FERFECTIO CHRI

STI^NO R VM.

CHRISTVM TiOMINVM. NOSTRVM.nbsp;patre cœlefli datum cfle mundo fal-uatoréjin quo fideles ueluti in compendium recoUeéla habeant omnianbsp;quæaducram pietatem difcendam,nbsp;uitam«^ uercbcatam cófequendam,nbsp;amp; retinendam p ertinent, ita ut nihilnbsp;opus fit ca aliunde colli^ere, ad Cfirinbsp;ftianißimum, eundem^potentißi-mumFrancorûregem//EINR T-~nbsp;C/ZKA/eiusnominisII. Hein-rychiBulhngeri demonbsp;llratio.

J E S V S.

Uic eßfiliut meus ddeElus in tjuo placata eß Anim A me a : ipßtm Audite.

MAtth.XVII.

CHRISTIAN I S S IMq EI-demqjpotentifsimo Francorum re-giHeinrycho eiusnominis II.do mino fuo clementifsimonbsp;felicitatem innbsp;Chriflo.

S TVS VIN C IT, CHRIS TV S REGNAT, CHRIS TV S IM-P E Rk^P T. Earn uero, utcuncp breuisnbsp;exilù ßt liber ille mens,explanat, chrtßu^nbsp;dominum unicêpredicat.Demonßrat enimnbsp;Chnßum dominum noßrum uiciorem eßenbsp;tUum maximum mundi^peccati^mortisßa-

4 »XD HE IN RT CH. H. thanXitnferornm omniumtjr malorum : pernbsp;(juem ClI' fideles omnes omntd, illa. 'vincani.nbsp;Vielt Chrißusfiemper omnes hofiesfiios^ cunbsp;yifibiles tttm inntfibileS} et 'vincit etiam honbsp;die omnem poteflatem aduerfiiriAm, ajfi-

corde credent es. ofiendit item liber noßer Chrißum re^nare fuper omnem creatura,nbsp;quamp; in cœlonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in terra eß, re^nare fiiper

omnes re^es zli* fitper omnia re^namundij adeotp in tpfids confiientias CiR ßiritus ho~nbsp;minum. Ipfienimfiibdita fünt omnia,nbsp;ipß eßfiiper omnia , efficiens, yt fidelesnbsp;eins re^nenttrevnent aut em fitper mÜdum,nbsp;peccatum fiithanam,ne dominetur eisnbsp;untjuam. Viuit enim CiC re^nat in fanEla ecnbsp;clefia Chrißus dominus : ideolt;p Vicari-umnuUum habet, quiabfintis yice ^erat:

F RANCOR. FE G FM. ßus enim eß do (lor, didatornbsp;nbsp;nbsp;imfierdtor -

~igt;nicus, At er »US, nidximus, cuimerito obe--diunt omnes credturamp;.

Certè (juotejuot hunc Cbrißu dominum noßrum crediderunt Derum, Dntcum et amp;-ter num ejjè Didorem,re^em Zit* imper at o-rem omnium fidelium,talem omnino expernbsp;tißnt mult et cum felicitate,queilem eße erenbsp;^i dc imperdtorififi hoßiliter obiecerunt innbsp;petrdm impeoerunt ofenftonis dc ßtmmdnbsp;cum ignominid minutdtim dißipdti ßtnt.nbsp;Fxempld huius rei cumpoßem in pdrtemnbsp;Dtrdncp proferreplurimd,prdterit(s tdmeftnbsp;Hits Dniciimodo ßn^ulare et exceÜens comenbsp;mordbo. .Acceperat à pdtre Hilderychonbsp;Francorure^e Diclorioßßimo, dmplißimu

ZL

Ludouicus J quipaganißnum adhucߣid, ¦ batur, cu contuse Gotthilde Bur^undica etnbsp;chrißiana habitisi Chrißumßlum eßenbsp;datorem conßruatorem re^norum j ui~nbsp;éîorix, omnis boni author em unicum.nbsp;Hune ero^o inuocabat rex^in tanto propriinbsp;ßrimine,ac prsßntißimum ifidelißimunt}nbsp;potentßimumf ßnßt Chtißum. ZZam uernbsp;ß -vicefati^atos ^lemannosßrtuna deßt-tuittter^a Dertunt innumera miUia dnbsp;Francis occidione occiduntur j cectditpeonbsp;die 'vniuerßgloria libertas^emanno-rum. Francienim non modo Germaniamnbsp;prtmam cum parte MaximA Sequanorum

RR^ANCOR. REGEM. 7 occ-uparuntjfedetiam traieéîo Rheno uetC'nbsp;rem .Alemannidm:, trdns DdnubiuRhenbsp;tidm primdm penetrdrunt. Expertt er^onbsp;Erdtici uetereStmdximd cum Idude Mi-btdteßid Chrifliutres, omnes idmpoßcrosnbsp;ßios Frdncos 'Vtidnimes cocldmdre docentinbsp;CHRIS TV S VINCIT, CHRInbsp;STVS REGN.AT CHRIS TVSnbsp;IM P ER .A T huic^ prxfentißimo duxinbsp;lidtori credere. ltd enim fiet ut tu rex ponbsp;tentißime j hoßes tuos nullo negotioßsß-perdturui re^ndturw trdnquiüe.

Necenim efl lt;juodquic^udm uelhodte poß mille d memorid Clodouei dnnos, denbsp;quot;virtute C^beneuolentid Chrisit dddubttet^nbsp;pietds tud,rex cbrßidnißime. Vindt, re~nbsp;gndt imperdt Chrtßw etidm hodtenbsp;uidlor^rexnbsp;nbsp;nbsp;imperdtor mdnebit chrßus

inßculdßculorum. Quinimo tibi nbsp;nbsp;re^no

tuoßeßpromßionibusper Eudn^elium (ß modo uerbis eius credeturßßrinxit, CS*nbsp;cum~vniuerßo regno tuo Cs* cumdlßpernbsp;orbemßdelibta regnifper ßndium bdptiß-

4

8 e/fD heinrtch it.

mdreli^iüni6(jj~igt;inculu uni Chrtßo cjuànt Ar^kißime copulatus connexus es Chri-ßo : er^o domino et monarchdißtmmo cumnbsp;tuis aahdiretOiab iÜo omnici hond expeéld-to. Gndndid et inexplicdbibd periculd mu»nbsp;do idm corruenti impendent. Rdrd eilfidesnbsp;inten homines. Belld excitdnt dtnocißimd,nbsp;qui dnttßites pdcis 'videni'volunt. Vndiq^ irnbsp;nuunt in nos Cdldmitdtes. Nihil eil tutum innbsp;toto hoc onbe.nefertd mdlis omnid.In Chri-ßo dutemfolo tdnqudm in thefiuro conclu-ßßntbondomnidyeffundunturqj Deibo-nitdte in omnes credentes^, quifili inter tdn-td mdla tuti fecuriin chrßo dcquie-ßunt.ldquodlibro hocmeo decldro^ quemnbsp;licet tenuem Cs* breuem, repid tud mdießnnbsp;ipßm ex drgumentipritßdntidinon uerbo-rum copid dßimduerint. Chrißum enim prdtnbsp;dicdtjà quo tu orndmentum confiquutus esnbsp;lonae prsßdnttßimum , -vt dppelleris Rexnbsp;Chrißidnißimus. CHRIS TVS IE-S VSßlius Dei ßmper bedtdi inte-merdtA

;

FRANCO R. REGEM. 9 nierdtamp; -virgtnts Mdris.^-viûofjtriumpJjd,-tor^rex imperator, monarcha cœlinbsp;terr£iCO)icediit tibhrex optimeijàpientiamnbsp;Solomonicami 'VitAmprolixani etfelicem,nbsp;imperiumficurumidomum tut Amy exerci-tttsfortes ,fenAtumßdelem, populum pro-bum 3 ^uAcuntp -votA tuA funt^ Tiÿtirtnbsp;in primAriA Heluetiorum 'vrbe. Mennbsp;ß Septembri, ^nnoßlu~nbsp;tts noßrx, I $ S I.

R' T. M.

deditißimus

H. BuUtn^erus Ti-r * ¦ gurin£ eccleJiA mi~nbsp;nifler.

RODOLPHVS GV^L-therus Ttourinw.

O

Vnitis oh noxttm fgt;eccati crimen in omnes Permeat,nbsp;nbsp;nbsp;mortU nosfacit effe reos.

VnitK oh meriti(,fitf^enßexßipite,chrtfih ( Crederefipoßis^-vita fàlus(p datur.nbsp;Pxpiatille^rauidcprefiàs er imine mentes.nbsp;Plaçât Cp* iratifulmina dirapatris.nbsp;Tartareasip domos deutlda mortefubegit:nbsp;^Adpatrem referons clara trophaea fùu-Hic mé^ eß amorfiic reßsßicfirmafitlutifnbsp;KAncora,tnm Dits,portusnbsp;nbsp;nbsp;Awa mei.

II PERFECTIO CHRISUNO-rurn, ad Chrtßtanißimum Franconbsp;rum regem Heinrycl)umnbsp;fecundum.

O uideo(uiri, patres amp; fratres uenerandi,amp; fili)nbsp;diledifsimi) in periculisnbsp;amp;mutationibus,quibusnbsp;hodieChrifti concutiturecclefia,amp;nbsp;in tanta fententiarum deueritate fi-dei uarietate, deniq^ in expedlationenbsp;declarationis Concilij illiusTriden-tini,remediuni præfentius, antidotünbsp;præûantius,efficatiorem(^ confola-tionern, amp; portuin tutiorê ,in quemnbsp;fc omnes pij rccipiant,quàinfyncerânbsp;amp; fimpbcemicfu Chrifli filij Dei, amp;:nbsp;uirginis Mariæ,domininoflri cogni-tionem.Etenimßiimpliciter tenea-mus amp;toto corde,radicati in ueracifnbsp;fimoæterniDeiuerbo,credamus Ie-fum Cliriftum dominuranoflrii, Deinbsp;iilium,apatre coelcfli datü efl'e raun-

12 P E R FE C TIO

do faluatorein,in quo fideles, ueluti in compendium recolleéta habcantnbsp;omnia,quæ ad ueram pietatem di-fcendam,uitamlt;^uerèbeatam cófè-quendaamp;retinendapertinent,itautnbsp;nihil opus fit eaaliude colligerejautnbsp;defalfitateeorum,quæhis contraucnbsp;niunt addubitare,quid obfecro comnbsp;mouebitaut cóturbabitnos mundinbsp;furor,perfequentiumtruculentia,dinbsp;fceptantium rabies,fentcntiarumcÿnbsp;colhfio,atquc in diucrfum inclinan-tium definientiumc^ potentiaamp; aunbsp;thoricasuelpræflantifsima? Sempernbsp;cnimadChriftum,tanquam ad afy-lum uitæ amp; fàlutis, amp; ad perfeéfioncnbsp;abfolutifsimam recurremus,atcß innbsp;hoe uno traquilliacquiefcemus,có-fitentesinhocunouererepofita eflenbsp;fidclibus omnia uitæ amp; falutis,amp; extra Chnflum noninueniri ufpia quicnbsp;qua ueritatis,uitç amp; falutis uerç,imônbsp;mirabimur cum ftupore quodamunnbsp;dicxtrcmam illam dcmcntiam,quanbsp;conciti,

CHU. IS TI^N O R VM. IJ concitijCum uulgarcs turn uulgipronbsp;ccreSjin his falutem quærunt,in qui-busnunquafuitjamp;nenuncquiclemnbsp;eftjimó in quibusnunquam futuranbsp;efljdc iccirco in eis nuUo modo inucnbsp;niri potell.Sibi ergo caufla errorum,nbsp;dißentionum(iamp; malorû omniumnbsp;homines funt,dum à ucro fcopo nobis à pâtre cœlefti propofîto aberrantes,compendium bonorum omnium Chriftum, uel prætereunt, uclnbsp;nonrededeipfoiudiGantes,repudi-ant,amp;ipfifibi fuo arbitrio afciîcuntnbsp;atqj confinguntferuatores infinitos,nbsp;acreligionem omnino duram,ope-roGm,mukiplicem,fumpcuofam,adnbsp;deamp;dubiam,amp;nullisferè terminisnbsp;inclufam: iuxta illud Apolloli, Semper difcentes,nunquam autem ad conbsp;gnitionem ueritatis,amp;adportûtrannbsp;quiUitatis peruenientes. Certc cùmnbsp;nô uideatur hodie uUa traélatio ma-gis opportuna amp; ncceflàri a,quàm ilia ipfa quam commemoraui : ûatui,

14 pppppcr/o

Propofi- quantum dederit Dominus, amp; quart f/o, topoflumcompendio demonftrare

Deum pattern mfilio ecclefiæfuæo-mnem dedifle perfeétioné, amp; in hoc uno completes elle fideles, ut alijsnbsp;ad perfeftionem adminiculis nihilnbsp;opushabeant. Scripturarum autemnbsp;tefiimoni)s omniacomprobabo,amp;nbsp;his ceu fundamento firmifsimo im-ponam^ut eis quilibet, in tentationenbsp;quauis, tranquilla mente inniti pofinbsp;fitjipfasc^inferorumportas contemnbsp;nere.Sic autem fcopus amp;fumma omnbsp;niumeorum,quæ dicendafunt,illanbsp;præclara,amp; imi.s reponenda fenfibusnbsp;doóloris gentium,amp; organiilhus fe-leébfsimifententia adColoflenf. di-centis,

Colajp!, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inßlio créâtdßtnt omnid qus, tn cœlis et

in terrdßnt^ tdm uißbtlid quàm inuißbilid: omnid in ipfo conßdnt:lt;^ ipfi eß cdputnbsp;corporis eccleߣ: ipß eßprincipium:, primonbsp;^enitus ex mortnts, 'n ßt in omnibus ipßnbsp;primds

CHRIS TUNORVM. 15 prim tu tenens: quoniam tn ip/à placuit om~nbsp;nemplenitudinem inhtibitare et per ipßimnbsp;reconciliare omnia,ßbi^pacificando per Jannbsp;^uinem crucis eins j per ipjùm : tam quanbsp;Jùnt Jùper terram, quàm qu£ Jitnt in cabs.nbsp;In ipjà Jùnt omnes thefdurijàpientix,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in- Coloß., 2.

telli^entix. reconditi. (Quoniam in ipCo inha-biiat omnts plenitudo Dei cor^toraliterj ejiisi in ipß completi,

H AE C ûcroûnâa Apoftoli Chri InCbrißo fti uerba foie iUuftnora,cercifsimis ejjè omnënbsp;certiora,finniora(ÿfirmifsimis, Chri plenitudi-ftoprimum omnem principatum amp; nem,nbsp;diumampotcntiam tribuunt,domi-nû^in angelos,hommes,inomnianbsp;régna,amp; in omnes in toto orbe crea-turasrdeinde omnia uitç amp;{àlutis abnbsp;folutæc^perfeâionis in unico recollera eflè,amp; àhdelibus in uno repenti teûificâtur. Proinde fi omifsis omnibus medijsuijs amp; rationib.quibusnbsp;hominesadperferionê confequen-dam enitûtur,infolo Chrifto acquienbsp;fcamus.

fcamus, certifsimifumus nos in fblö Chnlto folidä amp; a b fo lu ta uitæ,amp; fa-iutis perfeâioné,amp; confequi amp; pof-fidere,nclt;^poftipfumalijs admini-culis opus habere Jmö quis no uide-atnosin confîliû dei çternü, ócingranbsp;tiambonä(^ cius uoluntate peccarenbsp;grauifsimèjhnonfimusunico eiusfinbsp;hoadpcrfediorte confequcndäconnbsp;tend ? Si enim âliquidadeius uelfu-praeiüsperfeétionê appeduerimus,nbsp;CO ipfo cofitebimur nos Icfum Chri-ftum non agnofcere pro unico, abfonbsp;luto amp;fummo bono. Si enim agno-fcimus,quarenóinunofolo acquicnbsp;fcimus? quidperfeólioni unicçamp;abnbsp;foludfsimæ aliud coniungimus ? Etnbsp;quale obfecro,aut quidnäilludeft,nbsp;quodfilio Dei coniungere aut adiunnbsp;gereaudemus? ProfcCtö cum paternbsp;cœlefds dicatuerbis dilertis,id a-poltoli telles ueracilsimilcriptis te-nificatum reliquerut,omnemfeple-nitudincmcollocafle in filio, amp;pernbsp;hunc

CHR IS TI^N O R KM. nbsp;17

Kuncnos complete,ne quid nobis défit,mendaeem facereDeum inuc-niemur,nifiin unofilio omnemquç-ramus plenitudiné. loannes apofto-lus amp;Euangelifta,Sihominibus cre-dimus,inquit,quâto magis Deo cre-dendumeft? Quinon crédit Deo,nbsp;mendaeem facit ipfiim: quia no credit teftimonio, quod Deus de filionbsp;fuo tcfl:ificatu,s e/t-Atqueidem moxnbsp;additjEtboc eft teûimonium, quodnbsp;uitam æternam dédit nobis Deus : amp;nbsp;hæc uitain filio cius cft.Quihabetfi-Eum,uitam habet: quinonhabetfilinbsp;umDei,uitamnonnabet. Namipfenbsp;Del filius in Euangelio fecundum lo lodn. éinbsp;annem fie pronunciafiè legitur, Egonbsp;fumpanis uitæ:quiuenitadme,nonnbsp;efuriet:amp; qui crédit in me, nonfitietnbsp;unquam.Etiterum,Omnis quibibit loatti^nbsp;exaquahac,nimirumfontis lacobi,nbsp;fitietiterum : quifquis autembiberitnbsp;ex aq ua quam ego dedero ei, non fi-

18 PER FF CTI O.

dedero cijfict in eo fons aquæ fali cutis in uitam æternam. Saturnullum amplius cibum,nullumpotumappcnbsp;tit:fî cibum amp; potû adnuc appétit,nbsp;certè faturnon eïl.Qui ucro in Chri-ftum credit,quoniam omni bono fànbsp;tiatur,nonpotell quicquam amplius appetere,fed acquiclcit in Chriflonbsp;mente omnino tranquiUa.

In/ôlo Neccft quod tcrgiuerlàndo hæc Chrilîo extorqucant aicentes,efle quinbsp;ß omnem dem in Chriftoplenitudinem dataninbsp;plenitudi- à pâtre fidelibus,fed eandcm fimulnbsp;»ew. communicari amp; alijs medijs, undcnbsp;confequensfitnos non pcrfici in u-noamp;foloChrifto.Nafiinalijs quo-que,amp;noninfolo Chriflo pcrfedionbsp;efljUelin his efl,æqua cum Chriflonbsp;forteautportione,aut iniqua. Si æ-qua,coëquamus ergo ipfà Dei filio,nbsp;quihacincaufacofortis efl impatié-tifsimus. Quid autem necefîe efl pernbsp;feélionem quærere in ali/s medijs,cunbsp;inChriflo earn ita habeamus,ut ilHnbsp;nobis

CHR IS TI^NO R VM. nbsp;I9

Hobisinalijsmedijs oftenduc. Quis obfecroinfecûdoidquæric quo^anbsp;accepitinprimo?Siueröiniqua êft,nbsp;quæmalu dementia efl aperfeftifsi-modeuoluiadimperfeóliuSjamp;nóinnbsp;eoacquiefcere,q) pcrfedifsimu efl?nbsp;EtquiSjOrOj credatimperfeélü addenbsp;re aliquid perfedifsimo ? Quis nó uinbsp;deatnó abfolutèperfeélu efle^quodnbsp;imperfefti aliquid recipere cogitur?nbsp;Falfifsimum ergo eft,quodifti dicüt,nbsp;itanos perficiin Chrifto,uc adpcrfc-élioncmnihilominus amp; alijs medijs,nbsp;lic^t inferioribuSj opus habeamus.nbsp;ld quod ócPaulus uerbis illis fuis monbsp;dorecitatis difertifsimè fignificauit,nbsp;In filio,inquic,placuit omnem pleni-tudinem inhabitare, En in filio dicit,nbsp;nonfineemphafi,quafi dicac,info-lo filio. Addit enim, Omnempleni-tudincm. Nihil ergo cxcludit, quodnbsp;adperfedapèrtinetpienitudinéjOmnbsp;niaplenèinuno concludit.Quibusnbsp;acccdit quod deciesbreuibus hifccnbsp;B 2

2Ó P E RFI CTIO ucrbis recitatis urget, urgcndocj repetit, Ipic, per ipium,in ipio : quoanbsp;perinde cft aefi dixiffètjln uno uclinnbsp;folo Chnfl:o.Prætcrca,Peripfum,in-quit, placuit patri rcconciliare omnia fîbi : modumlt;^ reconciliationisnbsp;additjpacificadoperfanguincm crunbsp;cis cius.Quis ucronefeit unum,nonnbsp;îcitfolumChriftum crucifixum,in-noxium pro nobis cruorem cflTudif-fe Quis ergo dubitat in ipfo folonbsp;nosperfici? Quapropter amp; Paulus,nbsp;moxpoflillauerbaitcrumincuîcat,nbsp;Peripfum.Etiterum,Inipfofunt omnbsp;nés thefauri fapicntiæ, ôc intelligcn-tiç ab{conditi.Itcm,In ipfo inhabitatnbsp;omnis plenitudo Dci corporaliter.nbsp;Certc uerus, clfentialis amp; naturalisnbsp;Deus eft Chriftus dominus noftef,nbsp;patri cocqualis per omnia,unde amp;nbsp;perfedio eftfidelium.Nullæ creatu-ræ diuinampcrfcÄionehabcnt, nul-

CUR J S TT^N O R VM.

Redifsime ergo de filio Dei uero fub iungit Ct cocluditApoftoluSjEt eftisnbsp;inipfocompleti. Qmdautemoperinbsp;abfoluto amp; completo addi poteA?nbsp;In Genefi fcriptumlegimus, Perfcdi Gen.2.nbsp;funt cœli amp; terra,et omnis exercitusnbsp;eoruin,comjpleuitlt;^Deus die fcpti-mo opusfuu quodiecerat, amp;requicnbsp;uitdiefeptimoab opcre quodfccc-rat.Opcri pcrfedifsimo Dei,nc angcnbsp;uidemquicquamadderc,uclpo-tuerunt uel dcbucrunt : amp; hominesnbsp;peccatorcs gcnitiin pcccatis aliquidnbsp;adderentfili) Deipcrfcdioni? Qhicsnbsp;dcnicj pcrfedionem confecuta eft.nbsp;Quotquot ergo uercin Chrifto comnbsp;plcti funt,in Chrifto acquicfcut, nccnbsp;quicquam de aha perfedionc cogitant.

Cum hac Pauh dodrinain Chrifto omnem plcnitudinem coftituen. tc, confentiunt, ecu cumdiuina,or-thodoxa amp; catholica dodrina, prærnbsp;ftantifsimi quia in ccclefia Chriftinbsp;ß 5

TLl P E Ji F JE CTI O,

loM.i. nbsp;nbsp;do ôloreSjimprimis loannes illc bap-

tifta,propheùs maior,quiin Euangc iio loannis de Chriflo teûificans ait.nbsp;Hic erat de quo diccbam, qui cùmnbsp;me fequeretur, antecefsit me: quianbsp;prior me erat. Étdeplenitudineeiusnbsp;nos omnes accipimus, gratiam pronbsp;gratia : quia Içx per Mofen data, eft,nbsp;gratia amp; ueritasperlefum Chriftumnbsp;exorta eft.Et idem apud eundem^di-fcipuEsfuis de Chrifto loquens,di-loan, y cit, Pater diligit fili um, amp; omnia de-*nbsp;ditilliinmanû. Quicreditinfilium,nbsp;habet uitara æternam : qui no creditnbsp;infilium,nonuidebit uitam,fed iranbsp;Dei manet fuper eum. Ad eundemnbsp;modum docuit amp; beatus Petrus chanbsp;rifsimus Chnfto difcipulus,pofteri-2,Pet, I. ore epiftola dicens, O quàm abundènbsp;diuina uirtus omnia nobis iargitanbsp;eft, quæ ad uitam amp; pietatem perti-nent.Item,Chriftus eftreieâusillelanbsp;pis ab ædificantibuSjquifadus eftcanbsp;pUUnguli:neccft in alioquoquamnbsp;Palus.

CIIRIS TI^NOR VM. 2^ làlus.Nec^ enim aliud nomen eft fubnbsp;cœlo datûinter homines,in quo o-fiorteatnos faluos fieri.Etenim Pau-us no modo ad Coloftifed amp; ad Ga-latas lie omnia lalutis amp; uitç Chriftonbsp;tribuitjUt refecet omnia alia quæ uelnbsp;cogitanpofluntjTeftamentohomi-nis,inquit,legitimo cofirmato, nenbsp;mo addit aut adimit aliquid: ergo nenbsp;mo debet de Dei teftameto aliqd ad-dereueldetrahere« EftautDeitefta-meto conftitutu,cpDeushominibusnbsp;benedicere uult,amp;in uno quide, nonbsp;in pluribus.In femine tuo,inquit,be-nedicentomnesnationes terrÇjNonnbsp;dicit feminibus, tanq de multis, fednbsp;tanq de uno,Etin femine tuo, qui eftnbsp;Chriftus. Itaqj perfolu Chriftu perfi-cimurplene. Benediftio erh malcdi-(ftioi opponitjUtauferatilla quæcunnbsp;que hæc intulit, firciat«^ ilia q» hæcnbsp;nocuit.Nephas eftauthuicDciteftanbsp;metoaliqduel adijcerc ueldetrahc-re. Orthodoxe ergo fenfit, qui olimnbsp;cccinit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4

24 PE RFE CTIO

Si chrißü beneeßßcamp;terd neßa» Si Cbrißum nefiis } nihil eßß camp;teYd dißü^nbsp;Nam in Chrifto uerc abiconditi funtnbsp;omnes thefauri fàpienüæ amp; intcUi-gentiæ,amp; m ipfo fumus complcti.

PYA^ara- His non cij cimus uerbi Dei legi ti-menta ad mamprçdicationem cxecclefia,non chYißum contemnimusprcccs fanä:orü,nonnbsp;confique- calcamus läcramcntorumDeiadminbsp;dum.nbsp;nbsp;nbsp;niftratiqnem, nc^ bonoru operum,

uirtutumüe ftudium fpernimus, qua fi hæc foris cxercitata, ipiritualitcrnbsp;Chriftumpofsidentijfintinutilia.Tanbsp;metfi enim ipfis perfeftioncm Chrifto foli debitänontribuamuSjufumnbsp;tarnen ipforumfandumöc ncceflarinbsp;um in ecclefia confitemur. Dodic-nim uerbo Chrifti agnofeimus ingenue diuini uerbi predicatione doce-rifidem eam,quæ Chriftiperfeâio-nis noftræ nos participes facit. Fatc-mur precibus pijs,amp; fidem hanc po-ftulari,augeri,amp; pro accepta audatjnbsp;; facramentis item ipfiusnbsp;Chrifti

CHRIS rr^N O R VM.

Chrifti dona amp; beneficia omnia oft ferri ecciefiæ,renouarij reprefentari,nbsp;atq^ obfîgnari: opera uerö uerè bonanbsp;quæiuflitiçfuntjficriperiufiificatosnbsp;in fide Chrifti.Manet ergo folus Chrinbsp;ftus P er fc cil O ecclefîæ, amp;manctcifonbsp;li gloria eins intaéta atlt;^integra:ma-nent interim amp; exercitia ecclefiç fannbsp;üa,abipfo Chrifio in hoc inftituta,nbsp;ut fint præparamenta,adrainicula,amp;nbsp;manuduéliones quçdam ad Chriftû,nbsp;nec non uiuentis in nobis Chrifti argumenta uiua adgloriamDci. lufli-ria fuum cuiqj tribuit. Tribuamus ernbsp;go fuum Chrifio domino,omnem uinbsp;dclicct gloriam amp; perfeôrionem:tri-buamusamp; exercitijspietatisfuumilnbsp;Jud,q) eis fcilicet Dominus tribuit,nbsp;agnofeentes Deum predicationeamp;nbsp;facramëtis,necnonprecibus perlpinbsp;ritum (ànâum plantarc, amp; conferuanbsp;re Chriftianamperfeélioné : bonistjnbsp;operibus ornare iuflificatos fuos, acnbsp;per eofdc dignes fidefrudus edere.

B ÿ

2^ PERfECTIO

Quödfiuidcrimusalicubiliis tribui quod folius Chrifti eft, memmenmus id minus propriè amp;cx benign anbsp;quadam concefsione fieri, quam pienbsp;tas ucra fobriè amp; religiofc exponit.nbsp;Quanquam ucro hæc quæ adduxinbsp;haélenus feripturis apertifsimis im-pofita,fint irrefragabilia^tame ad gionbsp;riam Chrifli aflerendam, fideic^ fyn-ceritatem tuedam propagandamcç,nbsp;pergam plpeciesfiucpartes,adeoc^nbsp;per exempla plurima declarando denbsp;monftrare,Deumpatrem infibo u-nigenito folo,omnem dedifle nobisnbsp;plcnitudinem abfolutam, ut unumnbsp;hunc uera fidepofsidcntes, nihil ne-ceflehabeant aliunde plenitudinemnbsp;illam emendicare.

Omnesßt Cóclufitfemelfcripturaomniafub muâ pec-peccatum,utfalus concedercturpernbsp;cAtores et Chriflum credentibus.Omnes eninanbsp;feyuAwur peccauerunt,inquitApoftolus,amp; e-grAtiA, gentgloriaDei.Etemper unu homi-Grf/rfz.j, nemintroijtpeccatu inmundu,nbsp;peccatu

CHR IS TIJIN O RVM.

peccatu mors atqj condemnatio: ita Rom. 5. utexmortalibus nópotueritlperarÏTfozw.y.nbsp;ulla uita.Deus ergo qui diues eft mi- Epheß2,nbsp;fericordiajucc perire uultmiferumnbsp;iilum qucm códidit, hominem cumnbsp;uniuerfo fuo genere,filiüunigenitfinbsp;mifitincarnem, ut quemadmodumnbsp;perunumpcrierattotu genushomi- ' ;nbsp;num^taper unum fideles feruaréturnbsp;omnes.ProindeIcfus Chrifius Dei et le/ùs eSlnbsp;Mariæ uirginis filius, (aluatormundi chrißu^nbsp;expeólatuSjille ChrifiuSjid eftjUn- \nbsp;élus eftjUerus inqua,unicus amp; maxi-mus pontifex amp;rex,primas amp; caputnbsp;uniuerfalis ecclefiæ. Libérât enim ecnbsp;clefia tota,expiât,regit,protegit et uinbsp;tam fua omnibus membris fuis infunnbsp;dit.Etem Paulus,Chriftuscfi caput chriilui .nbsp;ecclefîæ,inquit,amp;idêefi; qui faluténbsp;dat corpori.Naamp;Ioanes Apoflolus eccefi£.nbsp;dixit,Inipfouitaerat. Deusemuita Epheß^.nbsp;nobis deditinfiliOjUtquifiliû habet, loan.i.,nbsp;uitähabeat. Ipfe em dominus teftifi-cäs ait,Ego ueni, ut oues meæ uitäha loan.ïo;

a8 P :e RFE c no

beät,amp; abûdantius habeant,id eft,ut abundâtifsimèuitaparticipée. Quisnbsp;ergo poft Chriftû dominû uiuifican-tem, amp; plenifsimc quidem uiuificannbsp;tcm,aliudinhoc orbe caput agno-fcct? aut quis audebit banc Chriftinbsp;gloriam,ia(ftando fe eflè caput uni-Tlejf.2 uerûlis ecclefiæ,fibiufurpare,nifiisnbsp;quife in téplo Dei, loco Chrifti, col-locat ucncrandum?

chrißiK Vitam uero parauit dominus ccr tß -vita, clefiæ multis crumnis amp;ipfa mortenbsp;cruciSjfàétus redemptio, expiatio amp;nbsp;fatisfaétio,iuftificatiolt;^ omnium fi-delium,inquo habemus plenariamnbsp;pcccatorum indulgentiam,abfolu-tionem uel remifsionem, ac hæredi-tatem bonorum Chrifti omniû,gau-dije^fempiterni.

Hæcmulta cticertitudineamp;pcr-Ipicuitate docueruntnos prophetæ cum apoftolis. Ifaias enim, Nos om-»-4Ï7.8, nes,inquit,tanquâouis errauimus,nbsp;unusquifq^ in uiam fuam dcclinauit.

CHR IS TT^N O R VM. 2^

amp; dominus impofuit ci iniquitatcm Omni urn n oftr Û. Ver c langu ore s n o •*nbsp;ftros ipfc tulit,amp; dolores no/lros ip^nbsp;fe portauit : nos autem cxiüimaba-mus cum pereufTum amp; humiliatumnbsp;àDcoûpfcautemuulneratus eftpronbsp;pteriniquitates noftras, attritus eftnbsp;propter fceleranoftra. Caftigatio panbsp;cis n oftræ fup er e um, c t liu or e ei u s fanbsp;nati fumus. Ad quæ relpiciens bea-i. cbniinbsp;tus Paulus apoftolus, Chriftuslefus,nbsp;aitjfaftus eftnobisàDeofàpicntiaiunbsp;ftitiac^ amp; lànftifîcatio amp;redemptio:nbsp;ut quemadmodum feriptum eft,q uinbsp;gloriatur,in domino glorietur.Etite 2. Cor.ftnbsp;rum, Deus crat in Chrifto, mundumnbsp;rcconcilians ßbi,non imputans eisnbsp;peccata fua. Eum enim, quinonno-üitpeccatumjpro nobis peccatumnbsp;fecit, utnos efficeremur iuftitiaDeinbsp;perillum. Etenim Chriftus femetip- Rom.nbsp;fum femel obtulit peccatum,id eft, Hebr.lQtnbsp;hoftiampro peccato, amp; unica obla-tioneperfedos cftecitinpcrpcxuum

P PERFECTIO ï.Ioan. i/cos quifandificantur.Ertenimjjr'o-“

piciatio pro peccatis noïlris, no pro noftris aût tantû, fcdpro totius munnbsp;Chrißidb dl. Nam ficut unica eft Chriftihoftianbsp;filutio et propiciatio,redemptio,ßitisfa(ftioflnbsp;mßificd- ueiuftificatiojabfolutioamp; remifsionbsp;tio ut T?«/peccatoru,ita cade ilia perpétua uelnbsp;cd,ßc/;eriugis eft. Solus enim remittit pecca-petftaeil. tum,fatisfacitamp;iuftificat,amp;proomnbsp;nibus fatisfacit ftmper,remittitpec*nbsp;catum amp; omnes credentes femperiunbsp;ftificat. Afcendit enim in cœlum, ucnbsp;femp er aparcat in conlpeCiu Dei pronbsp;nobisj utqj Temper fit effieax, recerts,nbsp;amp; uiua eius redemptio: quæ quidemnbsp;copiofifsime profequutus eft Apo-ftolus Paulus in epiftolaad Hebræ-i.Tim.2, oz. IdemadTimothcum,Vnus,in-quit, eftDeus, unus etiam mediatornbsp;Dei amp;hominum, homo Chriftusle-fus,qui dedit femetipfum preciumnbsp;redemptionis pro omnibus. Ad cunnbsp;dem ergo omnes peccatores uocansnbsp;y.Zorf».2. beatusIoanes,dicit,FiliolifiquispcCnbsp;caueric

CHR IS TI^HOR VM. cauerit, aduocatum habcmus apudnbsp;patremjefum Chnïlumiuftum,etipnbsp;fe eft. propiciatio pro peccatis no-ftris:nonpronoftris autem tantum,nbsp;fed ctiam pro totius mundi.

Sic autem eft Chriftus fidelium in eccleliaredemptiojiufl:ificatio,fatis-faéi:io,abfolutio dcpeccatorum rc-mifsiojomniumóapudpatrem me-diatoramp; intercelTorjUtnon admit-tat ullam creaturam in confortium,nbsp;cùm ipfe folus fufficiat feruandis o-mnibus libi credentibus. Sed amp; fideles fentiunt in animis, à Ipiritunbsp;Dei, amp; fide per uerbum ueritatis e-doÄi, in Chrifio Iblo elle omnemnbsp;plenitudinem : quocirca amp; in ipfonbsp;fecura mente acquiefcunt. Neminem inueniunt in uniuerla returnnbsp;naturaparemDeifilio,làpicntia,po-tentia, iufiitia, bonitate , beneuo-lentia, promptitudine, dexteritatcnbsp;ac celeritate. Omnia noftra in con-Ipedufuo habetpofita : fimul atque

32 P £ RF£ CTIÖ cognouit uota uocantium, etiam uónbsp;torum compotes cfficit. Fideles ergo unicè ad unicum Chriïium Cori-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcndunt.

Peccatof Cum cnim fidelis onere pcccato-cfljÿîffrÂ/Tumlcuari cupit,fideprotinus accd-ChrißoetizTät ad uerc fummum pontificem abfilutio Chriâumjfedentemad dcxterampânbsp;nemabip tris. Huie uni confitetur pcccatuin,nbsp;quod contra uoluntatem Dei defî-gnauit,ab eodem ueniamquot^uelnbsp;abfolutionem pojftulatjafTcquitur^nbsp;fideplenariam. Ipfe enim habet ad-^0.^. hue dauern Dauidis, omnem inqu^nbsp;poteftatemplenaria. Nam miniftrisnbsp;datçlegunturclaucsminifterialcSjCCnbsp;denunciatoriçremifsionispeccato-rumper ChriÀumàfumma illapotdnbsp;ftate. Id quod agnoleens Icprofusil;nbsp;le Samariticus, cum fenfiflet fe purifinbsp;carumuirtutcChriûijàdhûc redijt,nbsp;non abijt ad làcerdotes ludaicos,nbsp;Chriftoqjlàcrificiumlaudis obtuht,nbsp;folidc ipfî beneficium purgationisnbsp;referens

CHR IS TI^N O R VM.

référés acceptû.Huicfacerdoti flip -plices quoquefaâifuntpeccatrix il la apudLucamin cap- 7. Petrus nega Lhca22.nbsp;tor Chrifli,etlatro fulpenfus cu Chri €gt; 23.nbsp;fto in cruce : huic confefsi funt pcc-catafolij plenariâlt;ÿ confequuti funtnbsp;ueniam, abfoluti plene à cuipaßmulnbsp;amp;pœna.

'• Potifex cnimnofterChriflus,De- chriUta us et homo uerus,nullos nouit caliis abfiluitnbsp;referuatos, nullam imponit fatisfa-p/e«e ânbsp;ä:ionempecuniaredimendä,autdi- culpanbsp;luendam indulgenties: jpindeadne-^ce^rf.nbsp;minem plane confellbs rclegatjlednbsp;ipfe protinus fupplices fibi facios,nbsp;cum plenifsimapo teflatejtum à culpa,turn à poena abfoluit. Ideoa neminem fidelium detruditpoftnancnbsp;mortem corpoream in ignempurganbsp;torium. Chnllus enimfoluscft uir- cbrilïnsnbsp;tus purgatrix, alpergens fanguinem pur^atorinbsp;fuum amp;purificans fideles, ut proti- «w.nbsp;nusàmortehac corporea,perueni-ant in uitam æ cerna. Sic enim latroni

C

54

fupplici dixit,Amen dico tibijhodic mecum eris in Paradyfo. Nam alicu-biinEuangclio no latroni duntaxat,nbsp;loan.^. fed omnibus nobis dixie, Amen ainenbsp;dico uobis, quifermonemmeum aunbsp;dit,amp; credit ei qui me mißt, habet uinbsp;tam æternam,amp; in iudicium nonue-nietifèdtranfiuitàmortein uitam.

C))r{üu6 Etcnim Chriftus eil dux certifsi-dux etuia mus,et uia tutißima ad cœlos.Ipfc e-adtiitam. nim dixit, Ego fum uia, ueritas amp; ui-/ö4«.r4. ta.Nemo uenitadpatre nifi per me.

Iccirco cum Simeon ille iuftus falua-torem hunc mundi ulnis teneret cor poreis,fidei autem oculis cerneret,nbsp;mortem, naturæ humanæ alioquinbsp;horrendam, ueluticontemnes,can-Lucx,2. tauit,Nunc dimittis feruum tuum,

Domine, fècundum uerbum tuum in pace: quia uiderunt oculi mei fa-lutare tuum, quodparaflipropone-re omnibus populis, utlumenmentes illuïlret gentilium, amp; gloria fîtnbsp;plcbis Ilracliticæ. Quomodo ergonbsp;non

CH JI is TIJHSr O R VM. 55 tïó omnia uitç amp; falutis in uno Chri-fto habemus nobis exhibita à pâtre,nbsp;qui credimus ilium folum cue caput, uitam, iuftitiam, redemptio-nem, propiciationem, ßitisfaäio-nem,abfolutionemfeu peccatorumnbsp;remifsionem,facerdotem confefsi-onarium, mediatorem amp; intercelTo-rem apudpatrem unicum,hofliamnbsp;quoq} pro peccatis perfedifsimamnbsp;purgationemquoque amp; purgatorium, uiam amp; cfucem ad coelos omnium in ipfum credentium? Sed nenbsp;parciores, breuioresqj uideamur innbsp;a/lruendis amp;iiluflrandis nodris, ad-ijciam adhuc pluraplenitudinis ab-folutæ in Chrifto exempla.

Chrillus ccclefiæ fuæ dóélor eft o- chriHw mnium perfeólifsimus, utpote qui fcc/e//«nbsp;omnem eilapientiamreuelauit,neqj fuamp;do~nbsp;ullafalutarisdodrinæpartêrcliquit dlor fef'-’nbsp;intalt;ftâ,atqj ideo plenifsima ecclefiænbsp;reliquitdodrina. Vbi uero inuenias

C 2

3Ö PER FE CTI O

uelin coelo uelin terra doélorem ul-laparte confercndum,liue (apienti-amperfeélifsimanijflue authoritatc lonn.-^. fmnjpaijyfuperms ue-nit,ait Baptid:a,fLipra omnes eft: Quinbsp;c terra profedus eft,teftenus eft, amp; ènbsp;terraloquitur. Qmè coelo uenitfu-pra omnes eft:amp; quod uidit amp; audi-Zo4». r. uitjhoc teftatur. Deumnemo uiditnbsp;unquamzunigenitus films, qui eft innbsp;finu patris,ipfe enarrauit. Proindenbsp;grandi de caufa dixit feruator adfu-os,Vos nolite nocari rabbi, magiftrinbsp;MAtt. z}. noftri, unus eft enimmagifter uefter,nbsp;nempe Chriftus. Eundem propofuitnbsp;nobis amp;pater in monte fando, dumnbsp;Matt. rr. uoce cœlitus débita præciperet,Huenbsp;2. Per.r. audite.Iplè iierö adfuos,Vos,inquit,nbsp;loAn. ij. amici mei cftis,quia omnia quæ audinbsp;ui à patre meo nota feci nobis.

Chriliw Exhocuiuo pleno fonte diui-loquitur næ fapientiæ biberunt fandi Dei pro per pro- phetæ amp; feledifsimi apoftoli Cnri-phetiti^ fti,primitias Ipiritus confequuti. Ncnbsp;dpoßolor.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que

V

CH R IS TI^N O R VM.

que enim doftores uniuerfalis eccle fiæ eflent,nifiperipforum ora nobisnbsp;loquereturChriftus. S.Petrus,Defa î.Pet.I,nbsp;lute noflra exquifierunt amp; fcrutatinbsp;funtprophetæ ait, qui de uenturainnbsp;uos gratia uaticinati funt, fcrutantesnbsp;ad quemautcuiufmodi temporis arnbsp;ticulum fignificaret,quiin iJlis cratnbsp;ipiritus ChrilU,quipriufquam a c ciderent , teftabatur uenturas in Chri-flum efflidbones, amp; quæ cflent con-fequuturæ glorias: quibus amp; illudrenbsp;uelatu eft, quod haudfibiipfls,imónbsp;nobis miniftrarent, hæc,quæ nuncnbsp;annuciata funt nobis per eos qui uo-bis prædicauerunt Euangelium pernbsp;fpiritum landum, emiflum è cœlo.nbsp;Dominus enim in Euangclio de eo- loanA^.nbsp;demfpiritufiio amp;patris,loquens di-fcipulis fuis predicatoribus uel do-dloribus orbis, dici t, Paracletus illc,nbsp;qui eftIpiritusfanftus,quern mittetnbsp;paternominemeo,ille uos docebitnbsp;omnia,amp; fuggeret uobis omnia,quç

C 5

38 PERFECTIO dixi uobis.

Scriptu - Illiipfi prophetæ amp; apoftoli plena y4prop/je’hanccœlellemamp; diuinam dodtnnanbsp;tArum et nonmodöuerbis uiuis amp; predicati-cip'jflolo - onetranfeunte,fed Sc fcriptis com-rtftfj ple - mendaruntmanentibus:quas quidenbsp;»rfwï do - fcripturas,quodreóhè credaturalpi-Sirincim ritu fanóto infpiratæ, uerè appellam’nbsp;continet, lànâas amp;authenticas.Comprehen-dunturillæueteriamp;nouo teftamen-to. De ueteris teftamenti abfolufanbsp;perfedtioneloquutus apofl:olus,epinbsp;2.7/W.3- Idopo Chriftiano fcribens, dixit, Sa-cræ lit ere poflunt te eruditum reddenbsp;re adfalutem,perfidê,que ellin Chrinbsp;fto lefu. Oninis fcriptura diuinitusnbsp;infpirata amp; utilis eft ad doétrinam,nbsp;ad redargutionem, ad corredionë,nbsp;ad inftitutionem, quæ eft in iuftitianbsp;ut integer lit Dei homo, ad omnenbsp;opus borium apparatus.Quis autemnbsp;in his ullam partem plenifsimæ do-élrinæ requirat? Quis præterea au-deat contendere fcripturis non om-

CHRIS TIufNORVM.

niauitæ amp; fàlutis fufficientcr nobis efle tradita, cùm interim audiatPau-lum uas eleftionis pronunciantcm,nbsp;utmtegerfitDei homo. En integer,nbsp;inquitjamp;additjAdomne opus Bonum apparatus.Quid ergo modo nónbsp;tribuemus fcripturisauamp;s etilluflranbsp;tis iam fanéioru Chrifti apoftolorunbsp;lucubrationib.quibus omnêfibi donbsp;éirina à Chriilo traditä cóprehende-runt,amp; ecclefiç tanq canonc amp; dire-öioné abfolutifsimareliqucrunt?

Exhis fcripturis,quç funt abfolutif fimadoéirina,dominus omniareliginbsp;onis nodrç peti uoluit.Scripturis có Mdtt.iz.nbsp;futauitomnesfuosaduerfariOs, etianbsp;caput omnis contradidionisfatha-na.Exfcripturis fuos docuit,ficutLunbsp;cas difertè in 4.amp; aq.cap. fuiEuangenbsp;lij cómeraorauit.ApudloannêjScru loAti.nbsp;taminijinquit, fcripturas. Apoftolisnbsp;dicit, Sicut me mißt pater, ita ego loAn, 20»nbsp;mitto uos. Alibi dicit fe milTum ànbsp;patrc predicatum docirinain: non

C 4

40 PERFECTIO

loan.j. meanijinquiCjfedeius quimemifit, Ita tandem cócludens difcipulis air,nbsp;Docete eos feruare quæ ego manda-inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuobis.

Conßettt Nullibi ergo pro fcripturis aut có do,priamp;- trafcripturasproducitjuellógitem-I ßriptio lo pons præfcriptionem, uelita aut ali-! tempo- ter fentientium multitudinem, uelnbsp;risi excm fanftorumhominum didauelfaéla,nbsp;pla. uel Ipirituum occulta oracula. Imö,nbsp;/orfw.14.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uentas,inquit,non fum con

Luc^iië. fuetudo.Etiterum,Habent legem amp; prophetas,audiantillos. Si Molen etnbsp;prophetasnonaudiunt,neqj fi quisnbsp;exmortuis refurrexerit,credent.

Traditio- ApudMatthæumin cap.ry. plané »es CO reijcitamp;condemnatpatrumTradi-^/rwwo« tiones non congruentes cumuerbonbsp;hnmandt. Deifcriptonmo hominum conllitu-tiones dilïbluitprorlus,cùm dixit a-pud eundem Matthæum ex prophe-taIlaia,Frullrame colunt docentesnbsp;doftrinas præcepta hominum. Vn-deamp;Paulus ea lumpfilleuidet,quænbsp;Icriplit

CH Ji IS TI^ NOR CM. nbsp;4I

fcripfit contra hominumconûitu Clones in epiftola ad ColofE amp; Titum: Colojp. 2^ ubiamp;prçceptishominumadimitue Tttumi.nbsp;ritatem.

In furama manet Chrillus unicus, uniuerfalis ecclefiæ doélor abfolutilnbsp;lîmusjloquësfidelibusquotidiepernbsp;doärinamprophetarum amp;apofto-lorum:quain fi fequamur,non ambunbsp;labiinusintenebrisjfed habebimus Zorf».8,nbsp;lumen uitæperfeébfsimum. Sicute-nirn faces noftræ nihiliuuant, autil-luflratiubarSolis,ita traditio humanbsp;na non farcit defedtum doctrinæ* di-uinæ,quinullus eft. •

Ide Chriftus dominus nofter,lux chrifltis ecclefiæ,abfolutifsimum reforman- eccleßamp;renbsp;dæ ecclefiæ exemplum nobis omni-firmatornbsp;bus prætulitjdum omnia ecclefiæ ad perfetlif“nbsp;primamillamàDeo indita iormsira, ßmui.nbsp;reftaurauit.Deusredlam formaminnbsp;didit ecclefiæ : hominuminuétionesnbsp;amp; aftedlioncs prauæ, uarios abufusnbsp;fuperinducût : reformat qui fublatis

C 5

42 P ERFI C T10 abufibus priraam reddit forma. Nc-XicatJ).mOjinquit Dominus inEuangelio,nbsp;immittit aflumentum panni rudisnbsp;in uefteueteri. Aufcrt emm fup-plementum illius à ueûimento, amp;nbsp;peior rup tura fit. Neque mittunt ui-num no.uum in utres ueteres : alio-qui rumpuntur utres, amp; uinum ef-funditur,amp; utres pereunt: fed mit-lt; tunt uinum nouum in utres nouos,nbsp;EucAïg. amp;L utraquefimulferuantur.Proindenbsp;toan.2. Chriflus cum in templum aïcendif-fetamp;remplifaciemin forum,auari-tia facerdotum, conucrfum compe-rifl'et, difsipato foro , amp; fubuerfisnbsp;mercibus,nagello ementesamp;ucn-dentes è templo profligat, nec quic-quam relinquit uetcris fuperûitio-nis uel abufus : ac mox ueluti ratio-nem fui faéti fubij cies, uetus amp;pri-mum illud Dei inlbtutum in ordina-leirem. tione (rempli renouans ait, Domusnbsp;mea domusorationis uocabitur:uosnbsp;autemfecilbs ex ea domum merca-^nbsp;tus.

CHRIS TI^N O R VM. 45 tus amp;lpeluncamlatronum. Infupernbsp;in templo docet quotidie.

Suo ergo exemplo , exemple amp; Cœtttsec dodrina apoflolorumfuorum,quid cleßiißijänbsp;fideles fui in publicisuel ecclefiafii- cri.nbsp;CIS,in facrisinquamcœtibus fuis a-gant difertè docuit. Nam amp; alibiin-grefius fynagogam, id eft cœtum erenbsp;dentium librum Ifaiæ accipit, ex il- ¦nbsp;lo legit, leftaq} interpretatur, ipfanbsp;ad eruditionem uel ædificationemnbsp;auditorum accommodans : quamnbsp;quidem in ecclefîæ feripturæ inter-pretationem tanti facit Apofiolus r. Connbsp;Paulus, ut malit in eccleiia quinque uerbaloqui, ut alios inftituatnbsp;ijotius quam decc milia uerborumnbsp;ingua.Prætereaoraruntin cœtibusnbsp;apoftoii,adminifi:rarunt facramenta 4.20.nbsp;amp; colledas collegerunt pro fufientanbsp;tionepauperu.His obfecro quis tra-1. Con ig,nbsp;detnobismclioraamp; utiliorapijs?Sinbsp;Chrifiifumus,quare Chriftiinftitutanbsp;no fcruamus? Curadipfius cxemplu , .

44 PERFECTIO dcformatanonreformamus ? Nihil-durn reformauit, qui prim am formanbsp;nondumreftituit. Qmreformandonbsp;partem uetçris errorisuelabufus fu-llulit,parte reliquit, nouum uinumnbsp;ueteribus utribus infudit.

ImAgines nbsp;nbsp;Idem ille dominus noIler, docens

Hetdinosutiba,amp;mhilnegligens eorum, Horum. quæpertinent ad perfeCTionem no-Ilram, neq{ in Euangelio, nelt;^ per a-poEolorum fuorum dida uelfada,nbsp;quicquatradidit deDei,ChriIli uelnbsp;fanélorû imaginibus in templo,uclnbsp;ad docendum rudes, uel ad cultum,nbsp;MdttJt. collocandis. Non enimuenitlegemnbsp;Deut.^. foluere,fedimplere.Atinlegecumnbsp;Deuspopulum fuumin cogregatio-ne ilia magna ad Sinai montem doccnbsp;re uellet, nulla populo exhibuit Ipe-ciem. Vocem enim Dei audicrunt,nbsp;formam Dei nullam uiderunt., Quonbsp;nimirum ollendere uoluit,id quodnbsp;Mofes difertc inculcat, uerbis non ftnbsp;mulachris doceri populum. Præte-rca

CHR IS TI^NO R VM. 4^ rcalege latajpronunciata,amp;intabu--£'^olt;Z2onbsp;las fcriptalapideaSjin fempitcrnamnbsp;hominum memoriam, fermonibud*nbsp;quolt;^ prophetarum fcriptis,feuenf- ifAÎs. 40.nbsp;hmè omnem idolorum üfum ad cul- amp; 44-tumlacrum inhibuit. Quod amp;apo-JÿS/. irj.nbsp;ïtoliChriïlipofteaïlriétiüimèamp;ipfi Rom.ï.nbsp;inculcarunt. Quæ omnia,fi qui pro-1. Cor. 10.nbsp;pterhominumquorundam décréta iJoan.^.nbsp;pofruntcontemnere,nemmemputonbsp;tamobefe naris eflc, quinonolfaci-atipfos aliud quærere, quàm Chriftinbsp;gloriam.

DeDeoquidfentiamusamp;creda- DeDeo mus in ecclelia multi operofis amp; pro quidfintinbsp;lixis commentanjs,uix dicereincœ- endum,nbsp;perunt.Atin Chriïlo,quis uelqualisnbsp;ntDeus,plenifsimèamp;in foJidum nonbsp;bis exponituràpatre : qui cùm fæpenbsp;antea quo(ÿ uifendum fe exhibuit panbsp;tribus amp; prophetis,in uirtute turn innbsp;figuris,amp; ex parte feexhibuit conlpinbsp;ciendum : infilio totûferèfe expreß-fit,amp; eflentialitcr,quafi oculisfidei

Colojfi. infpiciendumprçbuit.In Chrillo,aic ApoftoluSjihhabitatomnisplemtu-loan. I. *do Dei corporaliter. Etenim Deumnbsp;neino uidit unquam : unigenitus au-tem qui eftinfinupatris, is enarrauitnbsp;nobis. Proinde roganti Philippe a-ïoan., i^. pofl:olo,ac dicenti,Domine ollendenbsp;nobis patrem,amp;fuflficitnobiSjrelpdnbsp;ditDominus,Tantotempore uobi-fcum fum amp;nódum cognouifti me?nbsp;Philippe qui uiditme, uiditpatré.Etnbsp;quomodo tu dicis,ortende nobis panbsp;tre.Non credis ego in patre fum etnbsp;paterinme? Verbaquæ ego loquornbsp;uobis exmeipfo nó loquor: pater aunbsp;tem in me manens ipfe facit opera.nbsp;Proinde ex diótis amp; factis Chrirti,nbsp;quis amp; qualis fit pater difcit, adeoq?nbsp;in facielefu Chrirti relucettota diuinbsp;na natura, ut non aliunde illurtrius.nbsp;Quia filius ert, fine patre non ert, ne-quepaterfine filio,uterque non ertnbsp;fine fpiritu. Cernitur in his dirtin-üioj fed nulla interim apparet diui-fio.

CURTS TliANC R VM. nbsp;47

fio. Vnus enimDeus eftpatcr,filius Deut. amp;ïpiritusfanél;us:inquem ex æquo i. 27w. 2.nbsp;baptifamur, quem amp; in Chrilio di-A^att.zS.nbsp;feimus fummè bonum cfTe, amp; iu-flum, felicemjfapientem, omnifei-um, omnipotentem,mifericordem,nbsp;amp;longanimem.

Quanta uero breuitate amp;luce cd-De ddorS plexus eftChriflus dominus nofter, do^colen-omnia ea,quç di ci poll tint de adora-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

do amp; colendo Deo,adde amp;: de inuo- uocando candojDominfi deum tuu adorabis, r)eo.nbsp;inquit,amp;111Û folum coles.Etiterum, Matth.nbsp;Veriadoratores adorabunt patre in [Q^n. 4.nbsp;Ipiritu amp; ueritate.Nam amp;pater talesnbsp;Suærit qui adorêtjpfum. Spiritus eft

'eus,amp; eos qui adorant cum Ipiritu amp; uentatc oportet adorare. Vbi-que uero conftanter docet folumnbsp;pattern in coelis inuocare. Ad quænbsp;uerba uidentur relpexifle fanóli Chrinbsp;fti Apoftoli Petrus amp; Paulus quorum uterque non femel iubet, amp;nbsp;Deum pattern inuocare, amp; Ipiri-

48 P F Ä F E C TIO

Pcm.12. tuales cidemhoftias ofTerre,corpora uidelicetignifpirituspurgata àfor dibus fcelerum,uirtutes j beneficen-tiam amp; orationes. His enim hoftijsnbsp;deleélaturDeus. Paulus in Aóbs a-pud AthéniefeSj Deus qui fecit munnbsp;dum,inquit,amp;omnia quç in eofunt,nbsp;hic cœli amp; terræ cùm fît Dominus,nbsp;non in manufaétis templis habitat,nbsp;nccmanibus hominum colitur, indinbsp;gens aliquo,cum ipfe det omnibusnbsp;uitam,amp;halitumper omnia. Ipfeu-niuerfum genus hominum codidit:nbsp;amp;nosfumuscius progenies. Genusnbsp;ergo cùm fîmus Dei,non debcmusnbsp;cxilbimarc auro aut argento, aütlapinbsp;di arte fculpto amp; inuento hominisnbsp;numen efle fîmilc.Improbat ergo A-pofîoluSjUnà cûfumptüofoillo cul-tuDci,quiauro,fericoamp;gemmiscônbsp;Hat, ctiammagnifiectiores bafîlicas,nbsp;quàmadminiiiratio ucrbi,amp;facra-mentorum requirat.

Cuhtut di Nullibiuelà Chriflo,uelab apo-ftolis

CHR IS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O R VM. 4^

ftolis eiusdoceturcultus uclreliqui uorum et arum. Interim non difsimulat Domi rebquta -nus fe magnifacerc fideles fuos, nee rum.nbsp;fraudat eos laude debita.Ioanné ba- Matth. Hnbsp;ptifi:am,in carne adhuc agentem,dilinbsp;genterlaudat apudecclefiam,acon-îlantiajtemperantiapræftantiac^ dónbsp;norum Dei. Beatam uirginem extol-lit angelus domini fuper omnes mu-lieres : ficuti amp; fanâà Elizabeth à-pud diuum Lu cam in cap. 1. Mariam Matt-iÇ^nbsp;reficientê corpus eius unguento prenbsp;ciofo,contra îudæ proditoris calumnbsp;nias defendens,addit,Amen dico uonbsp;bis ubicum^predicatum fuerit hocnbsp;cuangeliû in toto mundo,hoc quo-quequodillafecit,narrabiturin menbsp;moria eius. Laudanda funt ergo fan-élorum bona opera in ecclefia,et iminbsp;tandæ ipforum üirtutes amp; fanfta ex-cmpla, fed perfeuerandum fimul cûnbsp;ipfis in adoratione, inuocationc amp;nbsp;cultu unius Dei ueri,uiuiamp; æterni.nbsp;Laudem enim commenta,ut non re -

D

3^0 PERFE CTIO puleruntitaeum fumma humilitatenbsp;rccipientes omnem gloriam in fon-tem omnis böniretulerunt.OblatoSnbsp;autem diuinos honores fumma cumnbsp;indignatione amp; animi mœrore re-pudiaruntjtcllificantes fe hoe unumnbsp;poftulareabomnibjUtrehdo créa-turarum cultu omnes ad unum ue-rumDeumconuertantur. ExempUnbsp;cius reiplurima ubicj occurrunt,nianbsp;ximè tamenilluftre Pauliamp;Barnabçnbsp;in Aébs extar,ca.r4. Si ueroin carnisnbsp;imbecillitate uerfantesno rece?J)eruCnbsp;diuinos honores,quato minus carnenbsp;exueos ecfublatosincœlûuerifimilcnbsp;eftdiumos expofeere cultus?

Detußifi Deiullificatiócquocj,defidcamp;bo cdtiont. nis operib.nemo mçhus,breuius,fignbsp;nificätius amp;certius docuitnos,Chrinbsp;ChriiÎMâ ftoamp;apoftolis eius.Illcnó aliaecclenbsp;ittßitia. u- fiæ iuftitia amp; abfolutioné recóciliatinbsp;nica, onê^ ollendit, qlèmetipfum,ipfuninbsp;inqua Dei amp; Mariæ fihû,amp; quidê fo-lü:idquodinEuangelioIoanis,amp; innbsp;ijs

C H RIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O R VM.

ijs quç fuperius attuli clarifsimè cori fpicitur.Cçterû iuftitia et uita mânesnbsp;in Chnïl:o,amp;iccirco extranos coïli-tuta,nosneciuftificatnec uiuificat,nbsp;nifinobifcû cômunicetur,autnofl:ranbsp;fiat.Diligêter ergo amp; multis olim in- Quomod»nbsp;iulbtia amp; uitamemo ucro fignifican-tms amp; clariushocnos docuitdoélonbsp;renodroChndojquiinEuagelio fe-cundûIoannê,SicutMofes exaltauitnbsp;ferpenté in defcrto, inqt, ûc exaltarinbsp;oportet filiûhommis,ut omnis qcrenbsp;ditineiijnôpcreatXedhabeatuitâæ-terna.Ergolicut extra ferpenté nôe- solafianbsp;quiafcrpens eflet typus Chrifti)itanbsp;nulla uita uel iullitia eft extra Chri-flum. Etlicut uitæ nemo partici-pabat per preces aut facrificia, autnbsp;per ullaalia opera, fed per folumnbsp;contuitum, uel afpeâû ferpentis; fie

52 PERFECTIO

communicatur nobis uita,amp;iufl:itia Chriiiiper folamfidcm.NamDomi-nuspro alpicerefcrpencem repofuitnbsp;nobis credere in Chriftuin. Ergo pernbsp;'fidemfitjUt iufhitia Cliridi nobis im-puteturpronoftraiuftitia.Qi-iidhacnbsp;dodrinaiimplicius inueniasamp; apernbsp;tins, denic^ certius ? At talcin habe-mus à Chriflo, à quo omnem habe-musplcnitudinem: quiineodem E-704». lt;?. uangelio dicit, Ego fum panis uitæ*nbsp;qui ucnit ad me,no efuriet, amp; qui crenbsp;ditin me, non fitietunquam. RurfuSnbsp;infemetipfo dominus uitamplenamnbsp;oRenditjdumfepanemuiuifiçum fanbsp;cit. Quemadmodum autem panisnbsp;corpus fuRentat: ita animam Chri-Rus. Porro quemadmodum cibus C'nbsp;dendo duntaxat,non contemplan-doautcontreftandoaut operando,nbsp;in corpus traijcitur,ita credendo nonbsp;Rcr fit ChriRus,id eR,fide percipi-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;musChriRum.Namamp; Paulo loques

v/féï.2lt;î. Dominus,Mitto teadgentes,inquit, ut

/

CHR J’S Tl^NO R VM.

ut aperias oculos eorunijaccipiantc^ remifsionem peccatoru amp; fortem innbsp;ter eos qui fandificati funt per fidemnbsp;quæ efl:in me. Idem ergo inculcat innbsp;omnibus propc epiftolis fuis, gratianbsp;non lege, imputatione, non mentis,nbsp;fidenonoperibusiuflificari credentes.Naamp; Petrus,Ch riflo omnespronbsp;phetæ teflimonium ferunt, inquit,nbsp;quodremifsionem peccatorum ac-cepturus fit per nomc cius, quifquisnbsp;credidcritin eum.

Dumauteper fide admittitur autZ)e bonit recipitur Chriftus non eft in animis operibtts.nbsp;fidelium ociofus.Principio enim comunicat fua nobis iuftitia,noftramnbsp;iniuftitiamdiluendo,ne ea imputc-tur nobis,amp; pro ip fa fua nobis luftitinbsp;am donando,quoipfanobis pro nonbsp;ftraimputctur. Deinde efficit,utua-riosiuftitiæfrult;ftus,uerè inquambonbsp;na opera,proferamus. S unt au tern u cnbsp;re bona opera,quæ fccundum uolunnbsp;tatcm Dei,ex fide Chriftiproferimus

D 5

Jf4 P E RFE C TI Ö loan. ï^. ad gloriamDei. Nam Chriïlus uitisnbsp;eftjfideles palmites funt. Si hæ in uitenbsp;manferintmultumbonifruftus pronbsp;Hdatt.2^. ferunt. Hisamp;mercedem promittitnbsp;amplifsimäjamp; ubiqjhacprolicit adnbsp;bona opera.Interim ne quis bonis ninbsp;Z»CÆ I/. tcreturopcribus,Cûfeceritis,inquicnbsp;omniaquæpræcepcafuntuobiSjdicinbsp;te,Serui inutiles fumus,quod debui-I.UCamp; i8, musfacerefecimus.Vntieamp;publicanbsp;nû alibi nihil fibi,omnia diuinæ mifenbsp;ricordiæ tribuenté,prçfertpharifço,nbsp;fuasiaâ:âtiiuflitias.Nihil,opinor,re-qretinhac Chrifti de bonis operib.nbsp;dodrina, cuimagis cordifunt, uerènbsp;bonaopa,qfucatorûopû caupona-natio amp; altercatio in re planifsima.nbsp;Ottales ~tgt;i In Chrillo quoc]^ domino noftro,nbsp;utiinipeculo exterfo cernimus qua-les fint uires hominis,q)uidelicetpecnbsp;cato corrupt! nihil in nobis fit inte-gri.Malu noflra facultate faccre pof-rum’',bonû facere no polTum’. Qi^idnbsp;cnim opus fueratregenerationc,fi uinbsp;rcs

CH R IS TI^N O R TM.

res hominis erant bonæ uel intcgræ? loan.^» Chriftus ccrteNicodemo dicit,Amcnbsp;amen dico tibi,nifi quis natus fueritnbsp;èfupernis,nópoteKuidcre regnumnbsp;Dei.Expeccato ergo corruptaefttonbsp;ta hominis natura. Etenimliuiribusnbsp;noftris potuimus feruari, quid necefnbsp;fe fuitincarnari, amp; crucifigifiliu dei?

An dicemus ilium fruftra efle incar- GaUt. z. natum dcpaflum?

Amé amen dico uobis, ait in Euan- Seruittu geho dominus,quodomnisquifacit cï?' liher-peccatüjferuus eftpeccati.Seruus au t(u.nbsp;tcmnonmanetin domo in çternum,nbsp;fihus manctin æternû. Si ergo uos fi-liushberosreddiderit, uerè liberie-ftis. Breui hac fcntentia plenifsimènbsp;complexus efl Dominus quæcun-qucjfufifsimc amp; interim impexifsi-mè dilputari folcnt de feruitute, amp;nbsp;libertate hominis Chrifliani. Serin enim fumus, quatenus concuphnbsp;fcentiæ feruimus, liberiautem quatenus Ipiritu ChriAi regimur, •

D 4

PERFECriO

/7bwo/«ImoinueniasincodchommcctJarc-yFwez^ecnatonaturas illas contrarias,Paulo cator. quoqj dicente,Idem ego mente qui-Tföw./. demïèruiolegiDei, carne uerô,leginbsp;Galat.^, peccati. Itaetiafit,utquandiuinhacnbsp;mortal! carne uiuimus ex gratia Chrinbsp;fli,uocemur iufti,propter reliquiasnbsp;tamê in carne hærentes, appellemurnbsp;amp;peccatores. Dominus enim,Quinbsp;lotus elljinquitjnon opus habet, niflnbsp;utpedeslauetjfedeftmundus totus.nbsp;Joan. ly, Item,Omnem palmitcm ferentê fru-élumpurgatjutfruâû copiofioremnbsp;afFerat.

Fœditas Quàmueroatroxamp;abominandû peccati. htpeccatumin oculis Dcipatris, nonbsp;ahude inclarefcitilluftrius, quam exnbsp;incarnatione, erumnis amp; pafsioncnbsp;Domini noflri lefu Chrifti. Meritö e-nimmodis omnibus nephandum il-lud efleiudicatur, quod expiarinonnbsp;potui t,mil precio tanto, prccioiifsi-mo uidelicetfanguinefilij deitatisc^nbsp;erumnis, quæ per omnes dies uitaenbsp;Chriili,

CHR IS TI^NQ R VM. ^7 Chriftijinipfamufq} morte eius ex-tenduntur. Nullæomninoac mutænbsp;prorfuseruntomnespeccatipecca-torûq} fœditatis amplificationes, finbsp;his conferantur.

Et nos ipfos nobis ipfîs authores Hosejjè efle omniû calamitatû amp; malorû,ne- nobisnbsp;mo unqua dixit fignifican tins,quàm thoresrudnbsp;Dominus in Euangelio clamitans, lorum.nbsp;HierufalêHierufâlé,quçoccidispro Mdtt. 2^.nbsp;phetas amp; lapidibus obruis eos quinbsp;ad te mifsi funt: quoties uoluicon-gregarefilios tuos,qucadmodü gallinbsp;na congregat pullos fuos fub alas, amp;nbsp;noluifiis? ItêjHæc efl condemnatio, loa».}.nbsp;quod lux uenit in mundû, amp; dilexe-runthomines magis tenebras, quàmnbsp;lucem.

Porro dePœnitentiauera amp; rcce- Depœni^ P donc rurfus in gratia,fiuc de recon- tentia.nbsp;ciliadonc pcccatorû,fcripta extantnbsp;pafsim uafta U olumina,fed dominusnbsp;nofler doélor ecclefiæ fidelifsimus,nbsp;unàeatj non copiofafilij male frugi.

PERFECTIO

ueldecofloris parabola amp; peccatu «ScpeccatiprogrefTum uel incrcmcnnbsp;ta, addc amp; faftidia atque tormenta,nbsp;itempeccatorum agnitionc amp; con-fefsionem,deniq} conuerfionem adnbsp;Deum,ideft,ueram amp;uiua pœnitcnnbsp;tiam,tamdiliicidc,propric,ïignifica-’nbsp;ter amp; eleganter ipfis etiarn o culls fi-deliumfubijcitjUtßbircm non nar-rari,fed coràmgeri infpicere^uidc-IsMt. 4. antur.SimihainEuangelio extant exnbsp;emplaplura,ut Samaritidispeccatrinbsp;cis, Galilcicæ meretricis, Petri amp;la-tronis,amp; aha quæfîgillaüni recenfe-re nimis longum foret.

Zgt;e eccle- De ccclefiainilituunt etiahodie di fia et fit» Iputationesprolixifsimæ: uerùm donbsp;damento minus nofter,in quo efl: expofîta omnbsp;ecclefiamp;. nis Dei fapientia amp; plénitude,eccle-fiamfimpliciteruocatcœtûuelcon-gregationem omniu credentiu, cumnbsp;Matt. lö. Petro confitentium,Iefum elle Chri-flum, Dei filium, mundi faluatoremnbsp;at(^ ideo impofltorum in firmampenbsp;tram,

CHU IS TI^NOS VM.

tram, quæ eft Chriftus, fundamentûi. Conio,’ unicum,quononpoteftcollocaria-liudj lapis angularis,caput, prote-»gt;f(q.nbsp;lt;ftor amp; conferuator omnium membrorum: quæ quidemunius uocem,Zof». lo,nbsp;tanquafupremiamp;umcipaftoris au-diunt,alienorum non agnofcunt,fcdnbsp;inuniucrfumab ipfo dependent, amp;nbsp;in unicum refpiciunt. Aggreganj^r Epheß^nbsp;autem amp; conferuanturin ecclcfiaminbsp;nifteriofacro.

Etcnimficut unus eft Deus amp;ftrua Vna efl ec totjuna fides, unum baptifma : ita u- clefu,nbsp;nica eft ecclefia Chrifti cathoIica.Eanbsp;no fcinditur in feélas,nó appellat alinbsp;cnis nominib.nullas facit profefsio-nes peregrinas. Manet enim in uni-^nbsp;täte fanftorum, in uinculo fidei.nbsp;A Chrifto Chriftiana appellarigau-det. EtutinunumDeumtinélaeft,nbsp;ita perftat in eo uoto, amp; in profef-fione fidci Ch rift i an æ. Paulus,Cumr. Cor. i. gfnbsp;dicat unus inter uos, inquit. Ego J.wp,nbsp;fura Pauli, alter ucro, Ego fum

ëQ P £ R FE C TI O.

Petri aut Apollo, nonne carnales e-ftis^Num diuifus eil Chrillus, num Paulus crucifixus eil pro nobis ? autnbsp;innominePaulibaptiütifuiilis^Chrinbsp;ftus ergo amp; ecclefia Chrifti non do-cuit nos nomina dare Benediäo autnbsp;FrancifcOjUon docuitnos uota bisnbsp;offerre, amp; priuatas fucatas monachinbsp;ca^üe profefsiones facere,aut fingu-larciners amp;ociofum,addeamp; reipubnbsp;licçperniciofum uiuedi genus indu-cere in catholicam Chrifti ecclefia,nbsp;Carnales no Ipirituales appellat Paunbsp;lus omnes eos, quinon cotentiChrinbsp;ftiano nomine,ßbi exhominib.alianbsp;quoq^indunt nomina.

De mini- Miniftrosuerö ccclefiæ fuæ dédit firn eccle dominus apoftolosamp;prophetas,panbsp;ƒlt;«. flores amp; dodores ad inflaurationénbsp;Epheß^. fanâorû in opus adminiflrationis innbsp;ædificationcm corporis Chrifli. Dédit enimhis claues regni cœlorû,mi-niflcriuminquam, referadi clauden-di(^ cœlijConfirmandijCtirrigendi etnbsp;confo-

CHR IS TI^NOJIVM.

confolandifideles, ut omnes Chrifti fiantparticipes, uitamc^Chrifi.o di-gnam uiuant. Proinde fideles amp; uciinbsp;minifiri omnia fua fiudia, omne mi-rufierium doâ;rinæ,precû amp; lacra-mentoru hue conuertunt,ut Chrifiunbsp;omnesagnofcatamp; obtineatjin Chrinbsp;fto omnta bona habeant ac in codenbsp;tod uiuant, amp;Chrifius uiuatinipfis.nbsp;His inquam fiudijs facris minitlros Cotra. minbsp;ccclefiæ duntaxatincumbere uoluit»/Z?gt;'0gt;'»«»nbsp;Dominus,non parando imperio,ne- ambitio-que cumulandis opibus inuigilare. nem.nbsp;Nam cum ahquando contenderent Lhc£ 22.nbsp;de eo,quis interipfosmaximus eiletnbsp;futurus,reipódit. Reges gentium donbsp;mmantureis,amp; quipotefiatem exernbsp;cent fuper eas, gradofi uel beneficinbsp;appellantur.Vos aütnonfic.Namamp; loctn.ê.nbsp;ipfefugit,dumpopulus ipfumcogi-taretcreare rege.Proinde quoru flu-diaunice hue tendunt,ut non modonbsp;regibus,amp;principibus dominentur,nbsp;fed ócregniimfuum longe potentif-

lt;Î2 P E R F E CT I O

fimumin diemmagismagiscj propa gêtjpropagatû multo Chriftiani fan-guinis dilpendio conferuent, adeonbsp;non funt Chrifti miniûri in ecclefîanbsp;catholicajUthoûes potins iudicent,nbsp;neq^ullomodo dignihabeâtur,quinbsp;dicant fuccefîbres fanâorum Chri-fti apoftolorum Petri amp;Pauli.Hic c-I. Cor.^. nim dixit. Sic nos æflimet homo, utnbsp;miniflros Chrifti,ac diipefatores mynbsp;ï.Per.;. fteriorumDei.IUe ucrofcriptumreünbsp;quit,Presbyteros qui inter uos funtnbsp;obfecrOjqui fum amp;ipfe presbyter acnbsp;teftis affliâionû Chrifti, atq^ idê connbsp;fors gloriç, quæ reuelabitur,pafcitenbsp;quan tu in uobis eflgregê Chnfti, eunbsp;ramilliusagentes,nô coaélè,feduo-luntaric,neq5 turpis lucri caüfa,fedlinbsp;beralitermeq^ tanqua dominiû exer-centes aduerfus cleros,fedutfîtis eXnbsp;cmplaria gregis.Hæcuero quineefanbsp;dis exprimunt,nectantillû curant,nbsp;indigniomninouidétur,quibus uelnbsp;umbraPctrinfnominis concedatur.

Rcdimus

CHRIS TI^N O R VM. nbsp;ëj

Redimusadnoftrûinftitutû, often detes dominûlefiimecclefiæfuæpcrnbsp;fcdionem abfolutifsima ctiam in a-lijs rebus maximi moment! ecclefianbsp;non deftituiflc. Ac quod oration em De oratianbsp;fidelem attinet,non modo is ad pre- nefideli.nbsp;CCS excitauit amp; orare creberrime amp;nbsp;intentifsirae ! ufsit,amp; exeplo fuo fan-lt;fto docuitj led amp; formula cxhibuicnbsp;orationis optimæ, qua nihil poteftnbsp;excogitaripcrfeâius. Ea uulgo eti-am cognita, amp; apudMatthæum in (?.nbsp;cap.defcriptaeft.Ide Dominus maxima cum interminatione prohi-buit,ne quis precio acceptopreca-rctur. Væ,inquit,uobis fcribæ amp; pha Matt.nbsp;hfæihypocritæ,quia comeditis domos utduaru,dum fub prætextu pre-cibusprolixis precamini, jppter nocnbsp;plus accipietis damnationis.Ide Do-minus remouet à precibus lànélorûnbsp;battologiafiue multiloquiuaut numéros, ne uidelicet ethnicorum in-ftarexiftimcmus nos pterprohxas

^4 P E RFE CTI O.

P reces aut battologiam in exauditu* Prætereamandat omnes preces no-ftrasDeo patri ofFerre per filiû,hocnbsp;eftinuocare folum Deum pâtre pernbsp;interuentumicfu Chrifti unigeniti finbsp;lij Dei.Ceflant autem omnes omniûnbsp;difputationes de inuocatione alio-rum,autquæfiatperinteruentum a-liorUjubi uerafideperfeébfsimahæcnbsp;filij Dei doétrinarecepta eft.

De Sdcrd, Pari fide,diligentia Sc compendio mentiit non tantum inflituit Dominus no -fier Sacramenta ecclefîæ,Baptifmûnbsp;fàcrum amp; Cœnammyflicam, paucunbsp;lis inflruéla ri tib us,nulli sc^operofîsnbsp;oncrata cæremonij s, fed ipfe infup crnbsp;eafufcepitjUtfuo nobis præiret ex-cmplo, ne uel ipfafpcrnercmus,utinbsp;rcs non magni momenti, uel ignora-remus, quomodo ea légitimé celc-braremus. Proindequiàloanne ba-O 28. ptifla in lordane tindus efl aquajidénbsp;lufsitfùosbaptifariin nominepatnsnbsp;amp; filij amp; fpiritus fàndli, nihil adij ciêsnbsp;amplius.

CHR IS TI^NO R VM. amplius.Idem illc confedit cumnbsp;fcipulis, quibus poft facrumcolloquium panemamp;poculum corporisnbsp;amp; fanguinis fui facramentum, diftri-buitjdiccns Accipite, édité, hoc eftnbsp;corpus meum quod pro nobis da-tur.Hoc fache in met memoria. Ite,nbsp;Accipite, diuidite inter uos,bibitenbsp;cxhoc omneSjhoc poculum nouumnbsp;teftametum eft in meo fanguine, quinbsp;eftunditurin remifsionem peccato-rum.Hoc faciteinmci memoria. EtLCoAll.nbsp;Paulus,Quotiefcuric^ aiqcomcderinbsp;tispanemhuncjamp;depoculohocbinbsp;beritis,mortem Domini annunciatenbsp;donee uencrit.Habemus ergo mandatum amp; exemplum domini noftrinbsp;abfolutifsimum,quodniii quis omnium hominum placitis, modis, for-mis amp; rationib us anteponat,abfolu-tifsima D ei inftit u t a, h o min u m p c c-catoru arbitrio amp;inuentis indigniftnbsp;fîmè fubfternit.

FidclcsinhacDciinftitutionc om

è6 P E R FE C TI O

ninofè exhibent tranquillos nihil a-iiud fapere uolentes,quàm quod ip-fe iufsit fapere Dominus : ergo ciim credant nihil admictendumaut cre-dendum eflcjquodpugnat cum régula fidci,potentia amp; miracula Deinbsp;contra fidei articulos non recipiunt:nbsp;non dilputant de corporali præfen-tia Chriili in pane aut de transfub -flantiatione panisin uerum corpusnbsp;I.CöA ro. Chrilli.Etenim cùm illud Apollolinbsp;audiunt,Patresnoftri omnes eandénbsp;efcam Ipiritualem comedebat, amp; o-mnes eundempotumlpiritualem binbsp;bebant.Bibebantenini de Ipiritualinbsp;quæ illos comitabatur petra, Petranbsp;ueró fuit Chrillus: amp; interim cernutnbsp;patres illos(qui amp; ipfi nobifcum Ipi-ritualiter ederuntChriHum antequanbsp;incarnarctur) ignorauille quællio-nesillas Ipinofas, abHinent ab eisip-lîquoqjipræfertim ciimiple Domi-ïóan, é. nusinEuangelioIoannishocmyfle-rij lieenarraucritplencj utnó pofsitnbsp;expEcari

CHR IS TI^ NOR VM. 6} cxplicari ullomodo abfolutius. Cunbsp;enim drxiflet,Nifi ederitis carncm fi-lij hominis,amp;biberitis eius fangui-nem,nonhabebitis uitam in uobis.nbsp;Caro mea uerè eil cibus,amp; fanguisnbsp;meus uerè eilpotus, nc quis oiTendenbsp;ret immanicate orationis, mterp onicnbsp;traélationi uerba limul et fententias,nbsp;quibus declarat ipiritualem fe man-ducationemintelligere,quçfiat fidenbsp;Sæpius enim in illo fermone fidemnbsp;inculcatjimöpromanducare repo-nit credere, infuper amp; hunc uelutinbsp;dauern tonus difputationis fub fi-nemappendit. Spiritus cilqui uiui-ficat, caro non prodcil qmcquam.nbsp;Verba quæ ego loquor uobis ipiri-tusamp;uitafunt. Hisinquam acquie-fcuntfanéli,amp;aperegrinis quæilio-nibus inuniuerium omnibus abiti-nent religiofifsimè.

Præterca CU Dominus difertis uer bis præccperit,Bibite ex hoc omnes,nbsp;apoiloli«^ omnesfideles admiferinc

E a

adpoculumDomini,non pili faciuc fandti,fi quis diuerfum his adferat.nbsp;Oportet enim Deo plus obedire quanbsp;hominibus. Ita cum audiunt, Hoc fanbsp;citeinmeimemoriam,nondc nouonbsp;facrificareDei filium inftituunt, fednbsp;memoriam femel peraéli facrifieijinnbsp;cruceperguntcelebrate,agetes pronbsp;acceptis benefieijs gratias : fcietesqjnbsp;neminem Dei fillade hispolTemelionbsp;ra amp; certiora tradere. Vbiliquido fi-cubiulpiam alias claret, omnia nobis plenilsime per Chriftum elTetra-dita,cùmhæcpauculade rebus om-nino maximis,fecuros faciant cre-' dentes : dilputationes autem homi-numde his operofifsimæ,amp;ufq} adnbsp;impatientiâprohxæ,auditores fuosnbsp;nunquampolsint expedite, aut trannbsp;quillos reddere, qu o minus amp; quærinbsp;tent de addubitent.

De dele- nbsp;nbsp;Ita de deleéfu ciboru minus funt

fltt aAo-folicitifideles,quödfciät omnia mu rttm.nbsp;nbsp;nbsp;dis ciremuda,amp;id quod os hominis

ingredi-

CHR IS Tl .AN O R VM.

ingfeditur non polluere hominem, Tittimi. fedilludpotius quodexore, cxcor-dis inquam corruptione egreditur.

Vndeamp; ApoftoluSjHonuefcentiin- Ro^aa^, hibuitiudicare uefcentem: Sc adTi- j.nbsp;motheum doârinas dæmoniorumnbsp;appellat decretaprohibentiacontranbsp;herematrimonium amp;abflinercaci-bis,quos deus crcauitadfumcndumnbsp;cumgratiarumadione fidelibus.In- MAtth.ë».nbsp;terim iciunia nó fuperflitiofanemonbsp;afpernatur,cùmipfenos dominus ienbsp;iunare docueritjücutiamp;aliahomininbsp;neceflaria docuit.

Idem matrimonium, utpote Gn- DewAtyi élumamp;impollutu cxDci indulgcn- moniolt;!^nbsp;tia amp;inllitutione omnibus pijslibe- '»irginih.nbsp;rumpermifit,nuLlihominum generinbsp;autordiniprohibuit. Quo relpiciésnbsp;Apoïlolus,Honorabile efl,inquit,innbsp;ter omnes connubium amp; cubile im-pollutum.Scortatores autêamp;adul-terosiudicabitDeus. Ergo propternbsp;ftuprauitandajfuamquifcj uxorem

z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 3

70 F F FF CTI O habcatjamp;fuumquæc^maritum. Sa-tius eft cnim matrimonium contra-herc,quàm uri. Virgines uerö uerènbsp;uirginesmeritó laudauit, qui matrénbsp;fibiex qua nafccrctur uirginem per-petuam delegit.

T)enjdgi- Porro crgamagiftratum itafe gerit ßratu. dominus uniuerforum rex amp; monarnbsp;Matt, 19. chafummus, utindccolligant pij o-mnes,fibiquo(]^ obtemperandu eflenbsp;regibus amp; magiftratuiin omnibus renbsp;bus politicis,non pugnantib. cum lenbsp;gibus diuinis,adco(^amp;tributa pen-Mdtt.zi, denda efle principib. Date enim Cæ-fari quç Cæfaris funt,ait Dornin us,etnbsp;DeoquæfuntDei. Per Cæfaris uoccnbsp;utiqj omnis generis reges uel magi-ilratus intelligcns.Ecclcfiaflicam il-lamimmunitatemnefciuitpaflor canbsp;tholicæ ecclefiæ fummus, qui amp; pronbsp;Mdtt. x-7. fe amp; pro Petro flatere numerauit manbsp;giflratui.Tantu abefl:,utfeexaltaue-rit in capitaregu,his ad ofcula pedesnbsp;obieccnt,aut propter tributu impo-fituni

CH R rs O R VM. '7Î fituexcomunicauerit.S.Paul.Omnis Rom, 15,nbsp;anima,inquitj poteflatib. fupcremi-nentibus lubdita fit.Eft empoteftas ànbsp;deontacj quifqs potcftati refifbt deonbsp;refiftitjamp;iudiciu dbi acquirit.Reddinbsp;te ergo omnibus q)debet,cui tributunbsp;tributUjCuiuedbgaluedligaljCuiho-norem honore,cui timoré timorem.

Edit amp; bibit acuixit ex minifierio Roha tc-ccclefiaftico, qui amp; difcipulis fuis di cleßdßicct xit,Dignus eft operarius merccdenbsp;fua.Vndeamp;apoftoliexijsquæ con-ferebantur à hdclibus uixerunt. Ac i.Cox.p.nbsp;habuitprimitiuaecclefia facultatcs,nbsp;fed quitus conferuaretur minifteri- u/fé?. 4.nbsp;um, amp; inopia fubleuaretur paupe-rum. Quæftionemuerb ad quos pernbsp;tineat adminiftratio bonorum ecclenbsp;ftafticorum,opcrofepropontificumnbsp;cmolumento hodiediiputatam, de-terminansbeatus Petrus oranes eos»X'6î.6.nbsp;ab adminiftratióe remouit qui maxinbsp;mèhodieappetut.Cóuocata emec-clefialic jpnunciat,Nôeftæquûaut

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 4

72 PFRFFCTIO commodum,nccnosderelido ucr^nbsp;bo Dei minijftrcmus menfis. Dilpici-te ergo,fratres,uiros ex uobis boni tcnbsp;ftimonijfeptem,plenos fpiritu fan-élo amp;fapientiajquos conflituamusnbsp;fuperhoc opuSjnos uero orationiamp;nbsp;rainiflerio uerbiincumbemus.

lie ciire- Poflremóne quis pofl copiofam monijsab hanc declarationem de Cerimonijsnbsp;ro^atione multiplicibus quælHonem obijciat,nbsp;le^is amp; Z/ubihas nobis tradiderit, qui omnianbsp;bertctte uitæ amp; falutis denio} omnia abfolu-Chri^tid- tædoôinnæamp; conmtutionis eccle-tta.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiafiicæ tradidifl'c affirmatur ? dicim’

breuibus Chriflum Dominum no-flrum noui non ueteris Tefiamenti pontificé elle,qui abrogatis ueterisnbsp;Teflamenti cæremomjs, nouas uelnbsp;pares aut alias in abrogatarum locu,nbsp;ut reponere non debuit, quo illuflr enbsp;inter nos amp; illos difcrimen extaret,nbsp;ita plane non inflituit. Tradidit qui-dcm ecclefîæ difciplinam exercendanbsp;prædicatione,prccibus publicis,amp;nbsp;adminiflra-

CHR TS ri^NG R VM.

adminiftratione fàcramentorum, amp; moderata corporis caûigatione,fi-cutmodö diximuSjfed cærimoniasnbsp;nullas inftituit,neque his libertatcmnbsp;Chrillianam magno partam,implicanbsp;rc uoluit. In libertate qua Chrillus r.Coy.7,nbsp;uosliberauit,ftate, ait Paulus, amp; ne GAlat.nbsp;rurfus iugo (eruitutis implicenïini.nbsp;Ecce ego Paulus dico uobis, quöd finbsp;circumcidamini, Chrillus nihil uobis proderit. Quid uerö nccefle erat,nbsp;uel ueteres retxnere autreparare, uelnbsp;reicäishis,nouas conderecærimo-nias,pofteaquäeumnobis exhibuitnbsp;diuina bonitas, in quo recapitulauitnbsp;Deus omnera plemtudinem, quamnbsp;quifide confequutipofsidet, omnianbsp;capofsident,qua: cærcmonijs figuranbsp;tafunt? Quis oro corpore præteritonbsp;umbrampcrfequatur ^ChriflusDo- Rom. 10.nbsp;minus ipfe efl finis legis, ad iuflifica-tionem omni credenti,ipfe eft areanbsp;teftimonij,in qua conferuantur ta-bulæ,mânaamp;uirga Aaronis fiorida,

E 5

74 r £ 7? J r c r / o.

ipfe cA mcnfà aurea cumpanib.facie rum,ipfeeAaltare aiireu cum aureonbsp;thuribiilojipfeeA candelabrumau-reumamp;lucerna tota illuminans ec-clefiam,ChriAus cAara boloCauAo-ru, holocauAu, uidima, oblatio uclnbsp;molaamp;libamê.IplèeApontifexma-ximuSjin quo reuera reperiutur omni a,quç miramurin ueAitu illo facronbsp;amp;myl1:ico Aaronisamp; filiorumeius.nbsp;Rcs ergo cum in CbriAo tcncamus,nbsp;quid adhucmiraremurreru umbras,nbsp;typos atqj figuras ?Præterea cû res fi-delium amp; maxim efimplicium atquenbsp;infirmorum(quorum gratia contcunbsp;diturplureshabendas cfle cæremo-nias)fichabeant, utquo plures ipfis •nbsp;relinquunt cæremoniæ, hoc ipfo ma.nbsp;gisdilpergantanimiiplbru,minuslt;^nbsp;ad Chriftu colligatur, in quern unicenbsp;ipedlandu eA,amp; cui cribuéda funt o-mnia,ualde imphcant non explicantnbsp;fimplices,fedamp; libertatcm eripiuntnbsp;ChriAianam,quotquot cæremoniasnbsp;mulcipli-

CH R TS TT^N O R VM. multiplicät. Proindc no temerè bca-ti Chrifli apoftoli in Cocilio illo pri-^,f/, jy,nbsp;ino amp; magno Hierofolymitano in fynbsp;nodica epillola fua, Quonia aiiduii-muSjaiunt,quofdäenobis cgreHbsnbsp;turbauiflc uos nerbis,ct implicauiflcnbsp;animas uellraSjiubetes uos circucidinbsp;amp; fcruare lege, quibus no mandauc-ramuSjUifum eß: Ipiritui fânélo ac nonbsp;bis,neqdamplius imponeremus uonbsp;bis oneris,quä hæc ncceflaria,uideli-cet ut abßincatis ab idolothytis amp;nbsp;fanguinc amp; fuffocato ct fcortatione:nbsp;à quib.fi coferuaucritis uos ipfosbenbsp;nefacietis.Mifimus autcum diledlisnbsp;noflris Barnaba amp; Paulo,q expj^fue-runt animas fuas pro nomine dninonbsp;Uri IefuChrifii,Iudä et Sylä,qui ct ipfinbsp;uobis uerbis referct eadé. En qd dicinbsp;poteratnegotionoflro magisappo-fitu amp; cómodu?Placuit Cocilio aponbsp;filolico à Ipiritu fanélo inlpirato, ncnbsp;qd ampli’oncris imponcret ccclefiç.nbsp;En,Ne qd ampli’imponcrem’ uobis

P E RFE C TIO oneriSjdicit.Quidquod türbatorcsnbsp;ecclefiarumapcrte ab eonuncupannbsp;tur,quiplura imponunt ccclefiæ o-neraîEthæcquidem dicunturde cænbsp;remonijsolimab ipfoDco inuentisnbsp;amp; traditis,quas cum euangclio apo-ftoli admifceri noluerunt ullo modo, quanto minus deccthodieadminbsp;fcercjautadmixtasrccipere hominunbsp;adinueptioncs, quibusmox tribua-musuclpræparationis uimad grati-am conlequendam,augcndam autnbsp;conferuandam,ucl iuftam aliquamnbsp;falutis noftræ portion em? Neccfl:nbsp;quöd Traditionis nomine hic fucunbsp;nobis faciant cæremoniarum patro-ni. Apoftoli enim dicunt milibs abnbsp;ipiisjuerbisreferre uel tradere eadê.nbsp;Sicadem,quomodoillinobis obtrunbsp;dunt diuerfa? Placuit apoftolis nenbsp;quid amplius imponerent; ifli ueronbsp;amplifsima amp; oncrofifsima,imó amp;nbsp;importabilia imponunt humeris fi-deliumbaiulandaonera,quæipfiin-terim

CH R IS TI^N O R VM. 77 tcrim ncminimo quidem' attinguncnbsp;digitulo.Vtiamnon commemorcmnbsp;ritus ecclefiafticos aliquo modo pernbsp;tinere ad culcumDci, qucm modisnbsp;omnibus ipfi nobis confingcre pro-hibemur. Pij ergobrcuibus traditunbsp;fibiàChrifto per apoftolos cultumnbsp;Dei cuftodiuntillibatum,nihil ci ad-i)cientes ueldetrah entes.

His copiofehadenus expofitis de inonn;rauijopinor,amp;euici,quodmenbsp;uobis.uiri,patres amp;fratres ueneran-di dileâifsimijdemonftratu-rumpromifi,Dcum patremnoilrumnbsp;omnem nobis perleâionem plenènbsp;cxhibuilTcinfiiio fuo iinigenito Domino noftro lefu Chrifto, adeb utnbsp;qui filium hunc Deiamp; Mariæ uirgi-nis pofsideatfide uera,etiamfi omnibus carcat illis,quibus hic mundusnbsp;fibiad falutem parandam necelîàri-umputat,omnia uitæ amp; falutis pofsinbsp;deatabfolutifsimc. Quid ergo reftatnbsp;aliud, quàm ut rcücto mundo in di-

78 PEEEECTIO. uerfum cum fuis fapientibus nitenn,nbsp;hominûi^præfidijSjUniChrifto fapinbsp;entiçpatris amp; ecclefiç perfeélioni o-mniûabfolutifsimænos cotos confenbsp;eremus,in hoc unorequirentes omnia uitæ amp;falucis ueræ. Ac fände o-mnino hic fingere licet ipfum domi-numlcfum,cu uniuerfo mortahû généré expoflulantem,itacolloqui,

Er Afin. Cummihi fint uni bonaquçuel fron Eot.Jùnt^ dca tellusnbsp;Ä(«c.nbsp;nbsp;nbsp;’ Vel Olympus ingens continet

Dicitemortales,quæ uos dementia

Hæc aucuparijUt undeuis

Malitis,quàm de proprio depofeerc fonte

Adeo benigno amp; obuio?

Mendacesi^iuuet trepido miferolt;^ tumultu

Pauci me qui fum ueræ largitor dC author

Fclicitatis expetant?

CH R IS Tl^N O H VM. nbsp;7Ç)

Maximus ego ille fum cœli^ folic^ monarcha

Seruirc nobis curpudet?

pnics item amp; facilis dare magna amp; multaroganti

Rogari amo,nemo rogat.

Sumtj uocorlt;^patrisfummilapien-tia,nemo

Me confulic mortalium

Ipfc ego fum ætherci Iplendor«^ dc-cusq} parentis

Me nemo Rupet aut fufpicit.

Sum firmus iuxta ac iucundus amicus amico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Mepariteracmeasopes

Candidus aciubens charis impertio nemo banc

Ambit nccefsitudinem.

Sum uia quafola cœliiteradaftra tarnen me

T ent uiatorinfrequens

Cur tandem ignarum dubitat mihi credere uulgus^

Aeterna cumfirn uentas.

P RFE CTIO

PoUicitis cur ïlulte meis difiidcre perïlas?

Cùm fit nihil fidclius.

Author adhæc uitæ cùmfim unicuSj

Curfordeo mortalibus?

Lux'egofum, curhucucrtuntfualu-minapaucK

DuXjCurgrauanturinfèqui?

Viuédiredècertifiima régula folus Aliundc formas curpetunt?

Ipfcego fum Iblus uera,define felle

Quid eft quodita faftidior?

Vnicâ pax animiquin hue deponi-tis ægri

Curas edaces peôloris?

Sibenefaéla truces etiam meminere leones

Reféruntcj belluæ uicem.

Si redamanr aquilç redamant delphi nés amantem,

Cur efteratior feris

Me me non redamas homo ? cui Ic-melomniafeci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quera

CH RIS TI^N Ógt; TM ’ gï

Quem condidi,quemfanguine

Aflerui proprio propriæ(^ à morte recepi

Difpendio uitæ uolcns.

Sibos agnofcit dominum,fibrutus afellus

Agnofcit altorcm fuum.

Cur me folus homo male gratus nofi fereeufas

Et conditorem amp; uindicem ?

Vnusegohictibifumcunâorû fum ma bonorum

Quid eft quod extra me petas?

Quorfum diftrahcris per tot diipen--diagrafians

Laboriofainertia?

Sumplacabilisamp;pronus miferefcc-re,quin hoc

Mifer ad afylum confugis ?

Idemiuftus amp;implacabilis ultorini-

Curnon times ofrenderc?

Corpus ego atque animum nutu fub tartara mittonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

92 Pt^FÎCT/O

Noftri metus uix uUum habet.

Proinde mei defertor homo focor-diafite

Adducetin mortem tua

Præteritum nihil eft, in me ne reijcc culpam

Malorum es ipfe author tibi.

* Cçterumncquishæcuelutihuma na alpernetur,auditcporrô,quæipfenbsp;Dominus in fcriptura ianchi fuo adnbsp;nos ore pronunciauit. Apud Ilàiamnbsp;cnim damans dicit,O uos omnes fi-ticntes uenite ad aquas,amp; qui nonnbsp;habetis argentum properate, emicenbsp;amp;comedite.Venite emite abfqj ar-gcnto amp;abfquculla commutationenbsp;uinum amp; lac. Cur expenditis pecu-niam,proeo quodnonefl cibus,amp;nbsp;laboremuefl:rum,proeo quodnonnbsp;laciat. Quin potius mihi diligenternbsp;aufcultate, ut comedatis bonum, Scnbsp;inpinguedmeobledet fe anima uc-flra. Inclinate aurem ueflram ad me.nbsp;Vcnitcamp; auditemc,amp;uiuet animanbsp;uellra.

CH nis TT^N O R VM. 83 ueflra. Non adijciara his quæ eiuf^nbsp;dem argumenti extant apud leremi-amcapitea. Quç inEuangelio dixe-rit Dominus nofter audite, imisejnbsp;fenfibus recondite, Si quis fitit,in- toan,-/,nbsp;quit, ueniat ad me amp; bibat. Qui cre-ditinmeficutdicit fcriptura,flumi-nàde uentre cius.fluent aquæ uiuæ.nbsp;Omiamihitraditafuntàpatrc meo. Matth.ïL,nbsp;Venite ergoadmeomnes, quilabo-ratis amp; onerati eflis, amp; ego rcficiamnbsp;uos.T olbte iugum meum fuper uos,nbsp;amp; difcite à me quod mitis fum amp; hu-milis corde, amp; inuenietis requiemnbsp;animabus ueftris. Iugum enim meum fuaue efl:, amp; onus meum leue.nbsp;His fl fimpliciter credamus, amp; eanbsp;toto pedore rccipiamus, pulchrènbsp;noftro relpondebimusnominizChrinbsp;Aiani appellamur à Chrifto, à quonbsp;fi toti amp; omnibus omnino uiribusnbsp;nofiris dependerimus,ad ipfumfo-lum reipexerimus,inipfbfolorequinbsp;rentes omnia uitæ amp; faiutis, hoc

F 3

84 CHRISTO ET demum erimus uerè quod nominenbsp;diciraur Chriftiani. Orate Deum pa-trem in cœlis per lefum Chriflumnbsp;dominum noûrumjamp;dicite,Paternbsp;noftenamp;c.

ZJ£ CHRISTO ET NO-mine Chrifliano anti-quißimo.

Eufib.EccleßaH. hißorix. lib. I.CAp.IIII.

TI.A MSI pUnè recentesßi mui Chrißtani,ac nomen hocnbsp;Chrißianorum nujgt;er primumnbsp;omnibus ^entibt46 innotuit,nbsp;quodtarnen ipß~igt;itaamp; conerfationts monbsp;ßdab ipßprimAua humani^eneru conßitunbsp;tionei ~igt;t ita dicamt naturalibus prißorumnbsp;piorum 'virorum intelligent^ j a^ruiiajnbsp;per ipßpietaiu do^matai hoc modo oßen-demus.

NOM. CHR IS Tl^NO. 8$ dernw,Non noHitßdcnrAm omnibtis hominbsp;nibiif 'vetu^late Celebris ac cunfid nota p-esnbsp;Hcbr£orum eÛ.Hnius libriac liter£ ~vetu-fios -viroi continent.^raros ^utdem pan-cos numero, pietate uero iußttia omnit^nbsp;'vtrtutumgenerefir£ßantes, ante diluuiumnbsp;dißirentes, polled alios exßlßac nepoti-bus Noe, 'Vtfiote ^Atharam Abraha-mum, de quo tan quam duce ac pro^enitorenbsp;ipßHebrdiorum pofieri^loriantur. Quodfinbsp;quishos omnes lunitiA teiîimonio decora~nbsp;tos ab tpß Abrahamo adprimum 'vßp bonbsp;minem ip/is operibtts etßnon nomine, Chrinbsp;ßianosfuiße dtxerit, à -»erit ate ccrtè no abnbsp;errauerit. Chrtflianum quippe nome 'virumnbsp;ac doblrtnam, animimoderatione iuflinbsp;tia continentiacp 'vit£, ~igt;irtutisßortitunbsp;dine acpietatis confeßione erga -vnum acßnbsp;lum omnium Neum excellit. Hoc ante ^ri~nbsp;ßis illts non minus cur^ßiße, quàm nobisnbsp;confiât. Nee corporalis itaq^ circumcißo-nts rationem habuerunt,ßcutineq^ nos: nec

Sä D£ c///!/sro £r

Jdbbatorüobßruanti£, quemadmodu ne(y nos: nec abßinenti£ ciboru: neq^ difiriminunbsp;alioruni:, quApolled Moßsprimus omniumnbsp;inßituit, licß’mbolicepcrficiendd trddidit:nbsp;ßcutitdlid nuncquoque Cbrißidnorumnbsp;non ßiM. Sedipßm etidm Chrißum Dotnbsp;perjpicuc uiderunt. Siquidom ^^brdbdinbsp;lUum dppdruiße:, rej^onfi dediß'e Ifddconbsp;Ißdeli, Moß(p prophetisposi ipßmnbsp;loquututn eße idm dnted decldrdtum edhnbsp;Vnde ptos illos Chrißi dgnomen ßrti-tos ejßciinueniesjiuxtd noccm de lUis didld^nbsp;nempe , Ne dttin^dtis Chnßos meos ,nbsp;contrdpropbetds meos ne mdlicioße dgdtts.nbsp;Mdnifeßum itdque eil hdnc pietdtis inuen-tionem 'virorum illorum qui temporibusnbsp;^brdbx, piê quot;vixerunt, quamp; nuper per Chri-ßi dodlrindm cundlis eil^entibus dnnun'nbsp;eidtdiprimdm eße omniumcp dnttquißtmdnbsp;'vetußißimdm.

Si-ueru obßidnt j ijtbrdbdmum lon^o poß tempore circucißonts dccepiße mandd-tu} K^ft dntequd dccepißet illud, iußitiupernbsp;ßdem

NOM. CHRIS TIJEN, ?7

Et em in ^entern md^ndm populoßm: benedicentur in te omnes oentes terri.

Hoc dutem inpromptu cognofiipotcfl cu in nobisßt ddimpletum. Ndm ille fide i»fiernbsp;monem Oei Chrißum gt; qui illi dppdruerdtnbsp;iußificdtus e^l ciim pdtridm Jüperßitionem-prioristp yiti errorem reliquiß'etidc -vnumnbsp;omnium Deum confeßus effets hunc o^nbsp;peribtts quot;rirtutts, non Camp;remonijsMofidict,nbsp;legis 1 poßedfiquuti 3 colere cœpijjèt. TdUnbsp;exiflenti dicium eil 3 Omnes in te tribus etnbsp;euncligentes benedicentur. Operibus du^nbsp;tem cldrtorib.qnamfint 'verbd, qui in pn

F 4

88 COMPEND. VER^ ßntiapudfölos Chrtßianos per'vniuerßrttnbsp;orhem exercentur^ idem ille modtts pietMunbsp;.yibrahiX, cHidens eilfaclus. Quidi^itur imnbsp;pedtet} quo rninm 'vnam eandem -»itAnbsp;conuerfationem pietatn^ rationem com -munemeßenbsp;nbsp;nbsp;nobtS:,qutpofl chriiiitem

pora, tUti^qui ohm piè Tfixerunt cottfi-teamur: ita ~pt reßauratio iUapietath, quA per Chrtßieil »obis tradita dodlrinam, necnbsp;noua nec peregrtna,ßdßquod-verum eilnbsp;dicendum ßt, prima lt;(^ßla -v er a eße de-monßretur

COMPENDIVM VER.AE

dodrinæ Chriftunæ.

S.Eernarduf in Serm.I.de^Annun-ciatione beatA ~riro-inK MariA.

LOR lA nonru hAC eil,ait Apoftoluf, teflimonium con-ßienuA noftrA: non quidem tanbsp;le teflimonium qualeßperbuinbsp;tüe

D O CT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

lüePhariJèw habebatfiduEïri}--\iCX.l.^. ce cogitAtioney testimoniumperhibens defènbsp;ip[b. Et teflimontum eitts'Herum non erat: Rom. 8?nbsp;fedcùm jjyirittts teSîimonium perbibet jpi-rituinostro. Porro hoc teSiimonium in tribut conßStere credo. Neceße eSî enim pri-1nbsp;z«o omnium CREDERE, (juodremt(-ßonempeccatorum habere non poßts, nißnbsp;per induloentiam Dei. Deinde :juod nihtl 2

ß ZdR hoe dederit ip/e. PoStremo tjuodi£tcr'^ nam Ditam nullif potes operibtts P ROME RE RI, nißgratis detur et illa. Quisnbsp;enim peteii facere mundum de immundo lob.nbsp;conceptumßemine ,nißi quißlus eSlmun-

90 COMPEND. VER,Æ

ta^ Certum esi ddßiam orioinem uniuer-qtMntnm in eis esîi tenaei-e, in edun pdrtem Jemper eße procliuiord. Sic amp;nbsp;nos tjui de nihilo credti ßi)7ius j conßdtnbsp;quidß nohis ipßs relinquimuy in peccd-tum f quodnihd eü^ßmper declindmus.

5 Idm quot;nerb de amp;ternd ~i)itd fcimus, quid no» ßnt condi^n£pdßiones huius temporis ddnbsp;Rom. ^.futurdmgloridm, necß'vnus omnes ßßinbsp;nedt, Neque enim talidßnt hominum merinbsp;tdyUtproptered ’vitd siternd debedtur extitnbsp;re^dut Detis iniuridm dliqudmfdceretnißnbsp;edm donaret. JVdm ift tdcedm qubd meritd ,nbsp;omnid dond deißnty et itd homo md^ispronbsp;pter ipß debitor eß deo, quum deus homini,nbsp;I.Rcg.l6 quidßnt meritd omnid dd tdnta^loridf Denbsp;niq^ qtiis melior eßprophetd, cuidomintis tpnbsp;ße tdm inß^ne teßimoniuperhibet^dices, Vtnbsp;rum inuenißcundii cor meu: quot;veruntdme etnbsp;P/al.Izj-j. ipß neceße hdbuit dtcere Deo Non intresnbsp;in iudictum cumßruo tuo.Nemo itdq^ßß-quot;nbsp;ducdt: quidß bene co^itdre 'voluerit, inue-'nbsp;niet

a o CT CHRIS TI^N. 9I nietproculdubio quodnec cum decern miltnbsp;buspoßit occurrere ei qui cum -vi^inti milinbsp;bw quot;veijitadfe.

Verum h£c qu£ nuc diximus no omnino ßtffciunt,fidmaßi initiu quodda 'velutnbsp;fundamentum fiaeiftnt habenda. ideoq^ Ji Inbsp;credtf peccata tua non pojje delerinifiabnbsp;€0 cuiJolipeccafiiamp; in quern peccatumnbsp;non caditj bene facts: Jed adds adhuc istnbsp;hoc credos quia per ipjum tibi peccata do~nbsp;nantur.Hoc eß teßimoniu quodperhibet innbsp;corde noßroJpiritusJan£lttsßiceS:,Tgt;imißa Lucæ 7,nbsp;ßnt tibipeccata tua. Sic enim arbitraturnbsp;.Apoßolusgratis iußificari hominemperfi^^'^ • J,nbsp;dem. Ita äe Meritis quoqjß credis nonpoß znbsp;fihaberi^nißperipßm, nonßfßcit doneenbsp;perhibeat tibi teßimonium Jpirttus iserita-tis, quia habes eaper iUum. Sic de -vi-ta amp;terna habeas neeeße cH: teflimoniumjnbsp;quod ad earnßs diuino munere perueturus,nbsp;Ipß enim peccata condonat: ipß donat mérita 3 CV pfemia nthilo minus ipße redo-

nat.

DO CT. CHRISTIAN. 93 ab eo eß lt;juif)erßdem inhabitat in cor Ephc. 3,nbsp;dibw noßrts. Filij uero .Adamgloriamnbsp;ab inuicem eil tjuar entes,gloriam qust, dßlQSXL.J •nbsp;lo Deo efl,non -volebant: fidficvloriam

Fol.5’.lin.i9.1eg.Clodoueum.

Fol.36.1in.i3.1cg.uocari. '

Fol.43.lin.13.leg.in ecclefia.

Fol.57.lin.ult.lcge una eaqjjamp;c. Folio (Jy.lin.d.leg.pro uobis datur,nbsp;Fol.ö/.lin.^.leg.ofïenderetur.

Fol./a.lm.i.leg.ut nos dcrcliólo.

EX CrD E B T TIGVRI ^ND RufE^S GESNEJtvsnbsp;IVNIOR, ET RODOLPHVSnbsp;WTSSENB^CHIVS^nbsp;MENEE OCTO-BRI. .ANNO

M. Egt;. LI.