-ocr page 1-

TRACTATVS

ECCLESIA,

QVO PRAECIPVAE

Ct_V Æ HOC NOSTRO tetiipore agita tz fueruntnbsp;quxßioncs excU'*nbsp;tiuntur.

quot;PHIUPPO tMORN^EO TLeSSSO

A V T H o R E.

ExiteBabyloneipopuIemt, ne participes lîtts peccatorum eins, amp; ex plagia eius accipiaiis. Natn accumulata pec-cata eius pertigerunt vfque in coelum gt; Si recordatus ei)nbsp;Deus fceleiuni eius. Xpoc. 18. Fer/ 4. amp; j.

)

APVD AEGIDIVM RADAEV^l.

M. D.LXX XI.

-ocr page 2- -ocr page 3-

SEReNISSIxMO navar-^ENORVM REGIjBIGARO-num principi ac Domino fupremo, amp;c.

Fandæ pari,née non ftemmatis Re-gij Principi primario.

hbellum^ i^\ïaie-!flati tUA offer o, iurtduplici tutts eflfl Rex,primum^ reinbsp;quatraüatur Eccleflta, {cu-tus in Gallia noflra tutorenbsp;I te Domintts excitauit) tnmnbsp;etiam authoris ipflns cauflt.

^ftantusijuantusefl, Adaieflati tua dicarit^ *ddixerit, deinceps prouentufini^ omnium vtnbsp;amp; fundi {-i/tinam Dei gratiaferacifltmi) pro-prietatem, tuo tibiturevendtearepotes. Hamnbsp;^ua à me firipta funt fi te audiente itnywrutnbsp;trecitareiubeas,tum expreflam tjualiseffedebe-''tt, Eccleßafaciem, tum quaflt Romana

-ocr page 4-

tuehat, ijutmhocftoßroficftlopeti/t/fiftf» legertt ex tanio Jurhrnorttm 'Trincipttt^nbsp;meroy cuw opera mijerrima/ermtutt.nbsp;patam fponpam prißtua bbertatinbsp;qttt(kw palata »ofi^ admodunfnbsp;hic honor.vt cnt»ihilfitmundanlt;tflt;tctsa^nbsp;xtum.zypt Trinet pi Chrifita»o,prlt;t glorianbsp;•veltota mtindivniMrfitasJordebft, cfd p^^nbsp;fpeUa efi nier ni tllifts T)ei tntmenf^ adittf/^^nbsp;Ecclefiam charitai, cftiuf cauJacharißtffH*^nbsp;illftm fttitmfiUtint in mortem tradtdft,é'tgt;^^'nbsp;diipfiui lndibrio obiecit.f'ernm entmuero^^'nbsp;àftitm eß omnino opMs,^^ ingentisßne cont^^'nbsp;tterfiamolis. Statenimimmota -verbi Dei‘1'^'nbsp;ritas: Populosnbsp;nbsp;nbsp;Reges teTrlt;t nAntiehrsßi

runnidem coniunüts viribtts propugnatttfO^’ intjtfit iile, pr^^lara junt lof*^nbsp;difficiiltma, Jndores antem iflos certtßimA rfgt;^ßnbsp;net vHdorta. Idem enim verbum palam deo^'nbsp;eiat Babplonico regno exitium, vt Cbrißtti'^nbsp;fines vj^ue terra » Rex Regttm Dentiit^^nbsp;demtnanttnm agnefcatttr. Quin eos ipß^nbsp;^ui tAnttchrtjinm tutati fuerint/Sabßone^nbsp;illam fnndiftts euerjuros vaticinatter» ^*^7nbsp;in tanto epere laboris eratajferioris ($•nbsp;lioris^ exantlarunt heroes non pastei,ejuibtti*quot;nbsp;mstneris tmpejutt nofirofecstlo Dominsis,nbsp;(jstide decurfiifpacio iamalabortbsts ejMießuhnbsp;falicitatis ater nanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conßt^ststti. Tst vtt^

mti^e vir tute, ô Rex : Si ^sttdemJstperefie tte* uohsit

-ocr page 5-

Voluit Dominus virtutis cotent exercit'ta: ^em enim lt;jui dütdemate caput tuum redimi-tum volutt, coronam tthi, ^uam tamo apertnbsp;ifuponeres, tradidtße vtdetur. Porro htc quemnbsp;quot;^ides impetus, pereuntis Antichrifli lt;nrilt;rfjud»nbsp;'^ßgnat, conuulßones eer ta funt eß' indubt-prafintißima mortis indicia, lam abnbsp;*fßt pene incunabulis te Deus, o Rex, -veri-^atis copnitione donauit: Ineunte detnde atatenbsp;^tticfuo operi te addi.titfß conficrauittin eumnbsp;te doms eximijS ornautt, corpore vegeto,nbsp;*»genio acri, animo planegenerojo : qua qui-ß ipßus cultuicon/ecrauens, projpero juc-gt;nbsp;^ßu, honore, optbus, potentia cumulabit,nbsp;^as enim appendices nullo négocia adqctet,ejuinbsp;fracipua illa eß largitus.Et enim hoe tmomo*nbsp;^raiore Reges regnant,eß Principes orbem iu-fiieant. Itaque tUud abs te officium proJuo turenbsp;fofcit Rex ille fummus,illud Chrißtani omnesnbsp;^xpe^ant, at^ adeo pq omnetßbt pollicentur.nbsp;in eum igitur fcopum Tjuicum tua ^ß^aieflasnbsp;collimare debet, Equidem feruitio tuoffi quif-^uam alius addi£ius,hoc vnum à t^rlaießdtenbsp;'Attaquahumtllimepeto,à Rex,vt dies nolleji^nbsp;fanti muneris, cuite Dominus fua 'vocationenbsp;prafecit, dignitatem cßpondus in memoriamnbsp;f'euoces : Rarißima qua ab eoaccepißi dona ipßus régna inßaurando impendastTum dem umnbsp;firmißima fieptra ttbt polltcearis, ßtetotumnbsp;^erhi ipßusßceptro regendum permittas. Hacnbsp;longe

-ocr page 6-


Summa humilitate, fide, quio Maiertati tuæ addiâifsu’’*’ ’nbsp;P t E s s Æ V s.

-ocr page 7-

LE CTO lt;1^1

H Vac traflatum, Leâor, cc animo te legere velim amp; rogo, vt veritatemnbsp;quæras, non eam iam ante pt idemnbsp;tibicompertam elfe ftatuas : Deinde v£nbsp;Uidicium fufpendas, dum libelluin integrum euolueris.Tum fi veritatis faciès innbsp;bac doCtrina appareat, te fummi ilhnsnbsp;Peinomine ac propriæ falutis caufaad-ïuro.vtillam apertè profit earis: Apagefisnbsp;bro mutum filcntium : quandoquidemnbsp;lt;lum Antichrifli tyrannideni conniuendonbsp;difsimulamus, Ecclefiæ regnum periclita-*ur,cuius infelici cafunoltra omnium fa-lusinuolutarueret. Sin dubitationisali-^üid reliquum fuperfit,amp; feriptis config-bare libeat.- neceflâriam,fauente Deo,lu-cem adferre conabimur.Si denique non-nullis omnino improbabitur,ab ijs peto,nbsp;vtfingula capita fingulasquc rationes re-fpondendo perfequantur : ita tarnen, vtnbsp;candido amp; placido animo differentes nonbsp;euanidam mundi gloriam, fed Ecclcfia:nbsp;falutem trophæum fibi viâoriæ proponant. Nam quodad mcattinetffanâenbsp;Deum teltor, in hoc ttaâatu menbsp;vnicam fàlutis ipforum ra-tionem habiiiffe.

-ocr page 8-

Summa tetius traSlatus capita*

IIII- Scripturasfacras lydiura efle lapidem pr®' bandæ puritatis doôlrinç idoneum,qu j quidei**nbsp;natura ell Ecclefix purx nota.

V1. Ecclefiam vifibilem errare pofle in ijs qu^^^nbsp;fidem amp; falutem pertinent,quoddefingalis’P‘nbsp;fiusperiodisprobatur.

-ocr page 9-

Deopropîcio.

Eus i!lei]uîpro Itimma pou»-' tiageni/ihugt;}ianumereatiit,au!t v;beneuolentiaetumfummaj}»-»«ƒ ejjè pater Aguaretur, eosnbsp;^^\omne's 'voluit Eccleßam quot;vtnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 —tnatré colere amp; aMoJctre,i]UOS

ßio Domino no^ro leßi f.'hrißo paterna '^tuoientia complelletetur. Qnum igitùr nullanbsp;fattofte nobit Jalnó con^et, nift t^uatenus notnbsp;^*^^illecaileilis in filios adoptat,eosautem de-ßliorum lt;dbo adfiribatejui in eccleßa re^e-Saltigue fiarint, fiijuidem falutem noîîrantnbsp;Ui, earn not cognoßere neceßiellj ex cuiuanbsp;^'**^'Vitxfuccusnobii eÜ hanriendm. Etß nosnbsp;Pßtertiie hareditates deßderium tenet,»i maternanbsp;P'^^iliacenferinos oportet. Jn ana patri'quot;v'ßuntnbsp;denuo gignere ijuosßui regniharedes amp; dileEinbsp;D. lefii Christ cohxredesfinpßt,

Pd^oteptothuic Eccleßxyera ßle er Charitatt quot;^^itißunt tir cocorpores, ^uonia membraßnnt cornbsp;P^fic ChriHi in partem hxreditatis illite 'viniunt.nbsp;j^^uemadmodum ßdes, yera Charitat,Chrißuinbsp;^iciuenu((juam alibi repertuntur, ßc nec^ux-eil extra earn falta. Q^mobrem ß fùbtiltuanbsp;pertralfare animus eßet, Eccleßam eorutn .nbsp;*«»(« focietatem eßiiüceremus, ^uos nullo tem-P°''nm aut locerumdißrimini Deus elegit advi-**”» atemant.ß^cs^uidem humants ocuUs eil

' »d muiß-

-ocr page 10-

qtiifu! ßnteäßitic f.ÿlîofno cotnprobaMt'vtßbilgt;^' Scdentm qtiandoquidem eaeil Charitatis Mtii'nbsp;ra, yi cleilis accenfeM eos omnes fÿllaùtn ç«’nbsp;yocatiftintin Eccleßam CMßi, quemadmO'nbsp;dû corporibtis conuenijßeßcttiam ßiritnalinbsp;concorporesindicat. Qoantumuis in oenere fidif

bent, quotquot inwßbiltsillins incœlisduts (npiiint.

N os tame obiter qua ßnthuiusabilla dißtft^ titepaucis notabimus. Inuißbilis,bonorti taitti»^nbsp;eßßocietas’. Eißbilis, bonis, malos per mixtes tSquot;'nbsp;cipit.Illa Colos elellos^ h«c nullo dilcrimineqi^^^'


-ocr page 11-

BE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

* ^meumcaiiiteßio D. lefuChriflotriamphunt tim ijni ipßus duilu mttndi carnii im~nbsp;ptttif» adhucßißinent, atijue adeo tjui praliumnbsp;^nfmodt,ßcutwiißtcttliiJmtpralMuri. Eccle-ßlt;t atilem yißbih^ eorum e^l propriè qui etiatn-Hum decerunt in terris, non à partibi/s Cbriilinbsp;tantum, yerunt amp; ipfius nomine ßepe faßonbsp;tHientito. lUa i^itur omnes ad yniim ele^îos com-plc^itur.,tempori(m omnium articulis e^momen-tis in ynum collects : hiec aiitem locorum amp;nbsp;temporum yicißiHidines admittit. Xeque enimnbsp;inyniuerßtm nec eodemßmul momento, yertimnbsp;ffrtisßculii (tr ßiiparttbus ytfibilis fpe^attir.nbsp;huißbilit multas habetou.es, in yißbilemnon- hom.’nbsp;thtmadduHas. I'ißbilis luposmultos in inuißbi-Itmnunquamadmittendos. Hincilludnbsp;Hi,extrinßei-us multas eße cues,multos mtus lu-pos,ytamp; Pauli ; nonenim omnes quißtnt exnbsp;dfraele,ß!nt Iß’ael. Etenim yt quis in Eccleßa^nbsp;autpotius ex Eccleßa cenßeatur eum neceße eßnbsp;Chriilo yniri,yeraque in Deumßde Chari-tate in proximum piorum tonßortio aggrepari,nbsp;i^uodquiJem dubium non eß quin multi paßintnbsp;percupiantin medio etiä Paganißmo,tametßpre-ßentes id non prallent,quod tameyiribus omnibusnbsp;tniti debet.Ex äduerßoä.7tomtMigt;.ydiyoii elr abEcnbsp;tleßa alienü eßenodicimus eum ßmpltciler qui ßtnbsp;extraßpta eir caulas,ßd qui nullam cum Chrißo,nbsp;nullam cum pijs Fidei (sr Charitatis participa-iienehibeatdnuißbtlisproprtum efl quoddicitury

?4 z portât

-ocr page 12-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T A T V » -

portas mferornmaduerf»-} eam notipreuitlitttr^* »««'*14.11 vifibtktnhacJpeiiantJeduci poj]e,noti f»'nbsp;tue. 18.8. ue^’tiun tn fidem m ttrra j Chantaitm extmc*nbsp;tam fort-^qui» tle^ios ft fieripofetperitutoS*nbsp;Nonigttur abs re nos Eccle/iamcredereitinbsp;bolo profitemnr. \'amfi qnxfub fenjum cadiif'{nbsp;ocnlorum.ea fila indhbuata habeamnathatidnbsp;finÿtlis Ecc le fia periodic eiufmodifapeextiat ’’finbsp;rum perturbatio, yt tatiquam granum palea ob'nbsp;teâum nulla facies Eci^efiaapparertt Qumeti^^nbsp;turn tempons id contigit, quum Dominuinbsp;tnihiinqutt/eptemtUia feruaui,ex qutbtfs o/n’b'nbsp;tuscurrusille Ifraelts,'vides Dommt, isinqK^b^nbsp;cuipretcipifipij omnes nott effèdebebant ne 'V»'^nbsp;quidem nouerai, idque eo ficulo quo poHulao“^nbsp;Ecclefia conditio, yt ytfibtlts Det cultusnbsp;fintbus circumfinberetur.

J\/'eque yero cum has dtffirentias conllitui’»'^^’ geminamEccteßam aut fionfamChnftigemit’^’^Jnbsp;fed vnicam duntaxat alio atquealto modo cOynbsp;deratam credtmuSjhanclxrbefcentem, itlam eff^!'nbsp;tnatis maturifquegranisdiuite: Hanc in ^drea^f^^nbsp;lam horreo reconditam: hanc in fbdina,illatfi^.nbsp;furgatam: hanc impurt mundi perturbatiot»^ ,nbsp;eircumfußam, illam coram fronfo nulla rug^^nbsp;tnaculafiedatam. l\lon [ecus ac familuenbsp;generail quide rationemacipia compleblimtthf1nbsp;frtè tarnen folos liberos cetimus. Et ciuitatis ^1^^nbsp;lationeciutuynitateintelltgimttSfpars licetnbsp;fiepßimettirbat molin(nr fepartttim

-ocr page 13-

PE ÎCCLÏSIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Uta,ßt exterminatio’iisD'sni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Erga

ad rem red:amu!y'vißoilem Ecckfiam eont ejjè ficittatem duemm qui veri Dei culcum iy Chri-^ùnifmum projaetur. De-jiia certeij'ùdem ttobisnbsp;tot’/i htcjirmo e;l in^ùiu*. Utttus igitur Eccleßanbsp;tfes ob/irnaittftr periodii^racipua-, primaante le^nbsp;i^mextitittjHUm ainnt 'veterum nonnulU) ho^nbsp;mines, tjiiantumuis primi il'iifs pa-'entts peccatanbsp;dejranati, ßbiquodammedo kxerantzy innatonbsp;ftccact/enjH argnebantur. Demqne morbum quinbsp;print») eil ad fanitatem gradua ) agnofcebaittnbsp;q»amus reipfà jariim admodam abfuertthxcpe-fiOiiits ab earum qua fecntx fuerunt corruptefis,nbsp;¦rdlieralub lege,quum homines fjeccandi a^uetit^nbsp;di Kqita/imutaia natura,prorfm obdu'Uißet. Titnbsp;*'‘im retegendipeccaticauffà lex fuit lata, mßarnbsp;ßiiculi qux[ordes homini fjte^dandas proponeretfnbsp;qiMmquamlongifSimèabeffetabea quamfibitri-mlt;tbatintegritate,'vt quot;velea ratione malum rerne-‘l“) quareret. Tertia adgratix tepus refertur,q!ixnbsp;prtmii illta paretibus ßatim poß lapfum promißanbsp;ffttin 'quot;hriflo. Isautentprxflttutotempore mijfutnbsp;^patre, remedium ijs omnibus attulit, qui fuumnbsp;morbum qualis eß agnofcunt,lt;r^5‘ inipfiua meritonbsp;^*nti malire medium quxrunt.Sub prima, 'vißbilisnbsp;^’^iititinterhomines Gccleßa, feditayt ß purosnbsp;^ticultorescumaiijsconféras maculis infinitltnbsp;^^formem facileagnoßas, S'ecundain Abrahiminbsp;poßeris^ p ip.flg yideßtet Ifraebtico appd''uit,fcjnbsp;j ^neximio /ßlendore inßg,iii ß^el regtonis ßnesnbsp;A iij ye!

-ocr page 14-

T R A C T AT V s

beros Ifraetis /ibrahamiagnofiit, quocUfK}'^^. tandem ßtitloco,eosomnes qui fidcm ylbritkittgt;^nbsp;imitantur,et Hierofolymoru dues admittit,wl*'^'nbsp;di totius incoLis,quiqHidem Deumjpiritu ernbsp;fdtpfuttt CImßus nos dGcet,lt;gt;^P'nbsp;F.phe.î. 14 ^olosinyniuerfumorbem able^anssEt Pai‘blt;^nbsp;Apoc.i 1.13nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diruptam ejße maeeriam fcrtbit, iam nee bt'

daumnec Graeum, /èdiit Chri^oomnes ynuH^ fjjè’ Quodetiamiit ripocalypfi yrbs illa adtitH'^nbsp;brat,quaduodecim portas habet,temas yideliett^nbsp;finguld orbii partibies. Prophetis yero zpquot; /dpoS^nbsp;liiconeinunt omnes yeterii Eeclefia DoHoflhnbsp;yocatisgentibus,nullam fuperejji nationemnbsp;yrbiu in aliasprarcgatiua,fed mundu yniuerß»'^nbsp;fypr. de (fjé ream,agr((,ür 'DeiKfesfoscißia^. Popuh)^nbsp;yrbesnbsp;A'ir/i'p.if- Hierufale,familias quäßtis Dcifamilia, inquibnbsp;Donni'tinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colatur,yt nullius iam cuiufennt'j,

delociprarogatiitaßiiritualisin ahii agncßatiif*

Edit'

-ocr page 15-

DI i CetESIA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

, Eeckßa tlln vmtterfaits,fuo ambitujjtt'^tieula • ^tsomnes Ecc^eßa comprehends, ^uibiißun^uenbsp;f*gt;ldem orb:s pambui coUeSl.is cjuas etiam Chri-ßtagt;iarnm Eccleßaritm elogio iitß^ntmus, id eß,nbsp;^cetHum tjui Deunt quot;Vnifm per lefunt ChrifluMnbsp;^Hocant,ejualesdicugt;itHr Orientalis yel Occidea-'nbsp;talie, Graca, Latina, Corinthiaca, Galatamm^nbsp;Epheßna, Komana,CArthagmenßs Eccleßa-.nonnbsp;tarnenßprsprieloquamur, Catholica, ßme'vni-mrfales Eccleßa,'vertini Catholicats^vniuer/a'nbsp;lia partes dicitntur. Eademplane rations cjua dntnnbsp;lofjtiimnr de maris Oceani partibus,omneS(juidenbsp;fuarisappellatioiiecenfemttsciir Meridionale,-'4.-‘nbsp;qtuLitare, /itlanticnm, Cantabricum, ßritanni-‘ttm mare dicimus. Océanique nomen,cnitjne tri-jutmus, l ’num tarnen Oceannm non plures eßenbsp;fondât, cjuodtilis appellationibtcs dißin^nim/cs,nbsp;ytoniant unicum eil corpus qiidddißingui tantTinbsp;fondiuidi poteß, ctiiujmodi etiam agnofii debetnbsp;Lccleßa 'vnitas.N'on minus eil igitur hums inep-taoratio qui R.omanam Eccleßam Catholicamnbsp;tßedixerit, quam ßquis pradtcet Britannicumnbsp;^ei Tjirrhenum etiam mare, Mediterraitei partem, cum Oceanoynum amp; idem eße.

lam quot;vero 'vißbtlis Eccleßain mundo quot;verfa-tur. mundut autem vt noßra ipßorum experi-fittia difctmus , plane eß immundus : ßeri ergo non poteß , quin ex tarn male afßeclo ae-fe riibiginis multum (T deprauationis contra-Ex homiiiibiispraterea conßat externoque, A iiij hotni-

-ocr page 16-

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T AT V s

hominumitiißerio regitur. Hówines awtomnti (tirofiint amp; fangtusy quot;Vndeconfetjuitur longißi'nbsp;«!( lt;i ptrfedicne abeßi , corriipta effè »aturlt;(t,nbsp;ignortintut deniijue üquot; mtütia labor are. Ergo ßtf^nbsp;potefl'vt labis ali^uid dejiraHdticntinonnn»'nbsp;t^uam admittaf.'vt antem perßcSla Et, boc tjvidd^nbsp;in mundo nun^tiam conEqiiettir. l^onian-, taiiiti^nbsp;Jäcra ßriptura Eccleßam conßdirat quaüsnbsp;Deumi» (hrißo prcpter (hnHum Ipcnfu^t*nbsp;tetifetur,nonnuiiquant etiam inmtit non quaüs ßl,nbsp;fed qttalis eße debeat^non tarn quot;Vt Uttdibus exof'nbsp;net quam quot;Vtad 'virtutem tantis laudibtti digtutf*nbsp;txciiet. Eoßfvt EccleEia tnbuat elogia ejttibttfnbsp;tnin'mèomnium Eepereßondtt,ßue homiuesipß^nbsp;quibus conßat, ßue doSlrinam ipßtm reßicuti*nbsp;RegnumitslorumautChrisft regnum eamnti»'nbsp;Atquirex ipfe Ckrißuifagena comparât |nbsp;ialla in mare qute promtfiue bonos (‘r malo t pVquot;nbsp;nbsp;nbsp;j

».Tim.} .15 coEigit. Innuit ergofatanamfubditos ßia ty- nbsp;nbsp;j

ranidi mancipatos in hoc regno habere • Paidut quoqcedomumDei “^ocatyVidendiimque motittnbsp;gt; Tim X. to tjttomodo nos in ea geramus. •¦'Itqiie idem notnbsp;non y ult latere, in ea ipja domo non tantum y aßnbsp;aurea yel argentea eße fed lignea etiam amp;fignl(*nbsp;na: illa quidem in honore, htec yero m contittne'nbsp;jndeBap Ham,yndtUlanbsp;nbsp;nbsp;vg. diSlinllio torum qui (not

tc Lib. de in domo etr ex domo eorum qui funt in domO ; ex domo. Et quod in Symbol» ;nbsp;proßtemur Eccleßam eße fanllorum commK' jnbsp;tiioiiem non eo fpe£lat, yt quotquot funt ag'nbsp;ore^atl

-ocr page 17-

, »tlCCl'BSIA y

Iregati (piritH Dei in Chrißo /anfti/zcntos ^fl^tg4mus ,fed quoi nuß/i ßt extra feinta eecleßanbsp;fi'ftjintßit.tf ßue yera commiaiio : Toto (quadnbsp;*ßolet)ipdTtelgt;ranantioredenominato,ha^Ient{t-hotninum ijifonim deprattatione.

Qu^èdaddo^rinam attinetßfonßi formo/a^ßne caa.4 Scl^ ^fglt;f,ciuitMßdeltS,iHßitixiilena\Teml)l«m Dei^nbsp;^^umna'veritatis appeüatiir. Tarnßlendidntiinbsp;excitari deberet adeius nutum er cbßqtnuninbsp;^gt;fiillam nom'mihua eiußnodi cohoneßat. Atquifnbsp;femel conttgit Eccleßam aliquam paßoresnbsp;pntuos nallSjquumßß elogifs ißts metiretur nee,nbsp;fialiameße poßiconßttiieret , in bas quot;voces pro-,

I nbsp;nbsp;^upißi. Sum reÿ»a,nic’vidtittatesnetuoficqt4e

' nbsp;nbsp;dignitatififliits originem^ Deiridelicet bonitati

ptOHocauit, Sponß-voceiKContempßt, Legesßbi pro arbitrio ßnxitreßnxit, ßlode'atores tpß

j fuo iudicto ßtperent earnßnsplacitis amp;

1 f^us rexerunt. ()uo falînm eß quot;vt brohhetx pro

r ri I ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ , i.Ttien.»,

citttone mutait regtmtnis,amp; tpß jlylum tmmuta-rent.Ea rationefornicatriceni adulteram vo-fMtßiuaricatas tibi u ex'probrantßib obuia qiia-

! nbsp;nbsp;^ibet arbore frondofa, principes ipßus, principes

I nbsp;nbsp;nbsp;edom, amp; ^icpulum, i/imorach populum incla-

fnant. Demque futurum dénudant,quot;Vt Dominus tabernaculumamp;federnaßo transférât tir immu-tet. Paulus etiam mature monet eoujque in erro gt;nbsp;abducendos iußa neglefla yeritatis

I quot;vt 'Intichriiium in Eccleßa fedentem ßntado-faturi. Et ratio quidem eß inpromptu : nempe. y Eide*

-ocr page 18-

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T K ACTATY!

EccleßainEar Inna corpus eßopacutttdr olifcll' rum ,quo({ ab ynao foleJuo ChriÜo lumm mHquot;nbsp;tuatur, Qmmius tgitur intentis in ilium oçuli^nbsp;rtjpKii efl luctda, i}uo magis inde recedit eo mi»^^nbsp;habet Splendores, /Iccidit autem quot;Vt nonnuntjui^nbsp;tongißifneab illo abßt, tantaque terra moles itt'nbsp;tercedatyt planèeclip/impaßd-pideatur^. .

hfacillacaußie/t, ejuum fdcckfia CathoU^^ fermtetdnm yniuerÇum fitdijperld,cure:enbsp;cleßaßngulis rwwullas ytdeamus iußo Deinbsp;dteio plané tntercidtjjè qualesextiterunt, Philip'nbsp;penßum, Collojjenßiun, amp; Orientales albenbsp;pauca ipforum ^poliotorum miniHerio conHf'nbsp;tuta'.abas autem alibtpro aterna ei}' eximianbsp;fiKcur^pcenia. rurfus indau''dtas.nonnuiljsnbsp;qua eß hominibus innata corrnptionbsp;nbsp;nbsp;monbus.^

aoUrina deprauaii(lim.ts, cjuaks ßtnt ,r£gyp[iaca, Aßicana^zsTC, gt;Alüs auteW^*'nbsp;cum •amp; paßorum rem^rariaaudacia(^g^odg!^i‘l^^nbsp;hoc tempore de R.omanaconßat )nilßliam ptni^nbsp;inugrt retmere. Stuit demtim qua ab hareß^nbsp;i.n-tçt!xede)ncrfa funt/ttiufmoail'unt quanbsp;tneticam impietatem profitentiir. dtque haci}gt;*^'nbsp;dem omnia natiua ßunt joboles,primitltiusnbsp;WS peccatt,qMquidefitiamore excœcaitis, ànbsp;ipfo ad ße conuerßts, praiermiffb verbo Deißsp^'nbsp;entiafua optnione turgidus,ßbi ße regendump^l'^nbsp;mißt. Hacpaucesde \dtholic« yißbilis Eccßr^nbsp;partibus. Nunc porro tenereßußieit bancnbsp;flam eorum ejje cœtum amp; auitatem qia tot»

-ocr page 19-

B.B IcetBSU it qtiiqua piitet Chnßum profîttntur. Hm conti-neri;igt;igulas ecclefiM,(jua inpromißiones quibnsnbsp;f^atholiCMn CbriflusdviatMexxquoius fMbent,nbsp;Ijltrum aittem ali.ü effi pur its,impure a'4as,qtMnbsp;te,lits à L'to ad fiipfas (üfcedunt, Denique've^nbsp;purißimas quas^ Dei ipßus iudicio impurai ejjiinbsp;tuiusocitlis ygt;el Angell ipfiàperfelîione abßint,nbsp;fed qu.is tarnen fcrat pro mifericordiafua, inßlionbsp;fHoießuCImßo Domino noßro. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CATHOLICÆ. ECCLESIÆ. VISIBILIS PARTES, QVAS-dampuras eße,aliasimpuras,amp;nbsp;quae (int inconciiflx in Ecclclijsnbsp;puritatis notx.

CHAT. II.

ECcleßa ymuerfalls feu Cathoüca 'vißbiiiSy eortim eß omnium cætus qui toto orbe Domini tefu Cbrilli Euangelui proßtentiir, in multas yti diximiis Eccleßas ßngulofes diHin^a:nbsp;quxquidem omnes 'Vnicum corpus conslituunt.nbsp;Singular um lilarum tanquam eiufdem corporisnbsp;membrortim csr partium alit funt pura,alt,s im -purit, amp;barum quidem alia magts, alia minusnbsp;funt aßecia, extat etiam qua quum fuperioribusnbsp;feculatntegerrima eßet'valetudi)ie,nuncpericu-loßßimomorbolaboret : quatenus emnes ex bami,abus conßantatque idcirco iifdem qtttbusbo-mines morbisßtnt obnoxia. Pnras amp;fanas Ec-Inbsp;nbsp;nbsp;tleßas, ort',odaxas,ßnceras, quot;ver a doiîrina coti-

Jèntieatcs yocamus, quo nommeyeterum plcfi^t ferè

-ocr page 20-

ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVS

firè otntus eas in/t^ninnt, impur.ts ante Sciftttlf tdgt;errantes, htertUcM ,fchtfma icn prout unbsp;ittttchitritiaepeccant,/iue aduerfusnbsp;Eccteßam autetiam vtrngt;iijj,fuu tarnen tjunbsp;j^radu prog^eßu, Ha nihihmmus 'verènbsp;Eccleßacxtui ynttrnrum cjua profitentur 'Hf'nbsp;I fitttit. on tarne»piiraEcc'efix.i.cjua Den)»nbsp;bttn in '»»KO Chri ^6 colant, a ^ym s fincentttt tnbsp;tj* 'veritatif.quemadmodunt homo mendax,'V(f^nbsp;tß honto,(jua»t‘tt»uis m mime quot;verax homo.nbsp;ftia homo e/fs leßnit externa licet tpecte ikfitt*nbsp;tiui,mtui aute nelephdtiafip'itris '^uhid f lt;f'^'nbsp;bae ata membria aut mente caotua ~vt oranpunbsp;bumanx vitaadio ietobirenopoßn. »ec /erinO'nbsp;nis ffuidema’ttrationu p/umhabeat, 'juatainf'^nbsp;franpitè hominem î bellua difcrimin tnt.

Memini tjutde quot;veteres puram Ecckfiam tare ityt i^o-xUo Catholtcam,'vteam àcxttb ^fnbsp;baretKoriim diflm^uant: verùmfi propriè lo^it^'nbsp;taur jfingulari Ecclefia quantumlibet pura nottnbsp;t'ipeltt Catholicaappellatio: fin hoc nome tri'nbsp;bitifHUt lt;inoniâfiunt partes ’vniuerfalis eadem ri'nbsp;tioneimpurtfiimis quoifue conueniet. IVerjut emK^nbsp;Catholica nomen[ymbolo adfcriptum leptmui quot;'’Jnbsp;puram ab impura Ecclefia di lingttatfied tuiniernbsp;Hterofblym's afixam à Chri hana, etti'/s fiaffnbsp;Chrififfi fito aduentù in extremos vrijue fi ns or'nbsp;b:f propaga!Ut,tdel,aiHatuendamgentium VO'nbsp;cationem,emtra ludaorum ementit et pr/erogi'nbsp;Wtat : quorum inantm uJanttam Paulus tribfi

-ocr page 21-

tpiU.ad P cm. comf-efcit, tumetjom ut p^tim fieret propheticarKm prAtliiÏKmi yer^Ji^nbsp;natiQtitbni omnibus m Chrifio in'vnum populunbsp;fooptandis,qgt;contïcuer/:xcapnt'veieretmpr}misnbsp;^¦cclel'.am ey ercuit. Qijntüam ß tjHts intro jpiciatnbsp;ftm io^uendi rationem apnd yeteres, yt Ortho--doxam Eccleßam^ Catholitamdtcerent,extliße-ptaiionibusprcfcflä ejßetoiiflabit adtterß/s Schiß-ftxttiios „(jiialcißterunt /^ ouatiani, ÛonatiSîafnbsp;id gfnui 4lij, tjnitotam Eccleßitmfinis conue-ctrcumjcribtbanl, relicjnos c«tus tote ter-^srum orbe excludebantfCuiufimodi impnmis eratnbsp;^^onaciflit tjui '^ c lefitam /hfitccegu-gufitolocon-flndebant,lt;]uod fibt pra alijs fantluit ytderentur^nbsp;^»ibui refeüendis Ecclefiia (quot;atholicctfiweynitter-ßdis per ymuerßut» orbtm dißfiufia ex Scripturitnbsp;^pponebatur.

Nunc indiibitatas notas per^uirere iitMt, Eccleßa ^tùm Orthodtxam isr pur am ßetinbsp;tstauis Catbolicam yocamus y tab impttris ci? tr-^oneis difiingitamus. /am dt/îum eß eundem De-quißu4 benignitate eleciis pater eße dignatur^nbsp;forum quotjue matrem Ecckßam dtci yoluiße,nbsp;^orro matrts eß,non hberos tantum m lucem «•nbsp;^fre, fed ea dtmumyèra eß mater,qua qucsge-*gt;uu alit detnde amp; fouet. Baptifimo autem adopta-*»urinßhos quum natHraeßen;usiri«filij,yeibonbsp;^indepnmum tanquam la/fe infantes, tum a-dultt yt firmiore i?foltdiore cibo altmHr,deniquenbsp;Ç«nx Dominifts cemmumone ar/îius Chnsîo

-ocr page 22-

14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS^

lof. I. iS.

amp; 19.C.

i.Keg.jj.

i.Chr.54.

a.Chr.;5.

, atque ita in hareditatis cœle^ît fojftp pQnem admus. Inde cmftqiàtnrearn effenbsp;£cckÇiam,'amp;^enuinatn matrem qute nosßa^’tipnbsp;mate ^gnit, 'verbopafcit, Cana Chnilonbsp;nos arUtuj in dies connmgit fideß tn quapti''^nbsp;caita^iget Dei pradicatitjise yacrament'^'nbsp;Yum ex yerbt inilituto amp;prafcnpto adminiflgt;'^''nbsp;tio.ln ludaicaßue Ifraelttica EcclefiaiCtrcUtif^'nbsp;ßo Baptifmi, Pafcha Cana Dominicie ßtetv^^nbsp;dfTi-ryTra., Dei yerbo fuamyttrobique ale»d^nbsp;pijs idoneam faailtatem retinente. Eadec^i'jrnbsp;Jofue ßibipßtm promißie terra ingreßittriiadiinO'nbsp;nittts à Domino yt labefa^um per defertanbsp;turn reilittierct, pcpulum circumcidit,Sacramf’^quot;nbsp;toque addixit, ne yel tantillnm à ygt;erbo Defnbsp;codèrent, ßmodopopulus Dei, id eß, Eccleß^nbsp;amp;diciyellent : loßasquoqueperturbatorefquot;’’^nbsp;cmninm ßdtu,de reformanda Ecclefianbsp;qunm fola circuncifionis in came nota 'vifibiü^P'nbsp;pereßet, kgis primnm do£{rinam pèfllimtrttonbsp;uocat,prcmttlgat,adeiusque obßquinm pop^^'quot;nbsp;iuramento addiat. Demde Paßhanbsp;nem dentinciatßis firè yerbis ; Celebrate Pnbsp;DominoDeoyeßro,ßcutfcriptumeßnbsp;fœderis,ideß,ex Dei inßituto, Eßdras,nbsp;populo exBabylonica ferttitute,ritrßusediß^‘‘\^nbsp;Tempil,amp; reflanranda Ecdeßaßatfnnda’’'^quot;^nbsp;ta iacif. Legem populo explicai, (p- fiedeti^nbsp;ßariitramento ßinciendamproponit,deinde'Vf .nbsp;pafcat cp'fulcrarßtettrtit fff'ß^tdaßto

-ocr page 23-

D I E C C t ï s T Aw

fxfibtn/fx fälutis, ptimm '¦‘afchatti yfum reHi-*gt;tit^adprxfcnpttimeorHm(rntjiM) qua fmjita ßi»t in libro Mofis. Denique -vt paucis abfol-^oiny eximij quique Jertuqtt’ po/iinßg'nera

Eccleßa ya^ationem de en reßaitraittüi ^^gitarimt, h.is »ot.is Jèmper 'vißeud fi erexe-^'^nt^notifecta ac be ' } duic peritt/s,'vt dißipatutttnbsp;ultfjuâ exe;cnti»! recoUigat, fiÿix militAria snbsp;édita lococûttlj/ictendapropûmt,quopedemre-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

qtiotqtiot ex clade diiberßamp;palantes ya-y»tur. Chriflui ipße Ipoftßta intemoßenda {pon-rua teßeras non aliii dédit. Atq, eo ipfo quod ffonfam nomi»at,audiens officium docet, vt di^onbsp;fit nie atires patere ßmatexttns, neue monUianbsp;matrimonif ptgno^a ßeu àniip-c^a.'vel perire

quot;^elcontammartfinal. Sic autem expreßis verbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

*^t: Qniex veritateeßaucbtvocem meant, Oues'^°^n.'ia.if f^eavocem meantaudiunt,vosautemnon audi^ loan.s^;,nbsp;tis quill ex Deo non e iîis, CaÜa igilur Iponja eirnbsp;t'erax Eccleßaeafbla eß^qua vocent Chriiîiau~

, yocentinquam non inanem, cr quam quis ptû arbitrto finxerit ,ffd qua in Script uris ex-P^effareßonatyiirmffnemvjqueßonoraentjeant 'nbsp;quot;^ideluet quàm Propketarum cr ^pofiolorunt ,nbsp;«»¦f De«f pronunciauitamp;cuilanquamffindante.- ï'pheCt.j,-to, ^aulici Eccleßam niti docuit, f'hrißo totiusnbsp;^dißeij angulari lapide. Qua nttione ad conflituen..-dos Ecclefi,ts Cbrißianas Apollolos ablegans: henbsp;ttiqMtamp;docete,qMPHisgentes baptisantes in no- Hat.is. ij.nbsp;iSpirituJfiwtîi,do(entes easnbsp;fer-

-ocr page 24-

T R A Ç T A T V ßruare otnni/t qua mandaui quot;vobit. hnbsp;temleginms, 'ipofiolos perdurajfttndoSirmit,nbsp;poitoücaßa^ltone panti, amp; pracibus,qttabrOilt;^nbsp;eß c? expreßaChrisli Eccleßa{lel:npüü,qtiaß^quot;nbsp;(tïAmßdem yerbo docetur zs“ ( hrißicotttmunio*nbsp;tieiny^eram charitatem ymtur. Int ändernnbsp;Ambroflib. {îrtnnw clt;infjgt;irant gt;Atnbrofius dum Eecltfill'^nbsp;*p Cathbiicam eAtn eße dißtnit, in qua Deus jigt;^^nbsp;Aa« conirsßm colioqiatur. lugusiinus eüamdum Apoßo“,nbsp;Paflorum mini^erinm in quot;verbo Pl*nbsp;«ap.ii.amp;c. tj- Sacnmeniisconflüuit. lamaddamusamp;t^'nbsp;tiamnotamextemamlket, Paßoremßalicet^nbsp;Mmfirornm Eccleßa légitima 'vocationem^f*'''nbsp;bui eß credita'verbi'tj JacramentoruadminiJr^^'nbsp;tio^ {^um enim de praduatione agatur^qutenbsp;»oto.io.iy. yerbo yel Sacramentis ytpalpabt/iytdeluetfi’^'nbsp;tnonecon!}at,eosatuem mittioporteat, quinbsp;dicaturifint: mßtendis paSloribus e^l «rdo inP'^'nbsp;tleiia yelmaxtmeneeejßtrius : P'erum h«{nbsp;a(i6 poHea loco expedtemus.

OrthodoxasigtturEcclej'as puras dicentf^^ inquibus puram zsr legftimam ytrbi amp;nbsp;»lentorum admimtlrationem agnoßcere, ’nbsp;Cypr.iib,2. idesî, yt loquitur Cypnanusßta yt (.i3riiiur»l^'nbsp;quamw. i\'eccommunionem, cumetußmiulf’'^'nbsp;fugtemus, aut DetmtUisadeßi dubitabimu^rnbsp;rorisluetaiiquidin doltrtna, aut in politicnbsp;rioreperiurbationif,^^ deniq, tn moribusdtpl^^nbsp;uattonis ßt admixttim. Hue enimfimper redfgt;*^nbsp;dum eß^noshominesejfe^ Ecdefiam auttt»

-ocr page 25-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLESIA. «7

minibus non ficus ac orationem ex Rtttrîs «JrfÿR» ^bis co»ßare,ijuorum ingenium aliquufimjierexnbsp;porte référés, (jtiamdtu in miindo peregrniabitur,nbsp;'Vtdendum eß imfirimis yt m pracipuà do-tritia cafisib/ts moneatfimperfirt» teîîa yeri-^oi.Etenitn imftunss cir win/we Orshodoxas no»nbsp;ptrindefacUeerisdifeernere. Simfilex eflyeritaSfnbsp;finitM,rcllftudo. Ât mendactorumjtnorboruntfnbsp;^truisatunt ùifinausefl numerus. Eadem rationenbsp;^uhtplices funs fiecies amp; gradus impurisasis i»nbsp;^tclefia. Eaiautemynoyerbo imfturas defiri-^rc pofiimus, snrjuibns adulserasaefi yerbi amp;nbsp;'^ocramenssrum adminiflratio^ysyel Dei glorianbsp;^tlhotninum falusiaduerfitur. Quontam autentnbsp;’^niuerfntn Euangelium ad fidem amp;charitaset»nbsp;^gt;tocaSur,Chrisîus aute sotus (ysloijtâtur Au-it^Hinus) caj)USnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor(gt;us efl : Idcirco ad duos ap,^

Pfscif)nè /pecies lilas reuocabimus, nbsp;nbsp;hareticas

^tmuiguaà fideamp; ChrillidolîrinaaberranS, '^^^finaticas ausem gua à charisase Ecclefixfnbsp;^‘uscorpt/s efi Chriài,communione difiedunS,y-^'^^ue quoad dolîrina yerisasem in cafittbuinbsp;Omnibus confintians.

yirumenimyero quum y aria fnS do£îrinie ^iriflittna cafisa, yarns quoquefunt harefiu»nbsp;]ficies,dum bac in ynum,iuainalterHm sapus do-^trma (leccas. Inynoesiam e!yeodem dogmatenbsp;^liaalijs longius tir periculofius aberrant. Sed amp;nbsp;^uadam ynicum,quadam filura capita oppug^ât.nbsp;^madmodum i» yno (ir todem corpore alius eftnbsp;ß mor*

-ocr page 26-

t8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAtVS

morbui in 'vitaü, aIius in or^mwA parte, äHuf hepaticM, altui exfarrho tumor. Dem^ue iot'nbsp;altud {¦!, ’vmctim corporis membrtim , alitt^nbsp;totum corpus maie agetiumeffe, rj'nbsp;laborare. è'tgo eoufcjuepoteß Lcilefiaah^itab^'nbsp;refe'jùç ccmtaÿo infia f^vià capiie quot;vj^ue adnbsp;nihii/uperjit mtcgri, Idolis etiam projtuuta p'^'nbsp;dtcttia.prauoquehommMm conßüo corruptai^'t'nbsp;gue tarnen cjuamdw funt hareticec^deßnHnt cßfnbsp;Chriili Eccleßx ,^t nee homo propter morboigt;tnbsp;homoeßideßnit:imoeotpfo^uod juntin doßtiiidnbsp;ehrt gt;ii hts re[tcts,contancttur adhuc i: ccleßtts tß^rnbsp;tnorbum enim à carpore diitingmmus ,hatidalgt;'nbsp;ter quant exmorbo quo quis ap/tatur hanttcitidnbsp;eße,non homtnis cadauer,agnoßtm!/s.

ro ab btsreß inA.TH’s'toj/ demergaiitur, turn tit' mum Eccleßre eße deßnunt, y bi Chrùlusnbsp;Eccleß!e,Sal'Mtori(3‘ Mediatornon agnoßitK’^snbsp;quot;vbi mediattotllaquie Chrißo Eccleßam ,yt bp'nbsp;gulum corpori caput coniungit, abßcißd eß.nbsp;reitrißtßimuextatexemplum in Afiatteisnbsp;ilianis,quipaßima bicefloriana hrereß in Mab»'nbsp;medis caßra tranßerwit, id eß, ab htsreß adnbsp;pietatem dePnuerunt,quantumHis i^lcoranibl^‘nbsp;ßfxmirs Chnsiumlaudtbns eßerant, tum e^,nbsp;iugulo pracifo examme iacet corpus, (p- pilt;lgt;ld,^nbsp;repudium Chiiitus iliis Eccleßis edixit, q»^^nbsp;alterius nupttas tsr thorum aperte conuolarixltnbsp;er D urnjummumque befmm,abillotdgt;dn^quot;

-ocr page 27-

ecclesia. lt;9

^^empe igitnrcores redit,hasejjè^^e^uibtis paulo ante diximus,quot;veras EccUß« notas, Eccle^nbsp;Plt;^,ineiuam,qnx puraßt caßa Chriiîißgt;onßi,nbsp;^orutnque mater quos paterille cxle^t is hxredesnbsp;figt;'ipßt,'vt Deo liberosgignat,nMriat,Chrißoquenbsp;toniungat, quarum rerumßuntfymbola 0)‘g4-*^o,Baptißmus,Verbum,Cter.a Dominica. VnicAnbsp;quot;^cro tejjira Eccleßd tanta elagio no exornat,fednbsp;foniuniîim omnes. Etßenim yerè mater eß quanbsp;^ws genuit td^eros exponif.yerd tame,^ y'lyo'ia.nbsp;*^lt;tter eße negatiir. Eiufmodi fuit Samaritananbsp;fin Ifraélitica Eccleßa , in qua drcumcißonisnbsp;Jymbolum reliquum erat. Lex etiamfed titulo te~nbsp;^Ks Adulterijsÿnquit Dornin^,lt;Br omniti Itbidininbsp;P^oßituta iacebat,M. eß,cultxs quoßibet idolalatri-^osampleciebaturaddit-.tamen,gemttß'eßbifiliosgt;nbsp;^eoinquam liberos gignebat, qui Cfrcumcißonenbsp;ßtos agnofcebat (quantumuis eßet obßelus adufinbsp;^crij répudia digna)quod Dominusfederepenbsp;^itus adhuc abrupto repudttimnondu mißßet. Atnbsp;fntm quos illa Deo genuerat Molocho, fouebat,nbsp;^ne lußrabatjidolis conficrabat,amp;quantum qui-de in ß ßtu erat,ßtaf}a amp; or co adiudtcabat. /ifdonbsp;ttiam locis dicitur illi//s fororem Hierufalem, 0-^oltbam,in qua Dei tabernaculum effet,multo de^nbsp;^triits fegeßißi, adeo yt infra Sedom ipßm deq^nbsp;fiatur. Eadem ratione Chriilus Phartfieis : Vosnbsp;d^quit cœlum 'tlsr mare circumcurritis,yt profily-tßaliquem efßciatis, Id ante confecuti,eum duplonbsp;filiugehennaredditis.i’tdprauaaccedityefirain-£ ij ßitutio.

-ocr page 28-


illitantulacunquede'vero Deo cogniüoin rem cedat condemnationet». Porto qtün idemtnbsp;Eccleßn ChriHiana contigerit^dubium ejji non d('nbsp;iet.Nâm ab iniiioßtbortaJùnthxrefesinpi’i^^*'nbsp;puisßdeiarticulistanquam morbi mnobiliefi^^nbsp;corporel partibM,ac nominatt/nincapite de'Tnbsp;Christ Piiÿ Deidiuinattietnitquenatura.nbsp;eatiun hominis morte bleBendum eraf. Hdedi^'nbsp;mortem gußaret, hominem : yt mortem debel^'nbsp;ret,Deum, ChriÜo jgüur,gm deitatem eripitb^^^nbsp;priecipuaeum dignitate ßoliabat^ex qua nobi^r'nbsp;IffScotisât, /itqntnegata aternitatenegari^^^'nbsp;tjue Deitatemneceße eß-, quaresenim inidfquot;’^nbsp;habuit, eandem quoque naturahter ßttemnbsp;conrentaneumed. teterrima interim iüaharfß^'




-ocr page 29-

DEECCtESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

Witrt« Hierofolyma perictiloßs eiußnoJi errori' cordate feoppofuitytnultof^ue fauauitjyndenbsp;^gnam eß landen} apudomnes (Ir authoritatenfnbsp;fonßcuta. rerumamp;ipji mifirrimèpolled lapji

Quum ettint Dei benignitate ( qui yeritati fi»tper alicubt füas fidefaßignat) ab hterefi iUanbsp;[^quam morbicontagioltbenataejfet, hoc totuntnbsp;^'‘duSlria [ua tribmt quaß extra errorii pericu-ßtaeßit fperindeacß quü ad annos aliquotnbsp;P^°ßgt;era yßusyaletudinenihil iamtnorbot ye^nbsp;intemperantialaxarethabenaf. Atqueiit-^faHum dicimus,yt intemperie yniuerfiülabo-^*^et,ßcque harefis baireßbus cumularef.yt ianinbsp;in morbum }ncidißi,ßedipßa morbus ejji yi-^yßqmadeo id ä,sa.itjhßia. dsdoluitiirpla'nbsp;flupidaobduruit. Inillamigiturnon immeritonbsp;^otnpetere ditimus,quod E'^^echielpropheta Hie- Ez«h.i6.nbsp;^'^folymis tribuebat-^fidiinqud tlli in qua Domi-fibiqtüetem delegerat: Someronßecundumnbsp;‘^^idium peccatorum titorum non peccauit. IVonnbsp;fi^it Sedom foror tua amp; fiU/e eius ßcut fecilli tunbsp;filue tua. JuHtßcaßißorores tu:u pra omni-»fbominationihus qttasfecilliiConuertam igi-^‘^’'capeinitatesearum amp;ignominiamtuam por-^•^bis. Ißrbum Deidemenßum eß quodßuis libe-

Hominus in cibum reliquit. Eccleßa Latina eosßliquis paßceret, illud abßondit ér deßo-terntm: quodßyel pudore additUa non-protulit,prafentißimo yeneno oblitum ex-^dtuit, rerbiifti illud inyno Heo yitatnq»a- xnbsp;B iij Tiere

-ocr page 30-

2X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACtATVS

reredocet)hesc quot;Vero nes ad homines nat((ra{!(f' ditos, imo yero ad filinm ilium perditionls dedn'nbsp;cit : In Cljrillo Deoinfïnito,meritumin]ÏHttlt;*'’fnbsp;guarere nosyerbum docet papatus »os nodf‘^nbsp;meritif afjixos deiinet, qua nihilprater mortc^,nbsp;tsr inferos mereantur . Lex pecrati retegtn^nbsp;caufa lata erat, yt pratia remedtum in Chrtd^nbsp;oblatiim fameliciquareremus, latinaexadutt'nbsp;fo Ecclefia nos pra ludxii ludair.arecoegit,^'nbsp;lutem exnolîriilacunis hauriredocens^vbilf^'’nbsp;tins inferi commonßrandi er ant, yt innbsp;cblatamalacrius amplelleremur. Inipfam^'^'tnbsp;mini repiam Diabolum admifit, pani yita,nbsp;tem admifcuit, poeulo cœleili, yenenum p^^f,nbsp;nauit. Detiique, ß Baptißno quem tarnen »i'**nbsp;tis modii contaminauit, liberos in Deifa»^'i^nbsp;amafciuityt mater, nihilominuscertumeflsrnbsp;ßs earn ctiltibus Diabolo ecfdem educare.nbsp;yerOfßdc (hriîli ofßtio, amp; quarendain^^^^nbsp;ilo ßalute apatur, quo tanquam inputo,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Caput Eccleßa Chrilfus coniunpitur: fr tls hominum amp; Sanllorum , indulpenti^^'.nbsp;firdibus, Ó* infinitis blaßihemiartim ,nbsp;parshae dolîrina labefaSlataeß, yt iatn‘‘ ,nbsp;nui ßloyitaEccleßa penderet,eoquemo’^ ,,nbsp;rumpendo (qua fuit J^ntichrUi in apendoßf^^,nbsp;ht OS ) niß terrtpori Dominus,quteum comjfljjnbsp;vent'ßruosfuosemißßfet.QuamiÜHyeltenuf^^,nbsp;ßlum reliquum manet, Eccleßa nomennbsp;nepamus, yt nec ei qui morbo contabeßih’^'^^i^

-ocr page 31-

D î ï CCI E s I A. 25 fxminis^quamdiu ’viuit. Qijnamp; /ponjant lieftnbsp;pernos lUt foeitent,modo adulte'am guo^ueno-bu dicert cotteedatie.^teamen nos praal^s om^nbsp;nibus qua:adhucpuerunt, Ecclefiam tUam htere»nbsp;ticam nommamus, ßgt;onjagt;n qua reputhtim me-tuerit,matrem quaJnos liberos /atana alat,deni-que obnixe rogamus qui earn recens natam zs“nbsp;Janguinefuo conßmrcatam libifantlificandamap'nbsp;fumeredignatusefî : qui earn tam aduham fenejl-(entern Cbriiîi jUij fut fanguiue purgautt , ytnbsp;feederis iam à puerttia yjque imti ( quod lu-daica tr ifraelitica Ecclefia polltcebatur ) me-tninerit, tir quod iam non paticis corporis il-lius membril conceßit , earn priilina pttritaiinbsp;(3^ integritati reiiituere dtgnetur. ^tque ha-blenus dt hareticis amp; impuris, quoad dogmata Ecclefits , qutbtis omnibus Eomanam cj*nbsp;Latinam eminentioregradu errorum fitamde-fendtmus.

i'chifmaticarum alia /tmpliciler funt Sebif-tnate infames, aha fi ad Schifma harefis tan-quam ad yuhiera febris accedat, funt Hare-tica fimul isr Schifmatka . De Hareticis idem quod paulo ante dicimus. Sthifmaticisnbsp;explicandts geminam diilmllionem adhtbemtis «nbsp;Cauja (inqùtt Canon J non feparatio Schf-maiicum facit. Quamobrem eos Schifmattcosnbsp;dicimus, qui fuisdeprauattombuslegicimamdf-teßionis occaßonem alijs dederunt, non eosnbsp;qui (oaili ampuerunt, Neque enim t/ipoHoli.nbsp;ß liq Sthif

-ocr page 32-

X4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

Schißnatici eraiitytcmgucâ Scribisamp;Pbri' ßtii ficederent amp;feparatim conuenirent : fedipßnbsp;Sacerdotes amp; Scribte à guibtti tnltrficiebanttifnbsp;^ui in medio Ecckfia cœtu Meßitm aduttiijßnbsp;Ji prcbaturos profitetentur. Caterum idem n»'nbsp;iirii temfjonbuscontigiJJi fuo loco confirmât'nbsp;mus iis qui media Concilij frecjuentia Jinticbfi'nbsp;flumpatefacere 'voluerwit. Rurfits authorfchif'nbsp;matis àfellarijs eß diiîinguendus- ^uthores'Vfnbsp;^uiàcharitateacj}roindeàcor[)oris Chrisli yttkquot;nbsp;nereßliantcum Dathane, Corah, .^ibirafiionbsp;conferri pojjunt, ejui quantum in fe eß fua ipß'nbsp;rum nomina ex libre yita delent : plebs yeroip'nbsp;fagrex eß Chri^i,fid malos duces nalla-, ^uodißnbsp;fracipue competit qui fchifinate iam confirtrUquot;nbsp;tonafcuntur, quanuisiußa étriqué excufatio»^nbsp;careant. ß«4 ratione cum Dathane fch^inatt^nbsp;anteßgnaniabjorpti fuerunt,Jid quot;vltJoreHqu^»^nbsp;tnultitudmem prceterqt, qua horrenda in fielet^nbsp;authores animaduerßone edo{îaftàt,eiufdem p“'nbsp;nametu abißis ficedere. Simili ratione Hier^'^nbsp;boamuscum/ucceßöribuSiqui fchißnate Eccleßjnbsp;praua ambuioneßfiinati diuifirant,diris deuoif^'nbsp;tur. t^erum Samarianonprorßis ifiedere excid^nbsp;medium quendagradu propter falfis cultusnbsp;inter ludaos lt;7 gentiles. Inßtmma ambitio,amp;nbsp;iiisfons, charitatis defellus,Schtßnaticcs coßit^^nbsp;tmt •. ab ijs igiturritifs alienus populus qui fallnbsp;potentu nonficus ac torretis impetu abripitur-r.nbsp;hcet infiparationefch'fmatictas tarnepropriè di‘^

-ocr page 33-

DE ÏCCIÏSIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎJ

*gt;wdtlgt;et. Etquemadmodumin fa^ionibusqui-bus peccaturi» rempub. Phnceps in capita Jtlt;ü-^lotiu animaduertit. Populo qua yel ignorantia, '^tlaliorum Iplendore ÛleHuspeccauii, 'ventantnbsp;Siemens indulget: fie idemprorfius ingenium/pera-*nus Patïis tllius mijericonüarum erga fuos libéras,qui quot;vt plurimum prafelîorumfiuorum am-bttione tanquamfarc'mapreßi anhelant,iT ab eo-^umfiuntconfiiltjsalieni. Atqtiehac qttidemdi^îanbsp;funto de Ecclejijs qua fimpbciter fiintfichifina-^^te,ideß, qnafchifina harefi non cumularunt,nbsp;Aliquidnonprorfius difiimilein Ecclejijs hareti-fisreperias, Stepifiimè enim accidtt'vt Ecclefianbsp;''eSlores fuis fjieculationibus abrepii oliquatenusnbsp;ßett haretici. At populus non item, qui ijliußnodinbsp;^gutiasnoncapiatffiedjimplici fin 'veritatis ora-^ione contentus. P'erum hacaho loco accuratiusnbsp;ptrtraBabtmus.

Nune quot;vero bac efio ßtperiorum omnium iva. • lt;vpa.\a.tai!stSjpura Eccltjia notas, fidemejje amp;nbsp;fbaritatem-. quot;verbi etiamamp; Sacramentorumiu-^um legitimumque minisleriiim. EccUjiaruntnbsp;^utem impurarum Symbola juntparttm iiîoruntnbsp;^fe^us, partim impurit.as: quod 'vtrumque con-funlîim japißime accidit. Denique quum nuUanbsp;fxtet reltgio qua certa dolîrma fuifique confjicutsnbsp;fignisabalijsnodijlinguatur: Eccletias Chrisîia-fiit fuam dolîrinam quot;veteri amp; nouo Tejlamentonbsp;^finitam, fua etiam Sacramenta Baptifinumnbsp;O' C«nam, fiÿM habere dicimus . Qua igiturnbsp;B y 'irtri-

-ocr page 34-

TRACTATVS

~vtriuf(jnepurum retment mmifterium, pura-^qM impuru»t,tmpur« cenfentur. Romanaporroom*nbsp;niurn impurißtma, qua quot;vtrumqut tam fœtle colt*nbsp;tomutarit, 'Vf yix altquodJuperftt tnjiituttonitnbsp;Cbrisli'veiligium.

ALIAS QVAS ADVERSARII PK.OFERVNT NOTAS,

puris amp; impuris EcclcGjs com- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i







tas eüc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

CAP. III.

VEritmenMrvero ilU ipß qtû ft yerit thodoxa Eccltßa notis dejittutos eßinbsp;vofcunt, negantpura ytrbi amp; Sacramentornquot;^ !nbsp;adminiilratione Etcltßam dtgnoßi pojje, ßd iX'nbsp;teni!inotis,putaanttqiàtate,ntultitudme,locon»^ ,nbsp;r(3- perfonarumßtcceßione,miracultsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i




-ocr page 35-

DE ECCLESIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27

tjjèli nonftittperhonorabilei ßintfapientei^ficc fines inteÛignntiudiiium. Profefîo ßjtritui guinbsp;i» homme, ier infiiratio omnipotentii mleUi-gere facit eos.^edguoniam itaquot;fgt;rgent,fußHsißitnbsp;perfiguiiHuabit . Hic agiturde finceritate Ec^nbsp;clefits . Ecclefia cymba comparatur ; gute guanbsp;dtutùcs maria praumanigat, eo fit rimofior^nbsp;tcdificio, guod'vetu^latelabaliitamp;finfim cor-rttit: Ciuicaticuiu^ difiiplinafaci!edeprauatur,m-fi fiibinde ad initia reuocctttr: corpori hnma»onbsp;in guod annorum accefitone deuehitur morborurttnbsp;tnfinitorum colluuies,gHU!n corporibui 'vel maxime integris cjer bine habttis fioteEius ipfa per finbsp;fit morbus. Ex 'vetuftate igitur velJolaoinni-‘nbsp;fio conijciendum dico, Ecclefiam mnltas fordesnbsp;O morbos contraxifie,eogue nomineabfgiiecon-trouer fa adfirendum yerriculum, et accerjèndtintnbsp;tjfi medicum,nedumvt inde puramefii amp; Or-thodoxam guod illi coniiitutvit ) coUigamus.nbsp;Jam vero guaro, gtad ethnicis relfionftiri fint,nbsp;fitam antiguttatem effèrentibtiSitmo zer^tig-guinbsp;Hitrofolymorum initium ad .Hbelem, Babylo- *“S' P**nbsp;ntsad Cainu,promifiionis item ad lfaactim,fiu-tiorumad Ifmaèlem etiamprimogenitum rejirt.nbsp;uitUrac gutdobfecro Chriiliteporibus ludais refinbsp;ponfiuri erant, fit veritate in Ecclefia ex asitiguita-te metirioporteat.Sefilios rlbrahamiprofitebâtur.nbsp;Jsautem credentiu pater celebratur. Genealogiasnbsp;àprimavfgitehominis creatione repetebant: ve-tufitßimasfixderiscuttt Deo tabulasproferebant.

-ocr page 36-

i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

jit iläantiquitate frttt Chrißum iuxti tiesexhibitu 'vtfabrifiüttm,Sam(intanMm,nbsp;monio obßßüm,nonorHm cultuumpropagatori^nbsp;famofum reddi^rKHt ; yt plane ßt quot;verißtfi^nbsp;noflri temporis Rabbinos,fi in iUa inctdtfiint tei/f'nbsp;pora, quum ijfdemargumentis nitantur, illitUfnbsp;^ttoquecructfigendum curatwos, Eademprorfilnbsp;ratione dtcimus Antkhr^um ex yaticiniorutiinbsp;'veritate, tarn düt^tem hanc domum fubingnPnbsp;fumfuifie, gtmtnin antiquitatis altißimo*,Jimgt;tfnbsp;omnesdemerfiefiint,quos•vigiJare e^orarenbsp;Dominiprafiripto potiuä oportuk. lUiusconi'nbsp;ttispromouifii qui fibifitperevidebantur^otnni*nbsp;demquefitrjum amp; deorfitm conturbajße.nbsp;tamen'vt reteilttmplerique agnofiant, 'vliisnbsp;tionibus adducipofii. Herum peto quid Grteci^»nbsp;^rmeniaciSj-ÄEthiopitis Etclefijsfinirefiofi'nbsp;furi, quarumfundamHa iecerunt Apofloli,amp; qti^nbsp;Romana fimtcoatanea, imo amp; primogenftiisnbsp;quum EcctefiasChriÜiconßet ab Oriente Oed'nbsp;dentem 'verfns propagatasfuifie. Hic fi antiquiténbsp;puritatu landepraripiat,illas ejji purasquis ittfi'nbsp;cietur^Sipara fünf, Latina Eccleßa illartim indi'nbsp;cio amp; couatione impurißtma ent. Sin illafunt ha'nbsp;refeos amp; impuritatis nomine contaminata qutlf^nbsp;illas cenfet Latina Ecclefiaj-vetuilate puritasnbsp;•Veritas in Ecclefia non fatis apte confirmaWt*nbsp;Qitidigituri' Fenerandamne antiquitatemexfK^nbsp;fededeturbabimtiS {‘ Imo ipfis adnerfarijs long^nbsp;bonorifictntwstxcipientus, Sedita 'vtanti^t*^

-ocr page 37-

ö E E C C L 8 I K. 19

*'*fiturut» interrogetUTy au^atur, t^rpittribfn


praeat ex certißimi illius axiomatis ’re-

Primuf» (juodtjue'verißimum.Quaquiilem l]gt;e(Ïantfi Ecclefueputitas controHertatur,'vtnbsp;quot;Verbi Dei exatftemmtiqmtatem renocemuiyamp;nbsp;annipmuos hutnores inuexerttnt perpurge~nbsp;*’^uSyet quot;vegetatHuentutii integritati reflituamui.nbsp;•^tqueeademume^l certa colendit antiq uitat itnbsp;vatiOy-vt »0Sadvera iUti/seffigie refingamusy nonbsp;V'Utem -vt •vetuflatis larua obtetïifegnffcentes pu-^fefcamuSytandetHque cmti'tncipereamtit. Haenbsp;efl magiiîri noftri régula. ^rebatur de di-*gt;orcio quod populo Moßs ob duriciem cordü con-ffffèrat. Accefferat longißimi temporis pra/irip-^^OyßqutdemDei decretis prafcrdgt;ipoffet.Qiiaßionbsp;ttem D. paucis abfoluit, Ab initio non ßceratyidnbsp;fily non eiufmodi eratDèi inilituiio.f^eritati, in-


o«w temporunjyno patroaniaperfinaru, non pn- vdanä». f^iltgium re?iionum,Ex bis enimfereinitiumcon-iaignoranttayel ßmplicitatefor-titain yißumperffcceßionem corroboraturyCt itanbsp;^duerfus'veritatem vindicatHr. Sed D.noSlernbsp;Chriflus yeritatem ß, non confuetudinem cogno-fninauit. Si ßemper Chriftus ó* prior omntbut,nbsp;•tqué•veritasßempiternatjsr antiquares. Jdiderintnbsp;^go quAus noHum efl ^uodßbi yetus eß. Hxre-fiinon tarn nouitas quam quot;veritas reuincit Quod-

-ocr page 38-

Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À

guid qm ante omnes e/l Chriflui,prior fecerit.


enim hominis confttetudinem lequi oportet Idemad Deixentatem. Ide^CànJuetnàoait^fine yerttlt;gt;^^nbsp;^°amp;î’n Ep^' ^'^tiiii^erroris esï,propter tjnod rehtioerroreß'nbsp;BdQüir. amp; qMmtiryeritateMieittamyentatenobisChrifli^nbsp;épifto.quot;quot;'’ »fltflt;de»s,Egofimt m(]iàt'veritatas-^nodtxjt,t^^nbsp;Et Aug.fib.y ƒ«»? conjuetitdo. i^id {gnattusi^ Uiis qui antiqi*^'nbsp;igiumpift^. Memobij(itint^egâdico,quiamihi antiquitoi (1*nbsp;ïd phi'ad. J(jtis Chriiius,qtKm nolle andire manifelhis i)d^'nbsp;ritus eß.Entibi ¦')}niquos,qtti'Vt ventatetndiß^nbsp;Can Confnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^hpdjjimimagißefi^“

«diftn- Perpetua e]i enimregulaillius aqtiitas,S^tei‘lt;lt;‘^ non'Valuerunt.fHCceJßi temporis -t/alerett»'^


thejäitropraßribipotefl.

Muitinido. fslucagedemultitudmedicamus.Difirtisylf' wanp.ij . hl^cMtutneft: Non eris poil multos ad tttdi/i'nbsp;liK. u. at. Item, .'Impla eß porta qtue duett ad intcritum-

aduerfo : Noli timere pußlle grex, complacl*'^ emm patri tibi dare regnum. Adhicc -videttK^nbsp;.quod ad Ecclefiam attinet,totum mundum infi'nbsp;miliam Noe contra^lum : Paulo poß etiamnbsp;Deut.4.1 J- Abrahamum. Ifraeliticum popuium exindenbsp;amp; 9,i,amp; II- .,jjadoptauit, ad alias getesficonferatur,pif'

exiguum : Deniq, ex omnibuspopiths partem t»f'

-ocr page 39-

DEECCIISIA.

(ïe catiftpufillum -vocat. Qita adco ’¦

quot;Vt /lug. tcclefiam yno •yibeie amp; ’gt;’«0 tinochodefiniat. Ex nutneroja igitttrmul-titudinefalßpottui^uaveri, z^impuritatis^o-

^uam puritatii priefumptio coaigitur, (juiitn febui ownibM bominu natura prona in ma-^»ni feratur, adbonum antemnon ntfi ylolentonbsp;^‘lodam motu ajfurgat. 5ï de numero contenda-ethnici quoltbet tn populo plures yni oppo^nbsp;^fnt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nie te nationi naüones omnes. Et

ea. ipfa nonnumejuam yni at^ue altert familia, Cea. fi. fomiltas omnes : quemadmodum i\'oah tempo^nbsp;^us eonttgit, quibus qui fltorum Del appellatio-infignitmtur,tum ipfum IVoah, turn ipfiuspie -ludibrio babebant. Qiûn in populo Deinbsp;^^llo Samaritan! ludaisßecefcilieet tribus dtia-^’!s praualebut,!» luda autem z^Jfraelephophaninbsp;^ßfuperiores erunt.EUiuenimfefoluin effecon- ,.Reg.ii.tnbsp;^tteritur : üb'in Mieheam yeràcem infurguntnbsp;^00. Pfeudopropheta.Et Erophetafedubîûnbsp;fumant populi'i, fieges,Sacerdotes,Prophetas de- 'nbsp;^‘‘^ue ipfos. dhriiîtana Ecclefia nihilomagis erit nunbsp;^tro fuperior, lilttfs incunabulafc deJeribunturA^^Si-credubt audttui noUro, eir brachium Do~

^^tnicutreue'atumeflDum enim in exigtium »umerum contrabîamfuiffe legimus, amp; fcbola-

^pßimortuo ChrtîîOfparuo momento,docent, fil« quot;vtrgine Mana circumßriptamfuiße. Adul-f«iam Eccleßaßegimui,moriuo Conflantino,qtdtnbsp;^fieneminiißliuf, .Arrianorum partibus eßetnbsp;addiEut,

-ocr page 40-



alieniialios numerofuperant? lamyero fiP^r purasillis Ecclefias concedite-^certè guidentnbsp;mana efi haretica,lt;]uam illi ob yaria do^ri»^nbsp;pita damnant lt;ir reijciunt. Sin minus ,ntiniff^nbsp;iam erit infirmijjimum puritatis argumenttiquot;^nbsp;tjuo yel impurißimi ^maue certarepo^unt.nbsp;tias tame» tjnantas popumus maximatnbsp;D. Deo^utfimentemyerbi fuihenedicit,^«^^nbsp;proferreyultfrudumcentefimum c* milk^’nbsp;Eundemtjue rogamus yt qui magnam iamnbsp;tern orbis Chrijliani,iugo Antichnßifolutos et”*'



-ocr page 41-

DE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;;

Hominus paucoseriiat^tancjuapaßorex ortleo-duocriira yelauncuUm ynAm (ait Propheta km-i- lï-mot) fine ,^gt;1 leremia •verbis quot;vtar ,affiimat tgt;»um de ciiàtate vnaftir duos de tribu vna,^uosnbsp;inreilitutam Sion ùitroducat,tiûnidcirco voca-Atm tjfe in tus quot;Veritatemy^ua nobis idip/itm forenbsp;/»•adixit, nec ingentcmnumeru'veritatisamp;pu~nbsp;Utatis nctasn eJ/itVlnecexiguummendacij.

. Deinceps iocorum amp;¦ perjonarumfetjuiturfuc- toeonm feßto,(juamfucceßtoniverte dodrma^tjua à no-(gt;is ift Ecclefta vrgetur, opponunt. Qupd ad !ocanbsp;^ttifiet, dubium non efl, gutn /udaifmum fapiatnbsp;orbem vrbe concliidere. Jam enim Ecclefianbsp;bJierofolymisnoti eftaffixa^fed ht dies experi-^fir,eum voeari àDeopopulnmytjuipopulus non

: qiiemadmodumex aduerfo iuüo fuo ludicio permi/it^Ecdeßos Chriilianas in Turcicas haratnbsp;^^ansformari,qualis eß Ephefina, Pauli amp; Joan-fihminiflerioplantata, amp;rigaea : Qualisetiat»nbsp;•^frieanatbJipponenßs quatn docuit Auguilinui.nbsp;QiîtdP annon expreßis verbis monemurfuturumnbsp;Ecckfta Dei ab hntichriili perfeeutionibus innbsp;^efertü perfugium quaratê' Qua ratione Hilariuinbsp;^rfus Auxentiumafirmatpotius in cauernûnbsp;fieliteßere Eccleßam,quaminprimarijsßedibusnbsp;*gt;ninere. Certè quidem, Eccltßa eß ciuitas, hoe

} ciuium Vnitas, qute Chrißo paret tequißimo ^oderatori. Quitos autetn ab vrbe diffirt, quednbsp;^‘^e mœnibua ^altera popultex legum vinculo v-*gt;iontconßet, Quomobremciuitos Rpmanacumnbsp;C extilt

-ocr page 42-

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR.ACTATV#

Theifl' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Camißo f^tijs trat, quo tempore quot;vrbe K9*

Dion.ii.41. mahoßespotiebantnr.Stcenim ThemßocleS A' flotnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferri dieebat: Quod is- R ot»«^

Carthaginenjes magno fuomalo docueruat, qoot -vrbectuitatem fuam trans ferre coégerunt. fpßnbsp;deniqut Rapx, Ettlefi« Romanx Jedem annotnbsp;^Q.integros Jduenionem deifdert,nt, quuttiipfinbsp;ttiam Roma abejfent. .Adde quod huiuiarg»'nbsp;mentiratio, ex aquo compttit Grxcis, Syriacthnbsp;v4.rmeniaeis i Ætkiopieis, iS' tiufmodi E((^'nbsp;fiia^quas fal forum dogmatum,eorumque

' plicium nomine damnat. Denique Hierufalein f qnxquam alia Eccleßa hat loa fucceßione glo'nbsp;Kat. i;j. nari potuit, dicente Scriptura : Hæc requis®nbsp;a. Chio.7. mea in feculum. hem : Elegi amp; lanäiß'*nbsp;caui domum hanc , vc fit nomen meut^nbsp;ibi vique in feculum. Eaquedecaufapropl’t'nbsp;tartim reprehenfiontbus facerdotes oppofitas h^nbsp;Itr.7.8cj6. -vocesingeminabanf.Tempïû DominijTsi’Jnbsp;plum Domini,Templum Domini,nbsp;hxc Dominus s’ Ite quæfo (inquit) ad lociin’nbsp;meum qu i crat in Silo,vbi habitare feci nO'nbsp;men meum in principio;6c vidctc quid 1«'nbsp;cerim ci propter malitiam populi meilfw^'nbsp;Faciam amp; ego domui huic fuper quamnbsp;liocatum eft nomen meum, in qua vosnbsp;fidicis, amp; loco huic quern dedi vobis amp;nbsp;tribus veftris,ftcutfeci Silo.Emendadoig*''nbsp;tur emendate vias veftras amp; opera vcftf^nbsp;facicndo facite iudiaum.amp;ç, y/ef Ttw

-ocr page 43-

ö e ï c ciï SI A.

fuum Dominuiabiecitjieerdottiprd-addudtis guunt quot;vel vnicum toto muiido ^^taret:an obffcro in Konta»« Eccltßaiaut (fuo»nbsp;alio loco defixi barere debemxi,hoc prafertintnbsp;^gt;ftpore,quofHntex aquo templumDotntni ota»nbsp;»i« ygt;muerß orbn plaga f

!^ec minus eflfrinolaperßotiaia il}a(quS-vo-perßnarum fiicceßio. Qualibet Helpublica P^petuam habet magißretuum feuern,-vethare^nbsp;^tario iure, yeldeledu. Si tarnen de reformandonbsp;** legibus publico ßatu agatur,nemo erit( opinor)nbsp;^fißc ineptiat,yt huiifmodiargnmentis ytaturfnbsp;^^«gidratum yelmaioribus yel alijs ßtccedensnbsp;^ero: Non eß igtiur quad mihi Reipublicarefor^nbsp;gt;”anda cura inciimbat. Neronemtyrannidein»nbsp;P^ntm fttißi quk neget, Augnflo licet progenianbsp;Quis Commodtii» M. Atireliopatrefatuntnbsp;^ofiiprinapis laudibtis exornetl* Neern agit eßnbsp;fOntroHirfum, Masiafße regem, ruptit tußitia lt;ƒnbsp;pietatit repagulit,Eceleßam polluißi, praßantifnbsp;ßmi licet tUii/t E'^ecbia ßlium: lofiat autem hu-ius Nanaßi nepos, coHapfu leges ür Eccleßatnnbsp;feflituit. lam yero ipß lureconjulti qui tyran-norum genera duo conilituunt, eorut» yideü-M quißnetittilo,amp;eorHm qtiiyßtip/o Er muntre exercendo ßnttyranni, id eß, quorum eÜnbsp;tniuilayrurpatio.yelauorum eß iniuiia ouber- AintrSrntfnbsp;natto , }/dem quoqiiè paparum tyranmdem tn^njnbsp;duasßecies cbilnbiiunt, hos emm Intnifos yo-tant,quijefe contra ltgum tßfciplmam obtrudant,nbsp;f y Mos

-ocr page 44-

^lS -ru. AC T AT VS iUos yero Abutentes,^«» authoritate abutantftf*nbsp;Atque itaßio indicia pa/am fitcmnt idem imriii'nbsp;nere pertculum ab eorttm ejra Ecdefiee prafnnt tnbsp;ijMMeorum^ut^dagiflratHiin Reptiblicageriih jnbsp;fucctßiofie. Evclefia mpnmii Judaica Jiiortn^nbsp;paflorumfucceßioneglortartpoterat: SacerdottHfi^nbsp;entm in Aaronis famtliam eratcollatum, cut p^'nbsp;tribus fil ij fuccederent, yt alijs facrificarenbsp;tffif. iii/i}ueiiJudlt;juofiueraurmperpetuum,nbsp;promißionenüebatur. (juofiebat,yt Prophetaßnbsp;Ruanda tilasadrefipi/centiam hottaremurfiisy^^nbsp;I«e.i8.i8. o7'«xexri6fr«;r. Lexnon peribitàlàcerdotf,

amp; Conhlicm àûpiente, amp; verbum à Pro* pheta. Hoc illi.Perùm quid (piritics Dei reßaU'nbsp;deal audiamus ; QuomododiceriSjIapieiite^nbsp;fumus,amp; Lex îehouæ eft nobifcum?nbsp;ecce in vanfi adaptauic llylum luum fcrip*nbsp;tor, fruftra fcriplèruntfcribæ, pudorealfefl*nbsp;funtfapientesjpercerriti funtßc captifunt-Ecce verbum Iehouæ reprobaucrunt,amp;nbsp;pientia quid ad ipfos ? J/c dum illt apud Ehri' Inbsp;loan.8,44 Slum gloriantur fie tAbrahami fianguine fittohnbsp;SciOjinquitjVosefie/emen AbrahærAtqi'*nbsp;Diabolus eft pater veder. Quadfiqua rtqt^'nbsp;~ rategreginmfiapientia iUius hartditariee, eirfii'^''nbsp;teßioni addtdafitcinusfilla ipßeflqua Chrififgt;^nbsp;Criicùs maledi(îio»i adiudicauit oblatamqtitfi'’,nbsp;lutem cpnculcduit : quemadmodum ip-eadeni,^nbsp;ptrfiouata tantum, /Jntichriflum adorons,txit^^nbsp;ipfum boj^itio exf^it. gt;A^tec ßttctßimifnbsp;pt^

-ocr page 45-

DE B cet E SI A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

propugnatores interrogare tnibi Ucent, ec/]uid Sa-*nolatenis, Neßoriam^, Artanis reßtanfurißuf-preftagatam à primis yfriHeepifcopis ori-ÿnemproferebant,ac nominatim i^’eßorioamp;Sa-*no(attn6, quilegùima 'vocations, jjatriarchatns fidem, ille Conßantinopolitanam,hK Antioche-^agt;n adepti erant î“ Liceat iterum qnarere, (jttidnbsp;^xciptant Gr/ecis cSr Orientalibus Ecdefiisfuc-feßtonegloriantibus: tjnid item Anglicis,Dani-tis^ SueuictSyGetmanicis ^reformatis EcclefiiSfnbsp;pfnes quosefl im tllnd fneeeßtonis epißopornm innbsp;£pifiopos,amp; pitßortm igt;tpafîcres!‘ Siprimatumnbsp;pspidicttnr requin -velinißliid pertiegamus,'tsr a-^io ßeSlathacdt/JfUtatio. Sifucceßionem fimpli-^egt;n,caujàcadunt. SidoHrinam, ergo hue res redit^ yt perßnaram ßuceßio abrejuedoiirina:fnc-teßiom nullius iam momentihabeatur.

Sedenim obijeiunt, quot;veteres ßre feriptores hoe ^^gumentoyfos fuißitquodequidem non inficia*nbsp;fftur. l'erumfiquis atteiidat^nuUo négocia agnoj-^tt^’Vel iUudadtterfus hareticos qui ßripturis au-thoritatem denegarent,yßtrpaßi:vel ita,ytfern-pfe doClrimefuceeßtonem conmngereat. Augitßi-ftushoctelo Manichaos petit. iAtqui magnamnbsp;•^^ripturit partem repudtabant , 4f nominatimnbsp;'A^a Apoflolorum ,ne Spiritnßanlli mißtonemnbsp;‘ogerentitr admittere,cuiuslocoßtnm Manichatinbsp;ßtbilituerent. Idem quoqite profert minacula,an-*ilt;jnitatem,amp;c. f'eru cotmuofubijeit. Apiid vosnbsp;Voinihil h.otuineft,foUperfonatvericatisnbsp;C iij polli-

-ocr page 46-

3? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAT vs

pollicîtatîo, quæ quidem fi tam manifcft^ monftratur, vtin aubkim venire non polfit,præponenda eft illis omnibus rebus quitus in Catholica teneor. d'if Aiffirummnbsp;ijs,qiiibtis ScriptuM nonfipiunt : ratioi:ib»i fit'nbsp;mtrum probabihhfts , prbfanorHm hbrofti»tnbsp;aNthoritate,ex quibm tdtnen regulis abßt yt yf'nbsp;ntatemmetiamur. .^tiuerfm Doti4tiila5,hfi^quot;nbsp;KOSjPeldgianos, aHoßjue quifcrtpturo! adtnitt^'nbsp;bdnt,fcr}ptiirtipugnabat. Quo^m loco,pofllt;t^nbsp;milita profert ^9. Epißcoporum Roman.cattJigt;'nbsp;claufula. In tota (inquiOnbsp;hac fc rie n ullus extitit Donatifta, id efl, bit(nbsp;Tdu do^rina adhiic iÿiota fuit. TertuUiattit^nbsp;Lmù '* ‘ßii temporis bareticos yrget, qui firipturas

plurimum improbabant^yt maiores fuos .^poß^f losyeldtßipulos hpoflolorum proßrantßidco'^nbsp;finÿùniiaiem,ytipfe loquitur, do^rinacoHtinUtnbsp;requirit,quaßicceßiontcuilibetprafirt, iVeuipfnbsp;poflulattyt non ipfitantum fint o4poftoloru fibjfnbsp;fideorum quoq,do^lrinadoijrina rlpoflolicit ftquot;nbsp;ExdWina.nbsp;nbsp;nbsp;Ineundemfenfiim Chryfofiomus,Non

4o.indecr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facitfacerdotem,led facerdos cath«'

dram : Non locus fanftificat hominem, *®^ In epift. ad homo locum. Hieror^mui quoque,î^ on M'’quot;nbsp;ftoru (inquit) filij lunt,qui tcnent loca fagt;’'nbsp;ûorum,(èdqui exercent opera eorum./^Çnbsp;nique nullum reperiet qui in alium /infumbii^nbsp;re loquatur. E tfane ius quod quit non hedftt qt^^^nbsp;fiucejfortitt (onferre non poßitjt^ Patdit^

-ocr page 47-

BIICCtlSlÀ.

tófWrf ilenmciet Nfjoßolif att^ue adeo Kngtlis ipfis^Ht aliud à fuo ßuangdutm doceant : necef-firioeficitur, Npoflolorumfuccejfores effereijci-tndoSj^uialùerdoceMt. trgonuUoloco habennbsp;debetßueperfonarum ßue locornmßicceßto, Cednbsp;folius doRrina, quam 'verameßedixtmusc^m-dubitatam Ecc'.eßtenotam.

Quodad mracula aumet,ßde qsagitur,quet Miraculé umlege per Ahßempromulguai aut conßrmaiidanbsp;ßuangetio fuerunt édita tum à ChriÏÏo, tum abnbsp;•^pofloliSiCertumeßiex aquo caußimiuuare Sa^-*uarttanorumiamp; ludaorum, Ha:-, eticorum aquenbsp;uc Orthodoxoxuminec minui eccleßarTi quaßuntnbsp;impure, quam quce pur a ßuntnbsp;nbsp;nbsp;ljabentur : quo-

viam Samaritanis cir ludan's hieß opus eß, yt yerumeße Deumprobent, qui legisßiß author:nbsp;utqs yerus Meßtas legepromißhi,quem ytriquenbsp;udmittunt,amp;ji colere proßtentur. Itaq, argume-tUm eß ytrifq, comune. A ha qua obijeiunt mira- kug.âeàa:nbsp;fula,ijspraßertim locii qua kntichrißupremerenbsp;tyrannide defendimus'.ß reipfafuntfalßa amp; ßfla,nbsp;niendacijtdiimoniaeßi dicimus. (fuodß quadanbsp;'verègeßaextant, nonßatimidcirco yeritati te-ßimoniumperhibereadmittimus. Ethniciinpro-phanii idolorumßuorumßanis dtabolica miracula Tit.LiuiBjnbsp;habuerunt: tir eaquidem eße^luipßo yera, yt ex ‘’¦¦“l“nbsp;biflorqspatet. Simon Magus eo nomine Chrißtißnbsp;'ifoluitagnoßi. Apollonius lyanneus cir Apuleiuinbsp;^adaurenßs miraculisquoqtieinßgnes fuerunt,nbsp;fieri quidem potuit yt plurimum,yt /hiltorunt

C itij tttOh»

-ocr page 48-

tria milita eisr maxima edidit:^ualtaß{erut,qtiiigt;^ jlJJyrios leonibus deglutiendûs tradidit,'Vt co»'nbsp;tem^tum wter hojies yindiraret :nonautem'V^nbsp;errortbus zsrfillitijs cnltibus authoritatem conct‘nbsp;Itaret. Qu te proximè Chrilli aduentumJicutanbsp;heereles ,fuisetiam miraculù non carutrunt,

ret.Nec cuitjuam mirum 'videri debet,ß à fuptf' ßitioßs etiam m regiombus tills non ita pridett^nbsp;nollrls bominibus cognitis nonnullaedantur.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur omnta non magis ßtnt pura; Eccleßte teßi*

ne, ^uam quot;vel Samaritam,'velprmis illis tempo' Lib de vni bteretici paras Eecleßas conflitutbat.nbsp;Etcie.c.16. ^ugußinusiPickstis miracuh veftra^w^«^»nbsp;in quibiis homo non ex mei ito loci,fed de-*nbsp;fiderij fui exauditur. Nolumus nos Eccle*nbsp;fiam nortram probare vel ex fuccelfionCnbsp;Epil'coporum,vcl ex authoritate Concilio'nbsp;rum,vel ex miraculorum frequentia,vel elt;nbsp;vifis amp; fomnijs, amp;c. Quæciinque taliai*^nbsp;Catholica fiunt, ideo probantur, quia in e3nbsp;fiuntmon itaqiie earn probant.Ipfe D.IefuSnbsp;qufi refurrexilfet/uos Difcipulos ad Scripquot;nbsp;turasrcmittit Legis amp; Prophetarum,nbsp;cotra Petü.Donat.Scà vtrum ipfi Ecclefiarflnbsp;teneantjuonnifi diuinarum Scripturarum

CâiiOquot;

-ocr page 49-

Igt;E E C C t E S I A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*

^nonicis libris oftcndas : Qui» nee nos Propterca dicim* nobis credi opqrtere, quia.nbsp;Ecclefia Chriftifumus. Quiaiplam quanbsp;tciiemuSjCommendaritMileuitanusOpta-tus, vel Mediolancnfis Ambrofius,vcl ali^nbsp;**]nunierabiles noftræ communionisEpifconbsp;pi-Autquianoftrorumcollégarumconcilijsnbsp;’piàprædicata eft, aut quïa per totumordern inlocis fanûis,quæ fréquentât noftranbsp;Cornmunio, tanta mirabilia vel exauditio-*ium,vel fanitatum fiuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^u^.

^orro Dominus ipfe nondtßimulatfeGeljenna *iliudtcaturtim ex ijs nonnuUos (jui mtracula innbsp;dominefuoediderint. i^ion e^- igitiir tionum, eosnbsp;^xieduntfanéiificans, quod aduerßtrij contentnbsp;dunt. Âdmonet idem, 'venturos pfeudothriflosnbsp;miraculis^quieleffostpros, H ßmpoljet,f'e^nbsp;ducant. Et Paulus /Intichriiiu venturum prie- Hiero. innbsp;dicitexelficaciaSacanacumomntpotentiaßi^nisnbsp;amp;prodigijsmendacj. Erpei intti l]gt;iritus donanbsp;ftnßn non debet qux fanHificant amp; purißcant ciuu. Dd.nbsp;Ecclefiam. lam 'Vtromiracula non ßmt ipfo ef-fibln falfa,fed fine, quia in falfitaiis (3- Anti-chfifiiana (idis confirmationem Ijielîanti'Vt dont Aug. ZT Chryfoß. In hune locum Miraculanbsp;Antichrifti aut fore partim ementita amp; ludifican-tia,partim ad mendaciuminducentia. Quodfimi-racula puritatem Ecclefiet eir yeritatis doUrinamnbsp;necejfario, probant, 'vicerit Antithrißus. Sinnbsp;wmUi tantutn abefl yt nnracula inPapatu édita

Cy ad

-ocr page 50-

4« TRACTATT»

Arfpuritittm ettinctnddm ’vtleant^ yt^liUM

tbd Äntichrißtatittdominioiluenttilirad^^ fuennt,mente nobnfufjucioMm intjceredeietnhnbsp;Ji omanam catkedram,prodigiofamtl/ameJ^e^H'nbsp;tiebri^i/edem, ^ua ncbisßtent muito ante tettt-*nbsp;florepradi^a. In ißis iÿtur falebrii Chri^tttgt;*nbsp;tnaÿ^lriim ChnUianos omnes cum ififis dtfiifiH'nbsp;lu ertiiüentem audiamus . Miracula nondi/idnbsp;lutui edtderat. nUui antem hK erat errorinbsp;eui: nemo e»it» natiuitati futefiraeU.

dumin yitits eJJit,onjniHmoculis /]gt;e^an^jgt;elt;gt;' fofHerdt'..gt;ifßxum deinde crnci,mortuum ts“ fr“nbsp;pultum, patilo pofl fecnm edentem amp; bibentetitnbsp;confrexerant Jïpo^oli. Carmina antetn otnniinbsp;e^fafcinicumfamoßsiUii magis perierunt,nbsp;putbus nevnifs qutdent ynquam refutrexit. D^“nbsp;cedenteigitHf ChriÜo^fic juos a/faripotiàt: hßß“nbsp;ttia me authore miracula quot;vidiflis : Nihiinbsp;dubium eil, quin ego diefim (Jnriflus yobii pr»'nbsp;miffits.yltqui relegat eos potù/e ad Mofem,nbsp;pljetoi, P fa !mos,denique adfcripturasfacrasfV^nbsp;ita obferuent qua yiderât à Sp.fa.pradi^a fuifr»nbsp;amp; quapradilîa fuerant,itnpleta omniavidifr^^nbsp;Reoehtio- Di reuclattombui amp; yißombuStnbsp;nette v)rto-ßintmiracHlorHm,quidfentiendum fit,paucdeX'nbsp;peditfrriptura contextus. Sicenim DomititH'

j. lurrexeririn incdio tuiPropheta velfornn'^J fomnians,amp; dederittibi fignüvelportentUnbsp;eucneritq-, fignfi amp; portentum quodlocU'nbsp;tus çft tibi dicédo,eanius poRDeos aliènes»

-ocr page 51-

OÏBCCtSStA nbsp;nbsp;nbsp;45

fton obedics amp;c. Jwwt igitw ér Projjhftia ér '^fiones tpfo effèlïu ’vera, fine 'vero falfie, vbi'^adnbsp;gt;gt;(4mmreuocanMr,de/^uo hoccapite, nempeadnbsp;lotnnti etiammonens ne ciàuisfpi-gt;^ttiticre^a»fus,addit. Ex hoe cognofcite Dei i.iow^!nbsp;Ipiritum; quiconque fpiritus confitetur le-fiirn Chriflum in carnem veniflè , ex Deonbsp;^ult igaurprobiri ß/irUui ex ea ejuam pro~nbsp;fonuntiloi frÜM. amp; Sanlér Caiph.tf pro-phetarunt: Perutn (ait A.ugHïl.'j adeum modnftt Augnft.fifr.'nbsp;guo afina Balaami femel eïl locuta: -vera ta-fne» dixiffe potnerunt, quum ér Satan men~nbsp;^i/fucandi cattfa yerttatetn nonnunquam quot;V-furpet.

Hunc igitur locum ita concludamus: Hae om-fiia de tjuibttf diximus non efii apodiflica Ortho -doxa Ecclefiaargumenta: Primum quodexter^ ft it funtnota, nonexreiipfius natura petita: Secundo quodfunt ér yeritati ér mendacio communes: Pt autem yera fint nota, necejfe ef/ df-crimen ceriumconltitnere: Tertio quodalioinlu-per examine (r probatione indigent , doflrimenbsp;quot;tfidelicet nota: Denique quum firiptura diferiinbsp;doeeat, Antichri^lumpofîremis tern paribus yen-furum, qui longe maximam popult partem in er-f orem inducat, qui in templo Deifideîl, in Ec-clefia media ér eius qitidem celeberrima partenbsp;fideat, qui llupendis figntt ér prodigijs fit mirabilis'. Longe dtuerja ilHs ratione concludi-ftmt, antiqu/tatem,multituMaem,fuccefiionem,nbsp;miracuU

-ocr page 52-

4-4- T K A C T A T V s mraculahocßeculopotiui effe Anttchriftitniafii^nbsp;lt;Ér fcortiiUius Mcia, (ittam ~vel Chrißi,'velcäsl^nbsp;iffitti j]}onße, aüus Chriflus hoc 'vnicum «obiinbsp;Sytubolitm dédit: Qui ex veritate eft, voceiflnbsp;meam audit. Qui meus eft dilcipulus,in lei'nbsp;moue meo maiiec.

SACRAM SCRIPTVRAM LY'

D J V M ESSE LAPJDEM, puritas doftrinæprobatur, quæ na-tiua eft purioris Ecclcquot;nbsp;liæ nota.

CAP. II IL

HZf aduerfarij obijcinnt, do Hrindm cpntutif' ne effè argumentum , quam J'uanbsp;ffiti attr^uat atque eam idarco ßatuinbsp;po^purioris Ecclefianotam. Reßiandeo,nbsp;tdetreo commmem ejfe, quod hareticorutuoitt'nbsp;tûum^ quot;vfitatafitgloriatiotfid foUus Ecclefiep^quot;nbsp;notise^epeculinm. retujlatemenim, multtti*“nbsp;«bttm^ceeßionem, miracula jjenes orthodo^^^nbsp;pariter amp; haretkos effe pojje probauimui-'Veritatem,id eÜ, yeram Doéîrinam quanbsp;ts“ charitateßtaeß,folaj)oßidet Orthodoxa-^rnbsp;enirn vnaßmjilexque quot;peritM, qua dum alijgl'gt;ßquot;:nbsp;antur^tamßono tantum mentiuntiir, quiquid^^nbsp;examen reuocatus,(gt;aruo »egocto falß arguit^'^'nbsp;dldeundemmodumeos 'videmus quiiudicionbsp;periuntur,fuaquemqtiecaujßs tufvendkare.

-ocr page 53-

BE ECClï SIA. 45

tarnen, qtâa ytri^ueillud à fe ßare conten-lt;{unt, tictrco firofiteretur, non effi de wrt qttg:» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ftndum,fedfecundum (lojjejjirem pronunciandîiz *»Mlt;in.GJgt; Ÿtdicfilus haberetur, amp; tjuamJàpiJiimênbsp;^alaßdeiftöffejJoTfem adaerftfi legitimum rei do-*nbsp;f»inutn authoritate pub/tca armaret? Litigatori^nbsp;emm juam mordici/i ftntentiam reûnentibusnbsp;fitpevftint aduocatt, lt;]ui de ture tonundtwt : 4tnbsp;^fx rnpireminetyquatotant Tontvouerßam décidât, Jidhocatitem ^tto deagituritidicinnt, De«jnbsp;ßta benignitate iudicem nobii aquißimiiM

-^gitueinternosdepun Deicuhu. ^tarerts ^oiione Deus fit colettdu^imtdtotninus eßhomi-nbsp;nbsp;i

pron(maare,^uaw bnperiti runicide/egitimo ‘Jttodprinctpibus debcturobfetjuto libres conferi-Hominis enirn ad hominem collati atieiMnbsp;fi^nptr (jd in-oportio : hominis yero 4^ Demnnbsp;eße potefi. Deus ignurfolus hic eil audié-homines nttllo modo, (juidum de Deifftltitnbsp;J”’o arbitrio Sîatuunt, mer a ßta phantafmata ecü*nbsp;Ea de caufa Deuslegißatoris partes fibi y Htnbsp;legepromulgata, tjua omnium omniae^ Deux’iiXnbsp;officia exabiißime deferipta complebîitfu^

'VcTO iâeXoSpffXBiaî omnes yna littura in- sam.is.’n, ^^^lt;(t,ne minimum ^uidem apicem aut addi 'aik i*’nbsp;^^^^ithipermitüt, ratione addita, (luodeumctdài

^uißbi^ non ({M hominumoculis arrideat; paucû his yerbis complexus eÜt P'a- .nbsp;eß» Saçerdotes, ho-,nbsp;tninet

-ocr page 54-

4lt;f TRA C T A T V S

mines cumej/intf non poterant hic con^itufctri*-Sed imprimte ipfius u^arenii liberorutn exern* flnm horrotem omnibus mertto intutit , ^uoSnbsp;tgnis calitus immijjui abfumpfit, ^uod igncm /i'nbsp;iienum, nee mandata Dit probat um, obtübjjênt’nbsp;]\/thtlommus homines, 'Vf qui fuitngtnij fèettiinbsp;ament amp; admtrentur,graue iugum tradttionilt;,tt'nbsp;lnmoniarum,gloj}imatum populo impofufrüt:^^

let.j. n/ ^tTgt; eus ipfiper Prophètes quos intermedia It' gisnbsp;nbsp;nbsp;euangelij tempore excitauit,fuosadlegtf*

ifiii s. itf. 'resiocat, clamante Ifaya: Ligateiltmoniurnp^ * ßgna legem in difcipuln mets : ad legënbsp;nbsp;nbsp;ad lein'

m ontum.Sj non dtxerint luxta yerbum boc,idcif“’ •ta aurora non erit eis. Huius legù negklîu prottOnbsp;catus Dominusfacerdatio maledilîwnem,popul'gt;nbsp;Wata.«.amp;4 diuortium,minattir.Malachiasautem yt rnaUiinbsp;®**' *•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.comenta femelproßigaret, Mofaicre legis etßatt^'^

tor um cuflodiam EceUfiee i omendauit in adueid^ ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Sfque Elise,ideÜfloannisCl.rißilegatiamp;ouif'

. , quot; ' amifulonis, En.tibiigiturad Euar.gelqyfq, g*''*' • ¦ gt;¦ ' XMt»lex inEcclefia,cMusPrQpf}etitßieruntwftf'nbsp;* prêtes, amp; qua yerum à falfo fecemebatur,nbsp;' ¦ Moeo habita longi temporis praßenptione,nbsp;'irel ipß Ifmaelitx fefe in Ifraelitas eferrt p^fnbsp;tuijfent • Denique is ipß de qua Vox caleßi^inbsp;W«lt;.xz, Z/jok mouit, audite . quot;Vt hue nobis exempt''

-ocr page 55-

» B B CC LB 81 A. ' nbsp;47

populum ex ea iutticium fern quot;vetlet -, ipfine effet an noti. Scrutamini,w^KM, fcripnbsp;turasper eas vos vitam æteriiam conic- Idm.}.}*«nbsp;Suuturos fpcratis; amp; illæfuntquæ teflifi-^wturdcmc. Index tl'e mundt tantum leginbsp;tribuit, yt huius examine fern de fe Jententiamnbsp;’i^eiit, yerufae effet an fiilitva Meffiaj^populife-dnfior, an mundifiruator.QiMtandemdecaulJii?nbsp;tfifiquoderat non Mofit, nonljaiee, nonhomi^nbsp;quorumlibet,fed illitis, qui ipfum miferat^nbsp;do^îrinaè' lam vero exhibita Chrtïïo, fuanonnbsp;prrijt faera fcripturee anilhoritas j fed fa^anbsp;tü pûtius autheritatis acceßto. Deus (inquitnbsp;^poflolus^ olim lociitttS patribtes multn yicibusnbsp;tnultßque m odia^ nouiffimis hifee teporibus locu-tus efl per filai. FdiusiUe idemnbsp;nbsp;nbsp;Deus eil ir/er-

t»oefféntia!is: IseÜ, euiusaduetuplenam reruns pmniureuelationemexpellabat Ecclefia. /Ibhoenbsp;tgitur profitfitu ferma plenum es-abfoluta authori»nbsp;täte meretut, yt minus etiam quam ynquä anteanbsp;f'tsfit quicquäadders. Patris infinitiinfiiütaeflnbsp;f^pientia: Omnta igitur ad falute neceffarta dacerenbsp;faeilfunufuit. Tanta fuit amaris exuberantia, ytnbsp;uofira cauffd moriturus , in mundum yenerit,nbsp;(i^elatum igttur nobis minimèyoluit yitafermainbsp;nem. Lumerideniqueprodijtiquod inmedijste^nbsp;nebris nabis in finem yfque fi/'endefceret. Ergonbsp;lucem aliquam dirigendis grefitbus noflris re-hquit. Etcumisipjé fitea lux, tanta ffgt;lendo~nbsp;re fllulîrati aberrart non poterimus • ^ccenfa

autttn

-ocr page 56-

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT AT V3

autem illahicemafirmo eßfcriptus,ijui quiJem t]l (jJentialuiUtui expreß a tmago, wqtlt;a nobieeinbsp;otnnia graphite dißnpßt, lum ad Dei gio-riam turn noflram ßabitem iognoflere expeditgt;nbsp;Duneßermonem ^poHoli ex ipfixs ore excep-turn, yt yeresßdoßijue legator decebat, ybi^otnbsp;promulgarMit.nbsp;nbsp;nbsp;dha:cidem tileßtritus, ^uo af'

flantepradicarunt, eù pofleritati reltnijvinibud ddlauit, ^uem idcirco in publii os codices relatiiüfnbsp;^(luatuor-Spiritus fanÜiiwatii atnantttnflbnsamp;nbsp;yarijs Apoiîolôrum epiflolù explicatttm habe'nbsp;tnns. Démette codices tUi regni calesiis^cotninti'nbsp;niEcclefldrum^apud cjuas afleruaba»tur,cura col'nbsp;iattfiierunt, earum^ue teftimonio, etiam ßgt^nnbsp;appoßto audonbus Apoßolia attributt. CatertiiHnbsp;nectimiflis ylla pojflent alia ßenpiura: conferihnbsp;atijue yt fundamenttm barettcortimeuerterenhnbsp;i^uipaßim tradittones •ApoSolortimincfilcabatit-i» y num yolumen Eccleßx redegerÛM, ^tiegt;i^nbsp;xxva)w,ßueregulam,ßripturaS'Kutem.canonicd^nbsp;dixerunt. Ergoi» Ecclepa ChriÜiana, nottafd^nbsp;Tquamßtiblege, régula nobis eSlinpromptu,nbsp;reflumab incuruoiudicemus: Libellai^ nort»^nbsp;tidexplor'andam xdtflcijreffitudmemi Pixtdicf*'^nbsp;«autica ad cymbam dirigendamrLex ttd decideei'nbsp;dascontreuerflafi Deum ynumiudicemexnbsp;bofuo adeomponendas ^ux/uboriuMttrin Ecfl^'nbsp;ßa controuerßas. (fliic^wdbtiicyetbocoHciitdf^nbsp;Deoeil'. l^'am amp;yerbumipßum Deieß-duiddyerbodiflonat, humannm eiî.lusattKiquot;

. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßufi^amp;‘}

-ocr page 57-

DB BCCLBSTA. 4^

nullum habtnt homine!,4dconliituendat

Efdeßidtcultu D ei leges. FtliMtllthommiff Igt;eus (ingmtm ) amp; homo, de tjuo dilîum e/f,nbsp;Ipfum amp;\idlitZifolushanc obtinetprarogatiuam. Mattb.ifinbsp;^’ullo igitur loco in Eccleßaejje debet ^uicquidnbsp;»liundepetitumeß,

dJocJermonefic Canonicä libris tircumßriptOf yetM Ectleßa truditiones infinitai refcidit, quasnbsp;hxretict ementito Apoßolom nomine inuehebanttnbsp;ttihtl omnino quot;et mdubttatum prob4ntes,quod nonnbsp;tßit iSlis Itbrls confirmatum.EMtii etiam hare.-fibus exfilfn Scriptura interpretatione, osex ea..nbsp;demdodrinaoccluferunt. Deniquefiquando resnbsp;tfl Ulis cum hsereticis, qui iudicem huiufmodi ad‘nbsp;mutunt, nihU conqueruntur, imo ’Vidorümßbinbsp;tertam poßtcentur : Sed tum demum anguntUTtnbsp;quot;»bi comäncendtfunt, qui hac /ubfelltafubterfu-giunt. Quo emm iudice cogi eir conflringi poßitfnbsp;qui Deum iudicem recußatc Aduerßirq nun-’nbsp;qu4mn9n patres,patres, patres ^incUmant. At quinbsp;patres hoc iudicium fubierunt, hocque iudice cau-fam agercvoluerunt. lßa,inquit Augußmus,co-‘ ^ogaK.Stnbsp;trouerßa iudicem requirit, ludscetergoChriHus, Jinrup-Si,nbsp;trcuireimorseiusprofecerit,ipßdtcat: Hiceft,nbsp;inqtnt, fanguis meus, qui pro multis efFun-dctur in remifsionem peccatorum. ludicetnbsp;cum illo amp; Apoftolus,quia amp; in Apoftolonbsp;ipfc loquitur Cbriftus. Clamat 8c dicit denbsp;de Deo patre,quia proprio filio non peper- Aug.ïpîft;nbsp;(it. Esfttiki iudisem^iitm stduerßiet Edagianos

D appela

-ocr page 58-

TRACTATVS'

appeUatjtxaduerjarijnoßri

’Verbapaßim occurrîtt : In fcriptuiis iiiuenim

uaD^naquot; alt^MtenHshatißruf.^^'/dnerf^ Dotiatiflafk^^^ np.4.P*''' Chritiûjinuenimusamp;Ecclefiâ. hew.^’on

audiamusjjxc dtco, haciücit:Jedaudiamusß^^

ecdr c'^ï'' lt;/Ä;.-funt ccrtè libri domiiiici,qiiorii aU' ‘ir**-,-. ’* .knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t“ • o •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«


In pfab ^7, thoritati vtriq^ cofentim’, vtriq- credimus, lii).i.c.3.amp;: vtriq^feruimus Jtecanonicaßripturaomtuueßnbsp;adiicribr'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;littcræpergrauioré alio*

Donat, rum authoritatcm reprehendiitur; plenarii Item 11 3. c. conciliaprouincialesfvnodosemendâr,nbsp;T. de pecca.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* n ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f- ..’i ƒ

meritij amp; pnoraperpoitenoraemendaiitur. ideltb-tU paflor.'Pàk. motes dni fuper motes îfraëlis»nbsp;Cóftituitmótes Ilraël aiithores (cripnbsp;turaiu diuinarû. Ibipafcitevtfecurè pafca*nbsp;tis.Quicquid inde audieritis,boc vobis benenbsp;lapiat: Quicquidextra eft,refpiiite:neerre-tis in nebula. Audite voce palloris,colligitenbsp;VOS ad montes fcripturir fanftæ. (^odfttjna-dû Donatißa: typrianu obijciant^ue tarne authonbsp;rempaßim mfcriptiifuis plurimt facit, eircni/ii


gram.i.i.c.; Cypriano tacimusiniuriâ, qufieiusquafli* bet litterasà canonica diuinarû fcripturarû

authoritate diGun^imus. Neq- enim ta fa-lubri vigilâtia cano eccleGafticuscófl:itutu8


eft, ad qué certi Prophetrrû amp; Apoftoloru libri pertineant, quos omnino iudicare nonnbsp;audeamus,amp; fecundu quos de cçteris librisnbsp;yel Gdcliu vel inGdeiium libéré iudicemus»

-ocr page 59-

PB E C C L E S J A.

-Et^B.Egolitteras Cyprianinon vtcanoni-cas habeOjfed ex canonicis confiderp:amp; qj : in eis dininarû fcripturarû authoricatt coq-gruiCjCÛ laude eius accipio:qd no congruit,nbsp;cfi pace eius refpuo. Etc, » 7.lt.i^.de bapt. adner.nbsp;Dbnat.O q gaudet Cyprian.quâtolcieuiusnbsp;in ilia luce cótuetur, pro. qnatafaluce humanbsp;ni generis inueniaturaliquid q, merito rep-hêdi poffic, quis in chriilianis ôc pij s litre risnbsp;oratorû,amp; nô inueniaturinlitterispifçato-rû. Proferigitur('induitJnon ilia fcripta,fednbsp;Legé,Pfalmos,ProphetaS)Euangeliri,Apo-ftoln. Inde enim bcclelîâ vbiq-, difperÇim,nbsp;nec vniloco afâxâ elle difco. Ha^ennô Aug.nbsp;Eorro rtgulâijuamiaexcutientiiiÇyprünilibrunbsp;ifttditjOrnnibui (juog, alijsadhibendam docet : Proi. j.’denbsp;locaetiaKCuntiGratiatioiblbdecretii adicripta. Tr'quot;«-yero njeptgtt,eundem 'jrattanu lui tmpC~nbsp;Si(F‘gt;^»od pareindecretalibits papamepißolii chnbsp;CanomcnJcriptttrii antkontate Iribuerettineumnbsp;^uefinem tnßgniimpiidcnualocü exlib.dedoSî.nbsp;Chrißiana depraHaß'e,'vbicotrarui omnino aßirit.nbsp;f'^erumimpoflurajUayefutatioiie indigna efl. Etnbsp;•rllphonfus de Caflro,aliogm totiuspapatuscolu“nbsp;*”^*^gt;fi^tgittîiagngt;)rcit amp; acriter reprehedit.Aria-»i in pracipuo ß^t Chrißiana capite ex Cancilijsnbsp;fubter.fugia^ueerebant-.'verumhttc eor ßmperre-«ofdr.Nec zgQ(inijuit jNicenüjnectii debcs Atig.contr»nbsp;Anminéfe tanqnam præiudicatur’profer renbsp;Côciliû: Nec ego huius authoricate,nec tu

D ij illius

-ocr page 60-

tra c t a tvj


illius detinetis. Scripcuraru authoritatibuSj nonquorumcunque proprijs, fed vtrifquCnbsp;communibus teftibus, res cum re,cauflAnbsp;cum cauffa, ratio cum rations concertes.nbsp;äimütbus loeit referü ßtnttUius quot;Vtri ùbri etio»fnbsp;tdutrfM ManKhxos,qMt tarnenferipturu expf'nbsp;teauthontaterndetrahebanf. Nimirum 'vefltg^inbsp;infijlebat Dommt, qtâ Sadncxorum de refurrt»nbsp;(Itonéerrorei ex Moßibbrii, (quad alios rejgt;it*nbsp;diarentjeuincebat, Ktqui itüleerat fuitemporifnbsp;hareticorum terror, quos ita firoftertiebat, yt nefnbsp;quidem hißere poßent, Sed entm ne eut» quoqiitnbsp;nbsp;nbsp;'

anathemaufiriant,apud quos iam harefiosfußff' done laborat : aliorum etiamiudicium exquir/S'nbsp;Bafilii». wwlt;f. Ëafitius Ule yere magnus contra Apolog-

Eunomij: Quis cx pendendi modus iuftiof (itiquit) fuetit, quam vt dodrinis à Spirit’’nbsp;nobis datis rem comparantes,quodquideoinbsp;illis confonum repetiemus, fufeipiamus •*nbsp;quod vero contrarium, eiuremus amp; velut lt;nbsp;hoMe abominemur. ylduerfus autem telinbsp;Ide epi.8o, /»««nforKWjnon eft æquum (tnquit) vt q«*nbsp;apud ipfos obtiiiet confuotudo,lex amp; regu'nbsp;la redæ dodrinæ feriptura ergo fit arbitra»nbsp;amp; quæ dogmata ei congrucrint ea vera eX'nbsp;In 2.9(1 Co iftimator. ßwd Chryfoliomui? Habemus,»**

idé (iriTO.’ nbsp;nbsp;regulam,DiuinarumIegum affértionciT»-

nedefan. Jdeo obfccro vosomittatisquidhuicautiH’

videatui; vctuin àfcriptuus otnoia hæc «”ƒ

-ocr page 61-

»1 bcciesta;

lt;Jt’ïrke. Alicubi etum firipturam tomphtne»-turn Spiritus vocatfVt Chnflumkgis^etquuiei». txtrAh4ucfruftrAuiÏ(Kif]gt;iritum. Iremtusetiamnbsp;bufimisrcolumnAm AlicubfvocAt. Ttrtul,,Tav^nbsp;*wem lib.Jere/ur.cAmisi Aufer,»» j«/t,hæreti-cisquæcunque ethnid amp;piunt,vtde Scripturis Colis quçftionesfuas fîftant,amp; ftare nônbsp;poterunt.Êt 4Zièi.-Scriptutn effe doceat Hetnbsp;niogenis offidna-.fi non cftfcriptum,timcaÈ,nbsp;væ illud adijdcntibus aut detrahentibus de-ftinatum. Deniq, hue retiemt om»es,AilexAme»nbsp;tuiußibetdoflringytveraßAbiliAtftr/tumeAturnbsp;fu^A^ non lydio lapide, non fiuto, non gladio alionbsp;opuielfe.EA yerocAufAfuitdecretitlliM ConciliocancCitinbsp;CarthAgin. tertio,^HO cAueturnerjuidin Eccleßa'-^^^^'nbsp;praterScripturascanonicas legatur. Oninn^“lexnbsp;Imperialis Catholicos ab hiereticis Apoflolica E^-ftangelicaq, doRrina disHnguit. ConßantinHS aute pnbsp;ißentAgnus (s' Gjriflianorum Imperator primus, c.nbsp;eoaRoceleberrimoillo NicenoConciüo ^t^.pA-trumcoßjßunobUiaddifcutiendam Atijhxrefim,nbsp;hone tegulam pr^/cri/MfrEuangelici libri 8c A-poftolici extant,autquoiumciinq; Prophetarum tandiones, qui noscrudiunt quid denbsp;ûcra lege iapiamus. Expellentes igitur ho-ftile cercamcn, ex verbisdiuinicus infpiratisnbsp;quæftionumfolutionempetamus. Cuiusre-ppdxtam exaRafiùtpraftriptio,yt anus PA gt;h- Hiü'-TÛp,nbsp;nutiusferipturx authoritate frétas o«-Hift.Kip.r.nbsp;wsinfuamfintentiam pertraxera, ^ui httmanis mp.n.

D opinio-

-ocr page 62-

$4 T E ACTATV s

o^inionibus abduÜi frefbyteris omnibui-tnatri* Ceribti.nbsp;nbsp;nbsp;monio tftierdwtndu ftaiuebant. Age Teroprade^tt

amp; Gerfo'i ex medtapapatui fmu.Sù autetUe de ticamine doÜrinaïM pÂftt prima : Prima veritasnbsp;Haret^quod aliquis lîmplex nô auélotizatusnbsp;effet cam cxcellenter in litteris facris erudi-tus 5 qiiodplus effetcredendû in cauifa do*nbsp;ûrinaliluæaffertrontquâ Pape declaratio-fluConftatenimpJusefle credendû Euan*nbsp;gelio,q Papæ. /rc/ArTalis eruditus deberetnbsp;încafn amp; dumcelebraretur gen’a-ak conci-liumjcui amp; præfcns effet illi fe opponere,finbsp;féniiret maiorépartem ad oppoiîtû Euan*nbsp;quot;¦ ¦ gelij malicia vcl ig'norâtia declinare. Prodelt;ttnbsp;ranomiit. Panormitonitf abbafiMc.ßgnif.extrauagJfnbsp;eliÜ. InconcernÇntibûs fidé etiàm diftufflnbsp;vniufipriuati prçferaridû effe dido Domin*nbsp;Papæ, fi ille moueatur melioribiis rationib’nbsp;¦veteris amp; nöuiteft.'^Papa.Hacilh.qtia «lt;lt;*nbsp;iarenofunt admiratiene digne,qua fiprofiterîtttfnbsp;yerbti Dei ommUr/S' omniu dofîorît optnicttibufnbsp;fgt;ra:ponde’'dre,qnoMif(ientia ad ilitid elt;dlata,mer'^nbsp;eflignprdtia amp; 'vanttinJnhoccapitanbsp;quanta ifli nihil mag»qua patres patres itklamat’nbsp;ylledortbus aiit peta',-vt laça ipfa infjtjeerene^’''^nbsp;tte»tur,quaijàt/i»gt;magiiexprejja amp; di)ferfa te'

. parient,qua mtin breuttatis ßudio tr^erdtere licH^ rit Erga cü l/àia leg?appellamus,cu ^braha^^nbsp;Moßni a'squot; Prephet is,CHChrißafcripturas,ctitifnbsp;patrib/zs fsquot; doUoribm Chrifliani^ quot;vetus (trnbsp;taßamtntu,St dtj^ficetaduerfarijs index tatnf

-ocr page 63-

DI ECCtESIA.

ûfft tot controuerfias deciilit, tjuem^ 'Velharetici ^ficum reuerentiaadmifirant : W caufas reçu-fMdiproférant oportet omniexcepttone matores,nbsp;^nteoriido^lrina omniïi hareticornijuot/juotad-fgt;ucextiterut dogmatis grauiore fußiictoelaboret.


dn prima exceptionu acte collocate Sfcrtpttiras seripm ^mperfeÜjiejfe. Ego yero ^uaro,an aliäpfèédio'nbsp;*tcre^iiirat ^^tiicjaluticonfeijuedaßijficiat.Sinbsp;«0 actjtdefcüc, loanes teßatttr cjuit aßfiripta fmt;ioQ^.nbsp;« fcripta ejje vt in Chrißii credences vita aternanbsp;pcxpumat,eum .diig.tementatis damnat. Paulsis fp/jnbsp;ttiafcriptnra quot;vtilem docet, yt perfsRus fit homo in defmf.panbsp;Dei.etadomncopHshoniiperfecïèiiijlrn^us.En'^^l'^'^f^''


^adfalutéfnfficiat.Sm ahndàjaliite ijHierat^ fwppecïioniscj^ infimnlet,^itodfaueiid(efholaßicienbsp;/aiToLtoÄoytix cj-manibns lt;juxjïiontbgt;ts decidenchsnbsp;arbitra nofedcat:nefictjnidë cttipa 'Vacabnt: natnnbsp;O* htcquoi)findicejcripttiradamnàtur. /it enintnbsp;iteruquetro,'vndefcripttiris hac imperfeFlioandnbsp;Chrifio?/itisomninoftimmaefi^fießio.Tum/anbsp;ad rerü omniiî patefaHione ab eccleßa expeéïat^,nbsp;Potuitigitnr,'vt qnirapietißimusejfet,ac 'voluà,nbsp;ytquioptimits,ecclefiam ea omnia doceren qua adnbsp;fallitem conducebant.an ab ^dpoflolisi' Atquifeff loan.ifi.ijJnbsp;tnone vita ex ip fins orehaujcrat. A dhac Spirittisnbsp;f.tllis immife.at,qiii qnadocuétatfiit mcmoriamnbsp;reuocaref.qtip piiAum efi,vt gentibus omnibus fanbsp;lutispracontsfMrmt; EtbenàotesJejquod oreTten.I.j.c.a

prlt;c-

-ocr page 64-

tfS nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATES

frailieauerMt, »obts fcriptis man^rut,guoi fßit filei bafis (3- colttmn«. Ergo ne hic ^uiJem imfief*nbsp;fi^/^uareiU efl.Sufvreß ergo yt hommibus tri^nbsp;budtur, qui ex fuis nugis, quas in Scripturis ntuf^nbsp;reberiunt,ftTtptura imperfefîionem metiuntur:«»nbsp;sviterqudm fiprofluenttbus ex monte muibusq«*nbsp;potantur, eos mutilos ejfe cenßrent, qui guttnriinbsp;tumore fecum non ldborant,qHodfuperßua impefnbsp;feÜiont cdredntJ''nius Dei inuocdtionem perV'nbsp;num Chrißum Scriptura nos docet : üîi hominidnbsp;Jànfîorum quoque inuocdtionem doceri yeUen^*nbsp;Purgdri nos fdnguine Chrißt pdßim eß obuiuin •nbsp;Purgdtoriumignem PUtonicu yidelicet Pi^'nbsp;giüdnum repeririyeßent. Pnicum R’kdidtortfltnbsp;Schpturd tradit : Ilii totidem requiruntquodnbsp;JQalendario defcriptos yoluerunt. Htec iüideßct'nbsp;re,nos Ecckßdm inßcerecontendimus.

jdge yero, fi quis exiflimet dltquid deeffe,r«!t* fus qurero, ptfl tunt um drtißcem qua fiducia e^'nbsp;tremam mdnum imponere fit teniaturus. Si do^nbsp;Stores reßtondeas, ei Joli perfeStionis laudem trt'nbsp;buttnt-.in eaque tdnquam limpidißimo ßgt;e:ulo tuffnbsp;fuostum aborum defieStus agnofcunt. Sin Ectß'nbsp;fitm iticantßtis tradittonibus ; Ea ipfa nos dociiquot;nbsp;horum canonelibroru refemderequicqniddliun^nbsp;i/tuehetur,yt qua Deum mandatis hominutficO''nbsp;krefit prohibitdyfit dutem perpétua Scriptura fiiP’nbsp;tipuid ; Difiiputo porro fit nefas amp; abfiirdu^nbsp;tndgißerium fibiitt magißrumdrrogare.Si detuinbsp;Papa iMtH fibilitere yeüt^nbsp;nbsp;nbsp;Di/cipulus Chri^

T

-ocr page 65-

» B BCCIESIA.

Ijji ie finit,^»tichrißum fe proßit,in iß tjuoß Deus eß infnrges,lt;jM edd?porta ^lcordni imputât innecJa eß mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tutißimtt eß igitur in hoe

quot;verbo ac(]uielcere,at(}tteà perfeflolegtßatareßlt/ ipßui ore perfitfam le^ ejjè t raditant credere, ctànbsp;tnukominuf qua Mofaica legi Itceat addere ßt^nbsp;enim ßpraterierunt intaHu mlîores omnes Npel-lis manuinchoatum opM-.ß Æneida l'irÿli} re-fonnidarnnt pdêta otnnet, ’VMubcet yanorumnbsp;hominum Opera : Ecquis hominumnißßliMstllenbsp;perdittonis ita infäniet, yt adilliui opus abßoliun-dum manus adhibeat, qui tum hominem condidit^nbsp;turn quicqtiid homo in ampltßimo totuu orbit the-tur, quamidcirco dubiam, ambignam,mortiumnbsp;litteram,litteramquaoccidat, httum fementemnbsp;potiusquamiuduene, Ænigmata, cb* quid nonnbsp;totis pdßun libris di:litant. Qtûn ó* eo progreffanbsp;eil ex ordineillo noilri temporis Rabbinorum cu~nbsp;iufdamnoninffmiimpietat, ytdiceret, Pattlumnbsp;confultius faBarum fitiffi ß à tam multisquanbsp;fcrAendoinuoluitabflinuiJJit. Maenimirumponinbsp;ilüyiri. ^tqtußripturam ^piritutßtn^usfxdus D.Athôf. *nbsp;tlT te^amentum yocat. Princeps autem bonutnbsp;non fitbditot pa^ionibnseircumvenire,nec paternbsp;teßamentointerliberos Ittes amp; iurgia ferere, ßednbsp;mtauapotinseoncordiaeosdeuiucireßudet. Ergonbsp;ßpraßimptionibus hie locus eß, bnge eil aliternbsp;fiatuendum: Euntnentpequißimmamifericordia

-ocr page 66-

$8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT ATV s*

populumßruare dignatus eß, in^uemfolunf foljdè ccmpetitftatrn appeliaüo, guam maxintinbsp;fieri potiiit, ^ipertif tif expreßis yerbis faderiinbsp;patin defcrjp/ifii. Ethnuicerteautheresßnfirip'nbsp;turùnosirii nimiam fitnphàtatem damnantffit-dumytcumiflii ani^matiiam a^nofiani. Uinnbsp;yero reflondeant, ytrumdotîrinaovfcmùater»,nbsp;inipfa materia,an miraitandiforma confîituant^nbsp;De materia id eosafitrmarepudebit : nikilenit^nbsp;Jàlutis dûfirina apertius ,mhil ftmpbciui eße pO'nbsp;Oris-Cont, teß. Atqueeafuit Origentead Celiumreßiotißo,nbsp;quitm eùf) fimplicMem argneret omnino taleittnbsp;tradi oportuiffie, quodnon in morem Pjithagori-ta, Platente a, aut .Aritlotelica phtlofophue iitnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pa ncomm hominugratiamferibereturtj'edfidatit

doUrina, ciiius peretpienda omnes omnium tatumesr ordinum hommes fitte doeîi fîue indotîinbsp;capaees eßent. i'in yero )pfà tratîandi form*nbsp;obficuroMi eßecaufentur, objcur'itasyel ad tgno'nbsp;rantiam, yeladmaittiamautioris efl refirendtl‘nbsp;Jgnorantia nennumquam peccatur: quorum entmnbsp;eilobfiurier eegnüto , perßietta eße nonpoteßnbsp;traflatio. li'Jalitid 'Vtrô, ybi non docenda fii^nbsp;onentandaficientia ßudiolaboramusz cuiufine^nbsp;ßri 'toremfeprofitetftr /Iriiîoteles : tir nomtulänbsp;extiterui.t noßra memoria fecretwrum fetentii'nbsp;rum autîores. Ignorantiam yel fapiemta caquot;nbsp;iejli, yel ßiritui quo afßati fuerwtt Äpoßobnbsp;trtbuere , nefas eil. Intiidiefa malitia mhilo'nbsp;tnitgislicetytleuminfimulare) quinoßram om'nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niiiät

-ocr page 67-

DS K cc LE SI A.


fttunt fahtemfuamorteredetnitj'veleosijM ex-tremo fupp/icio emdem fancirt non recn]lt;trunt, Supereß igiturne (celeratè bUßfhemi ßmns, 'Vtnbsp;»ihier/arioi cum ignorante, tum ma'itia labotit-rnbsp;tt (ltcamHS,nonetit» qui ipßßtma eß tum bontttHtnbsp;tumfdpienüa.

yiilhM quaro, quinam ipforum indicia ßnt obfcuriorcs, Euangeliumnean Prophetat^ Eu~nbsp;«figelium:nsgabunt effent enim quot;vel pueril ipßs ri-dicu/uPropheticusenimfermo^ait Petrus)tnßarnbsp;eß lucernce ßlendentisinloco objcuro^yfque duntnbsp;diesillucefcat, Cir lucifer exoriatur in cordsbus .nbsp;noilris, Chridus autemfoliUeeffiußuia, ti^-lu-r 'nbsp;men illud quod illußrat omnem hominem •venien-rnbsp;tem in hunc mundum. Ptrinque nobia Chriilus loa'n.i.^;nbsp;praferturillic pramiffus, hic datiis: illic 'venturnsnbsp;hicexhibitus-y itlicpradiiui^ hic coramde ßipfonbsp;ioquens •. Euangelicam igitur de Cbrißo doMnanbsp;Prophetica clartorem, noniimque fiedus 'vecerenbsp;minus obfcurum eße certum esl. lJoc enim ab ißonbsp;expliMuc amp;expo»itur. ^Atqui Dauid'verbumnbsp;illud liicernam -vocatdtrigendis pedibus illucef-tentem, neclucemamtintH,ßdvjamipßm,qnanbsp;ßducerenonpoßif. qtudueefapienti-i vel Cento-

-ocr page 68-

Ko tractatvj firiptwas , drfiriptam legem «ff alitm^enbsp;monia profirt. Lucas tttS Btrrhoènfts exorMttnbsp;ÿgt; Scriptur/is euoliieret. Quasfnoculdubio ^uifcrttnbsp;tabantHTjßilute uancißebätur. Eamle feto crwitnbsp;eontMneha afficerunt, ^ui ßteculationibus hutM'nbsp;ntsadthUt étant. ylt^uemJeconfigHUttr,miJ(fnbsp;magisfalutemJcrifituris nunc txhtben, quum ft»nbsp;tut telîamentum nouo coniunllum habeamus,nbsp;fmbram corjtoritflellasfob,falutisprMones,ip'nbsp;fißimafiluti. Quodfinthilominus aligna faluttsnbsp;tlo^îrina(tratexatur obfiuritaSi’vtrumfitferO'nbsp;I«n. ». f.ßfgt;tili»t}gM»l^iutlicet, an penes yerbumßt einsnbsp;gui lux e/tipfius lucis, an yero in eorttm ceecitattnbsp;quorum mentes natura ipfaßunt tenebra.

.Ageyeto,ßteiußnodi,gualem yolunt obfcH' rit as: ynde gnafo turnen adfetri yolunt ? ./in inbsp;doEloribus? jltgui, yt paulopoßyidelnmus,n6itnbsp;alioßilendoreguamhuiusJolis exultant. Eccte-ßaneadfrret? yetum Lunaefl,corpus per fiobßnbsp;eurum er opacnnttgiuenullum ntfi guem à fitonbsp;ßkmutMturfplendorem biJtet. Thomamfor* ’nbsp;tajjireßiondcbis, Scotum, Bricotum, er eiuSnbsp;farinafapientes. Lerum iudicent non prorfus indi'nbsp;cif expertes,lucemnemfirant ananjirant y erb»nbsp;I)ei. Supereflergo, yt ex hoc lumine, mentino-ßra turnen accendamus, atgue conclndamuSytad“nbsp;tatis noftrit,fi tum guogue cacutia»ius,non in In'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tn»ie,fed in oculis noflris culpam reßdere.

Lerumennnyero ambiguam eße (criptnragt;n txciptttntt qittun tarn Chrifio iatan obiecerd’

-ocr page 69-

C B ECCLESIA.

omnes conMÜtre. Hoe qui^ttn ar-ÿimentoiiceret. Legem enim quamliM tum boni tnm maliprom^cue allegarepojjitnt. Sedciirob-Itero Chnflum eodemyerbo osillud mendax ob-flruxijß no agnofcunt. At enim D ominns parabonbsp;iit e^fmUuudMus eÜ yfus» HerufimUuudines lbm»;nbsp;rebus iUnflrandis adhibentur^no autem obfcuran-dis. AnyerofitaliusinparabolisChrtdi fiopus,tiK.n,nbsp;fiequidem quot;Vt mfcripturis extant expücatts, ip/tnbsp;wdKent,exciiffaconfcie»tia. Docet Chriflt/squitnbsp;proximus haberidebeat: In eum finempa’'abolautnbsp;adijc'u hominis de/cendentisin lericho', Qaodnamnbsp;fit regnum calorHm,fiminantis fimÜitttdme: Queenbsp;Tfocatio gentium, fitij dlius prod/gi parabola ex-fdicat.lamquaro, idcirco ne dodrinam clario-rem , on yero obfcuriorem cenfere debeamuSfnbsp;ytrumueglojfia opero/â Pharijaorum com-mentationestantwnlucisadfèrre potuijjint? Atnbsp;filtern, inquinnt, negari non potefl, loca quadamnbsp;efiedifficiua.ldenim Petrus in epiHolis Paitluùs,nbsp;inMeat. Idqttidem fateor, fedaddo, cum pauca mo.nbsp;fantùm fmt eiufinodi, hinc effici,firtptHram minime obfeuram ejji. .A parte enim ad tot urn, fo-phiSlicumefl argumentum', tn ft quit dicat,togamnbsp;nigris maculis ajperfim eße, eadem opt ra nigramnbsp;tßi togam negadsit. Atq,adobfcurioraiUuflnin-^^^^-da,fattslummHSMeßifiriptttradicimus'.,-vttjtnbsp;filisdeinceps fit tellum,qmpereunt : i^r quibittnbsp;d^eus huiusfeculi exc/ecauit mentes ne irradietnbsp;toshmea ettangeliji Situ yt ibidem loquitur Petrus,

-ocr page 70-

tSi tractatvs

trus, ij! qui pariim ßabJes, ^indoUi fuoipfci' rum exitio fcrtpturas detcrquent, Eademnbsp;patruM omnium ßntentta ,¦ quam conclufionisnbsp;‘loco JiibijciemtiS. Simt quidam locain 1'crip'nbsp;y\uguflinus,difhcilia;neamp;ta'nbsp;thrift.««, men aliud quàm quod alibi planifsimis ver.-bis exprimitur . Quod totum prouifunJnbsp;. diuinicus efle non dubito, ad edomandamnbsp;laboie fupeibiam, amp; intelleélum à fafti'nbsp;dio reuccandum, cui facile inuelligataple“*nbsp;rumqne vilefcunt. fubieiHii deinde exempli^nbsp;tonc/udù: Magnifico igitur et falubriterfpi'nbsp;ritus fanóius ita fcripturas fanftas modifi*nbsp;cauit, vtlocis apertioribus tami occurre-ret; obfcuiioribus autem , faftidia deter*nbsp;gerct, In ijs autem quæ aperte in fcriptu*nbsp;ris pofrta funt, inueniuntur illa omnia,nbsp;quæ continent fidem moiefque viuendi,nbsp;inPfai. n8 jpejyj fçjiicgj. charitatem. jlmbroßumiU'nbsp;“¦ diamus. Multa; inquit, obfcuritasin fcrip*nbsp;turis Propheticis ; led fi manu quad-am mé*nbsp;tis tuæ , lciipturarum ianuam pulfes,nbsp;ea quæ lunt occulta diligenter examines^nbsp;paulatim incipies rationem colligerc di-dlorum, amp;apcrieturtibinon abaiio,fedànbsp;Dci verbo. Igitur obfcurißimum quodqiie Anbsp;fcripttira etiam dluftwt poteft . Jam prodeitnbsp;lîb.t.âe liafihtts: Si quid nobis, inquit, facien*nbsp;4« præcipituj-j quomodo autem ignore*nbsp;mus ; aflumamus Dominum dicentem.

Scruta*

-ocr page 71-

D t îCCiïsrA.

Scrutamini fcripturas : amp; iroitemur Apo-ftolos, qui ipfum Dominum rogauerunt de eorum quæ dixerat intei pietatione , Scnbsp;loei quem non intelligimus , ex bis quænbsp;alio loco dida funt, veram intcvpretatio-11 em difcamus. /itque hoe tHüdeß quod Mae-filins Ptitduinus, iam ante annostercentumad'nbsp;tier fus pabdm diflirebat : Sic eitint ille : Q nodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

lex euangelica elt valde fufhciens , per- c.9. fefta, amp; clara ex feipfa, vt per ipfam diri-Çamurimmediate de his, amp; in his, quænbsp;lunt æternæ lalutis hominibus confequé-dæ, Ct miferiæ déclin indæ. HaciUe. rerùmnbsp;«ptrtißima patrom loealiroferre, y ere or -vifr»-ßfafiat ijs quibus quot;vel ipjnnt lumen denßßimanbsp;faut tenebra. Htec enim mah labet, quod neenbsp;»liffàm, nee purgatorium ignem, nee papatum,nbsp;Hec bommit emufquam in Eccleßa ^ovctj-yiay,nbsp;rt«t eittfmodt priucipie tenebrarum nugamentanbsp;y/^iamin feriptiiris legere licet. Indeobfiurita-tisaduerfus 'Verbum Dei criminationes, -vtexnbsp;frtgidis allegorqs praelara fcilicct t!la dogmatanbsp;elieiantur, quum ingenue pro fiten oporteret,pluf-qtiam Cimmerias illie efiè tenebras, 'vbicumquenbsp;lueentem in Ecclefia verbi lampada non halte-mus.

Sedacrius adJtuc inßant: Et tantum abell vt iudieem fieripturam admittant, quot;vr fibi in illamnbsp;tidieinm arrogent: Ecclefiaenim, inquiunt, [Xm'onnbsp;firipturasaj/eruatasteflitnenio edfirmafièt,nuUd

pra

-ocr page 72-

(f4. TRACTA TV s authoritatem nadaefJint.Efl igiturif^nbsp;iudicenjaô dex EcclefiAS'mptuTgj'notuuttm Scriptura Ec'

(lefut. Hic porro tmhi relpodeant, rolantChrtßt^gt;^^ Ecclelîci, lt;m etutm Judaica Scripturas aßeruifff*nbsp;J’ttus atttem teflanitntum nemo ignorât nobif*nbsp;luditis per manus traditum tßi^ qua ratioite,'^^'nbsp;teresilloi Ecclefxhbranosdifîttant. Earnnbsp;in illis euoluendts curtofitatem adhibuerunt,'^^nbsp;apices minimosaccentusßtterM in numeratobi'nbsp;Nrent amp; follette defcnbtrent.Ecclefa igitur lu*nbsp;daica index ßdebatyeteristeflametni, quottgt;»'nbsp;pore Chrißus inmundiim yenit, atque ita teffttf*nbsp;populum adfcripturas relegabatjtMtusadfcrib^nbsp;^phari7^aos relegandunt. .4 tout illiipfifcriptft*nbsp;ne indices, Chrislnm morte aaiiidicarunt,qHl’'^nbsp;fcripturit Dfcipuli'vitaprincipéagnouerut.l^f'*nbsp;eirnoslroßcido, ludai caufafuperiores eßetiitinbsp;ita effeitur yel rtitla föphißicieft repHdiadit,y^^nbsp;quot;vt dum earn tueri^olunt, faluteexcidant,nbsp;teps quaro,l^um fola Romana, an aliapratttf*nbsp;Ecclefiafcripturaa afirtiartnt? Romanam à(tgt;^nbsp;Latirtam quidemprefiteri no audebunt. Siquidfiinbsp;tellis eß Eccltfiaßicahilloria,'vetere Eccleftt^rnbsp;Koxmeedeferipffi, ex earnm Eccltfiarnm to^'nbsp;tdlis, quarum architetlißerant /ipolîoli,^^nbsp;quai fuis fcripüs docuerant. Extat aiaemytt^^*nbsp;ad R omanos epiflola, reliquce Orientalibui Et*nbsp;elefijsfuntcenfcnptet, Porto Euangeliumßt*'^* 'nbsp;dum loatmé Ephefncefecimdum Marcunbsp;atidritia crédita fuerant, Jam ytro fpltn

-ocr page 73-

DI ECCLESIA.

Crientalibus com’petit EcclefiùinilUi^iyfa.(f^i R owancc tribtà poßit Ec{leßa,lt;it-guaexz^’a aignmentationis formula paremantnbsp;ettam maiorem in firipturas au£loriiatem atleptanbsp;fat : Quxro. (juem ahum à fcripturis iudicem adnbsp;dirimendM fuas controuerfuu fint admijfuree.nbsp;Quod fl fcripturas ipf iudicent: cuius pratereanbsp;fuperioris iudicis fubielliaadibunt Si Orientahs^nbsp;Eccleßa Rcmanacaufacadit : Si Romana,con-trouerjiic iudex fedeat, ius ahudpnetexat oportetnbsp;fjuam ßuodfcripturMajjèruarit : fn Petrits^oe-prarogatiuam pra:iendant,probatioexJcrip-turis repetenda erit. /Itque eo tandem 'ventum e-rit^-vt Pern cathedra,qiix iudex infiripturas af-furgebat,infra fcripturas ip fa fubfdat.

geyeropracUram ifam conclufotumex-pendamus. Penes Ecclefas eftfcriptura cuftodia^ teftiscfl fcripturis Ecciefia,ergo authoritatefu-pereminet. Principum edtSla,ftnguhe prouincia innbsp;codicesfttos referunt-, Amannerfesjeges adexa-fnen reuocant,te^escontraPabtis fubfcribunt.Sinbsp;quis tame hos,regibMS, legibus, contrallibus pra-ferat, merito ridiculus habeatur. Sin excipioM^nbsp;non ante legttm Detauthoritatem yigere ( nonnbsp;fecus ac principum ediSla) quàm calcula Ecclefttenbsp;fintfancitce : Reftondeo, Dei Ecclefiamtantum «nbsp;iuria fibinonajfumere. Eftenim ftionftt ChriHi^nbsp;qute/ponfo didicit obftqHi,nec quidqua difeeptans^-atidito ftatim yerba acquiefeit, Summam enitnnbsp;J}°nftfapientiamptrftgt;ella habet,cuius yoluntits

£ tfl

-ocr page 74-

lt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATES

efl omnis (foL^rina régula, Principu legtl^abflnii lis,in ijuibui expenilineceflctß,a$ honeflu, quidnbsp;ytile^quid ctuitatem deceatfUel aedeceat. {^odfinbsp;ttihilominus pernicaciter hoc flbipriuilegq arreget:nbsp;yiciflint tnihi concédant, yt habeantur ctxtut illi,nbsp;qui jiji attoHii jlipra td quod efl Deus,quique flbinbsp;timet,ne/piritu orii ipflus conficiatur,atq, idarconbsp;quantum m fe flttm efl, gladiutn ilium obtujutttnbsp;çy retufiimcupit.

ContMepi. Locus /itigufl.quem yirgent,^!qua dibJaJunt, répugnât. N on credercm,»/^««, Euan*nbsp;gelio,ni(i me EcclefiæCatholicç authoritasnbsp;commouerct : quo locoperappofitèobferuatutHnbsp;efl flylo /IfricanoCommowietf'vfurpatM ejfltnbsp;pro Co-mmouiffét; yt fltfenfli5,Euangelto nottnbsp;t redtdiJJem,ntfimeconfenfM Ecclefla Catholicanbsp;tommouiflet. Ergo non negat quod multis loeitnbsp;afl'erit Sptritumfanblumfuum flbi flylum habert,nbsp;quern ab omnibus omnium hominu fcriptis diJeeT'nbsp;ttere flt necefle. Nec magit Ecclefla eminentiertnbsp;loco.flatuit quaflt Euangelium'.quaflibet enimflutnbsp;fleculi Eccleflai huius examiniflubqcit. Sed CathO'nbsp;lieu Ecclefliaru conflerflum, qua hot amp; illos librofnbsp;Chrißi Euangelium agnoflcebant,comouijfle,'vt it^nbsp;crederet,eir eafleripta j^poflolorum ejfle, quoriinfnbsp;nemmibus inflgniuntur. Nam cir prateruorufltquot;nbsp;tulorum coflenflui,qua Ciceronem,Hyppocrateitgt;tnbsp;Flatonem, certorum hbrorum authoresagnoutquot;nbsp;rttnt,efftciunt, yt iiy illorum ejflenon dubttemuf*nbsp;ipflflvnabae 'verbajimt Mgufiimadutrflui Mtt'

-ocr page 75-

®E ÏCCtïtIA. «f/ tticbaoi, guifiripturof ex parte non aJttittiebanl,nbsp;Infelicesiiiimicianimæ veftræ,quævnquâ Aug.H).jyjnbsp;litteræ vllum babebunt pondus,fi Eiiange- ï?quot;'quot;nbsp;1- r » n. I-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 1 1- 5Z , P , . fliiin.ca.éi

»icæ,li Apoftolicænon habcbut?( wgabatht amp;iib. i». «3lt;t Apo]loltca,amp; altos facros Itbros) De quonbsp;libro certû erit cuius lit, fi littery quas Apo-ftoloru dicit amp; tenet Ecclefia,ab ipfis Apo-inbsp;ftolispropagatajVtruin Apoftolorû fint,incertum eft Et hos libros vnde confiât elfenbsp;Hyppocratis, nifi quia fie eos ab ipfo Hyp-pocratis tépore vfq; ad hoc tempus amp; dein-ceps luccefsionis leries cômendauit?vt hincnbsp;dubitare dementis fit. Platonis, Ariftottlis,nbsp;Ciceronis libri,amp;c. Et li.z 8 .c.2. Sicut ergonbsp;credojllum librû effe Manichæi,qui ex illonbsp;tépore quo Manichçus viuebat in carnc,pcrnbsp;difcipulos eius,certa fuccelsione præpofito-rû vefirorii,ad vefira vfq- tempora euftodi-tus,atque perduâus eft:Sic amp; ifium librumnbsp;crede efie Matthçi,quc ex illo tempore quonbsp;Matthçus ipfe in carne vixit,noninterruptanbsp;ferie temporû,Ecclefiaad tempora vfq-110-ftra produxit. /Vonigiturcolococotrouertiturfnbsp;feriptitne Apoßoloru frrendai in Eccïefutfenten-tite ins habeât, (hoc enimi’vt paulo antèdixintus,nbsp;fexcentis locis ajjirit 'Veruanhac,antill4nbsp;firipturd fit ^poftclorum, an feeus. Necenimnbsp;baretui Idtris t/îpoflolorKm authoritatem eripie-bant,cui nef as ejjet obß^uium dene^aretSed iUotnbsp;rttm ejfie pemi^^antnonnullafqaiefi adsrtififiint^

E ÿ ßnt

-ocr page 76-

TRiCTATV!

fine conirouerfia aequiejiendum fuiffèt.

tarnen tninorejüperctha Ecclefia nomine gloua' bantHr,quam nunofi Homaia efiert. ^!aùtckat^nbsp;enim, harefeosßlt;aca^tit, ó'inritHm fatten :: efiinbsp;dilütabant. b lafphemia iliaperdiiifiimie ejtuintfi},nbsp;hxrettcu adbuc ignota erat, bale fia fubacia efiènbsp;fieripturam, cuius fubfidio fi delîituatur, non ma-iorem Æfopicisfabultsfithabitura authoritate inbsp;auodnoflra memoriapapatus cjuidam propitgna»nbsp;tor non defuit qui affirmaret. i 'etus teßan:entÜ,nbsp;Deiverbüejfiedidicerunt à ludais Ethnici,quodnbsp;tarnen firmiere quam Judai fide ampiebluiititr-Gentilitai quot;veteresnon paucoslibros,eol'que opli^nbsp;mot Chrißiani's ajjèmauit, ciradquos authoreSnbsp;refirridtbercnt,docutt, quibus tarnen nttHam ha-bebatfidem. Bibltopola hune librum HyppO'nbsp;crata efie dtfiimus , qui tarnen medicina pentùtnbsp;/iyppocratem nonimitabitur. t/ihud enim eß a-licuius quot;verba de authore libri admittere, aliud qSnbsp;qua ab authore dicutitur credere. ^4tque eo referrinbsp;debet,quod à doblo quodam ~viro iampridem di^ßnbsp;MatGl.Pat. efi, Ecclefia ert vera caufaliterjqiâa nemp»nbsp;pat.i.c.iÿ. vetitaté feripturç. Scriptura auré veranbsp;fimpliciter ,amp; per le,quia ell veritas iplâ.

DeincepSialiud argumenttî audiamus. EcclefiA feripturam tempore pracedit,ergolt;iy authoritate.nbsp;Porro ficriptura nomine Deifermonem inteliigi'nbsp;nius,primum dypAlpcr,deinde iyypaxpov turn ipjbnbsp;Dei digito,tum tpfius amanuenfium c alamo,quoinbsp;fipiritujito afifiawt, yt patdo ante explicuimui*

-ocr page 77-

lt;î?

DE E CCi, ï S IA.


¦Jgf •verojflwjf rel])Ogt;iilea})t,yntlerej)etdi)t E((l( fiA iiicunabnla. ó'i ab ipfa howinia creatiove^antfnbsp;peccaùiabem,yix dutn condiâegt;rant,guitm Dminbsp;cauit ne arborem illamfcientia boni zir maltnbsp;atiingeret. An yero yerbojllipra:eßint,guar.erenbsp;jluUnin foret, ijuiim huiui tranfgreßionn caufitnbsp;tnundus yntuefits^ne brntie qnidem exceptii,in.*nbsp;gemifiat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yeteri Z3‘ îtoiioteftamenio pareift

opinorantboritatem nottdenegitbiint. Sin ad pecf cattlabet» bacinitia référant, Detr,f.pritt}OS.tilofnbsp;parentespeccaliargMt,zrco»nincit:t.n ttbi Let(fnbsp;Promifionem adiiat, defetnifie caput fèrpentianbsp;contrituro^ Ecce cr Euan^Hu/LegeigùurprOj)^nbsp;tcrpeccatum mortlf da.»t(iali„proin!fiione Chtùlinbsp;yenturi renafciintnr. /« qnam.cum fies /ornitfnbsp;ferretti -, in primitif Ecclefiacoii'ecrattfiint,guanbsp;fublati fundttus eitmpoflerit onitidw perierant^nbsp;SiheigiturEcclefiam Ipeltesanle peccatitm^nullanbsp;inferipturam pnerogatiitu e/fr.turjedillwi iu-enbsp;Aciunrfubit, coqueconclußctüla falfaeß. Si» il-lat» poß pcccatum cogt;ifd.ereSj yerbum Ecclefiefnbsp;renajcetbim pracedit^idefl, Eecleftatn ipjanJificijfnbsp;falfiu^ eßantecedens- lam yero quant infulfa eflnbsp;hxccenelAfloy tempore prxcedtt,ergo amp; authofl-täte, a’dia noflra centum oppulis ell inflgniSyquxnbsp;primpS; eltapt, »pßros- reges antiqnitate fuperant :nbsp;eadem tame» horum legibus finecontrouerfta parent.Et quorfum obfecro yerbum Dei,ni ft yt a-gendaprafertbat^.Quorfumporro Eccleftainmu-d^O)niJt ytpareat^ldli‘*nuisatitemxternf/s fit Dei

1

-ocr page 78-

T Ä X « T AT V s ftïtno i (ertutn efl tarnen ipfo a^tt (hoe quitte re^nbsp;fitHu)hongt;imbus pofleriorem ejfe,/t(]uidem printnbsp;homines creari oportuit, qui parerent, quit altqttitlnbsp;praciperetur. Mera eß igitiir ßophißice,qug quiiénbsp;omninodebeat exEccteßaexplodi. Praterea qua^nbsp;rOjdumitaargumensafitHr^nunt EcckßÜ yniner-famperiodii omnibus coinn^is comple(Ïantur,aiinbsp;^erofinÿilares EccleßaSj-vtldeniquefolam Eo-tnanaml Si 'vniuer/am dicant,nihil hoe ad R oma^nbsp;tiam: Resenimfuntdißiarata,Catholkaamp; Romana Eccleßa/srjcu.anteannis qua aut Rc-tna, aut ipfius altrix lupa extaret. Lex in mediitnbsp;Etcleßapromulgatafuerat^ji particulares reßso-^eäi;Orientales Etclefueideiurisßbiarrogabüt'ynbsp;’amp; eodeargumenta in R omanaßefi effiret,t\laigt;inbsp;jpriores eße tempore nemo neßeit,Si Romana hoenbsp;tribuunt ex Chriflt inßituto^fuiiuris tabulas no-dum protulerunt,ac nec proßrre quidem poßiniftnbsp;quaalit uius momentiyndeantur. Demque hatnbsp;ntera funtagrotatiumßimnia. InipßsenimEc-eleßa primord^s,nec Rema,nec Papam,nec Petri eathedram, neeidcirco yllamin Dei yerbutltnbsp;authoritate reperient. Sin oculosconqciant in R o-ma incunabula, quot;verbum, legem,prophetas,legitnbsp;interpre te s,acproinde authoritatem Eccleßa ßu-feriorem,agnoßcere cogentur. l 'erum quot;velex e9nbsp;quiuis ßactle perß^iciat, quam tnßrmis proptig-naculisnitantur, quum adßabibendam iilerurttnbsp;Eccleßam, quot;verbum Dei piira Ecileßa ßundA-tn{ntum,ßiibuef(ere ßt neceßße.

-ocr page 79-

D E B C C t E S I At nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi

Tami/ttpittcontroiurßis ne’Vtjliÿitinguident extat apud vtleres Eccltfia daclores. Haue enimnbsp;quot;fAel monfli'd ipj'it hareticornmfemper Ytfngerwitinbsp;guaußq^tandeinuetijunt Rom. ^cclefittpatroni^nbsp;giüilUmobtriideretinconcilio illo ConßAntitnß.nbsp;^gitabatur quaflio de calice Dni,contra filq Deinbsp;inßttutione,pop ulo erepto. In ßcrtpturis nAtl om^nbsp;nino extabat, quo tanefandüJàcrilcgium obfcurènbsp;falte^autindireflèllabiliretur.loanesille f-lnßus^nbsp;ißos omnes adS.ßriptara trtbunalia 'vocabat,qultnbsp;fibi adnerfariam omnino agnofiebat. Turn primienbsp;iUii in meutern yenerunt pneclara ißa axtomata,nbsp;qtttbMadbucnituntttr.Scnptür^(inqiiitCufan. Epiflo.i.denbsp;Gr.jl'uncdebcncefle Ecclefiç,eciâincep£ç

amp; continuatæ, nequaq de ellandi exiliere of Cardin. pofTunt./ff.-TätodigniusDei verba à Deo confecquot;’nbsp;traditur,qnanco remonusab oinnifcripturanbsp;imo etiä abomnivocali verbo. : Nonnbsp;EcclefiapctEuangeliiijfed perEcclelîâdig-nofciturEuangeliam. Qum b/aljrliemiu non- conc.Tri3,nbsp;nullitandem a'iahacinfignicamulartmt, yiccleßanbsp;melius habittirdßuiße^ßntülH extarct defcriptiintnbsp;Euangeliïi. HißtnttllifanHißimitßilicet/ynodinbsp;partus, infanda nimirum btaipheinits,qu.-(s alteranbsp;prieterea canone/anxeriit, quo ia totapxita refp,nbsp;Chrißtana conßagrauit-.i-icjQäcis non effe fidenbsp;feruandam. /oannes Huifusacrius nibilominusnbsp;tnflabaf. Sedeat,inqfiit, 'Excleßafcriptura(quadnbsp;abßi •vtcocedam)index rsr arbitra ¦.’veterem-fal-tem Ecclcßatta ¦VülHijfe,ßatwffe,ii}tifpretatant

E tuj ejfe^

-ocr page 80-

•JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT AT VS

tfi'e,pd!am facite. Ex j^atribus vel 'vniim j^rofef^ non ex dtamUro itdMr/etur.(^in er canO'nbsp;ties excoinmunicittione aninsadtiertiint in eos,qtitnbsp;non ¦vtrunijue fignum participant,yt ynicum ta'nbsp;tum fumere,non fit communioniafed excontmU'nbsp;mcationis participem efe. Htec HU argumenta fie'nbsp;leratiore etiamgladto^uam fupertora refciderunt-Spi.i.amp;3. Non te moueat, inijuit Cttjanns Cardin, finbsp;adBohein. fc,-ip(-m.æ g J tcmpus Varié iiitelliguntur; icanbsp;vt vno tempore lecundCi currentem vniuernbsp;falem ritum exponar.tur,mutato auté ritu,nbsp;iterumfentétiamutetur. Etiamfi aliafr.ericnbsp;hodie interpretatio Ectlefiæ eicfjem prÆ*nbsp;?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cepti euangelici,quâ olim,tarnen hic lénfus

nuncin vfu currés ad regimen Ecclefîæ in* fpiratiisvti tempori congruiis, vtfàlutis vianbsp;debet acceptari,irfe;7,//«« papie,cü fuii,fcrip'nbsp;turas tan^uam monetits exauthorare, ~pt placitanbsp;K ¦ ad obtiiieanthnmana. Pratereafnbiungu-.Mutito

’ iudicio Ecclefiæ,mutatû eft amp; Dei iudiciu. Creterum cum yir tlleDei Hufifits tarn horrendisnbsp;blafiihemys ace]uiefcererecularet,poflremo omnfi*nbsp;argumento ,fafcicul!s amp; tortore adhibitis, igninbsp;adtudicatusefl. Quid^fiiritum Deiyicißitudini'nbsp;busjub^cere, yerbnm Dei ~vt cereum pro arbi'nbsp;trio hue CtillucinfleEere,inconflantia Deurnar'nbsp;guere, lt;]ui prout fert humanitngenij'vanitas,0‘nbsp;ambitio yarias fori»,ii induat ; annon htec funtnbsp;facr 'ilega ó* tmpia, yel Pharjr^aicis traditioni'nbsp;buspC^^icis,^ Thalmudicis J^eculattontbus,

-ocr page 81-

M I cc H $I A rj ^iahumeiïiidenitjue ^l£orano,iiiauJita!‘Quiuisnbsp;p»2ci indtcet, fpiritufne Dei j]gt;iritui futMAnbsp;toncil’ji etufmodi prxfuerit.

CONTROVERSIAS QVÆ NOSTRA MEMORIA EXOrTÆnbsp;funt, non alio iudice decidi pofle^quamnbsp;. fciiptuia fanäa: Si qua ratloiicde iis quifqjnbsp;cxfctiptutis indicium fctic pofsit.

CAP. V.

Ge verS , (^»andoijuidem fcriptitrdm Hit fibiipfisadnerfartam aguofcunt, hiii^/iiu^.


dieium detrellantes, amp; quaninnt tn ß til pro/cin-i dente!,feramm: ar in(jUiramHi,nttniaUeru!]ne~nbsp;pinnt ludicendmittere pol^int. (^eero igitur an exnbsp;prifcii Eicle/ïxdoéloribnï oHcjnedeligeite'Velint,nbsp;^utmexceptionesilla prteteruolent,ejnibusfirtp^nbsp;tuneaulîhoritatetn eleuant^ ./tnyeroßMitlom^nbsp;nesconiunliosvelint!‘ l'nicnnt nonpoffant. Sm-guit enintfttunt fortaffe errore habent, Sed efrori-bus tam mtdtis iili patrocinium ferunt, vtijrnbsp;propit^andis omnes omnitm aiatnin coaceruaii-errorej fitfficeee non poßtnt. lam Veroflylum oh-fcuriorent, tjuam ßt rcriptitra,feciatos effi, negartnbsp;finepudore non pofièt. /\!orunt praterea tn praci-puts capitibtis tllos à noHris parttbus Hare. Deni-^uencvlluntijuidem ix Ulo numero fineexcep-'nbsp;ttone admitterepofi'ent. In Irenao enint damnantnbsp;ChU'iaßiWint errorem,amp; tjua apocalipfeos expofi-tionemadEcckfiim R-omanä refertßn Cyprianonbsp;E Tt uina-

-ocr page 82-

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T * A C T A T ? »

•Anabapttfinü,}» TtrtuUuno i» ugu^iino doéîrmam de l)rlt;sdeflinatione,eitdenfnbsp;guoqtu eilAliarum ratio. Ergo ßt^erefl ^ytnbsp;confilßt iudicium conßuuant. fernfifnbsp;tantamdo^irinarum v mterpretationum repu^'nbsp;tiantiam, (qua bauddubiepaßim occurret')nbsp;obfecrodmintt'’ Sifcrijjturamdicant-, tUndipfH’'^nbsp;’Vrgimus.Sin'Vt âvrixe(/*é»ov réfugiât,multonbsp;»uiillosiudices admittemus, qiubufcum iudit^'^nbsp;tontendimus. Eadem eritfcholaßtcorum ratio,ßnbsp;tttdKes illos federe iubeant, qurntttmuts harefea'^nbsp;inEccleßa li omana primarij fuerust propagatofU*nbsp;Quia enim inter Thomam amp; Scotum , atqneV'nbsp;triufqueoppoßtaf aciesfedeb'tt arbiter f* Ergort*nbsp;iquum eß, Tt aut concilij 'vniiif,aut conciliorH»^nbsp;/mttl omnium iudieiui» fnbeant.ynicum yf'nbsp;imt-. Notumeilfingtdisßngulaßn^ecapita detiß^nbsp;fuijfè'. l^iceHoyidelicet.gt;4rqimpietaf: Epheß»*nbsp;amp; Chalcedontnß ISleßorij zsrEutychetü hartß!quot;nbsp;tademque eil ahorum ratio. Capita porro iilanbsp;tontrouertuntur. Sin omnes malint: Iterunt qn^'nbsp;ro, quoiudice error es quos /ànè yeteres permultolnbsp;agnofctmt, qu/titent paßim occurrentivTtÄaßai)nbsp;argueatureir corrigentur? Epheßna fynodui ttl'nbsp;fera Eutychete» probat, que Chalcedonenßsdant'nbsp;ttat: Nicenaquam lreneinßxit,ßmulaei}raado'nbsp;rat, Erancofurtenßs à Carola magna coaila,«)'nbsp;dem temporeeuertit: Nicenaillayetus, quoditfnbsp;Eccleßapurioreobtinuerat, matrimoniuprejby*nbsp;terisetiuceda: NeocxfarienßSt Moguntina,

CettthA*

-ocr page 83-

Cï iccmiA lt;7^

^Wihaginen/ts altera,intirduunt. Consîdntienlît ^BdJilienfis, EccltfiaPa^im fubißittnt, imânbsp;^inaliorum Epifiofiutn ordinet» cogunt: Elo-TridentindfOildkoMathematis ßr'kio-î ’’«Jpraficiunt . Denitjus Carihagifien/e conci-gt;nbsp;bum excommunic4ti3neferitetim,quile profited-**gt;• Epifcopiim yttinerjalem, aut PonüfictmJU-pfemum: Irtdentmumaittem amaikemapromot-^gt;dt, quicumijue Komamon Epi(copum eiufinodinbsp;^itulii non exornet. Nune qtiaro, quit in tnntdnbsp;^eretorunt repugnantia, irjèxcentif non mino-fi^momenti, fenttntùmferet^ Ktram EcclefiitPnbsp;•^tqui Eeclefia, ytrumque décrétât. Honcenimnbsp;toncilijs yniuerfdlibus refirri yolt{nt,qMlilt;tfue-funtiSîorum pkraque. Ecdefia funtifiturfibi-^pfis répugnantes : aut yna potiui fibi ipfi lt;td-fterfin, Praterea fit tus iUud penes Ecelefiant,nbsp;negamus tarnen jxnes P-omanant futurum, i^e-qtte enim partictilaris eft V-ccltfix , quot;vt iüi ipfinbsp;afierttnt^ in Caiholteamius yfurpare,quant xeu-tnenicamconciliareferunt Supere^ligitur,ytPo-primatum in Catholicam probent. Quetttnbsp;nifi ex feripturis ajferant , qux fidem habeatnbsp;nulla reperietur . fileque enim fibi credi Chri^nbsp;' {lus poflulat de feipfo telîimonium ferenti, nifi patris , à quo mifiusfiterat , teiîimonio or-, nato. ^idde quad alia Pack fia non feeus aenbsp;il Romana ffitos haberit Dolîores , traditioneSjnbsp;’ Concilia : Suant igitur Romana prarogatiuantnbsp;quot; tx feripturisprobit neeefii efl. Quad fifiripuaxnbsp;iudKi9

-ocr page 84-

•j6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

rêrf/no Romfna Ecclefiaquumfui^ prisro^dtitiit

fnbCt(liit,quß tAmenin aUßi omnes indicium libi tribuit,efjicitur nullum habsripojjiiudicem icrij)-tura a^tiorettt, cutm authontate ntgUEa, nenbsp;K omana quidem in aliaf quot;vel tAntillum tribue-repotefl, (lt;r ynde, ’velitnolii, quicquiäßbt iurisnbsp;amp; prx^iantiß ajfuinit, petere zsr confirmAre


S^uod fi obijcidnt. Concilia iam de noHris co-trouerfijs fiatuiße, yt nullum pratereaiudicent

ïg^cfc'vni^ requirant: Concilia errare pojjè docet /Itig.ity prio-fetidïc. ra àpoflerioribus emendari, qua rations ./i rtanos concilioru aulîhoritate non y/rget. lam quot;vero fi resnbsp;ita habet, rejßondeantquareillius primi œcume-)nbsp;niet decretis flare recu]ant,de prejbj/terorum con“nbsp;itigio, C3gt; omani cum alijs Patriarchie aquali“nbsp;tate,aduerflus primatum? Curiliisica dccifis,litem riirfue intenderunt Carthaginenfi concilio?nbsp;£cquidDei yicarium in terris pronnnciMt,queninbsp;fynodus CarthaginenfisEccleflx communionsab-dicabat? Âdde quod qua nunc agflantur capitanbsp;tneliorù nota, ßnodiyt plurimum ignorarunt,nbsp;Senfim enim errores in Ecclefia obortifunt, rbe-tiueautem creuerunt inuelta in Eccleflam.tyran-.nbsp;nidepapatus, quie flbi ettam concilia flibiscerit.nbsp;Î vofnra. Nicenamßnodum,?irftmiles,fdctlsadmittimt(S,nbsp;Coaeil. quibus ’verbum Dei, atque idcirto flßtr'ttus Dtgt;nbsp;prafiiit. Nicenam altera aquèimprobamus Ido-Us mancipatam,/cripturas cum iudibrioyfl^’’'nbsp;pantem, cr cui non aims idcirco quant flgt;trdtlt;^-

-ocr page 85-

BE ECCtE SIA. nbsp;nbsp;nbsp;77

zejji potumt. Faciamus ( inquiunt} ho •

•’iinem ad Imaginem noflrjm: faciamus ioi» Imagines, /tem, Dilexi decorem domusnbsp;faciein tuâ requirét diuices populi’.vidinbsp;^otninvm facie ad faciem ; ncmo accenditnbsp;'^cecnam^vtponat earn lub modio;Ergo ail-^''nn/ia, ergo imljonenda altaribm Imagines.

, Mirabilis Deus in lanitis fuis. Et: fignatwm eft fuper nos lumen vultus tuinbsp;‘^ornine. Ergo Dei gloria in imaginibusnbsp;^J^fpeftanda. /amquaro, quisin hancdeima^-ifliibwJintentiam tam puttdis argumentis con-ire non recufet? A tqui reperi,ts inßnitd

non abfimi'ia, in quibus indolem jjiiriliis An-


facile agnofcaSjdcterius ipfofatana, aim ^^nUumimcieceret, fcripturasintiertentis. De^nbsp;ficiiides comrotterßcis cequi indices expr^e-^^dentibusarreßis non componunf. Cur in ijs quitnbsp;^onfcientiam fpelîant,in etindem ordinem fe coginbsp;^on patientur, qttum prafertim de ijs iudicijs aga-^iif,quie indiAacaufapronunciata luntl“

/ erumenim'vero'bis ita concefis, ßripturam ^ßeregulamexpendenda cuilibet doÜrimeidoned:nbsp;poßremum quarent,in tanta qua: nos dirimit fen-^(ntiarum repiignanttaqiiis ex illaregula expen-^ftautpronticiabitf Nos emm Ulis, illiyicißimnbsp;^obis aduerl'anttir. Cuius igitur erunt ha partes!’nbsp;^'am,tnquimt,fcriptura quantum yoles indexnbsp;muta eß tarnen, er ad ferendam fententiamnbsp;ffiepta. Frimum reßpondeo, dummodo de amujft

coitue-


-ocr page 86-

78 tractatvs tünneiiial aut pixidula natitica,'velgregatiti)n li»nbsp;tomum poffe curuum areßodi^nojctre, amp;rU'nbsp;dem adhuc nautam fu« ratiscutjum quälte tSlnbsp;perß}Kere ac liirigere • Ergo hoc nobts coticedant,nbsp;queefaluteneßieiiantpracepta, adfalutit régulantnbsp;tjji exigenda, qua »ouo ac quot;vetere teßamento coti-tinetur. Tumenimnon Concilij tantum legitinitnbsp;acliberi indicium fubtbimui, fed dobîorumpati-ter (S' indodcrum, Clerici rum, quos •vacant, (Tnbsp;Laicorum, Chrtftianorum denique omnium, quorum Calutiis caufa Htteris mandata fMt,quibt(i ûtnbsp;fcripiura defcriptura indicium reperire fanleeritfnbsp;atque adeo Jectmdum earn fintentiam ferre.

FGrro,jHa qtiaque habent mdubitata fcientia fu!idamenta,eK quibus reliquapendent omnia.In-nititur Gecmetria fnis axiomatis, Medtcmaa-phcrtCmis,ius turn ciuile turn canonicum,generd-Itbus reguiis, ex qutbus nodos omnes qui fuitnbsp;legib(isreperiiintur,diffbluHnt: dffero autemlnatnbsp;qnoqne Tleolcgiam habere, Jti/qne iUuddiuinutttnbsp;Juis nitiaxiomatn,quafHntdijudicandis contro-uerfjsvmnibui idcmea,eaqueeo firmiora (s fact-Ito -ajqnodin eonuUas effeArrnoiJi.ia.i aut dm-i^oylat, quibus nutet aut labafcat, certo nobftnbsp;(onhlet.

Idquome'iusconhlet, tria nobis ejjecontroller fiarum genera cum Ecclefia Romana conlli-tuendum efl. Pritnt m genus earum efl rerum,qU^ expreflo Det verbo prohibit«: .Alttrtun inbsp;(4 refertur,qua nulio nobisfunt pracepto wzà/?**nbsp;fohîretKf'^

-ocr page 87-

»i ÏCCIE StA.' 79 ” ^oHremnmadea,^Hanobi'S quot;vel prarepta funt^nbsp;‘Pt/prohibita:nbsp;nbsp;nbsp;in guibuf ytrißjne, dtutrfa licet

^^tio»e,connenit. Öüod adprimum genu^atti-’ lurediuinohacregulaconflfingimur, Obe- Aa.f»gt;Snbsp;’lircoportctDeopotius quam hominibus.nbsp;ylt;tn:a efl hmus régula facilitas , yt y el à puentnbsp;^S*/îi ptrcipi poßit. iiquando igitur contùigat aliudnbsp;•^euin,altud hominespracipere: nuUusfuptreritnbsp;firupulM, ytris debeamus obfequtti. ttac normanbsp;fanHorum, quasyocantreliquias,c^ pa-piiiicas omnes idolomanias repudtamus , qu/tnbsp;^mnia centies funt exprejfo Dei yerbo prohi-lgt;ita.

Secundo generi praferipta nobts e^i altera rt-Ecclcfiæ Deus eft vnicus legiflator. D8u«.4J Nihil,inquic, legimeæadijcies,nihil detra-hes. Chriflus autem: FruftraDeus coliturnbsp;niandatishominum. loannes yerà tir Pau-^nbsp;lut: Sacra feriptura ad làlutem confequen-dâfufhcit. Chrylbflomus: Vbi feriptura tacct,nbsp;homo quoque taceat nccelTe cft . Hiero-tymus: Garrulitas fine feriptura fidem nonnbsp;ineretur . Omnibus tir ftngulis efl traditanbsp;bac régula, cuius eß capax Dei populus. Pl-trumque igitur telîamentum diurna noUuma^nbsp;que manu yerfet. aiduertat num iflhicfacrißcijnbsp;tni/falici, ignis purgatorij , fànllorum mor'^nbsp;tuorum inuocationis, amp; fmilutm nugaruntnbsp;yel ynico yerbo fiat mentio . .Annon potiutnbsp;foiguHs pceni liutis ineulcetur, ynicum femel

- - nbsp;nbsp;nbsp;--nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»blatuni

-ocr page 88-

8o tractatvs

cbUtum Chri^ifacritjcmm^'vnira in Cbr^iM-gutnt purgttnJi ratio , quot;Vniui Dei per 'vmint Chriflttm trtuocatio. Siquam damnamu} ifo^fri^nbsp;namiMc reperiat: turn juo nos calcuh dan^netnbsp;ü- igniadiudicet. iinmmus, ex ea appo^nbsp;Jumus régula,ßbiimpoßt umfuiße induet, ]eéjUenbsp;alibi falutem qtiarere edo^iuni, quam aullkornbsp;ipfefa/utis doeuerit ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vbi neceßario tneriint

exitiumreperiripoßit. ^4liquid amp’ius dicattt: Eriiditifipoflfacrarumlitterartim iludttint ye-teris Ecclefus Dobîores euoluere non reeufenttnbsp;eiiifmodi dofîriuanec apicem quidem inuenturos,nbsp;atit ß quidfortaße reperiant obiter admixtum,nbsp;dubitationispoîiusquam a/ßertionis caufßant ßbinbsp;cblatam eße conilituant ,ynde ßonte naßeeiurnbsp;conclußo : (hum nec (quot;hrißiisaut .‘^pobloli hacnbsp;de re ßcrtpßeritit,necprimtiiHacrediderit Eccleßainbsp;nec qui longo pofl tempore /ccuti niß diibitanternbsp;fcripfennt, reteße eiujniodi,de quibus non modonbsp;cumdoSoribiisdnbttarefasßt: JedEccleßapotimnbsp;ctm Chrißo taeeredebeat.Exeplicauß'a\Qo‘gt;^^’^nbsp;gentis à Chrtßoannis mortuorumJanfforui» in“nbsp;tiocationem ignorauit Eccleßa. J ix aliqiiid apudnbsp;patres extat hac de re, ni/iadeos argiiendos, qt^fnbsp;gentiHtium Deorum eiufmodi culttim imitaban-tur. Depurgatorioigneapudyetu^lißimosquof-Ang.d« cur. j/tf tnirumßlentium. /Itigußinus longopofl tetfi'nbsp;inEiX'ad oxortHs modoait,n'iodonegat,nohMinquagt;ttnbsp;Laurent, c. ytqMdtaleextet-jßeripoßidocet: DeniqitcßM^nbsp;ij. icii. aliquid eiußmodt necne, parum referre concltubf-CregO'

-ocr page 89-

CE ECCLESIA, St Grtgoiw tlemu,qui j)ropiui à nobk abfitit ^itt^nbsp;gtnttiäpaßö Chrtßo annis, ex yißontbus ntfcio DiS^’qa,nbsp;^uibra id credere cepit. Endem efl de miffa ratio’,nbsp;CUIUS orttitiprogrej/us cs;' humiude ad»oflra quot;vfi^nbsp;tempora aßutos aril ones not are premptum eßet,nbsp;£thtfciluet funt articuli ßdet,t]norü caußa flam-tnis adiudicaiur Chrifliaiii-.ijM tide ratione^po-ßolicaamp;purtorEccleßaflgnibuS prada fieri potu-ijßet. Exiliaigtturijuäpoßuimus régula,paucis^nbsp;quot;ferbia defcrtpta, eg- cutUK obMa,mißam, purga-'nbsp;torjum igne,precespro mortuis^ßanilorti inuoca-tione, Papam,indulgentiai,eg- tjuidtiuid Chriflta-*nbsp;nifmti iam multosannos'vexat,plane refcindimus,

Hatte Dt regulam tnfieflaHtfioca rjutedaton^ torejuent, iet fuis ipfifomnijs locum reperiatil ;nbsp;Ïiuale eflillud : Non remittetur neqiie in hocnbsp;cculo,ncque in amp;Vaiso.Ergo,inquimt,pHrga^nbsp;torius efl locus,e^t.ciHod tarnen hts yerbis Ai'ar-tui ex phrafi Hebraica mterpretatur: Alen remitnbsp;tetur in eetemum.Item fi Mofes ó* Samutlcoranbsp;gt;ne, non erit amma mea adpopiilum iftum. Erga.nbsp;inuocadt funt fanHi. /itcjuiex ipfißimis cotextutnbsp;’t’erbis elicereprompt li ent, -vanam ejße illam itt-ttocationé.Eft enim perfiicualoeifententiat Tam.nbsp;perdttam efie populi malittam, yt yeniam Dnsnbsp;tton fit fotitefiitrui, ne fi Mofis quide aut Samuel,nbsp;fiiperftuesefiittt,t!g ^nodfuis temponbusfecerat,nbsp;¦Óomimi propeeeatispopttliinterpellarent.Et ttlt,nbsp;poueM.abfigt;ifia,CHm proximo capite ItremiasvnJ.nbsp;iti Tftrbis Deum preeibits pro falutt popitamp; fitti^'

-ocr page 90-

8« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A C T A TV J

gaßit : Rtßfondetur, /Veß Moßet ijuidet» oltiß Deo gratißimus preces Deoftmderet^exatiiii'nbsp;tum iri. ^dferunt fua quoijue probandi eaußinbsp;aUegoriof. l/ernm lt;]Uierimtfi, /!n dofirinat adnbsp;falutem neceffariat proférant, an ßcut? Sine-teßarias : alta eß in premptu régula, eaque cer-t^tma,perßgt;Kuidoceriqua:CHnque adyttamfuntnbsp;neceffaria. Ecoelo 'venu lHxipßßima,qu/t nosnbsp;firmonem fuum doceret : Ergo noluit nos pernbsp;cbfcura amp; ambages circumducere. Super Ojts-fiumßiritus rejidit forma columbre: fiiper A-poflolos autem cumignis fplendore. Non igiturnbsp;OKOTfém doUores mtßi fuertmt ,Jedquorum eßnbsp;ßt clara e/j- per!]gt;icua dolîrina- ^el Vnum iffturnbsp;locum proßrant planum, amp;exprejfum, nonau-tem contortafiir à fenfu aliéna: tum manus dabi-Hiero ni4. »z/f. Sic protfcribit Hieronymus : AUegoriasamp;nbsp;Aug.iiV.dff obfcuriores locos ndril probare. Et Anguflinus:nbsp;«loit.cbrif. (^icquid ad ßlutem conducit, perßicue firip-turis docert, locifque obfcurioribus lucem ab a-Hjs inferri.

Quodad tertium gentis attinet, hane normane ipßnobts patres tradunt: Scripturamßbiipßb*’^^^nbsp;fße. Si quid antem obfcurius dill um habeat, aßjsnbsp;ab eadem locis illußrari. Atque idcirco reruns dtnbsp;qudsusagitiir indicium ex eorsilocorum rbitfßgnbsp;ßantur collatione,petidebere. Pratereagemtns^nbsp;quo ßellemus in firipturis ßopum proponi,nbsp;glonam,(^ adue^prdximum charitaiem.l^nbsp;yerèltberèpro^emur^ ànobis admittiytV^^

-ocr page 91-

igt; B Z C C L E s I A. 85 Xukftet ibHores in hoe tertio genere, !j!pra;fer-tim loeit bbrit, in ejnibut hae ealiitaex fgt;ro-feJJ'o trawant. Quorum mterpretationes fi diuer^nbsp;fa oeeurrent, facile quorumuis iutbcio ßabimta,nbsp;^uimodofcripturaieuoluertnt. Exemplum pro-feram. Afagna eß quot;vtrinque difceptatio, fgura-tane fithae loctttio'. Hoe ell corpus meum.nbsp;Hie primum Euangeütlarum loca confiro,lt;i“nbsp;pndijue Lucam autito : Hic calix nouum eft Lik. jj.'nbsp;teftamentum in meo {imgumamp;'.qHodniffi-guratê interpretari non poßts. Conßat autemnbsp;tarnit amp; fanguinit eanaem ejf in boefaeramen-to rattontm. ,yïtte»do praterea agi de Sacramento:^ Sacramentif effe familiare hoe locfuen-rfjg«»zlt;r;Petra crat ChriflusrAgnus eft Pe-fan; Baptifmus Regencratio. Deniquetoti-demhaequot;verbaapnduguilinumreperio: Ser-Uabitur in locutionibus figuratis régula hu-iulmodi : vt tamdiu verfetur diligent! con-fiderationequod legiturjdonec ad regnumnbsp;charitatis interpretatio perducatur. Si au-tem hoe iam propriè fonat, non iam pu-tetur figurata locutio : fi præceptiua lo-curio efi, aut facinus, aut flagitium ve-tans,aut vtilitatemaut beneficentiamruhens j non eft figurata ; fin contra, facinusnbsp;aut flagitium iuoere , aut vtilitatem autnbsp;hencficentiam vitare iubetur^ figurata eft.nbsp;Nifi manducaueritis, tncjuit, carnem fili|nbsp;homiius , amp; languinem biberitis ; non

F ij hablt;h

-ocr page 92-

B4 «àctattj

habebitis vitam in vobis. Facinus vel Hagl* tium videtur iubcre. Eft ergo figurapræci-piens palTioni Domini efle communican-dum, atqiie vtiliter 8c fuauiter recondendunbsp;in memoria,quod pro nobis caro eiuscnici-fixa 8c vulnerata fit,8cc. Ex /ïnguflini igitnfnbsp;régula amp; altorum locorum collatione cplligo,guitnbsp;nobiihocfiguratarulocHtionu exeplar proporiatnbsp;in Ccena Dominica Sacramento^on alioi quarrtnbsp;ßguratasagnojcidebere.tlis igitur^uasexplicuinbsp;regulit dirimtpoteflcontrouerfia de Ctsna Domi^nbsp;ni, deinHificationeexfide 'veloperibus, de liberanbsp;arbitrio, tüiaijue eiufinodi, qua à fcriptnra inter-pretationependent: quam cdtoquifuo quifque arbitrio fingit Cf refingit.

Nunciadicetquiuis ex Chrißianoru numero, ecquid ampliui yeterum iudicio dejirrepoßimtfii*nbsp;f^bicunque extabitexprejßa Deiprohibitio, nilrilnbsp;iurit homtnibus, nullum mterpretibus locum re-Imqui factiequiuis concedet, Rurfumß deeritexnbsp;ipßo Dei ore mandatuiquorßum interpretationes ?nbsp;Éflenim irritus inglaliis labor,'vbi ideefl texM.nbsp;Eaigiturfuperfunt, ybi praceptaadmittiituri»-terprelatiombus dtuerßs,i» quibus yeterii ecclefi^nbsp;dotlorum interpretationes libenter admittimus,nbsp;et qtiidem fingulis feculis infigniores. Deniqueytnbsp;hunc tottim locumcocludamus, purioris E ccleßetnbsp;notam certißim!i,puram eße dollrina puro mini-ßenotraditam profitemur. Pura autem deHrinitnbsp;txamenad regulam,quam Deusipjipraßripßts ‘

-ocr page 93-

DB ECCLESIA.

ttnnpe,Deiverbii finpturii conßgnatu^rettocan-ditmejji: Hancejjè perfclïd ir inulkilufacileni tum perfe ,tum txnliorum locorum colintione,nbsp;certeqtadtm ijsquifuimßtuuntfilutem. Nequinbsp;nos tarnen 'Vetnßiorum patrum interpretationeSfnbsp;addectdenihtsquaoccurrtitcontrouerßafjdegra-du de^cere quot;volumus. Porro quum hancin Pxcteftanbsp;Romanapuritatenon agnofcamus,fedmultas po-ti;rsfordes:nonlegi Dttobßquente,fed Papa,^nbsp;piteUaijlibidini mancipatam,tum R omanlinbsp;Pcclefiam impurißima, tum in Papa qm fedeiUanbsp;arripmt,ii!ßgnem ^ntichrißinotam agnoßctmuSynbsp;^uißeßem Deumipfumeßeratjquod DeHepefitisnbsp;tpßui martdatis rir nu^acibustnuentis poßpomt.nbsp;VISIBILEM ECCLESIAM IN

US ETIAM QVÆ. ÄD FI DEM amp;falutem pertinent, errate polTc.nbsp;CAP. VI.

Ql'^andoqtiide eo ß dedu^osaduerfarii yidet, yt necßriptura,necexemplis purioris Ef-,falßa ante inter eosirrepßrunt dogmata innbsp;praeipuis Chrifliame religionis capitibus , tuerinbsp;p6ßint,ßqua:q, ßppüatim adexamen reuocentiir:nbsp;vationéquaconiunlîim omnia ln'opugne)it,exco~nbsp;gitarunt,nempe ß aßßerantyPccleßam nuUo modonbsp;errare paße,ßiltem in ijs qua ad ßalHteeonducunt.nbsp;Chrißu4enim,inqutuntyeß caput Eccleßa: Eamnbsp;fgiturßiiritußto dirigit. Spiritus ante Ule ejl f^iri-'nbsp;tus intelligetta,quißuis quaq, temporibus ifrlocisnbsp;^ceUßtt necejßaria nißiratßvt relié conßituatnr.

F iij dgitur

-ocr page 94-

TRACTATES

JgiturerrarenuUo modo potefl. Quemadmoduftt utiteceno conflituunt, modi hocpropugnaculuntnbsp;n detecöuKnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Btbylone: Si(

fctipc. Ulo expngnato, bane ßare nuUo modopojJecerBt Marfi p.itanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haccAitfadtEccle]iaagtmt,cleïum(vt

».paitx. nbsp;nbsp;yocant} mtelltgHnt,qttem Conctlium œcumenictt

rtferat: non quot;vero pleben},euiui nullam habent ri‘ tionem-.quod exeorum etiam turba multi imfiro-bant, tanquamfcriptura rejiugnans ; Nt tarnennbsp;fubterfi‘.giaqfia:rereytdeaf, ipjorum ßylum in koenbsp;caufa trallanda quot;vfurjiare non reciifabo.

ieß/s Chriflus Eceleftte tan^ßii corporis eß ca* fut-.ndbuifis aut illius,aut yniuspotius qua alte-rins ccetus,ßdex aquo omnium. Caput illudfiadnbsp;Ecclefid referatur,eandehabetratiûneqHam mensnbsp;ad homine-.nempe yt eam fuoguberntt eir dirigatnbsp;imperio. Qi^diu aute appetitus rationi obfequitur,nbsp;l^corptis capiti,homine bene habereeoßat:ßnfus,nbsp;motns, allioncs,facultatesdentq^ omnes rationisnbsp;moderatisintegritatereferüt. Sm yero appetituSnbsp;rationis obfequm detre^et,iugumq, excutiat, att^nbsp;ebrietate,luxu, yitqfy omnibus difßuat: inde ne-ceßario toti^ corporisinteperies cojequitur,yitaleSnbsp;partesperieulosè lasduntur^nuncmebri ynius,nütnbsp;finß/s ßtiallura: yißis,auditus,faculeatesq, reit-qua: omnes paulatim deperiunt: Deniq, iußo Deinbsp;fitiudteiojyt rationis, qua modératricefèrre nonnbsp;potuerat,yfupriuetnr,ideimminere eccleßee peri-(ulïi,atq^ adeoßepißimeaecidißi afßrmo.Quadinnbsp;jEccleßa Chrißofuo capiti obßqHttur, mandatuf

-ocr page 95-

totem tueotur,fitg,integra,pHra,b^ehttbita. Hoe tmmiUe regiminetmpnmis lt;{ele£latur,flfiritumi^nbsp;immittit qui in medijitenehrii luminefitoptaeat,nbsp;i^eru quot;vhrtgimeiUudcoculcotjOHresauertitjfatisnbsp;fi ßoptetia injlru£la credit,ytßeßuo regat arbitrioznbsp;Tti obfecro quii miretur,fitnebrapauiatimtabeß-tat,nunc illo,nunc akerofenfu priuetur,ßocriiiipßnbsp;fracipitein fouea ducat, ß deniq, ßgt;iritus illeDeinbsp;deferot atq, relinquat,quie 'verbtt Dei,cui quot;Vinculo indiuulfo eß coniunàue,fittllo loco habuerit?nbsp;Certo quidi conßat,ChrißH ßuum grege aberrantenbsp;^palanténon abijcen’.f^'erü non minus certii eß^nbsp;eoi iliapro ßiis tontuotidjusagnoßere,qute'vocenbsp;ipßia audirittyoce porro audiunt,qua loquenti innbsp;fcripturis außultantyamp;aljerte qiddprobet amp;plo-ceot explicati: Deus mifis primu prophetis,tandenbsp;fermone iUii cœlitus emifit,quo refer ete audimuf:nbsp;Scrutamini Icripturas.* Atq, is lUe eß ferma qtiinbsp;Spirf. /dpoßolis immißt. Si tgiturSpiritu ducemnbsp;•expeririyolumusfermonem andiamus : ßriritusnbsp;enimferma Uleefldonator.Sedenim Clerus Ko-manusfermcneidlunikilifecit,noaudirefidaiidiri^nbsp;nonfubeßefedprteejji voluit,nomadatis obfequinbsp;fedmadata pfcrtbere,pra:quibus diuinaforderet,nbsp;tx quibus etiam nSnulla palam amp; aperte reßidit.nbsp;Ergo frtißra ßiritü moderatorem ialîabif.quumnbsp;ferma Ule aternusßiritum emittat, qui amp; nobisnbsp;fuu ipßus infcriptnrisfermone reliquit. rideunde

-ocr page 96-

88 TRACTATES.

tfiodumfuam rex atuhoritate cumßtiätucotntf“ «icat^'Vt leges obtineant, /jutbus poj^ulm frartiit :nbsp;quot;Veru honore illo jlattm abfiiceiur, ejuampfinbsp;Vtuiia abuMur,-vt fibipotitfs yel regi quot;vtl le*nbsp;gibus obediri 'velit. /i t enim qmntä niMor eft Deinbsp;Jacns^ legis ad Eecleftam collatortm authoritas?nbsp;Fintttenim ad infinite nulla proportio. Nilsileftnbsp;igimrquodquis miretur^Ecclefue Komanapra'nbsp;fe(}j4 /pirttus dona Dotnitiutn eripuifti, quiJuJfnbsp;tiihilitraditionesftegi ipftpratulerint.

SpintHgt;n cum lirmone mdiuulfo nexu copula' mffs^quiediuidt fine facriiegio non pofitnt: quonianbsp;lefim Chriftns quot;verus ille ferma nos ita docuitgt;nbsp;vcneiitjW^/afjille fpiritus vericatis,de'nbsp;ducet VOS in omnem veritaté;non eiiim lo-quetur a femetipfo, fed quçcunque audieritnbsp;loquctur : iile me giorificabit, quia de iqeonbsp;accipietjquod renuciabic vobis, amp; feg.-rere:nbsp;vobis omnia qiiæ dixero voVós.Sifpiraicsillenbsp;fermone audit,nec defuo quidquam proferi-.multonbsp;jmagispraftabit Ecclefia,fiqMdemeodem ffiiritftnbsp;Mat.2S.10, re.gatur.Idet» .dpoßülis,Eso(tnqKitquot;)v0üCcumnbsp;ad finem vi'c^fsculitfiiritus nimirum potentid.nbsp;^Sédcode -vertu addiderat: Docen tes feruars eanbsp;omnia quæ mandaui vobis. Qua de caufa quitnbsp;Paulus firmonem turn yiua -voce turn Icriptianbsp;jdoceret,fi(HM nihilominus mintneriu,miniPteriumnbsp;Jpirittis -vocat: hocenim fpintufiermopradicatusnbsp;eft efficix, Scriptura fcedusvocatur tum-vetuSnbsp;ftmt nottum: habet aute feedtts quodldie.t appofitatnbsp;ytrini

-ocr page 97-

DE ECCLESIA.


coditiones. Oaodadyetus Mtmet,fâmus legëin arcadff'erualäßtij]re:ex qua Dîtsprtefencênbsp;fe^ populo ßftebat confiltumpetenü. ^o aatete»i~nbsp;pore popûltis à lege recedebat,yt Baalim colent^nbsp;nullum ornnino refponfum ferebai: nee enim eosnbsp;Jpintu fuo dignabatur,qMbusrermoeotemptuie~nbsp;rat. Si nouum ßgt;e£les, Eccefeedus nouum cûnbsp;eisjdicit Dns; Ipiritus meus qui eft in £e,5cnbsp;fermo meus quem potui in ore tuo, non re-cedent ab ore tuo , nec ab ore feminis tui innbsp;æternu. Diferte IJiiritu fermoni comnngit, quaßnbsp;^onceptueßet his verbis fœdus-./pmtus meu» igt;t/enbsp;erit.fed vide vt ne verba mca vnquiî recedant ahnbsp;Ore tuo. Nec eß quis excipiat, ita cogi Detßgt;i~nbsp;ri:um in ordigt;ië,dum adfermonis examen reuoca-tun Sicenim Deum exßeipfo metimur, tir eaeß

régula. Etenim fi fiiritus

funt doilrina cUfeernédi^vt docet !oannesfiaiîri^ na autë ex firmoneferipturis expreffioicdjëqnitur^nbsp;fpiritum Dei exferipturis agiiofcendugt;ti,quas /hnbsp;poßohreliquerHt,u' quasvett/s Orthodoxa Sc-défia coüegtt^ vt nobis extaret expnfifium exem -plariiTuis jpiritus,qui dpoßolos doemt Chrißifer.nbsp;monë:addificerneitdos Satanxlpiritus,quinopro.,nbsp;batohocfermone,fal/ddogmata innerereauderetnbsp;in Ecclefiam. Ecelefiiaigiturducemhabei ßnritunbsp;Dtiad pereipiendäipfius vo'untate,fed quatenutnbsp;ta in verbo querit^ ideß^ei quiquxrit infermonenbsp;iDei volutatefiatur ffiiritus qm eas iiiterpretetitr.nbsp;fruHrd auiem ei quxritur interpret ^qui eontextu

-ocr page 98-

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

In ferm. ßiZi acnbsp;ador, ijii.

Jtitquefiquisferinonem aj^ematUf, Vfi Miimiftiicomenta feRettir, huicnt^dturßftntMnbsp;interpres: NutluMeßmm fjfiritut Dticum ßgt;i-ritugt;[igt;xtKS cotnmemiim,Htfiquatenns ablt;}icat9nbsp;ifigetiijaciimintfirprepri/sfigmentii/piritiifM*nbsp;ducem ijy moderdtorehomoJeqmtur.Hocigiturinbsp;Hobis ex Chrifofl. rtfponfum ferent^quotquotjjti“nbsp;ritus du^îtini fiuelirmoneiadat.Mü\ti ÿiritufnnbsp;fanftum iaótat,fêd qui propria loquu turjfat»nbsp;fo ilium prætendunt. Vt Chrillus non ànbsp;fcipfo loqui fetcftabatur:quia exlege loque-batur amp; Prophetis;ita fi quid præter Euan-gelium fub titulo Ipiritus obtrudicur,He cre-damus. Nam ficut Chriftus Legis amp;Pro-phetaru impletio eftjita amp;lpirjtHsEuange-}ij,8cc.iyigebaturiUo fermonede ßiiritus fanflinbsp;dignitate : yt yerum enim Dtum adorandutttnbsp;tjji docebdt,quem tamen ChrifojïomusiH ordu^ttnnbsp;cogi non ntägis exiüimat, dum iUum ex Eudngt^nbsp;ho mttttur, quam Dominum lefùm Chriilunttnbsp;ybiexiege amp; Prophetis agnojiitur.

Deifidtm i» praflandis promi/Sts obijcittnti ynde feqtiitur fædus ctim Ecdeßa inuiolatuMnbsp;feruare. /J^oßcimus quidemfermonem Dei innbsp;eeternum maneretfed ér appoßtam eßefoederibu^nbsp;omnibus conditionem : Si fermonem meurnnbsp;feruauerids: quamuii diutuma patientia pecctf-ta noÜra fußineat. Male igitur cencltidituftnbsp;ßdus elî Dcits, P.ccleßa ergo errate non plt;^’’nbsp;potins ßatuendu/n eSî Quum

-ocr page 99-

D E T. C C L E SI A.

r/f/rf tamfreauenter amp; periculo/è labatur^ Deum tffè fummanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veritate, mifericordia con/i^iù-

tur. Domintim enimfape fxdtris jut tetMcem ejji^ ipfa ^uafiinuita cjr tituoninm procurante, cw,nbsp;tui» eß, touß^ue yt fsdertt tabulas concul-gt;nbsp;ttt, cubilequedilatety quot;Vt loquitur Propheta, vtnbsp;tx ßngulis Ecclefix periodts conßr/nari potesl»nbsp;^duerßrij yt Ecclefiam ßriptura priorentnbsp;tjji ptobent, ab Adamo 'cjqueid repeiunt. Ergonbsp;ó- »01 lùnc initittm faciamus. Adamo ßatmtnbsp;conditOf'vetat Dominus ni edat ex arbore Ccten^nbsp;tix boni cernait, iubst aße^us omnes regtndosnbsp;Hei ¦volHtitatipermittere,jummu)nque bonuntnbsp;eirfiientiamineoconßituere, quot;btDeo adhareat:nbsp;Altoqui mortem denunctai, td eß) à Deo fepa-vationem) quiquidem non minitt anima eß ani»nbsp;mit, qtum in corpore noflra ipjbrum esi anima,nbsp;inhoc ßsdere mamfeîla apparet conditio, (juiilnbsp;pturro Adamua? Qu tntumcumque multipliciternbsp;P^et donis ornatus fui potius tngenij ßgmintanbsp;feqni quam Dei fermonefitbijcere^yocique potius fatana,quam fid creaioris aufcultare ma-luit. Quamobrem luila flatim ygt;ltio turn ipfum lt;î2nbsp;poßeros inuolutt)homine iam corrupto non corpore tantuexternifq, orgaitisfed in ipfa etiam men-tC)nbsp;nbsp;nbsp;intellecîUfVtplerifquefere ratio hoc -vnunt

pr/esietj'Vtà rationeabdncat,'’ji‘ inteUigendi facultas curioßs quaflion'dous extricandis tnhareat,. quibusquamlon^ramp;meà falnteabducantur. Li-lt;(t tarnen vttemirarianb^lravtwlantia eon-

.....- - gt;

-ocr page 100-

92 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVJ

¦fiantißimam creators tr^amiferrimas creatur'Of ¦tmitctttam agnofcere'Vel oieo, ^uodprimis lUitnbsp;farentdgt;us,Jemen illud caput ferpentts contritu-rtim,ÜatimpromuM, tx epuo folo mîfericordiamnbsp;totifegmpofjent. En ergofcediij cum condstione,nbsp;iamiWimreJ]}cdu,à prtmoiHo Adamo ’vïolatn:nbsp;rurjùm ytroinakero flabilitum inconcujja créa-taris bonitate. Si iam pollutam in ipßs incunabilisnbsp;Ecclefiam yidemus,Jirecens condaacumfcientùinbsp;t!s-mtegrttatefioreret,prlt;efe»ti(!uet)eofTueretur,nbsp;tamfttde lapjà efl,ntiod à Detfermant adßtos af-fiSlus deßexerit: Éc^iiis hommu in tantis in ^tà-btts_ nafcimur tenebrts,ignordtia,'Vani[ate, ab hocnbsp;(ermogt;ieaberrans,reblumiter ßbtpoliiceri poßit?

•Aduerfar^,yt hune locum éludant, Adami peceatum, guantumpojßunt exténuant,yt Deumnbsp;mahnt crudelitatis infimulare, qui propter den'nbsp;temßmplict tränfgreßioneporno infixum , yni-»erfum genus humanumpanamuoluerit, tirdi-leP.iiüiusßlij crtccemeuacuare, quem ytmundtinbsp;ßbi recowtliaret,morti traihdit : quam admittere,nbsp;intfsqueeßalutemrefpiciunt, errarepoßi, Atquinbsp;lange diuerj'um decent Eccleßts Chrijhante do^lo-res, öquot; quiexiiterunt in ludaicaßtniores. Nempenbsp;ineipeccaJßelt;Adamum,qHodJefei Deo atierte*nbsp;rit', quod plus fideißatana: tllecebris, quam mim^nbsp;creatoris habuerif.qiiodDeo parem eß'eprxßump'*nbsp;jirit: quad aliunde beatitatem amp; ßientiam bau»nbsp;tire yoluerir, quam exipßoipßusque yerbe:De'nbsp;ttupMhareßnftt!ßef»Jideli(atiaßinem,pf(catu»it

-ocr page 101-

D B E C C BB S I A.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95

( '^Ue tot peccatis cumulât um, quot;vtfolus iïït xternit yDtifiltus mortKfna lacrificio ilittci exputre po.nbsp;tuent.Sicti;itngt;Aug.Reli^uit Dcumyteßitin Dùe.i$.«cnbsp;Jemetipfo: Et talcsdamnatio fuperbiam fubjècttta *$•nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit ipfutn admobedientiam moiterat, quot;Vt qui

tußodiendo mandatum futurus.Fuerat etia carne fiirttualcs ,ßeret mente carnalcs. Et paulo pofltnbsp;Magnapœna eft, verû mctiri profeâô nef-cit,qui magnâ putat, quanta fuerit iniquitasnbsp;in pcccandojvbi tanta erat non peccâdi faci»nbsp;litas.Sicutenim prædicatur obediétia Abra-

¦ hanii,qui vt filiû occideret,res ci dif xillima eft imperata; îta amp; in paradilb tanto maiornbsp;inobedientia fuit,quanto id quod piæceptnnbsp;eft,nullius difiîcultatis fuit. Etc.zi^. Donatus eft homo fl bi,quia deferuit Deu,placen-do fibi,amp; nonobediensDeo,nonpotuito-bedire nccfibi,amp;c.6W,e«tM ^braham'tfcrtpnbsp;turadeducit exfide,’vnde pater credentiumdiblusnbsp;tfl: Ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dami rebellio ab incredulitatededuce-^

da efl,ob qua pater totiusincredulitattscenferide-lt;* nbsp;nbsp;beat,qua ^enus hominu 'vniuerfum peruagata eß,

atqj ettamnii peruagatur. E» prima Eeclefia pe~ riodus,qua quo fun atateproue£{tor,eo etiit yitipsnbsp;in dies aupentibus deformattor extitit, yt exper-^.nbsp;turbato eorrupto reruns ßatu yidere efl, quinbsp;temportbus Noah eä“ yfbrahamidefcribitur^tum Ez«ch.i».’nbsp;ttiam Ifid'èlitarum m Egvpto ,qutbus Dominus

gt; Idololatriafxditatum obijeit.

Necmtnusdltera Ecclefla periodus quafub-^^'f^'^

-ocr page 102-

5gt;4. trac T A TV s

Itgeftiitjfimïbi nolii exemf)la

HeHsfœdttiinù aim populo IJritèhtuo, yt illt Deus effet, Im Deo facer populut. Magnifritnbsp;txoi.i9-A' txtant buiui faderis prcmtjftoues •. In medionbsp;Igt;rac^i8.' veftri incedam, ibi ponam tabernaculumnbsp;pfafés’’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æternum:Nomen meum in Hie*

9. cht. 33. rufalem : Earn landificaui, vt fit in ca in ’’fam z’onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E medio Cherubim relpondebo

«.KO.9.X7. Sed addita eß ybiijue tabulii conditio: Si ».r« »3.»7 meusfitispopuluSjfimecolatiSjfi inman-datis meis incedatis, fi os meum interroge»nbsp;tis. A lioqui prmùm ait,vos virgis caftigabo,nbsp;vtadmc redeatis; fin minus, populumquinbsp;I«.?. legem meam abjeccrit, abijciam ; Faciamnbsp;ego domuihuicfuper quam inuoeatumeftnbsp;nomen meum, in qua vos confiditis, amp; loco h v.icquemdedivobis, Si. patribus vcf-trisjficut fcciSilo; amp; proijciam vos à facie thea, ficutfeci omnes fratres veftros,nbsp;vniucifum fernen Ephraim . Doc iUud e^i.nbsp;t.Clit.ip ^uûd Dei ffiritus per./î^ariam régi As^atoti-çtiepobulo pronuftciatiit : lehouah vobifcum,nbsp;ciimmeritiscum eo: amp; fiquæfieritiseum,nbsp;inuenietur à vobis; fi vero derehqucritisnbsp;eum, derelinquet vos. Et paulo poil: Diesnbsp;autem multi fueruntifracliabfque Deove-lOjamp;abfqueficerdote Doâore, 8c abfquenbsp;legft» Quotas autem fexcentis legis lads Do-tnmus addit: Simederelincjuatis-.nthtlfalft^nihilnbsp;impoßtbfiis prgfu»iit;y(rtim ^wdcentitigens eß,nbsp;fferi^ut

-ocr page 103-

DE iccüïia; 95 ^riquepoteiîquot;.qumamp; ita facile, frtqtttns^ at^nbsp;que adeo cuilibet homiaum catni naturale, yfnbsp;ineaetiam^ctelia,qu(t prafentem Deunt pcf^nbsp;f/krepotfttt, amp; ad rogatare/j/ondentem, muit»nbsp;plura quam par effet exempta extùerint. ^ai onnbsp;Propfxta erat, amp;paulo poflfrmmui pontfex.nbsp;^dmiranda Dei opéra fuis octdis coiifpexerat,nbsp;imo amp; noilu y interdtu tntuen Itcebat : l^itu- H»nbsp;ium tarnen aweum fufîlem his ¦verbis populonbsp;obijcit: Hi funt ô Ilrael dij qui te eduxeruncnbsp;ex Egypto . iS «owwf Ecclefie popul-am innbsp;bac difputatione intelligunt, hic horrenda ido-lolatria contammatunfvident. St clerHm,quemnbsp;quot;Vacant, malunt : ecce non Idololatram tan- Deut.jt!nbsp;tnm, fedqui.ldilis Ecckfam projlituat, ideß^nbsp;en tdgt;i coniugem adultérât», amp; qua: maritiimnbsp;quantum quidem infeeÜ, ad diuortium prouo-tet . ludicum temporibus quotquottyranni Ec- ef,nbsp;tlefiam irraèliiicam opprejjèrunt,totidetn adulte-riorum teßimoniaexttterunt. Gedeo-a amp;ip/è,quinbsp;Dei brachium ad fuos liberandos extiterat,conf-eit Ephod,quo deinde populus ad idololatriam eitnbsp;abufus'. taemtlsr Michat^oiüi accidit: Cuius reinbsp;eaujfts fcriptura exprimtf. Quodin dicbus il- f.janj j qnbsp;lis non effet Rex in Ifaelem, fed quifquenbsp;quod in ocolis fuisbonum videbatur, face-ret. Quod fermo Dei effet pretiofus, nccnbsp;Vila vifio aperta. Âtqui tunt temporis lex. ,nbsp;Dei penes ilios erat, amp; arertfoederis : ’venmnbsp;ntciUamlegebant^nK os Domiiùmterrogabant. t

T’erra

-ocr page 104-

T K A C T A TV 5

PorrononloctMitumpracipitury yt beamus’.fedytinea incetlamus, enm^ut ducentnbsp;».Chr.q- 3 feijttamur. Sanlii tempore non re^Hi/itum fttijfinbsp;Domitium ex arca,fcnptura teflatur-. rjutbus yefnbsp;bisindicatillosex Dei yerba confibum nonpe-tijjji : ynde indicium Dei perfptcere licet, qMnbsp;i.Sswi. 4. propter fui amp;ferm(mù comemptum Ârcatn ahnbsp;hoiiibttscaptiuamabduciyoluerit. loramo reg^nbsp;i.V^ei.11. nante,inluda Baalcolebatur, adtemporayfquenbsp;has, quifedus cum Domino renouauit. /î(ha':^inbsp;diebus extraneumaltare in templocoUocatur, innbsp;toque dijsfiéîitijs tmolalur .* Vtias autem ipfefa*nbsp;cerdos erigendum curat. 4t rege Manajft idolola-tria itaprodigiofa, publica, yniuerfalis fuif. Ttnbsp;nuHa Ecclefue faites appareret : cuius caufa eadènbsp;additur, quam paulo ante notauimus, Dei legemnbsp;fic abfcondiiam atque adeo fepultam fuife, ytnbsp;planeignotataceret. lam yero fioculosinregtoinbsp;Jfraëliticum conuertamus,abipfo fcljifmatis initionbsp;adinternecioiiemylquepuhlicanobis eaque per*nbsp;peiua idololatria cccurret.Ergo totfecidis in Ef-tlefaiUayifbiliimpietasnon yt furor autmorbus quidemmomentaneus corpus illudinuaferati.

.. _ E'erum quicquidpuritatisaffulft tribus quatuor* tie extmijs Dei ferula regtbus , tanquam lucida.nbsp;quadam infuriofis mteruallafuerunt. Turn enimnbsp;Î 8*amp; c **nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ropheta inclamabant: Vos do

it paffimZ musJfraeliuratis per nomen lehouæ, fed pon in veritate neque in iufthia.. Dixiftisnbsp;ligno,pater menses tu: amp; lapidi,' tu ge-'.nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nuifti

-ocr page 105-

DE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

nuiftîmezProftitutifuiftisfubqualibet ar-bore frondofà : Obliti cftis mci dicbus in-numeris: feciftis vobis deosfccundum nu-metnm ciuitatum veftrarum. Denigut Pro-phctiS omnes gtios in aduentum Chriiîi Dominus excitauitff^}- in iirophetis omnibusßngulA capita nobis idololairia amp; aduheriornm Eccleßanbsp;cum dysfiiîit^s,tel}imoniftmferunt:^uamobreinnbsp;additis mbits denunciant fort, yt repudittm, nifinbsp;reßpifcat,patiatur. Tumyero fi lt;inis,(jua fueritnbsp;eorum tHrba,i}uesaduerfary Ecclcfitie nomine bt-figniunt •. Clerum intelligo, fiactrdotes, fcribas,nbsp;prophet as ordinarios: confiabit bis acerbiores ho-fies Dei prophebts nullos expertos fttifife, à qui-bus in carceres conijceretur,amp; tanquam Eeclefiianbsp;perturbatores morti adiudicarentur ,eoujiiue ytnbsp;Dominus neget, cenuenire guen^uam è prophétienbsp;txtra Hierùfalem occidt. Quod fi quis yrgeret la.it.it,nbsp;legem Dei ,reformationem Eccleftre, abijciendanbsp;Jdola, non tjfiepopulum traditionibus opprimen-dum : eadem qMlt;e nunc ab aduerfiarijs audimus,nbsp;refpondebant-, Templum eiïe Domini, amp;nbsp;Ecclefiam,amp; Ecclcliçfpcculatores;Legem i«r.7.îc»»4nbsp;non perituram à facerdote,ncc confilium à **•nbsp;fapicnte,necfermonem à propheta. Eccle-fia, quicquid ifti dicant, errare non poteft.nbsp;Percutiamus eos^nec fermones eorum au-diamus. Sedenimpropheta quisfitfienlus pro-mißionum, longe aliter explicant. Ne fidatis,nbsp;inqmt Itrtttùaf, verbis mendaci), dicentes,nbsp;û Tem»

-ocr page 106-

98 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS^

iHOTiæ 7. 'J7emplum Domini, templû Domini,tenî* çlum Domini ; Faciam domui huic quem-admodum Silo. Bonas ergo facile vias ve-ftras,amp;c. Ne dicice,non peribit lex. Quinnbsp;potins dies multi fuerunt inluda amp; Ifraëlenbsp;abfquc Deo,lacerdote, doftore, lege, quo-niam fermoné Dei dereliquilUs. Quæritenbsp;ïïecb.M. ergo Dominum, amp; inuenietis. Sacerdotesnbsp;velhi furripuerunt legem meam, amp; pol-luerunt fanftâ mea. Non dixerunt, vbi eftnbsp;lehouahi amp; tenentes Icgem non noueruntnbsp;leiemia:«, me.Paftorcs prçuaricati funt in me,amp;proof.? .8. phetæ prophetauerunt in Baal. Speculato-res veftri cæci,amp; Propheta laqueus aucupisnbsp;ïzech.7. in omnibus vijs luis. Qiiærent vifionem ànbsp;Propheta,amp; non erit;amp; lex peribit à lacer-dote, amp; confilium a fenioribus. Nox ericnbsp;vobis à viGone, Ôc tenebræ erunt vobis ànbsp;Mich.3.6. diuiftando; Occtimbctque fol fupcr Pro-phetas ipfos, amp;c obtsnebrefcet dies fupetnbsp;eos. Opcrient labrum fuumomnes ipG,nbsp;quod non fit verbum Dei ; Quærite igitucnbsp;Dominum ex lege ,amp; inuenietis.

igÙHr vt Propheta praßHos Eccle/îa pratjt»-bM'cenfibantur mnvdt tjuißimlut, exceperintf ^ui fefe ttwere aberrorispericulo ¦vetuîicabttnt*nbsp;hi jummiytllorum tempornm Etclefuinfranbsp;warww Soiomam deijcttur. Prafiài prbt-îaèraizis. Gomorrhaî, conàlu lt;3quot; Jÿnodi cotàurd'“nbsp;Eîech.zj. toruminDei ProphetatconJ^irationts fjäcrffi'

-ocr page 107-

DE ECCLESIA.


tra Jeniijue adulteria ’vocantur. Ex torum ye-ro numero ijuos Dominirs immifitexci^ taret ad re^htuendum Ecckftx flatHm,'vix (jui'znbsp;dem yntfS iHitfs cœtuf manus euafii trucesnbsp;ç«i ütulis (jrarogatittis Ecclefix ßfe eßere^nbsp;bat. Deui tarnen m tam perturbato rerum om'-nium flatio nihtlominus Lccleßam nerat • Nifinbsp;cnim, 4« /faills, lehouah reliquiflet no-bis paucos Riperflites, ficiit Sedom fuil'rnbsp;fenius , ipfi Amoirha fimiles fuiflemiis.,nbsp;Cr alibi. Ecce ego amp; pueii quos dedit mihinbsp;Deus.

Tandem yero cum ludceifalutares prop/jcta» rum admonitiones noadmttterent,yifum ejl Do^nbsp;mino tnflnita mifericordta penê quot;vim Hit's inferre^nbsp;tmi/facxlttusipjißtma fdlute, ymco yidelicetfi.^nbsp;Ho Dommo nojlro /eftt Chrißo. S^idEccleßa ?nbsp;tandem aduerfus iBum indolem retmuit. Nulloinbsp;babuit facerdotibus ,fcribis, dolloribtfs, Pha^nbsp;ri^^ctis magts infeSlos holies, id efl, ( yt aduer^nbsp;ßtr^ locjuuntur ) Cleroipfl, iy tjscjuibus lexe~nbsp;rat crédita, ér Eccleßts lumitia cenfebantur. Sinbsp;^uando de Eccleßa redlauranda ftrmonem in.*nbsp;ilituebat ; templi excißonem meditari : ß de gra*nbsp;tia Dei per Meßiam oblata, in legem blafll}e*gt;nbsp;Mare : fide regno ctslorum, maiellati Cxfarec^nbsp;iniuriumtßße ertrnmabantur : gua miracula ede»nbsp;bat, princifd dcemonionwt tribnebant : fm exnbsp;fcripturis ^Jferebat, doCloris diplomata poilu»nbsp;iabantffabriguefiliutn per ludibr'uim audiebat^

-ocr page 108-

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR ACTATVJ

Denique illorum. omnia argumenta eadem ejji yideaf, cum ÿs quibus magi^ri noiîri os nobitnbsp;eccludere conantur. Semen Jibrahte fumus'. Co»“nbsp;ilituitnos Dommfmo/xoifiv'kiMi: Efl noflriiu-ris fcrijjturarum interpreeatio: hac nihil ad y os,nbsp;^us /acra ynEftone ttnhîi nonOilis . Ât^ui illinbsp;ipflfuis glofis, traditionibus,cabala, fucceßione,nbsp;interpretatiorabus, concilijs eoufque immaniternbsp;Chnilum perfcuti flint, yt magiilratus ethnicinbsp;qui ipfumiuiîum prontmciabat, manibus erep'nbsp;turn criicisflipplicioafficerent. j^ge yero reflon-deat aduerjarius quid quod ad externam Écck'nbsp;fla faciem in ilia deflderet. Jquot;« antiquitatem, exnbsp;^brahamo ducunt originem : St yocationem,nbsp;Scribx flint (sr Pharir^ai: Si locirationem ha^nbsp;beant, domus erat Dei: Si conctlium,folenni rations aduerfl/s Chrifluns coaHumfluit,quern mor^nbsp;Ilt;Mn.ii.47. ti adiudicatdt.Ergofluepopuli coetum,fiutprx-feflorum fynodum Relient, Ecclefla ytfibilisnbsp;fuit. .Attamen negarequis audeat,infalutis ne-gocio periculofiflimeeri-aJfe,qHa Chriilumfalu'nbsp;ttm ipfam crucifixerit : nififl forte ChriHum fa-lutem ejfe noÜntm inflcietur. Cuitu quidem ne-fandi fceUris caulfa efl inpromptu: lVempe,Chri-llum non in lege amp; Prophetis ,fed in fuis qua-rebant traditiombus amp; ctdralis, Qnn de cauflitnbsp;iPailores iUum ruilici agnouerunt : lilt canutnnbsp;potius in eum rabiem txtimularunt. Nimiruntnbsp;terrenum regem fl bi flnxerant: de diuidundis orbit imperijs fomniabantj quorumflbi qnfque

1

-ocr page 109-

DE ICCLK SIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101 Z

êSadema quot;vel guiernacula jjoUicebiüur : Quunt ’verumiBu'n t'hriSîum egeßaUinuditate,/otitu-dme abitéium cemtrent, ne locum quidei» ßtisnbsp;premittentem in ßuem caput ad gmetem compo-nerent. Quinetiam tantum abeß yt Chri^um ira’jj’Vo!’nbsp;agnituri ejjenteo nomine quod Ecclefia yißbilis iü.6.?.^nbsp;nomine ^oriabanturtytßcui fortaffèhtwc honorem iüis deferrecontigißit, y s quibui familui-riserat facree Scripturee lebîio, yelidargumentonbsp;eße potuerit, pfeudochri^um ßbi obtrudi, tjuodnbsp;expreßb Prophetarü tellimonio pradibîum fite-rat, eumillos minime agnituroi. Hxcßnquam,nbsp;tontigtrunt\ïï^é\iÙ3,mquit Paulus, Quorumnbsp;eft adoptio,amp; gloria5amp; fœdera amp; legis co -fticutio, amp; cukus, amp; promifTiones : Quo- Kom.g.Esnbsp;tum funt patres, amp; ex quibus Chriftusnbsp;quod ad carnem attinet. Ntmirum propternbsp;reiebîum gloriit Dominum, eorttm diminutianbsp;opttlentiaßtit gentium : O* eorum abiellio recon-ciliatio mundi : Itaque tantum abßnt, yt Deua,nbsp;fitorum perfidia genus humanum repudiauerit,nbsp;yt popult ßä cacitate addubîus gentes que po-pulus Dei non erantßn popnlum adoptawrit.Fa-eeßat igiturineptaconclußo : Errarenon poteßnbsp;Eccleßa'. Ftdus eß enim Deus in promißis. Itanbsp;potiiis concludamus : Sibi perpetuo confiât Dànbsp;yeritns eir m^ricordta, qui Ecclefie repudiuntnbsp;non mittittum eliamquumabillo diuertit,(^nbsp;prodigiosè lißiuit : fed yißeribus ea magis genus humanum amplebittur ,iulîumqtie furoremnbsp;G iij miß“

-ocr page 110-

102 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T AT VS

tmfericordùt eommutat : cftü^ noürd memorîà extat exem^lim inß^ne in txnto numero, quetrtnbsp;ex Papatus fordibut ^artim eduxit, partim »1nbsp;dies éditât.

Subereß vt 'Vidcamtu, ecqtnil Eccleßt Chrt-sitanaampliorn priuilegif,neerntrepojjet, lia^ btierit. fßc autem memmijje nos oportet, Eccle-fidw Catholicam,id efl,per yniuerfas orbis pla-^ds di fufam,nee iam Dei promißtones ymi cni~nbsp;za 10 populo aiit loco affixds eße, ffed qttemuisnbsp;amp; loeum populuf» [pellare, apud quos Deinbsp;cultin lir adoratio quot;viget. Habet autem heec Ci'nbsp;tbolica Eecleßa prxclarits amp; eximias promif-rvA. 57 ßoncs : Percutiam cnm eis foedus pacis :nbsp;ié. F tedns perpetuum eric mihi cum eis ; Po-nam Sanfluariiim meum in medio eo-rum in feciilum ; Ero eis in Deum ,nbsp;amp; ipfi mihi eriint in populum . Hac E-•^ethiel de feedere m adnentn Chn^i cum Ec-ilel'iA Catkolica fanctendo. Sic amp; Chrtilf/Slnbsp;r'rttr-.. j3. Fcce ego vobifciim fum ad confumma-tionern vfque feculi. Itemi Mittam vo*nbsp;bis Patacletum, qui vos docebit omnia.nbsp;^At enim ne nobis iudaorum exemple Ecele-ßam fingamtis 'vifibilem, qua perpétua tenottnbsp;hac fibi polliceatur , nihil ßäcita qualem ipf*nbsp;fe prxbeat : ybique appofita extat conditio : Sinbsp;vocem rneam aiidieritis, fitis mihi pOquot;nbsp;pulus , docüeritis ea quæ ego præcipi^nbsp;vübis, fi me amaucritis, amp; permanfcrit'*nbsp;in

-ocr page 111-

» I 1 CCI! SIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOJ

£n fermone meo. Alioqui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChriUuit

nifi manfencis,non pote Ris efle mei dil-cipuli. S^iritum antem Chriiîi guo tlocean -

, ne errent ffruflra uHare certum eSl eoi, , gui non funt Christ difcilgt;uli. Ergo yißbttitnbsp;Ectle/ia ChriUiante prarogatiua non in eo furtfnbsp;quot;Vt ne foUi Mt errare non poßit : fed guum fitnbsp;Catholica , fi gttu pars labatur, eam alterdnbsp;erigit : lUa fit aberret, h^c in yiam reuocat.nbsp;Htc etiam fimgula membra munere fiuo defun -guntur, ybi duces infigniores Ecclefiam perdisnbsp;tumducunt. ^ddo etiam ex Cathelicae!ogio,nbsp;fingularum Ecclefiarumfiupercilium deprimt de-bere,nelefe ab erroris pertculo immunesconili-tuant. Hac enimautiUofiue polluto fiitteeuerfonbsp;tempto, non tam yt antiguttus definunt facri-ficia fed ex ruderibus dijieEisgtte lapidibusnbsp;alia rurfus alto loco aniehac inani conflrui pofi-funt. l'etebatur Paulus ne ferpens Ole fiibdo-lus gui Euam deceperat, Corintbiosà Chri^lo i.coriiKnbsp;Cz priShna capitate abduceret fi ab Euan- quot; î*nbsp;gelij puntate quot;vet tantiUum recederent. Quor-film fi errare no» poterant illud ipfum metue-bat i’ Idem Galatai obïurgat, quibiis otgt; Cal.i.amp;'j;nbsp;oculos Chlirtus depidus fuerat,interquenbsp;cos crucifixus, quodtam cito in aliud E-uangelium transferientur. Non modo igi-tur id contingere potefi^fid fuper^itibus Apo-(lolis reipfit contigit. Quid guod Hiefialoràcenfesnbsp;C iiif admo-

-ocr page 112-

f04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T AT V 8

iidmonet, Antichrhlum jilium iUum fferJitioKÜi wttmplo Detjideß, EccUjtt ftâemocctt^aW“-rum^yt omwapejj'undaretj^Mttiam abillis tettt-,Jgt;onbifs myflerium miijwtatu optrabatur. Erg9nbsp;noninminutionbus quibufdam rebus, fed innC'nbsp;gocio ipfo filutis trrare potefl, qua hfem in }»(•nbsp;dio fiuu v^cenbus admittat, i^foueAt per-ditionem. j^ge quot;wro, ipfe nos quoqne experien-tin doceat. ConiJabit ybicunque yel Chrt^luinbsp;ipfe yel /tpoHob purißimtmilltid yeritatisfernen feirdnarunt, yigüantißimu»} dormientibufnbsp;hominibus Satsmtm ^i'^ania fß- mendacium fear-fejfe , tantaque iUnd indu^îrta çÿ diligentianbsp;fiercoraffe, (3“ txcoltnffe, yt feme» tllud Domini plerifque locis fuffocatum fuerit,yjquea-deo yt amp; agri amp; meßis ei dominium tribiiere-tur. Zelus Circiimcifeonii lamabipfis /Ipoflo-lorum temporibns mixtura religionem Chrisiia-nam adulterauit, ipfo etiam Petro conniuente*nbsp;Paulus ita exinaniri crucem ChriHi docebat.nbsp;t/iuguUinus etiam nonnulJii locis harefim ap-pellat. /»de contigit,yt Difcipultqui Circum-cifeoni addr/li erant ,quum bene multi OrientetHnbsp;yerfus amp; ^uilrum ad promulgandum Euan-gelium paßimexcurrerentjfec Ecckfeas confli-tueriint, yt legis amp; gratia doUrinam permif-cerent , ymbram cum corpore comungerent :nbsp;ex quo fonte prodqt ilia apud multos Bapttfe-tni fmul Circumciftonis in Ecclefam ini-tiatio, J^'eque yeroinfinitaf harefes perfequornbsp;diuef'

-ocr page 113-

De BCctesiA fof i^iuerfîs nomitttbus amp; fchifmate diflin^îot : ftinbsp;proftro labsm m florentißtmarum Ecckfitrutitnbsp;tum temporii corpore, tjute tniruinin tnoduminnbsp;diesaccreuit. R-urfusgentes, (juafibi Chriflttsinbsp;paginifmoajjèruit, Ecc^eß^^ prafcrtim iam pau^rnbsp;lifperrefpirante,atgue idcirco pnritate,({iligentiittnbsp;quot;^do remißiore, giüi ex profundißinM tdololatrianbsp;^byßo emergerent, i»ueterlt;itagt;» confitetudinentnbsp;prorfus abycere non poterantz Egregia templa ßtisnbsp;idolts condruxerant : Operaprectum fs fadurotnbsp;fenfebantfi ed/audit tiy martyribns conficrarh,nbsp;ftùi capfitßandom relitjuias/'nbditnebant: Petrinbsp;tir Pauli aliorugt;»s]uefiatHii,abietlo loiie,ldartenbsp;Jano,plnrtmHmddedabanturz mortuis inferiaSfnbsp;preces,facrifiaa, luminaria ejuibus fiik de morenbsp;parentabdt, Platonicamdepurgatono fêntentiantnbsp;fecutXy mutata tantum forma, humamtatiscolen'nbsp;dit caufa libeater retinebant. Ea pafiores partimnbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;^»od ex eodem paganifmo emerfiffent probabanti

pdrtim ne fub initia ruiüores abalzenarent, fere-bant: eafènfimleabrogaturos,eade!n rationerjua Paulm ceremonias leg» s^elutn cum hnmani-tate coniunduin ad meliorem yfum tranflattt-ritm, fptrantes. Quouf^ue tandem fucce/fores^nbsp;dum temere ab i/spendet qui prigeeljèrant,necex -pendunt qua illos caufa ad kac ferenda permo-mffet,idem femper opus promotierunt,eiquefm-damentoflrainiueofuperdruxerunt, doneeeouf-qneprogrefiaellquo 'videmus fuperfliiio. Hinenbsp;igitut horumfùtilitas, ifihinckstmana prüden •nbsp;G 'V tia

-ocr page 114-

'f etf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TKACTATVS

tia reeo ^eJuxit. Et gui /pe£iabit/]ua ßt hotnin^^ Katurtfjtjuantum^ yaleat cofuetudo yttus yel ntinbsp;tnm4 firobabilitatis fjiecie mxa,yt ea yix immU“nbsp;Unftiümtaf.fAcilt concedtt, eos ^ui mut^tionentnbsp;tentant,praclarè ftcutn a£ïutn exißimart,fi quodnbsp;caput efl obtineant, in ijs quaminutioracen/en*nbsp;turiuri cedentes'.cuitareiexempium noBratne-tnoria Ecclefia tnaÿio nhdo expertijumus. Ne^nbsp;que enim attendimui, hackuiora tarn accuratanbsp;diligentia ab aduerjàrio Ulo excoli, yt figncfcentenbsp;noiiroin irrigandk yerkpbmtis fludio^cec ab il“nbsp;lis tandem fuffbcentur, Hacyia yt plurimutilnbsp;errores Ecckflas Æthiopieas, Syriacas,‘Arme“nbsp;niacas, Gracas, Rußias, Sclyticasperuafifli^nbsp;jlddo etiâ Mahumeti cïifuis dogmattbus ea ipfanbsp;yia mgrefiitm patuiße,qut iam R omano incïinan -te imperia, Iiidxorumcunt ChriHianis diffidÿsnbsp;fretus, Sergium quendam IVeSîoriana hcerefisnbsp;tnonachum nalÎM , Alcoranum ea arte con‘nbsp;texuit , yt Nelloriani Chriiliani partim illtusnbsp;potentia addulîi, partim quod idem de Chriflinbsp;perfona ficum coniîituere yiderent, fi tandemnbsp;abripi paßi funt. ludai atitem Mejjiam iliumnbsp;admifiruntpartim Circumcifionis.tir ceremoma-rum caufa,quas illis intaSlas relinquebat,partimnbsp;quod armis falutem polliceretur. Hac igitur ra^nbsp;tione fitbingreffkfimt heerefis Eccleflas Chriflia-nas.: Et qtàdem tantoin multis incremento, ytnbsp;(quod ferè fit') bono in deterius yergente, ma'nbsp;(arum auttm rerum continua fimper accefiionenbsp;tasidini

-ocr page 115-

D E E C C t E S I A to? titrufe»i ai herefi ad infidehtatem /ûtt prola^»nbsp;fie. lila ipfie Écclefia ai u4polîotûnbsp;conHituta fuerunt : Sa/cfoi /iriptivaa admit-tunt, ChrijîumqHt feruatorem agnofcunt ( eatnbsp;excip/a , quibus cuin Adahumetica imp»tatinbsp;fint addt^ia, Ecclefiarum elogium perijt ) Per-petitam rettntnt Ept/ioporum Patriarcharu»!nbsp;ftuceßionem, amp; in mini^erio •vocationem or-dinariam. Mtltoqne plures regiones occupant^nbsp;quàm quie Papam caput Ecclefix agnofcunt.nbsp;Jam quaro à R-omante Ecclefice prtefécîis, Ee-tleftane lUtt in do^rina falutis aberrent an non?nbsp;Erroris fat fcio damnabunt : Quoniam /magi-nés ferre non poffiint^iiec panem adorant, 'vtram-;nbsp;qwin facramento ffeciem participant ,prefbyter'inbsp;apud eos nubunt, purgatorium ignem nefciunt ;nbsp;Et vt paucia abfoluam , infignes iÜorum er^^nbsp;rares refugiunt, ac imprimis à Papa tyrannidenbsp;abhorrent, qui tarnen (fi ißos audios J pracipuusnbsp;efl fidei ad falutem neceffarius articulas. ht-qui inik conficitur ipforum etiam confefiione,nbsp;Chrißianamviftbilem Ecclefiam aduentu Chri-Jli eiufmodi pnutlegium non effe confcquutantnbsp;quot;Vt ab erroris periculo fitimmunis, in ijsetiamnbsp;qua falutem [pesant ,quaHtumuis promißionesnbsp;eir fhedera,quorum meminimus, pratendat. Sinnbsp;illos errare negent quod ad falutem attinettnbsp;Romanam ipfam errare nectße erit, quaiamnbsp;tanto tempore cemmunione interdicit, amp; falutenbsp;quantum infie efi abdicat tot nattones amp; populos,nbsp;qui

-ocr page 116-

loS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR ACT ATT J

'vidmßtlutM mfiüwit'. Quin amp; iflam iHa ritoexcoinmunicationeferiunt,propter damnatafnbsp;quibue corrupUm ejj'e iuJicant, dogmata.

Hîeroh. in C-italogo.nbsp;ilkiftr. vi-larura.

DniraCut ûi Por.iif

Ronanam £xcipiunttion il/arum, Jid Romanapro^ Ecciefiam priumfutßi prtutlegium ,fedemqtte Petri intetinbsp;Jpoßolosj}racipui ea brarogatitta dctiatam ej/ifnbsp;ne errare poßit. No»aumprafumptai i/laspra^nbsp;rogatiuas excutimuf, quoderit proximo capittnbsp;praflandHm: Hoc tarnenfiquitur: Qi^andoqui'nbsp;dem tanta yis meßfidibu4-y Hierufalem, quafe-des Déifiât appeÜata, errare non potui^tÈc-tlefam qttoque Chriftiilüc colleÜam eodem priui-legio omatam fnijfe, in qua cum ChriÜus docuit,nbsp;t(im qua ftintfalutis impleuit:minus eo nomine Antiochena Ecclefain Romanam fefeeffe-ret, qua prima eß Petrifedes, amp; w qua primuntnbsp;Chrißianum nomen audit um Is^w. C^tenintnbsp;Hierufalem cruci ChrifluaffixittPaleßina yerOfnbsp;Antiochia, yicinarumque regionum Chrißiani ànbsp;yiafabitis abfttnt quamlongiftme : Hine efßci-tur, Rom am ab errorispericulononliberari, nenbsp;ßquidem quam yenditant Petri federn iüis con-tedamus. Ageyero yt Petrum erraffe, amp; *nbsp;Paulo reprehenPum effe, taceamus : Reffon-deant, haneneprerogatiuam Papa, anyero Ro-in »»4«lt;£ Eccltfia à Petrifidedonatamyelint.^tnbsp;Papa dicant: Marcelltnus gentium !dolit litauitjnbsp;Liberhs A riants accenfetur,yt Anaßafius Acipnbsp;tianis. Porroahrogandis pradecefforum decretttnbsp;piàuœàin imprimis deiePiontur: yt f/icolaus Joannis ü-Cre^o*

-ocr page 117-

© I E C C t B 8 I A. top . hnoeentius Grcgmj,M ij5nbsp;eM»inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indkio ad ßdempertinent, wirianu»

Sylueßerfecundus,loannesdecitnusnonHS,Gre- y'SXami» goriusfeptimtts f yt iDorttm tempormn hißariee in Anthro-ieflantur tnagMdeditifHernnt,atlt;jiieideoSigt;nO'nbsp;»is magi fucceßione nobiles Ç^qtiii:3‘ Romafmt) rfecreto.nbsp;non Pttri: Satanadßcipnli, non Chrißi. han^nbsp;nes. 2 3- docuit, nu'lam ab hac yita aliam e//è Pet«’nbsp;relinuam, ijno nomine Conjiantienfe conciliumnbsp;di3bolumquot;voc4ïincarnatum.£t(jZz7«o»/;rf«fi «quot;’'»•nbsp;numero abdicati fuerunt, conciliorumaulihari- amp;'syta7ä.nbsp;täte, non hnrefeos tantum, Jedatheifmi catiffa. Conciiiatnnbsp;loannes^.fœmina amp;fcortiitn deprehenfaeßja.nbsp;croßanHrefidisamp;conclttfifenatuslHddtrium.imonbsp;tir Adariayirginis ad Brtgidam oracuhplerof-^tiefere omnes è Pttparum numero inferis adiu- Caib» Po«-dicant. Cardinalis Ragufanus magno illo fchiß.nbsp;matecontendebat, Papaminfideerrare-, Cufanus mioBi»nbsp;autemd fideetiamexciderepojje . OMdiSquot; Pa-'^^^“*’nbsp;ß/tenßs theologia facultasjemper ajferuit. Per- cardinal«nbsp;fpicHUm eß igitur, federn illos ab errore, htereß,nbsp;inßdelitate, minime yindicare : fed damnatiores d« Concor.’nbsp;ireddere. Sin priitilegium Rowrt«« Ecclefta con~ Magift«nbsp;teßumyolunt: qutero, annonprofiteanturgene- loan. Pari-rrf/e Concilium Ecclefiam yniuerfalem referre?nbsp;.rlt^ui dlug.generale Concilium ab altero emen- «• »j«nbsp;dari docet. t^odautem corrigi, yii^ue amp; peccarenbsp;potell.Gregorius I^ccßanynuscuiusatatemal- vnit. Ecde«nbsp;tacoa^gfHertmtj^nodi,ßc iam Ecclefiam am-^onelai/QraJ/ididtf ytnum^Mm felicemyi^nbsp;dtrit

-ocr page 118-

ilO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

derit exitiim. Gerfbn (sr Panormitanui, lä‘ €um fcripturas prcefèrentem ab iji aberranù cott*nbsp;cilio prafirunt. ^iti^nod Nicmum illuil ehnbsp;terum conciliftm Imaginestuetur, qUM torentnbsp;tempore pejjiindant turn Conjlantinopolitantii^nbsp;turn Prancofurtefe, Ecce quot;veroCarthagifienfe tet'nbsp;tiHm,r^ aliud item Carthagme coaUü^ipfo Gregorio yrgente^imperatore quot;Vero Mauricio, eu ex-communicatiotie fenunt, o ^ntickri^luprocla^nbsp;t»afit,quife'Vtiiuerßlem Epifcopïi profiteretur^nbsp;ßtium tamenparuopoß tempore Komanum, ifnbsp;Ttidenünum noÜra memona, RomanuEptßopttnbsp;’tmiw’rlalem pronuucient, eoßjue qui talé reculentnbsp;iignofcere,excommunicatiötni pœna damnet. I lo-rentinttm ó* P.ajlkenfe Papam in aliorum Ppif-coporum ordinem togunt,multoque infra P.cclefldnbsp;deprimunt, quem Trtdentinum nimis quit muit»nbsp;exto/itt,adeoque Deum terric prie fiat. Qinnamp;nbsp;Pitii iUe Papa ftcudue^qui Coflanctenß adhafiratnbsp;paulopoßhareticospronüciaiiityquotqHotajJerütinbsp;à Papa ad conciliaprouocartpo ffe,id efl,Conctliitnbsp;illa omnia œcHmenica,amp;qui ijs ajfentmtur. fJincnbsp;autem confequitur, ant duplicem^ Çqaodfat-fum eßj yeritate, aut repugnamiu interfe concisnbsp;fiorum alterutrum erraf!e,atque idcirco errare abnbsp;Ptclefia alienumnoneffe. Item aut Papam /In-tichriilum eß oportot, aut Pcclefiam quceeutitnbsp;^rtichrtßumpronunciauit, qui yniuerfalis titu-lumßbiarrogaretjgrauißime lapfameßi. IterUnbsp;Pa^ Icjcdeßet (aput Adruitttrii nutad ßdx^

-ocr page 119-

BB E C C II RIA. Iff few minime efi nectjpinum, tjitod tarnen deert-tum iUudalatum Ü-omana Ecciefia frobatuntnbsp;pro articula fidà reponit, Tridentmumque confirmât concilium: ^Aut qua idem negarunt concilia, grauiter in falutis caujja impegiffi ; Nice-num videlicet œcumenicum, quod tllumreliquisnbsp;Patriarchis exaquat, Sardicenfi, Cartbaginen-fe , cz vniuerfa totii [excentit annis Ecclefia-Deniqueaduerfitrios faterinecefii efi, aut fiantnbsp;Ecclefiam tanquam ad faluteni wcejjanum ad-mittere,qHod cumfitlute pugnat: ^ut Eccltfiantnbsp;antiquitate yenerabi/em tanto tempore ignorafienbsp;quaodfalutem conducebant, imo propriam fa-lutem in medio conciliorum caetu expugnafiê»nbsp;f^nde confequetur, Catholicam Ecclefiam m con-cilijs generalAui errarepojfie, atq,ad(o Romaninbsp;tpfiam, nihilprohibente Petri, quam pratendunt,nbsp;fide. Addo etiam Romanam ab lüa yetufiiorenbsp;dtßidere, ad cuiua exemplar Ecclefiam nunc con-formandam curamui , Qupd fi tum Papa tuntnbsp;Ecclefia Romana in ijs qua funt fialutii erra-runt: er yifibilem Chrifiianam Ecclefiam trmrtnbsp;pofifie confiequens erit, atque idcirco bona cum venia mertto reformationem requiri. Sedetrim qsnbsp;quibui efi compertum qualia fuerint qua noSlranbsp;memoria coaßa fuerunt concilia, Rom» con-clufi pr'tus omnia quam indiflua efiit coniien-tus, iurequodam fieciali ratahaberi quacum-que tandem aut difiutatienes aut probationsnbsp;»pponanturi IBuc^ RttnafJ^iritumfitnllumautnbsp;““.....' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potiut

-ocr page 120-

gt;»tt tract ATVS fotius fätAnicum loculamtntii tonclufumnbsp;id/it denùjue norint guibui prajùbbuf, dijjirtnti-lus, iudjcibus res tot a peragatur : /ts noninod^nbsp;non eritprobandum eiujmodi ccetus Ubi isr trnt'nbsp;vt,ßd mirum potius ygt;ul(bitur tdiquidfme erroitnbsp;toncludi pojjè.

lue. U.

l''erumenim'vero tot tantißitit argumentis co-flrifîi ob^ciunt,Chriflum ordjji ne deficeret fidti Fetri: ^tque mdesiatimconcludunt,dberrerisnbsp;periculoùnmtinem effe Ecek/iam. Priinumob-firueturagi de te maxime omnml'eriaiControuer-tïitur einm magno numero articali,q»orH caujfitnbsp;quod ad fidem pertineredicuntnr,iam totos qutn'nbsp;ûuaginta annos fiammis adihdicamnr:qut tamettnbsp;toc ynico fundamento nitiintur. Hoc igitur fo-üdum amp; indubitatum ejjeneceffi eit, nifiyc^*nbsp;tnus falutis noßrce Do£{ori imuriam inferrf-t-^ddequodin eoetiamfitum efl Cracartim amp;nbsp;Orientalium Eecleßarum cum Romana dißidtii:nbsp;lcec enimß aberrare non potefl, illas qua ha»tnbsp;oppugnant, grauiter peccare confentaneumnbsp;yitqui hacquam tongißimeabfunf.Rogiüi Pc*nbsp;tre , ne dcficiat fides tua : Et quam indeeb-ciunt conclußo ; Ecclefia papalis errate noHnbsp;pctcft. Pergamus. Dommus Hßs innbsp;gratiam precatus : ter autem Petrus ab bacnbsp;precatione ilium abnegauit, quum fua imbecilli*nbsp;täte preterita,depreabus ßcurus i» feipßtW ttquot;nbsp;tumber et ; ^tque tnde accidit,'Vt quife in co»'nbsp;dtjciphlosefjirebat, reliquis tmnibfis periculc/i!!^

-ocr page 121-

DE ECCtEJIA. «J impôt^eret. Eccleßa igttur Romana haue petiutnbsp;textui contienientiore contlufiontm eltdat: ÿitem-admoJum ille fibt fide^i Chn^lum abne^auit,nbsp;aiijicitie omnibus de tenu s {i gtßit: ficidemhmcnbsp;i{gt;ß Etclefiacontingerepotuijfe, cum titraerrorûnbsp;pcrictilumfe colhcatam ejjifalfaperßiafiant con-fideret. Ergo tam relitjuum ejjit,'vt illius exem*nbsp;plum imitata,amp; adgaHaminm excitata,cuml4-chrymùi cul^iam agnoféertt, attjtu deprecaretUftnbsp;'Tertio, fi^uia Pétri nommé ChrElus regautt,nbsp;inde efiiciturEcclefilin: ab ipfo fimdatam aberrarenbsp;non pofii: Eadem rationecotife(]netnr,amp; abalijsnbsp;Ecclefiis conliitnt.-ts dabt natdo modo pojfi. Chri-flusenim cruci proximus tum pro Àpoiîolis o-rat, turn pro ij s lt;]ui per ipfiornm fermonem credi-tiiri tränt,ytfint quot;Vnum cum patrt amp; ipfi), id tfl^nbsp;infeparabili nexu cum ytro^ut coniiinbli.nbsp;iilii Romana Ecclefia tanefuam hterttkis com*nbsp;munione iftterdicit,)]gt;e^. falutis omninoexcluda»nbsp;ut igaurfalfa eß conclufiio, Chrtflus precatus eß,nbsp;trgo fallt nonpottfliaut ad tHuifibilem Eccltfiatanbsp;hoc refiTendumtß,cui non pneualebunt inferorîtnbsp;portee. Quarto Paulus banc argutiam ignorauit^nbsp;Romanot tnim admontt,ne in ludeeos efftrantur^nbsp;guod •vtnbsp;nbsp;nbsp;relit]«te gentes meorum locum efiint

infitee. d^am naturales, inquit, rami txcififitnt per intredalitatem: Tu autem fias fide: Si autemnbsp;tilts nonpipercit,-vide ne amp; tibi non par cat,id eß,nbsp;tout ne tu intredulitate excidas. Ilios ergo Paulus txtr/t perifftlutn nonflatuebat, Imontc citrusnbsp;ti eMM

-ocr page 122-

TRACT ATVs


«4'



uajit auarttiafiegem perijffi à fitcerdottbin,^ yi-fionemi Prophetn.l^lecmatore Romam fiducùi turgtdam reddunt relitjui patres ^^uii yt paulo poßnbsp;CvidebimuiBabylonetUam.det^uai» /Ipocal»nbsp;amp; fiifem illam AntichriBi ejfe conflituimt. Con^nbsp;fuhitii igiturfiicerent,fiyeteremfuam glojjàm iffnbsp;hunclocufe^uerenturtSkut ego te orado pro-texine deficeres , fictuinfiimiores fracresnbsp;exemplo tiiæ pœnitétiç conforta,ne deve*nbsp;/îia dciperentjintelligens per francs inditFcquot;nbsp;jenter fideles. Denitjuepratereas^u-isprotU“nbsp;limus rattones interanteceder.tem propofittonent,nbsp;Chriftns pro Petro rogauir, isr conclufiontHtfnbsp;£ïgo Romana non potell errare Ecclefia gt;nbsp;çttrtw multa probandaJuperfunt ? P^imirum Ptquot;nbsp;irum Apo/iolorumiyEcclefiataputfui/Ji’.Rt'nbsp;tnS aliijuSdo yenifi'e: Epificopi mtinus tUic ob^fii:nbsp;Earn nominatim Etclefiafundafie: Prarogaii^dnbsp;neerrare pojjit ornatiifuifiizPjindem hareditarifnbsp;iiirecathedraafitxtjfittjua yelPapit^yel Rdtn^nbsp;tia Ecclefia propria ejjif. cftta omnia clarifivnoff^nbsp;probattone retjuirunt^fiqutdemfuam yelint con 'nbsp;clufitonemflare. Adnoflram igiturhac obielîiontnbsp;ftlt£iafre^amttsiEttx pramtßis txfacraScr^'

tuïd

-ocr page 123-

DE ECCLESIA* tt^ tnraaMioritatevf tempern omnium experietia,nbsp;totam hüc dißgt;uMionem concltidamt/i. Dnsno-ßer leßts Chriflui Eccleßa facram firiptura reä-^tüt, quot;Vt naiitica in natupixulula^^ua poßit in fa~nbsp;lutti portMdetlttci,^ in tjuä oculii conie^iis à -vitnbsp;defiefiere non poßit: infcopum enim eum perpetuonbsp;dingit,t}uibu/cuntp tandem mentis agitata:inde finbsp;oculos anertat,non magii ab errore fibicanerepo-tefl) ijudperitifiimitjuilibetnauclertaut proreta^nbsp;fidtfitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naitii curfitm quot;vel ynica hora te

nere. Ecclefiii quafermonem excipientyimpra-fentem fpiritua poUicetur-.ijs quot;Vf ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihili fece-

rint, [ubtrahitßua pnefentia eos indignas indicans qui yocem ipfius audire dedtgnantur. Jnde acciditnbsp;yt omnibnszir loeis esr teporibui Ecclefiagrauif-firne erraueritti? deflexerit: Ea porro alijs pericu-lofius,qute confidetius fine duBufitrmonis aliquidnbsp;eßaujä,fibiij,plttraarroganit, Ecekfia videlicetnbsp;Romana,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finonattguflioribuspriuitegqs eif

promißis nititur qua Catholica yifibüis Ecekfia^ quin errarepotueritdubiumeßinopotefl: Idenimnbsp;ilü contigiße in fialutis capitibus ü- pracipuü fuinbsp;partibuijip/öruconßßtone conclurum eß. Sin fpe-ciali priuilegio munita eß,qualeefl quad profert denbsp;fiede Petri: nefiequidemab errorisautheerefiuçnbsp;periculo immunes eße probauimM.l''erum yt pa~nbsp;iam fiat,quam infirmum ö- nihßt fit fundamen-tum,quo tantiponderis artkulum exadifitarenbsp;conantur: deineepshuius quofreti fiunt priiâlegÿnbsp;tabulas ttd txamen reuocabimus.

H ÿ PA-

-ocr page 124-

»Î TRACT A TVS PAPAM SIVE RIDMANVM

Ï P IS co P V M NON E.SSE iure diuino Catholics vifibilisnbsp;Eccicfiæ caput.nbsp;CAP. VII.

TFaditiones adtierfariorutn ^HiU 4rticulii fideiexaijuantfßrogetnm^quam Script»'nbsp;ras facras pratexere non poßint,tjt(o fundament»nbsp;nitantur-. Eccleßaflatutaejfe respondent. Hießnbsp;ptignam iftßruainits,(}uod Eccleßaad Deiyo'nbsp;luntatem fermone exprefßtm fefe componere de'nbsp;beat, à cjuo tarnen eitißnodi dogmata ^uam Ion'nbsp;gtßtme abßnt : Eccleßam regerimt in ijs lt;iHie adnbsp;falutem faciunt, errate nen poßi. Tumßrurfu^nbsp;repetita temporÜmemoria probamus^à yero Detnbsp;•culm ad fua ßgmenta defeeiße, attjue nefandanbsp;idololatriaßfe contaminaße: excipiunt, Eccleßanbsp;R omanam priuilegioßeciali, ne errate poßtt, eonbsp;nomine denatd cßi,quod Petri ßtfedes, cjui caputnbsp;eß /ipoflolorHm,atqueadeototiits Eccleßa. Eanbsp;ßt ratior.epvt omnia quacontrouertunturcapita,nbsp;in hanc ferè queeßionem recidant : l^trum y ftnbsp;Epifcopt{s,yelipfafedes RomanaÇ nondumenint'nbsp;hocilliseßdeßnitum) totinsßt Eccleßce capHttnbsp;coMhnßducia Papa ins ßbi yendieauit int'nbsp;Dedrionesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Sacramentis ChriHi inilttutionis,amp;

Kotæ. pro temporttm ratione Scripturte interpretationif, (ondendorum fidei articulorumßetrabendce yetertnbsp;teßameto amp; Paulintsepißolts a»thoritati,ne»iptnbsp;ÿttodßt ChrißiyKarwSjtir Petrifucceß'or.Etio

-ocr page 125-

DE ECCLESIA. \\quot;f ipfôrutn îufîicio maximi ejl ai faliitetn mûmentinbsp;hic arùculm, quo tarn multi alij aifalutem »ecef-farij nitantur. Hac eademprarogatiuafretus in-riCdifîionein Eccleßas Orientales 'vfurpauit,quasnbsp;fxcommunicatione damnatas pradam Turcarunbsp;immanitati ebiecit, quod quale fi gerebat agnof-cere recufaret: Dentque eo ¦vjqueprouella efl au-dacia,'vt regem fe regum promciaret,imperia fuanbsp;trbitratu conßttueret, régna dtripienda propone-ret,fuhditos à fide ely Sacramento principibua dato abjolueret. Hic igitur arttculus non omniumnbsp;tantumiir fmgulorum Chrißianorumfalutemre-Jßicitj'vnionis tantopore nobis commendata cati-JàyfedTroXvlticir etiam^ amp; earn qua magiflrati-bus debetur obedientiam, atqiie adeo ¦vninerfamnbsp;’tritichumana raüone. lamvero palam eflitutnnbsp;Chrißum turn ^poßolos ßdetcapita do^rinamtj,nbsp;de Sacramentis eir qua magißrattbus debetur obenbsp;dientia/verbis deßertis yaripsquelocis repetitamnbsp;tradidijfe. Hie igiturarticulus quinoiiosnobis fi-dei artieulos parit, facramenta innertit,-R eges innbsp;folio colloeat amp; deturbat, coelum cu terris yniusnbsp;hominislibidinifubijciuntur,perjjficuè quoque innbsp;fcripturis proponidebet. Sin difertis 'verbis noex-pr}gt;nitur,alterutru)nfequi necefe eß, -vel Dominum ipßutn ü* -Apoflolos vt cxlum terra mißce-rent ex profijfo nos illu ceUjfe,quod fine blaß/be-tniadicinonpoteß: autfalßum omninoefie,atquenbsp;idcirco qiiidquii fuperßruHum htücfundament»nbsp;innitituïf^eKitus corruere, £rgofingulos qtübusnbsp;ti üj [m

-ocr page 126-

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVJ

fuafali/i cura efl^atbnro, ythuwi articuli tbefit accuratjj?imeexfgt;enilant. Etenim fihoc quot;VnicH pa-piflica doHrinafundamentutn Chriilo tto nttitur,nbsp;aliHtlà Chriflofundametutn Papa in Ecekfta po-fuijji confitjiietur-,répugnante Âpofleto; /It^ue^nbsp;idcirco ne eorunt guide numero reponidebere, quinbsp;Chrißofundamentofuperadificarint Itgnum, fa-num amp; lapides:fedgt;Àntichriflumpotiuf,quila-pidis illius angularis ynici totius Ecclefta fun-damenti locum muaßt,

ehrt ft a fitium ilium Dei caput eff'e'vnicuEc-cleßa proßiemiir. Petrn aduerßarij maluntinßcc-teßortbus’.ßuepropter Petri cathedra, Papam cu Pedeßa II omana.i^'os quot;vero qui corpus inßcript»nbsp;risigt;tuenerimus,noeft qgt; aliunde caput edneamus,nbsp;Puulus, Chnjtn eße caput Eccltßa, honenbsp;2^', ' ’’ ante illiuscuplementfi,qua omniaimplet in omni-C0I.1.18. biff, /tem, Chriftu eile caput Ecclefiae,vt SCnbsp;viril caput vxoris,qui amp; i'aluté det corpori.nbsp;KoiTi.n.r. /«w,Multos in Chrifto vnum corpuseffe,nbsp;fingulati m auté alios aliorii membra. Ergonbsp;tio/lra illa theßs ita eß perßgt;icua,’vt earn negareßtnbsp;neßas. Itaq^ Chrißticaputejße Ecclefiaconceif^'nbsp;ßdadqciunt,lgt;icartticaputneceßariueßi,adtotiuSnbsp;corporis regimen. Hoc aut Pétrît eßße infuceeßö-ribus, quem dißmilionis caußa minißerialecaputnbsp;diditdt. Hocilludeß,quod difertis ßcriptura 'verbis probate necejßehabent: Planeenim negamus^nbsp;A lquot;, in hjec Primum^rcgnu hit nobis terremi fingertpror-Chrßus de boCnbsp;mtop.

-ocr page 127-

ICCIîSIA;

fnttmlo non ej/i Jocei. hm Tfro regtt, fic tite pTortgis etiâ ex mundo erit^ t^Kiria igitur iflapo-tefloi ne^ eß mundana^nec huiufficuliinecpoteßnbsp;udimperia terrena extendi,nee Epißopus R orna-tiui eo no mine in teporaiibus amp; ßiritualAus (quot;Vtnbsp;lotiuuntnr )monarcl}iam ßbi 'vendicarepoterit:ßinbsp;gualeeß regniim Chrißt Ipirttuale, nimirîiingu-ienandu pioru animabus,quaf quot;verbo paßtt,ßtu.nbsp;Denit), ft docet Paulus-. Pax,iußitia,t:^gaud^nbsp;in Spir.fan^. Sicßiritualeeßeoportetfeaiorttmnbsp;minißeriü,quod in ferboßtu eß,lt;r ea qute dixi^nbsp;museßiflaprofrrt. Multo minusterrenti regentnbsp;nobis ßhgere debemus.Chriflus enim films eß illenbsp;Deiaternus,quiquideimplet omnia, prtefintifii-tnaq, fiiiritusßui virtute rebus omnib* adefl,erit^nbsp;adcofummatione ffiqifeculi in medioeorHqui innbsp;nomen ipfius cofintiunt. Quorfitm tgiturexprin-tipii more proroges ad moderadapoputi fuicorda?nbsp;spiritus enim htecfimt ejße(da,qui quide tn ferbo .nbsp;tarn expbeat efftcactam qua fibi nemo mortaliuntnbsp;quantus quantusfit, felfianSiitatis nomine exi-mi/ts,fibiarrogarepoteß. Jßis autem fi mirum ft-deatur, Deum,ft pote Deum, EcclefiamÇ quodfinbsp;fa^urum promtfit )ffiiritufiuo regere: lam mirarinbsp;definant,noscrafifiamillam ta-corpoream in miffa^nbsp;quam Dns non inßituit,pra:ßentiam negate.

jddktec no agitur de eiufimodi regno,in quo fiees prinapisfolusquifiid tueri pofitf.ßeddeprtsdtcadonbsp;per fniuerfium orbem Euagelto,dereconL-diandisnbsp;ftwt Deoperferbütottus mnndi populist amp; ftnbsp;a nij 'Vit9

-ocr page 128-

»20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR-ACTATVS

Énimuero quod Mofemtsr A ar onem proférait quoru aber politics jolterfacrii rebus prafturih

quam tarnen Dominus Ifraelitico populo adeßeh ßerperam infujs partestrahunt. Nam yt Detnbsp;expreffut» mandatum taceam, tum quod ad ipfo^nbsp;attinet,tum ad ^hronts in Deicultu poßeros,ac'nbsp;¦ cedebat,quod exiguierant totius dittonis tcrwi«’’nbsp;JnVnicaautemditionefoU Hterofolymay inillo'nbsp;gtteoppido templum unicum fim quo facnfr^nbsp;oÿèrrifas eJItt quot;Pt folus tum ÿtbernator tufgt;^nbsp;facerdoifuinmus fuficere poffènttQnum exhibit^nbsp;^fefiuttynuierfus orbis fit templum 'vnww, po*

fuit omnesgrex ï«kî, quem noerbo Dei pafii

neceffèf quod nemohominum fibiarrogare po* tefl tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d vui amp;witur,

-ocr page 129-

DE ECCLESIA. 12» yt Papam negem ea ambitioiielabordre, eut fr*nbsp;tianda yniuerfus orbit non fulficidt: tjuisenÎMnbsp;totbtßoridrum 'veritatirecUtnet''Sedhoedegt;»Hntnbsp;tfßrmmMfimytx lUoordine nrminenieffi, quinbsp;diadeina non ßt abiebiunts, ac lubens, fi vel mLnbsp;tiima dix te fis ejfit afiidM pradicatione yerbi do,nbsp;cendd. Inslttutum tgitur illorum nihil admodu,^nbsp;iuuathac exceptio: nifi forte ludaifmum/àpiant^nbsp;Mit mundum y no oppido concludere, Chriiîtquenbsp;mortem,qua ymueifunt orbem ßgt;e£let, inanentnbsp;reddere y elint, -dt nos obiter ex tilts exeplis colli..nbsp;gimus: Quum yt ipfiyolunt, Mofes in politiam,nbsp;.Attronin Dei cultum prafeclurdm obtinerent:nbsp;Papant alteriitro ßtltent contentum efife debere,nbsp;nec dlterum inuadendo, regibus eir principibusnbsp;praiudicare. Quodfiregerdntjfifatis idoneos,qiûnbsp;iegatoru Chrilîi yniuerfitlium toto orbe yicesge-rant,ytneeosadnfa^iyrettocem, qua nufquantnbsp;erit: quaro tantumne ex fiiritu Chriiîi, an fuo,nbsp;fibiafiùmere yelint. Siex fno,figt;iritum effe oportet Prtntipis huius mundi,non qui regatfed regnisnbsp;inhiet. Stn Christi, dtcant rurfus pojco, yt (quodnbsp;Chriflus promiiîtJ agnofeant, hune fpiritum innbsp;fermoneyitaperfuos miniflrospromulgato efi-cacem effe: ynde cofiquitur,quemqne in fuo mini-iîerio Epifeopum tio' Pailorem yifibditer CJiri-Hum referre-. Aut nobis ex firipturis probent,fîcnbsp;Chrifiumfui Ipiritus fontem peiîori Papacon-elufifie, ytiam aliunde fruiîra petatur aut ex.nbsp;btlittur. In fumma. regnum Chnlîiineofitumnbsp;H y tlif

-ocr page 130-

lîl tractatvs tß,qttolt;lßtosgubemat,efficMitatem quot;perbo amp;fi‘*nbsp;eratJientK ex ßintufuoconcedens, AJinineriuutnbsp;ferro Euangelij in hac yerbi (3“ facramentorutrtnbsp;etdmmiflrationeßtume^l, NuUtusautem eftho-tninis, Urgiendiaut infundendi ßtritus yint (ibtnbsp;trrogare: quandoquidem à foto eilpatreamp;fibo*nbsp;C hrtßui igitur folui Deus ^homo caftHt eß eßettnbsp;title EccEfia.lam nec l)radictndo Euangelio,autnbsp;in ymuerfo orbe obeundo minißerio, nemo homi-tinmiiareß'ebotefl: Necctputigiturminißerialtnbsp;totiusE-cclefiaqui/quam eße poteflßdtnfM quif-que prttfedura ptßor amp; tninifler jfub pailoriMnbsp;pailore, Domino noßro leßi Chrißo.

t^pfftdamta qiiod aduerfarij di' tunt, Petrum miniileritle caput Ecclefix fuißi’nbsp;Quodßyeriimeß, illudipfum i Chrißo habuißinbsp;fateantnr oportet: IVequeenimaut aduerfut autnbsp;abßque iUiuf anlïhoritate tantam dignitatem pra^nbsp;fumpßßit. lam yeroß Chrißus eiußmodi graduntnbsp;ronilitMt,tir P.ccleßee yßque adeo neceßdrium,ytnbsp;ißidtilitant, Petrum hoc munus obijße factie con-cedent: /^lioqui Eccleßam £\o.^Apeßundediß'etgt;nbsp;Hunc ergoßnec ChrtHus milituit, nec Petrucnbsp;obiuityreltquumerit, ytnullumßuperßtlEccleßtt.nbsp;mimüeriale caput.

(ßtod ad priuf iüud attinet, yniuerßum E' liangelium humilitatem not docet : yt infanti-Matfi i8.j. bus ßmiles,tir ßiritu pauperes ßmus: cuius ftnbsp;ChriHus jipoilolii exemplar prabet, ^poiloloSnbsp;iveäi.' ’ auttm orbi ymuerfo txhtberi iubet. Ego,itt''nbsp;quitt

-ocr page 131-

DI K C C I, E SI A. tîj jaif, fiitn mAgiÜtr quot;vesler ; Ego tarnen Vfnbsp;mintßrem ’vobis, atifum médius, aittCfff vtgt;i chrif.nbsp;intee Apo^olos femel aque itemm de primaenbsp;tontentiofnborta effet, bis y erbte litem (brem^i; luc.3».ij.nbsp;Qui veftrum eft primus, aut maximus, fitnbsp;omnium feruus; amp;dilcite ex me, non, aitnbsp;Aug. mundum fabricare,non inipfo mun- Mstfuio;nbsp;do miracula facere, amp;c. fed, quoniam mitisnbsp;fumamp;humilis corde, Petrum at' Douiini,nbsp;tinetj »e ex -vocatione primus baberi poffit, abnbsp;•Andrea fratrefw) ad Chriflum adducitur: Bininbsp;adprtsdicandam euan^elium tanquam college ab-ieganturzquodeminentiamomnem excludit. {'binbsp;Cbrißus tt.iliis tbronospoUicetur, adiudieau'nbsp;iasiz, tribus Ifra'èl, nullum tarnen Petro, cui Wath-v-ä^nbsp;quot;vt prafes mßdeat, eriÿt. In celebri ilia trium^nbsp;pbantis Eccleßaapud /oaiinemdefcripttone,dtto-decim fundamentaciuitatis illtus conllituuntur,nbsp;in^ßquenomma duodecim Apoßolorum -Agni:nbsp;^uUoautemloco Petrus quot;vt angularie lapis col'nbsp;locatur . Denique ybi Spiritum ßanBum, li-gandi amp; foluendi poteßatem,mandatum per ymt-Mrfum orbem pradicandtaccipiuntz quot;vbi Spiritus fanHus in eos immittitur, turn in Tinuntnbsp;omnes ortbnem eoguntur, nec ylla altj in allotnbsp;prerogatiua donantur. lis igitnr lacis, qiû-bus fi quit efßet primatiis doceri debuifßet, nenbsp;’veUiÿum qutdem adbuc yllum primatus ap-paret.

Aduerf^hitcqua primatuiiegat atq^ etiâfubuer

tuia

-ocr page 132-

Iî4 tractates

tunt locdi lac nobis ad Petrum Chrifli yerba ob-Matth, a«. ïwrfwftfjTues PetruSjamp;fupcrhancpetrani aedificaboEcclefiam meam,amp; portæinfe-rorutn non præiialebuntadiierfus cam. £*nbsp;hoc porroloco aduerjar^ banc thefin eUciunf. Ec*nbsp;défia fuper Petrum fundata eft. Noihaiitnbsp;longediuerfam: Ecclefia Chrifto vt lapidi in-nititur, nominilque ipfius confel’sioni. Quodnbsp;dicunt, ex eoprobareßbi yidentur, cjuod dicttur,nbsp;Tu es Petrus. NoiltAm theßn ex bis yerbisnbsp;tonfirmamus-. fuperhanc petram, amp; non fuper tc Petrum. lt;Ac eene quam afterüßimtnbsp;Dominus Petrum àpetra diflinxit^ hoc eß, St'nbsp;tnonem Petrum à firmißima lUa rupe cuifujier'nbsp;adificataeHP.cclefia,mutatotum nomine, tumnbsp;perßma, quodcontextus arguit Dominum faiîU'nbsp;rumnonfuijße,ß locus ad Petrum, non autemadnbsp;Petriconfeßionem reßrri debuißet, lam yeronbsp;iudieent pij, ytrum fit magisfidet möCkoyor, autnbsp;p.cclefius jälutare, Petrone Ecclefia, an Cbrtftonbsp;innitatur: Etlio, inquam, Dei yiui,quemcon~nbsp;fcjjuseß Petrus-, An Petro, quipaulopoH rundem Dei filium mifiere abnegautt: Ilio quifdtanamnbsp;debellauit : an ißo, quem eodem capitefittanantnbsp;Math.j«. Chriilusyocauit: Ebne, qui lapis esitlieangU'nbsp;Marc 8.3 j. laris ; an ißo, qui Chrißo fuit Pcandalum amp; lapisnbsp;a.cor. 3. offenfionis. Nemo, inquit Paulus,zïiüd ab eonbsp;quodpofui fundamentum ponerc poteft,nbsp;a.p«,i. quod eft Chriftus. Vos, Petrus, viuinbsp;lapides eftis,lapidi angularifuperftrudi, cuinbsp;qui

-ocr page 133-

DE ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;lt;ÎÇ

tjui credit, nonpudefiet, id eft, Chrifto, qui Viuus eftEccleiîçfuæ lapis amp; fundamentû.nbsp;PerIJtkuu eßigitur, to loco Chrißum fupernbsp;fitm adtßcare^nonßtper Si»20fiem Petrum:Stipernbsp;fi(teiconßeßtonem,nonautetn Petrißdem^ ejttatnnbsp;p«ulo momento conctißam legimus. Et cent fo-ftunes hanc hiriortamenarrans, Pttriconfeßioninbsp;inharet^lVe tarnen populo imponantfitbanti/jui-tatia laruat -Ape ex^ndamus {fuidin huiuslocinbsp;txplicatione 'vettres dolores docnerint.

Chrifoß. in .Wdfó. Super hanc Petram, id eß, Homjj.' ttttjuit, fuper hanc fidem huius confefsionis. pfnbsp;hem-. Statuit pedes noftros fuper petram, fecin.ji.d,nbsp;irfeß, fuper fidem. Fides enimin Chriftutnnbsp;iiire dicitur petra , quæ frangi non poteft.nbsp;Idcirco quum Petrus earn expofuiffet 5cnbsp;dixiffet, Tu es Chriftus filius Dei viui.Ipfenbsp;fiibiunxit: Tu es Petrus, amp; fuper hanc petram ædificabo Ecclefiam meam. Prodeatnbsp;tr ^mbrof. Is autem Chriftus, inquit, dixit AmbroCidnbsp;Petro: Et fuper hanc petram amp;c. fuper pe-tram, hoc eft,fuper confefsionem fidei Catholics ftabiliuntur fideles in vitam sterna m.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^tigußinus? Hune lt;j«cognouit cont.ra-'

Petrus dicens: Tu es Chriftus filius villi'Agnouit montem,5cafcenditin mon-tem: Teftimonium dixit veritati, 5c di-leftus eft à veritatc: fupra petram fundatuanbsp;eft Petrus, vt mortem fufeiperet, iliuma-mando,quem ter negauerat timendo. Item.

Q^ando

-ocr page 134-

tractates

Quando Petro dictum eft: Tibi dabo cla-uesamp;c. Vninerfam fignificabatEcclefiam, quæ in hoc feculo diuerfis tentationibusnbsp;concufla no cadit,quoniam fundata eft fu-perpctram,vnde ScPetrus nome habet.N5nbsp;enim à Petro petra, ledPetrus à petra: ficutnbsp;no Chriftusa Chriftiano,fed Cnriftianusànbsp;Chrifto vocatur. Ideo quippe ait D ominus;nbsp;fuper hanc petram amp;c. quia dixerat P ctrus:nbsp;Tu es Chriftusamp;c.fuper hanc ergo,inquit,nbsp;petram, quam confeflus es, ædificabo Sgt;Lc.nbsp;Petra erat Chriftus, fuper quodfundamen-tum iple ædificatus eft Petrus. Nam nemonbsp;potcltponere aliud fundamentum, quamnbsp;• id quod pofitumeft, Chriftus. Jeleminebiß.

“ ¦ lo»n. Quid eft, Super banc petram ædinca* fco Ecclefiam meam? fuper hanc fidem, fu'nbsp;[jeridquod didum eft: Tu es Chriftusfi-ius Dei viui:fuperhancpetram,i«^z«f, fun*nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;¦ dabo Ecclefiam meam.Idem de verbis Dni

ferm.do.Tuesergo,i«(ywr, Petrus,amp;fup hanc pctra,qua confefliis es, fuper hancpetram qua cognouifti dicens,Tu es Chriftusnbsp;ôcc.ædificabo Ecclefiam mea: fuper me æ-dificabo te,non me fuper te. Nam volentcsnbsp;homines, fuper homines ædificare, dice-bant: Egoquidem fum Pauli, egoautemnbsp;Apollo, ego vero Cephæ; Ipfe eft Petrus.nbsp;Sed alij qui nolebantædificari fuper Petrum,fedfuper petram,dicebanuEgoautemnbsp;fum

-ocr page 135-

DB B G C 1 È S t A.i


fum Chrifti amp;c. £» tibi ^ng-interpretaMnef/t ptßim repetitam tut» libris de Quit. Dei, tutnnbsp;alibi quotits hiclocui excutitur.

Concinitamp; Hieran.inhunclocum. Per petram intelligimus Chriftum, quem Petrus confefluseft.Nam fi capiamus Petrum pronbsp;petra fundamentali : æque effent amp; cæterinbsp;Apoftolijficutlegimusin Apoc.Ioaii. 6cc.nbsp;.dtque ca elÏCardinatis Cufanifenteniiain Lib.denbsp;Catholica concordia, quem Concilia Conßantienßnbsp;obtulit,qHemqueiure Canonico corifirmaltimad-ucrfui Papam oppugnantem tutatus eß.


(iMd-vero Bernardus l’ In cœlis ell petra. Inillafirmitasatq;fecuritascll. Et reuera,nbsp;•vbi tuta firmaque infirmis requies amp;fecu-litas, nifi in vulneribus feruatoris ƒ Frémitnbsp;mundus, premitcorpus, diabolusinfidia-tur, non cado,fundatus enim fumfuper fir-trus, nimirum à me petra: ita tarnen vtnbsp;mihi retineam ego fundamenti dignitatem . Et gloßa communis : Super banc pc-tram, id eft, iuper Chriftum, in quem cre-dis. Ergo ex yeterum interpretatione tantanbsp;lux aßertur, yt iam in hunc lapidem impin.-g«« nemo poffit . Quod fi excipiant aduerfit-fq, Ex patribus nonnullos fuameffe interpréta^nbsp;üonem fecut»s,ac nominattm nonntdlo loco .Au.,nbsp;^ulimum , ^fipondeo : loca expendantur.

-ocr page 136-

'125 TKACTATVS pa/amfuturiim, tum id ilh txcidi^e, cutn obittfnbsp;Aut.tib.tt- amp; ^ua/i aliud agens hac attingeret. /iuguStmMnbsp;tiact. ». ijuidem certèhacà fe diffa retraçai his yerbis:nbsp;Dixi quodam loco de Apoftolo Petro,nbsp;quod in illo tanquam in pecra ædificata fitnbsp;Ecclefia : fed fcio me poftea fæpilsime fienbsp;expofui(re,quod à Dominodiûum eft,Tunbsp;cs PctruSjamp;c. vt fuper hunc intelligerecur,nbsp;quem confefTus eft Pettus dicens; Tu esnbsp;Chriftus filius amp;c. Ac fi Petrus ab hac petranbsp;appellatus petfonamEcclefiç figuraret,quçnbsp;fuper hanc petram ædificatur. Fefellitmenbsp;PoëriM eft hymnus quidam Ambrofij, in quo dicit, adnbsp;loquuno. Galli cantum petram gemuilfe. Non enimnbsp;didum eft illi,Tu es petra,fed tu es Petrus.nbsp;Petra autem erat Chriftus, quem contef*nbsp;Auguft. ad ftis eft Simon. Et yero tantum abefl, yt Pe^nbsp;Ecclefix fundamenti loco liabeat, yt alio

, loco lacobum, Petrum, amp;- loannem Ecclefix columnas yideri, non tamtnreibfa eße, dicat. Etnbsp;Hieronymus, ^poflolos ^iódem ac nominaÜMnbsp;Petrum, loannem lacobum columnas eßtnbsp;^’^eckfiat l^erum idemillifcompttere, quotquotnbsp;fide deßitana yilioriam reportant. Sedenim con-'nbsp;fugiunt ad toties recantatam fuam iUä diflinSio-nem, Nempe, ChriHum haitd dubte eßifunda-mentum Eccltßa effèntiale, Petrum tarnen nihi-,nbsp;lomintfs mini^erialeeßi: Sic nimirum ob mini“nbsp;flerinm appellart. Verum hic qtuerimus^ qttisßuenbsp;firiptftrtejwePittfum lotus mt illis diffauerit.

-ocr page 137-

DE ECCLESIA.

non confectmus, nullum, (jiwd In idem recidit, effé niinilleriale captitl’ Âttamen re^on»nbsp;deant: Petrlifne alttidab ^^po/hlatu tnu»t//fufîi-nuerii l’ -i'i ttliud yelmt,tjuàm verum fit ^uod di-cuntprobari,nbsp;nbsp;nbsp;in (juo fitumfuerit expücari pé

tunia. Sitiegent, inde confiâtur, reliquoi »Apofl olos mmiilembncum ipjefundamétaf'uifje,nec ipfifitperftruUa, vt nec e.a ^uof exredificaruntnbsp;Ecclefias. guod amp; Uieronymuifiribit ût eptfio.nbsp;4dGalat.c.2. Et fiine Paulus ad Ephef. docet, Ephe.î.îlt;nbsp;pios fHperflrnllos efjè fitperfundamentum Apo-flolorum Propbetarum, cuiusimus anyP.ariinbsp;lapis fitipfie fepis Clmsîus, e^àfe pradtcatum Rom.rf.i»nbsp;Euangelium profitetiir multis lacis,vbinon efiitnbsp;nomtnatus Chrifins, rf ne fiuperaltenumfunda-mentum ledificaret. loannes etiam ctuitattsillttanbsp;duodecimfundiimenta coniîituit,iit ijuibiafcripUnbsp;eßent duodecim nomina Apoflolorumagni. i^isnbsp;»utem inde effici nonvideat,omnesex aejuo A-poüolos fundamenta ejfe Ecclefie ? Addo etiamnbsp;tir Paulum,qui Petriminifierio no« fuperfiruxe-fit, velab/que fundamento cedificajfe, vel falsènbsp;Petrum fundamentum illud conilttui ? Pergonbsp;etiam, amp; qurero, An non minifierium illudin te-dificanda pradicatione Euanpelij Ecclefia fitumnbsp;fit? Si ita efl, Apofloli omnes quifalutis in Chriflonbsp;pracones fuerunt,huius architelîi habendi finit:nbsp;Et quotquot huic fundamento lapidique viuonbsp;fuperadificant,fidi fiint operarij. Siveroarchi-teHos omnes effe avérant, Petrum inepte funda-

-ocr page 138-

t^O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T AT V 9

tnerUHineß'e'voliint-. (juuni ynmçjr ilt;{em4rc^ teât/s i^f(:nlt;(4»ientii)K eje nulio modopoßit.

Setjuitur eodt}»!oco-.Ti'ni dabo claucs regni cœlorfi: Quodcunq; ligaucris, amp;c. Ex hocnbsp;iterum loco cont ran ts thefis tlicimtts. HanctUi:nbsp;Chrifti’s foil Petro dat ciaucs regni cœlorû,nbsp;ÔC ex confequenti Romanis Epilcopis/an-qua Petri fucceiToribus. /Vor/o«gffccus flatta •nbsp;nvM\ Chriftusfub Petri nomine ciaues oni'nbsp;nibus pollicetur, qnas omnibus dedit Apo-Itolis, ijfque omnibusqui legitime ellentnbsp;Euâgêlij munere dcfunftuii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit cUaiti

}jatura:(jfiidlig4re,t^ foluert^tenebtmus: ab vtra harfitn ^rojiojitioniim ßet méritas,faule eritindi-care. Cuniîtts ftintn iHud'va in legis mterpretesnbsp;mtonat, tjUi /usluhjjint clauem cognitionis,nbsp;non.ititrotmit,fed eos (jiii introire ciipetent prohibèrent. Jflis aiitcm dofîonbus proctildttbio docedinbsp;’verbim Dei tnunus hicutnbebat. Claues igitnfnbsp;nihil aliud finit, ijuài» pratdicatidi regni cœlorutttnbsp;prouincia^cuius portreßprxdicatione Euangeltj re-dudanttir. Ligandiautem^foluendi'votes lo-ïo^n.ià.i^. anfies expliclt;tt,rttitiendi ant rentittendi peccatitnbsp;'Verbise^uod nuUafit alia ratione ^»a ybt docetUfnbsp;retntßio peccatorUi^ua Deibeneficio palatnex-pofitaproliat ifs omnibusnbsp;nbsp;nbsp;credit unfuntEua-

gelio. Claues igitur font yerbi pnedicatioiLigarO or ft.gt;lr.ere,yerbi huius effef{us,ejuod nontniliis i/tnbsp;falutnn, alijs in condemnatione cedit grauiorettttnbsp;».cor.j.18, ÿiadeCAuJdPaitliisfuum tfàfufîeriiimmodo recon-

-ocr page 139-

BE ECCLESIA.

eencHiationis,Modo yifidi^a in incredulos ejfe te-flatur: E«deratio»e qua ntultn ante[eculii lfiiai iCais «ïi aHfiHf» beneii'oletite'3- dient 'vhionùfüre comtni-nabatnr. Jam quot;vero viKißerium illud obire ybii^nbsp;IT ^^udomnes nemo hcrMpoteß.lVee igitnr hatnbsp;(lauesjolni aliquis habere jioteß.jietj'ie hanc li^S-dicsj-foluendiprotiinciam/jiite Chrijlo manifeßa-'nbsp;to itj omnes mundi partes pertinet. Cur ergo, iti-^ui{tnt,nominAtim Petro diflumeßjTibi dabo?nbsp;Chrißus omnes interroganerat: Quem me efienbsp;exiftimatis? Hicvero omnuinominereßoderat:nbsp;TucsChrirtusillcamp;c. In Petro itarjuepro- ManbuSnbsp;mittit ommbus clauiumpoteßatem: rjuod rurpa lotaao.nbsp;wmtnatim exprimit (ap.^3. omnibusßie poß re-ftirreJJtonem Apoßclisex te^uo, »ullo^ue adhi-bito ibpcrimi»e,tgt;'ad:t his quot;verbis-, A-ccipite Spiri •nbsp;tum!antSum,fi quorum remifèritispcccara,nbsp;rcrnictuntureis. lipiodtgitur promißumfueratnbsp;his quot;yfr^M.Tibi dabOj«o« lt;i«^'«»,Tibi do,quttnbsp;perfona promi/Jürnfuerat. Denique fi( quod Grt»nbsp;goriui ille aßirit} Petrtrsnon anterepptfientiamnbsp;(apHt Apoßolorum eße ceepit ; fruflra fefe tor-quent, dumexhocloco traditamilli poteßatentnbsp;probare conantitr. Quam ß promißam hoc loconbsp;clauium nomineexcipiant : Ex ipfaclauium 'tra-ditione,quttpoß Petrireßpßenttam omnibus exnbsp;eequo faEa eß,ess' omnibus exaquo promißamnbsp;f^ßi (oncludimtfs, Ntque 'verihcecdnobis eo

-ocr page 140-

»52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR ACTATVJ

dicuntur, yt yel tafiüHunt Petri atitheritatetft dter'itmtri, cuiia incornjittrabilem yhiin equot; »tnbsp;Deijil'to confitendo aUctr.atera agnojciinuj: Sednbsp;'fit Papa illiKS^ue ajjentatorum impotiuroi re-te^amifs, (jm clauem fciintiaqua Petrus dona-tusfiM,in clauetn potentix transformarunt : Etnbsp;prxdicattonts Euanpeliax loca tyrannidet» in reges CS* popidoiinitexerunt: Pe^nutndeinqnecùe-iorum terrena monarchtacontmutarMif.qtio qtti^nbsp;dem tiihtleß /ipoflolicadcHrina magis cont'^a-rium, amp; ex diametro repugnant, t ßautem hocnbsp;in renobis miracum Jpoflolis confenßo.

Defimplk. Cyprianus, Hoc etiam fait) vtique cætcri PHciac. ^poitoli qiiod fuitPetrus pari cölbrcio pre-

* diti honoris amp; poteftatis, fed exordium ab vnitate proficifeitur vt Ecclefia ChriQi vnanbsp;inMat.16. monftretur amp;c. Hieronymut autemin httnenbsp;' yerßim,P.t tibi dabo claues, Hunc locü qui-dä presby teri Sc Epifcopi non intelligentesnbsp;aliquid fumunt de fupercilio Pharifæorum,nbsp;vü damnare innoxios, vel foluerefe putentnbsp;noxios,quum apud Deum nonfententiænbsp;facerdotnm fed reorum vita quæratur. V e-rumligareamp;foluere nihilaliud eft,quamnbsp;per verbum Dei declarare fententiam Dei.nbsp;Entibi igilur fi Hjeronymo K ornante Eceleßttnbsp;preßytero credimusßnpapapro Cepha Caiphatn»nbsp;Item : Habentquidem eandé iudiciariâpo-teflatcmalij Apoftoliquibus poftrefurre-tlioiiem aifAccipite Spû.làn.quorû remi-feitti»

-ocr page 141-

DE BCClï SIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj;

fêririsamp;c. Habet etiam omnis Ecclefiain presbyteiis amp;. Epifcopis;fed ideo Petrus eänbsp;Ipeciiliter accepit,vt omnes intelligat quodnbsp;quicunq; ab vnitatc fidei le léparàueric,necnbsp;àpeccatis abfoluinec cœlûingredi poteft,nbsp;i'nÙAtii fi;kimeminit,nonautemaut PetriMt

Komani. Item ; Id iuris amp; ofFidj ha-Ecnteuangelici facerdotes, quod olim fub lege habebant legales in curadisleprofis.Hinbsp;ergo peccata dimictunt vel rctin.ent,dü di-milTa à Deo vel retenta indicant amp; often-dunt. AW /?«g.4ttr{M»î«5.Claucsfuntdif- Aug.fnTo;nbsp;cernédi fcientia 6c potetia, qua dignos reci- ho.n. 50.nbsp;pere 6cindignos excludcre debetfacerdos ànbsp;regno Dei. /ifW.Qnanuis videatur Dominus hanc poteftatem ligandi 6c foluédi vninbsp;Petro dedille,tarnen proculdubio agnofcé-dum cft,eandé dedilTe Dominu cæteris A-poftolis;quod6cipfe teftatur poft mortisfu^nbsp;amp; refurreiftionistriumphu bis verbis ; Ac-cipiteSpir.fan.Qiiibufcunq-, 6cc.Hoc idemnbsp;etiam Ecclefiæ officium cômittitur Epif-copis 8cPresbyteris,6cc. Item t Si in Petronbsp;non effet Ecclefiæ myfteriû.non ei dicerecnbsp;D ns,tibi dato claues. fi enim hoc Petro di-ftum eftjiió habet Ecclefia: fi auté Ecclefianbsp;habet, Petrus quado claues accepit,Ecclefianbsp;tota defignauit. hem Jicitnr PfirOjTibidabonbsp;claues,quafi ligandi 8c foluendi folus acce-pcritpoceftatéjquû 6c illud vnus pro omni-

1 iij bus

-ocr page 142-

i;4-


tkactatvs



ribus fuit propofitum.Itaque vbicunque

padïravbi- lorum pcrlona omnibuscxæquominiftïis Ecclebæ. Leo Rotnanm Epifcopus eju^nbsp;In Tetm. de iiifuerfas ('onfiantinopolititnosLpfcopos bac dgj-tarctiir^itaßto, nan abler loqtiutui eß, quam nisnbsp;ûlioqià in ipßui operibns no panca appareant ant'nbsp;bitionis lineamenti. Heizßnquit, clauium po-tcftas ad omnc5 etia Apoilolos amp; Ecclefiænbsp;præfulesefttranflata ; Qnodauté figillatimnbsp;Petro fit comendata, ideo faftum eftjquodnbsp;Petri exemplumvniuerfis Ecclefiæ pafto-cundü Petri æquitatem fit iudicium,ibi Pe-tri priuilegium inucnitur ; Contra veto vbînbsp;Petri æquitas non reperitur, ibi poteftas illanbsp;locum non habet. Ergo HnHa adhucà nob^sßo'nbsp;teßatieclaitie,fid taiutnßienütsreperta eß,Euagt;tnbsp;gel^'videlicet minißeriHni, quodetanße cenitottnbsp;eiquûquectaueiconmlîds tße


ifHici'.iai, Petro nonejje maiorem quant ^etennnài-reliquii /fpoßolüßote^latem atfi'ibutant. Et innbsp;i°^è f 'a:ïht(‘^^f^‘tb.busapudpractp!ii}s DobîoreSfligandi w*nbsp;foliiendi authoritatem in qua fundaia eß Eccleßanbsp;tu ai fin,ii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irnntcdtatè lt;{ Chnbio, non mediate d

-ocr page 143-

DE ECCLE SIA



l^etroiutßiccejJonbusi^ßHS dtmanare, Cu/an,Cardm.Conßlt;tneitnßs conàlij/èctda aduer- cath.z.e.i}nbsp;fia eeic’iiueiniltAinpoteßatii,qtunbsp;fibi PaitayendicatydUegitbaHt, SedtaineitpergA-mus.Ligandi amp; pibncndt poteßatis ‘sp^iv infiionbsp;pænitentia Sacramento conflttuunt, ybt facrifi-culus JàtàfaSiionesdemâdat, ^nibns quidcfunQinbsp;funt, eos deninm abfiluit. rigednm reß^ondeant,nbsp;Deußiepeccataremittat, anjdcerdosdnm abfol-uit.DeusßiqMuniß’S eß qui remitîùfiicerdoSyqninbsp;in quot;Verbaßgnificaf.qnodquartoßwltb. Magißernbsp;il!eßntentiartit» mtdtis expatribusdeßcmptalo~ inülnJ to.nbsp;tis probat. luxtaiUndCbryfoß. Non cnim fa- c°n§fcn-ï-cerdoSjfed neqiie AngelusantyVchange-lusopcrari pote:l aliquidin ijsqnædanturnbsp;àDeo. rieJaMindubitatHmeßCarißianitrdi. 4.d“î.is c.nbsp;gionà axiomaqnodtüo loco dicttur, abnm à Chri-ßo neminem tollerepeccatiun. qui quideni agnnsnbsp;tH ille Dei aui tollit beccatamiindi,ßroo dD.nsnbsp;pre reliqua^cuimutrumhorttm com^etitf Jinnonnbsp;retineda eß Marßlij Pataubii conclnßo-. Non ma-iorem eße poießa'.em Papa:, in remictenda quot;vel xMtrgnbsp;pcena quot;Velcußa^quagregarijcuinßdet l)rejbyteri,nbsp;R-urfnsfi Deutpotcßate,yt ‘iif'-^^n-ibr.exercet,nbsp;PreßyteratMmß:icntiam clambus dijiretionà innbsp;obeundo mur,ere quot;Vtitur: QuidJ'upereß Pâpre reli-qNum,niß’Vt Deipoteßaieinuaderetentetl’ Qjirznbsp;porro (lauâJupereß^cu fiuHttt» munus obeatpßß

-ocr page 144-

t3lt;î

TP. ACTATVJ


clattis iuHitia ? Ergo yt hums ex Mathico loci interpretatioftem ex quot;eefboruK} proprietate,fcrtp-tnrarnm collatione ^ßdti analogia,'vetemKfen^nbsp;tentM/anonum denigueipßifs ti-omAnsEccleßtenbsp;n

ßtie rupes yiiia, rni ^poflo/oru mifiiîleriofuper-flruRa eß EccleßA^cuwsiltiarchtteO.ifuerunt. Huw Ecc!eßa,qua yna e!l,ßlt;b Petri pra ootki*nbsp;bus relpondttis noixine pcteStas dauium eß pro-tKißa, qua yMiietregnicwloriim porta rejeraiitnbsp;pateat otnnibns qui euägelicw pradicationi außul-tant. Quotqt'.ot huius fxiniiierij munus cbeunt,nbsp;bas clanesobtinint.quaqua pa', et ipßorum tniniße-rtum:qui yero nulio modo cbeunt,eafdem ßbi te-tnereyendteant : yndecon'entaneum eßecotwe-ditur,non modo Papamhociusßbißili ßtlsoar-regareßdinter prelbyteros inßmum qui modoß-iure quam ipfepontipix germanu clattium yßitHnbsp;obttnere. St nthüominus quoniam hwcyerba Petro didafuerunt,locum ad PetripeßonUrePrin-gunt jperperam quod Petro fuit peculiare ad ßrt‘nbsp;gulos Rcmanos Epißoposextendunt. SinrurßlSnbsp;pernicadier koc quoque mordicus retinere yelintfnbsp;üceat hwc qtioq,yerba, /ifcfcedc à me Sauna,esnbsp;cnim mihi ofrendiciilo,lt;j«Æ proximeßquututnbsp;acde Petro nominatimdida ßtnt, adp^rfotiatoSnbsp;ist OS fucceßcre- exteudcre : y de nobis emergetnbsp;hoc ptiuilegmm. Pari ßwceßo^ es ecrq.folos die-tnenes cMdtripoße, Komanam^ie Eccleßant

ehrt'

-ocr page 145-

Dei ftint deficerit.

Ex Iqcûdeinde loannis arguwentantur, ybi loann; tfr Petro mgeminntiim legimui, Petre amasnbsp;me? Pales ouesmeas: ErgOfiti!jiiitint,inpa-^0 rem Eccleßa ymuerfalem conjeerntui eÜ. Exnbsp;pafceiidi mandato r/u^tm apüßime concluderentfnbsp;eum gregi Chrifli paîîorem conßituttim fuijfe.nbsp;yerùm yt paftorem yninerfAlem fine pnßorefanbsp;paftoriim dicamui, ex toto context» nulidprobit“nbsp;bilitAtepote^eltci. Pafeere (aitipforum glojji ittnbsp;ilium locum) efl tum yerbo turn exemplo docerennbsp;non orbi yniaerfo pra/îdere. Omnibus autem A-polîolis diSlum legimtti, Ite in vniuerfumnbsp;mundum, amp; docete. Item, Quemadmo-dum mißt me Pater, fie amp; ego mitto vos.nbsp;Ergo omnibus dtHum ell, Pafee ouesmeas.nbsp;Paulus paßim .ßpollolum fegentinm effiprofite tur. Idemauiem, Quis, inijuit, pafcitgregé,nbsp;amp; de laólc grcgis non edit? Pallor igittirgre^nbsp;gis erat. Qmn tarnenidipfumeßint alij, numguanbsp;eßdubitatum. .^bipßo Dei ffiritu at{dii{it,E-ris mihi teftisapud omnes homines ; (^odnbsp;quidemiUopaßendiouesmandato mulio eß ge-'mrahiis . Quis tarnen inde conclndat, relujuosnbsp;tantum fuijjeßtbordinatos teUesl iMempe Dominus omnibus dixerat, Eritis mihi teiiesinnbsp;cxt.emos vfque fines orbis. ritenimßncjuuit.

Q Dommiisfolnm Petrum bis yerbis J. y aßätw?


-ocr page 146-

IjS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R ACT AT VS

uffatur? Nitnimm Domintu À Petro, ^uufer ipfum abntg4uer4t, ter dmoris teiltmomnm pO'nbsp;pofcif.ür quanta /Ipoflolatus dignitate exciderat,nbsp;tteminorii àcoEegitfieret, tripltà hocpr^eceptonbsp;Domintts mundatunt renoiuint . InfirmitAtKnbsp;igiturconfolatiopotiui quam dignitatis eß adilitAnbsp;Aoguft. 'm pfrtrogatiua. ^uguSlinusa/ioqtiiacHtifiifnMnonbsp;Ioan, traft, alinm butus locifenfunt 'v 'tdit. Sic cnim in loan^nbsp;itemHifar «ew, quot;vbilocUt» hutic cxprofejfi) explicat: Rcd-êcCyrU-^m ^itur ncgationi triftæ trina confefsio, nenbsp;fim, -minus amori iinguaferuiat quam timori,SCnbsp;‘plus vocis elicuilTc vidcatur mors imminés,nbsp;quam vita præfens. Sit amoris officiu pafcc-re dominicum grcgcm, fi fuit timoris indi -ciu negate paftorem.Qnihocanimopafcntnbsp;cues Ghri,{li,vtl'uaseflc veiintiiio Chriftknbsp;fc conuincuntur amatc, non Chriilum, velnbsp;gloriandi, vel domiiiandi, velacquireiidinbsp;cupiditatCjamp;c.'Nam quid .’.liud cfl^i diiigisnbsp;mCjpafce ones meas : quam Irdiccretur, linbsp;me diligis, non te pal'cere cogita ; fed onesnbsp;meas, ficutmeaspafcc, non licut tuas,nbsp;•gloriam ergo meam quære in eis,non tuaranbsp;•amp;c. £ademefltcr Htlarij er CyriEtin hunclo'nbsp;¦cum expdfitio. l^urjin j^ugHilinui •. Com-mendabatj inquit , Chriilus agnos fuosnbsp;-Petro , qui pafcebat amp; Petrum . Ergonbsp;fratres cum obedientia audite, ones vosnbsp;,efl'eChri(H, quia amp; nos cum timorc au-dimus, Pal’cc oucs meas. /iugniiinus tÿ'nbsp;tuf

-ocr page 147-

DE ECC LE STA

tur Hip^oiten/ts in Efjifiopi» tam fibi i}oclt;iicÎHm,(iHiifn Romano Epijcoi)o con^iittte-bat, ex tlla Christi adgt;nonùione, Quodvnînbsp;dico, omnibus dico. Cyprianiti : Pafiores Devn!t,Be.nbsp;funt.omncs, fed grex vous oftendkur, “nbsp;qui ab Apoftolis omnibus vnanimi con-Icnfione pafcatur. hem z Epifcopatus vnusnbsp;eft, cuius à fingulis in foüduin pars te-necur . Quad amp; ijfdem 'verbis apud Gra- Granin, ànbsp;tianwn repetùnr in décréta, qtix tum Sorbonanbsp;tum Scholaüici ßc interpretati ßint ; Sacer- nanus verf,nbsp;dotum eft anima vna, quæ eft totainto-to , amp; tota in qualibet parte . De/j/jz« Mas«krnbsp;multis àpaßb Dominoßeculis com^erietur,Ro-nantm Sptfcopionnuirjnam hune locumprota^ cufanuai,nbsp;liße, txejuo ßpaiiorum omnium pailarempro^ i .nbsp;baret. Saltern fu.im Mijßam audiant, i» giiafin-^ulo ijHoquedie occinunt: Verc dignum amp; iu-ftum eft, æquum amp; falutare , te quidemnbsp;Omni tempore fuppliciter exorare, vtgrc-gern tuum paftor æterne non déféras, fednbsp;per beatos Apoftolos tuos continua pro-teiftionc euftodias , vc eifdem reétoribusnbsp;gubernetur, quos operis tui vicarios eidemnbsp;Contulifti præeiTe paftores . En iÿtur exnbsp;ipfia mifia omnes .Apoîiolos redores, pailo-res, immediate Chriili 'vicarios. Qupd fi i«nbsp;'ipfa Petricauffd Petriimiudicemadmittere ma-linf. Presbytères, piçzkt, qui inter vos (unt ¦nbsp;precor ego vnà presbyter, pafeite gregem

-ocr page 148-

140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

Dei, qui penes vos eft,curam illius agentes, non coaàè, led libenter, Sôc. Nequaquamnbsp;vt dominantes clej is, fed vt qui ficis exem»nbsp;plana gregis; Etquum apparueritillepaflo-rum princeps,reportai iris immarcefsibikmnbsp;îllamgloriæ coronam. Si^uiiin hacverb/t,nbsp;Pafcite gregem, ex eorum more fophislarrtnbsp;quot;velit ngere : Inde concludat, Peirnm in dlioSnbsp;fuum munu6 contti'afji. /It hoc ynum yrgnnu^tnbsp;Petrnm/epaßorumpaflorem non yienditare,fednbsp;ad Domintim ^efum Chri^um paßorem paßo'nbsp;Fetvnum ^wniUosrelegare. Sed enim quod nonntiUtob^'nbsp;pui:eamp;c. Et cric grex vnus Sc vnus paflor, ad'nbsp;que Papam referuntßongeeÜ deterius- Ipfaco'nbsp;texttis feries ojlendil eoloco apß de gentium yoca-Crti,ot. amp; tione. / nde Gregorius ingiojja-. iixc,inqKgt;^gt;nbsp;Tteophii. idcirco dicuntur, quia ludaicum 8c genti'nbsp;lern populum in fua fide coniungit gt;nbsp;Theophdailits: Quiavnum omnibusbaptif'nbsp;. mi fignaculum, vnus pallor, nempe vci*nbsp;bum Dei.

Perumenimyero nunc alium locum profr^tlt;”fi quoeos Vti puduit, quoußjue gladiitm habtfi»hnbsp;quem yt fuaminterpretationetuerentur, dißfin'nbsp;gerepoßent. Dominus lefus moriiproximus hifnbsp;yerbif fuos ^poßolosai^loquebatur ; Quand®nbsp;mifi vosablque crumena amp;' pera, 8c foleiSjnbsp;num quid defuitvobis? Ipfi verb dixeruiit,nbsp;« ni!^il. Diy.itcrgo eis: At nunc quicrumen^nbsp;habet, veadatpallium fuum, ^ematgl^'nbsp;diutn*

-ocr page 149-

C E E C C t E S I A. 14-«

flîum. Dico enim vobis, adhuc oporterc in me perfici fcriptum illud : Cum fceleratisnbsp;numeratus eft; Nam ea quæ fcripta lune denbsp;me,finem habent. Atillidixerunt, Domine, Ecce duo gladij hic. Ipfe vero dixit eis,nbsp;Satiseft. N'tnn non'videt exipßt orationisfi-^nibnoneri dtfci^hlos, (jutd liofles in Chri^untnbsp;fnolirentur: In quo tarnen »uHus erat armortitnnbsp;farnalium'vfus. Extrauagantinm tarnenpapi/li-tarum contlußo in hunc modnm extraua^attirznbsp;Scriptum eSi: Eccehieduo g!adij: Ergo Petrusjnbsp;W efl, Papa cum fuccejjbribustotiusjuntmundinbsp;tapita tum in temporalibus tumß^irituahbus. IJeeenbsp;tii iUa prteclara Bonifacij 8. Decatalis deter-minatio, cuius caußa Hex Philippus fulmine il’onbsp;pontißcioiblusfuit, amp; cuius initium cfl: Vnam Extraa *nbsp;lanaamEcclefiam,«tt/«;orfi conclufione adiüta;nbsp;Porro fubefle Romano pontihei omnemnbsp;humanam creaturam declaramus,dicimus,nbsp;amp; definimus efie de necelsitate falutis.nbsp;^tquiillo loco de Petro nominatim nonagitunnbsp;fed generaliter de omnibus : IVeque de Dominonbsp;queeritur, fedperfecutione. Et Chri^us ipfe litemnbsp;^rimit,dum Petrum iubetgladium recondereianbsp;quot;»aginam. Eaautemimpudentia fuerunt,yt huiusnbsp;locipratextuiurifdidtonem inyniuerfum orbemnbsp;inuaderent ; Erf autem Principes sä' populiig-norantia, tr iuSlitia laborarunt, yt huius fety-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

rannidhpedibusproteretidosfubijcerent. Iniurius hetuddubie Patiwni ’vidcrer^fi iilorumfußragia lum lotu».

-ocr page 150-

Bîtraii.ead.

amp; ibiglof. IfiAfupernbsp;genef.c I.nbsp;Mag Ioan.nbsp;paril'.c,jj.

,41 TRACTATV* weptim refntantlai accerßrft» :nbsp;rum al^ g/adiorum nomme nouum cïr f««#nbsp;te^Amentum inteüigunt, dlij lanam doiïrinam,nbsp;ah] yirtHtid exemp!um, quod amp; tHortim gloßnbsp;Ja ample^fitur. Omnium potiua iudtcium ap-pello, an no» i^îipalam Chriiîo amp; ipßus yer-boilliidant, Pharifaicumqueillud, Aue rex lu-dæorum reponant : ó* an alia ratione gladi]nbsp;iiiireiundidebeant, qttam legitimo Prmeipum,nbsp;qui Chrißianidicuntur, gladio. Æquè firmaeßnbsp;hacaltera obiellio: Fecit Deus duolumina-ria: Papa loi eft. Imperator luiia: Ergoinß-nitispartibus Imperatcrem Papa dignitate jû'nbsp;perat. Quibt/s ynumfuum Jßdorum opponercnbsp;fuijtciat, à Serbonico DoUere probatum : Isnbsp;Jolis nomine^rcgnum : îunte,facerdotium mteUi'nbsp;git. Chrißua lejus , inqniunt, iußit demone!nbsp;in porcot intrare : £rgo Pontifex tfl tempO“nbsp;ralium Dominus. R urfus yero quamuis blaßljt'nbsp;mtam Juperat quod dàcunt, Miln, inqtàt Do-minus , omnis potelîas data efl in coelo amp; btnbsp;terra : Pontifex igitur nullis confiriUum leÿ'nbsp;bus in caltim ir terram habet Imperium : Etnbsp;tarnen hac ilia funt totis Decretalibus allegata teßimonia, amp; pontijicia poteßatis ßrmißim^nbsp;probationes.

Verum quum ißa noflro Jeculo agttarenWt »on minus inepta (ir blaßhema nuper commentinbsp;funt. Scriptum efl (inquiunt lefuitaflree,) ludi-cabo, inqtat Dominus, inter ouem amp; ouem^nbsp;inter

-ocr page 151-

1ïl ECCtl'siï; 145 Inter arictem amp; hircum ; Ergo Ettrui «»nbsp;fuccejjoribus iudex eß yniuerf« terra. Ltbrumnbsp;iutegrum edidit /^ugußinus in hoe E^echielie cit^nbsp;fut: IS/etjue tarnen ijuafuit hebetudine Utmteitt. P^o'^nbsp;to hoc 'verficitlo fidei ariiculum animaduertit,nbsp;dVos quoque ex hE yerbiifßd longe aliter, ar..nbsp;gtimentabimnr: £':^echiel Deiim inter ouet iudiea'nbsp;tmimaßirit: Idemfibi Pa^a tribuitideiijue thro^nbsp;nu»j initadit: Ergo Papam eum eße oportet, ijuënbsp;Paulus pradixerat fKturttm,yt fupra td omnenbsp;tjuod Deuseßfefeefferret. Item, Docet Petrus,nbsp;ßaptißnafuißearca divrlrurroi: ynde confeejui-tur-, non jectis ae in area feruatunt fuit genus ha -manum 0- ejuodafifodoregenitutSicChrißianosnbsp;Baptifmate regenerari. At ißicontrariant ccn^nbsp;clußonemeliciunf. Baptißnaeß Arf^avriTy^rov:nbsp;l^'o'è fiüoruntjuorum caput in Area fiât-. Petrusnbsp;igitttr infuccefbribusCaput e!i Ecclefia..Atqueenbsp;obfecro, Dialecticorumfchola hanc dißutandi ra -tionemnonexfbilabits' Nosautem cumbonaip-forum yenia aliter concludemus. lußinus martyrnbsp;antiquitate inter patres yenerandus, dum huncnbsp;locunt explicat, Noaij Chrißir6gt;rcv conßitua,nbsp;tonquam alterius gentes ex regeneratione princi-piü: iitarnen PapaipfiusdisTitiiTrovßatuif.Ergonbsp;yel Papa/n Chrißum eße oportet: aut cum hoc nanbsp;poßitßllumpotiuseßequt ipfius m Ecclefia locum occupaturus erat, nimtrum Antichrißum.nbsp;ißorucaußa me puderet hac loca proferre, nißnbsp;ér ij quosnen pudetcadenti ponttficum caußa

-ocr page 152-

144 TRACTATVS patrocinari, tam proitBitffint ptiiiom, ytiitenbsp;frofirant, amp; ittgentia 'vciumina confiaant: Exnbsp;^uoapparetfijuania tenimoniorum pmurialaio-rettt,i]tiiadt^a cotifugtre cogantur.

Aft. 8.

Aft.ii*

Aft. 'Ï-

ihiumigiturex fntpturis Petrum à Domino taputEcdeJiaconjlttutumfuijji non corßet: intonbsp;potius non ftiißi conßet : conÇetjuùuryt yidea'nbsp;mus, an Petrus à C Ijriflopajjb hoc munus obit'nbsp;fit, aut reliqiti /Ipoßolihbc iilidetulerint. Primunbsp;Samariam cum toanne mittitur ab Äpoßolis-Sane qui mittit, in eiim qui mittitur ius aliquodnbsp;habet, dccufatur à fratribus quod ad gentes db-ueTttßetßdquidem tniuria, accurata tarnenapO'nbsp;logiafaduni apud iilosexcufat .Non igitur iüinbsp;qutduis licuit pro arbitrio gerere à fratrutn examine immufii. Inß/nodo Hierofolymitana lt;/e w-catione gentium quam ex reuelatione didiceratnbsp;ßntentiamJùamprofirf. tacobusaiitem tanquatnnbsp;praßesconcludit, Eccleßee totius nomine lit-tera conctpitintur. htquiillo pracipue loco ft qu^nbsp;fuißit dignitatis preßantia, patere debuit. Deni-quefe pre/byttrorum iiccleßte collegam proßte-tur, neque decretis aut wandatis cogit, yerumnbsp;y tpares amice hortatiir,(^odßpergamus, Pau-lusprimonbsp;nbsp;nbsp;altero cap. ad Gal. pdamfeabil-’

Hus ßitbiePtone eximit, ac nec Petrum id po flu-faße docet, ßd datas tantum ßbi ßtißidextrat jocietatis, yt pergeret in opere Domini promo-txndo, Qidneir Petrum in os à fereprehenfuntnbsp;ftdßö 3 Citi tanquam aquah Cr focio reßiterit-Pjiaifi““,

-ocr page 153-

DB ECCLESIA. 145:

Qndmobrem amp; glojjd crdinariaficwdum oiof.ordtaJ gu^inam: Cæteri Apoftolividcbantiir eïTcnbsp;maiorcs Paulo, quia priores,ille minimus,nbsp;quia nouifsimus : fed inde apparec dionior,nbsp;qu ia priores conflituii funt per Chriltü ad-

, n,Vç.,Ç5 parte mortalem ; nouifsimus vcró

. Paulus per Chriftü iamcx omni parte im- cioforÆni ’morralem. hem ; Nihil à Petroautalijsdi-dtcit,fed alios docuit; Alijque nihil illicoii-: tulerunt, fed ipfe contulic amp; profuit Petro.nbsp;liurfi/f: Dominus lefus, irnjuit Panlt/f^ aliosnbsp;conftituit Apoflolos, alios Prophetas,aliosnbsp;doâores.in minifteriurpEuangeli/. /IciterTi:nbsp;Nos vnum corpus amp; vous fpiritus,vna fpesnbsp;vocationis, virus Deus, vna fides, vnû bap--tifma. Su^reratye quot;vnum Ecclcpaea^utmmi-fleriak tn Petro amp;fttccejpiribns, ynitatii cauJjAnbsp;eommenJ/iret infede Remana.Attjui in his om~nbsp;nibns tie minima gnidem delineatio jtrimatns a]}-paret., jltennnfapißime Petrui honorh Cdußanbsp;primudnominatHr.O miferum tam(irodigiofi a-‘nbsp;t{ipeiJfiitidamenttim.Qilt;}dbeata:yirgittifiet,/iuaj^^^ ,nbsp;nonfemelpoßremo loco reeenßtur ? Qtdid Petro, Griauj«nbsp;Ç1«' lacobo itiam poßponittir Âtqui primai innbsp;dtcëdo partes fapiuiobtinuit,eximijsdonis orna^nbsp;tua fuit, amp; à patrtbus inter ylpoßolos primnsnbsp;»ppellatM.Etguii,obfecro,noßrtim3Petriexcel-ientiaminficiatns eß.tjuii'^eltim incomparabilentnbsp;Mnadmiretw,(]uis no eitm inedittßimo Eccleßanbsp;iocoßatntt.^Jiurfui ^nis eum ex aduerfograuittd

^una

-ocr page 154-

»4^. 'TKACTÀTrS

“ ' * çKlt;iw Papa ilthoneiJat, qui ftxtütatem amp; fraPetrinotmnt obtegit, toque pratextutnun-dum 'vnitter/utn tyrannide Cm deMÏJat. Primuntnbsp;futè locum inter ylpoHolos Petrus tenuerit autnbsp;Warffi.li.j: atatis aut y^eli caupjàj quot;vt recenfit MarftUus Pa»nbsp;cariciri; tauinus ; net propter xe^icrfMXTur exuber^ntiam,nbsp;l.».c.rk,de ex CarJirialif Cujànipoll yluguni}iMn,ftntéft‘’nbsp;Augjnirf. tiatincatibusetiam illorumprajisfiderit. Quidnbsp;^in. vic. - illosilîa iuuabunt Catus omnes primatum ha^nbsp;Ic'uiûAibu bent èrdiftis : ex quo tarnen ncnJèqtàturahoruMnbsp;in alios aut peteilatis aut dtguitatis primatus*nbsp;Gertnanicum imperium feptenarium Met ele^nbsp;(lorum muneritm : j^rchiepifcopus Afoguntinufnbsp;Comesque Palatinus primas intereos obtinent :nbsp;Ole inter EccleßadicoS ,hic inter fecùlares,quesnbsp;yocant. lam ßquis inferret'. Egt;-po 'incblkgainbsp;qui ex aquoius/ùffraÿjhabentineligendonbsp;tn alios etiam quiboc carent honore, impertufftnbsp;babent: ridicutum foret. Neque 'vero eß 'vlluSnbsp;bent conliitutus ccetus, cui non praßt aliquis,nbsp;qui tradandaproponat, fitffragiacoUtgat, iudi-xiumfratexcommuniomniitnsfetstentia. Plie

' igitur quûfcMique libitum fuetit ßabilietveleX“ authontabit P Nemo non reclamabit. Fac etiamnbsp;'Petrum duodeiim'viPs p'^‘fßdtm aßediße,nbsp;^oP.clorum ßfßragijs tied um ( quod tarnen fal-ßim eß) Siquis inde cowludat,necejfe eßigi-turin quoffis catu yinum aliqtttm praßet ordi*nbsp;nis caußa : opta erit concltißo ; Ergo Papantnbsp;yt Petrifweejfortm ntcejfe efi yniuerfo mttndt

-ocr page 155-

DM ECCLESIA. 147

^xtße • Mm nullus ordo fitpertß,'Vtnim to» tins mutidt cottfnßo. ^^({hac (quod multo ante temlgt;ore pera;)gt;ioßte aduerfus Papam dijpu-tatum fait j Jj Prirwj îhxm decrettiranbsp;tleti abißdoro citatumniprafidemab ApOuO- n.lt;îft. f^înbsp;tó tH tltR»is,»6»ßatim cofißeqtät-urßllttts ßic-teßbri ins ident compctere bi /»cceßßorts Apo-'SlolorutK, mßi tir ipforutn accédant fiißragia.

Stenim qut /oanni ßucceßirmit, praliantiores tßipotuerunt PeirißicceßonhnSjqneselipere li»nbsp;tuent commnni omnuitn calcula, Uceemnt per-fitndes funt dtgnttates, qmbtis hxreditario iure non futceditur) nec catbedrii aßixa,ßednbsp;ab eorunt conjerßu pendent qui e,ts tn^iittierunt ;nbsp;quodppßjue adeoyerum e^l, yt Cardittalis Cu-Janus non ßt yeritus proßteri : Qiiod fi pecnbsp;pofsiblc Treuerciifis cli^crctur pro capitenbsp;Ecclefiæ : ille propriè plus fuccelïor elTctnbsp;beati Petri, quam Romanus Epifcopus.nbsp;î'Jon enim fuccefsiocx loco arguit fuccef-fionem in principatu, 8lt;.c. Habet enimnbsp;Êcclelra poteftatcm liberam fibi de capitenbsp;prouidendi, amp;c. Et tcneretur tumEpif-copiis Komanus Treucrenfi obedire. Er-perßKUum eil ex ßcripturis, Petrum à Domino le^ Chriilo caput Ecckßte non fuiffenbsp;dtßgnatums fiancipfum dignitates» necßbi.nbsp;'»endicaßii nec Apoilolos Ult attribiuffe: Acnbsp;Wec Pontißcem totis quingentis à ChriUoatt-yllo êt'Concilio y el ynicum Scriptura

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/{ij locum

-ocr page 156-

14-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVJ

locum adconßrmandum cum oppugnaritur, patH protuli^e. ^Atq^ indeantiquttatispatrocifti^-’nbsp;freticoncludimus , Papam necßiccejfaris qutdemnbsp;Petri nomim minißeriale caput Eccleßa dicipoß-ß: Mijs epißopii parem eße'.Primat um quem oc'^nbsp;cupatdiuino iure niillo modo niti:lE.t ex conßquetl |nbsp;quotquot liuicfuperßruHifunt articulifidei^quo»nbsp;rumcanjßpo»tifices Rempub. Chriilianamco»-cutiut,amp;furfum deorfum 'volutmt, leßum Chri-ilum nee baßm nec fundamentum habere.

PAPAM SIVE EPISCOPVM

ROMANVM NON ESSE VEL i humano iure Cacholicæ Eccleiîæ caput minifterialc.Sf quibiis aitibu»nbsp;bunc tituliim amp; poteßacemnbsp;rfuiparit.

CAP.VIIJ.

Q^andoquidem agiturde Petri fuceeßiont, ac qutbui in rebui fita ßt, fatis fuperqutnbsp;conßetinuncyidendü eß,quM tabulai proßranl»nbsp;vr inhtiiuipcßißionem mittantur. Petrum Roma ßiißi contendnnf. inde ßatim in hanc conclu-ftonetranßuolant'. Ergo PapacaputeßEccleßa.nbsp;At enim ß Petru R omrefutße negemtn,exßcrip- 'nbsp;turii probarenullomodopoßint,atque inde perßi-cuii eß,quam ßt inßrmu quod tâta molit adifictttnbsp;Maifii. vu.fudinetfundamentHi Qutnex aduerßnunquaotnbsp;Jib.a.t. gt;$. ßfjjß multx occurrunt conielîurat in qiiafnbsp;multii ante noi ßculis 'varij qque grauißimi rirtnbsp;Wqtdßerttt, Domini morte feptenbsp;nbsp;nbsp;triginta poß

-ocr page 157-

DE E CC IE Si A.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'149

Ä«»H 'Neronis interitus eflfecMui, Ex/criptiteü èpparet, Petrum-vigefîmo jjofl paflutn Chrrlumnbsp;ttnno Hurofolymufuiffe-.inie Ardiechiamfere-cepit,'vbi Greÿtriusfeptéannos, Eufibii/t lt;]uitt^nbsp;amp; yigintidocuijfl ajjerunt. EuflbioflcredtmMfnbsp;Jitb l^eronemartyrtj cormam nopotuit adipifci^nbsp;^uidtjuidilleip/edicatdntercefliriint ttiim à Christ ad \^eron!i obitum anni tngintafiptem. lüïusnbsp;*utem calctdo flx e^r t}uitdgt;’dginta mifiimum ne-tejjarij ejjent. SiGregorMmfi.jnamur,annide-tem reliejtù erunt, (juib/a Petrus R.omd effe po-tuerit.J^beo aiitem tempore(jHo Petrum Pau-Oi'.t.teilnbsp;lus Hierofolymis yidit ,benelcngiimflripfitadnbsp;Homanos epiflolam, epuo Uborefl Petrus idhicnbsp;fuiflèt,faeilecarerepotuiflet. Addeqnüdnon patt-cos falutatytiuUa Petri fafla mentione. Romanbsp;deinde yari.ts fcripflt epiflolas : in pnpulis occur-funtloca^tjuteyt Petrimeminiflet (flcjuide Ro-^‘^fuifl'et) poflulareyidentur. Extatetiam locus,in (jiio contjiieritur,fi cum Etiangelij cauflanbsp;yin^us eflet,ab omnibusfiiifle defertum. lt;Altera phi'.i.»»;nbsp;«d Timothetimeoipfli anno fcriptayidetur, tjuonbsp;Paulus capitis damnatusefl à Nerone.Ktqueytnbsp;paucis abioluamiyelPetrus Paulum Romä pra-ceßit,yelfublècutus efl. Si( ytlependa,(]uam yo-tant,teßaturßectuuPaulum, amp; magna ytruni]^nbsp;tertaminaciim Simone MagofHÏlinuiffe)Petrusnbsp;praijt: cur eum obfecro Paulus infalutatum prté-terit inepitlola ad P.omanos?Curinalijsde Petranbsp;fllentium ? Et quodmaioriseß momenti,curaut

/Ç, iij ^uo-

-ocr page 158-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tÇônbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR ACT AT V J

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na.«.vit- ^HomodoJlarepotefl ijaodfcribit-in afîis

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jmtxos ^ui V^oma erant ajjiutrdjjife nikiladhue

ile Paulo auiliuijfè, eumi^ue rogajß^ -vt Cu^tn de bac Jeda fententiam explicartt, ctiinoium effetnbsp;ed) omnibus ybique corttmdici!' An ycro cuujuanbsp;tredd^iley'tdeattir, Petrum ^ui jjrior aduenißet,nbsp;^ut Cncumcißoni docenda irrafeilus effet hac de.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re obmuluiffe?t2aerßum denitjue Paii(us,r}tii tjat'

bm locis Petrum yiderd ^izconuetierit recenJetiaC jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nombiatim /lntiochut, hunc in celeberrima io*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiMä orbis ciuitate occurjutn tacitm jfrtcteriret.^

Sin yero Petrus PaiJumfecutus eß,yt tacca nwumyideritantrcreifilentium'.fdljaeritlegen*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da,ejuayocant,^ttatame»{rapatHS»itittirgt;Qu6dnbsp;nbsp;nbsp;j

autemalicubifAlfumeffècinuincitur ,alijseiiam nbsp;nbsp;!

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locis meritofalfifuffiaonelaborat.Padeasetumt

bifloria fimul capitis fuj^plùto affi^os fuiffe do* tet.Canon etiam eundem annHm,diem,horam affnbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jignat, Eufebi-’/stradit^ynutttcapnis^alierücrH-

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinw I» (ithhlicio affeiles. A t Lniui qui Pauli paffione

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deffnpßt,lt;iuem Peiri/ucceßorem fulffeyolUKtf

} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Petri martyrio negry guide. Ille Lirniffcceffnbsp;nbsp;nbsp;j

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forem »ominat, hic Gementem mauult. Denitjue

i’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guo tempore yenerit aut morte obierit^quotiege*

' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tierefupplicff amp; quo reliHofficceffore, nuUade*

' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niqtiein reconßentiunt. Aleceospudetßdei Chri*

j( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filanafirmitatelegendteßticßdeicoinittere. fditnbsp;nbsp;nbsp;j

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ynicumhabentjqtiemnon ßnepu*

dorepoffunt obijeere ffcripturic locum, ex.priori FrtnepjfifeÄJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SalutoC VOS ea quç e(l

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baby-

-ocr page 159-

BX B CC LX S TA«

Babylon« Ecclefia. Ego yero non nego, Euß-biuin, Sedum, Hieronymu hanceßfloUm fcriiitam ex hoc loco interpgt;etatosßnjß,i^o‘ ejuodnbsp;dont accipio, fi nulla rationtßdt Homantt autho-ritatem exfiripiuris aßirerepoßi, qiun ex ipfiutnbsp;Petri veroIf earn Babylonu elogio inf.gnunt.nbsp;îfuodfiexcipi4nt,receptam ejß ^vulgatom opi-^nbsp;nionem, Petrum Hom/efuijß, y t yarits ùquot;nbsp;Untet qu.is recenßuißntentirsprxtermitta: ref-pondeo,non hie qu£rideopinione,ßd defideiarti-culo,cuidlq nonpaticiCußrIlriidntur. ^dJoetianbsp;Hieronymü H-omanupriesbyterti in expbeandonbsp;ioc/afo,Mittoad vosProphstis,fcr!bas,amp;c.nbsp;proßrre Stephanilapidati,amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludieiscru-

eifixi exempld, Pitpatumdeniijue colligo opinione «ill, non certo téfindubitatofideisirtieulo.

/Ige tarnen ir nos Roma fitifjl fubßribamus: {hac enim ßladecauß contendo,'vt inßrmißim»nbsp;eßioslendansidin qnojUtfuiim preeeipuumreburnbsp;conßttuunt^). f\lunc quxro, lt;4pollolhßie anEpißnbsp;eopus eo ¦^enwitê’ 5j tanq Spißopuf aut presby-’nbsp;ter( htec enim ~vnii idemqtte munus dénotant )fuonbsp;quemqueoppidoamp;EccleßxifßxumfuiJßappa-ret ex allis ^Epiß.adTitum. s2ua rations’io^nbsp;mama Epifeopm in alios nullum ins ßbi tribuerenbsp;poteß. lusenim quodquisnullum habet,inaluinbsp;tranfferrenonpoteß. /idhac qua de caußßi Paula potius ßbi Eßßcopum non praßeiunt, quemnbsp;multo iHhic tempore Chrißum pnedicafß con-Sat?f2îi,idprlt;sterea Epßopo Antiochenoreßa-K ii'ij ßtn

-ocr page 160-

f^ï nbsp;nbsp;nbsp;TRKCTATVS

K.q.i.Ro. jciniu.

Gre.inReg.

99i.adEul.

Alexand.

Cmd Cufa. I ï.dc conc.nbsp;Cath c. 13.nbsp;Marfi Pad.

i.l.C.lJ.

ftiri fttfjt, qui potioreiure quam R omniKßifacrtf. •videlicet tabulii nititur ? Siquis enimfirteclKraufnbsp;illam oiTioif^'Ku’^ivquieaiwd Gmi-extatdeßdtnbsp;Petri /lutiochia l\omaf»trtinsferenda,obtrudat,nbsp;non fmerifuromni) inßar excipiettir. Et quid ob'nbsp;fecro ßet ipfi Gregorio^quipari cum id^otnano titrenbsp;t^lexandrinu tir Antiocheniim epifiopos Petrinbsp;picceJJ'ores flattât,tnßie Petri cathedra coUocat ?nbsp;Pttrfumfl'Vt Kpoftoltim quot;veniße maltint, apoflo'nbsp;latum notiftitße quot;Vniu s oppidi, prouincite autgen'nbsp;tis miniflerittm ,fed omnium quaqua pat et orbitnbsp;populorttm,qtus nejcitr Cuitamen ßquii terminoinbsp;praßgere yelit, Dei flnritum menforem fequatur,nbsp;qui Petri apoflolaui ludaia, Pauli antegentibutnbsp;coflcrauit: Hoc(inquit Hiero».)adgentesmißb,nbsp;Petro antefingttlari Deiprouidetiatn ludieacol'nbsp;locato. Indeauteeßicietttr, quibußcunqßocis Pe-trusdociierit, totideprimatusiuredonatos fluißi :nbsp;atq^ itanon iam ynusfled immtineriprimatM no'nbsp;bis emergent. Item P.omagt;ienßum ßucceßione adnbsp;Paulum potius qua Petrum referridebe're, quumnbsp;P.omaintergentes cenfeatur. .AdhxciUa omnianbsp;qua ad Pctrti referuntttrlocaperpera ab ipßsyßfnbsp;pari, à quo non cenfiattir ßucceßionis propagationnbsp;Aliquid amplius dico, nepe Cardin.Cufan. ptdantnbsp;aßirit, omnesßnedißrimineepiflopos Petrifuc-ceßores eße,ex quo eßicitur,zj'ßdis ipßuspriuile'nbsp;giodonatoseßet quorußquiserrarepotuerit, amp;nbsp;alios in erroris periculo •yerßari rion ßt aTtenum»nbsp;Si Petrum dicant KomanamEccleßamfundaßi:

-ocr page 161-

DE ECCLESIA. fÇJ


fnlfutn ifieimt. Multo enim antt tempore qHlt;unJi.oa'tti ipficonßituant, Paulus rcripfirat, Romanorumnbsp;ell, loannem y^poHolumalijsomnib;» Apo^O‘nbsp;Hi fuperuixijß: Trigintaautepoß Petrum annitnbsp;fuperßitem fuijß,ß chronologiam eorum admiui^nbsp;mus. Is poHremus omniumßripfit, amp; Petronbsp;Chridum prtcdixißi narrat,tjuod/ka ipfum mor.-te glorißcaturus eßet. l''erum locinon meminit,nbsp;ex (juo Pontifex glor 'iaretur-. quod tarnen ftlen^nbsp;tio non obrui totius mundiiniererat: fluidem exnbsp;tHo prima tu amp; Hare debeat ':ir cadere Eccleßa.nbsp;I^erumenim'vero reßondeant iteriim, tjuis Petrinbsp;Jiareditatemadire'velit, Pomanane Eccleßa, annbsp;Pontifex ipß. Si Romana Ejccleßa, ^uodtill ca^nbsp;dere-videturCalixtus Papa: tjuorßim obfecrode c«n. nosnbsp;Papa’Vno,homine 'vno,’vna perßanalifucceßionenbsp;tontrouertitur? Eccleßa enim corpus eil. Corpusnbsp;autem non niß fucceßtone ^uodam in fui partibusnbsp;inttrit: eiporro qui ab interitu eß immunis, nee

-ocr page 162-

TRACtATV»

ipßua mi»inerio,fiqiiantlofonttf:gat eaputipiumhareßaut atheifmo laborarc. fi^tjuotlnbsp;nonjemtl accidtt) fchijmatelactrdtoto: trtgint^


Ï4quot;o7.°amp;quot; occnpare contingat, amp;c.lt;Atquipriufquam nobif reßiondtKdipanesfufcipianty iddißidium interßnbsp;compcnatit oportet. Porro prius Pgt;et benignitatenbsp;etMnnertt hacfucceßionts lartM^ quam hacderenbsp;tranßafsum inter eosßterit.

ex iure facroproßrauf. luuat tamenferiem tem-» porum perPequt, eir expendere quam merito iu^nbsp;humanum Huepoßtiuum pratexant.

Petrum fub N’erone crucifixum fuijjeajßi-* runt anno Domini ßexageßmo nono, cui ßuc-teßerit Qlemens : alij Linum matunt. Htccnbsp;fi quot;vera ßunt ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßuppoßtitijs Clementia Itbris

credimus loannes atque adeo lacobui ip/e C/c-menti'Vt Eccleßa capitiparuerunt. Petri enint aufforitati fuccedebat, m qua pontißcibus no-S/ri ficult cedere non potuit, qui Paulmaruntnbsp;ILpiÜolarum aufJhorttatem pro arbiirio ßgunfnbsp;reßgiint. Rem flupendam , '\gt;eterem illantnbsp;Tdjccleßam cum de conilituendo facrorum libro-rum Cancdte cogitarct, quorum inuiolata eßet

. t inEjccleßaaufioritas^ iacobizs' Joannis montt-menta coUegißi, Clementis autem Itbros prate-cathedra iure SpiritußanfJi


hares


-ocr page 163-

» B K C C t E SIA. lyf

pracipuus ej/it. Necmimit ß^tpenf dtim, fucceßionem yfqiit iAeo neceffdïidin Ef-f/ey7« tant nihtit 'vißamfuißi Clementi, yt tnnbsp;ta qmm ad lacobttm Hurofblymorutn £pifco^nbsp;pui» Icfipßt Epißpla , lacobum nominet fea,nbsp;t^em Domini, Epifcoporum Epifcopum., tuntnbsp;Etclefia Httrofolymitan«,tum aliarum qua to^nbsp;to funt mundo reÜorem . rtmm terqus qtia^nbsp;terqueßupendum, e4 ejje nonnuUos impudentianbsp;in tinto difciplinarum amp; litterarum fhlendore,nbsp;quot;vt Papatum txiHis Clementis hbriaßabihantquot;.nbsp;in quibu^s(ftc fuerunt infalfitate flupidi') C lemen-temßngunt Petro mortuo ad tacpbumßcribere,nbsp;tumque Domini ingt;litutionem docere : cum exnbsp;Jcripturis fit perßicuum , lacobum multo antenbsp;tempert martyrio fuijfie decoratum: Etytjitper-iiesfuifiit,hacpotius Clementem docere, quamnbsp;ab eo doceri debuifiet. ^tqui hoc pradpue 4«-thorefuainfententiam tuentnr. Per^amus.

-ei prima yfique origine ChriiJiana Ecclefia ßymbolum hpoüolicumretinemus. Islhicautentnbsp;Ecdefiia Catholtca fit metitio. At nufiquam legi*nbsp;turanieuh/s illtfideià ßonifiaciooHauo promul*nbsp;gatHS, Quod omai creaturae, fubefTe Poii-tifici Romano, c;l de necefsitate falutis.

EpilcopnsvnuseüjW^«« Cyprianus, cuius Cyprjnlfc.’ à fingulis in folidiim pars tenetur. Ide infin- p'XorX'*nbsp;tentij s Epificoporum refirendia : Nemo noftrû idemiib.».’nbsp;{inquit) Épitcopûfe Epilcoporû côiliciiic, M^-5‘nbsp;aut tyrannico more ad obfe juendi necefsi-

tatem

-ocr page 164-

TRACTATVJ

tatem collegas fuos adcgit. Quilibetenifrt habet poteftatis fuae libérum arbitrium. E#nbsp;4ilibi-. Nifipaucis detperatis amp;perditis minor videtur cfle auàhoritasin Africa con*nbsp;ilitutorum quam Romänorum.ß«»/gt;z« quot;ver^nbsp;argtiù fjrophanos quofdam amp; fihi'maticos,nbsp;qui ad Epijcoptim Romanum confugiebant, Elt;nbsp;ƒ»« Siepkauum amp; Corntlium Epifcopos Roma'nbsp;nosfiratres ü“ coUtgas yocatjac Stephanum mul'nbsp;tülociiacrrterpHngit, Denique Äfitcana Ec-aleßapaulopodipßus martjiriumin coneilio Car^nbsp;thaginenßdeaewtj »equisfe principem ßacerdo-tum autprimum Epißcoporum diceret : fed tan^nbsp;tum pro opptdortim dignitate primaßedit Epißco-f)um. heneui autem (''illorem Romanum Epiß-topum feuere eomuitjqui propter illud depafchatenbsp;dißidiumambitioßaquadam impudentia KAfiati-cis Eccleßj: commiinioneinteriüxerat. Uli, in'nbsp;quit, omnesante Soterempreßyteri, qui Ecclt'nbsp;ßa,cui tu l''iUornuncpraes,ßacerd6tium tenue'nbsp;runt, /Inicetum lt;üco tir Pium, Hyginumque, amp;nbsp;T/:eleßgt;horum,cir Xißum, nequeipß ita tenue'nbsp;rUnt, neque hi qui cum ipßs erant. Tertulba'nbsp;nus, qui alioqui mbH non Petro tribuit, Eptfcopunbsp;U omanum amp; qua: iam tum fe exerebat ambitto'nbsp;«em ßubfannat, acquamquam alicubilongumdenbsp;Roman« Eccleß« laudibus catalogumpertexat:nbsp;tarn tarnen, qua ßycra effet, pracipuoloco ten'nbsp;feri merito debel, nullo modo attingit, nempeexnbsp;ftt» fucceßtene indubitatameffe Spiritus fanUinbsp;fedetit

-ocr page 165-

BI «cctiiii. »y7 ftdim, gt;At hiifißfunt inter reütjHOi Mtiqtàtatenbsp;conßgt;Ktiif quorum pradpuè temporibus Et-gt;nbsp;ckßaflornit.

ConSJautini ßecuto Eccleßa quo plus libertit» til, eo etiam plus habuit ambitionis : dt m,irt)irijSnbsp;ficuri tyaras amp; dUdenjuta ambirt cœperiint.nbsp;Tittn tempons Con^lMttniimpenttorisaulîbo-an.Synod»nbsp;ritatecoailumfuit Nhcenum concihutn, qui denbsp;yirijdogmaieflatueret. ¦.sidérant legnti Ramansnbsp;Eptfcopi, fed quarto demum loco aßidentes. De-treto praßxi funtfui Patriarchs limites: Canortnbsp;autem parem cuique auflhoritatem attribuit,nbsp;quam Epißopus Romanus de more haberet ianbsp;Eccleßamftiburbicariam, yt loquitur Rufßnus,nbsp;DuiusconciHj canones miris artsbtts periierterenbsp;(onatifuntj-vthißoriateßantHr. Kt Cardinals Lib.i.c. it(nbsp;C ufanus fir huius fynodi meminit, amp; quod ye-rum eii agnoßiit his y er bis : Apud antiquesnbsp;frequenter Epifeopus Romanus vocatutnbsp;Patriarcha, vel Archiepä'copus, amp; verè h)nbsp;Niceno concilie æquatur reliquis Patriar-chis. Hine videmus, quantum Romanusnbsp;P ontifex vitra facras antiquasobferuationesnbsp;ex vfu amp; confuetudine fubicftionalisobe-dientiæhodieacquifiuir. I Hi tarnen décréta nonbsp;lultus, nonipßus legati reclamarunt, non patri-bus media fynodo dlud ßtum Tibi dabo, amp;Cnbsp;Pafee eues meas repoßterunt: (neque enimtam cont. K«;nbsp;accurate Olis euoluendis ßuduerant). fedconcilifnbsp;ilecretofleterunf-qtt9dt^^ntio(hetsum 'ùr Con- coîS.'«. t.

fiantt-

-ocr page 166-

’»ÇS t R A C T A TV s

ftantinopolitanum exinde cenfirMorunt. tAi hac itmpora referont ffiliMm tliam Ctn^anttninbsp;iSyliieiirodonaùonemyijMtn doHtßimorumyi^nbsp;noruni ftylàùmpridtm confoß'tm foh ntinc in-tlc^i admiuiint. 5ji tamtnfidem nonnullu fixâtnbsp;•¦- k rr njfiertiauiminlatica/.o iiü^ûyjgt;a.lt;iof: hiic^M^uenbsp;. ¦ ertdaàtf^iM totidem verbiiparntM Latinis

brttrius âd finer» appcfitut : Qiwm fùbuhm longi temporis mendccia finxic. ßin h»“nbsp;ids rei teiii/nortiur» Ponùfiàs Syluefirt legert-Atm audiant: admtttdntttiam (juodeadtmfiubij-tit, yocern èceelis rnditam proeUmaffie, Hodiçnbsp;eft venenum in Ecclefiam,

‘ Primo amp; »liero Concilio Pphefino Cyrillus tir Dicficortis Patriarcba /llextndrini prafirt-!}-i ruf]t,ade(fèntli(ét Pontifias Romani legatt. e^e,nbsp;fifullratxàpîimtj ficundHm illegnimtm ffdjjr.nbsp;•hccfnim demnm ex eneniu corrrprobatnrnfinittnbsp;Ef rtobis abundefuffiicit, tjtiodiriiüo (i^quu ta;^nbsp;igt;t ^naxifnèlegiiimoreceptte ceremönittyfiurparë-lur, nec Leo Epificepus,necip/iHslegatide primanbsp;Ifiede contëderiirit.épiure nonfatis fiolido fie nitifien-


Ifo rxpm'^ftbiepifieopinornine ch abjs infigriitus.hddi

* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cir impcratrtceprafie^urani

’^‘bidiffie reccnfethiliOtta. QnodEphefinoalter» ' ÀlexddriniisPatriarchaDilcoi^autkoritatefinanbsp;; , abtiJns^Etiticbelisdeguoagebaturhxrefitn appronbsp;baJfit.(^daiiiem^Msprecariop(titjarÿimtnto

-ocr page 167-

'u i I c c t B srraJ ip ie/l MO ex iure Meri.nbsp;nbsp;nbsp;Uoqm ft ex Dttiusfynodi

prafcHurd tus JxrpetnÏt coparatw: idetn Alexd-drinui Eptfeoptu Cyrillus exfÿwdi Epbefna or ¦ fcera™, ie tbodoxaTj-fot/fiA copardjjit:(^attiobrë illuisfuc - ”nbsp;^idntd (ÿnoiio Conflantmop. Menasnbsp;' loci Patridrcottprae^et,nihil cSteitatus ceßtc.nbsp;giiHtit cocilio «ctinienico prafi-it Atftbroßus^nubnbsp;U faCla R omsni Epifcopi, ûi i^a licet \talui co •nbsp;etilum ejJitfMentione. Eccc yero ttbi conircuer^nbsp;flam decifam(ynvdi decreto, partibißcjtx quot;vtriftq^nbsp;euditis, 'RomanusPpifioptls Patriarcbatusno'-quot;mine muka fbi arrcgabat in Ecclefuf ^fricasas^nbsp;'adeo 'vt indeadeuM praflijcaufafcbifmattctco-fitger^tEàmobcatifàmconeilui AdHenitanuAu-alicrumcij PatruprcefenTUt celebreeosex- concii iânbsp;conjunitatioiiedamnatiit (Jinadddjc(iefi.is trdfma-rinasprouôcàretildAomarlris'Epifcofusa^refe't Côcii. t«.nbsp;'iKs,inCartbà^enf Cocilto fcxto,cutpaßnSin^ thiij,a,6.nbsp;lererat \fig,tifliiiHS,iHsruitm afirereconalus efl\nbsp;faque corttróvetfii tam diu 'v'entilataesï,'ve \o-fnius, Bonifdcitts, Celeilinus Epifiopi R.ow4*nbsp;’mhodtacoadoeocilioaHjaüjsfrcce'lferiftt.Qup-'rumeuumlegdtiadcJJèntjttânlomhius Aureliusnbsp;CartMginenjis Epilcopus prttfuit; in hancquefen-tentiamdecretum fuitjne B^emanusEpifcapuseûtnbsp;aidmitteret qiâ ab Epißopis hfricanis excomitni- ^np. ,«j,nbsp;tarentur:»eue abhisdamnatos appellantes audh condiij

¦ Cattha.lt;.

rent: qtnytroproMcarent, proexcommuntca baberetur. Synodusforrö hisrationibusquajnbsp;VOtlalib* AdCtleßitiH KomanuEbifcopumlitte

-ocr page 168-

1^0 nbsp;nbsp;nbsp;, T K AC TA TV s

txpiicantur nitebatur. NhUo adhuc eontilio iJ futffe decrftt.m:Qiiinpotius à i\’iceno CJerutnamp;nbsp;ttüuîqtie Prouinàa Eptfiopos A'.‘ttropolitano iftnbsp;furattl truth: Cuitjue Prouincitt non defuturAtitnbsp;Sbiritiifiancîtgrattam ad dijtidicand.u controuer'nbsp;ftas:Lùrie qutbnfuis ^ui fi bi fiert inuiriamexi^i^nbsp;martnt,ßnodos Prouinciaksappel/are: Acve-roftmilinsefje, nondenegatnm tri Deiafßatutnnbsp;Mnltii fimulcQnÿregattf prefbyteri^,quam yni-to homtni. Et^uoniam Epifcopus Romanus agt'nbsp;bat de fuif legatù miuendtt tn rem prtefenter»fnbsp;t^uicoram decontrouerßjs co^nofeerent: reff on'nbsp;derunt, nullam extare fynodum ^ute id deert'nbsp;uiffet, nee rew etiam ita habituram. In tllo Con'

¦ lioin quo per tempus lieuit aeeuratM tuendi fiii ' iuris rationes meditari, Primatum iure diitinonbsp;defenfum non romperies, ac multo minus eantnbsp;epuam quot;vocant plenttudinem poteflatis. Eejuidentnbsp;ytdeillacontrouerfa flatueretur,firipturas ex^nbsp;futere non quot;vifum eß ; in quibus ea omnia repe'nbsp;rire Jugußino,ß epuidem yerafuiffent, promp'nbsp;.piacuitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatuor tantum Nicetà concil^

bt totidem Patriarckarum fedibuS aferuata. AttamenGratianusille decreti inter'

in defcribendo tllo Canone Carthaginenfis coeil^f neyltra mare prouocaretur, Eomanum EpifcO'nbsp;pum excipiat, cuius caufa lex rogatafuerat^ ra'nbsp;tionibus omnibus quasprofêrebat auditis tir ex*nbsp;penfis^ Et tnt feilet Dttrtiorum ù* Canonum

'b

I'.


'b

l'.


-ocr page 169-

BI ECCLESIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tu^eritM 'mconcttffa, '^ult;( ab lilü ea fiJe^rcfi-tuntur. Contillo Cartkagintnfi, qnod Manncie cok. C»ù /mperatore circiter amuni 6oo. conutntratnbsp;banc de frtmatu quaHioiiein ferio agitatam le-ginju-s :i]noii Joannes Epifiopt/s Conjlantinope-iitanua Mauricij gwia frents, ea- Con/ianti-tiopolitanis ctuitatis digniiaie, Epi/copumfi E-pi,coporum, amp; Epijcopum -vniuerjalentprofite-batur. (Juinspartibirspauebat i/aiiricius,'Vt an-tirjiiam ß omam exauthoraret^impcrto in Oriente»» tranjlato: er lialu in pradam Septentrio-tia'ibns popults obieUa Leganlur concilij Ulinsnbsp;Canones: .dnathemapronM tant non Epifcopmttnbsp;Conilantinopolitainm^jeJabfo'utè tjuot^uot E-pijcopiyniuerfalis [ititlum vjurparent.

J'eittUiores Conciliorum lUoruni memoria patres etiam Latint,EpiJcopaiiii Homanoaddiiiiß’ fimt üb J^atriarcèatns yianitatem, idem nubisnbsp;tejlantur. r^thanafms aliçtjui Komana fidi de-tnnfius ,à^ua exul perhumanker exeeptus fite ad Libérianbsp;»at: Onines,»»^««, bcatiffimi Apoftüliparj|^oæ°fXnbsp;honoris amp; poceftatis conforcio praditi.nbsp;Eheronymits K ornantes prelbyîer : Si authori-1quot;nbsp;tas quæntur ( mquitj orbis, msior eit vrbe.nbsp;Quid mihi profers vnius vrbis confuetudi-nem, quid paucitatem de qua ortuni eftfu-percilium in leges Ecclefiæ vindicas^ Vbi.nbsp;eunquefueritEpifeopus, hue Rüniæ,fii!«nbsp;Eugubijjfiue Conftantinopolijfiue Rhegij,nbsp;eiui’dem mcrici eft amp; ciufdemfacerdotij.

P®*

-ocr page 170-

TRACTATVS

Ad Wepo-çianuni.

Potentîa diuitiariim 8c parpertatis hutnï-litasfi’periorem vel inferiorem Epifcopura non facit. Cxterum cmncs Apoifolorumnbsp;lucceObres funt. hem, Singuli tcclcfiarumnbsp;Ej ifcopi, fingiiii Archipresbyteri, fingulinbsp;Aucl’idiacoiii, 8c cmiiis ordo Ecclefiafticusnbsp;fi is ordiiiibus niticur. de ynitatefer-jKO ejjetmlhtiitus, coK/ilt;iuens erat, Ttnbsp;pvm Epifcoportimwrnmaret de remirutnnbsp;fiient mm. Htjicrum fcnpfit Ärgußmas, (jtianbsp;totam hanc tor.troaerj'Mn dirimit- DonAtai inbsp;Cafis niÿ‘ii,à (jue nemenJ'umffertttit Dcnatijlic,nbsp;grataßime Cectlianam Epifcopm Carthagi-netijem teenfarat : Conßanttus Imperator henenbsp;cattjitnimerè Ecdeßeßtcam sdhJütwdem Ro»nbsp;tnannm Epifcopum rtfert,c6munHifaü^uütaltjtnbsp;ItaHa, Gallta,'-j‘ Hißaniisipifcopit. (2aod ßnbsp;iwifdiélionia ordir.ahiefnijjit, na.llo ‘tnperatorisnbsp;mmidato opus fHijß'et,conßlij focios eli^ere, no ainbsp;alijs deliEÏos admittere debnijßet. herum nlujutdnbsp;etiitm amplms: Donatus damnattis Imperate-rem appellat : ü appeBationidßcutienda Epifio--pum Arelateniém praficit, tjui Komani Ept/copinbsp;iudicitfm 'velprcbetyelimprobet. lamm hoc fa*nbsp;El o (jua:ro ( tjuodhtc imprimis maximi eßmo*nbsp;menti) ybt pritnatus^ybuHrifdiHio ynde appellate non liceat, y bide prouocationibus omnibtiSnbsp;indiiiutn, amp; quam tantopere yrgentipoteßaiienbsp;p/enitudo E Et kic tarnen Conßantittus fiat, danbsp;ÿiio tatitopere^lorianturf quique quot;Vt ipfi referuntf

-ocr page 171-

DE ECCLESIA. K? J,


ßgt;ofi imptm abdicaniti cni tos pneficerft. /Vune


(-'hryroßontutn au^liamus


(ait}

v J n^:n.4j.ia



primatHtn fibi venihcabat, wriexcipitaiit Petro Lih.sipirt. iniiiriam fieri,aiit Komamefedis ins i»HaJi: l^e-rumfieleßumatt eße V')cabitlilt;m,brvf.igt;tutn,fii‘nbsp;tiolnni,ficrilegKm,ßifgt;erbuitgt;,praambulti .•inti-cbriflijililÜjmi:art,{]iiiIpreta ,~lngelorum focietaienbsp;afiendere conatus eß cubnen ßrigttlaritaii^: V id~nbsp;ium'Vnquif ßuorum pradecejfirum hoc yncjuamnbsp;yocabulo -vti 'vcluiffe: 5: -vnus Epißopus yoce-tur yntHerfalii, bccleßam vniuer/am cärmere,nbsp;ybiiUe’vniuerJalùcadit: JnPîofceleilo vocab»-


lo coNfintire^nihilabiidefiè^eiU-imfidem perdere.




-ocr page 172-

TRACTATV3

quam fing’ilaria flint plebiscapitaj amp; tame


lub vno capitc Chriito omaes membra? Hie (^9 à leiioribui peto ,1;« Greger^ ie b6Cnbsp;capite epi^îoloi legae »e gr^nentur ; lUtc emtnnbsp;^quot;Attius in pip.'itKm wdjciutn repertent, ijtt im ip/inbsp;({ijcnpßriint bi fnmma , bathtlicasnbsp;Jmjjeratores indixerunt, ProKinciti!eS'amp;nbsp;tiond'es, Patridreha Hettopoktx ; i^uorutrtnbsp;fngubnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patridfchatuifede prxfuermit: neu

aiuem Catholici^ fine K-emanus Eptfeopru fine ip/itu lepßii. Pdlhifud neqtte Pdtridrchx neqnenbsp;eiK.hnz!ï. *^rcbjepifcopi Poma non accttßnernntjid ex

lib, 1 .epift. canembm iti medijs tab fits eletli fucrv.m,

’pift.. 69. ' pifeopM P (imaitM ,lt;juedexipfis G regor^ epifio^ h apparel,ex aharum more dstniyocaretKr,f)i-}iodlt;ûi eps^'ofa /idem profitebatitr. Quifque innbsp;fuosii/s Eccleßamcßcenfnra retintiit : neque exnbsp;Epificopis quißpiam R omanamfedem appeäaidt,nbsp;xec ex tramwarmis qnidem regiombM,in qnibusnbsp;huHm trat Patrurchati/s. ^pe igitnr, qmbnSnbsp;tdbhlis probabmt in yetere Eaiefia primattitnnbsp;ÿebiirehumaHO, ytipfileqtifmtur,pofitiuofnbsp;ylttamen firiemtemporum tsr.Ponctliorum per-fecutt ad annum yfque Demini ÓQO.pertttni-trim,eaqfie tempera attigimus ,qHibus demuMnbsp;Phocas Mauricio Imperatorefublato,itnpertunt

-ocr page 173-

Dl 1 CCLE SIA.

pSrtttH i(ixtt,ejucdtamirt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prade-

tt^or ttnta conttntione oppiiguaue at, Si lantdiu £cc/eß/tcdpt[ecari:it, ejuidintirea mcmbris fifnbsp;(ittm efl?Si tarn Chnflus caput erat,cur nunc ejjinbsp;dtflit ? Ecqutd obflcrOjCjuum Komano Epifctiponbsp;Mondumidtribueretur, tantus trat Eccleflanbsp;^or. ab to temport, fenfim coUapfa flmt omnia ?nbsp;Etcttinam ygt;eriflmile'vtdeatur,yeieri Ecdeflct,nbsp;falutarem haw dodrinam i^nctam fttijft, necnbsp;Scriptttrit expreflam, tjux a ßenifdcio demntttnbsp;tertio Pontifice primum inuentaJtt ? Tam necef-fariafiilicet priwfegiafexcintosannot abflonditanbsp;debtuerutitßslicißimii temporibui,(s‘ yiris omnium tjUi yfljuamaut yß'tam fuerunt oculatiflnbsp;ftmia. Tot fcibcet Chrifliani /niperaioresea pranbsp;Hilda habuerttnf.iir Pbocas iUedeteflabilKpar-ticida primus omnium flnxtrit? iVimirtm Pa-patnmex yeteris Poma rudertbus, ^alteramnbsp;beßiatntx prioria cadauers ixflirgere oportebat :nbsp;^^ßueideo Romani Ppifcapiprimatwfundament wnfecusac primire^is fifad parricida fan-guiKf, maceraricotiuenicbat.

Enimuero Conciheram cjuceprotulimus de- sector, n. cretis tdos nihtlpudet opponere prtec/aros tdos,nbsp;tjuorum mtmwim/fs, Clementislibros,ridictilamnbsp;illam /‘Inacleti epiflolä,Cepham dTolriQxap'ifcrinbsp;lt;/?«•• autbenticam Marceui Papts .^pccalypflm, ' inbsp;de fide Petri,Antiochia Romam tranflata,(jtlt;te-ßuidem omnia!dnnis amp; cacbinnisexp'odiimip-foruiti nontmUt: Jdduiit amp; Leen» epiflol,is,q!{i

L tij

-ocr page 174-

T P, A C T AT V ï


Ecc'itßa Léltfut*

qti:s it'.jicemferät de ftta ijißui caufa ^rotM-CMfitefu ? Quoii fi ex Gerfonis ej' Panormtttini fententia ^yelbicifs vni/s/criptHrdfrett/J yni'nbsp;tierfo Ccticüio ab iHii defîc^îenti dduerfari peteß:nbsp;vndtö mapeis idiicet Deten 'vnitierßeEccfeßa^'j’nbsp;Jèxcintorufii äiiiicrt'M Ccucilijs aiiuerßus ynittinbsp;hcxiitiis tyraniiidew ßcla /m amliiioneelatutfi,nbsp;StnpiaratHijue opponere Potttißdttti nomuUo-tiitfi ementito i’/ p!iir!r!}tigt;r; aiiiiqnioïunïillorutnnbsp;xomine decrettthbttf eijißolif.

t om-Fpifc. -vero hac idarco à )};e diaintur.'vt R o* au.biuo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/- ¦/-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 d „¦

wtnas Lpijcopasne^nmam 4 KUtUo tepore)pigt; rituüleir.enarchiam tneditatoseße^extertiaiUtittnbsp;txemploiüefios.Deicmm Ecclefitt,inqmtnbsp;iainab.yibele, Babyle» auiem àCair.o initiKtttnbsp;habuo Mtt: Sic Mis Pccleßa Chrißiana fundd'nbsp;».iTuH.«, }f)ni:isßubutni*ionefl,qtim Satanprhuoquoqutnbsp;iempGi'C idniichrtlliam/mi fi-ndainentapofuerit-Paulo adhac PaperftiiCj myEeraitlludiniquitatisnbsp;t .Corin. I. tarn cæperat/iim bufe ¦ pßllos effc,alter Pauli,nbsp;ille 'xero Cebha: difl'.taret. Piller R omanm Po-chat is contrctterPatn anatbemateßrire non dnbt'nbsp;tabat : nip grauißima rebrehenßcme conatm tuiinbsp;Iren ep.24 ßßgijjCt henans, S tephanas qiioque cum Schißnbsp;cyvtinn li. »M/koi jdfrscanosddmi:teret,abs Cypriano ßu-lt;.£1 perbiim u imperititfn audiebat. Isfricanum yerönbsp;conciliair, eitßmcdicciiaiibus ßerio Peopponebat,nbsp;CbußantiHO Itnptratorf lalius Imperium motie-

batur:

Î

-ocr page 175-



Je^Halt;]Htkcerttappe/tdreJ''trnm Concibj patrti


teÜimoniji tiufmodi fidem abrogd.titjiulâypaLipa. inßticinndd curdrunt, ijs^ue Mlpeiîi'S tu cont/4-riamfententidmprogt;iugt;i(UfU4t. Leoprigt;n:(lt;i E//-tychetem ab FUnuno Conßantinopo'ttaiio dam-naium admifit, es- tutaïus eß, ƒ?.ƒ, erro-àjlabüi-tndo occafianêdedu, tjiiteßiitimaliotjinmil/o ne-pationem (jui probarei tnitentus fuit nemo, (inidnbsp;dmpbusdEafuù Chrjfoßemimemoriaambitio-fdconctrtaào, ygt;t liotnanos Epi/copostjueraturnbsp;prima/its obtinendt caujdjtemplafanguine, coenanbsp;Fiomini cddibus conjpurcaße, integra denujnenbsp;»ppidatuertißi. OuodßtjtttsliHionc dslecfeeurnbsp;beUoru cualtttm (ßc eniin vocitant ) iptibus HiS»nbsp;ronyir.i ßtate Damafuaisr Frfittui, 'vierRo-ma Epijiopttdforet, quot;vt zs“ poflea LaurenÜMß- c.iü.hiHo^*nbsp;mul (ar Symmaehui decertarunt : h

Anuinus Marcellinum, tmo dr librutn tpfum Marlt;ei 11?nbsp;Pontißcalem adcdi. lAtijui (juotcjuotin'veiirenbsp;Etcbßa de Primatu tonetridtioms ad Phocamnbsp;yf^ueparraidam e.'icitdrunt Komatii Epißo ii,

iati-

-ocr page 176-

tlt;?8


TRACTATVS


totidetrt extent argumentdjimoadnerfi/s t6S’V4‘ tysfectili', Uta fententia: cnm catifafëmiier ceci»nbsp;derint,(juantumnii lUam ammojo cir accuntanbsp;paifocttM defenderint.

B»ms «jiia- ^ed etib» exchion, «n^amim Eptfco^^xm pri^ Iraiinowb laltemlocüinterpatftarchlt;u tennijjè: (jnodnbsp;Buit. tjtiidonfaieor ; 'veruiM id eo fdélum ejji conjiltf,nbsp;'Vttnairos imperium l’aberet,hoe yero pernego,nbsp;c.ptircçfe- Dijirtii cntm yerbn enuetur, ne fe Epilcopun»nbsp;dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r primx fedü Eptfeopw»preß»

’ '¦ teattir. xi/iijuid dmpliM dico, non eo nomtnt td obtin’iißi, ijitad Petroj'ucceßtßit ; mtilto mmufnbsp;quad tUis écripturx lock niteretur ; fed quod ne»nbsp;cejjariè in rebta humanis ordme prmium fecun»nbsp;dumquelocum conßuuineceJjeeJJet, primx autenbsp;partes iBt attribittx fuerunt, quod altas quot;vrbeSnbsp;Vioma dignitate longoinieruallo fuiieraret. Ef*nbsp;enim fi ex Scripturk hoc itts repetitur : Tantrtnbsp;»ryferia fexcentos annos Ecclefam latuijfe mi»nbsp;Ctref,.Kg lt;iryum eß. Sin prinü arthitelïtrdttonem hajntamnbsp;quot;vtlint : Cur td potirca quam ^miockenanbsp;, cuftn.l. I. jdlexandrina trtlruittir, ex Gregorijfente»»nbsp;tia, aut alijsquibußibet Epifeopatibus, yt Cuji •nbsp;ntii argumenlatur, dum omnes Epifeopes Petrinbsp;fuccefloreseffeajferit, adminiflrattone licet dißi»

mi™,cf'entialt tarnen dignitate pares? Quodab ipfisetiam Epifeopit Htffanis Tridentino C«nci~nbsp;liodißHtatumfuit. ^geveroquerfum Htero»nbsp;foljma, eui ßdt falus ipfa mutidt prxfiiit, quartonbsp;i^emumloco fiatuumurnKHcn f otites pnmario



-ocr page 177-

DE ECCLESIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llt;?gt;

dignitatis g--adit hßgniuntur? Aut ctir hntia-chia, lutfua Petrus Pptßopum egit, ^lexan-driam infra deijcitnr,gua tanten fola Marei ip-ßus dtfcipult fuceeßtone glariatur} E t qtttd ob'icra ittisios fceler!S admiPit !oannes ille dilellus ù Do-mino difeipnlM ,quiii Ephefince, in qua tagt;n rnttl-to temnore doenit, ne locum qttidem inter Patri-archatus rcliqaerit ? Aut quis tandem, ohjecro,nbsp;noHus KpoÜolus 300 . 4 Chriîlo paffo annitnbsp;Coniiantinopo/i fundamentapopnt, cutdignitatnbsp;pdis à primo proximo tribuereturè‘ ' enun nemi-tiemejfe extilimo, fimodono» JitiiidicijexperSfnbsp;qui non ftak animaduerlat hancfediiim prateiiü-uentiam ad vrbmm dignitatem pra dantiaranbsp;eße referendam : ad quam, dum conditueretiifnbsp;Clmidiana reügio, étant euecla.

Enim-vero lioma tum erat ImlierijE'des, to-tius orbis lumen (frlendidißtmum, Auprüdomi-ciltum: lUucfiebat omnium, qiaqtia patet orbis, nationtim concurh-tf. Ea ipfa de caiijfainßnod-snbsp;futs EpiCcopi ciuili quadam boneilate primumnbsp;Epi/copo Romano locum tnbuebant. /\'ec minuinbsp;ex Uiilarijsconiiat, -Alexandriam amp; Antio-chiam, proximo paß Romam dignitate cehbresnbsp;fuijfe: iirquemprtefedîi gradum tenerent, eun-dem lt;3“ Epifcopos tenuißi- Fuit qtioqite i^ero-folymia Aiquidpraßantia coneeßum, tum propter puree rekgionis ongine/Uf tum etiam qttodnSnbsp;poilremocelebritatis gradußtaejfent: quot;vt quasnbsp;Plinuts caput er celebcrrimtm totiui Orieneit

L gt; impe-

-ocr page 178-

»70 TKACTATVS

JmfxrtHf» yocet: At/jilentloreillo euane/centt, fuA quoijHeperijt illi dignuas. Conriantmopoiitnbsp;ikoide exadtficatit noua llcma dpfiellaitonetftnbsp;Tumergo ConcUtum ConSiantinopQ^nbsp;Tripatt.19. litanunt óoo. Epijcopis infignt fectmdnm eslo-.nbsp;ïiifàiâ*quot;«. attribuit, non archittih gradu, jtd yrbiinbsp;adduflum : qua eadem lie cnuffo hauenbsp;illi dignitatem luilinianus Imperator confirma'nbsp;tut, A ^uilea cjuoqtie tn halia altera ^oma diilanbsp;fuit : itaque amp; ipfa I'atriarchatum obtintut,nbsp;i^inCipjà B.atténua non paucis annis Komanbsp;nullo modo fttbdita fuos fibi Cardinales habnit.nbsp;tAc i 'tnetis pauUtim ajjitrgentibns, Patriar-cbatusquoque deGrado attribucus cH . Siqitisnbsp;denique yarias regiones coguatione j^ercttrrat,nbsp;iJ ynum in conUituendis Patriarchattbusnbsp;v^rchupt/copattbus ffeblatum fuiffianimadner'nbsp;ttt. Hoc iUud eß quod ait Lucinus Pontifexnbsp;Diftin. So. à GMfMHOciMtwj.PiiinatusEcclefiæexor-'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polidæ conditutos fuifle.

Éîi^ nbsp;ipf Clemens Papay\n( inquii ) Hami-

nés Sc Archiflaminas, ibiEpifcopiSc Ar-chiepilêopi conftituti fuerunt. i^od blent quai ta fententiaruni lihro totidem pene yerbisnbsp;X,oaib.ii.4. npetit Lombardtis. Conci/imn Chatcedonenß,nbsp;Conôîùm ^quot;0 honîtantitiopoli PecundiC fedts dignitas ton-ctakM-i. firmatafuit, in banc fententiam edicit: Mcritonbsp;*“*¦ Pâtre« priniæ fedis prserogatiuam vctctinbsp;Rcmæîmperij caufla conceffcruiit; Ac no»nbsp;•dam eadem uuflà addufd nouæ Romxnbsp;fccun-

/

-ocr page 179-

»HCCHJlA »7» fecund um gradum tribuimus. Eiufikm ^or--roConalij afîiong tz. Nictx Ba/ianopolitnbsp;Epifcopormn altercaüo cinitatutn dignitate niü-tur. Quimobrein vtfemelconcertitttontbnseinf-modi inßtpracideretur, Decretttmin hacyrerbitnbsp;confcriptum legtmus : Quæcunque ciuicatesnbsp;iam litteris Impeiiaiibus Metropolitani no-xninis honore fubnixæ funt, honore tan-tummodo eo perfruantur, amp;. qui Eccle-fiam eins gubsrnat Epii'copus, {lt;cc. Hn/cnbsp;emttm aliudidijcitTann'ienfeConetlium inhxc Cip.g.nbsp;quot;Verba : Qui comprobauerit fuam ciuita-tem elTeMenopolim, is todus Prouineixnbsp;honorem primatus obtincat. Deuitjm tranpnbsp;Ut4 nonam ^amani,ideß, Conilantinopolim,nbsp;ümperij Cede •. èyeHigio videmusetus lociEpif-topumßbiprimittu-n tribuere, (jtiem etiainnuntnbsp;gui poieß retinet - Q;nn zr pameida ilJo Pho-ca Womanum Epifcopw» 'VniuerJ'^ Eccleßitnbsp;captit pronunciante : Plaiirut diferic hoc fa- Plat.înTîwnbsp;flum ttiiatur eo nomine , guod i^omit quot;vetas •'nbsp;tßit Imperil ßdes , Conilantinopolit amemnbsp;inde deduHa Colonia : quot;Vel vt aliorum 'verbisnbsp;quot;Vtar : propter principalitatem vrhis. /lt;t»»nbsp;ergo perjficuumeß, fiditium iUitm V,omxpri‘nbsp;matum nonChrißiinßttnio, non Peiripriui-legio niti : fed HomuH 'amp; faccefforum, gui il-lie Impenj arcent conßruxertint : Non , m-guam, à Petra, neque à Petro, fed à ßxonbsp;Tarpcio , cui Rowrf fuperßrnfla trat: quod

Ö*

-ocr page 180-

XHft fvk cÿ ipfî Canoni^^a, ytrititi cogrete, agnafcuntf mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qupd omnismaiontasÖlt; mino-

dcMaior. litas, etum PipatuSjcft de iurc Lohviuo,. gicf*^ap. '^*gt;'0 rKtfuÿt /tinocentijfwntifïcti dtcrt'nbsp;oocoici- tum^ijuontcejllarifitnejjentgatprimAtU') Etelt- ‘nbsp;t jrdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4d Ctttùn raiKnem exigev«.

I {. I trum là btinui i!lt quot;virto dtmum tepore /anxit, çiium 'vei eretur, ne cum ImperiodignitM t« 0 -rxntemtrMifirrttur.Kec ta yaîehat jnMejjticui«nbsp;iudftSiïta, (jMlucctJJbres, /jniraiicnem witfre*nbsp;runt,(}uaex Occidentalis imperij rnaenbui fo^nbsp;Humpbifabricarenttir. JddeqHodynii/i homi^nbsp;nis£:c'.‘etum tot coiicilys »on e/l anteferendngt;»inbsp;ÇHumipforumnonnulh »egent, décréta tlbahtonbsp;fua^ ex paierait ponüßcis absolute conjiareaH'nbsp;thoritaïem'. ’verum ^uacenm Concüioram C4*nbsp;**'*'’’*** nwibns conuenit, Quod ß Romance Eccleßdnbsp;taniïitiitianes îît politia altos Ecdeßoi amplexd^nbsp;ßäß'eexäputnt'. /lludide reßiondeboj^uod 1 het^'nbsp;AtÄ.sod». logicn^ayißenßsfAcnhas i4W ;oo. 4ntcd?i«oSnbsp;Î^Ïœ Eo-dißtdiß:nbsp;o’,6c. «. à/ar^ltHsùem Vatauinui ijfdtm cucicitev tfw-CewdJiw Iwpcrdtonhiînbsp;tfcfcnfot Mbcm gerentedtijue idetreo 'venîdîe conjiden-reppofiderMif. A’e»)pe,Romdij^enbsp;exempinm etliu imiio feentas f OTefeenuVus illiCnbsp;litterdrtun (iadijs : nonßecm ac ^uvcliandAUtnbsp;jftidegattenßs academia rt phrimutn PaùlstîPnbsp;ftmimttoimr: Et Zvojrdwjwsi/’ud n. tabula'nbsp;nw il Gracis tnMt funu fecmAd^noto

-ocr page 181-

Xgt;S ECCtECrA,

nutew ri^irn^m fM/Jèt, eoargumtntafKbjnxot Cracost» Romanos hnnerium/ibi'VfndsMrtinbsp;Nihilomagit Castre RomatjenJes, dimt hoc iiirenbsp;fein altos Gpifcoposeßirnnt.

^.nim veroijHodad Papa appallttionematli-r.et, in Vetere i:cclejia non omnibus tantum E-pifcopisfed lt;21quot; prelbyieris cotnmunem fuiße no-runt,gut in attthoriim leiftone vefatt funt. Cuius


t/lleKandrini, -^u^ußint, Hiironymi, Sidontj Apollinaris, atgiieadeo ipftusGregortjeptllolainbsp;amp;a^a Conciliotum eiujmodtteilimonijs refer- toiJLnbsp;frfpt’rcMr^'dt. Craciqiiidemcerte ^uos preßr^'te- «’tioma,nbsp;ros ettatnwim ^dvüs, Germant autem ÇPfsff,}nbsp;vacant: guam yocem Germanica lingua petitsnbsp;dedi'.cunt à nomine Papa,g!iod Picnla lingua, au-thote Suida,patrem ßgmficat.QMdad'^ontifictinbsp;titulum:\renaus}oanHemi'ummum Pomißtem Atu inpif.nbsp;appellat, Athanafus aulcm guoßtbet Eptfcoposnbsp;Pontifices: Ac'Rufitnus Athanafium magnum iiufijn.c.j4nbsp;Pontificem : tiec guidgnam Itgendis vetcrum^'^'*'nbsp;tnomtmentisfreguenttus occurrit. Porro ßCardi-tialibusfttisglorientur, nefyllabam gtiidem alianbsp;fgnificationein vetere ^clefia reperient, ni ftnbsp;preßtyter Cardinales vel Epifeopum defignet,yelnbsp;in Epifiopatit parada Vnius curatum, vt amp;nbsp;omnes noHra memoria parcecia alicuius guanbsp;Roma fit dicuntttr vel dtaconi vel curati. ^dlenbsp;fane in Conctlijs, nominatim Carthaginenfifex-tPi 5Z Çregorilt;fno,p oflrenut loso/edebtmt. Por^o

itino-

-ocr page 182-

PoBtifîci» incren»nu;nbsp;Ch.-on.nbsp;Martini.nbsp;Phiin. in vita Bunif. 3lt;

174. TB.ACTATVS }»ttoctntÎM 4. circiter annum 124-4.nbsp;bnifalerijtiurpurete eijuitamlipriuile'nbsp;giiim cii^iceßit : tjuodamp; Paulm 2. anno i^yo.nbsp;fuafancioneconfirmauit. Clemensautemquin-ti/s eo'VltjiieprogreJp/1 efl, vt Principibus em^nbsp;t:ibus di^ntateprxiretuberet. IJac igiturcom^-tnentaad•vigtniem amp;floridnm Eccleß.eefiatuntnbsp;nonfnnt reperenda: fed m demum tu lucem etü‘nbsp;ta, qtinm ynius hominis ambitiomprolîrata ia'nbsp;tuit tKitncipata.

En tibi igttur Romani Pontificis in capitis Ecclejia facrilegam dignitatem inauguratio adnbsp;annnm600. relata : non Chriiliaut ^ipofclo-. rum traditicne, fed Phoca;prodittoiie ; non Con-cilij Ecclefiailici conilitutione, ledftruiin Do'nbsp;tninnm coniurationetejttiejuidem yt popttinmRo'nbsp;mannmfbi reconciliaret, ipfornm Epi/copum ti'nbsp;tulo ornanit, cpnem qui preecefferat Gregoriuinbsp;ntichriiloproprium fecerat :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tque hic yi-

SîA-in Chien.

tißim iEum ïmperatorem edixit, /iJauricio^ue, gui parricidio Jublatus abtpfo fiierat, fubslituit-EJancpoi ro Phoca Janilionem Bonifacius con'nbsp;firmandam curauit, coaiÏo R oma ex Latinisnbsp;Epifcopis Conciliabulo, yt qui liane ère fua eßtnbsp;dncerent : Et alio deinde in Kßica tumperpetuitnbsp;^rabumincurßonibus yexata,anno 4.2. Exnbsp;quoexpta fimthuiufmodiirfcriptiones : D.h'nbsp;poftolico culmini liiblimato fanäo PatOnbsp;Theodoro Papæ fummo omnium præ'nbsp;fulum Principifynodus AfricâHâ.-i/tjM it^

-ocr page 183-

» K t C C 1 H B T A. t7f fnßm tx Hiflorijj Bulats gradat'mi her men^-jtrum lit^nitatif fafugium confceKeiert ; ex gnanbsp;iamcorrntreeßneceße. Grteci ltngt;gt;eratores tntitnbsp;Jtaha quodammodo exfiulß, ygt;t ïtalsi in oßicio •nbsp;re tintrent,rtfum fuarum admimt/r/itionem irenetnbsp;iUoseße'volehanf.ßtdtta, ytele[fiont'.mconßr~ »jM.fil».*;nbsp;ntatwnetaab Imperaioribuspeterentjuatjuere-fcrtptaindiHiene w anno Imperators notarcnt. (»o''«- '«nbsp;Sedtfuo magsiii Oriente Perlarnm incttrßoni»nbsp;bui 'virti Imperatorum labefaUabäntur: eo ma-^nbsp;gs in Occidente Pontifex res fuas ßabiliebatznbsp;Jiccineantuimcirciter6So. benediîdus fecundnsnbsp;Cenifantini tjuarti fmperateris ßarbati au»nbsp;thoritate Itnl'trtahs iunßiiHtons iugum tatntnnbsp;txcußtt. Pidbac atceßit magna inter Eicleßamnbsp;Grat am t^s“ Latinamde Imagbnbus eoncertatiOynbsp;inualejcente cum ignnrantia Juper^litione. Gra»nbsp;ei tot'endas cen/ebant, Pontifex contradtcendinbsp;fludio harum patrocintum fu/cepit . Hnc ilttnbsp;controutrßa tnapnum ad fublimitatetn momentum obtiiiit. Kof enim pratextu Leonern I-fauncum iixoni;ua;^o» anathemate percufit,nbsp;italia/iue popults excommunicationn peenatrtnbsp;interminatus, denunciauit »s tributum ‘vBuntnbsp;fenderent ,id eß , Condlantinopolitanum E-pifcopum expulit, hoc tjuidem ex parte iu-gumpenitus fregit amp; abiecit. Certe tjuidem Ex-archatua iam tum temporis deßerunt : ijucdmtt»nbsp;nts ^ui annct ido. admtniürarant, 'vices Irrt-piratorum in ItalM parte gerebant . Expu/ßs

Impera-

-ocr page 184-

tb. agt atvs

impertiterjbusConßa'HifjopolitaniSjLeni^obarS in iuliirfgnum moliehantur. Abtflii^uo vici-niores trant, eo maior (jutun ab expuljis nietUSnbsp;•imiitndtbat. Tunt Ça'.'iarum gttbernacuia tent'nbsp;bat Martc^ii famiha. Pontifex igitur aduerfuinbsp;Longobardos Gallorumfe fidttco»:mifit : atijutnbsp;ita hpniM Martellifiltiti ,tradtt£iu Galboruntnbsp;in haiiaw armts,iliosdeiti(it. Exitw fuit ett f'nbsp;tnodt: Zacharias Pontifex Gab'os Jacramentenbsp;abfobi'it, ^uo Priiictpi fuo Cktl/ierico deuii.Hinbsp;trant, cjni tumfe Marteüorum arbitrio tirarti'nbsp;b'ts fiertniferat, Pi^imHmque Falattj Maioremnbsp;Pagem confecrautt, atque exeoniinunicatioiiegt;/tnbsp;mterminatua Principibuf jiofittlifqMe Gallis ifi'nbsp;terdixit,ne(iuetii}uammfi ex Pif int flemmatt


Tontifcuni eligendorntn poteßatem excipitnß ejug tarnen prwilegia Ltidonicus Caroli Magti*nbsp;fiUus retnißt,quamuis,'vt ex HiilofiJshqMtfiftnbsp;peratorum notmiilli in quot;vfum reuocarint. Ecdnbsp;igittir Pontißeem tnßirttualibus capttt,fußtptiinbsp;dominifni interfe^orts patrocmto.Ecctrtir/tt^i''nbsp;teperalibuo dottiinunt,fubiiito in locum deturbattnbsp;fui^egis tueEo amp; inaugurato. Porrohocttt*nbsp;renideminijexordiumprimum rindiut» Gf Atquot;nbsp;ragcnenßum famibarum, demde tttam dißidißnbsp;Ctrmanorum Imperatorum amp; Gatlta K egu^nbsp;tou/qt{etxfgt;:tMt,qM nofirçbitfttuh cojfuitttft

-ocr page 185-

DE ICCIBJIA. »77

Enimuerô ad hac temijora rtfirri ddit cU-Kiffcientia Petro à Chri^lo coneeffct, inclaMM ^otedaM »ietamorj)kofis, dtiîriîlatjtie cenfuranbsp;ßccleßaPicaacietinferiendn andthetnate Prin-cipibw amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftgutn rnbiredetrecJarent,

regtiii^ue ta pradam obijamdis ,at^tieà/a!ut( nnllo prorfus excepta excMdendts-.ilîoïuw tem-porutn ifigetiia prac/ttras huiupttodi interpréta-tiûties commentaftmt: Omnis poteftas Chri-fto data eft in cœlo amp; in terna : ErgOjiny-trnmejue Pontifex abfólutum habet imj)er!Hm. Anbsp;gente ingentcm Deus transfert fegnum :nbsp;£rgopenes Papam eflauthoritaf,yt (jy.e’mye-Ittyei flabdiatyeide graduâeijCiat. hmciditd Liby.dee»’.nbsp;^^uod lieget amp; imperateres certaiim adpe-

lùterii falntarent.

Hxc eadem infelicia tempora Bonifacitim 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»quot;S

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r-»»h Kzlt;-tÄ

protulerttnt, i^niKot'.MnhtincfldeiarticidumcH-'^^^'^^^'


dit J Pontifleem in fl^iritualibus û* iemporalibut fttpremum ws obtmere ac fefe in adnlterino ilianbsp;Jübel obtulù altera manu dauern, altera enflent.nbsp;gdlansgt; Ciùi/sflucce/flori Clemenù quinto non fla-tisyifltmeßin Regesej 1mperatoresdommttm f^lt;i'-

'vfwpare^fled bnliato praJtnptDeouflquefurorts

prouelÎMi efl, yt itr ^ngelii ipfisj aux prxàpe-1 ret,exequiiuberet. Denique deeiflonesnbsp;id efl f parlamentt PontifleiJ, quo J R orna cogi-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

tur, in hac yerba leguntur : Qnod Deus ha- lobrog«™, beat rata qu^ecungue taciat P.ipa:

-ocr page 186-

Dccifi.Rocç Papæ voluntas fit régula æquitati» amp; îuris: Fratdfc de Qpôd in hoc mundo poteit abfolutànbsp;K'pa« facere quacunqr.c Deus facit, cum fit om-DKaT’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otnuia-.Quod fi mv.tetiudiciû,

Hoftieniis. prarl'umcndum eft, quod etiam mutet iu-Knîno^^^’ dicium Dcus: Qucd il multa animarû mil-Joannes* Üafecum abducatiii iüfernum, nemo ta-DÆi'oî^c men dicat, quid facis? Omnem Papæda-i’=f a- tam eiTe potcftatem in cœlo amp; in terra,qui fefeporrigatad cœlcfiia, terrcftria,inferna-lia; QubdàPapaad Deum appellare nonnbsp;licet : Quod poteft contra epiftoUs Paulinbsp;ftatuere, quia maior Paulo : amp; contra vêtus Te'famentum, quia maior omnibusnbsp;autlioribus veteris Teftamcnti.

TU Kl hac audaeia pedem fixit impietai, Quaß-tnm efî enwitytrum Euangelio contrurù fluttie-re fojjit : A un on poteslatc etiam Petro fnpere^ mineret : Pun’ijnehomoeJJèt, an qttafi Deus»nbsp;Eiaf.in pii. Denique Satan }i'}yßer!tlt;m iniquitatis toufqttenbsp;plobs'ad' f’^oiiexit,yt amp; patdo ante ty po/lfecnla Ltithtrlnbsp;isitutii. dtljgt;utaretnr m fchclii, ytrum Papa ytramqHenbsp;natur am particqgt;aret,dtuinam y'idelicet atque hti-manam^yt (j Domini» lefus Chriflns. Scquûlnbsp;poffel y el îpfe Diabo[us,fiadpeffùndandam Ec-(le/iam carnem indtit/es prodiretffceleratù/spro^nbsp;ferre? Att amen horrendninhoe monflrumpopußnbsp;• adorant Jiuk principes applaudunt, pro htiius li-iidine régna fua enertunt, atque etiamnum fuoSnbsp;fubdites fuauißimi o^rii fatrificium bute tàola

-ocr page 187-

ecclesia. Igt;9 vumolant. Quisitaeffe pojjicreieret, füfiDeinbsp;ßiiritui pradixijjit !quot; Cni [)orro fides huius reinbsp;fiet fhocmonßro ab eodem Deifiiritii debella-to? Eft tarnen aliejuidampUtts quidquis admi“nbsp;retur. Q»o tempore R omatii Eptjcopi tolerabilisnbsp;fuit poieftds, nullum ant in fynodis ant corantnbsp;Ecclefia Scriptnra locum proferre atfin eft adnbsp;earn ftabiliendam: Nunc yero^quum ruptis orn-^nbsp;nibcts repagulis terram pedib/a conculcat, ccelonbsp;tninatur^m Deum ipfictn itifur^itreafnnt impu-dentia f fed cuiufmodi fcortum illud decet) quot;vtnbsp;fidem Petri,yerbum Dei, clAitespromifids per-inde pratexant, acfinul/iteto mundofuperefiintnbsp;oculi ad legendum , nttUui homiriibus jenfus actnbsp;iudicandum. Defmantergo tyrannidi fucnm fa-tere ex Chrisliad Petrum quot;verbK : Tibi dabo,nbsp;qtiandoqutdem inter Cbrifti regnum eyr Papx ty-nnnidem nulla eft ccnfinfi.o. Qcfinpotacs fi quodnbsp;adhac yerba attinet, Scripturcelocogenuino nitinbsp;'Vtlirtt,tllud,'Ti}:!i âaho,Satanie Chrillumado-nerttif yfitrpentfPi\ii,mquit,d2doo hæc régnanbsp;omnia,il cadensadoraueris mç.Neqneenir»nbsp;turpoßtdeantyßo alio tittdoglorïaïipofiunt,quanbsp;quod dcemoniacoluerint.

Nunc fupereft, yt bona, nifaUor, cum legorum yeniaex duorum quee pracejferunt capitum frobationibics concludamus, Catholtcce Ecclefiatnbsp;tapntejfentiale Dominum noSlrum lefum Cliri-Pum ejfe, Apoftolos cmnes parifiib eo dignitatenbsp;potefiatt fuiffcjab qs Epifeopospares inter fenbsp;H fuifiUs

-ocr page 188-

I?O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TKACTATVS

infUo ejuemrjut miniSJcrio Chriiti legé“ tnm agcre ; âi'emmcompeteie, yt fit CatholKHnbsp;£(cltflt;s capt minißtrule: Pontiftem Rowtf-num nee dmino nechumanoiure hoe fibttirroga-w; Sedii primititim iHi attributtii» oh dignüatentnbsp;yrbis : ejttod reliqtiHnt eß, 34f4«« mntnaqutnbsp;yjufpationi tribnendum eßi : CapitifEceleftnbsp;mmißerialuMomitienomagii ab errors perwulanbsp;'Vtndieari,qu4tn altos Eptjeop9samp; Patriarchat.nbsp;Neemagis Etelefiam Latmam^qnamant Q‘rK-‘nbsp;tam aut Orientales. QMmohremquiequid illt ex-cipiant, tonclufonem nollram rur/ks affcrimw'.nbsp;i^idqHidarticulorum PapazyEccleßic Romance anthoritate nititur^corruere. Traditiones au-tem commenta illortim omnia exammi Scrip-tnrx fuhi/cienda eße, non fecus atque altaruMnbsp;Eccléfiarum dogmata.

PQ.gt;iT:i^icE.M,VT: oyi se ¦ CAPVT ECCLESIA PROEl-teatur, cum non lït, Antichriftumnbsp;iu Ecclcfia f'uiflc.ncc Antichiiftumnbsp;cuHi alia doclcina admittinbsp;potuifle.

CAP. IX.

POntißcem, quum Ecclefiee capHt non ßt, nK yllas tabulas proferre poßit ysfeyicariumnbsp;tjfe probet,quodtamen infolenter tfurpatti» corpore pefïem , in R epub. tyrannum, in Eccleß^nbsp;^ntichrislum eße dieimu/. Cuius ret excutiendiCnbsp;(Aufa propbttias j«« in DMttle^epißoln ad Theßnbsp;faü-

-ocr page 189-

B* ECCLESIA. iSl lilottictnßs,(r /lpocalyt)ßextant,nogt;}a^^redilt;tr,nbsp;»Um tjuidiobfcnncate ‘üficHesynwiccLinßmai.nbsp;Si^iudem do^tßimi viri non no^rlt;t [antum me^-momfeiî^oa.antetnnoi inmedijs munditene-brn PontißcHmJ'eMKM editis monimentis hocnbsp;caput iBußrarunt. I'trum hocprofiteor, etiamßnbsp;«0« itagraphice dtpiClus fßit, 'Vtlocis tllii pro-ponitHr,ex fola Papa doclnna perßtcuecognoßi^nbsp;ilium A,itKbri{iumejJ(,t]ui Eccltßaimmine-bat,neca!iam potuiffe i» Chriüiamjmum maiorsnbsp;Chritîianorum detrimento inuehi, quam qua abnbsp;ipß) obtrufa fuit.

Primum, yit ampliboiiat» tollamus, Scriptura deyanji Äntichriiindißirit. Singulienim ha-retici dum Chndi veritatem oppugnaniißtm A n-tichriÜi. Sedynumquempiam interahoi deßg~nbsp;nat,qnißdsmin EccUfia DeioccupaturnicJJ'etynbsp;Heique locum muafwM , quem Origines inter oAz-hom.nbsp;'Antichnilos Antichriiliim primarium nomi-ftat. Hicilleeß,de quoiam nobii eß ferma in-flitutus.

• Secundo,ybi Scriptura de Antichrillo loquitur, .\poßaßtmfore pradtcit. ltem,mysderium iniquitatii iam à temporibus hpoiloloru caepiße,nbsp;ér folo ChriSliaduentu conßciendum. ltem,mnbsp;tantam hanc moletn ajfurreiîurum AntichriHiinbsp;eximperq llomani rußribus, befliamqae illamnbsp;priorem,ideß,imperium yiHißcdturum,ex vfnbsp;rum interpretatione, ac nominatim AuguHminbsp;üb.ZQ.ik Ciuitate dOeitter Chry/bsiomibtiliumnbsp;M iij Pauli

-ocr page 190-

1 ? î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T K. A C T A T V s

Tnepîft. ad Pattlilocut»,ybiexpïofeff'o(iehoccaj)iu^iffirit. /i«perjum jiorro RontAntimßnfimamp; tnetnbra-ttm coUapfum ejß netv o nefitt ; Jr.dc autem con-fiqttitur, ^ntichril^uin non ynum quempiantnbsp;toKtbienjeße, ^ui p^ruo memento proitiret ; fednbsp;tntmus y federn, hominfim fuceeßwnem, adetquenbsp;imperium in Chriiîtim conSîituturn : quale eßnbsp;quodyidemua tenu beßtarum f^urit Scriptu^nbsp;ram imperiadeferibere. t^ifqueeaeß j^u^uPtininbsp;/ in illum locum viterpretatio.

Tertio, AntichtiPt/siße pfèudopropheta no-minaîur, qui proférât in Dominum blaßhema. £i//f igiturimperiumfaSfa db{înnaniiitHr,nonnbsp;arm ts. Fcemina dicittir amp;feortum. Placidus iginbsp;tiir erit ingreffes,yeteratorif s artibus zr adula-tioiiepromouebit, hominibusfucum faciens,eof^nbsp;ad feortationemßiritiialem, qute eßidololatria,nbsp;alliciens. Idem qitoque cum ludaßluis perditio-nis nominatur. Fcclefam ipituryi aperta nona-dorietur, fedofciiloprodet : nondifriiptis machinanbsp;mûrissant appoftis fcalls:fedfurtim,amp;ementi-tisclauibuseamexpugnandam curabit. Âc qui-dem imperia qria fiant yirtbus aitt armis ßupo-rum, leonumjyrforum atque eiufmodi rapaciuntnbsp;fer arum fgmia deferibuntur: h hac autem beß ianbsp;deoingenda, fzminas tantum,feortatisne s, calices, potus, carmina, ideß, artes fubdolas, impo-ßurat, fraudes avdtmus. Exqito yel ipßfehoU-ilici ftatuerunt, Primarium ilium,quem nunc de-jpribimM clntichriilum,»equead Jidahumedent')

-ocr page 191-

»K ECCLESIA. f?5 fte^ueaà Turcuraf» Im^rtnmrtfem paffe,nbsp;QMr[o,n3nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xyrixpi'^oi nHncttpa~

tur: hoe e/Ï, »»n Deoßmpltciter, léd ChriiÏo dutoriiivTiiieifxitoi-Ergo Dsmina Irfu Cbriflanbsp;Honuiutim ttdueffrbitur. Tou nutem Cimjh do-(Irina mediittori^ mnnere ipß/^ mortii beneficia abfûluitur: fdniyfinodiigÙHrdaîîrinam po-tiffimutnpeffandendam curabit, Additur tarnen,nbsp;in Dei Ecclefia feffurum Dt Deunt. Ktqui ft ftnbsp;palam Chrißum effepri/fiieretur,aut direflè Chri-ftur» oppugnaret ,eum Ecele fa me ferre paffet,nbsp;nee regnart pateretur. Dejcnbiiur quoijtie fimilianbsp;agno, cornua duogerens, fed tjui Draeonem fer-KtOiieigt;nitetur,ideil,ChrijiidocirMa'n amp;fantJi-tatemmentieturpumetiain ciimimptaex Satanée af f.atH loquet nr. Ergocoufequitur (yt internbsp;not.a ifias cenueniat ) Dthic de quoquxriturnbsp;Anttchriflusfacatfs -verbis de Chrilly^rtipfi co-tM Cbrißum laqttatur, -verbis honorem trfjuat,nbsp;quem adfe faerilegio rapiat. Huncautemdequonbsp;agimus, verè Atuiehriduin effè, qui Chrislurttnbsp;profeffits ipfiirs dalîrinai» euertit, atque adeanbsp;Chrifli ipfiiti lacum irtuadit •. 'Veque -vero Au-gußinushacdere dffrensaHteriniellexit: lam 'quot;'P-ergoattendamasqui3n2gcî:,-amp;nonatren' j’’quot;'nbsp;damns ad linguam,fed ad Eaâa. Non audionbsp;quid fonst, led audio quid viuat. Operanbsp;loqiiuntur, 8c verba requirimus Magisnbsp;niendax efl .Antichriflus, qui ore proficcinbsp;tur leium elTe Chiifluni,Scfaiflis,negar,nbsp;At uij fSt

-ocr page 192-

tràctatvs

Bttralîatufexto : Dicis voce, ncgâs cords: dicis verbis, negas faûis. Qiiomodoj in-quis,nego tadis? Quiaideo venir in camenbsp;Chriftus, vt moreretur pro nobis. Idem tnnbsp;bbrode^ntichrOo, Dæmoniim,rfzfjCukumnbsp;reuocabitjimpios magnificabit, legem Eu-chryfoft. aiigelicam dilsipabit. Chryfoflomiis ex do'nbsp;hontiU»*. cognofcendum doeet: non exnbsp;Hilarius a'd culii,antdiJpellätiont. HiUmf dtitent,nbsp;Auxetit. ^„{ichriHnfn'Chrijlo aduerfarittm far; ftditianbsp;pietatisopinione. Idem. Vnv.m (inijidt) mo“nbsp;neo VOS,cancre vobis ab .^ntichrillo; malenbsp;Ecclefiam Dei in redis ædificijsque vene-ramini : male erga parietes infaniris : malenbsp;fub his pacis nomen ingeritis : Anne ambi-guumeft, Anrichriflnmin his efle feflu-ium? ^dtn igitttr atttndamui ^uis in EcelsßAnbsp;fideti/, tjui tfuo ntdgia de Chrißo loquitur, eo con^nbsp;ßdentiua ipfnm (pemit : qui quo magis prodito-rifs oßults Clmilum hortorat, eoJceleratiui ip'nbsp;fins aduentum blafjrkemitt : qui 2n ipfa Chrißinbsp;cathedra coilocattn, imprimis efl Chrißo dvri-xtl/xcmi. Etenim hie die bauddubiè genutnus eßnbsp;ylntiehrißus.

Ponüßcis dollrina initiunt faciamui. Chr^w regnum ßuum ejji de hoenbsp;mundo neganit : quum raperetur ad regnum, fuga elappts efl : inferioribus etiam poteßattbufnbsp;obfecutus eß, fuum omnes exemplum imitarinbsp;pracepit, £}( tfduerfo^ Papafe regem orbit

-ocr page 193-

BE ICCLESIA.

ymuerß ptoßtetur, de Imperysprodrbitriofli^ tuit, Imptratores pedibm conculcdt, i^fti torrefynbsp;ercotjue 4diudicat qttotquot ipßish trtbiiere de-trefla^it./Zacporrà omma ChriiÏi diïÏomtun-ïzKiDataeft mihi omnispoteftasin cœlo amp;nbsp;in terra. /^/tinc/juentuieiudtcemapptOo, ijnor-ßim res tam diuerfa componantur : ssr an ne»,nbsp;dnm le^us Chrislus testis citatur, Christo Do-quot;nbsp;mmo illudatHr. Pergamus : ChTitius Deus a-ternufejue Deißtiusinfru /îngelosjmo amp; hotni-quot;nbsp;nes ipfos fslutis noilræ caufifefe demißt : Hienbsp;yero homuncioßtfefiiprA lie^es,-^n^elos,4tijuenbsp;adeo cxlos cxlorum attoUit : nee ßmpliciter hominem,fed diuinam naturam fep/irticipare, /ßi-riiußjue Christi feasuriginem penes Je eße cosjten-dit. Denifjue ChrtÜus infra cœloSj terram,inferosfefedeieeit:hic auteinin ü-eges, -Angelos,nbsp;diemon-is imperiumßbiarrogat. Hndehacom-niaf nimirsimexChrittielaadsHS, yerbi Mini-firis traditis. Qiiteroigitnrtl^tm Deushomi-nntncaufja homo fittÎHsfuerii : ec^uis illebomonbsp;eßepoßit, ejHtße D eum p!roßtetur,mfißlr.iSper-ditionisin mundi perniciemexortusp

Sedenim ßeltemus, vt Meßiet aduentumi erucem Chri(ti,amp; rjua indeconfrejuiturfalutem,nbsp;euacnarit. tVoflro exem^o difcimus, perpétuasnbsp;eßehominumin Deum oßenfas : nsc mugis na-turalicerintsoiîrApoteifate ßtuineß, abijsnobis temperare, quam aut arterixrum pidßum, autnbsp;bulntfnuirt flatum eohibere. Ha porro oßenfanbsp;J)rl gt; Kitme-

-ocr page 194-

»?(î TR A CT A TV s

numéro infinité inDeum infimtum ttdtuijptpue-tum mß:ntam merettir, ctà ferends omnes ßmtd homines pares eße nonpoßint: Itaejue filtitmip-fttm Dei è cteiu defcendere oportuit, yt mentonbsp;infinito reatus inßnitos toller et : ac ne y nus qui-dem à Pâtre mißricordiam ßierare poierat, qtiittnbsp;prias illtus iuSlttut à Fiiio planefàtiffallum effet.nbsp;Hocilludefl quodtota nos Scriptura docet/'hri~nbsp;iîum in mundifaltttem mijjum ejße, cuius tpfe fitnbsp;fülus amp;• ymeus firuator : iam ab initio mundinbsp;occifitmftiifiê in eorumfalutem qui credituri efi-ßnt. Atqneineofitum eß ymuerfum aduentuSnbsp;Chriliibtneficiumy Ecclefiieque thelaurus. Efftnbsp;ittüemfideliô ifiins Ejccieffct ceeonomidiß)enfaiio‘nbsp;nem. Primum S. Scripturasobliuione ßpeheri“nbsp;Au cnrauit, harum interdira populo le^ione, ytnbsp;eut» Rofarijs,Le^endis,atqueeiujmodi qui/qui“nbsp;l^spafceret. Uaquelmnen quoadpotuit extinxit,nbsp;ytinmedifs tenebris fuis illufitonibus effieaciU'Snbsp;ftlkret : À tque eoufiqueprogrejfiis eß furor, vtnbsp;fiammis propter earum lelitonem adiudicatos yi-derinius.ïamyero quum lex argnendis hominuinnbsp;feecatû lataefietfc-uangebum auie,yt remediuntnbsp;in Chrido propotteret’.huiufincdi dogmata Fa-fnßtci Dofiores excuderunt, Homiüé inpurisnbsp;«atnralibusfumptum,Deum diligere fiipsinbsp;omnia;Facicntibiis quod iii fe eil, intâllibi-litsr dâfi gratia.* Bona opera meritoiiatriu*nbsp;titæ æteniæj augment! gratiæ, reinifsionianbsp;pœnæamp;c. Homines igicurpoflclegé Deinbsp;impie-

-ocr page 195-

» E K C C L I STA. iSr ïmplere: atque ab initio natiiralis,póft Mo*nbsp;faicæ legis obferuatione feruatos fuilTc.nûcnbsp;auté Euaiigelij plsno obfcquioferiiari.ß«*nbsp;fl guident ita habeant,gui({ßetPlt;tnJodicen[i,Le-’nbsp;^emtrinfgreßionuntcanffa dttatn ejji’.iumnbsp;ficere, introijjji yt aulîiui fwret peccatum? Quidnbsp;forro Ltgi jiraßabit Euangeltum, aut ymbrisnbsp;Chrilîas Et ^uomodo Cbrißiis legis tnaledi^nbsp;fliontm grittit commutaueriti’Certe /juidein nullanbsp;extat yta magis cotnpendioß auerttndis « medi-ro agrotis, quim ß antfan os ejfe perftaferts, autnbsp;fiquid malilintiant, répudiât is medic is yalet»^nbsp;dinifua; confttlere poße. Hine ilia efl Phaff^ai-earutn propofltionumorigo'. Omnem adumnbsp;charitatis abfolutc mereri vicam æternam jnbsp;Hominem quamdiu fuperftes eft, poficnbsp;propriam fakitem operari: Hiw praclanedenbsp;cógruo amp; codigno deflrti^ioneSjfiUit manife^nbsp;flati Chridicongrttamdignitatem yimejtieomnem fnbuertunt. Sictjtie in immenf-iin excritte-rat error, yt ijuos magis yrgebat conflientiienbsp;fenßs, mérita Monaehorum ei? fodalitij ilUuanbsp;tmerent, tjua fuperogationis operayoeant, hocnbsp;efl, totum tdqiiodParadiß) meritisguiefito,nbsp;fiachis reliijuum ej inutile fupererat: Pt non homanbsp;tantumfalutem inflipfo tjuierere, fed ex aliorumnbsp;etiam operibus negoeiari, yitam itternatnnbsp;comparare pofet.

Atenim nihilominits ßc peceatitm homini in-karet,ytyel flupidißinfosqiioßjjiexcitet. ïta^no pauci

-ocr page 196-

«tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT ATV s

* ftatci tjuum w his non actjuufctrtnt, lt;le meditf (Oÿt^Aut.l trum tcct tibi alterum 'Vtteratoritnbsp;•^»tnhrtlli (ommtntMn,tjHo fitrettmtns Mipnbsp;f^tduentus.Vrattniodhnjio vnicofitccétorfintnbsp;»edico, adhoniines deduxit, ac paulatintfuis iUnbsp;re fin} confiiluitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omties ad Ce pertrakeret^»

CbriHus fe omnibu} vitro Muocandum offert, brachtfs extenfi} obuitis fua mifericordia occurrit,nbsp;ApudCab.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At Pa-

****• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/m hocMobts canetidum obtrudtr.O VirgQ Ma

ria, viuni aecernam mibitnbuc mortuo» ‘ Tclufcita. Etfaniîo} eij. ipforum tnerita ofcijfrt, (nbsp;^»0} tame» Ji coniungas omneSj nuUum tn eit inbsp;tu/imortis po{l mortem infetorum meritmH 'nbsp;n^eri :s, ß Domini lefu mout «xcktUwtHf«nbsp;^t^ne ia hnnc ßtiem tantd fhif w hoc tentbri-'nbsp;mm regno tmjjudentid, quot;Vt primam ^na^atnbntnbsp;eß de Chrißo fjromiJ^ionem fade corrupt'nbsp;wintyl'irgmi ^Jatnillttdtribuenïei^^^itZQXtt^*nbsp;rer cj.put fetpentis. Qnw in eeaiitm iraflü“nbsp;ierttMKjuic^uuîJ itede Patreßtiede Firwdicitwr»nbsp;In P/lt;A;)w,lntc Domiiufpcraui: Milcre*nbsp;rc mei Domina: Dixit Dominus DominîSnbsp;meæ, fedc mater mea, adcxtiismeis: At*:nbsp;ntteinhisblalfbemijs ((ju.!S boroi noßranbsp;^ite ifocabant^poftd er^t prtccipwcMhiu

»Vxnc fi b'irÿnem MtürmminlücumQhn' fiirAe^j (Itiidhnic obficro reliijuumfiifererit^nbsp;J'î cßnA Onifltiin pej)crrt, ijî fdluKtnnbsp;J«ttilt;jtulwsinuoc4tHr; juQr/nm Cbrißm pt*

-ocr page 197-

B « I CClg JtA, tSf

DcJfis tfl mcrtuttó? Extaicm cawaritut prodit“ runt i^MtHordecim Sattdi bpitulat^res inne-ceßitiuibus pttngciarum iz orlt;ù«K»j omnium Pa-troni, cuiußibet morbimedici,tjuosyotii, pcre^nbsp;grinationibui, obbtionibus ßpjbrum autem tnm-giwj fnffitu, fir omnegenui adortttionibui colertnbsp;vportuit: quot;vt Rowana E-ccleßa totdeoi biberet,nbsp;non fnditicte more, (itiot ciuitates, fedoenèpr«nbsp;tiuium numero ; fichueJaliit is ratio m totpartetnbsp;lacerata diuidebatur, quot;vt lo»quot;»»!?« faluti nimi^nbsp;ritmChriifo Domino noÇiro nulla mundus gra-tiambaberet. Peccatorum,(jtiifuntanimimorbi^nbsp;( rtmedia babuimus Sanllorum mer!ta,tum viuo-rum turn mortuorum ; (juoru(in(iuit /lugufl.jnbsp;pars magna erat in inferis, altera ne rueretpendit abatur. Singulß ptrictdorti genenbus Santorum praßdia, tan'^uam amnleta gentihtio more^nbsp;morbis,iaturis, ft!cendijs,tßlibus, plagis, car^nbsp;eeribus obyciebantur. Hoc yniiM Dominoreri-^ttumfeceratimpietai, T?t alwd agens, acytlutinbsp;He moïttanquamexnotariornm flylo,ipßus ko-men adfcribtret. Sed fjuidabominandiim Idolttmnbsp;recenfebimus, tjuod Papatus in Eccleßam in-fiexit!* IVimirum Francifeum,tan(juam alternmnbsp;Chritum, nobis peperit, deguo huiufmodiporte- confotn^nbsp;tutumeoncionibus tum fancitis primlegto libris s. Franc.

tHulgftUjunt'. Hunc ytdeltcetjws merttts g mor- prancifci.' fe attrna (aluarepoße ^uottjuotüfMis temporibianbsp;udßnem quot;vfcfue mundt 'vitnri eß'eni: CucuUamnbsp;Fnfnctf(taßiimtre,n9nminoris momentiautnbsp;jtrtu»

-ocr page 198-

1lt;) 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C t A T ? J

Chrifîo per BaptifMnm Mui: /ti Fiofcuii be- eaibfa yel mori y el fepeiiri, à parus purgatorijnbsp;aiiFrans. hlfg^are: DemrjuedHtnhuticcum Chriflocanfe-runt^mu/tispartibMjuperiore gradu collocant»nbsp;^cne fœmiiüs tuinus priutlegij gMnt y tris con^nbsp;(ederent , k'ir^inem Matum fua yirgmitAtiinbsp;tneritOjfctKtnasomnes qua inip/àm IJrerarent,nbsp;fertutre pojjé docuerunt, Porro Ctaram ijfdetXnbsp;temporibus qnibin Francifcum in mundumpro^nbsp;omnesferuaret, qua eanijadfinetfSnbsp;yjqite mundij inuocatiira effent. E7 ç«2j objecro,nbsp;ni/t reclamatumeffet, finis ißarum blaff hernia'nbsp;rum fiiijjiti' •An rehquam futuram ftaffe pu-tas adnoßrayfque tempora Chrißi niemoriam!nbsp;Nee yeri) aper fomnia narro. Qmante ir.QOtnbsp;aut qoo. ottnos conferipti libri etiammimex*nbsp;tant, ea ipßa doUrina funt referti quant ne ipßnbsp;quidem inficiari audeant. Scholarum amp; nobi'nbsp;iiorum cathedrarum ha liElianes trant tum curUnbsp;Lutherus ad retegendum •Antichrislum pro'nbsp;dijt. Etporroà pxnitentiarqs hacabjolutioniinbsp;forma quotidiano yfu teritur : Palsto Chrifli,nbsp;amp; mérita beatæ Virginis Mariæ, ßndinbsp;Petri, lànûi Pauli, aliorumqiie fancto'nbsp;xum amp; fanftarum Paradifi j tibi fint innbsp;remifsionem peccatorum: Hie autem Frarl'nbsp;tifcani Fratteifeum fuum indiuiduo nexu cutitnbsp;ChriPo ceniungunt. Er^o Pontifices fcilaetnbsp;ex yerbo Dei^ patrumdoElrina populum dotnbsp;futrunt, remißtoram peetatoruw ia Joto lefit

Cbriß»

-ocr page 199-

DE ECCLESIA. I9«

Chriflo eoque cruaßxo ^uarenilam effi : ^fue t4»!ef2 -vfque adeo adlalutemfiifftcù,yt je Pfiubsnbsp;wqM fare, nec aliud difcere y eile telletür.

Emmyero Paftacttm fuo fateSiüo ,a.bduS{n fenf.m ()lebe à Chrtiload /''irginem A^/ariam, acnbsp;rttrfus àyirgiiiead Apoîlolos, ab j^poHolii adnbsp;yetuHiores Janllos , à yeteribus iitm ad re-cetttiores , tjttos pro arbitrto äTroBiUJU tttau-gurabat, ae dtinceps ad templa, facella, cap-fas, relit^mof, iwagines, tandem eottfqtte fe-duxit quot;vi fèipjùm addttceret , fuccedenti-bHfque tempor^us , Domini lefn Chrilii locum inuadtret . Sanguii leJuChriSliincrucefifnbsp;fus ijf omnibus ejtà in ipftu» credunt, eflfati/fad ionbsp;propeccatis: Htcilleell yeterisamp; uotd TeÜa-mentifcoptts. (itfid Papa^ijuumpietatem omnenbsp;yerbae^ putaretfuitu ÙTro'Kidfidirtte; thelaururanbsp;penes fe ejfetoti mundo perfuafitt eddfeigiturnbsp;aeeerfebat quotguot htÜMparticipeseffeyellentinbsp;cuius difperfandipartes fbt yni arrcg^at. H/fnbsp;fiugulifaliitemmercaricœperunty guaapudnbsp;iPcumyenalis proSlabat, qua tamenfolo Chriiiinbsp;fangume comparata fuerat, nec yllo alioprecianbsp;poterat acquiri. Perpetrajfesquamlibethorrea-da crimina : praflo erat in Papißicis indulgentes remedium. Crimina omnia, etiam fodomtci-ea,parricidia, inceßus, prafixa pecunia fum^nbsp;ma mulclabantur, qua numeral a, Pontifexple-tiaria fua remißione delebat. Huius yelligalisnbsp;txaSioAU^ionelKitatoribus additebatsir:

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huülä

-ocr page 200-

1^2 TRACTATVJ

bwnt rùfiJem facit liber taxarnm, i(gt;forum ttn» feiiju excujks paulo ante accenfum noUra memoria Etiangely lumen. Huiufmodiintîttlgentiiepri-tnumfngHlii,deiniefamjlijs, eleinceps yrbibusnbsp;yentbant: Poilremoadreß)ublicas îîz régna ye-turn eH, (jtübus nullo perjonarttm élcrimine re-mtßio^GOo. annorum y era indulgentia con-tlonabaiur. Hincigitnr Chriilum docentemau-dimus: Qÿ,i çredideritinme, rcmittentur eipec-cat a; Pontificem autem: biuicnuUifuntiriferitnbsp;auiprafentem pecutiiam numerabit. Ä ^uem ha-tferethoHem^yin^ii manibus amp; petùbusinin-feros protrudebat, etiam régna amp; nationes intégras. Si ccelum optares: ./ingelis yt te deferreninbsp;pracipiebat, ynaqueparente s isquot; amaos, yt eetnbsp;‘j.‘(pp^rtt,ingratiani equitumnbsp;wt v'^nnae, «y. îocnnM Hierofolytnitani confcripta. Siqaiinbsp;ignempurgatorium horreret, quactimquefceltrtnbsp;admiJJdefintjfiqitisetiam b'irgini Matriytr»nbsp;intulijfetlyt Germant iudulgentiarum négocia'nbsp;tores proclamabant) conietia (îatim m yrnaittnbsp;TfkeEuî ]n-peeunia^ omnium anima hoc metu Itberabantur.

lt;n ßoufque yentumerat-,quodteiîantur PapißicO' rum DoBorumJibri, yt in (cholis dißutaretur/nbsp;Papam aboltndi lt;Sr cxtinguendi purgatonj pO'nbsp;ie^atem haberetlmoilsr ChrtÜo longeclementio-remeffcycuius opera nufquamlegaturinfcriptU'nbsp;ris altquem pcenis purgatorij folutum efè^quibuinbsp;ïnftrw în infiniiosin dies abjoluatPontifîcis mißricordia‘nbsp;Hwfj« etiamniiluntaddUliffifortebac no^rttnbsp;perle‘

-ocr page 201-

DE ECCLESIA. 1?} per legart, mintbimtttr, ’vixqtu adduct poteruntfnbsp;yi ye 'a effe credant: Namßmulatqttefe mundonbsp;reteÿfenjîc ^ntkhi'iftus, abdere cornua conatt/inbsp;tfl. I ’erumßudioßI'egerunt, tirporro legerepoß^nbsp;funt, atate proue^t yideruijt , proßantque publice Itbri, quos legere cuiuis eß »itegrum. /ftnbsp;eni;n (inq’ùes) in medio Papain Deiim yntttn,nbsp;ießim atticm ChrPiui» , ßltunt Dei xternuntnbsp;tjß: crediderunt,porro doilrina de Trinitatefartanbsp;tecla rentanßt, /^c. fenm quid (obßcra) ho-mini peccateri prode-l ,fi Deunt ytiiim agnoßnbsp;tat, quiiusliti ft index ; nifyt inferos Jempernbsp;ammo obuefantes habeat P Et quid prodeßnbsp;Cbrtilum Det filiunt m mundum quot;veniffe ar-guendi mundi caujft : tiift eadem ope/a tnieHi-gat J j/w morte in ipßum credituros à morte x-terna redemife, ipfurumfie caiißit eir Sata-ttam fiiperaffe., inferos deßruxtßi ? Chriilinbsp;aduentus yntem eß ßnis, nempe yt inter Deinbsp;iullitiam cr peccata bominum mediatoris ofß-tto fungeretur. [fit medialionis huius efebfanbsp;yel rapii ipfe ftbiyela'io transfert,Cl}i'isliad-ttenttim irritant reddit. fam quia tEe tandemnbsp;P°ß^^ 5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^»i triplicato diadematt redimi-

tus Principibusqiie ac Regibus adoratus, pro libidine calum aperit, inferos claadit, purgato-riumque ignem accendtt, extinguit ? Per-gamus : Domimts tefus Ckriflus Sacramentanbsp;duo ys qui fui forent promtßionum tefferas re-kqM : Sua quoque fatramenta is- notasfipa-

N ràtiist

-ocr page 202-

TRACTATES

ratim amp;tmj}ltore numero Papa f?afgt;ere yolutti Qua yt auganiora 'Vieierentur,qua Chrißitgt;'antnbsp;Thom 14- wof/ji cmnibM contaminauit. Bapttfmo nobitnbsp;}.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J fxdus DeiteceJJus : Htmc no n fine in-

fgnicontumelia traußuht adnol ts, infimtiiqHt BernarJ.i.T fupirßutOKibu) obritit. ! erum eo yflt;jue fiipntnbsp;Hoûn». Chn'Hum fefe extultt, Tt per fuos docuerit

Qnod eadcm gratia defcendit fvper eum qui habitum religionis aflumic, amp; fvpcrnbsp;enmqui baptizatur : Quodciicullæindu-tio dat illi plenariam omnium pcccatorumnbsp;remifsioncm à pœna amp; culpa: Quod con-cipieiis nouum propoGcum voti,cuius cumnbsp;forte pœnicuitjiterum baptizatur, amp; inno-centiam induit. Quodad Cœnam attifiet,^Hanbsp;efl communiecorporii amp; fanguinit Domini, alteram pattern populo Det ertpnit, aduer/Hf ex-piejjam Clmiliinflitutionem, es' morem in Ec-ebfia mille aniios intégras yjiirpatum, fibi ininbsp;arrogauit pubacis dogmaiibus^ immutandorunbsp;abrogandorttm Christfacramentornmpd^ueitajnbsp;yinouaexcndereliceret:lacramq, DomintCee-nam yfijue aieo abominanda idololatria commu-taiiit, ytneinter Paganostjuidem fimilisextite-rù. lamyeronouis mediatortbui,nouo ChriitOfnbsp;tioub flicramentti fabricatisitjtud prater nouuntnbsp;Diiangetium lupererat Ergo eir nouum EuoH“nbsp;gtlittm cirtiterannum tt'iz.excuderuntjfub Cyrill: ctiiufldam Carmelitanomine, ciiiushaceratnbsp;doplriiia : Deum patifWJub legetegnaj]i,filiutgt;t

-ocr page 203-

DI IC ets SIA.

ßtl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed lain t\ort^ tjuatuor mtmSctrunt

erdintbm, Spiritum fanfJ um fuo regno inau^an ltd ßnem yftjuemundi dimturo : ttqtu eos fo!osnbsp;fu luatum in,(jui notto huit Euangelio mdituri ef-font. QMdntß altlenfii alfj; tjtiot Deus ex-titaiät bonififi reditißint: fipulta iam forcinbsp;iota mundo Chriïlimemorta. Stxcenta aha falEnnbsp;doflrime capita rehnrjuo, ^ua paßtm legentibutnbsp;fuut obuia jto ynopioddocere yohticontentui^nbsp;Papam à Cfjrt^O Chriüiaijos pro quot;viribus ab-iluxiße,adutntus^ue tofms frnclKm euacuajft, innbsp;^uoßtum tß gtitutniim ült;lntichri!ii ofßcium^

i fi Chrißiana Ecclefia non abo nexu quam mediatoris officio Chriflo ccniugt;'gitur,nonnbsp;ficus acfaucibus capiii corpus adhicret: cfutdcrtt-deüus Äntichrißus tentare potuil, cjuam yt Ec-ekßx,(juam fuffocaretiiugtilum peteret'‘ Quod adnbsp;Jtidxos attinet amp; Turcas, tjuoriim aiijcjuta tautnbsp;diu Prophetis carnerunt, alij propter tn/itl/atnnbsp;•^IcoranidoErinamad yerum Chrtlt;lumredHcinbsp;poterantt tantamin Pontiticibiis ipforunuj, aulisnbsp;impietatem yiderunt, tantum tn yniuer/o comi-tatii religtonis contemptiim, tarn furtofatninternbsp;Chrißianas tdololatrum,yt ytrii]Me,tpuibM nihilnbsp;expreßws idoloUtria prohibitum conßat,religio-nein Chrißunamabominatißnt : attjueititliiianbsp;Jttdaißttoobduruerunt : hiyerorehgionéomnemnbsp;non alto c]u,t wßrumentipolitici loco habent. Ergo yt concludamtis: cjuid ab Anticbriïîo deteriictnbsp;txpt lies, quam yt Chrifium Cbrißianisitiutilem^nbsp;fr! ij Judieit

-ocr page 204-

.T KA-a T AT v.9

b«/«M (»«WW 0* p(»g(»«M 4tpwwlt;«(/«w rtJdat ? lAn yt medijs tettijilii athafmunt frodamtt ?nbsp;Ât yelijtiuï foietnjttnam^yntuer/i^ttt.ordinounbsp;tiintHW tntutntur , fdutm ipfim (onf^utitnt.nbsp;Q^tdergo ? An Vr Ji otiionorum idda docent ?nbsp;üqtiidem nullum ejl adinedum difcrimen fiitefnbsp;Cafloïtt Ér Pollttcii, amp; eutn qui Cathnrtmenbsp;aut Mcolao tribinturtultum, cum ytrique nosnbsp;dnolird faluteabdncant. Prifin autem illa nu‘nbsp;mina decentem quit ferre potutfet in templonbsp;Chri^li,ctiu/^pojfeßionem occupandam fujcepi^nbsp;rat ? Papam igttur, necahum yllttm, eJJ'e Ah-ticbriHum confeqnittir, qui ementito ChriPinbsp;nomine obtenusfCbrilïilocntainnaferit.

*'’8 fiî' quot;vtro ad banc brimariam dopîrince no-uit.DciJib. tgt; . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

i8 c.î. nbsp;nbsp;nbsp;tantaddeyart.a ctrcitnjlanttas. Primum, Per^

fjji, ntagos, amp;i'iSS)fcor‘' pfai.iib.de tlt;«foref,;Tlt;t«5'epâçttj. LocicuiJedes Antichrillinbsp;ewTcuf rittribiita erat, yrhs nimiriim feptem monührtanbsp;Ij.c vit. infgnts,^pocalypji notata temporis 666. quinbsp;numerus in ea tempora rendit, qutbus Papanbsp;fumrnus Pontifex agnofii yoluit^ omnisqueßlt;b-iedionis iugum excußit : tumque nihil dtibita^nbsp;ticnisßptrejft poterit, quin is ißt ft Anti-thriHw.

chfft* re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen yelligia temporum ptrfeqiid-

wèrumftn tur/^yeterumteilimoniumrequirat: JAocpri“ mum extat, yeteris Ecclefee doflrtnam ex diametro cum Papiilica pugnare, qualcm pauUnbsp;ante defnpfmus, yt nibil bae qutdem in parti

-ocr page 205-

tgt; s E CC LE ST*.

fjratextre poßtxt. ÄliJiafUemuotaslicetmiil-topoflfittur^ tkfiribantfi» grtphieèdepingunt, ytm tdium neminem competerepoßmt .

IremtHS mter Ecckßa doHores antiqtdtitte ’tfenerandM Polycarpidifcjpulrlt;i,-yt ei Polycnr-puslaimw,(jui lt;ipocAfypfimdefcnp/ït , i4nti^nbsp;thrißum deßrärens m Kbmàm foltm Romei-ttamßte Eccießam conwcùoculàs: Hiàusenimnbsp;federn difirtk yerbii Ronutiem Eccleßsm M-tnuM', tdqttecolligit, fitoi muoretfecutus ex iUonbsp;¦666. numero, gut in Apocalypfi extat, guigue 3-Ä yerbu isHttiprimitur', \a.T«»oï,nbsp;*xxX-,ioi«. ,.id!eßüLatmus i .csr Itahca EccteßA,nbsp;-Neguevtro me cabilißtcixtx.iitterit-Aimmen-iationes iuuant : fed hac eo i me preßruntur, vtnbsp;paUm fidtjiamturn abtUit temporibut pettretnbsp;enafcensmonfirnmtinimadnertifètgaodiitmDeinbsp;beneficia pauimim rutre videmns. Cbry fqiîomus chryfoft.nbsp;inepiß.z.ad The/ßdonicenfis. Ciuando è medio fublatiim tuerie Imperium Komainim,nbsp;jtunc vcnict Aiitichriftus gt; Sc non abs re.nbsp;Donee enim Imperij illius terror fucrit,nbsp;nemo Antichriftoftarimfubijeietur. Qua-do vero difsipatum fucrit Imperium iftud,nbsp;vacantem Imperij principatum inuadet,nbsp;amp; tentabit ad fc rapere amp; homiiiiim ßcnbsp;Dci imperium. Quemadmodum cnimnbsp;régna ilia deftruéla funt, quæ præcefle-runt Romanum Imperium , amp;c. Ita amp;nbsp;legnum Romanorum ab Antichrifto, amp;

N iÿ ülc

-ocr page 206-

1Çgt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T AT V 9 •

illc à Chrifto, poftca non otpplins obtî* nebitIfta nobis caidentÇr. luculentènbsp;He™.4lt;;.în Daniel tradit, See. Jtkm yemiirum ducetnbsp;M-Matth. gt;niraculorutH,fuf)erßitionü, amp; adu 'te^nbsp;rititepietatii Urna cbteiîtitn. hm guiuii iudicetfnbsp;^ui modo legerit kiiloriM, an non PvfnflKi regninbsp;ortuf, educatie,/asiigium ,ad imptvij Kontantnbsp;rndera esquot;ßmulatam rchgionem ßt referendum.nbsp;iiioneo (tnrjMt Hilarws) cauete An-tkhiiftum : male enim vos paiieturn amoinbsp;eepi£,male Ecclefiam Dei in teftis adifi*nbsp;eijsque veneramini. An ne ambiguum eft,nbsp;xjiijs AntichriftEnieftçlcflunim? truilrAnbsp;igtiur Antichrtiitnn cum vonnuUis ajmd Barba^nbsp;¦rot^aarerentu-f,^um6ottMf m eminentiore quot;vif-Inprxtat.}. bills Ecckjieclocoßtinne-igandHS.Huronymttinbsp;de,Sfii.ian.^^f^^ Komanuspre/ßfter Babylenem Rornamnbsp;yocat, (ir aßeht.fiurptiratam iliam eßemeretri’'nbsp;tem ,guadefcribuur in tipocalyliß, nccintelli^nbsp;Cvf IJ *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^^drciyitam dtfcri'

coiic.ca'th. bens repetit, ^lc Cardinales giddiCußanus adijcitf ¦. “P ''i'- Btdam cti yeeufliciibus tiwbujtjue intirlgt;rettb»fnbsp;Au!; t iS.dr;{4 expofuißi. /^ugußinus ; Babylonia qiiafinbsp;c ramp; prima Roma ; Roma qnafi fecunda Baby-J.io.c.jp. Ionia,amp;c. Akifsima cum eoncidit regnumnbsp;Aftyriorum. CiuitasRomaconditaeft ve*nbsp;lut altera Babylon,amp; velut piioris filia Ba-MnUcpiu bylonis.Ilt;/e»iZ’lt;«/j/o«“e.v^,/îfd)jr 2.adThejf.nbsp;quot;i^‘^niwnh '^ntitbrifluntdefinttexonturumcoBabente Jm*nbsp;Auji-Ceiihac^trio Rpmono: Necyaumaliqueta Frincipeautnbsp;bomi^

-ocr page 207-

DE ICClï 51*.

homintmfore ,jid homittum adcoUeiant em tnuliitndiué^qua: cum ¦4nticbttßns dieatur,nbsp;in ttmploqM Jiffwaßt gt; acfiibf; cum fuis quot;veranbsp;tjjiciitt Eccbfia. Et aUoIocq: Idolohtnî te- Lib- lt;ieAnquot;nbsp;nouabit, doètrinam Euangelxam peflun-dabit,iii eumq-, finem inagis,,iriolis,amp;fori:i-legis vtctur. tjuii neßctt tjtitbus miracu-in po(gt;ido,^MUt à Chrtjlü abd»ceret,d!nßril?QMdnbsp;fitjuii ferijutrere velityijHOt Ponttßces magicifnbsp;éirlibnf ad Papaium perueneriutßdejl,noniagt;ttnbsp;'vtStmonis Petri fiicce/Jores, fid Simonis M.ag^nbsp;(Cm uJi^ à Saiana icfo creati fint^ytlea p treur rat

tpforiim Hi/lariographtßnpta rch^uerimt, Eenno Cardinalis, Petrus Pr,it»PKßrategt;ißs,^f^ß^'ß’‘*‘nbsp;raliterauus, Sabellicus, Piaiina: qua (juidetn Syiu rÄl’.nbsp;ne horrorem kgenitbits incutiam , non inuitutnbsp;frxtere«. Porro Gregoriusßpif opusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Hus , ^uo propius abejl ab ilbs temporibtis, eo epift’ 50 aj rew aperttus exoHcat. Nunquid nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;waureJin-

quum le AntithriflusveniensDeuni dixe- i-e n-p TS. ritjffiaokim v.-lJperit ? fed tarnen niniisnbsp;perniciofum, G quantitatein vocis arten- ’nbsp;damns, dnae lyllabæ •, (in pondus iniqiiica-tis, vniuerla pcrnicies. Ego veto fiden-terdico,quod quifquislQ.vniueiiäieni Sarnbsp;cerdotem vocat , vcl vocui dcßderai;nbsp;in elacione fua AncichriGuni praecurii!:,nbsp;qbia lupeibiendo Ic cæceris ptaeponic.

autem lacis Luciferum eßi procltmat, ^uife fuprn A-ngelosaitoIlat, 'vi’ttqu; ad de xtt-N iiij raut

-ocr page 208-

JOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tka’ctatts

ram Dei feiert: Sit deniqiie E teleflat» Ulefa-Gari. (^atjiiHem eo liberins illepronunciabat, ^uod tjui fibiißd elegie tribuebn, Conßantino-folitanns Epijiopus «Mt. I trum euetibi im-p/etum huitts 'Viticinitim in Bonifacio ipfiufnbsp;fiutejfore ,qtii quot;vtea omnia implerentttr cfutc: pernbsp;^poßolos Deifpiritns pradtxerat, fetpftimhiinbsp;’titulii exornanium cnratui, tribnetite •videlicetnbsp;Phoca Imperatore Maurieß überorum ipfutnbsp;ßcario : em deindeßtndamento miiixt PdnUficeinbsp;teliquum eedißciiim /uperßruxerunt. ^4penifï'nbsp;tute huU apoilafttt Grxece, Dacx, lllyrwitP.e-(lefx eou/quereclamaruntj'Vtaptid Theodori'nbsp;fftm Güithortim Rege»» Symmachum Papantnbsp;tnminarentnr, qnod /eabemmnm reprèhenfo^nbsp;nibus ctnfnrts immunem pronunciaret. ET^^nbsp;pania qtioque ö* vetus Britannia longo tempo^nbsp;rmnterHallo Romanos legatos admittere recu'nbsp;firnnt. Claudias Tamin. Epifeo'pus Carolinbsp;Atagnixtatein Primatnm amp; doGttnam Papi-ßiidm Jnto ßripto intieflus eß. Qum amp; reg-Conc Hbe. tianti€apetc,eoanumßtit Rheniis Coneihnmtnbsp;quo cj-denegalitr Papa obiiquim», -tdntt-chnßus proclamaiiirl ‘Tertim tandem yt quieXnbsp;intemiierie tz pram's Eccleßx hiimortbui natnfnbsp;eßetmutitis Cbrißianorunt faUiombns ,odifSfnbsp;fihifmattbus 'Vjßie aJeonatt'tterabtßus eß: ytnbsp;tum in omnes tmdeni impenitm ebtinere paßtnbsp;ßnt.

¦lam quot;veri ßleg ts qua à ßtrrurdo cimier afmudt

-ocr page 209-

D'î I C C I 1 s I A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;201

dnnuta »14.0. ßatu Eccleßa fcnj)t4fneru»t (um in epißoltstum inlibrii^conßiieratiottibus ferm jj.nbsp;H Papam Etigunium ; Eccltftx ruentis tlegi.»nbsp;mirM reperies, ijsnon abfimiies Icremui Hent.Epif.nbsp;cäpUHitatii Bàbylanica temporibus ilecantabdi-.nbsp;aut fulmina poiiiii aduerfui .Antkhnfii tyran-w^em, tjnxfectihillograjfabatur. DJefnoiiumnbsp;(i«i7z««)migisquam ouium pafcua hçc funt:nbsp;fcilicet fic fdi^titabat Petrus:lie Paulus lüde-bat: Mali in tUa curia proficiunt; fed boni *nbsp;deficiunt, /t«»j,Probatis bis aftibüs vos habere plcnitudinem poteftatis, fed iufticiaenbsp;non ita. Itewj, Sponlam Chri'li prælaci hu-ius temporbndn conîlituurtCjled perdant?nbsp;non inftituunt, fed proflituunt: non paf-cuntjfed nundinantur amp; deuoranr, 8cc. Ittnbsp;Pfal. autem 91. poiltjuam hnticlmÜtim i A^e-rubomtlt pUgaexoriturum teliatiti eß, adyck:nbsp;Pccleßa fiatui» nihildiferre àpsfikntia nirÈïnr-na:nihili gt;ède Aniichrtßi: acreipfaeosefe i\n-tichrilii morei amp; inp^en:nm. fres in Pa~nbsp;pam ü* curi “ R omanam edidtt. Acfitjuls omnianbsp;quot;Velit (jnte in eum ßnem ab eo conferipiafuerunt,nbsp;pro ferre: Itbros intepros eum tranßnbere neeeßenbsp;foret, l^ixaiiitm 'vlltimcuin hoc homme eonfe-rendum fex /jtioaccidit i'Ja Papatnsdefellio)nbsp;Romana protulit Vcctef.a.

Franaßtts Petrarcha, Parmenßs Orchidiaconus, Paiauim/s autem Canonicuf, cùmciràter Mnnm Ii‘jo.jitperilsfefèt,prûptermiiliip'iceninbsp;N y diEri-

-ocr page 210-

tos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T A T T s

doUrmar», fuiJectili lumen merito ccnßri debet^ Hk colores ajjponere no!tm,(jMbui curiam ï\o^nbsp;tnanam fuis '£.jgt;iÿ’timmatis deptngtt, Eabylonisnbsp;nomine, dum fcortum 'vocat, fchoUm errorum,nbsp;temjjlumhterefeies. tgt;foft deejfènt enimtjuinbsp;tajd'epoëtkalicentire hoctrtbuerenl : l erumepi»nbsp;Jielas Latinas graHita:e,ylo^ dolîrinainfgtaSfnbsp;«bfecro,LeClor,nele^eregraMris;ca(bedr.t Po»-'nbsp;tificîs^mendacijcathtdram nominat: l'apam cuntnbsp;/sula confert, qui Chrtßum ofculo prodiderit:nbsp;€kru!» ludceis illud Xtu rex ludxorum profè“nbsp;tentibus: Pralatos Pharir.tiii rllumpurpura pefnbsp;ludibrtum'veilientibus, mox autemin quot;^aluarianbsp;eructßgeuttbus. Vides pppulum nonnbsp;modo Chriftiaduerfariü, fedquod eftgra-pinsjfub Chrifti vexillorebelhntem Cnii-ito, tpilitantem faunæ, amp;.ChriQi lànguinanbsp;tumidum Jafciuicntem, ôc dicsntcm: labianbsp;ïioftra à nobisfunt,quis iiofter Domin’eü?nbsp;amp;c.Futurç ibi y itç fpes inanis cQ quçdâ fabula: amp;quæ dcinferis narrantur, fabuloCanbsp;omnia:Refunedio carnis,£c mndjünis,nbsp;Chriftusad indicium vencurus,inter nçnia»nbsp;habentur; veritas ibi dementiaeftj amp;c. Etnbsp;lt;i//ii:Famof3dicam an infamis njcretrix for-nicata cnm rcgibus terræ, ilia quidam ipfanbsp;cs,quaminlj3iritu iaccr vidit Euangelidaînbsp;ilia eadem, inquam, cs,non alia, fedensfu-per aquas multas,amp;c.Babylon, mater for-nicadonum, mater abominatioiium terræ,

Vidi

-ocr page 211-

I

OÏECCIESIA 2OJ Vidi, aitEuangelifta, mulierem ebnam denbsp;(anguine fanftorum,amp;de (anguine marty-rumlelu. Quid files? Autaliam hoc (anguine ebriam oftçndc.automnino fi potea,nbsp;te hanc ebriam iiega.Ex omnibus vqro tbr»nbsp;nicarionibus, de quibus biberunt gen tes 8cnbsp;reges terræ,quidexpeda8;nifi quod Ioan-»nbsp;nes idemait, CediditBabylon magna, öCnbsp;tafta dl habitario d æmoniorum, Sec. Veranbsp;iana talis fadacs. Quanto enim homo petenbsp;ditusgt;k defperatx ncquitiæ dumonemc*nbsp;lior? Vere habitatiOjimo regnum dæmo^nbsp;num esfafta, qui luis aótibus hnmana licetnbsp;effigie in te regnant. Et Mi- Nulla vn-quamtetTnlacupiditastangatjVtillosPrin-cipcs tenebrarum rurfus adeas. C ur autem,nbsp;fiue ad quid? vt vidsas bonos mergi, maloanbsp;erigi, reptarc aquilas, afinos volare, vulpesnbsp;in curribusjcoruos in turiibus,columbos innbsp;fterquilinio,liberos lupos,agnos invinculis,nbsp;Chridum denique c xulem, Antichriftumnbsp;Dorriinum , Beelzebubiudicem? Adhæcnbsp;fpeâacula rcuocor.non audiam; male mihinbsp;cum ilfis, male ill is meed conuenit.O cruel clisSc impiafefta hominfinilnifi feiplbsnbsp;amantiuro, idque ipfum peruerfe prorfus acnbsp;nepharie . Quis releiubit opprefTum or-bem ? Quis vindicabit affiidam vrbemlnbsp;Qiiis cuerfos mores reformabit? Quisnbsp;coliigct (parias oucs ? Quis paftores erio-neos

-ocr page 212-

»04. nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS

Feos arguet^quis reducet aut retrahetîii fédéra fiiam ? Niillufne licentiæ ac fcelerum modus erit? An fruftra per Prophetam Spiritus fanétus intonuit: bæc fscilH, amp; tacui:nbsp;exiftima.Qi inique, quod ero tui fimilis,amp;c.nbsp;Eqitideßtum extabant gui bai quot;voces tantanbsp;intenarent:dubium efße non poteß,quirtnbsp;vniltiintttsingemißerent.Deniqiiefeliciorainge»nbsp;tût,quamßecuU tUa quantumuisignorantiae^nbsp;taiebrisebßtaprotulei'unt hancfœditatemper-f^ifrartint: hiqtadem aperte, ilü'vere taiiquarttnbsp;interpoßta nube, paacis exrepti'T, quosßr/endornbsp;ü- ambtiio abripuit : Quoufqueabominatione ilUnbsp;«d fummumperdubfa. Dominus excitauitirlußnbsp;Hierotf^mum, l''fKleßum, Lutherum,qiänbsp;ttHtaeontentione iilaomniaeualgarunt, yt totonbsp;w» mundo quot;Vox ilio ru exaudit a ßierit. Quid erg»nbsp;Juferefl^ !Vempe cum bona Tridentinorum Pa*nbsp;tttmyeniabunc Syllogifmum conficere licebil:nbsp;f'' Q^ßjttis Epißopum'vniuerfalem ß'.yultap-feüari^rarcutforeß j^ntichrifli^rex fibornmfuquot;nbsp;ferbta, yerusd^ique Lucifer, ait GregoritHnbsp;frimartusEcclelictÉomantedo^or. ’nbsp;nbsp;nbsp;.lt;

yhqui Bonfaóta^. i^ius fuccejforhuncßbs tituirm arro^auit: tfuideittdefecHti/mt,yfttrpa''nbsp;rmtamplrßcarttnt:. Conciliumctutem Tri^nbsp;dentmum anaihemaie fcritquotquot.Papamyquot;'nbsp;töaerfaUm Epißabüm agnojcere tecißant. —

Ergo Papa efl /^ntichrißus,eir i] omnesfart-dente Trtdenuao Ç oncilt»à communionsalietii,

-ocr page 213-

» B B C C t E S I.A. ÎOJ qttiipfufü j^nüchn^untttona^na/ciint.

At enun (txcipiet l\omlt;tntis Clertit'^ Si Puft jlle erat Anüchrißus, cuius ftericu/um 'Èccltjin imniiuebdt: noïfra fanes erant,’videlicetEccle-ßteßUutnagnofcere.Ego ycro tantra regera: Minime Ar.tichrißus fuiffet, ßillut» hntichriilatanbsp;agnouijjètis. Annonillaiipßejunt Phari^aoruntnbsp;txceptiones, (juo tempore Chrißtts mttnda fuitnbsp;exhibitusr tVempefucseffi hartes Chrißtim ag-nofcere,peHisfeeJfe Exclefiam, itidem tir Scrip-tura^s, ac earum mterpretationem : (juum eßentnbsp;popuüoculas, in /node Chrißoiudicio fallt nogt;tnbsp;po/fe, Atlt;jui Meßiam impoßoris nomine ab fdie -rol'ofymitano Conciho damnatum zr cruci affixiinbsp;ßimus: Rabbiniaiitemt^infinitus ex plebenu-merus fuo magno malonbsp;nbsp;nbsp;exitio,mißrnm illunt

Barco^^ba vt Meßiam amplexi nbsp;nbsp;fecuti fuerritj

Vt fcrmo (mç/«{ Chri^lus) Ifaiæ Prophetæ implcretiir, quem dixit: Domine,quiscrc-diditfermoninoftro, amp; brachium Domiiûnbsp;cui reteftum eft? Excæcauit oculos corumgt;nbsp;amp; obdurauic corda eorum,ne videantocu*nbsp;lis, amp; intelligant cordc,amp;c. EgoDero'vobisnbsp;idem contigiffedoceo, qui Exclefut nomine fttper-iitis in agnöfcendo Antichriflö . Prodijtilluilritnbsp;ßgnts ej}-portentis, eodemloco, tempore, viafnbsp;6matu,quo ffiritußan^fus pradixerat : Sic Ulinbsp;tmnia conueniH}it,'vt in alium nitllnm competerenbsp;feßitit ; hunc interim Eccleßa, id eß, Qlertts Ro-wanus^ßcnßtnt agnouit^Conciiium Tridentmumnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Demit

-ocr page 214-

»otf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f R À C T AT V I

Deutn t» terris ippeUnnt^ tos omnes ^nttthemil^ telt;!etiotfetif, tjutfitb/cnbere recufarenf, Prtncipetnbsp;âiitem terra Jmiti lUi potenttam eddixtrunt, adnbsp;eosper/i^ut’ndos rsquot; tria:tdandos,ijMiipftlt;m muri“nbsp;ilo retep^erent f {^orfittnf Nimirum Dei fer“nbsp;tnDnem per.^^poiiclos confipnatum impkri cpor-t- tfut : Sedebicin templo Dei, vt Deus, pvænbsp;Apo.*4.^ fefercsfeelFeDcum. Vinum iræIcoiutio-* ’ nisfuæpotandumpræbuic omnibus genti-bus.l'egcs terræ cum ea fcorcari lune. Eiusnbsp;adiicntus eiit cum omni fraude iniufîitiçirtnbsp;ijs qui pereunt,pro eo qiiod amoré vericatisnbsp;non rccepcruntjVtfàlui fièrent. £rgo Canci-iiiim Hterûjolymitantim Chriilti damnauit. Tri“nbsp;dentmum'vero Antichrtßum probaiiitj tune Clerus faltitem crticifixit, nunc Clerus perditioneirtnbsp;ipfamadontuit. Gculatißimilep^is doÜores tuntnbsp;tacuttermt, ^uod repnum ChriÜusnon mun-danutn, (juale expeblabant, fid ßirituale dote-ttt. Eccleßa'vtro Romana pro.fefft ßontanertnbsp;eatftattdeleHatt finit, i^nod rlntichriiîus terre-tia, (imbus inbiabaw, imperia proferret. »yltqiànbsp;^tantnmnis relufîantibus morte,cruce,comurd-ta^totius mmidi malitia ,ßiirituale ilfudrtg-iHim Chriiîi obtiKuit,ac de terrenü omnibus vi“nbsp;Horiam reportauit. Sic fruÜra obßifenie ter-reno,“4ntichriffiimperia, culttbus, Regnntffnbsp;rrincipiim conßßs, (puicollabentemfidcire fat-agtmt: confici tarnenßiiritu oris Dominiplane-jue corruereac perire ntctjjießt

rtrmn-

-ocr page 215-

D Z Z C C 1 Z ST A. 2or

Verutnenmrvtfo hutjuahtur, /juo^ ffiatori-IfUi ttoÜrit fafJum quo tam letn» f«re tyrannts vlnttchriili Eccleßam mutißt fnbsp;Egoyero magifirii iSit nofirn qui hac ebij-Hunt, aliatit quadionem regere , reddam ipßnbsp;rationetn, quid de ijs egenm, quorum oHtniasnbsp;fult;e tutelee commißas habebant quorum curatanbsp;fufceperant j qutbus tot rcdititsemunxerant^nbsp;fuperbafque domes extruxerant. herum quot;victf-firn quetre quid tantx muhitudini in Ectle-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ßjs britntald^ui fa^um /it, qua numero La^ iifias iottge /itérant , quarum myriadat totosnbsp;iam feptingentos amios Papa fuis fnlminibusnbsp;Oreo adiudieat d Denique hxc ab ipfo Domino dibia meminerint : {hium 'venerit fiRushO‘nbsp;mints ad jterdendum Aniiehriilum ftiritu orisnbsp;fui, tum fore temfsora f^’oe aut Lcthi, nul-iamque fue fdem fut chantatem in mundenbsp;repertttrum . Atqiie hoc Ulis rtffionfiim e^fo'.nbsp;Mferoautem f}Olgt;el/o, cm tarn fade efl ab ritt-tichriilo imfoftumtaha rations fatiffabîumejjinbsp;cufo.

Primunt, fierditam Antichriili do^rinatn noncertemomentopropagatam fuijfe,fed pau-latim accrettijfe, quoufque ad cumidam afitr-geret: ntque fub mitium tta lethaiemfiiijf, qua-lis txtitifvbi iiiudluit. Porro in media etiam calice Dominum multos qui fitb tyrannidisiugonbsp;ingtmi feerent quot;vbique referuajfi,nonnul/osetiam^nbsp;yt poule ante ofltndimM, ft» potuii

-ocr page 216-

toî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR AC T AT VS

foiora ’von fcriptit ftiis rtcUtua^e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mti

^uini^Heamp;yigintiatmos toupaßun GtUuhumt nü oculityix yliiconßiicui trant,qiiibui ’Antfrnbsp;(hrißus cum jiia doHrina per/petim ejjèt : quo”nbsp;riim tarnen ntultitudo innumerabilii foiguhspentnbsp;oppidii oblata primnm libertaie conj]gt;enapnit^

Secundo,quemadmodum difiritnen con^ttuut adutrfarij inter Ecclcßam lt;3^ p6pulum,fuia Pre‘nbsp;latii nomen Ecclefia rapientes, quod ChriHianitnbsp;omnibus eß commftne : Sic tb“ nes populum ànbsp;faHiont ÿintichriili difcernimus, eofque qtiißibnbsp;Papatuyiuifnt àfattlhtio Paparum,fafctnatoreinbsp;àfafcinatis’. Phari:^lt;tos,quos Chri^ÎM geniminanbsp;yipewum yecal, a fœminamale affè^îa, quantnbsp;idem-yïbrahamifiliamapptllat. Ergompopulonbsp;Ulo tam mifere tenebrü Antichrist ludificato,nbsp;yißbdis Eccleßx partem conUituimuf. in Ulo att'nbsp;tem corportPapam ctim fuii aßeclia peSemfitißtnbsp;dicimi/},quai iUudfußbcare conaretur. Earn igi'nbsp;tur Ecct.'ßam CijriSi fuißi, fed cuius iugulutitnbsp;t/intichriSuiinuaßerat, nejalus yitaà Chri'nbsp;ilo tanquacapiteinmembra diffunderetur: Greifnbsp;trat CbriSißed quempafcertnt partim mercenarynbsp;partimliipi. fn populoigitur, Eccleßct Catholic^nbsp;membra-, in ßcabieytro,prurjgine,puSulis, Pa-piSicum yenenum, adeoque Eccleßa Romaninbsp;tum '¦¦ntichriSo adultetiorum ytSigia agnoßcpnbsp;mus. Deniqtie populus pars erat reipub.Gjrtllin*nbsp;tta, led in quam Papa cum fuis coniuratis facifnbsp;immitteret) yelut alter Catüuta, quemfeite Ci'

-ocr page 217-

T R AC T At V « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î09

teropeßet», non Reipublica partem appelai. Et fané qnemadmodiiex prauo ’viiieudiinitituto amp;nbsp;hnntor» fuperfiuitate nafcuur in hnmano corporanbsp;¦ apoßefna,quod tarnen neqtu corpus eß neque parsnbsp;jorpüris,fedtaorbHS,acßepe etiam corporis inte--rttus : Ste(inquit Salitiltus)exlHxu Reipub.na-tuserat Catibna.ha ip- nos proßtemur exlnxUfnbsp;.delicqs otio ïicwanee Eccle/ia prognatuntnbsp;eßeAntichriilum^qui tamennequeEcclefiamnecnbsp;partem Eccleßeeconflituit ,fed morbus eß amp; pe^nbsp;Üis Ecclefia, quceiam totum corpusßcperua-ßßit} yt nihiliam fani aut integriforet reliquum,nbsp;imoiamp; cuius prajentißtmamors fuijfet,nißpronbsp;fuain nosmifericordia eum Dominus retexijfet.

Tertio,quot;veneßcum iilum cum ßeleris focijsdi“ eimus fcaturigini yitee, ideß, doéïrinee falutis innbsp;ChriÜo quatum pettiit ¦venenum mifiuißi, eoßtenbsp;toxicoexquifitißimos cibosinfeciße, quos Deusnbsp;populo fuo alendoconßcrarat. Terum hanc Deusnbsp;gratiam nonnuUis impartituseß, ytprorßis lt;16-ßineret,alijs ytfumptum ßatim euomerent,noanbsp;pauctsytàcibis diiîinguerenf. l^'CCdefueiut quinbsp;quum eptime conÜitiita yaletudine eßent,yimnbsp;'venemfuperaruntißcque bene multi femper eua-ferunt,quantumuis feeleratumeßet iÜorum in-fiitutum. Exempticaufa,nemo neßießeprauatifnbsp;fimam ßholailicorum doErtna, tdefl,preecipuasnbsp;Papattts blafphemtas maxim am partem plebeiotnbsp;nefciuiße, atqueytplurimumfeyitam aternamnbsp;tatntM operuWf^tit^p^ßtm occinebantur,eonfe-0 ttttmt

-ocr page 218-

21® TRACTATVS

chtnros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credidijfe. A c (juamuis yfu guo-“

ddm amp; ignorantid deceptifanäoseorumque imd ^mts colerent f Mi/p^s adirent, peregrtnatiombianbsp;Jè tor^uerent : ybi tttmen ad mortti rertamin4nbsp;yentHmerat ,criiccmChrilli yt tiitißimanj an^nbsp;choram a‘nplerleba»t:tr,ab eaque nnütt Franciß^nbsp;canorKtn de habitn fliginatibus Francifci co»-ciontbgt;cs abducipoterant. Cnim reiexemplum i»nbsp;ipfo Bernardoextatf^ualiaetitim noüra memoria extant. Bernardus alicubifnifeculi contaginntnbsp;redolet, ^nudrjuidem mtrum ytderi non debet»nbsp;yernm eccettbi w^rnuelienteatateaduerßis Jain vita Ber-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tela perfngium, 7àtsor(intjnit ƒ lion furo

narj.i.cn. dî^Hus ego j ncc propiijs poffum mentis epifi^ 4itiu obtincre cœloriim. Cætcnim du-icnpfii tru-plici iure ülud obtinens Dominus meus,nbsp;Arnold Ab naztcdicf-te iciücetpatris, amp; merito pafiio-batiBonæ. iiîs ; Altcto ipfc contep.tus, altetum mihinbsp;donat: ex cuius dono mihi illudvendicansnbsp;non confunder. Etalioloco:Cuiitc munira

precious amp; voris calcanéum nudum me-riciSjVt is qui infidiatur,inuenire non pofsit vbi figatdentem, amp; vulnusinfligat. Ideittnbsp;fermone 61 .(ufer Cantica : Peccaui peccatumnbsp;grande, turbatur confeientia, fed nönper-turbabitur, quoniam vulnerum Domininbsp;recordabor. Nempe vulneratuseft propter iniquitates noftras. Quid tam ad mortem, quod non Chrifti morte faluetur? Etnbsp;pßea : Meuni proindç meutum miferatio

Do*

-ocr page 219-

T R A C T A t V » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit

Domini. Non plané fern meriti inops, qiiàm diu ille niilcrationura non fuerit.nbsp;Qpod ß milsricordiæ Domini mukç,mul-tusnihilominus in meiitisfum.Quid enimnbsp;fimultorum milii confeius ßm deliélo-rim? Nempevbiabundauit deliiSiim,fu-pcrabundavit gratia. Et ß mifcricordiaînbsp;Domini ab çrerno;Ego quoqve milericor-dias Domini in æternvm cantaho. Nnninbsp;quid iußieias meas? Dorrünc memorabornbsp;iuftitiæ tvæ folius. Tpiaeft enim mea.nbsp;Nempefadus es mihi amp; tu iuftitia à Dco.nbsp;Nunqiiid mini vcrcndum,ne non vna am-bobusfbfnciat? Nó eit pallium breuequodnbsp;feciindum Sciiptnram non pofsit operiienbsp;duosauftitia tua iullicia in xternum. Quidnbsp;œternitate longius ? Et te paiiter amp;: me o-periec largiter^ larga cft amp; æterna iuftitianbsp;tua.'ôc in me qtûdem operit miiltitudinem •nbsp;Veccatorum,in te autem,Domine,qi;idnißnbsp;thelàurosjdiuitiasbonitatis : hæ in forami-iiibus petræ repofitæ funt mihi. Hinrigiturnbsp;DetmifeiicordtafA^umejJ'e col'igitfius, yt fio»nbsp;paucj Chriflü futsdamentuniilltidyàetjuolotjuilUfnbsp;Apoßolfiƒ, retinertnt, ab .‘intichrißo licet con-eitjjùm ac pro y triltfubtterfiimfnijjit,-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

PoiiremoeuM CyprianedtcimHi'. Simaiores cypr **-*» tneiaiit ignorantia ant infirmitate lapfi(fttnda-*’f'^^'nbsp;tnento tamtn intnxt)ta non obfernarunt ac tenue-rmttfÇiHeeiîÿminiüfito excmploi^ ttuthoritatenbsp;0 ÿ d9(t^

-ocr page 220-

TK ACTATVS

docfterdt,quodnim'min quant certttm efl, Dei cU“ tKeutid xeniatn tüu indul^ere potuij/è: A t'qttodnbsp;pitts tlle doHor adijcit) tiibdefl hodte quodnos e4nbsp;la^{emuS}ab eofcdu'.o elofli fiddlier admo^nbsp;Kitt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bac de re proximo capitefufius,

lAM VNICVIQVE INCVM-BERE^VT AB ANTICHRISTO ieceiïionem fidatjcoque Romani«nbsp;ftas 1'cliifniaticos tflc. non cos quinbsp;ab co rcccdunt.

C A P.X.

HÆcquut» it a fint, qtialiaà nobis defcripttt fueriit, non 'vfquequaq, necejje effet ratio'nbsp;nesannotare, quibiis adduHià Pontifidscomu'nbsp;nione fsr totoiUo cttltti,qHein Ecdefiaminuexit,nbsp;.lean. vit.ßceßinttfs.Qiffienimilleipfefit ^ntKhrifius,cU'nbsp;iusperictilii Ecdefiteimminebatfffius auteffna'nbsp;goga idolo/atriie Babyld,quäfitigereiubemur,ni^nbsp;yeltmus ipfins Mccata Csr piag rs parttciparejira^nbsp;Dom»iicalKe,quem il'itnifitiU Dontinus,bauri-'nbsp;reieqtiide non obfeqi:i,peruicacis tn Deum contu-maciie effiet.AcfianefiR. omanis ciutbiis licuit ditnbsp;Galli yrbis potiebatur,ad CamiRum in exigiiiimnbsp;Veiorum oppidum fèrectpereitumq, patrum iudi-do, KomanaUcet menta ßarent, R eßiub. Keys e-rat-. Mubomagis nos egreditemplo oportet,quodnbsp;./futichrißw eccupatum mfferb ntodis propha-nâuityuiabigendo primo impetu pares effè nopoffnbsp;Jumus,quouJq. coUelJisnbsp;nbsp;nbsp;recept is ex tpßusyn^

gitibuse^fauc'^us Chrißiferuis a(tnibttbus,De»

-ocr page 221-

Ö E W C C L E 81 A. ïf ; fropirto amp;huucfngare zsquot; Deicultumre'^hticrenbsp;poJiintiiS, Quid an non is prodiior Ixfx mms-ßatis reus habetitr, tjui armaßgnAij. proregis /è-gMtur,(]M (juide in prinupejuunt rebe'houeino^nbsp;liaturC A t miiUonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t)ei gloria isreins ijitt

fuifanguinis precionos redemitproilnoreserbn*, ß adnerjnsipfutn 'Intichriflo miLiemus, (sr abnbsp;tins partibns flemuSytjuiregis noßrifuliiiinMßtjnbsp;pra fertim cum proregis ant yicarij generales titu-Ium mentiatnr,inftgt;»is Epißcopts neepib ijuidentnbsp;maior. Aitamen'Vtdnbitattones to!lam,c]iiadenbsp;hoc capite negocittmfaceßire poß'entypluribus ex~nbsp;ponerenondetreflabo.

(duamprimii Diis pro ßta beneiiolentia nobis agnoßcerecdceßitßalßaejji dip/omataytjnihiis ab'nbsp;vßns Pontifex fee a put e^e Ecclefiaproftebatur:nbsp;atcf^ partim daclrinaypartiin notarum,tjttibusin-ßgniri debuit, examinepala nobis innottiit,iliumnbsp;ipfugt;»,neca'tum ciuen^ AntichrtflrieJßfVeritatenbsp;in Eccleßi pradicarüt ißtjuibus concionandi mu •nbsp;«US inenbebat: Qià docendt partes fuilinebatyeantnbsp;libris eaulgarnnt-.necpauciyguibus Onsanimue^nbsp;T^elu impartittts eß,clara isi- Conora yocein ined^nbsp;etiam ignibus cam pio teßimoniofanetuerüf. Pc'nbsp;bnß)ubl. Sir populia hocftit indtcatÜ, Principuinnbsp;auribusinclamatin», fponßotnbusadditis, medionbsp;concilio hberoßoHrina Papiilicaimptetatepro-batumiri. P'bi veroad Concilium¦ventumeßyre-conai.nbsp;pudiata eß ex Scripturesdißiutatio-, non eorti^-vonbsp;ßdes datapoßulabatf'vimda rationesexandita:

O iÿ fed

-ocr page 222-

Ït^ DE ECCLESIA.’

Jidipß eontrifidem quot;viHiccncrernaii fi:(runt: Ai-i que quot;vt ßemelßes omnis Itber't cocilijpriecidereinrinbsp;nee 'vlhisßdepublicd ttatis acc:dere änderet^ Lexnbsp;fäucitafuit ^htcMKKtio» ejjeJ'ernafidayn fidem.nbsp;ydb eote/Tipore cum mhilomuir.us /ibcrum Con-’nbsp;tiliiim yrgiremit:, non -vocati dnmuati fuimns,nbsp;quot;vnoqiie hocreßonforepulß isfaomnia jampi'idenbsp;fu 'tffi decißa/e quibits frußra impo dcrum moue^nbsp;rcturcontrouerlla. Atij itacommumone Ecckßanbsp;K Omans ncb!^it!tsrdtE!iftigt;t,tumq. ßdmmit,te-lis,be!lü,furilt;ßscadibus in nosßaiiiiü eß: Tandenbsp;eum yerha noßra mhihßerent, in Conctlto nobidnbsp;d!-iresprac!ttdere:ur,exccmiinicationedrceremurnbsp;ab Eccltßd R Omans, Apoßolmu^quum ludaicanbsp;Lhridiicatifa e^ceretur) yeßigiaßemti,nbsp;colendo DetcaufdcoHemrecœpimus,(iamprimn,nbsp;deindehberius : quitinq, nec yllum ck Antichrißinbsp;idololdiriacdmercittm habere,nec primomomentonbsp;poßemus ilium de fblio deturbare, K egibus terrrenbsp;tansdtyrannide propugnantibusirîr anobis ipdsnbsp;^ab dlijs omnibttf-,qMdillo audientes eße yellet,nbsp;Jeruittitn iupum excntere conatißumus, lam ipi-ttir,obßcro~ßuerem ipßam,ßuein agendo formantnbsp;ßfcLles, quid babent aduerfarij quod merito mor-deantdSi rem ipßtm dtted:is,ßeceßionis caußaf le*nbsp;tticulas non habemustTerüm atrerta idololatriam,nbsp;crucisChrißiexiraniticne,ipßmperditioneßi!utiSnbsp;regnii occnpantem. Déniai nos àeenfufionlsprin*nbsp;çipe lubduximus, quem compertttm habebamus inbsp;thno aoßro aperta rebeßione deßecißße. ßimn djf-

-ocr page 223-

.CB E C C L E SJA?

ipfirum indicium aplgt;ellamus,nH licereexißimentj ab /1uttcbri§îicomunionefaceJJire,Chri^iifoliumnbsp;iftuadentis. Etenimß conniueant omnts,qui^ Ulïinbsp;tetegei? /ißecbcsßfeprabeantomntSjijuii iliumnbsp;fugabhfßtoto orbe labia comprimant omnes,'vbinbsp;Jpmtusille Dominiipfum ore/'uoperditurusfSinnbsp;^ntichrisîu eße negef.nos probandufußipimus:nbsp;ttct iam deßeceßione,ßed dollrina noßra agitur. Sinbsp;quot;Veroformam tu agendo reprehendant,eode tiobif-tum iudicio Apcßolos inuoluüt,e}ui cum quot;fininer-fum lfraelentperuagatieljint,ßxceiitag, periculanbsp;fubijßeut,^^ Chriflum inpropriam familiam,me-diumijj templumintroducerent, tandem autem ytnbsp;ißata excluderentur excomumcaùonibusteutnnbsp;priuatis primum adibits exiguocjetu exceperunt,nbsp;^uoiij^ tandem orbcm yniuerßim ipfius imperianbsp;addixerüt. Aciüi nihilominusinclamantytiot co^nbsp;munionisin Eccleßa'vinculaabrupiße^altarial-tareerelîum 6ppüfuißi,ßl.'ißmaticos eße^cir epuiiinbsp;«onCAtißiydem Phari:^a:cieraniin Apoßolosnbsp;clamorestl'^os templum polliûM ,iiltare,lege,z^c.nbsp;Htc autem Reges amp; populi yiidiijue in nosar-tnati infurgunt. Hcecfunt ergoadquie reßori’nbsp;dendum eße exißimamus.

Primum, Eccleßacommuniononlocorum ßue-ynitate ßite dißmltioneßnienda eß. Multienim licet extraßeptd^chariiate nihilominus ßmt intus:nbsp;ac multi rurfus, ßßdcm ßiecteSjßmt alieni, quinbsp;tarnen in caulis degunt. Germana igitur Chri.-ßianorum comniuuio fide £gt;¦ charitate conllat^nbsp;0 iiij quam

-ocr page 224-

DE ECCtEStA,

^uam 'hl^gufl.cotitigttitaiem am potins cordis ó* noiîrina •yrnitdteappellAl.SchißnaAMefn in har»nbsp;ipfarum rertim difcrimmefine refgt;ugnantia l^ehïa^nbsp;cnmeß.Ü^odadfideattinetfioürmacecleili've-terù nom teüa»}enticontin:tur,inenmfinentnbsp;ßgt;eÜa»s, yt in yerartJ peccati agniiwnededuiîosnbsp;nos in 'vno (hrißo crnctfixo remediu quarere do-teat, yltqnieaipfia eß,cuius caußtprifiorum Deinbsp;feruorum quot;Veßigia fecMi amp; patunur amp; morimur,nbsp;qitam^ pedtbus /dniichrißiconculcata ereximus,nbsp;eoqjnomineaffiigiinur,dirisdeuouemur,tn3mani-ter trticidamur, Ergofidei’Vnitatecolinius,cuntnbsp;Patriarchis, Prophetie, ^poilolis, Martyrtbas,nbsp;Patribus,adeoq^ ’vnttierja,qua ante lege,fub lege,nbsp;fiib gratia extitit Ecclefiia,imo«'3‘fiub Antichrtßinbsp;tyrannide. Id fit infiiciari 'Velint,probationë offèri-mus: Frttßra igitur infichifin:ate perfugium qua-ntur,excMiendaeßpotiitsdoarina. Si'vero ft-teantur: dumfie nobifctitn vnitatem colere negat,nbsp;eadent opera recédant à quot;veteris Ecclefiia yinitate:nbsp;yt iam nemini ntirum yidert debeat ,fi Papatusnbsp;tommunionetn refiugiamus.

({Uod ad cbaritatis comtntinione at tinet,qua in communi mtfieriarumfienÇu tirJußinendo de alipsnbsp;itidicio fita eÜ, hic profiteinur nos y era Chriiîinbsp;tnembrdagno/iere,quotqtiotynu Deûin ßtirttUnbsp;amp; yeritate celant, tir ab yno Chriiîo Deifilionbsp;falutê expédiant ,qui carne afiùmpta mudi peccatanbsp;in (ruee expiarit,l]oc enim eß firmum fdlutis ho-tntitnmfHndamentum,cumhuiufmodthominibiiSnbsp;quaß-

-ocr page 225-

DK ECCLESrX. 2»7 ’^uajcumque tandem regiones amp; loca inhabitentfnbsp;altquatenus etiam corruptis^fiue (juod ad mores,nbsp;ßue quodad do^Jrmä attinet,'vnitatemcobmus,nbsp;quamfiruiunt/ertätutem deploramns,patremqutnbsp;tUum lumsnum precamur, 'Vt quot;vera tUos fpintusnbsp;luce perfundere quot;veltt. Ex aduerfo nemo nejcit^nbsp;quot;Pontificium Confiîlerui lotos tarn Cexcentosa»^nbsp;nos excommunicaüone ferire Ecdeßas Orienta^nbsp;les^eo folo nomine^ qtiodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eotißcifubij^i

nolint^qfiod adßoUm ipßus ambitionem (xrtinet'j eafqtte lurctca impietatipradam obieciße, quoinbsp;extrema qua: que patt maluerint, quamtpfum ca.nbsp;put 'E.ccleßa agnofcere. Caterum ßnoßram cba-ritatis Ingenium attendas aduerßus tos quietiam^nbsp;num Papattiißuntaddidi, qttum nihil fit proprianbsp;quot;Vita charitis, earn ignibus, aquis, gladijs obieci-tnus,'vt'Verita^ illii patefiere f. Deumqite quo-tidianis precibus rogamus,'vt eos fpiritus fut lu.nbsp;minearnare quot;velit. Clpidporro R-omanenfieCo».nbsp;ß^oriuml’ quibus pote/t rationibusnobis interne-cionemmolitur,amp; óz. ablnncannis,quib.'/stoenbsp;populi/tberum C oncilium efjlagttant,'vfique adeonbsp;ab omnt cbarilate alienfi fuitjUt ttsque cecumeni-cum nec nationale extorqueri potuerit,-vt faltemnbsp;ijs, quos nobis impingit, erroribuf liberaripoße-tftusz hoc ynum refpondens Principibus,quiillHdnbsp;tanquamnecefifartum yrgebant-^Kgi de capitibusnbsp;tarn multoante tempore decifs , dequtbttsnuUanbsp;awpliuf controuerfia mauert debeat.\tqtiifriuo-ia omnino eß kett exceptio, ’vtpauloanteexpli-0 V (uitnus»

-ocr page 226-

1)8 .TRACTATV»

tnimuf. •yfttanîen quxro, (jucm finatum'Vel inter profane getiies eße exi^iiment tant barba-rnm lt;t3- ab omni hnmaintate alienum, turn etiantnbsp;gitum de ßngulii hotnimbu' agitnr, (jiii mutuisnbsp;inter je difsid/js laborent,f]Mn eorum controuerfiatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

/«•ft iantdeeißis pacte tanßa rurjue excntereyt-üt? L.rg^o Romanenfeconjiilom quot;velfttie dofiri-ita dtfftdit, yel charttatis efl expert, itr dçofy/« iaborat,prafertim in re tanti t»omett,is- (jnaiantnbsp;dimiditim Chrithanitatii orbem rejßicit. benitju«nbsp;quot;vt paucti abfoluam : optime «obts connenit cnntnbsp;doàrina fdcris libris compreken/a ,fcdpe^iiferainbsp;Papatui gloffiti amp; traditiones cmnino abijcim^:nbsp;l'eritaiematitem medijs lempRs fratribite com^ jnbsp;municatam 'Vohiimt/i : Contra quot;ttero Papaejuunt « !nbsp;fibi ne fardes retegerenttir male metneret, no au-nbsp;nbsp;nbsp;î

fcvltare fed pelleret, excommunicare,perde:e ma-luit. Pontifex ergo cum fuie is ipfe ejî ^uicont- gt; tnunione Ecclefiee Catholicte difcindit. Nos fero jnbsp;mimm è, tpui hunts retinenda caiijfa nullas ratio* Inbsp;nes nullatjue periculafubire recujawmus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Secundo ejtiod altari altare oppof tu obijcitmt, nbsp;nbsp;nbsp;’

f f.'lmdiana Eccleftt natiiram feStemus plane efàTrfooi'iôvoGOi- jdntfuitusfub legevnicuntnbsp;erat templum,'»nieum altare: atibifai-rtficarene-fts erat: i nde ludaiettamnum in^artas mundinbsp;flagas differf facnfcijsabiiinent. Liuamobrentnbsp;rfUialtartaiaDan aut Bethelerigebat,eiiamf foltnbsp;quot;vero Dfo li'ajfent, tdtjue adformam in fegeprtc-fctiptatr.i rticapitis frant, exprej/i Dei mandatinbsp;tranf* ,

-ocr page 227-

tranfgreßione, cut non facrißcium, fed obedienM placet adde ejuodfacramItoptilorum omniumittnbsp;'venturo Chri^io ynitatem diJfoluebantjCuit/s ty-pus in quot;vna Hierofolymoritm •vrbe,teml)lo quot;^cno:^nbsp;altarivnopropmebatur. Hincilludeß.fjuod nu^nbsp;ßgt;'tani alibi Prophet,cf legimus cultum Dei conßi-tuijji,tu»i ettd cii Idololatria Hierofolyniitanuntnbsp;templuincontamuiatißimunt ejjètifed (juatnaper^nbsp;tißime iniiebebantur in iläus patronos, nußjuatrtnbsp;altbifacrißcantes. P'eru -vti fiepe iam à nobis di- 'nbsp;Bum eß,alia eß exh'ibito Chnîîo rerii camp;nßitutio,nbsp;Orbis yniuerfuseB üierufalem, cempl/ii}t,alta-re Domini. Inprecibui nihil Orientale aut Oc-cidentalem plagam moremur,fediptta'jHaiierß/s innbsp;Detim reßnciamns,femp!r Dominus lefus Chri-flus occurrit. Quade caufarjtiu idierojolytnis innbsp;templo Chrißumdocerenoliceret, dpoiloli in domes introduxeruntiquibus rtirf;!scxpulß,piiliie-rem pedibusexcufferut,alio^ profedifunt.hitel-leBaetiS DeiyindiBaßiritufanBoprienuncioinnbsp;’VrbetimeChrißucrucißxerat mord nulla fuißEitnbsp;Jebto tefte^ejuincœtumßtum, ideß^yerd Hwr«-falem ’verofq, /lbrahamiiaseducerent,eic in opgt;yi-duliim Pella trans lordanecolligerent. Er^oß te-pla Coslantinopolitana in ^Jahumetica Meichithnbsp;mut ata ßunf.cur ißis in Pera n i liccat Den co-lere/ry Uudu ficnßcia oflirre^ Si rttrfus dntichrinbsp;flus in medijs Eccleß« fi omanie templis !~ediat,nbsp;Chrißufaneinatrifscolam/tstac inperditü illuco-çiQttantes,fltéploruin camera no ferat,certè quide

-ocr page 228-

t’O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATES

Jub cœli concauo id Hcebit tjuodijuaquauerßifH efl exaqno Domini templum. Hacifija caufa ejl quot;vi-defuet cttr cü lleges zs- Priticifies rtbellionis f)«nanbsp;tnurminarentur, ne in templu in earn quit tUicnbsp;fèrtttt Idolatriani inueberemur'. Dei autem man-éetemcumberei Idola ft*gere,i3- yeritati tefli-monnimferre 'vtreptos, qutbus loci^ jjotuimuSfnbsp;eolltgimult; cokndi L’ eicaujft ex iferhi ipftts bree^nbsp;faipto, HiernfdlemqM in vrbcm PeOa deauxi-tttuiy /fpoftclicoexempfo ,eitquehbertMefretiynbsp;Ckrißtis EcdefiACathohcaconceflùJ e~nbsp;Tutt Rcmafecedentei, mentalemceeleflent in-eolm Its, dodrina .-^jio^ciica fuperdrudaiit.nbsp;{Neqneenim^omalédeieflaltari Domini pecu-i^riterftcrata-} SedaltaieChrißi, Kmichridinbsp;altarv,nbsp;nbsp;nbsp;templnm ex ’vwif litpidibns, btpidi imo

emgnlarijnnixnm^tdolorum templitjpetrxfcan-Ailt, Entichriflo quot;videlicet fuperadificatis oppo-rtÛKHS. R onu ergo amp; i-iicrn^lalem longo tnter-ttallo dißident: ynde confiqnitnr longé ditterfA ejfe,i fadione^omann, cz Ecclefia Catholicanbsp;rectdere, cuititiHa membrnm quot;vix ac ne quot;vix qni-elemeenflrimeritopotefï. Hiemfalem templuntnbsp;erat Domini, quod iam quot;vniuerßorbit efl priut-kgitim,iidquern ïkoma colltta minimus efl apex.nbsp;Jdierofolymis promiflut erat Dei ftitus :P.omtenbsp;Jiliuiperditionis. EtqitiabillopectiludDei Te-pioiquofaint excludebatur, dpofloli recefferunt,nbsp;atque adeo Cbriflianos, ne eadem ruina iniiolue-rentur,ali9 tranflulerunt. Ergo cultus Ecdeftctnbsp;V^omrt-

-ocr page 229-

'n B E C C t B s T A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ht

perdtticnem ipfam adcrdt dttjne défendit,ha^letiui refugere nos oportiàt, nift yelle-muihomndaw DeivindiHaw in capita nogt;ira accetfere, cjuam ijsdennnciat jjjirituôfaniiifs,qui Apa-ij.,nbsp;inde egredt reeufarint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Tertio, lonootnteruaüodtfcrepant, Papatum Aliudà c .nbsp;nbsp;nbsp;r,' t rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ¦ n- P3tu, sbuJ

reffgere,^ ab bccle!ia,qii(e iniferrima illun ty~ âb Haler« rannide premitur, difcedere: quemadmodnnia-Imdeßyrhein ,a!indpeS1egt;n, quaurbem inna-y^liutl à repnl’lica difcedere ,al/uJnbsp;tyranninigumexctitere. (düipi^enjfngitintfhacnbsp;fugata inurbem regredi fatnunt : Et ty-rannidet» horrent , hac profhgata cuin cniibusnbsp;oppreßis ynitatem »leditantur . Imo fi men-tem miner aria , abfentes licet, yrbem amp; rent-pnblicam incolunt,fuia cimbiti compatiMitttr,ft-uitiitem déplorant, lihertatem quibiispoffiintra-tionibusprocurant : Tyranniwo qnâuuin me^nbsp;dia quam occuparnnt quot;vrbe degane,non reipnbliccenbsp;tantUffed ex Ciceronisfenten(ia,omni generis hu-mamfocietateextermniandifimt. Ida fuit Thra-fibult conditio, Pkylis triginta tyrannis v^^the-nienftm rempublicam dilacerantibus : fimilis e-tiam Camilli, f eijs Romam -vajlan: ibns Gallis:nbsp;Eadem ^thanafij paucorumquepiorum R fcffjÆ,nbsp;ïw qttiim /driani Confiantia Imperatore fretinbsp;Eccleftam jilexandrinadiripiebant tir corrum-pebant. Sic quoque plane nos afi'elît ftimut ergitnbsp;Callicam, Belgicam , halieam, fmilefque Ec-(leftaSf qmirumftiKti Antuhriilus premit, -vtnbsp;fain*

-ocr page 230-

222 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVà

faltitem enirent. lamfaceffiit /Ir.ttchriffus CKt^ tota fa^îione firfàrdibus , ijuasin Ecclepimm^nbsp;ttexerunt, tnhil ncbis priits trit, quitn quot;et n:agHOnbsp;concurftiadeüs redeatnui yconiun^rifque anïmisnbsp;radem temti'aadeanju',racri/jcialailt;dtf proipfo^nbsp;rum liberattone Deoperfbluturi, Otale liipiegrc-diantur, eonos ßaiimingredt tMabit. biterimnbsp;jD€iimprcctimi;r,'VttoSiibigat,eorbtnqtiefaU'nbsp;tibus ones pro fntt mifericordta ertpiat, adeoquenbsp;Tertnl.lt;fc libercntttrproyirilienitimur. Ueniquefido-etefciipt. Hmamycteris Ecclefix^omaKxfiie^îei,habit“nbsp;¦ nus inter nos ecnnetiit : fid Pabisiicam qua pre-tnuntfir ipfiorum conficientix ttamnamus. /'e-^nbsp;ram etiamckai-itatisytntdtemretinemiis. Etc-

nim quec pcfiit charùas fincerior txtare, quant yt yitam alicuius caufid profnndanius b .yîtqtiinbsp;tyrannnm, qui ipß/rtim anittiiTS fiufibcat, itanbsp;refiugmus , ytfumma Dei mifericordia ereptinbsp;eorum caufia magnis animis beiium illi indi-


camtis.

Hm ititpofitis,faci/imum efi dijudicare, ytri 'S'ckifmatisanPhoresin Ecc’tfiijs Cccidentalibusnbsp;cenfiendifinit, adue rfarijne annoi.

Paps schif. Caneiits Sehifiwa non ex numefo aut loco^ nonibus. ex cattfid definiutit •, eumque Schifimaticumnbsp;, non qui primus fecefiit, /ed quinbsp;'bchijmatteauffdm dédit •. qtiemadmodum non ùtnbsp;qui primus Ittcm intentaiiit, fied qui itis dent-«ioiloKs. gtuit , bus caufia ceifiendus tji. iVos yeronbsp;Etmiifietai cum fuis Pralatis de refiortnandanbsp;«X

-ocr page 231-

De ïcciESiA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;225

txfcripturis amp; yttere forntu Ecckßaintetpel-lituimiis, -vt cum fr4tr}bus ynitatem retifitre-mus . iUi 'vcro aqiußtmas poslulaùonts non-Modo repudiarunt, /ed tiobn stiauditis cotKKti-ftione interdixeriffit. Ilii ergo Schijtntiüa habentü finit , non nos, ejui eÜAtnnum reformalionetanbsp;yrgemns, yt rurjuscoalefcatynit.ts.

Citnon Item efjentialem Scbilmatis cauffam ‘^n^-p'iaer. ejfedéfinitcharitatisàefefium. haqjnosenpten- or^mnâunbsp;darum iibemre fratrum caitffayitam profudi- l’onat.nbsp;musi ''’t B^omanenfesilit PraiAtinunguamhberi P'“’’™quot;nbsp;'Conci!ij,(juaKtumiiisyrgeremus,j)oteî}i»temfe~nbsp;cerunt, yt nos ab erroribus^ijuos nobn tnbitunt,nbsp;hberarenttnospotius in fuos cactus non litceiuua-dosfedconcreMandosyocarunt,lE.t(iuotejttotcoe-gerUnt Cociha; non yt mederentur rationesmie-runtfedde nobis perdendii conitirariinl. (fitis igi-tur ifiûs à charitaieaitenos acjiroinde Schijniatitnbsp;autïoresejfeneget?

¦rigequot;Veroyeiijfiu tusCanonict{,idefi, Pajiaipfi nosdocetj Pontifies ilium Scliifmatis îir- hürefeos cü.âs schif.nbsp;t^elofum efièjejuidifiidium in P.cclefia de ijs (jux adnbsp;falutem pertinent inutteraCcere patitiir. (Jnodfide a$uanbsp;remedioper Conctliuttt liberum ad/erendo inter-pellatusiddetreclel: tumnon ApoHoUcinn, fed cuûnus.’Jenbsp;^poflaticum ô* Schifmaticum habendum ejfie. c°quot;hol Jib.nbsp;eiifmodiytrefubducant,Cardinalibus,Pra- 14 ç a- 24-Zrfriî, Presbyteris,populis,protiincijs inciitnbere:nbsp;quod quantum in fcefljiiutriantpopulü amp; qmfi. j.in-infantes excrefcenccs ad duo capita, 8c duasnbsp;tccle- ¦

-ocr page 232-

TRA C T ATV S


524

Ecclcfias. QMt(juotauteconniiient,ex ^spra^ f.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jenim,qui ex numere amp; 'vocatioHereßßeretene-

Aîcli^'dicr f'»'. i'chifmaticii participes eJJ'e,quibiifiuw^ tade iurawentis, c'teMelarißde,homagijt, eb/tgatio'nbsp;nibi^sillifuerintdeuinth. ^cJane KexCarolui

tos'/iuniu^' duâ^Jèipfum,regnü,fHbdttos,ccmunione loanni^ decia.atio b'otit.exetntttdeindeetiam ijfdemconfultori^nbsp;îÿ!diTuict. bus BeuedictoGregorio » i.obfequiïidene--

Anadaïus pault. Principes omnes yt idefaceret hortatus-Of yt.üd. c fi ilh{yt habetur in^tejtattonejveteratorijs artib^nbsp;^uu rc^^^'^ßDuirent P.ccleßa; dtßidia: liberi cocilij amp; Pc-


f/f/Zzt arbitrio,qua 'via trita eß, Pepermittere re^-cufarent.Pnimquot;veroiatn ante centum iir 6o.att^ nard.Guar- ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r i t ¦ i'

dus in hift. nosagitaricxpitbaccontrouerjia, eir abhincoo^ LficiæAtâ ^»(‘tfftèuropamcdmouit. PrincipestîtrpO“nbsp;fern. Parif. puliliberumconciliumefßagitaruf. PontißcesaU“nbsp;à^Niê uad'gt;^odo hacttiodoilhayiafubterfugerunf. tn-te’im yt nos pejßfndent,nthil mtahiti relinquHnbnbsp;luniin^iib Plt;tlotnigiturc6nßat,totamißamfaHioneeiia»tfinbsp;h eirus vni'. [qttod tameti agitur) de Chrißiame reipub.ßalutenbsp;tbioinca cuntrouerreretur,exfMScanonibus Schifma^nbsp;Cajiuuii. ticäeße: Chirero tpßs conniuetjSchißnati^faU'nbsp;tores: Eoj yereqnifiabißorumobedientiaßub^nbsp;dtictint {etianiß Pontifices capita eßint Ecclefut,nbsp;acnonpotius /dntichrifli)aquißtmo lureniti, ànbsp;Schi/matis rufipicicne ijsqua indeconßecut4nbsp;finit main ccnfiißonibtn,immunes effe. y^te-nimfi Papa eß /Intichrißus , (quo loco iliumnbsp;babenitis) fiPapAtusdoPlriiui/alMiin Chnß«

aduer*

-ocr page 233-

Dî ICCIBSIA. ÎJ| t^nerjatur,ß cult ni ynitterfui in Ectleßü t]U4nbsp;iüum a^nofiimtf Eccleßaque Rotnana (üeuntttfinbsp;totus tfl idololatrïii contaminAtißimui'. Fruïlrdnbsp;auxritur,an mérita nos l'nbduKtrimtis: ßd indu-^nbsp;bitatacoUtgiturh(ecconclußo,nos in DeuCrett-torctn^tn Cimlîum fttuatorem, »aiice^tte yitanbsp;authotenijin Ecckßam altri:em,inßatresdeni‘nbsp;que atque «deo noß^ßos proditoreißore ^ßnon ntnbsp;plaßfhemiai ipßns canteïtemtir, obfequium iHinbsp;denegemui, tlltm commtinioue tiobis intcrdicit“nbsp;tnfci,ßdeniqtienagt;t omnes yires ©• conatus tx^nbsp;pticemui, yt ii ommbm mnotcßat, ab ipßtttnbsp;tyrannide mundus hbtretur.

l'erutnenimutrahKnobiireßgt;onßtnt, ^doßnt ab ffraêlittco populo circa yitulïi aureumidolo-latria eontaminato non feceßtße. Id quidë admit-to : / erumadditumoportuityAaronem « Maß Exod.jjjnbsp;reprehenfum,popHlt{cafltgatH, yitulum commi-in aquas proieHumfuiJße. Citri^itur^nbsp;quam fugarepoterat )dololatrram,fflt;giffill‘Ab/itnbsp;ergoyt Moßeßmm moroßores. idotaj'uanobisnbsp;ctnfringcnda permittant, Idololatriam^ templûnbsp;profltgandamtquin flatim redeamui,nulla in nobianbsp;erttmora. Rurßes obijcinnt, Chriflum nttetHp/Snbsp;fréquentant, profana quorundam negociationtnbsp;nonfüiße abflerritum. Ätenim longnm eß ^fcri-tnen inter nundinationes illas, Eccleßte Ro-tnanaidololatriam. Eerumage^idemquodChri- •nbsp;ßo inter Iud/sos,nobisliceat,yt ßortiiUiiamer-(otorts tqtiamus Ettkßa^inquo ßmonucis ar-

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibftt

-ocr page 234-

5îlt;J TRACTAT vs

tibus dednnnabus quaßut» inflitmmt-.ilScflatint isrcKJx 19. ^ojßflemui. Adhac leremiacoaones in Tofgt;l}ttbnbsp;ebtruduntjlecHtn hortenda idolelatria ß)tirctßigt;‘nbsp;mutn. ^tcelatumnenoportuitquod expreßifnbsp;quot;Verbii additur, in tdololatriam grauiter mueBUnbsp;Atnos J. fiaßi.u4mos(mquiunt)Kt Bethel Amafuefa-cerdotit/an^luarto j}ïû^hetauit:f erumidfa^uranbsp;adijciantfVt horrendam Detytndi^ant, qua ca^nbsp;piti ipßuf imminebat, intonaret. Sic ytr iHenbsp;i.Regùj, Deiprophetauit in Bethel fiKroboamifeculoßednbsp;praterirt non debetipßsquoquefdcerdotibtff dt‘nbsp;niiNciaß'eßtoipfos oltartoltm idolotlytafuturos:nbsp;imo ir oblatunt regia domui hoßnuum plané re-fudiajße quod admomtioni rex non aufctdtaret.nbsp;gt;1t nos aliqttidamplius addemus: N’obis ipß me-dijs m templis mediaque idolorum turba concio-¦¦znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nandi faciiltatem concédant,nuUa vi extern«« ad-

hibtta,fola Dei yoceidola concußd hand dubiè I. Satn.j. corruent. »Arcamßscriimque Deifeedus nosittnbsp;templis collocare patiantur,paruo mementoßiiosnbsp;Dagonasfrußatim concidcreyidebunt.£rgoco-cionandi caußi ingredi non recujamus : ßquidentnbsp;hoc vnum imprimis expetimus,yt Deiveritatenbsp;omnium ociilis fubqciamus : yerum ea lege ac-federe,yt taceamus,ferrentillû modopoßumus»nbsp;l'a emm qs qui blaßihemtas in Deum /uum ßnsnbsp;eontelJatione aurtpus bauriunt, autqutquosyi-dent errantes fratresin ytam non reuecant,Ergo lertmia, Amos, dr yiri iHtns Dei ye^iÿctnbsp;^ecMi (oram R egtbuSfCoram popitlts^corat» ipßtnbsp;ttiat»

-ocr page 235-

217


DE BCCLESlA.


ttiat» txüyfxö-^i proteHal/imur, yt certè Mte kitcfecim!ts,proteîiAtionesque noßras tffufofan'nbsp;gutne fanciuimus. Âtrurfuihorum ipforum ex^nbsp;tr»plofreti,alcariquod ^Ichafusadtjpum Da-tnafctni extruendum curauit/acrificia noflra nonnbsp;iinpone)nus,ijitantMnuii adtantumfacmns con~nbsp;tiiuente/dcerdote l-'na, Ndnlo maÿi(tiHod ö*nbsp;iHi recufarunt) in Dan ant Bethel adarabitar^ :nbsp;aibfitiMquam,~vt ylla ncbii intercédât cum An^nbsp;tichrtilt facrilega impietate communia. Nequenbsp;, tnim id agtre tmpjetate, weeßlsre prodttione innbsp;Deum,autab incjutrtnda abjUnere ßupiditate ca~nbsp;reret. btexcu/abilit pomcacitatB ejjit,in tantonbsp;quitotumorbem coltußrat ßilendoreinoptributnbsp;i^is tenebrarumincedere.

SedenimhicexiipiuntiSiPapant rlntichri- OjartB»?: ¦ ßim, cultusque nonres idololamcos cenfetii:nbsp;Cur ßaptißnate Hoilro tingimtmt’ ^^ut fihoe manaaimnbsp;admittitis,curcumnoiîra Bccleßa communio-^^°“^nbsp;nem detrellatis c' Primum hie abferuanduntnbsp;tß,eamfiiißi Dei aduerfut Ectleßam mißeri-tordiam, yt ^ntichrifio in Baptifmum Chri-iii(fi rei eßintiam f}gt;ebîes) ndnlHeere yolue-nt, quantiintuts muUis fuperflitiuKibiis inuolu-turn, quemadmodum équot; Circuneißonem feedernbsp;ris ffpfctylJ'a., in regno ^ra'êlttico ó* Judaic«nbsp;feruente licet idololatria tlitbatam ßeruauerdt»nbsp;tlinc coJligimsiSf Ecclefiam Ronntnam libt»nbsp;res Deo edere per Bapttfmuyt, fed quos de-nde fM Hololatrid Satana alat tly tducet 1

t

-ocr page 236-

22? T R A C T A T V S

fizecb. t6. eadem ntiotietjua teßaturE^^echid Hieroßolytn^^ Ö* Samarium liberos Deo f^enerajje, na fècus ttnbsp;marito fno (jute efl adulte ra,»ondüdiJßolHto tnn-tirmontoifidi^uos Molo:ho.i.idolis mmolarent.nbsp;Aug.padïm Praterea ex jduguflino additnuat-vbipertiatufnbsp;ua Donat?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bä^tijimforma,non hxreticum,fedhtere-

»»*gt;» mvmn y^utuknff! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w• i

ConciLNi. EccUfi^ mQrm amp; Niccm Ccncilh dccretum re-* conuro,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LL ' L


tiei manu Chrillum baptir^are.Attjuehic yeterit tinemf/f,quo catiebatHr,ne ab hrereticit bapti^^ati,nbsp;ß ab haref dtfcederent, rurfui baptis^arentu r, ijtnbsp;txceptit,qMi Samofatenorü,apudtjuos effintialitnbsp;baptifmiformapeneratjauacrointindterant'.fednbsp;^uiffpropriè lo(]uari!,no rebapü'^abdtHr,i}Uoniinbsp;illa fublata,nullu fupereßi baptifmum neceffè efttnbsp;A/os ytró Dei beneficie noindntichtftiant tdo-loruTH,/idin nomen Chrisitbapüyttfuimtts.

Tertio iam inde ab infantia baptifmo in deunt Deiadoptamur: fed in eiifn familta cenfèri nofuf'nbsp;ficit, ntfiettmex mandatorum ipfius tirafinpionbsp;tolamus : aliotjuinos baptifmipriiiile^io frauda-fnua,ijM amp; te/le dug.in maiorem cedit condem-ttationem. Ergoperinde ius hoefe habet, atqne innbsp;ciuitate y el Hepubl. indigenarÏi,qHo tenemiir bo'nbsp;norum ciuium munera ohtre'.a'iotjui fivelparteïnbsp;tyranniampledamur, quot;velhodiiliaarmain Reip*nbsp;iegesferamus,noperd1te!lt;ium, fedproditorumnbsp;farricidarum fetltre ienebimur. Ihantumuiat'nbsp;nimfub tyrannide-,Reipub.tarnen natifumus,amp;nbsp;in ciuium cenfti,non autem tyranni mancipioru^nbsp;ftialogpconjcriptifttiamfipenes tyrannum oui

-ocr page 237-

Î29


BE ïCCtï SIA.


^/jus'minißros catalogs eß et. Porr O ßtb tyrM' mil{nlt;ttoctut,t]ui tyrano mlt;tncipatusfiterit,culp4nbsp;aut?dgmta,adReii)iib.proj)itgnatores confugerit^nbsp;utdignum heet rebus ante geiï^ omn'mofe fra-buent, efuid nouai ingenuüatii tabuLu profirrtnbsp;opusefl^ Ita i3- ei,e]utfub Papatu natusßt,-4n-tichrtßum propugnartt,fabîtoniq, illtusfe adtüxt“nbsp;irit,altjfuehxretKiSy(jHi Chniium oppiig»ariitt,ßnbsp;modo ad officium redeant, ahero bapttßmo nihilnbsp;tpu{ efl.Facentmeiujmodi hominem Chnsio re^nbsp;ttunciaffi'. ChriÜus tarnen ßeturequod in ipßintnbsp;babebat non abdicaiiit : dr taniunrabeß quot;vt null»nbsp;loco habeaturbaptifmus, quot;vt hic ipfe ijuifine bap-tafino fimpbeiter hoHn habitus fcretßiocipß) nomine irr proditor amp; lajee mateiîatis reus cenfia-tur. Ergo criminis abfolutione, non bapitfmi K-nouatione indiget.

••Atenim,inquiunt, BaptißnusfioliuseßEcclefia fecubum-.ergo 'veßra à nobis fieeeßtoneab Eccle-ßa quocfj difcedttis.lAeffondeti: Baptifintts in fio/anbsp;txtat Ecclefia,nec Romana nomen Ecclefiade-negamus^quin eo ip(b quod-ylntichrUJu ißhienbsp;federedicimus,eo Ecclefiameffiprofitetnur: nufinbsp;quam enim abbi ßedere obortuit. hierum abud eß dnbsp;Romana Ecclefia fordibus gt;yintichriiît fordata,nbsp;aliud ab Eçclefia’vniuerfalis ßoeietate difiederef.nbsp;•Vt paulo agt;ite a nobis explicatum fuit.Deinde nonbsp;ab Ecclefia fed ab idololalriatnon à li epiib.fed abnbsp;opprimente R empub. tyrannidetnon ab quot;PTbe,fednbsp;quot;Vrbem infedlaate peße recedimus: nendeniqite

-ocr page 238-

2?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR À CT AT VS

popu/i cottimumonem.cuifaußa omnia at/jtt! /aluumptmmii 'votiiprecamur,Jed ^ntuhùilinbsp;toiius^ illiMfttfîianis conßtmtionemfubterfu“-^imus.Ergo baptißnH (juoconfecrati fnimiH co^nbsp;firmamMjfiedttm yt irritim 'veümNS •. hoc enitnnbsp;facramtnto quot;Vt Deum colamti^,Salana wö 4/»-renHnciemuSyObflringimnr.Itaiiuenoflram in eonbsp;aperam coUocamr/e quot;vt cum ex 'verbi prafcripMnbsp;toUmusßdoUfacejJertitibeatnuf. Ex ip/iscmi-iitii tabulia ittre nobii iiicttmbit ^yt prßcafnbsp;Ji etpub. Chrilliana,id eß, Eccießte le^es twiwur;nbsp;^HÜobremin mediuproferitmii Dei,Legißatoritnbsp;ipßuißege-.Eccbftamq. Itberandaprocuntrnm abnbsp;onertbus esriugf) qM mtßeris eofctentijs /i nttchri-fltfi tmpofnit, Perbaptifmtißtcramento nosipßofnbsp;Chriilodettinximuf: Papa tute cultum noßrum itnbsp;Chrißoadje ipfum fuaqneidola tranßatum cupit--Nos 'Vero Chriiîo aduerßum -y^ntuhrißnm amp;nbsp;Eccleßa aduerf/iS AntichriHiconiurationem {er-,nbsp;uitia noßra (onfecramus. Nam Dem ,qute fum-tna eß tpßm mißericordiaßn enm fmem in Éccle-ßaquantumtiis eppreßd amp; fcedißtme deßormatanbsp;MOS yoiMtejß bapti^atos,

j1tquiminiPaieius,quem /intichrißudicitif, 'Vos(mqiiiuntjbaptßariint. Caput quidem aqu^nbsp;ttßerßruttatl'olus ChrtHus baptr^attit.TyränuS,nbsp;aut pro ipßus arbiirio coßituti mtniß rtmanufub-lataiuramentumexegerunt: hirumReipub.nounbsp;tyrannidi.in nome Chrißi,nonj^ntilt;'brißiiuratlt;i'.nbsp;tnus^mmututo verumßatußntcgt-a tauten manet

-ocr page 239-

DM B CCI ï S I A.

•ußurdn^formula. Ne fdemigitHrfaHantfinci-»ium cajtrame recipiamfptttam btcleßamiquo-amijMtandemhcoßtaßt,f)trfetjuar,atnue An-tKhrilli,ijui iufturandi pratextu tußurandut» te-tuerare mecogtt,communionem refttgtam.

Demg, ytlocn hunc concludam^nobls ex prit-cepto incumbit.'vt quot;veritate pradicaremus:parui-mus,fed excommunicatifuimus. h lys lotit legi.-Kus, Fugiteidela,amp;extte Baby lone: obßquuti fuimus,fid tum tum hominü m 'veritatem perui-eatia eè nos adegit. Tande Apoflotos imitati,eumnbsp;magiflratus authoriiatetemplis mtertluderemur,nbsp;fiosm adtbus priuatis, Hierufaltmg,m oppiduntnbsp;Pellarecepimus.SiremipJam reßici u,nullus ja-.nbsp;perefl talttrnnite lotus: expreßis enim teiltmoHi^snbsp;ttüunur. Ä« admitlM^ejuifemfaflumoportti-ijß^ifrdhas mimflrorum noiirorum nonfuilfe parnbsp;tes : ergo iam defola 'vocatione tjuaritur j tjuamnbsp;^uaßionem proximo capiteexe/juemitr.

REFORMATÆ ECCLESIÆ MINISTROS LEGITIMA VO-catione fiecosEccIefiam reftau-landam procutafTc.

CAP. XI.

^^andoejuidemaduerfärijtgfäßantes m Ec-clefia corrupteltts infictannon poßimt, nee tynanniilem -Antichriiliautatipendicesalùts , txnbsp;quibttstllam in libertatem aßferere conamur, vtnbsp;^uaw tardtßttnefiert poterit, controuerfia nodusnbsp;r wj txpli»

-ocr page 240-

TRACTAT VS

txpltcetuy,tergiMrfagt;itur,ac ^uarMtt,/]ua yoc4-iionefreti noiiri paflores ßccleßx refomitiia m ioctnJa partesfnfceperint. Hoc iUudefi ijuod Mi»nbsp;cheapfttulopropl}etaSeiîeàlt;ti rfgerf/’lt;«J:Quâdo,nbsp;inefuit, tranfiiiit Spiritus lehouæ à me,vt tenbsp;alloqueretur? Ita (squot; Phari’^eei^Tu tabri es fi*nbsp;liusjquis te mifit? Qiiibnsex Chritli yerbis^reSinbsp;iota expediri poßitßfcibi quæ loqiiimur, te-ftimonium redduntde nobis, ^dhac loiig4nbsp;fucceßionuferie fi/iorumc}, Mbntha tir Petri btt»nbsp;redum fiicceßione ejßruntur, quibits Chri^ftSfnbsp;|oaa.t. Vos femcn Abrahæeftis, attamé vos à Pa*nbsp;tre diabolo cftis.ft Panlitst'i^ç qiiis vosfe-ducatjfuturum eft vt Antichriftus fedeat innbsp;tcmplo Dei. Attattienquandoquidehocfulcrtinbsp;integris 'veluminibus fulcitndünoita pridem eu»nbsp;raruntfaccurâtius rem totam dt/cnlere iuuabit.

J-'rbe flammii infeflata,aut hoßefcaiis admotis tant medijsin tenebris tentante, ft quia ex inßmanbsp;plebe yigilits excitet dormimtespvel ex ciuiu ygt;elnbsp;etiam exterortim numéro,quo'itire idfactat nemonbsp;quarit, multominns etiam inindicm pertrahttnrfnbsp;quinpotins adaqtiam cgt; meemaconcurritHr,quidnbsp;rei ßtßeb}atnr,ipß^. monitorgnatiii ab omnibtünbsp;referte^tyeronos dum Antichrifltiin Eccleßanbsp;ßdentem retegimus, iliws^ medio nConctho (Tnbsp;coram argutndi partes lußtpimut, nonadmitti»nbsp;eeiur, nenrationesexpenduntur, noit Scripturitnbsp;expreßfa yera iUius effigies agnoßiiur-.fed qui fu»nbsp;tgt;}M, qtiotie iitreadmonendi munttsarripiamM,

-ocr page 241-

DB ICCIÏSIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J35

^uaritur, atrjue aiieo gntuiorain nos/hfipamp;ü, in ißfos reipub.proditores decernuntur.QnoJnbsp;Jïeadem rattone agcrtnt ^Kintff prafe^ïi nonnan^nbsp;adtnoniti, Annonfacilis patertt hoflibus ad ontnunbsp;praßdtd adit'’'‘ Et quit Pri»ceps,obßecro,no illotnbsp;Ji litorum catalogo, vt partium ftudiofosadfcri’-beret?Equidenonhic quaßnt inßgmanoflrdyßinbsp;qttaßnt Antichri^îtnota tir doiiriiiacontrouer^nbsp;tuur: Quodßteorum quos admonemui officiumnbsp;quaritur: Salta ommumadeoque noßra agitur. Stnbsp;'veraefladmoniiio, eß Eccleßafalutiris:ßßiffa^nbsp;nobia. E xpendinturigitnreoru qua dicuntnrcir-cumßantia, non eoruni qui dicunt qaalitates. Ca-tilmariacaurationefenatuspatienteßirdidißimanbsp;fcemintt prakuit aurem,aduerßa amplißitnos tunbsp;repiib.’viros.Galla tntempeßa noSii Romadtimnbsp;Capitoliii iuuadentibia ßlebat excubia, mutt ca~nbsp;nes erantffolts anferes c!anxeriüt,'Viidequaqueta-fuemagnacura coticur/iitfl: acnic langer ille ob-flitiffit, vrbs lUaperierat, quicpaitlo poßmundtinbsp;'Vntnerfumperdomuu. .'igeigititrin infiinis Ec-tleßa fubßlli/s ßcdeamta, audientiam »sbii fiertnbsp;aquu (ß, prafertim cum aufibia inßifurrare ca-lurnniatoru more nolimusffedceram Ecckßa, Ù*nbsp;in ipßuictiamqueaceußtmus auribsa,nonoflro^nbsp;ßd Dti ipfiui nomine audiri poßulemta. Porroadnbsp;erigendas dtfiipatu Pontißeiorrtartibus Ecclefittnbsp;rumas legitimam requiriyocatione non ignoramus. ! 'erum bic queque not firmiore nitifunda-metoprofitetnurfquam e^os quißola hoc larua glo-^nbsp;P “V riofuur.

-ocr page 242-

TRACTA T V S

^ioritntur^tuntamnis nia?)»ficK titullStt/tundi-^uetjuilfM turge/'cunt honoribt(ifuperbi4»t.

ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;futrit imnifirorfi to-

catio,(]uiprimiftoßra memoria deformatam Ec-tieliam prißmo Ij^lendorirefitttterunt-.Reßjonde-mm, tandem fiiijfè turn 'vocaiionem tum fuccep ßonem,lt;jftibus temerê liîj planati tur,pd earnnbsp;itiiabufi fuerantyocationenoßri in Gerrnamtmnbsp;'vfum rettocarunt, amp; ppnata iHorutnjucceßioninbsp;dot'lnn.e^^alijsde^rauatafucceßioneaddiderunt:nbsp;t^nafHb!dta,lt;jHatinfuceeßio erroria eß continM-tio. l^l^'tetefiisenim, Viufßus, LutheruSj’Zum-Oecolampadtui, buctrns, alijtjue tjuornt»nbsp;ifthola Mni^riprodierut,Ec(lejîaab Knticbri-’nbsp;ßi ^rannide 'vtn^ces, Presbyterteratfamp;theolo“nbsp;giado(Jores.t{ttatenus PrefbyterierM amp; Pafto-re5,d6cedte pofmloyentatie mmustüif incubebat,nbsp;adtnrniltrandorutfiij, ex Dnimflittito Sacramen-ternm-Quatemts do(dorts,t»'vo{attone theolo^anbsp;isrfcriptts amp; leHionibus explicare lUos oportutt,nbsp;dtqtteexprafcriptaotnmbus academtjs iußurandinbsp;formulaÊcckfixioerintepatefacerejdedrMaf/juenbsp;~wrbo Deirepugnätes argnere/jr pro ’viribmnbsp;fhgare. iJtyeröinterobtundu munus,'verbi Deinbsp;/e'Honepopitlo interdifium ejji cojvrerunt: cultiinbsp;auteni ijui Deißoltu! erat,partim homtnibus,par-ttm Oatnis attributum,concnlcatHm pedtbusfan-gninë ChrPîi, Domtniea CœnaSaerSmetum partim Idofatria contamûtatum, partim populo ere-ftß} Saurai dcni^fcnbturai mijereprofanât af.

-ocr page 243-

de ecctjsiA gloirtfqutPdpinicis tanijuü 'ventno inférai. Qtip“nbsp;rutn vtcerum cum Epijcopos amp; Afetrolioliianssnbsp;ad»jontrent,orduti5 in VtcleßnÇt^uadi caHjJa:haenbsp;iilinonconiemptim tdntuni exceperunt, rernMnbsp;(^vtquitnorbi in Eccleßd pars magna efjènt) ianbsp;prima per/icutom acie fleterunt, Hic igiturqiio -rumitii iudicium appello,num ne no^îri quot;vocationenbsp;adigertntnr vt ygt;rgerent,ac porro pergerentin do-cenda •veritate,amp;pnrèadminigt;irandis Sacram?-tü'‘ (s-anno aliogni defertx flationia sotempti tanbsp;Deum iu/inrandt atqiie in popn/um perfidre falla-ciee rei habendi fiierint ? Eadem igitnr erat zó*nbsp;oduerfarioriim amp; tmniflrorum tUorum orditiarianbsp;’vocatio-.'verttm i»eo filnfuitdt[critnen,(pnoßrinbsp;hnic gnaniter incubuernnt, quam adiierfdrij defe-ruerHnt,nQflrimtinus impoßtünbsp;nbsp;nbsp;onns fiibiernnt

quod alijexcnßerünt. /Vojlrijiiasotiesinpafcu4 tnontium Ifrael deduxernnt, alij partim deglati-iterimt, partim few dilaceranda re'iqttetnnt,partim etiam in turbidas aqiias ,qnibits contabefcerh,nbsp;aquatum egerunt. Ftnge tibiobfecro magißratuntnbsp;qui fit ad reipnb. admnttßtationem quot;vocaius, if-que vel negligentia, quot;oel eornm qui praceferuntnbsp;fnalitiadeprauatas leges reperia(,oppletHiniußi-tia fertim, venahiq, zp“ omnibus modis comtptanbsp;tnunera: 'dereformanda omnia amp;adexamenle-gum reuoeanda fii/cipiaf. tu fi quis roget quo iurenbsp;id tggredia'ur^an non plitfqud ridienlus habeatur?nbsp;Ceriequide t'/ehoc vnum agit, vt vocationipa-nat„ Vert tf;)»} incerrftptelasfiedin leges iurauit„

-ocr page 244-

i;(f tractattj

’Ytilitatigt;ft(jueacfalutem reipub. itnofifMCOnm-»eret, diref/einyocatio»? peccant.Êatlem plane rattonefi^ej/irunt primi tHinofiriminiflri ,pn^nbsp;mum re/irmationem yrgentes,deinde ipfoex mu*nbsp;«ere manum operi admouentes. ÂcJanefi dareturnbsp;pojlolos de yerif fuccejjöribus interrogare, nonnbsp;illos aut corona tripltci, aut pallto amp; dtadematCynbsp;fed yerbicaekflii pradicatione ex fko ipjorum ex-tmplo définirent. Nam tsr àmagilîrodidicerant,nbsp;Eumqui facit:quodvuicpater, amp; matremnbsp;Madtix. efle, amp; fororem amp; fratrem. £rg9 adpnmo-rum illorum clangoremexcitatipaßores, in Bohemia, Germania , .Angliaf Scotia, Dania,nbsp;Sttetiiaji» G allia,deinde Hilj!ania,atgue ipja adeonbsp;Italia,tuendo munere Juofidulo cogitarunt.Paulo pofi régna etiam integra reformationem admi-,nbsp;firunt.Epifcopi ijdem (ftàmendacy pneconesfite-rant, yjdem in templù amp; cathedris yeritater»nbsp;fraconiofuo ornarunt. Hîcfi aduerfarij defiuc- ;nbsp;feßione^uarant,flabit ytplnrimum noflrorum.nbsp;^rtibus-.perpetnaenimlèrie Epificopû fiucejjerut,nbsp;guiprimumEuangelutdocuerunt.Siyocattonentnbsp;yrgeant,eaHdem cïi ipfis habenf.nitnc enim priuinbsp;«tgMum muni/iobeunt Epijcoporu rlrpafloru,nbsp;adquodyocatterant, Ergo dilcrimen (yt dixi-tnua fin eo Jitum efi,^uod tjtie fiiliquit prins pajce-bantpopH'um,yiiapabulonutriant,i]Uem Anti-ehnfitluto inficiebant gr(ge,ntmc Chriflifitnguinenbsp;abluunt. Atqueha^enus deyocatione pritnorïinbsp;91 refortnanda Ecclefia mi)jijltor»:in qua nee deeß

-ocr page 245-

©B E cc IE II A. î;r ft quid boni in aduerfariorum yoiationeeß reü-qtntm, amp; in to longé nute cedit, quodgtiain ißimnbsp;inittßitiadetinent ,noßriin yfunt rettocAnt^ßiar-tetm^ue qtum naÊli (Hnt,ßdulo exornant. Q^odnbsp;ft quietitinin j)erdito,qualem ’vidinit/5,Ecileßanbsp;ßatunonexpefiatü eoiummt ’vocationeaHti!l)-probatione, qui fnbliadornm larua gregtm Do-tnmt tntferii mcdis of)prin:ebant,ab Eccleftjt (jiti-bus »tinißerium fitn confecrAba»t,yocattftierutinbsp;nthilotnagis id minim quot;pideri debet,quamßpoptt-liei in npublica Itbera nihil moratus tyrannoritntnbsp;tonfenfum erßiffiagia, bonosnbsp;nbsp;nbsp;legitimos créa»

ret ex legibus magiiîrdtHS.

ÿuodadyocationemattttieteoTttntqui ä {’n* tnii Ulis in minißros ordinatifiierunt, Äpoflolicinbsp;exempli yelltgijs amp; yeteris Eccltßx canonibtnnbsp;in^itimus. Etenimßde perßonis agitur.feriuntnbsp;doflrinx aemornm examen inSîitutum eß. Hzfnbsp;Canon eß Plt;lt;«/z.‘Epifcopum oportet aptu efle i .Titnoth*nbsp;ad docendum , amp;incnlpatum. Sin eos quinbsp;non ytttss quilpiam hocßbi at-tribuit, ßd multi ßmul miniÛri, epißopi, preßty-terikgitime cîr ipßyocati,ideß, yt Pauluslo-quitur, preßyterium,yel ex Cyprianiphraß,Ec- liJ-i.nbsp;(leßaUicftsfenatus. Dumperagitur examen, exnbsp;quo pendet ele^io, Eccleßapailorum creandoruntnbsp;moremimitata, qui deferibiturinaBts, precibusnbsp;e^rieiunijs tota incumbit. Qui ita probati funt,nbsp;populo in^cantur ,yt cuiuisßtliberum ,ßquidnbsp;Meat quQdelelîiQnemimpedMtfin medium pro^nbsp;f«re.

-ocr page 246-

238 TRACTATVS

iSn*o° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefieemorem'vti

Ethmcorummonimenta teliantur.TandemEc' tlefta tota co»fentKnte,manuii impoftione docen-dte Ecclefceconfecrantunquam ynicam ceremO'nbsp;Aft.If.6,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aposioli fudaicam Eickfiamfecutiyfur-

parunt^ Hésitacoîlitutis^adyerbizs- i'acramen-torummiiafienumaccedunt. ^tque kocipfurrt In Contii. ’vettres Canonesprafcribunt, Ecclefiee Mwifirutnnbsp;laodic c-n eligat clerus, approbet popuhes'.eligendo Epifeo*nbsp;PaSc^s.' * po alif aliquot Epifcopi inter fint, Rogante cle-Raban.in jo,atteftaiite populo. Cauetw etiam,neEp^nbsp;(oporum albo aJcribaneur,neueiHre alios ordbiadi,nbsp;Can.nuiius, fruant(ir,qui'Velprecio'Velambitu Epifiopatutnnbsp;fitfnwt iidepti. lam quot;velipfa Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiatuat Ef-

«gt; • '3p- f/f/;4 , ytroru eleHio Canonibus firmius nitatur, Sactoiumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦•'o

d«. dj. Cir4««o«MrojCd«o?zejfoWij.» ooo.annoscon-leo Papa tempfirit. Si de Epifeopis ,fiue ordinantibus, Eue 90^ ordifiatis quicrttnr : yelfauore Prtneipum, ytl

t ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I • i •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

crdmatii qaxrttnr : yelfauore PnncipHm, ytl Romima cwta nuKdifMiontbui , quot;vel jjrefentenbsp;numérota pecunia huiujniodi dignitatem jubeanttnbsp;ftec défaut qui in parents gratia prim Epifcopatunbsp;equant lucii hitiin quot;vfura donatifiierunt^qtium no^nbsp;ebtni con flare t marefneanfeeniince nafciturief'nbsp;ßnt. Resipfa loquitur, nemo non quot;videtipluraqutnbsp;nouit,quam prohquipoßint.At fi in exam? coiiij'nbsp;fias octi!os,quak fit quot;velexeofacile indican potef,nbsp;quod magna partem Romana EccleficeEpifco^nbsp;ignorant,fua ne Mijfa Greece an Lat 'mèptcon-ßripta.P'ttam autem rtplurimti tam per^efeltnbsp;ratainyimtn^quod abfqueiniurta nonnuUorurnnbsp;^^ftrn

-ocr page 247-

T) I I C C t B «1 A.

ii{lunt'volo)'vt CaYiüniilesillià Paulo ^.refor-tnanda Eccleßx deltgnatiinfuis artmdis mhaf xa.cwiS; quot;VocestrumpancPcr nos,per nos,rnquimus, Pauloj.nbsp;nomen Chiith bUfphcmatur inter genres.

{^od aûtct» atiinet ad popult^^uem tiitopere Cy- Cyp.J.i ep.' fgt;rianM'vrget,conJenßiifi,priecifetj'uev/ürpatui»nbsp;in Etadio qui t\ugufiinO (ucceßit: Epifcopos Augcp.m»nbsp;nonjeno, fid ludicra qiiadam oSientatioue, nonnbsp;approbandosßdadarandos populo oßerunt.Rur- euCI.«,«.nbsp;ßt^sßgcfg^fios prefbyterosßecles yindódiPpi^nbsp;Jcopiiadoc{t'jr(ScrearUHt,'Vtz3‘fcekrMifceleifa~ c.9.nbsp;Stores, adeovtiam à»3utlii fectilts Ecckßaean-dem quamScripSura quiSrimoniant vßirpare me-rito poßit, quemuis pro arbitrio mantonßuam connbsp;ßecraßi.Noßriergo pafloreseandem quâipforuntnbsp;Epißcopißicceßionem obiinent. Ptimis enim Ulisnbsp;Ecclefixreflauratoribus denegari nonpotefl-.ßednbsp;itayt(qtiod eß rei capus'^interrupta TerÆ doHri-naßucceßionem reßitutrint. h t yocatio longé eßnbsp;€ertior,magißque canonibus conßentiens.Nam vtnbsp;täceam ab ijs ytplurimumfuißiconßeeratos,qMSnbsp;Homana Eccleßa ordiitarat: forma ipfa ad Apo-flolicum exemplum cisquot; yeteres Canones reuoca-ta fuit, quam plané/ubuerterattota .dntichri^li.nbsp;fallio.Contra yero examen hoc ferre non poffüntnbsp;llomanenfes Epißcopi, quoadhibtto ,yixvllu4nbsp;reperiripoterit Epißcopiappellatione ornandus.

Jis quadnobis dißutata funt,hocyrùihabent quod reßondeant ,primos illoscoHapfee Ecchßanbsp;reßaurmgrjSi bdttjfum^o, Lutherti, Zutnglai,nbsp;Veco-

-ocr page 248-

î4d tkactatt»

Oeco[dmf}ilt;lium,amp; alios, à putbus noflriprtpâ» ^atifuerunt,non Ej)i/copos,/(d tantumDoSoretnbsp;Kirpte/byterosfuiffe. Qidbui reßgt;ondemus. Pros'»nbsp;hydros isrE.pifioposin'vetere Eccltfiaynutderifnbsp;fniffijdc ne ntincrjuidem eßentialidignitate ,ßdnbsp;tUi. tUidis amp; tyarii diffirre. Stc entnt Paitlns: Reli-quiteinCreta,vt cófticuas oppidatim pref-byteros. Deinde qualssilbßntdtfcnbtns, Ogt;nbsp;porter enim, inqnit, Epifcopû irreprehenfi-bilê e fle. iVarratur tu inaPlts,presbyterosi:phi-finos i Paulo accerptosfuijjèfquos porro bis yer»nbsp;biscopellat'. Attenditevobiiiplisamp;gregicidnbsp;Phi fp-landt.vospræfecit Epifcopos. Et ad Philip .fcribenSjOppidi illtus Epijcoposfalutat.Et Pe-Pafcite, inqtut, vohis comiffum gregcnbsp;Sph. 4. i;TiaKO'S!oSv]e;. /Veque yero Paulus m contex»nbsp;enda funllionu Ecclefiailicam defcriptione Epif'nbsp;coporum memmitjed tantum Paßoru amp; doblo'nbsp;rü:«ir Presbyteros iubet pa feere yicicere,Epifcopo(nbsp;Jreneusex agere,Palam efligitur,eofdem amp; Presbyteros amp;nbsp;^(gt;ß^’°^filt;ifff.(^‘iftiobremamp; IrenteusRoma»nbsp;epiil. Î4. «or Epifcopos, r1nicetumdico,Pium,H)gi»um)nbsp;Oaanum byteros nuncupat. Idem tir Hieronymus hatnbsp;ipfa de re ex profejfo diffirens, Apud vetercs»nbsp;j«^w7,ijdem Epitcopi amp; presbyteri fueruntînbsp;quia illvd nomen dignitatis eft, hoc ætatisînbsp;Apoftolusperfpicue docet,eofdé efle Pres*'nbsp;byterosquosEpifcopos; Quodautem po*nbsp;ftea vnus eleflus eft, qui cæteris præponC'nbsp;letur. inSchiTmatisieaicdiumfdâum eft*

B

-ocr page 249-

tractatvs


i4.t

Etaliolaco- Antequam diaboliinftinöuftu-dia in religione fierent, amp; diceretur in po- Tit. pulis, Egolum Pauli, egofum Apollo,egonbsp;autem Cepha ; communi presbyterorumnbsp;confilio gubernabatur. PoRea in toto oibenbsp;decretû eR, vt vnus de presbyteris eleftusnbsp;fuperponeietutcçteris,adqué omnisEcclenbsp;fiç cura pertineietjßi fchifmatû femina tol-lerentur.'Sicut ergo Presbyter! iciuntfe exnbsp;Ecclefïæ côfuetudine ei qui frbi præpofitusnbsp;fueriteffe fubieftos ; Ita nouerint Epifcopinbsp;lêtnagis côfuetudine quâdifpofitionis do-minicæ veritatc presbyteris cHe maiores.nbsp;•AmbrofiU'f autemertarransA:C.ad Ef)beßos,in Aœbiof.nbsp;g«o defunfîionibui Eccleßx dißiritur,Pnmvim,nbsp;»«f,Epifcopi,Presby teri appellabantur,vt re-ceidente vno.fequens ei fuccederet: Deniqjnbsp;apud Ægyptû presbyter! eonfignant,fi prüfens non fit Epifcopus,amp;c. Et in epi/i.printa jncajr.^;nbsp;ad Timoth. Epifcopus eft primus presbyter.nbsp;Gregoriusintfiifl.Ej)ifcoi)O5 PrefbyterosCartü-nalesyocat^ideß^fsritnarios. lu^îinianusautem yp.amp;iib.i.nbsp;Imperatorin fuis legßfus reuerendos

^uod in ipfa dignitatis ejfentia mhil 4 preßsyteris difirâtfed quod in diuini cultus minillerto,id eß.

erdine eir ceremcniaprimas partes teneant.

amp;Gratianusindecretisdfertis'verbisaJferit^E- ** » p^oporum eminentiam (s-diæcefium partitionemnbsp;iuris eße pofitùn,non ^poßokcx inßitutionis.nbsp;Ettrus Lembardsti idem tetidem 'verbis repetit.

-ocr page 250-

i42 T R A C T A T V s

Joanntsauts P anf Dollar SorbonianDomint-canHS i» fuo libro liepoteßate regia amp; papaü, tumfihola theologoru approbamt, longius proue-hitHr:fiam guodad digmtaiei» miniflerij efjentia-lem admet, ejuam iDe poteßatem hierarchi^andinbsp;populü ¦vocat,prejbyteros P ontifiàb its inferioresnbsp;non eßiprofi[etttr,uli^ con firmat,quod ijfite 'verbis confiât iUorHordinatio,quibiisepifi.oportiatqfnbsp;adeo /lpoßolorü,fiempe, Accipite SpiricG fan-quodcunq-,ligaiieiitis in terra, eriCnbsp;lib.2 deCa Hgattim amp;. in ccelo. Qiiidyero Card.Cufanus?nbsp;wf.ij?'' OmnesEpifcopi çquales,quo ad iurifdidio-nem,lice t non quo ad executionem : quodnbsp;quidé cxercitiû exequutiuumfubcertis ternbsp;minispofitiiiisclaudituramp;rcftringitur,propter melius.i. propter caufiam adduced! adnbsp;Defl,qua ceflante,ceirantnbsp;nbsp;nbsp;illapolitiuaiu-

ra. Et hoc videmus du lumiis extra humana pofitiua iura,in naturali fciiicet iure, téporcnbsp;neceflitatis, qnando tunc omnis làcerdos ànbsp;quocunq^delifto etiâ à Papa excommuni-*nbsp;catû amp; qualemcunq-, abfoluit.Itaq-,Papatusnbsp;eft de iure pofitiuo,vt amp; gradus omnes mânbsp;ioritatis amp; minoriratis. Item-. O nines Epif'nbsp;copi funt vnius poteftatis amp; dignitatis,nbsp;maiores.maiorisadminiftrationis.MaioritaSnbsp;auté ilia ex cofenfu fubieftionali conftitui'nbsp;tur,amp;ita(ait)papatus./ifw;Quod diœcefe^nbsp;funt diftindç,amp;vnus Epiicopus fuper pref-byteios eft depoûtiuo iuie. /ww.’Poteftas

-ocr page 251-

CE ECCLESIA. 243 ïigâdi Sc foluédi in qua fundatur omnis ec-cleGaftica iuiildiaio,eft i mmediatè à Chri-fto,amp; proptctea facerdotes omnes lunt æ-quales. fix hii tgiturcoll«t,(jiiod /^pißopHS preß^nbsp;byuritßtptretntnetyidiurti tffehumitni,'^ ordi-ttem ^e^îare: (jtiodautem ordtnem qiieviniscon“nbsp;tnrbat,iiim ordinii eß ^ppeHat'icneindigiiHf».

Hii iiacoßitutis,addimHS ius impoßtionii mi-nunf» 'S“ paflorum ordtnationii penespeefyteros tße-. /lt((,id (/uide de Apoßolom «titre clams eßnbsp;quaytdubitaripoßit. -VeCm/fMt Paiilti5)negii-i.rmot:^nbsp;git(tdonum,c]ti»d in te eß,per impoßiionesmann»nbsp;preß)yterij,i(leß,preßfyteromftuefeniom. /Idhttcnbsp;preßyteros Ttmotkeust^ ipfeconßitttit. Etcju»nbsp;£pifcopus ér pre/byter ßnt quot;vnius ér eiußle fun-Elionii nomina, hoc iuris ßßbi ex ßcripiuris yen -dicantepißcopi,ide amp; pojjuntprelbyteri: 5tn preߦnbsp;byteris denegant, eo ipßo ßbi ipfis hoc iuris abro-gîit, ^cJane antiquitus obtinebat in Eccleßahac^s^^ ^^ntA.nbsp;argumentandiratio: Bapti'^arepoteß,corpusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mimen adminißtare poteß-.ergo ér manusimpo-nere. Inordinandis autepreßyteris Epißopo ma-nus captti imponente,lt;iirrehqui quoq, preßyteri manus admouebant,yt apparet ex multis decretinbsp;locis-.SicenimGratia». Presbytercuin ordi-cinPreC.nbsp;natur,Epiicopo eum benedicente,8c manu.nbsp;fuper caput eius tenente, ctia omnes pref-byteriqui prefentesfunt,manusfuasiuxtanbsp;manus Epiieopi fuper caputillius teneant :nbsp;^wdquidem eo ßeHabat,yt conßecrandiiusßartZnbsp;ÿ teiîuts»

-ocr page 252-

»44« BE KCCLESTA.


rum »egligetia perturbatafunt omnia,amp;¦ collap-fus ordo in EccUfia-. certi quide noßra /tint partes, y/t pro yirili rt^ituamus. i^ityranHidem aquali-fateneglena Epißopusinpreßyteros yfurpauit,nbsp;quodtlie munusneglexityeri pre/byterißbiar-rogaredebent.Sihominiiarhitriü tnuefJusepifco-perugradushominibus exitiofnit-f alioqui enimnbsp;ordme non improbamus )prefyteroru certe quidnbsp;Deo conßitudjunt gqualitateinyia falutis rt-Hocandifunt. Inßimma,primi Eccleßte Chrißiamenbsp;£pißopt preßryterierantirirnodri quoquepriminbsp;tnimßri preßryteri.Porroex ^4poßolorü inßittfnbsp;tione ius imponendarti manuu habueruntprejby^nbsp;ieri,qua pote^aie noilri etia merito y/urparunt»nbsp;£rgo ab hts ordinati miniilri rite confierait funt,nbsp;nee yllus calumntafupereß iniltorum yoeationenbsp;locus. Quos ßqud deifiiciat.pra Iplendore R. oma-nen/iumpralatoru,Caiaphd fanemuntb ocultfufjiinbsp;(iebätiqiium neq auru neq^ argentü Cephas peßi-deret: paulusperfiquutor authoritate pollebat'.sde


ribus

-ocr page 253-

DSECCLESIAi 24-$ ülus ó* authoritate poltere,lir fane in ipfi  ntt-chrijiiflt;t(îtontpollebatÂntempefiinetgittir'Voca-iionif noßrx coßrmandte caufßt miracula efßagi^nbsp;tant. Qiùi entmfit ordtnaria,tllii perinde ac nohûnbsp;funt necefidrù, É.rgo fi quot;vocationefuafreti nouatnnbsp;t» ^cUfiadoStrinâ ßargerenondubitarunt^eodenbsp;iure untundem noba permitth in -vetera refiitu-tnda.Hic-vero fiexàpiant, no fnam,fed noflrantnbsp;Houitatis ejfie damnandam: tant de -vocatione nonnbsp;(ontroMrtitur,fèddedo(îrina.^tgfidcircoprte-tergrefiia fiubnrb^s, in ipfam di'fiutationis arcem,nbsp;nempedogmatuntcoUattonem ,deueniendum efl,

Atqui veteratorix iftx -vebtationes Pofiiaceni coUoquq frutlum eximiuinGallia -vniuerfix en-puerunt: Atqueetiamnum lefuitx ytplurimu hoenbsp;propugnaculo nitutur. Ete iim fit ab ijs purgatonj,nbsp;tranjfittbßantiationis,fian^lorunjinuocattontapro- M'aicoBtnbsp;bationem ex Scripturis requifas:Edite,inqniunt,nbsp;tniracula.Eadem fiatanx Chrißum impetetis voxnbsp;extat: fi tu es filius Dei, proijcete deorfum,nbsp;aquefiilicet adpxnttentü paratas impetrata quxnbsp;negati fiaitpetitione. Chrifitts vero quum muttonbsp;maiora prxftarepo/fiet,impetüex Scr^turis pro-pulfiauit. Sicamp; Phariyiinfiuminafiupendoruntnbsp;tniraculorum copia, miractila vrgebant. PefPimnbsp;quod dxmonia fiugabat, Principi dxmoniortitanbsp;tribaebant: SUnterraedebat, ècocloflagitabant. Iom.uJnbsp;Quod fi cœlitus ipfiius vocationis confirmandanbsp;(au]Ja voces exaudiebantur, faElum efiè tonitrunbsp;diçebant. Sk er eruci affixo his yerbit illade-djy bdnt!

-ocr page 254-

44(f tractatvs

bant : G filius Dei es, defcende de cru«.* Jg/iW ö- morte deuina,ybi per medioscitftodeifi'^nbsp;pnhhroeprcjjits e/l, furtofublatum fnijfecoin^’nbsp;menu fnuc .Sic à nebiu/ïi miracula pétant,nbsp;5«lt;e fi ederetnus,preeßo ejjèt exceptio, nosnbsp;IttbrißosiUos eße, i^uifiÿiis tir miracnlis mundonbsp;impoßinri eßent, eagne rationeßdemeße nobiinbsp;tbrogindam. à tenim Fhant^ajdu a Chrißo cru-aaßixe miractda petebant,ghcmadinoda confal-ïCw-15- tucsfecißintß in kunc Ifaia locum aciem ingenijnbsp;hteridißent: fpfe vuJneratus eß prop ter præ-uancationes noRras,attritus e‘t propter ini-^uitatesnoftras,liuor ciusfanitasnobisfi.it.nbsp;lu malte prudentiui operam coUocarent Id^bi-fnno^ri,ßexScripturisyeras AntichriHinouesnbsp;jerutarentur, tirgaadecet attentiene fummnntnbsp;f. süud miraenlum perpenderent, giiod nollra me'nbsp;tnoria Deus ßne miraculis operatur, dum folonbsp;ßirita oris conßeit mensirum illad horrendum,nbsp;guod tanto iam tempore mandas adorat, idquenbsp;^reos gut »lundt reuflamenta habentur.

(Pjßilex primliper fldofinpromulgitretar,editlt;t fnentt ingentia miracala\ Qmi ifißitaeretar etisdinbsp;Deo^ Haale gueflio, edidit tsr Elias miracula.nbsp;f^eram loßarege amp; Helcia ßacerdote libru legisnbsp;nßituentibaSfdodorti ßue malitta ßue ignorantianbsp;multoiamtemporeßepHltttm,idolag.t i Deitent'nbsp;flum inaePla proßiganuhus,Efdra guog^fcriba amp;nbsp;ficerdote Deicaltu popaloex Babyloneredttei in'nbsp;flattrdteuinliaadiudafutßemnacalis legim^*

-ocr page 255-

DB ÏCC lïST A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24,7

TVef óbfc/tra efl huim difcrminis rdtio. legem Mo'ei promnlgabat. Elix negociumeratnbsp;CHperfidis legis delèrtoribiis: Contrà ioß,ts, biel-das i Efdras tantummodo /êpitltam legem eßi-iliebAnt,ex einftjtieprafcripto fi-ccleßam repurga-bant, Mtjueadeo cttm ijs agebmt, tjut elt;tm agnof-cebant, ex eatjueitrgvt 0- ccKmcipotegt;’dnt, ejni^ 'nbsp;contn miraculd omnia legt credere ex !egeip/à e~nbsp;elûiîierant.Eadem efl Euangelii ratio,fjuodChri-flirs tnflnitis mirncidisfanciuit, l êrn ji (juis £c^nbsp;cleflie Pafioralitjnosin Concilioerroresemendarinbsp;poilnlauit, nufqttitlegimi/s de miraciilis inierpel.nbsp;latim fiiiffi. A B ernarda certe quam in fni fletiünbsp;corruptelts ini:eheretur, Eeeïsflaque reforma-ùonem quot;vrgeret, nulla petita fuerunt. l\losnbsp;folam reformaticnem effîagitamr/s ,fed multorunbsp;eapitum rebus omnibus longa tam annorum fei ienbsp;(ollapfls. Equidem flupendum effet miracitlum,nbsp;finouum Etiangeüum proferret è ccelis Ange-l((s . ^iqtii'Vt ne fle quidem ftdemhabeanius^nbsp;anathematis denunciatione Paulus deterret. Er-goiniqua efl ànobismiraculorumpoilulaito, quinbsp;defalute in'»no lefuChriilo qi.arenda concio-namur, Chriili eir Apoiîolorum tot tantifqnenbsp;miraculis fancita . Ha potins fant Antichriilinbsp;partes, qui fdlutemin hominum opeeibus, Mo^nbsp;nachortm meriiis, bullatifque indulgentijs qua-rendant docet, qui nouum Chriiîum noutmquenbsp;profert EHangelium,fatanaartib'is ,jignis,pro-tuiracidifque mendaetbus conflrmatum,nbsp;qmbui

-ocr page 256-

248 TRACTATES

quibus no» ita pridemgloriabanturfanaface^di^ ontnia^quague (jaruo momento mafcente Chriflonbsp;tuanuerunt, non fecui dc ipfo primum nafcentenbsp;cbmutnerant damonum oymuU. /Igt 'vero bondnbsp;fide rejjjondeantaduerfarijifi miraculorupotefid'^nbsp;tefreti prodiremui, numne creditH» efiènt nofîranbsp;dobîrina, quant nunc magno cum fupercilie flam-tnif adtudicantf Sinegant,equidem certediim (ttnbsp;tfflagitant,populo tiludunt,cuipeYfual'um ejji yo'nbsp;lunii noilra doClrina fint miraculisnulldnihd-bendam ejjifidem^adquantfiaccederent miracu-Uifit moxcrtdtturos. Sm affirment'.define Lebiotnbsp;wirari^ /Intichriflumfatana miraculis confirma-tum, aduerfius ChriHum ab iiita admifiumfu[lfiinbsp;à,Th«f.i. ^num tarnen diferte Chriilianit ommbusßtiritud

Deipr/edixifiet futurum, 'Vtinaudita amp; prodi-giofa ederet, quorti tarnen nulla efiit habenda ra-tio:Clmslum'vero hunc folo ßiirttaoris fiücon-fellurum, id efl,fola yerbi prddtcatione,ftd ßti-ritufidnlius yirtuteefitcacii

Si tarnenperuicaciui tmraculis yrgendit inha-lfeant:}Lnttbi Monachulnquiyelfoloytrbi Dei finio Babylon'uiillüii impertj fundamenta paru»nbsp;momento concußtt,quantumuts adtierfui omnium temporum inturias folide camentata yide-rentur.ylt quibustemporibui?(.umimperiafudnbsp;Papa non aliter quam Deus ipfe yniuerfo erbtnbsp;preeferiberet, quum R eget hunc adorarent, huicnbsp;Jmperatores feruiret. Imperia^ pro arbitriolar-giretur, quum ia htäus fabîa inquirert perinde-

-ocr page 257-

DB ICCIISI*.

tßtt M motemßnSlii, vtipfifftm verbis vtar, attingere ntque adeo cœlts tpfis oblo^utJs ergonbsp;ad caius nutum contremutrunt in fuit JolijSnbsp;fotentißimi Reges^ad vntus homuucioHÙ vecenbsp;in fpecienLaContemptibilis ita ceherr/tit, vt nenbsp;nunc tjUidem animum colligere potuerit. ^Henbsp;veropaucorum f-jmmiflarnm non maiore t^uanbsp;*Pf* Jpl^ndore illuflri»i»,maxtmd reipttb^nbsp;(^rijitanapartem tßius tj^rdnidi tam eripnit,nbsp;non homines, non vrbes tantum, fid régna integra ab ißo damone à lt;]iio obßdebdtnr libera-nit, verbi Dei fiplendore infintiis hominu my-riadtbns tarn ab ipfa natiuitate cacis vifum re-fiitnit.Kos vero,ö beni,tjnod Dens tot tantafiy^nbsp;res admirandasfila verbi pradicatione perfir-ttosfiuos effecerit, idcirco Denmedidißemira-tnla negatisl ^tt^ni perfid tantum hoc mira-eulum abftjuemiraculis.miracnla omnia lon-gtßimo internallofinperat. Noflra memoria^nbsp;multa Bethulia.Sennacheribi, Herodes^ Dio-eleltani,extiternnt.Gigantes multos ad lapidenbsp;impingere (ficonteri vidimns.Eo ^nodfpeüa-nimus, contemnimus, qaafiumma cum admi-ratione poßeritas attdiet. Et ^uis obfiecro fpe-Tajfit,'vllam noßri memoriam finperfntnrantjnbsp;poß editam in GalUa menfis Aug.die i.e^.annanbsp;1572 .tarn horrendam carnificinam? Ä/ortu inbsp;ac fiepnlti eramus, fipulchro^ue multi lapidesnbsp;appofiti,i]nod armati cnfiodescircunfiabat,nbsp;Densfinperatis omnibus obßaculis nos infiitam

S. ipßus

-ocr page 258-

»j© Tractatvs


^ßrologia periti admirait Çttnti^ porro admi^


more figmtm e cœlo petUHt,quo tempore per to-tam (^alliam tanquam lamenam flragei ilia edcrentier, fulgerecœptticœlii »ouutrL. üludnbsp;Ji/dus, quo non dliudßmtle à mundi creatienenbsp;ad natum vßque Chrißum vißumftterat; omnium^ ocuits totos tres AnnosfnbietinrrLjfttit:nbsp;ranturiAdtendtßapietes^qui omnia epie ab ater-^nbsp;noEonflittiebantd» creatorisadorattonemcon*nbsp;ßenßerunt: é' quid obpècro nobts portendat, nißnbsp;renaßentctn rnundo verbipradicatione Chri-flum?Ätqteianquies, niella adbucextat haiusnbsp;rat indicia : Imo res veßrafemper in deteritesnbsp;vergtent. l^eriem^ßella tlla, qttam magiproße-^nbsp;quebantitr,- totos triginta annos eßße^te caruit.nbsp;qteicquiddemtem effeÜitm eß,in vniees hominis car ne, eaqteealijS hominibies contemptißnbsp;ßma,atqteeadeo ipßa crtecis ignominia,perfeSiinbsp;legimus,quadi»initatemipjamßepulcbro cen-cludere videbatier.Quid tum?Toßeaqteädia-‘nbsp;bolus flamas omnesJuas in ^poßolos (ij- ‘Diß“nbsp;cipiilos Chrißi eteomuitjinßnitas etianzj in eoSnbsp;perßectitiones excttauit, tandem^ mantes darenbsp;coaHius eß.vniteerßußque orbis ‘DominüJuurtfnbsp;agnoHit. Mtendus tgitier nihil intentatnnu

-ocr page 259-

DE I CC t * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J»

relin^uat./iihilominffs verbum Dei in aternü manehit. n^ntichrißum-^perire necejfeeji,nbsp;confici/piritte orit Chrißi j fplenäoreque ipßut .nbsp;adftentus aholeri. Hoc decretttm Reget adeoqnenbsp;totns orbtsfrttflra, ettertere conaniur. eg»nbsp;Dcftm omnipotentem fupplex oro, vt eß' regt-bttt, amp;populisßncerum cognojcendaveritatisnbsp;amp; ijUarencLefalutit deßdertttm in/piret,finEHinbsp;colligendafuh Chrifli obfe^Knem., (ßtrißtamenbsp;reipubt ^lum^panbittm in ipjo vtnendt (ÿ*nbsp;regnandtfladtttm,qttemAdmodum abipfo ha-bent,vt viuant regnent'.vt amp; Regespopulisnbsp;iußa tmperent, popultregibus qnoddebetitnbsp;ebfi^uiitm- praßent : ßcque noflro hoc ficttlonbsp;Chrifltts vnits fanHa Regetm popnloruntjnbsp;confpiratione agnopcatur Rex Ule Regnm-. cy'nbsp;Dominus domonanttnm.in Eccleßa antcm fi-Ifts AEedtator,Siiluator,^ Legijlator. Amen.

Totiusoperis «»«xtî’xx«»'-»'««, ijs quæ fc-quuntiic thefibus cxprerfä.

T7 Ccleßam vel vißbilem vel vt imtißbilem I, ^^conßderari dicimus.

InuifibiUs Eccleßa eß eorttmfocietas^ cfttos IL Deus tjuibaßtisfiue loctsßiue temporibus elegitnbsp;lt;td vitam aternam.

'Uißbths Eccleßa eorttm.. eß caetus, qui in III. earn ipßamßunt vocati.^certißque locisnbsp;nbsp;nbsp;tem-

poribus dißinguitur.

Fha tarnen eß Ecc[eßa,fid varijs modis co- IlII.

R fj ßdcrata:

-ocr page 260-

«y* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R i c ï À T V s

fiâtratA: in vißhili tanqua granti pAleAmixtüt in innifibilivtgrantim idem^ /edperpurgAtä.nbsp;y. EcckßA vtßotlts frimüfine lege extitit,dein~nbsp;defub lege certo loco, cb“ gtnte ctrcnmjcripta.nbsp;Nunc VeigrAttA vbiquedtjfinfit efi abfiquenbsp;lo locorum dificrimine', vnde (^dtholtcte, td efi^nbsp;‘vniner/Alif appellationemfiortitA eß,

Vin. nbsp;nbsp;'Turas dicimus,in qutbus visnet pur a verbi

Deipradicatio Sacramentorumque legitimu admimfiratio, quauis Dei ocuhs nihil vfque-quaque purum videaturtnonuUi Orthodexas,nbsp;aîq {fed tmproprui ) fidtholicas vacant.

bi Sacramentorumque adminißraiio, quibufi (umqtee tandem notis exterisgloriaripoßint.

na fide nbsp;nbsp;charitate finitur,qua quoadfidei ào-

lirinam fient impura, eas hareticas dicimus: qua vero charitate peccant, ita vt vnitatentnbsp;fiindant, Schtfimaticas ntencupamus,

-ocr page 261-

D B B c e t B s I a;

Romana^ ei adhteret'.nam pernicio-fis httrefes tuentur, ees ^ut in via reuocat^ perfelt;}UM»tMr, çp-anathtmateferiuHt. ^tta~nbsp;men (juandtit/tipereß ah^ua Chrißi prefeßie,nbsp;etenui heet filo pendens, et nomen Eccleßa nounbsp;denegamus:ead(m rtttione cjua hominem,in/a-num licet^^ morbts confe£lum-i, nihilominusnbsp;hominem-: appeilAmus,

rt Ecclefias purat ah impurisdifiernamus, xnlt;

Deus verbum fuum tradidit Scripturts com-prehenfum, in tjuibusfiatis ineß adfialute per-feRtonts perjpicuitatis^vt qut,perfeRißtmii ilium (ßpatrem luminumau£lorem haheant.

Ex ips igitur decidi debent nofirorum tepo- XIU, rumcontrouerfiof^ Ecclefia reflitui,qUemad-modum ex legibus refpttb. vAtqueita, vt quamp;nbsp;Deus prohibes abrogemus,prohibitum AUtem-inbsp;cenfeamus quodad/alutem attinet, quicqutdnbsp;(tb eo prefiriptum non fuit : quod vero pretce-pit, reßttaamus , locis deniquedtfficilioribusnbsp;firipturas exfiripturis interprétantes.

Qua hanc viam inßßunt Sccleßa-, oberrare XIIII. non poßunt:eß enim viafabttisnbsp;nbsp;nbsp;qui hac in-

cedunt,ijs prait Deus fpiritus fut luceteß enim indiuulfo nexueumfiripturis coniunElus.

Centra verb qua inde recedut Ecclefia,aber- Xy. rare poßunt,etiam quoadfalutem; defleSuntnbsp;enim a viafalutis: fernere etidßhtfiiritu ve~nbsp;dicant,quWeus folis ouibus imperttt teas autenbsp;filas pro ouibus habet, qua vocêeiusaudiunt.

QiMttt-

-ocr page 262-

1,4 nbsp;nbsp;nbsp;TrACTATVS

ta e^Mum legem diuinii fecttta, ßitgultsjuispe-rioêlts perteuloß lapßa eß, eofij^ue vtfibä Det, täeß,jitam »pßus jalntemcrucifixeriHijuemadnbsp;modftmnbsp;nbsp;Romani Eccleßam »»»c filtü per^

dttionts,id eß,Antichrtßa adorare profitemrer,

XVIII. ^ullt aut em hominicompetit vt caput mi-nifienale ejs'epoßit.Cum enim aduentu (^brtßi Eccleßa per tatußt orbe diffu/a, eiu/modt mi~nbsp;mßertum nemo hominum obirepoteß.Stngulinbsp;tarnen paßores in Juo munere ßhrißu referuf-

XlX. Nepue vero f'hrißus antequam incaelunu a/cenderee,hoe munus co»ßituit,neque it^po-ßolt obierunt, nec vetusagnouit Eccleßa^

XX, Itaqueex verbo Det (ß veteris Eccleßafin-t tentta Papißicam fedë, qua hoc pratextu mu^nbsp;dum tyrannide opprimit ,Antichrißü eße dici'nbsp;mustquod quidem, vt prohationes ß ctrcum-ßantias alias pratereamus, ex ipßus doblrtttanbsp;conßrmari poteß.

XXf, Attame» foltit illud ^Papiflicu in parte Eccleßa fitüneque Eccleßa neq^ pars efi Eccleßa, fed in Eccleßacorpore peflü,qua quant ü potuitnbsp;graßataeß,ßcontagto tnfecit, quamqueadetnbsp;nepejfundiiretjfla ÏJeitaifèriçordta «bßitit-far»

-ocr page 263-

D E B C C I E s I A. »yy

tam ergo à Papatu non Ecckßa,ab lâolis no YXll. templo,a tyrannide non republica, à pefle non-jnbsp;quot;vrbe recedtmns, plane coahturi ijftamprimumnbsp;^ntichri{iffcft prams hamoribus enomuerit.

PTibtlominns interim minifleriu eß Dei cttltdad inßitationis ipßas prafiript»nbsp;reflitnimus,Apoflolos cpHum Templo Hterofo-lymitano excladerentter imitati. Neqtie tarnennbsp;tdcirco altare altari opponimnssExhtbito enimnbsp;£hrißo, 'vniaerfi terra e[l altare Domini.

Qniprimumexnoflrisminiflris manttmjXXIIII. operi admouerunt,eam ipfam qua adner-farqprtfftmttnt,'vocationem habnerunt: Ta-ßores enim erant eß dotdores,cade qua ipßforma eß ab ipßs inßitnti: ver nm vocationi obfe-cutifitnt, d qtta tnrpiter ally defecerant.

Qni vero deinceps fecuti ßtnt, mnlto pra-flantiorem habent qudadiierßtrij,vt quifint à primis illis ordinati, penes quos erat huius reinbsp;poteflastac praterea etiam^ad prafiriptié Apo-fio lorum eß vet er es ßdnones in Ecclefia Romana obfoletos ac plane negletlos,

Deniquc prater ordtnariam illam vocatio- nbsp;nbsp;nbsp;VI.

• nem, qua Deus extra ordinem. poflremis hifie temporibus ipforum^ minißerio perficit planenbsp;admiranda opera^ abunde teflantur ipjos norunbsp;tn hominum^, fed Dei opus tneumbere.

FINIS.

-ocr page 264-


Êszog-Li V


' I


I


)


¦ 'Co




Ml nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïf'^ttnij mi ^ifiiii^


i


-ocr page 265- -ocr page 266-


-ocr page 267- -ocr page 268- -ocr page 269- -ocr page 270-