,x |
Philofophatifuntjfed paucis.
T V R R. Ecclefia Catholica vtfibilû efi instar x'boris ex omnibM fuis ramis conüantis, infiarnbsp;nnÿulum^nis ,.!juod ex 7nultis Iwnintbw effcttur.,nbsp;(j milarmagmfuuij ex rnultis nuisfablù ex Cy-f’^iano,
Sad. Varix illx fimilitudincs tuatn*ftn-tciitiam non adiuiynr. Namin ftmilirudini-busfcmpcr vidcndum cft quo fpcótcnt , ne ’ipiantur .extra fuos fines. Atquc vr à Cy-pfiano incipiainus, variis illis limilicudini-‘'us voluit fignificarc vnitatem Eccltfiæ, vt i-plilibri inferiptioà vobispropofirateftatur:nbsp;vnicatc Ecclefix ; vulgo ante inferibeba.-f-if: De limplicitatc rrælatorum, quia ibi co-Potèdillerit Cyprianus de omnibus paftori-“-sEcclefiæ ardiffimo ynitatis amp; æqualita-vinculo coniungendis ; lcd vos, quibus o-*1'44 eft prælatoiurn fimpliçitas , maluiftisnbsp;‘•‘Iciibtrc traclatuni de vnitatc Eccleliçzquodnbsp;Suidexxi per me facile vobis licet. Cyprianusnbsp;’öiiur vnitatem Ecclefiæ adumbrat variis fi-*iiilitudinibiis, exquibus fi vclis cfticereCa-'l’olicani Ecclcfiam elle vifibilcm , quia illxnbsp;'“nilitudims ab rébus vilibilibus ducuntur:nbsp;^«deiiL rationc cfticercm Ecclefiam elle ter-naui, eo quôd illç fimilitiidincs petitx funtnbsp;*lt;cbas tttrenis.Veiimi prxllat audite Cypria-Ibaiti nobis fententiam exponentem. E-inquit, vnus eft, cuius à lingulisnbsp;p^r‘gt;t‘-‘nctur. Écclelia quoque vnanbsp;44æ *“ multitudincm latiùs inctementonbsp;\ htcunditatis extcnditur , quo modo Solisnbsp;^'Ulo radij ,fed li^ipcn vnum : rami arborisnbsp;’?;ulii,fed lobut ynuimtenaci radicc funda-^pjpcquunydp fiuntc vnp riui pluhmi. déduit, nuiDeio’fita$ licet diftiifa vidcatur ex-‘‘lid.iiuis copiæ largitate, vnitas tarnen fer-111 origine »Jg.pxiftça: Apoftplus itemnbsp;‘¦•‘iilus h^nc L^lidctu nobis inlinuans vnita-.oblccrat amp; bortatur dicens: Obfecro vosnbsp;noiirt lefu ChnjltyVtnbsp;dictxts om?ies^i^nonfint-tni/obis fehf-iteruiv , futagentes feruare wiitatcmnbsp;i»cci(!ugt;!iitone pacts y q/c. Quarc. licetnbsp;tes fint vilibilts, quaruin fimilitudinemnbsp;Mpnanus vfurpaùit : tarnen id de quo agjtnbsp;^J^prj^nus jiou^ubiicitur oculis , nimilumnbsp;^'^clefiæ vnitas, qux fçfuatut (vt Paulus à Cy-i'^iAii.o. enatus doect ) fpiritus vnitate. Quin-ipiâ^fimilitudÿ arharjs , qua Cyjiria-J}'gt;„,vfi.s efi: , tollii .omawm dubitationem.nbsp;•J-içct ,çnim vari^ ralt;ni-yideantur jtaruen ro,-ia.^5C,fundameni;iji,rp.jiç^
* ¦ jMt, peçj’tpbur euaai,a£bo,ris r^^tçç Pnoda,-'^»pctjr-vis iptur .bri^inçpi vnitaiiJi,E)ÇÇllt;î-
llfia vilîbilcm ?'Quid pprto radixjiqnxAop
pcrtinct adiny^jn Poiitificeip. vifi- '
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeôqu.ç,niagn^Ëçè.rqbipeJKÇW.,;V,t
* r’.usptopcmodumytdcatutj.^prx.illojraminbsp;jBçocoplurgentçs.ob^fço« fint.’Hæfi autvmnbsp;quot;ptHpis fijttc bal|u(:inctuî},Ecçlcfia cathplicanbsp;•wbilisdunt tua, noniÇydriani vcrba.Mirôr
Cypfiapntp Qobis ôbiieias, 4« Ula ipj» dilïercBs
ANTON, S ADEEL., RESPONS, lt;^41
Ecclefia , planis cxprefsifque verbis nomine Ecclefiæfolos elclt;ftosintclligit,nóaucem hy-pocritas amp; rcprobos.Adultcrari, inquit , wn 'nbsp;poteft fponfa Çhriftiiincorrupta eft amp;c pudicq,nbsp;vnam domum noiiit, vnius cubilis fanétita-rcntcafto pudoreeuftodit. Hæcnos Deofer-uatj hæcfilios quos gencrauit, aflignat, Hæcnbsp;olim plul'quàm aurea lcribebat Cyprianus,nbsp;quibus nos longo póft tempore Romani Ponnbsp;tificis Ecclefiam, à vera Chrifii Ecclefia di-Icerncrcpoirenius. Hune iam locum ante ci-tauimus, fed quia repetitionibus dclcôtaris, .nbsp;Jiîc ctiani repettre non fum grauatus.
T V R R. Ecclefia Catholica coTnparatnr cum x x'i X; Lnna cj cum Sole ta Cantico Canticorum', Ecclet lt;gt;’•nbsp;fia aatern Catholtca inwfibilis eleblontm^ /juamtunbsp;catn Luthero Calatno harefiarchis ,0“ Satananbsp;prtmogenttis tntreducis,(juatentis innifibtlis efi’-,nqnnbsp;potefi efie msiar auroramp;,necj/te Lwiamp;^necjue Solis.
Sad. Q^od protulifti de Solis, Lunæ,amp; auroræ finiilitudine ex Cantico Canticorum,nbsp;adfanclitatcm Ecclefiæ del'cribcndani. perti-net, Ecclefiæ, inquain,clcóhorum, Pulehra vtnbsp;Luna, inquif.elcéla vt Sol : quæ quidem Ec-clcfiæ pulehi'iiudo, ne tu erres, non lira eft innbsp;rébus extcrnis(quemadmodum vides Roma-nani Eccleliam purpurâ confpicuam , auronbsp;lucentcni, gcnimis emicantem , qualero iam-pridem beatus loannes defcripfit mulierem Apoci/nbsp;illam ebriam languinc Sandorum )fedin in-tcriorcanimi puritate. Sic enim Auguftinusnbsp;vfurpans verbaPialnii44.Sit,inquit,-vna fi-.des vniucifæ,qua: vbiqucdilatatur, Ecclefiæ,nbsp;tanquam intus inmembris,eriamfiipfa fideinbsp;vnitas quibufdam diuerfis obferuationibusnbsp;ctlebratur, quibus nullo modo , quod in fidenbsp;verum eft, impediturtomnis enim pulchritu-do filiæ regis inrrinfecus, amp;c. Ergo vides locum Cantici alienum elle à tua fentenria. Pri^nbsp;mùmquia loquitur de vera Ecclefia quæ eftnbsp;Ecclefia cleétoruin ideinde, quia intelligcn-dus cft de pulchritudine Ecclefiæ,quæ non cftnbsp;ex rebus externisroetienda. Piget auteui Cx-piusrcpetcrc nos,quum Ecclefiam eleôforumnbsp;inuifibilcm dicimus, de vniuerfa .cleûorumnbsp;Ecclefia loqui, non de fingulis eleûis, aut denbsp;-ipfiusparticularibusEcclcfiis, in quibus cle-âifunt,amp;,propter quos dicuntur Ecclefiæ,nbsp;quQriuniçleètorum opéra lucent coram ho-miuibus-.Scd affirmo. locum Cantici non ellenbsp;xeftringcndum ad.eleôtos in terris.vçrfantcs:nbsp;lunc çnim verè pulchïifuntjôc Solis etiam lu-.cemfuaJuccobl’curant,,quum in fplcndidilcnbsp;jûmum illild/egaiti.m cœJorum peruencrunt.nbsp;•Atque vt fcntiasquàm te parum iuucnt fimiinbsp;litudines iupcrioiics,ac potiùs(vt prouerbiuranbsp;illod vêtus vfuçpcm ) iccidatbipennis in tuanbsp;cruia, hoc vnum addam ex codem Augurtinonbsp;ad hune locum Cantici alludente, Ecclefia, Xf'ASo'nbsp;inquit,eft Sol, amp; Luna, amp; Stellx, cui didumnbsp;cft iSpeciofa ficut Luna, clcdafîcut Sol, 8cc. *nbsp;Qùando enim Sol obfcurabitur,amp; Luna nonnbsp;dabitlumenÇium, amp;c Stellæ cadent de cœlo-,nbsp;£cclcfia,uonapparebit impiis tune perfeen-toribus vitra raodum fçuientibus,amp;c.Sic Au-.guftinus dcEûclsfia, ncinipfis quidem paett-Hh, üj.
-ocr page 670-ad repet. TVRR. SOPHIS.
crraftc,qucmadmodum facis.Qubd fi Coti»-thij 8c Galatx plane rcicciftent dodrinx pa-ritatem amp; Icgitimu Sacramentorü vfum:cct-tè nunquâ Paulus ill is Ecclclix nomé tribuif* fct. Ax verb Corinthios ornat multis elogiitnbsp;præftantilïîmis,quippe quos dicat clTc in omnibus omni cognitioneditatos. Etant nihil-ominus quidam ex Cofinthiis de refurredio-nc mortuoru dubitantes. Sic enim iJlctQuo-modo dicunt quida inter vos, non elle relut-redioné mortuorum? Qu^anquâ autemago*nbsp;Galatarum pars ad Pfcudapoftolos ttanlietat,nbsp;iqui legales ceremonias coniungebat cum H-uangclio,tamc nego id omnibus accidillè,^nbsp;quibusid accidcrat,eos nego in co errorefuilnbsp;fc obftinatos.Iraque Paulus aducrfusillos dil'nbsp;fcrcns:Dicire mihi,qui fub lege vult is elfe,io-quit,ftgnific3S non omnes elle huiufmodi.nbsp;paulb polfiln libcrtatc,qu3 Chriftus nos libe- Si^nbsp;rauit, perftate: amp; nc è contrario impbeamiu*nbsp;feruirutis iugo: quod certe Apoftatisnondi-tf*’’nbsp;ccrct.îtem:Si præoccupatus fucrit homoina'nbsp;liqua ofFcnfa , vos fpi ritual es inftauratceiuf'nbsp;modi hominé. Atqucomninoccnûcftetian’»nbsp;tumdomsSpiriti. sfaiidi Galetasfiüflcptçdi'nbsp;tos,ex h is Pauh verbis : Qui fubminifttat vO'nbsp;bfs Spirirum , amp; efficit virtutes in vobis,nbsp;Quamobrêita ftatuendü cft:aliudcllcdcfiogt;f^nbsp;Eccleliam ira vt dccetconftitutâ, amp;, OUXtCty*nbsp;3uandiu nomen Ecclcfiæmancrepouît:«]’’^'nbsp;oqiiidem eflennalia quodâmodo vitiata,”^nbsp;fuijtproptereapenitus fublata. Sediama»'nbsp;diainus quemadmodü ipfenos corrigas.nbsp;fe,inquis,cftefublatoimpcdin'.ctoignorant'ïnbsp;param dodrinam, amp; adminiftrationéSaCf*'nbsp;mentorû ex verbo Dei: cft fubftantialc Ecc*^'nbsp;fiæ.Mira narras,mi homo, qui fubltâtialcnbsp;clefiç tribuis Iudæis,Turcis,amp; rcliquish’^quot;^^nbsp;libus, qui pollunt fublato'impcdiméto ign®'nbsp;rantiæ purâ dodrinâ amplcdi 8c recipete vC'nbsp;rù vfum Sacramentorü ex verbo Dci. Ateu*nbsp;li vfquâalibijCcrrc hacinrcclucelcirdidf'^nbsp;tia inter porentiâ amp; adum,quam nonint“’'nbsp;gismecadhuc hac in parte fublatum ett ilt;’’P^nbsp;dimcntum ignorantiætuæ,ad quamctiai”nbsp;pettint t quod fubiicis de propno fubftaot**nbsp;4i:Propriù,inquis,noncft)nfubftâtia,ft'd^®^nbsp;fequiturfubrtantiâ,vc tÙL’s Ariftotclestra *nbsp;Itaque vbicunquceft dodtinaEuâgelij ’nbsp;ibi Eccleliam elle nccelFc eft,non contrà.l*”nbsp;Turriane, fi audires Ariftotclem non tu*^nbsp;(nam te cödcmnat licèt àte acccrlïtus)nO gt;nbsp;perperam concludercs. Nam propt*“*”nbsp;ftantialc eft rcciproaimrqüanquam jnbsp;dicitur proprium fubrtanriale,vt lôqcicfis»*!^^nbsp;tarnen lîattm poltea negas. Propriumnbsp;fubftantia,acpropterea negas eftcfubftant*^^nbsp;Ibjfiôceft more tuo tibi contradiCis.Pf®'Snbsp;fi dodrinæ pufitas cft eiufmodi ptop*'’'”’’-fenbsp;-clefiaf,vt eiusfiibftantiam cûnfequatûr(''f’rnbsp;‘dicis ftcfcicijs quid dicas)ccrté pofiianbsp;fncceftàriô ponitur Eccleiiæ confequens: anbsp;vt dicendu fir,ex tua etiam ratiocination^^nbsp;bicunq; cft Ecclcfia,ibi neecftaribcllèdonbsp;næ putitatcm: quod tarnen negas. Adt”nbsp;«utetfi, vbrcunquc eft pu.ritai
f4^
xwlâribusEcclcfiisfempct vifibvti amp; confpU cua difTercbat. Porró tua conuitia, veiè,in-‘nbsp;nbsp;nbsp;lt;]^am,tua : tibiquc ac tuis Monachis, ipßquc
ctiam vcftro Pontifici propria facilè negligi-miis, quippe quæ iampridem caufæ nottras bonitas obtriucrit.
XXX. nbsp;nbsp;T V R. R.. Dicis doürinarn para, Saxramen-
7*41^ 71. nbsp;nbsp;nbsp;ex verba Dei admtniflrAta, ejfe Eccle-
ßi'.at Ecclefia ejje potefiin t^ua hac nonßnt per i~ gnorantiar/t^vt m EccleßaCornnthiomrn Gala-taru.Ita^ue nee htetjntd dtcM intelltgü,poße enir»nbsp;eßefnblato tgnorantidi impedimenta pnrarn dothi-namnbsp;nbsp;nbsp;adrnintßrationen» Sacramentorum ex ver
ba Dei^eß qnidemfttbßantiede Eccleßdi tan^uam Proprium eius. Proprtit enim non eß in Subßantianbsp;Abcutusyßedcofei^uiturßuhßanttam^vt tuns Arißo-teles tradn.i^are vhtcumjue eß Euangelij dottri-na pura, tbi er F-ccleßam eße neeeße eß, non t4-menvbtcunejue Eccleßa eß., tbi continuo do tinnanbsp;pura lt;ß legtttmui vßus Sacramentorum eß.
S A D.t^iun definiré Ecclcfiâ viiîbilem fuis omibus partibus cótiancenirdixi doólrinx* pu-ritatcro amp; verü Sacramentorü vfum clfc «’«•lt;«-(Tl) Ecclcfiæ, hoc eft,ad eft'entiam eius Ecclciiç,nbsp;quam definicbam, pertincrc. Nam fi Eccleßanbsp;eft congregatio fidcliu,amp; fidcs ex auditu, au-Rom enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei ( inquit Paulus)
¦ quis non facile concédât verbum Dcicircet-(cntialeEcfclefiac vifibilisîRurfus quum cxillo ipfo Dei verbo conftet Sacramenta elfe adhi-benda ad obfignandam doftrinac veritatem
• ’ (Doccteomnesgenres,inquit,bapnzateseos, amp;c.ltc, hocfacite in mcicómcmorationem,nbsp;ßcc.) quis non etiam agnofcat Sacramenta ànbsp;Chtifto inrtituta ad ellentiam Eccleiiæ vifibi-lis pcrtincrc’Præclarc igitur Paulus vt probernbsp;Iphef. ». Ephefios elle veram Eccleliam , dicit cos elfcnbsp;füperftruûosfupcrfundamentum Apoftolo-jn Mm. rum iïc Prophetarum. EtChryfoftomus pto^nbsp;hem 4(S. ptcrea aftirmauit Eccleliam elle Hicrufaleinnbsp;Dt ciuit. çuiiis fundaraenta polita funt fupcr montesnbsp;üct^.19. Scriptmarum.Et Auguftinus; Ciuitas Dei.in-
' ejuit, credit Scriptuns fanftisjvndefidcs ipfa concepts eft,ex qua luftus viuit. Denique {ncnbsp;2n yp}/.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commcmorandi lint) Euagclium
in Scripturis Apoftoli nobistradidcrunt,inquit irenæus, columnam amp; firmamentum fii-dci noftræ futurum. NiUn(inquii Hicronym^) Ecclelianon in parietibus conliftit,fed in dogmata vcritatc.Tii verb, Turriane, lie occur-lis: Eccleliameft'e pofte vbr per ignoranciamnbsp;vtrumque delit :ac prefers Corinihiorum amp;nbsp;Galatarum Ecciefias: itaque fidentcr affirmas,nbsp;mc,quid dicam non intclligerCiVidearaus igt-(ur quàm buic intclligas quæ ipfe dicis. Puri-tatem dodrinx nonfuift'e in Corinthiorum,nbsp;amp; Galatarum Eccieliis4 vnde tandem probas?nbsp;ninairum,inquis, in hac lex vetusretinebatur:nbsp;in ilia ignorabatur myftcrium refurredionis,nbsp;amp; tarnen vtramquc Eccleliam Apoftolus Ec-clcfiæ nomine dignatus eft. Atqui ( vt taccamnbsp;me de ca Ecclcfia loqui, qux fuis omnibusnbsp;^ónftct partibus) vt cfficercs dodrinx purita'-tem plane in illjs Eccleliis defuille , non fansnbsp;fuit probate aut quofdam,auc multos per i-gnorantiasn in vno aut alteto dodrinx capitc
ANTON. SADEEL. RESPONS. lt;745
|
'lîe Eccleham ; acque ita putiratcm dodlrias conltituis,n®n confequens Ecclcfiæ,fed antc-*lt;icns:atque omnino tu in te difpuras, ais amp;nbsp;®fgas,texis Sc rctexis, deniquc tu tibi cs hoftisnbsp;»ccrtimusjtuo tegladio identidem confodics.nbsp;Tcigiturncglc£lo,itadicatnus.Si Eccléfia eftnbsp;fitniaraentum vcritatis, vt ttadit Paulus ; fi innbsp;'fritatis dogmate confiftit, vt agnouit Hiero-''ymus;fi Ecclc^a ilia defcrcnda eft quæ fidetnnbsp;ffCpuit, nec Apoftolicæ prædicationis funda-\j,*®™^*^'”'ict,vt monuit AmbrofiusJi funda-'7*/. Ecclchæ fides cft,(vt ait idé Ambro-ƒ ^'usyConfedarium eft: vbicunque fit vera Ec-** clcfia, ibi veram fidem elle,quæ no definit clFcnbsp;'lt; ’• *cra fides propter quofdam nxuos cfficacitatenbsp;*1'101 Dei tandem abftcrgcndos.Ncc cnim A-Poftolietiapoftacccptû Spiritum fanótü dienbsp;PcntcçofteSjftatimintcllcxerunt Gentiû vo-Mtioncm:ncc propierea negadum eft veramnbsp;fidem in ilia turn Ecclcfia fuilIe.Rcde enim a-licubi dixit Auguftinus:Ecclefiam quçin tcr-i;sproficir,in cœlo tadein forcperlecftam. Acnbsp;de tiuinpiimumScripturx locum Defenfio-Se, deque tuis obictftionibus haftenus. Eorum aurem quæ in hunc primum locum difputata funtjhxc fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;breuiflî- •ï'a.Duo ptobarc voluitTutrianus: Vnü,Ec-''eliiCatfiolicam efte vifibilevnum corpus. Altctuin, vilibilc hoc corpusindigere capitcnbsp;'00 vifibili, ncmpe Pontificc Romano. Nosnbsp;*«ijquc falfum elle probauimus. Primü cuimnbsp;fi'Ccleiiam Catholicam elle omné cleótorumnbsp;; ficclefiam demonftrauimus nobis adhuc inui-fibilcni. Deindedocuimus non elîeconfcûa-putn; vt Ecclcfia vifibilis habeat caput vifibi-le;quandoquidcm Ecclcfia nulldaliud haberenbsp;poteft caput, quam Chriftum : qui licet nuncnbsp;**wiiibilis,lemper tarnen Eccleliçfuæ præfcnsnbsp;^ft.Et quiaTurrianusobiccit tcrum natura-cxemplum,ÿc miilta.idque infcliciter.cxnbsp;Pfiilofophiadeprompfit,tüdeVniucrfali,tumnbsp;« Toto: Primùm dùimus Écdefiam non eflenbsp;natutalc,fcd UTrtjxpKnxày amp; Theologicum.nbsp;Deinde (ne radioribus imponerct) exillaipfanbsp;l^fiilofophia, quam in hâc Difputationem vo-^uitjciuslententiam refutauimus. Ex quibus omnibus intclligi poteft Turria-de Caiholica Ecclefia difterentem amp; à *trbo Dci, amp; à Ycteribus Dodoribus difcrc-P*tc:ncquc id mirû,quippc quum ab ipfis ctiânbsp;^liolafticis, hoc cft, à fuis patribu(j de autho-^tgt;us dilicntiat, qui licet in multis J^liis erra-J tarnen Ecclefiâ Catbolica ex foiis cleétisnbsp;' Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clic crcdiderunt.Sic cnim Thomas: X inquit,Ecçlcfia Catholica tres parte«: ^‘Uéftinterraialtcra in cceloitertia in Purgarnbsp;Et hæc Ecclefiâ incœpit à tépote Abel,nbsp;durabit vfquead finem (cculi.Itcm,Sicut innbsp;^orporc naturali operatio vnius membri ceditnbsp;bonum tçtius çorpori$,ita in corpqrc fpiri-'‘‘?Hjfcilicci Ecclelia,amp;ç.lnteralia credendanbsp;cradidcrût ApoftoUjCft quod comtnunionbsp;^norum fit in Ecclcfia, amp; boc cft,quod dici”nbsp;‘‘*inSymbolo,S3nlt;ftoriimcoipmunionc.In-alla veto metubta Eçplcf»«gt;ptincipale mé,- ‘uiu cft Chriftus,quia cft caput.Eph.!. Ipfura |
dédit caput fuper omnem Ecckfiam, quæ cft corpusipfnis.Bonum ergo Chrifti communi-catur omnibus Chriftianis, ficutvinus capitisnbsp;omnibus membris.Hæcillc.Itaquc leluitç ve-rè dicuntur nouam feâam introduxilTc, quinbsp;tes aliis Pôtificiis incognitas, amp; nouam planénbsp;Theologiam in medium ptoponant:adeôqucnbsp;miros habet oculos Tutiianus, qui corpusnbsp;fpiritualc ( vt loquitur Thomas) vinbilc coa-ftituat. NES TVRRIANI, AD PRIO-rem Sadeelis diiputationum de fccundo loco ex Matth. î$.nbsp;capite. Tu es Pettus, amp;c. Tvrrianvs. Z* furnit, dum diets ChriSittm Petrttm à Petra, dtflinxtffe, nominenbsp;amp; perfona mutatis’. at conßderadftmnbsp;eflßm^ttit yarro,à lt;jua ret ç-r in ^uanbsp;re 'vdcabulwn efi impeßtutn : Ita^ue SimonPetrus dtPlus eß à Petra^ejuapetramna-turalemfignificat : Demintts ettam nomine tranf-lato eum tjocauit Petram :propterfirmitatem fidei^ tjuam corßeß'as .efi.:Cl}ryfofiomus vocat Petramnbsp;isr/ç-iwc, amp; Eufebius Alexandrinusfidem Petrivocat Saper hanc Petram. Hanc,ineceße efireferre ad proximHmtnonadremotius,idefi,no adChrißam. ¦nbsp;Chriiîat non dixitßaperme,^ufd enim incoha-rentiiu dici potutt,ifuàm a es Petrus it^fitpernbsp;me Petram àdificabe Ecclefiam meat». Responsio Sadeeiis. IN hocfccundoSetipturæ loco verbis adeó redundauit Turrianus , vt mirum viderinbsp;non dcbcatjfi (vt aliquando dixit Ambrofius)nbsp;amnis exundans, mu^tum luti ac cœni fecutnnbsp;inuexerit. Nos autem cb btcuiorcs erimusnbsp;qubd fuperior noftra difputatio iam multanbsp;profligarit, quæ nync nobis identidem repo-nuntur:atque hoc primùm omnium dilpi-ciendujn eft, fatifncTurrianus in fequenti di-fputationc cum Turrianp confentiat. Namnbsp;in iis quæ ante difputata funt, vehemcntccnbsp;contendebat Catholicam Ecçicfiam efte corpus vifibile, cuius Pontifex Romanus çapucnbsp;vifibile elfq debeat : amp; idcirco muha nobisnbsp;de varia natura Totius commcmorabat,abnbsp;intimis Philofophiæ penettalibus ( vt ipfinbsp;quidem videbatur ) haufta ac deprompta.nbsp;Atque ita ftatuebat, Ecclcfiam Catholicam*nbsp;vt lit vifibilis , cife Totum Quantitatis dif»nbsp;cretæ , non autem continux:.eo quod. Totius coniinui vifibilis panes', in vno loconbsp;fcopottcat. Quæ quidem omnia ft vera fpnt,nbsp;j^h.iiij. |
ä44 ad REPET. tvrk, sophis.
|
certèfruftrà fequentem difputationeminfti-tuit cx loeo-Matthæi, quandoquidcm fundaj. lt;iicnrutnamp; ædificatioad Totutn continuumnbsp;pertinent, non ad diferetum : ac proindc ex i-pßusTurnani ratiocinatione, nonpoccritadnbsp;Catholicatn Ecclcfiara vifibilem rcKtri. Potinbsp;roquu aiialogia , quatantopere fupràdcle-«Satuseft,nóqgt;atiatur,vt inuifibilis ædifici j vi-fibilefundamcntü in terris conftituatur, rcli-quum eft, vt hicMatthæilocus, amp; hæcverbanbsp;Chrifti ad Petrii,dequibusdil'putaturi futnus,nbsp;nópoHinrad Romanos Pontifices pertinerc.nbsp;Hcc præfati,iâ in pauca conferatnus magnamnbsp;iltam veiborum farraginem,quaro Turrianus'nbsp;cx Hil'pano propè faótus Afiaticus in hunc locum congeflit; vt ita Icótores cutn illius, turnnbsp;no(fram lententiam iàciliùs intclligant. Turriano propofitum eft piobare, Pontifi-cem Ronianum elI'cfundamcntûEcclefiæ Ca-tho)icc:id vt cfificiat,PetruiTi airutnit tanquam [Atffav fuæ ratiocinationis. Connexû eft huiufnbsp;inodi.S/ Petrus eflfundamenturn Ecclcßa Catho-lic£t Ergo Pontifex Rorn.efi etiarn Eccleßjt, Catholics fundamenturn. Quod quidem Connexû vtnbsp;verum fit,oportet in eo, cx Syllogifmorii by-pothecicorum narura,à generali quodâ theo-rematt vim manareadcomplexionem.Itaquenbsp;vclicnolit Turrianus ,huncautaliuconfimi-iem Syllogifmum nobis proponatneccirc clh Qaiccjuid dicitur de Petro^id ad PontifeernRo-^ manumpertinet: EfifundametumEcclefiA Catholics dicitur de Petro: Qüttre'y efß fundarnentum Ecclefs Catholics - ad Ponitfeem Rorn.pertinet. Hocellfumma huius fecundæ difputatio-nis Turrianfeæ. Ifte verb Syllogifmus apo-plexialabbrat:.nam ineo ncque pes,ncque maniis ofHcmro facit. Maior enim propofitionbsp;res nion tantum diffimilcs, fedetiam cótrariasnbsp;fimul coniungir.Minorautcm propefitio pu-gnat cumcxprclfis Scripeuræ locis, cum an.a-logia-fidei, cum do'dilnmornm 'quóriïinqucnbsp;Veterum intcrprctaiionc. itaquequam nihilnbsp;valeat cbmplexio, fatis cuiqéic potcifciTc ma-mfürttim. Quanquam autem fingula fuis locisnbsp;cxctrtichtu'r,tamen'non crit inutilefupcriorcsnbsp;Syllogifmi crrorcs ftatim initio indicate, vtnbsp;tingnia; nb'itræ refponfioncs poflintefle turnnbsp;brcuioresjtum faciliorcs. lam igitwr expendonbsp;Maiorem propofitionem.Quæ dicflturdcPe-troaiicipfenipCrforiäm’ Petti rVfpiciut,aut adnbsp;C!ustwo4ös'amp; biinifteriam rcfcruntur.Ea quænbsp;fuBt'péeuliaria ipfi perfonæ Petrifiquis velnbsp;ad Rohi-.Pôtifi'ccin} vel ad vlluirt alium ttânf-ferreVi'iit-,illenc audicndüs quldcin fuèrit.Pe-tri^ïiütém, vt fuit in amorc promptiflimu^nbsp;{vt îfrquit' Abguftinus yita’fiiit in primo con-flióti^-irtfirrniHimu^, qircmadraodum ex ciiisnbsp;heigatioiie Ä? lapfu nitniS'pajtbiri Q^are dili-gentet-'f^dlaftdnm qubnatA ea qujc de Pcxnbsp;lt;10- dlewUnffföfercnda fihté qiiandoquidemnbsp;iiikah^uJd iiïJÀpfu PctripcculidfCj^uod, vtnbsp;•jihtrttótiÉ» V-itó'pWprio quofdam amp; conuc-lÂiïïtHèitiiidiôiiïcaCcoj^riiodatainftauratioxnbsp;«b'ihdigult; verbaad Peek» minifteriutn |
pertinent, extra ipfius minifterij fines extendi non debcnt.Ex quo fir, vt fiquid de Petro di-catur, tanquam Apoilolo, id de reliquis A-poltolis dictû quoque intclligi debcat. Qui»nbsp;verb fummus ordo reliquos inferiores cótinetnbsp;(inquiunt Veteres) no contrà,hinc fit,tc mul-taquæ de Apoftolis dióla funt,poflintctiAnnbsp;no vni aut alteri,fcd omnibus miniftris Eccle-fiafticis(quos Petrus proptereaav/xiajKfd'^v'?*?quot;'*nbsp;appellauit)conuenirc,fuo tame modo, amp;P’'®nbsp;tatione vocarionis. Haftenus igitur nihil vi-demus,quod poflit Rom. Pbtificera adiuuare,nbsp;quem quidem elfe Petri perfonam diccre nemo audcncire autem Apoflolum,probatenc-mo poteft. Quare confugit Turrianus ad fuc-ceffionem, aut vicaria.m ordinationcm: cuiusnbsp;'vult cam ed’e vim,vt ad Pontifice Rom.tranf-ferat e3,qua; Petri propria fiant. Verumeniæ-uCrb eum adhibet tertem, cui alio teile opusnbsp;cil. NeC enim minus repudiamus coranienti-tiaih'illam fuccellioncm, amp; vicariamordina-'rioné,quàm fuperius illud hlfum, qi'®nbsp;aftirmabat ea,quç de Petro dicuntur,ad Rou’-Pontificcm pcrtincre. Negamus enim ponti-ficc'm vcl ell'cjvcl eile pofle Petri fuccclfotenunbsp;Romanum, inquam, Pontificcm in locû 1’*;'nbsp;tPr confccraçi polie pcrncgannis.Qupniodoi'nbsp;gtturid probat Turrianûs?Nimirum adhunCnbsp;loc« redit,ôc profert hçc verba Chrifti,nbsp;hafic Petram sdifcaboEcdeflam meam.iiti ht ''hnbsp;civcularovum more, inhacrotadifputatiun'»nbsp;in eum erroré, quemvocant Petitions pf’”’nbsp;eipij, tanquam in eundem orbem perp'-'^^,nbsp;rcüôli'i'atur.Nam,vt minoréetiâ ptopolitioquot;';nbsp;cxcutiamusjita exponit ibeû MatchæbVtfihhnbsp;credas, is fit fûcurus fenfus verborum Chfgt;‘‘*'nbsp;Super hancpetra sdifeabo EcclefidrheamSi^^^^^nbsp;Ghriftus ; hoc cil ,-inquit Turrianus, fop^f^*^nbsp;Petrû, amp; fiipcrtuosfiieCeilbres in polRfU^ ,nbsp;^enàos'iÆdtfcainr Ecetefia mearn,\nlt;.pi\t. Cht*'nbsp;ltus:hocHt,inquit Tiirrîanus,faciâ vt EccK“'nbsp;Cathblicàà'tUo tuorûmquc fuccclforunbsp;pdndcat.T/^i dicoßnt^üit Chiiftusihoceih*’)nbsp;qüit'TurrianûfSjtibi, amp; tùiîlfiicceflóribusP*’'nbsp;tilicibus,videlicet iis qnos Cardinales Rof”^nbsp;næ Ecclcfiæ addiôHjin-tùiiiti locum cólacranbsp;vóliieÉiiit.Hoc li ctl cXponcre,ac nó potiquot;’/^*'nbsp;bus facris illudcrfjèquilcólorcs facilenbsp;¦buHt.Nos aucé non cx humahis fomniis,nu •nbsp;aûlicis.allêntatio.nib'.'nô'exTurrianicis f^hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lis,fed cx firirtiffirçGi, àecdïtiiïimo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=‘? dooi'buiiisinterpiietdtionê'dPepromamUS' 'ram'haric elle regWSflib-’AÖguilinö propo**^ Jnbsp;¦amp; cuih ipfo-Dei «t’/bö cbféntancam',nbsp;pnto çfl'e'quiriegetiNùilâ vnquam eilcpi*’nbsp;jfctïdâ'interprctatiôn^quçcû apertisSebpLnbsp;.fxlocis repugncf. Q^u-igitóf ex maniRl**nbsp;TOis Scripturç locis conft'etjfolii Chriilui’^^^jjnbsp;T’cdcfiæ fundamentû jcflicitur,nbsp;TuryianiCam interpretationem , quxnbsp;lt;«it Petrum amp; Romanos Pontifices ed^nbsp;tleßf fdildamctum,nulfo modo elfenbsp;dam.Sic igitur Pdulus-. Eiinditr/ter/tumi»l»gt;‘*nbsp;mo pot^ponérCyprster id totted ptßtit eß',nbsp;Chrtßus Jefus'.^t aïiamp; in löco :PJlt;m amphi*^ .nbsp;hojfttestQ^i^çiutliniyfid codées S'attilera)it‘''^ß^i |
¦À».
fui Dsi,piperPlfKÏJ-ifetperApollo- lt; liran ilrProphcseirlhcn.ms i/nu.t angularis lapis eß^nbsp;Icfin Christus. Item ; In ej/uo totit adificia con-nbsp;nbsp;nbsp;i
pneiitsrcoagwiaturn crefcit, z’tfit tcmplnfianEIunt rio!nni0,in ijuo v»s vna adificarnini^fdfc. Et Pe-«¦«^(Biniirii longe diftâs aTurrianicis deliriis)nbsp;¦àf^uemaccedeiites,v.\cp:i\t,qui efi lapisvMus,abnbsp;haatnibits guidem reprobatus.,apud Tleum vero e-lelhisac pretiofius, tpfieiuocjue velutiviuilapidesnbsp;iiipcamuii,ô'c. Qii.ipropteretiam conrineturnbsp;in Scriptura.-£fre pazio tn Sion lapidetn intmonbsp;ivigul(i,elec'[it,‘npretiofiurn^cui lt;jui credit,nonpude-'*11. ^r.Et Chriftus ipfe : Q^em laptdem reprobaruntnbsp;idijicantes, ISfaitsts eficaput anguli. Quamqui-dcmfentcntiam citauit ctiam Petrus in Atfisnbsp;Apoftolieis:amp; fiqui funt loci conlimiles. C®-tertun detraéla limilitudinis amp; Metaphor.®nbsp;I vcllv .rrscnamnum fier dilucidior. Dicunturnbsp;1 homilies lupcr Chriftumædificari, quurn vetenbsp;ÖC ex auinio pcrcepta Euangclij doifttina,nbsp;Chriftum feruatorcm vera fide amplecluiitur,nbsp;ciadh®rent,conituiitur,inillo deniquc fitminbsp;inanent : qricmadmodum vidcmus præclarènbsp;ftjtcædificium, quod lubnixum cft valido amp;nbsp;coallanti fundamento: adco vt vcrc fupernbsp;Chiidum ædificari, nihil aliud fit, quam vcrcnbsp;iiiClniftum ctedcrc ; quemadraodum perlpi-cuaracllcpotcft cxlocis fupra citatis. Sic c-iCojj niiu Paulus dicit Corinthios die ædificario-ncm Dci,apud quos iecerat verum hoefunda-mentum,quod vnicura efte altirmauir,ncmpcnbsp;Chriltum: ÖC alibi dicit Ephefios fuifl'e iupernbsp;lapidem ilium angularem fupcrftruólos, ebnbsp;qaodChriftus veniens pacem euangclizauc-videntur Veteres eb referrenbsp;liniiliiudinem illam de domo fuper petramnbsp;^’quot;'¦7. ædificata,qjam Chriftus apud Matchæum amp;nbsp;'i' Lucain propofuit : idMfi^nis audtt, ex tnefiermo-nestshs (ir eos prAlat tafit-mlabo eutnviroprit-degt;ui,sjut ^dtficauit domuwfiuarnfuperpetram:de-fiend.it antens pliiuia, (f’ veneruntflumina, crfla-iurmtventt, lt;ƒ non ceeidit .-fiiudata eniinfuersitnbsp;petram. Petram hic , inquit Cliryfofto-nms,Chriftus vocauit doclrin® fu® firmita-tem ÖC certitudinem. E.x quibusornnibusm.a-nilcftumeft,turn nos ædificari, quura credi-miis;.ideo vt Cbrifti doiftrina,amp;chrift.us ipfc,nbsp;Jit 6dci noftr® fundamentum. Quarc, qui dicit iios fuper Petrum ædificari,ille dicit,nos innbsp;Petrum credere, nos Petrum araplcdti amp;a-gnolcerc Rcdcm.ptorem, Mcdiatorcm,Scru3-torem : quod abfitab omnibus Chriiiianis, a-lioqiii non iam ChriftianiS,fcd pctrianis futu-ris. Vtenim ædificatio fundamento, itapio-rum hdcs Chulto niti debet : amp; vt ædificatio ànbsp;fundamento,ita piórtim fides aCfirifto diueiiinbsp;non poteft.IIanc fuiile piorum maiorum Icn-tentiam figiiifiçaucramus Turriano, .aliquotnbsp;adi'ciipitis eorum tcftimoniis: fed qitiaillcnbinbsp;7idc.tj.ijï egregiè refponfiqq'e defiiutftus., poft-quaiDiCftlaujt ampullaslu^jiThrafonicas, id-,eiico nos alia ctiam addy,mus ex Vcteribus-.fi-quatandem tationc fieri point, vraiiqu.mdonbsp;a I’ontificum amp; Mouachorum tcftimoniis, denbsp;iSyiiodicis epiftolis,quibusmaximoperede-Iccfatur, ad res pticlaras, amp; cum Dei verbo
?J.
¦II.
-tii.
In coninti iniferf In
C3f.
In tpfiimt) niii dele-
f.V quot;JcS-tefl.
Cantra httref lii.nbsp;^jiicr.7^.nbsp;De Tnn,nbsp;iib.l..
confcntancas, animiiin traduc-v.
Ori GENES-.Petra clt ,inqi!it, quiconque in cft difcipulus Chnfti ; amp; fupcrtalcm petram tratZ.i,nbsp;conftituttur oronis Ecclclîaftica dottrina. ^^‘”¦•5-Quqd fl fupcrvnum ilium Petrum tantùm exi-ftimas'toramædificari Ecclcfiam , quid didu-rus es de loannc filio tonitrui, ôeApoüolo-rum vnoquoque ? Nu audebimus dicere quodnbsp;aduetfus Petrum vnum, non præualituræ iuntnbsp;port® inferorum? An foli Petro dantur à Chti-fto cia tics regni cœloruroî
Ch rysostom v s-.Cbriftus cft vit illc fa-piens, qui ædificauitdomum fuam, id eft. Ec-elefiam fuper petram ; id eft, fuper fortitudi-nem tidei, Nam amp; fortitudo fidei, petra dici-tur, propter quam Simon Petrus diókus eft, ad quern dicit Deiis,Tu es Pci rus,dec.
Gr egor IV s Nyft'enus:Tu cs Petrus : amp;c fuper liâc petram ædificabo Eccleliam roeain.nbsp;Intelligit autem confelfionem Petri : dixeratnbsp;enim ante;Tu es Chriftus tilius Dei viui.
Basili vstPetrus licet petra.plier,noiHa- Defxi.i. men petra crat, vtChriftus. Natu Chriftusve- hom adnbsp;ÏC eft immobilis petra, Pettus veib propternbsp;petram.
Tertvllian. Scdamp;cur Petrum.Si ob vigorcm fidci, mult® maten®, folidxqucno- cioMj.4-men de luo accommodarent. An quia Sc petranbsp;amp; lapis Chviftusiliquidem de Icgimus politumnbsp;cum in lapidem oftendiculi , amp; in petramnbsp;Icandali.
Epiphan. Port® inferni vcrc funromnos liætcfes, fed contra petram nonpiæualcbunt,nbsp;hoc rft,contra veritatem.
Hit ARI vs tHæceftvna fœlixfidçi petra, quam Petrus orc fuo confellbs cft.
IdemiSupcr hanc petram confcllionis Petri, cft ædificatio Ecclcfic.
Avgvstin. VniucrfaEcclcfianon cadir» quia fundata eftfuper petram: yndeamp; Petrusnbsp;qomen accepit ; non cniin à Petro petra, lednbsp;Petrus à petra , licut non ChtiftusaChriftia-nOjfed Çhtiftianus â Chrifto vocatur: idconbsp;qtiippc ait dominus,Supcr hanc petram ædirt-cabo Eccleliam mcam,quia dixerat Petrus,Tunbsp;cs Chriftus fill us Dei viui.Super hand crgo,i n-quit, petram quam confellus cs,ædificabo Ec-clcfiam mcam-.Pctra enim crat Chriftus, fupernbsp;quod fundamenturn ctiaiii iptc xdificatus.eft;nbsp;Petrus.
Petro totius Ecclefiç figuragerenti ait Do-minusifupcr hanc petram æditicabo Eccleliam meam,ölt;: port® inferorum non vincent earn.
Ambrosivs : Redte igitur tjuia petra 5«r«.84. Chriftus, Simon nuncupatus eft Petrus, vt quinbsp;cum Domino tidei focietatem habebat, cumnbsp;Domino habe'tet amp; nominis dominici vnita-tem : vt licut à Chrilto Chriitianus dicitur, itanbsp;amp; à petra Chrifto , Petrus Apoftolps vocare-tnr. Idem : Dabo tibi claues, dec. Qjmd Petro inTgt;f.nbsp;diciturjApoftolis dicitur.
Hier O N. lupcr hac petra Dominus funda-uit Ecclcfiiiab haepetra Apoft.PetrUs lortitus eftnomç.Et paulo portif'undamentuj-juod A-poftolus architedtus pofuir, vnus eft Dominusnbsp;nofterlcfus Chriftus fuperhocfdndamentura
De Ti'ini lib-ei-
Comm. in Mnit c,.j,nbsp;lib.l.
Mim.
in Trjf-f han. in laan hom.
I8.
Â4Î AD REPET. TVRR. SOPHIS.
xJificaturÉcclç,(ia Chrifti,amp;c.
C^æ quû ira fint; nemini dubifiTirc pötcft, quin noilraintei prctano deChriftoEcclcfiænbsp;fundamcnto fit vcra amp;onhodox3,quippcqirçnbsp;Scripturç locis cxprcllïs nitacur,amp;:habcat piosnbsp;^uofqiie Vctcrcs airenticntcs.
Scd iam Turriani dcfenfioncmaiidiamus. Falfum fiimis, inquit, diini ais, Chriitum,Petrum à petradirtinxifie. Imóvció,Turriane,nbsp;tu falsó refumis. Matthæum enim dixi,nonnbsp;ChrifiuiT),Pctruin à pctradi(linxilïe:ac ego tibi imprimis locupletifiimum huncinterpre-tem feutentfœ Chrirti proponcre volui. Sed tunbsp;fcilicer res alias agcbas,qui pro Mactlirco Chrinbsp;ftum lcgcrit:adcóquc,licct in mcis verbis qiixnbsp;tu defcripfifti in tua defenfione, nomen Mat-ihxi manferit, nihilominus tarnen nunc mibinbsp;obiicis,meChriftum dixill'e; non Matthæuin.nbsp;Ergo, Francilcc, mea fidelitcr in hoe loco dc-fcripfilli, amp; ncgligencer legifti. Q^um igitutnbsp;Chriftus fyriacè, hoe cft, vernaculo Icrmonenbsp;turn vreretur,in quo illa diftindio locum habere nonpotcrat,dico,Ma{chæum Grçcèlcri-bentem, appofuillc diftindioncm ; ac dileii-nien inter ilia vocabui3,vt planior eilet Icnfusnbsp;verboruin Chrilti, Poterat cnim ica verbanbsp;Chrifti rccitarc : 7quot;« es Petra, (^faper hn'icpe~nbsp;tr.tm itdtficaho Ecdefiam meam. Kl licmaluit;nbsp;Tu er PerFz«,inquit,vt ita fignificaret, Petrumnbsp;nô elfe veram illam petram,quafideles omnesnbsp;nitidcbent,fcdtainenabilla petradenomina-ri. Petra autem crat Chriftus : Tu veto nobis,nbsp;fciliccr,obiicisVarroné,vt videaiilusin qua rcnbsp;amp;àquarcnomen fitimpofitû.Atenim quiainnbsp;Theologia verfamur, non fubfiftemus in Var-rone, fed audiemus vetcresThcologos nobisnbsp;cxplicantcs, ejuamobre Chriftus nomina qui-bufdâ mutauerit. Primùm, vt ita fuam aucno-ritaté mcliùsteftarecurf inquit luftinus Mar-tyr)Deindc vt magis animos excirarct ad con~nbsp;fiderâda Dei bcneficia(inqint Chtyfoftomus.')nbsp;Atque,ne Vartoncm planencglcxiirevidca-mur, fi vdimus confiderare, cui, amp; à qua rtnbsp;Chriftus nomen impofuicjfaciléintclligemusnbsp;Chrirtum rcfpcxillc,nonad perfonam Pétri,nbsp;fed ad dignitatem minifterij Àpoftolici, amp; adnbsp;naturam Euangclicæ prçdicatiünis,quam Petro cum aliis Apoftolis commiferat :amp; cuiusnbsp;Petrus-confeftîoncm prxftanriflimam editle-klare. ratjhis verbis: Tuet ChrtdwßliM Detviuentit;
Sic Chriftus vocauit lacobum amp; Idanne Boa.-nergesßioc cft,filiostonitrui;nimirum propter vircutem Euangelicxprædicacionis, qua vni-uerfusrerrarumorbispcrlbnuir.Deindcquumnbsp;hic agatur de fii mitate (pirituali, non eit hæ- inbsp;redum incrallbjterrendque lapide:fed ad fpi-ritualcm lapidem dcucnicndü, qui omnis nr-mitatis caufaeft: is autem eft Chriftus. Cxcc-rùm quum agnofeas Petrum fnill’c didum petram,ob firmitatem fidei, quam confcHus eft,nbsp;ipfc nobis das manus, nihil tale cogitas. Hinenbsp;cnim fequitut Petrum à petra Chrifto didtumnbsp;fui lie, amp; petram Chriftum elfe Ecclefiæfun-damentum.Hic ertim tibireprçfvntotclum il-lud Philofoph;cum,quod infra totis viribus innbsp;me torquebis, quum difputabisde parti'eula
iTreiS'» pag. libri tui ï4o.ncmpe:proptcrqu(’i! vnumquodqueeft, amp; illud tnagiscft.E.shisi-gitur tuis armis;amp; ex hoe tuo arguniciito,iunbsp;teipfum vrgeo-.Si Petrus didus eft petraoblit-mitatem fidei quamconfcirus eft (vtipic di-cis) Ergo fides, quam Petrus confclTiis eft, dlnbsp;magis petra, quam Petrus. Ex quo cfficiti*fi-dem quam PetrusconfelFus eft, nempeChti-ftum filium Dei viuentis , clTe firmifiimatn illam petram, fup»r quam fundata eft Etèlefia-Nam vt Ecclefia eft prxftantifiïnnim xdifi-ciun),ira Ecclcfixfundaincnrum debet elle lir-nnfihnum. At Petrus non eft fundaincnruninbsp;firmillïmum, quia aliunde petit firmitatemnbsp;fuam,quxeunque tandem fit.lcaqucexiisqnfnbsp;iple dicis, Turrianc,colligo Chriftum cifcEc-clefiæ fundamentum, Nee obftantea, qiix citas ex Chryfoftomo amp; Eufebio , quandoaui-dein ilia encomia fidci Petri, vel rciplo alien-ticntc,ad firmitatem fidei,quam confclluscft,nbsp;refereda funt, quodetiam indicat vocabulutnnbsp;, quo vfus eft Eufebius. Vcrùm,in-quis, necclle eft parriculam, Hanc, refetreadnbsp;proximum,non ad rcmotius. Quid? tibinevi-detur Chriftus,quem Petrus confclfuseft, dienbsp;remotior? Imo verb,propterfecundamperfonam vfurpatam à ChiiftofTu es Petrus)cutnbsp;particula demonftratiua tertix perfonx nonnbsp;conucnit,tibi necclle eft dicerc,confclfionctnnbsp;editam à Petro cft‘eproximam,non autcra re-motam,vt cxiftimas.
Iraque Auguftinus,qui tibi non cclfitin’'^. Crammaticçfcicnti3,5/lt;^erf,4^f/)ezr4zz?,inquit,nbsp;e^uam confejjiu et.Tuiyzio rifu dignaeft ini-pudentia(vcl fletn potiùs) qui in hocMatthxinbsp;loco cxiftimes, perfonam Chrifti elle remo-tam, amp; tarnen non dubitas ipia Chrifti verba traherc adtuum vfqucPontificcm,qucmnbsp;hodie Romx vides. Die quxfo , Franciftc,nbsp;Tuns ifte Pontifex tibinc videtur propiot,nbsp;quam Chriftus in Matthæi verbis îCrede mihi, Turriane, fi clleni Hifpanus, ego hîcinrr-gras paginas implcrem exclamationibustfcHnbsp;abftincbo,nc videar Icpidum ilium tuum mo-rem afteélarc. Verùm heus tu,quandoquidcinnbsp;vrges parriculam,nos earn viciflim vr-geamus.
Nam nifi plané Philofophi'x renunties,amp; Tam return quàmverborutn naturam ciicnas,nbsp;farendum eft,parriculam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulle mod»
vcl fuecelîioni, vel vicar*x ordinationi conue-nire. Namrd/sT/ fignificatindiuiduum vnuffl numéro,coi nihil cum fucccllîonc comma*nbsp;ne elfe poteft. Itaque quoties nobis obtrude*nbsp;tuos Pontifices Rom.tanquanifundamcntumnbsp;Eeelefix, ex his Chrifti verbis: ego contri vr-gebo parriculam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demonftratiua,qaam
tu mini ipfc dcmonftrafti : atquc nihil tu.is ex-ceptiones veritus, aftirmabo Chriftumdixftfb fupcrhancpctram,ita vt nccctrc fit in hac iplvnbsp;pcrrafubfiftcre, fié autem vagaripet Romanos Pontifices : caénim eft VIS parriculxde-monftraiiux in hoc loco, queraadmodum e-tiam Veteres agnouerunt.
Sediam audiamusquidnam fubiici3s:Qlt;!l'’, inqüisjincohxtcncius dici potuit quàm.T*
ANTON. SADEEL RE'S^PQKS. (r47,.
, (^fuper «if pe^attx jtÀifiçabir Eccleßam ter caput amp;.CQrpn5;di ftantia.’
;andcrn, Tutnaneî Ergo mifetet Chryfollornus.ïii q^l!.bustantùm’^b^, v^,vï^ '^‘‘ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcam tuam diftiniâionen),Tur^janç,,QAiæ fit.
interChriftum , amp; Eccicfiam intermedia, vt planéneget Chryfoftomus aliqujé.infcrmc- ,nbsp;diiitneffeoportcre. Vnum Chtillum. pçofçrr,nbsp;vnuîn yrgettcJiqua oronia intclmpdia gt; ac*nbsp;propterea tiiam iïlara diftindlionerrj, reTccat,nbsp;tolljt, reüçinquod nçs ctiam faciiriu?, quan-turauis licet id tibi, tuóquc Ppntifici doleat.nbsp;Nee audiraus Leone Pontificcm (.quem citasnbsp;tuo more) non Petri, fed fuam profeélb c.au-fara agéjCeui, dieanniuerfario fuxafiuraptio-niSjfiuc qrdinationisitjuodie voluit bonusil-le Papa fuara dignitatem,quoad einsjicrtpo-,nbsp;tuit,airerçje. Fat,tor poil huncLcoticm mul-jnbsp;tos alios lopgè pci,ores cxtitifle. Sed malitianenbsp;an ignorâti^ turn crratit,neïçio:erraireauteranbsp;certo feio:, quû huic Pauliioco clarillimo a-pertiflimdrepugnarit.Addcctiaipfam verita-tem ipiatnqiie reruin naturaraab ilta diilin-tlione abhorrere. Quis enini hxcferai î Qu«nbsp;Chtilli propria funt,hiiiîe cù Petto participa-tionc fadta cômunia. Potéilne Chriilus coro-raunicar.t.cû, Petro, ea quæ lunt ipiîus Chrillinbsp;propriaîNaturara humanam pro i'alutc noftranbsp;alluraphllèjiiuijcio Dei pro nobis fatisfccille,nbsp;legcni pro nobis raipleuilTe,raortera pro pec-catis noltris paniira elle, tertia diçà inortuisnbsp;rcfurrcxiirc, amp; ad dexterain Dei afccdiiredlla,nbsp;inquam,orania funt Clirifti propria: cane igitur faôla iunt cü Petto participationc cómu'nbsp;nia ? Abfit à nobis ram horrenda blafphcmia.
Atquc, vt in rem prxfcntem veniamus, fie bonus ille Papafuas fuoiûmquc aq^cs, dieil- 'nbsp;lo anniuerlario dcmulccbat:Ego tibi dico,in-quit Chriilus, id eil (audiarausnlirificäinter-pretationé) Quum ego firn inuiolabilis petra,nbsp;ego lapis angularis, qui facio vtratjue vnum,nbsp;egofundamentura : præter quod nemo poteftnbsp;aiiud poncrc: taincn tu quoque petra es, quiànbsp;roca V irtute folidaiis, v t quæ mihi funt potc-ilate propria, fint tibi nieçum participationcnbsp;commtinia.Flæc bonusinterpres turn verbo-i turn Chrilli, tum huius loci P^uh,de quo dif-putamus. Sedcgoquæro vel cxtc,Tutriane,nbsp;vcl ex tuo illo papa,qui tara fidenter Petrum,nbsp;amp; ftipfum in focietatcm giotiç Chrilli vocat,nbsp;amp; eorum quæ loli Chriilo conucniuni:quijro,nbsp;inquaiTi,qui fieri poifit,vt hoc communicctutnbsp;eu Petro,quod agnofeit Leo elle Chrilli proprium , nempe nullum aliud fundamentumnbsp;poni polie. Nam manifella contradiólio iin-plitatur, hoc elfu Chrilli proprium, vt fit fo-lum Ecclefiæ fundaraentû,propter quod nullum aliud p.onipoirif.amp;,idipfum elfe partici-patione Petro cura Chriilo commune. Vbi-nam didiccrat bellus ille Papa ram præclarènbsp;exfuofenfu contradidionispleno, aduerfusnbsp;purum ac pcrpetubfibi conllans Dxi verbumnbsp;ratiocinari îSi Chtilli ilia funt propria,Etgbnbsp;curn Petto non communicantuttücum Petronbsp;communicantur, ergo non funt Chrifti pto-pria : nec cnim pollunt proprianbsp;communicari. Prætcrea,fi Petrus cil fundà-mentum Ecclcfiæ, aut cil tundamçncum taiu
WMwîIraiic'taridcrn^ _____ . e-
qy iquuin nç.poiict ad acumcn i *''g«nij tui,^\: ad, cohçrenciam illatn Cü»tp pp.r- , ;nbsp;J!'oite,ex)ftin)auithscitadiciconucnicntil- . jnbsp;f j.jiiquif,/’^4?2cpefr/i7», ,nbsp;e/jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecctefiam me am:fa~
gt;»t.ti^calgt;9 E mlt;am:faper meadtß-'^^t(,nqn ^xfi(pe'r:te.iilt;iç 4ugM^tinus:quy?u«, ¦nbj uundîçi crfdin)D$,nil)iLineptiu?,aut,YC ,nbsp;^iK'njJncohærforw; at ü y-cntan crcdi-’''us,adijjlatliiàs, nihilvciiùs, nihilaccora-'^nbsp;’’’odatiùs dici potuit. J\c de tuaquidcni iftanbsp;’lifcüJipnt-haótcnus.
(, T V R R. Obttçisi.Çor,^.fHndamentumnemlt;gt;a-ï li. f-dffi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*dlt;'^uodpojitum efl'avide~
lefiis Chrisins ; nempe.ß^^daf^-Ktum, :/tnatem amp;, (in^ttare/apnprtam. Sed/juanbsp;propyianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum Chnslo par-,
“(fpa/iagt;/e CQMro^jii^ J^eo /^aÿiU7 jerm.. 5quot; «ivmerf die aj^^mpttânufu.a.
fr:nawentHm\ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pirfHp/nsjifum qt colurnna.vçntatdi
i:u}iu( Paiditi, :j:iofiti)d9 igititr, Cipr^idt ejt pi'i/pjiuvi, Ecdeßfi trib'ittrar ? arju/ile entm efi, _nbsp;yerftafis ,, lt;ßr jundumenettm
‘ , ’ .
I. nbsp;nbsp;l-cdefia eßfrmamenttim ve'dtatii,ejHia. earn ha^
caputyprä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deßceretfi-
‘ßj etifs, pro Petre oraniti:/if»e.diate ,pro Ecclefia »iedia-ite Petro.
Sm). Lüciun Pauli elle onini cxccptione Waio.eni,licet vidcas; Xideretaincn id no vis,nbsp;ult;t patetis, vt aljj videant’.ac proinde offun-diiniibeculatijæ dilliniâionisde fundatnen-.nbsp;toviniKupro.ptix, ik virtutiscominnnicatæ.nbsp;\ci;uracniu'ueiô lon^’,c antequatu Ictiphlictnbsp;Viulus,antcccilctant hçc vcibaChtifti ad Petrum , quæ Paulus ignorarc non potuit. Quinbsp;'Itigitur, vt hanc lententiani adeo vniucrscnbsp;l’totiuntietjVt ilia vêtira ditlmClio in inentcmnbsp;gt;111 non vcnctitfprxlcrtini quuir.,li vobis Ctc-4iuws, tüta icligio Çhtiftiana ab vna dillin-Üioiic pcndcat. zlrqni Paulus neque hic, nc-tjue alibi ,!iec vllus alius Apollolus vnquamnbsp;aliudtciipiitde vcllrailla diltindlione. Qjaarenbsp;iiiiruin vidcii non debet,liillara reiiciuius,nbsp;heti hac régula ^heologica: Omnes diUin-diones in I heologia, elle locis expreffis Seti-ptutæ confivniandas-.alioqui nerao non vidct,nbsp;uihilyne^uara certijucc veri conllitui pofle, ùnbsp;' lieeat dillinétiones ex. arbitrio couupindo«
Quiniciam t|uum ipfos Veteres contidcro in t», loco illo Pauli vctlantes, iiulluni apud eos denbsp;hac dillinékione verbum reperio. Sic cnimnbsp;Chtyroft;oraus.-ïundamentum,inquic Paulus;nbsp;aliud nemo potcll poncreprætcr idquod po-hiuni elt. Super hoc ergo xdinccraus, amp; pronbsp;fundanicnto habcamus;amp; nullurn ht mediumnbsp;iiijct nos èlt; Chriftura.Quqd hmcdiü aliquodnbsp;intcrccderctjid quaraprimùm aboleamus. Et-cnira palmes pet continuationcm vitis, natu-tam trahit, ôu ædibeium coglutiilatione con-f'Ilit.Non igitur ürapliciter Chtillum lenea-nius,ùdei cüiiglutinctnur, öcc. Ipfum caput,nbsp;«os cotpusraunquid poieJi elle vlU media in-
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
clefia;,quia Ecclefia tota Chrifto ne Chrifto Ecclefianon eft.
At Ecclcfia,cft firmamentû veriratis, pc quia Chrifto fubnixa veriratem aropl^^*'nbsp;turicâmque conftanter rctinet,tuetur,conquot;''nbsp;TT5at,atquc dat opera, vt inter homines loC***”nbsp;fijurn habeat. Hoc autc non diciruripfiu**®'nbsp;riraris refpcéhti, quæ non hominum liibfidi®»
xquarttdô‘^rî,naEcclefiætrad!ita, aut tanquatn Mihiftcf docCrinæ traditæ; nontanquam do-€trina: Ergo tanquam Miiiifter doólrinaï. Ac-qui Miniftcr do£trinæ,rcfpe(âu Chriltj cftin-ftrutncntuin cauf® cfficicntis. Chriftus enimnbsp;eftvctüSarchitciäusfidei amp;faluüs noftræpcrnbsp;Spiriturn fandum,Petros autem fuitvrtiim exnbsp;-inftrumentis àChriftoadhibitts ad ædifican-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;
dam fidem EccIcfix.Iam nobis refpondc,Tur- fed f«isfc viribusfuftentat: fed horoinui^f^^ liane, cnbsp;eos quibos ifta Leonina placecccquis (inqua)nbsp;vel dixciir,vcl vnquamdiccrc potucrit,caquçnbsp;fùnt cfEcicniis propria, cum inftriimencis itanbsp;commUnicarijVt fint illisparticipatioric com-munia?Qiiod fi non vides neque fentii; apagenbsp;fis cum coo Leone, amp; cum vngutbuftilis Ico-ninis amp; ouili pelle ; nec cniro tuus Leo poteftnbsp;aliquid adoerfus fortiffimû amp; iniiidifliniumnbsp;cum Leone de quo fic loanncs fcripfit in Apo-
Ap»c.
5’ calypfiJ^irir, ex tribu luda ftirps Dauidif.
Vcrùm,afl-'er$ r3tioncm,qux nunc nobis ck-pendenda elt.Q^i dicit fandamcntijni,inquis, dicit firmamcntnm.At Ecclefia dicicor firmamentum veritatis, nec tarnen proptcrea tolii—nbsp;tor, quod dixit Paulus de vnico fundamento.nbsp;Hxc eft tua rariocinatio. Verùm aliter tibinbsp;Elit argumentandum, vt aliquid faltem con-cludcte vidtreris. Qu^i dicit firmamentum,nbsp;d,cit fundamétunnPaulus dicit EcclefiamcHenbsp;firraamcnrmTi,cJicit igitur elfe fundamentum.nbsp;Nam ita vciacccargomçtatiorua,nequecapucnbsp;habct,ncque candam.Qui dicit,inquis,fi.inda-mentum , dicit firmamenrum. Paulus autemnbsp;dicit firmamentum: Eigo Paulus dicit funda-nicntum. HuiusSyllogifmi modum , amp; figu-ram nobis,fi placer,cxpcdics:non eniin hatlc-nus ratiocinari didicimus in iecunda figura exnbsp;omnibus artirmans:nec, exGcnercad Spe-ciem aftirmatc. Nos igitur ica cuum fophilmanbsp;rcfelliinus.
Latiùspatere firmamentum, quàm funda-tnentûzQuicqnid enim eftfiindanicntû,cftfir-maincncumded non viciffim,quicquideft firmamentum eft fundamentum. Ec iJ'paiùgt;iua. a-liud eft,quàm St^-iAiacpaiies cil firmamétuiu tedijlcd non proptcrca cit fundamétum.Ecccnbsp;igitur quomodo,Turrianc,tu de fundamento,nbsp;line fundamento diiputas,non intclligés quidnbsp;fit fundamentum, nec quid fit firmamentum,nbsp;Sed longe cti.â grauiùs peccas , quum non di-ftinguisinter vtrumque Apoftoli locii. Namnbsp;in Epift. ad Corinth, loquitur de fundamentonbsp;Ecclcfiçinprioread Timoch.dillerit defirma-méto vcritatis.Tu veiô qui finedcicétu omnianbsp;milces,perturbas ifc confundis,firmamentumnbsp;pro fundaméto, tic veritaté pro Ecclefia aecc-pifti. Arque omnino vide quis fit exitus tui So-phifmatisiSi veritas eft fundametum Ecclcfiç,nbsp;Ecclciia eft fundametum veritatis, fcquiturnbsp;Ecclefiam elle fui fundamenti fundamentum;nbsp;amp; fi,vt dicis,a:qualccft,eirefirm3mentû vêtunbsp;tatis,cHc,amp; fiindamcntû Ecclefiç,Ecclefiaau-tc,c,x Paulo.eft firmamenrû vcritatis:Ergo,Ec-clcfia eft Ecclcfiç,hoccft,fui ipfiusfundamcn-tam.Quare ita diftinguendi lunt duo iili loci,nbsp;vtdijatnuf C-hriftum clic fundamentum Ec-
ccquis prætertuum Leonern, amp; prærcr fpcetu, qui dicuntür veritatem confirmaf^ .1nbsp;nbsp;nbsp;.a-T /•Anin,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quando vcritatem agnofcunt,amp; tctincnn
eo magis vetitatem confirmant, quô magi^* ipfaveritateconfirmantur.
Quo fit vt non dubitet dicereHicronymy^ ƒ!*¦ fokm veriratcmfuftincreædificiumEcclcn^' /»ƒnbsp;Chryfoftomus, veritatem elîccolumna*”’nbsp;ßc firmamcntir^ Ecclcfiæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Exquibus verbis rcfellitur etiamUq^” fubiicis, Ecclefiam elle firmamentum verita'nbsp;tis propter Petrum, quû ex verbo Dci,ßinbsp;bonis illis Patribus dicendum fit potiùs :nbsp;ciciiam elle firmamentum vcritatis,quianbsp;ritatem conftancer retinet ab ipfa veritatc 1^'nbsp;ftcntata.Quid igitur ribi faciemus, Turrian^’nbsp;qui provno fundamento, tria nobis funJ“*'nbsp;meiKft proponis? Nos vnum fundamentu*”nbsp;Eccleii.x agnolcimus,nempe Cbrilhininbsp;fiæ vniciim caput, vnicum fponfuin, vnict“’’nbsp;fundamentum. Tufecundum 3ddidifti,nrn’'nbsp;pc Pctrqm ,adhibita Leonina diftinâinn^’nbsp;de virturc participara. Ecee rurfus tettiun’nbsp;fundamentum afters, nempe Ecdefiai«nbsp;pfam. Arque ita denub reuoluctis innbsp;circules, quibus ru apprimè delcôlaris,nbsp;iam antè vidimus. Nam ex tua ratiocin»'nbsp;tionc:Veritas eft fundamentum Pétri; petr**^nbsp;eft fiindamentum Ecclefiæ; Ecclefia ellftin*nbsp;damentum veritatis :quod probandi gcin’®nbsp;lôgilfimè diftat à probatione Aa xv'«Auv,cuiigt;Jnbsp;Philofophi mcmincrunt, amp; cuius tu nunqi“*nbsp;nofti,neque centrum,neque circunfcrcntian’»nbsp;vt Mathematici loquuntur. Poftremb intok'nbsp;rabilc eft ejuod dicis,Chrifturo precatûfi’’^nbsp;immediate pro Petro,amp; pro Ecclefia rncdiaH'nbsp;te Pctromec te pudet tuç blalphcmiçgt;qui nOquot;nbsp;bis Petrum conftituis nouuin Mediatorcifl-Lege apud loannem cgregiamillam ac did'nbsp;nam precationem Chrifti pro Apoftolis,'^nbsp;pro vniuetfa Eccleiîa,vt tuum crrorcmagri®'nbsp;fcas de detefteris.
T V R R. Addis terüam rAtionern (’ diccrcturtertiii deliratioJtjuta hsepropoßtio,nbsp;clefiatn ejfe ædificatamfuper Petrum^ nonnbsp;J^oyot fidei: Plefcis ejutdjicEcclefiam ejfie édifié'nbsp;tamjuper Petrum; nam fivna fides efie débetnbsp;EcclejiaEatholKa, à cjue magu de ea certesnbsp;fiert oportebat, tjuàmah eo ^utfiuttexordiumvt^^'nbsp;tatis Ecclefia,lt;^ os atejue caput omntum ApeJ^^''quot;nbsp;rum,ijHi/uit PetrsUfijuinunc in fuccefièreviidti^^nbsp;aitmagnus Leo?
Sad. Mcam rationcra vocas deliran®' nem: ncmpcvtnospafcasiftà tuâ argutio**'nbsp;arque vtinam in vocabulis tantum,no» innbsp;bus ctiamipfi» luderes. Ego inhociploScf*'
ANTON. SADEEL. RESPON’S.
pturæloco fuprà in Rcfutarionc tuæ defen-f'onis.Sccl.i.docui,fiquis dicatEcclefiam elle ^upet Petrû ædificatâ,cum violate regulam fi-’^cijfTSfoJ'iJ'aa-xrtXwi' (vt loquitur Paulus,)quianbsp;^ublato fîmilitudinis vélo, ædificatur Eccleftanbsp;S^ado crcditiadcb vt huius çdificij fundamen-'«in nullû aliud elle poftlt, quàm ipfius fideinbsp;icétum:a 1 ioqni manca fimilitudine futura.nbsp;Petrus non eft obitôfû fidei, non cft igiturnbsp;çdificij fundainentû.lté quicquid ftaruitur ad-^erlusexprellumScripturælocû, illud cftibê-Mt!cÇc, txipfius Auguftini rcgula:Paulas autcnbsp;’fiitmat vnicii elle Ecclefiçfundamcntùncm-peChtirtum. Ncque huic tuovulncii medi-*•'113111 faciunt tuæ diftin£tioncs,q'.iæ non luntnbsp;liumano arbitrio,vel ex Monachorum fom-*i'isfingcndæ,fed expuro Dei verbo coniti-*quot;ei)dæ. Atqiic hæc de mca rationc, amp; de ruanbsp;delirationc. Caiterum addis me nefeire quidnbsp;^quot;jFcelcfiam eftefuper Petrum ædificatâ.Cer-*''illii,lntfcio Turriane, Ôe(vt quidaexVctc-f'I’tislocutus cltjlatuü eâ efte doclâ ignoran-*'ani,quû caquæ ntfeiédafunt,ncfciûtur. Vc-funicriiniiieiönicæignorâtiæ mifcrtus,iam renbsp;'*'iiiiü düdorc pr.ïbes, vt me tadem doceas,nbsp;fit,Lccleft3ædificari fuper Petrû : atq; iranbsp;*'¦quot;1 nubis explicas, vt ideb Ecclcft.a edificeturnbsp;‘''PcrPtttû,quia certa tedditurde vna fide ànbsp;^*¦'*10,qui fuit cxordiû vnitatis Ecclcftæ, amp; osnbsp;*“^'‘11111 Apoftülorû. Nosde cxordio vnitatis,nbsp;^dcotcomnjû Apoftolorûagtmus luo loco,nbsp;une füâ definiiioné tantum excutio, amp; ex limita ratiocinor: Si Petrus eft fundamenrumnbsp;^*^clefiæ, quia certa facit Ecclcliâ de vera fide;nbsp;‘¦''0% Onines Apoftoli funt Ecclefiæ funda-: quia omnes Apoftoli Ecclclia de veranbsp;certa fcccruntiatqucadcb omnes Ecclcftgnbsp;I, ‘'l'iiilln id præùare debent: lie enim loauncs-:nbsp;*'’¦1, '^apatificla Cif cz vidimus t:^'teSiaTnHri ijuod,nbsp;‘fl^^'^'^tViciimus audiuiinusyid annutiamus vo-’-1. ({’»CZr.Itcm.-f-'ôj iî«rezzlt; efiis hord tefles,, inquitnbsp;I '¦ -''riftus.Itcm.Peiy/zft(ftiquitnbsp;'5.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'quot;lus apud LMCifefitficansijia tumparuis.,tum
’''•‘é'in.Et paulo aniè.-/ft«rco apparuitibiyVt de-le Mtntfrd aciefë, tum eorum qua vtdiilh •a *,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apparebo tibi. Et iplc Petrus,
^'lt;e«,inquit,n^ejKorö?z;z7f/y;/zw«.t. ItéPetrus.-^^^f Deus excitauit lertio die,,fecîtque vtcalpi-^‘'‘isßeret ; non toti populo ,jedtefitbus, quos tpfe ‘^tfignauerat,ntmtrd nobis qui cornedtmus acnbsp;‘^»nui vnà cum eo pofieaqiià refiirrexit à mor~nbsp;^“'^pr^icipte autë nobiStVt pradicaremus populo'.acnbsp;‘f’‘l‘Caremur eum ejfe, qui defnitucft a Deo lu-ftJuiBrumacmortui)rum,amp;.c.}Ayî Petrus iple,nbsp;f ’¦quot;¦¦rfusquemtandiudilputat Turrianus,ytnbsp;*'*^Pontifici gratihecturnn quo(ft Lepni cre-’*''*'s)lemper viuit, régnât, de deliciattir Pc-^^''s.lnib verb Pettus in Chrifto viuit, qui.ve-'^cltcmnium piorum vita,mhilqi.eft eicom-’^'“'icciim vcltroillo aulico fpiédore,amp;pluf-H^'atii tegio principaïUjCui vos impudcntiftl-*i|nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petti,amp; fucceflionem prætexitis.
Ptr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnqiittPemss,Deus elegit
quot;, ¦ 'gt;s rneu audire Getes verbu Euageli',ylt;jj-C’ Plon ' -¦ *^f‘'''otnofirUtCHr ergofbitribuit,,quodalioquiinbsp;'‘**'^e er at alioru alpojlolorumonne loquitur vtisnbsp;^'*‘pr£eJD. quod fi Petrus erat os omntïi adpafiolo-
rum er at i^^itnr' eorum capttt : Quis enim vidit vn-ejuam os fine capite,aut caputßne orefltartte dicit vosfcitisi^uonidab antiquisdiebw,amp;c.vnde illudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®
file bant omnes 3 nempe ex hoe loco Match, Tu es PetriUtf^e. tjuomodo tu ad hfcreßtonderepoteris^nbsp;bone Sadeel t jiitthoritatem Petri cttat lacobwynbsp;^ua confirmatMS audet dicere conflaneer, propternbsp;(juod ego iudico, e^c.
Sad. DicitPetrus fefcàDeo clc6tum,vc pcrosipftus , Gentes auditent verbum Euan-gclij, non quód folus docuerit Gentes ( qiiuninbsp;pôtiùs id muncns imprimis Paule- coramif- qjJ,nbsp;ium fuerit, vt ait ipfemet Paulus in Epift. adnbsp;Galatas,quiproptercaDolt;ftor Gentium xaTnbsp;vocatus eft) fed quia Petrus primus an-nuntiauit Euangclium Gentibus, yt perfpi-cuum eft c.y hiftoria de Cornelio Aft.io.Hucnbsp;eftefenfum verboruin Petri, amp; res ipfafatisnbsp;docer,dlt; qiiæ coufequunturapud Lucam ma-iiifeftc comproj|ant. Sic cnim lacobus ( queninbsp;fa Iso dicis Petri fententia cófirmatuni, aufumnbsp;cllcdiccre conftantcr:Proptcrquod ego iudi-co-.quum potiùs tunc videri poftet lacobus,nbsp;idqueex Vetcrum quorundam fententia, illinbsp;ailionipræfuift'c,attjueiraItipra Petrum emi-nuiftc,qucm ctiam priori nomine Simeonemnbsp;appellaiiit:i,utjtur ajutem lacobus, non Petri,nbsp;vrais, fed Scripturæautlioritate,cuius ipfclocos citar.)SiWfW, inquir, expnfùt^uomodopri-miitny'Sipasi.v^Deui reßexerit ijetes-,vtfitrnerct exnbsp;ipfispopulum nomintfao, ep-c. Quid hocautem,nbsp;T uriianc,ad ill.tim Petri comraentitium Prin-cipatum 3 Quanto verb minus res hæc adnbsp;tuum Po.ntificempertinet.-Ecquod cnim eftnbsp;iftud argumentii 3 Petrusprimus annuntiauicnbsp;Euangclium cuidam ex Gentibus : Ergo eftnbsp;omnium. Apoftolorum Princcps3 ItéiErgo eftnbsp;Ecclcliç Catholicç fundamentum. Item, ergonbsp;Pontifex Rom.debet habere in pmnes Ecclc-fias principatum. Hæ funt confequentiç Tur-rianicæ. Atcnim, Francifce,prudcnfnc an im-prudens id facias ncfcro. Tu certe hoc argu-mento qragna fecurim inflixifti tuo Pontihei,nbsp;cuius caufam prodis. Nam ft clucerprimatusnbsp;Petri(vttuvis)in co quod Cornelius cum fuis,nbsp;per osipftusaudierint primùm Euangclicamnbsp;doftrinairnhac quide in re, Petro luccedi nonnbsp;potuit.Neceftc eft cnim id tantum femel fadûnbsp;eft'e, quiacuiufque rei vnum cftinitiû:in Suc-ccftîonc 3utc,illud,pw«7r»î,locum habere nonnbsp;poteft, alioqui Tam non crit lucceftîo. Deindenbsp;argumétaris ab oread caput,adeô vçcôcludasnbsp;Petrû fuiftc capur, quia Deus elegit, vt per osnbsp;iplius,Gentes 4udirct verbum Euangelij: amp;i-ta mitificè raciocinaris,nô cftc.os)ine capitc.nbsp;Qua: quidem omnia, ft vera funt, Frâcil’cc,video tuum Pôtifieem manifcftècaufâ cccidif-fe.Etcnim ftTctrus primus docuit Gétcs,Papanbsp;verb ncc primus, nec fccüdus, ncc vltimus vl-lam gente docctmullum hîc fuccclfionis,nullum fimilitudinis veftigium agnofeo. Nec tenbsp;iuuat quod ptofers polteà ( de quo nos pluri-bus fuo loco) nempe Papam aliorü oculis vi-dcrc, aliütum ore docerc amp; concionari, alio-rumpedibus pcragrarc vniucrfum tcriarumnbsp;otbemnlla, inquam, omnia, veftram caufatnnbsp;non fublcuant. Nam Petrus nominatim dicitnbsp;li. ).
«50 AD REPET. TVRR. SOPHIS. in hoe loco, quera citafti , Detan el^ife vtnbsp;Gentes audirent Euangeliumper os ipßus-.non di-cit, per os Monachoruin amp; reliquorum eiuf-modi,quosfciliccc nobis proponis taquam fi-ftulatn,pcr quam vox ilia fuauiflima tui Pon-tificis ad aures omnium Gentium pcrueniat.nbsp;Item; Petrus non alienis,fcd fuisiple pedibu«nbsp;ad Cornclium profeclus eft: fuis,inquam,nonnbsp;alienis oculis Cornclium vidit:non alieno,fednbsp;ore fuo Cornclium atracus eft,Cornclium do-cuit,amp; inftitüit vera Euangclij cognitionc.nbsp;Quï fieri ^tur poteft.vt Pontifex Rom. Petrinbsp;fuceellot habeatur? Nunquamne te pudebitnbsp;eius,quod totiesfolitus es diccrçiPctrum elfe,nbsp;viuerc,manercin fucccflorc fuo Pontificc Ro-tnanoiOblecro cc,n)i homo,quidpoteft facc-rc petrus in Pontifice.quandoquidcm ipfc pó-tifex per fc nihil facit, fed omnia ( vt quidemnbsp;nobis explicas) facit amp;opcratur per alios? Ipfinbsp;Monachi, amp; alij in quibus violet,audit,loquitur, i$c ambulat Pontifex Roin. Itintne einsnbsp;quoque fufccllorcs t in quibus Ule viuit atquenbsp;optratur?'
Et qui.1 video te laborare, quomodo tibi refpondeam ( (ie enim exclamas , Quomodonbsp;tu ad hi£C re.ißonderepoteris,bone Sadee/'i ) libero te lilacurazNobis enim ampliffimum rc-Ijpondendi argumentum , ipfa tua argumenta luppcditanc. Qua;ris,quis vnquam vidcritnbsp;os line capitc ; Rclpondeo , 11 verum ell quodnbsp;ais, pontifieem Ro'manurti elfe vcftræ illiusnbsp;Ecclefiæ caput, nos in co vidcre, fi non os fine capitc , cei'te, caput fine orc ; qaandoqui-dem ncque dQCct,ncc aliquid eorum prællatnbsp;qus pertinent ad munus Euàngclicæ prædi-cationis. Equidem , Tutfiane, quoties tuo-rum Syllogifmorum rationcm inco , totiesnbsp;foleo mirari cuam in argumentandonbsp;ÜC mirificum illiid tiiurii rernm nouarum Itu-dium , qui noiios planéSy’Hogifmos, ex nouanbsp;quadam arte deprompt'OS j nobis identidemnbsp;obiiciasl'Nullum ell os, inquis,finecapitc,Petrus fuit os Apbtlolomn),Petrus igitut fuit caput. Siccxduptici Mct.rphbra, ea pie varia acnbsp;difiimili,rcm vna candemque fine Meraphoranbsp;Colligis. luxta illud «’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratt fsÇipofa.'lç.
Itaque fiquando princeps aliquis àdhibebit interpretem turn ille interpres, qiiiim fix osnbsp;principiS, ent quoque ipfius.principis caput.nbsp;llla,Turrianc, nona funt ,nc ignores, amp; planénbsp;noua, atque hatlenus inaùdita argumenta, acnbsp;propterea non \lu quotidiano, vr tu facis ,'te-retida cenfooifcd fiqbando gra'uiflima pericu-la immincbiint , amp; Annibal erit ad portas,nbsp;turn tu, Turtiaiic, ex rupe üla Tarpeia iacu-ftes rci nouitàte perculfi in fügam verten-tur,
T V R. R-FaFla feditiçneab üs^/qni exjndiia xln tiochia defcenderant afeendït Pnnlw cü Bart:abnnbsp;Hterofvlywdad os ApoFiolorti,^n.i e.rat Petrus:vtnbsp;CU eo coferrét Fuangehj pr^ttdtcationt, authorita-te pradxattofjefna algt;uépomt/es ex ofe Petri adtii-geret^neforce ttt vanu cufreret^aut xucurriffèttvidenbsp;Tert.lib.j\.coutra Marci0tie:l)ices T èrtullianurnynbsp;non Pemnomtnatm,fed antecejfdrum facers mé~
S'.
tioncyreP^onfum habetnon opus fuifi^^wa f edgt;* lianus non vidtt in Sptritu tuos ProtefianteSiVto^nbsp;caueret; S débat iue autoritatem antecejforn'id^nbsp;ore vnius Petri refedijfe.
Sa d.Confondis Scripturæ locos, videlie^ Gal.i.cum Aól. 15. (quod à quibufdâ etiânbsp;teribusfadlum video ) In priore locoPa'’'^nbsp;iplccômemorat caufam fuæ profedionis, ƒnbsp;rettelatione-,mlt;\w. In pofteriore locolonge«'nbsp;lia ratio redditur, népe-quôdorta efictfee*'nbsp;tio ac diferepatio non exigua, quû illi q^*nbsp;ludça defeenderât, vrgerent ccremoniasMO'nbsp;lis.ltaque in loco Epilt.ad Gai. fit métio Tin»nbsp;qui vnà cum Paulo Hicrofolymam profcdi^snbsp;cfltde quo ad.i5.nihil talc dicitur.AcceJût e-tiâ alix grauifllmæ conieduræ ex cap. Ad.ir.nbsp;ver.^o. amp; cap.12.ver.15. amp;ca.i8.vcr.22.3dd^îquot;nbsp;Cor.8.verf.5.c.x quibus Atpleriitp aliis conli-milibus perlpicuü eft; Paulû fæpiusHierolo-lymâ profedû,amp;profeé.lioné illâ cuius menu*nbsp;nit Gal.a.noncâ elfe, quæ deferi bitura Luc»nbsp;AÓI.J5. iraque quû dicis,Faôta feditionc ab iis»nbsp;qui ex ludæa Antiochia defeenderât, Paulumnbsp;cum Barnaba afeendific Plicrofolyipâ ad Petrum OS Apollolorum , quum,inquä,lia;cdi-cis,faifariuses, öc veiba Lucæ maniftftè cor-runipistiic cnim Lucas Ad.15. ver.2. Orta,in-quv,teditionc, acdifceptatione non exiguanbsp;Paulo acBarnabæ aduerfusillos;ftatuerût,vcnbsp;afeenderenr Paulus amp; Barnabas, amp; quidäalijnbsp;ex illis ad Apoftoios,3 c Presbyteros Hicrolo-lyniam,amp;c.vbi nulla fit nicrio Petri noraina-tim. Atque liquid habcrct loci,quod tocics in-culcas de ore omnium Apoftûloriini,ccnè,nbsp;lacobus céfendtis eflét tue potiùs fuilfe os A-poitolorû,qui videtur audita aliorû fentétia,nbsp;rem dcfiniuilTe; adcovtin eiusplané Icntcn-Xiam, decrctûilluid Apoltolicû perferiptû fit.
Pon t), perperam cxponisliæc verba Pauli Gal.a.Nequo modo fruftrà currcrcm,3Utcu-currilfem. Prirnùm cnim no hîcagiturdepe-trofpcciatim.Siceniin Paulus,Expofui, in-quitjéis Euâgclium,quodprçdicointcr Gétes;nbsp;fed priuatirn cü eis qui funt inpretio, ne quonbsp;modo fruftrà currerc aut cucurrilfem ; Eis,in-.nbsp;quit,nônfoli Petro.Deinde hçcpofttcma verba perperam inrerpretaris, quali Paulus à Petto àccipere debuerit prædicationisfua: con-firmatiôncm,quod plané ineptum eft,atquee-tîam ridiculu. Cuius cnim ptudetia:, aut cou-feientiç fuerit, Paulû rotos annos quatuordc-cim Euâgclium prædicatic, deinde poft qu3-tuordecim annos à Petro confitln3tio^enl,^^nbsp;authoritatem prædicandipetere? Audi cnimnbsp;quid dicat Chryfoftomus in hûclocû. Qn'quot;nbsp;Liberis iltos Syliogifmos, lt;ïc proculdubio ho- autem Paulus î inquit, quanto prxftitcrat,u'nbsp;ludprorinusinitió fccille,cjuà)n pofttotan-j„,Mnbsp;nos? Curautem currebas, linon perfualum xil«nbsp;habebas, te non in vanum currerc? Ecquisenbsp;ta'm excors, vt tot annos pr.-t:dicec; ignarusannbsp;recté pra’dicct?fiquidem ipfc eft,qui dicic : 5(enbsp;curro,vtnon in incertum-,fiepußlemagoinbsp;àèi^èrh verb er ans. Poftca fu biicit; non ipfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'¦
fuit difccrc,an in vanuth cucurrillct,lcd vt ns» qui ipfura aceufabâr,plane pcrfuadcrctur,nbsp;Si quos igitur haberes oculos,Francilce,fac*nbsp;videres, Paulum in hae ipfa cpittola iwc
-ocr page 679-primis vrgere,fc nihil ab aliis Apoftolis acce-piirc,amp; fe rcliquis Apoftolis nb fuilîè inferio-tcm.Quorfum igitur,inquics, hçc verba Pau-liîNcquo modofruftrà cutrerem, autcucur-tilfcm : Nimiruin,vt ex Chryfollomo audiui-ntuSjEoc colloquio,amp; hac communicatione, Paulus tollere voluit impedimentum, quodnbsp;Mi'udoapoftoli obiicicbät,fparßsfalfis runjo-ribus, quafi Paulus aliter doceret, quàm reli-qui Apoftoli.Quare Paulus cauere voluit,ne finbsp;bçc calumnia in animis hominum ha:rcret,la-bor ipiius eilet irritus. Ab hacfententia nonnbsp;fuit etia alienus Hieronymus, qui hc illa ver-baexpofuit.Nó qubd Paulus timucrit, inquit,nbsp;nepet decera Si feptem annos filfura in Gen-tibusEuangchum prædicaHet,ledvtoftcnde-Rt ptæcellonbusfuis, non fe in vanum cur-rtri,3ut C'.!Currille,ficut putaucrant ignorantes. Hi’c ille. Cæierùm Tcrtullianü obiieiens,nbsp;tu liiiiul nobis refponßonem porrigis: Necnbsp;eiiiiinbi Tertullianus Petrum nommât, tantum abtft vt cum principeni conllituat ; fednbsp;tnucncrc dicit Paulum venillcad Apollolos.nbsp;Yciùmtu luealiquid noui excogitaiti, quumnbsp;3isTeiiulliaiium non vidilïc in fpiritu meosnbsp;l’rotellaiices.C^iid fi dicam eum vidille in (pi-t'tu tiios Pontifices, vófque omnes Mona-thos Pontificuni allenratores, ac propterea innbsp;Stnere fLiilie de Apoftolis loquutum,nihilquenbsp;Petro Ipeciatim dixiße, ne forte id ad cr-j t- torisvellri confirmationem arriperctis?
T Y v.v..Paulus dixttfezientß'e HterofolymUm: ' ixvidetet petrttm , nempe vt deferret honoremnbsp;hetro.l^a fatisßgnißcat altquid tn Petro fitiße iyt—nbsp;ß^ne. H UCßellat verbum îquodßgnificatnbsp;'^frre altquid. excelles (ß inßgne, ex Theophyla.'nbsp;iCuitu locu defenhä Crace.quia Antonius Gra-tu àelctiatur.Hoc exeplumfecutt Patriarche., o-^”0 eliy^ebätitr ,fcribebat ad Eptfeopit Rottia-ab eo approbattonem petebant, extdtnbsp;‘fohuc etujModi epijloU,quas Synodteas vocabant.
Sa D.Veibü i ^'opt^eep, in hoc loco ßgnilicat 'niiilcrc,cognofcédi gratiâ,vt pat et ex tircun-ftantialoci. Quia verb Theophylaótus, quemnbsp;®tiiicis,(olet lua decetpere ex Chr-yloftomoti-P‘um igitur Cbryfoftomû audiamus:Q^id,in-4'a't,hoc animo poffit cll'e niodeftiusîpoft tà-'italiâque blt;nefada,quum non egeret Petro,
(j
ntc illius voce, lcd honore elfer par illi, nihil ’^tiim hic dicâ amplius: tarnen alcédit velut adnbsp;Valorem, ae feniotem, amp;c. Vides, Turriane,nbsp;S^'oniodo Chryfoftomus exiftimarit Petruranbsp;luilfc Paulo maiorcm, non honore (hoc enimnbsp;’’‘•'gat)fedætatc,amp; quod prior fuerit temporenbsp;Apüftolus, quàm Paulus.- quod Paulus ipfe a-5‘gt;ofcit,tum in hoc loco his verbis:^zi eos quinbsp;“^“emefuerantApoilolf.iaay alibi, quum ait fcnbsp;miiiimü Apoftolorum. Tibi igitur, Fran-Co, ’^'fccjpcrmeliccbit multadiccredcPaulimo-*1 dt‘lha,déq; eius erga reliquos Apoltolos ob-htuaiitia, qui alibi præcipit, vt honore exlii-Isu, alij aliis prseeamus,modb nequid detra-‘ bas de dignitate Apoltoiatusipfius,ruius aii-^oritatcni tanto ftudio in illaepillola afleruit,nbsp;I'tatn interim du,m occuparis in Thcophyla-üo Græcc rccitando gt; ego Pauli cum Icnicu.
Il
ANTON. S AD EEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t5i
tiam, tum verba diligenter expendens, amp; ( vc verbum vfurpcm quod mihi obiicis) iç-ojiiireii,nbsp;animaduerto te plané non tam aduerfus nos,nbsp;quam aduerfus Apoftolum ipfum difputarc.nbsp;Sic enim ilïe: l^otumvoigt;tsfacto, fratreSf Euan- CaJ. i,.nbsp;gelium wadicatum a7/ie,n»neJfefecundMmhomi- verf.wnbsp;nem. Neque enirn ego ab homifte id accept, ne:juenbsp;edoütiffum,fedpatefactente miht left Chr^o. Etnbsp;paulónbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^utfeparauitme
ah vtero matris tnea,Qrvocauit pergrattamfitarn, retegere fliwn fuwnmtne ,vt Euangelizarem i-pfum ittttr Gentes: nonftatim contult cum carne amp;nbsp;fanguine-.neque redij Hierofolyma ad eos, 'jui antenbsp;mefIterant y4pofiolt:fed abtj tn Arabia.e^c. Qu,i-bus verbis Paulus aperte probtetur, fibi nonnbsp;fuille Hierofolyma ptoficifcedum ad Apofto-losjvr cófirmationis,vel autoritatis aliquid abnbsp;illis accipcrct,quod tainé tu affirmas,Turria-nctatque ita tua i 1 Ia affirmatio, quæ pugnat eflnbsp;affltmationc Pauji,eft veritatis negacio.Syno-dicas autem illas epiftoias, quas atcexis, nihilnbsp;moror:amp; fiquidé respoftularctjmagna ex parte illas elle cómentitiaSjVaiias ac futiles, dice-rem amp; probaré;fed liquid roboris in illis con-llituis ( ego enim illas Hocci facio ) age igitiirnbsp;cii Græcis,vt,(i poffis, illos tiio Pótihci lubii-cias.epiftolaium Synodicarum autoritatemosnbsp;enim ianipiidcm illis ntigisnon ducimur.
El x v.tx.Augufiintts contra epiflolafundamen- rtb ti cap.^,EIift,inquit, Ecclefa Catholtca commone-retautoritas'. at qttornodo cornmoueredebet? nart-qnid confulenda funt omnes tnundt Ecclefia, exnbsp;putbus vna Eccleßa Catholtca, tanquam totwnnbsp;^ttiddam conilati prottidit tgitur Domtntis vt ejfetnbsp;itnum os,amp; caput Eccleßa Catholtca, ex e^itoßnenbsp;periciilo errerts, atidtrt poßet, lt;juid credendum,fa~nbsp;ciendttmueßt. i^ec eß hoeßdem recumbere in crea-turam,vt tecum dure,(^ par'um Latinè lot^uar.
S A D. Qiufi verb Eccleßa Catholica ßt Pó-tifex Ronianus. Auguftinû qiiidcm rum com-mouebat confcniio populorum , atque gentium autoritas( vt eius verbis vtar) miraculüt inchoata,fpcnui:rira,charitatc auóta, vetufta-te firmata; turn, inquam, cómoucbat quidemnbsp;piorum Paftorurn,dcindc vlqueab Apollolo-rum téporibus propagata fucci ffio. Quid au-tem illa omnia ad tuuin pótificem, Turriane,nbsp;Scad vos Mo nachos Pontificis latcllitcs, quinbsp;totius Eccleßx autoritäre in vno houiine col-locatisîvos populorum, amp; Ecclefiarû confsn-fionem dilToluiftis , de vna Romana Eccleßanbsp;augédafoliciti: vosdodrinæ puritatem mira-culis inchoatâ, fpc nutritâ, charitate auftam,nbsp;vetuftatc firmatâjvcflris comment is,amp; Tradi-tionibus, veftra ambitione amp; auaritiâ, veftrisnbsp;denique artibus, quâtiim in vobisfuit,corru-piltis, labefadallis, euertiftis. Necadhuevosnbsp;pudet, ornaméta Ecclcfis Catholicæ commemorate, qui Ecclefiam Catholicam fuis orm^nbsp;mentis fpoliaftis, vt vnum Romanum Pôtifi-ecm ornarctis. Porto negas tuâ fidem in crea-turam recumbere, qtiâdo Pontifieem protuonbsp;fundamento agnofeis : qua de re nos fuprà c-gimus. Tibi verb fatis fuit de rc Grammaticanbsp;inecum agere, quafi de co inter nos difeepte-tur, ac tibi magno, fcilicct, Latinitatis au.
-ocr page 680-*•gt; } il I * lt;^51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.. REPET. thori, difpliccc qviod dixcrim Rccumbere in cvcaturam. Atcnim, Francifcc, illc rncliùs La-linèloqucbatur, quàm tu, qui fie aliquandonbsp;locutus elt rpartes in proclinaras omne recû-bit onns.Et alius :-Inquc humeros ceruix col-lapfa recumbit. Debet i^ituc noftra fides innbsp;Chriftum rccumbere, hoc eft, Chrifto inniti:nbsp;fed tu mauis fidein tuam in tuo Pontifice, ceunbsp;in molli herba rccumbere,hoc eft, iacerc. s»« nbsp;nbsp;T V R. R .Sicais,dtxtt Chrifit^s dpud Matthdui, Tquot;» Petrus:fio tu eni Petrus. AZa legifii in ettan-gelto lodnisy tuvocaberts Cephas:^^ Adar.^. Im.-Pag. !gt;lt;^-ÿotiit Stmmi nomen Petrus:perinde efiigitury vtß diceretytu vocarisy^ voenberis Petrus.Hdcprecanbsp;tione ebrifii, Roguuipro te^ne defiant fides, dteisnbsp;faSlam fiib ipfium tempus tnortis. .tdt dtxit Rogaitiynbsp;^ufd fgiturvetnt ad illud tepus refierre, ^uopromi-ïgt;4^.5n. fitndficaturumfie Ecdefinm yfitiperhanc Petram? Reptstemus CbriHum ficprecatum effie tune. En Pater cæiefiis, promitto adijleatururnme Eccle-fitam tuam me amfiuperfidem Pétri, ejuam et re-uelafityta'/it^uamjiiper Petram, odtfirmafiidesin-ftar Petra, vmitte propri.t Petn ejfie non potCjd.-id-arco rogo,Pater,vt firmes cam zur tute tua ^-mee,nbsp;qiium eïittott outil praficiendusyid efi,lt;puum dice-tur ei,Pafice oues me as. SaD. Infuperioribus tuis libri?, dupliccm alîetebas rationé , cur Simone Chriftus Pccrûnbsp;norainauerit: Videlicet tùro propter firmitaténbsp;cius fidei,exMatt. cap.i6.his verbis:'TuesPe-trus,!:cc. tùm propter autoritärefirraandi fra-rrcs,Luc.j2.uÇô^d»tpro te^ne deficiatfiides tua,^nbsp;tu alicjuando conuerjiis,confi.rmafratres tuos. Flicnbsp;ego tibiobieccram duos illos, népe Matthæi,nbsp;amp;Liicæ locosperperatn àteconiundi, quafinbsp;-ad vnum idemquctefhpus client referedi. Tunbsp;verô,bone vir,quid relpondesîAfters ex l.cap.nbsp;Ioannis,lt;Se ex j.Marci Petruni ftatimab initionbsp;ira faille à Chrifto nominatum, arque ira tecum potiùs, quàmmccnm pugnas. Nam iplenbsp;refers inipolittonénomiuis Pcp:i ad hâc con-fellioncm : neinpe vt ipla Pern cófelfio fit ratio impolrti noruinis. Qiiæ quideni fententianbsp;plcnfque ex Veteribus placuit. Sic cnira Hic-ronym.Sinioni, inquir, cjui credebatin Chri-/n Mau. ftum,Pctrilargituseftnomé. Nec fum tarnennbsp;*^'*1 ncfcius.quüldâexVeteribus mallePetrûfta-tiin illud nomcnàChrifto habjtllc:fcdita,vcnbsp;ratio illius nominis imprimis ex bac côtcHio-nc petenda fit.Sic enim Chrillus, Beatus es Simon Bar Jona, amp;c. Tti et Petrus, amp;c. Mcminitnbsp;quidé vtriulque nonùnis, icd ad folü nomennbsp;l’ctri allufir,quum locutus eft de edificada Ec-clefia, Quum ante Chrifto omnia lintpræfen-tia,longè ante illamconfcflionem à Petro edi-tam, nomen illud Pctio impofuit. At nos po-tilsimum quxrimus rationèm illius nominis,nbsp;eâmque, polt Veteres doiftifsimos, conftitui-nnis in præftantifsima hac confcfsionc,d,e quanbsp;fie Chnftus : Caro amp; fanguis non rciieiiAiit ti-.bijitd Pater mcus,quicftin.cœlis.Atque vt vi-dcas, quàm animo perturbato, hoc eft,morenbsp;tuo, in hoc loco vcrleris : fi ftatim ab co tem-porc,quo Petrus in cœtum,amp; in familiâChri-Iti receptus eft, illud nomé habuit impofitum,nbsp;y t vistccitè fall'um cft,quod affirmas,eum fuif- |
TVR'R. SOPHIS. fe diclum Pctrufn,proptercà qubd dixit ftiisLucæ.22. Rogaui pro te, ne dcficiatnbsp;tua, amp;c. NâhæcChrifti verba nô pollunttf^-ferri ad repus illud, quo primû Petrus à Ôf*'nbsp;fto vocatus eft-quinetiam refers bâcprecatiU'nbsp;netn Chrifti ad illud tempus,quo didû eftnbsp;tro:Tu es Petrus,amp; fuper hanc pctrâ,amp;c.Ailt;î’nbsp;hæc de tua obieiftione. Nam bella hæc tua iu'nbsp;ccrpretatiOjTu esPetrus,hoccft, tu vocaris:^nbsp;femper vocaberis Petrus, folo rilu reiieiene»*nbsp;elt.Eccui enim dubiû elfepoterat,poftquîle'nbsp;nicf ira vocatus eft,eum ita deinceps vocaduiflnbsp;clic? Quarequü apud loan.ira dixit ChriftuS»nbsp;tu vocaberis Pettus, certè manifeftû eft ita di-xiftc. Tu deinceps ita vocaberis. Q^odautciPnbsp;me reprehédis, qui dixerim precationé ilbWrnbsp;cuius meminit Lucas cap.ix. fatlam faille lubnbsp;tépus mortis Chrifti,hoc làtis arguit te locuiunbsp;ilium fâtis attenté non Icgilfc. Sic enim Chh'nbsp;ftusjjaulb anrequ.im caperctur,Pcrrûcôpcl'nbsp;ItnsrSimon Simon,ecce Satanas appetutvos,nbsp;tentilaretficut triticum. S ed ego ngaut pto te,nbsp;definatfides îuaytp- tu alt^uando cotiuerfiu eonfit-^nbsp;mafratres rao/ Hic, Turrianc,nonne vides,nbsp;Chriftum rogalleproPctro, quù Satanas pe-U.'um,dc alios Aportolos appeterct,vt eos ven-tilaret ficut triticum ? quçd ad tempus mortisnbsp;(Sepallionis Chrifti referendum elfe, ipl'alo'^jnbsp;circunftautia ^pcrthfimé dcmonfttat. Redlènbsp;igiturflicronymusde hac prccatioiie Chriftinbsp;verba facienstOptimü,inquir, reuera tempt*^’ i'P'nbsp;inftante crucede dignitarc contendere: Si-iîion,inquit,Simô,ccce Satanas cxpetiiiitvos»nbsp;vtcribraret ficut triticû. Ego auté roganipt“’nbsp;tc,nedcficeret fides rua,amp;c. Sed ctiamnû vo*nbsp;luifti Euangeliftam agerc,3c nobisadlcribercnbsp;iplam Chrilti precationem, cuius tarn« eife-dtus differretur in illud tépusjqtium ci dictumnbsp;eftpoftea, Palceones meas. Atqui opusnbsp;prxfenti remedio. Inftabat enim pugna longjnbsp;acerrima, amp; in qua cti.â lapfus eft Petrus : b®nbsp;ita lapfus,vt non planéeius rides dcficcrcnVt-pote quæ virturcni amp; elhcaciam prccatiouhnbsp;Chrifti iam turn fenferit. Quarc, Turrianc.ihnbsp;lam non Chrifti precationem, fed tuuin lotn-nium,tibi magno fomniatori,rcmittimtis. fi T V K K .Si Eccleßa fandata eß'fuper corfefitii' nem^ Petn-.ergofuperipfiem PetrumtNacôpIiiofinbsp;deia Petro nomme omnium collegarum édita, lt;jnbsp;P etrusedens illam confefitonem, re, (fifab •elle'’.'nbsp;numfiant, ratione tantum differunt. fil am corifeßxtnbsp;eß energia,lt;ß omnü energia ejbacius, (fi omnisa-Uns efifubfidtia alicuius aPlssstttaij^ nonpotesi efienbsp;ßnefiubfiantia. Egt;einde eputt nonßt ante operattt'nbsp;nem cnfitentts,necjuepofimaneatyfi/^uiturosnbsp;p.lvov T/gt; i'f ipfotr, ttinfiammatiofiecumtrfiß^nbsp;infißmmante,(fi mfiammatum. Ita^ Petricorißf'nbsp;ßo nthil aliud eß,fudm Petrus confefiionew eden^' SAD.Hîctua velinfcitiadoJéda eft,veln’^* liti a no fercndaiManifcfta eft fallacia Nomine confeflionisPetti, egoii^' tclligo rem ipfam.quam Petrus cöfeilus eft:nbsp;fie loquuntur çùm Veteres, tum Recentiores.nbsp;T. u vcrb,præclarc difputator, intelligisaft'^y’nbsp;ipfum confelfionis Petri corifitentis.Etruftàsnbsp;in i'hilofophiam cxcurrcrcconaris,hoc |
|
illc dicebat , Icariis pennis te credere Ponta. Et quia Gitans Ariftotelem mihi aliquâdo obie~nbsp;cifti nie,Ta lï-tTttjMiJtia lt;ft(»»«v,agc, nos Francif-curaTurrianum philolophaccmjioc eft, Ica-riispennis volantcm,perfequamur. Cófcftio,nbsp;intjuis,fidei à pctroédita, amp; petrus edens il-lamconfeftioncm , re amp; fubieólo vnumfunr,nbsp;latione tantum difterunt. Dicendtim igiturnbsp;Fuerat,Tiirrianeî Cófitensrunc amp; petrus,fne-tuntidemnumero.Siceniin Ariftoteles,amp; vc-ri philofophi,hoc eft,eruditi loquuntur. Videnbsp;Ariltoiclemlib.i. Top. cap.ó.Tf/'S'' lt;re,inquic,nbsp;tS’ Äs eu/jiStSinteTutr'.Diat' tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»to XiiKpdlj .Hui'S ^5 'rè tv ^•Tiq eiiijL!tivetv. Tu vero tuo more, quæ eft tua «T(i)irtv»-(u,idem re efle dicis, quod numero i-dcmdicenduin fuit.DeindcnondiftinguiSjin*-tet ea quae numero cadem,(re eadem vocas)5£nbsp;caquæ Subiefto eadem dicuntur.Dcnique tunbsp;confundis Categoriarum genera, amp;c imprimisnbsp;fubfiantiam cû actioneiquanuis enim aótus iitnbsp;fubftantiæaôtus , tarnen aótus non eft res cadenbsp;quæfubftantia,alioqai eilet fubftâtia*. amp; fem-per difcrimen adhibedum eft inter atbu, amp; a-gentem.Hocenim folius Dei proprium cftgt;vcnbsp;Deusinrtlligés,5c inrellcdhp Dei fint id^ : fednbsp;veicornc forte fordo cana. Verumcnimueronbsp;lionne poteras tuum errorem ftntire,vcl ex conbsp;quoddicercfoles(vt infra dicendii crit}EccIe-iiâfemperçdificarifuper pctnhatqui lipetrus,nbsp;amp; pctri cófeirio,hoceft, aótus pétriconfiten-Us, idem lunt : pecriis autem non iempcr edacnbsp;illani confeflioncm,(ille enim adtus fait tepo-tgt;tius)fequctctur Petrum iampridem elle de-fiille , quiaiampridtm defiit ilJam confeflio-iicm edtre, ac proinde Ecclefiam non iarn æ-diticari fupcr Petrum eóntentsm. Quinetiamnbsp;dicis haiic aä:ionem,dc qua loqueris,nec foif-It’ante raotum.fiue operationtm confitentis,nbsp;nequt poft morte mauere : atq; ita,pcr tc,nonnbsp;laniampliùsmanct petrus. Nee eft quod di-caSjPctru manercin fucctirorc,quiaaclio pétri confitentis, no poteft elle adlio fucceftbris:nbsp;»am adtio petri, inquis, habet tantum eile innbsp;fieri,quandoquidem fieri tantundem durauit,nbsp;quantum ipfiusconfitentisadtio-.hoceft, tan-diudtim hæc verba pronuntiauittTu es Chri-ftusfiiiusDeiviuétis. O præclavû aeperpetuûnbsp;tccleiîæfundamétum, ti Turriano iredimus!nbsp;Abfitautcro,vt adtus momentaneus fit firmif-fitnuin ilhid, amp; inconcuihim fundaincntumnbsp;Ecclcfiæ, quo fobnixa portas ipfas infcrpriimnbsp;fiipctat. Summus Orator hidebat aliquado innbsp;eos,qui fuçicntentiæ, amp; iuoru dogmatü fun-danicntii tanqua in aqua ponebanttquid, ob-lecto,didlutusde noftro Turriano,qui non innbsp;¦tqua fed in acre, fundamentum Ecclciiæ con-fiitiiitjtiépe in momentanca illa adtione pctri,nbsp;file verbapronuntiantistTu esChriftus filiusnbsp;Dei viuiiSic enim ille,fcquitur,inquit,nbsp;^'^piivevri'^ip^eiv. At iampridem debit tonbsp;^i’i^eqilliusconfeifionis;quare nonampliùsnbsp;‘•¦ftiac proinde ex philofophiaTurriani, nonnbsp;inipliùs eft Pecriis,quia ille adtus confcilîo-petrus idem funt,inquit Frâcifcus Tur-tianus infelix Grammaticus, infcliciorDiale-élicus,infcliciflimus Thcologus. |
T V R R. fidei confefito nomine coflegarn omnium infe ejfe nonpoßit,in ^^no aHo pones,ç/uàmnbsp;i» Petrifuccejj'ore'i O fi ende altcjue in terris cjut no^nbsp;mine omnium jdpoiiolorum, confeßionefidei edattnbsp;Nulln reperiesyji fitccefiore Petn tollas, i^ut efi-os o-mniu Eptfeoporü,ifui ^poiïolorufiuccejfioresfiwit. S A D. Garris,Turrianc,non diiputas.Often-de, inquis, aliqué in terris qui nomine omniiî Apoftolorû confeffioné fidei edat. Sedtu , o-ftédenobis Chriftü interris veriantê, amp; Apo-llolos fuos incerroganté, vr narrat Matthæusnbsp;cap.i6.ac turn ego tibi oftendâ, qui edat con-fcflionem omniû Apoftolorû nomine. Quid?nbsp;tiine adeo demens cs,vt exiftimes aliquem ellenbsp;oportere, qui femper nomine Apoftolorumnbsp;confcflîoncm edat? lam quia pontificem cumnbsp;Petto amp; Epifcopös cum Apoftolis comparas,nbsp;fequcrctur ex hoc mirifico tuo argubicnto,nbsp;qucmadmodiim rcliqiiis Apoftolis tacétibus,nbsp;fohisPetrus loquutuscft;itaEpilcopis,amp;vobisnbsp;omnibus tacencibus,folum pontificem loqui;nbsp;quod tamé contra fit, Nâ vefter pôtifex(quemnbsp;vocas os omnium Epilcoporû) femper taccr,nbsp;ipfique Epifcopi tacér,vôfqiicprope foli Mo-nachi loqiiimini, aut clamatis potiùs, non vtnbsp;Ghrifti confclîionem edatis, fed vt veræ con-felTioni à Perro cdit3e,amp; ipfi dodlrinæ Euange^nbsp;licæ, quantum in vobiseft, obftrcpatis. Et ru,nbsp;fcilicctjà me poftuias,vraliqué obendâin ter-ris»qui Apoftolorû nomine confellionem edatnbsp;præter Romanum pontificem. Ah,Titrrianc,nbsp;(dicam enim quod fentio) vereor profedto, nenbsp;fl forte hodie Chriftus vos aulicos Pontificiosnbsp;interrogarcc his verbis: Vos autem que me ef- 'nbsp;fe crcditis?Vcrcor,inqu3m,nc vix vnusrcperi-ri poflct,qui vel fuo,vel aliorû nomine exani-mo rclpôderct.T'u es Chrti'itssfiUus Dei viuëtis. T v R v..Citatcjuofddex yeteribus exponenti-htislocïi, Adatthis.ii(^ tnter eos Eheophanevn Cere- ‘ mAum Eptficopu S icubim his verbis: ‘Tues Petrus.,nbsp;(P'c.fi'irituuliss.dficationisprtmus adit'usfitperhâcnbsp;emrn cofeßtonem tuamfundamentum Ecclefis.fia-bit, tali nâmcjue petra coUocata, reliqua dogrnatanbsp;firme.,ac tuto adificabuntur. S A D .Licet no magis Epifcopi Siculi,quàm Hifpani Monachi, autoritatc ducartvnum ramen dicâ ad tuam illam obiedtionem petitamnbsp;ex Theophane Ceramæo : me nempe mirari,nbsp;c]uod nô intclligas hæc verba tui Epifcopi Si-culi,qué cicafti iuperhanc confeflionéjinquir,nbsp;(non autem iuper tuâ,vt addis de tuo,fie enitnnbsp;Grçcèipfc rccitas,i^% ou£;Aogt;iay5‘SvT«)funda-menrum Ecclciiæ ftabintali nâmque rupe polira,rcliqua etiam dogmata ruto ædificabûtur,nbsp;Ttt XoiTxct (ToT-iuaSjiuquit.Ex quibus vidcs(ni- 11 forte CS ex corura numero , qui oculos ha-bcur,amp; nô vident: ac propterca nô plcnè locû illû de Græco cóuertifti)vides,inquam, Ccra-mçû nomine confeflionis intclligere,nô adf io-né Petri confitentis, fed illudiplum quod Petrus confelfus eft.Itatjue alhtmat pofito il lo amp;nbsp;conftituto primariü dogmate de Chrifto filionbsp;Dei viuentisifore vt rcliqua dogmata tuto çdi-ficcntur.Ecce igitur tuus Epilcopus Ccramçusnbsp;à te vocatusjin te pronuntiauit. |
C54 ad repet. tvrr. sophis.
Tvrr. Petrus vocatns eßSatanas fed ilia, xn. it»f)rudentta,amp;tgt;fcitia Petri non Uft Chrifiipro-rnifionem.. Plam tgnorantia eorum ejua credendanbsp;funtfirme,non tollitfirmamfidem, altoijui omnes i-diota Ecclefia , ignari articulorumfdei, ^uosnbsp;vocamusfdem firmam amiferunt.
Pugnantia loqneris^ejumn affirmas cojifeffionem Ibidem. editamaPetro efefundamentum'EcclefiA,e^ negos firmitatefidet Petrt ejfe EcclefiofHndamenttim.
S A D. Fidem petri non faille ab eins inlci-tia amp; imprudentia Içfam dicis, tum quuin fait aChviltü Satanas appcllatus.Si ica clt, die iodes, quamobré Petrus à Chrillo fuerit tam a-cri reptehenfionc rcfutatus.Pudcc me tuæ ira-pudétiæ,T urrianc,qui vt Petrü txcufes, Chri-Ïtum,nó dubitas aceufare. Num leue cft,Sata-nâ appcllari î Ac Petrus appellatus cll Satanasnbsp;idqueàChriftotac proptcrcanon lincratio-nc. Vbiigirur firma ilia, amp;perpctuó,incócai-ia Pctri fides, quam tu vis elle Ecclelur funda-métiimîNihilattincbat, dices, ad fidem Petri.nbsp;Obfecro, cuinarn loqucbatiir ChriftusîPctro,nbsp;videlicet.-ru verb paulb antè dicebas confei-fionem Pétri,amp; iplumPetrum idem eil'e.Qu^o-modo igitur non vis Petrum iplum fuille Sa-ranam, de Pétri fidem fuille integram «Se per-fedam? Atcnim,inquis,inicitia nô tollit firmânbsp;fidé.Nefcis igitur quid fit fides,mi homo, quinbsp;fidem à cognitionc amp; feientia fcparasiNâ quinbsp;neicit quod feiredebet, nô poteft habere ple-nam fidem.Petrus autem lcircdebuit,Chrillonbsp;elle pro nobis moriedunr.ae tunc iiclcicbat,i-taque audito mortis nomine exhorruit. .Siquisnbsp;igitur hodie ncfcirct Chriftofuiircpro pccca-tis noftris moricndurn,is-ne,Turrianc,tibinbsp;firmam fidem habere videretur? Agnofee tandem quod verum eft, nempe fidem Petri, quanbsp;Petrus credidit, non earn fuifle, lupcr quamnbsp;Ecclefia ædificata eft: fed fidem Petri, hoc eft,nbsp;ilium iplum in quern Petrus credidit amp; quernnbsp;confcllus eft, nempeChriftum fiiium Dei vi-uentis, elle perpetuum ac firmiftinium Eccle-fiæfuMdamentum.Non enim debuifti isrnoia-re diftinótioncm illam quam pater tuns Lom-bardus poluit his vcrbis:Fidcs,inquit, accipi-tur tnbus modis:fcilicetpro eo quo crednur,nbsp;eft virtus: amp;pro co quod creditur, amp; nonnbsp;eft virtus:amp; pro eo in quodcreditur. Que quanbsp;reófè intelligcSjtum facile videbis, me no pugnantia loqui,qucmadmodum obiicis,qui tibi vidcris fatisdiccre modóconcradicas,nimi-rum ex corum numero,de quo ille aliquandonbsp;dixit , troZXoic tei'Ti /zeVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'OTat'To'ç 0-
//.oiaefpÖMc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎuhIti ei’ ê’S’«.
T V N nbsp;nbsp;Petr a efi chartfrna fidei, Petro pro
uni- miffiim, ip}“ datum ad adificandum (f firmandïi Ec-clefiamfuper eu. Eafientmfides no mtiturtn auto-rttate humanafed tn autoruate veritatis a Deo re-uelatis.:tame,lt;jua ejfetverttas à Deoreuelata,tunc certes nos effe voluu,quum cofefito noflra fidet cumnbsp;cofefiionefidet Petri, (ÿ-fuccefioris Petrt eófentiret,nbsp;Fundanturfidelesfaperfidem Petri, (juandm ànbsp;Tng. P7- cathedra Petri non di/cedunt.
Charifma fundandt, ôquot; fit^nandifideles datum efiPetro, cutusfides certos redditfideles de fuafide, f collata cumfide, quam docet cathedra Petri,
confentiens reperitunPetnim enimpofuit Chrifius, quot;vt ejfet régulafidei orthodoxa, de qua dixit Af-ftol.ad Philip.(fi in eadem permaneamus régula.
St Scriptfiramfolarn fidei régulamChrtjlus in Ecclefia reliquiffiet, quid aliud quam gladtimnbsp;Delphicum hab eremus? quern tnquit Arifi.m Fo-lit.fabri ararijfaciuntob inoptam.
Sad. Tandem nobfs dcfinifti quid intelli-gas nomine petræ , fuper quam dicisædifica-ranielleEcclefia:amp;,qu3:tu inepte actemere eftutis, ita fidéter pronuntias, vt fi totidem o-racula fundcrcs.Si poftulem,vt proferas Script urç locum,ex quo tuam illam dcfinitioneinnbsp;depromplcris : dices tc id non folitum faccrc.nbsp;Si rogem , vc laltem vnura ex Vctcribus pro-ducas qui fie petram definicrit : rcpulfani pi'nbsp;tiar.Quid crgo?falcé, Turrianc, profcr vnuninbsp;ex fcholafticis illis, qui apud vos probatiorcsnbsp;habcncur, qui tecû in hac dcfinitionclenriat.nbsp;Quod 11 non poliisiobfccro cc,cuius atrogi»-tia: fuit, tenouum hominem, hancplcnèno-uam, tuilque tum authoribus, turn fociis in-cognitam definitioncm aufum cftcpropoiic-rc, amp; quafi ramum Sibyllinum abs te vno «nbsp;infcris allatum,manu geftarcs ,ita tuain illamnbsp;definitioncm identidem inculcarc?
Sed iam excutiamus nouum iftud acnmti’ ingenij cui. Petra inquis, eft eliarifiiia W'*nbsp;Petro promiUiim amp; datum. Quid? igiiot.iia‘-'nbsp;charilraa efte donum pcrfonalc, acque idnbsp;lonalcjVt Petri cliarilma, elle non poifitPif'nbsp;li charilmarSic enim PaulusiViiuleiuifija*^’’”'nbsp;quit, proprium habet charifma à Dco,algt;^nbsp;quidetn fie, aims veto fie. Qmid fiita J:*nbsp;quicur charifma Petro datum, non poriib'^^nbsp;tranliread vllum fucccftoreni:atqucica,lep°'nbsp;Iltis noftris armis, fola machina tuæ dchiiitiO'nbsp;nis,adcoqj primo ipfiusdcfinitionis vocabudnbsp;tui pontificc», cum fua ilia arec Angelica,nbsp;Tarpeiacortucrunt. Quinetiam,quumnbsp;charifma proniiftum amp; dacum:quçro,anq'J^'’nbsp;do Chriftus hæc verba pronuntiauinT«’^'^^^^quot;nbsp;tnts, (ffuperhancpetram, Sgt;CC. promifeticnbsp;charilma Perro, an verb ctiam dederit. Supdnbsp;negafti tune fuille datum, quia vis efledüp^nbsp;carionis Chrifti,fuille dilatum, vfqiicad il*“nbsp;tempus, quum Petro dnftumeft :Pafcenbsp;rneas. Vndc igitur dibtus cft Petrus,an ànbsp;at nôdum illam tum habeb.itjî tibi crcdii'Pj’^'nbsp;Video cnim te moucri Petri lapfu,qui fatiy^'nbsp;clarauit Petram illam,amp; firmilfimû illud ch^nbsp;rilmafidei in Petro nonfuiftc.Vcrum ciiin’“^nbsp;rb Chriftus dixit,?'uesPetrus,nQn^Eutris^'nbsp;triis. Quarc nccelle cft, iam tum petram ib^nbsp;cxtinlle,propter quam diólus cft Pttrus.N*’*’^nbsp;dum autéeiat in pctro illud charilma,nbsp;loqueris:pctra igitur iila non fuit charilifl^’nbsp;tu dcfiniendo dixifti. Addis in tua definitie''nbsp;xid odtficâdum,(ÿ firmandu Ecclefiamfnp^^ ‘.nbsp;Quis ais,mi homo?Ac Chriftus dmt,Supe' •'nbsp;petram, n o n a u t em fuper te Petrum. igt; et ranbsp;eft charifma,inquis : Ergo Ecclcfi3,cx tua ynbsp;nitionc,erit fundaca non fuper Petram,1^’^nbsp;per charifma petri. Vcrùm audio quid a' .nbsp;nempe Petruna,amp; charifma. petri idemnbsp;enim fiipra de Petri cófcflïonc philofopP^^^j
ANTON. SADE remarque hoc fcilicet visadtuos pótificcspcr-tincrc. itaque ex tuis verbis rem haótcnus in-«uditam amp;: incognitam colligo,videlicet nonnbsp;tantum charifina Petri, fed iplum ctiâ Petrumnbsp;tranfire ad hæredes : cuius nouæ tranfliibftan-tiationis rationé nobis,Turrianc, fi placer, Scnbsp;quumper grauiffimas tuas occupationes lice-bit, cxplicabis. Porto quafi tui oblitus , Ftß,nbsp;inquis^z/fT non nititur antoruate humanaßed an-tfntxit ventatii a Deo reteelau. Vtinam verb,nbsp;Fraiicifcc,teipfum hoc loco 3udircs,amp; ea quænbsp;dietsiutclligcrcs. Nâ ft fidcs noftra niticur fo-labci veritace nobis reuelata, nónnc fola Deinbsp;Veritas elt fidei noftræ fundarnentum? Contrànbsp;hnoftra fidcs no poreft niti autoritäre huma-na(vt fatensipfe) certe nec Petrus, ncc charif-ma Petri,nec autorltas Pctriporerit elle Eccle-liæ fiindamcntum : quanto igitur rniniis Ro-marii ponttficis autoritas î Ecquod eft cnimnbsp;fundamentum,quo çdificitim non nitatur(ni-li forte loquaris de fundamento pufto, amp; nonnbsp;veto fijiidaruétotqucmadmodum vulgo apudnbsp;nos dicunt, Turrianum elle philofophum*, Ócnbsp;Tltcologii piclum,non autem verum: aepro-ptcrca illis nominibusappcllarinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cç-
terùm addis in expolitione tuæ defintrionis. D û voluill'e tiic certos nos ellc,quç efttt veritas ab ipfo reuelata, quü fidei noftræ cófcflto,nbsp;cû confeffione fidel Petri, amp; fuCceH'oris Petri,nbsp;cofentiret: Atq; ita tibi plane cotradicis. Ete-nim fi certi elle no poirunius de veritarc fidei,nbsp;nil! nos de co. certos faciat pontifex Rom.quisnbsp;non videt fidem noftra niri autoritäre huma-ni, quod ramen paulo ante ncgauifti? Quarenbsp;huius præclari tui axiomatis pcto eófirtnatio-nini.DiCis Dcum volailfe : nos autcni de Deinbsp;voliintatc,nó ex tuis fotnniis, led exiphus Deinbsp;verboiudicamus. Si ita diccres, cam demu elfe veratn fidem, quant Petrus, amp; quam rcliquinbsp;Apoftoli profelli funt, nobilqueprofitendamnbsp;trididcrùt,vcrutn diccres ; atqueita quid opusnbsp;eric tuo Pótinceïnónnc exlcriptis Apoftolicisnbsp;latiscognofccrcpolfumusieiux fucrit Pctri,amp;nbsp;aliotii Apoftoiotum fidcs?Q^ia verb tui pon-tifices luisMonachis Iripati, nobis obrruduntnbsp;alia™ Pctrifidem, quàra earn , qua’ traditur innbsp;ipfius Petri, amp; in aliorum Apoltolorum Icti-ptis'.dic mihi, Turrianc,vtri credemus? Pctrb-iiefuam fidé cxplicanti,A: tradenti in Scriptu-ra,sn ponrifici nouam Petri fidé cóminilcenti?nbsp;Scilicet illud credidit Petrus,quod Pctri'i crc-didill'e volet pontifex Romanns. Cur non detrains vana ifta intcgumét3,vt aperte nobis dinbsp;cas,quod fcntisincmpe earn demum veram cf--fc fidem, quam Romanus pontifex nobis exnbsp;fuofolio diófabit'Huc cnim redis denique, amp;nbsp;cb vellri omnes conatus referûtur. Quamobrenbsp;11 loins hie eft vfiis charifmatis Petri, vr nos ccrnbsp;tosficiat,quænam fucrit Petri fidcs,quid opusnbsp;eft hodic illo charifmate,quum id latis ex fcri-ptis Apoftolicis cognofccre pollimus ? Sed curnbsp;non cxpédimus,quam apte dePctri charifma-te loquaris'Nam nos eft'e certos de fide vcl Petti,vel noftra,hoc non eft in Petro (mi Franci-fcc)fedin nobis.-aeproinde no eftcharifma penbsp;tti,fcdeftnoftrum charifraa, nempc eorum
EL. RESPONS. 655 omniuiUjiii quorum animis Deus hanc cogni-tione ac fidé ingenerat. Ex quibus vides, te denbsp;charifrnateloqucntern,niinquam quid litcha-rifma intcllcxilfciita cnim de Petri charifmatcnbsp;lotjucris,vt iam no fit Petri charifma,fed aliorum. Quomodo cnim nos certos defidered-dit pontifcx?num agens in cordibus noftris,éScnbsp;cerritudinem illam fidei nobis ingenerans? Acnbsp;hoc eft opus folius Spiritus fanétijVt mox dicenbsp;mns. Quid fibi vult etiair. quod ais, non turnnbsp;demum clfe certos de veritate Dei, quandonbsp;confeffionoftræfidei, cum coiifcffionc Petri,nbsp;amp; eius fuccelloris confcntict ? Vis igiturno-ftram fidci ebfeftionem cxiftcrc ante illam col-lationcm, fine compararioncm fidei cum fidenbsp;Petri. Vndc, obfccrb,pctctur noftra prior ilia,nbsp;fidei confeftioïnónne ex fcriptis Petri,amp; alio-rnm Apoftolorumîltaque vcl ex lua definitio-tione patet, charifma Petri, de quo loqucris,nbsp;pcrtincrc,non ad formandam,led ad ebfirmannbsp;dam amp; examinandam Eccleliç fidé. Atoni cumnbsp;Chnftus diccrct, fe ædificarurum Eeclcfiamnbsp;fupcr hanc petram, loquebatur de fomiandanbsp;fide Ecclcfiæ,amp; verbum .fz/r/zcrtwr/ihoclignifi-cat. QuarcnOsitaexTurriani definitione,innbsp;Turrianum ipfum concludamus : Petram ilia,nbsp;fupcr quam Chriftus dixit fc ædificaturumnbsp;Ecclcliam non elle Petrum, ncc Perri charifma, qu emad modû Tn trianus fomniauit,quip-pe veto Spiritus Dei chariln)ateamp;dono hacnbsp;in parte deftitutus. Ac ne ampliùs vagcris innbsp;fidei noftræ ccrtitudinc(vt ita dicam)quçrendanbsp;in Cathedra tui pontificis, audi quernadmodünbsp;fidei noftrænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non aliunde, quam ab
efticacitatc Spiritus fancti habcri pollir.Sic c-nim Vouia, Quinos confirmât vobifiMm in Chri- j.Cqj.j. fl^nm,i;^ejui vnxttnos,Deui efitt^ui etium obßgna-uitnos, dedttcf^ arrhabone Sßrttus in cordtbM no-flris. Ytc'.In tjuo etia credentes obßgnati eSlis Spi- Eph^nbsp;ritu promißionis fanbio, y«« eß arrhabo hæredtta- Fnbsp;t!snoiir£.\zem:f^or(inquic loanncs)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Ioan.z.
habetis à Sanclo,(fnoi'iis omnia. Item ; Euange-//«ZÄinquit Paulus, apudvos i.Thcf.i, non loctitione dnnta.xat^fed etiam virtnte, turn innbsp;SpiritM fanbto.,tum certaperßtaßoneinultafiai «âd-po^c^ictinquit.
Nunc progrediamur vIterius,Sc hçc rua verba expendamus. Pctrum,inquis, poluitChri-ftus,vt elfer régula fidei orthodoxa,de qua dixit Apoftolus ad Philip. Etin cadem perma-ncamus rcgula.Hic,Turrianc,volo contreéles palpabilcin infeitiam tuæ ratiocinationis , fi-'quidem hçc ratiocinatio dicéda eft.Nam quo-modo fidcs Petri, aut Petrus crcdcns(vr loqiiinbsp;foies) poteft elle régula noftræ fidei, nifi propter illam dottrinam , cui credidit Petrus, amp;nbsp;quam ipte credendam nobis tradidit ? Etcnimnbsp;eft rcgula nobis propofita,crgo à nobis vifterinbsp;amp; cognofei poteft: alioqui non poteft clfe rc-gulaiNos autcni poftumus id quidem cogno-Iccre, amp; videre quod Petrus credidit, quoticsnbsp;videlicet in fcripra Apoftolorum intuemurifi-dem verb ipfius Pern, quacredidit in Chriftunbsp;filium Dei viucntis,vidcrc non poftumus; ne-qucli hodic in terris nobifeum vcrlarctur,vi-dcre polfemus. Eft cnim folius Dei fidem ho-li. liij.
-ocr page 684-|
AD R E P ET. minum, amp; corum intimas cogicationcs intro-fpicere, Quare fi fidcs qua Petrus crcdidic', vi-deri amp; cognofci non poreft, non igitur poteft elfe fidei noftrac régula. Atqtie omnino velisnbsp;noils, doótrinam intcliigas neccfï’e eft, quumnbsp;loquerisde régula nobis propofita. Quinctiânbsp;quum dicis oportere,vt conleflio noflrç fidci,nbsp;cum confcffione fidei Pctri conlcntiat, quidnbsp;intelligis nomine confcffionis Petri? nónne idnbsp;quod confclFus eft,amp; quod crcdidit Petrus? o-mnino ita nccelle eft.Tandem igituraliquan-docognofce, confcffionetn Pctri fignificare,nbsp;non aótioncm Pctri confitcntis, led idquodnbsp;Petrus confelïus eft , ncmpc Chriftum filiumnbsp;Dei viucnris, fuper quem, vt diximus, fundatanbsp;cll Ecclelia:arque id tcipfo dicentc amp; feribcn-contrarium dicere,amp; fcribere concris. O admirandani vim veritatis, quæaduerfarios fuisipforum laqucis implicat, fuisgladiisiu-gulat, amp; illos có tandem adigit, vt quum maxime métiri voluut, tum maxime dét tcltimo-nium veriratilQuid enim aliud,Turrianc.quiinbsp;citas locum ad Philippenfesfqucm tarnen nonnbsp;rc6tèintclligis)quàm, relióla tuâacprodità innbsp;noftram difcedis fententiam? In eadem,inquicnbsp;Paulus,permaneamus régula. Nolo multis re-futarc,quod regulam de P'ctro intelligis. Hoenbsp;enim mcrum clHomnium , fed mihi latis eft,nbsp;quod régula apud Apollolum doótrinamfi-Pliil} V gnificetHicemmpaulóantè. Q^tijitotperfeitinbsp;' yi/?w«r,Ao£yè«fi4^«r.-quodetiam agnouit Chry-In Efifi. foftomtis italocumPaiili exponens: Vides,in-ad 'Phil. quit,quod regulam vult elle mandatatRegula,nbsp;hi/m.iz.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidquâjucc demi fuüinct : alio- quin hocipfum,quod régula ctl,amittit.ln ca-dem régula perpianeamus, h.e.cadem hdc,co-inp.f.ad dem præfcriptoi Hæcille.Et Hieronymus lo-cum intclligiL de ptrfcôfionc noui Tellamen-'* . ti.Ambtofiusautem deverirate Euangelij:Arque omnino fuies Perri quacrcdcbat,non po-tuit elle régula noitræ (idci,uô inquam, ¦ar/'s-Kj fed 75 wjs-i)i’,nempeid quod crcdidit. Sed quidnbsp;multis opus eft ? tu ipfe pagina libri tui 99. tuânbsp;illam regulâ,amp;Cathedram Petti refers ad in-terpretationem, Ôc intelligeutiam Scripturæ,nbsp;ergo ad doclrinam.Scd vos Monachi pontih-cisallcnratorcs,reiictâillârégula, de qua Petrus locutus eft, rcgulam Lelbiam proponerenbsp;foletis, quam ad nurü veftri pontificis Hedtitis,nbsp;dumeius potentiam,amp; plulquàm regium ptinnbsp;cipatumdefcnditisjh.c.eius errores veftris crianbsp;erroribus cumulatis.Poftrembquum Scriptu-ram vocas Delphicuin gladium ob inopiamnbsp;fabricatû,nifi adfint veftrçillç locupictillimç,nbsp;fcilicct,Traditioncs,amp; nili tui pontificis accédât interpretatio ; blafphemiâ vomis, quâ(nifinbsp;Apoci rt-’lipifcas ) vlcifceturille, quem vidit loannesnbsp;emittentem ex orc gladium vtrinque acutum.nbsp;Redlc enim Scripturam thefaurum appellauitnbsp;Chryfoftomus,cui tu tarnen iuopiâ obiicis,cbnbsp;fcoOT }.' quôd tui pontificis oprbus aduerfatur: fed illanbsp;.Âdvolu!'. veraeft fidci noitræ régula,qua vt aiiquâdodi-xit Auguftinus,praua corriguntur,amp; parua nunbsp;triunturingcniatcui doôtrinæ eft inimicus,vcnbsp;qui errando nefeit cam elle faluberrimam, vcnbsp;qui oditægrotâdo medicina.Hæc Auguftinus |
TVR R. S O P H I S. nobis verèTurrianicum ingcniiim deferibés. u T V R R .Dicis, Ant»ni,eoi i^ui verafideamfit-Etuntur Chri^nm filtum Dei viHentis,stafiuperPi-^ tram adifiicari ;fedfialfia efi hac iaterpretatio, (ÿ* lt;1nbsp;te innenta. Qm dicit, inijuis,fidelesßtperfiidem Petri fun- * dan, iS dicit, fiubPlantiamfiaper accidensfiindari:nbsp;•vix tenere rifitmpotui, ejuutn ad hu»c locum vent.nbsp;Qt^ro abste,Antoni,confießtofidei inPetro,nö»nenbsp;fiutt accidens ? At dteis fideles fiundari fiupercon-feßionemfidei,quam edtdttPerrus. SA D. Veram elfe hanc interpretatione, nec à me iiiuentam, ex fuperioribus fiitis manife-ftum elfe arbitrorme fuperfluis repetitionibusnbsp;Icólorib.molelti fimusihic tantü adlcriba quænbsp;Paulus dixit de firmitarc fidci Colollenfiti,quanbsp;non in Petro, fed in Chrifto, collocabat, bisnbsp;verbis : Gaudensaccernens fioliditatemvePiritnnbsp;ChriPlum fidei'.Sicut igttur accepiPlts Chrislum le-fium Dommumdta in eo inccdtte,radicati (^fiuper-firubli in eo,ac confirmatifide,fient edo£liePits,î3‘tgt;nbsp;Sed iamvenio ad rifuni tuum S3rdonium,duinnbsp;ais tc vix teuere rifum potuille, quum legeresnbsp;quod fcripli de fubftantia fuper qualitaté nonnbsp;fundanda.Quia vcrc),(iuquiebat aliqiiado Ati-gultiuusjlæpe ridcutes phrcnctici,non aliis rifum, fed fletum potiùs, amp; mtferitordiani ino-11 ét, qui pp c quod poftquam de potcftaie exic-runt, virn morbi fut non feutiaut: vidcaiiius,nbsp;Turriane, au ille tuus rifus, quem vixtcnuilfi»nbsp;ad illorü phrcucticorum rifum proximeaccc-dcrc vidcatur. Sic igitur,nou iam ridendo, lednbsp;ferio mc intcrrog3s,anuon cxi.Qimcin coiifef-iionem fidei ui Pe-tro fuillc accidens. Qup su*nbsp;têaftirmcra Ecckliam ædificatafiipcrconfcl-lioncm Petri, inde vis ex mcis verbis efticere,nbsp;fubllautiam tundari fuper accidens. Scilicet,nbsp;Turriane,præ rifu no potuilli mea legere,qui-bus ego ita aperte cxplico fcntcnriamme3»vrnbsp;nihil loci rcliquerim tue fallaciæ «8%»'n!«!«T*®-in quâidcntidé recidis. Siceniinlcri-pli in principio folutionis: Ecclelia a’dificatanbsp;eft fuper cam Petram,quam Simon Petruscó-fclliis eft, id ell, lupcr filium Dei viuentis.noiinbsp;autem fupcripfum Petrum,amp;c. Exquibusfs*nbsp;tet, tcclfc coriiutum, amp;: ridiculum Sophillanijnbsp;qui,vt homonyniiâ fallercx, confadifti contel-lioncm Petri,vt fuit aótio Pctri confitcntis, eunbsp;confefîionc Pctri, hoc cft,cum co quod Petrusnbsp;confelïus eft : quç confellio, eft Chriltus fihusnbsp;Dei viucntis.Namnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rè fi Lie ojueXoj/HÎo't longé ditterunt, que tu vel igno rantiâ , vel dolo confudifti : dicitur enim viiinbsp;fides, hoc eft, vna cadémque doétrina, qua’innbsp;Ecclelia Dei creditur. Et Apoftolus ad Hc- picb- 'nbsp;bræos, Teneamus, inquit, confcflioncm, hocnbsp;clt, doétrinam quam profitemur, de rnultaalisnbsp;conlimilia, quç non memiuifti, fciliccttuuinbsp;nimisin ridendo occupatus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y/' T V R R. Obticis itapotiiis dicendum fiuiffi trum debuijje confirmare pios fiatres ,ijuta Pétritnbsp;fuit:atGen.i-p. Appeliaberts Abraham, ij/utapit-tretn rnultarum gentium conPlitut tefici^uia Sunohnbsp;lona eratfiuturusfirtnametum Ecclefi£,idcirco ap-pe/latus efiSimon Petrus,ijuafi Petrus Petraus. Sad. Tu planéeuerrisipfainltruéturavtr bonin’ |
ANTON. SADEEL RESPONS. lt;57
|
borum Chrifti. Nam fi,quia Simon ftiturus erat firtuamcntum Eeclcßx, vt dicis, idcirconbsp;appcliatus eft Petrus, certe non fic Ghriftusnbsp;diccret,Tu es Pecrus,amp; fuper hac Petram. Sednbsp;irapotiùs ; Super hanc Petram ædificabo Ec-clcliam meamzidcirco tu vocaris Petrus: Aliudnbsp;autein aliudt/ocztr«. Siquis enim roget,nbsp;curmtiltægétes natsftnt ex Abrahamo, numnbsp;relpondcbis id factum,quia vocatus eft Abra*nbsp;ham:œinimè,credo ; fed potiùs ft rogem, cutnbsp;vocatus lit Abraham, turn reólè dices, id conbsp;faiftuin,quód elite futurus pater multaru gen-tium.Cæterùm Simone fuiflediótum Petrum,nbsp;quia futurus erat Ecclefiæ hrmamentum, fæpcnbsp;quidem dicis, fednunquam probas, necvn-quam probabis, quantumuis licet vrgeas Petrum petræum , vt loqucris,pro vna, fcilicet,nbsp;pctra.diias ftgnificans: tu pent dum has petrasnbsp;verlas, in petram omnis fenfusexperté vcrfiis. T V R. R .FirmttMfiâei Petri non trafit iurefitc-'j'Ui. teßtonii^fetilure vicM-kt ordinafionii-ii:^ confecra^ tiniis : ejma t^ui ordinatnr Epifioptts tnfede Petri.^nbsp;Ch.irif/nafidei Petri acctpit. ‘IKi. Stordtnatio Lutheri Presbyteri domptn perj^o-nalefititfUon potittttranfire ad altos, vt inqtw :ftn Mte/nfatt donum prttiata perfinut', ad commnnemnbsp;1'tilit.ïtcm dattita, cur idem non dtcetnns de Petro^nbsp;(ode Petrifiiccejiore? Cbnfim pronufit adificatarumfe Eccleßam fu-ftr Petrarn^non tantwri darn viaeret P etrm.fed v~ tt.wi ^ofimortem cv.tstErti^o Chanfma fr'/nitattsfi-det Pem tranfit adiuccejfores. Sad. Hrc tuo more narras tuafomnia, amp; quod grauius eft,non dubitas ea rciicerc, quænbsp;rtiiqui Pontificij adhuc tenuerunt, amp; omnibus tenendu iradidcrunr. Negas enim charif-U'aPetn trafirc ad Potilices lurcfuccellionis,nbsp;ltd,inquis,iure vicarie ordinationis.O fubeilénbsp;dilputatorcrr,L\hmirum tolhs genus, vt ponasnbsp;Iptci .Quidell.cnim vicaria ordinario?nónncnbsp;qjûaliquis in vice Öt locum altcrius ordina-eur?öc ha;c nonne eft fpccies lucceffionisîCer-t è, I ablata fucceffionc, tollitur vicari.a ordina-110,quç cire nô potcft,nili quis fuccedat amp; fuf-hciatui in I0CÛ ahcrius. Cæterùm iam fxpiusnbsp;dictum eft, .hrmicatem hdei Petti, amp; chanfmanbsp;Vctri,amp; cctqrahuiulmodi cftcperfonalia,adebnbsp;vt tranfircad alios no poftint;virtus enim Petri,iió poceft elle virtus Pontihcis, queraadmonbsp;duni (eft enim contrariorum eadem doiftrina)nbsp;Vicia vnius Pontificis non poftunt elle virjanbsp;iltcrius Pontificis, licet concurrat amp; confen-lianclæpillimèin.tildc vitiis.Porro, quid tibinbsp;visduni totics nobis inculcas vicariam illam,nbsp;ordiiiationcmiViidc tandcmillam ordinatio-utm petisîVbi eft verbum DeiîVbinam ordi-natioifta vicaria inftitutacftî Qmbus verbistnbsp;^opræfcriptüî Recurres fortalle ad tuacan-tüciiamzTu cs Petrus,amp; fuper hanc Petra,amp;c.nbsp;Sed ego nihil, bîcaudio de ordinationc. Ete-tiim nec Petrus , ncc Petra oedinatione figni-hcat. Piætcrcafi omnia tuæ caulæ præfidia innbsp;Vna ilia vicaria ordinationc collocas*. dienbsp;tiiihi,quo dure Cardinales Pontificé ordinantnbsp;l’otti fucccflbrçmîProfcr fi potes aliquod Delnbsp;ve.tbum; At ego vel inde colligo Pontificcninbsp;non effe Pecri fuccefforem,quia Petrus ab ho-minibus ordinatus non eft,tuus autem Pontifex ab hominibujs, at quibus hominibtis or-d;natur?( liquidem verbum ordinandi locumnbsp;haberepoteft in tanta rerum pcrturbacionc)nbsp;amp; quidem line verbo Dei ordinatur. |
De ordinationc Lutheri quid obiicias non intelligis, nec enim dicimus vcl Lutheri, velnbsp;vllius cuiufqua Miniftri ordinationc tranfircnbsp;ad fuccellbrcs.Nam vocatio Lutheri,fuit Lutheri propria : quod idé de omnibus Ecciefisnbsp;Paftoribus dicendum eft : fuam enim quifqucnbsp;ordinationem habet, quatenus eft ordinatusnbsp;Paftor Ecclcfiç.Nec verü eft,quod ais,donumnbsp;ad communem vtilitatem datum, tranfircadnbsp;fucceirorcs.Nam donum fciétiç,amp;incclligçn-tiæ eft quidem datum ad cómunem vtilitatemnbsp;his amp; illisPaftoribus,fcd non proptercadoniinbsp;illud perfonalc tranfit ad fucccirores.Sed quianbsp;tu löge aliter exiftimas de tuiPontificis ordinationc,qtiæro abste,vndénam ifta Pontificisnbsp;ordinatio nata fit,amp; quo modo ad vos pcrue-neritatque ctiara inveftra mancat Ecclefia.nbsp;Num ordinatio vicaria Pótificis tranfit etiamnbsp;ad fucccllorcs? At non poteft: aut ciiimordinatio cam fignificat, qua vnufqpifqucPótifcxnbsp;ordinatur ( qua Leo Papa Alfuniptionc vocacnbsp;in fuis fermonibus) amp; tue ciufmodi ordinationbsp;non tranfit ad luccelloré : nee enim ordinationbsp;Lconis eft ordinatio Grcgoiij,vcl Sixti,vel A-nacleti.Aut fignificat ius ordin5di:quod quidem fi dicis ad Succcllorcm tranfirc, fequeturnbsp;vcl Cardinales elfe fucccirores Pontificis , velnbsp;cos fine iure ordinandi, pontificem ordinäre,nbsp;quod poftcrius eft verifsinium. Quare,fi quod,nbsp;ius ordinadi tranfiret ad fuccelforcs {vt vultisjnbsp;fcquerctur folos Pontifices habere ius ordini-di alios pontifices, quod tame contra fit à vo-bis. Quinetiam mirorqui pofsint ifta conue-nirc,quum dicitisPetrum ordinalfc Clementenbsp;fucceîlorem, amp; tarnen apud vos non pontifexnbsp;à pontificc,lcd à Cardinalibus ordinatur. Exnbsp;quo fit, vt Clcmés Petro non fucccftctit in iure ordinandi: autfifuccefsit, reliqui deincepsnbsp;Clementi non fuceclferint- Jus cqim ordinandi eft penes folos Cacdinalcs,K eo iure(vclhacnbsp;iniuriapotiùs} iarapridemvtuntur. Sedeftamp;nbsp;aliud valdc cxitiofum,tum vicariç ordinationinbsp;turn ipfi ctiam charifm^ti, cuius ramen refpe-6lu dicis Petrum Petræum appcllatum. Namnbsp;quotics .ipud vos pontifex è viuis foblatus eft,nbsp;dic,amibô, in illo veftro interregno,quû nullus adhucfucceflorordinatus eft,vbinaro gentium manct amp; refidet charifma Pontificale»nbsp;Qiqumcnim elfe non pofsit,cxtua doólrina,nbsp;ni 11 in Petro,amp; in eius fucccirorcircuolâtnc adnbsp;petrum in cœlum,quâdoquidem non habet innbsp;tetrisjvbi conquiéfcatîAt Petrus non iam poteft elfe fundamentûillud vifibile, quodquæ-litiszôc nifi fit in terris iftud charifma, nufquänbsp;critmec porrb poteft elfe in terris quandiu pétri fuccellor in terris non eft. Quid igitur fiéenbsp;de ifto charifmate? Vbinam critfvbi delitefeeenbsp;taiîtifperdum nouus pontifex or^dinaturînunxnbsp;obfecroin pafquillo amp;Marforiô,düabusim-motis Ecclefiæ v cftrç columnj$; Fatcre igitur, |
l) f 4^58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REP ET. TurrianPjcharifi-na iftud vcftri Pótificis, toto illo temporis fpatio efl'einccrmortuû, donee,nbsp;Cardinalibus poft numcratam pecuniam tandem confpirjjntibus, reuiuifcat. Quid verb denbsp;Antipapis dicemus?quàm,obfecro,tum mi fera eft conditio charilmatis Pontificalis, quip-pequodmodbin duas, modb in tres partesnbsp;iœdè laceratum diftrahiturJquam autem mife-riorertEcclefiae veftræ conditio, quu provnonbsp;tria habeat fnndamenta, caqiie inter fe cotra-ria amp;conflidantia, adebvt veftrumiftud æ-dificium valdèconqualFatum eft'e oporteat, Poftremb, qiium ais Cliriftum promifillc, fe ædificarurum Ecclefiam fuper petrum nonnbsp;tantum dum vincret Petrus,fed ctiâpoftmor-tem, tu tuo more nugaris, amp; principium pe-tis. Sed vcl inde colligerc debuifti, Ecclefiamnbsp;non potuillefundari fuper petrum, tjuando-quidem Petrus erat mortalis, imraortale au-tein elPe oportet Ecclcfiæ fundamentum. ïgt;a log T V R R. Duplex efi Petra vna per wtutem ‘ propriawfilida^alteraperparticipatienem filtdi-tatis pnorts P etra^ex Leone Ponttfice.Leonûs verba funt;Eccleߣ mea aseloinferendafublimitas,innbsp;huMi fidetßrmttate conßerget. Penw adtßcat EcclcßatnßMper Chriflnm fan~ •pagaos. datnentumvtrtutisproprL, Chrtliiit: ver'o adtßca-btt Eccleßamfuper Petrum ¦, alterutn ßiltcetfundamentum virtutL, non proprtie,fed cemmumcatiî.nbsp;Superßrmitatem ergoßdei, ejuam Petrus de Chrt-fio confeffus efi,nbsp;nbsp;nbsp;conßtetur tnfuo fuccejfore, pro ^ua Dominus ne deficeret rogauittpermanet adifi-catio Ecclefia à Chrisio in Petro infiituta. S A D.Iltam dirtinótioné iam ante euertimus fuprà fc(ft.i.vnû addâjdidum iftud Leonis in-telligciidù eft'e de Chrifto filio Dei viuétis, innbsp;que Petruscrcdidir,amp;que confellus eft : adebnbsp;vt Papa illc melius fit locutus, quara fortaftenbsp;cogitatir. Nam introducés Chriftum loquen-tem,amp; compcllantem Petrum : Ecclefiæmeænbsp;cœlo inferéda fublimiras,inquit,in huius Sdeinbsp;•lirmitatc cófuigct-.bac conftffioné fidci port?nbsp;inferi non teiubunt, amp; lupcr hancforticudi-nemætcrnû extruam templum.HæcLco'.quænbsp;proculdubio intelligcnda funt de fide Petri,nbsp;hoc eft,de co in quern credidit Pctrustalioquinbsp;eft'et ingés blafplicmiaaVT/ifttViKMtoppofitahisnbsp;1 R .X, verbisclarifiimis,7«9«s,«ez«pe Chrifioynbsp;totum adificium congruent er coagmentatum cre-feityvtfit templurn fantbtm Domino. Prætereanbsp;nihil tale cogitansTurrianus, fuum Leonemnbsp;aduerfus fciplum peoduxittadeb vt ipfius fen-tétia ab ifto Leone cucrfa,ac difeerpta elle vi-deatpr. Jslumcnim oblitus eft fe negate Pon-tifieem eft'e velcaput,vcl fundamcntûEcclefiçnbsp;çleblorumîSic tarnen Leo ; Ecclcfiæ me? cœlonbsp;inferéda fubhmitas : Loquitur ergo de Eccle-fia in cœlû infcréda,ac proinde de Ecclefia E-Icôlorû.Quid porrb tibi vis,Turriane,his po-liremis verbis ? Super firraitatein fidci,inquis,nbsp;quâ petrus de Chrifto côfcftus cft, Si côfiteturnbsp;in fuo fucceftore,pro qua Dominus ne defice-:nbsp;rctrogauit , permanet atdificatio Ecclcfiæ ànbsp;Chrifto ip Petto inftituta.Nônne verb fie vnanbsp;lituradeles ca omnia, quæ haótcnus de Petrinbsp;çharifraate difputaftiî Fateris cniro Ecclefiam |
TVRR. S OP H IS. effe ædificatam fuper firmitatem fidei, quara Petrus cófeftus eft de Chrifto : népe elle Chri-ftum filium Dci viuentis,qucm proptcrca,vc-lis nolis,cogerisadmittcre,cft'cfundamcntumnbsp;illud Ecclcfiæ,de quo ipfeChriftusapudMat*nbsp;thæum locutus eft. T V R R. ErgOi insfuis,Mini^eriHmPetri,iit eflsjUodPetrtts. ait ALtnt^ieriumnbsp;Relata font. Ergo AdiniPleriumnen efifineMtnt- »•nbsp;firante.Quare Petrus cum AtimPierie fuo fine Pe-trusMtntsirans efifundamentum Ecclefie. Ata-demtam tuam appello , vtte ad dtfiendas ArtPlo-lis Categortas releget. Sic ex arte tua licebitargu-mentart. Si loannes efiDominus^rationehabau-dints adferuumfei]utßmilitervthabitudo adßr-uum fit idem sjuod loannes. pfiegasfidem Petri idem eße tjtsod Petrus habts fidem:Quts nifitudgnorat albedtnem cumpariett)nbsp;idem efje atque parietem alhumi S A o.Hiccine eft frubtus diuturni tui filcn-tijjTurri anc, vt poft tuas trium annorummc-ditationcs, nobis tarn egregiè Rclatoriini ni-tuiam defcribercs ?Nec tc pudet Acadcmiani mcam appcll.ire,vt mead AriftotclisCatcgO'nbsp;rias iclegctî Vtinam eas verb aliquandodidi-ciftes,vt ita mtliiis difputarcilMiniftcrium, innbsp;quis,Petri amp; Petrus miniftrans Relata luntrat-queita prodis,tc nefeirc quid fit Relatio.Nccnbsp;enim caquçlunt iecudi generis RJatoriicon-fundenda iunt cum B.elatisTcrtij generis: quanbsp;de rein primo Scnpturæ loco fcCt.i4.fufiùsanbsp;nobis tradatum cft.Etenim qui dicit Mimlft'nbsp;rium Perri, cftcPctri miniftrantis Minifteriu,nbsp;ita vt Miairtcrium ad miniftrantcui rckrat,illc aJ'oAs«^fy,vt verbo Ariftotclico vtar.Qnam-obrem na dicendum eft, ex veræ Pbilofophi.enbsp;præccptis,non ex inlcitiæ Turrianicç foæniis:nbsp;Miniftcrium referriad miniftrabilc (vtitadicam) feu ad id quod miniftrari potcllaut débet,in Tertio gencre Rclatorum,vt fitnbsp;lt;ïS)oo\aAZo ( inquit Philofophus) rniniltrantcranbsp;verb referri ad id quod minifttatur in Secondo gencre Rclarorum, vt renbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o)»«« ; alioqui, ncccftarib tibi conlli-tuendi funt tres leimini Rclationis; nepeMiniftcrium, Miniftrans,amp; id quod Miniftranif, quii in Relatione duos tantum cllcterminosnbsp;oporteat.SicScietianon refertur adlcicntcni»nbsp;fed ad ÏOTç-nTû\.‘amp; quanquâ. verum eft,Scientianbsp;eftcfcientisfcicntiâinô tarnen feientiaad/cie-té rcfcrtur,vt dixi,fcdadfcibilc:adeb vt Icidrisnbsp;fcictia vnu terminû conftiruatinó duos in haCnbsp;Rclatione.Quodquia no intelligis,idcircotnenbsp;tins natura Relatorû, ex vulgato loquédi more , vt quae quotidiaho ferrooncceniungutur,nbsp;ca pûtes vinculo Rclationis elle coniû(fta.Nlt;^Cnbsp;minus ridiculum eft quod dicis de habitudin®nbsp;domini ad feruû,quafi minifteriû fit habitudonbsp;quod tarnen dicis Relatu cftc,'acproptereai-pfam Relationcm, amp; pfimv fine habitudiné(''tnbsp;loqueris)cum ipfis RdatiS, hoeeft cumipfiosnbsp;Rclationis terminis confundis. Sed de his ha-(äenus,ne extrametas initituci notlri vagatinbsp;vidcamur. Venio àd tùâ hanc propofitioncm-Petrus,inquis,cum minifterio,fiue Petrus mt'nbsp;niftrans, eft fundamàitum Ecçlcfiaf. Omittonbsp;qüi« |
ANTON. SADEEL. RESPONS.
^ua: iara dixi de tuo errore circa narurâ Rela- i totuin;Hoc nûc vrgeo,perperam dici Perrum ,nbsp;Minillrantem efle fundamentum Ecclcfiæ: jnbsp;quumPetrus nonfit ampliùs miniftrans.Qua- inbsp;te fie nos hoc tuum argumentum in te retor- inbsp;qucmiis. Si Petrus non poteft efle funda^nen- inbsp;tuni Ecclefiæ, nifi miniftrans, amp; cum minifte- inbsp;iio,vt loquetis; Ergo Petrus non eft ampliùs inbsp;fundamentum Ecclefiæ, quia Petrus non eÛnbsp;ampliùs miniftrans, neccum minifterio.Nc-quemihituosPontifices obiicias,quosdicisnbsp;elle Petri fucceifores: quia Pontifex miniftrâsjnbsp;noncftPetrus miniftrans, amp; viciflim Petrusnbsp;ininiftians, alius eft à Pontifice miniftrantc:nbsp;non tantùra.quia Petrus Ghrifto miniftrauir,nbsp;Wii vero Pontifices fuis cupiditatibus infer-uiunt,amp; miniftranrtfed etiam quia Petrus itri-niibans,fuit vnus numéro.
Eiu'dem cft «waiAtia-/«; quod addis,fidem Petti idem elfe, qtiod Petrus habens fidem,nbsp;qucraadinodum albedo cum pariere,idem ellnbsp;qaod paries albus. Et quia rogafti Academianbsp;nicam,vt me adCatcgoiiasrelçgarct (cuius i-tincriste mihi lociu aditim valdè è re tua fue-nt) ego viciiinn te rclcgo primii ad alias iplasnbsp;Cattgorias,vt videas Subftaciam eftc aQuali-tatediftingucnda, deinde tc rclcgo ad ra «sjjoonbsp;tai'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ibi di fcas. Accidentia no efle,
cumfubiccbs,fcd infubicdis.Przterca nóle-uiterptccas,dum fubfternis AccidcsSubftan-næ,quod contra fatftum oportuit.Sic cnim c-nûnastAlbedo cum'parictc idem eft,quod paries albus.llla igiturquæ dicisfalla func, amp; a-omnia.Falfuro eft cnim fidéPetri elfe Petrum, iSc albediné elfe patictem, alioqui(vtnbsp;iini tibi autcà obiecimus)Subftanti3 nou d;f-fertàQualitatc.Scd vos fcilicct,quibus paric-n's dealbati (de quibus loquitur Scriptura)nbsp;tantopcrc placet,hærtrefolctis in iis,quæ çx-niiùs apparent, verâ rerum fubftantiâ ncgle-ûà,Quinctiam non ammaduertis, te tuo more fentctiamtuam fundituscucrtcre.quum itanbsp;dilputas. Nam qucmadinoduro albedo huiusnbsp;pinctis, non poteft elfe albedo altcrius , quianbsp;blin indiuiduo ; itafidcsqnæ in-Petro cft(nó,nbsp;eum Petto,vt planéimperitè loqueri«)nô popelt elle aketius fides : ac pvoptctca fides Petrinbsp;*reintran(it ad iucccfl'orcm. Atquc hæc de tuisnbsp;Philofophicis obicftiombus , quibus roani-^eftè déclaras, te, quum ita de fundamentonbsp;p-ccleftæ difputas, ignorarc prima turn Theo'-‘ogiæjtumipfiusPhilofophiæ fundamenta.
ƒ ' Jf. i V R R. Diets nuUurn altnd MinifleriuM in 'A'~ Ij' lu,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imntiierinm
•gt;nni hoc-fed ^uomodb propos nonfutlJe in mintfte'-^poiio/aties prinetpatnm fine prnnatum^Apo-f'n.i, ^MietMininertj tntantum?Diet enimhaepoß f^»t,^nndamentum Deiflrmum'fiatfhabéns hocß-“'•n. ^naciiliimJtemytu es PetrwyÇ^e.îtetn, RogAHipronbsp;^^s^c-Uem,paßceouesmeaSy^.
SAD.Quandoc[uidcm fateris nullum aliud Apoftolis minifteriura fuifte præterraini-fierium Apoftolatus .• confèéfa rcs eft. Mec tcnbsp;’nuat hçctuainteirogatio;Qtiomodo probas,nbsp;»iquis, non fuiffe prinçipatutn in minifterionbsp;Apoftolatus? Inib verb, Turriane, quomodo
tu probas fuifte? aut quomodo id probari vn-quam poftitîSic enim ego te viciflim interro-gotifte principatus Petri in Apoftolatufquem tu fingis ) éftne de minifterio Petri, néene ’ Sinbsp;non eft de minifterio, cur ergo pauló ante di«nbsp;cebas, Petru cum minifterio ïuo, fine Petrumnbsp;minifttantem cfTc fundamentuni Ecclefia: ? Sinbsp;eftde Minifterio: Ergo nullus cft alius principatus Petri quam rcliquorum Apoftolorum;nbsp;quia fatcrisfqubdctiam negaae non potes)Petri rninifterium nonfuiffe aliud, quàm mini-ftcrium Apoftolatu-«. Confiât autem rcliquosnbsp;Apoftolos habuifl'e aliud rninifterium Apo-ftoiatus, aiioqui non fuilfent Apoftoli.Porro,nbsp;locus que citas ex Paulo ad rem non pertinet:nbsp;denique in locis quos profers ex Matthço,Luca, amp; Ioânc,nihil aliudquàm principiù petis.
'Ty^P^.Epheß.z.SuperflruPHfuperßundamen- , tum ^posiolorum^^ ProphetatUiC^c. j4ts eße do- ^•’^•*^4’.nbsp;Pbrinam jipoflolorum Prophetarü: at ego dtco ef-fe do^rina Chrßi, ab ^pofiolis pradicatam- Nonnbsp;enim inteüigit dobinnam /Ipofiolorum : ofux, eJinbsp;ltatd^gt;iei(,fed dûilrinam Chrßty qua
S ad. Mirum acumen ingenij tui, Turria-nc’. At quura dico dqólrl^iam Apoftolormn, -intclligo doóltinam quam Apoftoli tradide-runt arque docuerunt:amp; hæc doólrina, eft do-êlrina Chrifti, quia Chriftum ipfum compre-hendit, amp; nobis exhiber. Itaquehæc non pu-gnàtjcftc doólrinam Chrifti, ik cflé doólrinam Apoftolorù.Sic cnim locutus eft Lucas:£r«»r, . „nbsp;perdurantes tn doürina Apàsiolorü: fed tu cofun-dis S'ii'a^iv cû quia neutra habcs. Atqinbsp;ita dilparuic tua fàllacia «D^tTiiècfZterti^/ar.
T y Lapidem angularem^ dKfigt;ycàvm7ov., imum,pef»gt;ne tneerpretatiis es:Cur monjiraloque-rts,^ quod ejrcapnisyhoepedibustrtbuißP.Eccle-fia habetfundamentumfurfi17n.Apoc.1li Chri-sîus non ejifundamentum fubiiratum alttsfunda-m^tiH/sJed eut aliafiubjiernuntur. Curnott afiexi-fii in locum Pauii ad Ephe./^.vtcrejcamus.,tnquit.,nbsp;initloper 07nnta,qui eficaputy CltrtHus. Sitotumnbsp;corpus compaâum connexum ejiex capite Chri-fioy (ß totum corpus tton efifine capitf , efligitur itinbsp;toto corpore caput fub Ulo capite ChriAo,
Petrus tton eJi caput anguli in adtficio Ecdefis^ fed caput Super quod.,tanquamfiiper petratn^vir-tute tlltus lapidts angularisfurgit adtfictum^ (ffa-brtca Ecclefijs qua Sub eo e^.
Sad.Nod mea eft interprctatio,fed doólif-finaorum interpreturo , à quorum authoritate tua me ifthæc monftra,quæloqucris, non dî-ucllent. Vocabuli Græci vim mitor tcignora-re,qui toticsGræciflàs,addo etiam,qui toties^nbsp;faltcm verbo tcnus,philofopharis. Nâ porui-ftifexentiesvidereapud Anft. a'xpordici tamnbsp;Subicclum quàm Attributummimiru axpoi' cftnbsp;cxtrcmum,quodcuqucilludfit, fine fummumnbsp;flue infimum,quod etiam patet ex Marco, (vtnbsp;ad noftrosretiertamur) his verbisaVa«p« 7115nbsp;twç azp« «pa»5.. Itaque fpcólada cft locorû cir-cunftantia. Quu auté hic vfurpetur fimilitudonbsp;ædificij, amp; Chriftus dicatur lapis «xpe^ftjna/oc,nbsp;, in quo ædificiû crefcit (inquit Apoftolus verf,nbsp;xt.)certè verbum crefcédi poftulat,vt hic ««po»nbsp;fignificet imum: æd^ficium cnim non dicitwe
TVRR. quot;SO PHIS.
cedendum infiiplisplagts tentationum : fupt^ Petrampromißtadificare Eccleßamfuam.
Sa D. Agnofeis omnes Apoftoloscflrfquot;’' damenta Ecclefiæ,quatcnusChriftumpof^''nbsp;runt fundamcntum.Quidrnónne Petrus Chn-ftum etiara pofuit fundamentuni?cut igi'“^nbsp;aliomodo dicetur fundamentum,quàm^h/nbsp;Apoftoli’Verùtn,inquis,quid prohiber qtiinnbsp;vnum ex iftis fundamentisfucrtt Petra, fupetnbsp;quam Chriftus Ecclcfiam fuam ardihcaiicrit!nbsp;Mira argumentandi ratio! fi vera eft taaleo-tentia, bic non tibi dicendtimeft,^uziprlt;’l’j'nbsp;fed docendum ,ita omnino neccllc elle,nbsp;.ita Chriftum verbis expreffis dcclaralle.itaA-poftolosomnesagnouilïc : atqiiehoclococ-uolucnda funt omnia tuæ caufæ pra;ltdia.Vc-rumenimuetó, fi tibi omnia conccdcreinus»nbsp;nihil aliud fcqucreturexttia argiimetatione,nbsp;(neropc ex tuo illo loquendi gencrcnbsp;prohiber? ) qttàm fieri pofte, vt Petrtis lit ill*nbsp;petra, de qua Chtiftusloctittis eft. Si fieri pc*nbsp;teft vt fit, ergo fieri poteft vtnon fir (hæeeftnbsp;natura rS/ovaTw) atqueita fcilicet ad exicin”nbsp;petduóla eft præclata tua demonftr3tio,cx rebus necclEiriiscollcóla , qua tu ante gloriutusnbsp;es. Sed rcdco ad illud tvmm Quid prolnbePnbsp;jdempe hoc prohiber, quod natura non pati;nbsp;tur, idem vni foli,öc pluribus fimtil tribui.S'nbsp;Petrus eftet fundamentum,cftctigicurranoncnbsp;miniftcrij,vt lupra agnouilli.Et riirlttsnoii a-liud fuit minifteriüPctri,quàmalioruniApo-ftolorum,vt ctiam fallus es.Ex quo efiicituriSinbsp;Petruscllet fundamentum, hoc ipfutn ci ellenbsp;cum aliis Apoftolis cómunc. Cæterùin mira-ri fatis non poftum tuum iftud loquendi ge-nus,quo çdihcij miniftros,cum ipliusædihcijnbsp;fundamécocófundis,vt tibi obiccitn nica lo-lutione.Ecce emm, Chriftus çdificat Ecclefia,nbsp;népeadfiibitis miniftrishtiiulccçdificationis.nbsp;Eiufmodi imprimis fucrunt Apoftoli. Qbisnbsp;ergo non vider ita dicenduin elle? Chriiltisæ-diheat Ecclefiam per Apoftolos de .Minillrosnbsp;fuos : nô autcm.lupcr Apoftolos amp; Minifttosnbsp;fuos. Sed tu nobis fcilicet obficis Baliltum if*nbsp;firraanrem, Ecclefiam elle ædiheatam Iupernbsp;fundamét;uin Apoftolorûm amp; Prophetarum:nbsp;quidautem hoc ad Petram illam Pétri, quantnbsp;tuillipçculiariter tribuis?Nimirum,inquis,nbsp;quia fubiicit Balilius, vnum exillis ipontibusnbsp;fuifte Petrumtquafi verbid cxcludatalios,fednbsp;quia locum Bafilij non fatis bene conuertilh,nbsp;éi. nos(vtidcntidcm repetis) Græcis dckdiquot;nbsp;mur,rcponamus tibi verba G ræca Bafilij, qnsnbsp;. nobts rccitafti ; » t tùr cfiut »V iff rietfo«. Vnusnbsp;ex his môtibusfuit ctiam pctrus.Etpaulb pùHnbsp;if H(nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fuper quam ctiam Pctiâ pru-
mifit Dominus le ædificaturtim Ecclefiam fuam. Hæcillctjbi vides particulamlt;50,àt'nbsp;bis prætctnnlîàui(quod ea te fortenbsp;rct ) manifcltè dc.cfararc mentem Baljlij » 4“^nbsp;non Petrum conftituit pcculiare aliqtiod fon-d.anicntum, fed cum limui cum ahislunda-mcncis coniunxit,nempe cum akis Apoftofi^'
Tv v.v^.Obferuemtu locosjçiutmagtsvtproif^ /XC putfuntyui quibas alt^utddtchtmfitna^'nbsp;Petro. Ma.rc.\6, Dkite dtfitpulu etHS, ‘
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ „(wpe
660 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÀD REPET.
crcfccre dcorfum verfiis.Singularumauté fi-militudinü rationesobferuandçfunrin Thco-logia, adeo vt licet verba maxime rcpugnare videantur, ramen rcs vna cadémque inrclli-gcnda fit.Nam Chriftus dicitur caput,amp; fun-damentum, varia fimilitudine : quatcnus caput, fummus cil: quatenusfundamétum, imusnbsp;cft.-amp; tarnen ita fummus eft amp; imus, vt fit vira,virrus amp; firmitas Ecclcfiæ. luxtahancfimilitudine fundamcri.quodimum eft, dicunturnbsp;fideles fupcrlirui amp; fupcrædificari in Chrifto.nbsp;ïphef i, verû ell quod ais,fundamcntû Ecclcfiçnbsp;Colof. X. ita dcfcribi ab loâne in Apocalypfi, vt fit fur-funnimo côrrà,ita dcfcribit fundaméra,vt fintnbsp;ima nô fumma, fient exillimas.Itaqucpræcla-In Efi/f. Chrvfoi't. hune Apoftoli locû ita aliquâdonbsp;iidUftie/. explanabat.PauIuSjinquitjChrillu nunequi-HDni.6. dem fnpcrnc totû corpus côtinenccm,amp;con-l'crnantcm,nûc veto infetnè,amp; ftruéturâ lulti-nt nrc,amp; radieé exiftenté inducit.Hçc illc;quénbsp;fi legillcs.nQn ita quafi mente incitatus excla-piailcs, njc inonllra loqui. Ego cnim non alianbsp;móllra loquor,qnàm quae aliqiiâdo Chryfoft.nbsp;lôcutuselhS d videamus môitiânc potiùslo-;¦gt; quatis, qui fundamciitû fupra teôlû collocas.
Lccecnnii bella tua amp; fecù confentiés ratio-cinatio. Petrus, inquis, ellcaput, fuperquod, tanquâ luperpetrâ, virtute lapidis angularis,nbsp;furgic ædiriciû Ecclciue, quæiiib eo eft, Certènbsp;fi Pcrrus,vtdicis,c(l(ccondaria ilia petra, quacnbsp;in ædificio Eeeleiiæ eltfub Chrilto , amp; funda-mentum Eccicfiæell futfum,vt visfi'equitur i-plam EcclcliâcHe ctia fub Petro. Quidigiturnbsp;haétenus fceifti,mi homo,qui centies hæe mihi verba Chrilti obiccilli;amp; fuper hacpetramnbsp;icdificabo Ecclefiam mcam. Et ƒ etram illam,nbsp;dixiJli elle Pctrû:ita ex teipl'o clliciturj’etvumnbsp;eile lub Ecclciia, fi Ecelcfia eft fuper Petfum.nbsp;petrus igitur non cftintermcdiusin.ter Chri-ftum de Eccicliâ,lt;pjaiidoquidc eft fub ChrrAo,nbsp;(de fub Eccicfiamiii forte exiftimas elle duplexnbsp;fundan'ientû, vnfi lupcrædificium, akcrûfubnbsp;iplo a;diheio:itcnjquc vniuscorporis duplexnbsp;elle caput,vnum iuper reiiqua membra, altc-rû lubipiis pedibus. Hæe iiint móllra feiliect,nbsp;quæ loquiturTurrianusjamp;quæ rcfellit Antonius. Porto nonneipfe milites dixifti, Eccle-itam ædificaii fuper Chriftum,tanqüam fupernbsp;fundamétum vjrrutis propriæî arque it.a non-ne Ecclcfiæ ChVIilû fubftcrnisjVt ab co Eccle-fia fulciaturiScd ttbi s v v er amp; s,.v b, quantûnbsp;video,idc lune. Scruate vobis iftam rationcmnbsp;çdtficandi,Turrianc,vos cnim Ecclefiâàfum-itio ad imû çdificatis;hoccrt,Ecclefiam,quan-tum in vobiscft,dcmôlimini attjue dkuitis.
XXU. _ T V R Tk.O/nnes ^poiioltfunÄiuneraßtnt Ecr-Tctg. 1Ï9, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnnes priidtMtioKe yerbi-^Chri^
fiurnpcfuerimtfitndawentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antern probt-
bet ytjütn'ynuM ex tHtsßtindnmentis ftteritpetr^^ fuper’jtiatnCbrßi-Hs E.ccleßamfuagt;n^dificauertf^nbsp;‘Vt ate Buplttti itt Efa.cap. i. Eecleßa., ine^Mtt, Deinbsp;•viuetitis'-:., cuittsßmdtimentafum m-moutibtufaa-ittSy lt;edißcata eßßperfnndttTnentur(} ^pofiolorumnbsp;if ProphetArutn: vnus ex hti tnonübuspuit Petrusnbsp;^ticra Petram appeUanit propter/irmitat em maxi-mamßdeipropter infraPiam robttr antrntj adnon
-ocr page 689-fnon i^oro ijuid htc cauillari poßis tficauillatio-nttn ejuakmtuntjue venturis,)\.Cor. 15. vifus eß Ctjgt;li)lt;tt(lrpofihocvndeeim.C nempe ta^uam prin-ttpi (Jr caput yipoßolorum.JG al.i.veni Hierofoly-nugt;ft,t!Vtviderem Petrttm t iToprc^ttide lt;}uo verbonbsp;fitpra,/4U,i^,In nohis elegit Deus per os meum au^nbsp;dire Gentes Euangeltum.Luc.zz.Aliijuando con-^fus(onßrmafrarrestuos.Luc.zz.Regesgentiumnbsp;dommamur eorum, vos autetn nonßcfedlt;jui mater efl tn vobis.-fiat ficut minor.St nemo tn Âpofiolisnbsp;futurus erat maior tnet^u^ habitttrus , non 1nbsp;debuit Domtnusßc dscerefedpotiusprohtherct nenbsp;^uis eflet,aHt haberetur maior (Jr prtmus. in ean-demfententiaw fcribit Marcus.cap.io.
I'lii. Kos Poniißct t)rannidem obiicttis : At illefuit ^funnuStCjuifidei veflra dominatus eßtLutherumnbsp;dicotyannumrjr homteidam.
Sad. Dixi in hoc Matt.loco nihildici, xar •;«;^,)FdcPctro:tu verb in alios locos excurris.nbsp;loco Marei, li pracuidilti me aliquid pollcnbsp;diccre, cur igitut non occurrebas? Sed malui-lliniliilvcnari, quàm fruflrà laborarc, Quisnbsp;eniin non vider Petro poft lapfuni opus fuill'cnbsp;J”».;, P'^tuliari rcmedio, eiufquc fidem fuill'c magisnbsp;^‘lt;p. '’'^gitqiicconfirmandam? Quinctiara Hiero-'lynius exiftimauit , his verbis fignificatumnbsp;foilfe, Petrum fuolapfu indignum fc reddi-diile Apoftolatu.Sic cnim Chriftus,dicite di-^eipulismtis, Si Petro. Obiicis verba Pauli,nbsp;Chrillum fuilfe vifum Cephae.tanquam prin-^'pi Apoftolorum t inqiiis. Ridiculum caput;nbsp;Jjcciiie atgumentarisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At Chriftus
I fife priùs patefecit rouiicribus,quàm Apofto-oiniutn proptcrca niuliercs funt principes A-PoftolorumiDclocis Gal.i. amp; Adt.ij. iam lu., P'âcgimus, Luc.ii.ha’c verba, Tuaiiquandonbsp;^'juerlus cófitnia fratres tuos,lioc tantum ha-peculiatc pro Petro,quod fœdiffime lap-fisfuctit,ac proptcrca aliquando cóucrtcdus.nbsp;’‘toraittitigicur Chriftus,fore vt cxillolapfunbsp;fifitgat,ac non tantum confirmetur ipfc, fednbsp;’uos ctiam fit confirmaturus, nepc Euangclijnbsp;ffædieationc.Iarn li ncgas,hocrcliquis etiamnbsp;dpollolis cóucnirc, vt fratres fuos cófirmcnt:nbsp;*ut finegas Pctrii ijifum fuilfe à Paulo fuften-'^cutn, cófirmatum,quum in liniulationemnbsp;rolabividcretut,ncgas mendie luccrc.Quodnbsp;*.'^4“cndi genus tibi quidem dilplicct, vt vidinbsp;'itua delenlione, fed tarnen verumeft, lamnbsp;'‘peiido paralogifmum tuum ex verbis Lucç:nbsp;Gentium dominantureis tvos aute nonitat
Pd^ut rnaior efiin vobistfiatJicut zflwor.Ergo,in-H^’SjCratquidafuturus maior,ncmpe Petrus, ^'^'luis fcrat iftu Scripturæ corruptorc î Audinbsp;“ttiane.Matthæû ,tuum illu paralogifmumnbsp;''¦li) ''*'^*fioiLicntcm;^«f«»5'«e voluerit inter vosnbsp;' Jeritfitveiiermtnifler t inquit Chriftus,nbsp;? ‘j*^icunijue voluerit inter VOS primus ejfetßtve-l^’'ßruus,^t. Mart,us(quem ctiam profcrs)hocnbsp;J'^rdiflû Chrifti rcçitattotidc ptopc verbisnbsp;^ni Maithço. Ergo apud Luca elfe maiorcm;nbsp;’''^'II'^cficmaioréiidqucMatthsodcMar-Chrilli cxponctibus.Portó, quidnbsp;°C ad pcttuni? nobis cnim initio promilcrasnbsp;P^oduftuiu ca quæ xav’ de pctro di-^^ifiîfciliçet hie nc p ctrus qi^icm nomina-
r.
ANTON. S A DE EL' RESTONS.
nir. AthoCjTurrianCj'diôlunj^ eft ituTi^c^ictr aducrfus vcftrum ponrificem, qui dominarurnbsp;vt Reges Gentium, amp; Romanum Epifeopa-tumin Imperium Romänum conuertac. Sednbsp;illucefccc aJiquando illc dies, arque adeo iamnbsp;illuxitquum Chiiftusfolus RcxEcclefiæjfo-lum capur, amp; folum Ecclcfiæ fundaraentum,nbsp;efficacitate fui verbi pcllùndabit Sc cuertetnbsp;quicquid cxcollitur aducrfus cognitioné Dci:nbsp;vt qui voluit elfe Omnium maximus, fiat minimus omnium,qucmad[nodum Chriftus ip lenbsp;pronuntiauit. Lutherus autem non domina-tus cftfidci noftræjficut côuitiando,amp; calum-niâdo,hoc cil,more Turrianico, dicis:fed hocnbsp;vnum contendit, vetui Pontificis, qui contra iusfafquc tyrannidem in confeientias, v-furpauit, iugurn à noltris ccruicibus dcpcllc-rtt. Atquc hoc fanétiflimum Lutheri Iludiumnbsp;non faille vanum, vos ipfi cum dolore aefre-mitu quotidic videtis, atquc in ppllerum ma-gis magllque,quantuniuis excæcati , vifurinbsp;cftis.
T V R K.Chr^usfitper Petrum Eccle/iam tidi-ficauit, i^uod nihti aliud efi, t^uàmfectjje vt exor-dium vnitatis ejfet Petrus caput eius,^ipfe cathe-dram teuer et, in (juanemo federet, ejut non ejfet hitresfidei eius nuntjuam defetentts in cathedruynbsp;fttceJJ'ure'.nec altterpoteratfert^ejuod Eiominu^nbsp;dtxitin Euangelto .Erttvnïi outletnbsp;nbsp;nbsp;vnus Paß^or.
D. Quum ante dixeris, Ecclcfiam elle æ-dificatam fuper Petrum miniftrantcm,fi çdifi-carc fuper Petrum, nihil aliud fuit, quàm fa-cere vt Petrus eilet exordium vnitatis, quem-admodum nobis definis, fequitur ædificatio-nem fuper Petrum, nihil ad tuum Pontificenx pettinefe ; quia in exordio non eft fucceflloinbsp;nifi vclis Ecclefiac ædificationcperpetuo fub-fillcrc in exordio,amp; nullos elle huiufce ædifi-cationis progreftus. Atqj ita cua fuccelllo cua-ncfcit.Quod li loquaris de co vinculo, quo v-nitas Ecclcfiæ colligatur conneólitur, ablitnbsp;vtfundamentum huiufce vnitatis, alibi quàmnbsp;in Chrifto colloccmus, qui proptcrcadiciturnbsp;turn caput Ecclcliæ, tum fund3mentunj,amp; lapis angularis, Ac mirorcur nolis exordium v-nitatis in Chrilto potiùs , quàm in Petro con-ftituere: quandoquidem vci te aU'entiente Petrus ipfe à Chrilto pcndct,amp; in co habet fuumnbsp;exordium latenim quod oritur ab àlio exordium proptic dici non debet, fed id vnde caetera oriuntur. Ex quo fit vt non Petrus, fednbsp;Chriltus lit vnitatis exordium : quod quidem,nbsp;nifi tua fomnia verbo Dei anteferres,facile di-feercs exiislocis, qui loquuntur de piorumnbsp;vnitatc.Sic cnim Chriftus; ftomnesvnumftntt loan. 17.'nbsp;Jicut tu Pater in met (Jr ego in tCt vt (Jr tpß in nobisnbsp;vnumfint.ItemtEgo in etSt tu tn me^vtßntper-feili tnvnum.Et Pauïüs'.Omnesvostvnus eiiis innbsp;Chriilo Iefu.^t, alibi; Kt ex duobus Ulis conderet Galat.^inbsp;tnfemettpfo vnum nouum hominem, Cuietiam EpheCi,,nbsp;confenianeus eft locus, quem pro nobis ad-uerfus tuara fententiam produxifti. £r»r,in».nbsp;quit Chriftus, vnum outlet (Jr vnus pajlor, Namnbsp;vnusille paftor |ion eft Petrus, vt exiftiraas,nbsp;fed Chriftus verus illc,amp; bonuspaftor.qucm- ' *nbsp;’ admodum Chriftus ipfc exponit toto illonbsp;K*It. J.
-ocr page 690-AD REPET.: TVRR. SOPHIS..
dum primi pattisfamiJias metionem fäcis.’ Italic apud VOS faihjlîæ côftituræ funt, vt habfant multos patreslamiliâs? At Ecclefia eft domus i.Ti®’'nbsp;Dei,vna,nonplurcs:ac propt créa vnû pattem-1-“''’nbsp;lamiiiâs habet? Item eft vnum regnuni ,nonnbsp;mulra; ac proinde vnû regefh agnofeir. Abii-gitur inepte,qui nunCtç prodis atquêignarumnbsp;œconomum,ac ante imperitura architedum,nbsp;écquodgrauiuseftpeflîmuTheologum. lamnbsp;quod Ariftotelemaduocas, ridiculèfiicis,quinbsp;de humana rerrcriâque politia diflerenSjdc tf-bùs cœleftibus non cogitabat: nifi forte vclisnbsp;ribi proponam hæcciufdé AriftoteJisverba,«nbsp;wvyov vifaot Kihtóair afi;!geiv,S'ciKSniKioUïaf-TO» TâçvojUBf.Rcgnet igirurlexEua-gelica in Ecclefia, vt in ilia regnet Deus. Tuinbsp;verb pontificis regnü coatralegemEuangfli-ca-conftitutüjfcinditus ac radicitus extirpetut.
T V R R. Eundametttïii Eccleßx tVdnilleriale, ßttnddmentum miniPlrasefl,lt;juieflPetrustDolln-na autem ^poPlolarum non eßßundamentuin nd-nisîe,rtaie:a^uta nonrmni¥lrat,ßedminiHramr.
i.Cor.^. Dei adißcatio e^lis-.Ibi expoßuitPaHliHf juod ChrtsEu dixit adtficaturuße Eccleßaßußtrv-nti gut eßet ortgo,zß. exordtït vnitatis Ea:lefif.\ii‘‘nbsp;SAD.iam de fundaincnto Miniftcriali pui)'nbsp;Ib lat iùs dilR-i IS,quam antea,nec melius tam^’nbsp;Ita enim definis , vt Petrus fit fundamentumnbsp;miniftrasiquod quum fcribcres,mirortctifun’nbsp;tenerc pocuilic,c.ii tä facilenoftra rifumnbsp;ùcrunt.Quû enim agamus de ædific.îdxEcck'nbsp;fix fundamenro, 6c haue fimilirudinem Chti'nbsp;ftus yfurpant.feruâda certè fuit ædificij «nalo'nbsp;vel locutuscft,*'^^nbsp;loquenré ahum audiit, præter Turrianû noiiunbsp;in omnibusartibus hominé,vtdiccretina:di'nbsp;ficio elle fuiidamcntû miniftrâs? Quid audio?nbsp;multos quidé fundatnéti iaciendi attiliccs,vr^nbsp;û m3uis,miniftros elfe polfc perfpicuûeft:!“^“*nbsp;ipium fundamentum cfic miniftrans,nrfandonbsp;quidem auditum cft.Vcrùm,obfecro,noiie3f'nbsp;chitcble, iftud tuum fiindamétum tninilltaf’nbsp;quid miniftrat gt; ipfum fcilicct fiindainfutoquot;’’nbsp;Cur igitut non potiùs dicis Petrum fuillè.nO’*nbsp;fundamentum,fed fundaiflcnti iaciendi ffl*quot;*'nbsp;ftrum’Atenimædificium non çdificaturamp;P'^^nbsp;miniftros ædificij, fed potiùs per ipfos çdin‘’'lnbsp;roiniftros. Quare Ecclefia non poteftïdilic^f’nbsp;fuper fundamentum miniftrâs, fed fuper fo'i-damentura minirtratura. Cætcrùm ccquid/'nbsp;rit caufæ qiiamobrcm rcliqui Apolloli nó b*”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
ctiam cenlendi miniftri fundamenti Ecclçb^’ I non autem Petrus lolus?Te verb manifcftô tf'nbsp;fellit Paulus, qui fe Corinthiorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
fundamentum tecifle profitetur, amp; alibi ani ' mat feluperalienum fundamentum non»;nbsp;ficalfe. Q^daddis dobtrinam Apoftolof‘’)^^nbsp;non elle fundamentum miniftcrialejpUn’nbsp;cum eo quod fuprà dixifti dobhrinâ Ap*’} .nbsp;lorum elle //(fa^/rnara ipfa adnbsp;ftcriûpcrtinet. Quod fi nomine dodtini^’^j-tclligas,non E/Eet^tp,lednbsp;42.1tunc Apoftolorû dodrina cft verûnbsp;liæ fundamentû,nerape Ghriftus filins q.nbsp;uentis: quod fundamentû dicit f£f-fuilFc, queraaétoodû amp; rcliqui
{Ute. Cuiaflcntiuntur teftinioniaprophetica» Ezec.}4. de vno.illp paftorc vero Meflia, amp; Redem-ptQte Ecclcfix, qui exiudæis amp; Gcntibus v-Jn Ioann. BPnvPUile conftituit. Sic Chryfoftomus lo-hom. ^9. cum ilium loannis de vno Chrifto expofuit.nbsp;In Ioan. Auguftinus autem verba ilia Chrifti nobisnbsp;irlt;iß.4lt;r. éxplicâs.Si omncs praepofiti funt paftores, inquit, quomodo vnus paftor, nifi quia funt iltinbsp;Depafio~ omnes vniusmebrapaftoris, cuius funt onesnbsp;proprixPEc alibizEtiam quu adhuc ipfc Petrusnbsp;cratjik quum adhuc ipfi Apoftoli crant in bacnbsp;carno,amp; in hac vita,tuncait ille vnus, in quanbsp;omncs vnumzhabco alias ones, quæ non funtnbsp;de hoc ouili : oportet me, amp; cas adducere,vtnbsp;fit vnus grcx, amp; vnus paftor. Sint ergo omnesnbsp;paftores in vno,amp; dicant vocem paftoris vna,nbsp;quam audiantoues,amp;fequaturpaftorcfuurn,nbsp;amp; non ilium,aut ilium, fed vnu:amp; omncs innbsp;illo vnam voce dicant,diuerfrs voces nonha-:nbsp;beat. Sic Auguftinus olim exordium vnitatis,nbsp;non in Petto,quemadmodu Türrianus, fed innbsp;Chrifto quxrebatjvnius ouilis vno paftore.nbsp;xx V.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KV..Kt lex hu7/tana regnum temporale fu-
. pgy adificat, ita Lex Euangelica Regnum jfaritmiley^uod eß-,Eccleßa/uper Petrum^ zKnbsp;fucceffurem adipc.iuit,
'n ' , E^odfloptunutnregnigenm eß^nijuo regnum, t/t twts xirtsi. au, admintslrationis domestteaor-dmem £mulJfhr, confetjuens necejfario ePI,vt Ec-clefia id genus regmfit,cui vnus prafit. Q^re ^uunbsp;promtßt Dominsuße £dtficaturußuperpetram, Petrum compellans.ßmul promtßt adificareßuperßuc~nbsp;. ceßirem Petri, primi patrisßamßtäs in domoßua.
Sad. luxta illud: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gentiumdominantur gia.Ecquis aute ita vnqua
Mart.10. rfatezwwoffyjc.NonnetepudetjTuirianc, Mar. .ifi, petere fimilitudmem abeare, in quanomi-
. natimChriftus dilfimilitudincm eile voluit ac præcepit? Qilpd quü Paulusintclligerct, ncq;nbsp;vanailla legis humanç,amp; rcgnitéporalis limi-hcudinc duccrctur,mentem potiùs Chrifti tenens,amp; vim Apoftolatus cxpendés,profitcba-tur fc nihilo fuilfcaliis Apoftolis inferiorem:nbsp;x.Cor.n. quem locum nbi obicceram, amp; quia nihil rc-fpondesin tua defcnhone,tibi locum cundemnbsp;repono. Loquitur enim Paulus vniuerfalitcr,nbsp;quum fcnegat aliis infcrioré,|u«lt;rtv vç-êpozéva).nbsp;Qiiinenam Petrus non tantum vetat Presby-I Pct.5. tcros dominari clcris, fed fe ipfc etia evfataftis-éuTepor appellat. Vcrüenimucrö quia tibi placet limihtudo familiæ,'amp; Catholicä Eccleliamnbsp;cum familia cóparas,v clim ex tc refeire, Tur-rianc, cur nó Chti ftus paterfamilias tibi fatis-faciatjfcdad Petrum potiùsrecurras. Multænbsp;iuntparabojæinquibus Ecclefia lignificaturnbsp;familis (imilitudine, fed nomé patrisfamiliâsnbsp;nufquam alij,quàm Dco,amp; Chrifto tribui vi-Matt-n- demus.Ac, ne mihi finguli loci oomemoran-amp; 10. amp; dl fint; Si iplum patréfamiliâs Beelzebub vo-caucruCjinquiebat Chriftus,quantb magis do-mefticos cius? Tu verb nonverituscs vocarenbsp;Petrum , primûpatrcmfamiliâs in domo Deinbsp;nónne fentis tc blafphcmü elfe aduerfus Chri-ftum,quc fi poflis, libcnter de folio deturbcs,nbsp;vt rem tui pontificis augeas? Pettùmneprimûnbsp;patremfamiliâs in domo Dei’Quo igitiv otdi-oe Chriftü nwmeras’Quanquam quid tibi vis,
-ocr page 691-|
ANTON. SADE tunt.Scdnos rurfus teuocas ad natüra Relato-lû) inquatemirificè vcrfatû iam fæpe deprc-litndimus.Si Ecclefia,inquis,fund3ta eftfuper doftrinâàPecro annuntiatâ, ergofiindata eftnbsp;fupcr ipfum Petrü.Q^âmobré obfccro,quan-doquidé, inqiüs,doôtnna à petro annuntiata,nbsp;amp; Petrus doârina annûtians idé re funr,ratio-ne tantum différant. VtinS verb tualiquid ra-tionis habeas,ne ta abfurdè ratiociheris. Itânenbsp;confundis doétiina,hoc eft,aâioné Petri do-ccntis,quæ eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cû doôtrina,hoc eftjcum Kipfaquæ docctur,quç eft lt;ftlt;ra':j-«?Vcrû te hoc loco peritioré ofteiidiftijlinguæ-ne Græcç^nnbsp;Latinæj Ergoiâaudi amp; fcnti,bcJIâ hanctuamnbsp;fallaciâ homonymiæ in câput tuû reicôlàm.Sinbsp;Ecclcfia eft çdificata fuper Petrù docente,ergonbsp;non poteft clic edificata fuper tuos pontificcs:nbsp;qaiaactio pétri, non eftadio tiiorü ponrihcdnbsp;(tiqua poteft efîc adio eorô,qui nihil agût) Änbsp;Pctrus docens, non eft idé quod pontifex nofinbsp;docens, imo etiain fi doccret, tarnen perfonanbsp;pctii doccntis,nô eilet perfona pôtificis docé-tis,ip(a natura réclamante,ac teiatnpridcm exnbsp;philolophorum theatro cxplodcte. Quis porto, vcltantulum inphilofophia verfatus,audi-tistuisiftis monftris nôingcmifcat’Téiicphi-lofophinome afteiftare,qui Aétionem in lub-iecto indiuiduo rc ipfa cum ipfo fubicéfo amp;nbsp;cum ipfa prima fubftantia confundis?Scd hæcnbsp;KA(ftcHus,ne tuas nugas aliquati facere vidca-niur,dû in iis rcfellcndis fumus longiores.Dc-niq-, hçc verba paulif De» jedificationbsp;txponisde petro , fuper cuius fundamentuntnbsp;Paulus ædificauerit (qui luperalicnuhrfunda-¦nentum non ædihcauit, qui lolumChri-ftum pofuit pro fund.imento, vtilleipfctefta-’’’'iî. tur)hociamnoncftloinniare,fcd delirarciautnbsp;to ttiam aliquid deterius. T V R K. Sequiturtn hbrotH3omnium nugarum 't '15, Ù malitiarurn euemculo. iSlaturu., incjuis non pa~nbsp;iKur i/t idc ßi minister itdijicationis (^fundaments. Ænan tntelligis 'juod toquer is: nam minister a-dificatioms ç^fundamentû mintsiertale ædifeatio-tiiemfancfîcuttunicanbsp;nbsp;nbsp;vé^limentUy idem [sntfubietio qt ratione., vt tradtttuits Arift-, lib.f fbjf. ej/è Petrii fundainentît adificationis Ec-defi^^ef cjfe Mtnistru Chrifit fupercuùu minifie-tmm itdifcat Christrss Eccleßam fuam.Itatjue Petrus adsficaisft fuper Ctsrißum, Christus fupernbsp;Petrum : fed tu omnia confundis j omnia turbos (^nbsp;tnifces dum non tntelligis ijua loejueris ,• ne^ue denbsp;^Uibus affirmas. |
Sad. Librum meumiquando ira vis,patior tfle non omnium quidé, lcd tuatu fakem nu-garum amp; malitiarü euerriculum : cuiusvoca-huli vim magis peripetia habere debuifti, quinbsp;aliquando lurifcôfulros in haccaufam vocas.nbsp;Nam iudiciiun de dolo raalo, Cicero malitia-ttimomnium eucrnculu appellauir. Tu verbnbsp;nihil talc cogitas, ratura iibrutn cum iudicionbsp;de dolo malo côparalti, quo euerraritur amp; cii-tianturtuorü fophifmatum roalitiæ. Quod lînbsp;dülus tuns eft adeb malus ,amp; ipfa tua malitianbsp;''dcbtcnax,vt ex te euerri nonpolïit, fpero ta-nicnai), 56 f futurum,vt fellaciæ tuç ex corumnbsp;*oiinis,q.ui libtostuos legerût,eiiciantur : nifinbsp;EL. RESPONS. *70nbsp;lint exeorü numero,quibus màgis placet mennbsp;dacium quàm veritas ; de quibus Auguftinus: ConfJ.i.a..nbsp;Multi amant fuam fehrentiam, inquir;nô tan- f-’î-quam vçram,fcd tariquam fuam.Pcrgis auteranbsp;fomnialfc de fundamento ill o tuo miniftrante,nbsp;de quo paulb antè locuti fumus.Nectegit tuosnbsp;errores tunica ilia, amp; vcftimentû ex Ariftotclenbsp;citatum^quæ duo dicis cllcidcm (quodfalfumnbsp;eft, nectu verba Ariftötfclis reófèintcllcxifti)nbsp;licet cnim fint quædam vocabula, quorum canbsp;eft natura vt rem vnam candémquelignificét,nbsp;tt indumentum amp;vcftimeiirum,amp; conliinilia:nbsp;tarnen hoc nihil habet commune cum Petronbsp;minifteriali fundamento : hie enim nullum eftnbsp;vocabulii, quod non fuam ac diftindla habcatnbsp;fignificatione. lam accipe quomodo à re ipfönbsp;diferepcs; fuprà dixifti doófrina à Petro annû-tiatam,amp; perfona Petri doûrinâ annuntiantisnbsp;re idem elTcjratidne tantii dilferre. Nunc dicisnbsp;minifteriale fundaincntû amp; miniftruin ædifi-cationiseffeidéfubietfo amp;ratione, vt tunicanbsp;amp; veftimentûiquodquàm conuenientcrdióhinbsp;fit,ipfc apud re cü otio confiderabis.Non funtnbsp;ante affingendæ nouæ ae prorfus alicnæ ligh'i-ficationes vocabulis. Non cnim reifte dicitur,nbsp;Chriftumædificarc fuper miniftcrium, fed pernbsp;minifteriurti : atq; id ebuenit ram Pctro,quàmnbsp;tcliquis Apoftolis, vt ante a nobis diäuin eft.nbsp;Quamobre dum ais me omnia cófundcrc, tur-bare amp; mifccre,mcprofe(ftó depingis tuis co-loribus,qui ^iS'a^tv cû «ftJ'a;t5,qualitarcmcuininbsp;fubftantia,aólionécum agente, aiftionema-gentis dim operc,minifterium vt eft aiftio mi-niftrantiscu miniftcrio, vt eft officium, mifeesnbsp;ßcebfundis. Denique qui mifceyóc confundisnbsp;Petrum agentem cum Pontificibus inertibusnbsp;ScotiofisiPetrum docentem cum Pontificibusnbsp;muds, Petrum ædificantem cum Pontificibusnbsp;diruentibus: Petrum miniltrantem cum Pontificibus regnancibus,magnaque miniftroriimnbsp;acfatellitum multitudinc ftipatis.adcbquc reges ipfos ad pedis ofculum adigentibus.Sic tu,nbsp;Turriane, truque Pótifices iaropridem ömniänbsp;confunditis,omnia turbatis ac mifectis. T V R R. Obiicis Petrt miniîterium nonpotuiße XXf'UI. eße perpetuum : atÿratulor tibi cjuod non ignorasnbsp;fuceeßures, (ßettrncuißuccedunfvnum diet:namnbsp;vnum dicuntur^ /quorum ratio qua fubPtantiam ex-plicat eadem eß.,tnquit ArtPlot. Itb.’y.primit Phtlo-fophiit.Ponttfices autem necüt hommesyneevtPonnbsp;ttfees à Petro i nee inter fe differunt : vna enim (j'nbsp;eadem ratio charifnatis Pontificalis efi. Effe entmnbsp;matorem aut mtnoremfanttitate, nonfacitquinv-numßnt,vttriangulus maiornbsp;nbsp;jmnor,ßfuntzmus lpectei(vnum dicuntur. S A D .Rurlus ad tuam confufionc,tuümque illud chaos rcuolueris,qui Miniîterium officiünbsp;cum Minifterio, vt eftaólio minillrantis, con-fundis.Obicci ik rurfus obiicio(neq; tumeaiànbsp;obicctioncm dillbluifti, nee dillblucs, quianbsp;fortifiimaeft veritas) Petri minilteriü nonpo-tuille elle perpetuum, quocuquc tandem modo miniîterium intelligas, hue de minillrantisnbsp;alt;ftione(vt facis)fiue de ofticio,hoc clt,dc Aponbsp;ftoiatu. Nee eniin perpetub minirtrat Petrusnbsp;«tqt.eita, ccirantcPctriactione, ccfTauit quo-Kk.ij. |
eci AD REPET. TVRR. SOPHIl
|
que nnnîfterium Petri miniftrantis. Deinde i-pfum Apoftolatum non elfe perpetuum ante probauimus.Quid tu hîcautcmîScilicct mihinbsp;gratularis quod non ignorera fucccirores, amp;nbsp;eura ci.ii fuccedunt vnura dici. Ex quo fit vtnbsp;Pontifices necàPctro ,nec inter fc différant.nbsp;Abfitvcroàme ineptaamp; imperkailla fcicn-tia de quaraihiperperam gratularis.Nam vn-de tandem colligis rae illud no ignorare quodnbsp;ponis,hoc clt,me focium elfe ac participera i-gnorantiæ tuæîncrape ex his meis verbis : Re-fponditTurrianus Petrum non pcrfcquidcranbsp;clfe perpetuo in terris, fedinfucceflorefuo,nbsp;videlicet Romano pontifice. Agnofco equidem meavctba,fed tuam interpretatione longe à me reiicio, nec vllus vnquam id quod mihi imponis ex meis illis verbis colligct. Atquenbsp;vt mittamus ftolida illam tuam gratulationemnbsp;(quam tibi reuocandam cenfeo, vt alibi feciftinbsp;pag.lib tui i55.)Quorfum ifta tua régula ab lu-rifconfultis potiùs quàmàTheologis petita,nbsp;Succeflbres amp; cum cui fuccedunt, vnum di ci?nbsp;Nam vt mihifteriura rainiftrantis Petri,fit mi-nifterium Pontificis, neceirc eft i 1 los non vnunbsp;dici,fed vnum effe numero,quod fieri non po-reft, ac propterea nihil teiuuat ifta tua régulanbsp;de fucceftoribus.Prçtereatu principium petis,nbsp;quiperindc loqueris de Petri fuccelloribus,nbsp;ac fi ego conecderem tuos Potifices clfe pecrinbsp;faccclforcs. Tu verb egregiè, fcilicet, probasnbsp;Petrum amp; Pontiftcem vnura cfl’cjquiaPontifices funt homines, vt Petrus fuit,amp; habet cha-rifma Pontificale,vt Petrus habuit. Garns,minbsp;homo,non difputas,tjui tories Pótificalccha-rifma nobis reperis,non Petro tantum amp; reli-quis Apoftolis, fed omnibus Vcteribus, adeó-que tuis Patribus Scholafticis incognitu.Cha-rifmaautem Petri quufit donum planéperfo-nale non magis poteftefl'echarifmaPótificis,nbsp;quàm Pettus ipfc poteft efle hie vel ille rótifexnbsp;Rpminus.Ncc verb (vtidfeias) reótè dicit'ur,nbsp;^cttü elfe vel infuo fucceirorc,vcl (hum ipfiusnbsp;foccelloré. Hoccnim loquédi genus (nifi mc-Uphoricè amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfurpetur ) cótradi- die^nçra implicat.Nam fuccclfio infect necef-fatib abfentiâ cius cui fucceditur. Necporrb tuatriangula motor (fic enim meaThcologianbsp;ad Mathematicos rcuocas)quandoquidé licetnbsp;inanis amp; in pariere depiiftum triâgulum voce-tur triangulum , longe tarnen difterr ab aurconbsp;triâgulojCuius vfus poteft elle maximus. Qua-tbigitur magisdiftcrut tui pontificesa pctro,nbsp;quum illi nomc tantum minifterij Apoftolici,nbsp;amp; cius titulum adumbtatum depidumq; ha-beant, non autem veram eius definitioncm?nbsp;Qu^amobrem miror eb te infeitiæ, vel æftu di-fpucationis, vel ipfa ingenij tui leuitate raptiinbsp;vt petrum,amp; pontifices compares cum tcian-gulis, qui dicuntur vnum,eb qubd funt vniqsnbsp;fpecici. Sic cnira Apoftolatum conftituis fpe-çiem, cuius petrus amp; potifices fint indiuidua.nbsp;I nunc,Turriane,noue fpecierum,amp; triangu-lorum fabricacor,^^ pofthac aude nobis repo-nere iftud cuumfingulariter', quod de pctro tones inculcas. Atque vt vno verbo tranfigam,nbsp;nego tuos pontificesclfecum pctro vnum nu-mcro(ficautem Chriftus,Tues petrus,inquic,nbsp;vnum numero fignifieans:)nego elTe vnunita-tioncmego potifices clfe vcl petri fuccefTotts»nbsp;vci Apoftolos; nego deniq; clfe veros Epifeo-pos Chrifti miniftros. Qmd crgo?Ccrtè(quo-niam ita vis)fint per me licet inania,amp; inurilianbsp;triangula in parictibus depidta. |
T V R R .Didi in extremapag.lihelli tuiyPef'^ nullum ius in reliques j4pigt;Piolos hahuijji,^‘ßnbsp;buißet a/ißtccejforem tranfmittere non potuiJfe.ItA-^ue dijferii in vtrtangue partem, (Ir dim idem eßenbsp;non ejfeeàdtnas non cjuarimue probahtUafedne-cejjaria. \ Sad. Scilicet ncccftaria quæris ; hoc eft,ea quæ tibi yidentur ad tuendam tui pontificisnbsp;authoritatemnccciraria, quæcunque tandemnbsp;ilia fint,ca quægt;ris,ca comminifccris,nequeinnbsp;ea re tibi quidquam nefas elle ducis.Male autem exiftimas mein vtraraquepartem dftpu-tare, dura tui medij falfi partes, omnes filfisnbsp;efleconuinco icdcmonftro,quaderc nos alionbsp;in loco loquuti fumus. Atque hanc diIputandinbsp;rationem fiignoras,confulcfupcrhacretu3mnbsp;Academiam,fiquam habes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X\., T V R R. nullum verhum ejje in loco thd defucceffore Petri:ReFßondemtis nihilreferre )Jgt;nbsp;vtrum verbumfuceeßoris tbtfit, an altud verbu»)nbsp;in ^no viefuccejforis tnßf.nnm entm Chriilaefeciilonbsp;tantum Petri confultum eße voluit?Ex hifnbsp;dtxit Chrifim^Tu es Petrus ^fupernbsp;trâ,lt;^c. in ilia Petrafuceeßbres Petri coprehedß^'nbsp;Sad. Chriftus noluir fcculo petti tantùu'nbsp;clfe confultum,ac propterea noluit Ecclefta®nbsp;ædificarefupcr petriperfonam, vttuvigifi“^nbsp;fomnias, fed voluit Ecclefiæ fundamentû nia'nbsp;nerc perpetuum : manere ,inquain, per fe,nonnbsp;per fuccellbres, quemadmodum diftcroiæ“^nbsp;in Summa huiufee difputationis.Quia verbn’nbsp;his Chrilli verbis hæccsiÆdificabo EccieftR^'nbsp;nicam : nunqua'nne intclliges cum qui aidm-çat,non fempcriâcercfundamenta?petriamp;/^'nbsp;liquorura Apoftoloru temporibus iada luntnbsp;Ecclefiæ fundamenta,inde furgit çdificium,'^nbsp;crclcit atque augctur,vt inquit paulus.lpld”’nbsp;autem fundamentum femel pofitum no dit^’quot;nbsp;tur crefccrc. Expendamus igiturvcrbum®'^''nbsp;ficandi,atque ita dicamus: in co duoconüde-rarijuempc artifice amp; opus ipfum. Artifexeinbsp;Chriftus; fic enim iilc,lt;e^/lt;/îr^îéô,inquit: necl°'nbsp;cum relinquit fucceftbri, de fe enim dixit pcCnbsp;futurum tempus, (hoc enim foh’S*”'nbsp;culcarc.) Opus auté,eftædificiû ipfum,innbsp;nonconfideraturfucccflio, fed iucrementun’»nbsp;vt patet ex illo pauli loco,quem attuliialioq^'*nbsp;fundamentum Ecclefiæ eftet in perpetuotin'nbsp;XU, quodabfir. itaque vides vetbuiftudGbr*'nbsp;fti, adtficaho, non clfe ad ipfafundamentar^'nbsp;ftringcndu,fed pertinere etiam ad ipfum pß'nbsp;greftumædificationis. Ac proptereaad tua*,nbsp;lam pontifieü amp; fundaracntifucceflioncni^nbsp;pofte pertinere, Mirum eft autem quodadm »nbsp;pontificesfuift'c nomine petræ comprehél^^^nbsp;Quod fi ita eft, petra igitur eft nomé jnbsp;num. At tu fæpiflimè repctis petro diótu ‘tiinbsp;finguIariter,Super hanc petram,amp;:c.Silgt;'^a’•nbsp;laritcr, ergo non collediuè. Quidpotr*^ |
ANTON. SA DEEL. RESPONS. «ffj
lus rétanti momcnti inde nobis vnquâinfuis fcriptis erucrit, amp; in tlariffimà cognitionisnbsp;luccante omnium oculos conllitueritïSic igi-tur accipe, Turrianc,fiqua funt dilEcilia apudnbsp;Paulum, ca nó pcrtinercad hancquçftionem,nbsp;quam ipfe Paulus verbis hifee aperriffimisnbsp;definiuit. iJer/io potefi ponere aliudfitndamen- i.Qjjr.f;nbsp;tum prêter id ^ufd pofitum efite^uod tftleßtfChri-fius:ùc mihi fint alij loci cómemorandi,facili-limijclariflîmi, expreflîffimi j quos nihilomi-nus corrumpere falfis interpretationibus co-namini: eb videlicet iniquiorcs illis hæreticisjnbsp;de quibiis loquitur Petrus,quódillilocos ób-feuriores detorquebant fuo ipfôrum exitiof:nbsp;Vos autem locos Pauli quantumuis licet pla^nbsp;nos arque perfplcuos in alienum ferifum de-torquetis. Venio ad verbum Petræ, quo gloriaris amp; affirmas elle cxprclFum illud verbumnbsp;gniScar firmitudinem. lmb verb vel ea ratio-necolligo Petram nihil adtuum Pontificerilnbsp;pertinere-.quädoquidem nee in illo nee in eiusnbsp;caufa aliquid fiimi repcrio, nifi forte hlnc Petræ firmitatem .Ui tribuis, eb qubd in fubliminbsp;folio fedens amp;dcfixus manetjtanquam Matpe-^nbsp;fia cautes, interim dum alij ad eius genua pro-üoluuntur. Putas forulfe tne ridere,Turriane;nbsp;fed ego ita loquor fretus etiâ tuis verbis, dumnbsp;ais tuos Pontifices elle eandem Petram Ipcci«:nbsp;quod toquédi genus vides quid fignificct. Mihi lane permirum vifum eft,atquc,fat fcio,no-uumadmodum videbitur omnibus Philofo-phiç candidatis, quibus nûqu^m perfuadebis*nbsp;quum dicitur /7i«cPe/»‘lt;«,Petrampoire elle Ipc-cicm,quu fit Til Sed tu fcilicet ita maluiftinbsp;tuos Pontifices ad Petræ, quàin ad hominisnbsp;fpeciem rcferre.Nos verb Petræ firmitatem illnbsp;ipfo Chrilto eonftituimus, quem proptcrcanbsp;Scriptura fæpe nomine Petræ fignificar , amp;nbsp;quem fuam à Pont.ificibus firmitatem mutua-ri i abfit vt dicamus. Arque hæc de Petræ fir-*nbsp;rnitateiamp; de infirmiffimoTurriani argumeto.
T Y R R. Ad H ebrw’^.^uod morte prohibe- XXXlL Yenturpermanerè i ^c.curnon idem dices in nouonbsp;Teß^amento? Re^pondebis fortajje tjuodfe^Mturinnbsp;conte xtu, Chrtn:am ^uod manét in uternum, perpetuum habere Sacerdotium : At fi Chri^uijatienbsp;efi-i ijuomodo putatù habere vos facerdotei à Lu-thero ordinatosi
Si ijult;tram,Antoniivbinant de Sacerdotibus fßquot; •ptg. korum Juccefiione in Scriptura noiia fertfitumfit:nbsp;refi)ondebis,t.Corint,tt.Deus deditprimum Apo-fi-olos,lt;à'c. Et ad Ephefi 4. Altos dédit Apofiolosinbsp;c/uofdam autem Prophetas,^c. At ht c non dixit^,nbsp;pofuit DoSlores jûccefiores eorum.
S A D.Reétè prçuidilU meam refponfioncra»'' quam non toilis tuaobiedkione.Nec enim di-dimus nos cgercalio Pontifice quàm Chrifto:nbsp;amp; vos, qubd idaffirmetis, veftrifquc legibusnbsp;fanciatis,rciicimus,amp; ad vnici illius pontificisnbsp;fiiïiul ac Kegis çterni iudiciû remiltirnus , quinbsp;proculdubio vellriscrroribusjveftrifquepon-tificibuseuerfis sternum fuum pontificaturanbsp;aireret.'Paftores autem nollros non co loco ha-bemus ,quô vos vcltros facrificulos habetis.nbsp;Nam apud no« Chriftus in fuo verbo auditu^nbsp;Kk.- il
'^ulc particula demonliratiua,/'ziwî Tibine vi-•Icturpoflcconucnirecum eo quod collcétiuè 'i'citurjQuidni autcm,quum nihil tam abfur-lt;luin fit quin id tibi placeat, modb ad tuamnbsp;^'''^^^P°^tificisrem facerev^'deatur.
Y'- nbsp;nbsp;T V r r.Cede tabulae, ini»tih de Pètrifucce/-
’^•ßreyplanis, expreßts di^t^tlis verbis. At non le^tilt in 1. Petri eße lt;^urdam difßcilia intelleSlu-,nbsp;9«lt;e tndoEli inilabi^t deprauant,^c. Percenternbsp;0 te tjuare ilia diff Ata tnte.lleSlunonfuerintin è-fßolis Pauli n ateris Scripturis ,planis, ex-preßis (p dtliutdis verbis exphcata.Aut tjuana ejbnbsp;altaratio intdligendi t^ua in Scripturis de dogma-tibus obfiu'tferiptafunt,^uài» traditio Ecclefia.anbsp;[aoilis Apoilolis reliclai Praterea habet verhuminbsp;licet nm ttaplanumnbsp;nbsp;nbsp;expreßitm in locoAdatthai:
hocoerbum eß-,Petra'.^uum enim Petrafirmitudi-ne’nftgnißcetiP“Petrus qui d'uthac Pitra,morti permanere non poßet^confiequens erat vtalijfitccè~ ¦ t)ei,quod abs tc flagito: quia Petra,inquis,ü-‘nbsp;itrentyqui eßentßecie hac eadern Petra.
hjj S A D. Locum petti nee bene intelligis, ncé '¦ cottimodè applicas. Petrus dicit qusda elle innbsp;epiftolis Pauli difficilia inrellectu « fed noao-tiinia, Quinetia remediü ipfe Petrus adhibetjnbsp;ncm|c vt crefcamus in cognitione Chnftfinbsp;lt;luodproculdubib fictipfis Scripturis piè amp;nbsp;^Ucntè perlegendis : quod veftri Canones nc-gire non aufi funtjfaitem in eo loco quem ti—nbsp;igt;i ohic6crâjamp; quem filentio prsrerire malui^nbsp;ft'.ExipfaScriptura(inquit vefter Canô,àquonbsp;lotigt receditisjoportet capere fenfum verita-fisiEt Auguftinusadmonet locos diffieilioresnbsp;t,, ’^aliisScripturælocisdilucidioribus elfeex-'• plicâ(ios.Tercullianus autem, Æquum eft,aitlt;,nbsp;obfcura de manifeftis praéiudicari. Qua de rcnbsp;’otaao de tuis Traditionibus^ qaas tu nobisnbsp;nie obttudis,fcilicet accóraodatas ad exponé-locos obfcuriores Scripturæ,fusè cgimusnbsp;“iDifputatione noftra,Dc verbo Deifcriptonbsp;’ilucrfus humanastradiciones.Vnû hîcdicamjnbsp;•eperperam, hoc cft,tuo taorcitä cócludcreinbsp;Si quædam funt difficilia in epiftolis Paulidd-eitco locum Matthæi,de quo difputamus, effidnbsp;liitficilc-.adeb vt fi tibi credamusj nobisadTranbsp;’^iiioncs Apoftolicas,id eft,ad Anacletû,Lfô-teliquos Kom.Pontifices reeurtédumnbsp;J'hvt ex impuris eorumfontibus puram huiusnbsp;, *°ciintclligcntiamhauriamus. Ecquodcnimnbsp;^'iiftuddiUerendigcnusîQuaidam funt ob-
• Icutain Pauli fcriptis,ergo hic locus Matthæi «'J' 'ftoblcurus, Audifaltem Auguftinum ita di-^ii^gucnté,vt licet multafint (inquit) inScri-Piutamultiplicibusroyfteriorura vmbraeulisnbsp;quot;paca,tarnen ad ea quæ neccfiâria funt laluti,nbsp;*’°ii tanta perueniatur difficultate. Itcm-.In iisnbsp;apertè in Scriptura pofita funt.inucniun-*iit ilia omnia quæ continent fidern moréfquenbsp;'iuédi.Hçc ille.TuverbiTurrianc,nihil alnidnbsp;’'obisoccinis in tuis libris quàm Romani Pô-pi^fficipatum eile adeb nccellarium Ee-i , vt fine CO Ecelcfia elfe non poffit. Hocnbsp;'Situr præcipuum fidei noftrîé caput ( fi Tur-I ’'^itmnaudimusjnonextarc dilucidis arquenbsp;l^pteffis Setipturæ teftimoniis? ipfumne itanbsp;’tere in folo vocabulo Petræ, quod Chrillusnbsp;'pud Matthçum vfurpauit,Yt nullus Apollo-
-ocr page 694-ac fidè pcrcipirur, quü eu vos, quoadcius fieri poreftjfacrincafeiccrtc in fuis mébris madarenbsp;foieacis.Cqteriî obiteis quod Paulus ad Ephefinbsp;4.dixeritPafl:orcs amp; Dolt;3:otes,nó autem fuc-ceftbres corü.Nimirû non hos vel illos Pafto-rcs amp; Doâ:orcs,nominatimTignificauit. Iraq»nbsp;. , quü dixit Paftoresde Doétores j eds fignifica'»nbsp;uit qui fucrunt. Si qui funr, amp; qui futuri funr,nbsp;itapoftulantcdocicircûftantia. NamPaftorünbsp;priorûfucceftbresjfuntPaftorcs nomine nonnbsp;mutaio. At vos (ira cogère rci veritate) vcllrosnbsp;illos fueceflbres, vel Apoftolos, vcl Prophe-tasjvel Euageliftas nunqua appel lare aufi cftis»nbsp;Quaderepluraiam alibi à nobis dida funr»nbsp;Quid auté hoc pcrtinct àd Matthæi loçû,amp; adnbsp;nomcnPctfædequodifputamusî Petrûenimnbsp;Chriftus nominarina côpellat, adeo vt fi locusnbsp;hicadfuccelfores cfl’ct porrigenduS,procuUnbsp;dubio didurus fuerit,fuper te Si fuper tuosnbsp;fuccelforcs, quod non fecit, licet id veftris ar-gutiis probare concmini,amp; quidem fruftrà.
T V1R. Peru infieri non prsiualebunt aduerfiue 'Si'X'XlU. eatfiyinquiti quibusfiatts declaratfiucceffiuresPetrlnbsp;pAg- v,7. ifihacPelracontinert,quianullt JmperatoresPo~nbsp;maniynulli Eyranni-t nulli harettet cathedram Petri infiuccejfiorc Petri deletepotuerunt.
Sad. Imo verb bine colligimus Ecclcfiam R.oman'tnóellc iliaEcclefiâ dequa Chriftusnbsp;loquutuscft,quûaducrfus cam iampridein-numcrabilcs evrores ( qui etiam nomine por-tarû inferi fignificantur) præualuctint. Mirornbsp;auté qui fieri potueric,vt in hocargumento tunbsp;‘ Romanorû Impcratoiû memincris,quorumnbsp;fedem Pontifices Romæ eucrtcrunt, vt luamnbsp;illam Petri cathedram Romæ collocatent.
'¦ T v R R. Elon negamus communicatam futfie xxxnii. jotefatem tlauium.reÿti camp;lorum cum caterisA-•pag. I4I' polielicyfied dtcimus Mis futfie communicatam pernbsp;Petrum^vtdicit Leo Papa.
Quod fingulariter dibhtm efi Petro, tibi daho t^tiues, efi't- tdipfium fingulariter vnicuiquefuccefi^nbsp;fori Petri diblum efi:Petrus enim (fi eius fiuccefiforeinbsp;vnumfiunt.
fiag f43; Dicis Jpoftolos omnes interrogates ore vnius Petri refitondifie i ergo quod fallus ejl Petrus osnbsp;omnium Apofiolor'um.t argumentum ejifuifie caputnbsp;(fi principem Apefiolorurn, in quo tanquam in capite Morurnfiententia confinebatulti
S A d.Nos verb nec tibi nee tuo Leoni Papç ctcdimusjfedcrcdimusloâniqui narrat Chri-ftum ipfum pcrfe,nonpcr Perru flauilTcin A-^nbsp;loan ao P°^^°los,amp; dixiHe,x4f«pzye
' quorum remiferitis peccat a, remittKntur eis, cfict Cæterùm,fi fingulariterPetro didü eft,certc
I non didu eft cbmunitcrcum aliis. Hæc enim pugnanc,vtalibi copiofiùs à nobis didum eftjnbsp;ne mihi fint vrgenda hæc Chvifti verba,Tibinbsp;dico: lté* Tu esPctrusjqüæadtuam ilia com-«nbsp;muné fingularitatc, amp; fingularé communira-tem rcferri nullo modo pollunt. Nûquâ.n.fa-inbsp;cies vt vnu indiuiduuni raulta iiidiuidua com-prehédat» Quod poftremb arguniétaris ab orenbsp;ad caput, dignuscseui pofthae os obthure-tur,nifi vclis melius ratiocinari. Apoftoli di-cutur ore Petri refpodillc, quia rata habuerutnbsp;«jus refponfioncm amp; cófeflionemiquod ni ita
AD REPET. TVRR SOPHIS.
e.ffct,eos ptofeöo Chtiftus denuÓ intcrtogaf-fet.Eos aiitcm quorum- fermoncm ratuffiha-berous, clTe capita noftra, ncnio prætet te vn-quana dixerit.Ncc verum clt quocladdis,rlt;;lb quorum- Apoft^alornm fcntcntiam in Petto»nbsp;tanquam in capn* fuille comprehentamnbsp;côtentâ.Q^û cnim t«c agerctiir de fidc,vniuf-Guiufqüc hdesinipfiusinimocotinebatur./«- jjjb.i*'nbsp;emm exfita fide vittet: «ecdu m répctta eratnbsp;veftra illa fidcs implicitarutioru,qu3ni vult'*nbsp;in capite vcftri poutificis contncri,amp; quç ho-minum animos ignorâtiæ, Si diïoitationisla-qücis reuera implicauit.Sed heus ;u,FraciIcejnbsp;mihi hoe loco nó parua fubit dubitario,quantnbsp;egoatCjfi poflisjfublatam velim.AftirsnasPt-trum fuiffe os omnium Apoft,olorum5amp; tdi*nbsp;quos Apoftolos ore Petri füiffe locutos,Cliti-ftóqne interrogati rcfpodilfe. Riirfusais cam
* obcaufam Petrüfuifl'c Apoftolorutti princi-pem,tuófque pontifices elfe Petri fuccellotcs. Qui fit igitur vtEpifeopi illi maiorcsamp; minonbsp;tes ex tua diftinótione,non lóquantur ore Pd-tificisperpetuo.tacenci-Sjfpraslertiin qiioticsa-gitur de Chrifto cófitédo) fed illc côtrà foleatnbsp;aliorum oreloqui ? vripfemet infra dicisp^Snbsp;lib.tui iSo.quainre nullû vel fuccefîîonis,vc‘nbsp;fimilitudinis veftigiû repcrio. Tu fipcrfpic^'nbsp;cior es,nobis illud fi placet commonfttabis-T V R R. Cur dtfitmulafti ^uodnbsp;IJ. ad-praflanttam Petrifupra relt^^nosnbsp;plane pertinet.QM didrachma accipiebat,ACCflf'^'nbsp;runt ad Petrumpotiits tpuam ad altot^etnpenbsp;itidebant ab aliis xipofi^olis iam honorari, titnbsp;Chrifium de tribute foluendo admoneretxntnCbft'nbsp;fitts Petrum rogauit çiuideii/tderetur : Porto Pt'nbsp;tru fibi annumerauity intjuiens^ Ue autëfittttd‘t‘^.nbsp;zßmui eostDenit^Chriji-us tub et Petro,'Vtptonbsp;flo ipfo profefiluat : Da,inlt;puit,euprotntyÓ''''^nbsp;Itai^ue Petrus fiiluit tAnquam caput altotuttt Af't,nbsp;fitolorum. Eratfortajfie tributum eiuftnodiitt^'^'nbsp;pauper efiet dtdrach/na pre fie fioluerett amp; aiteruft*nbsp;tantupro familta eiusfied de hoc coniebia'vttlt;d‘^nbsp;Sad. Qu^ia planis exprefsifque locisnbsp;fe deftitutum Turrianus, adallcgoricaicxponbsp;fitioncs recurrit. quæ quantum valere Jebea'^nbsp;inTraólationibusTheologicisiam alicob*nbsp;nobis expofitum eft.Qród fi velim fcquinbsp;ronymum , locum hunc ailegoricè IpH'*'nbsp;tern, dicam, pro Petro perfolucum fiiiflcnbsp;quam pro peccatorc, quum Chriftusnbsp;turn non fccerit :vcrùni locus hic(vcnbsp;Hieronymi verbis vcar)fimplilt;itcr intelb''.nbsp;aedificatauditorcm. Etfi'aiitcm nobispot®^nbsp;tit Turrianus eonicótare vt volcmus,nt^nbsp;mus tarnen à curiofisac vanis conicólutis®nbsp;Ûincre, quàm eommittcre vtfententianbsp;nouargumentisjfed conieéfurisniti vidcatnbsp;quemadmodum fecitTurrianus.Q^amobtf^;^nbsp;allegorica interprccanone valere iulfa »nbsp;fpódc® nihil hïc efie quo vel Petri vel RoUnbsp;nipontificiscómcnritiusijlcprincipatusnbsp;ciatur.Quum cnim Chriftus fiepe Capetd^nbsp;ventitaret, atqüeinipfa etiam Petri dout^^^nbsp;pluriraum verlarctur,nihil mirurafinbsp;naitæ qui didrachma accipiebât petrumnbsp;ueniuni amp; admonent de didraehmis j;,,nbsp;gCJlO'
-ocr page 695-ANTON. SADEEL. RESPOND/ ^6-j
«cndis.Itaquc nouum videri nô débet fi Chri-ftusiubet nonlanrïjtn pro fe fed etiî pro petto folui, curh qüod eum norainariin.eoiniene-tantjtum quodin ilia vrbe dûmicilium habe-bat:nihllque eau fç video qujmöbremTurria-nus veilt Romanum pôodcem principe decla-iari,publicanörum Capcrnaicaruni fufiragiis. Sedctiainnum ridirtilucft, ex co perri digni-tatécolligcre, vel quodabco didrachmaexi-gatur,vcl qued ipfc cum Cluilto didrachnianbsp;loluerit; qu^ad fiibieétionis fuit,non doniina-tionis indicium; Arque id facile cognofei po-tclt cïipÂus Chrifti verbis. lam fi cum Chriftónbsp;didracàma folueread eximiâ autoritäre per-tinebat (vt vulc TurtianiiS) nçiftam autoritärnbsp;tem cum muleis ilfque infimis hominibuscó-municata fuille necclle cfti qui didrachinâ nónbsp;minus quàm petrus, amp; quäm Chrifius ipfenbsp;perfoluebant. Vcrucninauctö,Turrianei nó ténbsp;tuófque pontifices pudet veile pontificaleranbsp;dignitacéexeoafi’erete, quód petrusdidrach-ma foluerit j quum tarnen ornnem opcram tuinbsp;pontifices dederint j vt non fólum client à vc-ftigalibus pendendis immunes, fed ctiam vn-dique ttibuta tum à viuis j tum multb magis ànbsp;mortuis corrad£rcnt,nedum vclinrafiis tnbu-tapetfolucre. Atq; hæc dedidrachmalifvt itânbsp;dicam Romani pontifieis autoritatc,quâ Tur-tianus bac argumentatione fua cantidem efti.;lt;nbsp;mare vifus elh
T V R R ; nihil e^e tn verhis Christ q»o citeri jipoïioli excludantur. Argumentarisnbsp;txî^egantibns,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦gt; e,tferi Apo~-
lieli excittdantnr.Ergoföper cMerosApsIhlos adi^ jicMa eflEccleßa, vt iam tjiii vna eil, ditodectmnbsp;capita habeat vna domus, duodecim Patres-farmlias,(^ vnitm reÿin duo de am Mon arch tù ßit-ruaalispotefl-attSy daodecim clawgeros regni cœ-IcfiisytjMinullîiintcrfêprimii clauigera agnofeantinbsp;S AD. Ais me ex negâtibiis argumécati,q'jodnbsp;falfum cft : fed ipfe nego quod tu male affirmas,arque etiâ meæ ncgatiouis rationé aiieto^nbsp;t}iiû tu nullâatferas ruæ affirmàtiouis. Ac pro-fcâo vidcris,vt multaaliäjitade hoc in Philo-fophia ignorare, elle negates afiquas demon-Itrariones. Itaque negauiatquc ctiam perne-go aliquid elle in his Chrifti verbis apud Màt-thæum ÿ quo rcliqui Apoftoli excludantur.nbsp;Tu id probate nûquampotuifti jucc vnquamnbsp;poteris.Potro addidi conftare ex aliis Scriptu-ræ locis, id quod Petto diclu fuit ad i eliquosnbsp;ctupcrtincre.Tu verb tuo more nijgat is,dumnbsp;exclamas magnam à nobis fieri in!’.;riain Ec-clcfiæDei,quç vna eft ciuSdomus,quum in ednbsp;duodcciraPatrCsfamiliâs conftiriiiinus. Abfitnbsp;autem à nobis vt pintes vno Parrefamilias irinbsp;domo Dei agnolcamius-.tcipluni argue amp; con-tiena potiùs,qui in vrio corpore duo capica,innbsp;vnadoidö düosPatresfamtiiàs,in vnorégnanbsp;duos Mortarchas elle, nó râtùm iplc fomnies,nbsp;fed nosomnes iubeasetiam tecum fomniarc.
T V R R. E.rrat liatn dias Cfitod diciafuerat Petro numero fingulart : i^ctjuid ligauerist (^c.po-liearepett nutnerv mattuadmis:vide Leenem Pa-fam.Eofiat exLuc.Zj\anulios dßctpulos turn inter-
fuijße cjuum Chriiîus dixit: ^^orum remife/itis peccata, (^c. Itatjuefetpueretur 70, dtfcipttlos a-i^Mtiles fatßi Apoflolis. Itaque data funt clauesnbsp;Petro fingttlariter^ cateris ApoEloUs comuniterinbsp;fed per Petrum.y id'e E)wnyf.in Eccl. Hierarch.
S AD.Malo Chtiftutn audite, quàm tuutn Lconem pro fuo illo ptincipatu decertantem.nbsp;Sicenim Çhriftus; Qiiæcunquc ligauentis innbsp;terra,amp;.'C.Rc(ft:è igitur Augultinus: quâdo Pe- toam.nbsp;tro diótum cft (inquit) Tibi dabo claues regninbsp;cœlotü, dcc. vniueriâm fignifitabat Eccleliâ,nbsp;amp;c.Dum aurem hoc dilcrimé ftatüis, quod in ii.tta.iZ.nbsp;cap.iô.fingularitcr Petto datæ fint claues,de innbsp;cap.ig.darç fint cómunitcr,tu femper tuo,hocnbsp;cltiSophiftarum morcprincipiû petis.Quine-tiâ quû agnofeas rcliquos Apoftolos ( omneSnbsp;enira Çhriftus interrogauir) óre Petri tefpon-rfill’e, cur nó ctiam id quod Petro diótum eft,nbsp;cómunitcr qubq; aliis diclu exiftinias, quein-admodum fuit communis omnium tefponlio,nbsp;Communifque óhinium confelfio, vnius Petrinbsp;orc, nomine ofnriium editaj Quantumattincenbsp;ad locum loannis,vbi dicis hec verba Chrifti,nbsp;Q^rûcunq; remiffritis pcccar3,rcmiirafuncnbsp;amp;c. adfeptuaginta dilcipulos clfc quoquete-fcrcnda,quippe qui tû interCranc,vt dicis con-ftarc ex Lucæ ca.iq.Ptimùm dico re perperamnbsp;id colligere ex Luca,qui vnâ de alteram tâtùninbsp;apparitionéChrifti poft eins refurredioiicmnbsp;Commemotat.Ioänes aiitem Chriftum fæpiusnbsp;apparuille reftatur. Qiiamöbremiili duo loeinbsp;non funt cortfundendi, quemadmoduin facis:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fed circunftahtiç loci apud loanhé ek illo ipló loannis loco petenda: lunt. Nomine ante Di-fcipuloiû Apoftolos intclligi patet ex Matth.nbsp;tap.28.Vndecim,inquit,difcipuli profetb funtnbsp;in Galilæâjamp;c.Sed quid opus eft multisî Quisnbsp;tnim tibî alïcntiatur quod concludis, fi inter.^nbsp;fucruntyo.difcipulijpropterea fcqui,cos cuntnbsp;Apoftohs fuilfc cxæquatosî Quali verb nonnbsp;fan's diftinôti elfcnt Apoftoli, præclara ilia denbsp;eximia fui munetis dignitate,quæ potiffimùinnbsp;clucefeit ex his verbisiSicut niilît me patcr,itanbsp;amp; ego mittO vos ( nequid dicâ de eo quod fta-tim fequitutapud loanné.-Thomas, inquit, v-nus cxduodecim nô état cûeis,quando vénérât Icfus.) Fac igitur tum plûtes alios qua A-poftolos intcrfuiife lt; nego pioprerca fcqui fe-ptuaginta difcipulos fuiH’e Apoftolis çqualcs.nbsp;Quinetiânon dubiû cft quih hùdic percipia-mus frutftu huius præftâtiffimæ promiHîonis,nbsp;qua: no reftrida fuit ad Apoftolos, fed ad Ec-clefiâ Dci vlq; ad coufummanoné feculi.per-rinebir. Nu igitur ptoprerea paftoresnoftrosnbsp;dicemus Apoltolis çqualcs elf'e?Minimè gentium. At longé aliud de Petto Apoftolü, dlt; denbsp;rcliquis Apoltolis dicendû eft,quorü vnum i-démqucfuillèminifteriû ante côfelTus es((cili-ect quû id non pôfl'cs negate) pag. lib. tui iiz;nbsp;Adcb vt hoc thcorcma vcrû ht: Quicquid vnînbsp;miniftro dicitur,qriod ad ci us Minifterium at-'nbsp;que officiu pertinet lt;id q'uoquc ad aliOs eiuf-dcai Miniftetij focios arque participes petti-neçc. lâquodaddispcrPetrû datai fui lie aliiànbsp;claues,nô tantu eft falfillrmà , led etiam emE-Hiodi, vt ne illud quidé nobis ^fiquam cxji'ïi-
-ocr page 696-^68
care qiieas.Qiæmodo cnim Chriftus dcdit rc-liqiiis Apoftolis claucs,amp; poteftaté retnitten-di pcccataper PctrûîSi tanquâ perprincipera aliorû,ergo necelTc fuit Petrû hac poceftacemnbsp;acccpiire,quam illepoftca reliquis cocefl’eritknbsp;Ioan xo AtChriftusipfcdedicillam poteftatemA-' poftolis,Petrus autcm non dedit : Chriftus o-innibus Apoftolis fimul afflauit Spiritum fan-âum'.non autcm afflauit reliquis per Petrum.nbsp;Deniquc illam potcftatem omncs limul Apo-ftoli exercuerunt, liquidem fcriptis Apoftoli-Cis fidem habemus. A.C nc platle Romanos E-pifcopos,Turtiane,obliuilci videamur, nun-quarane re moucrunt hæc Hieronymi Ptefby-teri Romani VétbaîVbicunqucfuerit Epifco-pus,inquit,fiucRom^,fiucEugubij,fiuc Con-jjrwm. ftantinopolijffue Rhcgij,fiue Alexâdriæ, eiuf-dcm meriti,eiufdem eft faccrdotij.Hæc illenbsp;Romanus Prelbyter, qucm non minus audirenbsp;dcbes J quam vcl Leonem vel Dronyfium,nbsp;addo etiam Clementem ilium tuum, cuiusnbsp;conftitutionibus tantopcrè deledaris.
T V R R. ZVo« dixi foli Petro datas fuijfe cla-ues, fed[ih Petro tantjuam frimo : Dedit claues Petro tancjaam Petra^non ita aids dedit.
Si dtiluta efiPetrOitibi dabo claues Regni ccelo-rHnt'iqMa vniuerfe Eccleßamp;perfonamgerebattfiue totam Ecclefiamfigntficabat, totam autem Eccle-~nbsp;ßam ßgnificabat propter prtmatam ApoßolatnSfnbsp;vt pater Augußtnus affirmatdgitur propter prima-turn AfoflolatusydtHumefiei^Etbi aabo claues^nbsp;Hocconnexoita irretitas teneris ,vtte indenbsp;expltcare neqaeas. ElamßconceßirisßuperiftSira-tio connexi cogit inferins concedere,
S A D. At Chriftus non dixit : Tibi foli tan-quam primo dabo claues regni coelorum : fed tantùmjTi^i'dabo. Quare quum Chriftus deditnbsp;claues regni cœlorum omnibus Apoftolis fimul, rue Petro etiam dedit. Quinetiam quumnbsp;Petro promi fit,reliquis etiapromifitiquia Petrus aliorum nomine Chrifto refpóditacpro-fefl'us eftfe credere in Chriftum filium Dei vi-uentis, vt fæpius à nobis diótum eft, quandonbsp;tuû iftud fingulariter iam totics iugulauimus.nbsp;Ac vide quàiu infirma fit tua ifthçc ratiocina-tio: Si tû abfentes fuilfent rcliqui Apolloli, amp;cnbsp;Chriftus folura Petrum interrogaff'et, amp; folinbsp;Petro promififf’et fe daturum regni coelorumnbsp;claues, non propterea fequerctur idem planénbsp;ius candemque poteftatem no fuiirc poftea reliquis Apoftolis datam. Quamobreminquis?nbsp;quia tautum fequeretur, Chriftum prius pro-roifiire Petro quàm aliis; quod tarnen ex æquonbsp;omnibus poftea datu eft. Qujs igitur no facile deprehendat vitium huiuice conclufionisînbsp;Si Chriftus promifit claues pctro priufquamnbsp;aliis,Ergo Chriftus dedit claues Petro taquamnbsp;primo.Nam iftud primùm, vcl prius,ad tepus,nbsp;no ad ordincm amp; dignitatem perfonarum referendum effet. AmphùsdicoîSi dixillèt Chriftus Pctro priufquam aliis : Ttbs do claues: nonnbsp;propterea inde effici Petrum effe pnmuminnbsp;clauium poteftatc exercenda,fed tantum fuiffcnbsp;primum in accipienda: amp;c tunc illud,prtgt;«»?w,nbsp;tuilfet ad tempus rcferédumiquod quidem velum eff'e non tantum, yerborura fignificatio.
xxxvni.
’Si-
In lonn-rrA^.114
AD REPET. TVRR. SOPHI§.
verumetiam ipfa lei de qua agitur natura po-ftulat. Loquimur etiam de poteftatc fpirinia-li rcmitteiidi peccataïquæ vr proprie adChti' flu pertitietjha cxercetur per Euangelij prxdi*nbsp;catione.At fpiritu alls hæc potcftas,quia fpiti-tualis diuifioncm rteipere non potuit,fcafin-gulis in folidum data tft.Q^tcncc Petrus m*nbsp;gis pocuit remiffionc peccatoru annuntiarcnbsp;applicate per Minifterium biangclicii, quininbsp;Paulus: ncc vicifllm id magu potuit paulusnbsp;quàm Petrus.Quamobré tua ilia-.Dedit Pettonbsp;folijtanquam pctrç:Dedit Pctro foli,tanquantnbsp;primo.-Dcdit Petro fingularircr:metafiintcó-menta amp; fomnia, quæ pugnant turn cum vet-bo Dci,tü cum ipfa rci natura de qua difputa-mu$. Sed accedamus ad iftum tuum laqueum«nbsp;quo dieisnos eff'e adeo irretitos, vt nos indenbsp;explicatenequeamuSi Qbiicis Auguftinii.quinbsp;(vtplcriqucalij Veteres) Petni Apoftoloruninbsp;priraiiappcllauit. Nartl agens depeccatoruninbsp;remiffione; Hoc,inquir, agir Ecclefialpebca-ta,in hac vitaærumnofaicuius Ecclefiæ Petrusnbsp;Apoftolus, propter Apoftolatusfui primatü«nbsp;gerebat,figurata gencralitate, petfona. Quodnbsp;cnim ad ipiuni proprie pertinct, natura vniisnbsp;homo crat,gratia vnus Chriftianus, abundan*nbsp;tiore gratia vnus idémque primus Apoftolus:nbsp;fed quando ei diftii cft:Tibi dabo claues regninbsp;cœlorûjamp;c. vniuerfam fignificabat Ecclclianinbsp;quæ in hoc feculo diuerfis tentationibus velutnbsp;imbribus, fluminibus,tcmpcftatibufque qua-tituramp; noncaditrquoniam fundata eftfup*;^nbsp;Petram,vnde amp; Petrus nomeacccpit,amp;c.fte**nbsp;Auguftinus. lam huic amp; plcrifque fitnilibusnbsp;argumentis fatisfecimus in folutionibusSo-phifraatum Turriani:amp; nominatim hunc Au-guftini locum ex codent Auguftino cxpolui-mus, qui alio in loco fatis aperte nobis cxpli-cat quomodo dixerit Petrum fuilfc primunt.nbsp;Petrus,inquir,in Apoftolorum otdine primus,nbsp;in Chrifti amore promptiflîmus , fæpe vnusnbsp;refpódit pro omnibus,amp;c.cx quo appatet Au-guftinum de primatu ordinis, non de ptimatunbsp;poteftatis loquutura fuiff'e. Die cnimobfectunbsp;Turriane, aufis nc inficiati côtrouerfiæ illi totics inter Apoftolos agiratæ: Quiseorû roaxi-musjid eft,cçceris fupcriorcffct:nullufuiire lo*nbsp;CÛ telidu,fi talé aliquâ in fuos colicgas audo-ritatem ac potcftatem Chriftus Pctro attri-builFet ? Perrura autcm ordine primum Veteres effe crediderunt, vel qiibd effet ætatema-ior,vel quod cum Andrea fratre Chriftum ft’-tim initio fcquutus fit, vcl quod in co cluce-tent magna imprimis pietatisamp;r amoris erginbsp;Chriftum indicia. Et certè vix aliter fieri po-teft quinaliquis ordo perfonarii in omni ccecunbsp;I0CÛ habeat, quatumuisalioqui fint officio aCnbsp;dignitarc parcs.Sed quia Scriptura id nominatim de Pctro non teftatur, amp; ex ifto vocabuldnbsp;occafione arripueruntpoiitificcs (licet perpe*nbsp;ram)fui primatusaffcrendizfateornosiftalo-qui non folcrc de Pctro, vt cum primum nu-ro eremus ; amp; aufim affirmarc ncc id etiafaftuquot;*nbsp;ros fuiffe illos Vetercs,fi de iis c«git3flent,qu^nbsp;poftea cótigerunt. Sed omnino,Turriane,ne-go Pee« primatura illu ordinis ; de quo loqut-
-ocr page 697-tut Auguftinus (nc nunc nobis deillo voca-bulo dhp'itandum fit)ad Regnum potificium pcrtincre.alioqui rot crunt Reges,quot eruntnbsp;ptitni ordine : quod quàm abfurdum fit nonnbsp;ignotas.Vhi eft igitur nodus ille Gordianus,nbsp;'’el potiùsTurrianicus, quem nunquam nosnbsp;lt;liirohiercpotcrimus?Nimirum,inquis,in hocnbsp;Coniiexo,m quo fi concelPeris fuperius,coge-ris infer!us conccdcre.
Connexum eft huiufmodiifi dióturo eft PetroTibi dabo claues regni cœlorum,quia v-niucrfæ Ecclefiæ perfonam gerebat, gerebat îutem perfonam Ecclctiæ propter primatumnbsp;Apoftolatus-.ergo propter primarum Apofto-latusdidij eft euTibi dabo claues, amp;c.Hicci-ne eft tuns illelabyrinthusinextricabilis? At-qui ego hic Soritem video,non Syllogifmumnbsp;^lt;r«xTnnj'v,qnado à piimo ad vltimii concln-dis;quod ratiocinadi genus,viriofum, (inquitnbsp;illc) ÖC captiofu m, iâ à pueris ipfi^ explodi tut.nbsp;Etptofeéfó ft vellummis labris oço'sroi' trat-«fdnç vnquam attigillès, Soriten in hac difpu-tatioiienon adhibcres. Refpice enim auopovnbsp;tuæ arguniétationis (liquidé hæc argumenta-tio dicenda eft)in jllo ipfo Anguftini loco quenbsp;citauf.lic enim paulô poft dillercns de hisPe-linerj. tri vetbis; Domine fi tu es,iubc me venire adnbsp;tefupcraquas.In Petro,inquit,in quo tîgura-batur Eeelelîa, vtrumque genus fignificâdumnbsp;fuit,nempcfirmi amp; inhrmi,quia fine vtroquenbsp;non eft Ecclefia : hæcillc. Ex qui bus ego for-tnaboSoriten ruo limillimum, hoemodo.-Sinbsp;fittnos amp; infirmos figniheauit Petrus , quianbsp;totaniEcclefiam f!gnihcabat,amp; totam Ecclenbsp;fism fignificabat propter primatum Apoftolatus ; ergo propter primatum Apoftolatusnbsp;brtnos amp; inhrmos fignifiçabat : quod nifi vi-tlrs quàm ineptum lit, perfequar ctiam argu-tnentum hoc modo. Q^âdoquidem in Eccle-fiafuntprimi amp; vltimi ; li Petrus vniucrfamnbsp;tcclefiam fignilicauit, cenè non tantum pri-’nos,fed ctiam vltimos lignificauit.At Petrus,nbsp;quia état primus Apoftolus, Ecclehâ vniucr-lain figniticauif.Qujirc Petrus lignificauit etianbsp;vltimosinEcclelia, quia cratprimiis; quo'ni-bilmagisridiculüdici vhquàpotlit. ltaqj,minbsp;Fràcifçc, vides, aut certc ahj vident lallaciamnbsp;tni Soritq fz» di'liot àc ai7ioi'.Nä quâdo dicit Au-ooftinus, Petro gerenti perfonaracEccleliæ, amp;nbsp;Ecclcfiam ipfam (ignificàti, datas faille clauesnbsp;trgni cœloru,âpertè déclarât ipfi Ecclefiæ da-fuifte claues.Nâ quod dicitut de ligno propter rem figni(icatam,id propriè rei hgnitica-t»; conucuit.Atqucitafacilè difrupta lunt ilianbsp;tetia tui paralogifmi, quo dicebas nosita irre»nbsp;t'tos tcneri,vt nos ex eo nuquâ explicate pof-Fftnus.Sed iam videamus,an tu potiùs has places Cütrateiplum texueris, amp; lis adeb his Au-guftini verbis irretituSjVt te inde explicate ne-S'^oas.Sic enim Auguftinu$:Pctrus,inquit,Ec-clefiæ gerebat figurata generalitate, perfonâ.nbsp;tödc,Tutriane,viciflim ego meum connexumnbsp;conficio,poftquâ tuû diflolui,atq;ita ratioci-”°r. Si Ghriftus dixit petro : Tibi dabo clauesnbsp;i cœlotum,eà quod Petrus Eccleliæ gerc-bat,tigmacagcncralitace,perfonâ, inquit Au-
ANTON. SADEÈL. RESPONS; ^lt;^9
guftinus: Ergo Chriftus hoc dixir,non Petro lingulariter, fed Eccleliæ generalirenquando-quidem in Petro erat figurata gencraliras : arque ita tuum iWüdßnaulariter toties à te incul-catum,vel ipfo iudice Augnftino, damnatumnbsp;eft, 8c ill (Tum procul ab hac diiputatione cxu-laremifi fortalfe gcneralitatem cutn fingulari-tatc conRindis. Sed cur non cgö fuperius illudnbsp;tuumconnexum propiùs etiamconfidero, vtnbsp;te errantem,vagantem, fugitanrcm coniiciamnbsp;in tuas plagas, amp; in eas tendiculas, quas nobisnbsp;obiecilliî Etenim fi diftum eil Petro,dat/onbsp;Propter primatum Apoftolatus,nbsp;hoc eft quia erat primus Apoftolus ( vt dicis)nbsp;cófequitur profcdb,his Chrifti verbis primatum non fuillc datum Petro,ficuc exiftimasira-tio eft, qui a ex ipfo tuo argumento fcquereturnbsp;Petrum iam turafuifle primum Apoltolum,nbsp;quurn Chriftus dixit cijTquot;u, es Petrus-,^ ttbi da~nbsp;bo claues^ ^c. Caufam enim elfe natura fuo cf-fe dl o prioré forte non ignoras. Iam vidc,Frannbsp;cifee Turriane,autfiauerfo vultuid iam vide-re nó fuftincs, tui fodalcs vidcant, quam infui-fè,aa-eqlt;r6UTlt;Dç,atqueadcbfineratione ratioci-neris,quiquü velis probare Petrum habuilfe ’nbsp;primatum inter Apoltolos,quia Chriftus dixitnbsp;ei,Tibi dabo claaes; tu fcilicet pvoponis,Chri-ftu dixifTe Petro, Tibi dabo claaes, quia Petrusnbsp;habebat primatum inter Apoftolos, tuamitanbsp;fententiam non confirmans , fed id aflirroansnbsp;potiùs,quod eft tuæ fernentiæ contratium.Arque hæc de tuoillo laqueo autorem fuumir-retiente,nobis dióla fint.
TVKK.Tuatv^aatiefiSophiibicapropterho- XXXlX, monyrniam-.sjwa duplex eß dare claues^autfic da- *5**nbsp;re, vt in eapoteiiateprimatum habeat ^ut acctpit,nbsp;tjui efl Petrus filus ; aut dare non fic, vtprtmatusnnbsp;habeat ijui accipit .-fiefunt data altts aipoSlolisnbsp;Dtfeipulis. Autfic : Duplex efi dare claues ; darenbsp;vtùcuà dantur fit caufia dandt altts : fic fiunt Petr»nbsp;data : autvtpereum denturcuiprtmùmç^princt-paliter datafunt, orfie altisfiunt data. Vi ignts,in-lt;^uit tuus AriPloteles,caltdifiimus efl^ut caterts eflnbsp;caufia calorts,fimiliterfit ingenerepote^atis fltri-tualis.
Sad. Tu hâc homonymiam fingis,amp;prin-cipium peris in hac tua diftinlt;ftionc,quam nec ipfe qiiidem nobis explicate potes,quippe quinbsp;modö te in hanc, modo in illam partem con-uettaSjiicciacis habeas conftitutum vbi pedemnbsp;figas. Hoc enim indifquihtioncpofirum eft:nbsp;petruine habuerit eum primatum que tu com-minifccris. Tu quidem ais,nosautcmncga-mus. Vt autem probes tuam fententiam, pro-ponis Petro datas fuifte claues regni cœlorû:nbsp;Ego verb refpondeo , regni cœloiû claues tc-liqiiis ctiam Apoftolis fuilfc datas.tlic tu con-ftituis duplex cife dare claues(vt inquis) vniimnbsp;fic, vt qui accipit claues primatum habeat : 8(1nbsp;hoc modo dicis Petro fuilfc datas. Quod, minbsp;homo,perinde eft,vt li dicas,Petrus piimatumnbsp;habuitjquia primatum habuit Petrus.Mitihcfinbsp;cerrècócludendi genus, amp; vcréTurrianicum.nbsp;Idem dico de tuo illo igne quern perperam 8cnbsp;tÇüiXÔj-aex Ariftotele accendis. Negamuse-nim ignem lUurapoteftatis fpiticualis magis
-ocr page 698-|
kyo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET. in pctro quàm in aliis Appftolis fuiiTe. Atquc itain tc quadrat quod mihi tarn fæpc, vc Au-guftinus Parmcniano obiicit : Dicis amp; noixnbsp;probas. T V R R. PeccM ipfe gt;ji^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^am e~ vtcjuia Chrt^us promittendopngulari-ter dunes PetrOf eider/i deditßngulariter poteda-tem remittendi retinendi peccata : ßmiliter fe-i vt ejHum dedis ater 'u jipo^lolis comffittniser potedatem remistendi restneftdtpeccasa , tmcnbsp;dederitnbsp;nbsp;Petro commnniter cnm ilus e andern po~ te^atem. Sad. Dum mcuro illudpeccatnm *w0iM^3v(quod comnnnifccris)vis explicate,tunbsp;tuam prodis culpam, non mcam. Nihil enimnbsp;dixi eorum quæ fingis me dixiflc,imb ne cogi-taui quidcm.Nam noncxiftimo aliquid fin-gularitcr datû faille Petro ( quod mihi impo-nis) neq; dixi csetcris Apoftolisdatafuiirecó-munitcr poteftate remittendi peccararfed dixinbsp;omnibus, amp; aftirmo confectariii elfe, fiChri-ftus dedir communiter omnibus Apoftolis po-lean le»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remittendi pccc«a, vr pater ex loan’ ne,cam Petro eommuniter cum aliis dedille. T V R R .ObferuaspofiLntherum ChriFtam di-*5J- ^^^ssydediJJeanteWtloannis.io.cap.jdtijni non ibi dtcit, X)o^prafentis temporis : fed cjuorwnnbsp;remtferitis^t^c.cjuod efi etiamfnturi temporis. DkisporrOfOmnet Apoiiolosplenefnijfe confe-cratos mtniderio ^podolico.Sedplenttudo Apo-fiolta miniderij efitnprimatn Apodolatns,ijntpri matns datns efi Petro.Qnomodo tgitnr plen'e confe -crari relitjui j4pofiolico mintfierto potueruti Itëdi-cis eodemodo (p rttufnijfe (onfecratos,!juodfalfumnbsp;efit ^itiafolt Petro dtdn efl,TuesPetrisstamp;lt;^‘ Ids'.nbsp;Dabo tibt daneSt^c.ejHS. verb a nofunt apud lad. S A D. Mira natr3sgt;Turrianc,Chriftum apud loannem non dixiire,Dö:cettê,fcd dixit,y4f«-pite. Sic enim Chriftus, Accipite, inquit, Spiri-tum fanófcum, li quorum remiferitis peccata,nbsp;remitruntur eis.C^arenifinegcs cum dare quinbsp;dixit, accipe, fatcrc huiiis tuæ obictäionis velnbsp;imprudcntiam,vclimpudentiam,vcl vtramqinbsp;potiùs.Porrb reprehendis quod dixerim Chri-loan.t.0. Itum apud loanncm Apoltolos plenè conlc-crafl’c Apoftolico minillerio; quandoquidemnbsp;inquis, plenitudo Apoftolici minilterij eft innbsp;primatu Apoftolatus,quiptimatusPetro da-tuseft. Nimirumeandemcatilenamcanis.quinbsp;pcrindc loquerisdecommenritio illo primatu Petri,ac li de eo fatis inter nos cóftaret.Hïcnbsp;autem pcto abs te an fucrint lacobus, loânes,nbsp;Andreas, amp; rcliqui Apoftoli plenè confccratinbsp;minifterio Apoftolatus, necne. Et num folusnbsp;Petrus fuerit plenè confccratus.'Si Chriftus nonbsp;plenè confecrauit omnes Apoftolos minifte-rio Apoftolatus, quid igitur fibi volunthæcnbsp;verba Chrifti f Sicut mifit me pater, ita amp; egonbsp;mitto vos,amp;afflauit amp; dixit cis,Accipite Spi-ritum fanótum,amp;e. Qtiiddcfidcras,Turrianc,nbsp;in his verbis, quo minus Apoftoli plenè fue-rintfuo miritfterioconfccrati î Tu vçro fom-nians dicis, plenitudinc miniftcrij elfe tantumnbsp;in Petro:quiaflpud loanné hæc verba no funtnbsp;Tues Petrus, amp;, Tibi dabo claues,amp;c. Ex quonbsp;fequerctar rcliquorum Apoftolorum mini- |
'3 TVRR. SOPHIS. rtcrium nonfuiircplcnum,amp; aliquid in eof^ quiri, hoc cft,vno verbo,f uilTc imperfedü’nbsp;blafphcmiam nonferendam ! Num igiturin’'nbsp;pcrfeèfè miffi funt quos ita Chriftus mifitnbsp;ipfe à Patte miflus eft? Atcnim fi.quid fit miW'nbsp;fteriuhi Apoftolicum,intelligercs,non cxiftl'nbsp;marcs Petrum fuilTe plane confccratu fuo tni-nifterioex hiS' verbis. Tu es Petrus,nbsp;Til^i dabo clatiestamp;cc.cpsx omnia fpedat ad futurum tcmpus:fcd potiùs ex his verbis :nbsp;VOS, iilquit Chriftus, lté: jiccipite Spiritumfitfquot;nbsp;durd. Nam fi petrus plenè fueratconfecratus«nbsp;cur denuoà Chrifto apud loanncm vnàcui«nbsp;aliis fuo minifterio coiecratus eft? Qmd,quoönbsp;antè confelFus cs, Petrum non habuilTe aliu»nbsp;Miniftcrium quam Miniftcrium Apoftolatus?nbsp;Agnofee igitur ciufmodi Minifterij candciunbsp;quoque confecrationcm, amp; vocationem efi^nbsp;oportcrc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi/f T V R R. Dicis locum Matthai intelliftndnr» de Eledorum Ecclefia:ego vero affirma agi denbsp;défia vifibtli,his rationibus.Ports, inferi,tnlt;lf*i^gt;^^nbsp;praualebunt aduerfus eam:ergo Ecclefia oppugna-tur,fjj' vtfibtliteroppugnatur.Ergo eflvtfibdis.l^flnbsp;obftat ejuod !^uamp;dam particulares Ecclefia def emitnbsp;tjuia tota Ecclefia,/jua vna efl,non deficif.vtparte!nbsp;terrafinguU corrumpipoffitnt, tota vero terra taf'nbsp;rumpt nan potejl. Illi fuper ijuos defeendit SpiritusfanSlus erânt Ecclefia EleSloru,cir tlla Ecclefia eratvfi^’fnbsp;lis, ^uta ignis ^ui fedttfuprafingulos eoru, vfibdinbsp;fectt:Ecclefia iguurCatholtca lt;jua nuncefi,amp;nbsp;Ulis fuccefiitvifibtlis t(l,Petrusin epifl.i.att,vtpefnbsp;bona opera cercam vedram vocationem (fi eleÜgt;e’nbsp;nemfaciatisi Ergo Ecclefia Eledorueftvifibdd' S A D .De Ecclefia turn vifibilijtum iniiififi** li fuprà cgimus in primo Scripturæ loCO,nbsp;Summa huiufee difputationis: quarc quanbsp;dicta funt mihi non videtur clfe rcpctéda.Btc-niter tantum tua ifthæc argumenta cxeutiau’-Ecclefia,inquis,dequa loquitur ChriftusapU“nbsp;Matthœü,eft vifibilis.Primùm dicnobis,Tut-rianc,nónnc Chriftus locutus eft de ilia ctianinbsp;Ecclefia, quæ fuit Apoftolorum tcmpoiibu’?nbsp;non negabis. At ilia non eft vifibilis, quifj’^'nbsp;iampridem ex hominii oeulisfublata. Rurl**^,nbsp;quacrOjtum quum Chriftus hæcdiccrctifufttnbsp;hanc Petram ædificabo Ecclcfiam meani gt;nbsp;portæinferi non præualcbunt aduerfus catU’nbsp;nonne etiam de ilia Ecclefia loqucbatur,q^'^nbsp;futnra cftvfquead confummationemfe£uftnbsp;Certè. Atcnim ilia quoque vifibilis nô clbl^'quot;nbsp;fi amp; quçfuir,amp; quç eft,amp; quçfutura eft Ecdt-fia, vno Eccicfiæ Catholicænomine compté'nbsp;henditur, dciine tandem dicerc Catholic^*’’nbsp;Ecclefiam clîè vifibileni: cuius licet partesnbsp;temporibus,amp;: fint,amp; fuerinr,ôlt;futurçfinc**'nbsp;fibiles,ipfa tamen Catholica Ecclefia ante nonbsp;uifiimum diem-vifibilis eftenon poteft:quanbsp;re fuo loco plura à nobis diéta fint, Verun’t^nbsp;uimuerô profers hanctuçfcntcntiçrationen^nbsp;vifibilitcr, inquis, oppugnatur Ecclcfia, et?nbsp;crt vifibilis.Sic cnim chriftusiPortçinfcrinbsp;præualcbunt aduerfus cam. ItaneconcjuuD-At ego portas inferi no exiftimo elfe vilib' tnbsp;nee put» Ecclefiam vifibdlitertantùm B |
A N TO N; S AD ET L- RE S ptO.-N S.
Snitèfed potiùs inulfibilcm oppagnationcm ¦«lie credo longé vehementiffimam ,atquc c-Ifliçf periculofiffimam.Audi enim Paulum itanbsp;' lt;l*Ecclefi£Boppugnatiohc.loquétcni.
gt;‘iiiuiubla aduerfliu fianguinem carnemfied ad-^tflwimperiaiaditprfiwpo^fiatesy aduerfius mudt dtminoi tentbrantm fieculi hutua aduerfitu fi'iri-iPjj j t»alesmaliüat in-eœleslibus. Et Vettasi Âduer-f^tius ntfier Diabolus tanquam Lao rugieni ob'*-*mbiilat,quarens quem ^ieaamp;revramp;.plcrique locinbsp;conûrnilcsÀ^amobréjTurrranc, fi valet hocnbsp;tuum argumcntumiEcclcfia cft vifibilis, quianbsp;vifibilitcroppugnatur,.v.alcbithoc quoque.-Ecclefia cftinuifibilis,quLia inirifibiliter oppu-guatur.Scd noftrum crit etiaranuin fortius ar»nbsp;guintncû hoc modo.Soli Eleéfi non fuperan-tur,,itnô. fuperant ioferorûiportas, idque nonnbsp;, vüibiliccr, lcd inuifibiliter,entm efiviüo-Tii /«//-.ijinquit loannes.quæ quidem fides eftnbsp;inuiübilis.C^are Ecclefia de qua Chriftus lo-quebacut cft Eleétorum Eccldia. Potrb dictum cft liipràquatcHUs Ecclefia clcôtorû di-catur inùilîbihs.Tu verb fallcrisqui dicis partes ciusEcclcfiæ, de qua Chriftus locutus cft,nbsp;poirc.fupcrari:ficcnim Chriftus,Port?,inquit,nbsp;Hilttorum non prxuaicbunt aduerfus cam : denbsp;tota Eöclcfu loquitur, aepropterea de omni-*'»10, bustiuspartibus, vt alibi dicit Chriftus,nullânbsp;ex ombus fuis clic pcriruram.Incpta cft igiturnbsp;tua fimilirudo de terrar partibus quæ cotrum-punturex Philofophia petita;ex quactiâtibinbsp;ptofero logé conuenicnriorcm de cœlo,quodnbsp;ntc totum eorrumpitur, necpartes tius cor-tutnpi polfunt, quemadmodum Philofophinbsp;cenfuctunt, Ecclcfiam fuper quam defeenditnbsp;Spiritus fanétus, amp; vifibilcro amp; eleélorû Ec-cleiiam fuillt dicis : arque indc colligis Eccle-IiamCatholicam elfe vifibilé. Nolo hîc after-rcquod plcrique doctiffimi fentiût, fuper lo-los Apoftolos Spiritum fanôtum die illo Pen-tccoftcsdcfccndiftc.Hoctârùm dico,menun-quâ ncgallc Elcbtos efté vifibilcs in hac vel ilia Eccldia,cuiufmodi fuit Ecclefia Hierofoly-niit3na,amp; reliquæ ciulmodi. Quamobré per-peramadmoduro colligis,Ecclcfiam Catholi-cam elle vifibilcro,eb qubd illi luper quos dc-fcciidit Spiritus fanbtus erant vifibilcstquéad-modum {étendus non eflet, fiquisita conclu-deret ; Illi fuper quos dcfccndit Spiritus lan-étus erant in vno loco, arque adtb in vno cu-biculo contincbantur:ergo Ecclefia Catholica, quæ illi Ecclefiçfucccffit, eft in vno loco,nbsp;amp; in vno cubiculo continctur. Non enim re-fte ducitur argumentum abaccidentibus in-diuiduorum ad to ««5’ oA«. Verum, Turriane,nbsp;vt aliud ex alio incidit,non fatis féliciter hu-iufeereifecifti mentionem. Nos enimhicdenbsp;Petro dilputamus, que tu Apoftolorum prin-cipcm conftituis : ego verb Apoftolorum fo»nbsp;ciu,amp; Petro rcliquos Apoftolos æqualcsfuif-fc affirme. lamftî Petrus erat Princeps, vbinä,nbsp;obfecro,magis e}ucerc debuit ifte principa-tus,quàmin præclarohoc miraculo, quandonbsp;Spiritus fanftus fuper Apoftolos defeendit’nbsp;Atqui ( ita commémorante Luca ) fedit fuper vnumquenquecorum, amp;omncs rcplcti
funtSpiritij fanótojnec aliquid dicitur de Petro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, necctiamdicunturreliqui A-~
poftoli accepilFe Spiritum fanókum aut pec Petrum, aut in Petro, quemadmodum foiesnbsp;nobis dicere in tüisdiftinólionibós.
Deniqucdum fnbiicis ex Petro per bona o-peta vocaticncrfi ,amp; eleûioneni certam elFc facicdara;ac proihdteieéhorum Ecclcfiatn ef-fe vifibilcm i iicG Petrum inrelligis,nec tei-pfum audis,qui in fuperiori difputatione rouira dixifti deinuibbili clcótorum Ecelefia.Nosnbsp;autero,(vr fæpiùs diximus)elcótos in terris ver-fanecs vile v'ilibilcs non negamus,licet reuera,nbsp;ipfa eleétv' ödftris oculis non fit expofita:nbsp;quod vcl ilk Petri locus fatis fignificat,diimnbsp;iubet rjos dare operam vt ponimus coramnbsp;horainibus nqfträrfi'trcftioncm tellari. Necnbsp;propteréà (cqûitur Catholicam Ecclcfiam,nbsp;quam dicimus die eleétorum Ecclefiam, efl’enbsp;vifibilcro : non enim Catholica cleólorum Ec-cleliain terris verfatur, fed cijis tantum pars.nbsp;Ar nos de tota dilpucamu.s,quç non eft Catholica niti tota fit. Sed de hac re haótcrtus, ne fu-perfluis repetitionib.us Icótorcs oncrarc vi-deamur.
T Vv^v^.Hiticpromißioni apndMattk.ßmilis eflprowißtofatia Abrahx ^fernen tnum poßidebit XLllI-porras tntmtcorum tHorHrn : Paultu vero att eos eflenbsp;Ifraëittas, non qut filijflunt Cf^j-nü ^fed tjutfilijßmtnbsp;promt/aonis : Ergo Eccleßa ele^orum confiâtnbsp;ex ijlis nunr^uam vincendü^ eß 'vifibilts.
^pofiolus l’atthts in z.ad Cor.aitfe in carne am-bulare, rftiiautemincarneamb»ldt,funtvifibiles,
PJuefiebbatde Sacerdotionon/kperando Deu~ * '* ter.^^ fide Lent_)Pcreate dorfia inimßorum eiits,(finbsp;qui oderant enm non confiurgant : quod quam ve-rufn fluent in flummo flacerdote noui Teïîamenttnbsp;qui efi imago Chrifii, ipfld Germania tefiis efienbsp;potefi.Sed de his parciùs dtcendwh efi,ne viblis,(-rnbsp;conatufluo fl’ufiratts rnflultare videamur.
S AD.Fac tandcm,Turri3nc, vt ab aliisdif-fidensjtccfifaltem ipfc confenrire vidcaris.Tu cap.z.libri tui, pag. Ii. amp; fcquentibiis oronemnbsp;mouifti lapidé, vt in mc iropctuin faccrcs, quinbsp;dixcrâ, inplcrifqueScripturælocis nomé Ec-clefiæ efle de elcótorü Ecclefia intclligédum,nbsp;amp; côtendebasillosipfosScripturæ locos ellenbsp;de vifibili Ecclcfiaintclligendos, arque ita vi-fibilem Ecclffiam opponebas elcdorum Ec-clefiæ.Hîcvcrb eleôtorum Ecclcfiam affirmasnbsp;elfe vifibilc. Itaque tua feripta, tua argumenta,vel tuæ nugæ potiùs, more Andabatarum,nbsp;fccum pugnant arque conflidantur.Quid au-tem tibi vis dum citas faétam Abrahamo pro-miffioné de fupetâdis hoftibüs’Nimirum, in-quis, cam promiffioncm ad cl.eâ:os pertincrc,nbsp;ex hac Pauli fententia, l^on filqcarnis yfledfilqnbsp;promißionis cenflenturinflemine. Rcôlè id quidé,nbsp;fed n,ônne animaduertis Paulü in tota ilia di-fputationc hoc imprimis agcrcmonelTc de fc-minc Abrahami iudicadum ex rebus externis,nbsp;amp; ex iis quæ humanis oculis patent î Sic enimnbsp;' poftcà profert diuinü illud rcfponfuro.fent/cnbsp;' remanflerint mihifiepte millia vtrorum, qui nenfle-xeruntgenuimagint Baa/.Atcpiiiïï^CcptémiilÎA p’nbsp;non erant vifibili» Efiæ Prophctæ,qui fc rcli- - -
C-jt.
ftum folum ciïe conquetebatur. Et quanuis homines illi cfTent vinbilcs, quatenus homines,non tame étant in Ecclefia vifibili amp; con-fpicua, alioqui Prophetæ oculosfugcrc nonnbsp;potuillcnt. Vides igitut, vel ex ipfo loco à tcnbsp;fgt;rodu0lo, non die confedlarium, fi hnguli c-c6ti funt vifibilcsquatenus homines, clctäo-rumEcclefiam elTe ptopterea vifibilc. Itaquenbsp;fencis iaceretuam illam obieólionem. Sed (vtnbsp;aliquiddcilla etiam ptomilfionedicam quaenbsp;Abrahamo fada eft ) quçro quomodo intclli-gas qux ibi dicuntur de portis inimicorii pof-hdendis, amp; quomodo inde efficias cleótos If-taeliras fuilfe vifibiles. Nam fi de hac vidorianbsp;iiidicas ex oculorum fenfu , die mihi obfecro,nbsp;vbinam confpicua fit ilia ludæorum vidoria,nbsp;qui amp; ante Chriftum natum,identidem vidi,nbsp;fradijfupcrati amp; in exilium abdudi fiant : amp;nbsp;poll Chtiftum exhibitum, per vniuetfum tcr-tarum orbem difiipati vagantur:noninimi-corum pqrtasj|o(ridenccs,led intra portas ini-micorum conclufi,inimicisipfis leruientes.nbsp;Dices te de eledis Ifraclitis loqui : ac proindcnbsp;ego concluda cledos Ifraelitas non eile ex o-culorum fenfu meciendos. Qmnetiamadcbnbsp;1 inuifibilis ell elcdorû Ecclefia, vt quum maxime fupctari videntur turn maxime virtutenbsp;ac robore fidei,vidorcs cuadat- Quamobremnbsp;ex promiffionc fada Abrahamo,noli collige-re cledos elFc vifibilcs(quanuis fint natura vifibiles quatenus homines, nó quatenus eledi)nbsp;lcd conclude potiùs vim illius promiffionisnbsp;Gil- 3gt; (quam rede Paulus in vno Chtifto conftituir)nbsp;elle inuifibilem, amp; de ea iudicandum contrinbsp;quam videanf oculi, amp; quam humana rationbsp;polfit cogitarc,AddisPaulü dicerc fein carnenbsp;i.Cor.io ambularc,acproptcrca Paulü eile vifibilcm.
Vetùm Paulus non teftabatur fuam elcdio-nem,quatcniîs in carnc ambulabat,fed potiùs (vt ilk ipfc dicit in cade epiftolaj)quatcnuspetnbsp;1. Cor. i;. fidem ambulabac amp; non per fpecicm,fiuc,pecnbsp;afpedum. Fiäes enirn, 'iz alibi dicitUr, e^lde-monflratio eorum ttfHA non videntnr. Quinctiamnbsp;in co loco à te citato eos rcprchendit,qui çfti-mabant ipfum perindc vt fi fccundû carncmnbsp;inecderet, amp; qui ex fenfu oculorum de ipfonbsp;1. Cor. J. iudicabanc (vt facie Turrianus. ) obocidosnbsp;fnnt,ajjgt;icuis inquit.Et paulbantc,/» carne ince-dentesfecnndnrn carnem bellum no^gerimns : ar~nbsp;ma entm rmlitisi, mflr£ynon carnal ta funt fled diut-ni'ttis valida adfubuerflone munttionurnjtflcliAtlCtnbsp;Turrianè, hæc, inquam, funt eledionis Paulinbsp;teftimonia , non autem quod aliquando innbsp;terris verfatus fit,amp; in carnc ambularic.
Denique profers quod Lcuicicofaccrdotio Deut }} pi^omiirum erat his verbis apudMofcra;Af»f-dic Domino fortitudini eiue, flr opera manitum illius fufeipe. Percute dorfa tnimteorum eins fl}quot; ode-runt eum^ne confurgdt.i.t fcitc,fciliccc,hâc pto-mifiioncm adtuumPontificé extendis. Quaflnbsp;verb Chriftus folus çternus Sacerdos îSc Póci-fex cófeffionis noftr« (vt loquitur Apoftolus)nbsp;non is fit ad quem legales ccremoniç,Sc ipfumnbsp;Leuiticum facerdotium fpcdarit,atque etiamnbsp;in quo dcficrit,vt docct idem Apolfolus : quanbsp;de re pliiribus cgiinus in libro noftro faperio*
AD REPET; TVRR. SOPHIS.
re,in loco Scripturæ ordiiie 8. ScdpotetaJÛ-cilèab hac tua fententia rcuocari, fiquidéat-tcndill'es ad éa qnæ apud Mofen paulb ants ¦ ptæcédunt./yr,inqt»ir,e^i!lt;ier«»re/ef»w^»*’’'^nbsp;Ó'paclumtuum feruaueruttdoeuerunt tudtaittit*nbsp;legem tuam.,fl}'c. Quum au^é Pontifices nonnbsp;cuftodicrint cloquium Dci,nccpadtiincii^nbsp;fcruauctinr,nec docucrint iudicia dclegéD'bnbsp;fed fua placjcâ,edida,décréta iampridé flam-mis crjdelifhmis ÔT piorum bominû fangui*nbsp;ne fanciuerint,nihil habent caufae quaobtemnbsp;ad fcrapiantpræftantiffimam ilia promiflîo-nem.Ncc lu ctiam,Turriane, aliquidhabuift*nbsp;cur inepta ilia tua reticentia Gctmaniaro pct-ftcingeredebucris, quam fi vclpercuflamvclnbsp;vida elfe exiftimas,longe profedb fallens: amp;nbsp;tuns ipfe Pontifex longe fallitur.quc fuxattesnbsp;luique conatus hadenus ffuftrati funt, atquenbsp;ctiam in poftctùfruftrabûtur. Mirarenobilcunbsp;amp; adora fummü illud amp;'impcrue|ligabilcDcinbsp;iudieiü, fumma atq^ inuidiflimä eiuspoten-tiam,quæ in Germania eluxit, amp; fiepe alias, ÓCnbsp;tum maxime quij Euangelicä dodrinäainpk“nbsp;xaeftjcamquerctinuit iniiitis hoftibus omnibus,adedque tuisHifpanis, quantumuislic*;'nbsp;quafi parta vidorià cxultaninbus. Lege hillo-tiam illius temporis,vt ifatim obmutcfcas.acnbsp;veta lifjnon fida,tua illeteticcntia.Cxterûdfnbsp;hiice rebus fermonemà Germanis ad Belgas,nbsp;Gallos, Anglos, Scocos arque aliosinn.umf''nbsp;labiles transferre debuifti, amp; nobis cómeino-rarequemadmodum aliquodabhincannis,i“nbsp;illis omnibusrcgionibus dorfum tuiPótifiöSnbsp;perculfum fit,atque etiâ quotidicpercutiatut:nbsp;nimirum inftante, vrgentc, poenafqiie repC'nbsp;tente Dei iudicio,-Tu verb non incautcilla o*nbsp;mniarcticeremaluilii. Arque hxc detua i«'nbsp;ticcntia.Iam redeoad tuasobiediones.
T v R R .Dtets proprium efli e let lorum nonpojf fuperari à porns tnferorum,fed hoccoKune eflnbsp;défiapermixtstt vt aiugufi.vocat. Itb.y denbsp;Ctorfl.Semper entmvfjue ad confummatienemfl'nbsp;cuit erit Ecclefia tMic/uarn area tu cjua necejfe e/fnbsp;efle paleas or tritteum, ejuoufi^ue veniat istjhi pf'nbsp;tnundabit are am fl}quot; congregabtt triticum tn btf-reumtpaleas autem cornburetigniinextinguibtlt’nbsp;S A n.Qiùm locus Auguftini à ce fucrit cof-rupeus expofuimus in fupcriorc locoScriptu*nbsp;ræ,fcd.8.Ncc vllo modo ftarc poteft quod aisnbsp;profeflionem hanc Chrifti ( Portx inferi noUnbsp;præualcbuntaducrfus cam ) non ad folosele-dos, fed ad permixtam Ecclcfi3m,hoccll,a“nbsp;elcdos fimul amp; reprobos pertinereiquod qu'*nbsp;dem fine contraftidionc dici non poteft. Nr*-cnim funt reprobi, fi aduerfus cospottx infi^quot;*nbsp;ri non præaalcnt : amp; miror tc hîc oblitum c*quot;nbsp;k_____.......
mentionem) qui quum hæc verba Chrifti ^arct deEcclefia luper Petram i, ’nbsp;uerfus quamportæ inferi non prasualcbunc-Ecclcfiæ,inquit, cœlo inferenda fublimitas,nbsp;amp;c. tantum abeft vt de reprobis promit®'nbsp;nem Chrifti inteIligcret.Sed minus ctia quài^nbsp;nugaris, dum addis, futuras paleas çum trie*nbsp;CO donec comburantur igni incxtinguibift'nbsp;Atcnim, mi homo, coniburiigniincxtingu*
-- —, --------------------------_
ie tui Lconis (cuius tarnen totics lolcs facets :baChrifticrâ'lt;,i,nbsp;ædificada, alt;i-
fuperari ab inferi porcis: ncc ctiam vi-'^‘•'ocur tu portas inferi advitam prælcntem ^clhiiigas, quæ lunt potiùs ad futurum fccu-Iwniac mortem æcernam referenda:. Ex quonbsp;^’tvtaducrfus paleas, hoceft,reprobos portænbsp;¦iferi præualcantjtum in hac vita,turn potiili-quot;'uin in futiira,ac prQpterca hæc promidionbsp;Chrifti ad rcprùbos non pcrtincat, quemad-*nodum cxiitinias.
T V R. R. nos non habert fttcceffbres ^po-‘î '^ißolofnm.At Aiati.ii.dtxtt Apofiolis:Eoo 'vobifcïî f^^'^Tjfcjue ad conßt7ninattonemfecali\q»omodo eritnbsp;Apoliolisß Apofiolt nullo modo faut? Ergonbsp;) fitnt tfi fucctßirtbtu.
Noninte'dtgo^aoonodo Apofiolornmfaceeßores f*das ca/nordmartts PaïioribM etia Laicos ejaosnbsp;f deles tpfos^pii Apo^oheam do^rtnam re-^''^’^‘^‘ent.NonnitnusfMtneceßaria cathedra Peeri ïnnbsp;Eitd^elio, ejuarn cathedra Aioßs tn Lege'. Dentersnbsp;^'|•lt;3‘cd'’tdede’jo.Semoribiis bJnm.cap. ii.
Sumac non fantin Eçclefia faceeßores Apoflo~ htunnoitia Deus Apoilolosfine mintsierio hotni^nbsp;xispopattin Ecclefia : igitnr nullos Patiores habe^nbsp;ttsilt;]aum Aposîolorum fuceeßores negetis.
Skso. Dixi Apollolisin Apoitolatus mu-nercfuccclfum non fuille : nonautéita gcnc-* raliterlocutus fum, vc plane negaré vllos ellenbsp;Apurtolotû fucceiloves in rc aliqua. lmb ipfenbsp;tibi poiiüsquam niihi contradicis, dum mihinbsp;paulb póft obiieis, me non folùm ordinariosnbsp;l’aftoies, fed etiam laicosfacere Apoftolorûnbsp;fuccelforcsivbi ctiam tcf.iüarium deprehédo,nbsp;quiomifcris quod adlcnpferâin mco libro:nbsp;’’cmpe , Katdtf. hæc enim funt mca verba,nbsp;4uibus mtelligo hdeles ipfos dici poflTc quo-dimmodo Apoftolorum fuccellorcs , quatc-^lus Apoftolorum docltinam retincnt,amp;: A-poftolicis vcftigiis inliftunr*Arque vc adMac-thæilocumvemam, eum male ad Apoftolosnbsp;^^ftnngis, quemadmodum fusé cxpiicaui innbsp;lupcriore mco libio.inloco Scripctirrcordi-’’cjo.nequc hîc repetam quæiHicà me di-ûafunt. Quare quum Chnftus promiferit fenbsp;perpttub adfuturum , non fobs EccleliæPa-ftonbus j fed toti fuæ Ecelclîæ : fequiturtuamnbsp;illamobieftiüculam inftar nubeculæ difpa-fiiillc. lam addis de Pecri Cathedra nonnbsp;’’’iniis ncceflària (inquis) quàm olirafucricnbsp;Cathedra Mofis. Vt te refcllam, non ex-J'’««. ponam multis verbis quid fit federe in Ca-’Ss. thedra Mofis, nempc doecrc legem Dei, in-quit Auguftinus: nec quæranicx te cur nonnbsp;Aaronis, fed Mofis Cathedra dicatur ; hocnbsp;ttntum velim rcfcifccrc,quidn.im incclligasnbsp;nomine Cathedræ Petri, Nam fi de doólri-na Euangclica CSc Apoftohea loquetis, nonnbsp;video cur cam Petro potiùs quàm aliis A-pü^lolis tribuas , nifi fempertuo more prin-cipium petens. Si verb Romanani illam ca-thedram intcliigis, quam vos cathedram Pe,.nbsp;tri vulgbappeilatis,^ cuius nominefeftose-t'am dies agitis;quxro quilnä vobis illä cathedra tabricarit,nó cum laborcdoccncibus , fednbsp;cii otio ac vüluptatc fedétibus accommodatä.nbsp;^.^uprfum igitur de Molis Cathedra ac de fc-ptuaginta Icnioribus iftaelis verba faeis.’Nara
ANTON. SADEEL RESPONS. ffys
Vt omittam prifeis illis teporibus fæpenume-rbinterruptum fuiffe extcriorem ordinem à Deo per Mofem inftitutü (qua de re nos alibinbsp;plura diximus ) certè longé alia eft conditionbsp;Ecclcfiæ poft Chriftü exhibitum,quàm antcànbsp;fucrat.Nam Ecclefia certis tunc locorum fini-bus circumferipta, nunc fublatis locorum amp;nbsp;gentium dirfcrentiis, longé latequc per vni-uerfum terraru orbe diftufa eft:ac proinde nonbsp;poteft alligari ad federn ilia amp; cathedra quamnbsp;vosRomæ defixâ elle vultis.DcniqucPaftoresnbsp;noftrosnó negamus polie dici Apoftolorû fucnbsp;ccllbrcSjnó in ipfius Apoftolacus Miniftcrio:nbsp;fed quatenus ilh légitimé ex verbo Dei vocatinbsp;funt ad ordinarium munus Ecclefiaftici Mini-ftcrij, amp; illud reétè arque ira vc decet exercer,nbsp;T V B. R. Diets nullos eße Aposiolorumfaceejfi- .p^nbsp;tés, epitia nalUfant ad :^uos pertineattpuod .Apofio-lis pracepturn efi,Jte,docete ottwesgentes. Âlirumnbsp;efi eße te tarn obtafuin, vt non inteiligas altud optssnbsp;poßulaßel'iudtentpusc^uumnondurn erantEccle-fia conflttuti£.,aliad ejUH tarn erant. AdißifantApo-fioli ad adtficandas F.cclefias rj-aa non erarit: adtfi-catis autern Pßlores praficiebant, vt Titunt Paulus Cretenß Ecclefia pr.efeci/. Negas autern Titinbsp;Aitnifiertum futße Altntiieriu Apofiolatus.A'len-tttus efi igiturApefiolUS cjuurn Epapbroditum PhLnbsp;lippenfium Apofiolumvocauttßutt eturn eorurn E-pßcopustmtht tarnen probabiltus vtdeturnonfutf-fe EptfeopUrn PhtUppenfium.
Audi Dionyfiurn tn Epiflota ad Demophilum monachum : f tbi pr.tfcribant Dtaconi, (j- Dtaco-nis prßcribant Sacerdotes, Socerdottbus Epi-copt, Eptfiopis Apofioltnbsp;nbsp;nbsp;Apofioloriifaceeßores.
St hodie vtderes alupuera Eptfeopurn tre adpra, dicandurn infidelibuS^çf ^uurrt opus eßetfiert ab eo nbsp;mtraculafecundumvoluntatenr Dci,;jutddtceres^nbsp;cortcederéfne eße fuceeßorern Apcfiolorurn?
Sad. Atenim,Ftacifce, non fum adeo obcii-fus, vc variam temporum rationem non facile animaduertam: fed demiror te imprimis acutum hominem nó eb potuilfe penetrate, vt exnbsp;ilia iplatemporû varietarcac diftcretia quamnbsp;mihi obiicis,colligcrcs officium Apoftolatus, .nbsp;primisillis téporibus neccllarium, non fem-pcr locû in Ecclefia habere dcbuill'e; tjuemad-inodû copiofiùs expoiuimus in fupeiiori loco Scripturæ.Egregic verb probasTitum ha-buill’e minifterium Apoftolacus,eb quod Pati-lusEpaphrodiciim vocauit Apoftolum: quernnbsp;fuilfc philippenfiü Epilcopum modb ais,mo-db negas. Accnim aliud eft de Tito loqui,aliudnbsp;de Epaphrodito.Verùm,inquis,Epaphroditusnbsp;fuit Epiicopus,öc tamé nominatur Apoftokis.nbsp;Si fuit Epifeopus, cur igicur id negas, Tnrria-nc, pag. lôy.tui libriî Ego verb non pioferamnbsp;quàm varié hacde refenferint Vctcresincc vr-gebo quoddoôkillimis video placere,b; meri-tb,ibi nomine Apoftoli Icgacum fignificarinbsp;ex iis quæ fequtintur in ilia ipla cpiftola, Ae-cepi ornnia , efi abundo, expletits Jura acceptts ab pp,jjjpnbsp;Epaphrodito ijua à vobtsraiß'afaeruntiffic. Tantum dicam, Apoftoli nomé lacé quidem pol-fe vlurpari: lcdme nomine ApoftoloiMm , innbsp;hac difputationc, primos illos tantùm intelli-gerc,qiii fucrunt Apoftolorum minilteiiocb-L 1. j.
-ocr page 702-AD REPET. TVRR. SOPHIS. ’
‘.1 \
i.---- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« /TV! .. aIiii»- Tlnrnb
nus.Elt;clefunjad fioüilïîtounï vfquc diem ag-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ApôîhôlâtomcumA-
rpo4lolîsdeftiirc:hliiSH)ètlrfiCrttcrïtnnosillos djtiiiKc rhiféiirofdte cxtVa o'rdittéro c-Ncrccn-dæ inruqnrcs,lt;|U-0'd!amp;'VoVipl»gt;é::^'ptTin)ini.Scdnbsp;an? vosalios fieriftftèiflcécllè RtWit,'aui qiiodnbsp;tirnwhi proponis^cûrttftJdDâril ciief»er,qnumnbsp;5c cuum Djonyfiû parum- , e.x ipfis Dænwnifeus ‘illftâtû'âtôtesfui ædificij
Tpfcriiâ fcnténnârcfcÜct.TuJnquirDiony- , Tv rr.
liüs (Dcniophiiiun aiué Monachü aiioquirur) fni„o eleElosfuiffe •¦UerkM^üitfaKifieriûUmtnfim quot; præfcribc'cüpiditati 5c iræfquod quidcni nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ..¦gt;
taciSjTnriiàncnionachc,necipfetuûDiony- . fitimaudis, (juifcnptis Tbrafonicisacviru-IStisïn nos emitrédis ciipidirati5c iiæindul-gcsjtibi DiàcbnijDiacôniîSaccrdores,Sacer-dotibusEpifeopi, Epifeopis Apoftoli 5c Apo
“ Itôiorum fuccçlïbres. Hæctuus Dionyfius, Ejc \quibus fciiiccc, vis probate , Epilcoposcilenbsp;“À'poltolorum fuccertorcs. Verùm, Fiancifcc,nbsp;q^unar iubcar. ifte Dionylius vt Apoièoloriinrnbsp;fiiçccnbris præfcnbît Epiieopis: hinc colligonbsp;Epifcop'os noil vocari Apoftoloruni fucccllo-rcs.Nam qui præfcribût,alij funt ab iis qiiibusnbsp;præfcribunt.Rcfpondcs nomine fücccHorumnbsp;inielligi Archicpifeopos: arque ira ex hactuanbsp;intcrprct'ationc foil Archiepifeopi cH'ent Aponbsp;ftolqrum fuccclî'orcs. Verùm addi.s,Epifcoposnbsp;quoq; c;îcXuccelîbres, fcd Archicpifeopos elfe Apoilblis, fiinihprcs 5c ptopinquiorvs: hæcnbsp;qiiidé dicisjini homo,fed quia voluiiii me au-dirc,non te,fed Dionyfiû,rcpudiai3 tua addi-tione,concrudo,exDionyfii verbis,Epifeoposnbsp;non elEc Àpoftolorum fucccirores.Sed elf 5c a-iiiid quod te magis vrat in Dionyfij verbis 5cnbsp;inifto catalpgo quem rcccnlct.Namcgo Dio-nyfium audiens nihil audio de tuo Poiirificc,nbsp;quandoquidem in Apoftolis 5c Apoltoloruranbsp;fuccelîbribus conquicfcit, idqne agens de iisnbsp;quorum erat aliis præfcribcre.Quarc quü (vclnbsp;cxtuaintcrprctationc)ita nominac Archiepi-feopos vt illis fupcrioré gradum non adlcri-‘ bat, necfaciar vniiis Pôtiheis inentionem quinbsp;præfcribac Archie,pifeopis .• clEcio ex Diony-ïîojiiihilloci tuo pôtifici rclitlum clic. Et hacnbsp;in ce libcntcrnôs Dionyfium audimus.
Sed iam quætis à nobis quid fimus difturi fiEpifeopum vidcamus ad infidèles proficif-cetera vt illis prædicct Euangclium.Egregianinbsp;veto intcrrogationcni 5c T. urriano dignüE-nü! Cettè 11 de tuis Epifcopis intclligis [vt fo-cis)pcrindc intenogas vt li ita qiiærercs,Quidnbsp;li coelam ruat? Ac ru inllasiquid diccrcs,inquis:nbsp;Imó vcro,Turriane,qLiid ipfediccrcs, qui itanbsp;Icripfiltipag. hbrituizz}.!. Non heet, inquis,nbsp;Epiieopo vbique Icgationcfungi, vt Paulo li-eebat,nili tâiùni in dieeccli fibi albgnata.Crc-do tua hæc verba agnofcis , qqæ mirificè 5cnbsp;Turrianieè congruunccum hactua fententia.nbsp;Sed mihi vidcor odoràii quid velis; nempenbsp;tuos lodalcscommcndarc,qui ad Indos vcltnenbsp;fodalitatis miraculis inftiuóli profeóti func:nbsp;illicfciiicct, futiui Epifcopi Antardici, quinbsp;in hoc terraium oibc Epifcopiellc non po-idcrunt^ Vc autem de ttipfa rclpondeam, de
..J
¦
6-74 fectati. Dixi atioctiicos fuiirefvt alia oniittam) ¦ ordih^ tecum agiransquo fibi voluit Domi-duabus impripiisnotis ab aliis diftindos,tun)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ¦ ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .i,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----
quod miffifuc'riiît äd oräncs Getes,turn quod -^fuvrindi Êhfifio immediate eledi., 5c vocati.nbsp;•' llanc'n^tim feiitcntiain quomod’o adoriarisnbsp;¦Timvid'eildüm clE Erimùm iubc,? me andire
- ' ' Eh'oTï^um': tpiifi vero vclrc,vvl mû Diony- j fin ab'dirc dtbeam. Vcfumehimuçrbhancàtenbsp;ineatbùSg'rati'am, f
ûbi'feligctDominus, ¦ ; ‘I f
•J .‘J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
ordinanturi tninw à ÿlArirufanthi iirainantiir? Veftiit vos Spirttuifa'nilus regere Eccle-gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j4aronfnit' co'nfecratiu pertnwt-
ficrmrn AEoßsi Derit^iie in eleclione ÄiMthit iiptidMirttß'erifintertftedüfntt.AEtÄ.
Sad.Hæc fenpfifti ipfe pag.VbTttuii~~-Quia Apoltoli' ptimi craritEüaiigciiuin omnibus Gcntjbi|s annunriatufi, amp; peryerbum cotum primHin Gentes vbit^«c‘cfc'ditiræ,il-lorum Rut'propriüm eligia/zej-fflc, tamctliinnbsp;Klatthiæ Apolfoli cledionc .aliquid minifte-rij hominn'rn,vt nnteà dixi,adhibitû clt. HæCnbsp;funt tua vciba, quibus folüis ipfe tuam obic-dfoncdceicdioiieMatthiæineniihi ptofe- ^3,;.nbsp;l'cnda fit lôcî circünftantia, 5c hæc imprimisnbsp;verbasTn Domine, qufcotdi ôtimium nolh,nbsp;nofiendc vtrum elegeiTS ekhisduobos? vtnia-gis magrfquc reRdlaris. Ndni quad obiccüNnbsp;cos reétè ordmari qui adhib'ito’hötniinim nunbsp;nifierioordinanrur, pldncinèpturti cftamp;nbsp;na rètmNos cnim non quærimns, qtiid lit rede âc fcgitinic ordinari, fed quæ fit vocationbsp;5cordinatio Miniftcrij Apo'rtoliCitnecdcA»-rone, fed de Apofiolis loquimur. Quart ill»nbsp;omnia tua luut
Tv R R .DietsPontißcemfflbi Apeßolam've^’' dicare^ ijfuta efiRomanifedis Eptfcoptu:fedßfgt;'*^ pjjfinbsp;fitfßm.Nonturn fuccejßr Petrt efipropfericcle-fi,ita Romanam vt tu ßatue dteistfid potiùsnbsp;Pontifex Romanns eftfuccejßir Petrt pnneipd A-poßnlortim^ idcirco in principe rnatrice ommu^nbsp;Eccießarum fiedet.^ ejui, efiEccleßa Roinana :nbsp;répugnât vnt P-ccleßi Romana omndtittß'»'*^nbsp;Eccleßis prafettum effe. Kide Synodit Chalcedon-Can.iy.cum interpretatione Ntcolai Plwie.,(j' eiH‘nbsp;epifiola add\4tchaelemImperatoren vbt etipemtnbsp;Primate diœcefieos^ltoc efi.,di(eceßeoni tjitemadtn»-dumfertptu eß.,Fonsaficendebat de terrutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qto^
‘vntuerfamfaciem terra^idesl^multißnici eetraf» •vntuerfam trngantes.Pi ablenut PJicolaut Papa.
SAD.Rcniirro read Ecclcfiain RoniaiüA^ ilia te ad palinodiam adigar, qui dcningnif’'nbsp;caiplius autoritäre detraherb non dubitas'tnbsp;tuo pontifici blandiaris.Pap3,inquis, noii t'l’nbsp;lueccllor Petri,quia.Roraanus Epifcópus.bnbsp;quia eft Petri fucceiïbr,idcirco ftdet in Ron’^nbsp;na Ecclelia.Hicego rtirfus quæro,cin Pótif'^nbsp;fit fuccclfor Petri.Rcfpondcs,quia cligim*nbsp;oidinatur vt fit fuccciIbnSed, aquibus fl'p*,'nbsp;tür.^Nepcà Cardiiiahbus EcclchxRonu*’^’^nbsp;quo ctiam fuos habent ticiilos; Nonia qua''®nbsp;quo iurcifed hoctantttni colligo;fi Pont'fi''’nbsp;nullis aliis potelt qaim ab Ecclcliæ Ro'T’-^”^nbsp;Cardinahbus ordinari, pötificcra ab
-ocr page 703-ANTON. SADEEL. RESPONS. tfyj dodrinam illam quam dicit ApôltolosRomænbsp;olim cum fanguine profudifle, Romæ nuncnbsp;acccnfis inEuangelicam dodlrinam flammis*nbsp;penicus cxaruillc. Cætcru falfum eft quod di-cisnoo rcpugnarc Vni Eccleiîæ Romanæ amp;nbsp;omnibus (imul Ecclefiis præfeclum efre.Qiiç.nbsp;to cnim,hatgt;catne Roma funm pcculiarcm E-pifeopum, necne ? Si non habcr, ex tua defini-rionc Eccleliæ,nô eft Ecclcfia, quandoquidcmnbsp;Ecclcliæ formam inumam(vrlüqueris)iù Epi-fcopo collocafti. Si particulaicm habetEpi-fcopum,amp; is lit Romanusillc pontifex,(cque-tur,Pontifictm elle Epifeopum vniuerfalcmóc.nbsp;partieularcm Emuhquæniû répugnât, tu nobis, fi placet j definies quænam lint ca qua;rc-pugnare dicuntur. Pono Synodus Chalcedo-nenfisà tc produóta plané tuam eucrtitlen-tentiam. Siquis, inquic.Epifcopus vcl clericusnbsp;habet querclam aduerfus eiuidcm prouincisnbsp;Metropolitanum, pctat Primatem dia;ccfeos,nbsp;sfut federn regiæ vrbis Conftancinopolitanæ.nbsp;HÎC vides,Tlntiane,tui pontificisautontatetnnbsp;tunc temporis non cminuifie lupra rtliquosnbsp;primates. Nec moror Icpidara illamacridicu-1am Nicolai Papæ inteiprctarionem, qui fin,nbsp;gularem numcrum in pluralem conuertit,nbsp;nepe, vt fic plurale fingulati addrcerct. Qtiaranbsp;veto acute locum G.nefeos exponat, nihil ac-rinec diccre,vbi vocabulumyo«z«intelligir denbsp;fontibuà omnibus ,nouum quendam lontcmnbsp;Catholicum introducens. At Hebraicuscon-textusnonfontis mentionem tacit,led vapo-ris. ItaqUam Nicolaum papaiuSynodiChal-ccdonenfiscorruptorem,amp;:,quodgrauiuse(tÿnbsp;Scripturæ malum de ineptura incerpreteminbsp;valere iubcamus.
T v R r . Quod jiyosloli fuerunt eleEli àfiîirsùi referendum ejt ad PnmutM Spintm fijuaf Apoßo-Itreceferuntfud Rorn. 8. Id os P^imaias Sptrtrusnbsp;habentiSy^c.Prirntttas vocatcopwfiora chartfrna-ta jfsritualia. In tilts Prtmntts ponttfex Rornamtsnbsp;noneftfuccefforPetrifnecEptfeopifitnt ^posiolo-rnf/rfuccejforesfed mpoteliare li^andi futuendi^nbsp;vt ddxtmtu.
Sad. PrirriitiaSjdequibus loquitur Paulus, Rdm.g, male refttingis ad lolos Apoftolos, amp; quodnbsp;peius eft , ad cxcraordinatiam corum vocatio-né refers. Pcrlpicuum eft cnim Paulum loquinbsp;de piis omnibus in terris verfantibus, amp; adnbsp;quietis æternæ portu alpirantibus. Idquepa-t'et turn cxantecedencibus, turn ex fubfequen-ti'bus. Accepiftis, inquiry Spiritum adoptionisnbsp;per quern clamainus Abba, Pater. Item, Quinbsp;Spiritus teftatur vnà cum fpiricu noftro nosnbsp;cft’efiliOs Dei.Item,Ec ipfi qui ptimitias Spiritus habemus apud nolmetiplos fufpiramus,nbsp;adoptionem expcCtaiMcs, redemptionem corporis noftri.Nam fpe ietuati fumus.Item,Spi-ritus incctpcllat pro nobis fufpiiiis inenarra-bilibus, qui verb fcrutatur corda, nouit quisnbsp;fit Iciilus Spiritus, quia fecundum Dcum interpellât pro lanctis,dcC.Qua? omnia liquis denbsp;folis Apoftolis exponat, ille plane iib Apoftolinbsp;Pauli fcnccntia rcccdet. Quamobrem rede .nbsp;Ambrofius hunc locum cxpiicans ; Poft créa-turam mundanam ,inquic, adiecit etiam nosnbsp;El. ij.
Romana,non Romanam Ecclefiam à Ponrifi-Ccpcndcre. Quae fi non admittis, (altem con-ucniat tibi cum teftimoiiio Innocent*) Ponti-flcis quod rnihiobiccifti,tui‘öbliciis pag. libri tui 2X4.QU1S ncfcit(inquit Innoccntius,citan-te Turriano ex deercto Gratiani ) id quodinnbsp;principe Apoftolorum Petro Romanæ Eccle-l'ætraditumeft,ac nunc vfquecuftoditur, abnbsp;omnibus deberc feruari ? neque introduci ali-quid,quod autoritäre dcbcat generalem aliuri-dc acciperc, vel exemplum, dec. amp; paulo póft;nbsp;Oportet cos hoc fequi quod Ecclelia Roman.!nbsp;cullodit, à qua principium cos aceepifle nonnbsp;dubiù cibSfc. Hæc illc Pontifex, non fibi, fednbsp;Ecclefiæ Romanæ autoritatem tnbucns.Qi^idnbsp;dicatndctuo Anaclato,qui præcisèprimatutnnbsp;in vtbc Roma includit? vide Can. Saerofanóbainbsp;dift.i2.amp; aude in tuu Papam inlurgere.Scxcc-ta sût ciufmodi,quæ cómemorare piget.ne videar Ecclefiæ Romanæ caufam fuîecpiftc.Scdnbsp;oraiiino tu Pôtificiis autoribus manifcftè cô-ttadicis; adeb vt mox expedemus futurum, vtnbsp;quemadmodum Chriftus.dicebat,rcgnô contra fe diuifum dcfoletur. Arque vt à Pontificiisnbsp;difccdainus,aducr(arios ctiâ habes omnes Veteres qui ira de Apoftolicis fedibus loquutinbsp;funt, V t no cas alligatint ad ipfatû Epifeoposenbsp;alioqui manifcftü cft,conftare non polie quæ-nâfedes Apoltolicædici debeant. At Veteresnbsp;fiedcfiniût fedes Apoftolicas, ncp.e in quibusnbsp;ipli Apoftoli docuerunt,amp;: in quibus Epilco-pos conftituerunt, adeb vt nô fit penes pônri-'rij( licetn nouas conftituere fedes Apoltolic.'.s.Sifinbsp;eiiim Auguftinus de Ecclefiis Apoftolicis lo-cutuscft,amp; ïrenæy.s de ipfa Roniaha Ecclefia,nbsp;quemadmodum ipfe alibi nobis obiecifti, nuenbsp;difléntiens. Sic etiam Tertullianusnbsp;S'lt;4. 'l'^™ l'æP^ terté aduerfus nos citaftiiHoc mo-lt;lo,inquit,Ecclefiæ Apoftolicæ cenfus fuos dc-ferunt, ficut Smyrnæorum Ecclefia habés Po-lycarpumab loannc collocatum refert : ficutnbsp;Romanorû Clcmeiué à Petro ordinatum cditinbsp;proiiidc vbique amp; cætcrç exhibent quos ab A'-poftolis in Epifcopattim conftitutos Apofto-lici feminis traduces habeant. Etpaulbpbft?nbsp;Percurre Eeelefias Apoftolicas apud quas iplçnbsp;adhuc cathedræ Apoftolorum fuis locis præfr-dentiit (nota,Turtiane,fuis lo'cis,inquit) apudnbsp;?|uasipfe authcnticæ literæ corum recitantur,nbsp;onantes vocem amp; repræfentantcs faciem v-tiiufcuiufque. Habes Corinthum, habes Phi-hppos, habcsThciraloniccnles, habcsEpbe-fuitnhabcsRomâ, vnde nobis authoritaspraè-ftb cft: fœlix Ecclefia cui totam dodlrmam A-poftolicum (anguine profil d'ccunc,amp;c.Sic ali-quandoTcrtullianus Eccleliam Romanam amp;nbsp;alias Apoftolicas eommedabar, quum diccretnbsp;cas Apdftolica voce perlbnarc, hoc eft, Apo-ftolicam doôtrinam ex Apoftolorum feriptisnbsp;baiiftam amp; depromptam conferuarc ac tucri.nbsp;itaque carumautoritatem opponebat hærcti-cis illis qui veros Scripturæ libros negabanr,’nbsp;falfos fupponcbant,amp; doôlrinam Apoftolicænbsp;dodrinæ plané contrariam obtrudebant. Sednbsp;longe aliud de Ecclclia Romana diccret Tertullianus, fi hodicin viuis ageret, vidcrctque
1
67^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD, REP ET. ’
hoc expeôlarc 5c ingemifccrc.ad, Deû, vt hinc libcrcir.iirciicti dcftinati ad vitam,quia Chri-ftianus mundus hic pclagus eft. Et paulópóR:nbsp;Tunc erit liberacio corporis noftri, hoc.cftjo-tnnium ChriRianorum. Hæcillc. Tu verb logé 31iter,quidc vocatione ApoRolorum facianbsp;a/x/s-iwç locum intclligis.Atcnim, ijifi contextûnbsp;Apoftolicura difcerpisf quod tibi idenridemnbsp;yfuuenic)videsiftas primitias Spiritus elle cumnbsp;xreriia eleólionecóiunClas, yt mainfeftuin eftnbsp;ex vetf.29.illius capitisîQuos præfciui,t,inquit,nbsp;eofdcm pra:dcftinau)C,amp;G.nequid dicâdeipfonbsp;primitianim vocabulo, ex quo ira argumen-tatur idem Apoftolus paulb pbR : Si primitiæ,nbsp;R.oin.n. intquir, famüæ funt, amp; mafia. Qu,arc qui primitias illas Spiritus, de quibus loquitur Pau-lus,habenr, illifunt ab ipfoSpiritu obfignati,nbsp;cuius cfticacitatc tandem fiuntçtcrnç vitç participes.Verùm eligi fl’/yÉ(raç à Chrifto pou infère illam Spiritus fancH oblîgnationcro : vcnbsp;palàra faôhuin eft ex ludaproditore, qqi fuitnbsp;quidem vocatus ,lcdnihiloniinus cracnbsp;diabolus ( quemadmodum Chriftus loquutusnbsp;eft) tantum abeft, vt verum illud pignus Spiritus landli in corde fuo obfignatum habucriç.nbsp;Ex quo fit vt ludas ille primitias Spiritus, denbsp;ejuibusPaulus agit, nonhabticrit. Quum ad-dis Pontificé elle fucceiroré Pétri, amp; Epifeo-p O s A P oft 010 r ti fu cceflbrcs i n P O t efta t e li g a n-di bifolucndi ,ian] digrcdcris abiisquæfuncnbsp;Apoftolatus propria, de quibus hïc difputa-mustea cnira poteftatéad omnes Ecclcfiæ Pa-Roi es pertinere non dubiramus.nequc pi j V e-teresdubitarût. Potrb ius illud ligandi amp; fol-. uendi non foil Petto, fed omnibus Apoftolisnbsp;ex æquo fuifi'c datum ex Matth. 18.amp; Ioan. 20.nbsp;ante demonftrauimus; adeb vt verum fit quodnbsp;fcripfic Ambrofius. Quod,inquic, Petro dici-inPffS. tur,Tibidaboclaucs,amp;G.Qrnnibusdicitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, _____________
'T y v. nbsp;nbsp;Obtteis RomanumPonnficernfedere, mus aiinuntiantes. Num igitur hate ctiamab
Tifg.iSo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nullâmque doceregentein, fiedutn
omties.HocfaljHm efifeamrtens ex conterittone fp Ititore MO atqne odto Fontificés. plntibi videtur isnbsp;requiefcere ejui de omnibus Ecclefiisfolicitiis e[t?
Ebotine efi c/uoddiim genus docendt omnesgenteSt prouidere vt omnes Ecclejù Cntholicos Eptfeoposnbsp;habeanEEdonnepafeebatPetriis^uum abjens ferinbsp;heb At ad Epifcopos P ontifi alatisiamp;c.P afeite gre-gem Dei? Ego verb profero (.abalas non dinini inriSinbsp;^ti£ kne locum non habent') fed regislra çfvolami-rta lit er ar urn Pontificalmm. Item,E edits efiSena'nbsp;tuS) ^nem vacant Confisioriiim Cardinaliiim)^iiosnbsp;fecitf bi ocitlos^aiires, manus (gf pedes,z't ttiusnbsp;rtstoteles de Regtbiss dicttfib.^.de Rep.Quomodpnbsp;potefl-cefiire, tmb redfirare i^aitam multa , toto^-cults videt? tot attrib us audit? tot mantbus agit? totnbsp;pedtbitsperdbiilat ? ^ntf nechis tediibuscredis.nbsp;Jit ttbt tedlis lociipletißimus , breuitas ipjius vita,nbsp;çuamfere degunt tot carts tgf negotits acfolicitttdi-nibus 'vniuerfs Ecclef.i confebli,nbsp;'Piig. i8i. Regula iuris ciuilis canonici eJi) qui facit pernbsp;ali:tm,p erfctpßtmfacere vtderi.
S A D.EpiRolis Petri nihil eft commune cum Rcgiftris amp;.epiRolis Ppntifical]bus:amp;,vc verbis tuis vtar, tabula: diuini iuris inillis locum non habcntineque hic locum habere po-
TVRR. SOFHIS;
tcft rcguïa iuris à te produéla, vbi agkur ficio pcrfonali(vtdicüt.) Reliqua^vcroonmi^nbsp;quæ dicis,Turiiane,fcaturiunt exilla tuaGn^’quot;nbsp;thonicaalftntationc, qua tu potificisgratiJii*nbsp;aucpparis,vc tibi,ni fallor,ad Epifcopaiünbsp;miinias.Eigo nobis ingenres ac continues R*nbsp;inani pontificislaborcs, curas innqmcrabiRsjnbsp;adiduas vigiliasjintentuin ac nunquain rcniü'nbsp;fura Radium commémoras, ex quibus ontnesnbsp;Gentes docere vidcatur. Ac teftem citas Senntum Cardinalium, fcilicer clariffima Apofto-latus ipfius indicia, longcque aliæ quantnbsp;Paulus Corinthiis profeicbat.At quia nosbi^nbsp;agimus de minifterio Apoftolico, quod quidcnbsp;Euangebj prædicarione imprimis continctut,nbsp;nihil corü audio quæ tu nobis valdt'pii^e«^quot;*nbsp;amplificas. Nam itanc fuperafti nospolfepal-cerc tuis commentis amp; Apuleianis fabuhsd^^nbsp;tuoponrificc,quetot oculi vidét,amp; dequototnbsp;aurcs audiuntîSatis iam latis,Francifce,fpc(ä3-ti funt amp; cogniti tui pontificis laborcs; ßtis,nbsp;inquam , omnesfeiunt atq; ctiam perfentiuntnbsp;non de Euangelio prædicando,ied dclédo pO'nbsp;tiùsjintuo illoCardinalium Senaru contîliinbsp;agitari. Tui pontificis ifti oculi quostnnobisnbsp;narras eb collimant,ad id patét iliæ aurcs,nbsp;illæ manus aguntjCÓ pedesillitoto iinpettifi-runtur, vr, nempe, exortam lucem Euangcb)nbsp;fuis 3rcibus,fi fieri poflitjCxtinguaut. Nosau-tem pium laborem Euangelicæ prædicationisnbsp;quærimus,amp; ca e]uç(vt de Apoftolatu taccain}nbsp;EpifcopumRbm.dccerent. Nam quidattiiiccnbsp;iftos oculos,pedes,auresjinanus proferre,qu'bus pontiftx inum raunus cxcrccatiltânc pet Rnbsp;Rcrtcns,âliénis'oculis vigilapiacens-ipfcjalRquot;nbsp;nispcdibus inceditî furdus, audit alienisauri-busîotiofus,alicnis manibus opcratur?Vcruni-cnimnerb iftos tuos Cardinales nihilomag'Snbsp;vcl videmus opérantes, vclEuangelium audb
Epifeopis mutuantur? Ac ne ipfi quidcin Ep*' feopi pedes habent quinnad ipforum dioscc-fes proficifeendum eft (nifi forteaninii vcl lu-cri gratia) ncc os habent, q.uum proponcndlnbsp;cftEuangelica prædicatio. (^id ergoî nitn*'nbsp;rum ad vos Monachos omnium infiniosfvtnbsp;nobis pauló ante ex Diónyfio rccitafti.) res rc-diit, qui cRis amp; Pontificis, amp; Cardinalium,nbsp;Epilcoporum, amp;Parochorum oculi,osamp;p*'-destaddo etiam narcs,dum vos,inftar caiiis vs-iiatiçi,omnium piorum veRigiaodoraminifiunbsp;Italiapraefertim amp; Hifpania) vteos in veifia:nbsp;Inquifitionis rctia côiiciatis : fed vnum deeft,nbsp;quod vobis dolet : non enim cftis corum ma-nus. Etcnim vos hue amp; illiiç curlîtatis, amp; da*nbsp;matis quidem fatis fupérque,fed Cardinales iR'nbsp;Epiieopi accipiunt fuis ipforum manibuso-pimorum Sacerdotiorum vecligalia.Quisig*'nbsp;turnon obRupefeat, Turrianc, quandoqui-dem rcliquistacentibus, vos Monachi,nbsp;eft, omnium infimi, amp; pedes magni illius'C-ftri Catholici corporis:vos,inquain,propc,i°'nbsp;li loquimini,adcô vc Romanus PôtRcx, qu'^^^'’’nbsp;dicis cllcfummiim amp; vniini Ecclefia: Cath^’*‘'nbsp;çæ vilîbile caput,non iam ore,led pedibusiU'nbsp;qui vidcatur r Quurn autem in humaiio coi-
— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petc
ANTON, SADEEE. RESPONS. porcfingula membra in fuis quæquclôcisac-H^icfcan: : in Veftro illo corpore, pedes cru ra cffc voluut ; Cfura, brachiorû locum affcótanc:nbsp;brachia,in caput cuaderccontcndunr; Scdtu maximu tandem argumentu pröpo-ni^acmpe virçbreuitatcm,qux in tuis Poniif. prHpicitur. Atqui fi fidcs habcnda elt vefttisnbsp;billoriisjiri ptonaptu ellalia ratio illiusbrcui-raris ; de qua ramen tu videris , vd poriùsipfinbsp;pótificcs vident«:, quorû præcipuè res agitur.nbsp;Vt vt efl, miferçt me tuorum Pontificû gt;Fran-cilce, qui toc curh ac nCgotiis fudantes amp; an-hclantes, hoc crt,otio , deliciis amp; omni volu-pratiim generc cônfeûi, dies pétri (quemad-niodum vulgo dicitis)vidcrc non polfunt. Arque hæc dc.Pontificis ore,oculis,amp; pcdij-bus; hoc eft, Cardinalibus(inrerprete T ur tia-no) qui fibi faciunt'Poiitificem capUt, dû cuni tbgunt amp;: otdinant, Si qbos ip(e tibi vicilFimnbsp;Ponrifcxfacit ociilosfA^óres , manus amp; pedcsjnbsp;vt nobisTurriaiius cxpoluit; .Yni. TVR RA^o'siolwaâTim.iabetvtF.~ fif-jpusßt Main'fAoÇyfio lüberz/romntriopr/tdteetinbsp;tcfien ßuiiio cupi'ditate doce-Ce uemri Romatio Potijici teïldttir collegia. '»b eu av^lijitmc dotatay-vf coilegM lA^eophytorum, cjM Neophjti [lierai Hcbratcofnbsp;nbsp;nbsp;LatinM di~ ß^-i,vtposiea bene eriidiii Chrifialadsiis ex Lege amp; Pnphetis demUßrint'.alij Arabica Imgttd difciitinbsp;iitapttßnt ad docendd doblrina Euägelij Tnrcof. SAu.ltânc tà’nJénôbis voeab ilu illiid Grç-¦cù interpretarisîDcbcbas próferre laite vnum tClhinonium quo tuâ illainterpretario nitere-tur.At quum pivrcipit Apoftolus,vt Epilcopusnbsp;lit ATaKT/Mi;, nort Cum irttelligit qtti leneaturnbsp;rl'fcendi ftudio , fed qui polleat docendi £i-cultacc.Nam vcllc doctre non idem cit àc do-Cerc polie. Quarc, Frahcifcc,quû ais Pontificénbsp;ithquot CollegiainftitniU'e, vt irafe MaUm'ènbsp;præbcar,tu tcipfum ridiculum præbes.Ac cé-It'o vtadeas Collegiû ilhid quod Ncophyto-rû vocas, amp; illic difeas propriâfignificationénbsp;vocabuli cWaiiTizicquod fi rccuf3S,certèneu-rtavocabuli fignificationé es lt;ft?axT/)to{;ncc eanbsp;H^æpropna elt,nec illactiam quam finxilli:nbsp;i, ‘îi'ippc qui rtec doccte polîlsjiicc vclis difeerc. I y^ii.DicisßPonttfexnonhabcacplustarü n-EpißcopoSytjuam P erras in ÀpoPlolos,mdefejainbsp;E^pißcopos à Rornario Pontißce necz/ocandos néenbsp;cenprmandüs. Fateor P etntm nCc vocaße., nec con-ßifiaße Aposiolos in tnanere Aposlolicu : fed hocnbsp;periinet ad i'iaspriinttias Sptricas , de cpuibas àn-iea.Pîus aille lolt;jairnar de pote'slate claatPt, epnaninbsp;dédit Chrilias AposioltsperPetrdßcat Anacle-ths Leo primas,Pontißces Romani dixerunt. Sa D,Semper principiûpetis,Francilce,Cunl tuo Anacleto amp; Leone:nec id raiirfi,qui omnibus veris prælidiis fis dcllittitus ; iniô fi ifta:nbsp;Ptiniitiæ de quibus IdqueriS i reddiderût Petrinbsp;conditions prçllantiorem (vt æquü cft) qui fitnbsp;'ö'rur, vt hac in parte cédât Pontif. Romanis?nbsp;Nam Pontifices ordinant Si confirmant Epi-,nbsp;Propos, Petrus autem nec ordinauir nec côfir-rtiauit Apoftolos. Digrederis ad potcllatécla-'r'um,dc qua hic fermo nobis nô cft,fed de vo-'atione Si ordinacione rainifterij Apoltoli- |
^77 ci.Num igitucoblitus es huius tuæ càhtilenænbsp;rôties inculcata:,Petrum miniftrantem,amp; Mi*nbsp;nifterium Pétri idem clîe.’Itemipecrû amp; Pon-tificem rcidem cire,rationet3nfùm differre’Sinbsp;ergo Petrus roiniftrans nec clegir, nec confir-mauir Apoftolos,cur Pontifex tuus Epifeoposnbsp;cligir,ordinac amp; cofirmatî Quid qubd parùmnbsp;corifentanca dicis? Suprà enim nobis voluiftinbsp;perluadercpaulfifuifte ad Petrû profelt;ftum,vïnbsp;ab eo côfitmareturmûc verb negas Apoftolosnbsp;fuiireàPetrocôfirmacos in inunere Apofto-,nbsp;latus. T V R R. Qfaßverb, inlt;pais,ßPetrofaceeßum fuerit-,neceß'e ßt Epißcopwn Romanutneß'e Petri 3gt;4g. igj.nbsp;fitcceßbrem.Qtiorfamisiadl-.ira'velutin'Vtranipae i8«. 187.nbsp;parrern dtß at ans,negos tarnen Epißcopum RotAa-numeßv Petrißaceeßirem , tputahtc franummor^nbsp;des. Addis, Qwa Roma docutt., At hoc eA commentant tuarn: non enim dicimus eße faceeßoremnbsp;P etrt, ^ata P'etrus Roma docatt,fed epnia vt tn cathedra Petr i,ßr capite EcclefiarampisccedatfOrdi-natar eß confccratar ,vipatet ex oratiombas,nbsp;tarn adhibentar. Poßets tabalas diaini iurisiEn tjbi,F u ei Petrusy ßaper hancpetram,ißc. Dabo ttbi claues,ßc. Paß-ce oaes meas'.LßMo verb ha tabal'a obfeura tibi vi-dentar, alias tabalas exhibai , nempe tradttionesnbsp;ApoAolicas, id eil, viiaifoa dt-)ga.lt;pa.,ßc enim Baß-bas, (ß altj Pattes vocant ittaßnefertpto traditä'. Sad. Ego veronccin vtramq; parte difpu^ to ncc frænuln niordco qui Turriaitum efttce-natum amp; per humana fomnia ac vanas bomi-iium Traditiones cxcurrentcm, tanquäin gy..nbsp;rum Scripturæ compcllö. Ncc inirumfane finbsp;Cum Scriptura non conucniat, qui fccum ipfcnbsp;conftare non poteft,neque cum reliquisPon-tificiis cölentirc.Qmd cnini tibi viSjTiirriancinbsp;hactuaexceptioneiPoritificem non dici fuc-ceftorem Pctri,quia Petrus Romas docuit? arque hoc meum eile commentü obiieis. Legenbsp;ergo quæ nobis vulgo ipli obtruditis ex Vete-f um feriptis in laudem Romans Ecclefiæ dc-prompta ; expende vbinam locorum amp;: gentium Veteres federn Petri collocarinttatteiidenbsp;quas dicit T erculliatius,vt Roraanam ECclefianbsp;commendctmcmpc Apoftolos, Paulum vide- Dtpraß.nbsp;licet dePetfum totamibi doCfrinä-cum lan-guincprofudilTe;acfatcre,nifi illa famaobti-nuilfct, Petrum olim Roraæ docuiftcitanrainnbsp;futuram lion fuilFc tui Pontificis autöritatemrnbsp;Quinetiam explica nobis,cur täntopcrcMarcellus Pontifex laborarit, vt catllcdiam Petrinbsp;Antiochia Romain traherer. Quid opuS eratnbsp;fefto illo die, quem vös cam ob caufam celc-bratis?N0nnc vos etiam Pontificij hoc habc-tis conrtitutum,amp; tu ipfe(qui mihi obiicis menbsp;fraenum morderc) nónne hoc dogma mordicus rctines,non alium quàm Epifeopum Ro-manum , Pontifieem maximum elle pofte»nbsp;Porto ( diccfidum eft enim fæpius ) ecqus-riam eft ilia ratioîPontificcm eft’e Petri fuccef-forcirf,quia fie ordinatur Sc confecraturîà qui-b'us obfecro ? quo iurc? quo præcepto ’ vndenbsp;tus ilhid Cardinalium prodiit? antcquàm verb clfent Cardinales, quomodo veftcr illenbsp;Pontifex eonfecrabatur'Si noii legitime,cau- L 1. ii). |
|
ê?» ad repet. fa cecidifti: Si legitime, ciiril'Uratio tnutata cft? Atq;omnino,ifti,quoshodicvos tam au-gu Ao nomine Pontifices Maximos appcllatis,nbsp;nónne öiim-jEpifcopi Romani vocabanturïnbsp;nónneab Ecclcfiæ Romanæ Clcro.acccdcnti-bus ipfius plebisfuftragiis ordinabaturî Quodnbsp;fi ira eft, die nobis, quid iuris habucrit Ecclc-fia Romana,vt fuum Epifcopiim vniuerfç Ec-;,nbsp;elefiæ præficcret?ini fanèlicuerit fuum fibi E-pifeopum cligctc: cum verb conftirucre totiusnbsp;Ecclefix Gbriftianæ Epifeopum, quo tandemnbsp;iurc poruit? vndc tanta in omnesEcclcfiasaii-torirasîaudcbîfne proferre Petri fucceflionem?nbsp;Attuipfc negasjiusillud fucceflionis elle innbsp;Ecclcfia Romana, arque tu ipfe tibi iftud fræ-num iniecifti, quod videbis qua rationcexcurnbsp;tias. Nam quodattinct ad illas orationes quasnbsp;dicistum adhibcri,quuratuus Pontifex confe-cratur,nifi firmiora habeas argumenta,parùmnbsp;illæ nos infufurratç precatiunculçcommoue-bunt. Vcrùm,quia rôties iaétas ejcôboncm amp;nbsp;ordinafionem tui Pontificis , amp; profers illasnbsp;prccaciones Cardinalitias , ego tibi vicilfimnbsp;profeto non huiusçtatis vitia, quibns ad ciuf-modi ordinationemperuenirur, fedveteruinnbsp;Epifeopornm Romanorum ambitionem, quanbsp;libi ad Epifeopatum obtinendum aditû corn-parabant; ita vt feodiofos amp;ridiculosipfisC‘-tiain Ethnicis prçbcrcnt. Audicnnn quid denbsp;bac reolim feripierit Aramianus Marcellinus:nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âucorc tibi obiicio,vr te magis pudeat) Damalus, rnquit, amp;Vriicinus fupca huma-nUm modum ad rapiendam Epifcopalem federn ardentes,fciflis ftudiis aiperrimè eóflitba-baturadiifquc mortis vulncrûmqucdifcrimi-na adiumentis vtriulqucprogrcfiîs.Côflatquc in bafilica Sicinini,vbt ritus Chtiftiani eft cô-uenticulum,vno die centum triginta fepté te-perra cadaucra percniptoiumreifcratâmq; diunbsp;picbcm ægrèpofteàdelinitam. Hæcille. Cæ-terùm,vt difcedam à tuis illis orationibus cô-fccratoriis.dû reponis eos Setipturæ locos, denbsp;quibus nunc inftitutaclldifputatio,vt probesnbsp;Pontificis fucccllîoncm, pnneipium pens. Atnbsp;verbitafuccurris:quandoquidê,inquis,liç tabula; tibi vidéturobfcura:, alias tabulas cxhi^nbsp;bui, nempe tabulas Traditionû, hoc eft, rom-a5^d^Â.Rcâ:c fane Tu rrianc, vocas illas tabulas a’5ç«ip«f,in quibus nihil feriptû elbvide-licct tabulas, non tabulas, quas vobis rcliu-quimus vêtis Scripturætabulis conterui. T V R R. iVw Petrum Rome, docuiffe ex tabulé ^4^-190. diutni lurii tta demonslrt^us ad Rom. i.c. Défi-dero ventre advot adconjirmandosvos : tjutatn-^»uTheodoretus, Petrnsprtmut Dotlru:iEuan-geltj tilts tradtderar. f''tde Clementem d^ctpulurnnbsp;Pem de confi. .rlpo/t. 1.6. Et Hieronymus teilaturnbsp;venijfe Petrum Romamannofecundo Claudij^aHjnbsp;anno ijuarto. Hltus locus AS.xZ. Paulus inuenit ludtu lt;^ue-dam nomme Aqutla, ijutnuper ventrat ab ItMta e'o ^uod præcepiffet Claudius dtfeedere omnes Ju~nbsp;dMs à Romatfuiffe outeAt^uiH c^Prtfcillam vx»~nbsp;rë Chrtiltanot coiiat. i.Cur.i6. Age vero^Antontynbsp;lt;juum nondum Paulus tumfutlfet Roma^ quit alius |
TVRR. SOPHIS. Apo/lo lus Roma turn doeuitprater Petru7n,q!‘M tit . nullo aliofamafit prater Petrum? Sidicas hacnbsp;efie certtfiimaScriptura teftimonia : obtiâo tibi rC'nbsp;gulam iurif;'Hon exprefid non nocerefitem alters.nbsp;Eum qui tacet nonfateri y fed tarnen verum efie tnnbsp;non negare. Ita te adfanandum retfiirgitim-.isnbsp;emm tutu Arfioteles tÖtm «Tt StiTjfOi 'laait. S A D. Ridiculus cs,Francifcc,qui dum pol-liceris nobis exhibiturum tabulas diuiniiuris, in Thcodorctum, Clemente lt;Slt; Hicronymuranbsp;commémoras, cófquc non fatis inter iecon-ftantcs.Imo (i,vt ex hiftoria colligitur,Conci-lium Hierofolymitanû habitum fuit circitetnbsp;annum decimii Claudij, cui Pctriis interfait,nbsp;qui fieri potcft,vt anno fccundo Claudij Romani fucrit profecbus?Na ita Hieronymus denbsp;hacprofedionc loquitur, vtab co téporcexi^nbsp;ftiraet Petrum Romæ fuilfcad mortis vfqiicnbsp;tcmpus.ltcm conftat ex fccundo capitc adCa-latas,circa id tempus Petrum fuilfc Antiochiçnbsp;-àPaulo reprehenium. Veteres auté memotiænbsp;prodiderunt Petrum non fuilfc Rom«,nifi tell da plane Antiochiaiadeo vt hx tabulx quaSnbsp;proponis vix polfint cum veteris hiftoriï au-tonbus cóuenirc. Verum, ne nihil exScriptu-ra proferre videaris, tu locos aliquot citas fXnbsp;quibus præclarè,fciliccc,amp; 'dón^emrtKSt, arg«-métaris. Tua argnmeta proponâ,ac nihil Pt-e-lerea : ipla enim fatis pro nobis refpondent.nbsp;Defidcio venire ad vos ad confirmandos vos,nbsp;inqiiit PaulusrErgo Petrus Romædocuit,in-quit T urrianus.ltcm,Paulus inuenit Aquilamnbsp;Iiidæum, quem de Prifcillam vxotc Chriftb'nbsp;nos fuifle confiât : cïgo Petrus Romæ docuir,nbsp;Item : De nullo alio fama cfi primùm Romsnbsp;docuifle, quam de Petro : Ergo petnts Ro®^nbsp;docuit,ncmpc,ipfa famà,hoc cftjtabuiisdiui-ni Iuris,inquit Turrianus. Verum addis rego-lam non iam diuini , fed humani iufiStNoonbsp;exprclfa non nocetc: amp; ex, Paulo lurifcónful-to:Eum qui tacet,non fatcri,fcd tarnen vef“*”nbsp;eile, eum nó negarc. Éx quibus ita ftrtio tuO®nbsp;argumentum : Scriptura tacet aeproinde nonnbsp;fifctur, nec etiain negat, Petrum Romædo-cuillçErgo PetrusRomæ docuitudqtieelt; f-‘quot;nbsp;bulls diuini Iuris, inquit Turrianus, quilef®'nbsp;bulas diuini Iuris pfodudurum nobis pro®*quot;nbsp;ferat. Atenim ego tuis Iurifconfultisöppo»onbsp;didumhoc Chryfofiomi: Siquiddicitur»b -qucScriptura,inquir,cl3udicatàüditorumC°'nbsp;giiatio. Ex quo efiieitur, tuam illatn tootu®'nbsp;que Pontificiorum de Petro cogitationc^^nbsp;valdc claudicarc nec fatis fanara eflctwv«*« »’«»»?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt. lf‘ T V R R. HoHrum concludendigentts y hott • Chrtsltu promifitfingulartter (^pnmitm Petro tnbsp;dificaturumfe Ecclefiam fuper eum datttrunrnbsp;claues Regni coelorumytis' boc quod éi prornifitfi^nbsp;ilttitycrgofUltfingulariterprimus EptJtopfUytdt »nbsp;babuit primatum inter omnes Aposiulos,nbsp;quot in Petn cathedra ordinanturfiiccefiores quot;nbsp;tn eodem primatu funtynonquia Roma ordmsr^l Romani Epifcopifisnt y fed quia in ordtnantur vt etfiiccedant in poteilate qttarnnbsp;[iusfingulartter prim'umets de dit. Petr US fuit epifcopits Romanns, id e^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* |
ANTON. SADEEL RESPONS,
ft
Ranîa,ni,non tjuaietius ''' '•' • '•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;':iisßngulartterPetro dtclum eß'',
•' ‘’ ¦quot;i Petrns-^cJnhacpotefiatefuccedit Epifea-e*- R.'i'rtanus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f -
Sad. Principium,fine fine pccis:necvnqul alijd nobis proponis quàm id quod eft innbsp;lt;ÎJÇftione pofitum:fortc quia putas tuam fen-ffutianafiepius rcpccicam fore mclioré »quodnbsp;^ongèfecuselV.fit enim nefcioquomodo,vt i-pfi* rcpctitionibus crefcat magjfque pateacnbsp;tuæratiocinationis impcritia. De tua fallacianbsp;vocabulis,Pnwo,amp;,yp2^«/4Wer,fcpius à nobis diâum cft.Nunc tantum expendo egre-giara iftam conclufione.Chrittus (ingulariternbsp;ptotnifit PcttOjôf quod promifit,præftitit.Er-go Romani Pontifices nabent in omnes Ec-clefias ptinci paru. Imo vcró,Tucriane,ita có-cludcndum eilet potiùs : Chriftus fingularitetnbsp;ptomifitjSc quod promifit,præftitit:Ergo fin-gulatitcr prxftitif.Et vi coiifequétis nihil prx-Itinttuis Pontificibus: qiiiauihil illispromi-lit.quippequi iiugulariter Petro promifit, necnbsp;iingulatiter Petro præftitit, fi tuis quoque Pó-tificibus idem præftetur.Cætçrùm nobis atFersnbsp;nouamEpifeopi Romanidefinitionci dequanbsp;nostandiu cclatos minime opottuit. Pontifexnbsp;igitur eft Epifcopus Romanus , hoc eft, nonnbsp;tcclcfi® Romanae, vt ignari Pontificij haóbe-nus exiftimaruntjfcd omnium Chriftianorumnbsp;Iwpcrij Romani. Nonne f c rui pudet Turria-nc,quiita tui Pótificis caulam agis?Quid?quûnbsp;Imperium Rpmanura nunquam complexiimnbsp;fit onincxgétes ac nationcs, illi Chriftiani quinbsp;nó finit vel fucrût fiib Imperio Roïnano,nonne ad Ecclcfiâ Cathohcârcfçrçdi ÇuntîAt nul-lû ius in cos habet tuus ille Pótifexlinpcrij Ronbsp;maniiac propicrea nô cft caput Ecclcliç Cathonbsp;licæ. Quid porto fier tuis Indis tam procul abnbsp;Imperio Romanodiflicisî Atq; vt cuos pôtifi-ces obliuifcar, quonaodo ftarc poteft quod di -cispetrû fuiiTc Epifcopû Roniinû, h.e.omniûnbsp;Chriftianorû Imperij Romani, non quatenusnbsp;fuit ApoftoluSjfed quatenus illi diïtum eft, ƒ¦«nbsp;ti Pftr/zajilcc,Quid? nonne etiâ veliqui Apofto-li fuetût omniù Chrillianorû Epilcopi? nónnenbsp;oinnibusdnftii cft, Ite ad omnes Gentes ? Numnbsp;fine Minifterio,Chriftianos Imperij Romaninbsp;docucrunt?Audiant tui fodales tuam bâc inau-ditam haûenusintcrpretanoné.Tu es Petrus,nbsp;inquit Chriftus, hoc cft, tu es Epifcopus Romanus,inquit nouus interpres Turrianus.
, T V R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« no leatße Petrüdoctttjje RomA
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ßdMo.ßedinßit DominiU Petro
^Antßmfide RomitCvtfiripßt Marcelle Ponti-ßx jfimul iußit ire Rorna.jadprAdtciindu Gentihm; jed ijitta tabulit funt hnrnanAt ißf tu alienm es ab o-fnnt humana ratione,tn ornutbas i^Uitris diuinas tabulas. Itaijue cas tibiproféra, yii/.lj. DeM,inßtitnbsp;Petrus,tnnobis e legit per os meïiaudtre Getes verbum En^ngeltj:^ crederesErvo prAcepit pradicarenbsp;eis,ntpf GenttbsiStRomaaute erat capueGe/ittum,nbsp;i^uare uertufte Apo^lploru magis decebatprimàmnbsp;fradtC4re,ifttàm eit ut caput erat Eccleßa.Stç'on-uentebatvt opsistaw arduum audtendipradicarenbsp;Eudgelium Poma aittjuis Aposîolus aggrederetur„nbsp;lt;^isnonfuu Petr»s,d»ctUy^uis alius ex Apoilolis
fui^ßneminehabes,ad aphonia igitur copulßts es. SAD.lam fufeipis probandü.Pctrü docuif-fe Romæ cxprelfo Dei mädato,quodfacereiranbsp;inftituis. Q^üiuflit Dominus Petrü (116 Petro,nbsp;netecö durè,amp; paru Latine loquar) transferrenbsp;fede Româ,vt feripfit Marcellus Pótifc.x,fimulnbsp;iuflît ire Roma. Atqui,Turriane,decxprcflbnbsp;Dciroandato loquor, no de tui Marcclli foin-niis. Sed audio quid obiiciais: Tu,inquis,alie-nus ab omni humana rationc in omnibus quç.nbsp;ris diuinas tabulas. Itâne tandem tibi à rationcnbsp;vidétur alieni qui diuinas tabulas quæruntîTunbsp;potiùs,Turrianc,ab omni diuina ratione alic-nuses qui in omnibus quæris humanas tabulas, vtpocediuinistabulis deftitutus. De loconbsp;Aâ:or.i5.fuprà cgimus.Sedopcrçpretiû cft tuanbsp;rariocinationc excutere. Deus præcepitPerronbsp;vt Gentibus prçdicaretiRoma erat caput gen-tiû: Ergo,inquis, prçccpit Deusvt Petrus,Ec-clefiæ caputjRomç doceret. Magnificam verbnbsp;argumentationé, vel ex allufione vcl cxnouonbsp;amp; inaudito Rclatorû generc depromptam.Sicnbsp;cnim côcludis,vt fi Petrus amp; Roma mutub ini,nbsp;fer Ce refcrâturinépc quia noiné-capitis amp; Ro-mçtribuisamp; pctro. Verû fi Deus fignificauir,nbsp;petro Gentes nô elfe ab Euâgclij prçdicationcnbsp;cxcludédas,nô proptcrcavoluit vt petrus folusnbsp;ad omnes terrarû otbis Gères proficifceretur,nbsp;omniaque loca pcragrarcc, vt tandé luara fedenbsp;Romç,quç fuit Gentium caput,colltjcaret ; it.anbsp;vt duo capita con'currcrét.Âtqui omnibifimulnbsp;didû fucrat,lte,docctc omnes Géces, predicate Euangelium omni creaturæ. Adeóne porró ,,nbsp;obhtus erat Petrus huiulcc prçccpti dnitni Mjrc.is.nbsp;(quod tu proponis ) vtdextrâlocietatis paulo Cal i.nbsp;ac Barnabe dcderir,vthîc inter Gétcs,ille verbnbsp;inter circücifosApoftolarii fungerctur.i’Atqucnbsp;vt nominâtim de Romaagamus; nónne pau-lus exprefto Dei mandaro Romam profeéhusnbsp;cft.illicEuangelium annunriaturus ? Allans cinbsp;DominusÇinquit Lucas)dixit e\,Cenfide Paule,nbsp;vt enimteîiificatus es de me tn Hitrulalem , ßctenbsp;oportetetiam Roma tesiißcari. Hæ lont diuinænbsp;tabul.-r,Turtiane,quibus ego fretus facile tuasnbsp;illas humanas tabulas, amp; rui Marecili luaranbsp;caufam agentis commenta defpicjo. Necmenbsp;mouct quod ais,non contienire vt aliaspriùsnbsp;quàm petrus Romç docuerit : quts^cnini primus Antiochiæ docuit, vbi vos pontificij vul-tis primam fedem petri fuiftejfuunc petrus?nbsp;Minime, fi Lucç credimus, qui id tribuit illisnbsp;qui fuerant difperfi ex oppreflione orta obnbsp;Stephanum. Etillud fuit conucniens amp;con»nbsp;gruiuiiiquia ita Deo foli fapienti vifüni eft,li-Cet aliter Turtiano videatut. Define igiturnbsp;mirari li petrus non primus Romæ docuerit,nbsp;quandoquidem nec primus Antiochiç docuit.nbsp;Âtqueita vides,Turriane,menondum ad a’ip®.nbsp;•'f«v,vt loqueris,vel(vt plat® loquifolct di me-liùs)adaif«««v clfccompulfum.
T V R R. Na« obticio, mtputs,retléne Petrusdi-caturvnius vrbts Eptßopus i^ut ad docendas omnes gentes miffus efi,nec ettam ^uod P' eteres dixeruntnbsp;P atrium cum Petro fundaße Eccleßam Ramanam:nbsp;ßla, tn^uarn, omntapratermitto. Retle tjr cufdatenbsp;L 1. iiij.
-ocr page 708-lt;rSo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At) REÉ-ET.
prifi« yinittkyVtinSßc enteras nitga^ ^i'^tertnißß'es.
¦ S A D. Atqùi, Turrianc,cgö qvæ ïtà prætcr-miccébanijVt diccrerr!,ipfcfïlcntiôquot;ptæterinit-tere non debebasmam ilia plane cuertuc tuant fencentiam. Scd'tu rcôtè amp; cordatè rcfponfio-nem pfætertnififti.nc tuas nugas tnagis magif-quernalè refpondendo prüderes. Videigirurnbsp;Tcrtullianüm de præfcrip.aductfùs hæret.Ite-jucum aduerf.hæref. lib. j. cap.^. A'gloriofiïîî-mis, inquit, duobus Apoftolis,Petrô amp; Paulônbsp;Romæ fundata Ecclcfia, amp;c. Et Eplphanin'ninbsp;hærcl.iy. Romæ, inquit, fucruntprimi Petrusnbsp;amp; Paülus Apoïtoli iidéac Epifcopi.Hæc illc.;
t mi. T V;R R. Obnçû Chr^fosiomnm dicentetn; Sa-Tiig.s.Qt. per banc Petrantyid eß.fa.perfidem clt;gt;nfeßtlt;(nis:.de-prauan.iiocitm,S.uperßdem,inijmt^C^Scißeßiotiem, Atrogo te,pot.cfiae ejße coiifeßio^i-iißabcutM homt-nis covß^etttßf.
Ibid. i^od Citai ex Chrjß)slomoin Pfß.y^. iiegarntts Chryfo^lomt eße,non ent/n hnc Grace extant : antßnbsp;contenderis eße Chrßosiomifobiteio t^ttodidc Chry-foSiornas ßttpßt irt hanc locwn Jplattß. quot;ybi vocatnbsp;PttruT» PaPiorem (ß capnt Eccleßn. xlti^e ita exnbsp;’f-êgula Aiodcfluiijnrifconfaltt,^i adnerfusßderanbsp;tePiationisfnn'igt;aetU-ant,aadtend,tnotiJit.nt.
S A D. O b i i c i s m e d cp r a ua 11 c I o c u na ¦ C h r y fo.^ ftomi ; fçd ego «uTojçaçov Gi;ccû fecutus fpiWjnbsp;amp; ipfa vciba.Græ.ca rccicatii : quare tu oinntnbsp;modo inçptus es. Cçterùin. decôfeffionecoiMnbsp;(ittjiti5q^,dç,ngt;o.uaReiatoxuip docltinagt;qu3ntnbsp;nobi^jiiu.cxiftijfatis à iiobis autpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cÛi
yaldçaqçcfn in^rniùm cllquod-CbiyfoItoniu ¦ ’ ' . tepudiasjcb qupdcontcxtusGræcusadtçnoi)nbsp;peruencritvKâquodobiicisquæidcm Chry-rnbsp;lortoiïîus.fçripfit in hune Matthçi locum : cgqnbsp;ira Icgo.apud Ghty foilomum : Vt, inquit,ho-pnbsp;mo pifçator quauis petra firmior reddaturv-piuçtfç tt•tra^rym oibpreluâ;âtc, HiÇcillç.Ncçnbsp;jn iliolocoylluni cft verbû de Petro Ecçlelâænbsp;fundamtncQ, licet dicatur præpofiius non vidnbsp;.Gcnti,vt Icrctpias, led tori orbizhoccnim fuirnbsp;de iiatura Apoftolatus. Quare Chryfofloniu?nbsp;noîji eontradicit iis quæ in Plabno 59. fcripli^nbsp;qua;ubi,Qbit;c.ciam. Scruaigitur tibi regu-lam tuiMadcrtiaii qui tories aduerl’us hdeinnbsp;jjuæ {cftationis.yacilias, de.cuius feriptà plenanbsp;funt contradi^ionibus. . .
tïX, nbsp;nbsp;nbsp;T V R R .ObiiCis jAugaPUnflrtt de verbis Domini
'Pag.iQ^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itéra kontra Ind.pag. hocpoiîertds ad rc/h
¦nortfacit.In 'aittro loco dteis AuguïlirMmperneàÂ-fetlla verba ad Petrnm perûrterti.t}no-d rnerîi rnen-daciam efimarn iib.i. Retraéi.c.it. harttm duarum ßententiarti,in^Hit,probabilior^unßt,eligat lectorinbsp;CoKtTi Sad/,Dicis loCum Augrillini contra liidinbsp;M. Vag, pag.Sc Arrian.nd rem n6 iaccft'.atepicita pio-yirr. diste locum illutn non vidille.Nam ibi Augu-Itinus vuk p^obarc , ChriituiiVdlc lapidctnnbsp;ilium dbfcifl'um de monte fine manibus, denbsp;quo Daniel prophetauit. arqucdlycam remnbsp;,, , loeurii hunc Matthçicôiurtgit.Tnes Chrtßitsnbsp;ßlius bei vlnentis,ïam addit s Superperramfan-datHs eß Petrus. Qmbuä verbis lignificat Petranbsp;ediuSibi meminit Chrillus,cllclapidem illuinnbsp;de quo Daniel loquutus clE^ nempcChriftuinnbsp;ipfdm bencdiclüjquölapidehindarur quidcin
'TVRR. SOPHIS.
amp;nititurEcclcfia, fedcominuituracfragitu-omnis potentia ómnïfqi principatusaduerliw Chriftü ipfum confurges, cuiiifmodi eft Pon-tificisprincipatus. laquod dixi Auguftinudenbsp;terbiS DorriiniSerm.ijiamp;f Trält;ft.i24.in Ioan-nern,peAegsre hxc verba,Super hac Petra æ-difi'càbb Ecçlelîam ih'eam,adFétrû.pertiiicre,nbsp;ttrnlindtfeifrelTc dicis.'At illud itrpingis noilnbsp;mihi,'fcd'Auguftino,Vcrtibi potiùs quinô visnbsp;Aiiguiftinû intelligere.Sic enim illcHornineS)nbsp;l'riquitîvorcntésædificarefuper Homines/ di’nbsp;cébant,Ego quid'é fum Pauli,Ego Apollo, E-go veto CepHæ(ipfccfl PetrusiJEt alijquino-Icbahx ædincari îuper PeArû,fcd fuper Petrâjnbsp;diccb’at,Ego auté funi Chcilti,amp;c. Ecce quo-modb ôpp'onitPetrâ Pcrfo, ad proptereà ibinbsp;perriegat Petrû elfe Pctia.Et inalioloco: Petra efat ChrilbÀ,inqirit,fupor quod hindainc*nbsp;tûmîpfcacdificatus clLP'ctrus rfundartrcntiKHnbsp;qnippe nCmo poteft aliud jabnetc j pra;tcrnbsp;quod pofitum eft, quod eft Chrillus IcfuSramp;egt;nbsp;Hîc fnrlus pernegat Aug-uitinus Petrti elle Petra,¦qriürtr Ch'riftus folds ht'pctrasamp; fundanic-tum Ecclelîæ.Vcrùm' tii obiieis vnii Augulèininbsp;Ibcû ex Rctraôbationibus quafi verb proptereânbsp;noir verum 'dixerim, Auguitinum in a bis locisnbsp;pernegare Petrû, elle petran),eô quod in Re-rra'âr.commembratle aiiqnando pctrÂdc l’e-tio ihtcHcxille.lmo verb licctfclinquatlcâo-rî !iberüm^iudiciù,nemo 11011 vidctetiâinilllt;Jnbsp;ïoeo rup^etiorem fententiâ magisplacere Au-guftino^qiium eàmftibicâararionecôfirnicr,nbsp;amp;'poftetiorcm fcntcrtri'aln tecitet retradandônbsp;pq'riiisqdàm cônfir mando. Atqiie omnino vc-rtrni eÀj'AiiguIlinum inillts locis, quosattulhnbsp;piirlregare quod TurrianusaHirmatiatqi b^’^®nbsp;A’ugulïini Icntcnttam de Gh-rilto Petra, amp; Ek-tleiiæ fundamentojquurri non tàntùm pruba-biliôr vidéïtur,ledetiam Verä f)r,amp; cura Scn*nbsp;pturiscbnfcnranea,cl]goamp; ampledor,
TV RK. Ais dnplicern eße prtmatHm, Ordiirii PütePlati)'-. Qatsvntjuam audiutt Principtttun^nbsp;^Ucaius, fine t:-s Quorum fit princepst (ßc. Cur P t'nbsp;tntiprimus potiùs tjuam altj,fiomnes erante^uA-^nbsp;lest vtiufijmfitjue tgitur eratprtmus in ordme ii]uenbsp;'àtcfue Petrus. Item, curdint August. vnitAS»^nbsp;rnultis , mfii i^uta erat ceu cotligatio ApottolornrUinbsp;veluti corpits in vno tapttetDenitpue primas in or~nbsp;quot;dine rmlitaridecefif,cfit!f ejb iiónne Decttrio'^(ß*^nbsp;àrdine Decuriontt,nónneCenturui'i^tta deinceps*nbsp;Sûntne ittiprtrnatus ordinis, primataspotestatfSinbsp;ßßfißue infiuo ordine, annon? 'ißuanto minusfiepa-randas efiprimatus potePlatisaprirnatu ordina,nbsp;in eo ijuod Christus uiPiitutfie-rc.
• ' 'S AD. Valdc hîc labor3s,Francilce, vt pD-tnatüOrdinis cum primaru Potellatis cöluu-das,nequc tarnen proficis hilum ( vt illc dice-bat)atque eriam pugnas cum ipla natura. ino cnrmillam dilhnóboncm præcer teignó-ractncc exillimo vllum e(le,vno tecxccpto,qi'*nbsp;velit vbicunque lit ordo,ibi quoqucclÏcpD”'nbsp;cipatiï.Scd tu ita exclamans obhcis : quis vn-qua audiuit Principatum alicuius line lisqi'O'nbsp;'^u fit princcps? Quorfum illud.’nos de pnniS 'nbsp;tu, idque de ordniiîprimatu loquimur.nbsp;'àddis,ergo vnufquifqiic erat primus in otdilt;'‘'
A NT OH SA DEEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68i
Ridiculum : Nam concclfo primatu ordinis peMetropolitanu.Sicenim extat fcriprus ille Canon.Cuiufque narionis Epifcopos fcireo-porter quis fit inter eos primus,amp; ipfiim een- “nbsp;feretanquam capin,ncque magnum quid ge- “nbsp;rerc fine ipfius iudicio. Vnumqucraque verbnbsp;ca duntaxat agcrc,quæad ipfius parœciâ.per- “nbsp;tinent,amp; adiocafub illafted neque primus il- “nbsp;le quidquam faciat fine omnium confilio.Hçc “nbsp;Canon file tngcfimufquartus.Ex quo quidemnbsp;ego colligo nihil loei cuo Pontifici rcliólum:nbsp;quandoquidem Canon illc in Metropolira-nis fubfiftit : quare tibi potius laborandumnbsp;fuit in hoc Canone, quàra in Auguftihoex-plicando. Sed cft etiamnum aliquid quod exnbsp;iftis Canonibus tibi obiicio, Turrianc, nem-pe curvocentur Canones Apoftoloruni: nonnbsp;autem,Petri: cur vocentur (inquam)natn latnbsp;fcio , non elle Apoftolortim Canones.Nam finbsp;Pectus habuit primatum ilium poteftacis, quonbsp;exiftimas, vbina potius emincrc debuic,quamnbsp;in Canonibus decernendis? Quarc lequere-tur ex ilia inferiptione , omnes Apoltolosnbsp;fuilfe fociosin primatu poteftatis, quum o-mnes Apolloli Canones edidevintatque pro-mulgarintiquibus Canonibus quia tu credis,nbsp;hunc non nobis,fed tibi fcrupulum eximesnbsp;quum opportunum vidcbitur. Anacletumnbsp;verb tuum ad te rcmitto vacuum, quum rc~nbsp;fponfioncm non mcreacur. Quod autem défendis interpretacionc Cephx de capttc,qua-fidicarur w »upetAÎ;, tu fcilicec tuam in-fciciam cum Anaclcti infeitia coniunxifti : acnbsp;mihi vidcris corii fimilis qui lutum luto pur-gare dicuncur. Hoc mi hi tantum permii û vi-funi eft,Turti3nc,qubd maiores veftri Petramnbsp;in caput conucrtcrunt, vos autem poftea caput illud veilrum in Pec-ram ac ftatua cóuer-tiftis. Cætcrùm meremittis ad defenfionemnbsp;tuam contra Magdeburgcnlcs, vt pofteà ri-deam fi libeatiego verb rifi,Turriane(nequidnbsp;diffimulem) præfertim quû te vidi dcfenàercnbsp;quoqueEpiftolam Clementis ad lacobû fra-trem Domini iampridem mottuum quuracanbsp;data fuit: faltcm enim debuifti exponere qui-bulnam tabellariis Clemens file tuus vfus fuc-ritiScd de his haólenus.
T V R R. Obücis locum CyprianiyErantyimjuit^ Lxiî. Cdtteri Apofioltpariconfortto praditt honom ß)- T’avili.nbsp;poteAatiiiçiuod tntelitgendum esl ante^uam Petronbsp;datUi ejjet primatusynon pos'iea.Petrus autem ca-terisprapoßtus eßyVtconiiatex eptß.Anacletiyexnbsp;^uaCyprianus hoemutuatus esl y videepiti. Cy-prtant ad Antonianum. Qytu poElprimumyimyutt,nbsp;ßecund/u eße nonpoßtty cyutßcjuisposi vnumycyuißo~nbsp;luseße debeaty fa^uiePl, nontamiileßecundusynbsp;ßed nullus ell.
Sad. Locû Cypriani libencerdcclinarcs, fed infixum hæret telum quocuuquçre verras.nbsp;Verba Cypriaiii,inquis,intclligcnda func an-teepiadatus cfietprimacusPecro. Audi igicurnbsp;Cyprianû tefallum Interpretern conuincenté.nbsp;Oj^amuis, inquit,Apoftolis omnibus poft re-lurrcblionemfuam parem poceftatem tribuacnbsp;amp; dicatrSicutme mifit pater,amp; ego mitto vos:nbsp;accipiteSpiritûfaniftum,amp;c. Tarné vt Vnita-tem manileftarct vnam Cathedram conftituir,
(quemadmodû Augultinus dcpleriquc Vete- • resconcefferüt) vnufquifque non erat primusnbsp;inotdine.Scülti eft autem hxc racioCinatio,nbsp;otnnesfuturosordine pnmos,nifi Petrus Henbsp;princeps. Atcnim dixit Auguftinus fuiUc vni-
• tatem inmultis;fateor,nempe quæin Petro pro omnibus refpondence elncebat.Sed certenbsp;I’cttns non erat ipfa in multis vnitas, fed dici-turvnitas proptereà quod erat illius vnitatisnbsp;indicium,vnus pro multis refpondcs.Scd ccccnbsp;me adordinem militate rcnocas : ii quod indenbsp;forti dcproinas telum, quod in nos coniicias.nbsp;DccuriOjinquis, eft primus in ordine deed, Henbsp;Centutio in oidinc decurionü. Audio; fed vi-ciffim quaero num viins Deenrio, vel Céturionbsp;habueritprincipatü in alium Decurionem velnbsp;Ctnturionem. Cerce negabis. Quinetiaolimnbsp;äpud Romanos mulcæ legiones eranr, quarunbsp;v’nanonhabebat inaliam principacuni; amp; tarnen erat prima legio,fecûdalegio,amp; ira dein-Qüjire vel ex tuis iftis téftibus, nenipenbsp;militibus,faifum cltquo’d p.roponis, in Omninbsp;pnniatu Ordinis clïe priinatum Potcftati^lt; 'nbsp;l'tætctcà tccü ipfe pugnas'qui fupra agnoUC’nbsp;rispctriiïc reliquorum Apoftotorum vnutnnbsp;miniftctiuin fuitle.Na (i Petrushabuic pvima-^nbsp;tum Poteftatis in alios,habiiit quoqué: diucr-lum ininifterium ab aliis.- Etenim quoniodonbsp;coiiftituicur poreftas fine olücio ac mïmfterio?nbsp;Vides igitUthanc diftiniftióné primatus Or-dimsamp;primatus Poteftatis à re minime fu-blitara elle, hcque colli pofte quinipfam na-t'irameuertas. Deniqj Turrianc,prima eft ordinc pcrfona Patris/ccunda Filij[,tertia Spiritus famfti.Num verb propterea imperium ali-quod in diuinis pcrfonis amp; vnicd eflcnria có-ftitucs,vnde inæqualitas inter illas confequa-tarî
TV Anguflintuvocatiit Petrum primum ' orduie , ßeue Canot}- J4. Apoîîolorum ’vocatnbsp;Meiropo!ttanumprimum,tji(um iubet omnes Ept~nbsp;fcopos cMupjUegentisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rov itr aütoTi itufioiToVy
iSquot; tum ductre cett eapiit:hificfaclum esT: vt Ana~ tlttus dicat.A Damtno^intjuityConceU'atti esi Petronbsp;amp; tpfi interfe td, tpfum voluerunt, vt reli^ttis om-mbiupracjjet ApoPloltSyÇj Cephoiytd eflyCaput^nbsp;ptincipiamteneret Apoi'iolatin. tJe autem, An-perignorarjttamrideas i^uodCepham tnter-prttaturv.i!^-iKrv y lege defenßonew tneam contranbsp;¦MngdehtfrgenfeSy V( inteiligoi eutnficfcientißiwnbsp;tnterpretatumfuffiyÇ^ po/leà rtdeß lib eat.
SaD. lam nobis vis exponvre verba Augu-ftini, quæ te fummopere excruciant, arque ira téaggtederis. In canone Apoftolorû, inquis,nbsp;Jq.vocatur Metropolitanus primus.Sic ica (a-nèifac me nô repudiate tuos illos Canones(denbsp;quibus tibi quædâdixiin lolucionc tui fophif.nbsp;matis) quid hoc ad Auguftinû qui loquitur denbsp;eoqiu clt ordinc primus?Vetûcnimucro,Tur-riane,dormitbafne quu huccanoné producc-tcs?Viscnim probate Pontificisprincipatû innbsp;onines Ecclelias, At illc Canon a te produétusnbsp;iionvnum principem conltituit , nonvniusnbsp;Pontificis meminitjled lubet cuiu^ue natio-ftis Epifeopos vnû primum agnofeere, nem-
Sc vnitatis eiufiléoriginctn ab vno incipicnte fua authoriratc difpoftiir. Hoc erant vtiquc SCnbsp;Apoftoli quod fuit Petrus,pari confor-tio prçditi amp; honoris ÖC poteftatis:fed exordianbsp;ab vnivatc proficifcitur,vt vnaChrifti Ecclchanbsp;Sc cathedravna monftretur. HæcCyprianusnbsp;tuatn interpjetationcm redargues, his potiffi-juùm verbis ; Chriitus poH rcfurrectioncninbsp;fuam,inquit:Atlongèantcà diftiim fuerat Petro, Super hacpetram, ßcc. Porto nemo efta--deb rudis qui tuam iftam interpretationcmnbsp;plane infulfam,amp; à Cypriani verbis aliéna elfe non facile animaduertar. Ac, ne fortètibinbsp;imponas, Cyprianus nomine vnius Cathedrtenbsp;non intclligit tuam illam Romanam cathe.nbsp;dram,fed hoc fibi vult.OmncsEcclefiae prxfe-étos federe invna cathedra, ncrape ciufdemnbsp;doétrinæ amp; anäilfimx coniunótionis vinculonbsp;colligatos. Incpillolaad Antonianum, quam .nbsp;mihi° biicis,nihil dicit Cyprianus quod teiu-uct.Qu,u enim ex veteri inltituto(cóqiie huma-no)vnius Ecclefiç vnum elle Epifçopum opor-reret,Cypnanus air perpcram faccre Nouatia-num Schifmaticü,quód Epifeopatum Roma-numarabirec,quû poft primum Epifcopuinnbsp;elle non poft’et fecundus Epifcopus in vna fei-licet cademque Ecclcha: quod idem Cartha-gincamp; aliisin Ecclclhs locum habcbar.Mirornbsp;auté ubioculos nondolercquoticscosin Cypriani fcripta coniicis. Is cnim nunquamdenbsp;Romano Epifcopo aliter loquitur quam denbsp;collega Irio, que etiâ, heu bi opus eft, amp; lanótènbsp;admonecjdc grauitcr reprehendit. A.C, ne lögenbsp;abeam , audi quemadmodum in bac ipfa Epi-ftola loquatur Cyprianus: Accepi te CÛ Corne-lio (is erat Epifcopus Romanus ) Coepifcoponbsp;noftro vnum tcncrcconfcnfum:ltcm,ac fi minus fufficiens Epifcoporü in Africa numerusnbsp;videbatur,etiam Roiinra fuper hacteferipß-musad Cornclium eollegam no’ftcum,t]ui Scnbsp;ipfc cum plurimis Coepifcopis habito cöcilionbsp;in candem nobifeum fententiamparigrauita-te amp; lalubti rooderatione confcnfic;Itera,Ve-nioad perfonam Cornelij collcgx noftri : amp;nbsp;multaaiiain eä fententiä. Exquibus colligcrenbsp;proraptura aft, Roinanum Epilcopum prifcisnbsp;illis teraporibus nonlumroum Pontihee quinbsp;aliis omnibus Epifcopis impcrarct, led aliornnbsp;Epifcoporüfocium aceollegam habitü fuil-fe.Atque hæcdeCxpriano,quem perperam amp;nbsp;cxpofuit,amp; nobis obiccit Tu trianus.
Tvrr .Obücii al tum locum Cypriani, Epifio-Tag iiî patu^vnus e/i',cutttt àfingulis tnfoltdumpars tenets 114. tur. Elomine F^ptfeopatMintelltgii Ecclejiam, (jtii'a vnufsjuifijue Epißoptts de Eccleßa pantculart fibtnbsp;adfcrtpta redditarus eftratioaem i!ifilidum,iyj'fi~nbsp;lus reddet rattonem Domino yui com mißt,vtpatetnbsp;ex its', lt;ju£ßeijuuntur apud Cyprianum. Quytnuis,nbsp;tnlt;jHt[,sdporiolis omnib'tspofireßurreSlionemßuamnbsp;parepoteslatem trtbuat,tamen vt vnitatem manFnbsp;ße^aret, vnitatis ipß^ss origmem ab vno tneiptemtnbsp;ßua authoritate diifoßuit. Forrb Eptßcopatus E-pißcopus relataßant.^
St Dominus disfgt;oßuit, vt à Petro origo vnitatis quot;H- Eccleßa tnciperet,feçigt;ntur,vt,Petro mortuo,aßtic-eejßsre etus nwic tnciptat origo vnitatis Eccleßa.
iiÄ.4.
fp.x.
Ibid.
ibtd.
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
Dißimula^iißuodßei^uiturapudCyprianü. de,in^uit,per temporum Crfi*eceßionum vices, E-pißcoporum ordinatio clr Eccleßa ratio decurritnbsp;Eccleßaßuper Epißcopos conEiituatur,^^ ainnts Eccleßa aUus per eeßd^m fn’apoßtos gubernetur.
SAD.Reótcaliquando dixit ChryfollomuSj nihil elle mcdacio infirmius.Licct e{iim multanbsp;vndique prxfidia 3cccrfat,fernper taménutat,nbsp;donee tandem lua fponre plane corruat. Itaq^nbsp;dura CyprianüTurtianus corrüpere conatur,nbsp;fuum iplc errorera magis magifque redarguit.nbsp;Verba Cypriani funt pcrlpicua, quibus atfir-luat in Eccleßa Chriftiana vnü eße Epifcopa-tü,cuius à ßngulis in folidü pars tcnctiir.Q^«!nbsp;autcTurrianusHpfam vocabulorü lignihca-tioné tollit,amp; fupponit nouam, de qua nemonbsp;hactenuscogiraLutiVocabwIü Epifcopatus,in-quitjibi ßgnificat Ecclcfiâ.Nimirû, Tuniaile,nbsp;quia i ta visifcd nifi tu ftecus Bibliotheca Vaticana nouü aliquod Lcxicö nobis conficias,iiû-quapcrfuadcbis Epifcopatü amp; Ecclcfiara elfenbsp;vocabula fynonyma. Vetiim fatis video quidnbsp;tibi impofuerit: Quü vos Pöntißcij Ecclclia innbsp;folisEpifcopis,falte in Clcro(qué vocatis)có-ttitucre vulgo folearis,ebfaólü cft^ vtin hunenbsp;ervoré facile lîsproJaplus.,Vcfutncniniticrônenbsp;te multis dctincâjpfe te Cyprianus fuis verbisnbsp;rGfc!rir,n.ó têtu tantum, fed etiam vocabulorunbsp;corruptoté. Loques igituv Cyprianus de vni-tate Eccleliæ, amp; eâNouatiani Schifmatici fu-roribus opponés; Qua vnitaté.inquiqfîrraitctnbsp;teuere amp; vindicate debemustmaximèEpifco-pi,qui in Eccleha prçlîdcmus,vt Epifcopatuninbsp;quoq; ipfum vnû atquc indiuifumprobctnus. T«nbsp;Nemo fiaternitate médacio fallat, nemo fideinbsp;veritatë pcifida præuaricationc corrûpat.Epi-feopatus vnus eft, euius^ ßngulis in foliduninbsp;parstcnctur. Eccleßa quoque vna eft qua: mnbsp;multitudinc latiùsincremcto fœcunditatisex-tenditut.Hæc ille:ex quibus fatis vides Epitco-patu manifeftiflimè ab Eccleha.diftingui. Altnbsp;cnim Cyprianus nô Epifcopatü folùm cllcv-iiij,fed viiâ quoque clic Ecclcfiâ. Nome autcinnbsp;Epifeopatus ptopric vfurparià Cypriaiio,lat'Snbsp;pater ex his vctbisuMaximc Epitcopi,quiinhc’nbsp;clefiaprçfideinus,inquit.Quüd h nosnoaiidis,nbsp;faite tcipfumaudiaSjTurriane, ira teiphunte*nbsp;fellcn-té;Epifcopatusamp; Epifcopus rclatalunt,nbsp;inquisgt;(quam bene niic nôdifputo)hoclî verunbsp;eft,eut Epifeopatum ad Epitcopos non refers?nbsp;Qu^bd fl nódum menté Cyjatiani fatis perlpc'nbsp;bèâ habcs,audi qucmadmodüillâipfam feiUe-tiâ idé répétât iu cpiftola ad Antonianû, hifeenbsp;verbis: Quü fit, inquit, à Chrilto vna Ecclehanbsp;per totü mundü in multa membra diuila:itcingt;nbsp;Epifeopatus vnusEpileoporum multorücon-edrdi nuincrolitate dilîufus,amp;:c.Ecce ti bi,T^^nbsp;n3ne,quid fit Cyprianq.vnus Epifeopatus,nc-pe collcélio omnium Epifeoporum cium^'”nbsp;Miniftcrij.fociccace Goniuntlorumme polthai:nbsp;vocabulorum lignihcationcm peruertas.
Addis,ßorigo vnitatis à Petro mccpit,ft-qui, vt Petto mortuo ab cius fuccelloreinc^ piat. Hic mihi libet vfurpare quod aliquanu»nbsp;dixit Auguftinus, Mtrorß fauguinem habetjnbsp;qui ita argumentando non etubefeit. Qiî‘nbsp;°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnii”
-ocr page 711-Eccicfiæ ratio dccurric, amp;c. Vidcs Turriarie, Inde,hoc cft, à prima ilia Chrifti difpofitione, non idèin eßnbsp;per temporum (ïc lucceflionura vices Eccicfiæ '' 'nbsp;^ati|OnçiB,décurrerc:ac proptcrca, non hærerenbsp;gt;niplaorigine, quemjdmodû exiftimas.ni ti-bidçcHtrerc, amp; in carceribus fublifterc, idemnbsp;fijnc.-Qwrefî reélis oculis lt;2 yprianifcntéiiamnbsp;fiifpicc{es,amp;aliorû Veterumiqui de vna Pétrinbsp;Cathedra, amp;de vnitatis origiueloqtiutifunt,nbsp;licilèintclligcres cos nibilaliud voluifle’, quinbsp;Dominum iiiPctro fignifieafl'e ftituri Ecclé-
' EiæChriftianæ vnitatem , vtxjucwniadmodû bi.' nincsApoftoli ove viiius Pétri öheiftum con-fcllîfunt, ita vmuççla Ecclefia quafi vno orcnbsp;fadé vniin eandéinqucprofiieatar.-nequis exi-ftttnatft propter Apoliolorumnunierum Ec-clefumfuiircin multa capita, dein multas.aenbsp;varias partes diftrahendam. Hœc,inquam,fuitnbsp;Veterum fentcntia de vuitacc Ecclelræin vnonbsp;Petto figurata,cui nihil eft cumveftta ilia pô-tiËciaambicione commune. Sod cor non egonbsp;fafiùsà me vitium illud dftlîmulationis amo-üco,cuius me accufasrlicet facile vidcas me ef-fepdfiiuiundiflimulacoté. Agé ergo ,ncq'.iidnbsp;diiriœularc videamur, vrgeamus hæc verbanbsp;quæ.à nobis pcxtermilfa fuifte conquereris.nbsp;Êçclcfiæ ratio dtcurrit, vt Ecclefia luper Epi-^Wposconftituatur,inquit Cyprianus.Ex quitus cflicio , falfum efle quod affirmas ; vnunlnbsp;Pettum ßf vnum Romartum rontifieetn innbsp;PftïQ,, vel Petrum in Pontificc elle Ecelcfiænbsp;fundanaentum.Nam Cy priaiius Ecclcfîam eßenbsp;coufiit-utam, nonluper vnum Epifeopumi lcdnbsp;fupc^EpiLcôpos dixit. Q^od ctiamperfpicuûnbsp;eft exhu vcxbis quæ præcedunt apud Cÿpria-' Wunijdc.quæ tibi obicceram in lolutionctuinbsp;SpphifmatistDotuinuSjinquit, Epifcopi hononbsp;reinamp; Eccicfiæ luæ tatioucm dilpoiicns, dicitnbsp;PptirOjTu «s Pctrus,amp; luper iiUtn pctrain,amp;c.nbsp;Eccgjtaondi^it Cyprianus, Chriftum illis ver-bis honoré Pet ri dilpofuifte, fed honoré Epi-fqqpij quo nomme indcfinitè polito, Cypria..nbsp;nusÉpifcoposiid cft.Ecßleüx Patlores inrclle-lilnaddc quod illéipfe affirmât, omiic Eeclefi’ænbsp;aékuui pcrpræpofitos gubernandiim. Vbi nihil teperio de tuo illo cLathbiico prapofito,'nbsp;iicmpe pontifice Rom'ano.Atque hæc de Cy-ptiani loco, amp; eins vétbis à me non dilfimii-latis.
'ßm. nbsp;nbsp;Tvs. yk,Dicü Clèjnentemfcriptàfàa ifitérCa-
’i iÂ. nlt;igt;ii(^^crtpttty ü éeceifutfesgnodfalfagt;fi eßß-^ais »oifoßiitanfefieg^ät,EptsioLii^tnejait,,Cle'tnemisdn3inbsp;Óiquot; euniltcattanes vobtsperme Cleine/itemfcripta:
ANTON. SADEEL RESPONS. ^83
4ici potett? inccpit vrticasà fetebatenimfenecApoSiolnnecEuan^eji/lamejfe.
}‘^*'5P)46bi9tigifurabcius-Uicccflorcinci{^cit’. ’¦ Sad. Itr.o nifi oOitaineripfc Clementcia vpr^^'j’^jrciancjn fcrocl à Petro tnccpic,no ttiurn lezeres,nobis a(ïentjrcru,Sic cnim Clc-“Cp« an^pliys incipere.Acdetnitortc,qui‘cö- mens recenfens libros Sciipi^urx noui Tcfta-'‘‘^sdifputando.ppin'Cipium'petis/vtfæpc aTitè rticbti, inquitpEuangelia quaxuor:; Pauli Epi-''iditïius, amp; infra vielebimus).iie nondü inrclli- ‘ 'ftol!c iq-PctrfEpiftol^ zîloannis jdacobi vna:nbsp;S^î^quid Gt princrpiuni'amp;oxardtdtv4fiie, ob- ludæ vHafOlcnic’nris Epb ^^'æ, amp; Inftitu-iocrQ,Ynitatcm Eceiefircpci^etuo incipcréîAÏ tioticsiSvôbis'fepifcôpis per inc.Cltmcnrcm iiinbsp;’P‘C dicis à Pctro,ineepirté.Potéftnecadeni fei' ' ô£td libris?riuncuph.ræ, épias in omnibus pu-^.mcipere amp;.ineepitle?Se‘d praftat te reicHctc blicà'i'e non deccc bb arcana quæ func in ipfis:nbsp;illisCyptiani.verbis,quæ tu di'cisà nobisftiif- Et riôftrorum Appftôloruni Ääi.n.Haictuus il-icdiUi[nulata:Inde,inquit,pertemporûamp;'filc-‘ IcClcmcns cuius caufam fufeepifti.
' Tÿ R R.Obiteis Ciin0fteni,Cogt;jßderafidnm.Sed ’ ¦¦ ßfromittere xdtficaturttmje Ecclefiaefi',
Kideßuit Irenetus Tertullianus de Ecclefia Romahaferi^ferunt AHgai^inuf; Eenétd'neiMtynbsp;db ipfa fede Petriyvfjue ad,prafeutemEftfeopatarnnbsp;fiicceßto Sacerdotum.
QAdporroreS^ondebti 1nnocentio Papa.Quod, ini^Uitdnpftneipe Apofiolortdn Petro^Roinana Ec-cleßa tradttumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nttnc vfjue cuslodtturi ab o-
rtimbat débetferuarit
S A D .ôratiani tui verba hæc funt:Qpod,in- ^eUti quit, Beatus Petrus poft ncgationcm Paftor à (Ziyï.so.mnbsp;Dómitip fit inftirutus probatur autoritatcnbsp;Gregotij. Hæcille: tutii addix Grcgoiij ver-ba;Confidcr3ndumcft|,i'nquit,curouinipotensnbsp;Deus ctim quem vniuérfiv Eccicfiæ præfcrrenbsp;difpofucrat,ancillç vocem pertimefcerc,amp; fc-iplum negate permilit, amp;c. Dicis aliud elFcnbsp;promittere fcædificaturü,aliud iam ædificare;nbsp;ErgOjVelisnolis, ipfaterci veritas in nollraninbsp;fentêtiam pertrahit,nullum principatum datum fuifte Petro ex hisverbrs ,Tu es Pctru%nbsp;Scc.Tibi ciiim deueniendû cft ad cap.ao.'oan-nis, vbi videbis omnibus limul dan quodnbsp;Petro omnium pcrlonam gerenti, ac proindenbsp;omnibus in Petto promillu^n fucrat. Tu vetonbsp;qui Gratianum flagellas, cris æquiorfortaffisnbsp;ÂmbrofiOjCjui verba illaChrilli ficaliquandonbsp;exponebat : Tibi dabo claucs regni cœlorum.nbsp;QupdPetro dicitur,inquit, Apoftolisdicitur.nbsp;Quantum adtrcnæum, Tcrtullianum amp; Au-g.iftinum attinct ,cgôcibi illoium locos iamnbsp;antè ûbieci,quum diccres Romanum Pontifi-eem non efle Petti fiicceflbrem, quatenus eftnbsp;Flomanus Epifeopus; vt ica fedes Romanaànbsp;pe)ntifice,non autem Pontifex à lede Romananbsp;pendêrer. Ègo veto, quanquam nec Eccicfiænbsp;Romans,nectui Pócificis canfam fufeepi,volui tarnen teipluni refellerc ex iis quæ nobis' i-dcncidem opponis.Cçterùm qu'atldiu Ecclcfianbsp;Romana doôlrinæ Euangeiicæ puritatcm rc-tirïuit: ô£, vt Irenæi verbis vtar,in ilia Eccleùanbsp;ddriferaata eftea quæ cft ab Apoftülis traditio: ’nbsp;•atqùé ethm Epifeopi Romani oflicium luumnbsp;exercetldo, felc niimftros Eccicfiæ pcæbucrûr,nbsp;riônaùtÇm Reges(vtnuncfaciunt)nihilmini,nbsp;'fi'apud Vèteresmagno tum illiin piciio Fuc-ifinc,acccdenie ctiam vrbisdigniiate. Tu ' erónbsp;fimilttcr fàCiSjVt fi,qina Veterts Româ,quan-dm ftccit, amp; caput mundi vocata eft, Iciiptisnbsp;fuis celcbrarunt, idem me hodie lubcasfacercnbsp;deRomæ toticscolfiapfe rudetibïis.
-ocr page 712-0^84
LXPt- T V R R. Obiieis Canonemprim.tfedis. Sed if Pag.t-i.?- intelligendits eft de Primatibtts jdfric£ vt Leonbsp;Papafiripßt.Q^'od atitem addis ne Romanta Po-ttfex vninerfalii appe'letar, nonefi ex Canoneynbsp;fe.i exGratiarii rabrica in capat proximè fe'^uens.,nbsp;vbi interdicitttr ne ijuis Parriarcha vniuerfaliinbsp;appelLiretiir, quafi fol/ts effiet : 'cr ita tntelligendai.nbsp;efl loctts Gregorij concjuerentis de loanne Conßan-tinopolitano.
SAr).Si,vt dicis,CanonilleSynodi Africa-næ,de folis Africanis intclligendus eft, fequi-tur Africanos tune tempons nullanvprimara ledern agnouiire extra Africain,vt ne nûc qui-dem.Qu^id verb in te admifitGratianus, cuiusnbsp;verba Óc fententiam tam fallidiofè répudiasnbsp;Atenim probat manifeftis turn Pclagij, tumnbsp;Cnn-Tgul Gvcgorij veibis,nefaselle quenquam vniucr-^'*5' falcm Epifeopû nominari* Tu ipfe vide Grc-Epirtolas,ac tum delinc de ca rc dubita-Lté.d £f. rc. Stultum cft autem quodais, Grcgoriû ne-i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......
tib.it.'Ep. 31 5839.nbsp;ÎÀb.4‘
gorij Epirtolas,ac tuin dclïnc dc ca rc dubita-garcfccHc vniiicrlalem, hocclt,(óliun : cccui cnim vnquam illa dubitatio incidiffct? Imbnbsp;vtróaliam rationem addit Gregorius bis verbis: Quid tu Chrifto vniuerfalis Ecclcfiæca-pittin extrcmiiudicij diifturuscs examine,quinbsp;cunttaeius membra tibimet conaris vniuerfalis appcllationc iupponercî
T V K R. Gractanuin^ex i]uo âicis confia-^ ¦pugxio- re Pontifices RontMiosfutjjè CAteris Ecdefiis pr£-~nbsp;«ir- sji.nbsp;nbsp;nbsp;pnßtos edittis Jfnperatoriis,fed nthil taie apnd Gra
tianarn reperies.
Sa D.Ôicis nihil talc cxtarcapud Grarianiî. Audi igituc quid illc reciect de priuilcgio cô-ccfl'o Romano Pontifici ab Impcratorc Con-neat ram fuper qiSatuor fedes Alcxandrinam,nbsp;Anciochenam, Hicrofolymitanam amp; Con-Hancinopolitanam, quàm ctiam fupetomnesnbsp;in vniucrlo orbe terrarum Ecclcfias Dci.No-lim tarnen te rnihi fuccenfere, quaiî nonfa-tis vidcam è qtianam oiKcina ilIa prodic-rint. Sedomnino vides tuos Pontifices verb onbsp;Dei ôc iure diuinodeftitutos, quantum in i-piîs fuit, fefe cdidis Impcratonis, «Sc quidemnbsp;non veris tantum , ltd ctiam commcntitiisnbsp;fuftentafl'e.
T V R R i Ohiieis TertuSianmn vocajfe Rorna-rimn Eptfcopitr», Eptfeopum Epijcoporum perludt-hriitm. Sed cur dtcit edtChtm peret/tptoriit/nl’dnnon habebatpotePiatem ß cjtii hutufmodi edibltt/npro-poniR Erras aiitern darn dicisejfe faliaciam -rrrifà.nbsp;’»î Plam ts error comrntttitarnbsp;ipuando non idem eodem modo exponitur, amp;c. vtnbsp;ait tutti Philofiiphttii
Sad. planus eft Tcrtullianilocus. Inue-hitiir cnim in Romanum Epifaopum, amp; per ludibrium eumvocat Epifcopum Epifcopo-rum , quemadmodum eiiam ifatutiim illudnbsp;Eccieiîaiticum,quodTertullianus reprehen-dit, vocat edittum percmptoiium, alludcasnbsp;ad edifta Regia,quod miror te non videre.nbsp;Nec cnim , fat fcio , auds diccrc Pontificesnbsp;Rom. cmfmodi cdióta proponcrc : licet cnimnbsp;corum Canones öi Décréta velint haben' ctiânbsp;fupra Impcratoria Edicla , humiliori tarnennbsp;vo.k.abulo vti folenv. Vcrùm audi Tcrtullian«
LX ru.
Cin.Cm- ftantinorSancimiis,inquit,vt pvincipatiun tc-
Diß.96.
muil.
AD‘ REPET. TVRR. SOPHIS.
ira ruu m Pontificcm, vt tibi quidem videtuf, mirificccommendantem ; Audio,inquic, cd'-ftum elle propofirum , amp;: quidem peremptO'nbsp;riura.Pontifcxfcilicet,Maximus,Epifcop«s£'nbsp;pifeoporum dicit. Ego amp; mœchiæamp;forniea-tionis dclicla, pœnitcnti.a funélis dimitco. 0nbsp;ediifrii cui adfcribi no poterit bonumfadun».nbsp;Elæc Tertullianus Epifeopi Romani laudesnbsp;celcbrans,vt cxiftimatTurrianus.Ego verobicnbsp;de caufa Tcrtulliani non difput3ui,fcdte tantum rcprchcndi,qui non intellcdlumTcrtul-lianiim nobis imperirè admodum obicceras.nbsp;Sed eece carpis illud loquendi genus quo vinsnbsp;fum , qui dixerim tcpcccaire
Dialcdicû,fciliccr, âgés nobis cxpli-cas,quomodo fallaciailla admitti dicatur,né-pc quado nô idem codé modo exponitur. Atenim 11 ita cft vt vis, amp;quodpetludibriura^i ironicc diélum elt, tu tanquam ferib diüun»nbsp;accipis, ôc inde arguraentaris:quidhabes quodnbsp;in mco loquendi gcnerc rcprehendasîÉtgonbsp;(vt id obiter dicam,nee cnim valdc pertinct adnbsp;hoe nollrum inftittitum,fed tu oninia conget-fifti, vt ita libti tqi opus furgercr) pcrpcram hsnbsp;res in exemplis qux extant in Elenchis Sophi-fticisincc cogitas,ex fimili rationc,amp; aiialogia,nbsp;loquendi illa genera vltcriuselTcporrigcnda.nbsp;Nec me later à qiiibufda ironicatn oratioiieninbsp;refcrii ad ct/xipi^oA/ay, ab aliis adnbsp;cos lequi mahn,qui tallaciamnbsp;Aî^îiuad tbtam fentcntiam extcndunt,quo‘lnbsp;amp; fecit Ari(10tclcs,dc vitiis Rhctoricoruni ar-gumentorum dilTerens. Si tarnen malis teer-rallc (sßpfi. tûv a’/zipiSaZiar aut issfeetiiS'iitti licct tibi per me tuum errorem quouis nomine appellate.
T V R R - Dick in Synodo i^icena inon i ßgmficare caufam efficiente. Sed ta ip/è apud Lu-cam exponis per , ffinoniam, tjuodnonfignificat fi-milituamp;inem vel exemplatn. PorrO aadi lt;jnid dicatnbsp;Phottas Consiantinopolttanits in locum illuwLucinbsp;cjuecitaPii: LacasLfincjuity déclarât caufam curpofinbsp;altos fcripferit : Hsc tlle. APagfilri igiturfueruntnbsp;caufa eficiens doPtrinx eins, tj- ipfe ab illis doRustnbsp;fuit caufa efficiensfa£ fcnptionii. Caufa verofina-Its fuit, vt cognofeoi, tncjuit, eorum veritatem, denbsp;t^utbus erudttus es. In loco ydtl. 15. cpaem citas, efinbsp;caufa fine lt;^ua non : dicesfortafie effe occafionent^nbsp;fed t^Hod fit per occafionem tjntod fine occafionenbsp;non fieret, caufiasn biahet earn occafionem. Au^nbsp;Clcmentem Alexandrin. Jblsilta, tncjtitt, concuPnbsp;runt advnum efiePtum,propter^u£perfictturopus:nbsp;fednorifitni omma caufa,^c. Ergo itteiS'i non difnbsp;fertàtlièru
S AD.TurrianusPamclium fcquutus exCa-nonc fexto Nicenæ Synodi Romani Pontificis principatum confïrmarc voluit,nimittini a-quam ex pumice hauricns.Quum igitut plananbsp;lit illius Canonis fcntétia,qu3 iubetur Roina-nusEpifeopus fcfeintra frios fines contiiicre,nbsp;non minusquàm alij primates, rationctn cxrnbsp;cogitauit Turiianus Pamclij fiue pticceptohnbsp;hue difcipulus, qua fibi probe vifus cft to-tum illtim Canonem adluæ caulæ commo-diim torqticrc.Itaque vnam vociikm Gixcain
-ocr page 713-ANTON. SADEEL RESPONS,
»rnpuit,e’;Talt;ri-,quæ cfl'et molis Pontificis fuh dameinum.Nos autem ineptumhoc conclu-dendi genus refutauimusinfolutionc Sophif-matis Turriani twaJ'à in illo locoà^eTi di-fiinguentes.Iam audiamus quibufdam argu-mentis fuam fententiam defendat. Exponis,nbsp;inqiiit,»««J'o',quoniam,apud Lucama Citauinbsp;locum ex vetete interprété, qui ita voculâ il-lim interpretatüs eft,amp; reélè. Accnim,inquisjnbsp;quoniam,non fignificat fimilitudiné lcd cau-fam.Qualivetôlimilitudo amp; exemplum nonnbsp;poflit præbere caufam alicuius rcifaciendæ.nbsp;Quiscnim præcer te nefeit quàm latè paceatnbsp;caufæ vocabulum ’ neque fatis reôlè intel-ligis teftem ilium tuum Conftantinopolita-numquem produxifti,qui non fubliftitin illonbsp;VocabuloiTraJ'iifedtotalm Lucæ præfatiuncu-lam exponit. Tu verb patùm Theologicè dicis MagiltrosLucæ fuilfe caufam erticientemnbsp;doâtinæ eius. Nam in Thcologia non idemnbsp;ftatuédunieft quod inaliis plerifqueartibus,nbsp;vbihominesipii funcreturn efficientes: fiqui-dcni quum de cœlefti doélrina agimus, Spiri-tunifanôlumagnofcimus efficientem dotftri-næaefidei: homines autem quorum operamnbsp;adhibet, organa amp; inftrumenta Spiritus fan-éki appellate folcmus. Nec enim fine eaufanbsp;hanc Prophetæ Cenzctia.m Erantomnes doéli ànbsp;Deo Chriftusiis accommodât qui doôlrinamnbsp;Eiiangclicam vera fideamplefcluntur.Nec ve-rius eft,quod addis : Lucam fuilfecaufam elfi-cieiitem fuæ feriptionis : quæ Spiritum fällig, ûum autotem habuit : quandoquidem Scri-quot;quot;¦i' ptura facra dicitur ô-h'tzvévç-oc. Quamobremnbsp;omnino infcliciter verlatus es in loco illonbsp;Lucæ nobis exphcâdo: nec vnquarn cfficics vtnbsp;illicJ'quot;iignificec JioT*, fedoccalionem po-’ tiùs; quæ lieet Dgnihceturcaulæ nomine la-tiusfumpto, non tarnen confimdenda eftcumnbsp;ca caufa quæ iignificatur per /lón. Sic enimnbsp;Lucui'.vßum eß, cy mthi : vt ligmficet libi indenbsp;feribédi occalionem oblatam elle. Arque hæcnbsp;de loco Lueæ. Dicis Acl. îj fignificarcnbsp;cauiani fine qua nom Quod fi ira eft, non igitur,fignificat Jïôr,, quod nili-intelligis, planenbsp;CS return Philofophiearum imperitus: adeo vtnbsp;fine caufa Philolophus haberivelisj qui tamnbsp;nialè de caufis caufarum natura dilputas. fam efficicnté,vel in caula clticiétc eius, quodnbsp;Clemensautem Aîcxadrinus, cuius ctiani tc-llimonio vteris, tcipfum redarguit. Docet amp;-nim, licet multa fpeciem caulæ habcant (vtnbsp;occafio amp; eæteta ciufmodi ) non tarnen pro-pterea illis caufæ nomen elle tribuenduin.Ergo EafecT « dilfert a lt;ft3Tlt;,atque imprimis in illonbsp;fexto Canone de quo difputamus.
T v R Ri/zi tllo Canone îdiceno f. frets'Ißgnifi-• cat caufam egt;iemplarem(tta exponente Anacleto Papa)jU£ ad effctentià caufi eficientispertinetinbsp;Itacjue Aristoteles caufam formale vocat SSoinbsp;7rapalt;r«gt;jua,fcoc efiformam CT exemplar,vt Domus in antmo arttficts eßfrma eins j jy effetensnbsp;caufa domus matertata. Reci'e igitur dixtittToi-frjStißgntficareßmilttudtne,hoc efißmtleformamtnbsp;CZ exemplum. PSdformanbsp;nbsp;nbsp;exetnplumpoteflatis.,
^uam habet Pontifex tn fuceeßores ApoSlolorum, faufa efficientfuitf vt Epifcopus Alexandrinusß-
^85 milempotèfi^te haberetm Efifi^pos «Ægypti.,amp;c.nbsp;ProhaiAntoni^ lt;juod non habere earn conjaetudtnenbsp;Epifcopum Rom. (vthocdemus) nonprohtbuijfetnbsp;ejMn tllapotefias Eptfcopo Alexandrina concejjanbsp;ejfet.ßnon potes eHo ad d^uvittv copulßts,vtflipes,nbsp;Sad. Anacletuni tuum nihil moror, quinbsp;fuis rebus inuigilans in rebus facris fomnia-bacacnoli putaretne credere cû eireAnaclc-tum, cuius Veteres mentionem faciunr,(id o-biter diclü ht)Venio ad Ariftoccle cuius nicrt-tem fitam bene intelligeres, vt Anacletilen-fum tenes, longe aliud profeäo feribetes. Aisnbsp;igitur in Canone Niceno fignificari caufamnbsp;exeinplarem-, quæ,inquis,ad cfficientiâ caufænbsp;cfficicntis pertinet.Cedo mihi rationc.Nitni-rüjinquis, Arihoteles vocat caufam formalemnbsp;«iTo« amp; 7rapatlt;fagt;(ua,hoc eil, forma amp; exeplar;nbsp;quemadmodum domus in animo artificis, eil:nbsp;forma ijgt;fius domus.Hîc video tc neicirc quidnbsp;fit vel «(f'oç vel Trap«J'a^jua.Nanijfi propriè lo-quimur^wapafT^rate, liue exeplar, eil extra mere : «ƒ« auté feu forma ex illo cxéplari collegia,inanimo eft. Exemplar autemilludquodnbsp;externum eft, non poteftefte pljncipium vclnbsp;caufa:fcd forma illâ quæ eft in mente artificis,nbsp;eft principium motus,fi voluntas adlit.Et quianbsp;me ftipitem voeas, propone llatuam aliquamnbsp;(vosenim ciufmodi ftatuis amp; ftipitibus in té-plis veftriabundatis) ad cuius exemplar veliSnbsp;jpfc ftatua formareidic mihifodes, illaftatuanbsp;Crime in animo tuoî Refpondere forte quisnbsp;poHîtàd quod feriptü eft:fimiles fiant illis quinbsp;faciunt ca, amp; qui contidunt illis : vt ita videasnbsp;cuinâ meliùs nomé ftipitis feouueniat: fed credo te nonitarefpOnfurura. Age ergo, fi ftatuanbsp;’ ilia quam libi proponis, non eftin mente tua*nbsp;fed tantum illiùs«J'flç,quod tibi cogitationCnbsp;depingis i eut ergo dicis exemplar elfe in animo artificis’ Vis in illo Canonepoteftaté Romani Pontificis fuille caufam cfticientem po-tellatis Epifçopi Alexandrini, eo quod Patresnbsp;fibi piopofuerint poteftatem Romani Pontificis tanquam exemplar: hoc fi vcrû elfer, ccr-tè Principatus ille Pontificnis femper fuilletnbsp;’ res externa,quia fuillet excplar,cuius îiJ'oç Pactes lili habuilfcnt,arque ica eftieeretur, pote-llacem Romani Pontificis non fuilfe vel cau-
dccrctum cil de Alcxandtino, amp; AntiochenO EpifcopiS.Sediamfaxofentiasj quàni teipfenbsp;vulneres,dum contrebas hune caufarum gla-dium,cuius vfum non fatis nofti.Si, vt loque-ris,exemplum potcltatis quam habet Pontifexnbsp;In iuccelforcs Apollolorum, efticicns fuit vtnbsp;Epilcopus Alexädrinus fimilem poteftateha-bcrct in Epifcopos Ægyptij amp;c.fequitur Ro-manum Pontificem nihil habere iuris in illosnbsp;iploSEpifcopos Ægypti, Jkc.vis enimeäelfenbsp;pontificispotellatem, vt illc fuperiorem a-gnofeat neminem. Ar, ex te, fimilem habet innbsp;fuos poteftatem Epifcopus Alexandtinus:nbsp;non igitur agnofeit Romanum Pontificemnbsp;fuperioremiaut non ent iimilis potcllas. Agcnbsp;porro, Francifee , noue eaufaruni fabricator: quæro ex te an Patres Niccnæ Synodinbsp;fucrint pcvici artifices neene : Si nonfueruntj
Mm.ji
''ï'
oss nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET.
non igitur potucrunt efficere quod volebant (vtexiftimas) acproptereànihiladiinicrüt tuunbsp;pontificé.Siperiti fucnk, quod video te malle, certè opus eorü cxcmplari propofico fimil-limuni fuilTe oportuit,adeó vt exemplar canrönbsp;fuerit prins tempore. Quid,quod plcrique artifices tanto ingenio, tantâqj pollet induftria^nbsp;vt poflint aliquando exemplar fibi propofi-tum fuperarc.’Hinc ergo ita ratiocinor : Patresnbsp;NiccnæSynodi in deficienda coftituendaquenbsp;Alexandrin! Epifcopi , itemque Aritiocheninbsp;potcltate fibi propofiicrunt exemplar potefta-tis Romani Epilcopi,quod affirmas.Et illi Patres fueruntperiti artifices: (quod negate nonnbsp;audes.)Quare illos verèac plenèfuiïillud exé-plarexpreilïllenecelÏècil.Exquó eracirurvt finbsp;Romanus Epifcopus habuerit poteftatem innbsp;omnes Ecclefias: Alcxandrin'us quoque Sc Aiï-tiocheniis poteftaté in omnes habeant. Aut finbsp;Alexandrinus amp; Antiochenus poteftatem ha-bentfuisfinibus diftmiftâ, Românus igitur E-pifcopuspoteftaté fuis finibusdiftinólamha-beat. Cætcrùm dum poftulas vt ptöbem fi illanbsp;confüctudo Romani pontificis non fLn‘ftet,nï-' hilominus patres Nicenosidem faduros fuif-fe:vndcnam tandem fumpfifti iftud difputandinbsp;genus?Num exiftimas,finunquarnRoma exti-tiiret,proptetca futurum, vt nimquam Nicenanbsp;Synodus haberetur,aut nulla mentio fieret velnbsp;de Alcxandrino,vcl de Antiocheno Epifcoprt?nbsp;Quid ? Nonne Antiochia (cui vos primû Petrinbsp;Cathedramtribuitis,quam poftea vefter Marcellus ad fe fâpuitjinter reliquas Ecclefias ma-Xiniè turn floruit i quum nondum vefter Romanus Epifcopus caput fuper alias Edelefiasnbsp;extulifletî Abi igitur cum tua illa poftulatio-ne,qua me vis adigere, vt prôbem,rton aliquidnbsp;efte, vcl fuilfe, fed aliquid futurum non fuilfe.nbsp;Præftarct igitur te elfe ii^toi'oi',quàm ira non di-cam loqui, fed veritati ineptisadebamp;infull.snbsp;obiedionibusobilrcperc.
t Z XI. nbsp;nbsp;T V R R. Sî EpifiopM Alexandrimaprimattii
habet, ijuia hoc efi confuetum Epi/copo Romano-. Ergo, e]fe primummagi^ conuentt Èpifcopo Rom.nbsp;EJ am propter i^uod vnum^jKodejue efi, (p- tllud ma-gis. Âtnonpote/imagû ejfepnmui, ntfißtprimitinbsp;omnium.
Dicii' Canone ^iceno tres ilios Epifeopos futs fi-nibus iuberi diiitnElos ejfe, quod falfum eji: namß Epi/copo Rom.Synodus iußit ejfe diilintiumfuis fi~nbsp;ntbus-fCurfigwam ßrmonts mMauit?Seriienturßn-^uit^in tÆgyptOtLybiaiçÿ-Pentapoli antitjua con-ßietudines. Eptßopo uero Rorm nihil talt figura iu-betfiedprofiueturfie confitetudinem eiusfie^jui.
lEtJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S anxit Synodus z/t Epificopus Alixandrinus,fi-
mtltter Antiochenus haberent poteslatem in pro-uinciasfibi iof/i olim fiubieStas adexemplum E.pi~ fcopt Romani^t^ui habet in omneSt
Ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dteis fieri mentioneni Priuilegiorum : fed espif-
Cêiov nonfiolam legattonefigntficat.,fed ettam Dtoe-cefin ; quemadmodum /iJ'a.^na.^.^orfignificatficho-lam vbt docetur» Sanxit igttur Synodus vt ^uificjue Epificopus in Dioecefi fiua legatione pro Chriilonbsp;fiiingeretur. Eu ipfie diets hoc decretum adfiolamnbsp;JpeSlafie.
Sad. Axioma illud (vt id obiter dieamus)
TVRR. SOPHIS.
propter quod vnumquodquc eft, amp; illud niî' gis: habet locum in caufis agetibus fynonyniisnbsp;omnino primis amp; fummis. Exempli gtacia:hicnbsp;ignis calefaciens hoc ferrum, amp; à nullo acci-pics calöre eft calidiot hoc fcrro.Scd quid hoÇnbsp;ad flagrante Pontificis ambitione attinetî niunbsp;forte probate velis eum eile ambitiofifliinuW»nbsp;cuius rei primatû libcnterilli cóccdimus.Ate-nim, inquis, Epifcopus Romanus magis ettnbsp;primus, quia Alexandrinus eft primus propternbsp;Epifeopum Rom. Jmb primus eft infua Di®'nbsp;cefi J quemadmodü Epifcopus Romanus primus eft in fua : vt voluit Nicena Synodus. Cx~nbsp;tcrùm, quid tibi vis dû ais eum elle magis pri-mum : quænam obfecro funt hæcverboruninbsp;portétaïQiii enim màgïs eft primus alteto primo,certè conftituitalterum illunr, non iâpri-munijfcd fecundum. Nemini veto dubiuui eftnbsp;quin poflint efle aiulti primi i nempe fuorutnnbsp;quifque inferiorum rcfpcófu primus eft.
Sed iamaudiamus quemadmodumracre-prehendas eb quod dixerim tres illos EpifeO' pOs iubcri fuis tinibus diftindos clfc : quonia,nbsp;inquis, mutata eft fermonis figura, quû agi tui'nbsp;de Romano Pontificc. Verùm non proptercanbsp;falfum eft quod dixi.Nam fi Alexandrinus debet mancre intra fuos fines , itemque Antio-ehenus : quia hoc quoque erat cönfuctum E-pifeopo Rom. nónnefatis datur intclligi R-o-manu Epifeopu turn fuis fe finjbus cótmuille.’nbsp;Nó iubetur,inquis, Romanus Epifcopus id fa-cere: Quid tum?nimiriJ id iamfaciebat. Anid-circo mmusverurn cft,illû fuos fines diftintStosnbsp;habuilfe; Vis vno verbo tfanfigam,Turriane?nbsp;nihil opus fuit vt Synodi iuberent Epifeoposnbsp;Rdmanos vti póteftate;N5 kuic rei ctiam norinbsp;iufli nccadmoniti diligentiflimè incumbebat:nbsp;quatc inutile fuiffet ( vt ille dicebat) bene cut-rentifubderc calcar cquo. Sediim pr^clataronbsp;tiiam interpretationeaudiamus; Sâxit,inquiSjnbsp;Synodus,vt Antiochenus Sc Alexandrinus ha-berétpoteftaté iilProuincias fibi iaolimfpb-icCfas ad cxcmplü Epifcopi Romani, qui habet in omnesjlçccine eft tua illa vcl formalis,nbsp;vclcxéplarisçaula,dequanobis tamultaan-tcànarrabas? Etquodnam eft iftud exemplarnbsp;Antiocheno Sc Alexandrino propofitû,vcpo-tertaté in iuos habeant ad cxemplum eins quinbsp;habet in omnes? Nónne videsfvidcrcsauténihnbsp;Pontificé tuum tanquatrabemin oculishabe-res)nónne, inqua, vides eum qui omnibusim-petat nón poife elfe exemplar poteftatis ciusnbsp;euius Imperium certis finibus circunferibitur?nbsp;Sic igitur dicendum erat,habeant illi Epifcopinbsp;poteftatem in omnes, ad exemplum Epifcopinbsp;Romani: autfinon liabcnt poteftatemino-mnes, certc ita fuit tibi dicendum:habeant illinbsp;Epifcopi poteftatem in prouinciasfibi fubic-élas, ad cxemplum Epiiçopi Romani, qui innbsp;prouincias fibi fubieótas habet poteftatem.nbsp;Quinctiam ipfa copula te quantumuis licetnbsp;rcluófantcm eb pertrahit: quandoquidcm,in-quir^ynodusjbe Romano Epifcopo id cófue-tum eft.Ex quointelligitur idipfum de Romano Epifcopo intelligendum efl'c,quod de Alexandrino Sc Antiocheno dicirur.Quid,ficon-ten-
ANTON. SADEEL RESPONS. 687
|
ex his Synodi verbis intelligcndam effe Potclhtctn Romani Epifeopiex poceftacc ilianbsp;'l“« tribuicur Alcxxndri.no ,amp; Antiocheno?nbsp;QEænam eftenim ifta côfuctudo Romani E-P*lcopi?nône fimilis ci rci de qua agitur?Qua-lia omijino vrgete veritate dicendü cft,canjnbsp;™ille confuetudiné Epifeopi Romani., vt innbsp;'^enas Ecclcfias poteftaté habcrer.Porrô de vonbsp;wbulo mira nobis amp;haclenusinau-dica cónicinoras,^: noftrâ ignorantiam qui idnbsp;ncfciamusjcxagitas. Age ergo,mi Grçculc,parui funius difcere,modô bonu amp; perituni do-ûoté aadi fimus.Ptofers cxcômentitia quadânbsp;Gràinatica,lt;j5»trf«»«'figni6careDiœccnn,puiusnbsp;tïi cxcmplûnullum profers nec proférés, licetnbsp;Bibliotheca Vaticanâioticuoluas. lllud cnimnbsp;vocabulû honoré, dignitaté, amp; pcculiare ali-quodprxmiû fignihçat. Tu verb ridiculuses,nbsp;qui putes eb qubd delinit in flo,,lignificare locum in quo Epifeopus legatione fua fungitur,nbsp;quemadmodû Jï/aanaxéieti Irgnificac locum innbsp;quo docetur : (debebas addere amp; jluümjxàs»,nbsp;quod fortairc meliùs cóucnillct tuis Epifcöpisnbsp;quàm Mas-iKtXaî» ) fed vocabulorû iîgnifica-tioncsnô exterminatione vocis, fed cxvfudcnbsp;probatorû autorû Icctione colligédx funt.Ec-quisportbfenfus cric, vnicuiqiie Ecclefiæfer-uctur fuus honor(inquit Synodus)hoc eft.vni-cuiqucEcclefiæfcruetur fua Diuecefis(cxponitnbsp;Turrianus. ) EtquiaipfaEcclefia cft Diœccfisnbsp;(cxreccpto Vetcrû loquédi vfjjis crit IcnfuSiVCnbsp;viücuique Ecclefix fua Ecclelia feructurzitanbsp;«obis vocabulurn Græcum Latine exponentenbsp;Turriano.Qma verb mihi vis negotium faeercnbsp;txvocabulo priüilcgijjvide Paniclium magndnbsp;Ecclcfia; Romanx patronum 111 Cyprianûdcnbsp;Vni.Eccleliç,illudipfum vocabulurn vfujrpan-tîm,amp; longé aliter intcjligcntcm quàm intcl-ligas.Scilicet fie inter vos Pontificios couenit.nbsp;Denique quod exultas cb qubd dixerirti Vêtusnbsp;illud ftatutu Niccnum fpeétairc, quadnbsp;approbera illas in Ecclcfia finium regundorûnbsp;legcsdongè fallcris,mi Francifcc.Nam ego tü-Çiçiav pro difeiplina vfurpaui,amp; dixito’îi^'»'',nbsp;nonquam approbo,fedad quam Patres Nice-næSynodi fpebfarunt : videlicet (queroadmo-dum addidi) vt ci ratione Schifmaticis occurrinbsp;pollet. Verùm experientia docuit, Ecelciialh-cas illas dignitates ignem ambitidnis non ex-tinxilfcjfcd potiùs magis magiique accédilfci (y Kj, T VR R. DiciiiSiprbnatM Rominititurfojacon fuetudtne ^effeproptsrea hittnant inri-i. Piïcteiidnbsp;tuam Acitdemtagt;nprouocoyi/t tudicér an ctededmnnbsp;ßtnallof cofaetadincs afanidù ^po^lolts in Bccle-ßis reltilaiejfe. tn^utt P aHlniÿtale/n confaé^nbsp;tiidviem non habemiti.,nec Eccleßa, ßei:'Vide Ter-tuil.de corona miltüs.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eß Prifcum^ ((juodvocabuluin i/farpatur in ido Canone) diCi-tur'ihn 6,^^ Sa D.Ego viciilîm te ptouocoadTcrtullia-¦Qü, Cypnanum,qui affirmant Chrillum lele veritatem non confuetudincm no-niinalîe, Atcnim , inquis, non credendum cftnbsp;’'' «ji- nullas confuctudincs ab Apoftolis fuilîv innbsp;Eccleliis telidas.Ego verb,TurrianCjprofitcor |
mecrçdcrc,quæcunque ab Apoftolis inftituta amp; rclida funt faluti neceflaria.ca omnia in fa-craScripturacontineri: qua de re alibi difpu-tauimus, vbi etiam refpondimus ad decanta-tam illam ac tritam obiedlionem', quam cXnbsp;Tcctulliano petere folctis. Siquid habcsad- .nbsp;uçrfus ea quæ à nobîs propofira funt, tuum .nbsp;rit proferre. Sed obiieis hxc Pauli verba î nos j ^-or ihnbsp;talem confuetudincmnon habcmusjinquit,nbsp;(quod certè Paulus de iftis ptimatum gradibusnbsp;veriffimè diccrct.) Verùm vt omittam illam i-pfam côfuetudinem de qua loquitur, feriptamnbsp;ibielfe:certè non illic^itur décapité HçUi,nbsp;fed tantum de externo aliquo ritu : amp;addo,il‘nbsp;lum etiam ritum in Ecclcliis propè omnibusnbsp;obfolcuiire.Itaqj ego fie ex illo loco in te con-cludo ; Si confuetudo de qua Synodus Nicenanbsp;loquuta cft, pertinctad eiufmodi coufuetudi-nem de qua Paulus'’diccbat:Nos talcm confiieznbsp;tudiucm non habemus : amp; ilia confuetudo denbsp;qua Paulus loquebatur obfoleuit in Ecclcfia,nbsp;fine vel fidei, vel ipfius Ecclcfiæ detriraentoînbsp;ergo confuetudo ilia poteftatis Epifeopi Romani, de qua Synodus Nicena loquuta cft,p0-teft tolli obfolefccrc fine vllo detrimente»nbsp;fidei tic Ecclcfia: : addo etiam, cum maximo fi dei ftuôtu,amp; maxima Ecclefiçvtilitate.Sed hic Muerf. etiam agis«TV^*o'xogt;oy, quum dicis dici A/arc.zii^nbsp;iJri T««nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• quail veto inde fcquaturquic- quid eft«t(3;(;«?!iv fuilfcSbiT« h.c. ab ini-tio.Lógè melius Tcrtullianus,qui,vt nô negat ertoré veterem elfe polie,ita affirmat,id oninenbsp;verum elfe quod ab initio eft, amp; quicquid pri-nium pftjid verum elle. Nó igitur quicquid cftnbsp;cft Slt;TO tÎ)« Nam raeiidacium eftnbsp;quidem vetuftiffimumvfcd non ab initio. T V p.3..0biicisCan,Mosantitjttui tinvèrbo Partlisyfedibifigntficatßmlütfdinem.forma.Ctett-ram in Gratiano à nosiris multa corriguntari li~nbsp;mantur^ nec omnta tn eoferantar.^ autoritatenbsp;Ecclefia^tcafanctta confirmataßint. Sad. Ecceautem nouam expofitionem vo-cabuli Parilis apudGratianû: vt fit fimilitudo formæiquafi veto nelciamus quam fimilitudi-nem parilis figmficet. Arque omnino quocun«nbsp;que te verras,quum de confuetudincloquerisinbsp;fi confuetudo Epifeopi Romani fuit fimilis il-li potertati,quæiribuitur Alcxandiinoamp; An-tiôclieno, fequitur vicillim id quod attribiitunbsp;eft illis Epifeopis, fuille fimileconfuctudininbsp;Epifeopi Romani. Et quia Synodus loquiturnbsp;de poteftate, dicendura crit Epifeopi Romaninbsp;confuetudincm , hoc cft, poteftatem fuilîc fi-milcm poteffiati Epifeopi Alcxandrini amp; An-tioc,hcni,ac proindenonmaiorcm. Necenimnbsp;hîccomparatiir Ecclefiaftica poteftascum ci-uili,tcd çuin Ecclefiaftica, amp; fines vnius cû al-terius finibus : ac propterca quum vna dicituxnbsp;ellcaltcti limilis,altcvi quoque par ciredici-tür, quià fimilitudo hïc non tam cft qualitati.s,nbsp;quàm ipfius quàiitatis. Cóftat auré limilitudi-né in quâtitatc elfe xqualitaté. Sednodû po-fteâ fccas,dum fidem Gratiano abtogas,cx cuius tarnen fontibus tot Poiftorcs Canonirtænbsp;prdfluxcrunt,quoriii partes erunt fuù ilium au-toré dcfcnderc fiqmd ea rcs .ad ipfos pcrtinïïçnbsp;Mm. ijz |
«88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET. TVRR. SÓPHlS.
videbitur.Nam quodadmeattinet,nonGra- SAD.Quafi vcrb,Turnanc, egotuoPafï tiano tantum, fcdamp;juisomnibus Dccrctali- ’ GclafiöcrcdS, vcl adfc caufaj:ûoinniû cogni''nbsp;bus,PótifieiisDecretis, Bnllis, Diplomaribus, ' tionem rapienti, vcl afErmanti, id quod dicir#nbsp;pct me licrtlt;nbsp;txxniinbsp;nbsp;T V R. R.O^«cfo’ bicretum Synodinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ng''
'j'uttUic damnati tff'eht.,nMre traiicerent. Relle ita ’ vxpofnifnfi(it catifa- Remaveniendi ad Pontificem.nbsp;tfii Patres Carthaginnftfee tuttcpecca-YZtn[,poPleaßtcceJfor^s eorurn correxe-runt.
Sa D. Irerum tuam expolitionem rcpello ex jpfo Cypriano quétibi obicccramjamp;ad cuiusnbsp;verba nihil refpódts. Singulis,inquirjpäftöri-busportio gregiseftadferiptaquam regat : amp;nbsp;pautà póft* lamcàula eorum cognira cft, iamnbsp;dicta fcntenCia.Hatt'i'lk'.-Gætcrùm eéce quo-itiodo tibi cum Gypriano no'coudnir. Tudi-cislicere RomâappellarC j ficaufalîtilluc vc-niendi. At Cyprianus ait non Irccrè appellare; •nbsp;quadoquidem iani caufa,inquirjCogmta eft-jôcnbsp;iaiTf dicta fencéntia.Quod fi tu vcrtim diccres,nbsp;ita p.otiùs concludéduin cràr.Qiaandôquidcrnnbsp;à vobis.,0 Cyprianedanïlata ellfcntcntia,licetnbsp;jgitut nuncpóftprimain illamcdgnitioné ap-pfcllareftrmmu‘m'Poiitificcm,qui tandem cau-l’am illara definiattSed quia Cypriattus illi Sy-nodo interfuit(vt multa alia prætermittâ) mâ-îuniiisfilli credète quàm tibi. Vcrûm ,âis, fienbsp;quærit Cypiianusi Qu_æ caufa, inquit.fuit vc-nicndiîSanè quidé.Std ita negatillis vllo modo id licuifle. Nam , inquit, aut in fuo fCclerenbsp;perfeucranr,aut'fi dil’plicct amp; rcccdlint,fciuntnbsp;quo tcuertaiitur.Nam quum ftàtutu fit omnibus nobis j amp; Æquum fitparitCrac'iüftum , vc‘nbsp;vniüfcuiufque daufaillic audiatur,vbi cft crimen admiftùrtt, dpoltef cos quibus praefumusnbsp;noncircuncürfare,amp;:c. Ex quibus manifefturanbsp;cftCyprianùm plané negate Schifmaticos il-los aliquid pofte ptætexerc, quamobrcin Ro-tnam vcnerinr,amp;,(vt Cyptiani verbis vtar)il-lue cum mendaciorumfuorutn mercenauiga-rint,aduerfiis ftatutû illud Africanu, cuius runbsp;liobisnouara amp;ptorfusabfi.irdâ‘cxpofitioncmnbsp;ptotulifti j quara nos propterca têiicimus , Scnbsp;Romam cum rcliqua mendaciorum tuorumnbsp;mcrcé rcmittimus. Tandem videris id quod ànbsp;nobisdiétû cft'vclleagnofccrc,dû fiibiicis hocnbsp;polteà ab Epifeopis Cartiïaginicnfibus fuift'enbsp;correôtum.Imb verb,Turriane,quandiu amp; O-rientales amp; AfricanæEcclefiæ ftctcrurit.tuum'nbsp;Poncificem identidé extra fuos fines crûmpé-tem,quoad eius fieri potuir,çoercuctunr:tan-tû abcft vteius dorainationi fcfe fubieccrint:nbsp;ac ne ipfç quidé reliquiç,quæ hodic fiiperliincnbsp;in Oricncalibus Ecclefiistuum Pontificcin a-gnofeût, quæéunque tandem falfa feripta vcl-olim ptotuleritis, vcl etiam hodie proferatisànbsp;txxy. T V R R. Amaba te, in Décréta Gelajîi PapXynbsp;(juod CitiesyCKT omtttis breaicalnmpreaemM.-Ciiilaynbsp;intjKtt, permandKtn nouitEcciejta. Stpadetmthinbsp;dtcercy dK in attrern tui-s amtcuUsi S i dnbttas vtrumnbsp;’verumfit t^uod Ponttfex Getaßns ait ,• Canlla pernbsp;mundum nouit Ecclefia ,¦ ^uodfiacirofanba Romananbsp;Ecclefiafas de omntbtti habeatindtcandtytÿ'c.ti.vinbsp;ex 'Germania, accinge te ad iter, percitrre omnesnbsp;EcclefiaSyi^y ^nodandiesboceene/tst
ipfiquc adeb tuo pontifiei fidem abroges ibi notùm eneomni Ec'elefiæ. Hoc ccrtèdobn-per me licrtlt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumofttameraftaserroristenebrastam latèo-
Itm difeifas fuiire.Sed tarnen falfum tfte quod' ait t*rfus ilîc Pontifex, fatis teftatæ funt Oticn-tis Ecclefiæ, quemadmodura paulb ante dixi,nbsp;atque etiam hodic teftantur. Quinctianinbsp;vera Der Ecclcfia nunquamid nouit quodillcnbsp;iaélar, nunquam id agnouitjnunquam id cte-didit : fed vnum Chriftum Paftoi um omniumnbsp;Principcm folûmquetotius Ecclefiæ iudicnn.nbsp;vera fide perpetub amplcxa eft.Nec ego iii au-rcm'( vt nu.gando gartis ) lcd poriùs quemad-modum vides clanlfitr.a voceprofitcor,menbsp;non mâgis credere Gclafio Papæ dicenti: Cû-lt;5tam permundum Efeclcfiam nofte,quodRo-mana Ecclefiafasde omnibushabeat iudiçâ-di ; quàm credo Satanæ fibi omnia mundi régna tribuéti.Porto, vttuum breuiculûptoœ-mium,'quoniâ ita vis, vrgeamusnc hîcrutlijsnbsp;in conrradiôtionedcptehcndo,quiliipràPon-tifici,nunc autem Romanæ Ecclefiæ auiorita-tem ttibuas. Sedenira, Francifçc, vtcætctao-mittâ,fatis pro impetio iubes me omnespet--Gurrere Eeelefias, amp; vniucrfuin terrarum ot-bem peragrarcjfcilicct vt videam verumne htnbsp;quod Gelafius ille tuus fcripfit, omnes Eceb-fiàs elfe Romani Pontificis poteqtiæ lubic-das. Tu verb j fatifne fauus es,aut,itafpoa-te oeulum torques , vt duas flammulas cXnbsp;lùccrna videas(qucmadmodum ille diccbat)nbsp;qui tibi perluadeas omnia régna, omncfqucnbsp;prouinciasjimpcrio tui Pócificis,cóprehendi?nbsp;Quid opus eft me tam lógum iter ingrcdi,quûnbsp;nufquam pedem mihi ponercliccar, quiu ibinbsp;compcriam homines Pontificiûprincipatûa-nimo, voce,amp; quoadciusfieri potcft,rciplanbsp;deteftantes amp; à fc propellcntcs'Ita fe res habetnbsp;ncq; id nefcis,vcl tu,velamiculi tui Monachi,nbsp;vcl Cardinalcs,quoriim vos Monachi eftisfer-uuli, vel ipfe Pontifex lt; vos, inquam,omnes idnbsp;iamignorarenonpoteftis, neque vtidvobisnbsp;figniheem opus cft. Arque hæcdcmea illapto-feftionCjquam à mcTurtianusflagitauir.
T V R R. Ais Pontifices Romanos omma adfi rapuifièy imo ConHantinus vrbe Romaj^ontt cejsienbsp;Ponttficiydr muht Pontifices Pmperatores tpfes Ee-clefiaslica dtfioiplina cCtrcuericnt.
S A D.QÛjd’tûne totics ciedam,amp;àplenfi]gt; etiam Pontificiis explofam iliarnfabulamdcnbsp;Conftantini donatione in thcatrum reducis?nbsp;feilicet te mclioraarguméta dcficiunt.Vidc i-gitur Vallam adcóqucNic.olaum CulanûCatnbsp;dinalcmde donationeConftätini.Quinetiaiflnbsp;apudtc cogita,fanfne rede,vt probes autori-tatera Pontifieis efte iurisdiuini ,Conft3ntiinnbsp;donationem in medium profcras.Potrbvtve-ram Ecclefiæ difeiplinâ ex vetbo Dei, acpr«-ceptis Apoftolicis inftitutam ampledimurdtanbsp;tui Pontificis tyrannidem turn fpiritualcmi“nbsp;Gófcicntiasjtum (vt vulgbdicitis)tempot31egt;’’nbsp;in ipfos Imperatoresac Reges,à Dei vetbo,nbsp;ab Apoftolicis præceptis alienam plane rciRi'nbsp;raus,quavuis ei nomen difeiplinæ prætexaciS'
A N f O N. S.A Igt; EÆ L.' R¦E;S'^ ®1AS.
' T VÄ R. ,'^^Ho^àffi^èt‘iiii
Pem,pgfnft P'etr'i^ catktirâni Iräusfirfe Rvi eP-iinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€jüAfaPi’'ü
trat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifü'li^itfi 'Epißopi^u
Romanns tràns^rre 'ijuo'en\iïj,iié^ùt1l'^ti’lt;^ com7nir^ ^infn ziiderèi}tr:'i^it-itf‘ néiî-Ji»quot;e’v'iybb 15 tf loi^nntsetnbsp;MnrceUM.Papai ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''’'quot;7 ~ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; i
' Aù commefitnm de trâ^flUest Petrà dithedta repnpKare fntntûeriè ¦ Apb’ü'BÏÎèo j lÿ-n nefcitnbsp;Apos/o/oi nnffoifitißf conùen^htiVfnb'nBmint adnbsp;tonslttuend^’^ »dtjicandas-E'cAß.ifi PoHtpnitswnbsp;*Memc»nPittsst'si'-e^'il y iHi-ipW-ApilióU Eceteßisnbsp;nnHitittia Ep'tfmpès prxfictek^'t^ ^jno'ißwsfucceßnbsp;^resrelKjnersint.
Sab. Als Pêfram potu'îJTé trà'nsferre Ro-mam (viain iUanitJathcijßtJnam vos Antio-chtepnmùm CoUocarâ efl'e voltis. Sed (t]uod'' raihi fæpc öt' pérpcMfn obiicis ,-3c qïiod cibinbsp;fcmperïSt vétê'ôbiicïj?’areft)d!Cis;amp; non prp-‘nbsp;bas, Nos -cwim-bvd AnHöëilte, nccRoniænbsp;cathfêi'im.ilfefl?cô’mtnc'f/rftia'fti vn’q^iiam dc-figr'pötdirtd'c^A’cfbo Dvi Sc o^'Àpottolici'nbsp;MinillcnJ’Uâ'fûïaaffirtiiaîHMs. Nec re iuuacnbsp;qaod aiS'Ap^ltplos, dPft'ftiruïîs'Ëécléhis l'-E-pilcopos ‘prJcTècifîeAqfi'rfs fibi fnCdcirorcs re-îtquetHïK'.-'ÎÇ'ôn eriîibi ô'ro^téf'ca illi fucccf-ft»rosttlC'i’tf;it ApôHoliJ'cd Épifcôpi. Q^d linbsp;omncs Epilçôpi'à Perrô’indinjti, func Petti fuctelVortsvvt fcquïruv ex eq quod dicis:nbsp;Ctirigitur vnüm nobis Pcuri (iiccelfoiem ob~nbsp;tnjdis ? Cæterùm , vndc tande'm colligis Pc-ttiim Cathedram AntiotbiaRotnira tranftu-lilTcî Nu id fccif Petrus düy'iutrctjnufn certà-mcntocâuit, vtid poil mortern Lius fiereiPec-tûrlrno ante MavceUuni Pa'p,î'néiT)îni îd vn-uuamillmènr'em vener.it. Cilî igitur allerisnbsp;Pptrô*-«'IM n 1** rr-fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z**!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl DDII
ttâft'jli(;'îci!icét,Tiitriane,(vthæc verba Tcr-
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0
^'ièn. örnnis'qüideM'ßptßBpißtntßR-cVß/tii^i^^-pôPbolmtm'^Çeâ malbs^yEptßopi’, maiet^tjtte pro^-phet^prtisrßtßediini-jtfssn 7f?!nores. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, •
Sà b.To'tuiiiliPt argumeritum à nöbis dîfù óliJfTibb e(t in Summa huiiis difpntadônrs:pàu^nbsp;carâhlïim p'erctirrèfis'djé-am.’ Ludis'höiftoüydnbsp;pita ÿoeabuli finis. Natp détfnaisji finis eiljl'f'Jnbsp;n.‘lt;/i(ôqucea qUl«-a_d finciU icfcruntiir : viderîSnbsp;lôtjiu de finalîcàiiTa’S’d^qÛatn media Ipedlânc.nbsp;Sëd rtirfiis,' quaildöCon'l'éinimacionein-'faAiftó^nbsp;rum fiiicm clîe-can-ftîtùiffqiianytaméitôn'lUîAinbsp;niatiorié perpefsrn in bac vira'inclóyispvfttèév'nbsp;ce-htfttiihé finiS-à’Étfoluribllé amp; porfeétiónéfHi-rci!igcrc.Jtaqlt;/c fûîf höê apcriuis e.ip}bfpd Jiü-.'nbsp;Deîndcqtiû ita cdricïudfsoporteré eitv-rii'Ec-^ ¦nbsp;délia eos quos Deus propter hi' nc fiilé pbluiC,-rtempe proprer 'C'ôïiimniafîdhem fan’iVôrutii;nbsp;fi gelieralitcr löiqüeris', amp; 'mrcirigis'dirc : höè-ell ,• nunc elle 8è pórfbaheïc ( qucmadmodifninbsp;facis)’perperam'Ct)'nr(eétiS tuam rariöcihario-nerfi. Multa cnini.ac'Vari.i luis tcmponbusnbsp;Deus inftituic ad Eedcfiæ confummationemnbsp;p'ert'inentia,qo'a’'ia'ni nobfuntjiiccauipliûselfe bporter. Nam ( vrplcraqüe alia præternnt-ta';b')‘duodecim Apoftoli donis fpiriruaiibusnbsp;præter ordincni excellentes amp; nnraculorumnbsp;cdendomni potellatc munit-i, fuere quidemnbsp;primordiis Ecclefiæ ncceirarijdcdnecillé A-pollolorum, vel ordo,'vel numerus,'veldonanbsp;extraordinaria in Ecclcfia Temanfei'unt; Idemnbsp;dito de Propbctis;idem'de Euâgeliftrs.Quam-ôbtdn qui vellet in ædificio conftrutndo-e.i'nbsp;fètapercire acinancréy quæ fundam'emo'iâ-'nbsp;cicndopcculiariafucruntjillcfemperfirndan-t^uodfctiplû ’ccquod huiufee rei monimen- dum ædificium , nunquatn autem exatdificarii-'nbsp;tûrlmo ante HlavcelEmi Pa'p,ï'némini îd vii- dum efleexiftimarct. -(^lineriarajTurrianCiidnbsp;uuamillmènr'em vener.it. Cilî igitur allèris- cogeris nobifeum agtioicere quum loquerisnbsp;l’ctriu-n'pôtuifierrinsferrc caèh'êdram, li non de primitiisApollolicis pàg.libri t.iiî 176.(liternbsp;ttâft'alit;Sci!icér,Tutriane,(vtîiiEC vcrbaTcr- verba Pauliad Rom.S.corrumpas, vtifuolô-tulhani vfurpcuins)vôs PÔcificij vanitaté va- co diximus)atque ita tuiple profers tvç-îeiTi» ad-'nbsp;nitâtedepellîtis.Quû'énirti h'on lîïinùs fallùm vrerlus generale hoc tûùni Lemma. Sifinisefl, ...nbsp;fitcath, drâ iilam fiitlîe Anti'ochiatconocatâ- finit igitur ca quæad fine referunturiprimitiasnbsp;quàniRbmani tranflarara , vos viiitm fomiiiü cnim illas Apolïolieas, de quibuslbquutuses,nbsp;®iio fomnio eluditis.I.im quod affirmai Pôti- fatcriisad confummationcm fantloruni petti-ficetu polfe fi libeat trâsfcrré alró' Catliedi-am' nuifie.A: nihilominus negas in Etclclîa remâ-(quarti forrèin tuam Hifp'àb'iam tranflàt.âli- fille.Locum auteni Apolloli malèadtuam co*nbsp;bcntervelis)adcóVtRoniaîclauottabali ddfi- clufioncm trahi^iQuniti cnim agererdetotanbsp;xanon fit,âge eum Ecclcfia Roiirana qiiæ, fat ædificatione Ecclefiæ,recélet cos omnes,quosnbsp;fcio,tibi propterea muléla'mirrbgàbitiSed de' Dominus adhibuit torn ad fundaméta iacien-''eftri'ifoniniis nimis ctiam rmiltal Ne tarnen da,tu'ctiam ad prôgrèfiiis ^difitarioiiis facien- lt;nbsp;planète repudiate videar, proferarn quid liât;' dos. Qu^od maiiifeltè piatct ex alio lococmfdénbsp;‘l’-'rcfenférit Alliacenfis Doiftof SboLilticà/, ' Apoiloli : Altosconïhtnir.Dests tft Ecclcß.i\pri~ r.Cobiiinbsp;^ni fuit pr^'ccptorGerfonis'amp; G'ard'inalis Ca- ' Aporialos,deMde ProphetM^tei-tto lyoEtoresynbsp;' *i’fraceti(is;Si;tnquit,Rorrtâ fub'défterctur, vt ( detndepoteAates,deiKde dôriafagt;iasiomtrh,(îrcAnnbsp;SodotTiA,fiinimus Pontificatus polTet'Ecclc-', qïtibuS omnibus difpicicnduni cil quænahi.nbsp;Iiiin Kôrtjpariâ dimitterc. Elæcilîe Cardinalis; pcculiaritcr ipeélarinr àd Ecclefiæ pîimoTdi.a,
T v R K. AdEpheßos 7p. Dedts ßiofdarn ./4po- vt ne ill.i pu remus in EeeltI'ra p'crpecuô locùni tolos,t^é. tta rMio'ciaarn’ùr ; Sifiiils isißmsigtiß' balicrc.Et fcrtèci) rçdirc CQgeris,quando fatisnbsp;. ']»s adfigt;rcmi'efirnnntr. FAIautemßnistnFc. mentionem Epifcopofinli rnaiorum de ininb-.nbsp;yf‘acogt;?fnmhidM Sanllorurd^çf^ incœlefti Eccle- rum , 'quod vides lïoii rerjVond'ere Apoffolf^'nbsp;die/i pS'tint lo^icurniPic itj 'Fccleßa ßtgt;s quorum tarnen dici's E'pircbpdsclic fuceeflo^nbsp;p'Popterl/iif!àfitnes»pofiiit:^u aitrerh Apó- ' res; Pnieteraa Vel ipfè lo^uS itc crtiatus éo té 'nbsp;persMneYe, necejfé' efljuc- , potiiit dèduCcr'e, qvand'óquidem P.iiïorum“lt;it 'nbsp;‘ornm rèrndnferirtt., nerdpe 'Apoflolbrnm '. D'oCförü nomen fefii‘ahfit,quipp'cord’inSriiiiAnbsp;''‘^niepifcopt ÿ Prt)phetaritgt;'n E^pifcopi, Edanoe/t-^ , ac perpetuum Vfqj .id fine lÀndi : amp; ipfi Ebclc- ’nbsp;. mtm Diacom, Paßofüm Par0ilii,iyaßört;Prcf. fiaitici præfeCli'Paitores dcDoblores àppéltà'rj'’
î.
M m. il).
'lui fuit prîteptorGcrfonisamp; CsrJinalis Ca
.AD R EPE. T. TVR. R. SO PH I S.
lt;»lt;ZQ
.oient, non autem vcl Apoftoli, velProphctæ^ vel Euangeliftæ. At fivcriim eilet quod dicis,nbsp;oporteret farte remâiîlTein Ecelefia qui Apo-ftoli, qui Propheta;, qui Euangeliftæ efleiw amp;nbsp;diccrentur, queraadmodum remanferunt quinbsp;funtamp; djçuntur Paftor^ amp; Doftores.Qmnc-tiarajâ qux proponis a4'hît«cda cftcni:,*por-tevet ipfiim etiam rtùrucrumApoibolorutp fçr-uariin Ecclcfiajvt duodecim, aut.adluraipumnbsp;tredccim tantùm elîcôt, qui in Apoftolo.ran)nbsp;Iqcum amp; nomejn fuccc.dcrenti ytcniin vis ynû.nbsp;Romanuin Pontifiecm vnius Pétri elle fucc^f-forero:ita duodccim.vçl ttedçcimràntùïnef-:nbsp;fent Apoftolorum fucceilbrcsi Sedde hochâ-;nbsp;«ftenus, de quo fuiiùs ante tradatû eft, ne remnbsp;aélam agere videamur-.
y/x. T V R R. ifi ^opriti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apo^îolict
diffiindiper vniuèifntn orbe^ tjuotl e»im efiprop'nH ahcmM'^abterfe hàhere n« poteft'^JalHa natura cn^nbsp;it-u ej}proprt}i:rlt;iónne Pattltts nuerfatfu efi^Anfi«-chidt annü totïi?ide Rotrixmanfithiennio:an A^ini-fl-erittm Aposlo/icnm âditlttrabati, ijftM no profià^-fccbaturtoto illo btennio ÀÀ doçendas Gentes?Porronbsp;Petrus RoiHt docebat,otnnei Gentes do'cebatinbsp;t74. ^gt;AD.Qih‘l’*'’ô’.SJtiircxiftimftsMinirterium
* Apoftolatus faille diifufum per vniucrlum terrard oebé , nifi Apoftoli pcrpctuoeurrerér;nbsp;Hoc vctô,Turrijne,lerua tuis fodalibuslçlui-ticis.qui perpcMîô cUrrunrjadeôqüc ad Gara-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
inantâs amp; IndOs : amp; tarnen nihil,fuUt mi»ùs rtu|Ti filii çonfti;ûjtquôdteneat:lôiigèfcilicfb quàmApoftoIi.Nos autem Miniftctium.App- - àb, Apoftoli,fcut,cnti3difccdens.
ftolicum ideb dicimus cxtcnfumifuillc'ad o- , Vcrqmàùdio quiâ obiicîàs:F.aIlcrc, ipqihs tnuesGentes, cbquod Apoftoli poterânt.-finé. voluifti^on.diftinguensfcdem Antiôchenaninbsp;vllo Vel loci, vcl GctisdifcrimincdoûriiraE-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— -i -
B angel icâ an n û t iarc, S ed O m ni n o 1 e pi d U m eft quod dicis, Perrû quH Romædotcret, ortincs .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Gèresdocuitfê.Nâ^vt ptçtermitramus Paulum, nqlo fallercj (ed do potiùs opetam hctu fo-potiùscarationc omnes Gentes docuillc, qui ] '’ ' Romanós amp; abfcns ftripris amp; præfcns viua vonbsp;cedocuit)ccrtèi iîtibi credamus, hæc verba co,fcdinhisChtifti verbis:ltc,clóccteomnesnbsp;Chrifti apiid Matthæûitaexponédaerunt: 7/e,. Gcitres.Tu verb qui tum AntiOchiæ,tumRo-Mitt 18. oînnes Gentes ; h.c. Minete Romæ,.amp; ibi m.æ Petti federn cOllocas perperam j vnam abnbsp;omnes Genres docctehntcrprctcTiirrianö. , alteraita diftinguis,vt Antiochenam,qua’urnbsp;. TyskK. Dimvelie^probareprimatis Romane tiSpriOrefuilfe, Rorqànæ, quæpoftcriorfuif/nbsp;' fedà tèsitfnonto Rntnasioru PonttpicHinuga'/'t ejjèpo- fubiiçiatis.Atquc ytinam memor ciles coruminbsp;' tiî(S',e]tMvére disf)Htare. At ego tantîi in irapiaüonenbsp;cathedre Antiochene tefisnioniti Ai^ceUs Pitifictsnbsp;ffnsßsm. Pile tu vbt alias tejlimonio. PotißcHy pri-.nbsp;matü eoraprobauirn'^ye^m aliis tefitb.no Pfiitjicibt
ObitciscàhonemRenouagt;iresyffd.dl(.c.anon,efia-
pocrjphw finrttmfancitns.ltem canon tertiefigftodi b.tt nulla, pcC ipla Romuli ciuitas. Proptcr-ConSiantinop.çp-m.can.Synodidtalfid. . i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z
7gt;a^.i78. Gratianù legtnttu ita vtfauentia Apofioll an- re potcft.Et alibij.NunC nobis nó eft cófidc»' tlt;icedàt:Omniaprobate,t:^lt;juodbonHmefitenete^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... . , t
P allere ante volutfii non dtsltngues fedë Aniio -
PétrirafedsAnttachine Eptfiopi^ruiifitifiic-cefierât Anttochie^no Petrofied tilts Epifiopis ^uos . T’-'A' ifltcc^ttuitPetrisSi Euodtii dtco,^:pofiea Ignatiiti,nbsp;Sa d. AEcnim^mihorao.hiceJf nodus-Pon-riheiæ dignitatis, quem, niii expédias gt; vides ..
’ teliquam cuam difputationcin ad Pontifices .
-I l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J _ _____Iquot;» _______
pum Clic Perri fuccellovem probare non po- , ccllçrüt Pctro,fcd Ignatio amp; Euodio, qiK’’ tes, nilianteprob^ucriscathedram futile An~ ’ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. - ..-„..rpi
tiochiâ Roroam ttanllatam ; amp; iftam tranlla - non bene diftinguis.Hic,Turrianc,reipïVgt;”
tcftimonio prob^sjfrquitur tua omnia argV' méta hue redire deniqud, ôc hoc cônexonbsp;tineri: Pontifex Rötnanus eft Petri fucccHóf)nbsp;lt;}uia Pótifcx Romaaius Marcellus ita Ictip^ifnbsp;amp;:affirtnauit.Iaua quod Canon. RcnoiiantfSinbsp;èc alios exquibus veftræ fallacite deteguntut,nbsp;reiicisjtanquam Apocryphos, quaero abs tt,nbsp;TUrriaigt;c,quqniodotadem veilris dccrctisfi-dem facictis,fi veftris dccrccis ipfi fidera abto-gatisîMiror autetn vel Gfatianum,vcl totCa-nonicos,qui ex Gratiani Itirpc lurrexcrijt,tan-diu iftos Canones furriuds roleraft'ezdonccw*nbsp;dem exortus pit Magifter FrancifciisTuina-nus FurtiuOrum Ganonu,adcóque ipfiQs Gratiani cenforamp;caftigator,qui a^'fuu'm arbi-triutn ac libidincm tidem aliis canónibus tii*nbsp;buat^aliis dcroget j qua de re videätCanoniChnbsp;Nosawtetn necGrattanum curainus^nedcirtsnbsp;Canones, quum iolutn Dei verbum pro cei-tiflima régula vetitatis habeamus. Qjjinetiamnbsp;paràm abcIt,quinTurvianu5 in noftramfen-¦: ¦nbsp;tOtttiani iuclinarc videacurj dum citât hocnbsp;prxccptutn Apoftoli : (Jmniafrobatty^ ijito^nbsp;^onum efl^tènetnici, vertór ne in hoc prarceptonbsp;intelligendo longé à nóbis dilîentiat : Nos c-himid deinuîn eife bonum ftatuitnus,qoodnbsp;conuenit cum verbp Dei : at ille bonumtïn-^ùin putat quodfajritad rem Pontificis,amp; adnbsp;augendam eins digniratem;atquc hocillebo-
Pctp,à fcdc ÀntiocEcna Epifcôporû qui foc-Gcircruot Anrioçhi^,non Pètrôçfcd'Epifcopii à Petro illie eonfticutis Jmô verô.Turriane,
phi/macum ruorum præftigüsalios'fallas.Eg^’ nee Anrioehiæ ncc Romæ fcdeni pcrti collo- ’
nj.T Pétri fedfem colloeas perperam j vnam ab
¦ ' ¦ . ¦ ¦ . .---------------
tis prioré fuilFe, Rorqànæ, qu« pofteriorfuir, '------------ ¦’
quæin laudem ^'^ciochixaliquando dlccbat Chryfoftomus:QMC tandem clt(inquicnsjcininbsp;taris noftrx digmtas? Contigit primùm 'An-tiochiçpifcipulos appeilariChriftiàrios.ldôlt;^^^^^nbsp;Âuçe,ni çiuitacü quæ funt in niudo cuitôbafû hanbsp;ea contra otnné terrarmn orbcoculoserige-
tiopnquit, vx’I4c âcçpa*hen^hus, fed demilh-bus inhnitisdç.dç tqtius otbis Capite.Et pa“' lô pbft. ,Sicuc Pettu?, inter Apoftolos primu®nbsp;Chtiftû praedieauKjiîcinterciuiràteSjhcut di-xi,hæc prima tanquam corona quaridaaduu-rabilem Chriftianoruminüt appellatioueni.nbsp;ItcnKÇiuitaturo fub Oriente poli tamm capot Znbsp;—.p------ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. amp; mater efteiuiçasnoftra.HæçChryfoftou’^'^’’
nihil pcrtinerc. Quia verô Romanû Epilco- . At cniin,inquis,Epifcopi Antiochcninófn*'' i itz.. ...V,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccflçrüt PetrOjfcd Ignatio amp; Euodio, quosil'
lie Petrus Epifcopos conftituit I ac propte^'* ________________________ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“2--e-.-_ 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T---—••/•l'iiitiillf''nbsp;tioiH-m nulle alio quàin Marcc-lli Pontilieis bi oppono; dixijtipag. a^i.'EccleiijSao Ap”-
ANTON. SADEEL. RESPONS.
zr9i ipfi verboDci plane contraria clFc côpcriarai;,nbsp;noscâ reicvlâcoatt.ariair) fpntcntiani cxprelîîsnbsp;Scripcurælociscon/îraiatamainplediiu'iiiis’cnbsp;fcctiodàm Apolloli piæcvpçuin, jd quod bo-num clltcocainui:af(ji4cc’tjain T.urnanum,vtnbsp;idem aobifeum iaciaç,a3moncjnf)i.ts-
ûolhcotiftitutis Epifcoposfuiflc abillisiphs Apoftoljs præfcâps, quos (iriqûiebàs-)füos fucnbsp;tcliqucrurff.Ex quibus tufs retbis cffi*lt;nbsp;Çio^Ignatium amp; Éuôtfiumî Petro Cbttftirptoi;nbsp;Antiochis EpifcopbsCv'fi^idem vis^fùiflePçnbsp;tti lppcclîores,ac pföindl^ r.cliqùoS’Antio'Che^nbsp;nosEpifcopoSjnô roinfisqiiqm Romanôà‘Eonnbsp;tificcs petto fu cceffific.it aftfülis nbh'Sîfrcthensnbsp;ftendens 5ç in ip jusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftïriluiiirà bàlci-
tûs, hqcta.mçn adigaris ncccfle eit, vt fajearis «xiisq'^jE vbs jpfi ttàditis , Anriochenos Epi-feopos el^‘ I?çtrifiiCCclïbrcs. Nâaut EuodiuSnbsp;ô^lgp«iq^àtro'fûé_c^îcrunt,aut noSi. Si luc-ceftéru'pfjlunt îéîfut élus fucceirorcs» SidiCaSnbsp;noùfuççc^iïc'fôfoitibi cótradiöfsi qui affit-«nalli çqs'^'PctrÔ-RiilîcconftitatosHpifcoposnbsp;Autip^hiX)ac,ptoptcrci ipliusTéliftos fù'cecf-Ipres-Q^re hue tiBi redeundufn élt; pnmoînbsp;iUos Épïlcopos Petro fucccffiirc , qitibus qüïnbsp;dçiaccp^sXucceficruiit.fuerint etiant ex fuis ra-^Sajy.tionibitSjipiius F Ctrl fuCe'çtiorCs. ïdirc accedicnbsp;qtiod Hieronymus de Ignatiô fçfibit,ls fiitcnbsp;(inguit)Antioçhcnx,Ecq(Hiæ^^’'*^his po!t I*c-ttutn Epifcopi^siquibus véjBis cuni nianifeitènbsp;Petri fuçceijo^çpi'appèlIat?Cxtèrui« ex hacnbsp;tua di fp uia tio n c c me rgifafbfg'ma qù od fat ifn enbsp;rcûèpoiTis àiflblucr^ tu îpfc'v’ideris. Ncïnpcnbsp;Duos PettofuccclîjiV} Àhtiôchèniim Icil/cctnbsp;amp; RomanutPj^ vniim tah'tiïm elld pc-«i fuccçllotcjp;amp;’qpia tories rtobis dixifti Pe-trû elfe mfucçelîorc, fcquïtur ex tua düültinanbsp;Pcttiim in Romano EpiTcbpb elle primuin$ lSinbsp;in Antioftb^no.Epifcbpo ftcahdü, ica vt v nusnbsp;idétpqu^ pçnus fit prirntns amp; tecundus. Atqnenbsp;H«ç4efi4Ta^Zx Éôclc{iækomanæ;amp; de cathe*nbsp;d,ra^tKiochcna,qpam pontifex Romaiiùsc-^nbsp;it, nettif^vÇ^am cachedram ftabiliret.
, h.aqiie i^ftufiis Turrianicis obieâtionibus I,, *'4i. inp coh^cicnda eft«i’«itt^agt; oti4ii'/ç eorum quçnbsp;in hoc feçundo Scripeuræ loco dilputata funtinbsp;Quatuor própofuic Turiianus.Vnu: petru ha-hidffe inter Apbftolos prin’cipàcum. Seedn-dutn ; principatuin illnln ad Perri fucCellorcSnbsp;ftâlijirc.Tertiùm ; Epifeopum Romaniim elFcnbsp;Pétri (ucçeflôrcm. Çmartunr: Antlbchcilamnbsp;cathedram (inqua dicunr POntificij prima-tutnoiim cjcticillc) Romain fuiircxrànllaram;nbsp;Nosaptem primum illud falfum elle demon-fttauimus çxipioDéi vvtbo i Apoftolos bm-
• ncsinpotellatc ac dignitact Minillcfij Apô- ¦ ^ropriènecmecaphoiicè viurpata,porell illiî ftolici cxæquànicifiinùlquelôtncn hünè'St’ri-pturse uobis obicétunt exjili'caüimus, ôc ex a-iiisSctiptucæ locis iiluûtaüiWusjqùitnis cbn-nenicrites ctiam Vetefum fciiteritjasaudiui-nans. Secundum eùéfrittiiliçx natùrà charif-ùiatis perfônalis, qÜod nobiî Obiccit Turria-nus. Tertium rcfeliimûS' ex ipfius Mimdcrij
Apoftolicinatura.QuaftÜm fineracibnepro- Pofitum ( quippe quod folo vtiiüs Romani 'tneasdnqpirjnötuas : adeovt qui.ahçnas onesnbsp;pQutiRcis tçftiniomo nitàtur) nosiùbiettis a-'^pafcètcnbsp;hqupt rationibus rtfutauitnus. QditribbrciTt 'Habhabnbsp;ihius Apoftolici præC'cjltl mciirorrt quod Quamobré petrus ipfçjquiDomini menréfa-
DEFEN SIP ET O BIiÇCT] P-ttcsTurriani ad priorcm Sàdèclis 0'il-^fitationeip^de Loco Tertio exIoannezi.càp.Pafôe ’ '¦nbsp;bues meas,amp;C.
Tvrriah.vs..,
Naane^olKè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mçM, ad ,
otnnes Paslortspevttaert ficenitn Bafilknd‘çfto-m)ies hubrere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uga lâijirfol-
HendiSed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege Petro di-
fntM,C9ntiitiußi eumprinapefti U'orntn PaUorumetrttnnnt»^^ t» ta^taaqnaTn tn ca~nbsp;fi:e amp; prinetpe dtxtffe enteeie^Pi^o'filiitt. ^odfinbsp;ta eo dtxtt omnibtts ultii ; ergi.fiP,etrq »an dtxtjfet,nbsp;tncAhie dt^umfuiff'etlt;\ necjue\niti^cdieere{nr. lofenbsp;*^itureltper t}M ßofntnxi Äfits.dfidtt hancpttcji-a-ïiM'.P^tde Antbrefid in Pijuad De»! -pd^.zis.nbsp;dtxit perjddara^ Id oc nttne oteffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rneti^ e^ç.
Hveti^^tn dtxitperAJ£,^ tn./ddatn orftnibiv le-^^iftp^wniùgibtu :~fic ejuia. P.epra primo data e/i hecdeieiPbfeepMttrneiUnfrßfiVf in eo dntaßt
' f omnibus altts Paiionhiu. R ESP O NS iO S A DE ELI S.
quot;J Inhaiiistertij. Scripturæ loçi tradbaciooe* qUiapauciOrcs attulitobiçéEiones.Turrianus,nbsp;ideireb breoior quoijuc noltra fiicura cRrc-fponfib.Surama huiulce tertii dlfpucacionisànbsp;T ùrriano propoûtç poteft hoc Syllogifœo çô-prehédiiQ^ Chriftui iubet pafccreoucsfuasjnbsp;quot;’ is habet in orah^Ecclehasptincipatu.pctruninbsp;Chriltus iübcrpafccre bueslpas.p.étrus igiturnbsp;habet in omnes Ecelcfiàsptincipatû.EtjVi cô-fcqnétis, illû ipfum principatù habet pócifexnbsp;Romanas Vetrifucccübr.Excutio.Syllogifin 13:nbsp;àcprima : côpcrio Maioré propoheioné nihilnbsp;côtinere qüod vcrû litiimô,nc veniimile qui-dé. Nàm hax loctitio,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CArjfb, nec
. ;......1
principatùfignificate ,vt in nbltra fokitione '¦'admoriaimiis. Sûr eriim perionarû amp; rerûcir-euftantix fpeâ:âd’ç,qùç ilos plapc abimperio;nbsp;'princîpatuamp; doininatione reuocant. ttenininbsp;GhriftuscôpcUat petrûjnôRegéjLdMiililtrû:nbsp;nô Impetacoié, fed Apoftolù;eùmtp lubcr ndnbsp;I principatù cxcrcere,fcdpafccre faas OLicsjhocnbsp;¦ quot;eft, fidelcsipfos : ac nominatim Chriftus oaesnbsp;honiiRcis tçftinionio nitàtur) nosfü’bieEiis a- '^'jîafcèteiùbctuc.velexeoirainhtefiyexhibcndinbsp;..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... [,ncc3tercédiprincipattiSjargumcntum.
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ¦ I ” T*quot;r ...... -,
tis penpcôtâhabuit, feue admodû iii tpillolâ priorc dillinxit inter Ckuninû ouuun , qaeiiinbsp;raftbrum principcriiappellat,di iplius Domi-rii,ac Paltbrum omnium pnncipis Minillros^nbsp;Mm. ni).
pcoxime cotnmcmôiAUit TtirtianuS : Omnii ^tqbatc, quod bonum eft tcnetcz^üü ponti-' pciorutn de pontiticis prittï^tu fententia,ad-•ubitoDcivcibo, ecu lapide lydio , probata
A^D ' RÈPËT. TVRR. SÖPHIS.
qdos ^ïJ-CuTêp«;amp;fe cofuni ffv/jLlt;agt;fgt;tirStjTifiiV noiniiüt'c'ólqtie ita cohôi-rarur:Pày?»f,inqaic,'nbsp;Det grégem ejai penes vos eß, nonvt dominantes,nbsp;^c. Ecceigttur, vcLipfoPerro loctiplcriffimonbsp;intcrprctc,2?q/rfre,in MinillcrioEccieïïaftico,nbsp;non ell dominari, qnandoqnidem illa duo vernbsp;ba Petrus-intcvfc oppo(uit:-a£ ('eiiicec qui Pailorcs fiant ouimn,in ipfum ouiura Doininuli»nbsp;aliquid viurpare vidcarur. Ex quibns elucefcitnbsp;Maioris propoftcionis fallltas.Sic enim potiqsnbsp;cxiphirsPctn doölrina diccndum cllzQ^S'i'^^nbsp;Chrillusiubctpaicere ones fiias, cii:n non lia-bert' in Ec'clcfias pvincipicuni : fed habere pb-riùsMiiiiilcriiini, non (uis, fed alicnis oui busnbsp;exhibenduin. Minor propoh.tio vera quidcinnbsp;ell, iSt nitirur cxpvedo Scripeune loco loh. zi.nbsp;i'cd 11 lins loci CitCunllantia; func expendendx’;nbsp;vt in noitra foliKibne dictum e;l,amp;: vci ipli vc-terCs agnouerunt.Nam propohtLif iit Chriftonbsp;hdc-Perri poll eins lapfiim magis nlàgifque conbsp;Jlrtnarc, rum , ne vel de ainore Chi ilti, vel denbsp;fua ipliils vocaiionc dubifäi ct : rum,vc ad ob-cundum luum muniis fortior amp; alacriorred-dererur.Eö tpcctar cvina interrogacio amp; iplumnbsp;verbum diligendi gt; nc quid dicain de ligni- .nbsp;hcata marryrij cotodia. Hxc func in Minorinbsp;piopolicioilc'conlideranda. Complcxio ruitjnbsp;cuerfa videlicet Maiore propohtionc amp; longénbsp;minus cóllare potcll confeólarium illud quodnbsp;fubiicitur Coinpiexioni,in quo nullam hinili-. tadinehi,ncdum vllam vim conicqucntis,ani-maduerco? Qu,od enim pccro nominatira di-ólum e(l,non ell ad alios.crahendum,nilii fortenbsp;pcrapplicationéiquo fenfu Veteres hocChvi-lli præceptû farpe ad Minillros Ecclelialticosnbsp;accommodauerijcyicilicct pro iplorii raunerisnbsp;ratione. Romanum autem pontilicem no ellenbsp;pcta:i iuccelfo’rem,læplt;îanted nobis de dictumnbsp;c!Lamp; ptobacum; no tantum quia Mmill. riumnbsp;illud cxtraordinaim Apoilolatus iampridemnbsp;cumipris Apoftoiisfublatum tlt,acproptcreanbsp;in.ApO’llohco Mimllerio nulÜ-poifunt eile pc-tci fuccellores; led etiam quia Romanns póti- 'nbsp;fexnihil minus eft quain Epitcopus. NecGinènbsp;lóga hat'de re inllituenda elldifputacio,quâ-doquidem vel ipfc pontifex fans tellatur libinbsp;dtilû illtid nô clff./^q/te oMesmeai,(\m ad Chrinbsp;ili oues nô pafcendas,fcd dilaniâdasiampridénbsp;incubuit.Quare fupcriorc Syllogiimo àytoittinbsp;nos contrarni Syllogilmum,'eûmque vcrû op-ponamnshoc modo.Memo qui iubetur pafee-reoucs Chrilli,habet in omnes Eeelefias prin-cip3rû:(iubctur enim,ergo minillcr.'amp; iubeturnbsp;pafccrcicrgo nôdominari,inquit petrusnSi in- ;nbsp;betnr pafeerc, non (uas, fed ones Chrilli,ouiunbsp;Domini:)pecrusiubccur palccreones Chrilli.nbsp;petrus igitnr non habet in omnes Eeclcliasnbsp;principatü : amp; fimili rationc, nec principatuninbsp;habent rcliqui Apoltoh , quantb verb minusnbsp;Romain Pontihees? Atque hæcde fummahn- 'nbsp;infee tertiæ difputationis.Itaquc lam nosTur-riannm audiamns.
Non ncgo,‘inqnit, hoc præcepcum Chriîli ad omneS Patlorcs perrintic, Nam omnes ha-benr æqi-ialcni potcfïatcm ligandi amp; lolnendi.nbsp;QmdigitilrineinpcsinquiSjConcendo Chrüln
bis verbis conftituiffc Petrum Principtin P.i» llornm omnium; Ecquanam in re ,obftcro?nbsp;Nonne memoria tcncs que in dilpntationcnbsp;proxime fuperioVe tories inculcartf,düi'ncinbsp;bis verbis, Petri principatuni aircrcrcsiöd^^nbsp;übt claiies regtit cbtloriimßiit^cunij^ ligaiteris, amp;C.nbsp;Nunc verb Balîlium'attellatus, aisomnes Pa-ftóres habere æqualem potellatcm ligandiamp;nbsp;foluédi.Si aiqualitas ell ineojinquo ipfeprin-bipatum conltitiiis, vbiham crit lingularisillcnbsp;Pctri principatus?Népc,inquis,có quöd Clni-llus in Petro omnibus'aliis id dixit. Omirtonbsp;qnbd iamfuprà nionui, id quidcm perappli-cationem aliis polie conuenire: nnnctantttinnbsp;cxcutio tuâ hanc conclulioné, amp; affirniopcr-ifidc elfe ac 11 ita concluderesiSohls pctlctsllVnbsp;princcps,quia Chrillus in Petro iulTir omnesnbsp;elfe principes. Explica nobis, quælo, vimnbsp;hciiufce conclufionis. Quidnani dixit aliisnbsp;Ghrillus in Petro ? hempe vcpafcercht oursnbsp;fuas, inquis. tjmd autem cll ones Chrßipafie-reP principatuni habere, inquis.Dixirigitiirnbsp;Chrillus ahis vt habcrent principatuni.
ro cnimexrCjTurriane, idemnttibi hxc cife vidcancur,aliquiddiciin Petro oninibusiamp;a-iiquid dici quod fob Petro conueniat; Nonnenbsp;ahimaduettis tc in vna eademque orationenbsp;artingerc vni verbö duas fignificaiianes, talque contrarias?vis enim verbum pafiendiïci-pcólu lolius Pctri,tignfficarc principatum i amp;nbsp;aliorum refpcólu minificriumiqtiod iamnonnbsp;eft loqui, fed ininùç etiam quàni balbiitirc.nbsp;Née enim ex eo quod vni dicitur, quod ada-lios extendi vel pofficvel dcbcat, confcqiiiturnbsp;illius in alios dominatus. Nam qiium Chri-ftusaffirmaret fc quod difeipulis dicebatomnibus diccrc, nempc vt vigilarenc, non pro-pectea difeipulis vlli'i tribuebac principatum,nbsp;Proptcrca,non tepudet blafphem!æ,duni vo-cas Petrum omnium Paftorum principem? ¦nbsp;quod nomen,vel iplo Petro telle, atqueid a-«nbsp;gnofcenre,Chrifti proprium clhSiccnim Pe-trlis: Quum appartterit ifle Paßornm princeps,nbsp;nempc Chrillus vindex ftiægloria;, amp; corumnbsp;omnium index æquiftimus, qui de fua Mare-Hate quidpiam detraherc conari fuchnt. Ve-riim,inquis,liid Petro nódixillér, necalirsdi-dlum fuillct.Quid ergo fibi volunthæc verbanbsp;(vt alia prçtcrmittâ)Sr remßütis,9eerjh,nbsp;remißafiint?quidc Chrillus antca Apollo-lis d ixctanQ^arc quod addis,pcr Perru datatrtnbsp;die poteftatealiis,falfum ell,amp;petitiD prinCr-’nbsp;pij.Scd iä vide quàtn peritus lis artifcxtquit'é-xendo nihil aliud quàm retexis. Si vcrii efPetnbsp;quod ais,In Petro vcl per Perru porcllarc fuit*'nbsp;ledataà Chrilto omnibus Paftoribus(quodnbsp;abfit vt agnofcamus ) quid igitur opus eft ruonbsp;pontificc? num vt Paltoribfis Ecclclixderali-quani potcllatem? At ilia data eft, vcltciplonbsp;allenticntc. Excipicsfort'dllc, ita datam, vtànbsp;Pontificc cófcratur.Ridiculü : Quis enim hocnbsp;loquendigenus vnqua admittat? Uedit Chn-ft'us; hoc eft, dabit Pontifex Romantis.Qnin-etiam,lit ira cifetjVt vis : fcquereriir,ApólE'hsnbsp;fuilfcneceirariii f vt per I’etrii iphs-ea potelfi’,nbsp;conferrcEur,amp;ad id Petrus luâ MinilR’’'quot;’*nbsp;adhi
'¦'i, »Hhibcretiqnod falfum cltÄiple’fujSfa àgno-wlti,Apoftolos non fijilfel Petro vcl'vocädos ’clconfirmandos;fellicet,à teipfo diflenriens.nbsp;Atnbrofius auté à tccitatus aduerltis re pronir-tiattqaum art omnes Eccicfiæ prçfcdtoscd Pc-tlo;fufcepilFe buej Chriftl tegçn'das. Sed éceenbsp;argumentum analogicöm pttitii ex bis Adaminbsp;vcrbiK/yaczïxoror eXoßibus wgt;«r-.Qucm idmo-dum Deus (inquis) hoc dixit in ^dain ßc pernbsp;Adamoninibusconiugibusilta Chrittas in Pcnbsp;tro,amp;per Pärriimdedic omnibus Paltoribusnbsp;pottitacc.Atqui^fTanoifcS)prællasatidire Paulum ita hanc aiial’oigiam tractancemVgt;vt excla-tuet magnum elfemyltenum, nön in Petro amp;nbsp;tcliquis igt;altoribas,fed in Chriilo ßc in Eccle-fia. Verum fac me illud non vrgere, neecciamnbsp;proponerc quanto interuallo ilta diifideant:nbsp;quu, ita lubccereturn mturà, omne genus hu-ttiaiiii in vno Adamo q ib’dammodo exi.lerer:nbsp;hocmiki certciarrserif lt;qjodex hac ipfacuanbsp;analogia interne cui pontifie.sprinCtpatus. Vtnbsp;'nim,licerin Adamo amp;pcr AcUrrium Deus le.nbsp;gcraconingij faticiocPnqhuUüproptereaprinnbsp;t’patü Adamus inrcliquos coniuges obtinuitjnbsp;qui füllt ciufdera inris'Cóniugalis eX çquo participes; atqvie’crr.itii n6 vnus aliquis (mgulari-tcr,ïödoninöS'exJE'quó fine hacin pane Adami füccclïoresntalicet ChvilEisinPetro 5ipernbsp;PctriiiTi ppiellatcm Iigandi ße foluendi infti-tuillct(vt tu qtiidem diCis,ac nos ncg,iraus)nulnbsp;lom pfoprerca pnnapatum PetruSin reliquosnbsp;Paftotes efl’et habituttis : quôd li lion Petrus:nbsp;fiultb minus Pontifex Romanns. Imo ex tuanbsp;înalogia, nemo hic porell liiigulanterpctronbsp;luccedere; quemadmodum nuilus clt qui innbsp;’I'tcconiugalifingulariccr Adamo lucceficrit.nbsp;Atquchæc de tua aii-alogia in cuum tuiquenbsp;Pontificis capura nobis reiedla. T V R R. Obiicis 'AugstflitiUfn de parabola bont fasions ; In tpß P em.,ilißtit-, vnitatem comnien-dauit. Sic rattoctf/onßhoc dixit Dorntniis vnt Pe-tn,vtvnttatem commendaref.igitarßc voluit aliosnbsp;¦dposUhs pafeere^vta Petro non dtjfehttre it.,QRabnbsp;to tatu^uam ah orpine vnitatis penderent. Ref eilenbsp;tiihancrattane)n,ßpotes,juod tertutH efinonpojfe.nbsp;SAD.Imó vetójTuttiane,te longé fallt certonbsp;ctrtius eft,qui velis Apoftoloril vnitatem peri-dcre àPetro, quü nominarim Aug n ib nus earnnbsp;ähvnoChriftü penderè doccat. Ipfc,(inquicnbsp;Auguftinus de Cliriilo loquens) pafeit yuirf 'nbsp;mills, amp; hl in vno. Item, Qllæ lunt ones mcænbsp;(inquit Chtiftos) audiunt vocem rneam, amp; fe-quunTurme. H'icinueniö(inquir Augultinus)nbsp;®nities Paftorcs bonos in vno Paftore. Nonnbsp;cnim verè Paltores bom defunt, fed in vnonbsp;lunnmulci funt quidiuifi funt:hic vnils prçdi-'^3tur,quiâ vmtas commendatur. Hæc Augu-Ihntis.Quare failum til quod ais Chriltum vo-^iiilfe reiiquo’s Apollolos ira pafcele, vc à Pe-non dfllentirent: acque ita dicendum ellnbsp;potiùs ; Chnllum voluill'e o'fiincs Apoilolosnbsp;’tapafccre,vcab fe vno non dilFcntircnt, amp;(vtnbsp;Augulbnum rcuercärjvt Chriitus vnus innbsp;'fiis palcercT. Mirorigicur tetantopcrc cxul-*»re in hoc comiexo .quod dtcis ellenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Sinbsp;hoedixit Dominus Perto , vt vnifatttis ^örri-mendaret, inquis, ergo noluit reliques Ape-ftolos à Petro diflèfttircifedpotiùs ab co pen-dere tanqiiamab origine vnicatfs.Somnia nacras,mi homo, non argumenta. Ecqaod enitnnbsp;cil vincLiInm huiusçOnckifionis’Si-vnicatcninbsp;comnicndauit, igitutyolitit Vcliquospendercnbsp;ab vno Pctro,ac proptetoi edc Petto mferio-quot;rcs. QuOd enim ab alio pedet, tanquäinteriusnbsp;eo,nó clt VHUro cû co à quo» peinder. lamifi no-luit Chriftus (vt dlt;cisgt; tchquoSa Petro diircn-tirtJ nónnc ctiain Petrüia viciffii« ab alnsdif-ftneire noluitîac propterea,(i quafvdet tuicó-nexi fides, feqiierctutPetrfl-criam ab celiquisnbsp;tanqiia fuperioribuspcndcrcdcbuiirc. potrbnbsp;quum hçc fcriberes,credo tibi in nicncenvnonnbsp;venilFc qixod fcribit Paulus in EpilEad Galat.nbsp;Petrum ab le tuide rcprehcnlum. Nimirumnbsp;tum Paulus näncogicabac hbi ntinquaineilenbsp;aPetro dillcrinediini, nc Apoiloloium vnirasnbsp;diuellcretur. Paulus,inquam,uódum ad noltrinbsp;Turriani acumen pcrucncrat ; quinctiam iplenbsp;Petrus Pauloadnioncnti cedcnSj liorumnbsp;börum ChnthobUrüs ciat,ii Turriano creJi-mus. Atquchæc deruaraiiOncfucilèàuobisnbsp;refurata. |
T V R R .Probafe-debebaificfiiijfä o:nnes Apo-fiolas Paiiarès ,Zftno» eßet vntti Petrus ommbns pr£pigt;ßtdlt;s;vtde Tefêstîh de prafinptihauti tßr-Synod. Florent.ante annos centum ßr vtgsnti habtta.nbsp;Ft Cypr.de vntt. Ecclefii. Ent nttfua Chriisittf ,Vr-nusgrex vnus Patlor. Ejfcpo/fe vno tnloco althuis exiFttmatAiittntdtos PaÀerès,aittpluresgre-Hacdie.Sunt ^uidem tn EccleftaCathobcanbsp;pertotu/n orbemdtffufa multi Pastores^ tgx multinbsp;gregfs :/ed nontn vno loco. er vno ÿrege : looc enitnnbsp;fieri non poteß tfedtninultislocis ¦, miiltisgre-gib ui. Sad. Tu ipfc potiùs probare debebas fic mukos efic Apoltolos miniilerij vnitatccon-iûôtos,vr Petrus habcrct in rcliquos principa-tu. Tettullianü quidc audio hæi’eticos refellé-téex Apollolica doûrina in Apoftolicis Ec-clcfiisannuiiciata (vcancèinobis diétû clt)lcdnbsp;nihilo inagis tc audio du probas cui Ponttficisnbsp;primatü.carum Ecclefiarä celtimonio.quæabnbsp;Apofiolicä dodrina dt(ciucrunigt;ncc(vt verbanbsp;Tcrtulliani vl'urpero)tacicm Apotlolorum rc-præfentanc.Qu_aaiobrem prçclatc Augullißusnbsp;Ecclcùam dixit nó folùra elle munitani auco-ritatc populoruni ßc iplaruir ctiam l'edium Pt-pokolieorum: fed etiamapparatibus, inqtiir,nbsp;inuiôtilfimæ ncionis armatam. Ac proptereanbsp;tibi tUu.Concilium t’larentinu feruabis,quodnbsp;quidem quo pollcrius fuit, co deterius : acquenbsp;jd in vellrörum Cóciliotum ordinc feruan to-Ict.Locum ante Cypnani roanifclle corrüpis,nbsp;ßi reprobas eile cx corum numero,quos in if-lo iplo loco Cyprianus dictb4t aficrere nocHnbsp;pro die; VC dum vetifimiha métiuntur,ùiquit,nbsp;veritatem fubtilitatc frultiétur.llliccmm Cyprianus Schifmacicosac prçfertim Nouatiandnbsp;perftringens, ncgatin vno loco pofle eile, vclnbsp;pluresgrcgcs, vei piures Paitorcs : adeo vt dä-nandicirent Schifmacickqui Ecclcilas diuide-banc,amp; iniis Eccleliisqux fuum habcbair ni. v^ivzn.nbsp;O'nbsp;191,lt;gt;•nbsp;32.3- gt;ß- Devniti Red. |
AD REPET, TVRR. SOPHIS. «94 Epifcopuna, ex ordinerutn rcccpto cóftitutu, ipfi Epifcopatumvfurpabant; atqucita pro y-iio grege tuultos greges, amp; pro viio vniiisEc-cldiæPaftorc (vtfercbat temporuin illorumnbsp;ratio)niukos Pakores obtrudcbant. Hæc ellnbsp;Icntcncia Çypriani adcb plana amp; pcrfpicua,vtnbsp;afpedlu primo ab jpfisetiam pucris lacis pcr-fpioipolfit, Sicchim illcpaulb pbft.Hi font,nbsp;inquir.qui fc vlcrb apud temcrarios conyenasnbsp;fine diuina difpofuione præficiût: qui fc præ-pofitos fine vlla ordinatioujs lege confti-tuunt : qui ncminc Epifcopatiiin dance, gpif-copi fibi notncft alfumunt, amp;c. Hæc G.ypïia,-nusfuiipfius intcrpccs^iamp; alienam Turrianinbsp;cxpoûiioncm,nobis taienribus,rcfcllens,nbsp;H II. TvrRi Obitcts vrium Petrum nonpotittjfe o-mnts one! Chrtfltpafcere.Reiponiieo ex tllA régula iuris triiißtrna.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per aliosfacimuf, ^per nos facerevidemur J^ide airtß\ltb. j; de Rept vbt di-Jputatdevmusprincipatu. S AD. At ego afnrmo illam regulam non elfe diuini iuris regulam,nec liabctc locum innbsp;ïTimj. Minitlcrio.Ecclcfiallico. Qu.um enim Paulusnbsp;dixit Epilcopacum elle opus : çiulmodi opusnbsp;figuificauic J quod litabiplo Epifcopo præ-ftandum.EtjVt de yjoltolacu loquamur,Apó-i.Cor. 9. (toli ditli func inilM, non autem mittetes aliosnbsp;per quos officio fungerétur, ipfi intercà otio-ïi.S»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,inquit Paulus, nonefisjuod glorter.-necejiitits entm mihi incumbit; va autem mihiftitfieuangeltt.efn. Atque omnino Miniltrinbsp;Ecclcliafticipalfimin Scriptura operarij vo-i.Tim.i. cantur.Stude, inquitPaulusTimothco,ze»-pfumprobatum fiflere Deo operattum ^ui non eru~nbsp;befcat.\AxC 'ï\\c. Denique Atiftotcles deciuilinbsp;Regum amp;¦ Magillvatuum authoritate dillc-rens nihil hîc habet ncgocijïvbi non Aridote-lem,fed Chtiftum audimus fie interdicenrem:nbsp;Luc il. Reges Gentiumdominantur eisyvosautemnonita.tnbsp;inquit Chriftus. T V R r.L«clt;c ii.Confirmafratres tuos^hoc ePf ijuj. totamfratermtatem ^ua erat Ecclefia. Md. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft hoc obuer dtcaturt^ui tradunt.tConcilium ejfe ¦fupra Paparn illt natur.e repugnant,cjuum hoc nthtl a/iudßt ijuàm partem toti praferre. SAD.Tuainccrptetatio principium petit. Dcbebat quidem Ecclefiam confirmarc Petrus,lcd pro fc,ac nihil propccrea focijs dero-Kom.i. gans. Ex quo fit vt Paulus Romanos confir-Aa 14. mare volucrit, amp; i 11c ipfe dicatur animos dif-cipulorum amp; Ecclefias contirmafle. Portonbsp;dum obiter amp; extra rem dicis : Papam elfe fu-pra Concilium,(fie particulam toti prçferens)nbsp;tpijlitsz. nolotibiobiicerchæc Augullini vcrba;Pute_nbsp;mus,inquit, illos Epifeoposqui Romæ iudi-carunt nô bonos indices fuillc : rellabat adhucnbsp;plcnarium vniucrfæ Ecclcfiæ Conciliû, vbi c-tiatn cum ipfisiudicibus caufa pollet agitari,nbsp;VI fi male iudicalîe conuiôli cirenc,corum fen-tentiæ loluctentur,amp;c.Nolo , inquam,hæc amp;nbsp;cofimilia ex. veteris difeiplinç penu promere:nbsp;prællaccnim te rcmitt,cre ad Theologos Sor-bonicos caftigandam flagello Ailiacéas,Ger-lonis,amp; aiiorum qui illam quæltionem agita-runt.Nos verb qui partem amp; totum,hoc tlt,amp;nbsp;tuum Papam üc tua Concilia,vt qiiidé à vobis |
celebrari folent,reiicimus,parum de hac cou* jrouerfia curamus,nequc noltra refert, annbsp;pa fit fupra Concilium, an verb Conciliû fu-pra Papamiquandoquidem amp; Papa amp;Conl»-lium volunt ellefupra Chriltum,cuius tamt”nbsp;inimicos Se holles Deus ( vtferiptum ell) pO'nbsp;net fcabcllum pedum ipfius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T V R R • firtuSfepua Petrus meruit vt lorum prtneepsfieret yfuit exceUentfiumaartfeßOinbsp;tjuam confiejfius efiomnium nommealteravtfl^nbsp;fuit charuas, cjua meruit, vt Chniius et diceret,nbsp;Paße onesmejà : poPhjuàm tertto tnterrogafiet,V'nbsp;trum dthgeret eumplus altis .ApoSîolis.Ob e.xctl-leniiam tgtturfidei charitatisfedt ChriHus Pt’nbsp;trum principem Pailorem Apoilolorum cunâtnbsp;F.cclefia fua,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patrem coéliPlem regauit Chrijtusynelfoc charfmafidei deficerttin PetrotOC protnde in fuccejjore eiuspervicaria ordinatune. S A D. Summam Dci mifcricordiâinPctro, non ipfius Pétri mérita video clüccretquodâfnbsp;ipfe Petrus agnouit,quum precatur,vt in omnibus glorificetut Deus perielumCbriltumnbsp;cui cil gloria amp; imperium æternum, inquK.nbsp;Quanquam autem hîc nihil aliud quàm nuga-»nbsp;ris principium petens .Je repetensttuam tarnennbsp;ipfe fententiam eucitis nihil talc cogitai«-Nam fi (vtdicis amp; nos negamus) proptcrlu»nbsp;mérita Petrus conllitutus cil aiiorum pfin-ccps,Gcrtc ille principatuS nihil pertinctadnbsp;Romanum Pontificem.Nam mérita funt per-fonalia, adeo vt mérita Petri non poflînt elfenbsp;mérita Pontificisk Qiînecquum tuus Pontifexnbsp;nec Chrillum vcl fuo vcl aiiorum nominenbsp;confitcatur,nequc Pétri fidem nec charitatcjnnbsp;habcat : relinquitur,ex hac tna ratiocinationfnbsp;de mcritis,Pontificem Eeelefiarum principemnbsp;elfe non pofienmonihil vnquamclfeprorac-ritum, vt vcl vnius Ecclcfiæ Dei legitimus Pallor habet! dcbcat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, T V R R .Qtmm in Euangelio Pafeere oues fn*gt; ' ,;gt;• Domtnus iufitt Petro., omnes ouespafeere tujUh *nbsp;e^uia illas iufiit pafeere tjuibus m^tor erat : Erdtnbsp;autem maior omntbus : çf putbus eratmaior, Ult^nbsp;prae/fe iujfus esl, id efi omnibus, Pafeere enatinbsp;praefie efi.Iufitt igtturpafeere omnes, ^uia omnilgt;itlnbsp;prMrat,(fi omntbus mator erat. Sad. lara vis probate Petrum cireiulfum orancsoucs pafeere, arquehîcfubfiltis. Vc'nbsp;rùm illud alterum tibi probanduin fuit,folumnbsp;Petrura iullura clTc omnes pafeere. Nosciiiuinbsp;in fupcrioridifputationcfusè traÛauiniuÿdenbsp;natura Apollolatus qui nullis locorum vclnbsp;Gentium finibus erat circunferiptus : itaqiienbsp;omnibus fimul Apoftolis diiâum cil àChri'nbsp;amp;.o,DoceteomnesGentes.hem^Eitangfltitmprt'nbsp;dicate omnt creatura. Ex quibus cfficitur omnes ‘nbsp;Apollolosfimul iullos ellepafeere ômneso-ucs Chrilli;ncmpe,finc Gentium vd locorumnbsp;dillinôlionc. Q^amobrera in tua ilia confu-fa amp; implicata arguincntatione nihilnbsp;quàm aëré yerberas, quandoquidé non pro'-bas vnura amp; folum Petrum lulliim elfepalcc-re omnes oues Chrilli. Porto nihil concludi*nbsp;de Petto,quod non pollitde teliquisctiamnbsp;Apollülis concludi : quos anteàdixiHi innbsp;tro iullos tllc pafeere Chiillioucs.Pafcetcau-temy |
ANTON, SADEEl, RESPONS, , nbsp;nbsp;nbsp;«Sgt;5
tîm,præe(rc cft,inquis;quare ftliqui eriam A-poftoli iuffi funt præciïe..Iaiti redatgiiànuis tuam ratiocinationeiu. lulFils cft, inquis, pâ-fccre oucs quitus erat itiaiot. Ecce,prihci-pium pens ; nam quæritur inter nos, fueritnenbsp;Ptteus maior omnibus , vcl potiùs omniumnbsp;tnaxiraus. Deinde ita fubiieis : pafcerc præ-fffe cft : iuffus cft paibere ; ergo amp; præefteinbsp;Scilicet, nihil aliud con Juderes, quàm Petrum pnEelTe illis ouibus quas pafeit. Voie-bas autem cfEcere, Petrum præcflc omnibusnbsp;ouibus : quod non facis. Q^d autem ais pa-if, feerc ertc ptselPc; fané ex verbo Dei incti-ligendum cft.Paftores enim Ecclcfiæ dicun-tut in Scriptura ‘B5O3tç-STt{,i(}-«/xS}u9/,
in quitus vocabubs fatcor verbum prse-clle includi : ita Rainen vt fpiritualis dignitaS fignificetut ipfius Ecclefiaftici minifterij fi-nibus contenta , non regius ille Pontificisnbsp;ptincipatus. itaque vetbum prselPe non v-niEpifeopo R.omano tribuitur, fed omnibusnbsp;Ectfefiæ præfcdis, qui dicuntur-præelfe qua-Icnus palcunt, hoc eft, docent ; de ea præftantnbsp;quæ ad ipforura munus pertinent, qiicmad-iiiodum paulbantè diximusfeéEi. vbi de verbo pafeenâi dilPeruimus , amp; cu ipfe dices fc-quentifc(ftione,pra:dicare, eiPc,pafcerc. Reôtènbsp;'g'tur Sc eleganter Auguftinus:Sciat,inquit,fcnbsp;non elfe Epifcopü,qui præcüécupir,non pro-defte.Hac i jjitur interrogatione tuum in te argumentum recorqueamus. Petrus his verbisnbsp;Chtiftijéftnciulrus paiccrc ipfos Apóftolos,nbsp;ïgt;ccnc; Si iullijs pafcere, ergofalfum eft qnodnbsp;lt;liccbas,in petto oiiincs elle iuft'ós pafcere, fi-Snidetn pafcerc amp; pafci differunttSi non iufl’uSnbsp;'ftpafcetc Apoftolos,ergo nccillispræelle exnbsp;^oc tuü argumcnto.Acproinde nullus cft Mi-oifter Ecclefiafticus.qui aliis Mimftris prascffcnbsp;, amp; impcrarc debeat.
“Itsg, Tvrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dftu elegitinnobiiaudire
^tntes per meufnT^erbwn EuMigeUjißgnificauit ^‘^nrfe ejjè os caput omututHyÇ^ ijuuprxdicareinbsp;f‘*fiere fit ¦ifet^uitur tjuum etpracepùï^ommtts'vtnbsp;t'^fitretouesjuas tpraceptfie vt pt^ceret eoi pernbsp;lt;3quot; perrelt^uos Apotîolos ta^juarrèPa^lores,ad-
I nbsp;nbsp;nbsp;“uoresfii9s;omnes tguur ouespafcere dtxit^
Sa d. Paucis verbis multa peccata ; vnum# ^•^od tam inepte ita concludas : Deus elegitnbsp;P’^t os Petri audire Euangelium ; ergo Petriisnbsp;*¦11 os èc caput oniniumiqua de te in loco Scri-pfUtæproximè fuperiori, mtiltadiXimus. Se-'¦^nduin : quod ita difteras : Si Petrus debuitnbsp;PjÇdicatc Euangelium GencibusiPctrus igiturnbsp;I’d debuit præftare per fe amp; per tcliquos Apo-‘°los. Hæc cnim verba te refcllunc, per osnbsp;^'nm,inquit Petrus. Oporterctigituc Apollos elfe os Pétri, quum tarnen velis Petrumnbsp;''bos Apoftölovum. Tcttittin: quod dicas:nbsp;* Petrus debuit prædicare Euangelium Gcn-'°us, Petrum igitur omriibusGhrifti ouibusnbsp;P’æelfe.ludacos enim omittis.ad Euangclij ve-^’’atemaccclfuros, amp; quibus inftituendis Pc-Xi potillimùm dedit operam , vt patet exnbsp;Epiftola ad Galatas, amp; ex ipfius Petri e-Pdiolis. Aliud,amp; omnium graqiffimum, pec-
caturo tuum, Turriane,fuit quum '»'ocates Pe-trutR «p;t('3-oi/,tS{oajquod nomen ipfc Petrus foil Çfanftôlribuit.Ycrùm idmirum videri non i.Pct.f. debet in vobis lefuitis, qui ipfum facrofandünbsp;nomen Icfu magna cum impudehtia amp; bla-fphemia vobis in vcftræ fodalicatis inferiptio-netribuatis.
'ÏNV.v.,Q^mvelletDoniinuspoflrêfiirrebHo‘- , Ijt. nernfuarn pr^are cjuodpromiferac de adificandanbsp;Ecclefia fitper Petrum, tum dixit eitpi^ce ouesnbsp;meas, in quo didiniilerium verbi connnetur, (fi-ß~nbsp;mul iurifdßlionemin eas trtbuit, poteJiate cla-uium ,ßne qua eiufmodt iurtfdtbiio expedtrt no po-terat;in hù entrii negotium adificationis Eccleßanbsp;verßatur.
Paßce oues meàs non ejfet didlum reliquis Pa-fioribus omnibus in Petro, niß omnes Pafiores in Petro cenß eßent : cenßeri aute^ tton poterant, ntßnbsp;eorum caput fuißet, Jpßus igiturfuit omnibus ahisnbsp;Pa 'slortbus pramp;eßetacproinde omnibus eorumoui-bus.Pafcere autempraeß? eß ; iußss eß igitur Pe^nbsp;trus omnes oues pafcere,
S A D. Inanis eft tuæ ièntentiæ repetitio , ac tocidem prope verbiszhöe tantum afFcrs noui,nbsp;qtibd tuis tepetendis femper aliquid abfurdinbsp;pioponis,quod HO ante audieramus.Nam an-tea, Vt probates Petrum præcff'e, dicebas Petrum pafceremunc vt probes Petruthpafcere,nbsp;diciscumpræcfte. Portodicis his verbis -.Pa-yëffOMe/z/îe^fjChriftum prœHitilPe quodpro-rtiiferat Matth.i6.deædificandaECclefia fupctnbsp;Pettumnn quo miriifterium verbi continetur;nbsp;iriquis,0c iurisdiftio amp; potcftasclauium. Sinbsp;hæc Vera funt q^uid igitur faciebat Chriftus fuperiori capite apud loanncm, quum diceretnbsp;ApoftolisiSicut mifit inc Pater,itä amp;c ego mit-to VOS. Item, Accipite Spiritum fanótum : änbsp;quorum remiferitis peccata, rcmittuncur,amp;Conbsp;Nonne vides ante hæc verba , Paicc ouesnbsp;picas, eafuifte àChrifto Apoftolis mandata,nbsp;quç ad çdifiçandam Eccléfiam ad minifteriumnbsp;verbi amp; ad poteftatem clauium pertinebant.?nbsp;Verùm addis oportuilfe tcliquos ApoftoloSnbsp;in petto cenfos fuiffe tanquam in capite cônbsp;quod illis dixerit Chriftus in Petro, Pafee oUesnbsp;meas. Supra expofui quoraodo id ad reliquesnbsp;fpeôtarc potuerit ex Vetetum fentetia, nempenbsp;per applicatiqnem, non autem quod aliquidnbsp;hîc Chriftus çoncedat Apoftolis anteà nonnbsp;conceflum. Otpnia enim his verbis contine-bantur.Sicut mifit me Pater,amp; ego mitto vos.nbsp;Accipite Spiritum fanébum .• quorumeunquenbsp;remiferitis peccata,remiira funt,amp;c.Quid potnbsp;rb tibi vis verbo Cenfendi? Tibinc videturnbsp;Chriftus fuiffe Cenfor aliquis, qui Apoftolosnbsp;tanquam ciùitatis alicuius familias cenferet?nbsp;Abi inepte eu tuo illo cenfendi vôcabulo,di-gnus cercè qui inter dwa)/'jutWc de «â-enAo^açnbsp;Thcologotura omnium ludicio ccnicatis.
Tvrr. flis te velie refeire quare bac verba, Paße oues meas, potius ad Ponttficeiti Rom. quàmnbsp;ad ^posiolos dangantur. RePßondeo i Paße ouesnbsp;meas dtdbumfutße Petra immediate:Suceeßortve-ro Petri dici à Chrtdlo pervicariàm ordinationem,nbsp;qua minidierio Eptfeoporumfitt Cateris ^podlo/isnbsp;diilumfutße in Petro fine aho miriittirio int^rittf-
-ocr page 724-àio^qnatenm tn Ulo erantvtin caniteUicetnon tanguant fuceejfores Petrt, nee in ilio^raduptinto “vno in ^uo erat Petrus radix totins ordtnis Sacer-dotalis.
S A D. Audio tuafomnia centies tepctira.Di-ftum eft petto immediate : rcliquis Apoftolis mcdiatèSuccclTori petriper vicariam ordina-tionem,inquis. Atenimego dicebaromere-fcireveile,nonautem fimpliciter audirequænbsp;vos pontificij confinxiftis. Non enim lcientianbsp;cxvanis hominum opinionibus amp; commen-tisifed ex caufarom cognitione comparator.nbsp;Atque etiam non vospudet veftrum pontifi-cem ipfis etiam Apoftolis anteferte. Non e-lant, inquis, Apoftoli tanquam fucccirorcsnbsp;pétri in illo gvadu primo ,Ex quo efficicur, finbsp;tibi credimus, Paulum, loanncm, amp; reliquosnbsp;Apoftolosfuirtc tuo pótificeinfetiorcs.Quid?nbsp;nonne,etiàrn ex veftra dofl:rina,fucccirori pétri dkluTOeft : pafee oues meas,in ipfo petroînbsp;Certè ¦; mediate igitur. Dicis auté eluceré pri-roatum petri,eô qubd non mediate,fed immediate illi diefû eft: pafee oucs meas. Quarc (e-quitur ex tua ipfius fententia, pétri fuccefforènbsp;non habere primatum,quia hoC illi diftum cft,nbsp;non imraediatè,fed mediate. Quinctiam facis
AD REPET. TVRR. SOPHU
Tu veto me ad Lucæ cap. il. reuocas.Rc%i“‘ pro rene deticiat fides tua. Redeamus igitufnbsp;ad Ioanncm,«amp; vidcamus quemadmodumnçfinbsp;fine coiiiunóla in verbis Chriili: Amas me’P®nbsp;fee oucs mcas. Quis non videt pofteriora 'nbsp;ba plané eile cum fuperioribus coniungendxnbsp;Quotiesenim Chriltus dixit ; Pafie ones mei^^nbsp;tories antè dixerat : Amoime ? Enimucro per-mirum eft pontificiis id in more pofituranbsp;t^uutn hune loannis locum ad fui pontincisnbsp;eaufam trahunt, turn hæc verba fæpiflimè in-eukent: Pafee ones meaf. hæc verb; Asnas tnt-perpetub obliuifcantur.Sciliect pontificesnfCnbsp;Chriftum amant, née pafeunt eius oucs,de U-ipfis pafeendis tantum follieiti. Sed omngt;nonbsp;die mihijTuttiane, fi visad fuccefibremnbsp;hæc verba, Pafeeonesmeas,^nzmw. eut hæÇnbsp;etiara, Amas me non pertinebunt? Item,**nbsp;fucceiîores pétri erantin Petro,lt;][u3ndoillid*-btum eit; oaexz/2ff.tx:quarc non fucruiitinnbsp;petto, quum illi ChtiftusdiccrctiPe/rea?«.«nbsp;weflccm, vbinam eranrirti fuccelïôrcs,quumnbsp;petrus rçfpondit : Ettarn Domine, tnnoslt^noanbsp;asnem te? Cette in petro turn no fuifie,ipli ve-ftrorum pontificum mores fatis fupctquctc-rtantur.Quaroobrcm egoitaconcludorQunn*nbsp;oratio Chvfiti noninterrupta,ncclaecrata,iednbsp;tota fibi cohærcns fimul accipienda fit: fi r etrinbsp;fuccefi'orcs ¦, née in petro interrogate, neemnbsp;petro refpódcnte fucrunt.cos profedoin P^'nbsp;tro non fuilfc quando ci diélum ell: paiceo-ues meas : ac proptcrcafruftra vosconariali-quamtantûhuiusrationisparticulamarripf*''*nbsp;vndcjfi poffitis,caufam vcftri pontificisfuW^'nbsp;uetis.Quarc nos ita dicamus.TIæc verba Cht*'nbsp;fti difta funt Petro amanti Chrillum: non igi'nbsp;tut pontifici, Chriftum non amanti,fed ChrPnbsp;ftum in fuis membris gladioSc flammainle'nbsp;élanti.præccrca,quandoquidcm ita visu'ami***nbsp;Lucam digrcdiamur.acvidcamus quid indenbsp;colligas , quamobrem tuus Pontifex amat**nbsp;Chriftum non debcat. Rogauit Chriftus, *'*'nbsp;quis pro Pccro, ac proprerea,pro eins kcccl-fore; vndc id colligisï nee enim vlla cft inil*nbsp;loco circunft3ntia,quæ te iubcatde pctrifiiC'nbsp;ceifore cogitave. Inftans periculum ptoponi'nbsp;tur, amp; iamiam imminens tentatio : quid JU**“nbsp;ad fuccclforem? Quinciiam hæc verba :amp;***nbsp;conuerfus confirma fi'atres tuos : ncccflàrionbsp;perfona Petri refcruntur propter eius lapfnn*'nbsp;Dices fortalfc hoe etiamin veftrosPontificesnbsp;quadrate,eó quód turpiffimc lapfi fint.di kH'nbsp;ge etiam grauiùs quàra Petrus, Chriftum nc-gauerint; fateor certè ira cHcifcd addo: fiaclc- ¦nbsp;nus, quódfciam , tuortim Pontificum ncml***nbsp;iftud conuenire potuift'e, quod fcquiturap^|^,nbsp;Lucam : Et tu conuerfus. Oftende igitiirmi *nbsp;aliquod veftigium fucccfl'oris. Addis,inan'nbsp;Apoftolicis ledibus hæreticos fedilleiRom-^nbsp;non item. Hïcforte expeétas, Turrianc, **' .nbsp;tibi obiiciam Romanos illos Epifcoposq**nbsp;facrut hçtctici:amp; tibi commémoré Libe’*k'’’’nbsp;Arrianum:Honotium,Eunomi3num:An3 ¦'*nbsp;fium,Photianû:Marcelhnum idololatrâ.los*nbsp;nem xxii.à'fhcologis Parificnlibusdaniinnbsp;tum,quöd immortahtatéanimç ncgatchai^^
mentioncra vicariæ ordinationis, quant mi- y rum vndenam eruas, quâdo hæc Chrifti verbanbsp;V proponis.lftâne otdinatio pontificis per Cardinales in caufa cft,quamobrcm pontifex pr^-feratur Apoftolis?fciliccr,quia Cardinales or-dinant pontificemtChriftus autem iplc Apo-ftolos otdinauif. Idcirco ius pontificis eft po-tius.O impudentem audaciaml7erum,cur tâ-topere laboras,vt cflicias tuo papæ diôfum ef-fe Pafee oucs meas: quando fatis conftar tuumnbsp;pontificcmRömanura ilia verba nûquam au-diuilfe, nec aliquid eoruui præftitiflè, quæ adnbsp;docedam Eccleliam Romanam pertinentflbinbsp;enim clfcnt oucsab eo pafeendæ (non auté v-niuctfus terrarum ocbis)fiquidé Romana Ec-clcfia elfer vcraEcclcfia,amp; ipfc eilet verus ra-ftor Ecclefiæ Romaiiæ.
^'^•AmorPetriiinijnistfuitdonuperfonale, non minus ^udm eiusjides, ttasjne tranfire adfnc-^nbsp;cefforem non potutt ntji A/amriv.Peffondeo: i^nunbsp;J, Chrislns roganit pro Petro cui inbebat conftrtnarenbsp;fuosytd efytotarn Ecclefiam, tpfnm rogafepro omninbsp;Pa 3off fi^lt;^t:effore Petri. Ita^ue in aliis Aposioltcisfedt-
quot; bus kiareticifederunt : At ApoElolicafedes Romanafemper hareticos danmanit. Qnu/rl autem non dtxerit DominuS'^rogaut ne deficeret amor tuuszfe-^Httur non necejfe ejjevt amor Pétri ad fnccejforem^nbsp;trafeat,fient neeefe eji vt tranfeatfides. Pojfe antenbsp;fide ejfe fine charttate tjui negat, verbu Dei negatenbsp;Htpatei ex Ept?iola iacobi. Item: CharttasttnijMtnbsp;AposlolusAe eordepuro,(^ confeienttabona elrfi-denonfilia. Ergo eft fidet ficta per régula Contra-riorum, nempe fidesfine eharitate. Item i. Pet. Unbsp;Spern vtuam^intjuitieftigitur ift ftgt;es mortua. Spesnbsp;autemfine fide efie non poteft, ^uta tn eius rationenbsp;conttnetur : Subslantia rerum fterandariim,inlt;]uttnbsp;ApoHolus^H ebr.zi.
Sad. Ahodigrederis, nec rcfpondes; Ego * circunftantiam loci apüd loanncm premo,nbsp;exhis verbis:pctrc,amas mcî rafeeoucs meas.
' 1- ¦
ANTON. SADEEL RES PON S. lt;^7
|
lgt;iopponamhæc Lyrani’^choladici dodoris 'crbaiMuki Papæ,inquic, inuenti func Apo-ftaræ. Hæc,inquam, St plcraque fimilia pro-ferte nolo, nec fingulis rcccfcndis tempus tc-Kte; malo omnes limul comprehendere, at-queaüinnare, pontificcs Romanos, pollca-^uàm Maxitni pontificcs amp; vniacrfales Epi-Icopi.fiüc Epifeoporum Epifeopi faiutati fiailtnbsp;amp; imperium iiï alias Eeelelîas prærcr iustalque viurpatuiit, non tantùm dcfccire à fide,nbsp;k'd etiamtiiiire conatos fidem ipl'am , veram-que EuangcJij doéEvinam, quoad eins fierinbsp;potuil,fuis dccrctis, commentis, ac traditio-nibus extingiietc. Tu veto fateris quidetn,nbsp;aut eertc negate non audcs,tuos pontrficcsnbsp;non clFc charitatis Petri, amp; cius amoris erganbsp;Clirilium fucccllorcs , nc videatis negatenbsp;(nondicam meridic luceres quandohoctibinbsp;difplicet ) media amp; intempcfta noótc difFufasnbsp;efle esnebras. Sed hoc tibi cftfatis, quód nonnbsp;dixcrit Dominus,inquis,Rogaui nc dcficctecnbsp;anior tuus ; fed ne dcficcrct fides tua. Itâncnbsp;tandem exiÛimas, inepte, Chriftum non ro-gafie,neamor Pétri dcficcrct,cuifalus Petri ac icliquorutn Apoitolorum tantæ curasnbsp;fuit? Audi quemadmodum Ghriftus pro o- • ninibus Apollolis,acproinde pro Petro fit Yï^Ciliii'.Serua eos per nomen tnumifuos dethfiinbsp;fint-vnnm,prou[ 0‘noi.lzcmt/anäfßca eotnbsp;tuaverti{üe.\tem,vtvbtfiigt;» ego équot;t'iifintmecûtnbsp;vt cenfitctantgloria illtua âedijh ntthi: Item»nbsp;K/ charitas i^tta dtlexiflt mefit »« eü,i^ ego in éii.nbsp;Qi^id?Tutrianc, nónne tibi vidccur Chriltusnbsp;prccatus cfle pro charitate amp; amorc Pétri erga Ghriftuni ipfumtEtquia imprimis de fuc-Ccll'orc cogitas,expendc hæe verba luperiö-risprecatioiiis; l^onpro eii rogo tanthmifed stianbsp;pro Its ^titperferrnone eorum creditxrt fnnttnrne-.nbsp;Hic vnü ex te quæroiQuù Chriftus dici: apudnbsp;Lucain fe pro Petro rogaire ne dericcrcc huesnbsp;«us,cuius precationis vim prorlus contendisnbsp;ad ciusfuccelloré quoquepettincrc : qui fit vtnbsp;nominacim nôfecetit ipfius lucccirotismen-tioncî quandoquidem apud loannc nomina-tiin profitetur Chriftus fe nô tantùm pro iplisnbsp;Apoitofis prccari i fed eciam pro omnibus fi-dclibusquotquot étant per verbû corum cre-dituri.Scd cur non te refello ex tuis argumcil-tisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter fe oppofitis? Dixifti pau-, |
1Ö ante,feótione fextai Petrum mcruill'c fieri principcni Apoftolorum propter fidem öcnbsp;charitatcm: atquc itacharitatcm Pctri cum c,-iQsfidcconiugebas.Potró in difputationefu-pcriotc plus inillies ineulcafti te loqui de fidenbsp;Petri crcdentis, iuperquam ædificata litEc-clefia : adcó vt aflïrmares Pétri fidera de Petrum crcdentem idcm -eflc.Ex his igitur,Ftaii-cifcc,non mcis led tuis arnn» ita tiiam fcnten-tiam confodio. SifidcsPetri ctedentis, fiucnbsp;Petruscrcdcns tranfit ad fuccclForem, vtais;nbsp;amp; fides Petri credeiitis fiue Pettus crcdens ha-buit chatitatem coniun6tam,vt fierce ApoltOrnbsp;lorum ptinccps, quemadmodum cxiftiinas:nbsp;fequituti fi fides Petti adlucccirorera tranfit,nbsp;tranfitc quoque charitatem:quia,extuo argumenta non fola fides conftituii Pctrum prin-cipcm, fed ctiam chajitas. lam expendo quaenbsp;fubiicis, cum negare verbum Dei qui negatnbsp;charitatcm pofle elle fine fide. Nos Sc vctbuihnbsp;Dei ampledimuri amp; hanc tuam fententiamnbsp;pemcgamus.Quinetiara Augullinus ( vt de a-Jiistaceam)nonncgauirvcrbumDei:amp; ramennbsp;alhrmauit fidem fine cbaritatc elle nolle. Pianbsp;fidcs, inquit, fine Ipe amp; fine charitatc eirc nonnbsp;vult,Et alibi,nie credit in Chriftum quifperatnbsp;de diiigir, alioqui credit ellcGhriftum, non nam.Ser.nbsp;credit in ChriftUm. Quo fit, vt Lombardus ex fit.nbsp;codem Auguftino, Si Ambrofio neget, fidemnbsp;line charitate virtutem ellcifcd informcm tan-turn mentis qualitatem. Et alibi; Pia fidcs non ’nbsp;eft tine charitate. Obiicis lacobum:, .led »osnbsp;de ver.r, amp;, vt loquitur Auguftinus, de pia fide loquimur^ non de fide o/awtllja«« amp; iinpro-ptie dida, de fide quæ dicitur, amp; non cit fidcs: de fide cuius criam diaboli funt participes,denique de fide mortua.Hancfidcm,Tuc-riancjfituis Pontificibus tribuis : fateor camnbsp;longilltmo inreruallo à charitatc jadeóque abnbsp;iplaverafide diftare. Addis hæc verba Pauli: i.Tinl t.nbsp;Charitas de corde puro ^.fide non fiîta. Ex qui-bus tu, cui contrary placent, ita ex naturanbsp;eontrariorUm ratiOcinans ; Si fides eft non fi-éta, ergo elt fidcs fida. Verùra, Francifecinbsp;qui dieit fidem ficfam, fiderti to I lit, ac pcrin-de loquitur, acfi diccrct non fidem : atquc itanbsp;non ell edntratium propriè , fed ct’mipairti:nbsp;ädcövt iaceat tua illa xontrariorum régula:nbsp;quemadmodum homo eftittus in tabula nonnbsp;eft verus homo, nec dicitut homo, nifi o/xainJ- ibidnbsp;/aàiç. leaxjue Pàalus de vera fide loquens, vo-cat cam àt'VTroxerSi’. Quare ex hoc loco atenbsp;produólo cOlligO , illam fidem quæ eft finenbsp;charitatc, elle hypocritarum fidem : adeô vt tcnbsp;ipfc in laqiieum inducrisi Fides cnim aut eftnbsp;vera amp; a’vüTro'xfei'oc fidcs ; aut dieit^'r fimulatanbsp;amp; hypoentarum propriaquot;; Fidcs autvm qusnbsp;v'cra cft,cum charitate eoniungitur,vt patet exnbsp;hoc loco Pauli(Finis madacijinquitjcftchari-tas ex corde puro amp; fide non fióta:) quare tidesnbsp;quæ nóconiungitur cû charitatc, non eft veranbsp;piortijfcd falfa hypoeritarum fidcs, qua ex tuonbsp;arguraento tuis Pontificib.tribuis. Idemdiconbsp;de loco Petri i vbiopponis mortuam fpc viua:nbsp;fpei: nä niortualpcs non dicitut, nifinbsp;vt homo mortuus non dicitur homo,nifinbsp;nöf/.!»!,. Fateris auté Ipcm fine fide elle nó poliepnbsp;quia,inquis,in eius rationci hoceftj.dcfitiino nbsp;ne cótinctur; atque ita dicendü crat potiùs,fidem b3 elle fine fpe, alioqui tuum argumenrûnbsp;non procedit: ac propteteà fcquitur Ipcm Petri ad fucccirorcrti tranfirc; quod vide an cumnbsp;pudoredetuO Pontifice pollis aftitmave.Ccr-tè pcrmiruih vidcri debet, Petri fidem ac fpemnbsp;tranfirc ad fuccctlorcm : lolam äutem chatitatem ( quam Apoftolus vinculum pcrfcólio-nis appellauit ),non trarifire. Sedita vohis au-licis Pontifihiis vidctur,quibusnihil cum charitatc 4 amp; turn ilia pcrfcclione, de qua Paulusnbsp;loqucbaturicommune eft. VisautctiiiTurria-nc, vno verbo audive tuæ fententisé tefutatio-nem î Fides Pettinon fuit hypocritai fidcs, cr •nbsp;go vera fidesi At vera fidcs ncecliaiio cüßi N n! jî . |
Sad, Viïprobitéamiflbchâritafc^uona-mitti potcftatefii dOcEbdi-Ât npn-qü^iturin-
„ J — J..-..'Ai-.11- /'-J ail 1 À2 ..'LiJ-.. J - n. ¦
E B ET.. ¦ T 'Çs R-, S’O'B H1 S. îhjirifftçecôniunfrimrjitâqOTxqui thhritarcra teWinon dofchdlófficium cxctcct. ' yiibnbsp;nqni habet, 'fidetti^értr'ttophat»et, tjuæ veil -c r T^. OhiicismeiiüKamfiffnficationem^'nbsp;foifftdesîac próindè co th^dharïtate cóniüniâtl. *- fmgert ztrhopitf^étidi : hoj:fu tgt;er i^rarttilt;»n-Ex qa6gt;ÄGi{ti¥ t'toOS pohtifiécs chà'ritatcaîét _nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nçnintelligent ejiti/i
' , ftkdtôsfidcfniPettinöhBabcr6,acpröpfcf
.j. ex jpförüfn ratiocinanoîie hon elfe Pç_^' Siciit P^a.rpafcetgregewfuum :.PfopùtaiuPigt;^'\ tri fu^eflores. Atqüeitâ intuîs feriptis^ 'tqr-îilicaiumfigfnficAnhacfalo vevbo. ^fedhu vetlpi'i^'nbsp;¥iaiieffâira'diaali4,vè'illxdic^bât,aiiàin trùdi‘t.‘ Ptifie eues.rneiit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjuum henottßce vftfitts ¦
'’Vy^''6lt;'i!^.AinilJaci3aritJue noamittitur dgcè^dil^ D'oèlores.,Pafrii!egt;!ch£ (^(iltj-Efifco^titm(ni^(^^^‘ ^^•ÎO7. poté^df.l^ aAt' P àutus nenn Égat chitin P^enda^yo^ res de Ipetro fe.i^uutifinti ChryJ^onuu tutde 'nbsp;ftoltDaherèntp^teUtdemcfandi Spiritifihjaniiinm.^ in'vndecim/Àp'^'VOCMPetruM ouewfrivu^’^quot;quot;'^’nbsp;fic 'e'AiiaiUe.lïCorl.n.Siisij/ui'vemttin^Mitialtum Aamgreg^s Chr^tlwni.P(fiûris.Quifi4Htemiÿigt;^ •¦nbsp;Chriiiumfiradfc/ii^uem non^rædicauimus^aut rntàdgrimoge»ettmffriiaerepnmàtitminift‘flt;t^‘^‘nbsp;liU7nSgiritwnaccigitts,(}mnëaa!ept^i5,rePlc^a^ 'ebfiet? _nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,....... ..
tere7nvdi.-Prgópfeudo.aMpt/SidabóftiS^Ai'tum:fi- ',.-Sa.'d, Quûvçrbup,^afçpre,dicitosdcDeo. i îiid. tjHi’erkAt^uiS^irltumlaKäum^aeciüebanty '' raftorc de Chïüio ,non dubiam.«ôiqu*fl'‘nbsp;Matth. ’^^ Super cathedram- Aio^ federMi'^ iùmtnam poceftatc. fignîÉcct, qoi^.nuiia De*nbsp;Pharifiii' Seribs. omnia. er^^Uicuhsjue dixe- poreft clTc ppr-cftas,nilj fqtnwarSiç vlùrpatutnbsp;rtntvirbis ,feruMf lt;^fàate.:Jecund'utn operdvera apud Efàuiji in Ipço quein ipfeiproferspej’i-cotiÂJW noltte faceré.. Prgo.iütSpiritum t)et a,çcegt;- gnofàntiatD,noniJ)t;elligensqui4.'dicas-N*®*nbsp;ptrartt'ad dôcendam peritatet» légts; bu enim e- quia Petrus npa cil, JCk!US ,4djÇirco^perpcrâgt;**nbsp;rantfi^ccefferes eorumfepeuagttita quos èlegit A4e~ verbum pafçendiita espouis apodioannem»'nbsp;feSytJum.cap.^.ErgoinfMceffàre Petneharifina vtapudEfaiàniiScdxjounidicicucdeMinïfttk-fidei- Pétri ejfe petefi fine cbàritate (ÿ fdnPldate Eeclefia0;i'cis,aftirmo lÜo verbo nondonaiiw-eius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ - - ¦¦¦¦ :¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diaçimpcrandiporéftatem ,fçd*uipdtcrwra
S A D, Vis probité amillb charitàtc» non a- docendîquç qmnus fignificari, vt adinonuiin mkti potcftatefii dó^HdiJ At npn-qü^iturin- „ prima fcft,hqiufcedi^ut^tio^ais. Quod antenbsp;îer nos de ââuttenda,fcdâè'aCqu,irbhdaillà contçndisnQn e^-vox» vocabtilo, fedexbocnbsp;doccndipotfeilàte : lievaraxs oojqi uiüm-pon- Coràplexo, Pal'cd oues.mcas.: ppncipatiim c/fç;nbsp;lificemene Vtlius Etcle'tjæ légifîmumdoilçire intelligenduni.iam ïupràrefutauirauSjâcdQ-amp; paftorém , nediini omhiüm. Qu^fenfatùa cuimus, ciquinonfuasoaes pafeeredicitur,nbsp;omnia font extra fétri amp;: niïi forte i fed îubçturalienqspafcexe.,, Minillcïiutn tti-nobis pôftulaç , .dicaïu’us te.Locllm Pauli bui, nlt;)nprincipatum. Nunçficccdoadtuuninbsp;corrupüTcjiïbrc^îni ait Paulus , faltiGprin.*.'''argumentum pccüariumi quod efteiufmodi:nbsp;thios feexifliment fe à^quôqüÀm pofftjvcl ex- Ghryfórtómos, inquis, vocat Petfum ouemnbsp;ccllcrttiusaliquod Euangelium, vclpræïtaiv primpgcnitam-.adprimogenitosautcm p«ti-tioraSpiritus dôna acÇiperc polfe. Itaq; pau-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , - . j ri
tus illanïçondit'iônem appomt tanquam.a/u-j vpmagis ïndc faam fentenuam confir-mct. Quæro chim an pfeudoapoftôti legitime vocati Üuerint-, néene? Si légitimé vocati, eut VU.Ull.rU3.ligt;nbsp;pfcudotipoftqlif^Sinólcgittatc,quomodoSpi modo ouïsnbsp;ritum fan(3iuïÂ4bnfercbant?Tn vcrô,Francif-ce,li cxittimasôbs qui alium Chriftura prædi-canc,.quim quclti Paulus prædicâuit ( vt voi^nbsp;Monacbifacitis) conferre Spiricum fanóluin:nbsp;terua tibi tuam iltam Tbtfologiain. Idem te-,nbsp;Ipon'dco ad; locum Matthari dc.Scribis fuper.'nbsp;Gathcijram Mofis fedcntibiis (nemibi deillO,..-UtmSpribaiam vocatione longa (îtinlHcuen-.nbsp;dajdil^tBtio î^nihil ciiim. hæc .rcs ad: cut»m,nbsp;poncifteem fpctâat. Vis cnim Scribas-fuiHc légitimé vocatos,amp; legcrii Dci docoiiïcsquippé.nbsp;incattfedra-Mofis’ fedentos- At tuùs pontifejf,-Hullatnbabetf vocationcmà pco.'hcc eiiScri?-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o
barum amp;-Phaïifæôtuin Itmilis ineO quod do- epg-zto»,', i/t (fiTheodoretus-, e^Cyprianus Corent Icgctn Etci , fed potids eft Phartixo- de quadrag.legitï'na.vd.t --------f
qiiibus diccb^t Chri(lus:Clt;tmr eatcoüionem^ non i à fermente ifibiartfiioruM nempp'ab corum do-- fiuxgens-.fic entm vertts.qnbsp;étrina'-amp; falfis toîmtfcntis ,j:quibas purum ßlicttudtnemnbsp;Dei vcifbumcorr£gt;mpebanf,quo(l amp;xuus Pórinbsp;tifcx,amp;ivps Moitachi iampsideni faditatis.nbsp;Deniqïïc (î- tua .illh.ee argumenta ; quadlioninbsp;propöWt« twlpiondcnt, tèqaîcoTjChôrifma ije-,nbsp;tri nrhll âU«d.eire quàm orficium 'docendi. Exnbsp;quo.ctiiSi'nfifiVt hoc charifinaCiapajntißce nc-gemus e|Ilt;?fqtlâdoquidcm impetandi potelfà-
------------’.¦---r; •— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;».T-rnbsp;Conaplexo, Palcd ouesmcas.t ppncipatiim eue;
amp; paftorém , nediimomhium. Qu^teuïatùa cuimus, ciquinonfuasoaes pafeeredicitur, 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦ e .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' -;fi forte X ^fedîubçturalienqspafcexe.,, Minifterium td'
corrupilfcjilbrciiini ait Paulus , falîiGOrin-. '''argumentum pccüarium, quod eftciufmodi: 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ghryfórtómus, inquis, vocat Petrum oucni
J . - . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1'* •’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. —..«H»« .
net primatus (nifi;quid obftet.) Quarcadl trum primatus pertinct. Ncmpc,Turriane,nittnbsp;quidpbftçr.Atqui nondum audiueraniiuspt*-rhogénituræ ( vt voca.ut ) habere locum inpe-cudibusmcc ctiaiii ûtis polfum difpiccre quo-i primogcqira dt^jjeat hancreppma-tum inomnes Paltoxc^. Verùmvt hatctwimi»nbsp;prætcrmitramus, quortum hoc argumentumnbsp;ex ouibus petitum, quandoquidcrn.PoutifcAnbsp;nec ouem agit, nccPaftpïçtn, fed lupum p»'nbsp;tiùs ? Hoc igitur tibi obïiat ruôque Pontinci:nbsp;_Quod, qui né ouis quidcqi,cft,,o«is.pritn.ogc-nita ccnicri non debeat, nedum omnium U-uiutn Paftoriaut Umauis,qnodouesluposgt;nonnbsp;partant. Vide Matthæura cap. 7. inhis verbissnbsp;întriwfccusautcm funtlupi rapaces.
•J.T V R R. ObiicislmcveTbaPaulh Agr»eui^gt;^ inmequotidie confitrgtt z.Cor.ti. Legù^ttee^
’iti'aa.vdçii.m^,quod'verbutnfign*f' tsludsuum agmen quattdte (9!^'nbsp;'.quidineptiùs exponi.petfif^nbsp;I de omntbiis Ecclefivi quarufsA^si^^nbsp;illopèPlore Apoïîa/tai dignurn eentinuststitßtnbsp;fuéù Antontus. bell^. queadivMpt. Ofing^l^^^nbsp;fÀUcitudinem, quz quondie,if“, non. pottinfit^**^nbsp;boris momentis VTXteibats^ Ad Râtn, 9-.nbsp;nùhi triïiuia eft çy continuas •dolsr^ltaquo/'“'^^'*nbsp;ilium .deprauasli :nbsp;nbsp;nbsp;Artteubis fiyt.lw-te.n»utj
i^n^iiTixtç,fieddlei[itTKC(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P
|
Sad. Omnescodicesconilanterhabent •'«¦uç-tt«» ; ego verb non njeam propoiui in-f«pretaiionem,fcd exiis quæ extant cam fele-o^uæ mihi doftiffima Sc accommodaciflimanbsp;''ifacft. Tu verb non habens quid ad locumnbsp;Pauli quem tibiobiccera,rcfponderes,diucr-ttCtilû quælîmfti in interprctationc vocabii-h Græcijôc me rcprchcndis quod vctcrc intet-ptetem non fim Iccucus.Mcum argumentumnbsp;«Ult huiulmodi.Si Paulus nihil fecit extra vo_nbsp;cationcra fuam,0c habuit curain omnium Ec-clcfiarum,camquemaximam;inde lequi ornées Ecclcfias oon minus Paulo quam Pctro,acnbsp;ptoinde reliquis omnibus Apoilolis elfe comnbsp;®illas.Hic quia nonhabebas quid coiitradi-tttes,ncctamc velles elfe plané mucus,qui to-^nbsp;ties nobis tuam ilia a^ao-iot» minitans, exclamas me locum Pauli depraualli.*,adeóqiie ira-minucre land! Apoitoli de omnibus Eccle-tis lolicitudinc, quicam'facio quotidianam,nbsp;quatnpat crat, inquis,amp; illopettorc Apollo-bco Jignum,connniiaelle., ac nunqua mccr-mitti.Vcrumcnimuei6,Turnane,duin cu huicnbsp;nollræinterpretationi iiifultas,tiiam iplc renbsp;fcllis ientcntiam, tic noitri egregiè compro-bas. Nam (idignum fuit ApoJolico peótorenbsp;continuâae nunquam interniiiram Ecclefia-tutnomniu curam gcrccexonfequitur omniiinbsp;Ecclclîarû curam ad munus Apoitolicum ptr*nbsp;tincrc.ltaicilicet pronciuiit qiumagis intennbsp;tiflintalienis rcprchi ndcndis.qiam luiscoii-hrmindis.Acque hxede argumento uoftro.innbsp;quo tu quantumuis licet excl3m3ns,planè tarnen fuiltimutus,quii nihil rcfpódilti. Vcnionbsp;ad tuam rcprehcnlionc qua me aecufas, quodnbsp;Eccleliarucuram dicâ eile in Apoitoloqiio-tidianam,quæpütiùsfuerir continua.Itane,minbsp;Graminaticule, quid lit quocidianam inrclirnbsp;5is,vt negesid cifc continuum, quod uc quo-tidiaanm?tua ilthæc diftinótio apud Ad-dreosnbsp;forte locû habeatdefebribus diircrencesmonnbsp;«utem in peruulgato loqucndi vfu,quo dici-tur quotidiana cura,non quae femel in die nobis incidit,fed quæ idcntidera nobisoccurrn.nbsp;Audi enim quid dicat Chriftus. Sr ntenbsp;fiijtm-i ahne^etfemeitpßt/», tÿ- Mut(fneemfitatnnbsp;•^tutidte^ .Et vt ad Apoftolum redeamus: vcnbsp;quid^nquit) amp; nos penclicâinur orani hora?nbsp;(fequamur veterem intetptetem , vt hanc ànbsp;Turriano gratiam ineamus) Q^tttdie manornbsp;prepter vefireim ^loriam .ifratres, ‘^uatn haheo tnnbsp;Cimfio lefit, Haccillemejnihi ctiam proferen-dumûtquodiubcmur pctcrc Panem noflyumnbsp;tjuottAtanumiC^o incclligunturea omnia quaenbsp;adtuendihancvitam lingulis horæ momen-tisfunt nccelïaria.Iam vides, Turriane, quàmnbsp;lidicula fucrit tua illhxc rcprthcnfio. Namnbsp;quodaisarticulum Græcum elfe Jiaiptnitcr, exnbsp;ipfius contextus ftrudkuta, patet qliàm falfumnbsp;iit. Proponainus cnim tibi veterem interpre-tationcm,quac tibi placet; Prætcr ilia quæex-'¦ ttinfccusfunt(inquit Apoilolus)initantia mcanbsp;quocidiana,folicitudo omnium Ecclcliarum.nbsp;Hic,quis,pcætcrte,non facile animaduertatnbsp;Solicitudincm omnium Ecclefiarum elle illamnbsp;inftantiam quoiidianâ de qua loquitur; Non |
ne loquitur de iigt; qua: nó corpus, fedanimum ipfum vehementer afficiuntîSicenimille:prç-terilla quæ cxtrinfeCussùt. Qiiare intima hçcnbsp;curade omnibus Eccleßis nominatim diltin-guituràmalis amp; periculis extetnis. Præftàtnbsp;igitur aadire Àmbtodîum redké hune loçumnbsp;exponentem, quàm Turrianum falso veramnbsp;intcrpretationem reprehendentero. Solicitu-do hæd,inquit Ambroßus, quam dicic quoti-dianam,dc rationis vfu dcfccndic,'vt omnibus monA s.nbsp;dicbusconimiiiiim iibi populum inftruât»Hç« *4-iile. Age nunc, Ftancilcc, Sc quantumlibct innbsp;Ambroiium exclamatoifcdfortaircliberiùsa-gescum Thoma Scholaftico Doctorc» qui iranbsp;locuhuncexplicamt.Qnali dicar,,nquitTho- Im. Cqt.nbsp;mas,prxter omnia quæ extctiùs paiioramp; paf- “•nbsp;fussu.angu megraumsinteriot adliclio,fcili-ccijtolicitudoiubditotû. HaétenusThomas,nbsp;qui articulum ilium tuum,non (Alt;q/itTiK«'v fednbsp;elle intcilcxit.Atquc hæc de notiranbsp;Intel prccattone,quam male reprchendifti. T vint. Obitein quo A Pttrtts le Presbyieroriem ’ tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Pxj' ttï, ffOjU 3i)»ts-i8u Ttftt appellattit. Certè:non eatm Petrut nbsp;nbsp;nbsp;•' ' • er ni v.it^erfns Pp^opus, altoefut non fuirent alij e-p^ophKtAe Çjpr.ltb.^.epfPi.i.Ae Corne/to.^uum puiiprtmum^ mifuit fjecuitdus eße non pvßtt^nbsp;q-nù poft vnum ,nbsp;nbsp;nbsp;ßflus ejfe Aebeat^faitus eft e- tiamsnonfecnndHs est tlle^ediiullns eli^ HoeciUe^ Ergo Pontifex omnthuspnefitO!' eii maximnsfo-pnrnus prxefh SAD.Ncgas Pctrumfuiirc vniuctfâlemE-pifGopum,amp; tarnen addis Ponrihccm omnibus præcire-.elîé maximum,folum amp; primuitt piæelfe. Qjid s obfccro,aliud eft clFc Epifco-pum vniuerlalemïNimirum,inquis,fi eilet v-niucrlalis,nulli alij eirent Epifcopiiquod qui-demvanum actidiculum cifugium lamancènbsp;à nobis r'.futâium elf. Sed Sc hocaddam : tan tum abelfe vtvniueifale tollat particulate, vt pociùsnon polïir clleyniucifalc, ni li lint parnbsp;ticularia.QÎure qud itaGOncludis,fi ellcc Epi-Icopus vniuerfalis,nulli alij cfsét Epifeopi parnbsp;ticulares: pcrindc facis ac ii ita ratiocineristnbsp;Si animal cil, nonigiturhomo e(t,nequc bru-tuin, adcôque nihil quod animali fubiieitur:nbsp;quod quamineptum litnimiseftpetfpicuum.nbsp;Locus Cypriani inceliigiturdc vnoquoque v-niuleuiufqucEccleiiæ Epifcopo, vt fupraiamnbsp;cxpofuiraiis. TVRR. Diciiperperantconcludiex Articulo propoßnonem vnimrßtlem^ DiXf curn circnnßfintianbsp;pronontmis (Mfignifcare hoc loco omnes ones vni~nbsp;nerj'alicer. Audi ranonem^ Dominnstmi Petro ßngnlartt er dtxft; Pafee ones mens : cjtiod reli-tjnis ApoHolisnonfingitlanterßed commnmter dixit in ipfo, co/tfetjuens est vt omnes ones vni Petronbsp;commiferitdmo hocamphài addam : Apostolos i-pfos »on fine Petrt mAtcio volnntnte orofeltos fient Domniusprnceperat, ad prndteandum Euan-gelinmiSic enim a. Connt.Vi.fßan in trnmenfnmglonbsp;rtahtmur^ tne^nit ^fedfecundnm menfurain regnls.nbsp;cjna menfits e/t nobis Dens menfitram perti'ige»-temfupervos. Pquot;tde Eheophylattnm tn htie locum:nbsp;De»Sy tntjKtts orbem terrarum nobis Apoflolis dtf-perttatttZp afiignautt tan^tam agneoltSt'ijuibM vt-mam dfiribueret^ |
î-
: ADZREPêT. TV'RR. SQjPHIS.
Sad; Aydi,inquis,?(ttioncmîfi:d quam ab- ‘ gâtbfiam fiîtiturvvç iôc.dbiter 41^um QvJ} fecro,-quoim tù nullamràtionem ,'red folith'^-' qûafi verbidnegcmus,a«tnonipfi^adfhohhe^-principij petitionctn âftcrassQîi*'^ cogor etiâ rimus in nolïra.fóiutioix?-,'pttgt;pófitiQnes in- -snbsp;repetere, hoc cönnexümoullam habere vim, ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-i
adeôquc connexum non effe, quumita nuga-ris; petrofingulariterdiÆutti eft;pafcc oues measîtrgo foli petro omnes-ques comniiilacnbsp;funt: hoc,inquam,înfülfum cft,nec vllutn pq-teft cfic medium, quo ifla duo extfcma’con-iiingantur. Quinctiam ?ntè reddidi rationcm,nbsp;quamobrern faUafit hæctu^ concluûo,quandnbsp;dôquidem(nenunç-omnia-commemorem) o-mnibus Apoftolis firnuldiiâum çftikc, dodere omncslt;icntestpredicâtc Euangeliumomninbsp;crcaturae,amp;c. Hoc ampliùs addâhhquis, Âpo-ftolosfiônprofvdos fine pétri iùdiçio. Rcdènbsp;¦præfantsesteampliùsadderczhoc-eqimdetup. commiflic fint. Hîc nihil habes quod afferas'nbsp;addidifti quod fàlliflunuinçïl : nihil enim tals'' ; hifi veterem illara tuam crambcnifingularitcïnbsp;extatrnictipt-is'ÀpoftolicMi.Iinbpo^lùs ran- petro, amp; ht Pettoconimuniter omnibusdi-lusaffirmatçonïrariurainEpifthfàadGalatas, dhraefb, pafepoues tneas: ergo foluspetrusnbsp;cui tit5iMqnaéhc,«vtlt;(pa-rji(lt;ecoatTadicis;.Qu^is pafeit. Atqueita, ¦ifurriade,t'ii'fihgularicetßf •nbsp;potrb non te' îêihbilct tara fpede ac tpilcrè ib- cómunitcr': hóe cftiCOntradiûloriècpqcludis:,nbsp;bum Pauli çqtrumpejttcm ex Epiilola^j.adCo-' quadorcdocuti fumus fufiùs in Summa huiusnbsp;rinthios^ Scçundùm raenfutâteguhfcquamc-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;quot; quot; '
fJseithobisDeus,inquit;hocelt,quamenfus quodiubiieis. petrus,thqHis., iubcturpriinus ctt nobis petrus, interprétéTurriwto. Nectenbsp;ctiam puduit Thcophylaólum citarc ,qui nenbsp;Petrum quidem nominat,fcd ait poft Chryfo*nbsp;ftomû, Deum omnibus Apoftolis,Qrbcnatçr-mrum diftribuiirt; ex quo cfhcirur omnes Ir-mul Apoftolos elle paftorcs ouiü Chrifti, hoi#nbsp;autem vnû Petrum , quenjadmodum fomniasnbsp;alios tecum foroniarc.Longè meliùs Hiçrçny-mus;NihiI,inqaic,fupra menfutatu huriianämnbsp;facimuszfcd in Apoftolatus gratia quâturtïnobis dominus donate dignatus eft, per qua vo-bis,Corinrhi),pradicamus.
Tvr R, jilmd efi dicere tk istpoCtrayaliud t«-«jscCttTeé itfi-.iÜKenvnßgnificatifrKniuerfalenvn ' vntuerßtUter: htcfignificatur vnintrfalt vniuerf ''nbsp;liter, ide AriliotJ.fh.l. ifplweiiti.Bafili'M innbsp;reg. breuior. interr. 4. tjuttm Apolloltet dtKit^er.nbsp;tfanjgreßionetn tega Denn itibitnorainbsp;inijttit S'tiXeviriJ'/f irrçtrnçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jbtdeni;
StimuUu moreüpeccatum,dJï'jpiç-t»^d^^^ti^”^^-riri »«Troe àp,a.friit^.,ittdffireei otnne peccatfint.Stf Bufttim.
ßc argumentatusfum, Petrneittbetnrpri-‘ ’ mo pafcere:ergo prunofolus pafcicreli/jui ent/nnbsp;ß poilalitjonprttnoiitbenturp^cereßedtn Petra co-mtiniter tubentnrpalcere',Petrm atttt fingulariter.nbsp;Ttttu Paralogißtuii eflnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 'ia.cnufilar :ßc e-
nim dtcii\ omtiibtts jdpoSioltsmßitm efi, Pafeere: non ' igitur/oIm Petrus iußtss efi'pafeere : imofolutnbsp;iußtis efißngulariter. '
S A D. Rütfüs Ariftotclem appcllas: t« -iîjbo-€aT(t,inqui5, vniuerfalc fignificat, Vbina tandem aliquid firailc apud Atiftotclé vidiftfinu-gator Î vt Conftituas vniuerfalc, djeendumeft T«'«BpsCftT«, Sed quia hat non fucccflir,nbsp;alia via aggrcdcriSjbc citas Batiliuin dicentemnbsp;in plcrifqj locis Scripturç,indefinitam propo-fitionem *fl'O!fue«/z«'/amp;çquiualcre Vniucriali:nbsp;vt, dum dicit oninepcccatum elle ftimulunt 1nbsp;mortis {ac proptcrca toilit diferimen tnorta- ,nbsp;hü amp; vcniaJium peccatorum, quo veftru pur-
’v
G«i4r.
In l-ni
Çvr.c.ïo.
définirasnonefIcpalEiïj'ncctcrocnè(h.çcfniif,/, verba noftEa)cum.yniuerfalibusconfurtdcn-das,fed cxcircunfiantîà;amp; profattonc fubie-ftidiiudicâdas. Itaqfi’tfxjauin cafirn^itnrarc-tum earum,de quibus-agunt loci à Bafîlio ci-jari, vt etiamfi nora vniuerfalisdpji'ôfitanonnbsp;fuerir,fine tarnen loci illi vniuerfàlircr inrelli-gendi;: rcAè amp; pcritèBafilius indefinitum ibinbsp;pro vnrucrfali pofirumcllècenfuit: fedidlo-Îumhîcaon habet. rrxtcrcàvŸficpemohui» -nbsp;nbsp;*
non tantum erras quod nidefinirum aecipias, pro vniuetfali;fed qubdaHirtnes ira omneso*nbsp;ùcs Chrifti Petro elfe commifiaSjVt (bîî petro
çômunitcf ; hóe cftiCôntradiûkorièCioqcludis:. jdifputaqonis. Sedenim paücis éxeutiamusnbsp;p'afcercjvnde id colligis.’antca oin ncs iuflî funcnbsp;pafccic,nempe cap.zo.Sicut mific me pat^Gi* ¦nbsp;taamp;cgoniittpvo«,amp;c. Quôd fi omn« hiCnbsp;turfusiubentur pafccre in pctro(vc vis)curiU'nbsp;betur priipb’petcux? Ira igicur coocludendutnnbsp;cft * Si omnes ipbentjjr in petro, ergo l’crnwnbsp;cum omnibus iubeturpa{cere:(i vhàcumnbsp;tro,cur igitut primo-PettusArenim, fi iu^^;nbsp;turpriinbpafccrc’.crgo primo folus pafeitj*“-'nbsp;quis. Hîc explica quid intélligas his verbis?nbsp;primo pafeeretfi refers ad repus,vt pctruspti-mü annûtiarit Euangcliu : quid hoc attinetadnbsp;tuû Pontificéi'Si non ad repus,flt;d ad dignitawnbsp;amp; prinçipatii refers, peris principiu.rifc
rfa- ^ttECÏ3tèdifilt;:tistCliiiAa$^cdit^rinciP3tpP‘‘ in tro his verbis, Pafee oues mcas; quia ChriBut 'nbsp;Petro his verbis principatiim dedir. Ccrcrùr»nbsp;vnde tandc coiligis Petrum iulfiim pircprinibnbsp;pafcerc?quiafingiilaritcr iuffus eft,inqUis.Ec-ce alium Paralo^ifmü ex vefbo (fiHgfilaritci.1nbsp;IH’trurn dicis eile iullumh®'*nbsp;cft,nominatim^tibialjcntimur:fcd nomiiWti*^nbsp;aliquem compcllarc^,eidem pïincçatûf»-'nbsp;buerc, duo funt, cdque inter fe valdc'diuefWnbsp;^X,ita exponis, vt aliquid fingula-re amp; eximium fignjfiççr,ncquecumaliis Apo“nbsp;•ftolis communicatum, id vcrb'pcrtiêgainu*’nbsp;Pùgnatcnim cum his verbis: Ire, do«telt;^nbsp;mnesGenres, amp;c. Pugnat ctiam, cum éo qil®.nbsp;ipfc diets in Petro cómuhitct Àpoft^l®^nbsp;iüllbs.Nó igitut Cotiimitco Paralogifinûnbsp;cficttupiitv ,.vt ais(volebqs dicerenbsp;ws/x^njrçd ex verbis Chriftiiamp; ex eorumnbsp;fignificationc futn argumcntatus: to vetb4 'nbsp;disiftudfingulariter^fdci^io'.nzç cünbsp;fti, nee cran tuis ipfc confentiens. Scddlt;nbsp;re iam alibi milita diximus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ift
T V R R. Z?ic» ixfahdttm tdem eammiß'^ omnibus adpoilolis'.vtfi!' rnultiProphet^^i^nbsp;dent luditos tntßifunt: fedy aeapitbdntr^enbsp;rlt;t prafeUnram ór poteiîatem tn
ANTON. SADEEL, RESPONS. 701
^odum ApoHoli accffperunf'pr^felluramy^uando- non infère dominiûjfed miniftedû, ica docen-jiudempafcere, non tantumßgntficatDocere yfed te Petro ipfo,planis cxpreflîfquc vcrbis:Plt;^lt;-ttiampraeßi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te ï)eigregEibanid:dominantes,çp-c. CyMxetüt-
ObücisyEritisyinquitymibi testes, orc.fedfieri piffimum eftiaôtarctc efle ex ouibusâ Petto ïito. teilesyno eslpraeße.Praeffeyefiquodt^tn domina- pafccndis,amp; faluberrimàilladiuini verbi pa-ruquareßcOmißUm eÜ omnibus Apo^olis infili- 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
dumprteßi omnibus ouibus » fequïtur comiffum eße fUytße earum dobnnos in fohdutb. At ßlpianusnbsp;alt) lunfconfulttßatuuut duos eiufdem ret in foh-djidorntnos eße no poßi:erant emm Eccleßa fubte-
Apofiolisßcut fnulieres fubieShtfunt vir is fuis.
Sad.Prophctasliabuiircprælèôturam cut ncges,non videotquandoquidcm in rebus Ec-clcfiafticis miinera funt præfcôturæ, Prophe-tas autem habuille munus,idque præftantiffi-mum in'Ecclefia,tibi dubium non efle cxiiti-® mo.Quinetiam quutn Dominus Icrcmiamadnbsp;mutius Propheticum vocaret : Coniittuiteßn-oß\tfupergentes ^ftiper régna, vteuellas Ct ex-ttrpes,sdifces qtplantes (^r.vbi verbû Hebræu,nbsp;Ptæticcre fignihcat.Atquc vtad Apoilolos rCinbsp;ûertamur, cohftàt munus Apo'ftolicum fuiflenbsp;ptæfccluram fpiritualcm non in vno tantumnbsp;Petto,fed in omnibiïs Apoiiolisradeb vt Apo-jnbsp;nbsp;nbsp;llolàtum i p'flus lüdç prodi toris Scriptura pné-
fcéturam appcllarit,teile Petro,quidoeü hune çiràuit ex Pfalmo 109.amp; Epifcopatum eiusac-Cipiat alius :vbi verbum à Pfàîte vfurpatumnbsp;præfcélaram fignifîcat, quam feptuaginta interprètes »Tjlt;rieo7rgt;i' dixerût.Vcrùm,quid raul-tisopus cfuTu ipfc,Turrianc,agnoicis Apo-pollolosacccpilfc præftôluram:ex quo citici- . thalami filioÿ vpcauit.Et loanncs : iQ^ihabet lohan. {nbsp;fur plures vmuseiufdémq; præfcéiura:focios ßonfam , ßonfus eß: perperam igitur quodnbsp;«c participes elfe polfc.Itaque mirû eft quàmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n 1
tccum ipfe pugnes,qtïi hiodè præfeôluram A-pollolis tribuas,itîodô illis detrahas. Ais enim ex his Chrifti verbis: Eritis mihi telles, amp;c.nbsp;uonlcqui Apoilolos habuifl'c præfcélutâ, arque it4 prodis te loquendi illud genus non in-tclligcte. Nonenim hîcagitur de tcilibusinnbsp;cauiis ciuilibus producendis: feddeiisteili*nbsp;bus qui funt telles Chrilhi,du mEuangcliüan-nunciantamp; Apollolico munercfungütur..Æi?-opwtr,inquic Chrillus, virmtem Spmtusfanblinbsp;^oflquàm fuperuenerittnvos,erit'fque mihttefiesnbsp;amp; tn HerufzlemyCf i» tota ludaa Samarid^^e Ctnbsp;tjfqutadvhimasterras. Ecce quodnam hrC tc-ftitnonij genus fignificetur, nempç quod nc-ccilariü munus Apoilolicum infcrat. Vcrùmnbsp;audianuis,quid ptactcreà obiicias.Si Apoiloünbsp;infolidum ptæfunt omnibus ouibus, féqué-rctur,inquis,commiirum elle vt eilcnt carumnbsp;domini in folidunnquum tarnen duo eiufdcninbsp;rei in folidum domini elle non pollint ex Vl- .nbsp;piani amp; aliorum lurifconfultotum refponiîs.nbsp;Quia verb,Turriane,non hic de humano ter-rcnôquc dominio difputamus, Vlpiahumacnbsp;teliquüs lurifconfukos fùisfe finibus tencrcnbsp;lubeamusjvel te potiùs in facrum hoc Theo-logiæ templura propharios amp; exteros temctènbsp;introduccntcm,vnàcum tuishifccrctlibus ex-itudamus.Quid porro tibi vis ita concludcnsînbsp;fequeretur, inqüîs,plures ciTe ouiû dominos,nbsp;lmb veto non id fequeretur. Non enim dixitnbsp;ChrillusiP^yt-f oKfr,l’cd pafee ouesmeasyinc^ait.nbsp;haque fpiritualisamp; Eeclciialliça pracfedur*
îcüaàPetropropbfîta non modbnoguftare, fed ab illisquàni longiflîmè refilife: quemad-modü facis.Sic igitur habeto.QuüApoftoIic'anbsp;prçfeduta fucrit non dominiu fed minifteriu,nbsp;tum erg^ Deiim,tum ergaipfam Ecclcfia (ficnbsp;enim Paulus: Z\7o nos ipßspradicamusßed Chri-fium leßtm Dontinum, nos autem yferuos vefirosnbsp;propter Iefum.Et alibi;S»»e Pauhtsßue jdppolloynbsp;ßue Cephasomniavefirafitntfidcïïco huius fpi-ritualis ofEcq äc miniftcrij plures focios cf-fe potuiflc.Cætcrum ( vt obiter hanc operaranbsp;nauem Vlpiano amp; lutifconfultis) perperä iranbsp;generaliter loqueris : duos in folidü non poifcnbsp;eiufdê rei effe dominos, necita veteres lurif-cófulti intcllèx'erunt: feinper enim excipiendunbsp;eiliusindiuisü, vtpatet inferuitutibusitine-ris,viæ,amp; idgenus, quarü multi in folidü do-i-,nbsp;mini effe poHiint. Sed haótenus de tuis lunf-confultis. Addis poftremö Eccleliasfuille fu-biectas Apqftolis,ficut mulicres fubicótac funtnbsp;viris fuis’.niinirû logé aliter exponés ius Apo-ftolatus.quàm illi vnquam intellcxcrint. Necnbsp;enîm Paulus fe fpôfum Eçclcfia: profitebatur,nbsp;^üû itaCorinthiis loquerctur : Eraparautvosy i.Cor.«.nbsp;quos vnivtrovtvirginepuramßflamynepe Cbrifio, MaKh.y,nbsp;Etalioinloco,CZ;rj/?«^/êj^ôy«w,amp;Apoftolos,
Chrifti proprium cftApoilolis tribuis. Q^or-fu'm autétuaifthæc baïtologia ? nónncpcrci-piste tuo ipfo argument o refutari? Nam fi Ec-clefiae fubieûæ étant Apoftolis,ficut mulicres viris fuisjcerte Petrus in aliorum Eccleiias ni-hiiplanè iuris hafciuiilet.Quid enim,Turriane?nbsp;SicCinc vos qui diuina omnia huipanaqj iuranbsp;peruertitis jid veftro pontifici tribuitis, vtinnbsp;«liorum vxores aliquid iuris habcat ? Ecce igi-tur ateipfo amp;;bac tua fimiiitudine, tua ipiiusnbsp;cuerfafententia: adco vt veriffimc Chryfollo-mus rnendacium fui ipfius pœnain elièjdixcrit.
vlt;K.Obticùhlt;tcCypy.verba.iCuiniàßngulis infoltdttmpari tewtur ; bac de te egit Ruffes ad- izt.nbsp;uerßu MoHnaum. Ego vero ijuia cum Dtalebticonbsp;dijputOtßtbttliuf boepfemam ip/^sfo^urtporSinbsp;ii tjuipartem Eptß-opatuSi^ui vnta ifl^tenetyipfitmnbsp;•vmim Epifcopacum i» fültdum tenet :igitur to tumnbsp;non dtßtngutturaparte:na7n quafuntvni O' eidemnbsp;fiinpliciter eadem, ipßa ßbt vtcßimjunt eadem:exnbsp;^^uo rurfitsfieret^ vt Eptfeopatm t^ui vnus e^ttotusynbsp;no baberetpartes dtuerfas tjUasßnguli Epifcopi te~nbsp;nerent.ltaijue Cyprianus nomtne Eptfeopatus Ec-,nbsp;cleßam intellexit.Quum autem aittnfolidum parsnbsp;te»etHr.hoceSlspfe Jolus qui tenet infolidum, red-ditunis eSirationemfua partis.
J^tmultitorattonesvnafunteuuS'ifpLtS-.ßcom- ° ne's Epifcopatusquum in vnumcobsirety/unt vnus ;nbsp;Epifcopatus indtuifus, qti exfuispartibus compofi-tusefi.E dtum äutern re quidem non dißert d'parti-busfuisßcut necjyllaba à Itterisy vt attArifiot .itb.nbsp;J.M etapby.iyijjtrt tarne ratione,alia enim eß forma Boyiß alta ä,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aha eß for ma vnius Eccl(~
/ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N n. iij. ‘
z
AD REPÈT. TVRR. SOPHIS.
opus crannunc verb tibi poterant fuccuttere: 's. nimirum quum traduht ciiifdé rci plurespof-feefte in folidum dcbitorcs,amp; fidènuffoKsinanbsp;illud vocabulum non perfona fpeAâr,fcd remnbsp;jpfamiadeb vt qui ita exponit,in folidum, hocnbsp;cft, folusnllcinfeitiamiplàm, non folus,ftdnbsp;cum mpltis aliis) in folidum pofliderc vldca-tur. Aperi igitur oculos, Turrianc,amp;lege a-fud Cyprianum,Épifeopatû clTc vnû Sc indi-uifumific eniraille:Vt Epifeopatû,inquit,nbsp;num arque indiuifum probemus.Et alibiiEpi-
ߣ CathoUcit, (ff aliafingularuni^ tx qitibiu tan-ijuam ex matena,vntu Epifiopattußue vna Ec~ cleßa Catholfca componittfr. .
Sad, Supràinfupetjotidifpataponcfc^^. äj.locum Cyprianiexpofuimus ,non noilrjs»nbsp;fed ipfiiis Cypriani verbis : ex quibus fuft perrnbsp;fpicuum,Cyprianum nomine Épifcopatus^nónbsp;Ecclcfiain iiKcllcxiflc,vttu opinionis crrorcnbsp;fingis:fed omnium Epifpoporum in vno mi-nifterio arftiffimavh coniunftioncm. Verùranbsp;quia tibi res elt,inquis,ciim Dialcdico,idcir- j. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
co rem ipfam vistraélarefubtiliùsquàmRuf- fcopatus vnusEpifeoporum muftoru concor-fus Doftot Lutetianus fecerit : ac proinde çx, dinumerofuatediffurus. H^cCyprianus/ua rccondita quadam Dialedicaç penu hac con-clufionem promis.Si qui partem Epifeopatus,nbsp;qui vnus eft,tenet,ipfum vnum Epifeopatum -infolidum tcncnigitur totum non diibngui-tur à parte, ex quo vis effici» vt fr Epifeopatusnbsp;vnus eft torus,non habeat partes,quas ïingulinbsp;Epifeopi tencant.Hsccineeft tua ilia fubtilj-tas?cgo verb tecrairum hîc repctio , qui yebusnbsp;craftis ac ter renis adbærefcés, exiftimts in mi-niftcrio Ecclctiaftico idem quod in ligno, autnbsp;lapide elle llarucndum.Quæ ü diuidantur,co-rum partes diuifasdifiunÉiafque elle oportcar.nbsp;vtinam verb fubtiliùs rem ipfam conüdetaresnbsp;amp; meliùs.Ncccniqï tes materiatæ quæ polfuncnbsp;diuidi, confundendæfunt cum iis quarum eanbsp;cft natura vt diwidi non poflînt t cft enim ali—nbsp;quod totum «Aut Ôâov, quod à multis (n fblidûnbsp;paiticipatur,ad cuius cognitioné video tuamnbsp;illam fubtilitatem nondum peruenilTe.Excm-plum fit tibi anima ipfa,quae quia eft indiuifi-bilis,idcirco à toto corpore, amp; à finguliscoSnbsp;porispartibusinfolidûparricipatut. Atqj vtnbsp;de Epifcopatu agamus^ mcmûîifti, y tarbitror.nbsp;(nifi fortèmemoriâ cum rationcamîrcrisj tcnbsp;mihi fuprà in hac difputatione fedt.t.Bafiliumnbsp;propofuilfe affirmantem omnes Paftorcs habere æqualcm poteftatem ligandi Sc foluédi*nbsp;Ex quo eflficit«r ius illud ab omnibus amp; à fin-;nbsp;gulis Paftoribus in folidum teneti, Copucrtcnbsp;nu ne, fi Iibct,tuutn illud ç»Xelt;roipaTtpai'(quo tenbsp;plané tfif/XaMipov elfe prbdis ) vel in Cypriaftù,nbsp;velin Bafilium, véf pôtiùsln teipfitm,nbsp;rctraólvSjqua: anVèprópofuéras. -Q^bdudi-ftingucres inVtrdiÄtxfin ipfam Epifeopi, amp;nbsp;Epifcópatüm,hoc cft,munus Epifcopi', facilenbsp;vidcres non repugnarc, Epjfcopos fuille variénbsp;diftnbutos prorationç Diœccfean ; amp; tarnennbsp;fingulos eiufdem murieris Ecclefiaftici (quodnbsp;ad rationcm cius attiiiet) fuille in folidû participes , alioquineH'cnttantum ex parte Epf-fcopi.QiUmobré cùmtuafubtilitas tamcitbnbsp;in neruu crupetit, nihil video caufæ cur'adepnbsp;fidenter ih huius argumeti traétarionc te Ruf-fo Lutetiano dodori, fioc eft,Hilpanum Gallo propofucris.Spd au^iamus quomodo tnfo-/«/«OT exponas aptid Cyprianum: hoc eft^fn-quiSjipfc folus qui tcnet,fcilicct faam Dioece-fin redditurus cft in folidum rationcm fusnbsp;partis.Ergo,Francifce; idem tibi eft,yâ/»/,nbsp;infiUdum: cpio nihil dici potmt non fubtiliùs,nbsp;vtloquerisjfcd futiliùs amp; incptiùs.Quid fit c-nim in folidum,vel à tuislurifconfultisdifcc-repoteras, quos turn interpellaftis, qiiü nihil
fentenriam cxplicans,quam tu implicate vo-luifti.Nâ fi finguli Epifcopi feparatim tentnt partem EpifcoparüsinfoIidujVtexponis, hocnbsp;cft totam amp; foliîfalfum cft igitur Epifeopaw 'nbsp;çfte indiuifum,quod rame verum clic Cypfi,®'nbsp;nu^affirmauit.Scd iam profers Ariftotclcni,nbsp;yt cum Cypriano opponas : noSis feilic«nbsp;rem exponis alphabetica demônft'tatione.nbsp;Quod quia Afiftotcli licuit argutntnto fuonbsp;fcruientîjvis idem tibi liceilt;e.Scd Cettè tu Ûl-tem debebas proferre non Bà, fyllabara, fed,nbsp;Plt;ï,quac repetita tantoperc tibi placer. Quidnbsp;igitur facit tuum illud Bai nimirum Philolo-phus ira oculis fubiieiebat rerum, qüæ tnatt-riaconftant, compofitionem.At rioshîcâgi'*nbsp;mus de rc,qus plané cft materiæ expers,nbsp;fit, Turrianc, vt non inepte âd ipfurn Alphâ-bétum redietis, qui tantamimperifiamnbsp;potius fit malitia) nobis identidetn oftendas-Vetumenimuerb ex tua hac literarûcôpolî-tionc, amp; ex argumentoquodindepetis,colli*nbsp;go, teadextremum pœnitentlâdudutîijfup^'nbsp;riora t»a retcxerc amp; illis omnibus tcnuiuia«'»nbsp;quçin prima difputationé ptbpofucras deCa-t holica Ecclcfia, quam diccbas clTc vifîbilcrn»nbsp;licet non fit in eodem loco,fed in multis loci*nbsp;acrplané dilfitis;hocjinquam,nunc ifto tuo at-guraento Alpfiabctico rctraaas.Na^Tibj^*“*nbsp;Eeelefiç Catholics cft vt formahijifisfyfti^^?nbsp;Ba, nen autem vt B amp; A : quatcflus îepitt^rnbsp;tur,confcquitur turn demum Caihlt;!|licatigt;£^*nbsp;clefiâra forma vilîbili conftarc,quandoomn£^nbsp;ciuspartes. fimul amp; vnà congregantur in vngt;nbsp;locomeefunt ampliùs locorum intcfuailo,%nbsp;parats.Arque hanç tuam retradationcpi «bi»nbsp;Turriane,gratulamur. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; -
Tv R R. Obiieis EpißopoxBo^^iafio/ptdt ififf' gmmßceptra connerfo,fetpfispafiertao aaes Clefi”'nbsp;islithocfinxim odto Pontificù,fe no»propte^t^fi'nbsp;lt;}tieretwr non eße Paiiores, ^uia Domtnwnbsp;zjechielem cap.^vecat malos Pa^lpres,Pallornbsp;^^ectni^n effent malt PaPlores., niß Paäores effe»^tnbsp;npnmagù tjttàrn Coriffats effet miißcMS,nißeffict^^quot;nbsp;rif eus. Ergo tanditi ouesfumus, ^andtu iüt P^‘*'nbsp;res. yidé Cyprianumpro Ponttßce RomanotPstf'nbsp;piano resfondentemlth.^ep.^.
Itotjue lt;fUH omnes Antomanas cauillatio»‘^ d^rguerim (p-repugnaatia actapttonisnbsp;pie nas deniÿS'lrauerim:deniç^ ijuw nthilnbsp;tfmto reltPksmßttnißnegare tantum verttate-pturasfuo fenfu interprétait : ßtpereÜ'Vtß^ff ^^nbsp;TertulUani prefiriptiones nonßt turn eo angt;P‘‘^nbsp;disfut/onßumfed vtt^du ak emntbus
ANTON. SADEEi.;,RESPONS.
705
SAD.Tandcm probas tuumpontificemcire fee OHts meat y nihil efPe qiio Pétri în reliquos piflotcm, CO quôd mali paltores (unf nihilo- Apoftolos,amp; PontificisRomaniinomncsEc~nbsp;winus pailorcstx5lt;j.cap.Ezcch.amp; exCorifco defia^s i ptincipaïtis confitmari qdeat. Acqiicnbsp;'’uifico, cuius fæpc nicminit Arirtotelçs. Ègd hxc dç hifee tribus Scripeurs locis, quorumnbsp;(vtiftum muficum tacere iubeam , qucm p'er- ' vctdni fcnfuiti aduerfaS’Toïriâfticorruptorisnbsp;peram citas, confundens Rclatum çüm Sub- falfas ïnterprieratîohéS 8c éius fophifmata dc-liantiaipaftot cnim non eft Subftantia,vt Cq- feridimus hacncilraRt-fpoflönerex qua pacuicnbsp;nfeus) ad locum Ezechielïs refpôndeqùlfic a- fîüé hàtaraiü kcdéâie Catholics, fiuc perfo-gidcPaftonbuslcgititnequidém vqcâciSjfêd nam amp; mihîftcrium Petnfpedemus, Eccle-non redè fuo officjp fungçntibus. At nos in hath Catholicarti'hon habcrecaput vifibileinnbsp;tuo pontihcc hoc imprîmis reprelicndiniüs, tetris, nccRoiriàno Pontifici clIèfubicÂam:nbsp;quod nuHam habéatlcgitimam vocatibiiêm: q'ùippt quad ChriftùtnVhum caput,vnumfun-amp;eo (peclauit cotahæc noiiradifputaÿô. t^a ààmchtû,vnurii pàftôreraiPaftorutn omniumnbsp;quodad tnotesattinet* gadoues non paftas, ptinCipcmiignbfdaf,nbsp;fed niadatast^j^dc.bilçs iiÓcÓijfi^matas: ad er- ï'taque qiiura Turtiatlicos érrores ex vetbonbsp;lames non àÜ pçrdiii^s non '^uæiitas: Dei refutauetimus,ciàfqi fophifmata amp; ûlla-êctcliqua qus Èzecfiielibjcpmmctnorac.a- —'--t'-'-------------------------
liam ditpiitÿtioiiiim’^c!m'crant:auc no defidc-tain ponùs.î^a de iis tjuaeiunt Alice oculospo-lita,amp; qux at»ornmhus. videntut, audiuncur, cognolcuntur , non eild’(putàndumk Et quianbsp;Cypuanü obiieis : fçito nihil hic cibi clïc cumnbsp;Cypnanotqpimiqije. Tu cnim poncificétuc-tisiac ille CQtnplj^qi.non poniificcm Ronia-iium,fcd ^pUpopumnió vocatiqnc çarenccra,nbsp;fed tune legitime vocatum : non otio luxûquenbsp;diilljcnceni,(c)l ^paugeli^ annu.ntiàiiréfquodnbsp;tandem fuoAng^uinc qbhgnauity nonimmc-htô défendit.
Quæ quu^ iij^ iÿqtjfâcilè çuiuis pçrfpîcuum elle poced innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.trbl^ ad Petiu mf'a-
L A V S DE Q. ,
- ' ' verd ni fcnfuiti adu erfaS’Taïriani corruptoris falfas ïnterprératîohéS 8c éius fophifmata dc-
' ï'taque quura Turtiatlicos èrrorcs ex vetbo cias philofophiz notne emencitas ex ipfis vers Philofophiæ prscepris redargiierimiis, fu-pcrclt VC no ampliùs aduerfus vtricarc difpu-xct T urvianusjf^d illain'ipfam vxricatera quatnnbsp;infeftatns elt, amplcêhecut^ alioqui futninonbsp;Dei iudicio fiiç peruioaciç amp; obllin icionis pœ-nas grauiflimas aliquando darurus. ’QtSy^nbsp;nobis obiecic, in hac difpucacioné cû Dodo *nbsp;re Freyhubio I'nftituramtemctc nos tanquaninbsp;in alicnam poirefbonem irruide,amp; nosconarinbsp;a.lienatn potiùsTcfclkre,qùàm noièiani aÜcrc-tc fcntcnciam : idcircó quædcbac qusftioncnbsp;iaöipridcm fetipferitnus, aiiccquàin Turrianinbsp;(^ripca ad nos pe[ueniilenclt;,defcribenda,amp; adnbsp;finem fubücicnda curauimus.
P R ÆF ATI O.
Et rv's ApôftoiôSÿdcquonoftràhxcimprimisinftituca eft difp«ràttô,ttftat'utprifcisiUis temporibusquofdatn *quot;nbsp;indolt;ftusparumque ftabilesekritiflejqui Scripturasfuonbsp;cskiodetorquC;Çent.Nimirum Sacan^ conatus fempereonbsp;prxctpucfpcï^auiEiVcSçripcutx iuccmaut planccxtin-guweriâuriqiiraid non poccftjûlcemaliqiiaracione tan-quatn ofttifa caligine^î obfcurarcc.^ itaque venfTimura cftnbsp;quodalïquando dixit Chryfoftomus : ignorantiam Scri- OeLa^ji.nbsp;ptutariira hxrefés pepcrifTc. Arque vtinam îndodi illi ac
Icuçs homines, qui pt imis Ecclcflæ Chnftùnx temporibus, Scripturx locos, vc aitPetfùS jinalicnum fenfutn fuoexitio datorquebant: nullos fux leuitatisamp;rnbsp;malinæ hÿrddès fuiqüc fexiri) foeios reliquiflenr. Verumenimuero amp;: veteresnbsp;liiftoriæ commémorant, amp; huiusxtatis experientia nimiscomprobac, tnalumnbsp;illudiamindeab vltimis temporibùs exorcum,|gt;óftca fequentibus feculisnonnbsp;modo non repreftum, fedéciatnîùhgèlatéquefwifrepfopagatüt». Ac ne mona-choiuminnuinerabiles caccruas recenfeam , qui ÿt Pontificiis crroribüsfidcmnbsp;faccrenc, Setiptutas ttóBLÜio;tantum,fed aliorumquoque exitio d^totferune, fa-tls eric vuius Francifei Turrtani , qui me rurfus in banc arenam proiiocânic,nbsp;cxcmpluu) proponetc. Nam is vt doceret Rom. Pontifîcis prineipatum niti cx-prellis Scripturx teftitti'onüs, àliqmVt Scripiurx locôs deprauaratsSophilbciSnbsp;captionibus jnuoiutos : quas quum ego ante aliquot annos breui libéllo difciif-üHcm : illé in veritatctnobftinatè infurgere , quàm verirati cedcrc maluit. Exnbsp;quofadam cft,VI vno-némque altero libro tandem editojnon folûin fuperioresnbsp;N n. iiij.
704 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PR/ÆFATIO.
crrores defendere fit conatus : fed nouos eciam addiderit, vc corruptelas corru-pceliscumulateviderecur. Mirum eftautem,quitoties in hacdifputationePc' tri meminit,Petrum inculcat, Petrum vrget,nonfentirç (çin hanc ipfiusnbsp;reprehenfionem incurrerc,qua grauiifimèinfedatur aî^adéiiçxa/ àçnpixTaçfno cxi'nbsp;tio Scripturas decorquentes. Neque tarnen quenquam hoc errore duci opoftet’nbsp;vt exiftimet Tatriannm Je Pétri principatu tantopere difputantem,Pctruin cu-rare,aut reliquos Apoftolos, quos illeprofeétô nolit fuperftites : fed ea cftnbsp;hominis, vt de Petro loquens, de Rom. Pontifice cogitet, amp; dum difputatptonbsp;Petri principatu, pro fola tyrannide Pontificia pugnâre velit, non Petri fediU^nbsp;Pontificis caufam agens. Quod fi Petrus tam grauiter eos reprehendit, qui Sen*nbsp;pturasdetorquebant:obfccto,quantograuius in iftum monachum inueher^'nbsp;tur, qui amp; Scripturas amp; ipfam Petri perfonam detorquet ad ftabiliendam Roni;nbsp;Pontif.authoritatem ? Petrum-ne Ghrifti ferpuni Apoftolum Rom. Pontifiainbsp;va ctvTix£ifjS/jagt;SiC in ipfum Ghriftum infurgenti fubferyireîPontificisambitionemnbsp;amp;;fartumplufquamregium,Petri fanftiifima ac vere Apoftolica modeftiate-gere vellc? Pontificis diuitias (at quibus arpi^us CQmparatas?) ad Petri paupetta-temreferre? Deniqqe PontifîcisQtio,v9Ïuptatibus,acdcIiciis,fanâ:ifiîæosPctnnbsp;laborcs amp; integerrimam vita: fandimqniam prætexere ? En quo nobis detiiquenbsp;resrediit, dum, qui Chriftiaijidipebantur, fpretaEuangelij puritate.fe totosadnbsp;hominumcomnientajtraditionefqup conuerterunt. Minime autem omniumnbsp;ferendi funt noui ifti Pontincum Romanorum Gnathones Iefuirç,qui non tantum iubent no§ credere id eiïe quod non eft : fed ctiam quafi nobis ocuIosfuÆ-xerint, volunt, nos credere id non efle, quod ante omnium confpeótum propo-£ iyî.tiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5cd de his hadenus : Talibus enim malis (inquiebar Auguftinus, fu«’*
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum temporum miferias deplorans)magis prolixi gemitus amp; fletus,quàm proh-
xihbri debentur. VtergoadF.Turrianumaccedamus;Quum locosScriptutƒ duodccim corrupifiCet, amp; (ne à Petri verbo recedamus) detorfiflet ad fui Pontih'nbsp;pis iipperium aflcrendum:ac licetea de re à nobis admonitus,fua tarnen Sophu'nbsp;gnata defendere ftatuiflet, librum edidit, in quo de tribusScripturx locisnobu'nbsp;cum prolixe admodu m difputauit, quern nos ante aliquot menfes refutauimus-turn is librum alterum cmifit, in quo reliquos nouem locos detorquere pergd»nbsp;5juanta poteft ingenij atqueanimi contentione. Qmd veto in hactota difpum*nbsp;tionepropofitu habeat Turrianus: fatis vt arbitrer copiosè in fuperioribusno-ftris libris explicatum eftmempe Romanum Pontificem efle caput vpiucrfx Ec-
/ clefia: :itémque,earn demum efle veram Ecclefiam pci,quæ çontjinuaac vifibh li fucceflioncnititur. Hocautem vt cificiat, quapdoquidem aliquot^ctipp*'^nbsp;locos adhibuit,quos ego dcprauatosamp; Sophifticis quibufdam prxftigiisinalic-num fenfum detortos efle aflSrmaui, atque etiamaifirmo ; idcircototahxcdu-putatio in hdepotiflimum cardinc vertetunvrfaills expofitionjbus repudiatis»nbsp;quæramus quænam fit locorum Scriptyrx, de quibus inter nos agitur, vera fyflquot;nbsp;ceraqueinterpretatio, ex qua Thcologicehceat, amp; alt;!srolt;r«jt7iza;argumentari-Atque vtledoris iudiciamquodatîjAn.bdo po/ymiis ad/uuafe : opersepretiumnbsp;vifum eft antequam in ipfos difputatio^iis carceres ingrediamur: proponercnbsp;quot régulas de locis Scripturae rede amp;çp.roprie explicàndis, ex dodifsimis cumnbsp;Veterumgt; turn recentiorumTheologorum fcriptis colledas:quemadmodumnbsp;facile animaduertent qui in eorum lc.âiQne verfati funt. Hxcfit igiturprim»nbsp;régula.
PERIMA R EG VL A.
Speólcindam efte prirnariam totiuslocifententiam, eamque.tuni antccedentibustumexfubfequentibuscolli^endam. Vt enim (inqifl'^nbsp;Chryfoftomus ) abfque fiindamentoimbecill^ eft ædificatio -.itanifi in-iientofcopOjScripturaeftijniLitilis.
-ocr page 733-- J^RÆPATIO- • lt;î A
diligenter excutienda, vt figittdta diftinguamusa pro^fiWj^côhiHi. vûtadoi ena-âc hîàgi5^bpriàmlignificâtiotiGrftgt; cq-gnofca.rnu3:quôd fàcienduna effe/LUgviftinus adrnonuit. Q^ddli .vq,cii- n» io^-^ülum aliquod midta ï^îficat-, diïpiciendnni érit ex lod-circunftan-
,quænam fit aCGômnïàiatiof'ïîgnificatip. Kedè énim jidênï Augü' ftinus,Verba,ifiqqit,^.Liangèllcafccumportantexpófiti-onesfuas. ’
Phrafei etiana anirnaduertendas., Hçbraicas prafcrcitn, quæ pafiitn quot;/„jp,,. fparfæfiiritinlcripüS.etiai-n Aptjftôlicis-.earûmqiie fenfuhl éx iptîsHe*nbsp;bræorumfiôptibusfiaùriendum:YtHieronymuâ,Augufl;inus,Stalij pie-tique doétifllmi cenfuerunt, quot;'•’gt;quot;*•¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ? ' 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
un. RE G VLA. /
1 gt; * * .
Diligenter e^einter Allegorias diftingLicndum : eafquenôn cniufuis .irbitrio , fed ex iotoruni Æirçupftdnûîé amp; ex aliis Sctiptùræ locïs expo-nendas, vt.firma.indé' arguràenu depromahtur:quæ fuit Hieronyinî,nbsp;AuguftipiA alto runidolt;âifrirfiqfünl' fehteiitia.Qiiôd i^etn in yoçabu-^nbsp;lisinetapHpricevfiirpatisobfisruandupierit. ' 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’¦*' ’ * f gt;
ƒ R E q V L
Exigçbd'àm èfîe interpçetationern turn ad primariam fenteqtiam tq-tius loci,tumadalps’ècTïttufæ lbco«,in qiiibüsrcs e’adein fradatûr, adeôqjie ad iplafii fidei analögiarri^vt omnia fint äÄ«5igt;j. Rcétc enimnbsp;Chryioftonaus Scripturaiii dixit elfè èatenæ fîmilem : lt;|uippe quæ totà !»nbsp;Übi confier, amp; in qvla oirniia feçùfin 'aptiffime cçhæreànt. Auguftinusnbsp;^titem^ion fplumâoçetScripturaiïl dfie fecuhdum fidei regula^n expo- £„ïrJ‘nbsp;nendam, fed etiam vetat lô'cüm vil um ita éxponére vr cum aliis niani-feftiôribusScripturælocisrejpugnèt.
Quæ omnia fi fedulb obferuata fueyint : fi interpretatio conueniat cum priniaria fëntentia totius lociSc jcùih ÿfa ferie contextus,nihiTquenbsp;occutratvel in antecedentibus, vel'in fubfçquenûbus quod repugnet;nbsp;fi nîtatitr veraamp;r pfopria fignifiçatione vocabulbrumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: li rc-
fpondeat confîmilibusScripturælods -. denique fifit omnibus Doótri-næ Chrillianæ capitibus confentaijeà: eonfequitùryeiufniodi interpre-.' tatipnem eflenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidei amp; conte.ytui: quod cft proprium’ veræ ae go-
nuinæinterpretafioçis. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?'
Hisfia prôpofitis, iam expendamu.s interpretationes a Turriano pro-pofitas,vtdignQfcartiusreélé-ne illeac propriè Scripturæ locos expo-haqan vCro potins XyïadPctri réprehenfionem redeamus ) habendus fit in corum numéro, qui ScripîLiram in alienum fenfum detorquent. Le-ftore^ahtem admphitos ydfinnSjUOsTurriani feifientiam pau.cis çom-pteheifianijipfius tarnen verbis quoad eius fieri potuit expreffifïè. Etadnbsp;ca, quæfirpiustôtidem verbisrepetere folet, argj-imentaac teftimonia,nbsp;nbsjhynb tantnmlocorefpondifle, nç fuperfluisrepetitionibusmole-ftiefiemus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
-ocr page 734-I^S AD REPÈT. TVRR. SOPHIS.
RESPONSIO ET O.B1ECTÎONES TVR-
KI A NI AD S V P E R I EM A, ,S A D E E L IS Dilputadonem^de Loco 111 J.ex Aâ:.to.amp; n.
Exorfus, Petrus,Scc.
ff. orâinatio miniffrofnm if 'uafi'diui-^ ha coeleäiü à- Aiar'tino Lutlgt;éronbsp;fahrtcata raeret fttpprfnit humemînbsp;y4ntoni'4f Sadefl tantfuam alternbsp;Atlas^vt efl ih'fabulii ; in veïli-hulo tpfo loco fcrtptitrt.gt;iugt;neraatt:cjh9dcuperetpri. feferreftndium (ƒfcientiamfcrjptitrarum : cjutptfient à mafiiiro fiao Lat hero didteit proprio Sperttu interpretandat efieputatt/puam tarnen Petrus dtcatnbsp;i.Pet.T. Prophetiatnproprta tnterpretatione nonfieri. Addenbsp;Aot». II. hairentes Dgnationes fecftnditm gratiamnbsp;dffferente.t. nam per fitiruarhfiffei verbi ChriHi^nbsp;per sjuemfiaera fcnptnra édita e/t.iMterpretatiohemnbsp;ttem acciptt ; lt;jr non per Spiritum proprium Inter^rnbsp;pretationes Scripturarum 'e.v firiritu Ecclefiaslteanbsp;traditionif oportet dtiudicare. Argumenta igiturnbsp;rnea defendam,(;^,vtpracepit Solomon in Prouer-btiefiiptcntiamvallofepiam.f^allum tnterpretatusnbsp;efiCtemens Alex.Phslo/ipbiam. RESPONSIO SADEELIS. |
Poftcnorcra hunc librum dcfcnlionisfuo-rum Sophifmatum à fiibulis exorfus eft Tiir-nanus:quodamp; cum faccrememini in fuperio-rehbiOjqiium prçfationis ad lll'.tft.Principcin LandgrauinmininumàPlauri Comœdia mii-tuaretur. Quod fcribendi genus vt paruin de»nbsp;eet verosTheoIogosjita egregié conucnittuninbsp;jngenio TuiTianijtuni atgumcnto:quippcqiiinbsp;de Romani Pontificis principatu,eiüfque po-rentia dilputet, non à Dei veritatc, fed ab ho-minum coromccis profcifta.Qninctiam (quodnbsp;mircris) vidcri point aliquam a nobis gratiamnbsp;inirc voluiifc qui in hac fua Atlantica fabulanbsp;caufs nofttaebonitatem cuin coclo compara-uit. Vt enim coeluni ruerc non poteft: ita cœ-Tlcftis Dciveritas, quam profitcmiir, nee labe-fcftari poteft, nec ruere: quin potiùs fublimisnbsp;cnïinetnon humanis humetis aut viribus fuf-fulti,fed fuafc virtute fuftd’ritans.Contra verbnbsp;(vtTurrianicçfabulir fâçram hiftoriam oppo-namus) Tutrianus reliquique Pótificij mona-chi; ac præfertira Icfuitae Pl'eudonymi videtucnbsp;mihi fnnilcs non Atlanti illi qui pro cœlo laborarc vifus eft,fed ambitiofiiumis amp; audacif-fimisillis hominibiis qui (vt eftapud Mofem)nbsp;extruenda turri Babylonicain Coclum ipfumnbsp;inl'urgcrc videbantur. Atque hanc hiftoriamnbsp;non hæc difputatio tantum, fed ipfum ctiamnbsp;Turriani namp;mcn mihi in mcmoriam rcuo-cauit. porrôncàfabulisreccdcret, hoefabu-lofum ac c'ommcntitium obiicit, nempepu-taremepoftDoólorém Luthetum Scripturasnbsp;ctreproprioSpirituinterpretandas: quum tarnen Petrus dicat Prophetiam non efteproptiçnbsp;cxplicationisl,Vndcnam verb id demeconii--ciat aut exqmbus Verbis mcisidcolligat,nogt;inbsp;addidit: adeb vt propriO ipfe fpiritu totuninbsp;hoc obiicctc videatur. Rcdlc quidem Luthc-rus fcripfit : atque nos Luthcro afTcntimut:nbsp;cos longé falli qui veram fcripturac interpre-tationem exiftimant apud folos Doftoresnbsp;rontificios ccperiri:aut eani(quod vos mona •nbsp;chi mauultis) in monachorura cuculis tanquînbsp;in nido dclircfccre. Sed abht vt propterca cxi-ftimcmus fcripturas elTe humano fpiritu amp; no*nbsp;ftto arbitratu exponendas. Varia quidem fontnbsp;SpiritusS. dona( vtait paulus,qucm Incpr»nbsp;nobis Turrianuscitauit)atquc tunporibus A-poftolicis magna fuit corum eppia, qtrifpiti-tuali prophctiae dono pollcbantiqucmadmo-dum ex priorc Epiftola ad Corinth, facile eftnbsp;cogtiofcete. Sed quemadmodum fcriptutanbsp;ô-ê07j-«vç-o{à Spiritu Dejmanauit:ita verafeti*nbsp;pturx interpretatio ab code Spiritu proficifci-tur : quæ fuit pétri fcntentia. Hocigituiintefnbsp;nos conftatjSeripturam non elle proprio,hovnbsp;eft humano fpiritu,fed ex vcrboDci exponen-damtita vt •ri to 'tumpalitir opponitut.nbsp;fed hie eft controucrfii ftarusiquidnam voca-bulo verbi Dei intclligi dcbcat. Turrianusc-nim per verbum Dei intclligit traditionemnbsp;Ecclcliafticammos autem affirmamusntillutnnbsp;cife verbum Dei noftrx faluti ncceirariuni»nbsp;quod non infacris litcris contincatur; quodnbsp;quam verum fit à nobis anno fupcriotedeinó-ftratum eftin difputatione noftra Sc.holaftie*nbsp;amp;Thcologica devetboScripto aductfushu-manas ti’aditioncs.Quare non tcpctam quçil'nbsp;lie fuliùs tradauimus.Scd quüTurrianus velitnbsp;Scripturae intcrpretationcs ex traditionc EC'nbsp;clcfiaftica diiudicandas elfe; hoc quatenus verum fit, videamus. Si Ecclcfiafticx traditioniSnbsp;nomine ea folùm intclligit, qux extat in Sen -ptura (quo fenfu Tertullianus amp; Ircnxusdenbsp;Eeelefiç traditione locuti fiintjnihil habet cal*nbsp;fie quamobrem à noftra fententia recedat, qn*nbsp;Sefipturam efle dicimus intcrpraationitm o’nbsp;mnium tegulam amp; menfuram. Sin autem pe^nbsp;Ecclefiafticam traditionem aliud intelligi[lt;nbsp;quam qubd Scriptura continctivideat quidnbsp;refpófurus Paulo aftirmanti facra Scriptural” j.nbsp;diuinitusinjpiraram, amp; vtilcm ad doätinan’’nbsp;ad redargutionem ,ad cortedionem, ad ind'.'nbsp;tutionem quxcftin iuftitia: vthomo 0ciii(nbsp;pcifeótiis amp; ad omne opus bonum petffft’nbsp;inft nidus. Rtfellat Hicronymum quidocei/*nbsp;fcripturas fandas effe fines Ecclelîç,extra qi'®’nbsp;non egreditut. Reiiciat Arribrofiuin qui ab“ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;del” |
ANTON. SADEEL RESPONS. 707 ^'^quot;5?’^paup£’fcdlam illamyiduâdî qua tuç. Gentesejfecapnçes j^uangelijeapa^^diedtionis.nbsp;îi.aftirtnat pretium feripturaç elle fidem no- egojertpfilinteum magnum fubfptjJam^de.cœlQnbsp;ftraa»tamp; vctus amp; hcoum'teftamctum elTc duo »« eo omnia ^uadrupeftia gt; amp;volati-æn» qujf mifit Ecclefia ¦ - poflqüam accepic à lia cilijtgmfica^, e^e iit ,^çclefia Catholfca,ha-[ ,¦,nbsp;¦'«ftf Chrjfto.Éxplodat iiiftiniim Mdrtyiem qiii ait miiies exonmibusgen(ibiu f e?: omnifupexdïj,tionei
¦ noBad hu manas rationes ft'dad voltiritaicm’ dr exmuliipiicivarie'tate ingeniorum (idfideCh^i-..,., Hoftrinas Spiritus(!oquirur autém dé fcrtptu- A quide calo defcendity,vthaiic Eççlefiam .nbsp;u) jnterpretationerh'(rfïcàdcômth'ôélafidahi.cai/’éi'cônùèrfos^^jHperadipcatosfuperdutid^itnen-ffAc. Damnet Bafilium qui fidem rtbfttälfiTiiti fçri- tum Prophet'driim'^^lpoïïolorum :a^/9vf planénbsp;P^'’’¦*^'lan'^iJaftirmauit. TerrulHahû'irnprô-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrorèpudiatotfouawex-
oct, quifcfïpturam appelldnit doétrfnæ in- pofitionemcomminifa.Nami^uidictt.ïirpeutnillMd,,, ftrumenta.'QÙineriâ'éhWêm Terrüllianunon fighißcajfe 'hominesexommbiti 'àeptibusçpnuerfasnbsp;luiliat votcrcfti illàiti Eéèlcfidm Ronianähis adlfidé/n .-i^quodiamfatlum effécemtmitsd a^^non ,.nbsp;verbiscommendantemiLcgä,inquit, amp; pro- fpfMdixitgentesejfeEuangclicapr^^t^d^tonisx^-,nbsp;_*ï 'T^_L; v1 î J ! t o _ ‘ 11 - n Itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ L* _nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__J. 4quot;^quot; ' \ • Ï ' ' F/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FJ '' I'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '.H
Htlr. nii(O4t,iS2 in,depmac'fidë.' Damnet étiâ Âùgu- omnia ^uadrupedtdynptilta » ^volatilta Peirstni Ihrtü.qui ddcûit R-nteniiàru vèriratéïrJ Çzndkxs 'y^ intettex^^e e^e homtnes exuendos'per Euangeliumnbsp;lihris quiM?endam éîîeiQdid^laX^^Hdem igi-!''nbsp;tut aborgat Tnrridhus-ütihm l^ontifitiis de-f 'nbsp;ferrpturarum ex ipfts Fcn'pcnris’dt'i^romantur
'4. ..............
U y ex’.'*
verbis cornmcndahtem;Lcgä,inquit, amp; pro- Jk'^dixdgen(es effe Euangclic£pr4^t^d‘^ton(s,ç^~, ,. phetâscûn’.Eùàngtlidjtamp;Ajioftoncfs'vctcris facet VEhmbvideddhuc^uajlattm adtunxi, ilianbsp;»ft,.....A../,.. omnia ^uadrupedtdyreptilta ^volatilta Peirttmnbsp;¦’ intellexiffe efe homines exuendos'pcr Euatiieltum »
Sa D-Videri vis, 1 urriane, iâera fçripfiftc expofitione ; nempé/vifo illd Spiritii faq^uninbsp;fignificaiTégçntçs Euangclijcapaces ejre; necnbsp;iis fentum capcre veriia*Cis oportct.Tlt“ nis igl-^ iara earum coriiracrcium elle amp;gic,ndura. ÀC-tur manifoltum effé pfitrft tha^fio ih étrorê ^queitaratiociriaris;tedixiirc,animalialinteonbsp;vetfariTnrtia'num,dura‘ftittiit ccclefiaft'icam oomprchcnfaiîgni|fic^nç hoiqj,ni^ ex omnibus
-A If. ¦;.....ï-iOp- gentibus couetfosï'a^’p^qpcc^pa
iiangclii çapaccs.ttqcpinè e|l çjjip vallum phi-loibphicum ? Atcjiim fieçt v,eru.m fir omîtes homines conueriöS ad;^uaqgelium.eiTeEuap.-jri.nbsp;gcliica^cesinon ta^ennbsp;ioquutur philofophij.nequc vertim ell; pmnesnbsp;Euangeiij capaccs adEuangclni eireconuer/ .nbsp;fosiquandó.quijdc^capacpm amp; / ntTlt;xoV eife ali—nbsp;cuiusjiatius patct quam,pia;dituianxillocfle.nbsp;Vifum aurc Pctri nonfignificaUegentes.con-
1 ftantia dcclarat, Nondura cnim ol^Jatum fuç-racgcqtibus Ëuangtliu. Sed queraadmodum
iicminem pollutumautimmundû exilliraan-
*' '«r-
•l,
.'I.
'it.
•-»1 ctcri's,quibuSfaTicitum cft’rnncc'rpretatJónés quod ego, poft Lucaip, attiiji de {jufijfce vifinbsp;quandoqu:idfem(i/iqaR'Gino}x-xlplrsîçripcti‘-iisfentumcapcreveriia’Cisôportct.'Éàmisigl-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____ , nbsp;nbsp;nbsp;,
tur manifoltum effé pbtrft tbâ^fio in étrorê queitaratiociriaris; te dixiirè, aiiimalialinteo A uiLiaiiûiii,i4.û^u ilâuliil CCCiûixaLiiCâtinbsp;traditionééftcre^atóm ftirrrpretadöriis ïerRnbsp;pcuraTunr.fiquidytnpér rradiTiortcrn ècéléfia-iheam ali quid alrüd 'inrclligït, quàm id quolt;{''nbsp;nilactisiitcris cbntinetor. Nam fi æquum eft,nbsp;(vt TéîtuUianus etntuir ) iOCCrra de ccrtis.amp;nbsp;obfada dc.maitiEeftis ptteibdiditiicirit igiturnbsp;iniqBîftjmum ad hóminum tradftiöiïes ine'er-,tas,obfciiras,amp;vt phitimû dPteurÎTn; rccürre-re:ntmihidicendurnfit,propôfitamd'Tilfria-no expofitionem huitis vitiôtiiè .pciri, qfia'm ._______ - . y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;________
nobisobiiciT,nvc fcriptutaneci^ia'êVaditiÔne uerfasjfed eónuertedast ipfa temporis circiin fuiidàtatn ellciNam ex CO quödffnteum dica- p • - 'nbsp;tut ad PcOfum vfquevcnifi'c,'pétri principatunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .....
colligipioft'e,nnllafcriprmra,nullâ rraditiojhe- petrusipfe vifum exp.ôluit,Dominus oftendit inocxdoóbotibusE'dclefiafticiiCquimódö no- fieminem pollutum autimmundû exiftiman-tncnDoûoris mcrcatilr)vrtqùain dixit. Sede- dumtfed quibufvis ptomifcuèpropottçpduranbsp;nim huic fuæ fcntentia^ diîfidcns Turriâniis, èfie Euangclicmtquod amp; Petrus amp; rcliqni A.~nbsp;quiitniftäm traditionem non*{àtisin tutócol- poftoli hocipfp yifomagis magifque çonfir-locatamdîè cognofcenenaitfetllam philofo- .inatifaâ:itàrunt.PeCrùmautcm ipfumirapri- 0^1^;,,nbsp;phiâ tanc^uam lofiä vallo manire voluillc:’ mis fuiftein hac doólnna çQnfirroandum.vcl 'nbsp;'dqudexSolömbnis löcO pcrpcracitaFó:amp; éxnbsp;^uadäCldmentisiÄlciiäärini a'Ilufionc.Q^àmnbsp;Pctitccxituac vallum phtio'fophicû,amp;iatr) an-vjchraus in-Hbro eins fuperictre, Ôc in hóenbsp;hbta vidclMihos!fed dum'Eccle'fiaftici tiadi-tionis ptopugiiatulû in t hilofophl.1 cöftitüjc,nbsp;non autq in fcriprura rfatisdcclarat fenon innbsp;fipicntKcac verae Theologïxóuce inunitilfi-’’’4,fo4lin‘(ópUiftarum,qu’i vcritatéoppugnàt, _nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_________ _______
Ciftris amp; acif vctfari.C^ocirca Turtiatiiddin eire per Evangelium cxüendos moribns feri-bóe fundamentii de tïadïtiófié Éèlt;ilefiaftic.f, -nisöc cultu gentium.Atquc ita, Tütrianc.tuö ''îllo,vt'air,'Philofophiæft-ptâ, nos Script uric' imorc, tibi ipfi conttadicis. Ante cpim dicebasnbsp;''allo mftnrti rcpudicirriilsT'dlque aiffirfhamus vifum illud fignificafle gentes conucrfasinupcnbsp;®mncs gt;xpofitioncs fcripFub'irö', cxipfisfcrKnbsp;ptutisdiiudicbndas A: dirigéHdiîi'cftchvt fcri-pturanon aliéna,fed füâ luce luccrc vidcatut:nbsp;H^ctnadmodii in pr'æfationc’huius noitrære-Iponftofiisplunbus Verbis expofuiinus.
T V R R. Biets méum argumcnïum ejfe Adego-ipricum (ÿ non haberefundarnéntum tn fcriptura ¦ '' ais Vifum tllud P etro cxlitits ob latum fignifcaffe
ÄX eo patct quoil longé etiam polt hanc vifio-•heni ntubauit,acrefabduxjt à gen[tibiis.,rum .quû Pauluseum fanÇta rcptchcnlionc fuftcn-râuît.Hüc pertinent hæc verba ad Pfirû ; mf-cia amp; vcfcere:qaod degentibus gladio Euan»-,nbsp;-gçlico inadandisj, '5^aid Chriltiana rcjigioncnbsp;conuertcndis intelligçnduro effc pwlo pó^nbsp;dices.iinnib ftatim tfanfis in noftram fciitcttt-tiam, quuin àist Pctrutn intellexilVe boinujcs
-nisamp; cultu gentium. Atqucita, Tütrianc.tuö
ais fignificafl'egenees conuertendas;’quam eüt-tradiófciohcni videbis fi quo,non iara pliilofq*-^hise,fedfophiliicesamp;c'auillationis vallopui-dîsobfcpirc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iii-
quot;ïyKK.Hoctjuoddicebamàte eratrffeUen-dnmfipoterMnempe hanc ejfe vim cumexi :.vf lt;juia Petrui vidtt iUud linteum vftjne adfe vemf-r
’ff^natur nece/fario omnes gentes tjnxglidifi
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
Verbt Dei maClanda erant, vfitte ad Petrum ve-nijfe : ita vt e}u.t non venirent, non pertinerent my-fice ad linteum majnum : id iß'^ad Ecclefiam Ca-tholicam, y enire autemvfjue ad Petrum nihil a-tiud accipipotell, ejuam debere efe omnesfubdttos Petro, fcilicet infuccej/oribrss Petri lt;juifunt Pontifices Romani : cjuibits cjui obediunt,etfi corpore ab-fentes fint,per Sptritum obêdiéntta vf^ue ad Petrum veniunti
Sad.Hoc in difquifitioncpofitum eft: an ex co Petri vifo quod Lucas cómemorat Ad»nbsp;IO. colligi polfit Romani pontificisprincipa-tus. Tuaffirmas : nos verb pcrneganius. C^ianbsp;ver® nobis hîc de Allcgoria tradandum cft,canbsp;velim in memoriam rcuocari, qux in huiufeenbsp;difputationis prxfarione diximusiquatcnus exnbsp;Allcgoriis nobis liccâtTheologicc amp; SotöT«-Kruâ;alt;gument3vi-.nimirum ex ilia Allcgoriçnbsp;expofitione,non quamarbittatu noftto coni-miaifeemurjfcdquamcxipfa feripturadepro-Ipy? 48. mcmus.Quis eni ni (inquit Auguftinus)nó im-pudcntilfimcnitaturaliquid in Allcgoria po-firum pro fe interprctari,nifi habeac amp; mani-fefta reftimonia quibus illuftrcntur oblcura?nbsp;De pudic. Siquidcm(vt Tertullianus ait)nos no ex para-bolis niatcriascommcntamur,fedcxmateriisnbsp;parabolas interprttamur. Arque id agnofeitnbsp;Turrianus verum elfc lib, t. pag.i6.his verbis:nbsp;Ita eft Antoni.Iiaque huius vifi Allcgorici ex-pofirio ex facris lircrisprofcrciida eft : ncnipenbsp;A€l jOi ex Petro ipfo ita exponente: Adthi Deus oPten-dtt nt cjuempollutum Aut tmpurum hominem dicé-re.Quibus verbis fignificatifublato illo difeti-mine,quod tub legefuerat,commercium gen-tilium non iara rcfugiendumi fed illis quoquenbsp;Euangelium prxdicandumctrc. Qubdliquis,nbsp;Turriane, ita concludcret : licet prxdicare E-tiangclium gentibusiergo Petrus eft caput Ec-clcfix Catholicx j num,obfccro,eum ratiocina ri , ac non potiùs infanire dixeris ? fed quianbsp;poftulas vt tuum connexum rcftllam, cuiusnbsp;vim nobis magnoperecommendas : age, pcr-rumpamus vallum iftud Sophirtieum,quo locum Scripturxdetorquens.fapicntiam illainnbsp;tuam fepire voluifti quam petrus iMai'ó««!'ap-pellauit.Conncxum eft huiufmodi. Si confiâtnbsp;ex hoc vifo Petri j omncs genres qux gladionbsp;verbi Dei madandx crant, vfqucad Petrumnbsp;?cnitre.-ergo quotquot ad Ecclcliam Catholi-eam pertinent, debent dfe fubditi Petro in c-jusfuccclforibus pótiiicibus Romanis. Excu-tiamus iftud connexum : atqueabs tc quxra-muSjTurriaric, ccquona vinculo resadeb dif-fentancas,amp; ta logé inter fc dilîîtas,poffis có-nederc. Addis venire ad Pctrûiidé eHe,atq} ipfinbsp;Petro obcdircjöe ad cû venire per Spiritu obe-dientiçieuius cxpofitionis,quandoquidé nullanbsp;rationé nee ex fcriptura,ne6 e.x traditio ne,necnbsp;«X vallo illopbilofophicofubiicis:ca noslolonbsp;rifu ciicimus. Tibi impofuit ( quantii coiieio)nbsp;turba ilia hominii qui Româ ventiwnt ad tuûnbsp;pontificc,eius pedts ofculaturizquos quidc visnbsp;figrtificatos fuilfc illis befiiis quç iu lintco cô-tinebâtur: adeô vt exiftimaueris venire ad pe-trum nihil aliud elfe quàra ad eum venire pernbsp;Spiricum obcdicncixivr loqucrjs. At nos neu
¦ad vnnm Pctrum omncs genres venire Ce credimus, aut ab co folo fuifje madandji;nbsp;lioceftconucrtendas ad Euangclij cognitio-ncni:(quisenim exiftimaucrittoranimaliaPf'nbsp;tro oftefa fuifle,vcijia oinniamadartr,vclft-dóque côfumcrctî) fed affirmamus illiidiplu*^nbsp;munus docedarum genrium reliquisetiara A'nbsp;poltoJis inciibuiflc, ex hoe CbnfH mandate: Mjtt -Itc,docetc omncsgcnrcs:ne dicam Paulü««'nbsp;didura Apollölnm gccium, pctrü au-tem Iudæorü:quumiIIcprohcifccr«urail gé- ptii;.nbsp;tesquas fpirituali gladiomaclauit,vceas(i-Ron'nbsp;pfiuscnini verbis vrendu eft)tanqnalacrificiünbsp;amp; oblationem Deo cxhibcrcttpctrusautcin-tcr ludços potiifimùm Apollolatii fungcrecur.nbsp;Prærcrca genres, quæ vel à Petro, vel à PauJo,nbsp;vel ab aliis Apoltolis inllitutx func, negamusnbsp;ad illos per fpiritum obediérix veniile( vrais)nbsp;fed ad Deum per Euâgclij pratdicationcmad-diidas fui fie dieimus.Sic cnim Paulustz/fftp'- upminbsp;tnusgratium ApoiioLititra ad obedt^tiam fd« i«.nbsp;inter omncsgentes. Exquibiis tuum illud coii-nexumi nobis faeilc dilfolutu elk vides. Cs-tcriim,TOi allegorifta,vrfenriasqu3(ninfinDÛnbsp;fit argumentum tuum allegoricum,lhtuc ali-quem viciflira antallegonltam in mediu pro-dire , xque argurum öc. eaiioCitm : qui ex hocnbsp;vifo allcgoricc concludat Pctrum non elle caput Ecclcfix: co quod linteum venerit ad Pc-trum dcfccdendo: membra aute ad caput pertinent afeendendo. Itemquecfficiat, Pcttiirnbsp;elFc inferiore Ecclcfia ; quandoquidem petritsnbsp;non fupra, fed infra linteum fucrit cóftitutus.nbsp;Addat etiam : hoe pcrincommodum elfe Ec-elefix tux allcgoricx , quod linteum rccc-ptu fit in eœlum amp; Petrus in terris turn man-fcrir. Nam tâdem accidit, vr Petrus in cflclumnbsp;rcEcptus fit, Ecclefia in terris nianentc. Quidnbsp;ad hxe omnia refpódcrcs? Quamobrévt poft-hac cautiiis amp; pctitiùs in allcgoriis vciffcris,licnbsp;habeto : non omnia qux in vilis defcribendisnbsp;commemorantur die allegorieè. Sc tnyfticénbsp;intclligenda, quum mulca fintquxtaiitùroadnbsp;ipforum vilorum eircunftanrias pcriincant.nbsp;Exempli gratia : In hoevilo dicit .Petruslin-tcum vcniilc viqucadfcmimiruni vtcapollernbsp;infpiecre, qux in lintco continebarttur.SicC'3:i'nbsp;nim Petrus : Lintettm,inqiii{iadme'afyHevttidgt;nbsp;in i^uod qanm intendijjim oculos, animadnertinbsp;vtdi tjuadrnpedtaterra,Slt; c.Eccc tibi,Turrianf;nbsp;cur linteum ad Petrum vlquc venerit. Naiuhnbsp;manfillet in fublimi fufpenfum, nuquainpro-feóló vidillct Petrus animalia m lintco inclu -fa,atquc ita nullus fuilfct ceelcltisvilioinis ftu-dus. Similiter quum dicitur Petrus oculos in-tendille ac vidillciÄ: quum vox audita dicitur:nbsp;in illis omnibus nullum eft Icrutanduni mV-ftcrium, quandoquidem ad vili circuiillatijrr’nbsp;tantum pertinent. Atque hxedetuo conn«'-':“’nbsp;quod vt rcfellctcm tantopere fiagitalli. / '
Tvrr. Ais nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: fed hof
/^ntfeat ettam phtlofophanvt f b^ettu ttnupolitannstn Lexteu fuoannotAMt.Porr^gt;'‘'^'nbsp;luisit interpretart , extretaa,ijMafu nu:: '-RePlatvt intcrpreicris Gen. i. In e.vtremo irt.i“'- Jnbsp;Dens cxlnm terrt^n^
Sax-
ANTON. SADEÈL. RESPONS.
|
'’«•‘I Sad. Vocabulorum Græcorûfignificatio-nem nonexGræcis intcrprctibus vcterisTe-ftamcnti (quicûque tandem ijfuennt)ac multi) minus ex monacho illo Conftantinopolita-110 ciûfque Lexico:fcd ex vctultiflimis limul amp; dottilfimis authoribus difeendam eife; omnesnbsp;linguæ Græcx ftudiofi cenfuerunt. Verbum i-gitur aJ'oAtajzâi' vlurpaui in eo fcnlu in quo fo-litum cil vl'urpari à Philofophorum principe,nbsp;cuius nonié fæpe quidem appellas,fenfum au-tem perraro ailequeris.Nequc verbum illud a-iiud lignificare folec quàm nugari, quotics abnbsp;illi6vfurpatur,quidcrealiquadifpurât.Verùmnbsp;quia inftas v t concedamus To'afigni-heare cnaro philofophari; agè,hoc quidem ànbsp;me obtinetoiftd ea lege,vt in te iimul quadretnbsp;vtraqiic iîgnificacio,qui nihil aliud quàm nu-gatis philofophando. Qimd quàm vetè à menbsp;dictum ht Icótorcs facile incell]gcnt,tum ex iisnbsp;quæ aiirè dicta font,turn ex iis quæ lequuntur.nbsp;Eitaucem ridiculum qubd non meamfedin-tcrprctis doôtilîimi intcrprctationé,quara fe-quutus fum , ferre non poflis, qui vertitnbsp;extrema non initia.Quis cnim ignorât hgnifi-Catioiicni diôtionis«’p;^i);aur quis poteftdubi-tare quid ilia fignihccc in principio libri Ge-nelcos? (quem tanicn nos non ex Græco,fcd exnbsp;Hebraico contextu intcrpretamur:)tcd circû-Itannaloci amp; numerus pluralis poftulant, vtnbsp;apud Lucà interpretemur, extrema ; nifinbsp;tu forte linteuin hoefuifle infînitum(quodellnbsp;ingcnij tui acumê)exillimas.Expcndcndû igi-tur fuit complcxii hoc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/'eJ'tjwijdoi'jh.e. ad verbum,initiis deuinftû.Vbi nemo non vider, extremis conucnicntiùs dici quàm initiis. Sednbsp;cd de aliud, quod miremurtc tantopcrefulllenbsp;valu tui philoiophici oblitum, vt non memi-U.j, (lî quando forte locum vidifti) traditumnbsp;elle in primaphiloiophia extremum fignifica-retâ initium quàm finem. Sed quia noiter In-terpres rationcm reddit totius fuæ interpreta-tionis noui Tcftamenti, ipfum confulito : nenbsp;pollhac mihi tecum his de rebus fit difputan-dum.Atquehæc de mira tua philofophia,quçnbsp;te docuic ciufdem rei plura eile initia, eàqucnbsp;tiitcrleoppofitajam reliqua videamus. T V R R .An tantumfigntficatumfuit iUo vifo id t'.lts duntaxat temportbM ApoAolorumfierinbsp;debebat? an non etiam (juod infuturo ? Igiturficutnbsp;tla varia ammalta lt;jua tn linteo erantvf^ue adfienbsp;PeitM venire vtdttffic etiam infuturo vfejue adfienbsp;Ventre vidit. Et amd altudfuntGiapponenfesnbsp;alii Indoriimgcntes ijua adfidern F^cclefidi Romananbsp;ventant ? entuntentmvfque ad Petrumperobe-dtentta infuccejfore eius Eptfeopo Romano, Petrusnbsp;enigt;n ij- fiiecefibres eins vmn funt. Qt^cunquenbsp;t urn ,vt princeps phtlofiophorumin prima phi-lofijphts tradtt, non dtfierunt inter fe,^uatenus nonnbsp;dtferunt, vnum funt. Autfinon efi hoc ventre vfi~nbsp;^ue ad Petrum linteum illud interpretare tufipo-gt;ts, lt;juid erit i^uomodo vfi^ue ad Petrum ventantnbsp;bodtefi ntdlm locus efi etus tn terrisi |
Sa D.Hæc eft lunnna tui fophilmâtisilllius vili ceelcftis quod oblatum clt Petro lignifica-tio non tantum ad Apoftoloruni ætatem , fednbsp;ad futurum etiam tempus pertinebatioportctnbsp;i gitur Petrum femper clFe in terris,ad que ve-niantij qui adEuangelium conuertuntur. Atnbsp;Petrus per le non elf in terris. Quarc Petrumnbsp;elle in. terris in fucceflbre fuo Romano Ponei-ficencceireeft.Rcfpondcoiillius vififignifica-tionem ex Scripturapetitam, adeôquc ab ipfonbsp;Petropropofitam amp; olim vtilcra fuifle amp; fem-per vrililîimam fore Ecclefiæ. Contrà verb fi-gnificationéà te citra amp; contra verbû Dcifa-bricatam, exitiofam elle Ecclefiæ,aepropter-ca à piis hominibus cxplodendam. Cæterùmnbsp;vide quàm grauitcrpecccsinartcdifiercndi,innbsp;qua tarnen tantum ponis. Quis cnim te ferrenbsp;polïît ira concludcntcm ? Si vifi illius cœlcltisnbsp;lîgnificatio ad fiirurum etiam tempus fpcâat:nbsp;Ergo Petrum perperi.ö manere necelîe eft.nbsp;Quid? tune vifi fignificationcm cum Petro i-pfo confondis? Quod h ita eft,cur dubitem itanbsp;quoque concluderc?quandoquidcm fignifica-tio vifi Petri ad Cornclium ctiam pertinebacnbsp;(vt docet Lucas)oportct igitur Corneliu lern-per interris exiftere.Ecquis vnqiiam prætcr tenbsp;exiftimauit eos quibiis vifa ccelcftia oblatanbsp;funt debere perpetub manerein terris ebqubdnbsp;viforuillorum hgnificatio ad futurum tempusnbsp;pertineat? Cur igitur ipfa vifio ter tantum fuitnbsp;repctita,acnon potiiisrcmanfit pcrpctub’lt.a-quequum dicimusfignificationcm htiiusvilinbsp;ad futurum ctiam tempus fuiftc referendaminbsp;non res fingulas intclligimusifcd fenfum iliumnbsp;cuius frubtus ad omnes homines amp; ad omnianbsp;fcculadebuit peruenirc. Alioqui oportcrct i-pfafingularia efte mortis amp; corruptionis cx-pertia : quod die abfurdiflimum, amp; tc debuitnbsp;philofophiadocerc,amp; poteft cxpcrientiacon-uincere.Quænam igitur fuit fignificatio htiiu?nbsp;vifi?ncmpc gentium commercium non cllcfu-giendum ; quippe quæ beneficio Chrifti factænbsp;erant prædicationis Euajigelicæ capaccs. Hocnbsp;fignificatum,Turrianc,ad omnes ætates perti-^nbsp;net,amp; pertinebit vfquedum Chriftus in glorianbsp;apparebitiad fingularesautcm homines perti-net pro fingulorum temporum rationdSic exnbsp;illo vifo Petrus prædicauitCornclio amp; pleriCnbsp;quealiis gentilibus. Sic Paulus vt genres adnbsp;Chriltum adducetet orbcm terrarum pcragra-uit : quod amp; reliqui Apoftoli fccci tint. Sic pijnbsp;vetcrcs Epifeopi pro fui otheij ac vocationisnbsp;rationc gentibus ad Euangclium conuerten-dis opcram dcdcrunt. Quarc, licet non iidemnbsp;Dobtores , nec iidem difcipuli rcmaiiferint:nbsp;manfit ramen amp; perpetub mancbit huiuscoe-leftis vifi fignificatumamp; frublus. Quarc fal-fum eft quod dicis Pctrum vidillc animalia innbsp;futuroadfe vlque venire. Atque id nomina-tim pugnat cum iis quæ cxprcfsc dicit Petrus.-vifum illud ter tantiim rcpctitum , ac poftcanbsp;lurfum omnia in coelum rctrabfa fuillc. Adnbsp;Giapponenfes autem quod attinet ( quos for-talle commeinorafti vt ad vrbem loppcnallu-dercs)ineliùs ceftt cum illis barbaris ablum elfer, fi probis ac lynceris Dobloribus vtcrcntin\nbsp;Quanquam (ndquid diifimulcm) de rebus In-dicisamp;eiufmodi ruirioribus,quoslibris ctiamnbsp;cditis voslefuitæ pallim fpargitis,ncc tibi necnbsp;tuis fodalibusfidmi habeo.Qiiodpoftremum O o. j. |
ri.
Vag.Z.
710 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET. TVRR. SOPHIS.
affers ex Ariftotele: ca quæ non dilFcrunt qua-tcniis non dilFcrunt vnum elfe ; certè vt id af-lereres nihil opus fuit prima philofophia : led in eo potiùs tibi claborandum erat, vt proba-rcs in quonam Romani Pontifices à Petro nonbsp;dilferant.Nam fi nomen hominisexcipiasmi-hil video ego in qqo eonueniant,Quamobrénbsp;ego tibi vieillira çx prima philqfopliia obii-cioteaquæ dillerunt,quatcnus différunt, vnumnbsp;non elle ; ac proptcrca nihil elle in hoc Perrinbsp;vilo in quoRomanus Pontifex tnutus amp; Hertens cum Petro Euangeliura viua voce docente , vnû ,quiddam elfe poflir. Qup^^ h dicas v-trumquein vcrbo.maólandi conucnire:refpó-deo, Petrum infidèles gladio prædicationisnbsp;maöfalfe: Pontificem veto fideles Euahgcliumnbsp;vcrc profiteiircs gladio tyrannicæ crudelitatis ¦nbsp;inadarc. Illum,inquâ,madallê,docédo;huncnbsp;verb madarcjtrucidando.Petrus igirur amp; Romanns Pontifex vnum non flint i déquo nosnbsp;xopiofiùs dilferuimus in noftra Relponfionenbsp;ad.prjmum librum tuæ defenlionis: vbi te« _nbsp;«rûXs;^«/5êlt;hoc eft(quando ita vis)philofophâ-do nugantem çx vers philofophiæ præceptisnbsp;refutayimus. Qiiiuetiam ( vt videas quàm nosnbsp;parum moueat tua régula iMetâphylîca) qnâ-uis,Turriane,inpcrmultis rebus à tub Ponrifi-ce ipl'c non dilferaszik vtrumque idem fpiritusnbsp;mcndacijamp; errqristtanfucrfum agat; nô taménbsp;es propreçça Pontifex Romàrius; nili fôrtè'fpe,nbsp;cupiditatCjamp;ambitionciquibus in rebus quâ-r^' ’nbsp;tenus vos omnes monachi non dilfefüs,vnum quot; occifura eilet infidelitatcm,vt infercrctfidcni.nbsp;cftis.
TV R R. Diets animstUa Unteoiriclnfaeosfoins fignificafie , i^tiibus nondnrn Euangilij veritas 'illu-xeraf.fed, cUfie^Antontfintewn tUttdyÇf ilia ani-tnaltajigntficajfe Ecdefiamext'lis congreganiamnbsp;ex ttfdetnpoiiea miitatavitâ congregatarn.Aa-gusliniis titus idem nosier dtcif hoc horn. 45. T.nbsp;lO.hucperttnet locus Efaist c.n. habitabitlupwc»nbsp;agno,d;f’C.Ats Augttn inurn hunc locum ^d Petrumnbsp;»ort rei'lringere. b^omodo igttur dieu AuguSiinusnbsp;eum ^ui ad vifione Peti’tnonpertineat.,no pertinerenbsp;ad claues Petro datas, T^ißprtiho data ejfentcla-lies Petro : quare dteeret Auguiiituts.,fi/ion pertinent ad Eccleßarn ttec ad claues Petro datasper-tinebunt? Expédiât rattone A ntohius ß potef.Por-roßc derno'iislro.If pnc locum ad Petrum reilringi;nbsp;»arn [i Itnteum tlfudßgnißcabatvniuerßam Eccle-ßa,^ Petrusperfinarn Eccleßagerebat, ergodteitnbsp;totam Eccleßarn vfque adfic ventjfe, fient Cyp. attnbsp;Ecffifiarnefie tn Epifeopo,çycomr.i. Adnullùm e-ntm-erç Aposlolis tanquarn ad caput fiuam in vtfio-»e Itntei venu Eeclefiaivt Petrus, quiwfionemnbsp;expofuit,tesiatitr,
Sa D.Augultraum tibi obicccram,non vt ex Auguftino 1 quern dicebam hanc vilioncmnbsp;propemodu çuriosè iraéfalle) percrem veramnbsp;illius vili coelcllis intcrpretationc,cx quaTheonbsp;logiccnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dillcrerc iicCret :(ncc e-
‘ J nim Auguftinus ipfe difputarct ex fuisallego-ricis expofitionibus: nili exiplis Scripturæ io-, cis nitc.1 etur,vt in prefatione nolfra docuimus)nbsp;fed quu illic Augultinus non difphtans, fed iir.nbsp;popular! condone vcrians, Petri vilum allu-dendo dcamphficando itatradeevt finguias
eins particulas allcgoricè cxpona,t.'adi?6 vtni-mius in ca replcrilqiie vidcatur:obicci tibial“ legorizanti Auguftintim allcgonzanrero,actenbsp;rcprchcndi qui vidcri volticris ipfo Auguftinonbsp;argutior. Quanuis cniin hic prolixe lingulasnbsp;huius vjfi circualtanrias excunatinon tarnennbsp;hæc verba ( venir vfqucad me) allcgoricècx-pofiiit:tantùm abellvt inde Petri principatumnbsp;colligcret, Acqi,vt quod dixi fiat manifelhiia-gè,adfcribamus breuiter allcgoricas Augufti-ni cxpofitioncs, quü hoe Petri vifum in çon «nbsp;cione cnarratet.Vasillud,inquit,EccIehani lï-gniheat, quatuor lincæ, quatuor partes orbisnbsp;rerrarura. Animalia gentes funt. Lintcûtineanbsp;noncófumitinc produis cogitatiônibus tanquanbsp;tineis penetref ur,qui vult ad facramentum il-¦lius lintei pcitinerc.Ter lintcumde cœlofub-miirum uftiquia omnes genres in nomine Tri-nitaris baptiza,tuur.Quatuor lincæ quibiisvasnbsp;illud connedebarur, bcclcfiamfignificabant.nbsp;Qike res duodenariuin Apollolorum nume-ruin ollendit: quater enim tria duodecim !iût.nbsp;Petrus ty pu habuit Ecclcfjæiquod afeendirinnbsp;folariuin,ügnificat quod Ecclelia fpirirualitctnbsp;afccnfuracrat in altum,vt feriptum eftmoftranbsp;canuerlatio ell in ccelisiquod Petrusefuritenbsp;dicitur : iîgnificac quod Ecclefia'lalutcm gentium efuricet.Quod diâtiim cil Petro madaeVnbsp;manduca : ligniticatum eit quod Ecclcfia Ca-tholica omnes qui in Chrillumcredunt priasnbsp;occifura,amp;poftmodum manducaturaihocelt
H«xc Auguftinus. Ex quibus üngulis vidcnurn pollîs ièjDj'aKTntâ; argumenrari. Nâm dénie,nbsp;vt libéré dicam , poiîc difhdo. Vniim affirmo:nbsp;quum illc vifum Petri référât ctiam ad duode-narium Apollolorum numcrum,euni procul-dubio vifum hoc ad Pétri perfonâ non reltrin-xille. Immo tu ipfe tui immemor fcripfilhnbsp;pag. 6. cosqui conuerfi funt iuxra hocvifumnbsp;Pétri fuilic luper fundamentum Apoftoloruinnbsp;amp; Prophetarum ædificatos.Porrô quodais vifum Pétri fignihcallegentes conuertendas amp;nbsp;conuerfas : non redé dicitur, tSf pugnat cumnbsp;his Auguftini verbis, Q^od Ecclelia ,inquit,nbsp;occilura ellétinhdelitatem,vrinfcrcrct fidcni.nbsp;Aliud cltigirur rei lignificatio , qnamipfereinbsp;hgnificatæcucntus, Vr, quum Prophcticis vi-fionibus fignificatafuit ludæorum captiiiitas:nbsp;illæ quidem vilioncs rem turn fututam bgni-ficabant quani nos præteriram elle fcimus.Si-quis ergo dicat vihones Prépheticaslignih-calfc captiuitatem prætcritam,ille rclpcdunbsp;noftri amp; pofteriorum temporum verèdicer;nbsp;non autem rclpectu ipfarum vilionum.Itaquenbsp;verum non cil vifum Petri fignihcallegentesnbsp;clic conucrtas(nam conuertendas lîgnihcauit)nbsp;licct verum fit,gentcs quæ illo vifo lignificitxnbsp;funt conucrt.endæ, poltca fuilfc ,magna quidem ex parte,conucrlas.Mcam autcni fenten -tiam counrmauctam rum ipliusScripturæau-thoritate, turn Baliiij teftimonio,ad quodni-lui rcfpondilli. Ecce autem amp; aliud profèrenbsp;tellimonium lullini Martyris autborisvctu-tó'nbsp;Ihliimi cum ipfa fcriprtira «mfemientis :nbsp;forte magis te moucrepofiit, quàm potuciitnbsp;pâübus
ANTON. SADEÉL. RESPONS. Bafilitis.ExrefponfionePctri,in',-juic,inteirgi-®us,i|uænam hicrint animalia in findone:hoc tft immunda fola.Et pauló póftihoc loco verbum omnia, noncompleótitur munda amp; im-iiaundajfcd immunda duncaxat, per qiiæ Petronbsp;itnmundarû gentium præmonllratacltairum-ptio quariim per fidein Chrifti Deus corda pu-rificauit. Vtquum fcriprura dicic omnis virinbsp;lt,i,nbsp;nbsp;nbsp;caput Chriftus eft, diótio, omnis, hdclcin tan- iii^3 ¦ turn côplcdtiturthæcluftinus.Sicporro Chry-lbllomus:Lintcum,inqnit,cft tcrra:bcftiç in ilia lunt gentiles : maóla veto amp; manduca ligni-ficat quod ctiam illos acccdere oporccat : ha-fteniis Chryfoftomus.Scd video te nunc ita v-niAugulliuo intenturn clTe, vt rcliquosnon audias. Agé ergo accipc,qucmadmodum Au-guftinus non tuus fed nofter tcftis,hunc ipfumnbsp;locum alibi ekplicarit. Quod per hoevifumnbsp;Petri genres credituræ figmlicacæ fint (inquit)nbsp;non cll opus vt coniiciamustiple quippcApö-ftolus hoe exponit in illo vafc fibi dcmoHltra-tunuMihi oftédit Deus, inquit Petrus,nullumnbsp;inquinatum dicere hominem. ltd expofuit illanbsp;voeem quam de animahbus illo linceo com-prchcnlïsaudierat : qute Deus mundauit, Sed*nbsp;lam cui non apparcac illo vafc fignificatumnbsp;otbem terrarum cum omnibus gentibus? hæenbsp;illc,Defincigitur,Turrianc, male reprehéderenbsp;quodego benedixide folis infidclibusinillanbsp;vifione fignificatis. Nam quod affers ex Efaianbsp;c.n.habitabit lupus cum agno,amp;c.non eft planbsp;nècuin hacPctri vifione eófundendum , licetnbsp;ad gétium vocationem accommodeturiquan-doquidem nominatim fit mentio mundi ani-fnalis^nempe agni : quod in hoe Petri vifö locum non habet; Porto Elaias proponit infidèles tanquaiamconuerfos : vifuin autem Petri,nbsp;proponit tdnquam conuertendos. Sed vrgesnbsp;quodair Auguftinus : fiquisad vifionemPetrinbsp;non pcttinec,ad ciuselaues non pcrtinerC.Ni-tnirumde ipfius vifionis cfFecbu loquutuscftnbsp;¦Augudinus: quum poft gentium vocati'óncmnbsp;Ecclefia per vniucrium terratu orbemdifFufanbsp;effet. Ex quo faólura cft,vt per vifione Petri lila omnia intclligat quæ ad Ecclefiira Catholi-cainpctitucnt.Quod autem dicit(claucs Petri)nbsp;nihil te iüuat 1 qui potueris ex permultis aliisnbsp;Auguftini locis dicere quidipfede hisclaui-busfenferit. Ndm is affirmat,quü elaues Petronbsp;datæ funt,Petrum gcftalfc totius Ecclefiæ figu-ramiita vt roti EGclcfiæ datæ fint.Ncc vnquamnbsp;intellcxit Auguftinus ecclcfiafticarum clauiünbsp;vfum circabRöm.l\)ntificcmuiuandum,vt tunbsp;fomnias cum reliquis Póti fieis affcntatoribus.nbsp;Atque ita tuam rationé,vt loqucris, cxpe’diui-mus,quod à uöbis poftulafti. Sed ego viciffimnbsp;poftulo, vt hanc nofttam ratiortem expédias.nbsp;Aportoli crantne illis animalibus fignificati?nbsp;Si affirmas, répugnas Anguftino, adeóque hisnbsp;vetbis(maä:a,3c vefccre) quibus tu ipfe cóuer-fionêadfidéincelligis : Apoftölosautc Petrusnbsp;adfid cm non conucrtit: ncc illi erant gentiles:nbsp;nec corü commercium fugiebat Petrus. Qu^bdnbsp;11 Apoftoli non erant fignificati illisanimaii-bus, quorufinibus Perri piincipatütcrminas:nbsp;Petrus igiturnullü habuit in Apoftolos prin- |
711 cipatij:amp; vi rui cófcqiicntis,Pontifex nihil habet iuris in Epifcopos, quos antcafecifti Apo-ftolorüfucceffores; quandoquidé ex tua régula, Apoftoli amp; Apoftolotu lucceffbrt s, quate-nus nó dilFerunt vnü lunt.Porto li hæc tua de-monftratio(fic enim apuellas)ex tuo illo vallo philofophico prodiit, næ tu nouas amp; haébeniisnbsp;inauditas demonftradi régulas apud tc rétines,nbsp;de quibus nos tandiu ctlatos iniqitü fuit.Sici-gitur(vt quidetibi videris) demonfttas vilioncnbsp;Petri ad ciusprimatum reterri, atque ad illumnbsp;ipfum reftringi. Si linteü fignificabat Ecclcbä,nbsp;amp;Pecrus figura gcrebat Ecclefiç(hoc eft,fignificabat Ecclefiatn)amp; lintettm ad Petrum vfquenbsp;venittergo Ecclclia vemt vfqjäd Petrum ipliusnbsp;Ecclefiæ caput. Cuius tui connexi vinculûali-quod,quæro,nec inucniü.Nâ(neq'jid dicaiu denbsp;inepta ilia tua interpretatione : venir, hoc cft,nbsp;obediuit:quam lupraiam rcfutauimus)quid a-liud'efficias,quàni Ecclefiam ad Eccleliam ve-niïîcîSi cnim Petrus figurabat Ecclcfiam,dumnbsp;linteum ad eû venit:certè(vt rcs fignificatæ rebus fignificatis tcfpondeanr)fi viélintco figni-ficatâ quoque faille Ecclefiâ, necclfe eft ira di-camus.yt lintcû ad Petrû vcnir,Ecclcfiâ venif-fe nôad Petru, fed ad Ecclefiâ ipf.imân Petronbsp;fignificatam.Quod quâ abfurdè dicatur facilenbsp;omnes intelligut,amp; ipfc,fi ab animo tâquâ abnbsp;oculis caliginein difpellas,tacilè videbis.Ecccnbsp;igitut quantùproficismimiru dum élaboras innbsp;fcrutâdis allcgoricis expofitionibas,quas Au-guftinusin hune locû propoluit.Etenim fi vc-lim Auguftinü ex tua fentétia exponercefficianbsp;très Ecclefias Catholicas hoc inodo.Linteû figura fuit Ecclefiæ Catholicæ.Rurlus animalianbsp;in linteo inclufa fignificarût omnes ta cóuer-tédos quâeonuerfüs, inquis. At illi côftituuncnbsp;Ecclefiam Cathohcam.Denique Petrus figuranbsp;gerebat Ecclefiæ Cathoheæ. En igitur tibi trèsnbsp;Ecclefiæ Cathoheæ pro vna. Ac forte hue fpe-Àarunt boni illi Poiitiricum Rom. fabri'cato-res; qui (vt memoriæproditû eft) pro vno tresnbsp;Pontifices aliquando creariint: vtnempe tribus corporibus totidem capita refponderent.nbsp;Itaque, Turrianc, fi Auguftinum authoremnbsp;adhibes : faltem mane intra ipfius Auguftininbsp;metas. Vtcnimdixic Petrum Ecclefiam figu-taff'e, ita fimulafflidit in qùibus Petrus gellê-rit Ecclefiæ pcrlonammcrnpe quatenus alcen-derit,efurierit, amp; mâducare luHus fit.-vt paulbnbsp;antè ilium ipfum Auguftinum allegorizâtcmnbsp;âudiuimusmonatttem quatenus lintcû ad Pe-trù vcnetit,vttu lomnias, dum videri vis Auguftinum curiohtaté fuperare. Porto Cypriâ-nura etiam citas,amp; libtnter velis tuasineptiasnbsp;in cius authoritate dclitefccre.Qmd igitur Cynbsp;prianus ? Epifeopum ( inquis.) elfe dixii in Ec-clcfia, amp; viciffirh Ecclefiam in Epifeopo. Ni -inirum his verbis exprimere voluit Cyprianusnbsp;atftiffimam vniufcuiufquc paftoris cuin fuonbsp;grege coniunftioncm. Sed quid hoc ad Petrum, adeóque ad vilionenr hanc iam a ce tamnbsp;muleis verbis agitatam’Vc enim,Turrianc,tibi confies; non amphus tibi dicendum eft hn-teum venilïe vfcpie ad Patrum : fed ita potius;nbsp;Petrû fuiffe in lintcoydi linteii in Petto : quodnbsp;O O; i). |
'/AD REPET. TVRR. SOPHIS.
ad veft^amillam tranffubllantiationcrn pro- nbsp;nbsp;tercedeute^ cuùisuuvieem agis interferoeès^p i”'
pemodum accedcre videbirbr. Namcónnere . domttasgentes ipfe te-fua.ptetate cu^odtat,'S‘^-Srconrhicri aliud circquàmp-‘rtingcrc,cx phi- Omnes itatjue Eptfiopi fattsvicarij-Petri : lofophia difecre debuiditcuius vallum acpxç- Pontifex Ratnanusifttceejfr' Petrivil:a)wCllr^-^làïüm.,tï\tl\iz.'(o^33.3lt;:lt;\.,,t\i\ynz\imnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßi. ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-
nunquam vfqstead tc venir, ncc ilia vnquam , SAD.Dixi ,ythocPctri.vifumad tULiPon-in re fait, ncc tain ca. Cætcrùm quum addis ¦ rifieem accommod.iri polfic, noniâ otiose in Petrum teftari Eeclefiam ad Ic venilletanqua . lublimi.ilio folio Pontifichtanejuamimmun-adpaput, falfilTimupi ell,ac profedlb nclcio do animaliinterimiuundaajïiixafiaincodciiinbsp;quonam tandem vallo tuunrhoc uicndaçiumnbsp;fcpics,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦'
T V R V..adiftcatio.Eccleßjsqua de coelo tl. defcedit iuxtaylpoc,BJaannis,ad tnPiart'li'ts lintei de cœlo dimißi vfcjue ad fiindamentum lt;^uodnbsp;efiPetr IS ^veniaf. Eccleßz adifeatio ^u.t vftjue adnbsp;hoc fundamentum ijuod Chrithis pofuitnon venit^nbsp;non efi adtfeatio E.ccteßs, :fed fynagoga Satan.e.nbsp;Elec adificatio Ecclefn niti poteßtnftn'da/nentanbsp;virtiitis preprie, quod eßChriilusßnonnitatur tnnbsp;funddmento cum quo ChrtSlus virtutem fuam com-Psg.9. nnifnicaiiit^quoEeß Petrus,
Sad. Perperam conftindis loc.um Apocat-Iypfc4»s turn.hoc vifo Petri. Nam loannes dc-fcribit Eeclefiam non colligcndam, fed plane, colleplam ; non inllitucuda, fed fuis omnibusnbsp;numeris con!lantera,qualis die nouilfimo ap-parebit. Longe verb ineptilfimum .eft, quodnbsp;I0CÛ loannis deprauansidicis EcC)lefia.m rilam ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
coelcllcmad Petrù ceu ad fund.imcnru vcnif-1: ajhemcitas ¦ex veftra ilia Leg.cndaf quamali-fc.^-quandoguidein manifcllis verbis ^loann.çs quando doâor quidanx .Sorbomeusnonan-ita defcribit fpirirualcm haneciurcatciq, vféj-ius mums habcat fundamenta duodecimo in Apoc.ii. quibus crant nomina duodcciip.Appltolo^nbsp;ium,qurbus fignificare voluit loannes, veramnbsp;Dei Eeclefiam niti fcriptis Apollolicis (quodnbsp;de noltfa Ecclclia negare fi audcs, iure tarnennbsp;non pores) non autem humanis.tradirionilxisnbsp;amp; commentis:quod de vcllra Ecelcfia athrma-mus:atqucid vos ipfi prævobisfertis, qui..tato,pere pro yeftris tradfiionrbus decertaris.nbsp;Ç^bd Sr tibi, Turrianc, vlu^venitjqiuim in libit tui prælationc flatuçte^ Traditioncni £.C.-clcfiallicam eilereg-,iîdm,veræ acf/nccræiijf-terprctatronisScriptqrariim. Arque hæc qui-dem de noltra Ecclclia, amp; de rua Sara,na; fynnlt;-goga; quemadmodû loqueris.Nap» yanam fila diftinôlioncm fun.daniç.nti vir.t.uciS(spropriç,nbsp;Sr virtutis cômunicatrc (qqam hîc r.eponis) v'rnbsp;impiam , blafpherR3.na.,elt;i,«3^oA(i3.oi! .ijn lupe-riore ÿollra rcfponfione.pfofligaui mus., Jnbsp;Vilî,, T v R R.D/wj- Puntificei/i deberepradicdrepernbsp;Pag.io. feipfumTtircéstgrttfdelibuSynoperaliosfed^itn-
nepetrus abfens pxadtcabat per literas qifi adßr . Pontifici cuiD. Petro, neç Pontificiis Epifco* deles Pqnti.,(jatati£t Aßty^ Bithynifiipf eorum, [nbsp;^ifceposfcribebatlainnonperttnebanttllorum, .çlïc.commune. . .nbsp;Eccleßa ad linteum idu.iplenum vartisyißmanß-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
bus, quod vfque ad Petrum venit?nonne Petrus S,. Xtilu/n prtmum Epifcopum Rhemenßetfi adEPjsnbsp;populos mißt ? nonne mifit S. EusTachium Epifcopum Ereuerenfem ? er S. Dtonyßum Parijios adnbsp;pradicandumlf^tde Clement em in Epiß.ad I apo-burn ß-atrem Domini. Anpeccauerunt Pontißcisnbsp;quia non tpß ad Germanos profecitfuntyfed mfe-,nbsp;runt BoniJactum?Sic.enim Aacharias Pontifex adnbsp;„ Bonifacium. ChriAt potentiam fiepwor ( inquit)nbsp;Vt Domino meo Beato Apo^olorum principe in-
lintco liniul volutata',cllc rcl'idcdum:lfdpro--ficifcendum adinßdclcstnftiri.ifndos'Euaqg;c-Ä lij prxdicacioijciqacinadmodum feeit Petrus- .nbsp;Hic .verö rnibi narras Perri.cpidolas, quibusnbsp;ais iilutn; prrçdicalle. Quànï iniproprie hocnbsp;dicacur, nnucnôaquæro. Sed oblecro,h fen-pfic Pecrus,]ia.mproptcrca vitia voce,nondo-cuit? Er quid hoc ad præfcntcm locuminquonbsp;verfamur ?Pqttufnc egiccum Coweboipcr c-piilolas ac non potiùs ad ilium amp; ad eins b-miliarcs acceilit vt cos yina voce inftitu.etet?nbsp;Tuus^autem Pouxifex ncc viua yoccdoccnti,nbsp;ncc fcribenri pçtrp ûipilis clE Crallis autemnbsp;fuit hip crtor.,{qu‘uni diecres, cosad quos Pettus feripfit pertinui/re ad linreUm virus am-màÜbus fefertutu.'.Nam conftat. genres hülfenbsp;illis animalibus f^gnincatas^ytaxue didiicft.nbsp;IlliauEcpi ad quos lcripbt PetruS^ani lud.w,nbsp;,vc patet ex pnino capite epillole pdofis..Quod
.ream fed fencam'appcllauit) de Epifcopis à Petro miffis : Sr fide carer,amp; ad banc rcni nonnbsp;facit ; non .enim,41iislaboranti bus, P-cy-iisin-terca quiefeebat otto ac yolupj^çib.us didlués.nbsp;Necte luuat Bppifacius,cuius beneficto valdfnbsp;nitcris, qui toticsilhini nobis obiicias.Naranbsp;(vc inancarfius in hoc Pern e^wjfpplo-de qUOnbsp;agimus)Pctris,ncmincm mifit aeiCwnelium,nbsp;fed potiùs.àifiorneJio acçerütps ad eutn eue-Itigió profetius ell. Sed Pjjntifex tuus,aliosadnbsp;fe acßcrfit : alios à fc abU'gat, mandat, edicit,nbsp;doinjinatur: npn.Petro,fed.Impptatori finiihS)nbsp;cuius etiani iedem.vfurpauir.Poftremo quumnbsp;addidillqPonn^em tanq.uarn Perri iacccllb-rem, eile viçariuin Chrilti,,Sr Epifcoposcll'enbsp;Ponnficis Vicarios; oblitus cras.)iafp verba.
VOS atidtt^e audit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C/óriïii h-
gati9nefungtnt'ur;^a[i;i multa conltinrlia non ad foluin Petrum,led ad allots ctiani pertinere.nbsp;. AddeAnibrofiurpjni. Cor.¦^.£p^fcüpus,in,-q'üt, haber perfpnam Chrifti,_Sr vicanus Domini ell, nc tnihi fæpius .r.epctenduin fit,ncc
„ --------------
pis cum veris ac legitimis Epilcopis aliqui“ 4^,.VWUIUXUMV* •nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I '
. T V R B.. Obiicis ditiionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pei'wdt X-
iß-acfi Petrus,dtceret, venit vf^ue adfncyó'i'f^ ad mens ßtccfißöres, Q^ad pate tex. lege Scriptni'^nbsp;de perpetuaj'itct'eJiiotiA.pal'torts loco Petrick ex Itnbsp;ge phdofphica, eptam paulb aate ex prtnetpe pb'^nbsp;fo/iiphorum recttauitfius.Plac l^egephtliifophicaß'nbsp;pteiUtattt Euangelij çtreundamus vt 4^ Sultt»’nbsp;Itatjue meuu) argumeatu no ejladegoruttm fVttb'nbsp;xtStiffednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Namex aMhoruate
hutus Itatet adegartam ad Eecleßam refecrt tti“I'
,. ligirtmsjtgi- ea(xpUcaiionecontenti/umuf'
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' rxn
-
rant in filMtone quarti Sophifinatist quatuvocas tmnufca’aytiu e prudens praterf ç^c.
S AD. Eîoccine cllintcrpretari ac non po-tiiis pcrucrtcrc ac lacerarc Scripturam ? vlque ad me: hoc eft, inquis,vfquc ad me dé ad incosnbsp;luccellorcs. Hoc tibi, Turrianeÿnon Petro vi-lum eft: atq ie ad humanutn fomniuin,non adnbsp;cœltftc vifum perrinet. Quid’iftiidnelinreumnbsp;cœlitus oftetifum Pttro, tuis quoque Pontifi-cibus oilcnium eft, quos vis elle Petri fuccef-lotcs?falU'ris, mi Allegorifta. Non cniin Pétrinbsp;linteum ccelitus demiftum venit ad Romanosnbsp;Pontifices,vt nugaris:fcd longe aliud linteumnbsp;crroribus,dolis,fallacus contextum «Séconfu-tum:quodiple inferorum fauces euomuerunt,nbsp;plenum Monachis- cuiufquemodi ac generisnbsp;dé prælcttim leluitis , tanquain rcptilibus acnbsp;ltrpenribus-.animalibusimmundiflimis:illud,nbsp;Turri, ne,illud,;nquam,linteum ad Romanosnbsp;Poinifices lampridem venir, déquotidie ventilât,ita vtiftorum ànimarium artibiis,Romani Pôtificcs vtlcantur:amp;(mirum ductu)ilia vi-ciftîm velcantiir Romanis Ponritîcibusidum i-pfiuscuhnx nidorem ore, naribus, A: apertisnbsp;faucibus cxipfa eiiam India famelici hauriüt.nbsp;hæc eilallegotica expofitio eius lintei quod adnbsp;Romanos Pontifices venit, ne pofthac, Tur-riane, linteo Petri in gratiam de aircntationcnbsp;lui Pontificis abutare. Nam quod fubiicisdenbsp;legeSctipturæjdé de vallo illo tuo fophifticojnbsp;fans iam iupeæque à nobis relutatuin eft. Tunbsp;veto ad extremum quafi vclis refipifccre,pro-fiteristc Pt tri expolitione elle contentum : vtnbsp;argumentum tuumgt;i7gt;ilt;f«)iTi)!av eirepolîît.At-queitaagiio-fcis verii elle quod inirio polui denbsp;allegoriis cx ipla Scripciira explicandis.Quodnbsp;AQ.iq das igituracc.pimus,arque inde concludimus,
¦ vilum ho; Petvi ad ipfius principatum ( quem comminilceris) minime pertintre: quâdoqiii-dem Petrus vilum illr.d expiicasnihiltàlepro
. Pofuic : fed potiàsolfendic mihi Dv»s,inquir, corpusnó eft finecapirc;Peccas,Turnane,rs%f
1. . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- I . . I •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-5_s rr. ï *.Ô.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'^r. J;_______
lie que poilutû autimpurü horaineum dicerc. Et fideles audit O Pctio;ncmpe,inquiurit,ctiamnbsp;Vjétibiis Oeus refipilcentiâ drdit ad vitâ. Eccenbsp;quonâ fpectauic v ifum Petri ex iplius Pctri dénbsp;reliquorû hdcliùcxpolirioneiqua quidé quum 'nbsp;Tutriands(vtait)litcôrenrus,eiHcio vifum hocnbsp;Peiti ad ftabilicnda Rom.Pontif. tyrannidemnbsp;non modo non vcrc,led ne verilimiliter quidé •nbsp;ttahi potlc.Qiiod poftremb quædâ prudens vcnbsp;ais.piæceiiinrtis quæ nos in noftra lolutionenbsp;nmiufculaappt-llauimus-.nelcio anjtarnentié-
- do tibi prudes videare : quâdoquidé nihil tale dixiinus’.n foiuiione noftra luperioretquéad-inodû Icctores pocerût ex ipfaleôtionc iudica-le. Verumramen fateorcc pcudenter,vel afturcnbsp;potiùsiVt cibi côiuleres,miiha ex noftris argu-nientis præcermififte, ad quæ qmd rclpâdcrcs,nbsp;nôhabebas. Vnii tibi reptæleatafte contçntusnbsp;i'io.lt;Jbiecciam,’rurrianeitc iplum tibhqui.innbsp;tuo lophifuiatccxpofueras hoc vfifum Pétri exnbsp;his Ghtifti verbis;itc,doeêce ornnes gétcsiatep
¦ tndcefticiebâ lignificatmùé huius'vilionisPe-troexhibitamnomiiiùsad reliquOS Apoftolos ‘ quam ad Petrû pettincre.r^metia digito cô-- inoiiftiabâ ciafiïiliraum tuu erioré,quüd Icti-
I.
pflfïcs id quod tue in çnigmateiüius lintei bca to Petro prçccpit Dominus,poftea (ine vllo c-nigmatc fanótis Apoftolis præccpilîe, quü di-xit:Eutcsdocetc omnes getes. Agnofeis Tu trianbsp;ne,tua verba,vt opinor.Exquibus pcrfpicuû eftnbsp;te in Photio amp; in Lcxico eins Conftâcinopo-litano t'itopere foille oiXupatû, vc jEuangelicanbsp;hilloriâ,amp; tem'porû ordiné fisoblicus,qui exi-Itiincs hæc verba Chrilli Mat.28.Ite,docete o-mnes Gétes : fublcqiii tépore viliiin hoc Pétrinbsp;de quo tandé amp; tarn inepte difpucas.Atep hçcnbsp;TurrianCjde tua vel obliuionc vel inicitia,nbsp;qtiam tu prudens filcntio præterirc voluiiti.
T V R R .Z)ie/r Rumaftnrn prif/ciptitum non Juif-
fe demijfum de cœlofed ego fiiperiori hbro fatis de- Va« 13. rnoïiraui i coclo eJfe.Sic eiwn Paulus de du ijuofdanbsp;Aposlolos, ô‘c,l[e:P,x quotutum corpus connexïî,nbsp;amp;c. Atqni corpus non efltotü Lgt;irpus,nif capushabeas. Corpus tgttur ettm capite ex Chnsïo capitenbsp;cofnpaElum ©“ connexurn efh quia necejfe efl atutdnbsp;ejfe connexum.iiô- altudex quo connexurnfit.
Sa d. Ad liiperiorcm tuunilrbrom i.nn re-fpondinius ; tuique errorcs fuis locis à nobis dcmonltrati funt. Vnum addis, cuius in libronbsp;tuo fùpcriorcoblitus eras : ncinpc argunicntünbsp;quod ducis ex loco Pauli ad Eph.4. Qui locusnbsp;lie habet. Veritatem, inquit,(ccfautcscû cha-vitatc proifus adolefcanms in ciim per omnianbsp;qui elf caput, nempe Chrilhis ; ex quo totuinnbsp;corpus coàgmcntatum amp; compaéluni per o-mnes fuppediratas comminuiasex vi intuS a-gentc pro mêfura vniufcuiufque membri capitnbsp;incrementü corpori cônucniens, ad fui, ipliusnbsp;extruélioncm per charitatcm.flçcille.Ex qui-bus lta,Turriane,minus ctiani quàm fophitli-cè conclitdii. Neccllc cll,inquis,aliod elfe cô-ncxum,amp; aliud ex quo connexurn fit. At totûnbsp;corpus Ecclefiæ connexurn elt ex Chrillo , vtnbsp;docet Paulus. Quare ajiud caput prætcr Chri-ftum côllituendum eltiquandoquidem totuinnbsp;- ' - - - - 1
to gt;5yói; tl o!7zgt;à{ Zijó/zlJoor,arque infidias ponts i ¦ in vOCabuloTo'tius. itaque rcfpondeottotuinnbsp;; corpus, fi finipliciter dic3tuf,caput ctiam cô:-, .nbsp;ptchendcretquia non eft fotuni fine càpire. Et - ¦nbsp;cotum dicitur(inquit'philo(ophus) à quo nulla pars abeft carutnex quibus dicitttr totum.nbsp;Sed qwando totum corptfs dicitut vefpedu capitis': tune nomine totiùs corporis reliqua o-mnia membra prætcr ipfum caput cileintelli-genda , idque ex natura relatorttm, qim Caputnbsp;ad corpus referri foleat. ApofioluS autem cx-preffilîîmis verbis atqucomni exceptione le-îuitica maioribus, difieritàn illo loco de vnonbsp;Ecclefiæ càpite, quod eft Chriflus : cui totuinnbsp;corpus,hoccft,rot.t Eccle'iafubiedtâcfttita vtnbsp;totum cnrptis dicatut exee pto capitc. Sic toranbsp;domus fimpliciter didla teefti etiamcômprc-hendir : lcd liquisdicat totâ domu opcriâ ellenbsp;tcclo-.tûc rclieiuas domus partes,exceptoteclonbsp;fignificabitmec propterea (ecundariüaiiquGdnbsp;tectum conllitticndurn erit. Perperam igiturnbsp;amp; impropnè Eccleliain crloco Pauli Incipi-tem tcdderc conavis.Sed hæc figura vos,vt audio.deleôtat ; quoiuni Epifcopi mitrati de bicornes in mcdiis veitris delubns inambalant,
€) Oi iij.
-ocr page 742-714 ¦ AU REPET. TVRR. SOPHIS.
TŸ ObüàtRomanumprincipatttmexter-renapotentiotamp;ftumana ambitionefurrexiffe.^e-rum^ijuit nifi Deui Confiantinum Aiagnum exà-tauit.,^c.Prapbetiam Ffait arguis,cap.6l.Fortt-tndtnemgentium mmeâetis, 0“ diuttiu eorum eritis admirabile}.Jtem:In faciem terrt, adora-hunt,^ puluerem pedum tuorum lingent.Q^mo-do, autvbi hoc/itnifiin deofculationepedum Epi-fcopi inprimis Romani^vt iam exttus reißt op-tknus interpret huius prophétie,
Sad. Étiam tu aonationcm Couftantini, hoc cft,fabula ccnticsà tuis quoque Pôtificiis,nbsp;adeôquc ab ipfis Gardinalibus cxplofam no-bis obtrudisf nitnitum te nicbora argumentanbsp;deficiunt. Quinctiam nihil tale cognas Itacuisnbsp;ptincipatum Romanum ellehumani^uris,nônbsp;diuiui ; quod fæpè iam tibi à nobis oblccfuni;nbsp;clEQuate ex. hoc tuo argumeco fequnur, Pô-tihccm elle Couftantini pociùs quàm Pétrinbsp;fucccUbrcm : icviconfequcntis, cxlcgali tuanbsp;régula fucceflionis» qua îùprà.nobis. obiicie-inbsp;bas,eflicitur, Pontiheem circ;bJçrQn;iS;fuClt;lef-lorem, ac proindc eundem cum Nerone clic,nbsp;exaltera ilia régula quam ex ptimæphil.ofo-.!nbsp;phiæ penu dcptoraliltnea quænonditFcrunr, ;nbsp;quaicnus non diftérunc,vnuin clle.Verùm eCrnbsp;ce aliud argumétum ex Efaia : vndc vis,probate diuitiasamp;potcntiamcui Pótificis,«X, quodnbsp;longé gvauius eft,ofculationeni, pedum eins.nbsp;Quid igitut Elaias ; Fortitudinetn gentiumnbsp;coinedehsjÿec. O tuani» Turtiane, impuden-tiam! Siccine mauis tcanlire ad ludxps, quàmnbsp;tuo Pontihei non alFentan ? Prpmiffipnes ü-»;nbsp;las propheticas, quibus façer Dei Spiritusfpi-riiualia tcrrenisadubtauit, miferriipiamp; çraf-filSniiludæi dcterrcnafcelicitateintclhgunt:nbsp;verba Prophetarum, ita vp fonant, accipien-tes. Vtinam vcrö,Turrianc, npniam.dij^uta-totjfed allentator impudentiflime,huius prae-claræ Hieconymi fentenciæ meminiircs. Scri-ptutæfenfum non effe infolüs vcrboium, lednbsp;in radice rationis.Quis enim non,v}detlpcumnbsp;Efaiæ nó de tcrrcnis, led de coelcftibus aç fpi-z.»â.i7.m ritualibus diuitiis exponendutn .ellgt;c ?gt;Audinbsp;ea.Ej.si. queraadmodum hiic Efaiæ locum idçna Hieronymus cxplicarit. Illi fortitudinepi gétiuxnnbsp;comedentjinquit.Corona enira Paçriim» glo'nbsp;rialiberorù: amp; prpRctus populh.epulæ laccr-dotû. Dciftiufmodi diuniis Paulus fçribebatnbsp;ad Corinthios ; Gratias ago Deo meo per le-fum Chrirtûquoniâ in omnibus diuites fadinbsp;cftisinco,inomni verbo amp; in omni fcicntia*nbsp;Fortitudo gentiu triûphus eft martyru : amp; nosnbsp;in eorû gloria fuperbi fumus,non ça fupcrbianbsp;quæ in vino eftrcui Deusreliftit vt humilibusnbsp;detgtatiâ.Hçc Hicronym.quibus verbis verasnbsp;Ecciefiæ diuitiasjvcrâmqj gloviam à tui Póti-ficis gloria difcernebat. Sed cur nó loanné hunbsp;iufccprophctiæ locuplecillimum interpretemnbsp;Apocii adhibeoHiCenim loâncsHierololymade cçlo
dcfccndcnté defenbens ; Gloria Det, tllufirauit /-quid in pedibus Ecpleüæ tetteni opens earn gt; CZnbsp;ad lucemetus-.ç^ Reges terraglortarnfitamy^ honore ad earn ajferent; nee porta etus claudetur in-terdtumox entrnnon erittiits,;^ affereturglorianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rint,a:tcrnam
hor. orgentiu ad eartunon intrabu tn ed. r^mdquam 1
quad inquinat aut abomitiandum ^uidpiam pit-trati vel mendacium loquitur : fed quifirtptipfit in libre vita agni. Hæc file ad locum Efai«nbsp;ludcns,cûmque exponens non crafsc de tetre-nis diuitiis Romanorum Pontificumfed drnbsp;Spirituali puritate Ecclefiæ, quæ tandem no*nbsp;uiffimo die perfciftiflïma futura cft. Quum *•nbsp;gitur de fola cleélorura Ecclcfia loanneslo*-quatnt poft Efaianufatis conftat locum Eiai®nbsp;de Romana Ecclefia non elfe intelligendum:nbsp;vcl te afientiente, qui in luperiori libto nobisnbsp;ceti es r epeticris Ecclcfiam illam tua m Rom®'nbsp;nam,quam appcllas Catholicam,non contre ex folisclcótisjfcdex elcótisamp; ropröbis mi^quot;nbsp;tamcirc. Fax« autcm Dcusyt quotquotin«nbsp;func eleóti ad verâ Dei Ecclófiam fe brcui re-cipiant ab inquinamcntis Ecclefiæ Rómanx»nbsp;amp; cius mendaciis libcrati.Iam dum addis po-ftrcmó ofculationcm pcdum Pótifieis (dequanbsp;vos lefuitæ libros etiam editis, vt telîquosmo-nachos noua, inaudira,ftupenda dcniquc im-pudétia,dc putidillima alïcntationcfupcrctis)nbsp;ncc dubitas locum Efaiç peruerterein grariamnbsp;pcdum toi Pontificisjmirum cft te mernoriamnbsp;cum pudore amiliire. Quid cnim agis, Turriâquot;nbsp;ne , qui ofculationis peduni Pontificis meini-ncris, dura inhac Petri hiftoria verfaris? obli-tûfnc es Petrum- r'cprchendiftc Corneliù qubdnbsp;fe ad cius pedes äbiidere yideturî Ât quod Petrus reculauit à Centurion« bonus ifte feilief'nbsp;Pctri fuecefloF à fumroisaRegibusdC'Tmfpeta-tqtibus non reçu fat. Non reeufat 3utcni?Imànbsp;cos ad crepidæ ofculanonem adigit j alio*nbsp;qui Pontificiis,fulminibns ojbfucndos, Srdi*nbsp;ita vobisccrtum ac hxum
ni Pontificis gnathbncs 8e ofcula'torcspcdum cius ; ergo aftèntamini, mentimini, amp; fiquidnbsp;fronnshabetis, fronten^oiagis ajynmspcf'nbsp;fricatc,ofculamioi pedes,vcftri Pontificis, pf'nbsp;des, inquâ, illos quibus Rora.Ponrifrx Imp^-tatotû maiettatcra,amp;, quod loge cft accibwS»nbsp;ipfam Dei veritatc quoad eins fieripotrnGP*nbsp;culcauit.Adoratc; atq; ctiam abiedi pioftf®'nbsp;tique lambite pulueré pcdû.eius. At nosid-terca ccrtiftimafpCjacfiducia cxpediibimusnbsp;fummura in vos veftruraqqc Pontifiçcip iudi-cium Dei, qui po,nctiniiruços Chriftifcabei-lum pedum ipnus.Cæteruai,licct.quodadR'^*nbsp;refponfione non indigcat : hoc tarnen die®*?'nbsp;quoddicit Efaias de gloria Ecclcfiæ,tc npU'i*'nbsp;ne flagitio ac Icelerc trahcre adglori^nvPo”'nbsp;tificis augendam, qui nihil cum vera Deinbsp;elefia commune habet. Prætcrea gloriamnbsp;cleliæ nobis proponi,nó propter ipfam Ecc^r*nbsp;fiam :fed vt Dei maieftas ac potentiaianbsp;fia rcluceat, amp; in ca Deus vnus glorinceiiquot;’nbsp;Sed malo Hieronymi verbis quàni mcis tu®*^nbsp;blalphcmiam ab Elaias loco amouerc.nbsp;fcquitur, inquit, Puluercm pedum tuorû 1*^nbsp;gcnt,fignificat quod Reges He principes q^ ,nbsp;'..... jsaóM'
j gentts qua feruatafuerunt arnbulabunt fern fuofermone tergant arque dclingantiO-, pet quæ omnia difcitEcclelia non eile ab'*nbsp;dominura præ.ter cum quem qui exiftim®nbsp;Ali.-iia.il gloriam poiîîdebunt. H® .nbsp;Hictonvmus. Quamobrcm,Turriane,duii)®
r
txitura rei efiTc opcimum intcrprctem huius ptophttiæûn nominandis prophetüs tua te af-iciitatio fefellit. Non cnim ofcuiario pedumnbsp;Pontificis ilU Efaiç;fed hanc potiùs tum loan-nis,tum Pauli prophetiaro implcuit: quas, nenbsp;*P»C4i. P°fthacerres, in gratiam tui Pontificis (ubii-ciam.Sic igitur ïo!Uines,/if^if Beïlitt draco vir-tuttmßtam thronwn fituntnbsp;nbsp;nbsp;poteilatem ma-
Itaejtie adorabant earn omna incoU terra ^Tl ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{gt;cnt fcripta i» libro vita agni.,
amp;c. Sic porto Paulus: tl on ventet dies Donuni., ^iun venerit def'eäio nrius, retetbtsfuerit homonbsp;•lit feeleratus.^ttu ^perdxionisfefe o^ponens öquot;nbsp;tS^erens adut^nt^uidjuid dteitarDeju autTfa-ntn t ade'oytw templo Dei tanqtMm Deus fedeatnbsp;freftliereifsfe effe Deitm, amp;CC. Has, Turriane,nbsp;Proplictias tuuj Pontifex ofculationepeduinnbsp;luorutn iinpkttit. Et nos, vt ca prophetia qusnbsp;apud Paulum protinus fcquitur,brcui implea-tut,opcatnu$, fperaraos,amp; omnibusvotisànbsp;Deo Opt.Max.fuae gloriae alfcrtorc ac vindicenbsp;iuftifCmo precarour : Tune, inquit Paulus,re-teget^r impius ille, quem Dominus conficietnbsp;Spiritu oris fui, amp;illulh.iaducntu fuoabole-bit.Aracn.
RESPONSIO OBIECTÏO-nes Turriahi AdSupenorem A.Sadeclis Difpuratipncm de Lodo V.ex i.Pct,
J. Quutn appararctur arca,amp;c.
»‘K RtAntorii^hocfaltetttnonconcef-
7 fiüi^sjuodtamaperti.tiffirrnat Au--guüinus : Petrum dicere Eccleßam fcilicet figuratd futße in area Nie:nbsp;aer^inquam t mfi tpuia videbas finbsp;coficederes relisjuasjua exeo fcijuebantur efii con-cedtnda:eam etiim vint connexi^ffe.Sic attte./n in-^trpret^nufitnhlt;l^idl}»» certïifit arcatufitijftfign-rem Ecclefit. vifibilis,Petroauthorei(^ interprété;nbsp;non video ^itod aliud capnt vifibile intelligt poßitnbsp;inNiinfivhtssprinceps là'prafes Ecdefia Catho-heee^ttiefiEpifeoput Romantes Petrifitccefièr. Tunbsp;^tn dic^fipotes, fmjfe ^nidem arcamfigurant Ec^nbsp;clefijttftd^ua erantw area rationefigura vacaffie o-tania : ;juo nikildehrius diet ^ueat. Quod ibi dicitnbsp;Auguilinus tn te ÔT tuos ProteElanies ^juadrat.nbsp;Date miht hanc Ecclefiam fi apud vosefitosl en dite vos communicare mm 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
demusinhoefeminebenedtct,çfc.
\-ll.
RESPONSIO SADEELIS.
DUi, T urrianc, me nón clTe nefchiro, Ec-clefiam à plcrifquc Vctcrib us cum area fuule comparatam,idquc vaiiis rationibus.at-quectiam addidi, aliud elle rem fimiiitudinenbsp;ilhiftrarc,quàm ^«PajcT/ïi: argumetati. Por-TÔ dedarauimus in loco fuperiorc proximo,nbsp;argumenta vetè Thcologica ducenda elle non
ANTON. SADEEL. RESPONS. 71;
ex ipfisallcgoriis, fed ex ca Allegori'arum in-terptetationequæ locis cxpreflîs Scripruræ ni-titunquemadmodum Auguftinus amp; alij pleri-que dodillimi tradidcriint. Hîc veto tergi' ucrfarjs,amp; vrges, Auguftinum, Cyrillum.Na-zianzenum Ecclefiam cum arcaNoëcompa-ralFeiquafi id inter nos agariir,ac nonporiùsnbsp;de vera huius loci expoficione difputemus,nbsp;quem tu,ficut amp; locos fuperiorcs deprauafti;nbsp;dum cos detorquesad primatum tui Pontificisnbsp;airercndum.Quare ex tuo hoc fundimcnro itanbsp;in teipfum ratiocinor. Si Veteres eruditiffiminbsp;fæpcnumcro compararunt Ecclefiam cum ar-caNoë, arcam iplam, amp; quæ in area crantal-Icgoricccxponentes(vr visjneque tarnen vllusnbsp;extitit, qui perfonam NocadPetrum , vel adnbsp;Epifeopum Ronianum vnquam rctulcrit ( vtnbsp;patet: )perperam igiturfacis qui tuisfomniisnbsp;nomen Vetetum doétorum audcasprætexcre.nbsp;Atquc vt ad Auguftinum veniam: fi noluitnbsp;hune locum Pecri Donatiftisobiiccrc,vt ex eo “nbsp;probater Ecclefiam pet vniuerfum rerrariimnbsp;orbem diffufam elfe, quanuis id claiifiîmè lu-ceat in Scriprura: quanto minus,Turnane,nbsp;cundem hunc locum proponere debuifti, vtnbsp;tui Pontificis principatura a(fcras,qui apoitifi^nbsp;fimisScripcuraetclhmoniis refutatur? Vcrùm»nbsp;fac AuguiHnum voluifie ex hac alkgorianbsp;Thcologicè difputare cum Donatiftis : quid tenbsp;iuuabir Auguftinus?qui tantum inde colligitnbsp;Ecclefiam elfe vbique diffufara.nonautem innbsp;Africa concludéndam.Audcs fcilicct extuo li-lo vallo philofophico ita argumentari : Eccle-fia clt vbique dimifa: ergo Romanns Pontifexnbsp;eft caput Ecclefiæ vniuerfæ. Sic vos lefuita:nbsp;concluderc foletis. Sedvidebatnbsp;Antonius ( inquis ) li conccdcret Ecclefiamnbsp;fuilfeatcaNoë fignificatatn, vimeonnexi cirenbsp;quoque concedendam. Age, excutiamus iiludnbsp;connexum, cuius vim Antonius cantopere rc-formidat. Connexum cllo huiufmodi. Si areanbsp;fuit figura Ecclefiæ vifibilis : ergo Noë fuit fi-guraEpifeopi Romani. Rationem addis: quianbsp;nihilcftdclirius(inquis,delirans)quàm contti-tùcrc arcam figuram fuilfe Ecclefiæ : amp; nihi-lomiutts qu^crant in area,figura vacallê.Qua-»nbsp;fi vëtb fi quæ étant in area efl'cnt alicgonccnbsp;exponenda, fcqucrctur No'c ita txponendumnbsp;âllegôticcvt tufbmnias. lam tibiobiecetamnbsp;lultihum Märtyrern pcifonam Noë ad Chri-ftum retitlifie, qiuiin ad hanc hillotiam allu-detet. Ret'pondcs l'ibri tui pag.iy. Noë i epræ-iëntalle Ghriltum priucipaiiùamp;,amp;Pctrum pro-piriquiùs. Obfecro vos,Theologidoctiinmi,nbsp;ftbus^cntibus lt;]uat iamvi- iftûrtme milerum fophiftaniTheoiogitm ha-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bctiüiutîùspattcminijquiramineptiidilfin-
(äioiiibusThcologiam,quantum in ipfoclt, contaminât î PctrùranefuillëNoacho vel no-bis pro|iinquiotéquàm fucrit vel fit ipfc Chri-fiusquot;? Itanc te lufthïum Märtyrern eluiîlle pp-tas, Tùrriane, dum te in fepem illam pliilolo-phicam abderë conaris? At ego iullim allcgo-riam (quandoquidem allcgoiiis deleëtaris) iranbsp;tctuûmque POntificem iia wgco. Si area luitnbsp;Ecclëfiæ figura ( vt à nobiseontcndis) amp;Noënbsp;fuit figura priheipis de c.apitis ipiius Ecclefiæ:nbsp;O O. iuj.
¦I
7i(r AD REPET. TV RR. S O P H I S.
Ibid. Ibid. vniira ergo eft capne Ecclefiæ Catholicç,neni-pc Chriftos. Vnus cniili NoefLiirin area, non tkio : quorum alter fuCrit principalior, alternbsp;pvopinquior,vt tn nugaris pqtiùs qtiàm diftinnbsp;gLiis:amp; quemadmodum area non habuit duosnbsp;principes amp; dUocapita:!taEccleiia Cathobcanbsp;habere duo capita nonporeft, quippe vnic'onbsp;Chrifto contenta : idtjuc'ex allegoria luftininbsp;Martyris qui No'ê cum vno Chrilto compara-uit. Itaqtie paucis rccefcamiis errorcs fupcrio-ris ttii connexi.Primuscrroriqubd ex loco Petri ratiocinaris,dum cxiftimas Eeclcfiam à Petro cum area compatari tu locum ilium ad Ec-clefiam vilibilem rcftringisiat Petrus'loquiturnbsp;de iis tantùm qui feruâtur. Iii't|ùa arca(inquit)nbsp;paucæ,hoc eit,üóto animae feruant font pera-quam.Cui-nunc rcfpondcns exemplar Baptif-nii nos qiioquc (eruat, Ôec. Atqui in Eccleftanbsp;vilîbili non omnes feiuantUr. quo intclliginbsp;poteft,locum Petri ad cleótorü Eccicfiam per-tinerc : quod etiam ex co raainfeitum cft quodnbsp;Petrus ( quemadmodum tibi ob.icçeram ) no-nnbsp;hælît in vihbili amp; cxteriorc Baptiiiiio (ucc c-nim ille nosferuat) lcd fpirirualcm eins clHca-citatcm propoluit bis verbis : Non carnis de-pofitio lordium,inquit, lcd confeientiæ boiiænbsp;interrogatio in Deti : vt vertit vêtus interpres.nbsp;Sceûdus errof.quod putes,li arCa lueritEcclc-lîæ figura, quæ in arcacrant alltgoricè itidcinnbsp;elle exponédà, Nâ Allcgoriæ in Icriptura pro-politæ non debent iplius fcripçurç hiics t rntrfire, ne temerc vagcUiur per cô’mentit'ias inicr-pretationes. Sic cellis noiter, àc iion tuus,licccnbsp;à te produôtus Auguftinus, quendam Epilco-pum Donatiftam reprehendir, qui ex cô quodnbsp;area crat intus amp;; extra bitutninarajConciiide-bat, Baptilmii apud liærcticos non elle. lam linbsp;vnus hoc modo,alter aliter interprcteruriquisnbsp;Cl it finistinquit Augult. Tcrtius crtbr : quod hnbsp;JiCerct alia quoque quæîn area ciât allcgoricènbsp;cxponerc , exirtimcs ex ilhs alicgoricis inter-pietatioinbus colligi polie tui Ponwficisprin-Cipatû. Nihilcnim in area Noc repecio quodnbsp;adttium Pontificem''referri poffirt nilr fortènbsp;Pontilicem amp; moiiachos cius'aftematoA'S t'unbsp;brutis anlriiantibus iilde'mquc iïnnitindis -vdisnbsp;compararc. Sedtu hoc non vidti, quia vidercnbsp;non vis, qùippe ex eorrt numéro qui occlos hanbsp;bent,amp;:non vident. Acdc præclaro cjuidéillonbsp;taoconnexü haètenus. Nuiic quia verba Ad-gullini quibus Donatiilas perlt,riilgcbar, innbsp;nos accômodas:nosctiam'vicilîim eiufdé Ati-gtiftini verba, quibus Donutiftai'ù arrogantiânbsp;retundebat, in tc,tuolque Turriaiie, aceômo-demus, Ecclelîah; luam demonfttcnt,fnq(ii't;linbsp;polluntmô in lermonibus amp; rumoribusinô ninbsp;tôuhis Epneoporû kiortim: nô in literis quo-ruiiilibet difputatorumó ni hgnis-amp; prôdigi-isnbsp;fallacibusiitd m piæleripio legis,in Prophetà-iiim prçdlCtisnn Plalmorum câtibus : in ipiîusnbsp;Paltoris vocibusnn EuangcliÜarum prædica-rionibus amp;. laboribus.'hoc cft, in omnibus Ca-nonicis fancitoruin hbrorum authoritacibbs:nbsp;nec ira vt eâ colligant, amp; commémorent, quænbsp;obfeurè, vel ambiguë, vel liguratè dicta hint,nbsp;(audin’Turriane.-)q,.içq,iilqi licut voluerit iii-terprtcccrir lecunduni l’entùm Itmm. Taliae-nim rcôlè intclligi cTOoniqiicnqn pofTinit.ni/înbsp;priùs ea quæaptrtiiîimc d'idtahint, firma 'lAnbsp;tcneantur.Hçc Auguft.quë vtinâaudiatTutl. |
T V R R.y/if Petrumriihilhîcdicere defu»fd-tfiatti, necjiie de fuie fuceeßmbui. Amtibo te : Ji prmatußio, (ß- jitcceßbribttsfuts dt.vtjjet, conticuo-i.‘c affeitßts ejjès^nonputo:c}tiidaMemrefert,vtriliigt;nbsp;in hcc loco un in alto Petr/u. de prirAaiu ßiodixt-ntl Dixtt Petrue tn xlttic Apostolorum, votfa'Hnbsp;^umm nb cintn^ûis dtebuc De tu in nobis, fcthctlnbsp;^poPiolis, elegitper os meum audiregentes ? voquot;nbsp;bum Puangelu-.tdem tjiurebarn libroJiiperKreyt-de CyprtanHm ad Ant-gni.ftn. ScrtpßettamMWti-lum ràfignij'icare 'eàv'^,ex Baßli-o, S A D.Lcpidum ccrtc difptitâdi gcnuslQuiel ‘ ü cœlum ruât,Turriane? Quanta cuinreucrcnnbsp;tia,quantâque fidei /»Aupoçofi/ct ca recipimntsnbsp;quæcontinétur in lacrishrcris,'nc fi velisqur-dem,potes dubitare. Verùm audio quid diras:nbsp;Perrum de fuo primaru ( quia fcilicer tniii canbsp;rcs agebatiirjin lynodo Hierofolyniitana con-cioncm habuillc. Atenim nos de priorcEpi-ftôla Pétri diircrimus,amp; de illo loco queæ inde aducrlus noltram fentcntiani dcproiupli-fti:adcôquedeallegoria arcæ Noê, amp; Ecch'liinbsp;.comparationc qucm.locum à te corriiptuiii,amp;nbsp;inalicnum fcnfum dctortum fuille alfinnaiiinbsp;atquc etiam aflirmo. Quorfum igitttr nieadnbsp;Aèia Apoltoloiû reuocas?Iilic-nc Petruspro-pofuit limihtudinem arcæ, vt ex illaprobarctnbsp;le efk-caput Ecclefiæ Catholicæ ? Nam ni hocnbsp;card.ine noltra hæc difputatio vertitur. Ta veto tuo more lie egregiè concludisiPctrus apadnbsp;Lucam in Aclis Apollolicis ait Dciim clcgilfenbsp;vt gentesper os 'uuih audirent verbumEuaii-geiij ; ergo locus Petri in priorc eins epiltola,nbsp;vbi fit nientio atcæ Noc, ad Pétri de Koiiiaiiinbsp;Pontiricisprirnatum pertinct. Quia verb dicisnbsp;te idem in libro tuo fupcriorc quæfiuillè: videnbsp;igitur quæ ad tuam illain quællionetu amp;adnbsp;locum Çypriani de Biafiljj rcfpqudetimas innbsp;hipcrioii iiqltïa.qqpqnfione : vbi copiosèdenbsp;illo ACtorum loco. dhpuiauirr.us: acdeniùii-.ftra.uimus quàm inepte deabfurde coiiclada- S'd*'nbsp;tur Pétri vel tui Pôtnicis primatus, ex eoquod i ' . , Pettus cælitns aantoiiitusillo vifo,de qiiopaii lohnte iiactauimus, primus libéré ad genresnbsp;v.'3cçeihr,vt iihs Euangehum aiinuntiarec.CT'a-rc ne tuo m.ore.abtuni agdmus,de paginaiii lu--..pertmcaneis repetitiombus implcamus, nonnbsp;• j^^a repetemus quæ line à nobis diedâ finit. ¦ T V R R .NegM me F.cclefi-arn cumarca cotnp.tquot; jjl. Mre .• at ego Bàpttfmicm in Dccleßa compara^ cuttgt; .pjp’nbsp;area.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtntBaptißmumm Eccleßa^is Bapt'f' gt;/ii ab Eccltjia nonßstangii', nee F.ecleßä a Baptiß mo.Picut area per acjuamßaluas fecit illa-s oclo ati-mM-sjtc P.eclcßiifaiAtJalnor,per B.ipttßaiiin apetynbsp;ßue Baptißmas acjas, z,.- Ecclejia. Idem entmreß^'¦^nbsp;BuptißnM caas e.clt;.leßa,0--Ecclcßa cumß.^ttßfKgt;‘nbsp;bA'o,. AiJud eil,Bdprilmum ab EcclAiaipi'nbsp;leifi-ng'ere ,;dt Ecclenam cumatca compai'if'-''nbsp;No» cniin lequitur: Si nec ßtrptifraum ab Ec-cle!ia,,nec EcelefiamT5a|xnlmo kiimgis,te P‘°-pterca rectedicere de Ecelelia, quod lette«-'-Baptilmodici porejt. Dixeraiu in lolutioiR tuinbsp;fiophifmatis:ii præfieriptis verbis agei.de'i’ •'ƒ»nbsp;inil- |
ANTON. S ADEîL RESPONS.
inillo Petri loco,non Ecclefiam,fed Baptifmu «umaicacompatarimon cniin Petrus Ecclefiçnbsp;menunit, fed Baptifrai, quem voeat diOiTurcov.nbsp;Jani,fl àvjiTvvcv ad arcam referas ( vtomninonbsp;ncce(Iecft)efficitur Baptilniura cum area comnbsp;parari, amp;proponi à Petro tanquam exemplarnbsp;qiiodipfi arex relpondeat. At, niqm‘s,Baptif-Uljs eft ill Ecclelia. Qms negatîfed obfecro te,-quodiiam eft hocconcludendi genus ? Baptil-I tiiuscftin Ecclelia.’ crgoqiiædicuncarde Ba-pufiiio dicuntur ctiam dtEeclelia. Quid ? Ba-'ao.pbfmasdicitur lauacrumtcgenerationismumnbsp;id de Ecclelia rcótc dici poreft? per Bapcifmumnbsp;cumChrifto fcpulti lumus,inquit Paulusinumnbsp;id accommodate qiiis deEcclelia dixeritîMarenbsp;tubtiim fuit figura Baptifmi,fiquidcm Apofto-loctedimus:num pcopterea dices,Turriane,nbsp;marc rubrum fuille fignram Ecclclîæ ? fialfumnbsp;igitur fumis dumex eoquód;Baptifmiis fit innbsp;Ecclcfia, colligis Petrum Ecclcfiam Catholica gt;nbsp;cum area compatalle. Quinctiam vcHm mc-cutn expendas, quàmparum tux fententixi-pluin loquendigenusconucniat. Baptifmumnbsp;elfe in EcclcfiarcctèdiCitur: fed aquas diluuijnbsp;ill area fuillc dici non potert:contta,Eeclcfiam 'nbsp;dfe in Baptilmo nemo dixit : arcam autem ânnbsp;aqiiis fuille omncsaSirniât.Itague vides quàmnbsp;tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod tâqna.pa.vnicû tuç cauifæ
prxlidium attulifti: nempe Baptifminn clftiil-Ecclelia.Nemihi premendnm fit verbum(ter-«aiidi)quod vix fatis apte Eeclcfix côucniuÉd^i Ecclcfia,boc cft fidelium cougregatt© dicenUaquot;nbsp;eft potiùs feruari, quàm fcruarc.. Quarc fi nonnbsp;incommodé Baptifmus à V cteribus appellatusnbsp;eft oftium Bcclclix hinc pcrfpici poteft, licetnbsp;¦Baptifmus fit in Ecclcfia, non tarnen eaquænbsp;Bapnfmo tribuurur,toti Eeclcfix elle tribuen-di-.nififortè quis putet,quand© quidem oftiumnbsp;cftindomojcaquxdeoftio dicütur.clleqiio-que dicenda de toca domo.Scd bac de re nimisnbsp;nmlta. Q^omodo veto tuam fentcntiam.ex-pliccs,fateor me nondum alîcquipocuiire.Si c-niui Noacboamp;tcius filüs ipforumque vxori-bu s tam Epifcopos,quàm Eceiefias ipfas fimi-Ics facis: video oélo illas animas totam Eccle-liaiti ex tua fentencia rcprxfcntailc. At oólo Ilie animx feruatx funt,inq',iit Pctrusiac proin-dc fetuatLir Ecclefia. Die ergo fodes, fi oCfo a-*nbsp;nitnæ Ecclefiam fignificabant,quænam cft ilianbsp;Ecclelia quxeum area compatniur; amp; cui hocnbsp;tribuis vt fcruct? finglfnc animo (vt permultanbsp;alia)elfe qiiandam Ecclefiam maioiemamp;ea-paciorero Ecclcfia Catholica, q .ix ipfam Ec-elcfiam Catholicam concincat non. minusnbsp;quâarcaillafamiliâNoachi continebatîEccenbsp;quonam te deducat allcgorica tua fubçilitas.nbsp;Veiiio ad id quod dicis ßaptilmum cumEc-clcfia âcEecleliam eum B.iptifmo rc idem elle:nbsp;quaintcpcccas turn inTheologia,tnm ctiamnbsp;•ni pbilofophia. InThcologia quidem : quianbsp;Thcologi non dicunt Baptifmum elfe cumnbsp;Ecclcfia,fed,inEcclcfia. lu phftofophia verbnbsp;quandoquidem philofophi ni lui talc tradide-riint de Eodem quale tiilomnias. Vide philo-fophû inprimaphilolophia lib.5.amp;7.Qjaanuisnbsp;ergo Baptifmus cum Ecclcfia, EccU-fia cum
Baptifmo.rcm eandé fignificet, h,e.vniu.s eum altero conium^tionémon tarnen idé rç funt.ivcnbsp;ais,quia Baptifimis aliud eft qua Ecclcfia : imónbsp;ipfc tibi conrradicis, quû ais Ecclcfiam faluosnbsp;faccre pccBaptifmummam per Baptifmum,amp;nbsp;cum Baptifmojiion idem ligiiificant. Deniquenbsp;vidcris nomine Ecclefix iiitclligcre ecclelia-fticum Minifterium quod tu cd area Noë có-paras. Si itacft,dcbuifti cogitate, minifteriumnbsp;Êcclcfix non elle Catholicam Ecclefiam. Vtvtnbsp;cft,moneo,Turrianc,vt pofthac in dilputandonbsp;gtadunifigas, ( vt olim loeatus cftTcrtullia-nus)necita titubasdicas, Ecclefiam in Baptilmo,cumBaptifmo,per B3ptilmü,vno,eodcm-que fenfu : amp; rorfus Ecclciiaru leruarc, ik Ict—nbsp;uari: Ecclefix nomine in codé fenfu vtrobiquenbsp;vlurpato.Scd iam rcliquaaudirc pergamus.
T v R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tmperit'e Gr^ca emends-
re vohùïli, (juin, o mttaiiitn , onnare lege:'gt;du?n efi'f'Vt eß'in vetnsïis exemalarihitSy^:^ its ^jux-ferunnbsp;turß id eßr.!t^’ a,négt;'npe yi'uf. debuisii Mtcern pe--ïitis dieereS
S A D. Ego apud Petrum lego M in dandi ca-fu cx codice Cóplutcnfi,quod tibiin Vaticana bibliotheca verfanti nouum elle non potuir.nbsp;Sei'dum rétines o\Set-xponis i!c(5’t,,neiiipcu-inquis, vt ad aqua referacur, nihil promo-ucs: fedin nOftram venis fententiam, qui nq-bifeum ftatnas Baptifmum fiiilfc ixi.titu3-op a-quxjuon arcx.Siccnim exponis,fc(î^iTdu qua,nbsp;videlicet aquam,amp; nos ndc, limilis formx faluos facit Baptilma,iólt;;c. HxcaucemeXAer^'t t‘ftnbsp;durillima,qu3m hue alfcrs ; nec minus propriènbsp;dicitur avTi-Tu^rav nvi quàm «l'Tiçpo.pov Tin. at-que hxc pro leótionc Complutcnfi.Quamob-rcm quum inc audacixinfimulas, facis id qui-dcm(vt Auguftini verbis vtar)conuitiantc ma- ‘ 'nbsp;gis leuitatc,quàm conuinccntc veritate.
T V R R. Debuißi dicere non tantiim in •vifibili exteriori BaptißnoßedtufeparM alternm ab al-tero, vtnonintelUgatnrneceJlaria ajnavifibiltsnbsp;corporalis:^ftod ta cum hereticis[entire videris.
Sad. Age cum ipfo Petro quem ego fecu-tus fum,amp;qui patticulam(t3nciim)quam milfi fuggcris,non appoiuit.Sic enim iHe : Nos,in-quit, Baptifmus feruat non quo carnis fordesnbsp;abiiciuntur,amp;c. Abfic autem vt falutem noftranbsp;exteriorifigno alligatam dfe eredam : quod linbsp;tu fentis, hocccrtecuni hxrcticis fcntis. Sednbsp;quiatetatopere occupatum detinct arcç Noenbsp;Allegoria, expones nobis, fi placet, quonamnbsp;modo hxc conucniant in area Noe : oClo iHas'nbsp;animas amp; omnia animaliatam mtinda , quàmnbsp;immunda fuillequidem feruata per aquara: atnbsp;nonomnes qui aqua Baptilmi tinguncur fierinbsp;' falutis participes ; quum munda immundanbsp;animalia jad probos ac prauos homines quinbsp;funt in Ecclcfia referas pag.libri tui 24.
Tv'P^'P^.l^az.iaizenMtocutiM efl de peaMts cx flagittofis Epifleopts : neque neganit Ecclefiam quanbsp;¦ tales Epifcopos habeat ejfie cum Bapttfimifàtli Tv-•nci arctiEI ë.
S A D. Si ptaui illi Epifeopi quorutu fedem, confilium, ót cómercium Nazianzcnusfugie-bat, erant in vlla ECclelia, cuiusarcam Noe fi-guram fuille contendis-.aniabo te,cui' Na^'.an-
-ocr page 746-7xS AD REPET. TVRR. SOPH IS.
|
zcnnsfcEpifcopos illos fugcrc,amp;: fimiil area fc Noe quærcrc pi;ofiretur?Quid chi-in fi niNa-zianzenu appellans ita ci'i illo agcrcsïlcanc Ec-clefia vifibilê defpicis , Nazia'nzenc, qua olimnbsp;Petrus CÛ area Noc cóparauir? num alibi arcænbsp;figura elfe ftatuis’Atenim,ne erres,ipfa Eccle-fia vifibilis, cft area Noc myfticc, amp; Epifeopinbsp;illi quos refugis, iii filiis No'ê allegorieè repe-nuntLir.Nimirum,Turriane,tibiica fecum ex-poftulanti hoc vnum Nazianzenus rcpeterec;nbsp;Q^ro arcam Noévt grauem morte effugiam.nbsp;quau diceret : fi corruptilTima ilia Ecclefia, finbsp;ncquiflîrni ilti Ep'.lcopi ad figuram arc;e Nocnbsp;pertincrenr, non ab eis mefubduceté. Etcnimnbsp;quæro,non fugio arcam No'ê. Ego verb me il-lis non adiungo, fed eos fugio : quia non quç-ro, lcd fugio grauê mortemzin qua video illosnbsp;tanquam in profundo demerfos efic. Tu por_nbsp;rb quid quot;contrà pro tuis Epifeopis obiiecresnbsp;Nazianzcno,quuir. crit otium,cogitabis. yn. Tvrr. Archieptfcopi.cui'/t Eptfcopitcompa-'Pug.tS. ranttir taficjuam fratres Afatoref Cftr/t inoribrü vt erantß'i/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matores ali^u a!to.Idem enirn or- do efliltcetrion idempradat dignttatis. Patriarche in vno Pâtre Patratn iSlt 'é tanquam tn figura con-tinebantur:fied tmprimis Patriarcha Patriarcharîinbsp;Vug-zj,- Petrta Eaangelicw Ntë, amp;c. Perindefacis vtfi-qitis in pftfura nthtl pattatur efi'e ab dint aut opacd. S ad. Nó abfurdèfanèfomnia ilia tua,quïE tibi cogitatione depingis ,Turriane, cam pi-dura comparas, eâtjue opaca, amp; abdita, qui,nbsp;tanquam vinbris circumfufis, oculos fugiat.nbsp;Sed quiaThcologi non pingcndo,fed dilfeiê-do (oient '^noS'etx.riKÙi côcludcre,fuadeo vt pi-élâ hanc tabcllâab hac difputatiane remoueasnbsp;câque pofthac in palatio tui Poniificisfufpclanbsp;maneac,q'iafeillcobleôfer,dum crit comnio-du.Quid enim magis ridiculu elFc potelt,quàranbsp;ex filiis No'ê alij alios ætate fuperantibus Ar-chiepifeoporû amp; Epifcoporum varies dignitatis gradus probarc vellc?Porrb quti Noc filijnbsp;fuctint tres numero,miror cur fraercs Maioresnbsp;amp; Minores tantùm nomincs, qui Minimos e-tiâaddcre debucris, vt Allegoria mcliùs qua-drarct.Quàm ctiâ apte dicatur,in codé ordinenbsp;varios elle dignitatis gradus, explicabis qtiumnbsp;voles:vtita obfctirâ illam tua be abditâpiêfu-ram in lucé proferas.Nam ad Noachum quodnbsp;attinet, que tu tuis Patriarchis be ipforuni Pa-triarcharû furanio Patriarcha Rom. Pontificenbsp;plcnû,refcrtum, ac propè grauidum dcfcribis:nbsp;hoc tantùm refpondeo: iniuriâ te Noacho fa-ccrc,qucm ita inarcacollocas,vt non ei federnnbsp;aliquain immundis animalibus vacuam,amp; abnbsp;cisdirtinêfâfaltcm tribuas: quû in area variasnbsp;manfioncsluillc non dubites.Dcnique viderisnbsp;gratiam à Francifcanis inirc veile, qui Epifeo-pos tories fratres Minores appelles. yill, Tvrr ,Ais inauditum ejje Patrem vnquam à liber isfuifie progenttum.E' tderts non legtfie in Pfial-rno. de Apostolis-.propatribtu tutsnattfirnt n-btfihjiconslitues eos fiuper omnem terratn.Promtfitnbsp;futurum vt qui effent filq ludeorum , fièrent patresnbsp;eorum.Stc Paulus: P er E.uangeiiurnego vos genui,nbsp;^uornodo igttur erit abfurdum a figuratis tnfiliisnbsp;El.ë fecutidum caniem progenitts creari patremnbsp;eorum ffiritualemfiguratum in pJoe? |
s AD.Quod Pfaltcsdicit de liberisin locum PfiW' parcntûfucccdcntibus, amp; Apollolus de fide-11 bus ab ipfo genitis,nihilad ré præfentcra fecit : nccexcutio Allegoria à quibufdâVetcri-bus in illû Pfalmi locû vfurpata: ne fuperiorénbsp;Allegoria noua etiam Allegoria videaroiicta-rc.(quisenim præter Turrianum,Allegoria fxnbsp;Allegoria exponat?) Hoc vnum vrgco,necxt-pfisquidé Allegoriis à te accumulatis fe quinbsp;quod vis efficcre de Cardinalibus patrem fuumnbsp;Romanii Poiitificem ercantïbusicuius rei egonbsp;typû inarcadcquadi(putamus,requiro:quan-doquidéNoachum neque naturalitcr nequenbsp;fpintualiter ab fuis liberis progenitura faillenbsp;vnquâ accepinius. Quinetiam fi cxeuipla qua:nbsp;adhibcs fcqui vclimus,diccndum erit l’ontih-Cem Rom. Ipiritualitergcnerari, hoccll, nonnbsp;' cligi,ftd doceri à luis Cardinalibus, quos i 11cnbsp;naturalitcr genuerar. Papa-ldcfuo PapaTiU-rianum papiftam tara indigne vcl (entire, vclnbsp;fcribere/Ncmpeea cft mendaci) natura vt quonbsp;ipfum magis tegere conaris, eb fe magis proférât aedetegat ab ipfa veritatis lucepattfe'nbsp;(ftum.Scd iam ad reliquapergamus. RESPÜNSIO ET OBIECTIO-ncsTurriani Ad Superiorem A. Sadcc-lis Difputationem, de Loco VI. ex Ezech. j^.Ecce ego iudi-cabOjbec. aie interrogaueram :dicite Confeßto-ntfte., qttempaftorem habent Atletes vePiri-, id efi^ MtniPiri, velSu-perintendentes ? Cur tu meam han( interrogationem dfiimulaPlPSic c-M;n concluAebam eOs extra Ecclefiarneffe. Pafitnbsp;ouesmeas,tnqutt Christusf petro: hoc efiquafeutt-'nbsp;que eues. RESPONSIO SADEELIS. Sic refpondcnr vcrijvcræ Ecclefiæ cxEuaii-gelica V cri tare rcforniatæ, Paftores, acMim-Itri ad tuam illam interrogationem ; Nos vni-cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paftorum omniû Principcn' ac Dominum agnofcimuslcfum Chriftuuint^ docente Petro : tantùm abclt, vt volucnt hoCnbsp;homcnadfe trausferrciquod ramen non dubi'nbsp;tas faccrc : non ipfius Pétri, fed tui Pontihe'isnbsp;caufà. Atquc hanc rcfponlionera, Turriam',nbsp;(atis facile poteras exuneo feripto colligare,nbsp;neputaresid me diflîmulare voluiifcjquod pfÇnbsp;me femper ruli atquc etiâ fero. Quaic hxC ru*nbsp;querela Icuiiifcula vifaeft. Longe grauius'l'nbsp;(er,quod (ubiicis(fiquidcm verum dieeres)t'O^nbsp;tdîe extra Ecclcfiam qui rxium Pontifieem no”nbsp;agnofeunt Epifcoporum omnium elle Princi-p'em. Sic qiiidcm iibi videris contludere, [U 111 |
tilth more qui fomniant. At nobis nûquam id concluderc vifus es inani illa tiia ac futili lo-tlimcitate: quam quia ego totidem verbis nonnbsp;tcpræicnto, mihi hicccnfes. Atenim proficeornbsp;tt‘Cnullum(quod fciam) ex tuis argumentisadnbsp;banc noftrâdifputationé pcrtinentibus diffi-ihu'aflevel prætcrmifilîe. Cæterùm de loconbsp;loan.ii.difleruimus in fuperiori noftra difpu-tauoné,in loco j.vt hîc rcpererenon fit opus,nbsp;i, T V R R,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignorât Sacerdotes P adores le~
t^guram fuifle facerdotumPaiT^orum Ekangeltcie. ? ergo qua dtcuntur a^uâ Ezech^ ,nbsp;ad noRrcs etiamfàcerdotes pertinimt.i.Corinth.icr.nbsp;HicithfigurafaSlafuntnoEiri, c^c. Cur igmir cwnnbsp;»ollris Pasîoribus non communKeturnomen tranf-Ijtum Arietum , quo a Propheta veteres PaEloresnbsp;intgrttwr ? ó't. MonElrißmile videri poß’tt te tamnbsp;ßnpidurn eßeiVtartetet irrationalesnonpotiiisnbsp;tationales intêüexeri^. Norntne autem arietumnbsp;hircorum eos inteiligitqui omrtibus praerant'^ea quanbsp;feqmtur declarant. ÊîormeÇam wbis eratpafcuanbsp;bona depafii : infuper reliqùias pafcuarum ve~nbsp;firarum conculcaitispedibus veEiris,nbsp;nbsp;nbsp;ones mea
iis pofiebantur,(^c.
SAD.Saccrdoteslegis Mofaicæ figurafuilTe PaftoriimEcclcfiæ Chriftianæ falfiim eil:, fi-, quidcm Apoltolo crcdinws,qniinEpifioIaadnbsp;'“17. Hebræos perfpicuè docet, veteres Sacerdotes,nbsp;tique adeó omnia quæ ad ceremonias perci-nebantjfiguram Chtiftifuifleiatque hoc argU’^nbsp;thcntuin copiose traólar.Tn veco libeiiter Monbsp;faico Pontifiei RomàPontificem fubllitueresnbsp;Chiifto ipfo derurbato. Neefatiscommodenbsp;Paulum dcveccribus facramétisamp;figurisdif-fcrcntcm,cum hoc loco Ezcchielis confundis»nbsp;(i^arctuum iltum errorem ita corrigito , vtnbsp;dicas : Quaudoqiiidcm veteris Teûauiétifub-ftantia amp; frudus nobis in Chrifto remanfit,amp;nbsp;quæ feripta funt ad noftrâ dodlrinam feriptanbsp;lunt ; (inquit Paulus ) idcirco reprehenfionesnbsp;Prophetiças noftris temporibus pro circûllaiinbsp;tiarum ratione pofle accommodarfi Itaq^nonnbsp;obfto,quin grauifiima ilia Ezcchielis obmrganbsp;tio ftriiigatur, in fomnolcntos Paftores, Vt itanbsp;adpræltandum officium cxcirentur. Quia veto Itimmè contendis, vt à nobis obtincas lo-tüinEzcchielis in roos Epifeopos quadrarc: a-gCjhoc à nobis auferto'dvd ca lege, vt Paftoresnbsp;illi Ifraclitici hoc vno Pontificios Epifeoposnbsp;fupcrcnt,quôd ex præfcripco Icgis haberét vo-cationcm, quippe ab Aaronc oriundiitui vetonbsp;Epilcopifcfc iti'^crant amp;intrudanc indigni-tates EcclefiafticaSjfprotoac violate illo ordi-ncqucm Apoftoli præfcripferunt. .Ex quo fit,nbsp;vtadfuperiorcm obiurganonem polfis etiamnbsp;11 velis nanc reprehcnliônem.j quæalibi extar,nbsp;adiungete : Curtebant illi,at ego non cos mi-leram, inquit Dommus, Porto non lum adtonbsp;ftupidus,vt(quod mihi obnGis)locû Ezcchielisnbsp;debrutisanimanbusintelligara: neefatis pol-fum côiicere,vndc.nam tibi litafufpicio inie-ûa fit, nifi fortequod tibi alîenfus fim verbanbsp;Ezcchielis tuis Epifcopis accommodantfiDe-niqueaccedis ad interprctationcm verborumnbsp;Ezechidis; amp; quxftioms à me propoütx nódünbsp;taugis.fcd non diftbhiisividclicet, An Ptophfi-
IJJ.
'•M.
ANTON. SADE EL. RESPONS. 715, ta nomine arietum amp; hircoriim præfcûos po-puli fignificet,hoc aurcm vt prob es, a fiers quænbsp;Icquuntur apud Prophetâ de iis qui alios vexa-bant. Quafi verb necclle fit quotquot popii-lum opprimunt,c(ïeipfiuspopuliprçfcôtos,acnbsp;nonnirois experientia comprobct,iu ipfo crianbsp;populi corpore, potentioresiniuriam inferrenbsp;renuioribus. Ac ne pofthac repus reras in mcanbsp;interpretatione rcprehcndéda;audi quid Pro-pheta fubiieiat ; Ouestnea, conculcàtumpedibusnbsp;vePtrisdepaßcuntiOrconturbattimpedtbuivePirisnbsp;bibunt^proptereafie dicit Domirnts, Ecee égo indi-cabo interpecusptngue, (ÿ- pecus rnAcileiitum. Etnbsp;paulb mtktpinguem (ß-fortem ouern di/ßerdä (fienbsp;ertim exHebræo Icgendtim eft,licet É XX.aliter Icgcrint vnius literie figura dcccpti)cx qui-bus intelligitur ditiorcsifraclitasamp;potétio-res (vt fere fit) in aliorum facultatcs inuadcrenbsp;folitos,acpropterca reprehéfos fuifie. hos egonbsp;dixeram cum arictibus amp; hircis à Prophetânbsp;cóparariiqucinadmodiirn ex his Prophetç ver-bis perlpicunmcft. Eb qubd, inquit, latere Ócnbsp;humero impellitis amp; cornibus vcfttis impin-gitis inomnes infirmas, douce cas extrudatis.nbsp;Hæcille. Vndeipfc pcrfpiccrcpotes me (poftnbsp;Hebræos dobtorcs ) conucnicntcr arictes amp;nbsp;hircos de ditioribus amp; pötciitioribus intelle.,nbsp;xiire,quos tu dicis Epifeoporum tuoritm (forte quia funt cornupetx)figuramfuilî'e.
T V R R .Obiicis artetet non pafeere fed monent Graci interprétés , in exemplts non oportere omnia 4^.54;nbsp;Kitr'^Koyêir axe«^(âs.-fingis ettarn me comittere cit~nbsp;rantouittm arietib:is ea licentia qtiafcripßt Homerus de Ctrce (ßr focus Kltxis j aut Apulctus de A~nbsp;fno.debcbM reddererationem curlaici habeanto-puspafiore Qr duce ! pafiores vero quos fuperinten-dentes vocatis^non habeant,
Sad. Vtinam Graieos illos audias qui tor tics Aew'îAoj.iS; «’«et»«; , amp; minuta quæqucnbsp;fcrutaris,tanquam paleas colligcns quibus ar-cera iilam Pontificiam extruas.At(vt tibi in fa-bulis verfantiHomerumjVlyftcm, Apuleiuminbsp;arque etiam cius Afinum rclinqua ) id ego tibinbsp;obiiecre volui quod verum eft : nempe lis quinbsp;Scripturam allcgorieè tradkant (qiiatcnus ante id fieri debcat, expofuimus) dandam elle o-pcram vt omnia fint dvclKoya. ; nc rilum potiùsnbsp;captare quàm docere veile videantur. Atquenbsp;vtidintelligasquum Ezechiel grauilfime re-prehendat non paftores tantum , led etiam a-tietes amp; hircos,quippe qui ones opprimèrent:nbsp;amp; norainatim Dominus dcnuntiet le non modo in Paftores animadueilurum, verùm etiamnbsp;iudicaturum interpecus amp; pecus( vt loquiturnbsp;Propheta)cccui dubium elle poteft, Palroruinnbsp;nomine, præfeôkos intelligi ? Arictes autcni amp;nbsp;hircos reliquum gregem cornibus extruden-tes, cos fignificarc qui dum in gregeipfo, hoenbsp;eft, in medio populo viribus öc potentia an-tccellunr ,aliis faciunr iniuriam? Quod fi tnnbsp;negas, amp; tuos Epifeopos nobis præfracfè in a-rieiibus be hircis repræfentas, exphea igiturnbsp;nobis,mi allcgorifta,quoliiarn in hac tua Allegovia inteHigas paftorum nomine.Pa'.tores c-nim elfe arietibus amp; hircis lupcriorcsforte nónbsp;dabitas.Q^aie cxtuaAllcgoriaopottctct tjua-
-ocr page 748-plurimosvno codémque tci'nporeefl'cPonti’^ ficcs,qui ariftibus amp; hircis, hoe cll, Epifcopisnbsp;inipcrcnt. lam accedo ad earn lationcm quaninbsp;ego redderedcbui(vtaisQnimiriun europus urnbsp;laieis paftorcae duee: iioftris auté Paftoribusnbsp;fion fit opus. Egrcgiarn verb quærtioiiein Scnbsp;philofopho dignam. Imb quarenus Paftoresnbsp;amp; duecsab alio pafecrentur amp;dueercntur, nónbsp;iam paftores nee duees habendi cfi'enc.Verum-enimuero, Turrianc, à te vicifiim peto, yt ra-tionem reddas quamobrem Eicchicl,in euiusnbsp;prophetia nunc vcrl'amur,mernincrit quidemnbsp;Paftoruin tanquam præfediorum populi: nullum tarnen præterDcutn proponac paftoribusnbsp;ipfis fupcfiorem? autem ad paftores no-ftros attinctnon funt fine duee, quippecùmnbsp;Ghriftum , cx ore Petri, paftorum omniumnbsp;prineipem agnofeant.
T V R R. Obüciótita me exponere ludicabo^in-Domim^s^id efi^iudicabit Pontifex RomaniAt nuftjuntn ego tddtxi: Pi os ^KUtniudtpat Pontifexnbsp;Romanw Dominum indicare credimus : iuxtatl-lud:Dabo ttbi clanes regni ccB!orum,(^c.
Sad. Imb nune etiam dieis, qui affirmas tune Dominum iudiearequumiudieat Rom.nbsp;Pontifex(abfit verbo blafphemia} amp;quamuisnbsp;non totidera verbis ita exponas loeumEze-chitJis: nemo tarne non videtebprorfusruumnbsp;argumentum fpciftare: vis cnim oporccreRo-manum Epifeopum effe Epifeoporü omniumnbsp;prineipem ex hae Ezeehiclis prophetia, adeó-quccxhisverbisiludieabo interarictesamp;arie-tes (fie cnim poft tuuin Clcmcntem perperamnbsp;legis repudiata ctiam veteri interpretatione)nbsp;quorum nomine Epifeopos intelligis, de qui-bus Romanus Pontifex iudiearc debcat. Denbsp;clauibus Ecelefiæ Petro pro rcliquis Apoftolisnbsp;refpondenti promiflis, amp; omnibus fimulA-poftolis àChrifto datis Ioan. 20. in fuperiorinbsp;noftra difputationc traólauimus.
T V R K.Tii ChriAo tenebras ojfundis;qui cjuia ChriAus caput efifuper omnem Ecclefiam^nbsp;nbsp;nbsp;ejui-
dem proprix nbsp;nbsp;nbsp;infnitit. -virtutis, non patents vt ei-
dem Eccl eftx lt;jhx efi cor pits eitts,^ vmutem ab il~ lo capite acctptt, captü analogum imponatur, tjuodnbsp;virtute etiam i!lt:ss capitis participetj^fc. Cur huicnbsp;corpori inutdes vis ejfe fine captte ,fuißmtli, idnbsp;eflf humana infrmitate circundato, vtfciat compa-tii An derogare potefi radius foh? riuus fonti? aliéna vtrtus propriAfinititm infnttoiSi ^juia Chrisiusnbsp;efiPrincepspaforum'. Romanus Pontifex Princepsnbsp;paPlorum non efi-.nega igttur Apoi'tolos Ecclefianbsp;datos,Uta ehrt Aus eji Apo A olus Qf Pontifex con-feßionis no Ara H ebr. 3. derogaret, i^ut eos ChriAonbsp;pares faceret.
Sad. Vter obfeerotenebrasChiifto ofTun-derceonatur.’Egbnc qui verbo Dci fretus eraf-liflimas tui Pontificis tenebras à elariflima Chrifti vniei Ecelehæ eapitis amp; paftorum o-ranium principis luee remouco ,atque difeu-lio;ae non tu potiiis’qui quod Chrifti propriunbsp;eft,tuo Papæ tribucic non dubitas, tumque fanbsp;Efa 14 cis ei fimilem , quem Etaias lie aliquando lo-quentem introduxit : Sufer aAra Det exaltabonbsp;julium meum: afeendamfuper altitudinem nubiumnbsp;Cs finilis ero aitißimo. Verum audio quid dieas:
ï.Pet.5-
r.
AD REPET. TVRR, SOPHIS.
caput analogum effe Ecclefiæ imponcndum, quod virtutem Chrifti capitis participct.Iiincnbsp;cenfes? Verum vbinam expifcatus cs iltama-nalogiam, exqua caput corporisdebcatvimnbsp;fuam haurirc ex alio capite î Imo potiùs hocnbsp;poftulat analogiatum corporis,turn capitis,vcnbsp;corpus vim accipiata capitc: caput autcra vimnbsp;infundat corpori, hoc eft, reliquis tnembris,nbsp;tpuemadmodum doect Paulus Ephef^.quiv-nius tantum capitis,hoc eft, Chrifti facit men-tionem : ex quo, inquit, totum corpus coag-nicntatum cx vi intus agente increnicntuinnbsp;çapit,amp;c.dc quo fuprà cgimus,loco ^.ac te èr-tantem ac longe à vallo philofophico vagan-tcmipfius rum Thcologiæ tum philofophiïnbsp;legibusac frænis co'êrcuimus. Quid cnim,ob-fecro,ftultiusamp; ineptius dici poccft,qiiàni corpori cede amp; feeundùm analogiam coiiftitiito,nbsp;ptætcr Verum illud capur, ex quo vitaiii reli-quum corpus diiîundicur, fecundarium ctianinbsp;caput affingere ? difee, Turrianc, quid fit ana-logia,acftatira fatebere ex vera corporisana-lo gia, vnius corporis vnum caput,nonduonbsp;capita effe oportere. lam quod addis corporinbsp;Ecclcfiæ opus elfe capite fui fimili,id crt,hum3nbsp;na infirmitatc circundatoiatquc id tuo l’onti-fici tribuis : non inuides tantum, fed ctiani dc-tcahis Chrifto fuam gloriam,amp; tuum Pontiti-cem parem facis Chrifto, de quo ficApolto-lus. pion habemiss Pontificemijui non poßit afficinbsp;fenfu infirmitatum noArarum ,fed tentatum mo-mntbusfimiltter abftjuepeccato. Hæc A poftolus:nbsp;(quæ quantum in'ipfo cft delct,ac fuisfordi-bus amp; blafpheniiisinquinatTurrianusjfcdc-nim, mi homo, Rhetoricé etiam tuam vbini-, hilopus cft ,profundis, quum fie tibivideris •nbsp;nos vrgere. An derogare, inquis,potcft radiusnbsp;foh?ciuus fonti î nimirum Pontificem cuni ta-dio,amp; riuocomparans, quæquidcni tualînii-litudo, miror quomodo tibinon præluxcrir,nbsp;autre fairem guttula aliqua veritatisafpcrft-rit. Audi cnim tuam fimilitudincra, vt ita fairem TurrianusTurrianum doccat. Qucniad-modum finguli radij ab vno,eodcmquelblcc-micantes lueem porrigunt:amp;: finguli riui ab v-no codémque fonte.promanantes agrosirri-gant : ita finguli paftores ab vno codéniquenbsp;Chrifto tanquam Sole çlariffimo hieem vai-tatis in ipfiusverbo propoiîtam accipiunr,quanbsp;totam Eeclefiam illuftrent : ab vno, inquaiii,nbsp;codemque Chrifto tanquam fonte puriifimonbsp;dodrinam hauriunt,qua totam Ecclcfiani 1111nbsp;buant. Quocirca, Tuvriane,quum Pontificcninbsp;Rom.ceu caput Ecclcfiæ fecundarium propo-nisifitHilitcr facis,vt fimunduniilluftratipollcnbsp;neges , nifi Iccundarium aliqucm folcm,!ip-pientibus feilicet oculis, nobis viderc vidt.i-mur. Scrua tibi commentitium ilium Solciunbsp;fccùdarium,Francifcc. Nos enim vno codcu’-que veto Sole content! fumus. Quid autcir.bnbsp;Rhetoricen illam tuam in tc rctorqucanius’nbsp;Ecquænam cnim hæc cft amentia aut blafpb*^'nbsp;mia potiùs, Pontificem Rom. Chrifti glogt;gt;*nbsp;opponcrc?nuin craflifiîmæ tcncbræoblcurarfnbsp;Solern clarillimum, putei fraóli ac riiiiuniinnbsp;pleni fontem perennem atque vbcrrimuiu D*nbsp;pciai'f
-ocr page 749-ANTON. SADEEL. RESPONS. 72-^
|
perarc potcriint ? Num morralis immortali, impurilïiinus puriffimo dérogabit, ftd rcpri-mo me, iic in cainpum ilium latiffimum in-grtdiardeChrilti amp; Pontificis t« (vr loquitur Paulus )contrarictate. Cæcerùm quid cogitabas quû virtutcm quam Papte tribuis,alienam virtutcmappcllarcsjcamqueop-poncrcs propriæ Chrifèi virtuti.’Ecce igitur,v-no vcrbo rcrraólas quæ dixilli omnia de com-rounicata Chrifti virtute:amp;: oblicus es tc paulbnbsp;ante dixille Pontihccm participare virtuteinnbsp;Chriibtatqucita iä rcnuntias tuæ diftinótioni,nbsp;quam tamé ccu columnam firmiflimam Pon-tifici Romano luffulcicbas; népe virtutispto-pna:,amp; commiinicata;. Nam fi aliéna elt ; nonnbsp;tft igitur commûnicata. Qipa de re tu videris.nbsp;Quodautein ais Cbrillum dici Apoftolupi ègt;cnbsp;Pontificcconfciîîonisnoftræ, acHiliilominasnbsp;Apoflolos elfe Ecclefiæ datos : vt inde efficiasnbsp;Pontificem dici polFe paftorü principe : planenbsp;abfiirdü eft. Apollolos cnim nominamus,quosnbsp;ita, Scriptura nominaiüc : Chviltum paftorumnbsp;Principe dicimus, quia lie Scriptura iradidit:nbsp;attuuin Pontificem paltorum principem nonnbsp;dicimus; quia Sctipturam ita loqucntem nun-quamaiidiuimus. Porrö,negamusde vllo alionbsp;viiquam diólum, quod Apoflolos de Chrillonbsp;aftitmauir: cum nempe clic Apollolum amp; Pô-tifieem noftiç confclTionisrdebcbas cnim totünbsp;hoccomplexum proponere: non folùm Apo -lloli vocabulum. Arqueomnino in fuperiorinbsp;noftra difputaiione admonuimus quædâ nomina, quæ Chrillo tribuuntiir cum minillrisnbsp;Eccleliæ communicarizcuiufmodi funt pafto-ris amp; Minillri nomma: quædam veto nunquânbsp;clTc cum vllis hominibus communicata:vt Capitis, Spóh,3c Pvincipis Pallorum nomina.HÎCnbsp;liquid habes quod opponas,tuum cric profer-rc,vt tuant l’vç-ami' audiamus. T V R R. Cypriani locum obiiet! aà^uem Te^ /jgt;ondt libro ßtperiore. Ciiterurnfifinguli^paslori-bus aliopariere opus non efiprêter Deum'.cui red-dititrtfiunt rationem : ergo latei nu'lo pailore opusnbsp;habent prêter Dominum, cui amp; illt rattonem red-dtturifitntvnufijutfijue ablioms fus.. Quomodo hunenbsp;lut^ueum lauern ttbt tmecisii,expedtesl. SAD.Qma nosadfupcriorcm tuum librum fcniittis : nos te vicilfim ad nollram fuperiorénbsp;telponfionc relcgamus,qua verâ Cypriani fen-tentiam à tuis commentis fpero vindicaram.nbsp;Nuncpaucis agendum cil de ilto too laqueo,nbsp;in quo tantopere exultas.Si, inquis,lingulis Panbsp;ftotibusalio Pallorc opus non ellprærer Dominum,cui rcddituri funt vationem.-ergo lai cinbsp;nullo paflorc opus habent præter Dominum,nbsp;qiiandoquidé Domino teddituri funt rationé.nbsp;ruam,Turrianc,argumcntationé video : meânbsp;non dgnofco.Sura cnim argumcncatus extotanbsp;fencciitia Cypriani,non ex aliqua tantùm einsnbsp;parte.Vcrba Cypriani lie habent:Singiilis pa-llotibus portiogrcgisadlciipta cil, quant re-gat vnulquifquc, rationem luiaôtus Dominonbsp;tedditurus.Hec Cyprianus.Mcam autem con-cluiioncm indc ddCtam quia non potuifli,vclnbsp;noluilli potiùs intclligere:nunc cxplanabo. Sinbsp;Cyprianus ipluni Romanunt Epil’copûcom- |
pcllans, affirmât fingulis Paftoribus portio-nem grcgisdominici, liocclt,Eccleliæ,adlcri-ptam elle; certè Romanunt Epifeopurn in Pa-ftorum numero comprcliendit ; alioqui non iam Pallorcni habcndum.Qipod fi ita clETor-rianc, cfficiocxCypriano , portioncm gregisnbsp;Romano Epifeopo adlcriptam elle quam re-gat :amp;vi confequentis, non rotum gregemnbsp;Romano Epifeopo commillum elle. Toturanbsp;cnim gregem amp; portioncm gregis ex Cypriani fententia opponi Caris vides ; arque etiamnbsp;fentis hune laqueum, quem tibi Cyprianusnbsp;iniccit. Ampliùsdico: fi Epifeopus Romanusnbsp;turn habuilict fupremunt ius,quod fibi illcpo-flea arrogauit : non ita locuturum fuillc Cy-prianum , quin aliquant de ipfius Pontificisnbsp;authoritatc mentionem facerct. At ille. Vnuf-quilquc,inquit,lui athus rationéDomino red-diturus cfl. Qiiû ica dicendum eilet ^liquidemnbsp;tantùm potcrac Ront.Epiicopus)Tibi,ô Cornell tanquam Rontano Epifeopo ac fumnionbsp;Pontifie! vnufquifqj Pallor Eccleliçlecundùmnbsp;Deum rationem aétuslui débet redderc. Sed longe profcôlô aliud in animo habuit Cyprianus , qui in ilia Epiflolagrauiirintècum Cor-nclio expollulat, quod liæreticos amp; Scliifma-ticos in Africa dainnatos Romæ tolcrarct.Sed de hac rc in fuperiori rcfponlione cgimus.De-nique vt aliquid etiam dicamusde reddendanbsp;rationc, quandoquidem pallorcs dcbcnc red-dcrc rationem ( quacenus eorum vocatio po-llulac)non cancùm pniiacarum aôlionum , fednbsp;etiam fui muncris: inde fequitur laicisopusnbsp;elle palloribus qui etiam deipfis laicis reddâtnbsp;rationem. Siccnim Apoflolus: Obcditcduci- Heb.ij.nbsp;bus veftris amp;obfecundatc. Vigilant cnim ipfinbsp;pro animabus vcllris, tanquam rationem rcddituri. Atque hæc de tuo quidem laqueo in tenbsp;rcicâ:o,nobisdiôla fint. T V R R. bHurntim^uis^-vt Pontifices de omnibtts caufis ciutltbus cognofeant^Quis dubttetijuin iudi-cium, ^uodpertinet ad antmam, adrationempa-fieendt pertinent? Hebr. i^. Obedite pr^pofitis ve-firis,i^c.De caufis zero ctuilibus^t^uatenus potefiaunbsp;Ecclefia^iea cognofcerepofiitficripfilib. j. Defen-fionis Epi^iolarum Ponttficum. S A D. At nos tua d cfcnfioiic,atque adeô tuo-rcim Pontificum EpiftoJis ac dccrctis valete iulîîsjChriftumaudimus, qui, quum hercifcû-dæ familiæ poflulatus eilet arbiter, reeufauit.nbsp;^Jms , me iudicem inter vos conèlituit Ne mihinbsp;dicendum fit,claucs Ecclcfialtici minillcrij nonbsp;terrenorum regnorum, fed regni ccelorum,nbsp;dici claues. Verùmnon vcriamur in hac quæ-ilione, qui Rom. Pontificem non modo nonnbsp;Epifeoporum Principem, fed ne Epifcopuinnbsp;quidem elle agnofeimus. T V R R. Dicis efie legendum ex Hebraico con- rtii. textU', ludtcabo inter arietes ^hircosifedpaulonbsp;pofi ita ex Hebr^o tnterpretatus efi Hieronymus:nbsp;ludicabo inter pecus czpecus, fine inter arietemnbsp;Ôquot; arietem. Sa D.Hieronymus i(ainterprctariis cfl ; iu-dicabo intcraricrcs amp; hircos. Hæcautem quæ fcqutintur apud Prophetam, ludicabo internbsp;pecus,amp; P' eus,70. lia vertcrunf.intcr arieceinnbsp;Pp. j. |
/y.
Ibid.
71X AD R EP ET. T V R R. S O P HI S.
amp; arictcm.Quarc hçc verba(ftuc inter arictem amp;:arictcm)funrLXX. interpretum, non Hie-ronymi,qui itaconucrtif.iudicabo intet pecus,nbsp;amp; pecus. Nome autem HebraiCum propriè ft-gnincare pecus, qui vel tantillum hngtiam il-lainattigcrunt,nondubitant.Quum igitur vo-cabulum Hebraicum non arietem fed pecus ft-gnificet,longe melius interpretatus eft Hieronymus quàm LXX.adeó vt nihil fuerit caufæ,nbsp;quamobrem Hicronymum tui Clementis pa-ttonum elTe volueris.
T V R R .Obilcis ^tigu^inum in lib. de PaHo-ribns.fed cur h^c dtßimula^i lt;pu£. ibifcnptaßtnt? liée enimver'e modo tdeotacenturpailores^(ÿ di^nbsp;ettux pasior-,e]uia non inttenit 'Dominnf mi comen-det ouesfuoi : tiuic autem tdeo cotmnendauu ^uianbsp;Petrum inuenit. Im 'o vero (x ipfi Petro •vnitatem commendauit. Aluti erant .^poiioh , Qr vninbsp;datur.-pafee chcs meat.Haci'le.QgMinodo igtrurinnbsp;Petro vnitatem commendauityniß lt;^nta voluit Do-•miniu vt eßet vnitf er foins primiislßmt in vnita-te quia, efiprincipium nitmeri omnes rutmeri conti-nentur tanqiiam in radice origine :fic in Petronbsp;vnocm primo cura pafcendi data efl,omnes ^po-fioli quatenus paslures, eorum fuccejfures Epi-fcopiyconttneb.'intur : huepertinetillud Auguniiniynbsp;quad contratefacere non intellcxisli ;vt ejfet illenbsp;caputf Chrislum dicit)i’l((hoceflyPetrus figurantnbsp;corporisportaret,, hocefiPiccleßa Amab'e.,ylntom,nbsp;quomodo vnus Petriis figurata Eccleßi portabat,nbsp;non vilus alius ex Apoiîolis^ niß quia in Eccle-ßaqud reprsfentabatprineipatum tenehat? Erit-ne manus, aut pes, aut oculuslat iUa non fie corpusnbsp;reprafentant,vt caput,
S A D.Quæ dicisàme diflimulata,fatis con-tinentur in iis qtiç ex Auguftino deferipferam: fiquidem oculos habercs. Sed quando ira vis,nbsp;excutiamus hanc noftram fimulationeni.vt o-mnes intelligant quâtum inde accedat tua; fen-tentiæ. Quærit igitur Auguitinus, annon ho-dic habeat ctiam Dominus cui commcndccnbsp;oues fuas,vt olim Petrum habuit cui fuas ouesnbsp;commendarct. Refpondet Chriftura in ipfonbsp;Petro vnitatem commcndalleiquafi dicat Au-guftinus, non ideo Chriftum vni Petro dixil-fc, pafee oues mcas , quôd folus pafeere dtbe-ret,(debebât enim amp;alij pafcerejfcd yt omnesnbsp;paftorcs intelligerét arètiirimo fe coniunôlio-nis amp;vnitatis vinculo eft'cconiunótos. Viiita-tis autem vinculum eft Chriftus, in quo vnonbsp;omnes fiint vnum,inquit Auguftinus.Hic pe-toàtc,Turrianc,quidnam fit quodad tuafom-nia acccdcre videatur. Imo verb fie ego in tenbsp;¦¦ regero verba Augulliniqutemihiobiicis; Si,nbsp;licet Petrus iampridem inter nos non verfc-tur,non propttrea definunc eile pa.ftores con-iunctilhmi in vno,ncpc Chriilo, vt docet Au-guft.ecquid loci tuo Pontifici relictii eft? Quisnbsp;porrb non obftupc.cat, noua hac tiia conclu-dendi ratione? Si Chriftus in Petro vnitatemnbsp;commendauit: ergo Chriftus voluit vt Petrusnbsp;eilet vnus de folus primus. Siccinc ranocina-risîego verb ita potiiisconcludo Chriftum nonbsp;luille Petrum elle priraum quia in Petro vni-tatem commendauit. Qmim enim Apoftolinbsp;verbis inter fc contenderent quifnaai torura
cffct maio rhoc a udicru nt à C hri ilo: fiqiiisvu!t prim;u ejfetent orn iium îz/z-/z?î.lt;ilt;,!nqnit Chrillus,nbsp;vnitatcmcommendans. Scd quiafafîùs hacdcnbsp;re diflcriiimns in fupcrjori diiputationcinloco j.non cro hic longior. Vcnio ad dcmon-ftrationcna tuam Matheinaticain, ex qua visnbsp;Pcrrii vnmn otnnes Aportolosc0nnui/Ze,ficutnbsp;vnitas omnes numéros continet. Quid ais,niinbsp;Mathcmaticc ? quis credet tepuluciemilluinnbsp;vel extremis digitis vnquam attigilFc fi tcitinbsp;ratiocinantcm audiatï vt cnim prærcrmittaninbsp;quod ait philofophus vniiatcm proptiè nonnbsp;elle nurncrum ( vnde fcqucrctiir Petrum nonnbsp;clî'c Apoftolum) quis non cxiibilct ctall'amnbsp;illam tuam homonymiam in vocabulo vnita-ti.sï Vnitas cnim, de qua loquitur Auguftintis,nbsp;non eft referenda ad principium numeri, neenbsp;ad nuracrum vel numcrantem vcl numcratutnnbsp;(ficLit philofophi diftingunt)fedadaniraoruinnbsp;amp; doótrina; coniunótioncrn. Multi funt, qi'*nbsp;diuifi funt, inquit Auguftintis. Sicin duoJc-cim Apoftolis fuit vnitas, hoc el^ (andiffiniinbsp;coniumftio in vno Chrifto. Ahoqui repngna-rct, elfe vnitatem , amp; duodecim: quod non i-gnorarcs, ft vallum illud tuumnbsp;extruxifles , quo tu initio gloriatuses. Docetnbsp;cnim primaphilofophia Vnum amp; Malta op-ponftadcoquecftcpiima contraria,ad qiixtc-liqua contraria reducuntur : ex quo fit vtneenbsp;primatus ftnemultis, nec multam vnitatccllcnbsp;poffint, quatenus ad numerum refettur. Sednbsp;expendamus ctiarnquod addisinfimilitudincnbsp;Mathematica,nempc Petrum omnes Apollolos,amp; Apoltolorum fucceftorescontinerf,vcnbsp;vnitas omnes numéros continet. Atcnini(vtnbsp;hoc demus) vnitas dicitur contincrenumérosnbsp;omnes potentianon aófu ; quia qiiilibct numerus eft vnitas toties niultiplicata : vt,vnitasnbsp;continet potcntià duodcnariuin nunicrun’nbsp;quem cfficirduodccics repetita : contra veto,nbsp;quilibet numerus duodenarius continet aiftunbsp;vnitaicm duodccics multiplicatani. Qupdnnbsp;tuam ftmihtudincra rccipimus :ó nosigitucnbsp;haólenus milerè dclufos ! Etcnim duni ApO'nbsp;Itolosnumerabamus loanncm, Petrum,Mat'nbsp;thæum, lacobtim, amp; reliquos fuis noniinibusnbsp;appcllabamus. Atqui (fi Turriano crcdinius)nbsp;oranesftintPetri ftmul aggrcgatitqucmadnio-dum duodenarius numerus nihil aliud d''nbsp;quàm duodecim vnitates aggregata:. Q^ani-obrem operapretium eft ( quandoquidemadnbsp;Arichmcticosduce Turriano tranftuimus)hu'nbsp;ius Turrianicæ conclufionis erroresnumcra-re:ac très prrefertim recenferc ad quos rcliqu*nbsp;facile reuocentur.
Primus eft inHomonymiavocabuli vnita' tis: quod qi:uftgnificct apud Auguftinuina-ninioruni, ac doôlrinæ coniuntlioncniiTut'nbsp;rianusad vnitatem tranftuht,quç numerortn”nbsp;eft principium.
Secundus error eft quod numéros numtt^' tes confuderit cum numeris nunieratis:nbsp;enim verum ht duodenarij numcri,ói rehqt'ffnbsp;rum vnitatem elleprincipium aciadiccin,‘nbsp;quód multiplicata vnitas quemuis nuinctv'''nbsp;tlhcit : id tarnen locum non habet in nunnnbsp;nun“^'
ANTON. SA DEEL RESPONS.
|
bumcratis. Nóciiim daodcciin Apoftoloruin hic vel illc ciiicùm ceu. vnitas,poce(l elle radixnbsp;amp; principnim, ( æquc cnim pollam nume-rando Apo(tolosincipcreàMatthço,iut quo-uisalio, atqueà Petvo ) alioquiicqaetiu’( vtinbsp;didiiin eft) diîodccim Apoltolos nihil elle,nbsp;quinrPetiuni daodecics rcpetitum, ; Turtiuserror qjjodex delirio Pychagorico quantitate nimlubiiantiaconfundat,id quodnbsp;cxlùperiori errore manifeilèparer.Iraque minbsp;Ftaaieifce.tibi fum auchüt,vt ne pollhac cnatnnbsp;infipicntiatn vallo Mathcmatico fepias,qui3tnnbsp;hueinitium tain infaullam trbi Ricrit. Qaojdnbsp;veto poftremo dieistfiPetrus ftguram Eccleliçnbsp;geflit, cura propccrea cenuille.principatum,nbsp;noneft fonius tuo illo faperiori argamentonbsp;aritbmptico : licet de figura loqjcns ad Geo.*nbsp;metriam accederc vidcaris. Aliud eft.enim ce-rnbsp;ptælentarc Ecclefiam ; aliud principatum lia*nbsp;Dcrc in Ecclelia. Quod fi nondum perlpicis:nbsp;redi obiccro in meinoria loci luperioris pto-ximi,quem inihi obiccifti de area Noê,quuninbsp;ean):piopè ccinics diccrcs figuram fuillcEc-clefiç,ncc taïucnfquantum exillinioj paras ar^nbsp;«nj iiiEcclefiahabcrcprincipacum.-nifi fortenbsp;de rua Ecclelia cogitas, in quafateor, areamjnbsp;loculos,amp;; nummos teuere prineipatuin. Acc-ntin,inquis,caput melius repræfcntat corpus,nbsp;quam pesaucraanus. Ridiculum : quali vetonbsp;fimanum vidcam, nonæquè coniiciamfub-clfe corpus, quàm fi caput ipfum videro. Sednbsp;q'iorlum ram mtiltaî.Duo tibi font probanda,nbsp;Turriane.Vnum: Petrum fuilFe caput Ecclefiçinbsp;Alterum, quonam modo capuc, abfentis eor-pohs.figura elTe poillt. ¦ 1- V K R. Dwü reiecljs jwffe Epifiopot Pontiß-cios Mxta.Prophetniftt Ezechielti. Kidete Profe-firntes ejuoufpit pro^^ejft^ßrfiüji veitrx, defenfor ¦dntontuiyVtnenfatts hAbeatbAreticus eße^fedtn-ludjitu effe veltt. SAD.Mirap.tofeârb närräs,Turriane.Nani û qui reiicit Epifcopos Pontificios vt Euan-gelicos Paftores ampletâatur-j ( quemadmo-dutn ego cenfeo) is vult elle ludxus : Ergo lu-dçi facti funt Chrilliani : qui nuntius eilet nobis optatidimus öe iu cund,iHimus, nifi ex aulanbsp;îoatiftcis àftertetur,ex qua tot mendacia quo-,nbsp;fidiehuc illuc circunferri lolent, Verùm. ho.cnbsp;Hudiac tuus Pontifex, qm ludæos conuctfoSnbsp;’lo.llt : ex quibüs tam ampla vcCtigalia exigitjnbsp;arque dum ludæos Chriftum bcnediôtû bla-Ipheinantesfouet,veros Chu.tianos Euange-hcaiu veritatem pi ofitentes ilamims ôcgladiis,nbsp;^'xciLiciat.Scd hactênus de tuo argumento lu-daico. llt;ESPONoiO ET üBIECTIO-ûcs ruttiani ad i ipetiorem A. Sadechs Di-Iputationem. De Loco VIL ex i. Cor. la. ¦ Multa quideui membra,amp;c. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afibßtf/tam Eccleßis, Cf)-,»un(,itonem : optandum hoc fHnd.'i7fte»tu.r» mnbsp;veAibHlo lacérés. NarcUjU^nA |
Eccleßi coninnPlio non poteß eße fine uincnlo externe gubernationts ex vno captte externo,^ vtß-biti nexo. TPIatnies'tp.Cei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eße optimu.’n genus gubernationis dixtlibroßiperiore. Ita^ueCypria-nus ait inde ortashsrefes ^aod Sacerdoet Demon obtemperatur,nec vnus in E^ccleßa ad tempits Sa-cerdos er std tempus Judex znee Chriiit^ogitatur,nbsp;-e!‘c.l.T.,Eptß.^.vbi~cotatnßaterniratem,hoc eßEc-cleßam Catholicamfdicitvntfacerdvti obtempe-raredebere.- ' ¦¦ gt;i S.A DEE t.lluiufcc difpurationis funda-mentura iecerani, quöd non modo nqnconi uellisjfcdneattingisqujfivm; videlicet in firriLnbsp;litudinenon elfe ex eins aliqua parre aut ex a*nbsp;liquo vocabulo, fed ex iplius finiilirudinis ia-tionc argumetandum; quod Ä nobis ante pto-batum eit, tum exTheologite naturaturn exnbsp;ipfis prçceptis rcélè.dUretendi.Hoc,Turfiaile,nbsp;dum non obferuas nihil aliud quàm inceriusnbsp;vagaris,non argumenrorum roborcfubn.’xus,nbsp;fed vana tantum ac fiitilt loquacitatc difthics.nbsp;Êtcnim tua omnia hue redcuntdcniqueiPaii-lusin hac corporis fimilitudinememinitcà-pitis.Hçc fimihtudo potuit accotnmodari Ec-clefiæ Corinthiorum-.Ergoin Ecclelia Corin-thiorum erac aliquod caput, nempe Epilco-pus. Quod li in lingulis Eccleliis linguli Epi—nbsp;fcopi lunt eatum c-aplta : Ergo in tola Ecclelianbsp;Catholiea vnum elle Eplfcopum nccelle clt,nbsp;quod fit iptiuiEcclefiæCatbolicæ caput. Vides fummam præclaræ tuæ argumentationis. . .nbsp;Qi^am liquis te adigar ex legibus perité amp; ac-curaté difputandi inSyllogilmum rcducercjnbsp;duo extremaconncvtcre medio aliquonbsp;xnit^: nætumagisludarcs, quant li tibi iiî In—nbsp;diain ad tuos lodales vilcndi c.iula,proficif-eendura elTcr. Quod li ntihi non credis, faciesnbsp;periculum quum voles. Nulla eft enint pro-pemodum propofitio in illotuo Paralogilmojnbsp;qua: non claudicet ; tantum enim abeft, vt re-ttam veiamque inde complexionem eliciastnbsp;Nam ex limilitudinc Pauli, fequi in Corin-thiorum Ecclelia vnum elle folum ,cui liinili-tudo capitis debcat conuenirc:alicnum eftnbsp;Pauli fenrentiailllum aiitem vnum fuillc Epi-fcopum,falfum cft,amp; Apoftolieis tcniporibusnbsp;tepugnans.Porrbinde fequi vnum efle Epifeonbsp;punt Ecclefiæ vniucrfæ,incptura eft,ftoliduminbsp;ridiculum. Atque,vt vno verbo tranfigani,itinbsp;ratiocinando pennde facis, vc fi ita argumen-' .- • ¦nbsp;teris; lefuitæ funtapudlndos amp; Gtspponert-les: Ergo Pontifex Komanus eft Epifcopiis E-pifcoporura,lt;Sc caput Eccleliç Catholicç.Quianbsp;verb in noftra lolutionc, tua Sophifmata co-ar.guimus, quæ tu tantunimodo repetis amp; in-culcasjidcirco erimus breuiores. Coniumftio-ncm Eccleii.c dicis ltare non pollc niii vnumnbsp;vilibile caput Ecclefix Ca. lioiicæ præticiatur:nbsp;arqueita, rurriant\piincipium petis,amp;iBUi-mis quod eft in difquintioue poiitum.'Atquinbsp;lua repetctc, non eit lua conhrmarct Neq ienbsp;leiuuat vallum tuum philotophtcuni ex Po-litieis Arilrotclicis lt;xcruCtum: quia ciuiiis po-litia noji eft mcniura rcrum EccieHaùiCaium:nbsp;fedpotius,verbum Dei, quale eft hoc Chnftinbsp;incerdiótum. ti.e'/sszentiu/n donutiantitr ets ; vos A'P- |
• t tr • - - .
A’d'REPET. TV RR. S O P H I S.
¦ gt;’'1
hominem fuifle cum ‘hcniis comparandurtii quia vnus homo duos oculos habet : qiiorti»nbsp;fale nihil dici ppruic infulfius'; Arcnini, udcionbsp;an hsex eorurn numero qui duosoculoska-benr , qui tarn parum iUperfpieax vtl intuisnbsp;(hitcndondisjvel in alienis rcfcIlcndis.Sed tandem nobis cxpqnis quid lit caput elle in EC-chdia : riempe pttEcife. ( Qu^ali verb ex vfanbsp;Scripcuræ non dicatur caput Ecclcfiæ noBnbsp;ïautùxn quod prælic,led ctiam quod vitam roti corpon infundat. ) Ac deinde oculos, aures,nbsp;mxnus amp; pedes refers ad Eccielialfcica mini|le-tia. Quid ? lolofne .Ecclelîæ Minilttos Paulusnbsp;compeilauituiunijCtiamin Colis clericisfvt io-quimini ) Eccleliam cónllitins J Qinnetiaiunbsp;pcicclara haçtua expohtione non tantumre-cedis à mente Ppuli, fed etinm à tuis ipl'cMih*nbsp;bus dillentis. Nara aures ad cos qui übediuntnbsp;tuusOorotheus rctulittar tu vidêris ad cos quinbsp;nuntiant referre. Tu pedes de Diaconisexpo-nis:at paulo poil ex conftitutionibus Apo'to-licisais Diaconum elle oculum,os,cor,amp;aiji-rrtara Epifeopi. Quamobrem argumentatenbsp;nuncex nominibus in hac limiii-tudine sTurpatis, vt vidcas quem cxituin lisnbsp;habiturus. Nam h dicas Epifeopum elfe caput, (3c Diaconos pedes : ego concrà tibi obii-ciam Diaconos clic oculos, os,cor amp; animamnbsp;Epifeopi: vt cxconilitutionibusClementini)«nbsp;retuiifti:(3c(.vtillc, dixit) vanitatem vanitatede-pellam. Vcrùm qui fit vt non mcrainerisoliranbsp;r» . -- -- rgt; : ___ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, V .1
pclbyteris coæquatos, fi Hieronymo credi-rous Romanara EcclefiamperftringentilTa verb Diaconos adpedes Ecelcfiæ deiicis.Af’.nbsp;que vt te aberrantem manu redueâm i»tf»nbsp;fines eius loci de quo inter nos agitur: Paulusnbsp;de donis Ipiritualibus loquens : Oniniah^Çvnbsp;inquit, ciheit vnus idémque Spiritus diftri-buens priuatim fingulis fîcut vulr. Sicut eiiiinnbsp;corpus vnum cllamp; membra habet muka :o-rania verb membra corporis vnius mult*’nbsp;qtium fint, vnum funt corpus tita amp; Chrillus.nbsp;Et ad fincm. : Num omnes, inquir,habcnt donum fanationum ?: num omnes linguis Icquot;nbsp;quuntur î num omnes intcrprcranttir? fed a^^-vides non certacum fuillc in Eccicfia Corin-thiaca,ccquis in ilia prsecllet, autvani regeter:nbsp;quot;(aij-tocellerer. Mane ergo intra hos cancellosi aCnbsp;tumimihi crede,potcris inde firrailîîmasfo'^quot;nbsp;naenra depromcre, non nugas inutiles,quibusnbsp;abundas.
72-4
ante;» non y?c. Vt copiofiù(S.4ixjmus in fupétiô-ri nollra Refponfi-one ad quam te rcmittimas^ quum nihil hie aliud quàm répétas arghmen-tumin prioretuo hbro p.ropolitura. Nifi racnbsp;vclis hoc vnum ctiam adderc : coiifcqui cil ar-,nbsp;gumento illotuo'philolophico,rcgna non cf,nbsp;fc bene amp; rite conftituta, nil! Rex vnus reli,nbsp;quis omnibus Regibus præficiatur, dcoranianbsp;regna vno regno contincantur, Ac fortall'snbsp;vos Hifpani proptcrca Regem veftrura Câ-tholicum appcllaris, quqd optetisilium cçte-ris Regibus imperare atque dominari ; quodnbsp;abfit. Patuit etiam ex Cupcriori nollra difpu-tatione, quàm perperam locum Cypriarii in-tcllexeris,qui de vnoquoque Epifcopo loqui-tunnonautem de Romano: vt tuputas,idqucnbsp;ira fidenter pronuntias,vt fi non vulgb ekrarctnbsp;ilia Cypnani cpiUoJa , quam omnes legerenbsp;poirunt.Quincriam miror tcPontificiâoip^ax-^lçt adeb laborare, vt non vidcas Gyprianumnbsp;illic fuam canlam agcre,non Romani Epilco-pi, quem potius graui reprehenfione calligat,nbsp;qubd;fchifmaticis,qui Africanas Ecclclias tur-barant, non ea conllantiaqua par erar, oblli-tillct eorum minis deterrirus.Fraternitatis'aU-tem vocabulo lignifiçat.Cyprianus vniufeu-iufque loci Eccleliam,ac præîertim plcbcm i-plam ; quemadmodum facile noruntijquiinnbsp;ipllus fcriptis verfati funt.
11. T V RR. Recitabo St. Dorothew inli^-fAg. 4’quot; bro de non tndtcandtt proximis fcripßt intuens tn hunc Pauli locum. Quigubemant ^funt capuit' Romæ Diaconos fuific vt plurimum cuninbsp;c/ui attendunt(^corrtguntßuntoculi:^uifermonenbsp;iuuant ^funt os:i:jtii obediuntifitnt aures : tß- qut olt;-peranturfunt manustpedesfunt^^ui hab ent Dtaco-nias.
Sad. Ifte tuns Dorotheus tc refcllir, quan-doquidem nomen capitis refert ad cos qui gu-bernant numero raultitudinisitu verb reftrin-gis ad vnum hominem : Epifeopum videlicet. GJmd autem (ibi vclit Dorotheus,dum eosquinbsp;obediunt ineapircconftituit ipfos cum auti-bus comp.arans, tu ipfe videris,vL tui patronfnbsp;patronus elle yidcaris.Cçtcrùm huius loci ex--politioncm in noftra lolutionepropofuimus,nbsp;amp; ipfi Scriptura: lt;3c probitillimis Vetenbus nbsp;confentancara:quofic,vt minùsnosiltc Doro-. bite dona potiora. hæc'Apollolüs. Ex quibusnbsp;theus mouent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i..
T V R R. Ltcet adeauillatiuncuhts tuas^i ejuan- i uisineptißtmMymeom^nofaflidio resf/ondearnt led potiùs'ccquis donisiIlls 5S}»gt;ni(U«T/itwlt;nbsp;eas tarnen ordtnepetfe^uar. Diets duos tgitnr tantum eße oportere tn Eccleßa, cjm civu ocuUs com-par ent urtmtror-quod nopotiits vnum dtxevis^ qtda,nbsp;•vnus homo duos oculos habet.Caput eße4n Eccleßanbsp;ßonificatpraeße'.(ß^ oculi,aures^manus,pedesßgni-ficant miniSiers,a lusirandt^nunttandt^operandtnbsp;miniPlrandt. Et.in conEiitutiombi-u ApoPioltcis,nbsp;Diaconum eße Epifeopi oculumyos^cor^i^ß. animam.
Sa d. Tuum faftidium nihil moror.Num autem ad arguinentamcaordinercfpondcas,nbsp;amp; vtcrcauillatiunculas(vcloqucris) proférât,nbsp;doctiflimorum Thcologorum cllo ludicium.nbsp;Porrb te adcgiad incommodum, quod nonnbsp;fo!uis,fed aho incommodoconariseluderc:nbsp;dum ira false fcilicet,bc acute cauillaris:vnum
III.
T V R R. Gregorius loquitur de ofßciis, facerdottis^pudeatte tua infciti£,qHiofßciiitt ttf*'nbsp;cerdotio nefeis disiinguere , non dixtt Grtgodiunbsp;Beneficiaßedoßicia.
S A D.Quid.’tu facerdbriutn elfe officium ue-gasPbe beneficium ( vt loqucris) ab olficio'^*' Itinguis ? nerapc in làccrdotiis non office k“nbsp;beneficium yulgb fpeblatis : ita vt quid.'fu exnbsp;veftrisillis bcncficiariis legere apud pai'h'^’nbsp;fit folitus. Eptfeopatum deßderar.,opesnbsp;derart
,.1,^
der4(:n6nopgt;;i. Sah cm hanc meam i.nfcitiam, quam ita cxagicas, iciicc lï placet vel in tei-plum velfaltem in glolTatorem Gratiani, quinbsp;jMiii. verba Gregorij etiam de plunbus faccrdotiisnbsp;fcsss'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfona non fupplcat, inquit,
vicem plurium nifiin caufancccflitatis, vt i-dem fitcarnalis amp; fpiritualis pater, vel præla-tusindiucrûs Ecclefiis, amp; cætera : quorum a-dcóque decrctotum omnium Pontificalium decifionem non tanti facio, vt de iis velimnbsp;longam difputationem inftituere.
J)»’. Tvrr. Diets lefiuitis arnpliores honores de~ ‘I K. ferri :fid t^uos honores dtcas, nefictSi ntfiforte ^uodnbsp;Dominus nos pedes in Ecccleßatn praparationernnbsp;Euangelif pacts calceauit vt adinfinlas (ß Indosnbsp;nomen lefia^nomen nollrafiocietatis jjortaremus.
Sad. IudicabitDominus,Turriane,an vos ïplitr^ Icfuitæ fitis pedibus calceatis præparationenbsp;Euangelij pacis ( vtloquitur Apoftolus) qui-bus potius conuenit quod exPfalteidem A-poftolus alibi fcripfit ; Quorum oj,inquit, dtrisnbsp;CT amarulentia plenum eß : velocespedes eorumnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad effundendumfianguinem-. contrttio eß calamitas
I in vus eorum'. (ß viam pads non cognouerunt: Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quandoquidem nihil aliud quàm gladios amp;
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignes euomitis aduerfus cos qui veram do-
I ftriuam lefu Chtifti profitentur,cuius fantftif-1 finio nomine ad fectac veftræ inlciiptioncm I non fine blafphcmia abutimini,nimirum qui-bus fordet nomen Chriftianorum tanquamnbsp;1 nimis vulgare. Verumenimuerb aliud etiamnbsp;Colligo ex hac mirifica tuæ feélæ commenda-tione.Nam fi vetum eft quod nobisluptaexnbsp;Dovothco rccitafti : Diaconos elfe pedes Ec-clehæ : itémque quod paulo póft atfercs exnbsp;Dionylio ad DemophyluniiDiaconos ptçfcri-bcrc Monachis; fi inquam ifta funt vera'; quo-niodo ftare poteft quod nunc dicis, lefuitasnbsp;effe pedes in Eccleiia? Quum enim Monachinbsp;fint inferioresDiaconis ex Dionyfio: certè visnbsp;iiiEct’lcfia die pedes pedum,ficut etiam caputnbsp;capitis,quæ forma corporis haftenusinauditanbsp;I eft ; nifi quid raonltn eiufmodi vobis ex Indien Giapponenfibus, hoc eft, remotillimisnbsp;legtonibus allatum fit. Nos autem monftrisnbsp;¦veftvis valereiuffis,amp; adIndos relegatis, camnbsp;corporis humani analogiam amplcótimur,qult;jnbsp;nobis in Scriptura propofita eft.
Ï, • Tvrr. Audi sjiua Chr^fioliomusfiubiidat in eoloco lauern miht obticis. Etji donum inferius efi^nbsp;fdltcet pedum , necefiarium tomen ; eß vtillo nonnbsp;extsiente multa imptngant'- ita ßgt;te hocplenitudonbsp;Ecclefiit mancafuerit.Ergo ex Chrßosiomo nomennbsp;capitts ¦ apud Paulum ßgntjicat non ejuodcuncjuenbsp;Î’Î'A!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donum., fed donum regendi t^uod ana-
I ’tA». ^'^I^amcum-capttelaumani corporis habet. Defin-ÿdts Eptfcopis fingularum Ecclefiarum locjuormo-do,ex ejutbus cogom te dare vnum caput ejuodpra~ ft Exclefia Catholica. Fateris docirinam Paulinbsp;gt;tonfolumgeneralem eße, hoc efipertinere ad vni-
I iterfitn Eccleßamfiedetiam adßngulas Ecclefias: fttnul f^ttris ad tllasfingulos Ecclefias accommo-
I dan hiiGpofic : on patefi dicere caput pedibus
ANTON. SADEEL. RESPONS. 7x5
«OW eHis mihi necejjari^ ) vt capita Eccleßarum nempe Epifiopi non debeant fie efiem in eos t^uinbsp;locum tenent. At Jinpularwn Eccleßarum vninerfianbsp;multitudo efiEccleßa Catholica,cuius vma eß E.-pificopta,^ui vt caput eßEccleßs. Catholtcdt.ita eßnbsp;caput ipfiorum Epficoporum. Elute igitur captti v-niuerfa Ecclefita conuenit cjuod Paulut infiua ana-logiapofiuittnon potefi caput dicere pedtbm non e-fiii mihi neceßdrß(ßc.Id ejuod das tn Ecclefius fin-gulisyCogeris dare E.cclefia vniuerfiie.
Sad. Dicit Chryfoflomusfincdonoinfe- fid riori plenitudincm Eccleiiç mancam tuturam.nbsp;Ecquidtchocadiuuat ? cedo ; hinc-necolligisnbsp;Apoftolum non eo fpettalle vt qui maioribus 1nbsp;donis prçftarent,alios nc faftidirent,idquc interprète Chryfoltomoî Audi igitur,quæ ftatimnbsp;poltca fubiicit idem ChiyfoftorausiCorpoiis,nbsp;inquit, fimilitudincm adhibet vbique deic-ótum crigens : tumiduin vcio coeiccns. Hæcnbsp;autem verba ( Icilicct pedum) funt tua, nonnbsp;Chryloftomi ; cuius lententiain implicant nc-dum explicent. Nec vcrû ell quod dicis Chry-foftomum locum Pauli intelligcrcdcregcndinbsp;dono,quemadmodum ex eius verbis innoftianbsp;folutione recitatis perfpicuum efl'e potelt,nbsp;Qjpmodo verb me cqgas, operæpretium eftnbsp;videre.Intelligis(inquis,mc compellans)hancnbsp;fententiam accommodari polie ad lingulasnbsp;EccleliasjVt capita Ecclcliarum nempetpi-fcopi non debeant te cHerre in eos qui locumnbsp;pedum tenept.Mi Francifcc,cur me in Turria-num conucttis, ac non meam fed Turrianinbsp;fententiam proponisî hoccinc eft veftruni di-fputandi genus? non tibi Ians cft,crrarc tc,nifinbsp;me fimul tecum errantem introducas?Atenimnbsp;tantùm abeft vt cxiltimem locum hunc Paulinbsp;accommodari potuille fingulis fingularumnbsp;Ecclcfiarum Epifcopis,vt pernegem ilium or-dinem prifeis illis Apoftolorum temporibusnbsp;locum habuifle, qui poftea humano inllitutonbsp;rcccptus clt,vt vnus eilet in vnaquaque Eccle-fia Epifeopus. Qua de re pluribus agemus infra in loco Scnpturæ iz. Cæterum quis tc patienter audiatita concludcntem ? Q^d dasinnbsp;Ecclcliis fingulis (inquis)cogeris dare Eccle-fiæ vniucrfæ-.Ego vcró,Turtiane,non do,Paulinbsp;temporibus Corinthiaeæ vel vllius Ecclefiæ •nbsp;præfeôturam fuifie penes vnum Epifcopum.nbsp;Et fl id darem ( ablit autem à me tarn profufanbsp;amp;iniquaprodigalitas)aftirmo non proptercanbsp;fequi quod tu infers, amp; tpium nbi datum nonnbsp;fit jtanquam datum tnmis: nempe elle vnuranbsp;Epifcopum Eeelefiæqui cenfcri debeat caputnbsp;• vifibile Ecclefiæ vniuerfæ. Atenim me cogis,nbsp;vt ais, quomodo tandem ? num hoc plumbeonbsp;pugione tui Connexi. Si fingulæ Ecclefiæfin-quis)habcnt fingulos Epifeopos amp; totid'emnbsp;capita.Ergo multitudo omnium Ecclefiarum,nbsp;hoc elf, Ecclefia Catholica habet vnunvEpi-fcopum Sc caput vilibiie. Quis te ita ratioci-nantem non ftatim ablcgct ad collegium il-lud Neophytotum , cuius nobis in tupeiiorenbsp;too libro tecifti mcntioncra? Imo ita cunclu-dendum clfec potiusiergo multitudo Ecclefia-tum habet multos Epifeopos öe multa capita.nbsp;Pp. uj.
-ocr page 754-AD REPET. TVRR. SO PHIS.
Q_i.od vt vidcas cxcmplum aliquod profcra-niu».Efto igitur hæcconckifio Ttirrianica. Si finguii homines habcnt vnum caput,videlicetnbsp;vnufquifquc fiium : Ergo muïtitudo homi-nuin habet vnum capiit. Ablurdiim :fcddi-cendum eft multitudincm illam hominiim habere malta capita, quia finguli habcnt fuuin.nbsp;Agè amp; aliud exemplum tibi fortalfc iucundiusnbsp;amp; gïatiusapponaraus:Si finguli monachoriimnbsp;ordincs habcnt vnum vcftinicnti genus quo
quot; alij ab aliis diftingoantur ( quippe verendum, ne qui reliqua omnia perturbarunt amp; confii-derunt, ipli inter fc cönfundanrur, ) Ergo o-mnium monachorum mulritudo habet vnumnbsp;veftimenti genus; extuafuperioriconclufio-ne. Ego verb ita concludo, fi quis viderct o-mnium Monachorum multitudincm,cupoirenbsp;fimulomnespropè veftium figuras,oninia co-lotum genera,omnesdenique pannorum Ipc-cics incucri.Quare,mi Francifcc,quàm parumnbsp;me cogat tua ifthæc aigiimentatio,fatis, vt o-pinor, vides.Dum verb dicis tuum Pontificemnbsp;elle caput capitu : ad quodna relationis genusnbsp;jfta referas,Bobis,quüliccbit, explicabis. At- de vnocapiteintclligendü fuiilc: quemadmo'nbsp;que vtinam fairem hïcfubfillereszvt hominemnbsp;hominum capur conltiruercs ; fed miror te innbsp;hanc ctiam blafpheraiam prorupitÏc,vtin tuonbsp;Sophifsiiate dixcris chriftum in Ecclefia habere caput myfticum vifibilc. Quid?potcft-nenbsp;confiderari Chriftus in Ecclefia,quin fit ipfi usnbsp;Eccicfiæ caput? Ac tu roiferaufus cs non cogi-tarerâtùm, aut diccre,fedetiam ante omniumnbsp;oculos palam,in mcdiam lucem proponcre,nbsp;Chriltum in Ecclefia habere caput vifibile.Er-gone tuus Pontifex erit capui vifibile Chriftinbsp;in Ecclefia?ö blafphcmum hominend Aiidice,nbsp;lefuicæ,quemadmodumTurrianüs vertratfe-éfæ dcfenfor,vcrtram illam fcä:am amp;Pontifi-cios crrorcs fine horrenda blafphcmia dc-fendere non pollit.
f' II. nbsp;nbsp;Tv R K.In Euangelio 2idatthtiihUverbü:Qui-
ettm^ue voluerK tntervos matorjieri,ßt veiterMt-nifier, non prohibutr Dominin cofut ejfe in Apo-fiolis. Mator entm j4poilolti, ijuiÄ efintfi caput.^ /iä admonuit ne fe eßerret caput in minores.
Sad. Simaiorin Apoltolis idem eit arque caput ; certè Chriftus interdixit ne vllus ex A-poftolis vellet elfe aliorum caput. Sic cnimnbsp;Mate-io. Chriftus: Qm volucrit inter vos magnus fieri,nbsp;fit vefter minifter:amp; quiconque volucrit internbsp;vos primus clic,fit vefter fcruus. Item Marc.y.nbsp;Siquis vulcprimuseire, efir omnium vltimus,nbsp;amp;omnium minifter. Et nefeio profedôinfei-tiæne, an impudentiæ tibi adfcribere dcbcamnbsp;quôdcx his Chrifti verbis colligas Petri internbsp;Apoftólos primatum ; amp;quodChrirtns gra-uiiîîmè interdixit, perinde accipias,vtli cx-preffifljmisid verbis praccepift’et.
T V K. R .QuHm Ambrofiits dixit,Caput in Ec-clefia Apai'idios pofuittcapita intellexu,non vnum caput omnes Apo^lolos, vt Apoc. 21. Aposiolt di-cuntur fiindame'nta. Aut igitur conßtere Apoüo^nbsp;los non caputvnum,jedcapttafutjfe i autnega eosnbsp;c/fefundamenta, ^c. Crede Dionjfio in-Epiitala
adDe.nophi'ummonacioum. T‘ibi.,inpuit.prifcf^ bant mini^rißue E)taconi:Ätini^ris SacerduA-Sacerdotib'ts Epifeopi.-Epifeopis Apoiîoli ApO'nbsp;fialorum ßueeeßires.
Sad. Ridiculumtepraebcs,Francifcc,qui apud Ambrofium caput in capita conuertas.nbsp;Quum cnim inhac Apoftoli fimilitudinevcr-fetur,in quand multa corpora, fed vnum corpus propofitum cfttnonadcbdemcnsfuit Am-brofius, vt vnius corporis multa elle capitanbsp;crcdcrct. Verùm cxciitiamus tuam rationeinnbsp;petitam ex libro Apocalypfeat. Apoftoli,in-quis, dicuntur fundamenta muri ciuitatiscce-1 eft is Hierufalem. Fateor. Sic enimloanncs ii-gnificare voluit eosquorum miniftetio primanbsp;Eccicfiæ Chriftianæfiindamenta iaftafuerint.nbsp;Ergo, inquis,Apoftoli non fucrunt vnum ca-pur,fed multa capita.Sic in Ambrofium argu-mcntarft;.Ego verö,licet àntefatis cxpofiierimnbsp;quemadmodum locum Pauli intclligam,iiuinbsp;tarnen pro Ambrofio rcfpondco,ineptara elknbsp;tuam conclufionem : nam ex loco Apocalypfnbsp;fcqueretur potiusjfi Ambrofius dixillet capita,nbsp;dumduodecim ilia fundamera,dcquibus loa-ncslocutuscft,ad vnum idcmq-,Ecclefiçfunquot;nbsp;damentum refcruntur.Qu.arencmo non vidctnbsp;Ambrofium vfurpaffe nomc capitis tanquamnbsp;colteóbuèzquado dixit Apollolosfuiirccaput*nbsp;Ex quo magis magifquc tuam inicitiam pro*nbsp;dis, qui nomen tanqoam collcótiuè vfurpatu,nbsp;no patcris fingulari numero cftcrri,fcd nutne-rum pluralem nccelfario rcquiris.Atqihircdcnbsp;Ambrofio àte oppugnato ôc à nobis deftniU'nbsp;Nifi forte exjnbsp;iungam Bafiliuimquinbsp;ludens, modo nomen capitis, modo nouirnnbsp;manus tribuit Epifeopis tranfiuarinis.nbsp;rum tu nihil talc cogitans tuam Icntcntiam “ƒnbsp;vno Petro capite cucrtistquandoquidcma*'nbsp;firmas Apoftolos fuiilc- capita, vtdefuetf*’^nbsp;fundamenta. Atqui ex delcriptione loaun**nbsp;nianifeftum eft,nullum ex Apoftolisfufik^nbsp;liorum fundamentum. Nec fohus Petrinbsp;lioriira etiam nomina dicuturinfcriptafu*nbsp;ftindamentis. Itaquc eolligo ex tua arguniÇ*’'nbsp;tationc Petrum non fuillcaliorum Apofto'°nbsp;rum caput,fed omnes Apoftolosæqucmtnbsp;capita,(fiquidem nomen capitis Apoltolis trinbsp;buis ) quemadmodum omnes Apoftolixftjnbsp;fucrunt fundamenta, fi loanni ctedimus.nbsp;iubes me credere tuo Dionyfio,qui vuh vtnbsp;pifeopis præfcribant Apoftoli amp;nbsp;rum fuccellorcs. Ego verb ingenue prontenbsp;me in caufa rcligionis foli Scripturæ ctedef ’nbsp;amp; ca demum reciperc,quæ cum ipfa Scriptquot;nbsp;cóueniunr. Sed quia tanti facis ilium Dioquot;/^nbsp;fium : expende igiturquæ dicir,quii non v*’nbsp;Ponnficem(vttu facis;fcd Apöftolos,amp;rnbsp;ftolorum (uGcelforcs numero multitt*nbsp;conftituit Epifeopis lupcriorcs: atquenbsp;réfutât verbis apertiffimis.Qu,ioetiam ptquot;j.^nbsp;ahum tuum errorem,quern alibi aftitin*^^nbsp;non Prclbyrcros, fed Epifcopos eile Ap“nbsp;lorum fucccllbrcs. quodmtmininbsp;noftra tclponfionc kmc tibi obicófum^j
I te oppugnato He à nobis difem^' ji peftasdum Ambrofiofociuma“'nbsp;adhuncPaali locum al'
ANTON. SADEEL RESPONS. Crcde igttur, Turrianc, Dionyfio à tc prodii- • fto ,actuoserrores rcfcllenti. Nosautem cre-demus Scripturæ, noftcx fentcntiæ vcritatemnbsp;aflerenti. T V K. R hitreticuj effes proprio iu^iicio con -demnatMtt inteUigeres ex Cypriâno vnttatem Ee-clefienon poffi apprehendi ntfi ab vno hominein-Cfpuntem. Exordntm ab vnitate proficifcitur, in-ywrEcclefia vna mon^lretur. lib^ de vnitate Ecclef. Sa D.Non qui audit,fed qui facit conuitium mifer eft, inquit Cyprianus gt; quem mihi obii-cis.Itaque,Turriane,pro tuo conuicio nihil a*nbsp;liudàmcnunc audiesquàm quod Auguftinusnbsp;Donatiftis aUquando dicebat i vindicct nos denbsp;vobis Deus,amp; errorcm veftrum in vobis occi-dac. lam quod ad Cypriani locum actinetmosnbsp;in fupcriori refponl.copiose demonftr^i uimusnbsp;Cyprianum de Rom. Ponrificc nunquam co-gitafle : nee eius verba eb fine fummainiurianbsp;torqued pofle.ls enim hæc verba expendens,nbsp;Pafceotujmeae: Quamuis,inquit, Apoftolis o-mnibus poll refurrcólionem fuam parem po-teftatera tribuat,amp; dica.f.SicHtmtfit »iepater,cpquot;nbsp;e^mttto vos.Acctpite Spiritumfanblatn- Sicai re-^nbsp;mtfentispeccata'iXemtttenturtlU,c^c. ramen vt v-nitatem mâûifeftaret, vnam cathedram con-ftituitjamp;vnitatis eiufdcm originem ab vno in-cipientemfuaauthoritate difpofuit.hoc erantnbsp;vcique cæteri Apoltoii, quod fuit Petrus parinbsp;confortio præditi amp; honoris amp; poteftatis ; fednbsp;exordium ab vnitate proficiicitur , vt vnanbsp;Ghtifti Ecclefia, amp; cathedra vna monftretur*nbsp;Et paftorcs funt omnes,fed grex virus oftendi-tur, qui ab Apoftolis omnibus vnanimi con-fcnfione pafcatut. hæc Cyprianus. Ex quibusnbsp;fcilicctvis probarc vnum Petrum cæterorumnbsp;omnium Apoftolorum caput, amp;rcliquiso-‘nbsp;mnibus fuperiotem fuilfe: quumtamen Cyprianus doccat eiufdcm honoris poteftatisnbsp;confortio fuilfr præditos omiies Apoftolos.nbsp;Quamobtem, T urrianc, licet apprehendcremnbsp;vnitatem Ecclefiænonab vno homine, fed abnbsp;vnoChrifto incipientem, amp; in vno Petro de-monftratam ac figuratam (quæ fuit Cyprianinbsp;fcntentia)cgo cettè non proptcrca tuum Pon-tificem apprchendcrem,qui nihil habet ncquenbsp;cum Petro, neque cum vnitare Eccleliæ commune. Ne mihi fit repetendum, quod in fupcriori refponfione dixi in loc.Scripr.j. te impe-rité admodum exiftimare vnitatem Ecclcfiaenbsp;non femel incepilfe ; fed quotidic inciperc de-bcrc ; vt illic fufiùsànobis difputatum eft. Exnbsp;quibus manifeftura elle arbitror nos(quos ftil-sb hærcticos appellas) fi cuo,at certè non veri-tatis iudicio erte condemnaros. T V R R. At altos ocalos, aaret non indicare caput tnmultUipatet.e xArtfi.^PolitiPrincipes^in-Eeges 7fiultosfibi oculosfaciant. Sad. Siexinftitutonoftro efl'etjdicercm te quum Ariftotclccitares,non aducrtilfe ad hçenbsp;verba quæ itihiicic Ariftotclesnó.iam ex alio-rû T lt;ftapKp(g-f)lt;7«»T*iv,led exfua fententia.-c» to??nbsp;e^Mioic,inquir,iy^ iß« st» st» {Tj'itaj«,»»«nbsp;Kvezoi'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæ te egregiè refellunt opi- nantem inter Apoftolos ciufdem muncris amp; |
^17 minifterij participes, vnum fuiffe reliquiso-mnibus præficiendum.Quia verb te tantoperenbsp;Politica dcledantrergo qui Romæ verfaris re-uoca in memoriam veterem Senatum Rcipub.nbsp;Romanæ ex multis ac præftantiffimis virisnbsp;conftatem, quem nihilominus vnum Rcipub.nbsp;caput optimi quique ciucs agnofeebant. Sednbsp;iam àPoliticis ad Theologica reuenamur. T V R R. Obii'cis Ecclefiam Romanam dici ca~ pat in décréta Calixtt :fédvt att Cyprianus lih. 4.nbsp;Epifi.ad FlerCnt.ßue Puppianumt Epifeopus ejt mnbsp;Ecclefia-, Ecclefia in Ept/copo,^c. Ergo qui di-cit Ecclefiam Romanam : ^cit Epifiopum Ecclefianbsp;Rornana. Sa D.Leuiufculu eft hoc effiigium. Cyprianus enim illis verbis mutiiam Paftoris amp; Ec-clefiæ coniunôlionem fignificauit.neqiie pi o-pterea qubd Ecclefiæ proprium efl'et,voluit in vfum Epifeopi trahi polie. Quâre fi Ecclefianbsp;Romana eilet caput (quod abfit) certè nomennbsp;capitis foli Epifcopo Romanæ Ecclefiæ minime conucniret.Hue addejperperam tc ex verbis Cypriani ita concludere : Qui dicitEcelc-fiam Romanam, eum diccrc Epifcopü Ecclefiæ Romanæ. Aliud eft enim elfe Ecclefiam*nbsp;aliud elle in Ecclefia. Videigitur quônâm tcnbsp;deducat tua argumentatio : Si Epifeopus eft innbsp;EGclefia,amp; Ecclefia in Epifcopo (vt aliquandonbsp;dixit Cyprianus) amp; Ecclefia Romana eft caputnbsp;Ecclefiæ vniuerfæ ( vt Calixtus Papa fomniacnbsp;uit.)Ergo(inquit Turrianus)EpifcopusRoma-nus eft in capite Ecclefiæ vniuerlæ : de vicillîuinbsp;caput Ecclefiæ vniuerfæ eft in Epifcopo Romano. Ita tibijTurriane, argumentandû clfct:nbsp;ac turn ego diceremime Cypriani verba expo-nerc : Calixti fomnium non admittere : tuamnbsp;confequentiam rciieerciquæ quidé nec me læ-dere poflit,ncc te iuuare. Quia veto tû in hoc*nbsp;tû infuperiore tuo libro palfim foies tuos Syl-logifmos ita inchoareiQm dicit,amp;.'c.Ego te fa«nbsp;miliaritcradmonco, vt, quoad cius fieri pote-rit,abillo argumentandi modo pofthac abfti-neas. Sic enim ante aliquot annos monachusnbsp;quidam Hifpanus Romæ, poft multas delibe-rationes, cxplofus cil quum ita argumcntarc-tur. Qtti dicit te efl’e animal, dicit veruin. Quinbsp;dicir te elfe afinum, dicit te elle animal ; ergonbsp;qui dicit te elfe alinum,dicit verum. T V R R .An erat tTtpö/e^ot confefîio eorutn,de quibus Cyprianus ad Corneliwhlnon ignoramus v-num Epfi^epum in Ecclefia Catholtca efie de-bere. Sa D. Cypriani mente non airequeris,quod amp; paffim tibi vfuuenit. Ecclefiam Catholi-cam intelligit vnamquamque vetâ Ecclefiam*nbsp;quam ita diftinguit ab hæteticorum amp; fchil-maticorum conuenticulisivt lib.i.Epilt.j.Mifinbsp;nomma Epifeoporü, qui integri amp; fani in Ecclefia Catholica fratnbus præfunt, amp;c. Illic i-gitur deferibit Cyprianus corum rcfipifcen-tiam,quiàSchifmatc ad Ecclefiam redierant*nbsp;quum agnofeerent vnum Epifeopum in Ecclefia efle debcreihoc eft vnius Ecclefiæ vnumnbsp;Epifeopum elle oportere : ac proptcrca fcnbsp;pfeudoepifeopo rcnuntiarc. Hoc autcm vetusnbsp;quidem fuit,at humanuin inftitutum in reine-P p. iiij- |
718 AD REPET. TVRR. SOPH IS. dium Schifmatis inuentum,vt teftatur Hicro-ny mus. Atque hæc de Cypriani verbis ate ma-xzzz. Devacat. gent.lïb. X7//Z. i Pet.j. lèintclledis, T V S. R .Cnf Scriptura quwn de capite Eccleß^ dtjjertt.,n»n^nar/t alittd caput nommât i^uam Chri-fium,dicam tibt, etßnon tpuAris-.ejuia cjui Chriïlumnbsp;habet caput.,necejfarto habet Ponttficem in Eccleßanbsp;caputmon tarnen rectprocatur: non enim cjuicuncjuenbsp;habet Ponttßcem caput, habet tpuotjue perßebtenbsp;Chritlum caput : Itcet autem Scriptura nonnomi-net,efitamen neceßario intelligendum, Sa D. Itänetcmcrc profundis mirificas tuas cxpofitioncs, vt easctiain nihil talcabstcpe-tctibus obtrudas? Qinrc cgo tibi rcddo tuum,nbsp;Fiancifcc,atqucita cx vcrbo Dei ftatuo, cumnbsp;qiii Chriftum habet caput, ptifedlo amp; viuifi-co illo capirc elfe conccntum.Dum aurem ad-dis:cum qui Pontificcin caput habet,non per-feótc habereChriftum capur. Dicis bene,fednbsp;nonplcnè: (vtillud Auguftinianumvfurpe-mus.) Quatcdcledum eft illud Perfeble vt plena amp; perfeóta (it fcntctia. lam quod cxiftimas;nbsp;licet Scriptura fecundarium illud ôc fictitiuranbsp;caput non nominct, eft’e nihilominus intelli-gendtidicis,iSc no probas, (id quod mihi iden-tidern obiicis)fcilicet longe audacioiAmbro-fio ita exclamante : Scripturis, inquir, non lo-qucnnbus,-quisloqucturî En tibi, Ambrofi,nbsp;prodnin medium Turrianus,qui aftcrcerç-alt;n»nbsp;defuo Pontifice, de quo Scripturis nunquamnbsp;loquentibus,nunquam illcloquidelinit. T V v^v^.Htcloci'ii Pault:EIonpotefldtcere caput pedib us , non eblis mihi neeeßarn, (brc- eß vnus ex lis-, in qutbus Petrtu dtxit tjiudam eße difficilianbsp;intellebluyt^ua h£retici deprauant. S A d.Hic locus Pauli non eft quidem ex lo-cis diificilibus:quura in fimilicudine tritavul-gaiaque verfetur: fed tarnen fateor ilium elfe ex iis quos hærctici detorquent. Atqite vtidnbsp;fatear,in caufa eft Turrianus,locum Pauli pernbsp;fe clariifimum fuis tenebris inuoluens,amp; in a-lienum plane fcnlum detorquens. T V R R. Si/hfficit Chrtbius vntuerßeEccleßs,, 'vtßt eius caput, cur non ßufßcit ßngults Eccleßts.,nbsp;çius, nihtlomimishabent capitaßua^ hoc eß, Eptßco-posßuosb Sad. Singulæ amp; partictilarcs Ecclcfiæ nnllû aliud caput agnolcuntpræter Chriftum j ficucnbsp;nccaliumfponfumicuius vnici fponfi capitis omnes Eccleliaru paftores funt miniltridcnbsp;taneriia inftrumenia,per qua: viuihcû illud caput fuo Spiritu vim {hamper totii corpusEC-clcfiæ difthndit. Non aliter Scripture.locuranbsp;clt : non aliter etiam crcdimus. Qood ante Veteres aliquando nomina capitis, de fpon/i tri—nbsp;buerunt Ecclciiç paftoubusudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; |
abufiuc-didh cft,acpropceiea non eft inde ar-gunicntandh ei qm Theologicè diircrercve-lit.Quæris ante à nobis,Turrianc,quid lit ,cau-fæquamobrcm ft (ingulæ Eccleftçliabent fuos paftores vilibilesiEcclefta vuiueria fuum itidénbsp;vnum vilibilem paftorera no habeat. Nimirhnbsp;quia ita fcitrerum natura, vt paftorespoftincnbsp;fuos gteges vidpre,nolle, pafeerc, quu illis có-nninicare; denique ilia om.ipa præftarc, qu^nbsp;ininifterij Ecclcftaftici munusac ratio poftu-lat. Ac EccIciiaCatholica non ellgrex aliqiihnbsp;vifibilis in vno loco congregatus quem palletnbsp;vnus videat, norit, pafcat, viua voccinllituat,nbsp;cademquepreftet omnia erga illu gregctnquçnbsp;ad paftoris ofticium pertinent. Chriftusautemnbsp;cuius virtus vbiq; diffufa eft, Ecclcfia Catholi-cam vbique dilFufam,nouir,régit,alit,3C fouet:nbsp;ca denique erga fuum corpus præftat omnia,nbsp;quæ Paulus elegantiffime limul ac verifllmenbsp;dcfcribit in jj..cap.Epift.ad Eph.Habesquidadnbsp;tuam illam interrogationem rcfpondeam.Tunbsp;verb videquid fisrefponfurus,fiquisexteque-rat:quum Veteres appellarintEpifcopos capita,amp; Iponlos Ecclcliarum: tu autem Pontificenbsp;illis omnibus præficias, qui ft illoru omniumnbsp;capirum caputian etiam Pontifieem elfelpon-forum omnium fponfum cxiftinies. T V R R. Si caput in eaßmilitudtne interpréta- X ri oportet Chnfium vt viste/uomodoßabuntlt;^u£ di-xifit Paulum voluiße alias ab arrogantia reuocare:nbsp;altos vindtcare à contemptu? SaD. Ecquisadtödcmcnsfucrit, vtquiini deCorinrhiis loquens alios dixerim abarro-gantia reuocandos fuiHe,hçc verba per vim acnbsp;nefasad Chrifth trahat?abfittanrus furor,can-taque blafphcmia.Quia vcio tu noftrafentcii-tiam intelligcre diffimulas,cam tibi paucisre-pcto.Primö,dixi Pauli locum ira accipicndiimnbsp;elfe vt 11 diceret:in Ecclelîa Corinthiorum,quinbsp;maioribus donis fpiritualibus cxccllcbant, nônbsp;debere alios difpicere : contrà, qui donis mi-noribus Sc paucioribus crantprçditi,nondebere vel animos abiiccrc,vcl aliis inuiderc.Sc-cundo, affirmaui in his Pauli verbis : Si dicatnbsp;pcs,quia non lum manus,amp;c. nôcurioscquæ-rédum,quînam lint pedes, vel oculi, velautcs,nbsp;vcl caput : fed hoc nobis fatis elle, quodfiipe-rioramembra ftgnificent cos qui pluribusacnbsp;potioribus donis antecellebant:inferiora verbnbsp;eos rcpræfentcnt, qui minus donorû fpiritua-lium habebant. Quæ quidem omnia exChry-foll:orao,amp;rcliquis dotlilîîmis petita funt.Ternbsp;tió,quiainhis verbis bS.poÙo\i-.EIopotefleapnfnbsp;dtcerepedtbus,nonefimthi vobis opustnonxea capitis intclligis de vno quopiam qui fit Eccleliç .nbsp;caputiaddidi pcr(concelfioné}liquidé ira veilsnbsp;interpretari, Chriftu igitut elfe neccHàrio in-telligendu,quippe vnicum Eccleliæ caput.Hicnbsp;inftâ5,amp; quæris quî polîînt hæc verba Chrillonbsp;cóucnirc:nó cftmihi vobis opus. Refp0di,at-que cri^m.refpondeo, Chiifto capiti opus ellenbsp;velinfimis Ecclcliæ mebtis, yt lit caput totiusnbsp;Ecclcftæ,quætotanon eft line omnibusluisnbsp;niebris,arque etiam infimis.Itaque ex co quodnbsp;.Chriftus Ecclcfiæ capurarctiHimc cil toto luonbsp;corporc,hQC eft,Ecclclia coniunólus clt, cogi-tandum fuit Corinthiis non clfecommitten-'dum, vtpræftantilhmi huius corporis membra diflidiis, cótcntione, (Sc inuidia diftrahau-tur ; fed ab illis potiùs coleiidam die fandtaiiinbsp;ac mutuam focietatem. Quod ft Chriftusnenbsp;minima quidem dcinfima membia deipicit:nbsp;quid de lifts ceiifcndum eft,qui fuos fratres de-fpcótos habent, licetfortalienon tor lantilqucnbsp;Spiritus S.donis exornatos? Atqiie hçc,Turii3-ncjdenoftra, vel potiùs dotfiflimorum tuinnbsp;vctc- |
vctcrum,tiirn reccnriorurr fentcntiaàtnis ca-uillis vindicata.Vottqiiàm vcro adtuamintcr-rogafonc-m rcfÿ'Ondimusrvicii'E.n amp;nos hanc tibi proponimus quxrtioncnr.Q^oinodo liable quod dicis,de vno Epiicopo, nomine capitis incelligcri'd-ó » in hac Pauli fimilitudineînbsp;quandoquidem in EcclefiaCorinrhiorum(cuinbsp;imprimis hæc fimilitudo accominodanda eft)nbsp;non erat vnus Epifeopus, qui reliquis paftori-bus effet praefcólHs-.quiquc Diaconis tanquamnbsp;pedibusvteret-ur.Vide i^.Càput illius Epiltolç,nbsp;vtdifcas Eccletiam Connthiorû tum habuilï'ènbsp;multosDoâorcsevbi detuo illo vno Epiicoponbsp;nullum verbum. Irem quæro extc:lî hæc lînii-litudofingulis Ec.cleins conuenire debuit (vtnbsp;aisyquomodoignurconuenifbat Ëccleïfçphi-lippcnfiiim,in qua nominatim Paulus teftatuïnbsp;pluresfuiffc Epilcopos ? Si nobis refpöudercnbsp;nobs: rcipondeigitur Hieronymo àrarmantinbsp;pritcis illis Apoftojorum temporibus nóddmnbsp;’ extitillc ftatutuin. illud de vno Epifeopo fîn--gulis Eccleliisprætâciendo.Qùæ li veta fùritfvtnbsp;Itiutvenflima) fcquituraut nomen capitis innbsp;Pauli fimilitudine non elle advnum EpKco-pum refttingendum : aut Paulum propofuiffenbsp;doôkrinam luis illis hominibus inutilem. Sednbsp;præftac dicamus do€trinam Pauli fuiffcamp;l'eftènbsp;vtililîîinarti: tuum verb commentum circnonnbsp;inutilc'-rtiodoffed ctiam eXiciolum Eeelefis.'
T V R a. CapM pedes !jpn fnnt relata quia ca^utpotefi ejfe fine pedib is ^uod caput non ejl l»nbsp;'lyl'Arfii ait tnprxdicatnentt) eortittf quanbsp;fint ai aliquid iƒ? i^roprte refirtWiinquttfidica^nbsp;turmipitt^i «npttAwTii.
SAti.Nondixi capiit ad pedes referriréftquC hoc tuum commentum, qui omnia peruerre-rc,amp; confunderCjfûlque deque habCs.Sed dixinbsp;Chrilto capni opus elle corpore amp; niembrisjnbsp;vt lit caput. lam vt corpus humanuin cônftetnbsp;fuispartibus , pedes cftc neçeffarios perlpicuûnbsp;cft. Caput.auccm elle poffe fine pedibus, hoc 'nbsp;cil,fine corpore quod pedes habèaC, quum di-cisraliud'ptoponis caput quàm huniâftum»denbsp;quo nobis fermo ell: amp; certè hoc redolct mó-ftra lUa-tua Amcricana.Etcnim in Corpore hu-mano ft adiiicapuc,amp; pedes ablintuu erit tnu-tilum corpus. Sed ecce, Ariftotelicu fragmentum' nobis obiicis, amp; ais, caput ex Anllotelisnbsp;fententia noneffe ex iisquae dicunturadali-quid.Quantos fcilicet progreffiis feccris in A-tillotehs dovlrina iam fatis fupérq; nobis de-cùraîli in Cupetiore tuo hbro ; adeb vt nouanbsp;hac ptobatione nihil opus fuerit. Nönnegatnbsp;Ariftofeles quin caput dicatut ad aliquid(abhtnbsp;àtanto Vito tantu cerratum. ) Sed quum fit adnbsp;aliquid,doccr quomodo cum fuo correlato ic-ttbeommcet actfciprocetiir: negat autem re-ciprocari cum animali. Sed hic(vt in plcrifquenbsp;aliis cxtrttio^enerc relatoruni ) vfurpandumnbsp;vocabultirniôlt;; fi defit, fingendum elle, in quonbsp;vis relationis infiti amp; bum quo vocabulo con-ucnientcrfieri poffitst’i'T/çpcKpt! line rcciproca-tio.-cuiufrnodi etlKi^aXwTo'v, vtfidicas,capita-turn :actiim(inquit Ariftoteles) caput conue-nicntiùsaffignabitutcapitati caput,quàn)ft a-¦îiinalis caput allignctur: neceniminCO quod
ANTON. SADEEL. RESPÖNS. 719 eft animal, caput habet : multa cnim animalianbsp;funt caput non habentia. Hæc ille. /At nobisjnbsp;Turriancjqui de humani corporis'hatura amp; 3-nalogia diffetimus, heceft'e non eft iiddtTe,c3-pitarumefte corpus.,Nemo enim ignorât corpus humanum elle dlsf lîire capitatumiaiCnbsp;nemo præterrein dubium icubcaoit quin caput referatur ad corpus. Prælenim qusro denbsp;numano corpore agitur. Atqiie hæonobis denbsp;tui cä^rtiscapifati infeiria ditÊà lint.
Tv r R. fiffificospedeSdtxà.fitfiÿ!idcarênon ejfe veros pedes (fimboUca autc^,igt;cantur?nyflica'}nbsp;quiveromyfitcadtcitjeumdtcerefitritualtaex^it- *nbsp;mafti. Petra Horéb erdtne •htfitfibiltsf Stc tarnennbsp;Paulus:Bibebant de confequente ibi Petra : Petranbsp;autem erat Chriidus. 'Nénne Aptfiohi^ interprétai’nbsp;tus efl quo dttta Petra m^ilicè figmficarttl
Sa d. Audiamus, quemadmodum Chryfó' ftomiismyftcriiimderiniat;Myfteritim,inquK, iim.7.nbsp;appellatur,quoniam nbjid quod cfcdmius,in--tuemur : fed quod alia videnius,aliâ credimus.nbsp;Exquo facile eftcôcludercntyfticum non ellenbsp;vilibile,fed oppOni potiùs vftlbiliiadeb vt nonnbsp;male te reprehendelim qui myllicos vilibilcs-pedes,amp;'myfticum vifibiie caput'dixcrasinbsp;Vcrùmfic nos interrogasrPetra Horeb eratinbsp;ne inuiübil)s?iriqu)s. Miniinè,Turriane,fedidnbsp;quod erat myfticuui in ilia Petra, non erat vi-ftbile. Sic cnim PaülusrAefraiinquitjeilt;«rChri~nbsp;flustcptiem quidem fidèles Ilcablitæ non aliisnbsp;tunc,quàm fidei oculis videre poterant. Cæte-rùm qui myllicum vuibile caput, amp; myfticos-vifibiles pedes rôties inculcas, ixcira nobis,nanbsp;ex Dei verbo,à quo tua fomnia aliéna lunr, fednbsp;faltem ex Pontificiis decretis, quinaiii lint illinbsp;pedes myftici, nô particularium Ecclefiaruminbsp;(cos cnim anteà dixilli elfe Diaconos) fed to-tius EcePéfiæ Catholicæ. Nâ,vt tua verba in tenbsp;retorqueamus: Nunquid Ecclefia Catholicànbsp;caput myllicum vifibile habet (quod'tu fom-nias)amp;qicdcs myfticos vifibilcs non habebitînbsp;(quod nefomniarequidvmpotesi) Ego tetuisnbsp;argumetis fie vrgco.Aut cnim mancaeft limi-litudinis Allegoria i aux fi E'cclclia habet Ca-tholicû amp; vniuerfale Càput myliicû vifibile(vtnbsp;vis)habebit quoqi Catholicos amp; vniucrfalesnbsp;pedes myrtiebs viiibilcs. 'Vbinâ gentium fuutnbsp;illi pedes? quibus oculis videri, quibus maiiiinbsp;bus tangi poirunt?Geftis(fat fcio)ptolerxe tuosnbsp;fodales, quos paulb antè dixifti effe Eccleliaenbsp;pcdes-.ebqubd ad Indos vfq; cxcurruntiverùmnbsp;obfillcntDiaconi,ficment facrifitulnbc innu-merabilium monachorû turbæ variæ nunquânbsp;id paffuræ funt, Rurfusifi vclDi^conijvel mo-nachi, tanquâ firigulares homines, funr pedes:nbsp;quomodo igitur Càtholici amp; vniuerlales? lînbsp;nomine pedû tanquâ coilccliuc omnes liir.ulnbsp;côprchendisicùr non idé facis in capite,vt tanquâ collcCliuè'omnes Eccleliæ p3iiores,nomi-ne capitis cbprèhédas.Verùm agè,ex hac dirîi-cultatecmerfcris : en tibi alia de ociiltSjitcn tpnbsp;dcorc,acdeman!bus. f-iâ horum'membiofûnbsp;feparatim meminic Apoltolus., Pctoàtc,vtnbsp;niihi alîigncs vnuin bs Catholicum vilihilenbsp;myfticum'.o'ciilos dcman.iS nidcm vinucrlalesnbsp;myllicas amp; viiibilcs- Q^mobrem, Turriane*
-ocr page 758-73îgt; ,ÂD R EPE T. T VR R. SOPHIS.
|
vides quorfurp euadat inepta ilUtLia inferu- 1 tandis fimilitufiyjibescnriofitasn'n qnibusdd Pontificcnvqq^is, poptifîçis caufam prodis;nbsp;Sed hæc hadciKis, Qu^ verp addis de Ecclclianbsp;permixtâ, atqiic totidempxopè verbisrepetisnbsp;qpæin priorclibro dixcras,oniitto : q.uippc innbsp;(uperiori rioftra reCponfionc.iaiH à ijpbisrc-Tag-iS- fuiata. JSloloramenprærçriüyttçrejtç hæ,c Pauli yerba In yrio Spinta nos tnwjiiïn. ç{irpiunbsp;hapüzj!itif»rntti:^ci^c'C3y\yc'iY^^iW tara^f bo-nis,quàrn de malis.Qiiid cni.m nomipc.iomniünbsp;intelligar fatis aperit Apolbolus,inquiçns: Sj-à- UC Iudæi,fiuc Græcijiue feruijllucli'pctvlllosnbsp;verb per Spir.Kum.Xapiâum in vnum cofpusinbsp;baptizacos dicic Apoftolusqiios y.çræ.^dei, amp;nbsp;Spiritus fantli-vinculumcum Chriftp-capitenbsp;coniunxcrar, quicünquc tandem jiiiicijentji-ue liidæijtiyc Gçntiles.Abiurdom ell igi,tuigt;amp; . impurum, tlfteacicatcm Spiritusfan€ii bç fpi-ritualcm coniun€lioneni,quæ piortim.eftprp-pria, cum .impi'obis commuhlcare ; qu» licet line extçrnifigni participes , jamejxfua eulpà,nbsp;fe v.eritate fpirituali iiidigqps redduntjQuam-ojjrcan Jonge meliùs Chryfpftpmus locumnbsp;hune de Spititu rcgenerance expofuis: quem-,nbsp;admodum rn Symbole credinius, nop bonp-ad r^ni (5c m^loruinj vtloqucns) fed Sanctorumnbsp;Corinth- cpmmunioncm,nbsp;f,0y ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P jintoni'-fi) pagmen- tti/n i'-lttd CoH^ia/tttnopoltraf/urn nihil fnoratw, ^ugtdsltnuinpottni confuluijfes,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic confKtat ^ntoniiu aânerfaringt;n non argument^ndo t^ed o-ptando,Ild‘gt;^^'gt;'^gcnn-i confutMionis: Sad. Fragnicniis tuis monachalibus Au-gultinum oppofui:vt quia hominuiqauthori-lateduccnsjlaltçm certos acer.uditosautho-res incertis (5c ridiculis monachoruiy niig’^s,) anceponas. Qt^i verb, Tutriane,nbi melipreninbsp;mcnccm optâtacprecacur,is cuætpentis erro-rem rcr^j^rguit. Sed quantum video, ncc tuosnbsp;cfrores rtlellenrcm, nec tibi- bene prçcantcmnbsp;audire fullincs.. RESPONSIO ET OBIECTlO-. ncsTui riani Ad Supcrior'cm A.SadccIisnbsp;Dlfpurationem De loco V I1 i. Heb.io.Lexvmbram, ÔCC. |
Tvrriahvs. Ipirituale Chrt^t règnu, e^nod ¦ ¦ ¦ - i. terril , mimeran-dum efiinter bénéficia Çhrisii, cjult;amp; ^K-rtrigellum confiernntltrinbsp;Item : nonne hoc reonnm ab l'.lo cœ ¦nbsp;lesii diijertt Item: dtfiert-ne tampnam imago re.i anbsp;re ipfacreda h£c non negabis. videmm nuncpernbsp;fiiecnhtm in dtniomaté: tune autemfiacie adfactem,nbsp;inijuitPauh-tf.r'rgebo adhuc^n^itione.H£cimagonbsp;regpit cdileitis nonne fuit adHinbratAinvetcTilege?nbsp;omnia enim in figura contingebant illis. Id efiantnbsp;dabis. Ergo Euartgelium habet regem fiirttUidem,nbsp;i^ui imago fitificut lexhabebat regem'terremtm^ninbsp;•vmbra erat hitius tmaginisiqutafiregnumfinritna-Ic’-efiitnago coelePlis ; oportet igitnreffie regem/jnri--ttialein -i ijffifit imago regis :coeleslis. Probatjnoi.nbsp;PaMhts.dfxitpfopter ceremonias legales, vidi-mas tsintiitfi dixt/ficyedr- m^ conninces male tranitu-Itjfie ad,r^tium Chriili in veterilege adiimbratuiihnbsp;r- S A D-,Quand9q!ndcm vc fupcrius tmini fo-philmatycaris, profuQpi loquacitatcm adhi-bqç, tua identidem repetensaCimea.fæpc prx;--tcrmictcns, ego priuftiiuan} fingula diicunam,.nbsp;paucis cplligam onania tpa argtrmétaiautcertènbsp;i|la oipnia quæ nobis tanquâm arguracotanbsp;ptopofuilli adtnam fentcntiam confirmanda.nbsp;Deinde locum Apoftoli de quo.intet nosagi-tutßxp^ridam (Seexigampd iJlas régulasycrênbsp;acTbcologicè interpretandi, quas in Prrrta-tlopctccéiuimus, vtjta magis appareat,quàmnbsp;lopg^aWs^h huius^ lotivpra fynccraqitein-tftprctacionc, Tua igitut omnia argumentanbsp;comprchcndotribus eonnexisfequentibus, -Primum connexum -.SiJexhabebatvmbranf-fùturor(tn^honornm„ non ipfiam tmaginemrerttnh Ergo ii^ fiouo Xeslamentofiuttimagines earum rt-ruf^rfuaadbd'tnbrabantur in lege,^ m cœlo fiant a-'nbsp;perfa nudaab omni.velamento. Secundum connexuin:eb»«»c«ff funtetufinodt imagines. Ergo in nouoEesiamentonbsp;efi imago regni Chrtilt adnmbr.itiinregno Dam-dtco,ita vt-uuago lose fit media int er vmbram regtUnbsp;Daiiidtci c-f tpfiarn regntim coelePïe c-!' beatum. Tertium connexum ehfimodi imagoregni Chriiit conPlituetida efiinnouo EePlamento:Ergonbsp;conPittuenda efi in primatu Rom. Pontifiicis efinbsp;imago regts cœlesits,ne'mpe Choisit. Hue rcdçunt, Tùunane, quæ dicis omnia,vt facile yidcsjdc leûorcsip/i poflùnr ex tuis icri-ptis coliigere,Nimirum quod in aiioargumeiinbsp;tû dixit Augu(lmus,polium hic vluiparetNoHnbsp;faiis eilecurrctc nili fimul in via curras : alio-qui qublongiùs extra viam eurres, eb lougiotnbsp;erit, Oc nraior cr,rano. Antequam igitur fuperiora connexa redar-guam, fpns primarius tui ctrorisaperiéduscit, de «ytóSr JfûJ'oç commonltrandum. Duo lunenbsp;Ttirriane,quæ te in erroré inducût: vnu,quàdnbsp;nô intelligas quid lignificetapud Apoltolum,nbsp;Lex vmbram habens fiiturorum bonorum. A iterd.nbsp;qubd.malè exponas nome Gr(jcû«'n»'®t»nbsp;vêtus interpres cowettd lmaginem.Et.cp, vrresnbsp;tota bat pianior: exigamuslocii hune Apollo-li ad luperioies rcgqias Theologice interpre-tadiaiiobis ex doctilfimorû interpretüiudi-cio propolîtas, Apoltoli Icopus elt, doccrcnbsp;poll Chriltû exhibitu abiogaras elle legis ce-rfiinoniasjVt pattt ex tota EpiltoJa, acpraler-tim ab initio oclaui cap.ad mcdid detiuid.Hocnbsp;ante cmcit potillimu ex comparationc Sacer-dotum (5c ceremoniarum legalium Cuui Chri-ûo, ad quam comparationé hic locijiSjdcquonbsp;agimuspcrtinetrvt perljaicuûelt exanteccdcii-tibus ÖC coiifequcntibus. Sic enim ApoHolus:nbsp;Lex entm,\ncas\t.^vmbramhabësfuturorumbono- UebJ'’'nbsp;r/i/zi |
ANTON. SADEEL. RESPONS. 751
amp;in oius fanguinc pro nobis elFufo ad viuum ctiam exprelfum eft id quod viélimarum languis, iremque legales omnesablutiones figni-ficabanr. Itaqi vides, Turriane, quomodo lexnbsp;vêtus habuerit vmbram eorum quæ polleainnbsp;Chrifto ad viuum exprella lunt, neque poreftnbsp;vocabulû f/xo'vo« hîc vfuipatû ad tuun. Pontifi-cé accômodari, nili limul eide rribuatur, lan-élificare pofte : quod abiit vt credamus, licctnbsp;Vos aft'cutatorcs monachi lanCliilimu illû ap-pelletis. Sed, quemadinodû dixi,nomine legisnbsp;amp; vmbræ intelligis totû vêtus Teltamentù , amp;nbsp;eóprehendis regnû Dauidicûiatq; ipfum dicis -fuilfe vmbrâ regni Chrilli : quod plané ab A^nbsp;polioli propolito alienû eft. Hic enim de lolanbsp;lege ceremoniali difputat,ad quâ regnû Daui-dicû no pertinct.Perinde ell igitur,ac fi ita di-cas; Lex cercmoiiialis vmbrâ habuit fututotûnbsp;bonorû, amp; nô exprellàm forma rcrû : Ergo regni Dauidici cxprelPa forma eft in ptimatunbsp;Ro.Pôtificisftocû autéPauli depraualti,quumnbsp;ais omnia in figura Ifraélitis côtigilIc.Sic enimnbsp;Apoftolus:hçcinquir,o;nnia in hgura,fiue ty-picé côtingebant illisinon auté fimpliGircr,o-mnia,qucmadmodû malécitafti.Nec enim ilianbsp;propolitio vniuerfalis vera cft,amp;: rcdûlet erro-ré Origeniftarû, qué maiorcs noftri grauiflî-mis rationibusproftigarût.Sic auté inltasiPro-ba,inquis,quod Paulus dixit propret cetemo-niaslcgales amp; viélimas rantùm dixille, amp; menbsp;conuinces malé trâftuliile ad regnû Chrilliinnbsp;Veteri Lege adumbratum. Probo, Turriane,linbsp;modo attédas’.idque duabus rationibus. Priornbsp;cil; quia Apoftoius intotailla traélationcdcnbsp;fola Lege ceremoniali agit, vt artirmet aduentunbsp;Chrilli ceremonias Legales elfe abrogatas(eftnbsp;auté feriptor accuratilliinus,nec vagatur extranbsp;propofitu,vt tu facis.JPollctior,quia,Lex vmbram habens, folam legem cercmonialem fi-gnificat.Euoluefcripta Apoftolica:amp; compe-ries mevcrumdicere.Qmimaute regnum Da-uidicum non fuerit de Lege ceremoniali ; efti-citur Apollolum no ipfum intcliexillc, quumnbsp;de Lege vmbram habente loquutus ell. Arquenbsp;itaexoretuo te conuiélum dicimus. Etcertènbsp;ceremoniæ reôlé dicuntur vmbræ , qui.a nihilnbsp;aliud quàm ipfum Chriftum luruiû (iguihca-bant. At regnum Dauidicü præcerquatn quodnbsp;Chrilli regnum fignificabat, fpeétabat etiamnbsp;ad Legem Poliricam amp; ciuilem tadto vt internbsp;cætemonias Legis non icccnfeatur : «3e tu ipfenbsp;illud regnum à cæreraoniis diltinguis.Nec pa-rum etiam erras, qui putes eorû omnium quænbsp;in veteri Tellamcnio fucre ligna quædam re-rum futurarû, oportere ima'gines hodiccxrarenbsp;in Ecclclia. Quæro enim à te ; an loluc Chriftum rcpræfentarit nccnc? «3«: an non etiam terra Chanaam fuerit imago cælellis hærediratis,nbsp;cuius iam incipimus eftéin hac vita participesnbsp;perfidem in Chriftum ? Si locum Apofloliadnbsp;Hebr.j.Se q..atttndas,atquc etiam ca quæ Veteres de lofut' tradiderût, non diibitabis Chriftum fuilfe in lofuc liguincatuin. Vbinam igitur intcrmcdiam illâ imaginem loluc .3e teirænbsp;Chanaam in Eccleliacoihrm s? Ellnc tu«.;s ponnbsp;tifcx lofué Euangeiiei.s, adi. Ó vt vos pro Lfui-
’^w,(*-e.R.eddit rationé fjpcriorLÎ(quod parti-Cula^'apcrtclignificat,cuius taincnnuliârationé habuifti)ac propccrca,quæna fine iila fu-perioranobis vidcndum eft. Supra anté dixit Hj, Apoftoius Pontifices legales quotanis cû (an-guinealienoin fiacrarium ingtedi iolitos: atnbsp;Chriftum adabolendfi peccatum pcrimmola-tionéfuiipfius patefaétum elfe amp; Icmcl obla-tuni,vt multorum pcccaca tollerer. Ex quibusnbsp;videinus Chriftum iplum proponi amp;conferrinbsp;eu ceremoniis legalibus.Q^odidem firinlub-lequétibus quü aie Apoftoius hoftias quoean-ll nis oblatas non potuilic famftificarc acceden-tes. ^jMpropter,fngre(lte/JSrnnndum iiicti',Sacrtß-^nbsp;cium óquot; oblattonem noluiSii corpus uutern apta.sitnbsp;inthi^ (^c. Item : Q^avoluntatefanittfïcdttjumusnbsp;per oblationem corporis lefu Chriiît feme! fdtlam.nbsp;En igitur, Turriane, quemadmodiim Chriftusnbsp;ipfc mundo exhibirus cum veeeribusvmbris acnbsp;ceremoniis confeiacur,id quod eft iiianifcftif-lîinum tam ex iis quîÇ præccdunt, quàm ex iisnbsp;quælubfequuntur:adeô vt dû aliquid tertiumnbsp;conllituis inter ceremonias legis,Chriftumnbsp;ipfum, longé refilias abhacApoltoIi traefta-tionc. Quod, vt velipfe digieo tangas, audia-mus quomodo locum recites non integrum,nbsp;fed dccurtatum, vt ita fallas commodius. Lex,nbsp;inquis, habebat vmbram futuroru bonorum.nbsp;Acenim non ita loquitur Apoftolus;fed itapo-tiùs:Ler habens vmbramfuturorum bonorum. Exnbsp;quo vides non plcnani elle enuntiationem amp;nbsp;ipfsiujeé^tv, donee ad verbum deueneris. (quodnbsp;tedocerepotuit libernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quem ali—
cubimihi obiieis, quem vtinam aîiquando ferib amp; attenté perlegas. ) verbü autem fequi-tur, quû lubiicit. T^untjuampotefi, inquit, acce-dentesfanbltßcare.Vicn^ igitur enûtiacio eft hu-iufmodiiZe x vtnbram habens futur or um bonorumnbsp;non potefiaccedentesfanctificarc.Vï^ic propofitronbsp;cilnegataacproinde nihilindeaihrmatépo-tcscôcludere: quodipfcagnofeis. Quænâigi-tureftaftirmata propofitio huic ncgatæoppo-fita? habcs paulo póft,du affirmée nos elle fan-ftificatosper oblationc corporis lelu Chrilli.nbsp;vndc nafeitur hæc propolino aftirmata. Chri~nbsp;ß^ttrnmortefuanusfanthßcaße. Ex quibus omni-busfacilé intelhgi potcllquid lignificet axiMVnbsp;T^ijjCtt^piaTfav, fine exprellà forma rerummépe,nbsp;Chriftum ipfum qui nos fanétificanir, quûlcxnbsp;fanélificare non pollet. Nâapud Apollolum,nbsp;quod negatut de lege vmbras habente, id af-nrmatut de exprella forma rcrû. At poife fan-ftificare negatur de lcgc:quare id ipfum de cx-prefla forma rerû aftirmeturnecelîé eft. Con-ftat autem poife lan€lificarc,tribui Chrifto abnbsp;Apoftolo,vt diximus:adco vt dubitati nópof-fit,quin exprella forma return fit Chriftus ipfcnbsp;hcncdictus. Itaq^qeiuin priorimembro futu-toruni bonorum meminitlet, in pofteriori resnbsp;ipfas poluitmcC dixit imagines,numero multi-tudinis,vt facis:fed a’ïo'ta,fiue exprclPam formanbsp;ici,numcio fingulaci,vt nos in vnoChriftonbsp;fubfiftcreiubeat. Etenim in Chrifto ad viuumnbsp;cxpvcllum crt quod Leuitiei Sacerdotesadum-btabant : in cius morte ad viuum,inquam,ex-prclfum cil,quod facrificialcgalia figurabant:
732. AD REPET. TVRR. SOPHIS.
«
ïiSjîofuitæ deinceps fitis appellandiîVidcs igitur quàm infirinum fit tui fophifmatis funda-mentum.Malc etiatn exponis nomen «zéro; de imagine regni Chrifti velati ( vt loqucris) elfenbsp;cnim intclligcndum de ipfo Chrifto nobis cx-hibito,in noftra folutionc demonftrauimus,amp;nbsp;fæpeilhid nomen pro rcipfa accipi probaui-mus. Quæ omnia æftu forte difputationis ab-reptusita ptætcruolafti, vt de iis nullum verbum fcceris,quum tarnen noduin torius tui fophifmatis dilloluerenc. Eft autem pcrabfurdû,nbsp;Chriftum tedum intclligcrc nomine «ko'voç,nbsp;quo cxprellà rci forma rtgnificatur ;adeovt amp;nbsp;nominis lignificationein collas,amp;pugnes cumnbsp;î.Cor.3. his Apoftoli xttïïsis'. Elos omnes ,reuelatafacienbsp;glariam Dominiintuentes.iC^c. Q^nms cnim(vtnbsp;in noftra folutionc admonuimus ) tantarumnbsp;rerum afpcétusin futura vita lit longe clariornbsp;futurus: nos tarnen in terris adhuc conftitutinbsp;iarn fidei oculis Chriftum ipfum , quo ad ciusnbsp;fieri potcft,intucinur:adcóquc,vt ait Paulus,innbsp;eandem imaginem transforir ainur ex glorianbsp;ingloriam, licut à Domini Spiritu : vbi eciamnbsp;.vücabulum einisoc, vfurpatuin eft: vt magisin-tclligas non polfc ab ipfo Chrifto leparari.Ita-que quû ifta tua interpretacio pugnet cum A-poftoli feopo , cum iis quæ in contextu ante-cedunt, itémque fubfcquuntur: denique cumnbsp;ipfafignificationc vocabulorum quæ Apofto-lus vfurpauit : Icquiturnec tefienc locum hûcnbsp;iiètellexillc amp; te perperam ex eo fuille.argu-mentacum : adeo vt cuam inlcitiam non crafsènbsp;adumbratam, fed viuis coloribus exprcftàranbsp;nobis oftendens. Quodvt mcliùsfubiiciacurnbsp;oculistita tua luperiota coiincxa redarguo. Innbsp;primo connexo falfa eft conlequenria,propternbsp;trcscrrorcs: videlicet imperfeótamnbsp;vocabulum d.îî'i’cc malèintclleôtum, amp; plura- 'nbsp;1cm numerum à te vfurpatuin,quiiin Apofto-lus dixerit daeva numéro lingulavi ; atqueitanbsp;corrigenda eft ex mente Apoitoli. Si Lex vm-brain habens futuroruin,non ipfam exprcftàmnbsp;formam rcrum non potuic iandihcarc : Ergonbsp;ipfa forma exprclîa rcrum olim adumbrata-rum,hoc eft,Chrirtus ipfc nos fanôlificat.
In fecundo Connexo, fallit confceiuenria, turn propter errorem fuperioris Connexi quonbsp;nitrtuf.tuin quia regnum Dauidicum rccciftetnbsp;inter vmbras, hoc eft,legales cercinonias contra vfum Scripturæ.
In tertio Connexo, confequentia eft oraniû lâlfiffima : non tantum ob fuperiorcs errores,nbsp;àquibiis manatifed ctiam,quiafi daremus veranbsp;elle fupcriora omnia (quod abfit ^J.non tarnennbsp;lcquc'rctur imaginem tcgniChrifti in prima-tu Pontificisclle ftatucndam.Nuiltim cniin eftnbsp;medium quo extrema illa aptccpniungantur:nbsp;vt patet ex rationibus, quas in noftra (olutio-nc adteripfimus , nc hic noftiis repetendis,nbsp;cxcmplo tuo,tempus tcramus. Denique quodnbsp;dicis regnum Chrifti inter ipfius beneficia elfenbsp;numcrandum : rede intclligcndum eftmempenbsp;quatenus virn (Sc efficaciam ipfius Chrifti rc-gnantis in nobis præfcntiiniis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------------------------------— nbsp;nbsp;nbsp;,,
T V R R. Dtcismeexvna negationernultasaf~ teribus,tum Euangclicis dilicreus, non
quoi imagines funt in nouo Tellamento earim ri~ rum qu£ in coelo funt aperts nuds ah omni vets-tnento^ego affinnationes quas dicisicollegi.
Sad. Vndc tandem colligisinnouoTdh-nicnro elTeimagincs earurn rcrumquæ (iincin coelo?nónnc ex his Apoftoli verbis? AZ«?.'nbsp;exprejfamformam rerum. I læc verb propofitio:nbsp;Lex non habebat exprejfam formam rer,m : non-ne eft negata? Auc igitur argumcntaiis,cx loconbsp;Apoftoli, aut non. Si arg'jincncaris colligisnbsp;ccrtcaffinnationcrn exnegatione : Ct fccns,cutnbsp;locum igitur citas, toque tantopcre gloriaris?nbsp;Profcr igiturlocuin Scripturç qui dicat,innouo Teftamento clFe imagines carum rcruninbsp;quæ funt in carlo : ac turn nos in illius loci export tionc verfabimur. Nam Inc tira nobis,nonnbsp;Scripturæ verba recitafti. Tuns igitur errornbsp;fuir,Turrianc,non noftrum mcndaciura,vtnbsp;falsb obiicis.
T V R R .Lheodoretus exponit imaginem.,inslt-tutum vits Euangelic£,çp- res appellatvitamfutu-ramTheophfabhis i Veterit funtjimtlta t5 u-zi«-y^a-fq^at noua Tv eir.ôtt^hoc ejbctÀndeiqfi^c-Ai' de Chr^fofl. Greg. L!azsanz.,or. z. tnPafh. Ftnbsp;Pafcha legis, audeo if' dico^typus typi erat. I ta lo'nbsp;quiturvt excufet quod dictt typum typi fed bene /?•lt;nbsp;bet quod non cum Calutnisia facramentarto , fednbsp;cum cotfeftomfia Lutherano dtjputothiclocui pet-ttnet adtdade quibus Petrus fcripft ejje qusdtunnbsp;tn Eptsiolis Pauli diff cilia intellettu, qua hsretttinbsp;deturqueanty^c.
S A D. Hue Veteres accerfisrfed quo frudutu ipfe videris. Nullus enini cxiJIis, quoshîeci-tas,rcgniDaoidici mcminit,nedum Pontiheij.nbsp;Qmnctiani,qui verfanrur in Apoftoli loco cx-planando, nomen iinaginis, ««opöc, cxponiinrnbsp;veritateni ipfam.Sic enim Chryfoftonnis. Lexnbsp;habens vmbrainbonorumfuturorum,noni-pfain imaginem reriun : hoc eft,inquit, noni-pfain veritatcm.EtAmbrortus totidein verbis.nbsp;Idem paulo póft: Ablata funt ligna proinit-tentia quia exhibita eft veritas pronnira:abl3-ra hæc,illa oblara:ha;ciinpleta vbi funt, facri-ficia ludæorum tranficrunt amp; non funt in Ec-clcfiaChrifti,quia vcnitillc qui rtgurabaturil-lis facrificiis, (See. ilia temporalia, hæcxtcrna:nbsp;illaformæ, hæc veritas. Idem Ainbrofiuseo-dem in loco ( artendat Turrianus vilibili Inonbsp;Pontifici cralsc adharrefcensryNihil ert,inqiiirgt;nbsp;viiibile horunnneque facerdos, ncquefacrih-cium,neqtie altarc.Hxcille.Nonabaliis rece-dit Thcophylacfus, quem intcteftcniprodu-xifti. Exponit enini duotra. vcrit3tcm:(fuo morenbsp;Chryfoltomuni iprtsveftigiis infcqucnsrlncin-pc quodca quæ hgurabâturinlcgepoftChri-Ituin exhibitum, clanlîiinè fubrtlterentdiént-queperfcóla, vtibidicit. Nazianzenusauteinnbsp;non hunc locum cxponcns data opera, fednbsp;cum alludens, conft itlegisfacraméta cum la-cramcncisEiiàngehcis: iX ait hæc elle illis longe clariora:quod verum elle non negainus,ne-que ca res inter nos agitur : fed qui Nazianze-niimappcllas : ciusigleur hæc te prædara ex'nbsp;hortatio commoucar.Nam is de rypis tiini Ve-jj. t X utetsme extsna negattonernuttas aj~ terit»us,tumtuangciicisunicrcus, uuiinosanbsp;'Pag.cy. frmationes colUgeretnendacutm efi. N am exe» , Rpm.Pôrirtccm rcuocatiqucm pro capiic
-ocr page 761-|
ANTON. SADE ‘'«i piæficcrc dcbeamus:fed,caput,inquir,no-non huinilcm Hicrufalcm, fcdfupcrnain Metropolim:nan earn quçnuncnbsp;ab cxercicib’ procnlcatur, kd quç ab Angelisnbsp;honorincè prA'dicatur:Dpo fupcr akari fuper-'110 cum cœlciiibus choris facrificium laudisnbsp;immolemuSjamp;c.Crtcrum.quia vidifti locumnbsp;bunc Nazianzeniàte citatum tuamTralFub-ftantiacioncm cucrtcrc:introducis Nazianze-iium vtcntcin fcilicet exculationc,quód voeä-bulo typi vfus fit agens de Cœnæ Dominicænbsp;lacramcnco. Nempe exiftimas panis fubtlan-tiam non mancrc in fanóto hoc myftcrioinbsp;Quod fl ica eftjiam nullus typus fupercft,qucranbsp;tarnen Nazianzenus conlidcraiut , nee opusnbsp;habuit ilia excufatione. Quod fiilla,n®n Nazianzeni , fed tua cxcufatio iniqua ell; quantanbsp;tuamiquior ell accufatio dum me per ludi-btiumConfeffioniftam Lurheranura appcllaS?nbsp;Atcnim,nc ctres,Franei(ce,neque fum Calui-iiilta, neque Confcfiionilla Luiheranus. Necnbsp;Luthcrus pro me,nec Caluinus,fed vnus Chri-ftus fuit crucifixus. Chriftianus fum , amp; ab v-niuslcfu Chrifti Domini noltri doólrinapcn-dco; ac propcefca tuam T ranlfu blUriationcmnbsp;toto ammo detefioratque reiicio. Idcmnefi-ciant ij quos Cakiiniftas de Lucheranosappcl-las, apud ce cogitabis. Porro ridiculus es , quinbsp;hune locum referas ad id quod Petrus dixit denbsp;quibufdam locis Pauli difncilioribusimcmiiiinbsp;teidem làccrcin verbisMatthæi. c. i6. de qui-bus cgimus in fuperiori difpntatione : turn innbsp;fitnilitudine Pauli i.Cor.iz.quam proximè ex-plicauimus.Sic Turrianc,omnesloci Scriptu-tæ crunt tibi difficiles, qiiotics in ill is quæresnbsp;tui Ponrificis principatum; nec aliud tibi fu-pcrerit quàm cosdetorqucrcin alienum fen-lUinrquihçreticorum mos effiqueraadmodumnbsp;ibidicit Petrus. Jk;. Tyrr. Chrtiluf non efl fine imagine exprefii-“J'ffS. fiu in Euchartslia -tfied velatM teSlm aliéna ljgt;ecie. Sa D. Aduni eftigitur de tuaMiira,acdc tua Ttanirabftantiarionc, idque vel ex tuis argu-inentis. Quamobrem?inquis.Ncmpc quia af-fitmasin nouo Tcltamcnto efi'e «;fcva hoc eftnbsp;imagine terû cœleftiüieamque imaginé ex orenbsp;Chryfoftomi dixifti clTe^quii ad rude dclinea-tionc villi colores accedunt, quomodo igiturnbsp;tua Tranllubrtantiatio ad nouuin Tellamcn-tum pcrtincbit,quç non manentc amplius panis fubftantia, fobs panis accidentibtis amp; innbsp;ptimis ipfius panis colore Chnftum veftitumnbsp;elfe tradit ? potellnc diei einav id quod rem a-licna fpcei« tegit amp; vclac’Sed de his haä:e-nnsjiie ex huiufee diiputatiOnis finibus egredinbsp;vclle vidcamur. Tvrr. Col.i.legi^i'.CorptesauternChri^iaii “ ¦ non Chrifin^uia/lribuiearumcorpasfait Chrifltu.nbsp;At inter v/nhroi ChrAiam, medtam eflcorpusynbsp;hoc efltemtnens imago ipfius ret /jat eJlXlhriitns a~nbsp;fertas-.vtceremonia Legis erant adwnbrattonesnbsp;obfiarjtyLheodoretas vacatcorpissitpfatngratiam:nbsp;Chrtiias autem lament Sad. Miror tuam impudcntiam,Turriancÿ qui obiicias me aliter legere locum ColoH'. |
EL. RESPONS. quàin extet apud Paiilum.Qiiû in mea folutio-ita rccitarim Pauli 'tctflsa.-.Qua fiant vmbrafata-rorum-tatcorpus efiChriiit.lta. igifur lego locum ilium: fcdnmuladdoiApokolû hoc iibi veile,nbsp;Chrillû ipfum elfe vererù cercnioniarü corpus,hoc eft veritatem amp; fubftanciain.Tu verbnbsp;dicis inter vmbras amp; Clirillum , medium eil«,nbsp;corpus :amp; corpus fciliccc exponis imaginctnnbsp;Chrilh.Hoc garrire eft,Francifcc, non difpu-tarc. Ecquod enim eft hoc loqiiendi genus?nbsp;Corpus eft imago intermedia inter vmbramnbsp;amp; rem ipfam. Redi obfeeto ad Gramniaticosnbsp;amp; excute Pauli verba, vt vidcas vllane rationcnbsp;ftare poffit tuum iftud lomniü. Sic enini Paulus de cercmoniis di fterenSi^/Æ fiant vmbra rerum futur arum: at corpus Chriitt: inquit. Nonnenbsp;adiicrlatiuam particulam aniniaduercis.'Si resnbsp;futuræ lunt ipfc Chriltus(vt necelfc cft,amp; tu i-ta exponis futura bona in hoc loco Epiftolænbsp;adHebræos, de quo dilferipius) de corpus fi-gnificat tuas ilias imagines incermedias, quasnbsp;in nouoTcftamcnto conftituis: crit igitur hiCnbsp;fenfus vetborum Paulilt;Ceremoniç Legis fue- 'nbsp;runt quidé vmbra rerii futurarii,hoc eft,Chrifti: at imagines quæ lunt in nouo Teftamentönbsp;lunt Chrifti. En tualepida,Francifce,non iamnbsp;1 heologorum ccnlura,fed..Grammaticorumnbsp;flagris digni interpretatio. Audiamus igiturnbsp;Ambrofium ita hunc locum ad CololF.exnbsp;riantem. Per Chriftum, inqiiit, omnia he ...... flint per Moyfen, vt vmbra clfent futu torum: vt apparente vcritate figura ceflaret. Sicute-nim abfenteimperatorc imago cius habet au-thoritatcm;prælenre,non habctiiiadc hçc ante aduentum Domini tempore fuo obfertian-da fiieriint:prcfcntc autem carent authoritatc.nbsp;Hacc ille.Sic porro ChryfoftoinusiCorpus vc-rö Chrifti, inquit, id eft, veritas in Chtifto fa-óta eft. Hieronymus autem: nullum,inquit,innbsp;hoc iudicium eft quod eft vmbra ,amp; ceflaiiitnbsp;corporc veniente, quia imagine opus non eftnbsp;vetitatcpræfentc.hæcillc.Ncc tciuuacTheo-doretus, qui corpus cxponicgratiam,amp; Chri-ftuin lumen. Nam gratia eft in iplo Chrifto.nbsp;amp;abeodiuclli non poteft.Tu veio fcilicet np'nbsp;melior Theodorcti quàm Apoftoli unerpres,nbsp;exponis gratiam,imagincm Chrifti. Tvrr. Hebrstoram ^.l^eceffe efiexempla' ria ejuidemcœleîitum htcmundarinpfd autem coe-leslia meltoribus host its, ejuam his, iSIon enim innbsp;manafablaintroiuit lefias exemplaria tterora^fiednbsp;tn ipfum cœlum,httctile. Ltcet autem Latinos interpret eodernverhotfus efi: Grace tarnen non eflnbsp;vnum vocabalam i/trobiijae : nam in prture dixttnbsp;•îarttTaj'/zoiS gt;««posleriore ct^Tiriina, ^uafiant i-magines propifnjiu£ , exprcjfjt Archetyporum innbsp;coelo.Ergo Aposiolas hie nonfait contentas duob asnbsp;rnembrts, nempe vmbra imagine. In mysleriisnbsp;Antitypis Chrtilus eflànn^ùç^tdeStyVerefedoper-te,In calo autem Chrtilus efla^u^uui ^tdefl., a-perfe,perfeile,Cr tn fiectepropria. Interprètes nonnbsp;dtilinxerant inter quot;öw«/« j-fuaS amp; avTiTU'zr«,^«Mnbsp;exiilimarant ilia manufactapuiflé exemplaria d-^.nd-uusfloc ejfveroraifhtjuum tta non fir, Imo hocnbsp;negat Apoïiolus. Sed Ecclefia efl àt/monor hocnbsp;j. |
754 ad repet. tvrr. sophis.
|
eß', ifna^o ipfa cfeli, in ^uod lefw introtuit. Quoâ afßrmM. Heb. veteres ceremontMfutßß exem~nbsp;phtria eorwncjHA in calii fimt-, mamfeïlïi eß men-elaciu^yißc. Ea tjutsfunt in cçelo.epuis eiicatneceßenbsp;ejfe murHari melioribiis hosiiis?Caeleslia ioitnrtn-tellexitlilalt;^ti£funt in Eaießa,Hpoc.zHienbsp;rufaletn nonam defcenàentent a Deo de cœlo, eße.nbsp;Sic intellexit quot;TheophylaEcm. S A D.Proponcrcm tibi veterum dodliffimo-inoruni interpretationem in hune locum A-poiloli : fed præ te fers velle te ab illis omnibus dilfentirc: nempe fretum Græcis vocabu-lis^Sicigicur, quia tibi videris Græculus, non dubitas rua deliria doblis amp; præclaris aliorumnbsp;fcriptisanrcferre.Quanquam autem hoc cuumnbsp;argumentum ad noÉtram quæftionem depri-matu Rom.Pontificis non pèrtinetmeefequi-turiSi tria membra client conßderanda in illonbsp;loco Heb. 9.idcircoin hoc loco ad Hcb.io.denbsp;quo dilputamus «’xaVa non (ignificare expref-lam veritatem coium quæ in legalibus cerc»nbsp;moniis crant adumbrata, hoc eft, Chriltum i-pfum : tarnen vc magis patcat, quam lis fidelisnbsp;intcrprcs huius loci Hcbr.p. aliquid de ea renbsp;dicemus. Proponis tria membra : nempe-ênn»-lt;r«5-M=‘amp;gt;Antitypa,amp;archctypum,vmij'«'gt;/zix-S refers adccrcmonias legis : Antitypa ad Ec-clcham ; archciypum adChriftum ipfum, quinbsp;in cœlis eft. lam ifta tua cum verbis Apoftolinbsp;comparemus. Non in manufabla, inquit, in-grclfuscft Chriftus Antitypa verorum: fed innbsp;ipfum cœlum. Quibus verbis fiquid tibi ocu-lorumfupereft, vides Apoftolum negate Chri-ftum ingrclfum elfe in Antitypa verorumiquçnbsp;fl funt Ecclefia , ( quod atfirmas ) fequereturnbsp;Chriftum non elfe ingrclfum in Ecclefiam:nbsp;quod negas: atque hæc propo.fitio non ell inter Theologicas recenfenda : Item,iuxta tuaranbsp;interpretationem opponcreturEcclefia coelo:nbsp;quia Antitypa opponuntur coelo ,apud Apo-flolumiat iple dicis coeleftiadici ea quæ funt innbsp;Ecclcfia.Tu verb mihi grauiflimum mendaeijnbsp;crimen impingis(hoc eft,me depingis tuis co-loribus)qui di.xcrim vctcrcsccremonias fuillcnbsp;exemplaria eorum quæ funt inccelis. Atquinbsp;non funt mca ,fed ipiius Apoftoli verba. Ne-celfefuitjinquit Apoftolus,exemplaria corumnbsp;quæ funt in coelis,hifce rebus purificari. Etnbsp;paulbantè : Omnia fcrè,inquit,lccundùm legem languine purificantur.Et ipfe refers,xssra-ad cercmoniasiquo verbo hie vfuseftnbsp;Apollolus.Vcrum licobiicisiQuisdicat caquçnbsp;funt in coelo mûdarimclioribus holliis’Qujd?nbsp;nungt; proprerea minus recle citaui locum A-poftoli, quum ipfa eius verba vfurpaui? dcbc-bas etiam quærcre cur hoshit dixerit numeronbsp;multitudinis,quum illc ipfe aftirnict Chriftumnbsp;clfe vnicam liiam viótim'am pro pcccatis no-ftris madlatam.ltaquc non in mc,Turtiane,fcdnbsp;in iplum Apoftolum vidcris argumentari veile,amp; ex eo quærcre cur dixeritcoeleftia purirt-cari. Sed fi cogirares nominecœleftium ilianbsp;intclligi omnia quæfueruntin Legalibus ce-remoniis adumbrata , perlpiccres amp; nos innbsp;Chrifto fuille ipiius Chrilli fanguine munda-tos: amp; coelum adeo ipfum nobis fuille fandi- |
ficarum,quum i Hue ingrclfus eft Chri ftas vr ?! cœlü viam nobis aperiret.Expcndc hæc Chri-lli verba apud loâné. Pro Ulis eii^ofanblifco mei- iw»^’nbsp;pftim. Et alibi:Fe«'f,inquir Paulus,t'ry«i»5’w-mtpeccatiiypro nobifpeccatii effèttSx. cætcra ciiif-modi quæ ad huiufccloci ad Hebr.cxpofitio-ncm faccrcpolTunt. Nimiriim hic accidie A-pollolo quod paftim iis vfuucnit,qui lignanbsp;cum fignorum veritatccomparant, vt,deve'nbsp;ritatcloqucntcs,vocabula lignisconucnientianbsp;retincar. Verumcnimucio quid tibi vis,qiiuninbsp;Ecclefiam proponis: quædefcribitur in Apo-calypfi,parata vt fponla,ornata virofuoicuiusnbsp;perfcélam pulchritudinem Joannes elegantinbsp;lapillorum pretioforum liinilitudine nobisnbsp;exprimit: illamne Eöcleliam intelligis niun-dandam elle ? at exprcllis verbis dicit Joannes,nbsp;nihil quod inquinat, nullumquc nicndaciumnbsp;in illam intrare.Denique producis Thcophy-laótum, qui locum Apoftoli ad noftra Sacra-menta accommodauit. Quum,inquit,nihil litnbsp;terrenum,fcd omni.a fpiritualia quæ in Sa-cramentisfiunt, vbi funt hymni Angclicitvbinbsp;claues regni coclorum, amp; rcmilHo peccaco-rum,amp; rurlus tetentio’quum conuerfatio noftra in coelis fir,quornodo noftra nonluntcœ-leftia’hæcillc.quç.vt patiar pcrapplicationeinnbsp;huius loci dióla, nihil video quid tibi vcl tuonbsp;Pontifici profint. Imo verb he ego ratiocinotnbsp;ex ThcophylabloiQu^atidoquidcm omnia qu«nbsp;funt Ecclefiæ, funt fpiritualiazrcgnum Ponti-ficium non elle Ecclefiæ : quippe quod terre-num fir,crairum , vilibile.amp; non diuini verbinbsp;inftitutis, led humanâpotcntiâ,humanisdc-cretis, humanis denique viribus conftitutuin.nbsp;Venio ad tuos«AXkucjubc,quibus fretusrepre-hedis interprétés quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;aVTiTi/5T« exemplaria conuerterint.Quandoquidem,in-qufSjJi res cadem llgnificaretur,nihil attinebat vti variis vocabulis. Primùra, quanti fir ælh-manda hæc tua ratio, fac ipfeindicium e.t ca-pite g.eiuldem Epiftolæ ad Hebr.vbi dicuntucnbsp;Sacerdotes Leuitici miniltralfe excmplarinbsp;vmbræ cœleftium VTropâ'eiyp.ttTi amp; euß'. artu vtrumque vocabulumad Legales ccrcinonias refers. Item, in codem capire: Q^odSacftdosnbsp;femel quotannis ingrederetur in facrariutnnbsp;vocatur -®-apai8oX». At, fi vejim , làcilè pollin'nbsp;profetre difcrimcn, quo ilia vocabulaaliaabnbsp;aliispropriè diftinguantur,Dcinde,vt illumin'nbsp;mittamus,nonne,11 attente locum Apoftoli ft'nbsp;gilîes,potuilles animaduertere w,T«lt;rnbsp;ci generaliter de vcteribus ceremoniis : at «t'nbsp;ti-ruTra fpeciatim vocari Sanifta SanCloruin»nbsp;hoc cft fàcrarium illud rempli fanôlilCniumjnbsp;in quod femel quotannis Sacerdos ingicdic-baturî Quis autem nefeit hanc figurainnbsp;lins expreililfc Chrifti Sacerdotium, amp; Chrifnbsp;ftum ipfum:quàm vafa tcmpli Si rtliquæ eiul'nbsp;modi ceremoniæ exprcllcrint.’ Rettènbsp;interpres nollcr hic «»titoti-o» intcrprerafuscnbsp;exemplar vet o facrario refpondens. Nihnnbsp;nim vetat ctiam in iplis Icgalibus ccrcipO'nbsp;niis alias aliis propiùs Chriltum reprçlenral ƒ•nbsp;Atepic id vcl ex eo perfpici potcft,quùd Cln^nbsp;ftus ipfc nomineTcmpli corpusluuui |
ANTON, S A D E E L. R E S P O N S. 735
|
canit. Altertilüstgt;?iZto/r;*o;cftin diélionibus ttAnS-i'c amp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim in noftns Sacra- nicinis Chriiiû clTeaXifamp;à;, fcdnon«X»ô-lt;)'«c. ’’’i*« Quid proptièfit amp;c dicatur aA»3-««,difccex pri-maphilofûphia,amp; cognofce,veruni amp; fàUuranbsp;if'î. in aflirmaciane‘amp; negationc verfari, amp;'perti-nercad mentem, quacenusmens compoiiit ôi'nbsp;diuidit.Quod autem accinetkd hune Âpoftoli*nbsp;lij locutn,cccui dubiuni elle pacell rènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;¦ ’°'*- vcraïu opponi figuræ?Sican cadem Epill. c.8,lt; Ghriftus vocatur tabernaculum vctum s-winl Sjc ctiamChriii:usipfc,poüquam de veten manna locutuseft, dixit fe elTe panetnnbsp;vcrumdeceelo xAnJivoiquot;. Ineptum eft igitur 3änbsp;«'^eaAej-oFjquód cóftitKïS.«Ait3'«'« intermediumnbsp;inter Bguras veteris Tcftamenti,amp; res ipfas iUnbsp;lis'figuris adumbrataismoTi cnim oppo-nitiir 'n^axtidn'^fedihuioopponuntur figoræ:nbsp;amp;quidieit Chriftum Ulis tÿ'pis fuiftèlignifi-catûjdicU tiinul « Ai,5tç amp; ot’xtiS-ii’ôvtaXn^-iç qui-dera^üia verum dicittaAii'â-tvs'r aucem^quiadenbsp;, ipfo Chrifto dicic. Miror auté quum Apolïoùnbsp;lus nomen aAnJii/flv vfurpet gt;' tt nàmcri in adanbsp;ucrbiain commurallejquum sfiirmas in hoitiisnbsp;Sacratïsentis Chrifttfiü non efte à^nAirù:. rùmfii*t'T*Tü5ra cxponïs de noftris Sacramen-tis(qiTcinadmodu tacis) quomodatibi conucx hitcû Apoftolo,q'ui aftirinat illis antitypis re-fpondcrcToaÂH8/i-or îEcquidteiuuat tuiiUIudnbsp;aduerbium dAhfl/iâcîNam fr«x»3-i»isv fignificatnbsp;verum amp; eflentiale; certè «xhSiv«;, ûgnïftca-bit verè amp; eftcntialiter. Tu vero dicis Chriftûnbsp;in noftris Sâcramentis verè quidem elfe,fed nonbsp;hoc cft, inquis,perfcôtè,apertè» amp;i innbsp;fpecie propda. Àtqui, mi Franciiee, fi non eftnbsp;«At)9i»îç non cft clîentialitcr ; atque ita tuarhnbsp;Tranrtubftâtiationem Valere iubes.Nünquid-namHifpanicæinquifitionis fupercilium per-horruifti quum hæc fcribeies ? Atque hæc denbsp;Græcis vocabulis à te perperarn explicatis,nbsp;ƒ U.nbsp;nbsp;nbsp;T V R R.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Artîtoteles magister reSie dif- 178. putandi dteit co/ura negantes ’‘Principia m eJJ'e dtf-^ pKMndii, non efiampltas de hoc loco Apoiloli técünbsp;dts^arandam.,!fuia tu'Scrtptnram negMt^c. Is SGtipturânon negat, qiiiitegat tua foninia elfe in Scripturamequeis negate principia centendus eft,qni negatRom.Poncificisnbsp;pi'incipatam. Quod fi nolis amplius mecumnbsp;dilputarcjvt minitaris,tuo certè arbivratu fiat,nbsp;per me id quidem licet, Tv B. R .f idemtis nuncperfpecuR in anigma'» ityamp;c.Jigmficauit nos habere Chrisîüvelatamali-ijna imagine. Jtë exparte cognnfcimnStÇ^ ex partenbsp;prophetamas, t^c-lmago reißtie resiyi imagme difnbsp;fertafeipfa,)jaatent(s nuda ^apertayÇ^c.Res vnanbsp;amp; eadem tjuatenw vno alto modo videtar ¦, ànbsp;fiipfafie autfecus vtfia-, ratione differs, hac dtf-ferentta rationis efficit vt aliad alittd de eademnbsp;te pr£dicetar,vt te tans docait Artlïoteles. |
Sad. Varies elle cognitionis noftræ gra-dus, præfercim quu de rébus diuinis agitur,vt plané verum eft, ita nihil aditiuat tuam fcn-'^niiam. Nee enim lequifur minotem cogni-iioncni amp; obfcLiriorcm cflc imaginera maio-risamp; clarioris cognitionisv Scd dicendum eft,nbsp;•niiiotem cognitionem elle gradum amp; viam adnbsp;raaiorcm ,quemadmodum dicit Paulustnos i-Corij.nbsp;hïc ex parte prophetare amp; ex parte cognofce-rc : alioqui multas fcilicet nobis imaginü !pe-cies proponis. Nam vt taceamus de futura co-gnitionc qnam fideles habituri funt in cœleftinbsp;vita: obfecro quàm multæfunr diftercntiæ,amp;nbsp;varijgradus cognitionis amp; feientiæ in fidcli-bus ipfisdum adhucin terris verfanturî quàmnbsp;longe abfumus ab Apoftolorum præftantia?nbsp;quàm ctiam internos alij alios in facrarû re-rum fcientiafupçrantîlmo quum nobis quotidian! progreflus faciendi fint, cam in nobis i-pfis dilFcrentiam lentimus. Num igitur minusnbsp;doéti,doa;iorumfuntimagines?aut qui euafu-rus eft doiftior, imago luiipfius efle cenfendusnbsp;eft?P.cccas igitur Turrjanc,in nominibus afii-gnandis (quod peccacum longé maximum eftnbsp;in omni dilputatione) qui imaginem appellasnbsp;id quod dicendum eft via amp; progrcllhs. lamnbsp;dumconcludis( Chriftum nobis elfe vclatum,nbsp;eo quódnon tanrclarè Chriftum hlc videmusnbsp;amp;¦ cognofcimus,quàm fumusaliquando vifu-ri, improptie loqucris. Nam quod videtur innbsp;fpeculo,noneft vclatum: quod fi velatum effet,ne in fpeculo quide viderctur. Quinctiaranbsp;contradicis ipfi Paulo qui alibi vfiirpata cadem Ipcculi fimilitudineiNosinqiiir rctctftanbsp;faciegloriam Domini tanquatn in fpeculo iri-tuentes ineandemimagincm rransiormamurnbsp;cxgloriain gloriam i iicutà Domini fpiritu,nbsp;Itaquc,Turriane,non tibi fed Apoftolo credi-mus affirmanti fideles in fpeculo quidem, fednbsp;reteóla nihilominus facie Chriftum vidcre, amp;nbsp;trcfcereacproficcre quotidic in ipfius cogni-tioneatTequenda: qux duo tuam fententiaranbsp;refclIunt.Quamobfcm,caue aburaris hoc loco Pauli ad Pontificis tui principatum afleré-dum. Nam in illo non intuernur Chriftu tan-quam in fpeculo amp; xnigmarc,vt exiftimastfednbsp;Antichriftum potiùsnonin fpeculo neexni-gmatCjfed reipfa, apertiflimc, magno piorumnbsp;omnium gemitu videmus. Venio ad vallumnbsp;tuum philofophicum,qu3ndo italoqueris: i-magincra rei iitie rem in imagine à fe differre:nbsp;quod loquendi genus ( quandoquidem de rebus vclatis loqueris) vclatum .neefatisaper-tum nobis vifum eft ; qui diftingucre folemusnbsp;inter rem in imagine amp; rei imaginem. Vcrùmnbsp;ne tecum præfciiptis verbis agere vidcamur,nbsp;expendamusidquodfubiicis, dum 3is,rcm a-litcr atque aliter vifam àfeipfa differreratione: atque ira vis efficere Chriftum minus amp;nbsp;magis cognitum differre à fe iplo.Quam pro-pofitionem aftirmo alienam elfe à Thcolo-gia, necabiplis ctiam philofophisadmitten-dam , modo audiant Ariftotelcm noftrumnbsp;(quando ira vis) in prima philofophia doecn-tem, ea dici difterentia quæ diuerfa funt, etfinbsp;aliquo modo eadem funt, modb non fint cadem numero,inquit. At Chriftus magis autnbsp;minus cognitus, eft vnus numero. Quaredif-fcrentia ftatuenda cft non in Chrifto, led in i-pfacognitione,quædiffert fccundùm plu$amp;nbsp;minus. Quare ineptum eft quod dicis aliquidnbsp;differre à feipfo.Nihil eniro diftert à feiplo-.iji.nbsp;fi forte id tibi aecómodas, qui tories ipfe nbi Qji- y- |
AD REPET. TVRR. SOPHIS./ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ 75lt;f contradicis. Variæ antem prædicationcs non fatiunt vt aliquid à fcipfo différât,quia de yoonbsp;' eddémque varia dici pofiùnt. Exempli gratia,nbsp;haecp'rópofido: Turnanus adoiac Rom.Pon-tificem àd cinspcdcsprouolutus^ik hçcaltéra;nbsp;Proteltâûtès deteftantur Rom. Pontifieem,nbsp;amp; ftriófo diuini verbi gladio caput eins peterenbsp;non dcfiiiunt; bæ propofidbnes,inquam, noninbsp;variæ tantùm , fed firnt eriam contrariæ, necnbsp;proptercâ Ro.Pontifcx dirt'ert à fcipfo.quâuisnbsp;Proteftantes âcTurrianïis,amp;prædiGa.ta vçriufinbsp;que prOpofitfônMongillimo intcrunllo dilfehnbsp;ranr.Sçd quorluifi de eo difpuias ? Qiiid tnirrrnbsp;Ponti'ficis daufam fub'lcnarctfi Cbriltusnilniiisnbsp;cogniVns, cirer imago Chrilfi tnagis cognitiinbsp;aut minor cognitio maioriscognitionisfSi’c.CTnbsp;riimtuipfe riibi'l talc cogiuns.iltas tuas ù»»;-gines intcrfïieâias alibi quàm iuRbiii. Pontii-nce collbcalli. . 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T V R R .Regnum fpirituale. CJsrisli in terra nén 1X- efires ipja regni càeîeJiis' beati ejuiniefiCbrisiutnbsp;date ‘v^us: Jed etta imago Regpum thriiit innbsp;clefiajftritualeeji'ópvijibile. Sinon pateris irnar-^briiii eße in terra: Ergo nos tamßficis nonnbsp;‘ ßie-,ßedrebeatos:neßcio cuius noHJLh^reßsßitftcio^nbsp;754^70. fi^rninùcis. Sinohpaterisnouurn'Tf^lftrnentunfnbsp;terr'!i'cû,ncludî in Mtnitiièrtoa/erbi Sacrarnetorumnbsp;Tsg-77- Ecclejiaiîic£ Hierarchie'¦ vit' igitur vt, in.ctgltnbsp;predicetur EuangeliU',^c.omirum:'ßhelt;ilogty\Rf-gnum cœlorii dtciturprimo aduentus Çhrtïit. Itemnbsp;tpfa predicatio verbt. Itemtam veteris ijuamnofti^nbsp;Scriptitrx cognitio.Kt illud:Omnis Scriba dodus mnbsp;regno cœlorum.,^c. Hsc ex feholis Photij innbsp;Curnon nominetur^ fit Ecclefia cceleiîis amp;nbsp;tn eafiant cèelèsita î prlt;efiertim (juura Eçclffitf, ipfianbsp;ex iis conSiet ipHi non exfianguintbus^netpue ex votnbsp;iuntate carnis^neeiue ex vàluntate vtrtfied ex peonbsp;nattfiant. Sa D.Qiaid fignifîcee regniim Çhrilli,nos in noltra folutione diximus, quod r.otum, dj(fgt;-mulaffi. Tu verb profersfaliquid haûcnusiii:,nbsp;audituni amp; quöd craffillîmi fui erroris nq ^u-,nbsp;fpicioncm iniicir,ftd niarnféftiflimam pio--bationé aliis fupcriôribüs adiiçit : nçnipc qiiunbsp;dicis regniim fpirituale Cbrifti in terra clic i-mâginéregni cœlellis amp; beari: arque adeo rc-gnum fpirituale elfe fimul vilibilc.Parcc,Tur-riane,Tbeologorum amp; Pbilôîophorum auri-bus,quibus tua bæ'c’obtrudis,Rcgnû fpirituale Cbrifti Th’éôlogi ccelcfte cfiàni appellant:nbsp;quû enim cœleft'c terreno opponatur. Si fpirituale corporàliatque-lv.yii'«: Rcgiium autemnbsp;Cbrifti non fit de boc niundo’, fequiturellenbsp;cœlefte fimul amp; fpirituale. Quo fit vt Paulusnbsp;vtruroque fimul éoniunxerit bis verbis : ’¦ benedixit nobis omni benedidtone fiirteualtp^lfi C’/iriife.Itaque hdclcsalibi dicuntur elle yo-caiionis cœleltis panicipcs.Et ty ipfc tua retranbsp;élans ais prædicationem verbi appellari regn licœloru : amp; ipfam EccU'fiâ coelelfé elle.Sic,nbsp;igitur ftatuunt Tbcologi,rcgnum Cbrifti cœlefte ac fpirituale in fidelibus inçboatiin via,nbsp;amp; abfolui acpcrfici tandem in patrianravt tabs differentia fit conftituenda qualis inter camnbsp;domum quç ædificari capta eft,amp; eam quç,vftnbsp;plane pcrféélè exædificata. Q^is aüteai rn- |
choaram domum,amp; qux cftfvt Philofopbi lo-quiintur) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cffeciufdcm pcrfcdxamp;' abfolucæHomus imaginera vnquam di.\eriiïl' ipoquiscogitairetvnquäabvJlo bomincpro- -fcrcndnm, nifi hœcicnpftiresî Porrbidctn nenbsp;wbividetur fpiritualeamp;:vifibilcîô roirûThéo- 'nbsp;lagû, amp; nouû Philofophû /Porrô qiiodobii-aismilîadmittam- vifibilé in terris regniChrinbsp;üi imaginé,cinde;fcqui nos non fpc/ed ianircnbsp;eâebcatôs;lat4s.çcftaïurtcnQ intelligore quidnbsp;lîtb.çarum cfl'c:qui omnébeatitudineniabhaCnbsp;viracxcjnderc vidcarisjin«’ fie haberoexDa-ttiide; ßciiü ciFccuqui Dcû timeti qui inlr^ff pj^,1.nbsp;Dofiuini dies noâ:cfq^jnediratur:amp; cuiuspeC'nbsp;caU'rcraillà fnnt.-ÈreXîChrirto beams eilequinbsp;pçifecutionépariunturiuftiriçcauïàîquoniainnbsp;ipfojû eft regnûeœlarû. Lie« enim non domnbsp;.petfeôlècœlefti bcathudiae perfruamur, iamnbsp;Æwcnfiùspoirciîtonc cernimus, ejusgudumnbsp;fMitimns, arque 11 nondûplena lucc,jcenèMinnbsp;cinsradiisjiluftramur.Hcixco Chriltusaic fi-dctîfrijabere viraaecernâ amp; iam à morte in vita i,nbsp;tranfutCe. Et Pqulusnos iamcirc inregniitnphilgt;nbsp;Cbrifti tranflatosinoûrii-BeÂiTiv^ clftin eœ^ H'*’*'nbsp;lisicrcdcniPsinr.equiciDei introirc.Dcuiquc tp*quot;nbsp;BPS. j»nDim.cœlis in Chrif^o cojlocaxos tiftnbsp;.Qimd fibearitudo confiflitin vifiônclgt;«inbsp;nos(yt, antedidtum eft^etiarn in huiuscerpffbnbsp;tatcprftac.vinçuJisiijclHfi Dcum.tanqüïsui i»nbsp;fpccül§^«nigôw.cc,hoc,cÛ,aliquoinodo videra w jAiPïtc iam ali,qu4,çx parte beari fuinus»nbsp;Sed præitai boc totum eocludprfiyetbisi-omrnbsp;bardi.magni fcholafticorû Doâorû parentis,nbsp;.qui qtiæltipncm banc 91 ojp, .^Ljguftini ita de»nbsp;fi«juit:Sic,inqi«r^e^î»(rdius,dte9ntr8n^s Jhàe 111 lutui oiaift fed ibi propric-fiepei-ftétc amp; plçncgt;vbi^.er fpécicm widébiraüS.qüP fïuemui;bii atitç,dHnîjn fpc ambid«B«s,amp;»^nbsp;ixiur qpidcjfed nonadcb.plçnè.Ynde Aiigufti’nbsp;nus^iApgcli ijlofruentcsiaw bead funtiquP amp;nbsp;nosfru.i dç/îdcramus, amp; quantum ii) bac vitanbsp;iâfruimur,vcl pcrfpcculum,velin ænigniaie,nbsp;tantb noltram pcregrinationcamp;; tolerabiliùsnbsp;fuftinemus amp; ardentiùs finirc cupimus. H«cnbsp;Lombardusjvel potiùs A.iiguftinus. Aude DUC,nbsp;Turnatie,amp; verbo Domini, deVeteribusDo-donb,us„ dçipfis Scholalticiscont-radicçrci vtnbsp;it^ ptqbcsrenibilcû illis omnibus habcreÇ^nbsp;mqjiHvItaqu.c ridiculu Eut boc ruü côdiKSumJnbsp;Nilî in Rom. l’ourificc imaginé rr^iGibri/bnbsp;yideamus, nos noiifpc,fed re elle bcatosj qetunbsp;ita d|.ççcbitp.fuerir potiùs, eos elle re vcrafeli-qcsac beatüs,q.nim Rom.Pontifice nullam i-roaginép.uliiimqilc vcltigiû regni Cbrifti, fednbsp;omiiia potiùsregno Chrilti côtrariaanimad-ucrjtunt. Gæterùm, vtwipirüTbcologûpro-barcs,nouuni.Tcllanicntnm terris conclufidi:nbsp;alfoqui obiicisyclie me, vt Euangeliuui, (iquot;'nbsp;quis) ui eœlo pradicctur. Debebas huiufccnbsp;conciulionis vim paulo apertius demonllra-rCjVt eani vidercnius. fateor enim me non a*nbsp;deo mirü elleTheologum , V t poiîim res wt®nbsp;lationis interuallo dilfitas vna couiungerv.nbsp;Quidi nounm-ne Tcliameutum in fola actio-ncprædicandi Enangilium., amp;in fob's tccle-fiaiticis. concionjbus conltituis.? nonne nbtnbsp;vidca* |
X. \7!gt;.
ANTON. SADEEL. RESPONS, videnttit facravirgo Deipara, Apoftoli,Martyres, ac reliqui bcati fpiritusiam in patriamnbsp;iccepti-.adcôqi IcfusChriftus noufTeitamcnZnbsp;ti Mediator de Sacerdos in eternum fccundùmnbsp;ordinem Melchifedcc ad nouum Teftamen-tum pcriincrcî Audi igitur Apollolum ipfumnbsp;ita cialfillimum hune tuum errorem refeilen-
, tciii; AcceßiAis ad Elierufialer» cœleElem-,çis' my-riados Angelorum , conuentum (ir Ecclefiam pri-rnogenitorurn., epuiconfiriptifiant tn cœlis-tCy adlu-dicern vniuerfiorarn Deurn cdquot; fpiritm lustorum confiecratorurn iCr od noui Teüamenti Adediato-rem lefiuru, fdnguinem aEfterjionisprasiantioranbsp;iopuentem epudm lotpueretur fianguts Abel,nbsp;Hæc illc. Cceleltcm verb Ecclefiam elfe lieernbsp;interris verfetur, non ncgamiis, modôillamnbsp;intelligas de qua locutus cft Apoftolus, quumnbsp;dicerct clFc primogcnitorum Ecclefiam, quinbsp;conlctipti funr in cœlis. Quomodo autem litnbsp;cœleftis : quum homines ad cam pertinentesnbsp;fint afpcótabiles, amp; terreno corpore circun-dati, innoftra luperiori difputatione cxplica-uimus. Parro quum Ecclefiam cœleftem elFcnbsp;dicis-.tollis earn diftinótionem,quam fupràat-tulifti, de regno fpirituaii amp; cœlefti. Itatjuc linbsp;fateris Chriftum lolum die cœleftem regem,nbsp;amp; E -•clefiam,qui' cœleftis eft,ede regnû Chrifti; erticitur ex tuis prarmiffis fccuna pugnanti-bus, leque mutub dellrucntibus,lolum Chriftum elle regem Ecclclix.Atque ita in tuam i-niagincm Pontificiam tu ipfelituram inducis.nbsp;Qu^id quod poftremo dicis Ecclcliâ ex iis con-ftare , qui ex Dco nati lune, hoc cft, ex clcélis?nbsp;cuius tt’vTipatnv amp; inprioretuolibro, Ôtinhocnbsp;poftcriorccentics aftirmafti.Qu^omodû igiturnbsp;regnu Chnfti in elect i s vilibilc die ftatuemus?nbsp;Sed de his omnib.apud te cogitabis, vr, fi fierinbsp;quidé id pollitjtibi tecù aliquaiido conueniat.
I T V R R. y t in Mofiaica EEierarchia primits magister ^dux Sacerâutiitnfait Moyfiesific in Ec-clefiastica Eherarchiav/nim Petrnm Adoyfien dédit Chriit/ts, Cfc. Aaron fuit vmbra Christi -, fiednbsp;remotißtma. Nos verô non tpuorim -.is Archetypitmnbsp;^uudin cxlo efi -tfiedirnagtnemproptnputorem ar-\'79. ^betypo.cjc.l'^tfiemelirnpleta eitvmbroAdoyfis le-gfiatoris tn ChriSto lefiu : oporietfieniper itnplertnbsp;vnibram Aaron primi tdierarchs. puijèmper vt-deatnr primus, ipisia Hlerarchiaficrnper indiget v-no primo Principe inutfibiltiCi'c.nbsp;SAD.Molen.cuin Petto,amp; vmbram Aaro-niscura tuorum Pontificum fuccdîionccomparas. Vtiunique plains ac diiacidis verbisnbsp;ll Apoftolus rcfciiit quem ego audio , tuis com-(nentis proculvalcceiulTis.yl/(.yer,inquitA_nbsp;'Plt;:)'d.cs\\X'i,fidelisfinitin tuta dumo tpfius vtfiamu-Eis, ad tesiificanda lt;pua poft dteenda erant. Atnbsp;Christus vt pilu-is domittjita praejt, Cfc, Audininbsp;Ciræcule Turrianc,o.ii toc oiKOVjinquit Apofto-l®s. Et cap.io.Habcmus, iuquit,chriftu faccr-dotemagnu ótTitsv oiaof.id clt.prætectii domuinbsp;b)ci, vt vnù Chriftum toti Eccidiæ prçfcôtû a-gnolcas. Aaronis auvem vmbram ad Chriftumnbsp;A-tic referendam dilcc ex codern Apoftolo cap.nbsp;5 6.7.8.9.io.Scd Icpidc loluis obicâionê,dumnbsp;RIS Aaronc fuille Chrifti imaginé fed remotif-fimâ; Poniiriccm verb elle imagincm propin-
737 qiiiorcm. Qins obl'ecro non mifctur Apolto-lurn tam pcrlpicaccm fuiflcin vidudaüla imagine rcmo:iffima,amp; fingulis accurate cxcutié-dis qiiæ illiicpertinebât: idam verb Pontificisnbsp;imagincm propinquiorem viderenon potuif-fe,qui de ilia nullum vnquam verbum fcceritînbsp;Qujjre multó veriùs podca, amp; id quod res eltnbsp;diets,quu ingenue fatcris vos non quærere Archery pii,hoc clt,Chriftuin,qui eft in cœlis,fcdnbsp;hancvcllram imagincm Pontificiam querere.nbsp;Verum dicis,mi Francifce;vos cnim Monachinbsp;Archetypo ccelelb neglcóto, terrenas imagines quçritis.Porro ridiculus cs,qiiu ex co quodnbsp;vnum fcmclimpletucftcolligisalccrum fem-pcr fieri dcberc. Cuius cóncxi fides vndc tandem pcti poflit,non videmus.Quarc tuum cr-rorcmcorrigat Apollolus .ipfe luis hifcc verbis. Ec illi quidcm, inquit,plurcsfióli funcSa- inbsp;cerdotes,quód mors prohiberec cospermane-re;at hic(Chri(his)proptcrca quod in eternuranbsp;maner, peipetuû habet facerdotium. Plæc A-portolus, quLim nos ad vnum Chriftum, nonnbsp;ad Rom. Pontifices (quod facit Turri3nus)re-uocaret.Sic ctiam Epiphan.contra Melchifcd.nbsp;dicit Chriftum cireSacerdotem fccundùm or-dinem Mclchifcdec,qui non habet,inquit,fiic-ceffionem. Regni autetnamp;facerdotij Chriftinbsp;fideles omnes fieri per Euangeliii participes,nbsp;prout humanæ conditionis ratio patitur , do-CCt loannes; Chniins, Pnneeps regwn terrsy rjui Açoe.t.nbsp;dilexit noslauit a peccatu nostru perfangui-nemfnurn^fecttnosregeSyÇ^facerdotes Deo Pa-~ ,nbsp;tnfiuo, Quod idem, ejuum Petrus intelligercr,nbsp;Z^ö/r»^wr,(alloquiturautem fideles, non Romanos Pontifices) esiiigenus eletium^regale/a- i.Pet.1.nbsp;cerdottwn’igensj'anctaipopulus epaem Dem vt proprium vendicar,i^c. Hæc Petrus:qucm,lat icio,nbsp;apud le accufat Turrianus, quod non die fibi,nbsp;amp; Rom.Pontificibiis regale lacerdotium ven-dicarit.
T V R R . Si yjiM imaginem regni Christ in ali- ji-^uo regno vifibtli ^Arutinm , ad ximbras •veteris Tefiamenü regredtmur:IgitierMivmbrasveterisnbsp;Te^lamenti regrederis fi Sacramenta epua funtnbsp;imagtnes rei dtuintt in alilt;puo vifibtlt flatuis cj-c.nbsp;Cur igtcur Christo negos regnnm vijibile q- Sptri-tuale?
Dabo tibi genres hareditatem tuarn^Cr ptj/cßio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;;,.
nemtuam fines terrs- An terra terminus inuijibiles dielt? Efia, 60. Eeuo oculos tuos ^•videium/ies tsiinbsp;Congregatifiunt : •venerunttibi-, C^e- Itenijil orpuranbsp;fideliiimfiuntvifibilio , 0- Sacramenta : ipfi etiamnbsp;Aiinistri vtfibilcs. Ergo regnum Christi externumnbsp;eß'tCv’ vifibile fimiil Cr Spirituale.
Sacs. Q^iia pioponis regnum. Pontificium qiiod quidé alpeótabilc elt : terrenurn £lt; craf-luro, vt CO heut oliin Oauidico, Rcgnûcœie-fte Chrifti lignifiectur : dico amp; ainriuo te le-gredi ad vctcrcs ccremoniasmcc proptcrca le-quitur me idem tccüfaccre, co quod agnolcânbsp;Sacramenta noltra elle vilibilia cyiod ad lignanbsp;attinet.Ncccmra tantum llbi debent hommesnbsp;lumcrCjVt noui Tcllamcnti ligna ck Sacramé-tafao arbitratucôftituant.Hoc cil (olius Chrinbsp;fti perfedillimi Ecclcliæ Dotlotis,ciufdcmqinbsp;Eecleliæ Domini. Quamojaié agi'.olco oc am-
T V R R. SOPHIS.
dcndamzJe quo miilfis cgimiis infnpcrioridi-fpucationc. Falfum eftaiitem , quod fubiicis: mulrps efrein .EcclGfia,qüæ eft corpus Chrilii,nbsp;amp; regnuni Dauid,amp; domus lacob: qui ramennbsp;non pertinent vercad corpus Chrifti.Pugnan-tia epim continet : qnandoquidcm Ecekiianbsp;¦quae eft corpus Chrirti, regnum Dauid,amp;domus iacob, elt clctftorum Ecclefiâ: ex his nia-
Luca
domus Iacob non couftat ex eletftis, amp; repto-bis:quu reprobiad regnu Chrifti ætcrnü limul amp; beatum non pcrtineant.Tu verb paulóantènbsp;dixilti Ecclefia conftare exiisqui no ex carnc,nbsp;fed ex Deo nati funr. Quæaddis de Ecclefianbsp;permixra,iam à te (æpius rcpctira,atquc à nobis rçfutata hîcprætermitto : nifi veiis,vtvnonbsp;verbo lacercm quod ru perperam affirmas:nbsp;ncrapc bæc Pauli verba,-tawnbsp;Chnïionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finite : non folùm ad c-
Icdtos, fed ad reprobos etiâpertincre. Ad eos cnim qui cum Chtifto iurrexcrunt, ca quæa-pud Apoftolum .fequuntur referenda funt:nbsp;Aiortiit esiü, qT vitaveslra abfcondtta efièti Chrt-sïo in Deo.Qnàdo Chrisli^ vita rii)iT:r(t patejdiîitinbsp;fuerit,tum vos cuinea patefietisglorioß.i nunc,nbsp;Turrianc,amp; hocincelligedercprobisfi potes.
T V R R. Ex tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpfe dicis,fii}ntttirte exter- \ l!’
nit mtmîienîi cïi tntertori Q- Jptrmiali regno Chrifii nbsp;nbsp;nbsp;’’’
confandere. Elafateris hommes adhiben ad praM-candd Euemgelta ad calera obettnda.,!]Uit ad E-ttangelicH mmtsierApertinent. Dteis eftaChrisli ßuislegatis eße vtßbtlem.Hoc aute mint^iertuminnbsp;multos peertuïi eß,vt palet ex Can.^poß.Ji^.vbißnbsp;mentio MetropoUtanoru, çp- Patnarcharu tnbsp;abs te^ptßcophAietropoluanifjrPatriarchaßanl-ne vtßbtles ? tjuidnil Ent igitar tota Eccleßa, J'/wnbsp;ex tsiis cett partibus constat, vtßbilis. Ea hoc^uo-ijue dabts. Vi ergo Eccleßa AïetropoUtana habetnbsp;ßuo Aïetropolitano vmtateßaa :ßctota Eccleßa,nbsp;^uaconïlat ex omnibasmundt Eccleft!s,noHpotefinbsp;eße vna,nißtnttium vnitatis (Js vno reliore capi.!!.-Ratio connexicogitte,Antont, vtlt;juidedisiifHpe-ri U,des etiam mßervM,(ßc. SicSadeelem Soera-ttets quiestiontbM,exßtis tnßdiis extrademas.
Sad. lam tranlîtùfacisab AriftotelcadSo-craticas interrogationes, vt fcilicct vetcieni Academiam magis redolere videaris. Atqucnbsp;hoc tULim difputaudi genus propêad veftramnbsp;millam acccdit,quam audio conftare interro-gationibus amp; relponfionibus. Hoc tarnen in-tereft, quod in tua milia vnus prior loquitur,nbsp;tum alter refpondct.At hîc,Turrianc,tu inter-rogas fimnl amp; rcfpondes.Ecquis enim non ri-dcat,qui viderit qiiàm pratclarc me ad tuasiu-terrogationes relpondenté introducasî Quid?nbsp;nonne fatis tibi videur rclpondere, niliniibinbsp;refpônones etiam fuggerasPSicigitut habeto:nbsp;me nihil tibidare eotum tpiæ profers de tinsnbsp;Metropolitanis, (Sc Patriarchis, «SedetotaEC*nbsp;cieiia vihbili quam tu fomnians vides,ego veto apertis ocuiis,ôc yigilâs nô vidco.Hoc qui-dem vcruni elle fateor homines ad palcen-dam Eccleliam adhiberi : qui quum multi Imrnbsp;numéro, eiuldem tarnen Minifterii luntfoci) lil-?*nbsp;atejue participes : attjuc vt ad Augultinuni i'--deanius,
loin.lS. Luc 17.
73g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET.
plcélor faniftiffima illa myftcria,quæ Chriftus inE.cch-fi3inftituit,amp; fimuldctcftorRo.Pon-ribeis primitü, quem hominum ambitio non
' Chrifti inftitutio confirmauit.Nam Chtiftus fùm’mus Sacerdos limul amp; Rex æternuS fc-Heb.7. cûdùm otdiné Melchiledcc (vt air Apoftolus)nbsp;nequefui facerdotij,nequeregni vllâimaginénbsp;in vllo quopia homineconftituitinec Petrurn'nbsp;ve! Pontificé vnxit velcrcauir regëîfcd vnàcû nifcftillimis vprbis Angcli : Rsgnabit in domonbsp;aliis Apoftolü,legatum,fetuum, amp;(vr illc ipfe' Iacob in aterttum,i;ß regni eEu non erttfinis. Ergonbsp;iPet.j P'-trus agnofcit)(ru/x'wo^^u’’'fpoi'elle vôhiir.Gç-tei'ùm non nego Cbràfto luû regnum, vt ftuliè
¦ dicis, fedpotiùs non patiortuum'Pontificeni ‘ fegiium Chrifti vlurpare.Ncc vcrbvifibilc, amp;nbsp;'fpiri't'uale,ipfa rcrû natura réclamante,eófun-dó qiiéadmpdû fijcis. Sed ca de Chrifti regnonbsp;lcntio,quæ Chtiftus ipfc,amp; Apoftoli tradidc-runt,vt copiofiùs in noftra lolutione diefû eft.nbsp;Perperam auté argumetaris: Si termini terræ,nbsp;fl fidèles,il Miniftri funt vifibiles,dciiiq; li Sa-cramenta funt vifibilia , regnum Chrifti pro-pterea externum elle, amp; vilibilc. Nam diftin-guendum eft fegnüiptura ab iis in quo»cxcr-cetur, de ab iplius regni Miniftris, atquc in-ftrumentis. Qu^irc audiendus eft Chriftus itanbsp;de regno fuo diilcrens'.Regnum meurn non eß de,nbsp;hocMundoAccm,Regnum Deiintravoseß.Sed denbsp;regno Chrifti iam pliiribus cgimus.Hocaddâ:nbsp;dvimpcritè adinoduniiSc ludaico (enlulocosnbsp;Prophecicos de futuro regno Melliæ,intclli-gerc de exteriori iSc vifibili regno. Nam fpiri-tiialis amplitudo regni Chrifti rcrum terre-narum limilitudincfuit àProphetisadumbra-ta. ïllæ aiitem Prophetiæ quas citas, non innbsp;Pontifice Rom. implentur, vt fomnias,ftd itanbsp;in Chrifto amp; in Euangelica prædicationcirn-plcri cœptæ funt, vt nouiflimo demû die pie-nu lint exitû habituræ.Licct auté regnd Chri -ftilpiritualc fit, nequehumanis fcnlibus me-tieiidum, habet tarnen cfFeôta cxrcriora longènbsp;præftantillima, caque afpcétabiha, fed iis de-mum,quibus Deus dédit oculos ad videnduivtnbsp;Scriptura loquitur. Quod vel hifccpolfremisnbsp;temporibusappariiit,quû puraEuangelij prç-dicatio mirandis Deiopcribus inftaurat.a eft.nbsp;Vcrùm, Turrianc, præclara hæc regni Chriftinbsp;cffccta,qLianturnuis licet vifibilia,non videtis:nbsp;quia oculos quibusca videntur non habetis.
T v R R. Videntur hypocrita in F^cclefia ejfie, (incfuis}at cjutbas ocahslnone corporisiIßutßnt innbsp;Eccleßa vtjibili, dtficernimM ex Sacramentts viß-bilib:is, cß ex Ahnisierio vißbilt eiiciendf ex Eccleßa perpotefiatem à Christo datam, Adulti tta-^ueßuntin Eccleßa , eß corpus Christi, Cr re-gnuni Daaid, Qj-dom-ns lacobpropter communio-nem Sacramentorum , qai non pertinent vere adnbsp;corpus Chrisit^Cfc.
Sa d. Hypocritas oculis corporis videmus, quatenus homines : fed hypocrifira non videmus. iMca autem Icntcntia (vel Auguftini potiùs ) plana eft, neque poteft tuis nebulis ob-fcutari. Etenim noftrum eft ( quoad eius fierinbsp;potcftjbene iudicare, amp; bene fpcrarc de fis o-mnibus, qui lead Ecclefiani pernnere profi-tentur : neque tarnen inde Icquitur Ecclefiainnbsp;vilibilcm elle cum cletloraraEcclefia confun-
X II.
Pa^.Si.
ANTON. S A DEEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-19
|
dearaus)in vno Chrifto vero Paftorc,amp; Pal'to rum omnium Principe vnuin finir. Chiiftumnbsp;autcm die in luis Icgatis vilibilcm non hie di-x.i,vt falsa refers. Sed in loco fupcriorc proximo dixeram Chriltum per fuos Miniftios fenbsp;quodamniodo præbere afpcófabilé: quod re-dtcamp;Tlicologicc diCi pored nempe proprernbsp;ipfum minUtfrium , qucmadnioduin Chriftusnbsp;dixif.Qnj vos audit,me audit,amp;c.Helt;'.funr quçnbsp;“'•'O' tibi danius, Francifce, amp; qùæ vtinam ira acci-piasvtdepolito cuo crvorc,veritatem aliqnan-do velis intueri. T V R R .ZiZer non[wnus Pontifici^,fed Chri^ia-ni,or quitfiiciunt Almtsirt Ecclefiaitict apudnos, in nomine Chrtsiifaciunt. Sad. Hocte male habet »quod re Pontifi-cium appello, qui identidem me Luthcranuiu nominas. Vcvùni nónne dicendus es Ponrifi-cius, qui Pontificis caufam ram oblhnatè défendis : qui Pontiheem obtrndis : Pontiheemnbsp;ineLilcas;amp; pro eiusprincipatu rotis animi viribus decertas? Ac cgo,nbn Lutheri caufam a-go,necprociusvclprincipatu, vel dignicarenbsp;dilputo : imb Luthertum, nifiàtcprouocatus,nbsp;ne nomino qnidem. Sed pro funimoChridinbsp;in Ecclefiani imperio : pro eins regno, gloria,nbsp;ac maicitacc,nó mcis, fed lanftiffimi eins verbi viribusdecerto.Cur igitur nonChriftianusnbsp;fitnjöc tu PuurificiusPSed de nominibus haófce-nus. Vos aucé iciiiett omnia in nomine Chri^nbsp;di facitis ( vt ais) apud quos de in quorum la-tris (iifaçra dicendafunr ) nihil he nili n imc-rata pccunia.Vos cceluin(hquidcmcœluin) vénale védiiis; vös terram,quocies defunótorumnbsp;corporatertæ mandanda fuut, venditis: voÿnbsp;aërem, de fonitû vedrorum tinrinnabulorumynbsp;candclarum vedrarum lumen venditis : vos a- quara illam ludralem quam vocacisivedra fa-cramenta: vedras cantilenasivcdra lacerdotia? ipfum ctiam Pontificatum : v.cdras ntigas, vc-Itradcnique omnia vcnditis.Ergo qui ccelum,nbsp;terratn deelemenxaomnia quantu ni vobis eft,nbsp;vcditis,dc qui non àviuiscantû,ted ctiâà mor-luis veéfigalia exigitis:vos,inquam,boni Chrinbsp;ftiaiii oninia Icilicet 111 nomme Chrilh facicis. |
T V R R .TdHßjuafiripßChrtiium regnurnjlmm in Ecclefam vel tn Pontijicem tranliulijjeßeä dixinbsp;Chri^htm tranEiuhße regn nm Danid in remitmnbsp;ßintnale opfncerdotale Ecclefi^t, c-rfubtect, epu,amp;nbsp;Epiphaniwferipfit in a znr/eosdj.-irejinbsp;xipoPtolißniirn intellexeruntide quo diceret Dffnbsp;nin'M^tjuwn dixit: Qm maior ejb inter vosßt ficutnbsp;Mtnisler veiler. Audterantenim vni Petsro di-linm eßiiT» es Petrns.,^fnper haiicpetriim,ii^‘c.nbsp;phanium quodactinec ;ait quidem tranflatumnbsp;fuidërcgnum Dauidis in Écclc(ïani,amp; in ipfos H^reJ.t-9^nbsp;Ecclefiæ Minidros, quos more Veccuum Pontifices appellat, vbi de vno Ponrifice qui fiipranbsp;alios eniineat, nullum verbum. Sed quid fibinbsp;velit, fimul exponic ipfe his verbis. Thronus,nbsp;inquit, Daiiid amp; regia fedes cd, Sacerdotiumnbsp;in i'anCfa Eccleliaiquafi dicac Chriduni in Mi-nidcrio Ecclcliadico, raquam infede regia federe, hoc cd,rcgnuniluum quoJammodo pernbsp;Ecclcfiæ Padorcs,ceil pct legatos ac minidrosnbsp;cxerccrc co quod ipfnis verbi minidti tunc. I-taque ille iplc de Chrido nominacira ; Sedet,nbsp;fuperthronumDauid. Etfi autcm nunc accura_nbsp;tius Epiphaniuni non cxciitio , qui in illo loconbsp;tradic Chridum Icgali facerdotio funéliimnbsp;fuiirc,hoc tanien fans fuperque ed, quod nilnlnbsp;detuo Pontificedixeiit. Non cum proculdu-bio prætcrmidurus, fi vnius Romani Pontificis fumniLis Principatus iamtuni extinller.Scdnbsp;f nim pro Epiphanio extra propofitum hniiisnbsp;loci Apoltolici à tecirato, piofero ribi Atha-nafiumin hutiifcc Epid.adfleb. cxpl cationenbsp;verlanrenijtcquefuis his verbis ita redargutn. ƒ,ƒ.nbsp;tem; Odendir,inquit, quodfaccrdotaleilliidnbsp;fummi Sacerdotis niunus ab Aaronc ad Chri- .nbsp;dum trandatuni fit, cuius typus fucritMelchi-ledcCjiScc. Hxc Arliaiialius. Quinctiam aiidinbsp;quid iplc feripferis pag.lib.cui 119. Q__omod,o,'nbsp;inquis,(mecompellans) confundis ngim Da-uid terrenum, amp; rcgnum Clirilti cœledC innbsp;quod illud trandatuin cd? En quomodo tibinbsp;condas. Podtemoquod dicis Apodolos facile intellcxidc quilnam eorum cllcr primus,nbsp;mcrum ed, adcóq; vanidimum tuû fomniiim:nbsp;quodiam fæpius ànoois refutatum amp;nomi-natim ex9.cap.M3rci. Q^id cnim Itultiusdicinbsp;pored, Apodolosoblitos Petrum fibipræfe-ótum fuidë his verbisiEt fuper haue petiâ, amp;c.nbsp;tâdcmidin memoriam rcuocallc,(vtvis) turnnbsp;fcilicct quii Chridus grauidimè interdixit nc-quisinter illosadetlarct Principatum? Quumnbsp;autemeX9. (!lt;j2’.cap.Luc. nonIcmel inicr A-podolos hanc de primatu quçdioncm fulllc a-gitatamcondet, niiruni cdidam de primatunbsp;pétri dodlrinam in iplorum aniniis nuiiquaranbsp;hærercporuiirc. Scilicet non étant æquè doëi-Icsac tui Pontifices qui conimcncum idnd denbsp;primatu tam facile intellcxcrunt. itj Sa p.Hçcfunctua verba. Cófequens necef-laribcd(inquis) vcaliqué fuo Iqço conditue-rit,ncmpc,Chridus,in qucnLicgiiû illud tran-ftulerir, qui perfonam fuam gerat, ac fuam ferai iniaginé.Ex quibus vcrbis,quis non vidcac fuamgloriamChndodetrahi, vc eius fpoliisnbsp;oriictur RomanusPoncifex’Poted-nc rcgnumnbsp;Dauidicum in alium transferri quam in Chri-dumîprælertim quû tam aperte dicat Angelusnbsp;apud LucamidiiZïzf ei Domtnuifedern ßauidpa-trisfui. vt taccam de Prophetarum tedimoniisnbsp;quampluumis côdcui fpcótantibns. AdEpi- T V R P..Obitcts locum Zuchunsi^fed vide qM X fequMntitr.Dtßerdam quadngum ex Ephraim,!'^ 'P.£^'94*nbsp;cquum de Htersifuler/i.^i:^ diftpabuntur arats belli , CZ loquur pacem Gentibus : Qi poteiïas eins ànbsp;mari vfque ad mure, ^c, E.rgo regnum ChrtE t eßnbsp;vifibilç. EoßeilM.Pf.qi.dominabttur à mari vfquenbsp;admare^zfe. SAD.Dcamplitiidinercgni Chridi ianian-tealqcuti luniusiquæ licet fit quadani expar-tc vifibilis, eorum refpeélu , qiiibus Dorninus ocul'os dédit, iptuiii ramen Chridi rcgnumnbsp;non elle ex oculorum vei carnisicniu iccncn-duin admonuimus.SupcrcdcrgOjVt paucis dinbsp;camus, quantum prçlidij ex hoc Zacharia’ lo- Zacli,?.nbsp;CO, de eonimnlibus locis Ptopiieticis caiifçnbsp;Pontificis accédai. Etcnini fi regnum Chridinbsp;ideo vifibile elfe dicis', Turrianc, quod Euaii- Qjpüip |
\
-ocr page 768-AD REPET. TVRR. SOPHIS.
740
, gclio pacis vniuerfiis. tcrrarnin orbis pcrfo-nnir,qiium,vt ait Propheta, Dominus lociitus c(l paccni Gcnnbiis : quid opus eft imaginenbsp;Roin.Pontificis, in quacxprcHum Chrifti rc-gnuni refulgcat? Siretantoperctcncnt imagines, ccce tibi imago longé præ(lantinîma,quânbsp;Zacharias proponit ; nempe Euangclij eogni-tio Apoftolicis temporibus longe latcquc innbsp;omnes genresdtlîcminaratquû ante aducntuninbsp;Chrifti Ecclefia anguftis Iiidaici populi fini-bus contintretur. Arque hanequidem imagi-nem tui Pontihccs fuoruro errorum maculisnbsp;inquinarütttantùm abeft,vt fint imago ilia rc-gni Chrifti, quam nobis Prophetæ depinxe-runc.QuidPSi vniuerfus terrarum orbis,li lon-giftiraum illud à mari ad marc Iparium : fi de-niqneomncs fines orbis terræ iaciunc, vtve-gnum Chrifti fit vifibilc(quemadmödum connbsp;cludis ) quorfum rues Pontifex? num vt in conbsp;imaginem regni Chrifti videamus, quod tu i-pfcdicis eft'e in vniuerfo torrarum orbecon-fpicuum ? profetftb limiliter facis vt (i foie cla-riftimèlucenrc, poftulesnbi dari imaginé Colis in tabula depiótaro,vtita fcilicct ribi folemnbsp;niagis vi(ibile reddercs. Audio, Turriane, talenbsp;quidpiam in veftris ccrcmoniis theatralibusnbsp;faótirari,quiim luce amp; palam per vicos obam-bulantes tædas ac faces circugeftatis : amp; lueemnbsp;in media luce quart etes, veftram itacxcitatcmnbsp;teftamini. Verumcnimucro, fi rrçnum Chriftinbsp;eftadeo viilbilc, vt totics nobis inculcas, hancnbsp;igitiir quarftioncm nobis expedi, vt tuam cru-ditionem reddas magis vifibilcm quam haóle-nus feccris.Vos Pontificij palam oftenlo Pon-tificiæ imaginis figno ,/egnum Chrifti penesnbsp;VOS eft'e contenditis: at nos pernegamus : amp;nbsp;propoiira Euangehj veritare rcgtui.n Chriftinbsp;apud nos eft'e aftirmamus. 'V'os regnum Chriftinbsp;apud nos non videtis ; nos regnum Chrifti a-pud VOS non videmus, Omnes tarnen fumusnbsp;homines oculiscorporcispræditi,quibus qua:nbsp;naturàfuntaipcclabilia, fatis videmus. Conclude igitur,,m homo, rcgnii Chrifti elle ciuf-modi, vt licet eins eftetfta multa fenfibus pateant, mentis tame atqueanimi fenfu, hoc eft,nbsp;fidei ociilis pcrfpici debcatac dignofci.Verùm,nbsp;cnimucro bene habet quod agens de tuo Pon-tificc nobis Prophetiam Zachari.r protulcrisnbsp;in qua futurum air, vt fractis quadrigis lt;Sc ar-cubus, Dominus paeem Gentibus loquatur.nbsp;Sic cniiB (pcramus futtiram paeem in Ecclciianbsp;qutim cuerfis Primatus Pontificij quadrigis,nbsp;attritilque cius arcubus Euangelium pacis locum fuum inter homincsobtinebir,
X f' 11. nbsp;nbsp;nbsp;1 Vit R .Ohiicii^/^unà non dnbitanerim Pfwna-
twn PonttficHffi Pom.regmtm Romanurli appeHare. •videafnw (juid Cleynens Romanns Apostoiornmnbsp;difitpnlnsfcripfsm.lib. 5. de consittuttone ^4po$io-lorii. Hanc I4amel dicte ejfefilium homtnis venien-tem ad patre'n,^c.bem:laptde ex monte fine ma^nbsp;mbits exetfism (fifdphim ingentem montem^sjiit terram repletiit, dominatnm maltorum (j- mulntud.i-gt;iem Deoram conlringeniem, vnam Deum pradi-cantem,^^^ Romanornm Monarchiam eligeniem.
S A D. Teftem’producis, qui aliotefteopus habet, vertun fi Deus elegie Romanorutu/Mo-
narchiamfvtdicit tuusillc Clcmcpslnuni pro-ptcrca runs Pontifex erit Romanus Moiiar-cha?tu-ne,quod tefti^ tuus Deo tribuit,ad Ro mantimPontifieem transfères? Ca:tcrùm,(vtnbsp;mendacia moielua ruunrjhincpcrfpictitimcftnbsp;iftuni Clcmcntcm fcripfift'e quum. cucrlis ido-lisImperatoresRomani iam Euangelium pro-fiterentur. Gloriarc nunc, Turriane, tuo Clemente, amp;cum nobis pofthac tanquam anti-quiflimum authoretn adcóque Petri difcipu-lum oftentaivt cum faltcm fiótitio antiquitatisnbsp;nomine commendes.
T V R R. S/ Ecclefia Catholica efi MonarchtA ,7 ChriPiivifibtlis,ergo elegttChrislas tn ea Monar-cham ^ut ejfet vifibilis. Hatara enim ipfa docetnbsp;naSytjubdfitjuis in loco alitjuo regnarevnlt, quot;vbimnnbsp;efiperfie vtfibiliter verfiataras, necefiè efivtah-i^nemconPiituat inejuonbsp;nbsp;nbsp;perijitemvfibihterre-
gnet^non tantism tnwfibtliter.
SA D. Siccine Thcologum agisïan nonigi-tur tibi videtur Chrifttisalio modo inuilibili-terregnare quamrex mortalis qui abfcnsni-hiloininus regnat ? Si locü Ambrofij attcndil-les, (quem tibi obicceram in folutione tui So-phifinatis, amp; ad quem nihil rcfpondifti) factie vidiftes ita Chriftum à nobis abcllc, vt fempetnbsp;ad fit prælensEcclcfiæ,ftii Spiritus cfticacitate, ,nbsp;quod etiam futurum promilit Chriftusapudnbsp;Matthæum. Pudcat totam fectam Icfuiticaninbsp;impiæ amp; prolançhuiufce fimilitudinis.Ttt vc-rb itcrum audi quod alibi dicit Ambrofitis:nbsp;Sicut abfcnte Imperatorc, inquit, imago ciusnbsp;habet authontatcm,præfcntc non habet,ita amp;nbsp;hæc ( loquitur de 'Vcteribus facramentis} antenbsp;aduentum Domini tempore fuo obfertiandanbsp;fucrunt, prælcntc autem carent authotitate.nbsp;Hæcilleiqtiibus Chrirtum ctiam nunc fiiæEc*nbsp;clefiæpræicntcm adefteftatuebat.
T V R R. Hmbrofias-.Roma Hpo^olictfiacerdo-tlf principatu ampltor fa£ia efiarcereligiontstjnatn folio potePlatis, Devoc.Gent.l.z.c.6. f ertulltantunbsp;ad Scaptilam : Imperitttn Chrisiianorumvocatirn-pertism Romanoram : qaodfiabtt, induit quanâninbsp;feculism fiabtt.
S A D. Ambrofius, vel quifquis cftillotû li-brorum author, Apoftoiici facerdotij princi-patum non vnihomini, fed vrbi Romæ tribuit : idque more vcterum,qui Romanam Ec-clefiam, propter Pault'i Petrum (quos limul •Roinæ marryrio fiiift'c coronatos famaobti-nuerat) Apoftolicâ Ecclefiamappellaruntitiqjnbsp;propter vrbis dignitaté, Principatum aliqueiiinbsp;vt df reliquis Parriarchis conccftcrunt .¦qtiem-admodti conftac egt;x Nicena Synodo : qua dercnbsp;infuperiori difputationedifteruimus. AtqtR'nbsp;ita locus Ambtoiij lummoPontificisimperionbsp;non patrocinatür : lcd fui temporis ratioiieitinbsp;habet. Arque vtinam,ne ille quidcm gradus ia-étus eilet, ad horrtmdâ illam tyranidem, cuiusnbsp;inaiores noftri nihil taie cogitâtes fundametanbsp;icccrunt.Eft tarnen qiiôd Turriano habcaiiiusnbsp;gratiam qui nobis locù protujerit cxquoin.i-niteftè cbnftat prilcisillis temporibus foliun’nbsp;poteftatis ab arcc religioms fuifte diftinihi. i“nbsp;quod citata Ambrofij verba manileftedcda'nbsp;raut«
ANTON. SADEEL RESPONS. iânr..^imirum nondum Conftantini donationbsp;ex inferorum tenebris in lucé cruperat. Nori-dum Romç Pontifex Romanus dominabatur:nbsp;nondum in patrimonium Pctrifvt vocat)inua-Tcratidcnique nondum in folium Imperatortçnbsp;poteftatis afcenderat,Rcligionis arce contcil-tus.PotrbTertullianum perperam citas,verbanbsp;affingens, iSc quæ dixit Tertullianus, malcin-fclligcns.NulluTO enim verbum fàcrt de impe-Tio CliriltianoTum,-éftquchæcfuaadditio.Sednbsp;ncccflc c»t,inqiiiT;vtChrill:i3nus Imperarorêmnbsp;-faluviTO vcljrtum toto Romano Imperio,quo-nfqutfeculum' ftabit, tandia enim flabit. Hæc
. Tcrtalliamis ; qui yt pleriquealij »Imperium Romanurti vfqud ad Iwicm mundi duratufumnbsp;elle exiftintauit. Arque hoc feilicet de tui Pon -tifieis imperio exponis.Prxtcrca,quç ex Itilio,nbsp;amp;Lcone.PontifiGibusprotulifti, atque etiamnbsp;tuam illam iocolariam prbfbpopœiam, quânbsp;fingistne pannofurti Romamad ruum Ponri-ficcin vcmrc,ac ftmul admones, dem opcram,nbsp;ne me(vt a.is)hæretieunTfcrltiat : amp; ibi propo-fito Elyma magöticfcio quid hobis mrnitaris:nbsp;. crgo,Turrianc,meamcondttioilcm, qiræcua-que tandem ilia fits aulico tuo puluerf, atquenbsp;•adeb tuorum Cardinalhim purpurç longèaiî-tepono latqUc tibl fignifico^, vt fiqôld habe^nbsp;niccuBi negotij, pctliteras agtiS,ncG expedesnbsp;dum Romain veniam . qiuribi tuunrPontifi-ecmituos Cardinales,Romam deniquc ipfaranbsp;libcns rclinquo; Atque hæc de tuis ittisargu -tnciitàs
.......1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ i
^^741 roram Ecclefiæ Paftorun) in EccFçfia Chri-ftianaeirepcrpctiiam,ncc vnguaiB intçrrwmpinbsp;poflc. Akcrum; Succeiîioné ci.ufmodi cflep.e-ncsEcclcfiamRomanam.Hçcduo capita quianbsp;nonfeparatimacque ordinc pcrfcquitur,ùdnbsp;ita miicet vt de vtroq; fimul diircrac,nos quo-que qui eins vciïigiis, ira iubente difpiitaîio-nis lege, infiftimus : cogimur de duobus iJlisnbsp;capitibus fimul agecc : amp;'quû vtrumque affirmer, vtrumque negate: adeôqucv triuiqueay-¦ riipAnv cxpfcffis Sc’rïpruræ tcfii.ii^onii? ac cer--tiffimisfundamentisdefendere. Ergo,Turria--ne, vt prærçrmiffis ac facile ncgledtif, horren-dis conuitiis quibus ira torus fcat.es vt illis pa-ginc.m identidem impleasfquæ fcitc ac verc di^nbsp;xitBafiliusinipfos çonuitiantes rcdundare)ca Htm.adnbsp;fcligam,quq^d eius fieri pocerit,quæ ad diipu-randum: potiùs videbuntur quàm ad conui-tiandiim pertinere.
Negasrc fucceffionem dodriqçab Epifeo- y porum ôrdinària fiicceflione fcpaiallc ; aç me 5gt;nbsp;rcmittisâd fcholrum illuii tuum Clcprétinum.nbsp;Quafrverö milu laborandum fuerit, quid alibi fcripfcris, ac non potiùs cxcuticuda vis ar-gumetitarionistuæ, qui in noftram Ecclcfiamnbsp;imperum lacis, eb quôd eius Pallôrçs non tibi ’¦nbsp;‘vidcantur ordinariam liaberc fucceffionem.nbsp;Num oblitus es çampi illius Rhctorici in qiionbsp;tamprieclarè exultabas,quum vfurpatisTer-tuiliani verbis iubebas i)os euolucrc feriem Sinbsp;cacalognm Epifeoporum nodtoruin’Ecquan-do vmqnam nifi frigidifiimè amp; aliud agentesnbsp;nobis obicciltis, ac probate conati fuiftis, nosnbsp;vcltantulum ab Apoitolorum'fcriptis recef-filfe ? Quid tu pôrrô aliud in fupcriori tua di-fputatibne vrgcbas,quàm vicariam illâtuaiunbsp;fucceffiüilem? VerumenimuerOjini Francifee,nbsp;patior atque etiam gaudeo te fuperiora ilia,nbsp;tuarctraiâare,atque italtatuerc (vt quideninbsp;prae te fers ) Succeffionern dplt;ârinæ à légitimanbsp;Epifeoporum fuccçffione non poffiefeparari.nbsp;Nam fi ita eft, iam profeófó ad hnem pcrdudfanbsp;eft noftra haêc difputatio : quandoquidern po-»nbsp;fito illo fundamento, rclinqiffiur nec tuos E-pifeopos habere Icgitimam fucceffionem,nbsp;qùum ab Apoftolorum dodrina dcfciucrint;nbsp;amp; Paitores nollros habere Icgitimam fuccef.nbsp;fiortem, àpud quos reperitur (ne id vobis qui-dem ncgàreaudenribus) eius dodtinæ fuccef- .nbsp;fio, quairt Apblloli icriptis tradiderunt. Acc-nim addis Pontificios dodrinam Apoflolf-câ ab Apbftolj^itraditâfemper tenuilfe. Quodnbsp;fi vcfum'éfficur teris tempus rot libri^ tdendisnbsp;dcEcelcfia,'amp; deordinationcMinilUorum e-iüslt;qu'um h hoc vnum probauciis;ada (inrnbsp;trarilàda omnia ? Nos cinm de femper profeiunbsp;fumus, atqUe eciam profitemur, earn nos fo-bfm doctriiiiâm ampledi, quam Apolfoli tra^nbsp;didcrunt. Quin tu igitut manum admouesnbsp;opéri , vt nos ab Apotlolica dodrina alic-nos^eûe probes? Sed quia homo iltcpudensnbsp;amp;timidiufculus (quales elle folent monachinbsp;acpræfertiui lcfuita.’)nonander effari quodin-tus àniihô'cbnceptum habet : dicamus ipfi, Sc
liolicaitl appcllas, Turrianc,nô cam quæ ieri- '
J^ESPO'NSIQ ET OBIECTIO-hcr’Turrî'ahi Â'A'Supériorcm A.Sadcelis 'Difputationcni,Dc Loco I X.cx
' Efaiamp;55). Hod fœdus trieum,amp;e.
' Ÿ V R k lA NV S.
O N ^fiparanifacceflienèm /ioStrinx à‘ Itgittmm -ôr ordiniiriit Eptfeop^t-rtanfitceefi^ni feparari noptipfe,nbsp;.probaut ex Ith. 7. ClementisConfi.nbsp;___' j-ipefi, vlgt;i fckalatm appofui. j4dde ^''•en£»tHj.^.ie,yPrateiîariteîcpndenintiruntmaio~nbsp;‘jta fuceeßionem ^posiolbruyn doElrinanbsp;¦dpailelicamper eastntdüam femper tetmerutu.
SAiD.'Periîcnimusad poflcritis lacmbrum hriius Titwianicæ difputatiônis, in-quo tradatnbsp;delucccffiono Epifeoporum, eâmque ita Ro-nvanx Ecclcfia: vendieat,vt proptereanôhpa- 'nbsp;tiaïuvEctlefiam iiottram ex'vctbo Del refor- ‘nbsp;matam,amp; à RomanisPonnfiöibils alienäj'Ec-clcfiæ nomen obtiuerceIh fupcriori libro to-tjus difpucationisbrcué jt»** v«* coufecimus,nbsp;ex qua ledores fecilèpotcfunt dhudic3re,vbf-natn fitus fit huiuffie quailhonis nodus. Duo- _____________________ » ¦
piobandaTutrianus alfumif,Viîum,fucceffi6- üli hanièoperam nauemus. podrrnam Apo-nein otdinariam,perfoHalem acvifibllehiVc-' Itôlicàin appcllas, Turriaue,no cam quæ ieri-
-ocr page 770-741 AD REPET. TVRR. SOPHIS.
|
pris Apoftolicis nicitar(hocenim circctuatn caufam prodcre,quç nihil autparü habet cumnbsp;fcriptis Apoftolicis commune ) fed earn quamnbsp;Clemens illcfanailiaristuus conlcripfit, quamnbsp;tua concilia fanxcrunr,qua deni que tuus Pontifex approbauic. Itaque non dubitatis, quænbsp;vcftra cftimpudcntja, ad Apoftolos authorosnbsp;ea. refcrre,quæ à vcftiis Pontificibusinucntanbsp;inftitutaque eile ipfæicrum vcftrarû hiftotiæ,nbsp;veftra ipta monimcnta commcmoiant. Iainnbsp;ergo fallam hanc perlonamiquam aftumphfti,nbsp;ita tibi dettabamus. St doóltinam Apoftoli-cam appellas, quæ confiât ex fcriptis Apoftolicis (de qua loquebacur Irenæus quem citas)nbsp;confeóta res eft : vt ante diximus. Sed fi veftrasnbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. traditiones amp; Pótificum veftiQTuro commen- tanobis prodoótrina Apoftolica obtrudis; næ longe abfumus , vt exiftius doüiin.æ.fuccefj-ftone veram Paftorum Ecclcfiæ fucccflibnemnbsp;metiamur. Quanquam, quæ poteft ctlc in ve-ftris traditionibus fucceffio ? vndc cœpit ? ,ànbsp;quo tandem exoifa eft ? ( fic enim tibi regcronbsp;quæalicubimihi ob’iccifti. ) Quum coim pau-latimac temporis ptogreftu vcftraruintiadii-tionum accrutis in immcfumexcrcuerif.quo^nbsp;modo tandem iftarum traditionum elle po-tcritindc vfque ab Apoftolis duófa amp; conti-nuata fucCcffio?Sed de his haótcinis.Nam quidnbsp;de veftris traditionibus cenRamus,alibi fusé ànbsp;nobis fuit expolicum. Sed hæc pauca nobis di-cenda fucrunt, vt ruas infidias dctcgcrcmus innbsp;Apoftolicæ doôlrinæ nomine collocatas. j T V ilt; R. .1.1quot;defiderahnon intet-lig u ^Htdfigmficet opus:amp;f»'tMtnde effict Epifio-pos malos nonfacientes opusfui muneris non e^e E-Ka^èr tfiy-ov, ide/t, rnagnïi negotium rem valde arduam : tu vero ridicule amp; inßptenter adnbsp;prsiclara opera 'virtutum retuliïli.Stc canuulfofun-damento tua definiiionis fimul conuulfa eß tua de-ßnitioßucceßionif vera légitima Epißcoporum. Sad. Vidcanms quam bene couucllasfun-damenrum noftræ dcfinitionis. Obiicis me xaXc'v i'p^oi' ad præclara opera virtutum rctuiif-fé. Vnde tandem illud colligis ? bene habetnbsp;quodmeam Solutioncm adlcripferim,.vt le-«âores vidcant quàm fidcliter amp; verc noftranbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;. recites, qui totics alios inlimulcs mcndacii. In trior. -- r ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • adrim. ^.’‘pofui naXovtpT-ov prçclarum opus miniitcrij: Hozm.io. quod amp; loci circunftantiapoftulat, amp; ita Veteres intellexerunt. Sic enim Chryfoftomus:nbsp;Opus quippe regiminis cft,inquit;Scd voluiftinbsp;ludere homonymià vocabuli. Nam etfi vitænbsp;fanCtimonia non debet feparari ab Epifeopa-tn exercendo (quo fit vt Ambiolios bonumnbsp;riwc.j hoc opus ad vitæctiam fanófitatcm rctiilerit)nbsp;opus tarnen Minifterij ab integtitatc vitæ, amp;,nbsp;vtloqucriSjàpræclaris virtutum opcribus,ra-tione diftinguendum eft. Manet igitur noftranbsp;definitio , Turtianc, non modo non à tc con-uulfa, fedne taCta quidem , quum ad earn tuænbsp;calumniæ machina non pocucrit pcrucnirc.nbsp;Quinetiam quum tu ipfc exponis, magnumnbsp;negotium, amp; rem valdearduam ( ««xon potiùsnbsp;quàm »pgt;o» exponcns)noftram definicionem e-grcgièconfivmas.Sic enim fequitur Epifeopa-lum eile, non otium (vt tui Epifeopi plcrique |
III- omnes autumant) fed negotium : ncc'vanum titulum honoris, fed verum Minifterij munusnbsp;amp; officium.Ex qua noftra definitione (equicutnbsp;eosnon elle Epifeopos, qui Epifeopatu nonnbsp;funguntur : quandoquidem præclarum opdsnbsp;(vtdixi) vel præclarum negotium (vtdicercnbsp;maluifti ) ab Epifeopatu feparari non poteft,nbsp;nili Epifeopatus dicatur ojuainijuac, quemad-modum apud vos vfurpator,qui cciam Epifeopatus nominatis Diœcefe$:cx qaibus atnpliifi-ma veéfigaliaveftri Epifeopi quotannisrcci-piunt : atque opus.hoc vnum ddigentorÄaû-curaiÈÊiciunt.. Hæc igitur nobis diótalïntdcnbsp;noftra definitione Epifcopatus,tuis etiam verbis coufij;mata,ncdum conuulfa. ' T V K a. .Emgamus omnes Epifiopos Pentijittot négligentes ejßtfui muneris : naUiim ejß tpui tPnbsp;meat DeumyÇ^.omnemfanPiitatemad'veEriU Sy-'nbsp;nagogas ez eanim.Attntnrosmiff'aßetCurfMissr-rttum veriium Dei propter, net^uitias hrnninutnlnbsp;^wmodo donum uocatio ßeißnepoenttentiiit-runt? Pi emo fibt honorem ßtrnit ^fed qui veeaturanbsp;Deo, e?T. ißtud enimßquidam tllorurn non cre^-nbsp;nbsp;nbsp;j, derutulyiquit^poslolus.Jtemtnoltnegligeregra-tiam qu£tn'j:e eßmon dicittpioliai'ntttere. . Sad. Hïenon agitui deopcribus amp; de vira Mimftrorum Eccleliæfqiiamàamen fanftiffi-mam elle oportet, amp;.p.i'æftantiœ fui munttisnbsp;refporrdentem ) fed deipfq opère Miniftciij.nbsp;T U veto diucrciculu-nïrjaptans, agis de vira E-pifeoporum, de qua hic nobis fermo non cft.nbsp;Dic Iodes, eftne isMiniftcr.qui nonminiftrai?nbsp;cft-ne Epifcopus qui Epifcopatum nonexer-CÇtî non quæro de tuisEpftcppis^fint- ne boninbsp;an mali Epifeopi : fed an 're^ ipfà fint Epifeopi,nbsp;ac non potiùs folo nomine. Ego verbaffirœonbsp;eosnonelfe Epifeopos qui net legitimevo-eatifunt, ncc Epifcopatiis officio funguntur.nbsp;Nam Apqltolus Epifcopatum dixit elle, nonnbsp;nomen,aut ticulum,fcdopus:ex qiiibus verbisnbsp;concludq, 11 femper défit opus,fcmpctquo-qucdeclTc Epifcopatum. Quis enim vnquainnbsp;CLim elle militcm dixerit, quem nunquam fubnbsp;pellibus, nunquam in acie vidcat, deniqucnbsp;nunquam videac militantemQuorfum igitur Epifeoporum fui ccflio totics à Pontificiisnbsp;iaftacaî Aut enim fucceffio cft in folo nomine,nbsp;autetiaminre ipfa. Si in folo nomine tvelftanbsp;igitur fucccllio cft tantum orofsattiim amp; nihilnbsp;habens piætcr nomen,ac proindc vana amp; inu-tilis. Si in rc etiam ipfa fucceffio eft : ergo rtmnbsp;ipfam amp; opus Minifterij Epifeopi exetceantnbsp;ncccllc eft; alioqui frufttà eiufmodi fuccelliO'nbsp;negloriantcs. Scdaccedo ad iljud, qiiod hngisnbsp;tc hngere de tiiisEpifcopis ncgligcntibns,^nbsp;non timcntibus Dcum,amp;qiiicuni Minifttr»nbsp;noftrarum Eeelefiarum (quas ludaicè Syn^-gogas appellas ) ncc debent ncc polfunt com-paratidicct hi latis agnofeât fibi quotidien'^'nbsp;gis magifquedocfrina amp; (ànditateprolicien-dum ellè.Quid igitur prætexis tuisillisEpifc®'nbsp;pisDcum non timcntibus? doniim, inquis,^ ,nbsp;vocatio Dci funt fine pœnitentia. Equido”nbsp;Apoftoli verba agnofeo dcludæisdiffcrcntis,nbsp;quos negat plané Dei mifcricordiacxcidid*;»nbsp;atque etiam prædicit futuram eoruni reiipil-Gcntiaitt |
ANTON. SADEEL. RESPonS.
^45
|
¦ccntiam. Vcrùm ccquid inde tibi præfidij î Nâ â de viilbili luccelîîonc loqueris (queinadmo-dum Eicis)ccrtè nihil commune habent gentisnbsp;aliciiius lucccilîo amp; propagatio liberorü cumnbsp;Minilterij Ecclefiaftici tucceinonc.Licec enimnbsp;apud vos Epifcopi foleant vulgo liberos fufei-pcrc;hoctam . n nolis,quantum exiftimo, Ponnbsp;tificiç fucccllioni prçccxere.Vcrùm,tolcremusnbsp;faiiè tuam hanc comparationem , amp; demusnbsp;quando ita vis,Epifcopos luos elTc cum ludçisnbsp;comparandos. N um obfecro, dona amp; vocationbsp;Dciad eosludæos verè pertinent,qui perpe-luo inanent infidèles : ac non potiùs verba ilianbsp;Apoftoli intelligcdafunt eorum refpcdluquinbsp;fiinc Euâgelium amplcxuti? Sic enim Chryfo-ftomus ; Hic dicir, inquit, quôd non tora gensnbsp;liidæorum euulfa lit,fed quod amp; nunc multinbsp;crcdiderint, multique rurfus credituri lint. Etnbsp;paulopoll: vbi inimici funt,ipl'orû eltfuppli-ciumivbi verb diledli,nihil ad eos progenito-rum virtus attinet, nifi crcdiderint. Hæc il le.nbsp;Sed cur non ab ipfo Paulo petimus huiufcereinbsp;expolitionéî poltquam cnim dixit dona Sc yo-canonern Dci elle fine pœnitcntia:hoc eft,eirenbsp;ciufmodi vt eorum ipfum pœniterc nonpof-lit,continuo fubiicitiSicut enim amp; vos quondam non paruiftis Dco, nunc autc mifencor-diam cunfequuti eftis pcriftorûcôtumaciam;nbsp;lieamp;ilhnunc non paruerunt, vtper veftramnbsp;mifericordiam amp; ipli mifericotdiam confe-quantur.Hxc Apoftolus.Loqiieris igitur,Eur-riane,de fuccetlione ludæorum aut fecundumnbsp;carncm,a’jt fecundum promillionem. Succef-fio fecundum camera nihil prodelt ; at fuccef-fio fecundum promillionem ad lolos fidelesnbsp;9. pcrtinct. Sic cnim Paulus;Non quia funt leménbsp;Abrahæ,idco omnes funt hlij, inquit. Sed, innbsp;llaac vocabitur tibi femen,hoc clhnon qui fi-lij cariais 1) filij Dei ; fed qui funt filij promif-fioiiis, cenfentur in feminc. Item:vt Abrahamnbsp;4. eilet pater omnium credentium in præputio,nbsp;vtimputetur etiam ipfisiullitia,amp;patercir-cuncilionis ,iis qui non folùra lunt excircun-cifione, fedetiara incedunt veftigiisfidei partis noftri Abrahami,amp;c. Ex quibus perfpi-cuum eft te perperam locum Pauli inteilige-re de ludæis incredulis,hoc elt,in incredulita-temanentibus. Q^d autem alibi dicir idemnbsp;Apoftolus:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e««« filt;^utdamtllorurnnoncre- |
dtderunt? (ÿ“c. hunefenfum habet ; promilîîo-ncmDei non elîevanam propter ludæos in-ctedulos, quippe quæeffèôtum habitura litin ludæis ad Chriftianam religionem adducen-dis.Sic enim Apoftolus paulb pbft;t/«»r,Z)e«jnbsp;eflqui iuidtficabtt circuncißonem exßde, z^pne-puttumperfide/n.l^unc progtcdian^r vltcriùs,nbsp;amp; te redarguamus ex i pfa rcôte dillerédi feien-tia, quæ vetat in priniis id allumere, quod eftnbsp;in quæltione politum, Vt cnim probes fuc-ceflionemtuorumEpifeoporum, hoc cft,tuosnbsp;Epifeoposefl'e veros Epifeopos, acproptcrcanbsp;veréac légitimé vocatos : tu ad illos hæc Pauli verba accommodas: fine pœnitentia funtnbsp;dona amp; vocatio Dei. Atenim, rrancifcc,tuosnbsp;Epifeopos habere illud donuin Dei, vt Epif-copi fint, nontibi allcntimurituosinquam E-pifeopos habere vocatio^eæ Del pernega-mus.Imb hæc elt vna ratio cur ixamus veramnbsp;fuccclfionem Minifterij Ecclcfiaftici ad cosnbsp;minime pertinere. Aude cnim negate de-mum apud vos elfe Epifeopos, qui grarianbsp;lent apud principes, qui nummis abûdant,qutnbsp;tuum Ponrificem officiisfat quibus ofticiis)dc-merentur. Quid quôd ipfis infantibus conle-runtur veftra illa Sacerdotia ? adeô vt feitèali-quis dixerit, illos propnè creari Epilcopos,nbsp;quia non tantum homines,fed etiam Epilcopinbsp;nafeuntur.Atquc omnino,Turrianc,qui nobisnbsp;interdum nefeio quid de iunfconlultis oltcn-tas, euOluetuos illos iurifconfulros; pcrlegenbsp;quæilli de ftipulationibus, amp; verborum obli-gationibus : de paétis : de tranfaôlionibus ; denbsp;emptione, amp; venditione : de pcrmutationc,amp;nbsp;rcliquis eiufmodi contraClibuscôfcriplerunt:nbsp;aftirmo omnia illaconuentorum genera paf-fim locum habere in vcHtisSacerdoiiis cmen- dis,vendendis,pcrmutandis,aut alia quauis rà-tione obtincndis.O inilcrum ticulum,Dc alcæ lufu amp; aleatoribus, quem interdû etiam vfur-pari audio ad vellrà illa facerdoiia transfciéda.nbsp;Quid quôd biformata funt apud vos facerdo-tia,adeb vt vnus titulum gerat, alter habcatnbsp;ptouentura ’ Et idquidcm non ignoras quan-tumuis licet dilîimules te id videre amp; Icire,nbsp;quodomnes fciuntacvident, amp; boni quiquenbsp;detcllantur. Ac profeclb vcreor,n)i Fraiicilcc,nbsp;ne fis ex eorum numero , qui iure non polfintnbsp;hancveterem iuvifiurandi formulain vlurpa-re: Sifciensfailo. Vcrùm quia non es Conlcflio-nilla(vt nos vocas)idcirco non vis ca quæ funtnbsp;vetillima confiteri. Agé ergo, Turriane, amp;nbsp;nunc accommoda tuis Epifeopis hæc Apollo-li vcrba.Ncmo fibi honorem fumit,fed qui vonbsp;caturàDeo. Hæc,inquam, tribue fcilicct, tuisnbsp;Sacerdûtibus,quosvocas:amp; nega,fi potcs,tuosnbsp;Epifeopos honore ilium ambirc, fibi fumcrc,nbsp;amp; ad Epifeopatum obtinendum feintrudere,nbsp;vcl gratia,vel pretio,vcl alia quapiam rationenbsp;Miniftris Ecclcliæ indigniflima. Et nobis, finbsp;placet, exponc : num hoc fit vocari à Deo : amp;nbsp;fadfne prudenter locum hune Apoftoli pro-tuleris, quo tam apercé Epilcopi tui condem-nantur.Namfi ncmo,qui lit vêtus ac legitimusnbsp;Epifcopus,fîbi fumit hune honorera,fed expe-ólat Dei vocationé : tui verb Epifeopi fibi fu-munr, non rem fed honorem ö: titulum Epif—nbsp;copatüs,non cxpcclata Dci vocationé: eon-cludat iplc Apoftolus à te citatus tuos Epifeopos non elle veros nec légitimes Epifeopos.nbsp;Sed alium etiam locum profers ex quo cfficiasnbsp;Minifterium Epilcopatus femel collatûnun-quam amitti. Sic cuira Paulus :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negltgers grattam i^uitinte ç^.non dicit,inquis, noh ferc.QmdtunvNû propterca illa gratia amitti non potcritîimô veto neglccla Dci gratianbsp;amittitur: vt ait Chriltus in parabola talento-rum de feruo illo ignauo: Etiatn t^uodhabettol-letnrab co,inquit : Óc plerique alij loci cóllmi-Ics. Verumexpédamu.s Pauli verba, l^olinegli-gere donurn Det^ inquit : vbinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expo- nisipfum Minilleri) Ecclcfiaftici munus. Sed malofcqui Chryloftomum ita hûc locumex- Matt. Ih I. ad Tim.nbsp;Hum |
744
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
|
ponentem : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hïc inrclligi voluit, in- qait. Et ccrC'^.^“6‘’’M“ pro munerc Ecclcfiafti-co vixip i'criptis Apoftolicis rcpcrias. Aliud citep'quot;™ «minus amp; ofticium,quàm dotes Spiritus Dei,quitus hominesinftruuntur ad ipfumnbsp;munus fidelitcr obcundum. Hoe tamé verumnbsp;eft: Ecclefiæpaftoribus fuum munus imprimisnbsp;curæ clîcdcbcre. Neque video quid hociuuetnbsp;tuos Epifcopos qui le ipfos curant no cos gre-ges quorumilli lunt nomine tenus Epifeopi.nbsp;Nec verb vnquam probabis Epifeopatum femel collatum nüquam amitti polfc: quicquidnbsp;VOS de veftro indelebili Charaóterc fomnietis.nbsp;Ac miror tibi in mentem non veniH'ccommi-nationcs illas grauiffimas à SpirituDei aduer-fus aliquot paftorcs Afiaticos, commemoran-Apoc.i.} te loanne, propolitas. Nempe futurum, vt nifinbsp;relipifcerentjCorum candelabra loco fuo mo-uerentur. Sed quorfum difputas de non amit-tendo Epilcopatu ; quum cos quos Epifcoposnbsp;falutatis, Epifeopatum habere pernegemus?nbsp;Audimns enim hæc Chrifti verba : (^ttnonin-loan.io. grediKirper osliwn incaularnoutum.,/edafcenditnbsp;(iltunde, ille fur efi latro. Qui ver'o ingrediturnbsp;per oilium pasior ejt outum. Vide eapite .lt;j..Syno-di Rom. Illi. nbsp;nbsp;nbsp;TvRR.f atemur malos Epifcopos indignos effe nomtne ó-Sacerdotio’.fedc]uargt;diH docent tjua Ecclefi.i tradtta funt tandtu vt ApolioU audtrtnbsp;debent, i. Pet. cf. Sti^uis loijutturtan^uarn Sermo-nes Dei,^c. StcDominue tubebat deSertbtsnbsp;Phanfais Adatth.z^.Super Cathedra Ätoyßs,^c.nbsp;plocefi, vtferuaremur ^uacunejue loejuerentur tannbsp;ejuam de Cathedra Adoyfis ,fitper epuamfedebant.nbsp;J mb , etß Epifeopus falßs ßermones lopuereturnonnbsp;amitteret chanfmatvtpfeudopropheta erant tarnennbsp;».Pet.i. Propheta :ßcut Ananiiu vocatur Propheta:Hter.nbsp;z^.Item Balaam. Adde Ofea 4. Erttpopuhtsßcutnbsp;ßtcerdos cui cuntradteitur. StcL X X.Interpret. Sinbsp;deßneret effe facerdos propter interdibtum Adi-nt$T:erium,non vocarettir a Propheta facerdos. Sad. Alias rcsagis,Francifce.Nos.cnimnó de Paftorurn vita,led de corum vocationedif-putamus.Paftoreni enim légitimé vocatum amp;nbsp;verbum Dei fcriptis Apoltohcis amp; Propheti-cis traditum fynccrè docentem, licet doclrinænbsp;mores non tclpondcant : audiendum elfe ecn-femus,tantilpcrdjm ex ordincEccleliæ, auta-Iia ratione Dominus cum loco mouerit,amp; Ec-clefiam feandalo liberauerit. Vcllros auteinnbsp;Epifcopos vr fatcamur elfe moribus corruptif-fimis, negamus tame die audiendos; quja necnbsp;legitime vocati funt, nec verbum Dei fynccrènbsp;docent : imb ne docent quidem : tantum abdtnbsp;vt loquantur tanquam ferm ones Dei; quod exnbsp;Petro cirarti. Vixenim ccntcfimus quilque femel cum gregem vidit, cuius Icpallorem ven-dicat. Quarc nihil habent commune cum Phanbsp;rilæis luper Cathedram Mofis fcdcntibus:hocnbsp;dt J legem Dei ex feriptis Mofis recitantibus.nbsp;Monachi autem fupcr alicnam Cathedram fe-dcntcs,funt limiles pharifa-’isfuarum traditio-num fermento populum inficicntibus.Vcrùmnbsp;addis! licet Epifeopi falfos lermoncs loque- |
rentur, cos tarnen propterca fuiim non amifluros. De Charifmatc fupradilTcrui-musjintclligcndo ex vfu Scripturçnon tx cor-ruptoloqucndi gcncre Ponrificiorum.Q.uatf-nus autem amp; quo ordine deponendi amp; exaii-thorandi fint Miniftri EcclcfialHci in hitclunnbsp;prolapfijhoc in loco non difputamus:atquci'nbsp;liud tempus hæc quæftio poftulat.Hoc tantuninbsp;dico, qui falfam amp; alicnam doctrinamoblli-natc proponunt Ecclefiæ, cos à Paulo non pi*nbsp;ftoresEcclcfiæ vocari,fedlupos quantumiiisnbsp;licet ex numero paftoru prodierint. Sic enimnbsp;illc paftorcs Ephefinos compcllans ; l^oui, poflnbsp;dtßceßum meum lupos graues non parcentes p'effnbsp;ingreffuros effe in vos,nbsp;nbsp;nbsp;ex vohie tpßs exoritutoSf pui locjuanturperuerfa.Eitic Paulus.Inltas taincn cxpfeudoprophchs,quosais in Scriptural’ro-phetas nihilominus vocari. Quid.’num qusri-tur inter nos de .nominc,ac non potiùs de rc 1-pla? num hominem mortuum , hominem eilenbsp;dices’Quónam obfecro vallum tuuniphilo-fophicum auolauit? Hananias vocatur Propheta, inquis, nirairum quia vulgb Prophcianbsp;habebatur: led ramen Hiereniiasnonagnouicnbsp;cum Prophetam,quum ipfum ira redatgucrct.nbsp;Audi, Hanania : Dominus non mißt te, (Quod,nbsp;quiaita vis, fibi quoque dibtuni purent Epilconbsp;pi Pontifieij.) Arque,vt tibi gratiljccr,profcronbsp;apud eundem Hiercmiam cap. 14. Proplicrxnbsp;ifti mendacium prophetant in nomine nico:nbsp;non mill cos : vifionem mcndaccmjdiuinatio-ncm,vanitatcmamp;dolum cordis fuiprophe-tat,amp;c. Quern locum pores ctiam filubettuisnbsp;Epifcopisaccommodare.Hoc tarnen cxcepto:nbsp;qiibd illi Prophetæ loqucbantur,attuiEpifeopi funt per fe muci,amp; ore monachorum lo-quuntur. Pourb, Balaamus, (hunecnira etiainnbsp;obiicis) xPetro Propheta vocatus eft qubdfutfnbsp;rit vaticinandi dono præditus : fed limul innbsp;pfcudoprophccatum numcrum rclegatur. Sicnbsp;enim Pctrus.f«cr/m pfeudopropheta in populo vtnbsp;etiamintervos eruntfalßDotlores, put fubtntro-ducent harefes exitiales, q-c. ejuirefitla via abet-raruntfepuutiviam BalaamßlfBoßr, puimerce-dem inipuitatis amauit. Hæc illc. qua gt; fi placetnbsp;tuis ctiamEpifeopis attribues.Ergónc Balaamnbsp;crit Dei Pr«phcta ? quem Scripturadiuinato-remiluftinus Martyr profanum vatem tChev-loftomus, Prophetam Gentium: Auguftinusnbsp;famofiffimuni in arte Magica amp; carunnibus p,/’nbsp;noxiis præpotcntcmfuillc dixit.-quicum Ioan-nes Nicolaitas , de Ambrofius Manicha’osnbsp;compatauit ?' Et quia te tantopcre nomina de- ^l'‘nbsp;tincntjcurnon ctiam nobis obicciftiEpimc-nidem quem Paulus Prophetam appellat.’i’or-rb locum Ofeæ bene inttrpreratus eft Hieronymus, que potiùsfcqui debuifti, quàm i x X.nbsp;Sic enim ex Hcbræo Icgcndum eft. Populusnbsp;tous fie fc habet, vt qui litigant cum Sacerdo-tibusi Atque id te collegium Ncophytoruinnbsp;(quod antca nobis prædicabas) facillimèdo-cébir. Nec verb fatis hut caufæ quamobrcniinbsp;Vulgata etiais interpretapone rcccderes. Sednbsp;enim quurn locum inteiligasdc iis faccrdoti-bus, quibus faccrdocium interdicEii eft, quor-luroigitur laccrdotis nomen,nifiidpro vaiionbsp;de mam |
8i inani titulo vfurpas? Quis noltrüm vel nc-gauit tuos Epifcopos vocari Epifcopos, vel i ptoptcrca confclEus eft cos cflc vcros Epiico- ;nbsp;’osïObfccro voSjEpifcopi Pontincij, tjualcinnbsp;UC patronuni nacli eftis, qui vos modo cumnbsp;ludæis incrcdulis, modo cum Pfeudoprophe-lis, adeôquc cum ipfo Balaamo, dcniquc cumnbsp;iislaccrdotibus, quibusinterdiârum eftfacer-dotium , comparauit î Hoccine eft veftramnbsp;caulam defendere,an prodevcîlain ipfe Pontifex delibcret an ifte Monachus fit deinceps adnbsp;pcdiini ofculum admittcndus.hoc cuira mor-dcrc cft,nonofculan. Atquehæc Turriane,denbsp;tais Epifcopis per concelfionem ctiam no-itram,cum Balaamo comparatis.
\'04 T V R R. Interrogate Confeßioni^li Antoniam probet t^uoâtampridem SpiritM Deinbsp;eut! verbara ab Eccleßa Pontifias dtficejfierit. Atnbsp;fmnes E-cclefis cam Ècclefia Korn. cormnwncant.,nbsp;amp; Lutheranos deteilantar ejui nafi^nam extranbsp;Cermantam tattfiant-infitnjpelancis,(^ in iisraroynbsp;paahPßerdam ijttis eos elfaciatyt^ dete^at.Luc,nbsp;ll.Rogaat pro te ne deficiatfides taa-t^c.nonne e-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiampro Ecclefia rogauitlltcrn^ Ftrmafiatres taosi
hocejl-iE-cclefiam. At nonne Dominas volait con-falere Fxdejis vficjae ad confammationemfecali? Rogiutt iguiir in Petro profiaceejfiore P em,nbsp;nbsp;nbsp;ei-
dem in Petro tufiit firmare fiaternttatem EcclefiiZ ji Catholics, pro ^ua fimttl rogaait ne def tee ret fi-des etas fides, tjitta Charifima Spiritm Det e]b,vo-catar Spintof a-Cer/j. habentes Sptrtta fidet huenbsp;Sptrttumfidet, vocastt Sptritum Det tjuta adtant-xtsii,Qr verbum etas.Rom. Pontifexprasrat lt;^uodnbsp;Domtnus facere iifitt ; qata harej'es, eorum aa-thores anaihematittjui.vt Leo X.Lutheram: Con-ciliaroboratftia aathorttate, rat am habet eleêlto-Ketn Epificoporum,f^c,
Sad. Kefpoiidct Antonius ex his verbis quot;ttt.ij. Clirifti : Exfi'uclibas eoram cognofeetis tfO/.Icem:nbsp;fiaslra me colunt docentes dotEtnas i^aa fiantnbsp;mandata hominam- Ad hæc Antonius profertnbsp;Pontificias traditioncs, fupcrftirioncs, idola,nbsp;décréta, commcuca,plaGita, ipfarum ctiam a-tiimarum nûdinas:quæ quidem omnia amp; verbum Dei damnat,amp; Spiritus Dei abominatur.nbsp;Romanam verb Ecclcfiaab omnibus Ecclefiisnbsp;approbari pernegat Antonius : ac tibi profertnbsp;in Gctmama,Heluetia,Gallia, Anglia, Scotia,nbsp;acpcvmultis aliisin regnis de prouinciis flo-rcntifllmas Ecclcfias, non in fpeluncis dclite-fccnres(vt cxiftimas) fed quæ ex Pontificiis tc-nebrisemetgentes in clanftima totius Europçnbsp;luce vetfantur: ncciam'tuæ venaticælnquin-tionis nares fagacillimas pcttimcfcunr.Cætc-tum de loco illo Luc.aa.inulta iam à nobis di-blafunt in fupcriori difputacionciquu proba-reinus verba ilia Chrilti ad Romanos Pontifices non peitincre.Nulla cnim habet rationemnbsp;hoc tuutn conncxumiS» Chrisltu rogauit pro fidenbsp;Petnne deficeret,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eii iufittfirmare fi-atresfiaos}
atc/ue voluit confiulere Ecclefiis itfit^ue ad con-fiunimationem ficcali. Ergo verbum Dei, zß tins Sptritas non recefitt ab ore Pontfiefi Romant zfinbsp;Epificoporum eius. Nuncigitur fatiserit parteis compte hindere errores tuæ argumenta-tioiîis.
ANTON. SADEEL. RESPONS. 745
Primus error,quod non fpcótescircunftan-tiam loci, amp;c caufara huiulce ptccationis. Ete-nim quia futurum erat,vt Petrus ^llct reliquo-rum omnium infirmiflimus, ita vt in feedam abnegationem prolaberctut: idcirco Chriftusnbsp;norninatim pro Petro rogauit ne eius fidesnbsp;deficeret, tanto Satanæ impctu labtfaófata:nbsp;atque id fatisapertè dénota: vocabulum, Con-Herfiùs,cp.to fignificatur futurus Petri lapfus. Exnbsp;quo lit vt hie locus arguat non priroariama-liquam Petri dignitatcm.fcdpcculiarcm ipliusnbsp;inhrmitatem. Secundus ctrov,in homony mianbsp;vocabuli fidei. Fides enim Petri, pro qua rogauit Chriftus, fuit donum (vt vocant) perlonale : quandoquidem loquitur Chriftus de fide qua Petrus ipfe crcdidit : quæ quidem nonnbsp;magis poteft elle Pontificis Romani fides,nbsp;quam anima Petri poteft eft'e anima Romaninbsp;Pontificis : adeb vt ridiculum fit vllum hicnbsp;fucceffionis veftigium quxrerc : fides enim amp;nbsp;conuerfio vniusnon eft fides, ncc coniierfionbsp;altcrius. At quum loquimurdefidcEcclefiæ,nbsp;dobtrinam illam intclligimus, quam Ecclefia.nbsp;àvcrboDci cdoóta proritetur. Tertiuscrior,nbsp;qubdputes hanc precationem pro Petro cflcnbsp;lolennem precationem pro vniiicrfa Ecclefia : quum nihil tale exict in Chrifti verbis;nbsp;quumque tota Ecclefia non eflet Chriftumnbsp;negatura, pcrabfurdum eft ei reroedium illudnbsp;applicare vcllc, quod pcculiariter Petto Chri-llum negaturo fuit adhibitum. Precationemnbsp;autem pro vniuerfa Ecclefia habes loannis 17.nbsp;in qua viderc licet,Petrum cum reliquis Apo-ftolis efléexæquarumiaddo ctiam vimfanitif-fimi illius precationis ad folos fideles efl'e rc-fcrcnda,ita dicentc Chrifto; Non pro cis rogonbsp;tantum, fed pro eis qui per fermonem eorumnbsp;credituri funtin me,vt omnes vnum fint, Scctnbsp;Quartus crror,qubd vribum firroandi ad pri-matum ilium Petri commentitium referas; Ôcnbsp;nomine ftatrum intelligas totam Ecclefiam?nbsp;non cam tantum quæ tunc crat, fed quæ fit c-tiamfemperfutur3,amp; quam Petrus conuerfusnbsp;firmarc debeat : fcilicct in Pontificibus nonnbsp;conuerfis. Atqui planus eft locus; eos quosnbsp;Petri lapfus oft'enderat,fuiflcipfius Petri con-uerfionc ae refipilcentia confirmandos. Qua-tum enim eiufmodi fcandalainfirmorum animos concutiant , latis notum eft. Stulcumnbsp;eft igiturhoc eoncludcndi genus. Petrus de*nbsp;buit confirmarc fratrescErgo fratribus domi-nari.Itciniprgofolusdcbuit confirmarc; pau-lo contradicentc, ac libi partes quoque con-fitmandi fratres depofeente. Item ; Eigo de-buit id quoque præftare Petrus per vnunl a-liquem,qui htcius fticceiror.Scd quorfum tamnbsp;multa? tot profeiftb funt errores in ifta tua ar-gumentatione , quot lyllabæ, aut etiam plu-rcs, Dcniquc fuperioribus erroribus hunce-’ tiara addis, quod hic apudElaiam prophetamnbsp;nomen Spiritus de fide intelligas ex his pauli i.Cor.4.nbsp;verbis ; habentes eundem Spintum fidei i amp;c.tinbsp;Atenim non eftconfundenda cauia cum luisnbsp;efl'esftis. Spiritus igitur fidci ex Hebræorum i-diotifmo, eft fides ab ipfo Dei Spiritu profc-éta, VC Spiritus fapicntiæ, conlilij, fcicritiæ, amp;
Rr. ,.
-ocr page 774-T\a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KXi REP ET. T V R R.^ S OPH I S.
forticudinis dicitüóapud EfaiaFn. Reótè igi- '‘gnc,ol-,iiirga,cxhortarc,amp;c.onusper3gcEu3'‘ gclillæ;MiMiftcrij cüi plcnam ndcmfacito.HçCnbsp;Paulus Turrfanum rcfütäns.
T V R, R.. PaHlnm nbsp;nbsp;Hierortynatm cerrupî^''
PaiiliM dixit Jfy.^nx.Uu', hoc cjl.^ fœdiis.
Sa d.Ncc Paulum nccHicronymumcor-rupi.- qui fim vfus vocabtilo fœdcris,P3ulusc-him non magis dixic Tcftamcntum quàm fa-dus/juia Græcc fcrip(ît,amp; vfurpauitJ^'^»«'^’ quo vocabulo amp;fœdus fignificatut amp;Tefta-nicntii. Quum auté citarii locû propheticum,nbsp;vbi pofîruin elt vocabulum Hebraicum Beruhtnbsp;quod fœdus fignificat (id quod poccris ex tuonbsp;illo Nfophytoru pollcgio rcfcilccrc ) nihil e~nbsp;rar caufe quamobrem mepropriis vocabulisnbsp;vtentem cxagitares.Hieronymusautcm noménbsp;fœderis in Prophetæ loço vfurpauic.ArqihiCnbsp;de locis à me minime corruptis : à te verb minime intellcclis.
T V R R .HoenouMtn Te^îar,lt;ie»tumet^protgt;ùf-film efi ejwbw traditum efl : at otnmhM tradintia ?¦'ƒ’ ejt, volentibus credere amp;poenitenttam aferedteetnbsp;muht eoramnonpermaneantv/i^ue adfiiem. iBiinbsp;ergo ornnibui prentifium eft.
Sad. Syllogifmum formarc voluifti:fedno fucceflitiquia vidcris inz.figuraaffirmatècon-cludere.Quarc nos tibi aliquid opis aiferamusnbsp;Sic igicurtuiisSyiIogilmushuiulmodi.^A’«nbsp;nouum T ejiamentum traditum efttillis t^wque pro-miftiim eft.Ae^ut,omnibuscredere^PoemteuMrUnbsp;agere volenttbustetiam non permanentibus nfiuenbsp;adfinemtUoHum T tïi amentum tradttum eft-ifitu-re omnibus Ulis nouum Tesiamentum promijiumnbsp;eft.V.^cat\o maiorcm propohtionem : amp; quia'nbsp;promitterc latiùs pater quàm cradcre, vidcii-diira eft quid hoc fignificccj nempe, nouumnbsp;Teftamenrum elle traditum. Itaquevocatioànbsp;Thcologis (hac quidem in quæftioncjduobusnbsp;modisconiiderari foicr. Aut cnimdc iisdici-tur, quibus Euangclium ira oblàtum eft, ytfenbsp;illud rccipcrc proficcantur: quo fenfu vocationbsp;gcncralior eft quàm cleétio: vt pater ex hisnbsp;Chrifti verbis ; Muhtfiuntvocati,paua veroe-lech. Aut vocatio de iis dicitur, qui vcrè(Jgt;.'nbsp;efiieaeitcr ita vocati font, vtperfcucrenc,denbsp;quibus Paulus : ^ms vocautt ess etiam ttt- *¦nbsp;ftificauit :ipuos autem iu^ificauit jeo\ etiamglo-rificauif. arque hoc fenfo vocatio noncllge-ncrahor cledionc , (cd ad earn refercur. lamnbsp;vidcamus,quid hbi velic,AZo»«z/» Teftamentumnbsp;ejft traditum. Si nomine noui Tcftaméci intel-hgis Euangclij prædicationcmoiHmbuspro-nnfcuè oblatâ : rum ego illud referam ad generalem vocationcm, quænon eleóhos folùm,nbsp;verùm ctiâ plcrofque reprobos comprehen-..... . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnbsp;eaquæinipfonouo Tdtamenro hue fcedcrcnbsp;conrinentur, cuiufmodi eft rcmiilîü peccato-rum,iuftitîcatio, talus amp; vira alterna : cum egonbsp;nouuRj Tettamécum toliscicâis traditum al-tirmabo. Et certè quia tes tûc vere diciturtra-dita,quum non olfertur tantum, led ccjam re-cipitunnobisicallatuendû elt : nouiini Tella-mentum vcrc-amp;.'cfiicaciccr fohs clcttis ellenbsp;Eiad»-
ïf.II.
In i-ai
C4i’.ç4.
Jn i-iCor. Kom-ÿ-
tur Ambrolîus in hune Pauh lpcutiii : haben-tes: inquit, cundem Spintuifl.hdeiyhoc eftj communem Spiritum , pcrqucni hrmaturfi-dcs'.Et ChryfoftomuSjSpirirus quo locutus eft,nbsp;amp; nos loquimur.C^are non foi reprehenden-düSj'qui in Eïàiæ iopo ^dc quo traclamus, in-tcU'cxcrim póft aliôs dotftiftimosinterprètesnbsp;nomen Spiritus , dcSpiricu Dei, non autemnbsp;'de fide,'licet fides tic eftetftum Spiritus Dei.Tunbsp;verb noii fatis apec vokiilti interpretari voca-ibuhim Spiritus fimpiicircr hie policum , exnbsp;Spiritu fidei,dequo Ibauluslocucuscft.Quan-quam nihil proptcrcapromouilti : quum Ec-clclia Romana non minus carcac Spiritu hdei,nbsp;fine fide à Dei Spiritu profecta,quam amp; verb onbsp;Dei, amp; Dei Spiritu dcllituta eft. Non autemnbsp;vocaui fidem Spiritum Dei, vr falso obiicis,nbsp;mihi tuo more imponens.quemadmodum le-ólores laeilè iudicabunt.Porró,Franci('ce,gar-
ris, dum nobis rectnfes,quæ præftat Rom.nbsp;Pontifex: confirmandis Epilcopis,roborandisnbsp;concihis, denique hærcticis anathematizan-dis. Vndenam, obfccro,tanta authoricas? Fru-ftra igirur nobis commémoras tui Pontificisnbsp;ingentes laboresiqui (epeus (uis Cardinahbusnbsp;tandem incudem cerratim tundentibus.ana-thematum fulminafabricat , quæ deinde magno animi impecu vibrer in Luther.inos : arque etiam profers cxemplum Leonis X. quinbsp;Lutherum, inquis,anathcmacizaiiir. Atenim,nbsp;mi homojccquam vim iftud anathema habue-
rit, vides. Crefeit enim, amp; fomma Dei vircutcnbsp;propagatur Euangclij dodrina , nihil veritanbsp;tuos Pontifices ncc anathemata Pontificiaha:nbsp;quippe fréta hac promillionc qux cxtac apud
Pfiop l^auidem : Ifti quidcm nialedicant: Tu vero, Domine,benedices.
T V R R. Epijcoptperfieprudicant fipoftttnt: fi ijui nonpoftuntahos pojfuntmtttereficut ripoPio-lusficripfit:Qujigt;aufisit à mepermuhos teslcsthitcnbsp;commenda^idehbus homintbusttjut idonet eruntçfinbsp;alios docere.
Sad, Quid? runefideliflîraum acvigilan-tiflîmum Timotheum cum otiotis amp; inerti-i.Tim.i. hus Epifeopis comparas? Italic debuit Timotheus Euangclij pra-’dicationcm ex ordine Ec-clcfixfidelibushominibus committerc, vt i-pfcotiocongelarct,aliifque tanquam incer-nuntiisadpredicandum Euangclium vtcretur? Ô Icpidurn incerpretem .'Pciipicua eft autemnbsp;Pauli fentencia , præcipientis Timotheo , vrnbsp;propagandx Euangclicx prædicationi daternbsp;operamtve quemadmodum illc egregiè ftude-bat Euangcho prædicando : ita eligercnturnbsp;probi tSi idoiici Ecclelîæ Paftorcs , quorumnbsp;quilquc pro ic,ac pro fox vocationis tatione,'nbsp;lyncere diligcntcrque Ecclcham docerec. die. Sed fi intelligisnothincnóui'Tcltameiitinbsp;Nam (inquit Ambrofius, hunc locum enar-f.i, ramijmagna cura cligcjuius efiDoctor. Atqiienbsp;vt tibi, TurrianCjhunc de ’Timotheo erroremnbsp;cripiamust audi quid Paulus ibidem fubiiciat:nbsp;i.Tim.i. Scudc, inquit, tcipiiimprobatum liftercDco,nbsp;opcranum qui non erubelcar,N qui rette kr-i.Tim.4- nioncm veritatis fecet. Etpaulopoft: Prxdicanbsp;fcrmonem.’inlla tempeftiuc, intempeftiue, at-
XJ|.
ANTON. SADEEL. RESPONS.
|
tr3ditiini,quod reprobiqnantumuis licet ob-latum,luainfidclitate ae pevuicaciareiiciunt. Icàque dicebat Chri’dus fe languinem fuuninbsp;(qucm nouiTcilamcntifanguinem vocat)pronbsp;multis cfFLifunîm in pefccatorum tcniiffionctn.nbsp;'¦quot;hu Ècalibi (vtad lt;Aa3-i)xàwrcdcannis)r’ox,inquit,nbsp;y eüis ^tii permanßslis rnecwn in tentatiumbitsnbsp;wisnbsp;nbsp;nbsp;egovobk tftxTiJt/xa/jhoc cÇkydt^ono ‘vel pacifior regnui-n, prout dtffxifuttpaterrneM .• vt e4 ÂMis Q- btbatis ut tncfu me a tn regno Meo, ^c. At-quc id tq doccre potuit vocabulum Te^a-vtemi^tp^Qà tantopcre vrgcs. Na,m ad eos p'ro-ptiè dicicur fpcdarc tcftamentu'm,nan qui te-liamcntum reiiciunt, aut folùm cum incériuntnbsp;quum tabulx apcriuntur amp; piomulgantur^nbsp;lcd qui ità icripti fuut hæccdes,vt ad cos ex te-ftamcnto verc amp; efficaciccr reedac hæredicas,nbsp;Itaquc Icremias de nouo Tcftaincnto Pro-,pIiccaiis;Zgt;ocff/?Tes?.i.’«Mt«w, inquic,y««ff/-à?-dusitjuoddiî^onamvelpactfcardomiti Ifrneb In-dtun leges t/ieus me ntt eorum q;- cor it eorum in-fortbnm : çg- ero ipfis Deus, erunt minipopulustnbsp;^c.Ero enim propitius initjuttatibits eorum inir.nbsp;^uitutum ipfiritm non recofdabjr amplius. Ha:cnbsp;Htjjg Hicremias : quein Apoilolus adHcbr.cicauic. Ac de tnaion quidcni propofitione haélenus. Miuüc propolicio multos habet errorcs. Primus error,quum ais nouura Teftainentuin ef-fe tiadiium credere amp; pœnitentiam agete vo-lentibus , quum accurate difputanti ira di-ceiidum fit pociùs : traditum elfe crcdentibusnbsp;amp; pœnitentiam agcntibus. Hoc enim à nobisnbsp;Euangclium requirit. Secundus error, quodnbsp;dicas nouum Tcftamentum iis ctiam tradi- ' turn,qui non permanent vfq-ucad hncm.Nam fl nomine craditionis intclln/is quot;cncralcm vû-cationem qua oirertuc Euangclium;nonpro-ptièloquensjôc plane reccdisàcontcxtupro-phetico,intra cuias fines fubfiltercnecclle eft.-Siccnini Ela-iss: ^^i redeunt dpeecatis^âi Pnn-**’¦ **¦ 1lu;.Qm«z« ahilulero peccnta eorttm. Atqui redirenbsp;peceatum ( quod ta vis) cz redire a peccatonbsp;(quod vult Propheta ) plané opponuntur.nbsp;Q^itc 11 tcftamcntum ptomilïum eft amp;tra-, duum ns qui relipilcunt : certè non eft iis tra-^’'¦11.4, ditum qui non habent pœnitentiam. Agno-feis emm tuorum icholafticorum dcfimtio- ncmiqiii tradunt pœnitere, cfté antcaéta pec-Cata dciiere,amp;: ftenda non committere.Opor-tet igicLiv in iis vigere pœnitentiam qiiibus nouum Tcftamcntum traditum eft. Tertiusnbsp;error ( ne milii rcliqui fuit recenfendi ) quodnbsp;ftatuas verbum Deióc ciusSpiritum iniisclle,nbsp;quia pictatc delcifcuntz-iiquidem vclislocumnbsp;l'roplietæ ad eiuimodi homines pcrtinerc.Arque ita cucrlis praimiiîis, ruit camplcxio tuinbsp;lyllogifmi ctgt;vclt;aç. Que-m nos itacorrigimusnbsp;iplius Prophetæ verbis cxprclîls, amp; cxipfanbsp;Paaiii intcrpretaiionc. Q^ibiis nouitm Teiiumentumvere çf;- efficaci !‘r ttadttum eß er exhibitum j iis vire Q-proprt 'enbsp;yromijpimjuit. O/nnibtts credentibiti pcentrentiam agenti-b^ts attjtie in tpfa pœnttentia decedenttb:is, nonitm, Te 'slamentiim verc efjicaciter traditum ejt eß'nbsp;^-thibitum. |
Quare iUis omnibus nouum Te^amentum ve~ re acproprie prornijjitmfuit. Êtvi confequentis:nbsp;locus Elaiæ de quo agimus, declcclis incelli-gendus eft. Ty R R. Hieronymi teliimonium contra, te ci-taEii.Sic enim illetneputemus omnem redimt Sion^ -pa^ toÿ, eß- earn de fcelertbus liberari qua Domini fangui-he criientata efiißgnificanteradiunxit:Hts qutre--nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' deunt ab iniquitate ,ßvoluerint agerepoenitentta in qutbus oratio Domini compleatur, Paterignoßenbsp;eisy quad. entmfaciunt,nefctunt. Hac idctrco latiitsnbsp;profequutifumus vt quidquidpromißionum (ß le-gimus (ß leSlurifumus ad Ston ß- ad Hierufalent^nbsp;nongeneraliter ad Iudsos \ßd ßecialtter. adeos^nbsp;diet tntelligemus, qui in Hpostolis. eß-per Hpoïiodnbsp;los eletlijunt ex Ifrael. Hac ille.vocat autem ele-Uos non ad gloriam,fed eos ettam qut vocatifuninbsp;adcredendumdicet dgratta excidant.Heb.'^.ßa-tres vocationis coeleditsparttetpesf eße. ßJonppte-rant redire ab iniquitateßne Bapttfmo'.facramen-to vißbilii ItemiAdinisirifunt vißbtles. Ergo viß-btlis eß Ecclefta cui promtttittir. Sad. Hæc idcirco latiùs profcquiitus eft Hieronymus,vt te confimiles ciufmodi homines ab errando reuocarct : fed non potuit:nbsp;quantum video:licet nihil dicipotuentapef-tius. Verùm tu nobis cgrcgiélciliect mentem Uier-in '¦nbsp;Hieronymi ita exponis, vt cictftqs intcliigatnbsp;lion clcólos ad gloriam fed vocatos ad crc-dcndum.cuius noua; intcrprctationis debebas'nbsp;aliqiiam proferre rationem. Obfecro,quibuf-,nbsp;nani hæc conucniiintî Redire ab intquitateidic.'nbsp;prccationcnihanc Chrifti implcri, Pater tgno-fce illisiß^üra ijs qui fine pœnitentia dcccduncj,nbsp;ac proptcrca reprobis 3 At nonne.Chriftus cx-aoditus eft ? ignouit igitur illis Deus : illos ergo ad finem vfque pœ-nituit ; quandoquidemnbsp;foils pœnitentibus ignofeit Dominus. Cor-rumpis igitür non exponis Hieronymum,nbsp;Quem præftat audirc noftram vcl fuam potiùs.nbsp;Icntentiam confirmantem his verbis. Hunenbsp;locum, inquit,diligenter Paulus cdilïcrensnbsp;feribit ad Romanos quod non fit dittimftionbsp;ludæi amp; Gtæci, amp;c. H am lt;ß- egOy ait, Ißaelitesnbsp;fumtexfemine Hbrahamtde tribu Beniatntn. Honnbsp;repulit Dominus plebemfuam quamprafetutt. Ecnbsp;póft paululum -.quiim Elta pofuißet exempluminbsp;tntulit : Sic igitur ß- in hoc tempore reliquia fecun-dum eleblionemgratiafaluafattafuntÂzoç Hicrobnbsp;nymiis cx Pauli verbis fuara fententiam cx-plicabat, camque àTurrianiçis erroribus vin-dicabat. Sedriirfus nobis obiicisloeum Apo-ftoli, Vbi fideles dicuntut vocationis cœleftiànbsp;participes : arque ira elcólionis vocabulum v-l'nrpatumab Hicronyrao, vis explicate ex vo- Heb.jinbsp;cabulo vocationis, quo vfus eft Apoilolus.nbsp;Quare poiîcm tcrefcllcichücinteidiél:o,quodnbsp;proponit ipfa difterendi feientia : non mutan-dos eile tcrn)inos,nc innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incida- mus.Sed inalo te r.edai guère ex iis quæ fcquü-tur apud Apoitolû in i^o ipfo cajire. Chrifti, inquit, participes fadi fumus, fi iintium lub-ftantiæ (vel, quo fuftcntamur)firmum tenuc-nrnus vfquead finem. Eccc,Turrianc,quinamnbsp;dicanturfratrc.sfaqdi, vocationis cœleftis, a-deôque ipfius Chriftipaïcicipcs^. Addis dem-. Rr. ij. |
|
74S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET. que homines fine »ifibili Baptifmo ab iniqiii-tate redire non potuiife, ac proptcrca Eccle-fiam cui promiffio fcedecis fada clt,dfeyifibi-lem. An fignum aqux fit præcisç nccefîarium-, aliusdabitur difputandi locus ; mihi nunc fa-tis erit proferre, quod ait Petrus : Baptifmanosnbsp;r.Pct.p feruare non quo camisfrdes abiiciuntitr, fed »»-terrogationim bona confeientia apud Deum. Qui-bus vctbis te artbus Ipcdaoilibiis ( quibiisnbsp;tantopere deditus cs ) ad res fpirituales at-'nbsp;que inuifibiles Petrus rçuocauit, Nec enimnbsp;fubflantia fcedcris quod Deus nobifeum pc-pigit,lt;ólï'itiiendadlin externis fignisac fytn-bolis,.fcdin virtuteSpiritus fancliinanimisnbsp;nolltis opcratis. Porto fæpiùs à nobis didii dl'nbsp;clcdos,qLiandiu hîc vcrfantur,dfcyifibilcs,amp;nbsp;dlc(quoad cius fieri potell)in Ecclefiis viifibi-libus.-itcmquc Minillros.clle vifibilcs:addo e-tiam Sacralnenta externa elfe vifibilia: ticc ramen indcfcquiEcclefiam cicdorum Dei elfenbsp;ex rebus externis ac vifibilibus metiendam.nbsp;Nam vt ilia externa funt vifibilia:itâ vittusnbsp;fpiritualis qute folos eleólos verè, cfiicacitcr,nbsp;amp; plcnè afficitjdl inuifibilis: qua de re multisnbsp;cgimiisinlibro fupcriorc. _ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T V R R .Focabulum Spiritus amp; vocabnlum 0- rts ab EJat.t 'Vjitrpatum tnterpretatwnt tuatmpta reclamat.Nam in otntiibtis Ecclefiis auditur ex orenbsp;Epfcoporuni, quum Epifcopum ordtnant : .Accipenbsp;Sptritum fanblum : quorum remiferis peccataf (^c.nbsp;Loquitur autem er ore vifibtU Propheta.,ficut quumnbsp;dtcitur^Os Domini loquutum efb, Sa b.Præclarum feilicetargumcntum:quia tui Epifeopi aliquando nominant Spirirumnbsp;fandujidcirco hanc Efaiæ Prophetiam ad cosnbsp;pertincrc.Arcnim,Francifce,nomine Spiritusnbsp;nonintellexit Efaias hoc vocabulu, Spiritus,nbsp;(alioquin oporrerct tuosEpifeopos no femelnbsp;tantum in anno,vt ferè fit quü alios Epilboposnbsp;ordinanr,vt ais,fed iugitcr hoc vocabulutn v-furpare.Sic enim Prophctainon rcccdct ab orenbsp;tuo)fcd prçllantiffima elFcda Spiritus Dei,quçnbsp;cum cius verbo coniunda funt. Pc'rgis axitcmnbsp;hanc Prophetia rcftringcrcad tuos Epifcopos,nbsp;que errorem in nollra lolutione rtfutauimus.nbsp;Quarc velim attendas propiùs ipfaEfaiæ verba itadicentis : Spiritus meus qui ell in tc, inynbsp;quit, nc exillimcsProphetaagerc de fono vo2nbsp;cis, ac non potiùs de intcriori præfcntia, .Scnbsp;virtute Spiritus fandi,quam cû fuo verbo có-iundâforc Dominusprörnittit. Atcnim , in-quis,Prophcta loquitur de orc vilibili. Certe:nbsp;fed de ciulmodi orc,in quo,Spiriru fando in-. fpirante,fonat confellio vcræ doôtrinæ, quamnbsp;iplc Dei Spiritus in facris literis obfignauir.nbsp;Arque illud os ita ell vifibilc,vt illud in vcllrisnbsp;Epifcopis nunquam vidcamus. Hoc verb ine-ptum fuit vt probarcs os elfe vifibilc,profcrfinbsp;id quod paflim óccurtit apud Prophetas; Ornbsp;Domini locutum ejb. Quafi verbos Domini fitnbsp;vifibilciaut id fcrat Det natura, vt ipfi os vifi-bile allingamus.Quarc hoc folum libi volcb.itnbsp;Prophets hoc loquendi-geuTre : le non luanbsp;commenta proferre,fed ca demum quæ à Deonbsp;profeda lunt,coius aftlatu loqutbantur. |
X ƒ. T V R r'. Obiicis Hypocritas :fed an quia fu-^^ TVRR. SOPHIS. ƒnbsp;[iu7)} ex Fuar^eliononpercipittfit,iJcir‘CÓnbsp;tinet adf eos 'Èuan^e[iufn?Quomodoioiti(rigt;it^gt;^^”‘nbsp;di fwit Jecund-iin Fttangelinrn ? vt aitnbsp;Rom. ï. Cor hypoeritarum non eflnaturajiia.l^f*~nbsp;‘deunt attt 'Jpinnfum : fèd vt fer'retfitiüwm tfrotnnbsp;•verbi Dei in eofeminatum efi. Sed ^uid de ii^nbsp;ces ejtiandiü fuèrunt non hypoérit^efedprobiy Deurn timentes? nonne perjèntiebant fanbit interiorejn viriutem? Sad. Qujsnon miretiir FrancifcumTur-rianurn monachuni Icfuitam adco fuioblitu . vt ncfciac Quid fit elfe hypocritani'hypocritasnbsp;fuiffe ptóbós, iiiftos ,amp; Deuui tinicnres, abfitnbsp;vt tecum exiftimcmus, licet talcs vilifticrinnnbsp;quiaaliiid eft effe,aliiid videri.Nam ludas an-icquam iniprobitas cius data effet foras,vidc-batur quidem probus,iuftus,amp; Dcum timcns;nbsp;fed tarnen erat diabolus.- quétnadniodu Chri-ftus affivmauit. Quamüisautébypoctitepcr-cepcrint tenuesaliquos Spiritus fandi radios:nbsp;non tarnen plcnam ciuslucem in animo Icn-ferunt:ncquc vcreamp;cfficaciterrcccperunC ar-ihabonem Spiritus fandi, de quo Àpofloliis *•nbsp;locutus ell. Ergo ncquid erres, Turrianc, in jnbsp;Theoldgia elcélis opporiuntur hypocrita:nbsp;qui licet ad tepus fpeciem probiratis habcant:nbsp;tandem tarnendcccgiturcoriimimpietas.SiC jobi'nbsp;enim extatapud lobum : Innocent aduetfu hj-pocritam excitabitnr^ tenebit iubÎHs viantfutn/i.nbsp;£t alibi : Spes h^pocrita peribit. Et Cbrittus denbsp;fcruo illo reprobopartemidi aßighabitDomi-nuscumhjipocritis. ilUc erit fletus c^firtdor dm- p-«»?».•amp;'fimiliapleraque.ItaqueChryfollornus Dtnbsp;omnes hypocritas ait die inhddes : amp; Augu-ftiiiLis confert hypocritas cum quinque iHisnbsp;virginibus fatuis^quænon introictunt cumnbsp;fponfo.Et alibi air cos habere figntiro illiusnbsp;beftiæ, de qua loanncs in Apocalyph locntusnbsp;ell. Qmnetiam alio in loco idem Augullinus ^i'|.nbsp;lidos Chrillianos in Ecclcfia dicit conltirucrcnbsp;vnum corpus,quod intus aducrfatui Ecclefix.nbsp;EX quibus intdligitur nósde hypocritis locu-tos elle ex viu Scripturæamp; dociillîmorumvc-teruni fententiä: Tu'rrianum autem afailliso-mnibus reecderc, quum orancs pcccatotcsc-xiftimet c{îc hypocritas : amp; Euangdium adnnbsp;ptos ctiam hypocritas pcrrinerc; Sed iam ra-tiiinculas audiamus, quas ille fuis errotibujnbsp;fuggcrcrclibi vifusdt. Hjpocrtts:.,inc]aù,nidi-candtfantfecitndum EuangeUarn.Rom.z. Ergoadnbsp;hppoer/tat Eatangeltumƒgt;fZT^Äer.IIâuctanden)?^-móvcrö idco condemnabuntur, quia Euan-gelium ad eos non pertinct.Nam li pcrtiiie-ret, ex co frudiim æternæ falutis pcrcipetcnr.nbsp;Idem enim Apollolus in cadem epillola pau-löantcdixcr.lt;t : Enangelntfn effe potenttam Deinbsp;adfalutem ornnicredentt : dl quidem Euangclijnbsp;prædicatio, odor non folùm vitæ led ctiamnbsp;morris,iis qui pereunt (jnquit Paulus)fcd tuâ-gelium id cfKcic non naturafua,fed pcracci-dens , propter hominum incredulitatemnbsp;amp; pcruicaciam. Ad locum autein nobis obie-*nbsp;dum quod attincr, cxfccundo capitccpillolacnbsp;ad Romanos perperam eum reftringit Tur-rianusad hypocritas', quum generaliter de 0«nbsp;ranibus iütdligcndüslit. Sic enini Paulus:nbsp;®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dte. |
ANTON. SADEEL RESPONS.
|
lt;/lt;f,inquîr, e^M itiiicabüDumm de occultis ho-mwnm ex Euangelio meaper lefutn Chrtsium.XVic quæro àtc Tutriane ( vt cxciuplo tuo aliqeidnbsp;audcamus in illo Socratico geiicrc äifputandinbsp;quod tibi video pcrplaccre)nü ad Gentes infideles,quæ legem non habuerunc,atque ita de-CcH’eruntjEiiangcliü pertinuir? Rurfus quæro:nbsp;an Paulusin hocloco non de folis ludxis, (cdnbsp;ctiam dcGencibusiudicandis locutus eft? Hicnbsp;nolo, tc refpondentc inrrodticcrczfquemadmonbsp;du me tuo aibitratu refpondcncé introducisnbsp;inSoctaticis tuis interrogationibus) (cd volonbsp;Apoftolu iplum fuis vetbis rcfpódere,nequidnbsp;lue tibi comminifei liccat. Gff/zfff,f,inquitnbsp;Paulus, lt;jU£ legem non habent, nAturd. -, ijns. legisnbsp;fitnt ,factant: ipfißbt ßnnt lex, vtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;osiendant o- pus legii feriptum m cor dibitsfms : vnd, te^iimomii reddente tpforu confcientia : O' cogttaüontbns fefenbsp;mntuo accufantibns aut etiam excufantibusytn dienbsp;^Ho iudtcabtt Dominus occult a hominufecundtmnbsp;, EiKutgehuMmeumdAxe ille.Deniquc tc hoc v-num intcvrogabo: An neges Tutcas ciro feeü-dum Euangcliüiudicandos.Itcm: an cxiftimesnbsp;Euangcliuni ad Tutcas propterea pertincre.nbsp;Qnaniobré,rai Ftancifee, ré hanc poilhac ac-curatiùsddpicito vtintelligas quâtùtn interfit inter hxc duo : nempe iudicari ac damnärinbsp;ex regni legibus :amp; ipfum regnii ad cos quinbsp;iudicaiitur pertincre. Quäle autem fit cor hominis ante accepta gratia difee ex his locis. E-2ech.j6.vcrf.i6.Id.c.n.vcrf.i9.Mat.z.v.ji.Deut.nbsp;Jo.v.ó.ler.ji.v.jj.Scc.Scdde his haólenus. Tv R V..Dietsfemperveramfutjfe Prophetiani Eicobi'Non difcedetfceptrum ex Iuda,lt;^c.Ergo nonbsp;dtfeeßitfcepti ti.Sic inte'ligendafuit promißio,ß ta-jjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men teslamentu Deiferuaretivt im^uit Theopha- nes Epifiopits iceitiidctrco regnu Dautd prin-cipatum regale eiits non continiiatufuiße,fed inter-ruptui^uod etidpatet ex oratione Solomonis. iuslusfit Deus oportet tantograuiuspeccatum efiße,nbsp;propter i^und fatiafit nobis interruptiofacerdot'ij,nbsp;tjuanto excellentins eflfiicerdotiu,!judm regnu ter-\'ti4, renUi ^^odnamgrauius peccatiiyijuam idololatrianbsp;eße poteritlfaltem ttcjuale no efialiudi^uAm Abet»,nbsp;^os tgttur aut fine Deo fiumus,uut rnultos Deos a-liencs habernus .Obttciesfortaßie tmaginem Chrißinbsp;lt;^udhabemusfied no eß idolum. Alioi^ui non imple-ts eßet Prophetia de idolis delendis per aduentumnbsp;C'hrtsli,2achar.(^ Sophon.Deinde ludApoßpoe-nitentiam redierunt ex Babylonica captiuitate.nbsp;i^tiid tgttur facie mus vtreddatur nobis fiicceßio E-pifioporuml Esl-ne recipiendum nobis Euangeliumnbsp;LurherilAt non habetis Eptficopos. |
S A D. Vcvam fuilfe Prophetiam lacob affir-nioiquia eins ventas non eft diiudicandaex vi(ibihamp; confpicua'Iceptri Dauidici fucccl-fione queniadniodum in folurionc noftra di-. Munis. Profers.autem Epifeopum Niccæ , itanbsp;Prophetiam hanc exponecem , vt inrclligendanbsp;fit hæc conditioifi modo Teltamcntü Dei (cr-. uarcntiac propterea dicis priiicipatü regalemnbsp;'d.Ss. fühle intcrruptü.Sed ego pfaltcn potiùs audionbsp;ita nobis illam conditionscxplicaiitemiSi filijnbsp;{Dauidis)Legémeadcterucriiït,pr.'EuariC3cio-iics coruni virgä vifitabo ik iniquitates corumnbsp;fiagcllisiat bomtatcni mcam non auferä ab eo.nbsp;neefallam illi fidem meam,amp;:c. Söliu eins co-ram me vt fol pcrftabit.Hæc illc.QLiamobre.mnbsp;reétèlullinus Martyr Prophetiam iJlam affir- ir.Tryph.nbsp;mat ad Chrifti aduentù perdurairc.Ad aducn-tutn vfqricChrifti,inqiiit,Prophctia vaticinasnbsp;pcrtinuir,doncc veniat cui repofitnm eftiik i-pfe crit expedatio Gentium. Hxc ille. Itaqucnbsp;AuguftinusdocetChriftum venifteiuxta hanc f„„ß.nbsp;Prophctiäjtum quum de tribu ludæ regnû de- Man.Ub.nbsp;fecüret.Expcnditenini,amp; meritb,non vnâtan-tùm promiftîoné fed duas.Nimitum vnam denbsp;feeptro ludç continuando;.iltcr3m,deChiiftonbsp;turn ventuto,quum fceptruiii c ludalublatumnbsp;foret. Quare, Francifee, ifte tuus Theophanesnbsp;parum accurate haepoftenotem Prophetiamnbsp;prætctmifit. Etenim lifceptrû difeeftit c ludanbsp;in Babylonien captiuitateftequeretur cû Clin*nbsp;fto fuifte veniendû in terras ex haeprophetia.nbsp;Quod qniataôtuin non eftiefticitur ncccftationbsp;feeptrû non fuilFe éluda fublatû in exilio Babylonien. Sed fi intclligarnus ) id quod dicitnbsp;Theophanes non de iplo feeptro , fed de eiusnbsp;extcriorifpccie,quam ille dixerit fuifte inter-ruptam,tutnThcophancmlibcrabimus tua ilia accufatione.Siccnim intclligimusprecatio-nem Solomonis, quamobiecifti : Nonaufere-tur,tibt vtr coram me c^uifedeat tn throno Ifiraelis:nbsp;ita tame fifilij tui obferuauerintvtamfiiam,vtam-bulent coram me ejuemadmodum ambulaElt, q-c.nbsp;Q^ibus verbis Solomo non tantum eius rcgni,nbsp;fed ctiam ipfum regiumfulgorcm fignificauit;nbsp;quandoqnidem loquitur de iis qui feSuri e-lant in throno Ifràclis. Addis oporterc grauius quoddam à vcftris quàni ab liraclitis pec-catum admilTum fuifte vt fublatuin fucritànbsp;vobis facerdotium: cb quod vcfttum facerdo-tiuih eftpræftantius. Audi, Turriane, neribinbsp;imponat nomen Sacerdotij aliquoties à Vctc-ribus vfurpatum:(quo illiMiniitcrium Ecclc-fialticum intcllcxcrunr) Icgeapud Apoftolumnbsp;ad WAot.Knicumnobis hodte ßupereße Sacerdotiu Heb.yS.nbsp;Christi vnici atijue aternt Sacerdotis ; nequidnbsp;Chrifto detrahas, vt ornes tuos Epifeopos a-dcôquc illos facrificulos miwtos, qni temerènbsp;ac pallîm circiim altaria vcftra oberrantes,nbsp;fuumilludquod vocant lachficium commur-niurandoperagunt. Neeporro taris rcôtera-tiocinaris ifta tua cornparatione. Nam idemnbsp;peccatum hifce nouiirimis tcmporibus longénbsp;grauius centendû cft,quàm antca fucrat. QuiVnbsp;enim maior Dei liberaliras erga nos cxtiticnbsp;poftChriftum exhibitum: eo maior eit pcceä-tiumingiatitudo,ac proptcrcapcccatoiû pœ-nx debent elle grauiorcs. Sic cnim Chriltus; men.nbsp;Cuicuntjue multum datum.efi ,multumrepeteturnbsp;ab eo, CT apud cjuem depofiuerunt multa, ampliusnbsp;repcficent ab eo.Tu veto,Francifcc,qua:ris a nobis ccqaænara liut veftra ilia peccata propternbsp;qtiæ légitima minillerij ijr Ecclcfiæ fucctlbonbsp;â vobis fuerit iablata;nempc,qiium vobis(orderet Euangelica fimplicitas, humana commenta feriptis Apoftolieisöc Propbeticis pr.-e-tuliftisidottrin.T veriratem corrupiftis: Sacra-mcnraà Chrifto inftituta aut plané fultuliftis,nbsp;«Ht vcftris maculis'inquinaftis : miniltcrij ec-clcfiaftici dignitatem in faftuin,3mbi[iontm, Rr il). |
AD REP.ET. TVR'R, S.OPHIS;
ptro .fe/i etiam de duce. Dux autem non def uh captiuitate, quia Principatus femperfuit'. tarnefinbsp;obfcurusxîr inglortus efie t/ideretur, quafinon tfeunbsp;H^uius principatus prarogatiua nonconfisiebntin'^^inbsp;jflendure externa', qui interrumpi potuit,fed tnnbsp;Dei dtgnatione, cuius dona fine potnitentiafiuit-lEidoria SufannateEfatur quam libere ludatinnbsp;Pabyloniorum regno viuerent :pro cuius hiblertinbsp;dcfenfione fertpfit Origenes.
Sad. Vicitfim cgodico Prophetaninon folius vcl ducis(vtloqucris)vcl'legiftatoris^vtnbsp;eft in Hcbra:o)facercmentioncm:fcdfimulc-tiam Iceptrum couiringcrc : amp; aftirmo vifibi-lein vtriufquc fuccclhoncm in illoexiliode-fccilfc. Quid enim hbi volunr captiuitatis cK.'nbsp;exilij vocabula Num forte putat luda’os Bi-byloncrcgnallc quum inter Babylonios clientnbsp;cxulcs?Et quia mihi non credis aftirniantiiau-di qucmadinodum ftatum illuni regnihidaicinbsp;Pialtcsdcforibac.-Contaminafti,inquir,diadc- pif».nbsp;ma eins ; fccifti celfore dignitatem cius : amp;; folium eius in terram collilifti,Et lercmiascftrt- piitgt;nbsp;fanauitregnutneius, Principes eius ,deiec'u tn U'quot;''nbsp;terrain deeoremlfraelisiconfi-egtttnirafurorisftunbsp;omne cornq, Ifraelis. Spiritus nartum nosirarum,nbsp;¦vntiiis Domini captus eftretibus eoruwde quo di-cebamus,viitemus invmbra eins inter Gentes.Se-nes défuntinportis, (Src. Ex quibus perfpici poteft , vifibilcm feeptri ludaici fucccliioucninbsp;turn plané defecifi'c, quum ludari apudliabv-lonios exularent : ne nobis hue accerfondanbsp;fint rcrum illarum hiftoriæ : nee proferchdenbsp;hæc Ofeæ EtopEciizzPermidtos diesfiedebuntnbsp;filq Ifraelfine rege fine Principe-, ue diucrticu-lum quæras amplius lu regni ócprincipatusnbsp;diftindione. (^are captiuitatisBabylonicscnbsp;temporibus ncc vihbilc iceptrum ncc vifibilisnbsp;luda; principatusapparuit. Quod autem dicisnbsp;cum in Dei dignationcconftiti^'crvcriftiinumnbsp;cft,amp;noftrâplanéfcntcntiam confirmat.Naronbsp;quod hirtonam Sufannæ tibi fubfidio venirenbsp;puras,Iongéfalleris:tum qu ia libellus illc nonnbsp;eft inCanO'nc:vt cum Hieronymo Veteres qiii-que dodiffimi agnoucri'it : (fie cnim Hierouy- ir.f'nbsp;mus:Ponam,inquit,quç Origenes dcSufaniienbsp;amp;.'Belis fabulis dixerit) rum etiam,quia li fidcsnbsp;illi hirtoriç adhibcatur ; tantum abeft vt vllumnbsp;Regij principatus tunc temporis inter Iiidçosnbsp;veftigium cxtitcrit ; vt potiùs res ludaicæ adnbsp;Dcmocrariam dclapfæ viderentur. Qtioriuninbsp;cnim fuftiairiis creantur,duo illi Seniores,iinbsp;principatus luda: in familia Dauidicarcmaii-ierarC-Sed ne teramus tempus,pcrlegaturhilfonbsp;ria,(Sc fatis ilia pro nobis rcfpôdebit.Cçtcrùn»nbsp;non aducrtis te pugnantia dicere, qui modonbsp;aftirmasprinciparum ludre non fuifieintcrrti-pttim Babylone examp;ufannxhiftotiarmodo dicis interruptum extui Thcophanis intoiprc-tatione?
75Ö
atqucétiam tyrannidcm conucrriilisddolola-i triadi iii veftrain Ec'clciîam rednxilUs: eligén-inbsp;¦ doi^üiTj Pâftorum À: çxerçcdi minillcrij racio-ncm aS-Apoftolis præfciiptam amp; àpiis maio-ribus vfiirpafam ainit|ualti,s,rç'ieciftis,dtlctii-ftis. A'pud'vos,Francilcç^ oiAiia funçycnalia,nbsp;vt iam antèadraonui:atquc iiï vcftra Ecclcfia,nbsp;tanquam in forumac mcicatum côiierfa^ nonnbsp;iamhÆÇ^faiæ piophctantis audiuntiir:vos^nbsp;cjnibiisridnefl pecunia •^adcfie, Scd hæc pociùsnbsp;ludç proditorisfoneftifoma vox audicur:;^««^nbsp;Ma»x6. '^^^^^*^'^'hhidarei‘En tibi,Franci(cc,cui Icgicimanbsp;Ecclcfiæ fucccllio inRomana Ecçlefia pcric-rit, tola rtominum ac ticulorum fucccirioncnbsp;remanente,Tu VC1Ó de idololatria (îepurgas:.nbsp;imaginem Chrifti dicis non elle idolüm.C^dnbsp;tu niihi orc timidulo amp; femiaperco, imagi-nem Chritli commémoras;' Qmn tu expromisnbsp;apertè idquod verum ctl'’Piofcr DçiPatrisnbsp;barbatam imaginem : deipatæ virginisftatuasnbsp;foco amp;pigmcntisillitis relucçntes: Michaelisnbsp;alati fulpcnfas lances,amp;.(vt illc diccbat)Tcrri-bilcm immani Ipecie tortirmt]uc draconcm:nbsp;addefoem Antonij: cquum Martini: Leonemnbsp;Marci ,arma Georgij. pudet ac piget rcliquanbsp;eiiifmodi rtfevre quibus mirum ni aHquid ç-tiam coforis prætexas. Quidni autcmrtpium a-pud vos idûla elFe perncgcs,co quod idola foc-runt delenda aduentu Chrilti, ex Zacharia amp;nbsp;Sophonia.Acenim hi loci Prophetie» atquea-lij confirailes vos à veftris vcl idolis vel ima-ginibus dcterrcre debuerunr.Tamecfi vcio nónbsp;Itatira poft aduentum Chrifti illæ Prophetiænbsp;cxiiurn habueruntetanta tarnen fuit prifeis illisnbsp;temporibus Euangclicæ priedicationis efHca-citaSjVt idola nó modoexanimis hominü, fednbsp;ctiam,qnando id licuit per Chriftianos Principes,plané è medio arque exhominum oculisnbsp;lublata lint.Atqucco dcteftabilior fuit veftranbsp;3dolomauia,qui idola virtute Euangclicc prç-d icationis ohm euerta tublataque,vo%nomi-nibus tantum mutatis,non cftis veriti rcftituc-re,atque in veftram Ecclcliam rcuocarc.Nimi-rumvobisfatis cft,modó neGrccèpcccare vi-dcaminijqui idola quidé reiicitis,at imaginesnbsp;in téplis veftris eollocatis. Denique licet iro-nicèa nobis conülium peterc yidearisiego tarnen fcrió ac citraironiam tibi tuifqueidcon-filij dabojvt corü excmplo, qui ex Babylonicanbsp;' captiuitate redicrunt, veftris cómentis ac tra-ditionibus valere iulhs,omni idololatria amp; A-theia(cuius mcmiinfti, amp; cuius adeö ipfæ Pó-tificLim veftrorum hhtonæ mcntionemfacirit)nbsp;procul abieóta,vosad icripta Apollolica amp; adnbsp;Chrifti,non Lutheri(vt dicis) Euangelium có-.nbsp;fcratisivt ex lUÏs ordo Ecclcliæ inter vos colla-pfus poftit,ita vt dccct, inltaurari. Tunc verosnbsp;habituri eftisEpitcöpos,5c quales Apotlolorrinbsp;temporibus extitcrunr.Nos autem eiutmodinbsp;probamus fiuc Epifcopos fiuc Seniores huenbsp;Miniftrosaiit Paftorts Eccletîæ : (parum enimnbsp;de nominibuslaboraremus,nifi vosipfa.etiamnbsp;rcrura nominacörrupilïctis)amp;in lingulis nu-;nbsp;ftris Ecclefiis , quoad eins fieri poteft Irabe-mus. ¦ .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
xiJii T V R K.Prophetianon loquitm'tantiim de See-
T VR R..Qwirn Pontificestnlttdlt;ca regnarenti non fuit tnterrnptds prtncipatus Jnds : i^ntn P«»-tificesex mhu Lem genere mnterno ex tribunbsp;da étant oritnidi. idaron linxit vxorem Eh-z^abethfilM ^dwinadab jforortrn PPadfioa Prtnct-
-ocr page 779-ANTÖN. SADÈEL. RESigt;ÓNS. pù fihorumladh. Exod.6. i.Paràl.z. Elacratione EltzAbeth vxor ’Zactiarïa erac cognata Jtlariamp;nbsp;Itat^ue ha dua tribus mifeebantmatrimo-nia. Sic tribus ludà cf Léui in vnum coieruni, in-i^uttEheophànei y ^ut dicit etiarn regalemtribumnbsp;copHlatamfuif'e cum Sdcerdotaliy vttypus ejfet re-gni (f Sacerdoti; Christi, f heodoretus ita exponitnbsp;Prophetiam lerem.c.^f Sa D.Ex Lege MolisLeuitarûfamiliç nó de-bebant cii tribu ludæ potiùs quàm cû aliis tri— bubus iiurc maftimohia. Sic cnim Mofesdenbsp;SiCQïiQtC'.Accipi'et^ir^ncdepoigt;u[ofuo.Li Eze-ch ici ; Acetptem vxores de femme domus Jfrael.nbsp;Ponô,ccqùôdnam cft iftudargumcntû: tribunbsp;ludæ, amp; tribu Leui mifeere marrimonia foli-tas, ac proptcrca Afmonæos flue Machabæosnbsp;ad tribu ludccfl'e referédosîQuis vnquâ ex généré marerno nomen amp; familiàm cenfuittSednbsp;præilat te rcfcllcrc apertis exprcfsifque verbisnbsp;Apoftoli,qtiî de Chriifo fummo ætcrnôq^Sa-cerdote àïSdct^ns'.adaltamyincpiïZytribupertinètnbsp;de epua nutlits attendit altari. Pala cft cnim è tribu luda'exortirm efle Dominû,Cuius tribusfe-fpctftu, nihil de Sacerdotio locstus cft Mofes.nbsp;Ecce tibi,Francifcc,Lcuitica tribus à tribu lu-dç manifcftè diftin(ftà:adeô vttuum'àrgumcn-tiim àTheophanepetitum, nullius momentinbsp;cflëdcbcat. Atej; hæc vtriufq,* tribus diftindlionbsp;Confitmatür enam ex illo Icremiæ loco quérirnbsp;quot;'5}’ citaftr.TVow exandetur D'atii'dt virfedens in théono domus Jfraelis de Sacerdottbus Leuitisnonnbsp;eXcindetttrvirà consftülumeoytfc.. Licet autemnbsp;qùidâ Veteres in hac vtriufeji tribus aflînitatcnbsp;côfide-rcritmyftcrift Ch'rifti Regis fimul amp; Sa-cetdotis: (quâ'flrmis rationib.nûc nó excatio)nbsp;tamé riô propcerea intcllexcrüt Machabæosànbsp;tribuludx'otigmê daxiire. Natale quldpiamnbsp;côinemorat Ambrôfîus: fed ftatiin addit Pro-phëtiâ de regrioin tribu ludæ dtiiàturo.Qua-“*¦ te, nôn magis licai'r tribui Leuitica: regnû v-Turparc,quàm rtitrai ludæ Sacerdotium mire. T V R R. T« confundis rfSv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sttadv ; ejuia principatum Pudj;, t^uia non fuitj}gt;len-didus. Dicis huiusfceptri relii^uias fuife coferuatas mtrunco Ifai. Efa.ïl. Atregnum Christi non fuitnbsp;¦'t-Hÿ, terrenum fient fuit regnum Dduid. RelitpuiaS autenbsp;opoŸtèt effe eiufdem natura er rationis, cuius efl idnbsp;cuius relutjuia funt. ' T'a conftindtS regnum Dauidnbsp;terrenum regnum Christi cœlesle, in ejuod illudnbsp;iranflatum cft. Illud non efl difimUlandum fuàmnbsp;peruerse, net^uefetens Scripturas, net^ue ziirtutemnbsp;•j, Det,ex r^dice trUncUmfeciSli in loco Ffaia ? pf exnbsp;•»¦Ro. florèflii^culum.Sicehimparaphraîtice locum Efaianbsp;ciiasti. Theophanes ‘nirgam exponit z/trginem acnbsp;maEcm Dei,fl.oremver'o,Chriiîum. S a û. Nihil confundo, Turriaric,fcd aperte liibftaiitiâ rei abExtCrna ciusquahtàte diftin-gûo'iqu'ippc qui ex vetbo Dei ftatito rcgniDa-uidict fubftantiâ virtutc proririfllonis Dci rc-nianfifte : licet eins externa fpecics'cx hominûnbsp;oculis lublaca eilet. Atqui idé aflirmo Eccleliænbsp;eoiitîgUI'e tü quû ittgû illud veftrû plufqtiâ’Ba-bylonicûfuâ llli facié ac Icgitiriit't ordiné dc-f’'axit.R'ur(us,nô côfundo tétrenü Dauidis fc-gnü cû cœlelti regno Chrifti-.qui tùus cft,Frâ’-*:ilcc,ac tuorû error ci*aflîffimus-,dû Cltrifti rc- |
75' gnuin terrehä Pontificispotcriti3,qiiantunna vobis cftjCóuerciris.Ego tcliquias,qüarü nicn-tioné fcci,rcfcrö nó ad rcgnum Chrifti, fed adnbsp;feeperö Dauidis.Idq; tâ aperte, yt mirum fit tenbsp;hïcaufum caluraniam aftingere.Qpamobrcmnbsp;tùa iftbæc argumentatio à rcliquiis petità, adnbsp;nos nihil attinct. VcrLimcnimtiero,.vt ipfe co-gnofcas quatcrius tuü illud Theorerna de reli-quiiSjinTheologia valcac, cxpcndchos locoS:nbsp;Sifnerit (inquit Paulus) numerusfilioru Ifraelvt Roin.p.nbsp;arena marisireltcjuiiÇeruabHtur.ïx.i.-.reliejMi!i.fecit-dum eleclionemgratidtfaltta factafunt. Hic nobisnbsp;explicabis, quemadmodû ludæorûincrcdulo-ru elcôtæ reliquiae,h.c.fideles, ac verc credétesnbsp;ciuldé rationis cû iis quorû funt reliquiae, dicinbsp;polîînc. Sed venio ad id qiiod cxiltiinafti nonnbsp;elfe diffîmulandû, quû eain intcrprctationcinnbsp;doétiffirnorû incerpretû , quam in locoEfaiænbsp;cap.Ji.iecutus fum,tu côtiicns folitis vcxarc nonbsp;dubitas. Ego locü Efaiæ non cicaui tocidé ver-bis: fed dixi Chriftum canquâ fuiculû extrun-Co Ifai prodiifl’c:quod quidé tibi difplicerc nônbsp;debuit. Sed quiameprouocas,vcaliqiiid proféra de vcrailliiis loci intcrpretationc:equidé,nbsp;dixicruncû,non radicé, quemadmodûctiâ vc-tuftiflîmiintefprcces Aquila, Symniachus, ÔCnbsp;Theodôtio côuerterunc Hebraicû vocabulû,nbsp;refèréteHieroriymo, qui tamen radicé maluitnbsp;dicerc,côtrapropriani fignificationé vocabu-ii: vt te collegiumNeophytorumdoccbit.Sur-cnluin etiam dixi,no Horé, quiadiétio Netfer,nbsp;qua vftis ert propljeta, lurculum fignificat, vrnbsp;Efa.6o,v.2i.Tuveib flore omnino rctines,quianbsp;Theophanes virgâ expoluit facrâ virgincm, ôcnbsp;floré.Chriüû. Nó lùm nclcius idé etiam viderinbsp;quibufdamr vcceribus ; amp; huius doôtrinæ veri-tatc am'plcótorifed non mihi videtur haec alhi-fio,latis cóuenire. Nee enim apud Prophetamnbsp;dicitur Wez/êrafcédcrc cx. virg3(quaTheophanes exponit facrâ virgincm) fed ex radicé ipfr.nbsp;Quia verb fatis e!l pcrfpicuii furculos (nó flore) ex radice prodire: mihi licebit Theophanisnbsp;amp; aliquot äliorü venia, Surçulû diccrc,nó flore : ne videar non tantû à propria vocabuli fi-gnificationcjlcd eriâ âb ipfa rcrû natura difec-dcrc.ReftèîgituiTuflihus Martyr:virgam, in- ^nTryph.nbsp;quit,èradice Icflc nalciturum efleChriilumnbsp;Efaias proloquutus efl:. Et Balilitis de Chrifto:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ipfe(inquic) amp;'ràdix,amp; côlurgens cfl.Et Chry-mit. Egredicrûr, inquit, virga de radicé lefl'e, Chrifif non de virga loquens, fed de Chrillo amp; regnonbsp;cius.Hcciire:cui taméfuperiorallbfio aliquannbsp;do non dîfplicuit. Qu^id qubd in illo ipto cap. il. Chrillus nomine tadicis llguiticatur? Euc-nict,inquit, vt radieem Efaijquæ Hat in ügnum populorum,Gentesrequirant, amp;c. Ex quibusnbsp;omnibus facile pcrfpicitut te pvofcélô,Tur-riane, non dillîmiilaife quàm peruerse, ncejucnbsp;feiens Scripturas, neque vu tuteni Dei ( quodnbsp;mihi obiiciebasjfolitus iis ea quæ reéte amp; cornnbsp;mode dida funt,tuis calumniis deprauate. T V R R. Non expefui fernen de faits Epfeopis, v j fed de iota Ecclefîa: fedeontendo funuipromjfumnbsp;ef 'e Minisieriùrn nout Eeslarnenti, f ne i^uo necnbsp;F.cclefia efe potefiynec tpfurn fe/tamentumpradt-cari. Apoiîoli (puos Eptfiopos èrdinabant^prius eoi Rr. iiij.. |
7.5i
Presbyteros ordinauerant. Et Presbyteri per Ba-ptifnumgenerant filios.
1»SAD.Hæctua crant verba: Semen Chrifli t-Cor.i. vocat Apoilolos fernen autemfeminis vocat ^po-ftolorumfuccefiares. Idos autem Succclîorcs clFenbsp;tuosEpifcopos,plusquàm ccntics exteaudi-uimus.Nuncautem porrigis ad totam Ecclc-fiam promiflioncm hanc dcqua difputamus:nbsp;éc haâcnus quidem. inter nosconuenir. Sednbsp;addis proinifluin qiioque faille Minideriumnbsp;noui Tcdamenti.-fine quo,inquis, Eccicha effe non potcd.Si dc Ecclcliis vilibilibus loque-ns ex Apoftolica dodtrina conditutis: certc fine Minidcrio vifibili illæ Ecclcfie confiderarinbsp;non pofiunt. Alioquiiam in fuperiori nollranbsp;dilputatione diireruimus dc iis quæ iunt dotd-if» amp; cllcntialia Ecclcfiæ Dei, amp;finc quibusnbsp;Ecclcfia Dei eile non pored: quæ omnia hîcnbsp;repetere longum elfer. Hoc tantiim dicâ:qiiæ-cunque tadem fuit aut ctiam futuracd Eccle-fiæcalamitas, rcrûnique iacrarum perturba-tio:fcniper tarnen remâfiirc,amp;fcrnpcr rcman-furos ad nouilîimum vfqiic dicm pios amp; fideles homines, qui veritatis dodtinam amplc-étantur:nec fieri polfcjquin femper lint aliquinbsp;turn docentes,turn difeentes veritatem. Quarenbsp;tibi femper redit fupetior difficultas: quippcnbsp;qui Miniderium noui Tedamcnti raie velisnbsp;ede,quale fomniadi,amp;cuius imaginomin Ecclcfiæ Romani’, amp; in ipfius Romani Pontifi-c.s tabula dcpictam vides. Quum igitur nobisnbsp;alfcntiaris, hanc Efaiæ Prophetiam ad Eccle-fiam Dei pcrtinerc : idem tibi dc minidetio,nbsp;quodde Ecclcfia daruendum cd: nempe eiusnbsp;quidem fubdantiam plané deficerc nonpolfe:nbsp;licet exterior eins fpecies oculis nodris no ap-pareat. Quod addis :Epifcopos priùsfuifi'cabnbsp;Apodolis ordinaros prclEytcros, lolanega-.nbsp;tione eiieiendum cd.Profcrs cnim tuum fonirnbsp;nium,non.31iquod Scripturçtcdimonium.Ac^nbsp;11 tibi crcdamus:Chridiani non iam funr Epii-coporum filij, lcd nepotcs:quum prcslbyterosnbsp;ab Epifçopisprogçmtos parentes habçantjidrnbsp;i.Cot.4. qLie per Baptifnium.Atenim Paulus fe Corin-thios per Euangelium gcnuiire, amp; fe eorumnbsp;pattern elfe profitetur: ac nihilominus gratiasnbsp;agit Dco, quod duos tantùra ex illis baptizal-fer. Quare non fuit tibi fubfidcndum in exte-riori figno Baptifmi,quum ageres dc Ipiricualinbsp;gencratipiie. Quinctiamviderisita baptizan-di munus prelbytcris iniungere vt ad ipfos Ernbsp;pifcoposnonpcrtincat, feilioet non funt hæ
* partes Epifeoporum Romani Pontificis , vt doceant(quia non pollùntjncc vt Sacramentanbsp;adminidrent, (quia nolunr) fed vt amplilfitn.rnbsp;vcâigalia ex luis facerdotiis( vt vocant) lefi-cicntGs,amp; in pompa,arque otio luxu didluen-tes, ita nobis Ecclcfiæ triumphantis labba-thum (Sc qpietem perpetuam rcprækntcnt.
'XI' II. nbsp;nbsp;nbsp;T V R R (Satis ertt in te retonjuere locum Pauli
1x1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fii^ carnis, htfily Det, Qfc. Semen
Deivocat eos cjui fecundumpromißionem exacjua Cr Spiritu S.regeneratifint. PI oc eji et um verbumnbsp;promißionts. iPtfi i^uis renatusfuerit ex asjua cznbsp;Spmtu, ific. H Mcfeminifitritualipromiffa ejtfa-iusiCbrfiofi. confert ortumnoHrutnfiirititalemper
AD REPET. TVRR. SOPHIS. •
Baptifimm cum ortu Ißtac. Hemil. de mutat-noj» PauH'ç^ ^brah. Cyprian, in Serm. de Raft. Chr»nbsp;erborum, irn^uityfolennitoi (^facriinnocatio gt;:o-minis, c^figna vifibile celebrant Sacramenttuntnbsp;rem verit ipfam Spiritus S.format cÎT confecraüoni“nbsp;bus -vifibiltbus inetifibiliter rnanumtotiui bonitatiinbsp;auSlor apponit. Hlt;ec file. E/b in Jfirituali feminenbsp;quodfobss Deus videtjvtfides.-c^ cjuomodo tnfliM-retur homo per Raptißnum fecund'um animant : Cquot;nbsp;cjui fint electi. Eftetiamali^uid t^uod ab homim-bus videturtvt totum Sac^amentum e.xfolenniforma verborum CP materia atjus, conRlans o' co/ifef ¦nbsp;fio oris. Ergo fernen tllorum reitringendum efl adnbsp;Sacratnentum exterius ftfibtle ^(ßad exteriorentnbsp;oris confeßfonem.
Skv. Quj locum Pauli rctorqucrevoluilli, cum dctorqucs : quandoquidem verbumpro-jaifiionis dc qua loquitur Paulus,refers ad hücnbsp;locum Ioannis:NiU quis renatus fueritexa- loja.î-qua amp; fpiritu, non poteft incroircin regnumnbsp;Dei, Mitco quod ex comminatiope promif- ,nbsp;fionem feccris:hoc tantum vrgeo Paulum no-minatim exprefsifque verbis ipfum promifliu-nis verbum rtgt;:itare. Sic enim tWc'.Inlfaac^w-quit, vocabititrtibifemen : hoc eft, non qui filtjnbsp;carnis, ij hlij Dei : fed qui funt filij promillio-nis,cenfentur in femine. Proniilnoniscnimnbsp;verbum hoc eft : Hoc ipfo tempore veniam amp;nbsp;critSaræfilius, amp;c. Itaquepromiffiofadafc-mini Abrahæ non fuit petenda ex cap.Ioaii-nis'.fcd ex vetcriTcftaméto.Docetauté Paulusnbsp;promiflîonéillâ elTc fpirjtualitcr intclligendä.nbsp;Quod ii ita roges.-Qu^id ergo dicemusde ludçisnbsp;qui Chriftüamplcxi funt amp; fucrunt cxaquaä:nbsp;Spiritu regenerati î Népe in illis fupetiorcillanbsp;ptomiffionc eftedü habuilFc. Sic enim tcllatinbsp;funt tc ad Ipiritualc ferne Abrabanii pertinete.nbsp;Nee propterea elFcdü promiflionis cumipfanbsp;promiffione cófundcndii crit.Porrö qux addisnbsp;omnia parii aut nihil ad nofträdifputationcranbsp;pcrtinct. Tibi enim per me licet prçclarc fen-tire amp; ('cribcre,,tü dc Baptifmo,tü dcBaptifminbsp;Vifibilis amp; inuifibilis diffeiétiazmodó ne ta inepte inde ratiocineris,quàm hîcfacis.Sic enminbsp;concludis : Efralujutd fnjfiritualtfemme ,rgt;it!)dnbsp;Deus videt : itém^^ efi alujutd ^uodab homimbssnbsp;n idc tttr: Ergo feme ptoru resiringëdd efi ad Sacra-mentn exterius vifibile. Ego vero ita potiùs con-cludo: idcircofemëpiorüno effeadSacramttaex-teriits rcsiringendd.Ktcp, omnino quü locù Pauli exponas dc iis omnib.qui tingûturBaptilmonbsp;in Ecclcfia Chriltiana ; tu amp; à Paulo amp;abipfanbsp;vcfitate procul recedis.Paulus cnimper fernennbsp;Abiahami fpiritnale cosintclligit, qui ad^v-ternam Dei clcClioncm pertinenr, vt confiâtnbsp;ex his iplius verbis.- f^tpropofititm., fecunaatanbsp;electionem Deimanerct. Item: lacob dilext: E~nbsp;fauveroodiohabui. Item Ettamfi fuerit riame-rusfiliorum Ifiael ficut arena mans ,relipiisfi-uabuntur. Et paulonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b!tfi Dominas exef-
atuurn reliçiuijfitnobis femen.,c;‘C. Et alibi. Qaod re^uiruIfraelyhoc non efiafieijuMiisfed eleili affe-(juutifunf.reît!:jui vero occaluerunt^tfidi^^^ Apf-Itolus dc femme fpirituali Abrahx dillcrens.nbsp;Siquis autem exiltimct quotquot baptizan-cur, elle vcios hlios Abrahami partisciedeii-tiiiia
-ocr page 781-A N T ON. SA DEEL. R E S RO N S.
|
r profeClo «S-eo^eo/oc cenferi debcat. b. ,j “ T Y R K,. I. C'flrwr.5 ZVsw/e de iù cjuiintwi furit vos iudwütis ? SiChrisiui i/n Eccleßa fterAdtni-finsfues iadtcat, i:^ vbi tudicat ibt régnât fupernbsp;terram;Ergo in Etcleßa vifibilt in ijua funt de lt;^ui ~nbsp;biu indwat, vere propnè régnât. Petis -vtprafe-tamtu fernen Epifcoporum lt;^not Aposioli ihsïùne-ntnt.En^ofertrnns nonfolumAnttochi£,Corinthifnbsp;Ppbefi,fed etiarn in cateris Eccl*fits cjnarnm Epi-feopi ante nnnos centitm inConctlinm Floretinumnbsp;cmuenerunt. Vtde fubfcriptiones .Archiepifiopordnbsp;Proautciarttm. Obtins nos habere Gr£corH Ec-clefiM pro fdsifmattcis : fed non propterea Eptfiopinbsp;deilitiiuntitr Spirituddefl Chartfmate per ordina^nbsp;tionem accepte, qttoddtciturfeciid'tim tdioma Scri-ptur£,Spirttf(s. Sad. Qujsnoftrûm ncgauit vnquam Chri^ ftum rcgnarciiiEcclehis vifibilibus in quibusnbsp;tüm dadtinï puritas,tum legitimus oido Ec-clcfiallicus viget ex Apoftolicis præceptisînbsp;Quisporro iurc negauerit regnum Chtifti irtnbsp;Ecclcliis vifibilibus elfe uihilominus fpiritua-lc?At hoc nihil ad vos pertincc. Quid crgo’in-quics. NonneChriftus régnât in Ecclelia Romani! Certè, Francifee. Sic enim de Chriftonbsp;Ictiptiim eft'.Doininare in medio inimicorumnbsp;tuoruni.Qiwenâaucé fit huius regni ditïcréria^nbsp;ill nollra lolutione expofuiinus. QuodautciTlnbsp;profits Oeientis Epifeoposin iisfubfcriptio-' nib.quç extât in Côcilio Florétino,profcâô innbsp;te inaximè lugubri te maxime ridiculû prçbcs*nbsp;Ecquis ciiim verè Chriftianus nefeit Eçclefiasnbsp;Gtæcas, Africanas,amp; Alîaticas magna ex partenbsp;tyrânicô Turcarû dominatu cuerfas efte. Quisnbsp;veto plus iiô propterea ingemifeit ! Verû ii tibi credimus, li à lachrymis tépcrabimusiquâ-doquidé perdiias illas ac diflipatas Ecclcilasnbsp;viia Flütétinx’ fynodi chartula nobis reftituir.nbsp;Poriô de tuo illo, no de Scripturç idioinate funbsp;prà iâ cgimus,ac propriâ ligniheacioné charif-tuatispropofuinius.Tu verôgt;qiiafi vclisingranbsp;tiâ redire cû Græcis Eeelefiis ( quas ichifmatisnbsp;dinarunttui Pôtificcs, ep quod ipiiusiugû fu-*nbsp;bite noluerût) illis Epifeoporii fucceffioné rc-linquisiac propterea Eccleùæ fuCceflloné.Ra-tioné aft'ers: quia propter fchifma Epi 1 copi nonbsp;dedituiitur charifmace, inquis. Quafi vei'ónónbsp;pâteât Oninib.veihi canoncs.quibuslancitumnbsp;^‘’1 cltfchifmaticos nihil habere iuris in Ecclcßa. Scdprçftat cc tuisveibis rcdarguerc. Etcnim fuprànobis aflitmalli lucccdionédoôtrinæabnbsp;otdinaria fuccclfionc Ecclelia: no poircfcpa-ran.Ex quo eflicitur Giæcas Ecclelias ordina-na fucceiïîoiie prçditas habereqüoq; veredonbsp;éhiiKj fucccfïioné». At Graicæ Eccleiiæ negantnbsp;vcltrû puvgatoiiuni ije alias plerafqjeiuimodinbsp;nugas.Quinetiadocét RomandPontiheé nonnbsp;elle caput Ecclefiç Catholicç S; eins tyrannidénbsp;quàmlogiirime ib R repellût. Quare, iniFrâ-'eifce,nollris ràtjonib.ôc arguincntispaulifpernbsp;latétibus, ix tua ratiocinatioiicamp; ex ore tuo,nbsp;cócltido Romand Potificéilô elle Ecclelîç Ca-thülicæ caput.Et in liacparte fuccelfionê do-étrinæiii Giæcis Eccleliis non improbaïuus. |
T V R R , Osiede vbi in muo Tefameto prsnnt-^at ChrtPbts Sncceftonejjiiarts, ordmatianit Ep{f-copnriitß tatnen nffpeccauerint.Pofutt t)fHS in E.c-cleßaUnqnit Paulns}primti Apoflolos,fecudo Pro-phetas,tertio DoElores,(frc.no dixit,qiiàdtnMini-fieriis fuis r,eEièfungeretur.Porro in ipßi càptiuitat'e 'vocantur etidSacerdotesà Iererniit:c.ilt;). Quod o~nbsp;mnibus Babylone no eficontinuata Suceeßio Sacer-dotït, non in caufafueruntfnpertorafckïera Sacer-dotußed quod extra Hterufaletn vniUones .y Sa-crißeia fieri nonpot^ant.Siquis roget ludxos curnbnbsp;habeant Sacerdotij fuccefitonem, reßondebuntidnbsp;faÜurn effe propter peccata. Si propter peccata Sa-cerdotïi Dominus Sacerdotiumfußulißet,quoinodonbsp;facrificaffent fro omni genere peccatorurnitfre. Sad. Imo verb,Turrianc,oliede nobisvbi-nam in nouoTellamcnto proinittat Chrillus perpétua acvifibilc fucceflioné vicariæ ordininbsp;tionis. Profersfcilicct hunePauli locu iPofuitnbsp;Deus in Ecclefia ptimd Apollolos,fccddb Pro-phctas,tcrtib Pallotesideindc poteftates,deinde don3fanationd,amp;c. At ego primç Chrillia-nord Ecclefiediuitias hîc vidco:nihil auréau.:.nbsp;dio de fucceffionis promiflione. Imb verb neenbsp;Apoltolord malit fdcccllio ( vt in nolfrafupe-rioredifpuc.atione fufiiis explicatd ell} ncc adnbsp;nospropagata funt ilia dona Ipiricualia : quænbsp;Cómenaorauit Apoll. At nô dixit,inquis, Qßa-diu Minilleriis fuis reólèfungetétur.Quidïcóf-nc voluit dominus in Ecclelia colerari qui nónbsp;rcólè officio fungcrêcur?Adcó ne es acutus di-fputator vt ex co quod in hoe loco Icriptd nonnbsp;lir,tu aliquid affirmatè cóeludasf Expéde igiturnbsp;natura Minifterij.côfulcaliosScriptutçlocos:nbsp;difee ex Paulo quînâlint ad capclcenddECclc-fiç Miniftctid vocâdi; atq; inde collige quate-nus cortupti Miniilti in Ecclcfia fern poffint.nbsp;Audiapud loanné in Apocalypfi côminatio-ncs Spiritus Dei aduerlus negligétcs Pallores;nbsp;Aut li ne hçc quidé tibi placct.cuoluc faite ve-teres Canones,amp; ftatuta fynodalia, atqi ctiaranbsp;familiaris rui Clcméris(qui fuis dccretisnoménbsp;Apoflolord prçcexuit) cui,inquâ,Clcmétis hçcnbsp;faite verba rccognofce.Epifcopus vel Prclby-ter,inquit, nullâ Cleri folicitudiné vel populinbsp;cura gérés,neqi docés eos in pietatc ac religio-nc,priucturcômunione: pcrnianensverb 111 canbsp;negligétia amp; ign3uia,deponatur.Hçc ille de i- fofi-iii-gnauis amp; cxauthorâdis Epifeopis, nôauteni innbsp;Ecclcfiaperpetub recinédis indcltbilis cbata-éteris chanfmatis(vt vos dicere folctis) effica-ciâ amp;virtutc.Rcârc cnim Augull.ed negac elfenbsp;Epifeopd qui piç^lfc cupit,nô prodelle. Redisnbsp;auté ad Babylonicâ captiuitatcmièk: an illic in-terrupta fuerit Sacerdord fucceflio, videris dunbsp;bitateiac modo ais,modô ncgas.Hâc igitur tibi dubitatioiié Prqphccqipfi tollat fuis verbis:nbsp;^biecitr^e eßfacerdote tnßtmttuirxfua.ßepulitnbsp;Dominus altare fuu:asfernatus eßßanpiuarinßw.nbsp;Ite:permuhoJdtes,\rusp.\\t C}(ztt3,fedebutßltjIf-raeltsßne regeßne Prtncipeßne Sacrifictoßne al-tanßne Pßhoei, Cfc. Item : quia tu feientiam re-pulijli , reprcbaui ego te, ne facerdotio mihinbsp;fungaris. In quos locos forte incidilli pag. li-britui 151.30 propterea cogcris ibi confiterinbsp;legem in captiuitatc BabyJonica fuille con-leruacam exeraordinario modo; line Sacerdoce : arque ira ruo mofe tbcuiniplc conffiâ.ati!. |
AD .REPET. TVRR. SOPHIS.
754
Verùm,inqnrs, in caufa non fucrunt fuperiora Icclcrafacerdotum , fcdqubd extra.,Hi cru fa-1cm facrificia fieri non poccrant. Itânc, obfç-cro,facerdotum ludaicorum patronus in medium prodiiftirQmd igiturin caufa fuit eut effent extra Hieruialem, amp; cajptiui degerent a-pud Babylonios : nifi grauiffima turn populi,nbsp;turn ctiam ipfotum iaeerdotum pcccata? Audinbsp;quemadmodum tuumhoc egregium patroci-nium euertac Icrcmias : ««z;^«4»j,inquit,crff^/r,-»»e».4. gfßgfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßethofies
per portas Hierufalem^ propter peccata Prophetarum eins (ß ini^uitate s facer datum eius. IN CC te iuuac quôd nomen Sacerdotis manfèiirmjos c-nim non de nominis, fed de ipfiu-s Minifterijnbsp;fucccffionc loquimur. Nihil autem mirum , finbsp;tune perfonarum manfit fucceffio apiu^ lu-dæos ; quum ipia fucceffio elfet naturalis propter tribum Leui, à qua Vctcrcs Imdæorum fa-cerdotes oportuit originem duccre, Nuncautem ordinacia Miniftrorum fucceffio légitimanbsp;pcrclcdionem própagari debet ex piciciiptisnbsp;Apoftolicis. Prüfers etiam ludæorum refpon-lionennquafi nobis fit aliquid cum ludçis comnbsp;munc. Nee vcrbconfectarium eftffi nuncper-peram ludæi refpondent de faccrdocali fuc-ceffione yon interrupta, fed plane dclera amp; e-uccfa:propccrea falium elle, quod,olim pij ludæi agnouertintt exilij Babylonici panas propter iua pcccata fibi irrogatas. Ad extremumnbsp;quæris, quomodo faccrdoces pro peccatis po-ptili facrificafl'entjfi propter corum pcccata fa-cerdotium Dominus luftuliffet. Refponde-mus,non ftatim tollcndum fuillè facerdotiumnbsp;fimulatq; üccrdotespeccall’ent; (agnofcimusnbsp;enimamp; adoramus lummam Dei patientiam,nbsp;cuius etiam fit mentio 2. Paralip, cap.vit.) Sednbsp;hoe tantùrn affirmamus, pronnffioncs Dei denbsp;perpetuo continuóquc facerdotij ftatu vifibi-li inter ludæos fuillc intelligendas cum hacnbsp;conditionc,dum pictatcin colcrét. Quod quianbsp;non præftiterunt,licet Dominus, quæ fummanbsp;cft eius mifcricordia, patienter corum refipi-feentiam cxpccfarititandcm tarnen crupitciusnbsp;indicium, amp; ludæi à Babyloniis in captiuiia-tem abduéti (une.
X Z. nbsp;nbsp;nbsp;T V R R., Aliringitur Ecclcßa ( vt inepto tua
'P^ga^o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtamur) ad ztßbtlern amp; perfonalemfuccef-
fionemfed non ad localem-,vt ais nos affirmare.
Sa D.Apto verbo, Turriane,incptani tuam fcntencia.m exprcffiinus. Neqnc ttio vulncrinbsp;mederis, dum negas folain localem fucceffio-nem : imb lieipfum potiùscxulccras. Sicenimnbsp;vidccis ( quod vix alioqui de te fufpicareinur)nbsp;ab Rornana Ecclefia vellc di(ctdcre,qni localem fucceffionê tibi de manibuscxcidercpa-tiaris. Hæc vna,Tnrrianc,hæc,inquam, vos v-na localis fucceffio detinet, qui ad Romanamnbsp;fedem tanquam ad l'axum adhæielcitis,amp; Roman! Ecclefiam,Ecclcfiam Catholic! appelU-tisibc quifeens fcnlerit veldixerit, in cum gra-uiffime fulininatis. Veri'imjVt aliquid dicamusnbsp;de vihbili amp; perfonali fucccffionc: fat it- nc tibi videtnr elfe fi vilibilitcr perlona pcrlonænbsp;fuccedat ? Num igitur ruccarù Imperator oc-cupaiâ Conftantinopoli, dicendus critGon-
ftantino Tmpcrarori aut aliis Oricntis Impcta-toribus fucccflïfle?n)inimc gentiuni.Ncc cnim vcj nomina vel pcrfonas tantum,fed ius ctianinbsp;Jpfum fpöótamus. Quanto igi^tur minus in rebus ('acris erit vel in nominibus, vel in perfo-nis fubfidenduHi ; Q^rc(vt iam antca diduinnbsp;eâ)rçs ipfaconfideranda cfijVt vera dicipoflitnbsp;liccleliaftici Minifterijfuccclfio., Quinctiamnbsp;ad jpfam rationem amp; modumfuccclnonisor-dinariçab Apoftolisinftitutum deucnienduronbsp;eft, VC ordinaria fuccelfio vera aç légitima di-.gnolcatur.Etenim,(juomodo volucrunt Apo-lloli propagati Epilcoportim/iucpreJbytcro-riim iLicceftjoncm i Nunirum pcreleâioneni:nbsp;(vc infra dicendum erit copioliù's) quæ fidefi-cict,affirme non effie veram.fed titulatem tan-.cumdi^pcllroncm ; licet viflbilis fueritperfo-naliiqnc.fuccyffio.Quanejuam cnini vilibilicctnbsp;pcriona perfonæ fuccedir,non tamcnordina--riè (uccedit : quia ex ordinc legirimo amp; præ-. rfciipto npnfficccdit. Quamobrcm,Tutriaijc,nbsp;veria ce hucillucmuntjuam cljifçics yt tui Epi-fcopi lucccffioncm habeant ordinari^m ac le^nbsp;gitimam .Quamobreraî inquis. Ncnipequianbsp;femper Inieclcdione : at nunquamline num-mis aut fauqre ad Epifeopatum pcrucniunt:nbsp;ne mihi repeteudum lit illos nc mininiain qui-dem muneris Ecclcfiaftici partem vnquani at-.tingcre;^: quod longe gcauius eft, ab Apofto-licæ doôlrinæ.l'uccelîione dclciuilFe.
T V R R .ApoHolM Thef.i, eunde vocatdi-ßcßionemyhomine peccaci ßUum perditionif. Sic Thtodoret. (ßChryfoß. unr^uid AntichnnM »-mnia. occupabtt? iic^uipereuiJtt tnijuit PaüIm- Etnbsp;JJaniebDoSti in populo docebuntplurimos. Noi^i-turfutura efigeneralisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dice ^ntichri-
ftum fitturutn vnaperfona.Petrus ^rso^.T^os'^Citdefi, vt it a dicd^mulcefirnas efl in eis in qutbus adhuc vt-ait. NoluityincjmSf Paulus ad miu hontine Prophe-tiasnfuam re'slringere-.noluitfeditcltonereilrtngerenbsp;ad vnum hominë:oT»nes enun h^rettetfiduciit. Sednbsp;defiriptio propoßta à Paulo advnuhomine reflrin-gitur. Demonstra in noslris Ponttficibusßgna^ cfnbsp;prodigia, c:ßc. Si i^uia ’vtdetur Apoll, kijut de wmnbsp;homtne^uuaie-,!/ nalt^yuv: nthilojnifiM ippi rationbsp;tempor U cogitvt multos tntelUgamus eundem locuuinbsp;occupantesCvt ms )ßc et tam tjuu ait Apoliolus re-uelandurn ejfe hominempeccatti oportet intelligerenbsp;multos hommes peccati, eôflt;j^ ejfe Pontifices, idufinbsp;P ottfiexfuir primus m ifia retielatione Antichri]h?
Sa d. Qipandoquidem affirmafti vilibilcamp;' ordinariam fuccçftîoncm in Ecclciia nûquatnnbsp;polie inCtrciunpi;Obicci tibi locû Apoftoli i,nbsp;Thtf. 2. vbipredixit futuraaliquâdo defedio-në.Inde ego concludcbâ ordinariS iucccftîonénbsp;polFe igiturin Eccleiia inccrrüpi. Quid tu verb contra afteras, iam expendendû cil. Aisdi-feeffioné,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«¦/«(', vocari à Paulo homiiRUi
peccatiamp;filium perditionis. Fateoridàqpi-bufdâ Veteribus faille traditum, ledill* Innul adduntracionem.Sic enim Chryfoft.Qujâjiu-quit,plurimos perditurus cft amp; abdudurus.I-caque, fi quidâ ccnfucrunt Afttichriftû yocarinbsp;dcfcólionc,eö quôd defedionis erit caula: ec-quidhocte iuuat?fcmper cnim hoc manct:de-fedioné tu futurâ.Scd addis Antichtiftumnonnbsp;oinni*
(ÿquot;Jiltttm perâitionis. Sic
'vnam tantum bcftiain.fód piürtszÓc bcltiariim
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V. •. gt; - n •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ' ¦ Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
prophetam,amp; fcdcni Bcftiæ commemorat:ccr-lt;juW vobis pro'dcfit vèftra liæc Aqtichnfti fingïilantas? Quod'fi'Ch'ryfoitpmus ijc pltri-qlie a lij vctcrcsl^aquæ de, 4nric|irifto ^criptanbsp;Hint, accommodifunt fuis tiûiYporibuszquan-
Ibid.
ANTON. SA DEEL. RESEpNS..ruh:iyi.
omnÄ Qccupaturu. Ccrtc.Nee cnim.vera Dei Paulus} iam tuncpcragcbaturmyftctium ini-Ecciclîâm,quantumuis licet affliélam,lüpcra-? 'quitatisidenique n loahncs in Apqcalypfi non bit.Sedgeneralemdefeótioncm appcllo, quæ 'vnam tantum bcftiam.fc^ phiresidc beltiarumnbsp;J-nbsp;nbsp;nbsp;longèUréqüepropagatur, multófq'uchomi- plura capita , amp;befti3:imaginem, amp; pfeudo-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uescomprehendit.Siccnirn Pauluszadcb vt innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----- d.z-u. a.-l.nbsp;nbsp;nbsp;-------2. ' _
Apoc'jp tcmplo Dei tanquam Deusledeat. Etin Apd-calypfi ; meretrix dicitur federe fuper aquas multas.Iterhivniuerfatcrra fccuta eftbeftiam,nbsp;inquit. Qiyamnis auterahîcde Antichrifto a-getenon noftrifit inftituti ( hæc enim traCta-tiolongiorerti fermonem defiderat} pauca ta-mcnica de re dicam, amp; quatenus ad noftramnbsp;hanc refponfioncm vidcbiturpertinetc.Obii-cis Danielcm : Doîii f in pof/ulo iocehum multos,nbsp;Demus hanc Prophetiam Danieliscum Paulinbsp;Prophctiacönucnirc:arque verbaDanielis ex-pendamus. Dodki, inquit, in populo erudientnbsp;niultos. TunCjFrancifcc, id reftringis ad Epif-copos amp; Miniftros ordinarios Eccleliæ ? Quisnbsp;non videt longe aliam efle Daniclis fenten-tiam? nimirum fieri non polie vt doiftrinæ veritas extinguacur, quandoquidem femper e-ruiit in populo,qui aliosdogcre pollint.Qmn.nbsp;ctiam quum tuiEpifcopi iam amultisfcculisnbsp;fuerint non docliorcsin pqpulo,fcdiomniumnbsp;indoiäiftimiimanifcftum cA dlos non hic fuil-fe à Daniele inteftedos. Vide autem quid illisnbsp;doclioribus alios docentibus futurum ht.Cor-r«rfff,inquir Daniel,nbsp;fttone longo te//^ppre.L^^ïi\ia^ fycceftio vftibilis amp;nbsp;perfonan’s de qua tandiu dilputas.Sicigitur e-^ff/i.80. leganter Augi.iftinus;Quum,inquit,fol obfcu-rabitur j luna ncui daliit,lumen fuum , amp;c.nbsp;Ecclcfia non apparebi,t impiistunc perfequu-foribus vitra moduip fçuiçntibus.Ec Chryfo-llomus dç hac ipfa re diircrcns;. Quum,inquir,nbsp;videritis hærcfim impiam, quæ eft exercitusnbsp;Antichrifti ftanteroip locis landiis .Eccleftæ:nbsp;tunc qui funt in. Çhtillianitate , conférant fenbsp;adScripturas , quja nulla ptobacio poteft, ellenbsp;Chtiftianitatis,nift Scripturæ diuinæ,amp;c. Q^nbsp;ergo vult cognofccre quæ ht vera Ecclchanbsp;Chrifti, vnde cognofpat nifi per Scripturas?nbsp;hæc illc : cui turn in mentem non venir iftä vi-hbilis amp; perfonalis fucceffio. Cæccrùm aliudnbsp;profets ; Paulum aftirroarç Antichriftum futurum elle vnam perfonara. Sed hoc nunc internbsp;nos non agitur, Namft fqtiua cft dcfetlio fubnbsp;Vna Antichrifti pcrfonafvt tu vis} fequitur ni-hilominus falfum efte quod dixilli ; lucecflîo-nem in Ecclefia nunquam polie interrumpi.nbsp;Arque id nominatim propofuiin mcafolu-tionemec proprerea in dubium reuoco, sir-nenbsp;tuus Pontifex Antiehriftus, vt ais pag. libr. tuinbsp;ijy.Q^atc frufttaia|-n libros editis de fingulu-ritatc Antichrifti,vrnomen Antichriftiàvc-ftro Pontifice amoueatis..Qina licet vobis da-rcmiisf quodnondum tamen probate potui-ftis)futurum tandem aliquem,qui fit omniumnbsp;fcclcratifllmus, Sc cui jcctr’ nomen Antichrifti conucniat,(.in qua fententia plerof-queex.Vetcribus clic video) non ptoptetca fe-queretur veftrum Pontificem non elle Anti-chtiftum. Nam,fi vcl loannis temporibus ïamnbsp;extabant Antichrifti, vt ipfe tcftaïur : ôifvr ait
l-Ioaigt;.c,z. amp; 4-Z-Tbef.z.nbsp;Tert. ad~nbsp;uerMar-
^mhrof. in Luc. c.nbsp;Zl.üb.lO.
tó nos racliùs accomniodaciùs ilia iplain veftrum Pontificem conuertcnms? Nam præ-terid quod iam ex Chryfoltomo audiuimusjnbsp;fic illc ipfc alibi de Antichtiilo rradidit : Nou °nbsp;ptæualcathomo, inquit. Qu is eft ifte homonbsp;nifi Anticbriftus ? Auditc j ftattcs, Anrichiiftinbsp;funt fióliChriftiani, Ha;rctici amp; pagaai'. Hæcnbsp;ille. Seduc tibi forte pcrfuadeas ex tmsargu-mcntisleqiii locum Pauli de vna tantiim Per-fona intclligcndum elle: paucis ilia argumenta excutiamus. Paulus, inquis, cum vocat fi-lium peccati, filium perditionis , miracula c-dentcm,amp; caetera eiulmodi, quæ vnum hominem fignificant. Fateor : fed nego indelequinbsp;Paulum noluifte in vna perfona vnum aïi^nbsp;quern principatutti figaifiearc, vnamque federn à pldribus fibi inuiccm iuccedentibusnbsp;bccupatam, quod vcl 1’edendi verbum à Paulonbsp;vfurpatum,fatis indicat;ctii adiungo quæ dicicnbsp;loanncs de fede beftiæ.Atqtic vt atteram wj-a-lt;ttvi non longéabcundum eft, quandoquidemnbsp;Paulus ibidem loquens de vnoj quern dicitnbsp;KaTt:tov5i,principatum ipfum limul inteiligit;nbsp;adcóqiie(vt Vetcribus vifum eftjRomanuinnbsp;Imperium,vtin noftra folutione diótum eft:nbsp;vfque dum, inquit Paulus, qui tenet nunc, ènbsp;medio fublatusfucrit: amp; rue rctegetur ille im-pius,amp;c. Quinctiam mirorvos nonaducr-tere hæc loannis verba de Antichrifto -.denbsp;inquit,lt;«Mi^/»«j?A eurn ventwumnbsp;nbsp;nbsp;ium tn rnundo i.ioan. 4.
ejfe£.x quibus efticitur,quac de Antichrifto di-cuntur, non elle ad vnam perfoham reftrin-gcnda.Atque id loanucs verbis planisac dilu-cidis fignificarc voluit: licet de Antichrifto, tanquam'de vna perfona, Seriptura loqui vi-dcatur.Sic apud Danielcm fingulæ beftiç prin Dan-7lt;nbsp;cipäturaamp;rcgnumfignificant. Sic in Apoca-lypli nomine mulicris, ipfaEcclcfia fignifica-tur.Sic Efaias de vno Babyloniæ rege loaucns,nbsp;totius regni Babylonici cxitium elegantillimè j ,nbsp;defcribit. Sic deniq; Petrus : Aduerfarij nomine, innumcrabiles Angelos Sat.anæ intcllcxit.nbsp;Qindigirur afters ,Turriane, quo tuam illaranbsp;Antichtifti fingukaritatem probes? Quinau-dis potius Auguftinum, ea quæ in Apocalypfinbsp;de beftia dicuntur, non de vno hominc,fed denbsp;vno corporis intelligentemîBcftia,inquit Au-guftinus,corpus eft impiorû aduerfus agnum.
Idem cxiftiroat in lib. de ciuit. Dei:vbi nomi- /i.to.c.14 natim ait pfeudoptophetas pofte intclligi denbsp;A'ntichrifto. Et porrb Hieronymus in Mat- ƒ„ 14.nbsp;thæum: Abominatio defolatioms intclligi po- Alat.U 4.nbsp;teftjamp;omric dogmaperuerlum,quod cum vi_nbsp;dcrimus ftare in loco fanóto, hoc eft,in Eccle-fia,amp;le oftcndctc Dcum : debcmushigcredcnbsp;Iud§a ad montes,amp;c. Sed’hec quçftio longio-
'quot;’¦IS.
75° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD RüPET, TVRR. SOPHIS.
|
rem difputationem rcqnirir. Quarc, miFran-cilcc »qiium vidcamus dcfcripcioncm à Paulo amp; loanae ptopoiitam in tuum Poncificé quadrate , qui fcfc cft’crt aductfus Deum amp; Chri-ftum ciustqui fc Ecclclîæ caput, amp; fundamcn-tum, amp; Paltorum principcm elle dicit:qui Ec-tlefiam,quantum in ipfo cft,cucrtere conatur:nbsp;qui Chvilto amp; Apoftolicæ dodrinæ aduerfa-tur; qui fraude iniuftitiæ hominibus imponit:nbsp;qui auro,purpura,amp; gemis corulcat : qui bellum gerit aducrfus pios amp; fandos hommes.- amp;nbsp;(vtadDaniclem redcamus) cos gladio, flâm-nia,cxilio,amp; dircptionc infcdatur; quum,in-quam , hæcoraniain tuo Poniificc implean-tur: quorfum obiicis Paulum de Antichriilonbsp;tanquam de vna perfona locutum ede ? Porrónbsp;ridiculum eit, quod vis, Petrura quidem effenbsp;•woXXeç-oV in Pontificibus Romanis : hoc eft,tenbsp;intctprcte,multchmum:nec paterisvt dicamusnbsp;Antichriftum ede «woxxoç-o» in tuisPontifici-lt; bus:quumilludàvcrbolgt;ei fit àliiniflîmum:nbsp;hocautem amp; verbo Dei, amp; ab ipfa experien-tia comprobetur.Quis porró dixcrit,aductfa-rium, hominem pcccati (hoe eft, ex Hebræo-rum idiotifmo maximum peccatorem) filiumnbsp;perditionis, ( hoe eft perditum ) ede nominanbsp;propria alicuius perfonæ, ac non potiùs denbsp;multis pofte ptædicari? Hæc autem : Tu es Petrus,amp;c. Item : petreamas me? amp;c. ItcrniPetrenbsp;rogaui pro tc,amp;:c.quæ non tantùm de vno Petro dida funt, fed ipfumctiara nomen perfonæ continent,vos boni fcilicet Grammatici acnbsp;Thcologi ad omnes vefttos Pontifices conten-ditis pertinere, Denique miror te pontificianbsp;miracula negate,quibus veftræ legcndæflîc c-nim vocatis) refertæ funt, amp; quæ nos ad hunenbsp;Pauli locum referimus, vbi agit de fignisacnbsp;prodigiis mcndacibus vtpotc ad confirman-dum errorcm adhibitis. Noli verb cxpcdarc,nbsp;dum tibi tuorum Pontificum catalogumrc-cenfeam, vtindepateatquilnam primus fuc-ritinhac reuelarione Antichrirti de qua Paulus prophetauit. Nam ego tibi ex codem Paulo refpondco, iam inde ab Apoftolicis tem-poribus myfterium illud iniquitatis cœpiftc:nbsp;coque fpedare verbum rcuclandi à Paulo v-fiirpatum. itaque vt diluuij tempore non fta-tim aque vniuerfam terrain iniindarunt : itanbsp;non ftatira reuclatus eft homo peccati : fed a-bundante impietate amp;commcntis hominumnbsp;in dies crcfccntibus, co tandem res rediit, vtnbsp;longe latéque per vniuerfum propè orbemnbsp;diffufa fit T« lt;*’vTi)tlt;ypte'rB potentia,qiiç his tem-poribus Spiritu oris Domini amp; prçdicationcnbsp;Euangclij conculla iamamp; labefaefa, mona-chis fruftra fubfidio concurrentibus, cxitiuranbsp;atque iiiteritum expedan T V R R .Daniel de Antichriflo prophefant pra-dixit eum tribus annis cum dimidto durattirum ef-fe.Adde Apoc.n.Si Ckrifitts -venitA.rgo iam veait Elias,tatn- fatla efirefurreEtio. Ex Dantele:Qwmnbsp;Antichriiius zeniet luge facrificium anferendumnbsp;efiiAtEontificespro rjuilo dogmate acriuspugaantnbsp;cii?a Luther ants, i^uatnpro facrificio inerttento fan-cla EuchartSiiai |
S A D.Loci iHi turnDanielis,tum loâiîTs varié exponi folent : ego verb fatcor quofdam vetercs tradidifte Antichriftum tres annos re-gnaturumitu vcró(cui in animo eft Antichti-fti regnumproduccrc quantumpotes ) Icxc-tiam menfes addidifti,quod amp; quidam alijlo-cerunt.Qu^inetiam illi ipfi vctcrcs cxiftimauc-runt Antichriftum ex tnbu Dan proditurum,nbsp;amp; in monte Oliueti tadcin intcremptutn in:nbsp;atque etiam fimilia plcraquc,vt fere fir,aliis a-lia commemorantibus.Sed(quod illotum vc-tcrû pace didum fit)malö audire Auguftinumnbsp;nos ab eiufmodi curiofitate reuocanteni,e-pift.8o.ad Hefyehium. Acne multa milii pro-ierenda fint : (cqueretur ex ifto tuo annotumnbsp;numero timiilaiq; exortus crit Antichriftus,nbsp;tempus nouillinii aduentus Chrifti plane co-gnitum iri.Nam fi intetimendus eft Antichri-ftus àChrifto veniéte de cœlisfvt volunt ij ve-teres, quos tu fequeris ) facilimum erit ttiuinnbsp;annorum amp; fcxmenfium rationesfubducere,nbsp;atque ita nouiffimi aduentus Domini nó modo tcmpus,fed ipfam etiam horam prædicere.nbsp;Hoc autem elle falfiflîmû patet ex his ChrilHnbsp;verbis iDedieillo, horanemofcit.it^tn-.Sonnbsp;ejlvefirum nojje tempora, ç^c. Q^d fi, Turria- xd-i-ncjferio apud te cogitares,quid ligihficct Spi-titusoris Chrifti apud Paulum,quo perimcii-dus eft Antichriftus : facile cognofccrcs Apo-ftolum fignificalle puram Euangclij ptædi-cationcm , qua ceu diftrido gladio, tuus illenbsp;iugulandus eft Antichriftus , nec ipfum tempus Euangelicæ prçdicationis cetto annorumnbsp;îpatio côcludercs. Atque hçc de tua ifta rricn-nali ratione. lam quod addis ex Daniele pror-fus ineptum eft.Quis cnim,prçtcr tc,ncfcit luge factificium fuille ad legales cerenionias referendum ? Vide cundem Daniclem cap.8. Tunbsp;veto Miftam tuam vis cife luge facrificium,nbsp;fed incruontum, vt dicitis : qui tarnen pro hocnbsp;veftro facrificio acerrimè pugnantesiampri-dem innumcrabiles homines Euangehcçvc-ritati adhçtentcs crudcliffimè madaftis,atqucnbsp;vniuerfam propc Europam innocenti pioruinnbsp;fanguinc cruentaftis : nc pofthac tu inihi Milfam incruentam elle dicas. T V R R .Tu,i nallixM de Romano Imperio ac~ cipis,(lr babes ex antiejuis authoribus lt;puosfe/^M-ru. Sedfalleris, ijuod diets I Kuriyuv ad Enangt-lium, cjuod efineutrum, non ^ojfe reperri, pojjètnbtnbsp;opponi non refrm nifli; ’titii a^xluj. Si tu ad impt-ratorem refers ,ßmiliter diet potefi referri pof è^ ainbsp;Euangeliszantemtimopaulo ante dix», rlita.nxt''nbsp;ei/ctTe. Sad.Refero to\ Kttri^avU. ad hominc : videlicet ad Imperatotem ipfuin. In quo fignifief-tur Imperium Romanum. Tu veto perquam IcpideadEuangclizantem refers. Atcnim.cXnbsp;tua fcntcntia,Euangclizans non obftabat : h'dnbsp;potiùs,non Euangeiizans. Siccniin exiftimas»nbsp;id obrtare, quod nondum EuangcliumfuetiCnbsp;vbique terrarum prædicatum. Q^d autem irtnbsp;neutto genere dixcrit Paulus tc xaTe-^;«i', nifidnbsp;te iuuat. Quid cnim vnquam ad Euangeliuninbsp;référât j cuiiis nulla hie faófa eftmenrioSednbsp;qiiod |
quodindefinite priùs in neutro genere didtum eft,poftea clarius de hominc dicitur,vfurpatonbsp;genere raafeulino. SedquiaVeterum fenten-tiam nobis iam adiudicas: fupereft vt te fcho-lafticorum, hoc eft, tuorum magiftrorum fla-gris vno verbo caftigemus. Audi igitur quidnbsp;J'l.' dicat doiftor fcholafticus Thoitvas magifternbsp;tuus. Melius eft,inquit,quod refcratur,adNe*nbsp;ronem,prout cltperfonapublicaRomanilm-perij : donee de medio fiat, id eft, tollatur Ro-nianum Impctium.Hæc ille.
T v R R. fignificatpaulo antii ex Photio. Ergo reili 'us intelUgitur de Euangelio,quàm de Im-perio Romano, quod non erat tarn recent quàm Ernbsp;uaxgeltum.
SaD.pidlio apr«apudPaulum non refertuc ad idquod eft, fed ad id quod detinet aut ob*nbsp;ftat ( nc pluribus exagitem tuam imprudentianbsp;qui .Euangelium rccens appellaris. ) Sic enimnbsp;Paulus 0 dpTk. Et paulo ante, vûr to'nbsp;xaTs::j-oilt; oliPaT«. Et vetus interpres ; Q^i tenetnbsp;nunc. Quod fi tua intcrpretatio vera clfet, fe.nbsp;qiieretur locum huncitaexponendum cffeiE-uangclium quod nunc rccens eft tantummodonbsp;tentât, donectollatur de medio: amp; tunc prodibit Antichriftus. Ac profcdlb parum abeftnbsp;quin verum dixerit,licet imprudens. Nam vi-demr Antichriftus in medium prodiens Euan-gclium ipfum è medio propemodura fuftulif-Icjlolo Euangclij nomine retcnto.Sed iam fe-liqua tua cxcuterc pergamus.
RESPON'SIO ET OBIRCTIO-ncs Turriani Ad Superioeem A.Sa.declîs Difputationem,DeLoco X.cjÿnbsp;Matth.iS.cap.Profeâtinbsp;crgo,amp;c.
T V R R I A U V s.
Clementem citaneramî
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quemtuprietermifi'sli.ltemeCypria-
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num in Epiß. ad Puppianum, Quid
dixit-,inquit,^poaolis,Q^ivos au-_ J dit me audit.,(^c. Similùér omnibus Eptfeopis qut jdpoiiolis vicaria ordinationeßtece-dùnt,e, tixit. Item', dtxi, Proteîiantes certum habere non p^ffe an doPirina quam tradunt .rdpoilolieanbsp;ft'iquia nonpojfuntperfitcceßtonemvicartaordina-tionis reuocare eamadjipoSiolos'.quogenerevfi
qumtur de prsfentia Chriiîi cum Ecclefia ; fed an P’''^^^feritfe ettam futurum cum ApoPiolis. Qfodnbsp;' ßprofntferit,necejj'e efi vt tn fuceeßortbus eorumnbsp;prA{et.,çfc.E'o te deducitargurnentatio mea:femper futurus aliquos qut quod Dominus dixit faciendum efe ante confurnmationemfecultfaciant : pra-dteare, fcilicet, in vniuerfo orbe^id ejt, omnibus fi-tibus.ït^ onfuturus eßcoetus ApoPlolorum^qui mor-^'’t '47. ^'*ifant fed tanquam Aposîolorutn^hoc efljEpifeo-porurn, quum Aposiolt permanere nonpotuerint.nbsp;'40. accipiturpro populo.,ex Cyrillo in 3. cap.
Zachar.Eert.Deprts.fcrtpt. Omnegenus adorigi-*
/
i *
ANTON. S ADEEL'RE S PONSgt;
nem fitam cenfeoturnecejfe efi. îtÀtjiie tot actant a Ecclefia vna ejl iüa aigt; Afo^lolis pnma^ex qtta o-mnes. Sic omnetprimiti^ omnet ApoHoliac., dttmnbsp;vnam omnet proiantvnitatem.HacT“ertuU. Pri-mam autem Etcïefiam Romanam dicit.
S-AD-VetiffimeabSolomonediaum eft:/« pj.o„ multitudineverborumnon deeJfepeccatum:cpiMmnbsp;ille futilem hominum loquacitatem rcpre-hcndcret ; quem fi audiret Turrianus, non totnbsp;miferas paginas verbis incptiffimis oncraretsnbsp;qui fe tarnen ^æwitT/KÂiç difputaregloriatuF.nbsp;Nccenimfatis habuitfua, (vt ille iolitus cftnbsp;dicerc)millics iâ repctita,rurfüs hic millics te-,nbsp;petcte : fragmenta quædam Cypriani, Irenæijnbsp;amp; Tcrtulliani fæpius vfurpata teponere : Clc-mentcm ilium quc|nind,çliciis habet, tertionbsp;quoque verbo appellate: Anacletum,Innocé-,nbsp;tium amp; plerofque alios Pontifices de rc fua indices conftitucre;Synodicas Epiftolas proferre : me ad Indos amp; Garamantas amandare : amp;,nbsp;(nefingula recenfeam)idcntidc'm extra huiufeenbsp;difputationis cancellos lohgiùs eu3gari:fcd e-iiam(quæfuit hominis impudentia)D.Luthe-ru^m felicis memoriæ virum,falfiffimis ac puti-diflîmis conuitiis profeidit, amp;c quu fe dicat adnbsp;grauiorcs occtipacioncs reuocan,tépus tarnen *48.e5-£-operam perdidit comuiemorandisfabulisnbsp;Sefamofis libellis aduerfusD. Lutherumdi’nbsp;uulgatis.Quia veto tanti viri doôtrinaac pro-bitashominum memoriçfempitcrnæ córnen-data,fatisipfafetutaturaduerl’usciufmodinc-bulonû calumnia,s : mihi vifus 1 um opcræpre-tium fadurus, fi prætcrmiflis iis omnibus quænbsp;Turrianus velplapè extra rem hue aduexit,velnbsp;iam fæpius refutata,rcpetiit:eapaucis difcutc-rem.quç argumentorum fpccicni aliquam habere videbuntur.
Atqj vt res tota poftit faciliùs intelligi,paü-çis coroprehendamus ea omn,ia argumenta quæ in hoc loco propofuit Turrianus. Efto i-gitureonnexumTutrianicum eiufmodi:
SiChrititu dtxit ^poHolis ; Profeet* doceteo~ mnesgentes, baptizantes eos in nomme Patrienbsp;Filij SptritMfantli,dolentes eoeferuare omnianbsp;qnet mandaui vobis : cf’y Ecce ego vobifeumÇam o-mnibnf diebas 'vfque ad confammationemfeculi:nbsp;Ergo ordinariafaceeßio 'vicaria ordinattonü Epi~nbsp;fcoporumfemperrnanebitin Ecclefiavfque ad con~nbsp;fummattonernfecult. Confequentia patet : C^iânbsp;quû Apoftoli non femper i^anfurifoerintit»nbsp;terris, oportet Temper futures efie aliquos quinbsp;id fàciantjquod Dominus dixit elfe faciendumnbsp;vfquead confummationem fecuJi.Exquo effi-citur, vi confequentis, ordinariam illam fuî-ceffionem à Chrifto promiffam, elfe in Eccle-fia Romana. Hue,Turrianc, refcrunturca o-mnia quçplurimis verbis àtepropoûta lunr,nbsp;amp; quæ nos paucis refellemus,nô verba nume-rantes,fed verborum fententiatp pondérantes.nbsp;In folutione noftra locum Matthæi fusé expo-fuimus, ex quo perfpicuuro elle poteft, quàmnbsp;fa lia fit conlcquenria à te propofita. Ex hoc c-nim loqucndi generc: Eioceteqaa mandaut vo-bii y (p-c. amp;c : Ego vobifciimßtMiamp;cc. hoc tantumnbsp;coUigi potctbChriftii femper iis adefie qui donbsp;cent quæ ille mandauit.Sic quum in lege dici-rar, Obferuate pracepta mea; Öc, Ego vobis bene-S s, ƒ
I
-ocr page 786-AD RtPET. TVRR. SOPH IS. 7S’ J«Mz«.perindc cft ac fi dicerct Dominus, fe be-nediólarum iis , qui pfæcepta ipfius obfcrua-lîerint. Atquc hæc quidcm longé abfunr à rua ilia confcquentia,quam Vf nuncprobes, nihilnbsp;aliud quam repctis priorem cuam aigumcn-rationcm; quod quidem probandi genus fi femel recipiacur, loge erit omnium facillitnum;nbsp;Agé ergo, quandoquidem huius cuæ confe-quentiæ errorem vetnon vis,vcl non poresnbsp;dcprehcndcrc:conhcxum tuum cuoluamus,amp;nbsp;fingulas eius partes ex legibus perité differcn-.nbsp;diexamincmus. Eacft fyllogifmi hyporhccicinbsp;natura,vttumdemutn cum elfe firmiilîmurnnbsp;cognofcarnus.quum pendet à generali aliquonbsp;fundamento, quod nunquam conucllatur, amp;nbsp;ex quo fyllogilmps'dircdus formari poflir,ex-tra omnem dubitationcm conftitutus. Vt igi-lur fuperius connexuni vaicat,omnino necef-fe eft hoc theorema verum elfe i n Thcologia:nbsp;Chriftum non pofte aliter præfclitcm adeftenbsp;fuæ Ecclcftæ, quàm pet fuçccflîonem ordina-riâm vieariæ Ordinationis. Atque fyllogilmusnbsp;direftus crit huiiifmodi: Chri^lui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adefi Eccleß^ tan- ditt tn ea durât orditiaria fuceeßio vica rta ordina-üonù. Eà efi Ecclefis. co/lditiot vt ipßChri^îli^prüfens ßemperadßi, Ea efiigitnr Ecclcßi cenditio, vt in eaßmper duret ordtnariaßtcceßio vicaria 'ordinationis. |
VidcSjTurrianc, vt diftimulcmus te non di-, rcôte ex Chrifti verbis argumentari ( vt paulbnbsp;antè diximus ) totam diftrcultatcm elfe in ma-iori propofitionc, quæ quidem huiufcedifpu-tationiscorttrôuerham omnem continertadeOnbsp;vt tantum id proféras quod eft in quæftioncnbsp;pofitum.Hoc enim inter nos quaeritut : lit-nénbsp;Chrifti præfcntia alligata ordinariæ fucceflio-ni vicaria ordinationc. Vos affirmatis : at nosnbsp;ncgamus,amp; in noftra folutionc c»ç-air«c omninbsp;cxecptionc maiorcs attulimus, qucmadniodunbsp;rurfus nbbisirifràidonco loco dicchdura 'erit.nbsp;Sed quia tationem confequentiæ fubiieis irinbsp;tuo connexo,hanc ctiam ratlOné difpiciamus.nbsp;Apoftoli, inquis, non femper erant viôturi innbsp;terris:oportctigiturfcmpcr clfcaliquOs qui idnbsp;fàciant quod Dominus dixit femper eile fa-ciendu.Primum,li velim mco iurcagcrc,quæ-tam,quidnàm llludfit qUod Dominusdixitnbsp;femper efle faciendum.Dixit qiüdcm Ghriftusnbsp;fe femper adfuturuttî fuisifed non dixit fempernbsp;futuros Apoftolos,qui omnes genres doceant.nbsp;4poftoloru enim munus fuift'e rèmporariumnbsp;amp; ihitiis EcClefiæChrirtianæaccommodatumnbsp;in fuperiori noftra difputa’tionc fatis, vtopi-nor,ànobis conhrmatum eft. Quihttiam ipfcnbsp;tua propemodum rcrtaôlafis, dicis, cœtû q'ui-dem Apoftolorum nonbîC femper futurumnbsp;éirc,fed tanquàm Apoftolorum, hoc cil. Epi—nbsp;fcoporum.’Vidc ergo quàm lôgé à tergo rcliri-quas locum Matlh'æij pro cuius verbis,fubfti-tuis aliéna.Verum fac ira cxprefs'e locutùfuif-fe Chriftum ,¦ vt promifcrit femper in Ecclclianbsp;futuros qui doccànt : num pioptcrca cfteciftinbsp;tuam illam ordinatiam fuccelfionem vicanaenbsp;ordinationis? Nonne feiitis,mi homo,hiEC tuanbsp;verba : E'icaria ordinaticnic'.non rem ipfatn,fe(lnbsp;rei modum fignificare.? iraque quum Chrillusnbsp;nec de fiicceflionc,nec de vicana ordination^nbsp;verbum vllum fiiciâr, dcbcbasaliûdeqiiàniexnbsp;hoc Matthæi loco argumentari.Duro igituri-ta concludis : Semper erunr qui docebunt Ec-clcfiam-.Ergo femper docebunt pcrfucccflîo-nem vicàriæ ordinationis : nec mânes in loconbsp;Matthæi,amp; pcccas tc r® quia poteftnbsp;aliter doccri inEcclefia, quàm pervicariçor-'nbsp;dinationis fucccflîonem. Docuit enim Chri-ftus in Ecclefia;docucruncamp; Apoftoli.-nec ramen per fuccelfionem vicariæ ordinationisnbsp;docucrunt.Et quia vulgb negaris aiiqnidfimi-le vnquam futurum cfteircuocemus in metno-riam ea, quæ in difputatione fuperiori proxi-nia deAnrichriftodiircroimus.Huiuscnimtc-poribus prædixit loanncs futurum vt Dominus excitet duos telles fuos quiproplictcnt,amp;nbsp;ex quorum orc ignis prodeat qui dcuorctini-micos coruni.Qüod vos dcElia .S: Enoch vulgo exponitis, amp;crcditis eos à D«» mitt««dosnbsp;in terras ante dié nouilfimum. Q^roigitur,nbsp;atlilli Prophctæquosà Dco mittendosJoannes prçdixitjdcbcanrdoccrc per fuccelfionemnbsp;vicariç ordinationis.Quod quum nemo lit quinbsp;dicere audcattconcludamustfemperfuturosinnbsp;Ecclefiâ qui doccant,licct non femperfit fuc-cclfio vicariæ ordinationis. Quamobrem? in-quis.Ncmpc qui3,fiquando tantafiierithomi-num corruptiojVtjiufto Dci iudicio,fucCeftiônbsp;vicariæ ordinationis c medio tollatur, inaninbsp;fuccclfionis nomine actjfulö rciiiàncntétuihnbsp;Dominus præter ordincm quolUam excitâtnbsp;qui doceant in Ecclefia,amp; quorum tandem o-peta légitima fucceflio inftailt;etur. lamcrgo,nbsp;TurrianCjtibi gratiasagimus,quôd prçclarumnbsp;liunc Matthxi locnra produxciis, ex quo fen-tétlæ nortrç veritas magis magifquc eluccfcat.nbsp;Siquis enim roget, quanwbrcm verbum Dcinbsp;non défit in Ecclefia,quamuis aliquando in cjnbsp;défit vicariæ ordinationis fucccflioirefpondc-mus,id fieri có quod Chriftus femper adeft Ec- ’nbsp;cleliæ fuæ,femper earn fouet actutatur,necnbsp;permittit in ca verbidiuini minifteriirtn planénbsp;riitcrirc.Qciæ quii ira fint,amp; ordinatio vicarianbsp;non fit miniltcnum,ftd moduspropagandinbsp;rninifterij, quarenusid licet per legitimamacnbsp;veram Pallorum l’uccelfioncmmec modusillcnbsp;lit omnino necellàriusfvt didlurn cft:)tlficirutnbsp;te perperam modum rei cum re ipfa confun-dcrctadcôquc falliim tlîèquodin maioripro-pofitionc tui fy llogifmi audiebamusiQuandiunbsp;Chriftus prælens adcll Ecclcfiæ,tandiuineanbsp;durare fuccelfionem ordinariam vicariç ordinationis. Error tuus cil täü «j-nxar t« «-l^are tuum lyllogiimuin «Yvoiat/ub-icClo vero lyllogifmo itacorrigamus. Quandiu Ctmt'twprafsat adeji Eccleßf., tagt;i-dm tn eafunt tjui doceant ipjam Eccleßa/n,ßite td fiat per ßttceeßtonem ordtnartam ,ßue prater erdi-nem,tpfa ordinariâßueeeßtone collapja. Ea eß EccleßacondtttOf vtipßCbrtniu praßen: ßemper adßt. Ea eß tgitur Eccleßa conditio, vtßemper in e» ßnt qui doceant tpß'am Eccleßamßue idßat pernbsp;ßue- |
ANTON. SADEEL. RESPONS.
ßttceßionem ordt iariamßue prater ordtnem, ipßt ordtnariaßucceßtone collapßi. . Nune nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cx hocMatthæi locopfo- DcmusPontifices non habere ordjnariam fuc-ceflionem vicariæ ordinationis.Etcniin vt de- mus Chriftum in hoc loco promittcrc femper fore quofdam in Ecclefia, qui doceant : efttenbsp;fimul addi.dit Chriftus quidnam il li docebunr:nbsp;nçrnpc feruare eaquæ niandauit. Hoc autemnbsp;ad yeftros Epifcopos affirmanius nihil petti'nbsp;nerc:quia non docent quæ mandauit Chriftus;nbsp;imo ne docent quidem. Quum igitur nequenbsp;doceant,ncque baptizent, obfecro,quibus tä-dcmlacettis hunc Matthæi locum ad cos trahis aciietorques : Ego veto inde efficio, illosnbsp;non habctc ordinariam fucceffionem. Nam Chriftus de ieipfa,nó de folo nomine locutus cft.Nonenim promilit Icmperfuturosqui velnbsp;Epifcopi, vel prefbyteri nominentur;fed pro-mifu fututos ( vt ipfe etiam confiteris) qui fa -ciannhoc eft,qui baptisent,iSc qui doceât qu^nbsp;niandauit Chriftus. Amplius dico.- Epifcoposnbsp;tuosne otdinaviain quidem fucceffionem vi-catiæ.ordinationis poffie fibi merito arrogate:nbsp;quandoquidem nonotdinantur exprçfcriptisnbsp;Apoftolicis.Ordinatium autem idpropriedi-citur, non quod in more cft politum (vt vulgonbsp;loquimur)fedinquo viget öc durât ordo abi-niiio prafcriptus.Na ab ordine,ordinariû di-âum cft.Qmj igitur in creandis ruisEpifcopisnbsp;neque légitimaeletftio,ncque moiü amp;doólri-næ ptobatio,ncque populi contenfus loeft vl-lu habeat: affirnio,vcftras ordinationcs nó ef-fe ordinarias, hoe cft, ab ordinc Apoftoliconbsp;piofcüas. Qutid n dicas, ordmationcs apudnbsp;vos ex vellro ordiiie fieri,ac proptcreaeft'e ordinarias; ergo iadarc non Apoftolicafed Pó-tificiani fucceflionem in veftra illa vicaria or- dinationc.Hïc verójTurtianCjtuum illud lolcs teptterc:dicis,amp;: nó probas,inquis.Nófne igitur adcó exiftimas elle tuis idolis limilcs, quænbsp;oculos habent amp; nó vidcncauréfquc habet amp; nóaudiuntjVt veftras corriiptclas in oculis amp; auribus omnift pofitas nec videamus nee etiamnbsp;audiamus; Siceme putas, vbi lemcl nobis tuilnbsp;Poncifiecni, tanqua Medulæum caput oftéta-ucris,nosillicóin lapides cifc conuerfos? Abinbsp;nionachcomnium monachorum impudentif-fimc,qué non puduit àftivæare ,¦ i 11 ü ipfum or-dinem in creandis Eccleliæ Minifttis ab Apo-ftolisinftitutumlanótè amp; religiose in Ecclcfianbsp;Romana ctiamnura hodie obferuari. Confernbsp;igitur tuas ordmationcs cum iis quæ fcriplitnbsp;Paulus adTimoiheum amp; ad Titü,amp; quæ Lu-cascômcmorat in Atftis Apoftolicis.-ôc,liquidnbsp;forte tibifrontis ac piidoris fupercft, tandéc-rtibcfce.Arqi hçc de lucceinone ordinaria vicaria; ovdinacioiiis nobis ditta fint. Ex quibusnbsp;intelligi poteft, in Ecclclia Romana neq; do-fttiiiç Apollohcæ,ncque vicariç ordinationisnbsp;fucccffioné,nifi titularcm polie rcperiri.Poft-quam igitur paucis comprchcndimuslummânbsp;lütiusloci: tupereft vt ftrictimeaquæprofersnbsp;excuti^naus,quorum refutatio ex iis quæ nuncnbsp;a nobis dicta lunt facillimè poterit intelligi, |
Co.nqücreris quod Clcnicntcm tuum a te citatum prætermiferirn: amp;quem forte eo pluris facis ., quôdtii ilium fucris interpretatus.nbsp;(^afi veirbcurcrinis Clementinas nugasTur-rianicis nugis cumulatas.Scd addis te fimul ci- piment.nbsp;talïe Cyprianum, qui verba hæc Chrifti, Quinbsp;vos audit ^me audit : àd-idt pcrtincrc ad oiiinesnbsp;præpofitos, qui Apoftolis vicaria ordinationenbsp;fuccedunt. C^idinonncctiâ, îdque imprimis,nbsp;verba Chrifti ad ipfos Apoftolos pertinebant?nbsp;Atqui Apoltoli non habebant fucceffionemnbsp;vicariæ ordinationis. Itcmiilli Prophetæ quosnbsp;loannes dixit aduerfus Antichriftum cxcitati-dos? lunt-nc excludendi ex hoc Matthæi loco? ,nbsp;Itaque ne Cyprianus locum ilium rcftringicnbsp;ad vicariam ordinationcm,amp; loquitur de veris prçpofitisdoôlrinam Euangclicam purèaenbsp;fyncerè annûtiantibus.QuqcircaCypriani tc-ftimonium ad veftros Epifcopos nihil attiner.nbsp;Vide quæ in eadem cpiftolailleipfc commémorât defua in obeundo luo rnuncre diligentia amp; integritate, amp; ita fairem parce Cyprianinbsp;nomini iScgloriç, vt eum illo tuos Epifcopos nenbsp;compares. Porrbnó polfum latis mirari tuumnbsp;hoc côcludendi genus: Cyprianus accommo-dauit verbaChrifti quçfinit apud Lucam prç-politis Ecclcfiæ qui Apoftolis vicaria otdina-rionefuccedût:Ergo hic locus Matthçi de quonbsp;difputamus adfuccclîîoné vicariæordinatio’nbsp;nis pettinet.Sic foies ab vrio loco ad alift tran-fire.Obiicis etiâ Proteftantesnon habere cer-tum,an doôtrina quam tradunt fit Apoltolica;nbsp;quia non poU'unc cam rcuocarc ad Apoftolosnbsp;per fucceffioné vicariç ordinationisiquo prO-bationis gencrc ais Irenæum amp;Tcrtullianum penbsp;vfos elle.RefpondeOjincptiffimâelïehancra- Imret.nbsp;tioncmiquft farisfir probare doefrinam quamnbsp;profitemur in fcriptisProphcticisamp; Apofto-licis contineri ; quo probationis genere, taii-quam certiffimo, Ircnæus amp; Tertullianus vfinbsp;funt:Nam(vt inquit Irenæus)Euangeliû quodnbsp;peruenit ad nos,Âpoftoli tuncpredicaiût,po-îtca veto per voluntatê Dci in Script iiris nobisnbsp;ttadiderunt,fundarncntumamp;columna;ni fideinbsp;noftræ fiwurum. Quem locum fusè pcrfecutinbsp;fumus in hbello noftrO,de légitima vocationenbsp;paftorum Eccleiiæ. Dices : illos etiam fucceffionem Epifeoporum fixreticisrnbiccille: fa-teonquft enim Valentinus:Marcion,amp; rcliquinbsp;ciufmodi hærctici luis crroribusprætexerchcnbsp;traditiones non fcriptas,tanquani ab Apoftolis profedastæquum fuit illis opponere lanamnbsp;doCtrinam fcriptis Apollolicis confirmatâ amp;nbsp;in Ecclefia Chriftiana inde vfq; ab Apoftolo-rû temporibus cótinua (ucceffioric propaga-tam. Arque in haccaufa,Turrianc,potiùs cftisnbsp;bæreticorft fimiles, quàm cü Iteiaæo aut Tcr-tulliano côfetendi. Vos emm fcriptis Apofto-licis deftituti,traditiones non fcriptas vrgetis,-c PôtificumRomanorum penu depromptas,nbsp;quas nos certiffimis Scripturæ teftimoniisfcc-ti, repudiamus. Fruftra igitur Ireiiæft, amp; Ter-tullianuro appellatis, quorû rationes iiï vcfttftnbsp;caput rctorqiitndæ lunt,qucraadmodiim alibinbsp;ànobis copiofiùsdiClum eft.Non quçritur,in-qtiisjde prælentia Chrifti in Ecclefia,quamob’-rcm übfeCro ?Tuôfne Epifcopos cxcludisab'nbsp;S s. ij. |
7(;o AD B EPET. TVRR. SÔPHIS.
Ecclcfia’Cercè fi verfaris in loco Màtthæi que obiicis, tibi nccçlTariô agédùm eft de præicn-ipiß.io, tiA Chrifti cutn Ecclcfia.Rcdlc enîm Aûgufti-nus;Quoddixit:Eccecgô vobifcubifom vfqucnbsp;ad confummacioné feciili,jnquir,ciim vniuet-fæ Ecclefiæ promilîjre quæ aliis inôriétibus,a‘-liis nafccntibusjhîc vique in fecüli côfùmma-tionem futura clf,qius non tntelligatî Aténim,nbsp;inquis, de Apoftolis iplis quæftio e/lj. qùibuf-CLimpromifit Chriltusle femper futuvum ; acnbsp;Apoftoli nonpotuerunthîcpcrrn0crc. Si denbsp;ipfis Apoitolis loqueris', non video cür negesnbsp;Chriftura cuiii illis ellc,pofi:qnam in cœTcftenxnbsp;requiem rcccpti funt : liquidem audis Paulumnbsp;Phil.i, cupicnrem dill’olui amp;c elfe cum Chrifto. Sinnbsp;autem vlteriùs etiam progrederis jdiefodes,nbsp;cur in Apoftolis folos Epifeopos vis inccllîgi,nbsp;'Pa^.jiÿ. acnon potiùseum Auguftiiio vniuerfamEc-clcliamîin qua fencenna aUos quoque VctCresnbsp;fuiHc,in folutione nollra pvobauimus,amp; tu innbsp;hoc fetipto tup agnouiftimeque difficeris quinnbsp;locus Matthæi liç ad totam Ecclefiam rcFcren-dus.Quis enim non ridet Chrifti verba ad cosnbsp;omnes (pcéfcare quidoôlrinâab Apoftolis an-nuntiatam erant vera fide recepturi? Tu verbnbsp;in nedendis argumcncationibus longèinfœli-ciffimusfemperpcccas in confequentia. Necnbsp;enim confectarium eft, fi oportet femper exiliere quotdam quibus Chrifti promillio con-ueniat, idcitco femper futuram lucccflîoncmnbsp;ordinariam vicariæ ordinationis: vt fiipra di-ximus,quum tuam conclufionem ex prçceprisnbsp;redè differédi redargucremus. Quod addis exnbsp;CyrillojSaccrdotem accipi pro populo,nobisnbsp;cgregièfauet, locû Matthæi ad vniucrfapi Ecclefiam referentibus. Porto Tertiilliani verbanbsp;no n fiitis prudenter attuhfti,quibus iubet nosnbsp;ad primamorigincm redire,vt de veritate do-drinæ iudicemus.Hoc enim vnum pofcimiis,nbsp;hoc vrgcmus,vc illadcmum doctrina recipia-tur,quam Apoftoli viua voce traditam fcripcisnbsp;mandarûttvt ira Ecclefia huius fcculi verè piof-fit ceferi prima ilia amp; Apoftohea Ecclcfia. Tunbsp;verbpiufquarn ridiculiis es, qui ptimarri Ecclefiam apud Tercullianum exponas de Ecclcfia Romana, à qua, fcilicet, rcliquæ Ecclefiænbsp;profluxcrüc. Ccdb, rai homp,nifi tua tuorum-que fomniaoblicus es, none diçitis Ecclefiamnbsp;Romanam tumdemum primam fuifte quuranbsp;Petrus Romain profeduseftî ErgoncHicro-folymitanaEcjclefia, Antiochena , ac rcliquænbsp;propc innumerabiles Ecclefiæ flore'ntiflimænbsp;ab Apoftolis inftitutæ ante illam commcnci-tiâ Pétri profeéliené à Romana Ecclefia pro-fluxeruntî Tc,quû non pollis ex locis Scripcu-ræ argumentari(quod tamenfadum oportuir:nbsp;fiquidem Theologicc ddillcris)nbsp;ex Vcterûlcriptisdifpurâcem , quoad crus fieri poteft,fero ac patior.fed hoc ferre non pof-fum, vt non iam exipfis Veterum feriptis, lcdnbsp;exinepta ridiculaquc tuaintcrpretationc,quanbsp;Veterum fentêtiam dcprauas,tuaconficias argumenta. Nimirum hoc te male habet quodnbsp;Tertullianus omnes Ecclcfias veram Euange-11) dodrinam profiréces, dixit eircprimasihoc,nbsp;iiiquaniyte vritj pro ïniusRom^ Ecclefiæ pri-
matudcccrtantenirVepùm quidfaciaslficteftiï à te produdus teltâmonium dixit, amp; nosca®nbsp;prima Apoftolorum Ecclcfia coniunxit, cuiusnbsp;probamus veritatem. Iam videamus qnàtnnbsp;lauftèrcJiqna perfequaris.
T V K R .Haevim habit argumetatio tità'.Çhft-fins praeepit Apoïlolis docere tjUMunque mandat-uit.Ergo nonfuntfitcceffores Apoftolorum y w dtnartam h ab tntfuceeßtonem vicaria ordmattone:nbsp;id eß : ij in locum eorum per Prophetiam (itnt [ fim-*-impoßttone manuumpreshytert ordinattfunt. lu-dicet Academia Sadeelti an tjutdquam furilnanbsp;induct'potueriti
Sa D.Vim argumentationis noftræ ledorcs non ex tuis,fed ex noftris verbis facillimè colligent. Dixi,in hoc Matthæi loco notamfuiircnbsp;appofit3ia,cx qua certb dignofccrc pollùnius,nbsp;qninara illi fine quibus fe femper affutururanbsp;Chriftus promifit;nempc,doccre ca quçChtinbsp;llus mandauir. Ira igirur connexum noftrumnbsp;formctur,vt videamus quàm fidclitcr,fcilicct,nbsp;amp;£ probe, hoc cft,monachali fidc,argument3-rionem mcam rccitaueris. StChrifim promifitnbsp;feperpetuo affuturum iic tjut docebttnt i]U£ manda-utt : nutlômyue fecit vicarta ordinationis mentio-nem:(ÿ Epfcopt Pontificij non ea docent ijua man^nbsp;dauitChrisitu ,tmo ne docent t^uidem : certenbsp;Christipromißio ad Epifiopos Pontifcios nonper-tinet.i^uantumuis licet laïlent vicariam ordinatio-nem. Explica nobis, Turriane, quid in fornianbsp;huius connexi delidercs. Quare ne fruftrà incanbsp;Academiam toties,tum in hoc tuo,tum in fu-periori libro appcllaflc videaris, id tibi dat ilia confilijjVt dtlcas à tuis fodalibus te dodio-ribusinartcdiircrcndi,hæcduo,vidclicct,2)lt;»-cere ^u£ mofidauit Christus, amp;, iVon docerenbsp;mddauit ChnfiusyCiEc dvrnpa.TiKW oppolitaivitnnbsp;aucem a PT/ipaptaç elle maximam tn veriamp;fal^nbsp;diiudicatione : adeo vt cóncxum hoc noftrtininbsp;firmiflimum elle ncccfle fit. Arque hæc de fu- 'nbsp;tilitua rcprchcnlionejdde vinoftrçargjmc-tationis, quam noluiftipcrcipcrc,quia nópo-tuifti foluerc. Denique, facis iniquifliint,qu*nbsp;verba Pauli adTimochcûin quibus Prophe*- iTi*®nbsp;tiæ meniinic, ad tuos Epifeopos detorqueas,nbsp;quibus nihil eft cum ea Prophctiacominune.nbsp;Quare preftat illis accommodate Prophetlamnbsp;loannis in Apocalypfi, quû de Antichrifto amp;nbsp;de beftiis tandem exorituris prophctatcr. j/j-
T V R R, lAon exclude fucceßio/iem doitrini Apoftolica :fed Scriptura moremfet^uimur, ywxnbsp;^uti duofunt feiungi non debent,felt;^uentißtgt;ncnbsp;fatis habet alterum nominarCiVt vtrumque tntelU-gatur : vt sjuum dtcit hominem iustificari perßdemnbsp;abfjue operibus legis : fdem cu charitate intelligit-Ignatius ad Smyrnenf.Sei^uimini omnes Epifiopunbsp;vt Christus patrem (ß Presbyterium tantjuaninbsp;Apoflolos.Presbyterium vocat ccetum Epifeopora-Nemo negat nonpojfe ejfefuccejfores Apoftolorinnnbsp;i^ut doblrinam Apoftolorum non decentquot;. Sedptobanbsp;Epifeopos noflros tales eJfe.Scribitloannesquot;. Q^dnbsp;audiftssab initto, in vobispermaneat. Jd in nobisnbsp;permanet. Atvobisvbi!pue carcereSiCruces, (ƒlt;-gnesparati,
S A D.Is eft raos Scriprurx,vt q.uæ funt prx-cipua,ea imprimis cómemoret atq-, vrgcar, ad
¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caqiP^
JJ-:4
eaquc nos omnino intentos elfe velit : contrà, hiccftmostuus,Turriane,vtquæ funt grauif- inbsp;fima, amp;niaxirai monienti eatu negligas, in inbsp;rebus leuio rib us pcrpctuo occupatus.Etenimnbsp;dodrinx cuius nominatim Chriftus in hoe jnbsp;Manhxi loco meminit, nullam fccifti haótc- ]nbsp;nusmentionem:vicariam auté ordinationem,nbsp;de qua Chriftus ibi locutus nó eft, identidem 1nbsp;inculcafti,amp; in ea cauGe tuac.tuorümque Epi_nbsp;fcoporum prxfidia omnia collocafti. Perpe-ramigitur morem Scripturæhîcprætexis. E-xemplum autem non fatis accommodarumnbsp;proponis.Licet enim fides amp; charitas atftu fc- ¦nbsp;iungi nó debeant, rationc tarnen diftinguun-tur, idque tum maxime,quum de gratuica pernbsp;Chriftum iuftificatione agitur.Nam fides nonnbsp;dicituriuftificarc, quiacharitatera habet : fednbsp;quia Chriftum ampleditur, quem paulusaicnbsp;nobis eftc fadum à Deo iuftitiam.Hoc autemnbsp;fignificatidem Apoftolus,quum opera Icgisnbsp;nominatim cxcludir; tantum abeft vt nominenbsp;fidci velit ctiam intelligi charitatem, agens denbsp;fidci iuftificatione. Seddehishadenusme extra pvopófitam quxftioncm vagari videamur.nbsp;Porrö Ignatius, aut quifquis tandem fit illarûnbsp;Epiftolatumauthor, tibi nan fauct i loquiturnbsp;Çnira de veto Ecclefiæ Paftorc,qui nihil aliudnbsp;docet,quàm quod ab ipfo Chtifto accepit,nbsp;hoc eft,quod didicit ex facris litcris,quales Ec-clcfiæPaftorcs fequenioseffe nos quoque di-'•Cot.j, cimus: quippe Paulum audtentes itaCorin-thios adhoitantem •• Imuatores met eilote,ficutnbsp;amp; ego Chrtsii, Ac propterca tuos Epifeoposnbsp;ftqui nolumus, eo quod Chriftum non fe-quuntur,qui nojabeiufraodi hominibus fe-quendis hac præclara fententia rcuocauit i Sinbsp;ducat, i nquit, ambo in font am cadentinbsp;Intcrptctitioncm autem tuam rciicio , quanbsp;ptcftjytctium de Synodo Epjfcoporum expo-nis’.quod turn à vocabuli iignificatione (de inbsp;qua nobis agendum crit infràloc.il.) tum e- ;nbsp;tiam ab ipfius authoris fententia plane alie-ntimcft. Pcrfpicuumeft enim illis tcrapori-bus iam obrinuifle ftatutum illud dcEpifco-po,teliq.fis prelbyteris antcponendo'.qi orumnbsp;ptelbyterotum confeft'um ,Prelbyierium ap-pcllauit,ߣ in hoc fenfu ap ud Cyprianum vo-cabulum illud aliquoties repevitur. Arque idnbsp;tcigrtorafle rairum eft,quu vel digiiis ipfisat-itcdari poffit illud incommodum quod ex tuanbsp;intetpretatione fcqucretur.Quu enim EpifetJ-pum conférât ifte author cum Chnfto ( quamnbsp;redè nunc non difputo) amp; prclbytcrium cumnbsp;Apoftolis ; celte ptclbyterio Epifeopum præ-tulit,quù tarnen vni Epifeopo SynodusEpi-fcoporum fit præferéda.Scd iam Ignatium necnbsp;bene citatum,amp; male à te intclledum nosnbsp;cum bona gratia dimittamus. Poftremb magna tibi à nobis habenda eft gratia, Erancifee,nbsp;qui neges eos elle Apoftolorum fucceflorcsnbsp;qui doctrinam Apoftolorum nó docent.Qupnbsp;^no verbo te eaulæ iaóturafecifl'e facile vide-bunt ij,qui fibi fua fponte oeulos pcrftringcrcnbsp;noluetinr, amp;(vt luftiniMartyris^touerbiumnbsp;^furpcm)Ti! ««tpov 4K«ir(«c «^^«¦»»^».Inepte au-tetn à me ftagitas vt id probem de quo nee iu-
ris quxftio efle debet, nec faóti efle poteft. Quod fi in Romana Eccl'efia manfilTei id quodnbsp;ab initio audiuerat ( vt ait ad locum loanis al-ludens) nortille tuus Pontifex tot proftratisnbsp;affliótlfque Ecclefiis dominarcrur:fed in ilianbsp;Ecclefia pios Dodorcs ac Paftorcs vidcrcmus,nbsp;qui fyncerara dodrinam proferrent 5c Chri-ftianam charitatem ac modeftia, potiùs quàmnbsp;carcerem, crueem, igncfque^ji tarent. Qjarenbsp;pro fuperiore loco quo abufus es, hunc tibinbsp;loannis locum repono : tuis ignibus longé «• Ioan-*,nbsp;conuenientiorem. Cupiditates ,\n(\ait, patrienbsp;veliri vultis explere. Ide fuit hornicida ab tnitio, loan.J.
in veritate non perihiit; non eft enim veritas in eo. Ac de tuis argumentis igniuomis ha-denus.
TVRR. verbum Deinon^oßitaudiri liII. finepradicante ,nec aliejuts pradicare mfimttta-tur, confieijuens eflvt traditio ^poiiolica dotbrinanbsp;nonnifi per/uccefiiones Eptficoporum tjuitpfisnbsp;po^olii vicaria ordinatione fitccedunt,ad not per-ueniat. Et ilia eft jdpoFiolica dobinnx fiuccefiio,nbsp;tjuamperfiuccefiiones Epificoporum Catholicorumnbsp;vftjue ad ^poliolos reuocare poftkmM.Epificopi re-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147.
tie ^legitimevocatifiunt, cjutaauthontateprimi Epifeopi fitcceftorü Petri ordmationet eorurnfablanbsp;fiuntiapprob ata prias eorum ccnfefiionefideiyô' habita ^MitHione de moribusnbsp;nbsp;nbsp;populis eorum aften-
tientibus.Tu vtrumque hortim negabis: quia nodes ita eftit
Sad. Argumentum hoc tuum(quantum éoniicio ) pctitum eft ex his Pauli verbis in E-piftola ad ^om.^omodo,audient abfi^ue pradi-cante ? t^uomodo autem pradicabunî ntfimtfiifue-rint? Hæe Apöftolusicx quibus fcilicet fuccef-fionem Epifcoporura per vicariam otdina-• tionem egtegie probas. Vt igitur vno verbonbsp;nebulara tui Sophifmatisdifeutiam : Paralo-gifmus tuus eft in verbo wjOTewd». Etcnim quinbsp;prædicent verbum Dei, mitti poflunt tum ordinaria vocatione, tum prxtcr ordjnem amp; fine fucceffione vicaris ordinationis. Quqd finbsp;quæras vndénam vocationera extraordinariinbsp;probem : nimirum cxillo mfo loco quem ci-tafti. Nam,obfecro tc,quofnam hie dicit mif-fos fuilTe Paulus ? Nonne Apoftolos ipfos quinbsp;non cxfuccefiione ordinaria,fed extra ordi-ncm à Chtifto amp; vocati funt,amp; miffi vtEuan-gclium omnibus gentibus prædicarent ƒ Ex-pende Igitur hxc Pauli verbain illo loco à tenbsp;pfodudo.-fco£'fy?^,inquit, verhum f det ^uodpra-dicamus ; amp; paulo poft ex Efaia ; ftectofinbsp;pedes Euangelix^anttum pacem, euangelizjmttumnbsp;bona, f^c.Hæc,inquam,apud te confidera, amp;nbsp;1 define credere , nulla aha ratione hominesnbsp;mitti à Deo ad prxdicandum Euangeliû,quàmnbsp;vicaria ordinatione. Porto ecquod eft hoccó-cludendi lt;^!:iacis\nonpoteft audtrtverbum abf'^uinbsp;pndicante : non poftuntpradicare, ntfi^ut mtttun-tar : ergo tradicto jdpoHolica doctrina ad nos norinbsp;peruenitnifi perfiuccefitonem Epificoporum. V t e-nim prsteteamus quae iam dicta lunt de verbo mittendt,nonne vides te fuperfluanj amp; inanem tedderc Scripturam faCram j fi quse Apo
AD REPET. TVRR. SOPHIS.
Galat.Item quæro tan non ctiam adPetruin hæc verba Chrifti pertineant : Ite,docete ortottsnbsp;gentès, baptizjtntes eos, (^e. Quod poftetius finbsp;negàri bon poteft, explica igitut nobis, qudquot;nbsp;nam fitirtc tuuscommentitius Pctrifucccllor,nbsp;qui nihil vnquam faCiat eorum quæ Pettusnbsp;iulfus eft ficerefhunquam enim loco tnouetutnbsp;tuus Pontifex, nunquam prædicat, nunquainnbsp;docct,nunquam baptizatjbc ea tantùmfaciat,nbsp;quæ neC fecit Petrus, nec facerc debuit. Atc-nim,inquis,fi bon docct,curat vt alij doceant.nbsp;Siccine aisîVcrum fie Chriftus : /zr,inquit,rZo-eeeeybapuzate.-qùx quidem vos ita exponitisvtnbsp;fi Chriftus dicerct ef^os^manetCi at curatenbsp;doceant : vos, otiofiß-ertite, at curate vt alij bapti-ztnt. O probos verborum Çhrilli interprétés/nbsp;Ego verb, Turrianc, hocpræftannifimolocunbsp;Mattliæi fietus afKrmo,nec tuum Pontificcm,nbsp;nec tuos Epifeopos aliam habctc quàm foliusnbsp;tituli ac nominis fucceflioncm: quàdoquidetnnbsp;in illis nullam rei fuccellîoncm aniraaduerti-mus. Q^um autem ea feriberes quæ fiibiicisnbsp;de confelfionc fidei approb3t3,amp; habità quæ-rtione de motibus amp; de populorum coiifcnfiXnbsp;(qùç quidem omnia velim ita c(l’c,vôfque adebnbsp;omnes elle ex Éuangelicis præceptis teforma-tos; fed tu id nolis : quippc ex çorum numéro,nbsp;qiii, vt aifpfaltcs,diligunt i ncertum prç bono,nbsp;amp; iniquitatem magis quàm loqui æquitatein)nbsp;mitor quifaôlurafuerir,vtpræpudoce atqucnbsp;hotrote tanti me,rdacij,calamus tibideroani-bus non excidcrittnifi forte confcllioncm fideinbsp;appellas,quum Epifeopiin tui pontificis verba iutare folcnt.
Tvrr. Quittibidéditfiatumeèeteriorennir vifibilem Ecdefi£,no femper ejfe eundemiSi Chri- •nbsp;flus proutditvtperpétua rnaneret verbumDeiinnbsp;Ecclefia, nonne etiam prouidit vt legitnnus ordonbsp;pradicanriummaneretihoc concedit Antoni:u.
Sad. N.ojo mihi desquod vi veritatisà te fatis extorquco. Tu verb fingis me tibi darenbsp;quod nulla ratione obtincre potes. Sed enim,nbsp;Turriane, eaucçrcdas vllum vfquain elle,quinbsp;minus tibi tujlque fodalibus dare vclit. Qubdnbsp;fi aliorum in vos libcralitasæquè claufaellcf,nbsp;nô totdiuitiisabundarctis, ncctamlongasinnbsp;Europa radices ageretis. Ego igitut non do,vtnbsp;ais, fed peincgo ftarum extenotem ac vifibilem Ecclefiæ femper cundem elle:quod nonnbsp;tantum rationibus certiflimis,federiamma-nifeftifliraâ çxperientiâ rerainquc ipfarum e-uentu fatis comprobatur. Nifi forte ad Apb-ftolorum tempora rcfers(vt fexcenta alia prç-termittamjtuos primates, ArchicpifcopoSjad-do etiam Cardinales, qui fibi folis Pontifica-tum tandem arrogaruut : primùnv omnibus,nbsp;nunc autem folisCardinalibusltalis,qui,excluais aliis, dignitatem Pontificiam,qu3fi bï*nbsp;reditario iure foli iam poflident. Sic olira, fei-
ftoli rradidcrunt , nulla alia ràtiohe polRinc quàni per EpUcoporura focccflGoncm ad nosnbsp;pernenire? o blafphenanm monachuœî Quantonbsp;jtiueirr. veriùs,Ircnçus?Si Apoftoli, inquit, Scripturasnbsp;tixTep. 'ii. reliquiflent nobis, nonnne.oportcbat fe-3-Ï-4. qui ordinem traditionisïhxcille.P-erge auccmnbsp;ita rarioci.nari : Ateju* ^poFloUScriptununobisnbsp;reUifuerunt ,•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnepM efi T itrrtanns^ ^ui nos
ad ordinem tradteionù necejJafioreuocat.S^à quia tuum hune crrorcin de ttaditionibus luprà innbsp;loco jf..fpcto à rac profligatum,hoc tantum di-ccmus:Nos cam demum traditionem Apofto-licatn agnofeere, quam nobis Apolloli clarif-iîmis ae certiflimis Scripturæ facræ monimé-tis teftatam, con{îgnatâmque teliqucrunt;cô-tràjPontihcioscriorcsjatqucoinniahominumnbsp;commenta procul abiicerc, quæcui Pontificesnbsp;alij aliis fuccedentes, amp; errores erroribus cumulantes,in Ecclcüam inucxerunr. Quamob-rem, licet hune errotem grauiflimum diflî-mularemus, (quod.abfnjnihil tamé aliud pof-fes vnquam ex Pauli verbis concludcrc,prçternbsp;hoc vnum : nçmpe in Eeelefiis vifibilibus exnbsp;doftrina Apoftolica conftitutis fynccrarnprç-dicationem verbi Déi legitimo amp; ab Apollo-lisinftituto ordinepropagari. Et tu , (ciliccr,nbsp;hæc ad tuos Epifeopos accommodas? hæc, in-quâ,verba Pauli tuis Epifeopis audes tribucreînbsp;lmb verb nos inde colligamus, Pontificios E-pifeopos non clïeà Deo millos, qui verbumnbsp;Dei non prçdicant, imô ne prædicar quidem,nbsp;Nec vcïum cft quod dieis, Apollolieæ doblri-næ fucccflîones vos inde vfqueab Apoftolisnbsp;per Epifeoporum fucceffionem pofl'e teuo-carc. Aliud eft enini Epifeopos numerare,nbsp;quàm Apoltolicæ doclrinæ proferre fuccef-fioné. Qubd fi mihi nonaircntiris,fac ipfe pe-riculû, amp; veftra commenta de purgarorio, denbsp;fandorû interccffione(vt vulgb dieitis)dc mif-, fa,dcidolis,amp; fcxcctisçiufmodi humanis fom-niis rcuoca,fi potes, ad tradicionc Apoftolica:nbsp;hoc eft, ad Apoftolorum feripta : amp; videbisnbsp;quem exitû fis habiturus. Ac, ne erres, ne no-bis pro traditione Apoftolica obtrudas Clementinas amp; reliquas çiufmodi traditioncs:nbsp;femper enim hoc à no'bis audies: Apollolicaninbsp;doblrinam fuilfe ab Apoftolis eonfetiptarn,nbsp;ex quorum feriptis difeere pollumus,ae debc-mus, quidnam illi Ecclefiæ viua voce tradidc-rint. Sed de hac re copiofiùs egimus ih noftranbsp;difputatione de Verbo Deiferipto aduerfusnbsp;humanas traditioncs. Hoc verb quod addis denbsp;tui Pontificis authoritate, quibus tandem ar-gumencis conGlufifti?Epifcopi,inquis,reélè amp;nbsp;legitime vocantur^quia authoritate Pontificisnbsp;fuccelfotis Pétri fablæ lunt eorum ordinatio-nes. Verumenimuerb, vnde tanta Pontificisnbsp;authoritàs ? Ecquodnam eft iftud pontificisnbsp;munus’Succcfior eft PetrijinquisJam ferutarinbsp;mitto,quàm hoc falfum fit(hacenim dere fa_nbsp;tis, vtarbitror ,.antc fuit à nobis difputatum) licet, Apoftoli rubricati, bcgaleropurpurconbsp;hoctantùm quæro, Petrufuc idmuncris ha- coronati, magnâclienturacateruâ vndiq» ftiquot;'nbsp;bucritj vt fua authoritate Apoftolorum voca-tionem eonfirmaret: (cum iis enim Epifeoposnbsp;lôlcs conferre}amp; quàm id præclarè conüc-niat cum iis quæ dieit Paulus in Epiftola ad
pari, pcrmcdiamHicroioJymain obcquitan* tes,magno tormentorura bcllicorum rttepieu*nbsp;Petri principis ateem peterefoJebât. Sed ian»nbsp;tuam rationem. audiamus. Prouidu inquis»nbsp;Délit
ANTON. SADEEL. RESPONS,
JyetuDtperpetuo maner et verbum Dei, in Ecclefia; ergo prouidit etiam vtfiatus exterior Ecdefa-flici Adiniilerij idem maneret.qaomodo tandem illud efficis? Tu-ne intra valium tuum philo-fophicum cornutaeiufmodi argumétafolitusnbsp;es fabricate,à rei fubftatiaad formam exterio-rem ratiocinans? Imó ita ribt ftatuendum eft,nbsp;verbü Dei manerc in Ecclcfia,quiconque tandem exteriot Ecclcfiæ ftatusfuturus.lit. Proui-det Dominus vtea quæ promilit exitum ha-bcantipromifit auté manfurum elfe fuuni ver-bumded eundem tiim Ecclefiæ, turn Minifte-rij Ecclefiaftici ftatum vifibilem manfurum,nbsp;non promifit;quare non prouidet vp idem fta-tuscxteriorfempcr maneat. Imó veró Óc fcri-pta Prophctica Äi Apoftolica fatis docent, amp;nbsp;ipficxperientia manifeftillimècomprobauir,nbsp;ftatum exteriorê Ecclefiæ florcntilfimum nonnbsp;(einpcr manerc : it.a fummo Dei iudicio homi-num ingratitudinem rcruinque diuinarü con-temptum vlcifccntc. Prieclarècnim Augufti-nus, Ipfa Ecclefia quæ aliquando obfcuratur,nbsp;amp; tanquamobnubilatur multitudine.fcaods-lórum i quando pcccatorcs intendyncarcumnbsp;vtfagittent in obfcuralunareólos cordé. Hæcnbsp;fi_ illc.
Txv.^.TraditioriisidoneustePiiseß- confue-¦ tudo^tn;juitT‘ertiilltanus,^c.t^u!lamhabetisex-teriorefrmam Ecclefi£,efHia'Ëpifcopos no habetis.
S A‘D.Locum Tertulliani expÓfuimus in noftra difputatione, de verbo Dei Icripto. Ibie-nimagit Tcrtallianus de quibuldam externis ritibu!j,qui turn pa.ftim à Chriltianis obfcrua-bantuf.addo etiam: quorum lam nullus propènbsp;fupcieft, nc in ipfa.quidcm Romana Ecclclia.nbsp;Sed quu'm agiturdc ipfisdögmatibus acdc rc*nbsp;bus plane lakiti Ecclefiæ Uecellariis,audi quidnbsp;idem Tertullianus alibi docucric. Aufer, inquit,hærctiçis quçciltn Ethnicisfapiunt,vt denbsp;Sctipturis fobs quæftioncs fuas hftant, amp; ftarenbsp;non poterunt.ltem,doccat, inquit,Hermoge-ncsjfcriptum ellcrfi nó eft fcriptum, timeat vænbsp;illud,adjicicntibus,aucdetrahentibusdeftina-^lt;£.quot;0’ Auguftinus’.Nec Epsfeopis Catholicisnbsp;coiifcn'.ieadum eft, ficubi forte falluntur, vtnbsp;contra Ganonicas Dei Scripturas,aliquid len-tiailt:inquit. Quarcpbiconfuetudinispatro-noobiicioquod præclarc à Veteribtis, adeóq;nbsp;abipfóTettullianodiélumeft; Chriftam nonnbsp;dixiiretEgo.fumconfuctudoifcd ita potius.
Ego.fum veritas. Rcólè enim Augutlinus : Væ óJquot;'' pcçcatislibminum, inquit: quæ lólainufitatanbsp;cxhortefciinus: vfitara vetoliepe videndo,o-ninia toleraredæpc tolcrando,nonnulia etiamnbsp;facere cogimur.Arque hæcdetuiscotrnptclisnbsp;loliuseonfuctudinis vitio toboratiS. Nos aùtcnbsp;talcsEpftcopos habcmu6,quales habuit Apoftolica Ecclefia, non quäles vcfttaconfuetudonbsp;in Eeclcfiam inucxir»
T V R R .Confiteris dsfceßiffe vos- à modo ordina-^i»,idefi-à fantïis Apoilolis tradito conferuandi I dollrtnamverbt. ’Namextraordinanumpoi'ieriusnbsp;efi trdtnario.Si modutn conferuandi doünnam ex-^aordinartum ejfe co,nfiteris,fîmul confiteris dotlri-namverhi't^naM islo modo cohferuatis, extraordi-i 'îi.- nariam efje, amp; pere^nam. Lex^ijuia nonfemper
eratmanfitra^otutt eonferuarimodo extraordina- Paj-’S» rio in captiuitatr : modus autem extraordinariusnbsp;fuit, conjèrttare legem fine facerdotio : fed non futtnbsp;mtaatus oŸda,nec interruptumfacerdotiumfed tarnnbsp;twa intermijfum,
S A D.Imb verb,Turrianc,tui Epifeopi à mo do ofdinario à fanóhs Apoftólis tradito di-feefferunt, neque dodrinam Apoftolica con-*nbsp;fcruarunt ( licet id nolis confiteri : ) ex quo fa-étum eft,vt Dominusiuam Ecclefiam amp; Apb-Itolicæ doôti'inæ veritatem mirandis modis^nbsp;ptout ipfi viftim eft,etiam fine viiibili amp; ordinaria luccellione conferuarit. Qiiotquot autem à veftris erroribus liberati fefe ad verita-tem Euangelicara recipiunr iilli reuertucur adnbsp;modum ordinarium ab Apoltolisinftitutum:nbsp;quemadmodum fufiùsin noftris folutionibusnbsp;tuorum Sophifmatum expoihtum ell. Quodnbsp;autem concludis, fijmodus confcruandædo-élrinæ fuit extraordinarius , doólrinam quö-que ipfam elle extraordinariam atque petegri-pam;ininù^ quàm puerile eft; Semper enim adnbsp;tuum.çrrorcni rcuolucris rem ipfam cum cx-teriori, modo confundens, Quineciam teipfenbsp;refeliiscxeo quod addis deEcclefia Ifraeliti-ca : dicis enim Legem fuifte conferuatam innbsp;captiuitate,modo extraordinario ; arque ita adnbsp;te rcfcllcndum nobis ipfc tuam operam tradis.nbsp;Necianè raeliùs cohæret ifta ratio quaalFcrs,nbsp;cur olim potucrit Lex modo ƒ xtraordinarionbsp;conferuari : nempe, inquis, eo quod Lex nonnbsp;femper erat maufura.Atcnim egopotiùs id di-cam de Euangelio femper maiuro.Qmid enimnbsp;femper manturum eft,id Omni tationeconlcr-uandum elIedicimus.Pcrperam igitur ratioci-naris, amp; contra quàm ferat terum conferuan-darumnatura. Verùm, inquis,non fuit intdr*^nbsp;ruptû faccrdotium,fed intermift'um.Tibifor-talfis idem videtur interruptum,quod ruptû,nbsp;aut abolitum : alioqui intermiffio ne cogitarinbsp;quidem pptcftftnc aliqua interruptione. Sednbsp;iiue interruptum, ûue, vtmauis, intcimiirumnbsp;fuit faccrdotium in Ecclefia Ifraclitica,ipfa ni-hilominus Ecclelia mancntc,confequicur pro-fefto, Ecclciîam non elle viiibili Minifterionbsp;Ecclefiallico itaalligandam, vt nunquam £101*nbsp;CO polîit exiftere. Arque id nosdiximus in fo-lutione noftra, quod tu non eucms, imo po-tiùs confirmas.
T V R B.. 1. Corinth. nbsp;nbsp;nbsp;Sptri^s Prophefarum p-jit,
Prophetisfubteilns efi.,i^c.LoejuuHr Apoi^olns de ordtne tn gradibtts Ecclefi^ feruando , ne tnferiarnbsp;^wd efi fnpenoru fyrannice rapiat. yidé Itb.^.nbsp;Clem.Rom. Ergo Paulus Lutherutn damiaHtt-,ijüinbsp;ßne authorttate Eptfcopi docutt in Ecclefia-,nbsp;tjuodgrauius fuü •, AitntPlros Ecclefix ordinauit,nbsp;i^td Aposlolo res^ondebis ejuitm tbidemait:nbsp;Statt in omnibus Epclefiss doceo? blonfetputtur, tn-lt;^uis eos omnes epui vicariam hab ent ordinatio-nem fuccejfores ejfe Aposlolorum. i^s tibi hoenbsp;negat?
SAD.Malo Chryfoftomum audivcamp;Am-brofiutn, locum Padli cxponences dc Spiri-tualibusdonis, quibus tum Ecclelîæ doótores /ni.Cor. cxcellcbanc. Ét proculdubio locus elt tam
S s. iiij.
lt;quot;•
|
AD RE PET. apertus, vt in co minime debueris tui Sophif-matis infidias collocarc. Quinctiâ quû Paulus non conftituat vel maiorcs, vel minores Pro-phetas, fed alios di cat cflcaliisfubie«ftos,vnonbsp;verbo tuum commentum euertit.Scd cnim,ficnbsp;vrgcsiQuid Apoftolo rcfpondcbis,inquis,quunbsp;ibidem ait ; Sicut in omnibus Ecclcfiis doceo?nbsp;Nihil cftcaufæ, Turriane, quamobrë debcamnbsp;Apoftolo refpondcre, cuius ego dodrina ain-pledor,ac reuetcor: fed vide tu potiùs quidnbsp;tuus Papa fit Apoftolo refponfurus, qui fc innbsp;omnib’ Ecclcfiis docui(rcprohtctur,quod tame ilie folius Petri efle dicit,cx hisChrifti ver-bis,P*ÿ?eonesmeaSi vt fuoloco iâ vidimus. Dunbsp;autem nobis aflentirisjnon onjnes cos qui habet vicariam ordinationcm elle Apoitoloruinnbsp;fucceftbresmo igitur debuifti folutioné noftrânbsp;impugnarc.Indcenimefficitur vicariâ ordina-tionem non infcrrcfccû Apoftolica fuccclfio-ncm ,quod nosaduerlus tuosEpifeopos dixi-musjfruftra de vicaria ordinatione gloriantcs.nbsp;Atque ita,vel tc ipfo afl'entiente, ad ipfam do-dtina deucniendu crit, vt ex ea dignofcamus,nbsp;qiunam habcndi fint Apoftolorû fuccefl'ores. VRR./« Epifeopis Catholicis funtEccleße, •pi^.160. Cathohes. «c à» t« éxZxKBV ; ejttod efivnufnnbsp;genusim d'K'KatyVt AriPioteles tuus docutt.nbsp;tuc-ii- Sad. Sed Chriftus docuit rcs Ecclefiafticasnbsp;non cife ex humano Regum ac Principum turc meriendas. Reges Gentium dominâtur cis,nbsp;inquit,vos autem non fic.Ecclelia vnumChri-ftum caputacRegem agnofcir,vt fçpe à nobisnbsp;didum cft. Quod verb attinetad Ariftotclem,nbsp;fl inftituti noftri ratio id patcrctiir, facile dc-monftraré quid interfit inter tä ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7«? îxxào!tc,amp; quàm male fcntcntiâAriftotclis in-iclligas.Vcrùm inprçfcntia fatiscrit ex hoc loco à te citato, Pontificium cuerterc Principa-tum, qua de re nobis imprimis fermoeft. Sed quia nô fuit è retua exptiraere fextum modû,nbsp;quo aliquid efte in aliquo dicitur, integrü il-4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proferam. Alujuid etiam., inquic Anftotc- \e3,dtcitur ejfe in aliejuo à( io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*aXiik»», iii’jd ee/tarM xsvnrnt^, Nónnc hiclocus, quem tu ta imprudentet amp; temerè citafti cau-fam tuam planelaccratîNam Ecclcfiacft-neinnbsp;alio primo moucntcamp;inalia caufa cfticienti»nbsp;aut in alio Rege ad quem iudicium r^gni per-tincat, quàm in Chrifto ? Præterca fi Ecclcfia:nbsp;Catholicæ fuut in Epifeopis,vt res Græcorumnbsp;fuerunt in Rege, quemadmodum tu vis cxillônbsp;loco efficere, nihil video tuo Pontihei relibtu.nbsp;Etenim tes Græciç ita fuerunt in Rcge,vt is fu-periorera agnofeerer neminem : ac proinde exnbsp;tuoipfo argumento dicendum cric,fingulosnbsp;Epifeopos ita fuis Ecclcfiis præeftc,vr pontifi-cera non agnofcantiuperiorcm. Arque hæc denbsp;tuaratione Ariftotelica /afèl ? c» aXXw, qua:nbsp;reuera fuit waxx« acpropterea in hanccau-fam minimè vocanda. 31. TvKTi.Cum ^uo ChriPlusmanet,eumfecum î’Æg itfo, alligaf. ejuandiu cum eo manet ejuornodo manet.,nbsp;ßc alhgat: manet autem cum Eccleßa Catholica hanbsp;fag. iffi. bentejùccefôres ApoEiolôrumvtcartaordinattone:nbsp;ßcut ipfe authorttstte fua difiofuù ; Earn igitur hu-tufiaodtfuceeßione Epifeoporum, fecum adigautt. |
TVRR. SOPHIS Eatnnnc Antonins beUta Dialebüeniit^dicatfe^ titionem principe eJfe.Ecclefistnon alligdtjsr tantumnbsp;verbo Dei yfedcerti»' pradicatoribus ^Minislrfnbsp;verbi Dei,Epifc9pis,jcilicet. Sad. Si (jiiærasquâdiuChriftusmancatcS Ecclcfia : relponfum habe ex hoc Matthæi loco de quo difputamus:Ecce, inquit,Chriftus:nbsp;ego vobifeum lumvfqucad confummationcnbsp;fcculi. Siquæras ctiaro quomodo Chriltuscûnbsp;Ecclcha maneat; id te Chriftus ctiam docebitnbsp;his N zï\oi3’. Rogabo Patrent'^ç^ ahum cenfolatoremnbsp;dabtt vohisivtmaneatvobtfium in æternum.Xt^^’ [biinbsp;Plt;tejuis Athgit metfermonem meumferuabit,^ Pater mens dtliget eum.,i^ ad eum veniemusnbsp;nbsp;aptid earn manehimHStamp;c confimilia plcr3quc:cxqui-bus cfficitur, Chriftum niancrc cum Ecclcfia per Spiritum liium, 8lt;. per Euangeheæ dodri-næ vcritatem.Tu veto non Ecclcfiamtancùin,nbsp;fed ipfum etiam Chriftuni alligas externis monbsp;dis, adeôqnc vicariæ ordinationis fucceflioni.nbsp;Atque vt id concliidcrcs, mirificum fyllogil-mû inftituifti cxvallo tuo philofophicopro-deuntemtin cuius complcxione prædicatutnnbsp;ipfum non repetis integrum , feddecurtatum:nbsp;quod} fat fcio, nouum concludendi genus iisnbsp;videbitur, qui vel tantulum in artcdillcrcndinbsp;vcifati lunt. Quiimenimin maiori propoii-tione d}xeris:Chriiîumeum ejut-curn manetjfecÜnbsp;adtti^aretÇ^ /juandiu cum eo manet^ç^eiHomodo wa-nec-tfic dlhgaretfic dfcis incoplexionetEcelefiatni-gituryint^üis^etufmodtfucceliione Eptfcoporufecurnnbsp;aUigauit: Arque ira prætcrmitris rtliquaro parte tui prædicaii;quod fi plcnc répétas, erit hu*nbsp;iufmodi: Eccleßam tgttur etufrnodtßtcceßtone E~nbsp;ptfcoporu ßbi adtgat-, ^uandtunbsp;nbsp;nbsp;quomodo cum et rnanet. At,inqujs,Chriftus manet cum Ecclcfia hoc modo tâtùm,népc per vicariæ ordinationis fuccclfioné. Id quidem cft quod ais,mi homo, amp; quod ego pernego : hoc cnim oinninOnbsp;cft in dilquifitionc pofitum; fumis autetnpronbsp;ccrto,quod dubiû eft amp; cótroucrfum. Eatnûsnbsp;Turrianus minime bellus dialecticus, S: negetnbsp;hoc argumcntû,pctitionépiincipij circ.Quodnbsp;poftrcmbdicis Ecclcfiam alligari ectris pra:-dicatôribusamp; Miniftris verbi Dci,talfunicft»nbsp;amp; «ôioXoj.o»; adcoque répugnât iis quç voluiihnbsp;probate tuofyllogi(mo,qiié nunccxculfinius:nbsp;aiiudeft cnim Ecclefiam alligari Chrilto pcinbsp;Miniftros, quâdiu amp; quatenus vult iple Chri-ftusialiud, Ecclcfiam ipfis Miniftris alligari*nbsp;Chriftus quidem adhibet homines, quorumnbsp;opéra vtitur ad Ecclefiam doccndamifed nonnbsp;propterea vult Écclcfiam elle illishotninibusnbsp;alligaram. Etcnim fponfa Ecclcfia alligata cftnbsp;fponfo Chrifto. Miniftri autem nô font fpon-fus ipfcjinquicbat loannes. Atqueomninonbsp;negamus EpilcoposPontificiosclfeccrtosi -los Miniftros quorum opera Chriftus Ec^nbsp;fiiara fibi conciliattdcaâîrmamusiUosicftcccr-tiflîmos T« afTlt;x«jM!}w« Miniftros, qui E^rnbsp;fiam à Chrifto diuertcrc conati funtgt; tiam conantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fl' T V R R .Dteis eot tjui nonßexeruntgenuat»» Baal doPhina pttruaterettnutjfe .• fed tmueruntl an non ejuta d tradttione Adefadanbsp;plina recedtrt noie bant? lt;jua quidem |
ïj,. ^lratper,fi^ç{:eßiQnemordinaria,meoru¦ lt;^uiLiXX^ finioribuffuccéjjèraficfichodte traditie ApaÜeli-Ciipriidicationienecelfariaefi,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Skts, Si nomine traditionîs Mofaicæ intcl-ligisquædam alia quàm quæfcriptis Mofaicis contincnlt;ut:fomnium eft Rabbinicum amp; Ca-bahfticum. Çui oppono hæc cetriffima tefti-monia: Moles fcripfit omnia verba Domininbsp;fiic.xs, (inquitipfe Mofes.) HabentMofenProphe-taî,inquit Chriftus.Si crederetis Adojierederetiénbsp;mihi:de me emmiUefcripßtßtiiYiit ipie Chriftus.nbsp;hecvL-.exorfiu à Adofe omnibtts Prophetis inter-
. tt - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
mthi.-de me entm tUefcripfityXiAc^ait iple Cliriftlis. ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 'etiiinter-
fretabatur illis in omnibm Scriptures quæ de ipfi fmpta erant : inquic Lucas : óc limilia quse paUnbsp;fim extanc pcrmulta: fin autcm noiïiinctradi-tionis Molaicæ fcripta ipfa Mofis incclligi s(vfnbsp;omnino necelFc crt)das igitur manus,mi Fran- lt;nbsp;cifcc, amp; fateris fucccffionem Icgicimæ doókrirnbsp;næfincilatu cxtenori acvifibili Ecclehsccfiènbsp;pofle. Cætcrùm nemo non vidct te argumentum meum declinare, non aucem loluere. Sicnbsp;cnim probauetam doóbrinae puritatem no eflenbsp;alligacam ordinariæ fucceflioni,quia in Ecclc-fiaifraelis incerrupta fuit ordinaria facerdo-tum fucceflio,amp; tarne illic erat Ecclefiameni-pccoecus fidcliumquinon flexerant gcnual-dolo Baal,do£trinæ puritatem retincntes.Höcnbsp;meum argumentum '/t fdluas,fcilicet,dicis,illos fideles dodttinara à Maße traditara tetirnbsp;nuille. quafiveroid iuuet ordinariamfuccef-fioncmlimo vero fic nobisâircntiris,dodbrinçnbsp;fucceffionem fine ordinaria miniftcrij fuccef-fionc elTe polfc : quod nos dixinlus, amp; tu con-fitmas, quantumms reclainate videaris. lamnbsp;quodaddis, Apofiolicx prædicationistradi-lionem eile ncceirariam:fi dodtrinam ab Apb-Itolis perlcripcam incelligis, beneed : quodnbsp;cnim prædicarunt Apoftoli, litei'is mandarut.nbsp;Sed fi Clementinas conftitutioncs nobis ob-trudis,nos te cum tuispontificibus corumquenbsp;placitis, decretis, dectetalibus, nagis deniquenbsp;Omnibus,procul à nobis eiieimus: neque pati-mur,vt huraanis illis fomniis Apoltolicæ prç-dicationis nomen tribuas.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T V R B.. Régnante Achaz. Ecclefiafait errori-
but propemodum obruta cjuia tradttionem Adofai-C£ difeiplina iorruperat. ^on enint fatis er at efTe fiicceßtonem exteriorem vtfibdern facerdntamnbsp;vtnon.ifenterrores y ntß fuper cathedram Adoßsnbsp;fedentesdocerent. Sederè enim fuperCathedrar/inbsp;Maßt ßgnißcabat poteilatem docendt fecunditmnbsp;traditionem tjudm Aiofes. jo.fenioribus tradidtt.nbsp;Idemretßonfumßtde ordinariaßicceßtone Hie~nbsp;rofolyma Chrtsium crucifixerunt ludai. Re-ßondeat Antonius Irc7iao:eam ijuatn habet Eccle-fiafcdicet Romana ab Apodlolts traditionem pernbsp;fuceeßiones Eptfeoporumperuenientem adnos,(d'‘^-Resßonde miferEertulliano : Olnnttnyait,poßide-Mus;habemus origines firmasßcut cauerunt tesla-Mento fuo,i^c.tta tenemus.
Sad. Agnofeis temporibus Achaz Ecelc-fiamfuidt propemodum errOribus obtutam, licet tumdurarct in Ecclefia vifibilisamp; exterior fucccCfio Saccrdotumiatq-, ita fateris,fuc-ecflioncin doôhrinæ polie à vifibili bi ordina-
ANTON. SADEEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6^
ria paftorum fuccdffibne rcparari:cuins tarnen «»T/ipawfiipFà aifirmafti.Iam.expendamus tuanbsp;rationem,cur Eçclefia tcmponb.us zschaz fue-rit errbribuspropemodum obruta. Quando-quidem, inqujs, tradiçionem Môfaicæ dilci-plinæ cbtrupèrat. Dctraditionc Mofaicaîamnbsp;anrèegimus : £ed, fiJRpmaiia Ecclefia doidri-nam Apoftolicani çorrupit, hoc cil, cam do-dlrinam qiiam Apoltpli landlifiîmis liteijarumnbsp;inonimentis confignarpnt : ecquid cric caufæ^nbsp;curiion cam erronbus quoqucobrutam ellenbsp;fatearis?Atcnim,inquis,non l'ufficicbat vilibi-iisSacerdotum fucccfiîo, nifi fedetes fuper ca-thedram Mofis doccrent. i^inc igitutcwlligonbsp;non fatis efie fi proferas tuorum Epifeoporumnbsp;catalogum,nifi illifcdentcs in cathedrado-ceant: hoc cft,redlc ac légitimé vocati,fuo videlicet docendi munerç lungâcur. Qupd quunbsp;Epilcopitui non facianc, me cacente, tu ipfc,nbsp;Turrianc, tuis, non meis argumentis, conclude Epifeopps Pontificios non haberc Icgiti-mam amp; fufiàçicntcm vocationé. Rurfus addisnbsp;quid fit federe fuper cathedram Mofis; nempenbsp;haberc poteflatcm docendi fecundùm tradi-tionem quara Möfes 7p.fenioribus tradiderat.nbsp;Qiiæro igitur an Sacerdoces ludaici habucrintnbsp;tune illam poteftaté, néene : fi non habucrint,nbsp;nullam igitur habebant vocationemcfi habuc-rinr,nec tarnen docucrint ex prçfcriptis Mofis:nbsp;cfficio,non fatiselfe vt veram fuccefiîontmnbsp;habeas, iaClare poccllatem docendi, nifi fimulnbsp;doccas, de doceas ex præfcriptis Apoltolicis,nbsp;Vide, Turrianc, quantara tuorum Epifeoporum llragem edidcris.qui cuis hifcc argumentis , ceu exerto gladio, ipforum fucceirionem,nbsp;tófodias: atquefuriofo de cæco impetu itanoSnbsp;aggrediaris, vtimpecusille tuus.in Epifeopo-rû Pontiiiciorû caput refiliar. Arque vt id co-griofcasmeliùs,attciîdcmccuin quod fubiieis,nbsp;te idem refpondere de ordinaria fuccclliónenbsp;Hierofolymæ,qupm Chriitum crucifixeruntnbsp;Iuda:i. Quid? oblitùf ne es quod in loco fupe-tiore proximo pag.lib.tui loj. comparafii tuosnbsp;Epifeopos cura S.cribis amp; Pharifœis fuper ca-thedrain Mofisfcdcntibus? Nunc autem ideminbsp;llàtuisde temporibusiisquibus Chriftus cru-cifixjs cil, quodde temporibus Regis Achaz^nbsp;quibus negas, Sacerdotes fédérés fuper cathe-dram Mofis gt;docuilfe. Quid igitur fibivultnbsp;Chriftus his verbis? In cathedra Mofis fcderûcnbsp;Scribæ amp; Pharifæi ; omnia ergo quæ dixerintnbsp;vobis vtleruetis, feruate , amp;c. Sic diTupa.rixSinbsp;dilfercns tibi videris idem dicere ac refpondere. Tâdc verb quafi optes vt millurn tv lacia,nbsp;roe,vt Irenæo lefpondeam, prouocas, Quafinbsp;mihi fit vlla cum Irenæo eoiitroutrfia.Q^^id i-gitur Ircnçüs?Profert,inquis,eam quam iiabetnbsp;Ecclefia fciliccr Romana traditionem per iuc-ceffionem Epdcoporuiii periieniccem ad nos.nbsp;Irenæum audio Ecclcliam Romanâconinien-dantera quod Apoftolicæ doClrina; puritatemnbsp;recinuiiretite verb, Turriane, rcpudio,ECclcfiânbsp;Romanam quæ Apoltolicam doCtrinam dc-feruit, dcfcndentemiatquL hanc tuam Roma-nam Ecclefiam cum rira vcccri impiidétiffimènbsp;confundentem.Qriid verb tu ipfc refpoiidcbiÿ
-ocr page 794-Ä D B E P E T. T V R R. ' S Q P H I S.
Ircnæo,muîtisrationibus confirmanri.doélri-nam per Epifcoporum fuccclfiones propaga-tam,illam ipfam elfe quçin facris literis continctur? Quid illi porro refpondcbis? qui in eo-dem loco quem obiicis, Romanam Ecclcfiam dicit non à folo Pctro,led à Paulo etiam fuillenbsp;fundafkm? amp; qui in catalogo Romanorum E-pifeoporum Clementem quarto loconumc-rat, cui vos fecundum locum alTignatis ? Tcr-tullianum autem cur nobis opponas ac me c-tiam niilerum appelles,non video,qiii.tam in-faufte verbaTcrtulliani rccitaucris,quibus vc-riratem doélvinæ ad Apollolica fcriptarcuo-cauit. Nobis, Turrianc ,non vobis pontificiisnbsp;licet hæc Tcrtulliani verba iure nollrovlur-pareiSicut Apollolicauerunt tcllamcnto fuo,nbsp;itatenemus: quandoquidem vellris traditio-nibus,ceufallisamp;luppolitis codieiilis rcicôlis,nbsp;Apoltolorum tellamento, hoc ell, Apollolo-rum Icriptis luculcntillimis hærcmus.Sed nosnbsp;hac de re alibi copioliùs egimus.
T V R R .Reiicjutas inmfibiles Eccleßa Luthera-na (juas ego multi.s argnmentis extinxt, tußußettas f«lagrattarum actione,Qj‘c.T'u vicißim ejnaris vbi-
De prafc. baret.
XUI.
Tgt;æ^.I67-
168. Eccleßit Apoiioltca iielittiertt.f'’'ideris volitif-
fe imttart DomtnutJnterrogabo vos ego vnu ferma -nem^iiirjwt.Sednart adiungiste refionfirti ad r^tta-fiionem meam,fi ad tuam rejpondero. Eccleßa A-pa'sioltcafiuc ejfsjuale Apofioli inAituerunt^nun-lt;yuam delteuit,fedfmtfemper,^ efbeonfiietta.
Sad.EccIcIiç Dei reliqui3s,tumma Dei pro-uidentia tuis pontificibus inuifibilcs confer-uatas,non modo non tuis iftis nugis, fed nulla hominum potcntia,nullis pontificu Romanorum artibus cxtingui potuilTe, tcllanturinnu-merabilcs homines Euangelicam doólrinamnbsp;amplcxi, amp; Romanam Ecclefiam palam amp;i a-perte detellâtcs.Pro quo furnmo Dei erga nosnbsp;beneficio me gratias agentem dum cauillaris;nbsp;facis quod te dignum ell ; cui quum ingratuinnbsp;fit hoc Dei beneficium,ipfa certè gratiarum a-dtio grata elfc non potuir. At non promilj (vtnbsp;ais)mcrelponluruni ad tuam hanc quællioné:nbsp;vbinam rcliquiæ inuifibilcs delituennt. Qu^afinbsp;verb non latis refponderim , qui dixerim easnbsp;imperuclligabili Dei cólilio delituilfe.Quam-obrem debuilli potiùs Eliam imitari : qui quûnbsp;à Domino audiiiiircc, reliqua cllcfcpie miiiianbsp;virorum qui non flexerat genu idolo Baal,nonnbsp;quæfiuit vbinam illæ rcliquiæ delircfccrcnt.nbsp;Porto pergis cauillari, acne Chnlto quidemnbsp;parcis , cuius etiam verbis abuterisad illtiden-dum : nimirura cdodlusin ludo Pafquilli Romani, vbi tibi rcliqinfque aulicis pontificiisnbsp;m^ultaquotidic limilia prælcguntur. Nec mi-nùsludis quum afiirmas Ecclcfiam Apolloli-cam,qualem Apoltoli inliitucrunt, fempernbsp;fuille amp; cHc Gonfpicuam,fcilieet in tua Eccle-fia Romana, in qua permirum ell, tc adeb pcr-fpicaeem elfc, vt ca quæ non funt, vidcre pof-fis. Exquo perfpicuum ellquam rcdlcPlato-ncra laudauerit Ariltotclcs qui dixerit Sophi-llas circa ea quæ non tunt verfari folitos,cuiusnbsp;réi cxemplum nobis hie præbes.
T VR R, Elon extat in deer et is Epifcopiim non
btu addere ,ßlt;ie Synoda Epißraporam compyon^^' ƒ, cialium,velßne cenßenßt ear um. H oc inter nosnbsp;Uittur, c^c. Si inteUtgis eos ijui pecuniavelßif'^^nbsp;ad E.ptßcopaturnperueniunt non eße ordinatos ynbsp;ras. S unt ordinattßed eorttm ordinatu) tmta efinbsp;enitn efiin 4. cap. Synodi Romana. Ordiiiattontbnbsp;tnsjuityijUA tnteraenicntepretio , velprecihus,tidnbsp;obßerjuto altem perfana ea intentione impenfi, iTt*'nbsp;tas eße dtiudtcam ’os ejuoniam ^ttitaliterordtOit^''nbsp;tur,nonper ositumtid efi., per Christum intratitßi“nbsp;¦vt tpßa veritas restaturpuresfunt,ifi latrones,nbsp;fuir etiam error Cardinalis.Deus dedttantenbsp;gentos annos.Sententtarn ^ua dteit ordtnationes idgt;nbsp;hareticis rfi excommunicatis faEtas nullas eße, tt-futauit TkommßeElattß.Eheologta DoEi)r,/llgt;‘gt;'nbsp;qm non intelltgis intartam fieri Deo i^ui efi conft'nbsp;erator (fi dator chartfinatis?Canones ylpostolicii’^nbsp;noilra Eccleßa vtgtlantißim 'e cusiodtuntur. Ee»^nbsp;tu (fi defer nomen alicittus deßmonta Roma adnbsp;dices Rota, çy-vtdebisfiomnmm eße ^ttod dieistenbsp;videre.
Sxn. Verba Canoniim hæcfiinr.Nó debet ordinari Epifcopus abfqiie Concihoamp;prx-fcnnaMetropolicani Epifcopi : adcircautcm cr'''nbsp;oporctc omncs quifuntin prouincialacerdo-tcs, cjiios per luaro cpiHolam debet Metropolitanus conuocarc, amp; fitpndcni oinncs cócut-rant,bene cft.Si autcm boe diHicilefuerit,ploies oportet coneurrcre. Qui.autcmnoncoii-ueniunt ,præfentiam fui per epiftolas fuasiï'nbsp;ciunt: amp; hc omnium facto cófcnfu ordinatio-ncm fieri oportetfi auté aliter fucrit faótun),nbsp;ordinationem nihil valere deccrnirnus, amp;tC.nbsp;Ne mihi multi alij canones confimiles adfcri-bcndi fint.Qubd auccm non addiderim,com-prouineialium ( quod fatis vocabulo iynodinbsp;continctur, quü hïc non agatur de œcumeni-ca fynodojnon fatis fuit eaufæ quaniobrcine-'ctim verbum vnum commutares. Num auteninbsp;verü fit quod fubiicis, Veteres canon es apuJnbsp;vos obfcruarijamp;fidclcs pofiunr,amp; infidèles iu'nbsp;dicarc. Veftræenim corriiptciæiampridein 0-mnium oculis expofitçfunt.Nec teminùsipfenbsp;ridendü propinas,qiium ais cos Epifcopöselfe otdinaros, quorum ordinatio irrita elhh.e.nbsp;vt dicebaf canon fuperior, nihil valer. Nam finbsp;mihi, vel vericati potius allenticns, agnolcasnbsp;ordinationcs tuorum Epifcoporum elfe irritas : non video cur non etiain fatearis ii htaninbsp;elle tuorum Epifcoporum fucceflioncm, denbsp;qua dilputamus,ac proprcrca nihil valere ; id-qiie elle veriflimnm pcrlpicuum ell ex fynodonbsp;Romana quam citas,amp; quæ paucis verbis tuosnbsp;nobis Epifeopos defcripfit: adeo vrilleCardi-nalis cuiusmcminilli(hacquidem inre nomi-ni luo rcfpondcns) non fuerit cam ob caulanrnbsp;damnandus.Porro'Thomam non mihioppo-niSjlcd quâplurimis aliis Scholallicis qui con-ttariam fentenriam tuentur. Vide Lóbardiimnbsp;hbr.4. Sentent, dift. 25. vbi vclim teaduerterenbsp;tjuüd dicit de iis qui Icicutes à fimoniacisor-dinantur. Nempeeospotiùs exccrandosquàinnbsp;conlecratos, eorûmqueordinationcm cll'eo-ninino irriramivt hoc etiam tuisordinationi-xiu. 1 VRR. L\on extat tn aecrerts jzptjcopiimnon bus accommodes. Arque vt id facias, nihil u-quot;Pag.TiSÿ, elcgendatneße abfque Synodo F.ptfcoporum : debe- . pus cil velmcdelatorCjVclRom. rllisiüdici-bus.
-ocr page 795-bus Rotæ, quos ais. Nam Pontifex auriga vc-ftctjdara cquos fuos agitj rotam illam quocun que velit, poteft facile vertcrc, Sed Deus tan-aemdetcget ifta omnià integumenta, amp; ve-fttum illuderrorum omnium vehiculum, rotas, amp; cquos, mulos, àfinos, adeóqneaurigainnbsp;’pfum, diuino robote,fumnlaque Verbi poanbsp;tcntiâconfringet.
),( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.v R R .Dtcis me Ecclefiam CatholicM» eo re-
f'77. iigere vt tntna Itbri pagtna peregrine ferme ne exxtata delttefcere videantrzfi ita ef^dicamus fi-tntltter, tjuiajymbolum Apofi. in vnapagtnà exâ-w«r, EcclefiomCatholtcam itivnapaginadeli~nbsp;) ƒ'78. tefeere. Affirmas noslYas ordinationes non ijfe ^aainbsp;Apoiîoli tnriituerunt: nos gt;100/0 affirinamm ejfenbsp;probam/ss cofuetudinisfirmißimo tePianonio, vt aitnbsp;Eertail.CittU tjUerelam Innocentif. vide tgitar etuinbsp;vigtlantiam caius Rom. Pontifices haredesfitnt. l-dem reffitndeo de E.ccleßis Gracts ejua non ngno-^nbsp;fount primat um R. Ponttficis. Anenim R. EccltfiÀnbsp;tiißtmulat ? nónnefaébfani anathema I quid atâ^nbsp;pliusfacerepotefiaut debet?anprepterea minus eßnbsp;Catholica Eceteßa Romana?
SAD.Symbolum Apollolorumapiid vos,vt amp; Ecclcfiam Apöllolicam in p.igina deiite-fcercfateor.Licet cnirrt habeatis Ap'olloloruiftnbsp;fcripta,nihil tarnen, aut perpauca ex Apollo-loruin feriptis facitis. idemdicode vetuftiffl-iiiis illis maiörum noftrorum inllitutis ad Eö-tlefiarticäm diffciplinaitijamp;ad ördincmEcclc-liætucndum fpciàâtibus, quorum niHü plànènbsp;præft3tis,præfeiciraquum de cligcndisEpif-topis agitur.fed vobis vidcmini omci» defun-fti, modo fragmenta quædam ex Veteribus il-lisinftitutis de feripto pronuntientur. Portonbsp;Tcttullianus loquitur deillacôfuetudincquinbsp;fil cil ni feriptis Apoftolicis corilentaneafvt a-libifiifiùsdiximus.) Tu verb perperam indenbsp;toiicludis vcltrarum corrupcelârum conluc~nbsp;t tld inc fatis probari,ca quæ faftitatis de Apo-ftolis manaH'e. Qoamobrem in vos , vtifiam-queillâ confuerudinc rcôtè quadrat quod ali-RVtD, quando dixit Cypriinusiconfuctudinem finenbsp;''**gt;• veritate, ettoris' ellevctuftatem. Nobisctiaffinbsp;præclarèfcilicet cdmmendas tuorum Pohtifi-cum vigilantiam,fuo prittiatu aircrcndo, amp; a-nathematizandis Græcis Ectlefiis , propteteanbsp;quod detreélârit iugnm Pôtificij prinCipatus.nbsp;Nam verb Poiltihcis vigilantiam ego referonbsp;ad illam patabolam in qua dicitur, mimicusnbsp;zizania turn feminafi'e quum alij dormirent.nbsp;Longe aliam diligeritialh ac vigilariciam Apo-floltis Timotheo, ac proindc omnibusEcclc-fixpaltoribuscommcndauit.
ƒ ''1. T V R K tHion tn eo cofiilitprdnatus Rom.Pon^ »¦'8o, tificis iju'od eur/i i^noßdi otnnes mtindt Ecclefilt;t,fednbsp;^uodomnes agnefeere debent,ßin Eccleßa Catho-8''8i. hca eße volant.De tills regnts tn tjutbusfortafiis,vtnbsp;dicis,r»agnapars Pontifiasprtnetpatumpalam rennt rejpondeo ipuandtu Rex eoruni Catholictu efiinbsp;t.vidiu regnum Catholtcuni eßei cjuiai Vtphtlofophinbsp;tradunt,regnHm efi tn Rege,vt tn niouente.
Sad .Pens principium. Quare nobis latis c-rit tc hoc vno vetbo refutareicuerfioncm Pori tincij ptincipatus in co confiftere, quod nullænbsp;Ecclcfiæ, Romani Pontiftcis dorainatu agno-
ANTON. S ADEEL RESPONS. ÿiy • fcete dcbeant, ß in Catholica, Si verà Dei Ec-ckfiaccnFeri vcjinr. Q^od addis rcgnum eilenbsp;inRcgctanquam in m®uenre,atquehancexnbsp;philofophia tuo dolori incdicinamfacis: nobis permituin vifum eft. Nam qai fæpc anteanbsp;dixilli Eccicfiam elfe in Epifcopo : nunc vide-ris ftatucre Ecclcfiam Catholicain eile in ipnsnbsp;Regibus collóCandam.Sed fi rcrum præterità-ium memoriam cuoluercs, vidercs, Turrianc,nbsp;qüum magna pars imperij Romani Etiangeli-eam doótrinam proficeretur, tuin ipfos quo-que Imperatores nomen Euadgelio dedilTc.nbsp;Sed haótenus de tuo argumentophilofophicbnbsp;à Regibus petito.
T V R R. Dias Aggsium lotjui df Eccleßa hofli-bnSifedrnalo credere Apoilolo ad Heb.U.Adhuc femel ego concMtàmnon folum terràm i jedetiamnbsp;'coelnm.Cyrd'.Alexand. exponttetiamde dtfetpuUsnbsp;quigladto jfirituAltferebanturaduerfui ornnesßednbsp;paffitmus etiatn accom;nodare, Itcet minuspropncynbsp;gladio ctti traduurhereticus.E't Paulas accomoda-ait ad ApoPiolos locum Pf.l^.lnomnem terram e-xiuitfinuseoru^^C.K't.'issygyii^ruf't^l.Truivtia.ifuiy ,nbsp;in^utt Eufebius. Cafarienf. Dtcis te tuoßae pacemnbsp;a Deo tons ànimis de pre cart: at nos non pojfamusnbsp;pacem optare tjttamfacere cum hare tins Aposioh-ca conPiitutto s^Scrtpturafantla vetant.Vtd.Cöß.nbsp;Apofi.l.Ó.c.ï^.Ef.^'p.non eflfalaere tmptis. i..Ioan.nbsp;nec aue dtxeritis eis.Rom.iz.Sißert puteflcum e-mntbus homtnibus pacem hab entes.
Sad. Et nos Apoüolo ad Hebr.credimus. Vcrûquidteiuuat Apollolus’Si hæcProphc- Arid-t£E verba : Adhacfemel concutiam non folumnbsp;terramfed etiam fâf/w/z:Apoftolus ad nouû Te-ftamenturn accommodauit : num proptereanbsp;hæc alia ciufdem Prophette verba, vnuftjußju^nbsp;ingladio adßatremfu^n, nonerunt de hoftibusnbsp;Ecclefiæ intelligenda mutuisvulneribus tandem conficiendis? Subuertam,inqugProphc-ta, folium regnorum j fubuetrâmque cutrû ôcnbsp;qui in eumalcendunîi amp; cadent cqui amp; cqui- ‘ inbsp;tescorum quifque gladio fratris fui.. Ateriimnbsp;(inquis)licctimpropriè, potefttamçbiç locusnbsp;aduerfus hçrcticos accommodari,quos Ponti-ficij tanquam holtes infedtâtur. Si ita eft, Tur-riane, ccrtc ex eo loquendi gehete quo vfus eftnbsp;Ptopheta, fequitur, Sc hæreticos à Pontiticiisjnbsp;amp; viciffim Pontilicios ab hærcticis tandem cf*nbsp;fepcrimcdos.acprofeótó debebas à teinitiumnbsp;faccre, qui te tuisargumcntis identidem vul-neras. Tuævero intptiænon étant cum fan-ftiffimis Pauli feriptis compatandæi Nec tf-nim cxcoquôdille rc(âcamp; appoiitePfaltçlo-cura vfurpaiiit, concludendum cft te quoquenbsp;locum Aggæi refte amp; accommodate protu-,nbsp;lilïc : quandoquidem tuæ ineptiæ cura Apo-ftolico fpiritu nihil habent commune. Quodnbsp;li te Cyrilli Alcxandrini commouebat aiiu-liô : debebas igitur gladium iilum fpiritua-lem cuius memmit, exererc, potiùs quàm ve-fttam illamcrudciitatcm,iara pluslatisincen-fam , hoc tuo Habello magis magilq; inflâma-xc.Nimirum quum vides arguraentorum tuo-rum acicm hcbefcerc, ad gladios flammâlquenbsp;cortuerteris. Sed (quod etlâ audes præ te ferre)
-ocr page 796-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD REPET. TVRR. SOPHIS.
|
VOS lefüitSjncc pacem imatis, nee procuratisi Non enim cftis illinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de qujbusChri- ftus locutus cft, fed illi de quibus Pfakes;viam pacis, inquit, non cognouerunt. Nam vcltr»nbsp;fodalitatis robur amp;incrementum expedtatis ànbsp;bellis ciuilibusamp;àrerum omnium perturba-tionemec exiftimatis fedtæ veflræ plantam re-,nbsp;centetn amp; nudiuftertius exortam polFe cre-fccrc, nifipioruminnocent! fanguine identi-dem illam irrigetis.Tü-que adco,impure mo-nache,fatis fiipérque dcclaralli quam te lanie-næ ftragcfque deledcnt. Licet ca de re à nobisnbsp;admonituSjillis quæcrudeliflimèantcfcripfe-ras,nomen commentitiæ cuiufdam viaoriænbsp;in hoe tuo pofteriorc libro prætcxcre concris.nbsp;Sed verat, inquis, Conft. Apoitolica, pacemnbsp;inirecumhæreticis. Detotahac quæftionca-liudforraire dabitur dillercndi tempus :nuncnbsp;hoe tantum dico : te pcrpcram nos i ccenfetenbsp;inter haereticos, qui nos feripta Proplictica,amp;nbsp;Apollolica fumma cum reuerenria ampledlinbsp;h* nosillisfolis ftare profitcmur.Siccnim Ter-tarn. tullianus harencos dcfcribebat ( vt antèdidkunbsp;eft)qui de folis Scripruris quæftioncs fuas nonnbsp;poterant fiftcrc. Vide igitur quàm grauitcrnbsp;pccces (fi modó pcccatatuaiam viderc poffis)nbsp;qui nos Euangclicam amp; Apoftolicam doótri-nam profitentes gt; pro hærcticis •. amp; in légitimanbsp;Synodo nc auditos quidem, pro damnatis habeas. Quàm verb inepte, atque ctiam impu-denter loeos Setipturæ detorqueas, nihil atti-net pluribus dcmonftrare.Nam ex eo quod di-ettpropheta, iropiis nullam elFc pacem, hocnbsp;elt| impios nunquara elle tranquillos, fed eilenbsp;qujete dcllituros: probas, feiliect,nbsp;nuiUm elle nobifeum paeem incundam : amp;cnbsp;quia dicit loannes vctuftilfimosillosbxreti-tos Chrirtum oblHnatc negantes, ne falutan-dos quidem eire,côcludis : quotquot obfiiluntnbsp;vcftro Pontifici, cos efle gladio trucidandos.nbsp;Deniquequum iubeat nos Apoftolus cumo-mnibushominibus, quoadeius fieripotell, innbsp;pace viuerc : hinc argumécaris,fcilicct,nullamnbsp;paccni efle vnquam pacifeendam cum iis quinbsp;rciedis Ecclchæ Romanæ eommentis, luamnbsp;fidem féqueadeo totos feriptis Prophcticisôcnbsp;Apoftolicis addixerunt. Atque hçc nobis diótanbsp;fint de Turriano pacis inimico. RESPONSIO E T OBIECTIO-nes Turriani, Ad Superiotem A.Sadcelis Difputationcm,De Loco X I.exE-faiæ i.cap.Præficiam indicesnbsp;tUOSjamp;C. Tvrrianvs. |
e/?. sÇ Miß Antoniits prdßatds cjUA ad e^uailionem propoßtam nonnbsp;! pertinent-fVtipfe etiamfatetur.-vide arnus ejuid reifiondeat.Quum dint Propheta : Inferam mand tnsamnbsp;in te,t^ excocjnam ad pnrumfcoriamtuam:perindenbsp;efivtßdiceret: Inßammaho te vt tantum quodpu-rum efiin te fantbtm remontât.jipoPhtosßffdenbsp;ßcat aliosfidetes epui per Spiritttm S.funtantetnbsp;admoniti vt dtfeederent HierofolymisyVt ex iÜA oc-cidione incendio euaderent tpradicit enim exet-dinm Hterofolymitanumper Romanos aüatttm.Dtnbsp;cadem re prophetauit Zacharias cap. ij. id( Cynbsp;rill, (ÿ- Procop. Cum oygento per ignem.excoHonbsp;comparât eos tantum t^ui digni ßterunt, vtabilltnbsp;flamma liberar.en»triex tjittbfcs purißimi ßieruntnbsp;.ylpo^oli. Sa.d. Proponamus more noftro fummam totius huiufee tradati'onis. Vt probater ordi-nariam fucceffionem vicariæ ordinationisnônbsp;polie in Ecclcfia interrumpi, locum huncexnbsp;Elaia protulerat Turrianus, cuius Sophifminbsp;icaredargucram, vt dicorcm,amp; manifellisra-tionibus deroonllrareni, connexi Turrianicinbsp;Gonfequentiam plané nullam elFc polie: quip-pc quæ nullo,non modo vetitatis, fed ne pto-babilitatis quidé vinculo contineretur.nbsp;hîc verb nolter raonacliusîprobât-ne fiiam illam confequentiam? Minime; fed pet folitanbsp;•arapepj-« Cxcutrit amp; vagatut : récitât anagogi-cas Cy tilli amp; Procopij expofitioncs,mulcipli- r-1nbsp;cem Epifeoporum ordiné nobis ex Anacleto'’*¦nbsp;defcribitjLuthcrum infcébatur, mcdeniqjfainbsp;mendacia refutantem infimulat raendacij, arque hoc , fcâlicct, philofophiæ vallo fuain la-pientiam communit : quod fc fadurum nobisnbsp;initio huiusfccundi hbri fucratpollicitus.No$nbsp;igitur iftummonachum, ceu cquum ferocernnbsp;longé errantem, amp; in diuerticulisexultantero,nbsp;iniedo nçonu ’^ç-u'iaik fræno, in catcercs huiuJnbsp;noftræ difpurationis rcducamus. Tuum,Francifce,connexumcfthuiiifniodi: Si Dominus promißt Ecclefia per Prophetam frnbsp;pr^^etiurum Ecclêfia iudtces^ßeut prias ; coriffnbsp;liartos,ßcutab inttto. ErgoJucceßio ordinaria vi-caria ordinationis Epißtoporum Presbytenntmnbsp;in Ecclefia tnterrumpi non potefi. Huius tui connexi nos aliquot ex præcjpuis erroribus reeen*nbsp;feamus. Pnmus error; quod dûvis^/^it?/««^nbsp;argumentari, profers.anagogicam expofitio-nem quæ nullo Scriptutae loco, fed tantûmo-dbVeterum aliquot teftimonio nititur:quiprtnbsp;anagogicam alluhoncm, potiùs quàm cxpolî-•tioncni, nomina ludicum amp; conlîliariottin'nbsp;ad Apoftolos rctulcrunt. Atqui vc,argumcn'nbsp;turn anagogicum fit ^08lt;r«)e7/)£i)t',neccflc eft ex-prelfo aliquo Scripturç loco nicaturrquemad-modum fieri folet quum ex fetiptis Apoftoli'nbsp;cis loci veteris Tcllamcnti anagogicè adno-uum Tcllamcntum referuntur. Nufqiianiau-tem Apoftoli locum hune Efaix protulcrunt»nbsp;de ludicibus amp; confiliariis rellitucndis ,nbsp;cum noiii Teftamenti hominibus accommO'nbsp;darenttfed tantùm quidam exVeteribus hnii'*'nbsp;ceanagogicæ allufionis mcrainerunt. Exqu®nbsp;fit, vt ex fola veterum authoritatc,necTl'CO-logicè potueris , necnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilpucatCquot; Qujnctiam illiipfî Veteres, nec plané allivni^ anagogicam hancexpofitionem, nccineaU-tis inter fecôfentiunt.Sic cnimBalilius.qnr’^ ,nbsp;imprimis teftem ptoduxifti:Non reges,inq^'»nbsp;fed Indices fc inftituturum eft pollicitus, cu-piens amp; hac parte eis gtatificari libertatcm **' |
ANTON. SADEEL RESPONS, tæ. Nó cnim erat Rex in Ifrael, fed vnufquifq» quod plMcbat oculis fais hoc facicbat : autnbsp;certcdiftum eft, proprer difcipulosDomini,nbsp;amp;c.Vidcs,Turrianc,vtramqueexpofitioncmànbsp;proponi;videlicet,fimplicem vnam,amp;nbsp;if âlteramanagogicam.Idem facit Hieronymus,nbsp;licet anagogicam præferat. Ac Chryfoftomusnbsp;omnino fubfiftitin fimpliciexpoficione, in-«juiensihoc loco reditum eorum denunciat,amp;nbsp;reliquani medelæ fpeciem addit, videlicetad-minidrationcm, fiue præfeClurara probatorünbsp;Pnncipum,amp; confiliariorum copiam qui boni fintjamp;c. Hæc Chryfoftomuszqucm uvelimnbsp;fcqui, iam hoc tilUm argumentum anagogiCünbsp;cuanuit. Secundus error ; Quod allunipcum i-ftudtuum non id continet de quo inter nosnbsp;quæritur. Nam fi tibi demus,rccipicndain elfenbsp;anagogicam cxpofitionem:vt Deus ApoftoloSnbsp;in Ecclefia Chriftiana excitaret:acqiie id,quo(lnbsp;fciam,nemo haétenus ncgauir, qui modo fuc-tit Chriltianus.Cur ergo,mi Francifce.magnonbsp;Cum labore, ex tcnebricofa ilia amp; anagogicanbsp;cxpofitione Apoitolos eruis, quos omnes vi-deraus in media noui Tefiamenti luce confti-tutos.? Verumenimuerb inter no^ quæriturÿnbsp;non,an Deusiniticuerit Apofiolos in Ecclefianbsp;Chriftiana;led,.in Paftorum,quos Deus infti-tuit,ordinaria füccelTio per vicariam ordina-tionem fit pcrpctuôfutur3,fincvllainterru-ptione : qua de re Afiumptu tuum nihil dicit.nbsp;Tcrtius error : qubd expofitio tua anagogicanbsp;non conueniat vicariæ ordinationnludices e~nbsp;nim populi Ifraeliticijde quibus Efaiæ locumnbsp;inteiligis,(quàm bene,fub fincm huiusloci cx-pendenv«s)non ordinatione vieariajaut ordi-naria fucceffionc, fed à Dco, prætcr ordinetnnbsp;txciiabantunvt pcrfpicuum elt ex cota ilia hi-ftotia. Quartus error (ne mihi fint plurcs enu'^nbsp;inetandi) qubd Afiumptum tui conrlcxi eucr-tat tiiam fentcntiam,nedum polîît cam confir-tnarc.Nam cxCyvillo amp; Procopio reftringisnbsp;hanc Ptophetiam ad Apoftolos, amp; ad eos quinbsp;àSpiritu S. admoniti, incendium Hicrofoly-nutanum cffugerunt : arque ita,mi horaojfuc-CelTioni renuntias : nifi velis tuos omnes Epi-fcopos amp; Preibyteros turn vixifieiquum à Ro-tiianis cuerfa , amp; inccnfa eft Hicrofolyma.nbsp;Qninctiara ipfa te Efaiæ verba apcrtè refcl-lunuquod vt fentias,ita tüum argumenruminnbsp;tetetorqueö. Promifit Dominus fe refticutu-tutn Indices in Ecclefia ficut fuerunt priùs(hçcnbsp;cnim funt Prophetç verba : ) At Indices quinbsp;priùsfticrunt, non habucrunt cam fucceflio-nem ordinatiath quç intcrrumpi nunquâ pof.nbsp;fcc : ( incerruptara enim fuille, vc ab hifioriisnbsp;abltincara, manifcitè probatur ex his verbis:nbsp;»¦fiïjnKjWjinquit, quemadmodum vêtus intcrprcsconuertit verbum Hebraicum,amp;nbsp;teótc)cx quo cflScitur Indices in Ecclefia relli-tucos:ncmpe(cx tua intcrpretatione anagogi-ta.)PatloresEcclefi3:Chriftianæ non earn fuc-cclTionem «rdinariam habituros, quæ intcr-tutiipi nunquam poffit. Atqnc hæc fumma-titn de toto hoc loco ànobisdiâ:alint. Nuncnbsp;lingulatna paucis cxcutiamus. Ütcistc omittcre quæ prxfatus fi4m,amp; quæ |
7^lt;? fatcor(inquis) ad quçftioncm pröpofitam nonnbsp;pertincre. Acenim,Turriane,hoc eriam omit-tcndum fiur,nete magis magifque calumnia-torem efle prodctcs. Ego cnini de fynccra locinbsp;Prophetici expofitione difierens, hæc fubieci:nbsp;^ia idnebü propoßtum non eß fußiis perfeijui,nbsp;•videamutj ijuodnam hinc argnmentttm Turrianninbsp;deprompßerit. Quæquidcm verba mcaIcdorejnbsp;agnofcent in noftra folutionetui Sophifmatisnbsp;quam paulo antè rcpræfcntauimus :amp; facilenbsp;iiadicabunt, num propterca iàrcar, ea quæ ibinbsp;dico adquællioncm propofitam non ptrcinc-re.Tradtani igitur locum ilium, amp; btcuitetnbsp;prôpofui nàturam anagogicæ intcrprccatio-nis: quinetiam protuli Chryfoltomi fenten-tianijlocum ilium fimpliciter,non autcm ana-gogicè cxponcntis: quæ omnia eb prætermifiinbsp;fti, qubd ad tuum errorcm refellcndum fum-moperc pcrtincrct.Dcindc Prophctiam Efaiænbsp;cxponis deHicrofolyma à Romanis cxcindc-da cum quû Ecclefia Chrilbana quâApoltoIinbsp;Hicrofolymçcongregarât,fuit tranilata in vr-bem Pellam,vt mcmoiiç proditum cfficôfqucnbsp;folos cum atgcnro compatatos elle dicis, quînbsp;tuneeuafcrunr, acpræfettim Apoitolos. Hæcnbsp;omniaTurriane,poiIum ipfc meritb dicereadnbsp;quæftioncm propofitam uon pertincre: ( quidnbsp;cnim hæc pertinent àd quæftioncm de PaltOrnbsp;tum fucceffioncper vicariam ordinationcm?nbsp;aut quis credat turn quum Hicrofoly roam Romani deleuerunt, mtdtos Apoftolos fuifte fu_nbsp;perftites,côfque Hicrofolyma pellam commi-grafl'e,?)amp;,quod grauius eft,tuam de fucceffio-nefententiam,vt antèdiximus,eucttcrc. Nainnbsp;dum proraiffionem de perpnrganda amp; cxco-quenda Ecclefia, eiùfque feoria ac fordibusnbsp;àuferendis ,ad folos Apoftolos lt;Sc primas di-fcipulos rcrtringis:fâtis indicaS te fimul fuccef.nbsp;fioncm ab hac promiffione reroouere.Qubdli .nbsp;hæc fuperiora , amp; auri Apoftoli puritatemnbsp;non pateris admittere fucceffioncm (nempenbsp;tuorum Epifeoporum feorià amp; fordibus con-uidus) ptofeûb, quæ fcquuntutdeludicibusnbsp;amp;confiliariisrefticucndis,fucceffionem eriamnbsp;non admittenr. Hæc enim omnia de vna ea-dêmque Ecclefia dicuntur. Zachariam eriamnbsp;contra tuam fententiam citafti : fie enim illenbsp;de iis quos prædicit cxcoquendos, amp; pro-bandos inftar auri : Dicam (inquit ) populusnbsp;meus cs:amp; dicit : Dominus eft Deus meujs:nbsp;quæ vide num de folis Apoftolis ac primis di-fcipulis intelligenda fint. Atque hæc de tua expofitione ex Cyrillo de Procopio,quorum,fei-licet jope de auxilio ipfc tuam fententiam e..nbsp;ucttifti. T V R R. ißihil video loci(inqnii)Rom. Ponti- nbsp;nbsp;11. fitißupereßi. Hîcetiam prodiiinßpientiam tuam. T’*i-r8î, Ignorai enim., vt videoivnnrn effeorditiern Epifeo-porurn. Sic enim ait Anacletos ept^.^. Eptfeopo-rum vnus or do eß,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilLavrbes qnaprjtfatis , ö* prifeis temponbat prtmatum tenere Ept/coporamt P atriarch arum, aat Prtmatam nomine ßuantar,nbsp;Hatlenas jinacletas^pà te coargutti(^c.Pontifexnbsp;igttar eß EpifcopMt.l^ocatMr à Tertulltano Epifce-pas Epifcopornmit^c. Tt. h |
Ö24-
Cgt;c. ,
III. .
770 ad rep et. tvrr. sophis.
Sad. At ego,Er4nci'Fce,viri fapientis cïTc duco, multipliccs Epifcoporuni vcllrorii graders, automnino nefcitc,aur,fi fciat,plané có-temneremö mibi vel tibi potifis, laborandumnbsp;fit,ecquonam modo idciii otüb Itarui poljitinnbsp;variis ordinibus,iifdémque incér fé dignitate,nbsp;nomine amp; porcllaté diftinótis. Quare fuadconbsp;tuum Anaclctum reuoCes, teftem lïon modbnbsp;fulpc£tum,fcd ne audiendum quidem.Ecqujsnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. enim fidem habeatifti Anadlcto, qui refcrat
Primates, ArchiepifcöpoSjiScMdtropolitanos ad Apollolorum tempora? cui oppóno quodnbsp;plcriquc Veteres,telles loge locuplctiotestra-ddOcea-- dideruntzEpifcopum initio'non foiirc Prclby-inbsp;«5 amp; ad tcro fupcriotemfqua de re irvfeqüéti Loco fu-nobis crit difputandurn)itchlquc, quodl-¦l’idorus,Lornbardus,amp; alij complurésartirma-rünt, Archicpifcoporum.iSc röliqna biufmodinbsp;nominafuiHcab ipfórü gentilium riribus pro-feóla. Sed,ne limiongioi',hic Anatlerns iudi-cio fuo pcriit,tanquam forex; ncinpe his ver-bis;/('/lt;(;lt;«lt;/rew47rZgt;i»ï,inquit,quç prifcis tempó-ribus rrimatum tcnucre Epifcopórumjamp;c.exnbsp;•quo apparetepiftolam hanc fuiire-adfctipraninbsp;longé poll Apoftolorum tempora , qüum A-.nbsp;naclcçus.-dc alij vctullilîîmiRomani Èpilcopinbsp;é vita excelfiircnt. De Tcrrullianoztercfutaui,nbsp;turn in lolutione tui Sophilmaris in loco Seri-pturæx. tum infuperiore nollra difputarione Ecclcfiallici Minillcrij gradibus,3cproptcrcanbsp;aducrlus librum tuum fuperiorem loco Scri-pturæi.fcd.68.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
¦ Tvrr .Qiium Prophet a dicit'.Praficiarn Judices tussßtut a principw. vnumtn eisprimumprA -ficiendum eße‘non obßur 'eßgnificamt !ficut in illis judietbuspopuh Jfraelßebat.,'vt'vnus effetfummusnbsp;JudexvnuierßJfrael^tpuf à Deo'uoc..tbatur.i.Gor.nbsp;II. pafuit Delt;us in Ecclefiaprimum ipuidem xipo-ßoloSy^c.Peftumprmcipem /Jposlotorumin xipo-ßolts comprehendin
S a d. CralTus eil hic error, amp; ipfo, prope-mod’fm'Turriano indignus.Qu^ii cnim nomine ludicu'm,. Francifccjcos intclligas, quorum hilloria conferi-pra eil in libro ludicûzquî fierinbsp;potcll vt Iudex vnus rcliquis omnibus præla-tus fucrit ? quandoquidem vnulquifquc luonbsp;tempore ludieia ifraelitis adminillrauit. Tunbsp;verbintuo anagogico argumento nomen ludicum refers ad Epilcopos: amp; confiiiarios,ex-ponis itrelbytcrostadcö vt oportucrir:(fiquidenbsp;vera eilet argumentatio tua)piure3 ludiccsfcu-iufmodi fuerunt OthonicI , Aod, Gedeon,nbsp;lephthe, Samlon amp; alij) vno eodémque tempore cxtitille,qui fummum aliquem ludicemnbsp;ac primiim agnofecrent. Qu^od vides quam fitnbsp;ridiculü. itaque tehactua cóclufione anago-gicaita rclello: Si Indices exponis Epifcopos:nbsp;nullus eft Epifcoporum Epifcöpus : quia prifcis illis temporibus,nullus fuitludicu iudex:nbsp;nulluSjinquam; tune fuit gradus fuperior ipfanbsp;ludicisdignitatcihæceniin \’ttinaßeutprt'usficut abtmtm, quætu iuculcas,ego viciflim pre-¦mo atque vrgeo. At, inquis, rum erat vnus Iudex vniuerfi ifrael: Ergonecclfe eil vnum eilenbsp;Pontificem Rom. qui præfit cætcris. Qui tandem obfccroîtuneciuilcm poliriam cü Ecclc-liaftica confundiS?Ego ver® tuis hifee vcftigiis
concl'.iclercm,Epifcopis belfa gefenda,iS'CUiii hoftibiis roanus eiïe cönferendas:qiiandoqui‘nbsp;déprifcis iilis ludicibus id niuncris imprimiJnbsp;inçuinbebâr. AcforrafFeco refpèxêrc rui Pontifices , qui treccnrisab hincannis aut côani-pliùs,omhi3 niifccnt di rurbanc in Europa,co-mitfis Rcgibus,' Sc Bellis palfim cxcitatis: nonnbsp;tarnen vt liberarent, fed vt fibi manciparentnbsp;Ecclcfiatn. Stultum eftigitur hoc ruii ratioci-riandi gcniis:cx quo ctiarn fcquerctur Pontifi-ccra tu wmifuilfe tantùm hgnificatura illis Iiidi-cibus ( quibusramen tcftistuus Cyrillus nonnbsp;vnö Petrum 5 fed bmnes Apollolosintcllcxit:nbsp;adeö vtiquü vnus Iudex non fiierit alio lupc-rior dignitate, fcquatur, omnes Apoltolos x-quóiurc cenfendvselTe)fequcrerurcriamPon-tificem non in Epifcopos, fed in folóscófilia-rios, hoc eft, Ptefbyteros ins haberér Hosau-tem(vt id o-biter dicam)cur conliliariosappcl-les non videozquoruin hodie maxima pars có-filium nec darepoteft nec acciperc. Addis ex r.nbsp;Gor.ix. pcttum ftiific in Apoltolis comptehc-fum his Pauli verbis ; pol uit Deus in Ecclelilnbsp;primùm Apoftolos; fatcot : fed, quid aliudnbsp;quam Petri principatum eiicrtis hac ratiouc’nbsp;Eteriim P-etrum vna cum aliis comprc'hculum,nbsp;¦ 6c cum aliis æquatû video : idquein hoc Paulinbsp;loco vbi dilferit de variisDei donis.amp;deiplis
nego vlluhi Petri in rcliquos principatum cx-titillc. Scd iani videamus num lis foelicior in rdiquistuisargumcntis.
Tvr. v..Falfwneßlt;jttoddicisfianfuif[i[uCC(f-Jionem in ittdiethtti {jraehaitentm cap.rz.Poßhitc . indicanit Ifrael Ehefafn lt;jui/eptem annis indica-tdt IfvAtl, ntortnilfsiue eß;cuifucceßit Alnalon. Etnbsp;rnp.iQ. Hmcytn!]nt[,fncceßit ^trCalaaddfS,^)!-Quts duhitatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iß a ludicum fucceßia.ßcnmfr-
cerdotali Mit regali conferatur extraordtnaru effet? fttis eflilt;juod Deus toto iHo tempore ordiriitrie fufcitabat luditem populi ItberatoYem cjuum dtt-mabant ad Datninum ßcutfcriptum efi: emotratitsnbsp;efi Dominus, ^uod maluerint eligere Regern:nbsp;ejüetnuis peßtmt Judices ejfent.,vt erantfdij Smuu-lis.vtfcrtptum eßi. Reg. ^.faélum eß ijumnfe-nuißet Samuel poßut ßlios fuos lltdtces inlßaelynbsp;(fc. xipud nos !^Hum Ecdeßtt aliepua Eptfiopurnnbsp;er ludicem fuum amifit .,metuens tnala tjut eXnbsp;viduttAtefc!jutfolent.,ad'exemplwn tllorum Equot; ete-riitny clamat, petrt vt ordtnetttrßbi Epßo-pttSiamp;tt’
Sa d.Error tuns cftinduplidi homonyrnia. Prior homonyrnia eft in vocabulo^ fuccclho-nis:poltcrior,in diólionc,'ördinariè.Dcquiho’nbsp;ligiilatim nobis traétandum elk Quum dilpu-tas dc.ordinaria amp; continua fucccflioncEc-clcliæ,6c Miniltrorum eius,projionis vicariainnbsp;ordinationcm,cxqiia dicisperpetuo conllarenbsp;in Ecclefia vifibilem acpcrionalemfüccclfio-nem Miniltrorum amp; Paltorum Ecclcliç.Qn?'nbsp;re nunc à propolitödigrcdcris, amp; hacnoltrnnbsp;«juæltLonc qua'li ad tcrgiim rcieóla.difpurasaenbsp;luccclîîqiie; prout vocabulum late «Sc generaliter lumicur. Nam in iis quos Doroinns olinrnbsp;pra'tcç.
ANTON. SA DEEL. RESPONS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;771
''fill. •ï’... *Vlt, prxtcro'dinciTi cxcirabat, cr.it qiiædarxi fuc-ccdiojicfpcdtu cemporun'., cb qaöd poltcrio-rcs ;'riovibus(ucccdcbant:non ramen crator-diaaria amp; continua fücceiïiorquia non fiicce-dcbant cx pTæfçripra aliqua amp; ordinaria fiic-ccirionis tónna: fed prbctcr oidincm à Deo, de quuin voluit, amp; quibus modis voluit, cxcitatinbsp;faut.Sic viilgbdicunus,iis Prophetis qui an-tccclTcruut alios,qui fecuti funt,luccciliile,licet oinrics fatcautur, propheranim vocatio-ncra faille cxtraordinariam. Vcrùm audionbsp;quid contrà obiieias. Dicitur, inquis,Elortnbsp;fucceUîllc .'\bczauo.ltémquc,Iair Galaaditcsinbsp;Tholç; qiiemadmodum cxcac inlibro ludicû.nbsp;Rcfpondeo,ita Icgcndiun elle cx concc.xtu Hc-braico:Etp^jbeum ^ntdicantt Ifr.z'é'emElonZa-bnlwues ; Et alio in loco ; E.tposl enrn furrexiinbsp;lair (jalc.adtles.Ç^s.'iCïb inlibrotuo lupcînbsp;lion nubishgnifica'àijtç literasHebraicas ne-«'igcrc,adeôqucncc legere: faltcmiqui totieSnbsp;gi:ccillas,vbi 111 h 11 cfl opus.debuilli confulcrenbsp;Grçcam iuiciquetatiouemivbi ira fcnptum re~nbsp;pcrilIes.Kaî sii£ii e;gt;o7’atz7o'i'^5v IiTfiaiix ctiXffl'.',amp;C.nbsp;El CJp.lO.Kjl ai sç-;! dulàt à y-aXacuTirnî,nbsp;ôcc.Sic Giçci intcrprcccSjHebraica ad verbumnbsp;cxprimentes. Vêtus autem interpres Latinusnbsp;vfus eft verbo fucccdcndi latclumpto. Sic i-detn interpres, Dù niclis 5. capice, Darius, in-quit,MçdusfuccetÏK in tçgnumiquum demo-iiarcliiaà Babyloniisad Medos amp;pcrfastrâf-lataloquctcrur. Acde priorc quidem homO-nyniia haftenus. poflerior elf , quum dicisnbsp;Deuiii ordinariè fufciraire Indices : quod nuf-quam Icgilli : fed vulgatum vlum loquendînbsp;lecutus es:quo Vulgb,ncc fatis Latine dicirurjnbsp;' quod frequenter ht, id fieri ordinariè f fie qiiûnbsp;I tacra hiùoria loquitur de prophetis à Deonbsp;Jfd.' niillis antè captiuitatem Babylonicam : Mifit,nbsp;inquit, Prophetas Dominus, mittendo : quinbsp;Eîcbræornm idiotifmiiSjfignificac,Deum fæ’penbsp;niifiHe Prophetasquibus mifetum ilium po-pulum à peccaudo rcuocarcti At quum dicisnbsp;paltorcs Ecclefialticos à Deo mini ordinarianbsp;amp; continua fucce!Tionc,adcôquc per vicariarilnbsp;otdinationem ; certè longé aliud fignificas}nbsp;quant qubddc veteribus lUis ludicibus dicinbsp;poffit.Tunc enimid dicitur ordinariunsqilôdnbsp;fitexovdinepræicriptô. lam igiturperfpicis,nbsp;lurrianc, dAcclam effe tuàm vcl fallaciamnbsp;vtlinfcitiarn : amp; hoc ipfos vctCrcs Itraelis Indices; quös aducrius nos federe voluirti j in tenbsp;fentennam dicerc. Qmim cnim Epifcopörumnbsp;incccllioncm cum llraëlitaruih ludicum fuc-ccllîonc compararc vidcaris,amp;idcntidcmin-terruptafuerit vêtus ilia ludicum (vt loqueris)nbsp;luccclîio(fic enim Icriptl'i ciblftaclitas finelu-dicibuS fuiife Moabitis lubicèlos* annos iS.nbsp;C.ianançjs,annos2Cgt;. AmmonitiSiannosy.Pa-leftinis, annosiS. o: ahquantb pÔft,annos 40.nbsp;dlt;c. )efliciturprofeótó, tucceiîion.etp Epilco-püiuu’ interruropi polfeiidque cxhactuaaiia-gogic.1 Comparationc .-Vcrùm, quid multis d-P'-is e)l;audiamus Turrianum ab ipto Ttlrria-ho lefutarum his iplius verbis. Quis dubtutynbsp;l'iquit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!!tdiciimfu£eeßto,ß cum/Mcr-do- |
rcglt;î!i c',nferatMr, extr(i(irdi,';,lr!a eßi? Reèlè dicis,Frâcifcc,ac proinde ludicum fuc-ccflîo(quam vocas)non fuit cum ordinaria Pa-ftortim EcclefiçfuCCeflionecôfeicnda:quippenbsp;quû fucceffionem Epifeoporum cum veterumnbsp;Sacerdotum fuccefiîone fuprà folitns fis com-parare. Quod affers de filiis Samuelis non eftnbsp;cóientaneum illis ludicibus de quibus loqui-mur,quos Dominus cxcicabat, qnemadmodûnbsp;ipic intuo Sophifmatccitauerascxa. c.ludic.nbsp;hic autem (inquis, rc ipfum refejlcns) Samuelnbsp;pofuit filiosfuos ludices in Ifracl, veicriptumnbsp;cftï. Sam. 8. Qjtod pofteriusad ordinariâ,po-tiùs quant cxtraordinariam fucceflîonçm ipc-étarc videbatur. P’orrb non rcèfèaccipis qubdnbsp;Deus fucccniucrit Ifraëlitisrcgiægubernatio-nis ftatum appecetibus.Non enim idcirco ira-tus eft Dominus,qubd filioru Samuelis,quumnbsp;c^Tent corruptifiiml, gubcrnationcm atq; do-minatum dctreiftarcnt:led qubdcxeniplo gentium, Regem fibi expeterent, à quo libeiatio-rieroac frlutcm potiiis quàm à Deo cxpcètarcnbsp;videbantunncc agebatur de pcrfonis,fed dei-pfa gubcrnationis forma.Cçtcrùm,quia videonbsp;te vellc cum filiis Samuelis(qui dicunturiudi-ciû pcrucrtiire) tuos Epifcoposac prcibyterosnbsp;côpararemetibi omnia negate vidcamurrage,nbsp;hac quidem in parte, per meid tibi licet.Hocnbsp;àutcm,quod ridicule lilbiicis, tibi non aft'en-tiof.népe Epifcopostuinapud vos cligi,quumnbsp;Ecclefiæ Epifcopis deftitutç clamar,amp; petunr,nbsp;vt fibi oidincnturEpifcöpi : nam experientianbsp;fatisfupcrqucdôcet inEpilcopis vcftris con-ftituendis mutas elle Ecclelias , à: cos folosadnbsp;tuum Pontifieem clamare folitos:qui F-pifco-patum antbiunt,amp; aiFettanr,atque ctia ( quodnbsp;plurimùnt fit) numerata pecunia fibi côpà-ranr. Qu^ibus artibus iampridem apud vos fa-ótumcit, vtEcclclîæ fint viduæ, quippe Chri-fto, vero Ecclefiæ fponfo deftitutæ. Atquenbsp;hanc viduitatem vos anvatis , amp; ne tollatur,nbsp;quantum in vobis eft, clamatis atque conten -ditis. T V R R. J^onfeijtiitnr, Àntonibe'le: Epifeopi Presbytert ne^ue fer legernfecult, neytèefernbsp;authoritatenbsp;creitgt;idtßtnt:Ergo nu'laß-tntadhtbevda medta,necnbsp;ifßa. ordinatwtn${ttuta eß à Chrtsio (ß xlposlo/ifnbsp;tradita, (ß pér jdpo^ioie^^nobis: iß yutßc ordina-tur , A à Deo creaturßctailtt iudicef , nonminusnbsp;ijuamßßne vlLo medio crearetur, ßc. jdaronßuttnbsp;^ocatM à Deoiß conßecTjit^ts perAdoße^tßc. SAD.Vidcamus ergo quam belle i|tfe no-ftrx obietlioni rclponde3s,ac viicsaVevaS’' amp; incommodiim ad quod teadegimus in nollranbsp;Iblutionc. Voluifti cfticerc cx hoc Efaiæ loco,nbsp;Minilfros Ecclefia: Chtiftianæ nec per legemnbsp;feculi, nec per fuftr.igia populi,ncc vllius ma-giftrarus authoritate ercandos: quippc qui tales elfe dcbeant,quales olim fucrunt Indicesnbsp;illi quos Dominus in Ifra'élc excitabat. Egonbsp;verb tc hoC vrgebara incommodoiindelequi,nbsp;EpifcopoS eile eligendos ajU»(ramp;ic,ac proprereanbsp;He vcftræ quidem ordinationi, quam tarnennbsp;VOS tanti facitis, locum vllum fupctclle. SiCnbsp;autem relpondc,s : non fcquitur, inquis. amp;11-mul ratiouem lubiicis-.Quia ordinatio inllitiKnbsp;Tr ij. |
771 ad repet. T VRR. SQPHIS. ta ellà'ChnfLoamp; Apoftolistradita , amp;pcr A-poftolos, ilohis. Etqui fie ordinatur, is à Dconbsp;creatur fient illi‘ludiees,non minus qnàm fi fine vllomcdYo Ercarctur. Obteero, Turriane,nbsp;it’inêfyllogifmosad incommodumdedue.en-tcs,folüerc didicifii?Accilim (cmpcr maiicc iti-commodiim, àtencevitatum,ncc(ôlutû. Fa-teris ordinationcsn,amp; quæcô fpcôtât circ media, qinbtis vtitur Dominos ad creandos Epi-feopos : idem ipfc fatetis, Indices Ifraëliticosnbsp;fuiffc creatos finemcdiis.Curigitnr nondubi-cansita cocludam: Epiieopos igituriiió creavinbsp;fient olim veteres illi Indices creati fiintf Ti-binchxc dno videntur idemfigniSearcîyî«;nbsp;l^on À-/jLiTcec. Nam 11 tui Epifeopi creantur : fient illinbsp;Iiidicc«.pnùs:Ergo fine vlüs mediis creantur;nbsp;acpropterca ne ordinantur qnidem. Si ordi-nancur ; ergo non creantur , lient illi Indicesnbsp;prins.Hoc veto pcrlcpidiim cft,quod addis,E-pifeopos non minus creari à Dco per ordina-tionem , qnàm fi line vllo medio createntur.nbsp;Arenim,non hîc quçritnr,an ordinati Epilco-pijfint à Deo conllitnti, nécnc ; fed an qui or-dmîtnv. illi fine mediis clt;c a’afa-ac cóftitnanturnbsp;Epilcópi. Si dicis non conltituicf’/zs(ramp;)c,iam i-giriir Elaiæ loco à te produdo, rcnuntias.-(cô-Itat eiiim Indicés fnilfea’fze'tr«? à Dco excitatos)nbsp;lin autem aiSjEpifcoptSa’jutff-nitconllitui, tibinbsp;ipfc contradicis-.hæc cnim fiint tua verba(nonnbsp;minùs qnàm fi fine vllo medio crearctur : ) nenbsp;mihi referenda fint quæ dixilli in fuperiorenbsp;tuo libro iy6. dciyy. amp; fine medio eli- -gi,Fuillc Apoftolorum proprium,amp; elFcadnbsp;primitias Spiritus referendum, de quibus, exnbsp;loco Pauli à ce corrupto,loquebaris: hoc verbnbsp;non eft^OTlt;r«ÄTiKto; led ettritpaTinùi difpiitare:nbsp;quodeft Turrianicnm difpinandi gcnus.Namnbsp;quod poÜremô affers de Aaronc per Mofennbsp;confecrato, ad illorum ludicum cxemplnmnbsp;non percinet, qui àp-Uwi à Dco vocabantur.nbsp;Aaron cnim rcôfèfuic confccratus, licet noiinbsp;fuetit plane a/Àêo-«; vocatns: Mofes autem fuitnbsp;vocatns :ncc tarnen ptopterea mini'isnbsp;bene præfcdns llraelitis : nec vllus noltrûmnbsp;vnqnam dixX , cos démuni paftoresEcclefixnbsp;rcôtè confccrari,qui ap-israii vocari funt; fed tunbsp;diucrticulum quæfinifti,nccinucnifti.
Tv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratulorübicjuodconcedispenespo-
190. pulu7n , antetiam penes magi^ïratntnnon e/fe tus id ejf, impoßtioms manus^ i^c.nbsp;etium Ecclepa in ordtnandis teslitnoniurn con-fenfum populi reauirit.
Sa D.Quanuis(vt inquit ille)fcra gratulatio rcprchcndi non dcbeat:illud tarnen gratulan-di genus ingractim elt,quod limul calnmniamnbsp;coniundam habet, Qiiamohcem , Turriane,nbsp;caufænihil fuit, cur lub fincm huins cuilibrinbsp;mifii gratulari incipcrcs. Verumenimuerônbsp;qiiiatuam hancgratulacionem argnmcncilo-cii habcrc voluilfiicani igitur exentiamus. Aisnbsp;mcconcedcrc fusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;penes populiim,
aiit ctiam penes magillratum non elle. Obfc-cro te, mi Gramlator, cur pro noltris verbis fitpponisaliéna?Nondixi^etp'baviat.v ( vt falsbnbsp;^eciras}fed yesj.c,fltjjxv.Tc verb Græculuro quis
noii miretur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpretari, inipoli-
tioné manus?quod amp;infrà feciftilæpius.Certè nifi forcé lexicon aliquod Conftantinopolica-num cibi fuccutrat,vidco cuum exxZcviirMbnonbsp;Icu'cm plagam acccpillc.Sed vt adtuain gratu-, lationcm rcdcam,éxiltimopopulum,5cquoadnbsp;. eius fieri potcft,rHagiftratu mipfum,locuni habere i n Ecclcfiaftica :9«poT!Ji'içt, hoc elf, in ch-gçndisEcclelîç Minilftis:fcdnônin;i^«fii’3'*lt;nit,nbsp;hoc cft,in ipfa impofitione manuum, amp; otdi-nationc,qua Miniftri Ecclefiallici Dco conle-cranttir: quandoquidem iusillud,ordinandi,nbsp;paltorum Ecclcfiæ proprium eft. Quinetia innbsp;, ira inciinda elle fulFragia cxiftinio,nbsp;vt abfic popularis licencia atquc confiifio, Ôénbsp;præeuntcm Paltorum aeSeniorum cœtû Ec-clelialficum populi côfcnfiisfubfcquacur. Sednbsp;hac de re alibi à nobis copiofiùs craôfarmn clt.nbsp;l’orrbdum addiszapud vos populi confcnluninbsp;requiri in ordinandis Ecclefia: veilre Minillris,nbsp;nihil aliud qnàm Turrianizas, hoc clljidaftir-mas ülïcjquod non eirc,omnesfciuncamp; noiiic,nbsp;tûqucadebipfcnofli,licec concravcricatis fti- ,nbsp;mulos calcicrcs : nifi forte inccllittas in vcftrisnbsp;Epilcopis ordinandis, conlcnfum populi tt-quiri, hoc ell, déliderari, Alio etiamnum modo Turrianizas:quia tibiipfc contradicis.Ete-nim fuprànegalti, Epifeopos per populi luf-fragia cccari,adcôqucpopulum ac magilhatünbsp;iplum exclufilti ànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nuncaucem affir-
mas,populi confenfum in ordinandisEcclcfiç Palloribus requiri.
T V R R. Tu cogente rei veritata autorisati mode^ta PonttfictK'n Rotn. [eîîirnontu7n tributih-1^(1771 in decretis à te citatis legist eàt/spoteSlate/nnbsp;confirmundt Rom. Pontificer/i nb ipfis Pontißcibiunbsp;data.7n eße Carola Imperatori,
Sad.SI quandocui Pontifices,quodprætcr ius fàfquc vfurparanc, Imperatoribus (autitinbsp;cogente rei vcritatc, aut certè animo fallaci)nbsp;rcddidcrûnid fi illis laudi ducendum cxiltimâsnbsp;aliorum efto iudicium. Sed quod illi pofteanbsp;fuisartibus authoritatemdignitaténiquclm-peratorû,quantum in ipfis fuir,imminuerunr,nbsp;quotidic imminuunr,id illis fummalac minime ferendæ ambitioui ac ryrannidiadlcii-bendum elle, ira cogence rei veritacc, farearisnbsp;neccHc eft. lmb, Turriane, vide num pollisnbsp;hune nodum expcdirc. Quû cnim agnolceretnbsp;Ecclelià Rornana Pontificis eletfionéab Ini-peratoribus clic confirmandam.alioquifutu-ram irritam: limul addidit: quicunque contranbsp;hoc decretum agerer ( vtendum clt cnim corûnbsp;verbis ex can. Adrianus. Dill.63.)anatheniatisnbsp;vinculo cû innodari. Vide, inquam, Turriane,nbsp;qüonà modo hune nodû foluas, amp; quo tandénbsp;lôphifmat'û acumine tuos Pontifices libtrabis:nbsp;qui le ipli anathcmacis vinculo innodarunc,dûnbsp;aduerius hoc fiium decretum, lefcah Iiiipcra-torû potelf^tc amp; authoritatc lubduxetût, Atquc hæc de Romanorum Pontificum mode-llia à Turriano cantopere commendata.
T V R R. (duo77iodb fets Lutbcru/7i a Deo eX- ,.4. citatu!/i?^uodjignu777 à Deo datuttt accepit Lutut-rits vtfe à Deo Tjocatum eße exploratum haberetlnbsp;fiiii-ne figTiutn, forti^lt7/ias coptas ,tradi i,'/ /tta-7i;is Cit-
lt;
-ocr page 801-ANTON. S AD EEL. RE.SPONS,
773
|
nus Caroli f^.tmperatoriißrjr'e- fieri 'uhn^ie ana-thema?(^itotfietla Lutheranoritm tnterfe difiide-tMm?crc. Gedeon habnit fiff-wn y nbsp;nbsp;îepetes rune eredtdttfe a Deo voeatv. cjtni Dem tradtdit Moa-'i'ist, kitasinrnanus eiiti. Siquaras d nobts rjuod fignu a Deo datum habeam:'ii:refigt;ondebimus.,fignum,anbsp;Deo datum,ejfie Sacramentum ordtnattonis. Sad. Totara hanc tu.ani obieClioncm à miraculis pccitam diiroliiiiniis in libcllo no-llro de légitima Paftoram nollrorum voca-tionc,qucmfupcriori noflræ rcfponiioni in-fcruinius ; adcó vt quæibi diximus nunenonnbsp;vidcaiitur effe lepetcnda. Quinctiani, fi Lu-theii vocatio miraculis opus habuillct,tu ipfenbsp;nihil tale cogitas,magnum Dei niitaciilü nobis luggeris ,quo Deus Euagelicam doólrinanbsp;aLuthero aductfus Pótificios errores propo^nbsp;fitam confirmaiiit.Na fi fortiÜKiiæ copiæ fae-runtin manus Catoli V.traditæ,vt cómemo-ras(quàm vcvè,nunc nó difputo) njhilomi-nus manfit illadoéliina quam Carolus V.op-pLignabatmcc manfit tantum,fed ctiam ab conbsp;tempore vires amp; incrcmeiitû accepir,atquc a-dcó in dicsaccipit: none hic pcrfpicis fuinmânbsp;Dei potentiâ aduerfus humanas vires,provc-ritatisdefcnfioncrclucentéïQuodaisLuthcrunbsp;faóliifuiireanathema a tuis Pontificibugt;i hocnbsp;verófignum fuit,pium illü viiü à tuordPon-tificii erroribus alicniï, amp; vcritatis ftudioliimnbsp;fuiffcjqué ipfa mcndacij fedes tato animi im-petu,amp; tot tantlfq; conatibus infcvtata eil. Ianbsp;quüd feótas proponis hifce nouilîîmis tepori-buscxortasjcafquc Lutheranas appcllasmiul-tas quidé elle non negamus,fed fini til afiirma-nius illas non ellè Euangelicç doôtrintçgt;quaranbsp;prohtcinur,adtcribédas.Nûs enim Anabapti-Itas, Arianos,Scvuetirtas,amp;picrofq; ciulmodinbsp;non modónó agnolcimus,fed grauiiEmis ra-tioiiibus rcfellimus,amp; hac in paite(abiir diótonbsp;inuidia)noltri doctores lunt Pótificiis doclo-ribusdiligétiores,quippcdetucndo luo Pon-tificc tantum folicitis.Ncc verb nouü ciljàSa-taiia multas cuiufq; modi fetlas dé hæreles,tiinbsp;excitari quülux clarifiima veritacis in mediûnbsp;prodit: quodetiâ Apoltolicis tépotibus vfu-ueniire veteres hiitoriæ prodiderunt. Nam (vtnbsp;præcermittamquod dicit Apollolus, hærcfesnbsp;elfe oportere, vt qui probati func manifeltinbsp;tioj jquot;' fiant:itémquc,quod ait loanncs de vetullilfi-'Job, mis illis hæreticis,qui diuinam Chrifti natu-ram negabant iam tune exortis) perlege quænbsp;Irenæus, Tertullianus, Auguftinus, Epipha-niiis,amp;alij plerit]ue aduerfus hçcefes conferi-pfcrufit,amp;: facile mibi id allcnticris quod dixinbsp;dehærefibus à Satana exci taris, vt lu ce veri taris oblcu tarer. Quod 11 ex dilî'enlionibus du-cenda elfet argumentatio ad negandâ Eccle-hanr.ccdójTutriane, ccquænam Ecclelîa fu-pereU'etJnonnCjiplisetiain Apollolisfuper-ftitibus, lubortù eft de legalibus cæremoniisnbsp;in Ecclelîa Chrilliana diffidium'Et,quum A-poftoli è viuis excclTiircnt, quanta fuit in Ec-clcfiade die Pafehç cclebrâdo dilienfio’quàmnbsp;diu infclixilla côtrouerlia inter Chriftianosnbsp;cxarfitîquoufque crupit?ltem:quot Epifeopo-tum lires fucrunt ab imperatore Conltanrino |
Scholafi» ifinbsp;Seittt’i'it,nbsp;Diji 10. inNicænaSynodo coniponcndæ?Dics me de-ficiat, fi vclim veteres de hifcc rebus hiftorias rcccnfere.Atquevtad vos redcannquàm longo intcruallo ab Eeelcius Græcis dilîidetis?nbsp;quotdoôtrinæcapita, quæ vos præcipuaclTcnbsp;creditis,intcr vosamp; Græcos controucrla funr?nbsp;Romanum Epilcopum fummiim omnium a-gnofciris,at illi negant:purgatorij flammas ac-ccnditis,quasilli extingunt: amp; permulta lunenbsp;alia in quibiis plané à Græcis dill'entitis.Dici-giturFrancilcc, patiarifne propterea Tiircasnbsp;Üc infidèles Eccleliæ Cliriitianæ inftiltarùMa-nct,Turriane,manec,inqu.î,Dci veritas,qiian-tumuis licet homintim maculæinterced.'it. Acnbsp;ne ptçtermittam vaiiam de Cœna Domini dif-putationé(quam amp; Inc videris inntieie, de vosnbsp;tertio quoqucveibo inculcallis ) dilceextuisnbsp;Scholalticisqui feripfenit quæltiones in libronbsp;Sententiaru Lombardi : Tres olim fentenriasnbsp;de Eucbarillia diu multuniqtin Ecclelia tuif-lcjdonec tandem in Synodo Laterancnli opinio de Trâilubftantiatione, obtinuit:ejuâ nosnbsp;rcpudiamus.Scholaltici veio qui fucrunt turnnbsp;doctores,tum æquiorcs,non na inlultaruiitnbsp;iis qui Tranllubltanciationem negabât,vt vos 4-Set.nbsp;hodic facitis. Sic cnini Alliaciis Cardinalisnbsp;Cametacenfis de tribus illis Icntentiis dille—nbsp;rcnsillle modus, inquit, qui ponit lubltâtiamnbsp;panisrcmancrc,nec répugnât ratiüni,^ecau-tho^itatiBlbliæ;lmócl^faCllioradintclligcn-dum dé rationabilior,dé non ponit accidentianbsp;fine fubicCto,quod clt vnû de dilficilibus quænbsp;hic ponûtur.Hæc Cardinalis ilie Icholalticus.nbsp;Denique, ne procul abeam, reuoca in menio-riamquætu in ftiperiorc tiio libro obiter ( fienbsp;enim loquebaris) attigiiii dchac qtiæftioncnbsp;nondum inter Pontificios définira : An Papanbsp;fit fupra concilium, an veto concilium fupranbsp;Papam. Qiaæ quidcm quæftio quanti lit rao-nienti quum agitur de Ptimatu Pontificis,nbsp;non ignoraùi,ac propterea verbovno, fednbsp;nullis rationibus, illiccosdamnalti, qui Pa_nbsp;pam concilio fubiiciunt. In qua tarnen Icn-tentia Ecclefiæ Gallicanæ doctores celeberri-mi fucrunt : neque id tibi Hilpano concèdentnbsp;ParnienfcsTheologi,qui fi te lublimcn femelnbsp;rapucnnt,fcntics qtiam lint illi in difpiitatio-nis palæltra dé te,dé tuis lefuiris cxercitatiores.nbsp;Et quia,fat fcio, Cardinalibus deledtatis, rc-pono tibi Cardinalcm ilium Camcraccnfem,nbsp;ctiius paulb ante mcniini, hanc quæftioné ira ^teß. iltnbsp;definientem : In fadto fidei, inquit, Papa eft rejunif.nbsp;lubieclus itidicio generalis concilij. Hæcille.nbsp;Exquibtis omnibus intelligipoteft, latif-ncnbsp;firmum fit tuuiilud dift'enlionis arguroëtuai:nbsp;quant,fi pon]S,cxulcerarc malis,quàtn lanare.nbsp;Sed de hac rc,atque etiâdc miraculisà te pro-poiitiSjhaôtcnus. Natnq bd ridicule veftruranbsp;ordinarronis fiera mentum in miraculurn ce5-iicrtifti,latis indic.at te,quid fit imractilû , nè-fcire. q.iis enim rem ordinariâin.Ecclclia,minbsp;raculfi elle dixcritj atq; id, Turriane, in te necnbsp;mirûcft nec miraculu,qui te tot alia nó minus facilia nefeire fçpeantcadembftraueris. T V R R. bfiuia Bafiltum à me Citatu loci Ifidia 7.V. interpretem non potutfii alttcr refedere , aliqua T t. iij. |
|
774 AD REPET. T cauHlaüuncula, eludendatibi trat Baßlij anthori-toi-.vt AHtem intelltgas tjuemadmodutnBafiUtu a-gmfcatprincipatftm P.p^opi Rom. vide tjuareci-taut Ub.^.de Dogmatic.chara^t.verbt Dei,t^c. SAD.Noftram^vt loqucris} cauillariuncu-lanideBafilio, ti) f^kem ratiunculâ rcfcllcrc , tk-biüfti.Atenimhopcauillâs, fed fcrio tuumnbsp;U argurtiêcùhi cxBaiilio pctinpTiin capuc tuumnbsp;reilt;lt;ci,nCTrt alibs locos Bafiljj conqirirés(vt fa-cis)fcd ilium îpfun^ locum,que obiiciebas, innbsp;te regerens.Qmjjm enim Baülius locum Efaiænbsp;Miniftris Eccleiîæ accommodarct,idocuit,dc-bcrc eos elle confiliaiios,hoc cftpdä'cönfulcrenbsp;quæfaluti cônducunt,potiùs qliàrù principa-,nbsp;tum cxcrcere.Hoc qui:^ tuum P-óndtieem pu-pugit, vocifcrans,amp; me cauillatorCm,fdiliccr,nbsp;appellas.Ego vcroctiam aliud addo cxillo i-pfo Bafilij IbCo,ynde necelle fit,tuum Hoc ar-gumcntutiS ànagogicum planecorrucre'.Ete-nim Epifcbpos vis elfe ludicesîpt’csbytHros aunbsp;tcm,conülianos;arque itaalios ab aliis diïlin-guis. Contra,fie Balllius: Confiliahj fiienir,nbsp;inquitjProphctæomuesjamp;c.aflimiltsfe exci-tatutum berieficus Dominus populo fuo te*nbsp;promittinnempc Apoftolos,amp; Euartgeliftas:nbsp;cuiufmodi crat Paulus conlîliarius amp; admini-Iter noui Tellamentijamp;c.HvCcBafilius expref-lis vcrbis,amp; finccauillatione,Turfianum rc-feilens.An aiitem Bafilius principatum iliumnbsp;quem fomilias dctulcrit Epife. Romano ( vcnbsp;ais, ego verb pernego ) non e£l huius loci di-fputatc. Hic enim de Miniârorum Ecclefiænbsp;fucceffioric dilTcrimus, y T V R R. Dixt^j. te non iü aßentirilt;jui Itbera-Vag. 153. tione exBabyloniaplane excladantabhacpromif-fione. Irno penitm excladendifitnttfic enim pofieà'. yocaberisßntjait, ctuitM iaPruityVrbs fideitt. Atnbsp;mm^nam Hierafalem ad^ttam reaerßßtnt ludai,nbsp;dtet potuit ciaitat turiitta : filanórtK^ue Eccleßanbsp;Chriili eA ciuitoi itdlitia^ Item^feijiutur ; Et cumnbsp;Iudtcio redtmetur câptittitas eins, tjr cam miferi-cordta, (^c, EtEfa.6^. Qids ePl tste qaivenit denbsp;Edom? z^c. Ego ^uilo juor tuPtitiam gÿ-iudtciutnnbsp;fabttaris^Ôfc. Sa D.Quum ftatim initiotibi aliquid dicé-dum ell’ct de loci Prophetici expofirione, nûc ad finem id conaris præltarc : nimirum caputnbsp;incauda ponens : quæ tua cft in difpütaudonbsp;methodus. Dicisigicur jiberationem ex Babylonia plané excludcdam ab bac Efaiæ Pro-phctia,quod nccHicronyrnus,nccBalilius te.nbsp;îles tui vnquâdixerunt,licet Prophetæ verbanbsp;adnoui Tcllamenri Miniltros accommoda-riiit.Primùm igitur probabOjEfaiam ad libe-rationem ex Babylonia refpcxiiï'c, quæ quiJcnbsp;liberatio,redemptiortem Ecclefiæ à Chriftonbsp;faftam adumbrauit. Deinde paucis rcfcllamnbsp;tuas rationes. Prophetiam efiè ex parte de li-berationecxBabylonia inteliigcndam,mani-feftum cft exipfa ferie contextus. Hæc enimnbsp;Prophetica promilîio pendetà fup.crioribus:nbsp;adcôqj à grauiflîma ilia obiurgationc qua lu-dæorum peccata perftringcbat ipræfcrtim bisnbsp;verbis: Argentum tuum(inquiebat)verlumeftnbsp;in feoriam, amp; vinum tuum mixtum cft aqua:nbsp;principes tuideflcxerûr, focij furum,dlt;c. Hcn |
V R R. S O P HI S. confolationem capia de boftibus mcis,amp; vin-diôlam fumam de inimicis mçisjôc çoniiertani manum meam ad te, amp; excoquam ad puriimnbsp;feoriam tuam , amp; auferâ omne ftamnû tutup:,nbsp;amp; reftituamludiccs tuos vt fucruntpriiis,^nbsp;confiliarios ruos ficur antiquitus.HæcEfaias:nbsp;quæ quidem apte inter fc ita cobxrcnt vr Pto-phetarum more,anteccdatcomminatio, tumnbsp;confolatio fublèquatur.Quamobtcmquûadnbsp;llracliticam Etclcfiâ comminatiopertiniic-[, rit, nonqe iriiqdiffimû fucrit, illam ipiani Ec*nbsp;i^lcfiam omnino priuare fruiftu ciusconfola-. tionis,quam'Prophcta fubiipirî Porrbquisnonbsp;videt fimilitüdirrem fcoriærcpctitam ,amp;iplanbsp;ludicum amp; confilfariorum nomina,atquehçcnbsp;etiam verba,ficut priùs,ficur ab initio, nollvânbsp;iênçcntiam confirmarc? Ego verb (qiiod aliquot Vcrcrufn pa'cedidtuqr ,Yplim)ludiccs,innbsp;hoc loco, nöbifclligb de vetuftilfimis illis lunbsp;dicibusj'qin'rcgum temporapræceflctunt: fednbsp;plané Ghryfóitomo afientior qui generaliternbsp;locum buncintcllexit depopuli præfeébs: lienbsp;enim illc:Hoic'locô,inquit, afeenfum coru fine reditumdcnüntiatfaudi Turriane)fubllitisnbsp;videlicet è medio iis qui incurabili ægritudi-nelaboraranr,amp; ad rcôtitudincmvinefcfèci*nbsp;pientibus,quî^oterahtlpcçimé exlHbcr,e f.iænbsp;djligcnriæ.RcIiqttath idfùper ^cdclæ fpeciénbsp;' àddi t,n eç i ntcmpeftitièrVid cli cet adrçini ftra-tionem fçÉi praefcfturam probatortim Piinci-pum,amp; confiliariorumeopiam q^ui boni fin4nbsp;vt partes ciuitatisvndcquaquc ad priftiijâ rc-dêant fanitatcm,amp;c.Ncc enim mediocrisbe-ncficij loco habendum cft, fi coptingat nan-cilci principes bonos. Hæc CHryfoftomus,nbsp;Turrianuin rcfcllens, bcfiTis, hoccft, aurcisnbsp;verbis Turrianicæ fenrentiæ feoriam detet-gens.Nunc dilloluo tuas rationes,Hæc verba»nbsp;inquis,vocabcris ciuiras iuftitiæ, vrbs fidelis:nbsp;ad ludæos non pertinent : quia Hicrofolym*nbsp;ad quam ludæi reuerfi funt, dici uôpotuit ci-uitas iuftitiæ.Sola enim Ecclefia Cbrilli cft ci-uitasiuftitiæ.Paucis verbis, Tu-rrianc, tùultanbsp;ac magna peccata admififti. Num enim aridesnbsp;negate, Kraëliticam fiucIudaicamEcclcfiamnbsp;ante ChriftutTi cxhibitû fuifte veram Dci Ec-clcfiam, quæChfiftum Dominum agnofec-bat?Item:negâf-nc llracliticam Ecclefiâfuillcnbsp;famftamjac propterca Hicrofolymam diftamnbsp;fuifte ciuitatera fanéticatis arque verit.'»tis?Vi-'nbsp;de Pf.87.48.bec. Expende etiam huncZaclia-riæ ïoewÀabttaboy inquit, in medtaHterofilj-ma,ç^ vocabitarHterofolyma ciaitas veritatts, (7nbsp;mont Domini exercituum , mont fanbUßcatus. Quæ verba Hieronymus etiam fecundùm hi- irstß ftotiam de Ifraêlitica Ecclefia expofuit : amp;nbsp;Matthæus Hicrofolymamdandam ciuitatcmnbsp;appcllauit:nimirum proptcrfœdus Dci,amp;.' tc-ftimonia diuinæ præfentiç illic côftituta.Pct-petam igitur opponis Ecclcfiam Chrifti Ec-^^^,nbsp;clcliæ Ifra'cliticæ, cuius rcliquiæ Gbriftûven-turum magna Ipe, amp; fummo defidetio expe-ûabant : quemadmodum Simeon teftatustft:nbsp;adeb vt Ifraêlitica Ecclefia ad Ecclcfiam Ghri-fti referenda fit, non autcih ci opponenda, vtnbsp;facis perperam jbc contra ipfa Theologiç furi-d.rmcni3; |
ANTON. SADEEL. RESPONS. locfurntur^c. S A D. Qma quæftionem hanc qiiæ nunc cft in manibus , tanta löqaacitate rradauit Tur-lt;nbsp;rianus, vt quanquam alibi vaniftimus, hîc tarnen fe ipfc vanirate fupcraJTc vidcatur : nonnbsp;abs.rcfucrit fûmmam difputarionismore no-ftro pauciscomprchéndcrc, vt te ipfa, de quanbsp;internosagitut, anteoculosconftituta, Tur-rianiqas illas nebulas, ac verbofam Monachinbsp;futilitatem facile ncgÜgamus. Vt prober Pafto-rum uoftrorum ordinationcs non elfe veras,nbsp;neç Ecclcfiafticlt;às,fcd,vt ille quidem dicere fo-Icc^QierèLaicas : ait primos Ecclcliarum no-ftrarum paltorcs non fuiirc Epifcopos,fcd tantum Prcîbyteros, ac pröptcrcanóhabuiftc insnbsp;.ordinandi alios partorcs, qui jpfis in munercnbsp;atqtie officio docendi faccedcifcnc.Nosautemnbsp;qtnd Icntiamus do vera paftorum vocationcnbsp;turn ordinaria, tufri prxtev ordinem à Dcojnbsp;tjuotics ita ipfi vifnm crt,cxcitata: fuse à nobis dafirentaiidcm dico de his verbis (cum iudicio tcdimetiir captiuitas eius. ité: ego fum qui lo-^ot ihiuftitia, amp; potens fum ad feruandum)nbsp;atecx eodem efaia obiedhis : quæ pertinebantnbsp;¦etiam ad fideles ludæos ex Babylonia reuerfu-tosiquemadmodum rçdlè Cfaty foftomus exponbsp;fuit. Itäigiturcx ipfaScripturaamp;Theologo-ruradodtrftimorum fêntcatia ftatuehdum efbnbsp;promiffiohe liberationis, amp; inftaurationis'abnbsp;Efaiapropofitaro,vtr3nque liberatione'figni-. ficallc : neinpe turn cxBaby.lonicacaptiuitatc,nbsp;turn cam quam Dominus no.fter IcfiisChriftusnbsp;in mundo exhibitus Ecclcfiae praeftitit. ita vtnbsp;prior illa liberatio huius poftcriorii’quædamnbsp;vcluti imago fuerit amp; typus. Ncc cnim iiegarinbsp;poteft quin promiftus fucrit tedicus'ex eaptiui-latc Babyloiiica.dç fæpeà Prophetis iplis præ-didus; quam c'tiain promiflioncm hnpJetamnbsp;fuiftenemo dabitat. Ert igitu.r iniquiffimunijnbsp;prsclarum hoc beneficium omnino cxcludcrenbsp;cxlocis PtOpheticis. Atquçhæc,:Turrianc, de In noftra folutionefuit cxpolitum,di: in hbcl-tuis crroribusquos adbnern humstraiäatio- ‘‘io nojfro de Icgir. vocat. paltor. Hoc igitutnbsp;, iJUSjfupetioribus illis tuis adiieere voluirtii R.ESPONSIO ncsTurnani Ad Superiorcm A.Sadctli^ Difputatioaem de Loco X11. ex i. Tini.4. AÀ.jj.l.Tiiu.j.amp;Tic.i. Nçnegligito,nbsp;ÔkC. Ï V R,R I A N y- Si QratM à me tra^atttm luhriatm mihi efi arbitraris, fed vehementer metaisne depellt a te poßimt Diciinbsp;Presbyterinbsp;nbsp;nbsp;Epifcnpi vocabtila ad rem eattdemfiÿitfcandam infacrù ’•«F. Uteri} vjiirpatifed nin negabisyidntantyprtitsfuijfe res cjuam nomma ear am,nbsp;nbsp;nbsp;hoc poÜulajfe confe- tjaenttamreram, vtrebtù interfe differentiboi no-nan à tnterfe di^rentta indita ef'ent.'Te^ataraa-tem Clemens inQonß.Apo^olfApefiolas dtfferen-tiam Ept/copt Presbyteri à Domino dtdtcif'ei 'i 'îffinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;criptetra cjuandoeiiie Epfeopt vocantar |
Presbyterieontrd : h'sc commumtaim/umm nontolUt dif ereniiamreram, altoqai Itceat indd-cere, Angelaramordtnern non dtferre ah altis or-dtnibtu hterarchts caele 's’lis 4 ejata omnes dteantarnbsp;Angelt. Dtfce tandems^uafant alio^utpropria rerun vocabalaßeri tnterdtem commanta, qaia pht-resfuntres tyaàs tnterddm figntficare neeepfe eß,nbsp;^namfint vecabala.Qaia ergo in Eptfeopo inefior-do Presbyterij , idetreo Eptfopas vocatur altyuan-do Presbyter, Parfa^ejuta Presbytcrorurn efipra-tfe Laicts, idcirco ab éo ejaod commune habet faonbsp;rnodocam Eptfi:opts,id efi^^m ti'EineK.a'TrPi'/^Pref-bytert aliiyuando dteantar Epifcopi. Sedtu caaiila-ris tn commamtate nominum, nefeiens dtPhnguerenbsp;f'^'gt;prium a commHmyieijue\:ommHne aproprtofednbsp;^nnta cogt;fundens, vt tie conttngtt, eiui non intelU-nuncirt priniis quærcndtim cft: Anj lurediui-no, (o|i Lpifcopihabcanciusordinandi,nonnbsp;autetn Prcibyteri,qucmadmoduni proponitnbsp;Tuirianus.Qina veiocxpreilis Sçvipturç locisnbsp;nitiiTiur,cx quibuscfHcimus,Epifcqposà Prcf-byteris non fuillc Apoftolorum temponbusnbsp;diftinôtosdcdEcclcliavuinPartoics.nuncEpi-fcopos, minePrefbytcros faille, linevilo vdnbsp;dignita.tiS} vel gradus difcrimine, noininacqs;nbsp;hîc Mona(husçlluaiis,priniùm conatur locosnbsp;illosclaiiflîniosobicurarcideindcinluacaftianbsp;rcfugicns,fctutâtux Pontificuin Roinanoruranbsp;anchoticace: Anaclctum vocat:Clementcm ac-ccrfit:Lconis,lunocentij,adcôque iplius con-fuctudinis fideni imploratnuni qnæfcripht a-libi hîc rurfus incuicaciquafi inlipida illa ciâ-bc, quo fæpius reperira, co (it futura fuauior.nbsp;Quinetiam (forte vc cranibcm illani condirct)nbsp;oleo Chrifmatis fupetiora lua perongit argu-mcntaiac me nihilominus rcprchend’ir,qui di-xcrim in principio fuperions noÜiîe lolutio-nis, Turrianum in loco valdclubiico verfati.nbsp;Nam quemadmodum profani Veteres frumé-tum ad Çcterem, amp; vinùad Bacchum autho-rem vulgb refcrebanr.ita profanus ifteMona-chus oleû Çhrifmatis ad Epiicopos auchorcsnbsp;iiatcfcrt, vt ftatuat, oleû iftud elle vcluri proprium Epifeoporû «Açplipav.ad quos iolos iusnbsp;eonficiendi Chrifmatis pertincat.Ncc fane conbsp;eóntetus fait,fed ab oleo ad acctun\digrcdiésinbsp;Vt, fcilicct, noftcasobicôtioncs diluât, cxcla-mat me elle fraóliim amp; conuiótum, mifcrum,nbsp;hærcticum,Elymç confimilcm,mendaeüs,do-lis,fallaciiSjCauillacionibusfuriarcinatu.Quidnbsp;plurarmc diris quoquedénouée, quem ne vllanbsp;qiiidé rcfpôdone dignarerur,nih propter üm-pliciorcs , qqibusillefcdtbitoré elle profite-¦ t'ur.Denique vbi à me difccl]ât,in Lutherû fer-tilr magno impçru amp; recitatis aliquotj3nihbusnbsp;fabulis in Lutheri nicmoiiâ confidtis, eû tandem ad inferos,fcihcet,dctrudit.Plæc cft fum-ma argumentorum Turriani in hoc poftrcmonbsp;noftrçdiiputationisloco.Ego verôpnmùm o~nbsp;raniû,malcdi(fta illa de côuitia, quibus vcl pis T t. iiiji |
¦n6 AD REPET. TVRR. SOPHIS.
|
Lutheri tnctnoriatn, vcl noftrasEccIefias, vel nicipfuminfeftacur,hoc eft,totidéiMoiucliif-moslefuiticosjvna (ilcntij liturâ dclco.Dcindenbsp;ilia omnia quæfpecic aliquam amp;formamar-gumcntonim habere vidcntu r,hoc vno cóne-xo comprchendo.Clt;izyaer»z/ff jSjpwz/ijTradttw-nes ^poaolK£ a Clemente cenfcript£,veteres do-èloTés aliquot alij Pontifices Rom. teslantur E-ptfcoposfilos hitbere ins ordtncittonis. Ergo inre di-tuno foil Epifcopi ins ordinntionis habent. Negoconiequcnsmecenim ilia omnia fu-periora iusdiuinutn conftituiintded Scriptura îacra,cx cuius puriffimis fontibiis ins diuinumnbsp;hauriri debet:quod amp; alibi amp; in principio bu-iufcedifpiitationis aducrfus Turrianum con-firmauimns.Quarc vitiofo illi connexo vcrumnbsp;nunc fyllogifmum opponimus, Plihili^nod deFlitititnr exprejf Scriptnr£fnn~ damento.)iuris diitint CjfefE heoiogice dictpotef. Eloc dogma folos Epifcopos habere ins ordinan-di,deEiituaiir expreßo Scriptura fnndamento. Hoc tgitur dogmaiSolos Epifcopos habere ins or-dtnandtyitiris dtntni effe,dtci Theoiogice no potefi. ' Maiorem propolicioncra copiosè cóhrma-uimuscùm in principio huiuspoftcriorisdif-purationisaduerlusTurrianum: rum in libel -lo noftro deverbo Dei Icripto aducrfus hu-manas tradicioncs.Ec certèjli vcrum dicimus,nbsp;iusdiuinum non aliunde quàm à diuinis tabu-lis peridebetmediuina cum humanis confun-dantur. Minorispropohtionis veritaspatebicnbsp;induclionc teftimoniorum omnium quç Tur-rianus protulit ad fuai Icntentiæ conürmatio-nennquæ nos lingula rcfcllcmus.Quarc tcncatnbsp;noftra conclulio omnino ncccllc cil. Ecquisnbsp;porrô, nifi fuafpontedcfipcrc velit, vnqiiamnbsp;exiftimauerit, rem ranti momenri ( liquidemnbsp;Poncificiis habcatur fides ) ab Apoftohs fuiirenbsp;prærermitcendamfEuoluanrur quç dcEpifço^nbsp;porü oHicio feripferune Apoftoli,illà,inqiiam,nbsp;accuraccperlcgantur omnia, nullum verbumnbsp;de hoc peculiar! iure ordinandi,nihil plane denbsp;ifto commentitio Chrifmatc vnquarri reperic-tur.Quid.’hoc vnum quo(li Turrianum audi-raus)Ecclefie vica,falus, cófcruatio nitirur, line quo nec Eccltfiæ fuccclEo,nccipfi Epifcoinbsp;pi cllcpofsut, ab Apoftolis nofuille exprcllisjnbsp;dilacidis, amp; ligfiificantillimis verbid expolitfi?nbsp;fueruhe-ne Apoftoli ncghgétiorcs Anacleto,nbsp;Clemente,amp; rcliquisciufmodi Rbmaais Ponlnbsp;tificibus,qui dchocEpifcopo‘rû.iure,de Chrif-mate Sc cohmilibus aliis rebus libros tam accurate confcripfcrunt ? Ablit vt ho'c vcl cogi-tcmus.Sed quæTurrianus alrert iam nobis au-dienda tant. |
Non negabis (inquit Turrianus)resprias fuifle quàm nomina. Age,Tarrianc,non id nc-gabo: atqucctiam ( quiaillud oblitus cs) tibinbsp;fuggcram rationcm ex philolophico illo val-lo, quo videris tantopere deleClari; ncmpc,nbsp;quia resipfæ fant mcnfura nominü,non contra. Verùm,quidinde tibi accedac,non video:nbsp;nifi forte velis concluderc Epifcöporum ius iicnbsp;ordinationem , quam vrgci, longeante Apollolos cxtitiire : nam,Epilcopi vocabulüfoilfenbsp;Apollolorum ccmporibus vfarpatum , vi-cillim, mihinonnegabis : acpröptcrea ctiannbsp;nó negabis, quu vocabalii Epilcopi fæpè A-polloli vfarparinr, amp; fcmper propriè ac vete,nbsp;hoc cfonûquam Turrianicè, locuti fintivoca-bulumiltud non aliter vcl inrelligcnduni velnbsp;vfurpandu hodieellc, quàm olimab Apolfo-lis vlurpatum focrit.At nunquam Apoftoli vitnbsp;font hoe nomine in co fcnfu,quo voshodienbsp;loquimini. Reïtat igiturvt vosabuliuèxaS'nbsp;pfgnç-ixà'; Epifcopi vocabulü vfurpetis. Qui'’quot;nbsp;ctiam ita tuum argumentum in te ipfutnvr-gco.Ius illud deprimaria dignitas Epifcopi rc-fpeólu Prelbyterorum, aut crat Apoltolicisnbsp;temporibus:aut non crat.Si non crat : caulauinbsp;pcrdidilti: ÏÎ eranprofervnum faltcm tcftinio-nium quo illud pTobes. Nam li vnus debebatnbsp;Prefbyte ris præelle qui vocandus eilet Epitco-puSjCurigicur Apoftoli Prelbyteros appellantnbsp;EpifcoposPoblccró,Clemens iltc tuas de Ana-clctusde fopcriori Epifcoporum gradti tato-perc foliciti, num Apoftolos hacm parteki-pcrarunt?At,inquis,Clcmés Anaclctusrcmnbsp;haue ab Apoftolis,amp; Apoftoli à Chrifto didi-ccrunt. Itanc tibi videtur? Sed foit-nc hoe di-cendum in aurem vel Clementi,vcl Anacleto,nbsp;ac nó potiùs fanftiftimis Scripturç monimen-tis conlignanduin ac poftcris omnibuspio-dcndum,hoc inquam,quo(vr vis) Ecclcßaipfonbsp;continctur.-Quamobrein ego ita potiùs c.x tiionbsp;argumento concludo: quandoquidem voca-bula non font ante res ipfas, amp; vocabulum E-pilcopifoit Apollo lorum téporibus,ncc vn-quam ita, vt vultis, ab ipfis Apoftolis vfurpa-tu m, vos igitur abuti Epifcopi vocabulo, nccnbsp;tantiim nominis, fed etiam rei diitindionemnbsp;adinucnilfc, Apoftolorum temporibusinco-gnitani. Vcrùra, audio quid addas:Coinmunitatcin noininum, non tollere differentiam rcruin-Atque ita loqucris,vr fi plane conftarct, Apoftolorum temporibus illam rei dilfercntiainnbsp;cxtitilfc. Communitatem nominum Epilcopinbsp;amp; Prcfbytcriin fcriptis Apoltolicis video: reinbsp;diftcrentiam non video. Ego igitur ita contranbsp;ftatuo: Si plura nominafemperadhibentur.'ibnbsp;Apoftolis ad rem candem ftgniric.'mdani : vo-cabulorum communitarc,rci quoque coinnuinbsp;nitatem inferri. Nemo negat Prclbytcros innbsp;IcriptisApoftolicis dicinbsp;lOfOiç-â'Qiç,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li qua font limilia. Ec- quid igiturcaufæ tandem critquamobremex illis vocabulis nó polïim cfficcrcipliusrci có-munitatem? Cur enim vnus ex Prelbyteris fi binbsp;vendicabit nomé Epifcopi,autnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S“'* omnes Presbyteri dicätur Epifcopi amp; Teç?Ateniro,inquis,fcqucrctur,Angclorumot-dinem non diftcrrc ab aliis ordmibus Hierar-chiæ coelcftis. Vidcri polîîs veile tjuodâniodonbsp;fateire quod antca tuos Epifcopos amp; Presby-tcroscum pfcudoprophetis.adeóquc cum Bs-laamo comparalli, qui nunceos cum Angelunbsp;compares.Scd nc forte nimis in hoc argunicn-to exultes, noli putare, me duci authoritatc u-liusDionylij qui foa curiolitarcin caquxnobis abdita font perrumperc le polie exiftini't .nbsp;uitiquum tarnen Paulus dicat fc raptum in •1 |
ANTON. SADEEL. RESPONS. 777
|
radifum audiuiilqeineffabilia verba que non li-cut bontin loqui: aóeó vc nobis'.ntticerc po-tiùsdcbeaciiir.ple-xilla Angelorum defenpeio quam Apoftolus ad Hebr, propofuit. OzzzwTjnbsp;iuqnit i funt mtniiiratirresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtntHerjj cauja gt;Mitü:iturpropter eos auihxredes criintfalu-zh. Videcnim quam perplexe amp;ambigiièd’c iftisAngeloru öidinibus ip(i Icholaftici fcri- 'nbsp;pferint poib Lombardum, amp; ex inceacis illis, finbsp;poteft, certi aliq^uid ftattie de tùoTum Epifc'o-”• porum dignitatc. Vcrtimcniinucro qiua tüis Epifcopis nihil cft cara Angelis eommuncj ccnlco ab hoc argutnento deinceps abltineas»nbsp;(^inttiara quam te id parum adiüürcc, vel exnbsp;co poccras cognofccrej ^uódttri dobtores tra-‘•'tiit, dunt, varios Angelorum ordines nobisinno-tcfccrc'cognonnhatiöne (hc enim Lombar-dus-.)vnde efficitur, fcbola'lbcos hacimprimisnbsp;ratione duci,quód ex variisAngelorum noini-nibus,varios quoque ipforum ordjnes ftaruennbsp;dos elle etedidcrinr. Atenim , inquis, omnesnbsp;dicuntur Angeli.Rcótèifed fi Scriprura de An-gclovum natura at que ofEcio dillcrerct,amp;nortnbsp;tantum Cherubim amp; Seraphim vOcaret An-gt;nbsp;gclos, fed etiam vic.iffim Angelos hominarcçnbsp;Cherubim ßc Seraphim;quxro, an Cherubimnbsp;amp; Seraphim ab Angelis natura amp;ofticio di-^Tini.3. ftinguercsîMinimcpüto. Qi.*‘are hoc idem rc-fetad Epifcopósamp; Prelbyceros. Quumenimnbsp;Paulus eorum oflicium dcfcribic 3 vocat cosnbsp;piomifcue amp;. fine difchmiiie, tum Epifcoposjnbsp;tumPrelbytcros: atque inde tibi colligendumnbsp;cft, Epilcopprum Sc pielbyterorum vnum i-démt|ue oSicium elTe. Tua igitur bmilitudönbsp;ab Angelorum ordimbus petita quam clau-dicct, Turrianc,fatis,vt opinor, animaduercisinbsp;Licet cnim omnes ordines vocentür Angcliinbsp;taincii non vicilîim omnes Angeli vocanturnbsp;Throni,Cherubim,Seraphim, PotelLitcs. Erras igitur qiiura dicisin väriis Angelorum or-dinibus eile communitatem nominum,quuranbsp;potitisnorainis communicate, dicetc debeas:nbsp;nempe nominis Angeli. At Epifcopi vocan..nbsp;lur Pre(bytcri,5lt; vicilhm Prclbyteri vocancubnbsp;tpifcopi in icriptis A poftolic.is, vc ante a nobis dictum cft: ac propeetea hic non nominisnbsp;cft, led nominum communitas. Melius fortenbsp;itadiccrcs {ne plané noftrain opem cibi dene-garc videamur)nomcn Miniftrotum omnibusnbsp;ns qui Ecclefiaiticis funguncur olficiis concic-nirc pofte; vt Aiigclorum nomen omnibusil-liscœleftibusfpiritibusiamp;nihilominus in iplisnbsp;officiis Ecclcfiafticis eam eile diftindioncmnbsp;adhibendain, quam Apoftoli tradiderunt. Sit;nbsp;Diaconi non func Epi'copi vel Prclbyteri, amp;nbsp;lamcndicunturMiniftri ex propria vocabulinbsp;fignificatione. SedquiaDiaconi pctfpicue di-ftmguuntur àPàftoribus Eccl-lia; rn Apbfto- |
. lorum fcripcis, idcivco nominis communitas iron facit vc cos própcerca cum Eccîeflæ Pa-ftoribiisconfundamus. Idem procuidubiodenbsp;Lpilcopis amp; prefbytetis cenferemus, li Apo-ftuliahosab aliis diftinxiftcnt : qui litam ac-‘•‘uratc Diacqhis Ecclefta; ab Epifcûpis finenbsp;Ptelbycens diftmxerunt : obfccro, num idemnbsp;Leere ncglexiftencinter Epifcopos amp; prtlby-teroSjfiquideiTiEpifeopi fupcrioremgradumnbsp;fupra prelbyteros habuiftenc ? Num cenlcs,nbsp;Turriane, q«i in reieuiori adeo diligetts fue-runt, eos fuilTe in re (vc'vulcis) longe grauilfi*nbsp;,ma négligentes ? Ablir baicà pris hominibusnbsp;eogitacio. Nunc argumentum iftud tuum in conbsp;retorqueo hoc lïiodo. Si variés elle Angelo-rum ordincsex variisjtiorùni noihinibuscolii-gefcdtbemus(vtcenles)adcóque alios aliis ef-dclupcriords, quandoquidcmalij Angeli, all)nbsp;Archaiigcli nominantur. Ergo vcide.m limilinbsp;racionc ftatuanius inter Eccleiiæ Paftorcs,o-portercc ipfarn gradus Sc dignitatis diftinbtio-né ccrtis nominibus faille in Scriptura ligni-.nbsp;ficatam : quæ profeStb non eft minus accuratanbsp;indefcribendis Ecclcliaftici Minifterij gradi-bus , qtiam Angelorum ordinibusproponcn-dis.Atqui nufquam Icgas in Scriptura Archie-pifeopos, Archiprelbyceros, Archtdiaconos:nbsp;quæ quidem vnum nobis profèrenbsp;nempe lefum Chriftum Paftorum omniumnbsp;principem. Ex quibus facile eftcuiuisiudicaquot;nbsp;rc,iftam dignitatem amp; ordinum diftinbfio-nem,non tradicam ab Apollolis, led ab hominibus fuifl'c pofteàincroduôlam. Qu^ia verb cenbsp;doótoré vitro nobis exhibes à quo dilcerc dc-beamtis, propria vocabula fieri interdû communia,quia plures ftint rcs,quàm voc3bula,aßnbsp;propterca qui Epiftopi lunt vocari ahqtiandonbsp;prelbyteros. Sccontrà:tupotiùs, midoclor,nbsp;difcc,non ànobis, fed ab iplis Apoftolis, nonnbsp;folùm tot fuifte tunc vocabula, quoc res crane:nbsp;fed etiam plura : quu illi variis nominibus i-demEcclcfiæ munus ac Miniftcrium fignifi-carintmempe vcitaipfius muncris Eecleliafti-ci dignicas magis clucerec, Sc ad illud obcun-dum Miniftri ipli redderentur diligentiorcs^nbsp;Itaqueapprimè velim Turriane, ferio apudeenbsp;cogites? an noninte veriftimè quadret qaodnbsp;mihiobiicis, me omnia confundere, corumnbsp;more qui nonintelligût quç loquunturiquan-doquidem vt probes Epifcopis nome Prefby-terorum pofte tribui, Sc contrà : hanc fcihcecnbsp;tacioncm adducis : ejuod plures lint res quàmnbsp;vocabtilaiatque interim dcillis ipfis vocabu-lisagimus quæ fuerunt ab ipfis Apoftolis vlur-pata, adcôquc plura adhibita ad rem candemnbsp;fignificandam. Denique hoc tuum loquendinbsp;genusferendum noneft,quum ais Epilcopuinnbsp;aliquando vocari Prelbyccrum Sc contrà. Nos.nbsp;cnim aftirmamtis Apoftolos , non aliquandOjnbsp;fed l'empcrfquoties de ordinariis Eccleliç Pa-ftoribus loquuntur ) Epifeopum Sc Prelbyccrum pro vno eodémque vfurpaft'e.Tu after ïr-ÿanv, fl pocesme nobis poft hac cuurniftud,nbsp;(?/z5'ÄW«fto,rcponas. T V R. 7*heodoretits in Ept/}.ad PhiliCwn E-pifcopii:id eiT, CincjKit Eheodorett/i)tMn Presby-teris : i/troqne eratn nomtne tnne vocnbnntttr -vt perP^icipotesi Ailor. 2a. FaadEtt.i.yocnbMi-(itr^ inqnit^ non ante,ndtcit, ecfdemejfe. Idewnbsp;ChryJbPlofnM tn Epiitola ad Pht'tpp. Identnbsp;Eheophy/a^htf : lionne legis Eput.'^. alna-deti Pontijicis duos elfe ordt,te s facerdotM», E-pifcoporiitnfct'tcctPresbytero-itm. Quornodo tn 11. ¦Pan 07, |
778 AD REPET. T YRR. SOPHIS.
|
his catùllAris, a ihncnon aniio. Ttt indignus vifus es afmibui Cià ego rejpsndere debuifle/n ,fedfacionbsp;id propter ftrnpliciores qnos decipis, t^nibns debitornbsp;fnrn^ SAD.Ecqnod cftiftiid argumcntum?Thco-dorccns Sc aliquot alij dixcrunc Pi’cfbytero's quondam fnilFe vocatos Epifcopos (inqiiis;)nbsp;Ergo tunc PrclLytcri non crant Epifcopi-.quianbsp;Vctcrcs illi non dicût fuilFc Epifcopos: fed vo-1n jrpiß. catos Rnire Epifcopos. Difce tandem , Fran-àd Tit.s. cilce,(vthoc tuumtibi rcgcrâ) quoticlciinqucnbsp;rgt;ïR tgt;s,- telles producimus, nunqiiam clTc nohis ex eonbsp;Cæ.OZjot. argumentandum, quod illi telles no dixcrnnt,nbsp;led ex coquoddixcrunt.Vciû quid facies Elie-ronymo? Idem ell(inquit ille^Prefoyccr qui E-pifcopus.Atqiîcindc vellcrille Can.Olim dc-promptus cil.Aude nunc lacerate tuos Cano-ncs,amp;(vt vulgè) dicicut)in folem riium meiere:nbsp;dum aiicem cum illis ages, ego ftabo clarilfi-mis Apolloli verbis , quæ tu tarnen obfcurarenbsp;voluilti. Sicemm Paulus apud Lucain Prcfby-Aû.io. tcrosEphelinos compcllans; yîttenditevosnbsp;totutngregem in ejno Spiritus S. vos consiituit Epi~nbsp;fcBpos adpnfeendarn Eccleßam Dei. Audi,Tur-rianc,Conllituit,inquit. Quarc tu nimis exiliter dixilii, illic Preibyteros vocari Epifcopos,nbsp;quando aÜirmac Paulus illos elfe conftitutosnbsp;Epifcopos. Atcnim , inquis , Theodorcrus,nbsp;Theophylaólus, Chryfoltomus, exillimaruntnbsp;Epifeopum alium elle àPrcfbytcro:fatcor.Hanbsp;buerunt enim racionem fuorum temporum;nbsp;ftdtiuum agnofeant Preibyteros fuillcolim,nbsp;idqucab iplis Apollolis vocatos Epifcopos:nbsp;fateantur ergo, de tu quoque fatcarc necclFcnbsp;cil,Preibyteros fuillc Epifeopos^quia Apolloli reôle amp; propric locuti font ( qux fit autemnbsp;visuominuin, cxvallotuo philofophico , amp;nbsp;ex libro ifis.bjueitç forte didicilli. ) Rcdlc c-nim dixit Augullinos verba elfe ligna rcrum:nbsp;aut(vt alij malunt)circff-v De Anaclcro illo tuo quem tories inculcas, fiilque deque.Nam quibus oculi non lunt fa-fcinari pontificiis erroribus, illi aperte vident,nbsp;Anacletum ilium, vcl quiettnque tandem fuc-ric illaruro Epillolarum autlgt;ôr, patum fuilEenbsp;folicitum detemporibus Apollolicis; fed tau-tiim de Romanæ fedis principatu magis acnbsp;magisaugedocogitalfe.Quare tuum Anacle-tum amp; Clementcni, hoc elt, tuum, ac tuorumnbsp;Pontificum cornucopiæ, tuâfquc indc,vcl ca^nbsp;uillationcs,vcl nugas depromptas ab argumé-tisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, de à diiputationc Theologica fcmoucorlicet hoctevaldc vrat, fat fcio,quôd ad tuum ilium Clemcntcm lc?illatorcm,de adnbsp;Anacletum Epillolarum conferiptoré, vtrun-que autem Romanum pótificcm nihil folcamnbsp;rcfpondcrc : de,vt mihi videtur, libcntcr exfâ-miliari tuo Palquillo Rom. hanc liidæorumnbsp;obicélioncm vfurpares.- Non rcfpondes Pon-tificizEgo veto,T urrianc,tuos rontifices cau-fitmfuam agentes, indignos relpôlionciudico.nbsp;Quodaddis vicillîm ,mcindignum vilum elfenbsp;cur rcfpôdcrcs: indignum quoque cil ad quodnbsp;«..Corto tcfpondcam. l\Z.iw(tnqilit [^aulas') »on ^uifei-pfiiffi commendatiisprobams eß :fed ejiiern Dominas coin,nendat. Quantum autem debcas fim-pliciôribus quibus imponcrc non definis,amp;nbsp;quàm fis,non illis tantum, fedetiam Deiitidi-cio obnoxiuSjVtinam aliquan locognofcas.E-:go verbad tua Sophifmata rcfpondeoSolo-monispræccptumaudicns ReEmondeßulto^nenbsp;fibifaperevideatiir.Ç^^m enim tefimpliciori-bus debitors,hoc cll,corü te doéloré elfe pro-fi'tearis, de me inlîpiétem tertio quoque verbonbsp;âppellcstneccHe ell,ribi valdc fapere vidcaris.nbsp;Sed de hac tua flulta fapientia.haólenus. |
Tvrr. îd! on ornißt Paulus Eptfeoportm or-dinem Ephef.^.i^amauthoritatem Dionyßifecu-tiy dixirnus ,prtnios Epifcopos propiùsfuccedereiii locum .idpoltolorum,deinde reUyuos Epifiopos ^uinbsp;fitnt Prophètepopulorum.i. Cor. li. Pofùit Deits iiinbsp;F.ccleßa tjuofiam primurn Apnliofosfeciindo Pro-phetas,(fc. Epifcopos vocauit PropbetasiPaiîorcsnbsp;tÿquot; doSloresintellexit minorés PasioreSy infrà Pro-phetas.Itayueßmul dicit, PàPîorès docloreSiUoitnbsp;autem,alios PaPîores,altos doEtorcs. SAD.Nosautcmnon Dïonvfij,fcd Apolto-lorum de ipfius Scripturæ authoriratetn fcqiii-niur,amp; pernegamus c.x hoc c.^.ad Eph.colligi vnquam poliefuperiorem ilium Epifcoponimnbsp;gradurn , quem poil Apollolorum temporanbsp;homines inlUtucrunt. Acprofcélbnöpollumnbsp;fatis mirari vetlnim illam in pariendis Mini-ftcrij Ecclcfiallici gradibui , fœcunditaccminbsp;Quum enim ApolloluS quatuor,aut qiiiiiqiienbsp;ad fummum,gradus rcccnfucrinqui fubfecutinbsp;funt, longè, fcilicct, Apollolo diligcntiorcs, /e ‘nbsp;inllituerüt Primates, Archiepifcópos,Chore- Zj'-pilcopos,Epifcopos,Parochos,minutos Pref-byteros,hac iliac curfitïrcs, amp; millarum nier-caturam facientes. Adde Archidiaconos,Dia-con©s, Subdiaconos, Acolythos,Exorci(las,nbsp;Lcdlorcs,Præccncorcs,Succcntorcs,Conceii-tores, Olliarios. Et quis enumcraucritomiresnbsp;iftos numulariostcmplum Dei profanantes,nbsp;atq«e inde Chrilli flagello,di diuini verbi po-tctia ac virtuteextrudendos.’IllosomneSjTur-riane, oculis longe pcrfpicacilîîmis in hocnbsp;Pauli loco ad Ephcf.de i.Cor.iz.fcilicet vide ¦nbsp;re potuilli.Nos verb,quodn3m litillud viden-digcnus,vidcre nópolïumusrquü ca que lunr,nbsp;de quç omnes vrdét,ipllt;* liô videas(cralfilfimasnbsp;dico Ecclefiæ tiiæ corruptclas:)ca verb qua: nónbsp;funr,alfirmcstc vidcrc.-atqucitadill’crasdcniisnbsp;Epifeopis vcl pfopiùs'vcl longiùs fuccedentib.nbsp;vt fi ex Iur.(quos aliquâdo citas)qu3ndâarbo-ré côfanguinitatisfvr vocâtjnobisdclcribercs. Tvrr.i.'Timot.’^.IjOcushic-docetPresbyteros eßeftibieSlosEpifcopts ejutaad Epißopumperttnetnbsp;proiiidere ne Presbytert mercede fua ßaudentur.nbsp;Siue tgitur Firnotheus Epheß Epifcopus, iam eßtnbsp;càput aliorum Epifcoporum fuie prouiucts,ßueß-turus erat^ ad eurnpertinebatvidere, vt Mtnidrinbsp;nonß-audarentur mercede fuat cfc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Sad. (^i bene prefant Presbyteri( Paulus J dtipltci honore digni habenttir :nbsp;xirn'e tjui laborant in fermone doSlrinn. Arque hæc, Turrianc, dicis ad fuperiorem Epi-Icoporum gradurn pcrtincrc,quibusPrclh)fe-ri lubicdli clic debeant. nempetuomore,’’'nbsp;quant ex pumicchauriens. Perri net, inqeiis,nbsp;Epifeopum, prouidcrc ne Prt Ibyrcii inereyd’ |
ANTON. SADEEL. RES'P.O'NSi 779
, gjftnum , quem nobis affingis, rtdarguas ex îci.entia.pttitè di fputandi,obiiös,'4ie quatuornbsp;tettnjnospro ttibuspofui(i'c:fcd dumquatuornbsp;vis nun^crarCjtFCs tantùln pioponis: forte vt i-ta faltein rideat ledor,t|uod tefafturutn pol-licicus es:tertiû cnim rcrmimi affignafti, pres-bytcri vocabuJurn.ofXiu'WA-^wc accepturu , vt aii;nbsp;hîcaueem fubfillist-At ego poftulo vcquartuinnbsp;illiuB rerminum profc'ras.QHidî tii nc abvnonbsp;ad quatuor vfquenutnerans, tnentofiâpeidi-difti J Qiii's iHiid vooabulû j9ei homonymiamnbsp;vfurpatumpro dtlobus renninis vnquam nu-merarit? Arque^vr videas num rcétèintélligasnbsp;quid fit terminus, meinini tc aliquando iii’hoCnbsp;fecuddo.cuo libroinedium tcrniinuh),confte-xum appcllare.Sed tua ilhim aTrtf.jJ'suiriat' vale-re iubcamus.Quia verb non formaram fyllo-gi(mum,fedfentcntiam meam tanuim expref-lera.m,quam tu voluifii in't'yllogifmi formainnbsp;redigerc,neque potuiftitagè, nos (yJlogifmumnbsp;noilrum formemusboemodo,
laborant tn fermons nbsp;nbsp;nbsp;doCirina., ijfunt tn
mintlterio Ecclefafiico pretfianrißirnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Preshyteri Ecclefia pajlores, laborant in fermant çf doElrina. ¦' .i
Qytare PresbyteriEcclsfi -paßores ifttnt in mi-nifierto Ecclefiafitcoprttfl'anttfrmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
• ‘ HÎC quid redarguas ex-re refeire vclimmam vtraq-, propofitio confirmatiir ipfis Pauli ver.*nbsp;bistadcb vr de complcxionis veritate meritbnbsp;dubitari no poffit.CuiusfyllQgilmi vim, fi peris vt paulb latitis cxpilicemus,lic habeto : Quunbsp;Paulus agerct de honorâdis Ecclefiæ Miniftnsnbsp;ordinarns, cos procuidezbro figniheauit quinbsp;pnmum in Eccltfiallico ordinegradum obti-ncbant.Eccui enim vnquam in ment-em vene-rit Paulum,quum de hotiörandis EcclefiæPa-ftoribuslermonem hdbcrcr,præternn(Iô fupc-rioregradu de inferioribus târùm faccremcn-tionem î Ai Paulus eos imprimis honorandosnbsp;eile dicit,njon qui Chrifma conficiunt ( vt fo-mniatTuttianus) aut qui imponut mantis or-din'idis,aut etiâ, qui pi a.Uunt ipfis Prcsbytcris,nbsp;cófque vnguntjOtdinant ,atque illis(numcra-tâ prius pecunia) Ghrifma diucndunr quo illinbsp;hiorituros perungant,(itidcm pretio conftitu-to;) amp; fexcenta eiufmodi quæ volunt Pontifi-cijEpifcoporum elle propriamihil, inquam,nbsp;talc Paulusifed, maxim'e, inquir, honorandt funtnbsp;ijMilabordt infermone dotlrtna. Quamobrem,nbsp;Francifee, non video cur Prcsbytcris Ecclefiænbsp;Paftoribus tuos illos Chiifmaticos Epifeoposnbsp;'debcasanceferre. Sed iam expendamus quamnbsp;'pentè fyllogifmum ilium fuppofitum redarguas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interEftfeopos-, hoeefiyEpt-
fcupiymepVï^ylaboranrinverbodotEtna. Quid? dixi nc vnquam cos qui lunt inter r rcsbytcrosnbsp;ptxllanriibmi, vocaiidos efie Epifeop’ospo-tiùsquàm prCbyteros? Hoc igitur tuuni cit,nbsp;nonmeum : tuam enim illam diltinótionemnbsp;Presbytcri coramuniter ôt proprièaccepti, nónbsp;agnofco;amp; earn eile contraria icriptis Apoilö-licis,ex ipfis Apoftólorü icriptis dôceoiquan-doquidcm nullus ell in illis locus vhi nomennbsp;Epilcopi proprièacccptu (vt vultis) alicui tri-buatur qui fit fiipertor oidinariis Mesbyterrÿ
fiia fraudchtur r aiqiie id tarn 'fidehrer dicis, quàtn fi faris inter nos'conftaJrc(,'Epifcopós,iu-rediuino cirePrsfbÿtdris fupcrióres.Vcrü quianbsp;pctitio principij,non dtargumentufn : bbc e-tiam ad alias tuas confimiltsiricptias rclcga.^nbsp;nius. Atyinquis, TimotfaeusEpifeopus aut rûçnbsp;iara eVat, a’ut fi.Kurus crat caput Epifcoporum,nbsp;fiix prouinciæ. Idem error qui'fuprà, aut peiornbsp;etiam.^Timotheurri enim ftiifie vnqiiam t.ilcrnnbsp;vfel Eptfÿoputn,ycl Archiepilcopum, qualcmnbsp;vosfingitisipcrnegamus. Quèid fi cxiltimasinbsp;iiullisbccrePrdfti.yteris,curarc vtfiio.rum coHnbsp;legarum ratio liabcatur , vebkyiy,eiH'er ertastnbsp;quinetiant eadcrevalda perplcxas babes ra-^nbsp;tioiics; Nelcisenim fuerit-nc tfim Arebiepif-copus,an pollea futurds eilet. Atenirii,Fearidi.tnbsp;fce,tuaifihiec dubitationonparum officit tuxnbsp;¥t?nrentiæ. Nam fi turn crat Archicpïlcopus',nbsp;cur id non probas.di non erar,qiH)rlum Paulusnbsp;iubet Etini facéteqdætu exilfimasab Archie-pifeopis prællafidi ciïe?Præterca,lt;^ii)d hoc initiât ;tuam fententiamde rure EpifcopipCa pro-•ponefd quæ putas ab ArehiepifeOpisi cile fa-Citfi-dia ? loeularem -profeEló audaciaitf ! Nonnbsp;potes'pi obai'e Timorhedm fiiific Epifeopum)nbsp;amp; lath de illius Archiepifeopatu cogitas.
p, T V R R.Antonitii vultrtrefatere ex Presbyte-Epfeopttmy zfc. RevitaPo argitmentiim iitts, lit rtdeatfaltem lebiar.Hanc virn habet argumentationbsp;fantpriamp;fiantfßtmt inter Preiby'teroftd efinbsp;Epifixpt , laborant tn verbo dutlrina. ‘Atquinbsp;Presbyten de t]Hibxf latjattttr Panins, laborant innbsp;'^erbo (f dotirina;Ergo Preshyteri tie cjatbru lotjtâ-'titr Paultts yfutit prfßantißtmi inter Preshyteroi\nbsp;hocefiyEpifeopt. Elan-fe.!]tiitiri:ytita inmaioripro-1*4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ P'gt;'^^hytcri, fnnt Eptfeopi cum ahis Epi-
^'quot;^'•fcopls comparatt. In altera fumptione yPresbyteiii proprie dfb intelltgendi funt. 0 'valentem dialeUt-eum, cf priora Arislotelts Analyticafuperantem !nbsp;ijutfumptiones or conclufionem e.x ejUatuor terminis neElit,Alam: Qui fnntpraEiahtifimi Etter Pref-byteros: vnus eß terminus:alter.-laborantes in ver-bo or dolb'ina-.tertiustPreshyteriyhomonyme acce-ptusytd eßyproprtCyi^ communiter,
SAr),Ecce,rifiim etiam captat Frâneifeust idquc pcrlepidè .-ac fortalïîs id monachû tiril -lauit,alt;lcóqucin rifum impulit,quod mentio-lie.ni file ipfc feccrit de Turriano creando £-pifcopo(quippc fc uumcrat inter prxftantilfi-mos Prefbytctos;)atque me id yclle,homo mi-nimè malus, mihi exprobrat. Quod fiitaeflet,nbsp;iam proculdubio inter nos conueniret: hoce-nim te iamptidtin aftedtare amp; arribire, Fran--cifee, 1'atis eltomnibus manifeftum. Ego verbnbsp;tcPtcfbytctujn,hoc ell verum Ecclcfiæ.Paito-rcin amp;dodlorcan t'llc nojïagnolco,tantùm a-beftvt ad obtinendom^Epifcopattim me fuf-fragatorcjcxpcblarci aut iperare debeas. Sednbsp;iam rifum Icbtoris videamus. Forniafti t'yllo-gifmuni,nonnotlrum,lcd tuuintfabfit cnini ànbsp;nobis vtlyllogilmum aftirmatc cônclùdétcmnbsp;llruamus in fcciinda figura, quemadmodu fa-^s:quod fatis.arguit quàm fis ip£c vales dialc-wicus,yt loqucris, amp; quale tandem cire pofiitnbsp;Callum tumn philolophicum.) Atcpie vt.lyllo-
780 AD REPET» TVRR. SOPHIS.
in Ecclefia docentibus ; fed paffim amp; promif-cue idem dicitur amp; Epifcopus, amp; Prelbyter. Neque nouuiHell plura adhiberi vocabula adnbsp;idem munus fignificandum,vtita magisdeno-tetur ipfius muncris prseftantia. Sic Ecclefia-rum præfcbli dicuntur PaPlores, quia pafeunt;nbsp;DoHoreSy quia iocenf.Epißcopi, quia obferuancnbsp;atque fpcculantur:'S))»lt;!6r“Te(,quia præfunt;«/«-«Aquia ducunt amp; aliis præcunt tum dodrina,nbsp;tum cxcmplo. Presbyterimtem vocabulum abnbsp;Ifraelitisad Chriftianos tradudu eft: Ar quan-quam proptie nomen cflætacisierat ramen nonbsp;men dignitatis amp; prxfcdura:,amp; in co fenfu abnbsp;Apoftolis vocabulum illud fuit vfnrpatum.nbsp;Sed de nominibus hadenuj : atq; ctiam de tuonbsp;illo deformi fyllogifmo. Acfi ineaudics,Tur-siane, pedem figes in Clemente, amp; Anacleto,nbsp;neque tuam pofthac fententiam examinabisnbsp;ex prarceptis rede amp; analyticè dilfcrcndizquannbsp;doquidem magis vetfatus es in Anaclcticisnbsp;fomniis,quam in analyticis argumentis.
f'l. T V R v..CitaPliCan.Ecce ego.çfHieronym.ad Vag.i.ot. l^epotianutn.Sed exvtrocjue conPlat Epifeopos ef-fe Presbyterls rnaiores. Qyiomodo ejfugies crimennbsp;corruptela prauaricationts? Idem Hieronym.adnbsp;Euagrium. ^tadfacit Epifeoput in Eccleßa, ^uednbsp;nonfactat presbyter.,excepta ordinatione? H ac ille.nbsp;dit a ^uidem funt tjua Epifeo^tes potefitn Eccleßanbsp;t]ua non poßunt Presbyterr.fed facts habuit Htero-nymttrft exempltgratta de poteflate ordtnandi me-TP a 10} ^tntjfet. Diets Presbyteros eße dpoPlolica grattanbsp;fuo modo parttcipes. Ergo conßteris, non ex a^uonbsp;eßeparttetpesfed infa Epifcopos.
Sad.Ego protulerâCan. Eccecgö.amp; Mie-ronymum ad Nepotianum: vtdoceremtum ex Vcteribus, turn exveftris ipforum dccrctis,nbsp;conftare, munus docendi in Ecclcfianon minus incumberc Prefbyreris, quam Epifeopis:nbsp;ac propterea ex his Pauli veebis : Presbyteri lt;juinbsp;beneprafunt, dupltct honore digni habentortrnaxi-me ^ui laborant tn fermone çlr dollrina ; cfficicba,nbsp;quu ad Prefbyteros id quod præftantiffimumnbsp;eft, pertineat : vos ab Apoftolis dcfciuilfc, quinbsp;Epiicopum Prclbyteris præpofucritis. Verbanbsp;Canonishæc funt. Quiafcriptum eft, inquir,nbsp;Ptefbytcri duplici honore honorentur, maxime qui laborant in verbo Dei, prædicarc cosnbsp;‘^^^^^•H?lt;^^^*^°*’:VcFbaHicronymifunt:Pef-jo,. fimæ conluccudinis eft in quibufdam Eccle-fiistaccre Prefbyteros amp; præfentibus Epifeopis non loqui : fi alij,inquit Apoftolus Paulus,nbsp;fuctitreuelatumfcdcnti:priortaccat : poteftisnbsp;enim per fingulos prophetate, vtomnesdif-cant, amp; omnes confolentur : AT, Spiritus pro-phetarura Prophecis fubiedus eft. Hæc Hieronymus. Ex quibus Colligo, in tradenda do-drina Epifeopos cum Prefbytcris fuillc abnbsp;Hieronymo coæquatos.Iudiccnt ergo Icblorcsnbsp;num veve me prxuaricatorcm appcllaris. Atc-nim, inquis j ibi fatetur Hieronymus Epilco-pos elTc rnaiores prclbyteris. Cette, ncc ctramnbsp;dixi id negari ab Hieronymo in illo loco. Fla-buit enim rationcm fui temporis : quum iam-pridemhumanum illud de Epilcopis inftitu-
tum obtineret : fed affirme, Hicronymum di-xilTc,prifcis Apoftolorum temporibusinftitu-tum illud locum non habuilfcjVt paulopol^ yidebimus:adeôqueHicronymum Epifeoponbsp;rum faltum qui iam turn crac, grauiffinicrt-prchchdiire:quum, in ilia ipfa Epiftols ad Nc-potianum : Epifcopi,inquit, facerdotes le ellenbsp;noucrint non Dominos. Scdpræclarèfcilicclnbsp;nobis exponis hæc verba Hicronyroi.Quidfâ-cit Epifeopus (inquit Hieronymus) quod non Jnbsp;faciac Prelbyter, excepta ordinationc ? Tu verb : alia quidcm funt(inquis) quæpotcft Epifeopus , quæ Prelbyteri non polTunt : fed ordi-nationem propofuit,exempli gratiâ. Veruni-cnimucrb, Francifee, perinde locutuscftHi^'nbsp;tonymusac fi diccrcc, Epilcbpum nihil facerenbsp;quod Prelbyter nô faciat, fi ordinationeni cx-cipiastat tu lie cxponismihil aliudfacinhoccftnbsp;Multa alia facit.Sed,cxcipic ordinationcm,in-quis. Fatcor, mi homo, quia tempore Hicto-nymi is erat return vfus:ac proptcfeatQiuid fa-cit,inquic,Epifc. amp;c. verbo præfcnti vlurpatOnbsp;nempe facit. Hoc verb non agitur inter no» annbsp;temporeHietonymi, Thcophylaûi, Chryfo-ftomi, amp; conlimilium foli Epifeopi ius ordinandi habuevint ( qnod non negamus) fed an ,nbsp;Cemperitàfùcrit inEcclcfia fàditatum. Audi /Jf*nbsp;igitur quidnam eade rc tcllecur Hieronymusnbsp;in ilia ipfa epiftola. Apoftolus(inquit)promil-cuè docct eoldem elfe Prclbytcros, quos Epil-copos Ph.ï.Abt.ao.Tit.r.amp;c.Q^bd autem po-ftea vnus cleiäus cil qui cæteris præponcrcturjnbsp;in Schifmatisremedium faduro eft,ne vnul-quifqucad fetrahens Ecclcfiam Chrifti rum-peret. Hæc ille. Ecce tibi,Turriane) diferimennbsp;temporum »nctuquodpoftea fancitum amp;in-troduélura eft , ad prima ilia Apoftolorû tempora referas. Sed iam me vrges meis verbis»nbsp;qubd dixerim , Prefbyteros elfe Apoftolicïnbsp;gratlæ,fuomodo,participes;Ergo,inquis,con-tixc'ris non ex æquü,fcd infraEpifcopos.Sicci-nc verbaaucuparis, monachc.’ imb verb,infranbsp;Apoftolos : quandoquidem ita funt participesnbsp;Apoftolicæ gratiacjvt tarnen non fint Apollo-li : quæ quidem mea fententia adeb pcrfpicuanbsp;eftjVt ncc tuas illas fophiltnatum t«idiculas,nbsp;nec verborum aucupia reformidet.
T V R R. TheophylaElm in Epift’ cttm Pauli i. Ttw. ^.ßc exponit, cum impofin'gt;f‘^nbsp;manuum Presbyterij, td ePi Epifieporum,nbsp;i^od diets me nuntium prtort tnea fententit rtmt-fiß'etfalßtm eß'.non intellexiPii cut fententia ntui^nbsp;tturn remitterem.Ego ^uod dicituri.adTim.i-cut/tnbsp;itnpoßtione manuum mearwn prtùs referebarn aAnbsp;ordtnationem Ttrnothei Presbyteri: poPleu retuUnbsp;ad ordinattonem Ttmothei Eptfcopi de ijua ft mennbsp;tto i.Ttm.^.Obitcts Lucam c.iifed Presbytermtf^ Tttquot;nbsp;proprteßgntfcat eonfejßtm Presbyterorwn’.cointnu-ntter verb,ßgntficat confeßitm Eptfioporum.
do -vero communtteri quando proprie accipteriugt;* ßt^ex circuni'lantta tnteüigendum eß. Inhodot^nbsp;Jigntficat plures Eptfeopos, tjuia ordmatio Ep'f^~nbsp;ptftaplurtbut Eptfiopitnan PresbytertSy amp;nbsp;tnnesV eterestradtderunt: Q^probat tpfa conßetu-do, diidt Ignatium in Eptf. ud T
fi-
%. ’“'Al.
ANTON. SA DEEL. RESP-ONS.
Quid ell Epifcoptts,inqmt,mßquifapra omnema-gidratumcE potellatem esl,!^!' omniumpoteSlatern habet,quatenus habere potejl homo-,falEis pro viribus imitator Chrilli Dei? quideSi Preshyte-rMm,nifi cœtusfacer,conßliari; Qf conßeßores Epi-fiopi? H £c die .Item Hieronym, ad iSlepotta.Pref-1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intereße debent conßliis : quo-
' rdam eß ipßPresbyteri, vt legimus,Epißopi nomi-nantur : fecundum quod diblum efl ad Epifcflpum, Noll negligeregratiam que data ell ttbipertmpa-fitionem manuum Presbyterfl ß alibi ad maioresnbsp;natu, id e/l, Presbyteros : Qui vospofiiit Eptfleoposnbsp;fegere Eccleflamfluamiaicl.i O.Hacille.quemodonbsp;¦l'ira poteris à tuo telle captus?
Sad. Adconfirmandam tuam fententiam propôfuerashæc Pauli 'tcxïotuNe negligito do-uitm quod in te ell, quod datum eflttbiper prophe-tiamcum impoflttone manuum Presbytery. Egonbsp;?cro hoc iplo Pauli loco fretus, tuum errorcmnbsp;cxipfa vocabuli fignificatione rcfclleba.-quûnbsp;Ptclbyterium fignihccccolcfTum Prefbytero-rutD,nonautcm Epifeoporum. lam quidcon-trààffcras, vidcndtim clt. Thcophylaclus, in-quis, ita expofuitt in Epift. ad Philipp.Fateor:nbsp;arque ctiam addo,Veteres aliquot in cade fuif-fe fententia. Sed nego id vlla racione ex facrisnbsp;iitcrispctica probari pofte. Qipinetiam locumnbsp;protulicx Luc. zz. ex quo manifeftu eft Pref-nytcrium à Prcfbytcris elle didum, amp; coetumnbsp;Prefbyterotum fignificare: quod nobis ta'cen.*nbsp;tibus ipfa vocabuli ratio fans indicat.Tu verbnbsp;fic dtlfinguis, Prcfbytcritim piopriè qiitdemnbsp;eoiilcHbm Ptcfbytcrorum , fed communicer,nbsp;ftgilLficarif confcftiim Epilcoporum. Admittisnbsp;igitbr propriam illam figniheationem quananbsp;ti'gco'iat igo non admitto communcm illamnbsp;qfiam tit comminifccris. Quare dcbuilti illamnbsp;lu b iefto a liqu o 'S cri p t u ra: rollim oui o conti r-marc.poftiilat,inquis, löci circunftanria vt innbsp;Palili loco prcfbytcrimdc Epifcopisinrclliga-ihus.Qui tandem,c)btccio rcfpoudcs: ordina-. tiohFmmbflpotuille ab alhs fieri quàmab E-pifcóipis ; àc- propterca à prefbyrcris fabla nonnbsp;fuiftCidtquc iM rcLiolux'riS’ad folitam ilia tuamnbsp;pi'incipi) pcticinncm.Nam id de quo quçcitur,nbsp;tu pro racione lumis.Citasautcm aliquot Ve-tetesyamp;/Gan.Eccc ego (quern.tu perperam exnbsp;bjiift.Hietonymi ad Ncpor.deprompruin pu-tas)ex quibus vis efticere,vocabulum prolby-tetij apvd 'Paulum dcEpifcopis incelligêdum;nbsp;fcd'cgô huiufee rei tum à tc,tum à ruis tefti-bus p'ottulo ratiotiem,hoc.ell, fundamentuninbsp;aliquod in Scriptura.i quo loco tui dodloresnbsp;' feinpeV hætcrunnadeb' vt Scottis ille fub'tilisnbsp;difputator non poftiefe cxtriCarc ex Can. legi-'Tiïis.Dift.^j.Siccnim illciln primiciua Eccle-fii,iftquitjöon erat diftcrentia inter facerdo-tes dc Epilbopos.Hæc ftle.Etclariftimis verbisnbsp;tïftatUt iHierOnymus humanum clFc inftitu-tutu p^t-Apoftolorurn tempora iniroduólu,nbsp;Vf vmß 'cflet clcéliiS/qui præponcrccurcæte-ris.SîcigiturexHieronymo(quo dicis nos elfenbsp;côuiilosj concludamus.Si nihilpotcft facerenbsp;Epilcopus prætcr ordinationcm quod pre-ff’yrer nonficiat (vt dixic Hieronymus, amp; ru i.'Pet.j.Pafcitc Dci gregem , qui penes vos cft.nbsp;vcRcmcntcr inculcafti:)Ergo in ordinandi iu- Aft. 20. Acccnditc vos ipios amp; torum gregemnbsp;Vv.j.
7^1 re Epilcbpus pr.Tponitnr prcfbytcris. Arqiii,nbsp;quod Epifcopus Prcfbyreris præponirur,hocnbsp;poft Apoftolorû rcmpora paularim in rcmc-diumSchifmatis faótum clt(inquit Hicrony-itius/amp; prefbytcri, cxEcclcfiæconfuerudinc,nbsp;fubicóti ftrnr. Epifcopis (inquit idem Hieronymus, amp; tu ipfc confuctudincm proponis)nbsp;hinc igitur ego colIigo, Epilcopos folos nonnbsp;ante prcfbyteros,habereiusordinandi huma-no quidé inftituto: non ante vllis Apoftolorûnbsp;prçfcriptis.Atqi hæc dc ineo telle Hieronymonbsp;nbi confiance,licet cum corrumpere volueris.nbsp;Prodeat nunc Ignatius teflis tuuscQmd cfl,in-quir,prcfbytcriu,nifi cœtus facer, cófiliarij amp;nbsp;confcirorcs ipftus Epifcopi?(ri;^t^«Xo/,inquif,)^nbsp;a-iuiiJ'piuTctirü ewiirnó'sr«. Audis,Turrianç, tcfténbsp;hune tuum,non pro tc,fed pro me tcftimoniunbsp;dixiftc? Nâ fi nihil aliud eft Prefbytcriu quàmnbsp;cœctiS corum qui font cóftliarij Epifeopucer-tè non Epifeoporum fed prcfbyterorumcon-felfum fignfticat,idquc Ignarij teftiraonio quenbsp;aduerfus me teflcm produxcr.as. Ergo,Frauci-fcc(vt tibi tiia regeramus^quomodo clabi po-terisà tuo telle captus;Vtrùm,hciis tu: nóunenbsp;animaduertis tc,nihil talc cogi(anccm , tuumnbsp;pontificem ipflus Ignitij mucrone cófodcre?nbsp;Nâ ft is dcfiniturEpifcopus,qui fupra omnemnbsp;poteftaté cft(vt afhrmat Ignatius Epifcoporunbsp;caufam agens)vbinain tui ponriticisfedé col-locabis?Scdiam pcrnegamus.Nam quod va'-dc laborasin cxponcndisiisqiiætc retraiSlailcnbsp;in libris tuis fupcrioribus dixeras,libero teillinbsp;molcfliacquippequi Hoccifaciam tuas vel ex-pofitioncs, vclexpofttionumrctraólationcs,nbsp;vel retraólacionum conciliariones.
T V 1lt; R.5/ Timotheia nbsp;nbsp;TtiMnö fueriit £tgt;i~
r ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ r ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ nt T' ¦
Jcopi ijnia];uerHtjucijperegrtnattomt I ault, Ergot-lgt;fe Pattlw nonfitu Epijciipm. Jtc: Paub-u relupuit Cretit Tirü.'Ett.i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoe eH abnd ijuamprie.fi~
cere Titd Epifiopii Ecclefii Cretefi? E)tcis Epifio-pos aibgart adfede, tjtto tnhtlpotuitfl'nlti'M cogita-ri. Aleltus Cabttnns ejiiam tu, ipuern tnterddfetjui ^rßd.4f.c. files,etfieum Confeßtonipia oderPit. QwfcjUis ergonbsp;{loe^uebatur ante de Epi/copts') Ecclejia Tjmtts regi-me ac car am fußeepertt, hate dtuinit vocabottis legtnbsp;ebligatamfe eßeßetat^non quad velatigleba addt-ilus pedemmde moaete neqaeatc.Rogaui t^ tJt,nbsp;remaneres Ephefiie^.c.TtmotheasQiTidu tiofnenbsp;nu comitésperegrinatiotia Paalt poslqoaßle Ephenbsp;fi, hic Cr.eta ordiaatas eil Epifcoptts.--licet abqua^nbsp;do eos Paulus adfe vocauertt.Ex ChrjfoJlw.io.....
S AD. Si ignoras Epifcopis fcdcsceitasafri-gnandas elfe ,.!n quibus.illi fungaucur olHcio; tu profeóló non Sçrjpturâ tantum, fed ipfa c-tiam décréta, ipfos Ppniihcuin canones teqiicnbsp;adebiptura ignoras, qui id afïirmafti in libre»nbsp;tuo lupciiore pag. m. Quôd fi id noili, fei-to igicur Timocheum Titum Pauli comités amp; eius peregrinacionû focios, Epilcopos,nbsp;amp; ordinarios Ecclelia: Paltores non lui lie:nbsp;Quædam igitur reftimonia prottiamus. A.ct,nbsp;iq.Qmirn per fuft'ragia crcalfent per lingulasnbsp;Ecclelias prcfbyteros, amp;c.Tit. i.vt conlLituasnbsp;oppidatim preibyteros licut ego tibi mâdaui.
Ibid.
In Ep‘ lid
Tit.c.1-
781 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;AD REPET.
in quo' vos Spiritus fanófcus conftiruit Epifco-^osad pafccndàm Ètelefiam Dei,amp;c. ù fiqui firic loci confjnrilcs,Præterea vt tibi gratifice-mur, proferatnüs aliquot Canonesillius Clementis quo tu familiaritet vtcris.Sic cni m iIlenbsp;fuis fcriptis nomen Apoftolorum prætcxcns:nbsp;Dicimus(inquit)Epifcopofuam deferent! pa-rœciâ non liecre in alieriara infilirc, quanuisnbsp;à pluribus fuerit violeter atrraäusifi non eft a-liqua rarionabiliscaufaquæho'cvrgeat ipfumnbsp;facere,amp;hoc nonifcipföifed iudicio multorünbsp;Epifcoporuni amp; exhortationc maxima. Item:nbsp;cuiufque nationis Epifcopos feite oportet inter eos quis primus !it,amp; ipfum pro capitccc-fere,neque magnum quid agere line ipfius iudicio,lila verb vnumquenqtie duntaxac agerenbsp;quæ ad fuam paroeciam pertinent, amp; ad iocanbsp;nibilla,amp;c.Hæçtuus Clemens deEpifcoporunbsp;primatu valde qujde folicitus(vt vides} fed ta- ïnbsp;men cuiufque Epifeopi principatum certis fi-nibus dèfçnberts;q’aum,fcilicet,foli Romanqnbsp;pontifici,boc cftjübi fummam in reliquos q-mnes poteltàtcm referuaret nullis locorum fi-nibus tcrminataito. Ex bis igitur manifeftuninbsp;crt Epifcopos habere fuas fedes,fiue parœcias,nbsp;amp; fuam Sparram,quam illi coleredebeant (vtnbsp;c(t in vcteri prouerbio) adeb vt nec Timo-theum nec Titura Epifcopos fuilTe cenfeamus,nbsp;quibus nullam fedem certamaflignatam legi- ¦nbsp;mus in Apoftolorum fcriptis. Née tarnen exi-ftimamus,Epifcopos fuis locis cfl'c velutiglè-bæ addiôtos* ( qupd videtis nobis obiieereexnbsp;Doftore Calùiiîo dilFercnre de ipfts Ecclefiænbsp;paftoribus, non de fuperioribus illis tuis Epi-feopis vt dieis} fed earn cireillorum conditio-nem vt pequefua fpontc ftationem fuam dc-ferere, ncque line certa ftatione temerè vaga-p debeant,’ Qujimobrcm dum addis ex noftranbsp;fententia CQnfcqui,Paulum non fuilfe Epifeo-
¦ pum, fatis fupérque promis te nclcirc quid fit diferiminisinter Apoftolos, amp; Epifcojios or-dinarios Ecclefiæpaftorcs,dè quibus loqui-mur. Sed,quia locum hune in fuperipri noftranbsp;difputationetraôtauimus, amp; pàulô pôft ctiamnbsp;jraétandus erit, hoc tant ùm dicam ; tequumnbsp;paulum Epifeopû elle diceres, fimul eius paroeciam proponêredcbuiire.Nam apud vos E-pifeopum fine titulo nominari,vt audio, religio eft. Abi igitur, inepte, quem non puduitnbsp;paulum c fubhmi grad'u Apbftolatusin ordi-nem Epifeopotum deturbare. Quidni autem?nbsp;quum(vt paulô póft nobis,quanquam inuitis,nbsp;audiendum erit) eum etiam ad vcftrum vfquènbsp;prefbyterorum ordiném deiieias? Sed addisnbsp;Timotheum amp; Tituqi non fuifle focios perc-grinationun} Pauli poftquäm Epifeopi creatinbsp;¦funt : videlicet ille Ephëfi , hic veto in Cretànbsp;infula:licct,mquis, ^aulus,cos aliquado adfcnbsp;euocauerit.Paucis rcpetqm quæ fufiùs à nobisnbsp;de Timotbéo amp; Tito alibi diéta funt : ex quitus tuum iftud commeptum facile euanefeer.nbsp;Primû, quæro ex te vndenam colligas Timotheum fuifle creatum àpaufo EpifcopuEphc’nbsp;finum.Nimirû profers hæc Pauli verbafnullûnbsp;cnim aliud folctis quod fciâ ex facris literis te-;Çtimpniu recitare.Rogaui tefinquie Paulus Ti-
Â’«Î4.
TVRR. SOPHIS.
motheo) vt rcmaneres Ephefl qpuni profici*' cerer in Macedoniam. Agnofeo verba PaU“’nbsp;Turrianc : fed nihil in illis video de cónient*'nbsp;tio TimotheiEpifcopatu.Quid?bçccinccft^'nbsp;pud vos confecrandorum Epifeoporumfor-niulaîSiTimotheus erat EpifcopusEphefiflU^»nbsp;fuit-ne rogandus vt in fua parœcia remanetct?nbsp;fortalfc alludis ad morem tuoruin Epifcop®'nbsp;rum,quibus in fuis parœciis pcrmanerc,vidf-tur onus Ætna grauius : ac propterea nunfl“®nbsp;in illis permanent,ac ne rogati quidein.lta-ncnbsp;præficicndi tibi videntut Epifeopi ?iniô vetonbsp;quis non facile vel ex ipfo loquédi generc ani*nbsp;maduertat, rogatum fuilTcTimotheumvtadnbsp;aliquod tempus Ephefi pcrmancrcr EccWt^nbsp;cqnfirmandægratiaîScd quia rpibi non cte-dis,lege ergo quæLucas commémorât Aél-i®nbsp;amp; faltcm crede Lneç narratiti, quemadraodunbsp;raulus confeûq illô’itinctçcuius meminit innbsp;EpiftolaadTimptbeum j rurfûscum accepf'nbsp;rit comitemj aç fuarujn peregrinationum lo-cium.Etina etiâ Paulus Romam vfqueadfcvonbsp;cauicpaulbantequàmMartyriocoronacetur,nbsp;vt videtc licet expofteriore Epift. ad Timoth.nbsp;Stude, inquit, venire ad me cito : nam Demasnbsp;me dcrcliquit, amp;C.amp; in Epift. adHcb.Scitotcnbsp;Timotheum fratrem noftrumb'beratum ellenbsp;(inquit Apoftolus) cumquo ,âcclcriùs vene-rit,vifam voE:ex quo fatis intelligi poteft, Ti-tttptheum nûnfubftitifleinEphcfiotû Eccle-fia.Eft Igitur, Francifee, Clcmenriouroqui-dero,fed puerile tarnen hoc argumétum; Paulus rogauit Timotheum vt Ephefi remanerct:nbsp;Ergo PaulusTimotheum ercauit Epifcopumnbsp;Éphefinû. Difcamuspotiùs ex Aótis Apofto-licis,Timothcum fuiftcvnumexiis qui paulonbsp;in obeundo Apoftolatus inuncte miniftta-bat.Sic enim Lucasfvt cpmplureslocos con-fimiles prçtctraitta;n)MilEs,inquit,in Macc-,donïam duobus cx iis quripfi miniftrabant,nbsp;Timothco,amp; Erafto^ ipfcfpaulus J fubftititadnbsp;tépus in Afia, amp;c.Sic Paulus vbcat Timotheu jnbsp;euuifyii. Jdem dcTito diétum velrm : Natnnbsp;ex eo quod Paulus reiiquit Titutn ïn Creta,nbsp;non fequitur cum fuilTe Crcténfem EpifcO;nbsp;pum;Etenim paulus nominàtim addit ratio-nem cur eum ibi teliquerit, amp; fuorum man-datorum facit mentionem.Aliud eft igitut rc-linquerc Titum in Creta : aliud, Titum illius Titinbsp;infulx Epifcopum vclArchiepïfcopumcon-ftitucre.Vctbum enim iïlud fatisindicat,3da-liquod tempus ibi fuilfc Tito commotan-dum ; atque id clariflïmè perfpicitur ex bisnbsp;paüli verbis:^«»?« mifiro Artemamnbsp;.^ychicnm ^fiude venire ad me tiieofolim: amnbsp;illicdecrent hybernare. At Chryfoftomus,in-quis, exiftimauit Titura fuilfe Cretenfem E-pifebpura quem Paulus accesfiuit vtab co di-feederct doótior. Audio Chryfoftomum ,lclt;fnbsp;vcniain dabit, fi no ea poflbm adraittete qu«nbsp;non video cum fcriptis Apoftolicis confenta-nca.Quorfum cnim fuum gregé dcfercrct Titus vc colloquio paulireddercturinftfudior,nbsp;quum cum Paulus amp; in hac Epiftola copiosènbsp;quæ faciéda étant,docuerit:amp; poflet deincep’nbsp;per liteias agere, fiquando opus cllevidete-
-ocr page 811-r
tur?fuit-nc iis omnibus qui picrate amp; dodri-nainftitucndiet3nt,ad paulum necefl'atio ve-iiiendum? Imo veto Paulus ad alios(quoad e-iusfieri potuit) irefolitus eft,docendi gratia, amp; fuæ prælentiæ defedum identidem fupple-I« tfi/?. leepiftolisconfcribendis. Melius igitur (mconbsp;quidem iudicio) cenfuie Hieronymus Titumnbsp;ab Apoftolo vocari quumeum haberet ntcef-farium (inquit.) in Euangclij Minilterium. Etnbsp;Uli Thomas iplc licet cum plcrifque Veteribusnbsp;Titum credidcrit fuifle Crttefeni Epifcopum:nbsp;h.anc tarnen profedioneiia exponit;quoniamnbsp;indiguit eo paulus inadiptonum prædicatio-'Timnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scdquid multis opus eft? Audiatur
iplc Paulus,qui Titum à fe.in Dalmatiam pro-fedum fuillc teltatur, quum ipli paulo iam niors appropinquaret. Atque ha:c de Timo-thco öi Tito nobi? dicfta fine.
T VRR.Dtcii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopif fn-
'SUo. perwrer : fedhocrépugnai Senptur^ Pauli, l. Cor.
U. ( i^uam Ept^iolam fcripßr ante t'.lam t^ua/cripfit ad EpheßosJ Pofuit, imjutt., Dem in Eccleßa pri-’’‘J i.tL j4potlolos,fecundo Prophetas, tertio Dotions. Prmißunt Eptßcopi Adetropolttani : Secundi^nbsp;Eptßopi:Terti].,Presbyteri ex Clemente amp; Diony-fio ad Demuphtlum. Contineant çp-moderenturynbsp;tHfjitu^Diaconos Presbyteri: Presbyteros Epißopt^nbsp;Eptßsopos jdpoilolt^ eorumßuecejßres. Etß^utsnbsp;intllii jdposiolorumßucceß'onbus aherrarit, corrtnbsp;gatiir ab tu ejut erunt eiußdem ordinu gradus-,nbsp;Hsc Dionyßus S. Maxtm:u in Seholio,ßucceßbretnbsp;Ijlpolïoloruw expontt, Patriarchas. Nos ex Can.nbsp;.rlpoilol. 34. exponim-u Archiepißcopos.Paulus tnnbsp;fecunda ad Connthtos duodecimo .,ßrtpßf de bononbsp;ordtnein Eccleßa poßtoiln Eptß.ad Epheßos capt-te /quarto ¦,ß:ripß[ de vanetate donorum Det. Ita-1)11011110 non nominautt Euangelislas, amp;c. Donumnbsp;fuit^Euangelium fcribendiyiy' Euangelium legendi in Eccleßa, cz Euangelium annuntiandi., lt;)uodnbsp;(tantum Eptfeopis lt;ƒ Presbyteris conuenit :fatßumnbsp;tfiigitur cjitod dixisli EuangeliHaifuißißipertoresnbsp;Epifcopti'.z. Ttmoth.i^. Fac opus Euangeltsla,in-ßittt. HortaturTimotheutnvt labores (ß“ pertcitlanbsp;^uainnegotto EuangeliZjandt tnfune,amplei'latur-.nbsp;Quodßputas eße alturngradum,ergo potes commi-utßi dtaconorum gradumfutß’e ad tempusßsperio-^em:lt;juia ibidem dixttidtaconiam^hoceli^minisie-tium tuum tmple.
Sad. Cur Epiftolatura tempora tarn diligenter notaucris,fatcor mc non intelligere;ni-lifottc exeo quod Epiftola adEphelios fub-' fecuta eft cam quæ ad Corinthios data eft, ve-Î lis meconcludcre, Paulum voluilfc nomina-1 tim rccéfetc Euangeliftas quorum inilla priori epiftola non fecerat mcntioncro,ne vcl tibi, ^el tui fimihbus vllus fupcteiret dilputandinbsp;^ocus.Nosenim Paulifctipcis tum priotibus,nbsp;tum poftcrioribus eadem fidei -wxiipoipop«^ fi-dcmhabcmus.Hoc ergo fit tuumlt;!»aptpgt;ov.lamnbsp;t'ideamus quam bene,fGilicet,euertas quod di-Euangeliftas fuifle ordinarlisEcclciiæ pa-^•4, ^^otibuslupctiores.Confirmaui meam fenté-1 t'Ctit, '\^‘ttvetbisPauliexEpift.adEphefios.Tu ve-I to opponis locum Pauli ex priori ad Corinth.
'’binullam facit Euangeliftarum mentionem;
ANTON. SAD EEL. RESPONS. 783
atque hïc, fi Deo placer, non iam mecum, fed aduerfus paalumipfum difpuras.Eft autcm le-pidum imprimis tuum argumentum, paulus adnbsp;Ephclios tertio loco nominac Euangeliltasnbsp;(inqiiis ; ) Ac in Epift. ad Corinth, tertio loconbsp;nominac Dodorcs. Ergo Euangeliltæ nonnbsp;conftitiuinc certum gradum in Ecclcfia : fednbsp;Paulus intcllcxic donum Euangeliunifcriben-di, ôi legendi, atque annuntiandi in Ecclefia.nbsp;Ecce tuum argumentüxui quum tu male me-tueres, idcirco Romanos pontifices fimul ad-didilti,quorum vallo Sophifma tuum obfepi-res,vaUo illo philofophico dellitutum. Agénbsp;ergo,cxcutiamus iftud argumentum Clemente^ Anacleto,Diony (io,Maximo, amp; aliis con-fimilibus fuft'atcinatum:qui tarnen omnes nihil dicunt de hac noua , hoc eil, leluitica innbsp;pauli locum expofitione. Exiltimafue , Fran-cifce,Euangcliltas non eile Epifcopis vcl pref-byterisfuperiores,proptereaquod Paulus innbsp;Epift.ad Goriuth.tcrtio loco Dodores rcc enfuit ; Qmd ? fubiicitnt Dodoribus Euangeli-ftas ; minime ; imb ne Euangeliftas nominacnbsp;quidem : quorum tarnen meminit in Epift. adnbsp;Ephef. Quinetiam paftotes Öc Dodores adnbsp;Ephef. quarto loco; at cofdem in Epift.ad Corinth. tertio numeral. Quis igitut non videcnbsp;vniufcuiufque loci feotftm habendam efte ra-tionemîNonenim quæro,fecundum ne, annbsp;tertium gradum obtineant EuangeliftçÇnequenbsp;id Video Paulum curalfe) fed hoc vnum afHv-mo , Euangeliftas olim fuifle Epilcopis, fiuenbsp;rrcfbyterisfuperiotes. Nam fiquis neget tumnbsp;fuille Euangeliftas in Ecclcha, proferam locum ad Ephefios; nec erit confedatium ; ftnbsp;Paulus non rccenlet Euangeliftasin Epift.adnbsp;Corin, eos idcirco locum in Ecclcfianonha-builfe.Nam idem alibi nommât Euangeliftas.nbsp;Quid ergo’nimirum in illo loco vbi tacentutnbsp;Euangcliftæ , eosmalus fignificatosfuifle ne-eefle eft,liquidé volumus paulumibiomnesnbsp;EuangeliciMinifterij ordines comprehendif-fe; quod fi non omnes comprehendcric in illonbsp;loco,adlocum alium recurrendum eric ex quonbsp;fuppleantur quæillicprætermifla funt. Qua-obrem fiue illos ad Apoitolos referas,quorumnbsp;étant adminiftri in Apoftolatu exercendo, (vcnbsp;aliquando Barnabas vocatur ApoCtolus) liuenbsp;ad prophetasmalis.quosetiara duobusmodisnbsp;Veteres exponunt; tuocertearbitratu; fempecnbsp;enim manebit quod diximus) Euangeliftas fu-praordinarios Ecclcliæ Minifttos eminuiflc*nbsp;Et certè Thomas iIle vefter non tarn longe tc-ccflrt ab Apoftolo quam tu;ficenimlocumnbsp;hunccnatiäs; Euangeliftas, inquit,qui fcilicccnbsp;habenr üfheiura prædicandi Euangelium ,^€1nbsp;etiam conferibendi, quamuis non eflenc denbsp;principalibus Apoftolis. HæcThomas.Chty-toftomus autem licet nOn vidcatur recenfetenbsp;Timotheum Öt Titum intet Euangeliftas ; amp;nbsp;ipfum tuangehftatum vocabulum non vnonbsp;modo exponat ( nunc enim id tefett ad eos Efb.nbsp;qui Euangelium eonl’cripfcrunt, nunc ad eosnbsp;qui Euangelium co modo quo piiftilla amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..
Aquila ptsedicavunc) tarnen expteflis verbis J dicit Euangeliftas fuifle paltoribusik Dodo-
Vv. 1)
-ocr page 812-784 AD REPET. TV R R. S O P.H I S. '
ribus fuperiorcs, Paftorcs ac Doâores ( in-quit)cjuibus videlicet vniuerfus populus con-credit us cr3t(vcl integra natio coniilfa.jQuid ergo? Minores erât Pailorcs ac Doóhores? Ad-modum.Erant enim circuineuntibus Sc euan-gclizantibus inferiorcs qui habitando quictinbsp;circa vnum duntaxat locum occupabatuisamp;c.nbsp;Hxc illc.Tu verb potiùs quàm veritati cédas,nbsp;niauisin nouam dèinlulfam plané fententiamnbsp;diuertere, quum vis Paulû in Epiftola ad Co-rinthios ordinem Ecclefiallicum tradiditre:acnbsp;in Epiftola ad Ephdios,fcrjpfiHe de donoruninbsp;Dei varietate.Ac vide-quàtn iniquus fis, arquenbsp;adeb cæcus præ ftudio, dû efEciasid quod cu-pis.InEpift. ad Corinthios cxprcffilfimè Paulus agit de variis Dei donis Scnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ita vt
potiùs dicéndum fucrit in Epiftola ad Ephe-iios,Paiilù data opera de ipfis Ecclcfiaftici nii-nifteri)gradibus dillcruiflc. Hæccnimftatiin fubiicit; Ad coagnientationem fanôlorurn,in-quit,adopus minifterij (audin’ Turriane?) adnbsp;œniheationem corporis Chrifti,amp;c. Ar in Epi.nbsp;ilola ad Gprinthios poftquana Doóhores corn -memorauit,Deinde Poteftates,inquit, deinde
V dona lanationum,opituiationcs,gubcrnatio-ncs,genera linguarura,amp;c.Æmulamini dona potiora,lt;Scc.ExquibüsintcIligitur Paulum v-trobique quidein de Dei donis egi(R'{ quise-nim neget Minifterium Ecclefiallicum internbsp;præftantiftima Dei dona elle numerandum)nbsp;led lougè copioliùs in Epift.ad Corinth.con-trà quàm exiftimas. Quàm porto fuit lt;ióióxoyoigt;nbsp;ira argumentariî Paulus loquitur de varicta-te donorum ( quia dicit, dédit Deus quofdainnbsp;Apoftolos : )Ergo non ibi agit de bono ordi-neEcclefiæ, Atcnim lura^ice cft donum Delnbsp;longé cxcellétülimum. Quanto raeliùs Vere-res qui ex dubbus hifee locis fimul coniunôhisnbsp;Deitatem Chrifti colligunt, «Sc vtrunqUc locûnbsp;ln[.f.ad dcMiniftcrio Ecclcfiaftico exponunt. Audi c-nim Hieronymum ita locum hune tradlanté:nbsp;Quum corpus Domini Ecclcfia fitj amp; Ecclefianbsp;de viuis lapidibus conftruaturihi, qups fuprànbsp;R’iemorauimus in Ecclefia conftittuos, id na-bent opetis vt fccundùm difpeniationc amp; officia fibi Crédita Ecclefia Chrifti ædificent. Tunbsp;addit (quætUjFrancifce, poteris, fi fiber, tuisnbsp;PóiificibuSjArchiepifcopis, Epifeopis ,amp; rc-liquis ordinibus tuæ «Ta^/a; accommodare;)nbsp;Siquis igitur, inquit, non ædificat Ecclcfiamnbsp;Chrifti,ncc plebem fibi fubicôlam inftruit vtnbsp;de fubieôho populo Chrifti Ecclefia conftrua-ttirtirte nec Apoftolus, ncc Propheta , ncc E-uangclifta,nec Pallor, ijcc magifter cft appel.nbsp;landus.Hæc Hieronymus, lam præcipuos aliquot etrorcs huius tuæ ftolidæ,non ratiocina.^nbsp;tionis, lcd deprauationis locorum Pauli, re^nbsp;cenfeamus.
Primus crror,quód vt dilTcras de Euangcli-ftisjlocumprofetsin quo nulla fit Euangcli-ftarum mentio, ita vt locos illos non exponc-te,fcd potiùs inter le opponerc vidcaris.
Secundus error,quod hçc verba Pauli,prrwo, feettndo , tertio, non ad præfentem contextumnbsp;accommodas ,fed indecolligis certum gra-duum Ecclcfiafticorum ordinem, quifemper
locum in Ecclcfia habete debcattquiiro tante!’ in Ecclefia nulliremâfcrint, qui vel Apoftoli»nbsp;vcl Prophetæ,dicantur:itémque,donaill3 quÇnbsp;Paulusl'ubiicir, vtfanationum, amp; linguaruninbsp;iampridé in Ecclcfia efledelictiiit:nbsp;tjuæ etiam non codera ordine reccnlentutnbsp;tuminhocipfocap. tuminEpift. ad Roma
nos cap.iz.
Tertius error , quod exiftimesnon agi*** duo bus illis locis de ordine Ecclefiaftico, R’*!nbsp;inEpift. adEphef. agi de donorum varictatc*nbsp;quum id potiùs dicendurn flicrit de loco Epift-ad Corinth, vt antè diôlum eft : âdcôquccertum fit vtrobique ea quæ dicunturde Afo-ftolis,Prophetis, Euangeliftis, Doóhoribus,öi.'nbsp;Paftoribus ad ordinem Ecclefiallicum elfe referenda: alioqui fequeretur Apoftolos, Pro-phetas,Paftorcs,amp; Doôhorcs(dc quibus loquitur Paulus in Epift. adEphef.) non pertincrcnbsp;adMinifterium Ecclefiallicum, fedadvarie-tatem donorum Dei ; qucmadinodum 4icis dlt;-’nbsp;Euangeliftis.
Q^artus error, quód pofita varietaredono-rura Deijvis tollere Ecclcfiafticaoni*'^ enim diftinguis inter vtrumque locum.
Quintus error,quod exponasin Epift. adE phef. Euangcliftas de dono Dei quod Epifeo'nbsp;pis fimul amp; PresbytcrisconHcniat,hoccft,Pa'nbsp;ftoribus amp; Doóloribus: quü r.imcn Paulus cosnbsp;cxprcnèdiftinxcrit:Alios,inquit,Euangeliftas,nbsp;alios Paftores amp; Doólores.T ua verb interpre-tatiocfthuiulinoditaliosjhoc cft,cofdc.QU)***-etiara in hoc loco , fuprà, fc(tl.2.hoc vrgebasnbsp;quod non Paulus dixerir, Alios Paftorcs, alios icnbsp;Doóhores. quod amp; Veteres ^fcholafticiq***- J'i*-’’'nbsp;dam obferuarunt.
Sextus error,qubd officium Euangclijcon-feribedi rribuas Epifeopis amp; Prelbytcris,qii31* verbfemper fit conferibendum Euangehum.nbsp;ac non potiùs nobis ftandum fit fcriptis Euan-gelicis. Deinde,quum negas, eos quiEuange-lium conferipferunt cftélupcriorcsEpifeopis:nbsp;vixvnum habiturus cs ex ipfis Pontiliciisqu*nbsp;tecum ide Icntiat. Sed quorfum ego Conor ft*nbsp;rorcstuosqui lunt innumcrabilcs,niinicrarc?nbsp;Expendamus igirur quod dicis Timothcumnbsp;fuille dióhu Euangehftà z.Tim.q,. propter mu-nus Euangelizandi, hoc cft,prædicandi Eu^n-gclium,necpropterca diftinólu elfe muniis:»-lioquin (inquis) fcqucrcrtir Minifterium, fi**cnbsp;Diaconiam ellediftinóhum aliquodinEcclefi»nbsp;munus. Arcnim,Turrianc, quisprætcrtenonnbsp;vider, illicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clfe nomen generale qiior^
ad omnes Ecclcfiaftici Minifterij gradus rclcr-ri poteft? Iraq; quü Paulus dixit,opus Euâgcl*-ftæ efl'e Minifteriû iplîusTimothei, fatisapct' tèdcclarauit Euangeliftarü munus fuilic olimnbsp;ab ordinariis Eccleliæ Paftoribus diftinlt;ft**‘'’'nbsp;Ncccertè Philippus etia vocarcturEuâgelift^nbsp;in Aôhis Apoftohcis,nifiprifcisillisrenipon-bus noméillud aliquid peculiarc fignihc^lfcr.nbsp;lam fi non nomen tantum,fed ipfos etiam T* 'nbsp;mothei laborcs confidcraueris,facilcvideb'Snbsp;Timothcum alio loco habcndai'nltiiftbqi'-quot;quot;nbsp;ordinarij EcclefiæPaftorcs habcantur. Atq“^^
fisc de Euangeliftis nondum Turriano fatis cognitis. Dionyfiumamp; Maximum àtecitatosnbsp;libcnsobliuifcerer : nifi vidercmextuo Dio-ByfiofequiRom.Epifcopum non ellealiisfa-petiorem; quandoquidem Dionyfius affirmâtnbsp;Apoftolorum fucceirores effe ab iis corrigen-dos qui funt eiufdcm ordiniK,amp; graduS. Quî-nam autem fine ifti fuccefibres, quia non tibinbsp;cura Maximo telle tuo conuenit,vix fpero futurum vt de eo inter nos eonueniat.Maximusnbsp;cnira putat elfe Patriarchas ; tu mauis elfe Ar-chicpifcopos: ego ncutros elFe credo ,amp; af-firmo.
P, T V R R .Qtfia vocaui Titum Archiepifiopumi ' dteis inde fequt ordtnationes dfolts Archtepfeopisnbsp;faciendas.St Ettas praerat infuU in ^uaplures E-ptfeopi ordinandt erant: er at igttur primas E.pifcii-pas.Cencedeprimum,(ß non dtfeeptemus de nomine Archiept/copi. Ex Syn. PJica. fine authoritaténbsp;Archtepifeopi non efirata ordinatto Eptfcopt, ßc.nbsp;Rides Lombar dam sfednohat dteere nomen Ar-chieptfcopi ß Primatas d re Genttlium impofitamnbsp;eße: El am dre Chrislianorum impofitam efi. Videnbsp;Anaclcti Epifi. i. A re vocabalum tmpofitum efi:nbsp;incjuuE arro.
Sad. Miraeft tua,Francifee, inargumeri-tando folertia. Tibi propolitû eft pro b arc ins ordinâdiadfolos illos veftros Epilcopos per-tiiicre.ld vtcfficias,nobis ptofers Timotheumnbsp;adTitum quos antea quidem fidenter Epileo-porum capita nomiiiafti, amp; prouinciisptæfe-ftos effe dixifti; nunc âutem hæfitans ac titu-bans, nihil habes cercura quod affirmes. At-qui telubricum amp; diucrricula quçrentem prç-hendo manu, amp; te pedem hîc figere iubeo : amp;nbsp;poftulo nobis tandem aliquando tuam fenten-tiam explices. Fuit-nc(inquam) Titus Epifeopus,an Archiepifeopus î (vt vos quidem loquinbsp;foletis)Si Epifcopus,vnde tanta authoritas vtnbsp;Oppidatira in Cteta infula crearet Epifeopos?
. At vosfine Archicpifcopo nonpatimini vllS creari polTe Epifeopum, quemadmodum ipfcnbsp;nobis ex Nicæna fynodo récitas. Si Archiepifeopus ; quid hoc pcvti net ad tuâquæftionemînbsp;Num exiftimas in illo tuo Neophytdrum col-legio valere hoc argumentum ’Titus Archiepifeopus ordinauit Epifeopos, fiue Presbyte-rosinCtetainfula: Ergo ad folosEpifeoposnbsp;ius ordinandi pettinet. Hoc verb argumentum efficcre non poteft , vt tibi concedamnbsp;quod à me flagitas;fcd quâtum video,ampliusnbsp;ctitdifccptandum, ac tibi proferenda melio-ta argumenta,vt tibi tuum illud primum con-ccdcrcdebcam.Lombardum autem non ri-deojvt exiftimas, fed eius fententiam valdcnbsp;probodcPrimatibus,amp; Archiepitcopis à Gé-tilium facerdotum nominibus dcriuatis. Sednbsp;cnira nomé à re impofitum eft,inquis,ex Var-lone: ht ira fané: fed non ignorauit Varro,ncenbsp;tu id etiani licgabis,nomina propter rcrum fi-railitudincm ab aliis ad alia tranîferri, amp; po-tius,vtinquit Varro, aduertédum cm parti fi-niilia dicantur eirc.Qjiarejres ipfa(hoc eft,cu-tiofa ilia veftra dignitatum Eccleliallicarumnbsp;dillinftio, ac tot earum tâmque varij gradus)nbsp;ab humana ambitionc profluxic ; nomuiû vc-
ANTON. S A D E E L. RESPONS. 785 ró fimilituelincm à GcntiIibiJs,non minus am-bitiofis, vosjita tradentemagiftro vcftro, ipfonbsp;etiam rcriim vfu amp;experiétia aircntiente,mu-tuati eftis. Atqucjvt reóhè idem Varro diccbat,nbsp;homines itnperiti amp; difperfi vocabula rebusnbsp;imponunr,qöocunque eoslibido inuirauir.
T V R R. Obiicis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixerim Paulnm ordina ~ XI.
tMmfniJfe EpifcopM/n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curnon reffiondiß-t quot;P^s-
ndmeam ijUdi.^iionci Quare Deiwvoluitvt Panlus perirnpoßtionem mannum Eptfcoporïi ordinäretnr, 'P»^-ijMod tn jdpoSlolii no eflfaPlum, ejui in die Pëteco-fies à Spirtt» S. ordinati funt Eptfcopi. Dicit Cal~nbsp;uinw y vt dtfictplinit Ecclefiàiitca confieruaretur.nbsp;igitur ordtnaüoné ordinaturn Paulït eßep»-tós? ReSjiodebis cwn Caluino ordinatione Presby-teri vel Ept/êopi.-at tjuomodo ante a doener atfiecu-dum dtfcipltnam EcclefiaPlicam fi non erat Preshy terfid Diasonue vtvnlti^'? Ordinatns efitgiturnbsp;tx Presbytero Epifeopus. Paulas fait fimal ^po-fiolas (ß Presbyter vt poiiea ex Presbytero fieretnbsp;Epifiopas. xîpoPloli prias faerunt falltd ChrtPlonbsp;faceriotes e^aam ordtnarentar Eptfiopt a Sptrititnbsp;fanllo in die Petecosles.Ergo tjuti ordtnatus efiAn-tiochia^rnaiori ordinatione futt ordtnatus ejudr» an-tea, llJiger., Lucias , (ß\Manahem erant qaidemnbsp;fitperiores,no dignitate (ß honore jdpo 'slolatasfiednbsp;grada ordinis Ecclefiasiictifif entm Chryfotlomas.nbsp;ifitanto perfonafant'infertores^ in/jafitanto rnagiinbsp;apparet fola (ß nadagratia Det^fic. .Aliadefinbsp;fatße eleiturn ad Aposlolatam, aliud ordinatatnnbsp;eße vtmitteretar cumpotePiate ad pradicandum:nbsp;^uodfaHutn efipér Adinilterium tllorii ^aos La- 'Pigti'i.nbsp;cat nominal., (ßc,Paulas ß Barnabas per hanc or-dtnationem fuerantfalh mt^tores Doclores cjiiamnbsp;ante a erant,id efi,Doilores celfiiris or dints fcthcetnbsp;E.pfcoporum. Sic enim Chryfisiomus Homtl. 28»nbsp;in Alt. Apofi. Opus erattpfis, intuit, rnaiofibasnbsp;Doltoribusy eße. Exverbo Ket-i-ifyäv nonfeyaitarnbsp;fuijfe ordinartos Pastores Eccleßst ,fed hac elellionbsp;faiia efid tribas Epifcopisfecadttm Canone Apofi.nbsp;'tjui vfiue hodieferuatur: Paulus 2. Cor. ^.loijuensnbsp;de Barnaba dtctt eurnfaifieordinatumabEccle-fiis\lo!juitur de ordtnattone falia Antiochia, tjaamnbsp;proprto vQcabulonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocaait^ejipf, impofitio-
nem nianuumfignificat.
Sad. Dixeras in pra’cedentibus tais Q^ht-fiaai , Paulum de Prclbycepo creatam fuilFc Epifeopum Aft. 13 Errorem ilium tuam nonnbsp;ridmulum tantum, ied ctiam impium,no modo non retraftasjveràm etiam augcs.Qma verb nallam ex Pontihcüs,nee adeb ex tuis foda-libas lefaitiseU'e piito ( femperlndicos illoinbsp;excipiojqaibusmonftralant magisfamiliaria)nbsp;qui tuam iftud ptofanum delirium tueti velit:nbsp;idcirco nobis crit fads tuam errorem incom-modis iugulare. Hie non agitur de Prelbyterinbsp;nomine latiffimc fumpto quo loanes fe tofis-Cv'ttpoy ,amp; Petrus fe lt;!-vfs.lt;iofgt;^eSuTiplt;iv appellat.Ec-cnim loqueris de Prclbyteris eo fenlu quo Pónbsp;tifieij loquantar, itémque de Epifeopis : adebnbsp;vt neges Paulum quenquaro ordinate potuilfenbsp;antequam fuiiEct otdinatus Epifeopus.Illudnbsp;dogma tuum falfum trêpô/nbsp;quænam confequantur iam attendas velim.Sinbsp;Paulus ante illam impofitionem manuum cuius fit mentio Aft. tantum erat Presbyternbsp;Y Vi iij.
-ocr page 814-|
Jis AD REPET. 1 Epi fcopîs inferior: Ergo Apoftolatus eft inferior Epifeopatu : confiât cnim Paulum fiiilîe Apoftolüante ilU manuum impofitioné;aftîc-Gakt.i. auté fe non ab hominibuamp;ncquc per hominem Apoftolum elfe : amp;: Apoftoli dicunturnbsp;lt;S)oom_:^;«poTon)w.^'o/ àDeo Adl.ló. Paulus autemnbsp;docuir ante impofirionem inanuq^Ui,nontah-quâ Presbyter,auc DiaconuSjVt fttiltc dicis,Scnbsp;ctiamnuni ftultius affirmas nos diccic,fcd taiî-quam Apoftolus,vt ccftaturinEpift.ad Galaf.nbsp;Quod fi tunedemû habuit poreftatem prædi-candi quum ipfi impofitæ funt manus Antio-chiæîcrgo antca fine poteftâte pnrdicauit.Se-cundô,(equcrctfi't Paulum tum fuifje inferiorem relicjuis Apoftolis iam Eiiftis Epifcopisnbsp;dicpcntccoftcs( vtru dcliran$ fömfn'as) quodnbsp;i.Cor.ij. illeperncgar. Putó-, inquir, 7nemhilofuijjiPif'e-riorcmfnfninis ylpostoUs. Et alibi: Norifidttt/i co-tuli cum Came pigt;tgtii'ie.)ne'jHe red^ HierofoLy-md, ad eus /jtü ante mefaerant ÀpofiohtS^C.Tcc-tió,fequcrecur:his Chrifti vcrbistitcjdoccteo-mnes gentesîIremtSwz/'wÿiVwe Pategt;\ùa(d‘^'nbsp;, amp;c, Apoftolôs non habtiilleiusnbsp;prædicandi nee ordinandi paftorcsin Eccle-n.r (hxc cnim verba pcxcellerüt die Penieco-ftes ) ac propterca re'tibi tuo more contradi-Ccrc : qui fuprà ex ilÜs verbis concinuam fuc-Geffionem Epifcoporum per vicariamordina-rionem coliigcbas. Quarto,rccraólas etiä quænbsp;dixifti omniain luperiori libfo de primatu Pc*nbsp;tri ex his vcPoM-.Pdfce oaes rneasPPüC cnim Petrus non erat Epifdopus, fed Prcsbytcr(vt nücnbsp;affirmas) ac propterca conlmentitius ille pri_nbsp;matu5inPrcsbycerorum,potiiis quam in Epi-fcopotüördine eftctcollocanffiis, Qu_incö,rc-tradlasetiam quædixiftiinfupcriörclibrqpa.nbsp;hi.In Apöftülis nullüaliud .Vlmiftcrium fuif—nbsp;fe quam Miniltcrium Apoftolatus. Sexto, re-traólas quoqufe quod dixeras in lib. fupcriörcnbsp;pag.241.N0n liccrc Epifcopo vbiquclegatio-ne fungi vt Paulo liccbat,nili tantiim in Dioc-cefi fibi affignata(qua:funttua verba.,) Cóftatnbsp;cnim Pa.ulû vbique legarionefunclü fuillèacnbsp;proptcrea'non fui(leEpifcopti.Scptimó,(néo-mnia tccefcnd.i fint) tu pi'lancdcptauas locumnbsp;ipfum Atl. 13. de qiio difpuramus. Quisenimnbsp;non perfpicic illam mannum impolitioncm,-non ordinario modo faclam,fcd prætcr ordi-nem abipfo Dei Spiricu profeólani élfc; Dicisnbsp;Prophetas quorum fit ibi mentiö fuilfcEpi-fcopos : led obfecro, cur inter illqs Prophetasnbsp;non comprehcndis paulum amp; Barnabam?nbsp;Sic cnim Lucas : Qitidam Prophetæ amp; Magi-ftri,Barnabas amp; Simeon, amp; Lucius, amp; iMana-he ni,amp;; Saulus.Ecce y primus omniü nomina-fur Barnabas, cuictiam (nanus impofitæ funu 'nbsp;id ein tibi de Paifto agnofeéndum cft.Qmd ergo ? fucriinc-ne bis ercandi Epilcopi ’ iiunic-râtur enim infer Prophetas ÔC jMagillrosquosnbsp;fu Epifeopos elle dicis.Quàm porró abfurdunlnbsp;eft amp; ridiculum quod addis?Nigrum,LucTum,nbsp;amp; Manahem fuifle qiiidem inferiores dignitä-te amp; honore Apoftol3ttis,fcd tâtùm gradu or-dinis Ecclefiaftici fupcriores.o hominem im-purura amp; ihipudcntcm’ 1 Quid.^ Apoftolatusnbsp;Û01111C eft gradiis ordinis Eeclehaltici? Ecqiiid |
' V R R. S O P HI S. igitur tantoperc fiidafti paulo ante, quum locos Pauli depraiiarcs.i.Corinth.i2.amp;.'Ephcf^. iiiquibus Apoftoli primo loco rcccnfcntur;nbsp;Quod fi Apoftolatus fuit gradus ordinisEc-clefiaftici,vc negarenon 3udcs:amp; paiihis propter Apoftolatum fuit fupcrior, vtliiccpncc-dis:cfficirur,paulum gradii ordinis Ecclcfiafti-ci fuilfe tribus illis fuperioremiqtiippe quit effet Apoftolus. Rcdi nunc ad tubs Canones,amp;nbsp;répété mcmoriâquod totics illicitjculcatur,nbsp;fupcri'orcm ab inferiori ordinari nonpp/Te;nbsp;turn ipfe iitdica num raulusàtribusillispo-tiicrit ordinari.Quinctiam quum infupcriörcnbsp;tiio libro totics nobis rcperieris,Epifcopuniii-mul infcrrcLpifcopatum :ccquctn cedo, Epi-IcopatüPaulo EpilcOpo tribucs.’Is eniinloii-gè latéque per vniuerfum terrarum orbe, noUnbsp;Epifcqpatuƒ vt vis ) fed ( fi proprieloqiiimur)nbsp;Apoftolaru fundus eft.Num ide potcrat prx-ftare tres illi^quibus cum dicis ftriftcordiiia-tura? Minores igitur fucrunt. Sed iamaudia-iiiiis quid prærexas, Chryfoftomus,iiiquis,cé-fet Paulum amp; Barnaba fui lie ab illis tribus or-dinatos. Rçfpondco, nihil extare apud Cliry-foftomum quod tibifaucar. Nec eiiim dicitnbsp;pàulum fuilfe de presbytero fadum Epilco-puincctrcsillos prophetas de Mugillros Va’.i-lo fuilfe lupcFiores,quæ tu omnia affirmas,dfnbsp;teftis tuiishcgat. Ordinaturyinquiry (verbumnbsp;Ordinädi tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lâtè accipiés) à Lucio Cy renco amp;Manahc:im0 aSpiricu.Quantoc-iiim ptrfonæ hurailiorcs cranr, tantopurioC Dei aipparct gratia.Hæc illc. Vides igitur 1gt;3U-lum neutiquam dici tribus iilis infcriorcm,fednbsp;côtrà.Et paulo póft dicit Chryfoftorhus: Pau- ¦nbsp;him ncc ab hominc y nec per hoitiricm, fed à 'nbsp;Spiritu Öci amp; vOcatuni futlfc amp; milfuniià quonbsp;videlicet Spiritu Dcihabucrit tÇ«(ria»,hoccft,nbsp;non folum factiltatcm, fed etiam fumtnani illam dignitatem Euangclijprædicandi pcr V- .nbsp;niuerfumterrarurn orbem. Quodidcmàgiio-feit ihr. cap. Epiftol. ad Galat, vbihæcadditjnbsp;quæ ruum errorem plane redärguunt ; Paulusnbsp;inquit, àprima ftatim vocationeadfummumnbsp;alccndit faftigium,fimul ac baptizatus eft hello cum ludæisitrcconCiliabili fufceptoiatqucnbsp;hoc nomine potiffimùm cætcris Apoftolisan-lt;nbsp;tcccliebat.Hæc illciex quibus videsquamfau-ftetibi Chryloftomum patronufn adoptâris.nbsp;Qipod auteait PauJii ordinatû,non inEpifeo-patû(vt cxiftimas ) fed in Aportoloru(quodrunbsp;ncgas,amp; rcdcjlicet nücaccuratiüSnó difeutionbsp;(eft enim extra banc nollram quæftioncni) tarnen hoc vniim dicamime non polfeadducinbsp;eredam, doólumilium virum,vcl ignotalfenbsp;Paulum longé antca fuilfe conftitutum Apo-ftohim,adeóquc cum pottftatcprædicalh,v^^nbsp;iis quçille ipfe fcripfir in Epiftolamad Galatasnbsp;Contradiccre voluille;fed cxillimo ChryfoftOquot;nbsp;mum nomine Apoftolatus intcllexille noni-pl'.im mnnus^fed plenam muneris Apoftull*-!^nbsp;ruiiólioncm erga Gentes,de vocabulo ordina-tionis lignificalle publicam illam precationcnbsp;Ecclcfix pro Paulo iSc Barnaba,cui cria,vttumnbsp;rooris crat,nianuum impofitio acctffic.Qi^'’'nbsp;quam enim Paulus fiiuçlus erat Apoftolaru if Arabi» gt; |
Arabia,Syria, Cilicia, amp; aliquot aliis in locis; nondii ramen ingreffus erat in plenam tui inu-Atfrisfundionecrga Getcs.Quare quum An-tiochiæ (ubfilierct,diuino oraculo mittitdV ad ¦nbsp;plenam illiuS muneris Apoftolici functiorie -adiunótoBarnaba làborisàtqncitincrislôcio. ¦nbsp;Id inihi fcnliire vidctur Chryfoilomus. Valdenbsp;€tia impcrite mihi obiicisèx Hom. 28. in Atk*nbsp;Apoft.hæc verba Chryloltomi ; aj»?« erat'iftis';nbsp;nmoYtbiii (latiurtbtts\lt;\\.\3.iï Paulus ideo'vbcÄütlnbsp;Maior Doctor qjod tuent ordinatus Epifcö-'’nbsp;pusiimb verbChryioltoriius ligniftcat, Paulûnbsp;amp; B.irnabam ctiam quum Annochi« ledctécj' 'nbsp;fuili'e maiotes Doótorcj^videlicet a’liorum re-fpeftu:ac proptevcaæquum nonfuilFc »t diu^nbsp;tins Antiochiæ maneiienc. Miror autem lt;|(ianbsp;paulopbft dupliccm couftitUaS imptflitionlm-manuum ( pag.lib.tui 226.)vnam ordiiiantenr.nbsp;alteram approbancenreur in hoccap.ij. ACt;nbsp;aliquid Hmileiibi non occurrerir. Nceenimnbsp;homines eligunt, nec vocant, nec mittuntnbsp;Panlum.ÇSicenim Dominus apud LuCam :innbsp;Opusad quod cos vocaur, vel, alFumpfi, in-quit.)Quid crgo:Imponunt manusnum vt tc-ftentut le diuinx vocationi amp; millioni alFcn-tiii'.tum vt bene precentur iisqui àSpiritu Deinbsp;mittunturdicenimLucas: Quum iciunalFcntinbsp;inquit,amp; pracati client amp; impoluilset eis mi
ANTON. SADEEL. RESPONS. 787
CtoresEcclefiæ Antiochenç. At tù, qui contra £p. n. fencis,debebas âliquam faltem conie'tturam £«•nbsp;cxloCô illo petitam nobis proponeïCiNam amp;nbsp;locî circunllantia, amp; ipfa vOcabula pro nobis jd /j/, 7^nbsp;faciunr. Etcnim illi qui erant Antiochiæ vô-'ç.jo.^c,nbsp;cantur Ji/a's-kaXbi i Si dicurittirnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mâ-
uis tarnen referre ad morem vettrum inordU rlandis EpîFcopis dbferuatum, ncmpc,inquis, -s,'--'',nbsp;vt tres adhncEpilcopi.Sed quæro quifnam il-lorum fuerit Archicpilcopus, quandoquidcinnbsp;fine Archiepifcopi authoritatc vcllras ordi-nationcs elle irritas apud vos iampndcm fan-citum cil. En quo tua cuadant, dum Paulo in-iuriam fafcerd.Coriâris,T'àndt?m'ais,debacBar-nabæ ordinatioîic'fieri mencion'etn.in poller.nbsp;Epill.âd Corinth.Vbi ne Barnabas-nbminatur a Cot.g.nbsp;quidem. led, Aitftrnus (inqük-Paùkis) vnacitrnnbsp;eofratrem Ulurn cuius laus ejt in Euangelto , Scc.nbsp;hune alij Batnabanï(vc Chryldllômus)alij Lu-Càm intclligunt. De Barnaba quominus pot-fira incclhgcrê(qiiOd-tamen aliorufn venia di-élum fit)hæc faciunt ; qubd nimirum ctufrno-df collecta non femel lantùm facla fuerit: prima enimcuius fit mentio Aél. 12. per Pauluranbsp;amp; Barnabam Hicrofolyraam delata elLfed ratio temporum cogit vt locum hune Epill.adnbsp;Corinth, de alià coll’etta inteiligamus. Acquinbsp;priukpiam Paulus Corinthi doeuillet, Barnabas à Paulodifcellcrat.’ Act.)5.àc non ira mul-tb póli jPaulus Corinthi congregauit Ecclc-fiam: de vtranque Epiltolam ad Côrinthiosnbsp;conlcripfitj Qiurefi cCmporum rationem incas , facifè côlhges turn Barnabaiti cum Paulonbsp;non fùîllc. Nec pór ro V i d co qua mob rem Ti-tüm potiùs qiiàm Barnabam Paulus in illo loco nominaltcc. Velùm.vtvt eft,iHa electio cuius mcmihit‘(quæ iignihcarur vocab-alo °-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
illlc 'vfurpato) non cil referenda ad mùnus praddicandi gt; de .ad Minillcrium Eccle-liallicuni ; Ccd ad rem prælenrem, de qua tumnbsp;agebafur.Quai?èdicitürille(quicunquciâdenanbsp;fit) clectös ab Ecclefiis focius pcregrinationisjnbsp;eum hadbcficfieehcia (inquit Paulus) quæ ad-fniniftratur àiïobîs. Loquirur àutem de clee-mofynaamp;itipc ilia qilæ vndique tumeorro-gabatur in Ecclcfiç Hierofolymitane grariam.nbsp;Itaquc dicit cleélum ilium fuille, non ab Ec-clefia Antioehena (ficiiti lomnias) fed a b Éc-clcfiis:at quum vides verbumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llatim
de tuaôrdinationecogitas,amp; ;(;«po?^nat-intcr-prctarisimpofitionem manuum,id cil•:(;é»poSe-fflttv, quam ignorantiam tuam iam ante redar-guimus. Ac de tuis hit ce non argumentis, fed Craffillimis erroribus haCltnus'.
nus, diuiferunt cos. Ipli igiturinilfi à SpiritU' £inCto,de(vcnderüt Selcuciam,örc. Et cap. 14.nbsp;Abnanigauerunt, inquit, AntioChiam , vhdenbsp;fuerantcommendati gratiæ Dci ad opus quodnbsp;cxpleuttant. Nondicit :vbi fuerant ordinatinbsp;Epifcopr.quod tuum-eftdolinum. Ex lt;|uib'usnbsp;fatis cft perFpicuum, non tunc cam fulllc im-’nbsp;politionem maims, quæ in crcandis Ecclelitdnbsp;Miniitris ex ordine Eeclcfiæ adhibebaturi
Quod fubncis de DoCtorc Caluirto'jniWl-habet prxtcr calumwiain: dicit enim hoe ex-cmploex iisquæ obleruata lunt in èleCiiiohÉi Matthiæ,Deum voluilFe conhrmarc Ecclcfia-’nbsp;fticam difciplinam.Nam fi Paulus à fold DCdnbsp;vocatus,clcctu$, amp; ffiillus publicâiii ilia pre—nbsp;cationem SibcncdiCtionem Ecclefiâfticâ nortnbsp;ncglexif.quanto minus ordinary Ecclefie Mi*nbsp;nillri debent prætcrmittcre Ecclcliæ difcipli-^nbsp;naîTu verb pr3Eclarè,lcilicct, candide ninenbsp;colligisquot;,Paulum fuille ördinaria manuuni im-pofitioncEpifcopatuiconlccrarum : amp;; cxar-guméto.àmaiüvi ad minus lumpto,tu bouus/nbsp;fcilicet, vel rhetor, vel dialcóticus , idem iusnbsp;^gt;11 iy, llatucndum elle dicis. Negas ctiam ex verbonbsp;•^5. Xi(T«pgt;av,fequi,tiesillosfuiileordinarios Ec^nbsp;cleiiæ Antiochenæ paltorcs.Sed audi quid dicat ChryfoltomusiQuid ellnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præ-
dicatibus illîs,inquit.Èt hom.fcquentitln An-iiochia,inquit,iam plurest'vant(loquitur ante de doCtoribus.jl’onb vocabuluni illud figni-hcare publier muneris funCtione taris no'tumnbsp;elt.Sic e-nim tnagaltratus vocatur X'fTvjpT.'c?, Si,
J Paulusdicit Chtiib.Et fæpe z4r«pgt;ilt;ï, apud Græcos fenjarores figniticac ipfummù-'''¦’¦pi. pafeendæ Ecclcliæ,ôi minifterium Eccle-halticum(vüs,iaccrdotium appellatis.)Exqui-tW. bus cfticirur, tros illos fuilic ordinafiosdo-
T V KK.Ôbiicii i:Côr.m..Pli{res fuiffe Prophe-tas Corintht : fed fant duo ordines jacerdotam: Epifeopotaw fiiltcet,nbsp;nbsp;nbsp;Presbyterorurn .• ttdè?»
font atw ordines DoElorum, tnatoraw minorurn: dut item ordines Prophetarur»: £pifvopi funtma-tores Doilores, maiores Prophets, maiores Pa-fiores : Presbyteri rninores. l^omea Prophets ho~nbsp;monymum efl, (p-c. Qytsris, ß Ptesbytert habent Par tisnbsp;tfts baptizstadi prsdtcandt cjuare nonhabent e~nbsp;ttutfi tus ordinandi?' Fxposiula ewn Christ0ßttbtnbsp;iiij.
-ocr page 816-TVR R. S OP HI S.
Qubdft nçgare non potes , his Chrifti verbisj diocete omnesgenres baptizAntes, Scc, præcipwnbsp;miniftcrij Ecclefiaftici capita cxintiucri: eutnbsp;pluris elle exiftimaSiOtdinarc,quàm ptçdicarc»nbsp;aut Sacramenta à Chrifto inftit.uta adminilha-reî Vide igitpr nuipjpfe audeas cxpoltularenbsp;corn Çhrifto,eb quod nôn ita dixerit ; ordina-tc},doccrç,baptizatc. Nonne perfpicis,itisot-dinandi fubfequi,non auteni præitc iiicen-f^ndisEcclcfiaftici muneris partibus’Deniquenbsp;tandem hoc à te extorque, Pçefbyteros nonnbsp;exclpdcndois elfe ab impofitione manuuni,vi-delipc.t, inquis, approbante. Quisnon vidcacnbsp;te qjuærere cftugium , neque rcperifc ? an nonnbsp;alites polFunt preftbyteri, approbate ordina-ttôt|çra,quàm fi manus i.mponant? patere igi-tur lUum Çanpncm, quçm tibi obicci, conti-nereexpreftà veftigia corum quæ tempotibusnbsp;Apoftoliçis vulgb fichant , quuin Prefbytcri,nbsp;hoc cftjordinarij Eccleiiæ Paftores manusira-ponebant ordinandis Eccleiiæ Miniftris, o-mnes fimul eiufdcm iuris participes : qncmnbsp;morem vetuftiflimum , qui fubfequuti lunr,nbsp;non fortaffe malo animo,iilagno eeitèdanmOnbsp;Eccleiiæ,luftulcrunt*
ï V R R.Dicis rrii ^eteriihi càtalogtitnrecenfe- x ’¦ • ret xit ego ettam Scriptnram xlpelioli prodiixinbsp;pticeeptt Dimotheo z)t aceufiationem aduef-fis Presbytèrum né recipiàt.^nififitb duobns auttribus,te^iibus. ConPlat autem tudicem fiupermremnbsp;eße tü i^aos iudtcat.
S A D. Vt probes folbs Èpifeopos iiabercioâ ordinandi non autem Prclbyteros,affcrs hæcnbsp;Pauli verbaad Timotheum ; xiduerfitsPreséy-terum aecufiaüonem ne adrnimto nifi fiib duobtisnbsp;auttrtbustePltbus. At nos agebamus dcordi-niji)dis,nô de iudicandis preibyteris. Hoc igi-tur eft extra propolitum. Nos tarnen hunsnbsp;ctiam locum expendamus. Sicigitur ratioci-naris : iudieem elle fuperiorem iisquosiudi-cat.Verùm quid indeconcludis?SiinTimo-thei perfona Paulus omnes Eccleiiæpaftoresnbsp;ofticij fui admonitos elle voluit ( ficut in no-ftra folutione ex doôkifiimorum Thcologo-rum fententia diximus}nihil te adiuuathiclo-cus.SiinTimothco fubliftis,amp;Timothei per-fonam vrges : quid aliud efticis, quam Tinio-thcum fuillc aliis fuperiorem? Atquiidnonnbsp;negamus, quatenus Timotheus fuitEuangeli-fta amp; Pauli raju*pgt;o;(vt vocarur à Paulo}quadcnbsp;re iam multa ante à nobis diiftafunt. Sedo-mnino firem ipfam attentis oculiscircunfpi-cias, facile videbis, Timotheuin non dcbuill«nbsp;folum, inftar Regis aut principis, iudici» mnbsp;Ecclefia excrccre ,¦ fed omnia fuifte ex ordinenbsp;arque difeiplina Eccleiiæ facienda. Quod vtnbsp;magisvidcas, attende quæ Tertullianus fer*quot;/,ƒ•nbsp;put de vetuftilftmis illis iudiciis Ecclcliaftic*s*nbsp;Prælîdcnt,inquic,probari quique lcniotcs,ho-norem iftum, non pretio, fed teftimonioade-pti.Hæcille. Quid quod ftiprà pag. Iib.tuiiî4*nbsp;Hçc Pauli verba i.Cot.lt;ÿ. Nonne de üs /^uatrtutnbsp;ßunt., vos ludteatts? generaliter de MinillrisE*'quot;nbsp;elefiç expofuifti? ^latc qucmadmoduinn*’*^
788 AD REPET.
SiiKtle efl-vtßdeplorares t^uodt^uHprafe-£li.oppidif im habeant tn oppidts, non tamçn hi^~ ¦ heant im creandi alios prlt;efe£lpsfient habet,prin~nbsp;ceps vrbis.Diets veterts argumentatosfiitfie à.Ba-ptfino ad ordinationem. ßedaliud eß: habereius.inbsp;dandi Bapü/intim:altud,poße dfitt ins baptiz^andinnbsp;Obiicis Prtsbyttros habere im impofittonis ma-Ta.gAi.7- nuum ex Can^Presbyter.difi.i^. ißon exeludunturnbsp;Presbyteri ab impofitione manw apprçbante ; fed.,nbsp;TagAii.nbsp;nbsp;nbsp;trnpofitio-ne jnanus or dînante.vero Canones i
in nos cttaf.fVide Çan.^uorundam^fi.i^.vbivide-bis Presbyterumnenpofie ordinäre.
SAD..MiCcrct me taorum- EpjfcQporum, Turrianc,quosin tot particuUsf^i-^t’Cäs Sc cö-cidis. Primpip Eptfeopos diuidis in Epifcopos,nbsp;maiores amp; roinqtcs: ipfófquc maiojesiii plun,nbsp;les ordincs fiibdiuidis, nempcin Primates öcnbsp;Archiepifcopo« : Sc- rmfus Primates it^,.diftn-buis vt Romanns Pontifex fit magnus pater amp;nbsp;Patriarcharum Patriarcha, Ecce amem ,,non-.nbsp;dum hiscontentus, aliam nunediuifionePro-phetarum amp; Poélorum afters : amp; ftatuis,aliosnbsp;eflè maiores, alios minores. Expefto autemnbsp;dum idipfum tentes in tuis monachis = ac tumnbsp;proculdubio Icfuitas inter maiores monachosnbsp;reccnfebis.Dic mihi,mi,nute philofophefticci-ne tibi videris ^J'e/aT/x«; diîputarcîDicis nomen Propheçæ efle ;hon\9nynium : fac igicuc.nbsp;idem quod in homon,ymiis euoluen4is fierinbsp;folct; ac nobis vnamquanquefignificationemnbsp;ex Scriptura diftinguito; noii autem ex tuisnbsp;tuorumque fpmniis : qilibus ft fides habenda.nbsp;clt, quorfum.igitur tandiu difpuras ? cur te i-pfum , mifer, cxcrucias tot paginis, exarandis?;nbsp;1'cd fi in arenam Theologie^ difputatiqois no-gt;nbsp;bifeum defeendis : quin tu p.rofcrs clariffimanbsp;illa Scripturx lumina quibus errorum tenc^nbsp;bræ difpellant,ur’ Porto obiecerjtflrius prædi,.-;nbsp;candi amp;,S4Cia adminiftrandi, Preftsyceris, exnbsp;verbo I)ci,non côcçftùm modo , verùmctiamnbsp;iniunótum : Iftç me iubcs, (cilicetj expçltularcnbsp;cum Çhrifto. Arenim ego teeurn expoftulojnbsp;Francifcc,amp; ycftramommcnta reiiçiojcontcn-tus Chriftt lanôlilljn)4sinftitutis. Et, nift Mo-naebus elles, grauiùs tjucrerer de tua impu-dentia, qui tories principium petis. Sed cnimnbsp;Epilcopos cum vrbium principibus comparas : hue fortalFe refpiciens, quod tanftim ho-die fibi fumunt Epifcopi,vtilîarum vrbium in.nbsp;quibusfunt ipforum diocçcfcs, vulgo Domininbsp;lalutcntur;fcilicctiuxtaiJludHieronymi:Me-minerint, inquit, Epifeopi, fe facerdotes clFejnbsp;non Dominos. Ad obietlionem veto meamnbsp;quodV etercs ipfi a Baptifmo ad ordinationemnbsp;argumétati fint,ita rcfpondes, vt femper principium petas. Aliud eft, inquis, pofte dare iusnbsp;baptizandijverùm hoc inter nos quçritur.Nosnbsp;enim aftirmamus illos ipfos qui baptizandinbsp;ius habent, hoc eft, ordinarios Eccleiiæ Palt^i-rcs,non quidem dare ius baptizandi,vt tu ine-fitèdicis(hoccnirn eftChriftiproprium)fed c-igerc amp; ordinate alios Eccleiiæ Paftores eiuf-dem muneris Ecclefiaftici focios Sc participes;nbsp;eâque omnia præftare non cxClemétiniscon-iiçutionibus, fed ex Apoftolorumpræeeptis.
-ocr page 817-ANTON. S AD EEL. K E S P.O
foIiusTimothei partes crant, cos qui pccca-bant, coram omnibus reprehenderc ; quanuis id nominatim Timotheus in illo ipfo loco fa-cerciobeatur; (quisenim id vllis EccIcIî.t pa-ftotibus dcnegarifî) Ira non foins Ttmotheüsnbsp;dèbiiit Ptefbytvros ludicar«, fed vnà cum aliisnbsp;Ecclcfiæ præfeétis. Iltudautcm tuum theorema,dçJudicibiisfupcrionbusnQgo vlquoqjja-quot;nbsp;quam verum elfe. Licet cnim iudicarc, fit alf - .nbsp;quid majus, «|uam ind'icari.: tarnen non pro-ptctca qui iudicaru Innt.fwrrpcr.maiorcs jis,nbsp;qui ludicantuvcpolfu nt prura fenatores ab ahisnbsp;lenatoribuseiuldera.digmtatis focus mdicari:nbsp;iroô iudiccs ab iptis .Kcgihus, præfecti. cciam -,nbsp;deipforom R..gum ca ijis iudrcantmcqj pio-pttrcafunt iplis tegibus maiores. .Q^re hocnbsp;in loco au tciurifpiudvatia dekcit.
T V R R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^'e.inintunti/idicis:atqui
fufit h.i^mtci-vt
Vtde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Au:ufi.Prefers iileronyrnu fed
nm dixu Epifcopos cj- preshyerûsjuife tdeWiJed fuijfe eofde/4. Atque ua. yutde^ss febus a prmctptonbsp;t‘t proprer p^ucttaternpideliiiff) vti'ii ides» effetnbsp;Presbyterjirnulc^ Epsffcop.ts., vt ordi‘r^ret^nbsp;nbsp;nbsp;Ur ¦
propria Epife.ptfaceree.-qwim »o» effern qut or-di)iaregt;.itar Presh^sen. Atposiqka eoeptt ej]e»lal-ttitido t nm erat aniplius viußptifquc idem pres-^’'4151. Epifcopits. E\ Eptphiadaetßis Aerianos. Idem tireroiiymus ad Euagr. AlexandriaiHiqiiU,nbsp;à Marco Euangelistaasjque ad Heraclamnbsp;Dioiffßii Epfcopos, Fresbyteri femperPnum ex fenbsp;electum ?« excelfiori gradu coducatum Epifiopitmnbsp;nominabant. Hac t'de.^bjon dixit,ordii':abant ffednbsp;nominabant Epifiopumffcilicet, collocatum perco-fetrationem Eptfeopa/em, Obitcis eundem Idtera-nymamm Ep.ad'TitttfedautfibicomradicitIdte-ronynriffej tuncfe'siii effe ftonpoteft exEquot;enuleionbsp;lnrtf 'conf.)autquodclarffims dixitfdebetadhibe-n ad tiiterpretandiim qttodobfiurius, (^ambiguenbsp;finpßtad sAagr. De Presbyteru reticeturanqait,nbsp;quta t/t Epifeupo (ƒ Presbyter conttnetur.L^onau~nbsp;tem reperteS altum modurn qiio ßt Presbyter tu E~nbsp;ptfcopo^nifitanquaminprirno mouciite-,lt;ff tattquamnbsp;litfifie.
Sad. Verumenimucrb quæftionis en,Tur-riarte, an propterea Aerius ht mtricb d.urina.-lusmec minus retle dubitari potelt, cur non i-dem in Hieronymum itatuturn fucrit : quum totidem prope verbis vteique idem ea de renbsp;dixerit,amp;proculcrit cadctnScnpturçtelbmo-nia; ad qu.e(vctc vt dicain) Epiphanias frigidenbsp;admodum refpondet. Cæcevùm, no nego,Veteres hufnano illo inlhtuco hiiife delectacos:nbsp;fed hoc tantum atiirmo,hanc EpÜcoporumnbsp;diftinólioiié à Veteribus introduttam, iliuin-qucfupcrlorem gradum non eile diuini iuris.nbsp;Ad meam obicóhonécxHieronymo, refpon-dcs,lheronymum non dixilfe Epifcopum amp;nbsp;Prelbyterum eile idem,(edeofdem.Miracertcnbsp;fubtihtasihçc funt verbà HieronymuApollo-lus petfpicuè docet (inquit)eo{dé eile Prelby-tcros quos Epifcopos. Qm,d potuit dici aper-tiusPan non hoc ciarius eil quam id quod dicisnbsp;de primo mouente amp; de fine? At non di.sitelfcnbsp;idem,inquis.Nempc,quia loquebatur de per-fonis,miinlteriura Ecclcfiahicumexercenti-
N S. ¦ 785* bas;amp; Latine,no barbare loquebatur: tjuis e-nim nefeit quæ fit vis huiufee loqafdi formu«nbsp;lç?ConfuIe fuper hacrecollcgium.tnum Neo-phytorum.SicVeteres qui cxiilimarunt Pafto-rcs amp; Doólores in Epift.ud Ephef.non confti-luerc varios gradus.in Ecclefia , dixerunt eof-déelfe Patlores quös Doólores. Sed fi hoctibinbsp;non fufficit,audi aliud ctiamniimloquendi ge-nuszManifetliflîmè cornpeobaturfinquit Hie-ronymus) eundem elfe Epifcopum atq; Pref-byterum. Et alibi dicit Epifcopum amp;: Prcfby-terum vnurocire;amp; aliud ætacis,aliüd elfe nomen officij.Hieronymusigiturtum inaliislo-cistum in Ep.ad Occanum , quum dicit cofnbsp;dem fuilïe Epifcopos de Pfefby;tcrios,intclligitnbsp;ddem munus duobus nominibus çxprellom:nbsp;quemadmodum déclarât cà ratio quam lubii-cinquia, inquit, illud nomen dignitatis eft,nbsp;hocætatis. (^ódfi tua interpretatio vera effet, qtiàm obfecrö, inepta eilet ha-c ratio?nbsp;Quis enim hoc patienter audiat? olim cofdemnbsp;hommes Epifeopi amp; Pi esbyteri mimera aho-qiii di'itinôta exercuifie , quia illud nomen dignitatis eft, hoc ætatis. Incpta plané ratio : amp;nbsp;quæ adeö ftatc non poflit, nili intclligas,olimnbsp;duobus,illisvocabulis vnumidemque munusnbsp;lignihcatü fuiire.Sedaudiamus ratiocinatio-ncm.Hoc, inquis, ofimfatlii eft propter pau-citatem fidclium.Quidaudio?Qiuim fideles c-rant paiici-tiumcro(niqms)tüeraat multi Epi-fcopnpoftea veto quum multi fucrunt fideles,nbsp;tum Epifcopi fuerunt pauciorts.Imo vcró(fi-quidem Epifcopi ad fideles pertinent ) ita di_nbsp;cendum eit potius , quo plures lunt fideles,eonbsp;plurcsquoquedcbcre elfe Epilcopos.Si^d for-tatfe ad rci vcritatcm alludetc voluifti. Namnbsp;hodie vettrorum Epilcoporum multitudo, fi-dcliuni hominu arguitpauciratem. Sed enimnbsp;vix fine rifu tua hæc raiiocinatio poteft cogi-t3ri.Videlicet,quum non elfeiit qui presbyterinbsp;polfcntordinati, propter fidelium paucitaté,nbsp;tumipfos Presbytcios fuiife quoque Epifcopos. Miror enim inucntos potiùs tumfiiirenbsp;qui Epifcopi, quam qui Presbytericrearétursnbsp;fi Epifcopi funt iplis Presbytcris excellentio-rcs. Tune ergo locum non habuit, quod dicinbsp;folet,prccioticra eile rariora. Agedum fipri-fcis illis temporibus ädern fuerunt Epifcopi amp;nbsp;Presbyteri,quiavnus idémqacetat Epifcopitsnbsp;amp; Presbyter; die fodes,cur non idem hodie denbsp;tins Epifcopis, ex ipfa tua doétrina, dici pof-fit ? Nonne Epilcopus eft Presbyter ? Dicis e-nim inEpifcopo Presbyterum cotineri.Qua-re , 11 nihil aliud habes, infeliciter fané nobisnbsp;expheas earn diftcrentiam temporu cuius mc-minit Hieronymus. Nam ita vt exponis, nullam elle diäetentiam video. Sed vt vno verbonbsp;tuam iltam paucitaris rationem cuertannpro-pono quæ dixit paulutapud Liic.a prCsbyceris Aft.to.nbsp;Ephelinis. Hic ciiim non eft cur paucitatemnbsp;prætcxasieiât enim plures presbyteri eiutdemnbsp;Ecçlefiæ, nempe Ephefinæ, qui tarnen onmesnbsp;dicuntut conftituti Epilcopi à Spiritu l.inClonbsp;ad regendam Eccleham Dei : quem locii Hieronymus ctiam cirauit. Atqiie hæc de tua fidc-lium paucitatcücEpifcoporü pluralitatc.Nam
-ocr page 818-AD R E P ET. T V R R. S O P HI S.
|
quodaddisjCX codcm Hieronymo,in Alexandria olimfaditaturti, VC peefljyteri vnum exfe elcctuin in excelfiorigradu collocarent,cüm-que Epifcopum nomiiiarenc:magis te,Tniria-nc,ac magisrcfcllit.Siccnimapud Alexandri-nosiflos vctcresEpifcopiis à prefbyceriscrea-batur,nonautcm pcefbyceriab Epifcopo, vcnbsp;vultis. Verum, inquis, non dixit : ordinabant,nbsp;fed, collocatum fcilicct, per conlcccationcmnbsp;E^ifcopalcm, Epifcopum nominabanc. Qmsnbsp;tuas illas deprauationcs æquo animo ferae?nbsp;Ecquid infolitû nobis narraret Hieronymus.»nbsp;nónne id ctiamnum hodic apud vos obferua-tur, vt prcfbytcri eum notninent Epifcopumjnbsp;qui Epifcopalcm habccconfecrationcm ? pu.^.nbsp;dcac te tuæ impudentia;.- verba cnim Hierony-nii adco plana funt, vc aliéna amp; abfurda ilianbsp;cuaaddiramenta, nobis cciam cacencibus,facisnbsp;reiicianc.Fruftraauccm conaris HierOnymumnbsp;Hieronyino opponcre, vc illi tuum falem Ve‘-nuleianum afpcrgas.Nam tScin Epift.ad Euaginbsp;amp;: incommencarioin Epift. adTitum, apercénbsp;loquitur, amp; rem vnatn candémque proponic,nbsp;quemadmodum iam ante à nobis didum eft.nbsp;Quod fl obfcuriorafunc exponenda ex iis quaenbsp;clarfùs fcripta func ( vc dicis, ) eric igitur ftan-^iEuag.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttadic Hieronymus in Epift. ad Titum , quæquidcm muleis verbis iifdémque c planis amp; dilucidis expofita filnt. Sed obiicisnbsp;quod idem aie, Prcfbyccrum in Epiicopo con-Cineri, amp; nobis fcilicec, exphilofophia déclaras, presbyterum eile in Epifcopo canquamnbsp;in primo mouente amp; canquam in fine. Qu^idnbsp;ais Sophifta ? ficcine Hieronymö illudis ? plana eft eius fententia. presbyter amp; Epifeopusnbsp;(inquit ) aliud ætatis, aliud dignitatis eft nomen : vndcad Titum amp; ad Timotheum de or*,nbsp;dinatione Epifeopi öc Diaconi dicitur, denbsp;presbyteris omnino recicctur,quia in Epifcopo amp; Presbyter continetur.Hçc Hieronymus:nbsp;hoc eft,quia nomenEpifeopi eciam Presbyte-rum fignificat, adeb vc quod ftatutumeft innbsp;Epifcopo idem quoque de presbytcro intcl-ligi debcaf.fic verbum,contineri,ex Grammatica , non ex philofophia exponendum eft.nbsp;Quotfum igitur tuæ nugæ,non philofophicÇjnbsp;fed peiores eciam quàm fophifticæ? Nónneattendis Hicrony mû deipfa ordinationenomiinbsp;natim loquentem amp;aftirmanté, caqiiædeE-pifeopi ordinatione dicuncur,hd ordinatio-né quoque presbyteri pectincreî Tu verb, Ici-licet, Epifcopû ptimum mouentem facisSc fî-neininquo presbyter contineatur: nimirumnbsp;morcm Ecc.lefiæ Romanæ refpiciens, vbi quinbsp;minores func miniftri,hunc caricùm habenc ri-nem propoficum,vc maiotes cuadant. Sedcurnbsp;né idem dicis de Diacono ? nónne etiâ in Epifcopo côcinccur cxtuadolt;ftrina?Curergo Paulus mécioncm fâcic Diaconi? Cæterùm exipfanbsp;cuadoétrina falium cftquod ais, Epifcopumnbsp;efte finem , quia nullus eft vel minuculus ino-nachus, nedum Presbyter, qui nólibenter ve_nbsp;lit fieri pontifex Romanus : cui tii non Icuemnbsp;iniuriam fecifti, qubd eum non vocaucris po-tiùs primum mouentem : illeenim vos omnesnbsp;mouet,lt;3c eruso.T.i(vc dicebat Plaucusfamilia- |
lis tuusjtc amp; tuum calamum moucr,Tuttiant', adeb vr iam mirum videri non debeat, fi ta”’nbsp;perperam amp; petuersè feribas. T V R R .Ambroßumobiicis.Sedidempaul'o n’t-feiPofi Epifcopumplus eße tntel' \ ß-pi“-tare diettur t (ÿ-c. lt;jui orde nunc poteß eße Presby-f-f ƒ//gt;»« • ’Ffiiïenrtu -hrimujt ¦.h XI' tePofi Epifcopum plut tjfe tntelligitur lt;jui prepht-tare dicttur tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui orde nunc poteji ejfe Presby- tetij. Hac tUe. Idem ; Ep^opw primw facerdos efl^hoc efi, princepsfacerdotum, ^c.fedtu i»p^'nbsp;mum Presbyterum mutuïïh HacAmbroßt •otrbi:nbsp;•vt non ordo , fed meritum crearet Epifcoputfgt;ynbsp;non intellexiPii anticipatione erroristui obeectttnt'-hoe efi f-vt non haberetur ratio vtrum iamPreshy-ter ejfet, tyui eßet ifeandm Epifcopw :fed TJirttmnbsp;digntss effet : lt;juod etiam nuncßt^vtpergradus ta~nbsp;rnenfuosprouehaturadordtnem Eptfeopi. Obiictsnbsp;ex eodem Ambrofio in tÆgypto Presbyterosconfi-gnarefolitosfed non dicit Ambroßus Presbyterurnnbsp;poffe Chrifrna caficere.Abfente EpfcopOfChrtfmn-te ab Eptfeopo confecloiconfignare Presbyterurnli-Cere potefi. Sad. Verba Ambrofij fuut: bic Epiftop'’^ eft,inquit,qui incerPresbyteros primus eft. I-tem: Epifeopi amp; Presbyteri vna ordinatio eft.nbsp;Hçcillc. Quareicgo non mutaui ptincipcm innbsp;primum,vt obiiciciverbacnim Ambrolijfyn-ccrè recitaui,vt facile videres,nifi tccontradi-cendi lludium trafuccfumageret.Iam hçcvcr-ba Ambrofij te rcfellunt.((^i ordo nunepo-teft elle Presbyterij.) fic enim manifcllè fuanbsp;tempora ab Apoftolorum temporibus diftin-xit.Nequc tibi tâcopere fuit in vocabulo ptin-cipis exultandum, quû nomine principis pri*nbsp;mum tantum intellexeric Ambrolius,vt facilenbsp;colligitur etiam ex hoe ipfo loco:fic enim illc:'nbsp;primus facerdos cft,hoccft,princcpsfaceTdo-tum.Qmbus eciam verbis vfus eft alicubi Au-guftinus, quû Diaconorum Ronianorum ar-rogantiam dcprimcrvt,qui fePrclbytcriscox-quabanr.Volo ego locum rccirare,quiameri-bi amp; cuæRomæ maxime eupere,facis, vt opi-nbsp;nbsp;nbsp;ç, nor,vides.Quidam,inquic,duce ftulticiâamp;ci- ~ uitatis Romanæ iaólantia LeuitasSacerdoti- ,oi.nbsp;biiSjdc Diacones Prelbyecris coæquarceonté-dit,amp;c.Tum additironicèiSed quia Romana:nbsp;Ecclcfiæ Miniftri funt, idcirco honorabilio-res pucancur, quàm apud cæccras Ecelelîas,nbsp;propter magnificentiam vrbisRomanæ,quxnbsp;eaput elfe videturomnium ciuitatû. Si itaquenbsp;fic eftihoc debent amp; facerdotibus fuis vendi-C3rc,quia fi i j qui inferiores lunt,crefcunc propter magniheentià ciuitacis:quantb magis quinbsp;potiorcs,fublimandi funt’Et paulb pbft,Qmdnbsp;eft Epifeopus, nifiprimusPrclbycer.’hoeert,nbsp;fummus facerdos. Denique non aliter quantnbsp;comprclbytcros hic vocat: nunquid amp; Mini-ftros condiaconos fuos dicit? amp;c. Hæc Augu-ftinusiquem non fcfellit opinio : quû Romaninbsp;Presbyteri euaferint Cardinales,dlt; Rom.Epi-feopus il bi poccltaccm in reliquos omnes Epi*nbsp;feopos tribucrit, duce ftultitia (hæc cnim ele-gantilîîma Auguftini verba repetéda lune, «T«nbsp;-rà jtaAaJÓc ciultatis Romansiadantw.nbsp;ScdjVtad Ambrofium rcdtamus:præclarc,lci-licct, nobisexponis hæc Ambrofij vetba : ('cnbsp;non ordo,fed meritum crearct Epiicopù)hoc |
ANTON. SADEEl. RESPONS.
presbyteri poffunt hopines confectare, non ipfum oleum confçcrabunt? quandoquidemnbsp;fine confecrato oleo Epifeopi velhi,facri eßenbsp;non pofl'unr. lam inteiligo quamobrem poftnbsp;coniecratum Epifeopû non dicatis:SaIue fan-«ffe Epifeope : at poltquam Chrifma illud ve-ftrum confeciftis, tum omnçs in terra dcieéti,nbsp;arc ad oleum apertqjinÉcntifqu e oculis,in hâcnbsp;veftram cantilcnam erumper.e foleatis : Saluenbsp;fiinôturn oleum : (quod mirpr à te prærermif-fum,qui mihi fæpc.tuas prccationes conlecra-torias* obricis. ) Sed qtiod vos faiuerc vultis,nbsp;Turriane,nos valcrè iubeamusiadeóq; vcftrasnbsp;iUasnugas fine Vetbo Dei ex hominum arbi-trio confiâ;as,procul à nobis amandemus : nenbsp;lueem Euangelicam vnibrariimlegalium prç-poftera imitatione extinguere veile videa-mur. Atque hoc de tuis Epifeopis in Chrif-mateconficiendo tantum occupatis.
,T V R v^.AugHninum obiicif:fednott dixitho~ X t'i. norem Eptfcoptvfuintrodutlumeße;fedfigntfica-tünetn nominK.ObiKiiGrMianum ex Ijidoro'. fednbsp;pauio ante dixit Presbyteros pontificate aptcemnbsp;non habere, ejuia Chrifnatefontem non fignant^nbsp;^c, Dixit autem nonytdemfiutjfiefed eofderniVt ante dixi ad obiettionem ex Hieronyrnalt;,
Sad« Ipfa noniinis fignificatio ( vt quidem apud vosiampndem vfurpatur} fiiblimioremnbsp;gtadu Epifeopi fignificat fupra reliquos pref-bytcros.Qoamobrcmita de.vocabulo locutusnbsp;eft Auguftinus Vt ipfum ctiam horrotem illonbsp;vocabulo fignificatum fimul intellexerit:curn-qdc nonadiusdiuinum , fed ad confuetudi-nem retulerit : adeo vt frigeat tua ilthæc re-fponfio. Ad Gratiänu m quod attinct, vt aliosnbsp;crus locos citâtes nihil etat opus ; fatis cnimnbsp;notum cft,quantum ille detulerit non Epifeopis modo fed ctiani Rom. pontifici. Verum exnbsp;iis quæ impriidcs ille vere dixit ex aliis autho-ribus colleóta: npbis, vt optnor, fas eft reli—nbsp;qua eius mendacia redargucre.Tuam verb di-ftituftionem de Eodem de lifdem fuprà difcuf-fimus. •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....
'¦ T V R R. DietsEccleßam Rom.abordineijuem Xrn, inPHtnermit Apoilolidfcefi^e : Ergo concedisin-fiitutumejfe ordinem ab ApoHolis in fuccefiionenbsp;Ecclefia Kont.Epfcoporutn eie^iequinonpotuif-fetdfcedi. b^on igiturpotefi fitceeßio difeedere abnbsp;'ordine ^juta nonpoteft vUie hominis net^Hitidfiu- 'nbsp;flrari ope Det. Sine pe^itentia funt dona vo-catio Dei. Si ordinatio veilrorttm MtniHromm efl ’¦40nbsp;fecundum ordinem ab Apoilolis traditum-. Ergonbsp;t^uod tnSiitueritnt Apofljolt non tradiderunt Eccle-fitSt^c.Omnia honedie ^fecundum ordinemfiantnbsp;in vobis{fln^utt Paule.) At tu fateris Paslores ve-flros extra ordinem vocari. lÿturnon honeiie fednbsp;inde centernbsp;nbsp;nbsp;profane vocantur. Item : TlJostalem
confuetudtnemnon habeme^ inquit etiam Paulus, quod idem de^eSlrorum Padlorum ordinatione di~nbsp;ciraw.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ' ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
Sad. Captas vctba,qaantum potes,fed nihil proficis.Etcnim fi Ecclefia Romana difeef-fit ab ordinc quern inftituerunt Apoftolirtibi -
çfl;,iliquis, nonhabercrur ratio vtrû iam presbyter elFet,qui effet creandus Epifcopus'fed v-ttuindignus effet. Nihil mirû, Turriane,fi vc-terum Doftorû feripta fententiâfqi periiertas, qui neScripturæ quidcparcisjVt ïam (aepean-.- inbsp;teavidimus.Scdcuinam,obfecro,perfuadvbis,nbsp;hanefuifle metem Anibroiij,vt nomineordi- ;nbsp;nis,manusamp;dignitatem presbyteri intellc- inbsp;xiuSuam igitur fententiam vindicet ipfe à tuisnbsp;calumniis.Primùm,inquit, presbyteri Epiieo-pi appcUibantuf.vt recedente vnoffequens ei ;nbsp;fucccdcrec.Sed quia cœpcrunt fequentesPresbyteri indigniinueqiri ad primatus tenendos,nbsp;itnmutata eff ratio ,‘profpicicnrceoncilio, vcnbsp;non oido fed mentum crearer Epifeopû mul-totum facerdotum iudicio conllitutum. Hæcnbsp;illc:Eccetibi,Fraucifi;e,quid iiwelligat nomî-ntotdinis,qucm vetuffiflimi’stemporibusob-feruatura fuiffcjtcftis eff : nerope, vt reccdcnicnbsp;vno, fequônsfucccderet. 'fuccoim habebaturnbsp;ratio vcl ætatis, Vel temporis quo quifqueadnbsp;Ecclcfiæ Minifteridm fuerat'vocatus. priraa-tum auteni tencrc Jixic Ambrohus, hoc eft,nbsp;præfidcre inter eollegas, vt omnia ex ordincnbsp;fiertnt.T U vérq,quafiGleraentinatum Corifti-tiirionum oblitus, exiftimas cligendos clFeinnbsp;Epifeopanim criam eos qui non funt presby- ¦nbsp;teri: qùddtamé vïderij corrigere, dum addis,nbsp;ita tamcn,inquis,vt pet gradus fuos proucha-tut;quod quàm probe, apud vosobieructur,nbsp;nimis notutn eff,v bi Epifeopi amp; patochi titu-tnbsp;lires funtjvc plurimüm,famuli domcftici : ve-thgâjia verb ficcrdotiorum ad dominos re-deunt. Ita,fcihcer apud vos Miniftri Ecclefia-ftict per gradus fuosprouehunrur : qui eademnbsp;horà,( modb pecunia valcant aut grariâ ) fiuncnbsp;AcolythiyDiaconi, presbyteri amp; EpifcQpi,at-queetiam àliquando Cardinales: lient Romænbsp;feftnmeffantc aliquot annos,quum paruulu'snbsp;illc {i’cis quid dicam) faclus eft Catdinàlis,pernbsp;fiioïdiilicet,gradus proucôius. Q^od fcquiturnbsp;apud Ambroüum a'deb te conftrittum tenet,nbsp;Vt quoqub te verras, iaceat omnis tua folertianbsp;ncccffcfit, Ambtofiusteitatùr, olim inÆgy-ptoprcsb^terbsabfente Epifeopo confignarenbsp;rolitos.ldc confirmât Augùftinus in Alexâdrianbsp;fadhlariTpIitiilt) Alexandria amp; per,tbtam Æ-gyptum,mquit, û défit Epifeopus, confecratnbsp;vu'sbytcr.Hæc illc.Hinc roanifeffiffimum.eft,nbsp;ipfo iure,ptcsbycctum non tninùs polie ordinate,quam Epilcopunv.licet propter ordincmnbsp;ütiim, Veteres id munçris Epifeopo dederint:nbsp;hoceltjilh ptesbytero qui ifiter cbllcgas præ-erat ordini» cauia. Quid hîc nofter protensînbsp;Configoabâr,nrcsbytcti,inquit,fed non pote-tautChiiima côtîcerc.Ergo,quantü video,ti-bi Ftancifcc, tes ad Chrifma ,¦ tanqûâ adTrià-rios,tcdiit. Atqui vt3udio,tum vitam, elle de-fpctaiam oportet s quum apud vos ad extremânbsp;illamyndiionem recurritur: quo fit, vr,vcl éxnbsp;l'oc tuo Chnfmatc,facile iudicari poflit, tuo-lutn Epifeopotum caulam ira fe rnalè habere,nbsp;yt propemoduro agat animam, Icâne taridenanbsp;‘Utninailla Epifeoporum dignitas in fundumnbsp;‘^genæoleidcmcrfaitadelitticitjVtiam àno- ------------- ............ -----------
fins arguruentisituta effevideatuiîQmdSi, neindevidcturconfequijordinem infoccef-
-ocr page 820-(
792- AD REPET. TVR R. S OP HI S.
Matt. J- ler.iS. lione Ecclefis Rom.olim fniTcab Apoftolis inftirnrumîDc-fucccnioncorclinis loquor nonnbsp;antcin detnxEcclcfiæ fucceßione.Ncc Ecclc-f im Rom.ab aliis Ecclcfiis diibngiioj'cd camnbsp;(imulcomaliisomnibusEccleliis in ordnicmnbsp;cogcndam. fuiirecxiftimo. At id no fecit Röm.nbsp;Eccleha,fcd oidincrn Apoltolicum violaiiir$t^tnbsp;aditum hbi ad PontiSciani cyrannidem patc-facercr.Hacfnramam tcrum Eccleiiafticarüninbsp;perturbationcm (nedum ordincm ) Apollolinbsp;non inltitucrunt. Alioqui nondiccndnin ctlecnbsp;illam ab Apoitolico oidincrcccflillc.'Quarenbsp;incptiflimum fntttiinm illuJ confcqiicns.Por-10 de his rauli verbis (iinc pöcnitetia fpnt dona amp; vocario Dcï)fi.iSca!ibtdilt;piTtauimiis:cjuçnbsp;rametfi paulus Iddæis accommodât,e(l ramennbsp;vcrdlimcim y Indæosà præfctipto legis (quot;æpc-nomcro difceffiffetqncmadmodum Prophetenbsp;illis identidem expiobrarunr. Qipnm aiiceinnbsp;ludæi acpræfertim Pharifæifquorum rui Epi-fcopi vt illnd Hieroriymi vfiirpcmus,(uperci-lium airumpferiinr)fc hlios elfe Abrahçgloria-rcntunaudicrunt ab io3.nnCyDe(impo^i fxipßsnbsp;etiam /ijptMr'U excifafefilios Abrahamo.Çgt;^\n-etiain dum cones inculcas dona amp; vocatio-nem Dei(qLilt;; vos iampridem,quantum in vo-'nbsp;bis fair reicciftis)rnihi veuocas in memoria vc-teres lud.cos his verbis cum leremia c.xpoftu-lantcs ; Nof/ pertbu lex aßicefdoegynce confit turnnbsp;à firipientcynecverbum a, PropÂiet^iEixc ilhiqiiosnbsp;quant-um^vana ilia fua opinio fnjftrara lir,do-cuitipfe return cucntus.Sed addisJi Paltorumnbsp;noftrornm oi'dinaTio cll ApoftoJica; ig.iturnbsp;podoloS non tradidiirc Ecclelhs çaepiæ infti'nbsp;tucrunt.Qtpainobiem,Francifce ?.Nx)mic tibinbsp;vidétur ca fùiilc. Eççleiiis cradica ab Apoffcolisnbsp;qiiæ till fàiiétilfimis literarum niantmetiS'rc-ftata reliqnei'unc ? fnio fixe fola ab Apoftolisnbsp;trad ita faiuti Bccleltç necelîaria crpdbn nst-nc-:nbsp;qae nos inde tua vnquam,nccl’odaliii Wöi'um^nbsp;fophi(mâcadcpcllenc. Cœtci;ùni,unlo prxtcr—nbsp;mutete hät tnatncapriuncuiä:St.Pa4loas vc-ftri extraötdiraé voeäenr, inquiSjigunrnó-ho-ncltè,fed indecétet At profane voïâcrir. Atqui,nbsp;mi Icuiciile lophiftajiomonymia vocabuli lu-ftulinuis hl nolttafolutionc, amp; ft s rd life tn i-mus dceo qirorl dicitur fieri vel leciidu ordinenbsp;Vcl prçt.er ordine.Quajc tibi feruainotdinatnnbsp;illntn veitnlordijjêiliquidem jralibec. Nos e-Jiim cum ordiné hab'eraus de rueniur, que iplînbsp;Apoftoli fmslcrrptis inftirnerunttac ptoptcreanbsp;non tantum honeftum amp;; dcccntem,vcrùrn e-tiam fanétiinmam.; licet aliter exiltimcs: cuinbsp;quod (actum eft^videtur ptofantim. Sed ecce,nbsp;ad conl'uetudinem rtcurti5:amp; hæc Pauli yerbanbsp;nobis obticis; ZVm tdlern confiuetudinemnon hn-hern-^y inquiuQuati veto repudiemus cascó-fuetudineg quæ-ad o.rdinem Eccleliæ amp; decorum pcrtincnT^amp; qux funt turn cum natura,nbsp;tum cum iplî) Dei. yeibo confentanex( na-dcnbsp;ciufmodicóluctudinc'Paulus tibilocutus eft)nbsp;ac non cas potiùs que tic verbo Dei repugnantnbsp;amp; ipfum ordinem Ecclefiæ perturbant. Q£Ódnbsp;lî noftras ocdinationcs catantùm ratione re-lpuis,quia ciutmodi côfuctudinem non habe-,nbsp;tis y hoc verô nobis.fufticit y qubd Apoftolicisnbsp;temporibus Ecclcfia Dci nô banc r3n'’èm coi’•nbsp;(uctudinern amp; huncordin.ationis vfum,(t‘dabnbsp;ipfis cciani Apoftolis præfcriprum huncorJi-nem habucrir. Qnod (1 Apoftoli reuiuilcercntnbsp;amp; tuû Papam,tuos Cardinales, Atchiepilco-pos, amp;Epi(copos non tantum olcoinuniftos,nbsp;ledLiauirfimis vnguentisdelibutos,arquée-tiam voluptatum deliciarumque gciicre dif-ftuentes yidercnt:obfcctô,quanta turn animi,nbsp;turn vocis contcntione dicerent? l^os talemnbsp;confiuetudtnern nonhabutmw. |
T V R R .Profersfimilirudinetn Lazjti't refiifii-tati M vtderts res^extfi'e ad id quod dicitur.i.Tirn. ï.admone» te vt refiificitesgratta 'Dei qui efiintt.nbsp;Ergo Luthertu debebatgrntiam qua in eo eratfe-fiifeitare formarrt habere fanorum verbortm,nbsp;rundent cofteris nonfuifie mortuain vocationern .nbsp;Ltttberi quià tu diets eum habuifie fuccefitonem c/nbsp;vocattonem qtta Pontifieftantopere commeridônt. SAD.Tibi ipfe imponis,Turriane.Ablîtc-nim vrTimothcum vigilanriftîmum Ecclcllaî Doéforécum Lazaro mortuo cotnparatû ve-lira. Ego fucceffioncin vcftrâ aflitiiio elle taii-tàm titularcm amp; nomine tenus fiicccftîonem,nbsp;ac propterca cadaucr fuccelîionisiita ramen vtnbsp;Dominus mirâda fua virtute potucrit in iltudnbsp;cadaucr animam vitamque infundere, quuninbsp;primos Ecclefiæ reformata: Dorftorcscxcira-uit. Illi autcm tot præftantiflima Spiritus Dcinbsp;donade egregias animi arquc'ingcnij dotesànbsp;fummaDci libcralitatc profeétas fcnonfni-ftra accepilîè aftiduis, iifdéinq; præclaridimisnbsp;labQribusdcclararunt.Itaqucfvt tuam calum-niam' retiindam) quamdiu Dodor Lutheriisnbsp;hçfitia veftra ilia vocatione, dixi,arque cciainnbsp;dico, vocationcm eins fuilfc tantum cadaucrnbsp;vocationis: actura demum ilium vemmba-buiftevocationcm, quiim Spiritu Dci præuionbsp;acHucc,à vcftris eiroribùs Si corruptelis adnbsp;vcrjtatcm Eiiangclicam amplcbtendam ani-mum tuâduxit. Verumenimuerb, TurrianCjVtnbsp;alrquandoàLuthero difccdas,x]uid diôlmiisnbsp;es :dc.plcrifque vcftris Epifeopis, qui Pontifi-ciis eri'oribus abiedlis, in noftras fe Ecctcli.isnbsp;reeeperunt arque enam in lUis ex Ecclcliæor-dine docuetunt? quid Irîolibi prodcrit tua ilianbsp;Prælbyrcri Sc Epilcopi diftïhclio? Tv R R. (Si FfiificopiE'Cfiefiamp;Rvm.Ep'fiopi»0• funty Ergofalfia-ejt h-ecProphcciWMalachii. .dbnbsp;ortu fobs vfique ad occafim rnagnn efiriorne ntetMnbsp;in GenttbusftP tnornm locofiacrtficacurt^tfnbsp;nomtnt meo ohlatio munda fiuefiterifictutn rniigt;t~nbsp;durn:vt efi'apud,' LXX. qtiod'diutne congrutt Cttntnbsp;altan quod idtxtt Paultts Mebci^. Plaberwu altère de quo ed’ere non hab^ntpotesiatern quitaber-nacitlo difierunt. S.A.D. Tandemimponisoperi dignumiplo tuo op.ercfaftigium. Quû cnim.cibi pro bandanbsp;fit Epilcopalisdignitasfuprarcliquosl’relbynbsp;teros ac præfcrtiin iurc ordinandi , digrcderisnbsp;ad qnæftionem de facrificio', amp; lo’Gum Mala-chiæciras, quo vuigó foletis abuti ad Itabi-licndcim'Màliic.vcftræ iacrificium.Ecqualnainnbsp;igitur rcs agis,Monaclie? Nonne iliudiusla-crificâdi (vt çlicitis) ad vrclbytcros criam con-tcndjcis'pertincrc ? Quid.-igirur hac in rc priv-jtat |
ANTON. S ADEEE..RESTONS.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.A
ftatEpifcopus prefbytcro? im-o vcrotuiEpi-Icopi iampridé MifTam amp; veftra ilia facrificia faftidicntcs, ca videntnr non Presbyteris tantum,fed etiam Frcsbytcrculis inde fibiviftumnbsp;tolcrantibus conccflîffe. Quippc magis dele-ftantur mcnfis calentibus amp; laute ipftruótis,nbsp;quàro frigidis illis altaribus,à quibus vos etiamnbsp;panem amp; vjniini dettaxi(1:is,folâ vtrlufque (vçnbsp;lingitis, vobisipfis illudentcs) cxternâ l'pecienbsp;remanente. Hoc igitur conncxutn tuum quonbsp;nomine appcMâdiim lît,quuin otiû erit, vide-bis: Malachias dixie,ab orcu fobs ad occafumnbsp;vlque magnum eile nomen Dei in Gentibus,nbsp;amp; in omni loco facrificariamp; offerri noniinie-ius oblationern mundam : Ergo foli Epifcopinbsp;habent ins oidinäxii paltorcs in Ecclelia. Imönbsp;vtvideas quam intempelb'uètuumhocargiiJnbsp;mentiim propofueristii verum eiretcommcn-tum illud velirum deMiiTefacrificiotindccgonbsp;Concliidcrcm, Presbyteros non elPe EpifcopiSnbsp;inferiores. Q^iü enim dicatis hocfafcrificiumnbsp;eliefummum, confequirur peragi illud nifiänbsp;lummis faccrdotibns non poire.At non minusnbsp;Millam veftram Presbyten célébrât, quam E-pifcopi'cx qüoht vt Presbyteri nonJintEpi-fcopis inferiores. Ac iam vide quam belle hocnbsp;quiid nunc affer^cii iis conueniar,quç aliquâ-cxHiérönymo citalli, qui quidern ad fuanbsp;tempora refpiciens, Epifcopum cum Aaronc,nbsp;amp; Presbyteros cum eius filiis comparauit ('acnbsp;ptoptereanullum gradum lupra Epifcoposa:^nbsp;gnouit,tantum abclfvt vnum Rom. pontificénbsp;cum Aarone cönfcrat,vt foies faccre.jConftatnbsp;cninndemius facrificandi fummo Sacerdoti
ciim'Leuitis non fuillc commune. Sed de his
hadfenus. Nam M'alachiæ locum ad tempora Euangelica relatum,de fpiritualibus facriheiisnbsp;intelligendum cire,de quibus aliquotics Apo- Rom.tt.nbsp;ftolidilIerüerüt,poftdo0fiffimos quofquein- amp;15.nbsp;terpretcSaffirmamus.Qup etiam fpeófauit A- Hcb.ij.-pollolus ; ad veteres ceremonias alludens vt ’nbsp;He'bræos inde magis magifquereuocaret, amp;nbsp;vniChrifto fummo æternôque Sacerdoti ad-diceret. Quia verb nuncea res inter nos nonnbsp;agitur, non ingrediar in difputationem lon-giorc: fedita concludä: Quandoquidem,Tur-riane,veftri Epifcopi raundâoblationéDeonbsp;nô offcrunt,ab eius verbo puriflimo ad huma-na'rii rraditionu fordes inquinatiflimas iam-pridem dclapfiiidcirco ad eos locu hue Malachite minime pertinere. Quineriam quandiunbsp;fubfiftent in fuis manufaófistabernaculis , amp;nbsp;^d legales vmbras regtedienres , altaribus illisnbsp;fuis afpeótabilibus adhærefcct;affirmamus,cosnbsp;fpititualisillius altaris nobis in cœlo collocattnbsp;non polfe fieri vere participes. Atqueid hacnbsp;nöftra difputatione confcâû eile fpero.Quarenbsp;illös moneo atque etiam obtcfl:or,vt omni er-jöre depofito , ad veram fc doófrinam , amp; adnbsp;övdinem cxpræfcriptis Apoftolicis inEccle-fia conftitutum rccipiant,amp; inani illa qua ha-ftenusdelufi funt , fuccelfionis imagine reliLnbsp;Äa, vera amp; Apoltolicam fucceffionê nobis innbsp;verbo Dci traditam amplcäanrur. Hæc haxnbsp;buimus quæ tum ad repetita TurrianiSophif- 'nbsp;mata magis refellcndaittim ad locos Scripturçnbsp;duodecim ab illius erroribus amp; deprauarionenbsp;vindicandos, tüetiaih ad confirmandam pa-ftorum noftrorum vocationem aduerfus lo-phifticas eius captiones refponderemus.
LAVS DEO.
CENTVM FLOSCVLI
TVRRIANICÆ DISPVTATIONIS EX
V T R o QJV E EIVS LIBRO, NEMPE QJ/quot; E M Defenfiöiiem locorLinr.amp; BipartitLim inferipfit,nbsp;d,ecerpti,amp; inlefuitarumgratiam - 'nbsp;colleóli.
|
r Ant A fuitF.Turrianiloquaci-' tas , vt etiam vtriufque libri fuinbsp;margines ineptis ac ridiçulis.nbsp;notis onerarit: cuiufmodi funtnbsp;! hæ : Quomodo Antonius nefeit quid fit elfe monachumi Item; Quomodo pa-ralogizet Antonius. Item : Quomodo Antonius Scriptutädelirandodepvadaf.amp; fexcen^æ eiuimodi nugç.quas ille tanquara luç.dilputa-tioiusCorollaria propofuit. Nos igituc vicif-fim proferimus centum Fiofculos ex vtroqne |
eius libro colledos, amp; ex aliis innumer abili-bus decêrptos,ipfiuset3-ci:)lt;ffult;r«a» redolentesiVt ita leótorcs habeant quandamnbsp;Turrianicædifpurationis, amp; magis magifquenbsp;Videant; Qjiomodo F.Turrianus lefuita locosnbsp;Scriptuiie corruperit, Pontificios errorcs no-uis erroribus cumulatit,Philofophiæ ac 'rfoTriunbsp;illuferit,argumenta propofuerit An-dabataru more mutuis fefc vulneribt^s conto-dientiaidcniqj'.quomodo fuam tu in Theolo-gia,tum in arte diilcrédi infeitiam prodidenc.nbsp;t-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Xx. j, '¦ |
724
CENT'VM FLOSCVLl
PRIMAS FLOS er Er S j’./esErfor it\Tb‘^l?^ia:'op^nii emm Ecclefiam Vifibi-ï«m Ecetefîae i:t^ocym,amp;domum Deiatquefund»-mentum vcf/fiiçia,âribi qùam iacleftis. conftituit.
¦ ’ Andabarifinus TurnahiçHS.‘Nam fides cordis non eft vifibilic.
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
AnilabanPmus Turriarticur. Nam elïc triticum in area
amp; non paleas,clcAorum eft proprium.Matth.5.v.i2..
mtuDei^columna (^fitrïdar/untum veritatii funt intelligenda dé Eccleßa eletlornm,nbsp;btlü éfi:rtam de Evclefia vtfibili diüa
li.
Eccltßa i/ißbilif diàtur ßundametitunt Ittrnna veritatn prof tér fidem ejuam cordtnbsp;'ütftbÜt,profitetur^frAdtcat:^u£ fideinbsp;Eccl^am credentMm vtportlt;tinferinua‘jgt;^^’^^nbsp;uerftii eamprauntleoM^ It.i.p.iJ^. Primus auttg^*nbsp;dtis tfivtuere in Eecltfi^ h/ißbth, tjuod eßß(’'‘nbsp;area triticumnbsp;nbsp;nbsp;non paleas.p.t^. i-|.
'm.
Error craflîflimus amp; manifeftà cOrruptio loci Apà-, i ^ jApgSîolusïfrim.^.Âleminit de Eccleß^^^^' naç^ fundamento •veruatis vt Ftmotheitmnbsp;neret de adißcatione Eccleßstßuper Petrurnßiiittnbsp;vtß^uande opus eßet^^ de altcjuo dogntate cetttt^'^nbsp;habere vellet, adtret petram illam exempl»nbsp;Fault hb'.i.pag.i'^.
IIU. . ..
Gal.l.Jacobus zß Cephitt amp; loarmes tjui bantur eß'e columnatÖTcße Eccleßaefus. dtcuurc^'nbsp;lumna veritatis ßi Ecctgßa vißbtlis Itb.i.p-ii-
N-.
Gal.ï.Iacobus Cephas ioannes,(3^Ftgt;'^ lus no obßsur'efigntficauit dtgnitatemgradus Petrt^nbsp;^uum eumlocautt mediumnbsp;nbsp;nbsp;Cephas vocautt:»^
^uo tantum fuit authoritas approbandi Paulif^' dicationem, tjui hoefent adhtbitis duobus expf*'nbsp;mairiis Apoîlolis in cg^sfiltui. Stc Rom. Pontifexnbsp;maioribus caufis décérntt in collegia Carttinalnigt;'‘inbsp;amp;c.lib.i.pag.\6.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VÎ.
Cant.^.Crura eius coluenna marmorex ^uxßugt;’' datafuntfuper baßes anreas.Ergo hxc verba PuU'nbsp;li l.Tim.^.Columna fundamentttvi veritatisnbsp;Ecclefia vtfibtli ßunt tntelligenda.ltb.l.p.
VII.
F atemur Eecleßam iuilorum vfre (ß eße Christißonfi Ecclefiam çf-corpus : eis hantit^nbsp;eo dtltgi:intuilos vero nonfic eße Ecclefiam Cbtiß’tnbsp;ßedmembra etus mortua esquot; etpdioßa.lib.i.pag-i°'
' VI tl.
M enßera non efi prior menfurato ; lt;^uia trai*^ Arfi. Relaia eße natstrà final : licetyin^uityrtonnbsp;mnibus videtureße verumfimaleßenaturavt^nbsp;ßctbili (ßßcietitia.ltb,l.pag..^o.eir^t-
IX.
Oifiofitio forma Ecclefix neui Fellarnenf* efi eius EcclefitxfubPlantia de ejua Paulus Epquot;(l'nbsp;sfiQuoßdam ijuidem dedit AfoPlolos,ijuofda»i lt;**'nbsp;tem Prophetas,^e.p.^^.Li.Sic Arfil.dictt dijß^'nbsp;fittonem hgni inianua eßeformam liministpitßquot;!^’nbsp;«^44’
ludfcarci arguereiincrepareßolis EpifcoptS d» uentunti. Itatjue Luthermn e-i' Minislros Prott-fiannum tudtcamusfecundum Scnpturaml-14. Conuincitur ab omnibus, diiudicatur ab et»“'nbsp;bus, (Ire. Qwid autem eos malediPHs infelhtt»'quot;^nbsp;hoe autemfecitndum Scriptnramfadmus libafis'nbsp;51.
ftoIici.’d'icitcm'm'Paijlus Eccicliam columnam,non Ec-ctclixcolumnam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Error in Theolog, refutatus Çal.1. V.ifijy.amp;t.CorSti ter.t.
J! •! i;n; : trf
Error in Grammatte» : nam iToaârTeç non refertur ad ftiifum corporis.
Ridtculum conféqüensez (ïtu GéóiHetncópecittiói.
Error in Thcolog. cuius eontradiftionem hates, Gal» l.v.itf.tz»
Similitudo in rebus non tantùm difltmillimit i fed tiam plane contrariis.
Î ’ •
Corruptus locus. Nam loquitur de Chrifto fpdpfdtat-tjuc id totumintelligendum ertmyfticeamp; Ppiritualitcf : ac proinde nihil iuuat Eccleita'm re veta vihbilcm denbsp;qua Turrianus agit.
Error ïö Theolog.refutatosiEpIicf.5.v.è,.
Error in arte diflerendi refutatus ab Arifti ill Cat. , Ti.iMib.S.prirtiae Philof.
Deprauàtus Pauli locus : Non eriim prbpdnit forniaih qux in Eccleha permanere debeat : vt peripicuum eft exnbsp;Apoftolis Propfirtis amp; Euangeliftis.
Error io arte dilfcr. Nä formam exteriorem cum interior! confunditjamp; aecidentis formam cunl rei fub-ftantiai
Moe pertinet ad EpifcOpale fuperciliilni, non ad dlf-putantis argumentum.
Locus Script, detortus adeótjuc ipfum Turrianum re-fellens : ab omnibus, inquit, non autem à Polis £piPco-pis.
Exempta Script.perpcrain accommodata.
ispyx 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^5
w f'
Flagitium.nedum error in Philofophia.Nam vnius c-iufdefiique rei plures ac varias formas eficntiales con-ftituit : adeóque ex variis ciufdem rei attatibus varias fpecics comminifeitur.
¦' Yjtrtx states Ecclefisfanttoiidemforms ijtis ad tllam vnam Eccleßam ab Adatno cœptam accejfe- ’nbsp;runt ; quare necejfe eß totidem jpecies con^ituantfnbsp;librenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Non tantum particulares Ecclefis funtvifibiles fed etiam Ecclefia Carbolica efwfibilis : fuia ag~ 'nbsp;^egatto omniumfingufariu efl cjitodda totum fe}^- 'nbsp;bile,coÜans exfingularibus omnihM.,exepli caufa:nbsp;omnium hominurn vniuerfus numerus totum quoddam efl,quod vocari folet integrale^conilans ex o-mnibutflngularibus hominijiuSfZ^ efl homo «aô o-
6r. XIII.
To'trSv magis conuenit in quantitate difereta qitam to' ÓKov.ltb.i.pa?,.6ï.
quot;XIIII.
Lue.z. Extit edictum à Csfare Augu^o vt de-fmberetur vniuerftss orbis.Atvniuerfus orbis erat tifibilts,net tame in vno loco:ita F-cclefia Catholicànbsp;dicuurvifibUislib4-pa^.6^çfl6^.
'¦ XY-.
eleSi etfinon funt congregati vno tn loco,tarnen eoru Eccl^a dicitur congregatibnbsp;tinufibtlis efle Ecclefia vna Catholica etfi Eccleflsnbsp;ex t^juihus constat non funt vno in loco congcegats,nbsp;dicitur tarnen O' t/l vna ex omnibus congregationbsp;vtfibilts.lih.\.pag.6'J.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
' XVI.
Omnes Ecclefls funt vifibiles. Omnes Eeclefl;S funt vna Ecclefia Catholica. Vna igiitiir Ecclefianbsp;Catholica eflvtfibilis Itb.i.pagina 6^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ J
XVII. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Pojfe effefublato igniirantis tmpedimento,pura dotlnnam admimslrationem Sairamentorumnbsp;ex verbo Dei, efiquidem fubiiantiale Ecclefis,nbsp;tanquam proprtum-eius,Proprium enim non infub.nbsp;ftatitia alicuius,fed confequiturfubtiantiam.QM-re vbteunque efl Euangelq dobtrinapura,ibt amp;Ec--clefam-ejfe neceffe efltnon contra.lib.l.pagifl.
XVIIL
Dominus nomine tranfiato Simone vocauit Pe-tram propter firmitatem fldet quant confeflus efl. l.l.p.ji^.Firmitas fidei Petri tnPiar Petrsfoltdlßi-m£,fult chanflna Petro donatumpag.^^dib.i,
Qm dicitfundamentum diett^^ firmamentu.At Paulus dixit Èccleflâ effefirmamentu or columndnbsp;VeritatisnecChrflo derogauit.Ergonec Chrifio de-rogat qui dicit Petrum ejfefundamentum l.i.p.qq.nbsp;Y.y..
Abt.i'y. In nobis,inquit PetruS'i Deus elegit per osmeum audtre G entes verbum Euangelij. Quodnbsp;flPetrus eratosotnnium ApoPlolorum', eratigiturnbsp;eorum caput.Quis enim vnquam vidit os flue capi-let aut caput fine oretlib.i.pag.Zo. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
XXL -
Luc.zi.Rogauipro te,i^c.reputemus Chriflttm ßeprecatum eJfe tunc; En Pater coeleblis promietonbsp;me adificaturum Eccleßam tuam (^meamfupernbsp;fidem P etri quam ei reuelaSit, tanqua fitperpetra;nbsp;at firma fides tnbîàr petravirtute propria Petri effenbsp;nu pot efi, idcirco rogo P ater vtfirme s earn virtutenbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua ö* mea quum erit toti ouili prsfictendus, id
quum dicetur ei,Pafce oues measfl.\.p.^l. • ' j-
Error in Philofophia :Nec eniro to xa-Squot; eA« vifibiie eft, quü non fit extra mentem.Vide Atift.lib.i.de anima,nbsp;amp; prim.Philofopli.l.3,amp; 8.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ,, , .i
Error in Philofophia. Nam confundit Speciem.cuna Totointegtali.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Peccatum in Philofopbia fïagris etiam dignutn. Naai oxo» dicitür de quantitate ptopriè:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Génère
amp; Specie.
. Locus perperam accoramodatus.Nec enim orbi» de-^*-riptio,fuit ipfc orbis vifibilis.'
Error io arte dilTcr.Nam quxrit fimile ifi rebus plané repugnantibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Error etiam in Grammatica qqandoquidcm particu« lamaduerfatiuam vfurpatprocaufali.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
• 'I
Error cralTus in arte dïfferendi.Nam ifte fyllogifntus peccar in materia amp; in forma : quia petit ptincipium ôçnbsp;Çbncludit vniuerfaliter in tertia figura.
¦ Error in Tficolog- Nam poffe puram do^frinam efli,'nbsp;non eft proprium Ecclefi« aftu exiftent** !lcd,;cffe pu-tam doffrinam, amp; adminiftrationem Sacramentorumnbsp;exverboDei.
lt; Andabatifmus Turrianicus. Idem enim afiirmat efle fubftantialeamp;negatefle infubftantia. ¦ T t -.
*'* Error in arte differchdi. Nam proprium auliçpt^on , reciprocatur cumeô cuius eft proprium. Eft etiam con-tradifiioTurrianica. Nam ft vt proprium-confequituenbsp;¦fubftintiaim : Ergo pofita fubftautia r confequitut idnbsp;quod eius proprium eft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Andabatifmus Turrianicus:Namfirmitasfideiquam Petrus confeffus eft.firnritas eft doftrinac tatCharifm^nbsp;¦çft donumpetfonale:nampe fides,virtus.
Error in arte differendi. Nam hie Syllogif.peccat in
• materia amp; forma, quia argumentatur à Genere ad Spe-- ciem affirmatè : 8c concludit in a. figura ex omnibus a% firmatis. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U !
Error in arte Offerendi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfii i(Mfvpdacr
bulijos. - '¦ ’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ¦ ¦
AJditamentum tTtpo/'o^Çor.
Andabatifmus TurrianicHS. Nam fides quas reuelata eft, pertinet ad doftrinam non ad donum petft^le,ai-q«c Sophifta ponit quod vult tollere.
-'S..-. .1 J. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r'”'-
¦
¦f
5. • »
X X« ij.
CENTVMl FLOSCVLI
XXII.
Error in arte diffcrendi, tleè ófsaw/slar. Con-feflio’ Petri figriificat turn doftriham quam confclTus eft Petrus, turti aÄun» ipfum confeflionis Sc adionem con-fitentif.
Alius error ; quia confundic AâioncRi cum Subftan-tia.
urji'ivgt;1 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,~'r_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
¦“ÀndabatifaïusTarrianicusr TolIit ènimquod totieï affirmauit de Petro manente in Pontif.Rom Habet, ia-quit,eile taotùin in fieri.
Idem error qui fupri:Vt fiquis dicar.Hanc ædifîcatio-nem ArchiteAi xdtficantis, amp;, Architeäum iplum, Mein olTe.
S« Ecclefia e/lfundatafiuperconfelüonimPetrif ergofiuperipfium Petrum: nam confeßto àfidd Petro edtta,^ Petrus edens iUam confeßionem, re amp;nbsp;fiubieplo vnumfiunt, ratione tontitm dtfferuntlib.l.nbsp;pag.^i.^z.
' xxin.
ipfia confeßto tjuo efi energia non fit ante operationem confitentis, neepuepofimaneat: Prgonbsp;habet efietantum,tn fiertpvt dtcunt.jltaput Petnnbsp;confeßto nthil aliud efi puam Petrus confeßionentnbsp;edens.Lpag.^i
XXIIII.
AndabatifinusTurrianic.Namhxc régula non poreft conftitui in fide Petri,vt fides eft virtusiled in doftrina.
Lochs corruptus,PhtJ. j. Loquitur enint Paulus de v-nitate döftrinx.
Blafphemia non ferenda aduerfus Scripturasn Sacram. Vtd.i.Tim.j.vetJt.tCj/.
Petrum pefiuit Chrislta vt ejfiet régulafideior-thodoxa,de ipua dtxit ApoPiol. adPhtlipp. ^.lt;3quot;i!i eadempermaneamus régula. Si Scripturam foiansnbsp;fidetregulam tn Ecclefia ChrisIt relujuifietftjuiiinbsp;aliud puamgladtum Delphtcu haberemus ? pitemnbsp;finputt Artii. tn Poltttcts ) fahrt ararij faemnt obnbsp;tnoptamfitb.i.pag.^i 99.
CralTus error in arte di^erendi. Nam miniftrans amp; tninifterium conftituunt, non duos terminos fed vnumnbsp;Philof.
Error in arte dilfcrendi. Nam aVb^dci didtur efle.rion, eura pa:iete,fcd,in pariere. Vide philof co roîi esfonbsp;«etTiij-ef.Alius error fup.notatus.
Contr-irietas valde familiaris Tutriano: cui Super amp; Sab;idem funt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
¦ ¦ ¦ .. . -
¦ -7XJ n; . ;¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Locus ScripturX impudentiflimè corruptus. Interdi-eit eiiim'Chrtftas Apoftoiisne quts eorom primatum affcaet.videMatt.ia.v.ifi.Mar.iß.Y.4j.
. v.ll :.T. r' I.,
XXV.
Ministerium (ƒ mintSlrans relatafiunt.Quare, Petrus cum mtnislerto fiH0,fiue Petrus miniilransnbsp;efifundamenium Eiclefix ltb.i.pag.iio.t:lt nt.nbsp;XXVI.
Albedo cumpartete idem efi atpue paries atbiu: Stc fides Petn tdem efi eguod Petrus habens fi-dem.ibid.
XX VI.
Petrus efi caputyS r P E R lt;juodtan^uamfih pe^ pitrtvn ,furgit ddificiura fabrica Ecclefutnbsp;S^Beo ejH.i.p.ïfj.
XXVIII.
ƒ Gintiu doTninantur tù’.vos autemnonßct fedtjfti maior efi in vobts,fiatßcut minor. Ergo a~nbsp;'‘ htfuis eratfuturas motor tnter Apo^^olo^, nempenbsp;, Petries.lth.i.pag.izi..
Error in Tbcolog. Narn folus Chriftus ‘dicituf. in Eccklise amp; paxcrfamiîùs.
am Alins- error» dum ciuiiem politiam conftituif ceu ''W/at'Tf«»’¦erumSpiritualium amp; Çliuinarqm. /
¦ U .H.,; .r
Andabatifmus'TurrianicHs.Namfi eftfundamentuin, ergo ininiftratur,(i prop'riè loqtfrmüf?
tcror in arte dilTNec euim hxc vocabulaiAedificans, amp;fundamentum'rcm vnam fignlfiCanc. ¦nbsp;.Çontradiôio ; Nam fuprà dixit petram cónfitenteinnbsp;ie ipfatn confeflionem rationetanrùm dtfFerre;Nunc di-citgt; miniftrum a:dificationis,amp;, fundamentum mmiftc-Tialcjtactonc non diffetrc.vide lup.Flolc ix.
¦ -SequereturPontifice$cflcpctrasamp;lapides,nqnidme-tjphoricè, fed re vera : atque id ,quot;non aufim dicere efro-renjefle.
Error in Philofoph.Nam bxc cadem pctra,non poteft cfle Sp ccies,qutim fit Tc'/tri.
XXIX.
' St optimum Yegnigentts ejiin lt;jao regnttm.,vtad -^rtÜ. admintürattonit dorneiltca ordtnem enM~nbsp;latur Confe'^uens neceffarie eflf-vt Ecdeßa idge^nbsp;nus regnt fit, cut vnus pr.tfit ; nempe Petrut prtrnMnbsp;-paterpdmtUas tn domo DeiJ.i.pag.l^^.
Fundamentnm Ecclefi.e miniderialefundamc-tummtniPirans efi-auod efi Pecrtu l.i.p. uj. Mi-nt si er edificationu xfifuhdamentum mintsienalf itdtficationis idem fimt ,ficut tunica veFiirnen-tum ipua idemfiuntfiubiedo çfi ration e vt tradtt A-'Tii'ioteles.l.^.pag.ïz^.
X-XXI.
Quum Petrus morte perman ere non pofiet, confie quens erat.vi alt^fiucce derent tjUt efient jpecte hsc eadempetra dfipag.i^'^.
XXXII.
Errorin arte difleieiidi. Prindipij pétitio ; idque per Soriten.
Error inGrimtnatica. Is euini fe nunc date fignificat, qui dicit,Aceipe.
Si didum efl Petro tthi dabo clones regni cotlo-rum t^uta vntuerfia Ecclefio pefionam gerebot, tot am autem Ecclefiamfigntficabat propter prima-tum Aposlolatus {vtpater Augufl.^firmat) tgtturnbsp;propterprimatum.ApoEtolatus dtfibim eflei,tibinbsp;dabo cloues I,i.pag.\^^.
iV- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXIII.
' 'Chri^us 20. cap. Ioan, non dtxit doprsfiKH' tempprisifiedf AcctptteSpiritumfianilnny. ^noru'nnbsp;remtfierittsprccata,(fic.lib.i.pag.i^^.
-ocr page 825-tvrr. dispvt.
XXXÏIII.
ƒamp;' fuperijuos defiendit SptritttsßtnEluf.AEl.i. erant Ecclefia eleüorum,nbsp;nbsp;nbsp;ilia Ecclefiaeratvi-
fibdts.Er^o Eccleßa eleEloru ejtvifibtliigt;l,i.p.ilt;^6. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ XXXV.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
l^egas 'ritiminifleriumfaiJJeminitieriumA-poslolatM: mentitHS efiigitur ApoEtoltu.,ijHum E-paphrodttam Phtltpperïfiurn ApoElolum vocanit; fttitentm eorum ÉptJ'copM.-mihi tarnen prbbabiltMnbsp;s/ideturnonfttijfe Epifcopum Philippenfinm. Itb, i.
' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVI.
Pion répugnât uni Eccleßa Rom. omnib ut ßmul EcclefitsprafeEtum ejje.l.i.pag.ij'ÿ.
XXXVII.
Pltcolaut Papa reEle interpretatus efi in Can. tquot;}. Synodt Chalçedonenfis prtmatem diœcefeos denbsp;Rom.Pontifice; ponitur dioecefeos pro dtoecefeunnbsp;inpiurab.tbtd,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
1^2.
Error in arte difiereadi, tîuù ayvotav t5eX»gt;-;t«;’Loquimur énim deCatliolica eleftorum Ecdetia; non de hoc,vel illo ekftorum ccetu.
Idem error qui fup.mutat enim terminos.
Contradidioquam in delictis habet Turrianus,afEt-. mans fimul amp; negans rem vnam amp; eandem.
o
Andabatifmus Turrianicus. Nam,fi vni tantüm RomJ Eccleßsetcrgonon omnibus. Si vni Ecd Rom.cumrcli-quisxur igitur potiùs Ecd. Roman. Epifcopus dicitur,nbsp;quam alicuius diUs Ecdeüæ!
Error in Grammatica: Namfingularc cxponit plura-liter,fed ilia incongruitas(vt diet folcc)cum Rom.Ponci'« ficis digoitate congruebat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l
XXXVIII.
Gen. 1. Fons afiendebat de terra,hoc efi^ multi fontes terramvniuerfam irrtgantes.ibid, ’
XXXIX. “
Quod ApoEioltfiterunt eleclidp-leox; referendum eß ad prirnitias Spiritus de tjuibut ad Rom. Nos primitias habentes'Spiritus,ç^c.l.i.pag.rj6.^
Xt.
Papa docet omnesgentes ^ejuia prouidetvto-mnes Eccleßs habeant Eptfeopos Catholicos.-^ß re^ ^ula iuris ciutlts Canontet eß: Quifacitperaliunbsp;perfe tpfefacere videturd.l.pag.i^o.(lf 181.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '
XLI.
Quum Apoiioltis iubetut Epifcopusßt Muk-
i.T’»».j. non iubet vtornntnopradtcet. Nam looc vecabulumßgntficat tenerißud^o cupiditatenbsp;docendi.l.i.pag.lii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
XLII.
Petrus nec vocauit, necconßrmauit ApoHolos in munere Apo^olatus ;fed hoc peninetadillasnbsp;primitias Spirttus de tjutbus anteapag.iS^^,. Paulus contultttum Petro.,vt ab eoßrmaretur ^ui eratnbsp;apetravocatus Cephas^in ^uo tantum fuit authori-ias approbandt Pauli pradicaüonem.l.l.p.i^. •
XLIll. '
Quiahamp;tabuU iuris nét obfeurauiden-tur^alias tabulas exhibui: nempe tradttiones Apo-fiolfcasytd eß,vip.ijjia i’^aipa.l.i.pag.iiy. ; xLun.
Nor PetrumRorna docutße extabulis diuinis demonllramus : Deßdero ventre ad vos ad confir-mandos vos:ad Rom.i.Nam Petrus primus do-^nam Euangehj Ulis tradtderat ex Theod.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clemente.Itb.\.pag.V)o.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLV.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AS{-.\2. Paulus inuenit ludstum ijuendamna-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnine Atjuilam,)^uinuper venerat ab Italiatis au~
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem erat Chriilianus. Quis autem prater Petrum^
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tune Roma dtocuit?t^uum de nulLo altofarnaßtt fi
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicas hac non eße certtßtma Scriptura teiiimo-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niayohticio tibt regulam t«rtî:îSlon expreßa non no -
l cere : Item alterarniEum ejuttacet nonfateri ^fed l tamenverum eß^eumnonnegareßib.\.pag.\^lt;\.
Locus Scrapturx perpcram expofitus.
J ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Locus Script, corruptus. Vide Rom. 8. ver. 14.15, amp;C.' amp; atf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c
Error tum in Thcologia,tum in arte differ.qux vetas ftt'StCaîi'«» «{«XXo 7‘voç.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Error in Grammatica : perperam enim iuterpretatut vocabulura JiS'eiKliMf.
i •
AndabatifmusTurrianicus: aitenim fimulSenegas, Paulum iPetto confirmatum. De primftiis (upr. cuiujnbsp;eiiam vocabuli vim amp; EgaiEcationem non tenet.
. ,,’t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.
Andabatifmus Turrianic. Tabula, non tabulae, id eftj
¦ f
¦Error in arte differendi.To fxlQv STtpo^tstc. Paulu« defiderauit venire Romam; Ergo Petrus Romae do.nbsp;•curt.
Xlius error : Nam fcripuTheodor. amp; Clementis no« funt tabulae diuinas.
Error in arte diîTetendi, to fttÇv «TiAtç.Namaliji efttRomanos fuifie inftitutos iPetto.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
Alius error, nam Fama, non pettinet ad tabulas diui nas.
Alfcs uttot’fatTttSx’K aXXo gt;Moç.
7îgt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENTVM ELOSCVLI
|
Error to eo-ojujjoo» fingukriter promifit , inquit. Ergo cornmilniter pr^ftitit: ncmpe Petro amp;fuc' eefforibus eiusi lmègt; fi. fingulariter Petro promifitScnbsp;prxftitiuergo nihil promifit amp; nihil præftitit Rom.Ponnbsp;tificibus. / Error in Grammatica. Alins error : quia videtur re-ftrinzerc Ecclefiam Catholicam ad Imperium Roma-num. Error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abus error in Philofo- phiadum vult rem vnam eandt'mque femperincipere. Alius error in Theolog.quia non conftituit Chriftum originem vmtaçp Ecckiias.Vide (0an.17.ver.11.R0m.1i1.nbsp;V.5.amp;C. Error in Philofophia. Vniuctfale cnimnon eft fingn-lare. gt; Error in Philofophia. Nam caufa exempiarls amp; Towcepaænon eft in mente artificis.Eftcnim a.nbsp;liquid externum vnde mens abllrahit TO öd' Error «¦«pa Tot-n-c/u^of, Alius error in Grammatica dum quaîritaliquem qui fit magis primus. Nam qui minor eft primo, is eft, velnbsp;lecundus vel tertius,amp; ita deinccps. Etror qiiivocatür appuç-ia : Qüæritenint fimilem diftimiIi.Huius autemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff lt;nç* Error in Grammatica. Nam affingitinauditam figni-ficacionem vocahulo es^itrCöor. Error in Philofophia. Nam licet fint fcinpet- qdidarh media vfquedum ad fincm peruentum fit; tarnen nonnbsp;ncceire eft illaipfa media manere. Natimtas , morsamp;nbsp;paftioChrifti (peftarunt ad coniumraationemlanfto-rum : non tanicn Chnftus femper nafcitur autpatitur,nbsp;amp;c. Paialogifmus Tàùa^voreev TSigt;.»3-,':p*s.Apofto-latut dicitur fuifle diffufus per totum orbera ,¦ nó quód fuerit Apoftoli.s perpetub currendum, fvt ftuftcopina-tur Sophifta ) fed quód nullis vel regionis, vel Ecclefia;nbsp;finibus terminaretur. Paulus igiturAnriocliiæ, Roma:nbsp;amp; alibi curfum Apoftolatus peragebat, de quo i. Tim.nbsp;4.V.7. Aodabatifmus Turrianicus. Nam fi primatiis Petri eft in poteftate ligandi amp; foluendi ( vt vult Sophifta exnbsp;loco Matth.K.) quomodo omnes habent hac in re 3e-qualem potcftatem ? quód (i habent: ruitigiturPetrinbsp;principatus. Error srapot to' tTróp^ov. Dixitaliis in PetrtÄ Ergo Petrus eft aliorum princeps. |
XLVL Chrt^MS promißtfingulariter prirniiMpt^^ adßcaturumfe Eccle/iam fiuper'eum,(^hocijK‘'‘‘nbsp;eipr'ómtfit prafïitit : Ergofiut fingulariter prift»^nbsp;Eptjcopiti ihocefly habuit primatum inter trntainbsp;a4poslolos,c^ omnei eitufiuceeßores Eont. Poflt'ß'nbsp;eet in eodem primat» funt.l.ï.pag.i^i. XLVII. Petrtts fuit EpifcopM Rorn.id efi,omnititn Chri-* ftianorum tmperi) Romant.la.pai’a^^. XLVIII.'quot; Si Dorninttf disfoß.it vta Petro origo vnitittit ineiperet fiequùur vt Petro mortuo à fiuccefiore tmtnbsp;nuticinetptat origo vnitatis Ecclefia.l.i.p.'ï^-,nbsp;XLIX. Interdicitur ne Rom. Pontifex vninerfali^ pelletunnempi tjuafifitfiolut lib.i.pag.ziy-ùf^^e In Can.6.l!Hce.no^trset^ vfi^ificat eaufatnt^^' plarem-, ejua ad efficienttam caufidi efficientispt^^'nbsp;net.lta^ue ^riii.caufamformalem vocat^I^^^ amp;nbsp;eta.pàS'eiyp.a^'ijt domuf in antmo arttficiss‘fli°^^nbsp;ei:ti amp; caufa effictens domtu materiatit. ltb-i-z^.amp;fequcnt. LI. Si EpifcopM oIlexandrinM primatum httbef\ cjuia hoc efl confuetum Epifeopo Rom.Ergo efieptt-mum magù conuenit Eptfiopo Romano. El am pto-pter i^uod vnumcjuodiiue taie (l;-tllud magit-^^nbsp;nonpotefieße magis prtmMtnififit primta orntumn-lib.ï.pag.Z!^c3. LU. Sanxit SynodM I^tcena vt Eptfeoptu allixafi' drintts fimtliter Anttochenus haberentpotefiatemnbsp;in proutnetas fibi tam olim fubtetlas ad exemplumnbsp;Rom.Potificisj^ui habet in omnes LUI- ƒ« Canonefexto Eltcena Syftôdi /of tritia figm--ficantdtaicefes vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignifcatfiholagt;a •vbtdocetur.l.i.pag.t^x.çir 242. Sifinis efi s funt igitur ea ijua adfinem refetTttt-tur..ritfinis tn Ecclefia efi confummattofanitorumj funt igitur in Ecclefia nunc tjuos Deus propter huenbsp;finempofutt tn Ecclefia. Ad Eph.4. ApoAolos, /^uofidarn Prophet.ts, altos veto £ua» ' geliilas altos Pallor es (fi Dollores, ffic. EtfiU'^nbsp;morte prohtbebatur permanereßueeeßores eoru re-manferintneeeße efi.ltb.i.pag.z'pz. LV. Non efi proprium ApoDolatM diffiigt;tdipft'‘vnf-uerfum orbenti Nam cjuod efi proprium altcuftits naturam eitss confe^uttur^ ahter fe habere nonnbsp;potefißalua natura eiuSiCuiM efiprepriu.At Puu-Im conuerfatM efiAntiochia annum totumjifinbsp;ma manfittoto btennto.l.i.p.ï'p^. LVl. Hocpraceptuntf pafee ottesmeastadomtesptt-fiorespertmet.Na HafiliM dtxitomnes habetf e-(^»alem poteAatem Itgandi çfifoluendi ••fed cotett-dimM ChrtAum hac lege Petro dttlai Pufieeuo meas.iConAttuiße eum prinetpem altorurn paAofumnbsp;omnium,nbsp;nbsp;in eo tant^uam tn capite ifi pemetpe 1- xiße caterts paAoribus vnicuique eorum, I ones meas.l.ï.p.z^a..sfi t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qatm- |
TVRR. DIS.PVT.
LVIL
ijuod DeM dixit per Adam; Hot nunc os ex ofitbus meis, (ÿ-c. Hoc ipfum dixit 'nbsp;in Adam per Adam ommbus legitimis coniu-^nbsp;gibus : fic ;]uia Petro primo data efihac lex, Pafibnbsp;ones measfiaSum elivtineo dataßtomnibtupa-HorsbMS.ltb.\.pag.i.Z6.
Lvni. '
Si AuguHinus in ltb.de PaH^ dixit C.hriHum inPetro vnttatem commendaffe: ficratioctnor:tgi-turChriHus fic volutt altos Apoiiolospaficere vtnbsp;4 Petro non diffenttrcnt, ab eo tantjuam ab ort~nbsp;gtne vnttatis penderent.l.i.pag.z^J.
LX IX.
Qui rradunt Conciltum effefiipra Papamd’li «lt;*-tara repugnant:qiium hoc^jibil altud fit,:juam partem tottprafierre.lib.i.pag.zlt;)^.
LX.
VirtM cjua P'etrtss meruit vt ApoPloloru prin:^ ceps fieret, fuit excedentißima conjefito e^uam con^nbsp;felfins eff omnium nomine;altera virtus fuit Chari-tas,:jua meruit vt ChriHiu etdtceret,pafce ouesnbsp;rneas. l^turob exce'dentiamfidei charitatisfe-cit ChrtPlus Petrum principem Apoiiolorum eSquot;nbsp;Pcclefi£,pag.z^'^.amp;2^6.Dommiss non dixe~nbsp;rit : Rogaut pro te ne deficeret amortutss ,fed , nenbsp;deficeretfides tuaffesjuiturnon neceffie effe,vt amornbsp;Petri ad fiucceffurem tranfieat ,ficut neceffie eft vtnbsp;tranfeatfides.lib.i.pag.^o^.di' Joy.
LXL
Petrtis iuffiis tfl Ulas ouespafeere putbus mdioi' erat ; Erat autem mater omnibus ; (!;• ejuibus eratnbsp;naior,illis praeffe tuffiu eft,id eff,omntbsu.Paficerenbsp;enimpracjfie eft.lufitt igttur paficere omnes,ejuta o-miiibiif.prjterat,(ff omnibus /stator erat.l.z.p.z^^.
LXII.
yîéî.15- Deus elegit in nobis audire Gentes per osmeum verbum Estangelij,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Drgo Petrus fuit
es ff/ capUt omnium: ffr ejuum pradicare fit pafeere, fetjuitur Chriiium pr£ceptffe Petro vtpafcetet ouesnbsp;per fie ffr perreliquos^Apoftolosvt effet àf^ncoifs/oi,nbsp;lib.ï.pag.t'^^.
LX HL
Pafice ones meas non effet diclumreliqnisPà^ ftonbas wPetro nfiomaespasiorestn Petro cenfinbsp;effent.Cènferi atites/i non poterantntfi eorum caputnbsp;lutffet.Ergo Petrifutt,omnibus Pastoribus praeffe',nbsp;acprovide omnibus oHtbus. Pafeere autempraeffenbsp;efi.luffiis efttgttitr omnes ouespafeere l.i.p.i^^.
LXIHI.
Pafice eues meas dtêlussifutt Petro immédiat^: fucceffort Petrt dtâwsiefipervtcariamordinatto^-nenxcamp;terts ApoHolts diüum eft tn Petro,fi/ie Aionbsp;mintiterio intermedio , quatenus m illo erant vt tnnbsp;capite, Itcet non tanquam fiucceffires Pétri nectnnbsp;tllograduprimo tn quo erat Petrus.l.i.pag.^oi.
LXV.
i.Thwoîfo.i. chantas de corde pure cenfeien-tta bona ff/ fide non fiibla. Ergo eil fidès fiSia per reguiam contrartoru/mhoefidés fine charitate. Itb •
AndabatifhiusTurrianicus. Nam ex hftc fimili fequt-tur omnes Paftorcsæquo lure cenfendos elle, quemad-modum ilia prima lex coniugip ad ottiht’S loniuges ex stquo perti.net : nec vllus eft qui hac in re primatum ha-bcat tanquam Adami fuccefibr
Error in Theologia. ponit enim originem vnitatis id Petto,non inChtifto.
I.-
.S'ophifta d plerifque aliis Pontificiislfc inrediffen-tit. Porrô concludit perperam. Namipfe potius præfert partem,nempe Papam,Toti.videlicet, Concilio quo lift dicuntCatholicamEcclefiamrcptîcléntari., ..
Error in Theolosuitum de Petri meritis, turn de coinmentitio eius principatu.
Error in Àrté diflerèndi. Nam concludit non excd quod Cciiptum eft,fed eie co quod fcriptum non eft.
Error in Philofoph. de trinfitu doni perfonalis amp; fin-gularis ad fijcceffores. Nam fides Petri ctedentis non poteft effe vilius alterius fides.
'll
Error in atte difletendi. Petitio ptincipi] ,bis auttet inculcata.
Error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èp.atvu.yocihülijö';.
Alius error Andabatilmus Tutrianicus. Nam ex ed 'qüf)d Euangeliutil fuit audiendum ex ore Petri, con*nbsp;cludit Petrum debuiffe docere per fc amp; per alios.
Alius error inTheol. nempe Blafplicmta. qua quod Chrifti proprium eft Petro tnbuitur.Vid.i Pet.5.r.4.
Error. Petitio principi) cum duabus propofitionibiii falfis.
Alins cttotjatTttCadu iti aZAo T'si’osi'dum loquitui de cenfu.
Andabatifmus Turrianicùs. Nani vel ex hac ratioci-hatione fcquitur , riliquös Apoftolos fuiffe præftantio-res ac tnaiorcs tucceffovibus Petri : quia fine minifterio intcrniedio , inquit, Apoftoiis didum eft : Pafee öues
trroi esy^tiui ùp.uvup.la,v vocabulijfides. Nath fides fifta ,amp; tnortua, non eft fides nifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veri
atircm fides non eft fine chariuce attu, licet ratioue di* ftinguantur.
LXVÎ.
Spesßne fide effe non poteff, ijnia in rationefi-deicontinetHr. Hebr.n. fides efffitb Hants a rerum
Error in Pbilofopb. Sic enim ditendum effet, fidetri, fine Ipe effe non poffc.Sic boino no eft fine Animaliilednbsp;Xx. iiij.
?óö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENTVM FLOSCVLI
|
Animal póteft elT« fine Iiomine, licet in eius definitio-ncmvenüt. - Etror./jitTetSant eii ètKXa yiviÇ. ¦ Andahatirmus Tarrianicas. Quid enfin aliut{ yafunt qui dicuntjPontif.eflc Epifcopum vniuerÀlcmî Error in Theolog refutatus,Gal.i.3f Aftis Apoft. Loens Seripruræ turpiffimcinalicnumfcnfum dctor-tus.Vidc ji.Coj^o.v.i4.i5.ïlt;î. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .j i.‘ L. . Error. /iA«Tafaff'»c.e«aXXa Item l Andabatif-»US Turrianicus. Nam ex lîmiîitudine vxorum, fequi-tur Petrum nihil habuilîe iuris in Ecclelias ab aliis Apo-ftolis congregatas« a _ AndabatifniusTurrianicus.Sic enim efficitur,tunc de-rnum Ecciefiam elTe CatlYgt;.licam fi omnes particulates Ecclefi.-E reipfa congregentur vt refpondeant fyllabaenbsp;^a.Nam feparatatjfûnt vt B.amp; A. ( Error ,s^'TàÛo/x«»nja;vocabuli,Paftdres. Alius error in exempio Corifei. hie enim eft fubftan-tiaamp; accidens : illic lunt duo accidentia, Paftores , amp;, 'mail.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Error in Theolog. commentitia fallaque interpreta-tio allcgorica. Blafphemia aduerfus Chriftum. Vid.i.Cor.i.v.n. amp; E-ß._4x.v.8.amp;48.V.11. ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ¦ ¦. • ludaifmus Turrianiciis.Nam ilia funt fpiritualiter iq-telligenda. Aduerfus execrandafq R. PontJficis fuper-biam amp; ofeuiationempedum eius:'Vide Aft.io.v.ij.i^. amp;i.Pet.5.T.3,amp;i.Their.i.v.4.^c. ’’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ¦ j. . . Error in arte dilTerendi.Quum totum corpus refertqr ad caput(vt in hoc loco) fignificat reliqua omnia mcni-bra excepto capite. Error ctiam in Theol. Nam fi totum corpus eft line Chrifto,ergo Chriftus non eft Ecclefiæ caput. A’^-eeXo-J'OV. Alius error : nam vni corpori tribuit duo capita. Vide Col.l.V-I9' Error in Philofoph. Vide de Eodem. lib.5,amp; 7. primæ Philof. Andabatifmns Turrianicus. Nam iequeretur, omnes Patriarchat effe çquales qtlippein vno Noacho conten-/perandarumlib.i.pag.^o'f. |
LXVIÏ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Chryfoliomus vocatV etrum ouem primog enitlt;tm gfegis Çhriiii.tjHÛ autem ignorât adprimogenitumnbsp;pertinereprimatum nifi^utd ob^etHib.Tp-^to. ¦nbsp;LXVIII. Pontifex non efi vniHerfalü Epifeopm ^fedo-mnibtu pr£efi.,(^ efimaximuffolm primitif ft-efi.lih.ï.pag.^ii. LXIX. ^postoU non fine Petri iudicio voluntate pro-feitifitnt adpradicandum Enangeliitm: fic enim it Cor. 10. wo« in immenfunigloriabimur,fed fecun-dum menfaram régula, qua menfut efinobii DeWtnbsp;èrc.l.i.p.^\^. LXX. Omnes Aposlolinonpotueruntpraejfeomnibus oiiibus infolidum quia iurifconfuitifiatuunt duosnbsp;eiufdem ret in folidum domtnos ejfe nonpofexrantnbsp;enim 'Eccleßa fubietla ,ylpollolis ,ficut mtthertsnbsp;fubieSlafunt -virisfuis.l.i.pag.izo. LXXl. Sicutalia efforma Ba alia B A aHn ep formavniui Eeclefia, Catholica tgr aliaJingularumnbsp;ex quibw tanquam ex materia vna Eeclefia Co-tholiCA componitur.l.i.pag.^zi.^ 523. LXXII. Si Pontifices Rom. effent nehli pailoresy tarnen pailores effent '.nec entrn ejfentmalipa^ioresnt-fipastores effent,, non magis quam Corifeus effitnbsp;muficus nifi efiet Corifeus, lib. i.pag.jló- amp; ftpnbsp;LX.XIII, AU. ÏÏ. linteum inquit Petrus vfque ad me ve-nit. venire vfque ad Petrum nihil aliudacciptpe-tefiquam effe omnesfubditos, Petro fcilicet tnfuc-eeffortbut eius Rom. Pontifieibus ^perSpiritam obediEntia vfque ad Petrum venire l.z.pag‘T‘nbsp;LXXIIIL • tÆdifiçatio Eccle^a niti nonpotefifundameri-iovirtutis propria quod efb Chnslus finon nitittir in fundamento cum quo ChriUus vtrtutemfitatnnbsp;communtcauif,quod effPetrus l.z.pag-^,nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXV.lt; ¦ Efa.6i. Fortitudinem Gentium comedetis (S' ttt dfutttts eorum erttisadmtrabilesinfaciemterraa-dorabunt^cS- puluerem pedum tuorum lingentyCfp“nbsp;F bi hoefitntfiin Rom.Pontifice in ofculationenbsp;pedum etusfltb.z.pag.is[. \ LXXVI. Ephef.^. Ex quo totum corpus connexttm, Atqui corpus non efltotu corpus nificaput habeat,nbsp;(^neceffe efialtud effe connexum Qp atiud ex qt^t*nbsp;connexumfit.Ergo corpus Eeclefia cum capite nerl^nbsp;pe Pont. Romano ex ChriAo capite compabbtm (Enbsp;'connexum efi.l.z-pag.^. Idem re funt, Bapttfimus cum Eeclefia j (S clefia cum Baptifmo.l.z.pag.zz. LX XVIII. F tin Archa filq FIci erant maiores,fciliee^ff' lius alto :fic in Eeclefia Archteptfeopi cum Epfi'’'nbsp;pis comparantur^tanquamfiatresmaiores cumtri^nbsp;noribus'.tdem enim or do efi,licet non idêgradosnbsp;gnttatis.Patriarcha verb in Nee cantinebantter^^nbsp;¦ in primis Patriarcha Patriarcharum Petros (Enbsp;Rom.Ponttfices.lib.z.pag.z6. J- • |
TV RR. DISPVT.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;soi
|
LXXIX. £ccleßa non potefiejje ßne cafitefuifirMli^id, fßihumana tnßrmitate circundato, zit/ciatcompa-ti;hoc nutem caput ef Pontifex Rom. lib.z. pao.^^. LXW. SißnguU Ecclefithabtnt ßngttia capita ¦gt; hoc ffliViia^uaijue fuum:Ergo Eccleßa C.athoUea contant ex omnibas Ectlejtts tanlt;juafnparttbtu fats',nbsp;habetlt;^uolt;juefaum caput,Petrumvidelicet^ fac-cißores etus Romanos Ponttfices.Nam ijuoddaturnbsp;tn Eccleßtsßngults, td ijaocjae dandam est tn Eccleßa Catholtca.ltb.l.'pag.s^^yi^p' 50. LXXXL dicit nr^Eiica, nopropterea didtßtrttualia. NäpetraHoCeb nSerat inuißbtlü,de qitai auLts:nbsp;Petra aute eratChriPÏM.i.Cor.io.l.z.p.óz.amp;^^-LXXXIl. |
Blafpbemi» Tutrianic? : tribuit enim Pöntifici «^uod Chrifti proptinm «ft.Vide Heb.s.v.i7.amp; 4.v.ts. Error inTheolog. Nani in Script, folus Gbriftus dici-tur Ecdcfiaf caput. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Error in arte différend,; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s'Tróf^«. Si finguU homines babent -vnum eaput: ti=o omnes homines ba* bcntvnumcaputia’c-vXAoj’icó». ‘ Error in Theotogia. ‘Nam myfterium dicitur eôruih re.peftu quæ non patent fenlibus: Petra Horeb, r^uate»nbsp;nus vi(febatur,non erat myftica : fed quatenus Chriftumnbsp;ligniticabat. |
|
Quarum rerttm fuerttnt Jigura amp; vrahra in ve-teri Teslamento earttmf mt imagines in Eccleßa, lt;^uai nomine tnteilexitPaHlm.Heb.iQ.ltb.nbsp;i.pag.6'J-amp;fe^]- ChriPlus non esißneimagine ex-preßus in Eucharisiiaßsd'velattu tebias aliénanbsp;Pj!ecie.ltbr.i.pag.6S., LXXXIII. Colof. 2. funt vmbrafutnrorttmxorptts au-temChrish. Inter-embras (p- Chrislum , mediift» eii corpus:h»c esl,emt»ens adutnbrattoßue magonbsp;tpßas eß Chriilw apertKs.l.i,pag.6^gt; LX XX 1111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ' In myHeriisChrtslxs esl iKn^Sc,, id eß, vere ßdopertittn cœlo autem Chrilftu eßctKv^ivuc,, idnbsp;efitperpeSè,aperte zß inßecteproprta.l.z.pag.j'^. L X-XX V. Res-vna eadem, (jttatenm^no tßr alio modo videtur,à fe tpfaßc aut ficus vifa, ratione dtjfert.nbsp;l-i.pag.yi..:ß,Imago reißue resm tmagine-,dtßertnbsp;a fe ipfa,lt;^uatenus nnda aperta.l.z-.p.j^. LXXXVl. PJouum Tefiamentn terris cocladiturinmini-ßerw verbi Sacrametoram Qtquot; Ecclefiafticà Hierarchie: 0quot;, regnum Chn/hrn Eccleßa gt; fiintualc cfl,amp;vtßbite.lib.z.pagi-jù.eß 8ö.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. LXXXVIl. Hatura ipfa dècetnos,:jiiodßt^uis in loco alifuo regnare vult,vbinbvfiperf: vißbtliter vetfaiaras,nbsp;neeeße efl,vt alitjueni confiitt(at,in ejHo,(ßpernbsp;z/ißbtltterregnet,ß^nö lätitm inutßbtliteftJicChri-ßas in Rom.Pontifice,tß per Rom. Pontftcem viß-bthterregnat.l.l.pag.ßi. LXX XVllI. ''' Epifiopiperf r predicantßpoßisnt: amp;,ß:jiii non prißunr,alios poßuntmittereßcittfiripfit Paulus. 2.nbsp;Trwofb. 2. fjue audißt à rne per multos teßeshecnbsp;commenda fidehbus horninihas, ijui identi e^utnbsp;alios docert.i.z.pag.ia-j. L XXXIX. ^^-f^ecT'efiamentïi meîi cum itsdicit Dominus,(ßc. Hoc nouumT eliamentn iispromißuth efl,tjmbus tradttu eß. Hti^iii omnibus ttaditu cßsnbsp;valentibus credere tß pxnitentidagere:licet multinbsp;eorum non permaneant vfiue adfinem. ^Ergo Ulisnbsp;onmibuspromißumefiJib.z.pag.iQ'^. Sihypocriteßtn( iudicandi fecundum Euange -liump’vt aitPafliis Rom.z.) proo Ëuangelittper-dnetettamadhjpoiritM.l.z.p.in, |
'J'iuJ'oygäiptifj.a amp; error in Theolog.hoc enini [tat falfum eft. Error in Grammatica, Nam «hJi, fignificat ^xpref-fam formam , non autem imaginem cedam aliéna fpc* ci«. Cortüptiis locüs. Nam duo funt tantùm membra inter fe oppofîta,nempe,Tmbra,amp;,corpits:it«m, cæremo-niæ Legis,amp; Chriftus. Error in Grammaticamam bate djftinftio coramenti-tia eft,incpta amp; impropria. Error in Pjiilofophia.Nihilçnimà fedîffert,modi'fit Vnum iiumcto.Ÿide Pbilofophum lib.5.piimae Philofi Error ivclpotiùt cri meh capitale in Theologià. Se* qiieretur enim Chriftum non pertinerc adnouum Te*nbsp;ftamentumiquod abfii.ViJ.Heb.j),v.i5.amp; ii.v.i4.amp;c. Horrenda blafphemia ,Gy3risveI Hifpanico careers digna. Nam abiit vt Chriftum verum Deum ac varum,nbsp;hominem cum honiine morcaii comparcmur. împudeotiflïmè corruptus locus : amp; alios doc»ce , inquit,hoc.eft,vt tu doces,ficilh poffint doegre, Alius error Quærit cnim fimile in lebi* difflmîlli* mis. Nam Timothei'diligentia nihil haler communenbsp;cum Epifcoporiyn defidia. 11., Error in arte.diflèretldi. Corgt;luditcmm affirmatè in i.fig.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Error inTheolog. Nam^alfum eftnouuTeftam.«ffe jllistraditum qui à Ch-ftt’ deficiunt.Vt eonftat ex hoenbsp;ipfo loco Efa.59.H''^ eft,inquir,Teftamentum : Spiritusnbsp;iheus amp; verba «‘ea nön recedeut ab ore tuOjÜrC. ' • ..VI : '1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n': ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -ij Error ,5J^\To't'ivO(w!}oev. o- Errbrin Gra'mmatica.Ncfcit cnim quid fignifieçt v«x bum pertinerc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' |
Sai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENTVM FLOSCVLI
|
in Theolog.Nufqaa'm enim ftuknm hoe Leramäreperiturin Scriptura.'' Error, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aWa ytvtç. Alius errpr rnininièferendus.Nara fummum iusqqod Chrifti proprium eft,Épifcopis tribuit.Item' fie i uä“Iatnbsp;fuum Pontificem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, \nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Flagitiurn in Ttcolog. Nec anjm Ecc jefia hofpini-busalligatpf'Vid.i.Cor.j.v.ii.ii.amp;c.^' Contradiftio THrrianica.Sunt,amp;, iion funt.Aliud eß', fiiille ordinatum^aliud^eße ordinatum. K|onachi/hjuslcfui,ticus.lftudcij'iin hominuni genus bellis,cladibuSjCruçre, laniena amp; confimilibus deledla-lur. Andabatifmas Turrianicus. Nam fi Pauiumaudi-^om.ji.paci Itudcret. Error in diftioBe,quandoque. Nam in Scriptura Pa-Jftores Eccleiîæ ordinarij vocaucurmodo Epifeopi, mo-dp Pres by teri,fine,y llovnquam diferimine. Andabatifmus Turrianicus. .Conuincittir enim à te-fuolgnaiio. r- Error manifeftuSjVtpatet ex vtriufque'Ioci compa-radone. ' _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Andabatifmus Tnrrûmicusiniocpad Eph.^ioi ; i At fuprà diftinxit Paftores à Doftoribus, amp; Pgrochcçs à Pjcsbytcris.Contradiftio Tutrianica. Crimen in Theologia.Nam plane cuertit digpitatem ^p?ftolatus. Error »Grammatica. ;^apofleir/ee fignificatiropofi-.tioncm man,um ; n,on,':|.opa^r(ft:;;quaiBfa cleftio amp; confenfusligniScantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, Andabatifmus Tuirjanicus. Nam fi Epifeopatus cA præftancior,quî fieri pituitvt pIurtS.Eßifcopi reperirinbsp;’ potiictint quàm Presbytui. lt;• Ergo,ordinarc tunC non erat proprium Epîfcopû: fed, VtvultTurrian. Chrilma conficcre Atqui nullum ex-tat verbum ill nouo Teftamentode EpUcopisyngcn-.dis : nec de dlo Chrifraate confiçiendo : ex quo eflici-tur, fuperius dlud iusEpiicopi non elTe diuinriuriSjfcdnbsp;,humanj. |
XCI. Apoß'oli^ws Eptfiopox or dinab ant, pri usent Prefbyteros ordinauerant.l.i.p.iH. XCII. InEpifco^is Catholicisfunt Ecclefia Catholics «çc» ßast'Ket Tcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^uod ePi vnumgentUTt èv dxtiud.z.pag.ïöo. XCI II. Eccleßa non alligatnr tatum verbo Dei,fed cer^ tis pradscatonbus mtniftrisverbiy Epßcopisfit-licetJ.z.pag.i6i. XCIIII. Qui dicunt eethui pecunta velfauoread E-pi— fiopatumperueniuntnon ejfe ordtnatoSyerranCjuntnbsp;». ordinatiyfed eoru ordinatio irritaefl.ltb.i.p-s.ß'nbsp;XCV. PJonpoJfumui optarepacem, tjuamfacere cum harettcis lApoH^oltca coEHtutio Scripturafan^lanbsp;quot;vétant. Efa.e^'j.non eSl faluere impns.lteadRntn»nbsp;iz.ß fieri p otePl cum omnibus homimbus pacetitnbsp;hab entetj.z .pagjamp;'^. Jn Scriptura t^uandoi^ue Epißtopi vocatur Prefi-byteriyôf contra -.fed communitas nominunontol/it differenttdrerum.Nam ijuiapluresfunt res ejuatnnbsp;'vocabulayidcirco proprta rerurn vocabula fiuntm-’nbsp;terdum communia.Lz.pag.tlt;)lt;^.i:^ 196.nbsp;xevri. Presbyteriumßgnißcas etiam confefium Epifi»-porum: teße Ignatio in Eptfi.ad TralUanos. Qsfi^ eßPresbyteriUyini}uit,ntßcaetusfacer, cofiliarij (ƒnbsp;cofeffioyes Eptfeopsiti i'vteui‘aßj.z.p,zo^-amp; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X C VIII. Paulus zEor.yzfcripfit de bono ordine in Eccle-fiapofito;^ttn Eptil.ad Ephe.^.capfffipfitdeve-rstate donorii Dei. Ita^ue tlüc no nominauit Euan-geliPlas : hoc autem donum fuit Euangeliumlegëdty fertbendi (fi annuntiandi. I. z.pag.zii. s4d Ephef. Dediti^uofdam ApoPloldsy^cfuntnuncin Eccleßa ^uos Deus propter hunefinem poßsit. Quant aute jiposloli morte prohiberentur permanercyne-ceffie efifuccefores eoru remanferintynempe jipoßn-lorîi ÂrchiepifcopiyPrephetaru EpifcopiyEuangelhnbsp;iîaru Dtaconiypaslorii parocht,DoilorumPresby-teri.l.ï.p.zyz. In eptil.ad Eph..^.obferuandum eilnbsp;P aulu non dtxiße alios pailores,altos DoSloresfeinbsp;coiunEte altos pailoresQ' DoSloreSyhoc eflyPresby-teros habentes curam animarum.l.z.p-^nbsp;xcix. xiSl-l^.Paulus futt ordtnatus ex Presbytern E-fifcopusyt'di^ue matort ordinatione lt;^udm anteayamp; ' ÈltgeryLuctus çf Manahem eratfuperiores Pasi^nbsp;loyno ç/uidemydtgnitate j4po si 0 latus fedgraduor-dinis Ecclefiaflictl.z.p.zzç.^ zzi.X^fotoriufig”*'nbsp;ficatimpofittonemmanuum.l.i.pag.zz^. Ita fiebatàprincipio, vt propterpaucitate fide-ftum •ynus idémijue effet Presbyterfimul amp; Epfet' pusy vt ordtnaretyçir alta proprta Eptfcopifacerettnbsp;lt;^uü no effent lt;^ui ordinarentur Presbyters, sitpnfi'nbsp;qua cœfft effe rnultitudoyno erat ampltus vnufilt^finbsp;que ide Preßyter Epifcopus.l.l.p.ziO.Olttfiyt^nbsp;fie AmbrofiioyintÆgypfo abfente Epfeopo Presby-tert cofignabantfedPiesbytert no pcterat nec pofiknbsp;Chrtßna conficércy Ulis tarnen Itcere potesl abjen^fnbsp;F^ptfeopo confignarePresbyterum Chrtfmateab t'nbsp;ptfeopo confilto.\.z.pag.ii6. ’ j jlt;[ p E X |
r
E
REPETITIONVMET
T V R R I A N I EX' TERTIO
K T I K o 2
tattoa orißN
EIVS LIBRO
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queni'^iê/êAcn'iiifcriplitjCollGcluSi
. ’Huicacceßti breiils eß' foliâii À EFTT' ji'TI O Itbeilt îjùeni Tufrtantu posïremum edidie cumhac utferiptione : E’A«r:t,oznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfiis tertias in librum Bipartitum cauillationes Sadeclis
Luthcrani'.iy»» hunc indteem conuti^M ejl refeilere.
Fx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJvbiltßtmi Clartßifntque vin Dimini Sadeelt^ colle^x ^ux fingutis huiiis Indtcls af-
ticulii unf/exa^his AU'ertfcù * notatur-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-
Wm. AuguftihtiS hafiuS aliquâdo nóliiic vcteribiis hæreticis re-cos rcdargucrcc fpondere. Nee enim haólenus:etfecic Turria-qui expreffis Seri- nus, vtvel libi cum Athanaiij integritate, vei pturæ locis aniiiiônbsp;præfraéto rebfte-bannqmd refpon-dere poterutit, irt-quit, nifipgt;.cj.;tiua--cta pugnaces ncr--ùos adueriusedn-ftantiamperlpictiæ ventaiisjntendat.'Hocad-coinnientem mihi venir, poîtcaquan» ed [k-renbsp;legere lictntqute’FraiiCilcus'Tutiianus fvlôtia-chus nouæ Sodàlitatis, repetiit in co librdnbsp;quemtcrciùmiiiÆlt;Sx!)v fiueBipartitum iriferi.inbsp;plitamp; edidir aduerfus noltrâ præfacioné liüènbsp;Tesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noltræ Iifpucarionis.Quiim c-
nim vcræamp;cx Dci verbo Reiormata: Ecclcfiaè fententiam de vnico Ecclehte tunJamcnio Scnbsp;¦ Capite kfu Chriitó,planis,expceilis,omni quenbsp;cxceptione maioribus Sàcræ Scripturæ teli:~nbsp;moniis çonfirrtraireiiuôccaTrurriani Sophif-nuca rcfutairéfiti quibuS vcritàteni ihüolutrenbsp;conatus fuérat : pou exilfim^bam futurum vtnbsp;tc^tiathdifputàcianem inlfitueret, ca iéinqucnbsp;aepropetOtidem verbis iileulcarct argumenta. Nequfc fottallc mca me fefellilltt opinidnbsp;iiifi MonathaliS pcttin'dfia pugnaces amp; So-phifticos nerüüs àduerlb'S conlfantiam perenbsp;ipic'ùæ veritatif inttndef'eiquàm peripicuç ve-ritati cedete nialuiHet. Âd pcrtindciam acccfinbsp;fit quoque ai'fogdnf'iâ; dïitir cùm vno lllurtnl-'nbsp;fimo ac potcntilïimO priricipc Landgratiionbsp;agere decreùit, nöbis di midis, quo,s toruè reenbsp;fpcélans,qil!ppc irtitatuSjViX femel arque ite-ctt.Quod ne (inc au-thorc facere ViderenlT, magnum Athanalnnünbsp;’•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ titatiit,qui hærcticorum pctulantiam rhiratus,
rcfponfurum, ncimpudentix occalioncm hÆrctièis prisbctct. Hïc ego nonnbsp;minus miratus fum nouam iftam cùncludcndinbsp;vatioiiemà Turriano propoiitam ; riempe di^nbsp;itiittciiduin elle Sadeelcin quia magnas Acha-
nobis ciun hærcticôrnm pctulantia quicquam ¦'eotnmürte elle vidcrecur. Itàque ( VC citildc zV-thanaiij exemplumin Turriailum rcgeramus)nbsp;qncmadmoduni ölim Athanalius pauca feesnbsp;CiCfis volu mini bus aducrlus hæreticos rccica-cUcum profelKis eil, ne,iiiqtjiri exfolido filcn-fio occalioncm impudeiniæ iibi maloruni in-ilcncores comparée ; ira nobis propolirum eit,nbsp;breuirérTuiriàni repctitiones indicate ; ca-pcioncshciibi opus eric.rolucic,vanas eiufdcmnbsp;refponfiOnes rcfellere,öc craÜis criönbus craf-liores etiamnuin errores addicos redaiguerejnbsp;ne force cxrtöltro filenciü libi comparée im-pudenciac occaüonein. Et quianos in hoefuönbsp;libro Bipartito compellare noluic : nos vicii-fim euiTi mirtimè iunnis cópellacuri ad piuhi amp;nbsp;CHtiftiaiiu leélorcm iermónem cOrtuertentes.
primùm , nöbis percurrenda l'unc ea qute TurrianaStcpolulcdcquali diótata decâtauic;nbsp;Vt cuiuis pccipicuum elfe pöllic huncTurrianinbsp;librum Bipaicitum conllare tOtum lupeifluisnbsp;amp;inutil,ibus rtpetitionibus ; atque icaChri-ftianns leótor facile iudicct, quam veruii) litnbsp;Ijuod aliquadö Augutf inus Crcfconio Gram-in^cicó ,obieCH‘.Z^oz/ idef» ejfegt;refßogt;3iierepotuif-fe.,(ÿ‘'gt;{Mere nolutjj'e. Iri primo cap. prions Tra-tlacus nöbis obneie præCcnptiohes TertuIIia-ni amp;aic Isuthctum veteres hærelcs renOualle.nbsp;ïdipfum inculcauerat in Epift.dedicacoria pri-fni lib.öc alibi patlim.
In 2. cap. noiiitagt;eni Proteftantibiis obiieit: eb quod ante pauCoS annos Aaguitaiiam con-felGoncm cdiderui«: afcquccovumdoófrinatnnbsp;fejic in fola GermaniaiQuod iifdcm verbis ob-ieceiät in t.p.dedic.l.li.öc pa‘’..$“-53-'^ paliim;
In j.cap.illud ipiuin repent.
In q.cap.'óbiicit', Protelfätes niutuis diden-fionibusconriiCtari amp; inter Prorellantts,Ana-baptiifasetiain enumeiat. Idiplum obiccerac in Epift.dcdic.llb.t.iccm pag 158 i$5-dlt; alibi.
In
Cot, Crèp (jYAmd.linbsp;c.lQ.
!
-ocr page 832-8c4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;index
In 5. cap. digrcditur in laudcs Monacho-rnm vt amp; in i. Iib.p3g.i6i.amp; diinilFo Sadeclc, aduerfus Philippum Meiachchonem fcrtiit,amp;nbsp;difputat contra Illiricü : quippe res alias agés.
In ó.cap.petgic agcre de vita Monaftica, de voco paupercatis amp; calhtaris.
In 7. cap.agit de voro obcdientiæ,amp; in tribus ilHs proxiiTtis capitibus abutitur aliquot Scripruræ locis : de quibus, adcóque de vitanbsp;Monaftica nunc agerchon eft huius Inftituti.nbsp;Et quia rts hæc non per digrcflîoncin nequenbsp;leui brachiOjfed accurate traétâda cflet: Si ve-litTutnanus(idqueilli'per Magnum Athana-fium liccat)nobilcum de hac te in.arenam de-feendere, nos profeâo certameo hoc minimenbsp;idetreôtabimus.
In 8.cap. agit de Eeclefia Catholica. Lu-ihcruni tanquamichilmaticum amp; Philippum Melanchthonem ctiam ad inferos amandat.nbsp;Profett Eççlehæ propagationemper vniucr-fum orbem,A:diu verfat ioeû Auguftini quemnbsp;pbicccrat in primo libto pag.z^.jS.amp;c.
/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lu g. cap,repetit quæ dixerat in r. lib. pag.
' jo.amp;c.de Ecclcfia Catholica quant ille viübi-lem conftituit amp; de corpore Chrifti conftante membris tum viuis,tum cciam(vt ille quidemnbsp;loquitur)mortuis.
In lo.cap.rem candem traiftat repetitis aliquot Auguftini teftimoniis. Arque hæc de priore Traclatu. ,
Inpofterioce Tradlacu quum in furamano-ftrædifputationistota, hoceft, loquaciffima Turrianidifputationé tribus Syllogifmis cô-prehédift’em, côfque figillatim exculîîirem acnbsp;redarguilicm tû exfacris literis , tum ex feien-tia dillcreadi,quant ille in huius diiputationisnbsp;theatrum produxerat, neque idfatis féliciter:nbsp;conaturille quidem refpondcre, fed fua tantum tepetens amp; vt illud Auguftinianû vfurpénbsp;vaitis vaniora contexens. Quinetiâ quæ pro-pofui ante tresillos Syilogifntos(vt coru veti-taté anteomniu oculosconftituercm)ca præ-termilîtpropcittodunt omniaitum quôddica.tnbsp;ad rem nihil faccre, tum ctiam quia non vultnbsp;adnoftra conuitia leipondcre, quibus ait ntcnbsp;paginas intpleuilTc.Scilicet ea argumenta quibus conuincitur,pto conuitiis habet Turria-nusiquem (vt vetura fatear^nunquam eo modo conuitianté animaduerti : tantùm abeft vtnbsp;hocconuitiorum gencrc paginas impleuerir.nbsp;Quantum autemà conuitiis abhorrëant, le-ôlores iudicabunciatquc etiani.facilèanimad-uertentTurrianum ad maltdiccndum, quàninbsp;ad bene ac Theologicè diliércndum cftëpara-liorcntiquippequi Lutherura vix vnquam line conuitioappellat,ne tqihi fexcêta eiufmo-di Tuirianicà coinmemoranda lint,quibus ille fibi vifus eft argumentajpoftra cludere,con-uitiaiite lcuit3tc(inquit Auguftinus)non con-uinccnfc veritatc.Qu^amobrcm hoc vnum egonbsp;¦imprimis opto amp; flagito vt pij amp; doófi letfto-res iudices fedeant,collatis vtriulque noftrumnbsp;fcriptis, nc li fempcr ille lua, nos noftra repc-tanius argumenta, repetenteshabeamur po-liùsquànt difpurantcs.
*¦ T VR Hl an vs tandé etiam libellu quar-Toßre- tum amp; poftrcntum aduerfus hunc Indicenit-
XêKfT/xoV ed'dit , cuius hæc eft iuf'nptio.f. Turrtani Soctetaïii leßt adüerfus tern.tsnbsp;Bipartitumßßuenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cMillationes
nt'l Sadeelii Lutherant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sviru7j-inigt;i-^lt;,frie
idonea ad erubefcendttm deprehenßo cotifeßiotiiun mendanorum eiufdem.
Agnofcisautemopinor, Chriftiane letftor, hacipfa inferiptione, quodmulto ntagistesnbsp;ipfa patefacietjvaniratem videlicet cum fum-maimpudcntiaconiunólam.Nihil enim inil-lisduobus poftrentis libris, noui attulitTur-rianus prætcrGræcam inferiptionem,conuitia amp; repetitos craffiffimos errores : Sadeclcnbsp;videlicet pulchrè refutato, filij Diaboliapr-pellationeamp; aliis indignilfimis cóuiciis affe-ólo.Neq; verb nobis clt lôgiùs.quàm ad ipliusnbsp;verc pudendi libelli, liquis pudor in Mona-chutn caderec,paginam a.abeundö.vbi cadé Icnbsp;repeterenon difliterur: cjuomam., inquit,wee/-ßanumhoeeße tudicaui, exemple loannùLuathnbsp;^eltßa-,^aiettarn de eodempraeepto charitatis crC'^nbsp;bra repetitione vßus eßtzlr tn Pßal. ii^.frei^uentiß-ßma eß earundemßententiarum iteratto, (jtiam quinbsp;reprehenderit,ßmtlü erit Sadeelt, 7«» Ladern di-cere crimtnatur. Quare vtinanü ejfetmea repeti-tia,Q' aceußationedtguay debebat Sadeel proharenbsp;non eße neceßariarn.Lgo 'neroprobabo, er quiderrtnbsp;tePiimonio taciturnitatij eius eße neceßartarn.WtiCnbsp;illcicui tum fortalEs in meutern venitvctusnbsp;ptouerbium,Al{ fcdprætcrircnondc-buit, TajsaAa. Mihiiie verb, caufam riulla elfenbsp;ittiusaJ'oAê^iaç, an illi potiùs iftls repetitio-nibus vtenti.illas cireneccllarias, probandumnbsp;fuit? Infulliffiittum aucem Monachum inc-ptiffimas lilas fuas, im mb ctiam blafphemasnbsp;iterationes quis æquo animo fcràt cum Pro-phetico amp; Apoftolico fpiritu comparantem?nbsp;Quid, qubd etiam taciturnitatem homofuti-lillimæ loquaçitatis plenusaudet mihi cx-probrarc ? Nempe igitiir nc tacere quidemnbsp;‘dcinceps ad iftiufmodi hominum vaiiiflimasnbsp;ineptias impune licucrit. Ego verb num ta-cuerim quoties ipfius cauillationes refuta-tionem merebantur, Chriftiani Icclorisiudi-cio libens permitto. Nam ad maledicta tef-pondere nequaquam volui, vtfæpe iam fumnbsp;Xeftatus : vtpotc quæ facilè perle corruant,nbsp;nullämque vim habcant aduerfus argumen-tationesnoftras ex verboDei inftitutas. Pof-fem i gicur nonimmcritb, totum huncipfiusnbsp;iibcllum lilentio prætermitterc, nifi mciftiusnbsp;proceruiacogetet,minimè quidem ipfius lo-quacitatem imitari, earn tarnen nonnihil re-primere.Prodeätigitur, agedum illæ Decem,nbsp;die ab ipfo vocatæ,Sadeehs confeflioncs, quasnbsp;paginis prioribus, mihi aufus eft, homo omnium minime J'ult;rlt;i)CT»T/KO{, itnpingcre: qua-rum hæc Prima eft.5hiiee/,inquit,Z4Clt;f»iiönbsp;fiteturfe h£reticum.,^ß- ab Eccleßa darnnatum-, Gquot;nbsp;Aërtanum.lSIamtlli obteceram hareßm P'vtdeßnbsp;amp; loannts, Hußi in Germania in Concilto Cöflan-ttenß damnatamfuiße , quM Martmus Lutherutnbsp;renouauit.ltem hareßrn Aerq fuiße darmiatam CZnbsp;Sadeelem eße Aënanum.H ac Sadeelßlentio dß-ßmulauit.Taciturnttasautem confeßiunern irntt.i'nbsp;tur^vtßummus ort^torlib.ï,de Inuentßcribu.^^'^'nbsp;pe fK|uis quum loqucndumfiiittaceat.Vetatnbsp;auteift
REPET. TVRRIANI.
Âùtcmfapicns illc ftulto fecundùm fiiarn ftul-titiam reîponderc : Sciftis rabulis,tories Coh-ftanticnfis illius cdnciliabuii authoritatetn ccnties millics à noftris refiitatam, nobis taranbsp;itnpudentcr rcponétibus,pcrinde vc obiedio-^nbsp;ni nouac refpondcre, quid aliud fueric gt; quàmnbsp;tempus male collocare amp; de ipfa Principij^nbsp;quam în feholis appellant,petinonc,inutiliteCnbsp;difputareÆt tarnenneiltam quidem Turrianinbsp;obicôtionem præteri), vt partiSnex epiftolaadnbsp;llluftriffimum Principem Lândgrauiùm,par.*nbsp;tim ex hoc ipfo Indice liquet j in quo Biparti -tum, ideft bis inlani Turriani librùm dilcuflij^nbsp;Neque me fane damnauic Chrifti Ecclefia,cu-his ego me ciuem femper fum amp; verbo amp; renbsp;profcîlüs. Eitîfdem generis funt reliquæ Con'-feffiones, quas vocat, rtribi ab ifto attributæ,nbsp;eodem idoneo,fciliccr, telle, id eft mco filen-tio,comprobatx. z. Ftdem Lutheri x-tate no sir a natam e]fe. Dotmnam Ludoeri tfi o~nbsp;mntbtsi'FjKlefiis Catholtcorum anathetntiitzarh
ToifiAes ejfi Lutheranorum cjttot funt nornrnm /êciaritr» ap»d eos. 5. Euàngelium Lutheri i nonnbsp;ChriHi-,fed Satanæ efè. 6. Vota Aionachorurnnbsp;fanElißima efe; 8.S»r efe de Luthero ALi-lanïihonefentieHdum, vt ijfnfuenntfchifmaticinbsp;ad inferosamandandi.Q^xmm verb hæcïmpu-dentia cft ? vtinam iftity/xu®»«» ipfi fibi potiùsnbsp;ihdicetl: fuftinercnt,quàm lacra omnia vanif-fimà fuagarrulitate amp;maledi6ti(s confpurcarc.nbsp;Sumusénim,Deibeneficio, Ghriftiani, nonnbsp;Luthetani,Caluiniani,autZuingliani : Ethæe.nbsp;ipfa, tantum abeft vt filentio prætcrierim, ne-dum vt reipfa agnouciim, vtc contrario tumnbsp;alibi paffira, tum.etiamin hoc ipfo Indice hasnbsp;calumnias repulerim.Quod ii tantam Turriani importunitatem breuiter nonnunquàm re-dargui, fciac Chriftianus Lettor, id effe à ménbsp;ftudiofaôlum ,quôd folcant ifti Sophiftæ rebus eiufmodi immorari,atquc etiam quæftio-nes permifeeré, quum lingula: potiùs fuis finenbsp;locis explieandæ , ne legitinix difputationisnbsp;ordo perturbetur. Hincfaóluineft^ vt hîcno-luerim agere de Monachorum votis,amp;aliisnbsp;quæftionibus eiufmodi quæ diuerfos requj-runttraftatus. Nunquid veto etiam amplius?nbsp;Maxime: Sir^inquit Turrianus, i^aSadeelisnbsp;Nona confeßio ; locum AuguSiini à me ipß obieStiitnbsp;non potuil Sadeel dtluere.ltem dectma:Sadeel te-^nbsp;fitmonio Augu^lini conuiHus efl^de Ecclefia vtfbi-liper vniuerfurn terrarum orbetn dtffufa. Immbnbsp;veto deillo Auguftini loco fie egilfe me dicojnbsp;vt cum à falfa Turriani interpretatiönc certif-fiinè vindicarim : quod etiam in hoc Indicenbsp;præftitilTc me fpero.Quid aucem Sadeel v.t verum agnolcat amp; tueatur, aut quid neget amp; re-fcllat , non cft ex Turriani aut Monachorumnbsp;eiufmodi, fed ex Sadeclis ipfius feriptis diiii-dicandum. Et de iftis quidem cmentitiscon-fctlionibus plus fatis. Lcélor cnim Chriftianus, qui attenté noftra fcripta perlegerit, facile deprehendet me nullam partem præter-mififle argumentorum, vel potiùs fophifma-tum repetitorum, quæ Turrianus mihi ob-iecit.
80^
Cxtefùm ne quid fuperfit quod fortaffisLe-dorern poffit remorari, hune etiam poftre-mum Turrianilibellum cunifu-periori Bipartito refellemus. *
T VR R. Gratiat.^i-Deo ^.GelßtudifliÎHu-flrißimi Frinctpdi Eatidgraftij ^iiod itbras'meosfibi 'Pag.Ubri dicatos iocunät zß'humane acceperitnke indilsgen- Bifarti-ter legeritfedbaccurtitè^ alüf ttram ad legendumnbsp;dederit^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f n !
S A D. C^anturai iefuitarum feriptis amp; er^ toribus abhorrcatlliufttillïmùs amp; Potentilli-mus Ptinceps Laudgrauius, facile noruiit ijynbsp;quibus tanti Principis c'ùm fingularis prêtasnbsp;tum eximia eruditio peifpeôta cft. Q^arc exnbsp;hoc falfo amp;c Monaqhali principio plus iü. .Chrinbsp;ftianus ledlor. iuditium faciat quid in fequen-tibus expeôlare p.olfit àTuriiano,dum eo per-getpede quocœpit*
T V R R. t)icat Sa_deeî,^uo tem^ore,çiup anno^ ejuo Imperatore Ecclefia ^greffa efl afintbus fûts,id 'Pa^. 6.7inbsp;efi, de Scripturis fanctis. Item ^uo tempore nouanbsp;Pontificum,Archieptfcoporum,Cardinaltum nomina inue^afifit.
Sad. Refpondet Sadeel veram p'eî ECtle-fiam non cgrclfam è finibus fuis,hoc cft,èScri- jüickgt; pturis fariêusjinquit Hieronymus:ac propter-Ca Romanaiiinon eireveram Dei Ecclcfiam.nbsp;Cætetùm quüm Apöftölüs teftatùr-/iani fuisnbsp;temporibusTova»Tigt;««/-(i5«’jlt;j» cœpiliè agere my-fterium iniquitâtisllatis docct non ftthel qua-fi vno impetu crâffiffimos errötes quibus tandem Ecclefia Rom.obruta cft in medium eiu-pilfcifcd paulatim ac fenfim obrcpfiftc. Qupdnbsp;fi viator qui à rcéla via iam logé abef rärit, no,nbsp;lit in viam reduci nifi doceatur k^ub temporenbsp;Si qua hora ab errati cœperitiillc ptofedb nonnbsp;iam errate fed hmul etiam infanire cxiftiman-dus cft. Sed quia hane ipfara obieélibnem rc_nbsp;futauimus in libello quem anté aliquot menfes aducrfusThcfes Pofnanicnfcs edidimus*nbsp;petoà tCjChriftiâne leâ:or,vt ne grauens ple-niorem noftram rcfponlioiicm illinc allume-fe,nc fircmeandera rcpetamu.$ , Turrianonbsp;forcé fitniles elle vidcamur. Quando verb cœ-peiint effe vel Archiepifeopi, vcl Cardinalesnbsp;difeat Turrianus ab hiftoriis: nos cnim nonnbsp;fumus folliciti.quando illi cœperint) fed quä-do tandem elle defituri fint,quod alhduis vO-tis acprecibus à Deo prccamur-.vc difcuflîs te-ncbris vbique luceat Euangclij veritas.
* In eo hbro quem ifoo-WTriiT/i-ok nomînâ-uitjTurrianusad hçc ficjrcfpondct pag.iO.Pro-bei Sadeel Romanam Eccleßam non efie-veram Ecclefiam:-déinde dicat lt;jutsprtmus Pontifex Ro-^nbsp;manusfuit -p^ui Ecclefiam Romanam extraScri-pturaterminos eiecit. Kicspax ad ifta fatis in iftonbsp;nuiuslndicisarticulo rcfpondi. Nimirum la-tis elfe quum dcmonftro Pontifices Romanosnbsp;extra terminos Scripturæ Ecclcfiam Romananbsp;ciecille ; quanuis nominatim cum qui primusnbsp;hoc fecejit non nomine. Nee cnim latis collar
Y y, J.
nimiru'quum de il|iszhngqhsrpum RonCificiiip . .Ecclefiæ Dei dodiïhæ funefamenfa. ’J?*-fponfionibus omncs iAisiqulißdeitradandi. diinanä : noftra’m' Veto .eflè antiquii Similes cnim circmus iftis Sophiftis qui folét J
. lt;»Xei«tfiwTgt;i/xftSiwpi^v;.vtlegititnum difputa-tionutn ordincm perturbent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ,
z ¦ '
T V R R. DicitBaddelfin epifl'.adlüulir.prin-cipem Landgrauium } ad dccufdtionem nouitatis plus iam mitUes à futi DoHonbus r'elfönfum ejje.nbsp;^uidfimiliies. reP^mfum efimale nuni^uamfe-melbene I bocdebebatprobare Sadeel, vt diceretnbsp;ficut tlle camp;cus in Euangelio. Dixi vobis audi-ftdt^uid iterstm vultis audire^
Sa p.Quid autem fimilli es amp; bene rcfpon-(iim eft,amp; bene probatum quod Turrianus ne femel quidem intelligerc vel potuit yel voluit? quippeParmenianofimihsfqùo nominenbsp;me idcntide réméré appcllauitJquijtefteAugunbsp;ftino.amorc fententiæfuæ contraveritatem,nbsp;oculos clauierit : ac proinde longé dereriorinbsp;conditione quàm fuerit caecus ille de quo fitnbsp;mentio rn Euangelio. Quinetiam in praefa-tione nollra quam Turrianus fibi refutandaranbsp;propofuit, fatis pro loci circunftantiaproba-uimus, nobis perperam no'uitatcm obiici quinbsp;fetiptis Prophcticis amp; Apoftolicis freti fumus:nbsp;amp;hanc noftram Refponhonem fufficerede-bere cciam Tcrtulliani teftimonio probaui-yiie no- mus.Quare(v: Turriano gratificcmur)dicimu^nbsp;ctiam elarillima voceprofitemur, vt il-/»yt.fr»»? Icjtion iam cæcus (quemadmodum dixit Tur-Landgr. rianus)fed qui fummo Chrifti beneficio viïùrnnbsp;Supri, recuperauerat:dicimus,]nquam,Turriano cç-co amp; Monachis omnibus Turriani fimilibus,nbsp;hoc eft, çæcis amp; tenebras potiùs quàm lucemnbsp;diligentibus ; Diximus vobis amp; audiftis, quidnbsp;iterum vqlrisaudirc? ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . ‘
* Repetit Turrianus pag. ij£. iz.ij.poftrcmi libri fuijhancfuam obie6tionem.Z7o»4^y?,in-Prote^lant^H doSrinateorü doÛrinbsp;nafuttdConctltii oltm damnata. Kt hoe eft iftisnbsp;probandum:non quidem èxSynodoTriden-lina:fed ex Vecenbus onhodoxis Conciliis: Scnbsp;ex tidci Synibolis Apoftolorû Athanafij, Ni-cæni Concilij : amp; hmilibus, quæ verbo Deinbsp;fcripto nit:ebaqtur,quo enam doótnna noftranbsp;nintur.Nam Concihaquæ Verbo Dei nonni-tuntuCjinania(untConciliabula. Qupmodonbsp;autem air Turnanus dodtrinamEcclcliæ Re-fortnatç clVe nouam amp; inauditamïNonne qiiianbsp;pontificij ccetiis , vt Tridcntina Synodus,nbsp;¦partes inaudicas damnaruntîan verb quia pon-
INDEX y /
apud Pontificios quis primus fuerit Pontifex tificij doarinam Êpangeliî ^on aijdiunV.wm' poft Petrû,quem illifqmniani fuiftctRomanu -îfiqüc nouani elFc iutumaifttquóx^p^nbsp;Epifcopam.Quôdad pripcera q««ftionem at- ' iHa dicipoteft dbârina nbnä‘Si ihau^W^^P ¦nbsp;tinet:dixi illam non-pftc v'eram Ecclch^ quç Turriaftos iam vetcn%?'nbsp;tradir^oavinam Xjcrbo DçifcriptpTe,pugna.4\3i.dftmnaiamaffitmàtndcèneprçierqt^hç9^.nbsp;tem. Romanam ,aucem E,ccle.fiam hp.die cflTe ¦ cft-falfiffimûm ? èöntinef'erïàip contt^ii^û' gt;nbsp;eiufmodijVtdpdrinamvjfsbO'Ekiconttatiacâ ¦‘’n;em.Cætérûn)iprifiçipiuip‘jp4trijkai;Ç5^^^quot; 'nbsp;fedetur.^ Hanc alfumptwopm vt. ptpbemus,' n 4um éftabipfis ApórfÓhsShoc cft}ibcor^nbsp;fidçi^rciçp}j»(ed.amp;o loçoztûc àcris fetiptis. Eo pado’ qon'âe^rcéyjs piife : • ;nbsp;nimiru^quum deil|is,ftngyliSrÇum RonCificii!p.lt;. .EcclefiæDei dod^næ fundamènfa.’^pC^.'nbsp;eft coilatio inftituenjja. I^qpc funtrin his Ré-, . ÇoIIigimuS ’nouàni elfe PpniificioriWi J?quot;. Anbsp;A ««*-î/»tv 1 î innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T rnz4 înbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m iXè.*'..«,' t. _ 2^ L fTknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'ƒ!?*'
' q'uâ ex illis feriptis Apo ftélicis hautitpÜSj (Afic ¦ '¦ inquit Turrianusp.i/.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
yîo««.Re(pondeo,Dodtinaiuquot;quæi^Âlt;w?t^ - ' netur efle fpedandam:quæ çuù) Re^ye^Vo/^'’’nbsp;titur , eft vera. Sc Apoftôîica,amp; jpriptpon-; 'nbsp;tificiiserroribusqqi verbo peirçppgnaiu.*
T V R R. Petrtu (imjait Sadeelin Epißr- odll^ 'ft, . luiir. Landgr. nontntellgens lt;jutd dica^ ttthet tK^,nbsp;¦^femper e^e paratos ad edendamnbsp;fifaconfefiionem.QÙ^ tjfet.idempar^os.tjft^' ‘nbsp;edendam nouamfidet ffrofeßtonemf paTotos-eJfe ¦nbsp;ad reddendamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opus Jit-,ßdet veteris lt;^ab intt^ . lt; lt; quot;
tradita raüonem.Gal.i.Stijuis vohis ettangf lftsh^ uerit, t.^c.Joan, i.Qwd ab initio audiifti^l^o^nbsp;permaneatin vobis.Prouerb.n.'KIe trstnfgttiiixisnbsp;termines anti^uos z. Eimoth. i. Bonmp. depofiurar- 'nbsp;cuslodi. Ibid, fideinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitaud in ouia tnÄnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
de.Phil. Ad^uodperuenimusyin^ademteÿdd ! '' permaneamuSié'c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
.-.2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘’¦
SàD. Petitprincipium, qui fidempoAç^ appellat nouam. Cætetùrn non cpgitauii[r^r' '' quot;nbsp;dei veteris amp; ab initio tràditæ efle poljç^J^nbsp;uam profeffionemzamp;pfOpteréa J qi^d^^iÇ'^:’nbsp;mus,ipfe non intcilcxii?. '^rqucyttnaneaipusnbsp;inhoc Petri teftirnonió; quandoq'uidçin Jo-quitur de profeflione Éuangelij tue aptèpau- ' ‘nbsp;çosannos exhibit! : certc ilja profcflÎQ, iÜKra-pora fpedcntüf, erat noua : nec propter,lt;?:| roi- 'nbsp;nus 'fcta. Et quia fæperîumero excJatp^tjs^ fei-mus inquit, quo dié, quo anno, quo jn^pcra-inbsp;tore Confclfio Auguftahà'cdirà cft;faeTur-rianumprifcis ilhs temporibus extitijte, quitnbsp;bus Petrus iuffit Chriftianos fempd çlTepa«nbsp;ratos ad rerpondcndùm cuiJibet petenti ra' 'nbsp;tionem eiuslpei, quæ in ipfis eft: quid face-ret hquis turn Ethnicus his verbis in Euango-hum infurgeret ’ Scimus quo die, quo anno,nbsp;quo Impcratorc Euangelica profelßo cœpc-rit : nónne refpondercr cum Apoftolo Euan-gelium fuiffe promiftiim per Propheras-innbsp;¦ScripturisSandisPQuareilludiplùmànobisnbsp;refponfumauferat: Idem dicodetemporibusnbsp;quibus Nicænum Symbolura editum eft t, turnnbsp;cnim erat quidem nouum, fi tempuseditio-nis Ipedctur amp; nihilominus veram amp;ApOt.nbsp;ftolicam dodrinam continebar. Quinctiain •nbsp;tantumabeftvt loci quos citauitjobfint.no*- quot;nbsp;ftrædodrinæ, vteospotius quantum in nqhis- 'nbsp;elt, vrgeamusaduerfusPonnficiq^, quideftlrquot;'nbsp;ueruntab eadodcinaquam Apoftoli fui^ffh-ptis tradiderunt.
¦ Tur-.'
-ocr page 835-REPET. TVRRIANI. Tarrianùs in fiio äw»’»:T»i7M6r,pag.i5.car-^it quod djxcrinr.S»^«;# Ethntcm ftiiire dicciiduin,ylt;i7«» lud^m. T^arn^ non credit Scri^urtsfanilii. Ac-qni Apólioli prædicantcs Euangeliuin tumnbsp;l'Aiæis tum Ethnicis, profcrebant Scriptuiasnbsp;pii^.'hïricas. A.;EiO,43.amp; ij.47. amp; 17.12.3t 24»nbsp;14 .V ió 6 22. K,cs çnun tara longo ante tem-puu pil'dxtaSjClTe impletas, ipfos euam Eth-nicos conulnccbar, amp; inde Apoftoli nd-mnbsp;conciliabanc iplis Prophctis apud Ethnicos*nbsp;qua dc re Eufcbius de demonftr.Euang. T V R R. Sadeel locum Tertalliani non intelle-xit {vn E-ptfi.} hsrefit non tarn nouitate qndm ve-, ritate nbsp;nbsp;reutncendat.Quadcun^e adneifM vert- tatemfiptt^tnijuit,hoc ertt hareßs etiam vetns con-fuetndo.HüicEertuiitanus. Locmautemhichs,re~ ßi LKthen reuincu, ejnia res nos Ira prior eß, veri~nbsp;tos emfnpritis prsdtcata efiiptam falßtas. St nonanbsp;fidei confeßto vera eß, neceße eß vt ante noitramnbsp;ßerit.Otiendat hoc Sadeel. SAD.lmb ollcndat Tu trianus Ecclcfiæ Ro-manæ doéttinam elle ilia ipfam qua Apoll^Ii fcriptis tradiderunt: ac' tu inter nos conucnict.nbsp;Hocenitn-vnum po{tuiamiis,ac propterea no*nbsp;lltæjioceft, Apoftolicx dodtrinæ veritatemnbsp;priùs prædicarani elle aftirmamus,quàm com;nbsp;mentorum Pontificiorum foliitatctn. Quöd finbsp;Turtianus contradicat, agc,hac dc re difputa-tioncminlhtuat.Scd omitcatluum ilium dementem, Photium, Dionyfium, amp; illos etiamnbsp;nondum cognitos atquc in puluerc Vaticanonbsp;adhuc delitvfccntes.Nec etiam illa nobis obttüdat quibusgloriantur Pontificij,nonnbsp;wutùm vctercSjfcd etiam nouas confuetudincsnbsp;vcritati anteponentes.Quanto melius Tertul-lianuiï Exurge vetitas amp; quafi de paticntia e-rurape.Nullam volo couluecudinem defendasnbsp;inquit.Etquia nos tèrtio quoque vcrbo bæ-tcticos appellat Turrianus , andiat eundemnbsp;Tcrtullianumà nobis ibidem citatum ( quemnbsp;locum ptætermiüt : nimirü quod fe dicat veile breuiter relpondcre.) Aufer,inquit,bæreti.nbsp;cis quæ cum Ethnicis fap.iunr,vt dc lobs Scri-pturis quæftiones fuas fntant,3c ftate nô pote-runt.Hæc Tertullianus à Turriano nonlinenbsp;'’f' caufa prætermilïus. ' ' At, inquit Tutrianus in poftremo libro iuo p. 15,16. nosneeeßdno demonsiramtis doélri-namconßeßionis AttgHsiana non eßetilant doEtri-nam tnitinm accepte à Domino ; ejaia confor-tium habet enm hsreßbas ànt^ damnatis: vndénbsp;iHxtaprafcriptionem Eertndiani pradamnata eß.nbsp;At nos viium contendimus , nempe vt hocnbsp;qiiod hic illeiactat dempnftretur. Nos cnimnbsp;conrrariüm dcmonllrare lemperfuimus para-,nbsp;ti.Turtianus ctiam fibi conttadicit, qui antenbsp;abufuscratpræfcriptionibus Tertulliani, no-uitatem tantum obiieiens. Noua cnim cft j vtnbsp;iaiu diximus,illis hominibus :vcta ac prifea E-uangelica doôtrina, amp; quamnos profitemur!nbsp;quæproinde non potell abOrthodoxis Con-ciliis damnari. Turtianus autem hoc loconbsp;muliadc Epifeopis dillerit: verùrahæcquæ-rtio, ôcaliæ limilcs', vt diximus, ad aliam tra- |
‘807 ólatiöncm pertinent:quod amp; ipfc fatetur,pag,nbsp;i8.Satis cil igitiir quum in hac quællione euin-cimus: doôtrinam elTc ex Dei vcrbo feriptonbsp;exarninandam, vt iudicctur penes quos, veranbsp;dirifti Etcleïîa cxiltat. RurfusTurtiaiiusluonbsp;morc,pag.i9.amp; 20. defccndit ad aliénas quæ-ûioncs,ncmpe defcriptis Clementis,Dionyiîj,nbsp;amp;c. Item ad quællioncm deTraditionibus.Atnbsp;nobistqe/funt Apoftoli, needebentarti-culüîdci aliisfcriptis inniti. Ncquaquam tarnen co nomine dicendi luinus non honoratcnbsp;vcteresEcclcfiallicos Icriptores, irab fummonbsp;honore illos afticimus , quum illos Scriptisnbsp;Prophcticisamp; Apoftolicis fubiici'mus. Q^odnbsp;fl quid repugnans cum Scriptis Apoftolicis innbsp;iis reperiatur, certè non font audiendi : vt iplinbsp;ctiam docueruntivclcommentitios elle librosnbsp;dicirausï, vtfunt pleraqueDionyflo,Cleracnttnbsp;amp; aliis vcteribus talso adfctipta : fequutihaenbsp;in re Hicronyini præceptum, vt copiofiùs dcnbsp;hac re dillcruimus in trail, dc vcrbo Dci feri-pto.Nam omnibcw raodis funt reiieienda qu vnbsp;cunque funt vcrbo Dei feripto contraria.nbsp;Quod amp;c Turrianus cogitur lateri , pag. 20.nbsp;quum ait : Eertutlianum loqut de confaetitdinenbsp;cantrartaventati.ft^Hamvetat deßendi; nos au-teni dc lila loquimur. At conßnetudbinquitnbsp;TurrianuS;Ozw»zlt;* conßrmat.,ettam leges,ejU£ alto-^«iz/e^/«^ere»t«r. Rcfpondco hoc valere fi in-tclligatur dc conluctudinc quç refpondctfcri-ptis legibus quas muçare fit nefasialioqui ftul-Lum,fi generaliter açcipia'tur. Ridiculû etiamnbsp;eft quod Turrianus a.iZ:diogatifvtSad.eelprofer~nbsp;rct tempus, tjuado ßtarn doctrinam tenutnus pra~nbsp;ter earn cjuam hodte tenemus. Nam ipfe^dc iphusnbsp;limilcs pontificij in tcnebris femper verfatinbsp;funt. Hic autem Tutrianus ait nos elle Luthe-ranos,Carolftadianos, Zuinglianos,Caluinia-nos.OliandrianoSjSehuucnkfcldianos. Quodnbsp;nosfalliiîiraum amp; calumniolilîîinum cflc,ianinbsp;fæpius oftendimus: vt exnoftris Refponfioni-bus apparet. Nouiftirais hifee quidem tempo-ribus multi viri pij amp; doili ad erroretn cucr-tendiim amp; lucem Euangclij inftaurandâ pro-tulcrunt verbum Dei quod in omnem terraiilnbsp;cxiuit: fed illi non funt cura nefariis Anaba-ptirtarum fcilis coniungendi.Doilrine autemnbsp;orthodoxæ principium non à Luthero autnbsp;Zuinglio, fed ab Apoftolis arceffimus, quifa-ctamfalutis doclrinam à SpiritLifanclo in omnem veritatem deduiti, lcriptis plcniifimènbsp;tradiderunt.Non igituv hominibus noilra do-çlrina nititur, vt utorumj qui fidem fuaminnbsp;Traditionibus amp; confuetudinc collocanr.nbsp;Q£idni îquura etiam Turrianus, pag.xp librinbsp;fui poftremi locum i.Cor.n. de Ecclefiis.tefc-rat ad Tcmplaî quum Apoltolus dicit^ Eccle~nbsp;ßam Deicontemnitps'. ita deprauat etiam locumnbsp;i.Pct.2.domus fpiritualis.Et I.Cor.j.De» adifi-catfo ei/Àftqua de re iam egimus. Ncque, quodnbsp;ifti failitantj centies vniim idémque adnau-feam vfquctll reponendum. * T V R R. Aft Sadeel ( in Epiß. ) nos exemple Cracchi eßudiße vera anti^uitatis dtitttias.Si eßu- i4»nbsp;dtmusiergo hdbittrniis,EÎii''hiX,r(bit Sadeel. Y y. ij; |
8oS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX'
S Ab. Nihil ntrinus : fed detldebit ftultam ris Hifpanicf, qui tahtoperc videtur eftç foli-hanc amp; minus Ctiàm quàm pnetilémeonne- citusdeEccldusnoftrisiniUejïieodiMdftÂ^Î' ôtendi rationem rquam ita in caput Pontifi- bi Pontificij dominanpuf^inquitjSicigjtqrh^rnbsp;ciorum reiiciêt.Si veram amp; Apoftolicàm do- beat : naîtras Eôdefiardc qujbusÇadficJ locu-drinam effudiftistérgo non habctisrVt aûtem'^ cuselb non clfe moTtuisfod yiqislapidibas, vtnbsp;Gracchfis non füüm, fed Reip. Romans aÉf'ajnbsp;num cfFudinitaerroresin Ecclefiam Rom.ho-minum turn ignorantia, turn ambitiorièirre-pentes, veras illius diuitias quibus imprimisnbsp;Paulus Ecclefiam illam locupletaucrpt, Pon-tificij effuderuht.Necenim terirerè dicebat A*nbsp;Aft^o. poftolusPrèsbytèriSfiué Epifeopis Ephefinis,nbsp;foré vt lupi graues ex illisipfis exQtircntur quinbsp;peruerfaloquéi'entâr amp; gregi n'on pateerenr.nbsp;Quod non fuifte ad folos Ephéfios reftnngen-dunijcxperiepti^ fatis fupérque docuit.
* Sed, inquit Turr. pag. 2i. iî.poftrémi fui Jibri : Rogaui tgt;t Sadèel^roferrelt temptts ^uo do-Plrinam ^pofiolicam effftdimtti. Nam ineptaefinbsp;hoc conne^endi ratio.Si veram do^lrinameffu^i-fliSiergonon habetis. Ad quæ fie habeat:Romà-paEcclefia temporibus Pauli habüit doâîri-pam Apoftolicain quam vos clfudiftis,hoc eft,nbsp;ab ea défciuiftis.Graçchus propriènon habuicnbsp;ærariû, quoderatRcip, amp; nihilominusidcf-fudit. Nam malifcruj aliénas diuitias diflîpant.nbsp;Porto ifti perinde faciunt, ac fiquis neget fcnbsp;noôtu in tenebris verfari, nifi quis notaue-ritipfum temporis momentum quotenebrænbsp;diftufælunt. Atqui paulatim recedenteSole,nbsp;accedir nox:neque lux meridiana ftatim in tc-nebtas conuertitur. Suprà commédabat Turrianus Confuetudinem.Eam vt probet non o-pus eft dîmonftrare quis primus Confuetudi-nem inùexerit : quanto minus Defuetudinemînbsp;Saris eft fi doceo,vos aliath doftrinairi haberenbsp;quàra Apoftoli : idquc ex Collationc. Ridi-cula eft ïc(pon(\o‘. Die i^HandodefcinimHi. Kznbsp;qui primus idola inuéxiriqui primus Purgatorium conftituir. Ôte. hic primus defciuit. Iftinbsp;homines femper quærunt, Quando, Quando,nbsp;nos refpondemUs: Nunc,Nunc,amp; ante odin-gentos annos. Ecclefia Rom.non eandem do.*nbsp;drinam nunc retinet quam habuit pauli temporibus: t|uia tenebræ non funt lux,fed lucemnbsp;fubfequuhtur.*
y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T V R R .Fbicunqueßtnt noPlra EcelefidiCintuit
pag.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eptfi. jPontffiaumprtmatum deteslan-
tur. Edat nomina Ecclefiarum. j4pud nos etiim o~ innes Eccleftit. dicata ftint aut Domino^ aut vrrgininbsp;JidaritZ aut aticui Santlo^ autSanHis Angelis: Sinbsp;pervniuerfum orbem Eccleßit, Confeßtontslarufnnbsp;funttnomina alisjuam vbt Pentifictj dominant^inbsp;dicat cut dicata eßvt earn tnuentamus,
Skp. Volui ftult^ hane amp; tidiculam obic-dionem recenfere^ vt Chriftiani ledores vi-,deant Turtianicam folertiam , ea ramen con-dicione vt pofthac confimilia argumenta (cu-iufmodi extant in hoc libro Bipartito quam-j)lurima)in paginisTurriahiiubeam rcmane-re, ne noltras onerent amp; tædium adeóque inolcftiam Icctoribus afterant. Sed enim hocnbsp;,lqco Xurrianus fumpfit fibi partes Inquifito-
z
dicebat Apoftolbs' ÿ exioruólas ncqqc: nos ad Idôlolatriam abati faaâÿfliràai velr Xirgioisnbsp;Dcipaiae, vcl Apoftolorwn ôi^Martyruniroc- ’•nbsp;môiia:quod in ÊccleiiaiRoitn.fa4titaEi^ vide-mus amp; doktnus. Libentcr enia) Augt^lfu»®nbsp;audimus ita kquentem'; Non ût plt;Qbi$;éligionbsp;cultus hominum morcuorumynbsp;póft: Nec eis templa conÛruintuSi.Ç«et€rMHJWnbsp;delino miiari, cur ifte monaebus-fldcè CQH-tendar Ecclefîanl efte viftbilcni^ÿ/t patebice^nbsp;fequentibus^ qui Ëeclefîsaomin« templuiunbsp;inrcHigir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
T V R R.» 7*imothetu Presbyter Constant. 1»-^uens de Acephalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nlt;»icondenmeteas^ Vf’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
tjuftf, (juiin tot p/értes dî»tfifitnt?idem,-4tctpoteji. de totfeiHeLMtheri.^ptdnos FrancifiafiiyBent--diSlini amp; alij in dogmMÜutfidei idetttfinttunt.
Sa D. Quanta fit Ecclcfiæ reformata in es-pitibus fidei confenfio, pcrfpicuumeflc poteft cxnoftrarum confcflîonum harn)opia, Potfónbsp;cgifufiùs de bac re aduerfus lefuûaS' pofna-nienfes : neque hîc repetenda vifa filnt ca qu»nbsp;illic diximusi Peripiquè autem ^t Turria^nbsp;nus, qui Anabaptiftas amp; impuios ciufiupdinbsp;homines noûræ Ecclcfiæ adjupgit,quafiiWSnbsp;fiib iifdem fignis tnilicemns quibuicum nihilnbsp;nobis cftcommune:Exorti fiint,inquit,Luthc-ti temporibus. Quid tum î fijo cercè, non Lu-theii vitio. Arque vr fentiatTutrianus quin»nbsp;parum ipfius caufam hçc enramatiofuWcucRnbsp;ecquando potiffitpum bærcfcs aduerfus GbcPnbsp;jftianam doôlrinam exortæ funt ? nempe tempon bus nafeentis Ecclcfiæ Chciûianæ : quuWnbsp;jantam lueem fuis tenebris Saran obfcuraKnbsp;çonarctur. Quid igirur fi tum forte cx-Ethni-cis quidam Turrianus cmcrfifl'er lt;Sc Eccieb^nbsp;iChriftianæ tot hærefes nomen Cbriftianomnbsp;ementientes adfcribere voluilfet î Obfeero»nbsp;quibus modis iftum accuiàtorctn pij majoresnbsp;^oftri excepifl’ent? VideatTurrianus quidA-ihanafius rcfponderit Probo quum varia fc-(ftarum genera Chriftianis obiicerct.Sedbeiienbsp;habet qiiodomncs ij qui fe reformai« Eöcle-fiæ adiunxeruntjVno confenfu, Poatificis Romani principatum rciiciunt, quade renoûranbsp;hæc inftituta eft difputatio. Fruftra autemla-borat in defendendis variis monachorôfelt;ftis,nbsp;quæ certè pofteaquam inualuerunc,inde,can-quam ex equo Turrianoinnunacrabilia fuper-ftitionum cuiufqucmodi amp; errorum generanbsp;profluxerunt. Atque vtinam ad banc Paulinbsp;obiurgâtioncm artendantij^»»»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Egofitm P-aulii alter •vent ego fat»'»¦ earnaleteiltefinqiiicÖCilibi, Niidts^stnttitt eft innbsp;Chri^ltu y amp;ic. Certè varia iila ièdaru nominanbsp;prifeis temporibus in vfu non filiÔ'e fatisaper;nbsp;te Aug.ticftatur bis verbjs;Quptquot Apolfo*’ emt'nbsp;genuerût, inquit, nô,Paulianos aut petrianos, o’nbsp;led Chriftianos nominaucrût. Sif porro Ep’-phanius-
|
REPET. TV phanius : Nunquam audiui mus,inquit,Paulinos aut Petrinos: fed ab initio vna prçdicatio oinniù Apoftoiotû non feipfosprædicantiû,nbsp;fedlefum Chriftum, amp;idco nomen Ecclcfiænbsp;omnes vniira indidamp;runt,n6 defcipfis,fcd Domini ipforum Icfu Chrifti,quum ab initio cœ-pcrût in Antiochia Chriftiani vocari, hoc eft,nbsp;vna fola Catholica Ecclefia nô aliud quid habens,fed Chrifti Chrillianorû Ecclefia ex i fiés,nbsp;nonChriftorutn(audiant Iefuitç)fcd Chriftia-norii illo quidem vno cxiftcncc.fdis verb ab v-no Chriftianis appellatis.Scd hac de re hadte-nus.NaiTi ctfi in præfcntia non cuiiouus excu-tio quodTurcianus dixit: Monachos in fidcinbsp;capuibusnondfirentire:ccrte negate non po-tefiquin omnesin ciiltii Deidilfcntiant. * Turrianus in fuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnos hoc loco clamorcs cxcitarjuiulta de Monachis ia-ditans. Nos verb tantum hîc dicimus: nullam cfl'e Monachorum feólam,qux iifdem prorfusnbsp;ritibusMillam canat,quibus aliafcéfia: prcci-bus,cerenioniis,cultu, Sc regulis omnesinternbsp;fedillentiunt. Monachos autem redarguere,nbsp;abfit elle blafphemû: vt Turrianus bli^phcmènbsp;diditat: falfiflimum enim efi. Monachos elfenbsp;aliquid Diuinum, vel viam veritatis, quod aitnbsp;Turtianus. CætcrùmT-vjtxfrea-icq de quibusA-pofiolusi.Tim. 4. non fint referenda ad mo-nachales hypocriticas amp; fuperfiitiofas cxcrci-tationes.Nam exercitatio a-si/xa^tutMjde qua A-pofiolus , proptiè eft intclligenda de ipfanbsp;illacxcrcitatione , de qua egerat præccdentinbsp;vcrfu.O porter autem omnes Chriftianos mor-tificarc carnisopera.Rom.8.cftilla exercitationbsp;omiiitvus maxime ncccfiaria.Porio ifii mona-chigloriantur in hominibus : Francifco, Do-minico, amp;c. vt ij quos Apofiolus reprehenditnbsp;qui dicebant, E^o fum Faulty ega Barnabay ó'Ci.nbsp;haceftlt;yPauluslt;yApolloiVel Barnabai rne influttiti,“'' j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T V R R .Obiicit Sadevl me à Lombardo defetf- ¦'i' nbsp;nbsp;cerey Ehorna repudiare er Gratianu fiagellare-^ed paginarn non notauit vt confetus nièndactjfut. SAD.Quum exiftimarernusTurrianüfuam faite fententiam in memoria habere, paginasnbsp;non notauimus. Nunc ei fuggeram locos aliquot vt faciliùs in aliorum memoriam rcdeatinbsp;De Lombatdo ; Quia paifim Turrianus refertnbsp;Archicpifcopos,Primatcs,amp; alios ciufmodi adnbsp;Ttaditionem Apoftolicam, amp; in ea hde iuamnbsp;collocat.Lämbatdusautem nomina ilia dcii-uatà Gentillbus libro4. fent.Cap. 24. item,nbsp;Charifnia Edei Petri nouo modo Turrianusnbsp;intclligit neque manet intra fines à Lombardo ptopofitos lib.j. Dift.23. De Thoma: Quianbsp;palfim Turrianus vocat Ecclcfiam corpus vi_nbsp;libilc, quum illc Ecclcfiam corpus Spiritualenbsp;appcllauerit in E.xpoliSymb.ldemThomasaitnbsp;viiiucrfalitatem in re nihil elle. Opufcul.de v-niuerf. Turrianus autem aitjvniucifale reipfanbsp;non feparari à fingularibus lib.i.pag.6o.ldemnbsp;exponit columnamamp; firmamentii veritaiis denbsp;lolls elcdis,Turrianus côtrà.De Gratiano vide in lib.i.Turriani pag. 248. amp; 7.-3 : Rcliqua |
RRIANl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;§0^ facilè Monachus in mcmoriam rédiger,ne nos pofthac accufet mendaeij. T V R R.Ait SadeelyinEpifi.ad JllniÏr.Ladgr. xii. me dtxijfe fidem illamfuper ijuarn Ecclefia xdtfi-cata ejl efie doÜrinam cjuam prqfießits Petrusnbsp;tjttam Ecclefiaprofitetur drpradteat. Signetpagi~nbsp;nam vbt ego tddtxi.Sicdtxi. Qua efiet ventos ànbsp;Deo reuelatatunc certes nos efie voluit Chriïlusynbsp;^uum confefito noRrafidei curn conjcfiione fidet Petri dr fitccejfioris eius conjenttret, err. Idea ere dimus fi.de m noilramin authoritaie verttatts a Deonbsp;reuelata , nttt, ijuia cum cathedra Petri conucnit^nbsp;dr O', fides Petti certos reddit fideles defuafidefinbsp;collata cum fide ejuam prodicat dr docet cathedra Petri co/fienttens feperitur, d.Eccc cibi rurfus Turrianuslapfiis mt-motia,quû paginamà mcnotatam pofiuletii-nib, vidctur etiam ocuiis eapcus,qui paginam in noftra piæfatione notatânon viderit:quin-ctiam(qui morbus eft aliorumgrauiflîmus)vi»nbsp;den pollit ipfa mente cxcidificj qui difertîsnbsp;cxprcfsifqtie verbis hîe fatetut quod fc nun-quam dixilfcadcb fidéter affirmât.Quidenimnbsp;obfecro fibi volunt hæc verba? Cathedranbsp;PETRi.lrcm, coNFEssio nostraeFi-PEI CVM CoNEESSIONE FiDEI PETRI.nbsp;Itémque , CvM Fioe Qvam praidi»-CAT ET DOCET CatHEDRA PETRIinbsp;Nónnexleipl'a dodrinànecellarib intclligenda funtî Quid admîrabilius veritate? Exclamatnbsp;Auguftinus : amp; metitb certè : quandoquidem De ver.nbsp;cogitipios aduerfariosquâturnuis licet relu-ékantes, fibi patrocinari. Atque idTurrianonbsp;lue accidilFe omnes piœtcr vnuni Turrianumnbsp;vidennita vt me propemodiirn mifereat Rom.nbsp;pontificis qui talem nabkus fit dcfeiifoicm.nbsp;QHpd fi Turrianus inrclligeret quid dicatnbsp;(qui mihi tories obiicit, me quid dicam nonnbsp;intelligcrc) facilè vidcrer,quum à nobis re-qiiirit vt côfeffio noftræ fidei ciim confeffionenbsp;fidei Petri conucniatgt;neccirc eire nomme Cô-feffioiiis fidei, doblrinam ipfam intclligi. Arque hocillud eft quod dicimüs Sc quod ipi'enbsp;Turrianus negâdoaffirmât : nempe Eccleiiamnbsp;ædificari fuper conleffioncmfidei Pétri, hocnbsp;eft,fiiper Chriftum ipfiim,in quem Petrus cre-didit Sc quem confellùs eft bis verbisi Tu esnbsp;Chriftus Filius Dei viucntiSiQuâquam autemnbsp;hic nolo niea rcpcterc ( qui mos eft Turriani)nbsp;nec putohàc de rclongiorem difputàtioncmnbsp;nobis elle inftitucndam, quü fperem exfupe-rioribusnoftris fetiptis aduerfus Turrianumnbsp;etiitis veritatem ipiam ante omnium oculosnbsp;elle pofitam :hoc tamen addam: fi forte poffitnbsp;Turrianus ab fuiserroribus Auguftihi autho-ritatc rcuocari,Sic igitur Auguftinus: Ahudnbsp;funt(inquit)caquæ £vcduhtur:aliiid,hdes quanbsp;Greduntuti 111a qiiippein rebus funt : quà: velnbsp;cffisvcl fuiHc,vclfuturæ elle dicnntunhæc an-tem in animo tantum credentis eft, ei tantùmnbsp;conipicua cuius eft, quanuis fit amp;c m aliis*nbsp;non ipfa, fed fimilis. Êtpaulb ante: Cordisnbsp;efi res ifta, non corporis : nec foris eft à no«nbsp;Y y- l'j. |
|
?i© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IND bis, fed in intimis noftris, ncc eam quifquam hominum videt inalio.fcd vnuiquifqnc in fe-nictipfo.Hcec illc, quævtinamTurrianusin-teliigat vt crröri fuo rcniintiet. Nam fi (vt illcnbsp;quidcmcenties inculcauit) Ecclcßa ædificatanbsp;eft fupci Perfum,eó quod voluit Dominus nosnbsp;ciretum certosde veritate fidei noftræ.lîillanbsp;cum fide Pttri conucniat : ccrtè vt id fiat, nc-ccffe eft fidCm Petri nobis clFe pcrfpeólam. Atnbsp;fides qua Petrus crcdidit(quarn vos Thcologi-cam virtutem infufam appcllatis) in animonbsp;tantum Petri credentis fuit ( vt Auguftini verbis vtamur ,) amp; quod ad homines attinet, tollnbsp;Petro confpicua : ncc foris fuir à Petro, led innbsp;intimis cius : nec earn quifquam hominum vi-dit in Petro,fed Petrus cam viditinfemetipfo.nbsp;Quæritur enim hie quid intelligarur nominenbsp;fidei Petri; An fidcs virtus.an fidcsquæfitdo-€ttina,hoccft,74'jy(lt;ri)\,Exquocfficicur,vrpof-fim cognolcerc an fides raea conueniat cumnbsp;fide Petri^ nomine fidei intclligcda elfe ca quænbsp;çfeduntur, vt nobis Auguftinus expofuit. Ac,nbsp;ncquid nobi^ dubitàtionis fupcreHct,Turria-nus non lolam fidem Pétri dixit,fcd confelîîo-ncra fidei Pétri. Quod fi quis fidei confeflionénbsp;cxiftimet clic fidem qua credimus, aut nomennbsp;Cathedræ ad doârinam non référât, illcpro-feótó fuerit dctrudcndiis in collegium iiludnbsp;Ncophytorum, cui audio Turrianum præfe-dum elfe vt ibi difcat, quid fit Cathedj^a. Cæ-terum hac de re tota funùs cgimus infrî in lo-foScript.a.Scift.ij. * Turrianus in fuo poftrcmolibropag.54. J5.3(S.fic refpondet. Diximuf Sadeelem i/elle fè-parare fidem à Petroç^ fùccejfiore eins. Doünnanbsp;Petri ejt doÜrina cum Petro conmnlPa fitc'cejfiorenbsp;eins, cui adhttrere oportet per obedientiam,nbsp;Quid hoc fibi vult? Doótrina cui petrus credi-dlt amp; quam petrus docuit, nonne cft cum Petro coniuiiiftaî Quorfum autem iftuddcfuc-cclIbre?Dixit-neChiiftus fupcrfidemSuccel-foris Petri? Deinde quomodo poteft illedicinbsp;Pétri fuccclîor qui aliam doéfrinam Icquitur?nbsp;Nihil autem extat in facra Scriptura de fuccef-forc Pétri cui tribuatur continua perfcucran-tiain vnica vera amp; Apoftolica dodlrina : nihilnbsp;etiam de obedientia nominatim Petro præ-ftanda plufquàm ali is Apoftolis.Nec Petrus a-hquid eiufmodi crcdidir vcl credendum tra-didir. Quare petiturprincipium ; quum Tur-lianus cdlligic obediendunr clic Petto amp; eiusnbsp;fucceflbri'cifpi'ti Eccleiiæ Catholicæ, fi veli-inus fcqui dôcfiri'nam Petro coijiunâam.Credo obedicndüm clic doéfrinæ Pétri, quæ eftnbsp;confcffio quam Petrus cdiduzCredo obedicn-,dum elfe dôdti'inæ fidei quæ ell cadem (de quanbsp;obcdicntià, llt;om. i.j.amp; d.iy. amp;nbsp;Gal.j.i.l.Thefi.i.S. amp;c.) Sed non credo obe-.diendum elfe Romano Pontifici. Obedientianbsp;quidcm eft præftanda veris Paftoribus, Hcb.13.nbsp;Sed Pontifex Romanus non eft verus Pallor.nbsp;At inquit Turrianus,pag.jd.CZtry^z/r^jiywir/^c-trum fie’cund'um ¦Euaiigcliurnfimim, vt ejfiet régulanbsp;norma fidei orthadoxa : aiUcipui confießto eiifs |
EX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ non erit norma confefiionit quam tsnet hitcvel Ecclejîa partictilarts. l^ccigitur'eritparsEcclefihinbsp;^ut non adhuret Petra cui ChriSlusdixityTnbsp;/’«r/lt;f,c^f.Repctcnda fuerunt hçc verba-yrr»«-dum Eaangelmm'. vt Petrus clTet régulafideift“nbsp;cundùm Euangelium.Nec enim perfonaPetrinbsp;cft norma fidei;fed confeSio amp; dotärinaPettinbsp;amp; aliorum Apoftolorum quæ vna cadctnqi'tnbsp;cft. Sed Turrianus fie ratiocinatur : fecundùiunbsp;Euangelium ponitur Petrus, vt Euaugefi'^®nbsp;fit fecundùm Petrum : hinc principatum con-ftttuit,it3,vt dcbcamus credere quicquidPapçnbsp;præferibunt. Hue cnim fpedat illitis oratio.nbsp;At qui-fequitur doólrinam Perri adhæretPc-tro : ac proindenon agnofeit nifi vnuin«fZ*quot;nbsp;we»'/x^«t,ncmpe Chriftumji.Pct.j. * T V R R. Obiieit Sadeelme dixifie Petrum tfi- y l fefuperEcclefiam (^fubEcclefia'.JèddebuitcoH- Tip'-fiderare aliam ejfie rattonem capiùs, altamfundament i. S A D.lmb de fnndamento loquensjinillam contradiClioncrn incidit : hæc funt cnim einsnbsp;verba. Petrus eft caput fupcr qiiodtaiiquaronbsp;fupcr petram furgit ædificium Ecclcfiæ amp; fa-bnea quæfub eo cft. Videinfrà refutationéànbsp;nobis propofitam.ln loc.Script.a.fctft.ai.Cæ-tctùm,multis verbis conacurfuis fccontradi-dlionibus cuolucre quas ego illi obicccraminnbsp;præfationc. Ego pag.notaui. rij amp; dodi k*nbsp;dons efto indicium. Turrianum, h.c.rauâÆ-gyptiacamfnam cum ciufmodi ranis vanosamp;nbsp;loquaces homines Auguft.comparauit) codesnbsp;coaxantem audiamus. * Et pag.jy.lib.fuipoftrcmiiSic Turriaiius ait, Ecclefia effiuperPetrumtan^uamfitperfundamentum ; non efl fuper Petrum fflibcet tan-^uamfitper caput. Non efligitur contradi^io-tjuianbsp;nonfunt affirmatu negatto de eodem (fl fei^gt;‘-dum idem. *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Jta Turtianus in poftremo libro fuo pag.j/; vult feipfum corrigerc amp;rame negatfe crrallcnbsp;epJum air ; Petrutn ejfe caput ejuatenus Ecclefunbsp;praefl : oflfub capite t^uatenus efl Ecclefia fabricanbsp;lt;pua eflfub lapide anguli. Etfle euerti contradiclio-nem a Sadeeleobieilam.A.t non tollit conttadi-dioncm vtexpofitiieftinloco Script. 2. fed.nbsp;2j. Nam de codem amp; fecundùm idem dicit fa-bricam,caput,amp; fundamentum. * T V R R. AitSadeelin Epifl. me pretermftjfi: particulam uatdri. Sed non pratermifi: flctnimnbsp;fcripfl ,aitpeccaremenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tc ««t« tlt;A‘- Sad. Quid fieri polfit.hac tcrgiucrfationc ineptius ? lllic quidcm non omilit, neede conbsp;conqueftus fum, fed quod poftea, quuiti £cri-pfilfem ordinaries Ecclcfiæ paftoresde fidel«nbsp;ipfos pollc quidem dici Apoftolorù fucccllo-rcs, fed uaord T4 ; hçc poftrema verba, fedxaKnbsp;Ti,pr^rcrmifcrit:atqueficmecum cgctit,vt n |
|
REPET. T ego generaliter loculus, clicm.
. Apoftolos amp; Paftorcs orcfinavios diftinótionc idoneam profert.* Tvrr. ObieceramSadeeli : Si in Ecclefiis Germani^yHeluetia, ^/inglunon eiicinturdjimo-nes^doQrmam Chnsit a,deM Eccleßoi nonperue-niffe. Répondit expeüt ditmones in Eedefits refor-tnatü-,(]tnafimulat^ne(in^juitJpura Eitangelif pranbsp;dicatta hifeepoEirernis eetnportbuf exorta elî',innK-mertibiies Erancifeanorum yDominicanorMn, Bene diShnorum^ CarmeliMrurnfnonduninati erantnbsp;Cacodirnones iEïiIefuit£).(yrelt^'MrHin Mona.-eh'ji'H/», hoc eEl,immtidorum SptritunmcatertiJi abnbsp;Ecole fus reformaté procnl eieShe.fitnt. EEl antemnbsp;nona aha h£,refis, Blegat enim tmracalwn eße euanbsp;damp;rnones ex corpsnbM ; ant facit Aiagtflratninbsp;T)eosnatura. Pont) Adonachi tmuEle eieüifitnt.nbsp;Kecfantotiofi \ nihil opérantes (ß curtose agentesnbsp;(vt Conjeßiontsia exprobrant )nam eoriim tnslt-iMutn est pr.tdtcantli in chora cyquot; extra chorunt,nbsp;HIc diEturas efifanSitßinixs alitants Sadeel, APo-¦’¦‘4 41. nachos tHosßtiße turpis zitta. liane in innumeraht-libus cateritts Jidonachoram non rcperiebatar centum probt Cf fanüilnon epaincjiiagdital non vigintt?nbsp;non decern? non faltem i^iancjue? Tottdem enifn innbsp;ediiione yo. requtrebat Denszitnon deleret Sodo-mitas. SAD.Derniraculisacde miraculorurn v?.., riisgeneribus egiraus turn in noitro Tradfatunbsp;de légitima vocatione minift. qucmadino-dum lector videbit adfihcin huiulce libriitunanbsp;in noftia Dilputatione aduerfus Thelcs Pof-nanienlcs. A.C demitor illos Monachos in vi-fibilibus miraculis tantoperc hætentcs, quaenbsp;nec ipb edanr,nih force fallacia, de quibus h.-poftolusl’aulus locucuselt. Rcdlè cilira Aa-guftintft,Q^um EccIefia'Cacholici per toturnnbsp;otbem dirtufa atque fundata lit (inquic) necnbsp;miracula ilia in noftra tempora durarc per-' '5^2.5. railla (unt ; ncanimus icmpcr vifibilia quaere-ret, amp; corum confuccudine frigcl'ccrct genusnbsp;bumanum.quoru nouitatc flagraiiit. Hxc ille.
iteiir.quaedâ elle fa!fa miracula ad fallam do- |
VRRIANl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.8^ dlrinam ftabitiendam comparata. Porrbne-gamus veftra ilia Cacodæmontim miracula: fraudes veftræ hie admixtæ , iarapridem funcnbsp;deredlæ, cxéplis manifefliffimisin Hcluctia,nbsp;Gallia,Germania,ÖCC. Et ex Matt. 16, conclu-dimus.^«o»?9z/onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mala eß adultéra fi- gnMgt;nre^jltlrit?Y)e\^\[t^iCü\^3P\.ntlm(^c.\ü^\l-ilinus, ad ca quae iam citauimus, amp; quibus Turrianus nihil refpondit .Rcmoueanrur,in-quit, ifla vel figmenra mendaciiim hominuinnbsp;v'clportenta faltacium fpirituum. Antenimnbsp;no iunt vera qua: dieütur: ant ß hæreticorû a-liqua mirafaólafünf, magis caueredebemus:nbsp;quod quum dixiljet dominus quofdam futu-^nbsp;ros elle fallaccs qui nonnulla ligna faciendo,nbsp;etiam, fi fieri polfet, elcdtos failerenc, adiecicnbsp;vehementer commendansamp; ait. Ecceprædixinbsp;Vobis. De vifis autem failacibus Icgant quænbsp;fcripta funt, amp; quia ipfc Satanas transfigurâtnbsp;fe tanqua Angelutnlucis. Sed Vtrum ipli Eç-cleuara tcncant, nonnifi Diuinarurn fcriptu-rarum canonicis libris ollendant ; hxc lunenbsp;çaufænoftræ documenta,hæcfundaméca,hæcnbsp;firrnamenta. Hæc Auguftinus pto nobis hienbsp;refpondens.* Verumcnimucro mihi crimen nouæ cuiuf-dam hiEiefcas impingit Turrianus, co quod Monachos cum dærfïonibus coniparauerirrinbsp;amp; ait, fcilicct,mc negarc miraculum eflc,eiicinbsp;dxmones ex corporibus, auc mefaccre Magi-llratus Deos. Vbi tandem didicit ille Monachus ira ratioci na ri? Quid ? adeóne fuit ftupi-dus, vt putaric me loqiu de iis dxmonibus quinbsp;naiurâdçmoneslunt.-Ego verófatis nouiMo-nachos non elle immundos illos fpiritus quinbsp;cârneiTi non habéf.quandoquidem vel co maxime probant fe immundos elle, quia carnemnbsp;fiabent. Sed, ne fim longior, agat bonus iftenbsp;jiçrcfcûin ferutator cuni Chrifto qui ludâ pro-dicorcm diabolum cfl'e dixit.AccufetChryfo- inproce.nbsp;ftomumqui fpontefurentes, vocat dæmoncs. gt;«?ƒ• ’nbsp;Damnet f-lieronyraum,qui ha;reticos fanfli-ratem priEcexéccs vt hominibus illudac (quodnbsp;Monachis vfuuenit) dæmonium meridianumnbsp;appellat. ‘ * Veteres vifibilcm Dæmonum cieftionem pcrallulionem longiùs exténdetunc. Dcfinacnbsp;îgitur Tnrrian.tragicas voces hic txcitacc.Di-cimuç Monachoru errorcs eictlos faille Spirit u Dci : màgnùmquc eft miraculum ex eoriinbsp;tenebris emcrfille. * Sediam Monachos immundos illos fpiri-tusjfiue in choro fine extra chorum illû luum confticutosjànobisfaceirereiubcamus. Namnbsp;quod fubiieit de SoJomitis, inrcr quos fi velnbsp;decem faillenc iufti, Dominus noneos dcle^nbsp;uiflec, videancMonachi amp; apud ie reputent,nbsp;vclintne hoc cxempld fibi accommodari.Rc-liéto igittirfermone de Monaehis(de quorumnbsp;vocis milita dicit Turrianus: idque extra pro-pôficum:quippc diucrticula quærens, memornbsp;illius Sophifticre fallaciæ , quam Philofophinbsp;vocâc tfAeiii) ijiuniiiarira 'veieii') nunccxpcnda-mus ea quæ proponit aducitusfumniampo-fterioris noftra: diipucationis. T V IA R. Principio difctpttli Lurhcri dieebantj y f'. . ‘ Y y. iiij.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- * |
Six
52-
INDEX
fuam'Ecclefiam ante Lutherumfuij]« i» reli^uiis in Ecdeßa Catholics delitefcenttbns. Extitit mifernbsp;Sadeel^ui negat'Eccleßa Catholicamejfe'vifihi-lem.Contra-.LutloerM vtfibtltter fcijfnf e^lab Ec-
Jit in /u. clefiA CatholicA : Ergo F.cclefia Catholtca eîslvtfi. ault;!t»T. bilis.Idem: E'ifibile esl nos ejfein E.cclefiA Cntho-quot;Paji.ci. lica:Ergo vifibilis efi,^c. hitretinfuam doibànamnbsp;44- 5044 tradunt in cryptis ßgt; et uncis ft^c.Eccleßa Cutho-lica eslvbitjue dtffu/À,lt;^c. Dubo ttbigentcs h^re-ditAtem tHarn,lt;^c.pf.l.
Sad. Petoà tc, Chfiftianc lector, vt qiiæ feripferira de Ecclclla deliccfccnte acque denbsp;diffulionc Ecclefiæ aduerfus Thefes Pofna-nienfes hoc loco tibi rcprçfcntcs,ne noftris rc-pctendis molcfti fimus.Iccniqucpeto, vt qiiænbsp;tiini in funimafupcriorc, tuni ctiain fequentinbsp;difputationc de Ecclcfia Catholica,hoc clt,c-lcctoriim,ac proptcrca nobis inuilibili, pro-pofica funt, perlcgas. Ac turn facile animad-ucrtcsTuirianuffi ad noftra argumenta minime rcipondille nolliafqucad ipiius argumenta,qua: hîcinutilitcr rcpctit, rcfponfioncs minime réfuta d'e.Scd quædam tantum ex noftrisnbsp;fcriptis quail fummis digitis dclibairc,ad quænbsp;ilieiibi præclarè vifusclt refpondercjfua repc-rcnsamp; noftra non rcfellens.Nam vt ad minuta ilia aliquid dicainus: Lutherum ab Ecclcfianbsp;Rom, vilibili difceiriirefateoriat fcilfum illdnbsp;ab Ecclcfia Catholica fjiire,pcrncgo.
Conticcfcant igitut Pnncipij pctitioncs quasTurrianuî in fuo pofttemo libro pag-4J.nbsp;44.amp; lequ.de Schiftnatc à Lutliero facto.*
Quæritur cnim inter nos,an Rom. Ecclcfia fit CatholicaiaftirmanteTiirriano: nobis vetonbsp;Cotradiccntibus.Bellus autem hie difputatovnbsp;perindcnobifcnm agit,acfi pleno orepronun.nbsp;fiaremusRom.cllet^atholicam Eccleiiâ. Error eftiPctitio principij, à qua nunqua difeef-luruscft,in hac tota difputationc.Itaqiic nihilnbsp;niirum fi cius difputationes nunquam finemnbsp;habcnt.Adpoftcrius argumentum idem dico.nbsp;Nullis cnim nec corporis nec mentis oculisnbsp;videmus, Pontificios elle in Eccl. Catholica,nbsp;quippcqiii puritatem verbi Dei amp; integritaténbsp;dottrina: nonhabcant. Ne vrgcam non fatisnbsp;propric dici, eoselle vifibiliterin Catholicanbsp;Ecclcfia qui ad Catholicam Ecclefiam pertinent,quum potiùs dicendum lit, eos elle vifi-bilitcrin vilibiltbusEcclcfiis.
Eccleßa Rom, esl pars CAtholic£, ingt;Ydt ifte in luo hb.poftrcmo,pag,44.47. ergo nonnbsp;eft Totum fine Catholica Ecclcfia Rom.nc-qiie cominunicat cum Ecclcfia Apoftolicanbsp;quæ eft prima ex Tertull.à Turriano citato;nbsp;quia Eccl. Rom. defciuitab Apoftolica do-ttrina:amp; rccclfit ab ipfis Conciliis orthodo-xis prifcæ Ecclefiæ Apoftolicæ.*
PorrôjValdc lcd inutilitcr laborat incon-gcrendisargumcntisqmbus probet Eccleliain ' Catholicam elfe dift'ufam per vniuerfom ter-rarum orbcnis icémqucinhacvita reprobosnbsp;cumelcctis mixtes elle communionc .Sacra-mcntoriim : Quod nos non negamus (ncce-nim fiimus Donatiftæ, vt illcloniniat^lcd lla-tum ipfiim quæftionis nóattingic: quein pau-cisnbijChiiftiane hétoijin mcinoriamicuo-
cabo. Propofuerat Tiirrianus Rom. Pontifi-cem elfe caput Ecclelîæ Catholics hac imprimis ratione ; Qubd Ecclcfia Catholica lit vnum corpus vifibile : vnius autem vifibilisnbsp;corporis vnum corpus vifibilc conftitui nc-cefte fit. Hoc ego rcfellens argumentum,internbsp;alios errorcs hune etiam recenfui, qubd dixitnbsp;Eccl.Catholicam elle vnum corpus vifibileiacnbsp;turn ingrclfusfum in difputationem illatndcnbsp;Catholica Ecclefia : amp; pofteaquam artuli va-riasillius vocabuli acceptiones , tandeexfa-cris litetis Si. ex probatis quibufque VeteiibuSnbsp;conhrmaui,Eccicfiam Catholicam proprièfi-gnificarc omnem elcblorum coiigregationcmnbsp;lub vno capitc lefu Chrifto Domino noftrojnbsp;ac proptcrca ftare non polie dogma Turria-nicuni de Ecclcfia Catholica quam ftatuit elfenbsp;vnum corpusvifibilc. Admonuimusetiam a-liquotics apud vetcrcs Doiftores,nomen Es-clefiæ vfurpari pro oinni bus Eeelefiis particu-laribus Chiiftianam religionem profitenti-bus, vbicunquctâdemlocotum finr,vtquumnbsp;dicuntita doccri in Ecclcfia Catholica ,hoçnbsp;cft in omnibus Ecclefiis.Quo fenfu fi velir lo-qui Turrianus, diximus ne illo quidem modonbsp;argumentum ipfius procederc.Nam fi qitisitanbsp;ratiocinctur : Ecclcfia: Catholica cft viübilis,nbsp;hoc cft, omnes Ecclefiæ particulares funt vi-fibilcs, ergo habcant vnum caput vifibilc nc-cclle eftincmo non videt quàm fit hoc ùtijç-a-tor : vt fiquis ita concludat : omnia humananbsp;corpora funt vifibilia:Ergb habcant vnum caput vifibiie nccclfceft.
* Sic auté ratiocinor exanalogia fa^ræ Scri-pturæ, quæ nunquam duo capita vni corpori myfticoimponir. Ncc ratiocinor fimplicitcrnbsp;ex anslogia corporis phyfici, vt Turrian. mihi obiieit in fuo /os-eeittin, pag.5o.5i.5.î'54 Ce*nbsp;do, cft-nemyftica Monarchia, nec-neî fi my-ftica,cur tibi non latisfacit vnus Chriftus Mo-narchaî Monarchia Ecclefiæ eftfpiritualisStnbsp;Chriftus -9tclt;iâpft)lt;»aç eft Monarchaj tnus eßnbsp;Rex, vnus legißalatorAtE. Regnum w«»»,inqiiitnbsp;iple Dominus, no7i eit de hoemundo. Item •.vosnbsp;Autem nonyîc.Eigo hæc Monarchia non ex po-litia humana cft metienda. Idcô quum Caput vitâ amp; Icnfuminfundat corpori, quotiesnbsp;de Ecclefiæ capitc agitur,Scriptiira nunquamnbsp;tribuit nomen Capitis,nifi Chrifto.Ignoratutnbsp;autem ab oithodoxis ifta Thcologia qnamnbsp;Turrianus piofert - Caput royfticum,(ncrapenbsp;Pontifieem Rom.) repræfentarc Caput my-fticumquod eft Chriftus. DePaftoribusante fingulisEccicfiisprçpofitis,aliàscgimus.*
Porto ctiamfidaremusTurriano, Paftores Ecclefiarum polie dici earum capita(quomo-do nunquam Scriptura loquitur) nihil ramennbsp;aliud côlcqucretur,quàm lingulasEeelefias,nbsp;ceu totidein corpora vilibilia , habercfuuninbsp;caput vifibilc, nenipc Paftores Óc Doólorcsnbsp;quibus Turrianus nomen capitis impofuit.nbsp;Atque id ad Rom. Pontiheem non pertincrenbsp;fatis eft manifeftum.Hic verb infurgens Tur-lianus, ait ex omnibus particiiJaiibusEccle-fiis limulcolledis eftici vnumcorpiis. Egy vi-•cillim dico ilia ipfaratione ex omnibus ling»-
latum Ecclefiarum capitibusfnunc enim de jllo nomine non difpuro, licet noh probem)nbsp;cffici vnum caput : vt fi qais dicat, vnum clTenbsp;miniftcriom, flue, vt loquitui Cyprianus, E-Pifcopatrtirt in Ecclefia. Ac turn affirme il-1am colleftidhem , turn Ecclefiarum , turnnbsp;capitühr nön aliter hunc fieri quàm mentis o-peraamp; cögicatione, ac propterea non elEevi-fibHcmffit quuHi iiaconcludit Tiitrianus: O-mhespiheicalares Ecclcfiæ fnnt vifibiles-.Ergonbsp;càtüm collcâiô eft vifibilis.Peccatnbsp;îTflÿéjtwv.'NatH particulares Ecclcfiæ funt quidénbsp;Tifibiks :«tcarû collcftio eft inuifibilis, quianbsp;nonalitetfit'illacollcÄio quàm mentis operanbsp;êé(vf Tul'gb dicimus)difcurfu,Etchim hæc duonbsp;funttam c«ta quàm quæ certiflima. vnum:nbsp;Quicquid dicitur vifibile, id fubiici oCtUisnbsp;corporis.Alterum : Quicquid vifibiliter inv-putn Cohgregatut, id localiter congtegari.nbsp;Quoddénmiiium Ecclefiarum congregations dici Aon poteft, quæ quidem congregarionbsp;nequènoftris oculis fubiicitur ncq'ue firloca-liter, ac propterea tnerum eft cbmmentUmnbsp;Tuttiani devifibili Ecclcfiæ Catholicæ coh-gtegàtiohc.S'cd hæc hadeniis,quandoquidcmnbsp;res’hæc tota copiofiùs à nobis ttadata cftiiinbsp;hacdifpUtahbne.Atenim (inqoit Turrianus)nbsp;ludatSadcel i?t probet Ecclefianl Catholicaihnbsp;eircinuifibilt'm: nefi vifibilcm amp; per vniuer-fum Oibetn diffuîâm elle fatcatur, conuinca-rur efle extra Ecclefiam, extra quam nulla eftnbsp;falus,ficUt non fiiit extra atcam Noë,vt milliesnbsp;apud Auguftinu legitur. Ego verb certus fumnbsp;amp; credo ( quæ Dei eft mifericordia 8c gratia)nbsp;me efte de Ecclefia Catholica , quæ corpus eftnbsp;Chrifti ; di vera fide agnofco Icfum Chriftutnnbsp;Dothinnm amp; Seruatorem pro veroamp; vniconbsp;Eccleïîæ Catholicæ capite,à quo virtus falutä-rlsamp;viuifica dimanat ad totum corpus amp;adnbsp;fingula ipfius membra,quemadmodum docctnbsp;Apoftoluî. Getfusfura ctiam amp; credo me ellenbsp;de vera Chrifti Ecclefia *vifibili, quandoqui-dem Dominus pro fumma fua mifericordianbsp;me inferuit in piorum He fidelium congfc-gatiorifc , vbi fonat vera amp; Euangelica do-drina amp; Sacrarhenta à Chrifto inftitutanbsp;fyncere ex cius verbo adminiftrantur. Qi^a-rc' fallitur ifte Monachus dum putat vere-ri mènefi fetear Ecclefiam Catholicam effenbsp;vifibilcm,inde conféquatur, me elfamp;éxtra Ga-tholicain Ecdlefiam. Atquc,vr paulo ante mo-nuimus fempcr hçret in ilia fua pctitione prinnbsp;cipij, quumEcclcfiæCatholicænomineRo-manam Ecclefiam intclligit. Et fibi videture-gregicinnosatgumentari quum nobis commémorât promiflioncs facias Ecclcfiæ Catholicæ 5c eins dotes atque ornamenta quibus re-cenfendis Bipartitum librum compofuit amp;nbsp;fudauit ipfene hilum quidem proficicns fednbsp;aërtm verberâs, neque poft hac etiam a liquidnbsp;profedurus, licet ad quartum Tripartitum librum velit progredi. Nos cnim affirmamus,nbsp;ilia omnia elle veræ fponfæ non adulteræ ornamenta. Iraquehos Scripturæ locos ad ve-ratn Chtifti Ecclefiam pertinere hunquamnbsp;dubitauimus. Dabo tibi gentes hærcditatcm
REPET. T V RR I AN L
tuara amp; pofleflîôncm tuam fines terræ. Item, Dilatalocum tentorii tuiamp;alios locos confi-ihiles,quos ad noftrara,hoc ett, yeram Chviftinbsp;Ecclefiam credimus elle referendos. Quid au-tem Monachus ? Nempe contehdit noftramnbsp;Ecclefiam non elfe Catholicam : quia non eftnbsp;diflüfa per vniuerfumterraruni orbem. Atc-nimégo quæro velà Tiirriano , vcl(finolitnbsp;pofthaC mecum agefe ) à Monachis Ingolfta-dienfibus adeôqueab Alberto Hungero Pro-cancellario Academiæ qui librum Bipartitumnbsp;Turriani tam folcnnibus verbis approbauitinbsp;quæro inqûam : Ah Apoftolicis temporibus,nbsp;turn quum Paulus diCcret Euangelium præ-dicatum elle offini creaturæ quæïub'cœlo eft,nbsp;foerltneEcclefia per omnem terrarum orbemnbsp;diffufa’Non negabuht.At nos ad illam Ecclc-fiâm pertincmusiquiadoäfinam illam habe-müs quam Paulus prædicauit amp; quam tum il-Je tum alij Apoftoli amp; Euangcliftæ liobis cre-dendum feriptis fandilfimis tradiderunt.Di-Cent fortaireeam quam profireraur doôtrina,nbsp;hodie noneiréita latè propagatam. Refpon-deôfatiscbnftare exipïis Àpoftûlorum feriptis , Ecclcfiæ non ÿnum eundéraqueftaturanbsp;quod ad eiusamplitudinem actinet, elle per-toanfurum.Qmnetiam fatis vident Pontificijnbsp;illiid ipfum argumentum in ipfos recidercinbsp;quahdoquidem Rom. Pontificis Principatusnbsp;qui aliqüando magna Occidchtis partem oc-cupauit(Deôita peccata homlnum vlcifcen-'ic ) nunc quotidie decrefeit amp; ptoculdubionbsp;decrcfcct (Monachis quantumuis obftrcpcn-nbus)Euangelij luce magis magifque patela-lt;9ba«Sed Vt error Turrianicùs proponatur faci-iiùs ante otnnium ocülos, eum redarguamusnbsp;ëxarteidiirerêndi hoc niodo.Cônncxura Tur-riahiefteiufmodi. ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
‘ Ecclefia Protéftantium non ybique diffufa eft.NûneftigiturCàtholica Ecclefia. Confe-quétia patet.'Nam hoc eftproprium Ecclcfiænbsp;Catholicæ diffiindi |)er vniuerfum terrarumnbsp;orbem,vtpcrfpîcunm eftex locis Scripturænbsp;citatis, de propagationc Ecclcfiæ Chriftianænbsp;loquentibusl é ’
' Excutio Connexum. Nego Confequens. Ç.ationem Cohftqucntiæ’ ita expôno. Antfcnbsp;Chriftum exhibitum Ecclefia vnius gentis fi-nibus 'amp; cancellis tircünfcribebatur : at poftnbsp;Chriftum exhibitum acceffit hoc præftantif-fimum orrtamcntum'vt nullis iam velperfo-narum vcl locorum terminis contineatur,nbsp;propterea quod Gentes faôlæ funt capaces E-^nbsp;‘'üangelicæ prædicàtionis : idqiic iuxta pro-miffioncs Propheticas. Et quanquâ amplitudo Ecclcfiæ non femper manct in eodem fta-tu : nihilominus dici poteft Ecclefia Chriftia-na diffufa per vniuerfum tertarUm orbem,nbsp;quia non reftringitur ad hanc vcl ad illamnbsp;Gcntemifed vbiqüe poffunt effe fideles veramnbsp;Euangelij doôtrinam amplcdcntés, hoc cftfvtnbsp;Scholafticiloquùntur) non lîngula generum,nbsp;fed genera fingulorum.
Ptimusigirur error fuperioris Conclufio-niseft:quôd dift'ufionem Ecclcfiæ reftringit ad extcriorcro amplimditiem quara vuk fem^
-ocr page 842-Si4
)er eadem perdurare contra prædiûioncs A-: îoftolicas amp; contra ipfam expcticntiani, quænbsp;laecciam in parte ftultorum raagiftraertenónbsp;poccit. ¦
Secundus error, in eo quod patat difFufio-ncm amp; ainplitudincin elFe proprium ç-of amp;c livriçpiipoii Ecclefiæ Catholicæ, quodnbsp;loge fcciis eft. Nam etiam Apoltolorum tem-poribus Gentilifmuserat diftiifiis pervniucr-1'umorbcm , ncctamencrat Ecclefia Catlio-lica.Itcm, Arianisin Oriente fæuicntibus A-rianifmuserat longé latcque dirtulus,necpro-pcerca ad Ecclcfiam Catholicain pertinebac»nbsp;Denique Mahumetani furores, piorum omnium gemitu magnamoibis terrarum partemnbsp;comprehendunr,nec tarnen illisquicquam eftnbsp;quum Eccleiia Catholica commune. Contrànbsp;(ne muhaciufmodi raihi commemorada fintjnbsp;quum pertotum Orientera Atjanifmus gral-farecur, turn in Oriente eratvera amp; Ortho-doxa Ecclefia, fine luce amp; fine amplitudinc.nbsp;Quod malo raagni Athanafij verbis qua mcisnbsp;explicate,quern fortalle iibentiùs audiccTur-rian.quuni eins excmplû prætexucrit nepoft-hac nobifcum ascrct.Dicitigitur Athanafius.nbsp;c?
pgt;rtt. Qux nuncEcclefia Chriftum libéréadoratîSî •vte.agenc- aficubi iunt pij amp; Chrifti ftudiofi,iiintautemnbsp;perniulti,illi,vtmagnusElias,ab-fiaer.l.
iconduntur,0c in Ipeluncas amp; cauernas terrx fefe abftrudunt, amp;c.Idem , Apud nos (inquit)nbsp;fcruatur pueruius iilc quem Herodes incerfi-cere faragebat,viuitque item in vobis ipfis yc-ïnff.go. ritaS)amp;c.Et Aug. Qu^umjinquitjabiidabitini-quitas , rcfrigefcec chantas multocum : fed ilia Ecclefia quæelamat à finibus terrx in his eftnbsp;de quibus fequitur,diccns : Qm autem perfe-uerauerityfque in fincm,hic laluus crit.Ac ncnbsp;forté Turrianus cxiftimet, Aiianicii incendiunbsp;non ctiam ad Occidcntcra peruafillc, amp; ad i-pfum etiam Romanum Epifeopd perueniffc,nbsp;audiat cunde Achanafium ita de Liberio Ro-Epilcopojiarratc.Liberius,inquit,polinbsp;exaélû in cxiho biennium ,inflcxus cft,minil-que mortis ad fubferiptione induftds cft,amp;c.nbsp;vbijobfecrojtum crac fidcs, qua Turrianus affirmât in Rom. Pontificc deficerc non pofte?
Tertius ertor.quia Turrianusin prorniflio-nibusdedfifufione Eccl.Catholicx, non ani-maduertit cuinam hæ promiflioncs fadtæ fint. Nempe veræ Ecclcfiæ,quæ Chriftianam veri-tatem rctinec.Sic enira apud Dauide: Confti-tui,inquit, regem meum fupcr Sion montemnbsp;meum (anótü.Sic porrb apud Efaiam : omnesnbsp;filij cui doóli erunt à Domino.Ergo ft Ecclefianbsp;Romana tocum orbóconiprehcndcret ( quodnbsp;abfit)non eftet tarnen Catholica, hoc eft, veranbsp;Chrifti Ecclefia, qux decrecis humanis nonnbsp;Chrifti præcepcis addiéia eft , nee à Dominonbsp;doceturfted ab hominibus fua commenta pronbsp;Dei veritate obtrudcntibus.Et epiia in hoc luonbsp;libro tertio,Ttirrianus imprimis dclcClari vi_nbsp;fus eft Auguftino,audiat Auguftinfiitade Ec-
. I Deiviui columnaamp;firmamcntu veritatistotonbsp;orbe terraiû diftufa,propter Euangeliii quodnbsp;pr^dicacur,ficut dicitApoftolus,in omni crea-
Ef.S4.
Contlit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
clcfia CatholicadHlcrcntcm; Ecclcha,incuir,
INDEX
tilra,quæ fub coelo éft.Hæc ille curii diffufif-ne Ecclefia:, veritatéApoftolicædotftrinæar-ébiflîme coniungcns.Nunc amplius dico : nos longé vcriùsac raeliùs diffufionem Ecclefiinbsp;Catholicæ admittere.quàm Pontificij admit-tant.Quamobrcmî QuiaPontificij camdcniûnbsp;ftatuûc cfté Catholicam Ecclefia, quæ cû fidenbsp;non tantum Romanæ Ecclefiæ,fedipfiusctianbsp;Romani Pontificis conueniat. At hoc non cftnbsp;diftunderc Ecclcfiam,fed cam non fold in vnanbsp;vtbc,fed criaro in vno homine includere. Nosnbsp;autem dicimus tum demum agnofeendâ ellenbsp;Romanam Ecclefiam,quura eius fidcs conue-nictcum fide Catholicç, hoccft, veræ ChtilUnbsp;Eeelefiæ.Non cnim vnquam Auguftinum au-dias vrgentem,quôd Donatiftæ ab Epifeoponbsp;Rom.diftiderenttfcd quod ab Ecclefia Catholica pervniuerfum orbem diitiifa,amp;ab Euaii-gelicâ veritate dcfciuilfcnr. Sed de his haólc-nus,quæ paulö latiùs hîc cxplicare volui,vt Ic-«ftorcs (cquentem difputationcm faciiiùsiu-tclligant,
* Obicr'uandum cft etiâ iftum perpetuoin vocabulo Ecclefiæ Catholicæ paralogifinumnbsp;committere, vt pag. 54.59. amp;c. hb.poftrcmi.nbsp;Ecclefia particularis enim ilia quæ rétinesnbsp;veram doôttinam Apoftolicam , propriè nonnbsp;dicenda eft vniuerfaîis feu Catholica: nifi vo-cabulum Catholicæ impropric pro Ortho-doxa aecipiatur. Nccdicoid quod ifte inihinbsp;affingit pag.j^.jç.lib.iTt/a-ww.Omnes Ecelefiasnbsp;particulates non polie eflicere vnam totamnbsp;Ecclefiam» Nam omnes Elecki tandem ctli-cient fimul éongrcgati,vrlam ôt totam Ecclcfiam veré Catholicam : necconfundo Genusnbsp;cum Toto integrante: qua de re iam infrà co-pioféegimus in loco i.Script.Aift.zj.Imopo-tiùs ifta confondit Turrianus. Aliud cnim eftjnbsp;Omnis Ecclefia baptizatialiud, Tota Ecclefianbsp;baptizat.Aftirmaui quidc, fi miikatotapro*nbsp;ponantur locaiiterdiftinéta,quandiu finit fe-parata,ca fimul colligi non polfe : nifi mentisnbsp;operationc. Ecclefiæ autem particulares nonnbsp;font fimul vnitælocalitcr.Quis cnim vnquanrnbsp;dixeritomnes Ecclcfias particulares elfe fimulnbsp;hîc aggregatas ? Catholica verb Ecclefia fiucnbsp;tota, non erit adiu abfoluta ante nouilfimumnbsp;diem. Itaque licét partes vidcantur, nondiimnbsp;tarnen videtur totum. Nemo vnquam vidirnbsp;locum compofitum èx omnibus locis : nemonbsp;ctiam quot;vidit nifi mentis opera totam Ecclcfiam conftitutam ex omnibus congrcgatio-nibus localitcr vnitis.
Hîcnonfuntca prætcrmittcndaquæTurrianus pag. 64-fui poftremi libri adiccit. »^2àzÄ,inquit,ƒrf/ƒ« eil /juodaitSadeel^antenbsp;fittrn exhtbttii Ecclefia Chrtfli vntMgentif finbtifnbsp;fiaifie circumficriptam. iSltun Chrifiw non expttnbsp;^rntm natM eil tn mundo. Et Ecclefia Chrijh*^nbsp;Adatn capir, Ci nulltus^entisfinibuffuit circum-ficripta. Quicutique entmfine lege optu legts ofic»'^nbsp;dfTuntfiertptum tn cordtbut futsfiacientes natuffinbsp;^U£ legts Juntficut ,Apofiolus ad Homanosfici'ipfi'nbsp;ad Chrtfit Ecclefitampertintteriit. Ergo lexnbsp;non autem Ecclefia erat vnius genits fintb-'^nbsp;cancedts circificripta. Ealfitm eft etiam de
-ocr page 843-REPET. TVRRIÂN!.........„ , , 815
lltâaica ^HiJynagdga^ iietiurmee \enim ea vnrft Pontificij ertQTCS iri dies difcutitjntur? Quo-’ gentis finibtts circun^ertpta fttit.Erantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extra ,1, modo ctiam hbc ^tit pro’pffum Eccicßx Ca-
htdeam tnfinitepnagogaïntérge/ttes.Ergoivç-ane, ,jtholicælt;t;^amp;)p(^‘4lt;' amp;ÿ»'t»çyi«ipolt;'înonneolim erat Sadeelis euanuitconcédere cogiturco^fe~GentilflmusdifFa'fiisiNbhnéhodicMahumc-auentiam. Ecclefia ProtèSiânûum nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuidcrb'fupetàbànt Çhftftià-
dtffi^ar non tsi igitw Cafholica ficctefia,. ,IitgenSy ,, nifm um?Ecclefia habet fu à i ricfernçntâ'âc de-ctror amp; imjjetïtia Turrianj fatjs ex iplius iiCrcmentainltar lunæ decrefcentis, vt veteresj ¦Vcrbisjamp;cxiis qUxiam dixitiius tefellitut: a^ loquuti funt. Amplitudo'didiffufioEticlefix lt;nbsp;qux ctiaih hoe adiiciehdutn :Jpfuni feepui Chriftianas pocuitamp;poteftimminuï muleis innbsp;pugnafc, Nsira ilibi dixit Éccleliara, .çœpiirù locisjd èxperientiâ docente.Cçterùm millies;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’
lb Aatonc : Et Sÿîlàgôgam Qppoq.i Èççlefiæ. .(.Hbs fycophantis reljponfum eft; Nequaquam Itemdïxît fiiprà,^ynagogâopponi,'^çç}efiæ.. Ècclcftamptoteftantiû h. c?corumqui rcfor-Necfuhflatlsijlâ'^urtiantçoiilencaihea. Fuit m^tam dolt;ftrinam Euangclicâ amplcxi.fun't,nbsp;EcclefîaChtiftiânx: (inde Synagoga : pofteai cœpilTe àLuthero.Nonprolixiof eroin rcfel-Ecclefia Ghtittianà. Porto ludit ineo^quod lendis iis quæTuttianusrepetitmeedebeo cf-dixi,anccChriftum cxhîbicùm:lt;^mscnim.non fc follicitusdeincerprctâdo Cleméte-.cx cuiusnbsp;videt me Ictqui de ChriftiÜduencUjquum vet-i ,.i fetiptis itafatiocinatür p.djilibri «Tuffùiw. Cle-fatetur in terris? Agnofeo enim ilium Âgnum mens dicitChrifium elegifie Monarchiam Roma-fuiffe maüatum ab initio miindi; ac proinde f numytfitregnum fitincuale. Ati:jat hoc nonpotefinbsp;fempernônultos in terris ad ipfius vcramEc- intelbgt de Ethnica Adonarchia Romananeedenbsp;clefiam pertitîUifle: fe'd hego illam Ecclefiam feculari Chriß^iana'-ergoChrtfius elegitAdonarchidnbsp;faillefcmpervbique diffulam per totutrr ot-^ fi^omanamin eo ejnemChrtfins Adonarcham con~nbsp;béfntertariiin. affero iuius temporis zftituitfacceJforemPetruPaJceouesmeas.Obiscconbsp;quo Chrifti ECclcfia ïfraclitiCæ gefitis finibus pa/ce eft ne dominate ? Petrus fuit-ne Monat'nbsp;fuit circunfcripta.Ncc tollit hanc Inftantiam çhaRomanusîQms porto ferae iftam authori-qubdait ïntnanusinfihitasfuiirefynagogasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma............ j-
cxttaludæam inter genres, inter quas habita-hant ludæi.Nam hoctaritiim efficit: vnâfuiffe genterarad qudm'^ipfi etiam profelyti coopta-bantut.Ptætetca'loci ad Ro minos deptauati'onbsp;Gentesfacieatesnaturd ejnalegtsfttnf. nontol-litargumentû noftrum. N^r't'Apoftolus doter eotum confeientiam ipfos redaVguere,
lex natutalis amp; fyndercGs ipHs,lu.ppeditaf, a^r,,
r
ÀtTurdanus cohtrà inde colligit ipfos per- Canticum profett vt probet Ecclefiam Ca-tinuilleadEcclefiam Chrifti ; quem Apofto-i thpUcam efte vnam : Non efie autem vnam nsfi lasEph.in;âpertè redarguit dicens:G««ter il- , 'admittatur T^onarcÜta fitiritualts. Ergo., inejuit il-rdelis,!^ extranets anbsp;habentes (^Brèie.v^er^essnmundo-.(^^tïet\3imnbsp;lexCircuHCifîonts (qua tunc tempons care-bant gctes)crdt’fignû fœderis •. Quomodo igi-tutetac iiicer Gentes Ecclefia extra fœdus vtnbsp;Tutnanasiticptc tatiocinatur ? Apoftoluse-tiam ilium ibidem redarguit: Adementotem--quitjvor quondam G entes m carne, qm dicebami-m Prapunum ab ea qu£ vocatur ctrc.t/yfio iti carne fu'ijft abfque Chrtflo. Extitit veto Turrianusnbsp;quiconità afièrir.ços nimirum alt;| Ecclefiamnbsp;Chrifti pcttihüiirc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Ncc mtims diftenranea funt qnæ Çubiitit p. 65.1ib.^'ur«(7^'.^tlƒ«ƒM, inquit, per totum orbe qu£,nbsp;'aditmfignifiiat,non efi-proprium Ecclefi.'^Cathßtr quia principium non eft fucceflio. Sedamp; Pe_nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c£,fed quad fit-diffiifibilts (ÿ iam fit difiafi1. Eçcte-,. «us ante quàmRomam vidiftct,erat-nc Ecclc
ßat/ero ptioiefiantittr/i efi noua nbsp;nbsp;diabolica à Lu- fix ptinccps’Et Cyprianus ipfe fe explicat quû
tbero apoüatatncefio ^fiàcrilego , nonefi aptavt docct ibi : otc ÖC voce Pétri teliquos Apolto-difiunaatufymiiliesétrimhop obiiciéndumprotefia nigt;(«.M.it*'O malediéla amp;^'pécitioné principiy.nbsp;Tantum hicquxro : QuÀ’e paulb antè dixetit
au.
fl
tatcm iftàmque ineptam interpvçtationctn de cle£tionc Monarchie Romanæ. Sedhme vi-detnus ambirîoricita Epilcoporû Romaiiotunbsp;quant iftifouent eptiim fatellitcsjmagnocuninbsp;Eccleiiæ vcrèorthodoxæ detrimento , terce-nutn regnum Rottiano Pontifici conciliantesnbsp;prætextù Religionis-.adeo vt ftufttà fpiritualenbsp;illud effe dicant. Reliqua quæ hue pertinentnbsp;qublt;icognofcant,nec tatnçh p.rïftent, ea qux fupù fuctunt refutata.
1----------1;- O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn.iiAiMjirnr- ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , Dehinc Tuttianus quofdatn Tcrtulliani
lc0vtfint ptqtßsttK£7roXogt;in;(nlncxcufabilc3. amp; Cyptiani locos deEcclefia. Et Solomonis Àt Turdantts cohtrà inde colÛgk ipfos pet- Canticum ptofett vt probet Ecclefiam Ca-tinuifleadEcclcfiam Chrifti : quem Apofto-i thplicam clîc vnam : Non ejje autem vnam nifinbsp;lasEph.in;âpertè redarguit dicensiGc/Jtcj U- 'a'drnittatur J^onarclita jpiritualis. Ergo^ inejuit il-lo tempore^iffè abfi^ue Çhrijho altenos àRep. Ifi^ ïetEcclefixCMholicavnitatefnefieinPetrifitccef-raelisti^ extranets à paSlis promifiionis -, fitem non. .^/ore.NegamusCyprianutnjTertullianûjraultbnbsp;minus Solouionetn in Canticis facctc tnen-lionem Ecclefiæ 1. jtn. aut PontificisRoma-pi, vtvnitatetnEcclcfiæ Catholicæ ptobenr.nbsp;'Nam veta Chrifti Ecclefia âdniit'tit Monar-chiam fpiritualcmfub vno Ghrifto Monat-cha. Cyprianus etiam nullum verbum fecitnbsp;de Monatchia Petri nónne erat vna Eccle-(iaantbquam Roma eilet? Deinde quid adnbsp;'Romanum Pontiheem origo vnitatis petti-net cuius mcrninit Cyprianus ? Nam origo Ecclefiç nó ab illo incœpit. kt fucceftbt cfl:nbsp;^Pctrbinqnis^Etgo Roraanus Pontifex ctia exnbsp;, tua tententia non cft origo nee principium:
llæ çtinccçsÆt Cyptianus içCe fe explicat quû
£«^4 los Cbtiftüni Gotîipellaffç;lt;|ua te iam aiiàs
¦ e^inius.* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•-lt;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^fî*
Tvrb.. Saieellocum AuguÜiniDe do^rin.
Ecclefiam Chriltianam etiam antè Chriftura Chrifi,lib,^,cap,^z.in me retorfit. Sedvtdeat lllu- i;6d7’ natum^ nullius^entis finibus fuifie citcumfcti- ürißimr prmceps,an Sadeelvincat, an vtetusßt.
ÇtamlAc^uc àtfeà'. Qaæïo etiam annon fit Ec-clclÀaproicft.âtitiTOiuieKefoïmataàiffttfibAis ______.....____________,,,
^cccàente luce Euangelicx gïxàicationis cyua ytrocjw.DtcitSadeel ^no corpora co^itntUMo iiw
. Sic enim Auga'iiiaw. Twww fit TJtrn/n-cjae corpus, hoc est, Sponfa dicitfe wtîtam ejfe ex
¦’l
' -V
Silt;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' r ïsf D E X
corpora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copulauit j^u^iiffinns^propter ti-
naw coMntunionë Sacrament'oriirtj'.l^tß/j’M dica'f^ ' •vnü corpus ex parte fanurn,nbsp;nbsp;nbsp;ex parte alia a'?ro-
fUTn^'^li^e yvnum corpf/stcuius mèrnbra partim funt ¦viuat 'partïm mortua:ita iit membra mortiiay rttem-b?aijwiâem ßnt corporis Cloriëîi\ non tarnen ver anbsp;hiembra fed aquiuodir t^ nomine tantum. Addit^nbsp;^ugiisiinns'Hypocritanón'ctirn Chriëlo dicendi'nbsp;funt ejfeyjuanHts in eit-u ejfe videatur E.cclefia.hiitcnbsp;iUe.Ânnonfatis clafc dtdt y ht dn F.cclefia Chridiinbsp;vidert effe hypocritas?non énim f^ideri effcyfignif-cat t^u'odphätaßaßt,idefifi^^d)ideri elfefednubnbsp;to modo eße :ßtnt enim 'in Eccleßa y licet nonßni Hinbsp;p'ace Eccleßa. Hoc dtcit S. jM.aximtis: non e/fe innbsp;Chrißi corpore atluycjfe tamepdfentia,Item,Chri-Utu loctttns èëlPfaî.ïi.ln pèifo'napeccatorftM.ytnbsp;Eeteres dixerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Sad. CurTurrianusofdiné nortrædifpu-tationis non fcruarir,fatis inrclligcic non pof--fum:nifi lt;juia,vtantc dixi,paiicula quædâ de-libare amp; carpcrc voluir,caque fummis digitis actrcóharc. Totuin Hunclocu leóiores vidéancnbsp;infrà in loco Scrip, i. Scd.8.vbi dcmóftro hxcnbsp;verba Aug. Tanqudm vnum lit vtrûquc cot-pus:fignilicareElcótos Sc reproboslîmùl niix-tos in Ècçleliis vifibilibus,duo elle reuera corpora, vepatet ex vocabulo, vtrunquc,amp;,'cxiis,nbsp;quædicic poftcaad finenr libri, quanquam v-ftum elle videanturi propter facrorum coiïi-muniônein. Ille^utem cxiftimat Aagult.affir-mare id quod negar. Sicenini Auguftinus innbsp;codeni loco:Non eniin, inquit,reuera Domini corpus eft, quod cum rllonon erit in æ-ternum.
TvRR.in fuo iTuiraTr.p. quu conatur hue Auguftin locum dilu^re, omittit hæc po-ftrema verba Augiiftini. Nam ita diftinguebatnbsp;Auguftinus, non vt dicebat Ticonius de vetonbsp;amp; de limulato bipartite corporc. Propter có-mixcionemquæcltin Ecclclia vilîbili diciturnbsp;etiam-Ecclelia fufea. Sed abfit vr inde concc-damus Corpus vnum elle Elcótorum amp; Re-probotum. Ecquid cnimeft fimul album amp;nbsp;nigrumî quæ concordia Chrilto cura Bclial?nbsp;Rel'pondco igitur ex Auguftinoidloquendinbsp;genus quo vtitur, ita elle intclligendû vtelc-îtorum amp; reproborum non fit vnum corpus.nbsp;Videntur quidem clic teprobi vnum corpusnbsp;cum Eleäis, propter Sacramentorum com-munioncmfted reuera non func. Elccli ôc Rc-probifunt mixciin tcclelîis vjfibilibus , quasnbsp;omhes dicuntur vna Ecclcfia propter vnam fi-dei profelfioncm : vt tuo loco explicatum cft.nbsp;Sed quia Ecclcfia dicitur propter Elcólos, id-circo vna Ecclcfia propriè Elcdorum Idicitur.nbsp;Ittemonachusautcm hicargumentatur, nonnbsp;in Sadeelem fed inipfum Auguftinum. Namnbsp;verba Augultini funt;^^^«y«^M eßeztdeatttrynbsp;amp; illam vnitatem rcftringit ad Sacraroentorûnbsp;communionem temporalem ubiqucfubliltc-dum cft.Auguftinus ibi profetlo exprefisè rc-prehendit cum qui tribuebat nomen corporisnbsp;Chrirti ctiam Reprobis. At,inquit Turrianus,nbsp;nonne Hugußinus dtxtt vna retta yßcutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtxtc
vnas Itierasyijitiii, vna no funt,ßdiutfa fiint.De rations vntus efiyVtßttndiwfurti^i'a'iiiittae eß tnfufea
. .1
(^ßeciofay^ßvnitas in retibus pifeittm ..bonontiti tnalora:ißt'arfnfca non efidiuifa aßeciofa :ßinbsp;vna eßfafca ßmttlc^ßeciofa. Hrcc Turrianus-Atqui Rctianonfiunt pificesipfiboniÓómaljnbsp;(vt ifte loquicur)fed aliquid tertiü quod vttol'nbsp;que comprehédit.Ita commuhio extefiorSa-c'ramcnt®ruamp; religionis Chriftianæpratdica-tiotanquam Rete continet bonos'malos.nbsp;Ergo iftud de malis cum bonis in rctibtls nf-cellario de Ecclefiis particularibus Sc vilîbili-bus intclligendû efttnon de ilia Çatholica Ec-dlcfia,quas cft verum corpus Chrifti:acproin-deEletftorum Ecclcfia nobis inuifibilis,licecnbsp;^lcóti fint vifibilcs in Ecclefiis particularibus-Ecclefia igitur CatHolica^quum nifiil aliud fitnbsp;quàm ipfi fideles omncs,'non bene eóparatutnbsp;eum Reti:fiedcumReti comparaturcommu-ilio Sacramentorum,Religionis exteriorpro-feffio,amp; Euangclij prædicatiorquæ quum vnanbsp;eft,facicvt multas Ecclefias particulates ccn-fcantur vna ECcIefia.Vnum ante eft guide in-diuifiùm,fed quatenus vnu. Itaque crroi'cad-mittit Turr.nsS^ to kutÓ, ti ûonbsp;Nam fi fuficû referas ad illos reprobos qui sûtnbsp;in Ecclelîis vifibilibus:vna eft fipcci.ofiaamp; fu-fica:amp; tamen fipcciôfiumamp;fuficû non eft vnunrnbsp;amp;c idcm:ficut vnum corpus poteft elle ex par-tê album,amp; ex parte nigrum: vnum tamen eritnbsp;corpus:ncc propterca album amp; nigrum vnumnbsp;erir.Hîc igitur opus cft cadiftinólionc quamnbsp;Auguftinus aftcrtmçmpc, propterSacramen-torû tcinporalcm vnitatem Reprobi videntutnbsp;elfie corpus Chrifti,ncc tamen fiunt,inquit Auguftinus.*
Porto quod aitMonacIius, Ecclcfiam Ca-tholicâ elle vnum corpus Chrifti,cuius membra alia fiant viua, alia mortua: pugnat mani- , fefte cum his Apoftoli verbis. Ex quo (Chri-fto) totum corpus conpadum amp; connexumnbsp;per orancs fiuppeditataA:ommiiruras ex vi intus agente pro menfiura vniuficuiufiquemcm-bri, incrementum capit corporiConucniensnbsp;ad fiuipfius cxtruóhioné per charitarem. Item;nbsp;Non obfincns caput , ex quo totum corpus €lt;gt;¦nbsp;percommilluras Sc compages fiuppediiatuninbsp;augeficitDeiaugmeto.To T VM corpvs in-quit.'Vbifiunr igitur ifta mortua mebraTur-riani?NuIlum cft enim in terris membrû corporis Chrifti, quod non in Chrifto adolclcat.nbsp;Idem Paulus: Chnflns eß caput Eccleßa,nbsp;ipfe eßy^uifalutë dat corport. ite, Dotntnus nutritnbsp;acfouet EccleßamyCjuontam membraßtmus corporis eiuSyScc. Quod dicit Monachus de corporenbsp;ex parte fiano ÖC ex parte ægroto, nó iâ Alberti Hunger! ccnl urâ; lcd medicorû fiagello ca-ftigandum cft, qui hocloqucndi genus vixx-gró animo ferrent. Addit porto Monachus:nbsp;mortua membra elfie quidem corporis Chriftinbsp;membramon tamen vera mébra,ficd æqiiiuo-cè,ôc nomine tantum.Quæ verba cótradiiftio-nem implicanr. Perindc cft cnim, ac h ditat,nbsp;mortua membra , elle quidem mébraChiifti,nbsp;fied tamen non clîc:acdici tantum membra,nbsp;quù mernbra non Imt.Sic cnim aliquidnbsp;fjLui liueæquiuocc dicitur. Itaque vides,Chii-ftianc leiftorj quanta fit vis venta:is, quæ mo-nachuiu
|
REPET. T hichumiftum errorum ac mcndacioiü farci-litcmadüetfo collo in noftram pertrahit fen-tcntiamiciuandoquidéaffirmarnus Reprobos, nô elfe membra corporis Chrilti, licet dican-tur amp; vidcanrnr eife membra corporis. Portonbsp;nranifcllc corrupit haec Auguitini verba: qua-uis in eins elle vidcâtur Ecclefia: quæpcrindenbsp;accipit, VC li diceret AuguilinusiReprobos elfe in Eccle(îa,quû ramen illud pernegec.Namnbsp;apud Aiigultinum EHe,amp;, Viderielle, oppo-nuncur.Sed præltac andirc Augnftinü feipfumnbsp;exponencem. Sic enim alibi,Ipfiatrium iunr,nbsp;iiiquit, qui videncurmEcclefia elle, amp; forisnbsp;func fiuc hxretici, lîue male vinentes Catho-lici.Itcm: videnrur elle in Ecclefia, fed nonnbsp;funtjimôamp;contra Ecclefiam Eiciunr. Quarenbsp;iam ad Grammaticos ableganduseritTurria-nus , vc paulo inttruétior ad difputarionesnbsp;Theologicas acccdat.Deniquc ex fententia S.nbsp;Maximi,aLichoris fane quàni obfcuri*amp; minimi ponderis,ait,Mortua illa membra,h.c. rc-probos,nonctfein Chrifti corpore aélu,lednbsp;potcntiâ: quo nihil flultms dici potuit.Namnbsp;rtprobum cfre,amp; eile potentia in Chrifti corpore, répugnâtat~/(panK(5:, iicum Scripturanbsp;loquimur. Q^ auté Tiirriapus corpus Chri-fti velit eiïc,non folos cledtos,fcd Catholicarànbsp;Ecclefiam vifibilé, vt loquitur, hoceft,omneçnbsp;vifibiles Ecclcfias,cxponec quum liccbit,quQ-modo ftarc poffic, id quod nûc poft ilium Maximum artirmac: Reprobos amp; hypocritas aôtunbsp;non elfe in Ecclefia Caiholica vifibili,fed po-létià tantùm: item quoroodo iftud conueniatnbsp;cum eo , quod fæpc nobisincülcauir, homines elle vi tibiiiter in Ecclelia Catholica.Deni-quequomodo lecum ipfeconfentiat, qui in-frà pag,ioz.licloqui£ut:videamus,inquit,quidnbsp;fit 111 cota congregatione Ecclcfiarû,quod earnnbsp;facial non cogitationc vnâffedformâ amp; aôtu.nbsp;Et paulo poitiiu vno primo Epifeopo omnesnbsp;Ecclefiæ particulates vnitæ alioqui fuis Epi-fcopis,ipfæ(Sc Epifcopi eari'i a£tu vniuntur.nbsp;Hæc Tutr.illi S.Maximo, amp; quod maximü eftnbsp;libi cûiitradicens. Tutrianusinpoftremolibro fuop.yy.ad hæc licicfpondet./’4»/«JW Eptfi.ad Ephef.c-t!^.nbsp;planeßjriificatCe lotjiii de corpore Chrtjh-, ejitod êfinbsp;vnli mtxtwn ex vero ßrnulato. EJ am multi eo-rum e^ui t-i vaum corpm ChrtsTa baptt z.atifuntyme-brafttnttlliiu corpom.ßed mortua.,Heb.^,i.Cor.ïi,nbsp;Rom. 6.Ea!fum eßigitur contra Scriptura e^uôdnbsp;ait Sadeel, nu'lutn eße in terrismernbrum Chrtfii,nbsp;lt;^uodnon in Chrtßo adoleßcat. Hß: Fault dn tir in anbsp;ßecuttis AugubÇ. Ttconium reprehendit, tjuf corpusnbsp;ChriChbtparttrumf.icicbatiijuumaperte dicat A~nbsp;poCîolus vnu eße corpus Chrißt,f^ non duo.Sadeelnbsp;vero peior Ticonto à corpore Chrtßi in hac vitanbsp;excludtt reprobos tmpti amp; blaßhemetcjuum Apo-ßolus dicat in regno Chrißt nunc eße tmmicos etasnbsp;tjutßintreprobi. Et ad EI eb. ïj. Participes eßeliinbsp;ßiffius Chrißt (ßver'e tjutdem eletlicjuiaperßeue-ranf.reprobt verb,noßmpltciter amp; verbßedßecun-dum^uid imperßetlb. Sadeeldc'omunißenßu a~nbsp;lienus irrtdet,nec vult cocedereCorpus vnii haberenbsp;malta mebra quoru ahaßuntßana,alia noßana.Atnbsp;lt;jua dtco meiitbra morttta eße Chrißi mcbraÿib sîl |
V R R IA N I. contradiSHo.Sunt enim membra non vera,vt homo pibius (ß verus ^ui dicit, non contradibltonem im-pltcaf.necqui dtcit reprobos ejße membra Chrifii,nbsp;PJam Reprobifunt potentia membra Chrßti: in potentia funt vniti ,fciticetpropter virtutem capitisnbsp;Chrtßt,(ß propter libertate arbitrij, licet nuntjuamnbsp;reducantur ad tM:vt docet T homos. Augufi.tjuo-^ue dicit tllos non reuera Domini corpus eße ,ßuodfnbsp;cum tllo non efl in aternum. Hæc Turrianus reólènbsp;pro nobis ex Auguftinofuam argumécationé,nbsp;concludés.Sed iàm nobis expédiât: An Ecclc-fiaCatholica fitveruChrifticorpus, nec-nc,nbsp;Nam idem non potcft efle verum amp; fiinula-tum fimul, propter dvrittainv. Ergofalfuni eftnbsp;vnrim corpus Chrifti cfl’c mixtum ex rcprobisnbsp;amp; elcdis.Itaque Aiiguft.dixir,'c/»z/»»^,^ alteram videri efle.Noto. Ecclefia eft verum Chrifti corpus.Si Rom.Ecclefia eft fimulata, amp; nonbsp;yera Ecclefia, amp; Pontifex eft hcfus ac fimula-I'uS Epifcopusifticeirecum illa tua fimulationenbsp;amp; hypoctifi, quam imprimis Monachis con-uenircn'pnnegamus.Nos cnim de vera Ecclefia difletimus,quam Symbolum Coiiftant,dicit elTevnam, fanftam, Catholica Ecclefiam.nbsp;ïmó Apoftolüs in illis locis non dilTcrit nifi denbsp;mebris viuis.Sic enim ille. Sipatiturynum më-brHm,dolentomniamembra, Ita loquitur de Ba-'ptilmo‘,vt fimul eiuseffeéfum comprehendac,nbsp;amp; licet non omnes baptizati fint eleóli,tarnennbsp;de bapcizatis Ibquitur tâquam de cletftis.Naninbsp;cliatitas Chriftiana facit vt præfupponamusnbsp;baprizatos elle elctftos : quia non noftrum eftnbsp;diiudicare: ideo Apoftolus loquitur in genercnbsp;de bapcizatis feruandis.Inde hçc verba:/''erz/-»nbsp;num Sptritum baptizjatt, potatt in vnum fltritu.nbsp;Et Apoftolus Eph. 5. verfu zj. 29. exprefse ait,nbsp;Membra Chrtfliin Chrtflo adolefceretopiod taménbsp;Turrianus aperte hic impugnauit. Nam quodnbsp;ait 'i^c,Reprobos eße mebra Chrifltpotetiâpropte'rnbsp;virtutëcapitisChrifli,Aicitat:ineptiflînic. Qiii.nbsp;nâ enim vircute Chrifti prçditi dicentur membra mortua ? virtus enim Chrifti aôtu fempernbsp;eft viuifica. Aliud autem eft effe menibrum vi-fibilis côgregationisialiud eft, efle mernbrumnbsp;corporis Chrifti. Cçtcrùm, Mébra quæ motünbsp;aliquem habent,non funt mortua.Multis etianbsp;Elettis 3ccidit,vt non femper eoiuni fides ha-beat opera ipfi conuenientia: fed nos loqui-mur de f^eptobis, leu damnandis,quos nega-;nus ad corpus Chrifti pcrtincrc: licet videan-tureflc in corpore. Ticonius, quem Auguft,nbsp;rcprehendit,tribuebar nomen corporis Chrifti ctiam Reprobis : quod ifti Monachi, Turrianus,Bellarminus,amp; Arcutus fuis feriptis a-cerrime concendunt. Expendat etiam Leôfor SyllogilmûTurria-ni:Æe?«S efl Ecclefla.Reprobtfunttn Regno Chri.-fli : ergo funt tn etus Ecclefla Catholtca i^ua efl tn terris,qua vna efltfl vnum Chriflt corpusAtî hæc:nbsp;Chriflus efl caput omnium hominu : ergo (ß repro-borüialioquinô effet Saluator omntuvt Pattlus adnbsp;Timoth. fcripflt. Quis excludit Reprobos à regno Chrifti, cui etia Dæmoncs fubiiciuncur?nbsp;ncque tarnen funt 111 Ecclefiaiquæ eft quidemnbsp;Regnû Chrifti,Ac regni vocabulû laciùspa-teciReguuiu enim id eft Iroperiû Chrifti,non. Zz.j. ¦' |
§i8
I NP E X
ftatiin Ecdcfiain Chrifti fignificat. Rcprobos auteni omricslubiici Chriïlo,cuiomiic ihipè-^nbsp;hum datum élt,ccrturti cft: fed alio modo regnat in Eleffcisqiùm in Rcprotgt;is,vt fuo loconbsp;didum eft ctiam in hoclndice pàùlô iiifrà^adnbsp;quod nihil ifte refpondct.Aliud ctia'cft d E,a-liud i N.Na quod ad vifibilesEcclcftas attipetnbsp;Reprobi multi funtih Ecclefia, fed no de Ec-clclia.r.loan.2. E mbii egreßi,funt,feänon^erantnbsp;ex nobtf.ß fntffent ex mhu pennanfiffeni vti/jnenbsp;wö^y?;lt;z/ï.Porró Turrianus mutât quçftioricm:nbsp;Quæricur an Ecclclia conftet ex eledis amp; re-probis;ii exReprobis, ergo Reprobi funt e-,nbsp;tiam De,nontantùm In Eccleha. Vlcu.s eftnbsp;quid cm in corporc , fed nori de corpore. Ca-tholicam vcio Ecclcfiam ncquaquam reftrin-go in terris,alioqui duæ client Catholicæ.Lo-cusaurem Heb, jirationcni Turriani cuertit;nbsp;vt ex v.d.illiusloci apparct. Nam Reprobi nónbsp;funt vcrè de Ecclefia vcra,quæ eft corpus Chrinbsp;fti,fi nó vere funt fadi participes Ch ri fti : quanbsp;uis fecundum exteriorem communioneni vi-deantureftc participes^ vt loquitur Auguftininbsp;quern Turr.pori incellcdum deprauat. Negatnbsp;cnim Augttftift. Reprobosad Chrifti corpusnbsp;pcitincrciqui.ctiam non opponit:2^yz?zip/lt;rt-ter-.amp;CyEßi fecundum hæc duo opponit,nbsp;E.jfs amp; pro expofitione Auguftini ci-taui alios Aiiguit. locos ad quos ifte nihil rc-fpódct. Nec fané licet per Scripriiram diceienbsp;Rcprobos elfe Elcdos,nc Reprobatio cum E-Icétione confundatur.Rejprobosautem intel-ligit Tiirrianus eps qui nó fiuitcû Chrifto re-gnaturi.Nónnc vero hie eft contradidio, Re-pro bos non efe regnatnros atrn Chrsfi-o : gt;ic Repro-bos effe cmn Chrifio regnaturos ? Obferuandanbsp;eft eriam fallacia Turhaniin vocabuloóer-natoris. Deus cnim feruat omnes homines , a-dcóquc res omnes ercatas,fd eft, conleruat vtnbsp;fint: fedferuat lolos tideles vtiii æterniiFelices fint.Salus cnim hîe pro vita æterna accipi-tur,nonillic vbi Paulus dieit Dcuin cft'elerua-toréomnium vt Pfal.jó* Quanqua cnim Chri-ftuseft Deus , tanicn eft baprit folius ECClcfia:nbsp;quatenus eft redeptornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; jusj-it»?.-
Deinde qua impudentia Turr.loco Saluaroiis lubftituit Caputs Aliud eft enim ; Deus ell fal-uator omniumhorainiimihoccft, omnes homines conferuat.Aliud Chriftus eft Caput Ec-clefiæ: nempe quatenus cam viuilicat ad lalu-tem æternam.Exqiio fequitur, Chfiftum nonnbsp;elle Caput Rtproboruni fiiie damnandorum*nbsp;Thomas autem nomine reprobotü intclii-git malos amp;: corruptos. Nam qu.r eft illapo-tenria qiiæ nunquam reduCitur ad adiim? Sa-dcel ctiam mcritoirridetilludTurrianiCorpus ex parte fanum amp;c. quia fi membrum æ-grum eftjuon dicitiir fanum : amp;hucalludcnsnbsp;Paulus in hoc loco quem Tuirianus obiicit.nbsp;Sipatuur vnurn membrum-, in qu i t, dotent ornma,nbsp;membra. Sed Ttirrianus qui Hagellum medi-corum detredat: Icipfum flagellât qiii priusnbsp;comparauit Rcprobos cum membris mor-tuis: nunc cum aigris. Porto Reprobi hintnbsp;membraSacatiæ,inimiea membris Chrifti: öcnbsp;vx ipiis vctcribus Compaiandl hint, non cum
^^mcmbrjsrnorlxîtafFçdiSjfed cuniipfo morbri quo corpus,a^idatur. : Motbus enim eftinnbsp;corpore,jjnonid.ecptporp-.necraeMibrtim corporis. Ó.iód ft .reprobi dicritiir arquiiiocèioé-. bra Chfifti,y,tfatctur Turpanus: 1 equitiiraC“nbsp;. ,,cpftarióicos npn elïè Chriftimébrajdiceftc.*nbsp;nim ratio hpmonymiæ,quâ Turrianus nóin-telligic. Nam homo pióFus, amp; homo verus IInbsp;vniim dicantur,omnino eric Cpntradidio.At,nbsp;inquit Turrianus pag.85.lt;rçe«’n.«wt/:/lt;^«rlt;Jw«'f'nbsp;wrum membra corporis Cihrifli'.fint reprobinbsp;eleclt'.ijuodfireprobt nan funt membra carporifnbsp;Chrift,quodelb EcclefiaCatholica Vifibilisnbsp;reltnquitur in terris Ecclefia Catholtca i/tfibdtt^ 'nbsp;Rcfpondeo:Membra quæ dicunturacquiuoccnbsp;non pofte dici incmbta verum corpus confti-tuentia: Mébra verb corporis vtnaebra funt,nbsp;f.intæquè membra , licet diucrlas habeaeftm-diones,i.Cor.i2.i5. Contendis rcprobos ellenbsp;membra,amp; æquiuocèefl’c,non vcrè, nee adlnnbsp;cftç.nçc fimplicitcr eile mcmbranAt çgo.con-trà, aftero Corpus Chrifti elle verum : £celc-lîam Catholicam cire vctam,elleadu. Itaqiicnbsp;membra eius clic vera nierobra:amp; adu.*nbsp;CîEcerùm,ChrilFianc ledor,vidiftifuprà innbsp;' fumma poftehoris difp.utarionis,me Augulli-no alios ctiam probatifllmos Veteres, adiun-i^fllcjad quos nihil refpondct Turrianus :amp; lenbsp;prqbèorticjo funélum cxiftimat,poftquâ dixitnbsp;Sàdeelem nihil proferre piTptcr cauillahoiics.nbsp;Vcriimcnimuero ad ilias poliras cauillauo-nes.jhoc c,ft,ad manifellayetcrum teftimonia,nbsp;nihilhabuit hpc tempore TurrianuSxquodnbsp;çôtra cauillaripoflct..AgÇ crgo,quiàvno Au-guftino contentus cl|:, proferamus aliquotnbsp;eius Icntçntias, fi qua fqr|tè,racionc Augufti-num ex Aug,uftino jntejljgerc poftit Turrian.nbsp;arque ita tandem aliquando rciipiÇctrc. Ho«quot;-'quot;nbsp;A VG vs.iiNvs.Tradacft ciuitasilJania-gna in tres^parres. Apoc. 16. Haie.piuuasma-gna,omnis otnnino populus intçljigcndtis,nbsp;qui lquis eft fub cœlo , qui fier in trçs!, qiiuinnbsp;Eçclefia dfuifa fuerit, quum fine Gcntilps,|»3isnbsp;vna:amp; omnçs ha,’retici,amp; fidiÇacKçJi.çijiifi^-raiEccIclîa Çath-tcrtiajamp;C;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiiJp'
Ccntun7,amp; quadraginta milîia fignato-Hi»»’
' rum. Apoq.y.Tota EceUfia fignififiSKtaeft. Diabolus eft capur^lmpiorum^qui funt ein« ¦nbsp;quodammodp cpijpus, ituii çumillo innbsp;plicium aitcrnunAignis rficut Chrilfcus caput cHr-li’''nbsp;eft Ecclefia:, qua? dl corpus eius futurü ciiin vit-illoin regno dc gloria fempitetna. Et paulb ¦nbsp;port. Indiabohim dicitur, qubdnoninipfo,nbsp;iedpotiùs in eius corporepoflicagnofci,quoJnbsp;habet, non folùm intis , qui manilclltftnn«'nbsp;forislunt , fed in cis ctiam , qui qutyn adi-plum pertineant, tarnen ad tempus, mihen-tur Eccleliæ. HæcAuguft. ex quibusintelliginbsp;poteft, cur dixcrit,vtrumqae çorpus^iu eo lo-^ :nbsp;CO, quem diu miilcùmquc vvrlau.it Turrianos.nbsp;CorpusChrjfti, quod eft EcElçfia , iniphnbsp;dcxtcra,hoceft,tnipla beatitudine
Non propret malos,qui videntur tileiinus, deleiendi funr boni, quiverclunt inius,bcnbsp;clciia licdelqribitpr : Hortus contlulusi’h’*nbsp;'rormta, Iponla, fous lignatus, b c. Canr-4
-ocr page 847-REPET. T'VRRIANI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gij)
* r* docet his verbis ; Qmnis poteftas mihi datanbsp;cft in ccelo amp; in terra. Q^am diftinótionemnbsp;ficaliquando Chryfoftonius explicaba^; Régna Dei duo Scrip turanouit,inquir,akeruinnbsp;adoptionis,altetum creationis. Omnium i-gitur ludteorum, Ethnichorü, dæmonüin ,nbsp;aduerfariorum, creationis lege rcx cft : fidc-lium veto, amp; vltto fe ei committentium fub-ieótorumque familiatitate amp; cura; hæc tile;nbsp;Regnâtigitur Chriftus in (ais virtute fui Spiritus: regnat in mediis hoftibus oninipotcn-ti‘ fua virtute, atque potentia, qua illos (ub-iicitfuis pedibus ivt ait Apoftolus poft Da- i.Cor.i^.nbsp;uidem aTuttiano hîc petperam citatus.Namnbsp;loquitur de domandis, tarn Chrifti, quanlnbsp;ipfius etiam Ecclefiæ hoftibus. Ncque verbnbsp;in hominibus fub(iftcndum,fcdagnofcendunbsp;hmul eft fummutn Chrifti imperium in i-ptos etiamdæmones.Siccnim Paulus,dona- PHil.t.nbsp;(lit ei nomen quod eft fupra omne nomen,nbsp;vt ad nomen leid, omne genu fe flcélat,ccE-leftiû,terreftiium,amp; infeynorum. Et Apoftolus ad Hebræos vt per mortem abolctet eum,
. qui mortis imperium habet, hoc eft, diabolû. QuuautemTutrianus harte diftinótioné igrto-taret,nobis propofuit conclunoné Theologonbsp;indigniffimam'.lbi regnatChtiftus, vbi habetnbsp;etiam inimicos,inquit.Eccle(la Chrifti eft re-gnura eiusrltaquc in E.Çclcfia habet etiâ inimi-Cos.O turpem¦amp; aft«ijXogt;ovconclurtoné! Qaidînbsp;tcgnatne Chriftus tantum inter hoftesî normenbsp;enara in fuis régnât J Regnabtt Dumtnta fitpernbsp;eostnmonte Sio» i» aternitm , inquitMicheas.nbsp;Tranflulùnos, inquit Paulus, inregnumfilij fibi Matth.g,nbsp;. âileEb,^c. Itémque; Regnutn Deinon efiefeanbsp;nbsp;nbsp;Luc.S./*
‘potns ; fedtufittm pax gandin?» per Sptrt-tM?n fanElii?n. Aeproinde Euangelium vacatur Euangeliurntegni, qüia per Euangclium
'ritus, vt nos tandem æterni regnifaciat pat-
Apoftolii. Cor. 15. Quum , inquit,tradide- DeTrin, rit regnùm Deoamp; Vacti, rdeft, quumCte-dentes amp; viucntes ex fidc , pro quibus nuncnbsp;mediator interpellât, perduxerit ad contera-plationem, cui percipiendæ fufpivanms.amp;c.nbsp;Et Athanalius : Nos turaus , ine^uit, qui innbsp;eo fubiieiendi fumus Patti , Sc nos fumus,nbsp;qui in eo regnamus. Hæc autem pvomiffionbsp;pevpetuitatis regni apud Eucam t Regnabtt cef.Ewcïi.nbsp;fnper dornum lacob tn titernnw, de Eledis iu-
inætetn'um cura Ëleékis futuros. Quarc per- -fpicuum eft, quàm Turrianus fine rationc ratiocinetur. Cuius argumentum , vt ali-quid éStccret, neceffe effet altcrutrura efl^nbsp;vetuttv.aùf. Vbicunque régnât Chtiftus, i-hi quoque eûe Chtifti immicos Çatquei-ta' fequetetut inter ele£tos effe quofdam i-=nbsp;nimtdos Chtiftt') aut : vhtcunque funt tnimi-„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, I ci Chttfti, ibi quoque elle CaihohcamEc,
perpetititans reg?ii promifit Dantdi cleftam; vnde fcquetetut dæmonesipl’os elle ronflât ex amtçts tnimicts^-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Ecclefta Cathobea ; quod nos bbentet
Sku. NonintelligitTutttanuSiCbïiftura lelinquimus Hildebtandopontihet Se hmi-Nam ïCgrtat Chtiftus libus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
îc in Ecclefta Sc extra Eeeleftam.Vt iVlciptc * TnttianusinCuo â'u!r«7r.pag.%4..hocde--'Z.x.q.
peifeftam,amp;c.Eph.^.
In membris luis in
Numerus ergo illc iuftorum, qui fecundum 1 propo(itura.vocati funt,de quibus diôkum eft, 1nbsp;Nouit Dominus qui funt eius ipfe eft hortus 1nbsp;conclufus,fons fignatus,Scc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Puto me non temcrc dicere, alios ita elfe in ; domo Dei, vtipfi etiam fintcadem domusnbsp;pci,See. Alios autem itadici confiât effe innbsp;domo, vt non pertineant ad compagem do-mus,nec ad focictatem fruftiferæ luftitiæ : fednbsp;ftcut palea elfe dicitur in ftumentis.
Nos in corpore Chrifti fumus, û tarnen fides noftra fy ncera fit in illo,amp; fpes noftra cer-ta,amp; charitas noftra accenfa,fumus in corpore ipfius,amp; membra ipfius ,amp; c.
Agnolcitis vosin Sionamp;in lerufalcm, fi cetti expeôlatis fpera futuram,amp;,fi pàccra ha^nbsp;betis cura Deo. .
Qui manent in compage Chrifti, amp; mem-bcaeiusfunt,faciunt quodàmmodo vhum vi-rum, de quo dicir Apoftolus’.Donec occurra-musomnesin agnitionem filij Dei in virum
In membris fuis mtclligatur Chriftus, 6c membra Chrifti intelligantut in Ghtifto,quianbsp;caput 6c mcmbta vnus Chtiftus.
Si faôti funt membra corporis eius, 8c di-cunt fe fanftos non eflc,capiti ipfi faciunt in-iutiam , cuius membra fantta funt,6cc. Dicàt-totuyn corpus Chrifti ; Cuftodi anima mcarn, quoniam fanôtus fum.
¦ Ehus capitis membra funrus'.non poteft hoc corpus decollari. Si in ætetnum corpus, in æ-tetnum gloriantur ôc membra,vt fit ille Chri-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftus integer in æternum.
I quot;Vso. Sunt quidâ ita prædeftinati, vt nouerit Dq-
1 minus,qui pertineant ad corpus ipfius. .
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dicat Ecclefta Domino luo ïefu Chtifto,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicat corpus capiti fuo-.Quoniam tu CS Do-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;.
1 mine fpes mca, altifftmum pofuifti refugiutn Chriftus régnât in nobis, cfticacitate fui Spi-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meum,Ôcc.Ctedo quiaafeenditin Cœlum ca- ritus, vt nos tandem æterni regni faciatpat-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;put meum,qub caput ptæcefln 6c membrafe- ticipes. Itaque Auguftlntis exponenslocum
I cututa funt. Et fexcenta eiufmodi, ex quibus
I æquum eft noscolligere,quaraa.nv fuetit Au-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guftmi ftntentia de Ecclefta Catholica, po-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riùs quant ex petuerfis Turtiant Intcrprcta-
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lionibus.
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæterùm nunc agetc de vera interptetatio-
1 nePfal.iz. non eft hums loci.Hoc latis fupét-i
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queeft,qubdnon negamus Eleftosvtlfuilïe
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veltllepetcatorcsin hac vtta. Ncque vcrura
cft omnespeccatorcs effe reprobos.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T yrr. Oponet Chrtßiim regnare donèc telligendacft-.alioqui fcquetetut, Reprobos
pon«t anwjerirtnnicor fnb pedibw'etus vCorintiji i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—
15. Ergo ibi re^at z/bt habet etiam inimicos^
ßegt;i4t Regnum erg» Chri/Httt terra fecundnm httma-Hittn.p^p nitatem.,Etxlefia' Catholtca efi. A x tt A at Aquot; '«Pt. siYS. Qi«« efitincfutt, o?nnis Etclefia ftn eonbsp;domtnatisregnans pojl^uam crnctfixus efi, e~nbsp;tiarn illa intitnüa in regnnm coelornm exifiima-tw,vtrefftet pollea,^ciltcet cum eo-,amp;c. Ergonbsp;Ecclefia efi regnutn Chrifii,i?i ^mo irzip/eM
z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con/lat ex amiçis Cr mimicis^-
r
'«Pt. ¦
IN D E X
tiara cgregiamülUusconcîufioncm, quumin-* quit. Sadpel^ecitauit decurtate, Gaudet ew’/fnbsp;multii. ôpræciacum colligondi gemis!quide-cptcatjgaudet muleis,fcilicct.
. Sed quumait Eceleßam reproborum tjuiß’'^ ¦b^ptitattt eße corput Chrtsli, grauiflimc peccat:nbsp;Necillum iuuat quod fubiungit.2V^e^i»i,iu-quitjfj^r corput Chrßi, non lotjuereturfape Chri-ßut inperfpnapeccatorum, tantjuam caput eorum,nbsp;vt ejuum ait in Pfal. ii.. Longe àfalute meafttbanbsp;delt^rum meorum. pç Reprobis baptizahsnbsp;pauloantc. Sed non omues Pcccatore^ funrnbsp;Rcpr.obi.Et Çhrjftus in illo Pfplmofhanc ver-fioncm fifequaris, Hebtaicus entm contex-tusalitcr habet} non loquitur inperfoaaRc-proborum, fed 4untaxat in pcrlona Elcâo-rum.quibusfuatn Ipftitiam impucac, 6c quorum pcccata pertulit in corpore fuofupetli-, gnum,ytaitPctrus.ItaqiTurrianushiccon-ftituitcorpus,Chrifti bipartitumTiconij, ab
nachus, non fuis yfc4 Axbanafij verbis. Vni-. humfufe, ucrfaEcclc(ia(inqui^ At^anafius)citantcTur-eow, A- riano .jn Chrifto dpminatur amp; rcgnat. Exnbsp;quo ^fticitur jvniuerfam, hoc eft Catholicamnbsp;Ecclcfiam efte Eledorum : quia foli Elcdi dici poftunt in Chrifto regnafe, amp; vndi efte adnbsp;rcgnum,cœlorum,vt régnent cum illo.Ac for-talie poffhac aliquid melius de Turriaup.fpe^nbsp;randum nobis ctit,quippc.qui in principio Itfinbsp;libri Bipattiti,fe Magni Athanalq cxcmplum. n rum. Eofl aßetfum-ßlßrcifi tnlt;oelum(lfirput eiutnbsp;icqui veile hgnihcariti
Quid ad hæc Turrianus in fuo
nn'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit Athanaßut in Itb-,
de Incar.tjuod Sadeelfingif vniuerfam Ecclefiatn^ id eficatholicam regnareinChrtfio.ßios citaui-mus Athanafij locum ex lib. de natura huma-nafufeepta, Atque hæc funt Athanafij v.erbainbsp;^«1»,inqiiit Petrus Aift.t.Pronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v •
ntuerfa dornut Ifratlftjubd Deut hunc lefum^ Do~ minum çfi Chrtfiumfecerit^ijuem crucifixifitttnonnbsp;ibi de Diuinitate eins verba fecit, fed de Hu-manitate cius quæ eft vniuerfa Ecclefia. Éa e-nim in co dominatur amp; regnat.Hæc ibi Atha-e,nbsp;nafius.SedTurrianusincptealiumlibrumci-tat:Ex quo non poteft non elle cius ratiocina*nbsp;tioineptaquam attexit, inquiens: SicSadeel.
' . ' ratioctnandebebat i vt efficereti^uodfomniat, ex verbit Athanafit. Omnit Eccleßatn Chrifto do-^nbsp;minant ijua efi Ecclefia eleclorum: eji corput Qhri-ftt^t^;- non efi alta Efclefia. Ecclefia igttur eleflo-rum efi vniuerfa Ecclefia^ td efi. catholtca,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi
corput Chrfti. At tllud efifßjum non eße abar/o .
8x0
mum rcfpppdct. yUenâaà^ effèfe n^n dixijfe Chriflum regnare tantum inter init/ticos:Sade.ele»inbsp;tpji talem argumtntationem..
Turrianum quod non agnofcat fuuiji argumentum. Necdico Turrianum njdicareto-tidem vcrbis:fedid fcqui cx ipfiusCpncluGo-, ne : quod apparet fi ftruatur SyllogifmuSbnbsp;Nam ii dicat, Chriftum regnarc vbi habet c-tiam inimicos : Ego viciflïm dicam: Chtilluranbsp;ctiara rcgnare inter fuos : amp; düFcrentiam re-^nbsp;gnandi ptofctam cx Scriptura^ Qoum antcmnbsp;regnac in Ecclefia, rcgnat inter fuos.Itaquc vtnbsp;vel tantilluin forma: fyllogifticæ habeat Tur-tiaui argumentum, ncccüeeiret hancpropo^nbsp;fitionem elfe vcram:ybi£unque rcgnat Chri-ftus ibi habet ininiicos^Regnat in Ecclefiazer^nbsp;go habet inimicos in Ecclcfiai Sed nó copcr-uenit acumen lefuitæzfatis eft ei dice^c. Mcn-dacium, mend3ciuni,mcndacium. Ha;,c eftnbsp;Maior gt; Minor amp; Conclufio Turriani,*
Sed ccce, iàmfuum Crrocem rctraftatMó,- ,Auguftinolt;cprehea4».
Subiicic T urrianus.i$« ChrtSlus m hacvittt t-rat caput ¦vißhidt coxporü fut ^u»d erat Eccltft»-(ex Àthanafio c^e lacarn.coutrartMm) confe^uens efi vrillud corput ejfet jusque vifihtle. Âlto‘jutnbsp;»Sadeel humanitatem Chrtlili negabit tan^amnbsp;alter nouut Manichaus futjje inhac vitavißb»^nbsp;lem,QMdfi corpui ettunonesltn hacvua vtfib*'nbsp;le^ne^iue caput etut in hac-vitafuit Vgt;fibtle\amp;
^uoderat Ecclffiaficut nondfjut efe invtta •• »ta non defitt eße vißhtle^ßettt trat caput eiut.vtßbdtnbsp;ChriUus. Tu^Banps patjisi féliciter cooaturnbsp;retotquere argjimcntandi. rationem mcam.nbsp;Ghriftus fuit rerapcr,clt.amp; exitinacccrnuin caput omnium Eleókotümiadeóquc-coruro omnium qui fuçrunt fub vetcriTçftamcnto.Ergônbsp;ne quumChtiftus eft paftuSiOportiht Abraha-Bio viftbilem cire vtclfet ciuspapotîNamlinbsp;Kifibileeße^SiC^Caputefe^ïïCCcKsi'nô cobswent:nbsp;amp; Çhnftus quû paterejur fuit Ahrahami ca-pytjdebuit ergo ciïe vifibilis Abrahamo,'Sicgt;nbsp;Nonne Chtiftus patiepsj crat eapur futur®nbsp;Ecclefj® Çhriftianæ qu« nondum ctarîquo-modo fuilTct illi Chriftus vifibilis? foitccrrênbsp;fempet Chriftus cappt Ecclefi® fu® ; id eft E-lelt;ftotum;non lemper oeulis corpofCisvifibi-lis,fed fideû vtj’bc Eçclcfi^bfuapin terris vihbilis^Çhtiftus çrat,eftamp;eritCaptttEc-clcfiæ: non quia feroper vifibilis y'fedfqoiacflnbsp;^tdv^utroc nec definie éftcicapur vih-bilc, quamufs non vidcatur in terris:
EccleßarnpraterEccleßam ele^lorum. Negintm ..verbquifucrui^.lhntamp;cruntinhaovicaîfue-^Hia Athanaßus dtxit: omnis Eccleßain Chrtiïo runt,iunt Ôf. erunt^tiam vifibilestfod vniuer-domtnant: continua efficiturvtnonßtalia. Addc , fumfeu totum .dePatholicura coppui nohc-QuaßtChrtfii Eccleßa Chrtßt corput: fie c- rit vifibilc ante nouilîitnum dieuK Necnegat uertetur totus hic Syllogifmus Turrianicus. SadccI Humanitatem Chriftifutä^vifibilein.nbsp;Nec etiani dixit I urtianusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed, do- Queniadmodum igitnr quia Chriftus caput
mtnatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclcfiæ,fuit vifi,bihs:itacorpusChsiftiop°fquot;
tet eftc vifibile : ergo quia Chrirtus eft vftus* Prætcrmitto autem caquæ hîc Turrianus amp; eft caput verum fui corporis , quod cfrEc-impure dixit de Monachis quorumfacit A.- clefia:fequitur ipfius corpuseft'e veruincor-poftolorumautftoresjfcd quaaudtoritatenifi pustac proinde membra ilhus-corporis ellenbsp;Monachali id eft impudenti i Prætcrmitto c- veta membra. Nam verura caput referti adnbsp;incfiibia
-ocr page 849-REPET. TVRRIANI,
membra non vcra,a’pfitvt dicamus.*
Pquot;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cham malediSlut.
«o; ' a4rca aatem eratt^pat Catholica Ecclefia, ex Pe-Item , Sivetat Ecclefia Ifi'aïlit vifibtlit
• ¦ fait, atijue hodie Synaooga vifibilit èSt ; Ergo Ecclefia. Item:QMexcommunicatur nontantdmnbsp;ex Ecclefia particitlari eiicitur, fed etiarn ex Ecclefia Catholica, ex omnibus mandi Ecclefiis.nbsp;^isfit aatem tn Ecclefia ilia Catholtca inatfibilinbsp;Sadeelit,aHt quit elide ea eieSlatfolut Deut no-att. Porr'o Sadeel eSt Manichaat dam negatEcclefia Catholiçâ efievtfibtlem,t^uia negat Chrifiamnbsp;t/ere in carne apparatfie.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
Sad. De area Noë,amp; de loco EpiftolæPetri traftàuimus in parte altera noftræ Re-fponfionis, loco Scripturæ 5. Eb nobis rcmit-tendifinit lcótorcs. Hocvnum admonemuss Petrum,non de Ecclefia Catholica, fed de fru jnbsp;ûuBapcifmi dilï'cruille ; amp; falutem corporis,nbsp;'quamin arca,Noachi familia confecutaell,nbsp;quum animorum falutc comparalTc,cuius pernbsp;Baptifmum fimds participes,eflicaciter in no-tis opérante Spititu fanclo.Nec ira bene con-cluditunCharo fine Chanaan fcruatü.s in areanbsp;Noc,fuic malcdiétus; Ergo non pocuit^cos fi-gnificarc, qui per Baptifmû feruantur.Hoc c-nim cft, non iam nobifeû, fed cü Petro difpu-tarc,quinominatim ;paupæ, inquit, hôccft,nbsp;oôtoanimæ feruatæ funt peraquam. Itaquenbsp;longé mcliùs retorquebo argumentum ; hocnbsp;modo.Si Area Noë Ecclefiam Catholicam fi*nbsp;gnificauit (affirmanteTurriano ) amp; faluscor-poris tum fuit typus falutis animi , quam adi-pifeuncuv per Baptifmum ij in quorum colt-fcientiis fruétum Baptifmi Spiritus fanófus cf.nbsp;ficaciter obfignauit : (ira docente Petro) cer-tè ftatuendum cft,quotquotfuntin Ecclefianbsp;Catholica,eos omnes feruatura iri;quia,quotfnbsp;quotfuctunt in area Noc falui euaierunt. Etnbsp;hoc illud effiquod tories ex Auguftino repeti-uimus,Rcprobos quidem videriin Ecclefia,nbsp;lcd non elIe.Argumentum ab ECclcfia Itraclisnbsp;ad Cailiolicam Ecclcfiam pou valet,quia ipfanbsp;ctiam Ecclefia Ifraëlis,fuit pars Ecclcuæ Catnbsp;rholicæ. Quis autem vnquam negauic Ifraëli-ticoscœtus fuilTe vifibiles, amp; hanc ycl illainnbsp;Ecclcfiam elfe vifibilem.Imo verb inde colli'-gatTurrianus,ECclcfiaui Catholicam non cf-lë vifibilem, quia hodie Ecclefia Itraclis iiOnnbsp;iam cft vifibilis. Quod fi (hoc enim cogqr re-pctcrc) nomine Catholicæ Eccleiîæ mtclligicnbsp;omnts particulates Eccletias Chrillianas ve-râ religionem profttétes, fa.remur illas omnesnbsp;scclclias elfevifibiles: fedillis elfepropter-ca opustuo Pontificc, tanquam capite, per-ncgamus.Minus etiam cft quod addit de t'yna-goga, atquc adeb fc ipfe hoc argiimcnto fafisnbsp;rcfellit.C^anquam cnim particulates liidæo-rum cœtusfuntvifibiles : falfum efttameni-plam Synagogam, hoc cft, congrcgacioncmnbsp;omniumludæorum,pcrpmncm terrarurn or-bem difpcrforum , elfe vifibilem, licet ipfenbsp;Turrianusèfpccula arcisTarpeiæ omnes or-his partes,oculis accrrimisluftrarct.Quod ad-
..-Y
dit de excommunicatione,euertit jpfius fcn-tenciam. Nam cxcommunicatus, ex hacvcl ilia Ecclefia vifibiliter eiicitur, ac proptcr-ca cenfetur eieólus ab omnibus ; quod fit,nonnbsp;corporis oculis, fed mentis difcùrfu.Dum au-tem de Eleôtorum Ecclefialoquens Turria-nus cam vocat Sadeelis Ecclcfiam ; Ego vetonbsp;hoc loqueiidi genus libenter admitto. Sed'nbsp;quod me tanquaiu Manichasum accufat,auaßnbsp;negem humanitatem Chrifti elle viûbilem,nbsp;dum nego Ecclefiam Catholicam elTevifibi-lem : concludic Turrianicè. Necenim ego denbsp;natura Humana,fed de fideliiim omnium con-gregationeloquor. Sed eniiii quum tanta fitnbsp;Chtiiti amp; Ecclcfiæcqniunctio , (vt illeipfc a-gnofeitjenrigiturtvno Chriilo Ecclefiæ capitenbsp;couccncusnon eftî
* Hîcobfcruandum cftTurrianum,in fuq poftremo libro valde dccurtalle coram hancnbsp;rcfponfioncm mcam amp; prætcrmififie quædenbsp;haerc inmeo Indice modo protuli : Impu-denter tarnen dicic me refponderc ad ilia nonnbsp;potuilTe,facile fuit cnim ilii mcatn rcfponfioj-nem fupprimere qiiam refutare non potuit;nbsp;Veritus ne à luis difeipulis intclligerctur, qui-rnbsp;bus leclio nollravum fci jpturarum interdi-fcicur, inferit ergo târùm rcfponfioncs meas,nbsp;amp; decifa fuerit apud æquos indices conrro-,nbsp;uerfia.Refporldi enim dç Area Noë; de Syna-goga:de Excommunicationc : de Manichæo.nbsp;§edipfe ex integra feétione ifiavnicara tan-^nbsp;cùm periodum arripuit. *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
T V R R-. Äilhipropoßttint eü (ptiam rejpondere propter fifftpUciores : aeproinde mnltanbsp;pr£tereo^^U£ ad rem^ de lt;^tta difieptatntu non pertinent.O bücuSadeelforrnam exterioretniqna pri-mùm apparuitin Ecclefia Christiana, non efiefor-rnam efientialem Ecclefia-, fed accident : ESi rpni-'dem accident, vt Sadeel dteit., fientforma domut^nbsp;accident eSi nonfub/tantia. ESltamem invno-tjuoijne fimilitado rationit, vt Philofophiit ait ^innbsp;fiib'ilantiafcilicet y^tn forma,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accident g Si-,
. ejas. dat efie ei, cuintforma est, ad. fimilitadinera fàrm t fabfiantialit. Sadeel autemnouo modo phi-/ofi)phatitr,t^i(Mmformam Ecclefia ChriSiianafith-Sh^ntiam ejfépatat. Qaia fie fcclefia Chrifi-tananbsp;perfe efietynbsp;nbsp;nbsp;non potiàt per accident : ficut hotno
, albiityvt ex jiriSlotele difcere potuit.l!^ec enitn e/i idem, efie homint, amp; homini albo ;fed efie homidinbsp;albo,e'st allfido in homine.Simthterde homintbas,nbsp;epaifiint tn Ecclefia Chrifitana,dicendum eSl.
S^t). In Summa pofterioris difputarionis câ prppofuimus, quæ turn ad intclligcndana'nbsp;quæftionem , tum ad dilï’oluendas Sophiftspnbsp;Turriani fallacias vifalunt percincremuae tarnen ille præterniifit, nempe vt breuiflimè rc~nbsp;fponderet, inquit : ea quæ loquacilfimc dixe-rat, itidem loquacilfimc repetens amp; incul-cans : eorum fimilis,quos Arhanafius ait,vcr-borum proluuio, luam damnationem extin-guerenon polfc, Id quod nunc ait de formanbsp;exteriori, vjdeat j-cCtor, copiosè à nobis tr«^-inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zz. jij. (4-
s,.
811 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’INDEX
|
datum in fumma PoRcr.dirput.fupra:amp; infra ©e S}/n. in loco Scriptur£ê.i.Scd.î6.Refpondec,cflé fi-inilitudinem rationisin fubftantia in for-Sefc»«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accidcns eft ex Ariftot. lib. 8. primae Philofophiæ,quem fiintelligerct TurrianuS, errori fuó renûtiafer. Aliud eftcnimformamnbsp;cflc eircntialem, aliud imitari formam clFcn-tialemiid quod de extcrnis amp; accidetariis for-misdicitPhilofophusinilloloco. Nain in iisnbsp;quæ dicuntur peraccidens: Quiddiras amp;v-numquodquc non funt idem niii to '»ei^ei,nbsp;Adeb vt qui dicit hominem album,dicat duasnbsp;quidditates, vc patet ex 7. lib. primae Philofo-phiae. Non igitur fuo vulneri mcdecut Mona*nbsp;chus, qui formam exteriorem primæ Ecclcliænbsp;Chriftianae,dixit elle formameirclitialcm amp;nbsp;intimam Ecclefiæ, quum ex Ariftotelc gt; quemnbsp;nunepatronum «cccriit, debuerit potius di-terc, non elfe circnrialcm, quia aliud eft elle,nbsp;aliud imitati l nec debuit di'Ccre intima,quip-pe quum fucric exterior amp; accidentaria forma. Cæterûm more fuo Turrianus oram legitnbsp;tantummodo.nec vnquam tenet rcótuni cur-fum propofitai difputationis. Qu^riturenimnbsp;an prima forma'exterior Ecclcfiae, quam illinbsp;Deusindidit primis illis temporibds conue-nientcm,debuerit elfe perpétua,an fecus. Elfenbsp;perpetuam vrget Monachus.Nosi ad tempusnbsp;fuilTc, firmifliinis argumentis , ipfaqueadebnbsp;cxpetientiaprobauimils. Ille ante, li Deo pla-Cet,nobis!oquiturdehominealbo, amp; formisnbsp;cXtcrioribus.At non qureritprsquidüt hæc velnbsp;ilia forma accidcntaria i fed an eadem fempernbsp;debcat reraancrc. Q£Ód ß fe iple audirct Mo-nachus, amp; expcnderct fuas illas formas acci-dentatiaSjiam profeófö fefcad nos iiidinarer,nbsp;fuis erroribus valere iuffis.Vteiiim albedo nonbsp;neceirarib,nccpcrpetuö hæret in hominc ; itanbsp;formam exteriorem Ecclcfiae eandem perpétué manere non eft neceilc. Verumenimuerbnbsp;me non parum exagitat, quod dixetim Eccle-fiam Chriftianam elfe iubftantiam : quum illenbsp;earn elleaccidcns affirmer, ficut albedo eftac-cidens homini; amp; ait fimiliterdchominibus,nbsp;qui funt in Ecclefia Chriftiana, diccdum elle.nbsp;Ego quum Ecclefiam dico, non vfurpo illudnbsp;vocabulum ,vtcolle6kionem tantum fignifi-cat,atqueitanomen eft, non fubftantiæ, (cdnbsp;quantitatis. Sed nomine Ecclcfiae intelligo,nbsp;homines ipfos veta fide cum Chrifto capitcnbsp;tCorj cohærentes. Sic quum Paulus loquitur delate grcgis,ipfa profciäo ammalia nomine gre-gis intcllcxit. Chriftianam autem cam nomi-no, vt cam magis cxplicem amp; fecernam ab in-fidelibus amp; hærcticorum congrtgationc,qua-fi dicam,earn Ecclefiam,quæ eft corpus Chri-fti.Hîc igitur tc appcllo,Alberte,huius Bipar-titi libri cenlor amp; apptobator : aut fi tibi nonnbsp;licet, per graiiiffimas illas tuas occupationcs,nbsp;qui te Procancellarium Ingolftadienfcm in-kribisivos appcllo,Monachi Ingolftadienfcs,nbsp;qui librum Turriani Roma Coloniam de-portatum, ad vos transferendum, be in kicemnbsp;cmittendum curauiftisivófnc Ecclefiam Chri-ftianaraelfe fubftantiam negatisî vos Ecclc-fiam , pro qua Chriftusjraortuus eft , CtiiuJnbsp;Chriftuseft caput,quæ corpus eft Chrifti,qu*nbsp;cum Chrifto in æternum regnatura eft,vos,in»nbsp;quam,cum fratre Turrianojouem Patrem re-uerendum appcllatis, Ecclefiam efleaccidenJnbsp;affirmatis ? Quid igitur fiet Chrifto capiti Ec-clefiæ ? Eritne fubftantia ? En quo euadat mo-nachorum impudentia , dum fuo Pontificinbsp;quouis modo allentari maltint, quàm profo-fitæ Dei vcritatijalTentiri. |
* Refpondet Turrian. in fuo poftremo libro, pag. 90. fe nnne^Uam dixijfe Ecckfmmnbsp;Chrt^ianam ejfe accidensfed effe per Meidens,fient homo alhtts. SicEcelejia Christiana efi corpusnbsp;ÇhriSli, constant ex parttcttlanbus fubStantiis ho^nbsp;minum Chriittanornm ficut corpus ex membris-DiSfiofitio autem huius corporis efi forma, tjui etnbsp;àccefiit Spiritus S. artifieio. Sed Sadeel nefiit^-fiinguere id lt;^uod e]t per accident ab accidente;nbsp;Üdendacium igitur eins efimanifeSium. Hæcillt,nbsp;qui non putar fe dicere nifi quod exprimienbsp;totidem verbis. At dico eum id dicerequodnbsp;fteccfl’arib ex ciusargumentationeconfequi-tur.Sic enim colligo ex cius argumento. Namnbsp;ipfe ait Ecclefiam elle Chriftianam, ita vt hp*nbsp;nio eft albus, albedine ci acccdentc. Sicut albedo igitur accidit homini: ita Ecclcfia Chriftiana accidit hominibus,cx Turtiano. Deinde Ecclefia non eft Chriftiana per accidcns:nbsp;quia non potuit elfe corpus fine capitc Chrifto : amp; ipfefupràdixit Ecclefiam Chriftianamnbsp;Cœpilîe ab Adamo. Quum autem Ecclcfia litnbsp;corpus Chriftij corpus Chrirti fit fubftantia:nbsp;quomodo Ecclcfia dici polfit elfe per acci-densîPrætcrcacorpus non eft mareria corporis , nec confiât ex membrisfinc difpofitionc.nbsp;Non eft igitur difpofitio aliquidquodeiiamnbsp;exirtéti acGeflerit,quum ipfius fit forma clfcn-tialis. Ex iftius autc ratione : Ecclefia Chriftiana conftans hominibus Chriftianis crit fubftantia tanquam materia,turn acceditformanbsp;quæfacit vt fit Chriftiana Ecclefia: ideft quinbsp;facit id quod iam erat ; quod quàm fitabfur-dum nemo non vider. * T V R R. Si ilia forma fuit extraordinaria t^t dicit Sadeel. Ergopriiisin Ecclefia fuit aliaforrnanbsp;ordtnaria. Item : Sinepaenitentiafunt dona (if vo-catto Dei. xlpoStoli, EuangeliSta, Qfc. de ijuihutnbsp;Ephef, funt dona Dei ; Ergo femper manent tunbsp;Ecclefia.Item:Si remanent P afiorurn i^DoIloruninbsp;fuccefiores, cur non ApoSlolorumI -i' • 'PSlquot; Sad. Quisdubirat ante Chriftum cxhibi-turn alium ordinem fuilfe in Ecclcfia? Præ-tcrca extraordinarium appcllamus, id eriam quod faóbum fuilfeIcgimus, præter ilium ordinem , quo nunc vtimur: quare fallaciaiftn.nbsp;.leuiufcula eft. Porto fateor fine pœnirentianbsp;elfe dona, amp; vocationcm Dei, fcilicct co modo amp; ea ratione, qua Deus dedit amp;vocauit-Sic Deum non ptxnitct, Apoftolos amp; Euan-gcliftas primum inftituille qui fundaments lacercnt prædi«âtionisEuangelicæ,qua‘’' |
REPET. TVRRIANl.
pofteaDoiftorcs Sepaftoresprooffieijfuira- 1 tionepromouerét. Alioqui quûdonamiracu- ]nbsp;lottimjinguarum, amp; id genus fuerint olim in jnbsp;Ecclefia Ghriftiana :amp;eaiampridem obfole-ucrint, quæro, nu minus propterca verum fir^nbsp;quod ait Paulus, Dona Dei elfe fine pœniten-tia. Atenim, in.qait Turrianus, remanent fuc- inbsp;celfores paftotum amp; Doftorum , vobis etiamnbsp;allenticntibusjcur non etiam Apoftolord fuc-cclPores remanebunt; Nempe quia ipfi Pafto-ftotes amp; DoCFores funt Apoftolorùm fuccef-fotes, quatenus Apoftolis fuccedi oportuif.nbsp;Nam fl munus ipfum Apoftolorum cófidere-mus, ad fuudaineta prædicationis iaciend.a ac-commodatum; ca certè ratione polliaóla fundamenta Apoftolis fuccedi non oportuir,quianbsp;nonfemper incipit Euangelij praedicatio ; fed
F'/'Ss. poftquam femel cœpit Apoftolicis nixa radi-C’bus,femper crefeit vfque dum ad finem pcr-ucutum lit. Cçterùm ego viciffim quæto; quu Ptophetas Auguftinus amp; plerique alij intcili-gant cos qui tesfuturasprædiccbat,cuiulmo-'Cat.a. dl fuit Agabusicur eiufmodiProphetasnóha-bcmu5’llt;urfus,quum in Epili.ad Cor.ad hanenbsp;enumetationem Paulus etiam adiungat dónanbsp;fanationum amp; linguarum, cut etiam ilia ho-die non vidcmus?Nimitü non line caufa Am-hrolïus : Nonconueniunt, inquit, per omnianbsp;1 fetipta Apoftoli ordinationi,quæ nunc in Ec-1 cicfia eft, quia hæc inter ipfa ptimordia funtnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcciptaihæc ille. Atque omnino V eretes nullos
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alios aftignac Apoftolorum fucccflores,quam
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopos, eofdémque(licetfupcriotem Epi-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcopatusgradura humanoiurcconftitutuad-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miuerent ) ordinarios Ecclefiæ Paftores ; nec
I vllus vnquam hunc locum adEpifcopi Ko-1 _ nianiptimatum rctulit.Nam,vt alios omitta-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus,audiamus Aug. ira loquentem: Quid eft 1
I pso patribus tuis nati funt tibi tilij?patrcs miffi 1 funt Apouoh, p o Apoftolis hlij nati lunenbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi.conftituti funt Epifeopi.Non ergo tc pu-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes defettam, quia non vides Petrum amp; Pau-,
I lutn. Pro patribus tuis nati hint tibi hlij. Sed quid opus eft phitibus ) Qutim generaliternbsp;' Paulus Apoftolos nominarit,nec aliquid dixe-\rit dccommcntitio illo Petri fundamento , amp;nbsp;Komani Pontiheis principatu ,indc colligo,nbsp;Ghriftum non dedilïe ilium EcclcliX: qtiip-pc non Ecclefiæ ornamentum , fed longenbsp;maximum detrimentum: vt expetientia do-Cuit.
815 mulauit. Ecclefia igiturtemporibus Apofto-lorum habuit fnum ordinem accoramodatumnbsp;ptimordiis Ecclefiæ Chriftianx. Et quia Deusnbsp;voluit primum ilium ordinem amp; difpofitio-nem aliam elle ab ea quçcQpucnit progrefliii,nbsp;idcirco ExtraordinatiuiUüfüilTe noftri icfpc-€lu dicitnus. Miifi enim funt Apoltoli ams«-«;nbsp;immediatè. Nunc verb fuffragiis Ecclenæ vo-Cantur. Miffio Spiritus fanóti dicpentecoftes,nbsp;fuit-ne aliquid otdinarium an extraordina-rium ?idem de;^;ttf»a-jaafli qusro. Diciturergonbsp;præfens Ecclefiæ ordinatio ordinaria refpe-éfu noftri præfentis ordinis. Noluit autentnbsp;Deus illam difpofttionem fcmpct durarc,nbsp;quia nonfcmpeterantfundamcnta iacienda:nbsp;led femper ædificandura eft fuper ilia fundamenta vfque ad confummationem. Infcitianbsp;etiam Tiirriani hic redarguenda qui Extra-ordinarium effe pciuationé ordmis autumcKnbsp;quum Inordmatum poriusopponatur ordini:
quum potiùs tantum fit aliquid diuerfuro, Tyrannidetn veto pontificis nofcimus etTenbsp;tyranno ovdini ex diametro rcpugnantera.nbsp;Porto quærit Eccleliam Chtiftianam nouiTe-ftamenti ante ApoUolos. At jinquit Turria-nos, Quornodo iaii^ifuiffent fundamenta nißßuc-ceßiim eßet Apoîloltsî^iim^e rationc doéttinxnbsp;Apoftolicæ,fallacia eft in, fimplicitcr amp; fc-Cundùm quid. Fundata enim fuit Eccleftanbsp;Ghriftiana temporibus ApoftolicispcrEuan-geli) prædieanonem ; fed quotidie polTuntnbsp;fundari, hoc eft, extrui particulates Ecclefiæ,nbsp;ÔC ira doftrina ilia propagari. Ptætermifit hîcnbsp;. Turrianus obieófcionem noftrara ex Augu-ftino deProphetis, amp; id quod ptotulimus exnbsp;I. Corinth.n.Non intcllexit etiara quid dicarnbsp;Sadcel ; ncmpc , eofdem Epifcopos effc ordi-natios Ecclefiæ doctores, ex fententiaVete-rum. in tcliquis Turttianus repctii fua , adnbsp;quæ iam refpondimus ; Kefutauimus quoquènbsp;iftam cius obieétionem : St remanent Pa^lorurnnbsp;Do^orarnfitcceßores, car nonnbsp;nbsp;nbsp;Apoïîoloram?
Diximus enim illos ipfos Doótoresöc Pafto-res, Apoftolotum fuccéftbres elle : quarcnus eis fuceedi oportuit. Ncmpe vt qui dorautnnbsp;exiruunt, fuccedunt eorum labori qui icce-runt fundamentum: licet non fuccedant innbsp;fundaménto iaciendo : alioqui femper iacere-tut fundamentum. Hic Tutrianus nihil ha*nbsp;buii quod contra dicetet, nifi quod Sadeelnbsp;ptxiermittit eius paginas. Sed ego paucisnbsp;•• vetbisamp;ipfiustationisquafifalccTurtia-Stformaiila c^utfutt Apoholorumtemportbasfatt nieam gatrulitatera prolixatnSc diffufamre-extrAordinaria.,7gt;taithlt;treticits,neceff'e efivtiae- fecauii *
* In J'uffa'frMTiK^libto (pag.^i.^ficTurtia-nus; MonreJjowiiet S4deef,inquitiS»'c enim ego:
- - - - - »
txtraordinanA y 7gt;t ait hareticits,neceße efivt jae-VttpriM^ in Pccleßa noai T'itiamenti altaßmta ordtnarta.Prius emm efi ordtnariunt ijuam extra-
Qrdinarij defignet.Quis ignorât contraria non cén~
his verbis. Exitaótdinarlum id etilm appella-
ttius quod faétum fuifle legimus præter otdi- celßore faïiigto fjtecula paiioralte. Item ad Inno-netu quo nunc vtimur : quate fallaciaiftale- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/- i .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
uittfculacft.HæcSadeçl, quxTuttianus difli-
Tyrria^ivs. Locum Cypriani de Pe-^rdmartftm, extraordinarium prtuationem tro çfr fuceeßore etas Sadeel pratermtßt. Ad hac Pag.i], Ordinanj defignet.Quis ignorât contraria non cén- Auguidinus iotjuens de Ecclefia Pomana : Jn i^ua 9o.9i.nbsp;fieri in diuerfisfiabtecit! S' Imb refporidit Sadeel fiemper Apoilolica Ecclefia vtgait principatas.nbsp;his verbis. Exitabtdinarluro id etiàm appella- J tem ad Bonifacium : Qaanuts tn eo praemineas jnbsp;mus nund fa/^nmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boimiK rinprpr nrai __tc____a-----1.
centium:Qma te Dorntnus tnfiede Apo^oltca col-locauityC^Ci
'Ll., iiij*
-ocr page 852-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' INDEX Sa fgt; .Muka repetit Turrianus,quorum rc-futationem Ledor ipfrà fuis locis reperiet. E-go locum Cypriani non prætermiti vt pater loc.Scrip.x.Sed.i. De quo etia egi loco Scrip.nbsp;j.Sed.dj. itaque Tiirrianus hîc ncc frontemnbsp;necoculos habuit. Sed quod longé grauiùs,nbsp;impofuit Cyprianö, qui vnitatisoriginem adnbsp;Petrum quidem refertmon autem ad eius fuc-çcllbrem, de quo Cyprianusibi neloquitucnbsp;^uidern. Imo longitnme abeft aTurrianicisnbsp;fomniis. Hoc enim tibi vult Cyprianus,Chri-Itum vnam cathedram conftituille in Ecclcfianbsp;Paftorum fanda Concordia conftantem. Arque huiufee rci argumentum lt;^îc dicit, quqdnbsp;Chriftus vni Petro dixcrit,Super hanc Petramnbsp;ædificabo Ecclefiam meam. Inde Cyprianusnbsp;aitjVnitatis paftprum originem coepilfe. Niminbsp;rurn intcllexit bonu^ iIle dodot, Chriftum innbsp;vno Pctro,rcliquos Apoftolos compcllaire.,vtnbsp;cos, adeoque omnes Ecclefiæ paftores ad fan-damconcordiam amp; vnirateni cohortaretur. Bev««. Sic enitp ille : Hoc erant vbique amp; cætcri Apoftpli,quod fuit Petruspan confortioprç-diti amp; honoris amp; poteftatis : fed exordium abnbsp;vnitate prqficifcitur, vt vnaChrifti Ecclefia,nbsp;cathedra vna monftrctur, amp; paftoresfuntnbsp;pmnes, lcd grejj vnus oftenditur, qui ab Apo-ftolis omnibus vnanimi confcntîone pafea-^ur.Hæçille. QuæCyprianifententia non video qui poflit Romano Pontifici primatumnbsp;ftabilïre^quum cum potiùs cucrtat:fcd hac denbsp;rc alibi. Ad Auguftinum quod attinct,habuitnbsp;ptioncm fuorum temporum,quibus Eeelefiçnbsp;Apoftolicæ,hoccft,in quibusconftabat Apoftolos aliquandiu docnilTc, rdiquis Ecclcfiisnbsp;vulgo folebant præfcrri. Qujnetiam iam tuninbsp;pbtinuerat mos ille de Patnarchis fupra Epi -feopos cminentibus,de quibus in hoclibronbsp;nobis aliquid dicendum crir. Sed non pro-pterea cxiltimauit Auguftinus , Epitcopumnbsp;Romanum elfe caput Ecclcfiæ Catholicç,quanbsp;dcrchîc nobis fermo eft.Dicit tantum Roni^nbsp;viguillc Apoftolicæ Ecclcfiæ principatum,nbsp;hoc cft, Romanam EGclcfiam numcratafuill.é UepraPc. inter Apoftolicas Ecçlçfias,quæ tumcæteris 170. B« t/«»co ßaft.con. præftabant amp; præcipuæ babcbantur. Necc-nim vocabululn prin.cipacus, ad regiamali-quanidigtjitatem'rcfeicndum cft, fcdcxpo-hendum pro rationc circunftantiç loci. Plurcs aucenifuide Ecclelias Apoftolicas, amp; cur itanbsp;nominaræ fint,vt dcTettulliano taccam, ipfcnbsp;nobis Au^ulHnus tuis verbis cxponer. Illi, in-quit, (hoc eft, Qrthodoxi ) inucniuncur inrusnbsp;communicarc Ecclctiis Apoftolicis, quaruranbsp;.traTetil. nomina in libtis tandis habcnruramp; tecitan-^^nbsp;f.14. tur.Ifti aucem (hoc cft, Donatiftæ) foris politi amp; ab illa communionc tcparari funr. Q^jnc-tiam glibi ira comparât EcclefiamCarthagi-nicnfemcum Romana, vt duas illas inter le exæquare videatur. Duo erant, inquit, cmi-jiciKiffimarum Ecclcfiarum Romanx Ic. amp;nbsp;Carthagincnfis Epifcopi Stephanus amp; Cy~nbsp;prianus, ambo in vnitate Catholica conllitu-ti.Hæc Augattinus. * Sadeelfö«/rfZ»r(inquitTurrianusinpo- |
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;ftremo fuo libro lt;!^ült;ra»'i»T.pag.94.}ä^/7r*lt;lt;»*’*nbsp;referrevJtitatis ori^inem adPetrum^fid non ainbsp;Succejforem. Sedß-origo vmtatif Eccleßs. aiPc-trum refertur, vt Ecdeßa vna monPtretnr :nbsp;non mmuifit neceßdrium pofl-Fetrum'^demonPlta-ri Ecclefiam efie vnom, yttnrn erat viuente Petro.nbsp;Demondrari autem vna non pofitt^nifi demonPlre-t.»rorigovnttatisew. In Petro autem, yuiaia»»nbsp;non efi-^ mon 'slrari non potefihAcatigo vnitatts:»e-ceffe efitgitur monslrart in SucceJJore. Petrtue-ntm.,vt antiyui Patres dtcunt vtutt in Snccejfo-refuo. Hæc Turrianus, qui prætermirtit quoddi-xi in hoc Indice,eius mcndacium redatgucns: citaui locos vbi de loco Cypriani egi:amp;lu-culcnta Cypriani verba contra principatumnbsp;addidi. Prætermifit ctiain locum Augufthi*»nbsp;vbi Romanam Ecclefiam cnin Carthaginenbsp;cxæquat, Cyprianns autem loquebaturtumnbsp;quuni Petrusiampridem elPc dehiller.Curigi-tur dicit Petrum, non autem Romanum Epi-tcopum, cuius nullamibi mcntionem fach?nbsp;Turrianus igitur arguit Cyprianum qui Petrum iam non luperlticcm propofucrir,in quonbsp;vno pro reliquis refpondcnte, vnitatcm Ec-cletiæ monftrare voluit. MonJIretur autemnbsp;noninrelligcndumdc demonftrationead o-culum,fed de demóllratione rationis. Sie ho-dic Petrus monllratur. Aliud eil monftrari innbsp;Petro, aliud clFcin Petro. Itcmnnonftratur v-nitas in Petro vno refpondcnte pro omnibus,nbsp;non in Petro dominante omnibus.Vnitatis 0-rigo amp; radix in Chrifto quçrenda cft.Hæcfuitnbsp;Icntentia Cypriani,ncquis Pontificium iliumnbsp;principatum affingcret Petro : fed Cyprianönbsp;fides habita non fuit.Non poteft exordium v-nitatis magis conucnire Pontifici,quam tempus præteritum poteft elfe præfcns tempus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ' ' Tvrr.ExiPiimat $adeelEcclefitamCatho^ yfi' ficam efie inuifibilem, ^nia dicitur carpus ChriHinbsp;myPlicunt. Qjfid magis ridtcnlum ejlilfion intelle-xttfapiens Sadeel rnyslermm à Grac^ dici, ynodnbsp;Latini vacant Sacramentum : ijuod efivifiibilefi‘nbsp;gnum inuifibilis gratia, Illud ^uidem yuod efinbsp;ab dito eft-jptritualenbsp;nbsp;nbsp;intelleiltbile. DicitJagu- Jitnus Ecclefiam efie'vnum corpus Chrisii propter vnitatem communtonüfiacrorum, tjuA yuidern confiât ex re fienfibili(^ gratia fiirituaU. In veteranbsp;fiePlamento omnta erant myliica dy tarnen vißbt-lia. Dicitur autemcorpusmyPlicurn, vt admonea-murnonjefie harendurn in verbo corporisJÿmboltcçnbsp;pofito. Quiaficut caput efiprtneipium fienfusfic eVnbsp;ChriPio captte rnypltco corporis rnypitei totum corpus myPlicum compaPlurn ör connexum per ornneni^nbsp;tunPluram, çp- yuAfeyuunturfiymboltte QP rnyPlit^nbsp;ficripta.Epl9..i{. S A D.Excutiamus hanc ridiculam Turriani refponfioné. Vocabulum hoc myfticu ita latenbsp;fumit,vr non tantum ligna amp; lacramcnta tumnbsp;vct.tum noui Teftamenti:fcd étiam caquæadnbsp;facrosvfusadhibentur royftica appellettac vc-lira id à Turriano fubiedisaliquot tellimoniisnbsp;comprobatum.Ego verb tametli non libentec Je |
Repet. TVRftiANî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ij
, Pâulus vfu'rpans vocabulu'm tiiyft'eti): A/cot-£p^-non cô.fcnlu EccU'fiam diôkam fuiire corpus brafitmus^cor^oriseiusexcarneetuSfC^exoßtbus înyfticuqi'Cbriïti. Turrianusa^num Pafeha- eitu: proptereareiint^ùerhomopMrem^ matrefn^nbsp;fß' aaharebit vxen.fuA.,^ erunt duo in came vna.
devocabultsdifputoipofrumtamcnaffirmare, myfticum'Cbriïti. Turriantisagnum Pafeha-1cm, petram amp; rdiquaeiufmodi, itemque a-quam Baptifmi appellat myfticam , propter Aty^teriH hoc magnum èfi\loc}wr autem de Chri~nbsp;ici fpiritûalts fignificationcm. Sed Ecclcliam de EccleßadAxc Paulus, qui coniumâio-vocari myfticam, nefando quidem auditum ‘neni Cbrifti amp; Ecclcfiæ dicit elle myfteriuiù:nbsp;«ft.Netcnim dicimus Ecckham effcmyfticäinbsp;fed Ecclcfiam elfe myfticufn Ghtifti corpus.nbsp;Nen^e vt difcernamus myfticum corpus ànbsp;corpore natuiali. lairi fiptopric loqui volu-nius.Quütn nùllum aliud cörptrs vifibilc fiCbnbsp;ouàm corpus naturale amp; Phyficû:efficitur my-nicum corpus vifibilc «on cHe, alioqui noAnbsp;iam dicendotn myfticum, fed njiturale. Quin-etiam fifcipfum audiat Turrianus,fatisnobisnbsp;alTentituriAgnofcit cnim'vocabülum corpo-tisfyraboliCc hîccflepofit-am\ amp; Apoftolumnbsp;de corpore diflerentem,' fymbolicc amp; myfticènbsp;fcripfiffc.Eatetut ergo non effe vifibilc corpus. Sic quum Ghriftiis4iccret j £g«fumpanitnbsp;»««Mr.Chriftus quidétn vidébtftur,panis autemnbsp;nonvidebatur,fedintelligebatut, quiavoca-“ clefiamdrei vnani,propretfidci amp; chatitatisnbsp;bulum pantsiliortprbpri'è,^,(èd fynibolicè fue- aréliflimam cóiunÉbóncm. Sié enitn Gypria-rat vfurpatum.'AtquciZt dèEttlefia löquamur': nusiDeus vnus cft,iùquît,amp; Chriftu^svnus, amp;nbsp;homines fid«les, ei quibus tonftat ECclcfiaj vnaEcclefiaeius,ôifides vna,amp;plebsinloli-funt quidem viflbilesquatchushonimcs;fe4 fi damcorporisvnitatemconcordiç glutinoco-quot; :s,qiiawnus pulatâ.ltcm ; Pr ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
ipttEcclclt;quot; ftcnditjdiccns;
am, ne fando quid em auditum dicimus Ecckfiam effcmyfticäi
acproindc ex verbis Pauli concludoquot;, illani v-nitafem,qua Ecclefia eft vnum corpus Chrifti, efle inyftieam ; Quæro nunc an ardilfima hæcnbsp;coniunâio fit vifibilis, an inuifibilis. Non dieet Turrianus elfe vifibilcm, qui Chriftum a-gnofeit pro cocapitc Eccléfiæ, quod inuifibi-Ic eft , ac propterea ci fubftituit Romanuranbsp;Pontificem, pró vifibili capite. Itaqueficuranbsp;Apoftolo loquamur,diccmus, idquod eft myfticum, hoc eft, in quo eft royfteriumiamp; cuiusnbsp;rationc myfticum.cft , efle inuifibile. Ex quonbsp;cfficitur,verum id clTc,quüd diximus,non au-teni ridiculum, vt dixit Turrianus, cui veritasnbsp;ipfa ridicula eft. Etcnim nemini prætcrquamnbsp;hodiernis monacEis dubium vnquam fuit,Ec-
Devnic. £ccZ.
vna Ecclefia eius,ôi fides vna, amp; plebs in loli-pulata.ltcm ; Paulusfacramentum vnitatiso-; vnum corpus.ôc vnus fpiritus,
a,vnüsDeus: Q^m vni-
» maxime Epifcopi,qdiin Ecclefia prxfidemusinbsp;vt EpilCopatum qUoqüe ipfum vnum atquenbsp;indiûilum probemusi Nemo fratetuitateranbsp;mendacio fallut, nemo fidei veritatem perfidanbsp;præuaricationc corrumpat. Hxe Gyprianns,nbsp;quem vtinamaudiat Turrianus. At rurfusob-iieit Auguftinum, quafi dixerit Ecclcfiam efle
¦ nbsp;vnum cotpùsGhrifti, propter comraunionem
¦ ' SïiCramCntorum. Sed fuo more corrûpit Aug.nbsp;ncxum îEcclefia Catholica. eft vnum corpUs qui non ibi quærit quomodo fit vnum corpus
Chrifti: fedquomodo in vnaEcclefia reprobi cum eleftis efle videantur,licet non finf.quetn
homines fid«llt;rs, ei quibus tonftat Ecclefiaj propriè loqaimur,non fiint vifibiles,qiiawnusnbsp;iunt membra corporis Chtillr.,ncc\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ha vifrbilis eft, quatenüs eft corpus Ghrifti,a- 1 vnafpes vocationis veftræ,vnus Dominus,vna lioqaveflctiplum naturaleChnlti corpus, vt'' fides, vnum baptifma,vnüsDeus: Q^m vni«
¦ anièdiétumcft. Gôrpus igittit Chr'iftîriiyfti-tatem firmiter tenerc amp; vindicate debemus,
cumcftinuifibile,vtftOsvercÔcptoprièdixi- ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•- lt; .
rùus. i^uinetiam fi quando forte dicatut cor-piKmylticum Ghrifti'die*bouiflrmo fuiutunl vifibilc,id ditibit tft'iprbpaèiamp; ira intclligen-dutn cib rnm vifibilemTuturam congregatio-nem otturium 'defitotum, qui corpus Chrifiinbsp;myfticutn appcllantùr. Arque vtnæc noftranbsp;fcnientia fit dilucïdidr, tes paulb altiùs tepe-tehdanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcfcllercm hoc Monachi cô-quot;
1Z ......
vifibiïe; Ergo vnum caput vifibilchabeàt ne-‘ ceffcBft.Dixi,nufquaminfactislitctis,Eçclc-
¦ i fia’mvocati'corpus,nifitel'pcftu Chtrlli(nc-^ toeüm ante traôtauimus. Verùm hîclcfiftat qucTuttianus tuHr»»ç-lt;trtv)adcô vt Ecclefia fit ' ‘Auguft. amp; ctrorcsTurrianicos abs fe fuis ipfe Ciourinbsp;vnrwn corpusfub vno capite Icfu Chtifto: ad- vetbis dcpellat, nobilque explicet, quidnamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
didi ctiatn, Ecclcfiam à piis maiotibus non' fentiat dcEcclefix vnitate.Nohexi(limo,in- ,,,.15’^0’^ tantùm voeati corpus',fcd ctiamcorpus my fti-quot;' lt;quic, quenquam ira dcfipctCi vt credat ad Ee- bom. ioà.nbsp;cum.'Id quod debuetit Turriinûàerailoillo clcfiæpéCtinetevnitatcmcumqUinonbabct'^-amp;. vifibili ertöte de vifibrli£cclcfiçc*pire,re-' 1’nbsp;nbsp;nbsp;’ ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«.- n *
Mocatc.Qmd hic Turtianusi nempe me pro nus,longe poftea nafeiturus in raentem Veni. fuafcilicet fapientia rerfimqoc faeratum in- ‘nbsp;tclligcmia doeetimydctîum Latine diciSàcra-quot; ' pró illo , in corpore Ecclefix conlbtuius es ; finbsp;mentum. amp; quod my fticum dicit(rt,rton' prô- noii doles ptæcifus es, chatitàs cnim quæ col-ptereatlle inuiûbile; ptofértqtdefinitioncm ligit ôc viuificat omnia Ecclefiæ membra, finbsp;Sacrwmenti.Qwodquatationcptopofitçquç- te videtit de alterius ruina gauderc , ftatimnbsp;ftioni âccomraodari poffit ,ipfc viderit. Nam te prsècidet à corpore. Et forte iam ideo nonnbsp;ad me- quod aitinct, nufquam Icgi Ecclcfiam doles,quia prçcifus cs,Si cnim ibi cffcs,fiiic du
¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cffe fïgnum corporis Chtifti, fed cfl'e Chriftr bio dolctes.Et alibi,dé falfisChriftianis : Quû
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çorpus^Atcnitti, inquit, quodcftabdiium, il- intus vidétur,inquit,ab illa inuifibili chariia-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nddicituifpitituaic, ÖC micllcétile. Beneefti tis côpagefepatatifunt.ScdfottallcTurt.lir
l amp;addo-. ptoptetidquodeftintcllcaile,alii'' bétiùsaudietTho.m'a,quippcMonacbusMo-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™yfticô,non autem proptet id quod naebu, quem ciii in hoc libto fæpelaudauit.
''mbilceft.Nuncigitut quætamus quare Ec- Sic igitutTbomas-.Vnû corpus fumus, inquit K?w. efia dicatur vnum corpusGbiifti. Sicigitut Paulus,Rom.u.buiusautem corporismyftici
^ntwn cótpusfub vno capite Icfu Chtifto: ad- vetbis dcpellat, nobilcjue explicec, quidnam
'didi ctiatA, Ecclcfiam à pus maiotibus non' fentiat dcEcclefix vnitatc.Nohexi(limo,in- ,,,.15’^0’^ tantùm vocaTt corpus',fcd criamcorpus my fti-quot;' r^uit, quenquam ira dcfipctCi vt credae ad Ee- bom, ioi.
amp;. vifibili erröte de vifibdi Ecclcfiç capite,re- ' ebaritatera j amp;e.Hxe Aug^uftinus cui Turria- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ n«.i 5-C4
re non potuit.Et aUbi;Patitur aliquis.Si doles 19.
non doles ptæcifus cs, chantas cnim lt;^uæ coi
te vider« de alterius ruina gauderc , ftatim te præcidet à corpore. Et forte iam ideo nonnbsp;nus cs,jS' cnim ibi clics,hue du
-ocr page 854-; r gt; INDE X
In exftf. Syn^. Çhrifii- c. f,0. innbsp;?f37- eft vnitas fpiritualis, per quam fide amp; afFcdu chavitatis inuicem vnimur,amp;Deo: Secundum illud Eph.4, Vnum corpus amp; vnus fpiri-tus.Hæc Thomas,qui ctiam alibi corpus my-fticum Chrifti, hoc eft, Ecclefiam vocat corpus fpirituale: quippcrationem myftici corporis Chrifti melius intcllcxit, quàm Turria-nus. Sed iarn audiamus quemadmodum no-Itcr Monachus feiplum refcllat. Sic enim exponit cur Ecclefia dicatur corpus myfticum;nbsp;vt admoneamur , inquit, non elfe hærendumnbsp;in verb© corporis fymbolice pofito. Reótènbsp;id quidem: Turn nos rcuocat ad Chriftum caput : ex quo, inquit, totum corpus myfticumnbsp;compadum amp; conncxum augmentum corporis facit in asdificatione fui » in charitace,nbsp;amp;c. Ephcf.4. Nunc igitur fuis ctiam monitisnbsp;aures piæbeat Turrianus, ncç hæreat in ver-bo corporis fymbolice pofito, fed acccdat adnbsp;corpus myfticum , quale defcripfit Apofto-lus:tum uobis definiat, an illud corpus myfticum,fit vifibile,necnc.Etrurfus,quodillima-ois dolebit, vidcat, quid loci rcliqueritluonbsp;Pontifici, Siecnim quæro : corpus illud vifi-bile ( vt monachus loquitur) emus Romanusnbsp;Pontifex eft caput, eftne myfticum corpus, annbsp;fccus ; Si non eft myfticum, non eft igitur Ec-clcfia Catholica quam elle corpus myfticumnbsp;fimulamp; vifibileTurrianus affirmauit. Si myfticum eft, ergo nihil habet rei cum Pontificenbsp;Romano , qui non infundit vitain corpori,nbsp;ncceft principium fenfus, fed ad Chriftumnbsp;deueniendum cft,ex quo totum corpus myfticum compaótum amp; connexum cft,amp; à quonbsp;vitam haurit, vt fenfus humani corporis manant à capite, quemadmodum nobisexpofuitnbsp;Turrianus : lam profedo fapicns, quippe fei_nbsp;pfum, fuófquc errorcs, Scriptura duce, nobisnbsp;ctiam tacenribus, rcfellens, amp;iisfubfcribcns,nbsp;quæ dixit Auguftinus his verbis: Vtaqimæ,nbsp;quæ confulit corpori quodammodo perfo-nam fuftinct caput,ibi enim omnes fenfusapparent : fic vniuerfo populo fanólorum, ran-quam vni corpori , caput eft mediator Deinbsp;amp; honnnupi , homo ChrHtus lefus. Hæçnbsp;ille. |
aqua baptifmi dicitur myftica J aut panisS. Cœnæ myrticus, ad rem fpiritualem figniti-candam amp; obfignandam comparatus: necdicitur Ecclefia myftica, fed corpus myfticum.nbsp;Sed rcótè fane ficut Turrianus fpeciempanisnbsp;Euchariftiæ vulteftc nudum accidens : ficEc--clefiaRomana, vtilia fpecics commentitia,nbsp;Accidens eft fine fubiedo. Cætcrùm oftendinbsp;blafphemum eire,quodTurrianusait: /»£f-clefia Catholica vnum effe caput vtrtutii a Cbriilitnbsp;communicate, ChriHum veto ejji caputvirtutisnbsp;proprie. Nonenim poteft ftare nccconuenitenbsp;proprium cum communicato, nec extat iftudnbsp;fomniiimde communicationc in Scriptura.nbsp;Docui ctiamTurrianum fibi repugnare quuninbsp;citât cap-4.ad Eph.de Chrifto capite Ecclefiç.nbsp;CitauitAuguft.ciufque fentetiam deprauauit:nbsp;id quod ego oftendi addudis aliquot Augu-ftini locis. Protuli Thomam qui vocatEccle-fiara corpus fpirituale, amp;c. Docui ex verbis i-pfisTurrianirefutari Pontifieem Rom.Ad ilia omnia nihil refpondet Turrianus cui farisnbsp;eft dixilfe, Sadeclcm non rcfponderc, Sadee-1cm mentiri. * Tvrr.EcclefiaCatholica,cjtnt.'vnaeflcom~ XXfi’ pleHent omnes i^ui ab initto fuerunt cœttu colen-ttum Deum,pro ea parte t^ue in terris efi, mfibtlisnbsp;efl mixta ex boms malts ,pro ea vero ^ue innbsp;coelis,inuijibtlis : non tarn due,fied vna tota,partimnbsp;vifibtlis partim inutfibiUs. Sad.lamfe rcuocat Turrianus, quifim-plicitcr dixerat Catholicara Ecclefiam elle viiibilcminunc enim aittoram elle partim vi-fibilem , partim inuifibilem j qiiodloquendinbsp;genus, totam partim vifibilcm, ncquid diffi-mulem , nouum mi hi vifum eft. Verùm vtvtnbsp;ell,ego inde concludo,Catholicam Ecclefiamnbsp;rion elle vifibilcm : quia non efttota vilibilis.nbsp;Nec poteft elfe Catholica, nifi fit tota. Qu^ianbsp;verb fatetur Ecclefiam efle vifibilcm ex parte:nbsp;yr,amp; melius fcnriat,amp; apertiusloquatur,mo-jrco vt ita dicat: Ecclcfias particulates,qusnbsp;flint partes Ecclcfias Catholics, elfe vifibilcs,nbsp;Ac turn inter nos conuepicr. |
|
* Refpondet Tujrrianusin fuo xamp;Tjpag.pj. Mendacium, inquit, eflhocSadeelisnbsp;persfncuum : Elon dixi Ecclefiam efie myHtcam:nbsp;nec dtco myiltcum ea ratione lt;jua mylitcum efi^nbsp;efie inuifibile. Eypus fiue fiectespants in Sacramento Euchariilte efi myiiica, efi tarnen vifibilis^nbsp;Itatjue non omne myiltcum efi tnutfibtle, NcquCnbsp;ego dixi Turrianum ilia diccrcifcd eumre-prehendi quod vocct f cclefiam corpus myfticum, vt Agnus Pafchalis diótus eft myfti-CLis, propter rei fpiritualis iignificationcm.nbsp;Nara Ecclefia non figuificat corpus Chrifti,nbsp;:fed eft corpusipfum Chrifti myfticum: Ecclc-fia eft corpus Chrifti, quatenus illud corpusnbsp;eft myfticum : alioqui eft’et corpus naturale,nbsp;Nec enim Theologi terrium aliquod corpus ponunt, quod neque fit corporale nequenbsp;myfticum. Ncc Eççlclia dici poteft myftica^ yt |
* Nam licet partes quædam fint vifîbi-lesgt; Totum tarnen non eft vifibile, necetit priufquam omnes partes fuerint vifibilcs:nbsp;partes,inquam,Ecclefias Catholicæ quæ com-prehendit omnes cum Chrifto regnatu-ros. Partes autem illæ fiue particulates Ec-.clefiæfunt vifibilcs. itaque non eft contradi-Ótio, quum dico partes elle vifibilcs, amp;Totum nondum elfe nec fore vifibile anteno-uiflimum diem. At Turrianus mauult dice-re in fuo /inriiiw»?. pag. 98. Cathoheam ^tt.t,i»nbsp;terra efi: totam efie que tn terra efiz quod lo-quendi genus eft ineptum. Sequitur enimnbsp;duas elfe Catholicas : vnam in terris, nlte-ramin coelo: Ita duo Tota funt vnum Totum : amp; alterum vifibile alterum inuifibifiquot;nbsp;Totumigitur amp;catholicum noncftamipliu^nbsp;totum amp; vniuerfum ,fcd pars amp;particub''^quot; |
quomodo ei competit diuisè vt fit vifibilis, amp; do Sandam,fed,credo Eccießamfandlam. Ar, diuisc, vtfitinuifibilis? Sunfchim‘hçcTurtiani vctbaiquain re grauiter errat quum partem aecipit pro Toto , Totutri pro parte.nbsp;Nihil etiam dicit de eleótis nafeituris; fenten-tiamque Anguftini prætermitrit. Si ECclefianbsp;Catholica eft in ccelis r quomodo eft in terris? Nam qui Catholicam dicit , Totam Ec- 'nbsp;cleliain diciç. Auguftinus vfurpat rcEtè nomen partis, quum partem eius diceret pere-gtiiiari in terns. Mendaeium autem Turrianus hicadiecit j quum ait, Apollolum di-xifle , Accelfiltis ad Ecelefiam Catholicamnbsp;quæ eftin ccelis.Non cnim ficloquifor Apo-ftolus.VeteTcsaurcra,vr.monui fæpe vfutpaht ‘nbsp;irapropriè vocabulum Cathohete proEcclefiisnbsp;omnibus particularibus quæiunt in tetris or-thodoxæ. *
REPET. TVRRIANi.
qua? eft contradiékio. Si vna eft Càtholica, J'eitTiicov fanéiificatiönis. Nec dicihius : Cre-ao oanctam,iea,eivao cccicuamianttam.Ar, inquit Turrianus, Sadeel,^itodalterumnbsp;tncludtt non nwnerari cum ee vt anmtltu exnbsp;auro aurum non funt duo ^fed unum ; necnbsp;Petrus corpus Petn duo nwnerantur fednbsp;tsnurm Sic Ecclefia Cittholtca lt;3quot; ß^n£hficationbsp;E’cclefitc CathoiiCiivnum funt : fed hoc non videt,nbsp;ijuia Deus huiusfecuhtnetem eius excdicautt,^c.nbsp;Mitto maledjéta quibus implcc paginas, remnbsp;trado. Vnus eft annulus ; fed aliud cftqüæ-rere quid ßt annulus, amp; quid lit aurum exnbsp;quo fit annulus. Et Philofophi dicunt duasnbsp;elle quidditates. Alioquj qui diccret annu-lum , neccllarib diceret annulum autcum.nbsp;Sanótitas eft qualitas, vtpatcc ex paronymonbsp;quum Ecclelia dieitur lamfta. Dicitur autemnbsp;Eccleßafanäatum propter imputatam Chri-fti luftitiam, turn propter laniftificationemnbsp;fpiritualem ipli Eccleîlæ à Domino colla-tam. Ephef. j, Sêd Turrianus lanCiificatioiusnbsp;vocabulum reftringit adBaptilmum exterio-rcm quo tinguntur etiam pleriquc Reprobi.nbsp;Infciiia autem eft in Theologia non fcren.-da , Eccießam dici larnftam etiam propternbsp;Reprobos,cx quibus quoque Tutrianusdi-cit earn conftare-. qua de re lupra. Apoftolusnbsp;verb ( quern iftc hic pbiicit)a. Corinth. amp; adnbsp;i Ephei. amp; Colofl. Eccießam Dei falutans agitnbsp;cum omnibus tanquam cum clcftis : ßeuenbsp;nos prsfurafcre iubet de UriiStis Chtiftianamnbsp;fidem profitentibus,quum.non fit noftrumnbsp;difeernere inter Eleókos amp; Reptobos ; omni- ,nbsp;no propter EUtbos cœtus omnes illi Ecclelianbsp;Dei dicuntut. *
T V R R.f atetur Sadeei t}uodvolumiu,l^em- ^xri fie reprobos adternpus ejjein Ecclefia ^neyue tarnen ejfe de Ecclefia.Qtsod etiarn dtcimus.
Sad. Eatetur Sadecl, reprobos elTe rhixtos cum eledkis in hac vel jUa Ecclefia vifibili,nbsp;hoc eft, in omnibus Ecclçfiis particularibus,nbsp;amp; vifibilibus,in quibus non negat Sadccl,nbsp;quin reptobi fint : led negat cos elle in Ecclefia Catholica, quæ eft corpus Chtifti, licet vi-d'eantur efle ,propterca quod reperiuntur innbsp;vihbillbus Ecclefiis. Qimmodo vetbTurria-n'us exiftimet,reptobos efl'e in EcclefiaCatholica quæ eft corpus Chrifti myfticum, denbsp;non efle de illo corpore faieor me non intel-ligere. Namfibæc ptopofitio veraeft-.corpusnbsp;myfticum Chrifti conllat ex eleftis amp; re-probis [ quæ Turtiani eft [entencia ) certenbsp;teptDbi lunt de corpore illo mydieo-, quianbsp;füllt parsillius corpotis-.partes auiem funtto-tius partes ivtSc totum conftatfuis partibus.nbsp;Ex quo ht,vt bonnsille dilputatot fimul liegetnbsp;amp; afhrmet, reprobos efle deEcclefia. At nosnbsp;fam illam niolem v erborum fimul amp; etroruni ' ¦nbsp;Turrianii Ex quo ( iicmpe Chrifto Ecclcfiæ ,nbsp;capitc ¦) inquit Paulus. Totum corpus compa-llutn or connexiim augmentum corporis facit innbsp;sdifcationernfiii tnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nóniic bicloqui-
tur Apoftolas de eoipcne myftico •. critci
T •rViKJiidKtdMni/htiamijModiîi}iitSaâee{ i mulus Cate chiitescredi,i^u£ fattt vifibi- ¦nbsp;lia,nos autem credere Eccießam CathoLicarn.î^Josnbsp;tnimita dtctrnM in SymbclotCredofan^tam Eccle-fiam Catholicai'ntßtntitßcatio autem efiresjpiri-titahs j creciwxr ptrfidetm SedSadéel ignoi'ainbsp;rudimetita Gatcchefis. ¦
S AD. VidcatniM nura illiipfà rudimcnti Turrianusipfc fat« perfpcfta hab cat,qui verbum ctedcndi'in fymbolo nontefcratadEc-cltfiam,quatenuscltEcclclia,fcd quatcnus Ec-cleiiacrt fanciaÿ Verumenimucrb, vt ad alia,nbsp;ncmpePhilofophiæ tudimentaredcamus;duçnbsp;fuin quæftiones inter le dtderentes jànfitÔCnbsp;quale iit.Quamobrcm h quirercm exTurvia-UD,eredame ‘E'oclcliara Catholicam elTcvoble-cto,quid mihi vei'pbndcret? Si non crédit efleinbsp;inüdclis eft.S^ crédit ede-.nobis dar manus.Nânbsp;vifibilia non creduntur. Sic cnim dicendumnbsp;effet Tütriano i video Eccleham Catholicam^nbsp;non autem crcdo.'At nosquantulicunq; fumusnbsp;CatcchiltæqhaéC duo iimul cvedimus, amp; cre'-.nbsp;denda efle dicimo's: nempe Eccießam Cat ho-lica^m çffe amp;,illam iplam Eccießam elle ian-ûam.ltaqac in Sy mbolo Nicæno ira feripturanbsp;eft. Credo vrtam tiandtam amp; Apoftolicam Ec-eleßam.Svd bene hab et,quod taridVm aliquannbsp;do confeftus eff TotrianuS il'c ércdètc Ecclc-liam Catholicam cfld'antlamjacpröinde ironnbsp;conll.areexclcö:isamp;;rcptob)S,quoditaméccn-Vies tepetit in.bac difputatlone.Nam'tcptobosnbsp;elle ianCtos,puto non diciutum.
* S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit Tur rianus in p o ftre m o fu o
libro pag.çç. yf,ccZeJîütozmw4t fine /a'nibfica^ tunefidaÀftjneputat'clje ejMisltones; ^nfit Etcle-fia Cathotwai (^^«^Zwjif.Mendacinm.Non c-nimpotcftcfleEeclchanißßtlan£ka-. Senihi- .........___________________
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hummus font Ifta difccrnendaialioqui Sanifti- hac l?aull machina, vno verbo diruimus cral-
l ^iscffeiipCaECclcfia,ô£ ndnEcclehæ. Sicwa-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquod quod dicitur,xx0-’ ttÓTo,licer a 1'ub-
1 lefto rcipfa non (eparetur, non tarnen eft i-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubieiftum.Mominc autem Ecclcfiæ,E-
leftos Dei intelligimus à S.Spititu lanâ:ihca-in Chrifto'.ac proinde qvn [uni CilbieCtum
818 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX
Sic ergo totum cor pus myfticum augefeit j-ncharitate ,amp; nullireprobiincharitatcau-gefeunt: Certe reprobinonfuntmembrail-lius corporis. Ac ptoinde ex illis corpus my-fticum nonpotellconllarc.Qiurnobrcm hæcnbsp;Turrianicafomnia, corpus Chrifti conllarenbsp;ex membris turn viuis , turn mortuis , quænbsp;identidem repetit in hac difputatione, funtnbsp;impia, ncque legi velaudiri polfunt fine hor-rore, quantumuis licet Albertus Elungcrusnbsp;procanccllarius illis fublcripferit.
* Hocloco,vtamp; alibi palIimTurrianus4Vt' fupra monuimus,committit fallacia in voca-,,nbsp;bulo Catholic^ Ecclefiæ,quuin ait in fuo po-ftrem.o ïfioio^EcclefiaCatholica effe regnii Chri-fti in terris:^ in ea vtfibtH effe reprobos mixtos cunbsp;eleElisiff;- vifibilem effeßteetffirititale.Sedfefcilitnbsp;Sadeelemi^uod Apoftglas dixcrit.,totu corpus.Ndnbsp;fimpltciter totum corpus myfticum Chrtftt ex totonbsp;elebiorjftttcqrporeif/ ex toto reproboru, tanquaexnbsp;duabfit rrtagnis partibus cfflatiiAzc illciimb Ec-clella quideCatholica cllduntaxatElecSloru,nbsp;vt fæprus demonltratü fuit. Ecçlellæ particulates vtrp viiibiles habet ilcólos mixtos cumnbsp;reprobis. Quod fi nomine Corporâ intelligasnbsp;çœtum vifibilé, funt amp;inillo amp; de illocorpore boni amp; mali mixti : fed reprobi non funtnbsp;de corpore Chrifti.Q^tenusautércgnûChrf manarum amp; diuinarum perturbationem ap-ftieft fpiritualcjll proprièloquiHiur,nôell vi-fibilciquia Chriftus régnât in fuis fuo Spiritu.nbsp;Çôcedit-ne Turrianus corpus Chrifti verè amp;nbsp;aôlu conllare etia Reprobisîlmb negat. Ergonbsp;Reprobi no funt verè in corpore.Çhrilli myllico.lulli enimfunt qui gratis à Deoiullifi-cati per fidé,fanôlirati Iludét. Iniulli verb etiänbsp;dicuntur in quibusadhuc régnât peccatuiquinbsp;tamé no lunt omnes ReprobiiNos auté quæ-riraus,an reprobi llnt pvopric Ôc verè ex Ecclenbsp;fiamonauté an vidcantut cH'cde Ecclefia.Cæ-tcrùm Apollolus llmpliciter dixit,?quot;otum corpus Chnffiiquodell cleôlorû corpus. Qiiarenbsp;totum corpus Chrifti conftat ex Eleélis.Vnumnbsp;eft corpus Chrifti,quomodo collar ex duobusnbsp;corporibusplanècontrarijs,vt funt Elcóli amp;nbsp;Reprobiifiue damnandi amp; leruâdi ? Cæterùmnbsp;Sadeel malcdiôlû Turriani impudentilllmuranbsp;negatincmpe fe eieélûà Chrifti corpore quo^lt;^nbsp;cft vera eius Ecclefiaicuius fuigulari Dei benc-ficio per Cliriftum,ipfc cil verum mcnibrû.
Xxri. TV R R. Dicctnatura amp; natiiravenator 'Phi-PagïQ}.. lofophus, nonpoffe tnulta fuppofita fierivnum, nifi vnitateforma:(Ir vnitatemforma non poffe effe^ntfinbsp;in vnitate or dints ificuteil forma muhttudtnis or-dinata in Ecclefiisparttcularibus. Rurftts F-cclefianbsp;particulates, ijua funt tanquam multa fuppoffanbsp;nonpoffuntpéri vnum,nifivmtateforgt;na çp ordmisnbsp;tyuam tribuit congregationi omnium Ecc'efiarum v-nus primus Epifcopus, Catholtca Ecclefia dtffert ànbsp;paxticularibusyVtBa dtffert ÙB cr A.SedSadeelnbsp;esl afftsfurdaitjuafecundum Prophetam obthura-uit auresfuas.
Eûl.57. Sad. Qtiand(3quidcm niccum afpide comparât,faltem debuitaddere quodfequi-tur apud prophetam; Ne cxaudiat voeem in-cantâtium. Ego verb non fum afpis , fed fiimnbsp;,cxeprutn,numéro, qui (quantum Dominus
conccdit) crroribus obfiftunt, amp;(vc cuwEpiquot; phanio loquar) Euangclij caIccamétoScolo-pcndratn conculcant. Sed vt iam expendaniusnbsp;argumenrum Turriani, mirum fanc cft hoenbsp;philofophandi genus,quo Turrianusnoniia-niræ fc,fed prædæ Poneiheiae vcnatoreinelfenbsp;nobis abûdètcllatuscrt. At cnimdocctcùmnbsp;natura tam Philofophia , malta fubieda ficttnbsp;vnum ratione forinæ amp; quidditatis, quxpccnbsp;(iefinitionem explicatut amp; elocct. Icaquehicnbsp;Paulus, Petrus amp; loannes Hunt vnum rationenbsp;quidditatis in eirentiali forma amp; fpecic, nem-pc quia funt homines, amp; ca ratione illi tres v-niuntur.Fotma veröilla non cll vilibilis, quianbsp;Ipecies eftxatd-’ûKevÇaon «aÔ-’ oKeit,vt paffitn loquitur amp;impcritè) Scriixttamp;' oÄtunon viden-tur.Sed ifte nouas turn Philofophus,tu Theo-lQgus,Eccleüam meticur ex ratione corapofitinbsp;Phyfici materia con(lantis,amp;cxteriori forma,nbsp;adeóquc ordinemcum cffentiali formacon-fanditjöe lemper haeret in fuis formis externis,nbsp;in fuis Epifcopis, Archicpifcopis,Cardinali-bus,amp; imprimis in fuo Baba ( Papa diccre volui) qui eltiftarû formarum effetforA:donator, vel potiers (quod formarû artificibus vfu-ucnit) venditor. Et 11 Deo placet, vocatillasnbsp;formas, ordincm, quum easpotiùsrcrumhu-pcllarcdebuerir, Itaquepctit principiumfuanbsp;non Cofirmans, fed répétés. Nos autemiisfta-mus , quæfn Summa fupcriorcànobis ditlanbsp;lunt de forma exteriorc,amp;infra in loco Scrip,nbsp;j.feóh.ip.vbi leétor videbic fyllabicum hoc argumentum à nobis refutari.Denique quum ilia fimilitudo literarum accommodanda litrebus materiatis(vr ex Philofopho pcrfpicuuninbsp;eft) quomodo libi conftat Turrianus, qui librinbsp;fuitertij Bipartitipag. 11(5. opponic materia-tum myllico?
* ProphetauitSadee/[inlt;^\.tit Turrianus,pag. iO4dui J'olt;ri»-!ri)Tnt«)quumait me debuille ad-dcre. Ne audiatvocern incant(tnttnm fapienter.^nbsp;Quomodo de re prætcrita propheraui : quinbsp;fuht cria illi incantates lapiérer? Addit; Mett-dactum efi Sadeelis me metiri Ecclefiam exrattone compofitiphyßeitimo Sadeel earn nretttur ex v-niiterfaU Zsg/e-o:Quomodo ell mendaculm?imónbsp;refers Ecclcliam ad Totum artificiale: indenbsp;illud tuu.m:/»wjf« eft lignum ftefttum. Dixi,corpora phylica habere materiam, amp; fonnam c-tiam e.xteriorem : ocqueexcludo formamin-xcriorem que ell rci quidditas.Dixi Ecclcllamnbsp;elfe corpus lupra leges phylicas,ncquc Generis nequeTotius philofophici habere ratio-nemiellc Totum Theologicii.Quomodoigirnbsp;tur Turrianus hicdicitiillud Sadeelispft»-dologiam dtaholicam ? Sed ipfe repctit tantùn»nbsp;fuam Icntentiam, nihil refpondens prxtctcanbsp;nifi malediéla.Sic etiam oàv.vnùatemforma nottnbsp;pofj'e effe nifi in vnitate or dinit Atem.vnttaterrtforma ordtnii trthuitcongregattoni ornntum Ecc!t~nbsp;fiarum cjuarum eft Rom. pontifexprit/nts Efifi'’'nbsp;pus.ltc : CatholtcamdifferreàparncularivtEftnbsp;differed B.A. Nonne lie ipfe formam exterio ¦nbsp;rem proponitrSed de hac reiam abundèaliusnbsp;egimus. *
TvRR-
4 - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
R E P E T. T
T V R R- 'Jl^icit Sadeel z/4ugu^inHm loctintj l.adC't-'ÿ-ti. TSIon pote^capui dicerepedibus,nbsp;nonr^lif tnthinecejfaßj. ad ChriPlumcaputnbsp;retulijfe, fatfum eß. Idem Auguïiinus te Ais cita~nbsp;tns à Sadeele ep .rflè.eundem réfutât hts verbis;nbsp;Eccleßa efl, ejux. intrafagenam Tiomintcam cumnbsp;alits pifcibus natat, à, ^uibui cordefemper mo-rtbus feparatur. Ecce Sadeel dat ejuod volumtis.
S A D.Locuiusfum de ipfo Pauli loco i.Cor.ii. non antem de fingulis verbis. Atque vt manifeftfinbsp;fit refténe dixerim,Auguftinum locii ilium Paulinbsp;ad Chriftuin retuliffejaudiantur ipßus Aug. verba.nbsp;Quiim, iiquit , dixiffet Apoftolus , diuifionesnbsp;donatioiHim funt, continuo fubiicit, Idem autemnbsp;Spiritus: Item, cùm ipfas donationum diuifionesnbsp;cómemoraflet, Omniaauté hæc, inquit, operaturnbsp;vnusatque idé Spiritus diuides propria vnicuiq.nbsp;prout vult Src-Illx verb diuifiohes diftæ funt ménbsp;brorun in corpore, quia non idem valent auresnbsp;quodoculi,atque ita membra cætera diuerfis offi-ciisfoncorditer diftributa,?cc.huius corporis caput tftChriftus.Hoftenus Auguft Sed quia locumnbsp;hu»c intelligere non potuit Turrianus,age,vt illinbsp;gritiftcemur,alium eiufdem Auguftini locum fu-87. pitiori adiungamus. Sic igi cur il le, Oculos fuosnbsp;dixit membra,inquit,qur in foo corpore, cui caput eft, ipfe clariora amp; cminentiora, amp; præcipuanbsp;iiiligebat:de quo corporc Apoftolus, amp; de noftronbsp;corpore fimilitudiné adhibens, ait,Si totu corpusnbsp;oculuSjvbi auditus; Si totù corpus auditus,vbi o-doratus'rSifu;' ent omnia vnum mébi um,vbi cor-pustNuncautem multa membra,vnum autem cor-pus.Nonpoteft dicere oculus manibus,opus vo-bis nonhabeo,amp;c. Quid autem his verbis velletnbsp;intclligi,euidentiùs expreflit dicens, Vosautemnbsp;eftis corpus Chrifti,amp; membra. Sic me Auguft.anbsp;Turriani talumnia yindicauit.Portb,Chriftianenbsp;leftor,habes plenamtradationem huius loci A-poftolici infra loco feripturæ 7. Sed ecce,me pro-fufatSc fummæ prodigalitatisaccufat Turrianus,nbsp;quum dicit,me id fibi dare quod vult:amp; fimul Au-guft.meum(inquit) teftem, mihi opponit. Quarenbsp;nunc paucis verbis dandaeft opera, vt quod ne-mine dante.fed per vim ac nefas fibi rapuit,id iamnbsp;nobis refticuat; ipfo etiam Auguft.non folùm te-fte, verumetia ludice; Ecclefia, inquit Auguft.in-tra fagenamDominicam cum aliis pUcibus natat,nbsp;à quibus corde amp; moribus feparatur‘.Ergofinquitnbsp;Turriatius Ecclefia Continet bonos 8f malos, liane tandem:Ego verb potius colligo ex Auguftininbsp;verbisEcclefiam contineri cum malis intrafage-nam Dominicam: cuius fagenac nomine intelligonbsp;Vocationeid generalem,quæ fitEuangelicaprqdi-catione. Monachus aucem inhis Auguft.verbis,nbsp;fagenam exponitEccEfiamiquod perinde eft,acfinbsp;diceret Auguft.Ecclefiä natare intraEcclefiam,nbsp;quo nihil vnquam inepiiùs,nihilque magis Turri-anicum,aut, vtTurrianiverbisvtamur,magis ri-diculum dici potuit.Longe igiiur melius Auguft.nbsp;\ui poftquam de eledtis locutus eft, ftatim fubii-lif.lpfa eft,inquit ,Ecclefia,quæ intra fagenamDonbsp;ttiinicam c û aliis pifeibus natat,à quibus corde feparatur. Vbiduo vides, Ghtiftianeleftor: vnum,nbsp;Ecclefiam efl'c eleftorum: altcrum,reprobos nonnbsp;effein vnitateEcclcfix: cuius vtriufq.propofitio-nis.Tunianus o’^-n^tf.vjvpropofuit. Maneaiigiturnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuuslplendor Auguftino,quemftuftra fuistene-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bns Monachus obfeurare conatus eft.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^äbbigicurfubinde obiicit me non rcfpódere:
tmoipfe non refpondet; vt exvttiufquc fetiptis '•“““t'onediligenti appaiei.
V R R I A N I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;819
Typ. R. Obiicit Sadeel, me confummationetn p fanblorumincliidereinpritfenti'iiitaf ciimßtin{!inbsp;turoßculo cenïtituenda.At ignorât ratïonem vo-cabuli Gritci,t}Ho 'vfus efi Gaulas £ph.^.t^amnbsp;r^-TziBTnruof efl petfiblio, lt;jiiA non adhibetnr, nißnbsp;eut alitjuid deefl. fnßpera autem caleili Ec~nbsp;cleßa-,nthildee(i vUi,necihißt hutufmodt conßm~nbsp;rnattoßnilorum.Paulm ad Hebroos loejuenf denbsp;conßimmationefiituraper reßrreldionem, quot;jßts eßnbsp;alio verba •nKt^a^n itKjnit • lï/id.GaKó.r^'tttfii-l^iTï, hoe eil, instruite.
Sad.Paulus in Epiftola ad Ephefios apertifli me diftinguitinftruméta amp;mediaab ipfofine 8cnbsp;perfeclione Ecclefia:. Dedits inquit',ApoftoloSjnbsp;l?rophetas,Euangeliftas,Partores,7)oöerej egt;c.To-nec enadamus omnes in •unitatem fidei amp; agnitionis ßlifnbsp;viru/n perfeclnm,lt;i(l menfurarnßaturie adulti Chri^^nbsp;lli.lixc Paulus.De hoc vocabulo )(g,7ttpn(Z(uày,déq.nbsp;genuinaeius intefpr.nullam litem moui-.fed ciimnbsp;Tnrrianusexveteri inteipreteconfummationemnbsp;dixiffetiobieci illi vim huius vocabulbquod vfur-pabatj quandoquidem Ecclefiae confummatio nonnbsp;eft huius vitje terminis includéda. KetTapno-wà? no-fter interpres doftifllmuSsVertit coagmentationc,nbsp;vt amp; ini.Cor.c.i.v.io.qubdhoc vocabulum pro-prie ad qualitatem diferetam pertincat. Qua de rcnbsp;nolonunc agcre pluribus. Hocenimvnum vr-geo jEcclefiac Cat.abfolutam perfeélionem fiuenbsp;confummationem, non effe in hac vita. Alioqui
. quorfum illudPaulifNos ipfisinquitjquiprimitias Rom.S, . Spiritus habemus japud nos ipfos fufpiramus ado-ptionem expeftantes, id eft,iedemptionem corporis noftr 1. In hac quidem v ita proponitur Euannbsp;gelicapraedicatio amp; ca media adhibentuisquibusnbsp;ad illam perfeäioncm totis animi viribus contennbsp;dimus, qua tandem in cœlefti vita perfruemur; 8cnbsp;quandiu viuemus femper iactabimur fiuftibus, donbsp;nee ad æternæfelititatisportü appulerimus.Quâ-obrem Paulus exclamabat , me liberabit denbsp;corpore mortis hiiius'lE.t alibi agnolcitjfe nondum menbsp;tam apprehendiffe- Et dies Domini nobis propo-nitur,tanquam plena amp; abfolutaperfeftio. i.Cor.nbsp;i.verfu 8.Eph.4.verf.jo.Philipp.i.verfu lo. i. lo-ann.4.verf.i7.amp; fimiliafexcentaj quibus confir-matur quodalibi dicitPaulus:^i eœpitiavobiso~nbsp;fusbonimperficiet vfque indiem leju chrifli. Verùmnbsp;quid pluribus moror ? loquutus fum de totius Ec-clefix abfoluta perfeftione poft Paulüs qui in illonbsp;loco ad Ephefios eandem proponitjinhaeprofe-éibvita non abloluendamjVt perfpicuum eft exnbsp;bis verbisjDonec occutramus omnes.lté;ln men-furamftaturx adulti Chtifti.lnEpift adHeb.cap.nbsp;ii.hæc verbajVtfine nobis non confumraatentur»nbsp;refert Turrianus ad diemnouifl'iraum-.quodfiitanbsp;eft-.cur idem vocabulüconfummandi in hoePaulinbsp;loco ab eodem interpretejquem fequitur vfurpa-tum,non eodem modo intelligit? Aliud eft verbum Graecumsinquit; Gerte: fed ego ex vocabulonbsp;l.atino à te vfurpato fuerä atgumetatus. Sed om-nino nobis fuffteit qubdnoftrx fententiæ veritasnbsp;tum hoc locostum aliis à nobis citatissabundè có-firmatur.Verùmsinquitinihildeeftinfupera ciui-tate.b'. empe quia illi c eft confummatiojnon faciê-dajfed faftaiquod clegantifllmè expteflît Apofto-lushis verbis: In hoe /«JfiraCTr«, expetentes domicilionbsp;noilre,qu!)dqueè ceeioellfuperindiii. Siquidem etiamnbsp;indutisnonnudijteperiemur. Eccequomodojne-que nudi exhacvita egredimur tarnen plenènbsp;induimurin xtetnavita. Sed dehacrenimisiamnbsp;multa.Vnum hoe obiter addemus.Quum Ecclefi^nbsp;AA j
i
-ocr page 858-index
|
Cath.confuramationem inhac vita Monachus in-cluditjcum fidem abrogate Papifticis omnibus In-dulgentiis.Nam fi RomanusPontifex eft caput vi fibile Ecclefîæ Catholicac^cuius confummatio innbsp;hac vita includiturgt; vt vult Monachusj nihil ergonbsp;iuris habet poft hanc vitam,nifi fortèeius potefta-tcm vitra ipfam confummationcm extendere vc-lit Turrianus. Tvrr. Dicit S^dtel rationem conclttfionisi pro concltißone r^tionis. S A D E E L .Nouó crimen,fcilicet! Atcnim liquid id ad rem pertineretjdiceremj vtroque modo Ci-ccronem loquutum elfe in libris definibusamp;denbsp;Diuinatione. Quare peto ace, Alberte Hungere,nbsp;Turriariicenforamp;approbator,vc interdicasTur-rianojne pofthac nobifcum deGrammatica difpu-fet,aut faltem expcdet,dum rnelius verfatusfue-rit in leélioue Ciceroniana. Tvrr. 'Dicit Sadeel non extare nomtn Ça-pitii in ScrtDtura de alto.^uam de Christo. Satie efl modo res ipfla fit in Scrip tara. Tetrus dtciturnbsp;flndamentu.ergo caput. ofls ^dt ftndamen-tumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oßtca hiérarchie,flijutdemfiiit caput il- lius.necpropterea Deo derogauit.SciatSadeel, fl contra Deonem magnum., feribere, Si^uid habetnbsp;graue, firmum,flrium, erudttum., adconflttan-da hec, reflondeat: fin minus, taceat, vt ei nobis melius confitltum fit. S f. 'S). De fundamento amp; capita Ecclefiçtô-tahasc inftituta eft difputatio,ad quam pios ledo-res remittimus, Vt videatquam imperite Turria-nus,tum à capice,tBm àfundamenco ratiocinetur. Argumentum autem à Mofe ad Pontificem Romanbsp;num repudiamus.Rede enim Chryfoftomus : Monbsp;fes,inquit, figura erat Chrifti. Nihil porrb legimusnbsp;faétum àPetro quod ad Mofis principatum vel tî-tulum accedere videatur. Sed de hac re difputaui-mus in pofteriori parte noftrærefponfionisloconbsp;Scrip.s.fed.io. Demagno Leone,fiifquedeque,nbsp;nam Paftorum Ecclefîæ Chrifti hoc munus eft,nbsp;LeonibusjCtiam maximis,refiftere,vt Dominicumnbsp;gregem tucantur. |
jfTvR K.inpoftremoillofuoJVo-wTnmx« hoc demum addit, pag. poftremis. io8. lo^. no. amp;nbsp;ad finem vfque. JMloyfes fuit figura Chrtflt,nbsp;hoc non obilat c/uo minusfueritetiam figuranbsp;bra Petri, Aaron typus fummorum Sacerdo-turn, yuiflint Eptfcopi. Itaijue nemo fibi flumatnbsp;honorem ƒummifacerdotij t^uo Epifcopuspradttusnbsp;efl,mfi yui vocatur perT*etrum euagelicum Moy-fem,ficut vocatusfuit Aaro per v etere Moy fem.nbsp;Hoc probandum eft Moyfem amp; Aaronem fuilfenbsp;typos non tantdm vnius Chrifti, fed etiam Petri.nbsp;Sit hoc'4«vt/iix“9’’.'-win Theologi.aHebr. f. Solusnbsp;Chriftuseft(y;^e;:£i^ noui Teftamenti. Heb.7.ver.nbsp;i^.iy.Etg.verf.i.i.j.amp;c.ver.ii.amp;3.verf.i.amp;nbsp;10.verf 11. Addit Turrianus ,Chriitum non habe-mus fine imagine ^frt)po; vt panis or vini Moy -flsfuit figura Chrtflitenuiter adumbrata : Petrusnbsp;veroexprefliorimago Chrifii. Moyfes vmbralt;]ui-dem ftitt tan^uam protetypi, vmbra ttem T^etrinbsp;tanlt;juam imaginis flhnfli. Si Deusprafecitvnumnbsp;in Vetere E eiiamento. Deus fimiliter in nouo Ee-flametoelegitvnum ejuem toti Ecclefiapraficeret,nbsp;in tjuo tanquam in imagine Chrifium Monarchanbsp;mundi contemplaremur. Sed Sadeel mtfer inuidetnbsp;rationi hoc docenti,(^c. Quænam hæc eft ratioci-natio?Panis amp; vinum funt typus Chrifti:Ergonbsp;Moyfes fuit typus Petri amp; Romani Pontificis?|Videat hîc lefloi fomnia Turriani pióli. Ité,quonio-dofuit Mofes vmbia prototypi, amp; vm'erainwg''nbsp;niSjfigura figuræ. Si fuit vmbra virtutispnprii»nbsp;quomodo etiam, fvtifte hitetiamblafphemtaic)nbsp;fuit vmbra virtutis communicatç,nempe Petii?nbsp;quomodo erit figura figuræ? Item : Mofes non fintnbsp;fummus Sacerdos:ergo Papa non eft necpoteft^*nbsp;feEpifcopus,exiJloTurrianifimilianaIogico.Igt;0'nbsp;cendum etiam eflet,vt hæc ratio valeret : tempo-ribusApoftolorum omnes Epifcopos fuilfe à Petro conftitutos. Contra teftantur epift. ad Tit. adnbsp;Timot.Aa.i4.amp;c.Principatus Mofis, Scquorfumnbsp;fpeftarit, exprclfè lucct in Scriptura. At de illonbsp;Pontilice omnia contraria. Mofis verb Monar-chia ad vnum Chriftum referenda eft. Deus autemnbsp;noluitEccleliam Chriftianamad vmbras regredi»nbsp;vtdocetur in epift. ad Hebr. Dauid fuit figuranbsp;Chrifti,non tarnen nouum Dauidem exc-tauitquinbsp;clfet iplius Chrifti imago. Quomodo in:errenonbsp;Regno videbitur regnum fpirituale Chrilt?quumnbsp;Chriftus dicat, vos autem nonßc ? Sadeel igitir nonnbsp;inuidet rationi quç petitur ex ipfis Scriptur« fun-damentis : fed line inuidia,amp; non fine luftu 4ete-ftatur Pontificis principatum ex fenfu carnis, au-dore arabitione extrudum. Subiungit T urriaius,nbsp;Petrus fuit etiam alter nouus (ß- Euangelicus A-braham. Uli enim diblum efl,vt beattu Hierom-mus in libre de Circunctfione obferuauit,vtfleilinbsp;eritflemen tuum:huic dicitur,Ettes Eetrus,amp;nbsp;Eibi dabo claues regni C£lorMm,(flc. S» Abrahatf^nbsp;fuit figura Petri, yuare non ßterit tfliPoyfls figitranbsp;eiufldem, yuod Sadeelimpie negat ? Si meruit A'nbsp;brahampropter exceUentemfidem, vt efiet origonbsp;(ßquot; caput gentis Hebraorum : yuare Petrus pto-pterfidem excellentiorem non meruerit,vt efiet 0-rigo vnitatis Scclefia fatholica,acprinceps dr at'nbsp;fut eins ? Hæc Turrianus cuius ratiocinationeninbsp;paucis refella.Petrus nufquâ dicitur Pater creden-tiu:idem etiä quod illi,cófertur reliquis Apoftolis.nbsp;lohan-io.quadereiam aliascopiose lam fi Petrus confertur cum Abrahamo: ergo nihil ad Pó-tificem Rom.Nec enim aliquis remanficin terris,nbsp;temporibus veteris Teftamenti qui elfer fuccelfornbsp;Abrahæ, amp; qui cum Abrahamo vnum amp; idemnbsp;cenferetur : fed ipfi credentes omnes dicuntur fi-lij Abrahç. Inlibrode veraCircuncif.apud Hie-ronymum per allufionem confertur quide Abra-hamus cum Petro,itémque cum reliquis Apoftolis,cum Ioannc,Iacobo,Matihço,8ec.imbcumipfonbsp;Chrifto. Denique ille liber tribuitur quidem Hie-ronymo :fed quum abhorreatà ftylo eius,multinbsp;eum Hieronymi non elfejmeritb affirmant. Item»nbsp;Illa dida funt per allufionem. At nos de diuinis fi-guris loquimur, quç habent exprelfum fundamen-tum in Scriptura. Ridiculum etiam eft vtrumquenbsp;iftud non minus quam falfilfimum ; Abrahtunfuitßquot;nbsp;gura Petri:ergo Mojes etiam. Pri us probari non po-teft,quomodo igitur inde potell pofterius extrur?nbsp;Denique Turrianus fua deliria ipfe euertit. Nam flnbsp;Pctrusfuic origo vnitatis Ecclefîç,princeps amp; caput eiusquiaillud meruit (vt fomniando Turri»-nus ait) Ergo id vitra Petrum non progreditsr:nbsp;quia meritum Petri non eft meritum eiusfuctef-foris ; amp; fatis omnes vident quàm longé dißentnbsp;Rom.Pontifices à virtutibus Petri. Sed dc bis fatis. Omitto enim iadantiam Turrjani puerilemnbsp;qua ad finem librifui vtitur,exquoapp3r£C eumnbsp;hancarroganciam indchaufilfe, qubdfcr.'ptano-ftra Pontificiisinterdida fint. Deus auteffl ip*®nbsp;iudex eftnoftrarum controuerfiarum caioscaulanbsp;agicur. Cçterdni Turrianus nihil ad Su.mmam nec |
pr i or is nee pofterioris difputationis noftrç vnqua quiequam rcfpódit : vc necad alia pleraque argumenta noftra. Sed de refponfionibus noftris ad i-pfam fcriptorum noftrorutn infpeélionem legiti-mamprouoco.
Hsec hibui, quaead tertium Turriani librum Bipartitum.Item ad eum librum quem poftremumnbsp;ediditj amp; qué Jva-aTmnMti inferipfit, quantum respoltulare vifa eftjrefponderéjidqucadebnbsp;vcleftoribusadca qui difputauimusfacilioradi-tus pateret. Quanti autem ponderis noftra hçc re-fponfio efle debeatj ad eos i eferogt;qui facrofanólönbsp;Dei verbum humanisfomniispraeferunt.An verbnbsp;Turtiano melius noftro.filentio confultum effenbsp;poflit,ipfc viderit. Cercè nolumus nobis amp; priua-tacquictijnoftro filencio confuleregt;fi quantulul-cunque eft nofter hiclabor poflit vlla ratione Ec-
clefix Dei feruire, cui iam prideinfumusconfc' crati. Ad extrcmumgt;ne plané te,qui nos neglexe-risjà nobis negleftum effe conquerare.te appellogt;nbsp;F.Turriane,amp; obteftorj pet facrum lefu Chriftinbsp;nomen,quod vos recentiores Monachi perperananbsp;8e falsb prxrexitiS) 8e ad quod ipfx inferorü pote-ttates cócremifcunt: exurge tandem èfomnoillQnbsp;Pontificio, lucémque Euangelicam tibi oblatan»nbsp;intuere:8e qux nos animo pacato refpondimus,eanbsp;pacato item ac traquillo animo perlege : nc te velnbsp;amortui Pontificis, vel odium noftrijvel vlla alianbsp;animi perturbatio impediat, qub minus veritatemnbsp;médaciis omnibus anteponas. Quod ft feceris, 8cnbsp;tune demü tibi prxclarè confukü critj 8e (vchancnbsp;noftramrefpófionem Auguftinus fuis verbis can- ContrnJuUä.nbsp;éludât) quum animofitatem, qua teneris» vicexisgt;nbsp;tune veritatem poteris tenere,qua vinceris.
ILLVSTRI ET MAGNIFICO DO. M 1 M o D. STANISLAO COmITI A GORKA,nbsp;PalatinoPofnanienfbcapitaneoBufcenfb Kolenfiamp;VC-ccnf],amp;Orthodoxarum Ecclefiarum in Polonianbsp;Maiorefummo fautoriamp;protcótori. S.
E C fatiariimpudcntia,necinfipientiareplerïpoteft;inquitE-Cfl»tr4Af4f-
-j ’.vi piphaniustquod quam verum fit, perfpicuura effe poteft,ex re-i^^*“”-centioribusiftisMonachis,quiiamfæpenumerodeEcclefiadi-W iputantes, amp; ab Ecclefiæ Reformats doóloribus refutati, ean-demnihilominus quæftioncm,totidem propemoduraverbis, quotidiereponunt.Nobis verb minime tacendum effearbitra-mur.vtquam latiare nonpoffuraus,faltemrefutemus impudentiam: ScitaMo-naehalis infipientia,quç repleri non poteft, ante omnium oculos conftituta,ma-gis magifque redarguatur. Itaquequum ad nos perueniffent Affertiones de Ec-clefia,propofitxPofnanix aMonachis nouæ Sodalitatis,in quibus illa ipfaargu-mentarepetuntur, qux iampridem ab aliquot aliis eiufdem Sodalitatis Mona-chisfuêre noftris Ecclefiis obie^la,ad qux ipfietiamante aliquot annos refpon-dimus: rogarunt nos nonnulliTheologix ftudiofi,vcrefpófioncm illam noftramnbsp;ad has quoque Affertiones accoramodaremus.Eorum ftudiaquum nobis propo-fituin fit,provirili parte,adiuuarc;noftramhancoperam,quantulacunque eft; il-lisdenegarcnonpotuimus:ac propterca ipfarum Affertionum waAvoii’confe-cimus-.tum vt ea ratione facilius intclligatur,ecquara vim habcantMonachorumnbsp;arguraenta-.tum vt adolcfcentes rerumfacrarum ftudiofi hanc ipfam methodumnbsp;(fiquidemilliscomoda videbitur)adhibeant ad difcutiendas,refellendafqueMo-nachaleseiufmodiThefes, quibus identidem proponendis recentiores ifti Monachi maximopere dcledantur. H v n c autem libcllum noftrum, llluftris amp;nbsp;Magnifiée Domine, vttuçD.offerremus, fecit cûmfumma illa tua pietasatquenbsp;humanitas,tum q? illi ditioni in qua audioMonachos iftos Affertores nunc com-morari,TuaD.prxfeä;aeft;. Equidem non dubito,quin pro fingulatibus illis do-nis quibus tc Deus cxornauit,nobis etiam tacentibus, facile ipfe difpicias, quanto in errorc verfentur ij qui veramEcclefiam rebus externis metiuntur; fed cumnbsp;laboremqui rudiorumcaufa fufeeptus eft,Tux D.non ingratumeffc fperoßcnbsp;confido.Atque vtinam tantifiatab iftisMonachisveftraauthoritas,vt deincepsnbsp;in feribendo à malcdidis abftineant,üs prxfertim quibus non verentur profein-dçrç fœliciffimam D. Lutheri memoriam, quem illi in fuis Affertionibus fuper-AA ii
-ocr page 860-832- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REFVTATIO
biflimumbipedum (hçcenim funteorum verba) maledice ac contum,eliofe appellant.Nec enimveritatiscognitio raalcdidis, fed potiùs Scripturæ firmamen-tis comparari debet. At nos,vt non plane dilîimulauimus eorum malediccntiam, ita conuitiis certàre noluimus, ne extra câcellos Theologicæ difputationis vaga-ri amp; iftorum Monachorura fimiles elfe videremur.Quaraobrem Illuftris Sâ Magnifiée Domine,Peto à tua D.vt banc Monachaliiim aflertionura refutationeranbsp;ipfîoblatam,profuahumanitate æquoanimo recipiat: ôôdodrinamveritatis,nbsp;quam nos aflerimus.magis ac magis ampleôtatur,cuius columnam amp; ftabilimcn-tum ApoftolusEcclefiameffedixit:non eamcertè quæ variis hominumcom-mentis ac mendaciis addiôta cft:fed quç fidem fuam è Sacris literis,hoc eft,ex fo-lo ipfîus vcritatisfacrariodepromit. Deus Opt.Max.Tuam D.fuo Spirituregatnbsp;amp; incolumem diutiflimè conleruet. Ex mufieonoftro die x v i. Martij. Annonbsp;Domini m. d. lxxxiii.
Tuæ D. obferuantiflîmus, A. Sadeel.
|
Thesis I. filMem ommum-gt; interfît, Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;penes ques fît Ecclefîa à Christi,intelligere,PatrnnLj ; iorùm^ue àocentmmnmenta, fier arum literarum volumina demon^anlL,,in qui-bus tam honorifîca vbique eiufîdemfît mentio, vt a £ƒ/)«ƒ!.13fîapeChrifii Corpus,^nonnumqHam^onfi,^inter-dum etiamcolumna firmameutum^veritatisnbsp;appelietur: qutn ettam altcubt tantum etaem trt-
b i.Cor.ii.i. diat:^ qui vero non audiat pro Ethnico habeatur £fîgt;ef.g.i6.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minime mirumfît non mo~ c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Catholicos,quiinEcclefîa,fîcutetiam infîeri- Ó i.uc.io.i6.pturarüpofîejfîoneiampridem praferipferunt,fîbi c Mat.liay. Ecclefîa nomen authoritatem vfîirpare^fede-
vere Chri^ltanitatis nihil prater ip firn nudum gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(p“inane nomeretinent.Hocfine lEertullianite- ira Marcior.e paribus accidifii legimus. Faciuntfiiuos ôquot; fefia, d unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arcionita. Latia- ins ht c\o‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoqueferibit fîngulos quôfique cœtus hare- ticorum fî potiffimum ChriSltanos, fiam efîe Catholicam êcclefiam opinâtes. Et ante sum C'^-i Efi^.adluptianust De Elouatiano memoria prodidit.quodnbsp;laiau.mptin. morefimiarumÇqua quumhominesnon fimt,homines imitantur)quum ipfî in Ecclefîa nonejjet,imonbsp;Scclefîa elr religionis acerrimus holHs,hoc tarnennbsp;fîbi vendicabat, vt apudfî Ecclefîam effe diceret.nbsp;naEcllef^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AugulUnus ^,de jdpoHolicis n.fojiinit. ' Eernardus, ’ de omnibus in vniuerfitm hareticis l-zirlib.de fa- renaus:'^antiquifi.authorficriptureliquit.Tffofiris flarfits C.J4. aiitem téporibus rem itafî habere,videmtts e-s“nbsp;I ó'erm.efi.i» dolemus, quibusnon iam vna aut altera hareti-Li.ti.dotranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fismilia,fed tot^fella inter fe de religione yaleiitiiiiim. pif^ttantes,quot nunquam pofihominum memo-rtam e.xtiterüt,Eccleßam fîbi fingulapertinacißi-me vendicant, in qua tamen eos opinionefitUi, n Efi^iad adveram£cclefîamper(inere,fed,vtde Elo-Syntfruiianii »atianis quot; Tacianus loquitur, ad infolentem ali-quam portiunculam tuber que coUellum,zlf à reli-qua corpore fîparatum, nobis in animo eft inpra-fenti diffutatione, quantum confueta Ehefitimnbsp;breuitas patietur,demonsirars. |
ANALYSIS ET REFV- TATIO ASSERT I ONVM de Chrifti in terris Ecclefia, quænam amp;penesnbsp;quosexiftatj propofitarum incollegioPofna-nienû à Monachis noux Sodalitatis. C A P V T I. t/inalyfîs prafittionis differ torts, E hefl. QVxritur, quxnam amp; penesquos fit Ecclefi* Chrifti :qux in Scripturadicitur corpusît t A 1,^ A fponfaChrifti,columna Se firmamentum veritath» i.j'ii»'!' quam qui audit, Chriftum audit,qui verb non aæ gt;'’'3nbsp;dit,pro Ethnico habenduseft:amp;quam non modonbsp;Catholicijfed etiam hxretici fibi vcndicare foUt-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. vx patet ex vcteriim Doftorum fcriptis.Nobis au-tem in animo eft demonrtrare, Proteßätesad ve-ram Ecclefiam non pertinere. EIVSDEM REEVTATIO. IN hac Prxfatione voluit Aflertor proponerc li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totius huiufee difputationis. Quuffl autemEcclefix nomen non folilm Orthodoxi vcndicare, verumetiam hxretici fibi arrogarc foieant (cuius rei multas affert probationes, atqu®nbsp;vtitur inrenondubiateftibusnonneceffariisj*nbsp;eft ex eorum numero qui dicebant -nnbsp;ifyv tós-wDzou'fwOtt) veram Chrifti Ecclefiam nobisnbsp;ita defcribit, vt ea fit Ecclefia Chrifti qux diciturnbsp;in Seriptura, Corpus Chrifti,Sponfa Chriftij Columna amp; firmamentum veritatis, quam qui audihnbsp;Chriftum audit, qui no audit,pro Ethnico haben-dus eft. Hîcautemnon poffumnon admirari vu”nbsp;ipfius veritatisjqux tanta eft,vt fxpe cogat aduer-nbsp;nbsp;nbsp;? farios, nihil tale cogitantes, id affirmare maxime? quod maxime negate volunt.Nam quumverauinbsp;Dei Ecclefiam expuritate doftrinxamp;ex Sctipquot;nbsp;tura dignofeendara efte dicimusfinfurguntPon-tificij, amp; Ecclefiam nobis ex fymbolisvifibibbnnbsp;amp;externisdifcerncndam efte contendunt:atqnenbsp;in hoc vno cardine tota hxc Aftertorisdifput’O®nbsp;vertitur; vt ex fcquentibus fiet manifeftum-At nnbsp;ipfe in hac prxfatione cogitur earn demii flatuerÇnbsp;veram Ecclefiam, quxex verbo Dei dignofci ponbsp;teft:atquehocillud eft quod a^rm iincSjamp;q*'^^nbsp;ifte Alfertor centiesin lequcntibusnegaturu’enbsp;lam fi vera Ecclefia eft cor pusCfii ifti,v cnbsp;enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitstu A, A, |
vitam 'giturhaurit ab vno Chrifto; Si eft Sponfa Chrifti, vocem igitur foliusfponfî audit:fi eftfir-iramentd veritatis,reiicic igitur errorcs, Sccom-pleditut ea quz funt veræ dodrinæconfenunea: inbsp;qui quidem omnia ad veritaté dogrnatum perti- inbsp;Affertor, difputationes de ]nbsp;Eccleua toties àvobisrepetitæ? Semel nobis pro- ]nbsp;bate, ilia dogmata qux Romana Ecdefiaprofite-tutjhibere fundamentum in Scriptura: ac turn nenbsp;vnum quidem verbum vobifeum commutabimus.nbsp;Vos autem,prxtermilfa quæftione dedogmatibusnbsp;8c capitibus fidei inter nos controuerfis, vnam denbsp;Ecclefia quæftionem proponitis: vnamhanevr-getis. Atenim ex hactua prxfatione ita ratioci-nor. Veftrx Ecdeftæ dogmataautfunt confenta-ncaScriptutXjautnó funt Si non funtjveftra igitur Ecclefia non eft Ecclefia Chriftij ex tua prsefa-tione. Si funt, hoc verb docete: actum viceritis.nbsp;Nâ perinde facitis, vt fiquis de hxreditatis inre cunbsp;alio contenderetj ac magna vocis contetione per-pcnio clamaret, fe hxredem effcj tabulas autemnbsp;nudqui txhiberet. Quin tu,fihæreses, proferta-bulas-.ac turn te gerepro hxtede. A tabulis igitur,nbsp;hoceftjà Sacris literis initium faciendum eft; amp;nbsp;difp'ciendum, vtriim Ecclcfix Roman« dogmata cum Scriptura conueniant.
Strlpti» Porrb dum nobis aperis Scriptura: fontes , ex ’‘»wiiomnei quibus Ecclefiam defcribis; ipfos fuis locis nonnbsp;feaccomnw fatis appofitc vfurpas. Nam effe corpus, 8c fpon-«icitmiit. fam Cbrifti; 8c effefirmamentum veritatis;illagt;in-quam,pertinent ad Ecclefiam vniuerfam,quamnbsp;' Maiotes nottri Caiholicam dixerunt. Hxc autemnbsp;Chrifti verba,^i VOS audit,me audit, referuntur adnbsp;miniftrosEuangelicx prçdicationis.Denique verba hxcChtifti;'2)ic£ccZe})lt;e;ij»i Ecclefiam ntmaudicrit,nbsp;fittibitannuam Etb«icgt;M egt; pMfc^(ClI7^a^,deEcclefiafti-« difciplina in fingulis Ecclefiis obfetuanda in-telligendafunt.Itaquequum Effein Ecclefia Ca-tholica,8c Effe partem EcclefixCarholicæ nonnbsp;idem fint, at que Effe Ecclefiam Catholicam ; fe-quitur,u«ni» iftui tuum non effe oizjsîoir. Atquenbsp;Vt illud magis fentias ; ecce, arma ilia qux fum-pfiftiaduerfus ProteftanteSîtibi de manibus ex-torqueo,ac tuo te gladio ita iuguio.
Ecclefiaqux dicitur in Scriptura corpus, 8c, fponfa Chrifti, columna 8c firmamentu veritatisnbsp;(ita proponente Affertore) eft ChriftiEcclefia.
Ecclefia Romana nec eft corpus Chrifti (quip-pe qux folum Chriftu caput non agnofcit)nec eft fponfa Chrifti (quippe qux folius Chrifti voceranbsp;non audit, fed humanis decretis addiéta eft) necnbsp;eft columna 8c ftrmamentum veritatis ( quippenbsp;qux vatiishominum errotibus Sc commentisad-hxret.)
QuarcEcckfiaRomana non eft Chrifti Ecclefia. Negasaffumptionemhuiusar gumenti? Ergo ab his capitibus exordiri difpuiationemoportuit.
ASSERTIONVM posna N. «55
nobis commune numquam euincetis. Etenim Vfla cûm veteribus Orthodoxis damnamus omnes,nbsp;quorum dodtrina cuih Apoftolica comparata, ex tëUa ex tffi-diuerfitate 8c contrarietate fuapronunciabat,nc- rumfinptH.nbsp;que Apoftoli alicuiusauthoris effe neque Apofto-lici:(inquitTertullianusiqui eosetiam vocatScri-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'*7
pturarum lucifug .s) qui quum non eundem cum OrthodoxisDeum Pattern, nec eundem Filiumnbsp;Chriftumdevirginc Maria natumagnofcerenc,ni-hil erat apud illos nifi perfidiaj blafphemia 8c con-tentio, fandhtatis 8c veritatis inimica (inquit Cy-prianus) vt qui ea qux proponebat non Scripturis De vn'a.Ee.nbsp;Sand'tisjfed fuis contentionibus perfuadere cona- def.c.n.nbsp;natentur (inquit Auguftinus) qui quum Scriptu-ris arguerentur, ipfas Scripturas accufabant, quafilnbsp;no redïè haberét nec effent ex authoritate, nequenbsp;poffetexiis inueniri veritas ab his qui nefeirentnbsp;Traditioncm (inquit Irenxus.) Qux omniaiudi-centpij Icdtorcs quam perperam Affertor in nos Cun/eg»«»«nbsp;accommodauerit: qui fi velit hoc modo ratioci- ^ßertoris innbsp;nari: Veteres Orthodoxi refutarunt vetereshx.nbsp;reticos fibi nomen Ecclefix falsb ttibuentes; Ergonbsp;Proteftantes funt hxretici, amp; fibi nomen Ecclefiç j. i r •nbsp;falsb tribuunt: certè ptOponit conclnfionemfuonbsp;illo Pofnanienfi collegio digniflfimam.
,THES1S It QVod vt commodtusfiat, ab ettuprima inPiitunbsp;tione ordiamur.^uatenns ea probe perßeilanbsp;çfi' exploratayminore negotie cittera,e^H£ de eadetanbsp;in dititnis Uteris continentur,inteUigamMi.Eccleßttnbsp;igitttrprinciptii origoßcundicm varias rationes,nbsp;ad diuerß etian tempora reßrri potefi. Si enimnbsp;eandem vt vniuerÇitatem dicttfidelium,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullis
ßcrificiis, above externa cultu fidemprodiderit, conßderemus,ab ipßs humanigeneris communibutnbsp;pareattbm. Adamo nimirum Eua cü doSliffimo .nbsp;Anguß. ® initium eins fitciemtfs.ßn vero de eadem a In Pfalaisnbsp;agamfts, vt interna huiefidei (fi- charitati externa coc.is.infint.nbsp;^uadamßgna adhibuerit,eiMs origine cum eodemnbsp;Augufi. altis non infirioris nota authoribus,’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P/i*4x
commodius ad zAbelem refiremw. vte^ui primus frin7^ ßgno ejuodam vißbtU oblatione nimirumfruPtuum Ser.de lacobnbsp;terra grata in primis eßquot; accepta Deo, animumnbsp;' quafifuum tePtatum poiteris effecit. Sin deniauenbsp;J h , r J * rl nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ mtl.t.w cäf.
de Eccleßa vt ad noui testamentt sratum perttnet nbsp;nbsp;nbsp;medium
lo^uamur: eandem a primis credentihw vel po- ^mob.in Pfi tiiis ab ApoPlolis tn die PentecoPles ianv, igne nX. Gregor,nbsp;cabtus mißb diuini Spiritus in fide roboratis ® (ß- Hom.ä.inS-confirrnatis ordiemur: ^od Diuus AuguPtinusnbsp;non ßmel inßtnuauit.An autem legalium tum vßts i» pfal.^t.nbsp;mortifirus eße cœperit ,fubtilius inuePUgare,non dreamed,nbsp;efi huius loci, ne^uevna omnium ea de reßenten- inEpl.-vs’-tia patrum fuit.
THESIS III.
vtvbi veïinvosifta falsb diciveleife verapro-
l'» itJbafi'etisquxnobisattribuitisjtumdemumcófcn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n E
0„j'’ ^^igt;- tante 8c kJ* tç^ttov TwJ^iat Eccleftam non penes 'T Llud autem certum ac indubitatttm-) efi,lt;juo- r KÏ?' lt; nos fed penes vos effe conduderetis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ycumi^ue tempore Sccleßa ChriSîi, f de ea enim q
¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra Ectle-
I z. I ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ¦ • ¦ J’“quot;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘i*
cum^ue tempore c ccießa Christi^ (deeaentm inprafentia a^imtu) perfi£ie conH^ituta ,ac Lexnbsp;quam tibi videtis aduerfus nos inftruxiffe,nihil eiu/demmortalibtu promul^ata efi, nemtnt fi.lu-noslxdit; imo ne ad nos fpeftat quidem. Repre- temextra eandemvn:jMamobti!tße,necobtingerenbsp;endunt enim Veteres illi hxreticos per^peram alMuandopoireiadeOtVtqM abeaexulet ,iamornbsp;Srquot;'’quot;'• quot;11 f'ænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem certam exttthnque eom^itatum fibi habeat.
fiSquot;^,’ nbsp;nbsp;nbsp;vtquot;'’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TJoaueemmextraCorpHt Christ i(c^uo nomine
nmues,qurnccin Eilium DeinobisinEuangcho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ¦ S • • i. ¦ ¦ n xfEbktfiii.
exhibitum credebanf. nec libres Canonicos,ita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.
vtidecetirecipiebâf.quosquidéomnesitidcmde- po^eß habertffiiritttsChrifn.i^JßMH aute^ jpirttti i.cor.ix. xy. 'eftamur,84quibufcii,vtcumaliisjnultis feu vete- Chrtßt non habet, htc nonefleius. ï^e^ueetiam ^RQm.i.3.nbsp;“bus feu recentiotibus hxteticis quicquam effc extM arcamficum\c}ttA D. Petrus Ecclefiam a- r.Prt.j.io.
AA nj
nos fed penes vos effe conduderetis.
*'«lt;1;.'’Porrb maena ilia veterum Dodorum acies I ........
noslædif. imbnead nos fpedatqaidem. Repre-
Kendunt enim Veteies iÜi hxreticos peroeVam '7.....1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
fibi nomv Ecdeamp;x tnbuentcs-, cuiuGivodi fSetunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab ea exalet, ta mor
R E t V T a T I O
a Devnit te contulitfaltttem adeptut efttin Ecdefiie pofi lt;Jftàm/ententiaflurima^Cyprianiti^^u^ufl-inftsnbsp;frincif. ‘^Gre^oriM aliiijue patres doBißime di/feruerunt.nbsp;b In, efinola Sx ejuibtis Uijuidopatetf^uid de hareticisfentien.nbsp;^o.infine. dumßt,i^uosextra £ccleßaejjeip(iraboladereti,d.nbsp;rai c ù dreit multttudine pifiium feindebatur : çfiquot; il-ned 'inm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofitolt, Circa fidem naufragauerunt, (fiquot;
àLuc.^.6. deniijuepulcherrimailla lehatmisi fententia: £x c i.ri.i.ip. nobssprodterunt,ßdnonerantexnobis,clarißimenbsp;f ^'Dh.z.iÿ.
CAPVT IL ^nal^fisT hef.z.^ 3.
cXJfertorfro -pCclefia, vtfignificat vniuerfitatem fidelium fouie -vnnns J_,qu3e nullis facrificiis externôquc cultu fidemnbsp;ep^tnes £c-pjodidit gt; ab Adamo initium habet : vt autem fi-fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnificateam vniuerfitatem fidelium quæ internæ
fidei 8c charitatis externa quaedam figna adhibuit, eiusinitiumadAbclemreferendum cft:Siloqui-mur de Ecclefia vtad Noui Teftaméti ftatum per-tinet, earn à primis credentibus, vel potius ab A-poftolisin diePentecoftes à Spiritu fanâo robo-ratis,ordiemur. Quocunque autem tempore Ecclefia C hrifti de qua nunc agimus perfeâè confli-tuta fit, cettum eft extra Ecclefiam Chrifti nemi-ni vnquamfalutemcontigifte: quippe quæ fit corpus Chrifti , 8e qua cum area Noe Petrus aptiftimènbsp;comparauit.
Ergo hæreticis fpes falutis nulla efle poteft extra Ecclefiam conftitutis. Id quod patet ex parabola retis,quod præ multitudine pifeium feinde-batur. Item, ex his verbis : Circa fidem naufragauerunt :Item,exhoc loco Iohannis : Ex nobis pro-dierunt,fednon erant ex nobis ; Is quiSpiritum Chrifti non habec,is non eft eius.
EARVNDEM REFVTATIO,
TAmetfi quæ concludit Aflertor de hæretico-rum exitio nihil ad nos pertinent; quia tarnen totum hoc argumentum featet erroribus, nobis il-lud etiam excutiendum eft. Pollcaquam præfa-tus eft , non modbOrthodoxos,fed Schærcticosnbsp;ipfius Ecclefiæ nomine gloriari:ac fibi in animonbsp;efle dixit demonftrare,Proteftantes ad veramEc-5dn/n«rcé/e ciefiam non pettinere,fuamillam demonftratio-quam nobispollicitus eft, aufpicaturab ori-r, gine Ecclefiæ: de qua tarnen quum varie Sctitu-¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ banter loquatur, infirma profedb iacitiftius de-
_ monftrationis fundamenta. Atenim,vt v era Eccle-.. fia à falfa difcerneretur,8c,fublatisfallaciis ofM-fu/iiif, vera Ecclefia omnibus pateretiopcræpre-tium fuit initio veram Ecclefiam definite, exlcgi-bus^oTTOUîTitiAii«, 8c feientiæ diflerendi, quam noui ifti Academici fibi propemodumfolisvcndi-can t. Nofter autem Aflertor varias tantum profertnbsp;origines Ecclefiæ : nec Chriftianam Ecclefiam, denbsp;qua tarnen fe difputaturum efl'eprofitetur,vfquamnbsp;definit: quod dilferendigenus,8cnouum cft:8cnbsp;(quod Aflertoris totiufque collegijPofnanienfisnbsp;pace diólum velim) «tVoiAuTrii. Quum autem fi-difputationis labyrinthum fitingrelfusjinirum nonbsp;eft eum dubium amp; incertum perpetub vagari, vtnbsp;in fequentibus videbimus, Sit igitur hie primusnbsp;errornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sAê;-;^u,3deóque ipfius
jfo/TJU TTJuAlCir.
Alter hie eft error, quod vnius eiufdémque rei varias profertorigines. Nam vnius Sc eiufdem reinbsp;vnum 8cidemprincipiumconftituendum eft: va-rictasautem externi flatus, non eftorigoipfius
rei ; neque funt externa accidentia cum ipfaiei fubftantia confundenda. Quare fiEccIefiam V'nbsp;nam effecredimus ( vt proficcmurinSymbolo)v- tt»-num quoque eius initium ftatuendum eft,nön plu-ra; nee variât difpofitiones Ecclefiæ,tum fub Vete-rijtum fub nouo T eftamentojmukas aut varias Ec-clcfias effecerunt.
Tertius error in eo pofitus eft, qubd nimis pri-cifèafferic Adamum ita credidiffe vtfidemfuam nullo externo cultu prodiderit. Licet enim primanbsp;facrificij amp; oblationis mentio fiat in Abelis amp; Cai-nihittoriafid quod Veteres,quosAflertorcitauit»nbsp;intellexerunt) tarnen inde facile colligi poteft, A-damum externo pietatis cultu minimè caruilfe, vtnbsp;qui liberos docuerit externes illos facrificij amp; oblationis ritus, quorum ibi fit mentio. Nee fumne-fciusquofdamexVeteribns exiftimaffe, Abelem,nbsp;fola confeientia duce, facrificium obtulifle Domino : fed Adamum non fuiffe ilia ipfa confeientianbsp;pratditum, nee verum eft, nee verifimile ; 8c gra-uiflîmç funt eorum rationes qui aliter cenfent:a-dcóque qui funt inHebraicisliteris exercitati, vr-gent verbum Adducendi, quod illic vfurpatur:nbsp;qua de replura nune dicere nó eft huius loei. Hoenbsp;tantum quatro ab Aflertore : quum Adamus diunbsp;multumquepoft mortem Abelis vixerit,ad quam-nam Ecclefiam exiftimettum Adamu pertinuiffe.
Quartus error bic eft, qubd non fatis conftitu-tum habcat ecquónam tempore Ecclefia Chriftia-na initium habuerit, 8e, an cœperit à primis cre-dentibus ,an verb à die Pentecoftes, quod tarnen pofterius ait fc malle. Atqui hçc dubitatio eft,nonnbsp;Alfertio : ac propterea nulla inde effici poteft De-monftratio. Ne c fatis ifte videt in quos fe laqueosnbsp;induat. Nam fi Chriftiana Ecclefia tune demumnbsp;originem habuit, quum Spiritus fanftus defcenditnbsp;fuper Apoftolos die Pentecoftes ; ergo ante ilium diem ipfi etiam ApoftoliadEcclefiamChri-ftianamnonpertinebant. Itcm,qui baptizati funtnbsp;ab Aportolis ante ilium diem, non erant de Chriftiana Ecclefia, Etrurfus, Sacra illaCœna quamnbsp;Dominus ipfc cum Apoftolis celebrauit, non eratnbsp;ad Chriftianam Ecclefiam referenda, ac proindenbsp;fuit tempus quum Baptifmus 8i Sacra cœna ad a-liam quam ad Chriftianam Ecclefiam fpedarenf.nbsp;quç omnia nofter hicAlfertor apud fe reputabit,vcnbsp;videat, fatif-nereólè ScTheologicealferi poftint.
Quintus hie eft error qubd fecum ipfepugnat in poftrema parte Anteccdentis. Nam fi extra Ecclefiam Chrifti ncrainivnquam faluscontigit ,fc-quitur, Adamum, Abelem, amp; pios maioresquinbsp;anteChriftum exhibitum vixerunt 8c de quorumnbsp;falute non dubitamus,non fuiffe in Ecclefia Chti-ftiana-.ac proinde Aflertoremfruftralaboraffeinnbsp;vatiisEcclefiçinitiisrccenfcndis. Rurfus,quia di-xit,earn Ecclefiam quçcœpitab Adamo,folain-f*!'’^nbsp;teriore fide 8c charitate conftitifle fine vllis exter-nis ritibus :fi itaeft,inde colligo,aliquam Ecclefiam Chriftianam profefri pofte externis ritibusnbsp;non aftriflam, quod quàm alienumfitab Alferto-risptopofitopoftea videbimus.
Quod citât Aflertor ex Luca de capturapifeiû» quae tanta fuit vt rete difrumperetur, 8c de hçreti-cisintelligit,non conuenit iftarum Thefîumin-^„,»(»r’*nbsp;feriptioni. Nec enim AlTertiones Théologie?yir«***nbsp;fieri debentexallegoriis. Quarc nosallegoricumnbsp;hoc argumentum in caput Afliertoris reüciamusnbsp;hoc modo.
Sirete quod difrumpebatur fignificabat futures hæreticos qui Ecclefiam difrumperent ( vtaicAl'nbsp;fertor «i?A»^5j;ult;4v@-.)Ergo faKum eft qiiodillei-pfe Aftertor paulb poft dicit, MuUituJinem ellenbsp;vnai”
£rrores fumerions arg. rc-cctifentur.
^fivtorEc __________ _______-------------
clefhi de qva neDefinitione tanquamfineveritatisfilo,inhunc dijfcriltton ite - -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;.... -
finit.
Vnam ex verisnotisEcclefiæ,amp;hçreticosab ip fa i paucitate redargui: quandoquidem rete prx multi- ,nbsp;tudine difrumpebatur.
THESIS II 11.
mAgis mïrunium efi “ ^uofdam his no-tempBribw exi^ere, e/ui jitheorum more,àtffenfiBnum,^ii£. obfidem ftiJlipinntMr.^nul-^•«¦755. er Um partem curant alios ^ui •vnicui^ue faluternnbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbitrantur (Donatiflarum ejuorum-
''•'X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Symbolum jipoflolorum credtt,cui
wi demum etiam perniciofi fePla adhareat: ‘ful ithm. altos âeni^ue^tjuiomnibits prolixe beatamvitamnbsp;pollicentur,^ui in nefcio ^uo perfidia fundamentonbsp;’’¦'Miet, conueniunt: flue ij Lutherum flue Zuingliwn, fine alium ^uempiam harefiarcham vt ducem atq^nbsp;prtncipem fiejuantur, çpj- in ^auifitmis adeoyuenbsp;pracipuis Ch^tPiiana religionis capitibus dißi-deant.
THESIS V.
QViomnes ^uam toto,ejuod aiuntfCalo aber-rentyt^uis non videtjnifi ^ui omnin» nthil vi det? yjam in primis iisi^ui nihil omnino penfi.eyuidnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credant,habent,iju£nam filutis Pßes, affulgere po-
^'^¦rt.9. teft? CumApofiolM dicatfi Oportereaccedentem (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Tyeum credere ^uodfit,nbsp;nbsp;nbsp;^uod imyuirentibus
feremuneratorfit. Etrufiim^i^'luFlfficatosexfidey pacern habere ad T^eum ^per Dominum no flrumnbsp;lefitm ChriPtum iubeat: periyuem habemus accefinbsp;fiim perfidem ingratiam tflarn, in quafiamtunbsp;gloriamurin fie Filterum Dei. iQui igiturin Chrinbsp;ffirellamfidemquafitn vnicam filutisziiam nonnbsp;ambulat,,ad aternamfielicitatempertingere nonponbsp;ter ft. latn vero qui fibi Symbolum crederefitisnbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbitrantur, minus qiiidem,quamfiuperiores,,
cniitZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttmen : cum (vt relie attDiuus jiugtifii-
jj »«I J (fieripo/fit,vthomo mtegra verba teneat Î- P'ymboli, tamen non relie credàt,, fiue de ipfitnbsp;Trinirate,fiae aliqwd altud. quod idem D.^ Cy-rillusfirtbens ad Neftorium clarius explicat.Hucnbsp;etiam accedit : quod fi vera hisc portentofi optnionbsp;effet, nihil Ecclefia authoritas vfique adeo a Chri-ffocommendata, nihil Apofiolorum conflitutiones,nbsp;nthil Patrum fianlltones,nthil deniqueconciliorumnbsp;ducreta haberentponderis aut momenti.
THESIS VI.
S Ed illos,qui omnibus huius temporis hareticis (ßlü Anabaptilîü exceptés quos iànaticos i-pfi vocant)ad aternamfaelieitatem aditüfaciunt,nbsp;'•45. quo tandem loco ponemtu? cum ZpoSlolus h dicatnbsp;eorum quifialuantur,vnum effe Dominum, vnamnbsp;Fidem,vnum 'Baptifma effe debere, quorum nihilnbsp;inter illos repentur. N am Chrillus,qui Dominusnbsp;denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaÇo, ratione iis vnus exiUthcum Lu
J1'quot;quot;« tberani ' nonnulli omnipotenttam ilü quandam re-fP”^“ ^»manitatis, dum earn vbique fiatuunt, ei-trtbuunt : Caluinifia qt esteri omnes contra-â'é nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affluèrent: cum tiltprafintiam Chrtfit realem
'‘quot;'•’f 640, *”/àfill‘ffima Siichariftta concédant.hiperttnactfi-fidem autem fvtfilùm de ea luliificanseft,loquar)tnplu/quamfix.
Eapttfimum dentque lilt paruuhs Chrifitanorttmproltxe adeo (fi Itben-
''«fl..
ASSERTIONVM POSNAN. ^35 terlargMtury vt etiam nec dumrationis compotes, Phyficaloca-altu credere fiiteantur,hi autem vt minus neceffd-rium fipeifiuum iifidem adimunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clarîfice c.
T H E S I S V I I.
tamen omnia, ne quis fitndamento illi fiiOidequo needum quicquameertifiatuerenbsp;poffunt,minime repugnare caufitur, ac omnes mérita quiillis fi totos addtxerunt, fiilutem fier artnbsp;poffe,afferam vnius aut alteriui verba, vtrtufquenbsp;partis,quit, fyncere dum contra fi mutuo agunt, ePPnbsp;ex ammo profirunt, quanuis dum aduerfiis Catholicos decertant, hac omniaprudenter, vtillisnbsp;videtur.fid reuera impie diffimulant. Sic igiturnbsp;Petrus^ Martyr loquitur : Aeprimum improba-nbsp;nbsp;nbsp;pf/tfatlo-
musâtiquit,nouam quorundam opinionem, qui vt nelibri contra Ecclefia tranquillitati confitlere videantur,non fi- Stop. Kinton,nbsp;nepericulo amittenda veritatis inlUtutionis Cœ-na fiera affirmant controuerfiam Sacramentariam,nbsp;nthil articulés Ftdei autSymbolts derogare,^que-libetpoffe abfque fidei(fi filutis periculo , quamnbsp;velitample^fintentiam. iLonminusclar'e ^/in-dreas (^iJMufculus loquitur, dum Caluint dtfici- hJnproamionbsp;pulos cy- fiHatores impij atqueperniciefi dogmatic trfotationu opnbsp;propugnatores nommât. Lutherus autem clarißi-
' r Ér « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z» \ Z*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
ƒ jtt izrebcoXiUj^fiU/eirio cenjemfxx nbsp;nbsp;edunox ef
fi ab Ecclefia Dei, Zuinglianos amp; omnes Sacra- c roOT.7. in mentarios qui negant Corpus ey-Sanguinem Chri- leffnfinunbsp;fit ore carnali fimi in venerabili Eucharifiia. Eatnbsp;nunc igitur,ffg fi Catholicis minime infiùndamentonbsp;diffentire iallitent, efffibi inuicem fialutempolli- eütn a Ln-ceantui tanquam verts Ecclefia membris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thernnû,
no 66.(.V!.
C A P V T III. ^nalyfisThe/'.i^.lt;ÿ.6.'q.
¦XjEmoquiin Chrifti reftafidenon ambulatad X\( atternam felicitatem pertingere poterit.Quinbsp;njhil omnino penfi quid eredant habent:Itém-que ijquifibifymbolum credere fatis effe arbi-irantur : in Chrifti refta fide non ambulanc.(Naninbsp;fieri poteft vt quis teneat verba Symboli amp; tamen ^ffirtor'vernbsp;nonreôlècredat.) Quare hi ad çternam félicita-amp;o inuehiturnbsp;tem pertingere non poterunt.Non igitur audien- i» eos qui nonnbsp;di funt qui diffenfionum qua: ob fidem fufcipiun- ttirMt,re{pfanbsp;tur nullam partem curant,amp; omnibus vitam çter-nam pollicentur,fiue Lutherum jfiue Zuinglium, 5“*”quot;quot;nbsp;fiue alios herefiarchas feâctur,qui nec vnum Do-
‘ cj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. T 1 Meujiones.
minum,necvnam fidem,nec vnum Baptifmaha-bentj amp; in fidei fundamento diffentiunt.
EARVNDEM REFVTATIO.
MAiorem ita exponimusifi contumacia adfit amp;obftinatio. Cçterilm amp; nos deteftamur g^cutitur.nbsp;Atheos omnes amp; quotquot veram religionem cô-temnuntjnullâfuçfalutiscuram habentes. Sedexnbsp;quibufnam tandem legibusreôfè différend! confe-qui poffit} Lutherum amp; Zuinglium effe proptereanbsp;hçrefiarchas gt;autProteftantes effe hçreticos, quinbsp;CO ipfo non deftiterunt declarare amp; fuâ amp; aliorumnbsp;falutem fibi longé maximç cnie effe,quod cum fuinbsp;abnegatione gt; nihil Satänam amp; mundum reformi-dantesj Ecclcfiæ Romanç corruptelis amp; errori-bus renuntiarunt ? Sit igitur error non huiulcenbsp;tantum conclufionis fed amp; harum omnium Affer- tionum gene-tionum Pofnanienfium, Petitio principij. Nam taïu com-¦ perindedifferithic Affertor,ac fi planèiam an-error,nbsp;¦ tea oftendiffet proteftantes effe hçreticos; qua PttitioPfm-A A iiij ‘‘FJ:
-ocr page 864-156 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REFVTATIO
in re nec erudite diffetit, ncc verè ac Thcolo-OMnem mo gicèquicquamafferit. Exiftimamus igitur curan-^efuitacu das effe dilfenfiones de fidei capitibusexortasmi-rent Eccleße mirum vtjadhibito Dei verbo,placidétollantur, difrnfianes. non vtaugeantur,quod vospofterioresmonachinbsp;facitis: amp; quos vna hxc cura folicitos habetjVt nonbsp;uas quotidie diffenfionum faces per vniuetfumnbsp;terrarum orbem accendatis. Proptcrea,mi Affer-tor, ego viciflim alfero affirm óque, veftræ illi So-dalitati , cui nomen Societatis lefu imponitis,nbsp;nihil elfe cum focietate Icfu commune : nifi forte quis dicat , vos effe ludæ ifeariotx fimiles,nbsp;quifocietatem lefu prstexens, in ipfum lefum in-i'jfpoi»f»r furrexit. Vos enim à Pontifice códufti,eius turbçnbsp;tnfiripM fi- ypj jm-gj conftituitisjquæ fuftibus amp;armis Chri-cietasts tj» inmebrisfuis patientéinfeftatur.amp;fpcciofanbsp;^e’fi f^unt. veftraSf nihilominus blafphema inferiptione,nbsp;tanquam ofculo, veritatem Euangclicam, quantum in vobis eft, proditis. Et quia caput hoc lon-giorem refutation em non defiderat, fatis erit quçnbsp;hic Affertor propofuit, ea in ipfum regerere
omnino penfi quid credant habent, amp;
mo tius, id efi, in Eccleßa trant,nen tameH ev'gt;rgt;ts ingaudium intrarunt.
t:v.p.sis
HvÆc eadem dininara liter arum teiUmwta,
IX.
qui funt foJis SymboJi verbis contentijres ipfas in Syinbolo contentas accuratidsnó inuelligantes»nbsp;in Chrifti reóta fide non ambulant (vt Aflertornbsp;hïc propofuit. ') Ergo falfa funt illa omnia quxnbsp;Pontificij defideimpJicita,acpotiùsdefide Carbonaria, tradiderunt, cuiusimplicitæamp;perpicxænbsp;fidei hx partes funt in ptimis,Ecclefiam Dei ex re-rum externarum fpecie metirirquo fpeâat etiamnbsp;rota hxc propemodum Aflertoris difputatio.Im-mb impietatis magiftri funt lefuitat amp; cæteri An-tichriftianidoftoresleólionem Scripturarum vulnbsp;gari idiomate Jaicis interdicétes, Sraccuratioremnbsp;dodrinxRomanæinueftigationem damnantes.
Qubd attinecad Lutheri St Zuinglij difcepta-tionem, quia nobis eandem Aßeaor infra obii-cietjdifcutiemus cap.12.quam vim habeat h jc Poi) tißciorum argumentatio.
THESIS V 111.
'quot;.r z demnatos (ß proßius ad Ecclefiam indagan-
a
bK-yal Li..
Docl.fiici
art z.c.S. amp;
l.z.a.}.c.iS^.
ei CJdemnatos amp; projgt;iui ad Ecclejtam tndagan-d Jn cuirnnet. dam accedamui, einfijue partes accurati 'us intte caf.-j.Ejti.ai Ettgemus. E)e ijttibus idud inprimts ‘DoEloresornbsp;Xfb.cotteroit. thedoxi ßatuunt: Non fol'nmpradeßtnatos:fed
c
jH'aximum
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
f.Sef.T.'j.ar.z. pttemde reprohisfrrefntetiam audent à Cppr. fifi pMlchrènotatarancencilio L Conslantienfi dam-
amp; iti diuinü Uteris clarijfime refUitnr.
ƒ —. ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tud^rfjC mafttjt
i.Cor.i^. te te.
ï^.cirtame
iliiim.
k Serm.l.De
CDiiuerß^ne V.P.wli.
torn,10.
I Chryfeft. homd.i.M
Epz.ai
P.ioz.
etiam reprobos in Ecclefia contineri, contra Zli clephi, Hufr, Caluini fi d zfiEtartini Bucerinbsp;lircd mediu. inßnos opiniones,tßuorutemeritas,^uitampraci-
fii-
g Cafii.iC.
i ‘craLri^.quot; T^dm'o enim ludas malus erat,ac reprobus, vtpa.
cjua pro rtprohis Ecclefia inprendis attul^' ; . mrK,non ßlitm homines virtutepraditosfed etiamnbsp;mor thus prauos, atque fceleHos eiufdëepeftartehnbsp;(fy multo quidem magis omniït iadicio comprobat. cAtat.\,nbsp;xid quod etidinilitMumfrciftnii, parabola iUtinnbsp;ijnibai dtcttHr,^tn area triticit paleis operiri:^binbsp;figena mifa in mart,pipes codudt bonos tnalot: /„ ale^nbsp;in agro dominico z.iz.aniainueniri.^ ^uibuslecisnbsp;oltm adeb fatholicos conpaajfe Donatiilatnbsp;aiugup ^reprtvt ^ubßverterent planenefciret, i.;..:*''nbsp;ïifdem tß tpfe faptffirn'e vftts efi altbt, tfi ante pi»*nbsp;ettm Hteronymof^ efi Cypriantisg. In fpocalypfinbsp;^uoejtte £cclepatlegimns,i]Harum Angelos équot;nbsp;niHros Deus adpœnitentiâ admtffi criminis eohotnbsp;tatur.D.etidPaulus Galatas arguiterrore depra-tos,fi Corinthios imprimisgrauißime reprehëdit, ttsnbsp;^tiod contentiofi, optntonibus dediti, smulatores, pßnbsp;litigiofi epentydenit^ue ^ubdfceleripuerent, ^uodnbsp;gentibus ip/is trat execrabtle, quorum tarnen caenbsp;tum nonßlum Ecclefiam, pdßndamChrifiiSonbsp;cietatem (p agnofcit (fi pradicat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i f'.
razsis X.:
QnS ^Kod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S,rH4t,r
trem,aipiHo ofiendi i^uempiam contigit, ad ' Ecclefiam defirrtiu/fit? ^uodßneeMmabEecleßaßofquot;*'^^:nbsp;exulem,dr extorremnet^tta^uam eßeßtisdeclanbsp;rat. Omitto Patres,Clementem, h Origenem,Pnl c,,..!,).nbsp;gentium,altosz rjuorum pleriquehanctetrum tm j,nbsp;rem,infiorentiß.£cclefiaatate,in Donato amp;nbsp;cuncelltonibtss harbarU efi a^reilibus hominibusnbsp;damnaruivt,, adeo vtrnirandum fit, noErosEre^‘^^^ß,.gt;nbsp;teflantes ,lt;juamuis Donatifias neminatim e.venbsp;crentur, eorum tarnen harefin ampleEi, ac ptc- ffnbsp;catoresplane ab Ecclefia excludere. ^oddarenbsp;freit Phtltpput articulafeptimo, dumEcdeßam^^*Jß.^v,nbsp;Sandorum congregattonemfiatuit,(fitn9/4pdogànbsp;oplendit malos tantumnomine in£cclefia contint-ri, fi ucclefiam tantum rede credentes, efiiulhtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
conficere. Eacitfi idem Calutnus, 'Eucertnd EuUingerusra,lt;fi alij.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„j-
imoentmiuaaómainserat,acreprotgt;ttSfVtpi!i’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^inalyfisTh fS Q lO
tarnen ah^nädo deSccleßafatt, , allgu^indo fakde EcclcÜa. Paulus prxde-exduodectm vntte exttterit,(ß Epifiopititn Jßinatuserac.nec ramen femperfuictnembrum
^uu.ex duodecim vnus extiterit, fi Epifeopus in
'' Pfalmo nomtnetur: Paulus verbpradeflinatus yerx EccleRx. Item virgines tataxpoü mortem fi erat,nec tarnen veraEcclefiafimper membrum tantûmàSapientibusfeparatxfunt.Itemnon om-
ffi- um, in gaudium Domini intrarant, quanuiß eEent in domo eius. Adde parabolas de bonis 8c malfijf^^einbsp;pifeibus 8c de zizaniisSequxin Apocalypf di-juttsu^'^nbsp;cuntur de Eccleûis. Item qux dicuntur de GalatiSß^^fie.nbsp;SeCorinthiis errors depraaatis, quorum tarnen
I
Pfalmo nomtnetur: Paulus 'veropradedmatus
fiât, fiuamfitotis 'viribusoppugnaßefatetur,fid nes, ferai de guibus exeat parabola apudMatthtt'^^^squot; prtùslupus,deindeouisfivt ôyEugufi.priùsvasfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ “nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......
dtle,deinde aureu.vt Chryfifi.docetfiirgtnes etiâ turn demum t/bt dormierunt, hoc efi,pofi mortem,nbsp;quot;quot;fàtua à ßpientibus fiparata ßnt, fi firuiilli,
------ ^uibtsshomonobtlts abtenstn /o„uamregto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiam Sc fandbm Chriiîi fo;
m sttatt.zC. stem, tdefi, Chrtfiusanobtsaaccelesmigrans,bo- cietatemprxdicat. DenigueapudMatrhxumgui norum atißue dodrtnaßa adminifirationem com- fratrem oEendit ad Eccleßam dcfereadtis eû,acnbsp;a »esiy. f„fß(.^pffjfjfff^ffi^gfffß(,pgfgPlateipfius, fi in do- propterea non eïl extra Ecclefiam.
Ergo
•l
I
«I
Jl
« «Inbsp;'1nbsp;J
*
rf
I »
p
t
1-
gt;
Ir
i
ASSERTIONVM
^rgo iron folùm Elefti, verdmeüam reprobi in Ecclefu Gontinéturjquetnadmodum etiam Vete- jnbsp;les cenfuerunt.
EARVND. THES. REFVTATIO.
TJAbetjiniAffertorjRomana Ecclefia quod cibi fuceenfeatj qui vt probes Rotnanamnbsp;cffe Catholicatn Ecclefiatnj tam diligentetRepro-borum caufam agas, vt eos fcilicetjad Catholicamnbsp;Ecclefia pertinere nobisperfuadeas.Quid? tibinenbsp;videtur Ecclefia Romana ftare non poffe, nifi Reprobi ad Catholicam Ecclefiampertineant? Quianbsp;veto fufiùsànobis aduerfus Turrianum difputa-tum cft,ahReprobi fpeftent ad Ecclefiam Catholicam, nuc eade te piuca tantum dicemusjamp;qua-tenusifthxc tuaargumentatio videtur poftulare.nbsp;Hanc igitur çxcutiamus.
In Ecclefiis particularibus malos effe bonis ad-4(i mixtosnunquam negauimus jquidetiam bonosa ttri-malisfaepius quam par fit numero fuperariSt do-f' Mn jierti- luimus 8c dolcmus; fed propterea Reprobos adnbsp;veramillam8£ Catholicam Ecclefiam pertinerCjnbsp;IJ, quam in Symbolo confitemurjhoc verb pernega-Cófequensfuperiorisargumen-quot;«» nrnwi tatloniSjtU TC STre.z^junvjtUm -jra^ 'AÙi IfjM'/’JMdJ/nbsp;i«f«nihirni, nominis Ecclefiæ.NamEcclefiaquandofimplici-•»»iiciffi«, ter dicitur,aut quum dicitur Ecclefia Chriftijfolosnbsp;eleólos propriè fignificatj vnum corpus fubvnonbsp;capiteconftituéteSjnempeChrifto; quod q^uidemnbsp;corpus nouiflimo tantùm die perfeftum critj fuif-que numeris omnibus abfolutum, Quutn verb dicitur Corinthiorumgt;Galataiumgt;Ephefiorum velnbsp;Romanprum Ecclefiagt; turn vifibilem amp; particula-rem hanc vel illam Ecclefiam fignificat. Hanc di-ftinétionem quia fiue ignorantia fiue malitiosènbsp;non tenuit Affertorjimb ne deftniit quidem Ecclefiam illam de qua fufceptaefthæc difputatio»nbsp;nairum non eftj fi perperam concludaf.vt qui ve-ftem amp; intcgumeatahomonymiqnon detraxerit,nbsp;quibusipfe delufusaliislmponereconatur,7;X£W«i'nbsp;Xj TrAtu'ó.uSpofjVt inquit Naziazenus.Vtautéerro-res iftius argumétationis faciliùs perfpici polfint;nbsp;cedb.mi Affertor, an hrc loqueris de eaChriftinbsp;Ecclefia, de qua initio pr3etituses,necne?Sinonnbsp;loqueris, imperitè difputas ,imo ne difputas quidem-. quum tota difputatio debeat ad earn quçftio-ncmtefcrri,qux initio propofita cft.Si loquerisdenbsp;illaipfa Ecclefia, (vt eum decet qui profert Af-fettiones Thcologicas) ergo ex hac tua argumen-tatione fequitur, Reprobos cffe corpus Chrifti,nbsp;SponfamChtiftbColumnarhamp;firmamentumve- ' 'nbsp;titatisfftc enim nobis Ecclefiam defcripfifti') hoenbsp;eft,Reprobos effe eleftos. Quodeftabfurdifllmu.nbsp;Confequentia patet exhislocis.
Qjnma. fubieeit fedibiu eitu,eùmque conllituitcaput fuper omaiâip/î Ecclefia: qua eff caput iffiui,complemcn-tMmeixt ^uio»»iiaimpiet iu omnibus. Qubdfilegas,nbsp;impletMfj fortius ctiamnum eritargumentum.nbsp;‘'Dedstipfealios t^uidé Apoflolos.,alios'Pnphetainbsp;tyc. ad adtficationemcorporis Chrifti donee eua-damtis omaes in'vnttatetnfidei agnitionis Filijnbsp;liet, in vtrum perfitlum, (^c. -veritatemfiilantesnbsp;CKcharitate prorfits adolefcamus in ea, per omnianbsp;qut ejl caput, nempe C hrijius: ex quo totü corpusnbsp;coa^fnentattinbsp;nbsp;nbsp;compatlumper omnes fippedita~
tas comwijjuras, ex vi intus agente,pro menfu-5, rra vniufcutufque membri incrementum-t eapit car pari conuemensad [ùtip^us extrufHonem pernbsp;charttatem.
Chrtsius efi caput Ecclefia, ç^ip/i eß fitrutl-tor corporis.
«ï
''’“lini.
PO SN AN.. 837
FluUtu vnquam fuam ipfius earnem odio ha huit, imo enutritaeßuet eam,ficut Dominus Ecclefiam,quoniam membra fumus corporis eins exnbsp;carne eins ex offibus eins.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Ueque obtinens caput, ex quo totum corpus per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
commijfiuras cîr compages fitppedttafum corn-pallum augefeit augmenta Dei.
Ex quibus locis manifeftum eftfoloseleótos Jj” effe corpus Chrifti, neque id de Reprobis, fine ebrifli,nbsp;blafphemia,dici poffe. Nam foli elefti funt copie- manifefièfT«-mentum Chrifti:foli eleóli euadunt in virum per- latar.nbsp;feólum-.adfoloseleftos vis ilia Chrifti falutiferanbsp;amp; viuifica manatjtanquam acapite ad corpus; foli eleäi feruantur ; Chriftusautem eftfetuatorfui , .nbsp;corporis-.foloseleftosChriftus virsêteviuificafonbsp;uetamp;alit,folique eleftiarftiffimè cû Chriftocó-iunguntur.Quinetiam vrgendacftparticula vni-uerfalis-.donecjinquitjOwaM euadamus in vnita-temfidciin vifûperfedum. Vbi particula, owner,nbsp;referturad corpus Chrifti, cuiusantè meminit; a-deb vthxc propofitio neceffarib eraergat ex ver-bis Pauli:Omnes ij qui funt Chrifti corpus, eua-dentinvirum perfeétum. Acproinde,exlegibusnbsp;reftè differendi, hæc Propofitio critquoqueve-riflima; Nulli qui non cuadunt in virum perfe-6tum,funt corpus Chrifti-.Itaque Syllogifmus eritnbsp;in.t.quianegat 077 hoc modo:
* Omnes ij qui funt corpus Chrifti, euadét in virum perfeélum (exPaulo.)
Nulli Reprobi euadent in virum perfeûum
(alioqui non iamReprobi.)
Quarenulli ReprobifuntcorpusChrifti: quod Âeproloj mn ne Affertor quidé negauerit.Atque hæc de nomi- tff'efi/onfamnbsp;mine Corporis.ldem dico de Sponfa Chrifti, quo C7,ryb,prot4nbsp;nominefolos Eleûos fignificari,perfpicuum eft,nbsp;exhislocis; Eruntduoincarnem'vnam.^dyfie-rium hoc magnum efi: ego autem dico in Chriflonbsp;in Ecclefia, paulb ante.
Sicut Chriftus dtlexit Ecclefia, fimetipfiim ibidem, expofititpro ea,'vt earn ßnSlificaret poflqua earnnbsp;purgafiet lauacro aqua, per verbum vt fifteretnbsp;eamfibiglorioßmc^c.
Tota pulchraes,amicamea,(^macula non efi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^e.
in te-.Tna efi columba mea,perfilla mea. Ego fium dilefli met dileHus mthi eft proprites;nbsp;Et pleraqueinillam fententiara.
Ofiendam tibißonßm vxorem Agni,(^ often-dit mihi ßaftam illam Hierußlem de/cendentem e camp;lo aT)eo,habentemgloriamT)ei,(^c.
Spiritus (7 fionfi dicunt,veni,?lrC‘
Quæ omnia adReprobos tian{£etri,finefcele- Äeprot«, im» re,non poffunt. Etenim cum foliseleólis arótilfi- («InmiSnbsp;mo illo vinculo, quod fponfi Sc fponfæ nomini- amp;fi'mamen.nbsp;bus aptiffimè fignificatur, Chrifius cóiunftus eft.
Idem dico de columnaSefirmaraento verita-tis,exhts locis:
Ut noris quomodo oporteat in domo Dei ver- i.Timotb.j.
• ßritqua eft Ecclefia Dei viui,columnaclr fiabili-
I mentum veritatis.
Chrifiusvtfiliusdomuifua praefi.cuius domus W'br.3. fittmus nes, fitfiduciam fiem illam de qua glo-riamur,adfinem vfiqtie firmam tenutrimus.
’lpfiquoque velutviui lapides adtficemini musJptritualis,ßcerdotiHm ßnflum, ad offerendum fiirituales hafiias acceptas Deo per leßmnbsp;Chrtfium.
vicerit,faciam vtfit eolumna in templo ï* T)ei wei.Etqux funtconfimiïia.Exqulbusmanife-ftum eft leprobosamp;hypocritasinpatticu'.atibus
i'J
'1
1(1
•tl
ad locos Script Hnbsp;ra. I J tb. Z. 838 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E F V Ecclefiis verfantes non pofte dici illam domum Dei qux eft columna 8e firmamentum vericatis.nbsp;Nam conftantia 8e perfeuerantia eft eleftorumnbsp;propria,fine qua columna 8e firmamentum intel-liginonpoflunt- Adde qubd Veritas 8e Hypo-crifisitarépugnant, vthanc illiuseflefirmamen-tum,ne cogitari quidem pofllt. Ex his igicur omnibus facile v ides, mi Aftertor, ex iis qur prçfatus es,8e ex illa tua prima Aflertio-ne, me nuncverèaflerere,Reprobos ad veramnbsp;Ecclefiam non pertinere : quantumuis in Ecclefianbsp;efle videantur : quia aliud elbviderbaliud, Efl'c,idnbsp;quod etiam animaduerti poteft in tuis Aftertioni-bus, quç videntur quidem tibi Theologicæ, 8c itanbsp;infcribu{itur,fed tarnen non funt, 8e potiilsad eanbsp;pertinent,qjjjz Philofophi dicunt Simüitf do nbsp;nbsp;«rTa à fzv. Sed cur non in terctorquco illud fimi- ^rex Noe lequod nobis anteaobiecifti, quum exarca Noe Tctorquesur in argumentareris?Dicebas enim conftare ex Petro,nbsp;^^jjertorcm. Ecclefiam cumarcaNoe aptiflîmècomparari : acnbsp;Cap.ifap. proindeefficiebas,neminem vnquam extra Ecclefiam falutem adipifei poffe.Ego verb yltcriùspro-gredior,8c exillaipfacomparatione,ita céjendo:nbsp;non modo nullam falutem efte extra Ecclefiam,nbsp;fed etiam eosomnes qui verè funt in Ecclefia, falutem adepturos. (^amobrem?inquis:Nempenbsp;quia quotquot fueruntin area Noe falui euaferuntnbsp;i.J’tt}. ex aquis diluuij.Sic enim Petrus.In qua paucæ,hocnbsp;eft,oAoanimx feruatxfunt peraquam. Nec videonbsp;quanam racione hanc falutis partem in illa com-Îiaratione repudiate debeas, quum Petrus non fitnbsp;ocutus de iis qui extra arcam perierunt ( id quodnbsp;tu vrges)8c fitde iislocutus, qui in area falui faâinbsp;funt : quod reiieere non potes. Nam hzc duo fenbsp;mutub refpiciunt: Non feruari extra arcam:8f,fcr- lt; uari in area. Ex quo ita ratiocinamur. Si cum «rca Noe Ecclefia aptilfimè comparator (quemadmodum Alfertorpaulbantc nobis com-memorauic)necproferripoteftratio quamobremnbsp;ad earn comparationem non pertineat, qubd om -nés qui fuerunt in area falui faâi funt : certè vi hu-iufee comparationis 8c ipfius AlTertorisveftigiis,nbsp;reâèconcludemus : Omnes quifunt inEcclefia,nbsp;quç corpus Chrifti eft,feruatum iri. Antecedétispaitem vnam Aftertor ipfe afferit; partem alteram negate non poteft : Quare admit-tat quoque Confequens, necelfe eft. Ex vi Confe-quentis autem efficitur, Reprobos verènon elfenbsp;in Ecclefia Dei. Nûc excutiamus locos ab Aflertore produftos: ex quibus omnibus nihil aliud poteft colligi,quàmnbsp;multosetiam Reprobos elfe polTe in patticulari-busEcclefiis: id quod non negamus. Sed aliud elfenbsp;dicimus,Eftein particular! Ecclefia:aliud, Eftenbsp;in Ecclefia Dei vel de Ecclefia Dei quæ corpusnbsp;Chrifti eft : quod vtfaciliiîs intelligatur, age ex-pendamns vim 8c fenfum vtriufque enuntiationis.nbsp;Eftein Ecclefia,veldeEcclefiaparticular! 8cvifi-biiijvel In illa Ecclefia contineri, vt vulgb loqui-mur,nihil aliud eft quàm eadem fidel Si religionisnbsp;proftfllonçjfe vifibili Ecclefiçadiungcre. Atquenbsp;id tam eleétis, quàm reprobis commune efte po-tert. Ac efte in Ecclefia Dei quç corpus Chrifti eft:nbsp;Sc efle membtücorporisCh.ifti,fignificat,verècünbsp;Chriftoconiungi Scab eo vitam haurire,tanquamnbsp;à capitc, quemadmodum Scriptura docet. Atquenbsp;id eleólorum eft proprium.Hoe autem difcrimennbsp;fic paucis explicat lohannes : Entbu egreßi fiint,fednbsp;¦non erat exnobn. Nam ßfuißent ex nobts, fermanfijjentnbsp;iiticjiie Kobifeum : fed {hecjaHum tß^rjt pateßeret,ntn o-mnes eßi exnobis. Eccetibi quxalioqui repugnantianbsp;videripofsint,amp;funt tarnen vcrifllma : nimirum |
T A T I O quia Hypocritç dicuntur quidem effe de Ecclefi^ fed tarnen reuera nou fuut gt; nee ad eaui petu- Cçteriîm quiim nobis obiicis Corinthios» G^' htas Sc alios qui vel mores fuos gt; vel ipfam doón- ÿ 6^nbsp;nam corruperant : item cos qui excommunicatio-ne pledendi funt; vt cfficias,Reprobos cfle de Ec-clefia Dei : tua ifthçc Conclufio non procedit.Necnbsp;enim confeâarium eft, Corinthios amp; Galatas de-prauatos, fuiffe reprobos, quandoquidera potue-runt refipifcere. Ét nominatim de incefto Corin-thio excommunicando fic dicit Paulus,vt Spiritusnbsp;eius faluus fit in die Dortiini;quod idcirco moneo,nbsp;vt pofthac,mi Alfertor, in afferendo ac difputan-do fispaulb diligentior,amp;quid ex quaquerccon-fequi pofsit,accuratiüs difpicias. Nolo autem ad viuumrefecarequçptofers ex parabolis decem Virginum 8e eius ferui qui innbsp;gaudium Domini nonintrauit. Itémquequodcita« de bonis 8t malis pifcibusexMatthaco,quige-neralidslocutux eft, quàm ipfe referas:8e pletaqucnbsp;eiufmodijtum in hoe capite,tum inaliis, quz nonnbsp;piopterea probo, qubd figillatim illa non repre-hendam. Nobis enim propofitum eft ea imprimisnbsp;difcucere,quatadnoftram quçftionem pertinent.nbsp;Duriufculum eft etiam quod ais, ludam in Pfalmonbsp;vocatum fuifle Epifcopum. Ibi enim vocabulura anbsp;Pfalte vfuipatum, Prçfefluram fignificat. Itém-que quod profers de Paulo, eft extra propofitum:nbsp;qunm prçfertim fermonem habeas de Reprobisnbsp;quos ipfe vis ad Ecclefiam Dei pertinere. Qparcnbsp;illud totum eft Sed iam id excutio quod imprimis vrges : Pau- r.û’' *' lus,inquis,Corinthios 8e Galatas inter quos erantnbsp;multi errorc deprauati,non foldm Ecclefiam, fednbsp;fanéfos etiam vocat.Ccrtè; fed i pfe nobis refpon-fionem fuppeditas. Vt enim Paulus Corinthiosnbsp;vecat Sanéios, propter cleélos qui turn ibi erantnbsp;(abfit enim vt Reprobos vocet lânftos 8efanßi-ficatos,qui in illo ipfo capite fanéiificationem cûnbsp;luftitia coniungit)ita propter Eleâos, nomen Ec-clefiç indefinite Cotinthiis tribuit. Eteniraipfum,nbsp;Ecclefiæ nomen 8e attributapropriaEcclefiçDeinbsp;folent attribui particularibus Ecclefiis,idqucpro-/'*nbsp;pter Eledos qui in illis funt, 8e qui foli verara Dei fnbsp;Ecclefiam conftituunt. Hoc miior te non potuifle , ƒgt;•nbsp;difeere, vel ex iis locis quos citafti : Elefti(vt no-bisex Matthço comn)emorafti)cumtritico:Rcpronbsp;bi cum paleis Se cum zizaniis comparantur.Ecquisnbsp;autem fegetes ipfas, palea$,3C non potiûstriticumnbsp;appellaucritîquisagrum zizaniorum dixerit,acnbsp;non potiils,tricici?Idem licet dicere de vini dolio:nbsp;quod quanuis habeat fçcem cum vino commixtainbsp;non aliter tarnen,quàm vini dolium appellatur.Sicnbsp;ànobilioreacprçftantiore parte res denominartnbsp;folent. Atque vtpropiusad remdequainter nosnbsp;agitur, accedamus : corpushumanum ita dicitur,nbsp;propter aptam integràmque membrorum compO”nbsp;fitionem. Qubd fi membrum aliquod luxatum fit,nbsp;fi tuberculum enafcatur,fi vlcus emineat,vocaturnbsp;nihilominus corpus. At fi proprièloqui volumus,nbsp;illa omnia ita accidunt corpori,vt non fint de corpore. Aliud eft enim vitium corporis,quàm ipfumnbsp;corpus. Ita Reprobi cum Eleôtis mixti (quodnbsp;ad exteriorem coniunftionem attinet) funt de-fedus 8e vitium Ecclefiz , non autem Ecclefia,nbsp;vel, deEcclefia. Sed quiaEccIefiasnonfuntpro-pter Reprobos fed propter cledos : idcirconbsp;propter reprobos nomen Ecclefiæ non tollitur.nbsp;Huius autem rei imprimis hæc eft ratio , qubdnbsp;propriè folus Deus nouit difeetnere Eledosnbsp;in hac vita conftiiutos, à Reprobis, 8e illud diferi- nicn |
P O s N A N. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«59
C^p-wwwzDomine ad que ibimus? amp;c.Significâs, Te^imtmia Ecclefiam quæ in Chiiftutn credat, amp; quæ femel ¦veterü quib.nbsp;id quod cognoucrit teneatgt;nunquamabeoom-nino difcederCjSe eos elfe Ecclefiam qui in domonbsp;Dci permanent. Plantationem verb plantatam ànbsp;Deo Pâtre non elfe quos videmusnon frumenti',^^/nbsp;Habilitate folidati,fed tanquam palcas diffipantis 5.nbsp;inimici Spiritu vcntilari, de quibus amp; loannes innbsp;Epift.fua dicit. Ex nobis exierunf.fed non fueruntnbsp;ex nobis. Sienim fuilfent ex nobis, manfilfent v-
• ne -f rK -a-
Idem, Adulterari non potclt Spola Chrifti, qu« incorrupta eft amp; pudica.Hæc nos Deo fetuatjhæc j„nbsp;filios regno quos generauit,aflignat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mil.
chiyfiflomuf,EccleCii eft tentoriû quod fixitDo-minusSt non homo, amp;èlocis in ^aloca migrât in petfecutionibus,fugitàciuiwte in ciuitatem,nbsp;fed non fugit à picrate ad impietatem 8tc.
Xmamp;roJiîMjSicut Sanfti funtmembra Chrifti; ita j„pr4j impij raembrafuntDiaboli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ¦ '
Idem,Mater viuentium Ecclefia eft quam ædî- j,, ficauit Deüsin ipfo fummo angulari lapide lefunbsp;Chriftojin quo omnis ftruéluta compaginata cref-cït in templum Dei, Scc.Ecce mulicromnium mater ;'eccedorausSpititualis,ecce ciuitas,quat viuetnbsp;in æternum,quia mori nefcit. Ipfa enim eft ciuitasnbsp;Hierufalem quæ nunc videtur in terris,fed rapie-tur fupra Eliam amp; fupra Enoch amp;c. Quantb me-liiis totum corpus affumitur, quàni vnus affum-ptuseft?amp;c.
De omnibus fandistanqualapidibus De Trinit.î. viuis œdificatur Hierufalem mater noftra scternanbsp;incœlis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Gen-ai
Idem jlbiprimitus Ecclefia, qubpoftrefurre- tit.l.i.c.19. ftionem amp; iftaEcclefia congreganda eft, vt limusnbsp;xquales ÂngelisDei.
Idem, Reûus confelfronis ordo pofcebat vt Dnchir.a.lt;l TrinitatifubiicereturEcclefia,tanquamhabitato-ri domus fua8£ Deo templum fuum 8e conditorinbsp;ciuitasfaa, quætota hîcaccipicndaeftnon folùmnbsp;ex parte qua peregrinatur in te tris, à Solis ortunbsp;vfque adOccafum laudans nomen DominijSe poftnbsp;vetuftatis captiuitatem cantans canticum nouum:nbsp;verùm etiam ex ilia qux in'cœlis femper,exquonbsp;conditaeftjcohxfit Deo. Et paulb poft; Hæc quxnbsp;peregrinatur in terris fanguine Mediatoris nullum habentis peccatum ab omni redempta eftnbsp;pcccato, eiufque voxeft;Si Deus pro nobisquisnbsp;contra nos,8:c.
Idcm,Ecclefiæ caput eft homo ille cuius fufce-ptione verbum caro faétum eft Se habitauit in no-bis'.membra estera funt omnesfanÂi-.quibuspcr-
ldem,Corpus Chrifti quod eft Ecclefia, in ipfa dextera,hoc eft,in ipfabeatitudinefuturum eft.
Idem,Ipfa eft Ecclefiainbonofemine quod fe- jEfiJl.48, minauit filius hominis 8: vfque ad melfem ctefcc-r e inter zizania prsnuntiauit. Et paulb poft; Ipfanbsp;eft Ecclefia qux intra fagenam Dominicam cumnbsp;malis pifeibus natat à quibus corde femper 8c mo-ribusfeparatur,vtexhibeatur viro fuo gloriofa,nbsp;non hab ens maculam aut rugam.
Idem, Quodvobisdico, omnibus dico (inquit Epiît.go. Chriftus) Quibus omnibus dicit nifi cleétisSc di-leftisfuisad corpus eius pettinentibus quod eftnbsp;Ecclefia?
Idem,Atriumquod eft extratemplû,eiice8ec. Apoc ii.Ipfi Atrium funt qui videntur in Ecclefianbsp;elfe amp; foris funt,fiuehæretici, fiue maleviuentesnbsp;Catholici.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iîeBaftif.
Idem, Malos nequaquampertmete adEccie-fiam Dci,qv\amuis intus efte videantut, ex hoc
»WM.
vîîl.i.
AS SEKTION VM
men noslatct ; adeôque nobis hæc in parte, fum-niopere cauendum eft à temerariis iudiciis : ac propterea eos generaliter Ecclefia? nomine ho-noramus, quos videmus veram religionem pro-fitentes. Quanquam enim non dubitamus plerof-que ibi elfe polfe qui ad eledionem Dei non pertinent : quia tarnen nobis incertum eft quinam illinbsp;fint,ideo de omnibus ita loquimur, vt fi omnesnbsp;effent Elefti, du illis omnibusEcclefiæ nométri-, buimus’.itaiubente charitatislege.
lam aliquot tuas Repugnantias proferamus.
Hic affirmas, ludam fuiffe de Ecclefia, opinor, Chriftiana :quippe cùm ei nomen Epifcopi,tri-buas; Atqui Affertionc tuanum.i.ais, Ecclefiamnbsp;Chriftianam à die Pentecoftes ordiendam. Quidnbsp;ais’mi Affertor. Atenim iam tumludas médiusnbsp;crepueratSc efiufafuerant omnia vifeera eiusÇin-quitPetrus apud Lucam)Ergo fi tibi credimus;aucnbsp;ludas ex ipfis inferis rediit poft diem Penteco-ßes'.aut fuit de Ecclefia Chriftianaante originemnbsp;ipfinsEcclefiæ Chriftianx;quodquàm conftanternbsp;dicatur,ipfe etiam non ignoras.
Àffero aliam tuam Repugnantiam.
Hicaffirmas, Calatas ertore deprauatos 8c Co-rinthios fuiffein Ecclefia 8c de Ecclefia Dei. Vn-de colligo 5 hjercticos non effe extra Ecclefiam Dei, quandoquidem Galatas etrore deprauatosnbsp;fuiffe hxreticos(vt hodie loqui foletis) dubiumnbsp;non eft. StinEpiftola ad Corinthiosvfurpatur i-pfum vocabulum'hærefcos ; Operret, inquit, etiamnbsp;ijierefes inter vos effe, vt qui probati funt, manifellipantnbsp;istervos. Contra; fupra cap-i.afferebas,hxreiicosnbsp;cffeextraEcclefiam Chrifti.
Profero 8c tertiam Repugnantiam. Hîcvis, multosetiam Reprobos effe de EcclefiaDei. Atnbsp;inilloipfo cap.z.afferebas, extra corpus Chrifti,nbsp;hoc eft, extra Ecclefiam, Spiritum Chrifti haberinbsp;non pofl’e: 8c tumaddebas hæc Pauli verba; Quinbsp;Spiritum Chrifti non habet, is non eft eius. Q^arenbsp;nositaexore tuodefferamus. Si is qui Spiritumnbsp;Chrifti non habet,non eft eius (inquit Paulus) 8cnbsp;Reprobi Spiritum Chiifti nonhabentfnam quot-quot Spiritu Dei ducuntur,i) funt fili) Dei, inquitnbsp;ibidem Paulus) fequitur,Reprobos ad Chriftumnbsp;“»njîo , nonpertinerc. Quod fi effent de Chrifti corpore,nbsp;i.„4 hoc eft,Ecclefia; certè ad Chriftûpertinerent. Acnbsp;quot;«gt; de illis quidem tuis repugnantiis,haftenus.nbsp;'“'quot;'n Nobis etiam obiieis veteres Doftores;fed quanbsp;ratione fretus id facias, ego quidem non video.nbsp;Exottifunt olim qui propter vitia moréfquede-prauatos, negarent vllam alibi, quàmapud ipfos,nbsp;effe Ecclefiam quod fibi folis morum integrita-’nbsp;tem, vitxque fanftimoniam vendicarent. Huiuf- ficitur 8c completur Ecclefia.nbsp;modifuere Donaiiftx,Cathari,8e alijconfimiles; rJ.m rnrniKrKnftinnnnbsp;quibus maiores noftri vehementer obfiftentes,nbsp;affirmaruntftante fide, Ecclefiam propter morumnbsp;vitia tolli non poffe;quum vfque ad hnem mundi,nbsp;ea futura fit piorum conditio, vt malos fecum ad-mixtos habeant. BacfententiaStillisipfis vete-rumDoftoru tationibus,miferos 8e fafeinatos A-nabaptiftas refellimus, qui hac in parte renouatûtnbsp;j,,quot;quot;^»'unHDonatiftarumhxrefin. Veiùm,mi Affertor,pronbsp;'iiuT'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ vnum ptoponis 8: aliud probas. Hoc
P’“!»«, enim inter nos quxritur. Sint-ne Reprobi de Ec-clefiaüei fine ad earn pertineant; quod nos nega-n\us,8t veteresDoftores negauetunt;quamuis lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptopter temporalem coniunftionem,Reprobi in
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiisvifibilibus vnà cum Elcétis mixti fint;
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod 8c V eteres cenfucrunt, 8c nos cum V eteri-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus cenfemus. Sed prxftataudire Veteresfuam
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icutentiam verbis fuis explicantes.
-ocr page 868-|
840 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E F V apertiflîmcapparetjquiaiftiîuntauarijraptorcs, amp;:c. Déduit.Dti nbsp;nbsp;Idsm,QuasmyfticèappellaniiJS ciuitatesduas; hoc eftjdiias focictateshotninum:quarum eft vna» qiiç prçdeltinata eft in çternum regnarecumDeo:nbsp;altera, æternum fupplicium fubire cum Diabolo. /JeOoJZr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ideni,Ecclcfia fine macula Siruga ex omnibus chriTl.L.^ c. gentibuscongregata,atque in æternum regnatu-3 - ra cum Chrifto, ipfa eft terra beatorum, terra vi-uentium. Jh.c.iz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem, Non révéra Dominicorpus eftquod cum illo non eritin æternum: amp; paulb poft. Quia non folilmin æternum, verumetiamnunc hypo-cricænon cum illo effe dicendi funt,quamuisinnbsp;eius efte videantur Ecclefia.Sunt confimilia plera-que paflîm in feriptis V eter um occurrêtia,ex qui-bus facile eftcolligere quidnam ipfi Veteres fen-ferint de Reprobis cum Eleélis permixtis: nempenbsp;eosnon efi'e de Ecclefia Chril^i, licet in ipfa Ec-clefia propter temporalem coniunólionem effenbsp;videantur. THESIS XI. Iiyim vero non fatis intelligo, ^uonampallo ad uerßrij, Eccleßa z/binä locoru maneat^ ctgno-tjnoanty ^uumplane t^nidßt ea^t^uod zjarijnbsp;eoYum allait tefiantur error es ) ignorent. Laborantnbsp;tarne illi e^nideflrenue in Eccleßa notüperueßinbsp;gandis.fed tnfœ Heiter, e]Hwm eas tande aßignent,.,nbsp;cjHavel ipfi Eccleßa funt obfcuriores,vel certenbsp;oDccanusfe- qua huic ipforum Eccleßa minime conueniant.^ a^ily enim conßnßm in DoQrina Euangelij incor- tec.amii yi. tap ta, qttod attinet ad ßindamentum; legitimum Pag.yy. zißtm Sacramlëtorum, obedientiam ministerie de-Aidanchtoa EitamyVtcertiffimaEccleßaSymbola constituant;nbsp;fitteßariaßntin miniEterionbsp;ÜMMien in- t)erbi,ßperaddunt: alij vt cues ' vocem Pastorisnbsp;ejuißiionis. ßüi audiant,nbsp;nbsp;nbsp;alieni penitus abhorreant, reyut- • runf.^ alij deniyue,his non contenti, conßantiam tonßßione fidei,ßue perßuerantiami zjt planenbsp;tech.i^tQz neceß'artam.,arbitrantur. C liiicetus £- quot;lib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duoipßvelmaximeßciunt)ijuum Eccleßa nut.cttj,.-i.£- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS XII, \T ^tum hacomniaßgnahuiußnodißnEzita-d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ griusànobis,quàm ipß Eccleßa, cuiusßnt butj^. Centur. ßgna, coguoßcantur, (ßy in prtmis légitima verbi ¦s.L.i.c..s,.cd. ijetpradicatio, (ß- SyncerusSacramentorum vfusnbsp;daoipßvelmaximeßciunt) tjuum Eccleßanbsp;1 Clip, s^.coi.fi^^^^^^^ttynando hac rette fiant docere. Hacitanbsp;379,3SO.lt;irnbsp;381.nbsp;c /rsneus !i. princip. itib.l.ilenbsp;J-gt;riefiri.c.6. g Contra ep. ^pBfioli,ait,yuidillisChriflusreHelaHeritf hie i.ij, 5 ÔÎ line ptafiertbam, non aliter probari debere, ntß pernbsp;tom. 6.1J. Pt eafidem F-cclefias, ejuasipß^poflolicondideriit,nbsp;I t.contr.tad- ilarijßme ityLugufi.^ Euangeliononcrederem,nbsp;udfiidnin le- jjjßifif; CathobcaE-ccleßacommoucret auttoritas.nbsp;quot;¦liity I’rop. ''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦' c.ZO.in prin- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS XIII. f)/,. tmn.c. y Ty em ex diuinis literß ofleditur.j4d hunc enim 4.n. YteficyXxdedit Deus Eccleßa Tafiores (ir Dottores, vtperueniantomnesinvninbsp;tatem fidei eß agnitionem Filij Dei.Jn hunc etiarnnbsp;pinerntCh'iflw etdem magiflroStcßy tettes veritatisnbsp;\1ak. IC.16. dondt,ejuivos,aitpaudit,meaudit.pîdhocdeni^j Je habere veterum mommenta tettantur. iQuid enim, incjittt 1renaus,ß de ali^ua modica tyua-Elione dißceptatto orta fiàjfiet, nonne oporteret innbsp;antiyuißimas recurrere Eccleßas, eß’ab eis Jume-re deprajenti^uattione, ijuod certu, (J“ litjuidumnbsp;eß. Otiodtdern clartits^ Tertullianus anti^uifiinbsp;rnusc^ipje ^uttoreßert. ^uidpradicauerintnbsp;fine prafiertbam, non aliter probari debere,niß pernbsp;l j.contr.tad- ilarijßme iiyFugufi-^ Euangeliononcrederem, |
T A T I O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,f,i ßgnificandum ® Eccleßa Dei columna tfifirnnt-mentumveritatis appellatur. ^uin eßrattone hi notafalfia eße conuincuntur. Sunt enim communesnbsp;cß aib omnibus hareticis, ejui vllo vnyuam tempore j,nbsp;ßierunt vfurpata^ vt experientia demonfirau ffrnbsp;^ugufi.^“^ auttor eß.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ THESIS XIII I. CiÆtera autem yuas ajfiignant not£,perinde vtißa incommoda ßnt.Quid enim obedie»-tia minißerio debtta, cjuam Wttemb 'ergenfes ß-ßgnarunt,ad rem fiaett, c/uum nulla tampe/tiß*nbsp;hareßsßt, lyua auditores alie/uos ßbi obedtentes t f’*nbsp;non inueniat? Tuceri notafriuolaJ'unt imtnet-Spangenbergis commünißtma. Aiagdeburgefinip h/r.be*'''nbsp;lt;]ua erat conflantia inconfißionefidei,nonmmfisnbsp;hareticis quam Catholicis propria ßemper fsd.nbsp;Certe Montanita valdedeßuis Martyribus.vtnbsp;ex dEufiebio,eß TertuUiano liquet,pß Meßalti-ni f tefle Epiphanio, mult'o quidem magis- j ‘nbsp;rtabantur; ejy CtrcunceUiones, qui, vtinquit-dlt;*'nbsp;guß.iviuebant vtlatroneSjhonorabaturvtMar- ^l” quot;nbsp;tyres..Qupdidem de jipott:olicis,AdamttùyAt‘d-baptistis (ß altis poßerioribus hareticis^D.ße^'nbsp;narduSfiÆneas ‘ silu. loannes Foxits, alitqite *gt; usO'nbsp;memoria prodiderunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mn'quot; tAnalyßsThef.nciiyij,is[. QViefiqueftatuunteas Eeelefiç notasquç funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ipfa Ecclefia obfeuriores amp; funt conimun«3^^^) .'** amp; friuolæ, ignorant quid fit Ecclefia. Aduerfarij'nbsp;pro notisEcclefiæ ftatuuntalij confenfumindo-pjjii«.nbsp;(ftrina Euangelij incorrupta, quodattinetadfun-d3mentum,cum legitimo vfu Sacramentorum amp;nbsp;obedientiaminifterio débita. Alij adduntclauesnbsp;minifterij Verbi, Alij requirunt^vtoues pallorisnbsp;fui vocem audiant. Alij requirunt conftantiam innbsp;confeffione fidei: Suntautem hæ notæ obfeuriores ipfa Ecclefia, communes omnibus yeteribusnbsp;hæreticis,amp; friuolæ. Ergo Aduerfarij ignorantnbsp;quid fîcEccIefia.Legitimamprædicationera verbinbsp;Deiamp; fyncerum vfum Sacramentorum effeob-feuriorem ipfa Ecclefia ex co patet,qubdmunus^,j,./.; i '‘nbsp;eft Ecclefiædoccrequomodo vtrunque rede fiat, y/f.ile pnbsp;Ex Irænco,T ertulliano, amp; Auguftino. Adde Eph. hstti-^.Deusdedit EcclejiaPaitores amp;• Dottoresvt fcruenie-mrts omnes in vnitatem fidei. Item,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vos endit,meeii- dit. Item, Ecclefia efl columna amp; firmamentum veritatis. i.A'”'” Item, hatretici fuos habuerunt Martyres quibusnbsp;gloriabantur. EARVNDEM R EF VT ATI O. QV um Dodores noftri de notisEcclefiç diffe-runt,primum omnium (nevocabulihonio-nymia decipiat^ proponunt de quanam Ecclefia fermonem habeant: camque definiuntex verbonbsp;Dei. Deinde notas eius colligunt, nonleues,du-bias,communes,friuolas(vt Alfertorloquitur,nbsp;cuifyncera verbi Dei prædicatioSclegitimus Sa-cramentoium vftisfriuoluseft,) fed veras,certas,nbsp;firmiflitnas: quippe exipfo veritatisac firmitatisnbsp;finu,hoceft, ex verbo Deidepromptas. Quaquamnbsp;autem vifibiles notas non ncgligunt, non tarnennbsp;iniis fubfiftuntifedfimul addunc,eas notas, quænbsp;ab ipfiusEcclefiæ natura amp; effentia dependent:nbsp;nec ea prætermittunt ornamenta.quæ redduut:nbsp;Ecclefiæftatum illuftriorem. Hæc autem qnumnbsp;Affertori dirpiiceant,amp; velitalias Ecclefiæ notas in medium proferre piimùm disputâtnbsp;osa- |
ASSERTIONVM P O S N A N.
«traTOsrtpx»!- , Vt fieri pofsit , noftram fenten-liam cuertat. Deinde fubiieit difputationem gt;amp;-TKmaai.zx.w qua fuamfententiam , hoc eft,Ec-clefiæ Komanç Romanique Pontificis dignitatem, aftruere conatur.
Vt autem nortra refponfio faciliûs intelligatur, tria hçc nobis coufîderanda funt. Vnum:Qiiid fit.
'*¦' 'trljf. n ’ Z — —----------—----------- --------
”«1 rair'Ue aüquam cogno'cere Alterum,Quod fitrei
'‘JznuhK... d*. cognofctndç fignum. Tertium : Quid fit Notius
efle vel obfcurius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
Duplexed reialicuiuscognitioivna leuisamp;'ad-umbrata ; altera accurata amp; diligens ac propterea Vera cognitio. Priorcm vulgus ftatim amplefti-tur,eaquc homines veltudiores vel negligentio-tes contenti funt. Poftetioremi viri prudentes acnbsp;ftudiofi folent cum labore diligentiaque confeéla-ri. Kei cognofeendæ fignum item duplex eft; v-num externum tantùm amp; ab accidentiims petitumnbsp;qua extrinfecusrem veftiunt(amp; vt philofophi lo-quuntur ) funt veluti Daidali imagunculæ voûtantes,qtiæ facile hominibus imponunt. Alterû quodnbsp;petiiur ab ipfius rei natura a qua diuelli no poteft,nbsp;ôi’feftatur ea 'noân quæ funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque eo
modo Philofophi fixer ScTtzcwietor ftiftinguût. Signa quæ funt ptioris generis, leuia funt, incerta amp; probabiliatantùmjquibusacquiritur leuisilla amp;nbsp;adumbrata cognitio. quot;Signa pofteriotis generisnbsp;conutniunt cum ea cognitione quam nos veramnbsp;accuratàmquediximus.
'/’'i'-frim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquid dicitur Notius duobus modis:
11™' videlicet vcltefpeftunoftri,vel refpeftunaturæ, quemadmodum docet prima philofophia.lam quçnbsp;ici effentianr maxime continent, ea dicuntur na-tutænotiora , licet nobis minds nota fint,ad quænbsp;nostotaroente cotendere debemus,fi volumusadnbsp;veram return cognitione peiuenire. Arque id eftnbsp;quod Phiiofophi dicunt, Scii e,effe rem per caufasnbsp;tognofcere ; quæ propterea dicuntur effe naturænbsp;notiores, quia pet eas rem iplam vetc cognofei-mus. Hxc autem vtadhibito exemplo fiant ma- inbsp;gisperfpicua, fac , exempli gratia,quæftionem denbsp;veræAtboris cognitione effe inftitut. m. Qriilenbsp;uem amp; adiimbratarri cognitionemfeôfatur.iudica-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bit de Arbore ex trunco amp;ramis. Qui veibftu-
diofus eft acciiratç cognition'.s,non iis et it conten ius(tiam arbor mortua amp; arida habet nlhiiominu.snbsp;amp; truncum amp; tamos; fed cum ocufis corporis ad-hibebit etiam mentis oculos,amp; ratiocinandoper-uadft ad ipfam arbotis naturam amp;adfuctum dlûnbsp;quiexradicibusperomnesarboris partes d'ffun-ditnr,quoamp; vegetatui arbor amp;profei tfiu£Iüiuænbsp;fpeciei conuenientem. Quæo.ania vbi animad-ueititîtumatfirmat veram hanceffearborem, nonnbsp;exfolo return extetnarum afpedujfed in primis ex 'nbsp;mentis iudicioac ratiocinatione.
Hoc fimile, quoad rei natura patietur,huie no-ftra quæftlonificaccommodamus. Quxritur inter nos de ci j^iofcendaveraEcclefia vifibili Pontift-cqtcs eïftetiores nebis oftentant : Stfolis rebusnbsp;afpeôabillbus, hoc eft, ttunco amp; ramis contentinbsp;hint.Nosautem affitmami s , non rébusexternisnbsp;adhærefcendum, led adipfas etiam radices,vi métis,penetranuum efie,amp; fpcftandtim, an iis fuccusnbsp;illc vitalis infit, quiftinianct ad omnes Ecclcfiænbsp;partes: amp; an Ecclefia ilia fit elulmodi vt ftuftumnbsp;conuenientem proférât, 'ta ptæcipicnte Chrifto,nbsp;EvfnzôibusconiwcogKofccUseos. Qiiuir. autem verbum Dei ipfam Ecclefiæ naturart: cor.tineatttiec e-nim^rne vetboDeiEcclefia definuipoteft ;necef-fatio ad ipfum Del verbum deueniendum eft, amp;nbsp;ditp'.ciendum an hxc vel ilia Ecclefianitatut vet-o Dei. Nec fatis eut oftentare congtegationera,
841 prædicationem amp; facramenta quæ fimpliciter funcnbsp;nMTrc, nec conftituunt Ecclefiam nifi j ô,ucxvx«argt;nbsp;fcdvidendum eft anillacongregatio prædicatio-nera habeat fynceram 3 dodrinamqueincorruptSjnbsp;amp;,an habeat legicimum Sacramentorum vfum»nbsp;qualem Chriftus ipfe inftituit : hoc efts an friidusnbsp;fibi conuenientes adiunftos habeat: quae omnianbsp;funt w-M-^fzafignaque ccrtiffimaveræ vifibihsEcnbsp;clefîædignoftendx. His expofitisad fuperiusar-•gumentumficrefpondemus.
Maior propofitios ita vtproponitur, admitten- gt;lt;/Jè«oris àt da non eft,duabuspotiflimum de caufis.Prior eft, gumentum exnbsp;quia non fatis explicat quxnam fit illaobfcuritasnbsp;cuius mentionem facit. Ettnim ft loquitur de ob-fcurioribus illisquxnon ipfius naturx fednoftrinbsp;refpeélu obfcuriora funt (quam effe Afferioris fennbsp;tcntiam ex fequentibus manifeftum erit)planè fal-fa eft,adcóque ipfa fibi répugnât. Ignorant enim,nbsp;in quit 3 quid fit Ecçlefia, AtquiTeTzizj^f^amp;ipfanbsp;Quidditas eft nobis quidena obfcurior, at ipfi nà-turxnotior. Itaque fiqurrimus eaex quibusve-
, rècognofcerepoffumus,quid fitEcclefia.Eigono tX/fertos bisinipfiusEcclefixdefinitioneverfandumeft,8enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
ad intimam eins oujjtu penetrandum. Poftquam auteinveram dcfinitionem naâifuerimus:tume-iusbeneficiores quæ ante nobis erat obfcurior,nbsp;fit nobis perfpeâa amp; cognita. Itaque nos iubecnbsp;TjoTZij«- Trv'J'iitii à definitione opo(tx«.'7z»j\/ aft Dcfinitionem oùsïûA) afcendete,vtrcrumcognitio-nemadipifcamur-. Acnofter afifertor quxritpcrnbsp;Quid,8t refponjdet per Quale.
Pofterior ratio cur Maiorem illampropofitio-nemadmittere nonpofflmus,hxc eft,qubddicic pngnantiaacpropterea veranoneft; nempe dumnbsp;ait notas Ecclefiç à nobis produétas, effe ipfa Ec-clefia obfcuriores,amp; effe commun'es.Kepugnat e-nim,aliquid effe commune amp; obfcurius. Nam quqnbsp;funt communia,cbfcur ! non funt.
In Minori propofitione Do£totum noftrorum fcntentiam Affertor ifte commémorât : neque idnbsp;fatisfifteliter. Sed hue tanldemredit,incorrupt»nbsp;doótrinam amp; legitirnum vfum Sacramentorumnbsp;præcipuèftatuiànoftrisproveris notis Ecclefiq:nbsp;hxc autem dicit effe obfcuriora ipfa ecclefia. Ante à nobis difputatum eft quatenusaliquid notiusnbsp;dicatur velobfcurius. Itaque atfiimamus, hafeenbsp;notas effe refpeólui ipfius naturæ notiores, quia o-mnino pendent ab effentiarei cuius cognitio quç-ritnr,nempe Ecclefix, Sed vlterius eriamnu pro-grediendum eft.Nec enim hie 'gimus de natural!nbsp;teialicu uscognitione f quod ft fieret, non minusnbsp;caufa caderet J\ffertor ex iis quæ ante difta funt)nbsp;I feddecognitiobe fideiqux m n humanisviiibusnbsp;compatatur ,imb Veigratiaac beneficioconce-ditur. Itaque hoc loco quæroabste,mi Affertor,nbsp;ecquanam fatultare poffit vera Ecclefiacognofci;nbsp;an fenfu corporis,an v erb mentis oculis,adeóquenbsp;ipfiifide,quaDe,usanimosnortiosfuo Spiriiucol-luftrat? Sifenfu corporis, obfectote,cur igiiutnbsp;quotquotfunthomines in quorum oculos ilia in-curiit,amp; quotquoi illam quætunt, ftatim veramnbsp;non cognc'.cunt î Ecquisenim vnquam , nift infa-nus,veiniuem nigtam , vel coruumalbum exifti-mauitrArquide vera tcclefia prifeis vfque fecu-lisdilpuiatum eft,atque etiamnum hodie dilputa-lur. Vera igitur Ecclef.x cognitio non compara-tur externis fenfibus,icd interiore luce menf.squa'?«^^“!'''^ ”’1nbsp;Dominus fuoSpiriiu in nobis pct verbum eius'ænbsp;accendit. Quate fichabeto. Noffe quid fit vera’’”'nbsp;Ecclefia amp; neffe ipfius Ecclcfiæ notas ceitiffimas,®'nbsp;effe non modb difficile verùm etiam aJtraTJv, nifinbsp;fieii fimus Deo dodtoie t ficutferiptum eft, Et
BB i
-ocr page 870-842-
^rutitomnesdoStiaTieo. ItemjCarotèfÇanguisnonrtne-laitit tibi, fed Pater meus qui edt in cælis. Itsm,.Animalis homo nun percipit ea qua funfDei. Item, Nobis datum efl in eiim credere. item,'Dominus aperuit iliicor vtcrederet: amp; fexcentaeiufmodi quçpalTim in facris literis occurrunt. Quare fiagnofci Ecclelia nonbsp;potell nifiper fidem (reótè enim profitemur innbsp;Symbolo nos credere Ecclefiam) Bcrurfus,fiverbum Dei eft obieólum fidei,adeóque ««tjoz ipfius;nbsp;efficiturnecelfaribseamEcclefiçcognitionem quçnbsp;Chriftianos decet, à verbo Dei petendam elfe, amp;nbsp;indeaccerfendahuiufce cognitionis principia.Atnbsp;obfcurum eft verbum Dei,inquis.Fateor:nifi Deusnbsp;(vtApoftoli verbis vtar) fplendeat in cordibusnbsp;noftrisad [præbendum] lumen cognitionis in facie lefu Chrifti; quodvbifaólum eft, turn amp;¦ verbum Dei cognolcimusSc ipfam Dei Ecclefiam pernbsp;verbum ipfius.Sed audiamus quid iara pro tuis ra-tionibus obixias.
ad Ecclefîæ partes(inquis)funt docere quSdo præ-
Johan.6. Matth.IS.nbsp;l.Cor.i,nbsp;I’hil.i.
^£i.l6.
^y/tn merhum Dei ßtobßa.nbsp;rum.
l.Cor.4quot;
Jiejßonßo
rationesJicjtio eft incorruptajamp;quando legitimus ellSa-fncorts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
cramentorum vfus. Ergo ipfa incorrupta prædica-tio amp;legitimusvfusSacramentoriim nonfunt no-tæ ipfius Eeclefiæ. Antecedens patet tum cxlo-coPauli, DeditDeiis Eccleflee Paflores amp;T)ociores, amp;c .turn ex Veteribus.
Refpondeo,falfum clTc Confequens. Nec enim hçc repugnant ; effedum elTe notam fuæ caufæ. amp;nbsp;vicilfim effedum demonftrari per caufara. Eft igi-tur confentaneum, Ecclefiam ex verbo Dei per fidem progenitam de ipfo Dei verbo teftari. Atque , vt fentias quàm te parum iuuet hæc ratio, quæfo , Quomodo Ecclefiadicitur docere?nbsp;Nempe quia in vera Ecclefia funt veri Paftoresnbsp;^fflrtor licet ‘l^”® Deus dedit Eeclefiæ vt ipfe citas ex Paulo.nbsp;iiiiiitus ad nos Quomodo autem docent? Nimirum fyncere præ-tranßt. dicandoverbum Dei,vtrurfusipfeex hisverbisnbsp;probas. Qui vos audit,me audit. Ecce igitur quomodo ad nos tran'eas, quantumuis licet obnitare.nbsp;Nam cxhoctuo argumento fequitur , Ecclefiamnbsp;docere per ipfam pra-dicationem verbi, atque ita,nbsp;quoquo te v.ertas,certe cogeris,licet auerfo vultu,nbsp;noli: æ fubferibere fententiæ.Nunc autem in te re-torqueo tunm hocargumentum,hoc modo.
Jletorquetur Si fyocera prædicatio amp; legitimus Sacramen-arÿimentuin. torum vfus, funt : es obfcurioresipfa Ecclefia, eo qubd Ecclefia potiùs docet quomodo rede fiant.nbsp;Ergofimili ratione : Claritas,Antiquitas,Epifco-porû fuccelfio,amp;reliquænotæ quaspaulb poftAf-fei tor profère ad EeclefiçRomanç confirmât ioné,nbsp;funtipfa Ecclefia Romanaobfcutiores,acproindenbsp;non funt verç ipfius notæ ex hoc Aflertorisargu-mento. Confequentiapatet. Nam EcclefiaRoma-na notas ill.;s-,quantum in ipfa eft, ore Monachoriinbsp;nobis explicate, commendare, inculcate iarapri-dem non celTat. Sed quifreti fumus luceclariflimanbsp;verbi Dei,obfcuras Eeclefiæ Romanætenebras facile negligimus.
Nßlfmflo ad Atenim,inquitAflcrtor,omneshæreticifemper ouiechontm notasillas vfulparunt. Hoc verbfalfum eft,miho-(Ze Ketcftous mo. Nec enim fimpüciter nosprxdicationem Scnbsp;fcarco.os.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facramenta ftatuimus effe veræ Ecclefiç notas, fed
fynccram prædicationem,ac propterea redam fidem,itémque legitimam Sacramentorum adtnini-ftr.quot;.cionem:quæ duo vnquam ab hçreticis vfurpata fuifie pernegamus,alioqui non iam hæreticisfutunbsp;De trinit.hb. ris. Audio quidem Auguftiiium de Veteribus hæ-’•/T reticisconquerentem qubd exScripturisfuoser-conarentur defenderetfed fimulaudio Atha-orat Z.
f. Ai arc.LI.
fuifie pernegamus,alioqui non iam hæreticisfutu
reticisconquerentem qubd exScripturisfuoser-nafium clariflimavoce profîtentem, hæreticos ef-feS.crarumliterarum argumétis lapidandos’.quo fenfu dixit etiam Tertullianus, hæreticosde veri-
REFVTATIO
täte glorianteselfe ipfius veritatiscuneo extrude dos.Quare non ita bene conneäitur ; Omneshse-reticiScripturam etiam vfurparunt:Eigofcriptiiranbsp;eil communis hçreticisamp;rOrthodoxis. Sed, quianbsp;de vfu non de abufu Scripturæ loqiiimur dicendiinbsp;eft potius abufum Scripturæ commiinemquidemnbsp;effehæreticisomnibus; at legitîtnum Scripturænbsp;vfum elfe Orthodoxis ac piis omnibus cômunem.nbsp;Atque Tt res tota magis pateatjCedo , num quodnbsp;‘fur quifpiam intetpolatum pro fuo véditabit, id tunbsp;furi amp; domino commune efte dixeris?‘5e, vtadnonbsp;ftraredeamuSjSatanam Scripturaabutentcm Chu 'nbsp;ftus ex ipfaScriptuva refutauit;Numigiturcenfes,nbsp;Scripturam Chrifto amp; Satanæ commuiieinfuiffe’nbsp;Vtinam verb mi AlfertorjAmbrofiüaudias amp; Na- jr. m/'.i '''nbsp;ziazenum qui hærefes compararunt cû gypfoaqua fide.nbsp;permixto,ac propterea ladtis coloré einétiente:vtnbsp;ita fîgnificatent hæreticos non vti facris l i t er is,fednbsp;abuti Tibi verbj qui gypfum à lade non difcernisjnbsp;ecquid vnquam legitimum videriporsit?l3nn‘gt;snbsp;Mami es Mods miracula miracub's non abîiraUibus i.Tingt;hnbsp;eludereconati funtipfeudoprophetæ verbû Dominbsp;ni falfbiaftantcSjverisDeiprophetis,Verbum Donbsp;mini proponcntibusidentidem obftiterunt:Pfeu-dapoftoliplerofqiieab Apollolorum dodrinajfal- ‘nbsp;fo illo Apoftolorum nomine, auocarunt: Chriftusnbsp;ipfePfeudochriltos exorituror elfe prædixit. Ob-fecro te,quid hîc facias,cum ilia tua communitatcînbsp;Num propterea Mofen,Prophctas, Apoftolos,a-deôque Chriftum ip um repudiabis? Quintu,ficnbsp;habetoiqubimpudentiûshæretici VerboDei ci-tando videri volunt Orthodoxisfimiles,ebdili-gentiùsOrthodox! debêt ipCus Verbi Diuini ve-ritatem vrgere,eâmqueante omnium oculospro-ponere, vt falfa iila (imilitudo,veritate propofita»nbsp;faciliiis euanefcat. Itaquenunquam Dominus fuosnbsp;iuflit ad tuas illas notas recurrere : videlicet, Cla-ritatem, Diffußonem, Antiquitatem amp; confîmilcsnbsp;(de quibus paulb poil agendum erit jfcd potiiîs,3d , jnbsp;legen» 8cadteftimonium,inquicEfaiaS; 8f Chri-^'j^^.nbsp;ftus,Scn'prwiWjinquit. AG,nc fimlon-gior,Maiores noftriArrianos ( monente quoqiienbsp;Conftantino)Macedonianos, Neftorianos,Euty- *nbsp;chianosamp;id genus, non aliun 'equàm exDiuininbsp;Verbi pharetra depromptis telis confoderunt; ‘‘nbsp;quippc cûm fcirent, hærefes (inquit Tertullianus)nbsp;non tam nouitate quàm veritate elfe reuincendas.nbsp;Cæterûm quodobiicisde veteribushæreticisScrinbsp;pturaabutentibus-itaacceptum velim, ne quis tarnen exillimet,illos hçreticos vnquam voluiffe,exnbsp;folisScripturis fuamdodrinamfpeélari.Redcc-nim idem Tertullianus afSrmat , hæreticos llarenbsp;non poffe,fi cogantur de folis Scripturis fuas quç-ftionesliftcrc. Namfuaquoque,tdque in primis,nbsp;fomnia, pro VerboDeifolebantobtruderc. Sicnbsp;Marcionitæ,fuum paracletumiMontanillæ, fuamnbsp;Prophetiam;Valentiniani,fuos Æonas : Manichæinbsp;fuam Epiftolam fundamentijSc reliqui fua porten-tajtanquam verbum Dei p oferebant. Qaemad-modum etiam hodie ludæi fuum Thalniudcm:Manbsp;humetani,fuum Alcoranum.-acCnevosprætermit-tere videamur) Monachipontilicij,anil;'s fuas fa-bulasgt;Traditiones,Decretales Epillolas,amp;nbsp;ilia fuaproponunt,vt fuq doélrinæ,hoc eft, ponti-ficiiserroribus fidem faciant. At nos Verbum Deinbsp;fcriptum agnofciraus, noltrç,hoccll,Chtillianænbsp;Religionis ôcfolum amp; folidum elfe fundamentum:nbsp;cuiusinterpretatio(fiqu3ndo de eaamb-getur)ptfnbsp;tenda fit ex ipfa Scriptura,locis inter fe collatis Knbsp;ad fidei aVjtxsjlat'reeuocatis; qua de rc copiofiùsanbsp;nobis dilputatumell in Theologica nolira dilpu-tatione, de verbo Dei fcripto aduerfus humanas
Tra-
-ocr page 871-4d
quot;‘'‘HKnia
Se/-.
THESIS XVI.
U-
ASSERTIONVM POSNAN.
Traditiones. Atquehxc de tua communicate cum
V«teribUS hatteticismobisdiftafint.
Ad Vetervm teftimonia nobis obiedla refpon-deo : Veteres cenfuifle Canonicos Sacræ Scri-peurx libros amp; veram Euange lij deflrinam in vtra Chrifti Ecclefia reperiri, quæ quidem Ec-clefiaplurimum valet ad commoue ndos allicien-dófque animos vt Euangelicam veritatem fidenbsp;amplcöantiir 3 vtaic Auguftinus. His verb nosnbsp;etiatii proifus afientimur. Sed quia Veteres illinbsp;eatenuscommendantEcclt'fiams qiiatenus eado-fttinam ab Apoftolis receptam fideliter con-feruat ; idciico negamus Ecclefiat Romanæ cau-fam eoriimteftimonio V lo modo fubleuaii. Hocnbsp;itaeCeVeteresipfi nobisconfi.mabunt hifee verbis.
Irenaus 3 Veritatem facile eft ab Ecclefia fume-re ; qiium Apoftoli quafi in depofitorium diues pleniiiimè in earn contulerint omnia quæ funtnbsp;veritatis, veiomnis quicunque velit famat exeanbsp;potum vitx,amp;c.
ldem,Hancprædic3tionem quum acceperitamp; banc fidem, quemadmodum prædiximus Ecclefia,amp; quidem in vniuerfum mUndum diflemina-tadiligen-er cuftodiat3quafi vnam domum inha-biians:amp; fimiliter credit iis videlicet tjuafi vnamnbsp;animam habens,amp;vnum cor; amp; eonfequenternbsp;hæcpratdicac amp; docet amp; tradit, quafi vnum poflt-densos.
Idem, Columna amp; firmameritum Ecclefixeft
«J.
Euangelium amp; Spiritus vit3c,amp;c.
Idem, Oportet confugeread Ecclefiam amp;e-iusfinueducarijamp;Dominicis Sciipturis enutri-riamp;c.
ftepti. TertuUunus-.Süm hxtes Apoftolorum (inquit *’«. Ecclefia ) ficut cauerunt teftamento, ficut fideinbsp;commiferuntjficutadiuraueruntjita teneo.
Hü. Idem, Apoftolos Domini habemus auélores, quinec ipfiquiequam exftioarbicrio quod indu-cerentclegerunt,fed acceptam à Chriflo d fei-plinam fideliter nationibus aflignauetunt. Itaquenbsp;etiamfi Angelusdecaclo aliter Euägelizaret,ana-thtma diceretur à nobis,amp;c.
;j .4ràÆ«4y?!«.Orthodoxa Ecclefia recte legens amp; cxaâè facras literas examinans3feipram inaedifica-uitfuper petram,amp;c.
Hioowjww.CupioperScripturasSanótasingre-
di in Ecclefiam Dei.
[ Idem, Ecclefia non egrefla eft de finibus fuis
’ hoc eft,de Scripturis Sanftis.
AuguSlint». Ecce Scripturx communes. Ecce vbi nouimus Chriftum : ecce vbi nouimus Ecclefiam.
Idem.NecEpifcopis Catholicisconfentiendu, ficubi falluntur, vt contra Canonicas Scripturasnbsp;aliquidfentiant.
Idem,Non audiamus;Hxcdico, Hxc dicis:fed audiamusshxc dicit Dominus.Sunt certt libri Canonici,quorum authoritate vtrique confentimus,nbsp;vtriquecredimus, vtrique feruimus. Ibiquxra-mus Ecclefiam, ibi difeutiamus caufam noltram.nbsp;Etpaulbpoft, Nolohumauis documentis fedDi-uinisoraculisfanftam Ecclefiam dctnonilrarisamp;c.nbsp;QuidaisAuguftine? Quid igitur fiet monachisnbsp;Ecclefiam Romanam non Diuinis oraculis, fednbsp;a,- r- ad humanis documentis demonftrare conantibus?
I^enique.quod ait Affertor de Martyribus hxre-ticorum, nullam vim habef.redè fiquidem Auguftinus docuit Märtyrern non pœnam, fed cau-lam facere. Quamobrem iam notas- Ecclefix ab Alfertorc aflignatas operxpretium eftexcutere:
845
qui notasà Proîefiannb.aflîgnatasnonfatisfelici* ter exeuffit.
T H E S I S X V.
A Lia igitur Eccleßa internofeenda Symbola acvelutiteßeras flatuemtu: eyuas itadiui-narum literarum au^oritate cemprobabimw^ “vt ,nbsp;reitcinonpoffint.-tta SccleCut Romana Catholt-ca conuemre docebimut,vt aauerjarij^ß verumßi-teriyeltnt,negarenullaratione vale ant. Harumnbsp;prima eß Eccleßa Claritas aHueßlendor, ijuHtanbsp;in diuinis litefis exprimitur,vt ts hominum cœtus,nbsp;epuieo careatiEccleßa Deicenferinonpojßt.Hancnbsp;entmtalem ßre ^Dauid tn ßiritu videbat, cumnbsp;dfxitin7erßna 'Dei Patrls.Etthronus eiusfßci-licet Chrißi)ßcut Sol tn conßePlu meo : Stßcutnbsp;LunaperßSla in aternumtc^ teßis in cœlo ßdelis-^Etrurßm,Jn Solepoßit tabernaculumßntm : id b P/.ignbsp;eßdnmanßßationepoßitSanSlamEecleßamßt- c£.vfofitionenbsp;am.)aitibi ctiyLuguflinusnon in occulto,non t^uanbsp;lateat,ne firteßtßcut operta ßper gteges hareti -corum..Qßtd tu hareticeßgis in tenebrasle/uid la- ^rincl^..nbsp;titare conaris?
HViufmodi etia Ecclefiam 'veram ßre,lßr as-,^ Daniellt;iJ4itcheai^^figntficarunt, f ^'4'nbsp;quum Ecclefiam monti magno con^icuo com- vTrafta.i.lnnbsp;pararnnt.i^Hi nulle modopote^abfcandivtin ea £igt;isi. loan,nbsp;locaHterony.amp;i.iyiugu^.inloan.exponüt.N'ecnbsp;minusper/picu'ehaceadem nota in muo tefl. ex-primitur.PofiojHam enim ChrifiiiS,Difcipulos mulnbsp;tafèorfim aturbadocuijp;t,ßc eos totius Ecclefianbsp;perfànâgerentes alloiputtur-,'^ Equot;cx efiis Lux Mïi-di,non potePl ciuitas abfcondißiper montem poß-
14.
ta. Et alibi,ißyuis,in^uit vobis dixerit, Ecce hïc i L.de'voita. efi ChrißuSy ecce ilic,, nolite credere. Etiterum,ß '' £ooiefilt;e.c-dixerint -vobis ecce in deßrro.) (t^uafivbi non ePtnbsp;fiequentia multitudtnis,ait. t/iuguß.) nolite e-xire.
THESIS XVII.
HAncautem not am Lutheranis, cß Caluini-anis caetibus minime conuenircy vel ipß te-ßes locHpletißrnißtnt. Pilam eorum aliyuiytan-tum abeß vt veram Eccleßam illuPirem ßiciant^y vt prorßus inutßbile conßituant,ejuod tamenßrau-dulenterfiiciunt y Cr adßtum tegendum erroremynbsp;Cr Catholicorum obteldiones euttandas yutbus eosnbsp;moleßareßlentydum vbinam eorum Eccleßa totosnbsp;milk, eß' arr.pHus annos latuerity quarunt Ita j„nbsp;CaluimtSyH on para à vero, inquit,aberrant dum in'siit jgt;oß.nbsp;F.ccleßam non agnoßcunt:niß qttampraßnti oculo mei.nbsp;cernant.EtinßayFremuntntfiEccleßa Dei ßm-peroßendatur.Et rurßm^,^tßnpotius permit-tamm dominoyvt quando ipß ßtus nouit, qui ßtinbsp;ßintyinterdum eti.am Eccleßaßa exteriorern no-titiamyab hominumaßeSiu außrat.Ita quot; Brentius ^-7.nbsp;vide,inquit, quodfacit PetrusaSoto. Eccleßamnbsp;vißibilem, CrßnßbttscorporisperßeUam.Itatpß-rumanteßgnanus , Martinas Lutherus: qut contra Ambrof.Catharinum feribens, veram Eccleßam dicit ßiritualer/iyßläjuc ßdepercepttbtlern,
BR ij
'ooit.
^'•(.10.
844 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E F V
a Ceiitttr 1.1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESISVIII.
4f-4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lijaatei»quiiMabfiträieJfenolnnt,ßä(^
^b/ùrdt,Ecclefiamnoniüußremcœtum amp;P»ßttum fiatuunt : quo in numeronbsp;f ^78.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primis/um » Centuriaflx^quiportet angufiet Ec~
c lulacMm. clefiam comparant^:Mufiulus,^ui duosauttres f.zzy.2^0. Sccleßamfiatuit, in t^uorum medto ChtiH-usßtnbsp;lt;jui Scholaßicü exuletntihus,
ua. Et in Eß nbsp;nbsp;omadibxs eandern conßrt : ** Bez.a ^ui tjuadan-
108.^851.?«?' tenus occult art ait yadeovtnonnunejuamßnditas fe^ Etinl.de perijßße videatur. Hetcautem omnia dumßiiciunt,nbsp;efi eos Eccleßam talem,lt;^uale»i nobis litte-tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TO, diuinei deßgnant,minime deßgnare : darum eß
c L.^. centra etiam, eofdem hetreticorum veterum i/efligijs, ^ui Creßco c.ód.in idem ßditarunt,inßßere.'^ta certcßcißcCrefco-jtium'DonatidamÄugußtntisrefertejuiurgentenbsp;Catholicamtoto orbe diffu-credeiidi c. y.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pt^ncis agebat-vcritate eßfe, errare au-
fofi/rinc. tem multorum. Ita anichetos ita s aduerfa-{ L.^z.centra rium legis ^rophetarum ßtblitaß'e, idem corn-fnme^o' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejuibus ait ibidem. Omnes enim de
«r L.z.cenir ptiucitategloriantur nbsp;nbsp;nbsp;ßducereßpoßiintmulri-
’ßTduerf le^. tudinëejuetrunt.bîec dißmiliter de Eunomon Ba~
e. 'vlt.infin. ßlius: ’’ de jdrianis * Socrates.-de Lueißria Hie-L-T- centr. yonymustde jdœtio Theodoretus * commémorât.
£unB. tintte.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS XIX.
f. I o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rthodoxorum verbßonge aliet audiunturde
Iz In Dialog. Eccleßa tsocesy diuerfet planeßntentiety ^ui X^Lib^tßt àumEcclefiam eße veramfiitenturtllamyijuei con-Eccic.zZ. Ecnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; illußris ßt, diainetßcripturafunt confor -
el.Rom clari- mes ’.dum autemficam huiufmodi eße probantyca-tas. demeyuoißueveramEccleßamßfecouincunt.*Pro~ Ul TJü.r.-u.s. ßareautemr/uamfacileßty^ipßProtefiantesnonnbsp;^'aien^cab^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßret Eccleßei,multitudinemtribuÜty
’ rnfriacip. nbsp;nbsp;ßiam auteminpattcis ^utbufdamhominibtts cotf
o Efifl.^fefi tinerilibentißimis animis conftent-ur: ßnegare pri^tif.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'velint,nullo negotioßlßtatisconuincentur. flam
p E.Déeie^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B.omanam( in cuius communioneCa-
^earned. ‘ nbsp;tholiciviuunt )ßnguliseitatibusillußirem^da
ce^ In Épfi.ad ram f!iiße,audores,^ui ißdem temporibns floruêrcy jsßßc. Eiijpa docuerunt.Cert'eeiusfidcm zyipodolus dtxit an-nunciariin vniuerfo mundoyobedientiam diuulqa-ßnlffinem. . ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/'
lEfifl.^yßiih ommloco'^prenetus omnibue jemper notam ßnem. aßeruit,
t z..£.cXrd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonorifice lopuuntar^tt/inacletus'^ Ter-
Parnten.yoil tuüianm *1 Lucius Martyr Cyprianus^ Six-ffiiicifiiim. Martyr'- Optatus Mileuitantsi'^ Ambroßus''y ¦VDeSaira.1,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ydu?uflinM^,j4nfdmus^,Bernar-
y.cao. t. circa , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n ¦
medium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnesvt atuerßs temportbus, ttaßre in
X Efi^.^y.in diuerßs regionibue 'nixcrunt, T^ontificam autem fr. SRomanorum velcertamina, vetdotlrinam, 'velnbsp;¦¦j l.dentiUta ipßetiamnomina,tempus etiam ejuoSccleßamre-t tefeßium. ^^'^^quot;^dltdorici, Eußbius,Socrates, Soz.omenusynbsp;z inz.Ef.ad EbeodorettiSyEuagmUiKtcephoruSiBhotiuSyZo-Thsßcafz.innaras, CedrentesyGreici yVtLatinos omittam,itanbsp;med.Efiß e.dannotarunt,'vt obßcurdcjui dicere eandemnbsp;Eo.c.t.Col.t). ^eltt,ipßobfcurißimus iure haheatur. ^uidiauodnbsp;infritt. necadueßarta partis auUores,inputs Ckronologiysnbsp;b iiitheri in amp; txinnalibiispontißcwm Romanorum'vßa, lt;t.ta-ßiffttoannor. tem,decretapr£termittunt'°,Lutherus,Eu}tdiKs
Pantaleon d, Sleidanus S Carton f Sberusyaliiq.,, C 7» C/,t-o»ic.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
d In hifier de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opera,e/Humvbujue extent, quo A a m^ re-
Statu relig.te cenßanturyOpus non eß.
fore Caroliy.
c Cation in lib..f.dt .^loiiarih. f In Ca’endari*.
r A T ÏO
C A P V T VI.
TRronuseiusficut Sol in confpeftu mco Kli- 1 eut Luna çterna Sc teftis in cœlo fidelis.
Infolepofuit tabernaculum fuura.
Efaias J Micheas, Daniel Etclelîamcum monte magno compararunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjuifl'’
Voseftislux mundi, inquit Chriftus,Non p”' teft ciuitasabfcondi fuper montera polita.
Siquis vobisdixerit, Eccehîc eft Chiiflus,ecce f,irnlt; illiCinoiite credere : fi dixerint vobis,Ecceinde-ferto,nolite exire.
Ergo claritas 8c multitudo funt Ecclcfiïinter-nofcendæfymbola ac veluti tefleræ, quxquideniF' EcclefiçRomanç conueniunt (dequa Veteresho-norificè loquuii funt) non autem LutheranisScnbsp;Caluinianis qui fuamEcclrfiam in paucisquibubnbsp;dam hominibus contineri libentiflimis animisnbsp;confitentur.
EARVNDEM REPVTATIO.
T^Oftquam aduerfusnotas Ecclefiae à noftiisDo-.L étoribusaffignatas Aflertor difputauit : iâfuam profert de notis Ecclefïç fenten tiam, eafque nobisnbsp;commémorât; videlicetjClaritatem,DifFufioneni)nbsp;Antiquitatem, 8c aliquotalias de quibus ßgillatimnbsp;agemus. Sed antequana fuperius argnmentum exa-minemus, quiafolet Affertor Doótoribus nolhisnbsp;paffimilludere : nosviciffim deRomançEccleüïnbsp;non fanè Dodoribus fed dudoribus amp; antcfignï-nisaliquid dicere patiatur. Ergo , mi Affertor, innbsp;recéfendis Ecclefiç Ronaanç notis tua fefellit me-’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;. „ \nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rf.
ras praetermiferisiquas ego,vt tuis omnibus grati' ficeijita tibi fuggero, Pontificij pro notis fua: Ec-clefiç non habent fynceram prædicationem amp; le-gitimum vfum Sacramentoruan ( nam ea funt illisnbsp;nimiùmobfcura)fed rebas exteinis deleftanturnbsp;amp; in illis adhçrefcunt. Itaque variis veftibus ,at-queomnibus cuiufquemodi coloribusEcclefiamnbsp;diftindain habent. Pontifex è fummofcliojproie-ftopede jcrepidam fericam oftentatjipfuetiamnbsp;Regibus oftulâdam. Cardinales galeruspurpureusnbsp;illuftresfacit Epifcoporum mitra; bicornes in me-diis templis eminent. Multiformes Monachorumnbsp;turmçRomanam Ecclefiamexornant. Benedifli-ni atratij ScciliciocoopertireferuntTta'atamp;rillasnbsp;Dominican! bicolores per médiasnbsp;vrbes voûtant. Francifcani cineritijjntortis funx-bus rcuinftijoblongo collojpedefeminudovefti'nbsp;gia figunt. Ac ne omnes recenfe3m(libentercnimnbsp;exhisfordibuseuado) omnium poftrcmi lefuitatnbsp;(vt illi quidem loquuntur,at,vt ego malojlfcario-tÇ ) togati fimul 8c palliati, pompariim ferculisfi'nbsp;miles incedunt : acj nifi me conicdura fiillit gt; hocnbsp;fuo veftitu fignificant, fe rcliquis omnibus Mona-chis togam amp; pallium propediem effe detradu-ros.Hæfuntjne poßhac erresjmi Aflertor, verifli' ,nbsp;mç notæ Ecclefiæ Romanç, quas à te prçtermiffas ,nbsp;minime oportuit. Nosautemgt; vtEcclefiam exho'nbsp;minû multitudine non metimur ( Nam lata cft via ^^3* ?nbsp;quæducitad exitium) ita amplificationemregn’/nbsp;Chrifti 8c Ecclefiæ propagationcm àDeovotiso'nbsp;mnibusexpetimusjScquantum cft in omnibus pro-curamus. Atqueipß Deo gratiasagimusjqubdiaWnbsp;paflîmluceat Euangelicç dodrinç veritasgt;vobisnbsp;omnibus Monachis dolentibus, 8c tenebras crro;nbsp;rum veftrorum,quantum in vobis cftj ipfi vcritat*nbsp;certatim offundentibus.
Sed iam 1 dam eft.
-----..............-inoria,qui prçcipuasillius Ecclefie notas, ac tefle-ras nraprermirr*ri«;niiac prrrt vr miîc rtmniKiiS rtati'
frf*,/
nobisad tuumargumentunjacceaen-''^j,i',' Huiufc®
AS SERRTIONVM
Huiufee tuæ argumétationis fallit Confequens, 1 propter locos in Antecedentecitatos, àtemalènbsp;, intelleftosjamp;peids etiam accommodates.In P al. 1nbsp;Pfilm. Ss.Vatesloquitur de throno Chrifti quern thronusnbsp;’'VM»-. Dauidicusadumbrauirnecdeeiusexternofplen-dorp, feddeeiusfirmitatedifferit. Sicenimille,nbsp;Semen eiusjinquit, inatternum eritj folium eiusnbsp;Coram me vt Sol perftabit; firmum vt Luna manebit amp;c.Meminit autem Solis amp; Lunq,non propternbsp;diffufam vtriufquelucem ( vt exiflimas) fed pro-pterea quod corpora iIla cœleflia non funt obno-xia corfuptionijVt funt corpora inferiora. Et illudnbsp;loquendi genusf.tpe occurrit in Sacrisliteris.Nanbsp;adlucera quodattinet, longé aliter veteres Solisnbsp;amp; Luna: fimilitudinem vf rpant. Sic enimAm-hrofius: Ecclefia,inquit,ficut Luna, defeftushabet amp; omis frequentes. Qua etiam fimilitudinenbsp;Auguftinits aliquando deledatus efl. Locum exnbsp;pfilm.iÿ.ex Græcainterpretatione, non autem exnbsp;Hebraica veritate recita'li ; ac miror te non indenbsp;fuiffc faltem Hieronymi authoritate reuocatum.nbsp;inrnfpf cnim legendum eft ; Soli pofuit tabernaculumnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ineis;videlicet,cœlis,quodipfeHicionymusa-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnout. Necfatis videoquamobremEcdefiatRo-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manatprobationem arceflas à Sole amp; Luna’.quan-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doquidem Komani Pontifices terreno fplendori
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantoperc deditifunt, vt de cœleflil'xe nihil co-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gitent: nifi forte tuum Pontificem proferas qui
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fortaffisailudensadcaquçfcriprafuntiu Apoca-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lypfi) Anniferiemnonitapridem immutauit ;at-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que non Theologum agens fed Afttologutn, Solis
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cutfum nobis definite voluit : ScficdeSoletogi-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tans, quodam certe modo de cœlo cogitauit. Ex
/ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoPont'ificiipVerique,vtlaudeseius magisma-
1 •’nf. Gre-Jfolent verfumhuncDa-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rridicumjcx veteri vetfione accommodate ; In So-
l le pofuit tabernaculumfuum. 'Verumenimuetb e-I »e mla . ;
I quot;.''UMtrir lufmodi argumenta pa. urn nos mouent.
I 'quot;'«J.;. InlocisProphcticis quosobieftas,fimilitudo Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;montisfuturam Ecclefiæ ampbficationem impri-
1 D.inieie raisfignificat.ilquod impletumfuit Gentibusper Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelijpraedicationem inEcclefiamalfumptis,
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua: antea folos Iuda:os co '.tinebat. Hcc omnia
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nosetiam agnofiimus’.fed negamus nomine mon-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tisfig rificari Ecclefia: Romani: claritatem , vt di-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cis , vel fublimem illam poteftitem quam tuus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifex fibi arrogauit, dumfumraoslmperato-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reSjtanquam excelfosmontes,fuispedibusfubie-
' c nbsp;nbsp;nbsp;Longé melifisHieronymus,qui vt reddat ra-
tionem cut Ecclefiamons aliquando nominetuf. Montem.inquit,Sion,autEcclefiamintelligimus,nbsp;qu« interpretatur fpecula,8t in altitudine Sanélo-'•‘'»x.rj.t turndogmatum conftitutaeft. Etqux ptofers exnbsp;i ' ‘quot;»roiiti». Matthxo de Apoftolis qui dicuntur lux mundi, Senbsp;'1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' deciuitaiefupermontempofita,Auguftinustum
’ nbsp;nbsp;f'”«. D. deveritate amp; lucedoftvinx, turn de bonis opcri-
n, bus exponit. E.cbuc alludens Athanafius'.Ecce,in-quit,iamnos exfacris Sctiptutis ftdenter loqui-mur de teligiofa amp; pia fide, quafi candelam fuper candelabium collocantesamp;c. Quare, miAffer-tor,quoties voles montes accommodate tux Ec-tlefic, vel tuo Pontifici, ptofet bos locos potiùs;nbsp;Septem capita, feptem montes funt fupct quosnbsp;tcuViet (edet ; Item, Omnis monsfiumiViabituf.Scnbsp;fiqusoccurrantconfimilia.
Quod citas etiam ex Nlattbqo. Si quis vobis Itti^p' 'I'l' '^'’'^’¦1'- ’ hie Chrifliu, ecce illic,nohtt«'fd«re, amp;c.nbsp;'*'• ruamplanéfententiamrefellit. Namvelexeol
lt;ü.
'I. c.
''0.
tomanifeftècoVngiiur ,Ecc\efiam nonneceiÏaiio iu cxvwna Vuce, -v ój'vtïoquei«, CVarnate na \ ex-tanvtomnium ocuVisçauat. Voffunt enimind-
P O S N A N. 845
dignofcatiir, (vt fçpe nimisaccidie ) nempe crro-rum tenebris vbique difFufis. Sed tuum iftud con-fequensincommodisobruamus,hoe modo.
Si exterior Claritas amp; Multitudofunt eifentia- ^Jjertor in-IcsjcertÇîacpropriçnotæ Ecclefiæ,adeb vtqui commodn w-illas non habeant.non fint de Ecclefia (vt vult Af S‘^r. fertor ) Ergo hi Scripturç loci flare non poffuncj Scrift.nbsp;(quod abfit.)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««tra Ctó-
Kbifunt duo vel tres cogregati in nomine meo, iüicfiiminmedio eorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtam.
Reliquaßci mihi(?ptem millia virortm qui non Mnttii. 18. flexeruntgenti idolo £aal.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rm.ii.
Si fierit numerw filiorttm Jfrael vt nrenn mn- Rams, rist'^eli^uidi feruabuntttr.
l^ifi T)ominHS reUt^uiJfet nobis fernen , faSli /bid, fiiifemus vt Sodoma GamorrhA ßmiles,nbsp;zJ^uhi fuerunt dies Ifrnelis ahf^tte Deo ve- i-P'fdi.ij.nbsp;r'itutis , abfcjue ficerdote monente abfjuenbsp;lege.
Drit defolatio multi in tern erit timen ad- Rf.6. hue in ea decima.
Sritis ficut t^uercus,cuius folia defluunt.
Obtenebrati funt oculi nofiri propter montem'^bren.^, Sion ç/uia dilperijt.vulpes habitauerunt in eo.
Faciamhuic domui fapecrijuam inuocaturno- /erem.7,
1 ?»f « we«?» , 'jua confiditis : huic loco quern vobis dedi rnaioribtti veflris ^ßcutfeciSilo ;nbsp;•vos reiiciam à facie.
Stc eritin tnedio terra, in mediopopulorum tVt ßquis oleas decutiat^faut ßciatracemationem,vin-demta confummata.
Q^madmodum quum acinus in betrereperi- Rfa.6^. tur,altquis dicit, l^eperdas eum^quia efitneo be-sediSlio ; ßcfaciajn propterßruos meos necunStosnbsp;perdam:^producdßmen ex lacob ^de luda quinbsp;poffideat montes meos,c^polfidebut eum eleSlt mei,nbsp;¦ (erui mei inhabttabunt tbi.
VtT'aflor eripitex ore leonisduo crura autex- .Xmosj. tremam auriculamfc eripienturfilij Ifraelis (Ire.nbsp;lizteris,inimicamea,proptereaquodcecidi: MiA.j.
reßtrgam : (i in tenebris ßdero, T)Qminus lux me a eß.
ay^per è faltu earn vaflat nbsp;nbsp;omnis generis fera Pfal.^o,
qua in agris degunt earn depafciaur,Domine redi obfecro.finuißvineamifiAm (^c.
“Ffe time parue grex, namvifum ef^Tatrive- /-uci-L.^ti. firo darevob:s regnum.Filtus hominis quumvene-rit,num reperturus eßfidem in terra?
Multi Ffeudopropheta ßrgent ac ßducent multos,amp; quoniammultiphcataefitiniquitasyre-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
frigefcetcharitas multorum.
Hoc noui, posidifcejfum mearn luposgraues non parcentes gregi ingrefuros ejfe in vos »(^exnbsp;¦vobis exorituros quiloquanturperuerp, ^vtdifei-pulos poßfe abflrahant,^c.
Erit tempus quurn fanam doHrinam non tole- x,Tim.4. rabunt,ßd auribusprurientes tpßfibipro ßiiscu-piditatibus coaceruabunt’Doblores, averitatenbsp;quidem aures auertent, ad fibulas “Vero conuer-tentur,
Non veniet dies Chrißi, quinvenerit defiStia t.Tbtf.t. Vo- ? dr deteihis ßient homo iHefeeleratus ^filins
incxicruaVucejvcljvtVoquetisjCVatitate'navet- 'Feperit filtummafcutumreblurum omnes Ge?j- ./ffoc.n. îati vtomnium ocuVispateat. Votfmn enimineV- fer'uir^^ia^crre«, ôquot; raptus eflßlius eius «id‘DeH'mnbsp;'acte tempora ipgdjus v\jV fit Cht’ifttis d'rîfidViùs ad thronumeius: MuUerverofugittn folitudi'
-ocr page 874-8'4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. E F V T A T I O nem^Z'bi habeilucum pttratuma Deo, vtillicpA-fcAt eam^e. ‘Datis, funt mulieri aU äuA Ai^utla magns » vt volet À conJpeElu frpentis in defertumnbsp;inioettmfuum, vtaluturibiper tempusnbsp;nbsp;nbsp;tempo ra tf dimidium temporis,^c. ^dmirani vniuerft terra fequuta efbeßtam (fc. Saturn eß et bellumgerere cumßnüis eß' eosnbsp;Vincere, eß' data eßeipoteßas in omnem tribü,lin-guam eß Gentes. Etadorabunteam omnes incoUnbsp;terrs,, t^uorii nonfuntferiptanomina inlibro vits,nbsp;amp;c. loannes autem profitetur fibifuifi’e oßenfanbsp;quæfutura erant»non qux præterierant,Apoc.i. Exh s autem omnibus amp; plerifque aliis locis confimilibus perfpicuum eßcam fu ßefubVete-riTeflamentoSc fubNouoeffe amp; foreconditio-nemEcclefix» vt remanente inEleciis Deifideinbsp;integeitate qua ipfius Ecclefix anima vitaquenbsp;continetur) variis fit mutationibus obnoxia ; acnbsp;propeerea falfum effe quod Affertor affirmauitnbsp;deClatitate 8c Multitudine » quam voluit effe i-pfius Ecclefix dignofeendæ notam perpetuamacnbsp;certiffimam :vt mihi non fit à primis vfque tem-poribushißoriaEcclefixrepetenda :atque imprimis commemorandum, quemadmodü olim Chri- ,M^»tioch. hont,2.6. J» Matth, ],Qin.^ÿ. .yiti.zQ. V ide Tert. Ju. flianimodbpriuatisdomibusinclufi» modo in an-Jîzi». Martyr, t^isac fpeluncis cœtus EccleSaflicos habuerint, ^7 pr -furore. Quamobrem hxcnbsp;Junamp;c dißindio nobis obferuandaeß: Splendor Eccle-fix auc is dicitur, qui Interior eß » aut »qui eßnbsp;Exterior. Interior in doftrinae puritate potifll-milm confißit. Exterior »in amplitudine amp; trän'»nbsp;quillo ßatu Ecclefiac. Splendor illc interior nun-quam Ecclefiam deferit : At exterior»fxpe deficit»nbsp;neque ex eo xßimanda eß Ecclefir conßantia.nbsp;Id quod fpero ex locis fuperioribus effc mani-feflum. Eeßmiißo ad Sed quianoßerAßettor aliquid etiam deVe-tefiimonia. tcribus obiecit » Ecclefiam Rom. Commendanti-Keterum ex bus,fic habeat : Quandiu Ecclefia Romana doftri-ipfis A^efrr/-nam Apoßolicam retiuuit, eamapud Veteres in l/iii fetita.nbsp;nbsp;nbsp;fummo pretiofuiffc. Sed hoc nihilo fortius eß ar gumentum , quàm fiquis ilia vrbis Romç encomia quç paffim extant in Veterum monumentis »velitnbsp;ad earuderaquç nunctantdm fuperfunt » accom-modare. Sed prçfiat audire ipfos Veteres ißamnbsp;ClaritatisSc multitudinis nota ab Alfertorepro-pofitameuertentes. Tertul/ianui.'Vbi tres funt» Ecclefia eß,licet Lai-ci.Idein»In vno Sc altero Ecclefia eß : Ecclefia verb Chrißus. ExquoTertullianiloco efficitur Ecclefiam Chrifli ad paucos poffe redigi: qui permanent in vnitate facrç doftrinç. chryfoßomiis. Qiiid mihi cum multitudine ? malo vnum pretiofum hpidem quàm obolos multos.nbsp;Ex quo efiicitur»paucos bonos prxferri multis ma-lis'.amp;hincapparetquem fplendorem amp; quämul-titudinem probet Chryfoßomus. Idem. Quum videritis hçrefim impiam quç eß exercitus Antichrifli» ßantem in locis fanôfçEc-clefiç : tunc qui in ludçafunt »fugiant ad montes,nbsp;hoc eß» quifunt in Chrißianitate conférant feadnbsp;Scriptures: quoniamexquoobtinuit hçrefis illasnbsp;Ecclcfias, nulla probatio poteß effe verat Chrißia-nitatis » neque refugium Chrißianorualiud quàmnbsp;ScripturæDiuiux. HrerflMyw/^.Ecclefiaibi eß»vbi fides vera eß» amp;c. Non in parietibus confiflit » fed in dogmat um v e-ritate. Augußittiii. Ecclefia eß Sol gt; Luna amp; ßellae » amp;c. Quando Sol obfeurabitur amp; Luna nondabit lumen fuumjSe ßellx cadent de cœlo, Ecclefia non Exhort, ad |
apparebic jimpiis tune perftciitoribus vitramo' dumfçuientibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j}^?. Idem. Ipfa eß Ecclefia quç aliquando obfeura-turamp; tanquam obnubilatur multitudine fcanda-lorum, quando peccatores intendant arcum vt fagittent in obfeuraLuna reólos corde amp;rc. Illinbsp;qui tunc firmiflimi fuerunt amp; verba hxreticorumnbsp;infidiofaintelligere potuerunt, pauci quideminnbsp;comparationc caeterorum , fed tarnen ipli quidamnbsp;pro fide fortiterexulabant 5 quidam toto orbela- fnbsp;titabant: ac fic Ecclefia» quç per omnes Genresnbsp;crefeit, in frumentis Dominicis conferuatanbsp;I nunc j Affertor » fi potes redi in gratiam cum *nbsp;Augußino , qui tam expreflis verbis tuam ißamnbsp;Claritatisamp; multitudinis notam deleuit. Atquenbsp;etiam (fiitavis)gloriare multisillisacpetfpicuisnbsp;Ecclefiç tuçpaleis ; quas tibilibentifllmis animisnbsp;relinquimus , frumentis illis Dominicis adhçte-feentes , Sc cum iis qui veritatem Euangelicamnbsp;conßanter retinent ( quac Dei efl gratia ) perfeue-rantes. Ecclefia Dei igitur Ethnicos ScMahumeta-nos fuperat Veritate:nec celebritatem fuamautnbsp;amplitudinem exterioremiis obiieit. Qubdficenbsp;ipfeaudias, Claritatem, Multitudinem,Dilfufio-nem, Antiquitatem amp;crtera eiufmoditanquananbsp;veras Ecclefîæ notas tantopere commendantem»nbsp;erit fanètibi (quodabfit)adMahumetanostranf-eundum, qui Claritate » Multitu .line , Ditfufionenbsp;Romanam Ecclefîam veflramlongèlatéquefupe-rant.Et qued ad Antiquitatem attinet,fi quistem-porum lationem reétè fubduxerit » comperietnbsp;circiter prorfus idem tempus Romani Pontifi'nbsp;cis tyrannidem in Occidente plané erupifle, quonbsp;in Oriente Mahometes à Sergio monachoedo-ftus, fummo cum omnium piorumluftu exortusnbsp;eß. Sed age , reliqiias tuas notas figtUatim expeu'nbsp;damus. THESIS XXI. HVicnsnabfimilts, altera Eccleßs »otae^s e^ua ß^arß atijue ßß in dtuints Itteris, pe^nbsp;omnes orbis partes, dicitur. Ac primtim ejutdem,nbsp;de Eccleßs propagatione tn “ Fßbn. habetur. /«nbsp;omnem terram exiuitßnttseorum: eß'in fines orbis i gt;nbsp;ter/s verba eortm. Qt^emlocitm de Scclefianbsp;telligi, ^poFtolus Paultu locupletißimus tellidnbsp;eß. Et alibi lt;= htsitts per orbem Eccleßs dtßerfio-nie,promtjfio inuemtur : Filtus meus es tu,rnóxt]gt;*‘nbsp;de Ecclefia fisbitcittir : T)abo tibigentes hsredita-temtu.'im, eß' pojfejfionem titam termines tem-emo ChriPtianus, att Augu^inus, d hanehsrt-dttatem, ahitdeße rjuam Ecclefiam vn-^utuni»^nbsp;telle.xit. Etvtalias veteris Eeßamentiobfeuri^'e^'ß.nbsp;res Prophetias, qua in Ifaia Hierernia, S EtJ-chielhTßaniele '^ Aggso^ nJ^îichsa Sephonir^^^^ß'^gnbsp;® quot;Ztacharia quot; (tzl/alachia, alilfjue inuentunturjnbsp;prstermittam, clarißimafHntiU.a noui Eeßatnen- ;nbsp;ttloca, t^Hibus° Apoßoli iubentur docere oinnfi^'^nbsp;gentes P prsdicare Sttangelium omni creaturs ,0quot;nbsp;Chriflt teßes fieri, non filitm tn Hierufalem,tß‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'f omni ludsa eß Samaria, fid vfijue ad vlttmUif^ p THESIS XXII. ..dl OB huittsnots in Ecclefia Eroteßantium Ai'} fiSlum, Ulis ebiicto, vt Angnfiintts Petib*' l’dßnbsp;no “ DonatiPl.t, Schifrnatis ertmtn. Ouod tu |
|
ASSERTION P,‘^bis,inqtMt,ego autem fiatim probabo. Neque e-nim communicas omnibusgentibus, dr lUis Eccle-* fillsApofiolico laborefitndatts..Quam obicblionem, fiaduerfiarij effugere t/olent, oPlendant oportetfi-blam fiam longe ïatéque per orbem terrarum dtjfiu-fi^-^ttodnunquamvalebuntyCum certum fitca-dem tn paucis Septentrionis regionibus ejfie cenclu-fiam tmare nunquampertranfijfie : in Africa, A fia,nbsp;prxeipuis orbis partibus,de ea nunquam audttum,nbsp;Europa autem nullam prouinctam intégré occu-pare. THESIS XXIII. QEin etfi,quod abfiit.virtss hoepeflifirum ad plurimas proumcias ß diffunderet: non ideonbsp;tnagIS effet E-cclefia, quoniam non vna proteflan -ttnm cflfiblafiedtotiàmque inter fie pttgnantes, zitnbsp;’ lit t fl ^i^gis a fie inutce,qud à Catholtcis tn plurtrnis difi-'^'i-^snPnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fnp^da nobisprobatttm elt. 'Unde pulchre!gt;y4ugufltnus docet Ecclefia effevbique,dr Harefim altquando ejfie quot;vbique ,fied Ecclefia vnanbsp;dr eandem effè •vbtque,Hamp;refies aute non eafide,fiednbsp;. ^iiierfias quafie non nouerïtt.Qt^are cum code Au-jojl”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concludol'iTcnemtts hareditatë Chrifli, illi *'J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ earn non tenent, non communicant orbi terrarum, non communicant vniuerfiitati redempta fianguine Domtntfiecurijumus devnitate hareditatis.Quifi-quis huic hareditati non communicatfriras extuit. THESIS, XXIII I. N£c efl quod Ecclefia Romana obiicîant,fidem ettum eius no omnes orbis partes obtinere innbsp;prsfientia : fied plurimas,G entilium erroribus infie-(j5 Elas,nonnullas ettamvariis Harefibus per multanbsp;addiHas ejfie.El eque enim hoc quicquamPnbsp;f«o, ¦ “'1“ caufia nojlra ofificit. 'Ejam vtfipienttjfiime D-Au-gnfltnus obfieruauit,non eßnecejje,vt Chrtffi Fidetnbsp;code tempore omnes mundi regiones peruagetur,nbsp;vt omnium gentium dr pepulorum ejfie dicaturfiednbsp;^''I«Jitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi,vtfiiccejjiue,dr per partes od omnes dijfun Ecclefia autem Rornanafide non ejfie dtuer-ea,qua vjjgt;ia in orbeprimumpradicata efl, ' aduerjarij nec oftenderunt hablenus.necvnquam 0- ßendent,quod infià patebit clariùs. THESIS XXV. QEanuis quid opus eß.itt hue deueniamtts, quum etiam modo longe £ cclefia Romana fides diffufipererbem ßt?EI amprater ltaltam,Hinbsp;fiantam,Galliam,^ maiorem Germanf.s: Polo-niapartem,in Boemia,:^'Ll ngaria, Anglia dr Gr anbsp;cia,Syria dr tÆeyptoànfiniti Catholtci inueniun-tur,qui etiam fitos Eptficopos habent. ƒ« nouo antenbsp;orbe,in quatuor mundi plagis, in Oriente qutdem,nbsp;in alaca,Gôa, Comniortno,dr cateris vicimsnbsp;gentihus:inOccidente,in Aniericatm Septentrto-''^foriS ne,in laponia.'in Meridte,in Brafilta,dr exteriorenbsp;JI»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^ie zAßicA,Romana fides abfijue harefis admi- ’^^ionetnuenitur. quot;Uli THESIS XXVI. cater arum regtonum pterifique, in religto Chrifitana velobficurata, tjelnbsp;fi.liijl. P^nitusextinHa efl,£cclefia Rom.Chrißtfide dtfi-^¦ù-l'‘^^^‘^nit,vtgrautjfimi attthoret memoria prodi-' ”• II. X. derunt : vt in d 'Britannia Eleutherius per E uga- |
VM POSNA N. 847 czzfz» Damianitm in^Scotia Caleßtntu per^Pa-ladiumün^Theolofatibmper £xuperium:'^in An-gttajeu Jirttamjta per Saxones deutet a (.jregenta tefletu.nbsp;per tiAugußinumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enachum^in Dania ÏAga- bGagnew I r. petus^ïi.^ in BoemiaStephamu '].in iforuegia Adnanus ajn’BuhariaNicolaiaprimMi.in^Ger 7.nbsp;nbsp;„ r. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ quot; I lt;, rrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ e,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Silx» Gram mania,ijregoriu,iigt;ecimdui°Piungarta aute-, Mo-rauiamfoloniam Truffiam, D. ^dalbertue. Dan. aliafque Septentrionts regiones,Epificepi alq, lt;jui c Platinainnbsp;in Romanei,Ecdeßa vtiitatevixerutf ad Chrifiu») THESIS XXVII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ains. g .^^Enettt E'Eiam noflri) tempore Jndia Schifinatici ^ytuius innbsp;aronita,tÆthiopes etiam nonulli Eccle- fia accefferunt, eorumopera, c/ui fnnt apotifictbm *” 'Rjmaniseo,ipfirumfii[utffcaufa, defltnati. Ad- h ZmaoMelnbsp;uerfrij autem tatitm abeß^ttt vllos vnipuampopunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Su- losEeclefiaaggregarint.vtplurinios, ^ttipriusre-dedeDeofentiebat ( cumpriiis eos ex Ecclefia Romanagremio abßraxifientßn Anabaptifimum,nbsp;in teterrimos aduerfita SS.Erinitatem errorejpra-cipitauerint. Huiufimtdtenim omnes ex fie exiijfie .nbsp;darum eflgt;dr'LKthertti (ß loSnes Cjafitus^vt altos CelKpf 6oÿ.nbsp;omittam,cofitentur.Eatum etiamabefl-utcumve \zLi.z.dtt'nbsp;tere Ecclefia,'juod tame vnicum eßvniuerfialisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xerdit (p-er- Cathohcafideiyr.'ttione loci.argumdum, comrnuni-cet(de quo infiràcopiofiùs} -ntmaiores fiesgëttu 11 fimgularum Apoflolos,vtin Germania Sâëtum Bo- de benunbsp;nifhctumtinPhrtfiaEEillebrordum: in Hollâdia mala Germanbsp;Suiberttîm,in z/finglia Augufiinum,aliôfique alibi édita an-idololatr ’u,ignordtiAfiiperfitittonHm,(ß meriAn-tichrifiianifimi nomine codemnett^f fie omnibus qui cahiini.nbsp;pracejfierutab it^Apoflolorum temporibtu impuden-tilfiimè prafirant. C A P V T VII. oyinalyfis T hef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.24.25.2fj.27. INomnem terram exiuit fonuscoruir(amp; in fines orbis tcrræ verba eoriim. Dabo tibi Gentes hr- Diffufio 1. »a reditatem tuitn amp; poflcfl'ionem tuam termines taEcdefteabnbsp;terræ. Docete omnes Gentes, prsedicate Euange- frupof.nbsp;liuna omni creattiir.Eritismihi telles vfquead vl- Thef. u.nbsp;timum terræ.Adde locos 1’ropheticos de Ecclefiçnbsp;propagatione diffei entcs3amp; quod dicit Augufti ’4-U-nusaduerfusDonatillas.Ergo difl'ufioEcclefir pernbsp;omnesorbis partes eil certanotavcrxEcclefiæ. f' ,nbsp;HæcautemconuenitbccleliæKomançnonaucemnbsp;Ecclefia Proteffanciuir. Nam pratter ItalianijHi-fpanianbamp;c.In nouo etiain orbe, in America, in lere. i-;, ^c.nbsp;laponia : denique in quatuor illius mundi plagis de r-Romana fides abfqueÊærefeosimmixtione inueni «it. jEcfl.eirc'.nbsp;tur.Quinetiam(quod abfit ) fi virus hoc pettiferünbsp;ad plurimas Ecclefias fe diflfunderct,non ideo ma-gis effet Ecclefia, quia non vna Proteftantinm eftnbsp;1'eóla. Siobiicitur,fidem Ecclefia:Romanænon omnes Eejjton. orbis partesobtiucre in pratfentia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fert.ad«bieä. Refpodeo ex Auguftino,fatis effc vt Succeffluè, d’roteflanim. amp; per partes ad omnes diljfundatiir. Protefiantesnbsp;autem nullos populos Ecclefiaeaggregant,fed plu-rimos in Anabaptifmum 8c teierrimos aduerfusnbsp;SacrofanólaTrinitatem errotes præcipitauerunt. EARVNDEM REFVTATIO. CVrhanc notam à fiiperiore nofter Affcrtor feparauerit, non facis video ; atque velim eanbsp;£B iiij |
848 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REPVTATIO repetita quæ à nobis paulo ante difta funt ad huius etiam argumentationisfolutionem.Quare fatis c-rit partes huiusargumenti breuiter excutere. Quodad Antecedens attinet, nolumus nunc de genuinalocorum quos citât expofitione vllamnbsp;mouere controuerfiam.Fatemtir earn elfe difpofi-tionem Ecclefiæ,vt poft Chriftum exhibitfi, Gentes fuerint in Ecclefiam cooptandæ, quæ folos an-tea Ifraelitas continebaf.atque eb locos nobis ob-ieftosreferimus. Confequensjfirequirit vt vnoeodémque tempore Ecclefia diffufa fit per vniuerfum terrarum orbemjVtfit vera Ecclefia,plane falfum eftitollitnbsp;enimipfiusEcclefiæ Chriftianæ primordia, imbnbsp;toll it omnino veram Ecclefiam ; fequeretur enimnbsp;nullam adhuc veram Ecclefiam vfquam fuilfejquianbsp;nondum vbique fuit.Quinetiam Aflertor feipfumnbsp;propemodum reuocans,ait,f3tis efte vt fuccefliuènbsp;fiat ifta diffufio quam proponit.Quid igitur habes,nbsp;mi homo,cur tantopereProteftantibus fucccfcas?nbsp;An quia reformata eorum Ecclefia nSdum vbiquenbsp;diffufa eft ? At tuaifthæc Diffufio fucceffiua non il-lud requirit. An verb quia Proteftantium Ecclefia non fuit anteadiffufa? Verum neid quidem pqftulat tuanbsp;Diffufio. Nam firefpondeam, expeftandum effe,nbsp;dum id fucceffiuè fiat,certè tuæDiffufiohi fuccefliuè fatisfccero.VerumenimuerbfichabetoiEa quæ Pxcutitur ar ƒ'*’”•nbsp;lnci Scripta-r^c obiefli sxnbsp;ponuntiir. Pijfufio de s‘c‘riigt;adp‘n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gentium vocatione amp;depropagatione tefl.£cclefiam Ecclefiæper Apoftolicam ptïdicationein, ea in-fertinet. çjuam ad noftram Ecclefiam pertinent; amp;(quando ita vis)hxceftnot3 noftræEcclefiç.Eam enim do-élrinam nosprofiteri oftendere pavati fumus, quanbsp;Apoftoliannuntiarijnf. quorum jinquisjfonus innbsp;omneni terrain exiuit.Ea nanque tenemus, credi-mus,reueremur quæ Apolloli Corjnthiis,Galatis,nbsp;EphefiisjRomanis, amp; aliis Gentibus fcripferunt.nbsp;Qubd fi velisEcclefîæ amp; piædicationis Euangeli-C3C diffufionem amp; amplitudinem quæ fuit Apoflo-licistemporibus,eâde!n perpetub manere, tecumnbsp;ipfepugnas:amp;iquod longé grauius eft, pugn'as cûnbsp;expreflis illis Scripturæ locis, quos in capite fupe-rio re proximo recitaui, de apoftafia quamApo-ftolifuturamprædixerunt,amp;de populis,beftiam,nbsp;hoc eftjAntiehriftum adoraturis.Quinetiam tei-pfa experientia conuincit,quum Orientales Eccle-lîæab ipfis Apoftolis fundatæ iampridem, magnonbsp;piorum omnium dolore,euerfæ fint. Atque vtinanbsp;in memoriam redigas ea quçpaulb antè nobis ob-iecifti, quumprimamEcclefiæ notamin Sole amp;nbsp;^/îfftsns at- Luna coilocares.Ecquisenim Solern non nifi me--rKweKttfi«,-jidieiucerevoquam dixit? Quis vnquam putauitnbsp;/gt;ƒ,»» retor- Lunam nonlucere,nifiplenoorberefulgeatîQtiûnbsp;quentiir. autemnobisSoloccidit,numeum proptereaex-tinctum eflecrcdimusrMinimè gentium.Quid ergo- NempeSol ita diffundit fuos radios,vt non fi-miil Si eodem tempore,omnes totius orbis terra-rum partes illuftret : fed ab aliis recedens, ad aliosnbsp;accedat,acnihilominusmaneatidem Sol,licetno-ftris oqulis aliter videatur. L'«' Difputatio Auguftini aduerfus Donatiftas ne ttn‘m‘^ ‘ nosattingitquidé,imbin vos potiùs quadrat, quinbsp;Ecclefiam né in vna tantilm orbis parte(quod Do-natiftæ-£acicbant)fed in vna etiam vrbeincluditis,nbsp;dum de fidei doôlrina, deque ipfa Ecclefia ex folisnbsp;placitis Ecclefiæ Rom.iudicatis. /tejfoii.^ ar j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobîs etiam obiieis Americanos,lapo- game. me- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatuor plagas noui orbis, in quibus di- |
CIS domanç Ecclefiæ fidem inuenin.Sed fi vera eft hiftoria noui illius orbis qua in manibushabemus,nbsp;profedb non magnam inde gloriam tui Pontifici)nbsp;reportarût.Nam in nouo illo orbe ampliùs deciesnbsp;cétena Barbarorum millia aut fame aut gladiope-rieruiTt. Atque hæc præclara eft. fcilicet, Ecclefiænbsp;Romanæ diffundendç ratio,quam vos .Monachi nônbsp;veremini etiam commendarc: actortaflèhicver-bj;Ite,docete omnes Gentes,quæ vobis vulgb ac -commodatis,vos perinde accipitis. vt fi feriptû ef-fef.Itemecate omnes Gentes. Ci rtèadhucexperientia docuit,vos necandorum homiiium,quàmnbsp;docendorum fuilfeftudiofiores. Denique(vtadtuum virus accedamus'Sünquis (deProteftantibusloquens'viras hoc peftiferum tMiS'Xnbsp;ad plurimas Ecclefias fe diffundei et, non ideoma-gis effet Ecclefia, quia non vna Proteftantium eftnbsp;feiSa.Detuishifce verbis,adeóque eie teipfo,quinbsp;non verituses,!acram Dei veritatcni,virusapp'-l-lare,Dominus indicabit.Nos autem ex h is tu’s vernbsp;bis tcipfum redarguemus,tu.’ miitie fententiam penbsp;ftiferam euertemus,hoc modo; SiProteftantium Ecclefia non effet dicenda Et-clefia,licct longélatéque diffundercturi'vcais,nô‘-’''quot;' iamdifputansfedconuitians)Ergo diffufio nô eft '^‘”'^'‘nbsp;certa Ecclefiç nota,quod tarnen probandum fofee-peras.Sed enim nos ifthæc tua, vel argumenta,vclnbsp;maledicla,nihi’ morati, Ecclefiæ noftræprop.ga-tionem,Dei beneficio earn effe videmui, vt nonnbsp;modbpleræque Gentes iugtim RomaniPontificisnbsp;omnino excu.fferint,feJ nulla fitprouincia in Europa in qua non fintplurimi Reforitiatæ Ecclefia;nbsp;addiifti,amp; Euangelicæ vcritatisdoóltinani nobif-cum ampledtentes. Nec Anabaptiftarum amp; Nearianorum errores^^^ff^ ,v nobisimputandi funt,quosomi'ies(abfitverboin-^f^^,nbsp;uidia) longe ftudiofiusac diligentiûsrefutamus,nbsp;quàm vos ipfi : quibushoc vnuin propofitum eft,nbsp;toto impetu in noftram doiftrinam,hoc eft,in Euâ-gelicam veritatem ferri. Ac videriscorûoblitus,nbsp;quædevereribushrreticisiamfæpius à te com-memorata funt:qui licet olim eb pluresexortifucnbsp;tint quo maior fuit Ecclefiæ propag.aciorncino tarnen verè Chriftianus 01 turn hæreticorutn Ecclefiæ propterea tribuit, vel eotum labein Ecclefixnbsp;puritati vnquam afperfit. RedèfiqiiidemTertull. P'f'nbsp;Etiam de mitis oliuæ nucleo ventofa caprificus e-xurgif.inquir. De eo quod obiieis, noftra m Ecclefiam (quant feftam vocas,ipfe Seftarius) non vnam effe ( qu®nbsp;baculo licet arundineo præcipuè, vt video , nitc*nbsp;ris)infia fuo loco differemus,ne,fi res ipfas célun- ¦‘inbsp;damusjtibi forte fimiles effe videamur. THESIS XXVII. ¦ TErÜKm Eccleßa itéra fignnm eß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ patres ad Hareßs comprimeiJaäif ßifs probandas zieluti Lydio lapide i/fi ßintj-e^lisvosljnyitit^TertttUianasJvndenbsp;nbsp;nbsp;^nddot/t y ntßülS^Htlarists^Tarde,tncjuit,hospùjfirnos nbsp;nbsp;|, P il'ores at as nüc hnius ßcult protulttßer'o hes fides mea;E-t Elieronym. •= tn Eptfiolad PamWdnbsp;chiam (ÿ' Oceannrn ; Curpoflcjuadringétesnbsp;docere nos ràteris,cjnod ante neßnuiwitsl'vfii]gt;*^nbsp;hnnc dient, ßne ißa doblrina rnundns ChrijH'*^**^nbsp;fiàt.Et alibt^Ethocipfi, incjttit, ejuodpoflerim^^nbsp;flitutißtnt. yeosß eße tndicdtgt;i^Hos fittHrosnbsp;lus pranuctauit. l^^b. patrttm 'vocwtu,igt;tolntgt;^nbsp;rettet vehetneter vrgebaturfic nofira tentptPquot;nbsp;tisT^rotefiätes,^^iuretneeßimtts. Ecclefi-stnbsp;uera deficerenbsp;nbsp;nbsp;errare nonpoteßf aeproindet Eccleßa, ejtta tant recentem ortum habet, pigt;fi fecula hMtußnodt efifieneyuit. |
'Hit.'. li.
ASSERTION VM PO.SNAN.
THESIS XXIX.
Aeprimum e/uidem Tiiuina literaabunde teflantur.EPam Eccleßam ßpraT^etram a-dificatam,(ff aduerßus eam ne portas tpuidem infi-rtpranalituras, in Matthao he^emus.In eademynbsp;¦’«•V. ChrißumfitturunPz'ßjue ad conßmmatienem Je-culiyt dem tefiatur : yuam Chriflipromiffione eyd-pollolis fiaElam ad cateros ejuotjue, yui tn Eccleßanbsp;f^^’l^l-in/e^Huturpertinere'D. Augufltnus ^Leo vtefi^uenbsp;'31 adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elffiecuduSyauEioresßntj. Paulus ^autem
t^lttre columnam elffirmametum veritatis appellat. jH. Eentas autem Domini manetin aternum. Alterunbsp;k aHtem,quod eratipßrum Eccleßam recenter exor-effe,luce clarius efl.mam çtf tempus (If locumnbsp;¦’'¦'S’ Z’bi orta,ejuis ei resliterityc^uis eam damnarit,offe-dere poffumus. Cœpit enim Lutherus hareßes fiasnbsp;promulgare anno 1517. VE'ttembergayyui ßbtto vtnbsp;exortus eß a Leone condenaturyab EccioyCochleoynbsp;Eoffenß,alilßyue confiiitattss fiat.
THESIS XXX.
QZ/in eß ipßfiam doEtrinam nouam,necßem perfiuffefitentur. Apologia enimAngli-cant z etba fiiOL^in medtis tilts tenehris exortrt prinbsp;mum ccepiffcyeß luctre radium aliejuemàgnota ta-no”* inaudtta veritatis,cjuum Martinus Luthenbsp;r:ss eß Ddalncus 'Auinglius praPtatffimi vtri, cßnbsp;{ad iUußrädum orbem terrarum dati, primo accefi-\ff'^‘^t:,iißfferuL,^ad Eudgelium:Theodort ^'Beza vox eElnbsp;vnt Caluinopoïl Chrißum eß ApoEiolosydeberi e-t,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiam veram ißgermanamde Cœna Dominiintel-
ligttiam.Et EVigadt praclara ilia fentetta ex-Si, nbsp;nbsp;nbsp;tattSeciidum beneficium Germania eËlpracipuorü
’quot;quot;ijsj ’ aniculorumfiàeislluftratio ,ipualis ab Apoitolorïi nd ftmportbus hucufyue in rnüdo no ePt cognita. Lu-therametiam omnes fitam E.ccleßam fie de/erdout,nbsp;Harum Ecclefiiarum ejuain Regionibus Pnnnbsp;etpis EleH.Saxon.doHrina necjue dubia,nec/ue vanbsp;ria aut mohilis est, Jid ab tnitto Jyncera, cocorsnbsp;tonflàsyConfieruaia ß vfirpata idannis^o.^uinnbsp;^^d^utherus ip/e ait,Chnfiumprimo à nobüzfiul-
\titumaudemusgloriari. i?'*“quot;».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS XXXI.
J nbsp;nbsp;nbsp;^Ed htecridicula fimt.,yne dicani-, impia.Quid
'V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inejHÙ EertuUianud'verifimile efi, vt tot
actdtx Ecetefia in vnam fidem errauerinâ Scilicet alfitios tiJ/iLdrcionitas,ß Ealëtinianos(fiue Luther anos ß Caluinianos) liherada veritas expe -üabat.'j^ntereaperperam Eudzelizabatur,perpe-ram credebatur,tot milita milhum perpera tinlla,nbsp;tôt opera fidet p erp er am admtntPtrata,tot virtutes,nbsp;tot Chanfintataperperam operata,tDt Saeerdotia,nbsp;totmintileria perperam fincialtot deniçfue Martyria perperàm coronata?
THESISXXXII.
HyÆcille,(]uum nec dum ducetipoSbChriPlu anni elapfi effent.Quato nue fortius hoc ar-i Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ellymtlle ß firefexcetis annis antegref-
lt;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliter cotra fii temporis tArianos' Grego
rius Naziâzenus : Si ante hos triginta annosfides tnceptt,cnm .^oofirèfint anniycx ^uo manififiatusnbsp;eil Chrtsius, certè ß Euaoelium noElrum in tatonbsp;tempere f.ùt inane,inanis ßfides noElratß hi ^uinbsp;teilimonrnmprabuerMnt^yfruElraßnti tePlifieathnbsp;fruPtra prafiiere tot prafilesytales ß tanti.
84Sgt;
t H E S I S XXXIII.
S£z{ ^uoniamfepremiprotellates alijÀnimai- C4/»wlt;« w uertuntj,amp; £ccleßlt;i ^xprincipiu^frteriy effenbsp;Ecclefiae medio tollere:alMm eHadeiirimam tornnbsp;meti ftinL,:ijU£ tdmevßjue Adeo.^^gsi^nefiyyt d.w, Lvtiiir.Tom',nbsp;träßreßtaguntgt;ydißftrnpä(^.^tut entm Eccleßa \nbsp;ßamßmper ßißiitjHHm facr£. Scriptura aKthori-tute niMturteiepromde non am no eße.-Sed iUam i- p^pi^ne fu^ e.nbsp;pfimipuamChri^wßnda!»t:per rnttlta tamcfe-cula latfifße inco^nitam.Sed hoc eß Ecckßam Tronbsp;phony (pecfim,aMt Antwhrt^tt antrum,^ no /neernbsp;nam tllam,^uam Chri^tm in cddelabro poßit y vtnbsp;Inceret omnibtts i^tti in domoßntj,eßcere. H oc e^tnbsp;Ecclefiam Aeriifi/gt;gere,tpwßeparutns ab omnihmnbsp;Eccleßis,accinitatibm trtfcrtbtt^ EpiphanùUyinnbsp;ß^'/nts citm ßiis /atttabat: no illam de c/ua Chrißwnbsp;dtcebat effe ciuttatem ßtper motem poßtam ^U£nbsp;abfeodt näpotent. Hoc dennjtte eFi^ßhriftum ad lanbsp;tebras tpuaßdam ffelucoi redtgere y amp; in nefeionbsp;penetralia compellere.cotra tpßta Chri^glo-rtam^dtninas liter at,nbsp;nbsp;nbsp;patrum omniumfentetioi:
Eccleßam deni^ue tpß Synagoga ßatuert inßrio' rem.
THESIS XXXII II.
A Dde ijuod Eccleßa ilia lates vel fidem ßa proßtebatur,velnö:ßprofitebatur , no eratnbsp;latesy ßd maniß^a, elr talis aliyua T^roßffiofidei,nbsp;ab omnium atatum feriptoribtti memorta preditanbsp;ßiiffet.Si noprofitebaturyCerte Eccleßa Chr/ßtnonbsp;erat. Coßffio enim fidei, ipßrumßntetiayeEl veranbsp;Eccleßa neta.EtD. Paulus ^docet-Corde credi adnbsp;iulhttamyore autemfieri cofifftonem adßlutem. Etnbsp;^fiimeerubueritcoramhomtnibus,(^ego erube^nbsp;fcameumcoramPatre meo Seruatorlt;^aitSPratereanbsp;auanam obßcro ratione hi •veri fideles eranh gt; ^uinbsp;ßlfistidagtfirisyidefiymaiortb'.u nonr/tycotrapra-ceptum^ApoSloli ^^ue dixerüt,eötra mddatiimeß'fi^^’^'^’“'’nbsp;Chrisit ab lis no attederlit, eff voce aliem faudte-rutyC^ c/uod turptus e^, cum Anttchrifii membris f loA.ia. vy.nbsp;(It idololatris fißc enim omnes lt;^ut per mille annos 'nbsp;praterttos vixerutzucàt )communicaruwt..?‘Deni~nbsp;^ue yutd bac Eccleßa lates vttlitatü attultffet mornbsp;nbsp;nbsp;,
taltbus yiÿsum ah üsytpuißiutemvelientyyinueriiri . in cymmertis illis tenebrts non poffet?
THESIS XXXV.
SEpereEi adhuc vnus euadendimodus, t^ui équot; Ule aduerßriispracludeduf ePl. Euiffe in erbenbsp;ChriHianoper omnesatates alitjuotfidelesnotesynbsp;elr affeüabiles.tpui eadem cum ipßs ßnßerint : hosnbsp;nimirum veram Sccleßam extitiffe, Hine enim t g znbsp;CaluinusEccleßas yuafdam in Papatureponitypo c.x-amp;Fntc!ifnbsp;puli Deireliyuioi tjuasvteucjue mifiere dtfferßsy »nlib-^n^ticonbsp;ac defiertas ille mirabiliter côfieruauitàn ymbus e-tiampermanebanty aliepuot Eccleßa Symbola, at-nbsp;nbsp;nbsp;„yyjp,
yate eaprafirtim quorum effcaciam nee Diaboli uata. aPlMia,nec humanaproteruitas defiruere potuit. Pa^- t-iS.nbsp;^d reliçiuias ventum ePtypoß relbyuiasnihilreffnbsp;^uum ent.
THESIS XXXVI.
HAs igitur txcatiamus. Etprtmum ab iispe-
to, autbus tandem ar^mentis,hafrelujutas omni atate manififtas coprobabuntliejuana Sacra-rnentaytjuibus, e^i^uando fitte reliywarum Ec-tleßa miniilrauit ? ç^uam extreutt di/itplinam-l^
't,
'•quot;«z
S50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E F V T qutbus tflquot; vbi verbum Dei pradieau'it ? qui- V bus obphtit haretids^quas Synodos couocauit., qua templa ad rehgionis munta,aut ad doPlrtnam ex-truxeritflcholas? flne enim his omnibus quanamnbsp;Scclefla eJfepotePii Draterea, fl qua tales extite-rint ohm, etiam veniente Luthero extitijfent, o'nbsp;proinde ipfl comparente ad eum conuolaflentjynbsp;eismque vtfldumcognouiflent. Atnonitafhdumnbsp;Hit. do Miflanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^itm omnes qui fltnt Lutherani efl (fqluiniPla .d'lguUri. In flttentur fl ante a fluffe ex no sir is, nihtlque de noua prefatinie ilia doPbrina Lutheri cogitaffe: Imo (fl Lutherusnbsp;Tum.i.imtto. ipfl fl ^jpppgnachum fuiffe, (flmtjfas non fl-in rejpvifionenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€elebraJ]e,Jei^H€ caju tn con- aiauic. Ba trouuerflas delapfltmfaijfe. EPegamtis igitur tales ftar. P.^6-\. z/Uos extttifle,qui flngulis atatib. cu ipflsfinflrint,nbsp;TuIcm in lib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS XXXVII. .^fnflico (ir Seruquot;arbitrii) Ç? quiretroaplistemporibus extiteruntj, dubitat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D haretict fpfl,vt modb Proteflantes hahitiflmtj, vt Marflhtis de Tadua, Viclefl Hus, Hieronymus à Praga quos flos effe volunt: qui tarn pau-ci tarnen funt, (fl non ante multos hos annos, vt qua rations exiis,Sccleflam fliam flmper fuijfenbsp;aflerant,plane non inte!ltgam,praflrttm quuminnbsp;plurimis abiis dijfenflrtntfly vtdiflrte de duo-b In ch poHeriortbtts docet Pantaleo ipfl Luthe-lo^ia ranus, qut flPlt Hujfltarum varies articulet effenbsp;par dm redpiendos,partim dibgenter reticiendos ànbsp;ptis ait, (fl fl negarent, nihtl cauflm inuuarentnbsp;fluam,quum contra eos Ecclefla Rom.praualuerit.inbsp;z.Tim.^.ÿ, zjltra vt,ApoPl:olus att^noproficerint, (flinflpien-da eorum maniflpta fltomntbtts. THESIS XXXVIII. O'S has ordine enumeratas notas, Ecclefla Catholics, appellationem,flrti(a efl:fl^ quids mertto, quum ad vniuerfd locst,ad vniuerfi denique hominum genera perdneat, vt doPltlftmenbsp;vocabuli Grad vim (fl propnetatem expheansnbsp;rationem etiam cur Ecclefl.t tribuatur reddensnbsp;c Epifi.iyo. D. AuguPiinus docet, (fl pofi eum fl'icenttus^nbsp;^tate Lyrnenfis vt omnia, difertiffimi. vbi iliud ani-cap z initio^' maduerflonedignttmefi, quumhis Eccleflavelutinbsp;A L.ie pro tCjferis fl SymboliscareantProteflantes,quod necnbsp;ph.inuvoc.no ipflim Catholid nomen audeantvfur pare, aut flnbsp;quando vflsrpent, quod tarnen rariffimèfit, hoc a-gant,quum aduerfùs lt;!ydnabapdflas fl Ananosnbsp;nouos decertant,in quoCathohciperflnam fl mu-nZnniZ'fi fluflinent.iy^tque hinc flPlum efl,quodtn tpfi-Catholicosno tum Catechiflmis Ecclefia Catholica nomen vixnbsp;mmare. vsftam reliquerint.fedeius locoinSymboloChri-eCoiraz.E flijind^n repoflierint,imitati Gaudendum Dona-pift.G.tH en- Secundinum nJfllanichsum ,fl Houa-j:pifl.eim A ^tanos,quiomnes(vt tAuguflinuf refirt} hocno-Jfngiifl in men, cum tdflbt vendicare nonpoffent,contempfe-niedio To.6. runt. thesis XXXIX. QUod dnmfaduHtj, hareticosfie effe liquida demonflrant,fi'iPatribus fl inprtmis^ Pa-tuftiniunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credamw,qui in Sptflola ad ’jciartyr.in Sympronianum Elouat.oflenditnomen Chrifltani Tryphone.ire inuentum.vt à ludsis flPaganisnomen Cathoh-n.::!!. I.i.c.zo. ci,vt ab Ipflsdifcerneremur.lf e sflues,inquit,fra-^^'''‘^^^^*fi^quot;’^*^'^‘bittomenefl, Cathobcusveroco-Etymol c.f.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupàt,tflud ofiendit,hocpro- |
A T I O bor, inde flgnificor. Q^n (fl hinc edam tHud eue-nitqu'od ahis fl appellationibus aflleere cogantiir, féquevelab aullore dogmatis, vela loco,vbiin-uentu dogma tpflim fit, vel deniq^ab articu/ofideinbsp;quern oppugnant,cognominare: ade'o vtaflfl Lh-theranos, Zuinghanos, Schuencflldianos, Calui-ntflas,ali] Picardos,Bohœmos,ahj denique Sacra-mentarios, ^yinahaptiflas (fl flip fl dicant, fl alqnbsp;quicunque Ecclefia Catholica vfliam terrarumnbsp;adharent. THESIS XL. J Am vero nos orthodoxi ab ipfls etiam Trete-flantibtss Catholid nuncupamur, quod fl ohm 1 jtanttotss (It no na nnncuparnur, ^Hoa oitm fahnm ejfe ab ahis hareticis T).Augfifltgt;tui^te- i-flatur. elint enim nolititiie inqstn, ipfi tjtte^uenbsp;Hatettci Schifmatum alumni tjuando non tatnso.nbsp;cum (itis^pd cum extranets lo'iuiltur, Catholtcamnbsp;nihil aliud ijuàm Qathalicamvocantato enim f of-funt intelltgi.nifihocnornine earn difcernant, ijuo j p, ,iinbsp;ab vniuerfó orbe nucupatur. 7S(^ecrefrt pu'od Ca'nbsp;tholtcosapifl-asi'Komanos (^Romanë/csappel-litent. hJ aw ohm Don at if a. vocabant Ottho-fquot;quot;’’quot;',nbsp;doxos tradttores,^ iyîriani,Homoufanos,G‘vtnbsp;fàpienter notauit Augujiinus b hftic 2/ni Cccleftnbsp;Catholicavariaharefesdiiterß, nominaimpontit,nbsp;dim ipfa fngulapropriis njocabuhs appellentitr.nbsp;THESIS XL I. A Dde quod Papifam-vocaritnon fgnifcat ahquem feäa cuiufpiam an^lori additutanbsp;effefed tantiim ‘K^mano pontifici vt Padtort fib-ditum,aut ei^qui omnes gentes perpettio communi-carunt, communtcare. ^uod minime ahfùrdumnbsp;ejfe ChryfoPlomtu auclor efl. Romanui autem (flnbsp;Romanenfes etiatn ante »ade annos,idem eratnbsp;quod Catholicits, vt ex j4mbroflo in Oratione denbsp;obitu Sa'^yri liquef. non qubdvtmintflri^ Gene-^j^^gl^nbsp;uenfes calumniantur, Eccleflam Romanam, otm gtihi'fnbsp;nem Eccleflam qiiiflquam afleneretfled quod earn pi.nbsp;flemper dodrinam tenuerit^ quam omnes, qut i/llo 7®'nbsp;vnquam tempore autloco Catholidieam tanquamnbsp;Eccleflarum matricemflecuttnenuerunt. C A P V T V I I I. jinalyfls Thef.'2.%,lt;fl' deinceps vfque ad(f.z. QVi eftis vos?vnile amp;quando venifbs,inquicnbsp;Tertullianus. Sic Hilaries » amp; Hieronymusnbsp;olim Veteres hærecicos vrgebant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'f^i Super hanc petram ædificabo Ecciclîam raeam amp; portas inferi non prasualccunt aduetfusnbsp;inquit Chriftus. _ Ecceego vobifcumfum vfque ad confumraa-tionemfeculi. Ecekfia eft columna amp; firmamentum veritatisj inqiiit Paulus. Veritas autem Domini manet in at- n.iJ-ternum. Ergo Antiquitas eft certa nota veras Ecckfiï. kr. ' Hase autem conuenit Ecclefiæ Rom.non autemnbsp;Ecclefiæ Proteftantium quæ cœpit anno i y ï7-RefpondétProteftantes;primójfiumEccIefiamnbsp;femper fuiflcj quum SicræStripîuræ authoritate gnbsp;ni:atur:fed iatuiffeincognitam. Contra, ciuitasfii-per montempofita,abfcondi non fotefi.li\tm,vt Incest em-1?. .nbsp;nih-M quiin do/nofii)it.it£m,ie(pievct\si Ecclefiam ef-fe inferiorem Synagoga. Item, Ecclelia Hla Lcensnbsp;aut fidem profitebatur.aut non.fi non profitebatutnbsp;Ecclefia Chrifti non erat: Siprofitebatut, non -¦nbsp;rat igitur latens. Item,Non erant vere fidèles quinbsp;communicabant cum iis quos idololatras votantnbsp;Deniquefuifl’etinutiiiseiulinodi Et tie fia. Rcfpon' |
Refpondcnt ^ecundb Proteftantes, fuiffe per • omnesætates aliquot fideles afpeftabilesqui ea- )nbsp;dem cum ipfis fenferint, 8î has dicunt fuiffe teli-quias populi Dei- Contra, Ecclefia ilia non prxdi-cauit,non Sacramentaadminiftr3uit,non exercuitnbsp;difeiplinam, hxreticis nô obftitit, templa amp; feho-las non extruxit,ad Lutherum non conuolauit.Er-go non fuit Ecclefia.Item, Si proferunt Marfiliumnbsp;de Padua,VVicleffumjIoannemHus, amp; Hierony-mumà Praga, illi omnes non ante multos annosnbsp;fuerunt, nec cum illis omnibus Proteftantes con-fentiunt.
'^Ifrriir Ca- Patet igitur ex fuperioribus Ecclefiam Rom. •t’iûii, hoc iurc vocan Catholicam quod nomen etiam à Pro-ÿApijfa. tellantibus vfurpatur ; quum eos qui Ecclefiamnbsp;Romanam profitentur, vocant Catholicos amp; Pa-piftas. NamPapiftam vocari, fignificat, Romanonbsp;Pontifici vt Paftori fubieftum effe vt ei cui omnesnbsp;Gentes perpetub communicarunt.
EARVNDEM THES. REFVTATIO.
Error« fn/ie Cedb verb,fatis-ne fanus es qui Antiquitatem quot;rrij ar^«-velis effe effentialem ac proindc petpetuamve-’quot;Miaiwnis. Ecclefix vifibilis notam?Niim enim quxfo,nbsp;turn fuit antiqua,quum primùm nafceretur,vnde-cunque illius principium fumas, id eft,fiueab A-damo, fine Abele, fiue à die Pentecoftes, de quibus tuis ineptiis antea diximus’ Quid tu igitur cô- 1nbsp;filij turn decliffes quumà bonis illam agnofeio-porteret adfalutem? ltaque,^ihomo,quum Ecclefia iam turn quum nafeeretur vera fuerit,fuif-que effentialibus membrisprxdita, abfit vt illiusnbsp;agnitionem tempori acceptam feramus. Quumnbsp;autemfucceffu temporis cœperit falfitas quâdamnbsp;ofJufrf veritatis fpeciem ementirijtunc fané audiamusnbsp;^'«ro.i 4 Tettullianum adipfius verum fundamentum re-currentem . Sic enim Tertullianus imptudenternbsp;nobis obieftus-.fd eft verius,inquit,quod priusTdnbsp;4“ ptius,quod ab initiotid ab initio,quod ab Apofto-lis. amp; Cyprianus, Confuetudo fine veritate, inquit, Vetuftas erroris eft. Itcm;fifolus Chriftusnbsp;audicnduseft,non debemusattendere quid aliusnbsp;ante nos faciendum putauerif.fed quid qui antenbsp;omnes eft Chriftus,ptiorfecerit;nec enim hominis confuetudinemfequi oportet,fed Dei verita-tem. Hxc Cyprianustquinimirum Dominifan-ftiffimum hoc interdiftum ab Ezechiele didice-isv.lnsiatutupatrnm'vellrorum nolitc ambulare : .Am-i'ilatein fraceptts meit. Quate,mi Affertor non itanbsp;bene conneftiturtV eritas Domini manet in xter-num;ergo,inquis,Antiquitas eft nota Ecclefix.1-mbvevb itaconcludendum eft;Ergoxterna Deinbsp;veritas eft cettiffima Ecclefix nota. Ethocnosnbsp;vtgemusamp; plcno ore pronuntiamus, quod vosnbsp;non nifi timide fufurratis ; fermonem à veritatenbsp;ad Antiquitatemfemper,quoadeius fieripoteft,nbsp;itaducentes.
Nas igitur tuam argumentationem in caput tuumitaregerimus.
Siilla demum Ecclefiavere antiqua cenfenda eft qux qdificata eftfupct Petram,quam Petrus re-iiquotum Apoftolotum nomine confeffus eft, hocnbsp;eft,fuper Chtiftum filiumDei viuentis, 8e cum quanbsp;Chriftus vfque ad cofummationem feculifuturusnbsp;cft,atqueadeb quxeft columnaSi firmamentumnbsp;veritatis(ex loqisScripturxab Affertoreprodu-ftis)Etgo Ptoteftatium Ecclefiavere antiqua cenfenda eft. Confequentia patet; Quia Chriftum fi-lium Dei viuentispie8c conftanter agnofeit, 8cnbsp;tu'',4quot;quot;'^ ^'^tipiurisfanftisplanèadhxret,fuper quasexttu-^^eftipfafidei veritas. Aeproinde nefcio quidnbsp;l'quot;quot;quot; iu meutern venerit toties nobis vctcreshxnbsp;till, ¦ reticos ex veterum Doftorumfcriptis obiicieti.
ASSERTIONVM P O S N A N. 851
àquibusquàm nos longo interuallo diftemusjex fequenti collatione videas velim.
Veteres hæretici tnagnam Sacræ Scriptura r^r.fonrr. pattem reiiciebantjSraliénas Scrîpturaspro veris Mardon.nbsp;vfurpabant. NoslibrosomnesScripturxCanoni- Plt;^tifidxnbsp;cos magna cum reusrentia recip imusgt;amp;adeosnbsp;folos fidem noftram dirigimus : ac damnamus ’7’nbsp;Pontificios Apocrypha cum Canonicis temerenbsp;confundentes:
Veteres hæretici non errores modo»verdm etiam errorum portentade Deoj de Chriftojdé- 'nbsp;que praecipuis Keligionis Chriftianx capitibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.
confingebant. Nos earn de Deo amp; de Chtiftoj a- jÿ-c, deóque de omnibus fidci capitibus doélrinâam-pleitimur,quam Propheta;amp; Apoftoli fuisfcri-ptistradiderunt. Acdamnamus PotificiosHumana fomnia amp; commenta pro fidei capitibus ob-trudentes,amp; idololatriam inuehentes.
Veteres hæretici nolebant exfolis Scripturis fua dogmata fpeftarijfed ex traditionibus nó fcri-ptis,quasad Apoftolosauthoresreferebant. Nosnbsp;exfolis Scripturis de fide ac religione noftrafta*nbsp;tui amp; iudicari volumusjadeóque poftulamus.Xcnbsp;damnamus Pontificios,non cxapertis Scfi^turjenbsp;fontibus fed ex profundo ac ten,ebricofo Tradi-tionum lacu patte fux religionislongemaximatnnbsp;haurientes.
Ac ne fim longior muleis aliisrecéfendis,hinc cuiuis facile patere arbitror , iute-ne aniniuria,nbsp;in nos accômodes ea quç veter ibus hxreticis olimnbsp;ab Orthodoxis DoÓtoribus obieftafunt. Quarenbsp;licet tibi videaris prxclarus Chronologus dumnbsp;initiumnoftræPcclefiærefers ad annum 1517-(tu, ^^'^lt;»gt;lt;gt;‘0^.'nbsp;inquam, cuius Sodalitatis incunabula vixtrigintanbsp;annos attingunt) te ifthæctua temporum moni-meta fefellerût. Nam etfi fateor annum ilium fuif-fe amp; perpetub futurum EcclefiæKomanælutluo-fum,acpropterea nigro lapilloab omnibus Mo-nachis notandum,ad ipforum ignominix ac dede-corismemoriäfempitetnä-.falsbtamcnjmi Chronologe, noftram Ecclefiameo demumanno cœ-piffe commémoras. Tune enim Ecclefia,nonnaf-cens,vtiexiftimas,fedtandemaliquandoc veftrisnbsp;. tenebris paulatim emergens,vocem liberiotemnbsp;cœpit mitterc ; nec noua religionem inuexit, fednbsp;fe veterem adcóque piimam Euangeliex veritatinbsp;doftrinam ampleôli profefia eft ; vobis, quidemnbsp;fateor, nouara, atque iis omnibus quibus errorisnbsp;vetuftas,eft veritas.
Sed iam audiamus quemadmodum Proteftan-tium Eefponfionesrefellas, vtte reiutatorem re- Âe futemus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jponjiones
Refpondent,inquis,fuam Ecclefiam fc^’^per fuiffe, quum Scripturæ authoritatenitatur. Benenbsp;narrastac velim exte audire,ecquid in hacrefpon-fione defideres.Addispofteatfeddicuntfuam Ecclefiam latuiffe incognitam: amp; obiieishos Scripturæ locos.'Ciuitas fuper montem pofita Stc.Itemnbsp;vtluceatomnibusquiindomo fpnt Stc.Befpon-deo,Te admittere ilium errorem qui in arte diffe-rendi vocaturpetitioptincipij.Visenim,Ecclefiâ fnbsp;nonpoife dici antiquam,nififemperinclariflima ‘nbsp;nbsp;nbsp;quot;
hominumluce vetfata fit; quod amp; iam propofui-ftijamp;iamànobis refutatum eft; nec tibi in fchola difputanti fuit hxc Antiquitatis nota cum fuperio-re nota Claritatis confundenda ; aut certè prin-cipib feparandx non fuerant. Verùm, age,te tuanbsp;repetentemac confundentem nihilominus re-fellamus.
Quumvnafit vera EcclefiaSc non plures-.quo-ties aperte fplendet dofttinx veritas,toties di-Prete-cimus vetam ac prtgt;pterea noftram Ecclefiam jiantinm fuit coii^icua.
-ocr page 880-Mattls.j. rian.or.z. Ohietlio Sy- effe inferiorem fynagoca. l’rimilm fidelf-tiir. ,..... »»S’ Slt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REP fuiffe confpicuam. Quum autem (vt ferè fit) er-rüribus oppreffa verita5,ab hominibus fpreta, re-icófaquedelituitïtum noftramjhoceft,veram Ec-ckfiam delituifTe affirmamus. NecteiuuantScri-Wc ci:rtt,^efu Jq(.j jg citati.Nam quadiu Apolloli lucem perwoiic/«)- gujngçlicx prçdieationis,tanquam ex alto mnn- ¦ tejGentibusomnsbuspfxtulerunt •.atqueadeb fideles otrnes J turn ptiritaîedoétrinae, tum etiam morfi integritaterefülferurit:tandiu ciuitas ilia Euper montem pofîta eminuit, neque potuit latere.nbsp;Sedpoftquam hominumfuperft)tio,amb)tio,aiia-ritiajignorantiaPequç funt eiufmodi jtanqiiamnbsp;Babylonijciuitatemillam fanftam euertcrût:tumnbsp;PJal.ioi. collapfi i'iius ciuitati* lapides (vt cum Pfalte lonbsp;qiar) nihüominusferuis Oeiplacueriint, amp; illii|Snbsp;puluerismifertijeiusinftaurationemafliduis votisnbsp;ac lacrymis à Domino pvecati funt. Atque vt adnbsp;Alaith.^. alterum locum Scripturç veniamus ; lucerna (quanbsp;Athanafius Scripturam facram expofuit) fernhernbsp;quidem lucct : veriàm iis qui in domo funt, inquitnbsp;Chriftusgt;hoceft)iisquiin vera Dei Ecclefîa remanent. Nec neceffeeftjVt lucerna domum illii-ftret,fcmper eins lucem foras emitti. Atenîm,inquis,fequêreturjEcclefiamChriftia-raelitis loqueris,certum eft. veram eorum Ec-clefiam fæpe delituiffe, vt ex hiftoria ludicum amp; exProphetis(ideft,fubtegibus') manifeftum eft.nbsp;Sideludæisloquerispoft Chrifti rcfurrecfionemnbsp;mifcrè vagantibus:fi quam hic tu præftantiam col-locasjfruere tua illapræftantia.Malo enim,crederenbsp;Naziazenojqui cenfiiit ludæos elfe ceu columnamnbsp;Pe/,4recr.i. æneam in quafummum Dei indicium incifum, 8cnbsp;infculptiipofterisomnibus exhibetur. Quanquamnbsp;doâiflîmis illis affentior, quihocetiamad Paulinbsp;Prophetiam quç cxtatin Epift.adRom.c.ai.fpc-«ftare exiftimant.,Veruntamen Ecclefiæ præftantianbsp;indogmatum veritate conftituendacft,acproin-de ChriftianaEcclefia non poteft elfe inferior Sy*nbsp;nagoga. f Sedalioetiamnum modo raciocinaris. Eccle-fertorî^l'olui- latenSj (inquis illudens) fi fidem fuam non ptofitebaturjnon erat igiturEcclefia. Et quia tunbsp;publicam profeffionem,quae in omnium oculis fiatnbsp;intelligis:quomodo id tandem probas? lmb verbnbsp;Petorqneiur pratftatinteretorquere tuum hoc argumentum,nbsp;M ^jjtttorem Vt te ad incommodum adigamus, hoc modo: Ilianbsp;feptem millia virorum quçnôflexerant genuido-loBaaLaut fidem fuam profitebantur,aut non Sinbsp;profitebantur, quomodo illos non viditElias? Sinbsp;noMprofitebantur,non erant igitur de Ecclefia,nbsp;Pom.ïi. ita quidem ratiocinante Afler[orc:fed Apoltolonbsp;contradicente,qui viros illos ad Ecclefiam Deinbsp;pcrtincie afiîrmauit. Communicabat iliaEcclefia latenscfiüdolola-Obteuiode CO ttis,inquis.Miror,mi homo,quônam tandem mo-do Ecclefia ilia quam totieslatentem appelias, a-refellitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognita.vt quidilla fecerit « quo- modofegcfterittam accurate nobis explices. Si intuit (vt vicifiim tecum agamusDilêmate) quomodo eanofti qiiæ fecerit? fi non latuitj quid ha-, besquodobiicias’legequæfciipficEzechieldefi--^ec}, '^Pdelibus qui dolebât gemebântquepropteridolanbsp;Hicrofolymæ,adeôquein medio templo colloca«nbsp;ta:quosqiiidem omnes Dominusobfignari iuffit,nbsp;ne perirent:3cdifcc,Domino fatis conftare, quitus rationibus, etiam in maxima rerum perturba-tione/uam Ecclefiam conferuet. Atque vtdefînasnbsp;tandem Ecclefia?, quam latentem per Judibriumnbsp;appellasjilliidere,amp; quam vos Monachi vehementer dole tis elfe patefaéiamj amp; libenter velle- |
V T A TI O tisperpetub delitefeere amp; effe inutile (ne aîcotgt;-iedionistuv partem vidtar prxtermifliffe)aU'^' quidnam de latente Ecclefia fentiamns. Quum erroresPontificij logé latéqur vniuer-fum propè terrarum orbem occuparenr,necTer' Ecclefia? fruéiusjimmbnec vera quidemf’liapJnbsp;lam extatent:dicimusf um Scriptum, vitalem focnbsp;cum in ipfis radicibus hsfiffe: Chrißum duobiis ¦nbsp;etiam aut tribus in ipfius nomine congregatisad'nbsp;fuiffe: Deu mque fuam Ecclefiam in defeno com*nbsp;morantemaluiffe, ac fua virtute fuftitaQe.nbsp;museum Tertulliano,etiam in vno Sc altert» Ec-¦ cleliam fuiffe. Dicimus cum Hieronvmo, Ecele*nbsp;fiam non inparietibus, fed in dogmitutn veritatenbsp;conftitiffe.Dicimus cum Ambrofio, vt Lunam,nbsp;Ecclefiam defeäum habuiffe, ortum fuum, hocnbsp;eft, inftaurationem fuam expetSantem. Deniquenbsp;cum Auguftinodicimus fub Potifi iispaleisfru-mentum Dominicum fuiffe confernatum. Qu»finbsp;tibi non fatis faciunt,miror cur Antiquitäten) no-bistantoperecominendes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptf'* f- P'orrbqiibd profetimusaliquot piosdoftores, qui iampridé teftatifuntfe Romanam Ecclefiamnbsp;improbare, cuiufmodi fuere VVicle(fus,Ioanncs.nbsp;Hus, Hieronymus à Praga Sc aliquot alij (hance-nimnoftram refponfionem etiam refeliencamaf-fumpfifti) non id eb dicimus, qubd in illis folis v-niuerfam Ecclefiam conftituaraus:fed hocvolu-mus,Ecclefiam in ifiediis Ecclefia? Romanxtene-bris pios illos viros,ceu quofdam radios,cmifilfe,nbsp;quibusteftaretur fenoneffeplanè veftrisilliser-roribusextindam: neque dubitamus multos aliosnbsp;tumextitiffe, qui cum illis verara doiftrinaniam-pledferentur; vt nos etiam ea libérer admittimus,nbsp;quæilliipfiiuxtaDei verbum protulerunt. Qui-netiam uullum extitilfc feculum parati fumuso-ftendere,inquonon extitcrint qui veftrampfeu-do Ecclefiam coarguerint. Deniqueftukum eft qj vna cum Pra?dicatione, Sacramentis amp; difciplina, requiris etiam vt Syno-di habita?, vt templa extrmfta, vt fchoix publicsnbsp;conftitutæ fuerint ad conficiendum Ecclefiam:acnbsp;miror te fcholaSjprqfertim veftrs Sodalitatis,nonnbsp;etiam numeraße intet Ecclefiæ notas. Atqui minbsp;difputator (qui Principium Eaepiiis à te repetitumnbsp;itetum repetis)ha:c repugnant: Ecclefiam delitef-cere (qua de re nunc nobis fermo eß'! Sein Eccle- fiapublicas Kaberi concioues, publice Sacramen-p,,«^’* ta celebrari Sc reliqua omnia fieri que tucómemo-ras: tui certèactux quæftionisoblitus. Cæteiûmnbsp;dum ais Catholicum idem fighificareaePapiftam,nbsp;vt iis conueniat qui Romano Pontifici fubiedtinbsp;funt: profers Etymologiam Veteribusoranibusnbsp;incognitam,amp; iis contrariam quæ dixitnbsp;Corinthiis,quum illis feClarum nomina interdi-ceret. Sed quia Papifiæ vocabulumtibi arridet,nbsp;cenfeo vt dcpnfito Sacrofandlo lefu nomine,quonbsp;vos ad feôlæ veftræ inferiptionem abutimini, nonnbsp;aliter deinceps vocemini ,qu3m Papifir.Atnosnbsp;Chriftianorum ac propterea verè Catholicorumnbsp;nomen,cum piis S: Chriftianis omnib :s,conftan-ter retinebimus. THESIS EXIL QVartun} ßgnsttn atcjue nota, cjua vera £t-cle/ia à fa!fi dijcernitur,efi ^poslolia af-peUatioccjuam ‘TrotePtantium ccetm nulla ratiatie I“ congruere, lace dar tus effeietur, ac protnde iU»tinbsp;fiijnctitr,eandem^necEcclefis,poffe rvotne tnfinbsp;gntri, Sed nearnhtguttate vocabi.',nbsp;fkllatitr ,/ctendan'Lj eslcdnmj Ecclefia ^'¦ïpeliQ-lici |
ASSERTIONVM POSNAN.
THESIS XLVil.
_ «A 4^« A•* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*¦
A‘Deo Luthersßscceßioni, slludeinjdetn pul parmtn. cherrime ^uadrut, vbi ficceßsonemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on-
tenßttm ‘R^omn commemorat,s}ua Claudi£intes\Lst ciane,Lttcsantis AL acrob 10, M aerob iw ßncolpio,nbsp;Encolpitts ‘BonißicioyBoniiiicisis l^ideri Garben-ßßtcceßit: ipß antesn ViPlor, nee anteß aliejuemnbsp;illsc ßdsffemonPirarepeterat, nee Cathedrarn ats-ejstarny mß pen:ilentu oihndere. V't enim erat ibinbsp;V iSiorßlssis ßnepatre.-tyro ßne principe,difispubtsnbsp;ßne Adagisiro tßtjuens ßne -antecedente, inqus-hmts ßue domo, ho.(ßesßne hoPßitio. PaPtorßnenbsp;greee,Epißcoptts ßne popsiloßcßE'itembergii Lu-therits,Baßtea Oeco!ampadi-M,GeneuA Cabiintti,nbsp;alibi alij:z/bs pariim nulli ante ßederant,vtnbsp;y'Giternberg.t., velßalt^usvt in aliis duabns ur-bibtti, etiarn M, cum ipÇi ße ex Eccleßaproriptte- j g jnbsp;runt.EptßcopsCatholiciiCjui jdpoitoUctsvit'isßc-cefferant, reßdebant, etiam nnnc ßedent, ejui med^m.nbsp;proinde EpifcopiCß b Cypriano credtmtu}eße nonnbsp;pcßiint.
THESIS X L V III.
S£daiut,hemines,'^ß'Diis-placet,ingenioß,ße-cfßione ‘Pa^torü tum demü veraEccLarguere, ß cu ßccejßone'veriiasretigionMretineatHr.^QHaßnbsp;^er'o vel nos in prefentia,'ucl longe ante ‘Patres,nbsp;c^tii hoc argumento ßscceßionii perpetuo vß (ùnt,nbsp;zeritatemfidei a ßcceßione Epißcoporumßettinxe-rint.ßludinterim certnm efi,Epißtoporurn frecefß-onemamp; PaPiorumad vera Sccleßa con^titutso-nem ret^uirhtjttamnis ßla nonßßictat, adeo vt-v-bi ea deßtßcMiiam apnd Proteflantes deeße co-siicimw,tbi vera Sccleßa reßdere,nnlla raüonenbsp;aueat.
THESIS XL1,X.
NE^ttt enim z'eradcElrinaabßcjue doBoribsis conßflerc, necjue ones abßc^tse ‘Pafloribsts logo ßiltem temporeßpereße valent. Chrißitsenimnbsp;dedtt'Pafiores DoElores, 4ii ctdificationem corporis ßi, donee occurrarnscs amnes in vnitatemfi-dei agnitionis Eilij Dei. Etßeut entaxia attjitenbsp;ordo in regno abßque ‘Principe dttrareditt nonponbsp;teß,ita necin Eccleßa Plierarchiaillaprorfas £c-clefidtneceßaria,(^ dollrinaintegritaeßte/tie inco-lumitas, abßcstte Epißcopis confißere potefi. pPonnbsp;ßecu-s ergo proteßantes,ßßbi F^çclefiam vendica-revolunt.hanc £pißeoporum ßucceßionemyC/uamnbsp;doPinnce vera Euangelicst, perpetuamintegri-tatern ^^uam vanißime ôquot; falßßirneße habereia-Ptitant)probare debent.
THESIS
nomen trïbuimuf ,, Patriarch^ aut Prophetae
* nos hauiii^ua'juiim excludet'e.^ tÆdtficata emm Eccleßci (ßßsper ßndamentum j^poPiolorumnbsp;Prophctarum: cj' ejnod Apostoli i,tm ficPlum orbinbsp;nunttaruntjTropheta ßturum altcjuando prctdi-xernnt.
THESIS XLIII.
*10,18.
'Wie '’'‘[“ifl (inbsp;'’M. cap,nbsp;gt;1, ‘
DIcitur autem ApoEiolica,tum quia ab Apo- , PloUsyper varias orbis partes promulgatanbsp;eß^Pin omne entm terram exiuußonus eorurn)tumnbsp;etiam, qitia Apofioliea dePlrina primis ßdelthnsnbsp;ab iißdemtr.tdtta, in Eccleßaperpetuaßcceßionenbsp;conferiiata eß. Atejue hincßr,qnodvnicavia at-tjue ratio,c^ua £cclcßa iam tAlpoiPolica-neßt co-gtioßcatiir^Epißoporum at cue Paphrum in eademnbsp;doPlrina perpétuaßcceßio cenßatur. ^^d ejunmnbsp;‘Patres optime animadiierteregt;it,ab hareticis om-.nbsp;nium ataturn atejue temporum earn diligenter ex-petiuerunt.Et inter cateros primus Eertulliantssnbsp;Edät,iniyMt,origines £ccleßaru fuarHm,enoluantjnbsp;ordinem Epißcoporum, ita perßtcceßiones ab initionbsp;decurrentes.vt primus ille Eptßcopus alityuemexnbsp;fydpoEolis vel AposPoltcis vins lyui tarnen cumnbsp;ApoPlolis perßuerauit,auPiorem habuerir,lt;^ an -teeeßorem.
THESIS XLIII I.
1HEins vePhgiis eius dßtipfsltts magnus Ule i C)pgt;ianus trßPiens, contra lEouattanosnbsp;*1 argiimento aßiecrßione deduPlo vtitiir, St enim,nbsp;ine]uit,apud EPouatianuefißEcclcßaß apudCor-Y^nti' nelium Romanum non flut, cjut FabianoEpißcoponbsp;f'n Ppimo légitima ordinattene ßcceßir. idem ßicit^ Epi-'•quot;‘'iPiir. phania« ipsoßc^ue Romanos Pontifices enumerat.nbsp;^«411. f,fl j4ugßptimiS.Elumerate Sacerdotes prmb,nbsp;ßfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ortiiK« illorum Patrurn
cjuisciti ßcceßeritvidete. eE ahbt g. T enet tncpuit S''F»:ii,c. me ah Ipß Sede ‘Petri Apoptolt,cui paßcendas 0-uesßuas Domtmts cornmendauit:vßlt;jue adpraßn-Epißcopatum ßitcceßio Sacerdotum . jdein'^nbsp;^TcóniM Optants : idem deniyue antic^uißimus i Irenaus-.
^uorjiMvtrßue Rom. Pontifi.adßua vßytie tem-pora recenßntes, per banc dernum ßucceßionem omnes confitndi Hareticos clartßime docent.nbsp;THESIS XLV.
quot;r'TioÆc autem ejuum ita ß habeant,videant ^'i.aduerfirij, quo iure Catholicos quideper-petuatione Romanorum Pontificum indefißäq-aenbsp;noua velttti fibolis ßccretione, aternaque, vt it inbsp;dicam.ßppidiatione glortttntur, reprehendunt: vi -PMpi. fg'wnwj conßntanee cum Tertullianonbsp;Wlif. cifC4 petamusyVt Epißcoporiißorum ordines euoluant,nbsp;T^quot;quot;quot; ¦ amp; Optata Ältleuttano ,vt fuarum Cathe-fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;origines oFl:endaM,qui fiibi Eccleßamßn-
biamvendicant.
THESIS XLVI.
O Etî calumniari neeeße efl.vhi alittd,quod proß ‘«rent jic«fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non occurrit. enim ipjornrn
fwni. Ecclefiis, quts cui ßceeßertt, valent demonsirare, fed Lutherum primurn EDitemberga, Caluinumnbsp;Ceneusi,Qecolimpadtum ‘Bafilea, exortos ßteri
E|„ji ^^gt^ntur, qui ornnes.nemini [uccedentesaßipßs ßeßicät oportet,quo tdpotißimitm temporefablrsm t.jntemfd. “^dinati ßnt-, Vt de lEouato fiertbit Cyprianits,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......... ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ ca..,,
^ß i.ccintra. de ß naßeivoluerunt ,vt de DonatiiHs Optatus quandpotißimiidooi ‘ loquitur, ^-proinde ad Eccleß. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'
pojßunt.
L.
-^¦T Enc autem lt;^Hodß^tjititur,^ in £ccleßa Ro- jn tcdeÇta mana (cui orbis Catholictes communicat} Bonxtna fac-cum Pontißcum ßcceßione, doPltinii e^ßdeiinte- “ß’quot;nbsp;gritatemÇejiioddliprorßus abßcjue ratione negantnbsp;permanßße nßendamta. Ac primum ejnidem,cjHo~nbsp;niamEcclefiarn Romanarnßdem mutaßeaiunt^ó^nbsp;nouarn lioPlrtnam neßeto cjoern eins loco ßbflituß-
efiii^uis.htiiits mutationis duxfaeritatc^ite auPlor? gmata à cömuni Eccleß.z ßenßunbsp;'iam periinere non abhorrentiadißeminauerit? o^uts ids piaretteopronbsp;Eccl.Cathße oppoßiterit,^H£fyfigdM, «jiu coKiin«
CC )
*
i^ߣ,vy^A'r\Oß
' ' ' tatemfidei.abEpifcoporÜ fucceffioae (auxquids folänotlftraut)feiunsimus.
Hac fiicceflione carens Proteft.mtes.
Si 'leant, Rom. Ecclefiam AprÜolicamfidcm routaffe,docc3t igitur quo tempore, quo authorenbsp;-id fadom fit : in qiiibusdogmatibus defeceritabnbsp;Apoftolica dodrina, quae Syiiodus propterea có-’ gregata fit.Si qui fint qui e.xiftiment polt tempo-laGregorij illam defcôtionem cœpilîe, confiâtnbsp;Gregoiinm eandemfidetnagnouifle,quamhodienbsp;‘ EcclefiaRom.profitetur.
EARVNDEM THES. REFVTATlO. »
QVia nos ali s in Iccis de Paftorum Ecclefi t fticcelfione fuifie differuimusjvt eam perfo-nam EpifcopisPontificiisdetrahererauSiquâper*nbsp;' peramaffumpferunt:idcirco nuncpaucisconten-ti er.'musjtaniumque hac dere didiuri fumusjquâ-tiim fuperiorargumentatio poftuhbit.
Primdm omnium Pontificios demiror adebfi- dn Eßt d enter Epifeoporum fucc flionem ,inde vfqueab üMjitd'nbsp;Apollolorumtemporibusjfibi vendicantcijquita/’'^’''quot;'’nbsp;men nunquam adhuc probate potuerunt. neevn-quam fane probabtint,Epifeoporum ‘vradum quonbsp;ntincilli vtuntur, Apofiolorum temporibus in v-fufuiflejvt Epifeoporum fériés ad confuetudinis,nbsp;non ad Apoftolicæ inftitutionis fucceflîonem fitnbsp;referenda: qua de re pauca qtiædam pauJbpbft etianbsp;erunt nobjs dicenda.Sed vt ilium Epifeopaié gra-dum iftislargiamur Apoftolicæ, id eft, diuinæor-dinationis i ire,amp; plurimùni tribuendiim piorumnbsp;Paftorum confenfui aliquot feciilis côtinuato;ne-gamus tarnen fucceflioucm hanc dicipofteeflen-tiaJem Ecclefiænotam. Qufsenim eflepotuithu-iusnotxvfus inipfis nafcentisEcciefiæprimor-diis,vndecunquetandemi]Jaminchoelt;?Etcamennbsp;iam turn Ecclefiam efle oportuit fuis eftcntialibus Jnbsp;noris præditam : ex qua verè ( elfer ab aduJterina 1nbsp;dignofei.Rurfum ergovanushic Alfettotelfede-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
prehenderis. Nunc argum.entû Afifertoris exami-
Alaiorhabet duos errores. Vous eft,quôd défi-
nir,eam demuin elfe veramEceJefiam,qui Apo-''^quot;quot;
ftolicaappellatur:quumpotiûselTe,quàmappella-“''^'
ri Apoftolicamdicendum fucrit. Aker error in
co cft,qubd Apoftolicam Ecclefiam eam eße ßa-
tuit,quçdolt;ftrinam Apoftolicam perpétua Epifeo-
poriim fucceftione retinet. Nosautem lâtemur
quidem eam elfe veram Ecclefiam quç eft Apoßo~ | lica,hoceft,quæ dodrinam in Apoftolicisferiptis
comprebenfam conHancer retinet : (cd Epifeopo-
rum fucceißonem,quam Aftertor vrger, elfe quo-
Iam eius probationes oKcutio. Primûm,redit ad
fuamillam cantilenamdehxreticisolimrefatacisij quam nobis candem perpetub canit.
temporibus,continua ßtccelßone conferuarût.Er-go mi Affertor,idcm quod tibiae tuis PoncißcHs faciendum aut certchuic exemplo Veterumquodnbsp;profersrenuntiandumeft.EamfuifteVeteruminï .nbsp;tern perfpicaum efl exhiseorum verbis.Vndeex- ^^p^piAnbsp;traneiamp;inimiciApoilolishxrecici(^inquicTer-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
^54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• . „
centi'd, euniie}» cealiaßtivü v'tx erini turn reli^ui Cathejtpi,itgt; qiubtif temptii per orbern ßtamyfterianbsp;piregertM ?
THESIS LI.
Qï^£, o'imtA Atqueflngulif in emni^dci mtitn-tione., 0“ pr^fernm à primams Ept/copii^ quAles Jdomanos Tcnrtfices jêmper extttijje ?i'ó ne~nbsp;ganttàemÔFtrare necejje neminem oh/êruaf-fe pr liter hos noSirosErote^lanteipermirü en:quinbsp;tams tdmm abe^t^ut quiequam veri obferuarint^,nbsp;a.i^ticloresre- vt alijhttncreligionis Chrißian£(vt eos omittam,nbsp;petit, coiifcj^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpß n^poflolorum at ate deß:^ionem acct.
ï)L%mtraPiti^quot;^^^^-'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^o. antios^ahj^ante 6ooygt;
patumto.y.p, alijante’^iooo.id efl,circa Gregory tempora, f (yt-4^0. deo eum Aielanthonin Orattone de corri^endts cLutbcriuiit Stttdiis,pereuntis Eheologtciprafitltoremj Calui-^^in^ppuLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifccpttm vo-
tionèaïm.^- cat}enemffe autument..
dip.sot. d Citl.paßimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS LI I.
Pruphetoi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jrIf, Ententiartm ditierfitas piar.c Paißtatis
£p ad Sado- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ocatttemdeGregorto,qua'
let. Alcldt. in i’ltiprohabileßtyCjtiis non z/idet^Nam ceneeim të-Uc'a ed 1. nbsp;nbsp;nbsp;pore autnulla in terris Eccleßaßit,aut ea cti (jre
tommunicauit, vtabunde liquet ex Eptslo-^Stapby^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipß ^pißoplt;gt;t orbis totius OrienjisßJc
Pantaleon i„ttdëntis,z^frica,Eltfpanta,a4ngliee, Italia dédit, Chfono.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua vnam ßuiße tum in orbe fidem abunde teÜan-
Poxtu in^yf-fur,equum nullus eum de vlla prorfus harefi nota-rit.SedßnPlißmut» virum ornnes conßß chron harettcoTum medernorum plertque conceduntj.
thesis L III.
edain e ' T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antempofiea hescmutatio ßbßcutano
adCorp^S. ^^J^^ßt’manißflum quoque efi. P/amcumeodem Philip l.de Gregorio Romanam^ßdem omnium Sccleßaru ca-Pcchfia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putßcceff'oresconfejßßnti,,vt^paliium à Romano
i P.ti.Petri pontißcepeteretur,ad^reliquias mtraculaßeri G-ficras,quiiinß.ccleßisfinE,frangino de-£pi. nbsp;nbsp;poß bereßgnunßcrttctslaquam bene dtElamm perepri.
med. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nationes,Mißdrum'^ßlenniapßßGificia° Sancli-
g/..4.£p-^9. montalesnonnubereVleuesculpastgnepurgatorij , h”z°i Z beuari,SanSlosinuocandos,ßr alia omniadogma- jnbsp;f„pi„. p,rlai‘ ^‘^‘°^^^ßrißb calumnia-£pi. 41. ««rt. turiQr nos a vero aberrare : qua tarnen,ß in Gre-tL.p.Ppaot)gonohareßsnonßerunt,necinnobisprofeëi'o hu-, tujmodicenßbuntur.PIonipiturEccleßaßdes mu.nbsp;kL.l.iDial.c. \ n rj r rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r i rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr
10 in med eßßedtpßmutattjuntycum Eccleßam egreffi, I £ i.Dial. fx CatholicishxreticieuaßruntiJ.nbsp;Ißßp., CAP VT IX.nbsp;0^57-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z/iuatyßsThef. s4i.adi^e!p,
pß.mcE Tßdemum Eccleßa guçApollolicaappelhtiir} cefßon o L.t^.Vial.e. -^hnc eß,3b Apoßolis promulgara,Sc Apoßoli- ce.Eo.rn.-. - nbsp;camdotHrinamperpetuaEpifcopotiimßiccelßone obieGam,quamguidemEpifcopiabApofiolotainnbsp;p £¦ 4.d9ial. retinens,vera eil Eccleßa.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
Ecclefia Romana elieiufmodi. q Plom.ys.in pH jgiciir vera Eccleßa.nbsp;Puan^elio. Ma/oiprobatuiex Teirulßano, Cypriano,Au-gußino,IrenTO,quicontinuamEpifcoporim fitc-
JertproZfiia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodotibasconßüere nonpoce/l. Epbef.4. tulliannsßiß exdiuerßtate däännx',qaam vnuß
£9epräge.fiar. Ghiißus dedit Paßotcs dt Dodlotesadxdißcatio- quifque de ßio asbitrio aduesfus Apotlolos, out , P-.i.KpS. netn corporis fui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;protulicautrccepic?Itetn:Pcrcurre Eccleßas a~ j*
Pf.eont.part. nbsp;nbsp;Minor eil in promp[a,quippequumR. Ecclcó- pudquasipfx adhuccachedrx Apoßolorumpter
lgt;oiiat.l.}.c.y. tinuamhabeatEpifcoiumßscceßionern.Nec veri- ßdcncuti fonanccs yocem amp; icprxfentantes dem
-ocr page 883-ra
ASSERTIONVM POSNA N. 855
ciem vniufcuiufque ’.Et, lis presbyteris obaudire doólores.fed non funt nifi o'/awvu'nat. sic enimPauquot; £xpenditurl9 « tir oportet ( inquit Irenxus ) qui cum Epifeopatusnbsp;fucceflione, cHarifma veritatiscertum , feciin- 1nbsp;dumplacitumPatrisacceperunt. Item; Adhxrere 1nbsp;oportepiisqui 8c Apoftolorum dodtinam euffo- inbsp;diuntS^cumPresbyterijordine fermonem fanû lt;nbsp;8c conferuationem fine offenfa prxftant. Ac nenbsp;longiùsabeamus,faterisipfe ,folam fucceflionemnbsp;Epifeoporum non fufficere, nifi fimul adfitfideinbsp;vetitas.N os igitur ex ipfis V eteribus, adeôque exnbsp;te ipCo,in teip'um ita concludimus.
EademumEpifeoporum fucceflto , quxfimul habet fidei veritatem, eft nota Ecclefixfvt Vete-resnobisobieâicenfuerunt, 8c vt Affertor ipfenbsp;agnofeit, à veritate conuiélus,ac proinde fua nonnbsp;iam afferens fed deferens.)
At Epifeoporum Pontificiorum fucceflio non fimul habet fidei veritatem.
Quare Epifeoporum Pontificiorum fucceflio non eft nota Ecclefix ; Negas argumenti noftti af-fumptionem? Ergo deipfius veritate velfalfitatenbsp;priùs inter nos difctptetur, quant aduerfiis nosnbsp;quafiprobato eode quo quxritur, argumentumnbsp;concludas.
¦Veiumenimuerofinuuis)DoflrinafineDoélo-ft’Dofloritnfribus eife non poteft. Et Paulus ait,cl»i/?t(«j^/elt;^i(fe 1 Paßoresamp;Do£lofesadiedißcationentceiiporisfui,ncmpe ;nbsp;EccleßaAtz eft,mi Affertor. ld enim poflulat ipfiusnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rei natura,vt dodrina effe non poffit, nifi fint qui
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doceantur,ac propterea qui doceant. Et hanc turn
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodrinx,tum dodotum fucceflionem, in genete
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos etiamfvt paulb ante dixi)probamus,8c aduer-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus VOS ipfosprofcrimus.Sed quum earn ad Epifeo
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;posreftringas, tibi quoque probandum eft, folos
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcoposfucccflionem vifibilem ,81 perfonalem
habcntes(nam de ilia fucceflfione loqueris)Eccle-fix dodores effe poffe. Atque hie rurfus te depre-hendo inPctitioneprincipij ,qui error tibi fami-liariseft. EtenimEcclefiam effenon poffe fine vi-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibili 8c perfonaliEpifcoporum fuccelfione,eft di-
cereEcclefiam femper elfe confpicuam 8c femper Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ilia Claritate verfari de qua ante à nobis difpu-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatum eft. At nos ftatumextei iorem Ecclefix ita i
diftinguimus,vt dum nobis apparebit fuispartib. conftans,tum dicamus vigere in Ecclefias Paftoiunbsp;legitimam fucceflionemifed collapfo exteriore Ecnbsp;clcfix ftatu,dicamus fimul intermiffam effe legitimam illam Pafforum fucceflionem ;alioquinonnbsp;collapfus effet ftatus exterior Ecclefix. Quid ergonbsp;fieri dicemus quum Ecclefia, quoad eius fieri po-teft,oppteffaacpropemodumeuerfaeft? Nempenbsp;'^f’'.u.i3,(.vtfctiptumeftin Apocalypfi)Ecclefiam in defer-to 8c in folitudine conftitutam ali nihilominus ànbsp;Deo,qula no patitur veram dodtinam in Ecclefia,nbsp;quautumuis licet delitefcente, intermori.Ex quonbsp;fitvtEcclefia infolitudinem redada fuos habeatnbsp;dodorcs,licet ipfoium non fit ea vifibilis 8c perfonbsp;, nalisfucceflio qux confpicitur in Ecclefia vifibilinbsp;quandiu ftatus eius exterior durât .Non enim Do-minus alligatut ifti vifibiliEpifcoporum fucceftio-ni,qui poteftf inquiebat loannes)ex ipfis lapidibusnbsp;excitare filios Abrahamo.Quai e quum itaratioci-natisjSemper funtdodores inEcclefia;Ergo vifibilis 8c perfonalisEpifcoporum fucceflio fempernbsp;eft in Ecclefia;peccas ™ Caufa tui er-rorishxc ettiquodnondiftinguisinter rem 8cmo-dumrei.Sunt enim femper dodores in Ecclefia,nbsp;fed non femper eodem modo.ltaque noliobfecronbsp;locum Pauli Pontificiis Epifeopis accommodate.nbsp;NamPaulusloquitur de verisPaftoiibus 8c dodo-iibus,non de lis qui dicuntui quidem Paftores 8c
^¦4f4„ 4 .
lus ; Tiominus dedit Paßores «ir- doEiores ad coagmenta' eus Pauli tionemSan^iorum, ad spies mini^er^, ad adificalianem £ph-carporis Chrißi:f]empe(ßnc[\i\tgt;ne {.icunferamur omni vë~nbsp;to doólrina aeqiiitia /jioWïiuHW.Tui autem Epifcopi nc-que pafcuntjueque docentjuec Ecclefiatn edificât»nbsp;nee vllum opus miniftetij ne fiimmis quidem diginbsp;tis attreóhnt.Nonfuntigiturex eorum Paftorumnbsp;numero quos Chriftus dedit.Quinetiam vos Mo-nachi qui docendi partes in EcclefiaRoni.(fine vl-la légitima vocationcjue ex veftris quidem dccrenbsp;tis)vobis arrogaftisjSanftosnó coagmentatis,fednbsp;quantum in vobis eft difcerpitisjipfamque DeiEcnbsp;cleliam libenter euerfam velitisgt; nedum çdificatâ.nbsp;Et in caul'a eftis cut magna hominum pars fluftuetjnbsp;amp; quouis vento doftrinæ circunferatur, quippenbsp;nou adhærens vetbo Dei,fed fequens Humana cémenta amp; veftrasillasTradicioncSjquibus veramnbsp;doóti inam corritpillis.Atque hæc de Pauli loco ànbsp;te citato amp; nihil ad caufamtuam pertinente.Quä-obrem (vt locura hunc concludamus)vnum ex tenbsp;qurro mi Alfertor;An Epifeoporum fucceffio » denbsp;qua difputas,poflit àfucceflione doûtinœ Apofto-licac feparati) nec-ne.Si feparari poteftj quotfum i-gitur nobis illam obtrudis »quifuccefTioneiuEpi-fcopotum afucceffione doftrinx Apoftolicxfcpa-ratam ipfemetfacearis non effe notam Ecclefix'; Sinbsp;non poteft feparati;Ergo Ariani fuerunt veraChrinbsp;ftiEcclefia, quandoquidem viftbilem Epifeoporunbsp;fucceffionem habueiunt.ldem dico de Donatiftisnbsp;Stplerifquealiis veteribusHxreticis qui inhxre-fin ab ipfis fuis Epifeopis abdufti font. Item/equi-tur GrxcasECclefias(quas vosPotificij damnatis)nbsp;eife veras .Ecclefiasjac ptoptetea à vobis damnan-dasnon fuiffe.Habent enim iftam vilibilemPafto-rum fucceffione,quod negate nec audetisnec po-teftis. E X quibus efficiturjinutilem effe tuam hancnbsp;de Epifeoporum fucceflione difputationemjquutnnbsp;potius probate debeasjdoclrinam eccIcGx Rom.nbsp;effe illam ipfam quamApoftolifcriptistradiderut,nbsp;quod nunquamfacitisjacnihilominusfemper cla-matis VOS effe veiam Dei ecclefiam.Hoc autemlonbsp;co tuanijmi Affertor,atque omnium hominii con-feientiamimploro:QuidefttergtuerfarifiHocnó Afaiwcbor»nbsp;eftîQuxritur inter nos de vera Ecclefia.ECclefiamnbsp;Rom. effe vetam Dei Ecc'efiam affitmatist nos ne-gamuS Eam demum ef.e veram Ecclefiam qux do- ¦’ **nbsp;étrinam Apoff. tecinet,affirmamus;non negatistBCnbsp;clefiam autem Rom. Apoff olorum do dltinam con-ffanter rctlnuiffe,aftirraatis; nos quidem id perne-gamus.ECceigitur totiuscontrouerfix flatus; Annbsp;ECclefiaRom.t ccir.uerit Apoftolicam doétrinam.nbsp;Hoc quum probate vultis, nobis,fcilicet profettisnbsp;Epifeoporum veftrorum fucceflionem; quant tarnen fine doétvinæ fucceflione inutilem effe con-ceditis.Obfecro cur non potius ad ipfas Apoflolonbsp;rum tabulasrecurrimus? Entibi in promptu,quidnbsp;prædicarint Apoffolisquid docuetint, quid fe-quendum, ctedendùmquc nobis tradiderint. Huenbsp;ergo,hue inquam ,deueniendum eft, 5c quotiesnbsp;vos Claritatem,Antiquitatem, Epifeoporum fuc-ceffioncm, 8c extera eiufmodi iadatis,toties, mi-homo, dluerticulaquxtîtisjhancScripturx viamnbsp;compendiariam tefugientes. Atquevt idetiam inbsp;fit magis petfpicuumjtuas iam intetrogatiunculasnbsp;audiamus.
DicuntRroteftantes(inquis) Romanam ec- ^fÇettoris !n-clefiam mutaffe fidem Apoftolicam tdoceantigi- terragatiuncu tur, quo tempore, quo authore , 8cc. Egregiamnbsp;verb differendi tationem ’¦ Ecclefiam Rom. abnbsp;Apoftolica doûvinadefciniffe docemus bac ra-tione longé fttmiffima 8c atuis intcrrogatiunculis
CC ij
hfl
u-l
iquot;ff!
4d
lu
)l
1'.
/i
M
i
-ocr page 884-REÏVTAT1O îUîiffîmajnempcqüiaKomanaEcclefia aliter do-cet quàm Apoftoli docuerint ; ac fimul ipforum Apoftolorum doftrinam amp; amp;nftifl»ma eorum fcrinbsp;ptaprofcrimus.Hîcautemexclamansà nobis fla-gitas j VC doceamusquo tempore Kom. Ecclefianbsp;corrumpicœperit. Quid?non fatis eft jfidoceonbsp;corruptam eöe ? Perinde facis» mi Aflertor, vt finbsp;forte tibi offeratur corpus aliquod ad tabem redi-ftnm, aut fi tibi arbor quædam emortua amp; putrisnbsp;oftendaturjtum id ita effe neges gt;nifi prxcifè defi-niam quonam tempore,vel corporistabes,vclar-borisputredoeiïe cœperit. Et quia fortaflis hrcnbsp;Emilia tibi non placent : Ecce,veftram Ecclefiamnbsp;vulgo nauiculam appellatis;eam nos dicimus cor-ruptelis effe amp; erroribus fubmerfam, qui fenfim, ¦ eeu per rimas,infufi funt. Id autemaudes negate, nifi fimul dixero quanamhora nauiculo rimasa-gere cœperit,ac tibi oftendam primam illam aquçnbsp;.ƒ» T-ccl. cor- guttam qux in nauiculam influxerit. At enim Ec-ru/fio moms tiefiat comiptio non folet fieri momento temporis, fed paulatim erroresobrepuftt,quibus nifi raanbsp;turè occuriatur,tandem Ecclefiam ipfam peffun-danc'.quod amp; inKegnis amp; Kebufpublic.locum ha-bet,quoties nonabexterno hofte,fcd internis vi-tiistandem collabuntur. Nam etfi elariffimaex-tantEomanaeReip.monimenta, difficiletamen ef-fetpunóium illud temporis obfcruare, quo primunbsp;cacocperit corruptie,quam tandem Rcipublicaenbsp;ruina confecutaeft.Nam ( vt ad fuperiores fimili-tudinesredeamus)fiquisquum fano effet ac vali-do corpore,idu glad i j femel obtrucatus: fi arbor,nbsp;velftatimexcifajvelimpetu euulfa:finauis vnonbsp;fludu demerfa fit, turn fané poterie ipfe temporisnbsp;articulusannotarinta fi quum benefehaberet Ecclefia , fiiifque omnibus partibus confians flore-ret:idu nouç alicuius calami tat is ftatim atque vnonbsp;impetu corrueretjtum facile effet diem 8e horamnbsp;Jplàm obferuare. Sed ca res nunc inter nos agitur.Eatemur enim vertram Ecclefiam longo temporis progi effu huenbsp;tandem errorum cumulum extruxiffe,quo vniuer-fuspropeterrarumorbisoppreffuseft. Et, fiteftënbsp;quæris,Paulum ipfum adhibeo, qui quum Apofta-fiim illam longé grauiffimam prædicerct, iam, in-quit,peragitur myfterium iniquitatis.Quod ideir-co dico,neporthac fomnics,nos Ecclefiæ Romanænbsp;corruptionem exordiri a Gregorio : quem tarnennbsp;ineo probimus,qubdinfuisEpiftolisaduerfus E-X’« Cregorio. pifeopum Conftancinopolitauum,liberèprofeffusnbsp;eft,eum effe Antichriftum, qui fe vniuerfalem E-pifeopum appellarit:8equamille fencentiam ad-uÈrfus tuosPontifices grauiffimè tulit,ei nos libé-lt;nbsp;ti-flîmè fubfcribimus. Atque hâte de tuorum Epifeoporum fuccelïio-ne,qui exillius veftti vniuerfalisEpifcopi fontib. ptofiuxerunt. ta THESIS tun. QuhitA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefi^notaÇcfux etiam a.dßiperio- ftsta Paflsrü /auodam modo pertmet )eß leouirna Pa ¦vd-dlio jtorumip v^Prltnijtrorumtneademvocatto or-dinatio. Pîe^ue enimpotefiSccleßa effe ahfijuenbsp;i Pfi.adPitp ‘Paßonbus amp; Epifiopts^-utT). doceP Cyprtanus^nbsp;E“*quot;- ^ni Ecdefiarn definit ejfie plebem Epifiopo adue-fa CS'tra Puci. Mf»^amp;'°Hieronymta,^Mum ait Ecclefiam non ejfienbsp;p„-, ejux non habet Sacerdotes ; id lt;yuod aperte patetnbsp;c Efhtf. 4.'u. ^a: Paitlo^ tyui Chriflum dedijfiePaßeres EpDoPto-res ad confitmmationem SanPlorum in opns mini-fihinao.ti. fleriij docet.,Seruator^etiam tpfiegregem Tajbori-bns deflitHtHm^,nefejfiariopersrt ojiendit. tPi^er- |
cenariw in^tiit,f(gbylup.tii rapit^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ Spi/cepos atitern htttusgregü ejfe Paßores exillo i^ttendite ncbii^ç^ z/nttiefßnbsp;‘]uoi SpiritusßnPlM poßuit Cpifiopos regere £^'nbsp;cleßt.im ^Dei: q“ i^o loannis 'ultimo , P^cenbsp;n-teas. THESIS L V. HZ tarnen Paßoresß vocari debent équot; narP, islei^iie enim ^u!fijttarnfifimitfiigt;^^^'nbsp;noremfied ^ui 'uocatnr à ‘Deo : tam^namnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j x»” ejs'tQup modod,pr£dicabiintnifi mittantnrlOrài-nari aaiem non pojfinnt,nifiilla rnannum tmpofi^iO’ g i.f«quot;'!' de yua poPioltts loynebatury^cjttH dicei'et,Al^nbsp;nns cito nemini impofiiteris,adhtbeattir. Et alßh ( j.ri«' *nbsp;olinegligeregratiantyCjnain te eß.cjtttdata tpnbsp;tibiper prophetiam,cum tmpifitione manuwn fre-sbyterij. Sed nec ejuxeunyue à ^uocanejlienbsp;hibita manttum impofitio,ordinationt/Hfiictt,fiednbsp;necejfiario reyuiritur,ytt£ab Epificepis fit,lt;jHi)ticitci'i P'^^^nbsp;’ufimfiempertnEcclefiaconfierfiatMindicattturnt'j^^o*'nbsp;tiamvocabulumfUttd {Presbyterijjtnloconbsp;paal'o ante allato,comprsbat-,yMod ccetum Ep'fi^'t'nbsp;poritmfignificareZChryfislomas^EheophtlaSim amp;nbsp;Oecumenias auSlorefifiunt. THESIS L VI. IArn vero c'um certum,^ à ngbis etiam probate fityad Ecclefix conßitutionem Spificoposnbsp;jiores reyitiri, (jr ytiidem huinfimodi, ^tu a P)(igt;nbsp;milfihvoeatt (ß ordinati légitimé fint; Primusnnbsp;à Luthero Calutno eß Protejlantibas omnibfUnbsp;ejuxrimiu : Quis eos ad nottam Ecclefiiam erigen-.nbsp;dam mifierit.tß- 'uocarit. PPon enim kuittfiuK efi,o -f-S’înbsp;perarios tnvineam Domtnt mittere'• fi antem fiep,ntnbsp;mijfios, (ß à Deo quidem vacates dtcaniu, turn vl-teriits tUHdinterr9gamns:h£ceorum vocatioat-id»«nbsp;yue mtjfiio ordinaria ne fit,an extraordinaria:Ex-traordinariam fi refionderint.vt^ fiolct, (necjue e-nim ordinaria fidjfie ajfirmare atifintjhaiw fita rr)ifi„nbsp;fionis teiHmoniurn exejuirimM, THESIS EVIL CZ^m enim lex^ vetet vnins hominis tePHrno-nio^ejuod aditerfiiis alteram firtur adhiberifi- nbsp;nbsp;nbsp;' ‘ dem,ac malto minusfiredum fit y vtcaicjaantj in fiia caafià credatHr:oportet,eam qui fie à Deo mfi-fiim-i ajfierit,habere testimoniam out plane Diui-num-,qHod fiipra nataramfit, autcertehumanum,nbsp;quod fiet in ore dHorHm,aHttriam teslium,altoquinbsp;non Dei nucias ^ApoPlolasfied ‘Diaboli legatos,nbsp;(vtipfi AnabaptiPiaram quot;Prophetas vecant, gt; amp;nbsp;Lather as in prtmis ) tare optima cenfiebitar. THESIS L V I I I, A Dde quod ChriPtas Seruatornofier-tquauâ vnigena ejfiet Dei,no pataritjatis efie.vt di-ceretjemijfium a Deo Patre,nifietiäper mtfacu: i» id'^,nbsp;la-,^ ipfias etidDiuinas literas’^idipfitm coproba-ret. Praterea, qui rmttatar extra ordtnem à Deo,nbsp;nonpoJfiatOi, tn doPhina fiia err are vnquaautlabi.nbsp;At^Lutherasta turpiterPapfitts ejb,totiesfihi con- jtipde^nbsp;tradixitjVt ipfint-i via», tß eo iam mortuo,di-ficipules |
ASSERTIONVM POSNAN. fiipulof puduerit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip/ê fateturpoflpubli-
catianemßta nouafi det,in ^uibufdamfierraffe,^ ^uefiripferat optât numjuam fcnptafiitjfe,adeó^jnbsp;ftrio reuocat rationem hanc reddens^tjuia [óltts eratnbsp;tnttto, ad tantoi res tra^andasttrnperittlfimtisnbsp;indoblt/Jimus.
S57 erdinariam fttcceffïonem Epifiopi defeederintj}nbsp;tmprobarepoßMt,acordinattonem multb minus re-prehedere,ijuadoe]uidem eorum Patres, Hujßta,nbsp;à Catholicis Eptrcopis,pluribus annis ordtnatinbsp;fiterut^donec à a Luthero ab bac côfùetudine ano~ ® dehorta-carenturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioneaßfeifi
carentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crdMb.kMi
nifl.Paplßp.
Et ipßrum althui, nofiram erdinationem pla-ne lefttimam effe etiam verbis demonfiratit^.
Inter ^yuos eft Andreas ^Frehubitu, lt;yui bac ratio- b In difput.de nefuerum ordtnattones defindtt, ^uod Epifeopinbsp;Catholici ïlli nolint manusimponere.Et ante eutn’^ rMi-nn« con-PhiUp pusidemfeprorfus fen tire no obfeure infi- traenndefag.nbsp;nuauitidumteftaium ejfevolutt Lutheranosftthen 49,nbsp;ter canonicarnpolitiam, eyuatum ad ordinationem (^in tA'^d'gt;S‘nbsp;con(eruaturos,modo Epifeopiineoram Eccleftasfanbsp;utre deftnerent.Etidem mulcoclarius habet Lu - to.ys^tiolib.nbsp;thertts libro de mijfapriuata vnütone Sacerdo- pa.ii7.
, turn.
THESIS LIX.
DEniejue nunejuam T)eus ab orbe condito mL fitquempiam,^Hipopulum abduceret à fi-litis conftsetis rittbus,ejuos ab ordinariis ^afto-rihus didieiffent,^ meritb. El am ip ft eos conftitue-rat PaHoresgregis ftsiipopulttm^ue eos audireiufnbsp;ftrat:Lutheru5 autem,ifavenit vt abduceret Chrinbsp;ßifideles,ab omntbus Fptf topisnbsp;nbsp;nbsp;‘Paltoribus, ab
omnibus Cenciltis,ab vniuerfili omnium fidelium conftnftt confùetudtne.-vtnecefte fiierit, aut nullum fiiifte tn mundoChriflianigregisPaftoreman-te Lutheriaduentum,aut t^uemaamodum olim Synbsp;nagoga ad ChriftHm,ita ornnes Chrtfttanos ad Lunbsp;therurn conuertt debereinouanajue ab ipft fidem zfiquot;nbsp;religionemfufeipere,c^uod nufi^uamindiuinis Uteris tnuenitur.Trobet igitur Lutherus camp;teri {ytnbsp;eyHarcioninbsp;nbsp;nbsp;Valenttno Tertull. inl.deTrafcr.
obiecit}ft nouos i^Apoflolos ejfe:dicantiterum Chri ftum defcendtfte,iterum ipftim docuiffe,iterum ertt-cißxum,itcrum mortuum,iterum refitfeitatum. Sicnbsp;enim ftlet Apoftolus fiicereidare Ulis praterea vir-tutemeademfignaededicfuaipft. quot;Uolo igitur (ftnbsp;virtutes ftu miracula eorumprofirri. Mijfio igiturnbsp;aduerfriorum nulla eft.Mod'o ordinationem c/ua-lisnam fit, intueamur.
THESIS LX.
VTIiprimum illud animaduerftone dignu oc-currit,Harettcos veteres confiteuijfie vtplu-rimum, imitari Scclefiarn Catholtcam in ordina-5- tione Epifcoporum,('vt ex'^Cypriano (ftquot;^ Augufii-' 16 oil li‘}uet)(ft idrb fPatribus vno filum nomine re-¦’quot;'J, prehenfis,lt;}uodntmirumfiiccejfione légitima care-retyCjua ab ^Apoft^^^ dertuaretur: H areticos ante modernos vtroi^ue carere, (ft ordtnatione fiic-cejfione,ac protnde multo inuerecüdius,ejuam vUinbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn^uam harelici ficerunC, Ecclefiam fibi vendt-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;care. Cum tame abfyue his Ecclefiam minime co-
fiflerepoffie fùprà abund'e probatum fit.
THESIS LXl.
CAP VT X.
zAnalyfisThef.'^^.adô^.
EA demum Ecclefia in qua eft légitima Pafto- Légitima P a rumamp;Miniftroïumvocatio8cordinatiogt; eft siorîi vocationbsp;vera ECclefia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ardinatia
Eccllt;fta Kom.eft ciufmodi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.Eccbf.mta
Quare EcdefiaRom.eftvera Ecclefia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dertore
Maiorprobatut ex Cypriano,amp;Hieronymo.Et
ex Vaulo Ephefi4.ChriftusdeditPaftotes amp; Do- ’-Jj' ftoresadconfummationem Sanéloium,amp;c.Etex19nbsp;ChriftojMercenarius, inquit, fugit,lupus rapit amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PuffiSî.
difpergitoues:EpifcopiautemfuntPaftores hu- cot.tH»/cn« iusgregis Aft.xo.amp;loann. ai.Pafce ouesmeas. i«4».io.nbsp;Porto légitima or dinatio debet fieri per manuuinnbsp;impofitionemjamp;ab Epifcopis: vtpatet expcrpc-tuovfu Ecclefix,8c ex his verbis Pauli jCum Im-pofitione manuum Presbyterij ; quod fignificatnbsp;cœtum Epifcopotum •. ex Chryfoftom. Theophil.nbsp;Oecum.
Minor eft in promptu.Nam spifcopi abApofto« lisotdinariafuccefllonedefcendevunt.Ptoteftan-tesautem non habenthanc notam Ecclefiæ. Quisnbsp;cnim-Lutherum Epifcopum ordinauit? quis Zuin-gliüm?amp;:c. Si dicât fuotumPaftorumyocationcmnbsp;effe extraordinariam-.dcbuit igitur probat! certonbsp;teftimonio amp; miraculis,vtChtiftusfuam vocatio-nemprobauit.ltem-.Qui mittuntut extraordinemnbsp;nunquam errant in tua dofttina;At Luthetusfate-tur fe in multis erraffe. Item; Nunquarn Deus mi-fit quempia qui populum abducetet à titibus quosnbsp;ab ordinatiisPaffovibus didiciffent.At id fecit Lu-the tus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
S£d ne ftbide ordinatiatione bladiantur,dicat, nbsp;,
ohftcrot^uis Lutherum Fptfeopum ordinauit? lt;]uis Caltiinurn?s]uis Zutngltum'i lt;^uis Pomeranu?nbsp;^uis relicjuos ? vel vnum Epifeopum dent, ^ui itsnbsp;7/gt;anumimpofitertt,vt Epifeopi honorem affecjue-ni,^,H^^'^'f^ntur.^od euvel dtcere,vel afti^nare neejueatynbsp;I“’’ I.aid.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I-quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
“'quot;I'-defim- apud temerarioseouenasififtnediuina dtjpo-erdi-«1(11 quot;quot; ^‘^donis le^e conSlituunt,,quinemine Eptfioporu «ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftbi name aj/umut,^illud lt;yuod a-
¦'* ‘'S’aim «» idem’=verij]imè ait, IVouatianus, Seclefia non *'»1(4. eft,necjue Spifeopus computartpotea,^ui Apofto-lieàtraditione contempta, neminifuccedens,afei-’n Ecdff f^PP oT^dmatus eft.
eilTHESIS LXPl-Ecclefia aute Catholica,vocationem rnif-’ »‘«lio. S.fionem,nu!laratione C auurn ab oAdoHoIù vei
'iure illud^Cypttant audiantfibitrtigt;ui.,fMnt ^ui ptenarionumero icrutaretur.
EAKVNDEM THES. KEPVTATIO.
HÆcnotadebuitcumfuperiore coniungi; fed Ee/^.Pfote^.
Affettor nofter feptem voluit Ecclefiac notas lecenfcrejqubd fortaffe myfteiiura aliquodinfe-
Qux fit légitima vocatio alibi à nobis explica-turn eft,fimialque refutatx funtPontificiotum ob-ieftiones ; fed ea tantilm hie repetam, quæ facere videbuuturadfoluiionemfuperioris argumenta-tionis.
Maiotem propofitionem ita diftinguim.us » vt Suptrloris ar-. invifibilibus Ecclefiisffatum fuum obtinentibus gumentit ion»nbsp;debcantPaftovesSt doftotes ordinariexptxfcri- errores,nbsp;ptis ApoftoVicis-.nequibufuis liceattemere 8c fi-nelegitima atque otdinariavocatione fefeinttu-„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dere in EcclëfiaÛicum minifterium. At vbi vel
Jionerftynudaratione Ç i^uum ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per ttondum fuut Ecclefix conftitutx vel teftus ille
C C ii)
-ocr page 886-SjS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REFVTATIO
flatus corruitjfolurti ordinationis nomen retinês, ficut in tota veftraEcclefia contigit ) ibi dicimus,nbsp;earn fieri à Domino Paftorum amp; Doßorum voca-tionem»qu3m pro inueftigabili fua fapiétia nouitnbsp;effc neceflariam amp; conuenientem Ecclcfiae turnnbsp;conferuandsetum etiaminfiaurandæ. Sic difpetfinbsp;poft Stephani mortem difcipuli paflim euangeli-zarunt Dei fermonem, quos tarnen ad hoe munusnbsp;eleftos nee ordinatos humanitus fuifle apparet.nbsp;faélus eft Samarita
in,. novum Euangeliflafinfciis Apoftolis. Siebaptiza-Nicefh.l.i. s. uitEuniichumquemaiuntpofteaSabxis Euange-lium fimili vocatione prafdicafle:Sic fub Conftan-tio docuit Alexandrie Antonius Eremita : amp; fub ValentcAntiochiacAphraateSjPlauianusamp;Iulia-nusmonachij qui tarnen tune ne in clero quidemnbsp;cenfebantur.
Minor plané falfa eftjac miror fi finepudore ad-fcribipotuerit.Sed quiafubiicit Affertor aliquot probationes vtriufque propofitionis;iam nobis d.enbsp;illis agendum eft.
Ac/Tquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt probetlegitimamordinationem amp;v»catio-
monia-veteru’. ngu, paftorutn effeEcclefiæ necefiariamjnobis a-liquotVeterum teftimonia récitâtAffertor» qui legitimum Ecclefia: minifterium commendarunt»nbsp;ac damnarunt Schifmaticos Ecclefiam perturbantes. Atqui veteres illi teftimonium contra nos nonnbsp;dicunt»qui»ftanteEcclefia,legitimam amp; ordina-riam vocationem Paftorum Ecclefiat imprimis ef-fe neceffariam exiftimamus. Ad Veteres autem il-los quod attinet, quanuis citra verbum Dei fupe-riorem illumEpifcoporum ordinem,in remediumnbsp;Schifmatis(vt inquitHieronymus)inftituerint,amp;nbsp;ita,nihil tale cogitantes,ianuam patefecerint Epi-fcoporum ambition! ( quod proborum ac piorumnbsp;Epifcoporum pace diftum velim) tarnen Paftoresnbsp;prifcis illis temporibus non nifi legitime probat!nbsp;creabantur. Et poftquam docendi nvmus fufcc-perantjco diligenter fungebantur : neque fimilesnbsp;erantEpiftopisPontificiis , nec legitime vocatis,nbsp;necvnquäEpifcopatusmunerefungcntibus.Qua-rc Veceresjquos Affertor citauitjnobis non aduer-fantnr,8f Pontificiis Epifcopis ( fiquis illis fenfusnbsp;fupcreft)fummum pudoremincutiunt.
i?e /of« Scri- Quorfum autem Scripturas loci à te produöi, pturxab nai Affertor’Putafti-nenosignorare,minifteriumnbsp;jpropo-£^j.jgß2fticumad Deum auftorem effe referen-dum? Chriftusigitur dedit Ecclefiac Paftoresamp;nbsp;dodorcs, vt citas ex Paulo : fed qui fandos coag-mentarent, amp; corpus Chrifti ædificarent,non quinbsp;perpetub ftertentes,otio amp; luxu diffluerent : qua-les funt tui Epifeopi, qui cum de folis diœcefeonnbsp;frudibiis fint foliciti, caufæ aliquid dicant, quam-obrem mercenarij habendi non fint : nelocu loa-nisà teprodudun^bliuifci videamur. lam quodnbsp;addis, Epifeopos effe Paftores huius gregis, hocnbsp;cft,Ecclefiæ:plenioremexpofitionem defiderat.nbsp;Namfiloqueris de Epifcopis,vtfuntinEcclefianbsp;Koinana, à PresbyterisjVt nomine, ita dignitatisnbsp;ordine feiundijifque fuperioresffalfum eft quodnbsp;nomen Epifeopi vfurpauitnbsp;in eo loco:quod miror te non animaduertiffe.Prç-terea tuahæcconclufioPresbytcros,vcloquifo-letis,excludit,amp;illinoméPaftorum denegatmecnbsp;teferrent,fatfcio,ipfiPótificij italoquentem,nifinbsp;velint fuos Parochos exauthorarequos tarnen Pa-flores vulgo falutantjcuram animarum habentes.nbsp;Quinetiamlocusille quern citas ex Ad.cap.io.e-îocô Paul»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refellitjvbi vnius eiufdémque vrbis né-
qiumdtat. pc Ephefi plu.es dicuntur Epifeopi 8c Presbytcri, variis nominibus rem vnam eandémquc fignifi-cantibus. Ilia autem Chrifti verba, Pafee oues
meas , quum ad Epifcopospeitinere dicis,videris oblitus tui Pontificis , qui fibi mandatum hocnbsp;Chriftifolettanquam proprium vcodicare. Itanbsp;dum vna manu vis mederi tuis Epifcopis, alteranbsp;Pontificemvulneras. ...
Sed aliud etiamnum addis ; legitimam ordina- y jionem cffefaciendam permanuum impofitioné,quot;quot;f’nbsp;cxPaulo: quern nos ritum ab Apoftolis vfurpatumnbsp;non negamus, Scabfit vteum improbemus. Ve-runtafhen jcurtu in folo illoritu externofubS-ftis? legeapud eundem Apoftolum eaqux prz-cipit de Epifcopis probandis antequam eligantur, ÿi,nbsp;amp; non fine confenfu Ecclefiac in Epifcoporum or-dinem cooptandis. Noseam nudam ac fimplicemnbsp;manuumimpofitionemfacereEpifcopum,fiuePanbsp;ftorem Ecclefiac negamus. Porrb fubiicis, à folisnbsp;Epifcopismanus effe imponendas, eb quod dicatnbsp;Paulus,Datam fuiffe gratiam Timotheo cum Im-pofitione manuum Presbyterij : quo nomine punbsp;tas fignificari cœtum Epifcoporum ex aliquotVe-terumfententia. Nos quum aduerfus Turrianumnbsp;difputaremus, probauimus, nomine Presbyterijnbsp;fignificari confeffum Presbyterorum .• ex ipfa nominis Etymologia:ex zz.cap.Lucr:ac,ne Veteresnbsp;ipfosnegligere vidercmur, exspiftola Cornelijnbsp;Roman. KpifcopiadCyprianum,amp; exeolgnatijnbsp;loco quern nobis Turrianus porrexerat.EX quibusnbsp;relinquitur,nomenPrcsbyterijnonpoffe fignifi-care cœtum Epifcoporum ,eo quidem fenfu quonbsp;Epifeopi vocabulum vfurpatis. Neque dubitan-dum eft,nifi ipfa Apoftolorum fieri p ta deleas,Apo-ftolicistemporibus,ius;;^ze,«.amp;e!7i'i« fiuelrapofitio-nis manuum,ad omncSECclefiæ Paftoresfine dif-criminefpeflaffe, qui tunc temporis modo Epi- ¦nbsp;iieopi, modo Presbyter!, modbaliisetiam nominibus appellabâtur. Atque hacc de Maiore tua Pro-pofitione.
Minorem diciseffe perfpicuam. Nempequod Epifeopi tui ab Apoftolis defeenderintiqueratuûnbsp;errorem volo fubießis aliquot rationibus redar-
Prima ratio:quod vt antè monuimus,E pifcopo-rum dignitas eminensfupraalios Ecclefiæ Pafto-res fuit Apoftolis incognita, qui,finedifcriminc,. Paftores Ecclcfiænominarunt Epifeopos amp; Pre-^nbsp;sbyterosjvtpatetAft.io.de Presbyteris Ephefi-nisjiifdémque rpifcopisappellatis. Phil. i.Tit.i.nbsp;amp;aliisconfimilibus. Atque id ingenue agnouitnbsp;Hieronymus his verbis ,Nouerint, inquit,s pifeo-pi fe magis confuetudine quàm difpo^t onis Do-Biinicæ veritatePresbyteris effe maiores.Acvide . ...Jnbsp;quàm recédas à loco Pauli quem obiecifti. Namnbsp;vtexeofidemfacias,Ecclefiæ Romanat Paftoresli*nbsp;amp; dodoresab Apoftolis defcendiffe,neceireeffet . ynbsp;ita Paulu.m fcripfiffe,Chriftus dedit EcclefiatPon-tificem, Cardinales,Patriarchas,Archiepifcopos,nbsp;Epifcopos,Officiales,Canonicos,Parochos,mi-nutos Presbyteros Miifipetas: denique Monacho -rumturmas innumerabiles. Ac turn mutandumnbsp;effet loquendi genus à Paulo vfurpatum : nec le-gendum effet,dedit,fed, dat : quia quotidienouznbsp;Monachorura feôtæ à Pontificiis excogitantur. lânbsp;confideres velim, quàm ifta omnia à Pauli verbisnbsp;abhorreant.
Secunda ratio; quod in creandistuis Epifcopis, nihil obferuatur eorum qux Apoftoli ptxcepe-runt: nullum enim nec dodlrinznec morum examen przeedit.
Tertia ratio : quia nihil eorum quxtotos an-nos quadringentos St eb amplius obleruata funt in veteri Ecclena , in conftituendis Epifcopis,apudnbsp;vos oUferuatur : qua de re nos alibi plura Jiximus.
Arque
Atquevtaliaprxtermittam, quumolimEpifcopi : fuffragiis totius Cleri 8c confenfu plebis creatinbsp;fuerint ; iampridem antiquum hoe ftatutumapudnbsp;Pontificios antiquatum eft.
Quartaratioiquiaqux vetantur veteris Eccle-fixinftitutis illa omnia in eligendis Ecclefiæ Ro. Epifcopis faólitantur. Quem enim mihi dixeris innbsp;Ecclefia veftra non nifi pretio, fauore Principum,nbsp;autaliis etiam prxclaris eiufmodi rationibus ad E-pifcopatumproueftum : quem verb contra ex re-gulis Apoftolicis promotum oftendas?
Quinta ratio:quoniam Epifcoporum apud vos conftituendorumjomnisauthoritaspendet ab vnonbsp;Rom. Pontifice, cuius principatum omnino cumnbsp;Verbo Dei pugnare,non minus vete quam eóftan-ter omnesProteftantes affirmant.
Meritbigitur concludo nequeordinaricm effe in veftra Ecclefia ordinationem , quum ea demu fit ordinaria vocatio in qua feruatur ordo ille ànbsp;Eilio Dei domui fux conftitutus: neque extraotdi -nariam illam cuius ipfe Deusauótor eft , quotiesnbsp;fafto fic eft opus; fed fœdam 8c intolerabilem effenbsp;factotum omnium nundinationem, quant vos or-dinationisfpeciofo nomine venditatis.
«(/)«¦» QuisLutherum ,inquis,Epifcopum otdinauit? quis Zuinglium? qux tua verba cónexum hoe con-tinent. Lutherus 8c Zuinglius non fueruntEpifco-pi. Ergo non habuerunt legitimam ordinationem:nbsp;quodquam fitconfeélarium videamus. Fallit con-fequens.Primùm ebqubd in Ecclefia collapfa,8c ànbsp;lupisoccupatanoneademrequitendafunt,quïinnbsp;ftanteEcclefia, vtantè diólum eft. Deinde quia !nbsp;confiât Luthe rum 8c Zuinglium fuiffe Presbyte- :nbsp;ros, adeb vt ifiud confequens euettat omniumnbsp;Presbytetorum ordinationem,ipfisPontificiis,fatnbsp;fcio,rcclamantibus. Hïcigiturmihirefpondeasnbsp;velim, mi Affertor ; Lutheri 8c Zuinglij ordinationbsp;tibi-ne videtut légitima,an fccus ? Si légitima, curnbsp;eam infeétaris ? Si non legitima,cur potiùs légitima cenfebitur aliotum Presbytetorum ordinatio?nbsp;dices fo ttaffis illos fua ordination e excidiffe(quidnbsp;enim aliud dicas non video) quia defciuerunt abnbsp;EcclefiaRomana.lmb verb tuncabfterferunt for-dcspriftinæfux vocationis. Qubdfivocationis 8cnbsp;¦ordinationis Ecclefiafticat apud vos ea eft conditio, vt quoties PaftotesSc DoétorespurumDeinbsp;Verbum proponent 8c ex eo commenta humananbsp;redatguentjtum illiftatimexcidant fua vocatio-ne ; ferua tibi ac tuis eiufmodi vocationem, quamnbsp;nos,vtEcclefiaindigniffimam,repudiamus, Necnbsp;verum eft quodvulgbobiicitis,Lutherum StZuin-glium non potuiffe alios Paftores ordinäre, quianbsp;non fuetunt Epifeopi ( ita vt vos vocabulum illudnbsp;vfurpatis ) qua de re alibi à nobis fusé difputatumnbsp;eft,vbidemonftrauimus,hoc inftitutumde folisnbsp;Epifcopis ordinantibus fuiffe temporibus Apoftolicis in cognitum necprxcifè ab ipfa etiam vete-re Ecclefia vfurpatum. Itaque quum Lutherus,nbsp;Zuinglius, 8c aliquot alij præftantiffimi Ecclefiænbsp;doftotés ordinem Ecclefix Pontificiis erroribusnbsp;labefâftatum, ex VeiboDeiinftaurandum curaue-rinf.cettè in reformataPtoteftantium e eclefia Paftores 8c doftores ex ptxfctiptis Apoftolicis infti-tuti,legitimam 8c ordinariam vocationem habet.
J), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?ƒ'¦ g's Se affirmas Lutherum 8c Zuinglium nô
vocationem extraordinariam. Atenimfi-quidboniin veftra vocationereliquum eft,totum illud fuit inLuthetiSc Zuinglij vocatione, quosnbsp;fuiffePiesbyteros exordinetum tecepto confti-tutostninimè inficiati poteftis. Hoc quidemfuitnbsp;extraotdinatium 8: infoliium,qubdRom.ECclefiqnbsp;litotes, affulgente Dei luce, depiehendciiht, te-
futarint, amp; Ecclefism ex vcrbo Dei refoimandam effe docuerint. Sed enim quiatibi videris multanbsp;diceie de exuaordinaria vocatione,nos etiana denbsp;illa aliquid dicamus.
Ecccigiturquae defideroinhac tua traöatio- -^jfr-toris ne. Prirtii'im quum ais extraordinariam vocatio- «rr»rej.nbsp;nemprobandam effecertoteftitnonio acmiiacu-lisjdebuifli pi oferre Scripturx locum vnde id nobis perfuaderes. Nam ha c tua ratio,Chiifluspro-bauit miraculis fuam vocationem : Etgonullapo-tefl légitima cfie vocatio extraordinariafine miraculis ; hæc,inquam,tua ratiocinatio nullius eft moment! ; imb fi tecum fummo iure agatur, non longe aberit à blafphemia. Nec enimhuc derorquen-da fuit fingularis ilia Chrifti vocatio. Sed, vt hocnbsp;omittam, multi fané olim Prophetæ pratter ordi-nem à Deo excitatifunt, quorum non alia miracu-la legimiis quam doûrinæabipfisannuntiatatve-ritatem. loannemautem Baptiftam (inquitChry-foftomus) nul.um miraculum edidiffe legimus. ^»»»•47.nbsp;Quinetiam quum Paulus prxdicit Apoftafiamfu-turam, tribuit quidé Antichrifto miracula amp; pro-digia, amp; non dicit cum perimendum effe miraculis,fed Spiritu oris Chrifti,hoe eft,pura Euangelij ^xheff.z.nbsp;praedicatione.
Secundb,debuifti habere temporumrationem, Chnf. inPf. Nam poftquam ruangelica ptxdicatio radices e-141.nbsp;git , vfum miraculorum nonrequiri Veteres ipfinbsp;cenfuerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rareli^.e.z^.
Tertib; fuit tibi fpeótanda ipfiusrei de qua agi-
, tur circunftantia. Nec enim Lutherus nouamlegem promulgauit,nec eam propofuic e cclefiç for-mamquam rcclefianunquamhabuerit, nequede inftituenda, fed de inftaurandaexDeiVerbo ec-elefia cogitauit. Quatefatis fuitipfum Dei Vetbünbsp;proponere ; nec vllis propterea nàiraculis opusnbsp;fuit. Quum Apoftoli auangelium annuntiarent 8cnbsp;tune ageretur delcgalibus ceremoniis,hoc eft,denbsp;ipfisDei mandatis abrogandis-.meritb voluit Dominus vifibilibus etiam miraculis Apoftolorumnbsp;prædicationemconfirmare ,acteftatife elfeilliusnbsp;authorem. Ac Lutherus 8c Zuinglius egeruncnbsp;de Deimandatis, nonabiogandis,fedreftituen-dis atque in vfum reuocandis : itémque de hu-manis commentis 8c iis erroribus tollendis quinbsp;progreffu temporis, vt fetè fit , hominum tumnbsp;infirmitate , tum malitia in E^cclefiam obrepfe-rant.
Quartb ; fuit etiam tibi miraculorum deleólus adhibendus. Nec enim omnia miracula funt eonbsp;modo vifibilia,quolegimus cxcosolimvifumre-cuperaffe, quofdam fuiffe à mortuis excicatos8cnbsp;confimilia pleraquc. Sed funt 8c alia non tam corporis quàra mentis oculis confpicienda miracula,nbsp;cuiufmodi multa affirmamus in Lucheri SeZuin-glij prsdicatione extitiffe : qui quum infirmi effent 8c tenuis conditionishomines, tarnen inftru-aidininavirtute,ac imprimis verbo Dei arma«nbsp;in primatum Rom. Pontificis prxter ius fafqucv-furpatum , 8c humanis omnibus viribus circumfe-ptum , fottiterSt magno cum fucceffu , impetumnbsp;fecetunt. Atque hïc de Lutheri 8c Zuinglij mira-culisaduerfustuuraPontificemeditis.nbsp;Vctùm,inquis,Lutheîus fatetur fe in multis oltefïied«nbsp;erraffe; Non fuit igitur exttaord'.narièvocatus. Luthtri erm-Q^id? nof-ne cenfes Lutheri 8e Zuingliifcripta *'’^»**nbsp;eo locohabeie, quo habemusScriptuiamfacramnbsp;quam Apoftolus attîr,Â-ç5» appellauit? imbillifi-bi credi noluetunt, nifi ex verboDei loqueren-tur. Qubdfi returnaliq'iatumignoraniia,velob- iTiw-ï-fcuriote cognitione tolli exiftimas extraordinariam vocationem, obfecib , quot Prophetas 8cnbsp;CC iiii
-ocr page 888-8lt;îo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R E P V T A T I O
|
Apoftolos exauthorabis? atquevt dereliquista-ceam, pro fer o Petrutn Apoftolum ( quem vos Pontificij imprimis fufpicitisj aut veftri Pontifias caufa, fuîpicereac reuererifingitis)quiprin-cipio no cognouitfuturam Gentium vocationem,nbsp;amp;idcirco fuitcœleftietiam vifo haede readmo-nendus. yitimaolie- Sedobiieis etiam,Deum neminem mifîffe qui ffi« refellitur. populum à folitis ritibus abduceret, quos ab ordi-nariis Paftoribus didiciiTet. Satin’ fanuses,mi homo, qui iftud eifari audeas ? Lege condones Pro-pheticas amp; ibi vide turn populum tum facerdotesnbsp;ipfos grauiflîmè reprehenfos, quum Prophetæànbsp;perucrfîsacnihilqminus folitis ritibus populumnbsp;abducerc conarentur.Sed de extraordinaria voca-tione,?proratione noftri huiusinftituti, nimisiamnbsp;Biulta. Quare fremantlicet amp;rumpanturomnesnbsp;Monachi ( liquidem nolint refipifeere ) certè,ma-ledidiseorum valere iuflîs, Luther! amp; Zuinglij,nbsp;quos infeélari conuitiis non definunt, fanôhflimosnbsp;labores omnis pofteritas intuebitur ; atque j vt adnbsp;Pofnanienfemiftum difputatorem propriùsacce-damuplîus etiam loannis Hus 8c Hieronymi à Pra-ga feliciflima femperfutura eft memoria, qui Lu-thero 8c Zuinglio facem prætulerunt, fuâmquenbsp;pietatemac conftantiam ipfa etiam morte teftatinbsp;funt. Caeterdm antequam finem faciam,volo ego vi-ciflim difpicereecquam vos Monachi vocationem habeatis. Huius autem quæftionis definitio arcef-fenda eft ab eo ipfo principio quod antè nobis ob-ieciftijnempe ab hoc Pauli loco:7)edà7)o«râ«j£c-'défiaPalîofes amp;Do(ÎBres;Sic. Hîc,mi Affertor,nullam audio fieri Monachorummentionem. Sicigi-tur ex his Pauli verbis in te tuôfque omnes Mona-chos differiraus. Si illi demum habent in Ecclefianbsp;legitimam docendi vocationem 8c ordinationemnbsp;qui à Paulo commemorantur:monachi nullam habent j quorum in feriptis Apoftolicis netenuifli-ma quidem fit mentio. Eft enim fummæ impuden-tiæ quæ de Hierofolymitanæ Ecclefiæ agapis di-cuntur ad Monachorum vota transferre.Quæ verbnbsp;deElfeniis ex Philone commémorât Eufebius, facile fane patiemur elfe pfeudoraonachatus pofteanbsp;confequutiSedvtcunquefîtjilluddicojnbsp;Crtg.hb.nbsp;nbsp;nbsp;gj Gregorij vfque primi tempora Monachos ne jnj.ey.ii. inter clericos quidem habitosfuiftejnififorte ex «»-7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P^'^'’^oquot;^^^’^“sadrciti(quod8cipfumtemerèn5 fiebat, vtexveteribusCanonibusapparet)Mona-C!Zte5'7^^quot; cbifmorenuntialfent.HçcenimfuntGregorij ver-ba : Inuicem Ecclefiafticus ordo Vitæ monachicæ, 8c Ecclefiafticis vtiiitatibus régula Monachatusnbsp;impeditur. Quo tandem igitur iure vos Monachinbsp;non tantum in clero, fed etiam Eccleliæ doéloresnbsp;atque adeb primarij gubernatores dici 8c haberinbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vultis ? Certè non Diuino, cui Monachatus ifte ex ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diametro répugnât : non Canonico vctercj 8c pu- ro;fed verè Satanico Pontificis iure qui diuina hu-manaque peruertens,ipfiusiurisfubuerfionem fecit. Sed iam fuperiorem argumentationem in no-firum Affertorem hoc modo retorqueamus. Suf^erhr ar- Ea demum Ecclefia in qua eftlégitima Paftoru ^umeMatio amp;Miniftrorumvocatio8c ordinatio,eftveraEc-retorciueturin clefiafinquit Affertor.) •^ßertorem. nbsp;nbsp;nbsp;jn Ecclefia Rom.nulla eft légitima Paftorum 8c miniftrorum vocatio 8c ordinatiofvtpatetfi ver-bo Deijautj fi id nimis réfugiant, fuis ipfis decretis examinentur.) Quare EcclefiaRom.nihil minuseftquàm vera Ecclefia. Sed haétenus de légitima vocatione amp;nbsp;ordinatione, de qua nofter Affertor monachus 8cnbsp;nouæ Sodalitatis feâarius difputare voluit, ipfenbsp;légitima vocatione 8c ordinatione deftitutuSlt;nbsp;THESIS LXllII. |
SExtam Ecclefia Symbolurn, at^ut Hotaefi ElitoiitiÓ ob id tjutdem Ecchßanbsp;peccatores at^ne reprobosplane reijetat (hocnbsp;iaßtprarefiiitanimiis)ßd vel ijmh «e tinEla eßtUel lt;j»ia mß intra eiiußptaßniit ü»’’ inHehidtur^'vel denii^tte^tjuodverm videtur, tißime. ^Euntaliacaafia tjaamobremSaniladi- quot; catiir,ßdi]spratermißis, ziideamKi.anßciinduf^phjfinbsp;hanepoflremam appellationis rationegt;n,ijtt‘t^ßnbsp;xime propria eß, Proteblantiiim cœt(is,Sa?ifiddifnbsp;nomen promereatur. THESIS LXV. EOrum dogmata litem dirtmant.i^ua , (y/-} fidei repugnarejuce clarita eß. am jnbsp;mis Deum aubiorem malarum attjuefielerumfi' §nbsp;ciunt = Christum ab initio conceptus (ß ortfufiinbsp;plenum gratia non futße afieruntAEnndem in hof'nbsp;to patrem oraße, ne tentattonifiuccumberet, équot;nbsp;quidem eraßcs’^vt orationem quam vis doloris eX- ,,nbsp;tor fit, ßtbito correxerit ( quod Chrtßum errorisnbsp;nbsp;nbsp;w I» guereefl) eunde afifltàum.putafie fi reltblum s iÿ- quafit ‘Deo aduerß , tarn eßet extUonbsp;deuotus,horrore correptum eße : poß deniq^ mor-temgufiaße fiammas Cr pœnas itfirni, ab tpfifii*^nbsp;damonibus excruciatum. qua omnia quam infi»' tnbsp;blißimam Chrißt vit am ,paßionem atque morter»nbsp;contumeliofi funtt THESIS LXVI. ALij‘ autem contrarium his ßntientes,no rnr nits tame,quamßtperiores blaßhemi,emni-no ad inßros de/cendtße Chrtßumpernegant tawnbsp;talogiam eße sd quod in Symbolo de hoc defeenfinnbsp;ponitur,eß inferor um nomen pro ßepulchro acefi-^nbsp;nydli] nec articulum quidem, quo Chrißum aficen-diße in cœlos credimus,reUqiium nobis fiicitintßtdnbsp;Chrifli humanam natur am ab initio mcamationiinbsp;in ccelo fiatße cotnminificuntur. ' lam vero Symbolonbsp;z/4thanafi nec credendum nec dt/credendumftiifinbsp;adScripturamgnomonen examinetur'^ Elomoott- ,nbsp;ßon nonfirendum’-'^Omnia neceßitateabfilutaeufnbsp;nire, , id quod proximoßquitur,Hommidetßtnbsp;liberum arbitrium docent° ‘Propoßtione deneceß ßnbsp;täte bonorum operu ad filttte eße exitiofim Ecde- 4.nbsp;ßa,öt‘ conßeientijspiortim nocitia '^i/inimas homi-num,poflmortem dormtre, nec btatimpramia recf-pere,autpaenas experiri: aliaq^impiaatquenefiin- £iioquot;!lfinbsp;da tradunt, qua no à Diuino Spiritu,ßd a ludais, ffinbsp;Turcis, Philoßphis Erhnicis, altißqj Chrißhoßb-bus didtcerunt,tantïi abeflvt ecoelo® dogmatanbsp;habeant, ut Lutherus impudentifiime eloriahatur. csl'‘quot;'inbsp;THESIS IXVII. DOblrinahuiw impietatis,aubiorumimprobi' tatem abund'e arguit, atque eius inprimis) ' Matth.Brentius in Catechifino,ca]!.^i. Iz lllyricuiinl.iln''*”'^ id Cariiis Chrißi.Brentius in Cath.c.'ii.nbsp;nbsp;nbsp;inLucam f.i.BttmiL^O' c.zö.Matth.Smidelinus io difiiutatione Tubi'renfi.e.zya}r (-H- ‘ j il inSynodo Baufannenfi. m Butherus centra JacdmmLattiniiiii’ ßnbsp;ther. art.16nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib.de Scruo arlitrie.CalM.ltb.z.JiiJfit.c.z.^.^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß drcM Jttufiidui afnd .yihdiam Praterium inrtfiefioneadliliti'f^' It norum eperum ftynouitatis vita libertate,!.z.yriyef:tienenbsp;lib.}.Infiit.c.zy,§.6.in fine Baither Gettefii tern.f.t.-^^S.ffiabO'!'' ’nbsp;inCen.pyÿi.^ ^ÿl. q ZuZfa'itMTÎrÇ ??» gt;^7(^7«nbsp;qui |
|
^tti Citerù anfim eitu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^butt^adeó- i lt;]ue manißße déclarât,a êgt; ambittone ^Det f^^hotni- ' mm odiOyip/ôi^He cacodamone im pttlßim.-vtjprettsnbsp;atlt;^ue contemptif maiorwn inflt ttttis, nouas in-auditas optnionesßijueretitr, ^uod dolendam cjui-detn eß-, minas tarnen mtrùm vtdebitur,ß pja-reßarchas illos veteres^oculos ate^ue an imum Conner t amas,cjuo s ijfdem ambitionis attjue odijßim»-lisf'veltitißrijs t^utbufdam agitatos-, ad eädemin-ßntamprclapßs grauiffirmjcriptores tefiatifiint.nbsp;arcione ^erio Epiphanists-.^denbsp;z/^r'io., Theodoretns : de iSbouato-P-ftß^*'^'de Sabbatio'^ Socrates:de '^oanne'Uiclenbsp;phoy^ ThomasV yalden.memoria prodtdere. 'W,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS L XV III. ïl.iniiio. /''\'Llos Lntherum fei}ut{tH mi'vtparentes,ßtis i.ylnjl.t. \^^tpßtndicatydumße orta deindulgent^|Scon-'^ tzDnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßißtßtetur^fi (i, go ' ' adtterfirtum ßum Tetz^elttim copreßßent,td alibi f apertius declarat.Corpns enim Chrtflt tn Euchari-ßta continerinegaturumß conflateraßerit 8 fejuo -ratione videret ß mulcum Tapatai, inco-*''‘Snt!snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poßi ) nififcripturtcvfi^^ adeo Clara eßent. '* fiiferUa SnperbißtmHm autem bipedum finße ea vox cla-mat.,e]Ha ßmagnapænitentia dttci aßeaerat-,^iiod ƒ Carolo Cafirt tantum ßbrnißrit^ptod de ßa do-jl’ni- ßiterit ijuempiam indtcare. T H E S I S L X I X. 1,,?^quot;’'quot;’y^.2jtrHnr,ex quibtis quidam tta^ßcribuntiPro-pbeta çÿ- j^poflolt quot;Deigloria., non priuato honori, ß^ pertinacia ÖT fuperbtaßitdebant : Luthe-f ‘nbsp;1tnbsp;gt; ; Si? O' ifii p,„. perniciemßmptternam? quoditaaccidißeipfelo- I i i ? )cr«j Jr»¦R.ƒ^v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n n ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 rwautemßia qu£rit-,pertmax efi, infolenttantmia effertur,fß tu omnibus correptiombusßis-, plarimanbsp;rnaligni ßiritta } cjuam minimum vert arntci, C“nbsp;paternt animi habere dcprehcnditur. THESIS LXX. igttur mtrttm ß hacnoita, Euagelij lux, ^_^quiS,tpßM opera,fi Œ)iis placet,primo horni-tubas aßulßt,nthtl aituleritmortaltbus comodi.ßd j,fn' cupleiißimui teflis eß, ^ui t^uoda in loco ita lot} ui-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Restnmedto eß ,nuncmaiorem auaritiamy Oin'^’’ (rMdelttate,ltbtdtnis,attdactam,improbitatem eße, ’ ''jLif/^uèim ante ßb papattt hacfuernt.Etaltbi^Germa-i-î.Ge’”'””,poß nouura Etiangeltum, tantiim nonnbsp;obßßamvideria Diabolo att'.Qua omnia^ Smide-».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4. Units in condone i^uadam clariits expltcuithis ver- proßrt. jitsjue, vttotiu mundtts a-no eße Papißtis,nec bonis operibtts quic ß' ’Huamßdere, iüorum etiam operu nttllum exercentnbsp;penitw.lde oraß perpluresßcere^Sed experien-*Pß docet.omnia,nuncpeitis.,ijuam ante fe ba^nbsp;^•'»4)1., bere, lt;juod eiw Euägehograuißima excitata bel-la,dißidia,vrbiumeuerßones,prouinciaru.depopu-^‘*^^°^‘‘s,humanorum diuinorümtjtte proß^nationesnbsp;' p ’j'cor'' ^^ß^titur, adeoauenon Euangeliflatn ,ßdnbsp;'f,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtße isy^poßatam fitis declarant. »ot. 7i*i ^^^'’quot;^™T.cdefucpix(anftaàiciturgt; vexa eft populm quem vtproprtum veiidicat,. i» C A P V T XI. tAnalyßts'Thef.6i^,rß deinceps ad 71. Ecclefia, Dicitur autem Sanfta, non qubdRe- |
probos plane reiiciatjfed quiajvel fanguine Chrißi tinfta eftjVtpatet Htb.9.verfic.i4. vel quiafanftinbsp;non rt'petiüntur extra eins fepta vel, quod veriuSnbsp;videtur jquia fidesqua Ecclcfia: membia inter fenbsp;oalefcunt, eftfanélazquarationefidelesfanâiap-pellantur. Ecclefia Romana eft ciufmodi. Eli igitur vera Ecclefia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^sCßertiruiii Contra •.Proteftantes dogmata proferunt quæ ar^mnta. Sanélitati fidei repugnant NamfaciuntDeumao-thorem mali -.Dicunt Chrift'um ab initio fui ertus ^alt*”inta, mi plenum gratia non fuiffe , Chriftum guftaffe flam- “ *nbsp;mas amp; poenas inferni amp; tuiffe ab ipfis dxmonibusnbsp;excruciatum : omnia necelfitatc abfoluta euenirernbsp;homini deeffe liberum arbitviumtanimasdormirenbsp;poll mot tem,amp;.’ alia eiufmodi. Porib Lutherus fuitnbsp;fupetbiffimus bipedum,infolcns,pertinax,fua quq-rensamp;c. amp; inter Pi oteftantes maximam effe aua-titiam,crudelitatem,libidines,audaciam amp; impto-bit ate faientur Lutherus,Sraidelinus,amp; expetien-tiaipfadocet,8£c. EARVNDEM THES. REPVTATIO. QEquentia duo capita paucis expediam. Sût enitn kJad refutandum facilia amp; nobis etiam tacentibusnbsp;ipfafe refellunt. Affertorproponit Sanólitatem ceu notamcer-tiffimam.qua fcilicetRom.Ecclefiam difeernamus. Sed veritus ue Sauólitas fit litura potiùs,quàm no-taEcclefixRom llatim ab initio laborat inexpli-canda vocibuli Sanftltatis Etymologia. Primùmnbsp;negatEcclefiam vocari fanftam propter folosSan-€los,ne videlicet Reprobos excludere videatur;nbsp;quod ego in Theologianon v'ltium, fed fcelusali-quod ÔC flagitium effe confirmo.Quaremirum nonnbsp;eft, fi dubius atque hæfitans pedé vbi figat non ba- .nbsp;bet, ex Affertore fadus Academicus. Etenimquç ,nbsp;brcdicit, funtdubitantispottùsquàm differentis;nbsp;ne dum aft'erentis. Atego fine vlla dubitatione,nbsp;cevtiffimis Setipturx teftimoniis fretus, affirmo,nbsp;Ecclefiam vocari Sinftara , propter folosEleólos.nbsp;Quanquam enim Ecclefiæ particulares in quibusnbsp;Reprobi cum Elcélisverfantur, vocantur fanólx:nbsp;id fir tarnen propter foloseleélos ibi pofitos; quinbsp;quum nobis perfpcéli non fint, charitasautem nosnbsp;iubeat de omnibus, quoad eius fieri poteft, benenbsp;fperare; idcirco nomen SanCtitatis omnibus ui-buimusjVt fupra diximus cap.4.fed id omne quidenbsp;lucide vno verbo Paulus explicat quum ait. Omnia t-Ttm.'..nbsp;ßtßitieo propter defies ; Ecclefiam autem vocatinbsp;Sanélam propter eleftos, paiet exlocisfequen-tibus. Omnibus quiT^oma eßis, dileclis SDei, vocatis Roma-ßnliis. Eccleßa qu-z eß Cortnthi ßanPlißcatis in Chri- i.clt;ira. Eio'ßfu.vocatisfanPlis. Sptrittts Det interpellât pro SanPlis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.i. £ legit nos vt fimits fanPii. rtßfieret earnßbi gloriofam Eccleßä non ha. Eph.',. bentern maculam aut rugam aut quicquam eiuf-modi,ßd vteßetßanSa er inculpata. f tfeiatis qua ßt ßes vocationis ipßus amp; qua, opes gloria, hareditatis ipßus tn SanPiis, Ad conßmmationem SanRoru clrc- donee etsa- ^ßgt;‘Ar-damns ornnes in virum perß^^um. Induiminivt ElePliT)ei,Sanbii(ß dileiii, vi- Coloß.j. fcertbttsmißrationum,Genui ele£ium,gensßanPla,nbsp;'II.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r iCoI.t. .Qmi idoneos no t jrfif ad participädam fortenij i.Theß.t. |
|
861. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R I' r V Santorum in luce.Qttum venerit vtglorißcetur 'm fanais fuis, fn aduentum Chrifli cum omnibus SanSlis eins. Et nrailiafexccnta quac iftum temerarium Afferto-rem c Thïologoruiîi theatro palàm explodunt.nbsp;Quinetiam à veritate fugiens cogicur , nihil taienbsp;Cogitans,ad veritatem ipfam redire.Nam quod aitnbsp;dubitans, Ecclefîam dici fanélam quia fanguinenbsp;Chrifti tinfta eft, ad eleâos referendum eft, fiqui-dem,(-vt iani dubitare definat) credit Petrojita denbsp;i.Pef.i. Sanais ac fidelibus loquenti, DcZcÂm, inquic,/e-cundiim franotionem Dei Patris ad fandificationem Spiritus per obedisntiam amp; alperfionem fanguinis lefu Chri-Keb.it. fii. Sic autem Apoftolusad Heb. ,Acceßißis ad con'nbsp;ucntnmprimo^enitorum qui confiriptifiintin ccelù iifc. amp;nbsp;ad noiii Tefiamenti mediatoren l efum eir fangiiinem afper-fionss, amp;c. locus etiam ab jpfocitatuseum refcllit. JFdel.ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic enitn Apoff olus, Sanguis Chrifiipurgabit confeien- tiam ve^ram a mortuis operibus ad feriiiendum T)eo a/i-uenti-, Quod ad Reprobos non pofle tranfferri ma-nifeftuæ eftjVt etiam explieat idemApoftolus inil-lo ipfo loco: vt vocati (inquit) promiffionem acci-piant æternx hereditatis. sfffertor Practerea dum ait in fecunda fua dubitatione, nsbifcum di- Ecclefîam vocari, Sanftam quia Sanéfi non repe-àt, aihd taie riuntur extra Ecclefîam , idem nobifeum dicit, finbsp;modbjquæ dicit,incclligat,amp;fi norit ex arte difie-renâi,reélèNecenini ita nifi valde impenbsp;rite dicitur : Ecclefîam vocari, Sanélamjqubd Sandhi non fînt extra Ecclefîam , fiquidem didicimusnbsp;denominationes petendas effe non ex iis quæ nonnbsp;funt 5 fed exiis quæfunt. Quamobrem itadicen-dum eftjEcclefîa vocatur Sanôfa,quia fandti funt innbsp;Ecclefîa. Atquehoc eft, mi Aflertor, quod nosto-tidem verbis dicimus. Sediam expendamus illudnbsp;quod ais te malle, nempe Ecclefîam dici Sanâam,nbsp;propter fidei fandritatem. Atqui hoc etiam modonbsp;rurfusad nos tranfis,amp; caufam agis Eledlorum.Et-enim-, fipropriè loquimur , fideifanflitas non adnbsp;Reprobospertinet,fed adEledtos, licet earn Re-probi verbis profiteantur: cuius rei teüem produce locupletiflimum Paulum de fandtiffima Ec-clefîæfideita loquentem : Paulusferuuslgt;ei,Apo-ftolus autem lefu Chrifti fecundùm fidem Eledfo-rumDei amp; agnitionem veritatis quæ eft fecun-dilm pietatem, amp;c. Et quod addis de membris Ec-clefia; inter fe coalefcentibus , conuenit Eledtisnbsp;non autem Reprobis , nifi nouum quoddam lo-quendi genus vfurpes. CjEterùm , fideles vocatinbsp;Sandios propter folam fidei fandlitatem, fateornbsp;me nufquam in Sacrisliteris legifle : fed video paf-fim nobis fimulamp; fidei amp; vitæ fandhitatem con-iundfim commendari. Quo fitvt quod in Sym-bolp confitemur de fandta Ecclefîa CatholicaSenbsp;de Sandiorum communione, veter es, nonad fo-liusfidei, fed ad charitatis etiam coniundlionemnbsp;référant: nequeputo, mi Alfertor, teexiliima-re cum ea Sandforum communione quam in Sym-bolo confitemur, aliq dd Reprobis elfe commune. Redfvcnim Veteresobferuanthjcqiiatuorinnbsp;Symbolo, Ecclefîam fandlam Catholicam, Com-munionem Sâdtorum,Peccatorum Remilfionem,nbsp;denique vitam acternam ; Hæcinquam quatuor ar-^fiftîiTitincerfecoharrere. Quæ quum icafintjiainnbsp;tibi eripiamustuam iftam Academicam, acnbsp;deinceps nobifeum certb ftatuas, Ecclefîam dicinbsp;Sandtam, quia (vt Paulus ait) iuftificatur amp; fandli-ficaturàChrifto, cuius beneficium perefficaciamnbsp;Spiritus Sandli amp; veram fidem recipiens, ftudetnbsp;JSrrores fipe- fandlitati atque iuftitiæ. Sedage, ecquam argu-ritrù argnmë mentatio tua vim habeat, fi placet, confideremus.nbsp;tatioim. Ergo tibi verius videtur , fandfitatem fidei effe |
T A T I O Ecclefîæ notam : quod tarnen nuilarationefubic dfaprobas; nifîquoniam fideles vocantur SanW'jnbsp;At quodnam tandem eft iftud ratiocinandi genus-Fidelesinquis( id eft, eosquos vulgo fidelesap-pellamus) Scrip turafæpiffimèvocat Sandios- EZ'nbsp;go Ecclefîa dicitur Sandla propter fidei fandlna-tem potiùsquàm propter aliam rationed. Inunnbsp;certè concludendi genus veflram SodaliMtemre-dolet.Nam perinde eft ac fi dicas:Ecclefiani vota'nbsp;ri Sandlam , quiaEcclefîa vocatiuSandla. Sedinnbsp;alio longé grauiùspeccas. Supra cap.j. Protefen-tes exagitabas, quod pro notis Ecclefîæintegnta-tem dodfrinæ amp; S - ncerum Sacramentorum vfuninbsp;conftituerent : amp; has notas tanquam Ecclefiaipbnbsp;obfcurioresreiecifti.Obfecroce,videamusanlor-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ tè nunc veliscum Proteftantibus in gtatiam r re : qui Sandlitatem fidei nota Ecclefîænobisaifî--fn«nbsp;gnes. Nam abste puritatem dodfrinæ fieintellig'jjjnn«»'-vel ex eo patet, quod paulbpbft nobisobiieiser-rorss longe maximosin dodfrina : quippecalum-nians id quidem, amp; plané mentiens. QuineciaiH)nbsp;quomodo fidei Sandfitas fine puritate dodirinxnbsp;fyncetoque Sacramentorum vfu intelligi poteH?nbsp;Hæcenim duo annon tibi paria videntur elle, arquenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeb qui tantopere rebus ex- ternis deledlaris vt ex iis Ecclefîam nobis demon-ftiare velis:ecquibus oculisSandfitatem fidei con-fpicis? quibus digitis eamattredfas? qui fitvtdodfrinæ puritas tibi obfcura videatur (hoc enim an-té obiieieb.-’s ) quin fimul tibi obfcura fit potiftiioa faltempars huius fidei fandfitatis quam nunepro*nbsp;ponis ? At (vt quod verum eftfatear ) mihi oculosnbsp;in Ecclefîam Romanam coniicienti,fideifandlitas,nbsp;fiue integritas (paucisfidei capitibus exceptisquZnbsp;Satan, partim penitusabolere non potuit,partin'nbsp;idiirco retinuit vt eorum colore fuisblafphem»*nbsp;fpeciem veritatisconciliaret) noobfcuratantiini’nbsp;fed nufquam vifa eft. Quare iam exhac tua argquot;-menrationenosita in Ecclefîam Romanam argn-mentemur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptmli Ea demum Ecclefîa in qua eft fidei Sandtirasgt; vera elf Ecclefîa, (inquit Affcrtor noftram alferctnbsp;8e fuam deterensfentcnciam. ) In Ecclefîa Romana non eft fidei Sandfitas (qn* impuriffunam habet dodfrinam,8e Sacramentacq'nbsp;taminauit, partimaboleuit, partim commentitianbsp;inuexit.) Quare Ecclefîa Romana non eft vera Ec- , défia. Cæterdmvt probes Sandfitatem fidei non elle in Reformata ProtcftantiumEcclefîa.profershor-rends quædam mendacia, 8e conuitia quæ certè eXnbsp;nullius vnquam, nifi Monachi alicuiusoreputidonbsp;proficifei potuiffent. Sedquia vt feite olim dixitnbsp;B.ifilius.In contumeliofum reuertiturcontumeliailt;^^ii,,i'’nbsp;tuæ funt iftæ, non noftræ blafphemiæ, quas pro- “nbsp;ptereaintuum caputreiieimus : Denique vtfeias Pnbsp;quid credamus, extat noftrarum Confeflîonufflnbsp;harmonia, vnde, quæ fît Ecclefîæ Reformatât fidesnbsp;difeeredebuifti: potiùsquàm lacerate doâifiîmo-rum aliquot virorum fcripta, quæ, nobis tacenti-bus, fatis ipfa fefe à tuis impuriffîmis calumnüsnbsp;vendicabunt. Verumenimuero quum velles fidem noftram redarguere,miror, te non ea pretU-liffe quæ lunt inter ços Se Ecclefîam Rom.contro-uerlà. Expedfabam enim dum dicercs, fidem noftram non effe Sandfam, ebquoddamnarausRomani Pontificis Principatum, quod idola veftr*nbsp;reiieimus,externum Miffæ veftræ facrificiumre-pudiamus, veftri Purgatorij flammas cxtingui-mus, denique vaftamillam Superftitionumerro-ïumque veftrorum raolem à. ceruicibus rofir^nbsp;typcih' |
A s s E R T I O N V M P O S N A N. 803
rtefin^firibenJivbicontra^ofitificÿpnElifinleui- a X»oxq.^'; btu caufis impatienttfflmi junt, ^uàm impatiensnbsp;eßipß Hieronymm? Et in cap.zz,^ ^uin te H te-ro«gt;'W3tf concuhcamsa camtuaTiethleem.,cHcullonbsp;deßrto.Stins- cap.^^ï.lmpiahac T)iabolicav9Xnbsp;eflHieronymi.e^tnc.^zAGregorittsfimfamp;au-hor eflfàbttlarum de purgatorio ,nbsp;nbsp;nbsp;mijfarumpro
defitnâis. St gregor!ttslt;^ admo'dnm tenuitet cogno- j ttit Chrifium, amp; z/erbum Sîiangelij. Benedttïtaf c i„ c.^ÿ.P.nbsp;Francifctts, altj zyElonacharum Patres cumu 716.nbsp;Abraham comparât! mera Eiercora fient, St Fran-aficus ftitlrns fiât 8nbsp;nbsp;nbsp;fiigmata ex inant gloria fibi
impreffit ,Quid ^nod nec ab tpfis Chrifti Apo- j floliifiabflintti^ Petrtimenimta'ai^ftamfiinaticu,nbsp;lotyni ait verba talia, ^tt£ ne hodte ijuidem anobbs bnbsp;intelligi pejfiint^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exprefiè hareticii 6.adG.l,p.
vocat,gt;^planey vt apparei,ßrio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55^^
nef.f.iOjL.
THESIS LX'XV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iz/» conwn.c.
6. atl NEcntinùs impndenterde ‘TatribitiT’hiltp- Galy.s^^^,nbsp;pus 1 itAIagtfl-rAtumfieijuutus, ç/tii in Ub,de
Scclefiia^ omnes Patres erraße.fiis'econatur ofien- ' .Xîgt; wiijo d.ere,nec tarnen a/iâserroresaffert,lt;jnàmfinbHfit-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘•'’‘'s?'»
ma Ecclefia dogmata, i^ua hodicque tenemtu.™- Et m Inrefion. in Sp'llola i.Cor.cap.^. ab initio Ecclefia dicere nofi^ A^rt.6.nbsp;vereturficriptcres veteres ob/curafie do Elrinam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iT
myfieria Fidei,aMxifie Ceremonias, finxijfe pe-cnliares atltns.
îcpellimns. hæc, inquam, omnia putabam te com-memoratutura. Sed »vtconiicio, ilia tibi Sandi-tati fiJci obeffe yî'fa non funt. Sed haélenus de Sanflitatc quæ Roman. Ecclefiam probate nonnbsp;potcll , fine Sanditas in fide fpedetur, fine innbsp;nioribus.
thesis lxxi.
'yyOfltemHmnohis Ecclefia figmifit,Vnitas,ejua M«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Symbolo eidem attribuitur, (ß in diisinis
¦ literismuenitur. Hanc enimfignificatfponfius in 'gt;£«1^quot;'’'’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ clamansiVna coldba mea,perfiEla mea.
‘ Ei anc ettam exprefilt iyFpoJbolus 15 ciim dtxttiZlwt eorpfts.vnaslfgt;irù{u,ficutvocatt eflis tn vna fite vo-cattonis veflra, ^dhanc ettam vràtatem confir-( J, I ttandam,datas fctijjed Chrijlo ^pofiolos, Prophe-f tas,DobloresTaHl.’^ docct,vtoccurramtssfin^Mt.,nbsp;omnes in vnitatem fidei, nec circumfiramnr omninbsp;vento dotlrtna.
T H E S I.S L X X I I.
, “Y T nAncgutem vnitatis notam, jure nobis ipfi 4.(oiit. J[ X Catholicivendicamns, (fr cum^Irenao att-^‘S^tr verct^negloriamur,e]ut vnii (ßfilumverumnbsp;'^''gt;lt;«¦»1141» 'b)tum DoElorem fi/^ucntes , cJ' regulam veritatisnbsp;Pa. habentes eins firmones de dfidem fimper eade didnbsp;snta.Etciim^ Diuo Cypriano latarpur ,vnam efie
I t/4j , Ecclefiam noflrd,qua Domini Inceperfiifdper or-I '*•' bemterrarumradiosfitosporngitivnumtamen Its-1 Wpnikip, men efie,,quod vbiqtte dtfiunditur,ramos fitos inv. niuerfiamterrarn copia vbertatis extendit,proflue-tes largitcrrtuos la tius expandit.
THESIS, I. X X 11 I. '
* E aduerfirijs autem quodEertuüianits de
1 y yalentintanis (ß Marcionitisficribit^auda-bkr proniitiamtts,Adcntiamur fi non à regulis fitis, ' variai inter fi., dï vnufiqitifiqj proinde fiio arbitrionbsp;modulatur qua accepit,quemadmodum ex arbitrionbsp;ea compofiiitille, qui tradidit. Idem licuityalen-tinianis quod'Dalentino,Jid.arcionttis quod Alar-ctoniffieu Lutheranis^quod LutherOyCaluinianisynbsp;quod Caluino) de arbitrio fiiofideTninnouare. Denbsp;noflro autem adijcimus, entiamur fi non internbsp;fi dificordes, cumpnf cis hareticis vnanimes , cumnbsp;tota antiquitate pugnantes, (fy inpatres contume-liofi extflant.
THESIS LX XIIII.
Ql'a ne d nobis afiertapotiits lt; 'videacurfinguta,princtptumgb eo quod ex- ,
¦\,v tremo loco pofiitmus fumpto , demonftremus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuerfàmoj
Luther us qutdem eoritm non modo doilrinam re- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;
prehendit, fid etiamconuttqs onerat (fr ttifiEiatur.
‘’quot;btfuquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultcuhi^Eatres totfieculorum plané clt;t-
THESIS LXXVI.
T Antiindem ait de omnibus, homo omniîi ma-ledtcenttfiimtis loannes Caluimis,tjui'^ Tla- nIj?:.4,lBjî.
tres tjuamp;dam fiiperstitionis fi mina iecifie gt; occar fionem Eyrannidi,,i}uapoflea exortae/lprabutfie^nbsp;non diibiratajfieiierare. De ° libero drbitrio, tjuod o l.z.e.z.nbsp;cim Scclcfia dociiernnt,fri!7illam,tß defirmatam,-,nbsp;1 heologiam ait tradidifie,^ in dobbrinadefitisfii- p L-^-cap-e^.nbsp;Ehone errafiie tHrpitcr,’iin oraiione pro definEHs,^nbsp;mandata Dei,tß légitima exèmplo defl-itutos fififie,nbsp;insQt^ifiione defiacrtfiicio BdijfialudaicumfiacrF i„4.c.8.nbsp;ficandt morem imitât os, in ieinniis fiàfie fisperfi'i- feH.ii.nbsp;tiofis,''immodicafinerieatepcccafi'e, t^ubdplttsre-^ i.4.011.nbsp;cjHirant in EptfcopO, i^itàm'Paulits recjuirat, ac^‘^fip'^'^nbsp;pr.ifirtim fiiccefiit temporis cœlibatum (ß alia pro-firt hts fimiHainnftmera, qnapia aures ne audire^nbsp;^tiidemfiift'inent.gt;-
THESIS L X X V I I.
~ ÎÎ e^uibtts omntbtts ijuid facit i^uafi aliud,^Mam __ fi 'am Scclefiam, cum primitina tüa eandem^ fuamatitem Patribnsvt difi'entiintem,aliam,atcijnbsp;fiendere'^^npdtdeclariitsMagdeb.fii-ciuntinfingulisCentiifiis,'sdiifindiuseannotantçf!‘ v €.4,«««*nbsp;etiamreprehendunt in vniujcuiafii^j ficult Patri- fiaw.nbsp;bits abipfis Apoflolorü temperibus, c/uamodo Ec-
~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' rit^ ütro ds
, jEwcIjarißi«.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' y CotraGe»»
omnibus Patribiis Pemeramis,,Srafimus, Albertis, „epæ, (t»-z IntoMm.
terim P atrtimß/jMantumMisringaturinnidia} (fr venerabilis erit memorta,(fi in manibwfioreficents, '^^dèStudionbsp;Opera.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TlieoloTiare-
theses L X X V I I I. Hè iucboSdo.
ÄOptibtisvere Ortbodo.vw i^uantùm dtjjen-tinnt, tant im ,t/t pr«cf«rt akiurdormn do-
quot;T N 7« quàm prob ata \^nofiri
i
\ ^'-iKdcScr,
CHti/re,twper»f,^t»«03 finjfeficraramltterariim,tota de/iaCatholicaampleaitur.Omttto lt;^ua de^Aug.. vita eirajje . (ÿ nifiante mortem redabli fiierint-, fitno Schnepfinstdey Jdieron,SpägenbergtM,(fr denbsp;neatte finbios fiiilTe, neque ad Eccleliam pertinere, gt; « •gt; -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...
S •gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rh-a A m f frb' Hell VI frHe I S'ilsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ITSJ tftl'S'li ,11-1 œ V, I 1
‘ r , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dauid Cythraiis tmpitifime ficripfire. Sanblorn
''bild nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiampertinere. ,
Jr'quot;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Originem-gt;
l*'quot;'“»). oltm excommunicaut,Chryfoflomum nnllo loco ‘^«(tsinifij habeo.Nthtlefl enirn ni fi lot^uaculue.'Bafiliw pla-Viiletitotiu efl MonachiUi ego ne pilt illurnnbsp;*«, quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apologia Philippi fitperat omnes DoH^ores
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia,^tpfi(m AugHEUnum. Etrurfum in Ge-
-ocr page 892-8lt;?4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REPVTATIO gmatum architeldi,hsreticß omntbus aßipulantur, eorumßi^uuntur doSlnnam, exofculantur errores.nbsp;^c tnprimtsßlamfidem adfiilutemßtis eße vo-luntiin edi^ue tufliftam conßflereiejuod idem ß Sirs Jren.l i.c'i. motA Aiagiss, ß etiam'°. Eunomiusvoluerunt'^.nbsp;t'ai c iq.nbsp;nbsp;nbsp;ReijCiuntßcrumCht-fma : reiecerunt ß Donati- l* fls,ß ouattaniiSanblorurn cultum,r eli^was, ß ha imagines non tolerant, nec'Uigilatiiss nec fcono-ret/ahulii. clafts tolerarunt. ' Orandi ß facrificandi pro de-d Htron cs flnElis conßetudtne inßSlanturilnßSiatißnt Ae-tr.f l'ißan riani, xenaios ß tyßrmeni. Ißegantßexecräturnbsp;t^uni.^'icena g[4ifß flcrtficiHm,negarunt ß execratißnt^'Ee-ttobußani, V erba ® 'Dominics cans ad f ropitm-,nbsp;Damaßct) Symboltimcjue reßrunt, ß mandticationemßirt-i. de h.tref. tuale vrgent, Et retulerunt,ß vrferant 'Berenga-^icefl.L.iö.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytcleuifls. nulj.umvoto locum concedunt,, Pret 'ricintes ciutvirginitatiinec loutnianus Harettcus cocef-àjmfmhsre ßt.' flatacelebrartieiunia nolunt, fed pro arbitrio tun.ßla do cuiottätetunandntnccnfent:necAertanivoluere. £^ir:ata,ntiitlia , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THESIS L X X IX. ¦' t Petnu ClH. niacë. l de ßa- a’ Oncupifcetiam tn renatis fèmper viuere, ve-tüficio Mij]s, ^^rerjueeßepeccatum, nec to'liper Baptifnu,nbsp;°^yd^xquot;lu ßf^^f^''fidcmtradunt:idem Proclus ßMefnbsp;-ef-ticulu filiant tradidere. Ißon^ expedireemnia Chrislinbsp;Aoma Paru '‘cauß relin^uere, paitpenbus dare, ß ad rchgionenbsp;ör o.-coma ßconflrre contendunf.contendit ß ante eos ident-,nbsp;damnatu. 'Digilantittshsreticus^.'üeterem Eccleßam velutinbsp;tra toiUnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doSlrina errante deßrunt, adeo/ß^ de er- i £fißi.tn, be terrarumperijßeproclamant : ß deßruere oltm h.tr.'sc,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß'“SDonatifl£,ßidemproclamauerunt, SolStfcri- hsr.g^. pttiram in controuerßs fidei ijuasiionibus iudtcent-, fc/rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elatuunt,tradttiones nonfcrtptas reßuuntpenitus, 1 Uieron.co- Rcßtierunt olim ” Ariiini,Sunomtw,ß ipuotcjuot tra P iff Ian- fire hsr et ici vnlt;]uam- extiterunt. Hlt;tc ati^ue alia,nbsp;tium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßatn cum veteri Eccleßa vnitatem comprobet, m^itruß.lib. proteßliintes noflri, cum fànSlis ßciltcet ß tarn frt-de-vnit.£cil.‘, j ¦ r -i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s r !amp; paßim (0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciamnatis^uis patrtbus tuentur ac defindunt,: traJJonat tib omnibus recipivolunt, Euangelij nomine impu-n Theodoret. dcntiflime venditant. l.l. Eccl. hiß.nbsp;c.^.Bafil. l.de THESIS L X X X. QV le 7 uttm tta ß habe ant, nbsp;nbsp;eos interfe co- corelcs eße putet ? practpne ciitn it a ßre nati ßnthomtncs,vti^Horumtmttantur do^trinant, irni-tenturnbsp;nbsp;nbsp;mores. At haretict omnes veteres,ßgt;aper non modo interß,ßd etiam fibi tpßs diß'entietes ßtere,adeo Dtejuotie} hareßs exorta in Eccleßa efl,nbsp;nonflr'e ßla exorta fit. Hunc enim morem habentnbsp;harettci, z/tprac/are Epiphanius, ''Di^conm, vtnbsp;ejtioties vno verbopietatem contempflrint,(^avtanbsp;zna veritatis aberrauerint, in multos varias error es dtlabantur,vniflrmis enim ventos : menda~nbsp;cium autem tn vono dtflrahitur. THESIS LXXXL TP'quot;m etiam i/fdem vß venire ßlet ß illud, ^uod vtatoribtis,ß i^uartdo à reSlo itinere de-utartnt. l^t enim tUi,att e^uidaaltas ex aliisßmitasnbsp;ingredietes vagantur,ß errant, nuUîiperitu regto-nu duceßcutißc iflt duce caretes Eccleßa, lt;juä re-licjuerut,ejHU de reSlaßdei Religtonlfjue curriculonbsp;deflexerint,alia ex ahistmpietatis dtuerticula ßtnt,nbsp;ingreßi,capttibiife^ue dtßeSli, canda vero collsgati,nbsp;tn ßla vniusfanSbx. Caihobcit Eccleßaßntentia opnbsp;ptignanda funtj cncardesttjuod de priflis hsretfCinbsp;grauifimt atiH'ores memorie. pradiderunL-primis de hsrefl Simonis Ai agi prina hereflutcktnbsp;^Irenens in flo flatim ortuin AÎenandnarosflit-flylidtanos cir Saturnianos, ditnjamßnße dacet:ßnbsp;DonatiflorumflSl.i,^iyitiguflinui teßotur ßo tti'^ ’’nbsp;temporein mtnufßirnafrufla conctfàm .acdeaht^nbsp;sal^ tntegrts volumtntbns tdem coMprobarunt.i fAiji |
THESIS LXXXII. Qy in nbsp;p ijuis onimum ad h sc ncflra tempo ra conßrre,at^tie in his illorum flSfiones i»' tuen velit,i^tii fle ab vna hocfiinSla Catholica S(~nbsp;cleßafcgregauerunt, tot omnino inueniet erroteStnbsp;cpitotijominesde dogmatibus fidet dißerctesiali»^nbsp;Litthertim,alo'd C arolfladium,aliud Zuingbum,nbsp;ali:. d Oßondriurn, ahnd Schuenckßldtttm, almd jnbsp;lllyrianosgt;altud tsAintinomes,aliud Seruetianosianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Uud quot;Trinitarios,aliud denigue alios docere corn-perietitót/pue ex vno captte^Luthert prognatasß-^ llas.vtflre centeßmum attingant nuinerutnAuar'^nbsp;tarneßnguls priuatas habedt opiniones,ifl dific^'nbsp;pantia plane-jue diuerfà dogmata tueantur: omr'iesnbsp;autem huiufmodi, vt alicubi cum ludeisfli plerif-i^ue cum Turcis,tn omnibus ßre cum anttçuiflltgt;‘^nbsp;Scclsßs hoEhbus conßirarevideantur. THESIS LXXXII I. HAncautem dißcordtam ataue difßentionc de rebtts leutbm hand /^itaciud efße,fed de prs,-cipuis Chrtflians religtonis captttbus,ipfiqHe,tjUodnbsp;aiuntßindamento mutus teflantur eorundern acet ßnbsp;bißima dtßidta,clamantcruenta certamtna,ijutbttsnbsp;alter.alterum editis libris coarguit, maxima atii lt;“ tnbsp;morum contemione impugnat, couiciis,matedtSh!gt;nbsp;Cß opprobriisonerat,proßcindir,lacerat,dembjhdenbsp;hoc dennpue tpßirum à vcntate extorts voces,à no^nbsp;bis ßipra allatsi^utbus re ita fe habere,irgenu 'e co Siquot;.' fnbsp;ßtenturiß loan.Brenttus Lutheranixex publtctsnbsp;teEltmontis tpßus Luthert,Melanthonis,ß ex bi-flona [oan.Lauatheri de re Sacrantentartachtrif-ßme probat. THESIS L X X I 111.. EX hac vnitatts nota,(' efua Eccleßa. proteßa' tium nec cum ßtpertorum etatumpatribtss co-ßtrare.nec tnfe ipfa vnam,indiutßm,atlt;^ue concofnbsp;dem extflereßuce clarins efl demonAratum ) ma-nififl'e colltgirur,tetam eorundernrnitltstudtnernadnbsp;veramSccIeßam pertinere nuUa rattonepoße.S/ eCnbsp;entm cotradicentia vera eße cjueut. ,i/4cproinde ßnbsp;Lutheranorum feSla Eccleßa efl, CalutniElarum^nbsp;eert 'e eße nonpotefl,^ tdem de camp;teris omntbits'-ci^nbsp;earum vnacjuamp;'.jue diuerfà dogmata tueatur,nbsp;Eccleßs vnitati repugnare nemo non videtiEx eit-dem etiam deducttur, nefeSlarum ejutdem vH^^nbsp;hutus temporis,Eccleßam veram eßcere: velipf^nbsp;etiam iudictbus, cjuandoijutdem nobifcumnbsp;ßngults Eccleßa iß nomen ß authoritatemdett^'nbsp;hant. THESIS, tXXXV., A ROmanam autem è contrario Ite^uet, ac tjuid fAßnbsp;communie at per erbem diflußim Chnßano'pt^'ß^nbsp;rum ccetum,Eccleßam ChrtfltSanSbam ßt^uide»^nbsp;folam confittuere, vt pote qua omnes in vniuerfurt gt;nbsp;eorid’^ |
rrnii forum reiieiatae damnet harefet, eadem ßemper ' Wi CK»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Athanaßus aittnctjue dtuerfafen-
irtEnjft. ^^atynei^ue Xmaioribui dißideat. Denitjue ex hac inßne eadem nota, t/ua aduerfarij carent, Bludfetjut-Strmon. tur, eorum fellos hand tjuatjuam conßsiere pojßsnbsp;e»ntr«omnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deeumanos flullwyVt Athanaßi verba
ƒ!( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;luifubinde vaniiventü agàatty infefetan-
lOff lo.î, demreMilutiydelpumates euanefcuntydtßarituras. H^rptùo-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thesis LXXXVl.
ri/titin- is emm aims exittts expetlandus eSl, nifi ® Ptopheta? Dtutßtm eflytnr^utty
’j‘ cor eornmynunc intertbu itsi^UHmprssfertim à Chrt-17, tjuoejite dillam ßt, ^uod u omne regnum tn fei'-dnc.47. pßim diuißsmdefolabüur. Hocttafore,eorumpra-Gwe.p. ¦. apat, nbsp;nbsp;ipß quaßfut interitus prouidi,prattuiitta-
tSc- lt;0- Ewherusyd CaluwuSyeCenturtatoresAah i ¦ veterum omnium Haretteorum defeïito probat.nbsp;ilnfrtef- lt;^uor»mvtaitTheodoretitSy^ Doélnnapartimra-Catechip. dtrttiis enulfaeil y partimd ßemiaridis arbortbusnbsp;ai ^int „jIjj/ dißerensyinpaucis vrbib ts vicis manetyO •nbsp;fini fri- autemyVt tnelytiss Chrisit Adartyrb Jquot;hornatnbsp;tin prtf. Morm aniiotautt, paulb poii euiißjue mortemßenbsp;Ctniuritt interterutyVt hodte nuiltas anti'^ui yMcejuam pror-ß-ts extetvßjuamy vtplani teslatum ßttpßus Deinbsp;ifthareticorumtela ^velutaranea-Tlttmiuenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;décidèrent, çÿy perfe ncglebla,firdtbits
dtpra-UM.uféf.
fun exolefierent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Thesis LXXXVIL
IPy^ irtterm Ecciejta Romana. Cat/jo/ica ititmaßtomutnonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fernher confe/ities-, co^-
stMter Jültd'egiibernaculuf» reblxfidei in Cytn ia AfoiiuUca teaebitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtra tottnmiAtfretavt
1 Ambteflivtx^ 'vetbisytdtjuamfuper Apoß’oUcaTn fundata fetram y manebit immubtliSy (-r tnconcitjjonbsp;uiutti.nbsp;nbsp;nbsp;adiierßn «7z*pef'4j ftuientisfaltfitndamine perfene-
hitiEpi/Z. rabu. Itnpitgriabttnr illa ejmdeiHyVt ait Cbrjfisio^ fjon tarnen vinei potent : ternpesiates fitfci-quot;Ptimnii-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiQf, demergetur : taenia tn eagt;a mittentnry
JednenperforabitunTeilatitr res ipfaytesiatar •¦-t'iji-ss- borami^naßMity allipulatio. Q^antttmpugtiaite-^nbsp;•quot;pTme. rant nemopraualuiti“ irnpngnatores tfuidemnbsp;taeitar.iitati (ß abliatoni datijant, Beelefia antemnbsp;i«(.^é”ïn vtrtitttbiu aagmetatar. Qmm igttnr tan-('quot;'.Torn. aaxiltntn Deiytanturn profeetnmlraÜHfn^uenbsp;5'*-Lit. videatnaty dubitabim’t^(vt eawfanüo AuguAinonbsp;X'tili- cogt;fcludagt;n}nos etiu Eeclefi^ eonderegre/nio
JfiUUd ad,confeßtonernge»erif bumantyab Apoilo-Hmn.c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfaceejitones Epifcopontmyfrasira ha
rt- ptopt reticis eiYcumlatrdtibMyC partim plebts ipfini ««-dtcto y partimConeiliorumgraaitatey partimettam inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mrracaloram mateilate damnattiyealmeri auitori-
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tam obtimtit ? Cut nulle primai partes Aare, vel
fummjt, profe'blo imptetatie esiy velpraetpttis arro~ gantht,
lîiu in E.-fiß.di 1 xarcipn, a
ASSERTIONVM POSNAN, 8d5-dodtinæ.Item.Dc iifdem fempet cadèm dici-niiisùnquit Itenæus.
Minoreftin promptu.At ProteftaniEcs non Lgt;b.lt;ii.ç, habent hoc Symbolum Ecclefiæ, qm Veteres O.nbsp;damnant,amp;.ip{î inter fc diuifi funt, vt patet exnbsp;eoruni fcriptisXontradicentiaautem vcrâef-fe nonpoflunc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c/
Ea.rvndem Thés. Refvtatio.
T Andern plübeum ilium pugioné quem fæpe oftencaftijin nosdiltringis,quo vosnbsp;Monachi vobis egregiè videmini Proteftantesnbsp;confodtrc, dura illis fuas diflenliones obüci-ris. Ergo quanti ht nionienti tua ifthatc argu-mcntatio,vidcanius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Sedantequani vlteriùs progrediar, quia in hac difputatione fæpenuinero nos cum vete- ^n^f-ribus hæreticis inter fe dilfentientibus corn-parafti, voloillam tuam calumniam a nobisnbsp;depellcre. Nam vetcies hxretici, cuiufmodinbsp;fueriinc,Valcntiniani,Manichæi,Arriani,Do- hxret.in-natiftæ, liée iifdcan temporibus exotti lunt, terje dif-nec vUo inter le vinculo fuêreconiunóii. Alnbsp;quotquot EccleCianv-Refoimatam ptoficen- „»npar«-tufjcódetn omneslpcókant,idem habent fun-damentum, Slt; coniunótiffimisaniraisvellrosnbsp;errores çtafliffimos dellentantur ; ftudent E-uangelicæ veritati : non nouam inducentes,nbsp;fed priinam ac vetam reducentes amp; quoadnbsp;ciusticri poteft inftauranies Ecclehani. Nc-gas? Ergo pedem hîc figere te oportuic ; quodnbsp;ni fcce*tis nô ell cur ampliùs nobis i anquâ ifto-rucôuKÎfis teponas veteres hæreticos,quibuf-cum nihil nobis ncc fait ncc ell commune,nbsp;lain accedo ad tuum argumentum. Maior,nbsp;VI proponiiur, non cit vera. Nec eniin Vnitas, excusitur.nbsp;per fe, vtiam Ecclefiam dcmonftrat ifcd tantum , quatenus cil verx doéltinæ ac fincerç fi-dei vnitas ; eôque fpeêtaiii loci à te citati quinbsp;etiam de chaticaiis vinculo arttiffimo lo-quuntur , ac proptetca nihil tuam adiuuantnbsp;Itntentiam-.nifiptiLiscuicccisÇquod nunquatnnbsp;fane faciès) fynccræ tidei vniiatem à vobis re-tincri, qui tarnen fynccram hdern non habe-tis.Alioqui veteres etiam hætctici fuerunt ve-ta Ecclcha,quorum feclæ vnâ eandémque do-éfrinam funt piofelïæ.Deinde quia vnitas Ec-clchæpïopriedicitur , ebqubdvna htEccle-fia-. ÓC vna eft,quia prima inquit Tertullianus, ,nbsp;•. (vt antè fuo loco diótum elt)rclinquitur,yt eanbsp;i demumEccltfia Chrihiana habeat veramv- *nbsp;nitatem, quæ ptiraæ, hoc eft, Apoftoheæ Ec-clclix doôltinam rctinet : quod vos quideinnbsp;impudentiffimè àftirraatis, nos auiem con-Hantiffimè inheiamur.
Itaquc (vt ad Minotem tuam propofitio-nem accedara ) fi fans intelligcres quæ fit •vera Vnitas Ecclehx , nunquam cam vel Ro-
V~\ A dcmum Ecclella in «^na cll vnitas gt; cd manæEcdeliæ tribucces,'»el nobis denegaresi
F’lfofiu. L—quod vt fiai pcïlpicuum, duo nobis brcuiter 1 ._t-. nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flintdifpicicnda. Vnum, quatcnusdilUnfio-
ne$ in dotXtinaiollant fidei vnitatcm.Altciu, An pioptcr eiufniodi diffcnfioncs , nomennbsp;tcclelia: dillcntientibus non conucniat.
. Peifcttamiouut Ecclcfiac vnitaté luncdc-nnim fuiuiam ftatuédum elle dicimus, qiium ' fst auPaulus)euadcmus omncs in vitum pet-DD.j,
_,vcraEcclcha.
Ecclcha Romana ç(tçi,üfinodi.
ElligiturvcraiEficlçha, .
Maior probatut cxhis locis. Vna columba ,inemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOUm COtpUS , VllUS
Ca'it.6. hpiriius,heutvocati eftisin vnafpevocatio-*• phep. nis Veilræ. Item.vioccurtamus omnesin vni-tatemhdei, nec eitcunfctamnï orrmi vcnio
2(S6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REF VT ATI O
fedum,quod (ß pfûprîèloqaîmnr) ante dien» nouiflimum expeftandum non cft. Nimirumnbsp;ca eft noltri iudicij i m beciili tas, v r alios animinbsp;noflri morbos præterea’m, vt in hac vita con-ftituci non pollimus,ira vtpareit,per omnianbsp;confcntirc,nc iniisqiiidem quæintclligimus,nbsp;ac fouerc aróliffimum ilium confenfum quinbsp;nobis in Scriprura commendarur.
fhU-j. VenioadalterH, Sequacro, an proprer ciuf-modi diflcnfioncsjEcclefiae nomm alicui cestui (it ^dimenàam. Arbitror auremexverbo Dei fie ede rem definicndam:vt fi qiiiinaliquanbsp;Ecclefia in ftindamcnto tidei dilïentiant amp; innbsp;fuo errore fint contumaces,ad vnitatem Ecclcnbsp;fiæ nópertineant:illis nihilominus qui adba:-rent veritati,v niratem Ecclefiae ac veræ Eccle*nbsp;fiæ nomen retinentibus.Quod vtriinque,quianbsp;à te admitti non dubito, nonconfitmo pluri-bus rationibus,quü fuam lueem pracfcrat. Hisnbsp;ita pofitisjvideamus qiiàm falfum fit quod af-firmas.EcclefiarnRomanam dicisferuare fideinbsp;vnitatem , amp; Proteftantium Ecclcfiani efle v-nitate fidei deltitutam.Nos vtrunquc illud falfum elle aftirmamus.Quum enim Eccléfia Ronbsp;mana ab Apoftolonun dodrina ik ab ipfo fidei fundamentodefciuerir(quod oftendcre panbsp;tati fumus,amp;, fi falsôànobis dicitur, priùso-portuitnos eius falfitatis àte coargui quam,nbsp;vt tufacis, aduerfum nos quafi falli conuidosnbsp;concludere) crrorcfque fiios mordicu^teti-ncat : certc ad vnitatem Ecclcfiæ minime per-tinet. Quod autem ad nos Protellantes abs tenbsp;vocatosattinef.quid tandem affers, quamob-remilli non habcant fidei amp; Ecclefiæ vnita-tcm?Dilïcntiunt,inquis,inter fe,quam difien-fionc ptobas excerptis nónullis ex aliquot do-dorii fcriptis.Atqui de ipfius Ecclefiæ Refor-matçfidcnô iudicâdû eft ex aliquot pnuatorûnbsp;virorû fcripcis(neccinm id velitis inveltra Ec-clcfia ficti)fcd ex ipfis fidei noltræ Cófeflioni-bus.Cófuleigiturdi tibi licvidetur) harmoniïnbsp;Cófcflionü Ecclefiæ Reformatæ,amp; nifi inipu-déiifîimus elle vclis, concordes elle nos magisnbsp;inucnicsquâfpercs vel optes. Sed video quidnbsp;Pe difire jjjjj vclis’.niiuirü nobîs noitras in capitcdcCœnbsp;*’• na Domini,côcrouetfias obiicis,qiias ego qui-J^e/orw4 ac neque ncgo,necctiam,vel probo,vcl cxçu-txmEcçU fo. Qoibus autc aliis quâ vobis illud quicquidnbsp;frofi- côtioucrfiç accepta feram’ ? Elt enirn certènbsp;Trâl-^CanaDt- fubftantiationis cloaca vcltiti dcdudusriinis,nbsp;mini. ex qtio mirum non ellne nunc quidem enata-re nonnullos non potuilîc.Spcramus auté Donbsp;minû hoc quoque aducifum vos conceirutumnbsp;bonorü amp; moderatorum hominum precibusnbsp;amp; lacrymis, vt hîc quoque brcui ablterlîs o-mnibus tencbiis côfcntiamus. Sed tune ob ilianbsp;difîenlioné nobis vel vnitaté Ecclefiæ vel verum Ecclefiæ nortien eripies? Piimùm negonbsp;quod ad hâc côtrouetfiam aicinet,v lia elle dif-fcnfioneiniplo fidei tundamento. Omnes c-nim Sacrofanctâ Cœnâà lelu Chrillo Serua-tore noftro inltiti-,tâ,amp; piè fummâque reueré-tia fidelibus celebrandam,amp; in ea fideles corporis pro nobis traditi amp; fanguinis Domininbsp;pro nobis eftufiverè fieri participcsjCrediraus.
De co igitnr condandc modo,cótroucrfia eft; quod alij ipfum Ch.ilti corp's nôtsinùmSa*nbsp;cpméralitcr,fcd ctia teipfii ad elk cii pane exi-ftimetialij doccat ipfum Chr fti corpus rcip »nbsp;amp; eirentialiter niic alibi no elle qua in cælo»nbsp;fed ymbolis vfq; adeb eflicacitcr nobis reprç-fentari.vt nihilominus per Chrilti potcnnâaCnbsp;virtuté,credences fiant fpiritnali modo per fide,illius corporis amp; finguinis vere participt's:nbsp;no vt corpora noltra Cnrilli Corpuscentin-gant,fed vt ex ipfo vitâætcrnâ hauriamus.Tu-neigitur proptcrea nobis nome Ecclefiæ ab-rogabis ? Ego verb,mi Aflertor, volo tcipfuninbsp;aduocatü adhibere,vt(quanquam inuitusjhâcnbsp;tarnen nolträ caufam agas.Credo re meminilfi: »n»'*’*'nbsp;quid fuprà fcripferis,à me capice quarto coro-memoracum : quum affirmâtes, Galacas licetnbsp;errore magno deprauatos, ac ctia Corinthiosnbsp;fuilTe nihilominus de Ecclcfia. Atqui inter Co- i-Cor®'nbsp;rinthios erant hærefcs ( inquit Paulus) ipfiqucnbsp;Corinthij fattionibusnon carcbantiquinetiânbsp;illicnon deerant (vtpaulo ante dixi.) quinc-garent futuram mortuorum rcfurrcdionctn.nbsp;quod quidem ciTecaput vcl vniim ex prçcipuisnbsp;Religionis Chrillianæ, nemo Chriftianus du-bitat. Tcigitur pro nobisdilputanteinitain-ducamus.
Si Galatæ amp; Corinthij quamuis errore dc-prauati,ac de ptæcipuo fidci fundamcnto,nÇC de modo, fed dercipfa inter fe dilfidcntcs, tarnen Eeelefiç verç nomen retinucrunequantônbsp;ininùsdillcnfio de aliqiio Sacrç Domini Cançnbsp;capitc inter eos qui Reformatâ Eeelelîam pro-fitentur,oborta, cfficiet vt ipfis nomen Ecclefiæ adimatur î Quinetiam li huiufee nollri in- fti'quot;.'nbsp;ftituti ratio pateretur, proferrem vetuftilfimânbsp;illam difeeptationem deccremoniis Mofaicisnbsp;retinendis , quæ diu multumque Ecclefiamnbsp;Chriftianam exercuif.ncc tacercm dePetroànbsp;Paulo reprehenfo ,quiim illefefeà Gcntibusnbsp;lubducetet ac fepararet. Commemoraremnbsp;prætcrea Occidentales Ecclefias olim ab O-nentalibusnon modb dilfideiitcs , verumet-iamdiuuEas, quum agerctur dediePafehatisnbsp;celebrando. Vrgcrcetiam Africanas Eccleliasnbsp;Cypriani tempotibus de baptizâdis hæreticisnbsp;ab reliqu's Eccleliis diHenticntes. Ac, fi ad i-pforum Doôloru feripta dcuenieiidii cflet, af-ferrem veteresdifeeprationes dcpcccato ori-ginistde origine animarûide Petto reprehéfonbsp;a Pauloidc quibus rebus amp;pletilqueafiisgra-uilfiimi olim Ecclefiæ Dottorcs inter fecon-tcnderunt.Quinetiâjfi res poftularet, veterumnbsp;Doôlorum,vt ürigcnis,Tcrtulliani amp; aliquotnbsp;aliorum errorcs rcccnferem,cx quibusomnibus nomen Ecclefiæ nunquâ proptcrea adem- ftrnbsp;ptum elt piis^ic Orthodoxis Chtiflianis. Ncq»nbsp;nos proptcrea veteres damnamus. Hoc cnimnbsp;criam obiiciebas.Nam apud nos authoriratci»nbsp;cam habcnt.quamipfi poftulant, dumcoruninbsp;feripta ad Sacrarû hterarû rcgulâ dirigimus,nbsp;eorûmquc næuos ira manu obtegimus,ne polnbsp;fintofficcrc vcritati.Tu veri),mi Afiertor, qoinbsp;nobis vnitatem Ecclefiæ Catholicæ tantopetcnbsp;commendas,quid didurus esde GræcisEccK-fiis,dc Pontifias Rom.primatu,de Purgaiorionbsp;ac
S
ASSERTioNVM POSNAK.
adcô,omacs Monachi Pontificij.quonam orc liobis obiicerc audetis vnâdeCœnaDominînbsp;controüerbâîimo vos potiùs maioréfq', vcftrosnbsp;accufatc,qui tot ac tâ craflas tenebras fantlif-fimo hpic niyfterio obduxiftis , vt difttcillimûnbsp;fuetit illud in fuumpriftinû fpîendorem refti-tuerc, Kam quxcupque tandem cllintet Pro-teftàntcs bac de rc côlrbuerfia,eàTcrrè otnhesnbsp;fpeélâtjVt fublatis veltris crroribuSjSacrofan
ca nos infcôkamini, fiinilitcr-faeitis, vt liquis Medicos dc-grauiflîtixo ialiquo vulbçtcnbsp;rando, (vtfcrèfit)iotlt;yrfedilcvptantcîtaccufct ji.nbsp;ponàs,quàm eûqui volnusinSixe?ir. Etcirim,nbsp;vt locû hûc de vnitatc Rcclefiç tandc^côcluda-mus, Ecclcha R-Oin. eiiifque fatcllitcs Mona- n ¦ rnbsp;'chi,liceclT3ulùsinïcbus inter fe di-llcntiant,in Munxchinbsp;hoctamccôfentiunt quôd pios homiriesveri- rumton-tatis Euangelicæ ftudio{os,ip(atnqueadeô ve-riiaicm, coniundis animis amp; viiibus j opprUnbsp;mere conantur. Præüiterît âucc'm dè vulhetcnbsp;ciitandô àliquandô difccptare, quàni ad vul-buS infetendâcxinofo côfenfu cô6iirrere;quçnbsp;çftÇvttibiad extremum aliquid latgiai)vniiasnbsp;iUa Ecclcfi® Rdmans nota ccrtilTima.
QuS quum ita tint ( cft enini toiius huiufee àiiputitionis fumma quædâ facienda) côcludi ,ofiw lt;6-mus,Allcttiones Pbfnanicfcs,licct Theologi- ßmtatia-¦ cèihfcriptac fmtjnon elle veras,ae proinde ne quot;«•nbsp;ThcologicaJ quidé : quatüm ®,oÎtov 4»wæoc amp;nbsp;Error primarius,vnde leliqui hiânaruht(qucinnbsp;nos ipfaTcftèacThcôlogicè diftcrcnÙi teien-tiaiubitantc ocvlosconftitue'tc,inactuvata •nbsp;dilputanone t’x4r*T»ii»)hic eftiquöd afletjor e-Xiftimaulc,ex nudis qualitatibus extcrnUlq; ac*nbsp;cideniibus polie nos veram âlicüius rcicogni-tioncm compârare.Ac propterea intcrrogaq-'ti,quænam fit vcràEccletia : refpÔndèt,Ecclé-iiara elle Clâram, Amplàra,Diftnfdm,A-ntiqulnbsp;’8c estera ciufmodi,quæ ad cxtttioijes qualiia-tcspertinent'.limilitcv faciens, Yt fiintçrtoga-rcm, quifiiam vc’ruSboiro'diceuàus ilr,tlHUinbsp;tcl'pôderet,cile album,tnagnum,iuuenemidi-uiiem,Sc cônlimilia,qux non ad vei veritâtemnbsp;Vèd adcxtcrnasqualiratcsrcfcruntur. Al quâ-do volurnus vetum Xfalfo difccrnçrejnbb hæ_nbsp;renduift eftin accidentibus; lcd ad inùrbam i-,nbsp;pliusrci’elîentiâ petucnicndum vft,0 qija' dtî-. tirur Yeta abculus rei cognitio.Hutic euùxêtnnbsp;Philofopbi Yôcant fit^To ffv/aCiCultiït« , ’nbsp;Qliamobré nos ex verbo Ociita ftatuamusinbsp;veras Eccleli« Cbtifti notas^fton ab exteriöti-bus rebus pet^das, fed ab iis rebus deptomen^nbsp;das elle, quibus Ecclcfiæ fubitâtia continctut.nbsp;Ac ptOpretea Clatiratc , DiftuGonc, Abtiqwi-iatc,viùbilé Epilep^orûfucceflioité, noh ellenbsp;: - . Ycraâ,ncccettas Ecclcfiæ Gatholiçæ aeverè
¦ Eucbatiftia quandoque cxlftctites. Et infinitæ Cbiiftiàriæ hoiàs Çe|uod tamé Alïettbt eftiCére
%nc,l'cibamp;et,arguvacriui de.Cccna Domini ira-tlaut; Qium'obré, quum apud v os capui illud Doamp;tinæ de ’îxâirubfe.anuatione tot quœftio-nibus, difticultabbusr, dubftatiouibus feateat,nbsp;noildum bati-.enus deùnitis,dc nunquam poil-
ac depermultis ali is ab Ecclefia Romana dif-efepantibus î IHces nimirû extra Ecclefiâ clFc. At nos minime vôbis affentiemur. Atque vt àdnbsp;rem jpfam propiùs acccdatbus, num ignôràSnbsp;quotics Etclefia veftrafaéntconfliôkata Ànti-papisi'dçnridem cnielgciitibiis,quorum qnif-quefe gerebat pro càpite Eçcleliæ Cathoîicré,nbsp; âcinuàtem ftium nôn folùm ailathematû ful-. minibusjfedarmis etiam impctebat':'NôtcneS lpettât,vt lublatisveftris crronbuSjSacrolan-quoties alij îliorum afta, né Gregotij quidém «a Dbrrtini Coeiia Ex punffimo ipfius Chrilli T’önnjfc»»nbsp;librisexcçptis, Papæveftri tefciderint î Obli- , inftituto celebretur,'Vos autemdum propter-f»«»»nbsp;tàine^pondqintervoscô(|are,vtrùm Papa e* —..?lt;—i^auaTra-ût lupéi Conciliû, in corfcUium fiipra Papa.»nbsp;Menuniilin’ quandiu durant Monachalis illi inbsp;cóttdÓTrlia-.fuerittTe'Virgö faniftiffimain pc'c-tato origitÂs côccpta?lila veto de rtiaximis rC-buscontentiofiilimè nuper admodiim Romsnbsp;inter Caictanum,Catharinum,Sôtanum amp; a-lios agitata, amp; editis feripus prodita, an nonnbsp;adhuc indecifa pcrmancnt?Ecquis verb Scotünbsp;v«l Dutandü cumAquinate,Qccamiftas,Reales,^ Nominales inter fe vnquara conciharitînbsp;'Q^im antca nobis Arianos,Sabellianosi Arti-baptiftas', 8c alia eiufmodi monftra obiieitisinbsp;quo pudore iftud fàcitis,quum hósipfósnulllnbsp;»criusquirnnoftri-oppugrtet? At ex vobis,in-quis,cxierunt.Nempc,vt inquit loanncs.quiànbsp;éx nollris nô etât,neque funt.Q^d ti te tuôUnbsp;que Sodales ac innumcrabiles aiios Monachanbsp;fumgteges bculis nulla anirrii pcrturbaiionenbsp;fuftüùs velis intueri,quot quama-'queur rebusnbsp;omnibus contentiones,quot dididia reperiasJ ’nbsp;quaai meritb iUu'd *^i6),uavfnrpa'te pôi’tjs,Cô-tradicctia fimul vera eife non pöllciScd ne funnbsp;lôgiot, quaudoquide imprimis dillenlioné innbsp;Cipitc De Cceua Öómini'nobis bbiieitis ; egonbsp;vidilfim libi tuil'que Monachis obiicïô, mul—nbsp;taiipCorù ac varias côtrouctlias non de Coenanbsp;ÎDominl, fed de fua TranlTubftantiationeiquânbsp;habciatdli prb hdel Rbmanæ fundanKnto, denbsp;CœdiDomini liihil cutate», Ecec igîtur pto-î‘'*'rTÏf- feroquçftioncs inter vcftros Scholafticos agi-
tàtasacuôdu definttas.nêpe,An iuTraniîüb-ç“*”*'- (lanciationeipanisfubliitiaanniliilctur,antti Fe?* foluatut in materia prima, aut cortuettatut innbsp;c«n.t.o corpus Chtiftr. Itcmian vérutti Gbrifticorpusnbsp;rub panis accidentibus frangatur mähibusacnbsp;détibus àtteratuf. quod Nicolaus Papa óc Gö-ciliumRóm^bac de te babitura ftatuit 8c cve-W in ’l'ndurri tradidit Bctcngarioieui dogman plc-*bpTI».bqdcómuesPontihci)Conttadicunc.kcn^Annbsp;*F»fc.59. corpusChnfti inEuchariftiafumptü ex ipliuSnbsp;¦pquot;“- vjii fumcntis ore ftatim in cccluiri rcdcat. itcm;v-binam fuhdcntur accidentia panis;8t v.ttü lintnbsp;Tl,,,, j plané fine fubicamp;o, an veró fundctur in aère.nbsp;1 7a-nbsp;nbsp;nbsp;lcé. An aqua vino in calice admixta tiâiîubftâ-c
c»«. nbsp;nbsp;rittut.ltc,Qaidnâ comedät mures Euchâtillii
, vnde nafeantur vernies iil.
¦''l’ifuf. propemoduni eiul’rtiodi qu^ftioncs,quibus dl~ gnc,l'ciliamp;et,argumcrit.ü de.Cccna Domini tra-Clant; Qium'obté, quum apud v os capui illud
nibus, difticultabbusr, dubitationibus feateat,
’ , . . . liaè dednicndis, obtcctotci Monadic,vôlque àoxi,integtnathi cullodés amp; tt'tla l'edantcs,'nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L A V S D E O.
vóluit.ncc cäcCu)ivd Do.fttiriat puiitiietn,ac ïc“iùmâ Sacramçnioïù ad«»inilttäiionc cft'cnbsp;r.ctiaàc TWiàiiè«» vets CbtilU EcclcCtæ;nbsp;cvù leVe adiiigcte dvbéi quott^uot habetl voJnbsp;luni ven GathoUa, hoc cft (vt banc difputa-tioné vetbts A.u^ufuni concïudamus) Ocibo-l'nbsp;D D. iji
De^eri
? KeZig.c-
L A V R E N T I I A R T V R I
Q37OS INSCRIPSIT DE ECCLESIA CHRISTI IN TERRIS^ZSEV APOLOGIAnbsp;AffettionumPöfnahicnfium Dcnbsp;Eccleßa.
IR EVIS ET PRRSPICrA R E S P O N S I O AE S JT tantjuami^/pendixad^üalyfinó'Refutationemearundemnbsp;^jèrtionum.
LECTORI C H R I S T IA N O , S.
S s E R TI o N V M Eue Thcfe^n Pofnanienfiuin deEccleßa ^uólor Arturus, focietatis,quam lefuiû-’nbsp;cam blalphemè vocant, ledlator tres libros emifibnbsp;quibus iflarum Analyfin ôc Refutationcm oppii-gnat ; ca duntaxat reponens argumenta quæ à Tur-riano amp; àlüs dufmodi propoïita,iam ita fueruntnbsp;ante refutata,v-t Chriftiano Ledor j negotium nuflC
ânlpJiùs Liceflerenon debeant. VeruntamenquunîNobiliflimiviriP-2vl.Domini Aiitonij Sadcelis opera in vnum volumen redigerentur, re-pertæïunt Animaduerfiones iplitismanu Icriptæad marginem libro-rum.Arturi ( qui fero tarnen ad ipfum pcruencrant ) quibus illi libri ftn-élim refelliintur.Decreuerat autem prçllantiflimus lile vir integrum de Ecclefia traólatLim fcribef e, in quem omnes in hoc argumento Aduer-fàriorum obieôïiones colleâraSjôc quad in vnum làlciculura congeftas,nbsp;fimulfemélque refutarer : qubd inutilis foret Jaboris, iRorum Rcpetitasnbsp;cauillationes quotidie nouis Reiponhonibus refcllere. Sedquumtamnbsp;præclarum opus non conftruxertf.holuimus tarnen Leólorem Chriftia-num carere illis tanti viri tàm egregiis animaduerhonibus liuenotulis,nbsp;quas alioquiiijfrdignos hoc labore iftosArturi libros iudicafletjvberio-refty lo amp; copioliorc oratione iliuftraflet.
Breueni iaitur Artufi declamationum (funt cnim tres iftius libri, • puerilespotius declamatiunculæ, quàm legitimitraôtatusnuncupandi) :nbsp;Redargutionem, quæ lit tanquam Appendix ad fuperiorem Analyh^nbsp;amp; Refu ration emA fle’rrion um Po{nanienlium,hac methodo nunc pro-ponimus;vt quçcLinque in illis trad un tur,ad tria capita reuocentur.Ho-rumprimum eft de Digrelfionibus-.alterum, deCalumniis amp; Conuitiis^nbsp;tcrtiumde fophillicisargumentis. In quorum Refuratione itaverûbi-“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mur,
-ocr page 897-PRÆFATIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^2
iriiv, y tad duo priera capita, velniliil ,veiadinoduni paucarelpondea-mus. ïlla enim nudè tanquam digito mpnftrata Gtisper fe refeliuntur. TertHiTri s^rèpcaput diligentius Gxcutictur,ô: argumenta omnia ab iftonbsp;propoßta, quantum fàtiserit rçfellentur :liac etiam ratione ( ne Leôlornbsp;repetitionibus oneretur) vt notemus eorû Refuutionem vtplurimùmnbsp;ianïaduerfusTurtianum'inftituùm,àquo illeilla fuapléraque inter-polauit. Iftorum autem MonacKorum icribendi Sc diflerendi ratio, itanbsp;fuit ill PræEitione traôfatus deverbo DeiaD.Sadeele exprefla, vt eiusnbsp;tanquam luculentidim um exemplum Arturus nunc prorerat. Ex qui-bus omnibus Arturus blafphemæ fodalitatis due Monachuj bue Clericus,non tanquam leo ex vnguibus : fed vt aßnus calcitrofus exauribus,nbsp;vel tanquam canis ex allatratu facile depreliendetur.
Cæterùm,tres ifte libros fuos itainfcripfit-.zitf chriFü i» terris Eccleßa.^ua-nam fe»es quos exiflat.Libri très.Etfimul'^pologia ^[Jèrtionum eiu/dem itsferipttonis (ontrafalfas ^^nton^ Sadeelis criminationes- QilP^-tim potlUS hæc debet efle «'©•/-gt;€5«?»i,vt ea legitime proponat,quæ in illis trx€t2.tii\xï.Repetitioargumentorumnbsp;d Turriano ¦gt; Duræo Beliarwinio defumpta fuerunt : vnd cum Conuitiis amp; 'uariis Di-gre^ienibttspro defetißone pßeudocathoUcA Eccleßse Ponüßei^e Romanen. Itaque niß eiletnbsp;iftorum i'mpudentia detegenda, atque minus exercitatis confulendüm,nbsp;qui pLitant iftos Monachos, aliquid magni proferrc, aut aliquid no ui e-dere, quum eorum libros lelquipedales vident : nulla ampliùs opus foret refponßone alia,quàm ea quæ aduerfus illos amp; ßniiles monachos denbsp;hocEcclelir argumente extant in traólatibus accuratiflimè conferiptisnbsp;ab eximiis Dei leruis D.Beza, D.Sadcele,D.VVittaKero,amp; aliis eiufmo-di præftantilïiniis viris. Etß enim ifti blalphemæ nouie focietatis fecla-tores omnem iampridempudoremexuerunt,pene tarnenincredibilenbsp;eft, ifti Arturo in nientem venire potttilTe, vt in hac declamatoria feri-bendi ratione libi tantopere aduerfus ilium placeat, qui è contrario nihil niß appofitè,folidè, enucleate amp; pie feribere confueuerat, fcilicetnbsp;quaß rhetorculi monachi quafi limiç faltantis tripudio polßt eludi veritas ,'in hoc prælèrtim argumento quod in genere didarcalico'^J''/x7/-jtaç traffaridum elTe conftat^ Gerte ht^ïf^ufl/rtripfe tibiindixilTes, Arture,nbsp;melius tibi cauilTeSjaut ß filtern tuis promilßs ftetilTeSjquum in tui librinbsp;præfitione itaaiebas:Clt;j««»7/Mlt;‘»w^«o/'W/» certare mihi neque honerificumeenßeotnbsp;neque decorum, fed facerè nonpoffiim, inquiebas qutn argumenta. Sadeelis confutem.nbsp;Hoc, inquam, ß tantumpræftitilTes : ea quæ verboßlTimisiftis tribus li-bris perfequutus es, vt tuam bilem a.KQßfov expier es, pauculis paginis elfesnbsp;cömplexus-.quemadmodum ex fequentibus manifeftum fiet.
DD. iij.
-ocr page 898-AD LIÉRÖS AKTVRI
DE ÙIORESSIONIBVS. AD DÎGRËS^IÔNES, QVIBVS VSVS EST ARTVRVS IN HI S sViS LIBRIS,nbsp;RelponEoi 8 R T V R Ö de l'c iuilquc fodalibiisnbsp;imprimistollicitonbsp;valdc dolet quodnbsp;Sadccl lefuitas ,nbsp;quorum fie ramen , fei licet, nomen fandtifßmii.irinbsp;3c inuocencifli-mum vitç genusjnbsp;ad Kcariotem re- legatit.Principiavcró fuæ illius ra fanôlç focie. ta[isaiccflit,primum ex his Apofloli verbis.!.nbsp;Cciii.1.5. Vocati e^tstn focietatern Filij Dfi lefunbsp;Chrisii Dumtninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc locó.l.loa.l.j.i/f focictat noiira.Jir ctt Patre Filio éttu lefn Chri-iio. Ar qnænâ hæc impudentia eil,qnod totius à códito inüdo Eccleliæ vera: cómuneelt, amp; ànbsp;quo Ecclefia Chrilliamt ex omnibus gencibusnbsp;collecta,Caiholica;,cogtioineilFÛ aeeepit,illosnbsp;ptæuaticantcs hypoctitas auderefjbi vtpro-priiüti vehdicare ? Nec faiiè réméré faClum cilnbsp;vt qui priùs difcipuli lefu Chrifti appellabaii-tur,nialuerint Gbriltiani àChtilltJ, quàm le-fuicæ à lelu appvllari. Eil enim nomen lefunbsp;gloiioiius,augullius, diuinius denique, quàrhnbsp;Vt vlli vcl Angelliiire polïînt ab ipio denomi-nari,vnico omnium Seruatore.Chriftiani verbnbsp;à ChtiÜo denon)inati,quidab illo eonfequan-tur,oftendunt , qui prior' ieeundùm carnerrtnbsp;-vnClus ell^vt lummus amp; vnieus ilic nollernbsp;Rex , Prophetaße Sacerdosivt ipliusfiant eo-hicredes. Et boni ilti fodalcs à Spiritu fanôlOinbsp;fcilicct,hoc lullt peeuliariterconfequuti vt le-fuitæ etiam ipfi,id ell,noui Scruatotes mündignbsp;dici amp; palàm niiiicupari mcrcantur. Huic autefn firmo nimirutti fundamentoai iiud etiam non minus futile fuperftruit Artu-luSjilla videlicet,quæ de lellæisab Epiphanionbsp;tvaduntur i quo nomine ait fcribensaduerliisnbsp;Nazaræos, priùs vocatos fuilFc Chriftianosànbsp;lelfe Dauidis illo celcberrimo pâtre. Sed nulle teftimonio ac ne conieélura quidemvilanbsp;probabili nititurillud Epiphani),lelîa:os iilosnbsp;proculdubio male difcernentis ab lis quos cæ-teri fcnptorcs ac præfertim Philo, amp; ipfcmetnbsp;Panarij lui lib. 1. Ellcnos appellauit. Hos au-tem fané facile patiemur i(lius,quamilHia-élant fociccatis auóloresccnleri^vtquilt;cö-dem Epiphaniotelle,Spiriium làndumnonnbsp;admiferint j imb etiam ignorarint, ex qqibusnbsp;Iclfitæ vei lellæi vel Elleni non Icluitæ eruntnbsp;appellandi.Quid interea verb noller Atturus?nbsp;Ex tfutbiiis,inlt;2^\i\ï,colligtturffoctetate lefuiam ex-tmjje jipasiolorntfi temportbwt non nouamtvl Ca-' |
ilurnniattir Sadèeh O miferam igitUtChriftiiU’» Bcclcfiam, ih qua tot fc'eulis la tuit vna amp; qui -dem prihia Sàmaritanotbm fttlacodem Efi»nbsp;phanio telle , donec tandciti bonO illo pattenbsp;ignatio,num é cœlisan pôtiùs ex inferis.ad il-lam orbi Chriftianô parefaciendam excitate-tur: quam lalté nobi? liceat vt exfrudibusar-borcm, id ell, ex hisiplis Arturi verbisdigno-fccre. t^ufi]uarttfixifnmgt;u, inquit, etJtdomtn/Mnbsp;firrna hahiarnuf^ nuEjnamflttmus nuß^Hamfed*'nbsp;?»ns : tot nos calarnttofs. proiànctit sigrots Pefpiib:nbsp;nec cogttantes accerfant-, totfiUcttantcun, totvr-gent negotia, Ipfa tarnen non Adonachorttrneft'ift^nbsp;Clencornrn foctetas, vt exfacrata Ertderitma Svnbsp;nodo rfpp4n?r,amp;c.Enimucrb magniis ell hic lal-tus ab Apoftolorü temporibiisad Trideiitinunbsp;recens Conciliabuluro, cui ne omnes quidentnbsp;etiam Eccleliæ Romanæ Principes lubfcri-pferunt. Ilia verb, quum legis, Chrilliaiie lettor, annoh ipfum audire Chriftiitn tibi vidc^nbsp;ris totidem illis verbis hypoctitas iilos candcnbsp;opéra perucrfènauantcs arque olimScribçÜCnbsp;Pharifæi rcprebendcntehi, t/æ , iiiquibnbsp;Sertbit. ôr P barestnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circumitis mare artdatn vt.faciatts vnum Projelytum,(^i^tinmfuentfaâilt;ii faettis 'eumfiltumgebenna. dttplo magts^uamvos.nbsp;Qnônam enim illi nbn excurrerunt amp;adhucnbsp;excürrunr, fecum omne fuperllitionis genus,nbsp;difcordiaü, cædesjbclla, omnis denique diuininbsp;amp;humani iuris horrendam vidlationem, arque adeb miferis cçteris monaehis exitium ff-ciim trahentes.? quod beul Gallianunc acni-mium infelix illiS in lînû rceeptis (erpentibusnbsp;prte cætcps Regnis, experitur. Hinc alluta ilianbsp;appellationis’ Monachorum euitatio ne iplinbsp;fcfe mutuô expcllercjlicuti de prædâ digladia-ti grallàtores lolertt » mondchi vidcaiinir, irinbsp;quorum nidos, ifti nouiti) irrepunevt vcrcdcnbsp;illis niihi dicereliceat quod de fcrpeiitibus aitnbsp;Plinius: iplos Videlicet minutis aliisvoratisnbsp;ferpcntibuseuaderc dracones. Hæeerum funtnbsp;firma ilia quæ ille vocat,domieilia:noui fcili-eet Apolloli, {fed ncqueà Chrillo dcligiian^nbsp;neque Apoltoloriim fueeeirorcs) quorum ni-hilominus in Ecclcûa Catholica gubcrnatîonbsp;non aliis quàm totius orbis terrarum finibusnbsp;circunferibatur. Nnßjuam enim, inquit Altu-rus fßumus nufi^uamfedemnsi Ergo niilquatnnbsp;requiem inueniüt illi, vt qui funt ex illorü im-purillîmorum Sprriruum generc,quos ait Lu*nbsp;cas n. «S. nufquarn ecllàre donec feptera aliosnbsp;ïpiriliïs pciorcs quàm fitipfe inueniat, vt do-mum ex quafuerateieôluSregreirus,nouiflî-ma reddat prioribus détériora. Sed quideosnbsp;iuuat iftud, fiue Monachorum, fiuc Glîeticoru |
DE ECCLESIA RESPONS.
nomcn?î^am quod adjMonachos attinet, Spi- lt; ritus fanótus aut Lateranenfi Concilio hon ’nbsp;pvxfuit, aut in Tridcntino fcipfutn abnega-uit,quod vtrunque iftis facile largimur. Sic e-niin illud Concilium cap.13. ZVe «««ijlt;t,inquit,nbsp;reltgtotiumäitterßtaigrauem tn Eccleßa Detcon-fufionem tnducat -, FIRM IT ER PRO-HI B E MFquot; S (ca videlicet firmitate,quao-nincs Conciliorum Canonesapud Pontificesnbsp;Romanos (labiles cenfentur) net^uü de cate-ro nouam religtofiem (id eft, Monafticum ordi-nem ) tnuemat: fed ^uicumjuevoluerit ad reltgto-nemconuerti^vnd de approbatii aßumat. De Cle-licis autetn in Concilio Conftantinopolita-no primo fie cauetut. Monacht poß annum tri-cefimwnp^funtfiert Giertet. Ergo boni viri faftinbsp;eltisCletici per faltum , vtRomæ Domini denbsp;Rota loquuntuv, aut neque monachi nequenbsp;Clerici vnquam fuiftis. Habent enim Clericinbsp;fuamparœciam,eligcndi font ab Epifcopo,amp;nbsp;ipfi viciffim Epifcopum cligere cum tellimo-nio amp;confcnfu plcbisdcbcnt.Canone nullus.nbsp;diftin£l.2lt;^.Cän.dc Clericis'.Can.illud quoquenbsp;Can.de aliéna Ecclefia Canon.fiquis.Can.pri-matus Can. cxtraneo.diftinót.71. At tu Domine , let'u Chriftc, quando tandem apparebisènbsp;cmlis ex iftorura luporum Pfeudoraonacho-rum 8c pfeudoclericorum faucibus ouiculasnbsp;tuas afferturus?
Arturus fidem implicitam vrgens eam nobis proponit.quæ in dæroonas etiam cadit, multb videlicet quam ifti fint facræ hiltoriacnbsp;callentiores,quum iftotum plcriquc nihil minus quàm factas litcras curent.Sed hæc quçftionbsp;tories rcfurats,alium xraélarum rcquirit.
Idem Arturos probaturus Pontificios le-¦ élionem Setipeuræ in linguis vernaculis mi-
SrewuU -4rti»ri
'¦».liia.
iiimcprohibccc,reftaturiplbse contrario de- I i'lwisf* dillcoperam vt Sacra biblia omnibus propenbsp;linguis cdcrenrur.Nos verb Deo gratias agi-niusqubd tandemirtos ad palinodiam adege-quot;«Hio't xfi. Q^àm cnim furiosè pcrmultisannisiftó-.r'ndii, rum,quas vocailt,facultatcsTheologicæ pto-hibucrunt facros libios in cas linguas vetti,nbsp;quibus portent à quibuluis Icgi, imnib, quàmnbsp;mulros co nomine vt hxreticos damnavint,nbsp;qui hos libros ita vcribs apud fe habetent,nbsp;quis ignorât,ptçteriftos,quos nihil pudetîSednbsp;iphiiitcrca egvegiècauerunt, fcilicct, hequodnbsp;inde detrimentum acciperct Ecclefia iplovumnbsp;Romana, ea fide tum lacrislibris, tum Vete-rum amp; Recentiorum quoque doblorum feri-ptis pleriique cafide editis, vt nullum fit fal-litatis genus cuius non polfint manifeftiflimènbsp;coatgui.
Excuttit Arturus præterca in locos aduer-Pfeudccclefiam Romanam à noftris pro-latosfupcrluftificacioncper fidetn.lib.2. cap. ii.ficuti de Charitatc lib.5. cap. 34.Sc de variisnbsp;v-c.iib.1. aliis dogmatibuscap. 35. quart veiô in hoc de
l'
lt;
'•«•/»il.}, Eccleha articulo hæc orania trattari opor-
‘ xuetit. Scoïfutn autcm ifta iunt a iiollris lam-ptidcm copioiiflimè amp; veciirituèfuisquælt;|ue locis cxplicata.
Agitptaetcrea Artutus de Sacramcntis in-xer mattinjonium amp; Confeflîonem amp;
‘U.
«Iriuri
871
caetera eiufmodi rcccnfet lib. z. cap.13.8c i.^.8c dîgre/fia lib.t. cap. 41. quæcunque ipfi libuit noftris af-fingens, amp; co vlquc pro luo Cathouco Romano zcio prouedus vt panem quem in facta Domini Cœna, prout Dominus conltituicnbsp;confecratum diftribuimus, aufus fit fcxcentisnbsp;facrilegiis contaminatum, amp; aptiorem Dæ-monibus quàm hominibus efeam appellate.nbsp;At nos ab illis tuis mcndaciffimis ôtimpurif-fiimis mendaciis,ad ipfius Chrilti tribunal pro-
Quid ampliusî Arturum ne iftud quitkm laudarepudet,quôd Ponttfiiees pedernfericote- efiulatio]nbsp;Elum cruce munitum foleant âeofculandufn rte mfi-porrtgere, cuiut rei, iaqtiù, origo non inuenttur. da'Popnfinbsp;Quarc igitur fubinde efflagitas vt dicamusnbsp;quo anno defcccrit Ecclefia Roro.amp; quisPó-tifex errores primus introduxeritîCertè in nullis facris librisnec vetuftis patribus iftud denbsp;ofculatione crepidx inucnitur.Scd veram eiusnbsp;deferiptioné apud loanné inuenics,vbi dcfcrinbsp;bit purpuratam illam racretricem feptem illisnbsp;montibus, amp; inde Ptincipibus cxcrecatis dominantem (amp; quoniam hoc quoque diuinanbsp;ptouidentiaconftiruit ) in Adriani Irtiperato-
: ris Maufolco,quam in arcem falfilllmo Sanfti Angcli nomine cognominatatransformauit,nbsp;fedeprofedbPrincipis Mortis vicario dignanbsp;collocatam , fuo tempore , quod mcrctur,nbsp;cxitiura fenfuraro. Q^od autcm hîc à nobis;-poftulat Atturus, vt doceamus, quo anno amp;nbsp;quo fe^ente Pontificc emperit Ecclcfia Romana amp; cius Epifeopi aChtiftiana fidedefi-ccte, partim eft à nofttis,quantum id quidemnbsp;ex hilloiiis colligi poteft amp; ex diuini verbinbsp;cum doâ:rina ilhus fedis, qua amp; Hieronymusnbsp;ipfe Babylonem,8t Pctrarcha templum bxve-I'eum appellat, collarionemanifeftè apparet.nbsp;Nos autcm ab hac fcabie coties tefricata vn- Digrejfianbsp;gucs vitro abftinemus. In quo ctiam albonbsp;recenCcmus ilia diuerticula quæ idem Ar-turns,millies refutata fubindc ,rcliä;a quæ- cimà.vnnbsp;ftionc,digtedicns, excurrit cap. ij.amp;: I4.8c 19.nbsp;lib.j. 8c pag. 358. de libris Machabæorum. Denbsp;Scripturæ oblcuritate 8c auóloritatc. De Mo-nachis.cap. 32.De Romanorum Epifeoporumnbsp;laudibuSjlib. 3. cap. 23. De Reprobis,quafi adnbsp;Ecclcfiam Catholicam quæ Chrifti corpus eft,nbsp;pertinentibusjlib.i. cap.i5.amp; 14.amp; 17.18.19.20.nbsp;28-30.Sc pag. 129.130. amp; l3i.Et lib. 3.cap.34.Fa-bulas denique de Proteftatium,quos appellat,nbsp;Ecclefia amp; doarinalib.3.cap. 13.14.amp; 35 37.38.nbsp;39. contemptu, quàm tepetitis rciutationibu«nbsp;digniores.
DE CONVITIIS ET CALYM-niisquihusvfus eft Arturus.
Atturus tres illosfuos libres ita Conuitiis ScCalumniis inftituit ,vt vix altnd fit in illisnbsp;quod poffisataXvwv. quibus tcpleuit pag. 1.2.nbsp;6.7.11.12.15.16.18 28 29 30.31. 32.34 47.48.127.nbsp;128.132.140.14i.i42.i45.i44.i45.i47.0(; 210.170.nbsp;Et lib.3.c.8.10.14.30. 35.8c pag. 269.270.nbsp;332.334. See. quas paginas 8c capita notamus:nbsp;vt Icétoies iftiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xractadi rationé
monachis confuctam,agnolcant.
Ad Conuitia verb 8c Calumniasciufmodi
\
-ocr page 900-872. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ADLIBROSARTVRI
|
quodattinct, quarwm plenas hamaxasinvi-uos amp; mortuosomncsillos Omni cxceptionc majores Theologes diiiinitiiï hoe nollrofe-cnlo excitacospalhm euomuit,tnm vetcres il-lasinnumcrascalomnias ftncvllo pudorerc-ponens,turainfinic3S aliascommifcens,vt im-puriffimi canis latracus ne tanrillum quidemnbsp;moramur,dehocpociùs follicici vrperbonanbsp;Scmalamfamam ad palmam nobispropofi-tam perpetuo curfu contendamus. REDARGVTIO ARGVMENTO-rum quæ Arturus propofuit ad impu-gnandam Analylin amp; Refutationem Aikrtionura Pofnanienhumnbsp;de Ecclcfia. C A p V r 1. quot;NAEcelefix, dfgmtate Jr ^rxjiantia ( tnejMt ajfirtar jirturm bla-iphcMx fiidiilUiitisfielllMijr ) etiifijneprxconta aptenbsp;tn dits afierttombtfs puer un ca me adhibita : contra,nbsp;ijuam Sadeel exifitmet,i^at dieu tlind efieiitdçitf^nbsp;yav.l^Jafn quxfito de Ecclefia compendtarta efi adnbsp;omnes difiinfionestoHendas. Qmnes enimhxrettetnbsp;tn contraaerfita de Ecclefiafitccumbunt. Et Sadeelnbsp;^cfiigtt de Ecclefia trailattonem, Eft magni procnldubio monienti traólatio de Chrüh Ecclclia de qua dicunrur hæc innbsp;Sciipcuia,quænionachorum ptæconia longenbsp;l'uperaiK.Ephef,i.£«»2(nempc Chriltum) con-fiitHtt capat tpfi Eccleßec.ciax eficorpM ipfiustEp^t,nbsp;l-üc Col.J, Reconciltauttvtrofi.jae tnvno corpore^nbsp;E'ocaatt tn vnum corpus.Efi^c.^.Ecclefita efijpon^-fii C.hrtfii,^ non habetmacalam ant ruparn. M.em-brajlimns corporis ewr.Gal..^. inbhints Hterufa-lem libera efi^cjiix ejlmater omntam noJirîim.t.'Vi-Kiot.^.E.cclejia ejldomus Det, colamna tprfirma-mcntnmzieritatts.lCor.12. Per vmim jpiritnm nosnbsp;or/ines in vnum corpus bapttzacf/iimits. Rom. si.nbsp;iSc i.Coc.io.Knum corpus multi/umus : ói plera-queeiufmodi qua’in SGiipcuradlt;: apudvcrc-rcs Eccleliallicos dodlorcs cxcât.Quæ quidemnbsp;omma ad illam Ecclcila percincnc, quam nosnbsp;ccedcrein hdei lymbolo profitemur: qux eftnbsp;Cominunio fanctorum, cui Remiflio pecca-tortim amp; vita æcerna per Chnftum tribuitut:nbsp;clique ip fa Ecclefia catholica ex folis eleôliSjànbsp;Chnllo fanólificatis,redem pris amp; vitâætcrnânbsp;donandisconltituta.Ephef.j.llla veio.vt ad a-liquem cœcuinvifibilcm etiam pcrtinere verènbsp;dicautur,priùs demonftrandum ell,ilium innbsp;tetris vilibilem ca;tum,fidem Eccleiiç Carho-licæ excleôlisconllitutæ,conllantct retinerc;nbsp;Idque ex lacraScriptura docendum, quia pernbsp;haiic,ab Apoltolorum ptædicationc,Spiricusnbsp;fanótus Eccleiiam in tetris, quæ pars lit illmsnbsp;Catholicæ, colligitamp;'ædificat. Rom.i. amp; lo.nbsp;loan.2O.i.Cor.4.6.Luc.i. i.Pct.i.ó: 3.1. loau.z.nbsp;amp;CC. Nó oportet tgitiit Eeelelîæ nomine abu-rij æquiuocc multis canbus perpeiaattribu-to:quo ctedamus,ad il los omnes qui illud hmnbsp;arrogant,ea referri qiite de vera Chrifti Eccle-fia dicunrur :nifi perfpedum habcanius, eosnbsp;Chrifti doftrinam genuinam feruareivt exar-ticulis fidei dignofcatur, penes quos exttt Ecclefia,amp; ex illis Ecclclia conftituatur. |
Pontificij verb RomancnfesdeEcclcfiiad-oerfus nos contendentes duplicem pcrpcttio errorem admictiint. Prior clEqubd deEcclc-fiaRomana perindcdiirerant,ac fi illam«-ram eft'e Chrifti Eccleiiam, Iponfani, colum-nam,amp; firmamentum veritatis, planiflimc exnbsp;Dei vdrbo dcmonftralfent: itaque nobis illamnbsp;proponunt,vt fi verc iam probalicnt illam tile Ecclefiam Catholicam ipfam ad quamre-ftrre oporteat clogia amp; promilfiones oiiincsnbsp;quædevera Chrifti Ecclefia in factaSetipturanbsp;amp; apud vetcres pios dodorcs extant. Arqiiinbsp;nos negamus Romanam Eccleiiam pontifi-ciam elle veram Chrifti Ecclefiam :imö ilhmnbsp;æquiuocè Ecclefiam dici, amp; nullo modo Ca-iholicæ Ecclcfiæ nomen illi conuenirc,pro-bamiis. Alter error eft; quod Ecclefiam noliutnbsp;ex dodrina diiudicari,amp; ex fidciArticulisdi-gnofeift'ed contra,fidci articulos, non fetendànbsp;audaciâ,ex Ülo Eccleiiç nomine metirivelint:nbsp;ira vt currus,quod aiunt, boues trahar. Nonnbsp;igitur minim videti debet, quatc Pontitieijnbsp;dodores dicant:quæftioncm de Ecclclia com-pendiariam elle ad nos refellendos.Naquumnbsp;docemus eorum dogmata facta; Scripturx,acnbsp;proindc dodrinæ amp; Ecclcfiæ Apollolica: amp;nbsp;verè Caiholicç repugnarciftatim refpondent,nbsp;id fieri non polEcjquurn Ecclefia Catholica amp;nbsp;Apoftolicaquæ cil Romana Etelcfia, erratenbsp;non polfit. HÎC nos efflagitamus vt ex Seti-ptura lacra aperte doceant rem tanti monicn-ti ! nempc vt eredamus Ecclefiam Romanamnbsp;elle illam Ecclefiam Catholica amp; Apoltolicânbsp;ad qua promiiîiones de faliite liiit rctercnd.v,nbsp;ira vt extra cam nulla fit nobis falus. Tuncillinbsp;pro facra fcriptura,libros quorundam mona-chotum hocaftctcntium prolerunt. Et Ecclefiam Romanam elfe veram Chrifti fponfamnbsp;vociférant ur j quia pontificij omnes vnooicnbsp;conftanter illud volunt, illud athrmant,acnbsp;proinde quia iplis ita lubct,ho£ firmillimènbsp;credendu m elEc contenduntiquæ fané nô modo impudens, fedpiierilis enam cil rationbsp;oratio. Ergo vtPontificiis detrahatur latua:nbsp;quoties aduerfus illos de Ecclefia inllituitutnbsp;dilputatio : Icmper priùs proponenda ell vetanbsp;amp; cH'cntial is Ecclcfiæ definitio, ex qua, non exnbsp;folo n,omine,Ecclcfia Chrifti ftatuatui : Hincnbsp;demonftrandum ell, cuinam cœtui, ilia defi-nitio verè conueniat, Idcofunt Atticuli fideinbsp;qui in fymbolo Atticulum deEcclefia præcc-dunt ex tacra Scriptura demonftrandi.tx qui-busclucefcct.lllam demum clîevcram interns Chrifti Ecclefiam quædocet amp;ptoporatnbsp;facram doélrinam in verbo Dci comprehen-lam.Hac rationc dilocide,certo amp; verè Chti-ftianèjconllituctuf: An Romana Ecclefia,quænbsp;nunc cil Pontificiaian veto Eccleiiç Rcfotnia-tæ lint Ecclefia Catholica Apoltohcaihoc elf»nbsp;vera ChriftiEcclclia. El.ïc |
DE ecclesia respons. 873
20.27.28.29. Et in loco 2.articul.49, Et loco 6. arcicul.8. Et locoii. articul. 9. Et aducr.eiul-dem Sophilmata priora loco fcript. 2. Et ibinbsp;ad repet. Sophif. articul. 58. vbi indicatum eftnbsp;locum ilium ex Chryfoftomo ab Arturo exnbsp;obiedionibusTurriaiu defcriptum, falsoci-tati, aliaque verba pro Chrylbftomi verbisnbsp;fubftitui. Illis etiam in locis aduerfus iftosnbsp;demonftratum eft:In Ecclcfia Apoftolica nonnbsp;fuilfe caput vnum Miniftetiale totius Ecclc-fiæ. Hoc enira amp; Scripturæ amp; Minifterijna-turæ répugnât, ex ipfis etiam Veteribus con-ciliis. Imo etiam in Concilio Lugdun. fic io-quebantur Epifeopi : Omnes membraßumusynbsp;fub vno noiiro capite Chrilfo coadunatt. Et hinbsp;feripturæ loci iftud commentitium caputnbsp;Ecclefiæ Pontificium contcrunt , Ephef. i.nbsp;E.um conEittuit caput fuperomnta tpfi Eccleßa quanbsp;eß corpus ipßus y EphcL Adolefcamtss in eumnbsp;t^ui eß caput , netnpe ChnElum j Ephcf.j, -vtrnbsp;eß caput vxoris vt ChriEius eß caput Eccleßitynbsp;C,ct\.x.amp;cz.Chrißus eß caput corporis Eccleßa,^c.
Capite I'exto libti ptimi, amp; cap. 7. öc 10. amp; 22.amp; 27.lib.5. Arturus aflerit: ProteElantes cumnbsp;Donattilis ApoElolicii habere commerciumnbsp;ex Augußtnoyf^c.lT os eße iTouatianos-.item t^uodnbsp;«epezwMj e ^o/AoAogt;tio,v.At quia Pótificiam Con-fcffionemauricularem reiicimiis, nonidCirconbsp;reiicimus veram pcccatorum confeffionem,nbsp;quæ verbo Dei nitirur. Nihil autem nobisnbsp;commune elTe cum Donatiftis amp; Nouatia-nis facile quidem refelllmus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apo-
ftolicosattinetj eorum dogmata quæ Bernardus recenfet,non funt damnanda. Cæterùm, quum tam vehemens, tamquenbsp;diuturna fuerit Auguftini cum Donatiftisnbsp;contentio, eaque pcrmultis libris copiosèabnbsp;ipfo Auguftino explicata ; amp; hodie Pon'tificijnbsp;folcant ex Auguftini phatetra tela quædamnbsp;deprometc aduerfus noftras Ecclefias,quotiesnbsp;de veris Ecclefiæ notis, adeóque de vera ec-clcfiainftituitur difputatio, aliquidde hac renbsp;nobis eft dicendum.
Liber de vnitate Ecclefiæ ab Auguftino conferiptus videtur fummam continere corum omnium quæ aliisin libris fæpcaduerfus Donariftas inculcauit : quorum hæc eftnbsp;fumma, vt etiam aduerfus Tutrianum amp; Innbsp;Traót. de legit.vocationc paftorum, fuit cx-plicatum.
Donatiftæ , commoti cotruptiffimis orbis Chtiftiani moribus, eiiftimabat Ecclefiam’innbsp;maxima parte orbis tertatum dcfccilTe, quumnbsp;peccati contagione alii alios corrupiftenf.ita-que fecelTeFÜt,vt fc ab ilia cótagione eximetét;nbsp;affitmarunt apnd le tantùm Ecclefiam rcman-fifle fplcndorem Ecclefiæ adfolos morestc-ftringentes.
Contrà ; Auguftinus quia Donatiftæ fibi fumebantapudlefoloselle Ecclefiam, obil-cit promilTiones de EcclefiaChriftiana, cen-fétque Ecclefiam illis Africæ partibus aut aliisnbsp;locis vbi erant Donatiftæ minime aftriótamnbsp;etlc-.fcd Ecclefiam Chtiftianam,hoc eft veram
Hæc autem omnia fufrùs cxplicata fa cru nt à Dodoribus reformats Eccleiîæ : tum etiamnbsp;fusèinAnalyli lupetiore : intraól. deverbonbsp;Dci fcripto.Et aduerfus Turrianum amp; Mona-chos Biirdegalenfes amp; in trad, de légitimanbsp;partotum vocationetquæ fatis indicant Sadee-1cm non rcfugille de Eccleha quæltioncm, vtnbsp;hic Artnrus inepte diditat, non minus quàmnbsp;abfurdc paulb póft ficaiu Ohitctt Sadeel., Sinbsp;¦vesira dogmata, fant Scnptttra aenfcntanea, doce-teA\oCy\n.lt;^ivi.th.ït\iï\i^.,oHendiiylt;^aum doceo penes hos Ecclefiam exiilere.Al hoc illud eft,egve-gic Aftertor, quod tft demonftrandum, amp; il-ludipfumin dilquifitionc poCitura eft: quo-modo igitur id poteft ad illud poftu latum coanbsp;fitmandum adhiberiî
Obitàt Sadeel Tabulas nunejuam exhibetis.
R-efbo7ide3{\n(.\a\t Artnrus) exConElanttnop.fj-nodo, vna.in,fanSiagt;n Catholtcam Aposlolicam notas Eccleßs, ^u/ts tn feptem cLmratis canfa par-tttitsßiin. In hocconuenimttsytjn'odvtri^ue Eccle-fi.wtex verbo Dei potißtmnm cogn3ß:endam iu-dicem:ss :ßiltem hoc tempore propter pernicactamnbsp;hsrettcornm , e^tu nihil rectptnnt ejuod in dtutni.snbsp;librssnoti extet. lilud dtfferir/i’^ts ,qnbdtu Symbo-la minks apta., nos antem apttßtma ßatuamiss, inbsp;De notis Ecclefis fuo loco. Sed cur ifte Ailcr-lotquouis tempore, Scommno non admitnbsp;titEcclelîam ex vetbo Dei dignolcendam ef-fe’ NamfymboU amp; décréta Veterumfyno-dorum,velomninonituntur vetbo Dei,vclnbsp;plane lunt teiicienda. Ita ctiara refellunturnbsp;quæ ab Arturo lubiiciuntur.'rr4i//«o«ej Apo~nbsp;fiolicas vocare hitmana décréta nefarium eß.
Namtraditiones Apoftohcæ extant in ver-boûcirctipto'.reliquæ l’une vt plutimû'com-mentins amp;àt]uibufdam monachis fabrica-tæ; prælertim ills quæ verboDei repugnant, quænon polTunt elle Apollolicæ. ^r,inquitnbsp;Àrturus, omniumgerittum confenßo eflnaiura lexnbsp;in^utt Ctcero : Ergo o/nniam Chrtsiianortim con-ßiratio lex cjnnatte Chriiit extslimari debet.}Axcnbsp;dcfirailcs obiedioncs, intrad, deverbo Deinbsp;lcripto, amp; aduer.Turrianurn, fuerunt rcfuta-tæ.Hoc tarnen adiiciendum.Thcologica pro-nuntiata elle ex facra Scriptura dcproraen-da. Chriftus cnim cft vnicus in fuaEcclefianbsp;Lcgitlator, non natura, aut gentium ius, autnbsp;hominum placita. Confpiratio autem Chfi-ftianorum nulla eftmifi vetus cólenfus, quumnbsp;Ic verbo Dci vnanimitcr fubiiciunt.
Eccleßa non potefi eße ßne rniracnlis , inquit Arturus. Hoc enuntiatum àTurrianofæpius,nbsp;amp; iam ab ifto Arturo, turn hie, turn lib.5.cap.nbsp;28.repofitum,lallax amp; captiolum efte-.in trad,nbsp;de légitima vocatione amp;adu. Turr. multis innbsp;locisjamp;in Indice artic. 14. fufe explicaturanbsp;fuit.
Pont^e.v,inquit Arturus, dicitttr caput Eccle-ß.t:fed Adimsienale ex Chryfofi.horn.yÿ.in M-att. lt;7 Conal. Chalcedon. De capite Ecclehæ M.ini-ilcriali,vt iftorum fubterfugia tollantur, amp; denbsp;teftimoniis corruptisab ifto repetitis. aduer.nbsp;'Turrian.fufè.lnlndice articul.jo. ad repet.e- nbsp;iuldem Sophilmata in loco Script, i. artic. 19. Ecclefiam nullis locis circunferibi, nulli gen-ÈE. j.
-ocr page 902-874 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad LIBRO
ti ab Apoftolorumtcmporibus aftrin'gi: fed per vni'jerfam terrar um orbem elfe Diffu-fam: ac proinde Donatiftas ab Ecetefiae Chrc-ftianæ communione recedentes, efie extra Éc-clefùm. lam, obfecro, quis iuré Donatiftasnbsp;nobis poteftobiiccre, anr quid commune ha-bent argumen'-a noftra cum Don'atiftarumnbsp;argumentis ? Nos enim dodrinam ipfam exnbsp;verbi Dei præfci/ipro^ reformandam afteri-mus : neque propter mores folos Ecclcftamnbsp;Romanam pontiheiam rciicimus. Negat Au-gu ftinus fequi Eccleiiam defecifte propter nu-merum improborum.Et nos hocctiam agno-feimus. Negabat Auguftinus Eccleftam eftenbsp;reftringendam ad Donatiftas qui crant innbsp;Africa: amp; nos codera argumento vtitnurad-uerfus Romanum Pontificem, quum doce-nius promiffiones quae extant in verbo Deinbsp;erga veram Ghrifti Eccleiiam,miniinè reftrin-gendas eftcadillam federn Pontificiatn , autnbsp;ad Ecclcfiam Romanam. Statuebat Auguftinus manente dodrina mancrc EccIefiam.Nosnbsp;ctiain hoc vrgemus. Auguftinus denique Donatiftas ex S. Scriptura rcfellcbar. Hoc hodienbsp;inkis controuerras praeftandum cftccontcn-dimus.Docet Auguftinus ziza Ilia efle fempernbsp;iuEcclefiis vifibilibus : amp;nos hoC agnofei-mus:qui prppter folos raorosjcorruptos feccÇ~nbsp;ftoné faciendanj tjon effeabiUa E'éÖlefia quaenbsp;veram dodrinam profitetur, doccnîüd'Cæte-rum Donatiftarum argumenta nullfiid’dkhtnbsp;momenti. Nani hærebane in hoc paralo'gif-mo. Catholicorum moresfunt cortuptiffimi:nbsp;Ergo nulli fuut ampliùs fideles. Item : Ergonbsp;defecit amp; apoftatauit Ecclcfia. Error duplexnbsp;weeptt TOnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Prior: quia non fcquitur.
Multi funt vitioft amp; fcelcrati : Ergo, Omnes. Poftcrior: quia Apoftafia refertur ad dodrinam ipfam potiùsquàm ad mores.Iam Dona-tiilæ iubfiftebant in moribus:ca:teroquin am-pledentcs Catholicorum dodrinam. Perpcram ergo ratiocinabantur. impudenrer ctiamnbsp;ita connedebant. Si ECclcfia vbique defeeir:nbsp;Ergo à nobis folis eft inftauranda, qui fumusnbsp;aliis meliores. Hie non ratione modi),fed pudorc etiam deftitiicbantur. Nam ipfi( qui ramen crant hypocritte , vitæ inqmnatilfimac)nbsp;prædicabant fuam Ecclcfiam perfedam vitænbsp;integritatc ( vt hodie Anabaptiftæ, monachinbsp;amp; Clerici pfeudonymi ) qualis nunquamnbsp;fuit diifufa : quia fagena Apoftolica collegitnbsp;multa. Sc omni gencrc: E-CClcfia A-poftolica femper eft precata: Remitte nobis pcccata noftra. Refutatio autem ab Au-guftinopropofita, in multis quidem eftfoli-da, fed in aliis vifa eft imbecillior. Namnbsp;quum toties vrget promifliones de Diftlln-denda Ecclcfia pertotura orbem , nonpro-pterca tollcbat obicdioncm Donatiftarum.nbsp;Primùm : quia non promifit Doramus, Eccle-fiam ita vbique difFundendam,vtfemper mancat incodem ftatu. Habet enim Ecclefia fuosnbsp;progreft’u«: habet item fuos defedus inftar ligt;
5 ARTVRI
næ: cuius fimilirudincra vetcrcs inhac quæ-ftione.crçbrb vfurpant. Et file ipfe'Atl^ifti-nns hanc Dodrinam agnouit : quid-ni eiiini agnofeexet ? quum res ipfaloquatur,amp; idvetcrcs hiftoriac lucultntiftimè confirment ? r-xempla fint de Arianisjdc Turcisiamp;c. Deindenbsp;nonfequitur: Oportuir Ecclcfiam diftuiidi:«nbsp;go nunqua in illis locis apoftatabit.Na mani-feftâ fero *) ç-sto’i'cx.2. Thc.z. Porto ilia diffu-fio Ecclcfiæ nófieri debuit fimul amp; femel: fednbsp;progrelfu temporis. Nec ctiam fadaDiffufionbsp;debuit femper in codé ftatu pcrmanerc. Quidnbsp;ergo ? Nempe quum de Ecclcfia agitur,quot; amp; dè-monftrandurn eft penes quos exiftatrvenitfi-dum eftadea quæiuni «««ƒƒ» eCclefiat,nbsp;plam Ecclcfiam conftituunt : cuiufmodi eftnbsp;puritas dodrinæ amp; fidci vericaip. Ptoponenda^nbsp;igitur funt femper in hac quæftione hxCnbsp;Theorcmata.
1. Si manet Dodrina Apoftolica,m3nct c-
tiara Ecclefia Apoftolica. Nam'vnitasindo-. drina, vtdocet TenuHianus, Ëéclcfiæ vnita-temftatuit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,
2. nbsp;Ecclcfia quæ eft corpus Chriftinunquam poteft in terris deficcrc : quia Chriftusnbsp;caput Ecclefiæ marter in sternum : Licet in .nbsp;terris non femper Cxret eadcni facies Ecclcfiæ : tarnen fieri non poteft quin feniper finenbsp;aliquipii,qui pure inuocent nomen Domini,
6 qui fint vera Chrifti membra.
J. Q^andiu Ecclefia pcregrinaturin terris crit malorum cum bonis commixtip.
q. Vbicunque fonabit fincera Euangelÿ prædicatioamp; crit Icgiriinus Sa,cramentorumnbsp;vfus , ibi crit Ecclefia, cui fe/e adiungcrc; Jnbsp;debent qui nomen Chriftianum, vcrpprqfi-.nbsp;tentur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
5. Morum deprauatio non toUit Eccle-fiam, modb fincera mancat iuangclij præ-dicatio. Nara fides eftanima icclcfi£E:amp;pluris efl'e debet fandus vnus, quàm imptobo-rum centena millia. Intra hos cardincs verti debuit difputatio cotra Donatiftas. Eftaincmnbsp;impudentiffimum noftras Ecclcfias onerarcnbsp;Donatiftarum vitiis erroribus'. NoScrtiinnbsp;vrgemus(vtia,m diximusj óc iæpius dicendumnbsp;eft ) deprauationem dodrinæ Euangtlicæ ànbsp;Pontificus iuucdam : non tantùoi hærchtesnbsp;ill dcpraüatis eorumsHoribus. Neque hîc vel 'nbsp;illicEcclefiam alligamus: nequedicimusEC-clefiam plane dcfcciirc: licet per aliquot fccii- quot;nbsp;la eius faci es,pontificiis tenebris oblcurata fir.nbsp;Hæcde difputatione Auguftiniana aduerfus *nbsp;Donatiftasdidafine, vti'cmcl adilloruobic- 'nbsp;órioncsrcipondcamus, qui false Sc^nfiaTàùnbsp;a^voiitv tS obiiciunt nobis Donatiftas.nbsp;Nam quódnam eft hoc argumentum .’ Auguftinus Donatiftas rcfellcbat. Ergo Proteftan-tesfunt Donatiftæ,ficutillidamnandi. Nccc-nim ea doeem us quæ Donatiftæ : nec poll’untnbsp;Pontificij argumenta Auguftini legitime fibinbsp;vendicare.
CAP'
REFVTATIO qux Arrutus propofuit aduer-fus i.capuc fuperioris Re-futationis Aflerrio-num Pofnanien*nbsp;fium.
EOR V M
Cc/e'yÏiïOT,inquit Arturus, in meit ajlertionibm non definiuiffe niiÏ^nbsp;Im errorßitit ( vtüaieelprirnamnbsp;_____________I enumerds dtcit) arn ex thefittm infcriptione clarame-raty-ne ie Chrifh in tern's Ecclejîa di'fittatïonentnbsp;inßituere. emw ¦ f-tt Chrtßi in te'^ris Eccle^nbsp;ßam congregationernßea (vt Aagajlin'-ts)conuoca~nbsp;tionetn effe ßdeliHm.,vno culta , vna^ fide inter ßenbsp;vincioratn î Nec tarnen omnino dejinitionempra-tertaiÆo enim isfo :jaod Ece'eßi partes perce.s/at,,nbsp;eam^jfideles omnes tatn malos, siaam bonoSy tarnnbsp;reproios ^tiàm prade/ftnatos continere docut , ha-rettcos aatem vt hofies repellere ; Eccleßam ^no-dammodo deßniiti.Efienim Eccleßaßcataggrega-tumperacctdens coins eaefi conditio natoraynbsp;vttjoipartesy exijoibnsconßaty dtfiinxerityipßomnbsp;tjtiocjue totorn defintoijje cenßeator^ HæC alfertotnbsp;Arturus.
Quanti fit aurem momenti in quæftio-nc de Chrifti in terris Ecclefia , ipfius Ec-clcfiæ definitio in fuperiori capite declaratum elf. Hic verb Arturus quatuor Ecclefiæ definùnbsp;tiones proferr, quaratn nulla eft quæ Eccle-fiæ elfentiam proponat.Nam prima qua vultnbsp;exlibri infenptione propofitam fidlPe definitionem, eft inepta. Librorum cnimnbsp;non eft definitio: Deinde ilia inferiptio ipfamnbsp;potiùs profett Conclufioncm traCfatus probandam; tanrum abeft vt fit vera definitio,nbsp;quæ non demonftratur : fed demonftrat. Sc-cunda definitio eft potiùs defcriptio. At hÎGnbsp;qiiæritut Ecclefiæ «’{nwcTit? definitio , quæve-I rumipfiusGenus,vciamquc ditferentiam eiusnbsp;fpecificam amp; elfentialem conftituat: vt nimi-rumilleCœtus,fiue congregatio ab aliis etc-tibus verè fecernatur. Itaque,vt fit plena defi-nitio,oportct priùs diftinâione vti ilia, quamnbsp;in fuperiore capite propoluimus : nempe Ec-clcfiam Catholicam fiue vniuerlalem camnbsp;elfe qulë'onnicslïdclcs fiue cleófos qui fue-tunt,quifunt, amp; quifuturi lunt, comprehen-dit, quæ fola eft fponfa amp; corpusChrifti. Ec-clcfiam vero in terris militantem amp; vifibilemînbsp;elfe partem illius ECclcfiæ Catholicæ , quate-nus doiftrinam retinct Chnfti,quam fideles amp;nbsp;r.leóli leruant. Q^m autem de hac potiffi-mum Ecclefiainhac quællione fitcontrouer-
hîicemrem
ECCLESIA RESPONS. 875 fia,penes quoscxiftac: fie ilia eft definienda.^nbsp;Ecclefia Chhitnn terris eft cœcus Hue Con- ,nbsp;gregatio hominunfqiif Chrifti doélrinam in Jquot;nbsp;ipfius verbo patefaftam ampleiftuntut amp; re-tinent. Tertia definitio ab Arturo propofita,nbsp;quadefinit Ecclefiam ex partibus, quibus il-1am vult coriftate, non eftadmittenda. Namnbsp;Ecclciia, primùm non eft dicenda conltarc exnbsp;Reprobis : quamuis multos elle Reprobos innbsp;Cœcu amp; congregatione Ecclcfiarum vifibilinbsp;non negemus. Nequeetiam confiât Ecclcfia‘nbsp;(vt ifti volunt,quilaicos,quos vocanr, pro ni- tawetm.nbsp;hilo ducunt)expontificc Romano , Caidina-!ibus,Epifcopis,facrificulorum, amp; monacho-rutn colluuic. Deinde homines ipfi ex quibusnbsp;confiât Eccleiia, rationern materiæ obtinenr.nbsp;At ditfereniia fpccifica non ex rei Materia,fednbsp;ex cifentiali forma depromitur.Arturus igiturnbsp;hie definitionem lincdifteretia ellentiali pro-fert, quæ non poteft elfe vera definitio. Abficnbsp;aiitem vtexReprobis fiue damnandis eccIc-fia Catholica, quae efi Chrifti corpus amp; fpon-fa, confiituatur, quumilla excommunionenbsp;fanótorum , hoceftfolis Chrifii veris mem-brisjfiueexfidelibus, elecfis æternaque falu-tc donandis conftet.Quarta Ecclcfiae definitionbsp;ab Arturo propofita, limilis efifuperiori; nilinbsp;quèd Ecclefiâ definite fe dicat, tanquâ totumnbsp;per accides aggeegatuni: quod definiendi genus Turrianus totidem verbis propofuit, arque eo nomine definitio ilia refutata fuit Ad-Uer. Turriani priora Sophifmata loco.i.fcrip.
amp; ad ipfius tepct. loco. i. Art. 8. amp; ij. amp; 19.amp; in Indice. Sic porrb Arturus pag. ^G.Saâeelinnbsp;ßiperiore Analyfi ortgines Eccleß^ mtnîls Lattnènbsp;fratiu a^^ellattones voent. Ipte tarnen fuio-blitus pag.jÿ.feiplurn refellit,quum illud vo-cabulum in eadem fignificationc vfurpat, hisnbsp;vctbis:vartoifiatm Ecclefix vtfumnbsp;nbsp;nbsp;operapre-
tiumpernofceretdf'C'.Std. inepte ifte dicit : Vnum habere variaprinctpia, lt;juatenits ditter^as habetnbsp;progreßiones. Nam origo efi vna, non plures:nbsp;ftattts veto amp; difpofitiones poflunt diftcrre.nbsp;ideo haec erant addita in fuper. Analyfi.Vniusnbsp;amp; eiufdem rei,vnum amp; idem principium efi'enbsp;conftituendum : vnimque efteoriginem. Atnbsp;inquit .*lrturus : Kniw retvaria ^uafiprinetpianbsp;Artiii in hbr.de Antmagenere coniiitaere : lt;jua-tenus diuerfoi habet in accrernento progreßwnes.nbsp;Refpondeo Anfiotelcm ibi docere : totumnbsp;partibus diffimilaribus confians elfeciufmo-di vt illarum partium vna poflic elfe priornbsp;tempore quàm altera in totius gcncrationc.nbsp;At nos hic dicimus Ecclefiam Chrifiianamnbsp;verc fic diftam, viiura habere principium, v-namque originem , variafque Ecclefiarumnbsp;particularium ddpofitioncs, nonconfiitucrenbsp;diueriaEcclefiæ Chriftianae principia aut di-uetfas origines. Nec negamus Eccleiiasparticulates, exquibus Ecclefia conftituitur Ca-tholicaialias aliis tempore priores efte. Nos i-gitur non de partium, fed de Totius principionbsp;verba facimus. Itaque locus Ariftotelis irnpe-rite fuit hîc ab Arturo adhibitus.Sed operæprenbsp;tiü eft audite quéfyllogifmü Atturus aifingat,nbsp;Eh. ij.
I.
AD LIBROS ART VRI
|
TSltfi me omniafaÜHM, inquit Artutus, pag. 38. /jzc eßSadeelü airg»mentationiifenfgt;u.Extra Ec-cleßam Christi non eß fains ; Adam, Abef amp;c.nbsp;f cfuaine^. errare enumerando Sadeel dixitcap.Z.nbsp;Analyfsfuperioris J nonfueruntinEccleßaChri-fii, vtpote pridem ante Cbrißum. Ergo faluternnbsp;adeptinonfnnt.'^ï\\i\ Arcuri nouus iftc amp; ine-ptus Syllogifmus habet quod referat argu-mentationcm in fupcriori Analyfi propofi-tam, quum error Arturi hoc incommodo rc-darguebatur. Ipfum videlicet EcclefiaeChri-ftianæ initium, modo ab Abele, modo à dienbsp;Pentecortes arceflentem inde ab illa Ada-mum excludere. Sic igiturpotiùsfuit Arturonbsp;ftruenda argumentatio,vt legitime ea pro ferret quæ de hac re in fuperiori Analyfi propo-nebantur.Si verum eft quod ait aflertor Artu-rus : Ecclefiam niniirum,Chtifti Catholicam,nbsp;vel die Pétecortes vel Abdis tempore initiumnbsp;habuirt'c: Ergo hoc fequitur,duo efl'evniusnbsp;Ecclcfiæ Catholics initia: amp; ex eaAdamumnbsp;ipfum excludi. Atqui vtrunque abfurdum eft.nbsp;Ergo initium Ecclefiæ ab Arturo perperamnbsp;fuit defctiptnrarExquibusintelligitur, Arcu-rum non minus impudentcr quàai inepte innbsp;his fuis libris iaétiralfe veile fe «dsfJ'ev^i' Sadcc-lis'arct|lt;r«a»’ ipfiufquc «a-tqJ'ei/iàü elfe : fcilicetnbsp;homo iftcmeliores dcdoólioresfcnbsp;erudiet ? cuius ea eft dn-aiiS'iviria., vt nomen, acnbsp;multó magisrationemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel ludibrio habcat.Miferfophiftaqui etiâ hîc improbat rationem refdlendi fcholafti-cam,qua fuis defignantur nominibusargumenta fallacia ( quibus tarnen folis iftorü tra-ólatus furtt conflati) vt ex illa methodo faciliùsnbsp;detegantur. Hic certè Arture , e’tQ-Asi’ Jl’vJ'ïrinbsp;rra «Taçe^rot, «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: quum quid fit fuo femeriripede non didiceris, prouinciam fu-feipiens temerc amp;: cum ninna , tuis humeris protfus imparem. CAPVT III. Rt VR VS librofuo primo cap. 8. tertium caput Analyfis fupe-ri»ris rcfellcndum fufeepit: hisnbsp;argumentis. Ad Eccleßam Ro-walt;ï»4?w,inq«it, nulla poßunt doklri nacorruptela peruenire. At hoe illud eft quod noftri falfiflimum elfe contendunt: idquecxnbsp;doólrina de fidci Articulis in Pci verbo pro-pofira dcmonftrant.Hinc enim,ad tollendamnbsp;de Ecclcfia penes quos exiftat,controucrfiam,nbsp;faciendum eft initium : non autem nudus Ecclefiæ titulus eft ptofcrendus: ficuti ludæi olimnbsp;Tem plum Domini,templum Domini magnonbsp;oris hiatu fubinde prophetis obiicicbant corum corruptclas rcdarguentibus.C^odlipon-tificia Ecclefia docet dodhnara falutareminnbsp;Dei verbo patefaólam , cur hoc examen refu-git, curindc difputationcm arcertere in hacnbsp;controuerfia, recufat ? ccrtc,fi ollcndamus il-lara non retinere hanc dodrinam,fcd dogmarnbsp;ta ci prorfus contraria doccreitum foie clariasnbsp;apparebit illam falsb nomc Ecclcfiæ vfurparc, |
Rcliqua quæ Arturus de fide implicita hic profert : k de verfionibus facrac Scripturalnbsp;pertinent ad caput de Digreffionibus, amp;dcnbsp;Calumniis. Nihil enim hîc præterca protulir.nbsp;Fides autem implicita qua vult Arturus Ec-ciefiædogmata niti, eft tatùm fides hiftorica,nbsp;quæinipfosdæmoncs cadit,vtdocctlacobus,nbsp;atquctoto gencre diifett à vera fide quæeftnbsp;«¦Xxpôipopiûe, firmiffime promifliones Euangelijnbsp;apprehendens quæ quidem ex auditioncDo-€trinæ Euangelicæ nâfcitur Rom. 10. amp; Chri-fti membrorum tantum propria,quæ Dci Verbo feripto, tanquamfuinormæ ,non autcninbsp;Traditionibus humanis adhæret; vt copiosc illnbsp;fuper. Analyfi,aduerfusTurrianum,amp;aducr-fus Monachos Burdcgal. amp; in traiftatu de vet-boDcidemonftratum cft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Quod ad librorum facrorum leiftioneni Sc verfioncm attinct : nequaquam nosadmitti-mus corruptas amp; prophanaslàcræ fcriptuïænbsp;vcrfioncs : nec earum interpretationem qui-bufuis committimus, vt Arturus faUô noihisnbsp;impingit. Ex quibus colligimus Arturum nihil propofuirtc:quominus hoc firmiifimecon-ftet : Ex facra Scriptura concrouerfias de Ecclcfia tollendas ertès. Vartvm caputfuperiorisA-nalyfis Arturus conatur rcfclle-rc,multa deRcprobis ptoferens, vt probet cos ad Ecclefiam Ca-tholicamjquæ cft corpus de fpô- fa Chrifti pertincrciidque prolixe perfequitur à capitelo.ad ij.caput libripriroi,amp; lib.z.c.z.nbsp;Hæc autem obicdio copiosé traiftatafuitad-uerfusTurrianum in Indice, Art.ld.iy.tJ. amp;nbsp;adu. Repetita ipfius fophifmatä loco lcript.i.nbsp;art.S.Et loco S.art.p.io.iz.ij. Et loco fcript.io.nbsp;intcgrojin quibus omnia quæ de hac rc Arturus, veftigiisTuiriani tantùm infifte«s,proferr,nbsp;refelluntur, quæ non funt hîc repetenda. So-phifticè autem Arturus fubindepro Rcfpon-fione Exclamationem fupponit. Siepag. 60.nbsp;Græcè amp; Latineexclamat, «a-xw-4^»'nbsp;juoippciç'tj, 0 fiklumrefugtum ! 0 commentum\unbsp;^lt;ria.ii^O paradoxurn ! Quod fi liberet ridiculunbsp;cxclamatorcm amp; declamatorcm iftum imita-ri, quibus verbis nos exciperemus irtos,qui vtnbsp;Ecclefiam Romanam elfe Chrifti Eccleiiam,nbsp;vnûmque ci caput vifibile præficicndum pro-bent, ad cam Reprobos pertinere córendunt!nbsp;qui quafi Reproborum caufam agât,blafphc-mè eosert'c membra Chrifti aiferuntlnimirunbsp;ne cogantur vnum Chrirtum Ecclefiæ Catholics caput viuificum agnofcere’ Porrö in hacnbsp;quæftione Arturus amp; rchqui lodales eius pcr-uerfa vtunturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu tranfpoficione in vocabulis IN de DE. Nunquam cnimncga-turn |
tum eftiRcprobos effe In Eçclefiis yifibilibus: hoc enim cftmanifcftura.Scd.ncgatui,Repro-bos elTc De Ecclefia Chriftiana quæ eft fponfanbsp;amp; corpus Gh.rifti.Sit iftorû igitur error amp; ca-uillatio fallicia diôtionis.Prçrereaaliud eft ef-fe in Ecclefia vifibili, videriq-, dc Ecclefia Ca-tholica ilia cffc-.aliud verè elle de Ecclefia Ca-tholic^iEoc cft,reuera Chrifti membrum clEc.nbsp;Fallaciam etiam admittunt yçcabulo He-probi pcjr.æquiubcationem. Nam P^cprobosnbsp;confundunt cum Improbis, amp;: pceçatoribus:nbsp;quum ramen propric Reprobi dicantur illinbsp;qui funt exitio æterno aftiçicndi, Fideles funpnbsp;quidçm pcccatores ; amp; niulci corum qui funrnbsp;feruandi, fuie qui vera funt Ecclefiæ veræ Sçnbsp;corporis Chrifti membra, fæpefunt aliquan-diu Improbijqui taraeti ncquaquam funt Re-probi,.
Rtvrvs toto libro fecundo fuaiutn Refponfionum caput 5.nbsp;dc Notis Ecclefiæ lupetioris A-nalyfisoppugnat. Acprimüqui-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem hoc proponvt.F’»^:,inquit,rlt;-
fum tenth am ¦gt; (jttim legerem proponendum ejji de lt;jua Ecclejia fermanern haberem quafiplures fmtnbsp;tn terris Chrifit Ecclefijt.’^iüi lUe Sardoniusnbsp;eft, Arture. Reuera vna eft Chrifti Ecclefia;fednbsp;omncsillara fibi védicant.ludæi amp; Turcçpo-pulumlc Dei nominantjefuitæ faeiuntEcclc-fiam pcrfei5torum,fic amp; rcliqui monachi,vtamp;nbsp;Anabaptiftæ : I’ontificij hærccici nomen Ec-clefiæ fuffutantur. Reélè igitur dicebacur turnnbsp;infupcr. Analyfr.tumaduerfusTurrianûloconbsp;fcript.i.proponendam elEc Ecclefiç legitimaranbsp;dcfinitioncm, vt vera Ecclefia à falfa dil’ccrna-turftatuatutquc de qua Ecclefia habeacurfer-mo, Pergit Arcurus inquiens; Ecclefia efi a^e-Elabills : ergo tilms nota debent effe affeHabiles.nbsp;Sincera pradicatto legttmus Sacramentorumnbsp;vfius tnfiilaChri^ii Ecclefia repertturt^uidem:fiednbsp;non fiant tarnen tpfius nota.ldem enim per idem de-monslraturrvtfi^juis rogatus vtam cjaa dacu The-his Athenas^rei fonde at earn efifinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducit ^the-
nisThebas'.Et debutt Sadeelficconficere argume-tationem ex mets thefibus. ifiMCunque ^latuut eoi Ecclefia notas s/ua Juntipfia Ecclefia obficurioresynbsp;comtnunes,fiiuola,ignorant ^uid fit Ecclefia (^penes i^uos extsiat.Tales aduerfiarij afitgnant.Igno-ranttgiturvbt fit EcclefiaAW^ demum multitudonbsp;amp; congregatio eft Ecclefia eyix vevitatem tenet .V era autem Ecclefia demonftranda eft notis efleniialibus. At Monachi accidentatiasnbsp;Ecclcliæ profcrunt notas, cum reliquis Con-gtegationum genctibus communes; vt fiquisnbsp;Ignorer quænam lint Athenæ aut Thebç viamnbsp;quærat, quæ Thebis Athenas ; amp; contra A-thenisThebas ; accidentibusvt Monachiad-hærcfcit. Verbum autem Dei amp; Ecclefia resnbsp;cadem non cft-.fed illud cft mcnfura,h'æc cft vt
DE ECCLESIA RESPONS. 877 men.furatum,:Ncm igitur idemperidem de-raôftratur,quum ex verbo Dei Ecclefia Dei innbsp;terris dcmonftratur.
Nam quum quæritur cui multitudini con-ueniat nomen Ecclefiæ ; refpondcndum eft il-lam demum multitudinem amp; congregacioné verè Chrifti Ecclefiam eire quæ veritatem re-tinct in verbo Dei patdfatftam.Hæc enim cftnbsp;differentia fpecifica vt vera in terris Ecclefianbsp;fecernatur ab aliiscongregationibus illud nomen falso fibi vindicantibus. Cætcrùm Ar-gumentatio iftius Atfenoris mcliùs fttuélanbsp;fuitinfuperiore Analyfi, ex legibus rite dille-rendi, quàm ipfc nunc cam proponat. Namnbsp;quarauis eôdem rccidat argumcncatioicamennbsp;iftemutat terminosiSc plures reperiûtur quàfnnbsp;tres termini in iftius fyllogizandi imperica ta-tione.
Cap.a.lib.fui fccundi,pergit oppugnare fi-gna ilia amp; notas illas cflentiales veræ Chrifti Ecclefiæ aflignatas , nempe Sinecram vetbinbsp;Dei prædicationcm amp; reâum vfum Sactamé-torum,^«z^s, inquit, eurentproprtetattbus figno-rum.l^amfigna debentejfie euidentianbsp;ex Augufi. vt Ducum vexilla çj- Ctuitatum infi~nbsp;gnia Erinclpumfiigilla:alioqutnonfiHnt'rix.p.leaanbsp;aut etiy.eta. à,\lt;t!îgt;t.aii,.Atfincerapradicatto ^cgi^nbsp;timusfiacrarnentorum vfi:is funt res obficitra:ç^ tpfanbsp;Sertptura fiant dtffitciles intelle£lu. Sunt enlm my-fterta Qquot; res arcana. Ergo tHa non fiimtfigna Ecclefia euidentia. EJecfiant etiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lEIam
multa Ecclefia pro verts habita/ùnt, quibus turn fincera verbi Deipradicatio tum legitimus Sacramentorum vfius defiuitfVt Ecclefia Corinthiorumnbsp;Galatarum.Sadeel etiam mutât i^ttafiioms llatum,nbsp;EJon enimhtcde ejfientia Ecclefia agttur,neij^ (juid,nbsp;fit Ecclefia ^uaritur,,fied tjuanam penes ^uos et-Quia iamfatis multa de nocis Ecclefiænbsp;tum in fuper. Analyfi,tum aduerfus Turr.loconbsp;I.Art.jo.ik loco lo. Art.j.dicla lunt,paucis cricnbsp;huic refpondcndum : ipfum abuti voçabulonbsp;figni, quodhîcnô in eafignificatione fumitur,nbsp;. qua Auguftinus figna facramentalia cxplicar.
Sedhîc,.figna, Notæ amp; Conditiones Ecclefiæ clfcntiales, amp; Tix/zBe«« pro vno eodémque v-furpantur ; adeb vt ifte fruftra laborer in affî-gnandis Signorum proprietatibus ex acciden-tibus petitis. Quçgt;d fi quæramus quænamnbsp;penes quos exiftat Ecclefia, vt ifte ait, omninonbsp;tjuævimus quid fit Ecclefiamec mutatur quæ-ftio.T»x.ju«6«o» autem non temper in oculos in-curritiRci natura tpc£tanda cft mentis oculis.nbsp;Dèfinitur Ecclefia, fidelium congregatio,: tenendum eft quid fit fidelem elfc.Natn ipfi homines tunt afpcótabilesjamp;ipfa congregationbsp;videtur amp; incuvrit in fenfus: Qupmodo igiturnbsp;feias vbi fit Ecclefiirik penes quos exiftat, nifinbsp;tcias quid fit ? Ex quo perfpicitur fidelibus foils (ad quos pertinet Ecclefia)cuidcntes elle illas Ecclefiæ notas, quas pofuimus. Fidcs enimnbsp;dirigit oculos ad veram Dei Sicçlcfiam co-gnofeendam : quæ verbum Domini cauquamnbsp;luccrnam fibi proponit. Ex quo ita colligendum cft;Oues,hoccft,EcclefiaChrifti,funt qui-cunque vocem eius audiunt ; retinéntque fin-ccram verbi Dei prxdicationem amp; Icgitimumnbsp;EE. ii}.
-ocr page 906-AD LIBROS ARTVRI
878
Sacramentornm vfum: qüænon funt ipfisfi-gnaobfcura,vt ifti aiiint qui Ecclcfiam rnenû-tur accidentibus : ciiiufmodi funt Multitu-doamp;Diffufio.Cuiufmodi autcm eftcongre-gatiojciufmodi eft forma elfen tialis, fignaque funripfius quærenda: nccadhærcfccndum accidentibus ;^6)piç-o(t quæ amp; adelfe amp; abclfenbsp;polTunt, Si. quæ folis oculis corporels perfpi-ciuntur.
Cæterùm inftantia de ECclcfiisCorinthio-runi,Galatarum,amp; finiilibus,à Turrianopro-pofita ôcab Arturo rcpofita ;ncquaquam la-befadat illas conditionesEcclcliæclIentialcs, fine quibus non clfet amplius Ecclefia nilî æ-quiuocè, vt homo pidus dicitur homo. Erro-res multi quidem in Ecclcfiis particularibusnbsp;fæpiiisfurrcpunt : qui taméfunt diftinguendi:nbsp;funt cnim quidam errorcs qui fundamcntanbsp;dodnnæ Euangclicæ tollunntunc vbi crrorcsnbsp;illi obtincntjteicdâ verâ dodrinâ,ibi non amplius cil EcclcGa Chrifti. Deinde dillingucn-dum eft, quandü illi crrorcs Ecclcfiæ alicuiusnbsp;partes omncs oçcupaucrunt ; adeo vt tota EC-clcfia errorcs ampledaturcfui fundamcnta fi-deitotainque dodrinam ad falutcm conuebnbsp;lunt : amp; quando nonnulli tantum prauis illisnbsp;crroribus funt imbuti, adeo vt mancat tarnennbsp;Eeelelîâ propter rcliquos qui fanam dodrinânbsp;rctinenr.Non cnira valet argumentum à parte ad eüertendum totum : vt fi multi fintquinbsp;non retinent dodrinam fynccram : non hinCnbsp;ftatim eft colligendum,totam Ecclefiam etiainnbsp;defecifle. Idco apud Cotinthios amp; Galatas,nbsp;dicit Apoftolus fuifie etiam inter illos dtßitliainbsp;hdtrefes ejfe inter illos. Ergo non omncs defecc'nbsp;rant : quos etiam Apoftolus vocat fratres. Etnbsp;ad Galatas dicit. Pmulumfertnentitotam majjamnbsp;fermentat'.vtinam abfcindantur /jai vos inejmetat.nbsp;Non omncs igitur dodiinam abiccerant, fednbsp;cos admonct Apoftolus vt mature fibi pro-fpiciant ne cum rcliqüis deficiant. Eratigiturnbsp;nicer illos Ecclcfia,quæ quidem à mclioriparte fie denominarur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ '
Ex his etiam cuertitur altéra iftius Inftantia ï.xcommitmc,itam ab Ecdefla-, inqoiï, non folumnbsp;creditnas ,fedvidemus : ex quo vult colligerc,nbsp;notas Ecclefiæ dcbcrc vifibilcs elfe. Et nos e-tiam in Ecclcfiis particularibus fideles vide-mustfed quibus oculis errorem in dodrinanbsp;difcerninius, iifdcm veram dodrinam vidc-mus.Aures corporcæ audiunt ipfam dodrinâ : fed animus fuis ad id qualitatibus idoneisnbsp;præditus, de ca diiudicat. Excommariicantùrnbsp;autem refradarij propter improbitatcm vulgo notam. Sed quid hoc ad notas ECclcfiæ cf-lentialcsîNam ad difterentiam fpcctficâ vc-niendum eft, vt ccetus amp; Eongregationes fe-cernanrur: quum multafint genera cœtuumnbsp;amp; congrcgacionura. Vnde nccelfario colligi-tur Ecclcfiam penes eos amp; apud cos elle vbinbsp;vcxillum finccræptædicationis amp; 'Sactanicn-torum clatû eft ex vci'bi Dei prælcripto: quodnbsp;quidem verbum Dciieriptum tam clarè amp; a-pertè fidei Articulos proponit, vt exrremæ fitnbsp;iinpictatis CO nomine illud diccrc óbfcurum. 'nbsp;Et i'anè apettior eft Scriptura lâcra amp; faciJior
quàm fint fcriptaVctcrum,qui inter fc ÿ: à ief-pfisfçpe diftîdent. At lacraScriptura rota eft fibi cohærcns amp; fl-uuotz«'S-»'ç,quâ Âr nobiieû a-gnofeunr Pontificij. Hanc Auguft. amp; reliquinbsp;pij Vetercs aduerfus hærcticos profcrcbâtrnccnbsp;ad Traditiones à^dfutç recurrebant.Sacræ aii-tem Scriptural; clarifltniam elfe docent perfpi-cuitatem,fcript3 veterum Ecclefiæ dodorum,nbsp;aduerfus iftos tcnebrioncs, qui lucé verbi Delnbsp;conantur obfcurarc.Chryfoft.hom.il.in Gcn.nbsp;egerdtutna Scrtptitra hominutn fàpientni vtnbsp;intelligatar. In Ef.cap.2. Qnodlumen eßoculo^iinbsp;eß Lex Dei menti no tira : Ergo non efi nbfcnrityVtnbsp;iEii auinmant, alioi^ui non ejjit tux. In March,nbsp;horn. 2. Hoc efi quod omnia communtpetle nt'nbsp;rumpit ^ttod leSlionem Scripturaru adfolosnbsp;chosputatispertinere. In proœ, in Ep.ad Rom.nbsp;J^t t^ui lucis huius vfura nonfiuuntur.^reStà ingredinbsp;nonpofiuntdta ^ui ad Scriptura radios, oculos nottnbsp;intendunt,tn multos errores necefiart'o inctdut.ÈX-orta funt mala ab ipfa Scripturarum ignoratione,nbsp;Athanaf adSerap. EJeinterroges ,fedfirt!^ exnbsp;facris literis condifcas. Stfficiunt emmijuainillisnbsp;reperias documenta, or. 2. de Incar. Ecce iamnosnbsp;exfacris Uteris fidenter lo^uimicr dereltgiofa £gt;¦nbsp;pia fide ^uafi candelam fuper candelabtumnbsp;¦collocantes thaeprenunttamus. Auguft. dcTrin,nbsp;ï\\3.l.S.Scripturaparuulifcongrttens.Ep.^.Modiunbsp;dtcendi ^uo S. Senpturacontexitur omnibusac-cefiibilis. Sent.120. Sicutfiellas non eXtinguit nox:nbsp;fic mentes fideltum firmamento adharentes fatiEtnbsp;Scriptura non obfeuratmundana inis/uitas. Epift.nbsp;3.7quot;anta efiprofunditas Chrtilianarum literarumtnbsp;vtin eis annofifiitmi,acutißimi,fiagratißimii^ue^u-piditate difeendi ijuotidie proficiant. ifion ^uo adnbsp;ea ijuafunt netefifanafaluti tanta ineisperue-ueniatur difficult ate.\\b.83- quæft.jj.det« ad fit'nbsp;lutem fic diuinos libres moderatus efi: vt tn mant-fieiiisnospafcat, obfeuris exercerenosvelit. Denbsp;dod.Chr.hb.2./zz Us ejua apert'e in Settpturapo-fitafunt, ilia omnia inuemuntur tjua continentfi-dem morefjue viuendt .* quae. ex v t ro qu e mi x ti innbsp;' io9.^lt;« efitam 'verfuta ingenij callidttas ijus au-detrefislere mantfetlis vtnonfenfum capiatexle-EUoneyfedfenfum trtbuat lecliomi Ambroiius.nbsp;SantUs Scripturis non loi^uenttbus ejuis lo^ueturlnbsp;Epiphanius. Qmnia ctara funt in dtitina ScnpiU'nbsp;ra Us qui pia ratioanatione diuinumjertnonema-direvolunt^ contra E.aom3tQs.jfithilefitndtui-na Scriptura obliquum, mbiltortuofumfiedomnianbsp;tnirabiltter ad noEiram falutem fcripta funt tÿnbsp;perfieEla. cont. Ariom. Adde ea quæ de hac rcnbsp;in traóhde Verbo Dei fcripto.Conticeicanti-gitrtr^fturi amp; rcliquoruni Monachorum ob-iedioncs blalphemæ de obfeuritate verbi di-iiini per quod diuina voluntas nobisinnocc-feit. Nee minus blafphema vox eft Arritri ilianbsp;qua negat Verbum Dei fcriptum eft’e«¦ ti-dei cap. 3. lib. 2. fui. Et ad hanc blafpheniianrnbsp;comprobaiidam parùm commode cirac locosnbsp;quofdam expatribiis, vbi commcndaiit Tra-ditioncs. Nam illi loquuntur de Traditioni-bus quæ exScriptura lacra hauftæ funt: vtqudnbsp;xAmbrofitis ait: Symbolum^adpoilolurum efii.tta-diiiohem nohfcriptam.Qititc'ilo.m Ettüttst Au*nbsp;.guftinlitn qui ait‘.S«zzf Itbri Canonict quetuntnbsp;atitlx'“'
^19 hantrvtmodoLutheraninbsp;nbsp;nbsp;Culuinituiiobtrudunt^
ihquir.Hoc vt prober, profcrtimpudentiffi-mas calutnniasiaducrfus Lutherum, Caluinû, amp;:c. quas ex fui fimilibusfycophanriscorra-dit.Ad quæ nihil præterea rcfpondendum,nifinbsp;pundiffiroaclTemendacia;amp; nihil eorum quænbsp;ifti voluntindeconcludi. Subiicit; Nullos Patres nulldi^ue Concilia ‘verburn Dei fcriptum pronbsp;Lcclefidi. notavfurpajje. At hoc cft falfiffimum,nbsp;nifîhoc Arturusde Tridcntino Conciliabulonbsp;amp; fimilibus Pontificiis Sy nodis intelligat.Cô-rrà nosaÆrmamus omnia Concilia orthodo-xa amp; patres pios Veteres,Scripturam facrâad-hibuilfe, vt veram Ecclcfiam, veiîimque do-élrinam àfalfadifcernerenciac inde hærcticosnbsp;rcfutafle, qubd doôtrinâ Scripturæ repugnan-tem proferrent.Proponcbant hærerici,inquitnbsp;lrcnæus,non verbum Dei fcriptum fed inanesnbsp;amp; falfas traditioncs quas ad Apoftolos falsbnbsp;refcrcbant. Veta Chrifti Ecclefia quoniodonbsp;docebit, nifi exDei verboîPij etiam Veteresnbsp;nolpnt fibi fidem habcii,niû doceantconfen-tanea Scripturis. Sed fecum ipfe pugnat Artu-rus quifuprà agnoucrit nos Scripturas nobisnbsp;vendicarc. Perperam autem concluditur; fi-, gmenta pro Scripturis obtrudunt hæretici:nbsp;Ergo Sçriptura non eft NotaEcclefiæ. Deindenbsp;poribuseftexVcrboDeifcripto côftituenday funt-n'e hæc confeiâaria? Vos folis nitimininbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ScriptutisiSt , nihil nifi purum verbum Dei
recipitis.Ergo vos fe£lamini figmenta hæreti-corumdmb impia eft hæc colligendi ratio.y^r, inquit Arturus,«o«Ke hxrotici collatione Scriptu-rarum occurrehant Catholicls. Nam /^uurn Catho-lici afierebantpro cfj-owluy Eoo Patervnumfa-mus-dostrettei proféré bant eontrà.Oro vt vnumfinitnbsp;ficuttuPaterin me^ç^c. Ergo^verbi diuimfenten-tia non femper certo colligitur ex locis Scripturanbsp;codaiis.Ninne Kbi'^uitari^flsutheraninbsp;nbsp;nbsp;ainaba-
ptisla conférantScripturas. Ita^jueadConciliapa-tres confugerunt; cjua Concilia non notas Ecclefix vfurparuntti^uas Sadeelproferty amp;c. ReSlè igtturnbsp;^ugujl.contra Eptfl'.fund.c. 5. Euangelio non cre-derem,nifi me Catholica Ecclefis, commoueretau-Sloaritas.Hac airturuscap.y.ç^ÿ.l.z.
Aliud cft conferre,aliud opponcrc.Locis S.
DE ECCLESIA RESPONS.
sutSloritativtriijue confentimus^vtriijue credimus., 1 vtricjueferuimusy ihi ^u-nramus Ecclefiarn, ibi di-fcutiamus caufam nosiram \\\3r. devnitate Ec-chfiæ.
Rurfus Arturus negat., cap. 4. p.115. Ecclefiam ifig'fffeilum verbi Deiferipti : s^uufti ante verbumnbsp;Detfçriptumfuerit. £f£-/fy»lt;i,inquit. Et diuina liters, clartjts de Ecclefia (^uam d^-dogmdtibtis fideinbsp;loijuimtcr. Affirma igtturlincpiitiiie) Fxdefiamnbsp;pofiecognofci abfi^ue verbo Deidiöpefl^abfi^ue co-gnitione fùicera pradicationis omnium dogmatumnbsp;Chrisliana religtonis.Omaitt falfa,pofterius hocnbsp;quoque captiofum .Nam S.Scriptura difertènbsp;affirmât id quod ifte impure negat : Sic eniranbsp;loinnc3.EIscfcriptafiintvtcredatis.Ez Apofto-Ex3.Placuit Deo per prsdicationemferuare crede-tes. Item : Difeatisfupra id ^uodfcriptum e]l nonnbsp;fapere.ï.Coz.^.Ei.i. Ad leidem efr ad tesiimontu:nbsp;fi non dixerint iuxta,hocverbumnihilhabent lacis. 2. Tim. 3. A puero facras liter.as noEli qus tenbsp;pofiiintfapientemreddere adfalutem, (^c. Portonbsp;nos loquimur de Ecclefia quæ nunc amp; tempo-l'ibus hifee extruenda ellfuper dpûriham ànbsp;Prophetisamp;: Apoftolis conferiptam. Olim amp;nbsp;Nunc difenmen ftatuunt ; hoc eft, temporumnbsp;diftinâiio illam tollunt cauillationem.Nos c- ,nbsp;nim verba facimus de Eçclcfia quæ hifee tem-
iu quo fidei dogmata clariiïîmè proponuntur. Captiofum quoque eft hoc quod Arturpsadnbsp;fincm attexït de prædiijatione fiheera omniumnbsp;dogmatum religiohis. Nos enim loquimurnbsp;non de vno dogmate, feddcdogmatibusreli-gionis Chtiftiansè fundamentalibus, fine qui-Dus,ncc cft vera Religio ,nec EcclefiaChri-ftianaveta.Et hæcEcclefia quomodo docebitnbsp;nifi ex Setiptura? vtdoect Auguftinus epift.nbsp;i66.qucm iftc infeienter aduerfus fe citâuit.
Non.cancedam ia^tionem Sadeelis^ inquit Arturus, Ecclefia notas efiè illas sjùas profert.N amnbsp;hsretici eas fibt vendKant'^ ipfe DiaboluslM.iZz.nbsp;4. Sunt igttur Nota communes: aeproinde nonfitntnbsp;propris Ecclefisnota,Hæc illc,Cap. 5, libù. quænbsp;non dicenda funtdc illis'Notis ellentialibus:nbsp;fed dcNotis iftorumiÀ'ccidcntariis ; Mulcitu-dine,Ditfufionc, Confuetudin'e confirmata ' Scripturæoccurrebani hætetici,nonvtcon-vetuftate, quas Ariani, Turcæ,ludæi,amp;c, ia- ''nbsp;ftant.Ghriftus autem nonopponitSatançau-ûoritatem Ecclcfiæ,fedipium Dei verbum,nbsp;Mar.4. nos erudiens quomodo nos gcrerc de-beamus aduerfus eos qui S. Scriptura abuten-tes,àvctoDcicultunos tcuocare ftudent. At,nbsp;inquit Aie •, hsreticifalso Scripturam fibivendi-flt;t»r.Nosigitur verè amp; vt par eft, eanobis ap-pliccmus quod eft proprip fideliû, ac proindcnbsp;veræ Chrifti Ecclefiæ . Infipicntia autem ifto-rum qui pfeudecelefiam tueniur cft manife-fta, V t ait Apollolus, 2. Tim. j. noh vt Arturusnbsp;cum locum citât. Sic enim Apoftolus •. Infipië-tta eorum erit manifefi-a. Azznzns autem tic locum citiztinfipientta eorum erat manifesîa:(\ua.-fiiam non poffintpontificiorum errores ellenbsp;manifefti.
Cap. 6. amp; 7. amp; 8. libt.2. Arturus ixt,falfum cfie-.Maiores nosîros ex diuino verbo confodijfe ha-reticos: cjiti figmenta fita pro Scripturis obtrude-
fçrtcnt,fcd vt opponctét Scviptûram Scriptu-ræ qqærotxel’ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Pij aut cm Maicwcs
illas hæreticorum cxpofitiones rcdàrguebant: tû ex locorû circuftatiis ; tû adductis aliis locisnbsp;clatiflimis. Ncc fcquituï ; Pleriquc male con-ferunt,vtPontificij,Vbiquitarij,Anabapnftç»nbsp;Ariani. Ergo, S. Sctipturæ inierprctatio gc-nuina non eft depromenda ex légitima loco-rum collatione. Aliud ellbcne conferreta-liud,malè conferre;ltcm,fe Scripturæ addice-re-.8c addicere Scripturâiibi plurimùm dift'e-runt.Sed ifte putar, ptofcrrcScripturam.cire,nbsp;conferre locos Scripturæ ; quali lt;œ)iiÔT«ffiç fitnbsp;t'^4Talt;n{,
Qubd ad locum Augullini attinet quem vùlgb folcni Pontificij nobisobiicere, Scn-tentia Auguftini hæc elhConlenfura Ecclcfiænbsp;(qualis tum erat Ecclctla multis ornaracntisnbsp;confpicua) plurimùm polie ad commouchdosnbsp;rudiorum animos,quitum demumcrcdunt.
S8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBROS ARTVRI
|
quum in Ecclefia docentur ex vcrbo Dei, cre-didiffe autem fc dicitAiiguft.qqiaedodusfuit ab Ecclefia: ncmpe vtait ApofiolusRóm.io.nbsp;fidcs cft ex auditu verbi Dei. Ex quo cfficiturnbsp;Ecclefiam id præftare, quum docct ex Verbonbsp;Dei.Ergo,nos non credimus nifi ex Verbo Deinbsp;doceamur.quæ res ctt fentcntiæ noftræ confir-rnatio: 8c vera Auguftini fentcntia» qui ctiamnbsp;ibi loquitur ex hypothcfi de infidelibus qui adnbsp;ctedendum cotïimoucntur Ecclefiæ audori-tatc:vt loan.-i-Multi crediderunt propter fer-monem muiieris,qui pofteamulieridicebant,nbsp;Non amplius propterfennonef tuos credimus ; ipßnbsp;enim audiutmus cj fiimtu httc eße ver'e S eru At orenbsp;mundt. Apud infirmes quidem maiorvideturnbsp;clFc Ecclefiæ autholitas; quæ tarnen non eft innbsp;fefc maior, quàm verbi diuini fcripti audori-las. At nos credinius Euangclio de quo nonnbsp;diibitamus. Vera autem Ecclefia Scripturamnbsp;fideliccr proponit; amp;ita Ecclefiæ authorirasnbsp;nos commouet.Veteres Patres hanc rationcmnbsp;afferebant, Ecclefiam nimirum eirefundatainnbsp;in Scriptura : atque hinc omneshæreticos, exnbsp;Scripturis videlicet, refiitabanr. Quid diiiidi-cauit Nicænum abArimincnfi Concilie nifinbsp;ScripturaJSic Patres illi pij in Conciliis Icgiti-mis profcrebant Scripturamaducrfushærcti-cos vt in dodrina Apoftolorum perfeuera-rent : ncc illis nudum nomen Ecclefiæ oppo-nebant. Ref’utabantur hærctici, amp; hodie ficnbsp;lunt refutandi, quia dodrinam incognitamnbsp;ac proindc Scripturæ facræ repugnantem pro-fetunt. Cap.j. lo.ii. Arturus affirmât, V erbum Dû firiptum etiamß eßet Eccleßlt;e nota: tarnen ad Luther anos c^Calutnianos^cjHos vocatiHonpertinere^nbsp;Et cap. la. ad Rom. Eccleßanh inquit, Verbumnbsp;Detße^lat. Nome Luthert Eccleßa cjuavtxfe-X Agen aria: Calttini qua multo efi »inior Trtni-tanorum qua tamprtmumnaßtttur verbum Dei ànbsp;Gatholtcis accepit: nónne Eccleßx Rom. integrumnbsp;verbum Dei tuf at a eß? non enim poßuntdicerenbsp;h-zreticife munlum aitt mancum tllud ab Eccleßanbsp;Rom.accepi]fe. xit Culnimani Lurheraniver-bttfn'Det tnterpretationibus fitis deprauant : tlludnbsp;verbum Dei corruperunt verßontbust dr altis mo-dis:^t 11 b.J.cap.aa.ACw^/e nobis ^poßolicafiripta.,nbsp;ntßab Eccleßa Romanaver'e odpoilolica ? Etta~nbsp;men aduerßus earn profertis ßripta Apo^olica,nbsp;Ingrati,perßdi. Abutunturiis.vetereshareßes exnbsp;Scrtpturis aiiruunt de luittf.ßdei, dfc. At Rom^nbsp;E-ccleßa tllud accepte ab Apoilolis, vt dicat cumnbsp;Tertull. Adea efipoßeßto:iila custodiuit libros^^nortnbsp;admtßtomnes adtilorum leblionem, ne margaritasnbsp;anteporcos proticere vtderetur. Haretici deniquenbsp;Rom. Eccleßa teUbmonio Scripturam eße Canoni-cam didtcerunt. Hæc ibi Acturus. C^um datanbsp;opera agecur de fideidogmatis, tum appate-bic : reólénc adhibeamusScripturæ locos. Sednbsp;non lunt rradationcs diftindç confundendæ,nbsp;vt Sophiftæ faditant.Tota iftiusargumcntationbsp;vt vera eilet, oporterct has demum propofi-tiones efl'c veras amp; ncccllànas. |
I. Primùm nccellarium eirct:Omncs qui finit euftodes S. Scripturæ efic verain Eccleliâ.nbsp;At hæcptopofitio tantû abeft vt fit neccftària.nbsp;vt ncc perpétué vera fit. Non eft neceibrh:nbsp;quia euftodire libres S.Scripturæ,non efteau-fa cur fit Ecclefia : fed obleruarc amp; rctiacrenbsp;dodrinam quæ in illis librisfactis continc-tur. Qtiid enira cft habere libres nifi inftinit^nbsp;quæiniis extant ob féru cs?ncc polfiunus definite Ecclefiam, nifi per id: quôd ilia feruat k-gem Dei amp; dodrinam Euangelicam retinesbnbsp;comprehenfam inferiptis Propheticis amp; A-poftolicis. luxra illud Non qui audtuntfidqmnbsp;fieruant mandata Chriili,ßtntipßus dfiapulti^iec^nbsp;etiâ cft perpetubvera ülaArturi propofitio.Ninbsp;inrtantiâ labcfiidatur allatâ de Iudæis,quç gesnbsp;fuiteuftos 8c feriniaria Chriftianoruni,baiu-lans legé 8c prophetas: vt loquiturAuguft.quinbsp;hoc etiâ addit,quod dcPontificiis meriropof-fumus diccre.ludæi, inquit, inlibrisfuffraga-tores, in cordibus hoftes , in codicibus tc-ftes. Agamus Dco gratias quod non per-miferit fandos libres ofî'ufis pontificiis tene-bris intctire,quorum maxiraam pattern extin-dam velint. Sed age ;habemus vêtus Tcfta-métum ab Ecclefia Ilraclis: ea in Synagogaminbsp;vt loquuntur vetcrcs, dcgencrauit:iis exceptisnbsp;quiChriftum amplexi funt. AtenimSynago -galudaicalibros fanétos ctiamnum rctinuir.nbsp;Dicemûs-ne ifthanc Synagogamidcitco ve-ram Dei Ecclcfiam elle : aut illos verbum De»nbsp;rctinuilI’e?Sichodicrcfpondendum eft Pontificiis diditantibus fe feruaire libres Canoni-cos à quorum tarnen præfcriptis difccireruin:nbsp;8c plurimas veteres hærefes, imb 8c vetuftainnbsp;Ethnicorum idolomaniam, nominibustai»-tùm mutatis,rctinuerunt.Sic Hictofolymis e-rat olim liber legis: 8c nihilominus Baal amp; I-dola publicè colcbantur: 8c templüm ipfiiranbsp;erat pollutum. a.Reg. lî.aj. Pontificia Ecclefia thefaurumilium iraferuabatinempcintc-nebrasS.Scripturâabdidetat, vt nemini pro-pè pateretcpauci Dodorcs Romaiicnfes, pau-cilumi Sacrificulijvel ipfum nomen noui Te-ftamenti tenebant. Plebs Paulum, Petrum amp;nbsp;rcliqutft Apoftolos, non aliter cognofeebatnbsp;quàm ex corum ftatuis8c piduris intcmplonbsp;collocatis,adebvt quidam Papa Imagines vo-carct libres Idiotarum. Nam imaginibus Pa--ftorcs Ecclefiæ docendi curamdcmandaraiir.nbsp;Erânt-ne omnés Porei, quibus impurus ifte dinbsp;cit Ecclefiam Rom.noluiirc margaritas proii-ccrc ? Quid? nónne tcnctur quilque Icgein Deinbsp;nodes 8c dies meditarirNum conciones Chri-‘fti 8c Apoftolorum feripta adpaucilfiraostannbsp;tùm pertinebât? Qua de re fuprà Chryfoft.lo-quenrem audiuimus. Necproptctca lunto-mnes Dodorcs. Nam plebs Chriftiana Icgicnbsp;ScripturanijVt raeliùs doccatur. Secundo vt Arturi argumentahaberciit locum ftatueffda ell'ct altera hæc propolitio, Rom, Ecclefiam S, Scripturæ audoritatcmnbsp;tribuerc:qnæ orationon modb fâlfacft, fednbsp;ctiam blafphcma 8c impia. Non igitur hîctâ-tum agiturde folis libris euftodicndis:fed denbsp;corum ccrtitudinc quam nebulones iroputrnbsp;voluntScripturæ conciliari ex Pontiheiæ Ro-m3uæEcçleiiæaudoritate,quænupcr in Iri-dentina fynodo libres Apocryphos cum Ca-Doni' |
DE ECCLESIA RESPONS. . S8t
|
nonicis contra veterum teftitnonia confudit. Arturiis aiiCcin hic contra fe citauit Auguft.nbsp;lib .ji.conr. Fauft.c.ip.dcManichæo loquensnbsp;qui nó auóloritati Scripcurarum volcbat fub-iicidtd ipfe Scripcuras ïibi fubiicerc. Deniquc vt Arturus etScerec id quod vult» oportetct ipCum hanc propofitionttn probate :Ecclcfiam Proceftantium h. c. corum quinbsp;Reformatam Rcligionem profitentur incc-piilc à Lutbero. Nam hïcillepetitioncprin-cipijiftis Monachis confutta vtitur:qui nósnbsp;ctiamcum Anabaptiftisamp; Anritrinicariisim-pudcntcr commifcent. Sed quod fine rationcnbsp;aftirmatur, fola negatione refcllitur. Nihilnbsp;enim hïc audimus cx Arturo amp; rcliquis Mo-nacliis ciufmodi præter calumnias, Maioresnbsp;pij Veteres ex verbo Dei rcfutârunt hæreticos,nbsp;atqiie ita docucrunt : Verbum Domini ellenbsp;Notam Ecclefiæcertiffimam. Nositideravr-gemus:Sc Patres admittimus vt admitti vo-lueruuf. nempe quatenus Gum verbo Dei amp;nbsp;fidci analogiæ congruunt. Et hanc partemnbsp;concludimus ipfis Tertulliani verbis ab Arturo contra Arturum ad finem huius capitisnbsp;produttis. Egofum heres Apollolorum,licutnbsp;cauctunt tetlamcnto fuo,ficut fidei commife-rût,licutadiurauerùt,itatcneo.Et audimus ibinbsp;Tcrtull.de piefc.hçtet.Traditiones(quibus ni-tuntur pontificijjflagcllantem.Cçterum vel cxnbsp;Arturiverbis perfpicuum eftVcrbüDei feti,-ptum clTe Notam Ecclcliæ certiffimam.Namnbsp;quum vult noftras Ecclefias refellerc, profertnbsp;. Scriptura,quamuis non aptè.Nos verb exScri-pturaipfius argumencationê vcrè refutamus:nbsp;. vtptobemus doftrinam Ecclchæ Refprmatænbsp;exS.Sctipturadepromptarn elle. CA PVT VI. B Rturuslibro tertio Notas eccIc fiæ ita traftatjVt modb quatuor,nbsp;modo Icpté pvoponat. De Nottsnbsp;auté Ecclelîç accurata fuit tra-clatio inftituta in fuper. Ana-lyfi quam Arturus fuis rclpon-fionibusnullo modo labefadatt itcmcopio-sèdciisinTraéti delegitimi vocat. pallorum:nbsp;item aduerfus Turr. in Indice Art.S.9.i5.i8. Etnbsp;ad ciufdcm fophifmata loco Script.i. Art.ja.ôcnbsp;jo.Et adu. monachos Burdcgal. Art. 6o. 6i.6z.nbsp;63.5i.Itaque hîccrimusbrcuiorcs,quum nihilnbsp;afferat Arturus quod ibi non fucrit iam refu-tatum. Cætcrùm quü côcilium Conftantinop.nbsp;dicit Ecclcfiam vnam Sâélam, Catholicam amp;nbsp;Apoftolicâ,potiùs indicat Qualis quàm Q^æ-nam fit Ecclefia; fed quum docendum clt quæ-nam fit vera Chrifti ECclcfia amp; quid cam efti-ciat : tunefunt ca proferenda quæipfius elîen-tiam conlbtuunf.ncG accidentibus elladhæ-refeendum. Alfcrtor igitur Arturus Glaritatem primara elfe ïcclefia; notam dicit lib. j. cap. i. amp; fcqu.nbsp;cuius hoc cftargumétum. H^rettetfemperpau-atateglwtatifuntvt docent veteres,(^c.At Eccle-Chnnianafemperfutura eïl conjpicuavtiidemnbsp;decent Prophète pradtxerunt. Ecclefia autemnbsp;Protestantiam ni ePl conificaafied Romann, E.rgo |
Romana Ecclefia no Protesîantium ePl vera Chrâ~ PliEcclefia. Hue redeunt quæcunquc fcx capi-tibusprofert Arturus, adquæ prætcriila quænbsp;fupràcitauimus,notâduni clt : ilium perperamnbsp;hæreticos proferrequi paucitategloriabâtunnbsp;Nam Sadecl propofuit niultitudincm non ho-minum quotundam tâtùm,fcd ctiana Rttumrnbsp;pub. Regnorum amp;prouinciarum Rcligionénbsp;Reformatam ampleiâcncium. lmb ipfe Arturus paulb pbft noftros comparai cutn deeemnbsp;Ifraëlis tribubus, quarum maior crat Claritasnbsp;(vt ifte loquitui:)quàm tribus ludæ.Incptè igitur nuncpauçitatem nobis obiieit. Verumta-men abfurdafuit illorum hçrcticorum ratio-cinatio.Pauci funt ; ergo boni.amp;: æqueineptanbsp;cft ponrificiorû argumencatio ilta. Multi funt;nbsp;ergo boni. Nam paucitasamp; multitudo non ef-ficiunt probitatem aut bonitatemifed funt Accidentia «ktw ƒ tcuaTwv amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exter- nus Ecclefiæ ftatus non cft in petp^:tuo ftatii confpicuLis, vt apparetexprophetisin vetertnbsp;teftamento amp; in nouoz. Theft’, i.q. Lue,i8,nbsp;Matt.24.Apoc.ij.amp;c. Ex qtiibus colligendumnbsp;cft, Eccleliam Chrifti veram nó dici cx Multi-tudine aut cx Paucitatc : lcd c.x tide amp; fmeeri-tatcdoôlrinæ: Sc internum Iplcndorem cojifi-dcrâdum circ,qucm Pontificij reeufant; exter-nû tantùm quætc.ntcs. Sedifte Aft'ertor perin-de agit de Ecclefiæ Claritate, ac fi Sadccl con-ftitucret Eccleliam perpetub dclitclccntcmtnbsp;aut quafi Notam Eccleliæ cóftitucret Obfcu-ritatem,13tcbras amp; paucitatem:quod clîct do-Ôlrinam iftorum imitari qui claritate Sc fplcn-dorcm notam Ecclcliæ propenentes Accidentibus feparabilibus amp; ICnlibus externis per-*nbsp;fpicuis adhætcfcunt. Qtris obfecrb erat exter-nus Ecclcfiæ fplcndor quum ipfa à Tyrannisnbsp;opprimebaturîpiorum tamen multitudo quo-ties exiftit cômendanda eft,amp; magni facienda. C A P V T VIL Sfertor ifte libre j.cap.y. 8.9, amp; 10. impugnat Icptimû caput A-nalyfis luperiovis vt Diftulionénbsp;per orbem terrarum Notam Ecclcliæ fecundâ, eamqj ad Ecclc- fiam Rofli, pertinerc, oftendar. Arque hind Romanam Eccleliam elfe veram Ecclcfiam:nbsp;Proteftantium veto falfam colligit. Maio-rcmillamvt probet, promiiTioncsdcEccle-fiæ amp; doôtrinæ Chrifti anæ propagatione pro-fctt.ScdinMinori hæret.Nam caiuraniisdun-taxateâmunit : amp; nufquâ probat ilia teftimo-niaamp; promilïioncsad Romanâ Ecclefiaper-tinctc. Hinc fit vt Minor nihil commune ha-bcat cum Maiorc propofitione; aeproindenbsp;Conclufio fitex illis perperam inftituta. Sednbsp;de hacEcclefiæ nota aduerfus Turtianum ea-dem quæ Atturus proferentem, copiofe præ-fertim in Indice Art.ij.difputatum eft.Hic igitur hæc Theotemara tanquâquædâ Corolla-ria tantùm proponimus ! rcliqualunt cxco-piofioreilla difputatione petenda. I. Vera Ecclefia Chtiftiana ad qua pertinét promilliones quæ extant in prop'neiis, vt Efa* |
1
8Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBROS ARfVRI
|
254. amp;c. Jifïafa fuît per Apoftolorum prædi-cacionemcui nos adhærefcimus, acproinde noftra cft Evcïeïïa : adcóvtïllius Ecclefiz'A-poftolicæ propagatio ad noftrâEcdefiâ eriânbsp;pétVihcat.Nbrtram cnim doótrina, elïè Aj^o-ftbloh^um doClrina dcmonftV^os.Vnitas au-tcm Eàcldfiæjcft in doftrinaiinquit T crrullia-nus.Ergo,Examinandacft dodrina:'nccfuntnbsp;fpeótanda quædam Accidentia quæ ad rei ef-fentiatn nön fpcélahT.'
Ex his paucis Icótores fatis iudicabunr quid de Arturi argunicncis amp; calûniis'fit itatuendû.nbsp;Exhis ctiâ tutilcôe nugatoriûcfieârgamcnrunbsp;iftius eiiincitur ,quodtamé ab ipfo vocatur.nbsp;Graue atquc folidum amp; quod (tzi) : Ecclejta, inquit, uemdiffuadi peromne'S gentes debet.l^ e^irtî nec diffußifiut oUm,necifipr£nbsp;/entia, nec vnqua, diffundetHr. A7an eß' erga veranbsp;Ecclefia. Maiorpropofitio iic itatuéda. Veramnbsp;nimirumEcclciiâ Chriftianâ nullis vcl gentiunbsp;vcl locorû terminis circunferibi : quæ djffufanbsp;fuit Apoftolorûtéporc:fcdnon feinpcrin code ftatu manct, nec femperv bique dirfunditur.nbsp;Minor propofitio cucrtîtür -ex eo quod do-dcamus câ ipfarti, efle illâ Chriftianâ «Sc Apo-llôticam,qU:eètiaiin his temporibus Déi beiK-ficio longé laréque propàgatur. |
Porr'b DifFufio illa nullam continet Caufain quare Ecclefia fit veranmb cft cômune amp; vagunbsp;accidetis : Ergo Syllogifmus illeno conftâusnbsp;cft ex nccefTarioMedio.-ac proinde non cftnbsp;ncc Apodcidticus.Eft deniqi a5scA«-gt;oc quia nullo nititur Axiomatc exfacra Scri-ptura deprompto. tvAvro« ctiam cft, quod Minor ciuS^ propofitio aytawt tÄtFr.ii amp; petitio-nem principij contincat. twNlj CAP VT VIII. R T V R V s libro tertio à cap. 1!. vfqiie ad jp.âducrfosg.cap.Ana-lyfis fuper. agit de Antiqilirarc,nbsp;qnam ftatuit tcrtiàm'Efcdcfiçno-ta m:AFdrfwi tg^pared nqü îrj E»lt-fiafuit antiejna nen (fifirtnatinè ^vtphikfiaphile-^uuntur , fed ngatine , ijwnia»tgt; 'nHllafHit igt;tnbsp;terris antti^itior. In die aatein Eentecosles etiamnbsp;affirmanucy qtsia omnes alios hominiim coetas teta^nbsp;ports dtMumitatefinperauit. Si idefiverim ijuodnbsp;pritss (fi antiepuitss.Ergo Anti^uitas efivernansttfinbsp;Ecclefia vertihota. Affitmätio narurânegatio-nem præcedittlraque nemo fie ioquutus cftnbsp;philoibphusvtifteloquitur.Aftîrmatrticfcm-per fuit Ecûlcfia Chrifti ; perjpcram igiturhîcnbsp;affirmât negatiuè, vt norîiîla fuâ ftabiliar.Gô-feréda cft iftiusrcfpôfio cû iis quæ dióla furttnbsp;in Analyfi fupcriorc, vt apparcatqrüm firi-tem inepra diftinélio : cuius eft ctiâ Connexunbsp;ridiculü.Na debuit colligere. Ergo Antiquiusnbsp;cft veritatis : vcl Antiquiras eft in veritatere-fpeólu certorû teporû. Veritas aür cft prima amp;cnbsp;antiquiffima.Quodfi tibi idem cft Antiquumnbsp;amp; vcrû : pcr'ncgamus Ecclçîiâ .^rtrâ efleauti-qua amp; errores porificiosliccr antiques, nega-mus tamé elfe antiquiffimosvNaAntiquitasarnbsp;ceflenda elt ab ipfo Chrifto amp; Apoftolis, quinbsp;funt nobis «aZajohdodrinânimirû diuinâfta-tuimus hbbis fuiifc in verbo Dci feripto patc-làctâ: quod antiquius eft quàm fint iftæpôtifi-ciç amp; monachalcs Traditioncs.Hæc igitur eftnbsp;præclara fcil, Aftertoris iftius ratiocinatio.Ec-clelia Rom. cft vera Ecclefia quia eftantiqua:nbsp;Ä: arjtiqua quia eft vera. Atnosipfara Anti-quitatem tibi cripimus amp; Ecclcfiæ Reformats iure cam tribuimus. Nara veritas eft pjo-priè antiqua: errores vcrö,illius rclpclt;ftu,(untnbsp;Noui. Veritaris régula prior, inquit Tertullianus. Samofatenus fint Ario prior amp; anti-quior :fcdnonpropterca fuit puriorautme-lior. Sic lunt multi dodorcs praui antiqui.nbsp;Nos auté non noua doétrinâ aut noua Ecclelünbsp;profitcmur.Nâaliud eft ordiriEcclefia,aliudnbsp;errores rciiccrc vt rcfqrmctur Ecclefia. NeCnbsp;Romana Ecclefia dicimus eile falfam defe-rédam,ca rarionc qubd fit antiqua:vt falfo nobis Arrurus tribuit:fcd ex co,qubd veritatiscanbsp;put atq; origine reliquerit: vnde natas omnesnbsp;ha:rc- |
DE ECCLESIA RESPONS. 883
|
!ccZ«7**' affirmât Auguft. Ecclcfiæ vcro Refor-matç Apollolica tum doólriiu tum Eccleltam à pönficiis.quoad eius fieri potuit,confcpul-tä excitant. Ita liberatio Ecclefiæ apud Exech.nbsp;capitc J7. cum refurrectione comparatur.nbsp;Nara Deo vlcifcenrehominu ingratirudinemnbsp;(qui vt ait loänes tenebras dilcxerur prç luce)nbsp;eucnic vt effufis Papifmi tenebris nec Ecclefianbsp;nccScripturacoruicaret.Vos vos i‘ór)ficij,vosnbsp;nionachijCandelabfü eucrtitT:is,q iaiitü in vo-bis fuit.,Voslucernam fub modio pofui;tis:lu-cernam plané extinóluri, nia Deus mirada ra-tioneilla rarfus excitaffec, fuit Ecclciia ab A-poftolis fuper monté poiicarpoileafuir derur-bata, manfitquein ruderibus roagnâ Dcipro-uidentiaconferuata.Non enim ex co quódEc-clefiaChrifti nunquara fit interns intcrirura,nbsp;colligendu eft ea femper omnibus e'Ic coni pi-cua. Nuquotquot nó iunccxpoati oinniûo-culisjinterierunt’Necpræftâcia Ecclcfiæ in eonbsp;fitaeft, quod ab omnibus vel à pluribus con-fpiciatur.Ptofcffio extcrior,templu,facri ritusnbsp;invétéré Ecclefiafepefutileinterrupta exfa-ctahiftorialiquet.SaccrdotesIudaicijpharifçinbsp;Sadducçi volitabant,quü Difcipuli propter il-lorû metû inclufidelicefcebanc.Ptophetæ dc-feribût quidéEcclcfiæ Cnriitianæamplitudi-né, quod amp; impletû fuit Apoitolorû temporenbsp;Col.i.Àpollaiû verb prædictâ ab A poftolis Pônbsp;tificcs Romani impleuerant.Porto fi facit Ec-clcfiâDiftuiio bf Aatiquitastludæorûfynago-ga effet Ecclelia.Ex vetitatc igttur nô ex diffii-fione,cxterno fplcdorcj Sc enicntita Antiqui-tatedignolcendacffjictiefia. Iraque ludæi amp;nbsp;tnonachi pontincij qma vetitacé non iétuât,nbsp;iiofuntvcraEcclefia. Et perperam itacôclu-dunt iffi: Non vidimus,non vidiftis. Ergo Ec -clefia vera non dclituir.Et ifie inonachusnonnbsp;crédit aliquid delitefeere, nifiillud videat. Ebnbsp;ipfoquod probanaus apud Pontificios veramnbsp;Ecclefia non fuilfetfimul probamus veram Ec-clcfiam delituiffe, quuiu tyrannis pontificianbsp;locumobtinerct. Sicquûl'raclitæ identidemnbsp;ludicum tempotibus ad idololatriâ reciderét,nbsp;dico tû Ecclefiam dclituifle; lté, quû li'raelitænbsp;effent fine lege amp;doctorc.2.Chron.i5.Perperânbsp;ffatuit etiâ Airerior nulla,ejje vncjuaamp;lla rattonënbsp;conferuania Ecclejii^rater Publtcîi ordtne (^prater A/rfr^Afï.NâEnffafes in fupetibie Analyfinbsp;amp; àduerlus T urrianû allatæ.funt locupletillî-niætquibus illudeucrtitur pronuntiatum finenbsp;teftimonio prpduétû.Nâ Deus nec externo publico ordini nec pcvpctuo martyrio Ecclefianbsp;fuâalligauit; quod eKEzeçh,c.J7.7.8.amp; ÿ.cô-probarifderaôilratûfuitin fuper.Analyfi. Vbinbsp;iitcôparatio..cum terebyntho dcqucrcuquænbsp;glandes amffccit,vt docec,Hlc.t.onymus(ne Af-fcrtotjVim Hcbraic.e linguæ nô percipiés,ca-uilletur Sadcelcm fententiâ illius ioci, nô ipfanbsp;verba cxpriuicAe)liâc ramé emortuâ proptcrcanbsp;nondicemuS, quandiu fuccus vitalis inradicenbsp;bçrebit.Locus verb qué Affertor ex Efaiç cap.nbsp;54.obiicit:L.eMrfnon parisy^cAm.-plcta cft non tépsribus Papifmi, fed Apoft.Ecnbsp;ad Gal.4..docccur,Efaiam agcrc de Eleâis fiuenbsp;de filiis lecundii ptomiflioné.Imô ex illo loconbsp;potiùs colligitur : Ecclefiam,qaaE ad tepus déferra fuit amp; fterilis, maxima prolem habiturâ.nbsp;Etcnim Ecclefia Dei delitefeés in mediis tenebris emerfit,nô ex Occano(vtA(rertor mête canbsp;ptus illudens ait) fed ex erroribus amp; corrtipte-lisitum olim Pharifaicisamp; Iudaicis,turo cciamnbsp;nouiffimis téporib. quum Deus lucé Euâgelijnbsp;quafi fopitâaccédic,monachalib.amp; Pôtificiis. |
Ex iis qult;j diximus corruunr ca queAlfertor fubiicit,inquicns:S» iÜa Eccleßa antujuanbsp;coluffina efi c^ßrmamentu ventath^vefira profeëlanbsp;non efiantiqua^cjua hanc veritate non agnofiit : (finbsp;Ecclefia vera, in doëtrina errarepOjficfiper millenbsp;annos errafiefideter affirmât. Regerat hoc argumennbsp;turn Sadeel. Certè nullo negotio torumiftudnbsp;Çonnexû euertitur,exco qubd rancû adhibeasnbsp;pctitionéprincipij. Quis cnim tibi dat Eccle-fiam pontificia vcftrâ elfe Antiqua amp; vcrâ.fimbnbsp;côtra docemusillâ elfe falfain amp; nouâtaepro-inde nô efle columnâ amp; firmamentù veritatis.nbsp;Nâfacisànobisaudiuilti quænâ fit nobis ec-clcfia antiquaamp;vera-.ea nimirû quæ prifeamnbsp;verâmque retinet doôlrinam:Atqui veilta Ecclefia hanc doétrinâ non retinet, ergo non cftnbsp;antiqua.Reétèigitur fie in te rctorqueaturar-gumétum tuû. Illiautéantiquâ habétdoélri-nam amp; verâ qui ab Apoftoiorù téporib. vbi-uis locorû amp; gentium,facrç Scripturçadherétnbsp;dodrinæq^in illapaccfaôtæ. Ilia vera eltanti-quitas quç eft colûnaamp; firmamentù verimtis,nbsp;Ita pij vetcrcs Chriftiani (quos per ludibriumnbsp;quû obiedas né fui lie Lutheranos aut Calui-nianos, nô taméprobas fuiffe Icfuitas aut Pô-tificios)Chriftiani,inquam,vt amp;nos fumus,cxnbsp;factisScripturispciperâab hçreticisvfurpatis,nbsp;hçrefes amp; falfam dothrina rcfellcbâtndque nônbsp;eftin Opertis feripturis immorari,quænonnbsp;funtpalliûimpietatis, vt tu blafpheméamp; ini-piè aulus esdicere, impudeuter impietaté tuanbsp;Nazianzeno adlccibens, qui potiùs monebat aiTgent.nbsp;illos in cœno immorari amp; luto adliærcfcere âerebmnbsp;qui non contendunt ad puriffimu feripturarùnbsp;diuinarumfonccm;quas alibi dicit,illos lolosnbsp;polie cerncre,quibus menspurgara eft : fed tnnbsp;amens facræ Scripeurtç eontemptor Scvelli-cacor pluris facis Epifeoporum audoritatetnnbsp;amp; quorundam monachorum commenta. At-quiDeus hanc vlcitcerur impietatem. . Quid præterea habet bonus iftcquodex-probtet : f eëirt, inquit, è Catechifmit fuis nbsp;nbsp;è Symbolo vocabulüCatholtca eradunt. Vndetibi ifta inceffic Religio vetborû fcrupulofo alfcr-torijVt non panaris, nos vocabulo vcrnaculonbsp;Græcum vocabulû exprimete, amp; iis quæ in S.nbsp;S.criptura extant adhærcfcerc î Na voces pere-grino idiomate rudioribus propçfitæ neefi-deliter expofitæ admirationénôædificationé .nbsp;affçrût.Ideô fideles dobtorcs iis abftincnr.Nosnbsp;igitur f£cfZe/t4Zrtdicimus.Nec idin-gtatû elfe debet Pontificiis Latinâlinguam amp;nbsp;Ecclefiam fola cxtollentibus,amp;qui G.rçcas ha-benc exofas Ecclefias vnde tarnen Catholicsnbsp;vocabulû raanauit,quod à noftris cômode cx-plicatut ; cuius etiam cft explanatio copiofanbsp;adu.Turr. loco i.Script. Et ibi ad Repcc.eiuf-dé Soph.ôc in Summa adu.Mon.Burd.att.óo. |
AD tlBROS ARTVRI
; donymos clericos , veftram Millam,veArss’ theatricas amp; hypocriticasceremonias, veftrunbsp;cœlibatuni impurum, ex fucceffione doftrininbsp;in verbo Dei patcfaiftæ demonftretis.Audebi-‘ tifncdiccre ipfum exteriorem ftatum vcäriitnnbsp;fuilTc Apoftolorum temporibus? tantum abeftnbsp;vt internum fplendorcmin vera doó^tinalu-centeni retinucritis. Etvt folos vrgeampon-tificios Epifcopos, omnes à Icgitimo Succef-fionis ordine iam pridem cxcidcrunt.idqi tumnbsp;expræfcripto verbi diuini,tumetiam éxïpio-rumdecretis. Ecquænam cft apud vosPaftq--rum eligcndorum.ratio?imbcft-nc eîcîljo^nbsp;Mittitur pecunia ad Papam, prodit nouùsE-pifcopus necprobatiis necclcótus.Qmddei-»nbsp;pfo Papadicendum,quçnam cftipfiilselcdio?,nbsp;imbexipforum decretisà Papa Eugenio funtnbsp;ex fchifmaticis omnes Papæ oriundi. Mirumnbsp;cft Epifcopos iam poft multa fecula inyicritosnbsp;amp; mutos bene epneionantibus fuccclull'e. Sic _
CAP VT IX.
Ss ER T OR lib. 3. capite 19. vfquc ad 24.agit de Qnarta Ecclcfiæ Tuanbsp;nota : ncmpc quod fit Apoftoliçanbsp;in fuGCcffionc Epifcoporum ; vtnbsp;impugnec caput nonutn Analyfisnbsp;thefcwn Arturi ; qui nunc fie loquitur.nbsp;folurn hareticis Suceeßio tloilrin£: fedetiam Epi-feoporum obiecta fuit ab Iren. Tertull. Cypriano.,nbsp;(^c. 1/ifibilüfuceeßio /jua nuntjftam perturbabiturf.nbsp;SadeelDoQorutn fuceeßtonem in genere dicit. E-ptfiopi verofß Pontifex recle fua munia obire confiât. N am fat if eß bene praejfè. Qm bene prafùnt^nbsp;inquit Apofl. I. T itn. H inc laudes Epifcoporumnbsp;Roman orutnprofert,^c.
De bac Succeffione in Epifeopis amp; perfqnis traditioni non fucceffit traditio,fiuc(vt loqui-fita quam pôtificij iaôiant fusé in libro de legit, paftorûvocatione; Scaduerfus monachos Burdcgal. Art.5i.6ï. Aduerfus Turnanum innbsp;Indice Art. zo. Sc ad cius Sophifmata loconbsp;Script.9.amp; lô. integris.amp; adRcipet.cius Soph,nbsp;loco I. Arr.i9.jo.5i.3i,33.4(S'47. ôclocoÿ.art.
Et loco.io.toto amp; loco 3. Art.4,5.amp; loc.
4. Art. 9. Ex quibus petenda cft refutatio co-rum quæ hîc Artutus rcperic,qui initio capitis IO. libr. 3. videtur diflimulare fe fcripta Sadeelis aduerfus Turrianum de hocargu-inento vidifle,alibi tamcji dixerat Turrianumnbsp;innocentiflitnum à Sadeele vexari.Dopuitau-tem Sadeel illis in locis amp;c in fuperiori Analy-fi: Illis Veteribus facile fuifl’e ex vtraque Succeffione hærccicos rcfellere : quum doétrinænbsp;veriras continua fuccefltone propagabatur:nbsp;fie illi vtramq-,fucceffioné coniungebànt.Sednbsp;vos qui à vcritatedoôtrinæamp;ab ipfa légitimanbsp;vocatione excidiflis , Perfoualem fucceffio-nem, fucceffioni doôtrinæ opponitis, plurif-qtie facitis vifibilcm perfonarumfucceffionénbsp;qààm Apoilolicæ doôlrinæ continuationemnbsp;amp; perfeuerantiam. At ipfi Veteres tcitanturnbsp;inTncceffione perfonarum nihil efle momén-ti,fià continuatione perfeuerantiadoôtri-næ diuellatur.Nam veritas fine perfonali fuc-ceffione i amp; pcrfonalis fucceffiô fine verita-te poteft elfe. Hoc in ludâica Ecclefia corn- tnbsp;ptobatujr; Etat ctiam fucceffiô Epifcoporumnbsp;in Oriente graflàntç/Arianifmo'.fcd non veri-tàtis. Nonneeft in Græcia perfonalisEpifco^'nbsp;porum fucceffiô ? cur igitur à Pontificiis R-ó-^ ’nbsp;manis êxcfdiHe dtcuntur nifi qtiod veratn do-'nbsp;ûrinam reliqucrintîErgo arcelfcnda cftfuc-ceffio ab Apofiolica doôtrina: Vnde cnim veritas? nonne ab Apoftolorum prædicâtionein'nbsp;vërbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcripta? Itaquc Patres'Ó-'
liîW rcTcHcbant hærcticOs ex yerbo Dei : turn fùbiicicbaht Ecclefiaro nô aliter docuiffc'.Vosnbsp;vérb qui'falsb iplam perfonalem fucceffiônénbsp;obiicitisjincipite ab Ap'oftohs,vr veftxu P on- 'nbsp;ti'ficcmi veitros Cardihaies putpuracos,ve'ûrânbsp;aùlam plufquam regia ni, veltra idola,vc(triim*‘nbsp;purgatorium, veitros M‘onachos,vcftros pfeu-”
tur Irenæus)præconiationi præconiatio. Non igitur quia alij aliis fucceiléruntriêd qui Apo-ftolicam doôlrinam conftanter annunciarûtijnbsp;funt Apoftolorum fucceftorcs dicendi: vt do-cct Tertullianus amp; reliqui patres omnes.nbsp;Quomodoautem diuerfitas doétrinædifccr-netur î ex fucceffione Epifcoporum , iii-quis. Minime : fed fi conferatur eu ni dodrinanbsp;Apoftolica per veros Paftores ex Dei verbonbsp;propagata. prodeant Græci Epifcopi,qui fuc-ceffionem fuam perfonalem oftentabunt, dif-putent vobifeum, quomodo ipforum.crrotcs'nbsp;redarguetisPNifi verbum Dei opponatis,vndenbsp;vera cruetur d©(ftrinaChriftiana?Quid?niona-chi nobis obrrudunt Traditiones non feri-ptas, quia, inquiunt, per tnanus traditæ funt.nbsp;Num illas foli Epifeopi per manus tradide-runt ? Ergo nec doôtrina quæ verbo Dei inni-titur quærenda cft in ilia Epifcoporum fuC-ccffione.PoIfunt enim doétores eife boniabl-que illo Epifcoporum ordine. Et poflumuSnbsp;proferre populos illos qui in Eurojià fcni-per à pontificiis erroribus abhorructunr,nbsp;fuófquedoótorcs habucrunt prifcamdoân-nam Apoftolicam docentes. Quorfum verbnbsp;obiieitur nobis Epifcoporum pontificiorumnbsp;authoritas, quandoquidem haoemus feripranbsp;Prophetica Ôd ApoftolicarCæterum ftatihi abnbsp;Apoftolorum temponbus iam ptiritatera do-ôtrinæ labcfaCtari, amp; Ecclcfiænrdineni dccli-'nbsp;rôrccœpiftèjip'fi Aportoli præmonuerant. Icanbsp;igitur de Succeffione ftatuendum Apoftoli-ca;Eos detfniin hàbcndospr«gt; EçclefiaDei q^uinbsp;ex iacris literis fuam doóttinam fuûmque or-dînem Eceleûafticum comprobant. Vidcrou»nbsp;autèm, audimus, leginàus pontifîcios ertotesnbsp;quôs ctiam ex- Scfiptüta rciieiraus. Sedid®nbsp;Alîertor (vt amp; reliqui monachi) vult Ecclefi®nbsp;Romanæ dogmata exGrcgorij Rom.pontifi-cis, ex Clementis amp; aliis ciufmodi feriptisa-dnltcrinisiqitç tarnen ab ipfis pro Traditioni-'nbsp;bus Apoftolicis non feriptis , obtruduntur)nbsp;aircrcre : Inio fæpius pro Refponfionc nudasnbsp;Eiéolamationés iupponit. At inquit iftc '. üen-tibusfemperp'atebitaditfff Ecclefia. ErgtPA^'‘'nbsp;r(i
DE ECCLESIA RESPONS.
fignificätjHebraico more. Sed non dixit Da-biCjhc Apoftolorum ordincm perpetub futurum exiftimcs.Locus autem loannisio. aperte Affertorisfentcntiæadncrfatut. Sicenimi- , bi.QMtijuotante me veneruntftiresfittit, fed nonnbsp;aufcaltarunteos oHes, Item, eininon ingrediturpernbsp;oftium,Accommodahæc tuoPontifici ôcnbsp;tuis mercenariiS Epifcopis,amp; inde colligesnbsp;quænam fit eoium Milfio. Porrb nomine Or—nbsp;dinationisintellige Ele6kionem,amp; probacio-nemub Apoftolo proponi, quam præceflifrenbsp;tumeonrtabat, quummanus imponebantur,nbsp;Supetiorcm verb Epifeopi ordincm præternbsp;verbum Dei fuiffe inftirututn, iam aliàs fuitnbsp;probatum. Atenimucro, quum omnia effentnbsp;cotruptiffima,dicimus Pontificios nihil habere quo pluris faciant aliorum Ordinationemnbsp;quàm LutherijZuinglij,Huffi, VVicleffi, Oe-colampadii,Farelli,amp;c. Qubd fi illi non fuerunt miffi ad prædicandûm Euangclium-.Ergonbsp;eorum qui Ülos mittebant Miffiofuit nulla.nbsp;Si fecus : ergo turn officio funifti funt quuranbsp;Euangeliom pure ex fuo muntre pv^dicatunt:nbsp;amp;tunc fidelitct fuum munus exequebantur..nbsp;Dixifti eorum ordinationé fuifle legitimam,,nbsp;ergo amp; eotum vocatio. Sedeertè tui PapæScnbsp;tui Epifeopi nunquam raitterent homines adnbsp;detegendam fuam turpicudincm. Qu^are Deusnbsp;ipfe mifit qui ipfam vocem Dei,vocem Chri-ftijvocera Apoftolorum ptoferrent.Non erodes nifi cœlit us ad tuas antes vox ilia Dei de-feratut ’ imb non ctederesqui toties verbonbsp;Dei propofito non ctedis. Neque nos no-uum aliquod feedus, aut aliqUod tertiiim Tc-ftamentum, fed vetus amp; nouum Teftamen-tum factum duntaxat proponimus. Caluinusnbsp;autem non fe intrufit, fed ab aliis paftoribusnbsp;fuit Ecclefiæ pallor eleftus ; præccffit idoneanbsp;ptobatio , confenfus Ecclefiæ , amp; ea quænbsp;in légitima vocatione tequiruntur ex Apofto-lorflfm præfcriptis. Tunc enim iam ordo exterior ECclefiæ refpirare amp; caput e tigere cœ-perat. Reiiciendi funt quidcm quiconque fenbsp;temerè incrudunt : fed nunc agimus de colla-pfoftatu Scotdine, vbi reecdendum fuit abnbsp;EpifcopisPontificiis amp; ipfisVonrificibus,qubnbsp;veritas dodlrinæ ßc putitas eius retineretur.nbsp;Cætetùm nos facras amp; légitimas Ccteraoniasnbsp;ex Dei vetbo deprominus amp; paftores eligi-musin noftris Ecclefiis ex præfcriptis Apo-ftolocis Attüti amp; ûmilium blafpheroias ßcnbsp;malediéla nihil raorati, nô magis quàm iftiusnbsp;inTheologiainfcitiam qui pag.jiy.aüerit vo-cationes exttaordinarias niti humanis tefti-moniis.Siceniummillia hominumteftaten-
resfempereruntvifibiles. Maiorilla propofitio ccrca efttfed illi non alligaturalïumptio.Namnbsp;vetbumDeiextatex cuius pcrceptione amp;re-cepcione quæ omnibus patet,fempcr eft Gen-tibus adieus ad Ecclefiam; quamuis non fem-pct fint Paftores boni amp; fideles qui palam publice ôc ex ordineexteriore illud proponant.nbsp;Hinc intelligitur quomodo in mediis pontifi-ciistenebris femper fucrinc viti pij qui ex factotum librorum pia indagatione veram E-uangclij dofttinam ampleâtctentur.
C A P V T X.
Rturus lib.j.à cap.24. vfque ad JJ. agit de fua Ecclefiæ Notanbsp;t quinta,quam rtatuit elle Pjifto-• turn ordinationcm: eâmqspro-S bat ex illo ; QMmodo pr,edtcabtttnbsp;tgt;ifimittantur-,Heb. 5. Rom. m.ltem Ephef.^.dt-cttur Dedit,nonDabit. Jldijfus efiPaulw ab Ec-}nbsp;cleßa ordinatHs.Item ex loan. lO-g^ex delîitu-tiu Eptfiopisperiit.Lutherw aMem-,'Zgt;Mngl. Cal~nbsp;HtnM non fuerunt Epifeopi : non igtlttr pofueruntnbsp;orâinare-.nec habuerint A^ißionegt;n:fed Sadeel ta-cuit de Aiißwne^ijua pars efl vocattonis.Vixc tta-ûae Attutus vfque ad iS.caput.Capite iS.agitnbsp;de mitaculis quibus ait Proteftahtes .effe de-ftitutos. Quandoquidem AlTertot ifte argumenta exTurtiano interpolàta tantum repo-nit,nou aliisrcfellendus ctt rationibus quàmnbsp;iis quæ propofitæ fuerunt aduer'fus Turria-num loco feripturæ 9. amp; 10. amp; n. amp; ii.inte-gtis-.Sc ad Repetita ipfius Sophifmata, in illisnbsp;ipfis locis. Item in ttaftatu de légitima voca-tionepaftorum.
Cætctùm Apoftoli præfctipferunt ratio-netn vocationis ordinariæ, ftante Ecclefiafti-coordine; Hanctationem obferuandam effe ita Sadeel affirmauit, vt demonftret Pontifi-cios paftoEcs,M.onachos,Pontificem, Cardi-
' nbsp;nbsp;nales ompino c x ca excidiftc.Yam vbi otdo Ic-
girimps coiïlapfus fuit ,Deus excitauit dofto-res pio's qui putitateni Doétrinæ conferuent, Scltocpctrinet ad vbcationêm quandam ex-itaotdxnariam : qt|iarcccd,çudura fuit ab illonbsp;Pontificum otdine'. Reâè tnttem b'ic contranbsp;fe Affertor citauit ex Apoftblo'S?^»« Euange-lizjMerit pTMer cjaam ^nod acceptfii-s, Anathemanbsp;Jît.kem ex Apocal. Stt^uis appofneritad hdicap-p»netlgt;eiis,ßtperiiltiplagas. Namexillis quot-quot funtRom. Pontifices, tot Anathematanbsp;conftituuntur.' lam ft verum eft (quod etiamnbsp;fatctiir Arturus ) pofte Paftores ordinati ex turaliquem miflum effe à Deo qui Scripjutisnbsp;feviptis Apoftolicis ; cçttè légitima eft ilia or- répugnât et,ilbf-ne credendum efletî Deusfe-dinatio quæ ex illorunt præfcriptis cftihfti- tiam tempotibus veteris teftamenti) modonbsp;tuta.Prtinquii E.^c'Ctoz.Nißmittantar {^uomodo adhibuit mttacula in extraotdinatia miflio-pradicabunfi Refpondeo Apoftolura ibi lo- ne,modbnon: vt patetex prophetarum miß«nbsp;qui de miffis àDeo-, cuiufmodi, fuerant Apo- fione,de qua alias in locis fupta citatis.Nofttinbsp;ftoli extraotdmarie miffi (necenim craneex verb doftotes Apoftolicam dofttinam illisnbsp;Lcuitis otiundi') At dtxit Apoßoltu, dedir non, ipfis Mitaculis fatis confitmaiam iiv lucemnbsp;dabit:\nv^\3.\t'\{ïc^ne ijuis ext^limetvllos extraor~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'¦
dinarioj vBijMnr« Juniro-t, Refpódeo^dc-,. ________________
dfi,rionexcludere,Dabif.fedDarehicponeEe icproraulgantibus; Ergo , nunc nobis opus
-ocr page 914-88«
AD LIBROS ARTVRI
|
non eft tniracalis, qai non doólrinam nouam, fed veritatem illam amp; doótrinam Euangeli-cani à Pontificiis confcpultatn inmediu pro-fèrinius.Certcnon proferebancurmiracula vtnbsp;ludæi credcrent Mefliam fuifTe promifl’um:nbsp;fed vt credcrent Icfuin filium Mariae TroF elle Mclliain ilkim proniillum. Non lunc igitur ad hacdoótrinam comprobandam noua mivacula quærenda, Obiicit etiam Allertor^ cap. 29. ejni mißt funt extra ordmernnonpojfe in dottrina errare.lM-therum vero fateüfe in doEhrtna ipfa erraßi ^c.nbsp;Refpondeo dillingtiendu eile inter vocationcnbsp;mediatam amp; inimediatam aDeofadam. Quinbsp;mittuntur vocatione mediata, pollunt errarc,nbsp;ignorarc,labi,alioqiji nullus vocacusôc miifusnbsp;erratet. Ideo quæ verbo Dei duccacpræuionbsp;docent,ea fequimàr,guae fccus rencimus»Necnbsp;Luthevutn, Caluinura , amp;c. habemus pro iisnbsp;Prophetisquiita fuerint'S-iswreej-»' vtnóde-buetint fua feripta exigere adScripturam fa-cram. Nam eatenus horainuradogmata funtnbsp;recipienda, quatenus expuris facræ Scripturænbsp;fontibus genuine hauriutur.Ncc dicimus Lu-,nbsp;thcrum extraordinariè milfum vt Apoltolinbsp;fueruntifcd quum elfer in ordinaria corruptsnbsp;Ecclefiæ Rom.vocatione amp; miflionc,Deus ilium amp; fimilcs viros pios excitauit , elfquenbsp;oculos aperuit, vt in tantis tenebris lucemnbsp;veritatis ex verbo Dei accenderent. Si in tantanbsp;caligine Luthcrus titubauit, offendit, impe-git , vefttæ tenebræ Pontificiæ funt accu-landæ. Verùm ifte Alfertorperînde difputat c.29. amp;30. vt fi Lutherum quafi de cœlo delapfumnbsp;exciperemus. Agnofeimus opus Dei præftan-tiffimum in Luthcro,qubd ilium c fqualore amp;nbsp;fordibus Monachorum excitarit vt fraudesnbsp;Antichrifti dctcgcret;amp; fic Deus voluit ipliusnbsp;amp; aliorum virorum piorum opera vti, quorum omniuraferipta amp; dodrinam oportflhre-uocarcadfacram Scripturam quaroilli nor-mam fuæ dodtrtnæ proponebant- Cap.51. multa profert Arturus dcEpifcopis de quibus fuse in libris fuprà ciratis’. Nosau-tem quum de Epifcopisloquimur;dc inftitutonbsp;loquimur,non de perfonis fingularibus. Namnbsp;plcrofquc fiiilfc viros bonos non negamiis.nbsp;Sedille ordo inftitutus eft,humano confilionbsp;ad vUanda fchilmata. Quid fi poftca homi-num nialitia fuperante, fucrunt in caufa corrupt« Ecclefiae ? Libri autem Clementis quosnbsp;Turrianus amp; Arturus folent citare, quàm fintnbsp;infulfi nemo non animaduerrit. Multi igiturnbsp;fuetunt Clementes: qua de re ànoltris copiosènbsp;difputatum eft. Cæterùm Humana inftituta quum maxime lædunc.non lunc Icqucnda: licet ab initio nonnbsp;mails conliliis luerint propofita.Ex Epifeopisnbsp;ad Archiepilcopos vencum cft ; ab Archie-pifeopis ad Pontificem.lllius humani Inftitu-ti fibris papatus inuedlus nicitur. ludiciumnbsp;prelbyterij omillum : Confenlus Ecclcfiacne-gleiftus: Elc(ftio,probatio légitima relidlazty-tannis,amp;-corjupcclæ in Etclcliam inuetftæ. Cap.ji.Arturus allcric Monachorum voca- |
tioncm elfe Apoftolicam ex Vcterib’is qui Monachos plurimi feccrunt. At (vt hæc ctiainnbsp;pcrdigrclïîoncm dicamusj proies Monachorum qui étant Bafilij, Nazianzcni,Chryfofto-mi, Auguftini temporibus, iampridem defiir.nbsp;Nihil etiam in fetiptura de paupertatis voto.nbsp;fed Monachi fiunt pauperes vtalienisopibusnbsp;vcfcantur.Plerique autem Veteres in i(lis fuc-runc decept:, quum non polTcntcapræuidcrenbsp;quæ docuit expcricntia:At tempore Apollolo-rum nulli erantMonachi,ac ne votum quidemnbsp;virginitatis. Sant, inquit Cheiftus, Eanacbttjiànbsp;fe ca^rarunt : hoc cft, qui habent donum coii-tinentiæ, quo licet vti abfque voto,lt;^Hibasda-tumefi, inquit, amp; i. Cor. 7. Vnuf^aifjuefn-priam habet donum à Deo. Vos iplî Monachinbsp;veftros Canones amp; ipfam prifeam Monachorum amp; Clericorum regulam antiqualtis, i-pfum quoque aérera vcftris fordibus inqui-naftis. C A P V T X I. AP v t jj.Iib.3. Alfenorfcx-tam Ecclcfiæ notam dicit elfe, FideifanSlitatem, ^ua nihilomintunbsp;Reproboi etiam contineat. DchaCnbsp;Ecclefiæ nota fatis multa did»nbsp;funt turn in fuperiorf Analyfi, tum in aliis tratftatibus fuprà citatis. Ilia, inquit Hieronymus , cftfamfta Ecclefia qus Chrifti fidem integram feruat. Hoc auteranbsp;nonfacit Ecclefia Rom. Ergo fideifanditasnbsp;non poteft elfe eiusnota. Porto fidei fandi-tas, neefandorum communio reftringendanbsp;cft ad profeffionem Religionis exteriorem.nbsp;Nam fandi dicuntur propter veram fidemnbsp;qux cftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ fecum habet veram charitatem ànnexam. Hypocritæ funt igitur qui illam Ecclefiæ notam iudicio amp; opinio-nibiis humanis ftatuunt. Ss ï R T O R Arturus tandem cap. 36. iib. 3, agit de Vnicatcnbsp;quam vult elle feptimam amp; p»'nbsp;ftremam Ecclcfiæ Romanæ notam. Idco prolixe agit de difii-diis amp; hærcfibus quæ natæfim^ inter cos qui Reformatam Rcligioncm proh-tentur. Sed qinim ilia omnia iam fuctint locn fupràcitatisabundè rcfijtata: hæc tantum hiCnbsp;fubiieiemus quæ cuertunt Artuti vanaui hoCnbsp;ioco orationem. K Notæ Ecclcfiæ vocantur hîc eirentiah* ¦trâamp;n à fpccifica Ecclcfiæ difterencia deprom'nbsp;tæ, nefemper Arturus in vocabulis Sigo*^nbsp;Not® |
DE ECCLESIA RESPONS.
Notæ fl ropbas neilat.
2. Obiiciunt nobis Pontificij dilTcnfiones 1 amp; hætefes nuper exortas, ad quam obieétio-nem fatis multaiam ànobisfupràdiôta funt.nbsp;Vcrùm obfccto, nullæ-ne crant difienfionesnbsp;amp;hçrefes Apoftolicis tempotibus:dc hacrenbsp;legantur Afta Apoftolica amp;vcterum Doôto-rum feripta. Doûrina verb Eeelefiarum Re-formataruro non efi exhuius vel illius lcriptisnbsp;tantum Ipeftanda, ncc ex fermonibus amp; col-loquiis quibufdam;multb minusefi ex calura-niis de mendaciis raonachorum çognofeenda.nbsp;Fieri autem non poteft quin fuboriantur dif-ficultatestum circa doóf rinara, tum circa vo-luntatcm amp; aninaoïum coniumâioncm.Nôn-nefunt interipfosPontiScios doctores graues controucrliæî exempli gratia; Alij voluntnbsp;Papam effefopra concilium: alij contra. Denbsp;Tianllubftantrationc quot cyiantæ.que funtnbsp;inter illosrepugtuntes intcrpvetationes? Le-gantur Focmulæ Abiurationum Religionisnbsp;Rcformatæ,in Gallia vno annonbsp;cliis edits amp; cuulg«tx,apparcbir epuapxfint il-læ inter fe dilTidentcs amp; contraria:. At vuicamnbsp;fidciconfcflfioiaem habent pertotam Galliamnbsp;ij qulReligioncm Refotmatam funtamplexi.nbsp;Quod fi fi.n^uli ipfotum tpilcopi (quato ma-gis fiqgpU ipfotum facrificuli ) fidcifuæ con-tclfijon.çm cdera çogcïcncuï in fuis diœcefi-bus'.tunc rnarrifeftum forct,ift.os qui nobis dif-fidiaobiciäant , inter fc maxime ddlcntire.nbsp;irab dç Cbrifttana do^trirta plcrofque nc qui-dem çogitaire.Qjabd fi ij qui Rcfot.mationcmnbsp;cxpctunt,abalns in nonnullisdlHidcant,dan-da eft opera vt ilia placidècomponantur ; at-que id otrinlnoow' ’amp;sf^fututum efi; quando-quidcm Illi in hoc fundamento conucniunt:
887 Ex vcrbo Dci fcripto rcformandam efic Ec-clefiam amp; ercorcs poncihcios elle ab Ecclc-fia amouendos.Nondum autem fuit conftitu-ta totias Ecclcfiæ Reformatæ con-fenfu. Ncc ctiam omnes ditlenfioncs circanbsp;nonnullos fidei articulos, tollunt Ecclcfiam:nbsp;ncc duas Eccleûas contrarias ftatirn confti-tuunt.
3. Veritas cenfenda cft ex veritate. Idem cftenim corpus, ejuiaeadem eftfidcs ; nec re-ftringitur corpus my tticum ad llatum exterio-rem certum. Licet fit vnaEcclefia,tarnen nonnbsp;femper iifdem ornaraentis præfulget : nccnbsp;fcmpereftdoârinain omnibuscodem modonbsp;cfficax.Porrb fideles locis diflxti,membra fanenbsp;eiufdem corporis myilici,licet eundemcœ-tum extcriorcm non componant: nccjuc tarnen tenensur monftrarCjvbinam femper fnc-rint rcliquix veritacis, de quibus fie olim lo -quebatur Efaias vt cas non digito raonftvarcf.nbsp;ncc Elias qnçrcbac vbi locorum client Icptcmnbsp;ilia millia. Nam Deo confiant fuæ rationes.nbsp;Satis nobis fit veritatem non polie abolcri autnbsp;tenebvisextingui. Et cnm Cheyfoftomo afttr-mamus, IbiEcclctiarn elle, vbi efi vera fides.nbsp;Laque vnitatem Ipeétamus in doefrina ex fa-craScriptiita depiompta : non in lucccfl'ionenbsp;tjuadam perfonaram aut quæ ex hominum o-pipiombusjacndcaf.dc cam Nazianz. fiatui- inUndemnbsp;musSucceluonem in doûrina fitam elle. Au - ^than.nbsp;dimufque Athanafium iubentem vt videamus s«'nbsp;cam quæ efiab initio dovlrinam,amp; fidem Ca-tbobeæ Ecclefiæ t|uam Chriftus dcdit, Apo-fioli verb prædicauerunt amp; feruarunt. In bacnbsp;cnim Bcclefia fundamur, b;qui indeexcidit,nbsp;Cbrifiianus non potent dici.
LAVS
DEO.
il
4
-ocr page 916-PSALMVM XXXII.
-ocr page 917-D. IO. BOVÆO, EGCL. LAVSAN. PAST. FIDIi-LISS. FRATRI. CHARISS. A. SADEEL..
T H E O P S A L. P E R P E T. A M O R. MONIM. D.D. ANN. DpM. cId. cI.LXXlJI.
JOANNES BOS STVDIOSIS
ADOLESCENTIBVS, REIPVB, BERNEN-
sis ALVMNIS ET THEOLOGIE IN
ScholaLaufannenfi candidatis,
Saknem,
Tß tot iam extant, non i» Pfalmos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;fid amp; in cater os omnes,
fiacros libros woditationes y vt non valde oferapretium viderifofi-fit, nouas aliquas in lucem emit tere taimen vt in artibus amp;fiien-tid ferfoiiendu non ejfætam natur am neque exhaustam tfic multb magtsfiacrarum Utera;rum fontes inexhausios amp; f erennesnbsp;\ aquas •videre-tó’gfatum efifi debet, amp; tarn efin^ttleiCfftam quodv~nbsp;I tdffiimum. e^u^di quidemfieneita hac ejt ,filapfi)s efi“ fraterla-bentes annos ßeSiesfin vfro dona Sp-Saveli in multis,viridis cer-te iuuentq efi^velfon^ans atas. Hoc fief rafaft Ubuit, adoleficentesnbsp;ftudiofi^quia hoc iffiunt luce clarius confiicitursvel in vniw Pfialwi exfofitione, quant, non il-lam quidem noTtram, quafiin noîira officina nqtam, amp;fabricAtam,fednofirqnt, quia nobisnbsp;data dicataque efi, nunc in lucent edimw -iffimmunémque vobüfacimus. Noneo quidem abnbsp;authtre confilio data nobis efi,vt ederetur,fed vt friuatim ejfiet mutui amp; f erf etui internos a-nviïis moninientum.at nunc nonfiolunt‘vobis,fidfiudiofis omnibus faHacommunis, qubd earnnbsp;inter nos friuatim author efiè'voluit,erit multg magis,rnutui,inquqm, amp; f erf etui internos,nbsp;im'o dptotamEcclefiam,amoris monimentum.
Habet IS ergo, idetiam, quod afud me refofitum quumfeiretis, totum iamfire quinquennium fosiulareamp;fiagitarefleriqueveÜrqrnnpndeiiitiitis-.eóque eerie auidius , qubdhac in fublicis concionibus nternacula lingua trailata, vobis certe, qtt dfcafera pptnia author^ e-iujdemfiummam admirationem meriioconcitarnnt- fipsigiturpaterisin Pfialmisalit/queSacra Serif tura libris exfUcandts^qaando etiam huipvos munerisvouiÜü^fifidem quavobishocnbsp;in pÇalmo indicantur,vePtigits friuatim fuhlice,vt cuique dahit D€us,infiiiite.hanc enirnnbsp;oh caufiam in eiui editionem confinfi, hineque adeo ob caufim authorem {qua eft tffitusgratia)nbsp;mihi aniicifitmum, quidquidhtc à me eo inconfiulto aut etiam inuitofraiîitum eft veHroruntnbsp;fiudiorumgratia,aquibèntquefa£iurHe9t,confido. ValetfinChriiioleftt. fix typLufiaonoPtre^nbsp;Cal.Mart. 1578«
FF. j.
-ocr page 918-ßdum accepérunt. Summa eft : primo loco poni foitentiarn dc remifliönc peccatorum.nbsp;Secundo eius fententiæ confirmarionemad-feribi. Tertio cohorrationes adiungi, vt redenbsp;fiobis vfum iftiusfcntcnriæappliccmns.
Atque vt ad illud quod primo lodo ponitur accedamus, tetbruripfa Pfalmi infcriptiohic ‘nbsp;agi de rc maximi tnomenti, Sc cuius cognitionbsp;nobis fummopere neCclîaria eft.Infchbiturc-nim hic Pfalnnis Maskildd ert,Erudiens:qua(inbsp;dicàt in hoc Pfalmo dodrinam feitu dignifli-hiatn coritineri',vc ita teddainur atfentiorts iCnbsp;diligenrioresadeam edifeendam: quodetiamnbsp;aliqui ex Veteribus agnouerunt. Hocautemnbsp;vocabulum poftea repetet in vvrfu 8. quum a-pertè dodot« partcslufcipier.
Etccrtènô fincratione dodrinaderemif-fione pcccarorü bîc appcllaturfcicnria in qua erudiri dcbcamus, quum fatis coRct (fimodö m-tè ita vt decct cxpédamus)nniiâ omnin«feiennbsp;tiam,quæcunque tandc /ir/cum hac noftta eile .nbsp;comparandäk Veniant enim in medium vctc-res omnium Philofophotu gtcgcs,cx quotumnbsp;fonribus variös feientrarum riuulos eite didu-tcndosdoäitfimi plcriqüotcfucrunt, Jcindcnbsp;return omnium cognitioné hauncndam:ecdonbsp;quot qoantófque laboreü -fufeeperurtt in catunbsp;return indagationc quarutn cognirteticm au,cnbsp;nunqüiru fuUt adepei» aut certeti-adeprifunt»nbsp;earn vanamcire atque ihucilcrti ratiö tänderanbsp;amp; experientia oóprobauit ? Nimirû ttwm eftnbsp;quod aliquädo foiràChryfoftomo twditum,nbsp;fubeilcs Philofophorü difpurationes nihil a-liud etTc qua tenues aranearû telas, quæ qui denbsp;ab aura leuiflîma ftatim difcerpûtur amp; euanc-fcût.Vt enim fcriptôPhilqfop^rorû prima frô-te fubtilia ac fplêdkta vidbâtur,attaHlcft poR-quâdiu multûmquelaboFâtcs/urfumatdcor
Miti.n
tnencunt Vfalmi.
Tarte/
T/aZ.?.
R A E C l A R ï à Veteribus diôluranbsp;eil, peccatû onusnbsp;ctfeomnium longe grauitîîmum:nbsp;quâdoquidé pec-cato tanquam o-nerc homines ad-eù premuntur, vtnbsp;¦ in terrain proninbsp;ftuflquam in cœ-lum fnfpitïanr,tiifi porreûâ Dci manu,ad vi-ræ mclioris cogitarioné crigantur. Qua: fen-tentia confirroatur ctiam ab ipfo Cbritto quûnbsp;adlcvocatcos qui graui pcccatorü pondèrenbsp;lùtigantur. Verunramen adeo funt hominesnbsp;pcccato dediti vt'etiam non paru peccent innbsp;iplo pcccato rcétèfenriédo. Quidamenimeanbsp;funt ilupiditatelt;vt fub oncretâto déficientes,nbsp;onus tamen’ipfumnô fentiant, fed tibi potiùsnbsp;in illo miferrimo labote gratulcntur,tibi pla-ceatjd: peçcata pccCâtis quotidiccumulantcsjnbsp;noua femper onera coaceruét,alij nimio pec-cari podere opprirïiûtur. Vtrique morbo reménbsp;diûallaturus ell Dauid hoc Ptalmo quem tra-ftandû fufccpimns. Nâ ille fuo cxcplo ptopo“-tito docebit quatenüsfçnticndû anuspeccati«nbsp;amp; quonâ modo ab humdri« nothis cxcuticndiînbsp;fjt:doccbir,inquâ,nobis elfe vcra fide acpœni-tentia ad Dei mifericordiam rcôurrendû.vtabnbsp;ea peccarotû vcniâimpetrcmus. Ergo cû ran-rus prçco mifericordiçDci amp; remitlionis pcc-caiorû fe nobis otFerat,çquum ctt vt cius vocenbsp;audicntesjnhaccxccllcnti arque adeo omniunbsp;maxime nccetlariadpftrina acquicfcainus.
Hocautem inPfalmo vatesnoftertriapo-titïîmum videtut præftarc. Primùm enim do-: éfrinam proponit de remiflionepeccatorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ulll tllUlCUllJt.|UClUVU14tlVd,'TUllUllI
docérq; cam ànobis tanti elle facienda, vt vel -fum cogitationû kuitare vôlitatût »quidtâdé ipfamtelicicarcinilia conUitueredebeamus. aliudquâarancarûtelascôtexuerûtarguiisdi-Dcinde confirmât præclarâillamft’utentiam,nbsp;non alicnis amp; longé petitis rarionibus,fçd fuonbsp;iptius çxcploienarrâtqüequibus dolorib.prô-pèfuerit côfedtusjquûàpeccati Itimulis'vrgè-rctur,in quosfietuscruperil?,quç ftierint iptiusnbsp;prcccs,quæagnitio ac eôfcHiopeccati, déni.q}nbsp;quis firent iltius côfeflionisftuctus,nempe rc-'nbsp;milfio amp;vcniaquâ àDomini mifericordia cô».nbsp;fccurus cft. Poftrémo corus eft in cohortacio-nlbuSjVt ipfius excmplo côfirmati.tandhs pre-cibusDci lauorcm ac faUicc adipifeamur: acnbsp;nein vitiisobdurcfcamiis, proponitcùm Deinbsp;judicium in obttinaros, tum eius mifericordiam evgapiosac fideles , qui dum certa hdenbsp;fyncerifqtic aniniis peccatorum remitfionemnbsp;amplcóhintur, habent vnde gaudeant amp; exultent in Deo, à cuius libcralitatc tantum bcnc-
fpnrarionib. quibtisleuiorü hominä ii^cnia poflint irrcMTe’Nórtc de illij mcHrè tficipo-ttftqüödaliqüädodiccbat Aogöft.corüargü-fncta eilcvitteaj-^jaffiuce! flibtihrattamp;fran-gutur vanitatc.’Qu is nó miretur Pfailo/bphosnbsp;mifcros de feJjcitatc,jgnaK)s dc fcictia; mcda-ccs dc vero, jmprotxgt;sdcvirtute in Ibis Jibrisnbsp;(ä acute difputätcs?Scd lt;jii id iUos accüfo qubdnbsp;non p'otucnnt affeqni ratiocjnâdo,qiiâ; fitve-ra virtus,q(iae vcra (cicnriarquu he (iiäquidemnbsp;ignoiantjam intcllexcrint, ncc vnquam fci-nehnt,qurlt;ilit peccatiim,vnde manarit,quan-rastencbras oftudcrit hominum mcntihusifcnbsp;quanta in corruptionc hominü natura verte- •nbsp;tut. Hæc,inquam, adcö ncfciucruiir,vt contranbsp;cxülinaarint eamdemûctîcfapicnnani, ti^'isnbsp;omnia in fcpofira ctTe confiderer, Nihii ergonbsp;nii-
I N P S A L M» X X XI L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4
I. verC Beatitsille eficuitran^eßio Qitaj re-cuws^eccatum te'clum efi.
H^.r\c. de peccatorum rcmiffione fenten- -pfimg, tiam proponitDauidjCuiuspôftea con- fdnPjînbsp;tirniàtioncm fubiieiet : Sed hîc ptoponendinbsp;modus cfte/zipaT/Kamp;jnpoç. Nam vidctur,fi pio-pius intucaris, concinerc exclamationem innbsp;ejuâ Dauid erupit poft multas ac varias cogi-tàtiones CHbenter cnim in eorum fententiam-j^.jo^.nbsp;difceirerim , qui Pfalmum hune à Dauidc •nbsp;compoluum faille exiftimant, quum à Deinbsp;Spiricuperfuafus tft de adultcrij amp; hotnic'idij.nbsp;venia impetrata. ) Ergo polteaquam diu mul-rûmquc pugnauit aductfus aculcos pcccatinbsp;quibus aÂîduè pungebatur, amp; tandem amplexus Dei mifericordiam , proftratis peccatinbsp;viribqs , eualic fuperiontum fenlit dulciffi-mam quietem in animo, quum eius pacata amp;nbsp;tranquillafuic confcieniia.Quare cxclamans-,nbsp;quàrn, inquit ,fœliccs funt ij, qui funt certi denbsp;peccatorum remiffionelquod perinde cft acnbsp;fl diceref. quàm præçlare meçum adum cft,nbsp;quem Dorriinusàb ardiffitnispcccati vincu-lisfumm^orifericordia liberauu'.Mc antehacnbsp;inipuræ vitæ recordatio, me meorum peccatorum ftimuli confoderunt ,mihi ob oculösnbsp;vetfata eft fœda ilia ingracitudo, qua fum-mam Dei erga me libetalkatem-contcmpfi,nbsp;me anteadæ vitæ pudor,me præteritælibi-dinis memoria properaodum confeciczaudic-bam facrofandæ legis latam in me fen-j:cntiam,videbam animo ipfos inferos,in quosnbsp;iufto Dei iudicio mox éftem dccrudendus.nbsp;Quid multa’nihil mihi prætet horrorem mortis occurrebat. Verum in mediis illistcnebrisnbsp;mihi mifericordiæ diuinæfulgor obortuseft.nbsp;Si me collabentcm clemens amp; benignus il-le parer confitmauit,fulque Spiritus cffica-cia pcrfuafit, omnia mihi peeçata elfe condo-nata. Tune vidi eœlum ipfum quodammodonbsp;apertum , audiui mci partis yûcem dulcifli-mam , qua mihi peccatorum veniam largitusnbsp;cft. Ergo pofl'um meritb exclamare ,Eos de-mum elfe fœliccs, quiverafide apprchenduncnbsp;peccatorum rcmiflroncm. Hic eft fenfus ver-borumDauidis.
Ex quibus nobis colligendum eft, in quo jQiiæ/îf noftrafit conftituenda fœlicitasmcmpe in ilia -uevaljo-Dei9,ratia,qux noftris animis inferibit ccr-q______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_________• _c 1 -
verum fit, facile eonftabit, fi naturam ipfius fœlicitatis confidcrcs.Nani cam efte ftabilenj,nbsp;fixam Sc perpetuam atqj^e fumma voluptatenbsp;perfufam necefle cft,vt verc fuo nominile-Ipondeat. lam vidcamus quidnam reperirinbsp;poffit eiufmodi, vt Sc perpetuum fit, amp; vetanbsp;voluptate cxpleat horainem* Cette fi tes o-mnts creatas oculis animi luftremus, fi totiusnbsp;orbis partes, fi varia hominum ftudia exadenbsp;intueamur, nihil fe offerer vbi fœlicitas pof-,nbsp;fit, tanquam in fua f^edc , collocari. Teftesnbsp;funt illi ipfi philofbphi,quosadebexerenitnbsp;fummi boni inueftigatio,vt nunquam internbsp;C'Atque vt id fiat, iam ipfa Dauidis verba omnes conftitctit,ecquanaminrc fummum
miruiUjli Celebris hæc dodrina,dc rcmifiione peccatorum,fuerit iis incognita qui vim amp;nbsp;efteda pccc3ci,imó ipfum peccatum nunquamnbsp;cognoucrunt. Atque dum lempcrquærercnr,nbsp;quid fit benebcateque viucrc, nunquam illinbsp;bene neebcatè vixcriint.Quiu'n veto plurimænbsp;fint artes atque Icientix quibusvita hominumnbsp;continetur, polfumus affirmarc illas omnesnbsp;Icicntias ad hanc noftram de qua agimus nihilnbsp;elfe, atque adeo fi ab cafcparençùr, elle nonnbsp;tantum inutiles,lcd ctiam perniciofas.Et tjué-admodum Auguftinus diccre folebat, elle a-litpiam dodam ignorantiam , nos contrà diccre merito pollumus, quamlibet feientiamnbsp;indodam elle , fi ab hac noftta vera feientianbsp;futrit leiunda. Quumt|uc(vt ait Bernardus)nbsp;multi lene velint, vt Iciantur : meminerimusnbsp;cam demum veram elle fcientiam,quæ nos ef-ficiat nonlolùm dodiotes verumetiam me-liorcs. Nam fiMathcmaticas difeiplinas çon-fideres, quæin numerorum Icicntia, in difpi-ciendo mundi ordine, in cognofeendo fyde-rura curluamp; in dimetiédis tctrçpattibusver-fantut : Q^rtum,obfepro,illa ômnia,dum tenbsp;intimum mnumcrabilesaculei confodiunt Scnbsp;ipfc peccati fenlusconuincit te Sc ccelo amp; terra indignum elle î Quid tibifyderum curfus,nbsp;quid cœleftium orbium cognitio profuturanbsp;êft,fite peccatum ad inferos vfque detrufe-,nbsp;ritïQmd te luuabit fanandorum corporumnbsp;feientia, fi tuus animus lethall motbo, id eft,nbsp;peccaco laborer ’ Cur iaétas iurifprudentiam,nbsp;quum tuatc accufet confcientià,téqueiniu-llifliniura eile pronuntiet ’ Itaque dicendumnbsp;elf omnes difciphnas fore nobis inutiles, nifinbsp;hæc iandadc remiflîone peccatorum feien-lia fimul accertcrit. Er quemadmodum ægrisnbsp;corporibus amara videriturea quæ tarnen natura dulciffimafunt,atque illis nihilfuaue cft,nbsp;nihil iucundum quandiu morbo detinentur:nbsp;ita nobis cxiftimandilm cft, nullam nos ex vl-lisrebusvtilitatcmaclætitiam poffepercipere,nbsp;donee veram animi valctudincm,idcft,cogni-tionem hdueiâmquedc peccatorum remiffio-nefimus allecuti.Quod ne cuimirum vidca-tut, intueamur Dauidem , qui partes dodorisnbsp;fufeepit ,vt nos in hac excellentiflima dodti-na crudiat, non tantum ''C’^bis, fed etiâ exem-plo.Quantus cnim fuit illc fummus Dei vatesînbsp;quot artibus inftrudus^qiùm varia return co-gnitionc imbutusAlle tamé hic fatetur fe nul- tam de remiflis peccatisfiduciam.Quqd quàmnbsp;la alia'in re,quàm in hac de remiflîone pecca-
•'¦Cot lotülciéiiavnquamacqüièfcetepötuifle.Au-diamusetiam S.Dci Apoftolum profitentem fe nihil ïam fcirc quàm- Chriftum pro le cru-cifixum, quæ vnica-eft remittendorum peccatorum ratio. Atque éx'his omnibus cbnclu-damus, feientiam hanc quam Dauid traditu-tus cft, longe elle cæteris-omnibus antepo-nendara.Hanc pueïi,fctmihæ Se cuiufcunquenbsp;generis opificcs,hanc agicolæ amp;.cyuotqùoïnbsp;lunt litcrarum expertes, poffunr fmcTabore,nbsp;fine vigiliis , fine iumptu, velhotæ momen-ƒ O amp; Cum lumma animi dclcftationcpetdi-feetc ------- ¦ '1
«tente audiamus.
bonutn aut cjuxùdcbvat, aut çuffn inueniù. ..... ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” îî- gt;)•
fcopum, collinicjît Öc dirigant fujc vitx cur fum. Auàxe, quid tandem fpcótas in itnracnfisnbsp;illis laboribus, cutis,vigiliis,nbsp;nbsp;nbsp;in fumma ilia
cupidicate, quæ te dies npdlcfque folliçitatî qui fit V t ad rem jantopcte fis attcntus ? vt domos dpmibifS, agros agris, numinos dépiquénbsp;nummis fcipputadiu^ngas? Ccdô,fi quishac o-rationc vtetctut, nonne ftatia) audirct aua-rum refpqpdentcm fe tot laborcs fufcipercadnbsp;congcrcndasdiuitias, spia in illis fœlicitatcninbsp;cire'iitaiTj.arbitratur? Agç,progrcdiamur vlte-riùsjto^eiDUS cos qui flagr;int hopqris Si glo-riæ.cupiditate, quam, tandem pb cauf^m tocnbsp;pcticula adçant,vt fibi poflînt nopiinislplcn-dotem amp; ceicbritateui compararp: qpid aliudnbsp;refponfuros exiftimamus, quàm fe lEoelicita-tetn in hominum gloria conftituilfe ? Quidnbsp;porió diótu.ri funt ij quinihilnon tentantvcnbsp;voluptatibus petfruantur? nonne putant eosnbsp;clfc foelices qui fuam libidinem expient, amp;c vtnbsp;incoenojitaiqyojuptafecotppris volutanturïnbsp;Itaque auari. anibitiofi Sc voluptatibus dc-diti hunc habent finempropofitum,vt foelicesnbsp;fiant : fed quàm inifcrè fallantur, ipfa tandemnbsp;docötexpericntia.Nam diuitiæ(vtaitSolomo)nbsp;funt alatæ amp; velociflimo curfu è noftris ma-”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nibüscuolant: funtquc(vtait Chrypaftpinusj
. quouis lcru.0 jfugitiuo infidcliorcs. ( Atque v-tioam.diuitia^ pcrdatnuspotiùs quàm diuitiæ nosp.crdant.jQmd porró pollis iii diuiciisfpe-ótirc quod ad lcelicicatem acccdat?magnus cftnbsp;labor dum acquiru.ntur,maior metus dumnbsp;pofiidcntut, maximus dolor quumaroittun-tur. Num ergo in labore,in nietu,in dolorenbsp;fœlicitatem hominis cortftitua^ îQmd dicamnbsp;de gloriæ vanitare : cuius fplchdprcm Pfaltcsnbsp;aitltatim cuanefccrc, quaraqucNazianzcnusnbsp;comparât enm nauis veltigjis
OTTiu’-Jer 5 Quid denique de voluptatc.cenlendu cft,quarn in luôfû dcli-nereSoIomp pronuntiar,Pt quâaliquisexVc-tehbusjfunusin viup corpore, nó minus verènbsp;quàm eleganter appellauic î Quæ quum iranbsp;lint, nobisconcludej|dum elt, nihil in rebusnbsp;humanis vbi fœlicitatem cojlocemus, polfcnbsp;repcritiiaudicndûmque circDauidcm quumnbsp;afnrmatjyæAcex f/î/è eosi^uorutn peccatafimtre-m^a. Qu^um cnitn Dauid rex ellèt amp; omniumnbsp;rerumcopia circiimflucrct, non tamen dixitnbsp;eosellè fœliccs qui feeptra gerunt, quilpngènbsp;latéquedominantiir, qui honoribus,qui diui-tiis,qui.v.ôl^ptatibusabundant; fcdpptiùs: Onbsp;fœhees eQsgt;,inquit, quibps Pominus pceçatanbsp;condonauit! Nam hac in re nobis idem fta-tueudum elt quod foict, inædificanda domonbsp;.obfcruari. Vt cnim fi firmum elt fundameii-
fjem cum extr-Eccl,nbsp;depr-cßnbsp;^ue^op.
7gt;f49. Z)c reb.nbsp;fuit.
'Pra.l^.
'PnJ^er. de vit-
cotitemp.
891 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDIT ATI ONES
Tellps fÿntetiam vaxij hominum conatus Sç rum^ nop dubium .t'ftqtHh:Pâ^5W^efücnnt(l'-. 7«rfJ^^^ bboies.qups fruft.ràfufcipiunt,vr tandem fœ- peiürutU, duratura lî.nt ,,îj)oqtti fiinalnncntinbsp;tetrenii djciratcm adipifcancur.Mirum cft fané hoc o- vitio brem tempore qo^J^pfura: fi^hcisatcninbsp;no« eß mnibus propofitum.efle, vt fint fœliccs: có o- in rebus terrenis óf Pipinjoiftis eçroscnbsp;*ddfatici mnesafpirare,cófuafl;udiadirigcre:amp;fameri nobis fiiixcrinius, quii niirunj fieuçtfpfuH-tam paucosefle, vél qui fpshcifatcm norint, damentp (vajia, illa, fœijcitas,{ta£im corruat?nbsp;velquijplaraitavtdccct araplcótantur.Q^pd Qupdfi cam fqndcrnu? .’AO™ arqiieineiusnbsp;vt fiat dilpcidju5,fingamiisnos clTçin media tnifcricordia, quæ potiflimum elucetinno-hptninwr.n tut.ha,,qui variis (ludiis curifque ftrorum peccaxprum remiflipne, tune certènbsp;'dillrafruatur ilt;SCi(ing«los rogarc, ccv]ucm ad ; affitmare .potcrimps, fçelicitatem firnliflimonbsp;fundamento nixara , fpre.çpnftantcnj atquenbsp;fcmpitcrnam.Quis|C43im,vpquam,nifiaficnta-tpr, vclPharapncm,h^ahU(Cbadnezar;em,vcInbsp;Ncronem amp; ciufropdi pptentilfimps reges acnbsp;impciatores foeiiep? appellaui.t ? Nps aptemnbsp;Prophetas, Apoftolos, Mar^yrps, tot deniquenbsp;fanótos homines foelices ac beatQs prædica-mus: Nempequia fpretisdiuitiisjhotwribusnbsp;amp; voluptatibus, mentes invno Deo defixasnbsp;habucrunt,amp; accepta pcccatorum rcxpilfionc,nbsp;in folp, cius milcricordia cpnquieuerunt.Quisnbsp;autero Lazarum mcndicum, v]cerofum,adnbsp;fores aliénas proieótum illi diuiti fuperbo,in-duto purpura amp; omni voluptatum gencrenbsp;difflucnti ppnfi^cilè^ptepcnat? quisnoftrumnbsp;ex iis quæconfecpra tuntjrïon illiim feclieem,nbsp;hunc autem ipifejriitnum elle credat ? Itaquenbsp;cum DapidP ^xclptncmus .Äeqr«»» clic nona-qarum,non ambiciofppj,non,yoluptariü, nonnbsp;cum quçpi vuJgb,^çatum praedicant : fednbsp;tranfgreßio fuA re^tjfy, iÿ-.cutui f^cfatum teclumnbsp;efi.
Sed hoc lpt;o nobis o^cu.rrixptà.dHpli.ci bo-minum ^ei^erc,quorum ^Ifj cxirtimapit fœlici-tatem hóminishod extra ipfum hppiineni,fcd jn cius mentis dçopcri.bus c^Icponcndamiitanbsp;vt illi demum futüri fipt fçç.^cs, qui fandisnbsp;ppetibus fœliçitai^çtn fpçrjnt,promcriti, Alij .nbsp;verb non poilu,nt .addqçi vt prcdantnçmennbsp;fœheitatis iis copipetcxe .xjui.^oF-Hii/ètijs amp;nbsp;alllictionibu^ in fiap vita pe^çtqq ia^antur.nbsp;Ergo vtronnjqpe rationes à nobis qxpenden-dæ tunt amp; refcUçndæ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Qm fœlicitatem, ^atquru in bqnisppcri- «' bus, Primùpi. in hoc faJlunci;r qijpd boaa 0-pera humanis yiùbus Si metitisattribuât,Rc-dèjfiquidé Auguftipus: Quifqui$,ôpomiue,nbsp;inquitjCnumerat tibi meritaiup,quid enume- „trit»-rat nifi muncra tua? Et Cyprian. Dei eft,Dei, Conf-h-eft, inqua, omne quod pollumus. Deinde ipfanbsp;bona opeta à D.ei Spiriru prqfqd^,,manét ui-hilominus imperfeda noftro vitioi Pprroaf-firmamus Dauidis intcrprçtem iplb Apoflolonbsp;,mcliorcmadhibcri nonpoU'e, pui ip Epift. ad roidnbsp;Romanos colligit ex hisyerbjs quænupc tra-damus hominem non iultifi^axi fidsop^fjbus:nbsp;,Et concludit noliratp iuflitiam ,i.n opt’tibiisnbsp;nullo modo quærédqrp.c/Ie.Ncquie Ulud mo-uer quod abbi di,citur , bomincm efie bca-tum , qui lanctiratem ,coli| amp; legcip Domini bettinbsp;dies nodefquc mcditatyr.Nam vtrijmquevc-rum eft, led diuerfo refpedu. Ncc cnim can- 'nbsp;fa pugnat cum fuis cftcóti.s, fed porius.bæ^^nbsp;illam Referenda funt : ipn tarnen ,vt conuc-nicns adhibeatur diltindio. Exempli grana:nbsp;fi dicam hominem viuctc qui vidct,audit,ani-biilar,
-ocr page 921-IN PSALM. XXXII.
^3 homines abigiint (hoc cnim'óbiicitfs. ) Itafitnbsp;fane: nófne propterca infehceS elfe coneju-decis? Atquiilla ipfa funt illuftriffima noltrænbsp;fclicitacis infignia. Ecc^uos enim Felices Do-minus pronuntiar ; cólne quifuisdcliciisin-dormiuntî Minime, fed eos qui perlecutió-nern pàtkintur. Eófne quibus homines blah-diuncur Î Imo quibus homines maledicunr.nbsp;Eófne qui rifuamp; volupratibus diffluunc?imónbsp;cos qui lugcric. Ergo fi apud nos pluris elfenbsp;debet faciófanóta ilia vox Domini noftri,nbsp;quam vànàhômintim ludibria amp; pétulantesnbsp;linguæ raalcdicótum ; Non eftcütineptas il-las obiçôtiones moremur. Si terræ exofi fu-mus, at nos cœlum approbat: fi nos homines reiiciunt, ar nos Deus recipit : linegamutnbsp;ab amicis, àDeo agnofeimur : fi vita hæcno-ôramultiscalanjitatibus obnoxiaeft, habe-mUsfpem mêlions vira: quæ laborum doîo-rumque omnium expers futura eft. Nihil i-taque mitum cft, fi mundusnobisaduerfatur:nbsp;non enim in illofelicitatcm noltram confti-luimus, Namcuràmundo infeli'eiffimo feJi- Minfa-licitatem eXpedemus î Sed hoc nobis fatis fil- W“’”®nbsp;p'érque efij, quod in mediis aiigultiisà Dcivo-ce ôc ab cius piomiffionibus certiflimis fu- fedandAnbsp;ftentamur. Ex quo fit Vtih media miferiafe-licitatan, in doloribus lætixiam, in laboribusnbsp;quietem , in morte denique vitam apprehen-damus. Non terrehà cftnoitiafélicitas, fednbsp;cælerti's: non ab hominibus pcndct,fed à Deo:nbsp;bon exterior cft j fed intus ab ipfo Dei verbonbsp;concipitur, alitur, petficitur. NoneÓpenetrant infidelium óculi quös vanus rcrumpræ-fentium externarûmque fiilgór perftringit:nbsp;Sola cft, fola, inquam, cft fides quæ purisocxi-ïis felicitatem noftralb iiituetur, amp; tota innbsp;eins conteibplatióigt;é acquiefcit. Valcant er-gó irtipuri illi homines quibus vera félicitasnbsp;placcre nónpoteft;eó fcilicetmiferiores quódnbsp;gaudeant fuis miferiis atque adcö ipfam mife-riam felicitatem clfie exiftiment» Nam quidnbsp;de Abrah^mo , ïfaacÓ, lacobo dióturi funcnbsp;quos ib cóntinuis propè laboribus verfatosnbsp;cirefancla commcriiorat hilloria ? Chtiftum-ne ctiam infelicem audebunt dicere, queninbsp;mundusfpreuit, quem reiccitj quem deniquenbsp;cruce amp;c acerbiflimis dolóribus affecit? Itaquenbsp;dicertdum cft, eós cifc beatös, non qui homi-num i fed qui Deündicio beati pronuntian-tut : nee audiendps efte qui felicitatem in rebus fluxisSc caducis ftatuunt, eófque miferosnbsp;appcllitant, qui ab illarum defideriö aefidu-Ciaanimós auocarünt. Audiamus potiusno-ftrum Dauidem cxclamantem; cox c/è/eficfi
Nàm vt hæc doólrina nobis accommode-tur, quæ tänta poteft cifc félicitas, quàm fi dé Deimifeticordia amp;¦ fummo eiga nos fauorenbsp;fimüspcrfuafi? 0ijod vt melius ihtelligamus,-expendamus quxsó, amp; fenó expendamus pec-tatorum noftrórum grauitatem. Quanta é-fiimfuir nöftra ingratitudo aduerfus Dei bé-ncficentiam ? quanta ftupiditas in confide-randis eius erga nosmcritis? quanta leuitas irinbsp;obiiuilcendis? quanta pcruicacia in reiiciédis?
FF. iij.
bulat, amp; reliqiias corporis adiones exercer, verum proculdubio dixero. Scd quumadvi-tæcaufam propiùs accedo, iam intucor ipfamnbsp;animam, cuius viresamp; cfFeÓta elucentin ex*nbsp;tcrioribus illis aótionibus. Ita dicendum cft,nbsp;cos efte fœliccs quifanóte viuunc, non quódnbsp;fuam fœlicitatem in fuis operibus collocentjnbsp;fedquia vitæ fandimonia eftedum eft illiusnbsp;iuftihcationis, quam iam fide apprehende-runt in Chrifto, quemadmodum eleganternbsp;difl'erit Apoftolus. Itaque vt facilius cxplice-mus hæc Dauidis verba, bcatos elfe quibuSnbsp;pcccata funt rcmifta,fic accipienda funt : felicitatem hominis in fola Dei mifericordia rc-fidere:hancautcm mifericordiam delete pec-cata propter Chriftum amp; imputare iuftitiam*nbsp;quod beneficium à nobis bon alia rationenbsp;quàm fide percipitur. Quare quura Dauidnbsp;hïcagit deremiffionc peccatorum , necefta-rió infert imputationem iuftitiæ;amp;reconci-liationemcum Deo,fincqua nujlum b'onum,nbsp;nedum félicitas,nobispoteft óbuenire. Quod,nbsp;etiàm fuse perfequitiir Paulus in præclaro ifinbsp;lo loco Epiftolæ ad_Romanos. lam fi Dauidnbsp;tottantlfque yirtutibus exornatus , non alibinbsp;quàm in remiftione peccatorum felicitatemnbsp;conftituit, quid de nobis miferis hominibusnbsp;dicendum evit, fi inopetum noftrorum mer-cede felicitatem quæûerimus ? Potro fi tantanbsp;fuit Dauidis fiducia^ quum nondum exhibi-.nbsp;tuseftet Chtiftus , petqüem folum peccatànbsp;boftra remittuntur : quanto maiori fiducia acnbsp;fpe efte debcmus,qui tanta Chrifti luce fumusnbsp;illuftrati?
Arque vt poftetiorem obicôtioncm diluà-mus, ad eos acccdcndum cft, qui nullum qqi-dem ScriptutiE teftimonium prætexunt er-torifuo, ledfenfum amp; iudicium carnisaffe-tunt, cui videri nonpoftuht qui patiuntur,ef_ a fcfûElices. Audiamus enim ca quæ ipfidiôtita-fuient, quotics exagitant noftram in Chri-fio condiiionem. Itàne tandem, inquiunt,fcjnbsp;lices cftis, quum nulla pars viræ veftræ doldenbsp;«f«»». rum vacua fit, fed potius omnibus laborumnbsp;moleftiarûmque generibus expofita ? Infantes videminiiam fimul cumlaótc fugercipfanbsp;calamitatum primordia, amp; crcfccntibus an-nis vcftræ itidem miferiæ erefeere videntur.nbsp;Vos mundus odir, terra expellit, ftammæ exu-runt, aquæ fubmergunt. Vos cæteri hominesnbsp;iam homines cfté non patiuntur : vos patrianbsp;cæteris dulciflima non agnofeit, cognati reiiciunt, amici deferunt,hoftcs trucidant,omniànbsp;denique pericula infeftantur : ita vtin angu-lura compulfis amp; redadis, vix vobis liceat re_nbsp;fpirarc. Vos igitur bcatiî imb lïcintcr viuoS Dorntnwpeccatacondonauit.nbsp;quidem cftis tecenfendi, qui vitam vitalem(vtnbsp;illc diccbat ) nunquam viuitis. Hæc 111 i, ndnnbsp;tamarguméta quàm malcdiôFa, non tam ob-iiciutit quàm cuomurit aduerfus piorum eon-ditioncm:quæ tarnen omnia non tanti funtnbsp;mométi vt nobis eripiantfruôtum bonæcotl-Icientiæ, amp;nos quafi deipfa fclicitaris pdf-fcflîonc dciieianr. Quid autem fi vel ca quibus nosadoriuntur,noftram etiam fidem confirment î Nos terra , nosmundus, nos cætcri
-ocr page 922-MEDITAT ION ES
|
quanta porro incrfdulitas?quot concupifccn-r tiæ? quæpeifidia? Atqucvtvno vctbo dicam, .nbsp;quanta vitiprum omnium co.lluuies^Quid ergo rert:abat,uiû;vt, nos Dominus pr'oçul eiicp-rct àfuo vultu amp; in lEternæ mortis voraginem rnbsp;prçcipitcs da-rctîQuinetiam vt nobis fomnumnbsp;cxcutcret, videatniiS’quot amp; quantas pkgasnbsp;nobis inflixerit. Collapfæ variisin locis orbisnbsp;Chriftiani iaeent Eccli'fia:,iacer prxclarus illenbsp;ordo quiin fanólisilliscœtibusrcliiccbat,ia-çent pioruin cadaucra, vel pociùs non iaeenr,nbsp;fed infcpulca v'aricàfluôtibus iaélantur. Hæenbsp;autem omniaà iuftoDci nObis irafeentis iu-dicio profeôha fünf. Quis ergo noftrûm nonnbsp;exhorrefeat? quis non trcmacad'tari.caDei indicia? quis non gemat in tot tantifque dolori-busîHïeigitur nobis occurrcrc debet præcla-r.nbsp;rahæcDauidis lentcntia q'uæ nosf in mediisnbsp;anguftiis amp; in tanta dolorum acerbitate fu-ftenfet î fœliees,inquit, funtij qUibus.pcccatanbsp;retnilîafunt. Ergo li ex animo peccata noftranbsp;agnofeimus, fi lupplicesad Deimifcriçordianbsp;confugimusjfi gemitus,filacfymas‘ad furamû,nbsp;eius tribunal profiindimus, non dubiumeftnbsp;quiniftavox dulcilfima in.animis noft'risre-lonct : vobis ycllra tranfgrcfiio rcmilfa cft amp;nbsp;vcltra peccata font tfcdâ. Itaque fpmmam hâc.nbsp;Partis noftri rnifcricordiamampk(äämuf,at*-que iam vnà cumDauidd prôfitcâmur nos cil«nbsp;fœliccsin quorum animis Dominusinferipfe-ritfiduciam ccrtiflimam dcpcccatorum no-ftrorum remilfione.Ergo ad dus thronuni pernbsp;Chriftum curti vera fide acceda'musfrcti vc-riffimis eius promilTionibus : ipfum ex animqnbsp;colamus,rcuereamur, adorcmusivtita pacatisnbsp;confcicntiisplacidam quictemin animis no-ftris fentiamus. Hæeigifuromfiia nobis co-gitanda funt quum hçc Dauidis verba medi-tamur : Beatus efifile eut tranjgreßilt;s (ß(anbsp;faefl. |
Poftquam ex fiiperioribu? intellexiipug quanti fit nobis facienda hçc dodrina de pec-jcatorum reinilfionc, vtpote in quafummumnbsp;hominis bpnum amp; cumulata fœlicitas collo-cari debeat, refuraris iis qui cxillimant aliunde quàm ex hoc fonte fœlicitatem clîchau-riendam: iam aliud ctiam fc offertconfide-l'andùm in his noftri Ptopheræ verbis :Ncm-ÿeccÆtori} p^ tcmiffionem pcccatorum nobis dcbcrc cf-in qua fi le certb pcrfuafam, vt animi noftri in hac cey-taefi na- ta amp; indubitata fiducia j tanquaiu infuauilfi-â^asetr- tranquillitate cpnquiefeant. Si cnim peç-ta fiducia catorutn rcmiflio fçelicitatcm nollram com-aj/prehen pletfitut, fi porro nujla merito dici potel^nbsp;hominis fœlicitas, nil!ab hominc fentiarunnbsp;quis non vider, aut rcmiffionem peccati nullam fœlicitatem prællavc,auc ccrtèeamfen-tiendam, amp;, vt extenfismanibus , fie vera amp;nbsp;ccrcillima fide elfe prehendendam ? Et, quodnbsp;totiusrci caputcft, nifiadficilia de qua agi-iijius certitudo,nonne ncccllceft miferas con-feientias in perpetuo dolore vcrfari.i’ Ncee-nim pollumus dubitarc an remilfa fint nobisnbsp;peccata, nec-ne,quingrauilfimos cruciatusnbsp;lecum alfcrat ilia dubitatio. Quandoquidemnbsp;.ipetus ætctnæ mortis amp; horror iudiciorumnbsp;Dei nobis femper obuerfabitur, quï'co'gir.'i-inbsp;tione.nihil acciderc poteft accrbins,nihilmi‘quot; 'nbsp;ferabilius, nedum vel tantulumlcnfumfadi-citatis habeamus. Nem|)c verum eft quoddi-'nbsp;• eifolct,nullam elle volupratem ineXpcéb-tione alicuiusboni, fi adiunótus eft malt con-trarijmctus. Quqdfifumma inlproborii ho-minum infcclicitas vel in co maxime conlîfîftnbsp;quod peccati aculeis vrgentur, quod Dcumnbsp;iratum fentiunt, amp; ad eius tribunal contre-mifeunt : quis merito negarit piorum fcclici- -rarem in co maxime cluccrc, quod fuis pecca-tisa Dei mifcricordia condonatis, patcrnuiunbsp;Dei fauorcm perfentiunr ? Atqui tantum bo-num, fublata iftä quam traólamuscertitiidi-ne, nobis contingcrenullo modo poteft. Er-go,vt res tora paucis conficiatur, quum nullanbsp;fit fœlicitas rufi quis ca perftuatur(alioqninnbsp;crit adurobratumpotiùslimulachrum, quàm'nbsp;verum amp; folidü corpusfixilicitaris) qjiumqucnbsp;nemo fœlicîtateffüi polîit, quin earn fentiarnbsp;riemofcntite,quinhabear: nemo habere, quinbsp;de ca dubitet : Efficitur profrótó tune demumnbsp;nos elfe fœlices,qüutn dcremifiloncpeccato-rum cetti fumus. Arque vt hoc ad res aliasnbsp;ttanflatum magis eIucètc3t,nuiri,ccdÖ,aliqui»nbsp;dici poteft frui diuitiis, qui an habcat diuitiasnbsp;néç-nciinceitusfif.’num regiij honÖribusil-le fruitur j qui dubitat an eos vriquam fit ade-pturtis’-lta nee exiftir'nandum cft vllam elfe in'nbsp;rcmitlionc pcccatorum fpelicitatem, fi abfitnbsp;cetta amp; indubitata rcmifllonis'fiducia. Qtio-circain l}ocPfalmo Dauidnon dubitat affir^nbsp;marc fcveniam peccati Domino ftiifle con-fefeutumzquod cciam fignificat in Pf.51. qiiuinnbsp;pêtit à Domino lætitiarii falutis amp; l'piritumnbsp;verè liberum; quæ omnia non pollùnt alia ra-tione quàm hac certa fiducia, de qua agnuûsnbsp;comparari.Quid qaod ipfe Chriftiis rôties rc-millà elfe peccata mulfis afiirmauit ? Sic cnimnbsp;affatur Paralyticum ilium apud Marthæum:nbsp;fili, inquit, fis bono animo : peccata tua tibinbsp;lunt rcmilla, quibus verbis res ponitur cxtr.anbsp;omnem Controuerfiam. Confiât cnim Çhri- ¦ ¦nbsp;ftum voluille perfuafionem veniæ ifti para-lytico oinnino imprellàm elle, vt ex ilia fiducia animum rcciperet. Dulcis erram cfthæCnbsp;vox apud Iqhanncm; Filioli, vobis, inquir, ilo'”’’nbsp;feribo quoniara rcriiilîa funt vobis peccata.nbsp;Quemadmodum ctiam Apofiolus pronuntiat Roin-5'nbsp;nos tune demum vera frui paccconfcientia:,nbsp;quando cetti fnmus de noftra per Chriftûiu-ftificationc; quamidem Apoftolus alio loco Roni'4nbsp;jcomprchcndic nomine rcmilfionis pcccato-rum. Arque fi cxenrplis locus ifieiJluftraudusnbsp;eilet, ille ipfe Apofiolus nobis occurrerct, cujus fides iSe perfuafio de Dei erga fe amp; pioso-mnes amore, tanta fuit, vt vel änderet niortinbsp;ipfi infultarc. Mihi,inquir, petfuafum cft ne- roi»-*nbsp;que mortem, neque vicain ,ncquc Angelos,nbsp;neque principatus, neque potefiates, nequcnbsp;inftantia, nequefutura , neque fublimitatcm,nbsp;nequeprofunditatem,neque vllam rernaliamnbsp;creatam polie nos fcparare à charitate Deinbsp;quæ cftin Chrirto lefu Domino noftro. Atnbsp;fieri non poitefi, vt quis lîbi rcôtè perfuadeat |
^5
feite Hebræi:apud quosidem verbum amp;¦ con-fidcre amp; reenmbere arque inniti fignificat; vt vidcrelicet apud Solnmonem.Exquibuso- ,,nbsp;mnibrisconcludendumcftPontificiorumdo-ólrinam de dubitatione effe nobis fine dubi-tàtione repudiandam , fiquidem noftro va-ti vel potius Spiritui fanóló volnmus af-fentiri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
lam vidcamus qnónam pa€lo hæc doélrina accorari'.odanda fit. Omnino duo funt homienum genera quibus hæc iri primis doótrina in-culcanda eft. Vnuro cft eorum qui nullo pee- *nbsp;tari fenfu ranguntur ; alterum eorum qui ni-mio pctcati fenfij amp; diuini iudicïi tetrore op-primuntur. Ergo de'illis'prioribus agamus.nbsp;Dtci noil poteft qnàm fit periculofus ille ftu-por quo peccata noftra nólcntimus.Et lanc(vtnbsp;inidódidmus') mirü eft Saranam ira homini- „t, ƒ£„ƒ»nbsp;bus pofte illudcrCjVt onufti arque etiarn obru-ti pcccatorum pondéré, non tarnen fendantnbsp;onus illüd grauiffimuhijfed tanquarii expeditinbsp;amp; onere Icuâti exultent. Tu flagitiis omnibusnbsp;deditus, tu pcCcàtis omnib'uSimraerfus es, amp;nbsp;Vn medium mare conieóïus, mare non fentis’nbsp;Tu carriis amp; concupifeeritiæ- fubicélis facibusnbsp;torus deftagtas, amp; tamert in media libidinumnbsp;flamma, flammam non fentis? lam inftant Deinbsp;iü'dicia,iam apcrtçfunt iriferorum fauces.iam
’ ' 'fcÊSïT e grau iffi tpae D ei 'm 1 n æ n o n co m m ouét’ lurid Tibr tot iudiciotum Dei exé-
IN PSALM. XXXn
anjarifeaDeo^quin etiara eâdcm fiducia re-iniflioncm pcccatorum amplcótatur.Quandiu enim peccata noftra vigent coram oculis Deijnbsp;ncccHatib accendunc eius iram, nec nos vn-quamamare poteft nifi cum pcccatorum no-ftrorum remiffione. Statuamus ergo,quü tanta fit Dei erga nos lib era 1 iras tantûfqüc fiiuór,nbsp;vt nobis in vnico Filio Domino nöftro veniamnbsp;, offcrat, noftras efte partes cam vela amp; ccr-ta^fide recipcrc , vt accepta remiffione fœ-liccs fimus quemadmodum docet nofternbsp;vates.
ftitÜMtio ObheiuntPontifieij quihuic noftrx dcccr-Tafiflicit tA fiducia doftti'nx, id cft veræ foelicitati amp; rtfeiihur. confeientiarum tranqbillitati bellûinrindixé-runt-.Non dccereChriltianum hominem illam iaólarc fiduciam , quam aiunt non p'roculnbsp;abefte, aiit à fuperbia autfahc a temeritäte:nbsp;nófquc iubent petpetuis dubitatiónum flu-étibusagit'arhquàfi verb'iftâ dubitatió fit rrià-gis conlentaAea humilitati ac manfiietudininbsp;Ghriftianæ.Atqui(vt illis tefpondcamusyduirinbsp;humilcs efte Volant in fummim p’e'rfidiam i’n-
• cidunt, qua nihil dici poteft arrogintirfiiTFoc cnim eft in dubium reuocare veritatem pro-
’•loan.5. miftronumDc?i,amp;cum(vtait loannesy-nenda-eij arguerc, Pfætereà écquidnam profirentur fe credetc iriSymbolo,quarido dicuhtfe cre-- 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
dere temiffiorierh p'eccatorum? Réfpórident, ipfiusmortis’ tèlum vibratum eft, amp; obftupc-hancferemiffio.ncm cre'dcrc general?qriidchi,| ’ ' f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
nonautemearaquævnicuiquéptifiàtîmcob- nbn petcell cedatur. At nihil vnqriam dici pbtuït abfuri ’ pla præterita, tot pœnæ iam infliftæ, tot rur-dius. Quodnätn criim , oblccro , éft pri- f’nbsp;mum verbum Symboli J Credo , iriquihht; ;nbsp;cut ergo non diciint plurali ridmero, credi- .nbsp;mus ? blónne ipla luCc clarius efthfiric hulusnbsp;verbi (enfum elTc , nos dcbete nobis ipfis accommodate ca omnia quiè in Symbolocon-inbsp;tincntur?Cuius autem etit irnpüdentiç aut po -lius infidclitatis , te credere aliis peccata fiianbsp;rcmitti,non autem tibi:Quod periride cft ac finbsp;quis fc dmitem cfTe ctedat, co quod perm'ulti
I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diultias poffident ; fe fatiari, quia alij mandti-
cantjfe vidett, quia alij oculos habent. Falle-ris,mi homo * tibi eriim profiteridæ funt pro-priæ, non alienæ diuitiæ, tuo ore tibi mandu-candurri,tais oculis tibi videndum,id eft,vt ait h).\) Ptopheta,tibi tua fide viuenduméft.Cuf enimnbsp;dicimur habere pignus amp; arrhabonttrifariélïnbsp;Spiritus in córdibus noftris, nifi quia vriictÏT.nbsp;que fidelium obfignantur ptohiiffiories generales, ita vt de illis dubitarc non lïcéàt ? Qrmdnbsp;ctiam vt cxpiéffiùs figriificarctDoiriinus, in-ftituit fua Sacramenta qux pibrrim' vnùfquif-que pcrcipitjVt ita perfuafum habeat,ptómif-fioncs eas quæ verbis gencralibus conceptsnbsp;funt ad fe etiam priuatim pcrtincte. Contranbsp;veto quum de dubltationc Scrip'rura loquitur,nbsp;cam adeb reiicit, vt lacobus alTerat cos qui tiâ’t. Qmd eft igitut quod te auctiat à tanfanbsp;dubitanter ptecantur , nunquam obtinctenbsp;quodpoftulanf. quo iij loco egregieiftam du-bitationcm exagitat iSc cam comparât cumnbsp;maris ftuamp;ibus à vento agitatis. Sedhoc velnbsp;vnumargumentum dpbet fufficcre ,qubddu-bitatio fit prorfus fidei contraria, adeb,vt hæcnbsp;cum ilia coniungi nulla rationc poffit.brgo
fàs,riifi refipifcas, infligciid;i^,tot damna, an-gûfti» , calamitates.iGt dcnique mortis genera tibi ftuporis fomnnm non txcutiunt ï O irtfœliëcnï illam bomihum vitam mortisnbsp;xternç mat'ctia clt,amp; ih qùa Gc'ad aliquod té-pus viuitür, vt'morifcndum fit in æternum! Ergo nobis exoranduS cft Deus, vt abieéta omninbsp;ïlupiditatc, ferio' péccatörum noltrorum fen-iu ita afficiamöt, vt nos ipfi damnemus, nobisnbsp;difpliccaraus ad ipfius horrenda indicia tre-'mamus , Sc ad fnmmarh eins mifcricordianinbsp;nobis in^Ghtillo exhibitam per ipfumChri-. ftumverafidé'recurramüs. Qm veto peccato- Deîistjuinbsp;rumfcnlu adcópcrculfuseftj adeó próftracus, f«nbsp;Vt eins fidés fit quodammodo lab eiaétata amp; fenbsp;ih defperatioriem propcmodüm coniiciar,au-diat baric Daüidis vóeem fuauiffimara-.O bea-tunt illnm cui fuattanfgrefiio rèmifla cft ! exi-ftima Daïtidem non prccal abeflc, led teenmnbsp;Verba faccr'e,tc coniolari,tibi manum porrigenbsp;re » vt te ex terra illa delpcrationtsfpciûcà fal-uümédndat. Te rniferrimnm’ cff. coriquere-ris,at ille te bcatiffimumeire prædicaf.tu pec-catorrirntnorum nomcrum amp;Onus^vtillcdi-cebar') Ætnagrauius oftendis, ille peccata tuanbsp;dc^leta amp; te à péceatis liberatum elle ptonun-confolatione recipienda? Annon fatis idoncrisnbsp;vldctur eile tcftisiümmns hicDei lcrnus,cuinsnbsp;ore Spiritus fantlus loentus cli? Sed age, attende ad vocem tul Redemptoris'. audi qüi-bus te verbis ad Ie reuöcet Doniinus amp; Set- Mart,nbsp;uator nofter leCns Cbtiftus-.V enrtc, inqnit,adnbsp;nrc otnnes qni oncrad eftls, qui defingad 'nbsp;¥ ï . iiiri
8^ 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M E DIT A T ï O N E S
eftis, quorum animus deficit fub ingenti amp; fenfibusdelitefcentes, nedum peccatum po; ¦ grauiifima mole pcccatsrum. Tu verb quidnbsp;ad hæc didurus es?Si tc peccatorem agnofcis,nbsp;peccarotes ad fe vocat Chriftus : fi plurimisnbsp;peccatisonurtus vix fpiritum ducis, ergo illenbsp;ipfe CS ad quem paterna illa vox Scruatorisnbsp;dirigitucicrgo accede ad Chriftum amp; pcccatorum remilfionem quamtibi offert amplernbsp;dere.Illcin fereceptistuis pcccatis , in te iu-ftitiam fuam confert Si propria morte perfo-iutis tuorum peccatorum pœnis, te facit fuxnbsp;quietis participem. Hæc igitur nobis occu-rant quotics Satan in animos noftros quafinbsp;defperationis faces iniiciet, vt cascerta fidenbsp;amp; apprehenfione mifericordiæ Dei reftingua-,nbsp;mus, atque recepta peccatorum remiflionenbsp;nos iam clFe fcliciflimos vnà cum Dauidenbsp;conftantcr affirmemus.
Iam tempus eft verba ipfa Dauidis propius infpiccre, vt inde etiara nobis aliqua conftetnbsp;vtilitas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inqait, cuttranjgreßio remijja
(if cuius teblum esi peccatum.
Verf. 2. Beatus homo cui iÆternus non im-pittabi( inilt;]uttatem. Meminit igitur trangref-fionis remilFc, peccati tcdi,amp; iniquitatis non imputât!. De ipfa reinillione iam tradaui-musmunc de peccato tegendo, deque ini qui-rate non imputata nobis agendum cftiAc pri-^ccc4»ûr» mum cùm Datiidi nonfatis fuit vti vno ver-bo,fcd rem eandem voluit verbis plutibus cx-feüa. plicarc,co nos voluit admonitos iftam remif-fionern de qua agit, maximi momenti efle, vtnbsp;ad quart! cxplicandam nullä fufficere polfit o-ratio. Deinde illartiefle abfolutafh amp; perfc-dam, nc forte fufpicemur peccata nobis tan-tùm ex parte condonari. Quæ dubitatio fi-quando inualucrit , non tantiim nobis om-nem fidueiam falutis cxcutiet,vcrum cria con-iicict in acerbilfimos dolores atque cvucia-tus. Itaque docct vates peccata omnino nobiSnbsp;condonari,neqiudfuperfit dubitationis. Remittitur,inquit, tranfgreffio, tegitur peccatum,non imputaturiniquitas, quigradationbsp;nobis eft obferuanda-.videntur enim priera ànbsp;fequentibus futiùs amp; faciliùs explicari. Namnbsp;fi dubitcni quid fit, tranfgreffionem remitti,nbsp;docct id fieri, quia tegitur cora Deo nc illiusnbsp;Tercaio- oculis patcat.Rurfus fi nc id quidem mihi fa-tis facile vidcatur, fubiicit, Dcum illam nonnbsp;uitM Vianbsp;ad Deinbsp;mifeyicornbsp;diam nonnbsp;interctu-ditfideli-hus.
Fit vlla ratione occultari.
Refpondeo Folius clFe Dei ea vocate q'Jæ non funt,ac ß clFcnt(vt ait Apoftolus)amp; con-trà,facerc, vt quæ funtjperindc cenfeantur iCnbsp;fi non clFcftt. Qsare cùm dicimus peccataelfe teóta, non in earn partem accipimus, quaiinbsp;aliquid poflit Deû latere, cuius oculis omnianbsp;fuiit confpicua, arque adco ipfx profundilfi- ^„0,1,11«nbsp;mæ abylFus apertæ l'unt .atqueperuiæ, quern- com/)«nbsp;admodum merito Pfaltcs exclamabat, Qiu)nbsp;fugiamàfacictuaî Sed quia Deus ipfetegitöcnbsp;occultât peccata,quando ilia delct ac rcmitticnbsp;habctqucpro non commilfis.Itaquehuc proferendi funtilli loci qui dilFcrunt de hacipùnbsp;rGmiffioneamp; affirmant pcccatorum memo-riam coram Domino penitusabolcti. Dele- EI’44’nbsp;bojinquit,peccata tuaiiiftarnubis, quæfcili-cct Itatim cuaneFcit: Abiiciâ in fundum roanbsp;ris, ea prócul remouebo quemadmodum O-ricrts diftat ab Occidente : Si rubucriht inllarnbsp;cöccini,albefcent inftar niuisiEt alij loci con-fimiles, quitus nihil aliud fignificatur quàm ..nbsp;quod alibi dicitur, Deum non fore memoremnbsp;peccacorum nort:rorum,amp;: hîc, peccatategi,nbsp;id eft, prprfus dcleri.Quum enim nihil coramnbsp;Dee tegi poflit, efficitur id amplius non elFe,nbsp;quod coram Deo tedum clFc dicitur. Quodnbsp;eciam aliquomodo ligiiificare voluit Dauid i-pfa vocabulorum allufionc nempe Nafuinbsp;Cafui : quaii dicat, peccata teda clFe qui tc-millafant. Er certè genus illudloqaendi mi-rum in inodum effieaxeft, vtmagis exprimâtnbsp;quàm fit illOrutti raifera conditio quibus peccata non funt condonata^quum vidclicetfem-per cxpofita fint aecrrimis Dei oculis, ex quonbsp;ncceflarium eft eonfequi pœnas grauilfimas,nbsp;vt iam ante expofuimus.Q^o fit vt quum Pro- Pût.nbsp;phera Ganqucritur,de iniiltis ae variis iftaeli-tarum affliótionibus,dicat Dominum pofuillenbsp;corum peccata in confpedu Fuoc
Qmd ergo de iis dicendum elf qul ciifli - ylt;cc4/* mantpeccatafua occulta efle, módöfucrintnbsp;hominibus infciisadmilla? quafi vcrbplurisnbsp;fithominum quàm Dei feientia. Quifitigi-tur vt hominum confpedum verearis, nec tc ,4»''nbsp;tarnen Dei vultus à pcccando deterreat ? Qmd «ß* '47*nbsp;tibi proderit homines latuilFc,quum fummusnbsp;illeiudcx oculis omnia peruefligantibus tuanbsp;peccata animaduertcrit? imbeur nonpotius,nbsp;quantum in re eft, detegis, vt vulnera,ita peccata tua coram fummo illo amp; clementiffimonbsp;medico, vtiismedeatur? Quisægcrvntjuamnbsp;texit fua vulnera, ac non potius explicuit coram medico remedium aliquod allaturo ? Explica igitur vulnus : tunc enim erit verc tc-ÔFurn, quum critfatwtum.Præclarcfancà Vc-teribus diduHi eft neminem fine tefte pec-carc, quia confeientia eft inftar mille teftiuin:nbsp;cuius confeientiae definitio rem etiani ipfainnbsp;fatis declarat : arguit enim re itapcccarc vcnbsp;peccatum tuum nonpoflit occultari , quumnbsp;vel tu tibi ipfe tui crimiiiis fis coiifcius.Qiiiii-ctiam fi tc ipfc audics,cris tuns amp; aceufator amp;nbsp;iudex. Etlanè in ipfa confeientia infculptanbsp;funt manifefta diuini iudisij vcftigia.quum tenbsp;ifi»
mihiimputare, id eft, me perindc haben ac fi non fueiim ipfius Ivgem traiifgrcflus.
Sed me fortaflls pcccatorurn grauitas ab hac fiducia recardaucrit cogitantem tocies amp;nbsp;cam grauircr peccalFc, vc mihi ad Dei miferi-cordiam ipfa mca peccata viam intcrcludanc;nbsp;Ergo, nc ifta cogitatio in amnios noRros ir-repac, obferuemus Dauidcra pluribiis voca-bulis cxprcflifFc peccatum , cum modo rraiif-grciïjoncm,modó pcccacura,modó ctiam ini-quitatem vocat,vc hacratione doccac, quale-cunque tandem fit peccatum , illud nobis ànbsp;fumma Dei mifericordia cemitti.
Cætcrùm verbum regendi occultadi minus fortaiîc confentaneum videri poiFt.Coii-ftat enim omnia elle Dei ocnliscxpolica, quitus ctiam patent ipfx cogitationesinintimis
To ’^‘^ffarguat pcccantem amp; inms accufet co-fiimmo illo indicé ad cuius tribunal refi-Pffc«» ffilt’liaqucconcludendum eft, peccaturn rei-fc’fW.thZf pfa detedum efte amp; apetcum, quanuis homi-incognitum fucrit:tunc autem dici pof. Scoccultum, quando coram-Deonbsp;«eu foliit id eft, Vt iàm fæpius diximus, quandonbsp;fonti/iciinbsp;frufhinbsp;Ugere co~
rcmittiruràDeo. '
Sunt ctiam alij qui conatus quidem omnes adhibent ad peccata fua coram Deo tcgçndainbsp;fed cius rei no redam tationdm iricunt,' quumnbsp;peccata humanis fatisfadionibus tegi poflenbsp;libi pcrfiiadeartt,atq-, ita,quidproprie fit peC-catuin,ignorant. Num cnim, obfectó,leuc eftnbsp;Deum offendcre, quum necefle fucrit facrumnbsp;ilium Domini noftri fanguinem femel effun-di ad pcccatorum nofttorum fordes ablucri-das?Nimirum fumus Adami primi omniumnbsp;parentis perquàm fimiles, qtiipoft peccatuninbsp;ic ipfc foliistegcre conabatur. Quumigituj:nbsp;milctos Sc cæcos illos homines hue Sc illucnbsp;curfitantesvideo, vt confeientiæ vuliicribusnbsp;aliquam faciant medicinam,id eft, vt luæ tur-inlaudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confuant vana foliorum integumen-
Htno«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nazianzenus ) Into lutum puiî-
' geni ; quum video Sc viuos Sc mortuos inuo-C3ri,fupcrftitionem addi fupcrftitioni,templa
• idohsexttui, poenas ipfis ebrporibus inftigi SC alia id genus plutihia (quis enim omriesido-lolattarum errotcscnumerct’) mihicetcè vi-dercvideot.infanos homines ligni ftïuem in-gentem in igncm coniicientes, vt fciliceti-¦pfumignem vxtinguant.Atqui qubplus ligninbsp;congctis, co malo.rem vim ftatnmarum excitas eóquc fiuut tnaiora incendia. Ita ctiamnbsp;quum pcregtinaiis ,quum Miffisdccantandisnbsp;opes Sc opttaminfumis Sc perdis, quum fur-das idolorum autes vanis precum fiifurratio.nbsp;nibus foficitas : quid, cedb, aliud quàm nouanbsp;peccatafempet congerens, accentam in te i-rara Dei magis ac magis inflammas? Portonbsp;quum te nihilominus confeientiæ ftimulusnbsp;vtgeat, fatis magno argumeto effe dcbet,pcc-cara tua teda non effe. Audiendus eft enimnbsp;’•loan.3. lohanncs,Siconfeichtia,inquit, nosarguit.nbsp;Deus eft maior noftta conlcientia. Tenearausnbsp;igitut » nulla alia tatione tegi pofte peccatanbsp;noftta quim fola Dei remittCntis miferi-cordia.
Sed hie fortafic à nobis quæri poftit, quatc-,.nnus dcbcamus pcccatorum à nobis admiffd-effe nicmotes.Et num aded ilia teda fint, ’’•wci, vt debcant etiam à nobis perpétua obliuidnenbsp;fepeliri. Quam quxftióncm vt diftoluamus,nbsp;repctendum eft quod fæpe fuit à vcteribus v_nbsp;, furpatum, nempc tunc peccata nobis rcmit.ti,nbsp;quando noxipfoscoramDeo acculamus-.tuncnbsp;iios luftificari, quum nos ipfos damnamuS:nbsp;tunc peccata teda effe, quum ca detegimus Scnbsp;agnolcimus coram Deo. Debemusigitur no-ftra peccata renocare inmeraoriam nori vt denbsp;iplotum temiffidne dubitemus, fed vt ilia re-cordatio nos reddat magis gratosergaDeum,nbsp;Sc,nc pccccmus in poftcrum,ptudenciorcs.Id-nat ctiam ilia præteritorum pcccatorum mcL
Gen,5.
IN PSALM. XXXH.
nos ilia inuaferit : vt omitram nos inde ctiam reddi frarribus pcccantibus æijuiorcs. Hæc o-mnia amp; pleraquc alia confimilia obferuandanbsp;func quâdo diifcrimus de peccatis nollris coram Deo tegendis.
Qind autetn de hominibiis dicendum eft’ ÇuateMtn an ctiam optandum eric vt peccata uoftrate-€ta fint coratn humanis oculisïRéfpöndeo,idnbsp;non fimpliciter pofte definiri. Fieri enimpo- ,g.nbsp;teft,vt ipfa coram horainibus dcteÄio amp; con- gtre de-feflio peccatornm fcruiat Dei gloriae amp; Ec- I'M“««-clefiæ ædificationi : qua in're dctcgenda funtnbsp;peccata ingenue, amp; omnis fugienda eft tergi-uerfatio: quemadmodum videmus vfuueniftenbsp;Achano Ifraëlitæ qui dédit gloriam Deo,nbsp;quum pcccatum coram onihtbus, hortailte amp;nbsp;iubente lolua,confcirus cft.Quöd ft ptotius de-trimentum pafluri lint ptoximi,fi peccata no-ftra foras éftëtantur,tunc rogandus eft Dominus, vt ea amp; coram le amp; coram hominibus te-gat.Sed femper memincrimus nobis Deo nonnbsp;hominibus obfcquednm effe, neque nos pro-pterca iuftos lore, ft nos homines iuftificenr,nbsp;fed fi Deus ipfd non nobis impurct pcccatum,nbsp;¦ ‘quemadmodum hie Dauid’tcftaius eft his
Verbis:
Beatus homo mi non imputabit Dominus ini— fignificat pcccatum ftatim reosnbsp;nos agere coram Deo, ita vt fi nobis Dominusnbsp;peccaturn impiicct,id eft, æftimet tanti quantirnbsp;cft,neceirc fit penitusintetire. Sic cnim alibi;nbsp;Si iniquitates obferiiauetis, o Ætcrnc , quis T’pio-fubfiftenSed,dicat aliquis , cum Deus fummènbsp;Ikiuftus, qui fit vt pcccatum non imputer’nbsp;ÎSIimirum propter Ohtiftum mediatbremquinbsp;pcrtulit poenhs noftris peccatis débitas atque Dew iwänbsp;itaincaufàcft quô minus peccata nobis im-'putentur. Deus (inquit Apoftolus ) erat iunbsp;“Chrifto muhdum reconciliaiis fibi, nonim- i. Cor.'j,nbsp;putando cis peccata ipforurti. Supereft vt ¦'nbsp;Deumex animo preccmur,vt tot criminaànbsp;nobis adthiffa, tantam ingtatitudincm, totnbsp;tantafque vitæ fordes pro fumma fuamiferi-cordia condonef.idque propterChriftumRe-deroptorem hoftfum.Vt autem eivis fanguincnbsp;in cruce femel effufo peccata noftta fint He. re-r3ifta.8çtcôta Sc nonimput3ta ,det nobis cle-mentiflimvs file Pater veram hdem ,quatan-tuni in Chriftô beneficium amplcftaraur. Sequitur apud Dauidem;
Et non eft in Spintû eius dolus-.id eft , Beams file eft in cuius fpiritn ftaus nulla' reperitur.nbsp;Qux verba hunc habentlenfiira, fœheera ilium efte qui temifiionem pcccatorum ita exnbsp;animo Sc fine fimulatione pércéperit , vt ànbsp;peccato deincepsabhotreat, omninóque ftu-dcat iuftitige atque pictati. Ergo hæc Dauidisnbsp;verba proprie diriguntur äduerfus hypocri-tas , qui licet extrmfccus virtutem colere vi-dcantur,intns tarnen in animo ipfam oderunt.nbsp;¦Præclarè Bafilius illud Platonis diduffipro- .^dpnp,nbsp;'bat,extremum hunc effe iniriftitiæ terminum, borB.14.nbsp;eum videri iuftuttt qui non fit iuftus: contra- *nbsp;Sc,ncpecccmusinpoftcrum,ptudenciorcs.Id- que damnat illudEutipidis: Cupio bonus vi-nat ctiam ilia præteritorum pcccatorum me. dcri, roagis quam cffe.Et profeCkb hæc Daui-moria ad retundendam fuperbiam fiquando dis fentcntia apte cum I'uperiori cohæret. A-
-ocr page 926-|
85gt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDITA' fîypocri- gebar cnirn Darn'd de remifïïone pcccarorum apprchendenda : nunc pronuntiat ¦ neccffariuin elïe vt hypocrifis abfità noftris remißio^ animisjfiquiacm ira vt deccc,pcccarorum vc-¦nem fee- niam fide fuiniiS adepturi. Qiiod perindeeftnbsp;catorum ac fi Dauid ipfe ira nobifeum verba facerct:nbsp;ajjiiram. pîæc fœlicicas qiiam ego vobis tatoperecom-mendo, non in eos cadit qui vana quidem cx-ternâque pictatis fpecie relucent, fed intérimnbsp;iinpurum animum i-ntus gerunt: Abfit à nobisnbsp;hypocrifis, abfit omnis fimulario. Nam bæcnbsp;noltta fœlicitas candorcm mentis rcquiritnbinbsp;TOoratur, ibi hæret : odit ac refugit fraudulen-tas amp; tenebricofas hypocritaruin latebras,arque in puriffima fidei luce verfatur.Itaque duçnbsp;doétrinæ videntur ex hoc loco nobis elle col-fi ligendæ. Prior efi, fidei cum hypocrifi nullam.nbsp;defeum foejetatem. Pofterior autem,itademumnbsp;ficUtM. rcmiffa nobis elPe pcccara, fi huius noftræ re-miffionis Sc veniæ fruftus, id eft, pietatis vir-tutjfque ftudia confequantur. Arquevtdehypocrifi agamus,nihil repe-rias magis alienuin à fidei natura quàtn firau-lationem. Vt enim ignis depiótus longe dif-fert ab igné veto, quum ignis folam fpecicm non etiam effeda amp; vires habeatfita hypocrifis habet quidem aliquam virtutis fimilitudi-ncm,fcd fi propius accédas, turn reperies ignénbsp;piétum amp; adumbratura cuius ncclucem vi-dere nec calorem fentirc vnquam poflis. E-nimuerb fides federn habet in corde,hypocrifis in vultu ; fides in hoc totaincumbitvt Deonbsp;placeat,hypocrifis vt ab hominibus approbe-rundeniquefides viua ell,efficax,fibiquecon-ftans atque perpetua,hypocrifis autem celeri-tertanquam flofculusdccidlt amp;detraäova-no pietatis Rico amp; colorc,inanis iacet amp; mar-De fan. cefeit : ita vt venflîmè diófcum fit à Nazianze-no, nihil quod fiétum eft, firmum amp; folidumnbsp;cflèpolie, 'üTdi' 0 lt;îîyîo«nrom7oi',inquit,tilt;rê juov/juor,nbsp;Virtutem enim quo mcliùs cognofeis, eo magis amas; at hypocrifis fimulâtque cognofei-tur, interir, amp; iam hypocrifis elle définir. Ita- ¦ que ille ipfe Nazianzenuselcgantilfimècom-r parabat hypocrifin cum hiftrionicis roeretri-cibus quæ natiua pulchritudinc carentes, pi-»nbsp;gmentis vtuntur amp; fiant, inquit, otrvenulLvnbsp;tem inuenuftiores, Sed nihil dici poteft aptiusnbsp;Mat.1}. quàm quoi Dominus Pharifæis hypocritisnbsp;obiieiebat, nerapequbd clfent fimiles fepul-chris dealbatis. Nam licetcxtrinfecusorna-mentaquædamapparcant, intus ramen nihilnbsp;cftprætcr olfa mortuorum amp; immunditiam.nbsp;Qua fimilitudine nihil diti potuit accommo-datiùs. Reôfé fiquidé hypocritæ ad fepulchranbsp;remittûtur,qtii reuera mortui funr,quantum-uis vana fpecie vitam ementiantur. Quare nônbsp;cft difficile iudicare cum res prorfus abhor-rentes amp; contrarias vclleconiungcre,qui exi-fli/iiat hypocrifi cum fide aliquod elfeçom-meVeium. Ex quo faclum cft, vt cam non im-iîientô Dauid excluferitjdiirercns depcccato-rum rcmilfibne,quæ à fidc feparari nullo modo poteft. Seite verb nomine fraudis ac dolinbsp;Hyfocri- hypocrifin fignificarc voluit : quandoquidemnbsp;t.inotan- hypocrica adeô fallax cil vt non tantiim alio^ |
TONES ' fed feipfum etiam imprimis decipiar. Atqff idem mihi faccrevidetur, vt film'sftimmainnbsp;rcrtim inopia conftirutus, nullam ad resne-„i^ßnbsp;cclfarias comparandas a.dhibeat diligcntiani, ;,(»{.nbsp;fed fatis habeat modovulgo diues habeatiir amp;nbsp;interim iaótet fc egregie aliis imponere.Equi-dem fateor mefalli,qui re diuitem elfcputcni,nbsp;fed quanto grauiùs tibi ipfe imponis,quifalfinbsp;diuitiarum vmbra conteqtus ad veras diuitiasnbsp;animum nonadiungis? Videraus igiturquàmnbsp;propriè hypocrifin vates nofter dolum appellau erit. Venionuncad idquod poftcrius affirma-bam,videlicet remillionem peccati vercamp; ex animo apprehenfam , necellario, vtfruäuro, venfiii*nbsp;ita pictatis ftudium producerc. Quemadmo.nbsp;dum enim cam demum arborera viucrc amp; 1er-tilem elfe dicimus, quæ fruólus fuos edit, alio-quinftipitera amp;truncum mortuumappelli-turiiita vbi femel fiducia remiffionispcccato-rum inanimis noftris radices cgit, ftatimdif-funditfuas vires amp; in altum crefeens, nouosnbsp;quotidie progrellus facit, ita vt indefu'mmanbsp;pictatis ftudia cfflorefcanr,m3ximäque chari-tatis officia,ranquam fruélns vberrimi profc-rantur. Nam qui fieri poteft vt ex animo (cn-tias tibi peccatum elfe condonatum, quin vi-ciffim ex animo peccatum horreas’quin réfugias? quin ad virtutis ftudium animum appcl-las?Ergo dicendum eil illis remitti peccara,nbsp;qui peccara fcntiunt,fentiendo odoruntamp; fu-giunt, atque ca fugiendo ad virtutem coutra-riam toto animi impctu feruntur. Sic eniin(vr roit/-ait Apoftolus)libcr3mur à peccato, vt iullitiænbsp;feruiamuSjid eft, vt animus nofter tanquain c-meritis ftipendiis peccati, fetorum dedatpic-tarisamp; fanôlinioniæ ftudio ; quertïadrnodoinnbsp;etiam alibi dicitur,nullam elle condcninatio-nein iis qui funt in Chrifto amp; qui fecundèmnbsp;fpiritum, non autem fccundùm camera inec-dunt. Semper autem memineri|nus nosagcrenbsp;de veris iuilificationis fruäibiis, qui quidemnbsp;ab ipfa cordis radice producuntur : quam obnbsp;caufam Pfaltes fpiritum ipfum noniinauir,nbsp;non qubd piorum fandificatio ita concltilanbsp;in animo teneatür vt foras non prodeat, fednbsp;quia ilia demum opera retfta funt quçcx redonbsp;atque integro corde proficifcuntur. Hoc autem loco nobis rcfellcnda cft eorum opinio qui exiftimant ellcntialcm iuftitiaminnbsp;nobis inhærcrcjcx qua iulli fimus: atque hancnbsp;Dauidis fententiam detorquent ad fuum et-rorem confirmandum, quum ait eom clTcfc-liccmcui peecata ita remilfa funt, vtinciusnbsp;fpiritu non fit dolus,id cft, in cuius animo rc-fidet integritas. Ex quo efficiunt non Chrjfti,nbsp;id eft, alicnam iuftitiam, fed propriam nobisnbsp;imputari,vt iufti fimus. Verum hominesiftinbsp;longe fane refiliunt à Dauidis mente, nequenbsp;tenent rcólam de iuftificatione dodlrinain.nbsp;Non enim iullificatio cum effedis iultifica-tionis confundenda eft.Quis enim tarn excorsnbsp;t.amque demens fuerit, vt riuulos ipfi fonti itnbsp;origin! opponat, ac non potiiis ab ipfa didii-cendos cxiftimet? Ita etiam llatucndum eil,nbsp;imputatam nobis Chrilli iuftitiam clfcinlbfnbsp;foiifii |
minesàDcofilnftificatiamp;iuftitiçChriftipar- fM-ticipesanimum habcant protfusab hypocrifi
amp; limulationc vacuum. Rcfpondco’.ca quæ in fanftisvélpurilîîma funt,labe tarnen non ca- cnß^n.nbsp;Tete. Sed certum eft Dauidem agere pon de cw.nbsp;iis peceatis in quibus fartóti fibi di^licent amp;nbsp;quibus obfiftiint, fed de imptobitàtèamp; mali-tia inqua fibi hypocritæ blandiuntui,amp; cifo-him aliquam vittutis Óc honefti fpeciem præ-texunt. Atque hanc eile Dauidis mtntcm fansnbsp;indicaiHcbraica diótio, qua.¥ticwr; epnuenitnbsp;‘ enim perncifis lUis bomimbus qui dolo amp;nbsp;fiaude,tanquä iaculo cx inßdfis emiiro^proxi.nbsp;mos cófodiunr.Itaqi nó fuflt vcrbaDaoidis ac-comngt;odanda fanäoiutn naeqis amp; iispecca-totum reliquiis quse fempet hærcni vel in fan-dtilfimishominibus quandiu h'icdegunt.
Supereft vt hanc doitrinatn nobis applice-mus amp; pjxicul ab animis nofttis ßraulatione, •dolos ßc ftaudes remoueamfts : ac potiùs can-dotematqueintcgritäiemcolarousmcque fi-nius duplici cotde,qucmadmodum Scriptnranbsp;lo(quiiut,fcdcx animo amp; fine hypocrifi picta-ti luftitixque ftudtamus.lim vidtamusquidnbsp;nosampliùs vaiesdoeeat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Vevfij. ^j«?/dop4»M,inqüit,cwz/껫erMnf Oj(74 Haiäcnusfcntcntiam /**nbsp;propoluit defeheitatç hominis in.rcmifiioncnbsp;pcccatotumconftituendatnuncfcquitutilliusnbsp;fententiæ eonftrmaiio abexempio ipfiusDa-ludis, quam elle fecundam huius Plalmi partenbsp;initib diximus. Haècautc verba, prima fpecienbsp;Videnturhabcte ahquam difïicukaté.Nara ru-gitus contrarius eft fileni»o : ita vi nemo vercnbsp;itaeuiftc dici poffit qui per toium diem rugi-¦tum,id eftfingentéclamotem edidevit prç doi-lore. Itaqi ficàquibuldam explicatur hiclo- *nbsp;eus,vtojperçndufitillud,confcnucruntollä 'nbsp;roea,quab diCatffiuetacitus dolore corde pre-mettm,üae proruniperê in gemitus clamo-tesjfempcr manebat fummusilie öf grauiffi,nbsp;mus dolor qui me intimû conficiebat, amp; pro_nbsp;pemodd iplas offiü medullas cxhauricbat.Er_nbsp;go ad Domini mifetieOrdiâi e^^âpœnitcntiânbsp;ßt fyriccrlpeccatorum confeffione cófugi, exnbsp;quo faékû eft vt dolore fim leuatusyipptehcnfanbsp;pctcaiotûtemiffioiie.Quæ intcrptetatio veranbsp;L dodtinaconiincf.fic cnim ante oculos ponü-turgrauiffimi illidolores,quOstandiu pati-mur du tram Dei aduetfus peceatanoftra ac-cenfam petfentimus, vt ia aliquotieS à nobisnbsp;didü eft. Ali) vctbfic expOitunt Dauidis verba sQnia tacuifid ert,quandiu,inquitinoo cö-fcffiislum cotaniDeo peccatum mciuTEii con-fenucrunt oflamea præ gemitu meo- quoti-dianoiNam me Dei raanusquotidianisifti-btts identidera vrgebat. Quate apnd me de-creuifateti peccatum amp; tanquamvlcetismclnbsp;faniem eoram medico explicate, vçaliquodnbsp;temedium meii Vttlnctibusafferrcti Qiiæ cx-poûiio vidctur.aptè conuenire. Nam no-tanda eft coniunÙio quocidianarqm plaga-tura eum quottdtaso rugitu. Deinde,qviuinnbsp;ante pcccaii confeffionem Del petcutientisnbsp;mUnus non ceflatit (quod collige.tc ppflomusnbsp;.... I(\ A . r\___ nbsp;nbsp; •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t\ .
IN PSALM. XXXll.
fontis pcrcnnis amp; aböfldäntiflimi ex quo fi quæ in nobis (tint iuftitiæ amp; faiuSkitatisguttu-lsjCtnanafunt. Præterea qttatn fatis conftetnbsp;ÇX Apoftolo nos fide iuftificari : lulttficationbsp;autenj fit pohea in Rcmiirione peccatorumnbsp;pev Chiiiti lüftitiæimputationcnijccqüonarnnbsp;modo fict vt eilentiali iufiitia in nobis in-hættnte iufti fimus, quuni moitincano or-dinc Icquatuc iuftificationetn ? Rurfus hocnbsp;ctiatn confiderandum eft,nos non pbileiunbsp;itos ceuferi ab ça luftitia quæ tantum in-choata,fed quæ perfeûa fitamp;ab{bluta.Agè 'nbsp;veto piofcrant vel vnurp ex Adami polte*nbsp;yis, ( excepto Chtifto) in qno poflii ciulmodinbsp;iuftitiateperiri.Q^d lineqn^ant ,fateantutnbsp;profeôô , nobis tfié Chnftnuftinam impih-Undam vc iuftificemut. llla enim -dcraumnbsp;iuftitia perfeita cftamp; omnibus numcris ab-i.Cbri Qü-O Apoftoliis affirmet Chvi^nbsp;ftutn nobis faétum cfi'e luftitiam,! At eniin,nbsp;inquiunt , non poteft Deus .fiabctc ptoiu-ftisqui rcueta lufti non lunt. Qwfi veto nonnbsp;firaus rc veva iufti , fi imputatione iuftitiænbsp;iufti firaus.Qutd enim, obiccro, fi qiium lol-uendq non elles, aliquis tuo, nomine.’Credr.*nbsp;ton tuo fatisfçcentî Nônnp «c *¥£13 libetesnbsp;ab obligatione , keet ipCc non. petlolueris?nbsp;Quid? nonne te, vera redempti fu muai nonnenbsp;tu„ xc vera furous euniîDeo tcconciliati? Âtqui
' , inmœttnj iUud beneficium non nobis ipfi, fed ChiiftuspBQ pria motteconiparaufi^Nunnbsp;enim mottui ùimus inctucc-,noa poenas no^-ftti» pcccatis débitas peifoluimu*,, non iramnbsp;Dei pcïtuhiPiis,deniqu« non ikiusiudiCioia-.tisfeûimustfedin bis omnibus nveefiano adnbsp;itnputationein lecurrendum cth Vciùm pfæ-ftat hune locum vcibis A|gt;oftok quàm nofttisnbsp;. conçludete:QiK*ma'dmoduro,inquit,pet,W!-
¦ nifiskon^inis inobtdicniiatn peecatoccs con*. ftiiuti.fuox multi, ita per obediemiam v niu%nbsp;iufti conftitoumui«iultnQuibus vcrbvsaper-liftimcdoceniut'i Ghnfti Awftitiàv.nQfi efle iu-ftos cotam Deo cuius tarnen iuftificationisnbsp;hoc effedkinj fit, vtin nobis gignat iu,ftitiæ ÖCnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pietatisUu’dium ô( nosadaiiiotem virtutis ÖC
' obedientis crga Deiim incendat. Quia veto 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nolbiï ille eonatus ad,iü(btiam adhuccftim-
pcrfeâtqs,fçmperadp.«tf«ftam Chrlfti iuftuia leçntrçndutn eft V vt, ÖC nos ôc nolira omnianbsp;Doroinys in fuo. dilctto aroplelt;twut accc-waqucbabe^n’Hunçauitem ufle lenfum nofttinbsp;ï^uidis. iîUTu fails aniè à nobla expofitutn eftinbsp;Quinetiam Ipfinfi dokamp; fràiidis voeabulumnbsp;quq vtituti.tcm fatisçxp.kci«.-. Non enim cunjnbsp;di.ciïxft'ç fpe.kceraàn cuiiuamp;öpetibus nihil de.nbsp;fidciatjüx ; fedcuins tetnifià tant peceata,amp; a-niinus v»cai omni ûmulatione»quemadmô-dum fupiad'’umns.Nimitum eb r.elpexit Am*nbsp;rgt;« l4c.^ btofiustquum dieeietiNon gloriabotfinquitinbsp;¦J'»--1««. quiaijuftus fum,(v d quva ttiàémptus fum l nonnbsp;quia vacuusfum pcccato,(ed quia temifla funtnbsp;mihi ptecata ; non quia ptofùi aui tnihi quif*nbsp;quamptofuit jfedquiaptorae Aduocatusa-puftPattom Chtiftus cil, quia pto mefanguisnbsp;Chtifti.effufusçftddasc ille. i
Quatiuamennun lmmembpoSit,anho- ^ex hoc loco ) ,quumque Den pç.tieu.jtiçnt« Da-
.. nbsp;nbsp;nbsp;,»A -Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;'.iU,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 928-, 900 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDIT AT 10 NE S
uid teftetur fe totum dicm rugiilfe, id eil, vo-pem præ doloris acerbitate fuftulüfe , quis bon videt filentium de quo loquitur polienbsp;commodiffimè referri ad peccatum,de quonbsp;tandiu filuüTe dicitur, quandiu illud coratnnbsp;Dco ex animo confelTus non eil î Ait igitur:nbsp;Qwa tMui confemtertint offa wflt;ï.Hæc redè cumnbsp;fupetioribus cohærebunt fi dicamus tranfi-tum fieri à generali dodnna ad Dauidis hypo-thefin.
Nam poftquam rcmiifionem pcccatorum commendauit adeb vteriam in illacolloca-rit hominis fœlicitatem : Ne, inquit, aliquidnbsp;vobis dubitationis fuperfit , volo meipfumnbsp;proponere in quo iilius fententiæ veritarem,nbsp;tanquam in fpeculo,poffitis intucri. Cû mco-rum pcccatorum grauitatc accenfus Dei furor me fummis amp; quotidianis cruciatibus af-ficcrct,nullum vnquam aliud remedium potuinbsp;tot tantifque dploribus adhiberc,quàm ii fup-plcx ad Dei mifcricordiam confugerem amp; ta-quä ad fuinmæ iilius Maieftatis pedes prouo-lutus, pcccata mea agnofccrcm, ipforumquenbsp;Bon« Dei vcniam dcprccarcr.Hoc igitur Dauidis exem-friuAtim plo docendi fumus, ca Dei dona quæ finguiisnbsp;coZZ«« hominibus conferunur, debere ad omniumnbsp;vtilitatem accommodari. Vt cnim in corporenbsp;njtihtate . ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
rfccowwjo videmus rancam elle membrorum coniun-dionem, vt fingula quiequid habent, confe* fmit. rantincommunem totius porporis vfum amp;nbsp;conferuation.em:ita quoque nobis faciendumnbsp;eft, fiquidem ad Ecclefiae corpus vnufquifquenbsp;noftrum yerc pertinct. Hoc vél profani agno-ucrunt quum docerent nos nobis non elle natos , fed partem noftri patriam,partcm paren-tes,paitcm amicos vedicarc:quod quantb melius ac vcriùs de Ecclefia dicendum eftîQuam-obremdemusoperam nc collata in nos Deinbsp;beneficia ingrato filentio confepultaiaceantnbsp;in tenebris, led potiuscommuni cæteroruinnbsp;vtilitati falutiquc poffint inferuire. Potcratnbsp;Dauid taccre fummumillud beneficium quodnbsp;acceperat à Domino, porerat folus amp; racitusnbsp;illo frui:fcd noluit rem tanti momenti nonnbsp;elle cum aliis communicaram. Sciebat cnimnbsp;homines fæpiffimè incidcre polk in ciufmo-di cruciatusine igitur aliis declk viderctur, i-dépræftitit quod faditatij quiabaliquo gra-ui raorbo conualuerunt,quum cos qui in eumnbsp;dem morbum incidunt docent quibufnam rc.-mediis fit vtendum : amp; (vt Nazianzeni fimili-yeÄi« tudinem vfurpcm ) foleut qui à ferpentibusnbsp;fuerunt itäi dare cpnfihum lis qui idem vul-nusacceperuntlt; 6c quibus^ëft,inquit,t-f4iî,^«ob xaxo\:^X^o;«/aolt;av:quod Sc apud pro-fanum Poëtam illa intellexit,quæ baud ignaranbsp;raali miferis luccarrcfe.didicerat.
Jn'primis auteju confidcrandutn eft quif-nam k morbo noftro rcmediura allaturuni elTe profitcatuf. Is ellDamd: Dauid, inqua,bcnbsp;lex amp; Prophet» qui tot tantifque dohis exr-ceJluit, vt de illo difficiledidu fit, vtrum rexnbsp;fortior,an propheta fandior fucrit. Ille tarnen quiopibus,qui gloria,qui virtuteaefan-élimonia niter cætcros^eminebat^ non dubi-.tauit hoc in loco partes dodotis fufeiperc,aut^ modo,fed etiam iis qui funimot gerunt amp;
potiùs fungi medici officio, vtaliqua morbis noftris folatia ac fomenta poffit adhib^rf*nbsp;Arque quod mircris magis , vt nos rctW*}^nbsp;ad rMnedia fufeipienda promptiores ,nbsp;cicatrices fuas oftendit , amp; tanquam digitonbsp;commonftrar qua parte vulnus acceperit,amp;nbsp;quanam ratione conualuerit , id eft ingenue fatetur peccatum, arque ipfam confeliio-nem fcriptis tradidit ad hominum rocmo-riam fempiternam. QuidPadeóne tuiobliui-feeris, ô Dauid, vi ram male tui nominis cclc-britari amp; famæ vclis effe confultum ? Mihi.in-qiiitjfufficitdum gloria Deifanantisinmeo^^^nbsp;detedo vulnete rcluceat. Hue igitur oculos f*nbsp;conuertamus | vt rann viri nos exemplum do-ceat, non clfc quód nos pudcat ingenue faterinbsp;culpam noilram ctiam coram omnibus,flno-^^nbsp;ftrailla confeffione gloria Dei i}Jufttcturamp;J^„„r.nbsp;aliquid vtilitatisaccedatEcçlefiæ. Hoc idemnbsp;fecit Pfal.51. ÔC paffim alias. Hocpræftitir Daniel amp; fuo amp; totius Ecclefiæ Ifracliricæ nomine, cuius pcccata coram pofteriraretelta-tus eft.Scd in primis vrget regis perfona.Namnbsp;histemporibus eb res rediit, vt quifunrpo-tcntiorcs, adeb priuata:gloria: fint addidi, vtnbsp;cam amp; honori Dei amp; vtilitati publicæ nonnbsp;dubitent anteferre. Quinetiam plerique iranbsp;yanis opinionijjus inflantur, quafi hominesnbsp;eile deiicrint fimulatque rages extiterunt.nbsp;linperare( inquit Chryfoftomus ) cil atsnbsp;mnium artium maxima. Et pr.offdo ita eft.Exnbsp;quoefficitur Regum amp; pptentiorum pcccata ^30nbsp;longe cæteris eiîc grauióra. Vt enim fiquandonbsp;abiis peccetur quiroalo$icandunt,quicur-f«f«*'^nbsp;fitant per foros,quiremigant, non tanrutn^’’*'*^nbsp;crit periculi, quàm fi pcccet is qui clauum te-nenita Regum amp; Magiitratuum pcccata ma-ximi funt momenti amp; fæpc attraliunt fum-mam rcrum omnium perturbationem. Nci-
girurfceptrum, ncinfuJas, ncgloriofa Magi-ftratus infignia peccatis vnquam prætc.xito: ilia enim non minuunr,fed augent pcccata,dçnbsp;quo fublimiores atquep.otcntior, eo^eccatfnbsp;tuafuntpcriculofiora,quuni non tantum no-ceas peccatOjfed ctiam excnjplo.Qubd quumnbsp;Dauid perfpedum haberet , non veritusnbsp;eft hanc fui peccati nonfeifionem mandardnbsp;Jiteris, vt cam cxcipcrenromncs anni confernbsp;quentes. Itaque quum earn lego, mihiaudirenbsp;yidcorDauidemitaJoqucntcm.Sciantpofterinbsp;{hoe enim quanta potero vocis contention^nbsp;proclamabo) Scianr,inquam,poftcri me pee*nbsp;^aife , me Dei ckmentiffimi Parris liberali*nbsp;tatem iprcuille, me ingratum, me terræ can-nlfquc cypiditaribus dcuindum incraiftstc-nebris iacuiiIc:Hæc vox,hæc çonfeffio^agt;la-cryraæ mcam culpam coràm Dco arque ho-minibus teftentur. Sed hoc fit fummæ Dci nri*nbsp;fericordiiE amp; paterni fauohsperpecuum mo- ’ 'nbsp;nimentum', qubd me miferum amp; iaeentt«nbsp;porredâ manu crexerit, qubd meorum pec-catorum confcffioncm admiferit,qubdpreci.snbsp;bc gemitus mcos exaudierit,amp; fuo Spiritumi-hi inanimo pcccatorum meorum veniamob-fignârit. Ita Dauidis cxcmplum nonpriuatis
pli;li-
|
IN PSALM plilumos Magiftratus proponcndutn eft,vt fa-lutcm publicam fuæ gloriæ amp;pnuatis rebus omnibus antcponant. Scdhîc point fuboriri quæftio de fiicntio Dauidis :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facni, inc^ait con/èniteru/jt ejpt Wf4.‘Anenim Dauidem tacuilîc, nccpecca-tum ftatim confcirum fuilFe dicemus? Gerte tantum virum in peccato fuo obitupuif-feautillud voIuifTe fiicntio tcgerc idqueco-aam Dco, vjdctur maxime alicnum.Cur igitur ait hoc loco fe tacuilFe? Cni lîc rcfponfumnbsp;ciFe velim, vt dicamus , abfurdum non cfFcnbsp;Dauidem non Ratim ad pcccati confeflîonem.nbsp;fuilFc adduiRum. Cuius rei magnum e/t argumentum quod adultcrium commifFumnbsp;cumBcthfabea amplius nouem menfes eriamnbsp;coram Dco tacuit. Non quod omnino ob-duruilîct in peccato , fed quia obdormifcc-bat donec excitatus cft grauiifima Nathaninbsp;’¦•'Jinu. obiurgànone. Qm locus indicat Satanamnbsp;in priiuis conari, non tantùm nos in pecca-tum pclliccrcjvcrum ctiam noliris oculis pec-cati ipfius tencbrasofFundcrc, ncillud videa-musnequefentiamus, vt ira paulatim ferpensnbsp;nos tandem rotos poflîdeat. Arque ira rit vtnbsp;homines quo fuut morti propinquiorcs, cdnbsp;minus mortem videant, minus fentiant. Ad-uertamus igitur ne in tantum pcriculum inci-damusamp; caueamus infidias Satanæ quifen-fim virus pcccati inanimos noRros inRillar,nbsp;donee illud tandem in perniciem noftram re-dundet. Sunt igitur tria tempora conridcran*nbsp;da;Vnum,quum in peccatis quodammodonbsp;indormimus. Secundum, quum in nobis pec-cati fenfus cxcitatur amp; rioftras confoentiasnbsp;fuis flimulis vrget. Tertium , quum advcramnbsp;pcccati conleflioncm adduAiquot;limiil criam am-plcótimur pcccati remiffionem in Chrifto. I-taque Dauid hoc in pialmo duo pollcrioranbsp;tempora videtur pori{fimum,.dcfcriprillc,qua-do commemorat fummbs alios dolores qui-, bus affedus fuit donee ad ihifcricordiam Deinbsp;rcfugicns ccita 5c vera fide apprchendit pec-tnbsp;cati rcmilfioncm. Hine aurcm obferuemus veram poeniten-* ß,i tiameffe Dei donum nequea noftris viribusnbsp;vllarationcpcndcre,vt non abs re dixcrit A-poftolus; Si Deus , inquit, dederit illis pœni-tentiam. Nam fi Dauid ip c non ftatim fenritnbsp;pacatam confcientiam , fed dm multumquenbsp;verfatuseft in mediisillisdoloribus,quos fine dubio iudicij diuini apprchcnlio 5c legisnbsp;terror infligebant, quid de nobis fperandnmnbsp;eft qui tam procul abfumusà Dauidis iqtç-gritatcî Rurlus quum peenicentia fine fide, fides autena fine Dci Spiriru elle non pofijt,nbsp;quis non facile cenfeat donum iftud poenignbsp;tentiæ non comparari noftri^ vinbus , lcd ànbsp;Dci libcralitate 5c mifericordia conferri?nbsp;Qtns igitur illos homines fcrac,qui fccurè do-ûtinam pœnitcntiæ 5c qiialuis cohortatio-ncs obiurgationéfque dclpiciunt arque lem-per piôcraftinant,quali donum pœnitentiç irtnbsp;manibus habcant 5c liccat quotics volucrintnbsp;pœniterc ? longé fané falluntur. Nec cnim tc-merc cft quod tories Prophetæ hune locum |
V M X X XJ 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5gt;ôt vrgenrin fuis concionibns: Refipifccndü effe dû tempus fert, nec expedandum pcccatori-bus dum pœnitentiæ fores occludantur: quodnbsp;eriam elegantiflîma Virginum parabola Ghri-ftus cxprclïjt. Prærcrca non omittendum eft Certi fet-C.crtos clFe pœnitentiæ gtadus. Primùmcnimnbsp;excuritur ille ftupor , quo naturâ in peccatisnbsp;obdurefcimus; deinde ferio fenfu pcccati aflS—nbsp;Cimur.-Tum nos terrer propofirum Dci tribunal,terrent eius minæ, 5c legis Diuinæ fenten-tia animos conlternac : pungunt etiam pœna-rurn morfus quibus fæpe Dominus nos pecca-torum commoncfacit.Scd omnium acerrimusnbsp;eft ille dolor qui ex confcientiæ ftiniulis pro-ficifcituriqub tandem vbi ventumfucrit,nobisnbsp;cftfummopcrc cauendum nead illos pauoresnbsp;adhærefcaraus, fed lôgiùs progrediendum eft,nbsp;nempe ad Dci promillîoncs 5c iprius mifcri-cordiam nobis plcnifiîmc in Chrifto patefa-dannarque hçc poftreniacogitatio dulcilîîmanbsp;eft 5c tanquam medicina eôlcientiæ. Hinc au- £„^1^nbsp;tem exoritur luda quædâlpiritualis inter me- ritu.-tlii innbsp;tumôc fiduciâm,atque inter defpcrationcm 5c fideliftx-fpcm; vt quodammodo mors ciini vira, minænbsp;cum promiflîonibus, Lex cum Euangelio, ipfînbsp;denique inferi cum cœlefti gloria certare vi-dcantutiQuum autem rides armarapromillîo-nibus Euangclicis 5c vndique meritis Chri-ftinixa5c fufFulta vidrix euadit : turn ouansnbsp;erumpit in veram cônfeflîoncin pcccati cuiusnbsp;fimul rcmiflîoncm percipit in Chrifti palfio-ne 5c eius perfedilTima obedientia quam no-ftro nomine Deo præftitit : ira vt vera pcccatinbsp;confeflio fit velut fidei vidricis triumphus.nbsp;Hæc Igitur omnia polïumus inD-iuideran- • r I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r confejit» quam in (pcculo contcmplan vt lain tupra ßjeifrisd annorauimus. lam difeutiamus ipfa Dauidis phuf.nbsp;vctiiA.ConJenuerunt^ menait oßa Mga in ru^itunbsp;rneo tjttottdtequot;. his verbis non vulgarem,fed extremum dolorem fignificac 5c eum qui ipiasnbsp;quodammodo medullas peruadens , animumnbsp;vchcmentiflîmè torquebat, arque id confeqe-feendi verbo declarator. Nam quod ait Solo- Prou.i/înbsp;mo veriflimum clFe conftat,ægritudinem ani-mi cxficcare olfa î quemadmodum etiam Pro-pheta conquerirur inPfalm .102. olla fuaprænbsp;mœrore arefada 5c adufta efte:5c noftcr Dauid inPfalm. 6. 5c 51. cxclamat, oculos fuosnbsp;quafi vetuftate conlumptos,oflaque ipfa cxe-fa elFc atque putrefaóta, quod fefc tot rantlf-que angoribus dedidifiet. Qiiæ omnia fignifi-cantilîimé cxpiununt vim doions. S'cimu? c_nbsp;nim ira natuia comparatura cftc,vt quj aitedanbsp;font ætate, longé fint quam anrea imbe cillio-resinam humore naciuo cxarclcentc,5c ficciq-ra fiunt corpora 5c inrirmiora.ltaquc fçripru-rafolct vitam hominis cum florc compavarc.nbsp;Videmus autem marceicentis floris contiada Pfil.jcfinbsp;ôcficca elFcfolia.Quamobrem appofite nofter 106.14-vatesadhibuit verbum cófcnefccndi, vt figni-ficarct doloris acerbitatem 5c vehcmcntiam;nbsp;quafi dicat : Quemadmodum homines propcnbsp;fida iam ætate decurlaquc, corpus cfFœtu fen-tiuntolTaquc iplacxliccata 5c mcdullis prope-modum exhaufta: ita me tot euræ doloréfquenbsp;conftciunt, vtin ipfoætatis flore decrcpitani G G- |
Dolor fee-nitenti^ •verm eßnbsp;dolor.
M ED IT AT 10 NE S
fc debçnt piorum fletus. Nam impij gemunt
- j .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------ - ifflfWf**
prouocarunr, Impij in fuis fleribus murmu-/(n-rànt aducrfiis Deum : contra pij offerunt Dco
Impiorùm lachrymæ ex irapaticutia, piorum ïaehrymæ ex pœnitentia proccduat.'itnpio-rum dolores fiint initia æternidliuscryciitusnbsp;quem fiint tâhdcm pçrfchfuri, piorum vetonbsp;dolores cb fpetîtânt rtc doleant inæternutn.nbsp;Redè igitur Paulus, trirtitiam^qux fcçundùm i-Corr-Deutttertjïôhgc àlia'nr cîîc doect ab ca quinbsp;oft huius feculi triftitia. Ergo fient pij, vt con-folacioncrn' accipiant : patiuntÛr , vt gau-dcànt: cruciantur, vt lândcm îéternà: quictisnbsp;fint participes. Arque huius infignis dineren, ,nbsp;tiæhxc eaufa potcftalfignari, quod ijdolO-Ics quibys ,afticiuntur reprobi ptoficifeun-turab ira Dci: piorum verb dolotcsproma-ftanr à Dci, caftigantis quidem j fed tarnennbsp;uuuiii^ijui »t «uiige uiwiii giiiuiui tiiv »1- Pattis mifcricordià:quodclcgàhtcrcxprcflîtnbsp;deatiir. Itaque cccfcit eleganter oratio, dum Nazianzenus quum fiiasaffliCtionesvocata-i quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
mùm nó leu is eft dolor, qui pénétrât yfquc àd ipfas offium medullas.Dçindc màgnu.s eft dolor qui nOn folitos ciamorcs, fed horribilcsnbsp;exprimit,ita\it hoh*'tam vox hôminisquàmnbsp;rugitusIconisCcnfcridcbeàt.Poftrerab fum-tnus eft illc dolof qui nulla temporis intef-inbsp;miflîonerelaxatùr.Itaque fiilia omnîafimulnbsp;congeras,facile videbis Dauidis dolorem am-phficari quanta fieri potuit orationis eftieaOi-tatc.
Vetùm hîc quidam poflit cmCfgcrcdubir tatio.Nam ecquonam paófo cohueniunt pcf-foni Dauidis ca qui de ranto lutftu déqiiènbsp;tam immoderato dolore dicunfur’Diccndumnbsp;eft, non hanc elle Dauidis mcntcm vt fc curanbsp;brutis animantibus comparatum elfe velit,nbsp;vt quafi Iaxis habenistotusferatur in ludumnbsp;amp; impatientiam. Sed hoçpoëricèdiôfumcft,nbsp;ad exprimendam doloris acerbitatem: quCra-admodum fæpe alias hacc dibtio Rugitus vfuf-D« luSîu paturin eum finem.Quidam igitur dicamusnbsp;cgt; liffZor« Jcluiftu amp; iis doloribusqui in pios hominesnbsp;tnfideler, cadunt i atquc vidcamus quatenus illis nac innbsp;rc vei poflit vel debcat indulgeri, Primùranbsp;omnium conftat muliebres illos eiulatus innbsp;quos improbi folcnt eruthperc quoties in return alperitateverfahtur,nulla rationeproba-rifpoflë,quura non tantùm hominem dede-ceant, verumetiam folcantab impatientiadcnbsp;dcfperatiohe proficifci.Quinetiatii iplî Philo-fophi molles ciufmodi amp; cncruatos animosnbsp;ne hominis quidem nomine dignos elfe cen-fueruntiqub fit vtflcbilcs iftas Tragicorumnbsp;voces vehementer improbarint : Hæc branianbsp;I-urif. vidi inflammari ; Item «Ttpet ƒ* iit^**Te/i«(' xaaec.nbsp;Atquc vt in noftrum campum reuertamur,nbsp;Heb.it. fleuit quidem Efau,fcdille Hctusnonfuit ac-ceptus Deo. Saul fummam animi ægritudi-nem fenfit. ludas etiam à mœrore abforptusnbsp;Mâtt.8. cft.Quid plura ? Chriftus ipfc dura inferorumnbsp;cruciatus defcribit,vbi,inquit,cft fletùsamp; (tri-dor dentium.Habcnt igitur,habent,inqùam,nbsp;impij luos dolores, fed àquibtis longé abcf-
90t
attatem iam repr^èfentare videantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc debçnt piorum fletus. Nam impij g--— .
Hrc ergo fuit mens Daüidis vt finira dolo- quiaaffligunrur.; pij verb quia iram Dciinftr,;,, rem diftinguatàdoloris fimulationc.Klultic- --------________
nim dolent vbi nihil eft opüs,hîc vbi opus eft, rant aducrfiis Deura : contra pij offerunt Dco non dolent. Nani qüotuTqüifquc eft qui itâ fiios fletus, vt ab ipfoconfolationcraaccipiiuj«'nbsp;vt dccct dolcat propVct àdmiftà peccara êcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'--l--------•-----
toruiri'verô l'cnfii aflïÇÎdtuH Mufti lancpraÈ fe fcrunt ciùfmodidolorem,fed fæpc acci^tnbsp;vt folâ lingua doleant, ita vt illis ineritb coh-'nbsp;ueniat quod dici folet,cit'ô lachrymàm exare-feere. Daiiid autem ollà ipfà Commémorâtnbsp;vt magis fignificet dolotC’W fiium in ipfispræ-cordiis inhxum amp; qiiödämniqdo inuftum-efl'e. Hue étjam pettïriCÏ'flióliokugitiis, quanbsp;fignificät Ifiótüna nó mcdïócrem fuifte, quuninbsp;in magnosclartiores crupCnt, d'uéïa fimilitü-dine à lcohibus quorum fugitus lögèlatéqucnbsp;'exaudiri lolct '; qua fimilitudinc fuós doloresnbsp;lobus ctiam cxpriniebat. Pfæterca qinimnbsp;ait luólüm ilium fuilfe quotidianum amp; affi-duum facit vt longe enain grauior elle vi-
infeejuens didio antecedeiiti vinïadtfir. Prl- maras fagittas eihilïàs ex dulci manu Do- /„fuiÎA. mùm nôleuis eft dolor, qui pénétrât yfqucàdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . , „
ipfas oflium medullas.Dçindc màgnu.s eft dolor qui nOn folitos clambres, fed horribilcs exprimit, ita^it hoh*'tam vox hôminisquàmnbsp;rugitus Iconis Ccnfcri dcbeàt.Poftrerab fum-tnus eft illc dolof qui nulla temporis intef-inbsp;miflîone relaxatùr. itaque fi ilia omnîafimulnbsp;congeras,facile videbis Dauidis dolorem ara-
ûünitx7Awm»c ‘»«Xa7x)t(lt;â’lt;xpu(oV^«i;. Conclu-damus igitur flctum piorum ab impioruni la-crymis amp; ftridorc diltâre quamplunmùm;, quanuis in fpccicm rtilïii dilçnininiscllcvi-dcattin '
Prætércà reFellendi fùnh ex hoc lôco ftupi-di quidam homines,qui ncfcio quaraàndolcn-tiamin EcclefiaminucEercyoIucrû^amp;Stoi-Corum errorçs ex infctis excitarc. Mecenira fanfti fuiic habendi tanquam Marpefia eau-tes(y tille dicebat) ira vt fenfu catcant: quod lînbsp;clTcC, nulla ccrtèpaticntia, nullaquc paticn-tiæ corona fandis.hominibus tribueretur.nbsp;Vbicnim quæfo vixtus patientiæ lî nihil pa-teris ? fi non doles ? fi non ^ccris fertfu at-flidiOnum q^as Dominas immitnf?hoccr-go eft hominem ex homine toJlcre. Nequenbsp;lafeipioveterum Philofophorum errores re-futandos ,qui adduéljsacblerarumcxcmplis,nbsp;homines ad animi magnitudinem cohorca-bancur.lllienim frequenci vfu ad iétus ita ob-durucrant, vt fæpc(fiquidem fides habenda cftnbsp;Philofiophis) multisvulncribusaccçptis,tagt;’’cnbsp;fine clamorcjfinelacryma,fincgcinicu ani-mam cxhalarenr. Atqui ftüporispociùsquàinnbsp;confiantiâ: noraincillud appcllatiro.Nainil-Icdemum conftans exifiimâdiis eft, qui dolo-rcs quidém percipit, fedeos tandemfiipcrat confif”'nbsp;verâ pâticnciâ, quum Dci.mifericordiam aiii-plcôticur amp; fuam ipliusadDci voluntatéfle-Clit.Vtcnim cquus laudabitur qui admotosnbsp;ftimulos perfentiens, reddixur prniuptioradnbsp;ingreJiendum illud iter quo ducituf à Icllorc,nbsp;non qui aducrlus ftimulos calcitrans, reftitatnbsp;Si. præfraClc obnitituti it^ dehoróincdiccn-dum eft,eum effe conftantem,non qui fpenutnbsp;vérbera, qui obduruit ad dolojcs, lcd qui du-loribus commouetur dç. incitatur ad eamnbsp;viam incundam -quam Dominus common-ftrat. Dicamus ergo dolerc fidèles pofte quo-ties pcrcutiuntur a Dei mânu,fedadhibcndumnbsp;elle moduni ne patientiæ metas tranliliant, a-lioqpin conftanria dcgeucMret inimpanen-tiaui
pam amp; qucrclam aduerfus Deum, quod im- 1 probi faâitant.Et certè fatendum cft.vt cæte- lt;nbsp;ri affedus naturales qui in fanftos cadunt, in-quinati luntàpcccaco.ita amp; àlanôlishoraini-bus pcccati in bac dolorurn tolerantia. Aute-nim non lacis, aut plus æqno dolent. Sed hicnbsp;næuus, hæc impcrfedfio fcparanda eft vel ànbsp;Ikupore , vel à defperationc improborum.nbsp;Quodb quis roget quam obrem dolerede-beant pij in luis affliôtionibus, fie habeat : du-plicera clTe doloris caufam. Vna eft natu-dü/or» rails, videlicet fenfus pœnæ quam patiuntur:nbsp;aduentitia quæà pœnitentia ducitur,nbsp;quando dolct lantlis hominibus Deum of-fendi lie. Prior ille dolor vt communis eft o-mnibusjita nibil habet quod Deo peculia-riter fit acceptnra. Ncque eciam per fe pecca-tum ell,quemadmodum ncquecætcti naturales affcélus. Quia ramen natura per peccatumnbsp;corrupta eft, idcb quotics ctiam ipfi naturalesnbsp;affeótus in nos cadunt, fieri non poteft vt ca-rcant prortus omni labe, lara quod atcinct 34nbsp;cura dolorem qui manac à pœnitentia , illenbsp;Deo gratus eft amp; inftar facrificij fpiritualis i-pfi ott'erendus. Quamobrem Apoftoluscom-f.Cor.7. æendat ttiftitlam Covintbiorum eb quodnbsp;fuetint redditi diligentiorcs amp; ad peccatumnbsp;agnofeendum amp; adeapræftanda quæconfe-tebant ædlficationi tonus Ecclcfiæ. Hic ergo dolor nobis vehementer probandus eft,nbsp;quo magis dolcmus qubdDeum oftenderi-¦Pimben- quam. quod pœnas iplasà iudicioDq-u« doUr rainiinfliftas lentiaraus.Porrb quura Dauidnbsp;^tntßßa loquatur de quocldiano dolore , hinc dilca-t*w ittü-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.1'
mus nonadhoræ mosiicntum nobis fcnticn-dura peccati dolorem. Ne igitut illos imite-mut quibus 11 femel piopter admilTum pcc-catura vel lacrymulaçxculla.vclgemitus forte cxprcfl'üs fuerit, iam præclatc le ofEcib de-fuuétos elfe arblttantur. Atqui pœna noftrjs peccatis débita,æteyna elV.nc eigo cam leuiternbsp;prætercanaus cjuod foret aïioquin æternum,nbsp;nifrfumma Domini mileticordiaintercede!nbsp;ret. Imitcmur potiùsDauidem qui diuinlu-£tuamp;: fqualorc verfatus elf propter tenfumnbsp;pcccati quo dies nocféfque afticiebatur, que- 'nbsp;admodum fignihcauit bis verbis, conÇenucruritnbsp;offarnea. ¦,\ï\c^'aMyinrugttu tneo i^^Hutidtuno. Acnenbsp;cuidubium fit quara obeaufam adebexcru-ciatetur fubiungir.
verf. 14. N um dies noÜeßjue matnu tuagr^^-ttis fuit fuper me ¦verfia ejl humor, meus in Jicci^ tates «iliitM. Expbeatio cà præcedecitis vet-fus.Diccbat cnim olTa fua confenuiile pro-pter quoiidianos illos rugltus quos magnitu-do dolovis expriroebat ; nunc addit caiifam i~nbsp;lliustarai claraoris,nempeDci pcrcuticntisnbsp;raanum taïquc ita fingula propè vcrbafingu-lis tefpondcnr. Memincrat cnim quotidianinbsp;ï,t'mitus nunc art fe dies nodéfque manui'nnbsp;i^omrai ingrauefeentern fenfiffe, ita vt nullusnbsp;ftictir quieci locus. Quod autem fublungitnbsp;fiuruorem fuum verfum elle in ficcitarcm, einbsp;tcCpondct quod dixerac de offibus confene-feentibus præ ninuo dolore. Manus autem
IN PSALMVM XXXIi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»05
amp; pœnas ab eo inflidas (vt rcélcHebræi do-dores intetpretantur) duda fimilitudine ab hominibus, qui dum percutiunt, folcnt vehementer manum deprimere,vt grauior fit i-dus. Alibi m:t™s Domini fignificat præ-fens eins auxilium amp; fummam poteftatemnbsp;qua omnia fibi ipfefubiicit ,vc quum fiepe di-citur Dominus cduxiire Ifraelitas ex Ægypto,nbsp;manu potenti. Aliquando dénotât gratiaranbsp;à Domino propofitamamp;oblatam , vt ait pernbsp;Prophetam fe palfis manibùs rebellera po-pulum reuocauille. Sed hic manUs Del fignificat cius iudicia, quemadmodum dixi gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
diara fiepe occurrit apud Prophetas, manum Dci extentam adhuc eft'e , quum fignificarenbsp;volunt iudicia Dominiadhuc pcrgerc,ncc-dpm eile pœnarura finera.Hic eft fenfus hu-iusloci.Cætcrùm non cxplicat genus ipfumnbsp;doloris,nec eft etiam qubd nos ca quæftionbsp;mulcum detineat. Potuit certè vel morbo velnbsp;alia quauis rationc Icntirc cruciatum amp; dolorem etiam in corpore. Quinetiam fi lolanbsp;fuiflent cqnfcientiæ vulnera öc intimi dolores proficifeentes ex apprchcnfione amp; hor-rote iudicij Dci, hoc vnumcertè làtisfupér-que erat ad hominem propc redigendum adnbsp;tabem. Ergo ppcræprctium eft conhderarenbsp;quid præftiterit Dauid in hoc tanto cruciatu.nbsp;potius quàm in eo deferibenda amp; eius cau-fis difquirendis curiofiùs immorari. Hoc i-gitur in primis obferuandum eft, Dauidemnbsp;äd Deum ipfum oculos fuftulifle in mediisnbsp;doloribus ipfius pcrcuticntis manum nonnbsp;tantum fenfiflè, verumetiam agnouifle. Namnbsp;in hochomincsplerüque pcccare video qubd ^0nbsp;nolunt agnofeetc manum cius à quo perçu-tiuntur, vt aliquando Prophets ludæis ex-probrabant, Qqorfum, ( inquit Elaias) vitra 'nbsp;percutiemini î addetis ttanigreflionem. Etpejn^j.nbsp;leremias, percuffifti cos (inquit) amp; non do- nusinnbsp;lucrunt. Nimirum , vt Elaias alibi dicebat,nbsp;Populus non reuertebatur ad cum qui fe per,-culierat. Enimuerb facile eft fcntite vulnus, iere 5.nbsp;fed difticile eft oculos conucrtcrcad eam ma- Efa.?,nbsp;num quæ vulnerat. Plerique qmnes fatenturnbsp;mundum hunc regi prouidentia Dei,nibllquenbsp;temetèacciderc-.fed vbl Ventura cft'adrcm i-pfam, pauci funt qui m fefc agnofeant quodnbsp;in vrîiuerfum agnouerunt de Dciprouidcn^nbsp;tia amp; generali return omnium gubernatio-ne. Quippc all) varies rerum euentus amp;nbsp;huius vitæ rerumque humanarum incon-ftantlam accufannalij res aduetfas impruden-tiæ ac tcmctitatl fuæ adfcribunt,qubd nempenbsp;non ante prçuiderint, non cauerint, nonhacnbsp;vel illa rationc fibi confuluerint : alij defixinbsp;funt in fuorum hoftium improbvtatc quamnbsp;foiam incufanr, folam damnant, folam infe-äantuf.quod quidem cft,non fua,ied aliorum.nbsp;peccata confitcri. Sed interim dolores nibi-^minus recrudefeunt. Ergo mihi illihomines firalliter facets videntur ,vtfi quis accept© graui vulnerc, non eurer vulnus, non adnbsp;raedicum recurrat, non aliquod remediuranbsp;,nbsp;nbsp;nbsp; comparer,fed modo fuam ignauiam accufet
y^ornini fignificat in hoc loco eius iudiciura qubd telura non dcclinaucrit, modo tcluih GG. ij.
-ocr page 932-9©4
ipfum incrcpitafis mordeat, autaliquid deni-que ciufmodi faciat, quum fint potiùsadhi-béda remédia quibus vulnus curetur.Ita ctiam quotics in afflidionibus amp; in rebus cxulcera-tis veefamur, ne nosipfos, ne hoftcsjuemun-dura afpiciamus, ranquam inde noitras mo-lellias doîor^fquc Icuaturi: fed erigamus 6cu-ios ad Deum qui tcla ipfa immiüt pro fummonbsp;quot; fuo amp; iuftiffimo iudicio. I^onquidem vtad-uerfusipfum murmuicmus,autaliquid detrâ-tàtfieten- hamus de perfecta eius æquicate, lcd potiusnbsp;damedi- mifcticordiam implorcmus,amp;ab eo ipfonbsp;tina.'
De rébus [un.
qui vulnns inflixit, niedicinam rcquiramiisi Sic enim alicubi Nazianzcnus dicebac: Atenbsp;perctiirus,ad re rcfpicio.Sic etiaru fecit hie nö-Itcr vatts quum à Domino perçufl’us cxclamattnbsp;Manns ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua ÿranisfnù fitter me. qq^h
dicat : Agnolco Domine tuam manuni : non hæreo in rebus mcdiisjfcd fiiblatis in coelumnbsp;óculis in teiplum intuepr, cuius iullu amp; vo-luntatc iuHiffima Icio me in tancos doloresnbsp;incidifle. Hoc idem à nobis præftandiim ericnbsp;quocics aftligcmur, ncc erunt imitandi nobisnbsp;ilk Ægypri) qui à Domino percuili cxclaraa-bantquidcm digitum Dei clFejfcdnon pro-
îExo 8. C.tuendîinbsp;iitm afin pterea refipifeebanr. Nos autem caucamus ne
iudicia Dci fpernamus, auc impa-iientia. tientiæ vocem dolonsaccrbitas nobis extor-quear. Hoc cnim latis luperque elle debetj quôd eft manus Domini fericutis ; amp; fola hæenbsp;cogitatio débet frænare impetum doloris, nenbsp;ftos rapiat extra metas, E(t enim manuS nonnbsp;boftis perimentis, fed partis caftigantis quemnbsp;noftra pcccata properaodum cbadegcrunt,vtnbsp;fuam in nos manum dcprellerir. Igitur ca manus quæ nos formauit, quæ nos aluit, quæ nbsnbsp;ex idoiolatriæ amp; ipfisinfcrorum faqcibuscx-tvaxit,quæ totics aperça,nôbis i'umma Dei beneficia porrexic : ca, inquam, manus à nobisnbsp;prouocata,in nos ingrauefeiu V cruntamen adnbsp;earn ipfam manum recurramus, earn prehen-damus, earn quantumuis fcrientcm fuppfidesnbsp;ofculcmur, neque dubitemus forequin breuinbsp;fit rnanusliberacionisjquæmanusfiut calbga-^
uiter diùqueaffliçltunifui,üj’c»dilcamus patien-buncur. Nam fi camus vira Domino multi amp; grauia fuit pallus, quid cil curipli diutuvniinbsp;laborem longioréiquc molefiias refugiamus»nbsp;Sit igitur Dauid nobis exempium fortttudjnisnbsp;Sc patientiæ nequando vis doloris atquc diu-tutnitas,nos adigat ad dcfpcrationem.Aic autem humorem fine fuccum fuumexavuiUcin-ftar ficcitarnm çllatis,vt magis exprimât quodnbsp;antcà dixit de olfibus iuis confenci'eencibus,nbsp;quemadmodum iam ante didum e(t. Summanbsp;eft,tantum tuiile doloris fenfum,vc ab co penenbsp;confedus fuerit.Elt cercè modus adhibendus,nbsp;nec probandi luntij qui le ita languori de4i~nbsp;deruiv, vt non le tantùm valctudineprjuaue-rint, fed ctiam aliquando mortem præmatu-ram acccrlîuerint. llli func dcfpcrantiuni nonnbsp;puenitencium dolotcs. Veruntamen vix fictinbsp;potelt vt lerib dolcamus, qiiin illam animi æ-gticuduivm corporis cpioque ægritudoquQ-
'Pattenter lionis.Cçtcfùm quum Dauidcm videmusgra-}erendlt;£ 1
affiieTto. ter ferre aftliékionés ctfi diiitius durarevide-nes etij.m longiorei.
lit dolore tnndusnbsp;adhiben-duf.
Ultimi te^r'iM-dinent fe
MEDITATIONES
¦ Gif'' dammodoconfcquarnr.Itaquc confiât Daui-dem verè de ex animo dokiiltci
Porto fl ,vt quidam exifiimant, Dauid iu .Jjri»« hoc Pfalmo rcfpexit ad adulterium conimif-fum cum Berhfabæa , non leuiter prætcrcun-dum eft,mcritô corpus ipfum pœnasnbsp;quod fuit inftrumcntutnpcccati,amp; cuius vt li-bido explerctur,ad tantum fcelu^s vit alioquin inmnbsp;landiffimus prorupit. Merito ergo fucciis c.tf'’nbsp;corporis propè exauftus eft, qui antcàkixn-rians materia fuit libidinis de peccati.SimiU-tudo autem petita ab iis rebus quæ ab æfti-ui folis ardot'e penc conflagrantes exaf.uc-ruut , mukùin eft efiicax ad rem ante ocu-los conftituendam. Vt enim res ciufmodinbsp;humorc fuo deftitutæ tandem in pulucrcmnbsp;rediguntut î i;a Dauidis corpus à ihdicio Dcinbsp;tanquam flamma cœlefti correptum, videturnbsp;penitus cxarinlfe. Arque obiter func difcinius,nbsp;quotics ægrotamus cam elfe grauem afflidio-ticm. Diccbat ille profanus oprandani elfe“^“^,*nbsp;fanam mentem in corpore lano ; ncc immeri-to, fiquidcm corpus cftœtum dt de inuaJidumnbsp;vrgenternoibo, ptopeinodum inutile reddi-tur ad rcs obeundas.Eo fpedtat quod aliquan- . ;nbsp;do dicebat Siracidcsifanitatcm cife maximumnbsp;thclàurum. Nihil cnim inhac vira vel vtiliusnbsp;eft vel optabilius. Nec fine caufa morblnu-merantur inter cas pœnas qiubus Dominus Df*'»*’nbsp;afficit tranfgrellorcslcgisinara hoc magno ar-gumento eft valctudincm clic maximum Deinbsp;bcneficiuimScd nihil nobis fæpiuswfuuenitnbsp;quàm abuti tanto dr tam præclaro Dci dono; ctt»»'-quemadmodum diccbat Nazianzcnus, ftultæ O«****nbsp;valetudinis fruèlum efti peccatum, ttnuitnû-X!tp^c«,a/xapT/a,inquir.Quq fit vr,ca de-traófa, Dominus nos çxerceatVatiis morborii abnbsp;gcncribus. Si verb inmediis morbis patientianbsp;de forticudinem arque adeb in primisrefipi-Iccntiam adhibucrimus , tuncilîi motbi fientnbsp;nobis fakiberrimi. Difeamus igitur, fifuniusnbsp;fana oorpore, Dco habere gratiam pto hocnbsp;tanto bcneficio : d£ robur corporiS ipfamqucnbsp;valctudihem impendere iri regno Domininbsp;ampkfiçando de promouenda proximoruinnbsp;lalute.Sinautcm morbo laboramus,nc hçrca-tnus in caufis fccundis, ncc in hu root um vitionbsp;de corruptionc. Sed ftatim oculos in Deumnbsp;Coniiciamusjuosvitæantemalèaiftæpuîiii-tcat, conuertamurad Deum, deficamuspec-inbsp;cata,verfçmur in fainftis cogirationibus mortis, denique vera fide cœlcilcm oinniquc exnbsp;parte fœliccm vitamapprchendanius. Itaqucnbsp;ftatuamus, cos in media de végéta valetudiiienbsp;ægrotatc,qui valctudine abutuntur:contranbsp;eos ægrotos benc kabcrc, qui ad Deum ex a- tunbsp;nimo conuerttintur,amp;ab iplis morbis petuntnbsp;aducrfuspeccata mcdicinam.Hæc omnia luntnbsp;obiter eófiderauda quum Dauidis verba me-ditannir,quibuscoiiqueriturcorpus fuumde- pi.’iiinbsp;ficiente humorc propè cxaruillc inftar licei- fc»*nbsp;tatum æftatis.lamaddit:
verf5. Peccafnm menm notnm tibifeci ini-^Httatem me am non abfcondt.
Kepetendus eft ordo totiiis Pfalmi vt ta-cilior nobis confier haius loci expofitio. Di-xiniu»
-ocr page 933-^ruco»- ximys ttcs cfTc huius Pfalmi partes : nernpc floDaui- Dauidis propoßemn ad illfns dodrinænbsp;lt;}«. confirinationem , amp; cohortarionem ad refi-pifccniiam. Explicata cft prima iïla pars quanbsp;doótrina traditafiiitjingrcfsiquc fiimus in cx-pofitionem exempli Dauidis quod ipl'epro-polujt, vt magis inculcet veriratcm cius do-tlrinæ quam primo loco pofuit. Rurfus trianbsp;funt copfidcranda in Dauidis exemplo videlicet dolor cruciatuîque Dauidis propter pcc-catum, deinde confclïïo peccari coram Deo,nbsp;poftremó peccari rcmiffio.Dc doloribus Dauidis fupra cgimus, neque hïc 'qnöd iam tra-âatum efl,vidvttir elle tepetendum. lam ergonbsp;fefcoffert confellio Dauidis nobis explican-da, de qua iic ipffDauid ; Peccatum menrn no-tumübtfeci. Diximus de luófa illa Ipiricualinbsp;quæ nobis ful'cipicnda eftquoties perpteni-tentiam reuocamur à pcccato', quanctoqui-dem amp; mundus öi caro amp; diabolus acérrimcnbsp;piignant aduetfus iViitiapœnirenriæ, vc ca fi-Ho^ejfir qua fieri podï't ratio rtc excinguant. Timor amp;nbsp;»ii(«iti4m dirtîdentia fidem oppugnant , defperatio irtnbsp;«ppu^nannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOtlS vitlbus illiurglt, VT
cam pcllündct ; Satan autern proponic graui-tdtem peccati, vim »cgis horrorcmqac iudi-ciorutn Dei, quæ omrtgt;a adhibet tâquam tor-mcuta bellica quibus ptccatorcm perterrefï-dum concutiat acdcncrar, ne ad milericor-diam Dei crigat oculos,led laceat in ipfa mortis voraginedemcrfus, rlludigitiir cercamen longè cft grauiflïmum neque fatis expendigt;nbsp;imö nc cógirari quidem potcU ab iis qui illudnbsp;femel non fufeepenne. Sed quod de Marcyri-busdicit Cypcianiis, hue rcçlè accommodarinbsp;potcll: Dciim ipfum qui fuoscoronat, in luisnbsp;•vinGere,inluis triumpharc.Itaque vbi clemé-tïlfittius illc pater ndcivircsin animos noftrosnbsp;iniecit amp; propofiro nufericordiæ vultu, fere^nbsp;niflimum ftilgOrcmconfpicicnduni exhibiwnnbsp;tum hoftibus vidiSiSc proltraris cuadit vidrixnbsp;pœnitcntia fréta vinbus Spiritus fandi,quinbsp;rantam fidei lucem in nobis accendic vt Itatnnnbsp;difeutiantur metusSr defpcrationis cenebræ.nbsp;autem quantum duict Dei ludicium abnbsp;“buVn'*'* humanisacforcnfibusiudiciis.Hicenim reusnbsp;ä quum primiim confiteciir, damnari folct.-illicnbsp;verb limulatquc rcus confitetur,abfolutus elf.nbsp;llta omnia clariirimc videntut in Danidc;nbsp;Portquam,inquit, diu multümque lutfatusnbsp;furo, tandem multos eofque acerbilfimos dolores perpellus yvictoir cuali. Nam peccatumnbsp;meum confellus fum corara Deo. itaque Dauidis illa confellio opponitur lilcntio cuiusnbsp;ante mcminit.Vt enim euni qui in cquulco amp;nbsp;tormentis conlhtutus eil , qnanuis multosnbsp;clamotes edat, tarnen nilnl dixiilö aftitma-mus, donee crimen contellus fucrir : ira tunCnbsp;deroum Dauidcm locutum fuilfe dicimus*nbsp;^idpt quura ad pcccati confelfioncm peruenit. Cu-iusnomine intclligamus non nudamdc h(n-plicem vetborum aliquot prolationcm autnbsp;loiam apertionem ons, fed intimam peccatinbsp;agnitioncmxkccrtam indubitatamque appvc-
De oratîb-ne Dominica foß 7 eratl.dcnbsp;OMf.
Confeßio duflex cinbsp;rat» Deanbsp;«ir- coramnbsp;ho'ininib'.
SpitilMÏ-ie certa-men o-miiium j^rauißi-mum.
IN PSALMVM XXXIi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jö$ ¦
henfionem remiflionispcccatorum.Sicenim lóhanneszSi confitcamur,inquir, peccata no- i.Ioan.tnbsp;ftra,fidelis cft ac iuftus vt nobis remittat ca,amp;nbsp;purget nös ab omni iniquitate.Porro hic agi-tur de pbccaiO coram Deo confitendo, amp;nbsp;quoü IX CJypriano didicimtis hfc memoria rexnbsp;pcicndum eft,Deum eile cordis non vocis au-ditorem. Ergo animus ipfe loquatur, gemat,nbsp;confitcatv t ncccffccft, vtconfcftio vera amp; légitima drei poffit. llfud à Dauidc fiiille obfer-uatum illcipfcdoccc hjs verbis:
Pecciitum\ inquir, meUm tibinotumfdCDxà elf, veread te conuerfus fum,öDominc,amp;co-ram ruotribunali ex animo agnoui pceçato-rum meörum grauitatcm,confifustua milc-ricordia.
Ergobic locus poftulat vt aliquid de pec-càtorum cönfcffiönc dicamus. Earn autem dupli'cem elfe iam fupra qnodammodoatti-gimus. Vnam quæ cöram Deo j alteram quænbsp;coram höminibus fiat. Vtraqueextat in hocnbsp;Verfui Nam Dauid teftatùr fepeccatum con-feftum eile coram Deo. Deinde non priuatirnnbsp;aliquibu's iftud dicir,fed edito hoc Pfalmo vi-'detur palam ècCoram omnibus adeóquc co-tam ipfa polterrtate peccatum couhteri amp;nbsp;quafi tubxclangore promulgarc. Paucisigi-tur dé vtraque confeffione nobis agendumnbsp;eft.Primùin autem exilierepoffit quædam du-bitatio, quum Deo paoeant res omnesipfæ-¦quenollræinmtimis mentibus dclitefccntcs'nbsp;cogitationes eins oculis fint cxpolitæ, quid o-pusfuerit narrare peccatü illud quodcommi-iimusi Deus enim fatisfcit nos peccalle , quinbsp;löge ante feiebat nos peceâturos. Qui rit ergonbsp;vt Dauiddicatfe Deo nötü fccilfe peccatum.nbsp;Refpöpdeo hovtotüdici «xr.^iaTi-oiTaiSamp;ç.Solctnbsp;emm Scriptura dicerc de Deo quævidemus peccatum,nbsp;höminibus contingere.Sic iubemur Deo nar- PI 37-ra' eres noftras, vt illisprouidcat. Sic diciturnbsp;Deus defc^dere amp; intuerircs humanasvteo-giiöfcat quomodo fe habtat.Sic Deus ipfe de- Deut.13.nbsp;'claratfefidé Abrahami exciusobedicciaco~ Pl.xs.nbsp;gnouilfcjVt bmitra quod toties occurrit de piisnbsp;a Domino tentandis probandii'que vt videatnbsp;quónam paóto fint erga fe alfeéli.Quæ omnianbsp;vt reótè intclligamus , ad homines iplosfuncnbsp;accómödanda. Nouit quidê Dominus homi-iiutn pcccata,amp; quanqualummopercconan-tur impij fua fcelcra tegerc(ràntùm abcll vt canbsp;fatcantur) tamé Doniinus ca vider oculiS acu-tilfimis quibus omiiia pcrucftigat amp; fetutarurnbsp;amp; tandc rtngulorum rationc repofcir. Vcrùm Tfotviinbsp;dicicuv ea cognolccre pcccata quæ ipfi à nobis cxplicantur : non quod ca ignorarit j lednbsp;quia vult a iiobis narrati, vt ca rationc magis peu-«»»»nbsp;commoueamur. Ergo dicendum cil Daui- rei'iè iffinbsp;dem norum fecilic peccatum Deo, quandönbsp;vcrè atque ita vt decet agnouit peccatumnbsp;fuum elle Deo notum-Sic depiecibusdici fo-let. Q^is enim dubitet Dcum lcire noftramnbsp;vel pcnuriam vel aftliclionem î videmus tarnen pios in luis'precibus lingula ordinc itanbsp;rcccnlere quali resiplis eilet cum eo cui pc-nitus illa omnia clfentignota-. Sed ,quemad-G G. iii-
^owo/i dicamurnbsp;notum fitnbsp;cere Deo
Deo faci-mtu fec-catum cü
yeraca- ƒ ’ quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— .
^quot;atÏisfi pfccarqm vidcmus , docenteagnofcimus, rituDeinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........
frofici’
fcitiir.
906 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDITATIONES
modum dixi, Dominus hoc vult, nonflt;a,fed noftvi caufa. lUa cnim comroemoratio acuitnbsp;prccesnortrasamp; animos redditad prccandutnnbsp;paratiorcs. Similiter iudicandum eftdepcc-cati confclfione. Nonenim per camaliquidnbsp;Deo diduruscs quod ncfciat,fcd itateftavisnbsp;teipfum feite amp; cognitum habere tuum pcccatum. Præterea nullus fupcrcft hypocrifi locus. Nam cur pcccatorum aliquam parteranbsp;fubticcas coram eo qui te intimum tuâquenbsp;omnia tam exadè nouit î Sunt igitur omnianbsp;candide aperienda amp; ferib agnolccnda. Quidnbsp;autem (quxrat focalle aliquis)deimpiiscen-fendum cft,vc de Caino qui peccati fui graui-?lt;,lt;!)»9W- tateni coram Deo confcll'us cft’Eane habendanbsp;ci'ftß'f'ccra peccati confelfioî Ncquaquam.nbsp;ïf Deoac- Nam ea confclfio de qua loquimur non cftnbsp;«epta. extorta^ nondiffidens,nonin Deum ipfumnbsp;contumcliofa : fed Ipontanea, dcmifta,pia,abnbsp;ipla fide proficifeeus amp; in mifevicordia Dcinbsp;rccumbcns. Atquc vc Spiricu Dci prælucen-
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
mouentc fentimus , infpirante gemimus: i-ta etiam codera Spiritu didante amp; fugge-rente, pcccatum nortrura confitemur. Q^ quurn ira fint, concludendtim eft , confef-lionem peccati non noftris vllis viribus aupnbsp;metitis (quod Papiftx fomnianr ) fed foli Ecclcfiæ coniundionem magis accommo-gtatiæ Dciacceptam ellereferendam. Hanç ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
autem de qua agiraus cônfcllioftcm omninq ncccfi'ariam elle, quisignorat ? Si dixerimusnbsp;ï.Iohan.i nospcccatumnonhaberc (inquit lohanncs)nbsp;Qfe.14. nobis ipfisimponimus. Accipite(clam3tO-feas)verba vobifeum amp;diciteDco:Aufer ini-quitatem amp; profer bonum amp; reddemus vi_
tuloslabiorum, id eft, gratiarum adionenu prçdicationem Euangelij cortiiperunt,Sacta-Neque fane .opus cft thulta coinmemorare j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;— •
quibus côfirincmus quod egregic à Vèteribus ‘ inuocandi rationem pcruerterunt,tcmpla in-Elit vfurpatum : cpnfclfionem peccati, elle peccati mcdicinam.Singulis ehim paginis in-numera occurrunt tellimonia quibus doce-mur confclfionem pcccatorum Sc vtilem nobis amp; in primis efl'e necefiariam. Summa eft,nbsp;ilium demum redè confiteri peccata lua coram Deo, qui ex animo le pcccatorcm milc-rumamp;pcrditum agnofccns, rccurritad ciusnbsp;mifericotdiam in Chrillo cxhibitam, amp; ex ilia certam temillionis pcccatorum fiduciamnbsp;concipit.
rx! confef lam quod attinct ad confclfionem coram hominibus, antealiquid de hacre diximus,nbsp;quum diilcrcbamus de pcccatis tegendis.nbsp;Summa hue redit: fiquando eiutmodi peccatinbsp;confelfio cedatingloriam Dciamp;ædificatio-ncm Ecclcfiæ, ea nobis vtendum cife. Huiusnbsp;autem publicç confelfionis(qu3mVeteres r^o-/xi)XÓgt;i)(n» appellarunt) vfus ab Apoftolicisnbsp;tcmporibus ad Chriftianam Eccleliam ma-naujt. Eamque pij maiores fandè ac diligenter colucrunt , donee tandem à Ponti-ficiis in auricularcm confclfionem , id eft,nbsp;rem non tantum dilfimilcm, fed etiam plané contrariam , fuit immutata. Quidenimnbsp;tam abfurdum dici poteft, cjuàra omniumnbsp;peepatorum patalogum à nobis vel deßc-
IC vcl poffe recenferi ’ Quid ? m in iinmcnlam peccatorutn voraginein debpfus ac dcracr-fus conaris, fcilicet, fingulas guttas enumerate, dumte interim infinita visamp; copiaa-quarum obruitatquefuft'ocat.Quantóhicno-iter melius alio in loco lie cxclaraat: Deiiûanbsp;quis intelligit ? ab occultis tneis purga me.nbsp;Qiud porrö tam alienura à gratuita pecca-torum remiflione ( in cuius laudibus iampti-dem vcrfamur)^quàm auriculari cuidamfu-furrationi pcccatorum veniam elle alliga-tamïQuantum,obfccro,laqucum mifcriscon-fcicntiis hocpaóloPontificijiniccerunt’Rc-ótè igitur Dauid : Tibi, inquit , pcccatuninbsp;meum notum fcci. Etrurfus: Fatcbovtranf-^rclïionem mcam coram Domino. Quibusnbsp;verbis fatis explicat ad quem lit pcccatorumnbsp;noftrorufu confeffio dirigenda , nempe adnbsp;Deum folum , cuius etiam folius eft parcerenbsp;gtque miiercri. Publica verb çonfeflîononin rfx'f*'nbsp;curafinem inRitutafuit, vt ab eapcccatorumnbsp;remiflio vllo modo penderc debcat, fed tan-turn vt Ecclcfiæ fit aliqua ratione fatisfadum,nbsp;amp; omnes vnius pœnitenria confirmentutnbsp;qui fucrant vnius pccc3tis,amp; fcandalis vulnc-rati. Quo rcmedio vix vllumaliud rcperiasi^nbsp;ad arcenda fcandala amp;ad fouendam iacrara
datum. Non poirum igitur quin carutn Ec-clcfiarum felicitatem prædicem, qiiæ publi-cæ confeffionis vfum , fublatis Pontifient erroribus, in lucem , cum fumma piorum v-rilitate rcuocarunt. Atenim, dicat aliquis,nbsp;eà Pontificijabufifunt. Çertc, amp;fœdèabulînbsp;funt. Ampliùs^diGosipfo Euangelio abufi funt,nbsp;mfentafuis fordibus inquinarunt, redam Dcinbsp;numetis idolis pollucrunt. Quid plura? Ipfainnbsp;propemodum Solis lucem craflillimis erro-uim nebulisobfcurarunt.
Veruntamen fi hoc fatis eft ad repudian-îlumvMum publicæ confeffionisvfum,quin tu igitur Euangelicæ prædicationi amp; Sacra-mentisrenuntias,quibus Pontificij abutun-tut î Nimirum fecernendus eft vlus à cor-ruptela amp; abulu. Quid eft igitur quod te pu-dear publicèpeccatum agnofcerc, quodpu-blicè cum tonus Ecclcfiæ damno ôefeanda- cir»‘nbsp;loadmififti ?Non puduit Dauidem non tan-tùm in hoc Pfalmo, fed etiam fæpe alias fua ’¦ ‘nbsp;peccata vel coratn pofteris omnibusconfiteri.nbsp;Non puduit Paulum non lolùm orc, lcd feri-ptis etiam fempiternis profiteri fc blalphe-mum, fe pcrfccutorem, fc iniuriofum fui Ile:nbsp;denique fe indignum clic qui vocctur Apo-ftolus. Atquc vt ad regia exempla redeamus,nbsp;non puduit præftantilfimum Impcratorcmnbsp;Thcodofium pcccatum publicè dcflerc co-’ 'nbsp;ram Ecclefia amp; veniam à Domino dcprecati.nbsp;Quod quidem fadum prçclariflîmum pi j Veteres ad æternam hominuro memorimneon-fecrarunt. Hæc fit igitur fummatverum côfef-fionis vfum fublatis omnibus erroribus nobitnbsp;inprimis clferetincndum :nccipfam coufel-fic-
T)e conj ßone co-ri homi-
fus cifef-fime au~ ricalare
ïhï PSALM. XXXII. fionem, (ïuc foH Dcó, fiuc étiaoi publice fiat, Vnquam efle gratiae Dei oppónenlt;iam,fcd tó-thtn potiusab ipfa Dei gratia amp; niifcricordianbsp;'¦ ’ dcdiiccndam. Atqiic hóe p'afl-o imitäbimurnbsp;• Dauidis excinplum qui pröfitetur fc pecca-' 'turn (iium notnm fecijfi Domino iniejuita.temnbsp;' '' fiMm heriabfcondiife. Vcrùm cïn aâdit fe nonnbsp;abCcóndiflc inrquitatcfn (uam ? Pcrindcenimnbsp;loquitur ac fi penes ipfum fucrir abfcondelnbsp;TC Deo peccatum. Sed longè fanè fecus çft.nbsp;lam enim antcaconfirmauinius fieri non pof-fc vtpeccataDcdmlateant. Veruritamen hocnbsp;loquendi genere Dauid öppóni'tfuam fynce-ritatem improborum hofninum hypocrifi amp;nbsp;üiipa tetgiuerfationi. Qnotics éOtm ilïórtim con-jugrunt fcicritia pungituv commilforunV peccatorumnbsp;uitbrat aculeis, folent laborarc in qüaéréndis latcbrisnbsp;ConfpcCbim Dei fugiant.nbsp;primo parente { vtiam ante didumnbsp;* eft ) lads confiât (îmul cum peccatô natamnbsp;quoque fùifle iiiam hypocrifin, qtiæ nobisnbsp;fruftraftiadéf latitare , quotics vox Domniinbsp;rcfonatinconlcicntiis lîoftris. Demusigiturnbsp;opciam vt proHigatailla hypocrifi quæ nô-bis naturalis cft, nos ingenue amp; reuerentetnbsp;De«, fiftamuscotamDéomôfque niidos agnofeen-blt;''îe^*t'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcojfcdad Dc'nm potiùs Fugiamus) quinosinduat fuæ mifericordiæ dohis atqiiC adeô meritis aimulataquc Chriftî iuftitia;nbsp;Harc amp; finiilià meditemur inexcrtlplô Daui;nbsp;dis rtobis propofito.Iam addit. Dtxi conjitebor aduerfum me tranf^reßioneni meam. Id eft,con(litui apud me Qpehepretiinnnbsp;clTcmcipfum ferio accMfare , nedum. tubter-Lnbsp;fugiabâc illSc qUirerc; rtàrtî trabfgrelîuSnbsp;film legem Domiditquid pródéft culpam dif-ftmularé coràm eius oculfs qui omnia tam ainbsp;cutèeircômfpicir amp;perucftigàt’ltaquc vet-bum,dîcenlt;h, hoc loco figrtificat délibérainbsp;tam 'amp;fixarnfentcntiam) vt amp;Pfalm. ji. Idnbsp;te fpcrdui Domine : dixij Tu'esDeuS meus;nbsp;amp;Pfal. td. Anima ittca die Ærerrio : Tu esnbsp;DciiS meus. Iriquibuis' loéis Prophcca figni-ficat hâne apud' fefcHtcritiitri Itare': hoc hä-' berc tbnftitütum ; ttum’amplids riequeatnbsp;Mc, in dstibium teuôfcàri; Hæc'cft lîgntficatiô verbi Hebræi hîevftirpati; Ereninl non (blùninbsp;fignificlt Ibqrii, fed etiàrn OO^itare, rémquenbsp;dccrctam amp; ftatutatn ptonuiirlàrc, vritate-rtcTOur nos feirb illnd in animum induxilFcinbsp;Atqiie hæt verbi fignificatio ( vt id Obiter di-camus ) declarat quàm integra amp; fyncèrà dc-bcant elfe qùæcunqùe lôqùirnur , rie îlldsi-niitcmur loquaces amp; fiwiles hOmiries qud-rum lingua' p^^clirrir' menLcdlquot;. net rurfus iî-mulaiôSillosqui aliuilgerunt itl Ote; aliud irinbsp;peftorc. f'-* detnü bft cnim iucundà verbi Hebrad âiialogiâ 7»««^;- curti vtruhqûefignificat Sc loqui amp;fclt;ÿgitarc:nbsp;demutfi proferenda cite quænbsp;‘•°ofi^‘’tur. Qjmd neCprofäiiös ipfoslatuit;nbsp;Sic cnim Homerus VlyHèrti dit vbceni ex pe-ftoretnifilTe. C^o fit vt à nobis longè abef-edebeatomnis hypocrifis amp; fimulatio. Sednbsp;ad noItrumDauidem rcuettamur •: Dixit |
, '9 'à^ inquit, C9zj^re/ror : quafidicat» non hoc taranbsp;lirigua quàm cor ipfum pronuntiauit.Hoc femel mihi faciendum elfe conftitui. Vidi cnimnbsp;hocmihi neccirarib præftîndum efie, ncquenbsp;trie vlla alia ratione polte confolationcm adi-pifei. Quæomnia iî propius infpiçias,videbi$nbsp;Dauidem non ilàdm hue deucniiic, fed poftnbsp;rriultaS alias cogltàtiones. Œiinctiam fi me-mincrimùs eorum quæ diéta nine in explican-dô verfu tertio huius Pfaimi, yfus cft Dauidnbsp;dolore amp; cruciatu tanquam doiftore acducenbsp;ad hanc confelîjohis viam ingrediendam.Vn-de colligendum cft non abiieiendoseffeani-irios fi nOri ftatim ça præftamus quæ à nobisnbsp;Dominus requirit : fed adhibendam clTc opc-ràm vtfuperatis otnriibus difticultàtibus tandem méhorci cogitàtiôrics prinium locumnbsp;'óbti néant. Deinde obferuaridum'eft Daùideni rcipfa tgt;‘ fccilfequod fe fadurum coriftituerat } vtciusnbsp;cxéplO eôs damnemus qui prœ'clatà amp; fandlanbsp;quæquc profitctut.nihilquc aliud præ fe ferûc ^uenduTÀnbsp;quàm faniftimoniâmâtqiicprobitatêipromit- efi.nbsp;üint,iurant,tcftantur,nunqiiam autem eorumnbsp;vérba ad’reih coriferuntiir;verùm vbi lôqucn-tes audicris ; omnià quoque videris. 11 li enimnbsp;homines furtt mónftri fimiïes, quû totifirit osnbsp;amp;lingua;ncque tnànuS habearif,ricquc pedes,nbsp;id cft,nihil habcanrprçterfermonisiàôtanriâ:nbsp;flon cnini opère præftant quæ verbis pollicitinbsp;font. Dauid auteiri quum ait fibifutile corifti-tutumeorifireri Deo pcccatüm, fiiriul ctianïnbsp;tonfclfus eft,arque adeo his verbis confitetur.nbsp;Sic in parabola filiuS illc luXu propemodumnbsp;pcrdituS,randcni refipifeenst Surgam, inquir,nbsp;Ätproficifcar àd patreiri mcüm Ücdicam eitnbsp;Pater peccàui in £œlurttamp; aduerfuiri te. Hæcnbsp;illc, quæftâtim retpfà pj,æftitit : qUemadmo-’dura ipfi ctiàm facere debertius ; vt iàm dixi.nbsp;Nunc quod addit Adnerfumme , mägis expri-mit qüàm fyricetè amp; càndidè verfatus fit innbsp;peccati confeflione,cüius hoc ptoprinin cft vtnbsp;rios ipfi aceufenius pdtiùs quàm adhibitaex- .nbsp;Cufâtionisaliquà fpecie culpàclcueittus. Ad-rierfurti me, inquit, id cft, fàteot hic in culpànbsp;élFc î vOld elfe iri thcipfum teftiS ctiam coràmnbsp;fummo iudice ; vt implörem paterna cius mi-fcricórdia. Quarc difcänius aduerfäri noftrisnbsp;peccatisjcaque aCculare, nófquc tpfos quoda- ^^cufantnbsp;hiodo vocarcirt ius,vt àmifcritordia Domini vt à do-äbfoluamur; peccatorü tcrhiffiôneimpctratâ. ’’’‘quot;onbsp;Quod Dauidi vluuenilfe illc ipfe teftis cft hocnbsp;loco, dum addit/. Tu remifiiit mi^uitatempec-cnuimei. Qiiibus verbis aperte declarat quanta animi fiduciâ fueric pcccatorü remiffidriemnbsp;amplexus ; quem locü iam fuprà tràftâüimus,nbsp;ita vt plura de Bac re dicerc fuperflud elfe vi-deatur. CertequBPauid ctiam ad Dcum ora-tiqric cöuerfus hoc ta fidéterac certó pronû-tiat ; nullu Idcütn rclinquit Papifticæ dubita-tioni. Cætctû vt doccat rion leufc allquod cri-tn en fuift’e côndônatû,vtquc Dci mft'cricordianbsp;in hoc tante beheficid rclucCnrerii riiagis am-plificet ; vtitür hac loquendi formula, iniqui-tatem pcccàti, inquit. Nam alîcntiot Hc- |
¦Pf^o. Za 10. lob.i?. Magna efi no fir anbsp;culfa,fednbsp;maior eflnbsp;T)ei comionbsp;nantit minbsp;fericor-dia. brreis (Jodoribtis qui hac locutione peccatnm; anaplificari èxiftitnant, qùcmadinodumdici-lur rcrrapolucris, cœnum luti, amp;: quæiunt e-iufdcm generis. AtL|ue inde çonfequitur c-ius quod ante diximus luculenta probacio:nbsp;nempe Dauidem non leui aliquo fenlu pec-cati tadum fuifl'c,fcd fcrio amp; ex animo agno-uifTe-pcccaci grauitatem : quo-fit ctiamvt ma-gis emincat 1'urama Dei condonancismiferi-cordia. Cur igitur(fic cnim debet vnufquifquc no-ftrum fibi doetcinam banc applicare ) ciir,in-quam , me mcorum peccatorum moles, me tot iniquitatum numerus ab amplcólcndaDeinbsp;mifericordia retardabit’illa ipfaeft mifericor-dia qux non icuia tantum peccata,non minores tantum iniquirates, (ed iniqaitates peccatorum,id eft, longé maximas (blet pœnitenti-bus condonarc: magna eft mca culpa,fed mifericordia Dei maior eft; mcam malitiamil-lius boniras, mcam ingratitudinem illius liberal iras fuperabir. Hæc igitur nollris menti-bus fubiieiamus quorics nos peccatorum gra-uitasexcruciabit amp; illi opponamos fummain'nbsp;Dei milcricordiam caueamiifqucne nos vi-tiorum numerus à vera confeffionc amp;pœni-tcntiadctcrrcàt, fedpotiùs quo maior crit no-ftra iniquitas , eo fit maior amp; ardentior illiusnbsp;coram Deo confeffio. Quemadmodum hîcnbsp;Dauidem fcciffe perfpicimus: cuius quæ fe-quuntur verba iam expendenda font,nbsp;verf. 6. Idcirco teorabit vnuf^uifijuepins tem-.nbsp;pore inueniendi : in inundatione aejuarum multa-rwn ( tpfi J iUum non attingent. Poftcaquam fenbsp;vera fide peccatorum remiflipnemac venianrnbsp;apprchendille dcclarauit , iam oftcnditqui-na.m fruétus ex hoc tanto ben.eficio confernbsp;quentur. Arque docet iftud Dei dpnum nofinbsp;rcftringi ad vnumDâ’uidctn , fed inllar lucisnbsp;clarifljmæ longé latcque rcfulgerc,quôfitvtnbsp;ad totius Ecclcfiæ vtilitaté pettineat. Quum,nbsp;inquitjhuius in me collati bcneficij famaadnbsp;alibsperuencrir, indcreddcnturpromptiorcsnbsp;amp;alacriorcs ad precandum in mcdiisærum-nis , nec illos fua peccata retardabunt cumnbsp;tantum diuinæ milcricordiæfulgorem in menbsp;rclucentem intuebuntut, fed potiùs quær.entnbsp;auxilium Dei amp; eo fruentur atquc libcrabun-ftamem- ' cxquacolligcre poffumus quem in fi-(na exor- «cna Dominus fua in nos beneficia confe-natvtio- rat, ncmpcvt fruélus ad alios etiam porri-»«!» inde aantur(qucmadmodum iam ante monuimus)nbsp;de quæab ipfiuslibcralitatc tanquam çx fonte ad nos dcfluunt, eaad communcm totiusnbsp;Ecclefiæ, ædificationem, poflînt redundare.nbsp;Hue refpicicbat illeipfe Dauid cùm Pfalm.51.nbsp;profitebatur ft fore pœnifcntium doôlortmnbsp;ac magiftrum vtillosab imquitate reuocarer,nbsp;i.Tim.1. (^inctiam Apoftolus teftatur fe veniam ànbsp;Domini mifericordia fuifte confteutum, vtnbsp;effet cæteris cxemplo quo prqmptiùsamp; ala-criùs ad miftricordiam Dei Partis confu-gianr. Hîc enim idem ftatuendum eft quod denbsp;corpore dici folct. Nam fiquis annuium in- Bf«/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aftli^tionibus.Hæc eft fententia Da da Eecle- J.. . , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___—m___________. Jc 'tna exor- «cm Dominus fua in nos beneficia cqnfe-gantur(qucmadmodum iam ante monuimus) te ad nos defluunt, eaad communem totius |
duat, quanuis cum digito gerat, dicimustarnen non hune vei ilium digitum, ftd totuni hominem inde exornari;ita diuinæ liberalira-tisornamenta quæ porifîîmum in hoc vclillonbsp;Ecclefiæ membro refulgent, non illudfolùronbsp;mem bruni, ftdtorum corpus illuftrantacv-niuetfæ Ecclefiæ decus amp; fplendorem affe-runt. Rurfus obftruandum efl noftras elftnbsp;partes rectè vti aliorum cxcmplis quæ nobrsnbsp;ad imitandum proponiinrur, ne ad tantani iob.8'nbsp;lucem nobis exhibitara cæci fimus. Intcrroginbsp;priorcmætatem, inquit ille, quia diesnoftrinbsp;fuper terrain funt iiiftar vmbræ. Sumus igiturnbsp;aliorum cùm doôlrina tùm exemplis inftirnbsp;tuendi vt vitam noftram piè amp; fanótè forma- ^,„»((«1»nbsp;re poffimus. Mulra quidem exemplayçtcrcsnbsp;hiftoriæ, multa etiam rcrum quotidiaiiarumnbsp;experientia nobis fuppeditat, fed fit nelcionbsp;quomodo vttantam lucem vndique circuii-.nbsp;fufam nolimus intucri.Arque veterum exem-plorum meditatio attentâque confiderationbsp;non parum potefl ad animos commouendos.nbsp;Nontemouct iudiciorum Dei metus? Audinbsp;Paulum moncntem:Nc,inquit, Idololatræ fi-tis fîcut quidam Ifraélitæ : ne fcorrcmurficutnbsp;corum quidam feorrari funt amp; ccciderunt v^nbsp;no die zj.millia.Rurfus fi te ruorum peccatorum ftnfusadcô déficit, vt ad ampledcndamnbsp;Dei miftricordiam furgere ncqueasiponetibi ante oculos ipfum Dauidem qui vcnianiinbsp;Domino confteutus eft ( vt innumerabilcsa-liosprætermitram)amp;qui hoc Pfalmo profi-tetur tantum beneficium fibi fuifîccollatura,nbsp;vt hoc cxemplo cæteri confirmarentur amp; me-liori animo fuotum peccatorum vcniartipo-ftularcnt. Idcirco, inquit, te orabttvnnfljuijîjue:nbsp;quafi dicat, Multi mco cxemplo refipifeent:nbsp;multiadteconfugient Domine, amp;cxcoderanbsp;liberaliratis fonte haurient, ex quo nicalpet-gere dignatus es. Arque hic cogor noftruinnbsp;ftuporcm ineufare. Scipfum Dauid in exem-plum proponit, nosdocet, moncr, incitât, amp;nbsp;intérim defidcs ftertimus. Q£otuseifim qiiif-que eft qui Dauidis cxemplo in peccatis inge-mifeat? qui lacrymas eftundat ad Dei pedesnbsp;prouolutus? qui ad diuinam mifcricovdiaranbsp;confugiat’eam implorctîcanitaturj qui deni-que D.eo fupplicet in tot rebus aduerfisqui-bus vndique premiraur i itaque non deliintnbsp;exempla, fed défunt qui cxcmplis propofitiS^^^^nbsp;redlèvti vclint.Quinetiam audirc mihi videornbsp;vanam exeufationem quam multi fuæ igua-uiæ prætexunttquid tnim?inquiunr,Sumûl-ncnbsp;cum Dauidc comparandi ?fas illi fanèfuetirnbsp;diuinam mifericordiam fuis precibus euocarcnbsp;qui çot tantifquc beneficiis ornatus,tot S.Spi-rirus donis illuftratus fuitmobis non itcm,qiunbsp;ad Dauidis præftantiam nihil fumus.Itaiic verb? At longe alitcr.cócluditlacobus: Elias, iK.t.nbsp;quit, homo erat iifdem quibus nos obnoxius, 7),«^'*nbsp;amp; prccatus eft neplucret,atque adeb non plu11 ƒ/gt;«quot;’*nbsp;fuper terram annos tres amp; fex menfes. Quidnbsp;ergo fibi vult lacobus hoc exéplo propolico;nbsp;num vt nos à prccando deterreat quum tamnbsp;loijgè abljmusabEhæ famftitatt?imbpotiùs: rici’f“quot;'nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oöie, »11'”''quot; ’ |
IN PSALM. XXXH.
|
Oratc,inlt;)uit:faHuutut- enim qui prcc.cs ab ho-minum dignitatc vel mcritis penderc exifti-niant,quü earumfrudusàfola Dei mifericor-dia per Chriftiim mediatorcm fit cxpeôkâdus. Enimucro mirati fatis non poflum bominumnbsp;hac in re peruerfitatcm.qui dû nioncntur fan-ûonim hominum cxemplis rcfipifcere,cxcla-mant,indignos eflc qui fibi tantam puritatcmnbsp;itnitandain proponanr. Rurfus quû corumnbsp;pcccatarcdatguuntur,quû obiiciuntur adul-teiiadc homicidia ,quûipfa Chriftia/iæ rcli-gionis abncgatio reprehendicur.ftacim ad Da-uidis pcccata amp; ad Petn lapfum rcfugiunt.nbsp;Nonne, inquiunt, DeusDauidi, nonne Petronbsp;condonauitc Ica cilfanè:l'ed Dauidi pœniten-ti, pcccatûmqus ex animo agnofccnti ; Pctronbsp;lacryroanti, non obftinato , non præfcaôtè innbsp;vitijs pcrgenti,condonauit,Vtcndu elt igitur,nbsp;non abutcndum piorum Vctcrum cxemplis,nbsp;quorum pcccata voluit Deus faccislitcraruinnbsp;tnonumcntis elleprodiia,non vr corum exemnbsp;plopcccemus, fedvtcorum pottùs cxctnplonbsp;rcfipifcamus,Quodvtmeliùsincelligas,expcnnbsp;dcquod fcquiturin contcxtutTeor^î^’;?, in-quit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecce tibi qualcs opor- teat eos clî’c, qui iibi Dauidis cxemplum imi-tandum proponent. Qupscnim, ôDauid,fu-turos mcliorcs tuo cxéplo dicis? Vnumquem-inquii, id eft, benignum, manfuc-r **'*• tum,pictatisvirtutifqucftudiofum.Hæcenim cft propria vetbi Hebræi fignificatio. Ex quonbsp;debet intelligi, eos demum Dauidis exemplonbsp;pofle ptoficere qui pij fiint, qui peccati dolo-tc expertedi ex animo peccatum agnofeunt,nbsp;peccatum fentiunt, peccatum oderAint: quinbsp;fummiffi atquc in feipfis deiedi fe totoï con-^ctunt ad Dci mifcricordiam : non aucem quinbsp;in vitiorum lordibus voluraci,altû, amp; (vt hocnbsp;mutuer ab Ethnicis ) Endyraionis fomnuranbsp;doemiunt. Præclate igitur Dauid hæcduo fi-mulconiunxit, manfiicrudincm amp;: precatio-nem, quandoquidem nifi inter precandumnbsp;manfuetum , humilcm ac benignum animumnbsp;habeas, vana eft amp; irrita precatio. Nec enimnbsp;abs te Hebræi vocant fidèles Chafidim nomine à mifcticordia ac b enignitare dedudo, fednbsp;vt primùm doccant nos clic vafadiuinæ mife-ticordiae in quæ pius illc amp; clcmcntilfimusnbsp;Pater iromenfosfuæ gratiæ thefauros infun-*ift:deindc vtfignificct qualcsipfi efle debea- * nbsp;nbsp;nbsp;mus,idcft,benigniatqucmifcricotdesjcùm |
in omnibus vitæ adionibus, tum vcl maxime in prccando.Quarc in ca precationc quam nonbsp;bis Dominus nofter Icfus Chriftus didauit,nbsp;liBC nominatim profitemur, nos clfeodio va-cuos,amp;omni v jndidæ cupiditatc.Quod vtinânbsp;ante oculos habeamus, quotics prccamur. Tanbsp;fæpccnim video hac in rc peccari, vtcogatnbsp;hune locum paulofufiùs inculcarc.Mutuiso-diisd quotidianis propc rixis ac diflidiis la-boramus, atquc intérim volumus fideles pleno ore prædicari. Obfccro.mi frater,cur te fidelem nomînas?cuc te iadas Deum ptecarinbsp;nifi fis mifericots? Memincris quæfo huiusnbsp;loci , vbi Dauid cos ait elfe precaturos quinbsp;erunt bcnigni,manl'ucti,mifcricordc$. Curnbsp;te quetidic precibuîr£cclcfia(|ici$ incerciïe video poftulantem vt tua tibi pcccata rcmittan-turquemadmodum iisjqui tcoffenderunt rc-mictis? Ecquônam ore iftûd pronunrias, quûnbsp;odium in Iratres concepti/m atquc alca mentenbsp;repoficum »temendacijiforamDco coarguat?nbsp;Atenitu,inquis, illemcgraui(ctolFendit; annbsp;ergo vt tories illacam jniuriam obliuifcar?nbsp;Quidî nonne longé grauiùs in Deum pcccafti?nbsp;Vide quâm fis iniquus terum xftimator:Vis tibi rcmitti ea quæ in Deum æternum Üc onmi-potentem admififtiinon autem ea vis rcmitrc-requæ intchomuncionem, in te vermem, innbsp;te cincrem ac pulucrem admifla funt. Quam-obrem omnes odij atquc olFcnfionis aculeosnbsp;hæcvna cogitacio cxcutiat, qubd nos quan-quam odio dignilfimos à Domino in gratiamnbsp;recipijhos peccatorcs longe maximos,ab ipfonbsp;veniam impctrarcpoftulamus. Hæcautrjh adnbsp;riteprecandum via eft (liquidem Propbetaninbsp;noftrum audimus ) vt bcnigni,vt manlficti, vtnbsp;mifcricordcs ad prccâdum accedamus. T e,in-quitjDôzwwff vnußjutßjttt manfuetm orabit. Ita-que meminerimus præclari iftius nominisnbsp;quod nobis à Dci Spiricu in facris lit cris indi-tum cft , dum fideles appcllantur manfueci,nbsp;quemadmodum cum ouibus comparari folét.nbsp;Quinctiam vbiEfaiasprxdicitfore quum exnbsp;omnibus mundi partibus fc homines in Ec-clefiam recipient, vfurpac fimilitudinem ànbsp;columbisduôfcam, qua ctiamvfus eft C hriftus Matt.io.nbsp;quum iubet nos clic fimpliccs inftar colum-barum. Arque hic locus non folùm rciieitnbsp;crudclcs holies Euangclij, quos Scriptura fi-milcs facit lupis atquc Iconibus (nec fane im-naetito, quum corum tidus piorum cruorenbsp;afperfos oculis lacrymantibus iam tories Ec-clefia viderit ) verumetiâ vibrâdumcft hoc relu ad uerfus cos,qui in media Ecclefia fœnorc amp; quibufuis iniunis fratres opprimunr, præfertim annonæ dilficultate. Quis cnim^^^^ ’-^jnbsp;nonroircruraccipitrcs vnàcumcolumbis vo- trè, internbsp;lare ’ Abfit ergo ab iis qui fecolumbas pro- callibai.nbsp;fitentur accipirrum rapacitas, abfit à fratri-busin fratres iniuria, aepotius demus ope-ram vt noftra manluctudo arque benignitasnbsp;huicfacronomini quod nobis Scriptura im-pofuir » tandem rcfpondcat. Iam fi pij ,fi fidèles haberi volumus , audiamus ex Dauidcnbsp;quodnamfiipij hominis officium:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideik inquit,P»«/ erlt;ili»r.Nimirum hoc hominis pij tifficiütß. officium , hæcinprimis cura cfic debet, vt frewi».nbsp;precetut : quandoquidem precatio frudusnbsp;longé vbcrrimosamp;ad vitam hanctutandam amp; ad futuram alï'equendam producir. Si- r/î« fr» quis cnim prematur rebus aduerfis , ficui pe-«»»««•nbsp;nculaimmineant, fiquemmoibus,fi fames,nbsp;fi return omnium penutia , fi vlla deniquenbsp;calamitas vrgeat: quidnam in tanta rcruma-cetbitatefadurus cft? Orabit. Qmdautcth finbsp;in hoftium poteftatero vencrit amp; in fummonbsp;viiæ diferimine verfetur ? Orabit.Quid portonbsp;fi peccati séfus ftimuietîfi cxcrucict culpæ cô-ttadat tecordatio? fi mortis æternæ metuatq,nbsp;inferorura Jiorrorc identidem animus cxrer-tcatur?,OrXbjt. Hæc vna confolatio, vna fpes, HH. j. |
2ïO'
Deorand. vnum pcrfugiiim
catioani- ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦ r -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ' n-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
tioncm Cl caiiiniatnipliusanime cxiilimaiiic. an'fttia. Nim adco clt vtilis, adco necellaria prccatio,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. vt per camaiiima, falus, vitaque ipfa qiiodani
, mpdo vincre videatur. Quæquû ita (ïnr, cdr, ccdóidiiitins cunûlamiirîCLir non affidiiis pre-cibusad Dcum rccurrimus?his, his, inqtió.,té-Hodierna porib ns quibus, (1 vnqua alias, nobis prccaniltnbsp;frtcahdi ncccilïcasincLimbit.Arfliôlæ,vcxacæ,proftratçnbsp;neceßitas. plurirnis inlocis orbis Chriïtiani iacêc Ecclé-îiæifideles pulfi parria , eucrfi bonis cgéftate,nbsp;mifcria,doloribus obruti,in lacrymis fqUa-lore vitam ægrè trahimr.Hæccinc liccis odulisnbsp;incucri amp; fine ingenci animi acerbicaçç vcl an-dire pollnmuSjVclcogicarc’Cur non ergo vö-tis.ardécibns Dci’raifericordiain fiip|51iccs de-precatnur i Curnon rogamus vc pcccatis no-rtris ignofeae quætancum Dei fnrorèni in nosnbsp;acccndcrunt? Si conatus hoftium Euangclij amp;nbsp;eornm poccnciam percimefeiraus, cur nonabnbsp;Solomonc cdoôti itacim nos rccipimus in il-lam arcem forcilEmam vbi falus hoitra in cuconbsp;collocctur’Sic cnim illcinomenÆcerni eft in-ftar turris forcilîlmæ ad quarn cutret iullus, amp;nbsp;cxakabitur.Cnrranius igicur: cxcuciamus ftü-poreipillum quo langnetes vix cardo paifu in-gccdimur.Quid cnira cft quod ilpbis vnquain
fimani precacionîs arcéfn féhicl receprisîMé- p'aflîm occuifrunt infacris literis ; Inuocabitis -----s i»'.;.,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------o. ;-----¦.----fA.—;
ca vis vnquam eiPe {)ofllc,quam non valido il-
'• refacilepoffimusPPrecatiomare ditfidic, pre- ' cacio manum Dei perciiffuri fuftinuit murosnbsp;lericbo dirait, Solem in medio curfu infiitcrcnbsp;co'cgiciPrccacione Mofcsfudic Amalecicàrumquot;nbsp;copias : lofuacuocaco è cœlo grandiiic fregitnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; _ I
vertic Palællinos : ncc vllis aliis quàm fanda-
¦ n _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___1 s_Î7 _l_-.2.ZT2
lumidem Eliasaperuir. Quidplura?Quocies ceinuoço, inquic Danid, hoftes mci rccroce-dnc. His ccia precationis àrmis lofaphac Ani-monicasMoabicâfq; fupcràLnf,his AfaÆcbio-pasihis Ezcchias Aifyrios profligauit. Dcniq;.nbsp;precaciofcmpcrfuicpiorîi arma,vicloriç,rriû-'nbsp;phi. Agedû crgOjCnnélis itnproborum honii-nûfuroribus piecesopponanifis. Q^idenim?nbsp;quæ Solis ctirfiim olim fiftcrcpotuerunr, nonnbsp;minas holl:iû,non conacusfiirórcfqfcóhibe-bunt,quæ çeelu clauferunr, non frænabûc cer-renashominum vires amp; pr'ofufam impiorumnbsp;audaciani ? Itaqj demus opérâ vt huic Dauidisnbsp;dióto rcfpondeamus:or4^lt;r,inqnic,i/«»yywÿ'y«e’nbsp;plus. Precemurigitur, fi'quidem pij amp; fidelesnbsp;baberi yolunius. Atque vcincelligamus nonnbsp;prccacuios, fubiicic : T emparé, in-‘nbsp;quali dicerct, eornm nuquamnbsp;doamp;qttt forcpreccsirricas , qui cxanjino Deo fti'ppli-faêlo çarinc.Hpc ancem. maxiinè debec animos no'-Dtutm ftfos artpreccsinccndere, quod quânis Öenmnbsp;MtHiKtur. auerccrimûspcccacis nolh'is,nunc ramen cum vidcnius pro.fua fumma iniieiicor-dia fefe nobis orterre, nos ad fe vocare, nosnbsp;percrahere, nobis cxccnca ‘brachia porrigerc,
Frou.iS.
frecatio-nû effe-ûa.
Exod.14. lo precationis iaculo configere atque euèrtè-Exo.ji, ¦' •’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 .r f..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ _ '
I0C5.
amp; JO.
Exo 17.
lof 10.
I Sa.7.
quinqueRcgum excrcitus : Samuclin fugam Pial.'$o. vertic Palællinos : ncc vllis aliis quàm fanfta-
x. Cliro. rum precum viribus cœlum rlias claüfic, cœ-
ao. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
a.Cbi'a.14 Ela.37.
MEOfT-ATl ÖNÊS ' '
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Qnamobrena nunqiiâfatis/ nimirurn quniU' nös Euangelie« prscdici-
Dl.i.'Prt lamcJati poic.'iChryfoft.fenrcncià, qui preca- cibniS facit participes. Sic enifn Paulus poll i.Cod’ -------- „n------------r.-------------A-------- Prophecarn : TCrrrpôfc, inquit, accepro ex-audiui te amp;in die falucis fuccurri ribiiEccc nünc tempus'acceptum, Ecce niinC diesfa-Incis . O dulcifiimdm voeem Apoîloli! Ergo,nbsp;fratrcs,fi vera fideChrilli gratiacn nobisinE-uangciio oblatam araplcftemur, fi in facro-fanóto lefn Chrilli nomine Dcum preccmur,finbsp;pacernis Dei noltri ocnlis tot ab improbis accepta vuhrera detegamus,fi forieS éftnfaslacrynbsp;mas gcmitûfqucinclcmçtillîraum einsfinumnbsp;d/'ponaraus: iam acidiemns fnaoilEmam illitnnbsp;vbcem in animis noftris rcfonatcmcEccénunC
. tempus acceprum, ecce nunc dies falucis. Aa-diémus ctiam Dauidem nobis àffirmâtem hoc elfe repus quo Deum inncnirCjAr cius gratiainnbsp;amp; Fauorem allequi poffimus.Haftcnus in tanta Ecclcfiæ tempeftate de procellà, rerimi ad-uerfafnm tetra caligine vndique circunfufa,nbsp;vifûscft Dens quodatnmodo latcre,quodplc-rifquc fanââs,adeôque toti Ecclcfiæîæpevfu- pfjJmtpnbsp;uenilTc telles fnnt bæ voccsiQ^oôfquC Domi- WalA^nbsp;ne abfcondes à me facicm tuam ? Cur ànobisnbsp;vultum ruum aucrtis, ô Domine, amp; pctniultanbsp;fi'rtiilia. Hæc eftenirh natura de vis afflidionis,nbsp;vt DCum à nobis procul abfcedentem de a- .nbsp;nbsp;nbsp;,
. uerfum ollcnderc videatur. Tune autefn dc-metum inférât in fublïmcm illam’ac munitif- bent fuccurrerc egregiæ confolatîonCs quæ Ier.»?lt; fimam precationis arcéra fehicl receptisîMé- p'aflim occuifrunt infacris literis ; Inuocabitisnbsp;turndico.dmóveiö quistatiis hollis, quæ tan. quot; me, quæfCtis me amp; inuenieris, înquirDomi- Match./-quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nus.EtChriftustPctitejinquitiamp;dâbitutvo-
bis : quæritc amp;inuenietis;pulfate amp; apcrietur vobis.Ergo Deus precibus quæritur, precibusnbsp;inùenitut.Nec enim vtPontificijfolcnr,inccr- “nbsp;tb'anirtlo dé dubio prccamurifed potiùsitape-timus,tânqnam certb impetraturi : quærimus, ,iir-tanquam inuenturi ; pulfamus tanquam in- Hd’f 'nbsp;grciluri. Audiamus enim Apoltolum ica præ-cipientem : Accedamus,inqnit,cum fiduciaadnbsp;thronum gratiæ, vtconfequamur mifcricor-diara,amp;gratiam inueniamus ad oppottnnumnbsp;auxilium. Quamobremita llatuamus,Deumnbsp;femper inucniri,modô vera fîde de precibus innbsp;Çhrillo fundatis ferio de ex animo quæratur.
sic enim aliquando non minus verè'quàime- Csnp-'l* Icganter Augullinus, A tcpetaruriin tequæ-racur;adtcpulfecur:ficaccipictur, ficinuenifnbsp;tuf,fic3perietur. Hocantem ipfum iniicnien-di votabulum vfurpatum à Dauide multùnV , •nbsp;valere debet ad cxcitandum in nobisprècandinbsp;diligentiam. Qui enim aurum , qui diuiciasnbsp;qùïerunt, nonne fummum laborcm ac dili-g^hciamadhibent vtcasiniicniaut.’quanrè ergo æquius cil noseffeintentosac diligentes innbsp;Deo quærendoj quem lùmmum bonum lura-rtiâmque nollram foclicitatem clic feimusînbsp;Quo loco redarguenda eft notlrafocordi3,qinnbsp;quanquam allrduis concionibus admonemur,nbsp;vt Dei mifericordiam fanftis precibusinipio-remus, procrallinamus ramen, de rem fempernbsp;in aliud tempus differimus. Arqui præfcnscllnbsp;ncccflicas, cur non igicur prælcns lublîdiuiunbsp;cômparamusî Quifcisenim an tibi inpolk-nïm prccari licebic? quid nbi tantùm audes denbsp;te promitfcfe ? Atqui parabola Ibiltarum vir-oinumnbsp;P
-ocr page 939-EG. 55.
ßtw in
fwr« E.-
_ _ __ ___
qaa;rcntein aaerfo vultu refugiamus. Domi-
¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ö
ffnättf.
Eû^5.
IN. PSALM XXXIL.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn
ginumfatisdocct,tempus elfe reJirnendum, quamverafit hæcfententia Dauidisquam trance impnnelaturoseosqui oblatam fuo tern- lt;3:auimus:Voumqucmque pium Dcum preca-poreDci mifericordiam rcciperencglexerint. ri inueniendi tempore. Q^od ctiam vx cxpli-Quaniobrcm parcamus Pxophetæ ita mo-nciiti : Quætitc Dominum, iriquit,dura inuc-niturhnuocate cum dura prope eft. Veren-dura ell enim ne fi femel occafioni defucri-mus, ipfapoftca nobis defit occafio. Nara cc-cc, vbi Dei verbum prædicatur,vbi celebtan-tur Ecclefiaftici cœcus, ibt Deus amp; quaeri debet Öt poccftinucniri.Noninucnirur Deusin dcliciis, inludis, involuptatibusinon ine-btictatc , non in profufis conuiuiis amp; co-meirationibus, Hic, hic quaerenduseft Dcti.^,nbsp;quævcnduseftinfacrisconcionibus, in publi-cis pt.ccibus, in alfidua rergra diuinarum me-dicationc. Sed, proh dolör, tantùm abeft vtnbsp;Dcum quæramus, vt etiam Deum ipfum nosnbsp;nus accenfa in mediis noftris vrbibus pura,nbsp;prædicationis luce, nos quaerit, vocat, excitât, vtfalutcm oblatam amplcélamut : nosnbsp;autem alias'res agentes obfurdefeimus, necnbsp;audimus ca de quibus totics admoncmur:nbsp;amp; quail vcrc'aniur nc npbis illuccat Dei Spiritus, neve nos prehendat Dci vocantis mantis amp; deducat ad purioris vitae ftudium , nosnbsp;ipfos in mundi tenebras vitro coniicimus , ac damna arqgc pericula fupcrabit. Eb fpectarnbsp;delitcfcimtis in carnis illecebrisamp; ca:c3 ho- ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’''
minum voluptate. Quamobrem caueamus nc in nos iute accommodetur hæc expro-bratio quæ extat apud Efaiam : Totadie, inquit, extendi manus ad populurh rebellera.nbsp;Caueamus, inquam , nc nobis tandem ali-quandb fœdàm iftam ingratitudinem ita Do-minus exprobvcf.Vobis porrexi manus quumnbsp;ad vosinifi Euangelij mci præconcs, quibusnbsp;vtor tanquam manibus vt homines ad meinbsp;cognittdnem adducam. Vos corura voce vo-caui : VOS corum opera diligenter quæfiui, irtnbsp;ineorù-fntœtum colligerem , vtinæternamnbsp;fœlicitatem téciperem ; At nihilominus'innbsp;pcccatisobduruiftis ; verbum mciimneglexi-ftis-.Aratiammeamrcicciflistfanctas cohorrà- ' prædiceret regem Allytium fuas copias in-tioncs'ludibn'o habuiftis. Ergo, fratres,(nölo fufutum in ludæam amp; deccm tribusin capti- ,nbsp;enira ahqo'idgrauiusdiccrc) iuftam Dcifeh-tcntiam'vcrapaenirécia anteuertamus. Dcum quc alueo amp; egrefiiis vitra omnesripayfuas.nbsp;iplilacr’,’’misacprccibusquçi‘amus,autpotiùs ; redundabit in ludæam : refluens amp; tranfiensnbsp;Deonosqnærcnti,nosvocanti,adnosacce- vfquf dura coUum pertingat. Et alibi, dicitnbsp;detiobuiam prompt!amp;alacrcs’procedamus, Aftytios fuilfe inftar maris amp; aquarum
cet apcrtiùs, fubiungit:
In innndatione aijunrum mnltarnm ( ippt) àüw» non attingtnt, Ÿiic eft , inquit , fru^snbsp;precationis : hsec funt præftantiffima cius cf- „eZiier^”nbsp;letfta, quod ab omnibus periculis amp; malis, fi- m»t i ft-deles prccantcs liberantur. Ergo Dauid ma- riculif.nbsp;gnificè laudes precationis amplificat, fimilinbsp;petitoab aquis longé latcque inundantibus.nbsp;Non enim dicit preces nos tegere, ne aliquotnbsp;tantum affli£tionumguttulisalpergamur,fednbsp;ipfam inundationem în medium proponit.nbsp;Nccrurfus mcminif vniusaut alteriusfiumi-nis,fed aquarum tnultarum,3deó vt nullis hu-manis rationjbus poffisex tantis malis ctner-gcre.Nec porrp afilrraatpios nonfubmergi,nbsp;led ne attingi qitidem : vt nihil quod ad ré il-luftrandam facere polfit, prætcrmiflùra elfenbsp;vidcatur. Equidem.nondubito quinallufcritnbsp;ad generalem ilUm inundationem qua femelnbsp;Dominus vniuetfum otbcm terrarum atquenbsp;omneshomines, cxccptaNoachifamiha,de- ^'”7.nbsp;merfit. Vt ergo tunc cos demum aqute nonnbsp;attigerunt,qui fe in arcam rcccpcrant : ita quinbsp;fc confert ad precationis prælîdium omnianbsp;ctiam egregia ilia promilfio quam Dominusnbsp;perEfaiam Ecclcfiaeproppnit :Quum tfanfi-bis,inquit, per flumina, tecum eto,amp; flumina Eft.4;.nbsp;profunda tc traofuctfutn non rapient. Hæcnbsp;autem aquarum fimilicudoquanquam gene- hoz7mnbsp;raliiec rebus omnibusaducrfiscoHuenic, ta- £«/£¦ƒ«nbsp;menpropriè inhpftes Eçclcfiæ fqletaccom-modari; quemadmodû fæpc videmusin Pfal-mis, ac eo prælcttim loco vbi fideles comparant fuoshoftcs cum aquis inundatibus : Nifi,nbsp;in.quiunt,nobisDcu6præftbadfuilîet,iamho- Pf ii4» »nbsp;ftes vt aquæ nos inuiidaft’ent, iam torrcnsnbsp;caput noftrum fupcralletjiam aquæ tumidænbsp;yicam noftram pbruilleot. Sic candem fimi-litudinem Efaias eleganter vfurpauit, quum
uitatcinadduókiuum : Supcraco, iinjuic,vndi-
^’»OfumVerumcnimuero vripfuminueniamus,prcce- . fremenitum. lerçmias. autem codem îçnfu niurvtipfe prior nos inucniatinon enim pro-inbsp;peds vinbas vel Dcum quætere poirumus, vel
Beo »'n- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,
«rnieniii. ptx tcfcrcndx fuiit Dci lïiifcriçordiæ.Sic Pau-lus quum dixilPet Deumelle Galatis cogui-tiim,H:atimtubiecit,Imbpotiùs,inquit,cogni- , periculura , vel cxcocolligitûr quodloiaiu-
»
Pctfequor vt apprehendam,cuius réi caufa ap-prehcntus fum à Chrilto, Et-Ioanncs : In hoc, °*M inquit, cllcharitas7 non quód nosdilexcri-nius Deü, led quod ipfe nos dilcxcrit.Ergo vtnbsp;Dcum inucniamus, vires à Deo nobis luppc-ditari ncccHc ell, amp; quad manuadiplum deduct atqucpcrcrahi, vein folidum vni Deonbsp;gloria tnbuatur, Q^pd ii ftet, tunc Icnticmus
mur vt ipfe prior nos inucniatmon enim pro
vfqup dum coUum pcrtingat. Et alibi »dicit denulitiat eiuptpias aquas ex Septcntiiouc, ierc.lt;)7,nbsp;qiiæ cerram ludcæ inuiidarent. Apciffimanbsp;naturara hoftium Eccleliæ. Quantus enimnbsp;ficaqSarum inundannum impetus, quantumnbsp;ga vitati poflunt. Si exardefcat inccndium,,nbsp;aquis relbnguetur : aquarum autem impc-.nbsp;tuni amp; furorem folaDeipotentia, folum Dei,nbsp;imperium compefeit. lam ii iimilitudiiicmnbsp;ipfam longius perfequans,cçtera egregic con-uenicnt.Naro fi ad noftratcmpQja.accetlcpTnbsp;dura eftjimprobi qui fuam rabiem fuófquenbsp;impetus cifundunt .in Ecclcfiam nunquamnbsp;quiefcunt,fcd perpetuo motu agitantur; fegip
HH. )b
»
inucnirc-.led omnes noftræ falutis partes ace- cettè firailitudo , amp; quæ ad viuum cxprimit lus quum dixilfet Deumelle Galatis cogiii-
PliiLj. tiiSt cdoifti eftis à Deo. Et ad Philippenfes;
-ocr page 940-rit Ecclefia, amp;rauxilio Deifamp;rfulrafefnpcrtx-
dcntibus amp;aflïdurs ptccibiiszcius niifehcor-- diana amp; aiixilium imploremws^ cum*« animo qiiæramus ; ncque dubitemns quin ipfius fi-uorcm fimus adepturi , qüö tot caiamitatesnbsp;quibus vrgemiir Öc ipdim malorunidiluuiumnbsp;per vniuedutn pvopè orbem diffufum fupc-rare valearaus.Scquitur:
ycxilj, Th es lattbulnm mettni:ab an^rü/t ferHabts- me liberattonis carttiéif rne circiui-dabis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:
HicDauid fummacrgafeDcibcneficii^a-gnofcit, çùm yt gratias agat Deo, tùm vt fc , in i^cdium proponat ranquani cxcmplum innbsp;:,vt limo Si cœno, ka idololatriæ foidibus omjics dcbcant intucri.Nçc cnim dubiûnbsp;eft quin talcm umus cxpcrturi Dcum crganbsp;nos , qualetn Dauidipfe in mediis afflidio-nibuscxpertaseft,quumad illius mifericór-diana 5ç;auxiïium perfugit. Superiorc vcifunbsp;dodlnharii gncr^ilcin tradidit , quum dicc-rct. iis paratani eiFc faluteni cctciftimam quinbsp;ad Doininum fandis prccibus confugicnr.nbsp;Nunc id confirmât fuo exempro:Ac nc,inquicnbsp;dubitctis ita futurum queraadmoduni ptajdi-xi,envobis excmplum illufttiîlîmup diuini
Quurpenim omnia me afflidtionum gcncta, velut armati holtes infequerentur: ego tan-qupnin latibulum ,itain Ijci praefidnun menbsp;recepijVt ni e illc paterno linu ttgcrct,.a(Ç mihinbsp;liceret tuto fub cius alarum vmbra dejitelcé-renllc me fuo coipplexu fouit, à ine pcticulanbsp;: ptjopuîfauit, mihi ab hoftibus fœlicicer li- .nbsp;berato maximum dédie gratiarüm aóhonisar- ;,nbsp;aumentum.
¦ Hæc igitur eft fententia huius loci, in quo primùm oido illc quem Dauid lecutuseftvi-
. MEß I TA.T;I-D'N'E:S ¦ ¦
P^*: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minancur, blafphemiaf- pQtiùsquàm carnis confilium audiamus.Quu
que taquam fpumam tempor euomunttNun. çpiny Noächi tempore non cxiftimallctälra quam fibicoiifliHir, (ed inrtar torrentis extra 'amp; immobilia montium iuga fote adueriusnbsp;ràtionis alucum iplalque natura: amp;humani- ¦'pquatum inundatioircsturiora atcâilla qoïnbsp;taris ripas longe euagantur. Et quemadmó- in fpcciein caducat^c ftagilis efte videbatürrnbsp;dum tum inflatustorrens augetut: quum yn-- -Longe tarnen fecus cuenit : ipfi fnim fiiffl-dique collcdli riuuliinvnum confluunt: ita ^miimontiumvcrHccsdcmerfifuntjamp;fobat-T’pz.i, fa;pch9ftcsEcclefiae(,'quod ctiam Dauidis cera -ca falua permanfit' Qinnetiam yt tune quènbsp;pore aceidille illeipfetcftiseft) vnà confpi- magis crefcebaniaquæ,ebfemper altiùsaïCî
. rarunt, vtcolledis viribus in Ecclçfiam im- -euehebatur : ita nunquara ab hoftibuscuetti, ' petum facerent. Denique videmus quantum nunquam obrui poteft Ecclefia , fed quo ma- 'nbsp;detrimenti aquæ torrentis inundatites affe- iores crunt illorum impetus ,'cbfübhmiofe-rant, dum magno impeÿi decurrentes omnia ritEcclefia, Sratixilio Dei fikfulta feinperex-fimul fecam lapiunt, dumquç iplc toyrcns(vt cclfior cminebit. Itaquc(Trlocum.iftumtan-Pocta dicebat) ifernic agros » fternit fata laeta, Jem abfoluamus ) recurramus ad Dcum at-boumquc laboresi fimilitcr ctiam hoftesE-uangelij magno furore atque ilnpctu Ecclc- -fiam dcpopulantes omnia vaftawt, omnia ra-piunc, nec ab vUo quàm à folo Deo repri-muntur. SÆpeenim accidie ,vt quum maximenbsp;jflorcrcnt Ecçlefiæ, amp;effcnt'fimile? agrocul-tiffimo laetalque fegetes profetenti; quum vi-derentur(r(dcundumeft cnim adPoëtas) Se-getes largiri frugcs,florercomnia: tum rapi-dus hoftium torrens lopgè lateque agrumnbsp;Ecclefiæ inundans omoia piopemçdum va-ftauerit, adeb vt pcrpulti qui antca Euange-lium profitences vir^e ,dc fr.Mgcm pramifterenbsp;videbantur, poftea inpulti amp; fteriles iacue-rint,vnbsp;obruti ac demerfi. Qmd ergo nobk efit innbsp;tanta malorum inundationc faciendû.’Ncm-peDauid eft author adhibendus , qui nobisnbsp;oftendit precationis tutiftimum perfugium,nbsp;vtin eam tanquam in arcamNoachi receptinbsp;ab hoftium periculisliberemur: atque vnuf-quifque noftrum cum Nazianzeno proficca-
«if cur; {ht« Nas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/rspo» «««c eeXe?«.
Quo minus ferendi funt miferi illi homines, qtii,vt'fuæ faluti confuletcnc,àkia; falutis prç-
ótó idem mihi videnrurfeciirc, vt fi Noaehus iiiuhdationis mctu (e ipfe exarca in mediasnbsp;-aquas conieciflet. Verum audio quid fenfusnbsp;carnis obiieiat. Vbinam, inquiti eft iftius pro-miftronis frudus ? annon amp; fæpe alias i^-hisnbsp;maxime temporibus hoftium Ecclefix eoUarnbsp;tus non modo attigetunt Ecclefiam , led cam ¦nbsp;ctiam propemodum cuerterunt ? Rcfpo'udco
• quod a Vetcribus eleganter didum elhEccle-fiam oppugnari, fed non expugnari ziadari fludibusslcdnondemergi.C^idenimobfc-cro(vtin cxcmplo propoficoiH3ncamus)No.l- ’ detur elfe obferuandus. Poftquam cnim cgitnbsp;chopucamus accidiflëîNum ita tranquillum de remiffione peccatorum amp; huiufi beneficijnbsp;fuilic luper aquas, vt Icmpct immobilis per- àDeo accepti mognitudincmyctbis amplilh- 'nbsp;mancret? VC nullis vnquam fludibusagicare- - rnisilluftrauityiam caetera bcncfici.a comme-tut? Minime verb: fed ita Noaehus abaquis morat, atque in pnimisp.ræfldium,falute^,amp;P^ƒƒ^nbsp;iadacus eft, vt ab illis obrui nunquam potrtc- à pcticulis omnibus liberationem. Qui ordo,nbsp;rit: nimirum Deo illius lälutcm protegente.. qucmadmodumdixi,nóbisfpedanduscft. Itanbsp;idem igitur piisomnibus co-ncinget modbfe euim ftacuercdebemus,remiirioncm peca-in arca,id eft, in Ecclefia, amp; in puro Dci cultu torum elle inftar foncis vberrimi ex quo cx-contineanc.Semper efnm verum eft quod Da- tcra Dei beneficia amp;c dona qeu vatij nuulidi-Pfal.ti». uid-äiibicccinic:D,cum praeeHediluuio.Quä-• ducuntur. Nam quum cospotiflimum bene-EaUfi-n uis ergo nos exterior humanarum rcruma- ficiis exornet Dominus quos gratos habet,nbsp;fipedusdcrerrcac, permaneamustamen inat-; qui fieri poteft.vt nos puriftiraus die Pater,nbsp;ßmilit. Vbi falus nortra depofita cft'tk Dei vocem amorc complcdacur, nifi priùs peccata con-dona-
lidio,id eft, abEpclcfiadefcccrant.Quiprofe- ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conucut.s.
IN PSALMVM XXXIL
5)iî diire,quû hoftcsEcclefii tonànr, fulgurant,o-mniapermifeent : quid, cedo, nobis ell in hacnbsp;tànracalamitate faCiendd ? noiinp ad Dei præ-fidium tanquam fitb tedtura riitïffimû confu-giendum eft? Prxclarècnim alibi Pfalccs : Quinbsp;habitat(inquit) inlatibulo excelfi,amp; in vnibta P/iv.nbsp;Omnipotentis commoratur, ille liberabiturnbsp;ab omnibus periculis: quemadmo-dd fusé tri-' ’ 'nbsp;ótatur hoc argumentum toto illo Pfalmo quinbsp;magnam kieem atfert huic loco quern nancnbsp;exponimus. Rurfus fic alibi fideles canunt:nbsp;Deus eft nobis prOteftio Scrobur afqucprc-mente aduerfitatc^uxilium præfentiilimum»nbsp;Proptetea nihiltirnebimus, etiarafi loco mo-ucardr, terra amp; montesipfi in medium marenbsp;dcuoluantur. Infremant amp; turbcntiir vndænbsp;cius,tumulcu0nrutgentes,mocusconcitcnt benbsp;régna fetcllus dato fragorc defluat. Dominusnbsp;cxcrcituum flat à nobis ,arx fublimis eft nobis Deus lacob. Magnifica veto vox amp; quænbsp;debet magnam fidci laccm inanimis nofttisnbsp;accendere. Ecquid einim timoris aut dubi-tationis erit nobis rcliqoumi‘fi fcmcl con-ftirucrimus Deum eft'e falutii lióftrx prsïi-dium firmnlîmùm ? Intueamiif ânimo Da-uidem in hoc Dei latibulum confngientcm,nbsp;qdoriCs fuit ab lioilibus appetitus: Abfeon-dit hie inquit ,dh tabcinaculo fuo in dienbsp;adutrfitaris , occultabit me in abdito ten-
Kom.g,
donatit;Hinc ergo estera bona originem du-cere nccclTe eft. Qu^ena ctiam ordincm fetua-iiit Paulus in Epiftola ad Romanos : vbi, poftquam multis verbis dilTefuit de gratuitanbsp;fidci iwftificatione amp; tcmiflionc pcccatorum,nbsp;turn fubjicit certiffimam illam piorum fidu-ciam qua pcriculi , qua gladios, qua mortemnbsp;infam ncgligunr, qua denique tanquam vi-
, MOtes infultant etiam iiifcrotuni potefta-ti. Quinctiam quum Dauid petit auxilium àDeo in rebus adtletfis , folet primùm Deinbsp;mifcticordiam dcprecari, vt ita doccat fru-fttà nos ad Deum rccuncrc , nifi nos pronbsp;fummafua mifcricordia gratos habeat. Vbinbsp;verb cettb fumuxperfuafi dc peccatorum re-miflionc , fieri non poteft quin fimul ctiamnbsp;ctcdamàs à Dcomos ptbtcgi , Deo nos dienbsp;curà aduerfus omnia pcricula fore tutosnbsp;fob cius ptaefidio. Semper cnim occutretnbsp;quod ait Paulus^ qui fieri poteft vrqui proprio filib non-pepercit, fed pro nobis omnibus tradidit eum , non ctiam cum eo omnianbsp;nobiÿ gratificetur ? Qui,d ? qui mihi pcccatanbsp;, condonaui^num in poftcrum mci curamnbsp;abiiciet ? qui mihi falutem in Chrifto de-dit , qui mihi coelum aperuit , quimciaminnbsp;itcfnæi'itæ polTcflionCm irittoauxic, nónnenbsp;the ab huius vitæincbmrriodis'^qüatCnus mcænbsp;ffilutis ratio póftiiïabit j fàttùhi tciftu.n^^ auuvm, ) UVtUHdUIl isjlt;k J Li uuuiiu LV-li*nbsp;tuebituri, quifcécatùrn , morterh , Satanam ¦'ftöfij fui* Videamus pium'ilium regem A-proptcf me vîcit, éucriit',* conculcadit, non fàm aduerfus Æthiopum copias ad Domi- i.i^e^.io.nbsp;minis'hoftiàm mcorilm,noh ebruin cqnatus hipetfugium rcCurrétém.Contcmplemut lo-audaCiimi^ueprófligibitHtaquc videmus no-¦ fàphàtnm confillj amp; auxilij humani prorfus i Cbr.xo.nbsp;bisfcmpetcfleipe^atorum rcmiinone inci-¦ inopem ,oculos habentem m vno Dei præ-dciiidc(vtitaloquar)fpcî,fiàtiçiæ,amp;fortitudi- fus Sennacherib hiihas Sciinpuri illiusRab- x-Cfcro.ivnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’¦ ’facisblafphcmiasadauxihumDeifandtaprc-
ihuSjatqLicccrtisamp;iritrepidisanimiscuhi Da- cattonc rccurtcntcm. Quid plutibus opus ...5»-V _ 'J --nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft ? abuiidat Scriptura prxcepjis i3c exem-
audaCiimi^ue pfó'fligabitHtaquc vfdei
bisfcmpétcfleàpèCcatôrüm rcmiïîîone inci-¦ inopem ,oculos habentem in vno Dei præ-.picn(lum‘,\fi hotiadto'fiiBtfamehtôjmàgnam Aidio defixos. Aiidiamus Ezeefiiam aducr-
lt;1 J gt; é - I__'___.1 oz. Z*__’_____ J; ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«_¦.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.n.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
nis rnolcth aduerfus hóftitim iifipctum extrua-Ï' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ •• ¦
'iiidc'dicainijs;T*« f-f latlb'nïitTn hoHrttm.
HïÇctiam Dauidisvfcrbarios docent Deum pHs quæ nos rebus adueifis varié iadtatos, elfe tutiftimum piorurti pcrfugiuni : quæ;dô- quafi manu ad Dei latibulum deducunt, vbinbsp;dlrihi nobis in primis hèt'éftaria eft. Quum c-him h|TC vita tot ierurams 'amp; laboribus expo-iita fit i ti'fcmcl'hoc'in anitnis hóftris impref- •nbsp;fufnfudritjDcum cite rioftrhni pèrfûgium,hæcnbsp;ç'crte vel Iota‘cogitatiofacilc abfierget omnesnbsp;prxfcntis vitx.molcftiasi fecquisaucem,ccdö,nbsp;non ftatifn HocDaui'di äCTenfiaturjin Deo ctr-turn p^ffugiuni nobis c’irércpofitum,clùi ino-do Dei natii.ram attenté conudcradcrit? Vifnenbsp;ad cum cOnfugcre'qui fit pOtens, qui tc amet,nbsp;qui fitfiempèr fiilfimilis?Ergó adDcu«icon-!nbsp;fugito: illVeft ehirti fumftié potens amp; fummènbsp;bonus, iliefcfnnihio amorepvofequitut, ille-ideniqué perpetub hbi cónlldt, ncc vlla vtl il_nbsp;liuspotchtiæ vdlboriitaiii'poteft-vnquam ac-cidcrc inutario; illc cft iftlidtoruni loiatium,_nbsp;inopuiri thcfaltrusjpcrcuhti'urii'falus, morien-Ep tium vita, niilctdtumfaiicitas. Qms ergoa-
, ‘ liudfibipcrfuginmcligat?'Nam(vthanctfai^ , fitnilitudinem vfùtpemjqubmadmodura lolc-mers, fiquandotempeftaivenerit amp; imbres vclnbsp;gtandiiws v?gcant,nos fub tcdïum rccipcrc adnbsp;arcendam aerisiniuriarii : ita quum aftlidtio-aum nimbi tenebras vbiqué videntut offu-
fccurarn tranquilHfnqae vita agcrc poflimuj.
Quainobtem hoc Datiidis diclum nobis aiKcoculos perpetub Verfttur, his pixfcrtimnbsp;tcmpohbus,quibus holtes Euangelij maximum impetum in EcClchain EiciunnEia ergo,nbsp;confugiamus ad Domirtum amp; cum Damde,nbsp;non tam corporis quàth animi voce exclame-mus: Tues latibulum noiltrum.o Domine. Innbsp;hac tanta temporunj acerbitate quern prætcrnbsp;tc iuuöcemus, cuiusauxilium imploremus/adnbsp;cuius prælidiü confugiamus habemus ncminéinbsp;Tu vita noftra, tu falus, tu nobis vnicii cs per-fugium. Ad te confugirtius tanquam ad latibu-lu, Ô Æcerne, vt falus noitra aduerfus vim ho-ilium in ciupotentia, amp; aduerfus eorum cru-delitatem in tua mifcricordia delitefcat. Elæcnbsp;ÔCpleraquc fimilia nobis in mentem veniancnbsp;quotics verfabimur iiihuiuslocimeditationeinbsp;Ncc cos imitemurquive res aduerias eftugiat eosquHnnbsp;in rebus tctrenis fibi latibulum conilituunt.’'«äi« ift-Hicinhumanisconfiliisac viribus iibi videu- rennUtt-tur egregièlatere. Hie ic totum abdic in in-genres diuitiarum accrues , vt illis vndiquenbsp;inuolutus tuto laccat. Alius aliud quoddam
HHi Hj.
-ocr page 942-MEDITATIONES 514 lacibüli genus fibï comparât, atquc ita magna pars hominumfe præclarè faluti confuluifiTenbsp;exidimat. Qui fimilitcr faciunc vt fiquis ànbsp;neroinc fcvidericrcdac, modó fibiipfe ocu-los obiedis manibus obtcxcrit. Atqui hoenbsp;non cft non vidcri,fed nonvidere.Quantbnbsp;meliùs Dauid? Dauid,inquam,fccpcro poten-tiflimo inunitu?, Dauid ftecus humanis viri-busjftipatus magno milituranumero,peri-tusjci militaris, amp; iam multisac nobiliflimisnbsp;viüoriis exernatus, nihilominus tarnen ex-cIamat:Tu cs latibulum meum o Domine:;nbsp;Non in regno, licet potentiffimo , non innbsp;multis homiuum millibus’noninfuavirtu-te ac fortitudinc , non in rcrum gellarumnbsp;gloriæ fibi latibulum perfugidmque conlli-tuit , fed inÆterno. Nimirum longé aberatnbsp;ab iis qui.ad res humanasterrenâfqucadhæ-refcunt. Quamobrem tantus hic error eri-piendus clt, atquc ita ftatuendum, nufquamnbsp;alibi quàminvno Deotutum nobislatibulum ae perfugium elle poffe. Sunt etiam re-iieiendi qui idolorum auxilium implorant,nbsp;amp; ab iis expédiant præfidiuin falutis, ac nihilominus ca funt impudentia, vt ad Deum re-currere vidcù velint. Sed hoc vno Dauidisnbsp;vctbo refc’lluntHr,quum in Æterno fuum lati-buluuù amp; fpçm falutis pofitam elfe profite-^lilt;-Necenim Deus cft eotum latibulum quinbsp;idolorum latcbras feâ:antur,amp; vtper tenebri-idoUcen- cofas fpecus, ita pcr varios multipliccfquc i-dololatriæ receft'us aberrantes, veritatis lu-cem refugiunt.Nam hoc latibulum de quo loquitur Dauid,repoli tum eft in veto Dei cultu,nbsp;amp;in veraipfiusÊcclefia, quemadmodum illenbsp;ipfe fatis explicat Pfalmo 31. Quam amplanbsp;funt, inquit, bona, quæ iis qui te metuuntnbsp;repofuifti ! Abfeondes illos in latibulo fa-ciei tuæ. Et in co quem iam citatii loco ; Hocnbsp;vnum poftulaui à Domino, atque etiam po-ftulabo,vt habitera in domo ipfius cundlisnbsp;diebus vitæ mcæ: quoniam abfeondet meinnbsp;tabcrnaculo fuo. Quibus verbis fignificat,nbsp;in Ecclefia Dci amp; in puro eins cultu nobisnbsp;aduerfus improborum omnium conatus cf-fe delitcfcendum. Nec enimdubium eftquinnbsp;hoc latibuli vocabulo ad fandlum taberna-culum alluferit, in quod, ante extrudlura abnbsp;Solomone templum , Ifraclita: conucniebantnbsp;adreligioncm cxcrccndam: Vt enim tento-rio,ica fummo Dei fauore vndique fidelesnbsp;obteguntur. Quæ quum ita fint, quid mentisnbsp;habent, infœliccs illi qui hoc tempore à veranbsp;Muerftu religionc metu hominum dcfccerunt ? Me,nbsp;ensqiiidb inquis,præfcns pcriculum extcrruit,quü morsnbsp;Euange- jdcntidcm ante oculos verfaretur. Quid? numnbsp;liadefi- jj^ircofuitàlatibulo difeedendum quödma-ctentes e .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, t .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, |
iHio dell- pcricula immmercnt? nonnc potius eo tefeerefad magis tc iu ipfuin latibulum intrudere, amp; illinbsp;so ofinan ipfi penitus adhæicfcerc debuifti ? minaban-tut homines: at te Deus fuo verbo confirmaf-fct.In tc impettim homines faciebant : at pró-ptum crac Dei latibulum, in quod tuæ falutisnbsp;curatn coniiccrcs. Eum defcruifti qui te dc-coborM-elle non cftpalïus : qui tc ex errorumnbsp;yu. tcncbrisjcx idololatria,cx ip fis infcroruin fau-cibus cripueranqui rein fua EccIcfia,t3nqu3Qinbsp;fub alarum vmbra tuebatur, qui rc verboiuonbsp;nutriebat, tc paterno finu fiouebat, tibi quo-tidic rerum cœleftium ætcrnæquc vitæ dul-cedinem in os quoi^ammodo infiindcbat,nbsp;allïdua Euangelij prædicationc. Eum, vcvit»nbsp;cqnfulercs, defcruifti quifoluscuæ vitæau-,nbsp;thor, qui creator, qui conferuator fuit. Q fal-laccs mundi præftigias! O præpoftcras liomi*nbsp;num cupiditates,qui vt viuant, à vita dtficiüt,nbsp;amp; ne moriantur , in mediam mortem ptæci-pites ruunt. An ergo tc putas ex hoftibus cua-fiflequiin truculentiffimorum hoftium po-teftatem venifti ? Diftriólos hominum gla-dios, crudeléfqueflammas h o rruifti, fed longe tibi peius accidit,quum incenficpcccati faces te intimumaduranc : quum tc Satan, cato,nbsp;mundus,atqucadcb horribiles infetorum impetus exterrcant : denique tu-tibi ipfi.hollisnbsp;cs,quum te affidui confeientiæ ftimuli confo-diant.ae tc miferum cxagitctpcrpctua admil-fi peccati rccordatio. Quamobrem ( vos enimnbsp;appcllo quos ipfa confcictiaelabes cxcruciat,nbsp;qiuque admilfum peccatum defletis : ego, ia-quam, vna vobifeum flens ac dolens vosap-pello) redite tandem ad vos, vel potiùs ad eumnbsp;à quo defeciftis.Illc vobis manum adhuepor-rigitjvos ad fe reuocat, vobis fiium latibulumnbsp;proponit, vt vos cû r ccipiatis. Deum rcliqui-ftis,fedille non parieur vos elfediutiusrcli-ôlos. Audite Pattis clcmcntiflimi vocé,intue- ,nbsp;mini luccra exhibitara, recipitcampliflîmosnbsp;Ecclefiæ thefauros, quos ille coram oculis ve-ftris explicat, vobis offert, vobis tradit. Vcftranbsp;fides amp; obedientia refpondcat diuinæ libera-litati,cxiftiinate vobis didumquod Ofeasve-terem llraclis Ecclefiam compellans : Reucr-tere, inquit , OIfra’êl,ad Dominum Deumnbsp;tuum : quoniara in iniquitate tua corruilli.nbsp;Tollitc vobifeum verba,amp; conuerfi ad Deumnbsp;illi dicitc : Aufer omnem iniquitatem, ô Do-mine.Hanc ergo precationem vfurpatc quamnbsp;vobis Ofeas diôlauit: Aufer noftram iniquita-tem, Domine, ablue fordes pcccatorumno-ftrorum, fana vulnus quod noftra perfidia atque ingratitudo nobis inflixit: fis nobis latibulum ac perfugium aduerfus horrorcrapcc-catj amp; mords, vt confeientia noftrainpccca*nbsp;torum remiflîone ac tuæ mifericordiætiducianbsp;conquiefeat. Hæc funt quæ debent perpetubnbsp;illis pbuerfari qui deteliifto Dci latibulo, ànbsp;puro ipfius cultu amp; ab Ecclefia hoc temporenbsp;defccerunt, vt fc illuc, vnde egreflî funt, re-cipiant. Nos intérim fapiamus tot exemphsnbsp;nobis hodic propofitis: agnofeamusinfirmi-tatera noftram ,mancamus in Dci latibulo,nbsp;petamus auxilium àDeo, ncquavis,nc quanbsp;icmpeftasvnquam nos poffit indc diuellere,amp;:nbsp;ipfos fratres quilapü funt, tum precibus adnbsp;Dominum,tumfandis cohortationibus,quo-adeius fieri poterie adiuucmus, EloC autemnbsp;loco.iam attendant ijquos Deus totnbsp;que beneficiis hodic profequitut, qühfi“'nbsp;laborc, fine ractu, fine periculo, puraui di-uini verbi prædicationcm habent in *nc-diis vrbibus lummb cum otio ac tranquilh*nbsp;täte |
IN P S Ä V-M V M X X X11.
uabisnos. Haec amp;c fimilia debént-nobisidcni tidemoccurrerc, nc nos triftisrerum aduer-farum facies deterrcat, ac de fidei gradu deii-ciat. Nequetantum debemusefiè certi dçgc-ncrali falute Ecclefiæ, fed DaUidis cxemplonbsp;debet vnufquilquc fibi accommodate generales promifnoncs.Itaque fi me vrgca*t pecca-torum confeientia ,fi raihi lex Dei mortem amp;nbsp;cxitium minetur, fi mihi adinoueantur diui-ni iudieij faces, turn exclamabo , Seruabis menbsp;Domine, Rurfus fi quidpcriculi/fi .quidad-ucrficontigerir ,idcm perpctucgt;dic3m. Hæcnbsp;vna vox audietur : Seruabis me pomine.nbsp;Q^amobrem ? Jtïerapc quia .qu^ girncrabte.rnbsp;Deus fuis omnibus promifir, næcmihi-dcbconbsp;priuatim ctiam. accommodai^jrSed forte ob-iiciat aliquis; fid'cles non fcmpcta Deo ferua-ri, quu fæpcnumao in hoftium mantis inci-dant.Rcfpondeo pios in media morte fcruari,nbsp;adeb vt quummaxime vióli àc proftrati vidennbsp;turefl'e,tunc maiorem de'hoftibus viótoriamnbsp;reportent. NccenimfruÛiàdûCuit lohanncsnbsp;fidem efle piorum vidoriam. Ergo quandiunbsp;vera fide dices, Seruabis me Domine ; tandiunbsp;vinccs,quicunquctandemrcrura tuarum exi- .^.fnbsp;tus elle videatur.'Cancrùm hincad.ii;oncmur non fintnbsp;quemadmodum.fit’intcliigenda Dei erga nosnbsp;cuftodia. Nec cnim iramUncs fuhws à pericu-
I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ A 3-1. n •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/* 1 CiiOKibns
lisnec malorum aniiciionis expcacSrica feruainur ab affluftione, id eft quanquara in-numcrabilcs funt nobis aftliärioncs fubeun-dæ,itatarnen p€cmimur,ne oppriraamur Deonbsp;nobis pcrpctuuni auxilium falutemque con--ferente. .Quod cnim de fc profitehatur Apo-ftolus, id poflunt fideles omnes nfreritb dicerc;nbsp;In omnibus preraimur, at non coarctamur:nbsp;hæfltamus,at non prorfus hærcmus; perlecu-tioncm patimur,flt;din eanondcierimur ; dc-iicimuc,at non pciimus. Et alio loco : vt mo-rieiucs,inquit,amp; ecceviuimus. Pri-clara fancnbsp;fententia, vt qusnobisponat anteoculos cq-rum conditionem qui mundo renuntiantesfenbsp;i -totos Dei cultui confecrarunt. Si cnim cumnbsp;militibuscomparantur, qui fint.Apoftolo te-ftc, vatiis armor'd generibus inftruendi, num, ' * ’nbsp;obfecro, Ideb funt milites, vt in vmbra atque ' gt; *-; otio perpetuo viuanti num ideb.atraantur,
fcmpct ignadi'inertélquç fcdcant: nobislal-^ibiz^.., tem pudorcm incutiar illa-PocpEivejcriscx- ' *nbsp;' probratio de SaUnacidis fplt;gt;fejslMic;fiidorramp;:nbsp;languine. Si d«;i'Bbtte,’pcdlt;;aiiiiat,quc inferisnbsp;iriumphandunax‘ft, vincenduniigitut ; ft vin-cendum ;crgogt;pug«andum elt: niftpxaxclt’c-rit pugna, non poteft efle viâ:o,xia\iiiqtn'tCy-ennn confères ; 4cruatarum cnim pixjmififti: - prianus.) Scdipræclarc nobiicunn iagitu«.qiiinbsp;tibi ScEuatoris nomen ihdidiftit nosiriEvclt- Deo duce, auitiliatore, feruatote freti fumus.nbsp;fiaiii tgam cdllegifti'.4cfmus vafajnifeticordiæ Enimuero nt/i id quidcmliceat,nóbis optan-amp; falutisiiiobis iafn' per Chriftum-partd fa- - dum fuerrt vt rebus omnibus ad voliintatcm ßa,.nbsp;nortram-flucjKibus, perpétua quictc perfraa-mur.Nam-tum Dei potcntia,iuftiiia, boijii3snbsp;amp; impcrueftigabilis fapientia rcÿùignit'Oia-ximc, quum nmimè inrtant utquo'vrg ent resnbsp;adueria;;ncquid dicam de pioriim^ïi'doriTicn-dis cupiditatibus, ita excrccndafiddjfitacobo-¦ nanda patientia. Quid quod ptaricntisdolo-/•»s, cadem eftfemper tuapotemia.E'rgofer- risaçcîbitasdulçiottm tedditfot-UtâàD^'®'^^-
ta rrcfonmtcm; quidam aliy t^nquam rcm-peftatc iaîtati hàc amp; iliac inccni vagancur, ipl'i in Dei latibulo tanqnam in tiuiffimonbsp;port'll fœlices degunt, fedémque ftabilcm acnbsp;doiuici Hum certum habent. Ællimcnc vtnbsp;parefttantum Dei beneficium, colant ciusli-' bcrâlifatcm, permaneant fub cius latibulo, amp;nbsp;diuinasvoccsiquibus ipforum aures vndiquenbsp;circuiafonant,rcuf renter audiant,arrête percirnbsp;jiiant, fanâc amp; diligcnrer excquantur. Hæc i-gitiir omnia confideremus,vt meritb poflimusnbsp;vnà eb Dauidc elle profiter!,Deum laHbulumnbsp;nöftrumatque perfugium.Qmpd proculdubionbsp;faciCmus, fi fruótusqui inde confequentur,icanbsp;vtdccct,expenderimus;
Addiccnininoftervates:Ser«ijAifz««^(îAlt;»/^ ' fliclione, quæ fi exprimas per tempus præfcns,nbsp;Senias me (quod quidam Faciunr) lignifica-bunr affiduam ac perpetuatn Dei cufiodiamnbsp;erga fuos.Arque ita erit gratiarum adio , quanbsp;Vates agnofeit continuum erga feDei prsefi-dium, amp; fui conCeruationem auxilio Dei io-liusacccptam referr, Séd omnino verba fiitu-’ri temporis hie vfurpÄj? vim magnam habet.nbsp;Hine ehim co'iligi potcft quanta fiteorumfi-haiient fe ducfa qui fc ill latibuluTO Dei recepcrunt,
amp;fc;illiusopcatque prifi-
‘.5
I fiieletnbsp;eeni) per-fuefumnbsp;I ' /nbsp;ßmptr a qumti affirmare non dubitenc fibi Deum pet'-
àio ab omni afflidione liberatum iri. Sed contra exoritur pontjficioruip obiedio : vn-dénam canta vobis attQgantia PVndet^ntusnbsp;fadus, vt VOS à Deo fetuandos efl'e tarn fiden-tcr affirmare audeatis t Quid ? num obibcronbsp;artogahs clt, qui Deo credit ? qui ffidem-ha-bec Dei promifllsi Sum-nc arrpgarittte Infi-, niulandüs, fi credo Deum fcruate veile quianbsp;prffmifit; feruafc poire,qina Peus, quia Æccr-nus, quia omnipotejij^ eft ? lllé-né libi e^uip-piam arrogac, qui 1'uis arque adeo hurnanisnbsp;omnibus terrcnifquc vir-ibus diffifùs/in vnonbsp;Deo faiutis fiduciam collocauit? Non dicb:nbsp;non Seruabo me, fed dico cum rgt;auidc ;Seruabisnbsp;ft«/mt, Domine. Sunt rgitur arrogantes ij qui
fc/u'.” ' dionibu'S feruatum iri; longe verb abfuntà Vnr«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“1® artogantiæ cnnnne -, qur ab
t nbsp;nbsp;nbsp;pfea didiccrunt it perditos quidem in feipfis,
ftd fu'am' in Deo falutcin elic. lam'èrgö nb-banc Dauidis dódtinam accommodc-^'tiki's*, St'boctempore quum Ecclcfiæ in toto ' prbpenibdum otbc terranlm affliguntur, di-c'anVus,ccità,inquam,fidaciadicainus;Sêruâ-biS'iiosDominC : nobis rtiiteris, perditiS, a't-quç ctiam indigniffirtiis tantum lioe benefi-
h'lope- cohfidunt fnis fc. mentis , opcribus, fatisfa-
- Z- ...... i .tr.J.i
lalutisiiiobisiatn'ptrÇhtiftüm-pattd fa- -lub-clt atqiie vedcmptio. Scniabis'hosi'qina ¦ fçmpcr Ecclefiarn'tiram feruaiii.Tudllaio'cxnbsp;r„„r,„;-media’ÆgYprt fôfndCc cxeito pohetinqucnbsp;br'acbid c.xiraxifti^ Tu Attlalecira^ j.Çhatra-/ibi nxos,^lQabttas','Ai't\ntbbft^j^® ipfutw Da y-fa/cipto*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^éfuicïbus'Eccle læ
’'''comma '¦'cpulifti. Eadtui pcrpécüè/ ‘mànet'tu^’V’olun-
'A-.«......'¦ ''
'eïC,
fideles in medianbsp;nturte fernbsp;uantttr.
uantur ß~
De mer-tai.
.Affl'tciia num frn..
9«; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDITATIONES De vita bcrationem î Scirum eft eiiim quod aliquan- ennti.i.c. ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....... *..... “ nbsp;• 18. Pf 34. do Pr.ofpct difcipulus Auguftini dicebatiDul-cior fit laïus quum dolorcxcruciat, â( fanita-tis amilfæ dulcedincm languoris amaritudo conimendat.Itaquc quum hic à noftro vatenbsp;doceamut à Deo nos fcrüari,mcmincriniusnbsp;hanc elfe piorutn conditionem vt eotum vitanbsp;multis aflflidionum tclispropoftta fit: quan.nbsp;doquidem non opus eft falute, fi nulla vrgeatnbsp;periculi neceffitas: neque fututus eft feruator,nbsp;vbi non fint qui feruari dcbcant. Hoc ergonbsp;feruandi vocabuluin fatisnos admonetquotnbsp;quantifqiie inalis atque perieuiis vita nofttanbsp;fit obnoxia.Q^od ctiain confirmant ca quçfe-qiiuntur. Aie, inc^ait, liher/itioniicanticit àrcMndabis. Hîc libcrandi verbum manifcftcfignificat resnbsp;aduerfas pcriculorûtnquc grauitatem, quem-admudumalibi noltcr Pfalte$:multa,inquir,nbsp;mala iufto accidunt,fed ilium Dominus exnbsp;omnibus libérât. Ncclcuitcr prætcrcundumnbsp;eft circundandi vocabulum, quod arguit nosnbsp;abomnibuspartibus vrgen,doneeauxiiij di-üini lux vndique circuiiful'a trnebras affli-dtioniim difeuuat. Ac vidcte, obfecro, quàmnbsp;cgrcgic crei'catoratio; ncc enim tantùm Deusnbsp;cit nobis iatibulum ac perfugium ad quod re-cutcamus aduerfus vim atque impctühoftiû,nbsp;fed nos etiam ab hoftibus fetuat atque libérât:nbsp;nec rurfus tantùm nosferuat, fedctiâ fecit, ytnbsp;de vidtis proftratifquc hoftibus trium'phemus.nbsp;Nam eb fpeâatc canticum ouationis nimisnbsp;apertum eft. lia Domini erga nos beneficianbsp;femper crefeunt amp; in dies magi» magifqucnbsp;augentur,doneeiliistandem cumulus accc-dat.Hx funt igitur noftrar partes, vt tôt benefitnbsp;ciis exornati, Deo feruatori ac liberatori perpétuas gratias agamusamp;afiîduiscanticis nomen eins glotiâmquc celebremus: inuoca me,nbsp;inquir,die aHli(ftioni$,teliberabo,tu verb mcânbsp;gluriam celebrabis. Sunc autem obferuandznbsp;iftæphtafcsq'iæ fæpe occurrunt infacris lite-ris, circundabis me canticis liberationis : i-tem, poiuifti canticum in orp nieo , amp; fi quænbsp;funt fimiles quç declarant Dei beneficia giatonbsp;elfe ac memori animo exciplenda : totiéf-qucDeum nobisfuppeditarc decantand« fuçnbsp;Refipifeamus igitur, 8cquû affiduis precibtînbsp;à Domino petimus Ecclefias inftai. ».ri.difci-mus à Dauide nos fimul petere gratiarû aftio-nis amp; canneorû liberationis argumcntü,vt c-tcéloacccrto animo dicamusiCircûdabisnos î*”“nbsp;canticis liberationis, id eft, peccauitnus, Do*nbsp;mine,quum prçtcritarum libcranonu;neroo.^^,;,i„nbsp;ria propc fuerit apud nos cófepulraiculpam a-gnofcimusjveniâdcprecamuituâpatcrnam acnbsp;folitam mifericordii, tuum auxiliu totics no-bis exhibitumimploramus, atque tibi gratiasnbsp;alt;ftucos,tuam virtute,potcntiam,bonitatc al-tifijma voce amp; toto animo cclebraruroscirenbsp;profitemur. Nobis igitur ita poteft aecom-modari fenfus verborum Dauidis. Pf4O. Deo ^TA-tiAi Pro AC teftuhf hudis argutnentu quotics nosbenenciis exor. nat.Quijd jgitur de iis ccnfciidù eft qui toe Dei dona jcotaceeptas liberationesfoedaingrati.nbsp;tudincfcpcliûcîNum ergo miruviden debetnbsp;ft Deus totiés à nobisoftenfus fuam tandem li-beralitacem quodammodo icftridiorem eftenbsp;pahatur? Atque vt vetera relinquamus.cxcm-plo lint Ecclefia: totics iatn ab hoftibus Euan-gclij proftratæ atque cueefæ,totics à Deo,nonnbsp;,, line aittkis,mitaculis inftauratxtquæ quutnnbsp;tanta beneficia vel omnino non fcntircntvelnbsp;ingrate négligèrent, nee propterea cùni ad alfirmantem eos demum camus çlFe recipicn-agcndas.Deo gratias, tum adcius vçrbû reue-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- renter audieudû amp; ad meliotisvitæftudiûac-cendcrentur,eccc nouam atquendeo (onge o-wniû grauilIIiDam calainitaitnqi^qua ptocul-dubio Dominus nobiieü expoltulat de prxte-ritis oftenlis arque in primjs dpilla,quam nue exagiiQ,bpneliciorutn acceproium obluiioue. |
Prçtcrca videmus ab impiorum forte quàm jitrum longé diftet piorum conditio, Nam piotumM”*nbsp;aductfae-rcs,amp; lachrymt, tandem in lætitiam,nbsp;amp; eorum fletas in canticaconucttunturicon-trà verb, profufa improbomm gaudia (vt ali-quando docuit Solomo ) definunt in fummosnbsp;dolores atque cruciatus.Quamobrcmcanosnbsp;cogitatio confolcturin medüsaftliûionikus,nbsp;tandem nos elle perc^turos auxilium Dei,nbsp;tandem nos clPc lau^s ipfis amp; glotiam cc-Icbraturos. Hoc (ignificat cantici vocabulum vfurpatum à Dauide quod proprium eftnbsp;eorum qui pra; ingenri lxcitia,ouantium mo-re exultant : at^ue ita magis exprimir quan-to animi ardore Deo gratias agcre,de ciusnbsp;glotiam pracdicare deb camus. Plerique enimnbsp;Dei laudes canunt, fed id vix orc femiapettonbsp;feciunt amp; tanquam.aliud agenics.Non cciamnbsp;probandi funt Pontifieij qui non folùm ho-mines, verumetiamipfaptopemoduni idola,nbsp;templis ailiduo cantu pctfonantibus, obtun-quot;^nbsp;dunt. Non cnim folùm canciidum, fed Deo,nbsp;non tdolis:Deo,inquam,non fola voce,fed innbsp;priniis animo canendum eft. Atque hie vêtus eft be redus vfus mufices, amp; co funt o-mnes noftri cantus refcreiidi. Quo fit vt mi-rari fatis nequeam, neepiorum magiftratuuinnbsp;edidis, nec crcbris Paftorum obiurgationi-bus profanas impuiafque cantilenas nondumnbsp;ab his lociscxularcpotuiire. Quid^numtuanbsp;libido carnlfque cupiditas iam per fc plus fatisnbsp;incenfa, noms adhuc iniedis illeccbris infia-mandaeft?Tiblncosamp; linguam Dominusid-circo dcdir,vt vtrunque fcedis ac fordidis can-tionibus inquinarcs? Verum quid de linguanbsp;queror ? Aniinum ipfum,ipfum,inquaro,aiii-mum contaminatum efle oportet,quum totnbsp;fordcsac tantam obfcoenitaiis colluuicm e-uomat.lmpurifiimi illi riuuli non pofiunt,ni-fi ex impurilftmo fonçc proman.'ire. Si denbsp;otiofo verbo rationem reddituri fumus,nbsp;quanto magis de ludictis, vanis, obfeuenif-que cantionibus? Q^arc audiamus BafiliuiQnbsp;dos, qui nos pollunt efficere mcliotes. Imiie-murDauideni qui totics fc no turpesnbsp;carnis,n6 molies inanéfque caniiunculas, fednbsp;Dei laudcs amp; animo amp; voce amp; ipfis fidibusnbsp;dccantatutii elle polIicetur.Quum cnim tantanbsp;hate fit yis«iufices,vt res ipfxepafi cantus du--tedihe per auics aducctx in auimvsbc'h'^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' in- |
IN PSALMVM XXXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; ^17
influât, ad quid potiùs adhibenda fucrit quàtn ad res facras diuinafquc vt iis quoridic magisnbsp;ac magis irabuamurîErgo(vt ad Dauidcm no-ftrü rcdcamus) iam cantica côparcmus quibusnbsp;fummâDci potcntiam acgloriam cclcbremusnbsp;imEcclcGarû inftauratione rcfulgcntcm. Nûcnbsp;quidemcircundant nos anguftiædoloréfqucnbsp;in dies rccrudefccntcs,nûc nouæ quotidie af-fliftioncs quali certatim vndique concurrunt:nbsp;fed crit tempus (iam cnim Dci mifcricordianbsp;nobis ad bene fpcrandü fignum aliquod vidc-tur extuliirc)erit,inquam,tcmpusquû nos Do-minus cànticis libcrationis cirenndabit :illcnbsp;lacrymas noftras abfterget, illenoftros gemi-tus noftràque fufpitia cum Ixtiffimis aefua-uiflimis cantibus , querelas noftras cûingentinbsp;grâtiarû Uftionc, commutabit. Hæcfunc quænbsp;nobis proponcrc debemusvt Dauidisexem-plum nobis accommodetnr : cuius ca quæ fc-quüntut verba iam nobis expendeada funt.
verf. 8. Erndiam te docebo te viatn fnam pi ingreffuruaocHlo meo tibt confulam.
btnt
(iierMtiu ‘’b«ru-po.
jQwî fec-catii in fi deuicit,nbsp;ipfum e-*nbsp;tiam in
Voftquam fuperiori prccatiuncula docuic vates quanta animi fortitudine ac patictia resnbsp;aducrlas fupcrarc amp; quâta hducia bberaiionénbsp;àDco expetlare dcbeamusl, nunc ad peccato-rcs fermoné conuertit vi eos ad refipifeentiamnbsp;cohortetuï. Hocautcmreûè cohærct cura conbsp;quod paulö ante dicebat le futurü aliis pœni-tcntiçexeraplum,quemadmodumidcm ctiamnbsp;profltctur,Vfal. 51. Doccbo,inquit,pcccatoresnbsp;vias tuas vt ad te conuertantur. Nimirura hocnbsp;cft ccrtiflinium vcixDauidispœnitcntis argumentum,quum non tantum fuæ refipifeen-tiæ, non luæ tantùni falutis cutam habet ,fcdnbsp;quâturainipl'o cft,ahorum ctiam rclipifccntianbsp;fint fïilutcmque procuraf.vcra liquidera pœniten-F«nitèti^ tia non cft otiofa ncqnc fterilis ,fcd vbi femel
inanimis noftris cft infita, tum fefe explicat amp; fuos edit fruélus ex quibus ilia dignofeinbsp;poflit.EïUÔtusautcm pœnitentiæ varij funt arque multipliccs ; producit cnim dolorem, fu-Ipitia, lacrymas, ftetus, prcccs, amp; pcecati co-tam Dco confeffionem. Atquc ilia quidé præ-clara-.fcd vbi ad homines ventum cft,quando-quidem non tam pctfpicaces habemus ocu-loSjVt ad intcriorcs polïint cogitationcs penetrate, nihil cft certè quod cotam hominibusnbsp;magis pœnitentiam teftetur , quàra morumnbsp;côucrfio Sc ptiftinæ vitæ in mehoré mutatio.
fpiriaex intime pc^tore duxilTc? quot lacry-nias,flctus,prcccs coram Dco profudiH'e? Vc-runtamen ne illis quidcqi contentus , volait fuam refipifeentiam omnibus ctiam honiini-bus teftatam effe amp; in totius orbis terrarumnbsp;oculis quodammodo verfari. Iam nos omnesnbsp;compcllat,nos admonet,nobis fc duecm,pra:-uium,doâ:orémque elTc vclle profitetui. Vosnbsp;appello, inquit,quotquoc fub oncre grauifli-nio peccatorum ingemifcicis,quotquot ad ve-ram pcenitentiam afpiratis : me, me pœniten-tem confpicite : vobis amp;dolt;ftrina amp; exemplonbsp;præluccbo-.vobisreétam pœnitentiæ atquc a- ünminnbsp;deoveræ fapientiæ viam commonftrabo. O ‘«(»«fra-præclaram Dauidis mutarioneml qui antcànbsp;pcccati vinculisilligatuserat, nunc prodit li-beratusà peccato , nuncipfius pcccati viélornbsp;enadit ; amp; quem hoftcm,frctus Dci mifericor-dia,in fc deuicit, cundem inaliisetiam profligate conatur. Quid nos autein,fratrcsî quàranbsp;obediences, quàra ateenti ad tam præclari du-cis amp; doéloris voeem elle debemus ’ Ecee tibinbsp;rcxfumnius arque potentiflimus qui de thro-no illo regio defeendit vt doótoris perfonaranbsp;induat. lamprofcélb cum luftino Martyrenbsp;cognofcimtis quàni non immeneb Ethmeusnbsp;ille optaucrit, vt vcl Philofophi reges client,nbsp;vclregesipfi philofopharencur.Etenim ea dc-mum cft vera Philotophia quam nollcr hicnbsp;vates profitetur. Audianius igitur præftantiC-fimura do(Storcm,amp;quemadraodum non ver,-bo tantum, fed ctiam cxcmplo docetiitaæ-quum eft non folùm auribusdoôkrinam exci-perc, fed earn ctiam oblignarc ipfis vitæ a-â:ionibus 8c morum integritatc. Primùni i-gitur dilcamus hune clic veruro pœnitentiænbsp;fruékum, amarc virtutem amp; peccatum odif-fe,neque id tantum innobis,fed ctiam in aliis,nbsp;quod Dauidi noftro vidcmus vfuucnille. Quunbsp;cnim alios docct ad pœnitentiam cohorta-tut,latis oftendit fe non fuæ tantum,fed ctiamnbsp;akenæ virtutis elfe ftudiofum, Côtvà verb quinbsp;vitiis funt 8c carnis voluptatibus dediti, riihilnbsp;magis optant quàm haberc multos fibi fimi- Conf.nbsp;lcs,vt peccatorum fœditas pcccantium mul_nbsp;tittidinc tegatur, Ç^b fit vt non minus verè Eoto./j.nbsp;quàm déganter aliquando in hæc verba ex- Prou.t,nbsp;clamarir Auguftinus ; ô nimis iniraicam a-micitiam, quû dicicur,earaus,faciamus ôc pu-det non elfe impudcntemlQuod eviam Chry-foft, Icnticbat tpium diccret inter cos quiin-faniût, infanum videti quifquis non imaniat.nbsp;Ea nimitu cftpccçati lues , vt ab aliis ad aliosnbsp;quafi contagione cclcritcr nianet at que dif- prouî.nbsp;fundatur. Eblpcdat quod ait, Solomocuranbsp;clîemorem peccatotibuSjVt aliosad pcccan-di focictatem alhciant. Q^antb igitur s-quius eft eum qui virtutem colit, alios fanétisnbsp;moniiis in candem mentem pertrahcrc ,
Qu^arc no fine caufa foâncs magnus ille præco pœnhétia: indelcrto exclamabaf.Eerte igiturnbsp;huélù dignû iis quirclipucrint, quafi diccret,nbsp;11Ó fatis cft voshucacccdcrcadvclaudiendamnbsp;dotVrinâ de pœnitentia,vel ctiam adBaptifmdnbsp;ipfum fufcipicndu; opcræptetiû cft vetos ftu-ûus pœnitétKj ptofette.Etenimfne longiùs abnbsp;ilia ptæclarafoannis côcioncdilcedamus)ar-botu fimilcs fumus-Oranis atbot nôfêtés fru-élû boiiû cxciditutjôc in igné abiicitur.Itaquenbsp;nófatisctit lifolafolia producas, fi vana quâ-
r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ttaltnen-
dam refipifcentix Ipccié oftcntcsfttu£tus,ftti-^^us,inquara,tcquituntur.Culus rci nô aliunde quam ànoftto vate petendum cft exem-plum. Quantum cnira dolotcm ex admilïis peccatis illum exiftimas petfcnfillc ? quot fu“
quail primus exçœno lurrcxerit, locus manu 4^ pottigcrc vt illi etiam emergantj Addendum rùateejpnbsp;codera cft, neç pœnitentiam fine fide , nec nofateß.nbsp;rurfusfidem fine charitate vuquara elfe polie.nbsp;Ex quo efficitur vt quû pœiiitentia per fidemnbsp;verasinanimisradices egcrit,tum chatitas et-gaproximos corûmquc Ulutis cura ac deft»nbsp;il. h
-ocr page 946-JUÏ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDIT ATIONES
|
derium cfflürtfcat-Hoc ergo prçftcmus necef-fc tft fl Ûauidis pœnitétiam volumusimit.'iri. Jam propiùs atrcndainus ipfa Dauidis verba. Erudiam lt;f,inqnit. Non alienum cric fortaf-fe qiiærerc,ciir non in hoc tantum loco, fed in aliisïplerifquc is fit Scripturç vfus.vt omnibusnbsp;verbafaciens vniim fçpilljmècôpellarc videa-Gener/t- tur.Nempe nos vult elfe admonitosjfiquidcinnbsp;letrepre- cohortationibusamp; rcprchenfionibusaudicn-fibVÇingu pvoficerc voiumus, easciïe vnicuiqueno-b debent ftvù .ptiuatim accôniodandas. Eacnimcftna-ticcommo- turæ noftix prauitas, vt quæmgcnctc dicun-turlt;finiinusea grata funt, rcfpuamus, ncc canbsp;F.obis diula elle exdlimemiis. Damnétur vidanbsp;in Ecclefiaftica concionc,exagitcturambitio,nbsp;auaritia rcprchcndatuntuni ambitiofas aut a-sarus hæc apud fe iNihilhocad me; tclâiftudnbsp;alium fcrit. £cce quo paélo fanftas obiurga-tioncs quafi .oppofito clypeo alio auertimus,nbsp;ne 111 animos uoftrospolfintpcnetrareiTe.tc,nbsp;inquam, ambitiöse cópello : tctpfum monco,nbsp;te obiurgo , tibi Dei indicium propono amp; adnbsp;fummiim eins tribunal te rcuraagOi Qtnm-obrem in teipfum defcendcj nientcmtuamnbsp;introfpicc,cxcutcomnes cogitationum late-bras, cxplica vulnusillud tuum corâDci ma-icftate,ora veniam, pete medicinam amp; ad fpi-r^ualcm confeientiæ valetudinc toto animonbsp;contcndc. Hîcigiturcllfcopusadqucm fpe-ûat illud loquendi genus à DauideSc abaliisnbsp;facrisauthoribuspalfim vfurpatum. Cætctùin hæc omnia egregiè rcfpondcnt inferiptioni huiusPfalmi quemadmodum i-nitio monuimus. Ncc cnim fine caufa pratfertnbsp;nomen cruditionis, quum in hoc præfcrtininbsp;veifu Dauid partes doôtoris apertè fufeipiar.nbsp;*Eà fpedat verbum quo vtitur vatesj quod fi-gnihcat intelligentem aliqucm arque pruden-tem tflicerc elquc præberc veræ fapicntiæ co-gnitioncm atquc intelligcntiam , qua de renbsp;quia ïam aliquid diximus quum verfaremurnbsp;in épigraphes cxpofitionc, crimus hoc loconbsp;bieuiores. Tantùm igitur hoc vnum dicemus,nbsp;vniucrfam mundi (apientiam damnari ftul-titia:,nc vana philofophorum feriptanobisnbsp;I. fvicum faciant. Præclarè fané Paulus cos af-fiimat quum fe fapientes cflç profiterentur,nbsp;turn raaximè fttiltos fadosfuilie. Quidpor-’¦° Scholafticis ac Pontificiis doilonbusnbsp;diccmusrcôf-ncctiamftultitiæinfimulareau-TtfZn IW“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z« «. feitia. debimus, qui fapientes, qui dodores ac foli Eccicfiæ magiftri haberi volunt ?Ncmpe nosnbsp;liomûcioncs m.agni illi viri contrado fuperci-lio, è fummis luis eathedris defpicicnt. Quarcnbsp;prodeatin medium Dauid prçdantiffimus illenbsp;Eccicfiæ dodor, vt corum faüum amp;arrogan-tiam rctûdar, coiûmque coarguatignorantiânbsp;quæ quidem cb maioreftquôd cam non in-tclligant; adcôque bislunt ignariqui nelciantnbsp;fe ncicirc. Qt^um enim dodrinam de gratuitanbsp;pcccatoruni rcmilfione fapientiam atquc innbsp;tclligentiam voect, cedô,quo nomine cos ap^nbsp;pellabit qui peccata non gratuitô remitten-da,fed humanismeritis amp; latisfaótionibus cx-pianda elle ttadiderunt ? Quarc-facefiat vananbsp;üla Pontificiorum dedorum ignorantia^acnbsp;potiùsampledaraiitfummam hancféientiaibnbsp;quam vatcsvelpotiùs facer Dcifpiritus nobisnbsp;proponit: Erudiamte^ inquit, intelUß^entnnt!nbsp;frt^abo^docebo te viam ejunmßs ingrejfurnt't |
An ctiam aliquid rcl'pondendum eit ad itn-probocum hominum Conuitia quitus pio-rum fimplicitatem amp; patientiam exagitant ?o Ssiïfic vos, inquiunt, omnium llultiflîmos, qui icli- bipt’-dapatria, fpretis facultatibus amp; cotnmodis,nbsp;obliti cognarorum atquc aflinium amp;ad exte-ros longé profugientes infinita vitæ incom-moda perfertis! lmb potiùs,© admirandam amp; iut-mundo plané incognitam Dei fapictiam,qusnbsp;nollris mentibus lumen prætultt in tam crilTisnbsp;tenebnsamp; in tanta hominum cæcitatcl Ate-nim ; inquiunt, nóune fpmmæ cftftultitiffcanbsp;râtum vidcrc quæ ante pedesfunt, neque con-fulcre in longittidinem • Cur ctgo non ca quxnbsp;futurafunr profpicitis ? cur fi non de vobis,atnbsp;faltem de vcftrislibcriscogitatis? Ad quodi-ra paucis rcfponfum elfe volumus-.Si fapientesnbsp;cos elle exiftimât, qui longe in poftciû ptofpi-ciunt, ad nos potiùs quàm ad ipfos notucii fa*nbsp;pientiæ pertinere. Quid ita ? nepe quiarc$ illinbsp;prçfentcs,nos futuras intucmur.Nâ qui mun-dum, qui terram , qui folam hanc ptæfcntctnnbsp;vitara ante oculos habent, cofnc cenfeas canbsp;ptofpiccrc quæ futura funtiQuibns verb futu-ra vita æternâque fcelicitas atquc etiatn ipfa z-terniras ante oculos cibuerf3tur,ilios0iros,in-quam,rebus futuris,intcntos elfe meritb dixe-ris. Seite proculdubib Ghryfoâomus cos qui /«.Rtf’nbsp;mûdi cupiditatibusimplieantur,diccbatpuc. lt;gt;•« !!¦nbsp;rorum elfe fimiles, qui nucibusadebdetinen-tur, vt cas vclamplilfimæ hærcditati libcntcrnbsp;anteponant. Similiter ij quosScriptura filiosnbsp;huiusfeculi appellat tcrrcnisadcbnugisacrc-1. Tii«}'nbsp;bus caducis amp; motnentancis addidi funtvtnbsp;præ illis futuram hærcditarcm rcturaquccœ-ieftium ætetnam fccHcitatcm dcfpicianr. Porrbhic locus egregié confirmât quod ait Paulus , Sevipturam eircvtileniaddoôtri-nara, redatgutionem amp; corredionem. Nainnbsp;amp;c docct Dauid amp; redarguiede corrigit atqucnbsp;Gohortatur quemadmodum paulb poft vidc-biraus. ExquOefhciturattcnrum acdocilca*nbsp;nimum à nobis præbcndum elfe. Quum cnimnbsp;dodor amp; difcipulus fibi mutub rcferâtur,nc-ccfi’e cftjvbi extant dodorcs,ibi quoque dilci-pulos repetiri. Quarc dada nobis eft opera nenbsp;ad tanti dodoris voeem obdurcfcamus. E-nimuerb qui tot errorcs quibus abundat Ee-clcfia Romana abipfo capitc velit arccircrCjnbsp;repcrict profedô cos omnes manare ex hocnbsp;fonte, quôd homines nonfeSeripturæ difei-pulos, fed m.igiftros:non feSetipturæ fubic-dos,fcd fibi Scripturam elfe fubiedam exifti-marint. Capiialis opinio,quævcrâreligioncnbsp;cômentis hominum atquc horrendaidoiola-tria videtur propcraodû obruilic. Docebo te,nbsp;inquit Dauid : ergo noftræ partes funt audite,nbsp;difccrc,obcditc. Atque vt id magis dicas,con-lidcra quoticshic noftet fedilcipulii attetursnbsp;atquc ûûcilé præftitcrir,quumfçpcà Dominé pfjm »!nbsp;precatus clt vt ab ipfius Spiritu doccretur.lta- pfjl.nbsp;que fi vcl iplc Dauid t.!!!! prçclarè in rcrum di- Pfil'nbsp;uinatum |
IN' PSALM. XXX IL
uinarum c.Qgnitione verfat«s,nihiloniinns o-ptabai à Deo doccri, quid nobis, oblccrb, fa-t'icndura tile cenfemus? nobis, inqnam,rudi-bus,dlt;,vt plurimùm ,ignaris earum rcriim quibusialus noftracontinetur ? Audiamus j-gitur dulciflimam hanc Daujdis vocem: Doct-bo re.Q£ot olim Plulofophi, quorfcótacorcsnbsp;humananim difciplinarum cxtiterc, qui vt a-liquid addifcercncjcraieccriinc maria, terrafq;nbsp;longinquas ac remotiffimas lummo laborenbsp;pcragrarunt? Nimirum illis difccrc non labornbsp;trat, led voluptas. Atqui otsnes artes omnéf-que rerum humanarum feientiæ , fi cumhacnbsp;1'piricuali feientia conferantur,ne minimi qui-dem momcntiinftarobtinebunt.Ergo nospu-deac tarn pracclaram arque in primis necella-riam feientiam nobis quotidic propototam amp;nbsp;oblatam arque in mcdiis noftris vrbibusaffi-duè refonantem, negligere. Quin potiùs Da-uidiadcóquc Dei Spiritui nos quotidic com-pellanti, rcfpondcamus. Docebote,inquit;nbsp;Nos autem : difccmus à re, Ô Domine ; tiiamnbsp;vocem reucrenter audiemus, excipicmus,am-plcctemur: tua nos doótrinaattcnrosamp; dociles tciicbit. HiïC igitur nobis prætfanda hint linbsp;ira vtdccct nobis hæc Dauidjs verba fit mus ac-conimodaturi.
lam quod addit non Icuiter prætcrcundura cft. f^l4w;,inquit,fi^«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oculo tneo
te dirigam. Qua: per limiiicadinera didta lunr. Qucmadtnodum cnim qui viam aliquam in-cognitam arque ditticilcm ingrcdiiintur,opusnbsp;habent duce ac præmonftratorc, alioquin fa-/nljocv»- cilè àviaabcrraturi; ica nobis in hoc virae cur-‘‘'/quot;T' l'iculo duce amp; modéra tore opus cft,vt reôtàadnbsp;nobis propolitamtcndcrcpoHimiis.nbsp;t/i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quem autem,ccdo,potiùs,quàmDauidem no-
bisad hanc rcmeligarnusîillcpcritus cft,illc ioitgo rcrum vfu arque expcricntiaexaftè di-dicit quæ polîit alios fidchter docerc. Multinbsp;funt huius viæanfraôtus, tnuka diucrticula,nbsp;quæ qui ignorabit, illc (anè tanquam per fle-xuofi cuiufdam labyrinth! crrotcsinextrinca-biles mifer inccrtùlque vagabitur. Sed ne nosnbsp;viæ difticultas deterreat, Dauid fc ducem nobis fore profitetur. Qiiis autem vel fidchoremnbsp;deliderct,vel pcrinorem’ll'c varias attlibf ioncsnbsp;multôfqucaduerfariorum impetus, tanquam'nbsp;falcbrofaloca, fumma amp; admirabili Dci vir-‘nbsp;tute fupcraüit ; illc falutis âc hbcrationis viasnbsp;ïæpcab hortibus intcrclufàs fanblilfimis prc-cibus aperuit : ille obieôfa à Satana carne amp;nbsp;mund'o fcandala pcrfpicaeiifiina Dei proui-'nbsp;detiadcclinauit.Qjpd fi in rebus lætisacpro-fpens tartqu'iin locolubrico aliquâdo tituba-uitjftatim erecius à Dei manu in via rediit at-quc-ctiam(dicfu mirabile)expeccatis præteri.nbsp;iisfortiar.ôt ex ipfa infirmitatc hrmior effe-ftus,totum vitæ præfcntis fpaciumfœliciter'nbsp;rt’rcgft.Itaquc meritb poteft de fvo iurc ita v-
• nurnqùémquc noftruin alloqui, Viam tibi tnntnartflrab'a fèquot; oculo meote dtrigum.St te, in-quit, vexant hominum calumniæ, fi hoftiumnbsp;hitorcsjfi gladij.fi flâmæ te infeéf antur,fi pro-rugusex patria per montes, per fpccus,per insulta dd'ertâquc loca Jonge vagaris, fi ad Deù
cuni precibus ac lacrymis accelTurus, fi pec-catorum veniam deprccatnrus es : ipfe tibi via. commonftraboiillàc mihi fuit fæpc tranfeun-dum : expertus te docebo.Sic igitur Dauid no-bifeum agere videtur, adeb vc faluti noftrænbsp;pcflimèfimus confulturi, nifi nobis hune camnbsp;præclarum ac fidelem ducem fumpferimus.nbsp;Multifariam cnim hacin rc pcccari paffim abnbsp;hominibus video. Alij cnim vana fui confilij „„nbsp;fiducia dccepti, ncc fc à quopiam doccri, ncc fra-fibi viam commonftrari libentet ferunt. A- niotre-lijvcrb fibi duces allumunt quos fequantur,nbsp;fed in illis cligendis grauiter errant. Ita ht vt ‘nbsp;dum cæci ( quemadmodum Chriftus ait) à cæ- jjat.ij.nbsp;cis ducuntur, ambo non tantum à reCta vi,anbsp;aberrent,fed etiam in foucam fimul cadanr.nbsp;Hinc idolorum cultus , hinc vanæ cerenio-niæ,hinc denique profufaadpeccandum Ii-centia,quôd homines (prêts acrelidadiui-ni verbi, vt ita dicam, Cynoluraj, cb (e temc-rc proripiunt quo à fua libidine tanquam ali -qua tempellatc deferuntur. Quamobrcinnbsp;demus operam vt noltræ ignoranriæ arquenbsp;infirmiratis confeij , nos ad Dauidis amp; cæ-terotum turn Prophetarum tum Apolfolo-rum duétum applicemus, ne à Chrilto ( qua:nbsp;vna cft ad falutem vi.a ) vnquam, ne cantillumnbsp;quidem , difeedamus. Non cnim fruftrà va-tes meminit fui oculi ‘. Te ¦, inquit, oculo dtri-gam ; fed vt meliùs intt-lligamus opus hîc elfenbsp;fummolaborcaclt;liligcntia.Nam quum nc-cclfc fit ci qui nobis viam præmonftratu-rus cft, acerrimisoculis omnia luftrare, omnia intueri, arque in nobis peipctub defixos ‘nbsp;oculos tenerc, vt nufquam incurrerc arquenbsp;aftcndcrc poffimus : quam, ccdb, intentos ipfinbsp;oculos habere debemus î Quanta à nobis amp;nbsp;pro nobis adhibenda cft diligentia ? Certc inen fit-quum ita Dauid locutùs eft,aperte docuit nos mm y,anbsp;in ca clîe via in qua facile fit de labi iSc crrarc,nbsp;Vt ita nos redderet cautiorcs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^errarf^
Q^inetiam ipfa Dauidis perfona confide-randa eft. Quü cnim eilet Propheta amp; dodor Ecclcfia:, præclarèofficio fungitur dum oculos in vnumquemque coniicit, vt nos omnesnbsp;dirigatadingrediendam virtutis viam.Dcbc-mus quidem alij alios(id præcipicntc Apofto-lb)admone'rc,repcehendere,hortati : fed e|uosnbsp;Dominus inftitult in Ecclcfia vrcætcrisptæ-finî amp; cos ex Dci'vcrbo doccant. atejue montant, illis profebtb peculiatis hæc cura amp; officium incumbif. Quocirca debent Ecclcfiaenbsp;paftoresac Miniftri fæpc antc oculos haberenbsp;hanc Pauli ad Ephefios Prclbyteros adhorta-tionem: Attendite,inquit,vosipfos arque to-tum gregem in quo vos Spiritus (antius con-ftituit Epifcopos.Qiiibus vcibisfignificarPa-(lorum Ecclcliæ hoc c(lepropriun-i,vt non fiæ Ecdeßanbsp;tantùtiifed àlidrum etiam falutis curam lia- »»»»lt;»«.nbsp;beant.Huc pertinet nomen SpeculatOris indi- Ezech 5.nbsp;tumPræfcélis Ecclcfiafticis, vt vidcreliccta-pudProphct.am cum hacgraui comminatio-ne-.Te,inquit Dominüsi, Ij’eculatorem confti-tui domui Ifrdëlis;: audics igitur verbum ex o-re mco amp; difertè mOncbiscos mco nomine-Quü dixero impio, morieris : ncc tu cum mo -
IL ij.
-ocr page 948-9x0
nueris,nccfuerisdchortatus-impixinïàviafua: peribit is quidern inlùaîhiqliità'cc,fed langui-nem eins de manu tua rcqtfiram ;“hæc illc,quaenbsp;vtinam Ecclefiæ miniltri attenté aiidiantnbsp;ferib àpud fe expendanttne y cl ignauia fp'onrtnbsp;torpeanc,veleorum diligentia Ungueat ingra-titudinc populi aut ctiam tarditate: vrinâm*nbsp;inquam,audiant ex luftjno martyre negligèn-. tes non elle ncgligcndos.Nec verb vllo*môdonbsp;no» f'-Tcndi funt quibus molcïlum cil à fuis Pafto-funtne^li tibusadmoncri. Prædicent, inquiunt,mini(lrinbsp;j«nlt;/).,. pro condone quantum videbicur, vitia in-fedenturmic autem vt etiam njoneantîme tc-prchcndant?me iudido Dei amp; eius minis pro-ZenS pofitis dctcrrcant ? conftet vnicuique fui faólinbsp;cgt; Sere- ratio,ncc de fingulocum motibus Pallcftcs in‘-quirant.Nolo mcam vitam difcuciant fÄölonbsp;me defixis alTiduc oculis perpetub intucântui?nbsp;Itàae tandcmîErgô-nc iubesfpeculatorem o-tiofufn claulis oculis ftcrtercî'Quid qùodnbsp;Pallotcs Écclcfiæ e’oTfincQçToi ab inlpicicndó amp;nbsp;obfcruando nominanpur? Cur ttiam Apo-ftolus commémorât fe nynfantùm publice,nbsp;verumetiam per fingulas domos Ephefiosdo-cuille amp; per totum triennfum node amp; dienbsp;CÛ lacrymis vnumquemque tnonuific?Nümnbsp;porroextra omcij lut fines egrcllus eit, quumnbsp;vnumquemque ThelPalonicenfium, ranquamnbsp;pater libetos hortatus cd attque confolatul?nbsp;Ecclefix minillros cum mediets Paulus com-parabatiquis autein adeb d!cme;ns fiicrit vt eirf-ftiract hocdemum clPe medici fidelis officiötfi;'nbsp;de variis morborutn generitxus publice amp;''é •
Efa.jo. iei.li.
MEDITATIONES
pfophetarcr.Sennamus potiès fpiTitiialcs mor bos animi amp; à Bafilio difcamus pbiurgationénbsp;elfe anitnre curationcm. Agnofcamustoter-rórcs quibus itihoc viiæ eurriculo fumuj ob-doxi), amp; poRulcmus ,qcd'umfecufcnius. Pa-ftotutn noflrorum oculis.dirigi atqiicgubcr-hari vt verbo Dei diiccacptæuio rcdam fa-lutïs viam conftantcr pcrfeqüamur, doneeta-dem ad foelicicatis mcram nobis propofitamnbsp;pcruenive valcamiis.Scd iamiedcundum clladnbsp;Dauidctn,
vcrl.9, I^efitisfientequtu
Pfalmum coacludit cxceUentiffima cohor-tationc ad pœnitentiam Ç qux eft'huius Pfal- lit mipofttema pars.) Quia verónihil taincon-trarium eft verae pœnitcntiæ quàin obdure.nbsp;feerc in pcccaps, idcirco nos reuocatab 0-mni pcruicacia amp; obllinatione. Atque vtnbsp;id præftet faciliùs , petit à bruris animanti-bus fnnilitudincm , à quibus quàm maxime nobis abhorrendura elFc vel ab ipfa natura didicimus. Ergo ,,inquir, fi vobis viamnbsp;ad pœnirentiam munitam elfe vultis,inpti-mis cauerc ne ninüa peccandi confuctu-do iam callum aninvis veftris obducat , a-lioquin brutqrqm potiùs eftis quàm homi-nom p^il^^jfptqri. Annon videtis equosnbsp;’âlt; inulo(s^y,tjc ffîçnisac loris coërccndosi nuenbsp;ÜaTcàribiiÿjrgcpdos ciFc? At illi qui præfiaâonbsp;àtqücpercinaci aninjo amp; quafi frçnû motd.emnbsp;quot;tes in^cè^atis fe obfirmaruntjVidcntur homi-j nein quodain;podo ex homine fuftuliire,amp;nbsp;élîè'bbn’tantum brutis fimilcs, verumetiamnbsp;fuggelto copiosè dillercre, ptiuatorum autéift '’ mûbb ftupidiorcs.^æc cftfententiahuiuslo-morbos negligere necvnicuiqueraorbocori- ' ‘éjit'ndenobis.colligendumcit quàm fit perni- Pnbsp;ucniens ac necelFarium remediiim adhibctc. ciofà bbftinatio , quâmque faiuti nofttæini-Petrus EcclefiçMinilhos,Pafl:orcs,nccimme- ibîcà.’perùicaccsautemamp;obftinatos eosap-rito ,appcllauit : Num verb bonumPafiorem ’’ptllamus , non qui ab infiemitate carnisfu-amp; co dignum nomine ilium cenfeas, qui grc- 'perati in peccatum aliquod prolapfi funr,nbsp;gis vniucïlî itacuram habeat vt de fingulis o- :’' îpd qui fibi placent in pecc^tis, in iÜquc totinbsp;uibus îSc de vnaquaque non fit folicitus? quid volutantur,quois non pudorinônmctus, nonnbsp;fl vnaaut altera rclido gregeaberrarit ? nem- obiürgatio , non ipfie denique Dei cornmi-pe fi tibicredat, eins obliuifcetur,capcrirefi- nationcs, ipfa Dciiudicia pofi'unt à pecean-net : Sed fi Chriltum audiat, ad illain perget, 'dö reuocare. Itaque quum Dauid in Pfaliuo pf.i.nbsp;vfque dura earn inueniat, i'lt;lt;: inuentam impo-net in humetos fuos gaudens^ Quemadmo-dumetiam quum de veri Palloris ofticio dif-
zoan 10. ferir,ait oues ab co nominatim vocari. Ac cet qui ludibrio habent quafuis adnionitio-nc longé à Paftoris firailicudine recedamus: nés «Se iam longàpeccandi confuetudine ob- 0^7/^ Ezec.34. q’^fisnon commoucatinjhacDominiperEze- durucrunt. lisautcrapofiremum gtadumtâ-chiclcm iaCtaincrcpationc? Væ,inqu)c,Pquot;'ifiO' quam deiperatis hominibujaflignauit. Eb ce-nbus Ifraclis. Quampbrem obfccro.’Debilcra ferenda eft ca fimilicudo quam faspcVctcresnbsp;ouem, inquic,non confirmalfis: ægrotam non vfurparunt dum pcccatum dixerunt eilelepr« ¦piccunquot;’nbsp;lanallis: coaifiaótam non obligaltis,propul- fimillimum. Nec cnim tantum longe ferpitnbsp;lam non reduxiftis : perdit jrn non quæfnnltis. peccati contagio ( nifi mature occuctatur) fed ‘‘quot;quot;tnbsp;Quibus verbis res hæc toca quam traólamiis ¦ etiam vbi femclcocurn hominem infcccritat-apcrtiibme definirur. Quorfum cnim amp; nti-'nbsp;mero fingulari amp; varia illa dillributionc vjfusnbsp;eil, fi PraifeClorurn Ecclctîæ munusfola con-cione publica cótinctur? Faccllint igitur vananbsp;illa fubterfugis amp; parcamus Apolloli præci-pienti vefetmonem cxhorcationisluti’ctainus,nbsp;Nc limus’illorum fimilesqui Prophctis dicc-bantiNc vidcacis,ne contempiennni. Ncc^iosnbsp;foctos adiungamus, cnnbus Anachoch inter-ditcntibus Icicmiæ ne in nomme Domini
î.Pet.ç,
nationcs, ipla Dciiudicia pofiunt à peccan-
Luc.ij.
prirao varios pcccantium gradus nobis pro-ponic,cos recenfet qui fedent cum irrifonbus: ncC dubiura eft quin co nomine illos fignifi-
durucrunt. lis autcra poftremum gtadum ti- ? quam defperatis hominibujaflignauit. Eö te-
vfurparunt dum pcccatum dixerunt eileleprï ¦pKC«’^ fimillimum. Nec cnim tantum longe ferpitnbsp;peccati contagio (nifimatureoccuctatur) fednbsp;etiam vbi feniel totum hominem infcccritat- 'nbsp;-• qüc ebrruperit, cum reddit adeb ftupidü,adcónbsp;indiiratum, vt fenfum propemodum ipiuma-milillcvideatur. Qinim autem facta hillori»nbsp;i caufas coniraçtporat quibus Dominusaddu-dus eil vt ludæos milcrit 1 ub iuguxu ßabyloquot;, ehr»-. Hÿcum,mcminit nominatim illoruniperui«- 315.
cræamp;obftinacionisjduraqualuisadmonitio-ncs oqiuigationéfqucjipfosctiam P^opheu* ¦ Dei nuntios præfraôtè dclpiccrcnt. Quam au-temgfiuis eil illaIcremia; obiurgatioquai*’nbsp;ludxüs
IN PSALM. XXXII.
ludæos oSftinaros iniichitur 3 Pcrcuffifti, in-M'-« It, cos, Ü Dainine neque ramen piopcerea dulucrcuntconfuinpfirti cos.fed noluerunt re-cipcrc diiciplinam; indurauerunt vulrns fuosnbsp;magis quam iaxum,rcuertique noIuerunt.Hçcnbsp;illejqiiç 11 çlim ludæos ipfos propè truncis (tapi diovcs non moucrunt ,¦ ialtcin nos hodienbsp;moucant,nciHorum obftinationisfocij incaf-dem ctiam pœnas incairamus. Qmd ergo?
(îaïucndum eit, nihil fyncera ad-i.one me- ’ï'oniiione mclius,nihil obiurgatione fîdeli v-l„u. tihasellc polFe.Sic cnim S'olomo: Quiaduer-l’rou.19. fusincrepationem, inquit, ceruices indiirauit, fubiio contcrctur ; quibus verbis eleganter adnbsp;hanc Dauidis lîmilitndinem vidccur allufiire.nbsp;Prou, ij. Qainetiam ille ipfeaho inloco,fncrepatio,nbsp;inquit, fapientis, aiiri obtemperanti cil velntinbsp;inauns ex autofaóla. (Quibus inaunbus vti-nam deledentut tum vin ram fœminæ ,• quosnbsp;omnes video tantoperc niraio ac vano ciiltuinbsp;clFe adeb dcdicos,vt nullx hatäenus quum publiée tum priuaeæ admonitioncs hunemor-bum indics ingtauefeeotem velfanare potue-rint vel coêrcetc.) Ne autcobiurgationcs parui faciamus, nobis proponendum eft exem-pfjl. m. plum Dauidis, qui alicubi profiteturfibi gra-tiflîmas,nedum molcftas forepiovum obiur-gationes, câfquc fe perindc habicurum ac fi i-pfius caput vnguento fuauiffinio perfunde-rent. Quamobrem demus locum admonitio-nibus, ns præfcrtim quae rôties ab Ecclefiafti-cisPaftoribusinculcantur. PareamusDci ver-bo nobis tories propofito : obftinationcm ànbsp;nobis procul arceamus, amp; femper habcamusnbsp;in memoria quodà veteribus didlum eft-.Pec-caie humanum elle, obftinatè peccare diabo-licum, Audiaraus cxcellcptera illam vatis co-hortationcm ad ludæos ; llodie, inquit,li vo-' ecm Domini audieritis,nc obdurate corda vc-ftra. verba fi Apoftolus adfua temporanbsp;accommodauit, idem ctiam nos hodie noftronbsp;iurc facete pofiumus. Ergo,fratres,fi voce Deinbsp;iam tot annos inauribus vcftris rel'onantemnbsp;audiuiftis, ne obdurate corda veftra. Si vosnbsp;Dominus hoc tâto prç multis aliis honore di-gnatus eftjVt apud Ecclefii; fuæ domiciliû col-locant, vtpatcrnofauore fenipcr complexusnbsp;lir, vt vosquafi paffisalisfoucrit arque protc-xcrit, à vobis pericula, cædcs, hoftiléfque impetus aderterit, vobis haólcnus tranquilliffi-ma pace frui conceirerit, vos denique omninbsp;bonorum gcnerecumularit : Ne,inquam,obdurate corda veftramc ad clementiffimi Parrisnbsp;' vocem obfurdcfcite ; ne eius liberalitatemnbsp;contemnite : ne committite vt vcftris iftis the-fauris quos nec hoftium potentia, ncccona-tus vllus eriperc potuit, veftra vos ingratitudonbsp;‘ fpoliallc vidcatur. Sed vlteriùs ctiam progrès.
diendumeft. Deusenim loquitur multis mo-dis: loquitur verbi fui prædicarione: loquitur intetiori voce fui Spiritus : loquitur fuis ctiam iudiciis, hac præfcrtim ætate , fi vn-alias. Er verb , quidni ira loquatur?nbsp;lt;tlt;lKernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulcemac patcrnain cius vocem
puin^rj. “udirc iicglcximus , quid mirum fi terribi-•».uiiiió. Icm iudiciorum voeem Siaudive cogimuriSv
fentire? Hinepeftis vrget, hincfames amp;an-nonæcaritas , hincholtilesimproborurami-næ folicitant : Quid dicam de ipfis anni tem-poribus adeóintcmpefiiuis, vtæftas in hye-mem propemodum videatur elfe commuta-ta ? Ergo coelum ipfum amp; terra, ipfæque res omnes creatæ vocem quodammodo mirte-revidentuc amp; Dcum noftris peccatisiratumnbsp;denuntiarc. Itaque fi tot volles audicrimus,nenbsp;obduremus corda noftra, nc finius ficut e-quus amp; mulus ( vt air nofter vates ) nenbsp;obftinatè peccatis adhacrclcaifius , fed veranbsp;pœnitentia ad Dei mifericordiam recurra- inbsp;mus , ab cóque peccatotum veniam depte-cemur.
Quum autem Dauid meminit brutorum a-nimantium,id eofpedat vtimproborum obftinationcm acrius infcótcrur.Sic in Scriptura fæpiffimè legiraus fceleratos homines cumnbsp;-variis brutorum genctibuscomparari. Nunc cSnbsp;enim vocantut canes, nunc leones, nunc ft r- farentur.nbsp;pentes atque vipcrae amp; id genusmempe vt ma- Wal.ii.nbsp;gisappareat quàra fit deteftandum pcccatumnbsp;quamquehorribilis obftinatio peccandi. Necnbsp;coquidem contend facriauthores, fæpcira- Matth.j.nbsp;probos ablcgant infra ipfas beftias vt longé letcm.s.nbsp;inferioticonditione elfe videantur. Sic cnimnbsp;Icrcmias : Ciconia,inquit,nouit fua ilara tern -pora, hirundooblcruat tempus profedionisnbsp;fuæ ; at populus meus non cognouit indiciumnbsp;Domini, Quam autem præclarè Efaias! A-gnofeit bos Dominum fuum, inquit, amp; afinusnbsp;præfcpe dominorum fuorum: at Ilraclnona-gnofeit,populus meus non intclligit. Atquenbsp;hæcinctepandi ratio plurimum poteftadex-cutiendum ilium ftuporcm qui nobis ingeni-tus eft. Nam pcrinde eft ac fi Scriptuta itanbsp;cum hominibus agat : Quænam eft ifta perui-cacia ? quæ Itupidiras 3 nónne vos Deus ratio-nis participes creauit 3 Qutfir ergo vt pecca-.nbsp;turn VOS ex fublimi rationis humanæ folio infra ipfas beftias deturbarit 3 Hue pertinetnbsp;quod ait vates, Nefitis^ inquir,nbsp;mulus ejuibus non ePl intellePlus ; quafi dicar.nbsp;Pudcat VOS homines, vos ratione atque intel-ligentia præditos, clFe beftiis fimiles : amp; redenbsp;quidera : Enimuerb ipfa nos oris vultufquenbsp;fpecies, ipfacorporis compofitio, debet com-raouere. Nam caetera quidem animalia in tcr-rampronahumi perpetub defixoshabent ogt;nbsp;culos : fed Deus, vt inquit ille,oshominiiu-blimcdedit, cœlumque tuen, iuflït,ÓC ercólosnbsp;ad fidcra tollere vultus. Quæ fi vcrilfiinèdenbsp;omnibushominibus didafunt , quantb ma-gis de iis qui cætcris pneftare debent 3 At-qui Prophetæ quos citammus amp;ipie nofternbsp;vates ad eos fermonem conuettunt qui pu-ram religioncm proficebantur , quos beftia-rum elle limilcs petquàm indignum eft. Quid?nbsp;num obliius cs te ad imagmem Dei crea-tum elle, eamque peccato dclctam in iisin-ftaurari qui verè in Eccleliam colliguntur?nbsp;lam ergo omirto te rationis luce cum rcii_nbsp;quis hominibus elle præditum : hbc vrgeo,nbsp;quod te Deus ad firi cognitioncm vocauir,nbsp;in Eccleliam incroduxit gt; verbi fui radiis i|.
11, iij.
-ocr page 950-r 9M.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDITATIONES luftrauit amp; in mente tua diuinam fidei lu-cem accendit , quæ ipfius rationis ratio mc-PiiIm «n titó cenferi debet. Tcne ergo ad beftia-rx-tyni ignauiam ftuporcmquc proiicies ? fi- ¦ «onwrx- dem extingues ? hominem cxiies ? abfit abnbsp;hominc fideli tanta cæcitas , tantâque per-tinacia. Itaque , fratres , hæc fêrio cogite-mus, nein nos quadrare poflic quod olim leierem 8 temias Ifraclitis cxprobrauir. Quï fit, in-' quit, vtpopulusiftc Hicrofolymitanusauer-tatut auerfione tam pcrtinaci ? attendi amp;nbsp;aufculcahi, fed nemo erat quem pcccati pœ-niteret, vt dicerct, quid feci? Sed potiùs quif-quçillorum curfum fuum perfequitur inflarnbsp;equitoto impetu in prælium ruentis. Hæcnbsp;Prophet« verba videmus egregiè conuenirenbsp;cura hac Dauidis cohonatione. /Ve fitu ficut e^uus (ÿ muliit non eü intelleitMtnbsp;quorum muxtUoffrttno inieSlo co trees,ne inte tim'nbsp;petumfacMur. Aut(vtalij cxponunt)quos fr«-re- ni sac lupatisconftridos cogisad tcacccdere. vcrbum aitcntos docilefquc præbeamus amp; Htm re- nçlkoèe- fiimroanos admoncc^^atcs, vc hos ad Dei ditndi vcrbum aitcntos dociléfque præbeamus amp;nbsp;fromti- prompto ûnîino ipfius iuÆs obfcquatliur,nbsp;tudinem. non quid in uobis fitum (k animos noftrosnbsp;pVî1*n^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fledere ( fempet cnim Deut'jô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præclarac fententi« ; Conner- Eae.jff. te me Domine amp; conuertat ; flede cor meum ad teflimonia tua :Ciicuncidct Dominus Deus tuus cor tuuni : Aufcram cornbsp;lapidcum de carne veftra, amp;dabo vobis cornbsp;carneum : amp; pcrmuici alij ioci eôdem {'pédantes) fed quia Deus vtiturciafmodi cohor-tationibus ccu inftrumcntisper quæ vim fuamnbsp;cxcrit amp; fuumSpiritum in animus noflrosin-fundir. Reliquum eft vt banc Dauidis cohorta-tionem nobis ipfis applicemus. Sunt cnim hodic plurimi qui aurc amp; lingua tenus Chri-ftkniiunt, quum intérim animos gerant rc-ligionc ac picrate prorfus vaeuos. Quos fi-admoneas, fi reprenendas, fi obiurges amp; pro-pofitis Dei iudiciis vrgeas, perinde facias acnbsp;fi âlgt;fcntibusloquàre:nam( quod mirêrc)amp;nbsp;præfentcs abfunt amp; audientes non audiunr.nbsp;Multis quidemfrçnis debet cfFufus libidinumnbsp;noftrarum impetus coërccri.Nan» amp; ipfa religio amp; indicia Dei Sc human« leges, ipfc dc-nique pudór debet frenare noftras cupidita-tcs. Sed multi funt adcó pcruicaces, vt exculfisnbsp;quibufcLinque frenis in omnia fceleta precipices ferancur. Quódficum hominibus eiul-modi res Dauidi cllet,vercot profedó, ne longe etiam V chementiori increpationevtcrctur.nbsp;Non cnim fortafïë dicercccNe fitis ficut equus,nbsp;fedita potius : Saltern eftoccequo fimiles, quinbsp;cciam fcrocilfimus frenis tamenac lupatis do-marifolcc, vos aucem eftis prorfus indomi-~4dutrftu ti. Miror equidem inter cos qui Euangeli-hodiernä dodtinam profitentur tam duros amp;nbsp;obftinacoshomines polie reperiri. Verbumnbsp;cnim Domini cum aqua fepiffime compa-racur : videmnsautem vel durifTima faxa abnbsp;aquis continuis cauata amp; excfa quodammodonbsp;mollcfccrc. Qualcs igitur efle debemus qui Multù frenü tu~nbsp;fiditittetnbsp;nofirxnbsp;fnnt can-tender |
’¦r quotidianis aflîduîlqj verbi Dei i^ncionibu» irrigamur? num crimus ipfis {axis duriotes?nbsp;nonne tot cohortationibus , rot moniris,totnbsp;obteftacionibus molli cmur’ Quamobrem hocnbsp;àDeovotis ardentibus prcccmur, vtaniroosnbsp;noftros fledat vi amp;cflîcaciâ fui Spiritus, vtnbsp;corda lapides in carnea conuertat, vt deniquenbsp;duiitiem illam à natura corrupta nobis inli-tam excutiat amp;animumpromprumamp; obfc-quentem nobis ingeneret, vt fpontcacliben-terpiisiullîs parcamus. Alioquin verendumnbsp;eft ne qui à dulciflîma Partis mifcricotdiafle-di reeufarint,tandem grauiflîmafummiiudi-cis fententia fradi, dent pœnas iuftiflîmas fu«nbsp;obftinationis. Audiendumeft cnim quodfc-quicur apud Dauidem. Tcrf. lo. Aïulti dolores nnpium ntanent,ii eft, cum qui reieda pœnicentia in fcelcribusnbsp;obduruit. Eftautem redditio præccdétisfirai- Ptoift-licudinis quæ paulo fufiùs ab Solomonccx*nbsp;plicatur : vt, inquit,flagellum cquo amp; frenumnbsp;afino : ira virga amp; plag« dorfo ftultonim ad-hibendæ funt. Qu« comminatio eo fpedatnbsp;ne nobis in vitiisbiandiamur. Quemadmo-0eut.io-dum etiam Mofes vt Ifraêlitas àpcruicaciaamp;nbsp;obûinationc dcterrercttCircunciditc, inquit,nbsp;præputium cordis vcftri amp; ccruiccs vcfttasnbsp;ne ampliùs induretis : Quia Deus veftereftnbsp;Deus deorum amp; Dominus dominorum,Deusnbsp;nbsp;nbsp;• ’ magnus, fottisamp;metucndus, qui perfonaragj;; non rccipit,ncque accipit munus. Nulla igi-tur ratio accommodacior eft ad cos qui pec-fifitèv*nbsp;catis indormiunt excitandos , quàm fi fibi iudid»nbsp;proponant fumroam Dei potentiam amp; gra-uilbma (upplicia qu« tandem obftinacos nia-neiic. Si enim cqui quantumuis reftitantesnbsp;adraotis calcaribus vrgentur, fi quantumuisnbsp;féroces, impofitis frenis coërccniur : quantonbsp;magis prsfradi amp; pcrtinaccs homines Deinbsp;flagcllts iüdiciifque domabuntur. Quid ergo? nenipe debemus prompto animo deala-cri Dco tanqua felPori fubiedi, nos fponteaJnbsp;cius dudum applicarc , ne audiamus quodnbsp;Saulo aliquando diduraeft : Durum eft tibi^^,;.nbsp;contra ftimulum calcitrarccrurfus quum pri-mùm habenas adducet, ftatim parère acqucnbsp;obfequi, ne eius iram in nos amp; indicia pro- ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, uocemus. Nam ( vt aliquando à nobis di' -fccdanius) quid cenferaus hoftibusEuange-lij futurum elfe ? Certè hOn minus verc quàm eleganter Awguûinus diecbat, défis qui Deinbsp;voluntatem facere nolunt, fieri voluiita^çmnbsp;Dei. Nimirum tanta eft eius virtus, tanta fa-pientia, vt improboscogat inuicos amp;impru-dentes contra quàm vclint facere. Idem cnim î**^,/*'nbsp;illis quod equis ferocibus accidie , qui modonbsp;reftitant, modo fc trânfuerfos agunt, modonbsp;ceflîm redeunt, Sc tarnen cùm frenis turn cal-caribus tandem coguntur viara conficetc:nbsp;ira fit fummo amp; imperueftigabili Dei con-iiiio , vt cùm maxime fibi videntur impro-bi aduerfariDco , turn maxime feruianc Deinbsp;gloriæ illuftrandæ, Sc (vt quidam ex ptopha-nis dixitjfatafugicndo in fata ruant. Quidc-nim aliud diccmqs de pharaone 2 Quid de Seuil»- |
Sennacheriboï deNabuchadnezare, Balzaza-reS: alils innumcrabilibus hollibus Ecclcfix quos Dominus tanquaiA bclkias immaniffi-tnas frenis impofitispotentiffîmè rcprcffit?Sicnbsp;enim Dominus per Efaiam de feroci amp; exultante Affyrio: Ôfâdoquidenijinquitjiuos impetus furorefque in me conuettifti, iniieiamnbsp;frænumlabiis tuisamp; retroagam te cavia quanbsp;venifti. Ac propè totidem verbis aduetfusnbsp;Gog vaticinatus cft Ezechiel. Chryfoftomusnbsp;autem dicebat fceleratos homines cb befiiisnbsp;détériorés elle, qubd beftiarum vnaquæqucnbsp;ns« peculiare vitium habcat ( fi tarnen vitiumnbsp;zwproiw appcllaridum eft.) Sic cnim leom crudelita-tidettri- tcm,porco ingluuicm tribuimuamp;, fimilitérquc
Etce. 5«.
159.^ gt;48. i»
\ac.
IN PSALMVM XXXIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;915
iinproborutn exitium amp; iam ipfum nob is fpc certiffimarepraefcntcmus. Sciamus Dcum elFenbsp;fummum amp; æqiiifljmum iudiccni, cuius quonbsp;maior cftpatientia, eb funt iudicia grauiora.nbsp;Ex altera parte nobis fcliciiliinani piorutnnbsp;conditionem proponamus, vtitaraagis ma-glfqije ad pietatis virtutifque ftudiuni inccn-dainur.Sic cnini vates : Sed, inquit, enmnbsp;dit Domino m^tricordia circundabtt. Hoc au-tcm opponitur fupcriori fentcntiæ. Namim-pvobiquidcra poltqiiani per aliquod tempusnbsp;inebriati Hierint nnindi amp;carnis voluptati-hus, eas tandem cum fuminis doloribus cuo-munt: fideles aurem poftcaquam multos dolores perpelfifocrint,jandem cumulatiffima
la pios vnquam dehciar, fed quia tum da ri Hk nbsp;nbsp;Oei
mè.eluçenic, quum ex tnaioribus periculis li-berantur.Nec verb ncgligcndus eil ordo qui à Dauide hico.bfeiuaiut quumaitimpiosqui-dem,multos tandem dolores fcnfuros elfe,nbsp;pios verb circundacum iri fummaDei mifcri-cordia. Nain hæc coniumäio nos docet piorünbsp;liberationcmconiunäam elfe cum cxitioim- c« impro“quot;nbsp;proborum ; quod ctiam mtiltis vetcribus exe- barum e-plis confirmari poteft. Ccdb enim, ecquandonbsp;ab Ægyptjorum iugo Ifraëlitæ liberati,funtînbsp;quum Pharao amp; ingens Ægyptioriim cxerci-tus mitando Dei iudido aquis (ummerfus cft.nbsp;Ecquando ludici ex Babylonica fcruitiite rc-dierunt ? quum profanus illc ac blafphcmusnbsp;Balfafar iugu!atus,quum Babylonij trucidati,nbsp;quum ipfa Babylon fuitab hofiibus cxpugna-ta.ltaqut tune fimul Dei iiiftitia 8i mifericor-dia rduxerunt. Extant permuka aüa cxemplanbsp;quorum nos attenta confideratio ad paticn-tiam erudiet. Deusenim fuo tempore fua iudicia cdet, amp; Ecclcfix liberationcm,cum ob-ftinatorumhoftiuminterituconiungcr.Cæte- .nbsp;rum quum Dauid nommât Dei miiericor-diaro, cxcludic omnem demerkishumaniso- refxliitnbsp;pinionem,vc Pontificiorum haern parte er- '¦Pomiß-rores femel damnemus. Nam fiquid boni ha-bemus , fiqua quics nobis conceditur, ipfa de-nique Iiberatio , ipfa falus non aiio debetnbsp;quàm ad folam Dei vnici feruatoris miferi-cotdiam referrn Verbum autem, circundabit,nbsp;quo vates vtitur,explet3m piorum fignificacnbsp;amp; cumulatiflfmam fœlicitatemieiquercfpon-det quod iam antà audmiinus quum dicctcr,fenbsp;liberationis canricis fuille à Deo vndique cir-cundatum. Hine autem nafeitur cgregia con-folatio, quumfeimus nos,qui torhoftibus fu-mus expofiti,non ex parte tantum protcgi,ne-que nobisdimidium tantum amp;: mancumauxfnbsp;lium à Domino porrigi, fed ex omnibus pa r-tibus nos elfe ab illius mifericordia Ui auxilionbsp;cireundatos. Ex quo fit vt Pfalrauro hunc vates concludaihac præclata ad Ixtitiam cohor-tatione.
verf. 11. Gdudetein Domomino exultate iuniMujftlate t^not^uot eiliiretlo corde,
Quæ conciuiio aptillimè cohxret cum iis quse in hoe Pfalmo traótata funr. Egite-nim de gratuita peccatocum rcmiffione,denbsp;II. iiij.
trtßquid dcjcliquis diccndum elt: at homp oraniüm Dvi miféricordia perfruenrur. Non qnódil- jnißrii tniniumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^fopè beL
vi
tin in fe littieai.
propè belliatum habeat viria,adeb yt amp; leone crudeliot,^ lupo voracior,ôt porcofordi-dior, amp; valpc fallacior efl’c videatur. Seitenbsp;Chryfoftomus : quid fi autem inter ipfos im-probosaliqui reperiantur, qui omnium im-ptoborum vicia in fc habcaut? Ecce inRelixnbsp;næc ætas atquc mifcrrima,qLUæ multos eiufnbsp;modi homines in lucem prpdfi-dc, vtl poriùsnbsp;corum îénebris ipfam pictatis gt; vetitatis, hu-manitatifque lucem propemodum extinxit:nbsp;quibus nofter vates non ïam profcôtb diceret:nbsp;, Ne fuis vt cquus 8c niulus : fed potiùs J UC fuisnbsp;vt ligrides, quanquam, cuenbsp;io/fcjß« nominibus potiùs quàm nobis irafci-mur. Nos ipfi fratees, ea vincula quibus con-ftriiftæ illse bclluæ à Domino tenepantur, ipfi,nbsp;inquam, rupimus ; pcccata noftra habenas la-xatunt earum crudclitati. Quare ad Dpinknbsp;num conuerfiiamiam ipfius auxilium implo-remusthoftium noftrorura atque adeb tiiOhnbsp;rum, o Domine, immanitatemcoeyce, furo-rcfquc reprime. Hanc tantam rabiem ada-tnantinis tuorum iudiciotum vinçulis con-fttingciintentos in Ecclcliam gladios retundc:nbsp;denique tot tanttfquc noftris vulneribiis fum-ma tua mifericordia raedeatur. Hæc amp; pk-,nbsp;tique ßmilia meditemur , hæc precemur innbsp;hac tanta temporum accrbitatcamp; ccrtb fta-tuamushoftiles impetus non perpetub dura-
, turos.CrcdamusenimDatiidi ita noftram in-firmitatcmfulcienti: Muki doloresimpiiimma^ ?***|gt;i« nent. Slid ad aliquod tempus, inquit, improbinbsp;omnfterrarum voluptatum gcnerc petfufi,cx-xultantactriumphosagunt, interim dura vosnbsp;«Dr. ‘ multis ærumnis doloribufquc prcfli alfiduènbsp;gemitis: ncptopterca animos abiieite. llluce-ftet aliquando dies quum improborum volu-ptasin dolorem,dclicia? in cruciatusamp;gaudianbsp;in lactymas gemitfifque conuertentur ; atquenbsp;ita experienna tandem -confirmabit hanc len-tentiam elfevcriffimam: mukos doloresim-pios manére. Quæ cogitatio debet fidem no-llram amp; patientiam fuftentare, nevclimpio-tum profperitas vanofulgore nobis p.crftrin-gatoculos, veleorum furor atquc crudelitasnbsp;animos deiieiat. Quare (vt ad cqui fimilitudi-ueni rcdcamus) imponamus frænum noftrænbsp;itnpaticnnæ, ne nos extra.rationis amp; officijnbsp;cancéllosabripiat.Intucamur animo futurum
tquot;
•r
914 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDITATIONES veræ pœnitentia: fru(3:ibus,de aiixilio Dei pa-terniqueeius erga fideles mifericordi.a,qui-bus omnibus reólè conucnit hæc pollrema cohortario -.Gaudtte, inquit, quafi diccrct : finbsp;ex animo dodrinainà raetraditam percepi-ftis : 1Î peccatorum rcmifllonetn vera fide am-plcxi, VOS totos Dei cultui viræque fanólimo-nix confccraltis : fi dcpræfidio Dei cerci in e-ins benignitate amp; dementia acquiefcitisiGaunbsp;dete,exultare, iubilatc : fine animi vellri fpiri-tualilaecitiaperfufi. Hoc igitur fibi vult Dauid in hoc loco.. Ec certe dodrinam degra-tuita iuftificatione appofice fequituf-cohoc-tatio ad gaudium : quod vel pacct ex Apo-flolo , qui poltqnam dilfcruic de iuftificationenbsp;fidei, in cpiftola ad Romanos, tum fubiungitnbsp;nos fide iullificatos pacem habere erga Deuin,nbsp;quæ proculdubio oiuncm lætitiam amp; cumu-lacilfimum gaudium coinprchendit. Idem c-tiainApoftolus Galatas docebat gaudium clîènbsp;frudum Spiritus. Ec loannes affirmât fe do-drinam cuangclicam nobis proponcte vtnbsp;gaudium nollrum fit plenum. Quinctiamcünbsp;Angeli natum Chriltum annuntiant Paftori-bus,profitentur fe gaudium magnum annun-tiare. Nempe quia in Chrillo remiffionemnbsp;pcccatorum amp; iullitiam atque adeb perfc-datn fœlicicatem habemus. Redeigiturno-fter vates Gaudete,inqaitiintlt : nam cos com-pellat ejuifaam iuftitiam in pcccatorum te-miffione collocarunt amp;toti ad pictatisftu-dium amp; ad. producendos veræ pœnitcntiænbsp;ftudus afpirant.Nec verb fuperfiua eil repeti-tioqua vtitur,Gaudete,exultarc, iubilatc. Sicnbsp;cniin docet quam tardi fimus ad percipien-dum illud coeletle gaudium quod nobis pro-ponic. Namfimilittr facit vt fiquem arótiorinbsp;fomno fopituin opprefiumque amp; cui vanænbsp;fomniorum imagines illudunt, .femel atquenbsp;iterum,de fæpius ctiam,fi fit opus,cxcitarcco-ncris, vt .experredus lucem afpiciac amp; à lom- „ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' f '1 nos. tertenis mundi dcliciis indormientes amp; fallacibus Uuius vitæ gatidiis, canquam foin-niis (v.t Nazianzenus ait) delufos, vates nollcrnbsp;femel, iterü, amp; tertib videtur ex hoc tarn diu-turno fomno cxcitate, vtoculos adfpiritua- Rom 5. Gal.v. i.Ioan.i. Luc.i. Sgt;ui ßzi- niis ad ros veras animum traducat: licetianr iMibuSnbsp;'mnndt iniiiir-miunt crebrunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; pntcofeoj-luccm aperiamus,amp; tenuntiantcsvanis t.wtandi. gaudioriim liidibnisquæ miindus,amp; caro ceunbsp;per fomniiim oftcncant,vcram firwarnquc Iç-ƒ(«,titiani ainpleótamur,nbsp;nbsp;nbsp;vt illc dicebat, foli- |
duni gaiidium gaudcamus. Hxc cadcni oft ratio cur in Pfalm.j3.pi0s fæpius ad gaudia can-Pliil.4. tufquc cohorcetur. £t Paulus ad Philip. Gau-decc,inquic,in Domino lempct : itcnim dico, gaudetc. Nimirum ira fumus vrgendi, quumnbsp;ad pcrcipienda vera gaudia fimus rardiorcs.nbsp;Scdamp; aliud in Dauidis verbis obferuandumnbsp;eil. Videtutenim oratio crefeere, fiquidemnbsp;Caudium caui propiùs infpicias. Gaudctc, inquit, cxul-ßiiricuxie tatc,ouatc. Attjuc ita vidcmus hanc clfc fpirj-jemper tualj^ gamjjj natutä Vt fempet in nobis qualinbsp;in^ßdeii- ccrtis.gtadibusaugearur,donee rändernper-hw donee fecliilimum amp; cumulatiflimum euadat. lain,nbsp;fwizwZa- oiiandi verbum quam hc ad rem præfcnccranbsp;accoromodatum,quisnon videt; Nobiscnininbsp;initio propofuir quam graue fit ac difficile cet-tarnen dum nobis aduerfusterrores legis ad-uerfus Saranæ Ôc inferorum impetuspugnan- {«rw“»nbsp;dum cft:nuncapprehenfa Dei mifericordiaacnbsp;pcccatorum accepta rcmiflîonc tanquamvi-âorcs exultamus. Atque id fi Dauid videtenbsp;poruit quü adhuc eilet in vmbris amp; ceremo-niis legalibus inuolutus, quanto nos æquiusnbsp;cil illud ipfumagnofcere,poftquamChnllusnbsp;in carne exhibitus, magnificum de mundo,nbsp;carne, Satana, deque ipfa inferorum poteilatcnbsp;triumphum egitîGaudcainus,igitur,fracrcs,e-xulteraus, iubilemus. Annon cniin anqno in-tuemur,proftratum Satanam, mortem euci-fain , peccatum delctum , ipfos reôlorcs te-nebrarum ,ipfas fpirituales malitias potca-tiifimaChrifd virtute profligatas, amp;àChri-fto(vt ait Apoftolus) in fublime afcendcnicinnbsp;triumphum duôlasîScd fortairc huicadgau-dium cohortationiintercedere atque obilarcnbsp;vidcantur illi propemodum continui dolores,nbsp;illæ quotidianæ moleftiæ quæ folenc piorumnbsp;vitain comitari. Cur enim ( dicataliquis) eosnbsp;gaudere amp; exultare iubeas, qui in perpetuisnbsp;lacrymis amp; fqualore vitam aguntîEôi-ne gau*nbsp;dere qui exilio, qui egeftate, qui malis omnibus oppreilî ailîduis laboribusacmiferiisia-(5lantur?cos exultare, quos vincula detinent,nbsp;gladij trucidant, flammæ abfumunt : quos a-deb mundus exofos habet, vt viuis, vitæ alimenta, mortuis, mortishonorcm amp;fcpulru-ram foleat denegarc : in quorum pcrniciem i-pfa propemodum elementa videntur confpi-rafle, quum necaér fpirantibus, nec mortuisnbsp;terra ipfa conccdatur.’Huic obieôlioni rcfpô-det piorum conilantia qui fein mediis dolo-ribus gaudereprofitentur ,quiquc{tcite Apo-ftolo) direptionem facultarura fuarum cumnbsp;gaudio accipiunt.Refpondent ipfiMartyresnbsp;inmediis flammis non gaudentcsmodbjfcdnbsp;etiam canences , amp; (vtad Dauidis verbum rc-dcamus) tanquam parta de holtibus vidlorianbsp;fœliciterouantes.Etcnim quidni gaudeant iî-dclcs?num quia mundus ceu perpetuus hollisnbsp;eos infequitur. Atporiùs hæcfuerit maximanbsp;gaudij ratio quum ita apparcateoshaudqua-quam ad mundum pcrtinere. Sic cniin Chri-ftusifi ex nxindo , inquit jfuifletis , mundusnbsp;quod fuum cil amarct; quia verb ex mundonbsp;non eftis, fed clegi vos ex mundo, proptcrcanbsp;odit vos mundus.O fœlix amp; yotis omnibus cx-optandum odium !ô dulces laborcs qui nosnbsp;eleôlos à Deo, nos Dco charos, nos Dei fîliosnbsp;clic tellantur ! Ergo iain mundus nos odionbsp;profequatur, quandoquidem nos ainat Deus:nbsp;nos mundus reiiciat, quandoquidem àDconbsp;recipimur ifæuiat mundus, pugncc,infcôlctur,nbsp;cxcruciet , motte denique afficiat, quum innbsp;Deo nollro pacem,tranquillitatcm,vitam,fa-lutcmquc certillîmam habcamus.Num obfc-crb,potcll ille non gaudere,non exultatc,nonnbsp;triumphum agcrc, cui facer Dei Spiritus innbsp;animo ccrtitudincin clc^tionis obfignauit?nbsp;Credo ac perfuafum habeo mihi Dcumcllcnbsp;patrtro |
LN PSALM,XXXÎI.
patrem-i'rtic à Ddb eîeAùm i.Çhriftum pro
,.....- * «
Il / patrem-i'ffic à ueo eiectum : Çhnltum pro enim impij leuiffîma mudiamp;: carflis aurain-1 mca fahitc fanghiheth ilium, prçtiofhîi- flati,vanisgaudiis ita cfferuntur,vt fibi videa-rnom fudifle : ChflftHtll . hie.a ppcc^t^i.dijlei-’ tur ad cœlû vfquepertingere: nûcaducrfo rc-uilï'eCbriftiim 'feo m’e moi'tis. impeçium a.-»!' rotnfuccelTu itàdéprcffi font deiediquc eorû bolcuiflcimc fiihifu tantæji^oriaî parti- animi,vtàdcfpcrationc,tartquam àprôfundànbsp;cipcm-: mihi cœlïrm patère, m,ihi fakiieni; àu quadSvqragirteabforbeantur. Anetiâmultisnbsp;' Cheifto compiratam', tyiibi fœlicitatem æ*')' • confirmandû cftquàm Icuia lînt, quàm incô-I ternam in cœhs clfé tcpofitam , mc iam fi- uiftantia gau'dia improborûjCuius rci nô alij te-‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ftesquàm ipfiimprobi citandi funt.Hocenim
agnofecbac ille apud Comicû, quiquumpræ gaudio apiid feiao e{l‘ct,mori optabar,ne gau-diûillud ^fta‘èôiita,minarctaliquaçgritudinc.nbsp;Qiiocirca nâabsreSolomo:Finis,inquit,gau-dijiroptobofû cft Indus.Statuamusigitur verum gaudiutn non alibi qnàm in piorum animis polie reperiri : irnpfoborum verb gaudianbsp;indigna elle quæ gaudia nominenturquod fa-Cilè potefit intcUigi fi proEorü amp; improbo-1 runi gaudia mutub inter fe comparétur. Nam p,
— . y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• X., k«
rnum fudiile : Chflftum .me.a ppcc^tandijl
Jl
-I!'
bolcuiflc; me fiihifuiii'tahtæjj^oriaî patti-•Gheifto compiratam' , mim rucnciratem æ») ternam in cœhs clfé tepofitam , me iam fide acfpo cerrillînià ifidœfis cum ipfo Chri-fto, cum Angelis , cjim ‘^arriarchis , Apo-ftûlis, marryri'bus,'dénitjUc cum infinite fi-I delium nomefo cofifideré. Non igitur gau-1 ij deain ? non éxùltedi’ non triumphem? imbnbsp;J rr. iam vitæ ftitiltæ diirlcedine , prxfcntis vitxnbsp;¦ . .. accrbitasdoloréfcjiib'fupercniuriamp;ijtn’Gcro-inbsp;, resquosbïc mômtnlô'té'mporispatiniur,in-,i., ,/ finiiis ærctnifqi.ié'gaùdiisacrcrum Riturarumnbsp;J ,: . Certiüimaeifpédaffôhc obruancup./Nonfuncnbsp;ira.8. (inqijit Paülus ) c.-i quæ præfenci,, tempore :
, perpetimur , piaria futhræ glofiæ iqpobis rc-. illi in Dco, hi verb in rebus terrenis gaudcnt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c«
tegeudæ. Qu.æquum ira lint, aifirmçmus Da- illoruni -dliimus vera amp; folida laStitia perfun- imfrob». uidem rede nos ad gaudendum ephortari, .1 ditur, hdfûcarolçtina extcriusrantùm aiper-quanuis-multæ nöbis iiioJiéàïæ idcixcidemfu- gitur. illi in mcdiisdoloribusexuiiantjhiinnbsp;Icipiendæ fint. Ecenim longé cedui^t dolores mediis gàüidiis dolent arqué cruciantur. Illo-corporisfpirituali Co'rtfolàtioniiqua; vt laani- iiini pcr^cfila,hrôrum ïluxa amp; caduca cft læti-mis nollnsalàtur, opijÄ éft affîdna pr£CaciooCf,t. tia.DeniqnéiliÔnihi gaùdia fempcraugcntiirjnbsp;?rec«tio. prxclarc enim-¦ Paultis’àiï^Vbcirai^niccnle^i; .,ldonetJ lâ’dcniîllisSrterna fuelicitastanquâcu-Semper, inqiiit-jgaildcrcinVäcfir^c^ter ot^çct . laulósaöc^aaf.horum verb qiesin dcfpcratio-i'tTi' lt 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fmem,vita in morrem æternam,gaudia momér
' . lumnam elle lighificans/Ènimberp non 9rgÂC .H tança iri perpetuos dolores conucituntur. Fa-
,, vatçs de vanisHlisgâudifi^quæ^allii^homi- ceflàntigiturvanæmundi’,carnlfque blandi-ncs Colent ex reblli' tcfttiiiîs ôe^cadqçj? perci-., propouo catnlsfd'ellcSà:^ amp;'vb^i^pta^ç5,: fed na
¦ vosg!Buwlct»wç-lii^»jVt in'D^ib',in,(et(Ufii^ndis, in .rvriiiih ftacïaruAïquot;'furt’iti;ïîma^ çogC^tioncnbsp;gaudcatisï'nOiïcbfm'alnbtó'ofós àut vpjupta-rws^fe-d iaRos ac finidf’oi hbrînnesallqquor,nbsp;quifunt redocd.nîbftd eft,quorum''ßnimus cftnbsp;iutcgït'amp; quorum pil'râ cft'Co’iilcpçjina.Ex hjsnbsp;igitur appatet ^tiirrittii'l'idniincspvqptt| gau-dexcdicantur , nempéiùrti iccjKtfttntreifo corde. quemadà'.üduni etia/n alibi , iætarnini, in-q'Lur.,)iulb in,Dohiinh.' çRranqùam igjpur fibinbsp;h, • lætari'«iücarliê nlij'hvCilV ltcùli^'ijn r^cdiiÿnbsp;voluptaîibuSexulcarcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U reip pvxapms
fpedes .( ftnnquim ilïi gamiéne. 'çxvat apud • Chryfôitemmn’è^égfà^fputatrô, quacon- ,nbsp;ifitmaC'ColoS'fàiilftcls'daiidcre poiTé :impr,obisnbsp;Vér,b ga'Kdi'i'ni'fibii elfe tribiiendum. Sempernbsp;ehimauari l'fiîlnperanïbitiolî jfemper vplu-ptarij deCidcran't;amp; qub niagis vel diuitiæ cre-icun^ vclhonores ingefitur,cb fit maior diui-tiatumhonoiûmtjue c'upidîras.Nunquam.au-tcmexplctur cupidiratis fitis : ne quid dicamnbsp;de perpetuo metu in quo vctlantur amp; auari amp;
tiæ: nc.pic nobisimproborum gaudia fucum facianr. Sed audianaas pociùs Daaidem affit-manté eoiu demu clTe lætari qui in Dominonbsp;lætâcur, qui iuftitiæ amp; pietati linder amp; qiiotûnbsp;animus inceg reft amp; vacuus omni hypocrifinbsp;atqi limijiationc.Itaqi.c,fratics,inrcnoie ani-mi intcgcnace colamuä ôc icôtâfaiiamoj con-Icicntiâ retincamus, qaæ veri gaudij (edes cilnbsp;atqjdomiciliü. Ntc cos imitcmiu qui hoc té-pore Eüâgelio renùciarüt amp;: mùdi inlana gau-dia cruci Chtifti pra:tultftût.Q^i,n verûfatcâ-tur, diccnt le intus in animo cruciari infinitisnbsp;doloribus.Dida igitur ell opera vt cor noftrunbsp;fit redûjVt Dauid loquiturjUtq; ita verç ac fpinbsp;jirualis læcitieparticipes elfepolIimus.Quumnbsp;auccm Propheta doccat, cor hominis narurâ £^^.17.nbsp;peruerfum eire,pccainus a Dco,vt peruerfitaténbsp;nobis infitâ à natura corrigatfuo Spihtu,vt i-ta 11 li us gratiâ amp; bcnetîcio,ex animis redis,rcnbsp;da opéra proficifcâtur.Hçc font quçcx poltrenbsp;ma Danidis cohortationc colligcre debemus,
Quum autem niultæ ac varia; dodtinæ nobis in hoc Pfalmo piopolitæ fuetint,curcmus ne illarû‘m'cmo’ianobis cffluat,fed cas po-tiùs aflïdua cogitacione rccolamus. It3que(eftnbsp;enim illarutr lummaaliquafacienda) qtiûilli Araneipai
.J e'.
. J
A)î
flint. Crcfcéhhbuscnimdiiiit'iisjfimulctcfcit . dcmum fint fœlices qui veta fide pcccatorum gt;eo'amp;.oïç '¦57- nietusne quis éaf cafus auferatnta.vt quo rpa- rcmiffionem amplcxi font : agnofeamus pcc- totim -pf.
iorcs.funft/ditrttiar, cb maioreii) elfe metura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
. ncncifc lî«z QuamobWth veriffime dixit Solo--mo , Côr impij int'ilù dolerç ; yt ytijim Pro-...phetaafiirmauit nuHâfn élîépaccm ifiipiis,fed - ;fcos inllar maris afliduis pcriutbationuni Hu-.i.dibnsagttari.Sciraprbfecîô lïmilitudb: nunc
iorcs.fuiït/ditrttiar, cb maioreiij clFe mccura
- ambitiofi lÄtqtiörcjuöt rébus terrenis addidi cata'nortra,amp;coium yero lenlupcrculh,adnbsp;Dei iftifericordiam in Chrilto plene nobisnbsp;cxhibitam rccutraiftus, vt illius perfediffimanbsp;iurtitia induti, cotam Dei ocnlis iufti rcpiite-mur. Hæc autem no'drapetChviftuni iufhfi-catio initar aibonsfcracisptoducaciuosfru-
-ocr page 954-|
MEDITAT. IN lt;Slus,arqiiejnpni'nis anitni puricatcm arque integricatcm , cxculTaillahypocrifi quæ folctnbsp;in animis noftris Hclitcfcerc.Quum verb ea fitnbsp;naruræ noftræftupidiras, vt ægrèad pcccato-rum confeffionem adducamur, nuncfaltcmnbsp;quiim fcnrimus Domini fcricntis manumgranbsp;uitcr in nos dcprcirain,quum his temporibusnbsp;tot tantaque vulnera nobis inflida fint, rc-dcant in.mcmoriam pcccata prçccrita,eorum-que veniam à Domini mifcricordia petamus:nbsp;vciafque lacrymas amp; gemitus exintimope-ftorc proficifeentes cotam patetnis Dei ocu-lis cfFundamus. Ne vanas cxcufacioncs pecca-tis noftris prætexamus, fed ferib amp; ex anirnonbsp;fateamur innumcrabiles offenfas quibiis iramnbsp;Dei in nos prouocauimus. Turn vera fiderc-miftioncm peccatorum nobis obiatâ in Chri-flo rccipiamus,arque fenriam'us Denm nosnbsp;paflis manibus in dilebtiffimo filio comple-clcnrcm. Illi igitur pieces affiduas ofFcramus,nbsp;illi lalutem rum animi rum corporis commennbsp;demus,ab illojhispræfcrtimdUflcillimis temporibus,opem expcdcmus:adillum vnum totnbsp;malis paflim inundantibus tanquam ad por-tum tutiffimum velis remifque contendamus.nbsp;Ille fit nobis perfugium, latibulum amp;falus.nbsp;Aciam fidci certifliinis eculis diem ilium in-tueamur, quum Dominus non tantum rioltrinbsp;priuatim,fi;dtot fuarum Ecclcfiarummifer-tus, nos omnes mirabili fauorc profcquetur,nbsp;quum Turcas amp; omnes hoftes Ecclefiæ, diui-navirtute fupcratos fraótólquc cerncmus,quunbsp;denique folcnnigratiarum aclione, tempia,nbsp;domus,vici,platcæ,loca denique omnia vndi-que perfonabunt. Quamobrem hiicnoftrumnbsp;vatem, ceu doblorcm prxftantillimumaudia-musjcum ccufideliifimum dueem ac prçuiumnbsp;fcquamur, ci docenti, monenti, hortantique, |
P.S A L. XXXI[. parcamus. lixcnriatnus ömnem córumaciam. nec finins earum beftiarum fimiles qua: luntnbsp;ad obfcquium frænis amp; calcaribus adig'enda.nbsp;lam fponre amp; alacriter viam illam conficia-mus, quaipfo Dei fpiritu ducc fumus ingreifi-Hotreamus ca indicia quç improbos amp; obfti-gt;nbsp;natos manent. Afpiremus ad cam fiimmi Paths mifcricordiam,quç pios ac fidclcs circun-dat atque obtegit. Conndamns Deo, Deo,in-quam,non hominibus confidamusjin mcdiisnbsp;afflibtionum proceilis,vr fidem noftram nullanbsp;mundi, nulla Sacanæ terapettas vnquam euer-tat.Qubd fi nos ad aliqnod tempus multis do-loribus ac moleftiis cxcicct Dominus, hancnbsp;thftihara interioribus gandiis, ranquamfo-roentis adhibitis,lcniamus. Neque nosdeti-Hcatyana mundi amp; carms lætitia, fediufti-tiam feélanres gaudeamus in Æterno, qui vtnbsp;noÂræiuftitiæ,icafolidi gaudij ætcrnçq; füsli-citatisfirmiffimuro eft fundamentum. Atquenbsp;vt fuauiflima confolatione aftidue pcrftiia-niur, cam animi amp; conlcicntiæ puritatc fo-ucamus. Faxic autem Dominus cuius raifcricordiaro implorarous, cuius ccrtiftimispromiflionibusnbsp;nitimur ; cuius lolius potentiam noftrorumnbsp;hoftium viribus, fapientiam dolis, clcmétiainnbsp;crudciitati opponitnus, denique cuius ob nomen gloriolilfiraum amp; vcritatefandiffimaninbsp;tot mala,tot exilia, tot cædcs, multosiaman-nos perpetimur : faxit, inquam, fummus illenbsp;Deus ad cuius pedes prouoluti peccatorumnbsp;veniam amp; collapfarum Ecciefiaruminftaura-tionem fupplicts pctimus, vt votorum cópo-tes ianiiam in ipl'o gaudeamus, exulterons,nbsp;triumphemus, cum orc, tu (ynccrisanirois,nbsp;lumma illius beneficia perpétua gratiaruronbsp;abhpne cclebrcraus. Amen per Chriftuni. |
LAVS DEO.
.i
. =K;i'
/,-A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iovnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa
ï - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;v3.“ ;;!!. .. ; ¦
..¦.-. ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff t'j .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
¦ ..,!•’¦ t-b.-. n --nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ - ’.rt;!
••r .4 nbsp;nbsp;nbsp;.7' yfSSOlîquîii ï !
hmu! • ^f /i.'iuiüp.'iï, i ¦
¦ ¦ ¦ 'i'll , S’ïirij Lï' .iquot;.' '.. 7 ''..’ifingo? .nbsp;i; .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '.' ,;yiq ó'^jro ,
**•»•.
J
. ')•
gt;i:T
¦fi!-
••¦'O’tirï !';lt;J lt;ï'f 3{f-
¦'•’ni
'•ïh iVl 3.lt;i,
''i .r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ .
’“•lt;Ku .V'.iC
.u nuiu/oh ;
Ünhc4 uóyu.i i*'.‘.' '‘•'¦¦’'‘'v'! br tn£np,
' •Ji.uij. :iq .. , . jj, j.,,.. -'Jin-npr..
' 'i -.s.'s'' . . 1 ._. ..
¦ 'JTUl ¦
¦¦'t 'u
'.“XiE ..;
«Jf
-''i'.i’’gt;''.-A v-ïbfiïhr'!;
«inpdh hlnhi-
:jgt;£ 2jgbri óoLeziffjiaoj ’.aibqqt iiuo-sj . • ¦ ibtbbE 2!;ru;finbsp;j ' -¦ -Vpaun-r- l. 'U..;!;!
-uubitßb
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3£ini!'.4C?
-nbr.’fc bc l:’¦J',•.v
'ïJpl« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.
TU - '.V -. '
,!( '¦gt;¦; j ,lj i).l
i'* •
!f t ‘-gt;b - IJ j ' ' L ' '
..n'.-ibïj i'ijCb’-on .xjpitiO: ’ ‘ rn h^ tfv.c ¦gt; i ¦'
.7 .' .• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ fisa'nii.f'
lt;;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;!fiü!fiJi...:quot;.'
ioen-dj ; . ' : -»fnirU.-1Î',: 7.7 ¦ f7'f gt; •,;gt; ) iKiJp ton tt ; ni;.':,nbsp;i fci:.'7'_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;£;3;i
. 7:; e7!(;’ ' .Cflt^Ollioh' 7 ! .. , ¦;quot;niup.'7nbsp;I'; '7'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!, 37ns U:/-
. 77 7' nbsp;nbsp;nbsp;', ;;77'msiqi'«'!''
'E.', ,¦ƒ?; 'v 'bn': nstj;-. 11 ' •'•'¦'f.'nbsp;nbsp;nbsp;. -..'OOMHÏClifîiî?
dj '5;yj,b!ï.3ü-jq-i')j';gt; .nj
.7j£i 'fip jzohdiii oho
«xii ainh.JÏcnukv ztojv . 'i,; Jj«? ct'.ip p lojamitr
Î ;5rf5lt;.gt;n.' gt;*7. ebübconbsp;ris'iyjfh ïshi 'i-’qnbsp;*¦ KiO'iuii-ji/jh fjfciiï'jïj'. r.'Hii.h-.':,nbsp;i.noi of^ä^sfO'inbsp;-ho jneiüiâf;7;lt; ( iuianh Hrnbsp;sc'O ió tnonGni.'Uv.h'.';
¦'¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•¦lt;5ub
... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iii'fcutïïbKfnofjf. ïii.f,3;0(io5
' ¦'quot;..ohof .¦fï(nirj7:c3i.,3i'.,ih‘)ïïï7j.' lt;.,¦gt; .aurr-!'!
' fh'? ïfiijbiiody.'iq ?!lt;J- '! lt; fï'.’L’nü'f 1' ; .üir 7 ¦‘•’1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj||j a i(; |i5Hb '-.c-
p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.li.f.jA'j idv.ïi’.'
- - Zldt.fl rhf.'b’’ '*.H^ .il; !*?C 77'Oiuhrh •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.’ffiijii •
JuJjijj- ,'jjr,;i._. 'ii'jl.;
-Jili-v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;}.ƒ? di
- • '.'i.!;! d'üjfno C-'; gt; vJ.S •'
¦ 7quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j; ;jOï'
- o‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.
quot; ’‘liii ., ;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7'. ..7
‘•’¦-gt;7 0;5p 017. pi ?sii7: ;i-.
'i : ¦ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:is;p3£ 7:w7(i;;i
'ij -jf' {.io:.. ''i'-o . '
lt; t )r 7;'rojlo -i o
¦ .'i'.i'pjHïs-.l r.-.ou.' '•••'¦nbsp;nbsp;nbsp;¦¦¦ 7' 'OObp,] ; !:¦
¦.!j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I
oh'.
’frnoh -•
Hi.iOq .’ü'-'.’j ' ¦ '
,’h'üoi ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'--
,, .7 ¦lt; .^Jl-æU'n '7 ' 7,' ¦ ; •
[.o';
H.'illUvlOl*- ' 'fG . 7 -p ' nbsp;nbsp;'
-tdi i'iO rioo ‘ ’h'. '7' ¦¦
-f:befniinbiSon ¦gt;¦' - ’ «iriß oio)=f'ib'u'?d.^ ' •¦nbsp;oth OKh-' 11».
’i!lt;£tjt /-¦.¦hiucC ¦ Ib.ionf ' .'. .-TOrL'lOlVquot; 'rrli'/pnö ••'gt; '
... i
' *
1;
Hl,:
Mi'f./i jH;' 1.
iO.Ï'f.jÓi
..7. . z-:.s7’
Î'
-îîjiï ‘/¦¦¦'fîfi'’-
.-quot;is V' •• oii-'* ''i * : -i-: -¦
..n.'î'.'ir'.t.'i'i»-“''’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ' *'
'..'• A';7
'•Hi.;- ,.7 OOT-O ... ..i.i,,
¦ nbsp;'nbsp;nbsp;; 7(ioi;7 . •'•¦¦7 7j .O','.. '.
,........ ., nbsp;nbsp;nbsp;'¦ .j.iiV.i (ii.‘
•-¦• .. 7 '! :.ip 7!' ' '
.4.
’ l..
¦'i
' -1.
LOCORVM 'S- SCRIPTVKAE VETERIS AC NOVI TESTAMENTI, QVI AB AVTHORB VBL apposite' CITANTVR,nbsp;vel onhodoxe explicàntur,vel à falfisSeftariorum int^r-pretationibus vindicantur. ƒ riiirpr.eßxtu contextai caput^alter verftculu»t capita, Si vnicui apparet vei^ulunt dtnotat.Numeri qui cffntextumfequuntur^paginas huiui volumimsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Sadeelici indicant.
meum, nomina quoqu« patrü meo-rum-,Abrabam 8c Ilaac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514
tuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• E X O D V 5. 8.19 -rx’gnus Dei eft 11. 11 LyComedetis cumnbsp;nantcs,tranfitus Domini eft 11 Namtranfibo per terram Aegypti noftc ilia, 8c pcrcutiam omne pri-mogenitum in terra Aegypti, See.nbsp;188 15 Et fanguis rile etit vobis inSigrtfi in domibus in quibus eritisicùmquc'nbsp;fanguinem ilium videro prJKenbonbsp;vos.nec etit in vobis plaga inteine-cionisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188 46 Nou cofringetur vllum os iplius 68.158 15. 1 Sanftifica mibi omne primoge-nitunrmafculum adapcrics vuluam, 8cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451 10. 4 Non facies tibi fculptile,nequc vllam firailitudinem reiqux lit innbsp;carlo defupet, 9c quæ in terra deor-fum.nec eorum qu^ funt in aquis fubnbsp;terra. Hon adorabis ca.ncque coles,nbsp;8cc. Vibtans iniquitatem patruminnbsp;liberos,in tertiamSc quattam genc-rationem eorum qui odcrunt menbsp;105.519 17 Non concupifees 105.461 2.4¦ 4 Mofcsfctipfit omnia verba Donbsp;mininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.765 15. 10 Et Cbetubim vttunque laius Propitiatorij tegtbantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511 19. 58 Hoc eft quod facies in altari: agnos anniculos duos per ftngulosnbsp;dies iugitcrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61 jobatbamea dedi cis vt effent fignum inter me 8c inter eos, 8c fei-rentquod ego fum Dominus fan-' ûificans eosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188 L t V I T 1 C V S, 2.0.19 'TJErferent peccatum fuumnbsp;I 95 II. 15 Accipiet virginem de populo fuonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;751 S I S. T Deus dixit, efto lux 418nbsp;Exiftant lumi liana in txpaufio-nc cœli 159nbsp;Et fecit duo ina- 2-S9 hcrbam virentem gna luminatia 11 Getminci terra 2.5S 14 Producat tetra animal viuens fc-cunduin (peciem (uam,5.c. 4.16 Tunc cœptnin eft inuocari flomen Itbouæ
8. It SenfusSc eooitatiocordisliuma onbsp;ni in malum prona funt 488nbsp;15. 15 Omnenr terram quam conlpi. cis tibi dabo , 8c temini tuo vfque in lempiternumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;518 14.18 Melcbifedec rex Salem protu-lit panera amp; viuum. Et ipfc crat Sa-cetdos Dei excclli.Etbcnedixitei,8e dixit,Benediftus Abrabam, 8cc. 70.nbsp;7t.8c 78.79. 19 Benediftus Deus excclfus qui tra-diditlioftes luos in manum tuam 71 17.7 Conftrmabofœdus meum intet me 8cte, 8c inter fernen tuumnbsp;poft'tc , vt Irm tibi DeUs 8c femininbsp;tuo,8cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1S6-.591 10 Hoc eft foedus meum quod obfet-uabitis ; circuncideiut ex vobis o- 31. 13 Sal muis mafculus,8cc. 186.188nbsp;n Et erit in lignum feederis inter menbsp;8c VOSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;186.188 14 Quoniam fccdus meum infregit |
’•i’ QuumCm pu'u'.s 8c cinis x6. I Non f.icietis vobis idolum amp;nbsp;I'culptile.nec titulos erigetis.ncc in-lignem lapidcm pouetis in terranbsp;vtftra , vt adoretis eumt ego enjmnbsp;lum Dominus Deus vefter^ 510 } Obiciuatcpræceptamsa N V M E R I. 11. 15 ÇEclufa eft Maria extra çaftra O fcptem (V«snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ III ' ¦X4-ÎÎ Fi’.ij v^riportabuatiniquita-temveftram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io$ aS. 4.5 Facies vtium Agnum mane,8c alteium vefpcri : dccimam patternnbsp;limilaginismixtam olco,amp;c. 6i DEVTERONOMIVM. •‘ddatis verbo quod ego vobis præcipio 16.50 6 Lex Dei eft Ecckfiæ fapientia amp; intclligentianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 15 Cuftoditc igitur folicitc anim.as vcfti at.Non vidiftis aliquam limiii-tudincm in die qua loquutus eft vobis Dominus in Horeb de medionbsp;ignisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;510 16 Ne forte-deccpti faciatis vobis fculptam timiliiudinçm aut imagi-tiemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. 9- 5 Non propter iuftitiam tuam 8c æqu'.taiem cordis tui ingredcris, vtnbsp;poffideas terras earum gentium 480
veftri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184.912.
gitc ftatuas.lucos ignc combUjCite,8c idola comminuiteidilpcrdite nomina earum de locis illisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;510 11 Caue ne rcquiras cxremonias ca- quot;• rum dicens, Sicut • coluarunt genresnbsp;iftæ Deos fuos , ita 8c ego colam»nbsp;Non facies ita Dommo Deo tuonbsp;ibid. |
INDEX.
I. R E G V M.
NOn auferetur tibi vir co» rd me qui fedeat in tbro-
5. z Verè fcio quód non iuftificetutnbsp;cit»t vir CO» homo comparatu; Deo. Sivoluefit
rd me qui fedeat in tbro- contendere enm eo non pot»»it ei
¦ nonraé';is,amp;f. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;749nbsp;nbsp;' Wfpónderc vaum promille • 447
, 3i Dominuscondemqatimpium, iu- tbgt; Siitiftificarc me voluero, ormcu eondemnabit me
6. z Vtmam appenderentur pccatanbsp;. mcaquibus iram raerui, Si caia.Ti-
lOi s Sicutè-lut«fbrmaftimei4gt;“ puluerem reduces me
1$. 1$ Ecce inter landlos cius Demo immunesili»-, amp; coeli nonfuntmandrin confpedlu eiuC
544quot; 17.-S Innocensaducrfiis hypecritam cxcitabitur, amp; teuebit luÜus viamnbsp;' fuam
34. 1$ HomoreuerteturinpulBwem
4X. 4 Abominor,amp;me ptsmtetlaper puluerem amp; cinerem . iio P S A L M I.
Vi in cathedra dcriforum fi!gt;nbsp;z In lege Domini voluntas eius,amp; mnbsp;ea totos dies noftcfque aediiacurnbsp;i7 zz.4ez ¦ i, ¦
H Non plantibis lucum St omnem arbarciuxtaakarc Domini Dei tui.nbsp;Ncc facies tibi’atque conftitues fta-tuam; quaxidit Dominus Deus tuusnbsp;yxo -
17. x4 Exeerebilis qttifquis non per-ftum autefiftuftificat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481
manlerit in oinnibm quae fcripta 39’ Tu nofti Soliis çqr omnium filio-funt in libro legit i4.18.93.44i!! . rum hominum . ' 39X
aS. a Ichouatibi benedicét 737
38. Omnia verb* huius Icgis quç funt fcrrpti'iti KoicbfarO
19.4 Non dedrt.vobis Dominus cor
intelligcns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;488 9.3 lOcuIi meifcmperia'tcploHie»
ii. Fœdus quod-feriptum eft in libro rufl)emiamp;c.
legis,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19’ 19.18 Refcruaui mihi feptem millia
• -I - hominum qui non fltaccruntgenua ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coram Baalnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3io.«i3
31.9 Mofesferipfithdne legem i4. xi.x7.amp;e.FuitTeróqnumaudifletA-chab vcrbaifta,vtlaceratisvcftibus 18Squot; - fuis,8£impofitociliciocarnifu3eicr-I, ' iunaret, cubatet eciam cumcilicio, ,nbsp;i5o''ó.;amp;ambuIaretIentè.Quapropterfuit' i. i Z^Viincathcinbsp;vërbum lehouatad EÎiam Thesby- \. Z non fedit
44' Nó eft homo qui nó peccec' 47V 5S Dominus inclinée corda Qoftra alt;lnbsp;fcgt;Tt ambutemus in,vniuerfi? viis e-ius , amp; euftodiamus- mandata eiusnbsp;4SO .
legis,amp;c. quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
30.4 Dominus' circuncidet coftuu
n Molesiubet Icgetti fcriptam reci-tari cotam populo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1“
3X 33 Fel Draconum vinum’corum.
amp; vencBum afpidumcrudctc’’
33 Labeturpes eorum; Sediti perdi-tionis eorum prope eft ' • ¦ r
33. IO Hi cuftodierutit eloquiutuumnbsp;amp; paiftulh tuum fernaucruntîdocue-runt indicia tua amp; legem tuam 67Zi
II Bcnedic Domino rortitudini eius, amp; opera inanuum illius fufei'pe.Percute dorfa inimicorû eius amp; oderutnbsp;eum,ne confurgantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67z
34. 4 NeminicognitumellMofisfe-'
pulclirmn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;319
1 V D I C E S.
X. 13 T^Imiferont Dominum , amp;
1 Z feruierunt Baali 3c A-ftharotho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334
14 Iratiifque Dominus cótra Ifraël tradidit cos in manns diripientium:nbsp;amp; vehementer afilifli lunt , amp;e.nbsp;534
14 nbsp;Sufcitauitquc Dominus indices
qui liberarent eos de vaftantium ma nibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334
7 Sed nec cos audirc voluerût, for-nicantes eu diis alienis amp; adorantes cosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334
I. SAMVEL.
X. 4 T'xOminusdeducit ad inferos, I y amp;reducitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;np
30 Dixeram fore vt domus tua amp; domus partis tui miniftratet in con-fpcftu meo vfque in fempiternum.nbsp;Nùc autem dicitDominus,Ablîc hocnbsp;àmcrfcd quicunque honorificaucritnbsp;temnunt me,erunt ignobiles 333nbsp;331 391
31 Ecce dies veniët quibus fuccidam
brachium tuum ,amp; brachium partis tui,amp;c.
33 Sufeitabo mihi Sacerdotem fidelem, quiiuxta cor mtumamp;iuxtaa-nimum mcum agat
3. 1 TunefermoDominifuitpretio-, fiis,nec vifio fuit manifefta
15 nbsp;Vindiftam ftimam de familia cius
vfque in fcculum , ptopreifiniquita-tem quam nouit,amp;c.
14. 7 Homo videt ea quæ oculis patent , Dôminlis autem intuetur cor 5'3
IL SAMVEL,
IX. 13.14 lehoua tranftulit peccatum tiiumtnon es moriturus.Tantumrnonbsp;do qui t plané occàlionëdcdifti irri-tandi contemptim lehouâ iniiUlCisnbsp;eius in hac re:fimilitef ilt;W filius quinbsp;natus cft tibi omninb raoriturus cft
J04
8 LexDcipcrfeÄaeftvitarelVtuens» veranrfapicnciamfuppeditós horai-utbus .
13 Dclidia quia intelligit? ah occulüs meispurgame 'nbsp;nbsp;nbsp;43, (.S®^
zz. 17 Canes circupdcderütme Sïi 15. 4 Ooceme viastuasnbsp;Z6. iProbameDomirienbsp;Z7.4 Hocvnû poftulaui à Domino«'nbsp;que ctiâ poftulabo, vt habite in domo ipÜBskóótis dieb- *il»nbsp;Abicondet me in tabernaculo fuonbsp;in sitc.adjiicriKatiï : oeciidtabic me lanbsp;abdiiotentorijfuinbsp;z?. 10 Deus pr,aeft diluuionbsp;jo. 4 lehoua alcendetc fecit aoim*°'nbsp;meam .cfepujchfonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”5
31. xo Qnàjn ampla{Mncbon4,qu« iis qui te.mecuunt,rcfofugt;ftinbsp;zi 'Abfcondis illpsinlat'buloamp;cie*nbsp;tiix,amp;e.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘’¦y
3x. X Beati quorum retnilEB fuot i*
130 ° t 'ten.diccdoïTidéfne Achabum fe ab-iecifleantc faciem meamleó quód fc abiecitantefademroeatii,nóindu-eam malura lUud diebuscius,iScc.. .,x. 4 Conllitui regem mcum füpetnbsp;Sion montem roeuiq fanüura Î14nbsp;II. REGVM.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7. 10 Deus iuftus fcrutatur corda 3:
4.17 Angcli vifi funt fub fpecie e- .1 renes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JD
quitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;304 ji Deus eft clypeus meus, feruäs cos
18. 4 Ezechias contriuic lèrpeotarp arneum •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X47.51?
XX. 19.amp;C. Pro eo quod humiliacus es coram Domino, idcirco te colligamnbsp;ad patres tuos,amp; colhgéris ad fepul-chrum tuum in paec,vt nö videancnbsp;oculi tui omnia malaqutcintrodu-flurus fum fuperlocueailiura,amp;c.nbsp;51X
13. 3 Verba fœderis Icripta in li-bro recitantur, amp; populus promit-.u, in fines orbis terra: verba eorû tit iurciurando fe feruaturum quxnbsp;feripta funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18-19
Z7 Abominabor ciuitatë iftam quam elcgeram,nempe Hierufalcm,amp; do-mum de quadixeram,Nome meiimnbsp;illiccrit,amp;c. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59X
I. C H R O N I C.
x8. fl t' ¦ \ Mnia corda fcrutatur Do-V f minus,amp; vniuerias më-tium cogititioncs intclligit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;313
II. C H R O N 1 C
IJ ’3' 'T^Ranlîerunt multi dies in c:fcd quiconque honortficaueritnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x Ifraelc abfque vero Deo
.glorincaboeumtqtiiautemcon- amp; abfque Saccrdótc,ablque Doûore
amp; abfque lege nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;534^ 845
x8. X4 Acbaz.direptisatqueconffa-ftis omnibus vafisdomus D«i,clau-fit ianuam templi Dei-.amp; fecit fibi al-tariain vniuerli; angulis Hicrufalc 534. 344
33. 7 Eicgi amp; fanftificaui mihi hdc domum , vt nomen mcum fit illicnbsp;perpetuànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39X
N E H E M I A S.
S. I Poft reditumex captiuitate rcci-latur lex Mofis, dr ex ea cultus Dei rcftituiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18
I O B.
4. 18 Ecce qui Jeruiunt ci, non funt ftabiles, amp; in Angelis fuis reperitnbsp;prauitatem. Quanto magis in iisqiiinbsp;habitant in domos luteas 4ÏX.493
7. 18 Singulis momentis probas eû.
: l ia
8. 9 Intcrrogapriorcm ætitë, quianbsp;dies noftri fupcr terrain funt inftar
• vmbrx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;908
13 Speshypocritx peribit 748
_ qui refto funt corde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^*
13.1 Quouiquc, DoniiBC,abfcoodcs àfflcfaciemtuam?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi»
18. Circundederant me dolore» mortis, amp; torrentes iraproborüter-ruerant jne t Dolores fepulchri cir-cuncinxerant ine,amp; melaqucimor-tij antcuerteraolt;
3lt;f Dcxteratua'fufcepitme i8gt; IS. 5 InomnctertâcaiiiùloBuseorû
niquitatcî^ amp; quotû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuut pee*
cata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,¦
Beatus vir cui non imputabit Do* minus pcccatunj; ¦ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__
Dixi confitebor cóira me quot; lionern meam Domino : tuprotinu*nbsp;remilifti iniquitatépcccanmei 43*nbsp;Totim'Pftlm-V- Iticuientimnbsp;nem amp; medietetitnihabtinbsp;adßnem oferù.
33. i4 Nonferuaturrex in multoex
34. 15 Fuge malu amp; fac bouun, 4nbsp;10 Mulu mala iufto accilt;^unt:!ea *
lö Dominus ex omnib.liberat ƒ Fob?
IND E X. 18 Si dicebam , Lapfus eft pcs meus: bonitas tua,ô_DomiBC,me fuftenta-bat ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487 95- 7 Hodie fi vocem eiusaudlcritis, nolite obdurate cöfdä veftra piinbsp;103. 11 Quàm longé diftat Oriensabnbsp;Occafu,tam longé remouct pccca-ta noftranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi.Sptf to8. 13 Saluum me facdexterdtua 189 109.18 Iftiquidemaledicant; tu vc-rô Domine benedices 74^nbsp;HO. I Diiit Dominus Domino meo,nbsp;Sede ad dexteram mei 188.18p.190
4 Tu es (acerdos in xternum fecun-dû ordineMelchifedee 6'9.70,amp;c. 115.8 Similes fimulachris fiant qui fa-ciuntea,amp; omnesqui confiduntin cis 116. 3 Circundederit me dolores mor tit amp; anguftix fcpulchri inueneràntnbsp;me 118. 18 Caftigauit me, fednotimorti tradiditmc 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- If Dextera Domini fecit virtutem 189
IIP . 55 Do ce me viam mandatorum tuorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi8
' tua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;911
71 Bonum mihi fuit afiligi vtdifcc' rem ftatuta tUanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.504 103 Lex Dei redfa Sc iufta eft , auro pretiofior, mcllc dulcior 17nbsp;105 Verbum tuum eftlucerna,amp;c. 13nbsp;133 Dirige greffus meosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487 114. 1 Niti nobis Deus prxfto adfuif-fct,iam hoftes vt aquç nos iniindaf-fent,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pii 130. 3 Siiniquititesobferuare velis, amp; Deus,Domine quis fubfiftet ? Verum apud tc clementiaeft, 3t pro-ptereatimeris 467.475.490.897nbsp;8 Ipfe redimctlfraclemcx omnibusnbsp;iniquitatibus eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107 151. 10 Propter Dauid feruum tuum, non auertas faciem Chrifti tui 515nbsp;II lurauit DominUs Dauidi veritate.nbsp;Sc non fruftrabitur eum : de frudtunbsp;ventris tui ponam fuper fedemnbsp;tuamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5’5 13 Sion eft Dei ftdes amp;requics fero-piterna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;544 158: 8 Dominus proficict pro meiDo-mine , tua benignitas fempiterna cft,ncc opera manuum tuarum o-mittesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481.490 139. 7 Qim fugiam â facie tua? 896 141. 5 Iuftus corripiat mc,vnguentumnbsp;erit pretiofiffimumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;911 143. 1 Ne ambules in-iuscum feruo ' tup : nullus enim viuens coram tenbsp;iuftus eft 118.467.469.478.486nbsp;to Docc me vtpcrficiam voluntaténbsp;tuam,quiacu cs Deus meus:tuûfqucnbsp;Spiritus bonus deducat me per terram planamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490.9IP PROVERB I A. SCribe Dei prxeepta in tabulis cordis tuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it 39- 10 Fons vitxapudteeft it3.4ii
488. 37’ t5 A Domino diriguturgreffusvi ri,amp;Via eius gr.va eft ci 490 14 Quum ruit,no corruitiDominus enim fuffullit manuni eius 490 37- 31 Lex Dei eft in corde ciuS zz
7 SacrificiumScoblationem nolui-ftl
17 In locum patrum tuorum fuccc-det tibi filij, quos principes in omni terra conftliues 518. $38 4«. 2, DcuseftnobisptoteftioStro-bur,atque prxmete aduerfitate au-xilium prxfcntiflimura ' 'PB
I4 Sacrifica Deo îaudem,amp; perfol-ue .ilciiTimo votatua . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49P
albabor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91.100.478.499
rettuin pititum innouain vifceri-bus meis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.490 14 Reftitue mihi Ixtitii falutaris tui, amp; ftirituprincipali fulci me 490nbsp;13 Nc abiicias me à facie tua,nec Spinbsp;ritu tuft fan£fum à me auferas 484nbsp;•B, 5 Nullus eft intelligcnsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;488 59. 18 Deus meus-, milericordta eius prxueniet menbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487 ds. 10 Probafti nos vt argentum. See. Ill *8. (7 Dominus petpetuà habitabit ineonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'591 30 Nomen tuum in templo lerufa-lem,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ,544 71. 10 Oftendifti mihi ttibulationcs multas,amp; conuerlus viuificafti rae,nbsp;amp;deabyffisterrx itcrum reduxiftinbsp;fn e — ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115 71. 9 COramilloprocurnbentdefer-tiincolatjinimicieiuspulucrc lin-gent 74’. .9 Signa noftranon videmus.iam non eft próphcta,amp; nemo fit vique-quo 79.11 Vouete Jc teddite Domino 499 78. 5« Sanftumlfraclis circuferibe-tctcritartlnt 80.14 Apét è fakn cam vaftat amp; o-mnis generis feix qiiæ id agris dc-gunt earn depafeuntur ij Domine ,tcdi obfccro : inuife vi-‘ neam iftam 89. 45 C6taminaftidiademacius:fe-cirti ceflarc dignitatem eius; 5: folium eius in terram collifiiH 750 9q. 8 Poiuifti peccata noftra in con-fpedfutuonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;899 91 I Qui habitat in latibulo excedfi St in vmbra Omtiipotetis tommo-ratur,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;915 *!•' Beam's quem caftigauèfisamp; crui- |
10.11 Odiû excitât nx47,cliari»s aa--• tem tegit omnia peccata uz IP In mulcitudine verborum nonnbsp;deeft peccatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^7
mitur iniquitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJJ
probat corda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt zz Aegritudo animi exficcat ofla 901
ris fortiffirax, ad quatn curreciu-ÛUS Sc exaltabitur 10. 9 Quis poteftdicere, mundum eft cor meum,purus fum ipeccato? z^. It Increpatio fapientis auri ob-temperäti eft veluti inauris ex auro fadfa I'S. Ï Flagellum equo,amp; frenum a(i-no-.ita Virga amp; Jplagx dorfo ftulto-rum Refpondc ftulfo ne fibifapere videatur X9-1 Qui aduerfus increpatione cer-uices indurauit, fubitb conterecur 9»! 30. Ne addas verbis cilia,ne te redar gu.it,amp; mendacij conuincaris 119.39nbsp;•500 ECCLESIASTES. 7. i^T^Staliquis iuftus qui iniufti-iT, tia fuapérir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;469 xo Non eft fionio iuftus in terra qui facial bouu amp; non peccec 46'/.469nbsp;$, 5 Viuentesfeiutfeeffemorituros,nbsp;mortui autem nihil nouerunt am-ptiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511 6 Amor quoque Sc odium corum St inuidix fimuljicrierunt, ncc ha-bentparteminliocfeculo,amp;ino-pere quod (ub Sole geritur 511nbsp;n. 9 ' Rcuertaiur puluis in tetri fua mnbsp;quot;Vnde erat C A N T I C V M ‘ canticorum. 4. 3 ^Icut vitta coccinea labia O - St cloquiutuumdulce 155 tua, 615
615
qux fundatx funt fuper bafes au-reas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;615
¦ mea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;615 7 QuX eft ilia quç ptodit quafi au-rora,pulclira vt Luna,elcdfa vt Sol, See. ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;615 641
mihi eft.proprius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;615.837 E S A I A S. I. 3 A Gnofeit bosdominu fuum, afinus pratlepe dominoriinbsp;fuorumiat Ifrael non agnofeit, populus meus non intclligit' ' 9ainbsp;5 Quorfum vitra percutiemin'i ? ad-detistranfgieflioncmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;903 9 NifiDominusexcrcituiireliquif-fet nobis feme, quafi Sodoma fuif-femus, amp; quafi Gomorrha fimiles effemusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53%- 59® 15 Auditeverbii Domini,principes Sodomorum jpercipiteauribus legem Dei veftri,populus Gomorrhxnbsp;533; 105.104.504 5. 3-Niii Dominus auxilio mihi fuif- ict.Oreui apud inferos habitaffet a- ii Quem diligit Dominus caftioat oimaiiicanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.504nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° |
INDEX.
|
9.10 Difpcrgam tjuadrigam ex E-phriim k ei|nu[n ds Hietufalcm: Sc dilTipibuntur arcus belli ,amp; loquarnbsp;pacemgentibui,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7gt;,9 n Tu autcm in fangutnc teftamenti tui eduxifti vinflos de lacu , th quonbsp;non erat aquanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii^a8t-4$o 14. n Erit omnis olla lerololymis
tHum , Sc venientes omnes facrifica-turi accipient ex cis, Sc coqueiit in cisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7Î MALACHIAS.
/yiuin magnû eft nomen mcu in gentibus ; Sc in omni loco inccn-lumoffcrtur nomini meo, amp;obl3gt;nbsp;tio mundatquia magnum eft nomennbsp;meum in Gentibus,dicit Dominusnbsp;cxci'cituurn'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7x.80.81 J. 1 Ecce venit Dominus exerci-tuum, amp; quis diem aduentus eius fu-ftinucrit ? eft enim tanquam ignisnbsp;conäans,amp; herbafullonum ' 116
argeritinh ;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
vt aurutn Sc argentum, Sc ofFerent Domino oblationem Mincha in iu-ftitia, Sc accepta ent Domino obla-tic)Iudaamp; letufalem -•nbsp;nbsp;nbsp;74 II. MACH AB.'. 43.amp;C. T'Vdas mifit Hierofplymam X bis mille drachmas argen.nbsp;' ti, vt ofFcrretur facrificium pro pec-catot valde bene amp; honeftè faciensnbsp;quod de rcfurreftionc cogitaret, Scnbsp;iiv qui cum pietatc obdofm/eruntnbsp;' optimum cU* repofitum munus,nbsp;Sanfta St pia cogiiatio, ex qua pronbsp;mortuis expiationem fecit,vt à pcc-cato foluti effent 113.214.11$nbsp;M A T T H AE V S.‘nbsp;fraftum dignum-pœni-r tentianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111.916' 9 Deus poteft etiam ex ipfis lapidib.
feentiam t qui autcm poft me fiitu-rus cft,fortior me efttipfc vos bapti-zabit in Spiritu Sanffo amp; igne it.6 11. Cuius vcntilabrum inraanu ciut,nbsp;Stpcrniiindabit aream fuam,amp; connbsp;gregabit triticum in horreum fuum;nbsp;paleas autcm comburct igniincx-tiriguibilinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. 15 Sic implenda eft omnis iuftitia 47« 4. 1, Quiim ieiunaffet quadraginra dies, amp; quadraginta nodes, tandemnbsp;efuriitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188 $. 13 Voseftisfal tefrattquodfifal in-fatuatus tucric,quo falictur I adnihil amplius valet niß vt abiiciatur fo-rasjamp;concuketur à quibuAis $3i.$$$nbsp;14 VrEs fupf-a montem pofi^ nonnbsp;poteft occultarinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$44-8$i 1^ Laicerna lucet iis qui in domo funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦8$l
jÿ Quifquis feccrit Sc ioeaeJt Àian-data Dci,i$magnus vocabitur in regno cœlorum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’nbsp;nbsp;47® 11 Didum eft antiquis,Non occidcs: quifquis autcm otciderit reus erit iudicionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. 3-A Ego autcm Jico vabis quod o-innis qui irafeitur fratriftid teme-re,rcus critiudiciojqui autcm dixe-rit fratri fuo racha. reus erit conei-lio.qui autcm dixerit, fatue,tcuserit gehenna: ignisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iX3.iX4 1$ Efto amicus aduerfario tuo citô dum es in via;ne quaodo tc iradatnbsp;aduerfarius iudici,iudex miniftro,amp;nbsp;in cuftodiam coniiciaris 119.1x0
donee rcddidcrit vltimum quadra-tern, ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497.498
concupifeat earn, iani adulterauitea .in corde fuonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103
mini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fiJ3 7 Petite amp; dabitur vobis ; quzrite amp; ' ¦ inuenictisspulfateamp;aperietur vobisnbsp;910
nos frudus,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6S to Ex frudibus eorum cognofceiis «0«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$$4-74$.84« X4 Quifquis audit exme fermones i-ftos, Sc eos przftat, aftimilabo eum viro prudenti,qui $dißcauit domumnbsp;fuam fupcr petramnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445 i$ Defcendit autcmpluuia,amp; vcnc-rnnt âumioa,amp; âauerunt ventJ,amp; no cccidit : fundata enim fucrat fupernbsp;petramnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445 g. S Nonfumdignusvttedummcu 0 fubeas: fed die verbo, Sc fanabiturnbsp;¦ puer meusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140.449 Il MoltivenicutabOrienteamp;Occi-dentc, amp; accumbent in regno cœlo-rum cum Abraham, Ifaac, amp; lac ob tot 9.x Filieftobonoanimo,pcccata tua tibi remiffa funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;894 6 Filius hominis habet' poteftatem remittendi peccatanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188 1$ Fill) thalami poffunt.ne lugerc, quandiu cum ipßs fponfus eft? xxo
läm annuntiate, amp; quod auditisin aureni przdicate fupcr teda ;x
X7 Nemo nouit Pattern,niß filius, .. Sc cuicunque films volucritrctcgerc 159.488 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; . n. 1$ Confiteor tibi,pater. Domine cœli amp; terr.-e,quàd abfconderis hzcnbsp;àfapicntibusamp;intelligcntibus,amp; eanbsp;reuelaiieris infantibus X3X.191
eftis Sc onecia,Sc egofaciam vtre-quiefcatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;470 $14.89$
Sc difcite d me,quod mitis ßm amp; hui milis corde. Sc inuenictisrequiemnbsp;animabus véftrisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184 470 It. 31' Oinne peccatum r^mittelut hominibus : at blafphemia’in Apiri-tumfandumnonremittetur 93.117 39 Natiomala Sc adultcrina fignum requiritnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ .$$3 41. Niniuitx rerfurgent in iudicio CÛ ¦ natione hac amp; condemnabunt earn-,nbsp;quod ipfi refipueiint ad przdicatio-nemlonznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109 1$. 3 Quarc tranlgredimini manda |
tum Dei per traditionem veftriiu 499
14 Si carcus cxcuni ducat ambo in foueam caduntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/di.Ji» 13.11 Vobisdatum eftnoffcmyftcna regni caloruai 41 Mittet filius hominis Angeios fuos, qui colligent ex ipfiusregnonbsp;omnia offcndieula,amp; eos qui fatiuntnbsp;iniquitatem 14. 4 Natio mala amp; adultcrina fignd . requiritnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$$5 4 Cauete vobis à fermento Ptari-fzorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184.499 17- Caro amp;lânguis non reuclauittibi, fed pater mcus.qui in coelis eft ‘59
•19 Tibi dabo claues regni ctxlorum; Sc quicquid ligaucris in terra erilli-gatum in coelis: amp; quicquid folucrisnbsp;interra,eritfolutumincCElis $a$ 21 Tunc coepit cxponcrc difeipulis, futurum vt multa paterctur, amp;C.1S8 ij. I Trasfiguratus eft coram difeipu-lisfuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;198 4 Domine, bonum eft nos hie eße, ß vis,faciam u s hie tria taberuacula, tibi vnum ,amp; Mofi raum,amp;£lixv-numnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;198 $ Hie eft filius ille meus dilèdus in quo acquiefco.ipfum audite 188.31X
to Vbi funt duo vcl tres congregati in nomine meo, ibi fum in medianbsp;eorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i9$.$44.$4$ amp; 84$
gaucritis,in terra.crunt ligata in cœ-lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii8.$c$.
Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144 14. Facilius eft camclum per foramen acus tranfire,quàm diuitem in-gredi in regnum Dei. 3i3.ii4.3l$-i'^ 18 Vos qui fcquuti cftis-mcinrcge-ner3tionc,quûfederit filiushominis in chrono gloriz fu.e, fcdebitis etianbsp;fuper thronos duodccira,amp;c. 474
dominari, amp; qui magru funt liccn-tiavciineas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 14 Verum non ita erit inter vos:fcd ¦ quicunque voluerit inter yo$ nia-gnus fieri,fit veftcr roiniftcr 5i$.44i
mam liiam. rcdcmptionis pretium pro multisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9i.97-4^i
11. 14 Multi funt VQcati, pauci verb elcifti . 11 Reddite quz font Cxfaris Cx-fari:amp; quz funt Dei Deo ' .
que ppteftatem Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18.27* 37 Diliges Domii um Deum tuum cxtotocordetuo X3 1 In Cathedra Mofis fcJcnt Scribx amp; Pharifzi: omni.i ergo quz dixe-.rint vobi-s Vt (cruecis-lsfu*!® cite |
INDEX.
Cite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30
87 Eftis fimiles fepulchritâcà’batis
lt;gt;8
*?..1$ Quum vidèritis abotftinitioilê lllam vjftatricem.quç difta eft à Danièle prophetâipofitam tn loco fan-ftoÇqui legit anima.luertat) tûc quinbsp;in ludxa fuerint, fiigiant in montesnbsp;S58
15 Si quis vobis dixerit, coce hîc Chriftus, ecce illic, nolite credere,nbsp;amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;845
14 Multi pfeudoprophetsE furget ac fcducent mulcos:8r. quoniam multi-plicataeritiniquitas refrigefeet clia-titas multoiumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;845
16 Si dixerint vobis, ecce in deferto eft:ne egredinini : ecce in conclaui-bus, nc créditénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415
JO Apparebit fignum filij hominis in ;
cœlo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.197
J6 De dié illo amp; hora nemo feit, amp;c.
750
51 Partem illi afiignabit Dominus cû hypocritis,illic erit ilctus Si ftridornbsp;dentiumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;748
15. 15 Etiam quod habet tolleiur ab
eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;743
16. 1 Scilis quia poft biduUm pafcha
fiet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tft.61
n Pauperesfcmperliabcbitis vobif-cum:mc autem non fempet habebi -lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141,506
16 Edetibus els accepit lefus panem, amp;q*imbenedixiffct ,frcgit, dedlt-que di(cipulis,St ait, accipite,comc • 1nbsp;ditc,boc eft corpus meum 57.58.115.nbsp;153.154.158.t60.179.18i .307.431.435
454.amp;C.
17 nbsp;Et accepte pocnlo;ac gratiis aftisnbsp;dedit cis dicens,Bibitc ex co omnesnbsp;ti3,i53.i79i«5.44i-
18 Hoc cft.n.fanguis meus noui illiusnbsp;teftaraenti, qui pro multis effundi-tur in teDiiiTionem peccatorum 53.
58,9 0.113.155.17 9 A86.415-.
19 Dico autem vobis, non bibarn abnbsp;hoc tempore ex hoc fruftu vitis.vC-que ad diem ilium quum ipfum bibam vobifenm nouum in regno pa-tris mei *01.101.155.154.155.179.
4'7
38 Ttiftis eft anima mca vfq; ad mot 49 Magmficèmecum egitpotensil-' tern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.414
59 Non quod volo, fed quod tu vis
188
55 An pntasmenonpoffe precati pattern meum,qui hîc tiftat mihi-plûtes quam duodccim legioncs angc-lorum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;310
64 Videbitis filium hominis feden-tcra ad dexteram vittutis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189
17. 51 Statim monumentafuerunt a-peeta,Amulcacorpora fanólorura refurtexerunt
»8.5 Qnæritisïefumcrucifixum Non eft hîcfuttexit enitn prout dixit, ve-nite,vidcte locu vbi lacebat Domi-nus,8tc. •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.167.415
7 Ecce,prxit vobisin Galilxim,illic eumvidebtitsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415
18 Data eft mihiomnis poteftas in cttloamp;intcrtanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.191.588
19 Ptofefti docetc omnes gétes,ba- 11. 3 Panemnoftrum quoiidianumda ptiiätcs eosin nomine Pattis amp; Fili) . nobis hodicnbsp;8t''piriiusSanfti '''''''7 J . quot;nbsp;596.641.679.757nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' beta quæ fuxifti
10 Docentes eos feruare omnia quæ 41 Dateeleeinofy nam amp; ecce omnia tnandauiwobis.Et ecce ego fum VO- . .muudaiunt vobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111113
bilcum vfque ad confummationem li, 14 Q«is me iudicem inter vos coa-
fcCttli i95.5i5.5i^-$îV5S8.594.amp;eà M A R C V S.
remittere pec-folus Deus? io(
ftituit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;711
ji Nc time, parue èréx ; nam vifum .eft patri veftro voois darercgnumnbsp;845nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
li 7 Vis poteft cata,nifi
IJ Dæmonia multi eiiciebant,vngc- 48 Cuicunque mulcum datuml eft, bantque olco multos ægrotos,amp; fa-nbsp;nbsp;nbsp;multum repetetur ab eo:amp; apud qu^
9.14 Ctedo,Doniine:fuccutrc incre« dulitati mcçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I58.481
35 Si quis vult primus elTc erit omniu vltimus
lo. 14 Quam difficile eft vt qui con-fidunt opibus in regnum Dei ingrc-dianturl
15 Faciliuseft camelumper foramc acuscrâfite,quàm diuitemin regnunbsp;Deiingredi
13. 31 Angeli amp; filius hominisnefeiutnbsp;hotam vltimi diei 187.513
37 Quod vobis dico omnib. dico 6 9*
14. Il Quado pafcha maiftabat61.61
15 £t omnes biberuuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44*
36 Pacer,omnia poffibilia funt tibii
transfer i me iftud poculum: verum no quid ego velim, fed quid tu jio.
417 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
16. )5 Prædicatc Euangelium omni : creaturxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;679.694
16 Qui crediderit amp; baptizatus fue-ric feruabitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156 475
18. Aegrotis manus imponent, amp; bene habebunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;446
19 Sublatus fuit in coelû, Si fedit ad dexteram Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189
L V C A S.
I- 3 T Tiium eft mihiomnia altcre-V petita penitus confequuto,or-,dinç deeis ad tc fcribeie,præftantif-fime Théophile jVtagoofcas eaium rcrura veriiatemquas auditione ac-cepiftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.411.685
31 Concipies in vtcro, amp; paries filiû ¦t. 141.176.188
35 Regnabitiudomolacobin æter-num,S( regnieius non ent finis 156. 738
35 Spiritus Saftus fuperuenict into,5c. virtus altiCimi inumbtabit tc : pro-pterea id etiam quod nafcctur ex tcnbsp;fanftû.vocabiiur filius Dei 410454nbsp;45 V nde hoc mihi,vt venial mater Donbsp;mini mei ad mc3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411
Ic,cuius fanftum eft nomen nbsp;nbsp;417 :
1. 10 Annuntio vobis gaudiumma-. gnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91-4
15 Omne mafculum adaperiens vte-rumeritfan£lumDomi*o 198.45t
40 Puerulus ctefeebat 5c corrobora-batur fpititUjimplebatûtquc fapien-tia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.14.6.187.188,454
4.19 Vtprædicemcaptiuisdimiflio-ncm, 5c cxcis vifus recuperationcm 488
449 30 Quum tranfiiffet per medios illos profeftuseftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi
5. 10 Remittnniut tibi pcccata tua 184
8. 45 Quis me tetigit’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151
46 Cognoui virtutem exiifte à me 186
10.16 Qiiivos audit me audit 500.
501.71i.758.835
. nobis Imdic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;699
156.516.575594. 17 Beatus vterus qui tepottauiti5:v-bera quæ fuxifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451
depofusrunt multi, anipliuJrepo-fcent ab eo
14. 15 Beatu; ille qui manducabit pa-nem in regno Dei
Si quis vnlt me feqqi, abnegèt fe-metiplum, Si tollat crucem luain qUOtidic
ie,. 9 Facite vobis amicos.demam-nïena iaiquitatis, vtquiun defece-ritis i recipiant Vos in aetcriia taber-naciila nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117.118
15 Memento te bona tua rccepifle ill vita tua, amp; Labarum limiliicr mala,nbsp;mine autem hicfolatio fruitur, tunbsp;verb cruciarisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449 451
IS Adbæc inter nos amp; vos hiatus ingens conftitutus eft,amp;c. 449
19 Habent Molen amp; Prophetas:iUos audiant .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 755
17. 5 Adauge nobis fidem 158.481 II Regnum Dei intra vos eft 758
30 Prout faftum eft in diebus Noe
amp; Lot, ita erit ctiam in diebus filij hominisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;531
18. 3 Filius hominis quum venetit, num reperiurus eft fidem in tertaînbsp;SJi- 845
13 Deus,ptopitius efto mihi peccato-
19t 8 Dimidium bonorum do paupe-tibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itl.lij
fL. .19 Et aceepto pane,quum grarias egiiret,ftcgit,amp; dedit eisdicens,l\ocnbsp;eft corpus meum,quod pro vobis dinbsp;tur'.hoc facitcin mei recordationem.nbsp;5S.59.Éi.Si.63.i7i,iii.i4},t5},i8i
10 Itidem etiam dedit eis poculum poftquam cofnauilTet dicens,hoc ponbsp;culum eft nouum illud teftamentumnbsp;in fanguine meo qui pro vobis ef-funditurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155.180.185.18«
. 15 Reges gentium dominantur eis: VOS autem non ita,fed qui maior eftnbsp;in vobis, fiat ficut minor 661.694.nbsp;764
18 Vosij eftis qui permanfiftis me-cum in tentatioriibus mcis 747
19 Et ego vobis pacifcor regnum,
prout difpofuit pater meus ; vt eda-tis amp; bibatis in menfa mea in regno meo,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
31 Simon Simon, ecce Satacas appeti-uit VOS quos ventilaret ficut triti-cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65Î
31 Se'd ego rogaui pro te ne deficiat fidestua tu aliquando conueifusnbsp;tonferraa fiatrestuos 544.567.651.nbsp;661.694
15. 43 Hodie mecum cris ityf aradifo 101.449.493 S’i-
46 Pater depono fpiricum meum ill manus tilasiSt quum haeediaiffet ex-pirauitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;450
14. 16 Ocub eoruiti tenfcbantur ne cû agnofeetentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 o
17 ExoirfusiMófe amp; omnibus Pro-pbeiisintctprctabatur illis in omnibus Icnptutis qua: de ipfo fcripta c-rant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7«S
31 Ablatuseft ex eorum confpcftu loo
39 Videte manus meis amp; pedes meos; nam egoipfe fum; Contreftate me,nbsp;#{ vidcte:nain fpiritus eatilero St ol'-
IN DEX. credit ci qui mißt me , habet Titam ' 3cternam,amp; in condemnationcrrt rónbsp;veniet : fed trartlibit à morte in vitanbsp;n8ij9.47lt; iff’ Sicut pater habet vitam in femet-ipfo, ita dedit amp;: filio habere Vitam in feipfo, amp; authoritatcitt ctiatn de-ditei iudicium exefccdi,cô quod films hominis éft 191191.411.nbsp;i€ Amen ,amen dico vobis, venietnbsp;tempus amp;• nunc eft,quum mortuinbsp;âudient voeem FilijDci 4« Jnbsp;39 Scrutairiini fcripturas : nam exi-ftimatis vitam æternaminipfishaberenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.18 4ff Si crederétisMofijCrederetismi-hi:dc meenim illc fcripfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76^ g, 31 Pater meus dat vobis pancmjl lum ccelcftc'mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.1 s Panis enim illc Dei eft qui de ccrlo defccndit.amp;datntam mundo loi.nbsp;io3.iiff 3$ Ego fum panisille vitae: qui venit ad me nequaquam «lùrict : amp; quinbsp;credit in me non fltiet vnquam ir9nbsp;3ff Seddrxi vol|js:ctiamvidiftisme,nbsp;ncccrcditisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. 38 Dcfeendi c ccelo vt faciam , non voluntatem mearo, led voluntatemnbsp;ciusquimifitmenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 41 Murmurabant ergo ludxi, de co quod dixeratjEgo fum panisille quinbsp;de ccelo defeendinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiff
pater, qui m« mißt, traxcrit eum, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119.489 43 Eft fcriptum in Prophetis , erunt omnes edofti à Deo, Quifquis ergpnbsp;audiuità Patre, amp; didicit, venivadnbsp;menbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119-15s.683.84i Amen,amendicovobis,quicre-dit in me habet vitam xterna 119
feendit jVt qui co velciturnon mo-riatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;719.178.191.191 Ego fum panis viuificus qui c coc-I0 dcicendi : ßquis ederit ex hoc pane viuct in .Tternum, amp; panis quern ego dabo , Caro mea eft.quam egonbsp;dabo pro mundi vita 101.103.11^.nbsp;113.191194-417 4’1-
fus altos dicentes. Quomodo poteft hie nobis carrtem fuam dare qua vc-fcaniur?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119.428 fa non habet, prout rtie’afpicitis habere 141.180.100.101.134.17^,36^. 304.510.413.433'45^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . ¦' 43 Apeiuit mentem illorum vt in-tclligcrcntScripturas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 4ff Oportiiit Chtiftum patïôc intrarc in gloriam (uamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;160
rfft eis ,difiunôtus cft ab cis faiftiitl fcîebatilrincœlum 141.1tf7.197 413nbsp;I O A N N E S. t. Il Vofquot éum acceperunt, y 2^ dcditeis hacdignitatem,nbsp;vt filij Dci fiereiit,ncmpe lis qui credunt in nomen c;usnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;480
, vnigcniti à Patre.plcni gratiat 5c ve-ritatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.411
17 Lux data cft per Mofen , gratia 5c veritas per lelum Chriftum extiticnbsp;487 19 Ecco Agnus Dei qui tollit pecca-tum mundi nbsp;nbsp;nbsp;44.90-ig5.189.496 31 ConfpexiSpiritum dcfccndentcm quali columbam do cœlonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303 33 Super quem vidcris fpiritum de-fcendçntem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303
3 Nifi quis genitus fuepit ex aqua amp; fpiritu, non poteft infroire in re-gnum Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.418.731 6 Quod natura eft ex cârnc, caro eft: quod,ex Spiritn,Spiritus 466.488 13 Nemo alcendit in.cœlum nili qui defeedit de ccelo, filius hominis quinbsp;eft in ccelonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.179.188 193 IS Pens itadijcxit iriundum,vt filiuinnbsp;fimm vnigenitLim dederit,vt quif-quis crédit in cura nô pcccet, lcd ha-beat vitam çternam I1o.i1tf.i4o.nbsp;136 17 Honio non poteft rccipere quicquam , nifi datum ei fuerit è ccelo 4S8 19 Qui habet fponfam , fponfiiseft, 5cç,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110.701 $4 Deus non dédit illi fpiritum ad menfurainnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191.501305 53 Pater diligit filium ,5c omnia de-dit in manum eius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191 36 Qui credit in filmm habet vitam æternam, qui’iion crédit in cum nonnbsp;videbit vitainnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117.118.473
fiet in co fons aquæ falictis in vitam æternamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;484 11 Nos adoramus quod feimus 13 Veri adoratores adorabunt Spiri-tu 5c veritate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311. 391 3.19 Nô poteft filius à fefpfo opeiari, nifi videritPatrem operantem ,5cc.nbsp;181 Il Sicut Parer excitât mortuos 5c viuificat: ita filius quûs vult viuificat 191 11 Pater omne iuditiura dedit filio 191 *-4 Qiü fermoncm meura audit, 5c ,33 Dixit ergo eis leiuî, Amen , aiTien dico vobis, nifi cderitis carnem fil jnbsp;hominis, amp; bibcritis eius (anguinenbsp;non habebitis vitam in vobis 119,nbsp;17ff.191.307 34 Qui edit meam carnem ,amp; bibit nieum fanguinem habet vitam æternbsp;nam : 5c ego cxcitabo ilium in vlti-modic 119.116 130.133.17tf.191.196.nbsp;411 33 Caro enim mea verè eft cibus , amp; fangiiis meus verus eft potusnbsp;111.113118.177.17S.5tc.
|
3gt; Hie eft panis ille qui de eœloJc’ feendir-, non prout comcdcruni Patres Veftri manna.5C mortui funuqWnbsp;ederit hunc panem viuet iqnbsp;numnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., 61 Scicns autem Icfus apud fe difc-pulos luo« de hoc murmurare,dixit eiSjHoc VOS ofFenditi 1I9.4-* 61 Quid fi igitur cofpiceretis filiuiu hominis alcendentem co vbi eratnbsp;prius?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i93.i38.i19- ‘*
credunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1IS.41J 64 Noueratenimipriocipio,quinain effent qui non credebant, 5c quiief-.nbsp;fet «um proditurusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iigt; 63 Propterea dixi vobis neminem pofle ad ms venire,nifi fuerit cida-tum à patre mco 7.38 Qui credit in me,ficut dieit fcri-ptura, flumina aqua; viuje fluent ex ventre eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*4 39 Hoc autem dixit defpiritu quern accepturi erant credentes in cum.nbsp;Nondum enim erat Spiritus länftu*,nbsp;quia lefus nondum erat glorifiaiutnbsp;I67.19o.195.193.4g4 34 Quifqui! committit pcccatum leruus eft peccati 3ff Si vos fitius m libertatemvindi-carir,verè liberi eritit 44 Illc fuit homicida ab initio, 5t in veritate non perftiüt : non eft eniinnbsp;Veritas in eo 36 Abraham viditditm meum 5tga-uifus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.300.449 38 Antequam Abraham eflet , ego fum,5cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.189.178.a88
14 fi^o Cum Paftor illc bonus, amp;a-gnofco ouci mcas, ôcagnofcor ab cisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514 Iff Alias etiam oues habeo quätno“ funt ex hac caula: illasquoquc oportet me adducerc. nam voeem mcamnbsp;audient ,fictquc vnumouilc5c vpusnbsp;paftornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514 II Ego fum Paftor benus, bonus paftor animam fuam dat pro ouibitf 3x 16 Erit vnum ouile 5c vnus paftor ffffi 18 poteftatem habeoponedi animam mcam , 5c poteftatem habeo rurliisnbsp;eamalTumendinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill 18 Nemo rapict cas è manu me» 671
4' Pater, gratias ago libi quôd ni» audierisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181
congrcgarctinvnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;637 11. 18 Venir vox è cœlo, diccr.s, 5C glorificaui,5c rurfus glorificabo 51t 31 Si fublatus fucro è terra, omnes traham ad mcipfum 38 Quis credidit fermoni npftro, 5c brachium Domini eui reuelat.umnbsp;eftl |
INDEX. 17 Sanftifica eos tua vetitate 657 15 Pro eis ego fanétifico meipfum, ¦nbsp;vtfint Stipli fandificatiper verita-tem, non pro cis autem rogo tan-tum,fed amp; pro ii« qui per fermonemnbsp;eorumerediturifuntinme 4454. 415 544 594.697-734 11 Vt oranes vnum fint,ficut tu Pater in me, amp; egq in te,vt amp; ipfi in nobisnbsp;vnum fintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;661 11 Vt tint vnum, ficut amp; nos vnum fumus, ego in eis, amp; tu in me: vt fintnbsp;perfeôi in vnumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119.661 14 Volo vtvbi fum ego ,amp; illi fint mecum, vt confpiciant gloriam illanbsp;quam dedifti mihi 141.197'697 16 Vt charitas qua dilexiftt me, fit in eis,8c ego in eisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;657 18.'36 Regnum meum nö eft de hoc mundonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;758 19.30 Confummatum eft 50.51. P7.160 36 Os non. confringetis ex eo 68.158. 165.184 I 10. 17 Afeendo ad Patrem meum, amp; Patrem veftrum,Deum meum amp;nbsp;Dcum veftrumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.186
fuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100
mittovos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431.57$ 11 Et quum h3?cdixiffct,afflauit amp; dixitei; .ArcipiteSpiritumfanftum:nbsp;Si quorü lemifeiitis pcccata remit-tentur eis:fi quorumrctinueritis retenta eruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.43^.666.670.691
num tuam in latus meum , ne fis incredulus,fed fidelisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100 3» Multa alia figna edidît lefus in dilcipulorum fuotum confpeftu,nbsp;qux non funt feripta in hoc libro '7 411 31 H$c auiera feripta funt,vt credatis iefumelfe Chriftum filiumDei,3cnbsp;vt credentes vitam habeatis per nomen eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17-411. II. 17 Pafee Ques meas.Scc 574.575. amp;C.691 691 18 Duceris quo noies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;491 ¦ 15 Prater ill.i quæ feripta funt, alia . multa fecit lefus, qua: fi ligillatiinnbsp;feribantur, ne mundus quidemipiCnbsp;capcrct librosqui (criberentur 17nbsp;ACTA. I. 3 Z^Vibus feipfum , poliquam V' f ipfc paffüs fuit, icprxfcn-tatat viuuiii multis indubitatis tignisnbsp;per dies quadraginta confpeélus abnbsp;cis, Sc dicens quæ ad regnum Deinbsp;fpeftantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.141.100
nubes fulceptum cum abftulit ab o-culis eorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197 II Hic lefus qui furfum receptus eft à vobis in cœlum, ita veniet quemad-modum confpèxiftis cumproficif-centem in cœlum 141.197nbsp;’ 10 Et cpilcopatum eins accipiat aliusnbsp;701 1. 17 Ent vltimistempotibus (dicit Deus) eftundam ex Spiritu meo innbsp;quanuis carné : Si prophetabunt filijnbsp;veftri,8c fiiisc veftra:,amp;c. 11.484 11 Miracula 3c figna edidit Deus per 40 Oculi cotum exczcati funt , amp; ; corda obdurata ne vidèrent oculis, îc corde intelligerent
6 Ego fum via, veritas, amp; vita 11. 134.191 « Nemo venit ad Pattern nifi per me 5H IJ Quicquid peticritis in nomine meo ,hoc faciam , vt glorificetur innbsp;filionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514 M Ego togabo patrem,amp; aliii coriio-latorem ilabit vobis, vt maneat vo-bifeum in xternum : nempe Spiri-tum ilium veritatis, quem mundus non poteft rcciperc, quia non videtnbsp;eum neenouit eum 510 765. 10 lu illo die cognofcetis me efic in Patte meo, amp; vos in mc,amp; me innbsp;vobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio.114 ij Si quis diligit me,fcimonem mcû feruabit, amp; pater meus diliget eum, ¦nbsp;amp; ad cumveniemus, amp; apudeumnbsp;manebimusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135.765
1 Oinnem palmitem in me non fe-tentem ftuftum tollit, amp; oinnem qui fert fruftum purgat, vt plus fru-ttus afterat,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110 4 Manete in me, amp; ego in vobis. Si-cut palmes non poteft ferre fruftum àfcmetipfo,nifi manferitin viteiitanbsp;aec vos nifi in me mâferitis 110 114nbsp;•5 Ego fum vjtis, V os palmitcs. Is quinbsp;manct 111 me , amp; in quo ego manco, hic fert fruftum multùm , namnbsp;abfquc me nihil potcJlis faccre 110nbsp;415.494 19 Si ex muiido fuiflètis , mundus quod fuum eft amatet,amp;c. li Mukahabeo qua: vobis dicamded nunc non poteftis portare. ?.t quuninbsp;venerit Spiritus illc veritatis, dedu-cet vos in oinnem vetitatem 15nbsp;13 Quum veucritille.nempe Spiritusnbsp;veritatis , dcducct vos in omnemnbsp;»eritatemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;510 ij Amen dico vobis quæcunque pe-tictitis à pâtre meo in nomme mao,dabit vobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,4 18 Exiuiàpatrc,amp;vcniinmundum: -iierurclinquomundum, amp; proficif fcotadpatremnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ ,141,.415
5 Glorifica me apud temctipfum, ea gloria quam habui apud te priusnbsp;quàin hic mundus exifteret 195nbsp;* Verba quæ iradidifti inihi ,tradidinbsp;cis:amp; ipfi acc^crunt,amp; verè notuntnbsp;meàte cxiuiflc, amp; credidetunt menbsp;àtc iniirumeffcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48 o 5 Non rogo pro mundo, fed pro lis quos mihi dediftimam tui funt 415nbsp;11 Nunc nö ampliùs fum in müdo 141nbsp;11 Scrua cos per nomen tuura, quosnbsp;dedifti mihi, vt fint vnum, prout amp;nbsp;nos |
CHriftum in medio veftrr i8i IJ Hunc Icfijin Chriftum definitonbsp;confilio amp; prouidentia Dei deditumnbsp;quuraaccepilTetis, manibusfcelera-torum cruci aflSxum intcrcmiftis 419 14 Quem Deus fufcitauit,folutis do* loribus infcrni, iuxta quod impoffi-bile erat teneri ilium ab eo j 16.117nbsp;ji Cuius teftes nosomnesfumus 649
Dei,amp; recepi^ Patre promiflionera fànfti Spiritus , effudn id quod nuncnbsp;videtis amp; auditisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ici
36 Sciat vniuerfa domus Ifracl, quod Deus fecit eum Dominum amp; Cliri-ftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189.190.191 38 Baptizetur vnufquifque vcftrum in nomine lefu Chrilli in remil-floncm pcccatorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2'$6.i57 ,41 Etant perdurantes in doftrina A-poftolotLim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575659 J. 6 Argentum amp; aurum non eft mihi : quod autem habeo hoctibido I IS Nomen lefu Chrifti fanauitclau-dum ilium pet tidem, qux dedit illi integritatem iftamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48t It Quem oportetvt cotlum capiat, vlquc ad tempora reftitutionisnbsp;omniumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157141.415 4. II Quem lapidem reprobarunt xdificantes, is faftus eft caput angulinbsp;^45nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tn Herodes amp; Pontius Pilatus coafti funt aduerfus fanftum filiumnbsp;tiiumlefumquemvnxifti 444nbsp;31 Multitudinis corum qui credide-rant crat cor vnum amp; anima vna 130 50 Dextera Dei fecit cœlum amp; terram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150 55 llle plenus Spiritu fan£l:o,intentis in cœlum prulis vidit gloriamDci,nbsp;amp; lefum ftantem ad dexterara Dei, 101 5S Ecce confpicio ccclos apertos, Sc filium hominis ftantem ad dexteranbsp;Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;190.197.10113S. 9.5 Quum iter faceret.faftum eft vt appropiiiquarct Dama'co, amp; repente circunfulfiteum lux è cœlo, Sec.nbsp;101.311 5 Durum eft tibi contra ftimulum calcitrarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511 10.16 Petrus veto crexitcum, dices, Surge,amp; ego ipfe homofum 515.515nbsp;18 Mihi Deus oftendit quem poilu,nbsp;tum aut impurum hominem dice-temnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;708 38 Deus vnxit lefum Chriftum Spi-rita ae virtutc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444 40 Hunc Deus cxcitauit tertio die, : fccitquc vt confpicuus fieretnbsp;645 ¦ 41 Non toti populo , fed teftibus quos iplc priùs defignauerat , ni-mirum nobis qui comedimus acnbsp;bibimus vnà cnm eo, poftcaquamnbsp;refurrexit à mortuisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;645 41 Prjecepit autem nobis vt præ-dicaremus pop ulo , àc tettificare-mur cum elTe qui definfius fit à Deo iudex viuorum acmoituorumnbsp;645 II. 4 Exorfus Petrus , omnia ex-poluit cis ordine,diccns 577.578 706 tt- i- |
INDEX.
S Ego eram iu ciuitate loppe precas: Si vifuin in mentis cxceflu vidi.nê-pe defccndens vas quoddam ceù lin-tcummagnû, quatuor extremis de-mißumccmloiamp;adme vfque Venirnbsp;577-î78'708 ij. I Erât in Ecclefia Antiocbena qui- ' dam prophetç amp; doftoresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfoo a. Miniftrantibus illis Domino amp; ie -iunantibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76 J Qnum iciunaïïent amp; precati effent, St impofuifsêt eis manus,djmifcrûtnbsp;eosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5S7.amp;C.77Î.amp;C. jS Notum fit vobis,frâtres,annuntia-rivobis remiflioncm pcccatorum per iftum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,7^ }9 Etabomnibusàquibus perlegé Mofis abfolui non potuiflis, per hûcnbsp;qucuis quicredat,iuftificari47(î.47S
fumus homines iifdeft quibus vos affeftionibus obnoxij, aiinuntiates,nbsp;vcàvani» edisrebus conuertamininbsp;adDeum.amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i5-5i9
uangelij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;649.69$
Il Per gratiam Domini tjoftri lefu ebrifti credunus nos feruatum irinbsp;487 14 Simeô expofuit quomodb primü Deus refpexerit Gentes, vt fumeretnbsp;ex ipfis populum nomini fuo 649 14 lubentes vos circuncidi amp; ferua-re legem,quibus hoc non præcepe-tamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.16 16.4 Tradebant eis euftodite dogmata ab Apoftolis conftituta 16 14 Cuius Deus aperuit cor,vt attéde-ret ad ea qua: dicebâturà Paulo 139. 489- 841 17. Il LaudatuiBera:enfes,quodfcru-tarentur feriptuias, an res ita fe ha-beret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 18 Inipfomouemur amp; fumus, amp;c. 171.171 18.9 Dixit autem Dominus nofte per vifioncm Paulometime,fed loque-renbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1.311 18 Apollosredarguitludæos,amp; probat lefum efle Chriftum ex (cripiu-ris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18
gern in quo vos Spiritus Saniftus cô-ftituit epifcopos,amp;c.i$o.ï$3.i88.556. $$7.$^$.$9 9.778.919nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;. 49 Ego noui poft difeeffum meu lu. pos graues,non parcentes gregi.in-greffuros efle in vos $58.$8i.$94.S18.nbsp;744.Î4$.3O. Et ex vobis ipfis exori-turos qui loquantur peruerfa, vt di-fcipulos poft fe abftrahant 531
propinquati Damafco,circitcr mc-ridicm,vt rcpcHtèè ceclo circunful-feritmeluxmulta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311
quum prccarerin templo,v.trapc-rer extra me,amp; vidercm eum dicen-tem mihi,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
13. U Sequent! veró nofte adftans ei Dominus,dixit,Confide Paule, vt c- |
nim de me teftificatus es in Hieru-falem,fie te oportet etiam teftifica-ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311.^79 14. 14 Credo omnibus qua? in lege amp; inProphetisIcriptafunt ttfnbsp;t6. 15 Die medio,in viavidicœlitusnbsp;lucem qua* fpleudorem Solis fupe-rabat,circunfufîflc menbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;312 t^ Idcirco apparui tibi, vt defignaré te miniftrum ac teftem, turn eorumnbsp;quævidiftijtum eorum in quibus apnbsp;parcbotibinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311.645 19 Non fui rebellis cælefti vifioni 31t ai Perftiti inhuncvfquediem,tefti-ficans ifta turn paruis,ni magnis 649nbsp;11 Nihil annuntiâs extra caquç Pro-pbetæ âc Mofes futura prædixeruntnbsp;50.609 AD ROMANOS. 1.1 Z^Vod ante proraiferat per \. Propbetas fuos in feriptu-risSanttisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.144.609 3 Qui faftus eftexfemine Dauidis fecundum carnemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6i,iSli8S 4 Chriftus declaratus eft filius Dei pq tenter fecundum Sjuritum fanftifi-cationisper refurreftionem à mor-tuisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;190.194 $. 9 luftificati in/anguine ipfius fec-uabimurabiraperipfum 186 $ Accepimus gratiam amp; Apoftolatunbsp;ad obedientiam fidei inter omnesnbsp;genresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70S 7 Omnibus quiRomæeftis, dileftis Dei.vocatis fanftis 17 luftitia per euangeliüm retegitur exfideinfidem
11 Cùm fe fapientes efle dicerét ftul- 13 Q3i legem præftantiuftificabû-tur 14 Quum Genres quæ legem nóha-bent, natura qua: legis iunt faciant. ipfî fibi funt lex, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;470.479 16 In die quo iudicabit Dominus de occultis hominu ex Euangelio ipeonbsp;per Icfum Chriftum 118.749
tulo in carnc.non eft circuncifio, fed circuncifio cordisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188.184 3 Incredulitas corum fidem Chrifti non euacuat 14 Quorum os diris amp; amarulcntia plenum eft,.amp;'C.
camentum per fidem in fanguinc ipfiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.47É 1$ Ad dcclarandam iuftitiam fuan\ præfcnti tempore : vt fit ipfe iuftus,nbsp;amp; iuftificanseum qui eft exfide lefunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;476
Per quam legem;opcrUm?noD; imo per legem fideinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;467
|
30 An legem inanem reddimus per fidéîabfitiimô legem ftabibniusaT*
dit Abraham Deo,amp; imputatum tft ei pro iuftitianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;476.4S7
• 98 47M83 $ Ei veto qui non operatur, fed credit in eum qui luftificat impiu, im’ putatur fides fua pro iuftitia 98.413-470.476.477.480.481.483. 487.491.
fenr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;896 II CertocrediditDeuperficcrepof-fe quae ipfi promiferat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41^ It luftitia imputatur abfque opcrib. 479
1$ Qui traditus eft in mortem propter offenfas noftrat , amp; cxcitatus propter iuftificationem uoftri 51.33.nbsp;458.471.47.$.479.48i $. 1 luftificati igitur ex fide, pacem babcmus erga Deum perDominumnbsp;noftrum lefumChriftura 91.97.101.nbsp;4$8.467.47O.47$-476.4 89.4?3- 494-894.914
aditum in gratiam banc per quam ftarausjamp;gloriamurfiibfpe gloria?nbsp;Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139.438.494 $ Spesnon pudefaeit ,’quod charitas .Dei effufa fit in cordibus noftris pernbsp;Spiritumünäumqui datus eft nobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;484.487.494
mur nuncmultô magis per cum ab iranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;476.478
mundum introiit,acpcr peccatuin mors ; amp; ita in omnes hominesnbsp;mors tranfift , in quo omnes pccca-runtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.461
479
ftum |
T' I
480
INDEX.
3 nbsp;Quû cnim Icgis impotentia nihil
poflct in carne,Deus fuo ipfius filio miflojcôformato cariii peccato ob- ‘nbsp;noxiæ,idque pro peccato, condéna-uitpeccatum in carne lt;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
4 nbsp;Vc illud lus legis complcatiir innbsp;nobis, qui nô fccundum carnem in-ccdimus,fed fccundum Spiritù 467
6 nbsp;Intelligentia carnis mots eft 469.nbsp;. 488
7 nbsp;lutelligentia carnis eft inimichia
aduerfus Deum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;466
9 Chrifti Spiritus habitat invobis 134.594
9 Si qu is Spiritum Chrifti non habet,
is non eft eins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110
10 nbsp;Si vero Chriftusin vobis eft, cor
pus quidem mortuum eft propter peccatum.Sjiiritusautê vita eft pro- 1nbsp;ptetiiiftitiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110.135
H Si Spiritus eius qui cxcitauit lefum à roortuis habitat in vobis'.is qui ex-citauit Chriftum ex mottuisviuifi-cabitetiam mortalia corpora veftranbsp;per inhabitantem eius Spiritum innbsp;vobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111.a66.490
13 SiSpititu adlionescorporis morti-ficemus, viucmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;466
15 Accepiftisquot; piritum adoptionis,pernbsp;quem clamamus Abba,i. pater 458
16 Qui ipfe Spiritus teftatut vnà cumnbsp;Spititu noftro,nos effe filios Dei ib.
17 Qubdfi filii,ctiam hærcdes fumus, i
amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
18 Nonfunt ea quæ præfenti tempore perpetimut paria futuræ gloriasnbsp;in nobis retegendæ 101.915
, 11 Nos primitias Spiritus habemus .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67$
16 Deus qui fcrutalur corda nouil quis fit fenfusSpititusiqui fecundumnbsp;Üeû interpellât pro fanftis 495.861
19 Qiios Deuspræfciuit,eofdem 8c prædeftinauit.vt conformes fiant i-inaginifilijfui;vt is fit ptimogetutusnbsp;inret multos fratresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471
ftum
18 Per vnius offenfam teatus venit innbsp;omnes homines ad condemnationc
4«
19 Quemadmodum per vnius homi
nis inobedientiam peccatores con-llituti funt multi ,ita per obedien-tiam vnius iufticonftituuntur multi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.476.899
10 Vbi fuperabundaaitpcccatumii-bifuperabundauit gratia 115.465
6. i Nos qui rnortuifumus peccato, quomodo adhuc viuemusin co ?nbsp;44»
3 An ignoratis nos quoiquotbaptiia-ti (umus in Chriftü lefum, in mortem ipfius eflè baptiijtos?54.i56.i57
4 Sepaltiigitur fumusvnà cum co
per b.iptilmum in mortem; vt fient exeititus eft Chriftus ex mortuis innbsp;glotiatnpattis; ita ôc nos noua vitanbsp;anibulemusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185.448
5 Sicumeo plantati coaluimus, con-fornsatione mortis tius , nimirumnbsp;etiam tcfutteftlonis tonforroatio-nc coalcfcemus 110.117.145.156.nbsp;448.594
9 Chriftusn6 amplius motituirmorsnbsp;lUi vitra non dominabitur 175 ’
10 Qubdmortuusçft,peccato mor-
16 Scrui fumus peccati fi illi obtem-peramus
iS hlancipatieftisiuftitiæ 466 19 Liberamutà peccato vt iqftitiænbsp;fef'.iiainus
15 Stipendia peccati mots;donum au tem Dei eft vita xterna in Chriftonbsp;lefu Domino noft1o95.1i8.415.46i.
7.1 Mulier vluenti viro deuinfta eft pet lcgcm,8;c.
4 hlottificati eftis legi per corpus
5 Quum efferaus in carne,affeftionci 3° Quos veto prædcftmauit, eos e-
peccatotum per legem exiftentes vigebant in membris noftiis,ad frunbsp;ûomfercndum mortinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;489,
7 Cupiditatem non noffem, nifi lex dixilîet,non concupifeesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10}
17 Qpôdû id facio quod ego nolo, no amplius ego id pctpcttoifcd pec-catum quod in me habitat,id perpétrâtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46 S
ij Competio volenti mihi facere bo num banc legem impoGum c0è,nbsp;quod mihi malum adiaccat 4 6nbsp;ll Deleftor lege Dei quod ad intc-riorem hominem ; fed video aliamnbsp;legem in membris mcis-rebellantênbsp;legi mentis mca:,8c eaptiuü redden-tem me legi peccati, quæ eft in mê-bris mets ,461.465.470.49.491nbsp;15 Sed video aliam legem in mem-btismeis rcbellantem legi mentisnbsp;mcæ , Jt ciptiuum. reddentem menbsp;legi peccati qux eft in mebtis mcisnbsp;461.465
la Mifcrhomo ,quit meetipiet ex ifto corporc mortis ? 9).95.465 469nbsp;’•5 Nempc igitur ipfc ego mete qui-dem Ictuio legi Dei,came verb leginbsp;peccatinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;461.4*5
8. 1 Nulla igitur eft condemnatio iis qui luntin Clirifto lefu: quifccundiinbsp;fpiritum uon autem fccundum car-nerainccdunt »1.95496.50^9?
J35 quibus eft Chriftus fefundu car-nem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.181.190
Chriftus eft Deus benediftus in fc ¦ culanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150.187188.194
53.168.4674 6 Fieri non poteftvt cxcideritfetmo
7 In Ifaac vocabiturtibifernen 751 tl Vt propofitum fecundum eleftio-nem Oei inaneret
13 lacob dilciiiEfau verb odio habui 71’'
16 Nequevolenris,neque currentis: fed mifcrentis éft Dei
19 Nifi Dominus reliquiffet nobis fernen,fafti,8(C.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;751.845
10. 6 Ncdixerisincordetuo jQuis afcédctincœlumîhoc eftChriftumnbsp;exaltodeducerenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197.493 '
. 8 Quæ ex fide eft iuftitia quid dicit’ Prope tc eft verbum in ore luo amp;innbsp;corde ,tuo. hoe eft verbum illud fi-dci qsod przdicamus 480 76I
9 Nempe,quodti confeffus fueris o-re tuo Dominum lefuin,amp; credide-ris in corde tuo,quodDeHs cxcitauitnbsp;eum à mottuis,lcruaberis 480.495
10 nbsp;Corde credirur ad iuftitiam , orenbsp;autem fit confeflïo ad falutem 460,nbsp;4S3.5S1
14 Quomodo aiidient aEfque prædi-
cantcl quomodo autem prædicabût nifi miffi fucruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;761
15 Qnàm fpeciofi pedes cuangclixï-tium paccm,euangcli25tium bona'.nbsp;761
17 Fides eft ex auditu, auditus autem
per verbum Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;641
18 tnomnemterramexiuitfonuseo-
rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;593
11.1 Num igitur abiecic Deus populó fuum’abfitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i. 544
I Nam amp; ego Ifraelites fum ex femi-ne Abtahä,dc tiibu Beniamin 747 1 Non repuht Dominus plebcm fuanbsp;quam præfciuit 537.544.747
4 Feci vt rcmanlerint mihi îeptem
millia virorum qui non flcxetüt ge-nuimagini Baal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;671.845
5 SicigituqScinhoctcporercliquiæ
fecunduniele{l.ionem gratiæ lalux faftæ funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;544.747.751
; Quod fi per graiiim, non iaro ex operib.alioquin gratia lâ nóeftgranbsp;tia.Sin ex opcribus.iam non ex graçnbsp;tia;ahoquitiopus,iamnon eft opfisnbsp;98.415.485.486.491.493
7 Quod requint Ifracl, hoc non eft affcqu«tus,fcd clefti aflequuri funt;nbsp;reliqui verb occalucrunt,8(c. 751nbsp;16 Si ptimitiæ fan^æ funt, Sc maltanbsp;676
16 Totus Iftael fcruabitiir,ficut feri-ptum cft.Venict exSion ill« liberator,amp; auertet impietates à lacob 557 19 VocatioîtdonaDeifunt a’fxiS.'nbsp;4*’quot;74tnbsp;31 ConclufitDeusomnesln cótuma-cia,vi omnium mifcrcretur 119
tiam vocauit:amp; quos vocauit.cosc-tiamiuftificauit,quos autem iuftifi- ' cauit cos etiâ glorificauit 471.475,nbsp;746
31 Qui proprio filio non pepercit,fcd pro nobis omnib. tradidit eû,quomodo non etiam cum eo nobis omni.! donabil?44 51.116.117.145.191.nbsp;199.481.504
31 Quisintentabit crimina aduerfus eleftos DeilOcus eft is qui iuftificat
. t99.458-467.474-476.477.49V$O5
¦ 35 Quiseft qui condemneiî Chriftus is eft qui raottuus eft, imà verb quinbsp;etiam excitatus eft, qui etiam eft adnbsp;dextram Dci,qui etialîl poftulat pronbsp;nobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.55 56-.91.99.98.16o .189.^
476.514
34 Ç^is nos feparabit à charitaïc Chri ftftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145
37 Mihi petfuafum eft ncque mot- „a,n uunuum niiirrtmur 119 tem , nequevitam, ncque angelos, j Vtfiftatis corpora veftra hoftiam
nequc çrincu'atus , ne^^ue ’yote-ftates, nequeinftantii,Dequefutu-ra,Deque Cublimitatcm, nequc pto-funditaiem,Deque vUaiu aliatn rem cteatam po£fe dos feparare à cbati-tate Dei qux eft in Cnrifto lefu Do •nbsp;minonoft.ronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45S.894
ÿ. 4 Quorum eft adopuo,gloria, foe* derajegis conftitutio,cultus 8c pro-tniQaoncs,8cc. ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54^
viuiXanftihaccepta Deo.Stc. 47 7J
3 Enimueto.per gratia quæ mihi data eft.edico euiuisvcrfanti inter vss, ne fapiat fupra qua oportet tapere,nbsp;lcd fapiat ad fobrietatê, pront cuiqinbsp;Deus pattit’cftméfurihdci 139.581nbsp;Quemadmodum enim invno corpore multa membra habemus,mé-bra Veib omnia candem non habetnbsp;aftioncrnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581
tt- i;-
I’
INDEX. , .
re poteft præter id quod poficum 14 Anïgooratiseosquiinftadiócur-e(t,quodcftChriftu5lefus iiii5S7. runt, oçwcs quidem currerei'éd'’-num apprehenderc pratmiurir’^i^' curritç Ÿt çomprehendafis W*
e Habentej autem varia dona pro gratiaqux nobis data eft,amp;c. 304.nbsp;5S1
10 Siftcmur oés apud tribunal Chri-fti.Scriptum eft enim , Viuo ego di-
mihi„ amp; omnis Jjftgi« confitebitur nbsp;nbsp;nbsp;amp;c.;2^ôi4î(7; ¦ ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ij. 8 Qui diligit proximum impicnit , j enim dcclarabinnara per igné rete-legem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 475nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;getuni: cuiufq: opus‘ quale fit ignis fe,amp;c.
Vp. 17 Regnum Dei non eft elca amp; nbsp;nbsp;probabit 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ’no.éie,. a Eton
14 Si cuius opus maitebit qnod fupecr 'u -, fe nube amp; marinbsp;ædificauerit, mcrcedem accipietnbsp;iio.'amp;c.
15 Si cuius opus exuftum fueriti damnum faciet:ipfc verb feruabitur, itanbsp;tarnen vt perignem iio.iii.i 21.113
16 An nefeitis vos efle templnm Dci,,nbsp;amp; Sp.iritumDci habitare in vobis?nbsp;110.183.490
18 Nuirulïefpfiim fedneat: fi quis vi-detur efle fàpiens intet vos in hoc fccuïo,ftùltus £11,71 fiat fapiens 111.
497
e(t,quodcft Chriftusiefus iiii5S7.
644.S47.SS1 ti St qiiisfuperatdificct fuper funda-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; r - -
j^mentum hoc,aurumiargentum, la- iS Siccurro,vt noniii idcertlilir;^ cit Dominus : oaine.gcnu fleûetur , pidcspretiofos,Iigna, fœnù j ftipula . ^pugilem iÿ), non vtaè'fétil vwbe-_.-r_ .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K-.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c.;2^0^43(7; ' ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rans ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^ •
119.191 IJ Cùiuftjiopus nfanifeftotwfierdics la, 1 Nolim autém vos ignôtarefra* .trcs,Patrçs Doftros fub lîia nube fuif
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'él4.ï4‘
. a Et omnes in Mofen biptiiatosef-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;313
$: Et ortincscandem efeam Spiritualem edifre2i9.i40.i41.i84'.50J.30«-
4 Et omnes eundempotum SpintUt*nbsp;lem bibifletbibé'jît enim ex fequé-
: teSpirituali Petra'; Petrâverà erst Chriilus aiÿ. 24t.i83.284488.3OO-
5 nbsp;Hxc autem typi üôftrl fuerunt.it
ne concupifcamgs res malas,ficutil-li concupierunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.301
7 Ne idololatfz eftote, ficut quidam corumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51®
P Ne tentemus Chriftum fient guida eorum tentaruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joo
Il Hxc illis acciderunt in figura 50t 14 DiîciSimei ,fugitc abidololatrianbsp;310
16 Poculum benedidionis cui bene-diciinus,nónc communio fanguinii Chrifti eft ? Panis quem frangirous,nbsp;nonne communio corporis Chriftinbsp;eft? ^7.ii9.t2i.ii4.4i7.44i.44i-44înbsp;VJ Quqniara vnus eft panis,vnum cornbsp;pus multi furnus -. nam omnes vniusnbsp;panisfimus participes Ii9.i55.if4'nbsp;.256.160.280.187.197
ticipes efle Si menix d^moniorun»
. 76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ '
legem
phaç,omnia vellra funt
nifttis Chrifti amp; difpenfatorib. my-fteriorum Dci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;506
6^. Vt in «qbis dircatis,lupra id quod -a---c.—17.411
15 Ei qui,poteft vos ftabilir«fecùnd(i^'5, VÏ^jurlds falàiB fit iftdie Domini Euangelium meü ,fit gloria,5;c.,4'jgt;ó ƒ S18'
ï- AD COKINTHIOS. tisüouà^confperfio
1,1 T^Cclefix qux eft Cotiothi,faa-r*. ébfîcatis in Chrifto Jefu,vo catislanftis
5 In Chrifto ditati eftis omni loque- '
di facultatc.omnique nptitia aj 641
6,vj QuiadhairetDomino vnus Spi
'9 Fidelis Deus per que vocati eltis
noftxi lefu Chrifti
11 ludaci.lignumquærunt
30 . Chriftus faillis eft nobisà Deoiu-ftitia,fanélificatio,amp; redemptio ÿi. 97-98.iS8.153.154-14O.431.469.-^Sî.nbsp;7^i-SfSgt;
Z. 6 Sapientiam loquimur inter per-feilos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31
8 Nùnquam Dominum glorie crut i-fixiflent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150.133.188
Oculus non vidit.nec au ris audiuit, nec inmentera hominis venerunt,nbsp;quæ parauit Deus iis quiipfumdi-liguntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151
JO Nobis autem Deus reuclauit per Spiritumfaniliim,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151.488
ji Quæ l'unt Spiritus Dei nemo no-uit nilî Spiritus Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
Il Nos veto non Spiritual mundi it-cepimus , fedSpiritum qui ex Deo eft, vtfcianius qua: Deus eft nobisnbsp;gratificatusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.139.460
13 Quæ etiam loquimur non fermo-nibus quosdocet humana lapiêtia,nbsp;fed quos docet Spiritus fânitus.Spi-ritualibus fpiritualia comparantesnbsp;131.306
14 Animalishomo non eftcapax eorum quæ funt Spiritus Dei 488.841
3.9 Dei xdificatio eftis 111.568.645.
661
II Fundamentum aliud nemo pone-
potusifed iuftitia,amp; pax,St gaudium per Spiritum Sanélum 388.819
23 Quod abfque fide fit, pcccatû eft 477-514
15. 4 Quæciinque feriptafuntadno-ftram dodlrinâ fetipta fiint,amp;c. 719
8 Dico Chriftum fuiflè miniftru cir-cuncifionis ad confirmadaspromif-fionespatrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.5Ô0
15 nbsp;Audaciusfcripfi vobis, aliquacx
16 Vtfimminifter lefu Chrifti apud 21 SiuePaliIus,fiucApôllos,fîucCc-
gentes,operas EuangelioDci, vto-
701
blatio gentium fiat acccpta,fan£lifî- • 4. i De nobis reputet homo vnde mi-cataper Spiritumfanûqm 47.54.75/quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-•nbsp;nbsp;nbsp;-¦ - -
20 Ita prædicaui EuangeJium, vtfq-per alienum fundamçntum.non - , , dificarcmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;568.661.663' ^rcriptùm eft non fapere 17-411
16. 17 Oblèruate diffidionma autho-.' Quid habes quod nó accepcris?489
rcs præter doélrinam quam vos di -, 5/4 Vobis amp;quot;meo fpiritu congrega- -diciftis,amp; declinate ab eis 31^ 'uaun 1. .i;,;,.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;565.631
y Expnfgate vêtus fertnentum, vt fins houa confperfio
ritàtis amp; veritatis is 184 Il Nonne de iis qui intus fiint vos iii-dicatisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t il . 755
6. U Ethæcerat's nonnnlh:fedabliiti fulftis.fed fanélificâti cftis,fed iufti-ficati eftis in nomine Dorninilcfu,,nbsp;amp; per fpiritum Dci noûri gt;nbsp;nbsp;• -4y4
15 nbsp;An ignoratis corpora veftra c(rc_
membra Chrifti? ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210.306 •
7.7 Vnufquifque proprioni-donuiji 13 ÉgoacCepi à Domino quod Srtra-ha ^et ex Deoialiqs quidcmita^lius ' ' âutemita -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ e- n ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~
14 nbsp;Liberi veftri funt SanûirTiu-3',418
16 Exiftimo hocbonumeflcp'roptcrnbsp;inftant'cm neceflitatemdjonum hoc,nbsp;ihquam , efle homini ita eflquot;e 508
18 Si virgo nupferit.nâpeccauit: Jed affliflioncm in carné habituri funtnbsp;qui funt huiufmodi-Ego veto vobisnbsp;parconbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508
31' Velirn‘liütem vosabfquefolicitu-dineefle. ’ Qui coelcbseft, curat ea quæ funt Domini qiiomodo placi-tùru'rfif Doidinonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507.308
33 Àt i^iduxit vxorem.curatca quæ furif înundi.quomodo placiturus fitnbsp;.vxorr*'- ¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507
35 Hoc aute dico veftro cemmodo, non vtlaqueiini vobis injiciam 308
9. 3 An non habemuspoteftatem fo-rorem vxoremcirctinducendi, vt amp; reliqui A pofto!i,amp; fratres Domini,nbsp;amp; Cephas?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508
15 Si cuangelizem,non eft quod glo-ricrmeccflïtasenim mihi incumbiunbsp;væ autem mihi nilî cuâgehzcm 694
1 Liudovqs quöd omnia mea roe-miniftis,amp; ficut tradidi vobis ttadi-. tioncs retihetif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i{
3 Chriftus eft omnisviricaput 6ia 16 Nos.^Jem confuetudinem nó ha-bçmils,qèfiij;çclcfi^a Dei' lt;87nbsp;'I9 Öp ciriet hæf cfés ihrer vos efle, vtnbsp;qui prcfbati funt'manifcfti fiant inter vqs'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85»
nbsp;nbsp;didivobïs, Domi^nm^clumeano-
¦ 508 . ftc qua prpditus eft paccepiflè pané
per que vocati eltis ê (îlijipfîus,Domini
119-
5^5
Î.5.i7i.iî3.’ï8lt;r ¦'
14 Et gratiisaftis fre gifle .Seiliififieinbsp;Accipite, édité : hoc rtieum efteor-pus,quôlt;l pró vobis frangitur : hocnbsp;faciteadmcirecordationênbsp;155.281
15 Itilt;}cæ amp; poculum,poflt)uam cœ-naffetjdicendojHocpoculuin eftnbsp;noijum illud tcftàmentum per meûnbsp;fanguinetn; lioc facitc quoticfcCquenbsp;biberitis ad'mcirecordatîoné «?•nbsp;253 2S0.183.28S
iS Quotiçfcûnqucenifnedcriti? pa-ncmhunc, amp;poculuinhoc biberi-tis^ortern Domini annunciaris viquot;' quequo venerit 39.ii9.14i.î4î- ’¦H'nbsp;254.133.281.417.441-
Itaque quiiquis ederit pané hunr, aut biberit hoc poculü Dom. indigné, reus tenebitur corporis amp;faa-guinis Domininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233'i9Ci9gt;
18 Probet autemquifque lcipiamgt;^ ita de pane illo eäat , amp; de poculonbsp;bibatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.153.441-M’'
, 19-Nam
INDE X.
Ecclcfia,amp; omnes linguisloquantur, ingrediantur autem idiotx vel infidèles , nonne dicent vos furere ? 501nbsp;f5î
18 Quod fi non fit interpre s, tace^t in Ecclefia qui loquitur lingud; fibi-ipfi verb loquatur amp; Deonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;501
15. t.i. Declaro vobis Euangelium
quod euangelixaui vobis, quod amp; 18 Nosomn^cs reuelatafacieglorian» : Deiintuemurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73’'735
17 18 Ineandfimimaginemtrànsfotma-mur ex gloria in gloriam ficut à Domini Ipiritunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;309490
4, 5 Si teiftum eft Euangelium no-ftrum,iisqui pereiitteftum eft, quibus Deus buius feculiexcçcauit mé-tcs,id eft, infidelibus, ac irtadiet eos lumen Euangelijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19J
Nó nosipfos prxdicamus,fedCbti-ftum Icfum Dominummos ante ler-uosveftros propter Icfum 701
19 Nam qui edit St bibit indigne,indicium fibi ipfe edit amp; bibit,non di-feernens corpus Domini 155.187. 190
31 Sinofmetipfosdiiudicaremusjnon ; vtique ludicarcmurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt
31 Qt.uin caftigamur à Domino, e-rudilnur, ne cum boc mundo dam-nemur
35 Quum conuenitis advefeendum, alius ahum cxpeflate
34 Reliqua quumvenero difponam
17
11.3 Nemodicerepoieft Icfum ebri ftum Dominum,nifiper Spiritumnbsp;Saiiflnm
8 Huie datur fermo fapieritiae per Spiritum; illi fermo fcicntixfecun-dùm cundem Spiritum 3041nbsp;n Omniabxccnlcitvnusilleamp;idem
Spiritus , diftribuens priuatim ilia to Gracia Dei fum id quod fum: amp;
gratia eiuserga me non fuit inanis; 6 Deus dixit vt è tencbrisluxfplen-iedampliùsquàmilliomneslabora-ui : non ego tarnen, fed gratia Dei ' quxmecumeftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490
It Siuc ego, fiue illi ,fic prxdicamus
16
11 Quomodo dicunt quidam inter VOS non effe refurreftionem mor-tuorum?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;641
11 Sicut in Adam omncs'moriuntur, ita in Cbrifto omnes viuificabunturnbsp;u6;ilS
14 ¦ Tunc autem tradet negnum Deo 16 Etiamfi externus homo nofter cor rumpitur,intetnus tarnen renouaturnbsp;quotidienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;474
ex nobis ipfis ; fed quôd idonei/u-mus.id ex Deo eft 4XS-488 6 Deus fecit vt idonei miniftri limusnbsp;noui Teftameoti.non literæ.fed fpi.nbsp;Titusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50^
14 In leftionc veteris Teftametij amp;c.
là
Yj Vbi Spiritus Dei.ibi bbertas 48jgt;
accepiftis,in quo etiam ftatis, pet quod ctiam feruamininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Tradidi vobis imprimis quod amp; accepcram,Cbriftum videlicet mor-tuum effe pro peccatis noftris fccun-dûm fcripturas:amp; fepultum fuiffe,amp;nbsp;excitatum tertio die,feeundùm fcri-pturasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS.53.44.9
5 Et vifus fuit Cepbæ
8 Vltimo verb omnium, velut abor-tiuo,vifus eft etiam mibi 511
fingulis ficut vult nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;519.
p. Sicut corpus vnum eft ,amp; membra habet multa: omnia verb membranbsp;corporis vnius multa quumfint,vnunbsp;flint corpus-.iu amp;Cbriftus 115.197 1
13 In vno fpintu nos omnes in vnum corpus b.tptixati (umus ,fiue ludxi,nbsp;fiue Gtijci,fiuc ferui,fiue liberi:amp; o-miles in vnum Ipititum potati fu-musnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i85.19/.i99.448
14 Multa quidem membra 713
10 Multa quidem membra funt,viiû
vero corpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581.585.amp;c.
11 Non poteft autem oculus dicerc
manui,noQ eft mibi opus teiaut rur-fum caput pedibus, non eft mibi Vobis opus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581.585.amp;C.
11 Imb multi potins, qux videntur; i
neceflaria funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581.583.amp;C.
s-5 Et qux putamus membra corporis maximèinhonefta , iis honorem ; ampliorem circumponimus quxinbsp;lunt in nobis indecora copiofioremnbsp;decorcm babent 581.583 8tc.
17 nbsp;VoscftiscorpusACbriftiScmem-
bracx parte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110
18 Alios «onftituit Deus inEcclèfia',
ptimùm Apoftolos, ^inde Propbe-tas,tcrtiódoftotes;'deindepotcfta-tes, deinde dona fanationmópitula- 5s ^Mortis ftimulus peccatum eft 95 tioncsigubernationes, généra findnbsp;guaiuin,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;610 '61;^.
158 Siuepropbctixabolebuntur,U-*1. uelingux ceflibunt
to voftquam autem aduencrit qubd perfeftum cft,t«nç quod ex parte’eftnbsp;abolebitur
n Quum effem infans, vt infans Itt- ¦ quebat, vt infans cogitabarri ; pqft •nbsp;quam autem faÛus fum vir,abqkuinbsp;qux infanits erantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481
11- Cetnimus nunc per fpeculum amp; per xnigmaituiic autem cotam 131nbsp;Ti Nunc cognolco ex parte,t'unc veto cognolcain proutedoftus fiieronbsp;ibid.
14.9 Nifi per linguambene fignlfi-cantem Ici.monem edideriti,, quo-modo intelligetur quod dicitur ? e-ritisenim inaëtemloquentes 50t Si benedixeris Spiritu, is qui im-plct locum idiota!, quomodo diftu-ruseft Amen adtuamgratiaruma-ftionem I nam quiddicas ncfcil 501nbsp;Y Nam til quidem bene gtatias agis,nbsp;'«d alius non xdificatur 501nbsp;ai Itaque fi codem conuencrit tota
defcerct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;418
6 Splendet in cordibus noftris ad præbendum lumen coguitionis innbsp;facie lefu Cbnftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84t
8 In omnibus premimut, at non co-1 quot;
I
arftamur;bxfitamus,atnon prorfus bxremus ; perfccutionem patimur,nbsp;fedin ea non deferimur : deiicimur,nbsp;atnonperimusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;915
13 Habenies eundem Spiritum fidei 745
ac patri, quum abolcueriiomne im-\ perium, poteftatem de virtuteni 589 'nbsp;15* Oportet ebriftum regnarevfqne-, 18 Non contemplamur qux cernun-. quo omnes tnimicos fubieccric pe-i dibits eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 189.588 589.819
¦ corporis membra infirmiffima effe, 19 Alioquiqnidfacicntquipromor-tuis baptixantur , Si qmnino mortui lt; nonrel’urguntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»5116
51 Quotidie morior propter veftram gloriam •gt; fratres -i quam babeo innbsp;Cbrifto lefu ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;699
44 ^Corporaeruntfpiritualia 118.
134.306
45 Eaftus eft prior homo Adam ani
mal viuens ; poftetior,. autem Adam, nempcielus Cbtiftus, faftus eft Spiritus-viuificusinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;134.490.
461 ¦ .li'i gt;1
II. AD C O KIN T HI O S.
CWr.iftusno eftbtiam amp;Non ¦15180.171.414
Gbnftumlt;8t qui vnxit nos,Deus eft: qnieiianfcabfionauit no s ,dedltqucnbsp;àrrbabonem 'Spiritus in cordibusnbsp;noftrisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444-45*-49O-^5S
1. e Suffieit iftiufmodi bomini ifta obiutgatio à pluribus profefta 505nbsp;7 Vt è contrario potius VOS ci códo-netis,eumàue confolemini ibid.
14 Deus Qtiorcm noiitix (iix tnani-feftuM facit per nos in omni loco ibid.
gt; 1$ Nam Cbrifti bona ftagrantia fu-mus Deo, in iis qui fetuantur, amp; in iis qui peteuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 19Î.505
16 Hisquidcmodormottisadinot- 1 tcmùlbs verb,odor vitx advitam; 8tnbsp;adbxcquis idoneus}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505
5. 5 Palam eft,vos effe epiiftolaCbri-fti fubminiftratam à nobis, infcri-ptam , non atramento , fed Spiritu Dei viui : non in tabulis lapideis, fednbsp;in tabulis catneis cordisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix.
5 Non qubd idonei ftmus ex nobis i-pfis ad cogitandum quicquain, vel«
tur,fcd qux non c'ctnuntur-.nam qux ' cernuntur temporaria funt ; at quxnbsp;non cernuntur xterna
5. I Scimus fi tertcftris buius domus noftræ tabernacùlum diffolutüfue-rit.nos ædificium ex Deo liabituros,nbsp;domiciliumnon manufactura, fednbsp;çternom in cœlisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toi
5 Sicut abundant perpefltones Chri-fti in vobis, ita per Cbriftuni abun-dat ctiam coniolatio noftra lia
, 6 Siue autem premimur ,id fit pro veftra conlolatione ac falute quç ef-ficitur intolerantia earundemper-peflionuna, quibus amp; nos afficimur,nbsp;amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111
6 Habitantes incorpore, peregrina' mur àDominotper fidcmenim in-cedimu^,8c non per fpeciem 141151nbsp;8 Malumus peregrinati à coiporc, 5cnbsp;ire babitatum ad Dominum 101.
141
10 Omnes nos comparcrc oportet coram tribunali Cbrifti, vt rnuf-quilque repottet quæ in corpore fe-ccrit,velbonum,rcl malum 101nbsp;14 Cbaritas ilia Cbtifti conftringitnbsp;nos; vtqui bocftatuerimus,fi.vnusnbsp;pro nobis mottuus eft , népe omnesnbsp;fuiffe mottuos, amp; illûpto omnibusnbsp;mottuum effe, vt qui viuunt, poft-bac non fibi viuant, fed ei qui pro i-pfis mottuus eft amp; tefurtexit 145.
475
16 Nos poftbac neminem nouirous feeundùm carnem;quod fietiam 00-uimusCbrifturalecundum carnem,nbsp;nunc tarnen non ampliùs nouimus.
17 Siquis igitut eft in Cb'tifto , noua creatura cft,amp;c. 118.145,474,nbsp;1 i8 Hxc auttm omnia funt ex Deonbsp;qui rcconcilïâuit nos fibi per lefumnbsp;Cbtiftamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;474
19 Deus statin Cbrifto, mundura rett-
|
conciliant fibi, non l'mputans cis peccata ipforumipofunquc in nobisnbsp;lérraoncm rcconciliationis 51.53.97.nbsp;x03.431.467.475 XI Eum qui non nouit peccatum, pro nobis peccatuna fecit, ßtc. 91.476.nbsp;754nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 6. X Tempore accept» exaudiui te, amp; in die ialutis iuccurri tibi: ecccnbsp;nunc tempus accéptum : cccc nuncnbsp;dies faluttsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;910 9 Vtmorientes,amp; ecce viuimus 915 16 Vostemplum eftis Dei viuentisifi-cn» dixit OCus, habitabo in cis, amp;c.nbsp;xxo
18 Milimus vnà cum eo fratreni ilium cuius laus eft in Euangelionbsp;787 10. 3 In carne ambulantes non mili-taraus fecundiim carnem 671.671
film, icd diuiniius valida ad fubucr-rionem munitionum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;671 7 Quioboculosfunt afpicitis? 671 15 Sperantes nos , augeiccnte fidenbsp;vcftra,per vos amplificatum iri innbsp;aflignata noftra manfura 138 18 Nam non qui feipfura commen-dat, is probatus eft:fcd quem Dominus commendat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;778
virginem puräfiftam, ncinpe Chrifto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1X0.6x3.701
fummis Apoftolis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;661.786
dolofi funt, transformât] m Apofto-los Chrifti
x8 Priter illa qua intrinfecus funt, inftanria meaquotidiana, folicitudonbsp;Ecclefi.irum tl. 4 Raptus eftin paradifum ad tcr-tium vlqae coelum , amp; ibi audiuit inefFabilia verlwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197.311 1| Quid eftin quofueritisinferiores citetis Ecclefiis? 13. 5 Vos ipl'os tentate annon fitis 111 fide,vos ipfos probate, annon co-gnofcitis vofinctip(os,vidclicct le-fhm C riftUin in vobis èffe’nifi re-probi eftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iu.459 aDGALATAS.
V Z peccatis noftris, vt exime-retnos c prifentifeculomalo 44.5} j. Etiamfi Angelus è coclo euangcli-xet vobis pritci id quod vobis eua-gelizaui anathema efto 514 9 Si quis vobis cuangtlizauerit priter id quod acccpiftis,anathei(ia e-fto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31-481 II Notu m vobis facio, fratres, Euati-gcliuin pridicatumà me , non effe lecundùm h ominemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;651 Il Neque enim ego ab hominc id accBpi, neque edqftus film: fed patc-faciente mihi lefu Chrifto ibid.
rauit me ab vtero matris inei,amp; vo-cauit per gratiam (uam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;651
uangelizarcm ipfum inter Gentes, non ftatim centiili cum carne amp; fan-guincnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;651.786nbsp;index. |
Viuo auicm non ampbùsego, (ed viuit in me Cliriftns:amp; Yiramquamnbsp;nunc viuoin carne.viuo perfidemnbsp;filij Dci,quilt;lilexitme,amp;tradirtrtnbsp;femetipfumprome 5i.xio-iw Mï-3ro.457'458.484nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vr „ . j. I Quis vosfafcinauit,ne oblcque- remini veritati.quibusob ocifiosle-fiis Chriftus prius faerat depiClus inter vos crucifixus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XJP-SS» Qui ex fide funt bcnedicuntur cum fidcli Abrahamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOO.4S7
efto, quifquis nonpcrmaiileritin o-mnibu* q»x fcripufijnt in libro legis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4.j»5.4^i-47lt;.47S’ 10° Qaotquot ex opctibus Icgis funt fubexccrationefunt 4«7.47lt;fnbsp;H Nullum autcm per legem iuftifica-tiapudDcum manifeftumeft.fiqui-dem iuftusex fide viuet ii. Lex ante m non eft ex fi“!quot;'“ H“’ fccerit ea bomo.viuct in ipfis ibid,nbsp;ij Chriftus redcmit nos ab cxecra-tiotrc legis, dum pro nobis faftuscftnbsp;ejcccratio,amp;C. 4i4-47lt;-478-^ o It. Vt in gentibus bencdittio Abra. hr extct in Chrifto lefu, amp; vt pro.nbsp;miffumSpiritum ilium accipumusnbsp;pet fidemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47S-48o « Hominis licet paftioncm aucho-ritatc confirmatam nemo abrogat, aut aliquid ci fuperaddit ij.4i9-4gt;»nbsp;Conclufit Scriptum omnia fubnbsp;peccatum, vt promiirio ex fide ielunbsp;Chtiftidarecurcredentibur 480 1, Si eftis Chnfti, eftis igiiur fernen Abrahx, amp; hiredcs lecundum pro •nbsp;miffioneranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
. ..au X*’* 17 Quiconque in Chrifto baptizati eftis Chriftum induiftis ax7.156.x85,nbsp;448.574nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 4. 4 Poftqnam venit plenum tepus, cniific Deus filium fuum fadum exnbsp;mullere, fadum legt obnoxium, vtnbsp;eosqut erant legi obtioxij redime-rct.vt adoptioncm accipcremus 168.nbsp;J76.478nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 6 Mtiit Deus fpirttum fib)«“r*
tiseffc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ƒ 2.6 Sublimis ilH Hierufalcni libera eft, qui eft mater omnium noftruinnbsp;lao iÿÿ.5i5.51x.6li.6xl r. 5 Inbbcrtate qua Chriftus nos 11-’ berauit.pcrftate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;641 6 In Chrifto Icfn neque circnuiciiio quicquam valet i neqnc pnputium,nbsp;led fides per charita.ein agens 45* 17 Caro concupii'cit aduerfus Spin-rum, Spiritus aetem aductlus carnc; hicautcm inter ic oppofitafunt, vtnbsp;non qnicniiquc volucritis cademnbsp;faciacisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44x.465.470 471 11 eaudium.frudus Spiritus 7X4
|
incedamus
7 Quicquid leminauerithomo, hoc amp; metetrnam qui feminat carni fii«nbsp;metet intcrituni : qui verb feminatnbsp;fpiritui,cx fpiricu metet vitimnbsp;mm.PoiTÓ ne bencfacieiicesfcgne-fcamus : dû tempus habemus liniusnbsp;bencfici crga omnesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icx AD EPHESIOS. *• 5 Vi benedixit nos ornai be-ncdiûioae Spirituali ni Chriltonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7J4 4 Bcnediiftut Deus.qui noselegitia Chrifto ante iadfa niuadi fundamé-458861
nosgratirelamp;cicfibi gneos in iJlo dilcftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;476.47g.4S6
turn qui in cœlisfunt, turn qui in terranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51^ Sî Poftcaquam credidiftis Euangelio, obfignati eftis ïpiritu illo piomif-fioBisfanfto 4^S^9o.efi *4 Qui eft arrhabo hçreditacis iioftrf, dum il) libertatem vindicemur, adnbsp;laudem^oriiipfîu» 45g.490.8s5 17 Deus det vobis fpiritum fapientix amp; reuclationispcragnitionè iplîus:nbsp;illuminatis oculit mentis veftn;«nbsp;feiatis qui fit fpes ilia vocationisnbsp;x}9.457.481nbsp;t8 Precor vt illuminatis oculis mentis veftrçfciacis magisac magis quçnbsp;fit Ipes vocationis Dei, amp; qui opesnbsp;gloriihircditatisipfîusnbsp;Soi ro Quanj fit eicellens magnitudopa tentii eius in nobîj qui credimusnbsp;pro cfficacitatc roborisipfius xjînbsp;X39.484 xo Collocluit eum ad dexteram fui in cxcellisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i88.i8gt;.amp;c.
poteftatem,amp; potentiam , amp; domi-ttiuni,amp; omne nomen quod nomi-naturnon foliimin hocfcculo, fed ctiam infuturonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. IX Et omnia fubiecit pedibus eius,amp; conftituit cum caput fuper omainnbsp;ipfi ecclefii,amp;c. 188.189495.100.nbsp;585.611 835.837 x.5 Conuerfati fumusolimin cupidi-tatibus earnis noftrai, facientes qui carni xc cogitationibus libcbani; e-raniufqucnaturafîlijin, vtetiamnbsp;reliquinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4gg 4 Deus qui diues eft mifericerdia, propter multam charitatem fuamnbsp;qua dilcxit no$,etiam quumperof-fenfas mortui ciremus.vnaviuifica-uit nos pcrChriftuiB , cuius gratianbsp;cftis.fcruatinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.469.489 Nos vnà excitauit amp; federe fecit in «œlisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136 7 Vt oftenderet feciilis fuccedentib. fummas opes fiiçgratiç.fiia ergano.snbsp;benignitatein Chriftolefu 4S6nbsp;Gratia eftis feruaii per fidcm.-ldqHenbsp;non ex vobis;Dei donum cftinon exnbsp;opcribus,amp;rc. 98.4x5.476.480.48}.nbsp;491. 494 9 Non cxopc.-ibu?,nequis glorietut 4x5.468 JB Nsni |
’ 1
INDEX. ^er omnes fuppeditatas commiffu-ras, ex vi intus agentCj pro menfura vniufcuiufque membri incremen-tumcapit corpori conueniens, See.nbsp;110.115.138.514.659.814.817 18 Cogitationem habentes obfeura-taffi,8c abalienatam à vita Dei propter ignorantiam.quæ eft in ipfis, ex ot.-durationc cordis eorum 488 11 Deponcrc quod ad priftinam co -uerfatidnem attinet,veterem ilium hominem, qui dcceptribus cupidi-tatibus corrumpiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;489 13 Renouativero fpiritu mentis ve-ftræ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;488 30 Ne triftitia afficite fpiritum ilium fanftum Dei,per quern obfignati e-ftis in diem rederriptionis 490 5. 1 Chriftus dilexit nos, 8c tradidit fcmetipium pro nobis oblationemnbsp;ac viôiraâDeo in odorem bonæ franbsp;grantiænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.51 ¦ 9 Fruftus fpiritus fitus eft in omni bonitate 8c iuftitia 3c veritatc .^90 15 Chriftus caput eft Ecclefiæ Sc fer-uator corporis,8cc. 31.188.110.6n
ftus dilexit Ecclefiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110
19 Nullus fuam ipfius carnem odio habuit, imo enutri ac fouet eam,fi-cut 8c Dominus Ecclefiam 110.115.nbsp;618.837 30 Quoniam membra fiimus corporis eius, excarneeiusSc ex offibus eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145.110.111.115.615.815 3t Propterea derelinquet homo pattern 8c matrem,8c adhærebit vxori fuæ, 8c erunt duo in carnem vnamnbsp;115.615.815. 31 M'yfterium hoc magnum eft: lo-quor autem deChrifto 8cde Ecclefia 118.110. 111. 115.116. t31.309.446.nbsp;857 6. IO Corroboremini per Dominum 8c forte ipfius roburnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490. 11 Non eft nobis luft.a aduerfus fan-guinem 8c carnem, fed aduerfus po-teftates. See. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( AD PHIUPPENSES. ’ I. 1 QAnftisquifunt Philippis, vnanbsp;cfiepifcopis Scdiaconis 556. 599 1. 5’ Gratias ago Deo fuper veftri in Euangelio participationc , à primonbsp;dis vlquc ad hoc tempus 481.481nbsp;6 Perfuafumhabens hoe ipfum fore,nbsp;vtqui coepit invobis opus bonumnbsp;perficiatvfquead diem lefu Chriftinbsp;a38.481.490 13 Cupio diffolui,8ceffe cumChrifto iot.141.511.757 19 Vobis datum eft non foliiinChri-ftum credere,fed ctiam pro ipfo pari 111.139.841 30 Idem cettamenfuftinentes,quale vidiftis in me ,8c nuncauditis de menbsp;ibid. 1. 6 Quiquum in forma Dei effet, non duxit tapinam parem effe cumnbsp;Deo:fedfeipfum exinajniuit, fiimptanbsp;ferui forma 158.167.191193nbsp;7 In fimilitudine hominü faftus 168 10 Nam ipfiiis.fumus opus conditi in Chriftolefn ad opera bona , quaenbsp;prxparauit Deus vein éis .verfarc-murnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.468
10 Superfttufti fuper fundamentum Apoftolorum amp; Ptophetarurn,cuiusnbsp;imus angularis lapis eft ipfe lefusnbsp;Chriftus 110.111.514.641.645.659.nbsp;660.675 11 Inquototumsedificiumcongruc-tet coagmentatum crcfcit,vtfit tern plum ianftum Domino iio.iii.nbsp;514.645.658 11 Inquoamp;vosvnàædificamini, vt litis habiiaculum Dei per fpiritum Z-LO in.514
11 In quohabemus libertatem 8c a-ditumcumfiduciaperfidem ipfius 45S-5I4
10 Ei qui infinita cum redundantia poteft omnia facere fupra ca quænbsp;petimus aut mente concipimns, pronbsp;VI ilia agente in nobis, hr gloria innbsp;Ecclefia pet lefum Chriftum 490.nbsp;416 4- 5 Studentes feruare vinculum fpi-ntus pet vnitatem pacis 516 658
ficut St vocati eftisinvnam fpc vocation is vcftrç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;516.658
ptiftna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 516.658 lt; Vnus Deus Sc pater omnium , qui eft fupet omnia,8c per omnia ; Sc innbsp;omnibus vobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;516.638 8 Afeendensin altum captiuum du-xitcaptiuitatcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;914 10 Qui dcCccndit, ipfe eft qui afeen-dit fupraomnes ceclos, vtimplerct omnianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195.196 It Dedit ipfe alios quidem Apofto-los,alios verbPtophetasralios autem Euangcliftas, alios autem paftoresnbsp;Sc doftores 501.503.518.539.55^ -575-610.666.689.857.855.858 U Adcoagmentationemfanftotum, , ad opus miniftetij,ad çdificationemnbsp;corporis Chtifti 501.503.518.539.nbsp;See. 861 15 Doneceuadamiit omnes invnita-temfidci, 8: agnitiouis filijDei, in virum perfeftum, ad menfuta fta-turx adulti Chrifti 199.471.481.nbsp;837.861 4.15 Vt veritatem feftantes cum cha titate,adolcfcamus meum per omnia qui eft caput, nempe Chriftusnbsp;110.137.158 514 611.659
|
dedit ei nomen,quod eftfu-pra orane nomen i£i.igt;i.8x9
n Omnifquc lingua confiteatur Ic» fum Chriftum efie Dominum innbsp;gloria patrisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSi.i?i.8l? 1} Deus operatur in nobis veile Sc facere pro gratuita fua beneuokn-lia 484.490.494. IS Vtgloriari poffim in die Cbrifti me non ftqftracucurriffc loxnbsp;17 Si pro libamento ofFcrar fupetnbsp;liofti^ facrificióquc fidci vcflræ,nbsp;gaudeo amp; gratulor omnibus yobis }. I Eadem fcribcre vobis me quidé baud piget: vobis autem tutumeftnbsp;is-iy ? Et comperiar in eo non habens meamiuftitiam , nempe quæ eft exnbsp;lege,fed earn quç per fide eft Chrifti,nbsp;id eft, iuftitia quæ eft ex Deo per fidemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;476.485 11 Periequor vt apprehendam, cuius rei cauSaapprehenfus ium à Chriftonbsp;911 15 Quotquot perfefti fumus,hoc fen-tiamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;656 lo Nos vt municipcs ccelotum nos gerimus , vndc ctiam Setuatoremnbsp;expeftamus Dominumlefum Chri..nbsp;ftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197.136159.165.166 11 Qui träsformabit corpus nofttum humile,vt coforme fiat corpori fuonbsp;gloriofo , pro cfficacitate qua poteftnbsp;etiamfibifubiiccre omnia 141.181nbsp;4i5.47i
15 Omnia poffum in Chrifto qui me corroborâtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;186 18 Accepi omnia St abundorcxpletus fum acceptis abEpaphrodito quæànbsp;vobis miffa fnerunt,odore bona: fra-grantiæ, hoftia Deo accepta, 8e gratanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47 . ad COLOSSENSES. I, 9 XT On definimus pro vobis IV orareSc peterc vt implca-raini omni agnitione Voluntatis c-ius,cum omnifapientia 8c intclli-gentia fpiritualinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490 671 10 Vt incedatis ficut Domino dignu eft, vt pct omnia placeatis , omni o-petc bono fruftum profeientcsnbsp;490 11 Qui ideneosnos fecit ad participandam fortem Sanftotum in luce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86i
tum, ac tranftulit nos in regnum fill) fibi dilefti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;488.819
See. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110.6U 10 Placuit, pace pet fanguincm cru-cis eius fafta, per cum reconciliarc nosfibinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53101.186.486 10 Pacificabs fiue quæ in ccelis funt; |
INDEX.
|
fiue qua: in terris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16 n Vos quondam abalicnatos 8e ho-ftes nunc fane reconciliauit in corpore cai nis fux per mortem,amp;c. $3 X3 Euangelium annuntiatur omninbsp;cceaturi’,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$93 X4 Gaudeo in paffionibus pro vobis, Seadimplco ea quæ défunt paflîonûnbsp;Chrifti in carne mea pro corporc e-ius,quod eft Ecclefia ; cuius Ecclelixnbsp;fadtus fum minifter ex difpcnfatio-neDei qua: data eft mihi erga vosnbsp;ad implcndum Dei fermoncm «1.nbsp;III. Xi o
ncntc^qucuis ,amp; quemuis erudicn-tes o;nni fapientia , vtqucniiis lifta» jnus perfedfum in Chrifto lefii : adnbsp;quod eti-im cnitor,deccrtansfecundum efficacitatem iplius agetem innbsp;mt potenternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111 1. $ Gaudeo cernens foliditatem ve-ftra: in Chriftum fidci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48i.6$6
eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit
deprxdctur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$.49?
II Circuncilionon manuifafta 188 II Cófcpulti cum Chrifto per bapti-fmum : per quern ctiam cum co re-furrexiftis perfidem Dei cfficaciternbsp;agentis.qm excitauit cumex mor-tuis,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$4.1x7.44Î
tio carnis veftrx , cü eo viuificauitj, condonatis vobis omnibus peccatis,nbsp;ac delcto quod aduerfum nos cratnbsp;chitographonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;469477
potu m ,aut rcfpedtu djci fcfti,aut qo uilunij, aut Sabbathorura: quæ fontnbsp;vmbra rerum futurarum, at corpusnbsp;eft Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$00
19 Neque obcinens caput,ex quo to-tum corpus,pGr coramiffuras amp; có-pages fuppeditatuip A compaftum augefeit Dei augmento. xio. 138,nbsp;816.837
beri eftis ab dementis mundi, quid vtviuentesin mundo ritibus. one-ramini? XI Ne attigeris,ncque guftaris,neque contredfaris
feriptaex mandatisamp;dodrinis hominum 13 Qu.c rationcm quidem habentfa pientiæ in cultu voluntario amp; fum-miffione animi, amp; in eo quod cor-pori non parcant,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. 3. I Sirefiirrexiftis cum Chrifto , ea qu.æ furfum liint quærite, vbi Chri- jnbsp;ftus eft addexteramDeifeden. 18,.nbsp;X36.x43.X44.x6$.738 3 Nlortui eftis ,amp; vita veftra abfeoa-dita eft cum Chrifto in Deo 145. X44 IX Indiiimini vt eleifti Dcijfanûi amp; diledi , vifeeribus miferationum, SiC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86i I. AD thessalonicen-C I 5. I. X Z~»Ratias agimus Deo Temper de omnibus vobis,amp;c. vtnbsp;qui lciamus,fratrcs dileftijVOs eflenbsp;à Deo cleftosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199 Euangelium noftrum conftitit a-pud VOS non loquutione duntaxat, led cti3 virtùtc,cùm in Spiritu Tan-do, turn in certa perTuafione multanbsp;16.6$$ . 10 Expedare è coclis IcTum filium i. pfius.qucm excitauit à mortuis 141.nbsp;181.197 X. 8 Cupiebamus vobis impertiri no tantum Euangelium Dei, Ted ctiamnbsp;noftràs ipTorum animas x6nbsp;13 Acceptumde DeoTcrmoncmquenbsp;audiftjs tx nobis, cxcepiftis, non vtnbsp;fermoncm hominum, Tedfficut eftnbsp;verc)vtDci fermoncm,qui ctiam a-git in vobis qui creditisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48i.$9$
ftrairi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16 10 Node ac dic quam vehementifli-mc prccantes , vt vidcamus veftram faciem , amp; quæ dclunt fidei veftrænbsp;cornp’leamusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. 13 In adiicntum Chrifti cum omnibus Tandis cius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;861
nmus,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16
dcTccndet de cœlo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I43 i?7
$. 10 Chriftus mortuus eft pro nobis, vt fiue vigilemus, fiuc dormiamus,nbsp;fimul cum co viuamus 144nbsp;rq Alij3liósadmonctc,S:c. 919nbsp;16 semper ga«dcce:indcfincnter o-ratenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^$ ographuin ipfiim è media fuftulic , 19 Spiritnm neextinguitc 484.48$ imxunicrucinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 50-si \ii Qmnia probate i amp; quod bonum cftténcte Il Deûs author pacis' fanftificet vos totos-.amp;intcgcr vetter fpiritusamp; a^nbsp;nim3 amp; corpus inculpate in aduen-tum Domini noftri lefuChritticr-ucntu'r ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 4JO 14 Fidelis eft qui vocauii vós, qui id etiam eïSciét ' - i. ’.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499 ; -.t gt;?,i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j; II./AÜ THES SAL ONI- ¦ ; ¦ ' 'ei' N S' E S. |
quam Deus pr$ fe ferons fe elTe Dea $3X.$$3.6i8.745 An non meminiftisme quum ao-hueclTemapud vos,hoc dixilTcVO-bis? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16S4IJ
9 Cuius aduentus cum fignis ac raculis,Jcc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5?
1$ Tenctc fratres traditara doftriiii , qaam edofti eftis ftuc per fcrmonCinbsp;ftueper epiftolamnoftram 4*5nbsp;3. 6 Qui non incedit fecundum tra-ditionemquainacccpitàuobit x6 I. I. AD TIMOTHEVM-reimneres E- Xv. phelî quum profîcifcererin Maccdoniam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77S Denuntiane diuerfam dodrinam doceantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 Finis mandat! cft charitas ex puro corde,amp; confeientia bon3,amp;fide nônbsp;fimulatanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;480.697 t. J /^ Ratias agere debemus Deo provobisquôd velicmé-ter àugcfcat fides veftra 7 Patcnct Dominus lefus'de ckIo 1^0.197
Jo.quodfidcs habita lit tcftimonio noftro apud vos •.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii8»86inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_____________,,
1. X Ne cito à mente dimoueamini, neque turberaini.ncque per fpiritû,nbsp;neque per férmonem, neque per e-piftolam tanquani ex nobis xinbsp;Non aifaieritet dies Chrifti,quin ycnbsp;nerit defedio pi'ius,amp; retediis Tuent homo ille fceleratus, filius inqudnbsp;ülc perditionis Î5x.538.$î3.$9x.593-618.71$. 84$ 4 Sefe opponens A; efferens aduerfus quicquid diciturDeus, aut nuraen:nbsp;adco,yc in tçmplo Dçi fedeat, tan- X. 1 Obfccroprimùm omnium vt fiat obfecrationcs, orationcs, poftula-tiones,gratiarum aftiones pro om»nbsp;nibus hominibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/S 4 Déus vult vt om nes homjpes fer-uentur, amp;ad cognition cm veritatit perueniantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 4igt; Vnus Dais, mus amp; mediator Dei amp; hominum homo Chriftus lefus 43. $i.$7. 66.91.97. 141.188.189.XXÎ. 47ï.496.ti4.$i6 6 Quifemetipfuin 4®dit nis pretium pro nobis $x.37.66.xx9. 8 Velim viros prccari in quouis loco puras man^s attollentes 73
patnm appétit,pratclarum opus de-Cderat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$90.69 z Oportet epifeopum irreprehéfuin cffc.vnius vxotis virum.vigilatcm. ' fobrium,compoCium, hofpitalein. Sic. . 4 Qui fuæ domui bene prçfinquili-fceroxontineat infubiedione cum omnihoneftatcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. $ Nam fi quis proprias domui pri-efle nefcitjquomodo Ecflcfiara Dei curabit?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^*d. 8 Diaconos autem honeftos,amp;.'C.ibid II Vxqresitidem honeftas.non ca-lumniofas,fobrias,fidagt; in omnibusnbsp;il^id.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•. , ?• ’S Quomodo oporteat vcrfan in domo Dci,quç eft Ecclefia Dei viuinbsp;columnaamp; firmametnum veritatisnbsp;X9.xxi.$x4.647.66x.835.837 pietatis myftcriû, Deus confpicuut Eidus eft in carne, iuftificatus eft innbsp;•Spiritu , confpedùs eft ab AngeÜ’,nbsp;prædicatus eft Gentibus, fides ill*nbsp;¦ habita eft in mundo, furfiim rece*nbsp;ptus eft in glonam t4x.i88.xx8.ijx-30?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , . ¦ f
vt pofteriaribus temporibus deft*' fcantquidià fide,fpiritus dcccpto*nbsp;ribus attendentes ac doftrinisnbsp;moniorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495-5’ X I’erhypocrilin fiUfiloquotibquon |
INDEX.
Charitatis expertes, nefcij faderis, calumniatorcs,intêperantcs,im(ni-tes,minime amanretbonorumibid.
4 Proditores.temerarijiinflati, volu-ptatum amantes potiùs quàm Dei, ; habentes formarn pietatis, fed qui ;nbsp;vim eius abnegarintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. :
8 lannes atlambresreftitetuntMo-fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x8
1$ A pucrofacras literas nofti,quæ te poUunt fapientem teddeie in fa-iute,per fidem quse cft in Cbtifto le-fnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.16.17.411
I« Totaïcriptura diuinitus eft infpi-rata, Si vtilis ad doftrinam , ad re-dargntionem,amp;c. 15.1fi.17.x9.41x. 685.706.91t
4.' I Qui iudicabit viuos Sc inortuos 10 apparitione fua 8c in segno fuonbsp;191
X Prxdica fermonemnnfta tempefti-ucjintempeftiue argue, obiurg3,ex-bortare, opusperage Enangeliibe, amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;746
} Ën't tempus quurri fanam doftrinâ nôü tolcrabuntifcd autibus prurien-tes ,ipfi libi pro fuiscupiditatibusnbsp;coaceruibunt'döftores 55i.6i8.845
4 El 1 veritare quidem aüres auer-¦ tent;,'ad fabulasVerd conuetteniur
modis olim loquiitus patribus pet Prophetas vltimis hifce diebus nobis loquutus cft per filiuin 1J-I4-178.I88.65O
Quecon.ftituit bærcdcm omniu 118 Per quem fecit amp; fecula 150.189nbsp;Suftinet omnia vcibo illo fuopotentenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^
Pnrgatione peccatorum noftroiu per icipfum fafta, ledit ad dextramnbsp;maieftatisin cxccllis 55.s1.100.1fic.nbsp;189.x03.49fi
8 ThronustuuSjDeuSjinfeculumfe-culi, virga xquitatis, virga regnituinbsp;191
9 nbsp;Dilexifti iuftitiam,8c odifti iniqui-tatc : propterea.vnxitte Deus,Deusnbsp;tuus oleo lætitiæ prx confortibusnbsp;191.441
10. Tu Domine terram fundafti,amp; o-pcra manuu tuarum funt cesli’ipti pcribuBl.tuautemperinancs 191nbsp;II Qui fanftificat 8c qui finftifican-tur,ex vno funt omnes: qua ob cau-fam non etubefeit cos fratres voca-rc ,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;168
14 Quoniam igiturpueri funt participes carnis Sc fanguinis, ipfc quoq. coniimilitcr particeps faftus eft eo-rundcm,vt per motte abolerct cunjnbsp;qui mortis impciiü habet. i4X.i5ä.nbsp;163
15 Et liberos redderet quotquot metu
mortis per omnem vitam obnoxij crantfcruitutinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.819
16 Non cnim vtique Angelos affum-
pfit,fed ferne Abrabæ aflumpfif.vn-de debuit per omnia iîtxiilis frairi-bus fieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x.158.168
17 Vtmifericors effet 8c fidclis pontifex apud Deü , ad expiandum pcc-Catum populi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45
3. iVocationis cctlcftis participes 756 I Conlîderatc Apoftolum 8c ponti-ficem profeffionie noftræ lelüm fidelem ci qui ipfum conftituit 43.67X
5 Moles fidclis fuir in tora domo i-pfius vt famulus,ad teftificanda qux poftdicendaeràntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;737
tonfeientiacauterio refera cft 499* ;
508
Prohibentium contrahere matri-monium, iubentium abftincre à ci-bis quos Deus creauit ad participan-dum cum gratiarum aftionc ibid-
14 Ncnegbgitodonùquodintccft, quod datum cft tibi ad propbetan-dum, cum impofitione manuü prefnbsp;byterijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;597.8cc.77S-78i
16 Teipfum ferutbis,8c eos qui te aunbsp;dicrintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X99
5.9 Viduaallcgatur, non minor an-nis fexaginta, quæ fucrit vnius viri vxornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507
te In operibus bonis idoneo tefti-monio ornata ; fi liberos educauit,fi fuithofpitalis, fi fanftorii pedes lauft,fi affliftis fubuenit, fi omnebo-num opus eft affiduèfeftata 5*7nbsp;•11 Potrà iuniorcs viduas teeufa; poftnbsp;quäenim latciuire cceperint aduer-lus Chriftum, nub^te volunt ; ex eonbsp;damnandz quodprimam fidem re-iecerintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
14 nbsp;Vclim igitur iuniorcs nubere , li
beros gignerc, domum adminiftra— le, nullam occaflonem dare aducr-fario ad maledicendumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
15 lam cnim nonnullx deftexetunt,
fequutæ Satanam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.. ' '51’'
17 Qui bene præfunt presbyteri 6 lam libor 8c tempus méærcfolu-duplici honore digni h4bcntur;m a-*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioiirsihïVàt.Certamcn illudprsccla-,
’i'
xirac qui laborant in feimone 8c do- rum dccfcttaui, eûrfum conluiri; ûrinanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77*'' Itiaùî ifidem feruaili, quod fuperefÉ
19 AduerfusPresbytcrumaccufatio-
xx Manus citó ne cui imponito,neq; communicato pcccatis altcnis 556. 1nbsp;.598.8cc.775.8cc.
15 Qui folus habet immortalitatcm,
n. AD TIMOT HE V M.
quædataquidécft npbisinChrifto ' vit,dibefoS habens fidèles,ponob;^^ , Icfuantctcmpotafecularia , 476 noxius criminis luxusîScci ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50,8. 6 Chriftus,vt filius, domui fuæpræ-
IX NopicuicrcdiderimvScinihiper- 7 Epifcopùmbportéteffchqlpîtalc,, fuafuih eft,eûpoffe depofitûmeiim bo',iorumamantem,temperantero,nbsp;.fçtuarcinillum'diem .¦ ci ilS- ¦luftnm,pium,cöntincntcm 508.558,
14 Ptæclaqum depofitum'.Cerua per ¦ 9 Ten'acem 'fidelis ilhus fermonis Spititumfanftum qui habitat in no- qui ad dofttinam facit,vt poffit ctianbsp;bitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 im .484-490' ex ortari pér dbCtrinam fanam, 8c
18 Dctilli Dominus,vtinueniat mi-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côritfadice’û'tés conuinecre 5-19
fericordiam apud Dominum in die 13 ¦ Expeftantes beatam illam Ipcm, illo -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 114-118 ¦‘ ‘•Sc iVluftrem ilium adu.entum glo-
X. 10 Omnia fuftineo'¦propter ele*-- rlæniaghiDci, 8c feriiatorisnoftri . principiura quo fuftetamur firmum ûosvt8cipfifalutemconfequantur lefuChriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55 t 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
repöfita cft mibi iüftitiç co'tona,85c. loxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'¦ ..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
¦gt;ADT1TVïA , t. 1 Paulus feruusDei, Apoftolus au-tem lefn Chrifti fecundum fidemnbsp;ele£torum Dei 8c agnitioniengt; verirnbsp;tàtisquæcftfetündùmpiçtaté 530
•'«14.86X ' ‘
5 Huiustei caufa,Teliquite inCteta, vtcbnftJtuas oppidatitn presbyteros.nbsp;ficdt.tibi ihandauiiSl qjiis cft inculpates,Scd. 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;556.5og.598.amp;c.775
' -S'iÜ|biseft inCulpajcus, vnius vxotis
;û' •
noxius criminis luxus^Scci ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.-^- .
Epifcopi) m oportet effe boipÏtalc,,
_ eft , cuius domus (umusnos,fi fidu-. ciam 8c fpem de qua gloriamur ,ad finem vlquc fitmam retinuetimusnbsp;x-.i.459,sxlt;.857.
7 Quapioptcr ficut dicitSpiritus illc Sanftus, hodie fi vocem eius audic-
. ritis , ne obdurate corda vcftra,8.c. 51.4.9x1
14 Chrifti participes fumus, fi modo iiiu v.u.H.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenuerimusadfinem vlque 54.XXO.
quæeftinChriftolcûi iix.530.614.'^14 Qiii dédit fctnetipfuro pro nobis, nbsp;nbsp;nbsp;xxl. .
861 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' vt redimeret nosab omniimquita-.,i9, in requiem Dei non ingrcffi funt
13 llle'fidut manet, feipfum negart re, piirÄearct fibiîpfi popqtum pe- X59 nonpoteft 180.x7x.5i6.414i
15 Stude teipfum ptobaftum fiftete Deo .operatium qui non erubefeatnbsp;lt;94.746
«9 Dominus nouit qui fui fint 530
13 Stultas 8c inauditas quxftiones teiice,Sciens cas gignerc pugnas 8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98;x56.X57.xg5'.4x6.43i.448.475.484.
X5 SiDeus dederit illis pœnitentiam *¦
901
5- I. l'iud autem fcito.fote vt extre-,iuis dicbus inftent tempora molefta
. ‘Si ’-, t Erunteuiro homines fui amantes, auati.glotiofi, luperbi,malcdici,pa-rentibus immorigcti,ingrati,impu-nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
culiarem,ftudiofum bonorum ope- 4-14 Habentes Pontificem magnn rum ‘'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44-5a- quipenetrauil ccelos, lefutn fibum
3. ,5 Non ex opéribus juftis quæ fe- ~ ' ccrimüs noSiled ex fua mifcricordianbsp;feruauit nos per lauaçtü regenera-tionis 8c rénouationc Spiritus fanüi
Dei,tcneamusprofeflionem 43. I4x.}i}.514-ÏïS
15 NonhabemusPontlficem,4ui nónbsp;, poffit affici fenfu infirmitatum no-ftrarum,fclt;i tent at uni in omnibusnbsp;fimiliter abfi^ue pcccato 45-5I4.nbsp;7x0
IÇ Aceedamus igitur cum fiduciaad tbtonum gratix , vt confcquamurnbsp;mifcticordiam amp; gratiam inuenia-mus ad oppottunum auxilium 43.nbsp;45g.514.910
5. 1 Omnis Pontifex fine facerdos ex hominibus affunnptus pio bo-ttt- )•
491.494.717
6 Qptt” éffudit in nos copiosè per lefum ebriftum feruatotem noftiünbsp;4^4
tx Quuih rhifcro Artemam ad te aut Tycbicutn ftude venire ad meNi-copolinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;781
, _ A D H t B R At O S. 53X 1.1 Dens mubis vicibus muit if que
( •
INDEX.
|
minibus conftituitur in iis.rjuæ Cunt adDctini, vt cffcrat dona amp; facrifi-cia pro peccatisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^ Chriftus non libi bunc lionorem tribuit, vt ficrtt pontifex, fed is quinbsp;dixerat ej,filius meus es tu,ego bo-die genui te, ficut amp; alibi dicit, Tunbsp;es Saccrdos in a’tcrnum feciindumnbsp;ordinem Mekbil'edec 43-55
prccationes Si fupplicationes apud cum qui poterat jpfum feruare ànbsp;morte , cum clamore valido , amp; la-cbryinis obtuliflet, Sr exauditus cf-fetjScc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44
dientiam:amp; confummatus faftus eft autor falutis æternæ omnibus quinbsp;ipfiaufcultantxognominatus à Deonbsp;pontifex fecundùm ordinem Mel-chifedecnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.71 II De quo nobis multafiint dicenda, eaque difticilia explicatu : quando-quidera fegnes fafti eftis auribus 70nbsp;tf. ig Fieri non poteft vt mentiatur Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141
inus, nos qui curfum eocorripui-mus, vt fpem propolitam obtincre-mus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ide.139.458
habemus tuta ac firmam , Si ingre-dientem vfque in ea qua: funt intra velumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1do.x39.1dd.458
quot;J. 'i Sine patrc,lînematre,fine gene-re, necinitium dierum ,nequcvitæ finem habens'.fed affimilatus filionbsp;Dei manet facerdos in perpetuû 71
vt legis tranllatio fiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67
lâ Qui non ex legc,cuius mandatum fitcarnale,fa(ftus eft facerdos: ièdnbsp;ex vi indiflblubilis vitæ 71nbsp;19 Nihil l'anûificauit lex , fed afcitanbsp;fpcs melior per quam appiopin-quamus Deonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43 Il Illiquidem citraiulîurandum fa-cerdotes fafti funt, bic verô cuni lureiurando per cura qui dixitci,nbsp;lurauit Dominus amp; non pœnitebitnbsp;cum,Tu esfacerdos in æternum fecundùm ordincm Melcbifedec 71nbsp;11 Potioris foederis fponfor faftusnbsp;eftiefusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43 X3 Et illi quidem plures fafti funt facerdotes , quod mots probiberetnbsp;eos permancre. At ifte proptereanbsp;quôd in çternum manct,perpetuumnbsp;habet ficerdotium 44.55.3dnbsp;X5 Seruarc prorlus poteft eos quinbsp;per ipfum acccdunt ad Deum,rcm-pcr viuens vt intcrpellet pro eis 44nbsp;35.58.3i4.ido id Tails nosidecebat Pontifex pius, innocens, impollutus, iegregatus ànbsp;peccatoribus,amp; fiiblimior coclis faftusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43-41gt;-i89 X7 Cui nô fit quotidie necelle, quc-admodura illis pontificibus priùi pro pcccatis propriis viftimas of-ferre,deindc pro peccatis populi : Idnbsp;cnim fecit femel quum femetipfumnbsp;obtu!it,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.51.55.5d.438 18 Lex homines conftituit infirmos at fermo iurilîurandi poft legemnbsp;concepti filium conftituit,qui 111 æ- |
tcrnum eftfanftifîcatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71 8. I Cæteiùm corum qux dicimus hæc fummaeft , Talem nos haberenbsp;Pontificem , qui confedit ad dcxtrânbsp;throni maieftatis illius cœltftis 44nbsp;ldo.189.195.514
na amp; viftimas conftituiturivndc ne-cefle fuit hune quoque habere quod olFcrret,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd
dos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14X
offcruntdona,exemplari amp; vmbræ deleruiunt rerum cœleftium, ficutnbsp;diuinodiftum eft Mofi ; Vide,vt o-mnia facias ad exemplar quod tibinbsp;oftenfum eft in montenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43 d Chriftus exccllentius minifteriu fortitus eft, quo præftantloris eft te-ftamenti mediatornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57 188
quum pangam cum domol(raelamp; cum domo luda fœdus nouum,amp;c.nbsp;Dum dicit nouum antiquauit priùs,nbsp;amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.43 y, 1. d.amp;c. Habebat quidem prius teftamentum conftitutos religionisnbsp;ritus Si fanftuarium mundanum,nbsp;amp;c. H is ita ordinatis,in prius quidénbsp;tabernaculum quouis tempore in-. grediütur Sacerdotes, qui ritus qui-. dem obeunt : in fecundum autemnbsp;femel quotannis folus Pontifex nonnbsp;fine fanguine qué offert pro feipfonbsp;amp; pro populi erratis.Hoc déclarante Spiritu Sanfto nondiim patefaftanbsp;fuiffe viam adSacrariii.prioretabernbsp;naculo adhucconfiftente : quod eratnbsp;exemplar pto tempore illo prælcn- \ ti quo dona facrificiaque offeruntur qiiæ non poffunt conicientia fanfti-ficare cultorem : in cibis duntaxatnbsp;amp; potionibus, amp; diuerüs oblationi-bus acritibus carnalibus,vfqueadnbsp;tempus corrcftionisimpofîta 43nbsp;Il Adueniens Chriftus pontifex fu-turorum bonorum,amp;c.ingrcffùs eftnbsp;Icmel in facrarium îeternâ redem-ptionem naftusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.56.1do. Il Chriftus per proprium fang'iincm ingreffus eft (èmel in facrariü,ætcr-nam rcdcmptioi-icm naftus 49
9.15 Obid noui Teftamenti medii-tor eft , vt morte intercedête,ad re-deraptioiiein earum præu'aricatio-nuni quæ filtrant fub priore tefta-mento vocati, promiflîonem acc'-piant xterna; liærcditatis 43 53.57. 168.136 id Ni vbi teftamentü eft,mors inter, cédât teftaroris neceffe eft 57.168 11 Sine effulionc (anguinis non fit pcccati remiflionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do.441 14 Nonenim in manufaftum iâcra-riiim ingreffus eft Chriftus,quod fit exemplar ,vero làcrario reipondé :nbsp;fed in ipfum cocîum , vt appareatnbsp;mine in confpcftu Dei pro nobisnbsp;44.53.6d.160.189.438.47 6.314 |
feculorum,ad abolendumpcccatû, per immolationem fuiipfi js patefa-ftus eft,amp;c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.44.43S •L7 Vt ftatutum eft omnibus Icmcl mori, poftea vero iudicium : iu amp;nbsp;Chriftus femel oblatus vtmultorânbsp;peccata tollerct, altera vice abiquenbsp;peccato confpicietur iis qui ipfuinnbsp;cxpeftantadfalutem 4^ 18 Chriftus femel oblatus vt multo-rù peccata tollerct, altéra vice abf-que peccato confpicietur iis qui i-pfum cxpcftantadfaluteui£ 44.50. 5i-55nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦
ii.amp;c Omnis Saccrdos adftat quotidie operans, Si cafdem Dtpius efferent hoftias, qur nunquain poflint auferre peccata:hic verô vna pronbsp;peccatis oblata viftima,in pcrpctiiûnbsp;lèdet ad dexteram Dei, id quod fu-pereft expeftans,donee ininiicic'nbsp;ius fcabellura pedum eius fiant. V-nica enim oblatione confecrauitinnbsp;perpetuum eos qui i'anftificantutnbsp;44.30.33 53.do.9i.97-ido-438-49d
fueratlanftificatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x8d
qux magnâhabet pramiijrctribu-tionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;458
3 Per fidem inteliigimus conftruftû fu ffe mundum verbo Dei 461 13 Ifti proiniffiones cuaiigclicas funt . cminus coufpicati amp;amplexi cre-dentesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139 16 Maiores arbitratus diuitias pro-brum Chrifti quàm Aegyptioruin tbefauros: intuebatur eniin in prx-mij largitionemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;300 16 Moiès intuebatur in priniii lar-gitionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.’*' Fuie |
INDEX. pro eo.vngcntes cum oleo in nomi- ; ne Domininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;446 15 Et oratio fidei feruabit laborante, erigétque eüDominus;8c fi pcccatànbsp;commilerit,rcmittentur €1446.447 17 Elias homo erat iildem quib. nos obnoxius,amp; precatus eft ne pluerct,nbsp;atque adco- non pluit luper terramnbsp;annos tres 8c fex menfes 908 I. P E T R I. 1. 1 quot;VJEeftis ex praenotioneDeiPa E, trisadfanftificationc Spi-ritu, per obedientiam Scafpetfionenbsp;fanguinis lefu Chtifti 156,157.476. 'nbsp;861 3 Benediftus Deus 8c patet Domini noftri lefu Chnftijquiex multaluanbsp;mifeticordia regenuit nos in fpemnbsp;viuam per refurreûioné lefu Chri-fti «ac mortuisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;474 6 Qua in re exultatis.triftitia paülu-lum nuncQi opus eft)invariistenta-tioni|gt;us affefti: Vt exploratie fidei veftrx inultonbsp;pretiolior txploratione auti quod ;nbsp;périr, 8c tarnen per ignem cxplora-iur,comperiatur vobis eifc laudi, Scnbsp;gloria:,8e honori, quum paicfiet le -lus Chriftusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W03. Ill 8 Quem quum non videritis.diligi-tisiquem quum nunc non cernatis.ei • tarnen credentes exultatis gaudio ineffabili 8c gloriofonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;160 11 Qux nunc annuntiata funt vobis per cos qui voois annuntiarunt E-uangelium per emillumè cceloSpi-.nbsp;ritumfanftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6o • 18 Scitis VOS non caducis rebus,arge-to vel auro, fuiffe redemptos ex vana veftraconuerfatione ex patrum traditionibus accepta , fed pretiofonbsp;fanguine, vtpote agni immaculatinbsp;8c incontaminati,ncmpe Chrifti 53.nbsp;107504 15 Verbum Domini manetin yternfi; hoc autem eft verbum illud ouod e-uangelizaium eft vobis 515nbsp;1. 1 Vtmodo nati infantes lac illudnbsp;fermonis finccrum expetite, vc pernbsp;illud ado'efcatisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138.475 4 Ad quem accedentes, qui eft lapis viuus,ab hominibus quidem repro-' batus , apud Deum verb eleftus acnbsp;preciofusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514.645 5 Ipfi quoque veluti viuil.ipides æ-dificemini domus fpiritualis, facer-dotium (anftum , ad offcrendu fpi-ritualcshoftias,acceptasDeo per le-fumChriftum 47.73.110.514837 9 Vos autem eftis genus cleftam.rc-g.ilc facetdotium,gens fanfta 8c populus quem iibi Deus vt propriumnbsp;vendicatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.^.4.737,861 i Sub-.efti eftote cuiuis humanx ordination!, propter dominum ; fine regi.vt qui fuperemincaf.fiue prçfi-dibus,vt qui pet eum mittantur 516nbsp;14 Qui peccata noftra pettulit innbsp;corpore fuo fupcr lignum,vt pecca-tis mortui iuftitiæ viueremus ; cuiusnbsp;vibicibus fanati eftis 53.91.95.144.nbsp;414.477 quxdam fuaium creaturatum 474. 5-^* Chriftus femel pro pcccatis paf-481 X. 10 Qui offenderit in vno madato faftus eft omnium reus 461.475,491 4,11 V nus eft legiflator qui poteft fer u.itt8c petdetcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499 5.14 .Infitmatut quis inter vosracccr-fatprcsbytcros Ecclefix , amp; orcat Fide celebrauit Pafcha , ne quis primogenitos pctimcbat,attingcrctnbsp;Iftaelitasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184.188 : U.I Conftanter propofitum nebisfta dium decurramus
noftrum, vt participes fi mus fanfti-inonixipfius
II Accefliftis ad lerufalem cæleftem 8c mytiadas Angelorum 113 13 Conuentum 8c Ecclefiam primo-gennprum quicólctipti funt in cœ-lis.Sciudicem vniuerforumDcum, ScSpiritus iuftorum vonfummato-rmn 54.55.57.101.101118.515.516,511.nbsp;fia5-757-861 4 EtadNou.Tcftam.mediatorëlc-fum,8c ad fanguine afperfionis præ-ftantiotaloquentem qua loqueretur fanguis Abel 45.54.55.57.101.10I.118.nbsp;515.516.511,615.757.861 4 Honorabilc eft inter quofuiscon. lugium Sc cubilc impolluiumiltor-tatores auteraSc adulteros damnabitnbsp;Deusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;506.508 8 lefus Chriftushcri 8c hodic idem ' eftScinfeculanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141 15.9 Dofttinis variis ac petcgrinis,ne circunfetamininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31
habent poteftatem qui tabcrnaculo defcruiuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ji.'i'j
«lus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.73 77
nolite obliuifcii talibus enim vifti-mis dclcftatut Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
cundateivigilant enim ipfi pro animabus vefttis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.501 10 Deus author pacis perfiçiat vos in omni opere bono . ad præftanùânbsp;ipfius voluntatcm, cfficie ns in vobi snbsp;quod acceptum fit in confpeftu fuonbsp;perlefuraChriftum 484.580 ‘nbsp;1 ACOliVS 1. 6 Z'^Vi difeeptat, fimijis eft flu V ftui marls quiventisa-gitatut csciaftatur 459 514-517 11 Beatus vir quifufferttcntationem; quoniam quum probatus fuerit ac-cipietcoronam vitx 103.504nbsp;15 Cupiditas pofteaquam conccpit,panbsp;tit peccatum ; pcccatum verb pera- 1nbsp;ftumgignit mortemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103 17 Orane munus bonum , 8c omoe donum perfeftum eft fuperne, def-cendens à patre luminum, apud quenbsp;non eft tranfmutatio,aut conuerfio-nis obumbrationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481
|
11 Qui eft ad dexteram Dei profe-ftus in coelum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189 4.1 Chrifto igitur paflio in catne,8cc. 188 8 Charitas operit multitudinem pec-catorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iix 5. I Vresbyteros i qui inter vos funt, prccoregovnà ptcsbyter,ac teftisnbsp;affliiftioimm Chrifti, atque ide gloria-patefaciédz cófors 516.661.738nbsp;1 Pafcite Dei gregcm.qui penes vosnbsp;eft,curam illiusagentes non coaftc,nbsp;led libentermon turpiter affeftatesnbsp;lucifi,ledpromptoanimo 516.499.nbsp;599.661.701
i AduerfariuKVefter diatablus tanqua Leo rugiens obambulat j quxrensnbsp;quem deuoretnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;671 10 Nos vocauit ad.xternam gloriam, poftquam paulilpcr liîc afditti fue-limusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi II. PETRI. 1. 5 quot;TX Ulina vis omnia nobis doria-uit qux pertinent ad vita Sc,pietatem,pcr agnitionem eius quinbsp;vocawitnos ad gloriam Sc vittutemnbsp;139 1.4 Diuinx naturx participes 187 Il Non ncgligaiift vós de iftis fempernbsp;commoiiefaccie quantumuis licetnbsp;eruditosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15
poftexitum meum poffitis corum mentionem facere
18 Hac voce nosaudiuiniKS c ccclo de-latam,quum effemus vnacum eo in monte lanfto 1.1 Fuerunt pfeudoprophetx in co-pulo , vt ctiam inter vos erant falfi doftpres qui fubintroducent hære-fes cxiliales,5ic.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;744 H Angelinqn maledicuntdignitati-bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 15 Quircliftaviaaberrarunt, fequuti Balaam fiiij Bofer,qui merccdem i-niquitatis arnauitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;744 3. 16 Inter Icript.a Pauli funt nonnul, la difficilia intelleftu, qux indoftinbsp;parumque ftabilcs detorquent 18.nbsp;19.669.703 1. 1 O A N N l S. 5Z^Vod vidimus amp; audiuimus, V,./ idannunuamus vobis,vtamp; VOS communionemhabeatis «obil-ciim , 8c communio noftra lit cuninbsp;^latre 8; cum fiUo cius lefu CUvUlonbsp;15119.118 Quodmanus noftïæ contrcÔatie-lunt de fermons vitx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßo-jo} ttt n . I.I fus eft, iuftus pro iniuftis, vt nos ai Deum aA(ljcerct,mottificatus quiâënbsp;carne,viuificatus autem fpiriru 50. ¦ n? ijoaSi i6S.450.s04 19 Per quem etiatn fpirilibus iqui e-r.«in carcerc profcftus præ^ieauit, olkn immorigerisjamp;c. 119 150.450 |
INDEX.
|
a Vita patefada eft, amp; vidimus, 8c teftamur,amp;c. J Annuntiamiis vebi? vitàm æteinâ quæ erat apud Patrein, amp; nabi-^ fna-nifeftataeftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101.119 j Vtbabeamuscommunionem cum patre amp; filio
bete,nos ipfosfallimusjSc veritas in nobis non cftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471475.47«
Ipie eft propitiatio pro peccatis no ftrisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.503.504 II Filioli vobis feribo, quoniam re-milTa fiint vobis peccata 894 19 E nobis egi efli funt,fed non erant ex nobis : nam fi f uiffent ex nobis,nbsp;permanfiflent vtique nobifeum 8.nbsp;38.199.514
ritu fanfto j amp; noftis omnia 443. «55nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
' rum ficut eadem vnftio docet vos de omnibus,qua:'amp; veraxeft,amp; nonnbsp;mendax , amp; fieut docuit vos mane-bitisineonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;443
niquitate facit,amp; iniquitascft tranf-grelTio legis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93 4^1
neque linguafolùm,(cd opcreamp; ve ritate
veritate efle, amp; coram ipfo fci.ura reddemuscorda noftra '
ftrum,potentior eft Deus corde no-ftro,amp;nouit omnia
condemnet,fiduciam babemusapud Deumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495.897 15 Hæc eftigitur eius doftrina , vt credamus nonuni filij cius lefunbsp;Chrifti,S' diligamus alljalios,ficutnbsp;mandauit nobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495 i.4 Nam qui feruat eius mandata in eo habitat , amp; ipfe in eo: amp; per hocnbsp;nouimus ipiüm inspobis habitarenbsp;quod de fpiritu fuo de dit nobis 111.nbsp;495
amp; iam in mundo efle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;749
in nobis,quod filium ilium /num v-nigenitum mifit Deus in mundum, vt viuamusper cumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'49^ |
JO In hoc eft charitas non quôd di-leKeriiiius Deuin.fcdçiuod ip(e dilexer toos,amp; miferit filium fuum vt effet propitiatio pro peccatis noftris 41.44.50.91.97 I68.476.9nnbsp;13 Per hoc cognofeimus nos in eonbsp;manere, amp; ipfum in nobis, quod denbsp;fpiritu fuo dedit nobisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111 17 Per hoc expiera eft charitas in no-bis,vt fiduciam habeamusin dieiu-dicijtquod qualis 1 He eft,talcs amp; nos fumus io hoc mundonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495
data eius leruemus,amp; mandata eius grauia non funtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471496
pc quod vitam atternam dedit nobis Deus : amp; hæc vita in filio eius eftnbsp;1O1.1I9.113.114-459, Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y 11 Qui habet filium hallet vitam:qui
119.113.114.191
10 Scimus filium Dei veniffe ,amp; de- diffe nobis metem.vt cognofcamus ilium qui verax eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139
510 Î I. IO ANN IS. 11 Z^Vum multa haberem vo-• V. / bis fcribendanolui charta amp; atraiiiento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 III. IO A N N 1 S.
I V D A S. 3 Zquot; \ Mncftudium adhibco vt fcri-\_7 blad VOS de communi ialu- te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 9 Michael Archangtius di/putat de corpore Molisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8 15 nil flint ftclix erratic« 183 14 ProphctauitEnocdicens,Ecce venir Dominus cum famffis millibusnbsp;fillsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 APOCAL YPSIS. I. 4 AA Vicft,qui crat,amp;qui ventu V y rus cft,illc omnipotens 145 6 Qui iliitxit nos, amp; lauitnos à pee-catis noftris fuo /anguine 55.91.105. 185.186.496.737 6 Fecit nos reges amp; facerdotes Deo amp; patri fuo 16 Ex eius orc gladius vtrinque acutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; a. 13 Scient omnes Ecclefiæ, me effe fcrutatorem tenum amp; cordium ft» |
ad fincm opera mea, dabo ci pote-ftatem in gentes
claudit amp; nemo aperit 504.5'5 11 Qui vicerit faciam vt fit coluinna in templo Dei meinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5)7
refipifcecrgo,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105 II Qui vicerit dabo ei federe mecu in throno meo,vt S ego vici, amp; fc-dco cum patre meo in throno eiusnbsp;5’«
las aureas plenas fufiituü , qua* funt precis fanftotum
per fiinguinem tuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53.186
te aram, habens thuribulum aiireS: amp; dati funt ei fu/Htus multi,vt offernbsp;ret cum prccib. fandorum oniniu,nbsp;fupet alta're aureiim quod eft antenbsp;thronum,amp;cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.74'73.77 11. 5 Pepcrit filium mafculuni reftu-rum omnes gentes virga fttrea, amp; raptus eft films eius ad Deum amp; adnbsp;ihronumeusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;845
13.1 Dedit Beftiæ Dr.ico virtutem fuâ, amp; rhronum fuum,amp; poteftatem fiia 53^
fanûis,amp; cos vincerc : amp; data eft ei poteftas in omnem tribum, lin-gtiam amp; gentemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;531.846
quoniam requiefciint à laboribus /uisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91.100.101.496.511 17. I Merctrix fcdetfupra aquas multas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;749
Myfterium,Babylon magna, mater fcortationum amp; abominationuninbsp;terrxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53* 18 Mu- |
5
-ocr page 975-18 Millier quam vidifti eft vrbs ilia magna qux’ haltet re gnu m fuper o-tancs reges IcrtiÈnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;551
lÿ. 9 Bead illi qui ad Cœnain nu-ptiarum agni vocati futritit zoz
10 Et cecidr ante pedes cius, vt ado-rarcm cum : (ed dixit mihi, vide ne feceris,con(èruus tuus fum,vnusexnbsp;fratribus tuis qui liabent teftiinoniû.nbsp;IclUjUeum adoranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51$
16. U Libn apcrti funt,amp; iudicati funt moituiex iisquæicripta erantnbsp;in Itbtis fecundum opéra ipforumnbsp;118
11. X Vidi Hierufalem nouatn de-fcendentcnià Dco è ccclo x.paratnm vt fponlàm ornatam viro ftio xxo.nbsp;754
9 Cftandam tibi fponlàm vxotem
INDEX.
agni,8c oftendit mihi laniftam illatn Hitrufaleæ dcfcendcntem c cœlo à.nbsp;Dco,babentem gloriamDei,amp;c.nbsp;ïox.110.514.857
14 Muriis vfbis habebat fundamen-ta duodecim ,in quibus erant duo-dccim nomma Apoftolorum 51.^, 568.6i8.7rx
14 Et Gentes quæ feruatæ fuerunt
ambulabunt adluccm eius, amp; reges terræ gloriam fuam amp;. honorem adnbsp;cam adferentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;714
15 Necpottæeiusclaudenturinrer-diumox cnim nonerit illic ibid.
Id Et adferetur gloria amp; honor gê-tium ad cam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.
17 Non intrabit in earn quidquam quod inquinat, aut abominandumnbsp;quodpiam patrat, vcl mendacium
loquitur: fed qui fcripti funt in li-j bro vitæ agni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidi
11. 8 Et quumaudiffcm amp; vidiffem, cecidi vtadorarem ante pedes An-geli qui mihi hase oftendebai 51$nbsp;9 Is verb dixit mihi,vide ne feceris:nbsp;conferuus enim tuus fuin,amp;vnusnbsp;fratruni tuorum prophetarum , Scnbsp;eotum qui Icruantverba bbri hu-iusDcum adoranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid,
n Qui nocet noceat adhuc : Sc qui fordidas eft , fordefcat adhuc ; Scnbsp;qui iuftus eft , iuftiliceiur adhucnbsp;49$
IS Ego fum ftella nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSj
17 Spiritus Sc. fponfa dicurit,Veni, See.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;837
17 Quj fitit, veniat : Sc qui vult acci-piat aquam vitæ gratis 49$
INDEX TESTIMONIORVM
QJ/Æ EX VETERIBVS THEOLOGIS AB
AV C TORE TVM AD VERITATIS CON Fl R-matioiiem,tum ad mendacij confutationem plenio-rem defumpta funt.
AMBROSIVS.
Tomoi.
IB. 1. Officiorum 49. 1.4.0.48.314.
“ Deinftit. Virginis.c. ^4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î.t-6
Ad virg. lapfam. c.8.
131
de pœnit.1 i.c 1.
Tomo 1.
De vocat.gent.l.t.c.8.i59.1ii.c.3.
De fide ad Gtatianum li.i.c.4.
Lib.i.deSpiritu S.c.5.119. l.i C. 4 li.t.c.7.439.1ib.5. c.ii.
De fide cont.Aria.
Dcfidelib.5.
De incatnationis Dominica: I
menta,cap.5.449.0.6:314.0.7.
50S
32.^
.,101.
186
191
15S facra-
455
De humana natura fufeepta coin. A-pol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^104.810
Ad Maximum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;805
Difpuf.contra Ar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508
In dift.Euang. quicunque dixerit,Scc.
437
In Synopfi
De Ttinit.dial.5. de vnit.Deit.lib.6.
Intap.S.ad Heb.
Contra omneshærefes
AT HEN agoras.
In legatione pro Chriftianis 87
A V Ö V S T I N V S.
Tomoi.
Retraftationum lib. i. c. i.49i.cap;i9;
477
De lib.arbit.lib.i.c.1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;319
De vera Ret. cap.i.88i cap.5.90.867.c: 11.816.04.5.811.859.0.38.101.0.40:809.nbsp;c.50.705.C.55.515.808.
De moribus Ecclcfiæ Catholicæ lib.i. cap.30.53.vide etiampag. 54S.
De Genef. contra Manich. lib.i. cap.8: i3i.lib.9.c. 11.135. confeflionum li.i:nbsp;c.19.118.1.1.c.9.917.lib.9. cap.15.491;nbsp;5i7.89i.lib.io.c.i9.4S7.1.ii.c.i5.i8o.nbsp;171.414.661.I.15.C.VI.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;910
' nbsp;Lib.5.contra Academicos C.13. 5.6.7.8
, nbsp;De ordinc lib.i-capniinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6
Soliloq.l.l.c.5: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136
Toro.ii
Epift:5.i98.i36.45i.4So.656.665.878. Epift.5,nbsp;Epift.iï.
Epift ;’.5.
Epift.19;
Epift ;i3.'
145 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
In Pfal.35.839.ln Pfal.36.i341 In Pfal.38.
514.676.In Pfal.nS. 134.481,543
Tomo 5.
In i.cap.Lucæ 410.In i.c.839.In Luc.1. 1.116.314.740.10 Luc. lib.6. c.9.515.nbsp;531.6 43.cap.il.l.io.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135.
In epift.ad Rom.c.8.675.cap,ji.85.1n i. ad Corinth. 0.3.110.497. c. ii. 81.586.nbsp;615.ti.cap.i. ad Corinth.5jj4. cap.14.nbsp;763.tap.i5.ii5.cap.4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;746
In epift.ad Ephcf.c.i.5i5.6ii.6i9.cap.4. 558.601.716.815
In cpift. ad Col.'c.t.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;753.74°
In I.ad Tim.0.3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.601.741.790,
1 n epift.ad Hebr.cap.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;314
In epift.ad Hcbr.c.7.79.cap. 8.85.440. cap.10.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.85.751
ATHANASIVS Tomoi.
Contra Idol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.411
De inca,Chrift,ifi8.iS947i.r84.18S.87O Ad Epiftetum 149.104.105.803'nbsp;Ad Antioch.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408
Orat.cont.Ari.555. orat.1. 535.01.1.841. €45.851. or. 4.1S9,107.450. Otat.5.nbsp;411
De SpirituS.
Tomo i.
Cont.Arianæpift.i. Ad Scrap.
Ep.ad folitariam vitam agentes 814 108
Tomo 5.
De fide refurreftionis
De obituTheod.135.9o6.Epift.9.790. Eptft.18.85.Epift-37.171.epift.71.478.nbsp;cpift. 76.707. epift. 83.78.Serm.84.nbsp;«45
Tomo 4.
InHexam. l.i. 0.3.199.1.4.0.5.851.1.4.
8.531.550.845
de Cain amp; Abel lib.i.cap.9. - 481
De bono mortis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155.498.
de lacob.amp;vitabcatal.i. 478.481. li.i.
c.6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.458.899
Lib. de iis qui myfter. initiantur 139.
Lib.4,de Sacram.5i4.1ib.4.c.3.79.1ib.5.
lt;ap.i.79.1ib.5,c.4.4.459dibj6.capii. Epift.de SentrDion;
199
io8
SU n.878
Lib.de Synodis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“
Tomojr
li.ii3.4$S.739 î'OSnbsp;450nbsp;151.151nbsp;515-845
50# 414-31.136.558.601nbsp;15i.515.417.437.440nbsp;ttt- i'j-
|
Tom, 5. De doft Chrift.lib.i.£ap.x.i5i.C.i4-i68. iiS.c.iS 667.668.c..34.75ff De doft.Chrift.üb.i.cap, 8.455.C-9-4I7-4x9.lt;44.^65.875 De doft.Cbrift.lib.i.cap.io 4$^ 7O5.1ib.,x.cap.i4.9.amp; ç..-i\.7O7 Lib.j.xv. 3X4.I-3.C.5.S: 9.i4if.4i7'44lt;^-4x6.146. c.io. 119.C.16.418. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’7' 4X9.644.C.5X.6X6.630,840.630. c.34-840.c. vltim.63o I.ib.4.cap.4.l3.87.c.i9 13 Enchirid. ad Laurent. 3. c.x S03. c 10. 134. £.15.13$. c.30.489. c.i6-4^o. c.48.nbsp;4x1. £.$1.4x1. £.$9.8.839. £.4$-I53-c-'^7-473. £.67.473- £.68.69.154-13^-330-7O$.e.69.i34.498.£.7i.$$. c.80. 763-'-Sx.ix8.e.9lt;ï.4i4.c.ioo.4i9. £.1O3-4gt;S-o.ioS.4Xi.e.iio.$ 7.e.ii$.ii7.4s8 De Eeel.dogmat, cap.3x.49i. £.5X.49i. c.55.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’5* Dcfidcad Petr.diaconuin 8x. S^.zio. 440. Lib.t.de Ttin.39.173.878.1.i.£.3.84X. £¦ 13-3P-'5O In prooemio lib.x. 39.140.L3-c-x-839.e-io.X7$.£.n.ic. 1.4.c.x. :3$.c.iï-i4O-c-IX.396. c.13.amp; 14.8$ 44O.1.$-£-i-I)4-S.4.Io.J.7.c.3.4io.£.6.408.£.vlt.4Il. 1-IX. £.ix.9$. Iib.i5.£.T.x39-4Sgt;i .c-X-809-£.11.396. !.i4.c.8.48-ü.Iib.i$.x7i- e.l4-180.x73.4i4. c.i$.414. £.xo.4O9- e.2.3-408 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Dc Gene/.ad lit.imperf.c.$.x$9-39^-c.3.x$9. i.x.c.$.ii. 1.4.£.xx.x$9.1.$.£-I7-839.1.8.C.I5.IOX. 1.9-c-i8.i9.xx$. I.io.c. 6.107. £.14.13$. £.16.10. £.17-433-e-i8-io3.4xi.£.xo.4xi.c.x$.i3$. Lii.c-3i-i3X-1. ix.£.x$.x36.c.35.ti$. Dc mirab)l.(£rtp.lo£is 1 ib-r- cap.S.i99 De agcne Chrifti£ap.xo.8x6.835-e-x-^-839 Deoperc monafh.c.14- De fpiritu amp; litcr.i 48x.£ap.9. amp; 467.479.c.I9-484.£.x6.4^8 INDE X, Defpirituamp; anima £.3$.4O9.c.$4.4o8. 409 In fententiis excerptis,fentent.x.78. amp; rx8.('eiit.878.amp; 338.fent.xx4.i8$. fcnt-i49.x34.fen.x74.x84.(en. x73.338.icn.nbsp;X-97.339-icnt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'‘¦3 Tom. 4. Contra incnda£.£ap.i3.3o$.c.i$ 90$ De fide ik operibus cap.i4.468.£.i$-xiS £.16nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Quæfl-in Euang.I.x.£.38.1x0. q.47.316 Quæft.ex nou.teft.49.amp; $1.4. Quæft.ex vct.teft.7. 4u.$xo.ioi.qu.$33. 790.791-108.4.13.109- 4-79-110.4-34^ 347 De £onfenf.Euang.lib.x.c.i7. X31.1.3. c.i.ii6.xi4.£.i$.iX4.i7$.x97-c.vlt.3ix.!.4.£.io.x:7.476 In Gcncf.4u.117. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179 Quæft.xi.fup.Eicod.x$$.io$.4. Quæft.$7.fup.Leuit.i$i.37.4.437-37-4- 3i$.64.4.$co.84.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x6.4x9 AdSimpl.q.i.I.i De £ura pro mortuis Iiab. I33.174.513. Dc Cateeliizandis rudibus eap.3. X4X. 311.4X3.C.I9.X4X.C.1O.5XX. c.15.459. c.nbsp;z6.z^z-6iz In 4U.53.4-8.78.amp; 10.4.173-64.4. 484 De S.Duleit. qiixft. 1.1x0.136.114 In 65.quçft.6i.4U.ii6.amp; in vlt.560.695. De effeiit.Diuinit. . 158-lro Lib.de Trinit.Sc vnit.Dci 411. C.1.X09. £.6.I$0i De lerin. Dom. in monte ,lib.x.£ap.9. xio.c.ii.845.c.xi.xi7.x66.£.37. Tom.5. Dc Cinitate Dei , lib.i. cap.7.555.Lx.c. 19.13.401.L5.£.io.X7x.4I4.'c.x7.6o3. 1.nbsp;9.c.X7.5i8.Lio.£.6.Li4.£.i7.4l9.1.i5.C.nbsp;1.840. £.7.70$. 1.17. £.17.78.1.18. c.33-450.C.55. 81.116.1.i9.£.r7.3i4.£.i8.64X. l.xo. £.9.115.594. c.i4.755.£. 19.393. c.x5.ii6.i34.£.68.543. l.n.c.io. 314.498. £.14,117.£.15.144. £.16.154.1. 11 £.8.6i3.c x8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6x9 To m. ö. Orat. £on.tra lud.Pag. Sc Arianos 571. 6S0 Or.it.adu.Iudaios 8$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444 Cont.epift.fundam.oap. 4. 514.555.C.14. 54S.C.4.amp; 14.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;546.547.843 Contra Epift.Manicli.c.i6. 318 Adu.Adimeiitum £.11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3x4.418 Contra Fauftum Lii.c.8.xx$.ix.6. c 13. 456.1.i3.£.5.35. I.19.C.16.X16.3X4-I.io.c. XI. 440.518 Lxi.i$9. £.76.3IX. £.85. 749.Lx6.c.j.x74.L33.3X5.£.8. •Contra adu.legis amp; propli.X78.Li.c.i8. 8x.83.c.xo.8i.c.vlt.ii6.x9x L1.C.9.311. Contra Maxim. Ar. lib.x.411.1.3.IX.411. c.’4.35.40x.£.i6.amp; i8.i91.£-io.i$i.i9$. C.IZ Contra Felieianum 181.103. 311 Tom. 7. Contr.1 ep.Parm.lib.i.cap.x 631 Contra literas Petil.l z. £.31.139. £.103. 513.814 ¦ Contra Crcfooniuni Lb.i. £ap.i. 139. c. Z9. 815.1.1.35.c.3.549.£.31.83.£.11.amp; 33. 53C.I.3.C.XO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;803 Contra Gaudent. lib.i. cap 13.114. ii$' 4^^ Dc baptifmo contraDonatiftas lib-1- 3$.83.9i.ix8.c.I4.31.amp; C.51.819.I.3.C.19. 815. L4.C.3.817.C.XI.418.C.13.31. C-X4- 83. 1.5.C.IO.4X7.1.6.C.3.617.839. l-7-C-51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550 De vnico baptiConr.Petit.c.14 nbsp;nbsp;nbsp;81 De vnitate Eccl.cap.i.9.3i.c.3.$14-54^-amp;C.554. «.10.546.554.711,765.843. c.ii-834.c.i5.546.S;c.£.i6 nbsp;nbsp;5X1.53$.$sO-^ï Devnit.EccLvariisc.^79. 6}S-7i3-7’^' 717.811.883 De pee.merit, lib.i. £ap.i4.47i.494-^- J5.479.C.1O.418.8O3.L1.C.7.467. C-18-489-C-34-IO4.5O4.C. vit. De vtilitate credendi C.1.X41. £.16.547- Dc natura amp; grat.£3p.i.487.c.44. 415 Traft.de grat.Chrifti,lib.i.cap.48.47inbsp;De nüpt.amp; con£.lib.i.cap.i5.amp; 16.466. Contra x.epift.Pelag.ïib.3.n8.c.7.467. Cont.lulian.lib.i.cap.i.4x8.£.9.4H-Lx-487.L6.C.3.501. £.7 De præd.fanft.l.i.c.x.485.£.i4. 49Î De gratia amp; libero arbitrio cap.3.5. c-5.311.C.7.49I.C.10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'9.490 De bonopcrlcuerantiæ 431 DC corrept.ft grat.cap.ii.i4i.£.ii-ix8.c-14 D e perfeft.iuft.contra cclcft. 463.469. 471-472. Tom. 8, |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Trafl-.i.in epift.loann. 139.415.515 Tracft.i In Apocal.hom.8.817.839- hom.13.53o. hom.n.15.14nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;748.755 nepaftor. 575.581.693-712.847 Lib.dc Ouibin ne Symb.ad Catech.lib.i.cap.5. 546 Tom.io. D c verbis n ominiSerm.i. iï.7O5.fer. 11.11.117.ferm.14.100.fer.t3.668.669.nbsp;681.fer.14.175.fer.13.748. fer.18.144.nbsp;fer.57.i35.498.5O4.fcrm.6o,i3t.ferm.nbsp;6t.697.fcrm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.575 ne vcrb.Apoft.Ser.i. 144.177.3i5. fer. 6.485.ferm.8.ii0.ferm.i4.4O5.ferm.nbsp;30.405.ferm.31.135.ferm.53.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;611 In hom.tiuinquaginta,hom.i5.586.fer. 7.de tcrap.499. ferm.38.139. fer.63.nbsp;n9.fer.109.1i6.fer.n9.171. 414. fer.nbsp;138.4,9t.fer.145.103.fcr.t45.41t.ferm.nbsp;151.139.515.46t. ferm.174. amp; 175.315.nbsp;ferm.18t.409. ferra.151.498. fer.155.nbsp;440 Serm.ad.neophyt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311,311 Serm 6. de fanftis I98..3i4.fcr.i4.3ii. fer.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.311 Scrm i8 ad fratres incremo 144.fer. 88.10 B A SI LIV S. T omo I. Homil.l.in Hex. Conc.Eunom.lib.i.i.amp; 5.408.1.4.107. hom.1o.74t.861. hom.11.477. hom.nbsp;14.897.horo.15. Hom t9.de pcenit. D e Spirit« Unfto Contra Sabell. Tomo Z. In epift.ad ep'ifc.tranfraar.7i6.cpi.8o. 55.402 Traft.de vci a ac pia fide 2.9.31.55 In Moralib.35 118.119.155-412. 498nbsp;IntegulisTuf. difp.nbsp;Inreoul.breuiorib. O Inafccticisc. zi Tomo 5, In 1. cap.Efaiæ 78.84.459.$52-544-6i3-70S 594 ^45 ÎÎ 145 55-910 35-135 Oi
In vig.natiu.ferm.6 In diePcntecoft.nbsp;ncconucrfionc Pauli ferm tnbsp;Scrm.i.in anoun. B. Mariænbsp;Sctm.in fefto Mariænbsp;Sup.Cant.fer.98nbsp;Serm. de Coena Domininbsp;In fefto martyr. Scrm.ii.in Cant.476.fer.15 478. ferm. 15.617.ferm.18.315.fcr.33.404. ferm. , 61.477.480 ferm.7i.i45.(èrm.76.5i3. 515.6I6nbsp;480nbsp;136nbsp;559nbsp;479 461 491 404 491 3i5.fer 36.891 616 498 . 2-45 ferm tj Scrm.admilit. rempli,cap.ii D c conuerf ad Cler.ca.5nbsp;F.pift .41 f.pifl.l7o C A N O N E A r o s T. Can.Apoft.i4amp;34 781 |
INDE Canones Apoft.19 amp;.30 Canon.Apoft.58 X. 501.560 753 A. Concil.Tomoi Concil.African. ConciI.Antiocli.can.i3gt;.amp; 13 Concil. Anti och.can.i5amp;'19 Concil. Aquileienfcnbsp;Concil.Balil. Concil.Carthag. 408 573nbsp;5 60nbsp;501 404 501.560nbsp;^*7nbsp;Concil.Chalced. 186.107,411.501.560nbsp;Concil.Conft.in Trullonbsp;CoBcil.Ephefinuninbsp;Concil.Elibcr.can.36nbsp;Concil.Laodic.can.59nbsp;Concil Nicenumnbsp;Can.ii.i3i.can.nonattendainus,amp; can. pcnienit 431.437. can.quicunque cu omni5O5.can.6nbsp;Concil.Toletan.ii.c.inbsp;Concil.VVormac. c.i 411 511 501 311.338 57}-314 3gt;4 CHRYSOSTOMVs Tomo I. 79 137.140.148 153 ’33-135 838 543 In Gcnef.hom.3.656. hom.5.135. hom. 10.451.hom.18.155.hom.18.431.hom.nbsp;10.478. hom.11.1o.878. hom.18.159.nbsp;i4O.hom.35..9ig.hom.36 Homil.de fide Annæ Homil.4.de pati.Iob Proœm.in Pfa.i.8ii.in Pfal.i.7o4. in 9. 143.755.in 14.839. in 11.514. in 45.1.!«nbsp;95.31.80. in 100.34t. in i09-79.in 114.nbsp;5i5.in 115nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 In iHud Pfal.115. credidi 139.140. zes. in Pfal.114.701.in 133.514. in 138.131.nbsp;in 139.915.10142.174-446.859-1« 144.nbsp;514.inl45.140.in 148 Procem.inEfa. In i.cap.Efa. In verba Efa.hom.4 Tomo X. Hom.1.in Matth.878. hom.4.401.ho* mil.7.150nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J14 Hom.9.in Var.Matth,Ioc.3i4.hom 16. 119-4 97.hom.t8.316.ho1n.t5.645.110-mil.i6.81.hom.i9.846.hom.35-446.nbsp;554. hom.45.311. hom.46.641. ho-mil.47.553. hom.47.859. hom.49.35.nbsp;531.538.547.755.hon1.55.57i-homi.66.nbsp;115. hom.67.1t7. hom.83.78.81.1t6.nbsp;145.192.311.314.440. homil.90.314.nbsp;hom .91nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;594 516.645.748 705 449 Oper.imp.in Matth. In Marc.hpm.4 Hom.de diuite Hom.i.de Lazaro 155-497. hom.3.703. hom.4.451 Tomo 3. Hom.S.in Ioann.401. hom.13.303.ho-»1il.14.171. hom.17.84. hom.18.646. hom.16.151.449. hom.18.173.604.nbsp;horo.45.165. hom.59.66t. hom.84.nbsp;305.h0m.87.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;890 Hom.i.in Aft.Apoft.4S9.hom.11.711. hom.17 18;786.787. hom.41 917nbsp;Tomo 4. Procrm.inep.adRom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;878 Hom.S.in epift- ad Rom.159.498.ho-m1l.1t.492.hom.t7.481.hom.19.745 Ini.Connch. hom.4. S90. hom.5.151. |
hom.7.7i9.1tom.8.164.647. hom.ii 481 Homil.14.in i.ad Cor.145.314. hoaiil. 18.135. horo.19 amp; 30.581.583.730. ho-mil.51.715.hom.36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514-765 In i.ad Cor.hora.9-746.hom.15 ¦ 900 In i.ad Cor.cap.ii In i.cap.cp.ad Gal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;650.651 In ep.ad Ephcf. bom.6.660. hora.10. 62.9 In epift.ad Philip, hom.5.154.hom.ii. 6^6 Homil.5.in ep.ad Coloir.i3t. homihtf. In'i.ad Thefr.hom.5.754.hom.4. 35 In i.adThefl.cap.i _ Ini.idTim.cap.5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;615.648 In i.ad Tim.hom.1o.741.hom.15 743 Hom.i.in i.ad Tim.i3i.hom.9 34nbsp;Homil.il.in ep.ad Hebr.84. hom.it.amp; 15.84.44.0. hom.17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.440.731 In epift.ad Hebr. cap.io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 Tomo 5. Horo.3 amp; IJ. ad popul. Antioch. 690. hom.18.915.bom.16.846.hom.51.341.nbsp;hbm.46.n. hom.47.9t8. hom.49.1r.nbsp;hom. 60. amp; 61.145.514. hom.70.133.nbsp;’37.5’7 Hom. quod Chriftus fit Deus De refurr.hom.9 Homil.de proditione tudæ De pœnit.Sc confeir.103.118.T35.431504 Homil.d«Spirit« S. 130.i45.413.440nbsp;Hom.de corp.Sc fang. Chrifti 145nbsp;DecruceD»ir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5r.'i7i Homil.de Virtute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;513.611 Hom.cum extra Ecclef. Jepr, eft Pii-trop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;891 Lib.3.de Saccrdotio 308.310.313.9'10 De Sanftoamp;T adorando Spirit«nbsp;Expof.in fymb.nbsp;Orat.i.âdu.Iudæos 83.orat.4. .nbsp;In liturgia 35 449nbsp;.84nbsp;134 CLEMENS LEX ANDRIN V S. A- 47J Stromat.I.i. cap.5.10.1.4.141.1.5.311.6^ Pædag.I.i.amp; 1.315.I.1.C.6 C Y P R I A N V S. Lib.i.ep.3.405.521.637.611.711 717.epi. 6.3i3.546.6i7.epift,7.99. ep.io.i8i 1.nbsp;i.ep.3.79.8o.8i.687.ep.4.56o.89i.ep.nbsp;5.444.ep.8.5i6 6i9.].3.cp.5.88.1.4.ep^nbsp;1 amp; 31.38.39.S8.5i6.681.701, epift.4.nbsp;4O.ic.3.i3l.ep.7.il5.ep.9 Epift ad Fl.Papian.759.ep.i8.i5o.l.5.cp. 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68j Adlubaiannni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8,4 Ad Pomp.contra ep.Stcphani 430.617. 85’ Tom.1. Serm.5.de lapfîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.405.504 De vnitate Èccl- 130.516 546.571.575. 611.616.638. 640. 681.693.701.nbsp;717.814.815.839 De orat Dom. Contra Demetr. Serm.de mortalitate A4u.ludæosl.3.c.4i 2-44-317-338.905 135-498nbsp;915nbsp;133Z Tomo 3. Debapt.Chrifti 416,417.419 De | ||||||||||||
Dcèoena Domini 114141,191.1,97. 3»3-437 In expof.Symboli 114.410.449.451.455 Serm.de chiifmat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51’5.431.437 De dupl.martyr. CYRILLVS. Tora.i. In loann.lib.5.cap.i7.ios. I.4.C.11.104. iqS.»45.!.9. c.ii.ios. c.ii amp; ti.108.nbsp;30S. 1.io.io4.io5.»oS.c.ii.io8. l.ii.c.nbsp;3.105.108.109.50s. 1.11. c.tf8.34.c.3S.nbsp;135 JOlS 84 18^.105nbsp;188.104.l0l Tom.1. InThefauro i5o.l.9.c.4.ig7.c.ii.io9.1. lo.c.tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185 Dial.de Trin.I.».»09.4iS. I.S.18S.145.I. 7.195.199 Tom. 5. Lib.io.contr.lul. De refta fide ad Theod.nbsp;De re£la fide ad reginas Tom. 4. Ad Collifirium Anathem.gnbsp;Anath.unbsp;Ad Ëuopt.nbsp;Dcincarn.c.18nbsp;In comp.orthod.fid. De incarn.vnigeniti 159.C.8 8c.ll.104. »05 In cpift-.Sÿnod» Tom.5, Libii.in Efa.or.4 311 18ff 437 3Mnbsp;»08nbsp;408 108 1^4 DAMASGENVS. De orthodox! fide I.i.c.i.}$. (.4.149.1. fc.c.i.n7.1.j.c.».i5i.i5t.i«i.i6i.i85.i8g.nbsp;l.j.c.3.»09.c.5.»07.c.tf.9.i45gt;.c.i5.t03.nbsp;t,07.c,i7.35.i04.i05.iQ9,4i6.1,4.c.i4.nbsp;7igt;.c.i8.35.c.ilt;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toy ’.hatr. 408 87S 878 10 »04 tos E PIP HA NI VS. Cont.hacrcf in princ.S3i.ha:refi9.739‘ haercf.35.siS.haeref.35.5i3.ha:r.4i.84.nbsp;go9.ha:r.55.5.79.harr.59.i35.ha:rcr.Si.nbsp;34ihær.74.«45.gt;’ær.75-34-gt;33.5’7''nbsp;7Samp;77 Contra AnomrOs Cont.Ariomanitas Adu.h.rrefcs in epilogo In Ancor. E V A G R I V S. Lib.i.cap.4 E V SEB I V S. EceI.hift.I.5.c.5O.5O9.l.4.c.io.787.C.i4. 5t.l.5.c.io.5t.l.7.c.3O EVLGENTIVS. GREGO RI VS MA G N VS. Homil.17 Ep.i.lib.S Lib.4.ep.t4.5X.58.59 Lib.regift.5. cp.ii GREG. NAZIANZ. Tom. I. Orat.i.inlulian. «9 ^84nbsp;ftfO.^84nbsp;8^0 33 |
INDEX. Orat.i.adn.Iulian. Orat i.de laud.Cairarij Orat.ii.de laudib.Gorgonix Orat.ii.quar eft i.dc pace Orat. 15. de plaga grandinis 90S 80 15$.3j.4nbsp;3XX.J14nbsp;»49.851.nbsp;84.440. Orat.iS.de pauperuin amore 309.904 Orar.i7.Nazian2. Orat.l8.iE funerd patri: Orat.19.de laudibus Baiilijnbsp;Orat.io.in laudem Athanafij Orat.ti.in laudem Hicroni: Orat.15.de modo in difpderuando n. Orat.iS.de cathedra conft. Orat.17.in Maximum Orat.51.3d 150 epifcop. Orat.4O. de bant. Orat.41.in pafen. Orat. 37.de Theologia 309 898nbsp;ï-sy.ïiï»nbsp;Î31-Î3S. 857 ’37 Sot. 5.S ’5’ 84 31 Orat.m Chrifti naciu.149.184.104.107 Epift.ad Cledon'. 148.151.109 Tom.1. Dereb fut: 135.498ig83.g9i.900.904 Carm.de veris fctilibris Nicetas in orat.5.Na2ian2eni de pente coft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to9.4is GR. NYSSENVS. Orat.i.de refur. lntcft.de leÖ.ex vet.teft.nbsp;Ad epifc.Oricnt.de Sp. S. I07 «4$nbsp;40g H E S Y C H IV S. In Leuit.l.».c.8.3»i.I.9.in Lcuit. 84 HIERONYMVS. Tom.i. AdNepotianum Ad Lxtam De euftod.virginit. Ad Gcrontiam Ad Marcellamnbsp;Ad Paulamnbsp;In cpicaph.PauIx Ad Lucinum Ad Oceanum 599.780.788 3*nbsp;314nbsp;eitnbsp;118.109. »47nbsp;»31nbsp;»eo 31 558.601..770.789 3'4 y X4^ «¦34 Tom.i. Adu.Hcluid. Adu.louinian.nbsp;Ad Oamafumnbsp;Contra Lucifcriano» Ad Pammach.contra error. Ioan.hier, 199.100 Adu.PcIag.1.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5» Ad Euagrium 79. 80.51S.533.558.S01. ,SS8.719.77O.78o.78i.789.79O.793
Ini.cap.E/ii.85.i34.769.c.55.ii.43i.l.ifi, in Efai.55O.747.1.i7.c.«i.7i4,cap.tftf.nbsp;I3Î Inn.cap.Ierem.404. c-tiamp; »3 533.1.4 in proam.404 In Ezcch.c.ïo «4$ |
In DaOi’el.y.ei.iM.in ji.cap.gi.Sj. ï-'J* 750 Tom.6. Inloelc.3 In i.cap.Ion. In Mich.lib.i.cap.i.n.35.j5.4Oi4'3‘3*^‘ 547.7O(f.8os-84Ï IoSophon.cap.3 In Habac.c.i In Ags.c.i inZach.c.4 I» Malach.cap1.81.in3.cap. Tom. 7. in t.cap.Can[ic. 1 n lib.Sapient. in 10b. C3pj,f Tom. 8. 15’ 4‘!^nbsp;3ï-i*’'*‘nbsp;»35.in g.e.774.i'’ 9''-''^'nbsp;458.^55 glif n44fïnbsp;513.M1 in Plâl.5.515.547.843. in tS.85. io in 49.85.in 50.85. tngS.3f.iniO4.*’*’nbsp;314. in 133nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i5.S4t.S45.84®-’^* Tom.j». Pra:f.in4.Euang. t n Matth.c.7.S45.c.is.S5i.in ly-c- c. 13 3I.C.14.1.4-7ÎPC. i5.4i3-c-‘’*^'^ ’ I n Mar. c.3. J»o .497-in rS.C * In lad Ccr.c.10 I n epift. ad GaIat.e.».Si4.Si5.tf0-4»3.513.lt;ïix-7O5 In i.cap.epift.ad.Ephef.i8S.c.4 784’* I n i.ad Timoth.c.3 558 Si3.^4 in i.cap.,epift. ad Titura 558.^01.7*’' H I L A R I V S. De Trin.l.i.S45.1.5.34.4». I.4.4O4-''^* «45-1-7 Contra Confiant. inPfalm.54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*5® ÏGN ATIVS- Epjft.âdTrallianos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8$* Î R E N Æ V S. Lib.i adu.hacref. ca.3.547.c.4.g43.C.i4- 4i4.1.3.C.i.34.4O».4ii.44».75».c.l.«» Ii.3i.54g.g34.85i.c.3.3i.g75.g7(f.ap.j.
IV s TIN' y s martyr. in expofit.fidei 84.150.104.105. »09. 409.459.707 Rcfp.ad inter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;413 Quç.Sc rcfp. q.tfo. i35.q.g9.7toaoi, q. 609 Contra Tryphonein 34.81.g4.459.579-^4^-749.45t Ad Zcnam amp; Screnuoi St9 L;A C T A NTIVS, Diu.inft.lib.t.cap.tgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5*» LEO. Epift.8 5.198.514.45J. epift.J5.t8l.ep.97' 198.514.451
L Y. |
lykanvs.
inio cap.M1ub.340. ini6.ca.Mattb. 6^7
ini.cap.ad Hebr.
611.705
Can.ft quis
Can. miror,de pcen.dift.i Can.Beni gnumnbsp;Can.fleat
Can.de pœn.
Can.porto
Can. Quamobrem Can .Quis aliquando
34 100
99 100.131
136 99.431.106nbsp;108
100 ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100
bris aduetfus Pontificios Can.Quanuisplenitudo.depœni.dift;
135 prolata ÔC cxpUcata hoc ckficut volumine leftimonia tibi Can.fipeccatumnbsp;Can.trcs funtnbsp;Cin.voluiffcntnbsp;De Confecratione diftinftionc
Lier ORl.
XGratiano,Lombar-NICEPHOR. Cjdo , Scholafticis do-Kii.cap.is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. -1 onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r •• van.ciuisauQuanao
«otibus Sc pontmens h- can.^quotid.dift.5
Lib.11.cap.15
ORIGEN ES. inLeuii.bom.9nbsp;in letem.nbsp;Hom.r.in Cant,nbsp;in Mattb.bom.15nbsp;in Maitb.ttaa.inbsp;Contra CcKum li.8nbsp;Lib.i.dc princip..
31-34
616.617
31 exhibemus.
645
311
185
PROSPER.
De vita conicmplatiua lib. i.cap.15.
891.I.1.C.18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91S
^flefantu,
inSumma , parte prima,titnl.i7.att.i. 316.317.337.388.436 amp; artic.i 316.nbsp;353.340.437 artic.3. 333.336
100
105 ibid.
100 ibid.
1
KVÏ IN V S.
in Sy mbol.ipud Hieton. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
salvianvs.
De ptouidentia Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40 4
no
Bonauentura,
in 4.Scnt.dift.9.qu.i.art.i. 136.316.337.
Scart.i 316.333.437 amp; dift.15.patt. l.quxft.lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;318.340.436
SOCKATES hiftoncus.nbsp;Libro 3.cap .11
10
SYNESIVS.
Epift.n.71. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79.amp; 105.787
TERTVLLIANV S.
De carnc Cbrifti 109.155.314
De teturreftione carnis 5.15.34.155.145. 147.181.315.4'1-417.437.5 9 3.605.6 o8.nbsp;665.707.765.768.807.834.843.851
Dcptxfcript.bxreticorum 5.10.15.31.
31.401.411.515.545.546-609.675.677.
707.759.766.814.834.848.854.865
De corona militis to.11.33.134.431.763.
767
De pœnitçntia 108.131.846.851 Devirginib.velandis 605.687.765.807.
841.
Adu.iudxos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79.81.84-315
Aducr.Marcioncmlib.i.io.3’.43i.834.
84i.lib.l.6O3.1ib.3.8i.755.1ib.4.78.8l.
85.84.315.439.546.605.645.687.851
34.154.155.485-763 ’ 687
84.459 846nbsp;131nbsp;9.485
135 571nbsp;10
905 554-788
Tomo i.traft.i.cap.i. 338. c.3.354.336.
Vgt;7 0-5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;317-357.457
Comment.in 3 Tbomæ,quçft.73. att.3 34-518.359
Conciiium Lateranenß-i
174.431
ConcUiumTridentinum,
48.49.411.458
DurandtUi
inRationali diu. ófF.lib.4.cap.4i 316.
517.318.319.336.337.339.340 amp;41.C. ¦ 536-359 amp; 44.cap.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;336nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
Canones huius diftinâ;.al-phabetico ordinefunc hie digefti.
Can.Accefferunt Cbiiftipanisnbsp;Comperimusnbsp;Crederenbsp;Cùm frangiturnbsp;Cum omninbsp;De bac quidemnbsp;Dupliciternbsp;ïgoBeteng.nbsp;î.t Paulusnbsp;Hoc eft quod didicimus 318. 356.540.
436 InCbriftonbsp;In Cœnanbsp;Inillonbsp;In Sacrament»nbsp;Nonbocnbsp;Norn omnis
340
316.317.336.357
318.340.441 316.317.336
340
340.456 316nbsp;316.336.437nbsp;i63.3i6.3t7.337.436
358
GRATIANVS.
Adu. Hermogenem Adu.Prax.nbsp;AdScapul.nbsp;Txboit.adcaft.nbsp;DeTrinitatcnbsp;De animanbsp;DcBaptifmonbsp;De pudicit.nbsp;De iciunionbsp;Deorat.nbsp;in Apologet.
81
340.438 316.317.556nbsp;318.340.436nbsp;53-516.335nbsp;456nbsp;318.339-436nbsp;81nbsp;318.340nbsp;516 317.461
441 316.538nbsp;316.317.353.536.457nbsp;3i6.317.357.340nbsp;340.456
Quid Gtfanguis 316.517.358.340.437. 461
Quimanducant Qsi manducatnbsp;Quoniam corpusnbsp;Quum omnenbsp;Semei immolatusnbsp;Sicut ludas
O mois ebtiftianus Panis
Paulus
|
Can.ego folis dift. 9 |
10.31.413 5 |
|
Can. non dccet,dift.ii |
584-593 1 |
|
Can.Sanä;o,dift. 15 |
454-455 |
|
D ift.ii.Can .decretis |
600.631 |
|
Can.clero.dift.ii |
601 |
|
D'ft.lS.can.prefbyter |
600 |
|
Can.ficrofanfta,dift.i3 |
574-584 |
|
Cao.quoniam,d'ft.i4 |
596 |
|
Can.pl.icuit,dift.i6 |
11 |
|
Can.Kelatuin, dift.57 |
19 |
Prima quidem Quiacorpusnbsp;Q^a paflusnbsp;Qui benenbsp;Qui difcovdat
theodoretvs.
Dial.i.181.315. Dial. 1.191.104.105.315 Dial. 1 Sc 3
De curat.Græc.affeû.l.i
Dial.i.i.} contra Neftor.
In i.ad Cotintb.c.il
t.ccl.bift.l.i.c.7
io9.4I«-437
319
130.131
613
404
theophylact.
luMattb.amp;ioann.
11 loanu.cap.s
Can,tciaru,dift .37 nbsp;nbsp;nbsp;417.510.665.707
Can. relatum,dift.5o in epigraph. 685 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;596
i^id- Si non funt ibid. lt;nbsp;ibid. ;nbsp;ibid,nbsp;ibid,nbsp;ibid.
766
598 ibid,nbsp;ibid.
599 518. 684nbsp;516.684nbsp;516.684
684 539.560.755'
599 445nbsp;596nbsp;341.560.3ssnbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;596
318.540
Dift.6i.can. in obitum Can. in ordin.nbsp;Can. Nullusnbsp;Can.ftadi)nbsp;Dift.63.cin,clericinbsp;Can. votanbsp;Can.SacroTumnbsp;Can.non debet
, Can. Agatb. Can. Adrianusnbsp;Can.iu Synodo
Can.cccc cgo,dift.93 Can.Conftantinus,dift.96nbsp;DüL^S.can.ccccnbsp;Can.Nullusnbsp;Can.primacfedisnbsp;Can.didicinaus.can I4.q.i.nbsp;CatiiEcclefix v.c.qu.inbsp;Caufai.qu i.can.manusnbsp;Can.Gtatii
• Can.quicunquc Can.quibufdam quiconque
511
185- Can.facerdotes i. q.i
Si quis per Si quis intratnbsp;Speciesnbsp;Timorem
Tune cis Vtram fub figuranbsp;Vt quid
316317-536-357 557-340
356 318
81
357 340
516.317-557 458nbsp;436nbsp;340nbsp;316.317-336nbsp;316.517.537nbsp;32-6.517-336
Grattant Glctffa.
Gloffa in can. cum omnefin verb, fe-orfum
In can.vtrum in verb, proferri
In can.fingula,difi- *9
In cin.detrabe.cauf.i.qu.i In can.i.d« pœnit.dift.inbsp;In c.competimus,de conf.dift.i 34O*nbsp;440-441
: In can.corpusin verbo conuertuntur. de confec.d.tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35$
In can. boc eft, in verb, creleftis 356. 35«
Î4I
Jis»
715
340 ¦43'^ ' 43*
îttt- j-
INDEX.
|
In can. non oportet, He cbnfecr.dift.i. In can. quia corpus in verb, conuct-tuntur,He coni.Hift.i In can.qui beneide confeGtüft.i ibid. In can.fl per negligentiam J.i.de coiffeer. In c.fpecics in verbo funt.de conf. dift. 1 Idcimtribus in vcrb.mifcere, de con-fecr.dift.x amp; in.can. non iftc panis jlS. v,7 Inc.vbitdcconfec.dift.». 540 Inc.vtrum , in verb, petferride conf. dift.t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;538.540 In tic.Sc in can.fpccies,5t in can. firnii-tcr,cxtrau.de (ummaTrin. jig In can.cum Martha de celebr.mif 33^. 43« In can. fii miter parag, vna. Extr. de fumma Trin.in can. cum Martha.nbsp;Extr.de cclcbr. milTarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53? Lanfrancus adu. Berengarium nbsp;nbsp;nbsp;};7 £x canone mjfli.loci aJu.miffam48. $i.58.i;jgt;.amp;c.7i.7x-3t-7 Miflale 318.3x5gt;.337.558-45«-4l7‘548. 43!gt;- 4«i Nicoldta de erhelliii Occam y Petr.de AlUacOt In 4.fcntentiar.55.q.5 317.453.773 In q-.Vefpcr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;340.583» P. L O M B A R D V S. Sent.lib.i.dift.5.47j).dift.3.3.8 amp; s. 408. |
difl.14.411. dift.13.c-ad hoc 4iô.dift. Ï9.qu.l.4iô.d.i3.c.quibufdam 4ti.di. 35.C. fed forte 409. d.34.7.1ib.i.d.9.7. 775.J.io.454.d.l3.358, d1ft.t4.53.41. S c.93.d.i3.43gt;i.4i»4-d t.7. c. cum ergo 473;485.d.31.4fi«- l.5.d.3.c.Quo-tirea410.d.3.408.d.i3. c.illud 3O4.d. 18 St 19.135.48l 47O-498.J il.458.ci. Atiud 494.d.i3 St I3.«9'7.d.i^.c.pr3:-diiflis 4i3.l.4.d.i.558.d.i.5.4.5il.4i5. 4i7.d.4.c.his autem 4i9.531.d.8.79.nbsp;355.340. c. nunc 435.d.9.155.315.335. d. ii.8i.3i7.557-335'-45«- d.t3.3i9.338. 34 d.J4.747.d.l3.IO,O.IOI.l35.154.d. 15.100.dift.17.431. d.i0.ioi.d.i4.go. 318.500.501 778.cifiautenn 443. dift. 13.395.5OO.d.l5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5O9 Ridgt;antts, De fâcricuchariftiæ3i7.c.i7 338.437 Richardttf, In 4.fcnt.dift,9.qu.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3i«-357 Scotm-, InproltJg. Loflibardi.qu.i.in princip. 3$ lni.’cnt.dift.45.q.l.4l9.in i.d.i3.i39.in 3.d.i4.qu.i.5.in 4.d.7. qux.i.78i.d.ir.nbsp;518.d. 10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.119 In rep.d.i 5.io.q.i.3i7.d.io.q.l.3.5i8.d. 8.q.i.3i9.d.i9.ar.4.c.i.353.qu i.339.d.nbsp;n.qu.i.5.4.339.d 8.q.i 8c 1.340.34i.d.nbsp;IO.q.3.34O.d.U.q i. 3.453 d.IO.q.J.435.nbsp;q,3.435. di.ii.q.4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43« Sorboniciatticuli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341 |
'thimai, Apar.qu.7.art.8.5i8-q-8-an.3.34O.q.54. ar.io.q.59.iO3.q.74 ar.8.339.47lt;.q«-7$-3i7-3a8-337-335»-ft-77.ar.3.34O.439.nbsp;quæ,78.5i9.34O.quç.8o.art.3.3i5.337.nbsp;43« In I.fent.dift.i5.q.4.409.d.i9.’iu.t.4io. d.4i.43.i7i.i73.d.45.q.i In i.lib.fent.dift.i5.qu.i.i.3.4 485 In 3.fent.d.3.q.i.4io. ^.7.4.3.444. d.14. In4.1ib.fent.dift.i.art.4.415.4i8.dift.x. «rt.i.418. d.3.art.4.4i7.d.8.150.434. 433.d.ii.i74.455.di.i3.u.4.447-lt;h-4^.nbsp;lt;î-4 Contra Gcnt.I.l amp; 2.17i.C.84gt;4l4.i8o. J.i.c.i3.igo.4i4.h3-5- ioa-t74 Inprooem.Bocth.qu.i Opufe. 38.c.9.33fc3f«- C.J3.517- 3»«-338- 34°. c. 14 öc 338.c.i9.3i«.33î-
|
KERVMSELECTARVM et in HOCVOLVMINE OBSERVATVnbsp;dignarvm:
Index.
A.
|
B D I c A T I o T-biquitariorû quid 167.158 Abrahæfînus 449 Abfurda ex dogmate confubft.St trâf-fubftâtiationis na- icentta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181.181 Ablurda.vide trrfies. Abufus horrcndi in minifterio ecclef. Pontificiorum epucopomm 339nbsp;Accidentia corporis humani quali.i amp;nbsp;quomodo conliderandanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3(7 Accidentia an fint fubftantix 337 Achab an fuerit Dco rccôciliatns 109nbsp;Aftioncs dcitatis proprix non funt |
realiter communicatæ humanitati Chrirtinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;102. Adami ante lapfmti ftatus confidera- tut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;453.454 Admonitio fincera optima 19I A’lt;rcA8^âp,quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;709 Atdificia templorum amp; domuû quid nos doceantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iio.iii AEdificandi verbum expenditur 554 A Egritudo animi Sc corp*ris inuicem Affliftionesctiam longiorcs patienter ferendas Affliiftiones piorum non funt fati fa- |
Agni pafchalts cçremonianon fuitfa» crificium externum prophè diâûnbsp;58 Agnus pafchalis fiteramentum vetcrû 184 Agnus vocatut trâfitus Domini, quàd fit fignumtranfitus, dchberationis,nbsp;5cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181 AlJegorica non tanquam propric di- ftaintclligenda funt * ngt; Allcgonæqualescircdebcant Î77nbsp;Aliudamp;aliud in Chrifto, non alius SCnbsp;aliusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151 An deux aduetfario pius otnnis efle debet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II» Amplitudo feciinda ecclefix no” * |
. INDEX., ticum facriScium 45.4«.47,48.4s» amp;c. Argumenta fex aducrfus humanas fatisfaftiones 5ß.97.s8.amp;c. Argumenta duodccim adu. purgatorium pontificium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOO.IOI.IOl Argumenta to. aduerfus Vbiquit.do-gma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143.144.amp;C. Argumenta gen er alia aducrfus diftin-ftiones ab Vbiquitariis cöfiftasiffi Argumenta j'e/itTixttCX vetcrü fententüs non ducenda in Thcolo-gianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8x Argumenta duodccim adu. manduca- leluitis propofita excutitur 847.amp;C. Anabaptiftïaffeftibus exuti refellun- Analogia an eadcm fit in Theologi-cis attjue in rebus phyficis Sc natu-ralibus Analyfis fopbifmatum Turriani 553. ßo? A’tgt;a^UTiKM\ difciplinæ laus 6 Angclieutaliquoties humanam for-mim affumpfcrunt AmmaChnfti noneftinfinita 145 Animz definitio duplex ab vbiquita-riis inuefta excutitur Animalialintco Petri inclula quid fi- , tionis fpiritualisaduerfariosaxx.Scc. gnificjuernnknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7io.7ti..Argamëtaquib.probatUTVcrbaCœ- AnticbriftimYfteriumcitplicatut754. quot; 7^5.73,5. vide defeftio. .nbsp;Antiquitas tertia ccclcfix nota à lefui-tis propoitta excutitur 850.amp;C.nbsp;Antitypa quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;734 Appafttionit Ac difparitionis diftin-ftlo excutitur Apparitio Cbrifti poft afcenfioné Ste-phanö Sc Paulo non iuuat vbiqu ita-rios A’-tTttTÄC A’wÔJ'b^iç de Vctbo Dci fcripto adu. humanas tradiiiones Apoftafia. vidc dcfeftio. Apoftatx tcfutantur nxDom. pertropumefle explica-da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x85.x8S.x87. See. Argumenta neceffaria non ducuntur à rebus extraordinariis ad res or di -nariasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303 Argumeta in theologià i prouerbiali locutioae non ducuntur 315nbsp;Argumentaallcgorica quomodo có-iiderandanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577 Argumenta anagogica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;597 Argumentandum non eft ex oranipo-tentia Dei nifi antecedat eius volû-tas ipfius verbo patefafka Argumentum allegoricumnbsp;Atiftoteles citatus Sc expofitusnbsp;Anftotelesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35x.554.3S5.35lt;r.3lt;îo ' Ariftotel. quo oculo cofiderandus 608 Ariftotelesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi30.735.764.841 Arrogantes qui fint habendi 115 Artogantiamaxima pontificiorü 459nbsp;Arturus mon.achUs blafphcmx locie-tatis ineptus Sc impurus fycophantanbsp;refelliturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;870 871.Scc. Afa.verbum hebræum,quod facere Sc facrificare fignificat,expenditur fixnbsp;Al’cenfus filij hominis in ccelo Sc def-cenfusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195 Afeenfus Chrifti Sc Eliæ in ccclum 197 Attributa diuinanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144 Aukkoritas Ecclefia: an pro principio theologia conftituendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.ii Auguftinus à falfa luterprctatione le-fuitici monachi vindicatus 3fix Auguftinus automate ecclefia: Cathonbsp;licæ quomodo commotus eft 65tnbsp;Authoritas veterum non recipiendafinbsp;teftimonio feripturx deftituatur 545 B Saptifmus facramentum non in-tcil gitui iinctropo Baptiimus Sc S.Cosnaconfeiuntur 386. 387 Bapt'fmus loannis Sc Chrifti an diffe- , r.it Baptifmu in aqua an neceffariusüt adfahiré ipflsctiaminfantibus 4x8.nbsp;eiu- m.atcria Sc forma qualis effenbsp;dtbeatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x9 Bapt'lnn puritas an temporaria vcl perpétua Bantiz.iri pro mortuis quid 1x5 Bf.ati quo fenfu dicintur quilegeDeinbsp;feruant Bcrcngarij palinodia excutitur 370 Benignitas in pauperes non fatisfacitnbsp;Deo pro peccatisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj, C C ilumniæ adu. Caluinum fparfe refclluntur 396.397.8cc. tameli per foramen acus nonträfeun ti elegans confiJcraiionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;316 r8 Apoftolatuspaunusnö habuit fuccef-fores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;570 Apoftolatusan in ecclefia per epifco pqrumfucceffionemremäferit 61J.nbsp;619 Apoftolatuspropriüquidfucrit 69O Apoftolatus præfefkura omnib.Sc fin-gulis apo^olijs in folidum commif-fa eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70t Apoftoli an babuetint fucceflores 570 Apoftoli minifterium apoftolatus, nönbsp;principatum alij in alios habueruntnbsp;659 Apoftoli quo fenfu fundamenta eccle fi?: dicanturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßßo Apoftqlis anclaues regni communi-catz funt per Petrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fififi Apoftoli vcPetrus,8c cum Pctro,vtPc . trus cum eis, acceperunt claues regni ccclorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi68 Apoftoli omnes Sc finguli minifterio apoftolico plcnc fuerunt confecratinbsp;670 Apoftoli quomodo non babeant fuc-ceffotes 673. clcóki Sc vocati imquot; mediate 674. quçfit buius voca-tionis Sc eleókionis corumratio 675nbsp;Apoftoli fuerunt pontifice Rom. inferiores fiTurriano crcditur fi'jfinbsp;Apoftoli non fuerunt fponfe ecclefia-rü , fed amici Sc feruifponfi nempenbsp;Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;701 Apoftoli quo fenfu fundaraenta eccle fnjdicantur Apoftoli fi fuerunt capita ecclefiarum vt vult Turrianus , primatus Petrinbsp;ruit Apoftoliexnomen quarta ecclefiæ no ta à leluitis propofita excutitur 85X.nbsp;854 Applicatio facrificij à Pontificiis con-fifta refellitur Arc.a Noe quid fignificauerit 578.5CC. 7i5.7gt;6 Argumenta duodecim aducrfus tra-ditiones pontificias 18.19. xo.xi Argument.! vigintiaduerfus miffa- |
179 615 3x0 Canere Deb quornodo debcamus prff Canones vet eres de ordinatione epi-fcoporumanàpontificiis obferué-turnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;766 Capctnaitæquibusfîmiles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30p Caput Ecclefîæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58X.583. Scc- Caput ecclef. Dei an vllus bomb,quiconque tandem fit,rcókè dicatur 61$ Caput fine ore, pontifex Rom. 650nbsp;Caput ecclefiçnon eft fine mcbris 7x9nbsp;Caput analogum ecclcliæà Turrianonbsp;confiftumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7x0 Caput eccle;'.vnum,nempe vnusChri » ftus 7x3 capitis partes Career cuius meminit Petrus quid 130 CaroCbrifti quo fenfu dicaturviuificanbsp;Î45 Caro ebrifti quo modo dicatur effe organum deitatis,8cc. Caro Chriftiqualis cibus,Sc quomodo fumitur CatoClirifti quomodo fit viuifica 4x1. 4XX Cathedra Petri ex Antiochia Romana an tranflata fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575'574 Catholica. vide Ecclefia Catholic! pipiftæ, quàm ridiculû nomennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;851 Catifa formalis coniunókionis Chrifti nobifciimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^0 Caula formalis coniunffionis noltrç cum Chriftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;375.37(7.See. Certamina pontificiorum dockorum circa tranlTubftantiationis commcnnbsp;tumdefenbuntur 3x6.3X7.5x8.8;c.nbsp;Ceremoniï legales quomodo vmbranbsp;futurorumxorpusautem Chrifti 733nbsp;Certamen omnium grauiffimum 905nbsp;Charitasquomodo operit multitudinenbsp;peccatorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m Chriftiani Veteres in qiicm finem pre-cati Cunt pro defuntkis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133 ChriltianiS. Cœnæ Domini ex ipfius ¦ inftituto communicantes,manducStnbsp;corpus Sc bibunt fanguinem lefunbsp;Chrifti fpiritualiter cftieacitate Spiritus fanfti per fidem,ex facris Syra-bolis verbum Dci obfignantibusnbsp;inagis magafque confirmataiSc funtnbsp;illius corporis Sc Sanguinis , adcóq;nbsp;ipfius Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrc participcs,acproindeeorum omniu bo norum quç Chriftus fua morte Scnbsp;obedicntia fibi enmparauit, ad vitanbsp;æternam, anitnique S; corporis cu-rnulanflimam felicitatem affequen-damnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X15 Chriftus eft folus Pontifex ac vere fii -cerdosnoui Tcftamcnti, Sc eius (a-crificium lemel in crucc pcraókü eft vnicum, reale Sc externum facrifi-ciû in EcclefiaChriftiana ,idémqucnbsp;vnicum propitiatoriù pro peccatisnbsp;noftrisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40 Chriftus pontifex Sc Sacerdos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 Chriftus no facrificatur in miffa 53.54 neque offertur à pontificiis Sacrifi-culis 55 eft folus Sacerdos qui fei-pfum offeree potuerit 56 eftiolusnbsp;noui teftamcnti facerdos 57 nonnbsp;facrificatur in S.Cœna 58.59nbsp;Chriftus eft folus pontifex Sc facerdosnbsp;noui Tcftamcnti 83.84.Scc.nbsp;Chriftus abrogauit veteris tcftamcntinbsp;facerdotiura Sc ceremonias 84nbsp;Chriftus folus eft fatisfaSkio propeccatis noftris,Sc peccatorum noftrordnbsp;purgationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93 tttt- ij' |
INDEX.
|
Chriftus quo fenfu vindon fuos dedu-siiTe de lacu in quo non erât aqua dicsturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.11e Chrirtu? quo fenfij per fpiritum dica-tur profcftuc prxdicaffc ipiritibus iip.ijo Corpus Chrifti an fit eircunfcriptum fiinul amp;. incircunfcriptuiu aâu, nonnbsp;aucem confidcrationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147 Chriftusquomodo iudex tnundi 187 Chriftusfilius hominis quomodo ai-cendit amp; defcendit de eoclo 155nbsp;Cbriftus quomodo nobiicuiB k im-plens omnianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175.19e Corpus Chrifti quo fcofu deificatum dicant vetcres CorpusChrifti âceiusTanguis quo-rnodo confidcrari dcbcancin difler-tacione de (acra Ceena Chriftus quo fenfu dicarur venifle per aquam amp; fanguinem Chriftus quomodotit nobifcum vfq; adconiummationem fcculi joenbsp;Chriftus eft facramentorum fnbftan*nbsp;tianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J08 Chriftus qaomodoad difcipulos ac-ceflcrit lanuis claufit jij. qucmo-doexierit è fepulchro,amp; Virginis v. tero,amp; in eoelos afccnderit - JI4nbsp;Corporis Chrifti perceptio perperamnbsp;confertur cum aqua baptifmi j«!nbsp;Caro Chrifti an poflit dici inftrumen-tum amp; quo modonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jej Chriftus qui nobi's cóiunftuj eft icidc fuitcociunftus Cum veceribus fide.-libus Chriftus non eft dcfinitiuè in euchari ftia Chriftus corpore amp; anima pro nobis paiTuscft - Cbrifmapontificium quid 430.44$. 4'4lt;* Chriftus non eft inCocnaquaerendus extr^vfum Chtiftfis folux epifcopus epifcbporum $80' Chriftus caput Ecclefisevniucrfte $84 ¦ Chriftus per fe rcgnat in terris jSS.re-gnuni iuum necin Ecclefiaminecinnbsp;pontificcmRom.tranftulit 5X9nbsp;Chriftus non iolùm miniftris fed aliitnbsp;eti.i'm omnibus ticclclix membrisnbsp;adeft perpétuénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;574 Chriftus an fecum alhgaricEcclcltam ordinaria iucceflione Chriftus quae fuut Chrifti propria an tint Petro participatione communia Chriftus eft paterfamilias in domo tiia k princeps in regno fuo nonnbsp;Petrus Chriftus eft caput viuificu k fufficics omnibus fidelibus Chriftus folus facerdos Ecclefi« if6$ Chriftus quomodo cum ecekfia perpétué manet Cibus fpiritualis k corporâlis non fu-muntur codem orc Çifcuncifio facramentum veterum quomodo propofitum Circuncitio vocatut fccdus,quod fit tignum fœdcris Ciuitas lupra monrem pofitaquid 851 Claritas prima Ecclelix nota à Icfiii-tit propotita cxcutiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;344.amp;C. Claritas nota illuftris paleorum pon-tificiarum Claudi) de Saindes monachi k da£f o ris Sorbonici calutnnix refiitantuc 35i-355-334 Claues regni coelomm non foli Petro datx funt Claues regni an datx tint Petro tingu-laritcr,amp; cftcris Apoftolis com mu-niter Claues regni cœlorum quomodo da-tx Petro amp; aliit Apoftolis £44.44$. 444.448 Coelum. jamp; regnum Dei non funt fy-nonima Cana Domini qui faûum fit rt facri-ficium vocaretur Cana Domini no eftcana impiis,fcd Canx dominicx profanatio 195nbsp;Cana k baptifmus conferuntur j84.nbsp;387 Cogitata proferenda ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;907 Cogitatio humanarum difciplinarii k AEgyptiorum diuitix 9 Cognitio rci alicuius duplex 841 CognofcercChriftum fecundum car-nem,quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot Collatio Petri Apoftoli amp; poutificis Rom.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;549 Collatio epifeoporum pontificiorum 8c paftorum ecclcfiz reformatx $$9 Culumnx in cccletia iacobus,loannes k Petrutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414.41$ Communicatioproprietatum quxna, k cur dicatur verbalit 149.150.8cc. Cömunicatio eiTcntialis an diftingui poftitarealinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151 Communicatio rcalis proprietatû ab rbiquiuriis inueda refcllitur 151. De verbali k reali Commttnicatione proprietatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;178.179 Communio. corporis cum capite chri fto 8c membrorum corporis inter icnbsp;fanctturinS.Cananbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11$ Communio fub .vtraque fpecie an no fit communicatibus n ecclTaria 441. Comparatio ponttficierum cum vett.* ribtuepifeopisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W Concilia cccletix qua authoritate polie ant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$09.519 ConcomiuOtia.pfttificia excutnur 44J Concupifeentia in renatis an non titnbsp;pcccatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445.444 ConlclCo auricularit facramentum pontificium cxcutiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J1. 431 Confefifio Eccletiarum Gallicarum de prxeipuis fidci articu|is à caliunniisnbsp;icdariorum vindicatur 408.409.nbsp;Scc.yfqueadnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541 Congrcgatio,yocabttlum homonymu $«4 ' Confeftio Petrifundamentura Eccle-fix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451.453 Confeftio pcccatifideitriumphus 901 Confeftio peccati quid fit 905,nbsp;Confy.cracófeftio peccati à Deo pro-ficifcitur 904. confeftiouisauri-cularis breuir refutatio, 8c publicxnbsp;vlusatque abufusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9o4 Confirmatiokcramentum pontificid cxcutiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43o-43t, Coniugium,. vide Mawipionium €oniun(ftiofacramcotalis tigni 8c rcinbsp;tignificarxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30^ Conmndio chrifti nobifcum variis fi-militudiiubns adumbratur 349 Coniundio rclatiua 8c ^itixii' fig^i 8cnbsp;rei fignificatxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;354 Confenius populi in cledionibut cc-, clctiafticit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$98 Conienfus monachorum 847 Conftans quis habendus tit 9cinbsp;Conltantini donationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;488 CoHl'ubftaatiatorliiu fententia demâ- |
dueattono facraiBenuli 15’ Confubftanciatoret variis argumentisnbsp;confutanturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t69.tjo.17t' Conlubftantialis VOX ab ecclcfiit pro-batur Confuetudipes quomodo coafiderao-dx Contradidio an ad omnipbtentiam Contradidio quid amp; quomodo'confi-deran da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-173.174 Contradidiones miiTalcs 48.51.5154. 54.57.58.59 4o.4l.4J.44.75 COntrouerfiz pontificiorum de fua tranftubftantiatione Controuerfiain dodrina S.Cizuf qua-lis fit Corpus k fanguis chrifti non öfter-tnrinmifta Corpus chrifti non eft Deus, vt volar vbiquitarij Corporis Chrifti tripkx confideratio ab vbiquitariis inftituta cxcutitiKnbsp;147 Corpus phyficum 8c byperphyficunt ab vbiquitariis confiduru 14$nbsp;Corpus cur di citur aninutum 183nbsp;Corpus Chrifti in Csna Domini per-ceptnm quid piorum corporib. có-feratnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo4 Corpus vnum tnultis elTe in locis eo-dem momentoan nullo modoefi-tradidionem inuoluat 314.317 Corpus facrofandii chrifti Scholafti-corum profanisquçftionibusimpiinbsp;conculcatum 314.317.8cc. Corpus chrifti quale d nobis accipia* tUritiS.Cœnànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353 Corpus chrifti quomodo monachi v-niunt illud cum animis impioru J7sgt; Corpus chrifti quale fit poft refurre-diohem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451-451. Corpus Ecckfix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581 Corporis vifibilisEcckfiat an vifibilo caput eftê oportcainbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$gt;$ Corporisxgritudo k ûnitas 904 Corpus Chrifti quomodo fit in euebanbsp;riftia fi monachis blafphemx focie-tatis credendum eft 389.390nbsp;Corporum glorificatoru agilitas ju. 313 Corruptio Ecckfix an momento fiat 854 Crura myftica ecckfix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41$ Culpa ingenue à nobis fatenda eftiti inde ccckfia (dificcturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90* Cultus diuinusan peregrina Scigaota populo lingua fit rctinendus $08nbsp;Cupidicatesnoftrf multis frxois'coernbsp;cendxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9ix Cyprianur à Pamtlie k Tu'rriano de-prauatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$7,^ expenditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5)X Defedio fub antichrift. $91 Defedio quam Paul.i.adThelf.i.prt-dixit,explicaturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;754.8cc. Definitio fcriptune facrXiCiufdemque Oefinitio facrificÿ exteruipropric didi Definitioeccletixa Turriaao propo-fita Definitio etekfix qualis conftituend* |
|
if5t.6’5x ’ Definitio in affertionibus theologicis neeeflatia Deificationis vocabulum saturxhu« maux Chrifti à Damafeeno tributunbsp;expenditur Deltas aliter in Chrifto aliter in fan-ûis Demonftiatio fen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerf. Demonftiatio orthodoxx fententix de vera peccatorum remiffionc 9Xnbsp;Demonftiatio ex Icripturx locls collecta pro (pirituali manducationcnbsp;corporis Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxi Demonftiatio ex fcripturx locis col-lefta pro confirmatione doctrinx orthodoxx 4e manducationc facra-mcntali X35. eiufdem explicationbsp;t5,4 Del'cenfusChrifti ad inferos 449 Dofpeiabüdihomincsqumodo recieânbsp;01 Deus non vult corpus Chrifti no effe vbique Deus quo fenfu dicatur omnipoiehs X7X.173 Deushacxtate vfuseft modis extra-ordinarfisadrcfoimandam ecclcfia 55*- Digrcffiones Aiturilcfuiix refcllutur 870.871 Deus iuftus quomodo pcccatumnon imputât Deus cur quxdam ecclefix mem. ra variis donis ex ornat Deus quomodo quxtitur 8c inuenitur 9io.9n Deus vnicum 8: tutiff.pctfugium 913 Dexterà Dei,quid Diagramma de manducationc corpo-rali 8c fpirituali Dialeétiex , feu atiis reCtc differcndi, encomia Diccre ecclefiç quid fignificet 363.6x1. 6x1.8cc. Diffufio de qua loquitur fcriptura ad ptoteftanttü ccclefiam pcrtinei 848nbsp;dignitates ecclcfiafticx Rom- eccl.nbsp;an locum habuctunt in ecclcfia xia-te Apoftolorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54 Diifecnfio nort eft fioc (ua materia 391 Difpiritio Chrifti à difcipulorum o-culis vbiquititiis minime fauet ioonbsp;xoi Difpofitio exterior an poflit effe forma effentialis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;809 Difputatio.vidc Argumenta Oifputationcs thcologicx quomodonbsp;abaliis différant ,8cquàm fint rcli-giolctraftandxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ix Difftnfiones in doftrina ecclefix nomen non auferunt 863.866 Diftinftio facerdotis primari) 8c fccii-datij rcfelliturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 - Diftinftio (acrificij ctucnti amp; incrué-li exploditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Diftinftio peccatorum venialium 8c mortalium rcfelliturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93.8c«b Diftinftio culpx rcmiffx 8c pœnç re-tentx rcfutaiur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93.96 Diftinftio de Culpa rcmiffa 8c pccna retenta rcfelliturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io3.104.8cc. Diftinftiode peccatis mortalib.Sc vc-nialib. rcfellitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t03.104.8cc. Diftinftioncs varix ab vbiquiiatiis co fiftx refcllutur i6t.8cc.v(que ad t7tnbsp;Diftinftio epifcopi 8c ptesbytcri ,fi.-gmcniurahumauum 789 Difputatio eXtj.itTixi} a^uerfus huma-nastraditiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18.19.amp;C- Difputatio nes theologicxqualcs effe debeant Doftorcs Veteres quatenus audiedi 77 Doûorum vétetum teftimoniis quo«nbsp;modo fit vtendum Doétoyes primi in ftcclefia teformata numvocatione ordinariam habue-n nt, an extraordinai^m Dofttina Apoftolis àChrifto commif-fa an fucceftionem ordinariam cpi-fcoporum ftatuat,quu Chriftus fub-icterit, ego fum vobifeum vfquc ad 1 coniummationcmfeculi 7$7.amp;c.nbsp;Dogma pontificium de fatisfaétionib.nbsp;humanis repugnantis implicatu 99nbsp;Dolores inferninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 Doior verus quis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90X Doloris caufa duplex in fidelibus 903 Dolor moderandusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;904 Dona Dei priuatim collataad omniu viilitatem accommodanda lunt 893nbsp;Dubitatio papifticatcfellitur E ECclcfia quo fenfuirâDomini por-, tare dicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116 |
ncoru(namp; laicorutnithalignantium ' eleftorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^î Ecclcfia non habens rugam vel macu-lam, quae fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;617.^18 Ecclefia non fuit ante do£f rinam pro • pheticaninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â}O Ecclefia catholica an fit vifibllis 6^6. i}7. «ja.Sf c. Ecclefia quo fenfii fitmamentum amp; coliimna veritatis dicatur 647.64Snbsp;Ecclefia non efi xdificata fiipcr Pétritnbsp;tf49 Ecclefia fundata fuper coiifeffionent non fuper perfonamPttri Ecclefia Romana cur non fit ilia eccle fia de qua loquitur Chriftus 16. cap.nbsp;Matt. 666 Ecclefia clcólorum an fitvifibilis d/o 671.amp;c. Ecclcfia curd veteribus cum area Noe comparacur Ecclefix capita non hahent fed rnum etput nempeChriftum Ecclcfix omncsnpn communic-mteii Rom.imè pleræque idola cius detc-ftantur Ecclcfia; Graeex epifeoporum fuccef-fionem habeni, telle Turriano, amp; poniificem Rom.negant efle caputnbsp;ecclcf. catholicxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 75} Ecclef. Rom. ccclcfi.trum nouerca nö mater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;779 Ecclefia Chrifti quænâ 8c penes quos fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8ji.8j}.amp;c. Ecclefia chriftiana quonam tempore initium habueritnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;854 Ecclefix nomen exponitur 857 Ec-clefix nomen amp; attributa tribuun« turparticularibus eccicfiis propternbsp;elcftosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;858 Ecclcfia proteftantium an paucis qui-bufdam hominibus contineatur 844 Ecclefia protefiantium quando fuitnbsp;confpicuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;851 Ecclefia latent quomodo fe geffcrit 851 Ecclcfia PvOmana an fit Apoftolicx 854. an habeatdoftrinam veramSenbsp;veros doûotcs Ecclefix corruptio an momqnto fiat Sts Ecclcfia Rom 1 fi vocationem amp; ordi-nationemfpeftet,caret hac eeelefiç nota Ecclefia Romana diflenfionibus crué-tis vexata Ecclefias Hclueticas cum Gencuenfi confentirc probatur 598399.amp;c. Effeftis tribuit fcriptura quod caufx proprium eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj ¦ Effefta Chrifti in nobis ab iis qux fecit pro nobis diftmguenda Elecn^ofyna quo (enfu omniareddere mtlMa dicatur Ecclefia temponbus Apoftoloru non preetta eft pro defunftisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133 Ecclefix Gallicç in quxftione de Coc-na Domini nullo modo diflentiunt Ecclefia Catholica amp; apoftolica an in fide amp;; moribus communionem ha-beat cum Ecclcfia Rom. $ii.3i3.amp;c. Ecclefia Catholica an fit vifibilis 515 Ecclcfia Rom. an fit dorma 8c régulanbsp;ecclef. catholicx ¦ Ecclefix vifibiles an fint immutabiles in do£trinanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53* 551' Eccltfix Orientis euerfx docent cede fiam nee locis,ncc temporibus, necnbsp;perfonis alligari Ecclefia non poteft dici reftituta nifi reftituto ctiam miniftcrio Ecclefix in terris propagatx radix nö in terris fed in carlo eft Ecclefia Vocabulum homonymu 364 Ecclefia non fuit ante prophetica do-fttinam Ecclefia an difta fit antcAatone fum-mumpOntificem Ecclcfia cacholica,quid,8c an fit vifibi lis Ecclefix vifibilis vera definitio 366 EcclefiafuperChtiftum non fuper Petrum fundatanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307.368 Ecclef. Rom.an fit catholica 396 5^ Ecclcfia fub antichrifti tyrannidc vbinbsp;dclituctitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;396 De cleétionc 8c reprobatione 396 397 So Ecclcfia quamdifpofitionem 8c forma habuerit tcmporibi apoftoloru. 610nbsp;Ecclefix catholicx nomen quo fenfu Vfurpatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6ix Ecclefia quOnam pafto vifibilis St in -uifibilisDicipoffit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;613 Ecclcfia datholicahabeatrationc Gc-ncrisantotius 614. an fitvifibilis 614 Ecclcfiq finis quis fit,8c qux fini ea quç adeumfinemtefcruntur 617 Ecclcfiaincœlis 6xt catholicasxx. Epifcopifoli aniusordinandi habeat petfeftiotum amp; imperfeétiorü-.dc- amp;Ci Eleétiones ccctefiafticx quales effc debeant Eleftionis çtcrnX doftrina cxpliçata ^97.Scc. Eplfcopatus ecclefiæquomodo in Ib-lidumabomnib. epifcopis tenctut 701 Epifcopi pontiftci) in doûrina amp; mo-vibus prorfus dcprauati 559 77 fi-777 tttt. »!• |
|
Epjfcopi name quid veterib. 781.7S1 Epifcopi qualcs conftituantut à Tur-rianonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;788 Epifcopi pontificij an ab apoftolis dc-fccnderiot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8$8 Epifc. Rom.in alioriim epifcop, numc TO à Cypriano comprtlienfus 7x1 Epifcopus non cftqui epifccpatü nonnbsp;exercernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;741.746 Error de fatisfaftionib. humanis amp; purgatorio vndc manarit 88nbsp;Error de iuftitia eifentiali rcfclliturnbsp;8ÿ8 Errorcs prçcipui qui deprelienduntur in fcnolafticorum doftorum difpii-tationibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.7.8 Errores multiplice«; pontificij procó-firmatioue traditionum fuaruin de-tefti amp; refutati ii. 13. amp;: ',o.Slt; 31. 35. î4-3$ Errores innumeri pontiliciorum pro miflatici facrificij aflcrrione con-futantur 6i.61.8cc.vfque ad Errorcs primarij pontificioruin in af-fertionc facrificij miffatici Errores pontificiorû multiplices adu. ortbodoxam de vera peccatorii re-miffionc doftrinaiu cxcutifitur loi. 105.104.105. amp;c. Errores pótificij de purgatorio refcl-luntur n3.ii4.ii5.amp;c.ad Errores primarj pontificioruin de humanis fatisfaftionib. amp; igne purgatorio apcriuntur Errores triplicis cólidcrationis de cor pore Chrifti Errores primarij vbiquitarioru num Errores confubftannationis amp; tranf-fubftantiationis detefti Errores ccclefiæ Romana: quoftudio à nobis deteguaiitur Euangelici ad officium cobortatur 114 Euangelilta: fiierunt epifcopis,id eft,nbsp;oroinariis ecclefiæpaftoribus fupe-rioresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;783.784 Euangelium quo fenfu odor vitæ amp; mortis dicaturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19j Euangelium ad hypocritas non perti-net. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;748 Euebariftia an ad ægrotos deferéda fit 441 Excommunicatio fub lege cur à Deo inftitutanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nr Exempla piorum veterura quid nos doccant Expiandi vocabulii quiJffgnificet 115 Ezeebias an pro fuispeccatis Deo fanbsp;tisfeccrit F F A cere, in verbis Cœna: quid figni-ficet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.61.amp;c. Falfum cft.quicquid répugnât expref. fo Dei verbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;280 Felicitas vera bominis quæfit 831. in rebus tcrrenis non eft conftituendanbsp;8S2. ncc expeddanda ab humanisnbsp;nieritisautà mundo infeliciffimos 833 Fefta pótiticiorum cur ab orthodoxis repudicntur Fideles quomodo feruantur 11$ Fidelium certa fiducia Fideles fub vetcri tcftamentocu Chri fto fide cóniunédi fuerunt 532nbsp;Fideles non fiint arrogantes, fed Deonbsp;honorem tribuunt, qumn eius ver- |
• bo veracinitiintur ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 4^3 Fideles qui Fideles an fundentur fuper fidem Pe-•• truquandiu à cathedra pontificia no difceduntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Fidelcs an lint prorfus ab bypocrili va ridelcs accufant feipfos vtà Dominonbsp;abfoluantur Fidelcs decet effe manfuctos 309 Fidelcs foil fapientesnbsp;Fidcljs,vocabuluin homonymum 564nbsp;Fidelis officium eft precari 303nbsp;Fides implicita,quale dogma litnbsp;nbsp;nbsp;33 Fidei dogmata ex veterum doftorum autboritare Si fententia ftatuendanbsp;non fu nt Fidei verx delincatio amp; defenlio 13S. 159.240 Fidcs piorum fub vetcri teftaraento à pontificiis abrogatur Fidcs admodum eft oculata jgy Fides Chriftum fumii,amp; differt à cba- 364 Fidcs vt tempore non inrercluditur,nbsp;lie ncc loco Fidcs quid fit,eius origo.proprietas.ef felt;fta458.453.amp;c.46o. Fidei obieftum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^3 quo Icnfu iuftificari Fide dicimur 480.481.amp;C. Fidcs Petri non dcficiens adccclcliam Rom.mimmè pertinet 344nbsp;Fidcs Petri fuper quam Ecclclia fun-data fuit, eft ipfc Chriftus 634nbsp;Fidcs Petri an tranficrit ad fucceffo-¦7’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«57 Fidcs Petri Si Petrus an eadem res 653 Fidcs nihil commune habet cum hy-838nbsp;Fidcs eft ipfius ratiOnis ratio pj.inbsp;Fiducia à fide non eft feparanda 458nbsp;FiliusquoinodoDeu.de Deo 411nbsp;Finis,vox homonyma,amp; de iis quç adnbsp;fincm referuntur ,amp; quomodo nc-celTc fit ilia femperelTe 6iinbsp;FIctus piorum ab impiorum fletu lönbsp;giffimè diftat Fœdus Pei cuius memmit Efaia-, cx-plicatur.cuerfis Turriani paralogi-‘‘p” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;741.741.amp;C. Fœdus Dei ad quos pertineat 746.747 Fœneratorcs d.imnantur 303nbsp;Forma Dei Sclcrui quid Forma exterior Apoftolicae Ecclcfiæ an vi'qiiead noftra tempora reman-fcrit 510. an ea forma «xterior ec-clcfia:, qua: viderur elfe magis ordi-n.iria polfit aliquando intertumpi Forma eflentialis ccclefiæ non eft in exteriorc difpofitione collocada 631nbsp;Forma elTencialis quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gQÿ Firinamentum non eft fundamentum 648 Flatus Chrifti in Apoftolos quomodonbsp;confidcrandus Flofcult 100.id eft errorcs Tnrriani lu in philolophia tû In theolo^ianbsp;794- amp;c- Frud’mortis Si paffionis Chrifti 415 Fruiftus ftulcæ valctudinis 304nbsp;Frudtus pocnitcntiaquot; Fundamentum difputationis aduer-fu. miiræ facrificium 37 Fundamentü Ecclcfiæ Catbolicæ quidnbsp;r:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«44.-«45 Fundamentuni Ecclcfiæ vnicum eft, neifipe Chriftusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,^8 Fundamentum minifteriale Si mini- |
ftransàTurrianopropofitum ercU« titurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;568.66Î.66J FuoeadDcumnon à Deo 907 G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G . Audium fpirituale piorum 314' Gentes omnes an ad vnum Pettii ve nire debuerintfid eft'(intcrprete Tuf riano) ei obedire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 708 Genu oinne quo fenfu in nomiue lefu fledi dicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n8.iiji Glori ficatio Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135 Gradus digniutum cccl-in EccIef.Ro* mana vndc profluxerintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7*5 Gregorij de Valeria monaebi blafpbe-mæ focietatisetrorcs multiplices horrendi duobus iudicibus propofi-ti refclluntur 344.amp;C. ad 5^S H HAEretici vtraque fuccelfionedo-ftrinae nempc amp; miniftcrij ca-luerunt Hrreiici veteres.dcfcripti, amp; quomodo reprclfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;841 Haeretici hodierni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84Î Hierufalem quo fenfu ciuitasiuftitix 8c vrbs fidclis appcllatur Hoc,in verbis Cœnx , quid fignificet Homo mortalis, quicunque tandéfit, redte'ne dicatur caput EcclcfiDei 61$nbsp;Hoftes Euägelijin reprobura fenfuinnbsp;noftro hoc leculo traditi,maximumnbsp;miraculumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$55 Hoftes pœnitentiam oppugnates 305 Hoftes ecclcfiæ aquis coraparatur3ionbsp;Hàmana ratio quomodo confidcrao-danbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 Hypocritæ non tantum alios fed fti-pfosinprimisfallunt Hypocrifis abeffe debet ab iis qui ad remilfioncm peccatorii afpiraot 83Snbsp;Hypodigmata, quid I Dola nunquam fidelcs coluertint lercmias anpro peccatis fuisOeo fa-tisfecerit lefuitarum audacia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}9 lefuitæ 8c ahj monachi tradationes SH difpucationcs fuasad4.capita reuo-cantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 lefuitas nouns ledarios non decet de lefuitarum difcurfationes 8c notæ634 lefuitæ pedes pontificiæ ceefefix 7*5nbsp;Icfuitæ quomodo curent ecclefiædif- Ignis probatorius apud PaulûquidilO Ignorantia fub regnb pontilicio 39nbsp;Imago,quid Imago, quid apud ApoftoJum, Hebr. ic.ca. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73O«73* Imagines an in templis retinendæ 8c colendænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiS.^ao.amp;c- Imagines quænam fint in nouo tefta-mento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;588 Immortalitas gloriofa an quantita-tem, localitatcm, Si naturam veri corporis Chriftoabftulcrit 31/nbsp;Impatientia fugiendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9O4 Imperium Chrifti omnipræfentiani ab vbiquitariisconfidam non coo*nbsp;ftituitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131 Impij cur fxpe cvm brutis comparen-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311 Impij bclluis détériores 3*5 Impij |
INDEX.
L
La ebty mæ pœnite ntium Lachrymx piorum i
ïtnpi') cur captant latebras ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;907
ïmpios corpus Chrifti non jnanduca- ' re«, ftd Coenam Domini profanare .nbsp;multis argumetis euinciturx9o.x9i.nbsp;x9x.x93.x94.x95.x96. amp;c. ¦
Impoßtio nianuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;858
Imputationis vocabulum expenditur 47s
Incenfum oblatum Deo apud Mala-.chiam,quidfignificauerit 7X.73
Inctedulitas hominum quo fenlu fidé Dei non eiiacuare dicatur X95
Ingtefius Chrifti ad difcipulos ianuis claußs non fauet,vbiquitaiiorum ernbsp;roti
Indolentia fioica anabaptifiarum re-fellitur
Indulgentiarum pontificiarum confi-deratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505.504.505
Iniquitas quomodo redimitur 113 ] Infianiia nulla eft quK ex diuetfis rebus fumitur
Inftitutumnullum reifte definiti po-teft abfq; mentione finis illius propter quem inftitutum eft X94 Inftrumentanon fiint cumcaufa efficiente confundendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ffx
Inftrumentum 8c.infttumentaliter di-ftinguuntur
Intcrptetatio pugnans cü apertis feri-pturæ locis,8c cum ipla fidei analo-gia, reiieienda eft
Intcrpretatio fetipturæ ex lecis confi-milibus ciufdem (cripturx petenda eft
Inuocatio Sanftorum in ccelis verfan- ¦ tium an admittendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;515.amp;c.
loanncs Duns fcotus,cognomëto lub-. tilis, qualis doftor • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff
lobusan pro peccatis fuis Deo latif-feccrit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iio
Iram Domini quomodo pij portât iiS Ircnæuscû Auguftinoconciliatur X96nbsp;ludas Machabæus non cogitauit de fanbsp;ctificio pro mottuis facicndo 114nbsp;ludicia Deihodictna aduerfus iogi a-titudinemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'’•1
Indices ab Efai.x vrbi Hierofolymae ptomiffi fucceffionem pontificiamnbsp;minime ftabiliunt 768.769. 77O.
amp;c.
ludicia tcclefiaftica à quibus amp; quomodo ex ercenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;631.63X
ludicio tcncti quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117.1x3.1x4
ludicia Dei inter arietes amp; oues quid fignificct apud Excchielcm 718.719.nbsp;8cc.
ludiciu Dei intet oues 8c arietes quale fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;708
Indicium diuinum quantum diftet à forenfibus iudiciisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;905
luftificationis doftrina explicata 398. 47x.473.474.475.8cc.ad qggnbsp;luftitiæ vocabulum quo fenfu à Daniele viurpatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;108
lufiitia fidclium an fanfta 8c perfefta fit in hac vita
luftitiæ formalis 8c infufa: 8c inhxrétis cato originali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x0.4x1.amp;c.
monachorumdogmaexcutitur 48X. Martyres non facit poena, fed caufa 485.484.8cc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tix
luftitiæ efi'cntialis errorrefutaiut 898. Martyrum conftantia nofito hoefe-culo maximum miraculura Matæologi. videSopbiftænbsp;Materia hominis quidnbsp;, Materia déterminât indiuiduanbsp;Matrimonium an fit facramentum
___iLachrymx piorumin gaudiuni ] definunt
Lapis Angularis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;659.ffffo
Lebes Ezcchiclis ad purgatorium igné ridicule amp; impie applicatus 117nbsp;At)T«p'),«» quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^
Lcuitæ quo fenfu apud Malachiä pur-gandi à Domino dicantur uff Lex tmbram futurorumbonorü quonbsp;fenfu habere dicatur 750.731.amp;C.
Liberum arbitrium à pontificiis inue-£lum refellitur 4S9.amp;c.ad 49^ Libri Canonici veteris amp; nouitefta-, menti ab apocrypbis diftinguendinbsp;amp; quomodonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455. 4515
Lingux ignea: die pentecoftes, quomodo coniidetanda: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;305
: Linteum patris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;707.708.amp;C.
Linteum à Petro vifum quid fignifi-cauetit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577
Loci nouem ex multis fcriptui-æ tc-ftim.collefti pro verbo Dei fcripto aduerfus liumanas traditiones 14.15.nbsp;1fi.17.vide Argumenta
Loci icripturç quomodo refte amp; pro-pric explicandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;704.705
Locutiones veterum de dignitate na-turæ humanæ Cbrifti expenduntur xo4.xo5.xofi.xo7
Lufta Ipiritualis in fidcli pœnitctc 901 LuÊlus fidelium quisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90X
Lutberus à calumniis monacboruni Vindicatut 409. amp;c. multis locisnbsp;vfque adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541. amp;c.
Lutheri feriptaquo locobabenda 859 Lux primigeniaan fuerit accidens finenbsp;fubieftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J57
V terdieendum fit miniftfis eCclefiænbsp;5015.507.508
Media externa qux ad minifteriü ec-clefiafticum pertinent an neceflefit femper eadem efle Sc permanere innbsp;ecclefianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fii7
Medicina mall à quo petenda nbsp;nbsp;904
Melcbifcdec rex Salem panem amp; vi-nü Deo n6 obtulit 70.amp; fi obtulif-fet nihil propterea miffæ facrificio' accederctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71 .
Melcbifedeci faftum à vetcrib. theo-logis explicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78 '
Melcbiledecum panem amp; vinum A-brabx obtulifle plerique vetercs ce-fuerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79
N'.elcbifedeci faftum an fatis conue-nicntcr vetercsad S. Coenam intu-lerint -Mendacium non eft cns Menfæ Domini amp; dxmoniorumnbsp;Merita Chriftinbsp;Meritum à pontificiis confiiftum rc-fclliturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x5
Methodus tbeologice amp; fcbolafticc difpucandihodie imprimis neceffa-ria
Minificrium ccclcfiafticum an fuerit perpetuum m ecclefia Komana 5’J'nbsp;Minificrium, vt cætcra corruptumnbsp;in papatunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541
Minificrium /nunus ,à minifterio a-ftionis quo modo diftinguendum 6fi5
Minifierij ecclefiafiici gradus à Paulo amp; pontificibus Rom. conftituti minime conueniuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;778
Mmifiriecclefiæ Cbrifiianæ nulluin babent principatum aut dominium,nbsp;neque alij in alios, neque omnes ß-mul,auteorum aliquis in totam ec-clefiam -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5iff
Minifiti. vide pafiores Miraculum à pontificiis in myfterianbsp;S.Cccna; confiftum expenditur X74.
, .
Muaculum quo fenfu S. Cœnæ à qui-bufdam difta fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;310.
Miracula in diumis miraculis nihil có ftituendum eft quod apertis feriptu-ra; locis amp; ipfi fidei analogi.x repu-gnet; nec vlli alij modi conftituendinbsp;funt prêter eos quos feriptura commémorâtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;314
Miracula an vocationibus extraordi-nariis confirmandis femper fint nc-ccffati.x 553 quæ miracula hoc t£-pore Deus ediderit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554
Miracula vocationis paftorum ecclc-fix reformata; '
Miferiæ humanx non obftant piorü felicitati
Mifericordia Dei condonantis maior noftva culpa
Mifcricotdisc Dei vfus Sc cfficaci.a 9x5
8o
3S« 7«'nbsp;yr^
K
KAt’ a.XXo,qui(Jj K-cty auTo'nbsp;K-OÖ-oX«
M
MAcabxorumlibri non funt canonici
Magiftratus authoritas in eleftionib. ecclefiafiicis
Mandata Dei an pofliot adimplerià quopiam fidclium in hac vita 469.nbsp;47o.8lt;c.
Manducatio fpiritualis amp; corporalis diftinguenda
. De fpirituali manducationc corporis
Cbrifti,amp; fpirituali potu fanguinis ipfius in facraCocoa xifi.xn.amp;c.nbsp;De facramentali manducationc cor-pons Chrifti amp; facramentis potunbsp;ianguinis ipfius in facra Domininbsp;Coenanbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X5i.x5x.x55.amp;e.
Manducatio indignorum qualis in S.
Coena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x90.x91.8ie.
Manducatio fpiritualis amp; facramen-talis quomodo defetipta à mona-cliis blafphemx foeietatis 345.346
Manducatio oralis refellitur 353
Manus Dei quo paéfo fentienda Sc a-gnofeenda fit in affliüionibus 903
Mana Mofis foror an pro peccato fuo fatisfecsrttDconbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111 _
4fi7. 468 Mana viigo an cöncepta fuerit in pec Miff« pontifieix variaporterita dete-___Z.lî cato originali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
161
165
K.'tno’m j^Kpiio-n diftinüio vbi^uicaria Matrimonii oradus .
diicutitur
ûa
Miffa cur facrificium incruentum drei non poteft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i;.
. Miffatn pontificiam non effe legiti-554 mum facrificium xo. argumen-ült;: probatur 4.5.46.amp;c. vfque ad il
45. ncc facrificium cxterniï amp; reale
46. nee dogma de miffi fibi confiât.
47. amp; opponitur fcripiuræ teftimo-niis 49. reuocat legales cercmo-nias. 50. non eft facrificium pro-
¦tttt- HM-
35S Miffanon eftlcgitimum facrificium 3ÿX
5------ ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;500.501
ififi Matrimonium an interdiftum aut in-
INDE X.
|
piriatorium pro peccatk $i. in mif-ficofpusamp;ianguis Chrifti non of-fcrcur In milTa Chriftus non fa-cniicjcur 55.54. miflai iacriHcium eft liumanum commcntum 55.nbsp;Chriftus non offertur àPontificiisnbsp;facerdoiibusinMina Miftaipfa miftacicos facvificos refcl-lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48 MiHapontificil rcÉcllitur 4;7.458. amp;c. MiflâàTurrianoeuertitur 751, Miflarum multiplicitasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75 Modus maieftatis atgt; Vbiquicariis con fiftus expenditurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170.171 Modus tcclelix Rom. diffundendx 848 Monachi quacenus tint Acbabi ftmi-Ics Mors Chrifti quid nobis conférât 41^ Mofcs an Petrum figuraucrit Mukitudo , noM illuftris palcarum pontificiarum Mundus infclicifltmus felicitate con-ferre non poteft Myftcrîum diuinum effe non pOteft id quod ipfam naturam euertitnbsp;309 Myftcrium S- Cœnæ in quo confiftat 309 Myfterium an nullum fit in' S. Cœna, nifi pontificia tranirubft. rccipiatur Myfteriorum diuinorum qux in fcri-peura continentur explicatio,ab ip(a Scriptura propofita,pro iplorficaufanbsp;formali habenda eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;350 Myftcrium S. Cœnæ in quo confiftat 334 Myftcrium,quid N Natiuitas Clirifti ex virgine Vbiqui-tatem corpbriscius nonconftituit 198 Natiuitas Chrifti quomodo faffa fit 43' Natura Humana Chrifti non eft infini- Natura humaiy Chrifti an pcrfonali-ter vbiqueprxfcns dici poflit vt V-biquitai'ij contendiint Natura humana an fuerit Deificata vt Vbiquitarijeontendunt Ncbucadncrar rex Babylonius an amp; quomodo peccata fua redimerc po-tuerit Négligentes non funt negligcndi 910 Niniiiita: an Deo fatisfecerint 108.109 Nomina quidam Chrifti cur cum honbsp;minibus communicentur Not! eflcntiales Ecclcfii vifibilis De notis Ecclefii orthodoxorum fententia exponitur quibul'nam Noti Eccicfix non first , obfcuri,amp; quomodonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;841.84a Notiones vocabulorUm quales cite debeant Notum efle amp; qbfeurum quid fit 841 |
Nomina nuda Ecclefii 5c Epifeopo-rum Pontificiis dedccus nedumglo riamadferuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;549 O ‘ GBlatio munda apud Malachiam, quid Obicftioncs itf. d Pontificiis ex ver-bo Dei aduerfusipfum Dei verbum fcriptuin petiti ad fuarum tradi-tionum confirmationem rcfellun- ijur 11.15. 14. 1$. itf. 17.18. X9. '3b Obic£fiones9.à Pontificiis ex vctcri-busdoftoribus penta: ad traditio-num fuarum confirmationem excu-tiuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5a-55.34 Obieffiones nouémdecim à Pontifi-ciiscófidxpro mifiaticofacrificio aficrendo excutiuntur 5c rcfellun- tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£i.£i.£3.lt;S4.amp;c. Ooieftiones Ex pontificiorum pro confirmatione diftinefionum fua-rum de peccatis venialibus 5c mor.nbsp;tali bus , item de culpa remifia amp;nbsp;pcena retenta refutantur 101.103.nbsp;amp;c. Obieftiones duodecim pro fatisfa-âionibus humanis refutantur 107. io8.i09Jio,8fC. Obieftioncs ti. à Pontificiis pro pur-gatorio fuo confiifti rcfelluntur 115.114 5c«.vfque ad 131 Obieftiones à pontificiis haufti ex fcriptis vetcrum.pro humanis fatif-faéhonibusexcutiunturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.131 Obictliones exvetcrum fcriptis pro purgatorio rcfellunturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I35.5cc^ Obieftiones 13. ab Vbiquitariis pro-pofiti ad defenfionem fui dograatis rcfelluntur 17x.173.5cc.ad 188 Obieftiones 1$. ex Scriptura collefti ab Vbiquitariis ad fui dogmatisnbsp;confirmationem refcllunturjcarun-demque multiplices errOres detc-gunturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189.190.5cc.ad »03 Obieftiones pro Vbiquitatecx vetc-rum (cftimouiis refclluntur X04. XO5.5CC. Obiciftiones vndecim 5c multiplices errores corum qui manducationemnbsp;fpiritualem auterunt » refcllunturnbsp;xx7.xx8.xx9.5cc. Obieftiones à tranffubftantiatori-bus 8c confubftantiatoribus propo. fiti refclluntur x7X.x73-5cc. Obieftiones 15. 8c multiplices errores pro orali manducatione rcfellunturnbsp;x77.x78.x79.8cc.ad 3x1 Obieftiones 3c errores pro manducatione impiorum refclluntur X97. t98.X99.amp;C. Obieftiones pro TranlTubft. amp; con-lubftantiatione ex vet. Tlieologis defumptx excutiuntur 3x1.32x3x3nbsp;Obieftiones ex veteribus defumptinbsp;ad euertendam doftrinam de fpiri-tuali manducatione expendunturnbsp;X45.5C corundem difta pro fpiritualinbsp;manducatione profcrur.tur in mediumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;344-343 ObedicRtiaprompta à nobis requiri-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9XX Obferuationes circa doftrinam de (a^ crificionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41-4- Obferuationes aliquot quarum fubfi-dio fophiftnata leftiitica de Ecclelia 5c capite Ecclefii deprehendunturnbsp;ac refcllunturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;So9 |
Olla Hieremii ad purgatorium igné ridicule 5c impiè applicata ii7nbsp;Osnnipotentia Dei à quibus abrogc-turnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179.180 Omnipotentia Dei, non eft proferen-dain medium, nifi przcedatDci voluntas exprello ipfius verfio pa-tefaftaince opponenda eft huic ver-bo , ncc dogma confirmare debuitnbsp;quód contradiftioncm contineatnbsp;X7X.X73 Omnipotcntii Dei confidetatio 4IX' 413.414.8cc. Omniprifentiaebrporis Chrifti quo-modo indufta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;4' O’/aeumsc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4gt;'’ Oratio eft anima aninia 5c eius elfe- fta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;910.911 Orationes pro defunftis cur à nobis non fiant Orationes pro defunftis an admitten-di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31^-317 Opus priclarum curminifteriü verbi dicatur Ordinatio vnius paftoris Eccicfi; non tranfitad fucccfforcs Ordinatio Luthcri 5c Zuingli; qualis fuerit Ordinatio 5c vacario quinta Ecclefii nota 2 lefuitis propofita cxcutiturnbsp;85S.837.5cc. Ordinationcs paftorum Eeclefii reformat! veras 5c EcclefiafticascITe probatur,amp; Turriani in cas paralo-gifmi rcfelluntur 77577S.5CC.nbsp;Ordinet, Sacramentum pontificium,nbsp;quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444,443 Ordo quem Veteres Theologi ferua-runt in fuis difputationibus adu.hi-reticos Ordo folitus propter hominum pec-catainterrumpitur Orthodox! vtramquc fucceflionem, doftrini nempe 5cminifterij,ha-bucrunt Cues omnes Chrifti an vni Petro co-mifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SSi.SSx P.4nis 5c vinum figilla corporis Chrifti an non myfticum quid nobis pridicentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;310 Pams Sacramentalis poteftas 5c dignités immenfa tribuitur à Confubft. 5c tranlTubftantiatoribus 3II Pafliones Chrifti quomodOapiis ad-iraplcatur pro corpore ipfiusnem-pe Ecclcfianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iir.ix Papa an fit primus 5c fupremus 8t of-ficiarius Ecclcfiçin minifterioquôd Chriftus inftituit 3X3,5xS.5cc.nbsp;Papi autoritär conuellitur ab ipfisnbsp;monachisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;347 Papa non eft Petri Apoftolifuccell’or 349 Papaividc pontifex. Paralogifmi..Vidc erroresnbsp;Pafcerc oucs Chrifti,quid 374.375.5cc.nbsp;Pafee ones mcas,explicatur lt;91. lt;9x-5cc. Paftorvnus5c mum oullequid lt;Sx Paftores Ecclef.5c tubi myftici apud lofeamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Paftores Ecclefii Reformats an non habcant concinuam ab Apoftolisnbsp;fuecefifionê 541 funt legitime vocatinbsp;542.5:c. Paftores Ecclefii Reformat! in fuc-ceflionis caufa funt F.pifeop's pontificiis pr-iferepdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33* Pafto. |
I N D E X.
Petrus etiamfi haberet Succefforem ] id ad Rom. pontificem nihüper-tinetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57t
Petrus an Roms docuerit 571 Petrus non eft minus inuifibilis quamnbsp;Chriftusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58f
Petrus, nec fuit fundamentum , feu petra Ecclr.fix, nec folus habuit cla-ues regni cŒlorum,ncc ei foli com-milTæ font pafeendx Chrifti ouesnbsp;Sl9.610
p ctrus à petra diftinäus C43.644.amp;C. Petrus non fuit (undamenium Eccle-fiznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;644.64$
Pti- 'js,quofen!ud)caturcleftusivt per o -.pfius géte^ audirét Euâgcliu 649nbsp;P et.-JS an conftitutus fucritàChtiftonbsp;régula orthodoxafidei
pettusan claues acceperit tanqua fer-uus aut tanquam Dominus amp; caput Ecclefiaenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;668
petrusanRomædocuerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;678
Pettus an fué’-.t ptæpofitut aliis Apo-ftolis 695 non poiuit omnes oues
pontifices Rolt) i uon amant t hrift urn , ideo nop pafcunt eins oues £95 nonfunc illius legicimæ Ecclenbsp;fiæ paftores,nelt;lum omnium 6ÿ8nbsp;nee font oues Chnfti,nc dumpafto-resnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S78
pontifices Rom. non h.iberc orJina-riam fucccfiionem vicarix ordina tionis probatur
pontiticum Ro. tyrannis amp; foperbia in Cæfarum maieftatem yri.nbsp;pôntificij doAorcs hiliu? actatis à la-tiûnc docendi, quam fcholaftici fe-quuncur receflèrunenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8
poncificiorum fenientia de verbo De i
poniiiîcioTum iniuftilTimx qüerelx Sc. cauillationAs
pontificiorum fententia de facrifîeio 41
t pontifici] mÜTam audiences quomodo non audiunc
poniificij verbum facite ad folos fa-crifitulos reftringcnces confucantut «î
pontiftei) non reâe definiunt facrifî-cium piopriè didum amp; externum
poncificij abucences Melchifcdccihi-ftoria à uiagiftto foo refclluntur 80
chriftipafeere tf94 quomodofra* trescónrmarcdcbuit ibid.. Si propter mérita foa (vc vult Turrianus)nbsp;Petrus conftitutus eft aliorum prin-cepsjilk'priucipatusnihil pe'rtinetnbsp;ad Rom. pontificem: mérita enimnbsp;retri nOn font mérita pontificisS94nbsp;an fit os amp; caput omnium per quod pontificiorum fententia de fatisfa-eleans eft Vt pet os eiusgenres E- ftionc pro peccatis amp; de pcccato-uangeliiim auditent -.s.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«95 rum purgatione 9i.refut3tur9i-
petrus non fuit vniuerfalisEpifcopus amp;c.
^98 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ rb j pontificiis cur non liceat de foccef-
PetrurlnfirmiorczterisApoftoliszi-
deo chriftus precatus eft ne fides e-itts Jefiee, et-
pontifici) nos cum Donaciftis comparantes refutantur
pôntificij in.quzftif^nc de primatu fi-bi non conftateij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;573.-..
poncificij crudcliter fzuiuncin Euan-gelijprofeflbres
pontifici) multa habent cum veteri-bus hzrcticis communia 851. pôntificij longe diftant à Pauli ordina*nbsp;tionc,Eph.4.dcfctipta . 8s8
Paftores Ecelefix à qulbus fintordi- : nandinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;598.599
Paftores omncsEccl. zqualem pote-ftatem habent Itgandi Sc foluendi 691
Paftorum Ecclefix munus 919 Paftores au fint Eccleflarü capita 714-
715
Paulus Apoftolus quomodo vidit Sc audiuit Chriftum poft afeenfionemnbsp;in ccelisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jti
Paulus fuit Petto cozqualis non fnb ditusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;650.051
Paulus omnium Ecclefîarum cur.im gefftt, nec primacum in cas vforpa •nbsp;uitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;698
Paulns an de ptesbytero creatus fuc-tit Epifcopus vt Turrianus afterit 785.786
Pcccata venialia amp; mortalia quomo-durconfideranda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95.94.95
Peccati nomine quid pôntificij intel. ligantapudDaniclem
Peccatorum venialium Sc mortalium diftinftio poatificia expenditur 464nbsp;Peccatorum gratiitas viam ad Dci mi-fcricocdiam non intercludit fidcli-busnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;896
Qiytenus debeamus cfle peccatorum incmorcs, Sc quatenus peccata no-ftra cotam hominibus tegere de-beamusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8v7
Peccatum originis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;464
Peccatum adu. SpirttumSandumne-Sae in hoc neque in futuro Icculo,
eft,nunquam remittetur 117 Peccatum ad mortem quid 118.119nbsp;Peccatum quomodo coram Deo tc-ûum eile dicatur 896 etiam hominibus infciis adnisiTum umen nbsp;nonteûum eft ibid, atteéfum eft' pijfobtegècandem efcam nóbifcamnbsp;quando coram Deo vetèdctegiturjri ¦ matiducarunt , amp; eundem potumnbsp;897nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ fpiritiialém bibcruni • 184.
Peccatum , ftuftus ftuhx valetudmis js
pjj viri iam olîm in Rom. Ecclefîam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
inforgentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'8$jl ¦ pôntificij diffcntiunt in pletifque
plenittido Deitatis quomodo corpo-' ¦ lalitcrin éhtiftonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ »94 1
pœnitentix'’chriôianx lachrymx
pœniterttiaan fit facramentum ' 447 poenitetitia eft douum Dci 9ùi eiusnbsp;certi gratus
pànilcntix dolor non eft ftâtim ab-iieiendus
poenitentia fine fide âc charitate effe non poteft
pfonitCntium iriumphus 914 pontifex Rûrù. ah Apoftolatum gerat
570 ' '
pontifex Rom. non eft chrifti imago feu vicarîus ƒ fed eft aduertariusnbsp;587nbsp;pontifex Rbril.'Ecclefiam diflipat
¦ 65t. '¦
fiontifçx Rom.an pctri focceffor 674-ah fit .Rçclefixalicuius aut yniuetfalis ¦ Epifcopusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;676.677
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nç miniitros « panures 595.599.0(0.
pontifex Rom. eft paftor Tuttiano, presbyteros habere ius ordinandi
»04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c
Peccatum quounodo Deo notum hat
gt;05
Peccatum qui tn fe deuincit in aliis
¦ 917
910
138
. 867
Potentia Dci non vult deftructc , fei aftruere vericatem corporis Chri.nbsp;fti.nf ç opponenda eft verboferipto,nbsp;nccÛabiliça implicac vllam contra-didioneinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414-415
Prxcepu reiStè raciocinandi amp; Tyrij atque Sidonij operam foam Deinbsp;tempto commodantes
Præfentia Chrifti amp; vnio font reci-procè coniunftæ
Præientia quomododicîtur 39i,}9j prxiéntia Chrifti an iitalligata ordinanbsp;^iæ.focceflioni,amp;c.
Prcces pro dsfunftis nullx in Eccle-tiatemporib.Apoftoloium
preces noftrx quo fulcro-nicancur, Sc. quotum ftr ptecari
ptincipia theologica font
principia' Theologica quomodo con ftderandanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.10.U
Presbyteris an liceat ordinate Ecclc-iiç miniftros amp; paftores $9g.$9J).amp;C.
ctiam profligareconarur Peccatum comparatur Icprxnbsp;Penettatio ccelorum quidnbsp;Peteerinatioinbsp;PetfoScitaT’ ........
tatiorumexentitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.amp;C. ]
PermiflioDei an à voluntate eius ex-clndipoffit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419
tetitio principij quid f erfonx tres vna elTentia , Sc eiufdemnbsp;effcntix.non ex eadern effentia 411nbsp;Petuicaciahodiernarefcllitur 9xtnbsp;I tetra fequens Ifraelitas quo modonbsp;conftderandanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188189
p etra, de qua loqujtut Chriftus Matt.
petra.qui foper petram zdiftcêtur 657 Petra an lit duplex
Petra,an fit chatilina fidci,vt vult Tur rianus
Petrus non Apoftolorum caput fuit, ctiamfi peculiaris mentio einsali-quotics in Euangeliftis occurrat 66inbsp;Petrus an cas dotes Spirituales quibusnbsp;pollcbat ad pofteros tranimileritnbsp;5«8
Pettus rquè cum aliis Eccleliam admin ifttauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^59
mes religions ergó siS ¦’ ixXeidiftinftio vbiqui-
pontifex Roman fit paRor, per alios pafcens
pontificis Rom.. regnuro cum c hrifti regno perpcrim comparatur
probacur ex ipfa naturç ordinatiooe 600. amp;. olim eofdem fuifTe cumnbsp;presbyterisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fioi
prc$by(c[iamp; Epifcopian diuctfa ma neranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77g
|
presfcytcri Ecclcfix Paftores fur.t m miniftcrio E«lefiaftico prxftantil-firni Presbytcri acCufati iudicium quomodo infiitiicndiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Presbyterium quid fignificct apud Paulum Primarij errores confubftant.amp;tranl-fubftantiatorum deteguntur 319 Primatus Pontificius euertitue 515.nbsp;5^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e n- Primatus Rom. Pontificis refcllitur Primatus Pontificius eft luris humani vt décréta Pontif.docentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571* Primatus quomodo intclligendum eft quod vctercs dixcrunt de Petrinbsp;primatunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Primatus inter Apoftolos 5t Ecclcax Paftorcs dainnatusàChrifto 661nbsp;Primatus an Rom. Pontifie! conue-niat,quoniam(vt ait Turrianus)Petrus fuit primogenita ouis Chrifti Primatus Pontificis Ro. vnde proflu-xerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;713-7I.4 Promiftiones generales applicandx Promiftiones de perpetuo Ecclefix ftatu adquos pertineant Pcopheti4 lacob de feeptro expofita 743-75O-75Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a- k- Propofitio identica non. aft 10 verbis Cœnx ,. c. . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r n. Propofitiones de Chrifti fatisfactione Proteftantes an carcant fucceflionc 854-85$nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Proteftantesimmerito cum.veteribus hætçticis,d!ffentieBtibij^co.mparntinbsp;,86$ Proteftantes an d.imncnt vpteres 866 Proteftantes nihil commune habentnbsp;cum veteribus hsrcticis Proiii.deiiitia.Dei, trim boni tum mal! rcfpeftu,confiderarurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, purgatorium ponfificium vnde manant Purg»t!pn!s voçabulum cxcutitur 90 Purgatorij locus ipfi.s ctiam Purgato-rijarchitedisincognitus Purgatorium poutificiura in inferno conftitutum Purgatorium cuertitur ipfis precibus pro defundis Puroatorium pentifieium Stquicquid pro eo fulcienilo ÎAonacbi eriguntnbsp;encrtiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;496.497-4?8 Pumasdoftrinx fine fucceflione vifi-brliefle poteft Q., QVaiftionarij.vide Scholaftici. Qusftidnes curiofx amp; iinpix Icholafticorum circa tranirtibftan-tiationis dogma 316.317.amp;c.nbsp;Quaiftioncs Miftalcsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43 Quanritas amp; loc.ilitas .i corpore hti-mano an Ce-parari poflit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3'7 Qu.mtitas an verè frangi poflit 357 Qua mitas non eft line matcri.a 588nbsp;Quafi,diftinÖio Vbiquitariorum cx-cutitutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’A4 Qtiodlibet à monac’ orum Euange-lium lepclierunt RR Alio interpretandi fcripturam ex |
INDEX. pn'ncipiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir Rationc«; propter quas miflam ponri-ficiam detcftamur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;439 Realiter amp; corpoialiter difFcrunt 3lt;îtf RecQiJciliatio fratcrna allegoncè de*nbsp;fcripta Rediitcrc ab nifcris.qiiid Refutationcs.Vidc Argumenta.nbsp;Regnuni Chrifti quid lit IIS» «î Regnum Chrifti quid lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;736 Regnum Deist coelum an fint fyno-nima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I97 R egiium Dei,id eft Ecclefia,Chriftum regem,nori Petriim,agnofcit 661 Regnum Dei quotmodisdi atur 588 Regnum Romanorum pontificis primatus appofitc nominatur à Tur-rianonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$89 Regulç fex quarum ope veterum fen-. tentias exponerc pofliimus 31 Regulç quoque de locis fcripturx reifte amp; propriè explicandis 704. 70$ Reliquix Ecclefia: (ub Antichrifti ty-rannidé Reliquiae Ecclefix fub Antichrifto vbi delitiierint Rcmiflio peccatórüm in qua félicitas noftra confiftit certa fiduciaeftap-prehendenda Remiflio peccatoruin integra eft amp; perfeifta Remiflio peccatorum vera fide appre-henfapietatisftudium producit 898 Reptobationes doftrina explicata396 397 Reprobi non funt Ecclefia Chriftigt; quamuis mixti cum reprobis 617-618.619 Reprobi ad Eccicfiam Chrifti non pertinentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;837.See. Repiignantia: dogmatis pontificijde fatisfaiftionibus hiimanis 99 Res duar dantur in viu kgitimoSa-crameti duobus modisftimeda:569 RefpeiftuS varij quomomodo vtiliter adhibeanturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148 418.419 ¦‘Rcfpeiftus varij quos aduerfarij præ-texunt vt doiftrinam orthodoxim de Cœna euertant expenduntur 17$.nbsp;176 Relipifeentia vera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iii Refponfiones pontificiorum ad argumenta miflaticum facrificiun euer tentia rcfelluntur 4$., 6.amp;C.nbsp;Vide Obiciftiones. S SAbbatbum in Ecclefia Chriftiana quomodo confiderandum $00 41 Teftamcnti $7 41 o p)e- 134 1Sgt;4nbsp;1Sgt;4nbsp;''cfta Sacerdos primarius Sacerdos vnicus noui Chfiftus Sacerdotes fecundarij Sacerdotes fub lege Chriftum ' gnra-uerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;719 Sacerdotia qua rationc ponril c. dici pofliiit inuneranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;590 Sacranicntaliter,qn;d ; 76.177 S.icramcntum nullum fine tro nc explicari amp; intelligi pote de Sacramentidcfitiitioncnbsp;Sacrament! definitio expenftnbsp;Sacramentorum veteris amp; noui menti natnr.t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3915.301 Sacraraenta Ecclefix Chriftianæ,. amp; pontifici.rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;416.4i7.5rc. Sacrificibriim Ppecics nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 Sacrificia Chriftianotiim qualia 74. |
7S.amp;C. Sacrifidâ Cbriftianorum funtfpiritui lia, non aiitem cralTa amp; externa 84.nbsp;8$.amp;c; Sicrificia legalia vnicutn Chriflifa-crificium adumbrarunt Sacrificitiiri cur introduftura Sacrificij voçabulum exponitur ax Sacrificij cruenti amp; incruéti diftinftionbsp;41 Sacrificium inifEcefthumanumcom nicntum , Sacrificij externi propriè difli vera dcfinitionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf5 Sacrificium CHrifti eft vnicum propio tiatorium pro peccatis noftriî 84nbsp;Sacrificij Chrifti,vnicii in cruce pera-£ti ,ac nunquam irerandi perpetuanbsp;eft virtusS: cfficacia 84.8Çnbsp;Sacrificium miflircur ab orctiodoxi:nbsp;reiiciaturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43^ Sacrificulusmiffaticusdcpiflus 38 Sæuiiia pontificia Sarno,hteni error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187.18X Sanftiin ccelis verfantes an pro nobis vniuerfimdc fingulatim prcccutiir Saniftificationis articulus explicatur Sanftitas.Ecclefia: fexta nota à lefuitisnbsp;propofita expenditur gfio.gfi.amp;c. Sanftoru confummatio qualis fit 68? Sanguis lerufalem quo fienfu lauarinbsp;dicatur Sanguis Chrifti quomodo nöSpurgac ab omni peccato Sapor quid Satanæ.maiorum noftrorumpro ftu-dioabutenris vafritics Satisfaóliones humanxin Ecclefia vn-demanarint Satisfadlio Chrifti cum ipfiusfatisfa-flionis applicatione à pontificiis confunditur Satisfaftionis vocabulum à Veteribus vfurpatum cxcutitur SchifmataEcclcfixRom. 53? Scholaftici doftorcs coriimque pri-marij errores excuflt iSi/.Snbsp;Scholaftici doftores Troianis cquiimnbsp;Græcorum in vrbem luam iilcrodiinbsp;centibus fimilesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y Scholaftici doftores quid deotnnipo-tent-ia Dei frntiunt i7i,i73 Scholafticorum pugnx circa dodri-nam de manducatione amp; prxfcntianbsp;corporis Chrifti in Cceoaiitem ciranbsp;expofitionem verborum Chrifti,nbsp;hoc eft corpus meum 335 336-337'338nbsp;34O-34I Scholafticorum fententix aduerfus tranflubftantiationeni 43Ç.436nbsp;Scientia rc'ftè dilTcrcndiidefenditurnbsp;adu. eos qui à Tiicologiæ finibusnbsp;lucem illam arcerc volunt Çnbsp;Scientia non poteft efle fine principiisnbsp;indemonftrabilibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo Scientia Chrifti animx fus refpedu quomodo c’onfideranda 4^r-Scientia vera quæ fit Scientia vera à Scriptura pctenda eil 918 Scotu pontificios dodores amp; nouos monachos damnat Scripta Veterum quomodo confide-randa Striptura eft diuinitiis jnfpirata ’f» Scripturæauftoritasquanta fit j* |
40 50 lefu I4r iltf 2-$I Seriptura Sacra definitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 Scripturæ S.tcftimoiiia adu.dogma de omiiiprxfcntia Corporis Chrifti 141.nbsp;141 Scripturï di£l.i qua: narrationem amp; hiftoriam continent liint iuxta feii-fum literalem intclligenda 197nbsp;Seriptura: S teftimonia de Spiritual!nbsp;maiiducatibnc corporis Chrifti, amp;nbsp;de arüiffima Chrifti iiobifcum cö-quot; iunftionenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii9.iio.iii Seriptura S. Veteris teftamenti vnde authoritatem i'umat •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;456 Seriptura an foia fidei régula in Ecclefia,nec-ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;656 Seriptura l'anfta eft traflationü Theological um régula 706.707 Sententia Orthodoxa De Verbo Deinbsp;Scriptonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 De vera peccatorum remiffione 5?. De Spiritual! amp; Sacramental! maii-ducationenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116151 Sedium varius ordo apud pontifitios eotum fentetiam de primatu refel-lit Sedes Petri vbi collocanda 650 Sedes Romana an ab hsrefeos laoenbsp;inimiuiis Sententia orthodoxa de Verbo Dei fcripto De Sacerdotio Chrifti amp; Chriftiano-rum fucrificio De vera peccatorum remiffione De veritäte humanæ naturænbsp;Chrifti De Spiritual! manducationc DeSacramcntali manducationenbsp;Sententiæ Vbiquitaiiorum Summanbsp;Ul Sententiæ de Coena Domini quomo- Seffio Chiifti ad dexteram patris quo modo confideranda Sign,! Sacramentalia qualia fint 581 Signum rei cognofeendæ quod fit 841nbsp;Simile Simile de corpore animato ab Vbi-quitariis propofitum cxcutitur 147 Simile fer ri candentis ab Vbiqiiitanisnbsp;propofitum expenditur 1S4.amp; fimi-le vnguentinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185 Simile cibi amp; potus ad commu.nione noftram cum Chrifto docendam ac-commodatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 Simile , Chtiftus amp; Ecclefia, caput Sc corpus : item,m3ritus amp; vxor i itemnbsp;vitis amp; palmitcsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iio Similitudines à Confubft. Sc Traffub-ftantiatoribus adduftæ refelluntur Sinailitudines docentes Ecclefia Ro-manam fruftra veteris Ecclefiæ no-/ mina vfurparenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;549 Similitudo Ccrae Sc verbi prolati pro confirmatione dogmatic de manducatione indignorum cxcutitur 191-.2-5gt;5 Similitudo liiminis pro impiorum manducatione cxcutitur 155nbsp;Simon cur Petrus cognominatus eftnbsp;651 Societas lefu quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136 Sophifmata Turtiani Monachi bl.if-phemæ focietatis rcfutata564.565. Scc. ad 819 Sophifmata.Vide errores. Sophiftæ quibus armis profligandi |
INDEX. Spenfeus doftor Sorbonicusde VOCa-tiotie diflerensrefiitatus 556.amp;C. Spirituabter,quid fignificet in doftri-na amp; aéfione Cœnæ Domini 118 Spiritus in carccrc quormfi meminit Petrus,quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦, 115.130 Spiritus 1'anfti præfentia qualis fit 301 Spiiitus nomine quid Efaias ilitelligac agens de foedete Dei Sponia Chrifti vna,nempeeleftorum Ecclefia Statur Ecclcfiae deftedns potius quàm difputatione agitandus 543 Status externus Eccicfix multis muta-tionihus obnoxius Stoici affeftibus exuti refelluntur 901 Stu pidi homines quomodo excitandi 39Î Subftantiahter vox quo modo di-ftinguenda à voce, corporaliter amp; realiter Succeflionis Ecclefiafticç,de qua Pon-tificij glonantur confideratio 519. quid ea fit S.icceftio publica Paftorum aut Pro-phetariim an feinper cxtitcrit an Ecclefia fiibveteri Teftamento 535.nbsp;536.5fc. Succeffio continua an neceflaria fit ad Icgitimam minifterij vocationemnbsp;541 Succeffio fidei inftar animæ,Succeffio Epii'coporuminftar corporis 545nbsp;Succeffio Epifcoporum quanti afti-mari debeatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;545.amp;C. Succeffio Epifcoporum minime la-ftandavbideeft fidei fucceffio 546 Succeffio,quis fit legitimus fucceffiö-nis Epilcoporum vfusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550 Succeffio minifterij nulla fine vpea-tione amp; eleftione Locus de fucceffione ordinaria paftorum Ecclefiæ 589.550.591 amp;c. nbsp;nbsp;____ Succeffio doftrina: non eft alliganda Theologi veteres,quid Petræ nomine vicariæ Succeffioni Succeffio vifibilis fine puritate doflri-næ effe poteft Succeffio Epifcoporum in Ecclefia ex-penditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;741.741.,amp;c. Succeffio vifibilis ac perpétua vicariae ordinationis nufquä promittitur 753 Succeffio vifibilis , perfonalis , localis, quidTurriano Succeffio doftrina poteft à vifibili amp; ordinaria paftorum fucceffione fc-parari Succeffio ordinaria Paftorum Ecclefiç cxcutiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189.590.SiC. Succeflbres Petri qui fint, amp; qui di-cendi SumereChriftumquid fit 364 Sumptio amp; modus fumptionis nonnbsp;poffiintd-uclli Syllogifminouem firmiff. pro verbo Dei fcripto aduerfus humanas tradi-tionesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.15.16.17 Synecdoche in verbis Ccciiæ induéta rcfellitur Synodi Nicenæ de primatu fententia expenditurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;684.685.amp;C. T TAbernaculaattcrnapiorum,quid Traftationum theologicarum duo 117.118 Tertullianus quid de fucceffione fen-feric nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;546 Tertullianus perftrinxit,amp; derifit ain-bitionem Rom.Epifcopi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57t Teftimonia veterum pro verbo Dei fcripto aduerfus humanas trad'tio-nesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.3$ Teftamcntum vetus 5^ nouum quo-modo difFcrant amp; conueniant 413. 43^.amp;c. Timotheus non fuit Epifcopus led Euangeliftanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;600.781 Titu» non fuit Epifcopus,fed Euangelifta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60.0.781 Theologi veteres refti diflerédileien tiam laudaruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 Theologi veteres cur S. Ceenam ap-pcilaueiint lacrificium 81.81 Theologi veteres quid de Chriftiano-rum (acriheiis cum verbo Dei con-lentaneatradiderint 83.84.85nbsp;Theologi vcteres quomodo locutinbsp;funt de ignc purgatorionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;134 Theologi veteres quo (enfu Commu-nicandi verbum vlurparunt I45 Theologorum vetirum lententi.-c denbsp;communicatione proprieta.tum 150. Theologorum veterum teftimonia aduerlus humanas fatisfaftiones,nbsp;iSc ponciScium purgatorium , cumnbsp;verbo Dei conlentanea 135.131? Theologi veteres nunquam de Omni-præfcntia corporis Cogitarunt 104 Theologorum veterum Icntentia denbsp;veritate humanæ naturç Chrifti,aduerfus dogma de Vbiquitate (iue o-mnipratfentia corporis Chrifti 108.nbsp;105.dCC. Theologi veteres quid fenferint de partu Dcipara: amp; lancfiflimx Virginisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;314 Theologorum veterum teftimonis aduerfus conlubftant. amp; tranflub-ftantiationemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;313-314 Theologi veteres quomodo hæreticis obiecerint cótinuam fucceflionemnbsp;Ecclefia: Catholica: •nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;545.amp;C Theologi veteres,Eorum fententia de Ecclclia; fucccfl'ionc 546.347.548.nbsp;amp;C. Theol. vcteres quidam ex veteribus nomen capitis ad minifterium Ec-clciiafticum retulcrunt Thcologi vetercs quid fenfcrint de Petri primatu tf8o.68i.^8i.68jnbsp;Theologi vcteres'qua fcnl'u nomennbsp;Eccleiix Catholjcæ nomen viurpa-ruiitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;612. Theologi vetercs quo paiifo Ecclc-lïam Noé cum src'a compararunt Theologia ex principiis thtologicis ell deducendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 Theologia Symbolica non eft argu-mcntatiua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74.115-110 Thcoreraata theologica 60.7Q.T7. Mg.vjt.-L'iQ.z'i'i. 181.184.154.303.305. 3O9.5i4'5iï-3gt;lt;ï-35ö-4i4'-’874 Thcfaun Eccleiix diipenfatio 505. Tr/ïy amp; T^è'.;^«i,,diftinótio Vbiqui-tariorura cxcutitur Traftationcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quasdif- Traditio quid fignificet apud vcteres 3'-5i Traditio Mofaica quæ |
|
Traditiones human« cuertuntur 412-41} Traditioncs pontificiç refelljiitur 499 Tiaosfiguratio Chrifti iiö ftatuit vbi-quitatem corporis ciusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;198 Tranflïüo catbedr« Antiochen^ 575 Tranflatiocathedræ Petri 689nbsp;Tranffubftantiatio vndcexorta 58nbsp;Tranflubftantiatio, miflae pontificixnbsp;animanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89 TranïTubftantiatorum fentcntia de mandiicationcSacraijientali 151nbsp;Tranflubftantiatio amp;. Confubftantia-tio ab aducrfariis confifta niiracu-lum uullum continetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;309 TranlTubftatwiatio in S. Cccna qualis rcquiraturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. Tranflubftantiationis dogma mifcris modis à doftoribns fcholafticis,aliisnbsp;alios oppugnantibusjcxagitatü pro-poniturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3x19.51,7.3iS,amp;c. Tranilubftantiatio pontificia lefclli-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431.433.amp;c. Tranffubftantiatio euertitnr à Turria-no TrinftatUS.doftrina fobriè amp; reuerc-tertraftatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408.495.amp;c. Tropi an admittantur in præceptis x84 Tpowaç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàmvtilisamp; ne- ceffarius. Tropum ineffein verbis S. Cocoa; fir-miff.argunicntis euincitqr igj.xgtf-qualis ht 187. confirmatio eiufdem 188 V Vbiquitariorum opinio paucis dehne ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' «41 Vbiquitarij quantum diftcnt à fenté-liaVeterum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^x Argumenta quindeciin adu. realem |
INDE x; proprietatum communicationcab Vbiquiwriis inuefta 153.1$ 4.155.SCC. £rror de carne Chrifti quarh Vbiqui-tarij, volunt effe omniü aftionum •r«Xogt;t! inftruraentu refellitur 1Ç9 Vbiquitarij cófubftantiationis digna euertuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?x Verba facram.Cœnæexplicantur 175. 180.X81.amp;C. Verba S. Cœnæ ( vt amp; baptifmi ) fine tropo amp;¦ fi gurata locutione cxplica.nbsp;ri amp; intelligi non poffunt 185.x8S.nbsp;Ï.87 Verba S. Coenæ an nullam promiffio-nem contineantde conferenda gratia Verba S.CoEna;,hoc eft corpus meum, explicantur Verba Cœnæ.hoc eft corpus mcû ex-ponuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;417.418 Verbum Del an fit obfcurum 842 Veritas corporis Chrifti 415.416.417nbsp;Verum Si. ens conuertuntur 386nbsp;Yeterumdoôorum feripta quatenusnbsp;recipiendanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 Veteres cur precati fint prodefunûis ï35 Veteres cur multum tribuerint Eccle-fia; Rom. idem hodie non faiîluri 357 Vetcres.Vide Theologi amp;Doi5tores. Viderc per fpeculum in «nigmate,nbsp;quid litnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;735 Vinfti eduftièlacuio quo non crat a-qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.116 VitaeintegritasSt reformatio hoctc-pore maximum cft miraculum 554 Vitæ humana: conditio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;904 Virginitas.vide matrimonium. Vntlio pontificiarefellitur 444.446 Vnionis hypoftatieç ftonfideratio I7i. I73-amp;C. Vnio Sacramentalis 5c pricfcntia font vniufmodinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 Vnio amp; perceptio non poffunt diuelli 3«5 Vuitas in ipfo Petro a Chrifto com-mendata,quid fît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7x1.713 Vnitas Eccleüæ, à quo exordium fumât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;717 Vnitas feptimaEccIefiaà Icfuitiscon-ttituta excutitur 863.864.865.8:0. Vnum quomodo dicitur quantum 391 Voeationis Ecclefiaftica; ordinarùenbsp;confîderationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;501 Vocatio légitima Paftorum Ecdefix refo rmatæ confidcracur 541.541.543.nbsp;amp;e. Vocatio ordinaria amp; extraordinaria quando locum habeant 551nbsp;Vocationes extraordinariæ in Ecclefianbsp;an nullam locum habeant ab aduennbsp;tu Chriftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;553 Vocawoad minîfterium nullafînee-ledtione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;559 Vocatio pontificiorum Epifeoporum ' vnde conuellitur 8c damnatur 560nbsp;Vocatio ordinaria 8c extraordinaria 601 Vocatio paftorum in quo confîftat 744 Vocatio amp; légitima ordinatio paftorum Ecclelia: nota à lefuitis confti-tutaexpenditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sy/.JSyi Vocatio extraordinaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;859 Vocatio Monachorum qualis 860 Voluntas Scpermiffio Deiquoœedonbsp;confiderandasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7-'’9 Voluntas Dei quomodo tonfîderanda 4II5-4I7 Vota pontificia refutantur 498-4?9 |
F I N I S.
a •
y?-1X6 bn A