V

fraNCP

EALDVINI RE-^•“onsio altera

*D lOANNEM

Caluinum*

Coloniae, ^^^^P'uernerum ^chligt;inutninbsp;M. D.LXII.

IOaNNES

VETVS CAROi

LOTaRinGO princx piamp;Cardinali IHu*nbsp;ftrifs.

OC anno loannes Cal-uinus amp; Francifcus Bal-duinus inter fe conten* dunt, inæquali quidemnbsp;iure, fed tarnen nondif-fimili roborc, nee impa-

Jacertorum animorumque contention ne-Non enim Caluinoaduerfarius nobi-Horpotuit exiftere,cum quogloriofèinnbsp;”’cnamacicmquedefcenderet:at non ei-caufa Icuior amp; iniquior fubefle,nbsp;cx qua pugnandi occafionem anfam-que arriperet. Quid enim Caluinusjautnbsp;quorfum Eaiduinum laccflat,àquo nul-lainiuria , fed nee verboquidém fit vn-quam uiolatus ? Quæritur dequodam li-bro,qui fuperioreanno in Germania eftnbsp;«uulgatus, amp;Pij viri,ac Reipub. tran*nbsp;A i quiU

quillltatis ftudiofi tituloargumentoquö donatus;cuius quidem libri Balduinumnbsp;auâorern fuiffeconfingit. Primum,quidnbsp;eftjquod ille liber tantopere indornitamnbsp;hominis bilem concitatf Verùmauditonbsp;pij viri nornine offenditur, quafi pijvirinbsp;appellationera memoriamqne dc medi^’nbsp;fublatam effevelit? An veroquöd cod’'nbsp;ponendorum difiïdioruro ratio aliqua a'’nbsp;auftore perquiratur : ipfeautem dini^^**nbsp;non placari, fed crefcere, fed diffemin^r*nbsp;inalit,ac propterea concordiç pacisque^fnbsp;bitros amp; moderatorcs.veluti iuratos ho-ftes,oderit?Mirum verb hominis ing^”*'nbsp;um, quitametfi hocvnumà Deo fm?'^'nbsp;laritcr intel 1 i git effe præccptum coinnie’’nbsp;datum,vt litium modum, amp;mutu3naid'nbsp;ter nos ipfos gratiam appetamus, vt innbsp;andern fententiani beneuolentiamque cO'nbsp;eamus, conditiones nihilominùs conO'nbsp;liandæEcclelîæacque hominum focie^J'nbsp;tis negligat, réfugiât, infeéeetur,nbsp;vt liber ille nauleam maleaffedo eius ft®nbsp;macho comraouerit:an continuonbsp;duini finum cruda fuæ iracundiæ fruitanbsp;turpitereuomere nunquam interrnittet?nbsp;Sed aliud eft profedo . quo hominemnbsp;difcru-

dîfcrucîauit. quod quale fucrit, videor tandem,nifi fallor,conijciendo amp;indaganbsp;do affecutus.Nam quo tempore bonus ninbsp;mirummagifterèfuafchola eosin Gallianbsp;dimittebat, quidiflcnfionum ,qu3stotonbsp;regno arderc cernimus, faces praeferrenr,nbsp;eodem pcne Balduinus è Germania innbsp;RegisNauarræ clientelam multoriim vo-tis ftudijfque expetitus,venlcbat. Nefcionbsp;an Caluinus à Balduino iibi metucrer,nbsp;quern plurimorum confiliorum teftemnbsp;confciumq;, nulli tarnen culpæ affinéali-quandohabuerat: certè publicætranquilnbsp;‘litatis amantem, minimequeturbuletumnbsp;amp;anteù fuifîe, amp; perpctuo fore fciebar.nbsp;Itaqueillum in Gallia minîts æquo animo perferre cœpit, amp;nonnihil etiâ fub-uerçri, ne fià patronofuoRege lerenifsinbsp;mo,amp; de motuum componendorû ratio-nibus deliberante.atq; adeo ab alijs pro-ceribus audituseflet, vc audiri cœperat:nbsp;côcordia conftitura, fpes ois explicandænbsp;proferendæqucfaftionis, ipfoliatim initio intcrriipta penitùs côcidiflet.Hæc opinbsp;niopaulo pôft quorundâ,q«i laólioni in-cûbfcbantjliteris côfirmata, magiftri fu-lpiciofi,nimiumq; meticulofi exulceratûnbsp;3 animum

animumita perculit,vt vîolcntiis amp; furô repente ad Balduinû conuitijs dilaniandunbsp;inteperanti Bacchantiû more,æftuq; pr®'nbsp;cipiti amp; effrenato proru périt. Nullum,O'nbsp;pinor, maledidum nein flagitiofiffiæ*?nbsp;quidem luftris amp; helluationibus iadaf*nbsp;folet, quod non hic CenforTheologu*^nbsp;fuo copiæ cornu eruerit, amp; in viri opt»”*nbsp;doâiffimiq; caput indigné atq; inuidio*^nbsp;contorferit. Quid autein BalduinusJnbsp;ratur fané tara improuifum aduerfarij f”'nbsp;rorenijtanto iracundiæ impetu in fecoU'nbsp;citatum: amp; eo quidem magismiratur,«]“nbsp;cureôtam impudens calumnianbsp;iecerit, nullam omninocaufam fufpi^’^nbsp;autdiuinarepoffit. Namneq;delibro*^*nbsp;lo quicquam refcifcebat,nili quod Cafl^**nbsp;legeretur,parentcm fuiile accipiebat :nbsp;quealiundèabs fcoblatam exercendat^nbsp;jnimicitiarum occafionem vcl Jeuifl''”^nbsp;vnquâfuiffe feiebat. Ergo vt import»”®nbsp;conuitiatori, quem tarnen non nomi»*'nbsp;batjfatisfaceret.quata maxima poteftgt;.'^ ,nbsp;etiammaiore,quâdebet,modefti3amp;nbsp;nentia refpondit, eidemq; collcâas ex hquot;nbsp;libris Iureconfultorû,legcs,qu3e ad uerfuä

7 fceleratos calumniatores perlataereperi-Untur, temperate proponit, vt tandem alinbsp;quantum tcrritus aduerfarius calucreca-lumniariq; defucfcat.Idq; fperans,amp; pro-pterea iam fecurus, Lutetia qua plurimo-rumtogatorumprecibus amp; Iiierisaccer-fitus,perpetu3e iurifprudentiæ cumvni-verfa hiftoria vtiliflîmâ,amp; haâenus à paunbsp;cisintelledâ coniunâioné profiter! cœ-P’f« Qua in coniundione tantam literariinbsp;omnium Scantiquitatis feietiam profère,nbsp;vt minimè pigeat doâiflîmos Curiç fum-»nsepatronosin iuris Sclegûftudiovfu^nbsp;lt;Jiu8cmultum verfatos,tarnen Balduino,nbsp;tanquam Molçni cuidam Apollonio.fefenbsp;recoquendostradere.Quatuoraut quinque menfes in fufeepta duarum difficilli-marum rerum profeffione, afiidua opera,nbsp;8lt;incredibili audientium applaufu perdunbsp;Xeratjcum ecce iterum terribiliora conui.nbsp;tiorum fulmina exIacuAcoli, velpotiùsnbsp;VuIcaniLemnoaduehuntur : quæ quidsnbsp;vt Balduinum nihil de gradu conftantiaq;nbsp;deijcianr,mulrorii tame officiofiffimoriinbsp;auditorum animos non mediocriter of-tcndunt,qui ciim grauitcr ferant aduerfa-iroportunitatem toties fine caufa rc-A 4 petitam.

^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

petitam. tum veró tnagiftri fui innocen* tisexiftimationé calumnijs pro'teriiè ap-petijamp;quieccm interturbari ægerrimèp3nbsp;tiuntur.Ec certè mcmini plures tunc exnbsp;noftro numero,ideftj ex Balduintaman-tiffimis difcipulis,viros graues, Si dicen*nbsp;dojfcribendoq; exercitatos præüo fuiflf«nbsp;qui eius caufam ardentiffimè aéturifuif'nbsp;ient,amp; aduerfarünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audaciai”;

que refrcnaturi, fi eorumpatrocjnio amp;c ad iftius exéplum, auxiliarios adhibc®nbsp;fcnptores,optimus doöor voluirfet.nbsp;rùm ille laudata fuorum ergä fe volufltaf®nbsp;tatummodo poftulauit,vtpaululuinnbsp;ócij amp; temporis ad refpondendumnbsp;derét.Itaq; triduo fumpto hanc, quse'’^''nbsp;editur , alteram defenfionern fcflins’’*nbsp;ter,partim fcripfit,partim diäauir.qnam»nbsp;quia in eoæftu propè tumultuariènbsp;dit, Scab .hoc fcriptionis gencrc veh®'nbsp;menter abhorret, nonnullos vctercsif”!'nbsp;pri inftituerat, qui læpe multanbsp;pferunt , quæ ipfi non cdidcrnnt gt;nbsp;proindc i»ÏHa^»rs( appellàrunt. Sedne'nbsp;faceret , complures auâoritatenbsp;lUa excellentes viri intcrceffcrcnbsp;lùmBalduini, fed etiamReipublicf

9 fereffeiudicârunt hancdcfenfiohtm quanbsp;primùmeuulgari, ne nimium^rocaxamp;znbsp;proteruusaduerfariusfine fudore amp;fan-guinefuos pçanas canetet.Neq-, verô ijdenbsp;tfxiftimârimt alia efle neceffariam perpo-litionem huius refponfionis, quàm primo calore, tanquam abortiuo partu fefenbsp;Bcerba denuo prouocatum, Si iuftiffimanbsp;oftenfiotie comrnotum eieciffé auftor di-Cebat.Nam amp; ipfi repiitabant illud Quin-tilianidn maximo dolere nuütt ell ohferuâtio drnbsp;tif, fed ib exordio ufi^ ad ultimam uocem,(gt;er(gt;e'nbsp;tuid i^atdam gemitunGT argumentii uti licet mi~nbsp;Xtiscr confufis, Quamobremeorû rogatunbsp;nô dubitauiipfeedereprimam hanc.quænbsp;inmeasmanusinciderat, vixlicetab au-ftore pertextam informationem æquiffi-mæ quærimoniæ,qualemcunq; vel ab in»nbsp;uito iuftus dolor exprefferar.Credo equi-dcmfiocij plufçulum nancifçi, ferijsq;nbsp;maiorum ftudiorum occupationibusali-quiddetrahere, velfua bibliotheca, quanbsp;eum etiamnum effedeftitututn fcio, vtinbsp;potuiffet, fufius fotaffe aliquot,quos nonnbsp;nifi obiter attigit illuftriores amp;nobibonbsp;reslocos pertraââ(ret,in quibus eo lubennbsp;Ùùsinftinffçtvtabbotnineinimico, luasnbsp;A J cogiu-

IO

cogitatjones ad rem ipfam,quæ plus cfleï allatura vtilitatis, planc conuetteret.Vc'nbsp;rùmidaliàs fortafsèlicebit. IntereàhanCnbsp;Balduinidefcnfionem ad te referre, ccr*nbsp;tis de caufis vifum fuir. Nam aduerfariuJnbsp;ipfe te iudicem veluti appellat, cum mul*nbsp;taaffirmet, quænon nifi tuo teftimoni®nbsp;refelJi poffunt : amp; res ipfaiudicij tui vim,nbsp;admirabi!emq,fapientiam neccflariófl^'nbsp;gitare videtur. Cui enim,quæfo^huius c®nbsp;tentiois difeeptatio potiùs debeatur, qu*nbsp;tibi,cuius raaximû ftudiû in religionisc®nbsp;gitatione, Sidiffidiorum conciliation®nbsp;tranfmittitur? quemque memoria ten®'nbsp;mus dicendo, difputando, concionan^l®»nbsp;pcrtinaciflîmis exquifitisque aduerfât*)*nbsp;palmam prçreptam rcportâire?Quod qui-dem veftro illuftrifs.gencriamp; familise”®nbsp;bilifs. veluti proprium effe,etiä recordor«nbsp;Nam amp; antiquitatis memoriam ex annah'nbsp;bus noftris rcpetens,amp; ad hæc vfque tein'nbsp;pora quàm longillîmè pcrducens,repefgt;‘’nbsp;veftrum genus amp; nomen ad religiotiis in*nbsp;tegritaté vel conftituenda, vel recuper^®nbsp;dam,à Gottifredo Duce Bullonio mnbsp;tos annos fuifle propagatum; que duc® v'nbsp;üà CU Euftatio amp; Balduino cócordiffinaisnbsp;fratrt-

il fratrîbus.Chriftianorûm, qui nomina innbsp;facrumbellutn dedcrant,copi)s nonmonbsp;dà adiuiflçjVcrumetiam prxgt;fui{Te,cuius-queartnis fände terre poffcfsioncm exnbsp;barbarorum manibus amp; faucibus recept»nbsp;fuiffe atq; conferuatamaccepimus.Sed vtnbsp;nunc quod inftat agamus, en tibi Baldui-numCaluinipetitionibus fortiter obnt*-tcntein,quemoculisanimUque perfequi«nbsp;ngt;ur, lubenter offerimus, vt, te iudiceatn*nbsp;plifsimo,clanfsimus lurifconfultus cumnbsp;TOagni nominis Theologo commiffus,nbsp;quanta iuris ac veritatis vis Gt, o-ftendat.ValeLutetie P»-riüorum, Idib. lui.

M.D.LXU.

RESPONSIO AL^

TERA FR, BAL. AD lOAN, CAL.

OMmentarium ad de Libellis famofisnbsp;caluniatoribus, ego annonbsp;fuperiori.de via longa of'nbsp;____fefl'us,multisq;grauio’'*^‘^J molertijsfatigarusjncq; ociominiis,q“*nbsp;libris incis deftitutus,in aulico procin‘^'^nbsp;répété atq; adeo tumultuariè fcriberf .nbsp;mul amp; edere çoaâus fui,cû ex Germ^’^’înbsp;reuérfuSjDÓ modo vidercmjindignisnbsp;nijs amp; famofis libellis optimum qufO^nbsp;vexari,fed'amp; incidilTem in furiofaO^nbsp;moficuiufdâ cduuiciatoris atq; capi^®nbsp;calumniatoris.de quo iampridem nih*'^,nbsp;lioqui cogitaueram,declamationem,Q^'‘^nbsp;mep^oaliocorreptû amp; importune e*3gnbsp;ïabatjamp;crudeliter profeindebat:nbsp;antequam refpiràlTem, miro artificionbsp;gulû petebet meum.Vt autem geinens ,nbsp;inuitus ad illam necelTariâ defenfioncnbsp;capitis amp; famç,depulfionemq; cont“’’^^quot;nbsp;îiofæiniuriæ pertraétus fum-.fic viro^nbsp;nos, amp;fanos, Sifedatos ,hoceft, ona^^nbsp;aduerfario difsimiles, gaudeo indicé

(quüd

AD IOAN. CAL. 13 (quod muhis eorum ad me literis confir-mare polluin)neq- iniquam,ncque internnbsp;perantem illam fuiffe: atq;adeo nuratosnbsp;cfTe, nonfuiffe vehementiorem, cfi qui-dem feirent in medio præcipitis feftina-tionis, indignationisq; luftifsimè calorenbsp;cffufameiïcjamp;meminiflent,(quod lex ait)nbsp;difficile effc iuftum dolore temperate i ft-mulq; intelligerent,quàm indigne effemnbsp;13cefsitus,amp; qua multatarnen,quxaccufanbsp;toritaproteruo dcbueräpotueramqjvenbsp;rifsimèobijcere, honoriseius (cuius no«nbsp;mini peperci hadenus) caufa, tacere arq;nbsp;fupprimeré.Eilî aût cû hominis natura ßcnbsp;ingenium noffem f3tis,eum neq; vlla ora-tione placari, neque vllis legum minisnbsp;reprimi poffe, vt aut deinceps quiefeerer,nbsp;autpeccatü,cuius cratcóuidus, confite-,nbsp;teturfimo veto nó nefeire, tanquam fera,nbsp;quæ cû irretita tenetur,magis irritat,ma-gis atq;magis rabiem fuam inflamaturû.nbsp;effeitamen non inuitus audiebam, bonosnbsp;quofdamSt fimplices fponforcs,qui,quianbsp;illûnon nouerant fàtis,prolixe pollice-bâtur,fuperiori meaadmonitione reprefnbsp;fum,foré deinde in maledicendo continénbsp;tiorem.Eteccecûilli itame côfolarétur,nbsp;terri-

»4 RESPONS. BALD.

terrîbtliori cumfremitu iterumproditi* dem illhis libellus famofus in linguä Gallt;nbsp;licam conucrfus,atrocioribus etiam coii-tiicijsfvt in ea lingua efteius faäionis adnbsp;maledicendum mira facundia ) rcfcrtuUnbsp;neq; fcurrilibus modo didcrijs, fed etiânbsp;repetitisex lenonum ganeis obfcce'’“’’^nbsp;fcommatum flofculis comptus, ßnaul amp;nbsp;fulmineis anathematifmis armatus,vt innbsp;vulgus fparfus multitudinc reruimpeH-lamfquâmagifteriaâatfe folo fibiloim-pellerc quouis poflc)in me, vt hac arte innbsp;alios folec,concitaret. Ac quidé, quihan^nbsp;eins recodam fabulam venditabant, cufnnbsp;de mearefponfione admoncrentur, fu®*nbsp;uiter rifcruntjdixcruntque fefe feire fatisnbsp;falsomihi impingi quiequid conuiciatofnbsp;aftingcbat,neque errore, feddolomepr®nbsp;alio peti.Verùmaudorem itaagere folc'

• re,ncq;jvllis, quas protulerä, legibus euH« teneriiimo vero Didatori licere,quoi“'nbsp;re, quainiuria , quos vellet proferibf^quot;nbsp;Hxc ego audtes, iteru attonitus obftupu'»nbsp;amp;potius quàm Gallica vicifsim refpo”*nbsp;fione ad vüjgusvterer, Deum melioreinnbsp;judicem cö lachrymis appcllauijeoq; ph'nbsp;dio contentus experiri volui, nû filendonbsp;fedare

AD IOAN. CALV. IJ fedarepolfetpatieniia meaeffufam iracûnbsp;diâbiliolî Magiftri. läq; fatua nefcio quanbsp;fpcpropèfecutuSjCceperS meliorib* menbsp;fiudijs dare,amp;ad duas, iuris Ciuilis amp;hi-ftorix vniucrfx, præleûiôes quotidiana»nbsp;inqbuseffemjVtetiamnûfum, totusjfumnbsp;aggreffusjquo magis abs trifti côfpcâu fanbsp;»’eftifumarü faâionû.quæ nûc tumukuänbsp;''^’¦ jeuocat*, me dorai conüneré, mclio-’’4; tôfciétia in literis bonis acquiefceré,nbsp;me c edente,in fuo curriculo elanbsp;*“sgt;amp;triumphansin puluere Olympico,nbsp;f'Jpcrbis«^ quadrigis inucdus fatiarefuînbsp;•nibitioné poffct aridus hic Olympioni-Et verôiam aliquot méGbus beatus,nbsp;‘’¦hilq; prstercà metucns, placide me illisnbsp;Suasdixijpræleâionibusaddidûabditttnbsp;S'icincluferâjamp;cû legibus hifloriä vetc-reuoluens, nô minus mihi cofolatio*nbsp;’’’Sjquàm auditoribus meis vtilitatis adfernbsp;»’S videbarmeq; non me boni ccfolabâturnbsp;8uditores,q fortalle aliq uâdo fedebût iu*nbsp;ftifsimi indices earûturbarû, quas in hocnbsp;Kegno ciet aduerfari». Ac huius lice t claf*nbsp;«caaures noftras circûfonarent: tame ali-quietif^ ilium, intercà dû alibinbsp;gerit,fuburbana: noftr« Acaderoi»

COQ^

J

,1(5 RESPONS. BALD, conceffurû elïè,imprudens putabam ; faPnbsp;tem paffurû effe, vtisquêiâ annis propènbsp;xx.iaâatû circumagit, ali quado refpiret.nbsp;Et ecce , ne longæ effent hæ inducix,nbsp;(quodetiam mihi minaces quidam eiu$nbsp;emiflarij denunciauerant, atque prædi'nbsp;xerant) noffer bellator colledisnbsp;anathematum plauftris, iterumquein menbsp;inuehitutjfalcatisque veluti eurribus in-ueâus, plurcs ctiam aurigas ad conge-renduin maiorem malediftorum cumu-lû conducit,amp; (ne non detfpem aliquaninbsp;conuerfionis)conuertit quicquidpoteftnbsp;/âkcm,vt nos grauifsima oppreffos calu^nbsp;nia ma!cdicentiaq;,3biedos tandemnbsp;teslt;î; vidcat.Quis non bac in re furijs ag'inbsp;amp;Diabolicis eum machinationibus vtinbsp;credat? quodtamê inTheologum, qualisnbsp;quidé is videri poftular, amp; quidc in euninbsp;Theologum vix videre pofie putem, amp;£•nbsp;Ad te enim mi loânes venio, quid megt;f'nbsp;fontem adeô prenais inique, quid itaquot;^nbsp;jnetumultuarisjbaccharis amp;furis^ßneö-mni,(vtexiftimofperoq;) ratiôc, qd,in'nbsp;quam,tam turpiterin leges me commi'nbsp;fifleais {Enimuerô, quid in cas peccârim,nbsp;nondumoînô mihifum confcius. Certè,nbsp;fl

Ab ÏÔAN. CAL. fi in cas te præfente ingreffus e(rcm,Theônbsp;logusiurifconfultolitem finiû regundo-rumintéderetjVel mepotiùsnoüo intef-diéto propellercs.A ge verô, tu tuo morfenbsp;agcre vis? Cùm déclamas,cùm accüfas, cûnbsp;calumnians,nô vis in ius veniremcq; ma»nbsp;giserertiodicij,quàm calumniæ pœnarrtnbsp;reformidas, quia leges noftras cótemnisinbsp;ïretnis etiâ amp; indignaris.cùm infelix reUSnbsp;obieâactimina,quæpernegatjContenditnbsp;âbaccüfatore probarideberc. Efgoquidnbsp;^•caliüdpoôum, qüàmcedertîlîcuti facenbsp;tern.G tu mcad duellum prouocares,pr£.nbsp;fertim cùm mes difciplinæ fit vis fcftuca-Ha,potiùs quàm illud. No« ex iuré ttinitAnbsp;toti/êrtum, Quid?cüm audiam akerurtlnbsp;eflete Pcriclcm,qui tonando,corlifcâdô*nbsp;fulminando permifcuit Grçciamjtibiquenbsp;tbatiitribuatur ilia vis Periclis* qui cùmnbsp;àbaducrfario viélusatq» proftratus erat^nbsp;tarnen declamando alijs perfuadebat fenbsp;Viciffe j aduerfarlumcjüE iacere proftra*nbsp;turn tquid ego tecum verbis contendamînbsp;Et quid tandem me miferius erit, li fepi-üsinhoc certamen defcenderecogarjCXnbsp;^^oetiam qui viétor difcedit,nDn dilce*nbsp;ditnifi deterior? Ergoproteftatus ahteànbsp;fuaijquojj nunc iterum dico, fugere me*

B quàm

18 RESPONS. BALD.

quàm ita tecum pugnare, malle. vîs jcerum confiteor, me tibi non cfleparentnbsp;in tali arena. Tu iampridé in iftopuluerenbsp;maledicendi atque declamandi exçrcita'nbsp;tus es; ego in vmbra imbellium ciuilium*nbsp;lt;|ue difputationû cducatus. Tumagniisnbsp;amp; potcns populi Magifler es,multis Si minbsp;niftrisôimâcipijsarmatus, amp; fatellitibusnbsp;feptus, amp; fadionûducibus fubnixus:c*nbsp;goIcgum nô tâ Doctor, quàm ftodiofuSrnbsp;nullis viribus, nullis clientelis, nullis d«'nbsp;niq; prçfidijs munitus. Tu ingeniolîfsi'nbsp;rous,doctifsimus,facûdifsimus,clamofil5*nbsp;mus,8lt; quid nô?ego nullius ingenij, e’^*'nbsp;guædoârinæ.puerilis infan tiç.Deniq'/^^nbsp;miles veteranus,ego tiro rudis ErgooUnbsp;tibi largior amp; cocedo. Quid me iterumnbsp;lacefsis^Et fi me,hominêinermêamp;imbelnbsp;Jem,amp;(vtquidâ nuper ex tuis Mirmillo'nbsp;nibus dicebat) animi propè cftceminat'»nbsp;vincas, frangts,prollernas,proceras:qU'‘^nbsp;tuaegloriæ, quid tuis triumpbis extJ^*nbsp;trophæoaccedet?Tenes vêtus illud,

¦ nullum memorabilenometif (Jettf» Faeminea 'm pœna efl.net hübet uiâoriti laK'nbsp;Etquonia eoPoêta deleétari me gaudes,nbsp;amp;cius(vt ai5)tinnitu demulcerc tccu»nbsp;pio,cibiilludquoque occurrat,

Egrcgi*

Äb IOAN. cALV.

ucro laude nbsp;nbsp;f^oliaampla yrfèrtiit

T^u(^fuerc^t'uuflt;)mlt;ignucr'tntmoribile no-VtJidolfl diuu/ifxminauiâaditorticfl (mê^ Quid{ Siferio pcdé conferre vclim connbsp;grediartccu, vereor ne ftatim tuus armi-gerrideatjcü Achille Troilum cógredi,nbsp;amp;eiu5pugnæ tabula tui piâores vendi«nbsp;tétcutti hoc eiufdcmPoëtæ carmine.

^lt;‘^gt;tlt;tliafugienf amißis Trcilufartnif, 'quot;fdtxpttfratiqj imparcongreffus Acbillf,nbsp;curru^i hteret rrfupinut inanitnbsp;tcBfflj tarnen,huic ceruix^, tonia^ tra-bantur

Pfyttrram^ttuerfa puluisitifcribitur hafla. Et verôcùmtenoffem.diligctcrinihlnbsp;Temper caüiflevidebar, ne tuâ bilcirrita-•¦ein,Namamp;meniinerâ quod Plato in M»nbsp;noennonet, genus irritabile vatum nô efnbsp;Te offendendû aut laceUendum. Audiclgt;înbsp;S^'idolim Archilochus miniians refpon-thlTet.quid Horat. ipfegt; lt;j«i me cSmorittnbsp;fkbit,z^ infîgnis tota cantabitururbe^

Sed vt anteame vitre» impetifti, curtl detenthilcogitarem,ficnuncrurfus absnbsp;te lacefsitus , fugere cædereque malininbsp;n'’^n»in hanCjin quam me vel inuitutnnbsp;trahis,ircnjni de(cédere;amp; potiùs quàmnbsp;videar, ji-tafw»» duci nô reeufo»nbsp;B X Naoi

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RESPONS. BALO.

Namamp;quàmmulti ridebunt mafccoffl' miffum par gladiatorum.illinc 1 heologtnbsp;magni amp; terribilis, hint iuris ftudioß tiquot;nbsp;midi,minimeq; pugnacis, FortalTequo^'nbsp;dam audi rem, qui me reuocant fug’cntónbsp;amp;aduerfarium, quifeinuiélumnbsp;git vinei poflfe aiunt.curn priori imptf^*'nbsp;one iam offcndtrit,amp; impingensleip^“*”nbsp;propèdeieecrit.

- crfragili cupiens iUidcre Jentent,

Infrfgitfolido ¦ Sed noft rum den^ tum fentio ijs quibus vti nolim,telisC’*®nbsp;armatum. Scio equidem Deum interd*quot;”nbsp;veile fundapueriü frangi iftos tamnbsp;ces fuperbosque fpiritus magnorum Q'nbsp;gantom.Sed ex hiftoria Dauidis 1 ubentt'nbsp;ÙS didicerim jcederc tumultuati Sau*'’’nbsp;præfertim cùm minimèadfpiremadiH“ ,nbsp;folium, quod affeÖas, nçqueetiammi*’*nbsp;quicquamin eo iuris fit ilieeat mihi !”ƒƒnbsp;dô.bonatua gratia,quofda pfalmos,«!*'“’^nbsp;DauidSaulum fugiens,3d Deumconü^^nbsp;fus eecinit,gemêdo cancre, ijsq; nos eo”'nbsp;folari ,quibusilleanimum obfirma'“'nbsp;um aduerfus totærumnas, tamnbsp;nam erudelitatem inuidiæ,tot infidia’'^®'nbsp;Jumniæ,tot fpicula linguæ venenat^ î^^fnbsp;¦que tamen propterea minus tibi, ft 9^”

Cando tibi prodefle pofsimus, bene preca ridefinemus.lmo verofi qua nobis eflctnbsp;Vel lyra vel cithara,qua exempio oauidis,nbsp;poflemus aut fedarc aut lenire maniamnbsp;furetisaduerfari), nullum nobisantiqui-Utcarme effct.Olim tuus Caius Gracchus,nbsp;turn ad populum concionaretur, poftfenbsp;^abebatpuerum muficum, qui cburneanbsp;f’ftulalenitcr reuocabat nimis. concitatosnbsp;’quot;’Petus concionantis Tribunipleb. Sednbsp;muficinon fumu5,qu3mnonfu-^‘’’medici ;amp;tu tarn melancholia tuanbsp;‘'Cleétaris, vt fi monitorcs cam difcuti-Pxclamaturus fis quod ille apud Ho«nbsp;vomédo fanare pofsis, vt abs tcnbsp;_ *'’quot;¦6 iftuc Ciccróis, xoxi^ ättfani. cieciînbsp;* “^iw ita fum leuitui,ut ntihi Demalitjuii mcdi •nbsp;^***®*gt;,|ecißcutde4tur.Scd vercor, ne fi nonnbsp;’¦oforbere tuum vomitum »bili-mius humoris, quo redandas.fonsnbsp;Neque tarnen vllam aut

Namamp; fortafle incurabifis

B 3 mulis.

»1 RESPONS BALDV.' willis,amp; vltionis diracupidirate.Deniqjnbsp;roe deterrct quædam tuaconfersio . Me-jniniftijfi vis .quid olim ad Bucerfi tuun»nbsp;fcripferiSjCtim agnofceres tegrauiterabnbsp;illo effe reprehenfum,quod ex van»s(ver-bahæc tuafunt ) fufpitionibus cxtempl^nbsp;in fratrum odium prorumperes,amp; non fenbsp;rendaintemperieebullires. Scribebastenbsp;abillotudicari maiedicendi morboinfe'nbsp;dù,impièaudacem, falfum accufatorcni»nbsp;rabidum,fratricidam, amp; quid non ? CÜmnbsp;teniam peteres,hæc adijciebasnbsp;fitétir, nuSdmihicummaximisnbsp;fs uitijtdijficiliorefi luâit,qudm cam iftdnbsp;tientid, nequecertènihil proßdo'.fednbsp;fum confecutuif ut tdlèbellud plané doitiuo’i'quot;’

qui cïtm fpiritales effe cœpiffent.faâi inde funt carnales.Paul. notât,antcq“®*nbsp;que inuokiat, æftimabunt. Sed fi ilianbsp;bellua.nó iä dico minime domifa.fe^ip'’.nbsp;|iùs efferata magis.nunc impotêtiùsnbsp;nqn 4icâ,quid vel dchowinc Gentis^^^

AD 10 AM. CALV. 1? mitîæ.vel dctuisconcionibus, vel dénatura tuaiudifaturi alij fint; vcrùm, obfc-cro.quz tandem fpes cft, abs alijs,ne-dutn absme,poffemonendo Icniritalemnbsp;ferociamflta eft (anè ini loannes : nihil a-jimus, niiilj Deus iftos animos tam tu-niidos contundat, amp; fpiritus ille cœle-fthjfera corda domans, iftos tam dato«nbsp;fp’rittis fubigat. Sed vndeifta effera visnbsp;’ninii? Diccrero illud comicum, Adeó-/quot;ox «, imperium hübet in beüuMinbsp;etfi eos qiiibus imperas, propènbsp;P«gt; pecudibus habeas, tarnen fateris tcnbsp;’ntus aliamalerebclluam, quam compri-werenonpofsis.Et quidemin ijfdemadnbsp;Bucerumliteris addidifti, iftud ingenijnbsp;tuitumentis inflatum vitium.cffe genijnbsp;P^’tiùsquùmiudicij. Male fit huic malonbsp;g«nio qui te torquet.Ego nondum fpera-•'fdefinam meliora, prsfertim cum nonnbsp;''gt;deam,quid te hominem aridum tarnnbsp;Valde inflare debeat. Nam etfi frientianbsp;inflare dicatur,ne ca quidem tarne Theonbsp;^°§*3gt;propterquätumes, tui inuétionisnbsp;Qualifcunq; em fit,erat ab alijs ante»nbsp;'Uulgatain Germania vel HcIuetia.Et li-fit abs te ingenuoft vel interpolata,nbsp;*^'Polita,velauda,vcl inlinguam Galli-ß 4 um

Î4 RESPONS. BALD,

«iri conucrfa: tarnen quae tandem ca taH* ta eft gloria, quap te propterea tanquantnbsp;fermçnto inflatum fupra niihes ventofanbsp;çurruattollat f Scribuntamp; alij ftmilesco-ipcntarios, qui tarnentuo exemplonoitnbsp;attoHuntaut fupercilium,aut criftas. ne«nbsp;que fanèChrifti religiocft.quætalem ft'nbsp;ftumalit. Ergo fi relegas illos tuos com'nbsp;znentarios.defpcrare non po{fum,tibiaH*nbsp;quandoinmentem venturum efte,quidnbsp;te decear.Et quae tandem tarn fera naturanbsp;effepoteft , quam nulla neque doótrina»nbsp;neq; religio cicurare pofsit. Seis ethnic'*nbsp;Poetam etiam dixifTe:

Nemo itdeo fcrus e^l,(jui non mitefcerepoßi^' Si modo culturi b^^tientem accommodet

An tana teneræ Hi impatientes tibi aure* funt, vtnondum,ne illara quidem,tan*nbsp;fuauem amp; Euangelicam culturam adm'*'nbsp;tant?illatn dico, quam alioqui tot iaman'nbsp;nis alios docere te dices, vocem cceleft'^nbsp;magiftri.Di/cifcumfj^uidwitis/ttWjezc-^'^nbsp;fortaffe commoriorexclamabis, pacelft^nbsp;haecdifciplina plaçidæ lenitatis, vbi ft*”/nbsp;feueritate pugnandum eft,Atqui mitii*^'nbsp;tne loannes, quæin hac conteritioneta'*’nbsp;dem eft caufa tuæacerbitatis, tam vain®nbsp;f ffçruefcentisîEgo abs tc indigne lacefti'

AD IOAN. CALV. sy-

tnjfamofolibello,amp; fine vllacaufaindi-I gnifsitnè vexatus, vulner3tus,öf confof-I fus,puuuimihilicerealiquem gemiium edere,quem plané cóprimereiuftifsimusnbsp;dolor non finebatïPutaui fas cfleliquidonbsp;negare,quod mihi falsö obijcicbas, amp; vrinbsp;in re gentium . An hoc maieftatis crimennbsp;«ft^quodaufusfumqueri, mihiàcalûnianbsp;iniuriatn fieri? Ancùm î^fualiquem tn-pefTundat amp; proculcat, nefas eft eunbsp;‘lolereaut ingemifcere?in Pifoniana(quînbsp;hominem frugi propè edidiçilTe,vt cuinbsp;voles,terribilitcrfimul amp;elcganrerma!e-âicas,ex copia tuorum conuitiorumcon-ijcio)Cicero exclamat:Q«K hoc facit uUa innbsp;Scytbiit tyrannui,ut eos,quûs luilui affice^et,nbsp;Iwgerc no» jî«frct?Certc ipfe Phalaris, quosnbsp;gt;n fuo tauro torrcbat.mugire patiebatur.nbsp;Actucùm me deglubis Si madas, ne ba •nbsp;^ârequidem permittis.lmô verb cùm absnbsp;teexcarnificatus atq;-dilaniatus fufpiro,nbsp;carnificetfi efle me,amp;Ianicnas fpirare,cre-parequeaismihil vt fuperfit,quàm vt menbsp;; CO etiam modo accufeSjquo olim pimbrianbsp;I noftrum Q, Mucium Scæuolam accnfa-^h.En quanta fitiftius in Tuo lacu Regulinbsp;d'uturna impunitate velutiebrij protcr-^l’iQuidjQuiaindoluhcûm meconfige*

B. î

ilt;î RESPONS. BALD.

res immerentcm, nunc exclamas me d*' gnum effe fuffixione.Naro hoc tuum ver*nbsp;bnmeft,quodabaliquo Turcico carnifi'nbsp;cedidiciftijVt amp; alias oftendifti non ne*nbsp;Icire te.quid fit palum diffigerejamp;fortaflenbsp;äliquando audiuift},quod quidam narratnbsp;de cruciatu salduini ii. Imp. Cóftatinop*nbsp;àBarbariscapfi.Quid igiturl Aude bon®nbsp;itcrum mutire* Audcbo, licetarma mil”»nbsp;morteinque mineris. Profpicio equid®®nbsp;periculum.nam cum quoinfidiatore nu®nbsp;mihi res fit,fcio.Sed capitis ctiam meip®'nbsp;riculo ncceffe eft occurrerc huic Polypi’*nbsp;mo,quifugientem magis infequeretur*nbsp;Ac terreat licet multos trifulco fuoful’nbsp;snine,puerofq; perccllatfonoris fuiscr®'nbsp;ram multitudinem incantet:tamen fp®*quot;*nbsp;fupereftealiquos bonosintegros, fortes»nbsp;Si cordatos iudiccs, qui huius no min®»nbsp;quam prions, apolàgiæ ius ædimabuff'nbsp;Quam quidem fi forte vebemcntior®*”,nbsp;eflemirenturzaduerfario nos gratifie^^*nbsp;voluilTcfciant,qui feed vultagi acriiis»^'nbsp;pertiùs,vchement:us. Deniq; feianta®®®*nbsp;iifTe honeftifsimu calcar.cti hnrfator®S*®

AD 10 AM. CA LV. 27 renterqui lefts mea priori rcfponRone,nbsp;fcripferut, immortalcs fe Deo amp; mihi granbsp;tiasagere.Vixatidcoadijcere.quodadie-ceruntjConfurgendum effc aduerfus fu-perbiä, qnæ fe attollit fupra amp;aduerfutnbsp;omne Numcn;tamque clatos fpiritus eflenbsp;contundendos.Nequid fingere videar^e-osgt;quor«m habeo in hancfententiam fcr»nbsp;P*as ad me literas nominaré.Scd viris bo-’quot;SäbftuoMagiftronimis metuo.Fue«nbsp;’¦“taÜj minus irati.qui.qaOreftis anteanbsp;’’’«’’tioncmfecerSt, nunc me memoremnbsp;«ffeiubebant Horatianorum verfuum,

Qtti« ex dtto eft habitutmtik tutit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ore.

lies.

Nil ßfie fecit,lt;}uod t« refjrehendere poßisi No« Piladem ferro uioLtre aufiisue fororentnbsp;EleArdm: tiiHtùmmiledicit utrigucuocandonbsp;liMcfuriäm,hunc tliud,iußit quad ßgt;lendtdlt;tnbsp;bilis»

Ego verb vixnoftri quoque Oreftisma-lediftis irafei poffum, St qiiod Ptladcs fe-cir,facere non recufo. Sed velim, nolim, aliquid refpondendum efl.Equidemali«nbsp;OS,qui magis quam ego,idonei funtad ranbsp;fpondendum,amp; quorum non intereft minbsp;*’'*’gt; quofque non minus, quàmme, hienbsp;hoßis cóinunis jgt;rciadit, rogaui hanc,vf

S« RESPONS. BALD.

curam fufciperent. Sed tantiim non mo* dó herum,fed Hcroem nolle pugnare cdnbsp;lamijs(qu3s vocat)amp; laruis, refpondciöt«nbsp;Ac fc quidem attonitos legifle ifliiis (vtnbsp;10quuntur)IouisLemannici nona fulmi*nbsp;na in roc iterum contorta: fed fibi videri,nbsp;ijsprocurandis mihi nequecarminadeefnbsp;fe.ncque fufifimenta. Equidem non defi-namalios, quos hicimpotens anathema*nbsp;tiflas proculcat(amp; quos tandem ingenuosnbsp;amp; reäosnon procukat?)cohortari,vtali*nbsp;quando reuocetattollantqueanimum,amp;nbsp;iugum excutiant, gc affurgentes, ff oputnbsp;fit,4»nCf«T«/» audeant, iftumque Salmo •nbsp;neumcompefcant. Nam non is egofum,nbsp;quitantùm pofsim.quantumneceflfccftnbsp;ad reprimendiihunc gt;tepe(M,óCsx«/i. Nota'nbsp;liauxilio, nec defenforibus iffistempmnbsp;rget.Eritenim,quod iaciam.telum im'nbsp;bellefmeiftu.Etveroquidam nuper tc'nbsp;öèdixit,Herculem potiùsaliquem O'nbsp;co fumanti atque incendia vana voment*»nbsp;çffe obijciendum.Interea tarnen, quiace*nbsp;dere non licetjlaceffenti adirerlarioetiiquot;’}nbsp;folusoccurram : amp; quandotacerenon^^*nbsp;integrum,dicamaliquid, præfertim cuninbsp;vcritatisamp; famæmcæ caufam defcrere nonbsp;pofsiai. Nam eth me raendax (vc idé Ho*nbsp;ratiuJ

AD 10 AN. CALV. lÿ ratius vocar) infamiaminimè rcrreat; ramen tnihi it er um venir in mentcmCice-ronisadmonitio: vtmaximèfalfo accnfc-*«r aliquilt;,rarnen non effcnegligendum»nbsp;lt;1”anquafnexirtimcm veniam mepetercnbsp;debereabsiledonbus, quos iftis odinfïsnbsp;(vt *erèdicam)nugis obtundimus.Nimnbsp;S“’ tandem de re litigamus fuauifumenbsp;®”1'ieoprarifsime Ioannes?Quis (Ijtuscftnbsp;'“ærumultuantisaftionis? Qmsautmo-bniserit horum ccrtaminumf Annbsp;quot;“ncorbc, qiiod agar, nihil habere aliudnbsp;P'^'äi.quÄm vtociofusoperam detaudi-^f’distüis rancisclamoribus? An velinijînbsp;*el in corumauftoribus quifquamputa-^'t qiiicquam eiïe religionis ? Quid dieetnbsp;pofteritas, non de me, cuius fortafle no-’’'^nerit ignotum pofterirati; fed de te,nbsp;‘^'usmagnamamp; fempîternam fore me-’^oriâ gloriarisÇSis fané vel habearis fum-’’’tisTheologusrat certè ni vir bonus fies,nbsp;''Crus non eris Theologus : faltem Théologiens effe non dicctur eorû ferme,quo-rum(vt ait Pfalmus) Os malcdiefione pie»nbsp;elhCùm iftud cogito, iterum hono-’uicaufa.fubfiftojquaniumuis me ira-P®quot;as:g^ rnagisafq. magis impediri me-refponüoneai fentio. Nam amp; difficile

Jo RESPONS. BALO, eft,quod tarnen imprimis vellem, tccurtnbsp;agere placidé amp; temperanter.Quid einm?nbsp;Tu cum fem per iratus accédas ad Icriberinbsp;dnm,amp;mirificè fisfacundus admaled'^®nbsp;dum,incrcdibilifoeciiditatetibi affluut,nbsp;qux^jfundas,verba» exnefcioquo Cor'nbsp;nucopiae rcpetita,tam terrifica » tamcoquot;*nbsp;tumeliofa,tamaculeata,quibus aduerf»* ,nbsp;rium percellas,lancines,confodias, conn'nbsp;gasjVteciaß truncusfitjcómoucripofs*®nbsp;vixq; pofsit fibi tcpcrare.Si iure cómun’,nbsp;in foro caufam agcrcs,fgpe pœnâ mul’S*'nbsp;que(fifoluendo cfres)péderes.SaItê,n I®'nbsp;gibus tenereris, illam ego tibi legetnnbsp;lentiniani obijccrem,quæ verat tfduolt;^‘nbsp;tos in licentiam conuitiandi Sc maledic®'nbsp;ditemeritatem prorumpercîquæiubci®'nbsp;osagere quod caufadeiiderat: tempf”^*nbsp;fe ab iniuria : amp; banc addic fantftione^’nbsp;Si quM ctdeo proc^tx futrit, ut non rdtioti(gt;r*nbsp;miniitionem patiecur.L.VhC.de poftu. S®.nbsp;Theologum no conftringunt legesnbsp;les.Rurfusvero tuis criminationibus/^nbsp;fponderedifficile eft, quia amp; infinit®nbsp;cófusèplerumq; déclamas ,cùm innbsp;inueheris.Lcx,quæiubetaccufatore5 .nbsp;ïcriberefuis libellis,vult etiam vtfub'^^

AD IOAN. CAL. 5« baht amp; exprimant fpeciem criminis, 8cnbsp;quo loco, quo anno,quo menfe id com-iniflum (it. Nunc cùm tu huiu«. legispo-inbsp;nbsp;fteriorem partem,non minus qulm anrea

priorcm.cötcmnas, an me vis in tenebrit tecum digitis raicare? Poftremo.quantü«nbsp;uis mukas tibi leges obiecerim, qus iu*nbsp;bent accufatoreir),ni calüniator v ideri vcnbsp;Ik,liquidé probare, quod intédit:ne hicnbsp;qu'detnconditioné admittis,amp;(quod nc-«hotibicóccflcrit) arrogantifsimè vi$,vcnbsp;*•1»' Ct iâ nihil probanti,cû te nó modo lattnbsp;«las effuß,fed Ôt alijs importunemalcdi-cis, katim fides adhibeat. Si hoc inipctra-re pofsir,aduci fus legesauéioritas tua, vCnbsp;iuriilf«, detCjficuti dePythagora,di-cat,vieilli.Sedapud fanosamp; cordatosvi*nbsp;«¦osnondu idcôfecutus cs.Tu quidc mul-t'tudincaliquâ incantandocxccecafti, vcnbsp;nihil videat,nihil difcernat,amp; verba dan-tein,quafi oracula fundentéadoret. Quidnbsp;cm tam valde,quàm nihil fapere, vulgare?nbsp;Sederras.fi perpetuum hune erroré forenbsp;côfidis.Nam amp; multos in Gallia ctiamnûnbsp;ûpcre,vt hoc idolû proftrati nó colât.fci*nbsp;to-Nefeio, an quia propter malû carmennbsp;libellû inttllahilis elfe iulTuanbsp;lt;*,lt;^ices tibi nô licerc aut telles adhibere,

auc

RESPONS. BALO.

autalijsteftirnoniumdenunciare. Scdci restuarntanto magiscalumniam iugulatïnbsp;Oc vero fi infamis alium âccufare non pO'nbsp;tcft.an poteft inteftabilisMn enni,cui U*nbsp;{limonium dici non poteft,teftem in call'nbsp;fafuaidoneû eftealiquisdieet? Ergoite'nbsp;rum audebo profiteri,amp; te calumniari,^^nbsp;me tuis mendaeijs non credere. Audeb®nbsp;amp;tuumrurfus mendacematque maledi*nbsp;cum libellum, quo me poftremo laceras,nbsp;hon dico dilacerare ( quod tarnen iubentnbsp;leges de famolis libellis)fedaliqua rcfpd'nbsp;fione pungere, qüanqUâin ita fcriptus fi(tnbsp;vtfit difficilimum non âgere perturba*nbsp;tè, fi quis ei refpondere vclit. Ergo cùMnbsp;bîciterum hærerem, fuauifsimum illudnbsp;feriptum (cuius leâione fatiarivix pof'nbsp;fum ) relegi ; amp; ccce tandem occiirritnbsp;quædam veluti methodus, quaamp;tibil^'nbsp;tisfaceré, amp; me cxpedircm. Animadue'“nbsp;ti enim duas aureoli illius amp; arti ficio/’^'’nbsp;fimitui libelli effe partes. Priori psf'*®nbsp;fefe intemperantcriaudat, amp;prædicat W'nbsp;as virtutes auétor ipfe:altera, alijsnbsp;cit,non minusintemperanter. Qiiod adnbsp;priorcm attinet: per me fané licet, vt,ho'nbsp;tno fcilicetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c«inflatis (vt loqlb*

kt) buccis,etiam ante mortem eekbret fUâlU

Ab IOAN. CALV.

fuant» veluti «weeîfcci/c vtqueadmirabiliü^ fuariim fitfacundus preco virtutum Sednbsp;cum hoc vuk amp; facit, quaerat peregrinü.nbsp;Nimiseriifamiliarircrnoiii huncThrafo*nbsp;Hem.quam vteiGnato effé pöfsim.Sed finbsp;tarn Jiatientesac ftupidasäures habemus»nbsp;age,aüdiainus quid de fe miles gloriofusnbsp;*n fabula hüiic prædicerj Ait : Quot^ùdt einbsp;*”‘•«10 [uitt. clTe brofeSTos CbriSt holles: »uBsi

omhifciM lioturn eße Nemwcm fui exceUuiffc pietate amp;gt;¦ doUrim, q«i non eânbsp;‘°ytexatßt fumino imore, amp; ptut 4ftuleritnbsp;9“'* «eilet. Itlelatithonè ßbi eunt prdftuliß'c.Nul-^jfe id tato orbe tebrarilm fidele Chrtßi fet‘nbsp;nonporrexerit frdtern^ focietatif mi^nbsp;exaHimo,duiiTt ex profi'Ifo de-

34 RESPONS. BALD. motui}i»Suji fierpetuam /iJentjdiligentiäjinffgfl'nbsp;tatcm, niodcjliami tolerantiam cumaßiduii ffOnbsp;Eccleßi lufconliMi, protiiUm e/fe tot inßgnibi^nbsp;documcntii iam inde ufj; ah eimadolefcentii»S‘*nbsp;iiejje ßliorum myrijdef in totoorbeChriß‘'^'nbsp;no Se fui tenuitjteeontentunijfrugalitttteßt^'^nbsp;iuilfe,ut nemini grjuii fuerit. Sc quirt«nbsp;in fuj ßitione: de fuo flipendió alicjuid remipD‘'*nbsp;SH(W onineseuras,laboref,^ludiaad omnetnbsp;fidf iuuädMiöferrc.Sedocendi mUnereßcttefr'^nbsp;gi,ut in fumma fide (y diligent ij, null J itntti‘'^nbsp;appjrejt NuHos hjäeniupro/ficros ßtccelßti^^'^nbsp;infljjje: multji (y grjues proteUds, cjuibmnbsp;iljtur, fe intrépide fitftinere. Sc comiter ui»^^nbsp;turn fuis lequabbuf.Se fideliter amicitijfnbsp;Hæc amp; id genus alia ille de le funsnbsp;Öomuka inJibelionó magno.Nócï*^'^*nbsp;mo,quorfuni hæctâ putida tendunt. * ,,nbsp;mefancCitcrum dicair»)licet,vt plurs «f'*nbsp;cbuccinct : modo tali iaéi^antia aliosnbsp;obruat,öt mihi veniam det,fj non pol* ,nbsp;credere vanitati Hac códnionepermi'nbsp;vr ctiani de fe fuccinat iHud.

Ad fiimmum.fjpicns uno minor e/i'joue. Ltber,honorjtui,pulcher,H.exdeni(]uenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

A!tera(vt dixi) pars gloriolilsimi belli vehementer niihi tk alijsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

cit,cui,vtaudio,refpondendiim clb

AO IOAN» CA LV. ff feâè.dixero, non eficlaborandum, fjuiànbsp;caipfa Giggerat verb.i, cuç in ai âôrernnbsp;commodilisn:è rttorqueamur, nuHa vtnbsp;f't opus alia rtfpófione.Nam terribilesil;nbsp;læpbrafes^quai eiacuîatur,eæfunt, quib*nbsp;ipferetundipöteft, G quieurafuogladionbsp;iugulare vellenhfi modo velint (quod nonbsp;f)uto veile «iros bonos ingenuos.Chriftianbsp;’'o^)tamnon dico acerbe,fed airociternbsp;^“'Suainhomini vnquânralediceic.Ccr«nbsp;infantibus quidc talé currû, quo innbsp;““•»cdiâatpreminuchantur.confcendé*«nbsp;tibus maiediccntiiTsima oratio dccOe poffer,fi quod iÙe fuggeriLreçitarc velini,vtnbsp;nmtato nomine, de ïpfo fabula narretur.nbsp;haqueSc noftram fiue balbuttcm^lîuein«nbsp;ûniiam, quam pcrculit, non modo adiu*nbsp;'’areifedetiâmarmafe fortaffevoluit, amp;nbsp;’’obisefl'e veiurj phonafcus. Quid eniin ßnbsp;^fipólionisloco, nucius eins verbis vtar,nbsp;næc tanquam emblemata quæpropi»nbsp;nat,mutuari ab eO velim?

Vt eiujinodi hommes ad rabiem incitât dej}gt;é-ratio,prjedpitein cii e^it inala confcientïa, ut coi to imprtu in Jfippm pottuj quÀm in me ruerct*nbsp;CommofiimeiMj intempérie me fuiffenon ne.gi-^Oî’lMandû fieri non pote fl, q««!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor

data çj- i^^enttès fiotnathum meweat tantd C a iffdh

5« RESPONS. BALD. indignitoii fedeiiu eonuitiaperindenbsp;attingcreni,facile dej^exi.

Quonidm tarnen nobitguetidie rogdndinefi Dein, ut Diabolum, eiufcjüc minißrof compe^nbsp;feat, noRrarutn quoque partiume/l,neeoruiUnbsp;tnendaeijs ofcrna tur ueritai, effreni eoruittnbsp;tUob/iflere.

Certè pratjlabat eum,maU eaufe defen/ioi^ oinittere,{iuàm mfulfit fcommatibut manifeß“”*nbsp;erimen eludere,cuiuf odium cr deteftationemnbsp;piorum eordibuf nunguam eluet.

Boni« uir ut dedccut tegat omnium oculii eti‘ poßtum, eSuitiando perturbât totam aiiiof’^’

Vtnugator iße fuas phaleras alibi uenditt^' Sed ejuorfum tam putida iaäantia :ac finbsp;unijuam edidijfet «cl prudentia, uel moderatio'nbsp;nif Ifeciinen ? Et tarnen utalicjua grauitatif/j’^fnbsp;fic fuperbiat, cothurnum induit, Te^iie prfdt'nbsp;cat täto magiscifereligiofum. affirmetfanô}quot;'^'nbsp;do nemo credat.

Ego uero ciuidfutiliter garriat de rebin ttt fiafticis homo ut pictalis expers, ita facroruf^^nbsp;mniumignar in,nihil moror,

AD IOAN ÇALV. 57 frrit{iieinteritumdefleui,4cfi niinquâmin U'nbsp;putmeum cum improbù Hebulonihut coti/}gt;irif‘nbsp;fct,utuixpitientùiiimeiimferreftt uetera eiiunbsp;«aici.Hoc uerorxcrnno ad« edito, tacrrc mi-binon pagt;Biiyîf,c7 tamm impur«« ojpfr/ricâf,nbsp;fubinderogitat,ijuiendmme inteinpenntitt con-if*ipfumidegerit.

QSk Hon mdet bominei» petulantiit dédit».

j8 RESTONS. BAtÔ. ipticièliigloria: cuiu^ minui efl contn omnesß'nbsp;(Uti manui omnium contra eum.

Pudcat cffrenii fu£ proterui/: ufl leâoret, qui adccmuitiandum ueflnia[(T^gt;^^'*''''

Et quis fu/picatuieffet , hominem nthili tant fibi arrogire,nifl feipfum proderet? Éit nitncnbsp;buccoi/inflet inani iaflantia.

Egoueroftquidinfumiurii unquam^t“'' . care mihi potuiflibenter remitto:cjuiacunbsp;eut fe totu iddixit, mihi nihil eil contune-St.nbsp;eiui Uteris agnoflen,t leiiores,fl nunc imm'^''^nbsp;eotra mcferociatflngratitudinis eulpi innbsp;dere. Agedu fe uero ïnfontèfe probci:fltntlt;nbsp;âerfaüuru minatur.Ego autem fimplidi'^^nbsp;iu[o,quoniam non modóperfidiofèmecunbsp;fed nite infldijs,nuncaperto eonatu incoi»“nbsp;Écclefite perniciem graffando flgt;ênbsp;feUerit,cô iufliores mihifuiffe iraeundi^ ßnbsp;'lt;]uïmexterum quemlibet uél ignotit.nbsp;humano more de me coquefluf effet Jortenbsp;flpe,ff mefruflrata erat,itéra dceepltu,nbsp;de uehementia aliquidremiffum,nKeuerönbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

luina eiui ribies,perditie defleratit na na fit obfcuru,diceremihi ctiProphef^’ .nbsp;bitror,licebit. Q^oct perit,pereat. Porrö 4“,nbsp;^rlt;ecipitanter in ipfum effierbuerim,nbsp;tdonei teflei,qbuinotie crätpneclarte

Ç«i tdWè cleinenttr pepe^^i, Gf

AD IOAN. CAL. î!» tiiitit pitientia,iidhuc de met inhumäHthite con •nbsp;cjueritur. Qaint uerô indignant mer cedent retu-ltrit,pirtim breuiter expofui, partim dißimulo,nbsp;priuatiH iniuïi« pcrjcqui uidear. Cfrtè ut fitnbsp;Uw tti fum ßrittgerem,nunquä addufiuf fum,donbsp;’’fc HolMnunit obtalit. Ncq; enimfecm aegla -

K!f gitxirt licuit .nullus erit modia.

ïijt uero hpc tncmarabik’ tune ujnitdtis tfO' ph4uni,(}ui «Q» mod^ infoUatiuj tjuàmnbsp;frifitu engere,fed l.ingU4in,UBgues, crnbsp;fuere itaccçpißi^ut nihiliinquame^dterit uelJnbsp;f)erlgt;ius,uel truculentius. Eaf ‘quot;r,nbsp;fiercore uolutis f^toris fut odore delcóictux,nbsp;tiec ordinum amitiunt deteflttione obrutuf inbsp;hijtinr miT/'yt/'/wtli/t tUTrfiyf tnrihidtn

AD IOAN. CALV. 4lt; ßnctri iilfxitjitM nemmem tx probit (yifitegrienbsp;Pfiealtoribut hibetamicum. Si ijpcrioruifutnbsp;fuero,aué}orePituIo, eulpitnt in eui» iftfumrei]^nbsp;coigit.

Haçcfunt, quænunc nobis diftâiïcvi* ‘Jcis, nç inßntia alioqui noft ra,cum tibinbsp;ïraçundè 3c eleganter refpondendum eft,nbsp;balbutiés hsrçrct.Ac neingratoseffe nosnbsp;pitesjiterum prædicamus,Q magne maginbsp;'^»Içdicendi.hæc cfte tua diiââta,tua$nbsp;^'‘’bulasjuas phrafes;quibus quidem vtinbsp;P'^^simusjitetuis rctortis fulminibus p»nbsp;^®llereatqucobruerevelimus. Nam co-^.^'ï’.quo tu.iure in alios,qui faltete detcnbsp;•‘jotes non funt.talia cotorques,rétorquenbsp;*¦’in tepoffunt.Ergo vt breuefaciâ,iîngi-ilia omnia de te amp; aduerfum tedici, finbsp;|°generc oraiiôis delcftaris, Certè agnonbsp;»liquam horribilis tui libelli veluti

**^'»7,cuius fragmeta per quandâ (vtar *’°ftroru lutifconfultoru vetbo )

te referire poffçnt. Et licet alios e * generis tuos cotnmentarios vberio-copia talium verborum refertos,nbsp;rcuqluamus:en in vna minimeetiaiunbsp;^‘^'’gïdeclamatione, quantam filuamin*nbsp;’fti talium fpiculorumiquæ tarnen di-ûbi affçruarc dcbebas,ne in aliinbsp;Ç emifli^

priori rcfponfione dixcrâjcxhauiifle t® iuâconuiiiorû pharetram,offender cnU^nbsp;yoliiirti earn efle inexhauHam. Scd nefc'“’nbsp;qn tibi expediartam valde effunderetalt*nbsp;tuosthefauros Nam (i tenofti fatis/eo^^nbsp;teaduerCirio fuppeditare Hberalirer,nbsp;tibi line vllo fuo labore rcfpódeat,fi^’^'’nbsp;more con fyfe ton.arc veht. Abll,r,vtnbsp;jmpotçnterag^mus,aur ftiriofè dccb^^îj.nbsp;temus. Abfl t,vt quod Thcologo indignquot;nbsp;iimum eftjlurifconfultus imiterurtaleg®nbsp;nusnóloquendi,fedco.nuitiandiatq;lt;^®‘nbsp;bacchandi. Sed fieri non poteft, quinnbsp;tuanobis confuecudo affricetaliquid'^nbsp;jnorbi amp; contagionisramp;egoçontcndc'’nbsp;do tecum t vel inuitus difcam quipp*’*”nbsp;luasacerbitafis. Scio.refpues exempl^?^nbsp;Chriftianæ modcrationis, quodnuncf^nbsp;biproponâ. Non enimnatura tuacäp'^

AD IOAN cALV. 4i ttl efficijr, homini conuitüt^o ,fuperior,nbsp;federrorrm conHinccndo fuperior. Ecquidonbsp;bone, talisaâiotibi placet ? Equidé mira-rer.te,^ non modo Thcolog’ ab Augudtnbsp;no non abhorrens,fed amp; Theologon'i, 85nbsp;«^uidem (vt loqueris) rcformatorum acq;nbsp;fegeneratorum Princepsvis vider!,tamnbsp;valdeabhac rentétiaabhorrere.quc laménbsp;TiQn folumcutnprincip'js re}igionis,fednbsp;^'^'^niprimispræeeptionibus hutnanita-t'scófentit.Vcrü, yc mirari deiinâ,profefnbsp;gt; Qaturara tuâ efle indomirsm bellunbsp;«m.cerzè vtPlutarchus clegâter difpurar,nbsp;Qiiomodo quisfentiatfelc iii ftudio Phi*nbsp;lüfophiæ(vtloquitur ) isjeaoss ?ƒ î multinbsp;nunc attoniti obferuant,in te nondum il •nbsp;lud,quod primû eiïe deberet, extatc argunbsp;^'utiSex quoliqueat tuum animiiad m#nbsp;I’^fcnamentem rcuocatû.i» pbdofophianbsp;t^Jinftiana, multa moucdo, aliquid pro -niouere.Sed diôiciUimû eft,vrais,naturänbsp;vincere.Tu libris tuis præfigis illud Au-gullini, Ego exeoru numeroe^e me profiteor^nbsp;quifcribencfo proficiunt,^- fcribunt pro^cicJa.nbsp;Noudi/putó,quis(itilletuus profectus,nbsp;Bf»«»ri}.Sedncgare nonpotcs,nbsp;*bni,quiiijfacultate fcribendi atrociter,nbsp;Vçhçççtçrinale^içcildiprpficit. relit

44 RESPONS. BALD, giofiorem proptereanon effici. Vidensnbsp;9n(quod imprimis erat ncccfle) fias rocli-orfcribendo:qu«quc alijsaliâs fcribisd«nbsp;oificio viri boni 8i Chriftiani, ipfcadtönbsp;pertinerc feriojfæpeque cogites. Scd ab'nbsp;ud facias,aliterq; amp; loquaris amp; fcribaSjO'nbsp;porter, fi nobis velis perfuadere, te cun*nbsp;Auguftino no modo in fcientia valdenbsp;ficere, fed etiam in confeientia bona: b»®nbsp;quaecquidtua vcl fcientia, vel feriptu’’*nbsp;vel loqiiacitas eritaliud.quä (quod A pojnbsp;ftolus ait de fide fine charitate ) cymbal**nbsp;tinniens?Eftenim tuæ profefsionis al{®nbsp;conditio,quam akerius artis autdifeip*'nbsp;næ.Sed amp; licet tuæ apud Deum confeie**'nbsp;tiæ rationem non haberes(quod taffl^**nbsp;dehomine tuiordinis fufpicari nollcrn)nbsp;at certè gloriæ apud homines tuæ amp;nbsp;mationi,q«am ambis,cauesparum,c**f’nbsp;furioficonuitiatorisfamamaft'eâarcf:'^'nbsp;bendo videris: vixquc eft interamic*”'^nbsp;os.G qui funt faniores , quifquam, qü'*'°nbsp;vehementer doleatfimul amp; miretur,^®nbsp;neque ætate,neque doélrina, neqiic vf**»nbsp;neque admonitione vlla ad aliquam fc**'nbsp;bendi temperanciam poffe reuocari.

Sciojiampridem tibi moleftam efic» banc Cvtappcllabis) battologiam ociofa*nbsp;coin®®'

AD IOAN. CAL. 4J Cominonefadionis; amp; imperiofæ^crcdo)nbsp;lubebis me, Attica lege, *vtu tsKjeift/ufnbsp;ftatimrefpódereobieiSiscrimini-bus.Ego vcró nihil velim magistfed iterunbsp;d’co, vix fcire me, vnde ordiar, vbidefi-nam. Aden arti ficiofe, quæ cófertim con*nbsp;S'fth malcdiâa permifcei.

Pnncipio vtfolentroolles amp;fuauesef-^'gt;1 prologi,exclamas roe elTc falfarium. ^'¦Hta^Quia inquis.(hic cnim notas dilinbsp;Sinter crimen) ViceßiM ciuintd die lulij anwnbsp;feptiffio.pnutlrgium 4R.egcim-ditumfitnteodeFamoftt ItbeOiinbsp;'alumniatonbis commentario, qui turnen nonnbsp;^'ß^nnofuperiore fit edifiti.Quid iftud rei,nbsp;Sjiidmonftri eft doöilsimc vir?£quidénbsp;tandem fufpicari potui quid velis.Eonbsp;amp; anno amp; die in Germania eram,nt*nbsp;! Gallia, nihildeRege.nihildcpri-'æSio vllo, nihil de famofis libellis qiiicnbsp;^}*amcogitans.Scd quid te fcfellerit, vtnbsp;’l’utnclamitares eflefalfarium, nunc de»nbsp;’’’Ufii intelligo. Vechelus typographus Panbsp;'^nfiseo tempore generale (vc vocant)nbsp;^'quot;''t’legiumKegiu fibiimpetrauit, quo,nbsp;°'tünque deinde libres excudcrct,or-’'^t.Eo(vt fit) forte vfuseft, cum com •nbsp;^^tarium mcum cderet.TU,qui ne illudnbsp;qui dem

RESPONS. BALD, quidem vides diploma,non mihi,fed Vc'nbsp;chelodatum cfîe,propterea tame trium*nbsp;phans itcriim erumpis in hancexclamati'nbsp;oticrn,Ef/i dpi’ccj iitris omittam, ftlfum bîcnbsp;frehendifcnfus diâat. Quishune Diâatorenbsp;non modo ft nfu communicarere, fed®nbsp;præcipitem rucre in fcnfum reprobumnbsp;tion dixern?Atqui me vrgcs,amp;iubcs,nbsp;hiciibide itire refpondeam lurifconful'nbsp;tus. Non eft virconfultifsime, quod m®nbsp;nunc cófulas de apicibus Iuris, qui tuuiiinbsp;fugiant acumen.Si tibi decalumniatori*nbsp;bus leges no latisfaeiunt; quid nicrearis»nbsp;liquido tibi dicec vnaJex Corneiiade Falnbsp;fit. Vis adds prætereà leges de S tcJlion»*nbsp;tufQuia vetus vulpcs pellem non mutabnbsp;amp; tu propterea,quos vocas verhpelles/«nbsp;fugis,nefcioan Stellio tibi fatisfaciet.Scdnbsp;fimpliceamp;.candidamingenuitatem väfr*nbsp;hominis videamus. Cùm ab eo exprefs'^*nbsp;tanqua in eculeo, vis veri,non meuift'^nbsp;Cairandri,(huncenim iam,cui noccrcP^”nbsp;tat periculolè nominat) librum i!lûnbsp;propterqiiem tarnen me piofciditinttl’^®nbsp;iamntgjrc pofsitJe amp; falfi amp;c caluinngt;*nbsp;topuiótum e{le,mibiquefadam cfleatrü*nbsp;tem tniuiumxainerj priufquam nunc ft-tiat.quod oiucium viri boni fiagitareq

AD IOAN. CAtV. 47 (eius præfertim.qui alios houam mortiti -cationem, amp; regenerationem,amp; pœnitennbsp;tiamdocerefe gloriatur) iterum osimpunbsp;runi(vt cius verbis vtar) perFricanscaiiil*nbsp;latur,nc illiuslibriji non aucioreiii, icri»nbsp;ptorémue.at politorem,proxenetani,ob«nbsp;ftetriccm,lenonc,produètoreni eflc. Miranbsp;buiui Diöatoris dicacitas Sed admiranbsp;^’bor,impu(Jentia dicam an côtumaciatnbsp;protcruiacft plus quàm ( verbo v-deledatiir) mcretricia. Scriptus,nbsp;Çvffæpeiam dixi,amp; nemoneFcit) editüs,nbsp;eft liberiile, cum deeo nihilnbsp;^’^¦^quamvci audiflem.vel rcFciuifIcm,nbsp;J^'^xtentis prope milibüs pafTum abeiP-tarnen (quç tua eft perfpicacitas)nbsp;p'Oeo aanofcere te notas ftilimei,ÔCnbsp;prudens in manifefto mendaciônbsp;J/''ftas, vt iterum mentiaris, ex mca iliumnbsp;prodijfte. QuidmiFcrlc torques?nbsp;pribs lumpFeras,abs me librumnbsp;’''ptum efTe, tam facile probabis, quàmnbsp;Sç^ ^bsmcpolitumaut vulgatum?nbsp;vêtus illudjCut» (juKiitipudenseffènbsp;0,impudtnsejfedebet Si(inquii)nbsp;fi ‘‘^cfrftrem,tribtisueirbK finita eßetcau-Cfrenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inaliquöd lus vocarc,düa

’ ^*'«here pofsé: vix tres lidores fufFice

rent

4^ , RESPONS. BALD.

rent ad tuam icerum ca!umniacn caftigan* dam ,amp; difcercs aliquando finemfacerenbsp;mentiendi.Delige quam volespcenam,nbsp;vel 1egisllt;cmmiæ,vtl taliöni$,vcl intcftanbsp;bills infaniiæjvcl Cautcrij, quo frons tUJnbsp;jnuratur, velMyricae arborise]; inftlici?*nbsp;Quidtergt«erfaris?Iterum intonat lex. sinbsp;Ciluittir,ntttnum enJo facito. Verte te in om*nbsp;nia. Nunquam hodieeffugies.Abliftemdnbsp;neri.Mane. Sed confugis ad rypognphû:nbsp;L (inquit) nontte^iUitt Accipio conditio*nbsp;ne.Is cftjOpinor.OpotinUSVir optimus.nbsp;irerum pcrijfti, fieiusteftimonioftatur.nbsp;Non proferam quas admelitcras fcripßtnbsp;deiniuriaabstcmihifada.Tu,qui vici-nioreSjhomineminterrdga.Exclaniabir«nbsp;vereor.te omnium hominum impuden*nbsp;tifsimum,atqucperditifsimu cHecalum'nbsp;niatoremjßc quia cum tefle laudas, falfinbsp;reu ipfe peraget. Quint niiferue/l(dicef’^^nbsp;quidam olim )«egire nonpojp, quodeß^“’’'nbsp;pijsimnmconjitcri, Sedminus tibi turp«“'nbsp;fer, confitendo veniam deprecari, quàmnbsp;inficiando crimen duplicate . An firpiu*nbsp;wentiendo cffugerc te poffe putarcs, ƒnbsp;aut nunc carcer,quodignusesgt;te coftrinnbsp;geret,autlidortcnerei?Sed tuin iftotuonbsp;Olympo fecurus, fuauiter ridcre potesnbsp;omnci I

Ab ÏÖAN. CAL. 49 t)mncs amp; iudices amp; liâores : vt amp; iampri-dem propterea impuhè foies, cuicunquénbsp;visjiniuriam faceré: amp; talibus te Judis ob-Itâas.Memini.cùmfcriberes in Tridentlnbsp;liurn concilium amp; pro t,ua ciuilitate atqjnbsp;ttga tuam gentern beneüolencia, potifsi-niü Gallis£p!fcopis,qui intcierant, cofi-tvmeliosc.hoc eft,more tuo,nialedicercsjnbsp;te,ignominiæ amp; conüitij caufa iiominâf*nbsp;fe bJcnetenfemè Atqui is non erat Tridcn*nbsp;ï^heque 6Ô venir vnquam, ld cum amp; in»nbsp;welligeres amp; omnes intelligere fcircs»nbsp;9uidfacis?óingenüi hominis pudorem*nbsp;lllam virülentæ mâledicêtiæ farraginem,nbsp;'quaih vocabas Antidotum,Gallicè rurfuSnbsp;edidifti,amp; pro Nenetenfi Rhedonenfem*nbsp;älteriim BritaniæCelticæântiftitem, fup.nbsp;^nfuifti^vthfcin Galliaaudirct,qüod illènbsp;’*^Latio,amp; vterq; infamaretur.Sicenimnbsp;''etécundè fcilicet errorem tuum cafligâ-“*jSc communicatiohequadam maledi-öum condüplicâfti. tiæc enimpcEniteft*nbsp;Wia e{t,qua tu erroris fcelerisque Cohui»nbsp;^U5,egifti. An hæcarsamp; confuetudo tuanbsp;5^^,fiue multiplicandæ contümeliæ, fiuenbsp;’'’quot;iviæjj^jpjif-andaîji) quisfortaffe motilnbsp;^erteadiiisaliquod reuocet? Minime er-»nbsp;gomirarer,fi eodemmihimodo hune la»nbsp;D tisfà»

JO RESPONS. BALD.

tisfaccres, fed nefcio quo modo acerbiol' ergamcamp; peruicacior amp; iniquior male-uolêtiæ tuç rigor eft.Na que in me vexannbsp;doerrorcm’cómififfe te in priori tuoad*nbsp;nerfus me libelloj famofo, negare non ponbsp;tcs,neq;cum hue Gallice recuderes,correnbsp;xifti rcocommutato.nequeiam comniu-ta^jfed iterum iterumq; ingetninans itanbsp;pergisagisque, vtquiduisdieereparatuînbsp;iis potiùs, qua vis veri te adigat ad aliqu*nbsp;vel tacitâjfiiie erroris maniferti confelsio'nbsp;nem, fiue conuiétæ culpæ deprecationC'nbsp;An hominum (intelligis Apottoli verbû)nbsp;tam præfraâa cfle poteft co”nbsp;fidentia? Si diras tam de Rep. Chriftian»nbsp;praîclare meritum efle te,vt tibi prluati”*nbsp;licere debeat quidlibctî autmetameH®nbsp;hominem(vt vocas)nihil,impunc vtpofnbsp;fis in cp casdendo te obleâare:

Nor uileSjinhumata infieta^ turb^gt; . Stfr«fmMrf4mpK.fed tantiï léitonbsp;amiacenti fuperelTe generofæ ingc”^'*nbsp;tatis.vt eefi linguam reucllas, meo ta”^®quot;nbsp;fpiritUjli voce no pofsim,iniurias tuas rC'nbsp;fcllâ atq; repella.Àge vbi negarc non pO'nbsp;tes,te ofiendilTe, quo pergis? Quo inag'*nbsp;tencri te fentis,vt irretitæ teræ folcntjts”nbsp;to minus quiefccre potes, ncq; tamé cu?«

té ver ris in omné parte,aliud fremés facisj lt;]uâ vt te inuoluastttagis atq; magis.Cla-ttiitasme Rhcmisj vbi niillû vnquâ vidînbsp;Cardinalem,vendidifleafq; obtulifTcne-tcio cui cardinal! mirificû i11 ü librû, quonbsp;tamë tcpore liber neqj nitus,neq;(vt opi-*ior)côceptus erat, amp; de quo nihil hafte-’’usquicquatn audiuit Cardinalis ille.Mtnbsp;•¦a ch, miloannes, tua vertigo,mira hæcnbsp;’telâcholi3:qU3î eôicit,vt videre te putes»nbsp;¦‘juodnufquâeftjâcne quidé vigilans 8cnbsp;•aïonitus poffis ta inanes(quid aliud dicâ?)nbsp;Pj’âtafias difcUtcre.An quia de nouo Ponnbsp;**quot;catumaximo fæpècogitas, non potesnbsp;^^liuifci Cardinalium? Addis etiamne-^cio quid de quodam LotharingiæCan-quot;Ilario, qui tarnen nullus eft neq; vIluSnbsp;''•^^uam fuit.Næ tuiterum valde mifetnbsp;®bqui nondum fentis, te ab tuis delatori-qui talia tibi perfuadenr, irrideri, Sinbsp;F'tludjßrium velutiinfcenam producijnbsp;¦**’ huacantillenr,

•iumrutdum uidet agtttitti Pentheiu,

’'Um iterum mihi narras tiefcio quid Portulis illius noui, fed mihi ignoti*nbsp;(iocando loquar ferio)

jz RESPONS. BALD, nemeingratum ede putes, magnam tibinbsp;gratiam habebo,fi id mihi perfoliii cures,nbsp;quoddefpófura mihi clîe confirmas : at-queetiam,fi vis,amp; per Leges liceat, partenbsp;tccum decidam : vel potiùs totum nomennbsp;illud, fiquodeffeputas, dono amp; cedo:nbsp;quanquam, vt mihi caueam, non affirmonbsp;cffcanquod.Mih; profcâô valde nouumnbsp;amp; infolens erit, quod pridicas, bçnefici'nbsp;um,qui hadenus nullum ncteruncium,nbsp;quidemabvllo vel Epifcopo vel Cardi'nbsp;naliaut accepi auccxpedaui. Nefcioa'’nbsp;multos habeas in tuocollegio, qui mec'*nbsp;gloriari pofsint,nunquam fe quicquat”nbsp;delibâdeexopibusEcclefiafticis. Videa*nbsp;tu cum tuis, quantum olim innbsp;ris,amp; quàm illis rurfus bonisnbsp;quid putas dicipodc,fi dicere velimj^dnbsp;nunc tui hauriât? Quid fi artêm cxadi*’.’nbsp;num,neruum tuæ fadionis.aliquisnbsp;beret i Quid, amp; quantum,Si à quibuS’nbsp;qua arte accipi3s,non inquiro : neq;**’^nbsp;referntantum abed,vtcum Senecamd®'nbsp;dicares cuidâAbbati, quemfandifh'^*''nbsp;cfle profitebaris,quæram, quantum öd'**nbsp;clicueris. Verùm noscxtuo tuorumqquot;®nbsp;ingenioneaîftimato. Intereà creditoƒgt; ®nbsp;aliquos in Gallia non omninô dupid^’nbsp;atq^

AD IOAN CALV. 3 atquehæbetesjquinon ignorant pecunt-ariastuifatcllitij rationesjamp;reliqua. Sednbsp;vthanc cogitationemauertas, amp; aliquidnbsp;inmedicerevidearis, exclamas,cuiufdäne'nbsp;f*ndi(vt ais)mci collo^uij memoriam^ex pioruntnbsp;tordibuj dderi non pojfe, Quôdnam colloquium ô )(9if lt;4/eï»(üïKj, magiftermemoriænbsp;’fque picratis?Eflfare, fi quidfcis:fakeninbsp;•le infans in mentiendo videaris, cùm fisnbsp;’^iuimè.fingito aliquid probabiliter. Annbsp;nefindum dixifti:uouætuæ calumniænbsp;’’^fariam ncquitiara tegere amp; occuleretenbsp;PoffeputasJEgo teadiuuabo amp; hçrentcmnbsp;S’^pediam.AnnofupcrîoriRexHle,in cu-; clientela furo, iufsit, vr magnis de re-conuenirem Principem Cardinalcm,nbsp;H'iitunceratLutetiaî.Colloquiuinde re-^’S'onis quæftionibus controuerfis fuit»nbsp;'l^Mjoeo teftc, dico amp; affirmo rcligiofi-quàm vllumfuerit vnquâ, quodnbsp;*®cum aliquâdo habuerim. Vtinatn nuncnbsp;’f’gu!acapitajqu3Eeodemdie,nc excidenbsp;. ’^^’’bliteris confignaui, Sgt;(. compluribusnbsp;''’dspijsreciraui^pluribus verbis exponenbsp;J®’amp;huiclibelloadfempiternam pqftertnbsp;T'emoriam includere poCfem.Sed resnbsp;”§gt;oreft,amp;aliocxponi loco poterit.il-® ’®odôdicam, colloquium non difsi-D 5 mile»

J4 respons, bald.

rnile illi fui{re,quod audio eundem in cei* manianuperhabuiiïe cum Erencioëiei*nbsp;usPrincipeilluftriff. Curtetam valdev*nbsp;runt talia colloquia,in quibusde religio*nbsp;fis raiionibus EccleGæ reftituendæ amp; counbsp;cordiæ conftituçndæ quæricur^Curdetenbsp;aânm effe putas,ftatiin atque audis ag*nbsp;pace amp;(vt vocât) vnitate? Èrgo quod oûcnbsp;narrabo',fortaiTe te inipulit, vt in mc infurnbsp;gcres, Quidnâ? Kemifit eodeni me anoonbsp;Rex idem in Germaniam cum optimisnbsp;mandatis, iufsitque vt cùm ab alfis, tuninbsp;vero abs Caflandro,ad qucm proptere*nbsp;fcribebat,elicerem, fi quid haberenc bo'nbsp;ni COnfilij ad dirimendas difl'enfione$,qutnbsp;bus Ecclefia miferc diftrahitur. Cumnbsp;fern Colonise,audio quendam (de quonbsp;nihil antea quicquam audieram)libelluu’nbsp;Balfilcæ excufum de Officio pij 6lt; publi*nbsp;CS tranquilliratis verè amatisviriinbocnbsp;religionis difsidio,iam circuferri mnbsp;lia,quem auâor mihi narrabat fenbsp;burgi delineâffe.Audiebâ etiam te, quo'^nbsp;niirabar,illi confilio vehementer iratumnbsp;dira minitari.Sed non credebam te ta mi*nbsp;hi amp; illi effcinfeftu fine vlla caufa.Salteinnbsp;nihil quicqua earn rem totamad me per*nbsp;ïinereconftabat.Redeoitaquefecurusinnbsp;Galli*'

AD IOAN CALVj n Gilliam,amp; ad «um llt;egem,qui me aman *nbsp;darat, refero refponfa manuCcripta ijs denbsp;rebus,deqiiibus quaerebatur. Vtinam eanbsp;niincmihi edere l!ccret,quæ fortafleedc*nbsp;lur aliquando. Certe luæ intemperantiæ,nbsp;quæ netumorem quidébonorûconfifio-rum ferre potefl,furor magis pateret. In-tereàquidtu temulentis tuis fufpicioni-busamp;melancholicis phatafinatibus pro-tul in tuo fpecu indulges, in me nihil me-titu tale.nihil taleexpcöanté répété euo-mucris.in que quafi hippomanes haufif-f«,tumultnando incurrifti:tefl:es facio fanbsp;«’ofos tuos libcllos.tcftes facio fapientes,nbsp;lt;1^1 te amp; eaufa cognita.mirati funt,que tenbsp;«¦abiesageret.teftesfacio Deu amp; Angelosnbsp;ftui vltorcs erut amp; vindiccs iftius tuæ im-’’^änitatis. Relegatur CafTandn libellus,nbsp;eft recufus ab auftore auâ’, intcrcanbsp;illetuis calumuijs rcfpondebit.Rc.nbsp;.S-itur quid in me propterea erudaue-amp; indicium efto penes viros bonosnbsp;amp; integros.Itcrum veto indices obteftor,nbsp;•^ihivtveniamdent, fi cùmnondelînasnbsp;^°''tun-,eliofèagere,ego de iniuriacon«nbsp;^'^';dnondumdelîno,perfringas liceto-legum vincula ; ignofcat etiainnbsp;‘^1 Deus,qui etiä tanquä obtortocollonbsp;D 4 inui-

ƒlt;? RESPONS, BALD, jnuitiim me trahi adigique vider ad hanCnbsp;peceffariæ dçfenfionis triftifsimam con*nbsp;tentjonem . Age,ad rem aliquid dicçrcnbsp;vicie ris, cùm quas de calumnia leges ribtnbsp;çbieci.eas nunc in me retorques, quiadlnbsp;^çiBucerûte aliquando obiurgàjjenbsp;iudicdresprout amures, amaresautem proutU-(let.Hîc eninr demumconfidentçrexcl®'nbsp;was, te Deum amp; Angelos eins teftari »i*!nbsp;abs me improbifsimè efle confidii:amp; haçnbsp;dira imprecationê addis, ita uerà inthip^O'nbsp;pititts ßt Deuisß quid uncjuÛ tale audierim. Bo«nbsp;pa verba miloânes.Obliuioni potiùstujnbsp;Deus ignofcat, Quid enim alioqui te ini-fçritis eft?Nihil me côfinxifrc,ipfa,ipfà manbsp;pus tua,quæ hîç cxtar,amp; à fexcentis agni-taeftjteftis eft;tua(inquam)cpiflola,nia*nbsp;pu tua adBucerumfcripta, quant ne iplenbsp;quidem,(t videas.negabis. Non patiar, vtnbsp;qd* tu illiberaliter facis, priuata epiftob,nbsp;ftnecôfenfu fçriptoris in publicum ed«'nbsp;tur.Tibi potius earn reddi, G vis, curab^’nbsp;quaenefctoquomodo. ex ArgentinabuC.nbsp;perlata eft. Sed vt fexcenti, quibus m»'nbsp;pum tuam oftendi,de ça teflimonium di*nbsp;ççndo teftçs erunt meæ bon® Gdeijamp;tuç,nbsp;Vt video,obliuiôis: Gc etia vt cpiftolf tusnbsp;(ibünterca magis atq; magis memoriamnbsp;repQ*

AD IOAN. CALV. 57 renouem,dico earn effe cuius ad Bucerumnbsp;Wlecftprincipium:

CMm literie tue mihi fub camm oblahe effènt, hnfo gäudio perfufuifui,ut non memincrim trinbsp;bui totis menftbui hetiorem mihi horam affulfipnbsp;ff«At cùm ciu fuper caenitm utcumjipercurriffentfnbsp;leflione ipfn ßcfuifUgeüutUi, ut proximo nodenbsp;irrequietui continenter eduîrim, nec toto pôdnbsp;tn'dHO phinèfuerim äpudmeipfum, erc. Si, vcnbsp;çertior fis,eius çtiam epiftolae finem reci-taritibi velis, poftrcmum caput cft :Fr«-ftritmihi excufitsnouop^ipifmo erigendo tenonnbsp;ftudere-.Sed uellem dlijs omnibiußcexplordtdntnbsp;fff^puritdtem tu^m,ut nefu/^icionis (luidem lo-(umrehncjueres. Fruftrdctidm id, te dure oprrà,nbsp;(fuidcalumifmiüdmifceiitur. Sidfcripturufenbsp;gt;”cldefledendumßt fHon ignoro (fudm ßt tole-'tibilior'Rucerifmui,lt;iuÀm Caluini/mutjcrc.

Ininius(inquâ)EpiftoIætuæ,quæpro« medio legunc hæcabs te feriptaînbsp;^udicdre me feribis, prout dmottmarc, proutnbsp;lifcet.Ergo neßc me deßperecenfes, ut nullumnbsp;btifcam in amundo deledum uel ordinem. cze,nbsp;Nunevidemiloannes, an hîc cgocon.

Siroulvjde quaenam deuotiotuafit.cum,

fit, quod nunc vides effe ve-Deum,vttibi male fit propiti-

j8. RFSPONS. BALD.

Ui, inuocas amp; veliitiadiuras. Ecquo rui» ó mifer, ciim ad talem imprecationetnnbsp;te adigic caeca impotentia tuæ Jracun-dia ? Profeclo inalè tecutn agcrctiir, finbsp;fünwH)iure tccum agerctur. Ergodifcenbsp;dctncepscaueretibi magis, cum aliquidnbsp;negabis. Difce loqui minusconfidcnter,nbsp;üc religiofè magis. Ego nunc hoc vnonbsp;eontentus ero loco amp; exemplo , vt fi-dem rnearn liberem,amp; de tuis recrimi*nbsp;nationibus iudicium bonis omnibus amp;nbsp;çordatis permittam. ccrtè fi quod vn*nbsp;quam exemplum Deusedidit tuæ vani-tatis,cuius memoria te configeret, eftnbsp;iftud quod dlco ; amp; tarnen in coexagitä*nbsp;do,quod poffem, non immorabor.Caetc-rùmnimisimmaneeft, quod Satanaorenbsp;furiali vocaseu, qui tÏi^ tQ^jSoXij» accufat«nbsp;An quiaSaran Hcbræis dicitur, quiàLa-tinis aducrfarius: audes exclamare(qu«nbsp;pugnantia funt) aduerfarium tîlt;nbsp;cffe Satanam i Deus bone, an hæc ling‘'^nbsp;amp;or3riocft Thcologica ? An non poU^’’nbsp;’.vi;7Cugt;iJ3^effece,aliquis putarei?aduO^*nbsp;rem itaq; exorciftas.Sed fortalTc clamabi»nbsp;cum Vlpiano noftro,eos impoftorcs cfleînbsp;vteos nodubitäftifcnbcrCjfuilTeignoti snbsp;tccUfi« vettri ; quia magnificencia tuanbsp;noo

AD IOAN» CALV. J?

Bon dignatur mcminiffe, non corum mi '¦ nusquam Diaconorum, in omnibusfcri-ptoribus veteris Ecclefiæ fieri mcntioné.nbsp;Si ht,quos dire imprecationis ergo,vocasnbsp;Satanasjhonoris caufate refalutent Luci •nbsp;ferum,credo minus irafceris. Nam amp; glo*nbsp;tiaris teomnibus face præferre, Si fæpe innbsp;orehabes, illud quod Hieronymus fcri*nbsp;bitfuiffeproprium LuciferianiSjDcEccIc-eße lup^injr . Sed vt tuä luce boninbsp;f^îquantur,opera dato, nemiferä Ecclefi^nbsp;’teru poIluas.Nâ fi(quod nunc Gallia vc-’'®for)nQnaliam reformatione infiituas,nbsp;‘1’^'2'n auorum nofirprum memoria Ztfcanbsp;^®^emus, omnes boni te fugient, Sednbsp;^crrlbiJe eft.quodsVt occurrasjtoties in-S^niinas, nos efie Apoftatas? Curita?nbsp;S“« conquereris me abs te nunc de-

4fo RESPONSIO BALD.

bes, (quod non eratneceiïe: Idcnîm SC fepe confiteor amp; palàm prædico)profersnbsp;(quætuaeft proditoria fides amp; illtbcra-lis educario) edifquc in publicum,mul*nbsp;tas,quasab annis xvij. literas familiäresnbsp;ad te aliquando fortafTe fcripfi adolefcé?,nbsp;cum te nondum noffem. Hic egotibi re-fponderem, quod in fimili caufa HierO'nbsp;nymus refpondit RuSno.Sedvtciuiliùsnbsp;agâ aduerfus hominé inciuilem, contétusnbsp;ero refponlioneCiceronis ad M. Antoni'nbsp;um,hominem(fi dicere fas eft)tibi in hoCnbsp;genere non difsimilem: AtetUm (tnqitiOnbsp;titertu,lt;]uas me fibi mifi(le diceret, rccitauit ho'nbsp;no cr humanitatis expers cr uitte communis i'nbsp;gBdrjM.Qaw enim umjuäm, cjui paulum modo bfnbsp;noruin confuetudinem nofjêt, literlt;« ad feabi’nbsp;mico mifftu, offenßone aliqua interpofita,mgt;nf'nbsp;dium protulit,paló,mquerecitauit{ Quid hoc eßnbsp;itlittd,quàm tollere è uita uitaefocietatemltoüef^nbsp;amicorucolloquiaalfentium f Quam multanbsp;ejfe in epi/iolis,qu£ prolata fi ßnt,inepta eß^e“'^nbsp;deantur?quàm multaferia,neque tarnen ullo tf® ‘nbsp;lt;fo diuulganda, Sit hoc inhumanitatis tu£,

Hæc ille. Audis humani/sime loanncs elogium tuae editionis,neque qua reli-gione,talcm tamq; Antonianam barbarienbsp;tuam ornabis,video. Quid fi exemplumnbsp;nunc

AD IOAN. CALV. 6t ¦nunct43um fecutus,vicifsim ederem quasnbsp;olim^dmefcripfiftt literas familiäresnbsp;busquidemcertème adolefcentem pro-pè incantafti amp; blandiendo in frauderanbsp;peUexifti.Sed abfit,vtraalitiofam tuafu-’ilitatem imitari videar. Interea tarnen a-bosmonebo, quicunque ad tefcripturinbsp;funt.fibi vt caucanf.amp; raeo periculo fapi-^nCjdifcantqiiead quern quamque fidelenbsp;virum fcribant,cùm ad te fcribunt. Vetusnbsp;iUud:Fingerf qui non uift poteß : tommißclnbsp;?««re Qwt ncquitibic ni^cr eß:hunc tuKomn-quot;'tducto. Vetus illud eftfymbolumPy-’agoricü #'h: Vetusnbsp;^fapiensadmonitio Plutarchi interpreten cis ju»

MetKoiiSj«/i. Vt aucem noftri infidiato-t'Sjqui iampridé coquebar,quod nuc vo-^nb.amp;iam tum,cü ad me fcribebat, me. ^'tabatur quod iamfacit,malitia notiornbsp;tttjquicunquc easliteras leget, teftesani-tnci optimorumq; aft'cäuu , amp; cû tua,nbsp;^nacn adinnvifti refnonfione ccmoara*

PfQferre teftimonium tuæ perfidiofs(fi ’P'/tè dicendumeft) iinprobitatis. Quanbsp;‘'??dem fperascrudelis,fore vthîcodio

9

RESPONS. BALD.

tui oppreffus peffunder.Sed Deus.vt fpc-* rOjtuafæua atque infidiofa confilia di«nbsp;llurbabit , amp; quod in me coutorques,nbsp;in caput tiium rccidcr,aiigebitqueinf3-miam tuam. Agé verb ecquid conficcrenbsp;vis cum ill is cpiftolis ? Probabis, me ado*nbsp;lefcentem, return imperitumtemerèp**nbsp;taffe,religionis,cuiusftudiojquö etian'*nbsp;numtencor,flagrabara,te doótorem ma*nbsp;gnumeffe:pütaffete virum bonumeffc^nbsp;religiofum: te Ecclefiæ reformandæ curanbsp;feriô fufcepiffe. Denique probabis m®nbsp;hac opinione faâû fuifle propè Caluino'nbsp;latram , vel in te colendo idololatrai”*nbsp;Errauijfateor: fed il 1 i us meæ cæci rat is oC'nbsp;queftultitiæ vel amentiæ (quam tatP®”nbsp;mens bona amp; religiofa incitauit) fatis”’*nbsp;gnas do dediquc pœnas. Quid de iadtquot;nbsp;raamp;damno rei faniiüaris, vcl xx. aon^nbsp;rum xrumnis conquerar ? Intereà d®*’^nbsp;âdolefeensamens meique oblitus,nbsp;¦ lo , credo, carmine incantatus, tibinbsp;uio amp; obfequor, perdidi, perdidi op'',nbsp;mos adolefcentiæflorentis annos:nbsp;res(inquam) illos annos infelix pC“nbsp;di.Nuncvtmercedemaliquam rependa^nbsp;ô crudelis, amanti amp; propter te prcp^nbsp;mifero amp; iacencietiara infultas.'Iu«’®nbsp;retri*

«

AD IOAN. CALV. 6? retricios amp; turpcs amp; obl'cœnos amoresnbsp;quorundam.qui tibi nunc intimi collegçnbsp;funt,ruauitertegis;amp;ferre non potes,menbsp;deperijffepuerilitertiiam, cuius tiincvl-ceraignorabam,confuetudiné quç caménbsp;quanti mihi confier,no ignorasJCertè cûnbsp;J)ptereàmclaceras,quidaliud quàmtru-culenciam tuam prodis magisatq; magisînbsp;Ergo quiconque vfquam ellisamâtes re-ligiôis Chriftians, cauete ne imprudétesnbsp;buic laruato aniiftiti mukum tribuatis:nbsp;f3uete,exemplo meo.ne eum colatis.Iau-admiremini nimium ; ne fi fortènbsp;poftc'a (vt lex ait) emergat celata mo-improbitas, vobis integrum nonnbsp;earn non colcre. 111e per me vo-dcnunciat le irrifurum veftramnbsp;plicitatem, vel, vc vocat, fatuitatem,nbsp;^'•¦''cctpcrfuam modeftiam diutius patinbsp;*’°npotc(l diuinosfibi honores defcrri:nbsp;’’^queplusfibi tribui vult quàm merea,-tur.

vir modeftifsime,cum omnibuj ^'''obaueris me cæca tui admiratione 8Cnbsp;cæco magnam bonamque de tenbsp;£ ’''opinionccôcepifle; qdaliudquàmnbsp;allegabis tuam,amp; probabis teâanbsp;^**lacioncatquc hypocrifi tua deceptanbsp;fuilî«

1^4 Respons, bald. fuiffemeamcreduliratcm : vidiffemevê'nbsp;rô pofteà illudjquod dim alebàtur,inon*nbsp;ftrum,idque tam deforme j vt eius con*nbsp;Ipedus coëgerit me idolum repudiare,nbsp;quod imprudens alioqui prope adora-bam ? Oportet profeflô vehementemnbsp;fuifle caui3m,quæ me abs talibus taquot;*'nbsp;que immoderatis amoribus reuocarepdnbsp;tuerit.Et tarnen is pudor fuit meus, vtni-11 tu de hac ab alienatioe prior verba pal*nbsp;fecifles, deea vixalij audijffent quicquâ.nbsp;Sed ncque intempéries tua faciet. vt li innbsp;amandonon tenuimodum,hon teneaiHnbsp;in diuertendo, Denique hunquam pro-babisméaliquidintereâ fecifle côtra ve*nbsp;teréamicitiâ,quatenus falua religidepofnbsp;fem.Non potui,fateor,femper tam valdf»nbsp;quàm feceram antea, te obferuare, vbinbsp;aliû,quàmputabâ,eiïevidiîneq; religi®'nbsp;fum efle fenfi.quod veile videris.vttec’lnbsp;lia colatjficuti Græciaolim coluitT- fl jnbsp;minium,victimisamp;facrificijs.Sednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ab homine ingenuoamp;Chriftianodeh“''^ , rari officium pofi'eqin eo me eóftaptem^^ 'nbsp;efle amp; fuifl’e,dico,amp; donee aliud probau®nbsp;ris,conftanteraffirmabo. Nequeverô di jnbsp;fimulô,errâire te vehementer, fi putâftlt;»nbsp;cùm me in tuos olim numéros referresinbsp;etiam

Ab IOAN. CALV. êj feti’dm me iurâiïcjtua figna.quocunq; tüe-res,fecuturum effe. Memini quendä olimnbsp;BloGum Cumanum,qui TÎb.Gracchi parnbsp;tes fecutus erat, à Lïlio ihterrogatumjnbsp;Qfiid ß te Grxcckiu tcinpio loHH opt max/icftnbsp;ßbdere iußißeti rcßlt;ondi(J'e, id ^uoqwe fe fuijjïnbsp;fAäurum,ß iupißvt.Etfi multos habere te lanbsp;Ôes,tâ valde tibi addictos, tarnen ne falla-rts, iubeo vt me eorum numéro eximas*nbsp;Nunquam enim pütaui religionem eflänbsp;latrocinium amp; impofturam. Quid ? Artnbsp;tnetamperditum cffevnquam putäfti, vtnbsp;teChrifti loco locaréf Alijs fi potes,pfua-*^^as,quod impudêtifsimè iaétas^eos, quinbsp;te defcifcür.abs Chrifto defcifcere. Egonbsp;^uidetnccrtè,quantum inter te amp; eu in-*nbsp;^erfitjfcio : amp; Vt ad ilium propiüs accede-tetïijConfcichtia meame coêgit abnouisnbsp;tuisconfilijs Si côfpirationibus fecelsio-,nbsp;benifacercttaroetfiid feccrim fine tuaà*\nbsp;hoqui vllacontumelia. Igt;eteigitur,dep-fona tua,de tuis moribus quçfiioné nurtènbsp;effefcito,amp;alios id fcire intelligito. Caù'nbsp;têtu quidé.qui Chrifiü.qui Ecclelîâ, quinbsp;fubftituere in tali reatu velles.

agis ô bone, firaus hæc (vt dixi) ^’''ifeftaelEErgo aliquando define per*nbsp;^Itl'hare amp; periiiifcerc ftaturo caufSiQuiànbsp;£ de

€6 RESPONS. BALD.

de faöione tua diäum aliquid fuît,exdl mas fie fadiofum fuifle leremiS, fie Pro*nbsp;phctas,ficChriftum,fic Apoftolos . Qu^nbsp;tandem cft hæc comparatioîTunc hoc te*nbsp;pore,tu(quid dicam?) hoc rerum ftatu aanbsp;destuaada Sullanacum Prophétiesnbsp;que Apoftolicisconferref Equidem olin»nbsp;cùm aliquid effe fimilc putabamjquiar^*/nbsp;tèncfcio quidfimuJabasJd ferre potui»nbsp;At nûc cû longé aliud amp; agas amp; agere tenbsp;oés videant,nimi J impudenseft tua iada'nbsp;tio.Memint,quod Auguftinus narrat,1“'nbsp;lianum ilium Pelagianorum gloriofi^si*nbsp;mû durera, folitura elfe impudentifsi'”®nbsp;jaâarCjfe effeex agmine PatriarchariiU’»nbsp;Prophetarum, Apoftoloru. Sed vt te eiU*nbsp;agminis figniferum effe probes, oportet»nbsp;alia figna qua quæ nunc præfers/attolb’*nbsp;Intereà liceat mihi bona tua gratianbsp;nem impctrare,amp; veniam.fi Chriftinbsp;fequar,amp; à tuis paululû diuertam.Equ'.^jnbsp;miror,cùmtamliberalis atq; facilis ,nbsp;diffoluendisnon raodô votis,fednbsp;gi)s,amp; quidera in diuortijs faciendist^*’nbsp;turn tibi tribuas.vt dorai tuæ, fratré pt*nbsp;ri vxorc repudiata,etiamnü fuperftit^gt;®\nbsp;terius raantum efle iubeas: te nunc ta »nbsp;ucrum effe in aftringéda obligationc,

Aï) lOAïî. iCALŸi 0 ïtionàflerij tui, veltuorura numerorû at-«quc caftrorum.Ergo deinceps fibi caue-ant,quifapiunt,nctemefè tibi dentna«nbsp;inen:nenunquam ficijs integrunidifce-dereabsfocietate, quâ pofteà fortaflc fcftnbsp;lient nô efiîe.quod dicebatur. Ego quidénbsp;certètui facramentirnilitaris condition^,nbsp;quâ nuncdicis,nonaccipiû;amp;,fiexcipiasinbsp;Huila mihiexception« oliracautû fuiffe-,nbsp;de dolo tuo replicabo : fakéminoris ætaquot;nbsp;tisdcfenfîone vtar,rcftitutioaemq; in in-legrum ab aequo Prætore impetrabo. Visnbsp;’xemplis bonis prætereàvtar? Cùm olimnbsp;Auguftinusadolefcensin Manichæos, ÔCnbsp;^piphanius in Gnofticos incidiflct, amp; ijsnbsp;ïniprudcnsvtcrque nomen dedilletï deinde verô, cùm fentiens quo eorumfc*nbsp;tendcret, pedem referret, claraita*nbsp;^atitilli quoqueefl’cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fortafle

^ontumcliofus efl'cm, (i te cum ijs confef ’¦«Ottantùm abeft,vtid vclim : feddico tânbsp;*Hihi licere abs tua noua faclione.vbi absnbsp;’’eligionc defleclit,deficcre,quàm Augu-amp;Epiphanio fuit neccflc, vt ad Chrinbsp;Ecclcfiam redirêr,déférére Gnoftico-ÔC Manichaeorum coniurationcrti.nbsp;^^idprætereàtibi multos laudem, quosnbsp;^^guftinuslaudat,quia Donatiftarû üÉ

6S RESPON. BALD.

Circumctllionum coniurationem,cui iitt pudentcs fubfcripferant, deferueriniWisnbsp;vno verbo dicam? Cum te tuumve librari*nbsp;uiTi audio n ijl’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ius dicentem, vi*

deor iiiihi audire Donariftas in fua Baga* j en n Synodo pronunciautesdcMaximia'nbsp;I1O amp; eius optimiscolIegis.Ec vt breuef^-ciam, fentétiam tibi vnam opponatn, quinbsp;hodie legi, tu nonduni audijfti ; Cum hitnbsp;diebushihorian) Donatiftarum collige*nbsp;geren»,ik eo nomine Optatilibros contranbsp;Farmenianum Donatiftam non fold excunbsp;füs.fed amp; manufcriptoseuoliiereni,inci-di in cûlocû,quorefellit Donatiftas, quinbsp;alijs obijcientes , quod committcbanr,nbsp;lamnem 8i Mambrem cum pacificis (vtnbsp;ait ) cathoijcis comparabant. In co libronbsp;inquit Opratu« : NuUuf eorum debet argui,nbsp;guidecollrgio ueftro id pdccin tnnfiturn fecit,nbsp;Cittifucrant l'tniftn opinione turbdti ,ßmpli(inbsp;acpunueritdtc jirmdtifunt,O'C. Nondü(vi«nbsp;dcü)de(inis calumniari. Ne forte videadsnbsp;autnugari,aut nihil agere,nihil nonfflOquot;nbsp;fes amp; fingis, Etiam Duareni teftimoiiionbsp;vteris. Quid incptius ? Si ille me, cumnbsp;jftuc irem , transfugam vocabat, an pro*nbsp;ptcreatu, quia hue fum rcuerfus, apo-ilatam effe probas? Quit non obfiupc-feat

AD IOAN, CÄLV. 69 ïcâtte tantum dialeâicum hæc tammalènbsp;Cohærentia portenta conneftcre?Ir3 eft lanbsp;•lè.Cùmtume inuoluercfrullrà conari«:,nbsp;niirabilirerte implicas Egovtmc libéré,nbsp;tibi fatiifaciam, amp; cü tu extra ré multanbsp;’’lifceas.ego ad rem dicam aliquid,nô monbsp;dù ïsvfi Kesofuirlito, fed amp; tnji knosve! Ifnbsp;breuiterrefpôdsbo.oici de vtraq-, etusgenbsp;ïgt;eris veluti thefi copiofè poffet : lcd ociunbsp;mihi nullûcocedunttui tumultusGalliçnbsp;perturbatæ, ac ne quidem bibliothecaninbsp;cxGermania meam hue referri haâenusnbsp;p3fsi funt,3c aduerfarijs proptereatiiisacnbsp;potiùs quâ libris nunc meis fept’, tu-niultuarièdiaarecogor,quodrefpondefinbsp;dumtibi eft:vt fi iambreuior in vberiar-guméto fim.tutalibusimpediméris venianbsp;des.ScisinEuangelicis literit iïssyajr/oj»nbsp;appellari libellum(vt vocant)repudii. E-goli teres tuas tibi habere atque agerenbsp;iubeam, veleonditione tua me non vti,nbsp;antiqua formula dicam. Diuortium iuftiinbsp;effeeontendo. Id vt liqueat, nunc de mo-ribus iudicium vêtus inftituendum effet,nbsp;Ineoli mecogas caufam dicerc, liquidanbsp;pfobabo te caufam diuortio dedüTe. Sednbsp;honoris tui caufa peto.vt hîc imiiari pof-fijnpudorem Pauli Aemilij, vt eius vtre*

E 3 cundo

70 RESPONS. BALDV. vcrecundo refponfofimcontentus.Cep*nbsp;tc nullame res alia abduxit abstuacon.nbsp;fuetudine,inque viam reuocauit,quàn»nbsp;quod eodem fcwper animo perfequarnbsp;ftudium rciSæ pietati$,quod mibiapri'nbsp;misannis fuit infitum jfed àqua(cogornbsp;ingenue fateri quod feotio ) mihi deindenbsp;vifa funt defle^tere tua tuorumqj amp; coti'nbsp;filiaàfaâaroinimè religiofa. Quaena eanbsp;iînt,noliab,smequærere. Tu enimfad*nbsp;nofti,amp; patent, amp; qusedam funt, qu« ab«nbsp;verecundo aduerfario nunquâ audios :nbsp;licet plura nuncabs me non eliçias,ilia fa'nbsp;tiscflicpoflunt,vt etiaplures, quifortafs^nbsp;funt effafcinatijtandcoculos exeplonaf®nbsp;3pcriant,amp; te rcliéto.ad fe redeant.Licue*nbsp;rit fortaffe anteà vel tecö, vel in tuo ceen^nbsp;córounicarcjcü rcligionis fpecies velpro*nbsp;babilis error firoplices alliciebat. Nu’’*'nbsp;qua confeientia id pofsint,nó video.Eg^’nbsp;quidccertèiamfateorme non polie.AP'nbsp;pelles fi vis,defedioné, fi quis aut fa^*^'nbsp;nétandéruam fugiat,aut tuam fempf*®’nbsp;écam non fequatur. Sed an vllus vnq^al’'nbsp;impoftor fuit tam tyrannus.vt capitale®nbsp;fç ftatueretifi quis impoftura odilict 1 bnbsp;quis tu es. qui quos religio retinet, v®nbsp;çxtr^ rnçtos ç«yfrentein,nbsp;fac*»

AD IOAN. CALV. 71 facis »»«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoe cft, cius criminis,

quod meliori iurc in te retorqiictur ? Si patens nos hoc loco intelligerc illamnbsp;AbS»!ƒ«»©'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuius menoinitPlu

tarchus;fatebimur nos effe apoftatas. Sed fi verbo.quo vteris, fignificare aliud vis,nbsp;aperte cogimur perditifsimo cal um nia-tori reclamare:ac nifi fi doloré iuftifsimunbsp;reprimerc audires ô noftcr itf«saw, qd*nbsp;inereris.lampride tu quidc impunè ita lunbsp;disjvt quod in te dirigitur,in Chriftû de-torqueas:5i ita agas quafi Ecclefia Chriftinbsp;®^faâio iua,religioq-, Chrifliana, amp; perfbnbsp;tua,eadcm res effecEt verô aliquâ mulnbsp;*gt;tudinêcfïafcinâfti,vt nô difeernat quan-'ûinterfit.Sed an omnes Gallostamfun-Soseffeputas.vt neminéfentire amp; vidercnbsp;putes,te improbè mifeere, quse valde di-'’erfafunt,amp; inter quæmagnû eft inter-Uallum ivisMn hue Scio manbsp;Êuæ artis olim fuiffe hanc aiâioncm tu-’in:red iam nimis vulgare amp; notû eft hocnbsp;’ttificium, amp; eft tam attrita, quàm to*nbsp;*i«s obtendis, larua , vt ne pueros qui*nbsp;^’nitcrrcat. Fuit quidem certèhocetiinbsp;familiare nó modo hasrcticis, fed Scnbsp;'uifmaticiSjVtEcclefiæquoq; Catholicçnbsp;fujE faâioni aferiberent, Sed quisnbsp;£ 4 corum

Ji RESPONS. BALD, çorû impudtntiä nó rideat? Eat nunc nOnbsp;ftcr Salmioneus,amp; brutafuafulmina eia-Çulando pcrcellat Galliam trepidantem«nbsp;fcilicet hoc eius verbum cft:æra lonât Cnnbsp;ry bantes.cxpauefcite pueri. Memini, q«nbsp;Auguftinus narrat,olim Petilianü quen-dam Donatianorum Apoftatarum ducé^nbsp;Epifcopuin,clamitart folitum eile,nbsp;fnundiu apo/iitäuit. Nos auteni in Ecclrßiip^'nbsp;(nanßinus^täti^ua duie ilheTrihw in populo Del*nbsp;lampridem tueodem orc canis eandemnbsp;cantilenam. Sed ü id pofteritati perfuad«nbsp;ri ve!is,diligentiùs,quàm nunc facias,connbsp;tine Ô magne Tribune tuam tribum. T**nbsp;in priori tua contra me declamatione.Ec*nbsp;ç|eiiam,à qua defect ft i, eóparas cum decenbsp;TribubUs Ifraelis, quæ leroboam fecutaJnbsp;funt. Itaquetuam fynagogam vis habet*nbsp;pro regnoludæ,produabus(inquam)d'nbsp;lis Tribubus, qua? Roboamo paruerunt»nbsp;Sed hæc tua iaftantia, quid eft aliud q*^*nbsp;recocta crambe Donatiftarum? Qnid^^nbsp;ro Donatiftis refponderit Auguftin*'*'®nbsp;tiam relegiro,amp; quidem, ft potes, apim®nbsp;fedatOjdocilijrcligiofo.Vt verii tibi dita,nbsp;ilU illi me libri Auguftini, quos poftq***nbsp;gbstcdifcefsi,legi, rcuocârunt abea»'**nbsp;QUâ nouos Circuncelliones videbam»nbsp;faâiQ'

AD IOAN. CALV. 75 faâioné : amp; optarem gt; vtqui in Gallia eti-«nbsp;i|rtinumeolocofunr,quofui,librosillosnbsp;religiofèlegerent. Si illitevrunt,mihinbsp;i rafci non debes:fi ijs fubfcribere vis,delenbsp;quarn mihi dicam fcripfifti. Nam iterumnbsp;profiteer,mein Auguftini fententiS iuiC-Ic.quÀmCbriftianam cfle fentio : neq; vtnbsp;abcadeficiam deinceps facile cfficies. Sinbsp;eum iudicem reeufas, amp; aéiurn agere vis;nbsp;faite cùm litigas nif' ó£7r»y«ff/«,vc liqueacnbsp;quid velis,priusdcfinito quidnamea fit;nbsp;deinde fi quê eo nomine reû facere vis,nbsp;appofitè ex eo gcncre répété amp; exponenbsp;^peciem criminis, amp; proba quod obijeis.nbsp;Nam fallcris,fifolofiuefibilo fiue crépi»nbsp;tu cóficere putas quiequid tibi libet. Pri*nbsp;ùs illud præfiiciffe te fortafle dices, quianbsp;fubornaris noftrû quondam Crifpinum,nbsp;tuûlibrariû,vtcderetnefcio quem com-mentariû adL.III.C.de Apofta.Equidénbsp;primùm tibi gratulor,quod tam confultanbsp;habeas mancipia,tamq; paratos tuo fum-ptu confiliariosjcosquc non ad imprimé»nbsp;^um iusmodo,fed Stadfcribendûdiccanbsp;. ®q; ius paratos,amp; quidero(ö tuasgen-''^4; tuæ Domitiæ delitias) Aenobarbos.nbsp;®quot;}dc noftrx patriae etiam gratulornbsp;Wroifoy tyana fçlicitatçm.quod cum, qui

74 RESPONS. BALD, dicebatur defijffe effe Iurifconfultus,vtnbsp;vt fierct librarius tuus,nunc rurfus ex li*nbsp;brariorepcntèfaccrc potueris Iuris vtrPnbsp;ufquenon modoconfukum, fcdetiain'nbsp;terprerem. Vcrùmmoleftè ferocomtnc'nbsp;tariiim i}lum,queminfcriptio amp; paginanbsp;prima tuæ faraginispollicetur, nondun»nbsp;hue pcriatumeffe ,amp;Gne appendice »n'nbsp;nobili farraginem tuaoa mancamamp;itO'nbsp;perfeftâ in nundinisFrancofordicnfibus»nbsp;vxnijffe conqueror;amp; lt;ja ,p integraeft vènbsp;dita, exempte contra venditores mals fi'nbsp;deiinnitorefq;tuosagêdum effe putaré»nbsp;nißßdedolomalo potiùs agendû effet»nbsp;nam ediâum Aedilitium, ex quo tak’nbsp;mercesredhiberepoffem, non fat» eiletnbsp;ad puniendam talem fraudem.

Agè.etfi cómentario tuo,amp; gloffatu» interpretiscareamus, conabimur tarne knbsp;gern,ad quam nos reijcis.vtcunque inteknbsp;ligere, gratiasque tibi ctiam agemf’»nbsp;quodTandem aliquandoleges, quasi’*'nbsp;Óenus fuperbè contempfcras,exluftitquot;**nbsp;ninoftri libris repetitas,iudices effenot*nbsp;nolle videaris.Cxtcrömlibrari* tuns de*nbsp;bebat 1, IUI.C. de Apoftat.prioriloconbsp;proponcre,vt abs definitione ordiretufnbsp;fuä difputatiopc,hoceft, abeius eóftitu-üoni»

AD IOAN. CAL. 7J tionis ca parte,quæ, ne huius(vt ait)înternbsp;pretatio criminis latiùsin inccrto vage-turerrorc, definit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui

ttomiiie^chri^iianitdtis imbuti,ficrijicid fucrile-’ glt;t Hflfecerint, uelfdciendt muKdauerint ,Ne-fcio,anhictuus feruus,quia eft licétiatusnbsp;vtriufq; iuris,malit definitionem apofta lt;nbsp;taru repetcre exiure Canonicotfedfuanbsp;prælû vix exercere poflet,nifi fi ferais vtenbsp;retur i js,qui co iure dicerent apoftatæ. E-quidc non poffum diuinare, quid tal is Ie«nbsp;giflator, qui fçribit ad lurifconfultos donbsp;apoftatis, fibi velit, donee çômcntariun»nbsp;fiuslçgcro.Sedintcrea fufpicor cum exnbsp;jure ciuili definitionem potiùs repetere:nbsp;præfertimcùm fpcrctfortaffecx eaefficonbsp;rç poffcjoés lurifcôful, effe apoftatas. Curnbsp;KaJQuiaYlpianusaiteos appallari facer-dotcs.Accurfius verôjColocoannotet ef«nbsp;fe facerdotô,faccre raiflas,Et fortafle hicnbsp;error fecit, vttuus librarius defecerit ahnbsp;ordinelurifçonfultorû, ne amp; ipfe Apoftanbsp;ta iudicaretur.Quam vero ohftupelcet,nbsp;jîaddideroex Cod.Th.legem Conftantisnbsp;^côftantij,AA Ôc cç. folis aduocatis dannbsp;eflç prouinciæ facerdotc? Ad quodnbsp;^^’•trdotum didionarium, vtfeexpedi*nbsp;ÇQofugiçç bpRusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? Noix

76 RESPONS, BALD.

polTum non locari in re licet feria, onn vi j cJcoridiciilam iftius fmedocioris inffi* jnbsp;tiamUhie Cenforis arrogantiam.Etli fof'nbsp;tafle aut nefcit, aut fateri nolit tarn antiquum efleMiflarum verbum,quam efl'1'nbsp;la Conftitutio,qiiam laiidauijtameiifu^P*nbsp;cor, fi rogeturquid cogitet, cum in es legit facrilega facriflciaiMifTas dicct.Sedninbsp;11 rurfus definiat, quid, ciim easdicih jnbsp;intelligat, vereorneconfufaSc ambiguanbsp;Voceipfumetiam Ambrofium,quicertènbsp;vixtt ante illam legem .flgnifleet fuifTenbsp;Apoftata. Ambrofius enim fe MilTam fe-cifleait. Megabit hoc fortaflc auditor tubs. Nonenim idiflic audiuitvnquâ. SerJnbsp;legat Ambroflj cpiflolas, Srdifcat, quotlnbsp;nódiimdidicits quanquam rurfus ficilHnbsp;neceflarius aliquiscommentarius, vtin-telligat Ambroflanam Miflam, amp; qiiido'nbsp;limhoeverbo (ignificaretur, amp;quidel; 'nbsp;fetjdifcernere pofsitnofterinterpres !nbsp;quitatis. Imo vero dieet le non ignorarf»nbsp;quod in tuis toties caftigatis InftitutioiH'nbsp;busftuosenim propefolos,vt excudit,Wnbsp;legit libros)etiarnnum legituCjMiflamO'nbsp;hm diiäam efleabs muneribu5,quç mittenbsp;bantur. Ergo vercor, ne noftcr librariusnbsp;malit effe munieepsquàm inunificus,ne

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD IOAN. CAL7. y?

proptert.1 ljfrificus,amp;'(quodconfequenî eneptit3t)jpoftata, efle iudicetur. Igao-Icatiierum mihi lector, lînondû definonbsp;iocari in re feria.Q^iis non redeat iftorumnbsp;Magillrorum tam putidas fuperbasqucnbsp;ineptiasfSi, ne longiùs abires,pcr luas dc-lieiastibi Iicui(Iet,illius,quem protuaci-uilitate Lamia in Rei quilinio iacere fcri.nbsp;bis,vir fortifiime atque mudifsime,comnbsp;mentarios eiiolucre:potuifles non lt;gno*nbsp;tare,MilTam olim cliriftianos vocâfle,venbsp;vocabjnt Col!eélam;amp; hanc,cum populinbsp;concio congregaretur;illam,cum dimit'nbsp;teretUTjVocem frequentem fuiffe. Quamnbsp;obftupefcet doâifsimus tuus interpres ßnbsp;n^ulSc Chalcographus ,fi dicam Miflamnbsp;*iuoque ohm appellatam fuiffc, illam col-ledam,vbineque facramenti, nequefacrinbsp;fici) Vila erat memoriaf Sed hxe amp; huiusnbsp;generis pl ura,quae tecum ignorât,mecumnbsp;addifcet, vbi etiam fcire volet, quænanjnbsp;olitn redè iudicatæ funt efïe MifTæ ( vt apnbsp;pellabantur) legitimæ, quasnam nee Jegi-'*'næ.Inttrea vt hoc verbo,quod etiam fi,nbsp;’’'’¦^odit, minusoftendatur, eu Setemo-extare in ipfis Pâdeélis Flor.vetcrefq;

^’^'•eonfultos appellaffe MifFam , vbi de ’¦quot;PudiotniJoa

gitur. Quara fignificatio.

Dem

'yS RESPONS. BAtD. , iiem fi admittattuus leguleius, non negi‘ jnbsp;bome,cumà vobisdiuerto, vosq; miffoJnbsp;facio,midæ rcû cfle.Sed ad ré,nam plus fanbsp;lis iocati fumus.NemO)Credo,tâ infulfuS,nbsp;prætertuumtypographum eft,quiigno'nbsp;ret,in illa,qua deagttur, Cóftitutioneft'nbsp;Crificia facrilega vocateadequibus ag'fnbsp;Cod.defacrific.vagan.neq; tamérccufo,nbsp;quin poft Chrifti tempora codé locohâ'nbsp;beanturimpiorûludæorûfacrificia.lta^»nbsp;amp; in lege Conftantij, fi quis ex chriftia'nbsp;noludæusefticicur, iudicatur Apoftata:nbsp;amp;in Conftitutione Theodofij, defert^nbsp;religionis reus efle dicitur,qui ad facrik'nbsp;gia Templorûjvel ad ritus ludaicos tran'nbsp;lijt.Hinc aeftimare licet, Apoftataminnbsp;fee legibusappellari, quiabsCbrifti tel*'nbsp;gione defeifeit ad ludaifmum aut Paga'nbsp;nifmum. Sic lulianus illc diâus eftnbsp;ftata,qucm Ambrofius appellat.Praeuar*'nbsp;catorem.vtEuftachiuSjS^Ca'rii^. 'nbsp;duitinterca hunc tyrannum leges^'^ff®nbsp;de Apoftatis.Si hoc eft, vteft.indig'quot;’^**nbsp;nonne indignius eft, te definite Apoft*'nbsp;taseflc,quicunquetuafigna, etiamcu*”nbsp;ca audcs quse religioChrifti vetatjOO®nbsp;fequutvtur?amp; aduerfus hos tarnen veii^nbsp;detorquere vctcrcs Chriftianorum legf

AD IOAN. CAL7. 79 de Aponatii?Videris,an cû ludæis autPa-ganishabeas aliquid cômune in feditio-nibus prætextu rcligionis excitâdis. Egonbsp;verb profitcor fi à tali faâione deficia.re-lgt;giofameffeamp;5r»y«e««;i.Sihanchærefincfnbsp;feputasjdicito quçnam fit.Certô Macho-mctanam cffe non dices. Equidé œcminînbsp;Cyprianum fcnpfiffe Nouatianum olimnbsp;voluiflcfacrificia facrilcga offcrre.Loqui-tur autem deco,qui(vtait)profanuni al-larccrigereamp; adulteram cathedramcol-locarc tcntabat: qui(vtar Cypriani ver-hiOnitc64t«r aduUer cr extntteu^ Efnfcoputnbsp;Àdtfertoribni:i{uifgt;olî connexi O' ubiatn-^urconiunâam CathoUcte Ecclefi^ uaitatè, ha^nbsp;cetiabdtur EccltCidm fdccre, cz per plurinbsp;ciwifit/« nouas Apoüolos fummittebat, utnbsp;recentid inßitutionis futt fundamentitnbsp;toBfiitttertf, cilmque Umpridem per omnespronbsp;*^incîiis conßituti eßeut Epißcopi, crenre uliotnbsp;l?^«lt;lepifcopo$ audebdt, Oc. Agnofcis bonenbsp;''•¦¦jCypriana verba de Nouatiano, läcri«nbsp;^^gafacrificia offerre volente.Nunc vide,nbsp;’'' nihil tibi cum eo fit communejnihil fi-^’^quot;•Nostalem nebulonem, omnesquenbsp;res^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impoftorcsjfiue deferto -

’’ fine nouatores, execramur. Quid r'^fterca fibi vult librarius tuusîScit me ànbsp;priœis

So RESPONS. BALD.

primis annis nihil non fecifle atqueeti» nunc facere,vt eos fugiam.Scit me ncquenbsp;efle.ncquefuiffe facrificum; imoverof»nbsp;crorum omnium ignarumefle me, tu ilhnbsp;diäafti, amp; idfuisilletypi» ftatim confi-gnauit. Sacrilegum quidcm ccrtè (credo)nbsp;non dieet, nifi forte vt Ouidius lacrilegunbsp;vocauit Lycurgum ob contempta Bacc htnbsp;facra.Sedfi vellem dearcanis veftris f)Ult;!nbsp;facris hue facramentis lîue facrifieijs vici'nbsp;fsim dicere,quale pUtasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferp

berem,hominumdiceréà fide defcilccu' tiuin,n fraudem contrariam efle bons fi;nbsp;'dcijLatinèliceatdiccre.Si (inquam)naihinbsp;nuncliceret(fed liceret,fî vellem) veftro'nbsp;rumconfiliorum atque arcanarumcoiU'nbsp;inunicationum myfteria euulgarc, feut*'nbsp;res te non tibi fatis canere, cum tam con*nbsp;fidenteralteri obijeisquod tibi prof*“nbsp;eft.Sedfi banc setatem lateanttamfub»'nbsp;les tuarum aâionum inlîdiæ: atcertefnbsp;fteritatinon crit ignota hiftoria.I”*®^. nbsp;infelix tuus librarius,qui balbutitnbsp;is 3poftaiis,viderit,cum quibus ipfeq^^®'nbsp;tidie communicet:ac, fi alios acculare venbsp;Iit,priusfe liberet. Saite liquide probet»nbsp;quod intendittNatn turpe effet, euro q“nbsp;non vult videri defecifle ab ordine luriS'nbsp;conlüP

AD l'OAN. CALV. 8l confultorum.hanc primam lurifgentiuirtnbsp;regulam nonrcncre. An ne,non difcipu-liis tuns videatur, vis exennplo eü tuo pa»nbsp;lam calumniari atqne improbè mentiri»nbsp;*t amp; habeas focium in dependenda cal umnbsp;HitpœnafSedogganict^etfiin Gallia ncgt;nbsp;que ludæi J neqiie Pagani fuo more fâcri»nbsp;hcent,tarnen alia elle non minus facrileganbsp;facrificia. Quznamô vindex facrorumînbsp;Ineptus ego,quiiftud abido mancipionbsp;praslorum.tanquam ab aliqiio vctcri Ke-gefacrificulo petamjcùm tâmen,non monbsp;*l°quidfacra faccre,fedctiam quid face»nbsp;f®fit,viX fciat.Fortafle ex ilia fcuri ili,qu$nbsp;’ftic excüfa eft,anatoinia,fecabit amp; profe-aliquid pudendum,quod ridcat, egonbsp;^^plorem.Scdfuisaudoribus talia vice»nbsp;*'3gt;fivelit, afFiciet bonus hic Chirurgüî*nbsp;quot;’quot;que tarnen fi in thcatricam (vt iftihi-‘biones faceti voc3t)faltationcm,ad con-'^’’leliam nominisChriftiani conucrtâtnbsp;^fonesmaiorum noftrorum ccremonias»

’’arrêt. Irriderc vcrô amp; ad ludibrium

F nouum

8x RESPONS, bald. nouumà veten,difcernerefciat)pernieftnbsp;nè licet,vt in fuafcçnafaltitct. Cæteruranbsp;fingatquafcunq; volet (vt vocant)abon)inbsp;nation«,Sc cas, quantum velit, exagitet,nbsp;nihil inueniet,quod roibi adfcriberc iurenbsp;aliquo poffic. Nam quid tandem cft in ijs,nbsp;in quo mcum fit crimcn?Equidé nulla ni-fi Chriftianorum aut fequor,aut agnofconbsp;facrificia: nulla,nifi facrofanflajlegitinna,nbsp;fitreligiofa: nulla, nifi, quæ poft Apofto*nbsp;losinEcclefia vetcri fuiflc, amp;pijsomni*nbsp;bus mcrito placuifte,didici. DeteftorSnbsp;fugio quaccunq; vel vitiofa vel imputaef*nbsp;fefcio.Atquevt vtrunq; liquido cogno-fccre poffem,fcis me hadenus nihil nófe*nbsp;ciftc:amp;cóftantercum res bonas defendit-fc,tum veto malasdamnâfle.Ncquefi vif»nbsp;rccufo,quin 8c difenèamp; diftinâè de ij»nbsp;agamus,fedtuûcft,priùs aliquamnbsp;exprimere^de qua litigas. Interea vi«®”’*nbsp;num fiicrilega fit tuorû audacia,qiiinbsp;rum quoq; Chriftianorû facra coni'f*^*nbsp;liosèproculcât:falté in ijs importunenbsp;nantmulta, anteq ca intelIigantzvtaiidaXnbsp;nonminùs, qua fuperbaeftinfcitiaiftn'''*nbsp;concoqucrc nó poftuOT,nbsp;quod tui quida volüt, noftros Princip*:*nbsp;habédos cüe pru Pagaai» vel£ihnici»\^

, Ab ióAn. cal.

JA Chriftianorû têplis, in quibus fateor amp;doleomulta eflc corrupta,nihilaliudnbsp;«ffeqmerû Paganifmû.Mca quidc certénbsp;nihil intcreß,etfi probes,eû,à quo baptifànbsp;tus esjfuiffe ( vt ais) Cybeles facrificû: autnbsp;«tianijfi viSjfuifTe arcbigallüm. Sed Cure-tûatq-Gorybantum furor eft, iiumanisnbsp;profeâo furor,vclîe nos infanis clamori»nbsp;busobruerc, fîde Chriftiarlis modeftiùsnbsp;‘oquamur. Memini, quid olim noftris obnbsp;ijceretFauftus Mànichæus : fed ßmultc»'nbsp;Aco,quid illi refpóderit Augüftinus:cui*nbsp;bbrum faltem vigefimu côtraFauftû ill tlnbsp;^®g»nt,velim,qui nondû legerut. Intcreànbsp;^uidcftjcurin meinfîliascumiftotuo v-lulatuCorybantico?Sifacrifiçitibiinole-fti fuDt; ego alienû faäö præftare nee po-flum,nec debeo. Neque tarnen tuo crepi-tu tam valdè me percelles, vt veterc m Ecnbsp;tlefiam,faxum Cybeles effe dica. Diruas*nbsp;«difices, mutes quadrata rotündis : quidnbsp;hoc priuatim ad me ? Vcrïim cùm tu vis ilnbsp;lud Horâtianum,TcmpIlt;t HOHO repararcpxojnbsp;»udebo dieere,malle me,rediuiuo : amp; id*nbsp;'“'¦edoj malunt) quicunquecum Ecclefiânbsp;, efle optant tproptereaque tibi, a-hotonfilio aliud molienti, nouum opuSnbsp;Aüntiarent gt; fî fua nunciatione , qualinbsp;F i qud«

84 RESPONS. BALD, quodam interdifto,efficere pofTcnti vt tunbsp;cum tuis fabris faceffere», amp; mcliores ar-chiteäi.qui(eabs te obturbari querun-tutjuon modo ad farta teäa,fed amp; ad to-tius ædificij probam inftaurationemtan-dem aliquando feriovrgerentur.Sedcanbsp;de re alias.Nunc rcdeo ad legem de ApO'nbsp;ftatisdn qua cùm imprimis lacrilcgorumnbsp;fiât mehtio, mirortibi Apoftatas non vi- inbsp;deritam multoi.qui facrilegijs onuftia*!nbsp;te defîciuntatqueconfugiunt. Namamp;ßnbsp;ij deindetibi facrificent,tarnen eorum fanbsp;crificia, qui dicere pofsis non elle facrile-ga:imo qua prcce pofsis confecrare, ego,nbsp;vt fuperftitiofus fum, vehementer addu-bito.Rurfus autein miror,te,cùm,ne qui*nbsp;noua tua facra relinquat.tcrribilis eorumnbsp;viudex cum tuo librariovideri vis, earnnbsp;nunc laudarc,quam proponis. conftitutiquot;nbsp;onem depœna Apoftatarum.cùrnnonmnbsp;lî inteftabiles Apoftataselle velit;nbsp;non tarn Solones, quam Dracones,deOUquot;nbsp;ciecis fuppliciurn capitisomnibus, noUnbsp;folùm, quos veftro more definitis ApO’nbsp;ftatas, fed tfe qui capitales vobifeumnbsp;recufant.xMiror (inquam ) quod non lau-detis potiùs illam de Paganorura facrifi-cijs legem capitalem ,quä amp; laudat Augu-fiinus

AD IOAN. CALV. 8j ftinus epift.xJviij. amp; ab ipfis quoquf Do-natiftis laudatam fuiïïeait .Tolerabiliùsnbsp;id fuiffct, quàm quod tuus fiue hypodi-dafcalus, fiue procurator, ctfi Nicephorunbsp;deieftari foleat,tarnen laudare non dubt-tâuit.quodille narrat, tempore eiusTy-ijcrij Imper., qui poft luftinianum impe-ttauit,qucndam Anatolium, qui Àntio-^hiæ facrificârat idoIisPaganis cumpro-ftriptus tantum abs Principe amp; ludicibusnbsp;abs fremente amp; tumultuante plebe,nbsp;i’cftijsobicâum effe,àquibus difcerptusnbsp;®5quot;Certè qui talc exemplum populi fedi-J’osè furentis aducrfus rem iudicataranbsp;i^udant, atquc ad imitationem propornbsp;’’“nt.quid tandem agant.vix,credo, coginbsp;fiius non curent, qui hoc tan-lUmcurantjVt rcgnent,amp;regnandicaufanbsp;gt;us violandum efle audiunt.Ei fortaflcfà-P'Unt,qui,quo iure.qua iniuria,tcrrere amp;nbsp;'ontinerefuos initiatos volût.Sedqni dnbsp;Woftcrcü fua lege librariusIVbi eius Comnbsp;’’‘entarium legero, audiam quid tandemnbsp;'iicatdecöftitution e, quziubet Apoft^-effcintcft3biles.'Fortaffe quiaaliâs di-’uétores famofor um libcllorû efle intenbsp;’J^ilej, quzrit recriminationera, ft-poena digna fad^ ^tjcjeni fingif.

' t 3 Sed

RESPONS. BALD.

Çed, quid fi illi iterurc obijciam,non mfli doManichçosjfed amp; Donati(las,à quibusnbsp;fortè minus abhorrer, lege qiioquc iubc'nbsp;ri elle façros amp; intcftabiles? Quid,fi addi*nbsp;dero, non modo tcftimonio amp; teftamen*nbsp;to,fed amp; commercio ijs elfe interdiftum?nbsp;Quo fe vertet hîc nofter mercator, fi «Qnbsp;iureteneatur? In quibus nundinisvédetnbsp;fuas merçes?Sed(vt audio) boni amp; fimpli'nbsp;çes noftri Cenfores legibus non vtuntur,nbsp;nifi in rem fuam.Itaque ccdo. Mirum ve*nbsp;fô, quod jftisdepccnitétia.dc remifsioncnbsp;peccatorum,de Dci mifericordia tofies Sçnbsp;tamliberaliter declamatibus.tamqjube'nbsp;teromncs ad corum caftra transfugiente?nbsp;excipientibus.nunc tantopercplaceatd'nbsp;la huius cóftitutionis claufuIaiperrfifiJ,^'“’*nbsp;fil/acrumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuBoreitif'

dio pœnitentiie,qute folet nlijs triminibusditß^’ |'«£furritHr.Sufpicari aliqui» poflet nofif**nbsp;iudicem Apoftatarum, propemodûnbsp;^ffe ftdum Nouàtiànfi, Sed dicct,fel”*’nbsp;Conftitutionis daufulam inteiliger«nbsp;peccato in Spiritûfanâum. Velim tain®’nbsp;tneminerit, eius peccati dijudicationcin»nbsp;Pci cognitioni atquc iurifdidioni ar«»'nbsp;pae relinquendam effe potiùs,quànil’lt;’'nbsp;.Ihioum arbitrio temerè committatu**'nbsp;inter«*

ÄD IOAN. CALV. 8? tntereipatior, vt ftatuat noftcr llbrariu»nbsp;de fc fuisq- grcgalibus,an tale pcccaturnnbsp;commiferintzVerùm nc ftatim alios iudi-cet ex fuo ingenio.Elt;|uidem fcio veteresnbsp;in Ecclefiamultos,qui Nouati alioqui hçnbsp;•¦efin damnabant,docuiffe,non nifi vnamnbsp;poft baptifmum efle pœniccntiam, amp; häcnbsp;folam poft naufragium veluti tabulam funbsp;peffe.Sedanaudcbit nofter interpres hacnbsp;opinionem fuis commentarijs attexere,nbsp;quam in fui magiftri Inftitutionibusda-ninatam efle lcgitJQuid?In ijs etiam Icgicnbsp;iaudaii hanc ipfius quoq; Cy priani protçnbsp;ftstionêîPdüctû ty fdcilitta (y humitnititi «onbsp;eü.Opto omnef'mEcclenbsp;/’««grcdi.Rtmittoomnid.muUddij^imttlOjCrc.nbsp;^unc,qua ridiculalit fcucritas noftri Ca-tonis Ccnforij.æftiment viri graues. Egonbsp;rifuamp; iocatione dignioré cfte exiftimo,nbsp;quàm refutatione, praefcrtim cùmhomi-*’gt;s,cum quo nunc mihi rcseft,ineptias ninbsp;jniü familiariter nouerim. Ergo mihi alijnbsp;1gnofcant,qui hos Areopagitas non nouonbsp;tunt, fi in rc licet feria, iocando potius,^nbsp;Pngnandoabigam iftaslaruas, quazillu-’iïndo terrere m« volunt, quaft ncfcircmnbsp;*°’»cùmidfaciunt, interfefe clàmride-£quidemgt;vt olim Cato mirari fedicc«

F 4 bat^

88 RESPONS. BALD.

bat, fiarufpex cùmarufpicem afpiceref, nó arndcret,mirarer,ü ifti collufores, cunbsp;domi funr, inter fefe rifum continere pofnbsp;fent.Quid igitur me rorqueS.vt ferio plu«nbsp;ribufq; verbis eos refe]13m?Quid ego nücnbsp;aduocem lurifconfultos principes nofttinbsp;Ordinis,quos hienugator per mcunil**nbsp;tus confodere vult,vt togatö collegium ànbsp;quo turpiterdefecitjimpipdefeólionisacnbsp;eufet? Quid(inquam) viros dodos amp; «*'nbsp;(ellcntes lurifcófultos aduocarem ad de*nbsp;pulfionem huius iniuriæ, amp; fugitiui mä*nbsp;dpi) perquifitionem? Scilicetexiftimo»nbsp;magno eflie opus prsfidiojVt aduerfus tu-«roimprefsionemfefedefendat ordo no*nbsp;fter,amp;patinon poffumjVt quifcaltcriminbsp;dpauit, perpetuam feruitutem feruiat»nbsp;neque ordinem, quo indignus eraf, d®*nbsp;dccoret fua focietate.Et veroquidtuin*nbsp;fel i X chalcographe cü tuis follibus eos Ia*nbsp;Cefsis.quos mifcret tuæ miferiæ f Me lt;1*quot;'nbsp;demcertènunquam commouebis tâ 'nbsp;de.vtferio tibi irafcar.Memini quodAquot;'nbsp;guftinus narrat de fuo Pofsidio, qué duonbsp;Crifpini Donatiftæ Calamenfes.Epifco'nbsp;pusamp;Presbyter,indigné vcxâruat: fednbsp;qui tarnen reipfa declarauit non cuper®nbsp;i« hoßium fuormn (vt ait Auguftinus)nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viß'

/ AD IOAN. CALV, 89

I ^gt;r)dii5an],red(fï fieripoffcQcormerfatio-I netn.Egoin Cnïpinutn.noftrum qiion-difncondiCcipuIum, amp; lt;vt haâcnus ego nimiû crcdulusputaui) amieum.etfi, vtnbsp;^^i'ofi/opljcear.in alioscrudelis fjt, nonnbsp;Winas lenis efie vcIim.Nam neque omni-, flo obliuifci poflura veteris amiciti« 8cnbsp;i fonluerudinis,amp; eiufdem à pueris cduca-/ \’onjs;tamerfihic quondam meus foda-ƒ b^onjnis Sipadoris amp; humaniratis,amp; in-ßcnuitatis, non minus quàm juris,fit ob-”\*’îjexquofaduseft îeruus Allobrox.nbsp;Horatiocekbririquendam Cri*nbsp;iphiJofophaftrumzfedin*nbsp;T’^ü/n vocariôc vtinSatuin Joquacemq;

?^4otifunt Hordtij uerfut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ecce

miuitno me prouocdti dccipe,fi uift

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^odefiuidedmiffuterpluf fcribere poßit,

1

I

po RESPONS BALD? precîum n umcrârim, nôdum acceperiffl*nbsp;Eum vbilegero,videbo,analia;dignusfitnbsp;refponGonc»Ac,fi meipfi debcreà»»»^'nbsp;gty dieet,dabo commentarium ad L. 1- C»nbsp;de Sacr.Trin.amp;fi. Cathol. hoc cft, sdic'nbsp;gem ex codera codice repetitara, ex Ç“*nbsp;difcetaliquidjfi non de Apoftatis, n“®*nbsp;probè icilicet nouit,at certe dehsretic*^»nbsp;quorum videturctiaranum ignorarejeo”nbsp;ditioné. Verùm,quo fc vertet bonus vii*»nbsp;fi ad Conftitutionura Codicero.ad que®*nbsp;prouocat, cura reuoçcm,amp; vbi ingreffusnbsp;cnt.retincam? Quid faciet, cùmaudietnbsp;Chriftianarum legum fulmina, qusnbsp;inclufa funr, amp; vinculis laqueisque, quo*nbsp;¦jmprudensinduit,tenerifcfentiet ? Q®*nbsp;fpongiadelebit, quo inducetatrameu^®’nbsp;tôt Maiorum, quæ eolibro leguntur, o®nbsp;rebus Ecclcfiafticis Conftitutioncsa®*!'nbsp;q uas.quarum vcl fola recordatiojCapi^j*?nbsp;eft fententia dehifee nouatoribus^ S'”nbsp;fapercnt,talem Codieem, quod hafSe®nbsp;çaucè feceruntjfugerentjtanquam ftop'*'nbsp;Jum.Sedfortaffevuk Deus eosfua iiup*^nbsp;détia irretiri, Si veluti «vTCKaTÄK/i'r»/’^®' Inbsp;ncri.Quia tarnen dixi parcerc nûcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

le noftro monicori, non cogam,vt exedat quodfibi intriuicfed veterem amicû.qu®

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turpit***

AD IOAN. CÄLV.

turpiterferuiredoleo, etfiamica admo-tiitione indignus fit,, amice moneho^ne nouoDomino heroquecfudelinimiutnnbsp;bbfequatur ; moqebo, vt fi non vult vi-'deriplaneoblitus Iuris,faltem memine-rit illius regule,quç monet,in i js demùrn,nbsp;quæ non babent atrocitatem facinoris velnbsp;fcelcris, ignofeiferuis, quiDominis.velnbsp;ijs, qui vice Dominorû funt, obtéperauc-rint.L.clvii.De diucrCrcg.iur.Nunc ad tlt;;nbsp;»^edeo,magne loannes, vir humaniflirae,nbsp;'^'®udiam,ecquid prjtereàin meaccufes,nbsp;H“od capitale effe putes ? Etfi fuauiter ri-^^ftedicas (örifum in aîiorum gémiranbsp;^¦¦udelem potiùs quàm ru3uem)tamcn frenbsp;’’’fnsindignaris, cùniaudis me veteriirn,nbsp;^hriftianorum iudicia de çoercitione hgnbsp;•¦eticorum prsfferre tuis capitalibus dc-lt;:rctis amp; exelamas ^ptcrel,nos feuitiæ in-^’miaafpergerejegem diuina.Ne feui manbsp;gne facerdos. Nam in ifto aeftu tux ra effunbsp;^ïiracundiç vix vidçs,quospetas,in quofnbsp;’ncurras,quid mifce^s. Eft hoe quidé mal’’® cautionit amp; artis, femper lege diuinanbsp;ï^’'®texerc, cuius nomine tanquäelypeo,nbsp;modo tegas 8ç ornes crudelc tuum filnbsp;.Ved amp; meru illud, quod 3ffeâas,impbnbsp;armes, Sed magna: rurfus amen«« at-^

RESPONSIO BALD, que perturbationis eft, non ' unire, quidnbsp;homines cordati fentiant deifta tuatara jnbsp;audaci Diâatura.Quicunquc tibi ,cûeo$nbsp;quos hæreticos eflc pronuncias, vftalatofnbsp;arderc iubes,non fubfcribunt,vis tànquinbsp;diuinx Maieftatis rcos abs tuo T ribunalinbsp;ad eundcro rogum duci.quia, vt ais, feui-tiæaccufantlegemDiuinam. Itanc vetonbsp;audes,nôdico toc huius aetatis piorura^^nbsp;Chriftianorumhominummilia, qui absnbsp;tediffentiunt,fed amp;:vniuerfam Ecclefianbsp;'vetcrem,eiufquc rcligiofam moderatio-Dem,nóiamdico imfamia afpergere, fednbsp;tam atroci crimine oncrare? Tu cumnbsp;jiatiftis fæpe cxclamas,Tot(M mundw apofià-Mit.Tu cùm omnes,praeter te amp; tuos, et'nbsp;rare dicasthçrefeos propè omnes damnat'nbsp;damnatos ardere vis, rurfusq; eos,quibusnbsp;haecnon probantur,fimili fentétia iugi*'nbsp;Jas.Cui Jgitur vitam relinquis? OlimW'nbsp;ftinusinfuaad Zenam amp;Screnumepi^‘’nbsp;]a,reprehendit quofdam fui temporb^®nbsp;lotas,qui igneis (vt ita dicarn ) affedt^*^nbsp;quibustamc,vtfit,Euangclii noméobt®

AD IOAN. CALV. 9$ I G quid ipfe dixero. Nam amp; quia re anteänbsp;! verecundcmonuerâm, non cflefatis,ob-lendcre zeli nome : amp; proptereà mentio-nemfeccram zelotariira Hierofolymita*nbsp;norû,qui fcelerati latrones fuerunt; nuncnbsp;fiiriolè clamitas amp; calumtiiaris,metibi ta*nbsp;liafcelera aferibere. Nonitaeftviropti-ine:fcdopro,ne iiire dici aliquandotalenbsp;quippiaro pofiit de faâiôe tua.Certè ter*nbsp;ri bile eft,quod vt tux cru de I i tat i patroci*nbsp;neriïamp;applaudas, côfidentervrges, nonnbsp;porte damnari legem ru3, quin diuina dâ*nbsp;*’etur.Quid?Nullufne iam à temporeMo-^sprætei tCjautlegitaut intellexit, auCnbsp;oWéruaiiitlegem Mofaicâ depfeudopronbsp;pliera,de b!afphemo,de idoloIatr3?Nemonbsp;q'JÎdeæcertè præter te vnquâfenfit, ni-I’ll de eius feueritate poffe remitti,«.quot;û etiSnbsp;cft nouum crimen erroris amp;falfç opinio*nbsp;’’quot;.quodalioqui nequedoli mali, nequenbsp;oialæccfcientiæ pcccatum fit. Nemo(in-quâ)præter te vnqua cogitauit, effe necefnbsp;f'^.vt quod Moifes edixifde ijs quosdixi,nbsp;rtatina trahat ad cos.quos tu hæreticos di*nbsp;nô lapidandos, at certè concreman*nbsp;^'’’•Si diceré,quænâ fuerit executio legisnbsp;^°raic3c in fua ilia genre amp; Rcp. diceremnbsp;effet nûcfatis ad te reprimédû. Quidi

Non

J)4 RESPONS. BALB.

Nonaufuseft ipfeMofes, quod deidö* lolatra edixerat, tfahere ad blafphemuminbsp;fedoracuiumiterumconfuiuit, an quodnbsp;deillo decrctum erat, ad hiinc quoquönbsp;pcrtineretJEc tu audes tuo arbitrio : quidnbsp;priùs dicam , potteriùs ve ? Tam multinbsp;nunc.mihi occurrunt, quæ contra te amp;nbsp;dici poffunr,amp; dicunt omnes boni, vt ne-fciam,vndeordiri, vbidefineiedcbeâ. Sinbsp;diceres diftinguerete, ficuti diflinguitnbsp;Auguftinus, inter hæreticû amp; hoiem hs*nbsp;reticis credenté.aliqd diceres. Sed Augu-ftinimoxamp;tuçperfonaî oblitus, cæluninbsp;terræmifces. Quid nunc in banedifpuu*nbsp;tionë longiùs ingrediar? Quia paucis ver-bis explicari non poteft, amp; tu ab ea fortènbsp;abhorres,age,reijciatur in ali umnbsp;liudq; tempus.Sed quia teamo Si tibi tU'nbsp;isq; metuojfacere nô pofTumjqiiin obite'’nbsp;inoncam,te tuo capiti parùm cauere vio®'nbsp;ti,cû in eadifputatione vterîs quodâp'''’nbsp;curatofe,qui cùmcapitalem pœnad®”nbsp;ciâffet hçreticis,alio loco fui tuiq; p.nbsp;définithiereticumeffe, guiàrecefitanbsp;doStritlti iU (iberntfUt contëpto D«' «7nbsp;ipdtu iudicio,in(èntentii pe)-maneat,erd‘fi‘P,nbsp;ItSafcitit, Zcclejia concordi Met, Credonbsp;taiQ hébété no elle, quin videas talé de

AD IOAN. CALV. 9$ hitioncm amp; eins auótori Si tibi elTe pericunbsp;lofam,amp; proptereâ gratias agas Caftalio-Di,qui de vtroq; folicitus, cam cfTe vitio-fam oftendir.Sed fi fapis, vel inde difcito*nbsp;ecquó recidcres,nifi fi hoftes ipfi tibi par-cerét?Difce,quo in ftatucfles,fi quodiutnbsp;alijs dicis,eo iure vti, ficuti aequum effet,nbsp;deberes: deniq; racmineris, quid illi, quinbsp;Tauru Phalaridi obtulic, merito accidc-tit.Equidé,quómagiscófidero,amp;qufsnSnbsp;tu fis,qui tantû audes: amp; quid feceris, an-tè.quim legem,qua ita faciundum effe in»nbsp;P^wesjtuliffes; Si quidcum de tuo faftonbsp;noua te amici,quid fcntirët, monenbsp;^«ntjpertuum rurfusterribilem procon-fulem iratus edixeris: deniq; cùm rep uto,nbsp;Wdjcùm ipfeetiamJpfeMufcuIus amp; vi*nbsp;tinus amp; familiaristuus, Si intuoordinenbsp;quot;on n)inoris,quàm tu,aufl;oritatis,in fit’s Locis communibus poftremo ea fcri-Pfiffet,quç tc ,pfe6v0 reprimere poterant,nbsp;quot;sbueraniq; ; tu magis atq; magis exarfe-Propheta Zachariam fcribens, eanbsp;dideris de eadé (vt vis) cua lege diuina,nbsp;fl J ”Squot;*fioarer,etia priuatis hominibus,nbsp;id 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicas hçreticüs,vcl

J ulatras infurgendum fit,diftriéiû gU - ‘'®’teporrigere,amp;plusquàm impcriiinbsp;merum

9« RESPONS. BALD.

merum fingulis mandare,vt etiam paren* tes hoc zelo tui incenfi, aufint hocnomi*nbsp;nelibcrosfuos confodereamp;iiigulare:hç6nbsp;(inquani)oinni3, cùm propiusconfidero,nbsp;amp; quo cuadanc,^uideo,qutd aliud quàmnbsp;attonitus exclamare pofTum: Deus bone,nbsp;ecquo res Chr'rftiana recidit, fi hic amp; Di*nbsp;âator,amp;Legislator amp; Zelutes,rerû potiâ*nbsp;tur?Mirabar nuper quorfum euadeiet in*nbsp;flammatus tuus quida Apoftolus, quhc**nbsp;hiccócionaretur,fuisauditoribus vehe*nbsp;tnenrercómendabat extraordinariumil'nbsp;ludexemplumLcuitarum ftriöis gladijJnbsp;percaftradifcurrentiü, amp;obuios quofq;nbsp;idololatras trucidantium. Sed nücaudionbsp;vix te contétum effe talibus Leuitis.Q^'“nbsp;jgitur homines inepti miratur abs teiftgt;^nbsp;queodam vftulatumeffefQuid fibi volût»nbsp;qui propterea cótendunt tecumnbsp;qui tibi fubftribunt,in Ecclclia cofilin'nbsp;nicandum non eficjdonec tu iliius nô*”®nbsp;dôfanguinisgt;fedamp; fanguinariækgisP®' inbsp;nitcntiam egerisîamp;allegantnefcioq'^'nbsp;quod Ambrofius ad Vaîentinianum^^f*'nbsp;bii?Ac quidem tu cautè fecifti, quod kp*nbsp;plicio non adfueris.quia fortafsè legetas,nbsp;veteres Chriftianos ne quidem fpeiSa'O'nbsp;restaliumanimaduerfionû effe

ÄD IOAN. éAt;

Sed quid Nero, qui ex turriMccænatiSj fpeäabat Sxùffzji’Kurfus cautè facis,quodnbsp;cum ifticdicitur,aliquidabs tcfaâumefnbsp;fe crudeli ter amp; extra ordinem,tu raiferojnbsp;tuos,nefcio quos Syndicos fubftituij.Sednbsp;neminem feire putas,qüxnam illi pere-grino viatori,quaiifcunq; tandé is fuerit*nbsp;amp;fuerit licet ipfe Arrius, manum iniece-HntjA'accufatoréfubornàrint coquû fu-üna: deniq; fententia capitale diâitârint?nbsp;Certè tu mihi iniuriam rurfus facis,quodnbsp;cumde tua fæuitiâ queror,Syndicos i II osnbsp;’lismeaccufariais.Quidij fecerintvel nânbsp;^'ccrint,nefcio,neC moror:fed fcio, fiqdnbsp;fäciantjimperio fieri tüo. Èos énim fcionbsp;afistuo nutupenderc; præfertimcûme-ftiinerint,quid illifuo collegae àccideritjnbsp;^uitibifemper parère nollet:amp; quo iurcjnbsp;^uavi, quaueartepulfis legitimis domi-*’is,quitibierantmolefti, fisfaâus Allo-^•¦ogum Kegulus.Sic tibi pulchrè càuiftijnbsp;qui aliquado nefeio cuius criminis da-^atusjiftincpulfus à Syndicis amp; adusirinbsp;^xilium esjiterum exulares. Aiût Heshü-'^Magdeburgéfem côcionâtorem, Aii-S^anae confefsionis acerrimû propugriànbsp;’^^jfibinupcrcum ilia grauiora iriulta*nbsp;quo atramento dilues,nefeio, turitnbsp;O illüd

RESPONS. BALD.

jllud imprimis publice exprobrâffe, te iftic præeffc iudicijs capitalibus. Quidlinbsp;vidiffetjquKVidi? Ncfcioan memineris:nbsp;fed profeäo memini, quæna pridie quatnnbsp;abstedifcedercm,domi tuæ noâu agita-rentur cófilia de nece cuiufdam tui(vt vonbsp;cabatur)Capit3nei.Ego myfteria rctcge-re nô audeotfed Bernenfes, qui te repref-ferunt,teftimonium dicent.Cçterùm difnbsp;fimularc non poffum,quoties cogito nonnbsp;modo quç iftic côfulta,fcripta,faâaq; crunbsp;deliterfuntjfcd amp;quæ iftinchucfuntplanbsp;tafeuitiætriftiflimaexempla,m3gnomenbsp;dolore afScimeq; non ad meas interdumnbsp;querelas exprimendas,cùm folus fum» re-cirarequofdam ex antiquis tragœdijslugubres verficulos: quos ego tarnen nuncnbsp;fiipprimä.Nam amp; irafceris me veterû poènbsp;tarura verbis intcrdum vti : vtererpotiusnbsp;hendecafyllabis tui colleg£,fi vt numérosnbsp;memini,verba tencrem.

Vos intcrrogû,qute caput tendis Nafcentis Rbodam fuperba faxa:nbsp;Vos, Nymphte,rogo,i]uotquot hinc ucliniifnbsp;Vcmanni uitreas tenetis undo/S,

Cur f£uos homines fouetis illos? Cc.

Non memini eorum,quæ lequunturîamp; vcreor ne non fuauiter fatis tibi tinniant,nbsp;b»

AD ÎOAN. CAL.

Mverficuli nimium lenes jmollescjjflebi* ^^sdico(vt vocat)PhaIeucos,vernacuIi twinbsp;''atisnui (inquam) amp;familiaris, amp; dome-ftici,amp;cótubernalis,amp;propè riiulis, ele»nbsp;Sïntiffimi quondam polt;ctx,f£d qui ex le-P'do obfcœnoque poèta faâuseft repen-fcuus t‘heologus?Verùm tu,vt ftatitn tenbsp;’’lieres, amp; osmihi femel obftruas, nuncnbsp;^’gisTïiepïcmis.lubcs vtfcuitiæ tuæ,denbsp;HUatoties niieror.aâa commémoré.F.ca-

‘'^•efuo tempore amp; loco conferre Vellô ^^a tua cura adis Donatiftarumtvel fi absnbsp;P^fauoBelga (que nullo hadenus refponnbsp;l?^'gnatus es, acriter licet ab eo tentât«nbsp;^^^depingi nolis: audio hic hiftoriâ illaninbsp;^^“'latiftarum Gallicè d'cfcriptam St camnbsp;collatâ excudi.Ergome abjnbsp;g ^ömemoratione nûc abhorrere beni-^PatiarisjVt iam de ftili tui (qui naturçnbsp;* ingeoij index eft) feaitia tantùm

200 RESPONS. BALD.

conqucrar.Nam neq; omnes ali j.quos lï* lifti,rempermutierunr,neq;ijsfacilèper'nbsp;fuadebis quod dctua lenitate amp; patiétianbsp;prædicas.Scilicct quiCquam te vel imprU'nbsp;dens vnquain pupugit, quem vbi vbi pO'nbsp;tueris,non afflixeris,amp; ad qucm affligen'nbsp;dum toto etiam deccnnio occafionem nonbsp;©bfsruaueris,crudclicupiditate dirævl«nbsp;tionis incitatus?quam quidcin in te cupi'nbsp;ditaté non minus infatiabiletn, quàm int'nbsp;placabilé effc amici quoq; tui dolent acnbsp;mirantur.Ettu nuncmihi laudabis cele-bre(vt ais)Socratis didum, An aßno, finbsp;alee petijlJetjCoramPr^tore diem dicerê ? Maquot;nbsp;gnanima nempe eft patientia tua Socratiquot;nbsp;ce Magifter,nifi fuperbia malis, qua nosnbsp;gloriose defpicis amp; proculcas, Scd li aß ni»nbsp;quibus infideSjta faperent,q ille olim B®'nbsp;]aamiticus,aliquid forte ab ijs aliud audi'nbsp;res. Seil j cet brutü mutumque pecus facÜ^nbsp;contemnere poteSjà quo tibi nó roet*quot;'’*nbsp;Generofiusanimal non potes, quod*’°*’nbsp;tam facile fubigas. Verùm cum tuisQ'’^quot;nbsp;drupedibus.ne tibi pauperiem dent, t*®'nbsp;ftgito,vt voles,line Prætore: alinoq; tuosnbsp;tuo arbitrio caftigando doceas,ne aduer-fus ftimulum calces.Me cur eodé traâatenbsp;modo relis,nihil eft caufæ, In tereà equi-deiD

AD IOAN. CALV. lOI dem te iftic non modo Prætorem, fed amp;nbsp;Quæftoré efîe facile,'patiar, modo hîc nônbsp;afFeâes,quod in alieno iâ territorio merinbsp;iniperiûoccupâfti:cumq; vcl Allobrogunbsp;tgt;uci velBernenfjbus dominis (qui quidnbsp;fæpe detepronunciârint, non ignoras)lanbsp;tisfacias, tû verô eorû dodori Mufculo,nbsp;Vkinotuojcuiusauôoritatécontcmnercnbsp;non potes, pareas : qui poftremô nô mo«nbsp;doiuæ rogationi, de quanuncagimus,’nbsp;grauiterintercefsit, fed amp; quam pertule-kgem ßngiiinariam,abrogauit. Quianbsp;^“»renum lurifconfulcum mihi obijcisnbsp;?^'^üdas,iuberem te memorem efle,quàmnbsp;’''cquoq; in fuis Beneficiarijs Commen-talcm legem repudiârit, amp; te mone-’tnontemerè olim diöumeffe, bomûtesnbsp;pallio,fed ituribuf c/]e trabcndos.Sed fimi-^*’0 aliquameade rc difputationetn de«nbsp;kendendum effet,tccûagere paulô aliternbsp;'^^llcm:neq;(quod mcætamc iurifdidio-P’s fortaffè magis effet ) de magiffratuumnbsp;'Ocoèrcendishæreticis officio nunc age«nbsp;^«kdpotiùsde tuo,cuius videris oblit*.nbsp;, ^âmévttuæ cauillationi occurrerem,nbsp;‘ nóde blafphemia ,fed de errore,nbsp;^'^idcimpunitate.fed decoértionc.oue

IQi RESPONS. BALD, ß te dixero abuti lege Mofaica, quS miEînbsp;opponis I fentiejmediccrc verü,fi modonbsp;diligcter legeris libros Auguftini contranbsp;Fauftû,ijsq; fubfçribeie vclis. Leges auténbsp;Cbfiaaorû Casfarû de bsreticiiamp;Mani-verö„vos quinam eftis, quiin Confifto-rijsiudiciade haereticij vobis arrogatis.nbsp;Si dealiorum immanitate quiritanteSjOOnbsp;Va interpretationc noftrarura Icgum.vul-tisaugercacerbitate fuppliciorû? An hoinbsp;iftaveftra perfonadignum, an Apoftoh'nbsp;cum,an Euangelicum, an Ecclefiafticumnbsp;effedicetis,tuq;,puerq; tuus?Si hoefi^;^'nbsp;retQuæftorvel Iudex aliquis capita'”’nbsp;ferre fortaffc poffcmzfedquis vosnbsp;Çcrtè Auguftinus in hac caufarogat 1**nbsp;dices, mitiùs vt ^ant, quàm lexagat:?^nbsp;i|lis fcmperlicuiffeait,legis fcntentiatnlsnbsp;r^ire.Relegc, fi vis, eiusepiftolam clv»lt;**nbsp;^çU,amp;li^ryiHço,qtra Dpnat. poft coil«nbsp;lal,

AD IOAN. ÇALV. 205 ht.SaltemilIud expendito, quod prote*nbsp;ftatur,fefe,nifi eiiam Indices hic mitioresnbsp;fint, quàm leges,ab eonim fententia tan-quam iniqua prouocaturum effe. Mi-'nbsp;ra profeôo eft haec amp; infolens appellatio.nbsp;Quid lîadderesn,quod idem fcribitde iunbsp;rcEpifeopalis interceffionis, fiue depre-cationisî quodq; in aulam Imperatoriamnbsp;irrumpens Ambrofius, pro quodametiänbsp;pîgano maieftatis damnato fecit eoiurenbsp;fretus ? An dices tantum tibi non licere,nbsp;propter Ivn.C.dejEpifc.aud? Equidemnbsp;tantum abs te exigo,neque quodnbsp;olim Flamin! Romxconceflum fuit, tibinbsp;*-oncedi nunc velim. Sed doleo, te ram amp;nbsp;•^srbum amp; feuum vidcri, quam alii.innbsp;Quorum tarnen ordine federe vis, clemennbsp;J^slenescJ;fuerunt. Siatiguftini velAm-exemplis non moucris,fahem Gre*nbsp;porij Nazazeni cpiftolam cxxxvii, ad O-jynipiû PrîEfidé,de hçreticorû fàcinorib,nbsp;‘o^Oétis, recognofcetKÂTfffi’wso/i (inquit)nbsp;•ni'uritffiiiis, tiiyii T»tccnevlt;l!»fnbsp;J.Intereàfaneiurisconfultis in fuonbsp;°'? liceat interdû diccre, qd* Symmach*nbsp;iïl'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitte w.q uan quam hoc

‘ diçat tantym vbi de calumniator« G 4 eft

104 RESPONS. BALD, eft quæfl:io:de quo ctiä cûm quæreretur,nbsp;pofter Papinianus olim propter legé R^*nbsp;miam refpondeiat, pccn£ perfccutiottem «lt;”tnbsp;iudidfuoluntittf mafidari, fedlegts aii^oritâtinbsp;tc/cmrt:Neq; hic.fi viSjobijciamjquod ponbsp;fterioreslurifconfulti dixêre, hodiepœ*nbsp;nas effe arbitrarias. Sed tu feiieriratemnbsp;eo crimine puniendo, minime (vt audio)nbsp;probas,amp; fapis. Aduerfus idololatrasê^nbsp;hæreticos, quos vocas, feuerior effe vis,nbsp;vbiquidem potentioré te efTe confidis,nbsp;nam alibi de impunitate concionaris.Hocnbsp;quidé certc rurfus faperc eft. Sed aut val*nbsp;defallor,aut Donatiftarum artes tenesînbsp;quorumfaltem exAuguftinp (naOpta;nbsp;tum nondum Icgifte te fufpicor) potuiftinbsp;amp;ada amp; hiftoriam colJigcre. Veut autenanbsp;gftutus fis,tarnen mihihominitardovi*nbsp;derisnimiûproperare.Citiùs emnbsp;çxpedit,tua fortaflè confilia detegi

AD IOAN. CALV. lof faciundum fibi cfîe iudicârûtjioc eft,vt ànbsp;fangiiine non minùsjqu^m ab inccnftan-tîa, val de amp; effent, amp; viderérur alieni, (ta-queOptatus re^fpondens fJonatiftis, quinbsp;cùtn banc laudem noftrisdetrahebant,o-mniadetrahere videbantur,audctinficia-rivllumvnquam Catholics Ecclefismi-niftrum feciffe, quodilli mentiebanrur:nbsp;nequccft quicquam, cur fuoordini ma-giscongratuletur.Certèamp; Synod us Alexandrina ageqs fui Athanafij caufam.ncünbsp;temerègloriata eft,eurn,qué Arriani mennbsp;tiebantur effc fanguinariû,ni)nquam au-ftoremfuiffe.vtquifquam traderetur carnbsp;nifici,fuaq;facra foliqs Chrifti fanguinenbsp;confccrari voluiffe, Atqiii non ignoras,nbsp;S'iibus aculeis Athanafius vrgeretur, vcnbsp;Arrianis par pari referrer. Visaliud addânbsp;wemplum?Cumolim agcreturdeBafiIi-fatradenda Arrianis, Amhrofius,licetfa-Uorepopuli fubnixus facilcpotuiffct vinxnbsp;vi rcpellere, tarnen ait fefe minime id te:nbsp;ciffe: fed imprimis Deum orâlîe, ne cniusnbsp;fanguis in Eccletîæ caufa flueret î fibi ve -*0 rem fuiffe cum quodam aduerfarionbsp;^'txentioMercurino, qui ( vc ait)plfH/«nbsp;fiicnui ßnguini},quo! no poterut jermo •nbsp;9(decipere, eof gludio e(/c [erieudos^

le^ RESPONSIO BALD. cruentidqi leges er ore di^labat er ntMulcri'nbsp;tebiit, putctijs guod lex poßis fidem hominhnbsp;iusimperttre. Qualenihaec Amhrofij ver»nbsp;ha virum difcribant, non ignoras. Ma-gis fortafle teprernam, fiadijciam quodnbsp;ideoiAmbrofiusfcribitin Epiftola’xxvif.nbsp;fe ai^Httuiffê db Epifiopis, tjui commuiticd'nbsp;tdtit cum dlijs,(jui quofddtn, licet deuios('/t ait)nbsp;ißde,ddnecem pofcebdiit.Sed veilem earn hi-ftoriamtota legeres inSulpitij Scueribi-ftoriafacra,ex qua etiam intelligesatton»nbsp;tusjccquos noter Gallus illeaIter,Lacinusnbsp;PacatuSjCÙm in fuo ad Theodofiiim Pane'nbsp;gyrico, declamat in Maximum tyrSnuiv»nbsp;jjsfacerdotibus feptum, quiuomiitibusnbsp;»ityotiHiteSyreuerti dutem fdtellites erdHt:ii^‘^nbsp;cis^ cdpitdiibus dßdntes, faugutitem reoruinnbsp;petebdut. NotatjCredo.imprimis Itachiuj®nbsp;ilium Hifpanum antiftitera, capitalenn **?nbsp;Gallia accufatorem Prifeiliani improbmnbsp;inihærelîarçhæ.Certè Seuerusfateturey’nbsp;cum videret iam rços ludicib. oblatos»^,nbsp;capite periclitari cr isrelligerel (vt ait)lt;1quot;nbsp;inuidiofum ftbi foret, fi dccufdtor a^iti/p^Ptnbsp;fb'emui rertdti capitdlium iudici^s, fubtrtixil}nbsp;feçognitioni, cdllido idtn fcelere perfe^lo,nbsp;fiitutiiinquc effè dliuin dccufitorein,

Audis artutum ççnfilimn,

AD IOAN. ÇALV. 10,7 non minus callidèioiitari audio. Atnoanbsp;efFugit propterea Itachius ignominiamtnbsp;amp; EccleGae quoq; communione nihilomtnbsp;nus priuatuni fuiffe.ipfeetiâ Profperfcri.»nbsp;bit. Quid expalluifti ? Percellere magis te.nbsp;lt;j£beret,quad Ssuerus adijcit de Marti-noTuronéfi, qui cû AmbroGo coniiin-ÛUSjItachio fefe opponit:nifi huius Martini mcmoriam cótemnere te dicas, coiuinbsp;ofla amp; cineres,quibus ipfi quoque barba-ri olim pepercerant, nupcr tuus rn Gallianbsp;piusqiiàm alter Yigilantius rapidis ludi-bri? ventis proiecit.Quicquid porro di-^^tint,quituum,minifterium cicam velnbsp;^ttiperiumj?minimèIcvatfiunii accufantes,nbsp;te vrgent Si ad officium reuocant; vt efl’u-ßissjtanquam obieóto fumn,exclïiriabis,nbsp;eos qui te prêmunt,hereticis fcilicei faue-feaut pacrocinari.Nam Si hoe artificiü dinbsp;tliciftiabilloltachiorquem quidem etianbsp;Seuenjs narrat aufumeffe Martiiio nef-tioquid eius generis oblicere. Sed(ve-bni)mçmineriseunaita3gendo,nihilegifnbsp;feæiûfqj artificij inanem amp; fraudem amp; ter-Jttjem^ifTe.Scimuscerte à fatcmurlu-quiditerum cauiller«)méritanbsp;umdamnatum elle eciamSeewrnbsp;* (vtaû WQpytuusJgWip.iquodquQ

Ua

io8 RESPON. BALD.

Leo de Pót.Prifcillianiftarum pcenafcn^ bit.prolixè laudamus. Sed (ï corutn tamnbsp;accufatio capitalis non decuit Ecclefisnbsp;miniftrum,aequo te vertes,vtcum tualenbsp;ge.tuoqiie facto eftugias Î Nam quod audio re,ô noQer Mifericors,in quadam adnbsp;amafiiim tuum VVcftphalum refponliO'nbsp;ne, iaâarc, cum lachrimis deprecatoremnbsp;ad genua tuoriim Syndicorum procidif-fe,vt liberareseum,quem iam carnificinbsp;tradideras ; minimèfibiconftat, amp; vere-or,ne idridensferipferis; vt rilïfle le narnbsp;ras,cum audires me deflere tuam in p»’nbsp;lisdefigendis,amp;rogisaccendendis,qni'nbsp;bus aduerfarios tuos torqueaSjinflamma*nbsp;tam vltionis immani cupiditate faetut*'nbsp;am.Sed neque (credo) ad te pertinere p“'nbsp;tas,quod Innocentius 11 i.Ponr, aliqua”'nbsp;dorefcripfitspifcopoPariGen.vtpro dc*nbsp;gradato, qui traditur Curiæ feculari,b^'nbsp;clefia(vtait)efficaciter intercédât, vt^'f”nbsp;ca mortis periculum, circa eum fente^Ï*®nbsp;moderetur.cap. xxvij de verb, fignin’-*nbsp;PrQO n.ifiare - vr nunc anrinninri exCtn*

AD IOAN. CALV. 109 îp/î pafchali Ponr.FortafTe cx eius tcponsnbsp;annalibus Francorû, adiungerem extm -pill boni ilIiusEpifcopi,qui paucis poftnbsp;annisjin quada Synodo Rheinenfi, cii hænbsp;reticu quendâ Hcnricum refelliflet,inclu-fum fcruauit. Sed vereor,ne li legeris Epinbsp;phaniüjOpponas antiquius exemphi Ar-chelai cuiufda in Mefopotamia Epifcopi,nbsp;qiiod imitari malis: laudésiie illa (fcis quanbsp;dico)Neftorij Conftantinopolitani Anti,nbsp;^itisad TheodoGû concionéplus quàmnbsp;ïiiilitaré,certè vt tu rififle te fignificas, ciinbsp;P*’'oreni noftram admonitionem legifti,nbsp;SuâNeftoream vocas ludibrij caufaific fenbsp;multi ingemucrût, cùm Neflorianumnbsp;’’efcio quodclafsicum ceciniffc teaudienbsp;^^Rt:optâruntq; tarnen, vt Ncftorpotiùsnbsp;,35|tibi non accidere,quod accidit Neftonbsp;’¦’o.Interea , vtiterumoccurram tuisca»nbsp;'quot;llisj^c femel prçcidâ.quod hic foies prgnbsp;f^Xercdtcrû tibi confirme, vehementernbsp;’’ptaremCjVt ij quos non ta error aliquis,nbsp;mala mens, malus animus præcipi-agit feuerifsimè puniantur ; quiquenbsp;^'^mhærefi autper duelJionis autalteri«nbsp;‘acinoris crimen (vt fit)coniuDgunr,nbsp;P Ylt;tas dent pœnas:amp; improbi atqucnbsp;®*crati impoftores, qui non tam fallun-

iio ïtESPDNS. BALOV.

tur quàmfallunt, falfoque nomtttérïH' gionis fiâæ, Renipub.malitiosepErtuNnbsp;bantjVt rem fiiam aganr^ extremö fuppli- ¦nbsp;fciocoerceantur.Et quo tandem fans flip- 1nbsp;plicio expiari rale fceluspoflet f atqüe V-tinam iaropridem tales pcenas dedidenr,nbsp;tales(vtar verbo tUo)nebuIones. Nos iatnnbsp;non deploraremus Rcip. vaftiratetn he-que tu eius minis infultares i Ergo nihilnbsp;eft quod thagis optcm, quàm itlultis eiusnbsp;generis graftantibus, fupplicia, vt lex air,nbsp;txacerbari, Sedcùm id in gratia quoquenbsp;tuamdico,vide, numfatis agam caufamnbsp;tuam.Quid autem ft de alijs pronuncian-dumfit,perfonani tuam deceat, ireruninbsp;non dicam quiadubitare incipio, quantnbsp;gerasperfonam.Inrerea vero peto,ihihinbsp;vt ignofcas, ft fimplicis erroris, cniuJnbsp;quanta vis lit, experrusfum ,ftatimnbsp;twn poffum vindex capitalist öcmihinbsp;lïientem fæpèveniatillud Auguftini ad-uerfuscpiftolaraManichæorurn proô^ælnbsp;uni, quo tnam feuitiam nonduin rcp'“*nbsp;fam eftemiror.Sed fallor. Nam nuper'^^'nbsp;fus CS mirabiliter mollis atque placabil’’»nbsp;cùmtibi (vt audio)placuit in alicnoft^'nbsp;gno libertas ftue licentiareligionuro,nbsp;tepcntèquam Hilarij adConftantiuW

vero malum exemplum,nefcio quod alle-garinon noluifti,vt tuæ faöioni conce-dcretur.quodaliquando Arrianisconccf fura fuiffedicitunfupprimi vero voluiftinbsp;Suodvcl Ambrofius aduerfus luftinam^nbsp;VelChryfoftomus aduerfus oaïnam in eanbsp;taufafortiterfecit. Cautègt;fed nouahæcnbsp;licentiajquomodocoRucniatcum illatuanbsp;I^iori, de qua dixi.îege, vidcris.Ccrtè ni-horrida elle viîa eft excufatio co-^“quot;^iquiaiût ill am libertärem tibi ad temnbsp;P“’aftiitc placuifle.hoc eft,donee viribusnbsp;potentiorfaâus, poftes exter-^’dnare partem aduerfariam. Hic qualiSjnbsp;SUantusque fçfe mihi aperiat campus»nbsp;“ ’n in te currere velim,vides vir magne*nbsp;non moleftèfero,tc aliquid de tuanbsp;*focia, vel ad tempus, remifiîfe videri, finbsp;^t’ananum perftas in lentétia largiends linbsp;^¦¦’atis licétiofe.Cæterùm obteftor ora-Papientes, vt côfiderent, quale fit ho6nbsp;artificium religionis transforman-**’quc infledendæ : confiderent, quanbsp;confeientia , tanquam Lclbiam re-ad ambitiofa Si profana confilianbsp;*^coniiaodcs:c«fidercnt, ccquid religio-QÎS

Ui RESPONS. BALD. , nis fit in hominc ira ludentc amp; rebgionitnbsp;titilum ad fuascupiditates fam varierefc«nbsp;rente.Si hie casca nunces ô Gallia? attunbsp;fapientior poftcritas liquido perfpicics, )nbsp;quid nunc agatur, quid fimuletur. Nihünbsp;nunc me vis difsimulare generofifsim«nbsp;Ioanncs?Tibiobtemperabo,amp;quod,t«nbsp;vcluti fi!ggerente,mihi in mentem venir*nbsp;obiter rccitabo. Ex multis qui iftinc pro-dierunt line auóforis in fcriptione, fainO’nbsp;fis fadiofisque libellis , vnus in manuinbsp;mens nuper incidit, qui reliquis neruoli-or,minusq; ineptusclTevifus eftjamp;pf®'nbsp;pterea tuus tnagis efle videbatur.IsdiâUnbsp;rus de ratione fedandorum (vt titulusnbsp;pollicetur) in Gallia tiimulcuum,nbsp;nomine petens,quam dixi, libertatCjqu^'nbsp;fj omnium tumu!tuum,non feminarium»nbsp;fedeuerriculum: ne videatur fine ration®nbsp;infanire, laudatvetuscxemplum Ant’t^nbsp;chenorûCvt vocat)fidelium, qui Eui^^“'nbsp;ani appellati fuhr j amp; feparatosnbsp;runt fuos ccetns.Egovero mi ratesnbsp;talem eorum feparationcm nunc laud^H)nbsp;cum quidem meminilïem earn eripu'*’nbsp;in fchifma minime laudabile, quod ann*’nbsp;plus qua oétoginta magnas in Eccld'*nbsp;Antiochena turbas dcdic. Miratus etian’nbsp;fiiflrt»

AD IOAN. CALV. nJ fum/te poriùs loannitarum (vt appelîàbânbsp;tür)Conft3ntinopolitanol-um fecefsionênbsp;fion Iaüdâffe,quç longe fuit rcligiófior,8£nbsp;atq; Atticus Chryfoftomi mcmö-^iatnlaudando,fecit officium füum,adEÈnbsp;tlefiæcommunionem rcdiitjatq; ei reconnbsp;ïiIiataeft.An tuam optime loSneSjfadio-hem fore in recóciliatione difficiliorem»nbsp;'iifsimulare noluifii ? An Euftatianis illisnbsp;finiiliorem elle gloriari voluifti? Euflatidnbsp;orthodoxo Epifcopo iniuüè pulfo, cùrtnbsp;E.udoxius Arrianus,Ecclefif gubernatio-‘’quot;ïgt;inüafiffet:huius(credo)commuhio-defugere.catholicis ( vt vöcabantür)nbsp;ficuitj vt amp; feparatim cotiuenirent, amp;nbsp;^aulinum Euftatij PresbyterUm potiusnbsp;J'^direntàSédcum Eudoxio fuccefsilTetnbsp;^eletiüs orthodoxus,qui Arrianös»etlÏnbsp;*bhis ordinâtüs diceretur^refellebattannbsp;^uftatianis licuit nihilominus fecederelnbsp;Sccefierunt tâmen,adcô difficile eft reuOnbsp;ifafe diftraÖDS. Atqiie hoe illud eft, quodnbsp;*’unc tnctüunt omticsboni amp; fapientés»nbsp;^ümab Arrianis propter doétrinam of-'^'odoxam Meletitisabdicatuseffet,fub-^hutoEuzóio Arriano:huius iterü conl-hiiinionem merito rcfugerühr,tam i) qüinbsp;ï’aulin £1 j quàm qui Meletiû fequebantur*nbsp;H Sei

II4 RESPONS. BALD.

Sed q U is non miretur ne tu quidern,ngt;Oi’' tuopræfertim Euftatiodllos fjue Euftati»nbsp;nos fine PîiilinianoscumMclctianiscomnbsp;municarevoluilTcfSed amp; cùm reftitinusnbsp;cffec Melctius, amp; officium fuumagis at'nbsp;que inagis rede faceret, ipfurnqucßafili'nbsp;um haberet Diaconum, nondum Pauli-nus cum fuisadEcclefiæ communioneninbsp;redire voluit.Imo’verô contrapatiturfef«nbsp;à quibufdam creari Epifeopum : quafinbsp;Meletiiis legitimus non fuiflet Epifeo'nbsp;pus, amp; vitioeffetcreatus, quia dicereturnbsp;abArrianisaliquâdoordinatus:amp;intereanbsp;tarnen non dubitat Paulinus ordinart absnbsp;Lucifcro.homine minime fan« doârinaf»nbsp;itaquidé, viamp;ipfi Eulebio, quialioqulnbsp;cum Lucifero illoconiunûusfueraqdi*nbsp;fplicucrithæc Pauliniordinatio. DepC'nbsp;fonts alioquijhoc eftjde Meletio amp; Pauli'nbsp;no,nunc non difputo. Habuit vterquenbsp;fuosÖC laudatores amp; reprehenforesîtai”'nbsp;etfi à pluribus amp; vaulinus reprehendatubnbsp;amp; laudtt Meletius.Sed dico cxcmplû 1”^'nbsp;iusfchifmatis laudarinon debere.Qu)lt;l^nbsp;Melct i’ pacis redimédæ caufa benignè obnbsp;tulit Paulino fbcietatcEpifcopai'’ Antio*nbsp;cheni, ca lege, vt altero mortuoaiterfu'nbsp;perftesin folidû Epifcopusmancret.Ne

AD IOAN, CAL. «f ^fï tjuidëconditionéacciperc voluit Pau*nbsp;linuszmaluitq; etiâ aducrfus Edidii Gra*nbsp;tiani Imp. baberc Rparatos fuosccetus.nbsp;Quid reliquâ tibi hidoriä narrare, in quanbsp;yidemustriftifsiir.ä rurbarü excitandarû,nbsp;iwpedicndsq; recôciliationiscauiàm fu-’ffegt;quûtu nuncais eilerationétumultU'nbsp;lUTi fcdandorûiHoc ego tuum excmplu,nbsp;Velim, diligentiùs coniîdcres » amp;ab aüjs»nbsp;^ûngiùs profpicientibus muha propiiisnbsp;coohderarimeminiflTes.Inteiea te obre*nbsp;ûor, vtvnitatis potiùs quàm ( Pauli ver-^°vtar)amp;j5r«F«flt;j«‘«sfuafor auâorq; efl'cnbsp;'^lis.VnitatcmxJieoamp;pacem chrirtiana,nbsp;S'JæCcclefiæ reformationem côlêqui po

Scis (credo) ipfatn olim Chrißi Ec-^^«fiamfuiïïe appellatam Vnitatem abi-pfis quoquefchiimaticisîfcis quantoper« »i? i»«T«T«commendent Chriftianælite-*^*.Fruftra autem Si ineptè obijcisexce-Pbonemquandam HÜarij .Nam (vtiterûnbsp;^icam)non aliam auc pacem aut vnitatemnbsp;H'iærinjus, quàm quæ Chrifti fit, nequenbsp;*am aliacôditione qu^rimus. Ne vcrô falnbsp;aliquod Zezonis Imp.Vrormjji (vtdi«nbsp;'ebaturpotiùsqiiàmerat)excudas/alten»nbsp;^ogitaquis illius finisfuerit. Nô cftmc-’***1 præfchbcre, qui fieri, fi velis, polsir,nbsp;H a quoi

116 RESPONS. BALD, quod fufpirans optât orbis Chriflianus.nbsp;Nil fieri tarnen facilius poteft,fi modo amp;nbsp;tibi amp;omnibusantiftitibus ferio placcacnbsp;illud loannis, O[gt;ortet chriflum crefcere,nienbsp;dMffmiwiiiHÎ.Nam amp; homines nunc multisnbsp;miferijs moleftijsque veluti fubaâi, amp;nbsp;diiïenfionum fludibus contufi,fraôti,fa-tigati, fortalTe non recuf3bunt,quam an-tea conditioncm tranfaâionis reeußflenbsp;dicuntur • Equidem teftor cœlum ter-ram,non modo Icntam atque ignauam nenbsp;gligentiam,amp; in fummoReipub.pericu-lo nimium fecuram,fupinam,ofcitantemnbsp;incuriam, fedamp;latam doloque proximânbsp;culpam eorum amp; fiiifle amp; effe, qui legiti-inam,piam, Chriftianam Ecclefiæ Refor-mationemfufcipcre, vrgerequedebebatnbsp;nodesque dicsque.Improbus impudenf-que es,lifingas me ijsalTentari, quos, vtnbsp;à puerisfeci,nuncquoqueaccufo: amp;qu*nbsp;poffum vocefnô cnim aliud po (Turn)nbsp;torumpropterea criminum reos elle cl*'nbsp;mo. Certèetiam tibi affentiar atque fuh'nbsp;feribam eosacerrimèaeeufanti: nequedunbsp;bito,quin pcenas daturi funt : tantumqucnbsp;abeli, vt crimen eleuem, vt portentum ef*nbsp;feexiftimemj ficùmipfum dolore ccclunbsp;fudctjipfa terra gemat Si fathifeat, antilH'nbsp;tes

AD IOAN. CALV. 117 t« Chriftiani hac cura non tangantur,nbsp;moueantur, afFiciantur. Ergo iterum refter cœlum amp; terram,ctiam tonitruoamp;nbsp;fulmine cxcitandos efle, fi qui ad clauünbsp;fedent.nunc ftertant : neque fi perire ve-lintjcum ijs perire vcllem. Per me etiamnbsp;lieer,vt eorum faftum alio faftu cakes,nbsp;Sed illud nunc quæritur,cum illos præci-pites dederis,ecquo afpires ? amp; vbi omnianbsp;«uerteris, quid molieris?Quçrirur, ( in»nbsp;lt;luam)an non iuftius, arque vrilius Reip.nbsp;fit, Ecclefiamin integrumreftitui, quàmnbsp;tebus cuerfistearrolliîTecùm dico,euniinbsp;SUoque dico.qui rc$ tuas procurât, bonanbsp;'^tinam fide.Scio, vt nobis eripias metumnbsp;tioui fcruitutis, clamas,minime recflenbsp;ambitiofum: amp; admirabilem tuam modenbsp;ftiam arque fimplicitatem prædicas.Caii •nbsp;tc.Nificnim fic loqucreris, non fallcres,nbsp;Sedanrurfustam cæcos amp; oculiscaprosnbsp;elle putes Gallos omnes, vt nemo videatnbsp;tiaramillam triplicem,illam dico quamnbsp;fbrdido pileo regis amp; oculis, vr auricu-lasafiniRex Midas:fed quemnouo nuncnbsp;bel lo elatus nimium oftentâfti, vt amp; citi-Usfortaftequàmcxpediebat,cornua innbsp;tendiftiarque exeruifti: rtilî fi tui Legatinbsp;culpamefle refpondeas.Ridiculum faitenbsp;H J ludibri-

Ji8 RESPONS. BALDV. ludibriu eft, quod cûtâ multi pafljra tötnbsp;collegçCvbi vbi audét te abfentc)conqu»nbsp;rant de tua intolerabili arrogatta amp;l increnbsp;dibiltjFatluî amp; res loquat ipfa,quâ etianinbsp;procul extra tuû tcrritoriû, finesquc tuaenbsp;dioecefeos, de oîbus quiduis ftatuasex-traordinario quodâlmpcrio, amp; abdiceJnbsp;quotquoc nô prodierint ex ßnu tuo,neq;nbsp;qucnqua feras, qui nô, amp; in verba tua iu*nbsp;rer,amp; rcfarrnidet tua ferula: tame iaâe»nbsp;te nulli nô cedere, amp; mihi dira minkeris»nbsp;quia verecundc fignificarimte nullû f»'nbsp;cere collega,Si dixiffem, ti bi co loco efl«nbsp;collegas,quo erat Bibulus Csefari Cófulknbsp;id honoris tui caufa didu videri polTet. I'nbsp;pfeCaligulaluu equiialiquandofibicolnbsp;lega afciuit.Nolim dicere,tc no multo plunbsp;ris faceretuos. Na amp; vnu aut alterum nûcnbsp;video , qui id minime iam paterentur»nbsp;quiq; tibi fempcr, ni caueris, ceffuri nolt;Jnbsp;funt. Sed multi audiunt, quod iampdd®nbsp;audiui, te mirificè tibi placere.cùm de t®nbsp;præcones quidam tui , qui alios onnn^nbsp;præ te contemnunt amp; ftoccifaciunt, acci'nbsp;nunt veterem verßculum,llleMtrnbsp;UoUtMt alij, ft cut umbrg. quod quidem exnbsp;Homero repetîtum, de Scipione quoquenbsp;didum fuit: vt abea laude minus abboi^nbsp;reat

AD IOAN. CÄL7. nj» reitmodeftiatua. Cutnq; isetiamScipionbsp;non minus quàm Socratts di élus fitnbsp;fæpe audiui honoris caufa^ tibi eundeni tinbsp;tulum affcribi : quanquam vixupaj« dicinbsp;poffit,qui eft iXdfäj» Prsdicasmirificamnbsp;luam n3oderatîoncin,propè dixifti hu-ßilitatem, propter qua.m feruus feriio.«nbsp;rum Dci fis dicendus. Nam amp; huncti-tulum fuifle tuilfmaeüs nefcio vbi notes.nbsp;C«terùm meminiffc potiùs debueras il-lius, quiapudLiuiü dicitur collegas pronbsp;Jniniftris habere. An non meliore iure idnbsp;te dicatur, ipfos ipfos Miniftros, fi quinbsp;fint cordariores,amp; in fua fcruiture Unbsp;^erioresjeftes facio.Nominarem quofda,nbsp;Syifiiam de tuaCvtdiceresufi fünt)tyrannbsp;^•de querimoniam literis ad me fuis con-fignarût. Sed boni virifi nominentur, fi-liiabsteroecuüt.Nefcioan obtendes puenbsp;nitn,patronumque ruum,cum abs loachinbsp;nioVveftphaIo,quinon minus quämtunbsp;Papi Rom.irat* eft,fed procul licet abfit,nbsp;profpicit quid veIis,falutarêris,Bfi(ti)?twcnbsp;Plt;ipii,nuper refpondiffe,fiitisliquere^quianbsp;Papa Rom.oppugnet, non caprare te Ponnbsp;tificatiim.Sed (mihi crede)quiid tuononbsp;Rune rcfpondit,fi ncfcis,tc ridebat,homonbsp;nafutus, amp; riualis fortafle tuus : taliqu«nbsp;H 4 rcfpon-

na RESPONS, EAVD. j-efponfione confirmauit amp; auxitpotiutnbsp;quàmdiluitfufpicionem.quae te prenait,nbsp;Quid dico fufpicioncm?Apertq eft ara*nbsp;bitio.Itaque nifi aliiidobtendas.exda«nbsp;niatGalha,quodVVefphalia. Açtu qui*nbsp;dé cum de L,utheri propè vt de Pon ti fie isnbsp;impcrioconqueftus lis,amp; illûàquibufdinbsp;voçari tertium Elia, indigne tuleris : eiq;nbsp;Ecclefiâferuiliterfubieââ efTejindigtiifsinbsp;mueffe clatnitarisjVQluifti videri fuget®nbsp;quod captas .Sedneminé ne fendre pU'nbsp;tas,te tibiarrogare qucjdalijs detrahis?nbsp;Altcrum Eliam effe te,quia vt ille aliquannbsp;dofacerdotesB.aaliticos madautt,tu tahnbsp;fcilicçtexéplolegem tuleris in eo generenbsp;rnuItQ terrihiliorera,iampndé audioxU'nbsp;thcrû cuius altitude tqis luminib’ officibnbsp;defuQ feliQ vtdeijcias, quid nofacisjCtnbsp;quo tépore mortuus il Ie eft? nam viuentenbsp;attingere non audebas. Quid fupcreft, Ïnbsp;Vt Elite currum confeendas, amp;fupranU'nbsp;bes teattollas? Vis loquar humiliùs, amp;t®nbsp;moneâfamiliariusîVix quifquä nunct*nbsp;fimplex eft,qui nonfufpiceturquo afpt'nbsp;res,quidaftcdcs,cum audiunt ,qiia vald®nbsp;qderis amp;fulminando abigas fuaforesah*nbsp;lt;uius bene téperatç reformationiSjChn*nbsp;ftianteque vnitatis : quos vocas Mediata*nbsp;res«

AD IOAN. CALV. lU re$,quia odiofifümü verbum cfle putas,nbsp;Nempe capitales tuæfâétionis hoftcs eflcnbsp;iudicaj,quicunq; rebus in ordinem reda-ftis efficerentjtuisvt extraordinarijscoonbsp;cionibus nullus loc’ relinqueretur ; amp; vianbsp;«d illud nouuni.quod affedas,imperium,nbsp;obftruerçtur. Saltern audis multos iam-pridem queri, infolentiam eHe intolerabinbsp;Um,quod nouas tuasfiue cçrcmoriasfpc-âarijfiue formulas fonarc folas velis in ecnbsp;tlefiavniucrfa: quod alias amp; vcterçs o«nbsp;ronçs expungas, amp; veluti vna litura dele-’’¦•quodetiam, fi quid forte in Germanianbsp;Anglia retentum fit ex antiquitate rc-ligiofa, fordes amp; maculas elfe clamitcs, amp;nbsp;quicquid illud eftjcontumeliosèconfpu-.Si ncges magnum amp; patentem mihinbsp;’periescampum dicendi. Sed non longénbsp;’hierojamp;tetuo gladioiugulabo.Tu iaranbsp;fæpe mihi Bucerum laudas. Redè. Scisnbsp;quàmille Hermanno ArchicpilcopoCo-^onienfi præfcripfitforaiulam Reforma*nbsp;'¦onis, amp; Angeliimitati funt. Si nuncadnbsp;’’mte reuocarem, quibus mefannisexcinbsp;^'tes.Nam amp;literis confignatisaliquan-’'»confefius fis,non ignorare teqfitBu-‘trifmus tolerabilior Caluinifmo; tarnennbsp;tuna ad rem ventura eft, longé aliter fen *

H J tir«

I» respons; bald.

quæ inter vos difiîmib.afuerûtiperfeq*’^ Sed vifne, in ipfis flatimprincipijs atq**^nbsp;adcoin leuioribus, (nam grauioranbsp;gerenon eft meum) vt oftendam, an a*nbsp;^uaßtTua ab omnibus diflentiensmoj''’*nbsp;fitasfEquideminuitus idfaciam«nbsp;tu me non finis omnia diffiniularc.M^‘’j.^nbsp;ni te in priori tuo côtra me vel potiosC’nbsp;fandrunalibello famofo, nobisobijc«^nbsp;nefcio qiiod barb3rum(vtais)Airf»K^^nbsp;quodin baptifmo inculcart narras.nbsp;quidtibivelis, vix inicUigo. Sed nenbsp;mtnem in Latina lingua politum amp; P''*’nbsp;pèCiceronianum, minusofièndat Ecflfnbsp;fiafiicum hoc amp; velus, (co licet Cicero*”nbsp;tali fignificacione non fit vfus) verbu*”nbsp;Renantiofiue A6rfn««cio;obiterdicam,i^®nbsp;ananosfaltem lurikófultos eo etiatn vt*»nbsp;quunt.Vnde in Pâdeâis,Renûciataam^*nbsp;tasjimo Renûciatio fimpliciterdicitur “®nbsp;repudio.Probabile eftaji^veteres Chriâquot;nbsp;DOS CÛ Diabolo, cui veluti natiiraliterad'nbsp;difti lumus,in Baptifinoprofiterentfer«nbsp;nunciare, allufiffead formula alicuiusrc*nbsp;pudij.Tertûllianus tame,quod vno lolt;®

AD IOAN. CALV. »? ^ixitRenunciare, alio vocat. Eicrare velnbsp;eiurare.ßucerans formula non modo idnbsp;änriquitare retineri vult,fed amp; vereres cû.nbsp;ïbrenuciatiöe formulas ftipulationû atq;nbsp;fponfionum.Tu vero has oes deles,vtinenbsp;ptasamp;fatuas amp; nugatorias. Negabis elf«nbsp;''eterisEcclefiæ? Et fi fortaffe iure negcsnbsp;”05006(vt loqueris) antiquariositamennbsp;’Juantulumcunque eft, quod notaut denbsp;®”tiquitatibus Ecclcfiaftkis,fatis fuperc^nbsp;®^gt;vttibinuncfatisfaciam. Sciofuauiternbsp;'^rifurû effe amp; vehementer miraturum,nbsp;’?'meminiflei'ftaru(vtloqueris)neni3rû:nbsp;tantô magis,vt te obleété, iuuat meminbsp;primùm quidem, n6 dignareturnbsp;^flfitudo tua negare iam téporibus Apo*nbsp;^oloru aliquas fuiffc interrogationes 8cnbsp;^Ponfione5,cùm aduiti baptizabantur.Ninbsp;^Philippus Eunuchum baptizadumin-’'Togatne fuafide amp; rcli’gione. Graui-^îtautem’difputat Auguftinusnon effe finbsp;\hfuo tempore,fi illud tantum quod Phinbsp;^'ppo Eunuebu? olim refpondit, rcfpon-^«atur : fed caetera etiam adijciendaeffe,nbsp;Ecclcfiaftico more abs baptizadis in.quot;nbsp;f^rrogant.Tcrtullianus doâiffimus amp;an-hquiffimus fcriptorEcclefiafticus.difpu-aduerfus eos, qui admittûl nihil quodnbsp;Utoriç

«4 RESPON. BALD, literis facris non fit expreHum; amp;conteH'nbsp;tendens obferuationcs qiiafdam Ecclefi«'nbsp;fticaseffe,amp;traditiones non fcripras, qu?nbsp;repiidiari nó pofrjnt:proponitearun)£\'nbsp;empla, de quibus nullam forequæftio'’'nbsp;iudicat. ut (i n quir)4 baptifiMte ingrediitr, A'nbsp;guMi adittrri, ibidem, fed (y alicjuJtito priùf*quot;nbsp;Eccleßm.fub antislitis manu lonte^Aitiur nosrt'nbsp;nunciire DiAbolo,crpom{gt;e 0- AngeIi^ eiuslt;l^'nbsp;lasq; pópas,quibus rcnunciatur.dicitel'®nbsp;officia feculi,honores, folennitatcs poft**nbsp;Jatriccs.falfa vota, laudes vanas, glof*’’nbsp;turpes. An quia his renunciare nonduO’nbsp;fortafie potes, ferre non potes vetercij*nbsp;-ba/ic fürmulam?SaneBafi]jus,qui in cadSfnbsp;in qua Tertullianus, difputatióc candei^nbsp;formulam laudat,amp; apud Grçcos,vt apu^nbsp;Latinos vfitatamfuilTe oftendit, amp; vtr®'nbsp;fellat eos,qui nulla lege nifi fcripta,fenef‘nbsp;feaiuntjlcripturamq; pcrpetuo rcqu”'^^nbsp;in omnibus Ecclefiæformulis, opp°*’‘*'nbsp;myfieria.amp;nominatim ifiud in Bap’i^'^nbsp;inDTdaaii^ »«r«v5 HsS

ciatin'

ciationis formulam.de qua loquor: quam ^uidcm laudat, quafi iam temporc Paulinbsp;ta invfu eflct.Idem,hjnc Chriftianos po-tiffirau vrgct adofficium,Rfpefe (inquit)nbsp;qwd Wtcrrog'if(H fis'.rccogncfce guidreß^ode-’fts.Rtnunciïjii Di^tiolo ernbsp;'^ocluxuri£eii{f,cic uoluptatibis.Stc amp; Augunbsp;ftinuslib.i.deSymbolo.Voj (inquit)pro-ffßie/lK,renunciare Diabolo, pompif Z3‘ A«gc.nbsp;liîeiiM. Omittoquod indefæpe aduerlusnbsp;^tlagianos argumentum repetit.Nam ne»nbsp;'luedubito te huius antiquitatis monu-^nentalcgiflerfed tanto miror magis,tee-J^’^eæoriam magisnon coIere.Cum il-‘^j^uani dixi, Kenunciationc, coniunäanbsp;Jfæperfuit folennis ex formula Symbo-‘•iprofeffio fidei, (icuti amp; Tertullianus,nbsp;^H**‘*’’*(inqutt)tiigrfj?t, chriflianamfideni, i»

(u£ «erfcft pro/itemKr.Hanc fortafle pro-^dioné retinere te dices. Sed cur fcipula* bonefuftulifti.Hieronym’ aduerfus Lu-bferianosjdefendensmultas Chrirtiano•nbsp;füttiveterum obferuationesjquæalioqui

cffeunam nobKafcbifmjitidsSymbotilcg^ eandèititcrrogittioMê.fJam cùm dicunt,Cri‘l'^^^nbsp;tnißioncm peccatori{,cr uitam lt;eternimnbsp;ÜMti Ecclefîam? inentiutur in interrogiitioi^gt;‘'‘nbsp;non hxbednt EtdeßantyCrcAdem lbo tcftii”?nbsp;niorurfus confirmât morem Ecclefi^JP'*nbsp;(inquit)'»itcrrogdtio,quxßtin bitptif!ae,t(ß'^nbsp;eRueritdtis. Njmcutndicimut, Credisinuitii'''nbsp;iternäcyremißionepeccjtorüfintelligiinud^'nbsp;inißionent pecciitorum non niß in Eedeßa dX''nbsp;Obijciesincerrogatióes amp; fponfiones,dlt;nbsp;quibuslocutus fum, pertinereadBap'*'nbsp;fmum adultorumäneptas vero effe innbsp;ptifmoüifantum:amp;ineptiusadhiberifplt;’nbsp;ibres fiue fideiufTores, fiue cx,pmiff‘”'^?’nbsp;quospatrimos vocät.Sedneq; tnfokns dnbsp;ludefle,virdoäiffime,poterat te vclv*'nbsp;docereAuguftinus.Is vt refellat Pdagiä^nbsp;nosnegantes vllüeffepuerorum pecca^J*nbsp;originalcjVrget ipfam Bjptifini forniub;nbsp;quafi legem Apoftolicä, quam PclagiJ*’^nbsp;rccufarenon aufint,Ait,H«ilMm puaSbjp^^nbsp;ftri, ^uin aliquis adjtt refpoaiieitfpropdruul^''

ad IOAN, CALV. 1x7 grJlatiOquot; eit« nomine renunciîs Dütofo»nbsp;P’'oßtens (e crrderfin remißione (xcatori.nbsp;'^^(inquano) argumentum,hincjtatiquanbsp;epetit Auguftinus, ncq-, Pe-S'stii audent ncgare illud fieri rede,nbsp;1 '’5 veluti pro iure opponiuErgonbsp;formulam tollis, tollis materi-nuius arguméti.îdcm Auguftinus coanbsp;fiilianum. Rfcoff(inquit)qHe»Md»olt;amp;rainbsp;Cbrifli hptifmarù myfieriaceleireanbsp;'CinBcHiej, qMeJiifcren««cie»t lt;yp«r««îinbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtiper or a zetinntiuai

y^'*‘“’l(leiftrurfus lib.ikde ARÎmxMyfte-y5quot;’lt;iuit)crfd«!intisi»pigt;-ii«l!lt; per «r«« Y’i/ionem,4 cjuibiu gejiMstur,im(gt;!etur. Ac»nbsp;. Qyod hjc dc re feribit in Epifto!,nbsp;Quid indignaris, fi hominesreU-|’®fcsgt;minim€qj ineptos deledat vetcrijnbsp;j.5^1eGæ. Maiorumque fiiorum memo-j^‘»''bivbi nihil eft, quöd necefiariode-j Equidena feio nó hoc pritnü temponbsp;’lt;iflc,qui quamdixiveterum obferüAnbsp;^^•tetnirriderent.Nam Dionyüusamp; an-' ^%us amp; grauiSjprofedo telHs, iam fuonbsp;ppore tales fuifle ßgnificat. Sedidinnbsp;f%inibus prohnis mirari nos non debenbsp;l^.^dnionet. Non potes profedo illurnnbsp;‘onyfiuïB, qualis hicnupei excufus eft»nbsp;le-

- u

îî8 RESPONS. BALD.

legere (fi cum legere dignaris) quincer** nioniarü,qu3S abrogäfti, antiquitatcpr®'nbsp;roi te fentias. Quid fi ex eo recitaremnujnbsp;aliquid de exorcifmo ? An tuo morec«l“nbsp;ikterramadiurabis, nouum ineoamp;ir*®'nbsp;ptum effe ludum, qui veceri Ecclefixf'’*'nbsp;rit ignotusîAtqui licet Grçcos teftes nortnbsp;audiaSjAfri il!i,Cyprianus,OptatuSjA'l'nbsp;guflinus teobtundet.Quid fi addarojB^'nbsp;cerotuoquoq; placuiffe ilium in Bap»'nbsp;fmo retinerijidq; eum in fua formula tna*nbsp;däire?Non eftmeum definite,quid in ii’/nbsp;fterijs vel fit,vel non fit neceffariü.Sed nfnbsp;ijj, quorum confenfum mihiopponis»!*'nbsp;quidiùs oftendere,fi recitarc,quani valu*nbsp;répudiés illas veteris Ecclcfiæ iam ind«nbsp;à temporeTertulliani leges de Baptifnilt;’nbsp;minus folenni,fed vt iudicabant, nccelï^;nbsp;riô;quastn leges Germania amp; Anglilt;*'‘nbsp;amnum colit amp; obferuat. Cæterùm ß,nbsp;narrem, quam Auguftinusad Fortunat^nbsp;hac de re hiftoriam narrat,vereor, ne quinbsp;jlie ait fuos ad lachrymas cômotosnbsp;ad profanû rifum cômouearis. Age, ecq“nbsp;tibi rurfus placet,qcP ex Buceri quoq; i^'

Äb lÓAN. CAL.' n? 'usjconfignctur ? Quam valde rurfusi'nbsp;ftud ;rrideas,non nefcio. Sed vt verecün-diùs ld facias,cogita quos ea in re viros ir-rideas.Qualifcnnqucfanè fit hic'ritus,di-‘1'tiefleantiquifsimum j amp;vcrurfus tibinbsp;'^erecundè coufirmem me antiquitatis efnbsp;fe ftudiofum,8c, quod antea impröbè obnbsp;'Êcifti, nunquam me vllas ceremonias cü-raffe, vtcunque rcfellam ; non difsimii-me iegiffc j quameum ritüm rcligiosènbsp;’ueatur Bafilius inlibro de Spiritufan-^oïcum quidem fignificet tam eo temponbsp;feceptum Fuiffe, vt non exiftimet quennbsp;tam effe aüdacc, qui eû faftidiau Sednbsp;^Cyprianus, qui eft ahtiquior, ait, Eojnbsp;9“* «J Eccleßi baptiftntur figtidculo Dominonbsp;‘°»fummä)-i.EcTertullianus, qui rurfus fe •nbsp;^*oreft,non modo huncritulaüdat,fednbsp;^exeorcpetit argumentüin difpütati-onedeRefurreétióecarnis: Crfro (inquit)nbsp;^^iuitur,utänimii emacuIeiur.Cdroßgnutur, titnbsp;WiWiimHnüfHr.Quid fi adijceremiquodnbsp;Sloriatur,amp; ijs qui obfcrüationem in Ec-defia nullam , nifi Apoftolorum maniinbsp;^onfignatam,admittunt,obijcit,Chriftiànbsp;•'osafsiduè frótem crucis figriaculotefe-•¦efEquidem fuperftitiohem 8c ineptiäsnbsp;^fiam odi natüräifed Vereor, nefrdntisnbsp;t flöft

ßo RESPONS. BALD.

non tam integræ,qu^m perfriftæ, velpû* tiùs ferrcæ (it.um fcurrili nafo fufpéderenbsp;vetera infignia moris alicuis Chriftian'*nbsp;Scilicet valde lepidi facetiq; nuncfunt,nbsp;quiquod ad tugandos dxmonas pertin«nbsp;redixit religiofa Antiquitas,non nifiadnbsp;mufcas abigendas perrinere aiût. Annbsp;cùmhas nominant fignificare fe nefcinnbsp;quid de Beelzebub ridcndoadijciet^ß'nbsp;quidc fannas amp;(vt vocas) ronchos nonr®nbsp;formido : fed tamé en ne irrifores mag’’nbsp;irritentur,vix recitareaudeo,quod(vral*nbsp;osomittam,) Ambrofius amp; Augulbn^'’nbsp;(qui profeétôîreuerentia non irrilion®nbsp;digni funt)recitât de eo (vt vocât) lîgn\nbsp;culo;hoc eftjde confignatione crucisiq'**nbsp;fi dixero iam inde ab$ temporibus Cyf*nbsp;ani,Baptifmo accefsifle, vt effet quod t®'”nbsp;poribus Apoftolorumerat manuum'“^'nbsp;pofitio:rogo (nam doceri cupio ) num “nbsp;veteri ceremonia loquarimperitè^E'!''*nbsp;dem audio,clamitarete , qualifcuUQ.^nbsp;amp; cuifque tandem ea fit, effe intolcf*^!nbsp;lem.Sed vbi id probaueris,vide cum fl“’nbsp;bus tibi res fitmeq; me ijs fubftituas • *nbsp;ctiâ,nefcioquo iure, mihi contumel*^^.nbsp;in priori tuolibello fçpiùs obiecifti Cunbsp;fina:quod tarnen in tuo non minus

/o IOAN, CAty.

ïnhieo babtifmo adhibitum fui’fTé puto. Sedfinunc eo non vtcris, quid ad me?nbsp;Cur (inqiiam) deChrifmate mecumli-tigastamnon Ghriftiane ? Agecum Ge-lt;niniano:agc ciim Dionybo, qui id præ-dicatîagecum TertulIiano,Cypriano, Blnbsp;^ilio.optato» Augulhno : hoe eftjcum v-fliuerfa Ecclelîa vc«ri,qux huius cérémonie abrogatæreum tefacit. Nefcio annbsp;ItJgeris quod de Nouatianorum babtiimonbsp;loquensTheodoritusait; Tcô

•««Kÿi ^UJ ÎHTÎ/gÜfiKm“' ÎK* «»»acTOMbo/y xyNi* ’*

cum quibus tibi Wrtandû lit, lî hacde rc côtendere velis,nbsp;flt;;dtu me, baptifmo reliélo, ia fæpiùs adnbsp;Mifsâ reuocas:amp; in eariirfus tos mihiu«;»-*«X«ult;ropponis.Veru cÄ,in quoconliftas*nbsp;vil us qiiæftiôis ftatus fir,amp; in infinito vatnbsp;gîris,quid dicâ ? Àpage cû ilia tua putidanbsp;falumniafallaciaq;,nos ijs feruirCjquide«nbsp;ïendât TÔClt;/ltXii7Alt;«. Sufpiciones, quas amp;nbsp;improbècôfingis ôtodiosè fpargis, vel il-lud Cafsianû C«ibofio, Facile diluct, fi mcànbsp;fit nota amp; côditioÂ: libertas.Ët quid tandem mea priuatim intereft, fiue ftetgt; fiuenbsp;ruât quod oppugnasfScd rurfus fallisjnbsp;1 i cüoi

Ijx RESPONS. BALD.

cùm mentisfocios hîc tibi efle, quos lau' das.Sanè confefsio ilia Auguftana, quajnnbsp;interdum fimulas tibi non difplicere, pronbsp;fitetur retinendamelTe aliquam miflaæ’nbsp;Nolimivir cohorrefcere.Siccnim tunsnbsp;in ea Confefsionc Philippus loquitur.Annbsp;tu illam Lutheranam Liturgiamretines?nbsp;An rétines quicquam,in eo genere, Maionbsp;rum noftrorum, quos ante barbariem fu“nbsp;iffebonos negare non potes ?Ex veten*nbsp;bus amp; ceremonijs amp; formulis liturgicisnbsp;faltem aliquid rctinet Angelica, quseBu*nbsp;cerana eft,liturgia.Qui fit,vt tu tantillutnnbsp;non feruaueris?An tu primæ fimplicitatisnbsp;formam nudam folùm ampleâi te poffenbsp;dices? Atqui cùm tuus loan nés Lafeusnbsp;magis, quàmtu,adillius (vtvocas)fiiunbsp;plicitatis prima Iincamenta,dicereturfujnbsp;am liturgiam reuocâffe: tu ne earn qui*nbsp;dem ferre potuifti.Si tibi nihil, nifi quo^nbsp;ipfe facis, placet : cur mihi tuum cum aüpnbsp;confenfum obijcisîCùm ad rem tuamnbsp;tinere putas, non dubitas laudare, vetusnbsp;illudS«r/«mcordlt;t.At qui idetiam expun-xifti in tuis facris; quod facere non eft au*nbsp;fus in fua formula Buccrus,neque Anghnbsp;auli funt; cum cogitarent,quidalioquinbsp;vel ipG Cyprianojvei etiam Chryfofto-eno

AD IOAN. CÄLV. IJ J 810 rcfponderent, magnifice prædicanti-bus illam Ecclefiae Apoftolicac in facrjs conbsp;liortationem,

Ipfe Optatus, cum narrat veterem legi timumque morem fuifle, vt in facramen-ïorum myfterio facerdotes dicerent fe ofnbsp;^erre ^p Ecclcfia in toto orbe diffufa, teftanbsp;tur ne ipfos quidcm fchifmatiCos Donatinbsp;ft.asauios effe, quod tarnen cupiuiflent,nbsp;’dfiicntio prætermittere. Vide tu,quidnbsp;’¦«fponfurus fis viris bonis, qui antiquo*nbsp;’'Utn in Ecclcfia rituum optimorum, pre-^uniquefolennium obliuifci nojpoflunt?nbsp;’^olentque nunc veteris Ecclefiae tanquanbsp;^^daicæ Synagogæ,aut Pagani alicuiusnbsp;^clubri memoriam fempiterna obliuio'nbsp;’’efepeliri. Ipfi Apoftoli, etfi neceffarionbsp;^lïrogarent ceremonias Mofaicas: tarnennbsp;^ono confilio ex Synagoga ad Ecclefiamnbsp;'•¦anftulerunt multos, qui vtiles erant,ri-multas ludaeorum formulas retinue-’’ünt, quibus etiam Chriftani vterentur,nbsp;vti per fuam religionem rede poterat.nbsp;tttunullam in antiquisformulis adio-^Um Ecclefiafticarum repcrifti, qua vtinbsp;'’igncrisjVt tantillum deferres amp; antiqui

amp; ftudio pacis atque vnitptis ? Vereor hiealiquis irrideat formularium legu-

1 5 leiuiQ

ÎÎ4 RESPONS. BALD.

)eiu(n,amp;opponat lege de formulisfubfs-tis.Sed CUF tu tam deleélaris extraordina rijs aâionibus? Lex ilia cum formulis fu-ftulitetiâ impetrationé Quis ifte eft Praetor peregrinus, qui vultabs fcimpetrari'nbsp;formulas reru in Eccclia agendarii ? quiq;nbsp;quas femel diöauir dedir cj;, ta (Irifti iiiri?nbsp;efle vultjvt ex fide bona ne apicé quidemnbsp;in ijs vllum præteriri patiatur?Sanè eunbsp;amici tui te verecundè monercnt, multosnbsp;inirari,quodin noua tuaprecandi formunbsp;lapræfcripfifti, pofîe Chriftianos meliusnbsp;fœdus,quàm illud fitgt; quod cum Abra-hamoictum fuit,311egarc:amp; vt ambigu'nbsp;«mamp;captiofum verbum toîlçres.tero-garent, nequis diucrfa effe hæc fœderanbsp;periculosè putaref.tu feditiofos clïe hosnbsp;jnonitores tumultuose exclamâfti. Q“*nbsp;vel vnû apicem deleriirttuis libellis vel'nbsp;lent, Népe,fi vel vna fyllaba cadimus,^unbsp;tu aliquid diââfti, caufa tota cadintu’-lit tu intereà non modo Diâator in v”*'nbsp;uerfa Ecc!efia,fed etiâ Cancellarius eris-Delebis ( inquam) amp; cancellabis impuu®nbsp;quicquid tibi nôarridet, tâetfi quipp'^’’^nbsp;fit, quod amp; antiquitas reétè prelciptitgt;nbsp;hoc tempore ij ctiam obferuare non reçunbsp;fiin tjtjuibus te fubfçhbere fingb? Equ'u®

AD IOAN. CALV. IJJ •nterdum dubito, infcitiane, an arrogan-lia. anpotiùs vtraquefiat, vtnondifcer-nant tui, quid in ritibus Ecclefiafticis an -tiquum, quid nouum,quid integrum,nbsp;S'^id vitiofumfit; vt potius confuse o*nbsp;mnia inducant amp; expungant:vt damnentnbsp;oriiia.Sed magis miror iftinc prodire fcurnbsp;riles libellos, qui adludibrium nominisnbsp;ChriftianiaufintNumæPópilio afcribe-remulta veterii Chriftianoru religiofa innbsp;ft'tuta,Noli(quodfoIes)nuncmihi barbanbsp;ræ pofteritatis vitia obijcere, quaeego,nbsp;minùs quàm tu,reprehédo. Noli bo-malis odiofè mifcere.lmô vcro,mc -’’’¦nerisjquod cicrro ait, E{Jè iitiguâ in Omninbsp;^^i^C(uftndj,pr^termißis ionif mitlorü enumeranbsp;^‘°nè,uitiorum^feleâionè. Diceretetam li-'Urasamare in Ecclefi3,quàm odifti omesnbsp;®uiniû præterquam tuarum.imaginura linbsp;r’eas.Sedcùm aliqmd fubftituifti, ne lite-rîrn quidé vnam in eo mutari pateris.De-’igt;q;mirarer,te veteris quoq; Eccleiîæcâ-ut nouam tuam muficâ fubrogares,nbsp;^uftuliffe.Sed banc mutationeni magni adnbsp;remtuameflemomenti.exipfi quoq;Planbsp;roncdifcerepotuifti. Cæterùm tumhæcnbsp;Principia tuæ reformationis fignificarent

amp; ab alijs diffentire, amp; peculiarem

I 4 ali-

Ï5.(S' RESPONS. BALD. î^Iiquamfeâam meditari,in quafoluserainbsp;ncas(quodquidemnospueri minimèo-lim vidimusjfed viderunt viri prudentianbsp;res) tu deinde eo progrefTus es, vtdeconbsp;quodambis nemo dubitaret. Sedidpo-fteà fortafsè vidcrimus, fi nos cogasnbsp;quoq; de re dicere.Non enim nifi coaftusnbsp;ineminero, Neque iam meminiflemearunbsp;de quibus breuiter dixi, ceremoniarum,nbsp;nifi fi libellus tuns me laceffendoamp;Buce«nbsp;ri confcnfum atque focietatcm iaftando,nbsp;coëgilTet.Sic amp; cum Philippum prætereànbsp;mihi opponis, adiges me, vt dicam, quodnbsp;dióturusalioquinon eram. YttecollaU'nbsp;des,amp; me pcrcellas, Melanthonem accer'nbsp;fis, cuiqs ais vnarn voccm poflc obruercnbsp;omnesmeos (vtpro canina tuaftcundianbsp;fuauiter loqui foies) latratus, Quófnam onbsp;Moloflefpropè dixi Cerbere:amp; tu qui i”®nbsp;fubindecanem vocas, dignus eras, quinbsp;audires.Siautem vel catulus efiem,mu'ynbsp;fortâiïe hy laden non effe fentircnt faCf*'nbsp;legi.Verùm me amp; cedente amp; taccnte,nbsp;philippum aduocas,prçfertim mortuu^^nbsp;Ytinam illum,quem appellas tcftem, iu“*nbsp;cem nunc haberemus : tametfi idonei t®*nbsp;ftesnon defint,quàm illç,poftremisnbsp;fuæ annis,quibus cuiq vidimus amp;audi“*‘nbsp;fliuh

AD IOAN. CALV, 1?7 pius, conquerereturdetua perfrada (vtnbsp;Wolliffimè Icquebacur) morofitate: qua-que miraretur te nihil temperater agere,nbsp;femper tumultuari, nunq quiefcere, Neanbsp;que vero ignoras,qilIeefletffu^we'C«®'»’^»nbsp;quamq; remitiere multa vellet, pacis eaunbsp;fa:deniquequamodi{rctingenianon di-cam CaluaautDomitiana, fedl(gt;»s/)(^K9$nbsp;Verùmcallidèfcilicet illuddiifi-niulas,qupd è re tua non effe putas,vt calnbsp;hafciat; amp; quem imitari minime velles,nbsp;^uique mores tuos minime fcrebat, eiusnbsp;foeietateme oppugnas. EumegovidiScnbsp;'onueni in conuentu Vvormacienfi, an-: “0Ä1.D. LVII.Quidmihidixent,nar-i ’¦^ntalij.Quidaütrefponderittuo fiuelenbsp;gatofiue Apoftolojde turbisgallicis lamnbsp;ïi'mglifcétibusagcnti,multi qaderat, fcinbsp;Venit co amp; ipfe Caffander. Exceptusnbsp;'ftjVthomo dodiffimus atquemodeftif-hgt;uusab homine modefliffimo atque donbsp;’^'ffimo.Audita funt bonaconfilia, Pla-'¦'içrût bonis, quod refcire vel ex tuo.quinbsp;’^ratjlibrariopotuifti. Quid dicamïillanbsp;'?gt;ffecomitia,in quibusaliquod priuile-^ümdetuaintemperantiairrogatum fit?nbsp;xuid diceretjfi nunc viueret,amp; quç geftanbsp;liiQ Imperiq ad hunc vfq; diem iq pertur-I j bandag

Ijg RESPONS. BALD, banda GalliafuntjVel geruntur, audiret?nbsp;Porrôcùmexeo(vf fcis) çonuentuami-ciffimèfcripGiïet adCaftalionetn,amp;eiusnbsp;fententiam nefcio quam de prædeftina-tioneamp; liberoarbitrio, fuam cfle fjgnifi-carenfcire potuifti qvam damnarettU'nbsp;am in co viro vexando intemperiem, amp;nbsp;qnàm ne tum quidem probaretjomnunbsp;tua paradoxs. Nunc, cuius eft ingenuiia*nbsp;tis, Caftalioncm tanquam Satanam alte*nbsp;rum, dirisomnibus proptereadeuouerC!nbsp;amp; nihilominùs McJanthonera, tanquamnbsp;Angelum,3dor3re?An non illud eft,quodnbsp;Bucerusdicebar, teiudiciireproutäirtM,nbsp;tgt;di/îi-at»jre autem uelodiffè,proutnbsp;dem arcanamillamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quacft’*’'

ncm non excutio,nequo CaftalionemCuf iteriim fingasmeeius caufam agere) vn*nbsp;quam vel vidivelaudiui: acne perlitemsnbsp;quidem vnquamfum allocutus (tamed*nbsp;tiiomore mentiaris, ne cum eo ar^'d'-mum fcedus inijfte) neque quod denbsp;qiiæftione fcripfic( nam amp;t id rupp’’’*”’nbsp;pro tuo imperio iuflifti) vnquam legi-*”?'nbsp;que quod de fatal! neceffttate difputas,^'nbsp;tis intenigo,vamp; in meisadMinucióau””jnbsp;tationibus nuper non difftmulaui w*?.nbsp;non ftquere.Scd vt omnes fciant» ecqu‘^nbsp;ettai’

AD IOAN. CALV. JJ9 ftîamolim,hoceft, ante annospropc vi-g'nti,famili3riter,tibi hac de te refponde-quêiaâas fuft'ragatorc laudatoré-queefietuü Melanthon.ciim quidé tu illinbsp;blandituseriâ librii de Seruitiiteliuinaninbsp;’rbitri) dedicates,amp;â»Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xpeäarcs;

age,bona tua gfa iiccat exeius ad te priua taepiftola (cui’ exeplarex V’teberga huenbsp;perlatueft)31iqJdcIibare.Mdtm(tn(j,t)ienbsp;•Ibiii tujm exccUcntcr!o^uentiam in alijt tnafc-^ijintitgispropriis Eccleß^ confuinere, ijudinnbsp;‘ ' ^««ftione uîâ THïTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinicMTtt-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoîem Frttnçifcuin S''ddidnum, ^ui

gt; nbsp;nbsp;nbsp;^‘gt;^fgt;'efolelgt;ât,feutrü(];probrfgt;cucn(reomniit,

' nbsp;nbsp;^^diuinjprouidcntid decreuit' crtdmen effect

' nbsp;nbsp;nbsp;^'”s,entiamßcd fr hfc (ocilidre no poffc. tgo c»

’ bfofbepn hatic tened, Deum non cjfe cdufim ' Pffcdti, nrc uellepeccdtu-poftcd contingenta innbsp;Î ^^etio^irdinfirmitdte iudicijno^lri admitto, utnbsp;* hunt rudes Dauidem fua Koluntdte ultra ruere,nbsp;tt eudem fentio cu baheret fpiritum fjndlu.po-^“'Ifeeu rcttnerc, in Cd ludld alitjiaeffe uolânbsp;^'’dîdifîioHfni. H/c et/i /ubtiHus difpnttri popnbsp;f^xt, tdtaen nd regendds metes hoc modo propo «nbsp;pt«, dccSmodatd uidentur. Accufjmus ipfi no ¦nbsp;figt;'lt;im ttoluntdtem,cum Idbimur: no qu^rimusjnnbsp;P. ^quot;eonßliocdufdm,Ecotra.cum noscrigimusfeinbsp;‘ •'IHJ Df «W Ç- „e{{e ofiituUri (?¦ adeffè luôlâtthu-i

14° RESPONS. BALD.

Six»?»/«.(inquitB4/îiïiM))yî; ittvrS.Exata/urergo cura in nobii, crnbsp;tur Del immenfa bonitaf,(]ui cr promifit auxili'nbsp;itmcyprlt;tliat^fedpetentibut (vt inquit Chrgt;J )nbsp;flus) boce{i,îjsquipromißionem intuentur. n*nbsp;àttcrbo Dei ordiendum eft, nec repugnanJK’’'nbsp;promißioni. Sed ci affcntiamur, nec dt^uteniH^nbsp;anteàttuncnosadfenfuroseffè, cùmarcanumi^'nbsp;cretumDeinobtfmonßratumfuerit, adfcnticif'nbsp;tem autemDeusadiuuat,quiperuerbumeß4r' 'nbsp;cax.HtccBonntefcripfiapud D.BucerunKT^’ 'nbsp;Vale.ii.Maij.ifjq.^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J '

PHILIPPVS M EL ANTHOrf’

Quàm vel hæctibi placuerit adnioni'

tiOjVel tu huic magiftro, que mihi das.pS'

rueris, teftantur ea quæ poftea tanto vfi' } hementiùs cotrà fcripfifti,amp; in quibus i«- «nbsp;tumultuat*es,vtnequidé tuialioquif®' Jnbsp;derati ferre potucrint tua in hoc gencr® tnbsp;intemperiéjdrfuosminiftros tibifubfff*' Çnbsp;bere.Teftiseftipfius Senatus Bernen»’ inbsp;fentétiâ latatii.ApriliSjM.D.L.V.quÇ^^*nbsp;ilia axiomata procul ex fuis ditionibus )nbsp;fàceflereiufsit.Nolo piqra obijcerejq“? 1nbsp;tegrauius vulnerent.Sedhtnc aeftin’*'quot;® 'inbsp;licet,quàmtihiconueniatcum eo, quef ’nbsp;(nihiobijcis.Tuillum’(vt audio)aliquan' tnbsp;do vocauifti Penpateticum gt; cùm

AD 10 AN. CALV. T4i Vocaret Stoicum.Sed fi excuteré arcana,linbsp;qucret,inter teamp; iliumdiffenfionéfuiffenbsp;Waioremjquàm interStoicos amp; Peripatenbsp;ticostoeque tarnen huiufce rei nunc mennbsp;^*onéfcciirem,nifilî in priori tuo contrànbsp;’’16famofo libello exclamares infultado,nbsp;cuna redemptione, de qua loquiturnbsp;Paulus, conciliemPapatus (ficuti loque-’^’i)do(ärinam de libero arbitrio, di-^’’’iquomodo cum adiutrice fpiritus granbsp;^’’concurrat hominis voluntas. Cur iftanbsp;’^mepetispotiuSjquä tuo Mclanthoni,nbsp;^ibi aduerfatutjFefpondeas ? Audiuc-j^^’pauloantèquàmhæcfcribcres, in Sa-Q’iiainterlllyricumSc viâorinum,ma-^^ifuilTe quæftionem irtf;auTtJouff/»K 8nbsp;i.“*’Phi«j,T u illyricü, qui tecu fcntitjfer-^.”00 potes;Viäonnum,qui Melantho-q 5quitur,non oppugnastmc verb vnû.nbsp;Ul traäo, nec fortafse intelligo,nbsp;^älla exagitas.Quo iure#

. ^iiamnondere, feddeperfona dica« tetetfi inuitusleäorcsonerem inc»nbsp;^j’^'ditionibusttamen vt quem mihi iu-fers, non recufare me oftendam;amp;nbsp;maledilt;äa,eius ipfius patro-tlf rctorqueamjcn cogor tuo exêplonbsp;”ieptus,vtquod alioqui pudormcusnbsp;non

RESPONS. BALD, hon patererur, edam aliquam eius ad inCnbsp;cpiftolam Mihiveniam dabuntæqui in«nbsp;dices,li,non dico laudatoré acccrferean'nbsp;tiqiio reorum more videar,fedabeoiplo,nbsp;quem mihi aduerfarius opponit, ahlohilnbsp;me non moleftèfcram, tantumqjabs laudato viromihi tribui, quantum illauda-tus calumniator, qui eum citât, detrahit*nbsp;obiter oftendam : non quodtantùni mihi deberi putem (quodfi putarem, ni-mium mihi fuiiierem, ncc effem fereu-dusjfed quod os aducrlàrio lit obftruen-dum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

S.D.Chriß. uir cr ariß frAter. ^xtAt pud clemcntem AlexAndhnum uetMnbsp;definitio,gUiereâèintclIeâA dulds e/l: /iwin'nbsp;(FÙvtt trî K»/vu viftStï, mrii isÓTïTO’.Priorpai'*nbsp;loqlur depriore tabulaDecAlogi,alterA par;nbsp;fccunda-Acprofeilô utyamtjue compleiîi botinfnbsp;tnentesoportetiTeigitur lurts iußitu DO'nbsp;fiorem,lcio non tantum forcnfes leges,f(d tti}iinbsp;earn dodrinam cogitate, gua feß Deus bumaiiil ,nbsp;tnentibus comunicat,cr utruincj; bonum expetc'nbsp;rf,iie(»a»'a jlt;3tä.K9amp; rivipificii 'scji^ QftarC ;nbsp;cr diligo cr uenero,ac opto in Acadeiniis, Cf il* Inbsp;Anlutalfj ejje multos iurisdoUorcf, BeneHak*nbsp;cahMartij LiX.

PHtj

AD IOAN. CAL ’43 PHILIPP VS MELANTHONinbsp;Audisbone virvirum bonum, quemnbsp;îaudas, valdealienum efleabs contume-liofa tua maledicentia. Neque tarnen talianbsp;afcriberem, fi per te Hceret ca fupprimc-reifed cum aduerfus tua venena requiro-antidoium.tu me cogis tuis maledicis ob-treäationibus opponere aliquod teftimonbsp;eius viri,cuius fulgore me obruercnbsp;Quidfvt iterum mepercellas, etiamnbsp;^uHingerum aduocas fufFragatorem tuü»nbsp;amp;venerandum(vtais) fratrcm. Non du-^‘toquin illcplurimumtibitribuat, ne-*îue inuideo: fed age,an eum reuereris.aanbsp;vis fidena adhibcri?Iterum,vt tibi fatif-faciäji neptus amp;propeputidulusero. Ae-^'pe.quam illcad me, quem tarnen nun-S^'amvidi, vitro fcriplitepiftolarn,cumnbsp;®go eum n£ per literas quidem vnquam fanbsp;^utaffem Tantum abelt, vtambicndoeli-^Uerini,qiiod fcripfit.

S.D.Hodic demuin incidt'forteforttini inre-^^‘O/ißimum er fjpientißimum Con/lantitiunt BMuifie pijßiijie erdoäißime. Qjiei«nbsp;traßtnjt, aolucrit DomNius,abfoluam lege/t^nbsp;^^•idtjuodfumma cum uoluptate fidurumminbsp;ß^fcio^cum principium iti mihi pUcuerit^nbsp;nihil magis. Ago gratis Deo, qui earn tibinbsp;facul-

gt;44 RESPONS. BALD.

facultäfemconceßit.Diäioelegdns eflCTpurif traâdtio ualde perj})icuit, eruditio (y Icäio ud-ritt.uiHUHtomniiie^falubriafunt,Crcgt; Vale,Ti'nbsp;g«ri Xl, Miirt. M.D.LV.

HEINRICHVS BVLLINGERVS.

Nonaufusfum, nerumparis amp; crepes, afcrjbere epiftolam totam:fed ex autogranbsp;pho,quod penes me eftjiabes fatis, quodnbsp;te vrat. Neqiit vero exiftimes, me illiusnbsp;viri iudicio efferri, vt non agnofcam, quänbsp;illeamp;mihijamp;illiConftantino meo plusnbsp;tribuatquàm mereamur Nelabora,vt nenbsp;fcio à quo emedices aridas amp; rancidas notas, quibuscomméntarium ilium meuranbsp;deformes.Ego ipfe meä Ipon te feueriùs ilnbsp;Ium caftigabo. Nunc obiter tatùm volui,nbsp;duorum,quos laudas,virorum indicia tuis riäibus opponerc.Habésne nüc quodnbsp;me tuisfaucibuseripiat? video tcraultonbsp;magis infremere.Quo igitur nunc tc vertes? Situorum Miniftrorum teftimonianbsp;reciperes,aut ft ijs ego vti atque coiuniennbsp;dari vellem, equidem com tu non modônbsp;ingratèfupprimere vis, quàmin Germania bene de tuis mentus Ïïm.fed etiam ifflnbsp;probe fingis quod eft odiofum; oppone-temillofumad me literas, quashicabijsnbsp;Éonfignatas amp; in Gerraaniara miflas, ha-bed

I

K Ab lÔAN. CALV’t HJ “'oteftesmeorü in hocgenere,nô dicâ

^æiciorû atq; beneficiôrû. Verû proter-'‘'snunctua, qeft ingratifsima, indignà quâ toc verbis ambit io;è refcllam. Ernbsp;S® te miffum faccrc lubétenfcd impius i-eiTctajG difsitnularé doîorc, que mihînbsp;’’^fsithouû quoddam maledidi genU!;gt;nbsp;crudelitas commentanbsp;' SVt me vehemêtcrvulnercs^FilioIâ mte*nbsp;*’}’»quæ vixqüatüôrahtiorû eft,dulce le»nbsp;’**gt;60 meoru dolorû,inhumahiter impênbsp;qua, fi adoiefeat imptè vaticinarisnbsp;quid.SicinfanteSjqüos Chnftusnbsp;^®P]cxus cft,quibusq; benedixit,procül-ô crudclis,parétibus et il infultâs ?ïîiènbsp;P diffimulotalibüs me acuîeis côihoue-^*‘Sed vos ô puer) j vos ô patres obteftorsnbsp;®5qUoru intereft,appeilo, nu hoctolfe»nbsp;Jubile Vülnus fit?Quid?Scripfit olim Ci-/foadAtticû :Fih'ôl(tfHd teaeleâarl

Éj)»amp;iK»X elle wjpiff trf j-ljlt;»ir.In-ƒJbgit autê îOjgt;T»f.Negabant Epicurei» el lie naturâlè. Atticû.qui Epicurcus alio-Sui erat,faâû pâtre, i pfâ experientia hatünbsp;j^^'*’4;{bnfuscoégit repudiate tä degen6nbsp;J »tamqj barbarû ftuporé» Et nofter cæ»nbsp;* Sjdoâotregcneraciotiis,impcrabit oônbsp;iC bis

14lt;5 respons, bald.

bis nó «f mó.fcdetia verb ( ficuti ifingis)tibi exprobro orbitale,pater optime,imo vt meli’ intelligere»,nbsp;qd r’ƒlS fit,amp; nobisparceres,amp;minùsau-daxeffes, quévideo(ficuti ille olimRo-manus dicebat)fcneâ:ute, cælibatu amp;orlt;nbsp;bitate fieri audacifsimû : equidc vellé, Scnbsp;valde jpfedo veile,oe’ te tali benediâio-nebcaffet.Sed gloriofcais,tibi efTc filiorunbsp;myriades in toto orbe. Nó inquiro,Spirbnbsp;tales an fpurijfint. Audio te vel Papä max.nbsp;vel patriarcham velpatrépatrü proptertanbsp;Jé fcecöditatc 5i videri amp; diei veile : quodnbsp;facile patior. Vcrii eft nimis indignü, qd*nbsp;hïc amp; Ibmnies amp; fignifices te altcrum eflenbsp;Abrahamum,amp; interea, fi quis tuis cupi-ditatibusobfiftatjCÜ voces Ifmaclê. Quanbsp;nuncoccurrunt inulta, quæaudiredebc'nbsp;res, amp; de te,multarû fcilicet gentiü paire,amp; detuis gentibus,fiue Agarenis,fiuenbsp;Saracenis,fiuelfm3elitis,fiuelf'raclitisff^“nbsp;velis nolisjiterü tibi parcâ.Tantùro tc f®'nbsp;gabo, ne ex illis filijs tuis optimü quenq;nbsp;madesfacrificando:amp;CÛ tuätam numC'nbsp;rofamgentétibi relinqua, nefamiliolauanbsp;meam vexes. Quid enim ?Etiä de fpoha'nbsp;ta auia nelcio qua, quam certe vix ine ab'nbsp;quädo vidiffe memini,amp; de priuignis n®

Rb ID AN. 'CA LV.

hefcio quid, odiosèatq; flagitiosè fabula-ris. Quid non tentas SimouesfEgo quid aliud quam te improbè mentiri diram ?nbsp;Sed vide,an priuignus viuat tuus, cui plunbsp;fquatn pater effcdebuifti,cü quidê eilt; A-nabapiifta pâtre natû more tuo régénéra»nbsp;fii. Certc lî eius mater viueret, credo, nônbsp;’’egaret.quod domi tuæfæpe apud menbsp;'ôquefta ell,cû,fi qua malætTaétationisnbsp;®Ôio effet,rogaret. Nondû làtiata eft ma-^^dicctia tua.Audesetiâimprobèbngcre,nbsp;^poliatosàme cffemeos, qui plufquapa-ïïrnâ pietaté mea fentiunt, Sc agnofcunt»nbsp;Êtiâ I-i taceâ,illituummallt;dj(âû refellcrgt;nbsp;^’’tereaex quo tu madâto ô nofter procUnbsp;yatoragis,amp;quas babes probationes,Tilt;nbsp;‘ttrûdecalumnia daneris, amp; pœnâ terne-^5 litigantiû depervdasde tuo?Cu r nô po ¦nbsp;tiùs opéra das,vttot creditoribus,quosnbsp;’’fgare non potes, ab co cum ^juo deindenbsp;^ffinitaté cofltr3xifti,nefariè fpoliatos cf-fcjfatisfacias, cü quidé eos quotidie ifficnbsp;SUerentesaudias,amp;tein focietarem præ-d« veniffe vociferentfneq; aliud perfua-dcrepofsim noftraiibus,quos tale latrocinbsp;^ü,quo vrbs noftra tota expilata eft, etünbsp;®ftlixit,Nunquamne quielces, vt non conbsp;guutur amici tui iQulta, quæ fepulta ma»

K À nett

148 RESPONS. BALD.

nere veile tretegere? Etfi obduruimusad iniuna$,amp;animu obfirniare conamur, vcnbsp;nó cómoueatur, vtfecórineatetia prouonbsp;catuSjVt iritatus nó erumpat. vt nó effun-datflamas iracundiæ: tamé hoiesfumus,nbsp;amp;tuti aceramp; aculeatuses tnpungédoamp;nbsp;lancinâdo,vCetiâ truncos amp; lapides cômonbsp;uere pofsis: pofsisq-, ab inuitis exprimerenbsp;à veluti extûdere voce, qua mallenteflcnbsp;cop refl am. Vtina tucucua religione rocnbsp;docuiOesnon modo colaphii impinged,nbsp;altera genam cededam piaebere,fed amp; iu*nbsp;gulu porrigere, potiusqua mccoger«nbsp;ad huius dcfenfióis conditionc,quæqu*'nbsp;uis carnibcina mihi durior eft. Sed quidnbsp;nó amp; facts amp; dicis, v t me cómoueas {Quänbsp;tu deniq; mihi exprobres «eiK^a7«gt;yi«r,ne'nbsp;fcio.Scdfcis, qua tibi pofsem^x^a^airiat/.nbsp;Cótinebo me tamé.vt me potiùs neceffa-rio defendere,quàm te vidcar vitro accu-farcnâetlî difficile fit, multa quæ obijefi,nbsp;refellere,quin aliquid tibi afpergat. Quianbsp;in maledico tuo libello totidem propcnbsp;funtmcdaci3,quotfant verba: fine nun-qua fecerojfi in fingulis rcfelledis immo-rer.Sed nó patiar,vt alijs perfuadeas quodnbsp;CÛ tua etiä infamia fingis de i.uciano.Quianbsp;que difcipulû tuû efle dixeras,paulô poftnbsp;dixißi

AD IOAN. CALV. 149 dixifti ede difcipulu Luciani, non eî modo,fed amp; tibi iniuriä facerevifuses.Ipfcnbsp;ingemuittc cótumeHs caufa defeenderenbsp;ad Lucianû,cùm aliàs te,honoris caufa, a*nbsp;pudamicos Lucaniujijfdcliterisinucrfis,nbsp;Vücarefole3S.Scdan illeproptcreatealtc-’’üLucianu effe dixitJSi dixiffetjOon iniunbsp;dafortaffe retorfiffetconuitiü quod pri»nbsp;obieceras,neq; nunc no merereris idnbsp;ab eo audire, quê iterum, ex tuo fortè in-gtnioalios æftimans, impie amp; flagitiosènbsp;'¦¦uûasjnulluin cœlocredere eflenume:nbsp;res autlcuis aut vulgaris effet «Jtórw,nbsp;toties in ore babes fomniäs tibi femjgt;nbsp;effe CÛ aliquoTheodoro vel Diagora.nbsp;An hic iterum me réprima? ocum verû amp;nbsp;®tcrnû, Deum pâtre Domini noftri lefunbsp;Chrifti,Deum,qui in coeliseft, qui meusnbsp;«rit tuusq; Iudex,iterum tefté facio, vin-diccm inuoco,amp; vltoré credo fore repenti hui us maledifti impij .Infinu.nuncnbsp;^icet rideaSjCÙm impunc proculcas humi-bores.amp;credulis illudis.Atfcito ilium alinbsp;dnâdo indicé fore tuæ Sc creduliratis, amp;nbsp;d'audis, amp; ( audebo dicere ) blafphemiæ.nbsp;Abfit, vt viciflim tecû peregrino Lucianinbsp;^o(qgt;aliusfortaffefâceret)confer3.Sedi-'«rû tc moneo,vt fi pios hoîcs,qui in tuasnbsp;K 5 adio-

JJO RESPONS. BALD, aâiones intuêtur, credere vclts muîtûÎRnbsp;te effe religionis:a!iter,q aut verba dado»nbsp;»ut ^cómentarios feribendo, tua pietaten»nbsp;probes.Nam commentarios quoq; feri-pfitillePercgrinus. Imö(qnod tunondinbsp;fecifti) eatcere religionis nomine fubijf.nbsp;Audio quodferibiste fine faluocóductunbsp;(vtvocas) vohiiffe in Gaüia venire, amp;nbsp;eotetuiscoHegisnon fine aliqua eorubnbsp;gnomini3,audaciore fuifTe fignificas, fednbsp;fatis fuperq; turbaru das etia abfens: amp; falnbsp;liumte,quo voles,arma fine periculocir*nbsp;cüducfrnt.Sapis profeâô,qui nùctibica-ues poft principia, amp; ex tuo lacu, tanquanbsp;poptu,fpeäas alioru naufragia.Sed tua in*nbsp;tereft,netimidus videare .Ergo vtaliàs,nbsp;CÛ es extra iaäu teli, ingemina re foies il'nbsp;lud, Vfcjiâdeône mori miferu efi {fic iä fecurènbsp;iteru iadas tein medias flâmas venire velnbsp;le. Verû opto tibi exitû meliorê, qfueritnbsp;illius Peregrini. Simul veto opto vl GaPnbsp;lia,q móftris olim caruiffe dici£,caueat,c^nbsp;ret, nequod impoftoris monftrûignorasnbsp;adoret. Quid enim fallacius fpecte religienbsp;nisÎFeres aequo animo religiofifsimelo®”nbsp;nes,fi iterû eos^quos fallis,moneam,aliuonbsp;efte religionem,aliud hominç: elle ein resnbsp;diuerfas,qu3ecQnfundi minime debeanf»nbsp;Patere»

AD IOAN. CALV. ifl PaterCjVthuius cófufionis error,qui mulnbsp;tisimponit,amp;i pro homineinterdum De-Umimpie velutt fupponit,ex multorumnbsp;»nimis tolIatur.Nam amp; hæc periculofiflî-maidololatria eft,quæ eft fubtiliftima.Ernbsp;gOjUe tibi blädiaris:etfi tantopere idolo-latras odifti,caluinolatras ne cxofculeris.nbsp;Imofiquidhabes fpiritus Apoftolici, di-ftumparis,amp; vcftes defcindas poti® quàmnbsp;Patiaris te in idolum transformari.Sentionbsp;l’ic tuam atram bilem cómoueri,nó in dégénérés tuos affentatoresjdicam an culto-’'®^quitarnen tcclàm irrident; fed in mo-’’itores amicos atq-, ingenuos, quos ferrenbsp;non potes. Quo igitur me vertam? Terri-^•Hses.önofter Irenæe, cum pro Coronite fuauiffimiatqjamatorij tuilibellijfu-•¦josèexclamas, me cfle facem prorfusfu-’’•alemad excitandas difcordias. Hicegonbsp;*neam patientiam,ab ifta (cómotus propènbsp;tixi)furi3, tarn importune laedi fentio,minbsp;quot;I vt tcmperare vix ac ne vix quidem pof-Itane verotu,

Qjji pofet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drmäre 'm pr/elüfrätreff

odijs uerfiire domot: CZ «crfieru tedii.

, ^unereas^ ^«ƒcrrfƒ(^cff, amp;c.Tune nobis •nabditoliterarum rcceffu quiefcenbus,nbsp;minus pacem, quam difturbas,

K 4 deeds'-

Iji RESPONS, BALD, deßderantibus-, quàm difcordias abs tçnbsp;çxcitatas, quas fedare non poffurausj,lu-gentibns,ridendo Äinfuirando cxpro-brabis amp; afcribes tua ftratagemata ? quorum vtinam teftern non relinquasnobi-Uffimi huius Kegni triftifGmam vaftita-tcm. Vix me çont ineo,quin de Romana ilnbsp;lamarrona.quaefacc fcpeperifle fomnia-pitjdjcaaliquid. Sedobfècro^qui in ho*?nbsp;Regnum immific viilpem, ejusque eau-dx txdas ardentes aUigauir^ vt quocunq;nbsp;difcurratjincendium excitet,nobis lugen,nbsp;«bus gloriabit fefe id Samfonis alicuiusnbsp;exeroplo feciffe,Slt; tarnen miferos agricolas fuis fegetihus faces fiimmififfe narra-bit?An amp; tu, quæ inter tuas furiaa exultas, medijs in milibus ardçsô, Tißpbouc,nbsp;Yoles etiamnû haberi pro Angelo pacis?nbsp;Çcilicet ignora eft,neq; à quoqua confpi-çitur.hæc Erinnys,

Qg4 cumfingumeo [equitur BeHond fidgeSOf

- Et [ci([a gAudens difeordid puBd.

Nam iæpe cogor vti verbis hui* poetx, çuius carmine, tanquä(vt ait)tinnitu delenbsp;^atur nofter tubicen.Èquidê ô Diöaiofnbsp;rei gerendx,ecquid iam multis annisifticnbsp;agas,nó inuit’ ignorauirtantü abeft, vt cunbsp;riosè (quodfacis^fcifcitat’lim.qupd menbsp;non

AD IOAN. CALV. IH pertinçc.Sed fi dicendu tn effet de tufnbsp;bis.quasinucin Qailiaeriäabfens moues»nbsp;^xdarnarcm iliud eiufdem Poëtæs

Pandite nuticHàiconx DetfCdtttusg- inouetet Qgt beBo exciti Reges,lt;JU£ quenq^fecutienbsp;Comçilerbttaimpoiiteirt.crc. -Certècùm'nbsp;^oshodie verfus relegeré, cohorrui,cùmnbsp;’ÎUidafuggeffit, in eodélibropauloantènbsp;proponi quandâ,nQ tua,fed feditiolinbsp;•Hcmus côcionatqris veluti effigiem,vbinbsp;’i’fcrihitur ilia Aleâo,

• • Gargotteis infeéla uenenif, ßibuli de culmine Summo,

Morale cdnit fîgnum,cornu^ rec«r«0! îartareaw ««tendit «occnt.

amp; iftud deindè fequitur, Aleâo toruimftciem crfuriilU membritnbsp;Exuif : ùi uultut fefe transformât âniles:nbsp;^tfrontem obfcoendm rugis arat : induit alboinbsp;^itm uittd crines. turn ramum inneâit oliute.nbsp;fitcalybit Uinonisanut tëpli^ ficerdos,crc,nbsp;Aderatalius quidâ paulo minus inciuilis,nbsp;’juihorûtemporûhjftoriâ cum Romananbsp;?onfcrés,ncfçio quid de feditiofis,præfernbsp;poft GracchoSjTribunifplebis (quosnbsp;^onciona tores vocat ipfq A^gnftinuj) re-«rebatjdeL.Saturnino, de Liuio Drufo.

Sulpitio, Alius cxhiftoriâ Ecclefia»

K J fticlt;

IÎ4 RESPONS. BALD.

ftica magis accomodate commemorabat muk3,quæadea quænûcfiunriniftistu-multibus Ecclefiafticis, propiùs accedcrenbsp;videbätur.Et quiabs te minus erätalieni,nbsp;dicebantjte Ioan j Anttocheno CyrilH ad-uerfariofimiliore effeqloaniChryfoftonbsp;mo. Demoribus amp; ingenio loqiiebätur;nbsp;fingebantq;requaß Antiftitceffe,vtcumnbsp;veteribus Epifcopis,potius qcum hærefinbsp;archis.coparari poffes.vtinä vcro illius fafnbsp;tem loannis Antiocheni conuerfione tannbsp;demimitareris.]VIalIes,'credo, noiam di*nbsp;co cum Diofcuro-Alexädro Antiftite, fednbsp;cum eins deceflore Cyrillo conferri. Sednbsp;palinodiä canere debebis.fi quodluliano.nbsp;noftros.quafi ij abs fe diflentietes occide*nbsp;rentjaccufantirefpcnderit Cyrillus,lau-darc atq; imitari velis : vtq-, is poenicentianbsp;agere non recufauit, cum diceretur noimnbsp;probafle necem vel Hypatiç fœminæ,crunbsp;ditæ,ôthnicæ tn; vel Orcftis Præfeâi Ak'nbsp;xandrinijcodé furore occifi : necefleerit,nbsp;vt amp; tu fcpius.quä velles, confitearispce-nitere te tot cœdiû à quibufda,qui tui di-cunrur perpetratarum o pater patrate.Etnbsp;quia in priori refponfionejChryfoftomi,nbsp;qiiéindignè vexauitTheophilus, métio-pem feci,nunc etiam te róoneo^.vt memi-oeris.

AD IOAN. CALV. Vjf flens, Cyril]u,patrui illius fui exemplo a-liquando iniquioré innocentiæatq; me-moriæ Chryfoftomi, tandem relida ca-lumnia, vcricatiteftimoniûingenuû de«nbsp;^iffe.Hæc cxépla potiùs tibi ad imitatio-fieproponitOj^aut Gcorgij Arriani anti-ftitis,aut alicuius Diofcuri Eutychianisnbsp;ffionachis fèptunecùm nóeadédocea?,fanbsp;fias eadé.Scito tibi nó molerta modo eflenbsp;^tdamp;acerba hancadmonitionémeâ. Sednbsp;f« temporaq;coguntme5rRÇfiim{t/?.

Vtaûtdeincepsnon erres inauctorib. ifcordiç notandis, valde te rogo, fæpiùsnbsp;amp;tuos,præferttm in hoc plus qua cinbsp;uiii hello,refpicias, Refpicias il los dæma-mifera mukitudiné, qua deuin«nbsp;ôâ,nô vt ille olim Hercules GallicuSjtra-Jiût amp;circûagât, fed vt Siculus quida eu»nbsp;’’’ eogût amp; armâtiac ne pax coalefcere pofnbsp;^t.iubent facin’aliquod magnuppetrari,,nbsp;fiq; deinde illud infukatisFuriæ (nam i»nbsp;terum occurrit Aleäo)intonät.

Eh perfedii tibi beîlo difcordia trißi:

Dù ihdraicifM coëit crfœdtra iungdt, CTc. Atq; vtinâ nó nifi vnus, qualis apud eun-dem Poëtam,obftaret Meflapus awidiipro»«nbsp;funiercfædut- Sed q^uàm indignura eft abs

jjó RESPONS. BALD.

talib. bonos Feciales a ecu fa ri pacis pcrtur bal« ? Nihil apud te pofliim diffimuUrcnbsp;vir amiciffirae.Gaudebam hilee diebus Snbsp;gaudebam veheipenter.cumaudiréquefnbsp;dam tui ordinis(fed quem fortalTeminusnbsp;qego,diligis)in medijs caftris (fcis delt;}ƒnbsp;bus loquar)conlt;;ionatum effe de pacis conbsp;dicionibus ftudiofe qu«rendis,amp; deCo'nbsp;lumba,qu« absNohaemiffa retulitfyæ'nbsp;bolum humançcuni Deo reconciliatióis.nbsp;Sed maiori mox dolore afFcd’ fuin cu natnbsp;rét eodê amp; tempore amp; loco,illius collega,nbsp;quêta valde amas,etia frémentibusgeit'nbsp;çûftabat.militib, nónullis minimeroahs»nbsp;amp;indignêferêtibus,cótra effccócionatunbsp;de nó ineuodis cófilijs pacis. Quale dice*nbsp;fuille clafljeum eiusconcionatoris.

AD IOAN. CAL. IJ7 detumukualiûaccufas.’quæcertè no minus aut perfona tua aut tua ,pfefi)one funcnbsp;indigna.Et miraris,fi iampridê tibi quidanbsp;•¦efpôdit, quod olim ciuilis Icx cuidâ Phi -lofopho refponderat, Profeßio crdefideriunbsp;f«KW(Jifcrcpdttt.Obijciesmihi,quam volesnbsp;ainbitionê,eadé fronte, qua difcordiarûnbsp;culpâ.Scd nonne metuis,ne cum tua malenbsp;Gmulata philofophia audias illud noftrinbsp;T'rtulliani Py thägoraf apud Tburioj tyrânidênbsp;‘ffeflit? An rcplicabis quod Arnobius.Py-^blt;igoras(inqui{)Samii{ifH/}gt;icionedominittioitnbsp;uiuuscocrematifs infanooccurnbsp;’¦‘k q nos tcrret Appianus, cum in fuo Minbsp;^Gridatico narrat Philofophos fpcciofo fanbsp;P'entiæ titulo tyrannidem affcclâflc, amp;nbsp;confecutos, crudeliorcs fuifie;quàninbsp;^llifinttyranni indoâi.An nos i js fubfernbsp;^uicniU5?Obfecro,netotiesmecogascaunbsp;dicere, curraeum,quod anteà for*nbsp;*affe fuit obfequium, deinde nó fuerit. Stnbsp;(nuodimprobè fingis)commoda noftranbsp;kqueremuncertc tamfatui nó fumus(et»nbsp;G fatuos effe nos dicas) qn régnante,pro-Pofita magna mercede obfequij,fequerc-que fecuti roiferûfumus magno cûnbsp;•¦Cl noftræ farailiaris difpédio. Faccremusnbsp;poiiùs quod quidâ Seôtores nüc faciûr, q

ïçS RESPONS. BALD.^ fpcprædæopimorumq; fpolioru tua ci*nbsp;ftra feétamq; fcquuntur.Scito itaq; æe 10nbsp;la confciêtia reuocari.Cû olim illudTer*nbsp;tullianifæpe in orehaberes,H«ic/f^î-^Wlt;l''nbsp;gM occidi licet, gudm occidere. Cùm dânareînbsp;Ethnicos philofophos, quityranniciil^^nbsp;nimiumlaudârunt, amp; doceres longé alianbsp;efle Chriftianam philofôphiam.quçnetynbsp;ränum quidem intcrfici à priuatojase^®nbsp;iudicat: cùm Ecclefiæ infignia, crucern Stnbsp;ærumnas elle profitebaris, cum exul amp; e-gensgemensqi demiflb vultu conciona*nbsp;baris depatientiojde charitate, de regen«nbsp;rationeimagna argumenta dabas religio 'nbsp;nis atq; pietatis,amp; nos proptereà te audi«nbsp;bamuslubenter.At cùm,rebus deindeconbsp;mutatis,audiuim us omnia contraria» fpc'nbsp;ciofislicet verbis teâa,3n non fuit ncccfl®nbsp;viro bono ab ijs diflentire ? Obijcies qu*nbsp;voles mihi difcordiam, cuius tarnen an-tea fignificationem pcrtenuem dedi. Sednbsp;aperte nûc profiteor me alienu effeabnbsp;quæ in fadione tua fentio effe alienaab*nbsp;Chriftiana religione,iure,amp; humanitate»nbsp;Leuiorafuntilla fcilicct,cùm amp; flatuis,S^nbsp;fepulchris, amp; ofiîbus Principù, amp; Marty'nbsp;rû barbarû bel 1 û indiclû videm’icû ciul'nbsp;tatesoçcupariîcufana/poliariaudim’:

AD IOAN. CAL. IÎ9 ^^liqarum(vt vocas)inuent'ariü nóremenbsp;^èolimedituabs tefuiffejnûcintelligim»:nbsp;o Gngularé iftä t«â religionis curâ.ô refornbsp;*^ationé admirabilé, Sed grauiora funta-^*aîquæphorrefcimus:quç fi neq; tuisau-^P’cijsneq; tuo imperio cófilióue fieri dinbsp;^aSjVide qd refpófurus fis ijs,q faciüt:cer-^emiferælugentiq; Gallig nó ftatim latif-^•^ccris.Olim Cicero in hoïem Caluêntig,nbsp;(''taiebat) potiùsCalpurnixfamilie.di-uerlt;) multu iintercâ,prtefèrtiin in Cofitnbsp;^‘»utrujpfepnicioßs legib.improbiiqj cocionib.nbsp;««xetjdnditosucxnrepatiatur. Quidûnbsp;^°npatiat modô,fedetiâ velit amp; iubeatfnbsp;^oloquicquainte diccre acerbius» neq;nbsp;’’’tüell accufare quenquadiccat mihi monbsp;nó Ia-ud3re,quod malü eft,amp; tranqllænbsp;'ne« fucceffioni venia detur.Hic egotan*nbsp;dcfinereputabäfquod miferè cupie-^9 vt temiflumfaceré (cum quoluftarinbsp;”111115 mihi moledu eft)amp;ad meliora mcanbsp;ftudia redire: fedtunódü memifsüfacis»nbsp;^am tu tuo libello affuifti acerbiores etiänbsp;*«elfioncs, de qbus fi nihil dixero, iter«nbsp;periero.NimiSjpteäo dura efi códitio hunbsp;j’pugnç.qua me exerces amp;huc iiluc iaâa-tûexagitas.Sed quâdo ita vis,ferenda eft.

Püftcà quam htigâfti te maieditendo,

euocas

Sßo RESPONS. BALD, euocas inanes Duareni, cui velutiinde*nbsp;curfu häc läpada tradasiSc nefcio qua eiuinbsp;infauftä declamatione, qua ille ante moi*nbsp;îê fuä fepeiierat, cruis, vt häc rurfus in mcnbsp;velütJ filnereä face vibres,eà (îde,qua pfi*nbsp;diofus puer tuus, eam primû elicuitabaü 'nbsp;étorc,quéclâ incirauit,amp; ad fefcriptâ,in-fciomcjin cuius rn fiiiu tuncerat.fparlÎKnbsp;tametfi riûc cam iftic recudendo fuppref-icritlibrarius tuus honorificâ eius infcri*nbsp;ptiôem.Equidé quo magis cogico, qusnânbsp;Îînt artes fiue tu£,ßue tuorû:tahtô magisnbsp;obftiipefco cûfunnma fraudecôiunâaiQnbsp;efle fummâ ftultitia.Stultitiç incredibilisnbsp;eft,aduerfario, qui tuâ Inilitutioné dîna-uit, vitro fubfcribercj atq; etia eu laudare,nbsp;amp; vt patronus tuus fitjaduocare.Sed frau-dis maioris cft,fingere eum efie tuàrû par*nbsp;tium. Quiddicâmirari me,librariûtuânbsp;potuiffehictibifcruirelAnoblitüselbfc*nbsp;fe etiâ in cômüni ad iliadeclamationérc-fpófioneante annos feptc illud Duarenl*nbsp;cûfcriptü,fuamanuiugulâ{rc,amp; ineapa-làm (pfelTum elîe.fefe nec pofre,ncc debe*nbsp;re typos fuostalibus fcriptis cômaculareJnbsp;FartalTe dieet,fefe id refpondiffe, cum absnbsp;Duareno rogaretur. Sed cùin abs te nuncnbsp;rogatus eft/ententiamuiâfle.Accipio ex*nbsp;eufatiô

AD IOAN. CALV. 16t cufationem mancipij friigi amp; fidelis.Mi«nbsp;tarer tarnen rurfus,cum eo feripto nô ex-cudiffeillarm refponfionem, præfcrtim cûnbsp;tua potiffimucauTa feripta effet, amp;illc innbsp;«aparté haberet fuam; fed homo cautujnbsp;gt;n mcndacio deprehendi noluit.lmô verdnbsp;t)cus illi no minùs tibi mente, crcdo,e-tipuit, vt neuter nunc quidagat, vidcat»nbsp;tgt;uarenû,qué viuentcm,tanquâ,vt loquinbsp;foies, Apoftatam cxecrabaris,nunc laudasnbsp;•ôortuû.'Retffè amp; candidè.Sed quomodonbsp;tibicôfiilis,cûhune lurifconfultû tibiaenbsp;tcrfis indicéautpatronûfllle moriens (vtnbsp;f^rio iudicâffe fentias)deteftatus eft tua fenbsp;^âzquodetiâ iudiciüad fempiterna po*nbsp;^eritatis memoriâ rclatû eft in Fraciæ Annbsp;^alcsmaximos. Quid?Superftitesreliâtnbsp;'le Sacerdotijs ScMinifterijs amp; beneficijsnbsp;tôtncntariosjquibusplané confoditquiCnbsp;’î'iidtude Ecclelia ta prolixe doces in tuanbsp;fi^ftitutiôe.Nûc cômentarios illos comennbsp;'^’s.Quis non laudet incredibilê candorênbsp;^'’jfimplicitatisatq^ modcftiæfQuis nonnbsp;’uiites fuifle dieet eos ,'qui tuâ Inftitutionbsp;’’«uidefendere conatifuntîlmôveronbsp;nunc non admiref dementia atq; cxcinbsp;'‘taté?Age,per me fané licet, vt,quâdo itanbsp;*‘$»Ouarcno ctiâ iugulum præbeas 8c de-

L incept

ï6i RESPONS* BALÖ.

inceps alios etiâ, fi vis,monebo.tibi nund placere, quod ille cötra tuam de Ecclefi«nbsp;minifterijs Ipftitucionéfcripfit. Videritnbsp;tu,qua ratióe tue placabis tuos winiftros,nbsp;quüs tali ^pe iugulabis cöfcflione. At re-fponfionera Duareno oppofitam difpli-cuiffetibi narras,quia cum fignificaretilium quçdâ ex libris furripuiffe, fcilicet einbsp;periculum capitis tali indiciocreabat.Tenbsp;autc;n quiduis pari malle, quàm vt altcninbsp;quis lædat.Næ tu vir optime, mirabilis esnbsp;artifex fimulädi atq; illudendi.Tu quoti-es in alique feribis, nihil non amp; quxris,amp;nbsp;captas, öc fingis,amp; facis, vt aduerfariü nanbsp;tarn refellas, qtraducas amp;ad rogum.tra»nbsp;has.Tcfieslunc omnes tuæpugnacesatq;nbsp;inuediuç intîdiofçq; accufationes.SedSinbsp;quodam loco gloriaris amp; triumphasjqué-dam in Belgica indicio tui libelli, adfup-pliciurn capitisabreptum elle. Etnelógi-ÙS abeam.illa ipla,quàm nunc in me edi-diftj, ferragofuriofa, quid aliud vel agit»nbsp;velcaptat?Ht intereànonpudebit flebili-ter queri nô efle habita rationé Duareni-ci nefeio cuius pcriculi, quod certènulliinbsp;fuiffe res ipfa loquit?Porrô,vt magis con-fi:et,ecquidpræfidij habeas in co viro,cuius nomé, tanquam Gorgonis caput mihtnbsp;obuar-

ti bi cófulas,caueasq;:cquidé faccré nó in-'ïituSjVt fingults collatis amp; interfe cómif-fiscapitib.oftêderê, qvalde diffideatis irt EccleGæ minifterijs defcribédis : vt fi illenbsp;ijs bene fcnferit, te peflimè fentire fienbsp;•leceffe. Sed ncq; ocij neq; tcporis tantünbsp;*öihi nüc dat.quantü ad earn rem cflet ne-'fffc.Quid aüt,fi addere veile aliû quarû-dâincogenerctuarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaS

nó notauit, indicé? Certe nó de vnim yerbi T»»iiff«»Tti,imcrpretatioe tua,^nbsp;ille exagitat,refpódcndü tibi efiet. Nó eltnbsp;’’üctnihi præ manib.Inftitutio tua. Sed,nbsp;^'reâè memini, recorder, te in eo capitcnbsp;Ecclefia amp;eius gubernatióe,valdc exulnbsp;^ärCiCiiCanonequendadejinocationeadnbsp;^ûquot;^icetïuseffe diceret, innentus fit elfenbsp;^srdicêfis.F^or vir dqdifïime,hoc quo-3^*6 me olinïicredidiffe,cü diligentiùs nónbsp;^’’quircré in hiftoriâ.quâ narrarcs.Sed pOnbsp;fum expertus,vafrumilium Siculumnbsp;temerèolimmonuiffe, non temerèejjinbsp;'•¦fiicBfiHnj, Fateor ilium Canonem nonnbsp;‘uiffe inuentum in Græcis exemplarités, quæ African! patres confulueruntsnbsp;*®d fiâum propterîà fuifle, inde nan

1(^4 RE SPON. BALD, conficict dialeâica tua.nó magïs^ illuRI}nbsp;quem cû fibi ignotum fuiffe fateatur Au«nbsp;guftinusjuonfuifle in Africa peruulgatûnbsp;îignificat. QuidfNon modoipfeAthana-fiusjfed amp; qui cum cofuerüt in Alexâdri'nbsp;na fynodo Epifcopi, Aegypti,Thebaido»nbsp;amp; Libyç,quorum plcriq; Niccno Conci-lio interfucrant, locupletiffimi profeâônbsp;amp;claff)ci teftesjin fuaad Felice Rom. Epinbsp;fco.epißola affirmant,illud de ^uocatio«nbsp;ncjdecretu fuifTeNicæætquoddeinderurnbsp;fus potuitjVt alia pleraqj.repeti Sardicç.

Iftud obiter dico, vtinmèntem mihi nunc venitjiion vt de iure illius prouoca-tionis contcndam.fcd vt de faäo deq; hi«nbsp;ftoriajn qua fi tu meam diligentiam,egonbsp;tuam fidcm require, te amp; me fubmoneä.nbsp;Nam hîc falli,labi,mentiri turpe eft, prae-fertim tibi.ltaq; amp; illud,quod eodem loco tam cófidenter iaâas, amp; ego te fecutusnbsp;aliquando temerè tradidi, de Donati ad-uerfus CecilianüabEpifcopo Rom.adConbsp;ftantinum prouocatione.datoq; euro alij»nbsp;Epifeopo Arelatenfi, vellem mecumdili»nbsp;gentiùs retraâares.Nam fi Optatû,ft epi-ftolamConftantini,amp; aâa Arelatcnfis il-1ms Synodi,quæ nuper naâuifum,confunbsp;lamus,liquebit,praepofteram atq; inanemnbsp;cü'c.

AD IOAN. CÄLV. !lt;?ƒ effe, quamexilJa hiftoria repetis arguménbsp;tationcm.Tantumqj abcft, vt Ccnftanti-nus taleprouocationis genus laudârit, vcnbsp;etiam contrà exdamârit.S nbidii furor is ttunbsp;^lt;cilt;,amp;c.Hanc em effe verä leâioné Opt*nbsp;*gt;»neq;emendationem, quam nupcrdo-öifGmus lurifconfultus tradidit, admittinbsp;poffc,aliàs oftendä.Nunc vclim mih igno-fcîSjfi præter opinionéhuc delapfafito-mea.Illud modo volebam,vt cogi ; anbsp;'¦^stam nondumcaftigatas efle tuasinfti-^'itioncs, quin aliquodetiamnii mcndü,nbsp;de hiftoria tatura agatur,in i j s hercat,nbsp;’n meis efte plurima, vt admonerer,cu-î*fti.Nuncadfamofumamp;mcdax fcriptünbsp;*^narenicum,quod in me rccudi voluifti,

'’üocasali osquofdälurifconfultos,quos in equum tuûTroianû inc}udas,vtnbsp;^5 OFpugnes:equidem,fi eos pro tuis rainbsp;^’ftris amp; mancipijs habes,cóquerar amp; or-’ni noftro amp; iurifprudentiæ iniuria te ianbsp;^«rcmcqj ld minus molcftè ferâ,^ qdt* me

ltStS RESPONS. BALD.

Sinoncctia vocas, honoris(credo)c»uft* Non enimalioquituos mihititulos comanbsp;nicare velles.Sed vide, ne nó plané vni ii-bi propria hçc laus fir, hic titul*,cû iaâesnbsp;detuoludo, quodolim Ifocrates defuo,nbsp;Ex eo,tâ^nâ exeijuo Troûtto,hcroc!^pdijl]etnbsp;Ccrtècum illudin fcholanuper legcrtc,nbsp;Arduuitrmitos medijs in mattiUtnfâ/tunsnbsp;Fundite{]utts'.uiilor^ Si»on incendia mifcet,nbsp;infultans, amp;c. quidanimiu nafutiamp;abnbsp;Icgorici,collatis tuis ftratagen)atibuj,ne-fcio quid de fimilitudine tS/» wajaxxn'x»;»nbsp;inepte fingere voluerût.Sed ad ré. Aduernbsp;futn me cû Duareno Confciû quenda co-iungis.Quàm fcite?fi quata inter eosfue-rit coniûâio.fcias.Scd eu plane elle tiii ianbsp;ris forte putâfti.quia amp; Nouioduneus fit,nbsp;amp;côtubcrrialis aliquado fucrit ruus.Namnbsp;nûc Doâoré elle Iuris Pótificijobliuifcenbsp;ris, amp; Apoftatâ effcjquod aliàs foies,claminbsp;tare non vis, quia eo vti in rem tuâ velis.nbsp;Equidé eumcôtrà non vindicabo,Scd qdnbsp;tandé exillo profers,quodin me torque*nbsp;as? Difputationem nefcio quam de fuc*nbsp;ceffiocin ftirpes aut in capita.Fateorpti-neread iusfui.Sed quid ilia vcl ad te,'vclnbsp;adidagis?An quia initio me iuffifti refpónbsp;dçrç dç apiçib. Iuris, noluifti inihi decffçnbsp;raatcri*

AD IOAN. CALV. Ilt;f7 inatenâ?verùm vereor.ne fi in cam difpu,nbsp;tationem ingrediar,tibi,qué vix puto de-leâari talibus my fterijs luris, valde molenbsp;ÛUS fimtquanquâ in ijs ego verfari maümnbsp;(vt mca flint j)feffionedigniora)q in alijsnbsp;^fquilijs.quas tu mihi obijcis.vt nunquänbsp;’’leextricé.Ergoquâdo in hocpiftrinumnbsp;nüc iropaclus fum,etiä molcndü mihi eft.nbsp;Cæterû miror.nó exhorruiffe te cû id qcPnbsp;^uæfacrofandæ farragini alTuis, hauriresnbsp;cómentario,qui Epifcopo quonda tuonbsp;’ofcriptus atq;cófecratuscft, amp;cuiusau-^orprofitetfcfc elTe in clietela illius quAnbsp;^antopere odi{ti,antiftitis. Eiufde farinanbsp;J?'’t,qd'liberarius tuus ex code fonte haunbsp;.tfragmentûjin quo notant mei Cóftan-**’’1 legib amp; de xii.Tabulis cómentari j.Nçnbsp;ï,^riiirabiles amp; fagaceshabcs rerumoi'nanbsp;^^futatores, librorumq; oïm puolutato-i^^^ Sed malæ fidei funt haec mancipia tua,nbsp;S^ævttegant vanitatem noftriCenforis,nbsp;’*bnlarum.qu3ra quiconferuntcum il-quot;^’notispofteditis, vider eum vnopoftnbsp;^'’^omulra caftigare, quae ipfe caftigârânbsp;Ï**quot;’Us.Certè quia id omnibus liquere pu-

Ilt;8 RESPONS. BALD.

fuit,rcfpôdcreîtametfi gracias agere non nolle, quod ex fuo Codice manufcripto,nbsp;adrooheatme quorunda ConftantiniCÔnbsp;ftitutionû.infcriptionûjamp;fubfcriptionu,nbsp;de quibus nihil diuinare alioqpotui.Vd*nbsp;lem vcrô etiâ rogare, vt me patiatur me*nbsp;caftigare, memineritque noncffein meanbsp;poteftate typographos, qui quotidieli-bros recudant.Sed quid tandem ad te h«nbsp;XtEToxtpa/.Equidem cùm in hifee verfornbsp;nænijs,obliuifcormihi rem effe tecnm:amp;nbsp;refeio q fieri potuerit, vt auguftaamp; facronbsp;/ànôa tua amplitudo fe demittat ad iftasnbsp;curas tam humilcs, anguftas,abieftas. M«nbsp;quidê tedet pigetqjbonas horas tam malenbsp;collocare.Scd te récréât nouus riualis fuanbsp;in me velificatione; quæ tamé de inaninbsp;tantfi gloriola puerilis amp; arida amp; ridiculanbsp;cotentio cft,indigna profeâô ,quàm tunbsp;ijaeîilatotuo plaufu accendas.lllefe nUCnbsp;doôioréeo efle,quéhabuit aliquadodo»nbsp;àto^ê,vehementer contendit.Etfi id concéda,amp;prætcrea adiunga vêtus effe illudnbsp;r*¦^«1 ^laSuraî nsif'rrouf lt;4/Jlainta'Xwje! qdnbsp;tibi iiideacccdetîmihi quiddecedet? Pernbsp;me quidem certè licet,vt ieiuni tui feribsnbsp;ma in muftaceolaureolam quærâqfi hûcnbsp;«députas iïuâumEuagelicæ mortification is.

AD IOAN. CALV.

*ionîs,quam doces. Per me(iterum dico) J’cet,vt hoc vento fe pafcant,fi nihil aliudnbsp;nabent,quo fefatient hi’antes.Ego iamprinbsp;^Jctnfaturfum iftiustara putidæ fatuaeqjnbsp;’tnbitióis. Sed fcire vis, quantum amp; fideinbsp;’’’ereatur tuus Cófcius,amp;quantü in eo hanbsp;^«aspræfidij: obfecro,mandaaiicuituo,nbsp;tuicredere voles, miniftro, vthiclegar,nbsp;^üâille, triduo antequam efflaret fuas il-’äs contra me abfentc glorias,publice recinbsp;^auitamp;fua manuconGgnatamin Germanbsp;’’’am mifit de fuo (vt diccbat) excellecif*nbsp;^mopræceptore,amp;demeis ergafe amp;iu-’¦’sprudentiam amp; literas,meritis orationé.nbsp;^5penes me eft. Sed ne viuâ,G per verectînbsp;^’atn pofGm hasineptiasreuoIuere.Quidnbsp;’’’caerga ilium ofGcia,beneGciaq;fruftrànbsp;^ómemorem?Hoc tu facito, qui tam ofG-Ciofuscs, vt nunchoîesingratos amp; pcrfi-^iofos etiâ tibi applices.Porrô, quaß rouinbsp;”im interfitReip.Chriftianæ, fcripferimnbsp;’n nófcripferim CommentariosinInfti-^utióes luftiniani : nó modo per euro,fednbsp;per altcrum nominatum tarnen teftenanbsp;amp; Cenforcm vehementer contendis, cui*nbsp;damBrechtano praeceptori quondameo,nbsp;»cceptos ferri deberc,qui funt abs me edi-itScd quoiurc hileguleij Gne mandatanbsp;L J allô*;

17» RESPONS. BALD, allegant ius alienum, atq; etiam fine pro*nbsp;batione.Mirü^fcdOjfi amp; iurifcófultis amp;nbsp;Theologis placeat talis aétio tamq; «/«if»«nbsp;ƒ©-. Nam fi italicet agerc, qui'd illisfiet?nbsp;Clamattuus catul’amp; ringit, qtpdixeriianbsp;jufta elTe cómentaria.Vbi randc talé titU'nbsp;lûafcripfi^Nâ q,adiligêtiùsme3,quâego»nbsp;legifle videt,bona fide me monere debet.nbsp;Equidem illi,nc rupantupjremitto mole«nbsp;ftiäjpbationis.amp;tequodita meexerceaJnbsp;Jaudo'.qametuebas fortaffe ne me glorianbsp;cómentationis nimiû inflaret efferretq;*nbsp;Scd non erat neceffaria hæc ma medicinanbsp;modcftifiimeloanes. Audio equidé te tibi valde placere,amp; cauda iaßarc popello,nbsp;quia in facras literas comentarios Bucerinbsp;amp; Oecolapadij interpolaris,polieris,auxcnbsp;ris,atq; ctiâ conuerteris in lingua Gallicâînbsp;neq;negamus te,pptereadoä:iffimi,ingenbsp;niofiffimi,eloquétiffimi hois nomê retu-liffe.Acfi qd noflropconioadderepoffe-rn*,effesetiâ magn’ Apollo Sedfi tnnonnbsp;ideodeceat (qd'quidamolimait)pulmo;nbsp;ncrûpcre vêtis: fcito nobis mul to min’Ilnbsp;cere,ppter inanefpecic quori'ida literarijnbsp;ciuiliûconcipeaîos magnostS: veroiterilnbsp;fcito nos noltræ vanitatis cóftios,nihil nonbsp;Ijis talçarrogaturos effe, etiä fi Rhapfodia

AD IOAN. CALV. 17« pueriliu annotationuin luftiniailibelliinbsp;liberalitcr nobis relinquas.Na amp; mclius,nbsp;9uaauttu,auttiii,fcimus, q illud toturr»nbsp;fit ni hf 1 i.Ergo fis vis efle alienu,facile etiânbsp;conceda.Diceré ramen eos nimis elle ini-

Suos,quos mihi fubornas,cû quidé,quic» Quidinijscômentarijsrcprehcndût, menbsp;Vmefie volunnreliquû volunt eiTealteri*nbsp;'is.Sed in ta magno volumine ta paucanbsp;*’otât amp; caftigât, vt afperioré cenfurâ re-9'iirâ.Patiant ergo,megt; commentarijs absnbsp;’’’ceditis, extrema adhiberc manû.Esronbsp;’^xcétos Prætcrea locos ve! ex punga, velnbsp;'^'’lédabo.Quod quidé refpôdeas (velim)nbsp;nomine nó modo Çofcionoftro, fednbsp;illi innominato.quéadiungis, mirificènbsp;’[’ûphantijquod nefcio vbi obferuaue-aliquâdo duos fui Ciceronis,Iocos,nbsp;’lit non fatis intellexifle, aut médosè alle-S^fie.Imo verô,vt video, ferre non poteftnbsp;''t aliquid difca, cum etia me accufet.quianbsp;‘Je lure triû liberorû amp; tergeminorfi, retins ad lege Papiam docuerim, quod ali-fii non diftinxerâ. Oportet roirabilé elfenbsp;nuncCenforé,qui reprehendit quodeft;nbsp;Jaudandû.Ecquo verô recidimus, fi nô licet caftigare, quodanteatemerèaut per-,nbsp;pçram forte fçnpûmus lt; Cùm aliquant

' ' ¦

X-Ji RESPONS. BALDV. do {cripfiffeSjPelfam, quæ eft ad Iordan#,nbsp;eflc in Macedoniazerrorfuitplus quSpuenbsp;rilis:An quia eii deinde corrcxiftijtibiin*nbsp;fultabitf Forro.quid putidiuseffe potcft,nbsp;quod is, que mihi obijcis,innon)inatUJnbsp;PÇ^^agogusterribilis fcilicet Orbilius,iranbsp;fcitur, me in meis de hifloriae inftitutuôcnbsp;«ÿoXQo^Ue/ffnô potuiffc plané definire,nbsp;ccrteq;notareT’’'ta’’«j» cùmjquçritquotnbsp;ßntanni ab orbe condito« Equid'é nefcionbsp;quo modo nuc mihi placere incipio, cùmnbsp;audio ta famelicos canes aliud nó habere,nbsp;quodarrodat. Sed nefortè mihi placeä,nbsp;ignotus hic magifter in vniiierfum cótennbsp;dit,fidcliteriï,doftrina,eruditiôequçra-tur,mihi decile oja,natura,arté,amp; cxerci-tationé.Age vt eu hoc labore leuenius,nbsp;iftud ei quoq; cócedamus. Et quädo nobis tandéquicqua arrogauimus? Intercanbsp;hominêjlî is eft,que fufpicor, admoneas,nbsp;velim.fna ille tibi mceret ) quandocunÇnbsp;in eins commentarios inquirercmihi O'nbsp;ciuerit(non enim haftenus tantùmtnih*nbsp;fuit ocij,quo veilem abuti) paulopluf*nbsp;me notaturum clTe, quam notet in meis.nbsp;Nam amp; ne longe abea, ineaipfa epifto'nbsp;la,qua rneanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»atst fuggillare fe glori*

tur,fuamq; memoria'm autiquitatis ven* ditat»

AD IOAN. CAL. 17J «îtatjVide quantus vir fit, cùm fuûEccbonbsp;Hum,que ait vixifle fub Valétiniano,me-J^orari ab Eufebio fcribit, oblitus Eufe-oiû mortuû fuiffe, antequàm auditû fuc*nbsp;’¦‘t Vaientiniani nomé.Credo eu hic tuu»nbsp;H'iondâ hypodidafcalus iftic orammati-^5 doceretjfæpe pueroscæcidir, mi norisnbsp;folœcifmi caufa.Nunc à pueris vicifsimnbsp;^æfus,vapulet gloriofus hic doétor: nifi finbsp;’lio flagro dignu efie indices. Verent ta»nbsp;nônulli,ne illi fis æquior,quia fæpe tenbsp;HUoq; fallat chronographia. Na Si. in tuisnbsp;'Olies caftigatis Inftitutionibus, etiamnûnbsp;^ot€s Sabelliu fuiflepoftArriû,cùmta-’’’c cóft et vixiffe ante ipfum etia Paulû Sanbsp;î^ofatemû. Photiû Sabellianæ hærefeosnbsp;’oftauratorcin Synodo Syrmienfi,poftnbsp;^’¦fium furrexiffe,reâiùs dixiflcs.Redeonbsp;cuni,quc mihi das, magiftrû amp; caftiganbsp;'^’'ëjpetoq; itcrum,vt interea dum gratianbsp;’'^ferâ,euro moncas,cùm fuas ad te Verri.nbsp;•‘‘l'asrecudet, vtfaltem Nannio fatisfaci-*')fiplagium alijs vultobijcerczdifcatq;nbsp;'^otus uris doélor aliud cfTeiusprætori-'^JOjaliud ius Prædiatoriû : ne illius impe»nbsp;pium fuiflie noftrum Scæuolam iterumnbsp;quia de hoc refpondere noluerir.nbsp;^‘fcatpriùs qua de alijs triûphct, hâc coanbsp;ditio'

174 Respons, bald.

ditioné.Sii» Capitoliu dfccnderit, elTeprd-»nifcuam atq; arbifraria.nc iterum (quod pucri quoq; noftri ridct)nos doceat pertinbsp;nere ad currus amp; quadrigas triuniphanti*nbsp;Xim, difcat tam capitalis interprcs verbo-ru iuris,qui nobis puerisaliquado igno-tä fuiflegloriat nefcio qua Ciceroniananlnbsp;lt;apitisdemptioné,difcat(inqu5)capitati'nbsp;oncinlibrixLegüJonge aliudefle qiiatnnbsp;quod nos docct in fuo mirifico lexico: SCnbsp;CU id reciidet, difcat ex Briiïonio, quódnbsp;Solœcifmos cómifcrit.Si de Ecclefia etiänbsp;agere vult,refpódeat RufFo.quid me lacefnbsp;fit latitans?Et qd alijs moleftus eft,vt quanbsp;fe putat elTe doclifsimi'i, ta probet menbsp;efle cruditifsimû? Vix quifquâ eft,qui mlnbsp;hl,qua ego, tribuat minus: neq; poterienbsp;fuis calûnijs tant û raihi detrahere, quan-tû ego mcafponte mini detraho,amp;£Ófci'nbsp;entia mea minuo.Itaq; necefle non cft,nbsp;mihi iudicc det Cuiacium: taetfi hûc p‘’'nbsp;tifsimû appellare debcâ,qui fuperioribu»nbsp;diebus,tâ amicis atq; honorificis ad meli'nbsp;ten’s, in fuû collegium vtridereveJIeffljnbsp;rogauit, detulitq; vitro, plus quâ deber» ,nbsp;mihiputem, Interea quid iJlede iftoio' |nbsp;nominato Cêforeamp;eiuspræceptorefen-riatjConiûéfim indicauit in fuis de Dolonbsp;naalo

J-atinitatiSj priùs quâdemeis fcriptioni-garriat fuarû oblitus-.rcfpodeat Stur-nomineediderit epiftolâ abs Sturtnio Jfipta.eamq; inftitutiôibusprçfixâ tan^nbsp;vcdidcrit Duel Saxoniæ. Vt aûtfuamnbsp;^’ufam igat, potiiis qua alienam; moneasnbsp;*'*®gt;ncceirenó elTe,vtbcneficiarijs vclnbsp;Ifkric rvii-irpni itpriquot;! n--»rmrinpf

175 RESPONSIO BALD. tonfcripti,clodiut.p.(inciuiim ) clodiufnbsp;rcligtonej nc gitgt, uioUrijpoKuinbsp;tnirii ßhoc «obis ridiculu uidetur.ctÎAm fuinbsp;fio rißtbominê.Sed noftcr fubtilior jnbsp;am demyfteriocœnæ Dominicæ|nbsp;tat, amp;me,cûruaGallica(vt vocat)Ec‘^^‘’*nbsp;non idc fentire,narrat, qui ab ea, prop^®^nbsp;Clodianû facinus,in Germania excón^^’ï’'nbsp;catus,aliâquæcunqueillifortaflenbsp;rccnfam occupauit. Vis fcire quâtinbsp;totum iftud myfteriû tuns myftagog^^’nbsp;Audi Sturmiû, cui non potes nô credef^nbsp;Is ad illû tuu filiolum nefcio cuius crilt;****nbsp;nis eu ita fcripfit ; Ad me cucurri/li, fxcr,nbsp;ftflSfiurdns at^ teflißcAn{,ß ueru tßudnbsp;ddme relitÜejjettfuijJe te bodic innbsp;fujpärticipijße deCcenn Dominicii,nbsp;Dcu,ut quodeä condone in C£nA ttcdpijßh‘’\^nbsp;DitibolÜet Siitiinäcouertätur,ßßt ucru.QäP:'nbsp;tiam iuCiurandu grauiui eße poßit, qKÜnbsp;deuouercfeDiabolo ZT'SatanfßßtuerU)nbsp;erdtuerißitnumiAn tuifludnegarepotef,nbsp;Hæcde illo Sturmius.Cü voles,nbsp;' ncs,agere mecû,de ifto my fterio.per ’*nbsp;nm agito.An tux fentetix fim, tuenbsp;amp; meä eileaudies eâ.quç amp; tale tancu’]’^nbsp;myfteriû exinaniri nó p at it, amp;magngt;‘*nbsp;cic perpétua veteris Ecclefiæ fenteot's^'

Eqül'

A’D IOAN. CAL. gt;7? Lquidénolo demyßerijs difpurarejexnbsp;erii id prohibet.Et quo eröpant tuæ de ijsnbsp;difputatióes infinirç,video. Sed profeâônbsp;lt;^oieOjhoîes profanes manibus illosttà-^ïrc talia myfteria:amp; te,tonomine in tônbsp;*»etiâ Germania rcû,potiùs vc extrices*nbsp;Oioneo.Iâ fi redeündû eft ad en,cuius mànbsp;Jedicâ amp;famofamde meepiftôl5edis:irtnbsp;primis qüæro,quo vel iure, vel more, Velnbsp;^xëplo tu petighotûaliquéamp;innominânbsp;UugatOrem trâducàsaliorû vitâ?Quidnbsp;hndë fiet,fi taies dealijs fabulas eomodönbsp;^Pargercliccat? Quiseft j qui tütüsdominbsp;fitfEt qualia putas de te St tüis familianbsp;^*l^us verè narrari poterûtJoeüs bone quànbsp;^'s(vt vocat) legédas reliiiquet pofterita#nbsp;^'fecrètârius, qui amp;tuà Sc tuæ faôionisnbsp;üïatum püplic3,tû priuata deferibetjnbsp;vitâtuâ nohdefcribâ (non enimidnbsp;pudoris mei)fed eâ fartiiliari amp; collègenbsp;^*10 Zebedço deferibendâ relinquo, fi itânbsp;®gendû fiuMeâ Deus iudicabit,amp; fidelionbsp;^«s,quâ tui fint, teftes fortalTe narrabunt*nbsp;^îltemaliûmihi fubornàlTes præconehiinbsp;^üameû^ cuius moresSturmianus quo*nbsp;‘l'^'cftilusiuftifsimèiam confixit. Salteftlnbsp;^onuiffes médacem debere effe memo*nbsp;ï^iûtaens in limine palàm impingeref»nbsp;M Ü6Ü8

ïyS RESPONSIO BALD.

neue tifubaret.cauiffes. Non eft dignu*» cuiu‘ fibula refellam;fed vt iftic vapuler,nbsp;Verbû vnum addâ. Vt quantu bdei tiereanbsp;atur faniiliaris ifte,qiié mihi fubornâfti/anbsp;bulator notû fit, vaidc ftilicet Khetori*nbsp;cè ordif fuâ narrationéab infuHo mendsnbsp;cio amp;• nouocrimine. Principioait me Ar-gétorato iuifle Gentua. Scioiftos hypO'nbsp;critas magni criminis locoducere, fi qiiigt;nbsp;reâa no properer ad eoru fynagoga me-fopolitanazvel alibi priîis qua in ilia fiiSnbsp;(vt vocat)hierapo!i quærat quod ipfi vennbsp;ditat.Sed quale fit hoc crime,ali) æftimét.nbsp;Ego nunctantù dicâ.nimisimpudentétfnbsp;le hune nugaroré.qui fingir,quod quale-cunqjfit illud,cftfalfifsimü:cu quidé Ar-gêtoratonunquâGencuâ fim profeCtos»nbsp;ncq; vnquam taie itertriuerim : quod Itnbsp;ingreftus fuiflem,equidê præmonu’lub'nbsp;llituiflemin medioitinere, ncqjimpru*nbsp;des viatorincidifséin iftosinfidiatores^nbsp;jneautû circüuenerunt.VtinamCinquan’)nbsp;Rhenû priùs quâ lacü Lemanû falutâfte*!^’nbsp;Tempeftiiièab illodidtciflem(quôdpO'nbsp;fteàjfed fero didici)quàm mihi ab hoc effet cauenduminequead Sireniosiftoruninbsp;fcopulosimpegifiemado’efcens rtrü iæ-pcruus.NuHC,ne iteruairaco naufragionbsp;iuliiltet

•AD IOAN. CAL. gt;7^ ififuket importunus pirata,de fuæ fciliceCnbsp;finitatis honore valde foïicitus : quid ali-udilli refpôdere poßum,quä me ncfiionbsp;quoerrore vit®, côtrauiûirer fccuiûefle?nbsp;Obteüorre,quifqnishæc Itgts, mihivcnbsp;Vtniâ des,fi talibus te nænij« remorer. Fanbsp;U'or quæ niicobifcr dico, nôelTe d*ignanbsp;'3i;æaltos obtundât. Sed in rebus etiâ le-Uifsimis propè nihili, vult Deus cófpi-ci iftorii(audebo femel dictre) ntbulonönbsp;vertigirié,quos iIle mendati] patti ira cirnbsp;tDmagit,nulla vt finttâcralïa, tâpaipabi-)‘’gt;t5putidamendaciorü portera, quænônbsp;'ôtidentifsimè eftutiât.lnunc ô mil'tranbsp;11 lia,amp; in rebus magnis fidé adhibeto tanbsp;hbu' (cur nô dic3lt;) impoftoribus. Quidnbsp;’¦cliqua, q eiufdé farinçfunt agri noftrinbsp;^onitoris lîuc fomnia, liuedeliria rtlel»nbsp;^‘^'éfFac potiùsô Deus,faCjVt magnis innbsp;''sh’amp;periculo maximo excçcat! populinbsp;^liquâdo (entiât amp; videâr, qualcs (equanfnbsp;^‘gnifero5,eû in prçfiigiatorû fedât ieâa,nbsp;^lifereatteô oeus multorû,qu! te animonbsp;P'‘ofeôô bono.S^ reügiofo quçi ût,ficutînbsp;^bste audieiùt hâcelle viiâæreinâ, vt tenbsp;‘^^gnofeat amp;eû,qtiê milifti, lelum Chri-llutn. Ad te itaq; amp; Chriltû reuoca palan»nbsp;*%amp;itacofltine, vthac tua luceconten«nbsp;M a tivoa«

18o RESPONS. BALO.^ ticonfiftat:ncq; précipites longiùsamp;vC“nbsp;luti præter cafâm excurranr, fecuti cæcoSnbsp;DuceSjVel vafros nefcio quos àfif rat«,quinbsp;pietaté initio fimulät,amp; de te loquuntur,nbsp;vtcrediilam multitudinem longiùsabdunbsp;cant.Nefcio qui fiar,vt tories præter me-um inftitutû diuertatin has Z5«f uCaituiro-ratio mea.Sed quorfum redeam ad epiftonbsp;lam noftri monitoris, quam nondum potui integra pcrlcgcre? Nam mancaamp;tnunbsp;tila eft in nundinis diftraâa tpropiercaq;

imperfeétâ nunchabebit refponfionc. Mirabileverô genus epiftolç, quçadmcnbsp;rniffa nunquam eft,amp; quçne tum quidcnbsp;cû abs fuoaodore editur, fubfcripta efhnbsp;Obfecro,quid tandem in fuis caftris trépidât eius fci iptor, olim togatæ,ni'icarmanbsp;tæ^militiæfatelles ? Scilicet ddbutans denbsp;capitis deminutionc, capiti fuo fuorutnnbsp;fcelerum confcius, raetuitjfi deprehend»nbsp;tur.

Ergo laudo confulti catiq'; hominis nO dico metum, fed cautioné: tamctii feianinbsp;difsimüe e{ïelurifconfultum,qui lurtiniînbsp;num non fuû,fed meum appelleticùmta'nbsp;me aliàs prædicetfeefle lui ifconf clarifsinbsp;mum, amp; vnum luftiniani interprète atq;nbsp;,adeo caftigatorc,quifolus cornicuinocu

AD IOAN. CAL. iSl

i lt;O5CÓfingat.Scd ne erré, obfecro mi loan ’’«.dicito mihi bona fide, an is fit^qué fu-Qgt;icor; velfi diuinare potuero,neneg3.nbsp;ï^óne iIle eft qui qnia flue Turcici.fiue Ocnbsp;Iom5nici,Iftnaëlitici generis, amp; nominis,nbsp;®ft,Silefiü feeffe finxit,cü in Germania nenbsp;Sîret fc elle Gallû, vt in auîâ Auftriacâ irnbsp;leperetfNonne ille eft,qui cû tuâ Eccefianbsp;tlàm fugeretamp;Scholâjin quatamêdocu-•tinnis aliquot Grammatica,depoftta lu»nbsp;Iifconfulti perfona, venit in Germaniamnbsp;'uisad Sturmiû literis inftruä’, quæ Sturnbsp;•quot;ium fefe!lerunt?Nonne ille eft,cuius(vcnbsp;*quot;100 (Ticebâ) vitâ,perfidiæ,nequitiæ, fcc-^ftisikojmmaleficiorû plenam ipfeStur-’*'ius niip defcripfit, il!e(inqu3) Sturmi*,nbsp;cuius,credojteftimoniûrepudiarcnôaii-^îtes.prçfertim cùm eiusteftimoniovta-^'isivbi te librosq; tuos laudas? Nonne illcnbsp;cft magnusardelio, qui cùm in Germa»nbsp;*’ia Principes miris modis eft ludificatus,nbsp;J1UCamp; illuc difcurrens, modo in Gallianbsp;IUmultuatur,moddad Rheni ripas aduernbsp;Regum fuum milites cogit? Nonnenbsp;ille eft, quem Sturmius ( nam alio non eftnbsp;opustefte) oftenditetiam GaliiæPrinci-pibus plufquam proditoriè maledicere,nbsp;CuitiCquclingua nullum veneficium ma»nbsp;M 3 gis

181 RESPONS. BALD.

gis veneficum efîe air amp; probst? Nonne il leefi-jqui fuperioribus annis in oermS''nbsp;pia pinxit fine fuum, (lue tuum tumuhänbsp;Ambofi.inum, ö;Tigrin pcperit ,Seeii»Jnbsp;generis formuhs quotidie cócipit notiusnbsp;xnagiOer libcllorum,non(vt iactab3i)fupnbsp;plicum,fed famoforü ? Denique nonnenbsp;eft IIle tenebrio.qui ad mc’aliquandoftrlnbsp;pfit lt;ntOTlt;jio,ii»50 vü/i xp«»u « EtnunqpUnbsp;debit re,tales in lina tuo fouere viperas,nbsp;tales hebere focios,talesaduocare patro-nosf Annen tibifatisfuperque fuppeticnbsp;veneni,nifi fi virus ex ralium Scrpentuninbsp;ore fugas, quod deinde vomas J Scilicetnbsp;tenes dirum illud vetusque, icfiix »«fnbsp;/«Hffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vero qa tales

mihiinfefti funr,minit3ndo infultas/ot* que mihi efle inimicosexprobras, quotnbsp;tibi amicos efte iaäas öTite, amer amp; de*nbsp;liciæ human} generis. Quid refponde-bo ? Quidam olim cùm neminem qui in-*nbsp;ti'deret,habere fc aduerfarium audiref»nbsp;exclamauit,Nihil ergo fe gefsifte prçclar!.nbsp;Ego nihil in meeffe video, cuiinuidercnbsp;quifquam pofsitjmulta vero, quorum mlnbsp;fercat omnes. Sed cum illos quos narrasnbsp;inimicos mihi eftegloriaris, quid aliudnbsp;quàmingratis amp; perfidiofis hominibus

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patro'

AD IOAN. CALV. 'igj P’’trocin3|-i.,eEt mfworfj Kcfer/j/ïaJnbsp;8’¦4^^£^ƒ^l(f{i.Ego de ijgt;,vbi vbi potui, benenbsp;nierit’fum:alios docui.alios alui.qt? fi ncnbsp;8^t ,eo'ü fyngraphis atq; chyrographisnbsp;•nficiates debitoresconuinca.Vel verbo,nbsp;''clrc me vnqnaijs nocuiffe, nunqua pro.nbsp;^sbis. Aducrfjsmc vero meumq; caputnbsp;’’ihilnoneosjamtum eriam, ciimiii finunbsp;’’’eoeflent,federate térâiïe,negate nó po^nbsp;Jes.En cur talcs viperas budji e,mihiq; cijnbsp;’binfultatc debeas vir gratiobflîme : atq;

vt oppreffus refpirare nó pofb m,ta ^«aduerfarios fimulirnpreffionefacien*nbsp;mihi obijeias, amp; quicqdaliquâdo tresnbsp;’ütquatuormaleuoli cótra me eirutierûf,nbsp;^onuertas, tanquamcollcâoin defpera-*'óefgfciculo,quomeobruas.Sedea in renbsp;S^id aliud, quâtuarn rurfüs miferiä atq;nbsp;^'‘cpidatiynem prod’S? Quid (i tali exern -plo vterer,amp; cogéré quiequid ab alijs ferjnbsp;Ptu meliori iureaduerfuste eft? Quot punbsp;pUuftra onerarem?Et fi eoj quos Papænbsp;f«ruireais,miflbsfactré:tû vel vnatçSaxQnbsp;’’'çNlagdeburgaobrueret.Quanqua fatisnbsp;Näheres ncgocij.fi hoftib, relidis.dome-^•cütibi Cenforem obijcercm,amp; ca tan»nbsp;Hlm iudicarc,quç tous fiue riualis.fiue cqnbsp;'Ubçrnalis çlainarrftdic atq; reprehend'«nbsp;M 4 àü

ï84- re spon. b,ald, in tuis Euangelicis comentarijs, Scio tu^nbsp;fcrociâinfolefçere,q,adicere foleaste ha^,nbsp;^enus in Galliaremnon hahuiffe,nificunbsp;aduerßrijs infullïs atq; ineptis, qui etiatnnbsp;hona caufam male agendo,etfi nullus eosnbsp;refellatiperderent.Sed erras,iterumq; erras,fi neminem proptereà hic elTe putes,5nbsp;tibi paiilôacrius poflîtaufitq;o centre re,nbsp;p,eîlibertcttèfMdi,fl!ttuiq;reinittiU:lt;j.3inmde-teäa tua cößliatunt, breui fenticsfulmi-neâfupeiïe legionedoâiffimorû,grauinînbsp;rnorû religiafifürnoru hoîm.quifetuisamp;nbsp;çlamorib’ amp;conatib’ accrrimçopponctanbsp;Imq verô. etfi il Je ordo, cuius imprimisnbsp;funt hæ partes, çeffaret,profiteor ex ordi-ne S( collegio Iurifperitorum,prodituro$,nbsp;a^uos fortes amp; bonos bonæ caufæ patro-pos. Erras itaqjjfi quia dégénérés ex eo ornbsp;dinealiquos habes,q(uiamp; tuiscupiditati-hus feruil.iter obfequunt, 8i abs tuo nutHnbsp;îibieâè pendcnr,exiftimçs omibus ereptânbsp;effementem generofam, auttam, effe oês,nbsp;fuap difciplinæ objitos,vt nulfqs çorq melt;nbsp;rninerit, lu.rifprndentiam efle non minus,nbsp;diuinary quàqihumanarû rerum notitia.nbsp;Quid fi profitçrer atqj pollicerer nequenbsp;tameflFeram nunc efle iurifprudentiam,

AD IOAN. CALV.

äliquando proferre riirfus poffitTertuI-J'anos, Minucios, Ambrofios, Nedarios, ÇhryfoftomosJ Vis etiam, vt iadare aufin»nbsp;Quantum incollegio togatopræfîdijrai-aduerfus te elTc confidam,fi me peffun-non definas?amp;tibi,fi pergas,qiiantu,nbsp;eo fit roetuendu ? Ex eo ordine prodi-“üt Oratorcs, q fi np de tuis modo,fed amp;nbsp;'^oröatq; adeocius ardelionis, que finenbsp;nüc mihi oppofuifti,facinoribus di-^’’’dum fit,muti profeftö no erunt;amp; qanbsp;’’önifi ciceronianos illçamatjfortâflTeetinbsp;’’’’ hinc ordientur, Qÿoufcl; tändem ubuterenbsp;no/ird CdtU'md ^gudndiu nos furor iflenbsp;findet? lt;juê ddfinem (èfeejfrendtdidUdbitnbsp;. Neq; tn puerilis erit declama-i*°»red erit acerrima accufatio.qua vel fo«nbsp;aéiorû vnius vel.alteriùs anni, q in iudinbsp;public ûvocabunt,recitatio faciet hornbsp;^’hilé: tametfi fciâpofiç videri4gt;pèludi-vbi reus armatus indices ipfos terrer,nbsp;Vi ins oppugnaturus.Erunt tn etiam efinbsp;^•¦ationibusillislurifconfuki, qui publinbsp;'''fum iudiciorum leges fuggerent nonnbsp;’’^'nùsterribiles, 8c quidem à prima, quaenbsp;**3*eftatis eftjhuiusq; rurfus fpecie prima,nbsp;eft perduellionis, exorfi,cum illamnbsp;^ntiquiffiina SiRegia,quara horrendinbsp;M S carmini^

iSÄ RESPONS. BALD» cârmtnis efle Liuitisair.obijcienf.fum ve*nbsp;ró reliqiias,quçmultçfunt,ordincfuocunbsp;muIabuiif.Ojcereni magnum earumforenbsp;terrorçm.Sed miferæ leges,ciß interarmanbsp;lt;ió ßleaiit,quid nunc præterinanem voc5nbsp;haben ? Dicebäf olim homines improbi,nbsp;Virtutem effe verba, vt lucum ligna, De lenbsp;gl bus idem nuncimpunèdici quis nó donbsp;le3t?Legionibus vero nihil nih leges op-poni,quis non rideatf Sed eft tarnen ali'nbsp;qua,fine vi,veritatis amp; iuris vidoria.ncq;nbsp;ß quisarmis fuis leges omnes noftrasper»nbsp;fregerit, proptereà viâosfuiiïenos inre«nbsp;gra pofieritas.quæ de caufa amp;; re reâè iU'nbsp;dic3bit,fatebif.Hac ergofpe legii fulminanbsp;cótorquebimusaduerfus vim armatâ,ûfînbsp;piùs nos ipuoces.Fecifli profeâô amp; impe*nbsp;rite amp; imprudenrer, quodin me déclamas hoc tcpore amp; hoc ftatu rerû, infufurnbsp;râfti nefcio quid de proditorihus amp; tranf'nbsp;fugis.Na cû hi jnterpduelles numerctur:nbsp;perduelles aûteffe dicanf, qfuæ patria?Sinbsp;Reip.hodes funt:facis,vt de illis quçrcdû.nbsp;nefcio quid dete tuisq; veniat multis ifnbsp;mente,quod religionem mentiendonuOnbsp;quam aut dilues, aut delebis : amp; vt quo/nbsp;ampliffimusScnatus hilcediebuspronû'nbsp;çiauitde hoc huRiù fiuc perduelliû fiii*nbsp;rebel*

RD IOAN. CALV. 187 febelüiigenere,memoriarepecaraus: visnbsp;Vttuâm.iieftaté.quâ (vteft inantiquafconbsp;derum formul,i)lt;omitcripfêquoq;cófepnbsp;ü3re velîé in tali rcatu tueri Temper pof fis«nbsp;h(Tgt; verô fi earn imminuanr il ! i, quos irri-'îs.qd piitas/acientjfi efiâ fiâr Theo'.ogiJnbsp;4^alesfç triduo fore, fi ftomachù ijsmo-y^as.quidâ profiteri audent.Na quaiiis d«nbsp;•ngenij rui laude nifiil detraxerini (inge-’’tiiratis ern efigt;^gnofcere qd in vno quo»nbsp;^^claudandü ht')tn inordinêre redigcrenbsp;''’^ær^qareeffe fiofem,qui errare pof(it,fcînbsp;in illis tuis Cômérarijs.^pter qiio»nbsp;^^tam valde fumes, reliquosq; oésfcri-P'urestam côtumeliosèdefpicisjdnota'nbsp;^^pofiînf,ex quo liqiieat nôelle tc,qlt;f denbsp;'®^ipfe exüHmasamp;nos exifiimare vis«nbsp;^air, etfi nôinquirâcfubriliùs in fingula«nbsp;^ofilatis tantû, paratisqgt; fubfidijs vtanc,nbsp;F'^^erut in tuis Dibliorû interpretationi«nbsp;^Squasàprimo ad vltimü vfq; caputp«nbsp;rétjfaôta coHatióe obferu3re,qd' reprcnbsp;^di poffit,vel fi nobiliores folü locos ex«nbsp;j,'j‘'i5t.Vt(exépIi gfa) in ea quSprincipionbsp;. fi primi iviofaici de Mulieris fcmine,qlt;Pnbsp;^®teret caput ferpcntis adfers,intcrpreta-'^Oenoua, an nihilftatirn reperiétquodnbsp;Vêhendant çx omniiim aliorum etiara

vcterutï^

î8Ç RESPONS. BALD.

vetcrum inrerpretû confenfu? DenitJ; CW adfj ncm Bibliorum peruenerinc, amp;inß'nbsp;gncmillurn locum Petri, dc co,quiprxd*nbsp;caiiit Spiritibus \ii

non minus nouam tuam expofitionérc-fpucrenonpotcrunt?qu3m ncillctuusä' lioqui fiibfcriptor concoquere potuit;fi'nbsp;biq;difplicere minime diffimulauit satq;nbsp;idquideinquxftione deftatu defunäo*nbsp;rü,hodieconrrouer(ä.Quid?Meminictiänbsp;quidindifputatipeaha generis eiufdem»nbsp;colligi velis ex illoadoru Apoftofoloco,nbsp;JltClJUJlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed rurfuJ

totumillud tiium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnico ver-

bulo diffimulanter euertit idem ille alio' qui tuus êjao Ke3gt;©-.Scxcenfa funteius generis,quæ non ego,qui ifta no traólo, fednbsp;«liusaliquisnotauerinex quibus intelli'nbsp;gas non omnia verba,quæ fundis,effe ora-cula. Nefeioantua inrerefle putes, cotenbsp;modoadmoneri.Sed fi ilJe domeftic* Cc*nbsp;'f- foralioslaceffendotandemexcitauit.vni*

Caftalionem tuum.aquo, quodminiw^ , expedtabatjde fuis interpretationibusaii-diuit:fperare debes non defuturü tibi al«;nbsp;quem monitorem.Neq; ramen tanti mih«nbsp;fuillet.te amp;aliosp meintelligere,tdquod jnbsp;tuamp;inaliorüfcriptisfacis,8iin mcisSeri»nbsp;curaßi»

AD IOAN. CALV. »8^ turâfti, poffeöf in tuis fieri, nifi fiiameanbsp;fuifletapud multos audoritas tua, vt quinbsp;contra te fentiat, nihil fentire, amp; qui re-Ipondere irato tibi aufit,nullus efle dice»nbsp;^ctunSt eius audoritatis exemplum talc»nbsp;’’On in Rep.mtnùs quam Ecclefia effet in-’olerabile: minimeq; ferendiim fit.Mcusnbsp;'fci’o in tc amor,qui,vt vides, non fuliimnbsp;’’’Cverbofumfacit, fedamp;reddit folicitlnbsp;(oâamp;reseftfoliciti plenatimoris, amor)nbsp;'f^ficitiVt cum profpiciâ,quæ te maneac dinbsp;*”'€360,nifi quicfcas, iterumq; iteruroq;nbsp;’^petens prioris refponfionis admonitio-quot;^nijngemincm iftud,St tecotineni,fcceri9nbsp;f’Pitnter. Nam CZ alij quidrcUgio/it, fciunt»nbsp;^Ood enim præteritis alijs, vnum me pe-'^gt;¦6vis,alios etiam magis irritât. Ergo vtnbsp;tandem valde dicam, loanes Caluinenbsp;*’'’clariffime, teobteffor, amp;per omnia,nbsp;te mouere poflunt,facra,obteftor,vcnbsp;jpctn aliquem facias laceffendi atq; male-J’cendi : 8c religionis, cuius omnem fen’s'll delet infaiilta hæc certamina.quamq;nbsp;in fola fcientia hf rere,fed in bona conbsp;^’cntia confiftere, 8i fine tharitaie nullanbsp;etiam monuifti, rationehabeas;nbsp;^oitiinisq., ChriftianijCui fempiterna ma-inurut hç concertatióes, te miferear«

Qua

1^0 RESPONS. BALD»

Quo in ftatu nunc res (int, qua in pertur* J bationeamp;confu(ione,nóignoras.Ecqudnbsp;ruant ornnia.vidcs.Lrfi funcftidiniobel' Înbsp;Jo non ardcrent omnia; tarnen inanimis jnbsp;fiammas odiorum accendunt hç: claKic«»nbsp;qiifi eligioncm,qua nihil teneriused.in'nbsp;nbsp;nbsp;j

fringunc öf perturbant. Sinercligionis

aût lenfuj’quænam erittua, quantuniuis

acuta fir,T heologiafLegifti fortafTejCuin® ¦ t hæretico'1 heodoritus olim exprobraue-

ritjfaâamab eocffe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stdficx

eaefficiasartcm mentiendijmaledicendi» atq; tumultuandi;quocain(put3s)nomi'

nealij appellabumj Ex fructibu . autem (i

de fchola tua iudicetur: quale (exillimas)

philofophiam cffe multi diccntf VetusÖf

rimium veraeft ilia Ciceronis qucrimo-

nia:Qaof«lt; (jtiifijue philcfophoruiti inwnitur,

tjui fit ltd mordtuSf iti jnur.o cz uita (on/iitU'

tiif,utrdtiopollulAt^cjuidifcipUnamj'udm,non»' | fientationem (iienti£ fed legem uit£ putet !

obtemperet tpfe fibic^ decretiifuii parcatjVl'

dereluet alios tantdleuitate or idcldtioncjijsut j J fueritnodiditiffe meliM:aliospecuni£ cupiJoSt ’nbsp;glorilt;e nonnuUos: multos libidsnum feruos, ut tnnbsp;rorumuitamirabilitcrpugnetcrdtto: tjaodtjiti'’nbsp;dem mihi uidetur e/fe turpißimum,crc. Hxc il'nbsp;Ic.Nonobijciain tibiodioliùs hâc hob

Kojû»'

AD IOAN. CALV. 191 ‘'¦otnaniamp;ethnici querclâ. Sedquiapre-finem facere non polîum, iterum tenbsp;^bteüabor, vt faltem Apoftoli ad fuos oanbsp;‘âtaspceptaquædâ.quæ alijs fæpecù me-ipfe audias, amp; ab eo faltem repasvefnbsp;’quot;quot;lo, tî âS^NÀOVS «r«K.ViTi tÿ K.OtTlo'^îtT»nbsp;Y’^eniqjeiufdê Apoftoli côcionêad E-Phefios côiungas, amp; ad te tuosq-, nomina«nbsp;^”’1 ftriptâ efle cogites: cumq; verba nonnbsp;V^ded lacis,inprimis i!Ii pareas : memincnbsp;f‘.''S;Theologiâ, quæ dicitùr, alioqiii effenbsp;pofte. Apoftoli verba, quætuo deih-^^P’cathechifmoancribas.funthæc: ttSsnbsp;(ra-TtÇÔs ix. tS 50p.ar@^ v/ji.î^pfJMi.x.nbsp;^^?®Sûamp;cij,àÂlt;’ilt;T/sà7û:0os Ttjos o'i^oJ^op-n/inbsp;)lt;Çt.lt;as,(va J^ù3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc'is àx ouour/.ng;^ aij

i' TTVi^p.«. i' «ytop tS ip w £• «TroÀv^MO'iws.TrS-»ÿSv^xo's «j ô^7H, ^Rçau^iJ, Clnbsp;^^'Xo-(J)U^io£nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÛCi$’ vp.Zp,crÙp TTtXa-H

’^''?^'7lt;W£Ö-£ lt;51î iic, à.'!St!iH'Âo\}'i }(^çxsoi,£V!Z'îsAar« Clô6iô\t/nbsp;t^i^ajicraTO v/^p.

FINIS»